Full text of "De sacrosan to missae sacrificio decisiones, avctore Joanne Clericato ... in qvibus ex studio, & responsis cleri Patavini anno 1690, non solum praecipue quaestiones concernentes veritatem ... & obligationibus sacerdotum"

See other formats

Digitized  by  the  Internet  Archive 

in  2010  with  funding  from 

University  of  Toronto 


http://www.archive.org/details/desacrosantomissOOchie 


X-A 


!7 


■^:^^^^^^ 


DE  SACROSANCTO 

M       I       S       S       ^ 

SACRIFICIO 

DECISIONES 

^  F  c   T    0   :r^  E 
JOANNE    CLERICATO 

PRiEPOSITO   PATAVINO, 

uris  utriufque  Dodtorc  >  olim  in  Curia  Epircopali  Patavina  Advocato  ,  & 
Promotorc  Fireali  5  deinde  Auditorc,  ac  dcmiim  Vicario  Gcncrali, 

I    N      Q    V    I    B    V    S 

tx  StudiOy  &  Refponps  Cleri  Tatavini  Anm  ifjo. 

Non  roluin  prascipuj  puaediones  concernentes  veritatem  ,  efJentiam,  fru5lum,/a£Honcni^,' 

applicationem ,  &  Itipem  Sacrificii  Euchariftici  explicantur;  fed  etiam  de  Sacrificiis,  ac 

Sacerdotibus   Legis  naturaj   ,    &  Mofaycae-  plene  difleritur  j  de  Tabernaculo  » 

Temploque  Judaeorum  ,  de  cunftis  Levitarura  ordinibus  J  de  Prophetis  « 

Prophetiflis ,  ac Sybillis j  & demunn de Ecclefiis ,  ac  Altaribus Ch li rt ianorum, 

^Campanilibus,  Campanis,  Horologiis,  deqiieTonfura,  Vefle  Talari> 

ac  aliis  Ornamentis  ,  &  oblieationibus  Sacerdotum  . 

O  P   u  s 

Epifcopisj  Vicarifs,  Animarum  Redloribus ,  Confe/Tariis  Moniallutn,  Religiofis, 
ac  Sascularibus ,  alijfque  cuditionum  lludiofis  j  utile,  ac  jucundum. 

lllujirijjimo ,  ac  Reverendiffinto  7)1f, 

r  O  A  N.N  I     B  A  D  U  A  R  I  O 

PATRIARCH.E  VENETIARVM,  AC  DALMATIJE  PRIMATI  &c: 


V    E    N     E     T     I 


M  DCC 


AfHid  Cafparem  de  Srortis. 

SFVEKlOHf^M  'PEKMlSSy,  ET  TKiriLEGIO. 


SEP    5 


illuftrifsimo,  ac  l^^mndifsimo  DD. 

lOANNI    BADVARIO 

Vcnetiaruo?  Patriarcba^,  ac  Dalmati^  Priy^iati  &c. 


loanncs  Clcricatus  Ptaspofitus  Patavinus  D.  D.  D; 

Vlciplici  jurc,  llluftrifTime  ,  ac  RevereS- 

diffitne  Primas  ,   Dedriones  has  de  Sa- 

crofanao  MlSSiE  Sacrificio ,  ReJigio- 

fifTimo  Nominituoinaugurare  conveniti 

fiquidem,  cum  inter  cgreras  difputatio- 

nes  Sacras  ,  hgc  de  Liturgia  fit  prorsus 

divina ,  fecurius  fibi  Afylum  afcifcere  non  poterat ,  quam 

apudPrimatem  Patrum,  &iacratuumPatriarchium,quod 

undique  redolct  Sanaitatem  •  At  pietatis  tu?  ia  qaocuii- 

a   A  qw2 


que  Sacrificiorum  genere  fple4idor  refulget;  fienimmihi 

loqui  liceac  de  mortificatione  corporis ,  quam  Apoftoluj 

i^m.  vocat  Hoftiam  nji^ventem,  SanBam ,  Deo  placentem>  fiv^de 

"' ''  Oi-ationis  frequentia,  quc^  a  Regio  Pfalte  dickur  Ele^a^ 

f{o.'i.  tio  manmm  ,  Sacrificimn  Fefpertinum  j  aut  de  Mifericordia 

in  pauperes ,  qUcT  a  Divo  Chryfoftomo  defcribitur  ,  Sa^ 

com.  crificatio  mmda ,  &"  immaculata ,  aliifque  heroicis  tuis  vir- 

w  tutibus  ,  qu^  per  metaphoram  Sacrificia  nuncupantur  , 

*'*    hanc  de  SACRlFlClO ,  etfi  tenuem  tradatum  ,  humani- 

tas  tua  benigne  fufceptura  creditur,  quae  in  hac  prsecipua 

Reh'crionis  virtute  cundisfe  admirabilem,  &venerabilem 

reddit.   De  Sacrificiis  autem  Legis  naturas,  ac  Mofayc^e, 

eorumqueSacerdotibus,  Vidimis  ,  7  emplis,  Ritibufque 

difcurfus  in  his  Decifionibus  inferd  haud  dedecent  erudi- 

tionem  tuam  ,  qux  in  Sacrorum  revoltltione  librorum 

€nutrita,  fingularis  iatelligentif ,  univerfalifquc  cognitio- 

iiis  gratia  prfceliit .  Porro  quf  de  EVCHARlSTlCO  Le- 

gis  grati^  SACRlFiClO  quarftiones  Theologicx  exami- 

nantur,  circa  ejus  veritatem  ,  eflentiam  ,  frudum,  adio- 

jiem  5  &  applicationem  ,  fas  eft  ,  ut  deledent  llluftriffi- 

mam  3  ac  Reverendiffimam  Amplitudinem  tuam,  inScho- 

Jafticis  difputationibus  verfaram  ;  proutetiamqu^deEc- 

<:lefiarum  ^dificatioiie  ,  confecratione  ,  benedidione,  rc- 

conciiiatione  ,  cultu ,  ac  munditia  traduntur  ,  tanquam 

cximias  devotioni  tuie  conformia  ,  opus  eft,   ut  illam  il- 

liciant  5  alliciant  veto  quas  de  Mufica  3  Organis  ,  cantu 

Gregoriano^  aliaqucadfolemnemimmolationem  fpedan- 

tia,  ob  animitui  fpiritualem  comitatem.  At,qu2ede  Sa. 

cerdotum  ornatu  in  dodrinaj  moribus  ,  tonfura,  mode- 

'jftia  ,  facrorumque  Ritum  obfervanria  exponuntur  >  noii 

minoremfunt  plaufum  confecutura  ab  llluftriffima  ,  ac 

Kevc- 


Reverendiffima  Dominatione  cua  ;  cujus  pr^cipuijs  fco- 
pus  eft,  non  nifi  pios  ,  dodofque  Clericos  promovere  , 
nullumque  ad  Myftarumgradum  admittere  y  quem  boni- 
tas,  difciplina,  &  fcientia  non  exornec  Sed  &  alia  acce- 
dit  inaugurationis  libri  hujus  ratio  ;  has  fcilicet  Decifio- 
nes  efle  partus,  ac  partes  egregii  illius  Zeli;  quo,  Vene- 
rabilis  memoriie  ,  Eminentiffimus  ,  ac  ReverendifFimus 
GREGORIVS  S.R.E.  Cardinalis  BARBADICVS  Epif- 
copus  Patavinus  fervebat,  cu/us  juflu;  ego,  incerejus  mi- 
iiiftrosminimus,  perplurescontinuatos  annos,  Parochis, 
ac  Confeflariis  infignis  hujus  Paduan^  Digcefis  illas  pro- 
pofui,  quarum  ftudio  Clerus  omnis  valde  profecit  in  mo- 
rali^  prudentialique  Theologia,  fummacumlaude,  ac  me- 
riro  ejufdem  Eminentiflimi  Pr^fulis  5  cujus  Spiritum  Tu 
Sapientifllme  PRIMAS  ,  ejus  manibus  PATRIARCHA 
confecratus,  attraxifti;  &  fubinde  illius  San^flitatem  vitg, 
Paftoralem  follicitudinem,  Vigilantiam,  pauperum  leva- 
men^  ac  folamen mirifice  imitaris. 

H^c  funt  argumenta ,  Religiofifllme  Antiftes  y  quf  meam 
adegerunt  humihratem,  uc  libellum  hunc  ad  Tronum  cel- 
ficudinis  tue  deferret  ,  praster  certam  in  me  fcientiam 
tuarum  omnium  Virtutum ,  quibus  dum  in  hoc  augufto 
Patavinorum  Canonicorum  Collegio  aggregabaris,  co- 
rufcabas  ;  quarum  fragrantia  Serenifllmus  VENET^E 
RElPVBLlCi£  DVX  excitatus  Te  ad  Infulam  Primice- 
rialem  Ducalis  Bafilic^  SANCTI  MARCI  ;,  vocavit  5 
&  non  mukopoft  Graviflimus  ,  ac  Sapientifl^imus  SENA- 
TVS  ad  Paftoralem  curam  iftius  inclyt^  Mecropolispro- 
vexit  ,  in  qua  magis  ,  ac  magis  Pacriarchalis  fublimicas 
eamdem  piecatem  cuam  follicitamreddidit  ^  ut  juxtapre- 
ceptum  Apoftoli ,  Civitas  Venetiarum  agnofceret  Pafto- 

rem 


**  *•  lem  y  DoBorem  ,  non  'vinalentum  ,  non  UtigiofHm  >  non  €ufi^ 
dum  ,  fcd  domuifua  hene  prapofmm . 

Hunc  icaque  exilem  librum  ,  &  in  ipfo  ,  ac  cum  ipfo 
noii  exiguum  Audsoris  obfequium  ,  lliuftrifTime  ,  ac  Re- 
verendiifime  PATRIARCHA  ,  ac  PRIMAS,  benevolo 
cxcipe  afFedu  5  dum  TIBI  a  DEOOPTlMO  MAXiMO 
felicem,  ac  perennem  vitam  deprecor  ?  condignaque  tuis 
pra?mia  Virtucibus  ,  iti  quarum  admiratione  >  ac  vcnera- 
tione  obfequiofus  fifto* 

Pata^vii;  Oct,  CaL  Nowmhns  i^^^r 


AV- 


AUCTORIS 

AD  VENPATAVINVM  CLERVM. 

aliofquc  eruditos  Le<ftoies. 

PARi^NESlS. 

Arde  quidem  m  lutem  prodeunt  ha  de  SA-- 

C^SANCTO  MISSMSAC^FICIO 

Decijiones ,  in  quihus  nowm  ab  hinc  annis 

Jiudia^eHra  impendiftis ,  enque  mihi^tunc 

in  Epfcopali  Curia  Prdfidentiy  mandajlif  ; 

fed  wniam  meretur  d^  opus^  O*  AuEior  , 

plurihus  aliis  occupatusUborihus  ,  interquos 

Et^TEMATFM  liher,qui  adinJiantiamplurimGrumhuic 

antecejsit .  C^terum  tarditatem  jyecijtonum  harum  compenfa- 

iunt  eruditimes ,  quihus polita  repcrientHrz  itatamcn,  utadiu' 

Har  monilium  y  O^inaurium,  qumts  cum  Annulis,  t^Mitra, 

aurcaque  'vefl^  ornata  incfsit  'E^gina  Ejlher  ,  in  nihilo  San- 

Bitati  huius  materiaftt  derogatum .  Suhiecium  pr^fentis  operis 

eji  Sacrofancium  MISSM  Sacrificium ,  in  quo  Vtci:ma ,  qus 

immolatur,^^  CBI^STFS  D0J14INFS,  &  de  eodcmiux- 

ta  Scholajiicam  ,  O^  Moralem  Theologiam  exponuntur  ^  qude 

eiufdemSacrifcii^critatem,  ejjentiam ,  fru&um  ^  aEiionem  , 

applicationem ,  aliaque  intimiora  ipjius  Sacri  operis  concernunt, 

Ad ornatum ^ero  eiufdcm  congejia  eH  non  inutills ,  nec  iniucunda 

mtitia  Myjiarum ,  ac  Sacrificiorum  Legis  Natura,  ac  Mofayc£, 

Tahernaculi ,  ac  Templidefcriptio,  Le^itarum  omnium  ordinum 

dcelaratio,  aliarumque  plurium  religiofarumperfonarum  adDi- 

'vinumcultumfpeEiantium  expofitioi  ut  Hudiofi  Leciores  y  qua 

longafcrie  annorum  y  O^i/crhorum  Chronologi  facri  difputant  , 

compendiose  inharum  Deciftonum  leciura  comprehendant,  Se- 

quuntur 


ijuunturpojieaplurima  j  (]U£  mnc  In  Legt  ^ratU  nece^arla  funt 
ad  digne  litandum  y  Templa ,  ^iAltaria ,  eorum  adificatio  ^  confe" 
cratio ,  &  dumpolluunturreconciliatio ,  aliaqueaccejforia,  qua^ 
liafunt  Campan£ ,  Campaniliay  Horologia ,  SuppelleBilia  Sacra, 
in  quarumpro^vifione ,  ac  manutentione  ad quemJpeSient  expen" 
fae  y  iuxta  Sacros  Canones ,  &forenfium  doElrinam  hre^viter ,  fed 
lucide  demonjirantur .  Tandem  de  ornatu  Sacerdotum  difieritur  y 
'videlicetde  confcientiapuritate  y  Tonfura,  P^ejie  talari,  eiufquc 
colore  j  de  Jidatutini ,  ac  Laudumpramittenda  recitatione  ,•  oi- 
fer^attone^Esuhricarum ,  nec  non  de  Sacrarum  T^ejiium  myHc" 
riis  y  tali  methodo ,  acforma^  ut  LeElor  myjia  ahfque  tadio  inftrua-* 
tur,  atque  erudiatur  exemplis ,  ac  Hifloriis  non  iniucundis .  ^uod 
'vero  ad  me  attinet ,  henignitas Jiudioforum  ^  qua  pr^teritas  Ve* 
cifiones  amplexatifunt ,  abomni  cenfuranon  hene^uola  fecurunf 
facit.  ^uodfiquisaut  opuSy  aut  cy^u^orem  operis  mordere  pra- 
fumpferit ,  plurimosfuturosfpero  defenforesy  a  quihus  enfts ,  dc 
quo  in  Decif/^')  ,num,6 i,contra  criticos  impugnahitur .  I{ejiaty 
utinlucem  dentur  alia,  Deciftones ,  quihus  Fbs  Virtuoftfsimi  de 
eximio  hoc  Pata^ino  Clero  iam  HuduiHis ,  fcilicet  de  Pcenitentia, 
ExtremaVnSiione  ,  atque  Ordine  Sacro  ,  ut  integra  de  Sacra* 
mentis  haheatur  expofitio ,  Fefiris  Orationihus  y  ut  ^veflris  expe» 
tationibus  fatisfaciam  ,  eam  mihi  i'itamincolumem  a  DBO 
OPTIMO  M^Xl M 0  mihi  intercedite  ;  quam  'vobis 
ommhus  ftncero  corde  exopto , 


IN- 


I   N    D   E    X 

ARGVMENTORVM 

DECISIONUM 

DE  SACRIFICIO  MlSSi^ . 

DECISIO        I.     DECISIO       IV. 


ARGUMENTUM. 

AGitur  de  Etymologia  Sacrifi- 
cii  ,  &  de  multiplici  ejuf- 
detn  Denominatione .  Vcces 
Litare  ,  LitariM  j  &  Litur- 
^/<eund^dicancur. 

D     E     C     I     S     1     O       11. 

ARGUMENTUM. 

DifTeriturdedupliciSacrificiiacceptio- 
ne ,  &  de  decem  generibus  Sacrificio- 
rummetaphoricdnominatorum . 

D    E    C     I     S    I     O       III. 

ARGUMENTUM. 

Oftenditur,  Qu?,  &  Quot  iintdc  ef- 
rentiaSacri£c)i« 


ARGUMENTUM. 

Quid  fit  Sacrificium  ?  Et  de  ejus  vera  , 
atque  propria  definitiooe  ,  comple- 
ilente  omnia,  qu?  concernunt  aftum 
Sacrificandi .  Et  pr?cipu^  materiam 
oblationum.  Deoblationefiliorum 
Religioni  .  A  quibus  non  fint  reci- 
piend?  oblationes  ?  Quomodo  eas 
IParochus  recipere  poiTic  in  Miffa? 

D     E     C     I      S     I     O       V. 

ARGUMENTUM. 

QuareinDefinitione  Sacrificiumdica- 
tur  oblatio  externa  ?  Cur  omnes 
oblationes  non  fint  Sacrificia  J 

D     E     C     I     S     I     O       VI. 

ARGUMENTUM. 

ExpHcantur  illa   verba  definitionis  , 
Soli  7)cofa^a.  Oftenditur  Sacrifi- 
cium  nulli  deberi  pr^ter  Deuni_.  . 
b  Qu? 


Index  Argumentorum  Decifionum.' 


Qufrituranfaltem  ChriftoDomino 
©fferri  poflit  Saerificium  ut  homiai  l 
Narrantur  a(5lus  Jatri?  interni,  & 
externi,  Sc  qu?  fint  Adorationisfi- 
gna  i  Oftenditur,  quam  grave  fit 
fceJuseorum,  quiDfmonibusfaeri- 
ficauti  &qui^uspcenisfintpleften- 
di? 

D    E     C    I    S    I    O       VII. 

ARGUMENTUM. 

SequiturdecIaratiodefinifionisSacrifr- 
ciicircaillaverba:  Oua  in  teflffica' 
tioncm  e]us  fupremi  Dominii  .  Nec 
nonilla,  qu^fequuntur,  videlicet: 
a^  legitimo  Minijlro.^Et  docetur  quid 
fitReligio,  acDivinuscuItus.^  Re- 
ligionemnonefife  virtutem  Theolo^ 
gicam,  fed  moralem.  Non  cuique 
Homini  litare  licere  ;  fecf  tantum 
Saccrdotibus  .  Hiqurnam  fuerintio 
JegeNatur?,  Mofaycr.  &  Gratig, 
ac  apud  Gentlles  ?  Qu^ricu?  ,  & 
oftenditur  ,  quomodo  Caro  Chrifd 
propagata  fuerit  tum  ex  Regia  ftir- 
pe  David,  tum  ex  Sacerdctali  Aa- 


ron 


DECISia       IX. 

ARGUMENTUM. 

Explicantur  fequentia  definitionis ver- 
ba :  Ritu  Myflico  confecratur  •  E)^ 
daratur,  qui  &Qu6tfint  Ritu/Sa- 
cri  fervandr  in  Sacrificio  Mifi§  ?  De 
Origine, Varietatej,  Nece(fitate,& 
Utilitate  Uniformitatis  Sacrofum 
Rituum.  Etanin  Ecclefia  fitpote- 
ftasdecernendi  SacrosRitus,  &im- 
perandi  earum  uniformem  obfervan* 
tiam?  De  Ritibus  m  MifiTa  vetuftis 
PP.  Ord.  Pr^dicatorum ,  Carmelita- 
rum,  &Carthufienfium. 

DECISIO       %. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

ExponiturVerbum  Trcmfmutatur  po^ 

fitum  iri  definitione  Sacri^ficii ;  de » 

cujus  eflentia  demonftratur  ef?(^ 
Tranfmmatity  ,  ideft  interemptio  , 
dedrudio  Vifl:im§Oblat?.  Objerta 
non  in;ucutida  proponimtur,  &re- 


E    C    I    S    I    O 


folvuntur . 
V  1 1  I.     D    E    C     I 


s  r  o     X  t 


ARGUMENTUM. 

Sedditurratio,  obquamdi(f!umeft«n 
definitione  Sacrificii,  quodin  eo  Res 
aliqua  fen^biiis ,  &  permar>ens  con- 
fecratur^  nempd  HofliA^  vel  Fi6{i- 
ma.  Qu^  fit  horum  nominum  Ety- 
mologia  ?  Qufvd^  &  quot  effent 
eflTent  Hofti?  ,  &  Vidim?,  qaibus 
Jitabani  antiqui  t^m  veri  ,  qu^m 
•faJfi  adoratores  ?  deganter  decla- 
jatu-5  „ 


ARCUMENTUM. 

Agitur  utriam  Martyria  fint  Sacrificia  ? 
&anSanfti  Martyres,  quiobjerunt 
inodiumfidei,  Viftim^  vocari  pof- 
fint,  &HoftiaeDeoimmolatf  J 

D    E    C    I     S     I     O       XIL 

ARGUMENTUM. 

OccafioneVerborum,  In  loco&fupcv 
^ltari  folemniter  ad  hoc  deputato  , 
que  in  definitione  funt  pofita ;  agitur 
deTemplis  DeoSacrisi  inquibus  > 
&nonestra,  offerenda  funtSacrifi- 
cia',Plura  tradunturin  materia  Tem« 
plorum  ab  origine  Mundiufque  ad 
jprgfens .  Et  exafte  defcribitur  Ta- 


Index  Argumentorum.  Decifionum 


teroaculum  Moyfis,  &  Templum 
Salomonis  .  Differitur  de  facultate 
pelebrandi  in  Oratoriis pri vatis,  &  de 
extinika  Religione  Templariorum . 

D    E    C    I    S    I    O       XIII. 

ARGUMENTUM. 

.Quia  in  definitionc  Sacrificii ,  ukra  ne- 
cefiitatem  Templi ,  dicirur  efle  ne- 
ceflaTiumetiam  ALTARE,agitur 
dejquidditate,  &nece(TjtateALTA- 
mUM  adcelebrandamMinfam. 

D     E     C    I    S    I    O       XIV. 

A  RG  U  M  E  N  T  U  M. 

Exponuntur  ultJma  Verba  in  definitio- 
ne  Sacrificii  pofita ;  fcijicet,  Vrore' 
rniffione  peccatorum  j  wec  non  pro 
prafenti ,  teternaquc  fcslicitate  p$- 
puliohtinenda.  Et  oftenditur  Sacri- 
ficium  Miffe  prodeffe  ad  obtinendam 
remiffionem  ttim  culparum  ;  tum 
poenarum,&ad  confequendas  gra- 
tias,  &favoresetiamtempGrales. 


DECISIO       XVII. 

ARGUMENTUM 

De  Sacrificiis  Patriarchas  Abrahami; 
&  pluradeejusexitu  deUrChald^o- 
rum;  defcenfuquein  jjEgyptum.De 
ejusSara,  Agar ,  &  Cetura;  ac  de 
filiislfmaele,  Ifaaco,  aliifque.  De 
praecepto  Circumcifionis,  &anfue- 
rit  Sacramentum  f*  De  Immolando 
Ifaaco.  Cujus  fuerit  major  virtus 
Ifaaci ,  vel  Abrahaecircadidamim- 
molationem  ?  Compendium  annc&» 
rum,  &  vitae  Abrahami.  Dubia_^ 
quardamdeLimbo,  nuncupatoi"/«« 
Idbraha . 

D    E    C    r    S    I    O       XVIIL 

ARGUMENTUM. 

E)e  Sacrificio  Melchifedech  RegisSa- 
lem;  &dehis,  quaeejus  perfonam» 
dignitatem ,  &figuramconcernunt, 
difputationes  piurima: ,  non  inju- 
cund? . 


OECISIG       XV.     OECISIO 


X  I  X. 


A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

DeSacrificiis faflis in  lege  Naturae ;  & 
primodeSacrificiisAdae,  Caini,  & 
Abelis .  An  Adam  fciverit  fcientiam 
cabalifticam?  Etquid,  &quGtupIex 
iit  Cabala  Hebrasorum  r 

E    C    I     S    I    O       XVI. 

ARGUMENTUM. 

Oe  Sacrificio  Patriarchas  Noe  .  Quid 
fignificet  ejus  nometi.^  Qgare  Deus 
fufceperit  ejus  Liturgiam  in  odorem 
fnavitaPis?  Quid  importet  benedi- 
<ilio  eidem  ^  Deodata.'*  Etde  his  , 
quaevelcGnceffa,  vel  vetita  fuennt 
Noe  ,  &  pofteris  ejus.  dcibi£  curio. 


A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Oe  Sacrificiis,  tum Ifaaci ,  tiim  Jacobt 
ejusfilii.  Decaecitate  ejufdem  Ifaa- 
ci  Patriarchae  ;  de  PrimogenituraK 
privilegiis;  &an  intercc-jferit  Sitno, 
nia ,  in  ceflione  ejus  fafta  ab  Efau  Ja- 
cobo.<'  Quando  iiceat  redimere  ve- 
xationem  in  beneficiis,  ik  eledioni- 
bus  abfquefimonia  ^  Et  utrum  Efau 
fitdamnatus.^ 

D     E     G    I    S    I    O        XX. 

ARGUMENTUM. 

De  Sacrificiis  patientifiimi  Jobi :  &  plu- 
rade  eius  ortu,  vita,  atque  tenta- 
tionibus. 

b    2  DE- 


Index  ArgiimentorumDecirionum- 


D    E    C   I    S    I    O        XXI. 

ARGUMENTUM. 

De  Sacrificiis Paganorum ,  Gentilium, 
atque  Idololatrarum .  De  initio Ido- 
lolatriEe,  ejufque progreffu.  Anda- 
ripofljt  Idololatria  abfque  peccato  ? 
Quot ,  &  qualia  Sacrificia  profana  , 
horrenda ,  &  impiaolim  immolaren- 
tur  Idolis ,  ac  Diabolo .'' 

DECISIO       XXII. 

ARGUMENTUM. 

De  Clero  in  lege  Moyfis .  Cur  Deus 
elegerir  pro  rebus  Sacris  potius Levi- 
tas,  deTribuLevi,  qu^mRubeni- 
tas  ,  de  Tribu  Ruben  primogeniti 
yacobi.-?  DedivifioneCleriLeviticii 
&primiamdeSummo  Pontifice  Aa- 
rone  ;  ejufque  defcendemibus.  An 
Moyfesquoque  fueritSacerdos ,  & 
Pontifex  ?  Quibus  Caeremoniis,  & 
RitibusA^ronfitconfecratus.''  Quo 
Oleo  Sando  unftus?  Quibus  vefti- 
bus  indutus  .''  Qu?  officia  ,  &  qu? 
pr^rogativaeSummiPontificis^Quo- 
modo  tempore  Chrifti  eflTentplures 
Summi  Pontifices  ;  &  prfcipudAn- 
nas,  &Caiphas.''  Quf;eorumPote- 
ftas  judiciaria  ?  Cathalogusomnium 
Pontificum  Hebr?orum . 

D    E    C    I    S    I    O       XXIII. 

ARGUMENTUM. 

De  Sacerdotibus  Aaronicis,  &  eorum 
divifione  in  24.  Vices,  feu  Claflres. 
Qui,  &QuotefirentPrincipesSacer. 
dotum?  Relatio  ,  cujufdam  Hebrei 
qwod  CHRISTUS  Adojefcensfue- 
rit  ^  Senioribus  fcriptus  in  numero 
PrincipumSacerdotum .  Quibus  cf- 
remoniis  confecrarentur  Sacerdotes 
HebraeJ  ?  Quibus,  ^quotVeflibus 
iidemuterentur  ,  in  Sacrificiis?  Ve- 
ftes  CHRISTI  cujuscoloris  effentj 


&quan£2:  Qji^  officia,  &  munia 
Sacerdotum  Aaronicorum  ?  Quo 
tempore,  quaatate,  quibus  reqai- 
fitis  miniftrabant  in  Templof*  Cur 
ie£locap'te,  &  nudispedibus?Quid 
tffetSCivdere p^efles'*  AlimentaPon- 
tificum  Jc  Sacerdotum  Hebraeorum 
undedefuEjpta? 

DECISIO      XXIV. 

ARGUMENTUM. 

De  aliisLevitis,  Caathitis,  Gerfo- 
nitis  ,  &  Meratitis  ,  qui  infervie- 
bantTabernacuIo,  acTemplo,  6c 
de  eorum  minifteriis  .  De  Urbibus 
Levitarum  ,  atque  eorumagrisfub- 
urbanis  ,  emptitiis  ,  &  votivis.  De 
Nathinseis  fervis  Tabernaculi  ,  & 
Templi',  acdeReligiofisfeftisScri- 
barum  ,  Pharifaeorum  ,  Sadducaeo- 
rum,  Nazar?orum,Rechabirarum, 
Effenorum,  Aflid?orum,Dofith^o- 

rum  ,  Hemerobaptiftarutn  ,  &  He- 

rodianorum.  CircaquosomnesOri- 
go,  Virtutes,  ac  Vitia  demonftran- 
tur. 

D     E    C    I    S     I     O     X  X  V, 

ARGUMENTUM. 

DeProphetisLegisnaturas,  Mofayc?, 
&Evangelicas.  QuidfitProphetia.** 
AQuodeturhocdonum,&  Quibus? 
An  D?mones  pofllnt  revelare  futuraj* 
Et  an  cognofcantoccultas  hominum 
cogitationes?  Quot,  &  quibusmo- 
disfiantrevelationes  bominibustum 
externae,  fum  internae ;  t^m  in  fom, 
nis ,  qu4min  extafi,  &  raptu  ?  Si- 
gna  cognofcendi  revelationes  veras  k 
falfis  ?  Compendiofa  relatio  fexde- 
cimProphetarum,  de  quibusinSa- 
craScriptura.  Quaefita  plura  curio» 
facircamateriam  Prophetif. 


V  E' 


Indfex  Argumentomm  Decifionum^ 


DECISIO     XXVLDECISIO    XXVIIL 

ARGUMENTUM.  ARGUMENTUM. 


De  MulieribusPropheti(T]Sjqu?  fuerunt 
tCim  in  Icge  natur^,  fciiicet  Eva  ,<?c 
Rebecca;  tum  in  Lege  Mofayca  , 
nemp^  Maria  Sorore  Moyfis,  Deb- 
bora  ,  Rahab  ,  Holda  ,  &  Anna 
Matre  Samueiis;  tumetiam  in  Le- 
ge  Evangelica  •,  videlicer  DEIPA- 
RA,  Elifabethejuscognata,  Anna 
filia  Phanuelis,  Samaritana,Uxore 
Pilati ,  Maria  Masdalena,  ac  aliis 
SS. Mulieribus,  filiabufque  quatuor 
PhilippiDiaconi .  Itemde  Sibyllis; 
hoceft  Virginibu5  gentiJibus,  qu^i 
DeodonoProphetif  ditat?,  Vitam, 
Mortem,  ac  Refurre^ionem  Salva- 
torisNortri,  ejufquefinaJejudicium 
vaticinatasfunt. 

D    E    C    I    S    I    O      XXVIL 

ARGUMENTUM. 

DeSacrificiis  Hebra^orum.  De  Vidi- 
misquadrupedibus,  VoIucribus,& 
rebus  inanimatis  ,  quas  ab  eis  Iita« 
bantur,  DeHolocaufto,  Hoftiispa- 
cificis,  &propeccato,  immolationi- 
t>us, libaminibus ,  & juge  Sacrificio. 
DeFeftisHebraicis;  &  deSacrificiis 
prffcriptis  in  quocunque  die  fefto  . 
DeSacrificiis  fecundum  varietatem 
perfonarum  ,  quarum  intuitu  offe- 
rebantur;  &praEcipud  pro  coniecra- 
tioneSacerdotum,  &Nazar?orum; 
expiatione  l^proforum,  &  laboran- 
tiumlegalibusimmunditiis.  DeMu- 
lieribus  menftruatis  ,  &  diverfitate 
inenftruorum  .  De  Sacrificio  Zelo- 
typiae,  VaccasRuf^,  &  Vitule  pro 
bomicidioocculto.  DeRitibus,  cas- 
remoniis,  atquecaufis  totius  Litur- 
giaslegisMofayc?.  AtquedeSacrifi- 
piisproDefundlis, 


Quodnamfitverum,  &proprium  Sa- 
crificium  in  Lege  gratiac  ?  Euchari- 
ftia  non  folucn  eft  Sacramentum ,  (ed. 
etiam  Sacrificium  .  CHRISTUS 
obtulitCoipus,  &  Sanguinem  fuum 
inccenafubfpeciebuspanis,  &  vini* 
Utriim  etiam  feipfum  communica- 
verit?  Vocis  MifTaB  multlpJexfigni- 
ficatio.  ObJatio  Corporis ,  &  San- 
guinis  CHRISTl  fub  fpeciebus  pa- 
nis,  &  vini  inMiffa  eft  Sacrificium 
verum,  &propriumin  Legegrati?» 
Hasc  vcritasper  annos  1500.  h  nemi- 
ne  fuitimpugnata  ,  nifi^Luthero  , 
Calvino  ,  &  aliis  h^reticis.  Ratio» 
nes,  &  fundamenta  veritatis  Sacri- 
ficiiMifi?.  Apoftoli,  &ejusSuccef- 
fores  femper  Miffam  ceJebrarunt-.,. 
H?reticorum  objedliones,  &folutio*' 
nes  earum  .  Saerificium  Grucis  eft 
fufficientiftimum  pro  falure  om-^ 
nium  ;  fitanien  applicetur  per  mc- 
dia  h  Chnfto  inftituta  ;  inter  quse 
unumeftSacrificium  Miflk. 

DECISIO      XXIX. 

ARGUMENTUM. 

Verltas  Sacrificii  Miftas  comprobatur 
ex  fado  Apoftolorum  ,   nec  non_. 
Pontificunij  &Sacerdotum  primi  > 
fecundi,  tertii,  &fequentium  f?cu- 
lorum,  qui  omnes  femper  Miffam 
celcbrarunt;  &  inea  CorDus,&San- 
guinem  JESUCHRISTl  fubfpecie. 
busPanis,&  Vini  obtuJerunt.  Apo- 
{toliquandocoeperint  ceiebrare?  Et 
quiseorum  primusMiffam  dixerit  ? 
Adhibebant  in  Miftalumina  ,&  Ve- 
ftesSacras.  S.PauIus  Apoftolus,  & 
S.  Barnabas  ubi ,  &  quando  confe-  • 
crati  fint  Sacerdotes ,  &  Epifcopi  ? 
Liturgia  quid  fit  ?  Et  de  Liturgiis 
Apoftolorum,  acinfpecie  deLitur- 
^iaS.PetriApoftoIi,  S.Matthati,  S» 
b     \  Mai^ 


Incfax  Argumentorum  Deciiionum 


MarcJ,  S.  Jacobi  ,  S.  Barnabse,  S, 
Clementfsy  ac  S.  Dionyfii  Areopa- 
gltae.  DePlaneta  pro  MifTa  donata 
a  Deipara  S.  Hildclfonfo  ToJetano 
Archiepifcopo,  quae  fervatur  Ovie- 
ti . 

D    E    C    r    S    I    O        XXX 

A  R  G  UM  E  NTU  M. 

DeViflima,  &  Hoftra-,  quae  imnio- 
laturinMifira.CHRISTUSpropri^j, 
&  principaliteroffertur  inSacrificio 
MiifaE.  Utrum  etiam  Suppofituoi-. 
Divinum  cumHumanitateejufdem' 
CHRISTIr  Panis,  &Vinifubftan- 
tia  an  iiabeat  rationem  Vidim?  irL,j> 
Mlfra?  Etnumetiam  SpeciesSacra- 
mentales?  Referuntur  Theologorum 
dift^;  &folvuntur  objefta. 

0    E    C    I    S    I    O      XXXI. 

A  R  GU  ME  N  T  U  M  . 

Eflentia  Sacrificii  Miffas  in  qua  adlione' 
confiftat?  An  inoblationeante,  vel 
poft  Confecrationem  ?  vel  ia  ipfa_» 
Confecratione  ,  aut  fradione  ,  fivd 
fumptioneHbftise?  Tres  Sententiee 
Theologorum  referuntur  ,  quorum^ 
aliquieflentiam  Sacrificii  ponuntin 
Confecratione;  alit  in  Sumptione  $ 
alii  in  utraque  fimul .  Fundamenta  s 
&  rationes  harum  opinionum  ,  & 
prfcipue  pro  tertia  ,  quae  ertgirur  . 
QuidfirMiffaficca?  Anlicita?  An 
audienda  de  pra^cepto?  Sacerdotes 
confecrantesin  Miffaalta  voce',  an- 
morraliter  peccent  ? 

D  E  c  r  s  r  o    xxxir. 

A  R  G  U  M  E  N  r  U  M. 

Utri^m  in  SacrificioMiffae,  de  ejusef- 
fentia  fir  confecrare  utramque  fpe- 
aem ,  Panem  fciiicet ,  ac  Vlnum  ? 
Argumenta  feiJtem  pro  negati  va  ,  dc 
totidem  pro  aiirmativa .  Hujus  ratio 


praecipuaquas  fit  ?  MKfa  numquanf 
celebrata  cum  una  fofafpecie.  Fa- 
bul«fiim  ,  quod  Innocentius  VIII. 
concefferit Norvegiis ,  celebrare  fine 
Vino.  QuFsfuerit  Cleophas  vadens 
inEmmaus,  &an  ibi  Chriftus  con- 
fecraveric  Euchariftiam?  Celebrare 
cum  una  fola-  fpecie  nunquam  lici- 
tum ,  nequeexdifpenfationePapaeo 
Rubrica  Miffalisdeclarata  circa  plu» 
reydefedusfpecierum  o  

D  E  c  r  s  r  o    xxxiii: 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M . 

CelebrisTheologorum'  Cbntrnverfia  s 
^nfrud:us ,  feu  valor  Sacrificii  Mif- 
foifit  infinitus ,  veLfinitus  l  breviter, 
fed  ciareexaminafur ,  &  refolvitur  . 
Fru6tus  MifTa;  triplex^  ,  generalifTi" 
mnsprotota  Ecclefia  CathoIica_»  ,- 
Mediusprodantibus  f^ipem;  &  Spe- 
cialiffimus  pro  celebrante"  -  Utrihnir 
unaMilTa  tantum  profirappi?cata_j 
uni  ,  quantum  fi  pluribus  appiice- 
tur  ?  Omnes  cooperantes  Sacrificio 
Miffae,  magnamfruflus  partem  re- 
portare  audbritatibus,  &  exemplis 
comproBatur  .  Stipendla  piura  pro- 
unaMifTaanlicite  recipiantur? 

D    E    C    r    S    I    O     XXX IV. 

A  R  G  U  ME  N  T  U  M\ 

Utrijm  frudus  Mfr«  Lautretfcus ,  ^a- 
tisfadorius,  Propitiatorius,  &  Im- 
petratorius'fintfeparabiies,  &  inde- 
pendentes  k  fe ,  itaut  in  una  Miffa 
po)l  nt  diVerfisperfonis,  &ad  diver- 
fosfines^  applicari  ?  PrjediOi  fruftus 
an  femper  dentuf  infallibiliter  ex 
opere  optrato  ?  Sacerdotes  non  cele- 
branresangraviter  peccent?  Exem- 
pfa  apparirionum  Animarum  dba- 
rumPurgatoriideanno  r640.&  kTjS. 
-^salienumfolvendum  inhac  vita  ,. 
Pfnalitates  juvant  morcuo&.. 


DE- 


Inicx  Argumentorum  Decifionuml 


6   E    C    I    S    I    O       XXXV. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M . 

Dirputatur^  An  frudus  rpecialiffimus" 
MifTx,  propiusSacerJotis  celebran- 
tls,  poflicper  eum  ,  accepto  ftipen' 
dio, alteri ^pplicari ?  Refcruntur ar- 
gumenta  pro  utraq^ue  opinione  r  & 
cligitur  Affirrnativa ,  quo  ad  validi- 
tateraappiicationis:  Negativa,  quo 
adreceptionem  llipendii,  quas  eft  il- 
licita,  &prohibita  tum  abUrbano 
Ylll.annox 6 16.  tum  ab  Alexandro 
VII.  anno  '^59-  Avaritiamabomni- 
BusEccIefia(ticisevita'ndamefrc_j  s 
auftbritatibus  ,  &  exemplis^  moder- 
nis  Sacerdotumiuentium  p^nasin-j' 
Purgatdrio  confirmatur  o 

D  E  c  r  s  I  o    xxxvi: 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M . 

Agitur  de  applicatiorie  Sacrificii  necef- 
farioraciendaacelebrante.  Circa  il- 
lam  refo!'vurfrurUndecim  dubia;  & 
docetuf,  an  fufficiar  intentio  habi- 
tualis?'  Inqua  p;irre  Mi(T'aefit  facien^ 
d'a  applicatio  ?  Antiquorum  Dipty- 
cha  quideflent  ?  Anticipata Mifla  an 
dicenda  proeo,  qui  prim^m  daturus 
eftdipem?  An  fuperior  poflit  appli- 
care  Mifl^acn-Sjce-l-dotis  fui  fubditi  ? 
An  applicanda  Miifa  pro  S.indisPpro 
infidelibas?'  pro  catecKumenis?  pro 
excom m u n ic ui s  ?'  pro  pecca tbri  bus ? 
Et  utnjin  vi^/c-ntes  poffint  fibi  cele- 
brarefacere  MilTasde  Requiem  ?  De 
hocexempla  B/  Alberti  Magnl ,  & 
dliorum  ;  prdecipu^  CaroU  Quinti 
Imperatoris. 


D  E  c  I  s  r  o    xxxviro 

ARGUMENTU  M, 

Jnquiritur,  Anfitmajorfrudus  Mifl?' 
folemnis ,  quara  Miflae  pri  varas?  Do- 
cetur  Mifl"am  folemnem  clfe  ,  quae 
celebraturcum  Miniflris,  Mufica  ,- 
&cantu,  Exponitur,Quid,&Qiio- 
ruplexfit  Mufica.''  Quise/««Audor  l 
Quo tempore intrddufta  fit  in  Eccle- 
fiar^mVocalis,  qujlm  Inflrumenta- 
lisf*  Organorum  ufusquando  c<jpe- 
rit?  QuomodoOt-gana  fonandai_»  # 
Ubi  fint  Organa  famofa  «*  Mufica 
laudata.  Item  cenfuraca.  Qug  ap- 
probata  .<?  Gregoriani  cantus  com» 
mendatiov  Tonorum  Regufae  .  An 
MonialibusMufica  expediai.^  Tan- 
dem,  MajoremelTe  frudum  Miflss 
folemni-S,  quamprivatastumexope- 
reoperantis,  tiim  ex  opere  operato 
fationibus  demonflratur. 

D    E    C    I    S    I    d    XXXVIIL 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Difceptatur  de  obligatione  cantandl 
quotidie  unam,  vel  pIuresMiflasin 
Ecclefiis  Cathedralibus  ',  &  Colie- 
giatis.  Ufus  Miflarum  Solemnium 
fuit  femper  in  Ecclefia .  Canonico- 
rum  origo,  &  inflitutum',  Quibus 
horisfintcantandse  MiflV  in  Choro, 
5c  qualeob  mvflerium.^Chriflusqua 
horafueritCrucifixus.''  An^fitculpa 
gravis  non'  cantare  Mifsas  dieBus  k 
RubricaMifsalis  praefcriptis.''  AnL_* 
haec  afficiat  Regulares  ?  Celebrans 
an  teneatur  legere  in  Mifla  folem- 
ni,  eaquaecantantur  a  Choroy  vel 
^Miniftriff.^ 


DE- 


Iiidex  Argumentorum  Deeifioniim! 

O    E    C    I    S    I    O      XXXIX. 
ARGUMENTUM. 


aedificandi  Ecclefiav  Divinuscultus  ; 
nonlucrum  temporale. 


DHTenturdetempore,  quolicitum  efl 
privatisMifsas  celebrare.  Docetur, 
olimfuifseinufuMifrasNoflurnas, 
&  Vefpertinas  ;  &  Qujd  fit  MifTa 
PrapfanftificatOfum?  MTflfsEnuncde- 
benteffediurnf ,  ideftabAurora  ad 
Meridiem.  Quid  .  &  Qiiotuplexfit 
Dies?  &  quid  fitNox?  Varia  Hora- 
rumcomputatioad  conftituenduin_» 
diem.  Dieslndulgentiac  confequen- 
dae  quando  incipiat,  ik  definat  .<'  Agi- 
tur  dediebus  Naturalibus,  Ecciefia- 
fticis  ,  Artificialibus  ,  Intercalari- 
bus,  Canicularibus  ,  &  Cnticis  . 
Quid  fit  Aurora  ,  &  quanto  tempo- 
renafcaturante  Solem?  Cafus  plu- 
rimi,  in  quibus  licet  Litare  antc^ 
Auroram,  &poft  Meridiem.  Dt_, 
Privilegiis  Reguiarium  circa  horam 
celebrandi  .  Habitantes  fub  Polo  , 
habentesdiem  longiflTimum  per  fex 
Menfes,  deindeconfimilemnodem, 
quomodo  cognofcant  Auroram  ,  & 
MeridiemproSacrificio? 

D     E     C     I     S     I     O       X  L. 

ARGUMENTUM. 

Qu^iaSacrificiumMiflaB  inEcclefia  eft 
oflterendum,  agitur  de  Ecclefiarum 
aedificatione  ;  &  de  quatuor  generi- 
buscaufarum  inea  per  Epifcoposat- 
J^endendis  .  Ecclefia  debet  refpicerc 
'adOrientem,  &  haberelocum  fepa- 
ratum  mulierum  ^  viris  .  Ecclefia 
noneftaedificandafineDotc;  ( idem 
de  Altaribus)  ali^s  Epifcopi,  &  eo- 
rumhaeredestenentur  fupplerein_j 
propriisbonis.  LicentiaOrdinariieft 
omnin6  neceflaria  pro  fabricandis 
Ecclefiis.  QuibLisdecaufispoflTiteri- 
ginovaParochialisf'  Regularesfine 
licentia  Papjc  novas  Ecclefias  ,  & 
Conventusfacere  non  poflTunt ,  Fini5 


DECISIO      XLI. 

ARGUMENTUM. 

Confecrationis  Ecclefiarum  materia  , 
ad  quatuor  capita  redada  >  plenifli- 
m^expllcatur.  Et quiaConfecratio 
Ecclefia?diciturEnc?nia,DedJcatio, 
Inauguratio,  &  Sacramcntum,plu- 
res  de  his  vocibus  dantur  eruditiones, 
&pra:cipuede  Enc^niis  Judaorum , 
acdeauguriis  Romanorum .  ErTen- 
tialia  Confecrationis  Ecclefi?  decla- 
rantur  :  Perfona  confecrans  ,  ejus 
;ejunium,VigilieanteSS--ReIiquias; 
ablatiooffium  h?reticorum  ,  &  infi- 
delium;  atquehosinter  an  fit  fftus 
mortuusin  ventreMatris.''  Utrum- 
v^  Materniuteri  Seftio  fit  licita  pro 
falutefixtus?  Ablutionis  parietum, 
AlphabetiGraeci,  &in  cineribusim- 
prefTi,  Litaniarum  ,  Altaris  confe- 
crationis,  Crucium  unftionis,  my- 
fticaecaufae,  &rationes  redduntur  ; 
«ruditionefque  dantur  circa  litanias 
Jud^orum  ,  &Paganorum,  Alpha- 
beta,  &eorum  litterasnumerales  , 
cum  pluribuscuriofis  quffitis.  Tan- 
dem  exempla  Ecclefiarum  ^  coeliti- 
bus  miraculose  confecratarum  indi- 
gitantur, 

DECISIO       XLIL 

ARGUMENTUM. 

Quia  non  omnes  Ecclefias  poffunt  de 
facili  confecrari,  fed  foIenttantCim 
benedici;  ided  hic  agitur  de  earum 
benedidione  .  Hujus  vocis  Benedi. 
6lioms  varif  fignificationes  ,  &  di- 
vifiones .  Definitio  Benedidionis  Ec- 
clefiaflicae  ,  &  explicatio  RituurrLji 
ejus,  quorum  praecipuum  fignumj 
Crucis ^de  quo  plures  Theologica^, 
&Hi(loric?  eruditiones  .  De  exor- 
cifmis  inres  inanimes,  &  animalia 
nociva.  DeEnfaimis.  Defrudube- 

ncdi- 


Index  Argumcntorum  Decifionum. 


necllftionum  SS.  Virorum.  De  be- 
ncdidionibusRofae  aureaB,&  Agno- 
rufT»  Dei  cereorui  >,  quas  f^cJt  Pa- 
pa  De  aliis  fpeOantibusad  Cardi- 
nales,  ac]  Epircoprs,  ad  Parcchos, 
ad  Abbatcs,  &  sd  Pra-latos  Regu- 
larcs.  De  Parenrum  in  filios  bene- 
tliftione,  &  n)a1:M'':l:ione  .  Tandem 
de  neceflariis  ad  benediccndas  Ec- 
clefias,  Oratoria_,  Sc  CaEmeteria__»; 
de  quibus  omnibus  quasf^iones  plu- 
res  Ganonicas,  &  Legales,  utiies, 
&  curiofsB. 

D    E    C    1    S    I    O       XLIII. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

.Agitur  de  Ornamentis  Ecclefiarum  , 
&  Altarium  ,  quae  funt  Ecclefiafti- 
ca,  Regalta,  Moralia,  &LegaHa. 
Prima  nemp^  Ecclefiaftica  funt 
Mappae,  Pallia  ,  Crux  ,  Candela- 
bra ,  Lucernse  ,  &  alia  prout  in__# 
Rubrica  MifTalis  ,  circa  qu?  variae 
difficultates  folvuntur,  &  eruditio- 
nes  damur  ,  praecipue  circ^  Lucer- 
nas  perpetuas  ,  &  inextinguibiles 
antiquorum  .  Regalia  ornamenta 
funt  donationes  Principum .  De  his 
Hiftori?  plures ,  illaque  donationis 
Conftantini  Imperatoris  .  Moralia 
funt  devotio  ,  &  reverentia  plebis 
in  Ecclefia  .  De  his  multa  fcitu  di- 
gna  ;  &  de  DiaconifTarum  officio  . 
Legalia  tandem  ornamenta  Immu* 
nitas  loci  Sacri  .  Agitur  de  Jurc^j 
Afyli  pro  confugientibus  ad  Eccie- 
fiam  juxta  BuIIam  GregoriiXlV. 

D    E    C    I    S    I    O        XLIV. 

ARGUMENTUM. 

Declaratur  ,  ad  quos  fpeftet  provifio 
ornamentorum  Ecclefi?  ,  vel  A!ta- 
ris.''  An ad Redorem ,  vel  Capella- 

■  num  }  aut  ad  populum  "i  Regulas 
oClo,  iuxtaquasdecidendf  difficul- 

•  tates  circa  reparationem  Ecclefia- 
rum  ,   &  Altarium  ,    Cfmeterii  , 


Campanarum,  DomusParochialis, 
nec  nen  quorumcunqueOrnamcnto- 
rum  Ecclefiafticorum? 


D    E   C    I    S    I    O 


.^L  V. 


ARGUMENTVM. 


Quia  ad  Gonvocandum  populum  ad 

Sacrificium  opus  eft  Campanili ,  & 

Campanis,  de  his  agitur  hiftoric^  , 

myfticd,  legaliter,  &fuperaatura- 

jiter.  DeTurriBabeI,&David;de 

Pyramidibtis,  &  Campamlibus  fa- 

mofis.  DiffcriturdeorigineCampa- 

narum  tum  apud  Gentiles,  tijm  apud 

Chriftianos.TurcfCampanas  abhor- 

rent.  Exponuntur  myfticefignifica- 

tiones  Campanarum.  Tra^fiatur  de 

Horologiisfolaribus, aqueis ,  & cunt 

totis.  Deeoruminitio,ufu,&com- 

modo.  Detrina  pulfatione  ad  falu- 

tationem  Angelicam,  &deejusln- 

dulgentia  plenaria  .    Gampanarum 

qulfandarum  finis,  tempus,  nume- 

rus,&  miniftri  ,  Quis  teneattir  ad 

expenfas,  &  falarium  proCampa- 

nis.**  Utilitatesexfonitu  Campana- 

rum.  AHqu?  miraculoseGampanf, 

Duemaxim?  molis;  Erfordienjjs  ^ 

Tckjncnfis . 


D    E    C    I    S    I    O 


XLVI 


A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Quia  nun  licet  Sacrificium  Mifff  pera- 
gere  in  Ecclefia  profanata  ,  violata, 
feupolluta:  agitur  de  Ecclefiarum 
profanatione,  vioIatione,&  pollu- 
tione .  Docetur  ,  quid  fit  Pollurio 
Ecclefi??  Quf  loca  fint  pollutionis 
capacia  ?  Qu?  adiones  Ecclefiam 
polluant  ?  Et  latd  diflferitur  de  ho- 
micidfo  fa£^o  in  Ecclefia  ,  de  effu- 
fione  fanguinis  ,  &  feminis  huma- 
ni,  &  de  fepultura  infidelium,  at- 

que 


Index  ArgumentoitJm  Decifionum. 


qae  excommunicfcmrum  .  Decla- 
fantur  elTedns  noilutionis  ,  &  quf 
fundionesTint  prohibite  in  EccFefia 
pollura?  Reconciliare  Eccferiaspol- 
lutas  quis  poiT)r  ^  Qufdquid  difpu- 
tant  DD.  de  Ecdefiis  pollutis  ,  h)c 
recenfeturj;  addicis  hilloriiSj  &  eru- 
^itionibus  multis. 

D   B    C    1    S    l    O       XLVII. 
A  R  G  U  ME  N  T  U  M. 

Poft  crnatum  Altarium,  &  Ecclefia- 
rumagiturdeSaCcrdotumornamen- 
tis  ,  qu?  triplicia  funt ,  Interlora  , 
Exteriora ,  &  Myftica .  Ornatusin- 
terior  Sacerdotis  ftat  in  confcientia 
pura,  fobrietate,  &  caftitate.Cur, 
&  quando  Uxores  prohibit^  mini- 
ftris  Sacris.''  Militesin  caftris  anex- 
pediat  ,  ut  habeant  uxores  fecum  ? 
Rationes  t^m  contra  ,  qu^m  ad  fa- 
vorem  coelibatus  Sacerdotum.  Qu,a- 
feGr^ci  habeant  uxores,  &exquo 
tempore  ?  Exempla  miniftrorum 
Altaris  incontinentium  punitorum. 
Cautel?  tr€;s  pro  fervandacaftitate  . 
Lapfus  Virorum  Sandorum  ob  fa- 
miliaritatem  cum  muIieribus.Eru- 
ditiones,  &  monitionesplurimg  pro 
hoc  interiori  ornatu  Sacerdotum. 

D    E    C    I    S    I    O     XLVIII. 
A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

De  Tonfura  Clerlcali ,  qu?  eft  ornk- 
mentum  exterius  Sacerdotum,  agi- 
tur  in  hac  Decifione  Oflenditur  in 
quibusconfiftat,  quibufve  de  caufis 
(it  introduda  ^  Ejus  antiquitas,  & 
Privilegia  .  Sacerdotes  intonfi  mor- 
taliter  peccant  .  De  ufu  tonfurae 
3pud  Hebrfos,  Gr?cos,  Romanos, 
&  Ecclefiafticos  Larinos  ,  ac  Grae- 
cos,  Quidde  Barbaantiquarum  na- 
tionum  •,  &  miniftrorum  utriufque 
Ecclefijs  Gr?c^  ,  &  Latin?  .-?  Plu- 


res  cruditiones  de  Barba*,  &  exem- 
pla  non  injucunda  de  mulieribus 
barbatis . 

D    E    C    I    S    I    O       XLIX. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M . 

Agitur  de  alia  parte  Ecclefiaflic?  Tcn»' 
furf ,  confifientis  rn  Habitu  ad  for- 
mam  Sacrorum  Canonum  .  Tr^s 
conditiones  Veftis  Clericalis,  ut  fit 
Talaris,  Nigricoloris,  &  Lanea  . 
Plura  de  Origine ,  &  ufu  V^ftis Ta- 
laris.  De  colore  albo  ,  ac  violaceo 
ejufdem  ;  atque  de  prohibitione  ve- 
ftium  Sericarum  .  Sex  acceftbria  ha- 
bitusClericalis  ,  Zona  ,  Collaria  , 
Manic?,  Calcei  ,  Pileus  ,  &  An- 
nulus;  qu?  omniaquomodo  Clerici 
deferre  poffint  ^  Annulorum  plures 
ufus,  &  mvfteria,  pr?cipue  in  co- 
niugiis,  &'Sigillis  .  Pap?  Sigilla 
tria  >  Annulus  Pifcatorius  ,  Plum- 
beum  ,  &  fubfcriptio  cum  aliquo 
verfu  Sacr?  Scriptur?  .  Digitorum 
nomina  ,  &  cur  in  quarto  digito 
Annulus  ponatur  f  De  Annuiis  fpon- 
falitlis  S.  Ann?,  ac  Deiparg.  Qu^i- 
bus  Ecclefiafticis  licitus  fit  Annulus 
aureus,  &quibusprohibitus.''Quid 
iitVeftisdida  Birrus?  Qui  infantu- 
ii  olim  LeiSores  ?  Et  cur  Regula- 
ribus  deturhabitus  foIemnirltu,non 
etiam  Clericis  f^cularibus  ?  Et  laici 
fepeliantur  induti  Habitu  Regulari 
S.Francifci? 

D     E     C     I     S     I     O       L, 

ARGUMENTVM. 

Myfticum  ornatum  ,  quo  Sacerdos  li- 
taturus  indutuseftc  debet,  continet 
praefens  Decifio  :  &  eft  ,  recitare 
Matutinum  cum  Laudibus  antece- 
Ipbrationem,ac  Sacras  Vcftes  indue- 
re.  M.Grealeefte  non  recitareMatu- 
tinum ,  ac  Laiides  ante  Mi0"*nn ,  (ju- 


Index  Argumentormi  Decifionum. 


ffacaii^ccflante ) juribus,  atque  ra 
tionibus  contra  Neotericbs  probatur, 
admentemantiquorum  Dodorum. 
Sacrarum  veftium  numerus,  noml- 
na  •,  myfteria  ,  ufufque  necefTarius 
m  Sacrificioof!enditur .  Pil«oIus ,  ac 
^erucha  celebrantibus  MifTao)  pro- 


fcripti.  Color  invefllbusSacrfjSer- 
vandus  iuxta  Rubricas  .  CJerici  fe- 
peliendi  cum  veftibusfacris  fuorum 
ordinum.  Calix  admanusSacerdo- 
tis  mortuinon  ponendus.  Vefteslu- 
gubres,  vuIg6di5*com<;^:(pa  Cleri- 
€]5in  morteparcnnim  non  induendg.. 


NOi 


NOI    REFORMATORI 

Dello  Studio  di  Padoa* 

HAvcndo  vcduto  pcr  la  fcde  di  rcvffione ,  &  approbatione  dcl 
Padrc  F.  Ambrofio  Lifotti  Inquifitorc  ,  ncl  libro  intitolato: 
Decifionis  fuper  Sacrificium  SanSia  Mija  loannis  Clericati  Pra- 
fofito  &c,  non  vi  cflcr  cofa  alcuna  contro  la  Santa  Fcde  Cattoli- 
ca  5  c  parimcnti  pcr  attcftato  dcl  Scgrctario  noftro  nicntc  contro 
Prcncipi ,  c  buoni  coftumij  conccdiamo  liccnza  ,  chc  pofia  cffcr 
ftampato ,  oflcrvando  gl*  ordini  in  materia  di  Stampc ,  c  prefcn- 
tando  Ic  iblite  copie  allc  Publiche  Libraric  di  Venetia ,  Sc  di 
Fadoa^i 

Dat,  64  Luglio  1^99, 


{  Lorcnzo  Soranzo  Can,  RcC 
( Fcrigo  Marccllo  Proc.  RcC 


Azofiina  GadMint  Segrtt* 


DE 


DE  SACROSANCTO 

M    I    S    S    yE 

S  A  C  R  I  F  I  C  I  O. 


I>     E      C      I      S     I     O        I. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Agitur  de  Etymologia  Sacrifi- 
cii,  &  <is  multiplici  ejufderTUj 
Denominatione  .  Voces  Litare, 
LitanieEjac  Liturgi«e  undc  dican- 
tur^ 

S  V  M  M  ^  B^lV  M. 


Etymologia  hujus  Vocis  Sacrificium  ? 

Sacrificii  multipiex  denominatio . 

Litat  e  unde  dicatur  ? 

Litania  qume  fic  vocentur  ? 

Liturgia  quid fignificet  ? 
G  Ohlatio differt a^acYificio . 
7  Sacrificium  cur  dico  tur  Myfierium,  at- 

que  Sacramentum? 


Ctum  eft  anno  proximd 
prxterito  de  Sacrofan- 
a^e  E  V  C  H  A  R  I- 
STl^  Sacramento; 
In  praefcnti  agendum 
eft  deeadem,quatenus 
eft  Sacrificium  ;  ided- 
que  primum  Qriaefitum  propofituni_. 
perme  Parochis,  ConfeflTariis ,  &  aliis 
fludiofishujus  PatavinaBDisecefeos  ex- 
peti\fit  Etymologiam  ,  ac  variamSa' 


crificii  Denominationem  .  Pro  refpon- 
fione  didJum  fuit  j  quod   Etymologia 
hujus  vocis  Sacrificium  appellatur  quafi  ^ 
SacrumfaBum.  Melchior  Canus  de  locis 
Tbeol  lib.i  i.  cap.i  5.  Ferfi.  illud  deinde. -ubi 
advertit,nonomneopusSacrum  efife_^ 
Sacrificium;  quamvis  i  contra  cmne 
Sacrificiumfit  facrumopus;  natn  om- 
nia  Sacramenta  funt  opera  facra  ,  & 
nihilominus  non  funtSacrificia.  Porrd 
Sacrificii  multiplex  eft  denominatio  ; 
foJet  enim  dici  Ma^atio, Immolatio^  Liba-  * 
tio ,  Litatio  ,  Oblatio^Myjierium ,  atque  Sa" 
cramentum  .    Sacrificium  per  MaBatio- 
nem  erat ,  quandb  Viflima  occidebatur  . 
Per  Immolationem ,  quandores  inanimis, 
&  folida  frangebatur ,  difgregabatur  , 
autcomburebatui^,  utpanis,  manipu- 
lusSpicarum,  thus,  &fimilia.  Per  £i- 
bationem  y  dum  liqaidaeftundebantur  , 
utaqua,  vinum  ,  oleum  .  Vqx  Litatio' 
w^wquando  omniapraedid^afiebantad- 
junftis  precibus  ad    placandum    Nu- 
men;  diciturenim/jV^yf  quafi/wr^r?  h,    . 
verboluo,  quoAt^foho\  namquifol-  5 
vir  debitum,  placat  creditorem  .^(?///«x 
in  Etymolog.  lingua  latinec  .  Ferb.  litare  . 
Vel  quafi  Trecatio  ahvrn,  quod  eft  fup-  ^^ 
plicare;  undeLitaniaedicuntur  fuppli- 
CQS.  NonautemhincdeduciturZ/rwr^/rf, 
quse  fignificat  munus  publicum  ;  lic^t 
hoc  nomine  utantur  Patres  pro  EU-  ^ 
CHARISTIA,  acSacrificioMiffac 
A  demoa^ 


De  Sacrificio  Miffx  Decif.  II. 


demonftrando,  quia  myftice  deducitur 
ex  ea  voce  Llturgia,  cum  Sacrificiunvfit 
quid  publicum,  &  inrtitutum  publica, 
audoritate,  utinfra  demonftrabitur  .' 
VoJJius  ibidem  ,  iy,  Magr.  in  Hierokx. 
Verh.  Limgia.  Pari  modo  Oblatio  tan- 
quam  nomen  genericum  dcrjorat  Sacri- 

fi  ficium;  quiaomneSacnficiumeftobla-' 
tio;  fed  non  dcontra;  dantur  enim_i 
pluresoblationesDdof^^dae,  quae  non 
funtfacrificia  ,  ob  non  confeftionem  , 
feuimmurationem  rerum  oblatarum  \ 
dequibusnon  multo  poft  iioquemur  , 
Tandem  Sacrificium  apptlJatar  etiam 

7  Myfierium^  zique  Sacrciwentum;  quia  fe- 
cretum  continet,  &  figniftcat  aliquid 
fande  accipien.dum  .  cap.  Multi  facula- 
rium  .  i.q.i,  quod  notat  etiam  Etiiirr. 
Card  de  Laurea  in  Epitome  Canon.  in  ver- 
lo  Sact  ificium . 

D    E    C    I    S    I    O    I  L 

ARGUMENTUM. 

DiflTeritur  de  dupIiciSacrificiiac- 
ceptione,  &  de  decem  genenbus 
Sacrificiorum  mctaphorice  no- 
minatorum , 

S  V  M  M  ^  \1V  M. 

1  Sacrificiim  dupliciter  fumitur  ;  pro- 
pr*e  y  isrtranslate . 

2  Sacrificiorum  metaphoricorum  decem 
genera  . 

PLures  autem  in  hoc  Clero  dodif- 
fimi  fcriplerunt^quod  Sacrificium 
dupliciter  (wmhm  proprie  ^  ^  transla- 
te.  PrimomoJo,  cum  res  oblata  Deo 
immutatur  ;  fecundo  modo.,  cumali- 
quid  Deo  gratumexercetur  ,  quod  per 
allegoriam  ,  &  translationem  dicitur 
Sacrificium.  Catius  D.hb.iz  ccp.i^.Verf 
llhid  deinde.^t  Collegium  Salmanticen.tom, 
lo.DeSacramen.  ingenere  tra8.$.  cap.\. 
WKw.i.Etin  hocaIlegorico,&  metapho- 
ricofenfu  S.  Jo;  ChryfoftomusCojKw?»- 
X  tar.inVfal.c)^.  ponitdecem  fequentia_j 
^enera  Sacrificiorumi  videlicet;  I.  Imi- 


tationem  Chrifiijuxta  illudPauH  Apo° 
ftoli;  E/ioteimitatores  Deificut  fiiii  cha~ 
riffmi .,  iy  ami)ulate  m  diie8ione  ficut  i^ 
Chriflus  dHexit  nos.,  i^-  tradidit  femeti- 
pfum pronobis ohlationeih .,  (^hofiiam  Deo 
in  odorem  fuavitatis.  E.pl}ef.  ^. t .  II.  Mor- 
tificationem  carnis  dequa  idem  Apo- 
i\.o\usad  f{om.  1 1. 1 .  Obfecro  itaque  vosfra- 
tres  pcr  mifericordiam  Dei .,  ut  exhibeatis 
corpor  a  veflra  bolliam  viventem  ,  SanBam, 
Deoplacentem .  Ill.Oratlonem  ,  dequa 
ficloquitur  Regius  Pfaltes  inP/<7/.  14O. 
x.Dirigatur  oratio  mea  ficut  incenfum  in 
confpeflutuo'.  elevatio marjum mearum  Sa- 
cyficiiim  vefpertinum  .  IV.  Laudem  di- 
vinam,  quamcanunt  Levit^  m  Tem- 
plis .  Immoia  Deo  Sacrificium  laudis .  Tfai. 
49  14  Et  Tfai.  ic6.  22.  Et  Sacrificent  Sa- 
crficium  laudis .  V.  Redlitudinem  in_» 
operando  cum  jufiitia  .  Tunc  acceptabis 
Sacrificiumjuftitide .  Tfal.^o.  21 .  VI.  Elee- 
mofynas  elargitas  pauperibus  .  {{eligio 
munda  ,  {91  immacuiata  (  Sacrificatio  po- 
nitur  a  S,  Doftore  )  apud-Deum.,  i^^Ta- 
tremhdeceft :  P^ifittarepupillos  ,  (^viduas 
intribuiatione  eorum .  Jac  i.i-j.  VII.  Ju- 
bilationem  cordisob  celfitudinem  Hu° 
manitatis  Chrifii,  &  ejus  fupremam  po- 
teflatem  ,  de  qua  totusPfalmus^^.Ow- 
nes gentespiauditemanibus^  i^c.  utinter- 
pretatur  Thomas  ie  Blanc in ^naiysi.  Tfai- 
terii  Dauidici'.  qusequidem  jubilatio  ex- 
peritur  abanimabuspie  pafllonem  Do- 
mini  meditantibus;  quarum  meditatio 
vocatur  Sacrificium  ;  juxta  illud:  Cir- 
cuivi ,  is^  imniolavi  in  tabernaculo  ejus  ho- 
fliamvociferationis  .  TfaI.i6.6.N\\\.Con- 
tritionem  cordis  pffinitentis,  &:  jugiter 
lacrymantisob  commifia  peccata  ;  quae 
gratifllmumdicitur  Sacrificium  .  Sacri- 
ficium  Deofpiritus  contrihuiatus .  Tfai.^o. 
i5?iXPr3edicationem  Evangeliiln  gen- 
tes,  &  earum  converfionem  adagniriO' 
nem  veritatis,  quam  pariter  vocat  Sa- 
crificium  Apofiolus  ad  F^m.i^.  16.  di- 
cens :  TJtfim  Minifter  CJmfliJefu  ingenti- 
bus;  SanBificans  evangeiitim  Dei^  ut  fiat 
Oblatio  gentium  accepta.  X.  Beneficen- 
tiam ,  gratique  animi  demonflrationem 
erga  benefailores;  juxtaejufdem  Apo- 
floli  momtwmad  Hebr.  15.  16.  Beneficeri'.. 

tine 


De  Sacri6cio  Miffae  Decif.  III. 


tia  autem,  is*  commumoms  noltte  oblivifci: 
talibus  emm  hoftiis  promeretur  Deits .  On> 
nia  igitur  fupradidiaoperapiaappellah- 
tur  Sacrificia ,  quia Deo  funt  gratifrima; 
&  quoniam  propfia  funtpopuli  Chri- 
ftiani',  eundeminipfo  fenfu  Allegori- 
co  ,  Sacerdotem  appellavit  Apoftolo- 
rum  Princepsdicens  :  Etipjitanquamla- 
pides  vivi',  fuperedificamini  Domus  fpiri- 
tualis^  Sacerdotium  SanBum^  offerrefpi- 
rituales  hoflias ,  acceptabiles .  Et  rurfus . 
Vos  autem  genus  eleBum  regale  Sacerdo- 
tium/gensSanSIa.  i.Tetr.i.  &  S.  Joanncs 
in  .^poc.S'  Fecifii  tios  Deo  regnum ,  is^  Sa- 
cerdotes  .  Quodbenedeclarat  idemCol- 
legium  Salmanticen.in  tomo  de  Incarnatione 
traH.xi.difp.il. dub.i.  num.%. 

D    E    C    I    S    I    O     III. 
ARGUMENTUM. 

Dftenditur ,  Qu^e ,  &  Quot  fint  de 
cflcntia  Sacnficii  ? 

S  %;  M  M  ^  T^l  'U  M. 

1  Sacrificium  aliudinfe^  aliud  in  opC' 
re. 

2  Sacrificium  ut  infe  duo  requirit ,  pro- 
teflationem  Divintc  excellentite,  (^^ 
delirutlionemrei  oblata. 

3  Sacrificiumutin  a^ione^  tria  requi- 
rit:  1.  Z^t  illa  a&iofit  inflituta  per 
Tublicam  auHoritatem .  i.  %)tfiatpro 
totopopulo.  i,.  "Vtfiatper legitimum 
Miniflrum . 

4  Ovas  t\exquare  ciDeo punitus^. 

ADverterunt  noftri  fcribentes,  quod 
non  levisefl  Theologorum  labor 
inaffignandisijs,  quae  funt  de  effentia 
Sacrificii ,  ut  videre  eft  apud  Card.  de 
Lugo .  De  Euchar.  difp.T^.fe^.i.  Falen- 
tiamtom.7,. difp.6. q ^.TukB.i .  (^ i.  Ppr- 
ro  profarijiori  intelligentia  dixerunt,di- 
I  ftinguereoportereSacrificium  in  fe  ,  & 
circa  intrinfecam  fuam  naturam  ;atque 
Sacrificium  inopere,  ideftadionem  ip- 
famfacrificandi ,  &  liiandi  .  Quatenus 
Sacrificium confideratur  in  fe ,  duo  funt 


de  ejus  effentia.  'Vnum  eft  proteftatio 
quamfaceredebet  homo  DivinaeexceU 
lentiae,  &  fuprems  poteftatis  ,  ^  cujus 
nutu  pendet  oninis  creatura  .  ^Alterum 
eft ,  deftrudio  rei  oblatas ,  vel  in  totum, 
vel  in  parte,  ad  ftgnificandum  ,  quod 
Majeftas  Divina  pro  libito  poteft  res  no- 
ftras,&  vitamnoftramdeftruere  .Card. 
de Lugo d.  difp.iij.  fub  num.j.uhi  D.D.  al- 
legat,  &  eft  doiCtrina  S.  Thoma  2.2.  q.%6. 
rtrr.i.  Quatenus  veroSacrificium  confi-  5 
deraturinadione,  tria  funtde  ejusef- 
fentia.  Primum.Utadioilla  fitinftitu- 
ta  per  publicam  audoritatem  ,ad  deno- 
tandum  iilud  fummum  opus  Divini 
cultus  ,  quod  appellatur  Sacrificium- 
Secundum.  Utsdioillafiatnomine^j 
totiuspopuli,  vel  ad  impetrandam  re- 
mift*ionem  peccatorumejus,  velad  ob- 
tinendameidempopulo  gratiam  in  hac 
vita,  &gloriam  in  futura.  Tertium. 
Utfiatperlegitimum  Miniftrumj  ideft 
per  perfonam  ad tale  opus  .faciendum_» 
legitimd  deputatam  .  ColJeg.  Salmanti- 
cen.de Sacram.ingenere  d.traB.^.  cap.x. 
num.^.ionConet.tom.a^.  difp.:^.  art.^.  num. 
ii.Hinceft,  quod  tamio  veraReligfo- 
ne ,  quam  apud  gentilesSacrificia  erant 
inftituta   non  ad  uniufcujufque  placi- 
tum,  fed  ab  auftoritate  publica  Vidi- 
marumimmolationes  fiebantproinco- 
lumitate  populi  ;  &  nemo  poterat  ea 
offerre,  nifieftentaftumptiadSacerdo- 
tium;  idcirco  Ozias  Rex  cum  non  ef-  4., 
fetSacerdoSj  &tamen  Sacrificium  of*    "^ 
ferrevellet,  punituseft  ^  Deo ,  &  Je- 
prapercuffus.  z.Taralip  16.  Se(\  dehfs 
omnibus  plene  in  fequentibus  Decifio- 
nibus. 

D    E    C    I    S    I    O     IV, 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Quid  fit  Sc-iciificium?  Et  de  cjus 
vera,  atque  propria  definitio- 
ne,  compledente  omnia,  quae 
concernunr  a(^um  Sacrificandf. 
Et  pra:cipue  materiamoblatio- 
nura .  De  obligationc  filiorum 
A    2       Rcii- 


De  Sacrificio  Mi(&.  Decif.  IV. 


4 

Feligloni  .  A  quibus  non  fint 
recipicnd*e  oblationcs  ?  Quo- 
modo  cas  Parochus  rcciperc 
poflit  in  MifTa? 

S  V  M  M  a  \1V  M. 

1  Sacrificii  vera  definitio . 

2  Sacrificium  eflOblatio . 
g  Ohlatiotriafigmficat . 

4  Ohlationis  nomine  veniunt  qUnecun' 
que  res  Deo  exhihita  pro  ejus  cuJtu. 

5  Infantes  olimaparentibus  Dixino  cul- 
tui  offerebantur . 

6  Infantes per  parentes  B^Ugioni  ohlati^ 
eam  non  tenebantur  ingrecii ,  nifiadul^ 
tiratam  habuijfent  paternam  oblatio- 
nem . 

•j  Behrai  ter  in  anno  aliquid  Deo  cff^erre 
tenebantur  . 

8  Chriftiani  antiqiiitus  chlationes  frc 
quenterfaciebant  Ecclefiis  rerum  mo' 
hilium  ,  ^  immobilium . 

9  Caroli  Magnilmperatoris  donationes 
faUte  'Bfiman<e  Ecckfice . 

I  o  Scotatio  quid  effet  ? 

II  Oblationes.^  quanonrecipiehanturah 
Ecclefia  ? 

1 2  Oblatio  tria  requifita  hdhere  debet . 
1 5  Ohlatio  faBa  Capellce  exfienti  intra 

Tarochiam  ,  velEccIefiam^  cui  de- 

heatur  ? 
14  Oblationes  ah  adflantihus  Miffa  cUm 

ponebantur  in  ^ltaripofl  recitationem 

Symboli . 
I  s  Offertoritm  cantahatur  ^donecfideks 

dcibant  fuas  ohlationes . 
i6  Organus   hodie  efl  loco  Offertorii  , 

quod  cantabatur    olim  cum   mu'tis 

Tfalmis . 
17  Oblationes  eoriim  y  quinonerantcom- 

municaturi  in  Mijfa  non  recipiehantur 

in  ^ltari . 
i3  'Homina  eorum  ,  qui  oblationesfece- 

rant  in  Miffa ,  pubUcelegehantur^  i^ 

pro  eis  Celehrans  orabat . 
15)  Memento  tam  pro  vivis ,  quam ,  pro 

defunBis  in  Miffa  quarefecretbfiat^ 
20  Confuetudo  rtidicorum  pcfl  Offerto- 

riumfaciendi  eleemofynam  celebramiy 


ofculando  manipulum . 
21  Decreta  S.  Congr.  fervanda  in  rtci' 

piendis  ohlationibus  tempore  Miffte. 
iz  Celebrans  potefl  accedere  ad  loctm 
mulierum  in  Ecclefiapro  oblatiombus 
recipiendis . 
23  Vva  i  lac<i  i^  mel  ncn  offerebantur 

in  ^ltari . 
^4  Ohlatio  ,  preffafignificatione ,  inmit 

Sacrificium  Miffte . 
2  f  Chriflus  bis  Sacrificium  obtulit ,  primo 
incruentum  in  Cosna :  Secundocruen- 
tumin  Cruce. 
z6  Tarticula  fipcrtemur  in  ^4hari  poff 
oblatam  HcJIiam  ,  an  licite  -confe.. 
crentur  ? 

VT  fcismusea  omnia  ,  quae  necef- 
faria  funtad  a«SunDSacrificiiritd 
explendum,  oportet  ejus  dennitionem 
proponere,  &  diligenter  examrnare  , 
ex  ea  enim  refultat  fcire,  QuidfitSacri- 
ficium?  Etquseteneaturfacere ,  quiri- 
te,  &  rede  intendit  Sacrificare.  Cce- 
terum  cum  plures  legantur  definitiones 
tumapud  Scholafiicos,  tiimapu<iMo- 
raliftas,  placethicponere  illam  ,quam 
felegit  .  ^belly  in  Medula  Theol.part.z. 
tra^.i.  cap./^.  fe^.xi.  §.  i.  additis  ta- 
men  aliquibus  verbis  pro  complemeri" 
tototius  quidditatis  Sacrificii  in  afttJ. 
Eft  autem  hujufmodi .  5'^f>//fi/w;  eft 
chlatio  externa ,  foli  Deo  faBa ,  qua  iti 
teftificationemejus  fuptemi  Dominiici  legi- 
timominiflro  resaliqua  fenfibilis .^  ^  per- 
manens  ,  ritu  myflico  confecratur  ,  i^n 
travfmutatur^  inloco,  iyfuperaltarifo- 
Jemniter  ad  hoc  deputato ,  pro  remifftcne 
peccatontm ,  nec  non  prafenti^  aterna- 
que  felicitate  pcpuh  chtinenda . 

SinguJa  verbafunt  fingiliatim  expo- 
nehda;  exeis  enim  conftabit,  Sacrifi- 
cium  inopere*,  feu  aOionemipfam  ^a- 
crificandi  requirere  conditiones  qua- 
tuordecim  ,  ut  rite,  ac  re<!^e  peraga- 
tur, 

Prlmo  itaque  dicitur,  quod  Sacrifi' 
cium  efl  cblatio ;  hoc  enim  verbu m  obla- 
tioefl  tanquamgenus,quiaefl  verbum 
genericum  ,  &  complcditur  plures 
adtionesj  &  variasfpeclesrerum,  qug 

Deo 


D6  Sacnficio  Miflk."  DeciT  IV. 


Deorolentabhominiburofferri ,  &non 
funtSacrificia;  praecipue  autem  tria_» 
5  fignificat:  Primoea  munera,  quaenon 
Altari ,  fed  Ecclefia?  extra  MiflTam  af!'e- 
rebantur  .    Secundo  oblatio  ar^flatur 

adea,  quaeintra  Mifrarumfolemnia . 

Altari  inferuntur,  fivead  Sacrificium 
pertineant,  five  ab  eo  fint  aliena.  Et 
tertidmagis  prefTa  fignificatione  Obla- 
tioinnuitipfum  Sacrificium  a  Sacerdo- 
teDeooblatum .  De  unoquoquefenfu 
plura  tum  eruditionis  ,  tum  dof^^rinae 
caufa  veniuntobfervanda  . 

Crr^caprimum  fenfum ,  &quatenus 
oblatiofignificat  ea  munera  ,  quae  non 
altari,  fed  Ecclefiaeextra  mifiTamoffe- 
rebantut ,  obfervare  oportet .  Primo 
quod  nomine  oblationis  veniunt  res 
qusecumque  Divino  cultui  exhibitae. 

4  Sotus  defu(iit}a^(^Jurelib.c).q.  7,.art.i. 
SivefintimmobileSjfivemobiles ,  five 
ipfasperfonae;  ipfaquedonatio  fa£la  fit 
Deo,  &  Ecclefiae  v-el  inter  vivos,  vel 
caufa  mortis,  vel  in  teflamento,  vel 
aliomodo.  cap.Cuminter.  Lie Verbor.fi- 
gmf.  cc.p.  Qm  ob  "tgattones ,  ^  cnp.  Cleri- 
ci .  i^.qu.  1.  Barbofa  de  ^ppellativis 
Verb.  Verb  Oblationes .  Et  de  lure  Ecclef. 
^niv.  lib.  i-cap.  i^.n.  i.i.  (^J.  Secun- 
doeflobfervatu  dignum  ,quod  antiqui- 
tusnonfolum  perfonae  fui  juris  feoffe- 
rebantDeo;  fed  etiam  infantes  a  fuis 

5  Parentibus.  Exemplum  effe potefi  Sa- 
muei ,  qui  Deo  oblatusfuit  per  Annam 
Macremfuam  cumdixerit;  Si  dedcris 
ferva  tute  fexum  virilerK ^dabo  eum  Domino 
omnibus  diebus  vit^e  ejus  ,  i.  I{eg.  r.  ii. 
DeSando  Bonaventu  a  ficlegitur  in_j 
Brcviario  Romano  h^.  4.  die  14.  Julii. 
Cum  infaris  incidijfet  in  vitee  pericidum ; 
Matere]us  vovit ,  jiinde  evafiffet  \  fe  eum 
B^Iigioni  B.  Francifci dicaturam .  Et  de_j 
Sanfto  Andrea  Corfino  die^.  Februarii 
leB.^.  Sicpariter  legitur.  Eumparentes 
precibus  a  Deo  impetrarunt ;  (^  Beata  Vir- 
gini  fpoponderunt .  Hi  tamen  filiificob- 
Jati  non  tenebantur  affumere  fiatum_j 
Religiofum,  nifiratam  habuiffent pa- 
ternamoblationem  pofiquam  adannos 
difcretionis  perveniffent .  cap.  IJludau- 
tgm  20.  q.  1.  Et  cap.  Ci'.mjimus .  De  P\fgii- 


larib.  ut  plenius  demonflravi  in  traOatii 
deEuchariftia  .  Decif.62.  num.iS.  ij-.  17. 
Terti6  fciendum,  quodapud  Hebrseos 
erat  praeceptum  deofferendis  terinan-  7 
no  rebus  mobilibus  in  Divinum  cul- 
tum  ,  in  \cg\tur  in Deuter.  cap.  i6.num. 
17.  His  verbis.  Tribus  vicibus per annim 
apparebit  omne  mafcuUnum  tuum  in  confpe- 
Bu  Domini  Dei  tui.  l^on  apparebit  ante 
Dominum  vacuus  ,  fed  offeret  unufquifqut 
fecundum  quod  babuerit .  Qui  mos  tran- 
fivit  in  populum  Chriftianum,  a  quo  ■? 
pluribusfeculisfervatumfuit  Templis, 
&EccIefiis  donationes  facere  tum  pro 
Divinocultu  exercendo  ,  tum  proMi- 
niflris  Ecclefiaf^icis  fuf^entandis;  qua- 
rum  ufusadfolosEcclefiafiicos  fpedare 
decernitur  in  cap.  Hanc  confuetudinerrt 
10.  q.  I.  Et  quemadmodum  pauperes 
offerebant  panes  ,  oleum  ,  vinum_.  , 
mel ,  ceram,  &alia  hujufmodi.  Bar- 
bofa  dejure  Eccl.  d.  lib.T,.  cap.  23 •  num.  4. 
Magr  inU.ierolex.Verb.  oblatio .  itaRe- 
%ts ,  Principes ,  ac  perfonae nobiles offe- 
rebant  poflefliones  terrarum,  fylvas  , 
campos,  vafaaurea,  argentea,  atque 
pecuniam;  utnotat  Mabylion.  in  Litur- 
giaCaUicana  u^ppend.  ^.  ubi  ponit  tefla- 
mentum  S.  Remigii  Remorum  Epifco- 
pi  donantis  vineas,  &  vafa  argentea_» 
Ecclefiaefuae;  nec  non  tefiamentum_* 
illufirisMatronaeErmentrudis,  inquo 
donaria  mulra  .  Etdedonatione  Caro- 
li  Magni  fadia  Romanas  Ecclefiae,aliif- 
quedifferit  £w/«  C^rr^.  Bona  Rer.  Litur-  9 
gic  lib.  1.  cap.  S-  fubn.  S.  ubi  obfervat , 
quodchartasoblationum  antiqui  Chri- 
fiiani  ponebantfuper  Altaria  in  fignum 
irrevocabilisdonationis;  vel  modicum 
terras  pofrefTionum  oblatarum  ;  ut  legi- 
tur  incap.  Exliiteris  i.deCcnfuetudme  . 
ubi  quod  dida  ceremonia  vocabatur 
fcotatio;  ideft  perpetua  oblatio. 

QuartOjfed  necillud  eftignorandum;  ^o 
quodEcclefia  refutabat  plurimarum— » 
perfonarum  oblationes  .  Videlicet  I. 
Haereticorum  .  Card.  Bona  d.hb.  2.  cap. 
8.  nu.^.  referens  exemplum  Eufebii  ,  il 
Conflantii  Imperatoris  Ariani  Eunu- 
chi ,  qui  muneraB.  Petroobtulerat  fub 
LiberioPapa,  aquo  tanquamillicita , 

"& 


De  SacrificioMifla*.  Decif  iVr 


&  execranda  fuerunt  rejei^a :  nec  non 
MarcionK ,  cujus  ducenta  feftertia ,  va- 
loris  quinque  aureorum  miliiumdona- 
ta  S.Petro  Eleutherius  Papa  retinere 
noluit .  II.  Refpuuntur  oblationesdif- 
fjdentium  fratrum  .  cap.  Oblationes y$o. 
dili.  III.  Opprimentium  pauperes.  S. 
Thom.  z.  2..  q.  S(J.  art.  5.  I  V.  Sacrilego- 
rum  .  cap.  Divino  ii.q.i.Y.  Extrahen- 
tiumfer\^os  fuosab  Ecciefia  .  cap.  Mi^ 
ror.ij.q.'^.  VI.  Raptorum.  cap.Super 
deB^ptoribiis .  VII.  Vfurariorum.  Cflp. 
Quia  in  omnibus .  DeTJfur.  VII.  Publi- 
carum  Meretricum  .  Glof.in  c.z.Verh. 
Dona.  difi.  po.  Barbof.  d.  lib.  3 .  cap.  i^.  a 
mm.  i^.i^feqq.qm  num.n.  advertit  , 
fupradidai»  prohibitiones  procedere  in 
oblationibus  voluntariis,  &quas  fiunt 
ad  Altare",  namfiquse  funt  iuredebic?, 
vel  ratione  praediorum  ,  vel  Parochiali- 
tatis,  feu  habitationis  ;   funt   etiam  a 
praedidis  exigendiE  extra  Ecclefiam  ,  ne 
fupradiftae  perfonaefint  melioriscondi- 
tionis,  qu^m  pie  vivrentes  .  l\icciuU.  de 
"Perfonis j  quainflatu  reproh.nerfamur . 
lib.  2.  cap.i6.  &  Barbofa  d.  lib.  3.  cap.  23. 
12.  num.17,.  ubiconfiderat  tria  requiri ,  ut 
oblatio  fit  ver^  oblatio.  Unum  quod 
res  detur  Ecclefiae .  Alterumquod  de- 
turaFideli.  Tertium  dereliciteacqui- 
fita .  cap.  Caufa.  de  Verb.Jignifc.cap.Qiija 
'm  omnibus .  Deufitris  ^  (s^cap.  Ex  t>anf- 
^?  mijfa.  dedecimis.  Quintd  tandem    eft 
'    fciendum,  inter  Canoniftss  effe  cele- 
brem  quaeflionem  illam  ;  ad  quem  fpe- 
ilentoblationesfadsalicuiCapeIl£e,vel 
Imagini  Sacrae  exiiienti  inrra  Ecclefiam 
Parochialem;  vel  intra  ParochiarrL..  ? 
In  qua  tresfunt  opiniones     Unatenet, 
cas  fpe£lare  ad  Parochum.  ;-\ltera,quod 
pertinent  ad  Capellanum.  Tertiajquod 
fint  adminirtrandsp  per  Patronnm  ,  etfi 
laicum,ejufdemCapelIafj  vel  Imaginis. 
ItaD.  D-  moderni,  qui  antiquoscumu- 
lant .   Barbof  de  Jure  Eccl.  d.  lib.  ^.cap. 
1 5 .  num.  21    Beilettus  de  Bonis  Cler.  part, 
I.  2.  3.  M.  ^.'bljcol.  in  Lucubrat.  Can.  Ub.  y. 
tit.^g.n.  181.   I^pchus  dejure  patr.Verb. 
OneYofum.  n.  2.  Fa^nan.  in  cap  Vafloralis a 
num.  1 4.  iy^feqq.  De  his  qute  fium  a  Vrds- 
lat.  Card.  de  Luca  de  Tarocb.  difc.  32.^ 


^pta  part.  f .  rec.  decif.  57.  ub!  concof- 
dantur opiniones ,  dicendoin hac mate- 
riaoblationtimiefTeattendendam  metiv 
tem  offerentium  ,  &fihaEc  non  fitcog- 
nita,  fervandameflfe  confueiudinem-» 
Regionis,  quanon  extante,  Parocho 
effe  concedendas  ipfas  oblationes,  ex- 
pendendas  tamen  in  ornamentis  ejuf- 
dem  Imaginis ,  vel  Capellse . 

Infecundo  fenfu  oblatlo  ardaturad 
ea,  quaeintra  Miffarum  folemnia  Al- 
tariinferuntur  ;fi vead  Sacrificium  per- 
tineant  ,fiveabeofintaliena  ;  &  de  his 
oblationibusdifferunt  Emin.Card.  Bona 
B^er.  Liturgic.  Hb.i.cap.%.  nim.4.  Magr.  in 
Hierolex.  Verb.Oblatio.  (s^inVerb.Offer- 
torium ,  i^  Gafpar  Iiienin  in  Commentar. 
Hifiorico  Dogmatic.  de  Sacramentis  tom.i, 
dijfert.  $.quafl.  S.cap.  S.art.  z.  §.  1.  pag. 
477.  Ex  quarum  fcriptis  ha;c  notanda  14 
veniunt.  Primum,  quod  per  integra 
decem  primitivafaecula  mosfuitinEc- 
clefiaCathoIica,  utfideles,  qui  Milf? 
adf^abant  ,  recltato  per   celebfantem 
fymbolo,  accederent  ad  Akare,  &  of- 
ferenttum  panem,  &  vinumproSacri- 
ficio;  tum  alios  frudus  pro  ufu  Eccle- 
fiae,  &  Minif^rorum,  nempeoleuro  , 
incenfum  ,    legumina,  novas  fplcas  , 
vuas ,  lac  ,  mel  ,  agnos  ,  &   fimilia. 
De  hoc  ufu  loquitur  textus  mcap.  Cmnis 
Chrijlianus.  de  Conjecr.  difl.  i.  S.  Augu- 
ftinusf^/^.i22  &  Durant.//^.  i.cap.164 
Secundum,  quod  interim  dum  fiebant  if 
oblationes,  cantabatur   cfFertorlum  , 
quod  erat  compofitum  ex  pluribus  ver- 
fibus,  &pfa!mis,  &  diu  durabat,  uf- 
quequ6terminarenturoblationes,hodie 
vero  refecata    longitudine  offertorii  , 
fucceffitOrganus,  qui  fonat  ufquead  16 
Praefationem  .    Tertium  ,  quod   ipfae 
oblationesrecipiebsnturcoram  Altari, 
&CeIebrante  per  Ecclefiafiicos  Minl- 
ftros,  a  quibus  deligebatur  panis ,  & 
vinumproSacrificio,  &  in  tanta  quan- 
titate,  qu8P  fufEceretprocommunione 
cleri ,  &popuIi.  Quartum  yquodnon  17 
admittebantur  ad  oblationem  quinon 
erant  communicaturi;  &  ideo  Poeni- 
tentesconfifientesappellati  ,  idefl  qui- 
bus  indulge^atur ,  ut  totam  MifTam  au- 

dirent. 


De  Sacrificio  Miflae .  Decif  IV. 


clirent ,  quia  prohibitl  erant  communi- 
care ,  non  offerebant.  Multominusre- 
cipiebantur  oblationes  aliorum  publi- 
corum  peccatorum,  ucdidumeftfupra. 
Quintum,  quod  laici ,  &e6minusf? 
minsc  non  ingrediebantur  Saniluarium 
proohlatione  inferenda  ;  fed  extra  fcp- 
ta  Altaris  recipiebantur  oblata.  Sex- 
tum,  quodcompleta  oblatione,  lege 

i8  bantur  nominaeorum  ,  qui  obtuierant; 
proquibus  fpeciaiiter  celebransDeum 
orabat ;.  ut  legitur  in  LXXX-  exempla- 
ribusantiquiiiin-ii  Miffalis  Gothici  ,re- 
latis  per  Mahyllon  de  LHurgia  CalHcana 
lib-  3 .  i^  ibid.  in  MijTali  Gallicano pag.  355. 
Quae  quidem  nominum  publica  recita- 
tiodegeneravit  inaliquorum  ambitio- 
nem,  quam  reprehendit  S.  Hieionym. 
tn  cap.  18.  Ezecbiel.  i^hb.iitjHierem. 
capit.   II.    Quare  ftatutum  ut  fecre- 

1«?  to.fieretmentioofferentium.  incanone, 
anteconfecrationem  pro  vivis,poftcon- 
fecrationem  pro  DefunOis,  ut  fitetiam 
hodie  a  Sacerdote  in  utroque  Memento. 
Septimum  ;  quod  poft  ("aeculum  deci- 
mum  diminuta  devotione  populi  erga 
EuchariHicam  Communionem ,  recef- 
ferunt  ab  aula  oblationes  pro  Sacrificio 
MinTae  ,  ad  quarumfimilitudinem  in_> 
pagis,  &  viIIisreman(ltconfuetudo,ut 
finitooffertorio  ,  Parochus  fe  vertat  ad 
populum  ,  &  ab  eo  pecuniariam  elee- 

%o  mofynam  pro  oblatione  recipiat ;  porri- 
gendoilli  ofculandum  vel  manipulum  , 
velCrucifixi  Imaginem  ,  ut  hlfce  tem- 
poribus  videmus.  0(3;avum;ad  tollen- 
dos  autem  abufus  modernos  circa  has 
oblationescumofculopacis,  velmani. 

ii  puli ,  emanarunt  fequentia  decreta  S, 
CongregationisConcilii,acS.  Rituum, 
relataperGrtr<tw/.  inl{ubr.  MiJT.  part.i. 
tit.  7  n.  f  i^r^  Bijfum  infua  Hierurgia  tom. 
l.VerhoOblatiopag.  149.  videlicet:  quod 
celebrans  non  circumeat  Ecclefiam  pro 
cblationerecipienda;  fcd  aliquantulum 
feretrahatemedio  Altaris.  Q_uod  non 
porrigatpatenam  populoofculandam  . 
Quodque  in  Oratoriis  privatis  non  reci- 

li  pianturoblationes  .  Poteft  tamenParo- 
chusaccederead  infimum  locumEccl^- 
Uae,  ubimulieresmanent  feparatae  avi- 


ris,  &  ibi  earum  oblatlones  in  MifTa 
recipere.  Fagnan.  incap.  Vaflora\i\.  nu. 
40.  iy>  ^^.  De  his  ,  qude  fiunt  a  V^celat. 
tom.^.pag.267.  Nonum,  Innonnullis 
Ecclefiis  Occidentalibus,  &  prascipud 
Gallicanis  mos  adhuc  viget ,  ut  in  certis 
Miffisfolemnibus,  certifque  aliis  die- 
bus  feftivis  populi  offerunt  panem  & 
vinuminMiffa  ,  ut  advertit  luenind.  §. 
2,  j«yf«.p<?^.  479.  Decimumtandem  no- 
tandum e(t ,  quod  antiquis  temporibus, 
quandofrequenteserantfideliumobla- 
tionesin  Miffa,  vetitum  fuit  offerread 
Altare  tum  vuas,  tum  lac  ,  &  mel  ;  z% 
ob  abufus,  qui  irrepferant  in  eorum 
confumptione;  ideoqueextra  altare^ 
cum  aliis  rebusoblatisponebantur  ,  ut 
defervirent  ve!  pro  miniftrorum  ali- 
mentis,  vel  pauperum  eIeemofynis;ut 
ex- vetuftioribus  Patribus,  ac  Synodis 
notat  Emtn.  Card.  Bona  d.  hb-  2.  cap.  8.  n. 
4  i^  Card.  de  Laur^ea  in  Epitome  Canon. 
Verh.  Oblatio . 

In  terrio  fenfu,  de  quo  fupra ,  Ohlatio 
magis  preffa  flgnificatione  innuitipfum 
Miflae  Sacrlficium  perSacerdotem  Deo  24. 
oblarum;  fiquidemantiqui  Patresfre- 
quenter,  quandoSacrumMiffae  Sacri- 
fxium  nominare  voIebant,ilIud  Obla- 
tionem  vocabant;  mo^endhVamelhus 
adUb.  TertuUian.  de  Cultu  foemin.  cap.  11. 
Ennodius  Ticinen.S.  ^ugu/linus,  Optattis, 
&  alii  relati  per  Card/n.  Bona  I{er.  Litur. 
gic.  hb.  I ,  cap.  ^.num.  2.  Ferf.  Oumto .  Et 
hocpluribuscaufis,  &rationibus.  Pri* 
ma,quia  ficMiffam  SpiritusSandlusde- 
fignavit  per  os  Melachis,  appellando 
eam  Oblationem  mundam.  In omtti  .oco 
f.gnificatuY ,  i^  offertur  nomini  meo  Oblatio 
munda.  Malach.  1.  ir.utdo(!^^confiderat 
Emin.  Card.  Bellarm.  hb.  i .  de  Mijfa.  cap. 
10.  Secundo,  quia  Chrifius  Dominus 
ideocarnemmortaleminduit  ,  uteani 
offerret  pro  nobisaEterno  Patri  in  obIa« 
tionem.  U ude  S.fo.  Chryfoflom.  ait ,  In- 
carnatus  efi  ex  nojira  fuhjlantia ,  ij-faflus 
eji  nobis  Summus  Vontifex ,  i^  obtuht  car- 
nem  fuam.  quod  habetur  in  cap.  Semel 
immolatus  efl .  De  Confecr.  difl.  z.  itt  cap. 
FirrrJiter.  DeSumma  Trinit. ,  is^  Concil. 
Trid.feff.ii.cap.i.  Tertia,  quia  Chri- 

(lu& 


8 


flus  Domlnus  bis  hancOblationem  fe- 
cit  ,  incruentam  unam  ,  quando  in__, 

25  coena  cum  difcipulis-  confecravit  pa- 
nem ,  &  vinum  ,  &  in  fuum  corpus ,  & 
fanguinem  converfum  obtulit  aeterno 
Patri;  cruentamalteram,  quandocru- 
cifixus  fuit  a  Judfis.  Emin.  Card.  de  Lau^ 
Yjsa  de  Incarnat.  difp.  z. «.  1 8;  (^  ead.  difp. 
2Z.art.^.pertotum.  Et noviffimi Ivetiin. 
in  Comment  Hiflor.  Dogmat.  tom.  r .  Dijfert. 
5.  cap.i. pag.  402.  Et  ex  his  omnibus cla- 

re  patet,jureoptimo  Sacrificium  definiri, 
&  voc3iX\Oblationem  \  non  folum  quia 
verbaliterOblatio  bisfit  inMiffa;  una 
anteconfecrationem  ,dum  Sacerdosof- 
fert  HoRiam  pofitam  fuper  patena  di- 
cendo .  Sufclpe  SanHe  Tater  dcc.  Et  vi- 
numinCalicecumillis  VQTbis.Oferimus 
iibi  Domine  &c.  Altera  flatlm  poftcon- 
fecrationem  ,  recitando  Orationem  il- 
lam .  TJnde  (s^  memores  Domine,  in  cujas 
£ne  dicitur ,  offerimus preeclara  Majefia' 
ti  tuce  de  tuis  donis.,ac datis.,Hofiiani puram 
^Kofliam  SanBam  ^  HofliamimmacuJa- 
tam,  J^  VaKemfan&um  j^  vittS  teternais^ 
Calicem  r^falutisperpetute .  Sedpraecipue 
quia  ipfa  confecratio ,  quam  facit  Sacer- 
dos  in  perfonam  Chrifti  habet  rationem 
Oblationis,utdicemusinfra  DecifXXXI. 
Seddicet  aliquis,fipoft  fadam oblatio- 

26  nem  Holtiae ,  &  Calicis  prima  vice,de- 
feranturad  Altarepairticulaeconfecran- 
dae,  poterantne  licit^  confecrari.?  Ne- 
gat  Bonacin.  deSacrific.  difp.^.  q.uIt.punB. 
6.n.6.  Af^rrrkcitToflevin.  deOJflcio  Curati 
cap.i.n.i-Dianapart.%.  traB.i^.  refol.ji. 
^  part.6.trad.6.ref  ■/.QuxCnntcoUoca.- 
ts:'mCoord\natotom.t.traB.i.refoI.2i.^\ 
isriref  II s.uhiexD.D.  ibi  allegatis  te- 
net,  poflfelicite  confecrari  quocumque 
tempore  deferantur  ante  confecratio- 
nem  Hoftiae majoris,fi  aliqua  jufta  cau- 
faintercedat;  <Scfatis  fit,fi  mente  offe- 
rantur  Deoj  &  hoc  idem  concedit  Quar. 
tusin  B^br.  Miffal.  part.  1.  tit.y.  dub.i;  is^ 
? .  nec  non  Tamburin.  de  Sacrific.  Mijfce 
hbr.z. cap.\.  $.2. num.6. 


DeSacrificioMiflfe.  DeciC  IV. 
D    E    C    I    S     I 


I    S     I    O      V. 

ARGUMENTUM. 

Qu.are  m  Definitionc  Sacrificium 
dicatur  oblatio  cxtcrna?  Quare 
omnes  oblationcs  non  fint  Sa- 
crificia  ? 

5"  V  M  M  ^\i  v  M. 

I  Cuhus  Divinus  triplieiter  offeYYtpa-- 

ted  Deo . 
X  Homo  tenetur  Deum  coJere  ^nima  , 

Corpore ,  i3r<  Bebus  externis . 
5  Homint  convenit  recognofcere  Supe* 

riores  fuos  cum  obJatione  rerum  ex^ 

tsrnarum . 

4  Sacrificia  quare  peraEia  cum  rebiis 
externis  ? 

5  ObJationes  omnes  faBce  in  honorem- 
Dei ,  guare  non  fint  Sacrificia  ? 

NOn  folumdefinitur  Sacrificium., 
quod  fit  Oblatio  ,  fed  ulterius  , 
quod  fit  ObJatio  externa  ;  quocirca  in^ 
prasfenti  qu?rendas  funt  rationes  ,  ob 
quas  addita  eft  haec  vox  Externa  .  Quas 
quidemfuntquatuor.  Primaefi:,  quia 
homines  naturali  lege  ad  colendunoj.» 
Deum   ob  fummam   ipfius  excellen- 
tiam  ,  &   fupremum  omnium  domi- 
nium,tenentur.Hicautem|cuItusexhi* 
beri  poteft  tripliciter.  Trimd  per  adus 
mereinternos,  quibuscredimusDeum 
effe  ;  ipfumque  reveremur,  &  diligi- 
mus .  Secundo  per  aitionesexternas  im- 
peratasa  Religione,  &  ordinatasad  ejus 
reverentiam  ,  ut  per  Pfalmodiam,  Sc 
aliasorationes  vocalcs ,  genuflexiones, 
&adorationes.  Tertia  ^qx  res  externas 
nobis  h.  Deo  datas  ,    &  quas  poflide- 
mus ;  q^uarumaliquasofferimusadculr 
tum  ipfiusDei ,  &  in  protefiationeni_» 
fu£e  excellentis  ;  &  hujufmodi  erant 
Sacrificia,  inquibus  offerebantur  Deo 
respretiofioresad  praedidum  finem;jux" 
ta  illud  I.  TaraJipom.  cap.zc).  Tuafunt.,  (^ 
de  iis,  qucede  manu  tua  accepimus  ,  dc 
dimnstibi-  Secunda  ratio  efl; ,  quoniam 

homo, 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.  V. 


homo  fecipit  ^  Deo  ficur  h  primo ,  &  fu- 
premoomniumprincipio  animam,cor- 
1  pus,&  resexternas.  Ergotenecur  Deum 
colereanima,  corpore",  &rebusexter- 
nis.Tunc autem  per  res  externas Deum 
colit ,  quandoeidemillasoffert  proejus 
DivinocuItu,pr^cipuein  Sacrificio.  Igi- 
tur  in  definitione  Sacrificii  dicitur  , 
qnodef^Oblatioexterna.TeniaratioePi. 
HomoteneturDeumcolere,  &eife_^ 
fubdere  tanquam  primo  ,  &  fupremo 
principiofecundummodumconvenien- 
tem  ,  &  naturalem  eidem  homini.  S. 
Thom.  i.z.q.^^yar.i.  Sed  modus  homini 
connaturaiis,  &proprius  eft  uti  rebus 

3  externis  ,  &  fenfibilibus  ad  recogno- 
fcendum  Superiores  fuos,  &  eis  hono. 
remexibendum  ,  proutfaciunt  vafalli , 
&  fubditi ,  qui  ofFeruntresDominisfuis 
Jn  fignum  fuprema^  potelUtis  ,  feu  do- 
miniifuper  ipfis.  Ergo  etiam  ad  exer- 
cehdum  cultum  Divinumj&:  protedan- 
dum,  Deumeffeomnium  fupremum-. 

4  Dominum  ,conveniensfuit,  ut  Sacrifi- 
ciumperageretur  inrebus  externis;  & 
fic  indefinitionedicitur,  Sacrificmmejfs 
Oblationem  externam .  Quarta  tandem  ra» 
tioeft,  propterquam  Sacrificium  appel- 
latur  Oblatioexterna;  ut  fcilicetdiftin- 
guatur  ab  aliis  adibus  Religionis  ,  & 
latri3Binternis,qui  per  homineseliciun- 
turinprotefiationem  excellentias  Divi- 
nae,  &ejusfupremi  Dominii,  &  exer- 
centur  perfidem  ,fpem,  &charitatem. 
Ita  C  olleg.,S  almanticen .  De  Incamatione  to. 
1 .  trafl.  2 1 .  difp. 3  1 .  ciub. i.§.i.  &  Maftrius 
hi  Theol.  Mor.  difp.is)-  num.^  r . 

Sed  dicet  aiiquis,  fi  Sacrificium  dr- 
ftinguitur  abaliisaftibusinternis  Reli- 
gionis  ,  quia  efi  oblatio  externa  ;  ergo 
convenit.  &efiidem  cum  aliis  adibus 
externis,  &  pra?cipuecumaIiisobIatio- 
nibus,  quasfiunt  D  o;  &  fecundumj 
hancrationem  omnes  oblationes  erunt 
Sacrificia;  praecipueficonfumentur,  & 
deftruanturin  honorem  Dei ,  ut  incen- 
fum,  thimiama  ,candelae,  &  fimilia? 

Refpondetur  negando  conlequentiS;. 

5  &  ratio  diverfitatis  eft,  quia  ad  eften- 
tiam  Saaificii  nonfufficit,  quodresex- 
ternaofferaturDeOj  &iromuteturjfeu 


deftruatur  inproteftationemejusfupre-' 
mi  Dominii  ;  fed  opus  eft  ,  quod  illa 
oblatio,  &rei  immutatio  fit  divinitOls 
ordinataadfignificandum  fupremum_, 
adum  iatriae in  proteftationem  Divinse 
excellentiz;  idcircocombuftio  thimia- 
matis,  incenfi,  olei,  &cujufcunque_, 
alteriusreioblataein  Divinum  cultum, 
non  pofl^untdiciSacrificia ,  quianon_, 
funtdivinitusordinat^adfignificandam 
Dei  excellentiam  fupremam  ,  ut  do£ld 
explicat  Baldellui  tom.z,  Theolog.morallib. 
l.  difp-i.  n.io. 


D   E  c  I  s  I  o    vr. 

ARGUMENTUM. 

Explicantur  illa  verba  definitionis 
Soli  DeofaBa  .  Oftenditur  Sa~ 
crificium  nulii  dcberi  praeter 
Dcum  .  Quceritur  an  falrem-i 
Chrifto  Domino  offcrri  poflit 
Sacrificium  ut  homini .'  Narran- 
tur  a6tus  latrise  interni,  &  cxter- 
ni  5  &  qusB  finr  Adorationis  fi- 
gna?  Oftcnditur,quamgravefit 
lcelus  eorum,  qui  D^monibus 
teificant;  &  quibusp^nisfint 
plc(5tendi . 

s  V  M  M  ^  ^IV  M. 

1  Sacrificium  non  potefi  offerri  nifi foU 
Deo. 

2  Sacrificium  vifibile  exterius  efl  effen' 
tiakfignumSacrificii  invifibilii  inter- 
ni . 

5  Deus  efi  principium  omnium  rerum^ 
i^  eas  potefi  ad  libitum  deflruere  . 

^  Bomini  nefas  efl.tfe fubmittere  alteri  ; 
quam  Deo . 

5  ^doratioquidfit?  Et  unde  dicatUY  ? 
Et  quotuplexfit  ? 

6  ^doratio  efl  tnplex  .  Interna^  Exter- 
na ,  {50  Mixta . 

7  Mardochews  quarereciifabat  adorare 
^mamm  ? 


lO 


De  Sacrificio  Miflk  Decif.  VI. 


S  ^doratio  alia  chi/is ,  gu<e  ccwpetit 
hominibus  ;aliafacra^  quaDeo^  i^ 
SanSlis  prajiatur . 

5?  ^doratio  Sacra  Iripkx  efl\Latriay 
ByperdulifCy  i$ni)u/i^. 

10  ^dorationis internafiina i  quafm} 

1 1  ^doratio  interna  diflinguitur  ah  a^i- 
busfidei ,  fpei ,  i^  c/jaritatis . 

1 2  ^dorationis  Sacra,  (^  externa  aBus 
quifint?  i^n.xG. 

I  ?  Genuflexio  quarefit  aSlus  adoratioms} 
14  DeteBio  capitis  quare  fit  adorationis 

^fignum  ? 
I  f  Bebrai  quare  orent  capite  ccoperto  ? 
i6  Mulieres  quihus  de  caufis  procedere 
debeant  velato  capire  ? 

17  Manuum  ekvatiofignum adorationis . 

1 8  Manibus  junBis  orare  quid  fignificet  ? 

19  Bracloiisexpanfisorare  quid  innuat? 

20  Manus  extoUunt  multi  erga  Hofliam 
elevatam\  ^^  Cur? 

21  Luna  recenter  vify  Mahometaniexten- 
dunt  ad  eam  mmus ,  i^  fibi  trahuni 
oculos , 

Zi  Tagani  elevahant  manus  ad  Solem^  i^ 
ocubs  fibi  tangcbant ,  in  fignum  ado- 
rationis  . 

25  Ofculatio  efl  fignum  sAdorationis .  Et 
quare  ? 

24  Tapapedes  quare  catholici  deofculen-- 
tur? 

2  5  Manus  noflrce  deofculatio  curfiat^  durri 

aliumfalutamus  ? 
x6  Sacrificium incommunicabileefl cuicun- 

que  creatura  ;  (^  non  licet  eo  uti  erga 

^ngelos ,  velerga  SanHos . 
27  Sacrificium  an  Chriflo  Domino  pojflt 

offerri  tanquam  Homini  .<?  iSlegativa 

fententia.  28.  ^ffjrmativa.  29. 

30  Sacrificium  dirigitur  etiam  Chrifto  ut 
homini  in  Miffa  de  feptem  doloribus 
Deipara . 

31  Sacrificiumofferre  damonihus  ^  utfa- 
ciebantjuda^i  IdoIoMoIocb,  quamim- 
pium^  is^tnhumanum. 

3  2  Stryga ,  lamids ,  ac  magi  Sacrifcia  of- 

ferunt  Djemonio ;  a  quofumme  defide- 
rantur  . 
3  3  Sacrificantes  Damonifunt  denuncian- 
di  S.  Offlcio  inquifitmis ,  {5^  ibi  pu- 
m?ndi . 


SAcriliciumefleobiationem  SoIiDea 
/tf(??rtwdidumeftindefinitione;  eft 
enim  de  fide,quod  Sacrificium  n5  poteft 
offerri  nifi  Deo,cum  lic  cultus  latrig 
omnindfupremus:  &  Sacrificium  vifi- 
bile,  quodoffertur  exterius,  eft  eflen-  2 
tiale  fignum  Sacrificii  invifibilis ,  quod 
offertur  interius  in  ipfis  cordibus  offe- 
rentium;  &quodeffe  debent  ipfi  offe- 
rentes ,  ut docet  S. ^ugufl.  lib.y  de  Civit. 
Deicap.^.(s^Iih.io.cap.i^.to.i.S\qu\dem 
Sacrificio  res  oblatae  immutantur,  & 
confummuntur,  utinfra  dicemus;  & 
hocmodofignificatur,  Deumeffefupre-  5 
mumrerumprincipium,qui  resprodu- 
xlt;  poteflq;  easdeftruerejtranfmutare, 
& in nihilum  redigere ,  inter quas resfe 
conftitutum  proteftatur  Sacrificans;  & 
magnacumproportionefignificatinter- 
namanimifui  fubmiffionemerga  Deu, 
tanquam  celfiffimumDominumexcel- 
]entiaEincomparabilis;cuipropterea,& 
non  alii  hocfignum  fubmiffionis  inter- 
nasj&externasconvenir;  &  fic  Sacrifi- 
cium  foli  Peooffertur,  qui  foluseftpri- 
mum  principiumomniumrerum  crea- 
tarum',  &ultimus  finis  beatificationis. 
hominum  ,quibusnefaseffetalteri  fc^ 
fubmittere,dare  ,autofferre,  utlatius  4 
prohanx S.Tbcm  i.iq.S^.art.i.is^z.Suar. 
in  3 .p.  tom.  5 .  difp.jzfe^. i  ^51 2.  Baldell.  in 
Theol Mortom.z  lib.i. difp.62.. nu.j. Colleg. 
Salmanticen.  tom.  i  o.  De  Incarnat.  difp.  5  f . 
««.21-  ubi  Sacrificiore  collocat  inter  ce« 
lebriora  figna  Adorationis  Iatri?,qu?  foli 
Deopraftatur  .  Et  Emin.Card.de  Laurqa. 
eod.  traB.  de  Incarnat.  difp.z^.  nu.^6.is* 
feqq. 

Seddicet  aliquisquaefunt  figna  Ado- 
rationis Latrias?  Refpondetur  Adoratio-  5; 
nem  ,  ^quae  efi  honor  exhibitus  alicui  cum 
notafubmiffionis;  &qua5derivat  non  ah 
oro ,  fed  ab  ador ,  frumentum  fcilicet  Sa- 
crificio  defiinatum  ;  nam  etiam  apud 
gentiles  adio  Sacrificandi  erat  adus 
adorationis  infignum  fupremae  exiftl- 
mationis.  Card.  de  Lauraade  Incarnat.  d. 
difp.z^  ««m.i.)triplicemeffe;lnternam 
tantum,  Externam  tantum ,  &  utroque 
modo  internam  ,  &  externam  fimul. 
Intcrnaconfiftitin  adibus  intelledus^ 

&  VQ- 


De  Sacrificio  Miffte  Decif.  VL 


II 


&  voluntatls,  quibus  homo  judicat, 
&  exiftimat,  quod  alicui  propter  ejus 
excellentiam  honor,  acrcverentia  fu- 
pj-a  Ceteros  debeatur  ;  &  vult  eiaftus 
reverentige,  &  obfequii  praeftare,  tenen- 
dbeurn  uttalern,  illumdiirgendo  ,  & 
praferendo  ceteris  .  Adoratio  externa 
tantiim  confiftit  in  obfequiis  vifibili- 
bushonorationis,  fubmiffionis,  c*^pro- 
ferenti?  fine  interna  exiftimatione,quod 
illi  debeantur ,  de  qua  dari  poteft  exem- 
^lvm^uiiithaeyqux  Holofernem  adoravify 
proflernens fe fuper terrarti:  utin  ejusli- 
bto  cap.To.  Verf.zo.  EtdeAmano  ,co- 
ram  quo  Cm^i  fervi  Kegis^  qiti  in  foribus 
Ta/afii  verfabantur  fk£lebant  genua  \  {^ 
eum  adombant  .  Efther.  cap.  5.  Verf.  1. 
Quamvis  eum  noncrederent  adoratio- 
ne dignum, fed  il lum  in eorum  cordibus 
defpicerent;  &  tantummodoadularenr; 
utfaciunt  (  2i\i Emin.  Card.de Laurdea  d. 
difp .ic).  nu.t.)  majorparsaulicorum-»  ; 
quibus  adderepoffumusOmnesfidosa- 
micos,  adulatores,&  afletatores,  quibus 
plenuseft  rhundus.  Deunoquoqueeo- 
rum  verificatur,  quod  legitur  in  Ifaja 
cap.  z.  rju.  I  _j .  Topuhis  ifte  orefuo.,  ^  labtis 
fuisglorificat  me  ;  cor  autem  ejus  longe  eft  a 
wf.Mardocheus  autem  recufabat  fupra- 
di<Sum  Amantim  adorare  .  utibid.  cap. 

7  2,.Verfi.  Sed  cur  ita?  RefpOndetur  , 
velquia  Aman  habebat  invenibus  ni- 
ftas  Deorum  Imagines  ,  &  MardOcheus 
timebat  idololatriamcommittere,fian- 
teeas  genuflefteret.  Vel  quia  Aman 
volebatadorari  culfu  latriar  ,  qui  foli 
Deodebetur;  unde  alt  Mardocheus  ; 
Timui  ne  honorem  Dei  mei  transferremad 
hominem .  Eflh.  cap.i^.  Verf.i^.  Interna 
autem,  &externafimul  Adoratioim- 
pqrrat  utrofque  adus  dequibus  infra  . 
Porrd  Adoratioalia  irerum  eft  Civilis, 

8  &profana,  quae  puris  hominibus  fieri 
poteft.  Aliaeft  Sarra  ,  quas  Deo,  & 
San<flisdebetur ;  &  ha?c  fubdividitur  in 

9  Latriamy  Dulidm ^i^  Hyperdu/iam .  Pri- 
ma  foli  Deo  praeftatur;fccunda  Sandis, 
tertia  Deipar^  ;  cui  excellenriorodora- 
tio  ,  qu^m  aliis  San(^is  debearur;  uC 
lat^  Theologi  ,  &  praecipu^  Collegium 
Sa/mantic.  di8.  tom.  10.  De  Incarnatio- 


ne  difput.  ^5.  His  pra?notatis. 

Signa  Adordtionis  internEe  fecuridum 
aIiquosergaDeum,qUcedicitur  Zfrfr/rt,  10 
funta6l;usfidei,fpei ,  &  charitatisquos 
homoelicit  incordef"uo  retieilendo  ad 
Deum,  inipfurtiquecredendo,  acfpe- 
rando;  atqueillumdiligendo.  Ita  prq- 
ter  ceteros  ^/ex.  de  ^/es  ^.p.  q.ic.memb. 
j.art.2.Cordub./ib.i.q.^.not.2.(^Gabrief 
in  5 .  dift.  qu.c).  unica  art. % .  Et  in  Canonem 
MiJfiie/eB.^i^.pag.  mihi  42^.  ubiit^  aic  : 
Interior  /dtria  dicitur  aSlusftdei ,  fpei ,  (^ 
chdritdtis  fecundum  B.  ^uguft.  in  Enchir. 
cap.i.  isr^feq.  Hi  enimfo/i  in  B^/igione,  qua 
Deus  co/itur  ^fequendifunt ;  ut  ibid.  dicit  e. 
3.  Harum  r.dnque  virtutUm  aBibus  debittt 
Deo  reverentia  ex/nbetur .  TJnde  quotiet 
aBumfidei.,fpei.t  aut  charitatis  e/icio,  toties 
Deum  co/o ,  Deum  venereor.  Deum  adoro . 
Contrarium  tamen  docet  Co//eg.  Sa/mati- 
ticen.  cit.tom. 10.  Delncdrndtione  difput, 
^^.num.j-S.iS'  9-  ubi  fuseprobat,  ado- 
rationem  effeadum  Religionis  diflin-  11 
Gum  a  fide,  fpe ,  &.  charitate  ;  quae 
quidem  adoratio  interna  confiftic  in 
mentali  fubmiiTione  ad  Deum,  &  lo- 
cutioneinteriori,  ad  modum  Angelo- 
rum,  quifine  exprefilone  vocumexter- 
narumloquuntur ,  &Deumadorant  , 
ac  benedicunt,  ut  fufius  docet  idem_* 
Co//eg.  Sa/mdntic.  tom.^.  de  ^Ange/is  trd^, 
j.  difp.i^.dub.z.  Idcirc6  tuncDeumco- 
lit  hcmo  adorarione  interna,  quando 
eum  in  corde  fuo  benedicit,  adorat  , 
laudat;  &  menteejus  excellentiam  , 
aceminentiamreveretur,  ac  fufpicit. 

Extern?  autem  Adorationis  fimul 
cuminterna  (utdeilla  fi£la  Adulato- 
rum  nihildicamus^  figna  funt  fequen-  12 
tia.  I.EfiSacrificium  ,  de  quo  inpra»- 
fentiagimus;  &  foli  Deo  debetur .  !!• 
eftgenuflexio,  cujusexempla  plurima 
habentur  in  fcriptura  Sacra  ,  ut  Cen.41. 
Ifa.^^.Luc.ii.^Uor.ii.  ad  I{pm.\^.  (y% 
alihi f^epe .  Etratioeft,  quia  qui  genu-  15 
fledit,  illaadi0nefitaliominor,&fic 
fe  conflituitinferiorem  refpedu  illius  , 
quemadorat.  III.  Signum  eft  Proftra- 
tio,  ideft  humilis  procubitusad  terram; 
quae  importateandem  inferioriratis ,  & 
depreffionis  figuram.  Ita  oravit  Chrj- 
B     i  flu5 


12 


De  Sacrificio  Mife  Decif!  VL 


ftusinhortoPatremfuum;  fic  oratEc- 
clefia  in  Parafceve  ;  &  ubi  agitur  de 
impIoranJo  auxilio  Dlvino  in  magna 

14  calamJtate.  IV.  Signumeftdetedioca- 
pitis;  qui  enim  itafacitcoramalic,qua- 
fipraerentat,  &offert  nobiliffimam  fui 
partem  ,  inquaomnes  fenfus  vigent  *, 
unde  proteftatur  fui  fubjedionem,  & 
indicat  fe  paratum  ad  alreriusobfequiii; 
nofque  Chriftiani  utimur  hoc  figno  in 
Templis,&infun<!}:ionibusSacris.Con- 
trarium  fervabantolim  Hebrei  in  Sa« 
crificiis ;  prout  etiam  hodie  faciunt,cum 
orant,  nam  capitacooperiunt,ut  vide- 
mus  in  praxi ;  &  notat  ^buknf.  in  cap. 
l^. Levit. q.Jo. EtTorre (J.S4-  art.i.  difp. 
^.««w.ij.&illiquidemad  imitationem 
Moyfis,  quiut  viditDeumin  Ruboab- 
fcondit  faciem  .  Nos  fecus  ad  excm- 
plum  Apoftolorum;  dicente  Paulo  i. 
Cor.w.Qmnisvir  orans ,  aut  propbetans 
velato  capite  ,  deturpat  taput  fuum .  Et 
infra  :  Vir  quidcm  non  debet  vclare caput 
fuum .  Et  ita  decet  nos  Chriftianos  ad 
diftiniflionem  Judasorum  ;  nam  tegu- 
mentumcapitis  fignum  eft  fervitutis  ; 

16  &dcto^^io  libertatis.  Mulieresautem, 
utait  Apoftolus,  eodem  loco  ,  debent 
orare  velato ,  &  cooperto  capite;  ob 
pudicitiam,  &honeftatem;  & propter 
Angelos,  ideftSacerdotes,&  Miniftros 
templi;  utexplicat  CoHeg.Salmantic  d. 
q.l^.num.iz.  ubi  invehit  contraimmo- 
deftiamfeminarum,  qusenon  foiunxj 
proceduntrevelatocapite»  &  facie  ,fed 
etiam  fcapulis ,  pe£lore,  &  brachiis  , 
quas  iampridem  reprehendebat  Clemens 
^Alexandr.  in  Vedagogo lib.i.  cap.xc.Y.  Si- 
gnum  Adorationiseft  manuum  eleva- 

^7  tiojuxta  illud  t.r/j/w.i.  Voloviros orare 
in  omni  loco,  Jevantespuras  manus .  Quod 
deMoyfehabetur  £;v(7ff.i7.  EtinPfal. 
140.2,.  Elevatio  manuum  mearum  Sacrifi- 
cium  Vefpcrtinum  .  Et  denotat  indigen- 
tiam  Superioris  virtutis)&  auxilii,quod 
expoftulat,  qui  manuselevat,&quafi 

'^  porrigit  ,  ut  accipiat :  &  qui  manibus 
jniundisficorat,  oftendit  fefubditum  , 
&  infimum  .-at  qui  brarhiisexpanfis,de- 

ip  notatCrucem,  &pa(rionemChrifti  ob 
ciijus  merita  pra?ftolamur  exaudiri  . 


Antiquitus  in  elevatione  Hoftiae  confe- 
cratsfidelesattollebantmanus.rfrftt//. 
de  SpeUacuhs  cap.zK,.  ^\x\y^^X\\2L .,  mul- 
tifqueltaliailocisfolentruftici  extende- 
re  palmas  verfus  Hoftiam  elevatam  ;  20 
&  ta ngere  poftea  proprios  ocu  los ,  quem 
aOum  faciebantgentilesoriente  Sole  , 
&  Mahometani  faciunt ,  Luna  recen- 
ter  vifa;unde  inter  Chriftianosmosifte  zr 
credltur  ,  quod  tempore  S.  Leonis  Pap^ 
introdudusfuerif,  nam  Romani  fole- 
bantejustempore,  more  paganico  hos 
adlusin  reverentiam  Solis  agere  ;  quos 
\^tvc^Vz^2i  ferm  del>{ativitate  increpat.  2Z 
Magri  in  Hierolexc.Verh.Hoftla.  Inprinc 
VI.  Adorationisfignum  eftofculatio  ,  2g 
five  reverentis  ofculi  imprelTio  ;  ideo 
Crucem  ,  Sacrafque  reliquias  ofcula- 
mur  infignum adorationis  .  Congruen- 
tia  hujusfigniin  eo  confiftit,  quoddum 
os,  quofpiritum  trahimus,  &  emitti- 
mus ,  applicamusalteriusmanibus,aut 
pedibus,  fignihcamus,tctam  vitam  no. 
ftram  a  poteftate  ejus  ,  quam  indicat 
manus,  pendere;  fubdique  il!i  ,  cujus 
pedesofculamur .  Etita  Sunamitisofcu- 
labatur  pedesEIifei ;  &  Maria  Magda-  - 
lene  pedesChrifti;&  Catholiciofculan-  ft 
tur  pedes  Papse,  juxta  antiquiffimum 
Ecclefiae  ufum  ,  de  quo  Magri  in  Hiero-  24 
lex  .  Verb.Sandalia ;  ubi  notat  Papam_> 
deferrecruccmin  collo  pcdis;  ad  often- 
dendum ,  humilitatis  caufa ,  quod  talis  re- 
reyentia  aBus  ncnfibi  Jed  Cruci  Chr.fti  de- 
feratur  .  In  civilibusautem  falutationi- 
busfolemusmanum  noftram  ofculari  , 
&adeum,  quem  honoramus,extende- 
re;  cumenimofcuiatio  fit  fignumado- 
rationis;  &  non  femper  poft^imus  acce-  ^-S 
deread  remadoratam:  aut  illam  in  fo^, 
ofcularinon  deceat,  locoejusconfueve- 
runt  hominesmp^num  propriamofcula- 
ri;&  pereamquafiofculum  mittere.Ita 
Colleg.  Salmantic.  d.  tom.  10.  De  Incamat. 
difp.  i^.num.ii.  Verffextum  ubi  num.i/^. 
advertit  ,omnia  fupradida  figna  ,  cum 
pendeantabinternaintenticnehomlnis 
eftecommunia  tam  latri^cquam  duliae; 
ideoque  adhiberi  pofte  tam  in  adoratio- 
neDei  ,quam  in  honorcSanc^orum^ex- 
ceptotamen  SacrificiOj  quod  eft  pccu-  i6 

liari 


De  Sacnficio  Miflfe.  Decif.  VI. 


13 


Ilarladorationi  Dei  approprlatum  ;  & 
eft  incommunicabile  cuicumque  crea- 
turx;  ita  ut  non  liceat  eo  uti  erga  Ange- 
los,  vei  ergaSandos,  utexautoritati- 
bus  SS.Pa^rum  demonftrat  Gonzalez 
inCorrmentar.ad  cap.  Quidam  2.  «.9.  de 
Cekbrat.  Miffar.  VII.  Alia  etiam  fi- 
gnaadorationistam  latriae,  quam  Du- 
liae  communia  funt  conflrudio  Tem- 
plorum  ,  &  Altarium;  Lampadarum 
accenfio,  Thuriscombuftio,  Laudum 
recitatio;  Feftorumdierumcelebratio, 
ProcefTionum  ,  &  publicarum  oratio- 
num  inftitutio;  quibus  juxta  fidelium 
intentionem  Deus,  &  Sandi  adoran- 
tur,  &  coiuntur  ;  ut  erudite  probat 
Emin.Card  deLauraa  ind.  traSl  de  Incar- 
natione difp  29.  art-  3.  ubi  «.  fi.  iterum 
excipitSacrificium,  quodroli  Deode- 
betur . 

Sed  dicet  aliquis,  cum  Sacrificium 

^7  niilli  creaturse  Angelis  ,   aut  Sanilis 
conveniat,  poterit   ne  (kUem  Ciirifto 
Dominoofferri  tanquam  Homini  ? 
Pro  negativa  facit.  Pr?woquia  Sacri- 

^°  ficium  offertur  Deo ,  quia  efiprimum 
rerum  principium  ,  &  ejus  dominium 
eftfupremum.  SedChriftusDominus, 
ut  homo  non  eft  tale .  Ergo  etfi  ratione 
Verbi,  &  Deitatis  ei  facrificium  con- 
veniat;  tamenuthominiofferi  non  po- 
teft  .  Secundd  resoblata  debet  effealia 
abeo,  cuioffertur.  SedChriftusef^  res 
oblata.  Conc.Tr'id.feJ[iz.  cap.i.  Ergo 
ipfimet  offerri  non  poteft.  Tertio:  Ec- 
clefia  numquam  offert  Sacrificium 
Chrif^o  ;  fed  aeterno  Patri  ,  dum  in 
Mi (Ta  aitjSufcipe SanSIeTater  l^c.dc  To- 
ti  SS.Trinitati,  utin  jlla  xsitxone  Sufci' 
p3  San^ia  Trinitas  hanc  oblationem .  Ergo . 
Hanc  opinionem  tcnet  Vafquex  difp. 
96.  rt.  6i.i^6z.  Et  Emin.  Card.de  [^auraa 
de  Incarnatione  d.  difput.  29.  n.  84. 
Pro  affirmativa  facit.  Priw^  quia » 

^  Chriflus  adorandus  eft  adoratione  la- 
trie,no  foIumutDeus,fed  etiam  utHo- 
mo;  quiaHumanitas  Chrifti  ut  unita 
Verbo,  includitipfum  Verbum  ,  &di- 
cit  totum  Chriflum.  Emin.  Card.  de 
Laurcea  de  Incarnatione  D.  difp.  i^.num. 
63-  h^feqq.  i^  Maftrius  in  ^.difp.  2.  num. 


Z06.  Sed  Sacrificium'  efl  adus  latri^e. 
ergo  offerri  potefl  Sacrificium  etiam 
Chriflo.  5"^r««rf<?percommunicationem 
idiomatum  ea,  quaeconveniuntDeita- 
ti  ,  conveniunt  etiam  Humanitati  . 
Maftr.  d.  difp.  z.  num.  z.c6.  Sed  Deitati 
convenit  Sacrificium.  Ergo  &  huma- 
nitati;  &ficipfi  Chrifio.  Tertid  m2L]\.\z 
beneficium  eft  Redemptio  ,quamcrea- 
tio;  juxtaillud  in  Tr<ef.  Exultet.  Quid 
enim  nafci  profuit ,  nifi  redimi  profwffet . 
Sed  Sacrificium  offertur  Deotanquam 
Creatori,  a  quo  effe  habemus.  Ergo 
offerri  poterit  etiam  Chrifto,  aquo  re- 
dempti  fumus . 

Hanc  affirmati/am  opinlonem  tue- 
tur  CcUeg.  Salmanticen.d.  tom.  10.  deln- 
camat.difp.  ^^.«f/w.  50.  ubi  ailegat  au- 
doritatem  S.  A\hzviSi(i\  fib.i.  de  Incar- 
nat.Verb.  parum^principio  ,  qui  de__» 
Corpore  Chrifli  agens  inquit:  Et  quia 
Increati  corpusfaSIum  efi ,  ideb  ejus  Corpus 
dicitur^  cujus  fa8um  eft .  ^cproinde  illi 
facra  ojfertis^  adhibetifque  vefiram  adora- 
tionem  •,  eaque  de  caufa  rrte  ,  legitimaque 
ratione  adoratur  ,  i^  divina  adoratione 
colitur .  Qiiibus  verbis  Sandus  Dodor 
oflendit  pari  parfu  ambulare  oblatio- 
nem  facram  i  idefiSacrificium  ,  ac  di- 
vinam  adorationem  ,  fcilicet  latri^. 
Nec  difTimiliseft  fententia  S.  Gregorii 
N  ffeni ,  itadicentis:  Chriftus  efi Sacer- 
dos  in  ceternum  ,  qui  ejl  ouis  facnficii ,  efi 
facerdos  facrificans  .^  i^nefl  fufceptor  Sa- 
crificii  cum  Tatre  fuo.  ha 'mlib.de  Fide 
ad  Simplicium ,  &  refertur  a  Mandefio  in 
Theologia  Catechetica  hb.  <^.cap.  2.^.r7um. 
16^.  Et  hacretentaopinione  refolvun- 
turrationescontrariap ,  per  idem  Colleg. 
Salmanticen.d.  num.  50.  dicendo  ad pri- 
viam.  quod  licet  HumanitasChrilli  non 
fit  primumomnium  principium^tamen 
tanquam  unita  VcrboKqualitercoado- 
raturcum  Verboin  ipfoChriflo;  &  fic 
ctiamei  offerri  potefi  Sacrificium  .  ^d 
/ccundam^quodcotY)  in  Chrillofint  duae 
naturas  ,  non  implicat  ,  ut  refpe^u 
unius.  ffahcet  humanasj  fit  resoblata, 
ac  vidima  ;  &  refpedu  alterius,  ( nem- 
peDivinae)  fitille,cui  fit  oblatio  ;  red^ 
enim  tali  padloidem  Chriflusexercere 

poteft 


»4 


DeSacrificioMiflic.  Decif,VL 


poteft  officia  creditoris,  6c  debitoris  ; 
Domini,  acfervi  ;Superioris,  &infe- 
rioris.  .yfd  tertiam  ,  quod  quaeftio  non 
caditinfadloefTe,  fed  in  fieri  poflTe/cer 
tum  ert  enim  quod  Ecclena  offert  Sacri- 
ficium  non Chrifto , ut  iiomini , fed  Tri- 
nitati  Sanil^ifTjmae  .  Sed  fi  oflferretur 
etiam  Chriito  Domino,  non  eflfet  ilii- 
citum ;  quod  non  obfcur^  indicavit  S. 
^uguflin.  lib.  lo.  de  Civit.  cap.zo.  his  ver- 
bis :  Cum  in  forma  Dei  Sacrificium  cum  Ta- 
tfefumat  •,  tamen  in  forma  fervi/acrficium 
maluit  effe ,  quam  fumere ,  ne  velhac  occa- 
fione  quifquam  exiflimaret  cuilibet  facrifi- 
candum  effe  creatura .  Quibus  verbis 
fupponitur,  nonefTe  repugnantiam  in- 
trinfecam  exparre  obje£ti ,  quinChri- 
fto  ut  homini  poffit  etiam  Sacrificium 
offerri ,  etfiob  humilitatisvirtutemno- 
luerit;  utconfiderat  Emin.Card.de  Lu- 
gode  Incarnat.  difp  ^4.  «.  46.  qui  hanc 
opinionem  approbat ,  &cumeo  Suarez 
inp.p.  S.Tbom^  difp.6i.fe&.  1.  Neque 
contra^  efl  ^verfa  ead.  quafl.feB.i.  §. 
l<lonb  demum  In  fa£lo  tamen  foii  Deo 
Sacrificium  offertur;  non  Chriflo,  ut 
homini,  neque  Deiparae,  neque  An- 
gelis,  neque  Sandis;  etfi  Miffae  cele- 
brenturineorumhonorem ,  ut  dedara- 
vltConcil.Trident.  d.fe/f.iz.cap  3.  ubi 
Barbofa  colligit  Theologos  de  hacr^^i 
traitantes  ;  &  advertit  idem  Card.  de 
Laureead.difp.  29. n.  f  ^  ^num.  16^. 
Efl  tamen  notatu  dignum  ,  quod  in 

30  Miffa  in  Fefto  Beatae  Mariae  Virginis 
de  feptem  Doloribus,  quae  celebratur 
feria  6.  ante  Dominicam  Taflionis ,  in  ora- 
tione  fecfeta  fic  Ecclefia  loquitur.  Offe- 
rimustibtpreces ,  iy<  Hoflias  Dominejefu 
Chrifle humiliter fupplicante 5  &c.  Hof^ias 
autemofferre,  eftofferreSacrificium  , 
ut  fuprademonflratumeft.  Ergoetiam 
Chrirto,uthominioffertur.-fubditenim 
ibiEcclefia;  Meritispafftonis  tutc ,  quse 
paffjo  noninChrif^otanquam  Deo,  fed 
tanquam  homineconfidefatur. 

Ex  his  comprehendere  licet,  quam 
magnum  fueritfacinus  hebrasorum  de- 

51  monio  facrificantibus;  de  quibus  fcri- 
ptum  efl  in  Tfalm.  lof.  verf.  37.  (i^  ^8. 
Quod  Immolaverunt  filios  fuos  ,  isr>  fiUas 


fuas  dosmonibus ,  ($■,  effudenint  fan^uinem 
innocentem  ,  fangninem  fiiioru,;.  jucrum  , 
^  fiftariim  fuarum  \  quas  facrificavt  ■  unt 
fculptiitbus  Chanaan.  VJdelicct,ponebant 
itlfantes  rtiosin  (latua  c^reci  idoli  Molo- 
ch;  deinde  iRnefubeaaccfufo  &  ignita 
fada,  pueruif  tremabancur  incxplica- 
bili  cruciatu ;  confentieocious  genito- 
ribuseo>um,  ira  Sacrificiuui  offfrenti* 
bus  Idolo,  ac  doemoni ,  ut  fufiiis  fcri" 
bunt  Tomiellad  Mundiannum  ^4ofJ  n.  2« 
Saltan.  ad  annum  ^i  i,9.  num.  7S  i$-ad art' 
num  ^.ifCG.  num.\i.  Nec  notj  Z>')<f«.  ^ 
^bulen.  &  aliis  quosallegat  MenochiuS 
inStoreis  Centur.Of  <:«/>.  ^9. 

ifiquaiisef^  impietas  Srrygium  ,  ma- 
gorum,  ac  lamiarum,qui  facrificia  offe- 
runt  diabolo  ,  illa  enixe  poflulantiob 
fuperbiam  fuam  ;  utlegitur  apud  Del' 
rium  Difquif.  Magic  lib.  2.  q.  \6.  GuaC' 
cium in  Compend.  Makfic. lib.  1 .  cap.  1^.(3^ 
Gafp.Schottum  in  Thyfita  Curiofa  hb. i.cap. 
23.  ubi  plurima  exempla  .  Qiiam  gravis 
autem  fit  culpa  eorundem  magorum_» 
docent  Sctnchez  in  Decal.  lib.  z.  cap.  40.  (yi 
Leffius  dejuflitia  .,iy>Jure  lib.i.  cap.4^.  Et 
deeorum  denunciatione  ,  &  punitione 
tra£Vant  Baldell.  in  Theol  2\1oy .  tcm.  1.  lib. 
i.difp  6i.num.6.i3ni.  Scaccia  de  Judic, 
lib.i.  cap.M.  anum.i\.  is^feqq.  Carena 
de  Offic.  S.  Inquiflt.  part.  1.  tit.  1 2.  num.  16. 
Torreblancain  Epitome  delidor.  lib.'^.  iyy 
Barbofnincap.  EpiJcopiiC.q.  5-  ubialios 
cumulat . 

D    E    C    I    S    I    O     VII. 
ARGUMENTUM. 

Sequitur  declaratio  definitionis 
Sacrificiicircailla  verba  :  §lua 
in  tejiificationem  e\us  Jupremi 
Dominij*  Necnonilla,  quasfc- 
quuntur,  videlicet:  Alegitimo 
Minifiro,  Et  docctur  quid  fit 
Kclgio ,  ac  Divinus  cultus  ? 
Fcl'gioncm  noncfTc  virtutcnUi 
Thtologicam  ,  fcd  moralem  . 
Noncuiquchomini  htarelicere; 

fcd 


3i 


i 


35 


De  Sacrificio  Miffa:.  Decir  Vll. 


15 


fed  tantum  Saccrdotibus ;  Hi 
quinamfucrintin  icge  Naturas, 
Mofaycae,  &Gratia2  5  ac  apud 
Gcntiles?  Quaeritur ,  &  often- 
ditiir  ,  quomodo  Caro  Chrifti 
propagata  fucrit  tumcx  Kcgia-» 
ftirpe  Davidj  tiim  cx  Saccrdo- 
taliAaron? 

S  V  M  M  ^  T^i  V  M . 

1  Sacrjficium  cur  offeratur  y  Deointe' 
ftificationem  ejusfupremi  Dominiii 

2  F^ligio  erga  Deum  quidfit  ? 

3  B^eligio  in  Deum  non  e(i  virtus  TheoJo- 
gica  ^  fed  Moralis  fpeBans  adjufii- 
tiam . 

/j.  Cultus  divinus  in  quibus  conjtftat  ? 

5  Cultus ,  ^  honor  quomodo  differantj 
■  interfe? 

6  Tietas  ^  ^gratitudoquidfint} 

7  I{eligionis  virtus  prafiantior  efl  ccete' 
ris . 

3  Sacrificmm  non  fpe^at  ad  virtutes 

Theologicas ,  fed  ad  I{eligionem  tan~ 

quam  Moralem  virtutem . 
5)  Sacrificare  non  licet  cuique  homini;  fed 

folis  legitimis  miniftris ,  ideft  Sacer- 

(iotibus.. 

10  Sacerdotes  quinam  ejfentin  Jege  na- 
turde'i 

11  SacerdotiuminJege  naturcc  poterat  a 
parentibus  darietiamfiliis  nonprimo- 
genitis. 

1 1  Sacerdotium  in  Jege  Mofayca  pofitum 

in  defcendentibus  a  Tatriarcha  Leui 

filiojacob . 
1  g .  Ozias  I{ex  quare  Jeprapercuffus  ? 
14  Levitarum  tres  ordinesin  Jege  Mo- 

fayca ;  Leuita ,  Sacerdotes ,  ^  Ton- 

tifices . 
X  5  Centilium  Sacerdotes  pubJica  auBori". 

tate  dedicati . 

16  Sacerdotum  Etbnicorum  farrago ,  isn 
nomina . 

17  foar^nes  Baptifla  Ce^f  Trimariusju- 
ris  Civilis  Interp^  es  in TublicoGymna- 
fio  Tntavino  laudatus . 

\%  Cljrifius  Dominus  Summus  Tontifex , 
i^  Sacerdos  in  atermm . 


1  p  ^poftoli  ofdinati  Sacerdotes  ,  {51  E/>i- 

fcopi  in  uJtima  cosna  <J  Chriflo  Do-^ 

mino . 
10.  Sacerdotiumlegis  EvangeJica a qua. 

tuor  feBis  heereticorum  impugnatum . 
zi  Chriflus  Dominus ,  ut  Homo  ficutfuit 

a  B^gia  Stirpe  David ,  anfic  fuerit  ex 

flirpe  SacerdotaJi  ^aron  ? 
22  Maria  Daipara  defcendit  tx  l^gia 

Stirpe  David . 
25  S.fofephSponfus  Deipara  erat  de  ea* 

dem  B^gia  Stirpe  David . 
24  Maria  Deiporaan  etiamdefcendat ex 

Stirpe  SacerdotaJi ,  ^5^  ^aronica ;  is> 

quomodol  ubifeptem  opiniones . 

2  ^  Matrinwnia  Hebraorum  regiftraban- 

tur  in  Jibris ,  gui  fervabantur  in  Tem' 
pJo ,  cum  nomineTarentumfponforum, 
i^  de  qua  Tribuforent . 

16.  CJjriftus  Dominus  etfi propagatus  ut 
homo  ex  utraque  Tribu  I{egia ,  (^  Sa- 
cerdotaIi\  non  fuit  un^m  Sacerdos 
more  Hebraorum ;  fed  'VnHione  Di- 
vina  per  unionem  Humanitatis  cum 
Deitate . 

27  Sacerdos  non  erat  in  Jege  Mofayca , 
qui  per  Jineam  maternam  tantum  dc 
fcendebat  ex  Tribu  Levitica . 

HUcufque  demonftratumeft,  Sa- 
crificium  effe  obJationem  extemam^  i 
foJi  Deo  faBam.  Nunc  declarare  opor- 
tet ,  quarein  definitionefubjungatur  ; 
quodSacrificium  offerturDeo  inteftifi-^ 
lationem  ejus  fupremi  Dominii .' 

Pro intelligentia  fcireoportet.  Sacri- 
ficium,  ut  fupra  diximus,  efle  praeci- 
puumaflumReligionis.  B^eJigio  zxxtem  * 
eft  virtus  debitum  cultum  Deo  tribuens , 
tanquamprimocmnium princip  0 .  Ita  Go- 
net.  tom.  4.  traH.  1 1 .  difput.  5 ..  num.  i .  Di- 
citur  Virtus ,  ideft  Habitus  bonus,  & 
principium  operationis  Jaudabilis  ad 
exclufionem  fuperftitionis,  &  falfae  Re- 
ligionis ,  quae  non  eft  virtus,fed  vitium 
redserationioppofitum  ,  quia  fuperfti- 
tio  vel  falfum  Deum  coJit ,  ut  faciunt 
Ethnici,  &  Pagani ;  vel  licet  verum 
Deum  colat,  non  tamen  honefto,  & 
convenienti  modo  ;  fed  vel  fuperfluis 
cseremoniisll  Deo  rejedis,  ut  faciunt 

hifce 


16 


DeSacrificioMiflfe.  Decif.  VII, 


hifce  temporibus   ipfijudaei;  velinu- 

tilibus  ,   &    cum    errore  ;   ut  agunt 

TurcaB,Haeretici,  &  fimiies.  Dicitur 

;  debitimi  idci\conven\ens\  hascenimvir- 

tus  non  eft:  Theologica ,  fed  Moralis 

fpedtansad  Juftitlam ,  utdocentomnes 

Throjogi  ,  quatenus  redJit  Deo  jus  , 

|.  quodillideberur,  \de{i  Cuitum.  Cultus 

autem  ,   qui  Deo  redditur  ,  importat 

duo     Unum  ei\  proteftatio Di vina^ ex- 

cellenti  .  ;  Aiterum  eft  rubniifTio  ,  & 

fubjeftio  noftra  ad  Deum  .  Unde  no- 

taiida  eft  difFerentia  inter  cultum,  Sc 

[  honorem     Namcultuseft  circaexcel- 

lentiorem  Honor  verc^^pnteftefifeetiam 

circaaequales ,  ac  etiam  inferiores.  Ide6 

quialium  colit,  illum  ruperiorem  de- 

clarat,  &  ei  fe  fubdicum  profitetur  . 

Nonitaquiaiiumhonorat;  Deusenim 

honorat  Sanflos  fuos,  &  Princeps  po- 

tefl:  honorare  fuos  miniftros ,  atque  fub- 

ditos,  quamvis  inferiores  fibi.  Tandem 

dXzxtVit  ^tamquam primo ommum  princlpio^ 

ad  difFerentiam  Tietatis ,  qua  honora- 

mus  Deum  tanquam  Patrem  noftrum  ; 

SLtque gratitudinis  ,  qua  iljum  venera- 

rourob  beneficia  recepta;  fed  cultus  , 

quo  per  Religionem  Deumcolimus, eft 

obfingularem  ,  &  infinitam  ejusexcel- 

lentiam  in  omni  genere  perfeftionis;  & 

ob  illiusprimum  principium  ,  &  fupre- 

mum  omnium  Dominium ,  cui  nofme- 

tipfos  fubjedos  profitemur.  Et  ex  his 

deprehendimus  quantafit  pra!(^antia__. 

virtutis  Religionis  fupraaliasmorales; 

nullaquippeearum  habetobjedum  ita 

elevatum  ,  fhcut  eft    Divinus  cultus; 

ratione  cujus  ipfa  Religio  Deumquo- 

dammodo  attingit ,  ut  docet  S.  Thom.  z. 

z.  tj.Si.  a.  6.  in corp. 

Hincfit,  ut  fupra  tetigimus,  quod 
Sacrificium,  non  fpe<Sat  ad  virtutes 
Theoiogicas,  fed  ad  Religionem  ,  tan- 
quam  moralem  virtutem  ;  licet  enim 
qui  Deum  colit  adorando,  &  facrifi- 
cando,  Deumcredat;  inDeumfperet , 
&Deumdiligat;  tamen  ejusobjeftum 
noneftimmediateDeus,  fed  a^lusfer- 
vitutis,  fubje(ftionis,  &  honoris,  qui 
debentur  Deo;  ficut  objedum  juftitiie 
alicui;  nonautem  isj 


eftjus  debitum 


cui  jusillud  debetur ,  utdocent  CoNetd. 
difp.  5 .  ««.  5 .  Et  Emin.  Carditi.  de  Laurtea 
de  Incarriatione  d.  difput.  zp.  num.  42.  Et 
Colleg.  Salmant.  toni.  i .  in  .Arbore  Trnedic 
Virtutum  num.  60.  Igitur  in  definitione 
dicitur  Sacrificium  fieri  Deo  intefHflca- 
tionem  ejusfupremi  Dominii ,  quia  exerce- 
turillecultusaSacerdotibus,  tanquam 
Deodebitus  obejus  fupremum  Domi- 
nium;  quodpopuius  teftificatur,  pro- 
fitendo  in  Sacrificiis  fuam  fubjedlionem 
ipfj  Deo . 

Sequitur  in  definitioneSacrificii,quod 
ejusoblatio  fit «  legitimo  Mini(lro.  Quae 
verba  nosdocent;  non  cuiquehominl 
licitum  eft^e  facrificare,  &  Deo  facrificia 
offerre  ;  fed  tantummodo  legitimismi- 
niftris  Ecclefiae,  nempe  illis,  qui  funt 
ordine  Sacerdotali  infigniti ,  juxta  iilud 
D.Tauli  adEebr.  5.  I^ec  quifquam  fumit 
Jibi  honorem^fed  qui  vocatur  a  Deo  tanquam 
^aron.   Q^uodquidem  fervatumeffein 
omnilege,  &  inomni  temporedefumi- 
tur  ex  fcriptoribus  tam  Ecclefiafticis  , 
quamprofanis  .  In  legc  naturas  omnes 
Primogeniti  erant  Sacerdotes,  &jusa 
nativitateofferendi  DeoSacrificiacon- 
fequebantur.  Idcirco  ,quod  Adam  ,  & 
aliijufti  ab  eo  defcendentes  obtulerinc 
Sacrificia  Deo  ,  docet  S.  Thom.  1.2.  q.8^. 
art.  i.adi. Conet tom.  ^.  difp.  i.  de  Sacra- 
nientis  art.  i  o.  JT.  4.  nu.  48.  Collegium  Sal- 
wantic  d.tom.ic.  de Incarnat.  traB.  21. 
difp.  3 1 .  dub.  I-  num.  3.  i^  Emin.  Card.  de 
Lauraaeodem  traU.  de  Incarnatione  difp. 
25?.  Mww.37.Hinc  Mendejius in  fua  Theo- 
iogia  catechetica  lib.j.  cap.6.  num.  10. 
loquens   de  Sacerdotibus  legis  natura: 
ita  ait  .•  Omnes  fllii  natu  majores  tunc  <J 
Tarentibus  cum  hareditaria  portione  Sa- 
cerdotium ,  {5^  Sacra  illius  ornamenta  acci- 
piehant .  Qude  funt  illa  primogenita  ,  isn 
ve/iesoptimie ,  quibus Jacob  a  matreindti- 
tus  Tatris  henedi^ionem  ejifuffuratus .  Et 
idemantea  fcripferunt  S.Hieronymus in 
£/»7/?.  ii6.  quaeeftad  Evagriumy  Salia- 
nui  in  ^nnalibus  ad  ^nnum  Mundi  222_:|. 
fjum.  ^.  is^ThoIofan.  in  Syntag.Jur.  *Vniv. 
lib.  i6.num,2z.  ubi  tamenobfervatcum 
Tererio  inCenef.  cap.  2^.  num.  76.  qudd 
lege  naturae  durante  Jus erat  majoribus, 

ac 


De  Sacrificio  Miflae .  Decif,  Vll. 


17 


12 


M 


acParentibus  concedere  ex  privilegio 
poteftatem  Sacerdotalem  etiam  filiis 
non  primogenitis  \  quam  confecuti  funt 
Abel,  &Abraliam,  qui  quamvisnon 
effent  primogeniti ,  propterea  Sacrificia 
Deooiferebant . 

In  lege  autem  Mofayca  ,  &  fcripta , 
Sacerdotium  collocatum  fuita  Deo  in 
Tribu  Levitica,  ideft  in  defcendentibus 
^LeviPatriarchafilioJacob,uthabetur 
in  Vihr o^bltimeri  cap.  g.  mm.  5.  ibi:  Locu- 
tufque  efi  Dominus  ad  Moyfen  dicens  ;  ap' 
plica  tribum  Levi ,  (^facfiare  in  confpeBa 
^aron  Sacerdotis  ,  ut  minifirent  ei .  Et 
paulopoft.  Externus^  qui  ad  mimfiran- 
dum  accejferit  y  morietur  .  Qjjapropter 
Ozias  Rex ,  qui  non  erat  ex  tribu  Levi , 
nequeSacerdos,  quia  adoJere  voluitin- 
cenfum  fiper  ^ltare  thymiamatis  yfiatim 
orta  efi  lepra  infronte  ejus ,  ut  fufius  nar- 
ratur  i.Taralip.  cap.  26.  num.  16.  &de- 
fcribitur  ab  eodem  Saltanoad  ^nno . 
Mundi  3178.  num.  1.  (s^feqq-  Et  ex  hac 
tribu  Levi  affumebantur  Sacerdotes  ad 
Sacrificiaperagenda,pr3e7ia  unftione  . 
Emin.Card.de  Laur<£a  d.  difp.  22.  «.  is- 
^n.izo.  ubi  dode  advertit,  quod  in 
lege  Mofayca  in  Tribu  Levi  tres ordines 
minifl:rorum  erant  in  templo  ordinati 
proSacrificiis-,  fcilicetLevitae,Sacerdo- 
tes,&Pontifices:  quorum  ficut  diver- 
fa  erant  minifteria  \  fic  unftiones,  & 
confecrationes  .  Sed  de  his  latius  infra 
Decif  22.  23. {51  24. 

Apud Gentiles tum  .^gyptios ,  tiam 
Grascos,  ac  Romanos,  Sacerdotes  or- 
JJ  dinabantur  publica  audoritate  ,  adhoc 
ut  idolis  facrificia  polTent  offerre ;  & 
quoniamfalfofum  Deorum  multiplex 
cratcopia,  pariter  Sacerdotum  multa 
eratfarrago,  qui  variis  nominibus  vo- 
cabantur,  videlicet  Flamines^  Diaies  t 
Martiales ,  Quirinales .  Totitii ,  Tinarii, 
^rnales  .^  Salii,  &  hujufmodi  plures  , 
quosrefert  idem  Tholofan.  d.  lib.  16.  num- 
25).  Etegregiusjuris  Civilisin  hocPu- 
blico  Gymnafio  Patavino  Primarius  In- 
tQrpresJoannes  Baptifia  Ceffis  in  ejusO- 
pufculis  de  TJrbe  ByOma  ,  iy^  ejus  Magi' 
firatibus  imprejfis  ad  Vefmhscn  Infiitutio- 
neiinprincipio . 


14 


iC 


17 


InlegegratiseChriftus  Dominus  or- 
dinatusfuit  ^  Deo  Summus  Pontifex, 
acSacerdos  in  aeternum  undiioneSpi-  18 
ritus  Sanfti  in  prlmo  inftanti  fuae  Iti- 
carnationis,inquoDivinitascopulavic 
fibi  ejus  humanitatem  ,  ut  probat  idem 
Emin.  Card.de  Lauraa  in  d.traB.  de  Incar- 
nationedifp.iz.art.\.isr>i.uzr\^\i\\X.(]UQ 
SacerdotiumcumlegeinEcclefiam,  ut 
legitur  I.  Tetr.  2.  Et  ad  Hebr.y.  u4c  ^po* 
cal.i.^.^io.  ordinavit  enim  Apofto-  15 
los  in  ultima  ccena  Sacerdotes ,  ac  Epif- 
copos;  aquibus,  &  ab  eorum  fucceffo- 
ribusalii  ordinarentur,  &confecraren- 
tur;  quodde  fideeft,  &legitur  defini- 
tuminpluribusConciliisi  acnoviflimd 
mTridentino  fejf.  7.  can.  1.  fejf.  22-  cap. 
I.  i^can.z.is^fefi^.  25.  cap.  r.  ut  latius 
demonftrat  idem  Emin.  Card.  de  Laur^ea 
de  Sacramento  Ordinis  difp.  6.  art.  7.  ubi 
fub  num.  140.  notat,  a  quatuor  fedis 
hsreticorum  fuifte  impugnatum  Sacer- 
dotiumlegis  Evangelicas.  Trimi  haere-  20 
tici  fuerunt  Paulianiftae  ,  qui  vixerunt 
cirea  annum    a    Nativitace    Domini 
CCC.  dicentes  ,  Sacetdotium  nullam 
importare  poteftatem  .  Secundi  fuerunt 
Huftitani,  qui  alferebant,  Sacerdotes 
perordinationem  nihil  aliudaccipere, 
nifiofficium  praedicandi.  Tertii  fuerunt 
Albigenfes,  qui  docebant,  bonos  Sa- 
cerdoteshaberepoteftatemfaciendiEu- 
chariftiam;  malos    vero  nequaquam. 
*Z^/riwi  fuerunt  Lutherani ,  quiopinati 
funt,  Sacerdotium  non  efte  aliquid  Sa- 
crum  ;  &  ideo  k  fseculari  Magiftratu 
pofte  homines  Sacerdotes  fieri  f  Quos 
errores  plura  Concilia  Oecunemica_j» 
damnarunt,  utnoviffime  notat  etiara 
picbardus  Jirsdekin   tom.  1.  in  Tslotitia, 
Generali  Dogmat.  Damnat.  Verb.  Sacerdo- 
tium  . 

Hic  autem  quasri  poteft  ,  Utrum 

ChriftusDominus  tanquam  Homo,  & 

fecundumcarnemnon  folum  fuerit  ex  21 

RegiaStirpeDavid;  fed  etiam  exStir- 

pe ^acerdotali , Levitica ,  &  Aaronica? 

Hsc  quseftio  eft  infignis  lum  apud 

SS.  Patres  ,    tijm  apud  Teeologos,  & 

expoGtores  Scripturae  Sacrae;  &  pluri- 

morum  torfit  ingenia,  ut  videri  poteft 

C         apud 


i8 


De  Sacrificio  Mifllc .  DcciCVll 


2t 


apud  Suareztom.  z.  in  ^.p.  D. Thom. difp. 
■z.feB:.  ?.  &  ut  noviffjmd  fcrlbit  Eminent. 
Cctrd.CapifuccJnus  in  fuis  feleHis  Contro- 
tserftis .  Controu.  1 7.  de  Geneahgia  Chrifii 
Salvatoris ,  ubi  hanc  quaeflionem  exa- 
ininatper$§.  XXV. 

Prorerolutjoneduodanfurrefponra. 
Xfnum,  quod   abfque   fUibio   Chrirtus 
Donninus  tanquam  Homo ,  &.rcrim- 
dum  humanam  carnem  fuit  c  R{gia__» 
Stirpe  David,  juxta  divinam  promif- 
fionemei  faHam;  dequa  ipfe  David  te- 
ilatuseftdicens:  furarit  Dominus  Dai/id 
•veritatem^  ^  non  frufttabitur  cam  :  de 
fruBu  ventris tuiponamfuper  fedemtuam . 
Vfal.  iii.  II.,  &  repetitum  fuitab  An- 
gelo  in  Annuntiatione   Dciparap  ,  cui 
dixit  :  Dabit  ilU  Domimts  Deus  fedem  Da- 
vidVatris  ejus .  Luc.  r.  &  ab  Apoftolo 
ad  fip^'  cap.  I .  ibi :  QuifaHus  efl  ei  ex  fe- 
mine    David  fecundum  carnem .    Quod 
pluribusaliisaudoribusprobat  Barrad. 
inEvang.tom.  ij/b.  <^.cap.^.  Torniell.  ad 
^nnum  Mundi  40  ^  i .  num.  20.  iy>  T{icciol 
inChronoloz.  I(efor.  tcm.i.  /ib.ii.  cap.\Z- 
num.Tz.  Etexhisfequitur ;  cumChri- 
ftus  Dominus  non  fic  genitus  exvirili 
femine;  fed   conceptus   ex    purifTimis 
fanguinibus   Beatae    Mariae    Virginis, 
cooperante  Spiritu  Sando;  &  ficexea 
hnmanam  natutam  ,  carnemque  fuam 
traxerir,  (decujus  mirabili  conceptio- 
nedifferitZm-^/^5  in  O.  O.  Medicolegal 
tom.  I.  Ub.  7.  tit.  ^.  qU(€li.  i.  num.  ^7.  )fe- 
quitur,  (inquam)  quod  &ipfa  Beatif- 
fima  Virgo  Maria  ejus  Mater ,  &  Gi-ni- 
trixdefcenderit  exeadem  profapiaRe- 
giaDavidis;  utprofitetur  Ecclefia  in_* 
officio,  ejns  Nativitatis,  dicens:  1<lati- 
vitas  g/oriofc€  Virginis  Maride  ex  femine 
^/ibrahte.)  orta  de  tribii  Jud^ .,  clara  ex 
Stirpe David .  &infra.  I{egali  exproge- 
nie  Maria  exortarefulget.  Quamvis  enim 
Sanfti    EvangeliR«    non  defcripferint 
ejufdem  Deipariggenealogiam,  neque 
demonffraverint  ,  eam  effe  exStirpe 
David ,  tumquiaapud  Hebr^osidnon 
erat  in  ufu  ,  tum  etiam  quia  id  apud  il- 
los  erat  notorium  ,   ut  bene  obfervat 
idem    Tomiell.  ad  ^nnum  Mundi  4037. 
(ub  n.  3.  Nihilominus  id  pro  indubitato 


eft  admittendum,  ex  ea  potentiffima 
ratione,  <\u&m2i\\t%z\.S.Hiei onymus lib. 
1,  in  Matth.  vidclicet,  quia  S.  Jofeph 
ejusSponfus,  &deRegia  StirpeDavid 
ex  lege  eam  cogebatur  accipere  ,  ut  pr  opin- 
quam\  ^quiafimulcenfeturtn  Bethleemy 
tanquam  de  vna.^  eademque ftirpe  generati. 
Lexautem  erat  fcripta  inlibro  l^mer. 
cap.^6-  Verf,  7.  his  verbis:  Omnes  viri 
ducent  uxores  de  tribu ,  {9-  c  gnationefua ; 
i^cun^de  faimines  deeadem  tribu  matitos 
accipiant ;  us  hcereditas  pei  maneat  in  fa- 
miUii  ;  necfibi  mifceantur  tr'tus .  fed  ita 
maneant  y  Utti  Dominofeparat.^e^unt ,  Igi- 
tur  tam  San^lus  Jofeph  SponfusDeipa- 
rae,  quamipfa  Sand^jflGma  VirgoMa- 
ria ,  ideofimul  matrimonium  contra- 
xerunt,quiaerantde  Regia  Stirpe  Da- 
vid  ;  utprobanr  S.  S.  Patres,  quosalle- 
gat  ^zor.  d.patt.  1.  lib.  i.cap.  19.  Quafi. 
4.  Et  S.  Thom.  in  Catena  aurea  in  Matth» 
cap.i.  undefit,  utabfque  dubio  Chri- 
flus  Dominus,qui  Incarnatui  efl  de  Spi- 
ritu  SanBo  ex  Mayia  Virgine  fuerit  ex  ea-^ 
dem  Stirpe  David  . 

Secundum  refponfum. eft .  Chriftus  Do- 
minus  non  folum  traxit  originem  ,  tan- 
quam  homo  ex  Regia  Srirpe  David  , 
fedetiam  ex  Sacerdotaii  Stirpe  Aaron, 
ut  fcribunt  omnes  SS.  Patres,  &  praeci- 
pue  5".  ^mbrofius  fuper  Luc.  cap.  g  S.  Hi- 
lariusfuper  Matth.  cap.  i.  (^  S.  1/lugufli- 
nus  /.  8  ^ .  qud^fljonum  q:  6\.  nec  non  lib.  z.  de 
confenfu  Evangeliflarumcap.  1.  his  verbis. 
Firmiffiine  tenendum  efl.,  Carnem  Chnfii  ex 
utroque  genere  propagatam .,  (^  P<^egum 
fcilicet,  is^  Sacerdotum .  Qiiod  quidem 
utfieret  ^neceflTe  fuit,  ut  utraque  Stirps 
Regia  fcilicec  David,  &  Sacerdotalis 
Levicicain  Deiparam  ,exqua  Redem- 
ptornofter,  utdiximus,  carnem  fum- 
pfit,  derivaffet.  Quomodoautem  ftir- 
ps  Sacerdotalis,  &  Aaronica  attigerit 
BeatifTimam Virginem  Mariam,  &ad 
eam  pervenerit  ,  funt  variae  SS.  Pa- 
trum  ,  &  Theologorum  opiniones  , 
quarum  hic  fex  breviter  ego  recen- 
febo . 

Prima  opinio  eft,  quod  ftirps  Sacer- 
dotalisfociata  fitcum  ftirpe  Judae  (  ex 
qua  defcendit  David  Rex  )  in  matri- 

tnonio. 


il. 


24 


De  Sacr ificlo  Miffaj .  Decif.  VI t 


19 


tnonio  contra£lo  ab  Aarone  Sumnno 
Sacerdote  cum  Elifabeth  fiJia  Amina- 
dab,  de  linea  ejufdem  Patriarchae  Ju- 
dze,  utlegiturin/i^.  Exodi  cap.6.  verf. 
2,3.  QuaepuiJemfociatio  ftirpium  ,  & 
permlxtio  duravit  Temper  in  omnibus 
defcendentibus  a  RegeDavid;&  fic  per- 
venitinSanftum  Joachim,  ac  in  Dei- 
paramejusprolem  .  ItaS.Thom.  %.part. 
q.T^i.art  i.adi.  Et Dionyfius  Carthujia' 
tjits  in  Evang.  Matth. cap.i.  art.  z.verf.fe' 
/?riw<?quaeritur. 

Secunda  oplnio  eft,  quod  ipfe  Rez 
David  duxit  in  uxorem  Bethfabeam, 
quaefuerat  Uriae;  ipfa  autem  Bethfa- 
beaeratde  ftirpeLevitica ;  cumqueex 
Davide,  &  Bethfabea  natus  fit  Salo- 
mon;  ineounitasremanferunthaeduas 
ftirpes ,  Regia  fcilicet ,  &  Sacerdotalisj 
primaexparte  Patris,  fecunda  ex  par- 
teMatris,-  &  fic  urraque  (tirps  propa- 
gata  eft  in  defcendentibus  ipfius  Salo- 
monis  ,  &  pervenit  tum  in  S.  Jofeph 
SponfumDeiparae;  tumin  ipfam  Dei- 
param;  exqua  Chriftus  carnem  fum- 
pfit .  Quod  David  duxerit  in  Uxorem 
Bethfabeam,  quas  fuerat  uxor  Uriaf^ 
habetur  exprefse  Jn  1. 1{eg.  ix.26.  .^udi- 
vit  autem  uxor  'Vrice ,  quod  mortuus  ef- 
fetlJriasvirfuus^  ^.planxit eum.  Tran- 
fa^oque  LuBu  mi/it  David ,  (3^  introduxit 
eam  in  domum  fuam ;  is^faBa  efl  ei  'Vxor . 
Ex  qua  pauIopoftgenitumeffeSalomo- 
nem  teftatur  ibidem  textus  Sacer.  f^/>. 
12.  nu.  24.  dicens:  Et  confolatus  ejl  Da- 
vid  Betbfabee  uxoremfuam\  ingreffufque 
ad  eam  dormivit  cum  ea  ;  qua  genuit  fi- 
lium  ,  iy>  vocavh  ncmen  ejus  Sahmdn» 
QjLiod  autem  Berhfabee  Mater  Salomo- 
nisfuericde  ftirpeLevitica,etfi  TornieU. 
adannum  Mur.diJfC^i, num.  17.  dicat ,  id 
probari  non  pofte;  tamenpacetanti  vi- 
ri  deducitur  ex  his,  quae  fcribit  idem 
Totniell.ad  ^nnu.m  Mundi  2987.  num.6. 
ubiprobat,  Uriam  ejus  primum  Ma. 
ritum  fuiffe  Sacerdotem ,  &  ex  ftirpe 
Levitica,  tumquia  ipfe  tantopere  foli- 
cituseratde  ArcaDei,  quas  cum  in_> 
caftris ,  & fub  papilionibus  eflet  pofita, 
obejusreverentiamnoluitipfedeclina- 
reindomumfuam,  uthabeturz.  B^g. 


II.  II.  tCim  vero  evidentius,  quia  de 
ejus  filiis  genitis  cum  Bethfabea  ,  & 
poftmodnm  adoptatis^Davide,  icgitur 
fcriptum  i.I(eg.Z.  in  fine,  quodSacer.i. 
f/^jr^-jfMwf  ,&intetiprosNathan,(a!ius 
tamen,  &diverfusa  NathanoProphe- 
taj  ut  dodi  etiam  probat  Torniell  ad 
^nnum  Mundi  2990-  num.  y.)  &'quem 
nominatS. ZKfrt/f<r/>,  x.num.  ^i.dicens: 
Qui  fuit  l^than  ^  quifuit  Davidh  idefl 
filius  adoptivus  i  nam  ver^  erat  filius 
naturalis  Uri^  Sacerdotis,  &  frater 
nterinus  Salomonis;  obquam  caufam 
omoes  Interpretes  teftantur,  S.  Lu- 
cam  defcribere  ftirpem  Sacerdotalem, 
ex  qua  Chriftus  carnem  fufcepit.  Ita- 
que  cum  Bethfabee  fuiflet  in  primis 
votis  uxor  Uriae  Hethaei  Sacerdotis  ; 
fequitur  &  ipfam  fuiffe  de  ftirpe  Sacer- 
dotali,  Levitica,  &Aaronica;  fiqui- 
dem  Urias  tanquam  virjuftus,  ut  ob- 
temperaret  legi  Numerorum,  de  qua 
fupra  ,  de  accipienda  uxore  Tribus 
fuae;  nonduxiffetBethfabeam  in  uxo- 
rem ,  oifi  fuiflTet  de  fua  Tribu  Levitica» 
Idcircofuerunt  in  Salomonc  unita?  hae 
duaeftirpes;  Regiafcilicet  ex  parte  Pa- 
tris,  atque  Sacerdotalis  ex  parte  Ma- 
tris;  exutraque  per  defcendentes  per- 
venit  inDeiparam;  quse  a  Salomone, 
&  Davideortumducebaty&  ficChrifti 
Domini  caro  ex  utraque  ftirpe  Regia,ac 
Leviticaeftpropagata . 

Nequeobftat  fidicatur,  quod  fi  Be- 
thfabee  fuiffet  de  ftirpe  Sacerdotali ,  & 
Levicica,  non  potuiflet  nubere  Regi 
Davidi,  quieratde  ftirpe  Juda  ,  utex 
S-Matthneocap.  i.conftat.  Namdupli- 
cittrrefpondetur.  Primoquoderatlici- 
tum  Regibusducereuxores  cxquacun- 
quetrihu,  utad/ertit  S.Thom.  in^.difi. 
2:.qUcffl.2.a.i.qua.f.^.adS.  &  notat 
CollegiumSalmant.  dtom.io.  de  Incarna- 
tione  difp.  j  i .  nutn.  15?.  (^r,  Serlogus  in  Can^ 
tic.tom.i.  .^nteloquio  $.  feSl.i.  mim.  11. 
&  ibi  Toflatus  q.  8-  in  cap.  36.  num.  {o-  5'^- 
rarius  in  libr.Judic.q  7, .  cap.  2 1 .  Refpon- 
deturfecundo,  quod  mulieresdeTribu 
Levicica  ,  quia  non  d^bant  in  dotem 
bona  ftabilia,  poterant  nubere  Viris 
cujufcumqueTribus;  immoquaecum- 
C  2        que 


26 


DeSacrificioMifli.  DcciCVlI. 


quemulieres,quaer<;nunciabant  here- 
ditati  paternae,  vel  ob  exiflentiam  fra- 
trum  ,  non  erant  heredes  patris  fui  ; 
poterant  ducere  maritumexTribu  non 
fua ,  quia  ceffabat  finislegis;  quae  id 
eisprohibebat;  fcilicet,  ne  confunde- 
renturbonaftabilia  ,  quaea  Deodivifa 
fuerant,  &  cundis  Tribubus  affigna- 
tai  utexpluribusS  S.Patribusdemon- 
ftrat  Serlogus  di^.  ^meloq.  ^.feB.  2.  num. 
1 1 .  P.  Stephanus  Menocbius  in  Hijloria 
Sacra  Ub.  \.ccip.  5.  num.  1.  Et  noviffime 
Emin.  Card.  Capifucchius  Controv.  1 7.  §. 
2.  ubi  cumulat  antiquorum  Hebraeo- 
rum  exempla.  Igitur  abfque  fcrupulo 
Bethfabeepotuit  nubere  Regi  Davidi , 
&  ex  hoc  conjugio  unirein  filio  Salo- 
mone  utramque  ftirpem  Regiam  ,  & 
Sacerdotaiem-,  cujus  unionis,  &mix- 
tionis  refpedu  pertranfiit  utraque flirps 
indefcendentes  ufque  ad  S.  Jofeph;  & 
ad  Deiparam,  de  qua  natus  eft  Chri- 
ftusj  &:hxc  opiniomihi  magisarridet, 
quia  ultra  fupradidlam  demonftratio- 
nem ,  fulcitur  audoritate  S.  Hilarii  , 
qui  Commentar.in  Matth.  can.i.  itafcri- 
bit  ••  Grejfus  ,  quem  Matthaus  in  ordine 
J^egicefuccejjtonis  ediderar ,  ^  ejuem  Lu- 
casperSacerdotalem  ordinem  dinumerat, 
titerque  agnationem  in  Domino  utriufque 
Tribus  fignificat\  isn  reBde  generationis 
gradum  ponit :  quia  Sacerdotalis  ,  {9^  i^- 
giceTribus  Societas,  per  David ex  conju- 
qio  inita ,  jam  a  Salathiel  in  Zorohabel 
confirmatur  ex  genere.  Notentur  illa 
verba  :  Sacerdotalis  ,  isr,  B^egia  Tribus 
Societas  per  David  ex  conjugio  intta  \  S\ 
enim  Societas  Sacerdotalis,  &  Regise 
Tribusinitaeftper  David  exconjugioj 
Utique  ex  illo  contraffVo  cum Bethfabea, 
utdidum  eftfupra  .  Praedida  verba  S. 
Hiiarii  ieguntur  etiam  inBreviarioin 
JJomilia diei  ii.Septemh.c\uarxB  dieinfra 
ottavam  Nativitatis  BearaeMari£e  Vir- 
ginis  ,  ubi  quilibet  de  facili  poteft  ea 
intueri . 

Tertia  opinioeft,  quod  Uxor  Jecho- 
nias,  &  Mater  Salathiejis  ,  quct;  erat 
de  Regali  ftirpe  David,  mortuo  mari- 
to;  nupfitin  fecundis  votis  Neri  .  qui 
efac  de  Tribu  Sacerdotali,  de  quo  lo- 


quitur  S.Lucas  cap»  ^.num.i",.  dlcens, 
quifuit  I{efia .,  quifiuit  Zorobabei.,  quifiult 
Salathiel.,  qui  fuit  Isljri  Et  hoc  pado 
fociatae  funt  ambafftirpesSacerdotalis, 
&  Regia  j  fiquidem  Salathiel  fuit  filius 
carnalisJechonif.&Zorobabelfiliuspa- 
riter  carnalisSalathielis;  fed  poftquam 
materSalathielisnupfitSacerdoti  Neri, 
Salathiel  Pater ,  Zorobabel  filius  ,  & 
Abiud  Nepos  ejufdem  Salathielis  ,  & 
filius  carnalis  ipfius  Zorobabelis  fue- 
runtadoptari  ab  eodem  Neri ,  &  eva- 
feruntejusfilii  adoptivi .  Quaadoptio- 
nefadaexPatre  Neri,  natus  eft  Re- 
fa  exeadem  Uxore  ,  quaefuerat  lecho- 
nise,  &  hic  frater  Uterinus  Abiudi, 
propagavit  Lineam  Sacerdotalem  pa- 
ternam  ,•  Regalemautem  Maternam  ; 
&  e  conira  Abiud  Nepos  Salathielis, 
&  proneposadoptivus  NeriSacerdotis, 
fuit  propagaturutriufqueftirpis,RegiaB 
fcilicet,  &  Sacerdotalis  in  defcendenti- 
busfuis,intraquorum  numerumpofiea 
fueruntS.  loachim  Pater  Almae  Virgi- 
nisMariap;  &  S.  lofeph  ejus  Sponfus. 
Hinc  S  Matthaeus  defcribit  Regiam 
genealogiam  Chrifti  ex  Abiudo  filio 
carnalis Zorobabelis 5  S  Lucas  verode- 
ducit  genealogiam  Sacerdotalem  ex 
Refa  fratreuterino  ipfius  Abiudi  j  fibi 
ad  invicem  communicantibus  prero- 
gativas  ftirpis  utriufque  Paternae  ;  & 
Maternae.  Ita  ex  Euthimio,  /^qui  ex 
Card.  Bellarmino  de  Scriptoribus  Ecclefi. 
floruir  anno  T12S.  )  philofophatur  Tor- 
mellus  ad  ^rnum  Mundi  4051.  num.  ig. 
Cuiusopinionem  teneri  etiam^Lyra- 
no,&  Carthufianoait  i^/<rr/(?/i«j  d  /ib.S. 
cap.  18.  num.  27,.  CbronoJog  ce  I{efiorm. 
Porronon  efi  tacendum  ;plures  Audo- 
res  facros  opinari,  Salathielem  ,  Zo- 
robabelemque  nominatos  h.  S.  Luca 
efie  diverfos  abillis»  quos  nominatS. 
Matthaeus,  utnotat  T  Stepb.  Meno- 
chius  in  Hifioria  Sacra  d.  lib.  i.  cap.  5.  nu. 
60.  ly^  T.  J{icciol.  cap.  28.  mm.i\. 

Quartaeftopinio,quod  Nathan  fius 
David,dequofupra,fuerit  filius  n5ado- 
ptivus  fed  naruralisejufdemDavid,qui 
quideNathanUxorem  de  Tribu  Levi- 
tica  dixici&  ex  ejusdefcendentia.(quam 

defcri- 


DeSacnficioMlfife  Decif.VIL 


21 


clefcrlbitS.Zwrtf/f.^y^Leviortuseftjqui 
genuitMelchi  ,&  Pantherem.Panther 
autem  genuit  Barpantherem  •,  &  Bar- 
panter  rurfus  genuit  S.  Joachim  ,  qui 
fuit  Pater  Beatifimsc  Virginis  Marias. 
Ita  pluribusS.S. Patribuscitatisdiflerit 
T.  B^lcciolms  in  d.  Chronolog.  B^eforni.  to. 
t.lib.S.citp.ip.num.xi.  Igiturad  S.  Joa- 
chim ,  &  ad  Deiparam  provenerat  utra- 
due  ftirps  Regia  ,  &  Sacerdotalis  ex 
Nathano  filio  naturaliDavidis,  copu- 
lato  in  Matrimonium  cum  aliqua  mu- 
liere  deTribuLevitica.  Hanc  opinio- 
nem  profitetur  etiam  Card.  Toletus  fu- 
per  Luc.  cap.^.  ^nnot.  58.  in  fine  .  Et  il- 
lum  referc  Torniell.  ad,  xAnnum  mundi 
258*7-  num.G. 

Quintaeftoplnio;  quod  mortuoMa- 
thanopatre  Jacobi,  &  AvoSanfli  Jofe- 
phiSponfi  Deipara?;  ejus  Uxor,  qiiSB 
vocabatur  Ejiha  nupHt  Melchi  ^cum  quo 
genuit  Heli ;  itaut  Heli ,  i^facob  pater 
Sanfti  Jofephi ,  erant  fratres  uterini  , 
nati  exeadem  Matre  £y?rt.  Heli  duxit 
uxorem,fed  mortuuseft  fineproIe;qua- 
re  Jacobejus  frater  uterinus  juxta  legem 
Hcbrseorumeandem  mulierem  in  uxo- 
rem  accepit  ad  fuicitandum  fenien  fra- 
ti-is;  &ex  eageneravit  S  Jofephum_> 
SponfumDeiparaE,quiquidemfuitcar- 
naiis  filius  Jacobi,  prouteumdefcribit 
S.  Matthgus;  fedfuitfilius  legalisprae- 
diftiHeli,  uteum  nominat  S.  Lucas  . 
Igitur,  vel  quia  £7?/;^  uxor  Mathani  fuit 
detribu  Sacerdotali,  &  Levitica,  vel 
quiade  hac  eadem  Tribu  fuerat  uxor 
tumHeli,  tumjacobi,  Mater  S.  Jefe- 
phi  ;  fequitur  ineum  diffufam  eflTc^ 
utramqueftirpemRegiam,  &  Sacerdo- 
talem  ,  &  utraque  tanquam  agnatum, 
condecoratum  fuiffe  S  Jochimum  .  Haec 
opinioinnitur  audoritati  lulii  Africa- 
ni,  nobih's,  &antiqui  fcriptorisde  an- 
nofciIicet222.quiinEpiftola  ad  Arifti- 
dem ,  Ccujus  fragmentum  habetur  apud 
Eufebium  EcclefMfl.  Jib.  i .  cap.  5 . )  refert, 
qu3sdeMatrimonio£/?At;ein  primis,  & 
fecundis  votis  fupra  diximus;  eumdem- 
que  Aflfriranum  commendari  amultis 
SS.  Patribusadvertit£wiff.  Card.  Capi- 
Jucchius D. Converf, ij.i^  de codem  lo- 


qwxtur S.Tho.in ^.p.q.^i. ar. i  ad 2. T(jcct(f» 
lusd.tom.x.ChronologB^form.  lib.^i.  r.iSx 
W.26,  &  ./^^or.  Jnflit'  Moral.  part.z.  hb.  i. 
cap.\().  quar.6. 

Sextaopinioeft  Jacobum  naturalem 
Patrem  fuifle  S.  Jofephi;  Heli  autem 
nonPatrem,  fedSocerum,  quiaS.Jo- 
fephduxitfiliam  Heli,  ideft  SanftifiTi- 
mam  Mariam  Virginem,-  Soceri  enim 
dicuntur  etiam  Patres,  &  generi  dicun- 
turetiam  Filii.  Heli  autem ,  &  Joa- 
chim  funt  idem  nomen  ,  ut  probat  ipfe- 
met  mccioUus  in  Chrouolog.  I{ef.  d  tcm.l.  /. 
H.cap.iS  W.28.  ubi  prohac  opinione^ 
citat  viginti  Audores;  exqua  fequitut 
S.  Joachimum,  &  S.  Jofephum  effede 
iisdem  Tribubus  Regia  David  per  li- 
neamPaternam,  &  Sacerdotali  perli- 
neamMaternam ,  &  utramque  ex  S. 
JochimoPatre  infe  traxiffe  Deiparam, 
&  ex  ea  Chrifium  Dominum . 

Septima  tandemopinio,  quxclarior, 
verior,  &probabi!iorceterismihi  vide- 
tur,  eaeft;  quodutraquef^irps  collata 
eftin  SantifTimam  Virginem  Matrem 
Dei  M  A  R  I  A  M  ex  ejus  San<Sis  ge- 
nitoribus  Joachimo ,  &  Anna;  quando- 
quidem  ipfe  Sandtus  Joachim  fuit  de  Re- 
gia  flirpeDavid  ,  ut  tefiatur  S  Joannes 
Damafcenus,  &  probatum  efl  fupra  in 
prima  opinione ;  Sanda  vero  Anna  fuiC 
deSacerdotali  flirpe  .  Prd  intelligentia 
fciendum;  quod  ,  utfcribit  S  Hippo- 
lytusMartyr,  (quiobiitann0  220.)  re- 
latus a  'NJcephoro  Ecclef  Hiftor.  Hb.i.cap. 
l.{^  a  Torniell.  ad  ^nnum  Muridi  402 7.». 
4.  Mathan  Sacerdos  de  Maria  uxore  fua 
genuit  tresfilias  Mariam  ^Sobam^i^'  ^n- 
nam .  Prima  nupfit  Cleophae,  ex  quo 
genuit  aliamMariam  .  Secunda  nupfit 
alteriSacerdoti  ,&  peperitS.  Elifabeth; 
exqua,  &  Zaccharia  ejusconjuge  na- 
tuseft  S.  JoannesBaptif^a .  Tertia,  idefl 
Anna  ,  nupfitS  Joachimo,  &exeisna- 
taefl  Deipara.  Idcircd,quia  S.  Jodchim 
cratdeTribu  Judae  ,  &  de  Regia  fami- 
liaDavidj  Sanilaautem  Annaorta_j 
eratde  Sacerdotali ,  &  Aaronica  flirpe; 
utraque  ftirps  transfufa  fuit  a  praE-di^lis 
Sinftis  Genitoribus  in  Beatiffimsnij 
VirginemMariam  ejusfiliam;  de  qu» 

natus 


12 


Dc  Sacrificio  Miflfe  Decif  VII. 


natus  eft  Jefus  Chriftus ;  cu  jus  propterea 
caro  propagata  fuit ,  t^m  e  Regia,  qu^m 
eSacerdotali  fHrpe.  Itaex  S.  Hyppoli- 
toEpircopoPortuenfi ,  &  Martyretra- 
dit  ^jcephor.  /ib-i.  Hi/i.  Eccl  cap.l.Bar- 
radai  tom.i.  in  Evangel. lib. f .  cap.z. yAzor. 
part.i.cap.Kj.q.^.  i^l^cciolius  d.lib.S.c 

Duotamen  funt  corollaria  notanda 
»5  pro  conclufione  praefentis  Decifionis  . 
Unum  ,  quod  apud  Hebrasos  moserat 
in  libris  publicis  ad  hoc  deputatis  , 
&  fervatis  in  Templo  ,  defcribere,  & 
notafe  omnia  Matrimonia  ,  quaeinter 
ipfos  celebrabantur  ,  exprimendo  no- 
men  conjugum  ,  eorum  genitorum  , 
&  Tribuum,  de  qua  nati  erant  .  Ita 
Card.  Baronius  in  .Apparatu  ad  ^nnal. 
pag.T,7,.i  ubi  c\t.2iX.  Jofephum  Flavium con- 
tra  Hppionem  lib.i.  fic  teftantem:  Mit- 
tunt  IrJierofolymam  confcribentes  a  patre 
■  nomen  nupta  ,  isr>  amiquorum  pro^enito- 
rum.  Etidem  notare  i^hulenf.  in  cap.i. 
Matth.  quafl.z6\  afferjt  Ser/ogus  d.  tom. 
I.  in  Cantic.  .Ante/oqu.  ^.  feB.z.  num.i^. 
Subdens  quod  Breviculi  generationum 
inTempliSacroaffervabantur,  ut  ha- 
beturi.  £/i/f.  i.necnon  ,  z.Efdr.j.  ex 
quibus  facile  erat  Scribis  ,  &  Dodori- 
bus  cognofcere  lineam  ,  ac  profapiam 
cujufcumque  familiae. 

Alterum    Corollarium  eft  ,    quod 

^^  Chriftus  Dominus  etfi,  ut  homo,pro- 

pagatus  fit  etiam  ex    Tribu  Levitica 

per  lineammaternam;  tamennonfuit 

Sacerdos ,  aut  Poniifex  unilus  ficut  Sa- 

cerdotesMofaycselegis;  fed  aliofingu- 

lari  ,  &  fupernaturali  modo,  un(!!tio- 

ne  Divina,per  Unionem  Verbi  cum 

Humanitate  ",  utoptime  difputat  ^po- 

fiolus  ad  Hebraos  cap.  7.  8.  h^  9.  ^  do- 

^e  probat  idem  Emin.  Card.de  Laureea 

de  Incarnat.d.  difp.zi.art.t .isr-  i.&eru- 

dite  CoJlegium  Salmanticen.  eodem  traH. 

ide  Incarnat.  tom.io.  difp.2,x.  dub.i.  §,i. 

ubi  ex  audoritate  SS.  Patrum  ibidem 

citatorum  concludit,  ChriftumDomi- 

num  fuiffe  quidem  ex  linea  Materna 

_jetiamde  Tribu  Levitica  ,  fedh^cnon 

fatis  erat  ad  conftituendum  Sacerdo- 

tetn;  &  dat  exemplum  Regis  Oiiss  j 


qui  cumefletde  Tribu  Judae  expatrei 
fed  fecundum  lineam  Maternam  fuif-  17 
fet  de  gente  Sacerdotali  ,  graviter  h 
Deofuitpercuffus,  quod  exercuitmu- 
nus  Sacerdotis  adolendo  incenfum  ; 
quod  etiam  obCervavitSuarezin ^.part. 
S.  Thom.tom.i.  difp.^6.  feB.^.  §.  dicofe- 
'Cundo . 

D  E  c  I  s  I  o   viir. 

ARGUMENTUM. 

Rcdditur  ratio,  ob  quam  didum 
cft  in  dcfinitionc  Sacrificii  j 
quod  in  co  Rcs  aliqua  fenfibi- 
lis,  &  permanens  confccratur. 
ncmpe  Hoftia  vel  Vi*5tima  : 
Quaefit  horum  nominum  Ety- 
mologia  ?  Quasve  ,  &  quot  cf- 
fcnt  Hoftia? ,  &  Vidimas ,  qui- 
bus  litabant  antiqui  tamvcri  ,  ' 
quam  faJ fi  adoratorcs?  clegan- 
tcr  declaratur . 

S  "U  M  M  ^  1^1  V  M. 

1  Hc/lia  ,  qu^  maBabatur  in  Sacriji- 

cio  ,  curjic  dicla  ? 
1  Foco/aris  undejic  appel.atus  ? 

3  ViBima.^  qudenameffet> 

4  Dies  fejii  quare  apud  B^manos  di^l 
fint  feria  ? 

5  Sacrificium  in   quo  differat  ab  aliis 
aBibus  adorationis  latria^ 

6  ViBimce  quce  nam  litarentur  in  lege 
natur<e  a  veris  adoratoribus  ? 

7  Vi^imee  in  iege  Mofayca  qute  nam 
effent  pra  Sacrificiis  ? 

8  Jud{isnonerat  licitum  Sacrificareho- 

mines  . 

9  Jep/jt  Fitia  an  metaphorice ,  velrea" 

liter  litata? 
10  Hofiia  inanimes  queendmerant  apud 

Hebrceos  .<* 
I  r  ^gyptii  non  Sacrificabant  pecudes , 
12  ^pmani  quam  mu.tiplices   yiilimas 

facrificarent  ^ 
15  Gentiles  etiam  humanasVidimasma"     . 

(labant . 

14  Vi' 


De  Sacrificio  Miflae.Decif  VIII. 


>J 


X  4  Vi&ima  in  Sacrificlo  kgis  gratice  eji 
Corpus  ^  {>  Saugui)  Jefii  ChriJiiFi- 
lii  Dei  fub  fpeciebus  panis ,  is^  vini . 

Ij  Eacharifiide  S.^crificlum  nu  us  hdere- 
ticofum  impugnavit  ufque  adduode- 
cimum  fccuhm ,  prater  Manicbeeos  ^, 
i^  Berengarium^ 

POfl:  hucufque  explicatasparticulas' 
definitionis  Sacrificii,  '"equitur  in 
ea,  quod  dum  facrificatur  ,  ^esaliqua 
fenfibilis .)  i^permanens  Deo  covfecratur . 
HdCC  autcm  res  ex  inveterato  ufu  lo- 

I  quendi  vocata  femper  fuit  vel  Hofiia  , 
vel  yiBima\  &  eratanimal  illud  ,quod 
medabatur  in  Sacrificio;  &dicebatur 
Hofiia ,  vel  quia  iramoiabatur  aDuci- 
bus  ,  ad  bellum  proficifcentibus  pro 
impctranda  vidloriacontra  hoftes:  aut 
quod  jam  profligatis  hoRibus  madari 
folebant  ab  eo ,  qui  potitus  erat  vido- 
ria,-juxtaid,  quod  cecinit  Ovidhis in lib. 
I.  Fafior.  Hofiibus  a.domitis  Hofiia  nomen 
habet ..  ■■ 

Feftus  autem  arbitratus  eft  ,  Hofliam 
propri^didam  fuiiTe  Sacrificium  ,  quod 
a  Romanis  immoIabaturLari^usDiis, 
e6  quod  hofl.^s  ab  illisarceri  putabant; 
und^  &  ipfi  Dii  Lares  Hoflio!id\(k\  funt, 
videlicetfamiliares,  domeftici,  &tum 
in  viis,  tu.m  in  domibus  ,  &  in  qua- 
cumque  parte  domus  ad  ejus  tutelam 
infidentes  ,  undeetiam  hdec  vox  FocO' 

*  lare  ita  dicebatur  ,  quafi  Focus  laris  . 
Alii  ver6  putant  Hoftiam  denominari 
a  verbo  antiquo  Hoflire ,,  quod  fignifi- 
catferire;  eoquia  Hoftiae  litanJae  fu- 
per  Altare  feriebantur  ;  ut  obfervat 
Vofiius  tn  Etymologicon.  lingu.^  Latina 
in  Verb  Hofiiee .,  i^  in  Verb.  Ho(lio\  ubi 
id  audoritate  ,  &  carminibus  Poeta- 
rum  veterum  confirmat.  &  plura  no- 
tat  etiam  Magr.  in  Hierolexic.  Verb.Ho- 
fiia. 

Sed  vocabatur  etiam  animal   facri- 

'  ficandum  ViBima  ;  a  manu  viftrice  , 
quGE  Sacrificium  oflerendoillam  lita- 
bat  \  &  ideo  proprie  iHa  erat  ,  quam 
Dux  exercitus  poft  triumphum  dextra 
Vidrice  immolabaf,  quodinnuitidem 
Qvid.  d.  lib.  i.Fafior.  dicens^ 


ViBima  ,  qua  dextra  cecidit  viSlri" 
rf,  vocatur . 
Ita  ut  fecundum  Gelllum  hoc  effec 
difcrimen  inter  Hofiiam,  &  Vi^imam  ; 
quod  a  quovis  Saccrdote  HofiiavnaOidi- 
ri  pofTet;  Viftima  vero  tantum  abeo, 
qui  hoftes  vicififet  .  Et  quoniam  vidi- 
mae,  ut  plurimum  feriebantur  feftivis 
diebus  ;   &  quo  die  folemne  Viftima-  4 
rum  Sacrificium  fiebat ,  erat  dies  feftus', 
inde  fadum  eft  apudRomanos,  utdies 
felli  dicerentur  feriae  ,  aFeriendis  Vi- 
dimis  ,  quodobfervatF(?rf/?«5  in  Map^ 
pamundo  tom.z.  Hb.i^.  cap.<).  §.  i.  epc 
Macrcbio  lib.z.  Dier.  Satumal.  cap.  \G. 
Sed,  &  aliam  differentiam  notat  Vof 
fius.,  ubi  fupra  in  Verb.  Vi^imde\  quod 
Vidima  erat  Hof^ia  magna  ,,ut  Vitu- 
lus\  Hofliaver6eratminor,ut Agnus; 
quare  Comelius  Fronto  fic  ait: 

ViBima  major  efl,  Hcfiia  minor. 
quod  etiam  affirmat  i//i(7rniibidemci- 
tatus. 

Igitur  haec  Hoflia.,  feu  ViBimainitX- 
ligitur  per  illa  verba  in  definitioneSa- 
crificii  pofita  .  ^es  aliqua  fenfibiiis.,  is^ 
permanens  \  quae  quidem  conflltuit  ef- 
fentialem  differentiam  inter  hunc  prae- 
cipuum  aftum  latriae  ,  &  adorationis 
Dei  ,  vocatum  Sacrificium  ;  &  alios  % 
adus  adorationis  latris,  quivere,  & 
propri^  non  funt  Sacrificia  ;  eo  quia — • 
non  confiflunt  in  B^e  fenfibili  permanen- 
te  \  fed  in  ad^ibus  tranfitoriis  ,  non_> 
permanentibus;  ac  de  fui  naturaeva- 
nefcentibus,  &  tranfeuntibus  ,  quales 
funt  illi  ,  quos  enumeravimus  fupra 
in  Decif  6.  num.i^.  isn  feqq.  videlicet 
Genufiexiones  ,  Proflrationes  ,  Dete- 
diones  capitis,  Elevationes  manuum; 
piaeofculorumimpreffioncs,  Laudatio- 
nes,  ProcefTiones,  &fimilia;  qu?qui- 
dem  funt  a<nus  Lairiae,  &  Deo  exhi- 
benrur  ,  fed  non  funt  Sacrificia;  haec 
enim  defut  effentia  requirunt  ,ut  fiant 
tn  re  y  {5^  cumrefenfihiUi  acpermanentCy 
qualisert  Hofiia .^  i^  Vi^ima\  ut  fubti- 
liter  differit  Maflrius  in  4.  Sent.  difp.4. 
num.6%.i3^infua  Theolog.  Morali  dtfp.iS)' 
num.^i. 
Sed  dicet  aliquis  ;  quasnam  erant 

Hofiice: 


24 


De  Sacrificio  Miffe.Decif.  Vlll. 


Uoflide  ,  &  FiBima  ,  quas  adhibebant 
antiqui,  dum  fua  Sacrificia  offerrent? 
Refpondetur,  diftinguendo  verosado* 
ratores  Dei  ^  profanis,  illofqueconfi- 
derando  vel  in  lege  naturas,  vei  in  lege 
Mofayca . 
Vidimas,  atque  Hoftiae  litatae  Deo 
€  in  lege  naturae  a  veris  adoratoribus  , 
fuerunt  oves,  &  agni  ,  &  quidem 
pulcherrimi  ,  quas  ,  &  quos  obtulit 
Abel  ,  ut  legitur  in  Genef.  cap.^.  mm. 
3.  Et  Frudus  terrae  ,  quos  inSacrifi- 
cium  dedit  Caim  ,  ut  ibidem  habetur; 
de  quibus  ego  locutus  fum  in  libro 
prim^e  tetatis  Mundi  ferm.iz.  ubi  haec 
carmina  fignavi,  primum  de  Abele  ; 
alterum  de  Caim  ;  videlicet: 

Sacrum  pitigue  dabo  :   macrum  nen 

facrificabo  : 
Sacrificabo  macrum  :  tton  dabo  pin- 
gue  S^crum . 
Pofl  diluvium  Nod  facrificavit  pe- 
cora  munda  ,  dc  volucres,  ut  legitur 
Cen.Z.  20.  Abraham  ,  loco  Ifaaci  filii 
fui,  obtulit  arietem  Gmaz.  2.  antea_. 
vero  Vaccam  triennem  ,  arietemvCO. 
lumbam  ,  &  turturem  .  Gfw.ij.^.Mel- 
chifedech  obtulit  proSacrificioPanem, 
&Vinum.  Gfw/^14. 18.  De  reliquisau- 
tem  Patriarchis  ,  Ifaaco  ,  Jacobo  ,  Jo- 
fepho  ,  ac  Jobo  \  etfi  fcriptura  Sacra 
referat ,  eos  pluries  facrificalfe  ,  non  .. 
tamen  exprimit  hoftias  ,  viftimafque, 
quas  madaverint. 

In  lege  autem  MofaycaHoftiajVi- 
7  dimaeque  pro  Sacrificiis  dividebantur 
in  duo  genera  ;  alias  enim  erant  ani- 
mat?;  ali?  inanimatae.  Vidim£e,quae 
habebant  animara,  pariter  erant  aliae 
de  volatilibus  ;  aliae  de  quadrupedi- 
bus.  Volatilia  erantduotantum  ,qua3 
poflTent  pro  Sacrificio  offerri  ;  nempe 
Turtures  ^  (^  Coiumbce^  ut  legitur  ln_j 
libro  Levit.  cap.i.  «Htw.i8.His  tamen 
addebantur  Tajferes  praefcripti  pro  Sa- 
crificio  leprofis  m\xnda.t\seod.hb.  Levit. 
f<?/?.i4.4c>,  Quadrupediaerant  veld^^j 
majoribus,  videlicet  5(7/,  r^wrHj,  Vitu- 
lus^  tam  mafculi,  quam  f^minse;  vel 
erant  de  minoribus;  <5c  in  hiscompu- 
tabantur  Oves,  ^Arietes ,  ^gnt ,  Hirci  j 


Capra.,  iy>  Hixdi ;  Quibus  tantum  fas 
erat  hebraeis  uti  proSacrificiisi  edquia 
omnia  quadrupedia  praedida  munda 
erant  ;  &  eorum  mundities  confifte- 
bat  in  ungulis  divifis  ,  &  in  rumina- 
tione  ,  de  quibus  pariter  locutus  fum 
in  eodem  lib.prtma  qtatis  Mundi  ferm.i  y. 
pag.iz^.  Sed  neque  pifcesimmolare^ 
licitum  erat  Hebraeis.  ^bulen.  in  Levit, 
cap.i.  q.i^.  vel  quia  diu  vivere  extra 
aquam  non  valent ,  vel  quia  eos  ca- 
pere  ad  fuum  libitum  homo  non  po- 
teft  j  vel  quia  muti  ,  aut  nimis  luxus 
caufa;  ut  differit  ^ndr.  Cirinus  de  Ti- 
fcibus  Hb.z.parti.cap.i^.  Porr6  de  Vo- 
latilibus,  &  quadrupedibus  Viftimis, 
quibus  utebantur  Hebrsei  in  Sacrificiis 
do£le  tradat  in  fuo  eleganti  tradtatu 
De  Via  fidei  oflenfa  Judais  J-ulius  Mau- 
renus  tom.i.  part.i.  cap.zi. pag.^j^.  ubi 
advertit  iifdem  Judais  minime  licuif- 
fe  madare  hominem,  illumque  vidi- 
mam  facere  pro  Sacrificio.  Idcirco  Hi- 
fioriamfiliae  Jepht?  ,  quam  ejus  Pater 
facrificavit  ;  metaphoric^  effe  intelli- 
gendam ait, non autem de  reali ejufdem 
filise  occifione  ,  &  madatione ;  fed  ple- 
niusdehacfiliajepht^legendi  funt  Sc' 
rarius  in  lib.  Judic.cap.ij.  qudefl.i"].  Sa- 
lianus  ad  ^nnum  Mundi  2850.  iy^Meno- 
chius  in  Storeis  Centur.  i.  cap.^y 

Hoftiie  tandera  inanimes  apud  he- 
brsos  erant  fimila,ideft  flos  Farinae, 
Panis  azymus  ,  &  diverfimodecoilus, 
Sal,  Oleum  ,  Vinum,  Incenfum,pri- 
miti^  frugum,  ac  frudusarborum,de 
quibusTirinus  inLevit.  cap.i.  dQm}u- 
lius  Maurocentis  cit-cap.ii.  pag.j,-]^.  & 
nos  infra  Decif.XXVlI. 

Apud  falfos  Adoratores,  fdeft  apud 
Ethnicos ,  Paganos ,  &  Idololatras  mul- 
t6  plures  fuerunt  Hoftiae,  acVidimas, 
quas  falfis  Idolis  fuis  litabant;  exce- 
ptis  ^gyptiis,  apud  quos  permift^um 
non erat pecudibus ,  aut fanguine  Deos 
placare,  fed  folis  precibus,  &  thure  , 
fi  credimus  eidem  Macrobio  /ib.  i.  Sa- 
turnal.cap.^.  relato  per  TholoJan.Syntagm. 
fur.lib.i.  cap.H.  w.7.  Et  exceptisPytha- 
goricis,  qui  a  facrificandis  animalibus 
abftinebant,  obcreditam  animse  ratio., 

nalis 


De  Sacrificio  Miffac  Decif^  VIII. 


^5 


nalis  transmigrationem  in  corporaani- 
malium;  ut  erudite  demonftrat ^«rfr. 
Cirinus  de  "h^atura  ^nimcil.lib»!.  cap.i^. 
cap.is-is^cap.i6.  Apud  Romanos  vero, 
^  quibus  totius  orbisfuperftitionesam- 
plexatae  eant,  nec  pluralitatem  Deorum 
gentilinm ,  nec  cultum  fimulachrorum ,  iy> 
Sacrificia ,  ac  vi&imas  ullam  habuijfe  ra- 
tionem  ex  Varone ,  Platone  ,  &  aliis 
fcribit  Matth.  'Vvefembec.  in  ffagoge  in 
lib.i.  Inflitut.  num.4^.  adeout,  prseter  ani- 
malia,  quibus  pro  vi(Climis  utebantur 

j,  hebrai,  immolabant  Romani,  aliique 
gentiles;  (  inter  quos  Perfas  ,  Mafla- 
getaei  &  Grasci)  etiam  canes  ,  cervos, 
equos,  capros  ,  fues,  verres  ,  lupos  , 
&  afinos  ;  nec  non  ex  volucribus  an- 
feres,gallinasj  &  gallos  ,  prseter  alia 
plurima  recenfita  ab  Ovid.  lib.i.Faflor\ 
iy>  a  Franc.  Serra  de  Synonymis  verb.Sa- 
crificiaveterum.  ubi  tradit ,  confuevif- 
fe  eofdem  gentiles  Hortias  ,  &  Vidi- 
mas  jugulandasfuper  altaribus,  fiDiis 
fupernis  erant  offerendae  ,  candidis,  & 
rubicundis  floribus  coronare  ;  quod  fi 
litandae  fuerant  Diis  Marinis,  aut  in- 
fernis;  ceruleisfloribusdecorare.  Por- 
ro  alias  gentes  confueviflfe  Sacrificare 

Thynnum,  Anguillam,    variofque * 

pifces  tradunt  Athen^us  Ub.-].  &  M. 
"Wsixxo  B^iruliiae.  lib.^.  Athorrendum 
didu,  aded  gentiliumcsecitasexcreve- 
rat,  ut  pietatis  titulo  impia  Sacrificia 

13  Idolis  fuis  offerrent,  fcilicet  vidlimas 
humanas,  &inter  hasc  etiam  proprios 
filios;  de  quibus  videndus  Salianus  ad 
^nnum  Mundi^ii^^.  num.yS.  Scbol.j.  (s^ 
^lexander  ab  ^lex.  lib.6.  cap.z6.  &ta- 
]eserantPhenices,&Rhodii,BIemmyf, 
Cimbri,  Galliv,  Druidas,  &Germani, 
quorum  crudelitatem  imitati  etiann_, 
funt  Romani;  fedeam  profcripfit  Se- 
natus  .ylnno  ab  'Vrbe  condtta  6^6-  Cojf. 
Cneo  Cornelio  Lentulo  ,  is^  Vubl.  Licinio 
Crajfo  ;  ut  refert  Tlinius  Klatural.  Hi- 
fior.  lib.  10.  cap.i.  Salian.  ad  ^nnum 
Mundi  ^9s-j.mm.6.is>T>iarbonadeyEta- 
te  hominum  ^nno  primo  qv.afl.  lo.  Sed 
de  his  nefarlisSacrKficiisloquarinferiLis 
Decif.XXI.fi.iS.  ubileftorcuriofus  rec- 
curret . 


In  Lege  autem  gratiae  ;  In  qua  ex 
Dei  ineffabili  clementia  nos  Chriftia- 
ni  vivimus  ;  Vidima  incruenti  Sacri- 
ficii  ,  quod  quotidid  Sacerdotes  San- 
dliffim?Trinitati  offerunt,  eftCorpus,  14 
&Sanguis  Domini  Noftri  JesuChriftij 
fub  fpeciebus  Panis,  &Vini;  juxta_» 
poteftatem  ab  eodem  Chrifto  tanquam 
Pontifice,  &SacerdoteSummo,aDeo 
Patre  conftituto  inaeternum,  Ecclefi? 
fuas  traditam;  dequoSacrofanfto,  & 
incruento  Sacrificio  in  his  Decifionibus 
agimus  ,  atque  de  eo  ,  praeter  Concil. 
Trid.  fejf.zz.  is^feff.  z?.  cap-i.  ubi  ita 
definitum  eft  de  fide,  agiti".  Thom.^.p. 
qu^ji.^T^.  plen^que  d\(^exur\t  Maflrius  irt 
^.fent.  difp.4.  ^.4.  per  totam .  Et  in  Theo- 
logia  Morali  difp.ip.  qu.-^.  art.i.  Emin. 
Card.  de  Lugo  de  Euchariflia  difp.  ig. 
fe^.j.  Et  noviffime  I{icbardus  ^rsdc' 
^im  in  Theologia  Tripartita  tcm.i.  traB. 
2.  cap.^.  tAlphonfus  Mendefiustom.i.  lib. 
1 1 .  cap.  I .  in  fuo  opere  lux  Fidei :  nec  non 
Gregor.  Ivenin  in  eruditiflimo  Commen- 
taria  Hifiorico,  isn  Dogmatico  de  Sacra- 
mentis  Difert.$.  qUcefl.i.  ubi  obfervat  ; 
nullura  e  Chriftianis  ,  qui  Manichaeif- 
mo ,  aut  Berengariano  errore  non  labo- 
rarit,aante  duodecimum  {'aeculum  ne- 
gaffe,  facramEuchariftiam  efle verum  if 
legis  novaeSacrificium,  adeo  utneque 
haereticos  Valdenfes,  neque  Joannem 
de  Hus  ,  etfi  alios  errores  profeffos  , 
Sacrificii  Euchariftici  veritatem  im- 
pugnaffe  ;  ut  ex  antiquis  ,  &  pro- 
batiflimis  Dodoribus,  acHiftoriis  de- 
monftrat  ipfe  Ivenin.d.cap.i.  num.j.  2. 
{5^5.  ubi  fubdit  Anno  1525.  Lutherum 
omnium  primum  Euchariftig  Sacrifi- 
cio  infeftiffimumbellum  indixiffe  in  . 
variis  libris,  quos  in  lucem  edidit:  & 
apud  Helvetios  ,  fuadente  Zuinglio  , 
Magiftratum  Civilem,  facrarum  litte- 
rarum  fcientia  vacuum  ,  Miflam  pe- 
nitus  abrogaffe;  quod  aQumeftetiam 
apud  Genevenfes ,  inftigante Cal vino . 
In  Anglia  ver6  ,  licet  Rex  Henricus 
VIII.  ab  Ecclefia  Catholica  difceflif- 
fet  j  &  fibi  primatum  Ecclefiafticum 
arrogaffet;  nihil  tamen  immutavit  in 
Liturgia ,  &  Sacrofando  Miff?  Sacrifi* 
D  gio : 


2S 


De  Sacrifido  Miflk   Decif.  IX. 


cio.  Porro  ipfo  dcfunfto,  &regnante 
Eduardo  VI.  circa  annum  i^^y  aPro- 
ceribusRegni ,  adComitia  generaJia-_» 
adunatis  ,  etfi  Jaicis  Iiominibus  ,  defi- 
nitum  fuit ,  Eucliariftiam  Sacramen- 
tumquidemefle,  non  veroSacrincium 
novfJegis;  quamviscontrariumconte- 
ftenturtot,  &  tanta  teftimonia  utriuf- 
que  Teftamenti,  innumera  Concilio- 
rum  ,  ac  SS.  Patrum  decreta  ,  &  d!- 
da,  &ufusincommutabilis  tamapud 
Jatinos,  quam  apud  Gtcscos  offerendi 
Deo  Sacrificium  in  Miffa;  inquaHo- 
flia,  &  Vi(5lima  pretiofa ,  utdixi,  eft 
Corpus,  &  SanguisChrifti;  quodcon- 
cludentifljme  probat  Emin.  Card.  Bel- 
hmiin.  in  Controverf.  fidei  tom.^.  lih-S. 
de  Eucharifl.  (^  lih.  i .  de  Miffa  .  Arfde- 
kin  d.tra^.x.cap.y  Et  Ivenind.  Differt. 
S.quceft.  r.  cap.z.  per  plures  Articulos, 
ac  Paragraphos. 

D     E     C    I    S    I     O     IX. 

ARGUMENTUM, 

Explicantur  fcquentia  definitio- 
nis  vcrba ;  Rittt  Myfiico  confe- 
cratur  j  Declaratur.qui  &  Quot 
lint  Kitus  Sacri  fervaudiinSa- 
crificioMifIi]e?  Deorigine,  Va- 
rictatc  j  Ncccfifitate  ,  &  Vtili- 
tatc  Vniformitatis  Sacrorum 
Rituum  .  Et  an  in  Ecclefia  fit 
poteftas  dcccrnendi  Sacros  Ri- 
tus,  5c  imperandi  corum  uni- 
formemobfervantiam.  De  Ri- 
tibus  in  Mifla  vctuftis  PP.ord. 
Pra?dicatorum ,  Carmclitarumj 
^  Carthuflenfium  , 

S  V  M  M  ^  B^l  %;  M, 

i  Sacerdos  quiUbet  in  celebrando  de- 
hat  fervare  Sacros  E^tus  ab  EQclejia 
prafcriptos . 

%  ^itus  Sacer  quid  fit  ? 

3  B^tus ,  isT'  Ccaremonia  in  quo  diffe- 
rmt  tnter  fe  ? 


4  Tijtus  in  Miffa  alii  Parafcevaftici  , 
alii  Parergi;  {^  quales/int;  (^  in 
quibus  confflant  ? 

5  Lumina ,  (^  Fefiesfacra  adbibehan* 
tur  ab  ^pofioUs  in  celebratione  Mif^ 

6  Idioma  ,  quQ  ^pofioU  Miffam  celf- 
brabant . 

7  Idiomata  tria  pro  MiffiSy  ac  divlnis 
Officiis  Chaldaicum ,  Grcecum^  (^  l^a^ 
tinum  ; 

8.  Idiomate  lllyrico  Miffam  celehrant 

SJavi  ex  privi/egio  Joannis  Tap^e 

Vlll 
9  Cregorius  Tapa  III.  negauit  privilC' 

gium  TJratisIao  Duci  Bohemia  ceU~ 

hrandi  Miffom  in  illa  lingua . 

10  Dahnatia  tn  pluribus  partibus  Miffci 
celebratur  latino  idiomate . 

11  OratJones  ,  (^  pyeces  femper  adhi- 
bitce  in  Sacnficio  Mijfae  ;  etiam  ak 
^poflolis . 

1 2  ^gnus  Tafchalis  non  edebatur  ,  nifi 
prius  reciiatis  phiribus  Tfalmis  ^  ^ 
Orationibus . 

13  Tempus ,  is-Iocus  cehbrandi  Miffam 
femper  fuit  ab  Ecclefia  prqfcriptus  . 

14  B^tus  Sacri  in  Mi/fa  varii  fuerunt 
in  Ecclefia  Orientali  ob  ejus  vafiita- 
tem . 

15  Cr^ci  Orientales  antiquiores  quibuf 
Liturgiis  utebantur  ? 

16  Mofcovite  ,    ac   Tartari  Chrifliani 
Miffam  celehrant  ritu  Craco ;  afque      ^ 
adjacentes  Trovincie .  ■ 

17  Scuporum  ^Archiepifcopus   celebrat      ' 
Mtffam  I\omano  B^tu. 

18  ^irmeni^  l>{efIoriani ,  (^njacobit^rj' 
tuproprio  litant  ;  iy>  fermoneCbaU 
daico . 

ip  Maronit.e  funt  Catholici  ,  vlventes. 
fub  obedientia  P^mani  Tontificis . 

20  Liturgitevariarumnationumy  etfiva. 

ri.e  circa  preces ,  concordant  in  plu-  | 

ribus  cumB^mana,  praecipue  inobla- 
tione ,  confecratione ,  i^^  communione . 

21  Spiritus  SanBus  adfiitit  fempet  Ec- 
clefido  Cathohca  circa  ritus  Liturgi- 
cos . 

2Z  Varietas    SS.   Bituum   in    Ecclefia. 
Qrientali  procejftt  ab  harefihus ,  i^. 
Schifmd' 


DcSacrificioMiflTjB.  DeciC  Ix. 


27 


Schiftnatihui . 
i?  S.  Congregatio  deVropagandaFlde 

infiituta  a  Cregorio  XK  pro  bono  re- 

gimine  Ecclejiarum  Orientalium . 
24  Liturgia  quatuor^  qu<€infedifferunt 

CjUoad  Orationes  tantum,  fervata 

funt  tn  Ecclefia  Latina\  ideji  F^mana^ 

Mozarabica^  Gallicana,  i^^mbro- 

Jiana . 
1  y  Liturgia  B^mana  ortum  hahuit  a  Divo 

Tetro  ^poftoh  \  deinde  a  Gelajio  Ta- 

pa  y   is^  d  S.  Gregorio  Magno  re- 

formata . 
16  Mozarabica  ,   ^  Cotthica  Llturgia 

qude  fuerit  ?  is"  curjic  diBa  ? 
27  Mozarabicee  Litiwgia  quisfuerh  ^U- 

^or? 
iS  B^Omanus  l^tus  in  rehus  facris  in- 

trodu&us  in  Hifpania  tempore  Cre- 

gortiTapiC  Septimi. 
ip  Miffa  Mozarabica  quihus  precibus  j 

i^-  forma  conjifleret  ? 
%0  Galiicana  Liturgia  qUalis  ejfet^ 
31  Differentice  dutc  inter  Liturgias  I{g- 

manam ,  Callicanam  ^  ^  Mozarabi- 

cam. 
31  ^mbrojiana  Liturgia  a  quo  injiitu- 

ta\ 
^  3   ^mbrojiana  Miffa  ordo  . 
^4  B^itus  Sacri  quando  redaHi  Jint  ad 

unitatem  ,  ^  uniformitatem  in  Ec- 

clefa  Latina  ? 
3^  Ga'licana  Ecclefiaquo  temporerece- 

perit  BJtuni  B^manum  in  Miffa  ,  ^ 

Offciis  Divinis^ 
35  Mozarabica  mutata  in  Bpmanam  f<e- 

cuio  undecimo', 

37  Hibernia  quanddreceperit  Liturgiam 
Bj>mana*n . 

38  Slmbrofanus  ritus  adhuc  fervattir  j 
fed  MediolaTti  piures  Ecdejiae  utun- 
tur  B^mano. 

39  xAmbroJiani  non  celehrant  Miffamfe- 
riis  fextis  Quadragejima  etiam  fii- 
neris ,  vel  exequ  arum  ,  cujufve  rei 
occajione . 

40  B^tuum  SacrOrum  uniformitas  quan^ 
tumjit  utilis  ,  ij^  necejfaria  Catho- 
licte  Ecclejia  ? 

41  Facultas  efi  in  Ecclefia  determinandi 
Sacros  B^tus. 


41  B^mana  Ecclejta ,  omnlum  Magiflra, 
i^  Mater  tres  lihros  edidtpro  Sa- 
cris  B^itibus ,  nempe  Pstibricas  Mijfa- 
lis ,  B^tuale  B^manum ,  is^  CteremO" 
viale  Epifcoporum  . 

45  B^tuale^manum,  Ceeremoniaie  Epi- 
fcoporum  ,  (3^  B^ubricco  Mijfalis  ha- 
bent  vim  legis ,  (3^  obligant  fub  mor-' 
ta/i . 

44  S.  Bltinm  Congregatio  itifiituta  i 
Sixto  V.  quam  habeat  auBoritatem  ? 

4f  B^gulares  plurimi  quare  difcordent  d 
communi  B^itu  in  M.ffa  ? 

4(;  B^egulares  quare  non  celehrent  jaxta 
Mijfale  B^manum ,  attenta  Bul/a  B. 
Tii  Quinti  in  eo  imprejfa  ? 

47  B^tiis  TT.  Ordinis  Tradicatorum  i» 
Miffa. 

48  Bltuus  TT.  Carmelitarum  in  Mijfa . 
45?  BJitusTT.  CarthufienJiuminMijfa. 

CtJm  hucufque  viderlmus  ,  quae- 
nam  fuerint  Vidimac,  &  Hoflig 
In  Sacrificiis  legis  naturas,  ac  Mofay- 
cae,  nec  non  apud  Paganos  ,  &  Eth- 
nicos  ;  dixerimufque  in  Lege  gratiae  , 
in  qua  nos  Chriftiani  vivimus  ,  Ho- 
fliam,  &  Vidimam  efle  Corpus ,  & 
Sanouinem  Chrifli  Domini  fubfpecie- 
bus  Panis  ,  &  Vini  ;  declarare  opor- 
tet  Verba  ,  quf  fequuntur  in  defini- 
tione;  &quaEConcernunt  ccnfecratio- 
nem  ipfarum  fpecierum  in  Sacrificio 
Ivlifl"?  j  videlicet  B^tu  Myfitco  confecra-  ' 
iur  :  ex  quibus  verbis  erudimur  ,  Di- 
vinum  Miflse  Sacrificium  adeoefleSa- 
crum,  &Venerabile;  utperagi  anul- 
lo  Sacerdotedebear,  nifi  ^;/tt  Myfiico  ; 
videlicet  fervatis  Sacris  Ritibus  ,  & 
caeremoniis  ab  Ecclefia  pr^fcriptis ;  & 
nimium  eflet  piaculum  vcl  ommltte- 
re,  vel  pervertere  RitusSacros,  quos 
Ecclefia  Carholica  ordinavit  ,  tum  in 
celebratione  Divinorum  Officiorum  , 
ac  adminiflratione  Sacramentorum  ; 
tum  pr^cipud  inS^.crofan<!>o  MiflasSa- 
crificio.  Qusomnia,  ut  meliusintel- 
ligantur  ,  quinque  veniunt  exami- 
nanda. 

I  Qui  ,   isn  quotjint  B^tus  Sacri  fef" 
vandi  in  Sacrificio  Miffa  ? 

D    z  iTer 


28 


De  Sacrificlo  Miflfe.  Decif.  IX. 


2  Ter  qiiotf<eculafiierint  varuipJiSacri 
I{itus  in  Ecclefiis ,  tum  Orientalibus  ? 
tum  Occidentalibus  ? 

5  Ouando  ,  qs'  ^  (juibus  Sacri  Eitus 
redaBiJint  ad  unitatem  ,  i^unifor- 
mitatem  in  Ecclefia  Latina  ? 

4  Qiiae  ,  is^  quanta  Jit  necejfttas  ,  {y^ 
utilitas  hu\ufcemodiuniformitatis  Sa- 
crorum  F^tuum  ? 

5  ^4n  in  Ecclefiajit  Toteflasdecernen- 
nendi  Sacros  ]\ltus  ,  iy<  earum  uni- 
formem  obfervantiam  imperandi  ? 

•2-  Quo  ad  Primum.  I\ituseft  Modusab 
JE.cclefia  prafcriptus  ,  quo  a&io  ipfa  fa- 
crafaciendaeji .  Ita  definitur  ^  Magrio 
in  Hierolexic.  Ferb.  deremonia.  ubiad- 
vertit  Ritum  &C?remoniam  indiffe- 
renter  ufurpari  ;  etfi  ftri£le  h?c  nomi- 

3  na  fi  accipiantur ,  Caeremonia  potius 
fignificet  aftus  reverentiales,  quosge- 
runt  Sacerdotes  in  Divinis  Officiis  , 
puta  ftando ,  genufleftendo ,  thurifican- 
do,  &fimilia;  Ritus  vero  comprehen- 
dat  totum  ordinem  fiervandumab  ini- 
tio  ufique  in  finem  adionis  facrae  ,  tum 
in  caeremoniis  perfi^nalibns,  tuminre- 
citatione  precum  ,  accenfione  lumi- 
num;  indumentis  facris  ,  &  in  his  fi- 
milibus;  qui  quidem  ordo  diciturprae- 
fcriptus  ab  Ecclefia  ad  fervandam  ma- 
jeftatem  ,  ac  decorem  Divini  cultus  , 
tam  in  Pfalmodia  ,  horifque  Canoni- 
cis,  quam  in  Saciificiis;  itaut  non  li- 
ceat  privatis  perfonis  eundemordincm 
deferere,  vel  mutare;  &hicordoverd 
appellatur  Sacer  BJtus . 

Quod  fi  qu^ramus  quot   fint   Ritus 

^  Sacri  fervandi  in  SacrificioMiff??  fci- 
re  oportet,  alios  Ritus  concernere  ef- 
fentiam  Sacrificii ;  aViosefCeTerafceva' 
flicos ,  ideft  prseambulos  ad  Sacrificium, 
&  aWosTarergos  i  videlicetfubfequen- 
tes  Sacrificium  .  Ritus  primi  generis 
funtPanis,  &  Vinipr^paratio,  Obla- 
tio  ,  ("onfecratio  ,  Confummatio,  & 
ipfius  Sacramenti  communicare  volen- 
tibus  diftributio.  Ita  Emin.  Card.  Bona 
I{cr.  Ltturgic.  lib.i.  cap.G.num.  i.  Ritus 
fecundi  generis  reducuntur  adfexfpe- 
cies,  fcilicet  ad  Veftes  ,  adLumina  , 
ad  Idiomaj  ad  Preces ,  ad  Tempus  , 


&adLocum.  Tignatell.  Confultat.  Ca~ 
nonic.tom.%.  confuhat.  41.  «kw  26.  Siqui- 
dem  fupradiftaifex  fpeciesrerum,ron- 
tinentium  in  fe  Ritum  facrum  proSa- 
crificioMifTfecelebrandOjfueruntquan- 
documque,  &  ubicumque  inufu,  in- 
cipiendo  ab  ipfisSandis  Apollolis;  per 
jpfos  enim  adhibita  fuifle  lumina  in_» 
celebratione  Mifii^ ,  nec  non  Veftes  Sa- 
cras  erudite  probat  Cafalius  de  Veterib- 
Sacris  Chrifl.  P^tib.  cap.p.  'verf  Juxta 
^pmanum  Ordinem.  nec  non  Emin.  Card. 
Bonad.lib.i.  cap.  ^.num.i.  ubi  refert  te- 
ftimonium  Planet?  S.Petri,  ab  Antio- 
chia  delatffi  Parifios  ,  &  in  templo  S. 
Genovefe  coUocat?,  ut  fcribit  in  vita 
S.  Hugonis  Cluniscenfis  alter  Hugo 
ejufdem  Monafierii  Monachus  apud 
Surium  die  19  xAprilis  .  Item  Sacram 
Vefiem  S.  Joannis  Evangelifi?  trans- 
mifTam  fuifiT^S.  GregorioMagnorefert 
foannes  Diaconus  in  ejus  vita  lib.  7, .  cap. 
^9.  Et  Penulam  S.  Paul;  Apoftoli  , 
Troade  relid:am  ,  fuifle  ejus  planetam, 
feu  cafulam  ,  qua  utebatur  in  MifTae 
celebratione  ,  plurimi  opinantur  ,  ut 
videre  eft  apud  eundem  Emin.  Card. 
Bonam  d.lib.i.cap.i^.num.o.  apud £?»/». 
Card.  Baronium  iAnno  Chrifli  |8.  num.6j. 
apud  Oclavium  Ferrarium  hujus  noflri 
Lycaei  Patavini  eruditiflimum  olim 
linguae  Grfce  profefforem  .  De  re  Vc 
fiiaria  lib-i.  cap.T^-j.  in  fine  .  Apud  Ste- 
phan.  Menochium  in  Storeis  Centur.z.  cap. 
6o\  &  apud  ^kxandr.  Sperellum  in  Ta- 
rdsnefi  Teleturgica  cap.^^.  nu. ic.uhi  ul- 
terius  notat ;  Planetam  S.  Jacobi  Apo- 
lloli  confervatam  fuiffe  fummocum_, 
honore  Jerofolymis  ufque  ad  annum 
nof^ra;  falutisSyO,  quoperTheodofium 

Epifcopum  Jerofolymitanumdonata » 

fuit  S.  Synefio  Patriarchce  Conflanti» 
nopolitano;  &  a  Macario  pariter  Jero- 
folymorum  Epifcopo  dono  datamfuif- 
fe  S.  Helenas  Matri  imperatoris  Con- 
flantini  Magni  Dalmaticam  S.  Stepha- 
ni  Prothomarty ris;  ex  quibus  fatis  pro- 
batum  remanet  ,  eofdem  S.  Apofiolos 
ufos  fuiffe  veftibus  facris  jn  Sacrificio 
MifTae  ad  imitationem  Pontificum  legis 
Mofayc?  ,   qui  abfque  illis  Sacrificia 

non 


DeSacrificio  Mlflfc.  Decif.IX. 


19 


non  ofFerebantjuxta  praeceptum  Domi- 
ni :  Faciatit  vejfef  ^aroni ,  ^uibus fanBi- 
fcatis  mibi  niinifiret-  Kxod.  z8.  5.  De  lu- 
minibus  autem  in  Mififa  as^emus  infra 
Decif.XLIII. 

Idioma  vero,  quo  in  MifTa  uteban- 

6  tur  ipfi  Sandi  Apofloli  ,  &  Epifcopi, 
Sacerdotefque  eorum  SuccefTores  ; 
qua.mv isjoannes  Echius  lib.i.de  Sacri- 
ficic.MiJfie  cap.z.  affirmaverit  fuifle^  j 
Hebraicum  ;  veris  tamen  videtur  , 
fuiflejuxta  morem  regionum,  in  qui- 
busfidespraedicabatur  .  Porro  in  prin- 
cipio  Ecclefiae  tria  fuiflTe  jdiomata  pro 
celebrandaMifl^a,  ac  Divinis  Officiis; 

7  videlicet  Chaldaicum  proconverfisa  Ju- 
daifmo,  Gracum  pro  Ecclefiis  orienra- 
libus,  Z,<Triw«wprooccidentaIibusdifle- 
rit  Emin.  Card.  Bona  l{er.  Liturgicar.  d. 
lib.i.  cap.  y.  num.^.  advertens  fere  per 
totum  orbem  ex  caufa  bellorum,  & 
mutationum  Principum  interiifle  lin- 
guas,  &  idiomata  naturalia  populo- 
rum;  fed  confervata  fuifl^e  in  Rebus 
Sacris  Cr<eca ,  ScLatina,  etfi  incogni- 
ta  plebi ,  id  exigente  earumdem  Sacra- 
rum  rerum  dignitare,  &  majeflate^j  ; 
itauc  vix  permiflum  fit  hifce  tempori- 
bus,  utinter  populos  Slavos  Miflace- 

Q  lcbretur,  aliaque  Divinaofficia  decan- 
tentur  Illyrico  Idiomate  juxta  privile- 
giumad  inflantiam  S.  Methodii  primi 
illiusgentis  Apofloli  concefl"um  a  Joan- 
nePapa  VIII.  dequo£w/«.  Card.  Ba- 
ron.  Jinno  iiSo.  num.  penult.  Card.  Bona 
d.  lib.  I .  cap.  5?.  num.  4.  &  Ta>i  Jordanus 
Elucubr.  diverf.  tom.  i.  lib.^.  tit.  r.  num. 
^34.  quiwww.  335.  fubdit,  huiufcemo- 
di  privilegium  petitum  fuifle  Anno 
°  Tc8o.  etiam  perUratislaum  Bohemiae 
Ducem ;  fed  ei  nepatum  a  Gregorio 
Papa  III.  ac  in  pIuribusDalmatise  par- 

^"  tibus nunc Miflam celebrari latino idio- 
mate;  quodexplicatur  vernacula  lin- 
gua  quoad  Epiftolam  ,&  Evangelium 
propopulorum  inflrudione. 

Precumvero,  &  Orationum  noa_» 

*'  mediocrisnumerus  femperfuit  adhibi- 
tusin  MiiTa  ;  quamvisenim -non  defint 
Patres,  &audoresantiqui  ;quiopina- 
tifint,breviflimamfuifl"eApofloloruni 


Liturgiam  ,  &  fola  oratione  Dominica 
praemilfafolitosfuifle  Apoflolosconfe- 
crare,  &  Hofliaro  confecratam  fume- 
re;  prout  feriafexta  in  Parafceve  ad- 
huc  pradicatur;  probabilioreft contra- 
ria  fententia  ,  dequa  S.JoannesChryfo. 
ftomus  in  Homil.  27.  in  prim.  ad  Corinth. 
itafcribit:  Cumfacras  illas  cot^nas  acci- 
piebant  .^pofloU  ,  quid  tum  faciebant  J 
f^onne  in  preces  convertebantur ,  ^  Zy- 
mnos .  I^nne  in  fcin&as  vigilias  "i  Et  cer- 
te  mihi  abfque  hsefitatione  aflerendun» 
venitj  etiam  Apoftoiorum  tempore^^ 
Liturgiam  Miflaeconflafle  ex  recitatio-  . 
nePfalmorum,  ac  ledionum  Scriptu- 
rseSacrse,  multarumque  aiiarumpre- 
cum ;  cum  enim  in  coena  Agni  Pafcha- 
]is,qui  erat  figura  Immaculatae  Hofliap, 
quam  hodie  facrificamus ,  fojerent  He- 
brasi, antequam  illum  comederentjplu- 
rimosPfalmos,  aliafque  preces  recita-  i^ 
re  ;  utoflendi  inPecifionibusmeis  de  Eu- 
charjfiia  ^nno  i6Ec).  decif  17.  in  qua_* 
defcripfi  omnes  ritus  ,  &  caeremonias 
Hebrseorum  in  efu  Agni,  &adverti  , 
Redemptorem  noftrum  in  ultima  coena 
antequam  ad  confecrationem  lui  Cor- 
poris,  &  Sanguinis  deveniret ,  plures 
Pfalmos  ,  benedidiones  ,  atque  ora- 
tionesrecitafle;  ita  quidem  aflTerendum 
venit  ad  exemplum  Divini  Magiftri 
decrevifl^e  Apoftolos,  qucd  antequam 
Oblatio,  &  confecratio  in  Sacrifcio 
Mifl^eefieret,  preces,  &orationespIu- 
rimae  recitarentur ,  quibus,  &  Sacri- 
cii  dignitasclarius  elucefceret ;  &  major 
ipfiveneratio  conciliaretur ;  pictafque 
fidelium  ,  acfervor  magis  accenderen- 
tur  ;  quod  fufiiis  profequitur  Emitt. 
Card.  Bona  d.  hb.  i .  cap.  5.  nu.  7, .  (sr  ^4lex. 
Sperellus  in  D.  Taranefi  Theleturgica  <J 
ccip.  40.  ^feqq. 

Tempus  tandem,  &locuscontinen- 
tur  in  Sacris  Ritibus;  quia  licdt  anti- 
quitus  variae  eflent  confuetudines  cir- 
ca  tempuscelebrandi  Miflam,  &circa 
loca,  dequibus  inferiiisagemus;  fem- 
per  tamen  fuit  Ritus  certus  praefcri- 
ptus,  itaut  noneflet  licitum  abeo  re-  '? 
cederej  quod  multomagis  in  prajfenti 
eftfervandum,  ut  docuimus  in  Deci- 

f:oni- 


JO 


De  SacrificioMiflfe,  Decif.IX, 


fionibusde  Eucharifl.  declf.  y  mm.  ^-is^ 
4.  Decif.  i?.«MW.  I.  &  pluries  repecen- 
dumeritinhis  Decifionibus  de  Sacrifi. 
doMifras. 

Quo  ad  fecundum.  Si  qua?rimuspeif 
quotfaeculaipfiSacri  Ritusfuerint  va- 
rii  inEcclefiistiim  Orientalibus,  tum 
Occidentalibus?  In  primisnotare  opor- 
tet,  quodin  Ecclefia  Orientali  obejus 
vaftitatem ;  multipHcemque  numerum 
SandorumEpifcoporum  ;  ^quibusan- 
te  haerefes,  &  fchifmata  gubernata 
fuic,multipIicespariterfueruntLitur- 

14  giae,  &RitusSacri,  quibusdlverfimo- 
dea  diverfis  nationibus  ,  &  provinciis 
Divina  OfBcia,  &  Sacrificium  Miffas 
peragebatur;  adeout ,  referentec//^r<z- 
hamo  Ecchellenjiw  notis  ad  Catalogum  Hc' 
bediefu.pag.  154.  quem  citat  Emin.Card. 
Bona  d.  lib.  i.B^r.  Liturgic.  cap.  9.  num.  9. 
apudorientaies  Chrifiianos  fuerint  fu- 
pra  qulnquagintae  Liturgias ,  partim 
communes  ,•  partim  proprias  finguia- 
fumgentiumj  quae  diftbrmes  erant  in 
ritibus  concernentibus  preces  ,  &ora- 
tiones  Sacrificii  -,  etfi  concordarent  in 
materia  ,  &    forma   ejufdem  .  Hinc 

15  Grseci ,  qui  quondam   per   Orientem 
longe,  lateque  dominati  funt ,  in  pri* 
tnis  utebantur  Liturgia  S.  Jacobi,  de- 
inde   illa,  quam    S.  Bafilius  Magnus 
compofuit  ;  quia  Miffam  ^  S.  Jacobo 
editam,  fidei    fervore  deficiente,  ho- 
tninesterrenisnegotiisimmerfi,  nimi? 
prolixitatisaccufabanf,  x.t^zTrocco  in 
Opufcul.  de  Traditione  Divina  Mijfa  rela- 
to  ab  eodem  Emin.Card.  Bonad.lib.i. 
cap.  9.  niim.  i .  Bafiliana  Liturgia  adhuc 
utuntur  Grapci  in  Dominicis  Quadra- 
gefima,  (  illa  Palmarumexcepta)  in 
feriaquintaCoenaeDomini,  in  Sabbato 
SanO-o,  inVigilia  NativicatisChnfii, 
&Epiphania5;acin  die  feftoipfiusSan- 
ftiBafilii",  reliquo  autem  annitempo- 
reutunturLiturgia,  &ritu  S.Joannis 
Chryfofiomi,  quiin  pluribusillam  S. 
Bafiliiabbreviavit;  utajt  idemProclus 
ejus  difcipulus  apud  eundem  Card.  Bo- 
namd.cap.^.  mtm.^.  lisdemGraecorum 
ritibusutunturMofcovitae,  acTartari 

16  Chriftiani  circa  Tauricam  Cherfone- 


fum,  Circafli,  &  Pontics  natfones  ; 
nec  non  adjacentes  Provinciae  Servia, 
Myfia,  Bofnia,  Bulgaria,  Ruffia  mi- 
nor ,  Regi  Pojoniae  fu  bjefta ,  Volhinia, 
Podolia,  aliaeque  finitimas  regiones  ; 
quod  inrelligendum  eft  de  Chrifiianis 
RitumGraecum  in  Divinis  Officiisfe- 
quentibusj  negari  enimnon  poteft,  in- 
tereafdem  nationes  plures  quoqueefiTe 
Chrifti  fidelesRomanum  Ritumprofi- 
tentesi  ut  mihiteftatuseft ,  decem  ab 
hinc  circiter  annis ,  B^verendifftmus  Te- 
trus  Bogdanus  xArchiepifcopus  Scuporum 
in Servia ,  (qui  hofpitatus  eft  per  annum 
inhocEpifcopio  Patavino,  dumfugif- 
fetTurcarumperfecutionem ,  inVien-  17 
nam   bellum  inferrentium )  Praelatus 
quidemeximiepietatis,  &ritu  Roma- 
nodevotecelebrans.  Eodemritu  Grae- 
coutunturCoIchi,  &  lberi,inter  mare 
Cafplum,&  Potum  Euxinum  fiti,  nunc 
Mengrellenfes,  &GeOroiani  didi,  nec 
non  Melchitas.  Porro  Armeni  habent  18 
propriumritum ;  quemadmodum  Ne- 
ftoriani,  ac  JacobitSE  per  Syriam ,  Af- 
fyriam,  Perfidem  ,  &  Indiam»  aliaf- 
quefinitimas  Afiie  regiones  diftemina- 
ti ,  quiomnes  utuntur  propriis  Litur- 
giis,  fermoneChaldaico,  nonmultum 
k.  Graecis  difcrepantibus  .   Copti    ver6 
fuam  Liturgiam  in  lingua  Coptica  fer- 
vant.  ^thyopes,  feu  Abaftinialiam  j^ 
inlingua  ,/Ethyopica .  Maronitae  tan- 
dem  ,  Libani  montis  juga  ,  &  vicinas 
planities   incolentes ,  tanquam    Chri- 
ftiani  Catholici ,  &  fub  obedientia  Ro- 
manae  Ecclefiae   viventes  ,    quamvis 
Arabice  loquantur  ,  Sacras  tamen—» 
fundiones  peragunt  lingua  Chaldai- 
ca  ,  feuSyriaca^  &  habentpeculiarem 
Liturgiam,  eamqueprolixam;  quam 
manufcriptam,  &  inLatinumconver- 
fam  vidifte  in  Maronitarum  Romano 
Collegioaffirmatidem  Emin.Card.Bona 
d.  lib.i.cap.^.mm.  8.  ubi  prudenterob- 
fervat,  quod  licettot,  &tantaeLitur- 
giaediverfarumgentium  differant  in^  20 
fingularum  partium  collocatione,  &      1 
inverbis,  quibus  orationes  concipiun-     ^ 
tur  ,  concordant   tamer^  in    partibus 
principalibus  ,  videlicet ,  in  peccato- 

rum 


De  Sacrificio  Miffe  Decif,  IX. 


31 


fumanteomniaconreflrionem,in  introi- 
tu,  in  ledione  Sacrae  Scriptur^  ,  & 
potilTlmum  Evangelii  ,  in  recitatione 
Symboli  ,  loclone  manuum ,  ininvo- 
catione  Sandorum  ,  in  precibus  pro  vi- 
vis,  &  defunilis  ,  gratiarum  aftione, 
&benedidione;  praeterea,  quaB,utdi- 
ximus,  efTentialia  funt,  videlicet  ob- 
lationem  ,  confecrationem  ,  6c  com- 
munionem. 

21  Ex  his  omnibus  manifefld  apparet 
Spiritum  Sandlum  additififejugiterEc- 
clefisCathoIicie,  etfiextoc,  &  tantis 
barbaris  nationibus  coadunatie;  cujus 
influxu  non  dififiinili  modo,  quamvis 
diffbrmi  idiomate,  ac  Cderemoniis  Sa- 
crofandum  Mifif^  Sacrificium  fuit 
femper celebratum .  Coarerum  tantam 
varietatem  Ricuum,  &  Liturgiarum 
ad  uniformicateni  redigere  impedive- 
runt  h^erefes  ,  &  fchiTmata,  quE  de- 

22  inde  Orientalem  Ecclefiam  dilacera- 
runt,  &  abobediencia  Romani  Ponti- 
ficis,  &UniverfalisChrifii  Vicariire- 
traxeruoc  •,  paucis  exceptis  nationibus, 
dequibus  diftumeft  fupra;  quarurrLj 
Curamgerit  Ecclefia  Romana;  &ran- 
quambenigna  Materad  easmirtitDo- 
^ores,  &Pafiores;  immo  pro  earun- 
dem  difiantium  Ecclefiarum  regimine 

13  ^Gregorio  XV".  inftituta  fuit  Congre- 
gatiode  Propaganda  Fide;  de  qua  Emin. 
Card.de  Luca  inOpufculo^  cujus  titulus 
llCardina!e^  CujusCongregationisprae- 
cipuum  munuseft,  utin  iifdem  orien- 
talibus  nationibus  Sacri  Ritus  tum  in 
adminiftrationeSacramentorum ,  tum 
in  celebratione  Sacrofandi  Mift"aeSa- 
crificiiferventur.  Tignatell.  tom.G.Con- 
fult.^i.anum.6\.i3nfeqq.  ^tom-^.Con- 
fult.^ian.iG- 

In  E  cclefia  autem  occidentali  res  non 
itafe  habet,  quandoquidem,  etfi  per 
aliqua  fa?cula  fuerint  varii  Ritus  Sacri , 
variaeque  Liturgias  procelebratione_j 
Miftas  ;  tamen  non  longe  poft  redadi 
fueruntad  uniformitatem  ;  quas  hodie 
viget  ubique.  Sciendumeftigitur,quod 
in   Ecclefia  Latina  ,  five  occidentali, 

J4  curfu   fexdecim  faeculorum,  quatuor 
Liturgiae  pro  MiCfa  intet  fe  diverfas 


quoad  orationes,  preces,  &  caeremo- 
nias(nonautem  ,  quoad  effentiam  Sa- 
crificii  )  ^    Scriptoribus   Ecclehafticis 
tCim  antiquis;  tiam  modernis  referun- 
tur,  videlicetLiturgia  Romana,  Mo- 
zarabica,  Gallicana)  &Ambrofiana; 
dequibus  breviter  hic  agendum  venit. 
RomanaeLiturgiae  triplex  veluiiordo, 
feuftatuseftnotandus .  Unusprimige-  ij 
nius   ab  Ecclefiae  nafcentis  exordio  , 
compofitus  ^  BeatoPetro  Apoftolo,  quo 
ufa  eft  Ecclefia    Romana  ,  nonnullls 
precibus  adjed]is  per  Romanos  Ponti- 
fices   D.  Petri    Succeflbres  ,  ut   notat 
Vuafridus  .Ahh.  lb.de  T{ebus  Ecckjiafi. 
cap.  zz.  ifidor.  lib.  \.  de  Ecclef.  Offc.  cap. 
\K^.  iy>  Gavant.  in  B^uhr.  Miffal.  part.  z. 
cap.  I  5.  ufquead  teniporaGelafiiPapae 
primi.  Alter  didus  fuit  Ordo  Gelafa- 
nus\  quia    idem  Papa  Gelafius  anno 
494  reformavit,  &  in  elegantiore-7T_* 
formamreduxic  omnesRitusfacros,& 
Liturgiam,  quibus  Miffa  ,  &  Divina 
officia  celebrabantur .   Tertius  poftea__j 
appellatusfuit  Grf^oWrtWftj",  nam  a  S, 
Gregorio  Papa  ^«wt^^oo.  Liturgia  ipfa 
fuit  reformata  ,  ipfeenim  SandusPon- 
tifex ,  ut  fcribit  loannes  Diaconus  iru-» 
ejusvita;  exRitu  GeIafianow/;/ra  fub^ 
traxit  ,   pauca    convertit  ^  &    nonnulla 
adjecit\  iicque  firmavit  ordinem  Ro- 
manum  pro  Divinis  Officiis,  acSacri- 
ficioMiflae;  &hic  ordo  eft  Ritus  Ro- 
manus,  quoufquein  prasfentemdiem 
nosutimur.  Emin.  Card.  Bona  l\er.  Li-  JQ 
tHl?ic-  d.  lib.  i.cap.  7.. num.  ^.  (^Joannes 
Ma^don.  de  Liturgia  Gallic.  lib.  i.  cap.  1. 
num.  ^.(o^  ^.^cap.^.nuni.^^.  ubiadver- 
tit,  quod  RomanusCanonante  S.  Gre- 
gorium  idem  erat ,  qualis  eft  cnodd  ufi- 
tatus,  pauculis  verbis  exceptis;  qua- 
liafunt  illa,  Diefque  noQros  intuapace 
difponas  is^c.  quod  notat  etiam  Emin. 
Card.  Baronius  ^4nno  604.  num,  25. 

Mozarabica  Liturgia  ,  quae  etiam 
Gotthica  dicebatur,  illaerat,  qua__» 
utebantur  Hifpani  fseculo  quinio  in_j  2,^ 
celebranda  Mift^a,  &  Divinis  Officijs 
peragendis ,  &  dicebatur  Gothica ,  quia 
originem  habuit  eo  tempore,  quo  Re- 
ges  Gothi  Hifpaniis  dominabantur  \  Sc 


52  De  Sacrificio  Miflle.  Decif.  IX. 


Mozarahica ^  quia  cum  Arabes  Hifpa- 
niampenesomnemoccupaflTent,  Chri- 
^iznx  Mlxtarabes  ^  &corrupto  vocabu- 
]o  Moxftrabes  ,  ideft  mixti  cum  Arabi- 
busdiftifunt;  utfcribit  idem  Eminent. 
Card.  Bona  d.  lib.  i.  cap.  r  i.  num.  i.  ubi 

2,7  aiiam  etymologiam  notat  .  De  aufto- 
rehujus  Liturgias  Mozarabica  noncon- 
cordant  fcribentes;  alii  enim  phiiofo- 
phantur,  fuifle  S.Ifidorum  Hifpaleo- 
fem  ;  alii  S.  Leandrum;  alii  S.  Idel- 
fonfum,  alii  alicsSan<ftos  Epifcopos  , 
&  AbbatesHifpanos.  Illudertcertum, 
quod  licet  hoc  Officium  a  viris  Sanftis , 
&orthodoxit'compofitumfuerit ,  Hif- 
pania  tamen  ab  !nfidelibusdevaftata_>; 
deforme  fatis  evaferat ,  &  erroribu5j 
fcatebat  ;  quare  eo  dereiido  introdu- 
dusfuitordo,  &Ritus  Romanustem- 

x%  pore  Gregorii  Papae  Septimi;  ut  mox 
dicemus;  &  teftantur  Emin  Card.Ba- 
ronius  anna  6  <;  ? .  Card.  Bona  d.  cap.  11 .  «. 
1  .isi  z.i^  Joan.  Mabyllon.  d.  Ub-  r .  cap.  1. 
num.io.  ubi  compendiose  refertLitur- 
giam,  &  Ritum  MiflTx  Moxarcibicce y 
quiconfiftebatquidem  inConfeffione, 
in  Introitu,  in  Epiftola,  Evangelio  , 
&  Praefatione  ante  Canonem  ,  fed 
quamplurimisPfalmis ,  &  orationibus 
interpofitis.  In  canone  autem  praeter 
invocationem  plurlum  Sandtorum_.  ^ 
duo  funt  obfervatione  digna  ;  Unum  ; 
quod  in  confecratione  Hoftiae  Verba 
formas  erant ,  Hoc  efi  Corpus  meum  j  (juod 
pro  vobis  tradetur  .  Alterum  ,  quod 
elevabatur  Hoftia  ,  non  autem  Calix  4 
&  deinde  recitato  Symbolo  Apoftolo- 
rum  frangebatur  Hoftia  in  no-veni_» 
partes;quae  ponebantur  in  patena  in  for- 
ma  crucis  cum  fuis  exprefils  nomini- 
bus;  ut  videri  pleniiis  poteft  in  Icone^ 
apud  Emin.  Card.  Bonara  d.  lib.  i .  cap.  11. 
num.  4. 

GalHcanaLiturgia  in  pluribus  fimi- 
Hs  erat  Moxarabic^e ;  ut  poftlongam-j 

?o  difquifitionem  concludunt  Emin.  Card. 
Bona  d.lib.  r.  cap.  i  z.  ^foan.  Mahyllcn. 
de  Ltturg.  GaUicana  d.  lib.  i.  cap.[^.  qui 
difputant,  quaenamex  diftis  Liturgiis 
fitantiquiorf'  &  incerta  eftfententia  , 
dqficientibus  certis ,  &  prsgcifis  au6lori- 


i9 


bus,  qui  earundem  originem  regiftra- 
verinf,  aded  ut  hujufcemodi  notitia  6 
ruderibus antiquitatis ,  veluti a tumu- 
lo  ni fi  per  conjeduras  poffit  erui ,  &  ad 
lucemrevocari.  Sed  quidquid  fitde^ 
earum  origine  ,  quam  fatis  probabile 
eftincoepiffeabinitio  receptae  fidei ,  ut 
ait  Uilduinus,  qui  fioruit  anno  S30.  in 
fua  Epiflola  Areopagiticispraefixa  •,  duae 
"funtnotandae  differentias,  inter  Litur- 
oiam  Gallicanam,  &  inter  liturgiam  51 
komanam  ,  &  Mozarabicam  .  Vna 
erat  quod in  Gallicana  legebantur  duse 
Epiftolse;  prima  ex  Prophetis,  fecun- 
daex  Apoftolis.  Altera,  quod  in  ora- 
tioneSandorum  Martyrum  paffiones, 
fanaorumqne  Pontificum ,  &Confef- 
forum  gefta  ftriflim  referebantur  ;  ut 
pluribus  ex  obfervationibus  deducunt 
Card.  Bona  d.  lib.  i .  capit.  4.  {9^  capit.  5. 
^  Mabyllon   d.  libr.  i.  capit.  4-   6^  f- 
apud  quos  MiflTaB  juxtaantiquumordi- 
nem    Gallicanum  exenftplaria  exten- 
duntur ;  &  fingulse  partes  ipfius  Miflf^, 
examinantur .  &  ad  invicem  conferun- 
tur;  quos  antiquorumRituum  ftudio- 
fos  legifte  non  pigebit . 

Ambrofianam  tandem  Liturgiam_. 
plures  volunc  inftitutam  a  S.  Barnaba  ^^ 
Apoftolo,  auaampofteaa  S.Mirocle- 
te,  &ilIuftratamaS.  Arobrofio,  ideo- 
que  poftejusobitum  Ambrofianameffe 
appellatam,  ut  ex  Jofepho  Ficecomits 
Ambrofiani  Collegij  Doaore,  qui  de 
Ritibus  Mediolanenfis  Ecclefiaemulta 
fcripfit ,  notat  Emin.  Card.  Bona  d.  lib.  i. 
cap.io.  &anteeum.  Vualafridus  Stra- 
hus  m  cap.iz.  &  noviffimej^^rtw-  Mabyllen 
de  LiturgiaGallicana  d.lib.  r.  cap.  i.  ».7. 
„  Hic  Auftor  furamatim  refert  ordi- 
nem  Miftae  Ambrofianae  hisverbis. 
Liturgia  Ambrofiana,  feuMediola-  3J^ 
lanenfis  plures  habet  partes .  Prae- 
mittitur  Oratio  fecreta  •,  antequam 
Sacerdos  procedat  ad  Altare;  item- 
quealia,  cumad  illud  accedit.  De- 
inde  poft  Ingrejfam ,  qus  Introituino- 
ftrd  refpondet  .  Sequitur  popuH  fa- 
lutatio  cum  oratione  fuper  popu- 
lum.  Rurfus  alia  falutatio  ;  tum^ 
Hymnus  Angelicus ;  poftea  Kyrie 

eleu 


5) 

S> 
» 


De  Sacrificio  Miflfe,  Decif  IX. 


33 


j,  eleifon,  &praemifra  Salutationele- 
„  ftio  Prophetae ,  &  Pfalmus,  quaie 
j,  eft  noftrum  Graduale  .  Subfequitur 
„  cum   Salutatione   Le£lio  EpHtolae; 
„  deinde  ^//^/«/<»cumruoverfu-,  tum 
„  alia  Antiphona;  mox  Evangelium 
„  praemiflTa  benediftione.  FinitoEvan- 
5,  geliorurfusfalutatio;  tum  Kyrieelei- 
5,  fon ,  item  falutatio,  tum  Antipho- 
„  na   poft   Evangelicum ;  quam   nos 
.,  Offertorium  vocamus .  Poft  hsec  Pax , 
„  &  Salutatio;  Oratio   fuper   Sindo- 
„  nem,  feu  corporale,  utloquimur  ; 
„  Oblatio  panis,  &  vini,  Orationes 
„  fecretae,  Scofferenda:  tum  previa__» 
^,  falutationeSymbolum,  rurfusfalu- 
„  lutatio,  &oratio  fuper  oblata;  de- 
„  indePraefatio,  Trifagion,  Canon__* 
„  Romanoperquamfimilis,  nifi  quod 
„  ]otis  manibus  Sacerdos  verbaconfe- 
„  crationisfic  effert:  Hoc  efl  enim  Cor- 
„  pus  meum ,  quod  pro  multis  confringe- 
,,  tur.  'EzHicefi  Sanguismeus',  necplu- 
„  ra .  PoftcanonemHoftiaeconfra^io, 
„  &comiftio  in  Calice;  dum  interim 
„  canitur  ,  Confradorium  ,  five  Anti- 
3,  phonaadConfradionem.  Deindc^ 
„  OratioDominica ;  Pacis  nunciatio, 
„  Communio,  poftmodum  Orationes 
„  poft  communionem  :  quibus  didis 
„  Communiopraebetur  adftantibushis 
„  varbis;  CorpusChrifli:  &  refponde- 
„  tur  .  jimen  .  Sub   hdsc  Antiphona 
„  Tran(ttoriumd\(ksL\  pofteaSalutatio  , 
„  &  Oratio  poft  Communionem.  Ite- 
„  rum  Salutatio,  Kyrieeleifon  :^QV\tf\\- 
„  diopopuli,  ejufdemque  dimifliohis 
„  verbis  Vrocedamus  in  pace .  Refpon- 
„  detur  In   nomine  Chrifli  .  Hucufque 
Mabyllon  cujus  verba  volui  tranfcribere  ; 
ut  ex  his  non  fit  difficile  legentibus 
comprehendere   formam  ,  &  Rituni_i 
MuTce  Ambrofianas,  &  videre  in  quibus 
concordet ,  &  differat  a  noftro   Ritu 
Romano . 

QiipadTertium  .  Si  quaerimus  quan- 
do,  &^quibus,Sacri  Ritusredadi  fint 
^^  ad  unitatem,  &  uniformitatem  inEc- 
clefiaLatina.^  Faciliseft  refponfio  j  fi- 
quidem  tam  Hiftoriographi  ,iqu^m  fcri- 
pcores  Ecckfiaftici  teftantur,  cumiii^ 


Germania  fides  Chrifti  efTet  dilatata  / 
cumqueS.  Bonifacius  fundato  Mogun- 
tino  Epifcopatu  Evangelium  pluri- 
miim  propagafTet,  Romanum  etiam 
Ritum  ibidem  ipfum  conftituifTe  ,  de 
qua  re  extant  Litteras Gregorii  fecundi, 
qui  Ecclefiamgubernabat  .Anno  71  5.  ad 
eundem  Bonifacium  tefte  Emin.  Cardin. 
Bonad.  lib.  i.cap.  7.  num.  5. 

Eodem  fsculo  oftavo  ;  imperante 
Carolo  Magno  ;  veteribus  Ritibus  in 
Gallicana  Ecclefia  abrogatis  ,  Roma-  55 
namLiturgiam  fuiffe  ibi  introdudam» 
pluribus  Audoribus  ,  &    teftimoniis 
alIegatis,demonftrat  idem  Eminen.  Card. 
Bona  d.  lib.  r .  /^(?>'.  Liturgicar.  cap.  1 2.  nu. 
I .  cui  concordat^(?<J«.  Mabyllon  de  Litur» 
gic.  Callic.  d.ltb.  i.  cap.  3.  num.  2..  ubi 
refert  verbaHadriani  Papaead  eundem 
CaroIumMagnuminEpiftoJa,  quaad 
eum  mifit  Sacramentarium  S.  Gregori! 
Papae;  fubdenspraedidus  Audor :  Ind} 
poflmodum  Carolus   ediBo  fancivit  ,   ut 
unufquifque  Tresbyter  Miffam  cekbraret 
Ordine  l{pmano ;  utlegitur  in  capitukrium 
Ub.  5.  cap.  571.  novde  editionis  ,  alias  zi^. 
(Jyt  ab  eo  tempore  quotquot  fcripti  funtin 
Gallia  Miffales  (  quos  vocant )  libri  \   ad 
illum  Gregorianum  Codicem  exaSlifuntferi 
omnes,  Hincpatenteximia  meritaGal- 
licana^  Nationis  apud  Romanam  Se-> 
dem,  quamRegesChriftianiffimifem- 
perfummo  obfequio  venerati,  actuta- 
ti  funt ,  &  ejus  mandatis  fe  obedientcs 
praebuerunt. 

Mozarabicam  verdLi^rgiam  multo 
tardius  mutata  fuitin  Romanam;  vi- 
delicet  faeculo  undecimo  ,  opera ,  &  3^ 
ftudioGregorii  SeptimiSummi  Ponti- 
ficis,  quilitterisfuisad  hanc  mutatio- 
nem  faciendam,  hortatuseft  Alfonfum 
Caftellae,  &  Sancium  Aragonias  Re- 
ges,  necnonEpifcopos  ineorum  ditio- 
neconftitutos;  qui  cognita  relevantia 
unlformitatis  in  Liturgia,  ac  Sacris 
RitibuscumEcclefiaRomana,  explo- 
foordine  Moz.arabico  ,  amplexati  funt 
Ritum  Romanum;quod  pariter  fadum 
fuit  inCatalonia,  &  in  RegnoNavar- 
raecircaannum  millefimumoduogefi- 
jnum,  m  nnrrsit  Tetrus de  Marca  inHi* 
E         Jior. 


54 


De  Sacrificio  Miffx .  Decif  IX. 


^or.  Bearfiil  lib.  i.  cctp.  5).  Emi».  Card.  Bo- 
t}<i  d.  lib.  i .  cap,  1 1 .  num.  2.  Et  ^oat^.  Ma- 
hHcti.d.hb.i.cap^.  num.%.  Iliud  tamen 
iubdit  Emin.Card.  Eonaukijupranum.  3. 
in  Sacello  majoris  Ecclefia;  Toletana? 
adhiic  I\itum  Moz,arabicum{ervar] ',  quia 
Kgrehcminesdivellunturaconfuetudi- 
nibus,  quas  k  majoribus  receperunt  . 
37  Apud  Hybernos  tandem  fecvilo  XII. 
Ritus  Romanus  introduilus  fuit,  ut 
teftatur  Mabyllon  d.Iib  i.  cap.i.mm.ia^. 
cp  e  S.  Miilachia  Epifcopi . 

Ritusautem  AmbrofianusMedioIa- 

ni  permanfit  ufque  in  prf  fentem  diem  , 

3S  etfiibi  plures  fint  Ecclefi?,  in  quibus 

more  Romano  Sacrum  peragitur,  De 

hoc  ordine  Miif?  Ambrofian?  dilTeric 

plene  Emin,  Card.  Bon-.t.  d.  iib,  i .  cap.  ic. 

num.  2.  uhiintcr c^ierafub f2um.  j.notat, 

quod    Ambrofiani     nunquam    djcunt 

^gf7us  Dei,  ni fi  in  Mififa  proDefundisi 

&  per  totam  Q_uadragefimam  nullam 

habentMiffampro  f_Tiafexta,  necce- 

lebrant  ea  die  /  idque  omnino  prohibuit 

?P  S,  Ca.rolus  in  tertia  Synodo  Di^cefana 

Decret.  zcetiam  funeris,  velexequia- 

rum  ,fiveaIteriuscujufv^reioccafione; 

&  inS.ynodo  XI.  reddic  rationem  hanc, 

quod  illa  diesplena  moeroris  fit  ob  a- 

cerbi(rimam,Chriltipa(T)onem  jSacrifi- 

cium  veroprffeferatfpiritualempopuH 

Iftitiam.  His  addere  poffumus,  quae 

notantur  a  Biffoin  Hierurgia  Sacra.  Verb. 

^mbrofiam\  videlicet,  quod  hi    indu- 

unt  Albamanreamidum;  dicuntMif- 

fam  iongiorem,  quamRomani;  &  in- 

cipiunt  Adventum  ^  Dominica  illa  , 

qrU^ftatimfequitur  pofifefium  S  Mar- 

tini;  quare    iilorum    Adventus  habet 

fex  hebdomadas;  fexta  tamen  hebdo- 

mada  non  eft  femper  integra  .  NoviCH-. 

mede  Riru  Ambrofiano  difierit  Caro- 

lus  Septala  Epifc.  Tortona .  in  lib.de 

Mtff^  Myfteriis ,  ac  Senjib.    Myftic  per 

totum . 

Quoad  Quartum .  Neceffitas  autem, 
ac  Utilitas  hujufccmodi  uniformitatis 
40  Sacrorum  Rituum  refuitatexfequenti- 
bus  motivis.  VrimbsiA  fcrvandamuni- 
tatem  fidei;  cujus  refpedu  neceffaria 
eft  identitas,  &  uniformitasSacrorum. 


Rituum  inDivinoSacrificio  ,  quod  efl 
pr^cipuum  opus  ejufdem  fidei,  pera- 
gendo:  fiquidem  fiubique  Sacri  Ritu'? 
eflentdiverfi,  non  poffet  Sacerdcs  Ita- 
lus  in  GaJlia,  aut  in  Germania,  nec 
Gerrnanus,  autGallusin  Italia  facris. 
operari;  &  fic  tolleretur  communica- 
tio  Ecclefiarum  i  quahoc  vincuio  ne- 
fluntur;  ut  pie  confiderat  £/w/w.  Card.. 
Bcna  d.  lib,  1.  cap.  5.  num,  4.  propefinem, 
Et  fcripfit  Layman.lib.  f.  trad  1.  cap.%. 
rj.z.is^^.  Hincdicimus  in  MifTa /Y>r;>- 
eleifou  Grfce,&etiam  Hsbraicx ^merr^ 
^lleluia^  Sabbaoth,  iyOfannaadoiXen- 
denJum,  unam  efie  Ecciefiam,  qu^ 
ex  Hebrf  is ,  &  Gtcecis  primurn  ,  deinde 
ex  Latiniscoadunataeft,quodobfervat 
idem  Emi*7.  Card  Bona  Iib.  z.  cap.^.fub 
rium.i.  Secundo  ad  fervandam  gravita- 
tem  Ecclefiatlicam  ,  &decorem  facra* 
rum  fundionum  neceffaria  eft  unifor- 
mitas  Sacrorum  Rituum  ;  quandoqui- 
dem  fi  unicuique  licitum  fnret  mutare 
Ritusfacros,  &  alios  ad  beneplacitum 
introducere,  mylta  prorsus  infuifa^jj 
immoindigna  infererentur ,  uttranfa- 
£lis  ffculis  orcurrifle  conftat ,  nam  iii 
cnviItisMilfalibus^&Codicibusantiquis 
adhucextantOiHcia,  MifTa;,  fjymni, 
Orationes,  quf  fine  rifu,  vel  potius 
indignatione  legi  non  polfunt ..  Eminen, 
Card.  Bona  d.  lib.  i .  c^p.  6.  num,  ^ .  i^  cap. 
7.  num.  6.  Quodegoquoqueobfervavi  in 
Rituaiimanufcripro  ,ant^  quingentos 
circiterabhincannoscompofito,proRi- 
tibusMiifarum,  &Divinorum  officio- 
rum  hujusEcciefif  Cathedraiis  Patavi- 
n?,  quod  fervaturin  A.rchiviolllufirif- 
fimi  Capituli;  in  quo  multf  cfremo- 
nif  prffcribuntur,qu?quidem  fatis  leves 
erant,&  ridiculf ;  prfcipuein  folemnio- 
ribusfeftivitatis,  &  nimium  derogant 
majeflati  facrarum  fun^lionum.  Tertib 
ad  impediendas  difTenfioncs,  &  fcan- 
dala,  quf  ex  diverfitate  Rituum  ,  ac 
cfremoniarum  fomenta  hauriebant  . 
Hincin  Conciiio  'Epaunenfi^rinc  509. 
cap.  ly.  &  in  Gerundenfi ^At^no  ^i-jcap.i. 
Statutum  fuit,  ut  idem  Miff?  ordoin 
univerfa  Provincia  fervaretur  ,  quem 
Ecclefia  Metrapoiitana  fervabat  •  Anna 

auten\ 


Dc  Sacrificio  Miffae  Decif.  IX. 


S5 


aptem  ^S^.  Ceneil  Bracarenfe  l  cap.  22. 

confticuit,  ut  eodem  ordine  MifTje  ce- 

lebrarenturab  omnibus,  quem  Profu- 

tufus  ejus  Eccleflae  Archiepifccpus  a 

Sede  Apoftolica   fufceperat,  equidem 

ad  evitanda  diflTidia,  &  aUercationes , 

ut  obfervat  Joann.  Mabyllon  de  Litiirgia 

Callic.  d.  lib.  r .  cap.  4.  num.  \i.  (^  Emin. 

Card.  Baron.  anno  61  ? .  :Quartd  ad  toUen- 

doserrores,quos  vel  haereticorum  aflu- 

tia  ;  vel  Presbyterorum  ignorantia  io 

Sacris  Ritibus  poteft  inferere.  Seda- 

riorum  enim  femper  hocproprium  fuit , 

lucuma  fidedeticerent,  Jibrosquoque 

Rituales,  vel  fiiiserroribusinficerent , 

vel  privata  audoritate  immutarent,  te- 

fteZ).  ^uguflinoEpift.  iS.ubi  loquiturde 

Donatiftis.  isr*  Leontio  Btzantino  lib.\^. 

adverfus  l^eflorium  ^  de  quoita  fcribit : 

^lia  Mi/fam  effutivit ,  pr<eter  tllarn ,  qUiS 

5  Tatribui   tradita  efl  ^cclejis ;  in  qua 

hlafphemiis  ,  non  precationibus  "Euchari- 

flicc  Myfte/ium  opplevit  .  Quod  cun£lis 

faecuUs  Mifoliturgi,  ideftinimici  Sacri* 

ficii  MifTae,  fecerunt  ;  quorum  plura 

exemplarefertidem  Vjmin.Card.  Bonad. 

lib.  j.cap.  7.  n.  2.  Sed,  8c  ignorantia  Pres- 

byterorum  poteft  eiTe  errorum  caufa, 

fi  Ritus  veteresin  MilTa  immutandi  il- 

lis  faculraseffet;  quod  comprobatur  ex 

Praefationibus  ,  quas  Galliarum  Epif- 

copi  emenJanJas  miferunt  PelagioPa- 

pf  Secundo,^«w(j  5Q0  taoquam  ^  pri  va- 

tis  Sacerdotibus  ob  vilt-m  mercedenrLj 

compofitas  ,  ut  refert  Il/uflriftimus ,  ac 

J{everendijjimus  DominU'  Marcus  Bapta- 

glinus^hliicerinus  ^rtifles  in  fua  Erudi- 

tiffima    H/floria  *Vuiverfali  CcnciliOrum 

^^uio  Chrifli  ^90.  ^y^d  Concil.  Bomanum . 

Ex  hisigitur  facile  confpicitur,  quanta 

(it  neceftitas  fervandi    uniformitatem 

Sacrorum  Rituum  in  Ecclefia  Catholi- 

caad  tollendoserrores,  &  abufus,quos 

impofTibile  eft  evirare  ineorum  difcre- 

pantia;  utnon  abfque  lacrymis  intue- 

mur  inEcclefiis  Orientalibusi  &  idclr- 

c6Summi  Pontifices  Romani ,  &  Oe- 

CumenicaConcilia  femper  infudarUnt , 

utuniformesefiTent  Liturgiae,  acRitus 

Sacri  in  omni  Regno  Chriftiano;  ob 

eximias  utilltates  exeadem  uniformi- 


tate  refultantes  ad  tutamen  fidei;  Sc 
charitatis   inter    fideles    manutentio- 

nem  . 

Quoad  quintum  .  Nefas  eflTet  dubi- 
tare,  an  in  Ecclefia  fit  pOteftas  decer- 
nendiSacros  Ritus,  &  eorum  unifor- 
inem  obfervantiam  imperandi  .  HafC 
enim  comprobatur ,  tum  exApoftoIo- 
rum  exemplo  ,  ^  quibus  traditi  funt 
Ritus  ,  &  Liturgia?  pro  incruento 
MifiTas  Sacrificio;  quod  nemb  inficiari 
audebit,  ut  ait  'Emin.Card.  Bbnad.Ub. 
i.cap.  3.  num.  i.  tum  ex  continuis  prse- 
ceptis,  &  Decretis  per  Coneilia  ,  ac 
Summos  Pontifices  pro  obfervantia__» 
Sacrorum  Rituum  inomnifasculopro- 
mulgatis  >  de  quibus  copiose  difputat 
Emin.  Card.  Bellafmtnus  de  Sacramentis 
in  genere  lib.  1.  cap.it.  tum  etiam  ex 
naturali  ratione  ,  qus  nos  docet  ;  ad 
excitandam  pietatem  in  cordibus  fide- 
lium  erga  Divinum  cultum  ;  &  ad 
fervandam  revcrentiam  debitam  re- 
busfacris^opuseflTeCasremoniis;  &  Ri- 
tibus  ;  fine  quibus  Religio  evanefce- 
ret;  has  autem  caeremonias,  &  Ritus 
Ecclefia  ipfa  debet  ordinare  ,  &  in- 
ftruere  ;  ad  quam  fped^at  cuflodirc^^ 
Religionem  ,  &ea,  qua?adcultum  Di- 
vinum  attinent,  difponere  ;  ut  pluri- 
morum  SS.  Patrum  d\(X\s  probatidem 
Ewiw.  Card.  Bellarm.  d.  lib.i.  capit.  \i. 
&  noviftime  Cafpar  Juenin  in  Commen- 
tar.  H.floric.  i^  Dogmatico  de  Sacramen' 
tis  Difert.  i.  quaft.^.  cap.  3.  iy  'Emin. 
Card.  Bona  d.lib.  1.  cap.  7.  num.  7.  ubi 
fubdit  ha?c  verba  :  Olim  in  Conci/io  Mi- 
levitano ,  feu  potius  Cartbaginenfl.^  ut  ci' 
tatur  in  codice  Ecclejia  ^fricariee  capit. 
ic^.  fancitum  fuit  ,  ne  quid  publice  in 
Ecclefla  recitaretur  ^  niji  pnus  in  Sjnodd 
approbatum  foret .  Quod  clariCisexpref- 
fit  Conti/.  Tiid.  feff.  22.  cap.  5.  docens 
Sacros  Ritus,  &  Caeremoniasex  Apo- 
ftolica  traditione  in  Sacrificio  Miftae 
femper  Ecclefiam  adhibuifte  ad  com- 
mendandam  tanti  Myfterii  Majefta- 
tem. ,  &  ut  mentes  fidelium ,  per  h<fc  vi- 
fihilia  T{eUgionis  ,  i^  pietatis  Jignaad  re- 
rum  altijflmarum  ,  qua  in  hoc  Sacrifcio 
latent  ,  conremplatonem  excitarentur  , 
E    2  Idcir- 


3« 


De  SacrificioMiflJe.  DeciflX. 


Idcirc6  idem  Trid.  Concil.  in  decreto 
de  Obfervand.  i^  evltand.  in  celebratione 
Mtff.ead.  fefs.iz.  ftriOd  iniunxit  Epif- 
copis,  ca  vere ,  ne  Sacerdotei;  B^tus  alios^ 
cut  alias  deremonias',  (^  preces  inMif- 
farum  celebr atione  adhibeant  \  prater  eas^ 
qua  ab  'Ecclefia  probata ,  ac  frequenti  , 
^  laudabili  uju  receptde  fuerint . 

Hinc  Ecclefia  Romana  ,  tanquam 
aliarum   omnium   Mater  ,  &   Magi- 

41  ftra,  edidit  tres  libros  ,  in  quibus  Sa- 
cri  Ritus  pro  Milfa,  pro  Sacramentis 
adminiftrandis,  &pro  DivinisOfficiis 
peragendis  continentur;  videlicecRu- 
bricas  MiflTalis  ,  Rituale  Romanum  , 
&  Caeremoniale  Epifcoporum  ;  quo- 
rum  quilibet  habet  vim  legis  ,  &  ob- 
Hgatfervare  Ritus,  &  Casremoniasin 
iifdem  praefcriptas  fub  culpa  mortali; 

/J3  ut  tradunt  Crattan.Difcept.forenf.  cap. 
II 1.  num.  7.  Loterius  Ub.  i.  qua;fl.  16. 
ntm.  ii^.  Sperellus  decif.  i-j^.mm.  15. 
^ota  B^mana  part.  4.  recent.  decif.  647. 
tom.  5.  is^  part.  17.  decijion.  87.  numero 
25. 

Et  quoniam  frequentcs  funt  cafus  , 
in  quibus  dubia  emerp,unt  tangentia 
Ritus  ,  &  Caeremou^as  Sacras  ;  ideo 

44  jure  optimo  ^  Summo  Pontifice  Sixto 
V.  inftituta  eft  Rom^  Sacra  Rituum 
Congregatio  ;  in  qua  fumma  fapien- 
tia  &  prudentiadecidunrur  controver- 
lif,  tangentesRitusSacros;  &exami- 
nanturOfficia,  quf  particulares  Ec- 
clefi?  fibi  concedi  petunt  ;  de  cujus 
Congregationis  audoritate  ,  traftat 
Cotonius  Controverf.  Celebr.  Itb.  ^.  Con- 
trov.  8.  a  num.^^.  is^feqq.  Er  'Eniinent. 
Card.  de  Luca  in  fiio  Libel  0  infcripto.  II 
Cardtnale  cap.  19.  Ejufdemquedecreta 
plurima  ,  fervanda  in  ceIebrationc_^ 
MifTarum  ,  cumulavit  Sperellus  in  fne 
Tartenefis  leleturgica  ab  omni  Neomi- 
fta  neceffario  legenda  . 

Corollarii  loco  aJiquis  me  interpel- 
labit  ;  qua  de  caufa  Regulares  Car- 

45:  roelit?,  Dominicani  ,  &  alii  Jifcor- 
dent,  dum  celebrant,  a  Ritu  Roma- 
ro  inprincipioMin^;  &in  quibufdam 
aliis  c^eremoniis  intra  ,  &  extra  Ca- 
nonem  ;  ut  quoiidie  videmus  ?  Pro 


Refponfione  afferam  verha^mw. Card, 
Bona  tib.  i.  P^r.  Lituigic  ccp.  7.  num. 
6.  qu?  funt  Ordines  autem  f\eitgtoJi il- 
lum  B^tum  ab  initio  fulcepe^iint  ,  qui  vi- 
gehat  in  ea  Trovincta  ^  in  qua  pnma  Or- 
dinis  cu]ufque  fundamenta  jaUa  junt  . 
Succefsu  veto  temports  ,  tam  generalia 
Con2itta\  quam  Supremi  Otdinum  Mode- 
ratores  potefiatemfibi  atrogarunt  ,  plura 
mutandi.,  is^  innovandi ;  quod  mat.ifefiim 
cuique  erit  ,fi  antiqua,  (^  ncva  ,  ^5-  me- 
dli  temporis  B^tualia  interfe  conferre  vo- 
luerint  . 

Quod  fi  Ledorinfiftat,  quareRegu- 
lares  ipfi  non  fe  conforment  in  omni- 
bus  ,  &  per  omnia  facris  Ritibus  in 
Miffali  Romano  ftatutis  ;  cum  Bulla 
B.  Pii  Qu i nti  Incipien .  Quo  pt imum tem- 
pore :  y}nno  i  ^70.  Vndie  Idus  Julii.  Ei- 
dem  MifiTali  pr?pofita  ;  affeveret,  QuoJ 
*Unumin  Ecclefia  Dei  pfalkndi  modum\ 
unum  M'ijT<€  celebrandae  ritum  ejfe  maxime 
deceat?  Refpondeo  ,eofdem  Regulares 
non  fuiffe  in  eadem  Bulla  obligaros  , 
fed  exceptos,  attenta  eorum  confuetu- 
dine  fupra  ducentos  annos  celebrandi 
cum  aliquo  particulari  Ritu  ;  ut  de- 
notant  illa  ejufdem  BuIIa?  Pianf  Ver- 
ba  :  'hlj/i  ab  ipja  prima  infiitutioneaSede 
^pcfiolica  apprcbata;  vc  confuetudine  , 
qua  ,  vel  ipfa  Inflitutio  fuper  ducentos 
anvos  Mijfarurn  celebrandarum  in  eifdem 
Ecclefis  ajfidue  ohfervata  fit\  a  quibus  , 
ut  prafatam  celebrandi  eonflitutionem  , 
vel  confuetudinem  nequaquam  auferimus^ 
fic  Ji-  Miffale  hoc  ,  quod  nunc  in  luceni  edi 
curcvimus.,  iifdem  magis placeret ^  deEpi- 
Jccpi.^  vel  Tnelati .^Capituhque  univerji^ 
juxta  illud  Miffas  celebrare  pojfint  ,  per- 
mittimus .  Equidcmdignicommendatio- 
neforent,  fietiam  pr^didi  inomnibus 
Ritum  Romanu  in  celebratione  MifT^ 
ampleiflerentur ,  prour  illum  amplexa- 
ti  funt  tot  Illuftriffimi  OrJines  tum  Mo- 
nachorum  ,  tCim  Mendicantium.  De 
hac  rc  fcribens  ,  erudito  quidem  ca- 
lamo,  P.  Marcellusde  Cavaleriis  Or- 
dinis  Predicatorum/«.9/"rt/(?r^  Sacra  tit. 
1.  Trceliminar.  W//W.48.  injine ,  air,quod 
in  Comitiis  generalibus  fui  Ordinis  , 
licet  de  ajjumevdo  Mifiali  ^pmanopluries 

jermo 


4(J 


De  SacrificioMifife.  Decif.  IX. 


37 


fermo  fuerit  ,  pravalult  femper  votum 
rerruentiutn  dmittere  morem  Tatritm  fuo- 
vum .  Quis  autem  fit  mos  tiam  eorum 
Patrum  ,  tumCarmelitarum,  &  Car- 
thufienfium  ,  difcat  leftor  ex  fequen- 
tibus. 

PatresOrdmisPradicarorum,quiap- 
pellantur  Dominicani  a  SanftoDomi- 
nico  eorum  Patriarcha;  perquem  eo- 
rumOrdo  fundatus  fuit  anno  \z\G-  ut 
dixi  de  Euchariflia  Decif.io.  ».6  quam- 
vis  in  eflentialibus  ,  &  praecipue  in_» 
47  Epi^tolis,  Evangeliis,  atque  in  Cano- 
ne  concordent,  dum  celebrant  ,  cum 
RomanoRitu;  has,  quaefequuntur  , 
differentias  ab  eodem  retinent  ,  tan- 
quam  antiquiffimas,  &  fibi  permiffas 
a  Bulla  praedida  Beari  FilQuinti,  ut 
pote  fupra  ducentosannos  praefcriptaSj 
&.ab  eis  ufitatas  . 

Primo  :  Af^cepris  Sacerdotalibus  in- 
dumentis  in  Sacriftia  cumfoliris  Ora- 
tionibus,  quas  recitant  etiam  Presby- 
teri  faeculares  ,  accedunt  ad  Altare  ; 
&  ibi  fiatim  ponunt  vinum  inCalice; 
cum  parva  aqua  ;  iilam  benedicentes 
his  verbis:  In  nomine  Tatris .,  ^  Filii  ^ 
l^  Sptritus  SanHi.  ^men .  Er  cooperto 
Calice  cum  veio  in  medio  Altari;  & 
aperto  Miflali  in  medio  Epiftolae;  ac- 
cedunt  ad  medium  ejufdem  Altaris  , 
ubi  ambabus  manibus  caput  difccope- 
riunt,  &recret6  orantesdicunr :  ^48io- 
nes  noflras  ^  (ju^/umus  Domine^  afpiran- 
do  pr<eveni ;  iyc 

Secund6:  Defcendunt  ad  primum_. 
gradum  Altaris,  fignantfe  fecrerdfigno 
Crucis  ,  deind^  alta  vocedicunt ;  Con- 
fitcmini  Domino  ,  quoniam  bonus  .  B^fp. 
Ouoniam  in  f<ecu'um  mifericordia  ejus  . 
Poftea  inclinati  fubdunt  ftatim  ;  Con- 
fiteor  Deo ,  isr<  beatds  Mari<e  femper  Vir- 
gini  ,  {5^  Beato  Dominiao  Tatrinvfiro^is» 
omnibus  San&is ,  o^  vobis  fratres  :  quia 
peccavi  nimis  ,  cogitatione  ,  locutione  , 
cperCi  iy^  omijftone:  mea  culpa  Trecor 
vos  orare  prome.  Refponfoque^  Mini- 
ftris  Mifereatur  tui ,  is^  Confiteor  ;  ^ele- 
brantes  dicunt:  Mifereatur  veftri  omni- 
potens  Deus ,  is^  dimittat  vobis  omnia  pec- 
fata  veftra  ,   hheret  vos  ah  omni  mah  \ 


falvet ,  isr^  confirmet  i»  onmi  opere  bono  , 
i^perducat  ad  vitam eetemam  .  \^..^rr.en . 
^bfolutionem  ,  iy^  remjfionem  cmr.ium 
peccatorum  veflrorum  tribuat  vobis  cmni- 
potem  ,  i^  mifcricors  Dominus .  I^.  <Amen. 
^4diutorium  nofirum  in  nomine  Domini  . 
W-  jQ."'  f^cit  c^Ium ,  i^  terram  .  Poftea 
appropiant  ad  Altare  ,  ubi  inclinati 
dicunt  :  ^ufer  a  nobis  Domine  cun^as 
iniquitates ncjiras etc.  cniittunt  autem  il- 
lam  Orationem  ;  Oramus  te  Dcmine  etc 
&  ofculato  Altarefignantfe  fignoCru- 
cis,  dicentes  altavoce:  In  nomine  Ta- 
tris  ^  i^  Filii.y  i^  Spiritus  San^i  ^men , 
Etincipiunt/w/r(?/rw^»Mifl"ap,  quem  vo- 
cant  Offciim  ;  concordant  autem  ipfa 
Officia  ,  feu  Introituscum  nonris,  prouc 
faciunt  Epinolae,  &:  Evangelia  totius 
anni  ad  praefcriptum  Bullas  Pauli  Pa» 
pcE  Quinti  diei  20.  Januarii  ^nnii6oi, 
de  qua  infra . 

Tertio:  Ipfi  Patres  Prgsdicatoresha- 
bent  plures  fequentias  pofl  Epiftolam, 
qu^m  Presbyteri  f^culares.  Nosenini 
habemus  quatuor  fequentias  tantCim, 
fcilicet,  in  die  RefurreilionisDominf, 
Pentecoftes,  in  fefto  CorrorisChnfti  ; 
&•  in  MifTa  DefunOorum  .  At  prjedi- 
di  Patres  ,  praerer  praedidlas  ,  habenc 
alias  viginti  oflo  fequenrias  in  fuo  Mif- 
fali;  dc  funr:  i.  In  rerria  Mifta  Nata- 
lisDomini,  quam  repetunt  infefloS. 
Stephani,  S.  loannis  Evangelifta»  ,  in 
Epiphaniae  ,  &  Purificationis  Beatae 
MARIJE  Virginis.z.InfeftoAfcen- 
fionisDomini.  5.  In  feflo  Penrecoftes 
longiorem  noftra-,  &  eam  reciranr  ipfo 
die  Penrecoftes;  noftram  vero  duabus 
fequenribus  feriis,  &  in  MifTa  voriva 
de  Spiriru  Sando.  4.  In  fefto  Sandif- 
flms  Trinitaris.  f.  In  dedicarione  Ec- 
clefiae.  6-  In  fefto  S.  RaymundiCon- 
fefforis.  7.  In  feflo  S.  Vincenrii  Mar- 
tyris.  8.  In  fefto  AnnunciarionisDei- 
parf .  5?.  In  fefto  S  Vincenrii  Ferrerii. 
10.  In  fefto  S.  CarharinfSenenfis.  11. 
In  fefto  S.  Anronini.  12.  In  feftoNa- 
tivitaris  S.  Joannis  Baprifta?  .  i?-  I** 
feftoSS.  Apoftolorum  Perri,  &  Paulf. 
14.  In  Vifitarione  Beara^  MARI^iE 
Virginis.  15.  In  fefto  S.  Maria-Mag- 
1  daic'* 


38 


iDe  Sacrificio  Mife  Decif  iX 


dalen?.  16.  In  feflo  S.  Dominici.  17, 
In  fefio  AflTumptionis  ejufdem  Deipa- 
r?.  18.  In  fefto  S.  Hyacinthi  .  19.  In 
fefto  B.  Rof?  Liman?  .  20.  In  feftivi- 
tate  S.  Auguftini  .    11.  In  ferto  Nati- 
vitatis  Beat?    MARI^E    Virginis  . 
21.  In  folemnitate  S.  Michaelis  Ar- 
changeli.  25.  Jn   illa  Sanftiffimi  Ro- 
farii.  24.  In  illa  omnium  Sandorum- 
Z5.  In  f^(\o  S.  Catharin?  V.  &  M.  z6. 
In  MiiTa  B.  Pii  Quinti  .  zy.  In  illa  S. 
Gundislavi  Confeflforis  .   28.    In  fefto 
omnium  Sandorum  Ordinis  Prasdica- 
torum.  Quod  fiquis  qu^rat ;  ^  quibus 
Audoribusemanarint  pr^dift?  Sequen- 
tix  ?  Refpondetur  ,  quoJ  illaPafchae, 
fcilicet  VtBlmde Tafcbali,(ertu r compon- 
ta  a  Notgerc  AbbateS.Galliin  Theu- 
toaia  ;  altera  folemnitatis  Pentecoftes 
yeiii  SanBe  Spiritus^  ^  Roberto  Gallia- 
rum  Rege  .  Tertia  pro  fe.rto  Corporis 
Chrifti  Lauda  Sion  Salvatorem  aS.  Tho- 
ma  Aquinate  .  Quam  iliuflravit  eru- 
ditiffimo  Commenrario  Carolus  Bou- 
quin  anno  1(^77.  cujus  titulus  eft  .  So- 
hf  ^quinatis  Splendores  .    Quarta  pro 
MilTis  Defun<!!lorum  Diesirce  ^diesUla . 
a  Fr.    Latino  Csrdiniali   Urfino  Ord. 
Praedicatorum;  quamvisalii  opinentur, 
eam  a  S.  Gregorio  Magno ,  vel  a  D  Ber- 
nardo  ,  -aut  ab  aliis  piis  viris  effe  com- 
pofitam  ,  ut  differit  Emin.  Card  Bona 
B^erum  Litiirgicar.Iib.l.  cap.i.  num.S-  & 
ibi  Corneiius  Schvtlungustom.i.part.i. 
cap.6.i^7-  Bib/iotb.  Ecckf.  ar.  alii  piu- 
rimi;  noviflTimd  P.  Marceliis  de  Ca- 
valeriis  ord.  Vx^dXz.in  Statera  facratit- 
II.  num  1^1.  ijn  feqq.  atque  CaiolusSe- 
ptala  de  Maflcriis  MiJfdS  cap.ii^.  num.^. 
advertens  ;  Sequentiam  illam  ,    Inci- 
pien.  De  profundis  tenebrarum  ,    quam 
recitant  .Angufliniani .,  ac  Dominicani  in 
fefto  S.   Augufiini   Epifcopi  ,    &  Do- 
ftoris,  facflam  fuifTe  abeodem  S.  Tho" 
ma  Aquinate,  Nuper  Ordo  Pr^dicatO" 
rum  reflrinxit  fupradi(Ltas  Sequentias 
ad  fex  tantum  ;  ut  in  eorum  Miffali 
noviffimo  ;    non  abfque  fpe  ample- 
xandi  in  omnibus  Ritum  Romanum  . 
Praediftis  addere  convenit  noviflimam 
fequentiam  Stahat  Mater^ohrofa, ciuam 


in  Mififa  de  Septem  dolorlbus  Reginf 
C?li  ,  nuperSedes  Apoftolica  pro  om- 
nibus  illam  celebrantibus  approbaviti 
&  appofuit. 

Quarto:  iidem  PP.  Dominicani  an- 
te  Evangelium  non  dicunt  Munda  cor 
meum .  Sed  per  celebrantem  delato  Mif- 
faliincornu  Evangelii  dicuntfecretd, 
Dominus  Jit  in  corde  meo  ,  (^in  labiis 
nieis  ad  pronunciandum  SanSlum  Evangc 
Uumpacis.  Deinde  pollice  dextrae  ma- 
nus  impreffo  fignoCrucis  Evangelio  ^ 
fronti  fufjOri,  ac  pedori,  majori  Cru- 
cis  figno  manu  fe  fignant  k  fronte  ad 
pfdus  ;  &  fic  totum  Evangelium  le- 
gunt;  quo  finito,  iterum  manu  fe  fi- 
gnantj  &  parvum  Crucis  fignum  ite 
rum  imprimunt  Evangelio  ;  illudque 
ofculantur  ,  dicentes  ;  Ter  Evangelica 
diBa  deleantur  nojlra  deliBa  . 

Quinto:  poftrecitatum  Cff^tJ,  &0/- 
fertorium.,  Calicemdifcocperiuntdicen- 
tes  .*  Quid  retribuam  Dcminc  pro  omnibuSy 
qua  retribuit  mibi  ?  Calicem  Salutaris  ac 
cipiam,  (^  nomen  Domini  invocabo  .  Su- 
binde  elevantes  ufquead  fuum  peftus 
Calicem  cum  Patena  faciunr  eodem 
contextu  oblationem  utriufque,his  ver- 
bis:  Sufcipe  SanBa  Trinitas  hanc  oblatio- 
nem ,  quam  tibi  offero  in  memoriam  paf' 
Jionis  Domini  noflri  Jefu  Cbfijii:  is^pra" 
Jla .,  ut  in  confpeBu  tuo  tibiplacens  afcen' 
dat  •,  isn  meam ,  iyy  omniumfidelium  falif 
tem  operetur  atemam .  Et  depofito  Ca- 
lice  ,  atque  HoRia  ad  ejuspedemfu- 
per  corporali,  vaduntad  lavandas  ma- 
nus,  dicentes  Lavabo  etc.  Sed  tantiam 
ufque  ad  illa  verba  :  Et  locum  habita- 
tionis  glori.e  tua^  tecitant  in  medio  AI- 
taris  In  fpiritu  humilitatis ,  i^  in  animo 
contrito  fufcipiamur  Domine  a  te\  i^  Jic 
fiat  Sacrifcium  nojlrum ,  ut  ate  fufcipia- 
mur  hodie  ;  {91  placeat  tibi  Domine  Deus . 
Et  converfi  ad  populum  proferuntalta 
voce  Orate  fratres  ,  fecretd  autem  IJt 
weum  ,  ac  vejirum  pariter  in  con'pe^U 
Dominifit  acceptumSacrificium .  Subinde 
fecretd  dicunt  Domine  exaudi  Orationem 
meam\  i^  clamormeus  ad  teveniat .  Ore- 
mus  .  Et  recitant  fecretam  prout  i n  « 
Miffali,  &  Praefationem.  Suntautem 

Pr^- 


De  Sacrificio  Miffk  Decif.X. 


S9 


FraBfationes  omnes  concordes  cum  Ri- 
tu  Romano  t^m  in  diebus  ferialibus  , 
quamfcftivis,  &  habent  eafdem  Com- 
municartes  ,  quas  Presbyteri  fdccuU- 
res^ 

Scy.t6:  A  principio  Canonis  ufque 
ad  Tater  nofler  ,  &  fecretam  Oraiio- 
neva^  Libera  nos  qutefumus  DomweQicm- 
clufive  concordant  cum  Millali  Ro- 
mano:  ac  difcrepant  in  diuifione  Ho- 
{lif  fuper  Galice  j  nameadivifainduas. 
partes  ,  ambas  retinent  in  manu  fini- 
ftra',  &  decrafta  particula  ex  parte^j 
dextera  ejufiem  Hofti?  ,  eam  pariter 
tenentes  in  manibus  dicunt  Ter  omnia 
facula  f(€cu'ornm  .  etc.  Tax  Domini  fit 
fen:per  vobifcum.  etc.  Itatim  fubduntter 
^gnus  Dci,  qui  tollis  peccata  miindietc. 
&  podea  immittunt  particulam  illam 
HoOi?  in  calicem  ,  dicentes  fecreto  : 
Hdec  SacYofanBa  conmixtic  Corporis ,  isr 
Sangutnis  Domini  noflri  Jefu  Chrifli  fiat 
mihii  i^  ommbus  fumentibus ,  falus  men- 
tis  j  iyi  coYporis  \  i^  ad  vUam  <eternam 
prome>  endam  y  atque  capejfendnm  pr<epa- 
ratio  ialutaris  per  eumdem  Cbufium  Do- 
miaumnoflrum  .Amen  .  Retinent  autem 
in  finiftra  manu  fuperCalicealiasduas 
majores  partes  Hofti?  ;  &  in  MifTa^ 
foiemni  celebrantes  ofculantur  exrre- 
mum  labium  CaHcis;  &  dant  pacem 
Minifho  tenenti  patenam  ,  dicentes, 
Tax  tibi.,  is^  'Ejccle(i<e  San8<e  Dei. 

Septim6  :  Ante  Communionem  di- 
cunt  illam  folam  Orationem  Domine 
Jefu  Chrifia  Fi/i  Dei  vivi  ^  etc.  quaseft 
etiam  in  Miiraii  Romano;  qua  com- 
p!e  a  ;  omifTo  Domine  non  fum  dif^nus 
etc.  inclinato  capite  ,  dextera  manu 
tenentes  Calicem  ,  de  finiftra  fumunt 
ore  Sacrum  Chrifti  Corpus  dicendo  : 
Corpus  i^  Sanguis  Domini  noftri  Jefu. 
Cbrifti  cuflodiant  me  in  vitam  <ete*nam  . 
^rnen.  Mox  Calicem  cooperiunt  ,  & 
poft  pufillum  genutledunt,  detegunr, 
&  dextera  manu  pedem  Calicis  acci- 
pientes,  Sanguinem  fumunt,  nihildi- 
centes;  recipiuntpoftea  primam-ablu- 
tionem  Calicis  ex  folo  vino  ,  deinde 
alt-fram  fuper  digitisex  vino  ,&  aqua; 
dicentes  :   Quod  ore  fumpfimus  Domine. 


pura  mente  capiamus  ^  utdeCorpore ,  is* 
Sanguine  Domini  nofiri  Jefu  Chriflt  fiat 
nobiiremediumfempitemum.  ^men .  Ab- 
flergunt  autem  Caljcem  purificatorio; 
&  repofito  velo  ,  ac  burfa  fine  corpo- 
rali,  fuper  illo,  vadunt  ad  Mifiale  in 
cornu  EptfiolaEJam  a  miniftro  delatum 
diiluri  Communionem,  &PoftCom- 
munionem  juxta  Romanum  Ritum. 

Cur  autem  PatresDominicani  com. 
municent  feipfosfiniOra  manu?  Plures 
rationes  myfticas  confiderat  Cavalerius 
/«  d  Statera  Sacra  tit.zj.  anum.  loz.  ^ 
feqq.  ubi  refert,  &  confutat  fabellam 
illam;  quoJ  in  p^nam  faciant  ob  ve- 
nenatam  Hoftiamexhibitam  per  Gene- 
ralem  Ordinis  Heniico  Septimo  IrDpe- 
ratori  in  fefto  AfTumptionis  DeiparaEj 
quo  die  obiit.  Verica*  enim  eft,  quod 
Csfar  ille  acuta  febri  laborans  vini 
nigri  potentis  cyathos  quatuor  bibifle 
fertur;  unde  mors  coutigit  ipfi.  Com- 
municant  autem  Dominicani  manu  fi- 
niftra  ,  quia  dexteraro  occupatam  ha- 
bent  ad  Calicem  frmum  tenendum  ; 
&  ad  myfticd  demooftrandam  eorum 
cordialem  charitatem  inDeum;  &:  ad 
innuendum  facrum  hoc  Convivium  in- 
ftitutum  efte  pro  prsefenti  mortali  vita, 
qUcE  per  finiftram  defignatur  .  IderrLj 
Cavalerius  d.cap.iy.  ntim.iij,.  (^  feqq. 
Bozius  in  ^nnal.  ad  annum  i;;r^  Ma- 
gri  in  Hieroxelic  verb.Communio .  Et  Odo- 
ricus  Raynald.  in  ^nnal.  anno  eodem 
151?. 

Odavo;  Pro  fine  Miffaein  hocdiffe- 
runt  iidem  PP  OrdinisPrasdicatorum;, 
quod  in  benedidione  populipoft  Ora- 
tionem  Tlaceat  tibi  San8a  Tnnitas  \  di" 
cunt :  BenediBio  Dei  omnipotentis  Tatrisy 
l^  Filii  ,  (y,  Spiritus  San8i  defcendat 
fuper  vos  ,  i^  maneat  femper  .  ^Amen . 
Et  di£to  In  principio  erat  f^erbi(m  .  pli- 
cantCorporalei  quodponunt  inburfa; 
&  hanc  fuperimponuntCalici ,  velum 
ejntdem  in  anceriorem  partem  refle- 
ftendo  ;  &  cooperientes  fuum  caput 
amidu  ambabusmanibus;  revertuntuc 
cumCalicein  Sacriftiam,. 

Carmelitae  sutem  in  plurlbus  con- 
cordantcum  Miftali  Romano;  in  muC-:- 


40 


De  Sacrificio  Mi(& .  DcciC  IX. 


tis  autem  cum  ritibus  PP,  Prsdicato- 
48  rum  fupradidis  .  A  Romano  MifTali 
non  difcedunt  in  toto  Canone  ;  exce- 
ptis  nonnulIisOrationibus  brevibusad 
Communionem.  Similes  funtPP.  Do- 
minicaoisponendo  Vinum,&  Aquam  , 
in  Calicem  ante  initium  Milfas  ;  in 
Miffa  incipienda.  In  omittendo  Munda 
cor  meum  .  In  unica  Oblatione  Calicis 
cum  Patena  .  Singulares  funt  in  reci- 
tanda  Salve  ^egma  poft  benedidionem 
daram  populo  .  Habenc  plures  Miffas 
proprias,  nemp^  ,  de  S.  Elia  prophe- 
ta;  B.  Mariae  de  Monte  Carmelo;  & 
Mulieribus  prsegnantibus,  &  in  partu 
laborantibus.  Alias  quoque  Miffasfe- 
ilivas  cum  fe<juentiis  devotis  . 

Carthufiani    vero    in  Canone    funt 
uniformes  Miuaii  Romano,  fed  abeo 
45?  in  pluribus  difcordant;  &pr?cipue  in 
-  -      fequentibus .  i.  Non  habent  Sacriftiam, 
fed  decella   procedunt  ad  Altar^^j  , 
coram  quo  proftrati  orant,  deind^ 
ibi  fumunt  veftes  facras,  ponunc  Ho- 
iliam  fuper  Patena  ,   vinum  in   Calt- 
cem  ,  &  aperto  MifiTaM  in  cornu  Epi- 
flolae  ,  defcendunt  de  Altari  in  cornu 
Evangelii  ,   &  ibi  faciunt  Confefllo- 
nem  ;  deinde  afcendunt  ad  medium-j 
Altaris,  ubi  inclinati  A\cnt\tVater  na. 
fier  ^  &  ^ve  maria;  &  fado  fibi  figno 
Crucis,  vadunt  ad  Mififale,  &  dicunt 
lntro}tum\  Kyrie  ,  Cloria  ,  Domims  Vo'- 
bifcum  .   Orationes   ,  (3^  Epifio/am  .  2. 
Sacerdos  portac  librum  in  Cornu  Evan- 
legii ,  non  dicit  Mimda  cor  meum  ,  fed 
j^      Domimis  (it  in  corde  meo .  Ad  Credo ,  in- 
clinat  fe  ad  Incarnatus  efl  ^  fcdnonge- 
nufledit;  quiacum  finc  induti  veftibus 
facris  Carthufiani  numquam  genufle- 
dunt  in  Milfa  ,   fed   tantum  fe  incli- 
nant  ,   quod   notac  etiam  Magrius  in 
Hierolexic.  Ferb.  GenufleHio  .  3.  Difto 
OflTertorio  difcooperiunc  Galicem ,  & 
cumcbocleari  infundunt  in  eum  unam, 
aut  duas  guttas  aqu? ;  faciunt  obla- 
tionem  cum  Patena  ,  &  Calicefimul, 
dicentes  In  fpiritu  humilitatis  etc  Ecfa- 
fto  figno  Crucis  ,  deponunt   Hoftiam 
ad  pedem  Calicis  ,  quem  operiunt  , 
non  palla  j  feu  animula  ,  ut  nos  faci- 


mus,fedpartepofterioriCorporalisam- 

pli,  ut  mos  erat  apud  antiquos  ,  teftc 

Magrio  in  Hierolex  .  Verb.  Calix.  col.  j, 

&  Verb.  Corporale.  4.  Poft  Lavabo  ,  & 

Orate  fratres,  dicunc  Orationes  fecre- 

tas,  tenentesmanusexpanfasfuperCr*- 

licem,  &  Hoftiam  .  Deinde  Pr^fatio. 

nem  ,  &  Sandus  ,  acCanonem  morc 

Romano,  nongenufledentesadSacra- 

mentum,  fed  fetantummodoinclinan- 

tes  .    5.    Non  dicunt  ^Agnus  Dei  ante 

Communionem,  fed  dida  unica  Ora- 

tione  Domine  Jefu  Chrifte  Fili  Deivivi. 

fe  communicanc  ,  fumentesutramque 

fpeciem;  deindebisdicunt ,  ^yignus  Def, 

gui  toUis  etc.  Et  plicatoCorporali  ,  ac 

cooperto  Calice    legunt    Communio- 

nem  ,  &  poft  Communionem  ,  ut  \a 

MifTali  Romano,  Dominusvobifcum, 

Ite  miffa  eft ,  Placeat  tibi  SandaTri- 

nitas  ,  fed  noo  benedicunt  populum  , 

necjue  dicunc  Evangelium  In  principio 

erat  Verbum  .    quod    pariter  obfervat 

Magrius.  Verh.  BenediSlio  col.i.  Sed  fa- 

(Xo  fibi  fignoCrucis,  cooperiunt  Alta» 

re  ,  exuunt  ,  &  deponunt  in  eo  para- 

menta    Sacra  ,   &  proflrati  ad  gradus 

Altaris  oranc  dicentesPiT/^r,  (s^  ^Avo^ 

mox  ad  cellam  revertuntur.  In  Miflls 

infra  annum  variant  faspe  in  Epiftolis, 

ac  Orationibus  h  Miffali  Romanoj  & 

habent   diverfas  Miffas  particulares  . 

Duo  tandem  funt  fingularia  in  Caj?- 

thufienfibus  .   Unum  ,    quod  non  fi- 

gnant  fe  manu  expanfa  ,    ut  facimus 

nos,  fed  tribus  primis  digitis  tantum, 

pollice ,  Indice  ,  &  medio ,  reliquis  duo- 

bus  digitis  concraftis  ,    in   fymbolum 

SS.  Trinitatis  .    Magrius  in  Verh.  Crux 

coL  uh.  Alterum  ,    quod   in  Mifla  fo'* 

lemni  non  utuntur  Subdiacono,fed  Dia- 

cono  tanti^m  ;  Epiftola  enlm  cancatuj: 

in  Choro  h.  Ledtore  .   Idem  Magrius 

Verb.  Epiflola .  Ec  hasc  difta  fint  de  Li- 

turgiis    &  Ritibus  vetuftis  harum  Re- 

ligionum,  quibusmagiselucent  RitCis 

MifTalisRomani.&conftat^antiquitias 

eumdemCanonem  MilTgfuifte  adhibi- 

tum,  quoetiaranunc  nos,  &ipfi  uti- 

mur. 

D  E- 


De  Sacri  ficlo  Miffae .  Decif.  X. 


41 


D    E    C    I 

A  R  G  U  M 


S     I    O      X. 

E  N  T  U  M. 


Exponitur  vcrbum  Tranjmutatur 
pofitum  in  dcfinitionc  Sacnfi- 
cii ;  dc  cujus  clTcntia  dcmon- 
ftraturcircTranfmutatio,  idcft 
intcrcmptio,  &  dcftruiftio  Vi- 
^imac  ObJatsE  .  Ob)C(5ta  non-j 
injucunda  proponuntur,  &re- 
folvuntur. 

S  V  M  M  ^  B^lV  M. 

1  yi&ima  eft  trafmutanda ,  (^  deflfuen- 

da  in  Sacrificio  ad  differeutiam  re- 
.    rum  ob  atarum  Deo  ,  gua  remanent 

in  fuo  effe . 
a  Vita  hominum  ejfet  offerenda  pro  Dei 

cu'tu;  cujus  loco  offertur  alia  vi^i- 

ma  in  Sacrificio. 

5  Sacrificia  tam  legis  natur<e  >  qu^ 
MofaycdO  fiehant  per  deftru8ionem 
Viilim<e . 

4  Melcbifedech  an  defiruxerit  oblatum 
panem  Deo  ?  {59 «  9. 

i  Vane%  Trimitiarum  an  defiruerentur  ? 
isr  n.io. 

6  Hircus  ,0blatU5in  Sacrificio  propec- 
catispopuli  ,  dimittebatur  vivus  ad 
defeftum .  Et  curl  n<^, 

7  Taffer  ,  facrificatus  pro  purganda  do' 
mo  Leprofi^vivus  remanebat.  Etcur} 
d.  num.^. 

5  Corpus  Cbrifii  in  Sacrificio  Miffa 
non  deflruitur  realiter  ;  fed  myfiice. 
Et  nu. 10.  is^i2. 

1 1  Tanis ,  ^  Vini  fubHantia  defiruitur 

in  Mijfa. 
11  Species  Sacramentales  inMiffa  quo^ 

modo  immutentur  ? 
13  Sacrificii  Mifftc  ejfentta  inquaa^ia- 

«e  confiflat  \ 

Dlximus'  in  definitione  Sacrificii  , 
quod  Vidima  debet  effe  resali- 
quafenfibilis,  &  permanens  ,  qxxTBcon- 
fecratuf  i^r«  M)ftico\  &  fubindd  ,  qu? 


Tranfmutatur  ;  unde  cum  tn  praeterita 
Decifione  docuerimus;  qui,  &  quales 
fint  Ritus  Myftici  ,  &  Sacri  fervandi 
in  Sacrificio  MiffcC  ;  nunc  oportet,  ut 
exponamus,  quiddenotet  verbum  illud 
Tranfmutatur\  &  loquamur  de  Tranf- 
mutatione  Vidim«  ,  quae  Sacrifica- 
tur . 

Pro  intelligentia  repetenda  funt  ea , 
quaediximusinDecif  III.  videlicetduo 
effe  de  eflentia  Sacrificiiconfiderati  io 
fe;  proteftarionem  ,  quam  facit  honto, 
dum  Sacrificat ,  Excellentiae  Divinae, 
fupremcequae  PoteHatis  Dei  ,  ^  cujus 
nutu  pendet  omnis  creatura  ;  &  de- 
flruftionem  rei  ObiatzB  in  Sacrificio  , 
ad  fignificandum  ,  quod  Divina  IVlaje- 
ftas  poteft  pro  libito  res  noftras,  &  vi- 
tam  noftram  deftruere.  Igitur  in  defi* 
nitione  Sacrificii  pofitum  etl  verbum 
illud  Tranfmutatur,  tum  addiffcrentiam 
fimplicis  Oblntionis  alicujusrei,  fad? 
pro  Divinocuitu  exercendo,  quaenon 
tranfmutatur,  fed  remanetinluo  efle, 
ut  donacio  Lampadis  ,  Calicis,  aedifi- 
catio  Templi,-  &  liacdecaufa,  noa-* 
poteft  dici  Sacrificium  j  tum  ut  eui- 
dentius  intelligamus,  requiri  ad  eflen- 
tiam  Satrificii,  ut  Vidima  Oblata— » 
maftetur  ,  tranfmutetur  ,  &  deflrua- 
tur  vel  in  totum,  vel  in  parrem,  ad 
demonftrandum  fupremum  Dei  prin- 
cipatum;  &  dominium  vitae  noftrae  ; 
&  ad  fignificandum  ,  dignum  efle 
Deum,  in  cujushonorem  ,  &cultum 
omneshomines  propriam  vitam  ,  & 
quidqiiidpolfident ,  coniument,  &  de- 
ftruant  .  Sed  quia  regulariter  id  non 
Jicet,  neque  h.  Deo  permittiiur  j  offie- 
runt  homines  pro  propriis  bon  s ,  &  pro 
propria  vita  Viftiroam  illam  ,  ideft: 
entitatem  alteriusrei ;  illam  tranfmu- 
tando,  maftando,  &  deftruendocum 
proteftatione,  quod  fi  liceret,  &  opor- 
teret,  eodem  modo  deftruerent,tranf^ 
mutarent,  &  facrificarent  ,  quidquid 
poflident,  ac  etiam  propriam  vitam  in 
honorem,  &  cuitum  Dei .  Ita  docent 
Theologi  poft  S.Thom.i.z.  9.8^<»rM. 
Emin.  Card.  de  Lugo  de  Sacram.Eucbar. 
iifp.i^.  f€3,i.  i^  Conet  tcm.^-  tra8.11. 
F  iitfp^ 


42 


Dc  Sacrificio  Miffe  Decif.  X. 


^JfM'  ^s  ^eUgione  ,  is^  a^lbus  ejus  art, 
^   vum.ii. 

Hinc  iidem  Theologj  obfervant  , 
tjwd  onnnia  Sacrificia  tam  iegis  natu- 
rae,  quam  legis  Mofaycae  fiebant  non 
fimplici  Oblatione  rei,  feuvicHmaead 
Altare  Domini  ,  neque  fola  elevatio- 
ne^  fed  perficiebantur  per  ipfius  rei  , 

3  &  vidimaedeftruftionem;  namfierat 
animata,  ut  animaliaquadrupedia_., 
vel  volabilia,  ha;coccidebantur,  &eo^ 
rumcarnes,  vel  in  loto,  feu  in  parte 
cremabantur  ;  fi  verd  res  erat  inani- 
mis,  tunc  velerat  folida  ,  ut  Simila, 
SaI,Thus,&  parlter  crcmahatur  inSa- 
crificio,  vel  erat  fluida ,  yt  Sanguis  , 
Vinum,  Oleum,  Aqua  ;  &  effunde- 
batur  i  juxta  praefcriptum  Dowini  , 
de  quoin  Ljbro  Levitici  cnp.i.  i^  2. 

Caeterum  contra   pradida   videntur 
obfiare  infrafcripta  argumenta. 

Prim6  .    In  Sacrificio  qucd   peregit 

4  Melchifedech  otierens  Panem  ,  <5c  Vi- 
num  i  nuHa  fada  fuit  tranfmutatio  , 
feu  deftrud^io  ejufdeni  panis  ,  &  vini 
Oblati  ;  ait  enim  textus  .  Gfw.14.  ^8. 
^t  verq  Melchiftdech  I\ex  Salcm  profe- 
retis  panem  ,  i^  vmm  (  erat  (.nim  Sacer- 
dos  ^ltijfimi  )  benedtxit  ei .  etc. 

Secund^:  Dum  offercbantur  in  Sacri- 
^  ficio  Panes  primitiarum  ,  &  cum  eis 
feptem  Agni,  nulla  eorum  fiebat  de- 
ftrudio  ,  aut  transmutatio  •,  ait  enim 
Dominus.  ad  Moj-fen  in  Levit.  cap.z^. 
num.2.0.  de  illis  .•  Cumqtie  elevaverit  eos 
Sacerdcs  cum  panibus  primitianm  coram. 
Domit7o.,  cedent  in  ufv.m  ejus . 

Terti6:Idem  dicendunn  venitdeHir-'! 
co,  qui  offerebatur  pro  peccatispopu- 
li;  ait  enim  de  illo  Dominus  ,  quod 
vivusdemittaturin  defertum.  Tunc  of- 
ferant  hircum  viventem  .^  (^  pofita  utra- 
que  manu  fuper  caput  ejus  ,  confiteatur 
omnes  Iniquitates  filiorum  lfrael\  i^  uni' 
verfa  deli&a,  attjue  peccata eorums  quce 
imprecans  capiti  ejus  ,  emittet  illum  per 
'hominem  paratitm  in  defettum  .    Levit. 

16.21. 

Qu.art6:Simile  habeturde  Sacrificio 
pro  purificanda  domo  Leprofii  in  quo 
preeceptumerat,  utiniier  ceteraimmo- 


Jarentur  duo  pafferes  ,  unus  quorum 
dimittebatut  vivus  avolare  inagruin; 
ut  legiturLmr.r^.  ^5./^/:  Cumque  di' 
miferit  pafseretn  avolare  in  agrum  libere  , 
orabit  pro  Domo  ,  i3r>  jure  tnundabitur  . 
Ergononfempermadabatur,  &tranf' 
mutabatur  Vidima  in  Sacrificiis,  ut 
ex  pritdiftis  exemplis  , 

Quint6 :  In  nova lege,  in celebratione 
Mifla;  Chnltus  offertur  Deq  inSacrifi- 
cium  \  &  tamen  cum  Corpus  ejus  fit 
gloriofum,  &  inipaffibiie,^  nondellrui- 
tur,  nec  immutatur  j  juxra  illud  Apo. 
ffoli  :  Chtiftus  refurgens  ex  mortuis  jam 
noi!  moutur  ;  mors  illi  ultra  non  domina' 
bitur.  yi.d  lipm.6.  Ergo  ad  Sacrificium 
non  requiritur  vera  ,  &  reaiis  immu-' 
tatio  Vidima;  ;  fed  fufficit  ejus  ObU- 


tio. 


His  tamennonobftantibusajPBrman-' 
dum  venit,  immutationem  Viilimas, 
ejufque  defiru<^  onem  in  facnfici.  effe 
neceffariam  ad  effentianfiSacrificii",  ut 
fignificetur  fupremum  Deidonninium  i 
^  proteffeturnoflrafubjeClic,  &  prom» 
ptitudo  facrificandi  omnia  bona  noltra, 
ac  etiam  nofiram  vitam,  fioporteret, 
pro  ejus  cultu  ,  v<.  gloria*.  Ad  exempla 
autem  in  contrarium  adduda  refpon- 
detwr, 

Ad  primum  enim  de  facrificit)  Mel, 
chifedechomnesfacrsF  Scriptyras  Inter- 
prctes  ,  &  Expofitorcs  n:  cnp.i^.  Ce- 
}7efis  docent  ,  iplummet  Sacerdotem 
Melchifcdechigni  tratiidiffe  aliquiJpa- 
nis,  &  aliquid  vini  libamineconfum- 
pfiffe;  ut  fieri  folebat  in  Sacnficiis  pa- 
cificis,  idefl  ad  gratiarumad^i^onemin- 
flitutis.  Ita  Gonetd.tomA-  trad.xi  difp, 
:^.num.\  ^.(^  Emim.Card.  de  LugodeSa- 
^ramento  Euchanfiite  difp.i^.num.^. 

Ad  fecundum  pariter  refpondetur  ; 
quod  licet  ^zor  tom.i.cap.iy.qu.i.opi- 
natusfuerit,  oblationem  Panum  primi- 
tiarum  non  fuiffe  verum  facrificium  , 
fed  fimpiiccm  obiationem;  &  f^afquez 
deEucharif.difp.2zo.nutn.iS.^OTUtndem 
Panum  aliquamdeftrudionem  fadam 
fuiffe  vel  percoClionem  inclihano,  vel 
per  frixuram  infartagine;  nihilominus 
veriuseft,  quodearumaliquaparsigne 

con^- 


IQ 


De  Sacrificio  Miflfe.DeciCX. 


^omburebatur  fuper  Altarl;  quod  de- 
ducitur  ex  textu  Hebraico  Levitic.  24. 
verf.9.  ubi  pro  eo  ,  quod  vulgatus  in- 
terpres  ait  de  Panibus  propitiatic^nis  , 
SanSlum  SanBorum  eji  de  Sacrificiif  Do- 
mim  ,  fic  habet  ;   SanSlitas  San^itnftum 
boc  efl  de  ignitionibus  Domini  ,   Ignitio 
autem  propriefignificatcombuftionem, 
&  non  codlionem  panum;  utadvertit 
Conet.dtdm.^.  tra^.ij.difp.^.  «M.if.fub- 
dens  ,  quod  etiam  duo  illi  agni  ,  de 
quibus  fit  mentio  Levitic.  cap.z^.  non 
tantum  elevabantur  coram  Deo  ,•  fed 
etiam  occidebantur  in  Dei  honorem  ♦ 
&  poftea  in  efum  Sacerdotum  cede- 
hant ;    ut  ibidem  docent  Interpretes  . 
Nec  obeft  ,  quodScriptura  non  faciat 
mentionem  hu)ufmodiomnium  aiflio- 
num  j  quia  non  omnia  femper  expri- 
mit,  ut  patet  ex  eo,  quod  ApoftoIuS 
ad  Hebr.^.  refert  ,  Moyfem  accepiife 
fanguinem  vitulorum  ,   6c  1:iircorum  , 
&  afpefifle  librum  cum  aqua,  &Iana 
coccinea  ,  &  hyffopo  ;  &  tamen  in__> 
Exodo  cap.14.de  hyrtbpo,  &  lanacoc- 
Cinea,  nequedeaqua,  &afperfioneli- 
bri  fcriptumeft;  fed  hoc  fola  traditio- 
ne  conftabat,  &  notum  erat  Judaeis  ; 
itaut  Apoftolo  nulla  probatione  opus 
fueritv 

Ad  Tertium  ,  &  Quarrum  itidenl 
tefpondetur,  quodcumin  illisSacrifi- 
9  ciis  offerentur  duoHirci ,  &duoPa{re- 
rejs,  fatis  erat  ad  eorum  integritatem, 
ut  unusHircus,  &unusPafter  occide- 
retur;  alter  vero  vivus  demitteretur; 
nimirum  ad  repraEfentandam  Chrifti 
mortem  per  hircum  ,  &  pafterem  occi- 
fum;  ejus  vtx\l  refurreftionemperhir- 
cum,  &  pafterem  vivum.  Vel  quod 
Chriftus  qua  homo  tantum  paftus,  & 
mortuus  fit;  manensquaDeus  impaf- 
fjbilis,  &  vivus  .  Ita  Gonet  d.  difp.i, 
riu.i6. 

Ad  Quintum  refpondetur;  quod  ii- 
c^t  in  Sacrificio  Mift^a'  non  fiat  cruen- 
10  ta  immolatio;  neque  realis  occifio  Vi- 
£limae,  fed  myftica  tantCim  ;  nihilomt- 
nus  fatisfit  eftentia^  Sacrificii  per  im- 
inutationem  reiOblatas,  &Myfticam 
Hoftiae  occifionem ;  hoceftSacramen- 


4J 


talem  Chrifti  defitfonem  fubfpeciebu$- 
Pro  clariori  autem  intelligentia  fcire 
oportet  ;  quod  triafunt  in  Sacrificio  , 
quae  concurrunt,  &  obtinent  locum  Vi- 
ftimas,  feuHoftiaeimmoltndas  ;  fcill- 
cet  fubftantiapanis,  &  vini:  Chriftus 
ipfe  ,  qui  fit  facramentaliter  prKfens 
fub  fpeciebus  :  &  Species  Sacramen'- 
tales  ,  quae  permaDent  cumfubftantia 
Chrifli  ,  &  prius  erant  cum  fubftan- 
tia  panis,  &  vini. 

Materia  panis,  &  vini,  etfipropri^, 
&  principaliter  ron  fit  res ,  qu?  im- 
molatur ,  &  facrificatur ,  aliquo  camen 
modo  eft  materia  hujus  Sacrificii  ;  de 
qua  Ecclefia  dicit  Sufcipe  SanBe  'Pater 
Vmnipotens  JEterna  Deus  hanc  mmacu- 
latam  Hofliam  etc.  Et  Offerimus  Tibi  Do- 
mine  Calicem  falutaris  etc.  Illudautem, 
quodtunc  Sacerdos  in  manibus  tenet, 
eft  fubftantiaPanis,  &Vini;  unde  ii- 
cet  illa  oblatio  non  fit  formaliter  im- 
molatio,  faltem  iodicat;  illud,  quod 
tuncoftertur,  efle  materiamSacrificir,, 
quatenus  conftat  expane,&  vino,tan- 
quamex  termino  a  quoj  &  materia_j 
iranfeunte,  cujus  fubftantiadeftruitur 
in  confecratione  j  &  fic  quodammodo 
eft  Victima ,  quamvis  non  prlncipaliter 
intenta. 

Secunda  res  eft  ipfe  Chriftus , qui  pro- 
prie,  &  principaliter  in  hoc  Sacrificio 
offertur  ,  ut  docet  Concil.  Trid.  fefs.zx. 
cap.x.i^cap.z  &  ipfe  vereeft  Vidima, 
&  Hoftia  ,  quae  immutatur  in  Com* 
munione  ;  quia  lic^t  non  deftruatur 
quoad  effe  fimpliciter  ,  ficut  in  anti- 
quis  Sacrificiis  Vidima  madabatur  , 
&  cremabatur;  tamen  deftruitur  quo 
adefl"eSacramentaIe,  &cuamvisno!v 
definat  quo  ad  fubftantiam,  ben^  ta- 
men  quo  ad  praefentiam  Sacramenta- 
lem;  idqUe  prorsus  fufficit,  utproprid 
dici  poffit  in  Euchanftia  Sacrificari  ; 
quia  hoc  Sacrificium  fic  Dcusinftituit,* 
&  hoc  modo  extraordinario,  &  fingu- 
lari,  aliisvidlimis  ,  &  Sacrificiis  non 
communi . 

Tertia  reis  funt  Species  Sacramenta- 
les,  quae  &ipfiEpertinent  ad  rationem 
Vidimae  immolats  in  hoc  Sacrificio  • 
F     2  dum 


tt 


tt 


44 


DeSacrlficio  Mifla?.  Decif.X. 


dum  faciunt  illam  fenfibilem  ,  &  hu- 
1?  mano  ufui  accommodatam  ,  &  ided 
ipfae  quoque  valde  immutantur  tiim_j 
in  confecratione,  perquam  abttrahun- 
tur  a  fubjefto;  tum  infumptione,  per 
quam  totaliter  confummuntur ,  &  de- 
ftruuntur  ;  &  hoc  eft  ,  quod  habetur 
i«  Carj.  Boc  f/? .  De  Cortfecr.  dijl.i.  ubi 
dicitur  :  Hoc  Sacrificium  duobus  ccnfta- 
re  y  vijibili  elemerttorum  fpecie\  iy  invi- 
fibili  Domitii  noflri  J-efu  Chrrflicarne  ,  isr* 
farjguine  .  Ut  fubtiliter  ,  fed  pid  ,  ac 
dofte  diflerit  Maftrius  in  4.  Sent.  difp. 
i^.quaft.  4.  art.i.  ubi/H^www.y^.  refpon- 
det  Vafquezio,  Coninchio,  IVleratio, 
&  ahis  contendentibus  rem  immola- 
tam  effefolumCorpus  ,  ^  Sanguinem 
Chrifti*,  non  autem  fpeciesSacramen- 
tales;  concedendo  eorum  do^trinam  , 
fi  de  Hoflia,  &  Vidima  fubftantiali- 
ter  fiHnpta  intelligatur;  fecusfi  fecun- 
tlari6  ,  &  ut  quid  minus  principale  ; 
ut  didum  eft  de  fpeciebus  Sacramen- 
talibus;  quae  concurrunt  ad  rationem 
Hofiiae  ,  &  Vidimae  Oblatae  acciden- 
taliter  ,  quatenus  reddunt  eam  fenfi- 
bilem. 

Exhiscolligeredebemus ,  quodcum 
plures  fint  aftiones  in  Sacrificio  Mif- 
fae  ;  videlicLt  Oblatio  ant^  ,  &  poft 
Confecrationem  ;  ipfa  Confecratio  , 
fraftio  Hoftiae  confecratge  ;  &  fum- 
*4  ptio  Sacramenti  ,  ipfarumque  fpecie- 
rum  Sacramentalium  /quamvisTheo- 
logi  difcrepent  interfe  ,  demonftrando 
in  qua  ex  praedidis  aftionibus  confi- 
ftat  effentia  Sacrificii ;  veriortamen  , 
&  probabilior  eft  opinio  ,  effentiam_j 
ipfam  Sacrificii  MifTae  confiflere  in 
confecratione  ,  &  fumptlone  fimul  ; 
it^  ut  neque  fola  confecratio  ;  neque 
fola  fumptio  dicat  perfedum  Sacrifi- 
cium;  fed  utraquefitneceffaria;  quia 
in  confecratione  immutatur  ,  &  de- 
ftruitur  fubflantia  Panis  ,  &  Vini;  & 
ponitur  feparatio  myftica  Sanguinis  ^ 
Corpore  Chrif^i  ;  quae  realiter  fada__* 
fuit  in  Cruce;  &  in  fumptionedefirui- 
tnr  Vidima,  idef^  Chriflus  quo  adef- 
fe  Sacramentale.  Unddfequitur,quod 
fi  Sacerdos  cekbrans  moriatur  antd 


fumptionem  ,  debeat  alius  etiam  i^oq 
jejunus  fumere  Sacramentum  ,   n^^ 
Sacrificium    remanear  imperfed^um  . 
cap.^Njhil  i^r,  cap.  lllud.j.q.i.  Sola  au- 
tem  fumprionon  fufEceret  ,  nifi  prae- 
cederet  confecratio  in  eodem  Sacrifi- 
cio,  alias  fequeretur,  quod  dum  Lai- 
ci  ,  vel  Sacerdotes  fe  communicant 
extra  MiflTam ,  Sacrificium  facerent  , 
quod  dici  non  poteft ;  ut  fus^  demon- 
firat  Mciflrius  d.  difp  4. 9.4.  art.i.  in  4. 
Sentent  (^  in  Theolog.  Morali  difp.  19.        j| 
qu.-i,.  art.j.  Et  de  hoc  videndi  Emin,        ■ 
Card.  de  Lugo  de  Sacramentis  Euchar. 
difp.}^'  fe^.^.  Leftius  de  Juftit.  i^Jure 
lib.i.  ccip.i^^.  a  num.i^.  (s^  feqq.   Et  in        -^ 
Opeye  Voiihumo  Quaft.  83.  dub.6.  anum.       % 
^i,  Et  noviffime  Collegium  Salmanticen. 
tom.ii.  de  Sacramentis  in  genere  tra8.s. 
de  MijfdB  Sacrijicio  cap.i, 

D     E    C    I     S    I    O     XI. 

ARGUMENTUM. 

Agitur  utrum  Martyria  fint  Sa- 
crifieia  ?  &  an  Sanif^i  Marryrcs, 
qui  objerunt  in  odium  fidei  , 
VidimsE  vocari  polTint,  &Ho- 
fti*B  Dco  immolatie? 

S  'U  M  M  ^  B^IIJ  M, 

1  Martyres  Chrifti  an dicipofftnt  vera 
ViBimce ,  (^  forum  Martjria fuerint 
vera  facrificia? 

2  B^ationes  pro  aifirmativa . 

3  Eleaiati  Machab^i  fortitudo  lauda' 
ta ,  tanquam  VtBima  oblata  Deo . 

4  55".  Innocentes  Martyres  yiSlima  vo- 
cati. 

5  5".  Sympborofa] ,  (3^  feptem  ejus  filit 
Martyres  Hofliee  nuncupantur, 

6  I^artyria  SanSlorum  non  funt  facri- 
cia  ex  pluribus  ratiombus  bic  rela^ 
tis  . 

7  Martyria  Sati&drum  dicipoffunt  Sa- 
erificia  in  fenfu  translato.,  i^meta- 
phorico  ;  feciiS  autem  in  fenfu  prc 
pril^,  is^  ftriBe  accepto . 

8  Sa- 


De  Sacrificio  Miflfe .  Decif.  Xl. 


4? 


S  SacrtJjciUmverUMi  is^propriumfuit 

Te/^o ,  i^  Mors  J\edemptoris  ncftri 

in  Cruce  . 
9  Sacrificium    cruentum    ^edmptoris 

in  Cruce  poteft  dici  etiam  Marty 

rium , 

CUm  in  fnperiori  Decifioneproba- 
tum  fit ,  eflTe  dc  efTentia  Sacrificii, 
ut  Vidima,  feu  Hoftia  Oblata  tranf- 
mutetur,  vel  per  internecionem ,  vel 
quamcumque  aliam  deftrudionerrL^  ; 
cumqueSani^i  Martyresoccifi  ,  &  ne- 

cati  fuerint  inodiumfidei;  dubitare » 

contingit,  An  eorum  Martyria  vocari 
pofllnt  Sacrificia  ?  Ec  videtur  refpon- 
dendum  affirmativ^. 

Primo,  quia  illud  eft  Sacrificium  , 
in  quo  Viftima  ma(^atur,  &occiditur 
ob  Dei  honorem  ,  in  prote(lationem_» 
ejus  Supremi  Dominii,  &  nofhaKfub- 
jeQionis  eidem  Deo,Audori,  &  Do- 
mino  omnium  rerum,  acetiamnoftr? 
vitae  .  Sed  Sandi  Martyres  paff!  funt 
fe  occidi  ,  &  interimi  ob  Dei  hono- 
rem,  &  gloriam  ;  proreftantes  ,  fc_^ 
colleadorare  IdoJa  fa!fa;  fedrecogno- 
fcere  folum  Deum  verum  ;  cui  foli 
cuitus,  &  adoratio  debetur  ;  &obcu- 
jus  gloriam  propriam  vitam  tradide- 
riint  ;  confitentes  Deum  efle  eoruna_» 
principium  ,  &  finem ;  ac  Audorem 
fuae  vitae.  Ergo  eorum  paffiones  ,  & 
Martyria  vere  fuerunt  Sacrificia. 

Secund6;  &hoc  confirmari  poflevi- 
detur  audoritate  S.  Gregorii  Nazian- 
zeni  ;  qui  commendans  fortitudinem 
EleazariMachabfi  eligentispotiusmo- 
ri,  quam  carnem  porcinam  manduca- 
re  ,  uthzhtmx  x.Machab.  6.  italoqui- 
tUT  de  illo  Orat.  20.  de  Machah^is  .  Is 
'vir ,  i^  Sacerdos ,  i<^  fenex  ,  cams  ca- 
pillis  ^  canus  iy<  prudentia\  priusquidem 
pro  populo  facrificchat ,  {^  orahat :  nunc 
autem  femetipfum  Hofliam  cbtulit  Deoper- 
fe&ifflmam  ad  totius  populi  expiationem . 
Quid  clarius  fcribi  poteft?  fedulterius 
it^  profequitur  de  aliis  feptem  Fratri- 
bus  Machabfis  juffu  Antiochi  Rcgis 
occifis,  quia  Jegem  Dei  tranfgredi  no- 
luerunt.  ObtuUtautem^  i^jiUo$[eptem-i 


fuds  fruBus  difciplwdey  hoJ!iamviventem; 
fanSlam.,  beneplacitam  Dco  ^  omni  Legali 
Sacnficio  fplendidiorem  ,  ijr  fuperiorem. 
Erso  fecundum  dodrinam  S.  Grego- 
rii  Nazianzeni,omnium  Theologorum 
Principis;  Martyria  ,  &  paffiones  San- 
ilorumfunt  Sacrificia. 

Tertio  confirmatur  exBreviarioRo- 
manoin  feftoSS.Innocentium  ;inquo- 
rum  hymno  ad  laudes  fic  de  eis  canit 
Ecclefia : 

Vos  prima  Chrfii  ViBima^ 
Crex  inimolatorum  tener^ 
^ram  fub  ipfam  fimpUces 
Talma ,  i^  coronis  luditis. 
In  quibus  verbis  fit  expreffa  mentio 
Vidimarum,  Immolationis,  &  Alta- 
ris  .  Sed  ubi  eft  Viflima ,  &  ejus  im- 
molatiofuper  AIrare,eft  Sacrificium. 
Ergo  San^Torum  Martyriafunt  Sacri- 
ficia  . 

Quarto  his  addi  polfunt,  quae  rect- 
tantur  in  eodem  Breviario  die  i^.Julii 
in  feflo  SS.  Symphorofas  ,  &  feptem 
eorum  filiorum  Martyrum,  videlicet; 
poft  relara  eorum  tormenta  ,  &  mor- 
tem  in  odium  fidei  ;  fubduntur  haec 
verba:  Ita  oBoBcflice Deogratijfimee  funt 
inw^olata  .  Sed  immolare  Hoftias  Deo 
eft  facrificium  facere  .  Ergo  mortes 
Martyrum  funt  facrificia. 

Pro  contraria  aurem  negativa  opi- 
nione  fequenres  rationes  ex  sravifli- 
mis  Theologisdecerpta?  probanr,Mar- 
tyria  Sandorum  dici  non  pofle  Sacri- 
ficia . 

Primo.-Quia  ad  cflentiam  Sacrificii 
requiritur  publicus  Minifter ,  ideft  Sa- 
cerdos  Jegitime  depuratus  ad  immo- 
landum  .  Lefiius  de  Jufl  ,  (0-  Jure  Ub.  2. 
cap.  28.  num.  17.  Sed  Martyruminter- 
neciones  non  fiebant  per  manum  Sa- 
cerdotis  ad  tale  opus  legitime  deputa» 
ti .  Ergo  non  erant  Sacrificia. 

Secundo;  Ut  vidimae  occifio  fit  Sa- 
crificium;  ofortet  quod  talisoccifiofit 
inflituta  per  publicamau^^oritatem  ad 
fignificandum  Dei  cultum,  &  in  pro- 
teftationem  (uprema  Dei  poteflatisin 
vitam,  &mortem.  Emin.Card.de LU' 
go  de  Sacramento  Euchar.  difp.  is-ft- 14. 

fed 


4^ 


Dc  Sacrificio  Miflfse .  Decir  XI. 


fed  talem  inflltutionetn  non  habent 
Sandorum  Martyria,  quae  immdpro- 
ceflerunc  a  fola  tvrannide  ,  &  barba- 
rie  infidelium.  Ergo  non  fuerunt  Sa- 
crificia . 

TertiA  •  ad  conficiendum  Sacrificium 
tequiritur  ,  ut  qui  Vidlimam  offert  , 
aftiv^  concurrat  ad  ejufdem  Vidims 
immolationem  .  Gonet.  d.  tom.^.  tra^. 
ix.difp.^.de  I{ehgione.  »«.15.  SedMar- 
tyres  ne  indirefle  quidem  aftivd  con- 
currebant  ad  immolationem  fuorum 
corporum;  fed  mere  paffivefuftinendo 
tantumpaffionem,  &mortem^tyran- 
no  illatam  .*  quia  cum  non  habeant 
dominium  fuae  vitae  ,  non  poffunt  il- 
lam  a£liv^  deftruere  ;  fed  tantum  il- 
Jius  dertruftionem  pati  .  Ergo  eorum 
Martyria  non  poffunt  dici  vera  Sacri- 
fitia  . 

Nec  turbat,  fi  dicatur,  prure^San- 
^os  comparuiffe  coram  tyrannis  ,  ut 
occiderenturj  immo  mnltos  fe  ultro 
iojeciffe  in  tormenra  ;  nam  refponde- 
tur,  ex  fpeciali  inftindlu  SpiritbsSan- 
fti  eos  tunc  fecifTe;  quo  ceffante,  non 
funt  commendabiles  ,  fed  reprehenfi- 
biles;  ut4ocet.  Emin.Card.  de Laurtea 
in  ^^.fetit.part.  2.  tom.  5.  de  Martyriodifp. 
xo.r3um.x90.  isr^  num.  241.  ubi  plura__» 
exempla . 

Quarto  accedit,  &:ha2Cratio*,  quod 
ad  effeniiam  Sacrificii  requiritur  ,  ut 
fiat  hoftiae  immolatio  pro  falutetotius 
populi .  Idem  Emin.  Ccird.  de  LaiiY<€a  in 
traB.  de  Incarnatione  difp.  11.  num.  32. 
Sed  Martyrespatieban^tur;  proeorum 
particulari  falute;  non  pro  totius  po- 
puH  .  Ergo  eorum  palfiones  nonerant 
facrificia . 

Neque  obf^at  dodrina  S,  Gregorii 
Nazianzeni  loco  fupracit.  dum  ait  . 
Eleazarum  obtulilfe  femetipCum  Ho- 
fiiam  ad  totius  populi  expiationem  ; 
quia  manifeftum  eft,  non  loquideex- 
piatione  ex  meritis  ejufdem  Eleazari, 
fed  exejusexemplo,  quopopuluscon- 
fortabatur  in  obfervantia  Divince  Le- 
gis  etiam  cum  propriae  vitae  diferimi- 
ne. 
Solvicur  praefensquaediocumdidin- 


ftione  .  Nam  vel  facrificlum  fumitur  7 
infenfu  translato,  methaphorico,  aut 
per  allegoriam,  ut  docuimus  fupra  in 
Decif  2.  Et  Martvria  poffunt  dici  Sa- 
crificia;  ipfique  Martyres  hoftias  appel- 
lantur,  acvidimae,  utfupra  in  argu- 
mentis  pro  prima  opinione;  &  inhoc 
fenfu  loquitur  Spiritus  Sanilus  Sap. 
cap-i-  nujn.6.  dicens  deillis;  Tanquam 
aurum  in  fornace  probavit  illos ;  (^  i^uafi 
holocaudi  hofiiam  accepit  tllos  .  Vel  Sa- 
crificium  accipitur  in  fenfu  proprie,& 
flridl^  accepto,  quod  h.  nobis  eft  defi- 
nitum  Z^f-f;/. 4.  &fecundum  hancac- 
ceptionemMartyj-ia  hon  funt  facrificia 
ex  rationibus  fupra  in  fecundaopioio- 
ne confideratis  :  &  de  iifdem  plene  agit 
Emin.  Card.  Bellarmin.  Hb.  i .  De  M/ffa 
cap.  5.  per  totum. 

Exquibus  poftea  colHgere  licetPaf- 
fionem,  &  Mortem  Redemptoris  No-  g 
ftri  JefuChriftiinCrucefuiffe  vere,  & 
proprieSacrificium  j  fiquiuem  ineaha- 
bentur  omnes  quatuor  conditiones  ex 
Theologorum  dpdrina  fupra  confide- 
ratae  ;  ut  demonflratii^m  Card.  Bellarm. 
d.  cap.  3.  Primo  enim  Chriflu^  Domi- 
nus  erat  Sacerdos  ab  a;terno  Patre  de- 
fiinatus  ad  illud  facrificium  peragen- 
"dum  ,  juxta  illud  Pfal.  109.  Tu  es  Sa- 
cerdos  tn  aternum  fecundum  ordinent 
Melchifedecb.  ImmoeratSummusPon'. 
lifex,  de quo ^pojlolus  ad Hebr.  cap./^. 
num.  1 4.  Babemes  TPontificem ,  qui  pene~ 
iravitcoelos ,  ^efum  Filium  /)(?/,  (^  cap. 
^.nurn.ii.  Chrifius  afiifien}  Tontifes  fu- 
turorum  bonorum  i^c.  Et  de  hnc  nefas 
^effet  dubirare  ,  eft  enim  conclufio  de 
fide,  ut  habetur  inConcil.Trid.fefs.il. 
cap.  i .  &  tenent  SS. Patres ,  qtios  longa 
manu  cumulant  Collegium  Salwaticert. 
tom.  I  o.  de  Incarnatione  traB.  1 1 .  difp.^  r. 
§.  2-  nurri.  4.  is^  Emin.  Catd.  de  Lauraa 
eod.traB.difp.il.  art.i.  y  (^  z.  Secun- 
dd  hoc  Sacrificium  Crucis  fuit  ab  aeter- 
noPadreprasOrdinatumprofatisfatione 
injuriae  fibi  illatae  ab  Adamo;  &  ab  aliis 
hominibuscum  peccatis;  &adilludfe 
obtulit  Chriflus  Dominus  obfequens 
voluntati  patern?;  juxta  illud  f/»r//?«/ 
faBusefipro  nobis  obediens  ufque  ad  mor- 

temj 


De  Sacrificio  Miflae  Decif.  XII, 


47 


•  fjw»,  mortemaittem  Crucis .  ^dVhilipp. 
2?^  Ac  ctxeLvn  ad  Hebr .  f.8.  Etquidem 
vum  efsei  Filius ,  didicit  ex  iis  ,  qua  paf- 
/usefi  ^cledientiam  .  Tertio  quia  Chri- 
flus   Doininus    voluntarie  obtulit   fe 

^niorti;  quam  iicet  eflfugere,  &  impe- 
dire  potuerlt  ,  tatnen  noluic  ,  juxta 
iilud  ;  Isl^emo  tollit  anlmam  meam  d  me  ; 
fedego  ponam  eam.  Joan.  ic.  Quod  la- 
tius  explicat  S.  Thom.  5.  p.q.^-j.  art.  1, 
^  2.  Et  Collegium  Salmanticen.  d.  tom. 10. 
De  Incarnatione  difp.  ?i.  dub- 1.  fub  n.y. 
Et  quarto  ChriftusDominuspafifuseft 
pro  redemptione  oamium  hominum  ; 
Et  confummatus  faBus  eft  omnibus  obtem- 
perantibus  Jtbi  caufa  falutis  tXterndS  :  ait 
Apofiolus  ad  Hebr.  tap.  5.  Kum.  5?.  Et 
Evangelifta  Joannes  inprimaeptfl.Ci.n. 
7.  Et  Saaguis  Jefu  Cbrifti  filii  ejus  emun^ 
datnosab  omni  peccato •,  i^cap.  7,.nu.i6- 
In  hoc  cognovimus  charitatem  Dei ,  quo- 
niam  tlle  animam  fuam  pto  nobis  pofuit . 
QiioJ  late  demonftrat  Emm.  Card.  de 
Lauraa  d.  tom.  de  Incarnatione  difp,  10, 
#»rr.  4.  §1.2.  ;j.(b-4- 

Utrum   autem   5"acrificium    cruen- 

$  tum,  quod  de  fe  Chrillus  obtulit  in 
Cruce,  poflit  etiam  appellari  Marty- 
rium  ,  nuilam  videtur  continere  im- 
plicantiam  ;  immo  S.Thom.  1.  i.q.  124. 
art.  i.  ad  Trimum  ,  Paffionem  Chrifti 
nominavit  Martyrium  ,  quod  continet 
in  fe  talem  excellentiam  ,  &  perieftio- 
nem  ;  qu?  adaptari  poteftetiam  Sacri- 
iicio  Crucis,  utdocet  CollegiumSalman-^ 
ticen.de  Incarnatione  d.difp-  ji.  dub.  l' 
mm.  i».  infine , 

P    E    C    I    S    I    O     X  I  I. 

ARGUMENTUM, 

Occafionc  Vcrborum,  /«  loco  ^ 
fuper  Altari  Jolemniter  ad  hoc 
deputato  ,  quse  in  dcfinitionc 
iunt  pofita  i  ag  tur  dc  Tcmpl  'S 
Dco  Sacri^;  inquibus,  &  non 
cxtra,  ofFcrcnda  funt  Sacririciaj, 
Plura  traduntur  in  matcr-a-» 
Templorum  ab  oriainc  Mundi 


ufque  ad  prijEfcns .  Etexa<5te  de- 
fcnbuur  Tabcrnaculum  Moy- 
iis,  &  Tcmplum  balomonis  , 
Didcritur  dc  facuitatc  cclc- 
brandi  in  Oratoriis  privatis  , 
&  dc  cxrincta  Kcligionc  Tem- 
plariorum. 

S  V  M  M  ^  F{^IV  M. 

i  Orare  licet  in  omni  loco ;  fed  facrifi- 

care  tar.tum  in  Loco  Sacro . 
%  TempU  Sacri  defimtio . 

3  Temp  um  pluribus  nominibus  appeJ' 
latur . 

4  Delubra  unde  di&a  ? 

5  Fana  quarefic  nominahantitr^ 

6  Tewpli  etymclogia. 

7  Domuf ,  ^  Donnnicum  cur  locetur 
Ecclefia  ?  Item  Memoria  Martyrumy 
Qratoria .,  Bcfiliae  ,  (^  Tttuli? 

8  Ecckfiae  nom  nis  fignifcatio  . 

^  Centtles  nudis  pedibus  Templa  fua 

ingrcdiehortur . 
1  o  Bebrtei  intrabant  Templum  depofitis 

calceis  ,  quod  hodie  fervant   etiam 

Turc<e . 
n  Libri  an  fuerint  confcripti  ante  di- 

luTJum  ? 
ja  ^Adam.  ^  ejus  pofieri  anantedtla- 

vium  Templa  Deo  dedicave*int  ? 
15  Mofayca  lege  durante  tria  fuerunt 

Templa  pro  Sacnficiis  ,  Tabernacu- 

lum  Moyfii ,  Templum  SalomoniSy  {jt 

Templum  Samarttanorum. 

1 4  Tabernaculum  Moyfis  quid  efset.,  quan- 
do  iy'  quomodo  faBum  ,  ijn  quanto 
tempore  duraveritl 

1 5  K/irca  Domini  cuftodiehatur  in  inte- 
riori  parte  Taber  naculi ,  di£la  Sa  ntfta 
Saniiorum.  Et  quomodoejset  fccla, 
ipfa  .4rca} 

16  ^'iltare  thimiamatis  in  quaparteTa- 
bemaculi  Mofaycl  efet  fitum? 

17  Menfa  pro  panibui  ptopcfitionis  in 
exteriori  parte  Tabernaculi  erat  . 
Item  Candeiabtum  auteum  ,  cum  lU" 
cernu. 

xS  uihars  Holocaufti  coopertum  <fre  fta-^ 


48 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.XL 


bat  exfra  Tabermculumpro  'vi^imis 

fremandis . 
ic)  Labrum  aneum  eratapud^ltarehO' 

locaufti . 
ao  Sacerdotes  hebrai  nudis  ,  (^  lotls 

pedibus   ingrediebantur   Tabernacu- 

lum  . 
11  ^Atrium  circa  Tabernaculum  Moyfis 

quid  efset  ? 
11.  ^trium  TahernacuU  an  viri^i^fx' 

mina  ingredi  pofsent  ? 
23.  Sacrificia  fua  guando  coeperint  offer- 

re  Hebrai  in  Tabemaculo  Moyfis  . 
24  ^nnis    quadringentis    ,     o^aginta 

quinque  ^  i^uravis   ufus  Tabernaoili 

Moyfis . 
1  ^  Stationes  TabernacuH  ejufdem . 
16  ^rca  Dei  recuperata  de  ThilifiinO' 

rum  mambus  ,  feryabatur  a  T)avid 

in  Jerufalem. 
zj  Tabernaculum  Moyfis  ^  ^rcay^alia 

VafaSacrafimmineme  defolationefe- 

rufalem ,  anno  Mundi  5446.  fuerunt 

abfconiita  a  viris  F{eHgiofis  ,  i^  de- 

inde  ajeremia  in  fpeluncam  occlu^ 
fa^  ubi  fteterunt  annis  16^. 
28  ^Arcaf^deris  a  Tito  Vefpafiano  an  fue- 

rit  translata  I{omam,  defolato  Tem- 
plo.,  acjerufalem'i 
25)  Templum   Salomonis  pro  facrificiis 

apertum  ^nno  Mundi  ^o?o. 

30  Templi  Salomonici  ftruBurr . 

3 1  Templum  Salomonis  non  dabat  ingref' 
fum  populo  ,  fsd  tantuni  Sacerdcti- 
bus . 

32  Templi  Salomonis  divifio  per  longi- 
tudinem ,  ^  per  altitudinem. 

35  Templi  eiufdem  pulchritudo  interior . 
54  Templum  Salomorns  qu<e^  (^  quot  con- 

tineret  in  fe  ? 
^  f  Templi  Salomonis  fabrica  quot  annis 

duraverit  ? 
^6  Templum  Salomonis  deflruBum  <J  "^a- 

buxardano  . 
37  Templi  Salomonici  fecunda  conflru- 

8io. 

38  Templi  ejufdem  fub  Herode  adifica- 
tio  tertia . 

39  Templum  Jerofolymitanum aprima  fua 
adificatione  ufque  ad  ultimum  exci, 
dium  duravit  nmos  mille  n<inaginta 


40  Samaritanorum  Templum ,  uhi^  quan» 
do ,  is^  quomodo  <edificatum  ? 

41  Templa  plunma  per  Ethnicos  Idolis 
dedicata  ,  ^91«  45. 

42  Takflmi  tria  Idola  colebant ,  BeeU 
%,ebub  ,  ^ftaroth ,  (^  Dagon. 

43  Dianam  adftitiffe  Olymptadi  partU' 
rienti  ^lexandrum  Magnumfabula- 
runt  Graci . 

44  Tantheonis  Templi  pulchritudo .  Ha- 
die  S.  Maria  I{otunda  . 

45  Sinenfes  paulo  pofl  diluvium  Templa 
xAngelis  Tutelaribus  erexerunt . 

46  Templa  in  Lege  gratieeereBa  Deo  ah 
^poflolis ,  ftatim  recepto  Sptritu  San- 
^o,  in  die  Tentecofles. 

47  Domus  Lauretana  in  "Hjxareth  fue- 
rat  confecrata  in  Ecelefiam  a  SS. 
^poftoUSf  i^  alia  in  bonorem  Dei- 
pa*iff. 

48  .Apoftoli  in  toto  orbe  ,  ubi  Evange- 
lium  pr,edicabant  ,  erigebant  De9 
Templa  ,  ^  Eccleftas  confeci  ahant . 

49  S.  Trofdoctmui primus  Epifcopus  Ta- 
dute  ,  in  ea  Templa  Deo  facravit  ^n" 
no  47.  a  Cbrifli  t^ativitate . 

50  BafiiCde  ubique  Deo  dicata  a  tempore 
Conftantini  Magni  Imperatoris . 

yr  Templorum     Chriftianorum    antiqua 

forma . 
5i  Qit^fluare  in  Ecclefia  antiquitus  non 

permifium. 

53  Miffam  celebrare  extra  Ecclefiam  a» 
clim  Iiceret  ?  quatuor  jura  confidc 
randa  funt . 

54  Honorius  T^pa  Ifl.  conceffit  Fratri- 
bus  Trtedicatoribus  ,  ac  Minoribus 
ce'ebrare  extra  Ecclefiam  in  ^ltare 
portatiU . 

55  Bonifacius  VUI.  indulfit  omnibus  Epi~ 
fcopis  celebrare  Miffam  in  omni  Iocq 
decenti  cum  .Altare  portatili. 

5<J  CoiciJ.  Trid.  Stff.zz.  in  Decret.  dq 
Celebr.  Mifl".  prohjbuit  Sacularibus, 
i^  B^gulanbus  celebrare  Miffamex- 
tra  Ecclefiam . 

^yTntlusV.  anno  \6\^.  abflulit  qui" 
bufcunque  Epifcopis  facultatem  con~ 
cedendi  licentiam  celebrand:  Mifjam 
in  Oratoriis  privatls . 

jS  Littene  S.  Congr.  Concilii  cQntinerir 


De  Sacrificio  Uiffse  Decif,XlI. 


49 


tes  diBant  prohibltionem . 

f^  "Urbanus  Vlll  renovcfuit  prohibitio- 
nem  cekbrandi  in  Oratoriis  privatis 
de  licentia  Epifcoporum  .  Trocura- 
torum  S.  Marci  VenetiarumVrivile- 
gium  pro  Oratorio  privato  ibid. 

Co  \omanus  Tontifex  tantum  concedit 
licentiam  l^obilibus  perfonis  celebra  - 
refaciendi  Mijfam  in  Oratoriis  pri- 
vatis . 

6i  Triviiegium  Honorii  III.  pro  B^gu- 
laribus  celebrandi  cum  ^ltare  porta- 
tili  extra  Eccle/iam  an  fit  revoca- 
tum? 

72  Confiitutio  poflerior  tollit  anterio- 
rem ,  etfi  de  ea  mentionem  non  fa^ 
ciat . 

6^  ^egulares  poffunt  Celebrare  Mijfam 
in  capeUis  exijientibus  intra  fua  clan- 
'  fi^a ,  fitamen  ab  Epifcopo  vijitentur  y 
iy^approbentur. 

(1  y  Mi/fa  celebrari  poteji  in  capellis  exl- 
Jientibus  in  Seminariis ,  ^  Hofpita- 
libus  de  Ucentia  Epifcopi . 

66  Epifcopi  an  hodie  pojjint  concedere 
licentiam  celebrandi  Mijfam  extra 
Ecclejiam  in  aliquo  cafu  necejfttatis^ 
^lii  affrmant  infeptem  cafibus  bic 
recenfitis .  Sedcontrarium  ejiinpra- 
xi  fervandum . 

66  Mijfam  Siccam  celebrare  non  licet  . 
Et  qua  Jit  ? 

6S  Templarii  Milites  gui  nam  fnerint  "i 
quomodo  fupprejji ,  i^  perempti  ? 
6Z  Judices  an  timere  debeant  citatio- 
nem ,  quam  de  fe  ipfis  faceret  B^us 
in  patibulo  ad  cornparendum  intra 
certum  tempus  anteTribunal  Dei  pro 
fua  caufa  difcutienda  ? 

PRaerer  ea  ,  quac  hucufque  tradita 
funt,  efife  de  ertentia  SacriScii  ; 
fcire  oportet  ,  etiam  locum  ^  ^  locum 
/cfi  injervenire  debere  i  videlicet  7>??> 
phim  ^  isri  ^4Itare:  qnamvisenim  Deus 
ubique  fit;  neque  alicujus  loci  ambl- 
tu  cultus  ejus  circumfcribi  debeat;  im- 
mo  licitum  fit  Orare  in  omni  loco  ,  & 
pias  manus  ad  Deum  levare  ,  ut  ait 
^pojiolus  I .  Thim.  2. 8.  Nam  non  locus, 
fed  afleilusj  6c  imentio  exigitur  ;  & 


jde6  Moyfes  in  medio  maris  Deunn_» 
exoravit;  Jobinfterquilinio;  Ezechias 
in  ledulo  ;  Jeremias  in  luto  ;  Jonas 
in  ventre  ceti  ;  Daniel  in  lacu  leo- 
numi  Trespueri  in  fornace;  Latroin 
cruce  ;  Petrus,  &  Paulusin  carceri- 
bus;  &  hi  omnesexauditi  k  Deofue- 
runt  ;  ut  confiderat  Cafalius  de  Vet. 
Chriji.  Sacr.  I{itib.  cap.  33.  Nihilominus 
in  Templis  praecipuo  quodam  cultu 
Deus  adoratur;  &  ad  ejus  honorem_3 
SacrificiuOT  offertur;  ut  doctt Cafalius 
ibid.  i^  Em'n.  Card.  Bona  ^er.  Liturgi" 
car.  lib.  I.  cap.  i^.num.  i.  Idcircd  (dila- 
ta  Aitarium  materia  ad  decifionem 
fequentem  )  in  prsfenti  differendum 
eft  de  Templis  ^  five  .^de  Sacra\  in__» 
qua  tantummodo  litare  Iicet;&  feptetn 
videbimus 

I  Qutd  Jit  Templum  Sacrum^  {51  quot 
nomlnibus  nuncupetur? 

2,  xAn  ante  diluvium ,  (s^  in  lege  natu- 
n<e fueriut  Tcmpla  Sacra? 

3  w^»  in  lege  fcriptay  is^  Mofayca^isfx 
qua  ? 

4,  i/^n  apud  EthnicGs  ^  i^Taganosfue~ 
rint  Templa  ? 

5  In  Uge  gratiee  y  (^  Evangelica  quan-  ■ 
do  cosperint    Templa  Deo  facrafi  , 
{5^  dedicari  ? 

6  Jin  licitum  fit  extra  Templa  Sacra 
Sacrificium  Miffa-  offerre? 

7  Qni  nam  fuerint  Milites  Templarii 
in  Ecclefia  Catholica  ,  i^n  quomodo 
effe  defierint'*. 

Quo  ad  Primum.  Templum  f/?Zo- 
cus  publicus  ,  Sacer  ,  i^  Deo  confecra-  1 
tus\  in  quo  orationes ^  is^  Sacrificia  Deo 
ojferuntur  •,  cum  enim  in  his  "onfiftat 
maximus  Dei  cultus  ;  &  Savi.ificium 
obeundum  fit  perpublicumMiniftrunj, 
ad  hoc  munus  legitim^  deputatum  , 
dedecet,  ut  tantum  Myfterium,  ''^r- 
tuit6  peragatur,  ubicunque  Sacettf5tl 
libitum  fuerit  j  fed  requiritur  Locus 
rite  confecratus  y  &  hic  vocatur  Tem- 
plum  ,  &  eft  Domus  Numini  Sacra  ; 
ad  quam  omnes  ftatis  horis  conveniunc, 
tum  ut  facrificio  interfint  ,  tillm  ut 
alias  Religionis  fundiones  fandius  & 
congruentius  in  ea  exerceant  .  Ita^ 
G  Emin* 


50 


De  Sacrificio  Miflk  Decif.  Xll. 


£mif7.  Card.  Botia  d.  lib.  i .  cnp.  1 9.  niim.  t 
Pluribus  aiuem  nominibus  haec  Sacra 
Domu5  vocaiur.  Ethnicidicebanteam 

3  I.  Delubrum  ^  diluendo  ;  quia  ant^ 
templum  conitituebant  fontes  ,  in_» 
«juibus  homines  ance  ingrefiuum  dilue- 

4  bantur,  Jta  IJtdor.  Etymol.lib.x  ^.  cap.^. 
Q.uod  adhuc  eft  in  ufu  apud  Turcas. 
Vel  .^  lignis  delibratis  ,  quaJia  erant 
fimulacra  Deorum,  ut  Idola  pofita  in 
Templis  ,  f^cjfius  in  Etymolog.  Lingv<e 
tiitina  yerb.  Delubrum  .  Ve!  a  ccnliften- 
tia  Dei  in  1  pfo  fa croloco,  utcogitavit 
Varro  apud  Mactob.  Hb.^.  cap.  4.  it?.ut 
Ijcut  locus,  In  quo  figitur  candela  di- 
cirur  candelabrum  i  ita  i!  le  io  quo  Deus 

5  confittit,  appeIlatur/)fMrww.II.Gen- 
tiles  vocabant  !uas  ades  Sacras  Fana; 
vel  d  fando,  quia  e.s  damonesexore 
Idolorum  effabantur  ;  vel  ex  verbis  , 
quae  Pontifices  litantes   proft^rcbant  -, 
vel  a  Deo  Fauno  cui  primumTempla 
funtextruftaj  ut  diflerit  Idem  yojjius 
ubi  fiipra  Verb.  Fanum.   Et  notat  ErKtn. 
Card.  de  Laurea  in  %.  fent.  tom.  2.  De 
Virtuf.bus  in  gaiere  difp.  25.  num.^^.  III. 
Pagani  eafdem  fuorum  Deorum  aedes 
6  facras  vocabant  Templa  qua(irfi??rf  am- 
pla\  in  qujbusfuasccrremonias,  &  fa- 
crificia  offerebant  .    Idem  Emin.  Card. 
de  Laur<ea  d.num^i^.  &  in  fuo  didVio- 
nario  Albericus  de  B^fate  in  Verb.Tem- 
plum.  Et  hac  tertianominationeetiam 
nos  Chriftiani  utimur  ad  innuenda  lo- 
ca  Deo  dicata  ,   quas  appellamus  Ec- 
clefias,  atque  Templa.  cap.ExmuItis 
J.q.  ?.  &  a  duabus  primis  tanquam^ 
gentilitiis  vocibus  abftinemus,  &  ea- 
rum  vice  fequentes  ufurparoos^  vide- 
licet:  IV.  £>(?w«j- nuncupatur  Ecclefia 
principalis,  ideft  Domus  orationis,  ac 
Domus  Dei.  Mola  /i^.  3.  de  Ca.^onicis 
7  cap.^.  Frances  de  Ecclef.  Cathedv.cap. 
lynum.ys-  ubi  qaod  fic  vocavit  Jacob 
locum,  inquoffdlficavit  AltareG^wf/: 
37.  V.  AppelIabaturZ)(7w/«/V«w  abipfo 
omnium    Domino  ;     quemadmodum 
GrjEci   Ecclefiam  dicebant  Kyriacam  . 
VI.    Vocabantur     Ecclefise    Memoria 
Martyriim .,1^  Maytyria\  quia  erigeban- 
lur  \n  memoria  Martyruro  ,    vel  ubi 


Martyrura  corpora  ,  &  reliquiae  repo» 
nebantur.  VII.  Oratona  ^  i3r>  Bafiltc^y 
hae.fi  in  forma  auguftiori ,  &  ampliorii 
illas  fi  in  minus  ampla  condebantur  , 
VlII.  Tituli etiam  Tempjadenomtna- 
bantur,  ut  apud  Analbfium  in  Mar- 
cello  Papa  .   Hic    vigmtiquinque  Titulos 
(ideft  Templa  i  in^V^be  l^manaconJlitu:t 
piopter  Eaptvman  .^  (^  Vcsnitentiam^iyt 
propter  Martyrum  fepu  turas  ^  Hl  apud 
Prudentinm  Hm».  xz.deCoronis-.Varte 
alia  Tituhm  Taui  via  jervat  Hofiietijts ^ 
De  quibus  c  n  nibusnon  enclaturiste- 
Ilimnnia   cumulat  ex  fcriptis  Sandlo- 
rum  Patrrm  f.min.  Card.Ecna  d.lib.  i. 
CiTp  i<)^num.^    IX.  TH.ndem  Templum  S 
appeliati.r   Ecclej.a  ;    qua  vox  fignifi- 
cans  adunationem  populi,  juxtacom- 
munem  fermonem  aC'  ipitur  pro  loco, 
inquoChiittianiconveniuntadcuItum 
Diviniim  exercendum. .  Magr.  in  Hie- 
rolexic.  Verb  Ecciejia  ubi  alias  denonii- 
nationes  colligit.  &  inVcib.  Templumy 
ubi    obfervat    gentiles    pcdibus    nudis 
Templa  folifosfuifTe  intrare  ,aquibus  5? 
idaccepitMoylVs,  ideoque  Judasi  non 
adibant  Templum  induti  pedescalceis 
examinatorum  animantium  pellecon-      % 
fedis;  reputabantenim  hocimmundi-  iq; 
tias  genus.  S.  CyniL^diexandr.  lib.  1.  de 
^dorat.  Quem  ritumcbfervantetiaai 
hodie  Mahometani . 

Quoad  Secundumjn  quoquaEritur, 
.An  ante  diluvium^  is^inlege  naturtejue-^ 
rintTempIa  Sacra}  Refpondendum  vi-      ;i| 
detur  Affirmativ^  ;    licct  enim  non_j      ^ 
habeamus  libros ,  qui  confcripti  fint  an- 
te  Jiluvium  ,  exquibus  hujus  aflertio- 
nis  teftimonium  pofiTirous  deducere  ; 
&  quatenus  etiam  fctipti  fuerir.t  ;  ut--i  i 
conatur  probare  ^ihannJ.Kircherius  in 
KArca  l^oetica  hb.  ^.cap  6.  ubiqufdam 
fragmenta  ex  antiquiifimis  fcriptori- 
bus  excribit,  tamen  in  ipfis  nullaha- 
beatwr  mentio  de  Templis  Deo  dica- 
tis  ;   nihilo.Tiinus  non   eft  verifimile  , 
Adamum  ,  ejufque  filios,  &  defcen- 
denres  defecifle    in  hac  parte   Di^ini 
cultus;  fuaque  facrificia  iemper  aper- 
tocoelo,  &  in  agris  immolalfe;  hoc  xi 
enira  nimis  repugnat  naturali  ratio 


DcSacrificioMiflfe.  DeciH  XlL 


51 


ni;  quahominesremperfibi  fuaferunt, 

J£des  facras,  &  Templa  Deo  dicare, 

&  confecrare;  quodnon  latuit  Arifto- 

telem  Voliticvr.  lib.j.  cap.  12.  ubi  Ma- 

giftratus&  Principes  monet ,  asdes  Deo- 

rum  inlocis  confpicuis  conftruftasha- 

bere;  &  de  hac  re  Tlutarchus  adverf, 

Colot.  it^  fcribtt :  Si  terras  obeas,  inve- 

nire  poffts  'Vrbes  muris ,  Litteris  >  B^gi- 

huSy  Domibus  ,  opibus  mimifmate  caren- 

tes ;  'Urhem  Templis  ,  Diifque  caremem 

nemo  ujpiam  vidit .  Q.iiocirca  tot  ,  & 

tantos  pios  viros,  qui  vixeruntin  pri- 

ma  astate  mundi  ;  &  eximio  zelo  Di- 

vinum  cultum  funt  profefTi   in  preci- 

cibus,  &  facrificiis;  credibile  non  eft; 

negle^o  rationis  lumine  ,   Templa_j 

Deo  non  erexiffe  ,  &  confecraffe^qua- 

re  hanc  opinionfmamplexus  Eminent. 

Card.  de  Lauraa  d.  tom.  z.)n\.  fent.difp. 

I  f .  num.  55.  ita  de    illa   teftatus  e^  , 

*Vfus  Teirpl:  ab  initio  mundi  effe  debuit , 

^uta  ex  tuuc  cosperunt  Sacrifjcta  ^belis, 

(Jy<  Cain  ;  idebque  in  lcco  peculiariter  ad 

hoc  deputato  .  feri  oportuit .  Et  cum  a 

principio  Mundi  ufque  ad  legem  fcnptam 

ftierint  Sacerdotesveu  Dei\  immdVrimo- 

geniti  omnes ,  ut  alias  dixi ,  erant  Sacer. 

dotes\  -fiebantque  Sacuficia  ,  tit  fpeciali- 

ter  de  Melchifedech  legitur  Cen.  14.  19. 

gui  erat  Sacerdos  Dei  .AltiJJtmi ;  oportuit 

Jocum  aJiquem  Deo  facratum  adejje  ,  in 

^tio  fieri  poffent .  Huic  opirioni  favet 

etiam  Sahan.    in    Epitome  ad   .Annum 

Mundi  22t8.  num.\i.    ubi  examinans 

id ,  quod  babetur  Cenef.  25.  27.  Jacoh 

autem  vir  fimplex  habitabat  in  Taberna- 

culis  .  Quaerens  qua:nam  effent  illa_» 

Tabernacula;  itafcribit.  ExifiimoegOj 

h)c  Tabernacula  ^iumero  multitudinis  ufur- 

pata  tria  illa  comprebendere  ,  domumpri- 

vatam,  domum  doRrin^ ,  ^  EcclefiamJSa- 

cram  Oratiovi  defiinatam . 

Quoad  Tertium  Si  quaerimusquf, 
&  quot  Templa  Deo  dicata  fuerint 
tempore  legis  fcriptae  ,  feu  Mofaycae? 
Sciendum  efl  ,  ea  lege  durante  ,  tria 
fuiflfe  diverfa  Templa  proDivino  cul- 
tu  exercendo,  &  Hoftiis  immolandis, 
videlicet  Tabernaculum  Moyfls,Tem- 
plum   Salomonis  ,  &  Templum  Sa- 


raaritanorum,  de  quibus  qua  majori 
potero  brevitate,  quae  magis  digna_#. 
funtfcitu,  hic  referam. 

Tabernaculum  erat  Templum  por- 
tsiile  ex  ligneis  tabulis  fabricatum,& 
cortinis  quatuor  tedum,  quodfibifie-  14 
ri  Dominus  praecepit,  ut  in  eotribue- 
retur  Divinas  fuae  Majeftati  fpecialls 
cultus  ;  &  quod  effet  portatile  ;  ut 
ubicumque  populus  effet  ,  fivi  In  de- 
ferto,  fiveincivitatibusilli  tradendis, 
vel  in  terra  PromifiTioniseidemconce- 
denda,haberet  (iatim  fpecialem  locum, 
ubi  coleret  Deum  .  Talis  autem  erac 
firuftura  TabernacuH.  Vigintitabul» 
lignaee  efficiebantlatus,  five  parietemt' 
auftralem;  viginti  aliae  latus  feptem- 
trionale;  occidentalem  autem  Taber- 
naculi  parietem  0(I^o  claudebant;pars 
vero  orientalis  patebat ,  &  velo  tan- 
tum  tegebatur  .  Singulae  tabulae  lon- 
gitudinem  ,  feu  altitudinem  decem 
cubitorum,  latitudinero  cubiti  unius, 
&  dimidii  habebant;  crafijtudinemdi- 
gitorum  quatuor  .  Copulabantur  au- 
tem  hffi  tabulaeperincraftaturas  ,  per 
quasunain  alteram  infigebatur,illique 
adhasrebat.  Stabant  innixa?bafibusar- 
genteis  ;  &  unaquaeque  tabula  habe- 
bat  duas  bafes  ,  eafque  infixas  terrac 
m  totum  Tabernaculum  ,  quod  exil- 
lis  conftabat,  firmumatque  immobile 
confifteret . 

Igitur  Tabernaculum  erat  longitu- 
dinis  triginta  cubitorum  ;  decem  alti- 
tudinis  ,  &  decem  latitudinis  ,  quia 
dua:  tabulae  laterales  ex  illis  odo  in_.* 
occidentalem  plagam  erant  ex  medio 
cubito  Cedx,  ut  ex  Jofepho  oftendunt 
Barradas  in  Itinerario  Fi/ia  um  Ijrael.  lib. 
^.  cap.  4.  tium.  6.  ,  &  Tomiell.  ad  ^An- 
num  Mundi  2^44.  num.60.  Laminaeau- 
reae  cooperiebant  intus  ,  &  extra  om- 
nes  prasdiftas  tabulas  fed>as  ex  lignls 
Sethim,  quae  erant  lisna  imputrlbilia. 
Operimentum  vero  Tabernaculi  erat 
quadruplex.  Primum  de  cortinisquai 
tuor  colorum  ,  fcilicet  Byflfo  retorta, 
Hyacinrho,  Purpura,  &  Coccobistin- 
(Xo .  Secundum  operimentum  erant 
Saga  cilicina  fada  de  pilis  caprarura. 
G    z       Ter- 


5^ 


De  Sacrificio  Miffe.  Decif.  XII. 


Tertium  erat  de  pellibus  arietum  r«- 
bricatis,  quod  operiebat  teilum  Ta- 
bernaculi.  Quartum  erat  de  pellibus 
Hyacinthinis,  quas  cum  funibus  ,  & 
paxilliserant  fortiter  affixa  terrae  ,  ne 
a  ventis  &  imbribusmoverentur.  Ve- 
dibus  etiam  pluribus  ipfct  cabuiscol- 
ligabantur. 

Dividebatur  longitudo  TabernacuH 
in  duas  partes,  indomum  interiorem, 
quas  dicitur  San8a  Sanilvyum  i  &  erac 
quadrata  ,  decem  cubitorum  iongitudi- 
nis,  latitudinis  ,  &  altitudinis  ,•  &  in 
domum  exteriorem  quae  dicebatur  San  - 
Ha  ;  viginti  cubitorum  longitudinis  , 
decem  latitudinis  ,  &  totidem  altitu- 
dinis;  &  utraque  parsfeparabatur  Ve- 
lo  de  hyacintho, &  purpura,  coccoque 
bis  tinfto  ,  &  byflToretorta  ,epcre  plu- 
mario,  &  pulchra  varietate  contexto, 
quod  ante  SanBa  San^orum  appende- 
l^atur  in  quatuor  columnis  ex  Lignis 
Sethim  fabricatis,  &  deauratis.  Introi- 
tus  vero  Tabernaculi  erat  apertus  ; 
fed  coopertusalio  veioconfimili ,  quod 
nominabatur  Tentoriuw  \  quinque  co- 
lumnis  aureatis  appenfum. 

In  SanBa  Santicrum ^  ideft  in  inte- 
riori  parte  Tabernaculi,erat  Arca  Do- 

15  mini ,  quafi  fcrinium  fine  pedibus  de 
Jignis  fethim  ,  veftita  laminisaureisfo- 
ris,  &intus,  longa  duos  cubitos  ,  & 
dimidium;  lata  unum  cum  dimidio  ; 
&  alta  cubitum  unum,  &  femillum; 
&  in  Arca  repofitce  erant  Tabulce  le- 
gis,  Virga  Aaron  ,  &  Manna;  fuper 
Arca  ver6  erat  Ty^pltiatoi ium  t^u^^ltm 
longitudinis,  &  latitudinis,  tanq.uam 
operculum  ArcaB;cotuor<  deauro  mun- 
diffimo;  &  in  eo  duo  Chcrubimpari- 
ter  ex  auro  tegentes  alis  fuis  ipfum 

16  Propitiatorium .  Utrum  auteminhac 
interiori  parte  ,  &  in  Sahdla  Sando- 
rum  effetetiam  Altare  Tbymiamatis, 
vel  effet  extra  veiumin  altera  parte, 
quae  dicebatur  SanBa  ?  Eftcontrover- 
fia  grandis  inter  fcriptores  facros  , 
quorum  plurimi  pro  una  opinione^j 
liant ,  &  plurimi  pro  aiia  ,  quos  Le- 
Ctox  videre  poteric  apud  Torniell  ad 
>Annum  ^und.  2544.  vumer,  66.  >  i^ 


6j-  qui  {vi^  de  hac  quseflione  agle. 

In  parte  exteriori  ejufdem  Tabef- 
naculi,  quae  dicebatur  SanBa  ,  flabat 
Menfa  longitudinisduorumcubitorum, 
&  latitudinis  unius,  circumdata  lami 
na  aurea  ;  &  in  ea  ponebantur  panes 
propofjtionis  i  &  vafa  aurea  ,  continen- 
tia  incenfum  ,  &  alia  proSacrificiis  , 
ac  Thuribulum  pariter  ex  auro  confe- 
<ftum  .  Item  in  hac  parte  erat  Cande- 
labrum  fa<ftum  per  malleationem  de 
auro  puriiTimo  ,  pondt-ris  centum  vi- 
ginti  librarum  ;  cum  tribus  pedibus  ; 
hafVile  autem  ,  feu  flipes  procedebat 
direde  in  altum,  &  ex  eoegredieban- 
tur  fexcalami,  tendentesfurfumobli- 
que  ,  &  in  quocumque  calamo  qua- 
tuor  fcyphi  figuris  elaboraii  ;  &  ibi- 
dem  feptem  lucerna;ardentes  cum  futs 
emuncloriis  parirer  aureis. 

Tandem  extra  Tabernaculum  erat 
aliud  Altare  de  lignisSethim  opertum 
are  ,  quinque  cubitorum  per  longitu- 
dinem  ,  &  latitudinem  ,  altum  verd 
cubitis  tribus;  &  dicebatur  t^//<T>-^  jF7i/- 
locaufli.^  in  quo  Vidima-cremabantur, 
&  non  erat  intra  Tabernaculum  ,  fed 
extra  tiim  ob  munditiam  San£tuarii  , 
tum  neCortinaeinfiammarentur ,  dum 
animalia,  &  Hoffiaeardebant.  Etnon 
longe  ab  Altari  prater  alia  vafa  ,  & 
inftrumenta  pro  facrificiiserat Labrum 
aeneum,  hoc  eff  lavarumex  asre  fabri-» 
catumin  modum  conchs,  bafi  fufful- 
tum,quo  continebaturaqua  ad  abluen- 
dasmanus,  pedefqueSacerdotuDM  nu- 
dis  enim  ,  &  lctis  pedibus  Sacerdotes 
Tabernaculum  ingrediebantur  ,  &  in 
atrio  minif^rabant. 

Sed  praeter  Altare  conftru£tum  erat 
A.trium  ,  quo  circundabatur  totum_* 
Tabernaculum  ,  eratque  Atrium  ip- 
fum  quacdam  piatea  magna  fubaperto 
C?lo,  habens  centum  cubitos  in  ion- 
girudine,  &  quinquaginta  in  latitudi- 
ne»  &  ipfa  platea  erat  claufacolum- 
nis  ,  in  quibus  pendebant  cortinae  de 
byno  retortae  ufque  ad  terram  ,  ubi 
cum  paxillis  &    funibus  figebantur  , 

ne  h.  ventis  moverenrur      In  laterc » 

Aquilonari  eranc  viginti  columnae,  & 

toti- 


De  Sacrificio  Miflje  Decif  XTl. 


53 


totldem  in  Auflrali.  In  larere  verooc- 
cidentali  decem  ;  &  tot  in  orientali  i 
unde  in  totum  erant  fexaginta  coluni- 
nae  de  are,  &  omnes  veftitae  laminis, 
&caeiaturis  argenteis,  quse  circumda- 
bant  columnasin  modumflofculorum. 
Similiter  capiteila  columnarum  erant 
tota  argentea  ;  bafes  autem  a^nea? .  Cor- 
tinae  eranc  fada?  ciim  acu  reticulato 
opere  ;  ita  quod  vulgus  manens  extra 
atrium  poterat  viderefacrificia,&  obla- 
tiones  ,  quas  fiebant  in  Altari  Holo- 
cauliorum  per  SacerJotes  . 

Sed  ,  an  ffminis  ,  &  viris  ,  praster 
^^  Levitas,  licuerit  ingredi  inatrium  Ta- 
bernaculi  ?  Non  eft  expofitorum  concors 
opinio  ;  affirmat  S.  Thom.  i.  2.  ^u-ici. 
art.^.ad  6.  nam  David ajebat .  Lavcf 
ho  inter  imocenies  manus  meas\  is^  cir- 
ciirjdabo  ^ltarg  tuum  Domine  Tfal.i^. 
Nec  non:  Circuivi  ^  (^  immolavi  in  ta- 
hernaculo  ejus  Hoftiam  vociferationis  . 
T*/<t/.i6.  Alii  negant ,  quiajubebat  Do- 
minus,  Hoftiam  ofTerriad  Qflium  Taher- 
tjaculi  .  Levit.i.  Caecerum  concordari 
polTunt  hse  opiniones  dicendo  ,  quod 
quiofiferebant  hoftias,  poterant  Atrium 
ingredi  ,  &  accedere  ufque  ad  Altare; 
alii  vero  non  offerentes  ftabant  extra 
Atrium^  in  quo  regulariter  moraban- 
tur  Levitas,  &  Sacerdotes  ,  Ita  Barra- 
dasd.  llb.ycap.').  nurti.^.  exirtentea  lon- 
ge  populari  multitudine  ob  reveren- 
tiam  Tabernaculi . 

Haec  itaque  in  fumma  erat  {lru£lu- 
ra  Tabernaculi  f^deris  ,  omifllspluri- 
bus  aliis  ornamentis,  brevitatiscaufa; 
ac  dubiis ,  &  quasfiionibus  fpedantibus 
ad  ipfum  Tabernaculum  ,  de  quibus 
curiofi  poterunt  fe  inftrnere  apud  Ly- 
ran.  ^bulenf.  Cornel.  a  Lapide  &  alios 
Interpretes  Scripturae  Sacrae;  quos  cu- 
mulant  Tomielt.  (^  Sahan.  ad  yjnnos 
Mundi  2f44.  ubi  fuse  de  hocTaberna- 
culo  traQant;  &  novifTime  Tetr  Tau- 
lus  Tonticellus .  I^efiex.litteral.  inTenta- 
teucbum  Moyjis  cap.r^.  Kjilex.  1S8.  isr^ 
feqq.  nec  non  Barradas  in  Itinerario  Fi- 
liorum  Ifrael  lib.  5.  per  totum.^  ubide__, 
Oblato  auro,  &  argento  per  Ifraelitas 
ad  fabricandum  di(Clum  Tabernacu- 


lum  :  &   de  ejus  myfiica   {Ignificatio- 
ne  . 

Igitur  AnnoacreationeMundi2544. 
cum  a  Deo  fuiifet  ordinata  (Irudura 
didi  Tabernaculi  fcederis,  exiftentibus 
tunc  temporis  Ifraelitis  in  deferto  poft 
egrefTum  ab  Egypto ,  &  tranfitum  ma- 
ris  rubri  5  fpatiofefe  fex  menfium^fe- 
ledis  artificibus  firudura  ipfa  comple- 
tafuit,  ^  ut  legitur  in  Exod.  cap.ult. 
menfe  primo  anni  fequentis  (  qui 
erat  2^45.)  iufiu  Domini  peradiacon-  25 
fecratione  Tabernaculi,  Alcarium,& 
Sacerdotum  ,  c^perunt  hebraei  facrificia 
fua  offerre  ,  &  Vidimas  immolare  in 
hoc  Templo  portatili,  ideftinhocTa- 
bernaculo  ;  in  quo  vifibiliter  apparuic 
gloria  Domini  multis  diebus  per  illa- 
pfum  lucidasnubis,  &  fplendorisignis, 
ut  \t^\x.wi  Exod.d.cap.ult.  Et  adeofibi 
E)om.inus  complacuit  in  6.\(Xo  Taber- 
naculo  honorari  ,  C^cfibicultum  latriffl 
exhiberi,  ut  non  permiferit,  inmanus 
hoftium  illud  unquam  pervenire",  & 
concefferit  in  ipfo  fibi  facrificia  offerri 
per  annos  quadringentos  ,  odluaginta 
quinque;  ideft  ufquasad  annum  Mun- 
di  go^o.  in  quo fabricato ,  dedicatoque  ^4 
Templo  Salomonis  in  Jerufalem  ,  di- 
vinus  cultus  ,  libamina  ,  &  facrificia 
translata  fuere  de  Tabevnaculo  ad  di- 
(Clum  Templum  ;  ur  teftirrionio  Scri- 
pturasfacrs,  &  Dodlorum  norant7£ir- 
niell.  is^  Salianus  in  ^nnahb.  Tedam.  Fe- 
ter.  ad  d.   ^nniim  Mundi  3030. 

Cocludamushujusambulantis  Tem- 
pli  narrationem  ,  notando  ejus  fiatio- 
nes,  &  diverfitatem  locorum ,  inquf- 
bus  fuit  ered^um.  Prim6  namque  fuit  , 
ertr(f^um  in  defertoannistrigintanovem; 
modohuc,  modoilluc,  prout  populus 
movebatcaflra  fua  ,  d(  iter  agebar,mu- 
tando  manfiones;  ut  exprefs^  advertit 
Salian.  ad  ^nKum  2550.  r7/fw?.8  Secundo 
cum  Hebraei  tranfifTent  Jordanem  ficco 
pede,  Arcam  deTiibernacuIoedudam 
portantes,  ut  haheturjorue cap.i-  tran- 
flLilerunt  fecum  etiam  Tabernaculum; 
illud  figentesj  &:erigentes  InGalgalis, 
ubi  fex  annos  permanfit ,  vt  notat  idem 
Salianv.d.^Ann.  zsgo-  w.8.  Tertio  d^^ 

Gd- 


54 


De  Sacrificio  Mlflb.  Decif.  Xlf. 


zS 


Galgalis  translatum  fuit  h  Jofue  Ta- 
ben  aculum  ,  ere£lumque,  acfixumin 
Silo;  (\U3s  erat  Urbs  afllgnara  in  for- 
tem  Tribu  Ephraim  in  divifione  terrg 
promirtionis ,  cs:  parum  di(bbat  h  Be- 
thel,  &  Sichimam  ,  ut  habetury«<^/>. 
cap.ult.mm.is).  In  Siloautem  perman- 
fit  Tabernaculum  annisrrecentis  quin- 
quaginta,  ideft  ufque  ad  morremHe- 
Ji  Summi  Sacerdotisi  ut  teftantur  Sa- 
lian.d-Ky/nn.Mundi  i^go.  num.H.  iyTof' 
niell.^Amo  2.591-  Qj.iart6:  AnnoMun- 
6\  i5?40.  Tabernaculum  edudum  de 
Silo  pofitum  fuit  in  Civitate  Nobe  ; 
ram  tunc  temporis  Philiftiimc^perant 
Arcam  Domini;  quarelfraelitaetimen- 
tes  ne  caperent  etiam  Tabernaculum, 
deduxerunt  illud  in  Nobem  Civitatem 
remotiorem  ,  &  fecunorem  ;  &  hasc 
cftUrbs  ,  ad  quam  acceflTit  Dayid  fu- 
girivus  ob  perfecutionem  Saulis  ,  & 
habuit  ab  Abimeiech  Sacerdote  panes 
propofitionis  ad  vefcendum  ,  utlegirur 
I.  B^eg.i\.6.  Et  dicebatur  UrbsSacer- 
dotalis  ob  magnum  numerum  Sacer- 
dotum  ,  qui  multiplicium  Sacrificio- 
rum  caufa  ,  qu»  ob  exiftentiam  Ta- 
bernaculi  ibi  fiebant,  in  ea  moraban- 
tur;  ut  dii^erautTorviell  d. .^nno Mun~ 
di  i94'  .  num.6  ac^nno  Mundi  2974.  n. 
4.  (J51  Salian.  ad  .^nnum  Mundi  2941.  n. 
is.^l-  Quinto:  Verum  quia  Nobede- 
ftruda  fuit  aSaule,  ex  eatranfporta- 
tum  fuit  Tabernaculum  in  Gabaon  ; 
&  ibi  ftetit  rototempore,  quo  regna* 
vit  David  Rex,  ^tsi  Arcam  Dei  recu- 
peratam  k  Philiftiim  ipfe  teneretfum- 
ma  cum  veneratione  in  Jerufalem-.  . 
Tabernaculum  denique  translatum 
fuit  ^  Salomone  (prsviisSacrificiisho- 
ftiarum  mille  ut  habeturz.  Taralipcm. 
j.f^erf.^.^  /><7^  )in  Templum  k  fefa- 
bricatum,  8c  Deo  dedicatum  in  Jeru- 
falem  Anno  Mundi  50^0. quod  pariter 
ibid.  obfervant  Tomiell.  i^r  Sa/ian.  ad- 
dentes  fuiffe  pofita  in  Templo  Alta- 
ria,  Menfam  propofitionis,  Candela- 
brum,  Arcam  ,  8c  alia  Vafa  Sacra  ; 
non  ^utem  totam  Tabernaculi  firu£lu- 
ram;  quae  in  aliquo  cubili  templi  au- 
tumant  repofitam.  Sexto:  AnnoMun- 


di  544<^-  imminente  defolatione  Jeru* 
falem  ,  quam  Chaldasi  obfidebant  ,  17 
Tabernaculum,  Arca,  &aIiaVanEL_» 
Sacra  k  religiofis  viris  abfcondita  fue- 
re  fubtus  terram;  faftaque  Urbis,  & 
Templi  defolatione  ;  Jeremias  libera- 
tus  k  carcere  anno  fequenti  ^^^^.tran- 
ftulit  e  ruinis  prasdidum  Tabernacu- 
lum,  Arcam,  6c  Vafa  Sacra ,  &  in- 
clufit  in  fpeluncam  Montis  Nebo  , 
eamquas  bend  occlufit;  vaticinans  ,ea 
non  amplius  reperienda,nifi  rasedifica- 
to  Templo  ,  ac  Civitate  ;  ut  legitur 
a.  Machab.cap.i.yerf.^.  &notatadfu- 
pradi^os  annos  Torniell\  iy^  Salian.  Septi- 
mo.  TandemannoMundi  3610;  hebr^is 
pofiliminio  Jerufalem  reverfis;  &  an- 
nuente  Cyro  Perfarum  Rege  ;  cum 
effetraeedificatum  Templum;  ^  Nehe- 
mia  ignemSacrum,  Tabernaculum  , 
Arcam  foederis  ,  aliaquae  ad  cultum 
Divinum  fpedantia  fuilfe  reperta_»  , 
ubi  Jeremias  jam  annos  ctntum  fexa- 
ginta  tre  fanteabfconderat;  eaqueom- 
nia  denud  intuiiffe  in  Teniplo  ,  con- 
cors  eft  fere  omnium  facrorum  Inter- 
pretum  traditio;  ut  videreefi  apud^rf- 
lian.in  .yJnnalib.  ^nn.  Mund.^60^.  num. 
8f.  &  in  Epitome  eod,  .^nnonum.zo.  ncc 
non  apud  Torniell.  ^nno  Mundi  3610. 
»«.14.  {^15.  qui  confutatafferentesAr. 
cam  foederis,  &  Tabernaculumadhuc 
remanere  abfcondita  ubi  a  Jeremia__» 
fuere  collocata  ;  neque  ,  nifi  in  fine 
Mundi  ,  invenienda  e(Te  .  An  vero 
Tabernaculum  ,  &  Arca  fteterintin_j  iS 
eodem  Templo  ufquead  ultimam  ejus 
defoIarionem>faOam  a  Tiro  Vefpafia- 
no?  &  an  Arca  fuerit  duda  Roniam 
in  Triumpho  ?  difputat  idem  Torniell. 
^nno  Mundi  jSS^.^r  nu.y  ufque  ad  nu, 
14.  ad  quem  curiofum  Ledorem  re- 
mirtimus  .  Et  hasc  de  Tabernaculo 
Moyfis  . 

Templum  Salomonis  fucceffit  pro 
exercitio  Divini  cultus  ;  &  Sacrificio-  2,P 
rum  inter  H-brceos:  nam  perSalomo- 
nem  conflrudo  in  JerufalemTemplo, 
eoque  folemniter  dedicato,  ut  legitur 
?•  ^Z-  eap.8.  i^  1.  Taralip.  cap.^.  (^ 
feqq.  coeperunt  in  eo  Sacrificia  ,  &  Vi- 

dimas 


DeSacnficioMiCfe.  Decif.XIT. 


55 


ft!mas  jmmolare,  anno  videlic^t  k  crea- 
tione  mundi  sogo.  uc  ad  illum  notanr. 
Tornie-IL  {^  Salian.  &  fic  cefTavit  ufus 
Tabernaculi  Moyfis.  Porr6nonpigeat 
Li<^orem  hic  audire  aliqua  magi.s  di- 
gna  fcitu  ,  quae  concerneba nt  Templ u m 

^o  ipruoD.  ^rj&r/Wvenitconfiderandaejus 
magnitudo;fiquidemtotum  Templum 
erat  in  longitudinecubitorumrexagiH' 
ta,  in  latituJine  viginticubitorum  ;  al- 
tituJo  autemipfiusTempii  cubitorum 
centum  vigmti,  a  pavimentoufquc  ad 
faftigiumexterius;  quod  notandumdu- 
ximus  ad  tollendamantynomiam  tex- 
tus  Sacri  5. 1{eg.6.i.  Et  z  Tara/ip.  3.5. 
ubi  enim  alrkudo  diciiur  cubitorum 
triginta  ,  intelligitur  de  interiori  ,  & 
inferiori  parte  ipfius  Tcmpli  ,  quod 
erat  divifum  in  tria  folaria  ,  ut  infra 
notabimus:  non  vero  de  exreriori  alti- 
tudine  a  fumrooufquedeorfum  .  Ante 
oftium  in  parte  Onentali  ejufdem 
Tt*mc»Ii  erat  porticus  longa  ad  roen- 
furam  laiitudinis  Templi  ,  lata  cubi- 
tis  decem  ;  &  dicebatur  Templi  Ve- 
ftibulum  \  quod  quidem  Teroplum  , 
uno  verbo  ,  erac  duplo  majus  Taber- 
naculo  Moyfis.  SeJ  dicer  aliquis.qua- 
re  nec  aequale  eidem  Tabernaculo  ; 
nec  amplius  ,  &maiusduplo  ?  Re- 
fpondetur  ;  non  aequale,  quiaTaber- 
naculum  tanquam  porratile  fatis  par- 
vum  erat .  Non  majus  ,  &  amplius  du- 
plo  ,  ut  noltra'  Templa  funt  Romoe  , 
Medioiani,  Venetiis,  dc  aiibi  ,  quia 
noftra  fada  funt   pro  ingrelfu    Sacer- 

3^  dotum  ,  Sc  populi  ;  in  Salamonicum 
autem  Sacerdotes  tantum ,  non  etiam 

3^  populi  Jngrediebantur  .  Secundb  confi- 
defanda  eft  divlfio  ejufdem  Templi  \ 
&  h«c,vel  per  lo.ngitudinem,vel  per  al- 
titudinem  .  Quoad  longitudinem  ,  pri- 
m6  erat  Vei^ibulum  ,  feii  Porticusjam 
di\(X&  ,iatadecemcubitis.  Secundo  erat 
pnma  pars  Templi  interior  ,  diOa_i 
Santla  longitudinisquadraginta  cubiro- 
rum  .  Tertioerat  lecunda  pars  interior , 
quae  dicebatur  SanBa  San^orum  ;  vi- 
ginti  cubirorum  in  longitudine,  &  to- 
tidem  in  latitudine  .  Dimenfio  refpe- 
(Xa.  altitudinis  Templi  pariier  eft  tri- 


plex  ;   nam  habebat  duo  folaria  ,  ad 

quae  afcendebatur  per  chocltan»   pofi- 

tam  in  cralfiiie  muri  lateraliscjurdrm 

Templi.  Prima  dimenfio  a  pavimerr.o 

Templi  ufque  ad  primum  folarium^ 

cubttorumtriginta .  Solarium  medium 

erat  altitudinis  aiiorum  triginta  cubi- 

torum.  Alterum  iolarium  fupremum 

eratcubitorumfexaginta;&  hctcfolaria 

appellabanturauLi,  &c?nacula,  ut  ^. 

I{eg.  6.8.  cleteruti)  hac  duofoIaria_* 

erant  tantummodo  (uper  partt- m  Tem- 

pli  anteriorem,  qud£-<ppellabatur  SaK- 

ila  ;   non  enim  fe  extendebant  fuper 

partem  interiorem  vocatam  S^«<??fl  Stf«- 

dorum,  quia  hcec  erat  tota  vacua  ,  & 

inanis  ufquead  fummum,  fic  exigen- 

te  reverentia  debita  Arca;Tertamenti, 

cumPropitiatorio  ,  quai,  ut  infradice- 

mus,  ibi  confiftebat  .  Tertw  eft  confi- 

deranda  exterior  pulchritudo  TecT/pli, 

quae  in  tribus  erat  pofita  .  rrimd  in_-» 

ejus  altitudine  iam  centum  viginticu- 

bitorum;  tiim  collocationis  in  vertice 

aKiflrimi  montis  Mori<E,  ad  quem  non 

m.odicus  erat  afcenlus  a  civitate  Jeru- 

faiem  ,  etfi  ipfa  fahricata  efTet  in  mon- 

te  ,    adeo  ut  a  culmine  ,  feu  domate 

Templi  tota  fere  Judseorum  regiocom- 

mode  videri  poterat .  Secundoejus  pul- 

chritudo    confidebat    in   lapidibus   ex 

m^rmorealbo,  &  eleiiAO*,  mirificeela- 

boratis.  Tertio  qu  a  lummitas  Tem- 

pli  non  erat  fafiigiataj  fed  planaj  ut 

mox  erat  cooperire  domos   in  Palefti- 

na  ;  &  circumcirca  habebat  cancellos, 

feu  podiolos  cum  intermediatis  Turri- 

celUs,  ita  eleganter  difpofitis,  utafpe- 

Oum  producerent  pulcberrimum  .  His 

accedebat  tria  lignea  adificia  penespa- 

rietes  templi ,  infimum,  medium,  & 

fupremum  confiituta  ;  qu3B  vel  erant 

tria  podia  ,  inferiora   tamen  fenefiris 

Templi,  ad  deanbulanduro;  velerant 

cellulai  pro  ufu  miniltrorum  Templi, 

vel  pro  habitatione   viduarum  mulie- 

rum,  &  Virginum,  quaibi  manebant, 

Deo  ,  &  Templo  ferviences  ,   qualii 

fuit  Anna  Prophetilfa  fiha  Phanuel  , 

de  qua£fer.2.  36.  unll  cumDeiparauf- 

que  ad  anaum  puberutis  ,  ut  difTerit 


5^ 


De  Sacrificio  Miflfe .  Decif  Xll. 


Canifius  de  Deiparalib.x.  cap.ii.  Suarez 
in  i.p.D.Thom.  tom.i.  difp.y.  inprinc.^ 
Tirinusin  Exod.cap.^^S.  f^erf.8.  Ulterius 
in  cuircuituTempliconflrudlafueranc 
*yitria  ,  adinftar  platearum  ;  Vorticus 
cooperts,rubquibus,  fe  recipere  plu- 
2-7  vio,  asftufque  tempore,  populuspote- 
raz;  Exedr^e  ,  Gazophilacia  ,  i$^  Tafto- 
phoria ;    ideft  camerae  ,  in  quibus  Sa- 
cerdotes  habitarent,  &ob!ationes  po- 
puli  reciperent  ;  ut  3.  B^g.  6.  56.  i^  r. 
Taral!po>viS-6.  iy>Tz.  &  de  hisinteHt- 
gebat  Pfaites  dicens  :   In  atriis  Domus 
Dei  nojiri.  Tfal.i^^. 
Q.uartd    confideranda    eft    ejufdem 
5^  Templi  interior  pulchritudo.  H?cau- 
tem  confiftebac  in  tabulis  cedrinis  va- 
riis  cum  figuris  elaboracis,  quibus  ve- 
fliebantur  parietes  i  ipfae  autem  tabu- 
a3  las,  ac  earum  figuras  in  iifdem  fulpt?, 
onines  tegebantur  laminis  aureis  ;  & 
has  affixas  erant  alTeribus  cum  clavis 
pariter  ex  auro  fa£lis  .   Item  trabes  , 
Jaquearia  ,    &  portas  eranc  auro  coo- 
perta? ;  icauc  nihil  in  Templo  videre- 
eur,  quod  auro  purifrnno  non  effet  ce^ 
^^m.  Pavimentum  erat  ex  marmore 
nitidiflimojftratodecore  multo,  utait 
iextus  z.Taralip.  3.7.  Anterior Sandua- 
rii  facies  tota  velopretiofiffimooperie- 
batur,  quod  exhyacintho  ,  purpura  , 
cocco,bifibque  mira  varietate  intextum, 
pifturas  Cherubim  ,  aliafque  varieta- 
te,  &  pulchritudine  admirabiles  refe- 
rebat.  QnacuIa,fivdfoIariafuperiora, 
pariter  Salomon,  texitauro  ut  dicitur 
d.  hb.z-  Taralip.^.c). 

QHimb  videndaefuncrescollocacse  in 
34  unaquaque  parte  Tfempli.  In  Vefiibu- 
lo,  feu  acrio  exteriori  erat  bafis?nea, 
ideft  fumptuofus  fuggcftus,  inquoSa- 
lomon  orabac  .  Item  Alcare  aeneum 
holocaucomacum  ,  poficum  in  medio 
acrii  ,  quacer  amplius  illo  fado  per 
Moyfem.  Icem  Vafa  magna  proablu- 
tionibus  Sacerdotum ,  &  Viftimarum  . 
Labtum  ,  quod  mare  ?neum  diceba- 
tur,  ampliffimum  ,  &  pluribus  orna- 
tumfiguris.  ItemduocoIumnse^ncfcCi 
iuiscapitellis,  &  bafibus  ornatifrim?, 
atquc  inauracae  .    In  parte  anteriori 


Templi  ,   quas  dicebatwr  5^«^<r,po(i- 
tum  erac  Alcare  chymiamacis  ,  decem 
menfae  pro  panibus  propofitionis  ,auro 
concexc<£;  Decem  candelabra   magna 
ex  auro;  prascer  alia  plurima  infimio- 
ra,  ac  Lucernae  omnes  aureae.  In  iti- 
teriori  parce  Templi  ,   ideft  in  SanSla 
Sctn^omn ,  qUcE  ampii(limo&  preciofi- 
ffimQ  velo  cegebatur,  ftabat  Arca  foe. 
deris  Domini  cum  fuis  vedlibus  auro 
vefl:itis.  Idem  Propitiatorium  cum  par- 
vis  illis  duobus  Cherubim  aureis,  fa- 
£lis  juflfu  Moyfis  ,    quibus  ob  venera- 
tionem  nihil  additum  fuerat.  At  Sa- 
lomon  collocavic  penes  Arcam   duos 
alios  Cherubim  procer<2magnicnditiis, 
de  ligno  Olivarum,  auro  ceiflos,quo- 
rum  alas  cegebant  Arcam,  in  quani- 
hil  aliud  pofitum.  erat  ,   nifi  cabulaB 
lapideae  L^^gis,  quas    Moyfes  tulerac 
de  monce  ;  ut  exprefse  docet  Scriptu- 
ra  Sacra.  3.  t{eg-  8. 5?. ({51  Hb.  1.  Taralip, 
5. 10.  In  cosnaculis  vero  ,  feu  fuperio- 
ribus  folariis  repofita  erant  Vafa  plu» 
rima  pro  minifterio  Templi  necefifa- 
ria ,  Veftes  Sacerdocum  ,  Tabernacu- 
lum  Moyfis  ,  (cujus  ceflfaverat  ufus> 
quod  hic  tanquam  in  Sacrario  recon- 
ditum  fuit.  Icem  aliud  iTabernaculuni 
faftum  jam  a  David  pro  veneracione 
Arcae;  Urna  cum  Manna ,  VirgaAa- 
lonis  ,  Liber  Deuceronomii  ,  &  alia 
Sandiora  inftrumenca,  dequibuslat^ 
differunt  TornieU.  d.  ^Anno  Mundi  jozj. 
h  mm.  4.  is^feqq-  (s^  ^inno  3030.  Sa- 
Itan.  ad  eundem  ^Anno  302?.   (3^  ^Anno 
3024.  nec  non  Cornel.  h  Lapide  in  i.lib. 
Reg.  cap.  8.  i^  in  lih.  2.  Taralip.  cap.  g. 
{91  feqqii*   praeter  Lyran.  Abulenf.  i2r> 
alios . 

Haec  in  fumma  fuit  ftruftura  Tem- 
pli  a  Rege  SaIomonefpaciofepteman«  ? 
norum  fabricati,  in  cujusDedicatione 
per  quindecim  continuos  Dies  (  jun- 
do  Fefl:oTabernacuIorum,  eidem  De- 
dicationis  folemnitati  immediatd  fe- 
quente  )  immolata  fuere  ,  boum,  ac 
vitulorum  vigintiduo  millia,  &  dein- 
d^  continuata  funt  Sacrificia  per  annos 
quadringentos,  decem  &  feptem  .•  vi- 
delicec  ufque  aJ  annum  Mundi  3447* 

m 


De  Sacrificio  Mife  Decif.  Xll. 


in  quo  fic  exigentibus  peccatis  Regis 
Sedeciae,  capta  a  Nabuzardano,  duce 
exercitus  Nabuchonoforis  ,  Urbe  Je- 
rufalem,  tota  fuit  everfa  ,  &  ipfuna-. 

36  TemplumSacrumomninodeftrudum; 
abfconditls  per  Jeremiam  Propiietam 
in  fpelunca  quadam  Ignefacro,  Arca 
Dei,  &  TabernaculoMoyfis,  utdixi- 
mus  fupra.  Poft  annosverofeptuagin- 

ta  captivitatis  ,  quam  in  Babylonc » 

pafTa  efl:  gens  Hebraea,  annuente,  & 

27  adjuvante  Cyro  Perfarum  Rege  ,  Ju- 
d«ij"everfi  Jerofolvmam  ,  ac  Zoroba- 
bel  eorum  Dux,  cfperunt  reaedificare 
Templum  ,  &  fuperatis  piuribus  im- 
pedimentis  ,  ejus  fecundam  confiru- 
ftionem  perfeceruot  Anno  Mundi  5  540. 
fadumque  fuit  ad  exemplar  primi  ; 
fed  minus  ornatum  ;  ut  TornieU.i^Sa- 
lian.  demonftrantfl^rf.  .^«««w.  Tandem 
Herodes  Afcalonita^declaratus.vRomaB 
Rex  Judgeorum  anno  Regni  fui  deci- 
mo  quinto ,   qui  erat   a  creatione^ 

38  Mundi  Annus  4052;  idem  Templum 
Jerofolymicanum  ,  vetereafundamen- 
to  fublato,  coepit  novum  aedificar^, 
ampliori  ambitu  ,  majori  altitudine  ,* 
&  auguftiori  forma  ,  quod  etiam  per- 
fecit,  fuadens  Judasis,  &  fibi ,  fe  effe 
MefTiam  promififum  a  lege  ,  cum  jam 
defeciffent  omnes  Regesjuda.  In  qui- 
busautem  differret  Templum  hocHe- 
rodianum  a  Salomonico  ,  demonftrat 
Toraiellad  xAnnum  40:51.  ac  etiam  Sa- 
lianus  ad  ,Ann.  403  f.  i^n  ^zor.  Infl: 
Moral.  tom.i.  lib.6cap.<^^.q.  y^  i^  Me~ 
noch.  in  Storeis  part.  1.  Centur.  4.  cap. 
^(J.adquosLedtor  recurrat .  Illud  unum 
tantum  advertimus  ;  hoc  idem  Tem- 
plum,  anno  a  Nativitate  Chrifti  fe- 
ptuagefimo  ,  &  a  pra^dida  Herodis 
reaedificationeoilogefimo,  fuifie incen- 
fum  ,  &  devafiatum  a  Milititus  Ro- 
manis,  captapereos,  fub  Tito  Vefpa- 
fiano  Duce,  ipla  Urbe  Jerufalem;  in 
qua  undeciescentena  millia  Jud^oruro 
mortua  funt  ;  Sic  Divina  Jufticia  fce- 
lus  Judaicum  ulcifcente ,  mortemfci- 
licetRedemptoris  noftri  y  utnorati?/> 
ciolus  in  Cbronolog.  tow.i.  in  Cbronic. 
Mci^n.  ad  ^nmm  Cbrifii  70.  &  hic  eft  fi- 


J7 

nis  Templi  Jerofoiymltani  ,  quod  ^ 
primo  initio  lub  Salomone,  ufque  ad 
hoc  ultimum  excidium  fub  Tito  Ve- 
fpafiano  ,  duravit  annos  mille  nona- 
gintatres;  ut  evidenter  refultataban- 
no  Mundi  ^ojcyinquo  Saiomonillud 
aedificavif,  ufquead  annumyo.  aNa- 
tivitate  Chrifti,  in  quo  Romaniillud 
deftruxerunt. 

Templum  Samaritanorura  fuit  ter-  40 
tium,  inquo  Ifraetitarum  plurimi  Sa- 
crificia  offerebant  Deo  ;  &  erat  aedifi- 
catum  in  Samaria  fupra  montem  Ga- 
rizim  didum.  Talis  autem  fuit  occa- 
fio  aedificandi  hoc  Templum  .  Cuni_# 
Alexander  MagnusSyriamoccupaffet, 
conccffit  gubernium  Samariae  cuidam 
Satrapae,  cujus  nomen  Sanabeletes  ," 
genereCutheo.  Hic  dedit  in  uxorenLj 
Nicafo  fiiiam  fuam  cuidam  Manaffl, 
fratri  Jaddi  fummi  Pontificis  Jerofoly- 
mitani.  Jud?i  volebantexcommunica- 
tione  ferire  eumJem  Manaffem,  nifi 
uxorem  alienigenam  dimitreret  .  Ipfe 
recurrit  ad  Socerum,  qui  ratus  auge- 
re  decorem  Generis  fui ,  &  pofteritatis 
ejus  ,  fabricavit  Templum  praediftum 
in  monte  Garizim  fimile  Jerofolymi- 
tano,  &  declaravit  Pontificem  prsEdi- 
ftum  Manaffem;  ad  quem  accefTerunC 
plures  alii  Sacerdoces  Judsei  habentes 
uxores  alienigenas,  &  freti  proce^lio- 
ne  Sanabaletis  cfperuntSacrificia  Deo 
offerre  in  praedifto  monte;  «ndd  orta 
eft  contentio  inter  Judaeos,  &Samari- 
tanos  devero,  ad  legitimo  adorationis 
loco;  qu£E  adhuc  vigebat  Chrifti  tem- 
poribus ,  juxta  illudquod  dixiteiMu- 
lier  Samaritana.  foan.^.  20.  Tatresno' 
ftri  in  monte  hoc  adoraverunt ;  (J^  los  di^ 
citiSy  qiiia  Jerofolymis  eft  locus  ,  ubiado' 
rare  oportet  .  Fuit  autem  hoc  Tem- 
plum  Samaritanum  fabricatum  ^nno 
Mundi  5  721 ,  ut  ibi  notat  Torniell.  videli- 
cet  anteNativitatem  Chrifti  ^nn.^^iz, 
&  fcribit  fofeph  Hebrqus  ^ntiquit  lih. 
II.  cap.2>.6Lhxc  fatis  fint  de  Templis 
Sacris,  Deo  verodicatis,legeMofayca 
durante. 

Qup  ad  Quartum.  Siquaerimus,an 
apud  Ethnicos  ,  &  Pasanos   fuerin? 
H  Teni- 


58 


De  Sacrificio  Mifife  DecinXII. 


Templa,  per  eos  ere(5la  ,  adSacrifxici 
Idolis  fuis  m  lilis  immolanda  ;  nemo 
eft,  qui  ambigar,  ea  quidem  plurima, 
&  anciquilTimafuilfe;  primum  autem 
41  ipforum  fabricatorem  ./ipollon.lib.i.h' 
cit  Deucalionem,  itafcribens; 

Inde  Trometbeits  fillus  Japeti  honum 

gennit  Deucalionem: 
Qui  primus  condidit  urbes  ,  {^  Tem- 
pla  adifxavit . 
Siquidem  ,  non  muleo  pofl:  di!uviuni_i 
Idololatria  introduda,  caeperunt  Ido- 
Jolatrscon(!ruere  fana,  &  delubra__* 
Diisfuis;  &:  certumett,  in  yEgypto  , 
antequam  populus  HebraEus  inde  per 
Moyfem  educeretur  ,  permulta  Tem- 
pla  Idolorum  extitiffe,  dequibusita_j. 
fqribit  S.llieronymus  in  Epifl.  ad  Fabio- 
lam^  quaeeftde42.  manfionibusin  man- 
fioneprima  .  ylutumant  Hebrai  ,  qucd 
npBe,  qua  egreffus  eft  popujus'.^  omnia  in 
•^gypto  TempladeftruUa  funt ,  Jive  motu 
terres ',  ftve  iBu  fulminum .  Qjjod  ex  a I i is 
€tiam  Audoribus  comprobat  Salian.ad 
^nnum  Mundi  2  J44.  In  Scriptura  autern 
Sacra  habemus  ,  quod  tempore  Abi- 
melech, rtwwu  fcilicet  MundiiSoi.  Sichi- 
rnita^ingrefflFanum  Deifui  ,inter  epu- 
las  ,  &  pocula  maledicebant  Abime- 
lech  ,  ut  in  libra  ^udicum  co.ps).  Veyf.ij 
iinde  deducendum  eft,  folitosfuiflie^ 
Echnicos,  &  Paganos  in  eorumTem- 
plis,  poft  immolata  Sacrificia ,  epulari, 
&  bibere  ;  quod  aireri«:  etiam  VirgiL 
jErieid.j.  Hac  illis  curiaTempIum: 

Hcc  Sacri  fedes  ^pulis :  h)c  ariete 

cefo . 

Terpetul  foUti  T^tres  covffde^e  men-' 

fis. 

Apud  Palasftinos  autem  idololatras 

^2.   tres  erant  Dii  prascipui ;  Beelzebub  , 

Aftaroth,  &Dagon;  primusquorum 

porrigebat  oracula  ,  ficut  Apollo  ia__» 

Graecia;  quem  OchoziasRex  aegrotans 

confulere  mifit  de  fua  infirmitate  .  4. 

lisg.i,  alii  duo  erant  prajpofiti  bellicis 

ribbus;  ide^^SauIe  caefo  ,  Philifihafi  ar- 

pia  ejus  collocarunt  in  Templo  Afia= 

jfoth,  quafigratias  agentes.  i.T\eg.  i,i. 

10.   Ec  in  Templo  Dagon  pofuerunt 

Arcam  fcederisj  quam  pugnantes  he- 


brasi   amiferant  ,    i.   I{eg-  5«  ^- 

Et  ut  aliqua  exinfignioribusEthni- 
corum  Templis  recenfeamus  ;  liceac 
innuere  fequentia.  J.  Templum  Apol-  "tl 
iinisDelii,  quoJ  Eryficthon  filius  Ce- 
cropis  fabricavit  anno  Mundi  2555.  ut 
xh^Salian.  notat.  II.  TempIumDian? 
Ephefinae,  fumms  magnificentiae,  & 
pretiofiffimiscolumnisornafum,  a  mu* 
lieribus  Amazon.ibus  Annomundi^oo;, 
Ephefi  conftrudum;quod  quidam  He- 
roftratus,  ut  obaliquod  facinus  m.un- 
^(y  nominaretur  ,  incendit  eadem  no-  ^ 
de  ,  qua  Olympias  peperic  Alexaii-  % 
drum  MagnunT,unde  nata  Graecis  adi\- 
latiodicentibus ;  defertum  a  Dea  Tem  • 
plum,  ut  Olympiadi  pavturi^nti  tan»  ^^ 
tum  Principem  affifierer;  quod  ex  Stya- 
bone,  i<i^  Tlimo  obfervat  Serra  de  Syno- 
nimis  Fetb.  Ephefus  .  III.  Romaeautem 
duo,  &odoginta  Templa  Diisere€la 
defcribit  ^uguftin.  Mannus  in  Sekftis 
Hiftor.  cap.is).  quorum  prafcipuumerat 
illud  Jovis  Capitolini  (lru<^um  in_» 
iVIonte  Capitolino  a  Tarquinio  Prifco, 
deinde  a  TarquinioSuperbo  fpoliisho- 
ftilibus  exornatum  •  Nunq  eft  Tem- 
plum  Sacrum  AraCceli  appellatum  ». 
p?nes  quod  funtPalatia  Senatoris  Ro- 
mse  ,  &  Confervatoris  Urbis  .  JV. 
Templum  Pacis,  Romaepariter  a  Ti- 
to  Vefpafrano  magnificentifllme  ere- 
dum  ,  in  quo  inter  cetera  ornam.enta, 
eaerant,  quasdeduxerate  Templo  Je- 
rofolymitano  .  V.  Erat  Pantheoxi_-.  ,  ^^. 
Templum  fcilicet  omnibus^  Diis  fa- 
crum,  quo  i^iullum  admirabilius  ,  eft 
enim  altumj^edes.  i^cJ.  totidem  latum; 
figuras  Sphericaei  cujus  tcfiudolaquea- 
ta,  vacuis  circumquaque  fpaciis  reli- 
Clis,  ne  nimio  pondcre  aedificium  pre-  - 
meretur.  In  eo  nulla  feneftra  penitus 
ineft  ;  nifi  in  medio  foramen  fpheri- 
cum,  fncisinauratifque  trabibus  ful- 
tum,  quod  lumenprtEbet.  HocTem- 
plum  Bonifacius  Tertius  Pont.  Max. 
Beatse  Mariae  Virgini  ,  Sandifque^j 
Martvribus  dicavit;  &  hodie  appclla- 
tur  Bafilica  Divse  Mariae  Rotundae  ; 
ut  pluribus  profequitur  Serra  in  Svno" 
nhm  Verb.  Tambeon.  Immo.  tanta  erat 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.  Xll. 


5^ 


Paganorum  devotto  erga  falfos  Deos, 
ut  in  caftris  Militarlbus  fcmpererige- 
rent  eis  Templa,  uc  demonftratTho- 
lofanus  in  Sy^tax.  JlYt.  Mirabil.  IibY,i$. 
cnp.S.  VI.  Tandem  fub  filentio  non 
prftereundum)  etiam  Sinenfes  paulo 
port  diluvium  magnifica  Templa  An- 
gelis  Tatelaribus  urbiumextruxifTe,ut 
45  narrat  Martinius  in  Sinica  Hiftor.  lib.i. 
in  princ.  ubi  fubdic :  'hlullum  in  iis  Tem' 
plis  ant  quitus  Idohm  'vifebatur\  fedjim' 
plex  tabella  ^  inqua.,  Sinenfi  lingua  .^  lit~ 
teris  aureis  exaratum  erat  :  Spiritualis 
Cufiodis  Z^ybis  Sedes  .  ^4t  non  niulto  ab 
hinc  tetnpore  tabellce  loco  fubflituerunt 
Idola  ,  gUde  genti  tutelaris  perfonam  re- 
prefentatent ,  fjud  plusterroris  incuterent 
jurantibus  .  De  magnif  centia  auteni_i 
templorum  Sinenfium  advertic  ideni-. 
AniXox  lib.^.prope  finem  unum  extitif- 
fe  Camhoyanum  didVum,  conftansfexies 
millelapideis  rolumnis.  Ethfcfatisde 
Paganorum  Templis. 

Quo  ad  Quincum:  Inlege  gratiae  > 
47  &  Evangelica,  quandoc^perintTem- 
plaDeo  facrari  ,  &  dedicari.^  Abfque 
ulla  haefitarinne  afTev/erandum  venit  , 
ftatim  pofl  Feftum  Pentecofies  fandos 
Aportoios  c?pi(Te  Ecclefias  confecrare, 
in  quibus  Divinum  MifT?  Sacrificium 
offerrent,  &:  Verbum  Dei  pr?dicarent; 
nec  non  fiJeles  orationes  fuas  Deo  fa- 
cerenf,  ut  abundanter  probant  Eminen- 
ti(f.  Card'nales  Baronius  anno  57.  num. 
ico.  Bo>ia  I{er.  Itturgic.  lib.i.  cap.ip.  n. 
I.  De  Laurteain  ?.  Sent.  tom.  1.  De  vir- 
tutib.  in  genere  difp  25.  num.i6.isr^Cafa- 
lius  de  Feterib.  Sactis  Chrifiianor.  B^itib. 
cap  ??. 

Hujus  veritatis  teftis  eft  irrefraga- 
bilis  ApofToIus  Paulus  ,  qui  fcribens 
ad  Corinthios  ait  :  Convenientibus  vo- 
his  in  Ecclefiam  ,  audio  fcifTuras  efi^e  in- 
ter  vos  :  &  paurisinterje^lis:  Tsljwijuid 
domos  ,  non  habetis  ad  manducandum^i$^ 
htbendtm.,  aut  Ecclefiam Dei  contemnitii? 
1.  Cor.'.i  Scribit  etiam  S.  Evodius 
fucceffor  S.  Petri  in  Cathedra  Antio- 
chena,  re]3t\is  aTsJJcephoio  Iih.i.  cop. 
X.  quod-Domus  illa,  in  qua  Chriftus 
Dominus  Euchariftiaminftituit,  &in 


qua  Spiritus  Sanftus  aduenlt,  fuit  ab 
Apoftolis  in  Ecclefiam  confecrata;  & 
in  ea  pafiterconfecratus  S.  Jacobuspri- 
mus  Jerofolymorum  Epifcopus;  acfe- 
ptem  Diaconi  ordinati.  Rom?  pariter 
S.  Petrus  primam  Ecclefiam  deputa- 
vit  Domum  Pudentii  Senatoris  ,  qug 
in  Ecclefiam  converfa  ,  dida  fuit  77- 
tulus  Vafioris\  pr^ter  alias  multas  ,  \i% 
demonftrant  fupracitati  £wiw.  Card. 
Baronius  ,  Bona  .,  ^  de  Lauraa  .  San-  48 
ftam  fimiliter  Deipara?  Domnm  ,  fa- 
bricatam  in  Civitate  Nazarcthabejus 
genitore  S.  Joachimo  ,  fuiflTe  confe- 
cratam  in  Ecclefiam  a  SS.  Apoftolis  ^ 
ex  pluribus  Autfloribus  refert  Maftn.iit 
Schola  Cbrifi.  cap.z.  pag.iy.  quam  po- 
ftea  SS.  Angeli  anno  125)0.  tranftuJe- 
runt  in  Dalmatiam,  &poftannostres 
iterum  in  Lauretum,  ubinuncnomi- 
ne  Lauretan^Domusfruitur ,  &fum- 
ma  venerationecolitur.  Sandam  Mar- 
iham  ^nno  Chrifti  XLI.  erexifte  Ave- 
nione  EcclefiamDeiparg  adhucviven- 
ii,dicemus  infra  Decif.^i.  num.y^.  ac 
S.  Jacobum  Apoftolum  Hifpaniam_f 
ingrefl^um  adiifle  C^farauguftatn_» 
,^nno  Chrifii  ^j.Sc  Deiparf  apparitione 
dignatum  ,  in  illa  urbe  erexifle  ,  & 
confecrafle  Ecclefiam  Sanftiflimf  Ma- 
riae  Virginis  del  Vilar  fcribit  Frances 
de  EccIefCathedr.  cap.x^.  num.xiy. 

Et  quod  SS.  Apoftoli  in  tototerra- 
rum  orbe  ,  ubi  Evangelium  pra?dica-  4^ 
verint,  etiam  loca  facra,  &  Ecclefias 
confecratas  reliquerinr ;  idemque  fect- 
rint  Epifcopi  eorum  Succefiores  ;  pr^- 
ter  alia  veterumPatrum  teftimonia__f, 
confirmant  Edida  Imperatorum  Ro- 
manorum  ,  qui  adhuc  Pagani  prfce- 
perunt  everfionem  Ecclefiarum  ,  in 
quibus  Chriftiani  conveniebant  ad  di- 
vina  officia  perfolvenda  ;  ad  Mifl^-  Sa- 
crificium  celebrandum  ;  &  ad  S'-cram 
Communionem  fufcipiehuam ,  df-qui- 
bus  Eufebius  in  fua  Hifior.  Ecclefiafiic. 
lib.S.  cap.l. 

Hoc  idem   Hiftorici    Patavini  fcri- 
bunt  ,    anno  quadragefimo    fexto    k  |0 
Chrifti  nativitate,  S  Profdocirrum  pri- 
mum  hujus  Urbis  Antenore?  Erifco- 
H    2  putn 


(So 


DeSaciificioMHfe.  Decir.XlI. 


pum  in  hac  eadem  Civitate  expnrga- 
tum  ApoUinis  Templumab  Idolorum 
immunditia  confecrafTe  in  Ecclefiam_., 
&C  dedicaire  Sancls  Sophise,  ideft  Di- 
vinas  Sapientif,  nec  non  domum  Vi- 
taliani  Principis  ,  principalifve  inter 
Patavinos  Cives,  Templum  Deo  Sa- 
crum  fecifle  ,  ut  Jegitur  apud  Vorte- 
tiar.  lib.z.  cap.i.  (^  'Vrfatum  lib.i.  ad 
^nnum  Cbriflo  46.  *Vrbis  autem  Tatavii 

;  ^««.i2i8.  pag.^J.  Simili  modo  legi- 
mus  in  aitis  S.  Cfciii^,  quas  Romce 
Martyrium  paflfa  eft  AnnoChrifti  2.52. 
quod  a  Deo  inducias  petierat,  ut  do- 
iTjus  fua  in  Eccleflam  confecraretur 
^ntiph.  5.  ad  laud. 

Reddita  autem  pace  Chriftianitati , 
tempore  Conftantini  Magnilmperato- 
ris,  ad  ejus  exemplum  ubique  magni- 
fica  Templa  Chriftiani  erigereftudue- 

51  runt  ;  idemque  fucceflivis  temporibus 
funt  profequuti  ;  adeout  quodlibet  Re- 
gnum  ,  &  quaslibet  Provincia  glorie- 
tur  ob  excellentifinmas  Baf]!icas,quas 
Altiftimo  confecratas  poftidet;  videli- 
cet  Roma  ob  illas  SS.  Apoftolorum 
Petri ,  &  Pauli,  &  aliasmultas.  Flo- 
rentia  ob  Bafilicam  Sanftae  Maria'  a 
Flore.  MeJiolanum,  Pifas  ,  ac  Senas 
ob  fuas Cathedrales .  Venetiae  ob  Tem- 

?lum  divi  Marci.  Gallia  obilludSan- 
tiDionyfii.  HifpaniaobTempIumS. 
Laurentii  abEfcuriali  cognominatum; 
&  alibi  alia  innumera  ;  dequibus  Cy- 
vald.  Syntctgm.i  7.  Chafl^anaeus  in  CataJogo 
glor.  mund.  part.ii.  con(ider.6i.  atque  6j. 
^  I{oJin.  lib.i.  cap.i. 

Templa  ver6  antiqua  Chriftianorum, 
ut  plurimum  verfa  erant  ad    Orien- 

52.  tem;  ante  fores  erat  porticus  pro  pce- 
nitentibus,  quibus  non  erat  llcitus  in- 
greffus  in  Ecclefiam;  &  pro  egenis, 
ubi  expe<Clabant  eleemofynas  ;  intCis 

5?  enim  quaeftuare  non  permittebantur  , 
ne  orantibus  eftent  molefti  ,  ut  hodie 
faciunt  ex  incuria  Ecclefiafticorum  . 
Intus  penes  Januam  Ecdefiae  erat  lo- 
cus  Cathecumenorum  ,  &  aliorum 
P?nitentium  .  Deinde  iocus  pro  mu- 
lieribus  diftindus  ab  illo  virorum  . 
tjltim6  erat  Presbyterium  ,  feu  San- 


Ouarium,  five  Sacrarium,  canceljis, 
conclufum,  &  ineo  Altare  majusemi- 
nebat  ;  ibique  Sacerdotes  ,  «&  cJerici 
tantum  ftabant;  excJufis  omnino  lai- 
cis  ,  quamvis  dignitate  fuigentibus  , 
ut  pluribus  decretis  SS.  Patrum  pro- 
bat  Emin.  Card.  Bona  d.  lib.i.  cap.  20. 
num.6.  in  fine ,  i^n  Cafalitis  de  Fet.  Chrift. 
Sacris  .  Bitib.  cap.^^.  pag.  i  ^  ^. 

Quoadfextum.  An  Jicitum  fit  ex- 
tra  Templa  Sacra  Sacrificium  Miftse  ^^ 
offerre  ?  Pro  reda  hujus  quaefiti  refo- 
lutione  ,  quatuor  Jura  funtdiftinguen- 
da  ,  &  confideranda  :  fciiicet  Jusanti- 
quum  ,  Jus  medium  ,  Jus  novum,  & 
Jusnoviftimum . 

Jus  antiquum  eft  illud,  quodhabe- 
tur  in  Decreto  Cratiani  cap.  i.  cap.z. 
cap.ficut  II.  cap.  Mijfarum  12.  capit.Hic 
ergo  1 4.  i^  cap.  T>{ii//us.  i  ^.  De  Confecrat* 
<:^/^.i.Quorum  Canonum  Audorespar- 
tim  fuerunt  Sandi  Cleroens  ,  Felix  , 
&  Sylvefter  Summl  Pontifices  Roma- 
ni;partim  Concilium  Laodicenum,ce- 
lebratum  anno  Domini  364.  ut  notaC 
ll/uflrijjimus  Baptag/inus  Epifcopus  'HucC' 
rinus ,  in  Hiflor.  Concii.  ad  d.  ^nnum  in' 
quibus  Sacris  canonibus  ,  &  decretis 
fancitum  fuit ;  quod  divinum  Sacri- 
ficium  Miflae  celebretur  tantummodo 
in  EcclefiiisDeodedicatis,  &  facratis; 
excepto  cafu  magnae  neceftitatis  ,  vel 
alterius  convenientiae  ,  juxta  pruden- 
tiam  ,  6c  arbitrium  Diaecefani  Epifco- 
pi,prscipue  erga  Magnates  ,  &  alios 
Laicos  Jurifdidlionemexercentes,  in_» 
quorum  privatis  domibus  ,  permitte- 
batur  Miftae  celebratio  ,  tefte  Divo 
Gregorio  Magno  Papa  lib.  5.  Epifl.  42. 
ad  Venantitm  Tatricium  Exmonarcl^um , 
Et  Epfl.41.  ^d  foannem  Epifc.  Syra- 
(r«/ir;;. Ceftante  autem  licentiaEpifcopi 
ex  praedidis  caufis,  prohibitumeratce- 
lebrare  extra  Ecclefiascum  commina- 
tione  fufpenfionis  ab  officio  Sacerdo- 
tibus,di6lis  decretis  non  obtemperanti- 
bus;  quod  idem  ftatutum  fuic  etiam 
in  Gallia  in  Concilio  celebrato  in  Ci- 
vitateCabilloni  i  annoDominiSr^.  ut 
advertit  laudatus  l//itflrijflmus  Bapta^ 
glmus  ad  di8im  annum  i}i  3 .  regnante  Ca- 

rolo 


I 


De  Sacrificio  Miflse.  Dccif  Xll. 


61 


rolo  Magno  Imperatore    Cctn.   49. 

Jus  medium  eft  illud  quod  promul- 
gatum  fiiit  faeculo  duodecimoper  Ho- 
norium  Papam  Tertium  ad  favorem 
Fratrum  Praedicatorum  ,  &  Mino- 
rum;  &perBonifacium  Papam  Oda- 

jj  vum  ad  favorem  omnium  Epifcopo- 
rum  .  Honorius  concefijt  Privilegium 
praedidis  Fratribus  ,  ut  cum  Altari 
viatico,  feu  portatili  poflTentcelebrare 
Miffamj  etiam  extra  Ecclefiam;  in— » 
loco  tamen  decenti  ;  &  hoc  abfqu^__, 
alia  licentia  Epifcoporum  Disecefano- 
rum  ;  ut  legitur  /«  c^pit.  In  hii  30.  de 
Trivileg.  Fuit  autemcreatusPapaHo. 
norius  Tertius  anno  ii\6.  &obiitan, 
no  1227.  Ad  favorem  autemEpifcopo. 
rum  omnium  idem  Privilegium  con- 
ceflit  Bonifacius  Odavus  ,  quod  ha- 
betur  in  cctp.  fin.  de  Vrivileg.  Fuit 
autem  creatus  Papa  ipfe  Bonifacius 
Odavus  anno  1294.  &  folyit  naturs 
debitum  anno  1303. 

Jus  novum,  eft  illud  jquod  fuit  pro- 
mulgatum  a  Sacro  Tridentino  Conci- 

^G  Wo  fejf.  11.  ir?  Decreto  de  obfervctNdis, 
(^  evitandis  in  celebratione  Miff<s'^  ubi 
cum  multa  jam,  five  temporum  vitio, 
five  hominum  incuria,  &  improbitate 
irrepfiffe  viderentur,  quea  tanti  Sacri- 
ficii  dignitate  aliena  erant  ;  &  ut  ei 
debitus  honor  ,  &  cultusreftitueretur; 
fanda  Synodus  inter  c^tera  ,  quae  ibi 

57  praeceplt  fienda,  &obfervanda  ;  injun- 
xit  Epifcopis:  1>[e  patiantur  privatis  itt 
domibus ,  atque  onminb  extra  Ecclefiam , 
(^  ad  divinum  tantum  cultum  dedicata 
oratoria ,  ab  eifdem  Ordinariis  defignan- 
da  ^  i^  vifitanda  ,  fanclum  hoc  Sacrifi- 
cium  a  ftecularihus ,  aut  I{egularibus  qui- 
hufcumque  peragi.  Quoniam  vero  in__. 
executione  hujus  Conciliaris  Decreti 
Epifcopi  vel  parum  folliciti,  vel  plu- 
rimum  defides  reperti  funt  ;  emana- 
vit  . 

Jusnovifljmum,  videlicetDecretum 
Pauli  PapaeQuinti^/>iio.M«r//ii(jTf. 

58  intimatum  fingulis  Epifcopis  perlitte- 
ras  Sacr?  Congregationis  Concilii  in- 
frafcripti  tenoris;  quae  leguntur  apud 
'Hpvarium  in  Smma  Bullar.  par,  i  •  Com\ 


mentar.Sc  &  apud  'Hicolium  Lucubrat. 
Canonic.tom.  1.  lib.  f.  tit.  33.  mm.  7.  Vi- 
delicet : 

Terilluftris  ac  K^everendiffime  Lomine 
uti  frater  .  Tametfi  Sacra  Congregatio 
Cardinalium  Concilii  Tridentini  Interpre- 
tum^  optimis  innixa  rationibus ,  ftepijftme 
refponderit ,  celebrandi  licentias  inpriva- 
tisOratoriis  non  nifia  SedexApofiolicaeJfe 
concedendas  \  compertumefi  tamen  perplu- 
res^Antifiites ,  ejufdem  Concitii  verba  iit 
alium  Jenfum  detorquentes  pajfim  illas.,ac 
nullo  propc  dele^uimpertiri;  quaquidem 
facilitate ,  ne  dum  ipfi  Tontificiam fibi au- 
Horitatem  cffifcunt  \  aliarumque  Eccle- 
fiarum  ,  {90  frequentiam  minuunt ,  is^  dr 
gnitatem\  verum  etiam\  quod  fumme  do- 
lendum  efl  ,  tremendum  illud  Myfierium  , 
quo  nullum  aliud  opus  adeb  fanUum ,  at- 
que  Divinum  a  Chrifti  fidelibus  tra^ari 
pctefl ,  intra  domefiicos  parietes  plerum- 
que  tanta  cum  irreverentia  peragitur ,  ut 
nihll  fere  inter  profanam  ,  i^  divinam 
domum  intereffe  videatur  ;  quod  fane  te- 
terrimum  exemplum.)  ut  deChriflianaB^" 
p.ubUca  evellant  llluftrijfimi  Tatres  ^m- 
plitudini  tute  ,  c<eterifque  xArchiepifco- 
pis  ,  atque  Epifcopis  univerfis ,  SanSJif- 
fimt  Domini  iSloftri  jujfu  fignificandum  du- 
Pierunt  ,  facultatem  hujiifmodi  licentias 
dandi  ipfius  ConciHi  decretis  unicuique  ade- 
ptam  effe ;  foUque  Beatiffimo  B^omano  Ton- 
tifici  effe  refervatam  ;  proindeque  xAmpli- 
tudini  tune  ahftinendum  effe  ab  illis  uni- 
cuique  tribuendis  ,  ac  fi  quas  haHenus  , 
vel  a  fe  ipfa ,  vel  a  fuis  antecefforibus  , 
aut  alias  quoquomodo.^  quam  ab  ipfo  Sum- 
moTontifice  conceffas  repererit .,  millas^ 
atque  irritas  ejfe  quam  primum  decernen- 
das\  atque  enixe  curandum ;  ne  ulla  illa- 
rum  ratio  in  pofterum  habeatur  \  quam  qui- 
dem  Sacr<e  Congregationis  ,  atque  aded 
San^itatis  fu<evoIuntatem  libenter  ampli- 
tudo  Tua  perficiet\  Harum  litterarum  ex- 
emplum  in  a&a publica  primo  quoque  tem- 
pore  referendum  \  ac  deinde  ad  fingulos 
ifljus  Trovincia  Epifcopos  deferendum 
curabit .  B^m<e  die  10.  Martii  161  f. 
^AmpVtt.  Tuq  Terill.  ac  B^ver. 

*Uti  frater  (ludiofiffimus 
Uor.  Card.  Lar.cellottus . 
Hls 


SP 


^2 


DeSacrificioMiffa!.  Decif.XIL 


Hisaddendum,  quodfcribitexPor- 
At  tello,  &  Garzia  Diana  part.  ^.traH.i. 
refol.  42.  num.  4.  quae  reportata  eft  in 
opere  coordinato  tom.  4.  tra^.  2.  refol.  1% 
fupradidam  prohibitionem  renovatam 
fuifle  etiam  per  Urbanum  Papam_j 
VIII-  a  quo  iterum  injunilum  fuit 
Epifcopis,  ne  fub  quovis  praftextu  li- 
centiam  darent  alicui  celebrandi,  vel 
celebrare-  faciendi  in  Oratoriis  priva- 

tis  .  ^  «        .        ,        /^ 

Porr6  hic  non  eft  omittendum  fpe- 

ciofum  quidem  Privilegium,  quo  do- 

nati   funt  Procurator^  Sandi  Marci 

Venetiarum  a  Summo  Pontifice  Pau- 

lo  Quinto  Anno  MDCV.  ut  fcilicdc 

(latim  ac  Dignitate  Procuratofia  a  Se- 

renifllma  Republica  funt  ornati;  pof- 

fmt  in  propriis  fuis  domibus   Orato- 

49  rium  habere,  in  quo  ex  fola  Epifcopi 

Diiecefani  approbatione  ,  cum  tota_» 

eorum  familia  quotidie  Sacrofandum 

Mifl«  Sacrificiumaudiant,  tribustan- 

tiim  diebus  exceptis  in  toto  anno,  vi- 

delicet  Pafchatis,  Pentecoftes,  &  Na- 

tivitatis  Domini  ,   prout  ex  tenore^j 

Brevis  Aporiolici,  tenor^s  huiufmodi. 

PAULUS  PAPA  QUINTUS. 

^d  futuram  rei  memoriam.   [^olentespro 

paterna  noHra  ergadile&o^  Filiosmoder- 

fjos ,  iy>  pro  tempore  exiflentes  Trocura- 

tores  SanBi  Marci  nuncupatos  R^ipubli- 

cdB  Venetiarum  dileBione  ,  illorum  fpiri- 

tuali  con'o!^tiom  opportune  profpicere^ac 

illos  fvecialibus  favoribus  ,  is^  gratiis  be- 

nigne  pYoCequi ;  SuppHcationibus  dikHo- 

rum  Filiorum  ipfius  I\eipublicie  Oratorum 

ad  pr^flandam  nobis  obedientiam  novif 

fme  dehnatorum,  fuper  hoc 'Njobis  humi- 

liter  poyreUis  ,  inchnati  ;  efdem  moder- 

fiis  ,  is^  pro  tempore  exiftentilus  Trocu- 

ratoribus  SanBi  Marci .  ac  cuilibet  eorumf 

ut  in  prOpriis  illorum  domibus  ,  in priva- 

to  quifque  ipforum  Oratorio',  ad  hoc  de- 

center  extmtlo  ,  {9^  omato  ,  ab  omnibus 

domeflicis  adibus  Itbero.,  ab  Ordinariolo- 

ci  prius  vifitando ,  i^  appyobando  ,  Sa- 

crofanUum  Mijfai  Sacrificium  per  Sacer- 

dotes  faculares  ,  aut  de  ip^orum  Superio- 

rum  confenfu  quorumvis  Ordinum  B^egula- 

res ,  in  eorum ,  ac  famili<e  ,  familiarium- 


que  ipforum  prafentia  celehrare  facere  $ 
fine  tamen  prajudicio  lurium  Tarocbia- 
lium  ,  {91  exceptis  diebus  Tafchatis  I{e- 
furreSiionis  Dominic^  ,  ac  Tenteco(}es^(^ 
l^ativitatis  ejufdem  Domini  T^oJIri ,  libe- 
re^  iyi  Ucite  valeant ,  ^uBoritate  Jlpo- 
fioUca ,  tenore  prtefentium ,  Ucentiam  con- 
cedimus  ,  ijn  impartimur  .  'H^n  obflantu 
hus  Confiitutionibus  ,  ($^  Ordinationibus 
^poflolicis ;  costerifque  contrariis  quibuf- 
cunque  .  Volumus  autem  ,  ut  alii  pr^eter 
familiares  ipforum  Trocuratorum  ,  Mifi^je 
in  eorum  Oratoriis  pnvatis  celebrandne 
interefiente^  diebus  feflts  de  Trcecepto  , 
ab  obbgatione  audiendi  Mifi~am  in  Eccle- 
fia  minime  Uberi  effe  cenfeantur  .  Datum 
P^mdS  apud  S.  Tetrum  die  primaDecem- 
hris  i5of.  Tontificatus  "Hofiri  ^nno 
Trimo . 

Igitur  exinfpe(fl;ione  Juris  Canonici, 
tum  antiqui,  &  medii,  tum  novi,ac 
novifTimi  fatis  evidenter  pater  ;  noa 
efle  licitum  Sacrofan6l:um  MifTai  Sa- 
crificiumofferreextra  Ecclefiam  ,  &  lo- 
ca  lacra  Deo  per  Epifcoposrite  ,&re- 
de  dedicata,  &  foli  Romano  Pontifi- 
ci  refervatam  e(1e  facultatem  conce- 
dendi  licentiam  nobilibus  perfonis  ce- 
lebrare  faciendi  in  Oratoriis  privatis; 
de  quibus  ego  fatis  attenre  tra(!l-avi  in 
Decifionibus  meis  De  Fenerabili  Eucha~ 
rifti^  Sacramento  Decif.  S. 

Cfterum  ,  quamvis  clara  ,  &  mani- 
fefia  fit  Concilii  TriJentiniprohibitio; 
nec  non  fubfequens  Pauli  Papcc  Quin- 
ti ;  excitata?  adhuc  fuernnt  dua;  quaB- 
fliones  per  Moralifias  ;  'Vna  an  Privi- 
legium  Honorii  lll.conceilum  Regula- 
ribuscelebrandi  ubicumque  cum  Altari 
portatili  ,  fit  vererevocatum  ?c^//?r^, 
Utrum  in  cafu  necefiitatis  poffint  hodie 
Epifcopi  concedere  licentiamcelebran- 
di  extra  Ecclefiam,  ficut  iifdem  per- 
mittebant  canones  antiqui  ? 

Circa  Primam;  Tafqualigusde  Sacri- 
ficio  Mijfte  quafi.  47/1.  &  alii  plurimi 
DD  quosallegat  Tignatell  tom.6  Con- 
fult.  12.  num  I.  conati  funt  probare,prf- 
diftum  Privilegium  Honorianum  non 
elTe  revocatum,  ea  rationequia  clau- 
fum  efi  in  corpore  juris  •,  quo  cafu  ei 

non 


6^ 


De  Sacrificio  Miflfc.Decif  Xll. 


<?3 


non  derogatur  per  elaufulasgenerales. 

J\ota  part.  3.  rec.decif.645.  ram.  ^.  Sed 
neceffaria  eft  fpecialis  meritio  ,  quam 
non  fecit  Concil.  Trid.  d.  fejf.  22.  jn  De- 
creto  de  obferv-  ,  (9^  evitan.  in  celsbrat. 
Miffar.  E6  nnlnus  quia  non  fuit  revo- 
catum  confimile  Privilegium  conceT- 
fum  Epifcopis  per  Bonifacium  Papam 
oftavum,  utpluriesdeclaraneSacram 
Congregationem^teftantur  Vigncttell.  d. 
tom.  6-  Confiih.  12  num.  iz.  Vax  Jordan. 
tom.  I.  //^.4.  tit.  I .  num.  17^.  &  aliquos 
cumulavi  mDecif.  de  Eucbar.d.decifZ. 
tjum.  iS. 

Nihilaminus  veritas  rtat  in  contra- 
rium;  fiquidem  omnia  Privilegia  con- 
ceffa  Regularibus  decelebrando  extra 
EccIeHam  in  Altare  Porratili  ante 
Conciliufti  Tridentinum  fueruntrevo- 
cata  ab  eodem  Concilio  Tridentino  d. 
cap.  'Vnic.fejf.  iz.Primo  ,quia  fuerunt 
eisconcelTa  ,  qtiandocarebant  propriis 
Ecclefiis,  &  habebant  neceffitatemce- 
lebrandi  in  propriis  habitaculis  ;  quae 
neceflitas  hodie  ceflat;  ceflanteautem 
caufa,  ob  quam  fuitconceiTum  Privi- 
legium,  cefTatipfum  Privilegium.r^p. 
Etfi  Chrijius .  De  Jurejur.  cap.  Cum  cef- 
fante .  De ^ppeUat.  SecundOjquia  Con- 
cilium  Trid.  d.  Decret.  IJmc.  feff.  22. 
in  prohibitione  nominavit  etiam  Re- 
gulares,  ut  fubdit,  non  obftantibusTri- 
vilegiis ,  (^  exemptionibus  quihufciimque^ 
Neque  obftat,  quod  fic  claufum  incor- 
^5  pore  Juris  ;  quia  non  habet  majorem 
vim  ,  quam  Jus  commune  ;  fed  Juri 
communi  non  eft  opus  derogare  per 
pofteriorem  conftitutionem,  quia  haec 
toHic  anteriorem  contrariam  ,  licet  de 
illa  mentionem  non  faciat.  cap.  i.ubi 
DD.  de  Conjiit.  lib.G.Felin.  in  cap.i.num. 
ii.DeB^fcript.  E6  magis  quiaexftylo 
S.Concilii  Trid.  in  derogationibus  ge- 
neralibus  non  confuevit  fieri  mentio 
talis  infertionis  in  corpore  Juris;  &  fi 
aliter  pra?tenderetur  ,  fierecfubverfio 
totius  Concilii  ,  utex  pluribus  exem- 
plis  ,  &  decretis  ejufdem  Concilii  Tri- 
dentini  demonftrat  idem  Tignatell.  d. 
tom.  6.Confult.  12.  num.ii.  in  quibus 
|uri  communi  derogatum  eftfolaclau- 


fula  decogatoria  generali. 

Nequejuvat  Regulares  exemplum 
Privilegii  Epifcoporum;illudenim  non 
eft  revocatum  ^  Concilio  Tridentino, 
tanquam  concefTum  perfonis  in  fubli- 
miori  gradu  Hierarchiae  Ecclefiaflicae 
conftitutis;  quibusconvenit,  utpofifint 
ubicumque  celebrare;  ne  abfqueMif- 
fa  in  itinere  cogantur  remanere  ;  ut 
docet  Tignatell.  d.  Confult.  iz.num.  15-, 
Quare  llegularium  Privilegia  de  Al- 
tare  portatili  effe  prorfusrevocatacon- 
ftanter  tenuerunt  'hlavar.in  Man.  cap. 
z^.num.Si.  in  Jine  Barbof  alleg.  24.  ««. 
4.  Tafferin.  de  ToUut.Ecclefdifp-^cap. 
ji. niim.  I.  &exReguIaribusalii  Theo- 
logi  viginticelfiorisnominis,  quoscon- 
gerit  ipfe  Tignatell.d.  tom.6.  Confult.iz. 
nnm.S.  Quorum  opinio  fit  irrefragabi- 
lis  ex  Breve  Greg.  XIII.  quo  concedit 
de  novo  Societati  Jeiu  confi.mile  Privi- 
legium  in  MifTionibus  ,  &  ibi  dicit  : 
*Vfum  ^ltaris  Viatict  Societati  Feflrde  a 
f.  r.  Taulo  Tapa  III.  concejfum  ^  deinde 
a  Concilio  Trid.  iiniTerse  Jublatum  .,  vo- 
bis  eatenus  refituimus  o-f.  Qood  quidem 
Breve  regiftratur  a  T.  Jluguflino  a  Fir- 
gine  Maria  Carmelita  StriBicris  Obfer- 
vantice  de  Trivileg.  Omn.  ^hgwf  Verb' 
^ltare-  num.  18* 

Aliud  vero  dicenduni  venit  de  Ca- 
pellis,  &  Altaribus  fixis,  exiftentibus  6^ 
in  clauftrls  Regularibus;  in  hisenim, 
quia  dici  non  poffunt  eflTe  in  domibus 
privatis,  fed  in  locis  Religiofis  ,  fiab 
Epifcopo  vifitentur,  &:.  approbentur, 
poterunt  Regulares  MilTam  celcbrare; 
prout  de  faO:o  celebraat  in  Alraribus, 
&  Capellis  conftrudtis  penes  fuas  in- 
fermarias  ;  quibus  non  refiftit  Conci- 
lium  Trid.  ,  ut  dofle  concludit  d.  Ti-  6^ 
gnatell.  in  cit.tom.  6.  Confult.  1 1.  num.  i^. 
ubi  idem  dicendum  advertit  de  fimili- 
bus  Oratoriis  conflrudis  in  Semina- 
riis,  &  Hofpitalibus,  five  ordinaria  , 
five  Apoftolica  au^oritare  ;  quod 
advertere  debent  Epifcopi  ,  &  eorum 
Vicarii  pro,  bene  exercendo  munerc^ 
fuo. 

Circa  fecundam  Quxftionem*  An 
hodi^  in  cafu  neceffitatis  poffint  EpiC^  6(9 

co£i 


e^ 


Dc  Sacrificio  Milfe .  DqciC  XII. 


copi   concedere    licentiam   celebrandi 
extra  Ecclefiam;  ficut  iifdem  permit- 
tebant  Canones  antiqui  ?   Affirmant 
Theologi  ionga  manu  citati  per^art. 
m  Hubric.  Mijfal.  part.  3.  tit.  10.  num.  i. 
duh.  5.  »5^:  per  Dianam  Veterem  part.  5?. 
tra^.i.  refol.^:^.  quae  eft  repofita  inu^ 
opere  Coordinato  d.  tom.  4.  traBat.  1. 
refol.  20,  zi.  i^  zx.  ubi  examinat  hos 
cafus  neceflitatis,  videiicet:  I.  Quan- 
do  exercitus,  feu  claffis  ad  muitumL.. 
temporis  rpatium  Milfam  non   audi- 
vit,  &  ad  Jocum  appulit,  ubi  fub  dio 
potefl:  fommode  Mifla  in  Aitare  por- 
tatiii  ceiebrari.  II.  Si  exercitus  more- 
tur  in  caftris  ,    vel  fub  tentoriis  ,  ne 
Chriftiani  miiites  MiiTapriventur.  III. 
Si    infirmus   fit    communicandus   per 
Viaticum,  vei  ex  Pr<£cepto;  &obdi- 
ftantiam  Ecciefiae,  vel  viaspravasnon 
abfque   maxima  difHcuitate  poffit  ad 
eum  Sacra  Euchariflia  deferri."?  IV. Si, 
ubi  extatOratoriumprivatumpro  uni- 
caMifTa,  illa  celebrata  advcniat  Do- 
minus  Oratorii,  qui  MiflTam  non  au- 
divit  die  fefto  ?    V.  Si  peflis  grafifetur 
in  Civitate,  &  Cives  petant  ab  Epif- 
copo  licentiam  MilTs  celebrandas,  vel 
in  privatis  domibus,  vei  in  pub!ica__. 
via?  VI.  Si  longa  fit  navigatioin  ma- 
ri;  &  navis  fit  magna;  mare    autem 
quietum  ?  VII.  Sifiat  Proceflio,  vel 
fit  concurfus  populi  ad  aliquam  par- 
vamEcciefiam,  quaeillum  caperenori 
polTit,  &  expediat  erigere  Altare  ex- 
tra  Ecclefiam,  &  ibi  coram  omni  po- 
pulo  celebrare  ?   In  his  omnibus  cafi- 
bus  ,   attenta  neceffitate  ,    affirmant 
Moraiiftae  plurimi    apud    fupradidos 
Qiiartum.,  (s^  Dianam  licitum  effecele- 
brare  tiim  fub  dio,  tun>  in  domo  pri- 
vata  ;  &  idem  concedunt    Gobat    in 
Theol  Experim.  traH.  7,.  a  num.  2^8.  is^- 
240.  Frane.de  Lugo  lib.  j.  de  Mijfa'cap. 
6. «.  6.  Barbofa  de  Jure  Ecclejiaftico  'Vniv. 
lib.z.  cap.  7.  num.  ??.  ({^  By/fus  in  Hier. 
Sacra.  tom.i.  Litter.  L.  nu.iig.^tom. 
z.  L'tter.  M.  num.  zi  r.  $.  1 2. 

Salva  tamen  reverentia  tantorum 
virorum,  contrarium  eft  teneodum  in 
Qmnibiis  fupraditCtis  cafibus;  in  q[ui^ 


bus  abfque  Sedis  Apoftolicae  difpenfa- 

tione  nulli  licitum  efie  debet  celebra- 

re;  neque  Epifcopis  permiflfum  eft  li- 

centiam  concedere,  ut  pluribusratio- 

nibus  ,   &   audoritatibus  comprobat 

TPignatell.  tom.  i-  Conf -^^.  ubi  loquitur 

in  cafu  communicandi  infirmum  pec 

Viaticum;  cui  bis  propofitoS.  Congre- 

gationi  Concili  ,  tiSm  per  Cardinalem 

legatum  Portugallirte,  tum  per  Cardi- 

nalem  Paleottum  ,   femper  refpondit 

negative  .  Et  idem  Tignatel/.   tom.   S. 

Confult. rz^.  examinat  cafum  naviga- 

tionis  iongae  •,   &  allegat  pro  negativa 

plures,  eofquegraviflimos  Theoiogos; 

nec  non   refponfum  Sacr.  Congreg.  S. 

Offcii  diei  ^i.fulii  i6oj.   Quibus   ego 

addo    aliud  refponfum  Sacrce  B^tuum 

Congreg.  diei  12.  Feb.  16??.  imprelTum 

apud  Dianam  Coordinatumd.  tom.^.  traB. 

2.  ^ejol.  11.  num.  5.  cujus  vigore  ipfe  vi- 

detur  recedere  ab  opinione  contraria  ; 

cui  favere  non  poteft  praxis  navigan- 

tium  ad  Indias,   fiquidem  illisconcef- 

sam  fuiflfe  licentiam  ab  Apoftolica  Se- 

de  teftatur  Byjfus  d.  litt.L.  num.  119.  §. 

x^.i^lttt.  M.num,  211.  §.12.  nos  autem 

difputamus  ,   ubi  facultas  Apoftolica 

non  habeatur. 

Porro  in  diQis  cafibus  ,  an  fajtem 
MifTa  ficca  recitari  poflit  a  Sacerdote  ^j 
veftibus  facris  induto,  omiffa  tamen 
oblatione  ,confecratione ,  totoque  Ca- 
none  ?  Refpondendum  eft  negative  , 
quia  eft  contra  Ritum  Ecclefiae  Ca- 
tholics  induere  vcftes  facras ,  &  cele- 
brare  Miffam  ,  omiffis  effentialibus 
ejufdem  Miffae,  &  qui  fic  ageret,gra- 
viter  peccaret ,  ut  doft^  probat  Tigna- 
tell.  tom.  4.  Confult.  15^.  Sed  de  Miffa 
Sicca  dicemusinfra  Decijio  ».51.  num. 
16. 

Quoad  Septimum  .  Qitinam  fuerint 
Militef  Templarli  in  Ecclefa  Catholica, 
Is^  quomodo  efse  dejierint?  Templorum  ^g 
materia  quam  hucufque  examinavi- 
mus,  motivum  prasbet  recenfendiMi- 
litesTemplarios,  qui  fuarn  habuerunt 
originem  in  yerufalem  ^nno  Domini 
iir8.  &  Religionem  eorum  approba- 
vit  Apoftolica  Sede.s  fub  Honorio  Pa- 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.  XII. 


<?5 


pa  Secundo, ^nno  1127.  dato eis habitu 
albo  cum  Cruce  rubea  4  emittebant 
autem  tria  folita  vota  Religiofa  ,  ac 
ulteriCls  defenJendi  Peregrinos  euntes 
in  Terram  Sanftam  ab  infidiis  latro- 
num,  &  Saracenorum  ;  cumque  cre- 
viflfent  opibus  ,  &  divitiis  maximis  , 
gloriofilfimas     expeditiones   militares 

fecerunt  in  defenfionem  fidei  contra » 

Saracenos  .  Cumque  diu  fe  fervaffcnt 
in  honedo  propofito  ,  profefTioni  fuas 
laudabiliter  fatisfacientes;  tandem  ne- 
glefta  humilitate  ,  quas  omnium  vir- 
tutum  e(l  cuflos  ,  evaferunt  fuperbi  , 
ac  molefti  non  folum  privatis  perfo, 
nis  ,  fed  etiam  Principibus,  &  diffa- 
mati  de  enormitatibus,  acpefTimis  vi- 
tiis  ,  etiam  de  haerefi  ,  &  Apoftafia  ; 
^nno  1307.  PhilippusRexFrancorum 
illos  judicia^iter  accufavit  coram  Cle- 
mentePapaiQuinto;  qui  annofequen- 
ti  convocat6  ConcilioViennenfi,  ineo 
juffit  eorum  caufam  pertra«ftari  ;  & 
pluribus  ex  iifdem  Templariis  militi- 
bus  carceratis,  aliifque  fatentibusde- 
lida,  aliis  negantibus  ;  tandem  tan- 
quamRei  prcedi£lorum  graviffimorum 
criminum  fueruntcondemnati,-  &eo- 
rum  multi  tanquam  impoenitentes 
fgne  combufti  ;  fuppreffo  toto  Tem- 
plariorum  Ordine;  cuius  magna  pars 
bonorum  ,  &  pofTefllonum  data  fuit 
Militibus  Hierofnlymitanis  ;  ut  fus^ 
narrant  Chaffanapus  in  Catalogo  Glor. 
Miindi  part.  9-  conjid.  5.  Bxovais  ad^n- 
num  I  .j  10.  Salelks  de  S.  Inqujjition.  lib-  ^. 
eap.  16.  I{eg.  2S0.  a  mm.  76.  ^  feqq. 
^xor.  Inflit.  Moral.  tor.i.i.lib.i^.  cap.6. 
^aynald.  in  ^nnal.  Ecclejiafl.  .Anno  i  508. 
^  1512.  vAlbericus  in  DiBionar  Ferh. 
Templarij.  San^.  .^ntoninus  in  Hiftor.  5. 
part.  titul.  21.  cap  ^.  Noviflime  Fo- 
reflus  in  Mappamundo .  tom.  3.  part.  1. 
in  Vita  Clementis  Tapce  Qiiinti  :  ubi 
obfervat  ,  non  ita  certum  fuifle  apud 
homines  ,quod  omnes  Templarii  effent 
Rei  mortis,  &:  excidii  totiusOrdinis; 
cujus  haefitationis  anfam  praebuiflTe  fe- 
runt  ,  mortem  tCim  Clem.entis  Pap^e 
Quinti  ,  tum  Philippi  Regis  Franco- 
rum  intra  annum  ;  juxta  citationem 


de  ipfis,  quamfeceratexiflens  inpati- 
bulo  Joannes  Mula  Magnus  totiusOr- 
dinis  Magifler  ,  ad  comparendum  an- 
te  Tribunal  Dei>  quaequidem  citatio- 
nes^  Utrum  timendae  fint  a  Judicibus 
rite,ac  rec"t^procedentibus,demonf^rat  ^3 
Martin.  Dehius  Difquif.  Magic.  lib.  4. 
cap.  4.  qua-fl.  4.  Et  Stephan.  Menochins 
in  Storeis  Centur.  i.  cap.  28.  quos  Le- 
Qor  curiofus  pcrcurrat. 

D    E    C    I    S    I    O     XIIL 

ARGUMENTUM. 

Quia  in  dcfinitioncSacrificii,  ul- 
tra  ncccffitatcm  Tcmpli ,  dici- 
tur  cfle  nccclTarium  ctianrLj 
ALTARE  ;  agitur  de  quid- 
ditate  ,  &  ncccflState  A  L- 
T  A  R I V  M  ad  cclebrandam-^ 
Mifiam » 

s  'U  M  M^  B^I^U  M. 

1  ^ltare  facrum  e(i  tiecejfarium  pro 
celebranda  Miffa . 

2  KAltare  efl  duplex  Immobile  ^  (y>  Tor" 
tatile . 

3,  ^ltare  immobile  quidjit? 

4  ^ltaria  olim  lignea  ,  ^  argentea.^ 
nunc  lapidea  tantum. 

5  Epaunum  efl  IJrbi  ^pamia  ,  vulgd 
Pamiers  . 

6  ^ltare  quafi  aJta  ^ra  i  i^elevafum 
a  terra  . 

7  ^haris  altitudo  quanta  effe  debeat} 

8  ^ltare  in  ^reopago  ^thenarum  cui 
Deo  ignoto  dicatum  ? 

9  ^ltaris  menfa  quanta  latitudinis  , 
i^  Jongitudinis  effe  debeat  ? 

10  yAJtaria  confecrare  femper  Ecclefia 
confuevit . 

1 1  Teccatum  mortale  efl  ceJebrare  Mif- 
famjine  ^Jtare. 

12  Sacerdos  celebrans  Jine  ^ltare  eft 
fufpendendus  a  Divinis .  i^  n.  ?2. 

1 5  Jiltare  non  confecratum  non  acoui- 
rit  confecrationemper  ceJebratKnem 
Mijfae  in  so . 

1  14  ^/f/- 


C6 


De  Sacrificio  Miflfie  Decif  XIII. 


14  <^harium  fixorum  antiquitus  formne 

diverfoi . 
IjT  ^ltare  pcrtatile  cur  diBum  Viati- 

cum  ?   ejus  ufus  amiquijfimus .  Ejus 

forma  qu<e  ? 

16  ,Amimenfis  utuntur  Craicipro  xAlta- 
re  portatili, 

17  ^ltaria  ccnfecrantur  ab  Epifcopis. 
Sed  utrum  ab  ^bbatibus ,  (y  fimpli' 
ci  Tresbytero} 

38  ^bbates  dejurenon  confecrant  ^l- 
taria  ;  fed  tantum  ex  prlvilegio  . 

19  Vontifcalium  ufus  ufque  ad%nnum 
millefimum  ab  Incamatione  Dommi 
non  fuit  conceffus  ^bbatibus- 

2.0  xAbhatihus  Caftnenfihus  conceffa  fa- 
cultas  confecrandi  ^ltariaportatilia 
pro  ufu  fuarum.  Ecckfiarum  a  Tio 
Tapa  W.  anno  1^65. 

11  ^bbates  an  poffmt  confecrare  ^lta- 
ria  etiam  pro  Eccleftis  extraneis?  efl 
guaflio^  in  qua  negative  refponden- 
dum;  etiam  circacalices ^campanaSi 
i^r,  CuppelkBilia  Sacra . 

3  2.  KAbbates  non  pofse  confecrare  ^l- 
taria  pro  ufu  aJienayum  Ecckfiarum 
decifum  efl  a  S.  P^^t.  Congregatione 
anno  1644. 

23  ^bbatura  poteflas  circa  ufum  Ton- 
tificalmm  ,  (^  circa  ccnfecrationes 
reflri8a  fuit  \Anno  1659.  f"b  ^k- 
xander  Tapa  VII.  in  Decretis  XXI. 
quorum   XVIII.   nec  non  XIX.  funt 

probibitiva  confecrationum  .^  (^  col- 
lationis  ordinum  minorum  pro    non 

fubditis^  etiam  de  licentia  Ordina- 
TioYum . 

24  Tapa  ad  libitum  potefx  reflringere  , 
ac  etiam  revocare  Trivikgia  qui- 
bufcunque  concefsa  per  ^poflolicam 
Sedem . 

25  MendicantiumOrdlnum  Tralati  non 
pofsunt  confecrare  Altaria ,  axn  ca- 
lices ,  vel  paramenta  benedicere  pro 
alienis  Ecckfis ,  vei  perfonis . 

16  Tresbytero  potcft  «  Tapa  dari  facul- 
tas  'confecrandi   ^ltaria  ,  ^  Ca 
lices . 

27  B^Itquide  San&orum  an  fnt  deefsen 
tia  confecrationis  ^ltarium}  Qii^e- 
ftio  famofa  .  B^tiones  pro  affirmati- 


va  iium.  zS.  Tro  negativa  n.i^. 
50  Lip/ana  non  funt  de  efsentia  repo- 
ncnda  in  ^Jtari  confecrando  ;  fed 
tantim  ex  confuetudine  generali  Ec" 

ckfia  ■ 

3 1  ^Altaria  quando  perdant  Confecra^ 

tionem  ^ 
3  2  ^ltare  non  perdit  confecrationem  , 

fiexeat  de  fuo  locooperculum  SS.  J^e- 

liquia)  um ;  fed  flatim  ihi  gypfo  fir- 

metur.^  repofitis  in  fuo  loco  ipfisSS. 

"B^e  ''quiis . 
35  EtKCommunicatus  Sacerdos  .,  vel  de- 

gradatv.s  fi  cekbret  ,  non  reddit  ^Al- 

tare  execratum. 
34  .Altare  deficiente  non  licet  celebrare      ^ 

ex  quacunque  caufa  ;   (^  celebrans     'fl 

graziter  punicndus  effet . 
1 5;  Tapa  ccncedere  potefi  celebrationem 

Mifs<e  fine  Ahare . 
^6  Exempla  tria  antiqua   Mifsa  cele- 

brata  fine  Altare  \  idefl  S.  Liuiani 

Martyris^  Theodoreti  Cyri   Epifco- 

pi  )  is^  S.  lApoIIonii  Epifcopi  Bri" 

xierifis . 

37  Mulieres  proJjibitoe  miniflrare  xAl- 
tari  . 

38  Mulieres  in  Ecclefia  ftent  feparata 
ci  Viris . 

39  Tresbyteri  non  cekhrant  eo  die  in 
xAltare  ,  in  quo  cekhravit  Epifco- 
pus^  velLegatus  ^poftohcus  abfque 
eorum  licentia. 

40  C/jrifti  omnis  aP.io  debet  efse  noflra. 
inflrtidio . 

^iCrux  fuit  KAhare  Sacrum  ,   in  quo 

Chriflus  Dominus  \  cruentum  Sacrifi- 

cium  ohtulit  .   Templum  "cero  totus 

mundns  . 

4Z  Chriflus  Dominus  fuit  Sacerdos ,  Ho- 

ftia  ,  Templum  ,  i^  ^ltare . 

NOn  folum  inTemplisfacrisDco 
tremendum  MiflTae  Sacrificium 
eitofferendum-.fed  illud  fuper  Akaribus  i 
pariter  facris  immolari  debet  ,  uc  ex 
audoritate  SS.  Canonum  ,  &  Conci- 
liorum  probat  Emin.  Card.  Bellarminus 
lib.  2.  de  Mifsa  cap.  24.  ^.  De  Templn  , 
iS'  ^ris  ;  Tamburin.  de  Sacrificio  Mifs^ 
lih.i.  cap.  5.  §.  I.  Le7,ana  tcm.  3.  Verh^. 


De  Sacrificio  Miflk.  DecirXIlI. 


^l 


sAttifS  MUtrt.  10.  {^  Colleglum  Salmantic. 
de  Sacram.ln  generetra^l.  ^.cap.^.piw^. 
5.  nec  non  Dodores  omnes  infra  ci- 
tandl  .  Idcirc6  pro  hujus  neceflarii  re, 
quifiti,  ad  rite  litandunr»,  intelligen- 
tia  ,  quinque  funt  breviter  examinan- 
da  ,  &  videnda. 
I  Qjti^t  is^  Quotuplex  Jit  KAltare^ 
z  ^d  quos  fpe^et  confecratio  ^lta- 

riuw  ? 
5  ^n  ^eliquia  SanBorum  Jint  de  ef- 
fentla  confecrationis  ^harium^ 

4  Quando  .Ataria  dicantur  perdidiffe 
confecrationem  ? 

5  xAn  liceat  aViquando  cekhrare  fine 
^ltari  confecrato  ? 

Quo  ad  Primum  .  Cumomne  mul- 
tipieXjfecundumPhilorophum  fitprius 
dividendum  ,  &  poftea  definiendum-j 
1  xArifi.  lih.  2.  Tojler.  cap.  5).  Scire  opor- 
tet  ,  quod  duplex  eft  Altare  ;  aliud 
Immohile  y  ($- firmum ;  Aliud  vero  Tor- 
tatile.,  is^  Movihile  •  Primum  appella* 
tur  etiam  Menfa.,  fixa  ,  i^fiahilis .  Se- 
cundum  dicitur  Altare  yiaticum.,  quo 
per  viam  peregrinantes  utuntur,  item 
^ra  .f  Lapis  t  i^  Tahula  ;  ut  advertit 
Bordon  f^ar.B^efoIut.  patt.i.  refoI.S^.nu. 
jy.  is^  Bathof.de^ure  EccI.^Vmverf.Iih. 

3  i.cap.j.num.i.^^.i^^.  Alrarefrmum, 
&  fixum  efi  fahrica  de  muro^  elevata  d 
folo  Ecclefiee  ,  cum  menfa  lapidea ,  figU' 
ne  quadratde  ohlong<e  ;  rije  confecrata , 
fupra  quam  Sacerdos  legitime  facrificare 
potefl  .  Dicitur  c(^e  fahncam  de  muro ; 

4  quia,  licet  olim  in  primitiva  Ecclefia 
fierent  Altaria  lignea,  ob  eorum  ma- 
gis  expeditum  ufum  ,  &  utfacilius  de 
loco  in  locum  transferri  pofTent  tem- 
pore  perfecutionum  ,  utnotat  ^minen. 
Card.  Bona  ^er.  Liturg.  lih.  i.  cap.  10. 
fuhnurn.  i.  cujufmodi  erat  Altare  Prin- 
cipis  Apofiolorum  ,  repofitum  pofieaa 
S.  SylveftroPapa  in  Ecclefia  Latera- 
nenfi;  ut  in  Dedicat.Bafil.  Salvatoris 
die  9.  l>lovemh.  leB.  6.  Brev.  B^om.  &  cef- 
fata  perfecutione  Confiantinus  Ma- 
gnus  fecerit  in  Bafilica  Conftantinia- 
na  Aitaria  Seprem  de  argento  puriiTi- 
mo,  penfans  fingulum  libras  260.  Et 
Sixtus  III.  obtuleris  Bafilicae  Sand^ae 


Mariae  Altare  argenteum  purifllmum 
penfans libras  ^oo ;  ut ihid.  fcribit Emin. 
Card.  Bona ;  poftea  fancivit  Ecclefia  , 
utnemini  liceat  celebrar&,  nifi  inAl- 
tari  Lapideo  confecrato,  &  Chrifma- 
te  delibuto';  cum  fit  fi.gura  Domini 
Noftri  Jefu  Chrifti  ,  de  quo  ait  Apo- 
ftolus  i.Corio.  Tetra  autem  erat  Chri~ 
flus.  cap.  Fundamenta.  de  Eie&.  in  6-  tum 
etiam  quia  fepulchrum  Chrifti,  quod 
repraefentat  Altare  ,  fuit  excifum  de 
Petra  .  Barhof  d.  lib.  2.  cap.  7.  num.  5.  Eft 
autem  incertum,  qui  primusprsecepe- 
rit,  Altaria  debere  t(^e  Lapidea  ;  etfi 
communis  opinio  hoc  referat  adeum- 
dem  Sanflum  Sy Ive^xum.lvenin  in  Hi- 
fior.  Dogmat.  deSacram.  Differt.  5.  quafi.  i 
8.  cap.  i^.Emin.  Card.  Bona  d.n.  i.  Id  ta- 
men  legituriwcfl/'.  Altaria.^^t-  de  Con^ 
fecrat.  difl.  i.  fumptum  ex  Concilio  £- 
paunenfi ;  cap.  26.  quod  fuit  celebra- 
tum  Anno  ^cp.  in  Urbe  Gallias,  tunc 
dida  Epaunum  ,  qus  fecundum  Orte-  $ 
lium  eft  IJrhs ^4pamiee  j  vulgoTamiers, 
Ferrar.  in  DiBion.  Geographic.  Verb.  E- 
paunum .  (^  Y,min.  Card.  Bona  d.  lib.  i 
cap.zo.  num.i.  Porrd  Altare  Ligneum* 
cum  Ara  Lapidea  non  eft  prohibitum, 
&  fuper  eo  licitumefi  celebrare.  Bay 
hof.  uhi  fupra  r?um.  6.  Lezana  tom.  3. 
Verh.  Altare  num.  2.  {5^  'Hj.colius  in  Flo' 
fctil.  Verb.  Altare  mim.  ^.  Dicitur  in  de- 
finitione  elevata  dfoIoEccIefite;  fpedat  6 
enim  ad  decorem,  &  majeftatem  AI- 
taris,  utfitaltum,  &  elevatuma  ter- 
ra  ;  immo  vocatur  Altare  quafi  alta 
Ara.  Lexana  d.Verb-  Altare  num.  i.  i^ 
Tax  Jordanus  tom.\.  Iih.  5.  tit.  ic.  num. 
4.  nam  etiam  Erhnici  Diis  fuperisfa- 
crificabant  in  aedificiis  ^terra  elevatis; 
in  terra  autem  Diis  terrefir'bus,  &  in 
effofla  Diis  infernalibus  .  Lexana  ibi' 
dem  .  Eius  autem  altitudo  debet  effe 
a  Scabello  ligneo ,  feu  bradella  ipfius 
Altaris,  cuhitis  duohus ^  ij>  unciis  o^Oy 
ut  praefcriptum  fuit  a  S.  Carolo  in  Conc. 
4.Trovinc.  quamvis  fi  paulominus  de- 
ficiat ,  fit  tolerandum  ,  juxta  inftru- 
dionem  ejufdem  Sanfli  ad  fuos  Vica- 
rios  Foraneos,  6e  quain  A^.EccI.Me-  7 
diclan.  pag.  8ci.  dz  cujus  meminit.7^- 
I    z        fepb 


68 


DeSacrif5cio  Mi(&.  Decif:  XTII. 


fnpb  Crifpitt.  in  tYaB.Vifit.Tafloralpart 
2.  ^.6-n.6.  Hinc  Altare  de  LignisSe- 
thim,  quod  fecit  Moyfes  jufTu  Dotni- 
ni ,  habebat  tres  cubitos  in  altitudine, 
'E.xod.  2.1.  I.  Et  tale  erat  Altare  ,  ab 
8  Athenienfibiis  dicatum  Jgroto  Deo ,  de 


bitorum  ad  minimum  quatuor  ;  ut 
idem  Sand^us  Carolus  praefcripfit  jn 
fuo  C  onc.  ly.  Vtov.  &  ooratjofepb  Crif. 
pinui  d  part.  i.  §.  6.  rum  6.  Subjungi- 
tur  in  dtfnitione  I\it)con/ec*(ttas  ficut 
enim  IVIoy'es  ,   Domino  precipiente 


quo  ait  ad  illosApoftolus  Paulus  A^.     confecravit  Tabernafukim,  Mtnram, 


17.  Z?.  Treetericnsenim  .,  i^tidens  fimu 
Jacra  veflra  ,  inveni  (^  Artjm  ,  ?p  gua 
fcriptiim  erat :  IgnotoDeo.  Quibus  au- 
tem  de  caufis  di<^um  Altare  ereflum 
fuiflet  Athenis  ,  &  de  quo  Deo  ignoto 
inteiiigerent  Sapientes  i|li,  plures  re- 
cenfet  opiniones  J^icoliusd  Ferb.  h  ta- 
re  ttum.  5.  probabihor  tamen  eft  ,  quod 
illud  ad  Deum  }udbeorum  referrent  , 
cujus  cum  nullum  extaret  fjmuia- 
crum,  feu  fculptura  ;  ^  quo  manife- 
ftaretur  ,illum  appellabant  Deum  igy^o- 
tum  •,   nam  &   ipfos  Judffos  J-uvenalis 


Sc  Altare  ejus  ;  fic  Etclefia  Carholi 
ca  femper  folita  fuic  nonfoIumTem- 
pla  ,  fed  etiam  Aitaria  facrare  pro  ufu 
Divini  Sacrificii  ,  ut  habetur  in  cap. 
Tahernacuhm.  1.  de  Con/ecr.d.fl.j.  de  cu- 
jus  confecrationis  efTedtu  ita  loquitur 
S.  Thom.  ^.  p.  q.  83.  art.  5.  Confecratio 
^ltaris  repraefntat  SanBitatem  Chrifii:, 
confecratio  verb  Domus  San^itatem  to- 
tius  EcclefidB  ■  Ecclefta  ,  (^  xAltare  con- 
fecrantur^  quia  hac  conjecratione  adipiC- 
cuntur  quandam  fpiritualem  virtutem,  pet 
quam  apta   dicuntur  Divino  cultui ;   ut 


^rt/^»-.  14.  irrifit  tanquam  nubium  aJo-     fcihcet    homines    devottonem     quandam 


ratores,  dicens: 

Quidam  fcrtiti   metuentem  Sahbata 
Vafem , 

7^/7  prdeter  nubes,  (^  Cceli  J<l}men 
cdorant . 
Idemque  fenrifTe  videtur  Lucanus •^t^m 
Deum  judasorum  incertum  appellavit, 
quia  non  erat  vifibiiis: 

.  2\(rtw  dedita  Sacrls 

Jncerta  Judaa  Dei . 
Nifi  velimus  afferere,  quod  Athe- 
nienfes,  cum  audiffent  S.  Dionyfium 
Areopagitam  ,  loquentem  de  Ecclypfi 
vifa  in  die  mortis  Chrif^i ,  &  dicentem, 
^ut  Deus  natur^  ^AuBor  patitur  j  aut 
ynundi  machina  difolvitur\  five  ,  ut  re- 
fert  Michael  Slngeiluf^  Avi^^orGrxcus: 
JDeus  ignotus  ia  carne  patitur  ;  idcoque 
umverfum  hifce  tenebris  obfcuratur;  (^ 
concutitur  j  voiuerint  huic  patienti 
Deo  ignoro  erigere  illud  Altare  ,  uc 
latius  profequirur  Stephan.  Menochius 
in  Hiflor.  Sacra  in^^B.  ^poflolor.  lib.  1. 
cap.  zz.  ubi  alios  adducit . 

Sequitur  in  eadem  definitione  Alta- 
ris :  Cum  Menfa  Lapidea  figurte  quadtatiS 
oblongte .  Quia  ,  ut  didum  efl,  Alta- 
re  d^bet  habere  menfam  ex  lapide  ex- 
panfam,  cujus  latitudo  fit  faltem  duo- 
rum  cubitorumj  longitudo  autemcu^ 


exinde  perciptant  ,  ut  ftnt  paratiores  ad 
Divina  .  De  c^remrsniis  aurem  .  qui- 
bus  confecranrur  Altaria,  de  ablutio- 
nibus  ,  ac  Un<flionibus  cum  S^jcro 
Chrifmare  differit  Cuheim.  Durand.  in 
^ational  Divinor  Ofl^cior.  lib.  1.  cap  7. 
ubi  earundem  MyRicas  flgnificationes 
explicat  ;  &  novifTme  Htigo  Menard. 
in  "hlptis  ad  lib.  Sacramentor.  S.Gregor. 
Vaptf  pag.  19^  156.  l^  Aphonf.  Men^ 
dezius  inTheologla  Cathechetica  tom.  z. 
lib.i  i.cap.i.num.  5 -({^4.  qui  advertit  in 
Ethiopia  ,  ufum  Altaris  Lignei  ,  Za- 
bot  vocati  ,  ptEevalere;  ac  prom.anaffe 
ab  exemplo  Divi  Petri  ,  qui  tempore 
perfecutionum  ,  ut  didumefl,in  ligneo 
Alrari,  concavo  in  fpeciem  ArsEcele- 
br^bat  . 

Tandem  (uhA\i ^&f\o\t\o  ^Supra quam 
Sacerdos  legititneSacrificare  poteft  ;  quia 
concors  eft  Theologorum,  &  Canoni- 
(iarum  fententia  .  effe  mortale  pecca- 
tum  litare  extra  Altare  confecratum, 
five  fixum;  fiv^  portatile.  (  hoc  enitn 
fufficit,  illo  deficiente>' c<7/?  Sicut  mn 
alii.  II.  Cap.  Altaria  il  z.  De  Confec. 
dfl.i.S.Thom.^.p.  q-H^.  art.  .<,,  Layrnan 
Iib.ytra&  ycap.  6num.  i^-iy  Quart.  in 
l{ubr.  Miffal.part.  i  t,t.  20.  ad  dubia  con~ 
fcientdub.x.  AdedutSacerdos,  quice- 

lebraret 


II 


De  Sacrificjo  Miflk .  Decif.  XIII. 


6^ 


lebraret  tn  Altari  non  confecraro,  ut 
infra  dicerur,  effer  pledlenJus  fufpen- 
11  fione  k  Divinis  .  Bordon.  yar.  E^folut. 
parr.  2.  refol.t:^.  nti.  24.  Qui  opinarus 
e(\  ibiii.  num.  19.  Altare  nondum  con. 
fecrarum,  vel  enam  difecratum,  eva- 
dere  confocrarum  percelebrationem  in 
eo  fsdam  five  bona  ,  five  mala  fide  ; 
prout  communirer  docerur  de  patena  , 
&  calice  non   confecraris  adhibitis  in 

13  celebrarione  :  fed  conrrarium  tenent 
Qiiart.d  payt.i  tit. 10.  dub. 4.  iy.  BiJJusitt 
H'erurg.  Sacra  Ferb.  ^Altare  *■..  5-  isr^in 
verb.  l^eftes :  idefl  Varamenta  Sacra  §.4. 
quibus  ego  adhePreo  ,  nam^quidquid 
fit  de  patena  ,  &  calice  (  de  quibus 
etlam  liiffentit  Quart.  part.i.tit.i.feSl. 
X.  dub-i.  )  magnum  ert  difcrimen,  fi- 
quidem  Corpus  ,  &  Sanguis  Domini 
iq;imediate tangit,  &delibaf patenam, 
&  calicem;  fecusaurem  Alrare  ipfum', 
quod  ulterius  majoribus  orarionibus, 
&ceremoniis.  qtam  calix,  &parena 
confecratur;  ut  refultat  exPontificali 
Romano  tit.  de  Confecrat  hltar.  &  ex 
his,  quae  tradet  Duran.  d.lib.  i.  cap.-j. 
^Menard.  d.pag.  i    5.(^196. 

Non  eft  autem  ignorandum  pro  Al- 

14  tarium  fixorum  intelligenria  ,  eorum- 
dem  antiquitCis  diverfas  fuilTe  ftrudu- 
ras  ,  nam  aliquando  Menfa  lapidea 
fuperjacebat  uni  tantijm  column?  ; 
aliquandocolumnis  duabus,  aiiquan- 
doquatuor,  ut  adhuc  videtur  Rom? 
in  crypris,  &  cfmeteriis:  invaluit  de- 
mum  ufus  ,  ut  Mcnfa  ipfa  lapidea_j 
collocetur  fuper  ^dificlo  quadrato,  ex 
muroconfedo,  ad  tumuli  formam,  ut 
noltris  temporibus  praxis  communis 
fervat  ;  de  quibus  omn  bus  ftrufturis 
mentionem  facit  Emin  Caid.  Bona  d. 
lib  I.  cap  10.  nuin.t.  in  fine .  Et  h?c  de 
Altaribus  firmis  ,  &fixis. 

Alia  funr  Alraria   portatilia,  mobi- 

15  lia,  &  Viatica  ;  ncdifta,  quia  Epifcopi 
iter  agentes  illa  fecum  olim  ferebant  , 
ut  in  eis  pofTent  extra  Ecclefiam  in  lo- 
cis  remotis  celebrare  ;  &  vulg6appel- 
lanrur  Tetra  Sacra  quorum  ufus  e(l 
antiquifGmus  ;  de  quo  meminir  Fen. 
Beda  lib.yhifl.cap.ii,  qui  vivebatw/fy- 


no  Domini  700.  nec  non  Hicmarus  ^e^ 
menjis  ,  qui  illam  regebat  Ec~lefiam 
.yfnno  8^0.  &  in  capitulis  editis  anno 
XII.  fui  Epifcopatus,  ficfancivit:  Ta- 
bulam  quifque  Tresbyter  ,  cui  neceffat  ium 
fuerit  ,  de  marnwte  ,  Tel  nigra  Tetra  , 
aut  iitio  honeftiJTtmo  .  fecundum  fuampof. 
fibifttatem  ,  honefte  ajfe^atam  habeat ;  (sn 
nobis  ad  confecrandum  afferat  .^  quam  /^- 
cum  cum  expedierit .,  deferat .,  inquaSa- 
cra  Myfle)  ia  fccundum ritum  Ecclefiaflicum 
aoere  valeat .  Eftigitur  Alcare  porrati- 
le  Lapts  confecratus .,  quadrat<e  figuriS  , 
tar^tce  latitudinis ,  ut  in  eo  confiflerepcjftt 
Calix ,  (^  Tatena  ;  nec  non  al.<£particu- 
I<€ ,  quas  Jimul  contingeret  confecrart ;  & 
fuper  ip(b  licitum  efi  Miflfam  celebra- 
re  .  Cap.  Concedimus  -  ?c.  De  Conjecr, 
d/fl.j-  isr  cap.  fin.  de  Privileg.  in6.  Sed 
pr^diilus  Sacer  lapis  debet  effe  unus 
phyfice;  ncnautemcompofitusexduo- 
bus,  vcl  pluribus;  fic  enim  non  repr?- 
fentaret  unamChrifti  perfonam  .  Tam- 
hurin.  de  Sacrif.  Miffde  lib.i.  cap.y  §.l. 
tiiim.6-  Non  elt  tamen  prohibiturir» ,  fi 
ligno  circumdetur  ad  ornatum  ,  vel  in 
capfula  lignea  infcratur  ad  conferva- 
tionem  ;  dummodo  fuperior  planities 
ejus  lapidea  fit  aperta,  fuper  qua  lita- 
tiofiat.  Quart.  d.  part.x  tit  2.0.  dub.i. 
in  fin.  {^  Tamburin.  d  §1.  num.z,  De 
hoc  autem  Altare  porratili ,  feuPetra 
Sacra  ita  ordinavit  S  Carolus  in  cit. 
Conc-^-  "^rov-  Petra  Sactata  jta  Menf<e, — . 
^ltaris  inferatur  ,  «?  nullum  cffenfionis 
Calicis  penculum  adedtur  ;  ta^lu  tamen 
digiti  dignofci  pojfit  .  QudS  quidem  Vetra 
longitudine  ne  minor  fit  unriarum  zigint: , 
latitudine  fexdeam.  Quamvisquod  tan- 
ta  latitudo  ,  &  longitudo  Petraf  Sacrae 
fufficiat,  qua?  polTit  fuftinere  majorem 
partem  Calicis ,  &  Hoftiae,  Sylvefl.Ferb. 
^ltare  .  Tolet.  lib.i.  cap.  2.  num.6.  is^ 
^zor.part.i.  Ith.  jc.  cap.zj.  qu  7.  docuif- 
fe  reperiantur  .  Debet  etiam  tegi  tela 
cerata  ;  ur  immunis  fervetur  a  pulve- 
re  ;  &■  ne  a  laicis  rangarur  .  JofePb. 
Cripin.  Fifit.  Vaflor.  d  part.  2  §.6, 
num.S. 

Porro  in  Ecciefia  Oriental?  Altaria 
portatilia  non  habentur  .  fed  ecrnm».  i^ 

vice 


70 


De  SacrificioMiflfe,  Decif.XllI 


Vice  Graec!  utuntur  Antimenfils,  qui- 
bufdam  rcllicet  pannis,  Ritu,  &  vice 
Aitariumconfecratis;  dequibus  in  Ew 
chologio  Gracorum  pag.6^8.  &  xhxjacob- 
Goar  irt  notis  ;  &  de  iifdem  Theodorus 
Balfamon  in  expofitione  Can.ii.  Con- 
cilii  Truliani,  lcleb  ,  inquit  ,  reperta 
funt  .Antimenfia ,  (^  fiunt  a  Tontificibus^ 
quo  tempore  celebrant  declinationem  Ec- 
'  clefiee  ,  ut  ponantur  in  Sacris  Menfis  ^ 
guando  permiffu  ^ntiflitis  Oblatio  Litur- 
gite  fit  in  Oratoriis  .  Plures  eruditiones 
de  Antimenfiis,  &  Graecorum  Altari- 
bus  ieguntiir  apud  Magrium in Hierolex. 
Verb.  .Altare :  &  praEcipue,quodeodem 
die  ad  unicum  Altare  duo  Presbyteri 
nequeantSacrum  facere  ;  ipfaque  Al- 
taria  erant  a  murofeparata ,  ut  devo- 
tionis  caufa  pofTent  fidelesillacircuire. 
Aitariumcuflodiam  a  DeoAngeiis  de- 
mandari  ,  ut  habetur  ex  Sophron.  in 
Trat.  Spir.  cap^.  (^  refertjo.  Bapt.Mat- 
theolinSylva  Hiflor.  part.j.  lib.-^.cap.y. 
ac  tanta  veneratione  h  Graecis  Alta- 
ria  coli  ,  ut  jure  invehant  contra  no- 
ftratum  abufum,  a  quibus  irreveren- 
ter  apud  Altaria  ,  etiam  dum  Sacrifi- 
cium  tremendum  offertur  ,  infifl;itur  . 
Et  haec  de  primo  Quaefito  . 

Quo  ad  Secundiim  ;  in  quo  quasri- 
tur  ,  ^d  quos  fpeBet  Confecratio  KAha- 
^7  rium  ?  Infpe*n:io  cadit  circa  tres  Per- 
fonas ,  Epifcopos  {cxWctX.  .,  ^bhates.,  & 
Simplices  Sacerdotes .  DeEpifcopisnul- 
la  efl  dubitatio  ;  quin  poffint  Altaria 
tiam  fixa  ,  tum  portatilia  confecrare  ; 
fpedat  enim  de  jure  hujufmodiconfe- 
cratio  ad  ipfos.  cap.  Interdicimus  .  i6. 
qu.i.  cap.  Miniftrare .  i6.qu.6-cap.  'hful- 
lus  Vrefbyter.  cap.  Concedimus .  c^p.Quod 
in  dubiis .  DeConfecrat.  difl.i.  Et  ira__» 
tradunt  concorditer  omnes  Dodores  , 
tamTheologi,  quamCanonifias.  Sua- 
rez  de  Eucha^ifl.  difp.%\.  feSI.'^  I{eginald. 
in  Traxi  lib.i^.num.i()oBordon.Par.^e. 
fol.  d.part.z.refol.^%.  num.iS.  Barbofal- 
leg.tj.num.ii.Tignatell.  alioscumuians 
tom.'^.  Confult.  6S.  num.i.  Et  Crifpin.  in 
Viflt.  Taftor.part.  i.  $.  i  ^  ubi  monitos 
facit  Epifcopos,  ne  defides  fint  incon- 
fecratione  Ecclefiarum  ,  atque  Alta- 


rium,  immo  ImitenturfoIIicitudlnem 
Paftoraiem  Sandi  Caroli,  quitercen- 
lum  Ecclefias  cumfuis  Altaribuscon- 
fecraffe  dicitur . 

Circa  Abbates  ,  certum  eft  de  Jure 
cos  non  poffe  Altaria  confecrare  ,  ut 
docet  Mar.  ^ntonin.  refol.  lib. i .  refol.  iii.  i  g 
Cafu^.  Jdcirco  iifdemhaecpoteftascon- 
venire  nonpoteft  nifi  exprivilegio  Apo- 
ftolico,  utfatetur  ^fcanius  Tambur.  de 
Jure  <Abb.  tom.i.  difp-i^.  quafl.  4.  num.^. 
Quando  autem  hoc  Privilegium  Abba- 
tes  obtinuerint?  funt  variaeopiniones^ 
fiquidem  certum  eft,  ufque  adannum 
Millefimumab  Incarnatione  Domini- 
ca  ,  }us  Pontificalium  ,  eorunnqu^^ 
ufusnulli  Abbati  fuiffe  conceffuni_.  $ 
ut  erudite  probat  llluflrijflmus  Tompejus  19 
SarnelHus  Vigiliarum  Epifcopus  Vigi- 
lantiffjmus  ,  in  fuis  Epiflohs  Ecckfiafti- 
cis  Epifl.^.  ob  eorum  Abbatum  exi- 
miam  modeftiam  ,  &  humilitatem  , 
de  qua  plura  5".  Bemardus  in  Epifl.^i. 
ad  Henricum  Senonenfem  Epifcopum  \  iy> 
Tetriis  Blefenfis  Epifl .<^o.  ^Ad  ViIIelm.Ble- 
fen.  .Ahbatem  Machinen.  Fratrem  fuum. 
Verijm,  praedidoMillefimotranfado, 
&  ufu  Pontificalium  per  plures  Sum- 
mos  Pontifices  ,  in  d.  Epifl.  5.  Sarnel- 
liana  recenfitos  Regularilius  Praslatis 
attributo  ;  fucceffive  aliquibus  Abba- 
tibus  conceffa  fuit  fimul  poteflas  con- 
fecrandi  Altaria  fixa  in  propriis  Eccle- 
fis  ,  ut  oftendit  Tamburin.  d.  difp.z^. 
Qiiafa^.  fubdens  ibidem  num.^.  quod 
tandem  Pius  Papa  IV.  annoi^6^.  die  io 
6.  funii  conceffit  Congregationi  Cafi- 
nenfi  ,  ut  finguli  illius  Abbates  quo' 
fcunque  Lapidesmarmoreos ^  porphyricos^ 
aut  alios adufum  .Altariumportatiliumpro 
fervitio  Ecclefiarum  eidem  Congregationi 
fv.hie8arum  ,  confecrare  ,  1^5^  benedicere 
pojfint  ;    Ordinariorim  locorum  facuhate 

minime  requifita;  quae  quidem  Piana » 

Confiitutio,  relata  ibidema  Tamburi- 
no,  iegitur  etiam  apud  Laertium  Che-* 
rubin.  in  Bullario  E^omano  tom.i.  inter 
BuIIas  Pii  Quarti  Conftit.^y.  pag.  mihi 
114- 

Non  eff  igitur  inficiandum  ,  quiru»* 
Abbates  Cafinenfes  poffint  ex  Privile- 

gio 


De  Sacrificio Mif& ,  Decif.Xlll. 


71 


gio  Apoftollco  Altaria tamfixa,quam 
mobiliaconfecrarepro  ufu  fuarum  Ec- 
clefiarum.  Sed  an  etiam  proaliis  Ec- 
clefiis  extraneis }  Affirmare  contendit 

21  tAfcan.Tamhur.  d.  difp.zT^.  qucef..i^.quaf. 
f.  is^  qiitef.i^.  tum  ex  Communicatio- 
ne  Privilegiorum  cum  Congregatione 
Cirtercii,  cujus  Abbatibus  idconccfllf- 
fe  ,  ait,  Innocentium  Odavum  \  tum 
ex  praefcriptione  &  pofieflTjone  ,  in 
qua  Abbates  Cafllnenfes  reperiuntur 
confecrandi  Altaria  portatilia  ad  inftan, 
tiam  quarumcunque  perfonarum  ,  & 
Eccleharum,  etiam  non  fibi  fubjeda- 
rum  ;  &  cum  eodem  Tamhurino  fentit 
BordofJ.d.  part.z.  refol.^&^. fmnj, iS.Con- 
trarium  tamen  eft  verius  ;  quia  pro 
extraneis  perfonis  ,  &  non  fuis  Eccle- 
fiis  ,  Abbates  cujufcunque  Congrega- 
tionis  non  poffunt  Altaria  confecrare, 
neque  Calices,  neque  Camnanas,  ne- 
que  fuppelleif^iiia  facra  benedicer^  j 
fed  folummodo  pro  fuarum  Ecclefia- 
rum  ufu  ,  ut  concludenter  tenent,  & 
probant  Maceraten.  d.  lih.i.  refol.iii. 
cafi,  mcchis  in  Traxi  tom.i.  refol./\6i. 
mnn.z.  "Piafecius  part.i.  cap.z.  art.^.  n, 
19.  is^  TignatelLtom.i.  Confult.6o.  Pri- 
mo  quia  in  Privilegio  Pii  Q_uarti  ,  ell: 
didio  Dumtaxat  fuarumEccleJiarum;(\u^ 
- inducit  negationem  circa  Ecclefias  aiie- 
nas.  Barbof.Di^.  s>7-  num.^.  Secundo  , 
quta  Privilegium  Innocentii  Odaviad 
Ciftercienfes  comprehendit  folum  Ge- 
neralem,  &  quatuor  principaiiores  Ab- 
batesilliusReligionis,  non  autemalios; 
ideo  non  eft  Communicabiie  ad  om- 
nes  ,  potiffimum  diverf?  Congregatio- 
nis.  Tertio,  quiainmateriaconfecra- 
tionis  Priviiegia  non  communicantur, 
neque  extenduntur  ad  alios  Abbates 
praeter  nominatos.  Diana  part.i,traB. 
i.rejoli^.  Quas  in  Coordinatoefl:  tom. 
7.  traSi.i,refoI.z2-  num.a^.  Quarto  quia 
Prsefcriptio  ,  vel  poffelTio  ,  aut  con- 
fuetudo  non  Intrac  ,  nequefuffragatur 

>i  inferionbus  in  his  ,  quae  funt  Ordinis 
Epifcopalis,  ut  declaravit  .  S.  B^tuum 
Cong.  18.  ^iigufii  1629.  ^^  ^^^  Tign/i- 
tell.  d.Confult.()%.  num.i.  Qu,int6,  quia 
vn  contradidorio  Judicio ,  &  in  termi- 


nis  hujus  quaeftionis  fic  decifum  fuit 
anno  1644.  ab  eadem  S.  RituumCon- 
gregatione  ;  ut  refert  idem  Tignatellus  zi 
ibid.  mmi.-j.  his  Verbis  :  In  caufa  Tla- 
centina  benediBioms  inter  Epifcopim  Tla, 
centinnm  ex  una  \  ijr  ^bbatem  S.  Sixti 
ejus  Civitatis ,  Ordinis  S.  Benedi^i,  Con- 
gregationis  Cafnenjts  partes  ex  alia  ,  fik- 
per  jiire  confecrandi  qucsciinque  ^iltaria 
fixa,  autportatilia.  Die  16.  K/iugtJii  ]6^[4. 
S.  Bjtutrm  Congregatio,  proponente  Emi- 
nent  ff.  is^  t{everendijf.  Cardinali  Fran- 
ciottOy  auditis  partibiis y  (^attentisTri- 
vilegiis  Ordini  pradSo  ab  ^pofiolicaSe- 
de  conceffis ,  Cenjuit ,  2S^«  licere  ^bba- 
ti  conjecrare  ^ltaria  ,  niji  pre  iifu  pro- 
priatum  Eccle/iarum  ,  i^  B^eligioforum 
ejufdem  Grdinis  tayuiim  ,  i^  iia  fervari 
rr.andavit,  Ultimo,  quia  ad  tollcndos 
abufus,circaPrivi!egia  AbbatibusCon- 
cefiai  per  viam  legis  univcrfalisf^^m 
Sacra  B^tuum  Congregatiodie  zj.Septem-' 
hris  1659.  approbante  Summo  Pontifi- 
ce  Alexandro  Septimo  ,  compilavit 
XXI.  decreta  ,  in  quibus  prasfcripfit  25 
Abbatibus,  &  declaravit  ea  ,  quss  fi- 
bi  facere  licent;  inter  illa  autem  ficle- 
gltur  .  XVIII.  Ecckjiajlicam  Suppelle- 
Tlilem  pro  fervitio  tantiim  fuarum  Eccle- 
Jiarum  ,  vel  Monajleriortm  bencdtcarit . 
XIX.  Beliqua  Tontifcalia  extra  Icca  ipjis 
^bbatibus  fubjeBa ,  vcl  pro  fervitioalie- 
tta  Y^cclefidd  .^  aut  in  fuhditos  pariter  alie- 
tjos  ,  etiam  de  licentia  Ordinariorum  , 
exercere  non  valeant ;  puta  Campanarum 
henediBiones  ,  Calicum  ,  is^  JiniiHbus  ,  /» 
quihui  Sacra  adhthctur  'OnBio  ,  nec  non 
minorum  Ordinum  coilationes  ,  Heec  iSc 
alia  Decreta  ,  de  quibusfupra,  exten* 
fa  leguntur  apud  t^icolium  Lucubrat . 
Canonic  lib-S-  tit  ^^.  num.ij.  pag.  mihi 
zz6.  Ex  quibus  evidenter  conftat,non 
licere  Abbatibus  cujufcunque  Congre- 
gationis,  &  Religionis  confecrare  Al- 
taria,  Calices,  velCampanas;  neque 
Veiles  Sacras  benedicere,  autminores 
Ordines  conferre  ,  vigore  Privilegio- 
rum,  nifi  perfonis  fibi  fubditis,  &:pro 
Ecclefiis  fibi  fubjeftis.  Talis  enim  eft  24 
voluntas  Summi  Pontificis,  declarata 
per  organum  Sacrs  Rituum  Congre- 

gatiQ.-t 


7^  De  Sacrificio  Mi(&.  Decif.XHr. 


gationis  ,  quae  de  mandato  Papae  in_, 
prasdidis  Decretis  generalibus  refor- 
mavic  Privilegia  Abbatum  ;  &  nefas 
eflfec  dubitare  de  vaiiditate  pr^did^ 
Reformationis;quia  ficut  Papa  concef- 
fn  diQia.  Privilegia  Abbatibus  ,  fic  ad 
libitum  poreft  eareftringere,  moderare, 
&  revocare .  Teregr.  de  Jme  fifci  lih.  i. 
■tlt.i.  (ub  mtm.io.  Glofs.  m  cap.  Becet.  in 
Verb.  Vermanfurum .  De  B^eg.  ^ur.  in  6. 
Decian.  confx^.  num.^.  vol.i.  Vciul  P^t- 
beus  in  ^nnot.  ad I^otam part.^.rec.  De- 
cif.L.  a  num.  138.  is^  feqq.  Ec  qUcE  hu- 
cufque  dida  funtde  Abbatibus,  quod 
non  poffint  Aras  ,  vel  Calices  confe- 
crare,  aut  paramenta  benedicere,  nifi 
pro  fuis  Ecclefiis,  mult6  magislocum 
habent  in  Superioribus  Religionum 
mendicantium;  ut  refpondic  eadem  S. 
mtuum  Congr.  in  Cameracen.  15.  M-trtii 
165 1.  qu^mreferunt  perextenfum^rtr- 

•;j^  bof  hpoflol  Oecif  Feib.  Ahbas  nu.  14. 
Klovar.  in  Lucern.  I\e?,uiar.  Ferb.  Bene- 
dicete.  Er  Lezatut  in  Summ.tom.i.  Ferb^ 
Kltare  num.^. 

Circa  verd  Simplices  Sacerdotes,ex- 
tra  controverfiam  eft ,  quod  Sedes  Apo- 
ftolica  poced  illis  eamdcm  facultatem 
delegare  confecrandi  Altaria,  &Cali- 

l5  ces  ;  efi  rard  concedatur  ;  &  nifi  in 
remotififimis  regionibus,  in  quibuspe- 
nuria  ei\  Epifcoporum.  Quart-ln  B^ubr. 
Mifsal.  part.x.  tit.zo.  Dub.z.  Verf.  Dico 
Secundb.  Lezana  d.tom.T^.  Verb.  Altare 
num.i.  ubi  Suarez  tn  5.  pcirt.  D.  Thom. 
tom.7,  ^///>.8!./(fu?.^.affirmansanno  1549. 
conceffam  fuiffe  a  Paulo  TertioPres- 
byteris  Societatis  Jefu  pro  iocis  India- 
rum.  Thom.  Tambur.  de  Sacrific.  Mifsce 
lib.i  cap.\.  §.  ^.  ^  cap.^.  §.  i.  (^Bar- 
bofa  de  J-ure  Eccl.  Univ.  d.lib.t.  cap.-j. 
num.  1 7. 

Quo  ad  Tertiam.  An  B^eliquite  San- 
clorumfint  de  efsentia  confecrationis  A/- 
tarium  .-?  efl  controverfia  famofa  inter 

i7  Theologos,  Canoniftas,  &MoraIiftas; 
quos  cumulat  Enin.  Card.  Brancatius 
in  Opufcul.  de  A/tarium  Confecratione  ; 
ubi  vigintiduo  ftantpro  AfHrmativa; 
inter  quos  Glofs.  in  Can.  De  fabrica ,  (^ 
k  Can,Vlacuit.  De  Confecr.diJl.i.Ahb. 


Butr.Joan.  Andr.  (^  alii  in  eap.i.  De 
Confecrat.  Eccl.  Barbofa  de  Jur.  Eccl. 
'Univ.d.  lib.i.  cap.-j.  num.j.  i^  fordan. 
tom.i.  lib.<;.tit.iO.  num.19.Vto  negativa 
vero  numerantur  ibidem  Theologi 
quadraginta  ;  quorum  primarii  funt 
Emin.  Card.  de  Lugode  Eucharifiiadifp. 
20.  num-T^.  E^ginald.  /ib.z9  num.190. 
Lezana  d.  tom  ^.  Verb-  A/tare  nu.6.  (s^ 
Frances  de  Ecclef.  Catbedr.  cap.  y.  num.      | 

167.  ,  X  :^ 

Affirmantes  ,  Sandorum  Reliquias  ^ 
eflTe  de  effentia  confecrationis  Altaris  28 
moventur  hifce  argumentis.  Primo^A; 
cap.  V/acuit  26.  De  Confecr.  dift.i.  in  i 
quo  mandatur  ,  everti  Altaria  ,  in_» 
quibus  Reliquiae:  Martyrum  condita; 
non  probantur  .  Secundd  etc  Can.  De 
fabrica  24.  is>  ibi  G/off.  de  Confscr.  ead, 
difi.x.  ubi  Vigilius  Papa  mandat,  abJa- 
tas  reliquias  San£lorum  iterum  reponi 
inAlraribus,  eaqueiterumconfecrari.  , 
Terti6,  quia  S.  Felix  Papa  ,  uthabe- 
tur  in  ejus  A<Sis  apud  Anaftafium  Bi- 
bliothecarium  ,  conftituit  fupra  fepul' 
chra  Martyrum  Mifsas  ce/ebrandas  efse^ 
forfan  ex  eo  ,  quod  in  Apocalypfi  legi- 
tur ,  Vidi  fubtus  A/tare  animas  interfe- 
^orum  propter  Verbum  Dei .  Q^uart6  ab 
exemplo  Divi  Gregorii  Magni,qui,ut 
habetur  //^.g.  Dal.cap.io.  Confecravit 
Ecclefiam,  (  inteilige  &  Altare  )  im- 
pofitis  in  eo  Reliquiis  SS.  Sebaftiani  , 
&  Agathae.  Quinto,  quia  inSeptima 
SynodoGenerali ,  fiveNic^naSecunda 
anno  787.  decernitur  ,  quod  qui  Tem- 
plum  confecraverit  fine  SanS/is  B^eiiquiis  ^ 
deponatur .  Sexto;  nam  etiam  Alexan- 
der  Papa  Tertius  in  cap.i.  De  Confecr. 
Ecc/.  ve/  Aitar.  ita  difponit  .  Si  A/tare 
nwtum  fuerit ,  aut  /apis  il/e  fo/ommodo  fu- 
prapofitus  ,  qui  figiHum  continet ,  confra- 
^us  ;  aiit  etiam  diminutus  ,  debet  denud 
confecrari . 

Negantes,  quod  ad  e<rentiam  confe- 
cr;^tionis  Altaris  ,  in  eo  ponend^e  fint 
Reliquiae  Sandorum  ducuntur  hifce  i^ 
rationibus.  Prim6,  quia  ab  initio  na- 
fcentis  Ecclefiae  ufque  ad  quartum  fe- 
culum,  &  faitem  in  tertioufque  aJ  S. 
Felicem  Papam,Sacerdotes MifTam  ce- 

iebra- 


( 


DeSacnficioMifl"jB.Deci/:XI'I. 


73 


lebrabant  fuper  Hgneas  Aras  confecra- 
tas  abfque  Sandorum  Reliquiis,  quae 
tunc  delitebant  aut  in  arenariis,  aut 
in  prediis  fidelium  ,  aut  in  Carecum- 
bis.  Secundo  ,  ex  eo  quod  Concilium 
Epaunenfe  can.  16.  relatom  tn  cap.^l- 
tana  51.  De  Confecr.  dift  \.  decernit  , 
ea  fi  lapidea  fint,  chrlfmatis  undione 
coniecrati  ,  nihil  loquensde  Reliquiis 
Sanftorum.  Terti6:  Nam  idem  Con- 
c\\\\i m  in  Can.i^.  pracipit  quod  San- 
^oyum  I{ehquie  inOratoriis  Fillaribusnon 
ponantnr  ,  niji  forjitan  Clericos  cujtifcun- 
que  Tarochia  vicinos  ejfe  contingat  .  Et 
tamen  in  iifdem  Oratoriis  MifiTcehabe- 
bantur,  ut  prohat^Dom.  de  Maiftre  De 
Ho*iifet  poffefs.  EccUf.  hb.z.  cap.(;.  pag. 
180  Quarto,  Audoritate  D.  AugutU- 
ci ,  qui  joquens  de  confecratione  Alta- 
risper  fefa<!;ije,  folam  mentionem  fa- 
citde  benediQione  ,  &un6lione:  &  ni- 
hil  de  Sandorum  Reliqui  s  ,  fic  enim 
ait  Serm.  i^  ^.  de  Tempor.  Confecrationem 
^ltaris  hodie  celebramus  :  is^  jufle  ,  ac 
meritb  gaudentes  celebramus  feftivitatem; 
in  qua  benedi&us  ,  vel  unilus  efl  lapis  ; 
in  quo  nobis  diuina  Sacrificia  confecran- 
tur  .  Quinto  ex  Rabano  Mauro  Epi- 
fcopo  Moguntino  ,  qui  vivebat  anno 
8^f.  fcribens  namque  de  modo  confe- 
crandi  Aras,  ita  loquitur /;&.  2.  Z)^  In- 
fiit.  Cleric.  cap.Of^.  Tcfl  afperfionem  aqua 
^ra  Cbrifmatt  perunojtur  ^d  imitationem 
'Patriarchte  facob.  Er  pauld  polt  :  B^- 
ne  decet  s  ut  resfacrificanddeSacroChrif 
matis  lintantur  unguento ',  ut  demonfiretur^ 
quod  omnis  Saniltficatio  conflat  in  Spiritu 
San&Os  cujns  virtus  invifibilis  San^o  Chrif- 
mate  ad  SanBificationem  prtebendam  per- 
mixtaeft  .  Sexto  exConcil.  Agathen.Can. 
14.  relato  in  cap.  Aharia  11  deConCecr. 
dift.i.  in  quo  nihilde  Sandorum  Reli- 
quiis,  fed  fubditur  .*  hhanaplacuit  non 
folum  unBione  Chrifmatis ,  fed  etiam  Sa- 
cerdotah  benediBione  facrari  .  Septimd" 
ex  monitione  veterum  MifTaliuTDV  tn 
quibus  notatumeft,  quod  dum  afcen- 
dit  Sacerdos  adAltare,  illudofculatu- 
rus  ,  dum  dicit  Orarionem  Oramus  te 
Domine  etc.  relinquere  debet  verba  illa, 
^orum  t^hquijQ  hic  fmt  :  fi  de  failo 


inAraSacra  non  fint  ReMquiaeSando- 
rum;  quod  adx^ertit  ^ngel.  tn  verb.Al- 
tare  n.  3  Cavant.  in  B^Lric.  Miliai.pavt. 
2.  tit.^.  De  Introitu  .  Irem  Bavidry  iti 
Manual.  Sacr.Carenion.part.^.  cap.-j.  De 
I{itih  Jervand.in  celebrat.  MiJJattt^.  n. 
I.  Et  Bi/ius  in  Hierurg.  Sacrato.z-  verb. 
Sacerdoi  num.io.  $.18.  Cftavo, quia_>  j 
ut  ex  Pafqualigo  colligit  Emin.  Bran» 
catius  tnd  opujc  De  Ahar.  Confecrat. 
pag.7^1  verf.  Sed  rationem .  Sacrat  Re- 
liquiii:  ex  natura  fua  non  habent  viai 
fandificandi  ,  neque  funt  aliquid  Sa- 
cramenrale  ,  ab  Ecclefia  inftitutum  ad 
fandifcandum  ,  (icut  eft  l.hrifma-j, 
Aqua  benedida,  &  fimiliai  &  idcir- 
cd  ipf.£  SacriE  ReliquiaB  non  funt  dc^ 
fubftantia  confecrationis  Altaris  i  aut 
ad  Liturgicum  opusomninopraerequi- 

Quare  pro  refolutione  Quaefiti  di- 
cendumeft,  Lipfana  non  elfedeeffen-  3° 
tia  reponenda  in  Altari  confecrando  •, 
fed  tantum  ex  decentia,  &exconfue- 
tudine  generali  Ecclefiar  ;  quam  Epi- 
fcopi  fervare  tenentur:  ut  bene  conii- 
derat  Quartuf  in  B^ibr,  Mfsal.part.itit. 
20.  dub.x.diffjcuh.prima .  TaJqualig.De- 
cif^6.  is^  Decif^y.  Tbomas  Tamiunn.  de 
Sacr.  Mrfs.  d.  hb.i.  cap  ^.  Jf.i.  num.io. 
]\eginaUi.  in  Praxifori  V^nit.  hb.z^.  nu, 
19  .  &  allegatus  EminCard  hrancatius 
d.Opufcui  in  cujus  fine  refert  ;Sacram 
Rituum  Congregationem  dieii.  Apri- 
hs  1668.  cenfuiffe  ,  concedi  poffe  Epi- 
fcoro  Auguftano.,  in  cujus  Civitate  , 
&  Difcefi  a  Svecis  militibus  fupra_j 
duodecim  millia  Altarium  everfafue- 
rant,  cum  Sacrarum  Reliquiarumdi- 
reptione  ■,  ut  abfque  nova  eorumdem 
Altarium  Confecratione;  Reliquias  Sa- 
cras  in  iifdem  reponeret;  &  hoc  (um- 
mo  Poniifice  Ciem.ente  Nono  appro- 
bante  ;  unde  fit  ,  Altaria  praedi<3a-j 
erfi  Sacris  Reliquiis  ipoliata  ,  non__» 
perdidifle  confecrationem  . 

Quo  ad  Quartum  .    Si  quaerimus  , 
Quandoyiharia  perdant  Conjecrationem}  31 
Diftinguere  oportet  Altare  fixum  ab 
Altare  portatili.  Fixum  execratumdi- 
citur,  fi  menfa  amoveatur  ^  fuoftipi- 


K 


tei 


74 


De  Sacrificio  Miffk  Decif.  XlII. 


te,  cuitanquamquidunumf>abatcoI- 
locata  .   Itcm  fi  enoririiterfrangatur  • 
fuper  qua  enorrr»!   fradura   attcnden- 
eum  eric  arbitrium  Epifcopi  .  Le^ana 
d.  tom.i.  yerb.  ^^iltare  mm.io.  tibi  DD. 
Quod  Ci  cornua  ejafdem   menfas  rum- 
pantur,  qUccerantChrifmate  inuncfla, 
Altare  fecundumZ.'n;^£7/;  alleg.fj.  num. 
19.  amittit  conrecrationem^^^at  non_. 
amittit  fecundum  Thom.  Tamburin.    de 
Sacrlfic.  Miff.d.libA.cap.y  §.i.  ««w.14. 
AJtare  aucem  Portatile  execratur  ,  fi 
adeo  frangatur  ,    ut  non  valeat  fuRi- 
nere  Calicem,&  Patenam  .  Emin.Card. 
de  Lugo  de  Euchar,  difp.io.  mim.67.  is^ 
75    Sed  quid  dicendum;  fi  taminAI- 
tare  fixo,  qu^m  in  portatili  frangatur 
Sepuichrum  Sacrarum  Reliquiarura  j* 
&  equidem  fecundum  opinionem  ne- 
gativ^am  tertii  fuperloris  qusfiti  ,  noii 
elfet  deperJita  confecratio  .   Lezana  d. 
tom.^.  yeyb..^hare  num.xo.  Layman.  de 
Sacrifc   Miff^  lib.^.  traB.^.  cap.G.num,, 
S).  i^  Tamburin.  d.lib.i.  cap.<^.  $  i.  num. 
I  ^.  Verumtamen  ,  cum  S.  [{ituum  Congr. 
die   5.  Martii   1(^35.   refponderit  ,   non 
poffe   ceiebrari   fupcr    Altare  ,  a  quo 
fubtradae   funt   Reliquiae  ,    ut  refirrt 
idem  Barbofa  in  Summ.  ^pofiol.  Decif 
Verb.  Cekhrans  .  num.6.  dicendum  ert^ip- 
fam  Aram  vel  iterum  confecrandaiTL.. 
juxra  opinionem  DD.  quos  cirat  ipf^ 
Earbof.de  Jure  Eccleft^.  TJniverf.lib.x. 
cap.-j.   num.ip..    vel    impetrandam    ab 
Aportolica  Ss:^Q  repofitionem  aliarum 
Reliquiarum,  juxta  cafum    Epifcopi 
Auguftani  decifum  ab  eadem  Sac  J{it. 
Congr.  ../fnno\66S.  de  quo  fupra. 

Porro  quid  Juris  ,  fi  dum  portatur 
Alcare  Viaticum  de  uno  ad  aliumlo- 
cum,  foluto  gypfoexvetullate,  oper- 
culum,  feu  taxellus  cavejc,  inqua_j. 
3*-  funt  Sacras  Reliquias,  amoveatur,  & 
feparecur  ab  Ara  ,  &decidant  ipf?Re- 
liqui.^;  fed  ftatim  ab  aiiqua  Minifiro 
Ecclefias  reponantur  in  fuum  locum  , 
&  novo  ^ypfo  appoilto  opercuium^. 
prcediaum  firmetur,  &in  eadein  Ara 
portatili  ftabiliatur  ?  Poterit  ne  fuper 
hocAltare  portatili  celebrari  abfque 
fcrupulo  r  Hunc  cafum  non  fidum  , 


fed  fadlum  ,  apud  nuilum   AuQorem 
reperi ;  egoautemdiccrem,  ialvonie- 
liori  judicio,  quod  licitum  efietfuper 
ipfo  celcbrare  ;  ipfamque  Aram   non 
po(fe  dici  execratam;  ea  rationequia, 
quas  incontinenti  fiunt,  videntur  inef- 
fe  l.Letia  §.  diccbam.  ff.Si  cert.  pet.Ma^ 
ceraten.  lib.i.  refol.  6'9-  num.^.  6c  cuni_j 
abfque    dilatione    temporis    Reliquia; 
fuerint  repofitce  in  loco  ,  in  quo  jace- 
bant,  &  operculum  fuerit  illicojuxta 
primam  formam   firmatum   ;    vidttur 
iemper  ita  firmum  extitiffe  ,  nam  mo- 
nnentaneum  intervallum  teinporisnon 
inducic  diuerfitatem  aduum  ,  vel  lo- 
corum;  *S;  facit  fupponere  eandemre- 
rum  idenritatem.  CapVotuit  de  Locato^ 
l.  Etfi p^I  tres  .  ff.  Si  quis  cautionib-  Un- 
de  dici  iblet  ,  quod  modicum  lemuus 
eft  qu^damcontinuatio-  l.Tenult.ff.de 
.A3.  i^  obl.  Gonzal  ad   B^g-9.  CancelL 
gloff.^j,.    num.^z.    Exemplo.  divortii    , 
quod  non  dicitur  fieri ,  fi  brevi  reverfa 
fit  uxor  .  /.  Divorttum  3.  ff.  de  Divort. 
l.  Ouidguid  49.  j^  de  I{egu/.  fur.  Et  ad 
fimilitudinem  illius  ,  qui  promifit  fiare 
in  domo  ,  loco  carceris  ;  qui  fi  difce» 
dat,  fed  cito  revertatur  ,  non  dicitur 
fregifle  promiffionem  ,   nec  fidcjufTor 
jncurrit  aliquam  p^nam..  I{oman.  conf. 
195.  pertotum.  Farinac.  Qtiafi.io.num.. 
72.  isn  Caball.  refol.   Crimin.  cafu    1 1 2. 
Ideo  neque  Altar?  por&atile  aificietur 
p^na  execratiOnis,  &  inhabilitatispro 
Sacrificio,  Ci  abfque  mora  taxellusre- 
ponatur  fuo  loco  ,  &:  gypfo  novo  fir- 
nietur  ;    tanto  minus  quia  non  eft  de 
formaconfecrationis,  utpri«Jidas  Ta- 
xellus  ftabiliatur  manu  Epifcopi  con- 
fecrantis;  fiquidem  ,  ut  concedit  Pon- 
tificale  Romanum  fub  I{ubr.  de  Confe- 
crations  ^ltaris  :   Cdementarii  cum   ca- 
mento  benediHo  firmant  ipfam.  tabulam  , 
feu  lapidem  fuper  SepukhHtm  .(\uoA  ab- 
fque  fcrupulo  elfe  prailicandum ,  ait 
Tax  Jordan.  lib.^.  tit.  lO-  num.z<^.  ubial- 
legat  Uoflien.  etfi  decentius  fit  adhibc- 
re  operam  Sacerdotum  ,    vel  Clerico- 
rum  in    iifdem   operculis  figendis  ^  ac 
firmandis  .    Quccirca  fi  fuiilent  n-ialc 
firmatatempore  confecratiojiis;  &  poI\ 

aliquod 


De  SacrificioMilfo  Decif.  Xlll. 


33 


34 


35 


3<5 


ali<luod  tempus  exirent  de  loco  fuo  ,* 
irbitror,  lapidem  Sacrum  Portatil^ 
non  incurrere  execrationem,  fiftanii- 
bus  Sacris  Reliquiis  infuoSepuIchro, 
k  quocunque  pio  viropridi£lum  oper- 
cufum  abfque  mora  in  eodem  locore- 
poDatur  ,  &  gypfo  firmetur  ,  prout 
prius  erat  pofitum  tempore  confecra- 
tionis. 

Uhid  aiitemerthicnotandum,quod 
non  execratur  Altare  (iv^firmum ,  fi- 
ve  portarile,  ex  eo  quod  in  ipfo  cele- 
braverint  Sacerdores  excommunicati , 
vel  interdidi,  vel  degradati.  Cap.  i. 
de  Sacram.  non  iieran.  ^fcan.  Tambur. 
de  Jnre  ^bb.  tom.x.  diCp.t^.  Qucejit.  6. 
(^  Lexana  d.  jom.  g.  Verb.  xAhare  num. 

Quo  ad  Oi!'Otum:  Petentibus,^/frt 
Vicecit  nhqv.ando  ce  ebrare  fine  Altare  con^ 
fecrato  ?  Relpondi-ndum  eft  negati- 
v^;  non  ob^^ante  quavis  magnanecef- 
fitate.  Suarsx  in  ^.  part.  difp.St.  feB.^. 
Lexana  d.Verb  .Ahaie  num.jo.  Biffus  tn 
Hieru)''-  Sacia  ecd.  yetb.§  6-  i^  Quar- 
tus  tn  kub^ic.  Mifi.d.  payt.^.tit.c.  dub. 
8.  Quod  fi  qu's  Sacerdos  ab'que  Alca- 
reSacro,  fivcfirmo,  iive  portatili  au- 
fus  effet  facrofantf^um  AiilTa?  Sacrifi- 
cium  peragere,  ut  iifJ^um  eftrupra_,, 
peccaret  mortaliter .  Cafi.opal.  tra8.  22. 
difp-  Z^mc.  PUK^.^l^  Co.Ieg.  S<i/mant;cen. 
De  Sacrament.  in  ge*ie>e  tn.tl.  \.  cap.^. 
mim.j-j.  &efretsrav  irer  abEpifcocopu- 
niendus  vel  fufpenfione  aDivinis,  vel 
alia  arbitraria.  Cap.Litteras  i-^.DeTem. 
por.  Ordin.  Cap.  Cum  olim.z,7,.  DeOffic.De- 
leg.cap  ^nlit.^z.  De  Appell.  Bordon.d. 
part.i.  refoL^^.  num.z^.  Excepto  cafu 
difpenfationis  Sedis  Apoftolics;  aqua 
licetrar6concedatur;  attamen  aliquan- 
do  elargitur  Miffionariis  ,  qui  ad  infi- 
deles  properant,  utteftantur  Alagr.  in 
Hierolexic.  eod.  Verb.  <Altare  col.Of.  in 
fine  . 

Tria  tamen  antiquitatis  exempla  , 
digniffima  fcitu  ,  in  hoc  loco  funt  refe- 
renda  ;  in  quibus  abfque  Ara  Sacra  , 
ex  fpeciali  Spiritus  San(3^i  impulfu  ; 
Sacrofandum  MilTie  Sacrificium  lita- 
tum  fuiffe  reperitur  .  Primum  exem- 


75 


plum  eft  S.  Luciani  MartyrlsPresby- 
teri  Antiocheni ,  qui  cum  detineretur 
in  carcere  ob  ConfefTionem  fidei  ,  vi- 
fitatus  ^  fidelibus  in  fefto  Epiphani?, 
&  rogatus,  ut  Liturgicum  opus  face- 
ret ,  deficiente  Altare  portatiii;  fuper 
peftus  fuum  Sacrofanflum  Mifta:  Sa- 
crificiumpcregit;  &  fumptoCorpore  , 
&  Sanguine  Domini,  eodcm  etiam  ip- 
fos  fideles  communicavit  ,  ut  narrant 
Emin.  Card.  Barc^nus  ad  ^Annum  Chrifli 
gir.  mm.-].  Card.  Bo^:a  1\er.  LitUigic.Ub 
I.  cap.lt). num."^.  Et  liluftijftmus Epifcopus 
SarneUius  in  fuo  erudniffmo  SpeculoCk- 
ri  Scffcularis  tom.i.Ub.Z-  in  Vita  ejufdem 
S.  Lucianipag.wo. 

Secundum  exemplum  eft  Theodore- 
ti  Cyri  Epifcopi,  qui  cum  tranfiftet  in 
defertum  locum  ad  invifendum  fenem 
quemdam  Anachoretam ,  nomineMrf- 
yfjifque  rogaftet  eumdem  Epifcopum, 
ut  ibi  Divinum  Miffas  Sacrificium  of- 
ferret,  volens  eidem  fatisfacere  ;  & 
Divini  MiRerii  illum  participem  red- 
dere;  cum  Ara  Sacra  deficeret,  litavit 
in  manibus  Diaconorum  ;  quos  itine- 
ris  fui  comites  habebat  ,  ut  ex  Vitis 
Patrum  tranfcribit  Magr.  inHierolexic- 
cit.  Verb.^ltayecol  5.&:  narrat  Hieronym. 
d  Bafilica  Vetnin  Epherj^erid.  Sacr.tom.T. 
die  1.  ^aruar.  riim.2,.  &c  ros  innuimus 
in  Decif  de  Euchariflta  Decif.  62.  fub 
num.^^. 

Tt-rtium  exemplum  eft  S.  Apollo- 
nii  Epifcopi  Brixienfis  ,  cui  cum  deti- 
neretur  in  carcere;  defiderioque  cele- 
brandi  divina  Myfteria  flagraret  ;  in 
Sindone  eidem  coflitusdt  mifta  Mif^am 
ibi  celebravit  ,  ut  refert  BcIIandns  die 
15.  Febutarii.  Et  Emin.  Card.Bona  d.L 
j.cap.i^.  num.'^. 

Corol larii  loco duo  hir remanent no- 
tanda.  Unum,  quoj  mulier  ad  Altare 
accedere  prohibetur,  &  n  iiiro  minus 
miniftrare .  Cat).\.infin.DtCohabit.  Ck- 
ric.  i^  mulier.  BeUet.  Difquif  Cleric.par.i. 
tit.  de  Dtfciplin.  Cievrcr.  ^.  8  rUm.6.  6» 
Barbof.  de  lur.  Eccl.  TJntv.  d.hb.  i.  cap.j. 
num.i^.  aStd  vt  apud  Hilpanos  oMoi 
neque  ad  reclpiendam  Coninunionem 
licitum  'eis  eft^et  accedere  ad  Altare  , 
K     2  ut 


37 


16 


De  Sacrificio  Mi{fe.  DecJn  XIII. 


ut  ex  Cmcil.^.  Toletan.  can.ij.  obfervat 

58  MabyIlon.de  Liturg.  Galbcana  lib.i.  cap. 

5.  num.i^.  Immo  in   Ecclefia  ftabant 

leparatae^  viris;  ut  expluribusSS.Pa- 

tribus  demonftrat  Emin.Card.Bonad.iib. 

1.  cap.io.  num.6.    Alterum  notandum 

eft  ,  quod  in  Altari  ,  in  quo  Epifco- 

35?  pus  celebravit  ,  Presbyter  eodem  die 

MifTam  celebrare  non  debet.  Cap.  fin. 

de  Confecr.difl.i.Barbof.  d.  lib.i.  cap.y. 

num.2.<;.(^Bi/fus  in  Hierurg.  Sacra  tom. 

j.d.Verb.  .yiltare  mm.i^i^  ubi  id  mulc6 

xnagis  fervaodum  efle  ait,  fi  celebraf- 

fet  Summus Pontifex, aut e)us Legatus 

a  latere;  excepto  tamen,  fi  ipfe  PrjB- 

latus  licentiam  concedat  ,  vel  aiiqua 

urgens  neceflitas  contrarium  fuadeat. 

Porro ,  quia  in  Altare  ultra  confe- 

crationem  requiruntur  ornamenta_j  , 

inappae,Crux,candelabra,&  alia  pkira; 

ide6  de  his  agemus  infra  £)^r/j.XLIII. 

Pro  conclufioneautemprjEfentisDe- 

cifionis  occurrendum    eft  objedioni  , 

quam  aliquis  facere  poteft  contra  hu- 

cufque  diila  de  necefTitate  Templi  ,& 

40  Altaris,  ita  arguendo.  OmnisChrifti 

aftio  debet  efte  noftra  inftruSio.  Cap. 

Significafli .  Vbt  Glojf.  De  Ele8.  Fagnanus 

in  cap.  Accepimus  nu.iS.  de  TaBis  tom. 

2.  Sed  Chriftus  Dominus  obtulit  fei- 

pfum  Hoftiam  ,  &  Sacrificium  cruen- 

tum  non    in   Templo  ,  neque  fuper 

Altare  ;  fed  in  Golgotha  ,   ideft  Cal- 

variae  loco;  ut  habetur  i«  Evangel.Joan. 

cap.i^.  Ferfij.  Ergo Miffae  Sacrificium 

fieri  poteft  extra  Ecclefiam  ,  &  extra 

Altare, 

Ad  hoc  argumentum  refpondetur 
dupliciter  .  Primo  ,  quod  illud  Sacro- 
fant^um,  &cruentum  Sacrificiumnon 
fuit  oblatum  fine  Altare;  fed  in  Alta- 
^  re;  fcilicet  Cruce  ,  quieconfecratafuit 
ejus  pretiofo,  &  divino  Sangulne;  ut 
canit  Ecclefia  in  Hymno  Dominicae 
PafTionis  ad  laudes  ,  dicens  de  eadem 
Cruce : 

Sola  digna  tu  fuifli 
Ferre  mundi  ViBimam: 
%Atque  portum  praparare 
Krca  mundo  naitfrago  , 
Quam  Sacer  Cruor  perunxif. 


Fufus  Agni  corpore. 

Idcirco  ipfa  Crux  vocatur  Ara  ^ 
Concilio  Tridentino  fefs.  21.  cap  i,  in 
princ.  in  illis  Verbis  :  //  igitur  Deus  , 
is^  Dominus  nojier ,  etfi  femel  feipfum  i» 
Ara  Ctiicis  ,  morte  intercedente  ,  Deo 
Tatri  oblaturus  erat .  Pro Templo a utetn 
Chriftus  Dominus  elegir  fibi  totuin_» 
mundum  ;  quia  ficut  obtulit  Sacrifi- 
ciumillud  proomnibus  hominibus, fic 
decuit,  illud  offerre  in  loco  univerfa- 
liffimo  &  cundis  aperto,  acexpofiro; 
ut  plenii^s  differit  Collegmm  Salmanti' 
cen.  d.tom.X.  de  Incaruatione  traSl.  xi.  a^, 
difp.ii.dub  i.  num.S.infine. 

Refpondetur  Secundo  :  quod  Chri- 
ftus  Dotrvinus  ,  quemadmodum  fuit 
Sarerdos,  &  Hoftia  in  paffione  fua  ; 
fic  etiam  fuit  Templum  ,  &  Altare  . 
Templum  quidem,  namin  eo  fpecia- 
lifTim^  habitavit  Divinitas;  idcircole- 
gitur  in  Apoc.  cap.zi.  verf.zi.  EtTem* 
plum  non  vidi  in  ea ;  Dominus  enim  Deus 
Ommpotens  Templum  illtus  eft  .^is^  Agnus . 
Et  ipfe  Salvatordefe  ipfodixerat  -.Joan. 
cap.z.vers.  tc^.Solvite  Templum  hoc  i  is^ 
ego  in  tnbus  diebus  excitaboiilud .  Uleau- 
tem  dicebat  de  Templo  Corporis  sui  .  Et 
Je  eodem  haec  habet  S.  Ambro/ius  in 
TsaL  47.  Yere  Templum  Dei  Corpus  efi 
Chtilii  ,  tn  guo  nc/lrorum  efl  pnrificatio 
peccatorum.  Vere  Templiim  Dei  efl  caro 
illa  ,  tn  qua  nuiium  peccatipotutt  effe  con- 
tagium\  fed  ipfapro  deiiBis  mundi totius 
fuit  Sacrificium.  Vere  Tempium  Deicaro 
ilia ;  in  qtia  Dei  imago  fuigebat :  (^cor- 
poraliter  pienitudo  Divinitatis  habitabat.  .j| 
Fuit  etiam  Altare  Humanitas  illaSa-  .7 
crofand^a,  linita  Sanguine  fuodivino; 
quem  abund^  fudit  pro  nobis  ;  &  hac 
de  caufa  ,  didum  efl  fupra  ,  quod  AI- 
taria  fiunt  de  petra  ad  reprefentandum 
Altare  prototypum  Sacratiffimi  Cor- 
poris  Chrifh  :  de  quo  ait  Apoflolu^  : 
Tetra  autem  erat  Chrifius  i.  Cor.\o.  4. 
Quas  refponfioneslatius  profequitur  , 
&  exornat  Coileg.Salmanticen.dtom.X.De 
lnca*nationetra8.ti.  difp.ix.  dub.i.  $.2. 
««W.8.  quod  legiireftudiofumnonpige- 
bit. 


.X-lu: 


DE. 


DeSacrificioMiflfeDeciT  XIV. 


77 


D    E    C    I    S    I 

A  R  G  U  M  E  N 


O     XIV. 

T  U  M. 


Exponuntur  ultima  Verba  in_f 
dcfinitione  Sacrificii  pofita_»  : 
fcilicct :  Pro  remijjtone  pecca- 
torum;  nec  non :  pro  prafenti', 
aternaquefaslicitate  populi  ob' 
tinenda,  tt  oftcnditur  Sacrifi- 
cium  Mifiie  prodcfie  ad  obti- 
nendam  rcmiflionem  tijm  cul- 
parum  ;  tum  pcenarum  &  ad 
conJcqucndas  gratias ,  «Sc  favo* 
res  ctiam  temporales. 

I  Caurarum  genera  feptem  concurrimt 
in  Sacrificio  ,  i^  qua^i 

2.  Caufa  finalis  in  Sacrificio  efl  duplex. 
*Vna  Trottflatio  Suprerni  Dominii 
ipfius  Det.  ^ltera  utilitas  popuU . 

5  Sacrificium  Miffee  obttnet  remijftO' 
nem  tum  culparum ,  tum  poenarum . 

4  Sacrificiorum  tria  genera  apud  He- 

braos . 
f  Holocauflitm  quodnam  Sacrtfic/um  efm 
fet?  Et  (juod  Hoflia  pro  peccato  ?* 

Et  Hofiia  pacifica\ 

6  Sacrificium  Miff<e  comprehendit  om- 
nia  Sacrificia  Mofayca  . 

7  Sacrificium  Miff<e  eft  Tropitiatorium 
remittens  culpas  wortales  .  jit  non 
immediate  ;  fed  rnediate  concedendo 
etuxilia  ad  obtinendam  gratiam  per 
Teenitentiam . 

8  Ciiiltelmus  Dux  Aquitanite  converfus 
a  mortaiibus  culpis  virtute  Sacrificii 
Mifla  pro  eo  oblati  a  S.  Bernardo 
Abbate . 

^  S  Brinulplms  Epifcopus  celehrando 
Miffam  ohtinuit  converfionem  Lada- 
lai  B^ips  Suecorum . 

10  Sacrifictum  Miff<e  remittkt  ex  opere 
operato  peccata  venialia  immediate . 

1 1  Vincula  captivorum ,  pro  quibus  Mif" 
fa  offerebatur  >  cadebant . 


I  i  Sacrificium  Miffa  ex  opere  operate 
auget gratiam  habitualem ;  non  imme- 
diate ,  fed  mediate . 

13  Baraca  nauta  naufragus  fubftenta- 
tur  in  undis  pane  wiraculos^  ei  de~ 
lato. 

14  Tetrus  Tuteus  Tanormitanus  virtu- 
te  Miff<e  S.  Thilippi  l<lerii  conver- 
titur  ad  vitam  fpiritualem. 

I  f  Sacrtficium  Mtffte  delet  poenas  vivO" 

rum ,  ac  defunBorum  exifientium  itt 

Turgatorio. 
i5  Turgatorii  animee  etiam  in  primiti- 

va  Ecclefia  ad]ut<e  Sacrificio  MiffdS. 
ly  Balnei  quidam  Domims  ,  defunilut 

petiit  a  Trefbyterofe  ibi  lavantefuf~ 

fragium  Miffte. 
1%  Juflus   Monachus    proprietarius    in 

Monaflerio  S.  Gregorii  Magni  hbera~ 

tur  a  paenis  Turgatorii  celebratione 

triginta  Mi/farum. 
I5>  S.  Gregorii  Mijfa  triginta  quomode 

celebrand^  pro  anima  ctijuslibet  DC' 

funBi  ?• 

20  S.  Malachia  Soror  defunSIa  facrifi- 
cio  MJf^  a  Turgatorio  liberata. 

21  Exempla  diverforum  exfientium  in 
Turgatorio  ,  quibus  Sacrificium  Mif- 
fq  prcfuit . 

12  Offertorium  Mijfi^  defunSIorum  decla- 
ratur^  in  illis  vetbis:  Depcenisin- 
ferni  ,  &  de  profundo  Lacu  :  Et 
ne  abforbeat  eas  Tartarus,  &ne 
cadanr  in  cbfcurum  . 

^5  Sacrificium  Miffa  Deumplacaty  tem- 
pore  tribulationum  ,  is^  flagellorum 
peflis  ,  famis  ,  belli  i^c. 

24  BelU  tempore  Suffragia  ex  Mi/fa 
Sacrificio . 

25  Tentationes  ,  (^  pericula  evitantur 
ope  Liturgici  operis  .  Exempla  bic  ^ 
{^  num   16. 

ij  Bona  temporalia  impetrantur  Sacri- 

ficio  MiffdB . 
28  Tauperum  ditatorum  oh  devotionem 

erga  Miffam  exempla . 
1$  Sacrificio  Miffee  redduntur  Deocon- 

dign<e  gratitie  pro  ejus  beneficent  is. 
30  Francifccf  Famefia  a  Deipara  pUC- 

rum  JESIJM  dono  datum . 

Pro 


78 


De  SacrificioMiflJe.DecifXlV, 


PRo  IntelHgentia  dicendorum  in_. 
prsefenti  decifione,  in  qua  Sacri- 
ficiumefTe  Vropniatorium^  (^  Impetra- 
toyium  breviter  demonftrabimus  ,  pras- 
roittere,  5c  praenotare  oportet,  in  Sa- 
crificioMifl"^;  concurrere  feptemgene- 

I  ra  caufarum  ,  videlicet  Efficitntem  , 
Injirumentnlem  y  Materialemy  I^itualem  , 

Formalei»  ,  Localem ,  i$r>  Finalem  \  d^ » 

quibus  aliqua  recenfet  Lejfius  dejujii- 

tia  ,  ij^  Jw^c  lib.  z.cffp.  58.  «  num.  i  r.  {5^ 

fecjq.  Caufa  Efjiciens  eft  Chriftus  Do- 

ininusM,-q'-i'  tanqu^m  Hoftia  ,  &  Sacer- 

dosoffert^terno  Patri  Sacrificium  fui 

ipfius  per   manus  Sacerdoium    mini- 

Itrorum  Ecclefise;  ut  docet  Trid.  Con- 

cil.fejf.ii.  cap.t.  in  illis  verbis:  IJna 

enim  eademque  eji  Hojiia  ,  idem  nunc  of- 

ferem  Sacerdotum  Mim(ierio\^   qui  feip- 

fum  tunc  in  Cruce  obtulit  \    &   tradunt 

omnes  Theologi  Scholaftici  ,   &  Mo- 

rales.  Emw.  Card.  de  Lugo  de  Euchar. 

difp.  15).  fe^.g.  num.  112.  (^iii,.  Ma- 

Jlrins  in  ^..Scnt.  dtfp.  4.  qudeJi.Cnu.  112. 

(^  in  Theolog.  Morali  dijp.   \q.  num.  54. 

Gonet  tom.  s,.  diJp.ii.deSacrificio M>JJc€ 

art.  5.  num.  95.    Tamburin.  de  Sacnjlcio 

Mijf-  lib.z.  citp.  2.  §.  1.  nu>yi.  r.  (3^1.  & 

habetur  in  cap.  Firmiter  .  §.  "Vna.  De 

Summa  Trinit.  {?-  fid.  CathoI.8c  dicemus 

infra,  Decif.  ^A'^/// ubi  agemus,  qui, 

&  quot  fint  frudus  Miffa;.  Caufa/«- 

Jirumentalis  cft  perfona  legitime  depu- 

tata  ad  facrificandum  ,   nempe  Sacer- 

dos  rit^  ,    &  rede  ordinatus  ,    ut  de- 

inonftratum  e({fupra  Dccif.yil  Caufa 

Materialis  eft  resexterna,  &:  fenfibilis, 

qu<£  offertur  ,  videlicet  Viitima  ,  & 

Hoftia  ,    de   qua   late  in  Decif   FIIL 

Caufa  /^fM(7//'.f  funtCjeremonisE  abEc- 

clefia  praefcriptiB  pro  Liturgica    aftio- 

ne  ;   a  quibus  aberrare  non  Jicet  ,   ut 

docuimusi«   Decif  IX.  (Zau\aFormaIis 

eft  ipfius  rei ,  feu  Vidimas  peremptio, 

vel  aliqua   ejus  conveniens   mutatio; 

&  de  hac  pariter  locuti  fumus  plen^ 

in  Decif.  X.    Locaiis  caufa    funt  Tem- 

plum,  &  Altarei  fine  quibusdedecet 

Sacrificium  offcrre;  ut  difputatum  eft 

1  in  DecifXII.  is^  XIII.  Caufa  vero  Fi- 
nalis  duplex  reperitur  in  Sacrificio  , 


Unaprimaria,  nempeHonor,  6ccul- 
tus  Dfi  ad  proteftandum  ejus  abfolu- 
tum  dnminium  in  omnibus  creaturis, 
de  qua  dift"eruimus  fupra  Decif.  Vli^ 
Decif.  Vll.  Alrera  fecundana  ;  &  efl: 
Utilitas  populi,  quatenus  ex  Sacrifi" 
cio  provenit  eidem  populo  tum  foeli- 
citas  aeterna  per  remiifionem  culpa- 
rum,  &  pcEnarum;atquegratiaefan£li- 
ficantis  augmentum;  tum  profperitas 
temporalis  ,  per  obtentum  Divinae 
opis,  dum  afrii£liones  in  hac  vita  nos 
ingruunt  ;  &  de  hac  fecundaria  finali 
caufa  in  prsefenti  eft  agendum. 

Igirur  in  definitione  Sacrificii  pofita 
funt  verba  hac  :  Vro  remijftone  jpecca- 
tonim  ;  nec  non  pro  prjsfenti  y  ateina- 
que  f^Ucitate  populi  obtinenda  ;  ad  in- 
nuendum  quod  Sacrificium  Miflaepro- 
deft  ad  obtinendam  a  Deo  remiflio- 
nemtum  cujparum,  tum  poenarum_/, 
pro  apterna  fylicitate  confequenda;  & 
ad  ipfum  placandum,  quando  ejusju. 
ftitia  poenis  ,  &  flagellis  peccatores 
percutit  ;  vel  dum  jufti  gratias  tem- 
porales  ab  ipfo  flagitant  ;  sd  quorum 
omnium  probationem  ,  memoria  efl: 
recolendum;  tria  fuifle  genera  Sacrifi- 
ciorum  apud  Hebraeos  ,  Holocaujium  , 
Hojliam  pro  peccato\  (^  Hofiiam  pacifi- 
cam  vel  ad  impetrandum  beneficium 
aliquod,  vel  pro  impetrato  ad  gratia- 
rum  adionem  de  quibus  agit  S  Thom. 
J.  2.  q.  IC2.  art.  ^.  ad  08.  Emin.  Catd. 
Belarmin.  lih.  i.  de  MiJJa  cap.  4.  Card. 
Tolet.  in  Summa  uh- 1.  tap.  4.  num.  2.  iy* 
3.  LeJJius  in  ^.p.  D.  Thom.q.S^.  art.  i. 
■duh.  3.  mim  9  i^  Totnieil.  in  xAnnal.  xAd 
^nnum Mundi  2^4^. ««w.  21.  Holocau- 
flum  erat  Sacrificium  \  quod  fpeciali- 
ter  oiferebatur  Deo  ad  reverentiam 
Majeflatis  fua;,  &  amorem  bonitatis 
ejus  ,  &  dicebatur  Holocaujium  ,  quia 
in  eotota  Vi£lima  comburebatur;hoc 
enim  verbum  latine  fignificat  totum 
comhiifitim  ;  &  ideo  tota  Vidima  cre- 
mabatur,  ut  refolutain  vaporemrota 
furfum  afcenderet,  in  fignum  qnod  , 
quidquid  habemus,  Dei  eft.  Hoftia_f 
pro  peccato  erat  illa  ,  quae  pro  expia- 
tione  peccati  offerebatur,  cu)usuna_# 

pars 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.  XIV. 


19 


pars  cremabatur,  &  pars  altera  £l  Sa- 
cerdoralibus  in  ipfo  acrio  Sanitoman- 
durabarur  ;  ad  denotandum  ,  quod 
Deus  eft  caufa  noftrce  falutts,  fed  me- 
diis  minillris  fuis.  Variebancurautem 
Hofli.e  pro  peccato  pro  varietate  pecca- 

-  ti ,  &  perfonarum  ;  alia  enim  offere- 
batur  pro  perjurio,  alia  pro  aliispec- 
catis-,  alia  pro  peccatoPontificis,  alia 
pro  Regis  ,  alia  pro  Synagogae  ,  alia 
pro  pri^torum  hominum.  Hoftiarum 
"Paclficarum  duae  erant  fpecies  ,  Una 
pro  benencio  accepto  ,  altera  pro  be- 
neficio  accipiendo  offerrebaturi  &ea- 
rumdem  tres  fiebanc  parccs  ;  prima_j 
crcmabatur  ,  fecunda  manducabatur 
h  Sacer  lotibus  ;  tertia  ab  illis  ,  qui 
eas  obtulerant;  ad  hoc ,  ut  fciremus, 
a  Deo  nobis  gratias  elargiri  median- 
tibus  ejus  miniftris  ;  fed  nobis  etiaofs 
coopcrantibus- 

Ha?c  omnia  facrificia  Legalia  ,  & 

6  antiqua  in  umbra  figurabant  Sacro- 
fanftum  MififiE  Sacrificium  a  Chriflo 
Domino  inftitutum;  in  quo  perobla- 
tionem  fui  Corpotis  ,  &  Sanguinis 
comprehcnduntur  omnes  fupradidae 
Legales  Holliae  ,  ut  profitetur  Eccle 
fia,  quae  in  Secreta  Dominic.  Vil.  pofl  Ten- 
teC'  ita  orat:  Dens,  ,  qui  legalium  diffe'> 
fentiam  hofliarum  ,  unius  Sacrificii  per~ 
feSlione  fanxifti :  &  advertit  Conc  Trid. 
d.feffii.  cap.  \.in  fine  ,  ibi:  Htec  deni- 
ijue  {  oblatio  )  illa  efl  ,  qude  per  varias 
Sacrificiorum ,  natura ,  iy^  legis  tempore.^ 
fimihtudines  fio^uynhatur\  u:  pote  qn^  bo- 
na  omnia .)  per  d.a  fignificata  .^  velut  i/Io- 
fum  omniurn  confummatio  ,  ^  perfeHio 
compkBitur .  Igitur  omnes  caufcE  fina- 
les  prafdidorum  Legalium  Sacrificio- 
rum  vigent  eminentius  in  Sacrofando 
Miffae  Sacrificio;  Miffa  enim  eft  pre- 
tiofum  Holocauftum,  quodDeoPatri 
offerioaus  tanquam  fupremo  Domino", 
&  de  quo  ipfe  fummopere  dele£tatur 
juxta  illud  ,  quod  antea  dixeratperos 
Malachis  cap.  \ .  Verf.  6.  .^b  ortu  enim 
folis  ufque  ad  occafim  magnum  efl  nomen 
meum  m  gentibus  \  i^  in  omni  loco  facri- 
ficatuf  ,  {or  oifertur  nomwi  meo  Oblatio 
manda,  utique  in  honorem  ,  reveren' 


tiam,  &  proteftationem  fupremi  Do- 
minii  Divinae  Majeftatis  fu^e  •,  quod 
fufius  profequitur  Suarez  in  3.  p.  Div. 
Tbom.  tom.  3.  difp.  76.  fe8. 1.  Et  quem- 
admodum  eft  Miffa  Sacrificium  Holo- 
cauftum  ;  ita  elt  Propltiatorium  ,  & 
Impetratorium",  conferenspopulofide- 
li  felicitatem  aeternam  per  remifTiO- 
nem  culparum  ;  &  poenarum  relaxa- 
tionem  5  ac  eidem  populo  elargiens 
gratiae  augmentum  ;  Sc  profperitates 
temporales;  ficque  bona  tum  animae, 
tum  corporis;  uc  evidenter  conftatex 
fequentibus  oOo  conclufionibus;  qui- 
bus  declarabuntur  fupradidla  Verba 
in  definitione  pofita. 

Conclufio  prima:  Sacrificium  Miff? 
eff  Propitiatorium  ,  quo  ad  culpam  7 
mortalem.  quia  illam  remittendi  vim 
habtt  ex  opereoperato.  Probaturcon- 
clufio  .  I.  Quia  fpedat  ad  rationem  Sa- 
crificii  remittere  peccata  ;  nam  mu- 
nus  Sacerdotis  eft  ,  ut  cfferatdona^  iyi 
facrificiapro  peccatis^  ut  ait  Apoffolus 
ad  lleb.  5.  Hinc  etiam  Sacrificia  in_* 
Lege  naturas  proficiebant  adultis  ad 
expiandum  aftuale  peccatum  ,  UC 
ait  Maftrius  in  4  fent.  difp.  i.  num.  j^i. 
II.  Quia  Ecclefia  ita  petit  in  oratione 
tertia,  Sit  ablutiofcelerum  ,  fit  fortitudo 
fragilium  .  III.  Quia  Sacerdos  d-tira 
Hoftiam  offert  ,  orat  dicens  :  Sufcipe 
San8e  Tater  Omnipotenf  teterne  Deits 
hanc  immaculatam  Hoftiam,  quam  egoin- 
dignus  famulus  tuus  offero  tibi  Deo  meo  , 
vivo  ^  iy^  vero  .,  proinnumerabilibus pec' 
catis  ,  isr<  offerftonibus  ,  {^  negligentiis 
meis :  i^pio  omnibus  citcumflantibus  i^c. 
IV.  In  Canone  poft  illa  Verba  .  Et 
cmnium  circunflantium  ,  fubjungitur  .' 
Vel  qui  tibi  offerunt  hoc  Saccificium  Iau~ 
dis  ,  profe.,  fuifque  omnihus  \  proredem- 
ptione  animarum  fuanm ;  pr  0  fpe  falutis ^ 
(^  incolumitatis  fuae,  V.  Caeterisaufto- 
ritatibus  omiffis,  quas  plurimas  refert 
Suarez  d.tom.  3.  difp.yc).feSl.  1,  expre(^ 
fa  funt  verba  Tridentini  Concilii  d. 
feff.ii.cap.i.  ibi;  Hujus  quippeoblatio- 
ne  plucatus  Dominus  ,  gratiam  ,  is^  ^^^~ 
num pcenitentiiC  concedens  ;  crimina.^ijn 
peccata  ,  etiam  ingentia  dimittit .  Porrd 

62^ 


8o 


DeSacrificioMiflk.  Decif:  XlV. 


ex  communi  Theologorum  fententia 
fupradlda  conplufio  ,  atque  Concilii 
Tridentlui  verbaita  intelligenda  funr, 
ut  per  Miffae  Sacrificium  remittantur 
peccata  mottalia  non  immediate  quo 
ad  culpam  ;  fed  mediatc  ,  videlicet 
quatenus  Deus  hoc  facrificio  placatus 
non  confert  illico  primam  gratiam  , 
etiamfi  is  ,  pro  quo  Sacrificium  offer- 
tur,  attritus  Ik  ;  fed  tantum  conce- 
dat  auxilia  ,  quibus  homo  difponatur 
ad  v-eram  paenitentiam  ;  &  peccato- 
rumremidionem;  ided^ue  Concilium 
Tridentinum,  ubi  fupra,  noninreHe- 
xit  de  gratia  hibituali,  &  formaliter 
juflificante,  fed  degraria  praeveniente 
cum  aftualibus.^^auxiliis  ,  qu"'bus  pecca- 
tores  dum  projllisfacrificium  ofiR-rtur, 
excitantur  aJ  prEnitentiam  ,  &  pecca- 
torum  detedationem  ;  vel  eliciendo 
adum  perftrdV^  contririonis,  vel  fe_, 
difponendoad  Sacramentum  Poeniten- 
tiaedign^,  &  frudluose  recipiendum  •, 
&  ita  defumitur  ex  Dodrina  S.  Thom. 
tn  ^- dift.it.  q.z.  art.  z,  qureftiunc.  2.  ^.d 
4.  ac  etiam  ex  dodrina  Scoti  in^.  dift. 
%l.  quam  profequuntur  Gonet  d.  tom. 
\.  difp.  II.  de  Sacrifir.  Mffds  art.  4.  nu. 
77-  is^  f^^^-  Maftrius  in  Theo'.  Moral.d. 
difp.  19.  num.  48-  CoVeg.  Salwanticen. 
in  Curfu  Theolog.  Morai.  tom.  i.  De  Sa- 
cramentis  in  genere  tra^.  5.  cap.  3.  pun&. 
1.  Quaitus  in  l\ubr.  Mtftfal.  in  sAppen- 
dice  de  Sacrfic-  Mijfce  qutefi.  1.  punB.  i . 
ubi  alios  cumulat,  ScBrognolus  inSpe- 
€u'o  Clericor.  tra^.  i o.  cap.  6.  rtfol.  i .  2. 

Conclufionem  prjmam  hancduobus 
exemplis  confirnio.  Primum  eft  Gui- 
S  lielmi  Ducis  Aquitaniae  viribus,  exer- 
citibus,  &  audacia  formidabilis  ,  qui 
adh:T;ferat  Antipapae  Anacleto;  &  re- 
bellis,ac  inobedienseratSummoPon- 
tifici  Innocentio  Secundo  ,  vero  ,  ac 
legitimo  Chrilti  Vicario  .  Poft  ptura 
remedia  inoriliter  adhibira  pro  con- 
verfione  ejufdem  Ducis  Aquitani£e,ip. 
fe  Surnmus  Pontifex  Anno  11  ?s  mi- 
Ct  ad  eum  Legatos  fuos  Gaufridum 
Epifcopum  Carnotenfem  ;  ^  S.  Ber- 
nardum  Abbatem  Clar?  vallenfem  >  fed 


hi inflexibilem  invenerunt antediftum 
Ducem  Guilielmum  ;  tanquam  & 
Schifmatis  culpa  ,  &  aliarum  gra- 
viffimarum  iniquitatum  vinculis  de- 
tentum  .  Igitur  ad  Divinamopem  S. 
Bernardus  recurrit  ;  &  Sacrofanclum 
Miffae  Sacrificium  pro  Duce  obtulit ; 
dudufque  Spiritusfanili  fpeciali  im- 
pulfu  Sandus  Abbasad  illum  acceffic, 
habens  patenam  cum  Holtia  in  mani. 
bus  confecrata;  &  de  ejus  obf^inacio- 
ne  redarsuens  Ducem  ,  talla  fuerein- 
terna  roeledis  gratiae  auxilia  ,  ut  ad 
pedes  Sandi  Bernardi  procumbeos,  fe 
ei  ,  Summoque  Pontifici  Innocentio 
ftarin-j  profellus  fit  obedientem  ;  &  h. 
Schifmate  ,  fuifque  pefifimis  moribus 
converfus  ,  exemplarem  egerit  poeni- 
tentiam,  pfnofiffimam  aggreflrus  pere- 
grinarionemy  de  qua  teftantur  omnes 
Hiftoriae  illius  temporis  ;  &  de  pr£e- 
milTis  memoriam  facit  Emin.  Card.Ba- 
ronius  in  Annalibus  Ecclefiafticis  ad  an- 
num  Chrtfli  ir^^.  Surius  die  lO.  Febr. 
dc  nov\(rime  Hieronym.  ii  Bafilica  "Petri 
in  Metamorphos.  Sacris  Centuria  4  Con- 
vers.  57.  Ecce  propitiatio  In  huncDu- 
cem  Aquitanias  proveniensaSaenficio 
per  S.  Bernardum  Abbatem  Oblato  , 
cujus  Sacrificii  SacrofanOi  virtuteme- 
ruic  k  viis  pravis  converti  ,  &  remif- 
fionem  gravijffimarum  culparum  ob» 
tinere. 

Alterum  exemplum,^  fupradiito 
non  diffirnile  ,  eft  Sanili  Brinulphi 
Epifcopi  Scarenfis  in  Suecia  ,  de  quo 
Bollandus  die  6.  Februaril\  (^  ^nted.  9 
Hieronym.  <J  Bafilica  Tetri  in  Ephemerid. 
Sacris  ead.  die .,  inter  cftera  narrant; 
quod  cum  canquam  Paltor  optimus 
omnium  virtutum  luce  fuigeret  ,^La- 
dalaus  Magnus  Suecorum  Rex  ,  peP- 
fimis  confiliariis  eum  fuadentibus  > 
tanro  odio  profequi  ccepit  Sandlum 
Epifcopum:  uc  ejus  facr-ilegam  inter- 
necionem  decreverlc  in  corde  fuo;  ac 
quibufdam  ficarils  exequendam  man- 
daverit.  De  hac  impia  Regis  vokm- 
ce  monirus  Sandus  Antiltes  fe  Deo 
commendavit  ,  &  proximo  die  feilo 
Affuropcionis  Deiparae  foiemnia  Mif- 

Carum 


De  Saciificio  Miffe.Decif  XIV. 


8i 


farumagens  in  E  cclefia  ,  in  qua  & 
Rex  Ladalaus  cum  proceribus  Regni 
aderac  ,  pro  eodem  Rege  Sacrificium 
obtulit;  tantaque  fuitSacrofand^  ob- 
lationis  Virtus  ,  ut  tadum  dolore  cor- 
dis  intrinfecus  pcenituerit  eum  delibe- 
tionisfuae;  &  ftatim  MifTa  compieta, 
fe  ante  Sandum  Brinulphum  piodra- 
verit  ,  fummifque  lacrymis  iniquum 
animum  fuum  ,  ac  peccata  fua  con- 
feffus  veniam  ,  &  abfolutionem  pe- 
tierit,  quam  illi  pius  Epifcopus  beni^ 
gne  impertiv  it  ;  ac  deinceps  eximia_j 
diaritate  ab  eodem  Rege  fuit  femper 
dileftus  .  Eft  igitur  Liturgicum  opus 
Propitiatorium  ,  deJens  culpas  morta- 
les,  &  criminaingentia,  praeviisDivi- 
cas  gratias  auxiiiis,  excitantis  ad  pcE- 
nitentiam  peccatores. 

Conclufio  fecunda  .  Sacrofandum 
MifiTas  Sacrificium  multo  magis  eft 
10  prnpitiatorium  refpeftu  culparum  ve- 
nialium;  iilas  enim  ex  opere  operato 
delet ,  atque  remittlc.  In  hac  verita- 
te  concordant  omnes  Theologi  .  Lef- 
fms  in  5.  />.  D.  Thom.  d.quafl.  85.  art.  i. 
mm.xi.  Conet d.difp.  XI.  de Sacrif.Mif- 
ftg  num.  79  tom.  ^.  Emin.  Card.  de  Lugo 
deEuchar.dif.  19.»«.  152.  CobatinTheol. 
Experim.  traB.'^.  num.  12^.  ^  Mafirius 
inTheol.  Moral.  d.  difp.  19.  num.  49.  ubi 
advertit  ,  quod  licet  plures  ex  Theo- 
logis  ibi  per  eum  citatis  hanc  conclu- 
fionem  admittant  ad  normam  praece- 
dentis  ,  fcilicet  non  remitti  venialia 
immediatd  quo  ad  culpam  per  Sacri- 
£cium ,  fed  tantum  mediate ;  nimirum 
impetratione  auxiliorum ,  quas  ad  con- 
tritionem  perfedam  excitent  •,  vel  ad 
fufceptionem  Sacramenti  Pcenitentiaej 
nihilominus  plurimi  alii  infignes  Theo- 
logi  ,  inter  quos  Canus  y  Henriquez  j 
2^ugnus ,  Diana ,  (^  Cavatiu;  tenent  , 
veniales  culpas  immediate  per  Sacri- 
ficium  Miflfae  deleri  ex  opere  operato, 
dummodo  ille,  pro  quo  Sacrificium-» 
offertur,  obicem  non  ponat  ,  hoc  eft 
affedum,  &  complacentiam  non  ha- 
beat  adpeccata  venialia,  fiveillanon 
continuet  ;  idque  probant  ex  Concil. 
Trid.  feff.  14.  cap.  5.  ubi  docec  peccata 


venialia   non  eflfe    materiam  necefla-' 

riam   Sacramenti    Poeniteniiae   ;    fed 

multis  aliis  remediis  expiari  poireiin- 

tcr  quae  efficaciffimum  reputari  debet 

Miifa  Sacrificium,  quod  fuit  a  Chri- 

fto  Domino  Ecclefias  fuae  fponfs  reli- 

dum  ;    quo  virtus  Salutaris  Sacrificii 

cruenti  Crucis  applicaretur  in  remif- 

fionem  eorum  peccatorum,  quas  ^no- 

bis  quotidie  committuntur,  ut  fubdic 

idem  Concil.  Trid.  feff  21.  cap.  i.    His 

addi  poteft  Scholafticorum  dodrina  , 

de  remiffione  peccatorum  venialium  , 

quae  fieri  poteft  per  meram  extrinfe- 

cam  Dei  condonationem  abfque  ulla 

infufione  gratias  habitualis  ,  aut  for- 

maii  retratlilatione   peccati    venialis  , 

quod  non  includit  privationemgrati?, 

fed  eft  cum  illa  compoffibile  ;  ut  la- 

tius  idem  Mafirius  in  4.  fent.  difput.  j. 

cjucffi.  9.  in  Theol  Mor.  d.  difp.  1 9.  n.  49. 

Ft  facit  didum  S.  Augullini ,  de  quo  in 

can.Z^trum.  72.  De  Confecrat.  difi.  z- 

videlicet;  Iteratur  quotidie  hdec  oblatio, 

licet  Chrifius  femel pajfus  fit  ,   quia  quo- 

iidie  peccamus  3  faltem  peccatis  ,  fine 

quibus  mortalis  infirmitas  vivere  non  po- 

tefi  i  i^   ideo   quia  quotidie   labimur  , 

Chrifius  quoque  myftice  pro  nobis  immo- 

latur  ■ 

Confirmari  poteft  hsc  fecunda  con- 
clufio  de  remiffione  culparum  venia- 
lium  per  virtutem  Sacrificii  Miftse  n 
exemplo  ,  quod  narrat  S.  Gregorius 
Magnus  Dialog.  lib.^.cap.  ^j.  his  ver- 
bis:  Hoc  quoque  quod  audivimus ;  quem- 
dam  apud  hofies  ,  o^  in  vinculis  religa- 
tum  fuiffe  ;  pro  quofua  conjux  diebus  cer- 
tis  Saciificium  offerre  confueverat  ;  qui 
longo  pofi  tempore  ad  conjugem  reverfus; 
quibus  diebus  ejus  vincula  folverentur  , 
innotuit ;  ejufque  conjux  illos  fuijfe  dies , 
in  quibus  pro  eo  Sacrificium  offerebat  , 
cognovit.  Confimile  exemplum  narrat 
Eeda  lib.  4.  Hid .  Gentis  ^nglor.  cap.  22. 
De  Juvene  milite,  qui  captusabexer- 
citu  hoftili,  ibi  Dux  eum  vinciri  pr?- 
cepiti  fed  vincula  de  fecadebant;ha- 
bebat  enim  germanum  fratrem  Sacer- 
notem  ,  qui  pro  ipfo  MiiTam  celebra- 
bat,  putanseum  eflfe  mortuum.Vin- 
L  cuU 


82 


DeSacrificioMiflfc.  DecifiXlV. 


cula  noftra  utlque  funt  pafliones  no. 
ftrae;  Sc  inclinationes  ad  vitia,quibus 
alligati  quotidie  venaliter  peccamys, 
juxca  illud  Jfaia  f.  rS.  ^df,  qui  trahitis 
plauftrum  in  funiciilis  vanitatis  .  Igitur 
fjcuc  vincula  corporis  dififolvebantur 
praediftis  hominibus  captivis,  quodie 
pro  ipfis  celebrabatur  Sacrofan6tum_. 
MifiFaB  Sacrificium;  ita  ejufdem  Divi- 
ni  Sacrificii  virtute  deftruuntur  funi- 
culi  animae;  quae  funtculpae  veniales; 
de  quibus  dicebat  Pfaltes  :  Dirupifti 
'vinculamea^  tibi  facrificabo  hofliam  lau- 
dis.  Tfalm.  iif.  7.  Et  ideo  fuerant  di- 
rupta ;  quia  Calicemfalutaris  accipiam^ 
jdeft  propitiationem  ex  incruenta  Ob- 
latione  Chrifti  manantemfpiritu  fufci- 
piebam  . 

Tertia  Conclufio  .  Sacrofanfl:ufn_. 
Miirae  Sacrificium  ex  opere  operato. 
'^  vim,  &  efEcaciam  habet  augendigra 
tiam  habitualem  in  hominibusiulfis  , 
pro  quibus  offertur  ,  vel  qui  devot^ 
illi  funt  adflantes;  etfi  non  immedia- 
te,  fed  mediafetanriim;  quatenus  vir- 
tute  ejufdem  Sacrificii  conferunrur  ju- 
fiis  auxilia  adualia  ,  &  efficacia  ad 
bona  opera  exercenda  ;  quibus  cre- 
fcant  per  meritum  in  fanfliitate  ,  & 
juftitia  ;  &  mereantur  de  condigno 
augmentum  gratiae  ,  &  gloriae  .  Ita 
Scholaftjci  fupracitati  Conet  d.  tom,  5. 
difp,\i.  De  Sacrific  Miffte  nu.  81.  Sua- 
rex  in  3.  p.  tom.  7, .  difp.  75?.  re8.  4.  Emin, 
Card.  de  Lngo  de  Euchariftia ,  difp.  ip. 
««w.  150.  CcUeg.Salmanticen.  De  Sacra- 
men.  in  genere  traB.  4.  cap. 4.  num.\i2.  i^ 
31.  Et  Maftuus  in  fua  Theolog.  Morali 
d;  difp.  19,  num.  50. 

Exemplum  Confirmatorium  fatis 
aptum  e(t  illud,  quod  referc  idem  S. 
Gregor.  Magnus  Dialog.  d.  lib.  4.  cap. 
57.  De  Nauta,  Baraca  nomine  ,  qui 
conducebat  Romam  in  propria  navi 
Agathum  Panormitanum  Epifcopum, 
de  q'.io  etiam  meminit  ipfe  Gobat  d. 
tra^.  ^.nutn.  126.  Orta  enim  tempefla- 
te  magna  ;  &  eodcm  Baraca  nauta 
exiftente  in  carabo,  videlicitin  rym- 
bula  comitante  navim^  rupto  fune  , 
<juo  navi  aliigabatur,  inter  undarum 


13 


cumulos  repent^  difparuit.  Navispoft 
multa  pericula  ad  Uft  cam  Infulam 
fludibus  qua0aca:  pervenit ;  carabus 
vero  jadatus  undis  ;  cum  a  fuperiori 
parte  deorfum  fuiffet converfus,-  nau- 
ta  ,  vi  fadla  ,  fupeifedic  caringe;  fed 
labore  ,  tcrrore  mortis  ,  ac  fame  op- 
prefTus  amplius.  fe  ibi  regere  non  po-. 
terat.  Interim  Epifcopus  credeRseum- 
dem  nautam  mortuum  ,  voluit  in  ea- 
dem  Infula  SacrofanftumMifirasSacri- 
ficium  offerre;  quod  dum  Iitaret,ipfe 
nauta  ab  undis  cum  carabo  converfo, 
jadarus  vidit  quemdam  fibi  mirabili- 
ter  porrigentem  panem;  quem  mox 
ut  comedit  ,  vires  rectpit  ,  nec  longd 
poft  aiia  navis.tranfiens  afluit  ,  quae. 
illum  ab  undarum  periculo  fufcepit  , 
atque  ad  Portum  Romanum  deduxit; 
ubi  cum  deinJe  Epifcopus  apulifTet  , 
eumdem  vivum  ,  &  incolumem  in- 
venit .  Ex  hac  narratione  deducitur  , 
quod  ficur,  dumSacrificium  fierer  pro 
eodem  naufrago  nauta  ,  Panis  mira- 
culofus,  quovires  audaefunt  illi  adfe 
vivum  in  medio  mari  fervandum  , 
fuit  illi  porredus;  ita  ejufdem  Sacri- 
ncii  virtute  animae  fideles  augmento. 
gratiae  per  impetrationem  Divinorum 
auxiliorum  ditantur  ».  quibus  valent 
adus  bonos  ,  &  meritorio».  elicere  ad 
conlequendum  decondignotumgratiae 
in  hacvita,  tilm  glorictin.futuraaug- 
mentum. 

Sic  aliud  cxemplum  Petrus  Puteus 
Nobilis  Panormitanus.,  in  juvenili  ae- 
tate  ,  &  in  habitu  iaicali.  accefferat  14 
Romam,  mundanos  honores  quasfitu- 
rus.  Cafualiter  ingreffusin  Ecclefiam, 
dc  in  Sacriitiam,ubi  S.  PhilippusNe- 
rius  paratus  erar  pro  celebranda  Mif- 
fa;  ab  ipfo  Sando  vocatus ,  utMilf^i 
fude  deferviret ,  ptompt^  obedluic  •,  & 
Sacra  illa  aftione  duranre;  ac  divina 
gratia  in  corde  Petri  crefcente.;  defiit 
ffatim  in  eo  affedus  terrenarum  re- 
rum  ;  &  exarfit  Amor  coeleftium  ; 
adeout  confilio  ejufdem  Sandi  vicam 
Clericalem  amplexus  meruerit  ef1ci_» 
fundator  Congregationis  Oratorii  Pa- 
normi  ',   &  in  ea  ad  apicem  perfedio- 


Dc  Sacrificio  Miflfe  Decif.  XlV. 


ts 


i6 


Uis  ChriniansB  pervenire  ;  ut  pi^  ,  ac 
dode  [cnbhJoanNes  Marcianus In Memor. 
Bifl.  Congregat,  Oratorii  tom.  z.  lib.  j. 
cap.  24. 

Quarta  'Concluifio  .  MifiTae  Sacrlfi- 
clum  ex  (ui  inftitutione;  &  ex  opere 
operato  habet  vim  remittendi  poenas 
peccatorum  tatn  pro  vivis,  qu^m  pro 
aefun(ftis  exiftentibus  in  Purgatorio  . 
Probarur  ex  Trid.  Conc.  H  fejf.  n.cap.i. 
i^Can.  5.  in  quibus  definit,  hocSacri- 
fictum  non  foium  predej]e  fumenti  ,  fed 
etiam  iis  pro  quibui  cffertur  tam  vivis , 
quam  defundis  pro  peccatis  ,  pcenis.,  (^ 
fatisfaRionibus  .  Ha?c  autem  poenarum 
remiffio,  ubi  culpa  obicem  non  po- 
nat  ,  provenit  ex  elBcacia  Palfiodis 
Chrifti,  cujus  cruentiSacrificii  hocin- 
cruentum  eft  Tepr^reritafto,  acveluri 
renovario ;  &  fit  immediate  ex  ipfa 
hujus  S^crifcii  inflitutione,  atqu^^ 
Chrifti  promiff  one  ,  independenter  k 
rneruo ,  -Sc  probirate  operantis;  arque 
ide6  PoenapprEdid.e,  debitgepro  pecca- 
tis  remiflis,  relaxantur  certo,  &  infai- 
libijiter,  ac  nitin-»  ;  ut  concorditer 
docent  omnes  T-ieologi.  S.Thom.  ^,p. 
q.yg.art.  ^.  intorp.  Scotus  Qitod  lib.  10. 
Suarex  d.tom.  ^/'«3.  part.  dijp.y^-  fed:. 
6  Vafquexdift).z%3,.  cap.if.  CoUeg.  Sal- 
ynanticen.d.  tya^,^.  De  Sacram.  in  gen. 
cap.  4.  num.  \i.  i^  niim.  1 8.  LeJJJus  in  d. 
^.part.qu<ffl.  %\.num.^o.  Conet  d.tom.^. 
difp.ii  num  SS.  E^rnn.Card.deLugode 
Eucbar.d.disp.  19.  num.i^-^.  Emin.Car' 
dinalis  de  Laurdca  in  ^.sent.  tom.^.disp. 
26.art.  I  r.  ubi  innumeras  audtoritateS 
Sacrae  Scriprurae  ,  SS.  Patrum,  Con- 
ciliorum  ,  (^anonum  ,  &  Theologo- 
rum  cumuiflt  .  Et  denique  Maflrius 
Scotifiarum  fplen-Ior  .,&  ornamentum, 
in  4.  sent.  disp.  4.  qu^eft.  6.13^  quiefi.j. 
nec  non  in  Theol.  Morali  d.  disp.  ip. 
num.  4f-!. 

H's  addere  liceat  teftimonia  anti- 
quitatis  circa   remifTionem    p^narum 

pro  defunflis  ex    Liturgica   adione » 

provenienrem  iuxta  Apofloliram  tra- 
ditionem  ufque  abinitioEcclefiapfem- 
per  cuftoditam  ,  de  qua  Emin.  Cardin. 
"Baronius  in  annahb-  Ecclef.  ad  ^nnum 


83 


Chrifti  i^y.  nu.  15.  1^5^  i6.(^^nno  5^^. 
num.  f.  ubi  refert  fadum  Divi  Augu- 
ftini  ,  qui  Miffam  de  Requiem  cele- 
brare  fecit  pro  anima  S.  Monicas  Ma- 
tris  fusdefundas,  antequam  ejuscor- 
pus  fepeliretur  ,  prout  ipfa  petierar, 
priufquam  expiraflet,  dicenS;  Tantum 
illud  Tos  rogOy  ut  ad  DOmini  ^ltare  me- 
mineritis  mei  ,  ut  idem  Sandus  fcribit 
Confeffton.  hh.  5?.  cap.  12.  (^  cap.  1 5 ,  nec 
non  .Auno  lo^G.num.^.  ubi  exS.  Petro 
Darniauo  oftendit  ufum  Eccicfis  ce- 
lebrandi  Mi/Tam  feria  fecunda  prode- 
fundis;  quod  latiusprofequitur  Emin. 
Card.  ^ona  H^er.  Liturgic.  lib.  i.  cap.  i  f. 
num.  4.  Gafp.  Schottus  in  Thyfica  Cur. 
tom.  r.  lib.  r .  cap.  ^z.  §.  t.  iy  Sperellus  irt 
TarentefiTeleturgica  cap.^i.  acetiam  cap^ 

Porro  nonniilla  exempla  ad  orna- 
tum  do^lrinoj  fubjiciamus  .  Primum 
fit  illud  ,  quod  narrac  S-  Gregorius 
Magnus2)/WiJ^.  Hb.^.cap.  f^.deDomi-  17 
no  balnei  jam  defundo,  cujus  anima 
in  figura  humana  fervierac  Presby- 
tero,  ibi  pro  infirmitatibus  ad  fe  Ja- 
vandum  accedenti  :  nam  cum  grati 
animi  ergo  obtuliftet  panem  ;  anima 
illa  fic  refpondic  .  Ego ,  quem  vides  , 
hujus  loci  Dominus  aliquando  fui  ^fedpr^ 
culpis  meis  hicpofl  mortemdeputatus  fum. 
Si  autem  mihi  pr^flare  vu ,  Omnipotenti 
Deo  pro  me  offer  hunc  panem  ;  nt  pro 
peccatis  meis  intervenias  .  Et  tunc  te 
exauditum  effe  cognofces,  cum  hucadh' 
vandum  veneris  ;  (^.  me  wivme  veperc 
ris.  In  quibus  verbts  difparuit  ;  {o.  is  , 
qui  homoeffe  videbatut ,  evanefcendo  in. 
notuit  ,  quia  fpiritus  fmt  .  Idem  verb 
Vrefbyter  hebdomada  contipua  fe  p^o  eo 
in  lacrymis affixit ,  fahttnrem  HOSTJy^M 
quotidie  obtulit ;  If^  reverfus  poft  ad  bal- 
neum ,  eum  jam  mwme  invenit .  Qua  ex 
re  quantum  profit  animabus  immolatio  fa- 
cra  Oblationis  cftenditvi  ;  qwndo  hane 
i^  ipfi  niouuorum  fpi^itus  a  viventil  us 
petunt\  isrfignahdicant.^  qwbus  per  eam 
ahfoluti  videantur  .  S^^rundum  exem-  ig 
plum  fit  Jufti  MonafM  proprietarii, 
qui  obiit  in  Monafterio  eiuf^em  S. 
Gregorii  Magni,  &  eju^jjuft^u  in  fter- 
L     2        quili- 


De  Sacrificio  Miflk  Decif:  TlV. 


quilinio  cum  tribus  aureis  ,  quos  oc- 
cultostenebat,  fepultus  fuit,  cuiSan* 
ftus ,  mifertus  juditper  dies  30.  conti- 
nuos  pro  ejus  anima  celebrari  .  Dein 
Anima  Jufti  apparensCopiofogermano 
fuo  ,  expofuit  k  poenis  ,  quas  hucuf- 
que  perpeffa  erat,  fe  abfolutam  ;  ut 

'9  eod.  Dial.  lib.  4.  cttp.  55.  fufius  narra- 
tur  .  Hinc  invaluit  Ritus  triginta 
Miffarum  S.  Gregorii  pro  defunftis  ; 
quae  prohibitse  non  funt  ,  fi  dicantur 
de  Requiem  in  diebus  feriaiibus  ,  & 
femiduplicibus  ;  in  Dominicis  au- 
tem  ,  &  dupiicibus  feftis  recitenturde 
officio  currenre,  per  dies  triginta  vel 
continuos  ,  vel  interpolatos  ,  ut  ref- 
pondiffe  Sac.  B^t.  Congr.die  28.  O^lohri! 
1618.  teftantur  Gavant.  in  I{ubr.  Mi/f. 
part.  I.  tit.  j.  num.  ^.  in  fine .  Bijfus  in 
Hierurg,  Sacra^  Ferb.  Miffce  prohibit<e  . 
tlum.  261.  Tafqualig.  de  Sacrific.  Miffa 
q.  295.  is' feqq.  is"  Bordo>?us  de  Lega- 
tis  c.  6.  num.  iii.  Tertium  fit  exem- 
plum  S.  Maiachiae  Epifcopi  Hyber- 
nenfis,  de  quo  in  ejus  whz  J-oan.  Te- 
trus  Maffejus  Soc-  Jefit  ,  (^  Tetrus  BJ- 
badeneirain  Fitif  SanB.tom  1.  die  l-^Ho- 
vembr.  Defunda  enim  fbrore  eiufdem 
S.  Malachiae  ;  &  vifione  per  eum  ha- 
bita  ,  quoJ  ipfa  luftu  induta  extra  Ec- 
clefiam  ftaret  ,  c^pit  pro  eius  anima 
quotidi^  Sacrofandium  Sacrificium  of- 
ferre;  &  non  multo  poft  vidit  eamin 
veftibus  albis  ad  c?Ium  afcenderc_, . 
Quarto  loco  videantur  exempla  ,  qu? 
narrat  Daniel  Bartoli  in  Hifioria  ^ngli- 

21  cana  lib.  S-  cap.  ?•  De  Joanne  Cornelio 
Sacerdote  eiufdem  Societatis  Jefu  ,cui 
jn  An2,lia  laboranti  pro  defenfione  fi- 
dei  Catholicae  apparuit  Harrifius  eius 
praeceptor  defundus,  petens  fuffragium 
nonnuHarum  Miffarum  ,  ut  a  p^nis 
Purgatorii  liber  exiret.  Ulterius idem 
Joannes  Cornelius  dum  Sacrum  face- 
ret  pro  Barone  Sturtonio ,  poft  confe- 
crationem  ufque  ad  Memento  defun- 
ftorum,  vidit  fylvam  magnam  ignis 
ardentis,  &■  ineo  praedidum  Baronem 
Sturtonium  ,  qui  flagitabat  auxilium. 
Qinntd  legatur  id  ,  quod  fcribit  in 
Storeis  Stepban.  Menocbius  cemur.  z. 


cap.  \i.  ex  Tilman.  Brendehac-  hh.2.I{d!-' 
lationum  cap.  4.  videlicet  anno  1581. 
Herum  quemdam  paulo  ante  defun- 
dum  famulae  tua;  apparuiffe  igneo 
pallio  coopertum  ,•  &  ab  ea  inftantif- 
fime  poftulafTe  certorum  votorum  ad- 
implementum;  &  trium  Miffarumce- 
lebrationem,  uta  p^nis  Purgatoriiab- 
folveretur  .  Sexto  tandem  obfervan- 
dum-eximium  exemplum  illud  rela" 
tum  ^Sanfta  Terefia  in  fuis  operibus 
fpiritualibus  tom.r.  cap»  25.  nimirum, 
Vallifoleti  fibi  dono  datam  domum 
amplam  cumvinea  ^  quodam  Equite 
generofi  animi  ,  ut  ibi  Monafterium 
fundaret.  Poft  menfem  a  donatione^ 
praedifta  circiter  donator  ipfe  ,  gravi 
infirmitate  correprus,  ufu  linguae  de- 
perdito  obiit  inconfeftus  .  Sollicita 
Sanda  Terefia  de  eius  aEterna  falute 
orabat  ad  Dominum  ,  a  quo  monita 
fuit,  illius  animam  elicito  contritio- 
nis  adu  ,  adiuvante  Deipara  ,  pro  cu- 
ius  honore  domum,  &  vineam  dona- 
verat  ,  effe  in  loco  falutis  ,  nempe  in 
Purgatorio;  ^  quo  tamen  non  exiret, 
nifi  in  pr^dida  domo  conftrueretur 
Ecclefia  ,  &  Sacrofandum  Sacrificium 
MiiTa;  in  ea  litarerur.  Sruduitpiado- 
nataria,  omni  poftibili  celeritate,  Ec- 
clefiam  ibi  edificare;  qua  edificatione 
complera  ,  &  neceffariis  licentiis  ba- 
bitis  abOrdinario  ,  ubi  prima  MifTa 
celebrata  fuit,  vidit  S.  Terefia  Equi- 
tem  donatorem  ,  &  benefa£lorem  fuum 
penes  Altare  ,  luminofam  habentem 
faciem  ,  &  fibi  gratias  agentem  ;  fi- 
quidem  ejus  anima  fo|uta  a  Purgato- 
rii  p^nis  ad  gloriamevoIabatParadifi  . 
Vere  igitur  Incruentum  MiiTy  Sacrifi- 
cium  eft  Propitiatorium ,  &  Satisfa- 
dorium  pro  p^nis  ,  caufa  culparutn 
commiffarum  debitis  perfoJvendis  , 
tijm  in  hac  vita  mortali  degentibus; 
tum  in  alia  his  ,  qui  in  Purgatorio 
funt  demandati . 

Sed  dicet  aliquis,  quare  Ecclefia  in 
ofiferrorio  Miffae  Defun£lorum  rogat 
Redemptorem,  ut  liberct  animas  om- 
nium  fidelium  Defunftorum  de  Tosnis 
Inferni ,  ^  de  profundo  lacu ;  {^  ne  ah- 

forbeat 


21 


DeSacrificioMiflk.  Decif.XlV. 


85 


forheat  eas  Tartarus  ,  t^ec  cadant  in  cb- 
fcurum^i  Quifnam  eft  fenfus  didorum 
Verborum.''  Refpondetur,  ea  verba^^f- 
penis  Irjfeini  fignificare  pfnas  Purgato- 
rii ;  voxenim  7w/<?rwwj  fignificatomnem 
locum  fubterraneum  ,  five  ubi  ftant 
dam.nati  ,  five  ubi  fiint  animas  Pur- 
gatorii,  vel  degentesin  limbo;  &  ideo 
in  fymbolo  dicimus  Qui  defcendn  ad 
inferos  .  Verba  de  profiindo  lacu  pa- 
riter  denotant  Purgatorii  iocum  ;  qui 
cumfit  in  profundo  terras  ,  venit  hoc 
nomine;  lacus  enim  appellatur carcer 
profundus;  juxta  illudj^^rfw.^g.  6.  Et 
projecerunt  eum  in  lacum^  ideftincarce- 
rem  ;  de  quo  etiam  intelligendus  eft 
PfaltesP/ir/.S/.  yerf.  y.  h^feqq.  ubi  de 
Paffione,  morte,ac  fepultura  Redem- 
ptoris  ,  atque  de  defcenfu  Animae  ejus 
Sanftiffims  ad  limbum  loquens,  in_j 
fpiritu  dicit  .•  ALfiimatus  fum  cumdefcen- 
dentihus  in  lacum  :  fa8us  fum  ficut  homo 
fine  adiiitotio  inter  mortuos  liber  .  Sicut 
%'ulnerati  dormienter  in  fepulchris  ,  quo~ 
rum  non  es  menwr  amplius  ;  {^  ipfi  de 
manu  tua  repulji  funt  .  Tofuerunt  me  in 
lacu  inferict  i ;  in  tenelrcfis  ;  (^  in umbra 
mortis .  Verba  fequentia  :  ne  ahforheat 
eas  Tartarus  ,  nec  cadant  in  ohfcurum  \ 
innuunteumdem  locum  Purgatorii ,  ^ 

quo  cenfentur  anims  edudse  ;  quia » 

durante  divinc  Sacrif  cio  tormenta  non 
fentiunt,  fed  refrigerium  ,  fecunduni-. 
piam  opinionem  Sand^i  Hieronymi  , 
quse  in  aliquibus  Defundorum  IVIifra- 
libus  imprimi  folet;  nimirum  .  ^nime^ 
gUif  in  Vurgatorio  toiquentur  ,  pro  qui- 
hus  folet  Sacerdos  in  Mifa  orare  ,  intC' 
rim  nv.Uuni  tormentum  fujiinent .,  dum  Mif- 
fa  ce'ehratur .  Igitur  h^c  Offertoriiora- 
tio  ad  fupplicandum  dirigitur,  ne  ite- 
rum  cadant  in  tormenta  poft  Mif- 
fam  ,  ^  quibuspro  interim  fublevataB 
funt  animap  illge  ,  pro  quibusrogatur ; 

&  ne  amplius  ibi  detineantur  .    Ita . 

Magrius  in  Hierolex.  Ferh.  Offertorium. 
nec  non  Menochius  inStoreis  Centur.  6. 
cap.-j^.  ac  etiam  ^xorius  tom.i.  lib.io. 
cap.22.  (jUeefS.  is''  Fagundez  de  Treece- 
ptis   Lcclefids   lib.^.  cap.ii.  num.6.   is^ 

fm- 


Quinta  Conclufio.  Sacrlficium Mif' 

fae  in  publicis  tribulationibusbelli  ,pe-  i% 

ftis,  penuriae,  aiiorumve  divina  JuUi- 

tis  flagellorum,  Deum  placatum  red- 

dit  ,   &  opem  opportunam  obtinet  . 

Probatur  exufu  antiquoEcclefiae,  qu? 

pro  tempore    praedidiarum   tribulatio- 

num  inrtituit  proprias  Mififascelebran- 

das;  videlicet  ad  pacem  obtinerdatn, 

ad  petendam  pluviam  ,  vel  ferenitatem> 

&  confimiles,  proutin  Miffaii  Roma- 

no;  ideo  hoc  notant  Henriquez  in  fum- 

ma  lib.p.  cap.i  ^.  nim.z  CoUefjum  Salman- 

ticen.  de  Sacram.  in  genere  d.  trafl.^.cap. 

^.uum.ic).  (qn  Maftrius  in  Theol.  morald- 

difp.iS/.  num.  p.  Et  haecefl  potiffima--» 

caufa,  ob  quam  Deus  inpraefentif<t_j 

mifericordem  reddit,  &  peccata  diffi- 

mulat,  etfi  in  veteri  teftamento  tanta 

feveritatepeccatorespuniret.  In  p^nam 

unius  adulterii,  ut  bahstur  fudic  cap. 

20.  Verf^G-  perjerunt  viginti  quinque 

millia  hominum.  Ob  vanegloriae  cul- 

pam  in  Rege  David,  ut  lcgitur  inUb. 

2.  J\egum  cap.i4.num.j  <^.  cecideruntex 

peftilentia  virorum  feptuaginra  millia ' 

Propter  curiofam  irreverentiam  in  af- 

pe<^u  Arcae,  quam  commiferunt  Beth- 

famitas  ,    ut  (cribitur  lih.i.  I{eg.  cap.6. 

num.is).  Dominus  Deus  percvjft  depo- 

pulo  feptuagmta  vircs  ;  isr  quinauaointa 

miUia  plehis  .  Nofiris  autem  temporibus 

innumera  prop^  flagitia  ,  adulteria_j, 

vanitates,  &  irreverentias  toIeratDi- 

vina  jufiitia;  quia  redditur  placabilis 

HoOiae  immaculata;  oblatione  .   Sint 

exempla . 

Juftinus  fucceflbr  Jufiiniani  in  Im- 
perio,  cum  beJlum  gererer  contraFer-  24 
h^.,  quo  die erat  pugnaturus  contra  il- 
los,  Milfam  cum  militibusdevoteau- 
divit,  deinde  inito  praelio  gloriofam_. 
deinimicis  vi<3oriam  reportavit ,  divi- 
ni  Sacrificii  virtute  ,  ut  refert  in  ^n- 
nalihus  Ecckf.  Emin.  Cardw.  Baronius 
^Anno  ^^G.  num.^j^. 

Confimilem  triumphum  de  Danis  1 
Angliam  invadentibus  aflTequutus  eft 
Rex  Etelredus  ;  qui  excitatus  ad  pu- 
gnam  ,  dum  Sacrse  Liturgiae  adrtaret, 
a  militibus  fuis  ,  refpondic  iifden^j  , 

non 


S<y 


DeSacrificioMiflk.  DccifXIV. 


non  difceffurus  ,  nifi  Divinum  Sacri- 
ficium  completqm  effet.  At  eo  finito 
hoftes  aggrefTus  ,  illos  omnes  fugavit 
ejufciem  Divini  Sacrificii  ope  .  Idem 
JEmin.  Baron.  ^mo  871.  mm.ioi.  Ei 
Matthteol.  in  Svlva  Hiftorial.  tom.i.  lib.-j. 
cap.  r .  tit.  \  7, .  ExempLXl. 
Sexta  Conciufio .  Prodefl  libatio Ho- 

25  ftijB  facras  ad  effugienda  pericuJa,  qui- 
bus  noftra  fubjacet  [humanitas;idcirc6 
Trid.  Conc.  cit.  feff.ii.  cap. 2 .  ^  can. 5 .  in 
fine  ait  ,  Miflfe  Sacrificium  offerri  pro 
quibtifcunquenecejfitatibus ;v\dt\\ctx.  tam 
animas,  quam  corporis.  Famofumeft 
exemplum  relatum  ab  .^nea  Silvio  in 
defcript.  Europiecap.ii.  de  NobiliVi- 
ro,  qui  cum  graviffima  tentatione  de 
fe  {ufpendendoopprimeretur,  monitus 
fuit  h.  Religiofo  viro  ,  ut  quotidie__> 
IVIiffam  audiret;  idque  per  annum  ju- 
giter  fccit  ,  neque  fufpendii  tentatio- 
nem  amplius  audivit .  Poftea  in  di^ 
fefto,  cum  tardaffet  ire  ad  Ecclefiam, 
obviam  habuit  rufticum  ,  qui  teftatus 
eftei  ,  completa  effe  omnia  Sacrificia. 
Dolenti  nimirum  de  hoc  Nobili  prs- 
diOo  obtulit  rufticus  cedere  Miffam  a 
fe  auditam;  fi  pallium  rubeum  fuum 
fibi  daret.  Confentit  Vir  nobilis  ,  & 
dato  Pallio  peregit  ad  Ecclefiam  ;  in  . 
qua  diu  mnratus  in  recitatione  oratio- 
num  ,  dum  revertirur  domum  ,  vidit 
rufticum  anredi(Clum  in  arborc  fufpen- 
fumi&  cognotfit  virrute  Mifff  fibiartri- 
butap  iilud  fufpendii  pericuiumevafif- 
fe  .  Idem  narrat  Ba^^atta  in^.imirand. 
Orb.  Chrift.  tom.i.lib.i,.  cap.x.  §  9.  nu  3. 
iy>  Segierius  in  Chrifiiano  InfiruSlo  part. 
I.  Setrri.ii.  nu.ry. 

Celebre  eft  etiam  exemplum  iljud 

26  Nobilis  luvenis  ab  aula  Sand«  Elifa- 
beth  ReginaePortugalliae;quem  calum- 
niose  ab  alio  aulico  accuCirum  de  in- 
contineiitia  apud  Regem,  Rex  ipfein 
calcariae  ignis  mrdium  proiici  julTirar- 
tifici  Cuinque  innocensaccufatusper- 
geret  juffu  Regis  adarrificemfornacis, 
audito  figno  ceiebrandae  Miffe  in  qua- 
dam  Ecclefia,  inrrogreffus  adftiMrDi- 
vino  Sacrificio  ;  &  intt-rim  Rex  frire 
cupiens,  anjuffa  fuaadimpletaforent; 


mifit  acfufatorem  adfornacem;  quem 
artifex  arreptum  in  ignem  conjecit  . 
Quo  cafu  Deus  punitam  voluit  mali- 
tiam  calumniatoris  ;  defenfam  inno- 
centiam  acculati  ;  &_manifeftatam_j 
virtutem  Divini  Sacrihcii  in  anguf^iis, 
&neceffitatibushominum.  Ita  inChro- 
nic.Ordinis  S.Francifci  tom.i.  hb.S.  cap. 
iS.  is^  F^driquex  in  Exerch.  Verfeh. 
Chrifi.  part.i.  tra^.S.  cap.i6.  nec  non 
Bagat.  eod.fib.},.  cap.7,,  num.p.  qui  alia 
exempla  narrant  eorum  ,  quibus  de- 
votio  erga  Sacrofandum  Miflae  Sacri- 
ficium  in  magnis  vitae  pcriculismirifi- 
ce  profuit. 

Septima  Conclufio  .  Virtute  hujus 
Sacrificii  concedunrur  nobis  a  Deoplu 
ra  bona  temporalia;  quatenus  tamen 
ordmantur,  ik  conducunt  ad  Spiritua- 
lia  .  Ita  Maflrius  in  cit.  difp.ii.  Theol. 
Moral.num.^i.  ubi  reddit  rarionem  di- 
cens,  quia  hujus  Sacrificiieffeftus  ni- 
tuntur  meririsS.icrificii  cruenti aChrt- 
flo  in  Cruce  oblati  ;  at  nobis  non  pro- 
meruit  Chriftus  in  Cruce  bona  tempo- 
ralia,  nifi  in  ordine  ad  Sptritualia  ;  & 
prout  ad  illa  conducunt  ,  &  ordinan- 
tur  .  Et  hinc  eft,  quod  effedus  hujuf- 
modi  non  femper ,  &:infallibiliterob- 
tinentur  ;  quia  non  femper  deferviunt 
anirri^  fa Iuri-,qv.od  fuaderi  poreft  exem- 
plo  Extremae  UndVionis;  cujusefftdus 
efteriamSanitascorporalis,  non  tamen 
ablolute  ;  fed  prout  expedierit  faluti 
animae,  utdocet  ConcTrid.jeJf.ii^.cap. 
2.  de  eod.  \acram  extr.  *Vn^. 

Csterum  &  hanc  conciufianeni_< 
duobus  ornemus  exempMs  .  Unumj 
narrat  Snyius  in  Vita  S.foannis  Elee^m- 
jharii  ^iexandrim  Epijc.  die x^.Januar. 
de  duobus  Sutoribus  ,  quorum  unus 
quctiuie  audiebat  Miffam,  &ejusfa- 
milia  commode  vivebat  obIucra,qug 
ex  arte  fua  Suror  ille  reportabat .  Al- 
ter  die,  ac  node  laborabat  ,  vix  Do- 
minicis  diebus  ad  Ecclefiam  accedcns, 
&  nimia  egeftateopprimebatur.  Petiit 
a  primo  quomodo  omnia  fibi  profpera 
evenirent  ?  Et  audira  devotione  ejus 
erga  tremendum  Miffae  Sacrifcium  , 
cfpit  &  ipfe  jugiter  illi  adftart ;  &  in 

tem- 


28 


De  Sacrificio  Miff^-  DecirXIV, 


87 


temporalibus  ditatusfuit. 

Alterum  fatis  lepidum  defcribitur /» 
Storeis  Menochii  Centur.i.cap.yi.  ubi  in- 
ter  cetera  notabilia  S.  Antonini  Ar- 
chiepilcopi  Florentiae  refertur  ,  quod 
hone/^us  Vir  paupertate  ,  &  filiarum 
multitudine  prefTusquotidie,  fummo 
roane,ibat  ad  Ecclefiam  ,  audienfque 
Sacrum  Sactlficium  Miffae  egeftatem, 
fuam  Dominocommendabat  Aliquan-- 
do  ivit  ita  diluculd,  ut  ottiumEccle- 
fiae  nondum  effet  apertum  .  Stetit  ta- 
Oen  ibi  expedlans,  &orans.  Interim 
venerecaeci  duo  mendici,  quieleemo- 
fynam  quasritabant  ,  &  reperto  oflio 
claufo  ,  cfperunt  adinvicem  conferre; 
quantam  unufquifque  reconditam  pe- 
cuniam  teneret  f*  Unus  ait,  habeo  in. 
hoc  eapuccio,  repofita  fcuta  ducenta. 
Alter  dixit,  ego  vero  trecenta  fcutain 
pileo  reporto.  His  auditis  Vir  llede- 
votus,  credens  hanc  notitiam  fibi  dar 
tamex  fpeciali  providentia  Dei ,  abllu- 
lit  capuccium  ab  uho  ,  &  pileum  ab 
altero,  veloxque  aufugit  ;  caecis,  prae 
nimio  dolore  ob  amilfam  pecuniam 
ejulantibus.  Attimens,  neoffendere- 
tur  Deus  ,  acceffit  homo  ille  ad  San- 
dlum  A.ntoninum  Archiep;fcopum,& 
eidem  omnia  narravit  ,  &  pecuniam 
confignavit;  qui  afcitis  c?cis  praedidis, 
eos  redarguit  de  furto,  in  perenda  (tipe 
tanquam  mendici  ,  &  tantam.  pecu- 
niam  retinentes.  Cumqueeoshortatus 
elfec  ,  ut  fuo  arbitrio  fadum  remitte- 
rent  ,  uni  dfdit  fcuta  vigintiquique  ; 
alreri  triginta  ;  reliouum  vero  illius 
pecunias  conceffit  ei,  qui  illam  abftu- 
lerat  ;  ut  filias  fuas  nubiles  in  Matri- 
nionium  daret,  &  fua?  paupertatifub- 
veniret.  Eft  gitur  hoc  Divinum  Miff^ 
Sacrificium^rariu.m  incxauftum ,  aquo 
nobis  omnia  bona  veniunt ,  tum  fpiri- 
tualia,  tijm  temporalia  ,  fi  &  h^c  ad 
animi£  falutem  diriganrur ;  juxta  illud 
Trinnm  qunerite  regmm  L>ei ,  (9^  Juflitian: 
€jus  \  is^  hdeic.omnia  aiiicientur  xobis,.. 
iAatth.e.  3,^. 

His  addebovem  ferocem  faflumdo- 
tnitum,  ex  voto  MiffdE  adhonoremS. 
Erancifci  Xaverii,  uc  narrat  G.obatw 


Theol  Exper.  d.  tra^.  i .  mm.  1 1 8. 

Odava  conclufio.  Sacrificium  Mif- 
fae  eft  vere  Eucharifticum,  ideft  aptif-  19 
fimum  ad  gratias  agendas  Deoproim- 
menfis  beneficiis  ,  qu?  jugiter  ab  ipfo 
accipimus.  Conet.  d.  to>n.^.  difp.ii.  de 
Sacrific.  MiJJ^ce  num.9^.  Brognolus  traSl. 
10.  cap.S.  refol. '..  Verf.  Secundo .  layman 
lib.s.  traB.y  cap.i.num.  1 .  Vaul  Segner.in 
Chriftian.lnfiruB.part.x.  Setm.  12.  num. 
10. ([^'ii-ubi  pie  diiferendo  ait ,  innu- 
meraseffe  beneficentias,  quibus  a  Deo 
cumulamur  in  bonis  naturae  ,  &  gra- 
tice,  ialiberatione  a  malis,  &  in  pr?- 
paratione  ^rernrt^  f^licitatis  ,  nec  non 
quod  ipfiusDeiFilius,  propter  nos  ho- 
mines,  &  propter  noftram  falutcmde- 
fcenderirdecflo,  &  incarnattis  fit  de 
Spiritu  Sando  ex  Maria,  Virgine  ,  & 
homo  fadlus  fuerit  obediens  ufque  ad 
mortem  V  mortem  Crucis.  IiJcirco,ut 
ajebat  Thobias  de  Angelo.  ad  patrcm 
fuum;  Quid  dignum  ejje  potcrit  benefi- 
ciis  ejus  ?  Tob.  1.2.  2.  Et  nihilon^inus 
gratias  reddt-re,  &  di  vinas  beneficen- 
tias  compeofare  obligamur  ,  juxta  il- 
lud  ."  Da  ^ltiffimo  juxca  datimi  ejus  . 
Eccl.i^.  12.  Satisfacimus  autem  huic 
debito,dum  yEcerno  Patri  immacula- 
tam  Hol^iam  ,  Corpus  fcilicei  .  &  San- 
guinem  uilcdlifiTimi  Filii  fui  ofterimus, 
&  donamus  in  Liturgica  adione  ;  de 
qua  ita  ait  S.  Ireneus lib.^  contrabares . 
cap.-^i.  Divinum  hoc  Sacrificium  ,  ideb 
injlitntum.,  ne  nos  ing*at  fumus  e>ga  Deum. 
Legitur  in  Vita  Ven.  Francifcf  Far-  5» 
nefif  ,  eidem  a  Deipara  in  vifio  e  da- 
tum  fuiffepuerum  JESUM  hisverbis: 
^ccipe.,tuusefl .  Hoc  idem  omnesfide- 
les  de  fe  ipfis  dicere  po(Tiint  ,  pr?vio 
Mifl?  Sacrifici^ ;  in  quo  Tairulus  da- 
tus  eft  nobis  ,  ur  illum  pro  gratiarum 
adione  Divin?  Majefiari  offeramus  ; 
ut  ip!e  Chrifkis  cuidam  anim.f  devotg 
pariter  innuilfe  ui\atur  San^iure  part. 
^.cap  10. 

Ex  his  concludamus  ,  Sacrificium 
Mifl?  continere  in  fe  omnes  ,  effe<!}us 
Sacriiiciorum;  quibus  quovjs  rempore 
homines  ufi  funt  ;  efi  enim  M)(fa  Sa- 
crificium  Lautrmicum  ,  {ive HolocaU". 


88 


De  Sacrificio  Miffx .  Decif.  XV. 


^um ,  (q\x honorarium ^  &proteftativum 

Divini  Dominii,  &  fic  refertur  adco- 

Jendum  Deum  ;  &  ad  proteftandam 

ejus  Supremam  Excellentiam;  atque 

Superioritatem  fuper  omnes  res  crea- 

tas.  'E^i  Euchariflicum y  quia  fit  ingra- 

tiarum  adionem  de  fummo  beneficio 

Paffionis  Dominic?,  &  immenfis  aliis 

beneficiis,quibusaDeo  donamur .  Eft 

Impetratorium,  quiaper  Chriftum  Deo 

Patri  Oblatum,  &  pr^fentatum;  ejus 

mifericordias  obtinemus  .    EiiMerito- 

rium^  quia  juftis  hominibus  viatoribus 

augmentum  grati?obtinet.  E(t  Pr^/>i- 

tiatorium^  five Expiatorium  propeccatis 

vivorum,  &mortuorum;  virtuteDo- 

minic?  Pa(Tionis  .    Eft  Satisfa^orium  , 

quia  p^nas  debitas  pro  peccatis  remit- 

tlc  ,  delet,  &extinguit.  Ita  Fraxinell. 

de  Oblig.  Sacerdotum  feH. 5 . prcenot. i.Lay- 

man.  d.  lib.$.  tra^l.y  cap.x.  (^  BrognoL  in 

Specul.Cleric.  d.  traci.io.  cap.S.  refol.i. 

Utriam  autem  fupradiiSli  omnes  ef- 
feftus  Sacrificii  fint  finici,  vel  infiniti , 
tumquoad  intenfionem  ,  tum  quo  ad 
extenfionem,  examinabimus  infra  in 
Beciftone  XXXUl.  ubi  de  valore  ,  & 
frudlu  Mifl?  fumus  loquucuri . 

D    E    C    I    S    I    O    XV. 

ARGUMENTUM. 

De  Sacrifidis  fa(5lis  inlegeNatu- 
re ;  &  primo  dc  Sacrificiis  Adse, 
Caini  5  &  Abclis  .  An  Adam 
fcivcrit  fcicntiam  cabalifti- 
cam  ?  Et  quid ,  &  quotuplex  fit 
CabaJa  Hebrasorum  t 

S  "0  M  M  ^  B^l  V  M. 

1  ^dam  fnit  primus  ,  qui  Deo  ohtulit 
Sacrificia . 

2  ^dam  fuperavit  in  Scientia  Sala- 
monem . 

3  xAdam  habuit  fidem  diflinBam  ,  {^ 
explicitam  TJnitatis  ,  (^  Trinitatis 
Dei ,  ac  Ferbi  Divini  futura^  Incar- 
natmis . 


4  ^Adam  omnes  fcientias  pojfldebat  , 
ac  etiam  Medicinam  ,  (^   Cabalam . 
^  Cabala  qmd  Jit  ? 

6  Cabaliflica  fcientia  alia  bona  ,  alia 
mala  ,  i^quot  ejus  fpecies? 

7  Hebrdei ,  iy>  Greeci  non  utuntur  nw 
meris  arithmeticis  ,  fed  Iitteris  ^l- 
phabeti . 

8  ^leph  continet  nomenDei^  i^qua- 
re  ? 

9  Aleph  habet  in  fe  Myflerium  'Vnita' 
tis  .^  is^  Trinitatis  Divinte  , 

10  Cabala  mala  qudenam  ftt\ 

1  r  Adam  fcivit ,  effe  Deo  Sacrificia  of- 

ferenda;  i^  id  ipfe  docuitfilios  ,  ac 

pofleros  fuos . 

^dam  fabricavit  Templa  pro  cultus 

Divini  exercitio  . 

Caim  ,  (^  ^bel  pluries  facrificave- 

rant  L>eo . 

^belis  Sacrificia  comburebantur  igne 

coslefti  .  ISlon  etiam  illa  Caini . 

Sacrificia  Deo  grata  foepe  igne  cxle" 

Jli  combufla. 
16  Caini  Sacrificia  non  grata  Deo  ob 

quatuor  caufas?  Et  qudo? 

Genitores  ,  qui  offerunt  B^ligioni  fi- 

Hos  pejores  ,  funt  fimiles  Qaino . 

Sacerdotes  celebrantes   Miffam  fine 

devotione  funt  fimiies  Caino . 

Cain  res  oblatas  in  Sacrificio  conveY'- 

tebat  in  fuum  ufum  . 

Abel  utrim  fuerit  Martyr? 

^bel  occifus  fuit  in  loco  ,   uhi  nunc 

efl  Damafcus  ,  iy>  ibi  terra  ad  huc 

rubra  efi  ob  ejus   Sanguinem  . 

11  Abel  occifus  fuit  die  25.  Martii. 

HUcufque  explanavimusquiddita- 
tem  Sacrificii  ;  &  ea  ,  qu?  fpe- 
ftant  ad  aftionem  Liturgicam  ritd  , 
atque  rede  exercendam;  fequitur,  ut 
prgterita  tempora  percurrentes,  &di- 
verfitatem  Legum  obfervantes,  fcilicet 
Natur?,  acMofayc?  *,  referamus  per- 
fonas  ,  a  quibus  confuetum  fuit  Ho- 
ftias  Deo  immolari  in  utraque  ex  pr?- 
diclis  Legibus  ,  acftatibus;  ut  deinde 
ad  plenam  traftationem  incruenti  Mif- 
f?  Sacrificii  ,  quo  inLegegrati?,  in_» 
,  k  Chrifto  Domino  do- 
nati^ 


12 


15 


14 


15 


17 


19 

20 
21 


qua  vivimus 


DeSacrificioMiflk.  Decif.XV. 


2p 


natl,  &  ditati  fumus  ,   defcender^ 

pofTjmus. 

Igitur  in  lege  naturs  primus  ,   q\A 

1    Sacriticia  Deo  obtulit,  fuic  Piotopla- 

ftus,  ipfe  fcilicct  Adam,-  quem  a  Deo 

Sacerdotio  initiatum    fuiffe  dfducunt 

Audores  ,   quosallegat  eruditus   Fr. 

Marcellus  de  Cavalenis  Ordinis  Prae- 

dicatorum  in  eximio  Opufculo  Staterx 

Sacra  titA.num.T^.  EtquoniamScriptu- 

ra  Sacra  exprefs^  non  loquitur  de  Sa- 

crificiis,  &Liturgiis  Adae;  hancaffer- 

tionem  probare  licet  ratione  ,   &  au- 

doritate  .  Ratio  defumitur  h.  concordi 

Theologorum,  SandlorumquePatrum 

confenfu  ,  affirmantium  ,  quod  Deus 

in  primum  Parentem  Adam  non  fo- 

Jum  liberaliterinfuderitfcientiamom- 

nium  rerum  naturalium ,  &  cognitic- 

nemAftrorum,  &elementorum,itaut 

ipfe  Adam  fuperaverit  (apienriam  Sa- 

'±  lomonis,  ut  docentP^miK5 ,  Serarius^ 
Cornelius  a  Lapidc  ,  i^  alii  ,  quos  cu- 
mulat  Stepha*!.  Menocbius  in  Storeis  Cen^ 
tur.  12.  cap.^o-  Sedetiam  eum  praedi- 
tum  fecerit  nmni  fupernaturali  virtu- 
te,  uf  pofteros  fuos  poflTec  inftruereia 
his  nraecipue  quae  ad  Religionem  ,  & 
Divinum  Cultum  fpedarent  ;  utcon- 
(iderat  S  Tbom-  \  p.  q ^Of-  art.\.  &ide6 
Adam  habuitfidem  deDeo,  fcivicque 
ipfum  Deum  e(fe  Au:torem  narurae, 
&gratiae  j  atqueremuneratorembono- 

5  rumoperumi  immo  obtinuicfidemdi* 
ftindlam,  &  explicitamMylterii  Uni- 
tatis,  &  Trinitatis  Dei;  acrevelatio- 
nem  futura;  Incarnationis  Verbi  Dlvi- 
ni  pio  ^edimendo  generehumano;  uf 
^\^iiX\xx\l  l^alentia  tom.i,  ciifp.y.tjuafi.z. 
punB.i.  Lucidvic  Molina  in  Opere  Se^a 
dieium  difp.i^.Salianirz  ^nnalib diefex* 
to  a  num  ^S.is^feqg.  Noviffime  Mende- 
ZusinTheol  Catechetica  libS.cap^.  Un- 
dd  non  eft  dubitanlum  ,  eumdem_j 
Adam  ornacum  fuiffe  hac  Rt-ligionis 
virtute,  qu  e  conllflit  inSacrificio;  & 
fcivi(fe  ,  Deum  edecolendum,  atque 
honorandum  immolationeHo(^iarum . 
Et  equidemplura  funt,  quasiegun- 
tur  apud  Audores  de  fcientia  Adae  ; 
supQ  in  fcientiis  naturalibus  ,  quibus 


omnibusipfe  callebat,  etiam  Medici- 
na  ,  ut  erudite  pluribus  Auftoribusci- 
tatis  probat  Zacchias  in  iHtafi.  Medico- 
leg.  tom.i.lib.S.tit.i.quafl.^.  nim.i.  (^  j. 
tijm  etiam  Kabala  ^  feu  Cabala  (  utro- 
que  enim  modo  fcribitur)  quaedicitur 
fcientia  Symbolica  ,  perquam  aliquod 
vocabulum  cumaltero,  feupernume- 
rationes  arithmeticasaliquid  aliud  my- 
ftic^defignatur;  utfcribit  Magr.ir.Hie- 
rolexic.  Verb  Kabala ,  ubi  fubdit,  hanc 
fcientiam    ab  Angelis  traditam  fuiffe 
ex  Rabbinorum  tradicione;  &  fuccef- 
fivdad  poderos  Patriarchas  ,   &  Dei 
amicos  perveniffe;  apud  quos  tantum- 
modo  confervabarur  ;  nec  vulgo  com- 
municabatur  ;    fed  ea  abufum  eff^^ 
Cham  Noemi  filium  ,  quieam  .£gy- 
ptios  docuit,  &  ipfi  in  Idololatriaecul- 
tu  illam  adhibere  e?perunt.  Hasc  au- 
tem  fcientia  Cabaliftica  dividitur  in__> 
bonam  ,  &  malam  fecundum  Aufto- 
res  infra  citandos  .   Prima  habec  tres 
fpecies  ;  '^«<?  declarat  verba  Scriptur? 
Sacr^in  aliquo  fenfu  myftico  ;    &  e(^ 
veluci  Theologiamyllica  Hebrseorum. 
fulius  Maurocenus  ,  Neophicus,  (  antea 
veroRabbinus  )  in  fuo  onere  f^ia  fidei 
Hebreeis  cfienfa  part.z.  cap.Cci.  pag.  1132. 
i^r,  Stephan.  Menochius  in  Storeis  CentU' 
ria  prima  cap.i^.  ubi  hanc  propofitio- 
nem  pro  exemplo  ponir  :    Cum  fiet  lupc 
fpeculi  non  lucentis ^  ficut fpecuhlucentiSy 
erit  nox  ficut  dies  .  Quae  indicat  corpo- 
rum  refurre<!^ionem,&glorificationem 
in  c?Iis  juxca   illud   Apoftoli  :   J{efor- 
mctbit  corpus  humilitatis  nofirae  configura- 
tum  corpori  claritatis  fudd  .  ad  Thipp.  5. 
Item  exemplificat  in  Verbis  illis,  Ma^ 
ne^  Thecef  Thares  ,   quae  fuerunt  in- 
terprecaca  perDanielemrrt/'.^'.  Ecin_» 
Verbo  S efach  apud  Jeremiam  cap.ij. 
mtm.iG.   qus  fignificat  Babel.  Secunda 
fpeciesCabalasbonae  confiftit  in  muta- 
tione  verborum  alicujus  vocabuli  pro' 
relevando  aliquo  fenfu  recondito,  vel 
mvftico,  ut  nosfacimus,  cumaliquod 
Anagramma  componimus;  &  de  hac 
^ul.  Maurocenus  ubi  fupra  dat  exemplum 
de  verbo  ^nu^n  Malachi;  ideft  Ange- 
lus  meus  ,  de  quo  fit  'ind-q  Michaci  ^ 
M  Tei- 


po 


De  Sacrificio  Miffx.  Decif.  XV. 


Tertia  vero  eft  computatio  Arithmeti- 
ca  fuper  litteris  Alphabeti  ;  nam  He- 
brsi ,  ac  Grxci  nonutuntur  numeriSj 
uc  nos  facimus,  fcd  eorum  vice  adhi- 
7  bent  litteras  ;   ^leph  enim  fignificat 
unum,  Betb  duo;  Ghhnel  tria  ,  Sc  fic 
defingulis;  quare  quiCabala  pollenr, 
numerant  litteras  alicujus  vocabuli  j 
ideft  obfervant  ,   quem  numerum  fa- 
ciant  easdem  litterae;  ut  inde  fumant 
fenfum  reconditum   illius   vocabuli  . 
Menochius  d.  Centur.  prima  cap.i^.  dat 
exemplum  ex  S.  Irenaso  fumptum  de 
nomine  AntichriQi;  de  quo  cum  fcri- 
ptum  fic  in  ^ipocalypfi cap.ii.  Verf.iZ. 
l<li'.merus  enim  hominis  efl  ;    i^  numerus 
eyus  fexcenti  fexaginta  fex  .  Arbitratus 
eft,  nomen  Antichrifti  futurumefiTsi^j 
TEITAN;  ea  ratione  quia  in  nume- 
risgrgcis  T  fignificat  ^oo.undecum.^ 
fint  duo  TT.  faciunt  600.  N  facit  50. 
I  facit  10.  Efacitj.  A  facit  r.  adeout 
haec  tota  numerorum   feries  compleat 
numerum   666.  Sc   de  hoc  latius  agic 
Ma/uenda  /ih.S.  de  ^ntic/jrifto  cap.Z. 
Aliud  exemplum  deducere  licet  ex 
S  eod.  Julio  Mauroceno  d.  lihr.Viadellafe- 
de  part-i.  cap.z.  pag.iz-^^.  ubi  refert  , 
Hebrajos  Cabaliftas  docere  ,   quod  j^ 
^leph  prima  littera  Alphabeti  Hebrai- 
ci  continec  in  fe  Nomen  Inetfabile  Dei 
r\^n\fehova;  propter  hanc  numericam 
rationem  ;  quia  tam  ^leph  ,quam  Je- 
hova  important  numerum  vigefimuni 
fextum  .  Ecceprobationem.  ^/eph com- 
poniturex  duobus  ■•  Jod ;  unumfupra, 
aliud  fubtus,  &exunol  ^rfMCranfver- 
fo:  ita:   N.  yiodiO  Jod  numerice  valeg 
X.  cumque  fint  duo  Jod  faciunt  XX. 
"1  Vauvalet  VI.  iucirco  hasomnes  fum- 
inas  relevant  XXVI.   Idem   importat 
voy^riM^'  Jebova  :  fiquidem  ■•    J-d  im- 
portat  X.  littera  n  He  importat  V.  cum- 
que  finrduaefaciuntX,  Item  s  Vau\m- 
portatfex;  quare  fi  fumantur  omnes, 
afcendunt  ad  numerum  XXVl.  prouc 
didium  efl:  de  littera  ^V?/)/^. 

Sed  ex  eadem  littera   n  ^/eph  pxsr 

diftus  Ju/.  Maurocenus  deducit  d.  part. 

§    7,.cap.i.pag.  12^9.  pulcherrimam  obfcr- 

v^tionem ,  videlicet  Myfterium  Unita- 


tis,  &  Trinitatis  Divinse  y  ait  enim_s 
quod  ficut  pradiila  littera  N  ^leph 
componitur  ex  tribus  Litteris,ex  "^  Vau^ 
& duobus  '■■  J^i'.Y;  fimiliter  Deitas, &  Di- 
vina  efTentia  confiltit  in  tribus  Perfo- 
nis,  Patre,  Filio,  &  Spiritu  Sando; 
quarum  una  eft  natura  y  prout  unica 
eft  littera  jvj  Aleph  ex  tribus  compofi- 
ta  .  H^e  igitur  (unt  tres  fpeciesCabal? 
bons  ,  qua;  cum  non  repugnet  Cano- 
nibus  Ecdefiafticis  ,  6c  Dogmatibus 
Chriftianis;  immocontineat  nonnulla 
antiqua,  jucunda,  &  ingeniofa,  noa 
eft  damnabilis  ,  uc  ait  Vignate/lus  tom. 
5.  conlu:t.2.^.  num.  82.  (J^  Henochius  in. 
Storeis  d.  Centur.  prima  cap.i^. 

Cabala  vero  mala  eft  ilia;  ex  qua 
Hebrsi  ex  pundis,lineis,  accentibus,  jq 
&  fpiritibus  conantur  deducereopera- 
tiones  mirabiles;  &  ea  utuntur  ad  li- 
gandos  Dfmones  ,  &  ad  praeftigia  fa- 
cienda;  adeout  in  etfe^u  fic  vera  Ne- 
cromantia  ,  ars  diabolica  ,  continens 
non  folum  multas  ineptias,  fedplures. 
res  impias ,  &  omnium  hasrefum  fur- 
fure  conflata;  ut  loquituridem  Tigna- 
tel/.d.tom.  yConfu/t.i^'  nutyj.j.  (^^.  con- 
tra  quamgravicenfurainfurguntGifw- 
brard.  lib.ix-  Chrono/.  Corne/.  ^grippct 
/ib.de Vanit.  Scient.  cap.^-j.  'hf-co/.  Sera- 
rius  /ib.i.  de  I\abbinis  cap.i^.  (^in  cap. 
10.  fofui  qU(efl.z.Ga/atin.  /ib.i  .de  .y^rca- 
nis  cap.j.  Martin.  Delrtus  /ib.i.  cap.^. 
quitfl.l.  Ba/de//u:  in  Theo/.  Mora/itom.x.  .. 
//^.4  difp.  i6.num.^.  i^Gafpar.  Schottus 
in  fua  V/jyJtca  Curiofa  tom.  z.  /ib.iz.  cap. 
i.num.i.  ubi  fic  loquitur  :  Errant ,  qui 
Caba/am ,  Judeorum  V/ji/ofop/nam  omnium 
rerum  do^r  inam  myfiice ,  i^  fymbolice  cal- 
/ere  putant .  Fcetet  i//a  ^  jam  fatis  vanita- 
tis promijfo) umtantorum^isrfa/fitatis  con- 
viBa . 

Revertentes  itaque  ad  fcientiam.* 
Protoplafti  Adae  ,  five  callueric  ,  fi- 
ve  non  Cabala  in  bono  fenfu  accepca  ; 
certumeft,  eum  omni  fcientia  fuifte 
a  Deo  eminentcr  dotatum  ,  ut  fuos 
pofteros  erudiretj  acdirigeret  iniis,qu^ 
Religionem,  &  cultum  veri,  acfum- 
mi  Dei  concernebanc  ,  prouc  docec  S. 
Thom.  in  cit.part.i.q.<)^.(frt.^.Sc  percon-  u 

fec^uens 


De  Sacrificio  MifiTse  Decif.XV. 


91 


feqnens,  eum  noo  latuifTe,  efTe  Deo 
Hoftias  inrjmolandas,  &  Sacrificia  of- 
ferenda  in  proteftationem  fupremi  do- 
iriinii  ipdusDeii  ac  fubjedionis  homi- 
num;  nec  non  pro  confequendaf?lici- 

tate  tum  temporali  ,   tum  aeterna .  ', 

quatn  affertionem  confirmat  Auftori- 
tas  SS.  Parrurti  Athanafii  ,  Cyrilli  , 
JoannisChryfoflomi ,  Lippomani,  Ly- 
rani,  Toftati,&a!iorum  ,quoscumu- 
lat,  &fequitur  Sallan.  in  ^nnalib.  ad 
^nnum  Mundi  loo.  num.7,.  ubi  Hugo  a 
S.  ViBore  ficait;  Credimus  Deumdocuif- 
fe  ^dam  cultum  Divinum^  quo  e)us  bene- 
Tolentiam  recuperaret  ;  /juam  per  pecca- 
tum  tranfgrejfionis  arniferat  ;  ipfumque 
docuijfe  fitios  fuos  dare  Deo  decimas  ;  iy> 
primitias:  quibus  h?ec  addit  Salian.ibid. 
Cum  legamus  etiam  Cainum  Deo  Sacrifi- 
cajfe  ^  quis  dubitabit  idem  de  ^4damo  con^ 
fiteri\  aquo  Verbis ^  (^  ^xemplis  ad  cm-' 
vem  "Virtutem .,  maximeque  pietatem  iti 
JDeum  informabatur  ^  Idem  tellatur  Tor- 
niel.  in  tifdem  ^nnalib.  ad  atinum  Mun- 
di  23(>.  «H7W4.  his  Verbis:  Credendumeji 
etiam  ante  Enos  ,  nonmodo  Setb  Vatrem 
fuum  ,  quem  diximus  propter  eximias  ejns 
virtutes  Deumfuijfe  appeUatum\  fedalios 
quoque ,  i^  primum  omnium  ipfum  ^da- 
nmm  Sacrificia^  oblatior?e/que  ^  (^preca 
tiones  D^o  fecijfe\,  poflerofque  fuos  eadem 
facere  docuijfe  .  Cu  mq u  e  v  i  xe  r i  r  A  d  a  m 
annos  9^0.  &  fabricaverit  plures  do- 
mus  ,  &  palatia  ad  habitandum  pro 
fe,  filiis,  &  defcendentibus,  probabi- 
liflimum  quoque  eft  sb  codemereda, 
&  conftruda  fuiffe  Templa  proOra- 
tionibus,  &  Sacrificiis  Deoofferendis; 
li  &  hanc  opinionem  ampledi  ur  etiam 
Emin.  Card.  de  Lauraa  in  i,.Sent.  tom.i. 
difp.iy  »?^w.^j.ita  fcribens;  "Vfus  Tem- 
pli  ab  initio  Mundi  ejje  debuit ,  quia  ex 
tunc  coeperunt  Sacrificia  ^befts ,  (^  Cain: 
idebque  in  loco  pecuUariter  ad  hoc  deputa- 
to  fierioportuit . 

Secunda  Sacrificia  fuere  illa  ,  quae 
obtulerunt  Deo  primi  fratresCaim,& 
Abel  ;  de  quibus  fic  aitScriptura  Sa- 
cra :  Fadum  ejl  autem  ,  ut  offerret  Caim 
de  fruBibus  terra  rnunera  Domino.  ^bel 
quoque  obtukrit  de primogenitis  gregis  fui^ 


1$^  de  adipibus  eorum.  Cenef^.  »,  Circa 
quae  Sacrificia  funt  tria  obfervanda  . 
Primum  ,  quodCaim,  &  Abel  non__.  1} 
femel  tantum  ,  fed  pluries  uterque;^ 
facrificaverat  Domino,  utnotat^fl/i^». 
ad  .^nnum  Mundi  100.  num.i.  Secun- 
dum  ,  quod  Sacrificia  Abelis  Deogra- 
ta  fuerunt  ;  feciis  autem  illa  Caini  ; 
unde  ait  facer  textus  :  I^efpexit  Domi' 
nus  ad  ^Abel  ,  isr  ad  munera  ejus  \  ad 
Caim  autem ,  i^  ad  munera  illius  non  re- 
fpexit .  Cenef./^.y  Tertium  ,  quod  ex 
eo  cognovit  Caim  ,  Sacrificia  fua  non  i4 
efle  grataDeo;  quia  nonfueruntcom- 
bufta  ab  igne  defcendente  de  c?io,  quem- 
admodum  vidit  fieri  de  Sacrificiis 
Abelis  fratrisfui;  quod  fcribit  S.  Hie- 
fonym.  in  Quajl.  Hebraic.  hisverbis:  Et 
infiammavit  Dominus  fuper  .^bel ,  is^fu- 
per  Sacrificium  Caim  non  infammavit .  Sc 
ex  aliis  DD.  probat  Torniell.ad^nnum 
Mundi  130. ««OT.^.i^  Tonticell.  in  E^efle'- 
xionib.  Litteral.  in  Ventateuch-  in  B^efiex. 
17.  in  Genef.  Quipp^  Divina  clemen- 
tia  hoc  figno  faepd  ufa  eft  ad  denotan- 
dum  fibigrata  fuift"e  Sacrificia  perSan- 
&.OS  viros  fibioblata;  ut  conftat  in_.» 
Scriprura  Sacra  de  Aarone  Levit.c).  jn  1$ 
finCy  ibi:  Et  ecce  egrejfus  ignis  a  Domino 
devoravit  holocaujlum  ;  (^  adipes  ,  qui 
erant  fuper  ^^ltate  ■  Item  de  Gedeone 
fudic.  6.11.  ylfcey>ditque  ignis  de  petra  J 
i^  carnes  ,  azymojque  panes  confumpfit . 
Pariter  de  Rege  David  ,  pefti]entia__» 
graffante,  dum  ad  Deum  placandunLj 
offerre  fecitSacrificium  ;nam  invocavit 
Dominum  ;  {9^  exaudivit  eum  in  igne  de 
Coifo  fuper  .y^Itare  holocaufli  ;  ut  habe- 
tur.i.  Taralip.ii.2.6.  Confimilefignum 
fuper  Sacrificia  Salomonis  ,  fuperquae 
Jgnis  dejcendit  de  Ccelo  (J^  devoravit  ho- 
locaujla  ,  (^  vi&imas .  z.  Paraiip.  7.  i. 
Hoc  idem  Sacrificante  Eiia  ;  fiquidem 
Cecidit  ignis  Domint  1^"  voravit  holocau» 
Jlum ,  isr  ligna  ;  i^  Lapides  •  5 .  T{eg.  1 8. 3 §. 
Et  aliis  ommiflis  par  fignum  expertus 
eftNehemias,  cumenim  Sacrificia  im- 
pofuiffet  fuper  Altare  ,  .Accenfus  eji 
ignis  magnus ,  itaut  omnes  mirarentur  ■  2. 
Machab.  l.ii. 

VerCim,  quibus  de  caufisnon  refpe-  i^ 
M    2  xlt 


px 


De  Sacrificio  Miflte  Decif.  XV. 


xit  Deus  ad  Sacrificia  Caini ;  prout  fe- 
cic  ad  illa  Abelis  ?  Refpondeo  ,  per 
quatuor  caufas.  Prima  ert,  quia  Abel 
obtulit  primogenira  ,  &  pretiolora 
ovium  fuarum  ;  Caim  vero  deteriora 
de  frudibus  terrse  .  Ita  S  Jo.  Chryfofi. 
Uom  i8.  in  Cenef.  quod  fupra  notatum 
efl:  DecifS  num.6.  ubi  illa  duo  carmi- 
nade  Abele  ,  &Caino  facrificantibus  . 
oacrum  pingue  dabo.  etc.  Caino  aurem 

17  fimiles  efle  videnturilli  Patresfamilias, 
quifilios  fuos  magis  aptos,  &  idoneos 
Tetinent  in  vica  mundana  ;  miferabi- 
Jiores  autem,  &  pejores  offerunt  Deo 
in  Religione  ;  de  quibus  diflferit  ,  & 
exempla  rr-fert  Hieron.  Tiatti  de  Bono 
Status  ^eligio/i  lib. :;.  cap.T,^.  Secunda 
caufa  fuit  ,  quia  Abel  erat  folicitus  , 
&  diligens  in  facrificando  ;  Caim  au- 
tem  tardus,  &  piger  .  Sic  S.  Ambro- 
fius  notat  in  Tfai.i^.  &•  hoc  faciunt  it- 
li,  qui  in  negotiis  temporalibus  pera- 
gendis  follicitudinem  fummam  ha- 
bent  ;  in  concernentibus  autem  fa lu- 
tem  animae  pigerrimi  evadunr.  Tertia 
fuit,  quia  Abel  un;k  cum  vi^ftintiscor 
fuum  Deo  offerebat  ;  Caim  ver6  ne- 
quaquam;  fed  abfquedevotionecordis 
facrificabat  ,  uc  mos  eft  plurimorum, 

'S  &  praecipue  Sacerdotum,  Sacra  exte- 
niis  agere  abfque  interiori  devocione  ; 
ut  nocant  ^iipert.^bbas  lih.^.  inCenef. 
cap.i.  ^  CaJ/iodor.in  Tfal6s-  Hincdi- 
citur  in  textu  facro  ,  quofiprixis refpe- 
^it  Dominus  ad  xAhel ,  deinde  admw^e" 
ra  ejus\  quia  Deus  mag  s  acceptatde- 
•votionem  offerentis  ,  quam  oblatio- 
rem*,  idcirco  grata  fuit  Deode.ota  vo- 
luntas  Abelis  ;  omnia  enim  exteriora 
funt  Dei  ;  fobm  vo'untatem  reliqujt 
noftrae  poteftati  ,  quam  vult  ei  offerri 
devote,  ac  obfequenter  .  Quarta  fan- 
dem  caufa  fuit,  quia  Abel  perficiebat 
Sacrificium  ,  vidimam  interimendo  , 
&■  tocam  cremando  in  hoporem  Dei  , 
quod  effe  ile  eflentia  Sacrificii  demon- 

'P  liravimus  Decif^.  num.  x.  (9-  Decif.S. 
At  Caim  convert>  bat  Sacnficium 
funiT»  in  fimplicem  oblationem,  retra- 
hendo  ab  Altari  resoblatas,  &  eafdem 
in  ufum  fuum  convertendo:  ut  obfer- 


vat  ^rejtus  in  traB.de  Trihutatiom  leB. 
28.  mim.\j.  adinflar  eorum  ,  qui  f^ 
offcruntDeo ,  fpondentesviram  imma- 
culatam  fervare  ;  fed  paulo  poft  re- 
cedunt,  &  ad  prima  flagitia  revertiin- 
tur. 

Et  quoniam  prasdidorumSacrificio- 
rum  caufa  ocrifus  fuit  Abel  a  Caino, 
difputantSS.  Patres,  UtrumAbeive- 
rd  fuerit  Martyr  ?  Qu£eftionem  hanc 
examinat  Emin.  Cavd.  Capifucchius  in 
Controiersiis  Theolog.  Controv.^j.  de 
Martyrio  §.if.  ubi  concludit  aifirmati- 
ve  ;&  pluribuscum  Do^oribusdemon- 
ftrat,  Abelem  fuiffe  prinnum  Marty- 
r^m  in  mundo  tanqusm  occifumin_» 
odium  Divini  culfujf,  quem  ip^e  Deo 
exhibebat  pie  ,  ac  devotefacrificando; 
fubder^s  ,  quod  ideo  a  Chrifto  Domi- 
no  Matt.i^.  (^  Luci  r.  didum  eft  Ju- 
dfis,  'Ot  venidt  omnif  Sanguis  ,  quief- 
fufus  efl  «3  Sanguine  xAhel  iufii.  uf/^uead 
Sangtiinem  Zachariee:  quia  ifti  duofunt 
prtmus,  &  ultin^us  ,  qtii  nominantur 
in  Scriptura  tanquam  pro  Religione 
occifi . 

Corollarii  loco  hic  notareliceat  id, 
quod  fcribit  .Ant.  Mafinus  in  SchoJa 
Chrift.  cap.o6.  pofl  initium  :  Videiicet  ^.i 
locum  ,  in  quo  fuif  orcifus  Abel,  ef- 
fe  illum  ,  in  quo  nunc  aedificata  eft 
civitps  Damafci  •,  ubi  adhuc  terra  ru- 
befre-re  confpicitur  ,  quam  Saraceni 
vendere  folent  Indis.  Contigit  autem 
execrabile  fratricidium  die  vipefimo  xz 
quinto  Martii ;  ut  effet  figura  Redem- 
ptoris  noftri  ,  ti^im  in  invidia  Judao- 
rum  ,  a  quibus  fuit  occifus  ;  rum  in 
tempore  ,  quia  crucifixerunt  eum  die 
25.  Maitii .  Idem  Mafin.ib:d.  cap.i6.pag. 
260.  is^  Emin.  Card.  Baron.  ^nno  Chri- 
(U  i<\.num.i^i. 


DE- 


De  Sacrlficio  Miflk  Decif.  XVI. 


93 


D    E    C    I    S    I    O     XVI. 

ARGUMENTUM. 

De  SacrificioPatriarchae  Noe_^. 
Quid  {ignificet  eius  nomcrL_>? 
Quare  Dcus  fuiccperit  cjus 
Liturgiam  in  odorcm  fuavita- 
tatis  ?  Quid  importct  bcncdi- 
t^lio  cidcm  a  Deo  data?  Et  dc 
his,  quae  vel  conccffa ,  vcl  ve- 
titafuerint  Noe,  &  pofteris 
cjus,  dubia  curiofa. 

S  V  M  M  ^  B^l  V  M. 

1  ^^e  facrificavit  Jiatim  pofi  dilu- 

viim , 
2.  'hlpe  figmficat  requiem  ;  i^n  fuit  re- 

quies  ob  fex  caufas. 

3  ISloe  Sacrificium  an  prirrmm  fuerit 
illud  pofi  diluvhim  ? 

4  'l^loe  facrificavit   etiam  ante  dilu- 

vium.. 

5  ^ltare  ISloetJcum  ex  qua  rnateria 
compaBum  ? 

6  Tslpe  quot\Ficiimas  facrificaveritfta- 
tim  pofi  diluvium  ? 

7  Odoratus  quomodo  fit  Deus  Sacrifi- 
c!um  'bloe  ? 

8  Figuva  Antropafpathos,  quee  fit? 

9  Sacrificia  ctnimaUum  cur  Deo  effent 
grata  ? 

Chriftt  virtutes  figiiratee  in  yiBimis 
antiquorum. 

Bencdi8io  quid  imp&rtet  in  Divina 
Scriptura? 

"bloetica  henediSiio  qaot  bona  conti- 
nuerit  ? 

Carnes  utrum  comedebantur  ab  bc- 
mimhus  ante  diiuv/um? 

14  Sanguinis  comefiio  probibita  pofi  di- 
luvium  .  Item  in  lege  Mofay^ca ;  {51 
ab  ^poflolis  in  primittva  Ecclefia  ad 
tempus .  Et  cur  ? 

15  't^oean  peccavent  fe  inebriando} 

POf\  Sarrificiaprimi  parentis  Ad?, 
primorumque  fratrum,  filiorum 


10 


II 


li 


13 


ejus,  dilTerendum  venit  de  Sacrificio 
Patriarchx  Noe;  dequo  teftaiur  tex- 
tus  Sacer,  quod  finito  diluvio  ,  cutn 
egreffus  eifetde  Arca  cum  filiis ,  &  eo- 
rum  uxoribus,  fiatim  adificavtt  .Alta-  i 
re  Domino  ,  (s^  tollens  de  cunBis  pecori- 
bus  ,  i^  volucribus  mundis  obtulit  holo- 
CAufla  fuper  ^ltare :  odoratufque  efi  Do- 
minus  odorem  fuavitatis  .  Genef.  ^.  20. 
Circa  quod  Liturgicum  opus  exerci- 
tum  a  Noe  plura  dubia  funt  breviter 
proponenda  ,  examinanda  ,  &  refol- 
venda . 

Primum  eft:  quid  fignrficet  hocno- 

men  Noe?  Refpondetur,  quod  figni-  * 

ficat  Qidetem^  Ceffattonem .,  ^Confok- 

tionem  y  ut  legitur  in  indice  verfionum 

notTjinum  Hebraporum   in  fine  Bibliae 

pofito;  idcirco  fiarim  nato  Noe ,  La- 

mech  ejus  pater  dixit:  Ifte  conjolabitur 

nos  ab  operibus  ,   ^  labordu^  manuunt 

mftrarumGen.  s-  29.  Qus  verba  feptua- 

ginta  Interpretes  ficverterunt:  Hic  re- 

quiefcerefaciet  nosab  operibus  ^  is-trifti' 

tiis  manuum  noftrum.  Et  equidem  Noe 

fuit  confolatio,  &  requies  obfex  cau- 

fas.  I.  Quia  quiefcere  fecit  peccato. 

resaboffenfis  Dei  indiluvio.  II.Q^uia 

invenit  aratrum  in  levamen  agricola- 

rum  .   III.   Quia  planravit  vites  ,  ex 

quibus  Vinum    laetificans  cor   homi- 

num.  IV.  Quia  reportavit,  terram  k 

Deo  benedici  poft  diluvium  ,  ut  effet 

fcecunda.  V.  Quia  ei ,  &pofieriseju5 

concefTum  ,  ut  carnescomederent ,  & 

vinum  biberent.  VI.  Quia  reportavic 

promiffionem,quod  non  ampHus  veni- 

ret  diluvium  fuper  terram  .    Ira  .^rc 

fius  in  traB.de  Tribukt.  Le8.^^.num.is. 

Menochius  m  Storeis  Cemuria  XII.  cap. 

Secundum  dubium  .  An  haec  Noc- 
tica  Altaris  erec^io  fuerit  prima  ?  Et 
qua  ex  materia  fadum  a  Noe  fueric 
Altare  ?  Refpondetur,  neqiiaquam_j 
fuiffe  primam  hanc  Noeticam  Altaris 
eredionem;  quia  ctim  jamtranf  ff'-nr 
Mundi  anni  fexcenri  ,  quinqupgin^a 
fex  fupra  millefimum;  &  totPatriar- 
chae  ,  religiofique  homines  rt^-^^."^- 
rint  Noemum,  credibile  ert,  utdixi- 

mus 


P4 


DeSacrificioMiflfe.  Decif.XVI. 


mub  fupra  deAdamo;  quodabiifdem 
plurima  Altaria ,  t<,  Templa  Dcoere- 
(\a.  fuerint  ad  orandum,  &adimmo- 
landas  vidinias  ;  &  praecise  ab  ipfo 
4  Noemo  ante  diluvium  ob  ejus  longae- 
vam  aetatem  ;  dc  fic  notac  Saliarj.  ad 
annum  Mundi  16^7.  num.  10.  Tomiell.ad 
eumdem  annum  num.6.  Et  Emin.  Cardin. 
de  Laurtiea  d.  tom.  i-in  ^.fent.  difput.  25. 
num.  3f.  Quo  vero  ad  fabricam  ejuf- 
dem  Altaris  ,  qua  materia  ufus  fit 
Noe  ?  Cum  tempus  non  permitteret 
opportunitatem  fculpendi ,  aut  polien- 
r  di  lapides  ,  vel  lateres  coquendi,cre- 
dibile  eft,  quod  formaverit  Altare  ex 
terra  aggerata,  &  compreffa  tabulis, 
vel  ramis  arborum  ;  fuper  ea  lapides 
ponens  vel  ex  montibus  evulfos ,  vel  ex 
ruinis  domorum  colledos  ,  ut  autu- 
mant  To^nieUus  d.num.6.iy>.Athc(nalius 
Kircber.  de  ^rca  "N^oe  lib.  5.  part.  i. 
cap.  2. 

Tertium   dubium  .  Quseritur  quot 

C  Viftimae  fint  immolatae  a  Noemo  in 

hoc  fuoSacrificio?  Refpondetur,  incer- 

tum  effe   numerum;  quemadmodum 

incerta  efl  quantirasanimalium  in  Ar- 

ca  receptorum   ante  diluvium ;  fiqui- 

dem  ,   ut  monuimus  in  nolko  libello 

De  prima  Mundi  eetate  ferm.i  5.  alii  ex 

Sacris  Interpretibus  voiuntmundorum 

animalium  Septem  individua  tantum 

recepta  fuiffe  in  Arcam,  alii  vero  te- 

nent  feptem  paria  cujufcunque  fpeciei. 

Igirur  juxta  hancopinionem  duas  Vi- 

dirnas  de  quacunque  munda  fpecie^j^ 

mafcuUim  ,  &  fceminam  ,   effe  Deo 

per  Noemum  immolatas  fuper  Altare 

credere  oportet.  Atjuxtaprimamopi- 

nionem  ,    unum  tantum  animal  ,  & 

ipfum  mafculumex  quacunquefpecie 

n-)unda  obtulilfe  dicendum  venit  ;  re- 

lidd  paria  tria  pro  fpeciei  propagatio- 

ne  ad  tradita  per  eumdem  Torniell.  d. 

^nno  i6<s7-   num.  6.   {^  Salian.  ibidem 

num.  10- 

Quartum  dubium  efi  hujufmodi  . 

7  Dicit  Srriprura  de  Sacrificio  Noetico, 

quod  Odoratus  efl  Dorrtinus  odcrem  fua- 

vitatis      Quomodo  hoc  eft  intelligen- 

dum  ?  Deus  non  odorat ,  cum  non  fit 


corporeus;  &  datoquod  odoraret,  t^« 
lis  odor  non  eftetfuavis,  fedmagisin- 
feftus,  ut  pote  carniumcombuOarum 
cum  adipibus  fuis  ?  Refpondetur,  fu- 
pradiifla    Verba  Odoratus  efl  Dominus 
odorem  fnavitatis  non  efle  intelligenda 
ad  fenfum  litterje  ,    fed  ad  myfticum 
intelledlum  ,   videlicet   Sacrificium_. 
Nf>eticum  Deo  placuifte;  ficutplacet 
homini  aliqua  res  boni  odoris  ;   &  eft 
figura,  qucB  vocatur  ^ntropafpathos  , 
quandohumanapaftioattribuitur  Deo. 
Tonticell.  cit.  libr.  in  Genef  E^flex.  41. 
Erant  autem  grara  ,   &  odorofa  Sacri- 
ficia  animalium  Deo  in  lege  naturas, 
&  Moyfis  ob  tres  caufas.  Prima  pro- 
pter  fidem   ,   &  devotionem  offeren- 
tium,  qui  profitebantur  ,   Deum  efte 
Dominum  fupremumeorum,  accun- 
ftarum  rerum  ,  cui  feipfos  fubjedos 
myftice  proteftabantur  per  facrificia. 
Secunda  ,    quia  impediebant  Idolola- 
triam  .    Tertia  ,  quia  figurabant  ,  & 
reprefentabant  cruenrum  Sacrificium 
Crucis,  in  quo  FiliusDei  erat  immo- 
landus;  quapropter  ipfa  animalia  ob- 
lata  >  &  alite  hoftias  erant  fymbolum 
virtutum  Domini  Noftri  Jefu  Chrifti. 
Vitulus  enim  fignificabat  ejuslabores; 
Agnus  innocentiam  ,    Aries  principa- 
tum;  Hircusfimilitudinem  carnispec- 
cati ;  Turtur,  &:  Columba  conjundio- 
nem  duarum  naturarum  ;  nec  non_» 
Turtur  caftitatem  ;  Columba  charita- 
tem ;  Ovispatientiam,&obedientiam; 
Panis,  farina  ,  &  fpicca?  frumenti  to- 
tum  Chriftum,  qui  defe  ait,  Egofum 
pnnis  vivus.  lo.  6.  Vinum  ejus  fangui- 
nem  ;  Oleumeius  gratiofam  tnanfue- 
tudinem,  Sal  ejus  Sapientiam  ,  Thus 
ejus  devotionem  ,  &  orationem.  Igi- 
tur  propter  hasfiguras  odoriferaeerant 
Deo  Vic^imae  madatae   in    Sacrificils 
antiquorum  Patrum  .  Ita  S.  ^ntonius 
in  Summa  part.  1    tit.  14.  cap.  ^.  §.  z. 
nec  non   5.  Thomas    i.   2.   quceft.  ici. 
art.  5. 

QuintumDubium.  CompletoNoe- 
tico  Sacrificio  fubdit  textus  Sacer:^^- 
nedixitque  Deus  Islje  ,  (y^  filiis  ejus  . 
Cen.cf.i.  Qriseritur  ,   quid  importave- 

ric 


ro 


II 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.  XVI. 


95 


13 


rlt  difta  benecli.ilio  ?  Refpondetur , 
quod  Benedidio  in  Div  nis  Scripturis 
importat  multiplicationem  tum  in-_» 
fpiritualibus  ,  tum  in  temporalibus . 
"Vonticell.inGenef.  T\eftex.^i.  &  utram- 
que  reportarunt  Noe  ,  ac  ejus  filii  ; 
fpiritualem  quidem,  ided  gratiasaug- 
mentum  eo  modo  ,  quo  fupra  docui- 
mus  Decif.  14.  num.  12.  Temporaiem 
vero  ,  <\U£  (e  extendebac  ad  tria_. 
bona  ;  videlicet  ;  I.  ad  fingularem 
quandam  fecunditatem  pro  fpecie  con- 
fervanda  ;  individuifque  multiplican- 
dis-,  ideo  fubiunxit  Deus  ad  illos: Cr^*- 
fcite  .f  i^  multipUcamini  ^  {^  replete  ter, 
ram.  Gen.^.i.  ll.  Ad  jargam  aiimen- 
torum  copiam,  ac  variecatem  pro  com- 
iTJoda  vits  fuftentationei  de  qua  il- 
lud:  Cxpitcjue  l^ce  l^ir  ^gricola  exer- 
ceie  terram.  Etillud:  Omne  .,  quodmo- 
'vetiir  ,  (^  vivit  ,  erit  vobis  in  cibiim\ 
quafi  olera  virentia  tradidi  vobis  omnia^ 
Cenefsi.i.Wl.  Addominium,  &  prin- 
cipatum  fuper  cunG;a  alia  animantia, 
pro  oftendenda,  &  commendanda  ip- 
lius  hominis  dignitate  ;  Et  terror  ve- 
fter^  ac  tremor  ft  fuper  cunda  animalia 
terrdB  ;  ^  fuper  omnes  volucres  cocli  , 
cum  univerftx ,  c}u<e  moventur  fuper  ter- 
ram  :  omnes  pifces  maris  wanui  veflrte 
traditi  funt .  d.  Genef.  9.  2.  De  quibus 
omnibus  fuse  fcribunt  Torniell.  ad  d. 
^nnum  Mundi  16^7.  num.  9.  is*  Salian. 
(td  eumd.^dnnum  num.  14. 

Sextum    Dubium  :    Cum  ex    illis 
verbis  :  Owne  ,  guodmovetur  ,  (^vivit, 

erit  vobis  in  cibum :  data  fit  licentia . 

Noe  ,  &  pofteris  ejus  vefcendi  carni- 
bus  ,  Quasritur  ,  an  ante  diluvium 
Homines  foliti  effent  comedere  car- 
nes  ?  Pro  negativa  facit;  quia  licen- 
tia  hicconceffa  fupponitantecedentem 
prohibitionem  .  Pro  affirmativa  ver6 
urgent  verba  Redemptoris  in  cap.  24. 
Matth.  Verf.  ^8.  Urant  in  diebus  ante 
diluvium  comedentes .,  (s^  hibentes  ;  uti- 
que  non  folum  olera  ,  &  ladicinia  ; 
fed  carnes  ,  more  epulonum  ,  ut  con- 
fiderant  SS.Patres,  quos  citat  Tererius 
in  Genef.  lih.  14.  cap.  9.  num.  12.  Sotus 
iejufl.  is>Jur.  lib.\.  q.i.art.i.i^Ste- 


phan.  Menoch.  in  Storeis  centur.  5.  cap. 
74.  Refolutionem  dubii  dat  Cornel.  ci 
Lapide  in  Genef  d  cap.  9.  pag.  i  z^.  di- 
cendo  ,  homines  pios  ,  &  Religiofos 
ante  diluvium  abftinuiffe  a  carnibus  , 
&  a  vino:  non  etiam  epulones  ,  ac 
alii  carnales  ,  &  mundani  ;  qui  co- 
meffationes  ,  &  potationes  fetiantes 
neque  ab  efu  carnium  ,  neque  apotu 
vini  fe  continebant . 

Septimum  dubium  requirit  ,  quid 
prohibeant  verba  illa  :  Excepto  quod  14. 
carnem  cum  Sanguine  non  comedetis  ? 
Cenef  5).  4.  Refpondetur  ,  per  iila_» 
verba  fuifle  prohibitum  omnibus  ho- 
minibus  efum  Sanguinis  cujufcun- 
que  animalis  ;  quae  prohibitio  rei- 
terata  fuit  in  lege  Movfis  Levit.  cap. 
17.  &  fuit  ad  tempus  commendata 
etiam  ab  Apoflolis  in  primitiva  Eccle- 
fia,  ut  legitur  ^8.  15.  ibi  :  Ffum  efl 
Spiritui  San^o,  (3^  nobis  ,  nihilv.itraim- 
ponere  vobis  oneris.,  qudm  b^c  neceffaria. 
TJt  abftineatis  vos  ab  immolatis  Simu/a- 
chrornm  ;  {90  Sanguine  ,  i^  fuffocato  , 
(^  fornicatione  .  Dixi  ad  tempus  ; 
quia  nunc  ceffant  cauf^  ob  quas 
olim  efus  Sanguinis  ,  &  fuffocati  vc- 
titus  fuerat  ;  f^atim  enim  pofl  dilu- 
vium  fuit  fada  prohibitioad  arcendos 
homines  ab  homicidio  ,  quod  in  prin- 
cipio  mundi  cfperac  fieri.  InlcgeMo- 
fayca  fuit  renovata;  quia  Sanguis  vi- 
ftimarum  refervatus  erat  adafpergen- 
dum  Altare  pro  Divino  cuitu,  ut  le- 
gitur  Levit.  17.  A  Sandis  pollea  Apo- 
fiolis  reiteratum  fuit  interdidum-pr?- 
difts  Sanguiniscomeftionis;  neJudaBi, 
qui  convertebanturad  fidem,  fcandali- 
zarentur  ,  videntes  alios  fideles  fan- 
guinem,  vel  fuffocatum  tnanducare. 
Cum  igitur  nunc  ex  Decalcgo  fitple- 
nius  prohibitum  homicidium,  &  eva-  5* 
cuata  fit  Legis  Mofaycas  caeremonialis 
obfervantia  ,  ac  ceffet  timor  fcandali 
neophytorum  ,  abfque  peccato  licec 
comedere  Sanguinen)  animalium,  ut 
dofte  ,  ac  erudite  demonftrat  Turrian. 
In  explanationc  hb.  6.  S.  Cktnentis  de 
Schifmatib.  cctp.  \t.  Quaelegitur  inpri- 
mo  Tomo  ConciUor.  pa^.  mihi  izj.i^Mc' 

riochius 


5>5 


De  Sacrificio  Mifife.DecifXVlL 


^5 


nochius  in  .AH.  ^pofioL  lib.  i.  cap.i^. 

Oftavum,  &  ultimura  dubiumtit; 
Dicente  Scripcura  Sacra  de  Noemo  , 
quod:  Bibens  vimm  itiebriatus  eji  ,  iy> 
nudatus  jacuit  in  tabernaculo  fuo  .  Genef. 
5).  21.  UtrCim  ob  dictam  ebrietaiem 
Noe  peccaverit?'  Refpondetur  negati- 
ve,  tum  quia  ebrietas  fuit  fineadver- 
tentla-,  nelciebat  enim  Sandlus  Paui- 
archa  fumofitatem  vini  ,  de  quo  an- 
tea  nulJam  habebat  experientiam  ; 
tCim  etiara  quia  ebrletas  procelTjt  ex 
iiomachl  debilitate  ob  fene<J^utem  , 
quae  non  potuit  liquori  illi  refirtere ; 
&  ided  excufant  Noemum  a  culpa 
SS.  PatreSj^  quos  allegat  Bonfrerius  in 
Cenef.  d.  cap.  p.  (J30  Gobat  in  (hiinaria 
traB.  5.  de  Ebrietate  cap.  7.  num.  14. 
Praterquam  quod  Senex  fuit  figura 
Ghrifti  Redemptoris  amore  no(trum 
inebriati,  &  inCrucedenudati,utcon- 
templatur  S.  Laurentius  Jnflinlanus  ds 
Triumphali  ^Agone  cap.  7.  his  verbis  : 
^more  ebrius  Mediator  fuam  coram  om^ 
nibus  exhibuit  nuditatem  ,  alter  equidem 
ti^oi  prtsfiguratus . 

D    E    C    I    S    I    O    XVJL 
ARGUMENTUM. 

pe  Sacrificiis  Patriarcha?  Abra- 
hami  ;  &  plura  de  ejus  cxitu 
dc  Vr  Chaldeorum;  defcenfur 
que  in  ^gyptum  .  Dc  Vxo- 
ribus  cjus  Sara,  Agar,  &  Cc-. 
tura  ;  ac  dc  fihis  Iimacie_^s. 
Ifaaco,  aliifque.  De  prasccpto 
Circumcifionis ,  cS<:  an  fuent 
Sacramentum?  Delmmolando 
liaaco  .  Cujus  fueritmajorvir- 
tus  Ifaaci  ,  vcl  Abrahjc  circa 
didam  immolationcm?  Com- 
pcndium  annorum  ,  &  vit^ 
Abrahami  .  Dubia  quasdam^ 
dc  Limbo  j  nuncupato  finu 
Abrah». 


1  ^brabam  quot  facrificia  Deo  obtu^ 
ktit? 

2  ^braham  ubi ,  {^  quando  natus  ? 

3  .Abraham  defcendebat  a  Sem  filio 
'^oe ;  cui  erat  in  decimo  gradu  \  (s^ 
vidit  K^oe  viventem . 

4  Quo  anno  natus  Jit  ^Abraham} 

j  'b^pe  obiit ,  dum  Abraham  ejfet  i,t 
cetate  annorum  58. 

6  Vr  Chaldeorum  fuit  patria  ^bra- 
hami . 

7  Chaldei  adorabant  ignem.  Etcur> 

8  Abraham  reprehendens  Idolo/atras  y 
fuit  ab  eis  in  ignem  projedus  ,  ^ 
miraculose  a  Deo  liberatus. 

9  Sara  Uxor  tAbrahami  erat  ejus  ne-^ 
ptis  ex  fratre  .^4ran  . 

10  Snra  quo  anno  Mundi  nata^ 

11  ^brah.vn  anno  j^.  deiatis  Jute  juffus 
exire  de  Tatria  faa^. 

li  ^Abrahce-  exeunti  de  Tatriafua  Deus 
proivifit  tria  beneficia  \  zs^  qute  ? 

15  Haran  'Vrbs  Mefopotamiae  penes 
Euphratem . 

14  Thare  pater  tAbraha  mortus  ed  ifi 
eetate  annorum  zoj. 

15  .AbrahdS  primura  Sacrificium  ubifa- 
8um  i 

16  LAb-aham  quando  defcenderit  in  ./E- 
gyptum?  Et  Cur ? 

17  Sara  quomodo  effet  pulchra  in  atate- 
66.  annorum? 

18  Mendacium  an  fuerit  docere  Saram 
dicere  ,  quod  non  efjet  %}xor  ,  fed 
foror  .Abrahtff: 

ip  Amphihokgia  cum  refl-yi&ione  mett- 

tali  damnata  ab  Innocent  0  XI. 
20  Veyitatem  tacere  ,  (^  uti  verbii  <£• 

quivocis  quando  liceat  ? 
2,1  Sara  dicebatur  Soror  .Abrahami  oh 

duas  rationes. 
12,  Tatrueks  y  Confobrini  ^  i$t  xAmitini 

qui  fint  ? 

23  Tharaones  primim  ,  deinde  Ttolo- 
m.ei  appellati  funt  B^ges  ^E^gy- 
pti  . 

24  Flagella  qua  fuerint ,  miffa  inTb**^ 
raonsm? 

44  Fla.' 


De  Sacrificio  Mife  Decif.  XVII. 


91 


25  ^hfohds  fecundum  Sacrificium. 
16  ElamitaYum  B^gis  pugna  contra^e- 
gem  Sodomorum . 

27  ^.4braham  pugnat  ,  ^  vicit  B^gem 
Elamitarum . 

28  ^hrabds  tertium  Sacrificium . 

25  Vacca  ,  Capra  ,  ^ries  annorum 
trium ,  Turtur ,  is^  Columha  ViBiwce 
litatce  Deo  ab  .Abrahamo  quid  figni~ 
ficarent  ? 

30  K.^brahje  quartum  Sacrificium. 

31  Ifmael  filius  ,yibrahiS  ex  ^/^gay  JE- 
gyptia . 

52  Circumcifio  data  in  prcecepto  ^Abra- 
hce  cum  effet  annorum .  95?. 

3  j  Sodomitie  igne  lapfo  ds  cqlo  confum- 
pti. 

34  Sara  nonagenaria  concepit  Ifaacum 
ex  Abrahamo  centcnario. 

35  Circumcifio  utrum  fuerit  Sacramen- 
tura  pro  delendo  peccato  originali  ? 
Vel  tantummodo  fignum  difiindivum 
popiili  els^i? 

36  Fceminie  ,  qv.omodo  expiabantnr  ah 
originali  tum  in  lege  naturde  ;  tum  in 
lege  fcripta^  in  qua  ipfa  non  circum- 
cidebantur  ? 

37  Tr.eputi]  ablationem  quare  Deus pr^ - 
ceperit  potius  .^  quam  aliud  fignum  ? 
I{ationes  multce .  mm.  58. 

39  Jkbrahje  an  major  virtus  fuerit  irt 
facrificando  Ifaaco}  ^nlfaaciper- 
mittendo  feSacificari?  J\ationespro 
Jfaaco  num.  40.  P\ationes  pro  ^bra- 
hamo  num.^j. 

42  tAbrahiS  tunc  revelata  futura  Vaf. 
fio  .,  isn  mors  B^edeniptoris ,  quando 
ipfe  paratus  erat  in  monte  facrifica- 
re  ifaacum. 

43  .Abrahce  annorum  ,  (yi  totius  vitce 
compsndium . 

44  Limbus  locus  fubterraneus  quare  di- 
£lu5  fit  finvs  ^brahee  ? 

4f  ^brahoi  finu  cur  S.  M(t}rtinus  dica.- 

-  tur  exceptus  ? 
4^  Ecclefia  cur  oret  ,   ut  animoi  defun- 

^orum  portentur  ab  ^ngelis  infinum 

Abrahce  ? 

POft  Noemi  Sacrificiumin  Scriptu- 
ra  Sacra  meiitio  fic  de  Sacrificiis 


Patriarch»  Abrahami:  quem  quidenj 
quater  Hoftias  Deo  immolafle,  nota-  I 
tur.  Primd  ,  dum  egreffus  de  terra_» 
fua  perveniflet  in  terram  Chanaam  , 
in  qua  cum  ei  apparuilTet  Dominus, 
ipfe  ftatim  u^dificavit  ibi  ^ltare  Do~ 
mino ,  qui  apparuerat  ei  .  Genef.  1 2.  7» 
(^S.  EcSacrificiumobtuIit.  Secundo, 
dum  reverfus  de  .^gyptoingreffusef- 
fet  eamdem  terram  Ciianaam;  In  lo- 
co  ^ltaris  ,  quod  fecerat  prius  ,  invO' 
cavit  ibi  nomen  Domini  .  Genef.  i^.  4- 
Deinde  juxta  convallem  Mambrc_^ 
qu£c  efl:  in  Hebron  ,  iterum  j^Edifica^ 
vit  Altare  Domino  Genef.  r?.  18.  fcili- 
cet  victimas  cremando.  Tertio,  habi- 
ta  a  Deo  promiffione  ,  quod  femen—» 
fuum  multiplicandumeliret  fjcut  Stel- 
i«eCcEli,  iterum  facrificavic  Domino 
Vaccam  triennem  ,  (^  Capram  trimam  ; 
iy>  Arietem  annorum  trium.J'urturem  quo- 
qiiCy  i^CoIumbam  .  Genef.i^.S).  Quar- 
to  dum  juffus  facrificare  filium  fuum 
Ifaacum,  &  ab  eius  immolatione  re- 
tardatus:  Vidit  pofi  tergum  .Arietemin- 
ter  vepres  h.erentem  comibus ,  quem  affit- 
mens  ohtulit  hoiocauflum  pro  filio  ■  Genef 
22"  15.  De  fingulis  hifce  Liturgicis  a- 
dibus  liceat  nonnulla  fatis  curiofa  ex 
fontibus  Sacrorum  Interpretum  hau- 
rire,  &  pio  Ledori  exhiberc. 

Circa  Primum  Sacrificium  Obla- 
tum  ab  Abrahamo  pofl:  egrefTum  de 
terra  fua  ;  &  iogreffum  in  terram 
Chanaam  5  uc  in  d.  Gen.  cap.  11.  Verf.  ^, 
7.  ijnS.  Quaeritur,  ubi  natus  fit  Abra- 
ham.^  Exquopatre-'  Quo  Mundi  an- 
no?  Q_uot  uxores  habuerit?  Quando 
julTus  a  Deo  Patriam  deferere  ?  Ref- 
pondetur  ,  Sandum  Patriarcham  A- 
brahamum  fuilTe  filium  Thare  ,  de- 
fcendentem  a  Semo  Filio  NoenM;  f5c 
quidem  in  decimo  gradu  abipfoNoe- 
mo,  ipfum  Noemum  imitJ>tum  ,  qui 
fuit  decimus  poft  Adam.  CorfeltiLa-  3 
pide  in  Genef.  cap.  1 1 .  Verf.  29.  Tornicl. 
ad  yJnn.  Mundi  ioz6.  {^i  1017.  isn  Sa- 
Jian.  ad  Annim  Mund.  2079.  Poric  fi^- 
cut  omnes  Interpreres  concordant ,  ex 
Thare  tresfuiflfe  natos  FUios^.^^ham, 
^acbor  }  &  ^ran  ;  fed  ipfum  Abra- 
N  hamum 


98 


DeSacrificioMife.  Decif.XVir. 


f 


hamum,etfi  prlmo  loco  notninatism  , 
tamen  natum  efife  ultimum  ,  &  exti- 
ti(Te  natu  mininnumj  ex  S.  idiigiijlinus 

4  qutefi.  z^.  in  Cenef.  itadifcordes  iunt  in 
definiendo  anno  ,  in  quo  ipfe  Abra- 
ham  nacus  eft:  alii  enim  volunt ,  eum 
editum  anno  a  diJuvio  292.  &  (ic  ^ 
creatione  Mundi  Anno  ip^S.  ut  opi- 
natur  ComeL  a  Lapide  in  Cetief.cap.n. 

5  Verf  16.  ubi  notat  Noemum  obiiffe  , 
quando  Abraham  erat  in  setate  anno- 
rum  6S;  ade6ut  ipfe  Abraham  viderit 
decem  fuos  afcenilentes  ufqueadeum- 
dem  Noemum  inclufive,  kWketTha- 
ffpatrem;  ^achor  Avum;  .'^arugVro-. 
avum  ;  t{eu  Abavum  ;  J^baleg  Ata- 
vum-,  Hehr  Triravum;  Sa/e  patrem 
Heberl  ;  ^rphazad  patremSaie;  Sem 
genitorem  Arphaxadi  ;  ^  Isioe  geni-. 
torem  Semi  .  Idemque  de  anno  nati- 
vitatis  AbrahamJreiterat  ipremet  Cor- 
tiel.  a  Lapide  in  Cenef  cap.  25.  Ver(.  8. 
^.yiota:  natus  efl^lrahaw'  Econtra 
aHi  fuflinent,  Abrahami  nativitatem. 
fuiffe  poft  diluvium  Anno  ?8v  &  fic 
anno  Mundi  20^9.  ut  ad  didum  an- 
num  fcribunt  Tomiell  iy>  Salianuf  , 
plures-rationes  adducendo,  quas  L&- 
iftor  ibidem  legere  poterir. 

Locus  autem  ,  in  quo  editus  efl  A- 
brahani,  £u\t  'Or  Chaldaorum  •,  ided 
Civitas  Chaldaeje  regionis,  fub  Baby- 

€  lonia  ,  in  Arahis  defertaeconfinio,  vo. 
cata  Z^r.  Fsrrarius  in  Lexic.  Ceograph. 
Verb.  ^r.  Quse  vox  fjgnificat  ignem,. 
&  hinc  efl:,  quod  dicitur  2.  Efdr.  ^.y. 
Leus ,  qui  elegijii  ^4braham  ,  is^  eduxifii 
eum  de  igne,  Chald^crum  ;  idefl  de  eo- 

7  rum  CivitateZ^^,  in  qua  adorabatur 
ignis;  timentes  enim  populi  Chaldfi,, 
quod  deflrudio  generis  humani  ven- 
tura  efifet  non  peraquam,  ut  antea  , 
fed  per  ignem;  c^perunt  igncm  colere, 
ut  fibj,  propitius  efict.  Tonticell.  inCe- 
nef.cap.  12.  I{efiex.^i.  CorneL  a  Lapide 
ibid.cap.  II.  Verf6.  fubdens,  q«od  fi- 
cut  UeUopoUs  fic  dicebatur  a  cultu  So- 
fis  ,  fic  TJr  ab  adoratione  ignis  ;  vel 
quia  Ahraham  reprehendens  ,  popu- 
lunri:  Chaldfeum  ,  a  quo  adorabatur 
%ais  3   fuerit.  in.  ignem  in^^Sus,  fed 


miraculost  a  Deo  praefervatus  ;  unde- 
Ecclefia  in  precibus  commendationis 
animiE   agonizantium  rogat  Deum  ,  '^ 
eorum  animss  liberariagehenoaignis, 
ficut  liberatus  fuit  Abraham  de  *t/r^ 
id  efl  de  igne  Chaldaeorum;  quam.vis 
etiam  pro  igne  Chalda.orum  Intelligi 
poflinr  tribuLatiores  ,   &  vexationes  , 
quas  ipfe  Abrabam   patiebatur  ab  eis 
tanquam  contemptor  idolojatria-,  jux- 
ta   verba  T[al  \6.  ^.  Igne  me  examina- 
fii ,  is^  non  efi  imenta   in  me  iniqiutas 
i^  Tf^L6^,.   12.  Tyavfivimus per  ignem ^ 
(^-  aquam  ;    ideft  per.  roultas  p^nalita- 
tes.  &  afflidiones. 

Quidquid  fic  de  hoc  ,  certum  ef!  ,. 
Abrahamum  natum  ,  &;  ecucatumin 
hac  urbe  Chaklaica  IJr  .^  J£.xat\s  fuae 
Anno  trigefimo  ,   ut  volunt  Tomiellus  5) 
i^  Salian  ad  ^nn.  ^hindi  2c68.  acce- 
piffe  fibi  in  Uxorem  Saram  ,  quas  fua 
Neptiserat,  filia  fcilicct  Arani  fratris 
defundi  ejufdem  Abrahami;  &  Soror 
Lothi;  ut  plendexaminat,  &conclu- 
dit  TornielL  ad  ^nnum  Mundi  2049.  ».  10., 
10.  is^  Sahan,  Ibid.  num.  7.  {o-  feqq.  quae 
quidem  Sara   orta  erat  anno  Mundi, 
pra^diiflo  2040.   ideoque   Abraham  fe- 
nior  erat  \  &  illam  praccdebat  annis 
decem.  Sara  fterilitate  laborabat  ,  & 
per  annos  4^.    conjugii    prolem  non- 
pepererat,  videlicet  ufque  ad  annum 
7f.  vitje  ipfis  Abrahap  •,   quo  tempore 
Deu.s  illi  apparuit  ,  .^  jufTit  difcedere  i^. 
de  'Z^r*  Chaldaorum  patria  fua ,  utle- 
gitur  Cenef.J2,.i.  hisverbis.  Dixit  au- 
tem  Dcus  ad  ^braham  egredere  de  terra 
tua ,  iy^  de  ccgnatione  tua  ,  i^  de  domo 
Tctris  tui  ,  is-r  veni.  in  terram  ,  quam 
monfiraho  tihi  ;  faciamque  te  in  gentem 
magnam ,  i^  benedicam  tibi.,  i^maonifi- 
cabo  nomen  tuum  ,   erifque  benediBus  . 
Benedicam  henediccntibus  tibi  \.  iy  male- 
dicam   maledicentibus  tihi  ;   atque  in  te 
bevedicentur  omnes   cognationes_  terr<e  . 
Et  de  eadem  apparitione  ,  &  juff  one 
locutus  eft  S.  Stepbanus  adSribas    ,'(7. 
j.Verfz.  In  quibus  verbis  tria  bene- 
ficia  fuerunt  a  Deo  promiffa  Abrabe;. 
primum  fuit  promiffio  polfeffionis  rer-  '^- 
ra:  Chanaan ;  ibi :  Veni  in terram ,  quam: 

WOJIt- 


De  Sacrificio  Miflfe .  Decif  XVII,  pp 


mnfiravere  tihi .  Secundum :  Amplia- 
tio  fuae  pofteritatis ;  ibi:  Faciamque  te 
in  gentem  magnam  .  Terti6  Redemptio 
lotius  orbis  per  Chriftum  nafciturum 
ex  ejus  femihe  ;  ibi  :  /«  te  benedicen- 
tiir  omnes  cognationes  teYrdS  ;  ideft  in__» 
femine  tuo,  ut  Genef.  22.  tS-  ibi:  Et 
benedicenttir  in  femine  tuo  omnes  gentes 
terree  :  de  qwy  fic  Apoftolus  ad  Galat. 
:?.  16.  ^braba  fa8de ftint  repromiJTiones^ 
iyi  femini  ejus  :  non  dicit  iyy  feminibus 
qtiaji  in  muitis  ,  fed  quaji  in  uno  ,  (J51 
femini  tuo ,  qui  efl  Chrifius. 

Itaque  Abraham  ftatim  Deo  obe- 
diens^affumpta  Sara  Uxore  ,  ac  tota 
familia  fua  ,  difceffit  ex  Z)r  Chaldso- 
rum  ;  quod  cum  intellexifrec  Tbare 
ejus  pater  ,  &  Lo.h  ejus  Nepos  fe- 
quuti  funt  eum  cum  familiiii  fu's,  & 

1?  omnes  pervenerunt  in  Hin^n-y  Urbem 
fcilicet  Mefopotamias  penes  Euphra- 
tem  ,  di(fl:am  eriam  Charan  ,  apud 
quam  fub  anno  Mundi^coi.  Marcus 
Craffus  cum  exercitu  Romano  fuit 
cffus  a  Parthis  ,  ut  fcribit  Ttolomceus 
Ceograph.  lib.  ^.  cap.  iS.  Manferunt 
omnes  in  Haran  per  annum  circiter  , 
ubi  fupervenit&  l>{_acbor  aiter  frater 

14  Abrahs,  forfan  ob  auditam  infirmi- 
tem  Thare  communis  parentis  ,  qui 
ibidem  mortuns  t-ft  ,  cum  efTec  anno- 
rum  quinque  fupra  ducentos.  Torniell. 
d.  ^4nn.  Mundi  21 1?-  num.6.  is^  Salian. 
ibid.  num.i.  difputantes,  an  ThareaVi- 
quando  fueric  Idololatra  .  Abraham 
ver6,Patris  funerecompleto,&  pater- 
na  cura  folncus.  initio  anni  feptuage- 
fjmi  fextiaptatisfu^fdifcrffirHflrflwcum 
familia  fua  ,  &  Loth  nefore  fuo:  (  re- 
manente  ibidem  didlo  fratre  Tslachore) 
&•  tranfmiffoEuphratever^itinrerram 
Chanaam,  ad  civi^^tem  Sichem^quge 
&  Salem  di£la  ^fiGenefT,-^.  18.  rotum- 
que  territorium  illui  appellatum  ef^ 
Sichima  ,  &  habiratores  ejus  Sichimitee.^ 
&  pofita  erat  Urbs  prasdicla  penes 
montem  Gariz''"  ^  &  f/f^fl/;qus  tem- 
pore  Salvatc-is  nuncupabarur  Sichar\ 
irions  vcropTS£d](\usEpbraim\  ubi  cum 
•pervenirret  Abraham  apparuit  ei  fe- 
cundo  Dominus  ,   &  dixit  ei:  Semini 


1$ 


ttio  daho  terram  banc  .  Qui  <edificavit 
tbi  ^ltare  Domino  ,  qui  apparuerat  ei  ;  ig 
offerens  fcilicet  viaimas,  &hoftiasiti~- 
Sacrificium  ^quod  etiam  reiceravit,cura 
tetendiiTet  ibi  tabernaculum  fuum 
montem  verfus  ;  &  hoc  efl  primum 
de  Sacrificiis  Abraham  ,  de  quibus 
mentionem  facit  Scriptura  Sacra ',  & 
de  Lirurgia  excrcita  per  Abrahamum 
fuper  hoc  Alcare  meminit  Tornlell.  ad 
.Ann.  Mundi  2 1 1 4.  num.  1.  Sa/ian.  ibid. 
num.  ig.  Vonticell.  in  Genef.  d.  1\eflex. 
52-  (^  Corne!.  a  Lapide  Commentar.  in 
Cenef,  cap.  12.  Verf.  7.  ubi  aic  :  JEdifi^ 
c^vit  ibi  Akare  ,  in  quo  fcilicet  xAbra- 
ham  ViBitnns  Deo  obtulit  in  gratiarunt 
^&ionem  pro  Chanancea  fuls  poferis  <5 
Deo  promiffa  .  Utrum  ver6  Abraham 
duxerit  alias  Uxores  &  quas  ?  di- 
cemus  infra  .  Hcec  de  primo  Sacri- 
ficio . 

Secundum  Sacrificium  efl  illud  , 
quoJ  Ahraham  peregit,  poftquam  re- 
verfus  eft  ex  ^gypto  .  Quare  fcien- 
dum,  quod  eo  anno,  quo  Sant^usPa» 
triarcha  pervenerat  in  terram  Chanaati 
ex  Haran ;  &  fixerat  fuum  Taberna- 
culum  penesBtthef  fadaefl  ibi  fames 
magna  i  qua  anguf^iatus  cum  omni 
familia  fua  ,  Defcendie  KAbrabam  itt 
Ai.gyptum.,ut  peregrinaretur  ibi:  Genef 
12.  10.  Qua  in  regione  duo  funt  no» 
tanda;  quae  difta  fuerunc  ab  Abraha^ 
mo  Saras  Uxori  fuas  his  Verbis :  'Ho. 
vi ,  quod  pulchrafis  muUer\  i^quodcum 
viderint  te  JEgyptii ,  diBuri  /int  ,  'Vxor 
illius  c/?  i  i3r  interficient  me  .^  (y,  te  re- 
fervabunt .  Dic  ergo  ,  obfecro  te  ,  quod. 
Soror  mea  fis .  Genef  cap.  12.  Verf  12. 
Notandum  primum  ,  quombdo  pul- 
chra  Sara  ,  quas  annos  fexaginta  fex  'T 
habebac?  Forfan  pulchra,  quia  num- 
quam  conceperac,  pepererat,  la(f^ave- 
rac  ?  Vel  comparaca  f^miniis  .^gy- 
pciis  ,  quar  func  cute  nigerrimo  ,  ca- 
pilio  crifpo,  ac  brevi  ,  fmo  nafo,pro- 
minencibus  labr  s,  felleis  oculis,  car- 
ne  durifHma  ,  toto  corpore  ad  ferviru- 
tem  nato.<?  Certe  illistemporibus  ficut 
vita  longiorerac,  ica  pulchritudocor- 
poris  diCi  durabat.  Notandum  fecua- 
N     2  dum; 


100 


De^acrificio  Mifl*.  Decif.XVn. 


dum;  quoraodo  Abrahamhortatuseft 
Uxorem  Saram,  nediceret,  elTeuxo- 
rem  ;   fed  Sororem  .  Nonne  hoc  erat 

^8  mendacium  ,  &  manifella  falfitas  ? 
Nonne  femper  malum  ?  For  fan__» 
utebatur  amphibologia  cum  redri- 
dione  mencalif*  Sed  nonne  hanc  am- 
phibologiam,  &reftri(3:ionem  damna- 

^9  vit  Innocentius  Tapa  XI.  Tropojtt.  27. 
quae  fic  ajebat :  Cau(a  utendihis  amphi- 
hohgiis  eft  ,  quoties  id  necejfaritim ,  aiit 
ntile  eft  ad  falutem  corporis  ,  honorem  , 
fes  familiares  tuendas  ,  vel  ad  quemlibet 
etlium  virtutis  aBum  ,  ttaut  veritatis  oc~ 
cuhatio  cenfeatur  tuncexpediens  ^  is^ft''-- 
diofa .  S\  igicur  malum  eft  amphibolo- 
gice  loqui,  etiam  propter  praedidos  fi- 
nes  tam  neceffarios',  et  malumeft  fem, 
per  malum;  quomodo  ,  idfieri  potuit, 
&  doceri  ab  Abrahamo?' 

Refpondet  5".  ^dugufl.  lib.  16.  de  Civ» 
Dei  cap.  15).  TJxorem  tacuit.^  non  nega. 
vit .  Ex  quibus  verbis  docemur,  non 
efife  malum  aliquando  racere  verita- 
tem .  Quando  autem  ,  &  quomodo 
licitum  fit  tacere  veritatem;  etfi  ma- 
lum  fit  negare  veritatem    inter  IVlo- 

^^  raliftas  ,  &  Theologos  modernos  ex- 
a(51e  declarat  Cardenas  in  Crifi  Theo- 
logic.  Dijfertat.  16.  cap.  2.  ubi  trefde- 
cim  cafus  ponit  ,  in  quibus  licituni_, 
eR  ,  veritatem  tacere,&  uti  verbis  ae- 
quivocis,  vel  loqui  in  fenfu  metapho- 
rico;  quos  obfervafifeLedorem  ftudio- 
fum  non  pigebit  .  Aflerrio  autem  A- 
brahami  ,  ac  Sarse  ,  quod  hsec  effet 
ejus  Soror,  vera  fuit  duplici  ratione. 

^^  Una,  quia  mortuo  Arano  Patre  Lo- 
thi  ,  &  Saras  ,  habuerunt  pro  Patre 
ipfum  Thare  Avum  fuum  ,  Patrem 
etiam  Abrahami;  quem  propcereafra- 
trem  appellare  jure  porerant  ;  &  ipfe 
dicere  Saram  Sororem  fuam  .  Altera, 
quia  mos  femper  fuit  apud  Hebrasos , 
ut  fiiii  fratrum,quos  nosdicimusger- 
manos,  vocarenturad  invicem  fratres; 
nec  non  neptes  refpedive  dicerentur 
Sorores  ;  quod  advcrtunt  Interpretes 
omnes  Scripturae  Sacras  j  inter  quos 
Cornel.  a  Lapide  in  Genef.  cap.  20.  verf. 
Iz.  Tornielluf  ad  ^nn.  Mundi  2I14.  nu. 


7.  Salian.  Void.  nnm.  34.  Tontlcell.  in  Ce2 
nef.  cap.  12.  I{eflex.  1.  is^  Menocbius 
plures  cumulans  in  Storeis  centur.2. 
cap.  ji.  Latin^  autem  Ipquendo  ,  & 
propriis  vocabulis  utendo ,  non  eft  igno- 
randum  ,  quod  filii  duorum  fratrum  22 
dicuntur  Tatrueles  .  Filii  duarum  So- 
rorum  appellantur  Crmfobrini  Quan- 
do  autem  unus  efl:  fiiius  Fratris,& 
&  alter  Filius  Sororis  nuncupantur 
^mitini .  ut  obfer^/at  Laurent.in  .Amal- 
thea  Onomaflica  Verh.  ^^mitini^  quod  in 
gratiam  (kidioforum  didum  fit. 

Igitur  .^gyptii  vifa  Sara  ,  eam  ra-  l ' 
puerunt,  &  duxerunt  ad  Pharsoncm*, 
Regem  fcilicet  iEgypti  ;  quo  nomine 
tjfi  funt  Monarchae  illi  ufque  ad  Pto- 
lomeum;  a  quo  deinde  ,  &  ipfi  Ptolo- 
masi  vocati  funt,  quemadmodumlm-  25 
peratores  Romani  didi  funt  Cffares, 
pofi:  C.  Julium  CiEfarem  Augufium; 
ut  differit  Torniell.  d.  ^nno  Mundi  2114. 
num.  7  Porr6  Abrahamo  fiduciam  in 
Deo  habente  ;  qui  cuftodit  adve>7am, 
piipilium  .f  i^  viduam .  Tfal  14^.  Deus 
Islon  reliquit  Pharaonem  nocere  eis^(^ 
^  corripuit  pro  eis  J{egem .  Tfalm.  104. 
niim.  14.  nam  ut  aitTextus  Sacer  Fla- 
gellavit  Dominus  Tharaonemp/agis  maxi- 
tvis  y  ($^  donium  ejus .  Genef.  12.  i^.Quse 
quidem  flagella  fuerunt  fecundum 
Rabbinos  tijm  fluxus  feminis  ,  quo  24 
coire  impediebantur  ,  tumfteriliratem 
muiierum  ,  ac  anirnalium.  Secundum 
vero  Dodlores  facros  fuerunt  infirmi- 
tates,  &  dolores  graviffimiin  pcrfona 
Pharaonis,  6r  fcrvorum  ejus  ,  quibus 
illuminatus  intellexit  Sarann  efie  Vxo- 
rem  Abraha?,  &  ftatim  intadamillanj 
dimilit  ;  ac  Abrahamum  ipfum  donis 
pluribus  locupletatum  juff  t  abire:  qui 
cuni  Loth  dc  numerofa  familia  fua  , 
fervis  ,  ovibus  ,  aliiique  quadrupedi- 
bus  reverfus  cR  in  terram  Chanaan  , 
&  cum  perveniflet  Bethel;  Inloco  ^l- 
taris ,  quod  fecerat  prius  ,  invocavit  ibi 
nomen  Domini  .  Genef.  154.  fcilicet  li- 
tando,  &  holocaufta  offerendo  ingra-  25 
tiarum  adionem  pro  reditu;  &  cum^ 
Patruo  fuo  fe  Loth  feparaffct  ad  iur- 
gia  vitanda   intcr  fervos  ,  &  padores 

utriuf- 


DeSacrificio  Mlfe  Decif.XVIr: 


i©i 


utriufque  ;  ac  iterum  Dominus  appa- 
ruiiret  Abrahac,  &  prominflTet  fedatu- 
rum  totam  terram  illam  pofterisfuis  , 
&  veniflTet  Abraam  juxta  convallem 
Mambre  in  Hebron;  etiam  ibi  ^difi- 
cavlt  ^ltare  Domino  Geyief.  15.  18.  rei- 
•  terans  Sacrificium  ,  vidimas  creman^ 
do. 

Tertium    Sacrificium     fadum    per 

26  Abrahamum  juffu  Domini  fuit  com- 
pleto  bello  contra  Regem^SIamitarum, 
&  liberato  Loth  nepote  fuo  de  manu 
ejus  ;  cum  enim  Loth  divifus  a  Pa- 
truo  cum  omni  familia  fua  adhasfiffet 
Regi  Sodomorum  :  &'contra  huncRex 
iElamitarum  movififet  bellum  caufa 
denegati  tributi  ,  &  viciffet  ;  non  fo- 
lOim  abftulit  omnem  fubftantiam  So- 
domorum  ,  fed  etiam  ipfius  Loth  , 
quem  pariter  captivum  abduxit  cum 
tota  e)us  familia;  ut  legitur  Cenef.cap, 
14.  Hoc  cum  ad  aures  Abrahamiper- 

veniffet,  eximio  valore  difpofuit  in . 

bellum  trecentos,  decem  ^  &o£lover- 
naculos  fuos  ,  &  irruit  fuper  exerci- 
tum  Regis  yEInmirarum;  ac  difperfit, 

2-7  ^eduxttque  omnem  fulfiavtwm  ,  {^  Loth 
fratremfuun.  ( inteilige  Nepotem  fllium 
fratris  )  cum  fuifiantia  illius  ,  miilieres 
^uoque^  (c^.  popu/um .  Cenef.i^.  16  Hac 
habira  viftoria  apparuit  Dominus  Abra 
hamo  de  node  ,  &  ait  ilJi  :  Sufpice 
ccelum  ,  {5«  numeyaftelias  ,  fi potes  :  (^ 
dixit  ei  ,  Sic  erit  femen  tuum  .  Credidit 
^/ilnam  Deo  \  i^r  reputatum  eft  illi  ad  ju- 
fiitiam  .  Cenef.  if.  ^.  Deinde  praecepit 
ei  Dominus  :  Sv.me  mihi  vaccam  trien- 
rem  y  (^  capram  trimam  ;  i^arieteman- 
norum  trium  ;  turturem  qnoque  \  ac  co- 
hmham\  qui  tollens  univerfnhac ;  obtu- 
lit  Sacrificium  ,  eafdem  ^'iOimas  ma- 
ilando^,  dz  cremando  fuper  Altare,  ut 

2.0  antea  eredo ,  fiquidem  ;  Divifit  eaper 
medium  ,  i^  utrafque  partes  contra  fe 
altrinfecus  pofuit  ;  aves  atitcm  ncn  divi- 
(it .  Defcenderuntque  volucres  fuper  cada- 
vera ;  (^  abigebat  eas  ^.^bram.  Genef.i  f . 
Verf^.i^  10. 

Tale  fuit  Liturgicum  opustertiolo- 
co  faftum  .  Videamus  ,  quale  Myfte- 

29  rium  in  fe  contineret  .   Vacca  triennis 


indomita  fignificabat  primam  genera- 
tionem  Hebr^orum,  eorumque  liber- 
tatem  in  >Egypto  tempore  Jofeph  ; 
tunc  enim  liber^  ,  &:  laute,  inftarju- 
venc?  pafcebantur  Hebrf  i  opibus  M.%y- 
pti.  Capra  trima  figurabat  fecundam_, 
generationem  eorundem  ,  quam  po{!: 
Jofephum  inRar  Caprse  ^gyptii  mul- 
gere  coeperunt  ;  ditantes  fe  operis,  & 
fervitute  Hebrseorum  .  ^4ries  durus  ",  . 
&  cornutus  innuebat  tertiam  genera- 
tionem  ipforum  numerofiffimam  ,  & 
fortiffimam,  ac  proinde  opprefiTamdu- 
ritfima  fervitute  ab  ^gyptiis,  Moyfe 
nafcente.  DucC  .Aves  non  divifse  ,  uti 
castera  ;  fed  integrs  in  SacrificiumL_» 
oblatas  ;  praenunciabant  ,  quod  pofl 
quadringentos  annos  Hebrsei  iiberi,  & 
integri  effent  evolaturi  ex  ^^lgypto, ut 
Deum  colerent  tum  in  deferto  ,  tum 
in  Chanaan.rMr/?<r"  autemgemebunda 
innuit  40.  annos  ludus  in  peregrina- 
trone  per  defertum  .  Columba  fociali.s 
demonftrat  tempusjofue,  quo  Hebrei 

]a?te,  ac  placide  habitarunt  in  terra * 

promiflfa  .  DifieBio  quadrupedum  erat 
Symbolum  diverfarum  aff^idionuni_. 
Hebrseorum^  in  j^gypto,  earum  ver<3 
finis  aves  integras  .  Volucrum  volatus 
ad  cadavera  erai  fignun-*0^  ,  fcu,,^>K<i- 
/cf,  &  hofrium  aliorum  invadentium, 
&  vellicantium  populum  Ifraeiiticum 
peregrinantem  in  deferto  .  ^braham  -. 
abigens  volucres  oftendebat  providen- 
tiam  Dei,  Hebraeos  protegentisob  me- 
rita  Abrahie.  Ita  ex  dcdrina  SS.  Pa- 
trum  Cornel.  a  Lapide  in  Genefd.  cap. 
i^.  Verf  9.  ubi  alios  fenfus  e>:pHcat 
praedidarum  Viflimarum  ,  &•  Sacrifi- 
cii  Abrahae  ,  Tropologice  ,  MyRice  , 
&  allegoric^  ,  quos  Ledor  fcrutari 
poterit  •,  valde  enim  deferviunt  pro 
moralitate,  atque  fermonibus  Pafto- 
ralibus  ad  populum  ;  &  concinunt  , 
quEE  de  iil^dem  fenfibusfcribuntTbr»/^'//. 
ad  yjnn.  M.  11 18.  num.i^.  ($^  Salian. 
ad  ^nnum  M.  2115?-  num.r6. 

Quartum  tandemSacrificium  Abra-  ^^ 
hamiticum  eft  illud,  quod  litavitSan- 
£tus  Patriarcha  in  monte  nuncupato 
Dominus  videhit  Dofteiinjun<!^am,dein-. 

de 


1 01         DeSacrificioMiffar.DecifXVIf. 


^erevocatamfiliiiraadimmolationem; 

fiquidem  lcvavit  ^ibrabc.m  cculosfuos  , 
'viditque  pofl  tergum  ^rietem  intervepres 
b(erentem  corr.ibui  ,  cuem  ajjumens  cbtU' 
lit  holocaufiumproflio-  Gen.zi.i^.  Circa 
quod  Sacrificium  notanda  funt  qua 
tuor,  quaepraecefrerunc  ^mm^  quod 
ad  fuafjonem  Sarae  fterilis,  &  fpe  ha- 
bendae  prolisdeftitutjs  Abrahamcopu- 

?i  lavit  fibi  anciilam  fuam  iEgyptiam_. 
Agar  ,  ex  qua  genuit  Ifn  aelem  ;  & 
tunc  erat  in  atate  annorum  fex  ,  & 
oiSoginta  ,  ut  legirur  in  Cenef.  cap.\6. 
^dlterum^  quod  cum  perveniffer  Abra- 
ham  ad  annos  nonaginta  novem ,  rei- 
teratis  ei  ^  Dominopromifljonibus  fu- 
per  amplitudine,  excellentia  ,  ac  f?li- 
citate  poReritatis  fuae ;  fuit  illidatain 
praeceptum  Circumcifiohis  verbis:  Ctr- 

3i  cumcidetur  ex  vobis  omne  mafculiriitm  *, 
(y<  circumcidetii  carnem  prceputii  vefiri , 
ut  ftt  in  fi^num  fi^^eris  inter  me  ^  i^vos  . 
lnfans  oBo  die^um  ciycumcidetur  invobis  • 
ut  latius  in  Gend.cc.p  jj.yerf.io.iy^ii. 
Hoc  prasceptum  exrenditur  etiam  ad 
fervos  vernaculos,  &"emptitios;  quod 
ftatim  adimplevit  in  fe  Abraham  ;  ac 
etiam  in  puero  Ifmacle  annos  tresde- 
cim  habente  ,  ac  in  faoiulis  fuis  qui- 
bufcunque.  Tertium  ,  quod  pkitt  ignis 

33  de  C?lo  lupcr  Sodomam  ,  &  Gomor- 
rham  ,  dedu^fto  prius  inde  per  Ange- 
lum  Loth ,  uxoremejus,  acfamiliam 
omnem",  ipfaque  Uxor,  quia  refpexit 
retro  ,converfafuit  in  flatuam  Salis  ; 
quare  duas  flige  Loth  dubitantes  fc_^ 
rcmanfuras  abfque  marito ,  ac  prole ob 
deftruQionem  Sodomornm  ,  &:  Gomor- 
raeorum  ,  inebriaverunteorum  Patrem, 
&  cum  eo  carnaliter  fe  comn)ifcentes 
conceperunt,  atque  pepererunt  ,  una 
Moabum  audorem  gentis  IVlohabitaB  ; 
sWa^mmonem  patrem  Ammonitarum . 

34  Genef  cap.i^.  Quattum  ,  quod  Deus 
benedixit  S.tr-^  ,  quae  nonagenaria_j 
concepit  ex  Abrahsmo  centenarioi  & 
peperiteipuerumlfaacum;  quemo£^a- 
vodiecircumcifum,  annoquinto  abla- 
ftatum,  &  in  aetate  annorum  viginti- 
quinqueconf^ttutum  jufTjt  Deusrb»  Sa- 
crificari  pro  coiDprobanda  fide ,  &obe- 


dientia  Abrah?,quideveneratada^um 
Sacrificii  ejufdem,  fed  ab  Angelo  im- 
peditus  immolavit  pro  filio  Arietem, 
wtdid^um  eftfupra,  &  iterum  promif- 
fiones  a  Deo  recepit  de  propagatione 
pofleritatis  fua?  ,  quae  ex  Ifaaco  erat 
proveptura  sdinftar  Stellarum  Cfli,& 
ex  ea  Chrif  us  Dominus  Rex  Regum, 
&:DominusDominantium;  cujuslm- 
perium  fenpiternum-,  &depraEmi(fis 
cwr^\hvs  Cevefcap  11. 

Hic  autem  ,  atterto  praecepto  Cif- 
cumcifonis  injuriflo  Patriarcha?  Abra- 
hae  ,  liceat  percurrere  aliquas  diflficul- 
tates  a  Theologis  Scholaf^-cisagitatas. 
Prima  efl :  *Vtrum  Circumcijioin  legefcri' 
ta  fuerit  verum  Sacfawentum^  piodelen^ 
do  peccato  originali ;  veltantumn  oddfue- 
rit  fignum  qucddam  corporale  d  ft^nBiuum 
folum  carnaliter  populi  Judaici  a  c^teris 
nationibus  ? 

Et  prima  facie  videturdicendum  non 
fuiiTe  Sacramentum  ;  Ced  tantummo- 
d6  fignum  dif^in(Qivum . 

Primo  ex  dodrina  Divi  Pauii  ad 
I{oman.  3.  l^erf.i.  ubi  ait  :  Quid  ergo 
amplius  Juddeo  efi?  aut  qua  utilitas  Cir- 
cumcifionis  ?  Et  in  Epijf.l.  ad  Corintb, 
■cap.-j.  Vcrf.it^.  Circumcifto  nihil eft . 

Secun<)6  ,exeodem  Apofto!o/«f/>;7?. 
ad  Galatas  cap.^.  /^fr/".  ubi  ait  ad  iI'os  : 
Quomodo  iterum  Ccnvertiminiad  infirma^ 
i^  egena  elementa  ,  quibus  iterumfervire 
vultii  ?  Ergo  Circimcifio  erat  infirma, 
&•  egena . 

Tertio,  quia  ex  eodem  DivoPauIo 
Sacramenta  legis  antiquar  erant  umbra 
futurorum ;  corpus  autem  C  hrifti .  ^d  Co- 
lcff.  cap.z.  yetf.16.  Sed  umbra  nihil  in 
fecontinet;  virtus  autem  edincorpo- 
re.  ErgoCircumcifonullam  virtutem 
Sacramentalem  continebat. 

Qjiarto.  ExConcilioFlGrenttnoy>j^. 
ult.  ad  ^yirmen.  in  Decr.  fidei  ubi  fic  : 
7^0V(e  legis  Sacramenta  multum  differunt 
^  Sacramentis  legis  antiqua  :  hac  enim 
Kon  caufohavt  gratiam\  fedfoIumperVaf- 
fionem  C  h  fti  dandam  figurabant  :  noftra 
verc  i^  continent  gratiam ,  (^  digne  fu- 
fcipievtihui  eam  conferunt . 
Quinto.  SiCircumcifiofuiflTet  verum, 

& 


De  Sa  crificio  Mifla^.  Decif.  XVIL  i  o  $ 


6s  propriiim  SacramentumcontraOri- 
ginale  peccatum  ,  praetermiffa  non_j 
fuiifet  cum  tanta  negligentia  a  Judaeis 
revertentibus  ex  jiEgypto  ,  &  peram- 
bulantibus  in  deicrto  per  annos  40.  ut 
iegitur  in  lib.  J-ofue  cap.^. 

Sexio  .  S.  Juftinus  Martyr.  in  Dia- 
log.  ciim  Tryphone  (lc  ait:  ^brahamcum 
tiondum  ejfet  circumcifus ,  p'  opterfidem  , 
qua  Deo  credidit ,  jujiificatuseft ;  (3^  be- 
vediBionem  accepit .  Circumcifionem  verb 
(iccepit ,  fion  ad  juflificciticnem ,  fed  tan- 
tummodd  in  figntim  .  Ergo  Circumcino 
non  fuit  Sacramentumdeletlvum  cul- 
pac  originalis  ,  fed  merum  fignum  dU 
flindivum  Hebrsorum. 

Contrarium  tamen  eft  verius  juxta 
dodrinam  Scctl  in  4.  difi.i.  q.6-  is-  S. 
Thom.  part  ^.  tj.yo.  art.^i.  in  refpcnfione 
ad  quartum  .  quos  fequuntur  S.  Bona- 
ventura  ,  Alenfis,  &;Scotiftas,  ut  af- 
firmant  Mcfruus  in  4.  fent.difp.  nurn.<). 
Et  Emin.  Card.  de  Lauraa  De  Sacra- 
mentis  in  genere  difp.$.  num.'^.  Proba- 
tiones  funt . 

Prim.6  ex  Genef.  cap.ij.  Verf.  14.  ubi 
dicitur;  Mafcuhis  ,  ciijus  prteputii  caro 
circumcifa  non  fuerit  ;  de'ebitur  anima 
e]us  de  populo  .  Ergo  Circumcifio  erat 
ad  delendum  peccatum  originale,  ra- 
tione  cujus  anima  pueri  periiflet  ,  nifi. 
ipfe  efiet  clrcumcifus.. 

Secundo  Ex  cap.  Majores  .%.  De  Ba- 
ptifnio^  ubi  Innocentius  PapaTertius, 
exprefse  dicit,  quod  originalis  culpare- 
mittebatur  per  Circumcifionis  myflerium  \ 
(^  periculum  damnationis  vit.abatur .  Er- 
go  erat  noti  rolum-  fignum  difiinfli- 
Yum  •,  fed  etiam  Sacramentum. 

Tertio  ex  Ven.  Beda  fuper  illud 
Luc  z,  Tofl qua-v  confimmati  funt  diesoBo. 
etc.  ubi-  hj^c  fcripilt  :  ld.em  falutifera 
Crucis  auxilium  Circun^cifio  in  legc  agebaty, 
qucd  Baptifn:us  tempore  gratice  agere  con- 
fuevit .  Et  S.  Bernardus  Serm.i.de  .Af- 
fumpt.  ait  :  Sola  aqua  lavat  hanc  macu- 
lam  ,  quam  prius  raftt  petra  Ctrcumcifio- 
nts  .  Idem  docent  S.  Auauftinus  ,  ^'. 
Gregorius  Magnus,  S  Cyprianus,  & 
alii  apud  eumdem  Emin.  Card.de Lau- 
fx&a.d.  difp.\,  art.io 


Quarto.  Sic.  Nullo  tempore  Deus 
reliquit  genushumanum  abfquereme- 
dio  necelTario  ad  falutem  .  Ergo  cum 
dederit  in  lege  Circumcif)onem  pro 
parvulis;  fequiturfuifleSacramentum 
deletivum  culpae  Originalis  .  Ita  con- 
dudir  Emin.  de  Laur^a  d.  art.i.num.^. 
&  ante  eum  Durand.  in  4.  difl.  prima 
qudtfl.s-  num.O'  b^  ibid.  propcfit.l^.  & 
poft  omnes  Maflrius  in  4.  difp.i.  rmm. 

6Z-b^feqq- 

Neque  obfiant  addu^a  pro  contra- 
riaopinione  .  Non  primum  ,quia  Apo- 
flolus  tum  ad  Rnmanns,  tum  ad  Co- 
rinthios  loquiturde  Circumcifionepoft 
publicatum  Evangt-lium,  quorempo- 
re  faOa  erat  inutilis;  fccusaurem  an- 
tea  V  tunc  enim  erat  Sacramenturo  ne- 
ceftarium  ad  delendum  orig^nale^j  • 
J<lcn  Secundt.m\  n?.m  etiam  ad  Galatas 
Apofiolus  ita  fcribebat,  reprehendtns 
illos  ,  qui  etiam  pofi  baprifmum  fu- 
fceptum  volelant  ntus  Mofaycos  fer- 
vare,  quos  \ocat  itfiima .,  iyegenaele- 
menta.  Neque  obft.-t  Tertiv.m  ;  6iqui- 
dem  ;  etfiCircumcifioappellata  fitum- 
bra  futurorum  Sacr^mentorum  ,  non 
fequitur  quod  &  Ipfa  non  fueritSacra- 
mentum.  Non  Quartum  h  nam  ex  5^(r 
to  in  4-  difl.i .  Qu^ft.6.1  refpoi^det  Emin- 
Card.  de  Laursa  ,  Verba  illa  Conci- 
lii  Florentini  intelligide  Sacramentis 
Mofaycae  legis  ficimproprie  diflis,ex- 
cepta  Circumcifione  inftituta  tunc  ad 
delendam  culpam  originaiem  ,  quas 
propterea  gratiam  vere  caufabat  ,  & 
didam  culpam  delebat  .  Non  Quiri- 
tum  ,  quia  ommiflio  Circumcifionls 
per  defertum  ex  incredulitate,  &  du- 
ritta  cordis  Hebraeorum  proceflit,  etfi 
eftet  neceflaria  adfalutem,  utdemon- 
ftrat  ^bulenf  in  Jor.  cap  <\.  Non  fex- 
tum;  ea  ratione  quia  S.  JuftinusMar- 
tyr  loquebaturde  Circumcifione  indi- 
viduali  Abrahse  ,  qui  non  fuit  juftifi- 
cans  per  illam;  cum  multo  anteobti- 
nuiftet  juftificaticnem  per  Sacramen- 
tum  legis  naturae,  q^d  erat  pror<  fta- 
tio  fidei  v  qua  erat  expurgatusa  *^"'P^ 
originali,  idcirco  {\\\,^\x.Scotus  inAdift. 
I...Q.6-M,  quodAbraham,  quando  fei* 

pfuak 


I04  De  SacrificioMife.  Decif^  XVlI. 


pfum  clrcumcidit,  potuit  per  modum 

meriti  habere  augmentum  gratia; .  Con. 

cludunt   ergo  Theologi ,  Circumcifjo- 

nem  fuiflTe  non  tantiam  fignum  difcre- 

tivum  populi  Judaici ,  fed etiam  Sacra- 

mentum  delens  culpam  originalem  , 

&  concedens  gratiam  juftificantem  . 

Secunda  difficultas  eft  .  Efto,  quod 

S^  Circumcifio   fuerit  Sacramentum    ad 

delendum  originale  peccatum  in  ma- 

fculis,  quomodo  ipfa  illud  delebat  in 

fgminis  ?  Refpondent  communiter  San- 

^iPatres,  ac  Theologi ,  quod  femin? 

juftificabantur  ,    &  ab  originali  culpa 

liberabantur   non   per  Circumcifionis 

Sacramentum  ;  fed  per  Sacramentum 

■^  Dco  inftitutum   in  lege  naturs  ad 

originalem  maculamtollendam :  quod 

quidem  Sacramentum   erat  externa » 

protellatio  fidei  in  venturum  Meffiam, 
eliciendum  vel  ah  adultis  i  vel  parvu- 
3is  applicandum  a  parentibus,  utfusi^ 
differit  Emin.  Card.  de  Lauraa  de  Sa- 
cramen.  in  genere  difp.^.  art.z.  is^  3.  Et 
novifllme  Mafirius  in  4.  fent.  d.  difp.i. 
q.2.  art.  prim.  Hanc  autem  explicitam 
iidei  proteftationem  D^us  voluit  per- 
durare  pro  falute ,  &  iuftificatione  ff- 
ininarum,  qucS  non  erant capacesCir 
cumcifionis  ;  quod  probat  Hugo  de  S. 
yi^lore  Tib.i.de  Sacramentis  part.io.xxhx 
ita  fcribit  :  Torrd  f^min^  in  populo  Cir- 
cimcijtoniS  fola  Jide  fahahantur  ;  i^obla.. 
tionibiis^  aliisque  c^remoniis  purificata  , 
ipfam  quoque  cir cumcifionem fide  fufcipien- 
tes  ;  i3r>  in  eis .,  qw  carnem  illam  fufcepe- 
irunt  .^  vsnerant  participctntes  .  Et  idem 
latius  expiicat  part-i$.  cap.G-  &  profe- 
quitur  ipfe  Emin.  Card.  de  LauYasa  d. 
difp-s-  num.i  ^. 

Tertia  eft  difficultas  .   Quare   vo- 

57  luerit  Deusprgcipere  Circumcifionem, 

&  praeputii  ablationem  ,  potius  quam 

ordinare  aliquid  aliud  fignum  diftin- 

£tivum,quopo!rentcharadlerizarietiam 

f?min?  ?   Refpondent  DD.   fic  fuifte 

DivinumbenepIacitum.Ceterum  mul- 

tae   funt    congri^uitiae    circa    prasputii 

^o  Circumcifionem  judaico  populo  tunc 

^^    injandtam.  I.  Qui,a  Adam  primo  ioo- 

bedientis2.fu3e  effeilum,  <^:.  carnis  re- 


bellionem  fenfit  in  ea  corporis  parte  . 
II.  Quia  in  eomembrogeneranturho- 
mines  ,  8c  inde  inficiuntur  originali 
culpa.  III.  Quiaficut  ineodem  mem- 
bro  eft  deledatio,  ex  qua  infurgitori- 
ginale  peccatum  ,  fic  in  eodem  eflet 
mortificatio  .  IV.  Qu.ia  ,  ut  aic  Apo- 
ftolus,  per  unum  hominem  peccatum  in- 
travit  mmundum^  isnperpeccatummors^ 
conveniens  fuit  ,  uc  ipfe  homo  magis 
lasderetur,  &  fentiretdolorem  .  V.  Uc 
clariias  innotefceret  paduma  Deo  fu- 
fceptum  cum  Abrahamo,  ex  ejus  fci- 
licec  femine  nafciturum  Chriftum  . 
VI.  tandem  ih  odium  obfcseni  cultus 
^gyptlorumj  qui  venerabantur Simu- 
lacrum  membri  Tirilis  ^.v  Diodor.Sicu- 
lolib.i.  cujus  indignitacis  Hiftoriae  ta- 
ciunt  audorem  Ifidem  uxorem  Ofir- 
dis;  &  habetur  mentio  in  1.  Taralipo- 
menon  cap.iy  Verf.  16.  agitque  S.  Thom. 
1.1.  q.  102.  art.  %.  ad  pyimi.m  .  Corneh  a 
Lapid.  in  Genef.  cap.\-j.  /^fr/.ii.  Etalii, 
quos  cirat  Emin.  Card.  de  Laureade  Sa-^ 
cram.  in  genere  difp.^.  num.  6^. 

Quarta  difficultas  eft  (  ut  ad  Sacri- 
ficium  Abrahae  revertamur)  an  fueric 
major  virtus  ipfius  Abrahce  in  immO' 
lando  fiiio  fuo  Ifaaco  ;  vel  ejufJem 
Ifaaci  permittentis,  fe  immolari?  Pra 
majoritate  virtutis  Filii  faciunt. 

Primo,  quia  majorisfortitudiniseft, 
mortem  pro  Deo  fubire  ,  quam  eam 
aliis  inferre')  fortiores  enim  funt  Mar- 
tyres  militibus.  Ifaac  autem  vere  fuit 
Martyr  ,  quia  pro  a£lu  virtutis  ,  fci- 
licet  ut  obediret  Deo,  certac  morti  fe 
obtulit  ;  efto  fueric  ab  ea  liberatus  , 
ficut  Daniel,  &  S  Joannes  Evangeli- 
fta  iiberati  fuerunt. 

Secundo,  nam  dolor  Abrahae  ftabat 
tantum  inanimo;  atille  Ifaaci,  &  anl- 
mum  ,  &  corpus  attingeb^c . 

Tertio  ;  ex  eo  quia  jacula  praevifa 
minus  feriunt ,  ipfe  nutem  Abraham 
jam  per  tres  dies  intellexerat  Dei  vo- 
luntatem  ,  &  fe  illi  conformaverat  ; 
fed  Ifaaco  ex  improvifo  denunciata__» 
fuit  mors  a  Patre,  &  fic  fuitipfi  Ifaa- 
co  majoris  terroris  ex  dod.trina  Philo- 
foohl  fib.i.  Ethic.  5.8. 

Qua!:- 


35!> 


De  Sacrificio  Miflfc.DeciTXVII.  loj 


Quarto,  qula  Ifaac  erat  juvenisi^. 
annorum  ,  fperans  vivere  faltem  cen- 
tum  annos,  &  habere  prolem ,  ac  fa- 
miliam,  deledationes,  &  foiatia,qui- 
bus  omnibus  repudiavit ,  ut  Deo  obe 
diret  .  E  contra  Abraham  erat  fenex 
annorum  12^.  Mors  autem  eft  tolera- 
bilior  fenibus  ,  qu^ro  juvenibus. 

E  contra ,  quod  major  fuerit  virtus 
ipfius  Abrahas  inhoccertamine,  dedu- 
cere  poffumus  exfequentibus. 

Primo  ,  quia  Abraham  plus  dilige- 
41  bat  vitam  filii  fui  Ifaaci,  quam  fuam 
propriam  *,  pr^cipue  quia  erat  unige- 
nitusexdile^iiiflima  uxore;  erataman- 
tiffimus ,  &  obfequentifll mus  ;  procrea- 
tus  k  patre  Sene  ,  &  in  quo  omnes 
promiffiones  a  Deo  fadas  nitebantur  . 

Secuodo,  quia  Abrahamper  totum 
triduum  excruciatus  eft  ,  menterevol- 
vens  futuram  filii  immolationem  ,  & 
occifionem. 

Terti6,  quia  idem  Abraham  paiTus 
eft  tentationes  maximas  a  diabolo  cir- 
ca  fidem,  itaut  verteretin  dubium_.  , 
an  vere  Deus  hoc  opus  fibi  prjecepif- 
fet  ?  ideo  ait  Apoftolus  ad  Hebr.  11. 
Verf.i-j.  Fide  ^braham  obtulit  primoge- 
fiitum  fuum  Ifaac  ,   cum  tentaretur . 

Quarto,  quia  dolor  Ifaaci  unoidu, 
&  quafi  in  pundo  temporis  cedaiTet, 
fi  immolatus  fuilTeti  fed  dolor  Abra- 
hae  futurus  erat  perennis  tum  in  occi- 
fione  filii-,  tum  in  eo  membratimcon- 
cidendo,  facrificali  ritu  ,  totumque^, 
cremando  ,  &  in  cineres  red  gendo  ,' 
&  perpetua  roemoria  recolendo  ,  f^^^ 
talem  filium  jugulaflTe,  ac  perdidifie. 
Quare  S.  Joannes  Chryfoftomus  Ho- 
n7il.4^.  in  Genef.  exclamat  :  0  l^eligio- 
fam  animam  ?  0  fortem  mentem  ?  0  in- 
gens  robur  animi  ?  0  rationem  ,  omnem 
humanee  naturce  affeBum  vincentem  ?  Et 
nefcius  hanc  difficultatem  decidere  fub- 
dit;  'Utrum  admirer  ^  fortemne  fpiritum 
Tatriarcha  ,  an  t^m  conflantem  pueri 
ehedienttam ,  quod  neque  reluBatus  efl ,  nec 
faBum  agre  tulit  \  fed  cejjit  ,  is^  obtem- 
peravit  xis  ,  quce  k  patre  fiebant  \  iyrfi- 
cut  agnus  cum  filentio  fuper  yiltare  decu- 
hitit  5  expe^ans  Tatris  dixteram'i 


Utique  heroica  fuit  obedientia  tum 
geniti  ,  tum  genltoris  ;  cui  ,  tradunt  41 
DD.  fuiife  tunc  revelatam  pafTionem, 
&mortemfuturam  Redemptoris  noftti 
ob  redemptionem  omnium  gentium  ; 
&  de  lUa  exultavit  Abraham  juxta__f 
verba  ejufdem  Redemptoris^^rf«.  cap, 
8.  yerf  j6.  ^brabam  pater  vefler  exul- 
tavit ,  ut  videret  diem  meum .  P^idit ,  i^f* 
gavifus  efl  .  Fuit  enim  juflio  illiusSa- 
crificii  obteftatiodivin«charitatis,qua 
Pater  cfleftis  dignatus  eft  tradere  mor^ 
ti  Unigenitum  Filium  fuum  y  ut  pid 
differit  S.  Auguftinus  in  Serm.  71.  de 
tempore  his  verbis  :  Videte  Deum  cum 
homimibus  magna  pietate  certantem  r 
^braham  mortakm  filium  non  moriturum 
obtulit  Deo ;  is^  Deus  immortalem  Filium 
pro  hominibus  tradidit  morti .  Tetefl  tamen 
i^.  de  beato  Ifaac  ,  is^  de  illo  ^riete  fic 
intelligi^  Ut  in  B.  Ifaac  fignificata  fit  Di- 
vinitas  ,  in  Ariete  Humanitas  Chrifti  ; 
i^  quia  jn  pajftone  non  Divinitas  crucifi- 
xa  creditur  ,  ideo  non  Ifaac  ,  fed  ^ries 
immolatur  .  Et  de  his  latius  Tomiell.  in 
Annal  ad  ^nnum  M.  iiG^-  &  noviffi- 
me  Mendevus  inTheoIog.Catecheticatom. 
1.  lib.6.  cap.S.nnm.ij. 

Ut  autem  concludamus  praefentem 
decifiooem  de  Sacrificiis  Abrahas  cum  45 
ejus  vita,  ac  morte;  notentur  hicom- 
nes  dies  vitiE  ipfius  ;  quandoquidem 
SanQusPatriarcha  Abrahamannoseta- 
tisfuacy^.  exChalda^a^Deoevocatus, 
profedus  eft  in  Haran  .  Anno  astatis 
fuaE  8f.  duxit  Agar  ,  &  anno  86-  na-  1 
tuseft  eilfmael.  Anno^^.fuitcircum- 
cifus  ;  eodemque  anno  igne  crelefli 
cremata  efl  Sodoma-  Anno  loc.  nafci- 
tur  ei  Ifaac;  &anno  10 j.  abladatur; 
Ifmael  ver6  e  domo  eiicitur  Anno  125, 
Ifaac  jubetur  immolari  .  Anno  135. 
morifur  Thare  ipfius  Abrahs  pater  ; 
&  anno  157.  defundaefl  Sara.  Anno 
140.  dat  Rebeccam  uxorem  Ifaacoip- 
fe  Abraham  ,  qui  Ceturam  tertiam_> 
Uxoremaccepit ,  quas  peperitei  fexfi- 
lios,  ut  legitur  in  Genef  cap.iy  Verf 
I.  Anno  160.  aetatis  ejufdem  Abrahas 
nati  funt  ei  Nepotes  Jacob  ,  &  Elau 
ex  filio  fuo  Ifaaco .  Annotandem  175. 
O  {nori- 


io6 


DeSacrificio  Mifl&.Decif^XVlL 


moritur  Abraham  in  fenedute  bona, 
ac  plenusdleruin  ;  &  fepuUuseft  spud 
Saram  uxorem  fuam  ;  ijr>  cor^grcgcttus 
eji  ad  popuhm  fuum  ait  Gcnefiy  8.  ideft 
ivitad  limbumSanftorumPatrum  ani- 
ma  ejus ,  locum  fcilicet  fubterraneum, 
fed  altiorem  Inferno,  ac  Purgatorio  , 
ubi  animas  aliorum  Sandorum  dcti- 
nebantur  extra  omnem  p^nam  ,  ex- 
pe(!l:antes  liberationem  aventuroMef- 
fia  ,  cum  quo  afcenderent  adgloriam; 
&  hic  locus  deinceps  diclus  elt  Sinus 
Abrahae ,  eo  quia  ipfe  fuerit  Fater  mul- 

44  tarum  gentium  ,  ut  aitS.  Auguftin.  De 
^nimay  ^  ejus  Qrig.lib.Ot.  cap.i6.  &in 
hunc  locum  portatus  fuit  mendicus 
Lazarus  ab  Angelis  ,  ut  legitur  i» 
Evatig.  Luc.cap.i6.Ferf.ii.u\s\  Lyranus 
ait :  Irj  Jinum  ^hrahai  ,  ideji  in  Limhum 
SS.  Tatrum  ,  uhi  defcendehant  jufii  mo- 
rientes,  anteqiiam  impedimentum  genera- 
le  gloride  per  Cbrifti  pajftonem  ejjet  amq- 
Tum , 

Sed  dicet  aliquis  ,   fi  Cnus  Abrahas 

45  eft  Limbus  iocus  fubterraneus  ,  quo- 
modo  canit  Ecclefia  de  S.  Martino 
Martinus  ^braba  Jinu  /atus  excipitur  ? 
Et  quomolo  in  exequiis  defunilorum 

46  orat  dicens  ad  animam  defun6l:i,  is->  ^n 
Jinum  rAbrahce  xAr^geli  deducant  te?  Re- 
fpondetur ,  quod  in  pra^dictis  verbis  pro 
finu  x\brahae  non  intelligitur  Limbus 
locus  fubteiraneus  •,  fedC^lum,  iocus 
quietisaeternaE ;  idcircodeSaniflo  Mar- 
tino  fubditur  in  eadem  Antiphona  : 
C^Ium  dives  ingreditur ,  hywMis  cnelefiibus 
honoratiir .  Et  in  praeJida  orationepro 
defundis  dicitEcclefia  :  Suhvenite San- 
Bi  Dei  ,  occtirrite  .Angeli  Dornini  fufci- 
pientes  animam  ejus  ,  ojferentes  eam  in 
'confpeBu  ^iltiffimi:  Ita  ex  S,  Auguliino 
lih.'-).  Confejfton.  cap.^.  exponit  Emin. 
Card.  de  Lauraa  in  traBatu  de  Incarna- 

'tjpne  d/fp.2^.niim,^o. 


D    E    C    I    S    I    O    XVIU, 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

De  Sacrificio  Melchifedcch  R«- 
gis  Salcm;  &  de  his,  qusecjus 
pcrronam  ,  dignjtatcm  ,  &  fi- 
guram  conccrnunt ,  difputatio- 
ncs  plurimse  ,  non  injucunda? , 

S  V  M  M  ^  I^I  V  M. 

I  Melchifedech  Sacrificium  obtulitTa-^ 
nis  j  (sr,  yini  ,  /«  gratiarum  aBic 
nem  ,  dum  .Abraham  reverteretur 
cum  viBoria  de  pugna  cont^a  quin- 
que  ^ges . 

2,  Melchifedech  quifnamfuerit  ?  i^  qiw- 
modo  dicatur  fuijfe  fine  patre ,  qy-fi' 
nd  matre  ?  opinionei  quatuor  . 

5  Melchijedech  fuit  purus  Ijortio  Cha- 
maus  ,  i^  Cbananeus  ,  I{ex  Salem  , 
adorans  veium  Deum ;  atque  Sacer- 
dos  .Altiffimi  .    Et  num.c). 

5  Salem  Z^>hs  an  fuertt  Sichem,  vel 
Jerufaiem? 

6  Melchifedtch  I\ex  ,  (y.  Sacerdos  . 

7  Decinice  folvebanttir    Sacerdotibus   , 

etiam  a  gemilibus  de  bello  revertcn- 

tibus . 
8  Melchifedech  quomodo  faSius  Sacef' 

dos? 
o  Melchifedech  Sacrificajfe  panem ,  i$r 

vinum  efl  defide . 

10  H^reticorum  ohje&a  contra  Sacrtfi- 
cium  Melchifedeci . 

I  r  Benedicere  po/funt  etiam  illi ,  qui  non. 
funt  Sacerdotes . 

11  Melchifedech  figuravit  Cbriftumven- 
turum  quatuordecim  fignis  . 

15  Tanis  ,  (^^  Finum  offeiebatur  etiam 
in  lege  Mofayca  \  fed  vel  fimul  ctm 
ViBimis  \  vel  panis  feparatus  a  vino, 
ad  differentiam  Sacrificii  Melcbife-^ 
4eci . 

INter  castera  Sacrificia  legis^naturf, 
de  quibus  aJhuc  egimus  ,    praeci- 
^uum  locum  tenet  illud  ,  quod  obtu" 

li^ 


De  Sacrificio  Miffe  Decif  XVlII.  107 


tuiit  Melchifedech  kex  Salem  .  Hic 
enim,  cumaudiflet,  devidos  fuKfeab 
Abrahamo  Reges  illos,  a  quibus  in_» 
captivitatem  redudus  erat  Loth  ,  to- 
taque  ejus  familia  ;  occurrens  eidem 
Abrahamo  revertenti  de  prselio  cuni 
viftoria;  congratulatuseft  cumeoj  & 
ftatim  litavit  Hoftiam  pacificam  pro 
gratiarum  adione  ad  Deum  ;  Panem 
fcilicet,&  Vinum  ;  ut  narrat  Scripru- 
ra  Sacra  in  Cenef.  cap.\/\.  Ferf.iS.  his 
verbis;  xAt  vero  Melchifedech  I{€X  Sa- 
lem  proferens  panem  ,  i^  vimm  ,  erat 
enim  Sacerdos  Dei  xAltiffimi  ,  benedixit 
ei^  is^  ait :  BenediBuS  ^bram  Deo  exceU 
fo  ,  qui  creavit  C^lum  ,  {^  Terram  .  Et 
henediBus  Deus  exceJfus ,  quo  protegente 
hojies  in  manibus  tuls  funt  .  Et  dedit  ei 
(  Abraham  )Aecimas  ex  omnibus  . 

Quaproptef  occafione  hujus  Sacrifi- 
cit  quatuor  funt  breviter  examinan- 
da. 

QiHs  fuerit  Melchifedech  ? 
An  vere  fuerit  Rex  ,    &  Sacer- 
dos  ? 

An  occurrens  Abrahae  vere  obtu- 
lerit  Sacrificium  panis,  ac  vini  ? 
4  In  quibus  fueritfiguraCyhrifliRe- 

demptorisNoftri? 
Quo  ad  Primum  .  Non  videturfa- 
cilis  refponfio,  attentis  verbis  Apofto- 
li,  ad  Hebrcsos  cap.j.  Ferff.  Hic  enim 
Melchifedech  Rex  Salem  ,  Sacerdos  Dei 
fummi ,  qui  obviavit  ^brah<e  ,  regreffo  a 
cade  F^egiim ,  {90  benedixit  ei  \  cui  (y<  de- 
cimas  omnium  divifit  Abraham  •,  primum 
quidem ,  qui  interpretatur  B^ex  jujlitia  , 
deinde  autem  i^  Rex  Salem  \  quod  efl 
^ex  pacis ,  jinepatre  ,  Jine  matre  ^fmege- 
fiealogia  ,  neque  initium  dierum  ,  neque 
finem  vitce  habens  .  Si  enim  Melchife- 
dech  fuit  fine  Patre  ,  &  fine  Matre  , 
2  atque  fineGenealogia  ,  quomodo  fcire 
poffumus,  quiinam  fucrit?  Hincapud 
Sacros  Interpretes  quatuor  habentur 
opiniones  de  perfona  Melchifedech  . 
'Vna  fuit  hsereticorum  Melchifedecia- 
norum  ,  qui  opinati  funt  ,  fuiffe  Spi- 
ritum  Sandum,  a  quo  aflTumpto  cor. 
pore  humano,  fadusfit  occurfus  prse- 
didus  Abrahae  revexcenti  de  prselio  . 


Sed  haec  haerefis  efi;  ,  ut  advertit  5*, 
Hieronym^  Epifl.ii6.  ad  Evagyium .  Sua. 
rez  de  Incarnatione  difp.^6.  feB.^.  Emin. 
Card.  Baronius  ad  Knnum  195,  mtm.iz. 
Et   de  Lauraa  eod.  tra^.  df  Incarnat. 
difp. 12.    num.yc.    Noviffimd    Sebaftian. 
Salelles  in  traBatit  de  S.  Inquifitione  tom. 
z.lib.^.  B^egul.  227.  num.^cL  Opmiofe^ 
cunda  fuit  Origenis  ,  ac  Didymi  ,  qui 
dixerunt  ,  Mclchifedech  fuifle  Ange- 
gelum  de  C?Io  in  humana  figura'ap- 
parentem,  ut  refert  Cornel  aLapide  itt 
Qenef.d.  cap.i^.  Verf\%.  Sedhaecquo- 
que  eft  erronea-  Tertia  eft  Abulenfis  ^ 
Lyrani ,  Lippomani;  Ruperti,&alio- 
rum,  quos  citat,  &fequitur  Siiarezd. 
difp.^6.fe8.^.  §.Alioriimverdy  afferen- 
tium,  Melchifedech  fuifle  ipfum  Sem 
primogenitum  Noe,  &  nonum  Avum 
ipfius  Abrahse;  &  hi  DD.  fe  fundant 
in  tradicione  Hebrsorum  ,  acSamari- 
tanorum  ;  &  confirmantur  in  hac  af- 
fertione  ex  eo,  quia  omnes  Annaliftae 
aftruunt  ,   quod  Sem  vivebat  tempore 
Abrahcg  ,    ut  videri  poteft  apud   Tor^ 
nielhim  apud  Annum  M.  11 18.  num.i.  {^ 
Sa/ianum  ibid.num.i^.  Imm6  Sem Cuptr- 
vixit  Abrah?  annos  ?^,  utnotat  Cor»^/. 
a  Lapid.  in  Genef.  Cap.z^.  verf.S.   Ad 
verba  autem  D.  Pauli  Apofloli  in  Epi- 
flola  ad  Hebrfosrefpondcnt,  quodip- 
fe  Sem  poritus  ert  duplici  nomine,  vo- 
ca  t u  fq  u  c  fu i  t  Sem ,  a tq  u e  Melchifedech . 
Sub  primo   nomine    fcriptum   narrat 
ejus  patrem  ,  matrem  ,  atquegenealo- 
giam:  hoc  autem  non  facit ,  dum  fe- 
cundo  nomine  nuncupatur;  &  fubre- 
flexione  hujus  fccundi  nominis,  ajunt, 
locutum  fuifie  Aportolum  Paulumdi- 
centeni ;  MelchifedechextitiflTe/w^  Ta-. 
tre  ,  ftne  Matre  ,  fine  genealogia  ,  neque 
initium  dierum .,  nequefinemvitcehahmC- 
fe.  Quarta  eft  opinio  plurimorum  SS. 
Patrum  Hieronymi  ,  Epiphanii  ,  Ire- 
naji ,  acaliorum,  quoscumulat  5^//^«. 
ad  d.AnnumM.  in8,  w.22.  afterenrium, 
Melchifedech  fuifte   hominem    genti- 
lem  ,  fed  probum  ,  ac  timentem  Deum, 
qualis  erat  etiam   Sandus  Job  ;    qui 
quidem  Melchifedech  erat  unusexplu- 
ribusRegulis  ,  quiprincipabatur  in  ter- 
O    i  ra 


1  o8  De  Sacrificio  Miflfe  Decif:  X  VlIL 


ya  Chanaan  ;  &  defcendebat  ex  Cham 
fiHo  Noe;  fiquidem  Sem  cum  fuis  po- 
fteris  occupavic  terram  Orientem  ver- 
fus",  Cham  vero  cum  defcendentibus^ 
fe  occupavit  terram  Chanaan,  inqua 
3  condita  fuerat  Civitas  Sakm  ;  cujus 
Melchifedech  Rex  erat;  &  ide6  Mel- 
chifedech  erat  verus  ,  &  purus  homo 
Chamaus ,  (^  Ch(tnan<eus  ,  videlicet  ex 
linea  Chami ,  &  Regulus  ,  dominuf- 
que  Urbis  Salem  in  terra  Chanaan  ; 
Deum  verum  adorans,  unacum  fub- 
ditis  fuis,  ut  plen^  probat  Tena  in  cap. 
1 .  od  Hebrceos .  di^c.i.  Et  Collegium  Sal- 
manttcen.  tom.io  De  Incamatione  difp. 
31.  dub.i.  §  X.  numz^.  Salian.  ad  d. 
Annum  M.  mS.  a  num.  24.  ^  feqcj.l^ 
Cornel.  a  Lapide  in  Gevef.  d.  cap.  1 4.  verf. 
l8-  i^  in  Epifi.  ad  Hebraos  d.  cap.j, 
verf.  I.  ubi  advertit  ,  quod  ideo  ap- 
pellatus  eft  ab  Apoftolo  Rex  juftitioe 
ob  ejus  redlitudinem  ,  atque  landita- 
tem  .  Melchifedech  enim  interpreta- 
tur  homo  juftus,-  quemetiamS-  Igna- 
tius  Martyr.  in  Eptft.   ad  Vbiladelphios 

vocavit  homiiiem  Virgjnem  in  tota » 

vita  fuaj  &  S.  Dionyfius  Areopagita 
In  libr.  de  Ccelefli  Hierarcb.  cap.  9.  il- 
lum  recenfet  intergentiles,  qui  veram 
Dei  fidem  habuerunt .  Eatenusa«tem 
Apoftolus  fcripfit  ,  eum  non  habuifle 
Patrem  ,  neque  Matrem ,  neq;  Genea- 
logiam  ,  quatenus  de  ea  i\ihil  ioquitur 
Scriptura  Sacra  ;  &  men\D.  Pauli 
fuit  dilferere  illa  phrafi  ad  Hebrfos 
ad  contuncendam  eorum  fuperbiami 
ipfi  enim  fe  extollebant  ob  defcenden- 
tiara  ab  Abrahamo  ,  &  ob  dignita- 
tem  Sacerdotii  Aaronici;  &  irfe  Apo- 
Itolus  obiicit  iifdem  hominem  genti- 
lem  ,  fed  fandum,  videlicet  Melchi- 
fedtrh  ,  qui  major  fuit  eodem  Abra- 
hamo;  cui  impertirus  fuit  benediiHo- 
nem;  ad  majorem  narrque  fpeOatbe- 
inedicere  minorem;  &  fi  ngebatur  Sa- 
cerdotio,  immolans  non  beflias  terr^  , 
ut  faciebant  Aa^-onici  Sacerdotes  •,  fed 
incruentum  Sacrificium  Panis,  &:  Vini 
in  rypum  5r  figuram  venturi  Meffif, 
tali  Sacerdotio,  Sr  ritu  litandi  funiHiu- 
ri;  ut  pkn^  profequitur  Coliegium  Sal- 


manticen.  d.tom.ic.  difp.^i-  num.i.^.  Et 
Salianus  ad  d  hnnum  M.  iirS.  num. 
24.  i^  feqq.  Igitur  Melchifedech  fuit 
vir  gentilis  veram  fidem  Dei  babens; 
ac  illam  cuftodiens  in  fubJitis  fuis  , 
qui  habitabant  in  Sakm ,  ubiReXjfivd 
Regulus  ipfe  erat. 

Quo  ad  fecundum  .  Nefas  eflet  du- 
bitare,  quod  Melchife-ech  fueritRex, 
&  Sacerdos;  cum  deurraquedignirate 
teflimonium  reddat  texiusSdceri» G^- 
nef.  d  cap.i^.vofxS-  ibi :  At  zeroMel- 
chifidech  F^x  Sale-n  proferem panem^i^ 
1'inum  ,  erat  enim  Sace^  dos  Dei  hltiffmi^ 
Et  in  Epifi.  ad  Hebr.  d.  cap.y.  verfi, 
ibi  :  Hic  cnim  Melchifedech  ^ex  Salem 
Sacerdos  Dei  fimmi  .  Quapropter.  lo- 
quentes  de  prima  dignitate  ,  fcilicet 
Regia  ,  dubirare  tantummodo  poffu- 
mus,  quaenam  fuerit  Urbs  S-"'^»,  cu- 
jus  Rex  erat  Melch^fedech  ;  Et  duae 
funtantlquorum  opiniones.Una,quod 
Salen)  fuerit  Urbs  Sichimorum  ,  qu^ 
etiam  dicehsitur  Sichem  ?dquam  tran- 
fivit  Jacob  revertens  de  Mefoporamia, 
ut  legitur  in  Genefi  cap,  jj  veyf.  i^, 
ibi  :  Tranftvit  in  SaJem  urbem  Sichimo- 
rtini  ,  qua  eji  in  terra  Chanann.  S(  fic 
tenere  vidttur  S.  Hteronym.  Epift.  116- 
de  ocis  Hebraic.  ^  Itera  opinioelt ,  qu-od 
Salem  fueritlpf?  XJrhs  Jerufalem  ;  quae 
interpreratur  Urbs  paiis,  dequaintel- 
lexitDavid,  dum  dixit  ;  Et  faflus  eft 
in  pace  loctis  e]us  ,  is^  habitatio  ejus  in 
Sion.  Tfal.j^.  3.  ubi  textus  Hebraicus 
legit;  Et  fadus  efl  m  Salem  locus  ejus  . 
Parirerque  Apoftolus  Paulus  vocavit 
eumdtm  Melchifedech  I{egem  pacis  ,  ad 
Hebr  n.z.  Hanc  opinionem  tutantur 
plurimi  ex  SS.  Patribus  quos  congerit 
Sclian.  ad  d  Annum  M.  21  iS.  num.iH. 
(^  29.  cujus  hct-c  funt  verba  .  EJtec  po» 
fietior  fcntentia  (^  rynvtitudine  teflium 
praponderat  ,  i^  myfierii  dignitate  ;  ut 
non  persona  solum  ,  i^  d':gnitaf ,  (J^  o^- 
cium  ,  {ch  vjftus  Meich;sidecis  Chrtftum 
representet:  sed  lccus  etiam  ipte.,  in  quo 
utey  que  (J51  P^egnum ,  ij^  Sacerdotium  exer^ 
cuit . 

Circa    ver6  Sacerdotalem    dignita- 
tem,  concluJens  habetur  probatio  de 

-  ea 


De  Sacrificio  Miffae.  Decif.XVllI.  i  op 


$  ea  ^ultra  irrefragabile  Sacritextuste- 
flimonium  J  tiim  quia  ,  ut  infra  pro- 
babimus,  Melrhifedech  opus  Liturgi- 
cuni  peregir,  &Sacrificium  progratia- 
rum  adione  obtulit  Deo,  panem ,  & 
vinum  immolando  ,  cum  Abraham_. 
revertererur  de  bello;  tumctiamquia 
ipfe  eidem  Abrahamo  benedixit,quod 
eft  officium  Sacerdotis;  acetiamquia 
ab  rpfo  Abrahamo  Decimas  excepit 
de  his,  quap  in  bello  lucratus  fuerat ; 
mos  enim  fuit  apud  GentiIes*quoque, 

^  folvere  Decimas  de  nianubiis  in  bello 
colIe(!>is,  religionis  impulfu;  utfadi- 
ta(Te  Poftbumium  obtenra  belli  Lati- 
tii  vidoria  ,  acalios  Romanorum  Du- 
res  narrat  Dionyfius  Halicarnajf.  lib.  6. 
Livius^  ac  Xenophon  ,  q  u os  ad d  u ci t  Cor- 
neh^  Lapide  in  Cenef.  d.  cap.   14.  Verf. 

g  >.o-  A  quo  autem  acceperit  Meichife- 
dech  Sacerdotium  f*  non  eft  a  veritate 
alienum,  fi  dixerimus  vel  ^  natura  , 
qui^  fuerit  f  lius  Primogenitus;  vel  a 
Patre,  qui  &  jpfe  habuerit  Regiam_s 
dignitatem  ;  vel  a  populo;  de  cujus 
communi  confenfu  poruit  accepi(fc_j 
facultatem  lirandi;  ad  Deum  placan- 
dum  ,  &  ad  beneficia  fpiritualia,  & 
temporalia  impetranda  eidem  populoj 
fiquidemexhis  fonribns,  &  radicihus, 
in  lege  naturae  prodibat dignitasSacer- 
dotalis  ,  ur  coUigtre  licet  ex  doOrina 
S.  Thom.  11  q.  103-  a%t.  i.ad  5.  Lcjfiide 
Jufl.  ^  Jure  lib.  i-  cop.  ^8  num.i  z.  CoJ- 
iegii  Salwanticen.  d.  tcm.  10.  de  Incarnat. 
difp.  ^r.  nim.  ^.  i^  num.i-j.  atque  -  o- 
Nec  non  Emin.  Card.  de  Laur<easodem 
tra8.  de  Incarnatione  difp.  21,  myn.  61. 
ac  etiam  Saliani  ad  ^nnum  M.  ^22^. 
num.-i,.  Et  diximus  fupra  decif.y.num. 
lo    ^  is- 

Quo  ad  Tertium,  inquo  qugeritur, 
an  Melchifedech  occurrens  Abrahse 
revertt-nti  cum  vidoria  de  praeliovere 
obtulerit  Sacrificium  panis  ,  6c  vini? 
c»  Refponfio  eft  affirmativa*,  eftenimde 
fide ,  quod  tunc  Melchifedech  obtule- 
rit  panem  ,  &  vinum  in  Sacrificium-. 
Deo;  Liturgiam  exercendo  in  gratia- 
rum  adionem  ;  partem  fcilicet  panis 
cremando,  &  partem  vini  libando;& 


de  utroque  participem  faclendo  eum- 
dem  vidorem  Abrahamum,  utmoris 
erat  in  immolatione  Hoftiae  pacificae  . 
Et  quod  tunc  ver^  Melchifedech  lita- 
verit,  probatur.  Trimo,  quia  id  pro- 
fitetur  Ecclefia  in  Canone  MiflTap,  in 
oratione  Supraqu<epropitio :  ibi ;  Et  Sa- 
crificium ,  cjuod  tibi  cbtulit  Summus  Sa- 
cerdos  tuiis  Melchifedech  .  Secund6  , 
quia  idem  canit  in  folemnitate  Cor- 
poris  Chrifti  in  Antiphona  ad  Vefperas, 
Sacetdos  in  atetnvm  Chriflus  Dominus 
fecundum  ordmem  Melchifedech  panem, 
(s^  vinum  obtulit  ,  ideft  fecundum  ri- 
tum,  quo  Melchifedech  offerebat  in— » 
Sacrificium  panem  ,  &  vinum .  Ter- 
tio  ,  quia  Scriptura  Sacra  nominans 
oblationem  pr2edi£lam  panis  ,  &  vini 
hdatn  a  Melchifedech ,  fubditftatim: 
Erat  enim  Sacerdos  Dei  ^ltifflmi.  Genef. 
14.  Verf.  18.  cujus  proprium  officium 
eil  facrificare  .  Quartd,  quia  tiim  in 
Tfalmo  1057.  is'  '"  Epifl.  ad  Hebr.  cap, 
7.  commendatur  Sacerdotium  ,  atque 
Sacrificium  Melchifedech  ;  &  nullibi 
legitur,  ipfum  litafTe,  nifi  in  fupradi- 
Cio  occurfu  Abrahas  ,  cum  pane,  & 
vino.  Quinto,  quia  D. Paulus  in  cit. 
cap.  7.  opponit  Sacrificium  Melchife- 
dech  in  pane,  &  vino  Sacrificiis  Aa- 
ronicisin  vidimis  cruentis;  &ficque- 
madmodum  hasc  erant  vera  facrificia, 
ita  &illud.  Sexro  ,  quia  ficproindu- 
bitato  admittit  Conc.  Tridentinum_» 
feff.  22.  de  Sacrifi^io  Miffee  cap.  i.  Se- 
ptimo,  quia  fic  femperdocueruntom- 
nes  Sandi  Patres  antiqui  tiim  Latini, 
tum  Grisci  ,  quos  cumulat  .  eorum 
verba  referens  Emin.  Card.  BeUatminus 
lib.  I.  de  Miffa  cap.  6.  Suarex,  de  If^car- 
natione  difp.  /^6.feB.  4  §.  Tert  0  Loco. 
Lelfius  in  i.  p.  D.Thom<e  q.  83.  num.  13. 
Collegium  Salmanticen.  d.  tom.  10.  De 
Incarnat.  difp.  ;r.  num.  28  i^r  Eminett. 
Card.  de  Lauraa ,  eodem  traB.  difp.  za. 
num.  67,. 

Orponunt  Calvinus.  Kemnitius,  & 
alii  Mifoliturgici,  ut  deftruanr  Sacro- 
fan(f>um  MiflaE  Sacnficium  ,    primd  ,  lO 
quod  Scriptura  Sacra  in  Genef  d.  cap. 
14.  Ver.i^.  ait  deMelchifedech  ,quod 

Tro^ 


IIO 


DeSacrificiaMiflfe.  Decif^XVIII. 


Troferens  panem  ,  {^  vinum  benedixit 
Abrahs:  At  proferre  non  eft  htare  , 
vel  facrificium  fac^re,  fed  exhibere,& 
ad  expellendam  famem  dare  tum  ipfi 
Abrahae,  tum  e)us  milicibus.  Refpon- 
detur,  frivolum  efle  hoc  obje^flum  . 
Primo,  quia  Abraham,  ac  ejus  mili- 
tes  non  adigebantur  fame  ,  immo  fa^ 
turi  erant  ex  alimoniis  repertis  apuJ 
devidlos  Reges  ,  ut  legitur  in  eadem 
Genef.  cap.x^.  verf.z^.  Secundo,  quia 
apud  Hebrasos  ly  Troferens  fignificat 
iitare,  acfacrificiumofferre',  ipfienim 
utuntur  verbo  tuii^^n  Ho/yf  quod  in /;^r. 
J-iidic.  cap.  6.  verf.  iS-  exponitur  Sacri- 
^cium.  Hinc  in  Genefi  cap.  4.  Verf.  5. 
ubi  nos  legimus  ,  quod  Caim  offerret 
de  fruflibus  terrae  munera  Domino  ; 
in  Hebraeo  eft  didum  verbum  Hotjt  , 
videlicet  proferret  ^  &certum  eft,quod 
ibi  loquebatur  de  Sacrificio.  Tertid  , 
quia  textus  Sacer  ftatim  poft  Verba 
Troferens  panem  ,  iy  vinv.m  reddit  ra- 
tionem  dicens ,  Erat  enim  Sacerdos  Dei 
^ltijjimi\  quodfruftra,  vei  inepte  di- 
dum  efTet  ,  fi  de  Sacrificio  ,  tamque 
proprio  Sacerdotis  munere  non  intel- 
lexifTet  ;  poterat  enim  aliasScriptura 
dicere  ,  qiM  erat  K/iflrologus  ,  xel  Ti~ 
^or  ^  quod  eft  ridiculum  afferere. 

Secundo  opponunt  haretici  ,  quod 
lUa  verba  Erat  enim  Sacerdos  Dei  ^-jl- 
tt/fmt  referenda  funt  benediftioni  , 
quam  Melchifedech  dedit  Abrahae  ; 
ita  ut  ibi  fint  pofita  ad  denotandam 
caufamejufdembenediftionis,  nonau- 
II  tem  Sacrificii.  Sed  refpon  etur,  hanc 
pariter  interpretationem  efie  impro- 
priam  ,  atque  inconcludentem  ;  ea  ra- 
tione,  quia  addandam  benediifiionem 
non  eft  neceflfarium  fimpliciter  Sacer- 
dctium,-  cum  &  iili  ,  qui  Sacerdotes 
nonlunt,  pofTint  benedicere,  ut  pluri* 
ma  exempla  habencur  in  Scriptura 
Sacra .  Joiue  non  erat  Sacerdos,  ne- 
que  Levita  ,  fed  Pri-ceps  Politicus  , 
&  benedixit  populo .  ^of  cap.  8.  Verf. 
5I.  is^  cap.  21.  Verh.  6.  Idemque  fecit 
David  Rex  2. 1{eg.  cap.  6.  verf.  18.  Stant 
igitur  verba  illa  ad  innuendum  Litur- 
gicam  aftionem  in  pane,  &  vinoper- 


adam  k  Melchifedechtanquam  Sacer- 
dote  Dei  fummi  ;  qui  typum  ,  &  fi, 
guram  geffjt  Rgdemptoris  noftri  ]E. 
SU  CHRIStl,  a  quo  fuit  in  Ec- 
clefia  Catholica  relidum  Sacrificium 
fui  Corporis,  &  Sanguinis  fub  fpecie- 
bus  panis,  &  vini;  ut  dofte  compro- 
bat  Emin.  Card.  Bellarminus  d.  lib.  i .  de 
Miffa  cap.  6.  ubi  alia  Novatorum  ob- 
je£la  refert,  &  evacuat:  acnoviflimd 
Salian.  ad  ^nnum  Mundi  2  r  r8.  num.  5 1 . 
atque  CoUegium  Salmaniicen.  d.  tom.  10. 
de  Incarnat.  difp.^i.  num.z^. 

Quo  ad  Quartum  .    MelchifedecTi 
fuit  tvpus,  &  figura  venturi  Mefllae,  12 
ac  Redemptoris  nofiri  JESU  CHRI- 
STl  in  fequentibus  quatuordecim  pa- 
rilitatibus. 

Primo,  quiaMekhifedech  interpre- 
tatur  Rex  Juf^itis  ,  ut  ait  Apofiolus 
ad  Hebr.  7.  2.  &  de  Chrif^o  ait  Jeremias 
cap.  2  5 .  verf.  5.  (^facietjudicium ,  (^  ju- 
ftitictm  in  terra .  -- 

Secundo  ,  quia  Melchifedech  fuit 
Rex  Scikm^  id  efl  H^ex  pacis .  d.cap.y. 
ad  Hebr.  Verf.  3.  &  Chriftus  vocatus 
fuit  Trinceps  Tacis  ab  Ifaia  cap.  5?. 
'verf.  6. 

Tertio.  Fuit  Melchifedech  Rex,& 
Summus  Sacerdos  ;  &  in  Chrifto  Re- 
demptore  fuic  ucraque  Dignicas  Re- 
gia,  &  Pontificia  ,  quia  Deipara  ejus 
Genitrix,  ^  qua  carnem  fumpfit,  de- 
fcendebat  a  Stirpe  Regia ,  acSacerdo- 
tali,  ut  probavimus  fu pra  in  Decif.j. 
tium.i^.  Ideo  de  eo  fcriptum  eft  ,quod 
fit  ^ex  I\€gum  ,  iy*  Dominus  dominan- 
tium^  in  Apocal.  cap.  1 9.  Verf.  1 6.  Ac  e- 
tiam  Tontifex  Sandus  ,  innocens  ,  im' 
polhitus .  Ad  Hebr.  d.  cap.  7.  Verf.  16. 

Q^uarto  Melchifedech  non  fuitun- 
dus  Sacerdoi  per  manus  hominum  ; 
prout  ungebantur  Sacerdctes  Aaroni- 
ci ;  dicente  S.  Hieronymo  in  Epifl.  116. 
ad  Evagrium  .  T<lon  fuit  un^us  oleo  Sa- 
cerdotali ,  ut  Moyfs prcecepta  co»flituunti 
fed  oleo  exultationis ,  iy  fdei  puritate  . 
Sic  Chriflus  Dominus  non  k  Pontifici' 
bus  HebrcLorum  ,  fed  a  Deo  Patre^i 
fuit  unftus  Summus  Sacerdos  ,  juxta 
illud,  Unxitte  Deus  Deus  tuus  oleo  U- 

titidC 


De  Sacrificio  Mink^Decif  XVIII. 


1 1 1 


titi<ie  pra  confortihus  tuis  .  Tfolm.  48. 
verf.  7.  &  notavimus  in  d.  Decif.  7. 
vuw.  i6. 

QuintA  .  Quia  ficut  Saceriictium 
Aaror.is  fuit  typus  Sacrificii  cruenti  , 
quod  Chriftus  de  fe  oblaturus  erat  in 
Cruce,-  lic  Sacerdotium  IVlelcbireclecii 
figuravit  Sacrificium  incruentumi  quod 
in  ultima  coena  obtulit  ipfe  ChntHis 
fui  Corporis,  &  Sanguinis  fub  fpecic- 
bus  panis,  &  vini;  &  offerendum  re- 
Jiquit  jugiter  in  Ecciefaiua. 

Sexto.  Quia  Mekhilcdech  litans  in 
folo  pane,  &  vinocomprchendebat  in 
fuo  Sacrificio  Holocauft^,  Hoftiaspro 
pcccatis  ,  &  Hoflias  pacifcav  .  Ec 
Chridus  Dominus  in  Sacrificio  MilTae 
omnia  Sacrificiorum  genera  continet, 
ut  late  oflendimus  lupra  Decif  14. 
num.  6- 

Septimo.  De  Melchifedechalt  Apo- 
ftolus:  ISi^eque  initium  dierum  .,neque  fi- 
nem  vitof  hi^bens  .  hd  Hebr.  d.  cap.  ?• 
Verf.7,.  Et  de  Chritlo  JESU  pariccr 
dixit  idem  ApoRolus  :  JESVS  CHB,!- 
ST^VS  beri ,  (^  hodis :  ipfe ,  {51  inftecu- 
la .  hd  Hehr.  cap.  1 5.  Terf  8. 

Odavo.  Melchifedech  in  fuo  Sacer- 
dotio  neque  praedecefforem ,  neque_* 
fuccefforem  habuit  .  Sic  Chriflus  ha- 
bet  quidem  in  terris  Vicarium  ,  & 
MinKbos  lui  Sacerdotii  ,  non  autem 
SucceHores;  ea  ratione,quia  ipfe  Ma- 
neat  in  aternum  ,  is^  fempnernum  habet 
Sacerdotmm  ;  unde  i^  (a/vare  in  perpe- 
tuum  potefi  ;  femper  vivens  ad  interpel- 
landum  pro  nobis  .  Hehr.  -].  ii- 

Nono.  Reprefentaiur Melchifedech 
ab  Apoftolo  Sins  Tatre  ,  Jine  Matre.fi- 
neCenealcgiad.  cap.j.  ad  Hebr.  verf  5. 
Et  de  Redemptore  didum  eftablfaia. 
Generationem  ejus  quis  enarrabit  ?  Ifaite 
cap.  ^^.vetf.S.  Natus  enimeft  in  terra 
fine  Patre  ;  genitus  in  ccel'->  fine  Ma- 
tre*,  C?<:  utraque  generatio  fuperat  Jin- 
guam,  &  intelledum  tiam  hominum', 
tum  Angelorum . 

Derimo  Apoflolus  vocavit  Melchi- 
fedech  ma^orem  Abrahamo  ob  bene- 
di£t  onem  per  ipfum  eidcrm  datam  j 
^ma/w  »./«  contradidione  quod  minus 


efl  a  majore  benediciiur .  hd  Hclr.  cap. 
7.  verf  7.  Et  ChriHus  Dominus  accla- 
matur  Abrahamo  ma^or  in  illis  ver- 
bis,  hntequam  Abrahamfieret ,  ego  fum . 
Joan.  cap.  S.  verf  ^8.  refpeilu  fcilicet 
Divinitatisi  &  refpe^lu  omnis  benedi- 
dionis  ,  qua;  nobis  provenit  per  Chri- 
flum  ab  aeterno  Patre  ;  ut  teftatur 
Apoftolus  cdEpbef.  cap.  i.  verfi.  Qui 
lenedixit  ncs  w  omni  benediBione  fpiri- 
tuali  in  cceleftihus  in  Chrifio . 

Undecimo  .  Melchifedech  recepit 
per  Abrahamum  decimam  populiju- 
daici ,  qui  tunc  in  ejus  lumbis  erat,ut 
differit  idem  Apoftolus  d.  cap.  7.  ad, 
Hehr.  verf  9.  i^  lo  Sic  Chriflus  Do- 
minus  decimam  partem  Hebraorum 
videtur  confequutus  pcr  converficnem 
iliorum  ad  fidem  ;  juxta  nryfticum 
numerum  Leproforum  ,  quos  a  lepra 
nnindaverat;  eorum  enim  pars  deci- 
ma  ad  Chriftumrediit,  ideftexdecem 
unus.  'H^onne  decem  mundati  Junt  ;  i^ri 
twvem  uhi  funt  ?  Luc.  cap.  17.  verf.  17- 

Duodecimo  .  Melchifedech  Virgg 
fuiti  non  etiam  Sacerdores  Hebraei  , 
qui  uxores  ducebant  .  Sic  Chriftus 
Tontifex,  SanBus  ,  innocenSy  impollutus. 
Virginitatis,  6c  continentiae  confecra- 
tor,  Melior  Angehs  effeBus  ,  miniftros 
quoque  fuos  ab  omni  voluptate  car- 
nis  alienos  efte  voJuit;  dequibusfcri- 
prum  eft;  i)ui  non  ex  fanguinibus ^  ne- 
cjue  ex  vcluntate  rarnis  >  neque  ex  vo- 
luntate  viri  jfed  ex  Deo  nati  funt .  Joan. 
1.  li,. 

Dec  mo  tertio.  Regnavit  Meichire' 

dech  in  Salem  ,   qua?  creditur  fuift^ 

JsmJaJem  ,    vocata    Domina   gentium  , 

Trinceps  p^ovinciarum  ^  gaudium  univer- 

foe  terrne  .  Thren.  i .  i .  Et  Chriftus  Do* ' 

minus  reguaturus  eft  in  jerernum  in 

ca.lefti  Jerufalem  ,quam  videns  Joan- 

nes  in  fpiritu  ,  de  ea  dixit  Fidi  Civi' 

tatem  fan8am  Jerufalem  novam  ,  defcen- 

dentem  de  Cko  a  Deo  ,  paratam  ficut 

fponfam  ornatam  vho  fuo .  E:  audixivO'  - 

cem  magnam  de  Ihrono  dicent^m  :    E<^ce 

tabernacuhtm  Dei  cttm  hcminibus.,  i?^  ha' 

hitabit  cum  eis.  Etipfipopu!use]us  eriint, 

i^  ipfe  Deus  cum  els  eyit  eorum  Deus, 

^poc. 


112 


De  Sacrificio  Miflfe*  Decif.XIX. 


hpoc.  cap.  21.  verf.z. 

Decim6  quartd.  Sacerdotium  Mel- 
chifedech  fuit  excellentius  Sacerdotio 
Aaronis  ,  ut  deducit  idem  Apoftolus 
i»  cit.  cap.  7.  ad  Hebr.  &  docent  om- 
nes  Theologi.  Idcircd  praecipue  in  hoc 
Chriftus  Dominus  aflimilatur  Melchi- 
fedech,  &  dicitur  Sacerdosfecundum 
ejus  ordinem,  quiaSacerdotiumChri- 
fti  ,  &  Sacrificium  ,  quod  reliquit  in 
fua  Ecclefia  ,  eft  exceljentii^s  ,  atque 
praeftantius  Aaronico  Sacerdotio  indi- 
gnitate,  fanditate,  &  frudu  ;  ut  ple- 
niffim^  probant  tresEminentifs.Theo- 
logi  Purpurati,  videlicet  Bellarminus 
lib,  r .  de  Mijfa  cap.  6.  per  totum .  De^ 
Lugo  in  traU.  de  Incarnat.  difp.  ic).  mnn. 
40.  &  de  Lauraea  eod.  traB.  difp.  22. 
art.  4.  quibus  merito  eft  addendum 
Collegium  Salmanticenfe  ind.tom. 10. 
de  Incarnatione  difp,  ii.dub.x. 

Sed  dicet  aliquis  etiam  inSacrificlJs 
Aaronicis  lirabatur  Panis,  &  Vinum. 
Ergo  etiam  Sacerdotium  Chrifti  poteft 
dici  Sacerdotium  fecundum  ordinem 
15  Aaronis .  Refpondetur  prim6  cumeo- 
dem  Eminen.  Bellarminorf.  lib.  i.  de 
Miffa  cap.  6.  in  refp.  ad  arg.  quartumi 
Quod  in  Sacrificiis  Aaronicisoffereba- 
batur  quidem  aliquando  panis,  &  vi- 
numi  fed  non  de  per  fe  principaliter, 
at  fimul  cum  vitulis,  agnis,  aliifque 
hoftiis;  neque  erat  purus  panis  ;  fed 
ut  plurimum  afperfus  oleo  ,  ex  quo 
fiebant  lagana,  utlegitnrin  Exod  cap. 
19.  iyi  in  Levit.  cap.  7.  Porro  Melchi- 
fedech  obtuiit  in  facrificiiim  Panem  , 
&  Vinum  purum  ;  &  fic  perfecle  fi^- 
guravit  Sacrofandum  Mififae  Sacrifi- 
cium,  fub  fpeciebus  panis,  &  vinl  ^ 
Chrifto  Domino  inftitutum . 

Refpondetur  fecundo  cum  Collegh 
Salmanticen.  d.  difp.  52.  ««w.  jr.  in  fine 
quodSacerdotesLeviticiofferebantpa- 
nem  feparatum  a  vino  ;  non  autem 
panem,  &  vinura  fimul,  ficut  obtu- 
HtMelchifedech;  und^non  pocuic  re- 
prefentari  Sacrificium  Eucharifticum 
per  Sacrificia  Aaronica,  feu  Levitica; 
prout  fuit  repraefentatum  in  Liturgia 
perada  ab  eodem  Melchifedech  .■ 


D    E    C    I    S    I    O     XIX. 

ARGUMENTUM. 

De  Sacrificiis  ,  tum  Ifaaci ,  tum 
lacobi  ejus  filii .  Dc  cascitatc 
eiurdcm  Uaaci  Patriarchx  j  de 
Primogcniturjs  priviiegiis ,  & 
an  mterceflcrit  Simcnia  ,  in 
cellione  cjus  fa<5ta  ab  Efau  la- 
cobo.^  Quando  liceatredimcre 
vexationcm  in  bcncficiis  ,  & 
elc(5t!onibus  abique  limonia  ? 
Et  utrum  Efau  fit  damnatus? 

S  V  M  M  ^\IV  M. 

I  Ifaac  obtulit  Sacrificium  Deo  in  Ber» 

fabee . 
z  Ifaac  qxiotannis  fuerit  ctecus  ? 

5  Ctecitas  ccuiorum  po&nopffima  infif* 
mitas . 

4  Ifaacc^citatem  mentis  paffus  ^volem 
benedicere  Efau . 

^  Spirituales  viri  ftiepe  ignorant  Dei 
voJuntatem  in  rebus  dubiis  :  quam 
humiliores  attingunt . 

6  'Preelati  in  rebus  arduis  debent  con" 
fulere  fuos  minijlros  etfi  humiles ;  i^ 
eorum  confilium  fequi  . 

7  Ifaaci  annorum ,  atque  vit<e  compen' 
di  um . 

5  Efau  qua  die  vendiderit  Trimogeai- 
turam  fratri  fuo  Jacob  ? 

9  Lenticuloe  quare  dentur  in  cibo  itt 
commemoratione  omnium  DefunBo' 
vum^ 

10  Jacobi  T?atriarchce  Sacrificia  plura. 

11  Vrimogenitura  Hebraorum  Trivile- 
gia  0^0  , 

1 2  Siclus  ,  nummas  Hebraicus ,  cujusfi- 
gurjs ,  is^  valoris  effet  ? 

I?  ^acob  an  dixerit  mendacium  ,  afie- 

rendo  ,  effe  Efau  ,  ut  haberet  patcv- 

nam  benedi&ionem  ? 
1 4  Efau  vendendo  Trimogentturam ,  ctti 

erat  annexum  Sacerdotium ,  ^n  com- 

wiferit  fimomarti} 

15  ^' 


De  Sacrlficio  Milfe  Decif.XIX. 


*i  J{eheccte  a  Deo  revelatum^  TrimO' 

'■-.-i       geriituram  dandam  Jacobo  filio  fuo  , 

non  aiitem  Efau . 

i6  rexattonem  redimere  in  heneficiis  , 

(^  etedionihus  quando  non  Jit  Jimo- 

niaf 

17  Efau  tria  peccata  commijtt  ,  veti" 
dendo  Vrimogenituram . 

18  Efau  uttum  fit  falvus  ^  vel  damna- 
tus  } 

SEquitur ,  ut  breviter  videamus  de 
Sacrificiis  tum  Ifaaci,  tam  JacoBi 
ejus  filii  ;  uterque  cnim  fundos  efie 
Myftarum  officio  ,  &  pluries  facrifi- 
calTe  Doriiino  in  illa  lege  natur?  con- 
iftac  propri^  devotionis  impulfu  ,  at- 
<que  ex  inflruftione  ,  exemplo  majb- 
rum  fucjrum.' 

Ilaac  obtulilTe  Sacrificium  in  B>fr- 
fabee  teftatur  Scriptura  Sacra  Genef. 

\  cap.  26  verf.  1^.(^1^.  ibi  enim  recc- 
pit  a  Dommo  (ibi  appareme  novatn 
promiirionem  de  femirie  fuo  propagan'- 
do  .  ac  benedcendo,  idcirc6ipfe  Ifaac 
./Edificavit  ibi  jihare  ,  iyi  invocato  hd- 
f77/wf /)(7;«/'7/  litaVit  Hoftias,  ut  riotat 
Emineniijfimus  Carct.  de  Lauraa  in  trd- 
^at  de  incaritatione  difp.  19.  ««;»:  57."  ' 
Hic  autem  de  Patriarcha  Ifaaco  duo 
funt  breviter  obfervanda  ;  ejus  cahgd 
oculorumi  e)ufquc  vltae,  &annorum 
curfus.  Quo  ad  oculos,  ait  textusSa- 
cer :  Senuit  autem  lfaac\  (^  caligaverunt 
ccuU  uius ,  i$^  videre  non  poterat  .  Ge 
nef.  cap.'i'/-  yerf.  \.  eoritraxerat  enim 
Cctcitatem  ,  quam  patienrer  fuftinuic 

^  annis  qnadraginta  quatuor;  fiqijtdem 
ea  iffligebarur  anno  ,  qub  impertivit 
benediflionem  filiis  fuis  Jacdb  ,  & 
Efan;  iqui  quidem  annus  erat  trigefi* 
mus  feptimus  fupra  centefimfum  aeta- 
tis  fuaj  ,  ut  iirvci2Lnt  CorneL'  a  Lapide 
itd  d.'  cap.  27.  vorf  i.  Tomiell.  ad  \An- 
num  M.  iiy6.  n.  i.  {91  SaUan.  adeumdern 
annum  nitm.  r.  Gompkvir  auteri^  idena 
llaac  anrios  cenrutfi  oddginta  ;  adeouc 
ab  anno  156.  inclufiveufqueadarinum 
180.  decuVreririt  arini  44.  in  quibus 
iifuraluris  ,  oculifque  caruit .  NorL_. 
gnediocris  iuit  tanti  Viripatieutiajeft 


113 

enim  inter  alias  corporis  infirmitates 
p?nofiflima  cjBCitas  ocuiorum,  utfcrF- 
bit  Fagnanas  (q«em  eaderii  infirmitare  } 
laborantem  Romae  ego  vifitavi  Anno 
1667.  )  in  cap.  Cum  percujfio.  num.  14. 
De  Clerico  tegrotan.  tom.^.pag.  ip.Hiiic 
de  Didymo,  qui  ofloginta  annos  cas- 
cus  fuir,  &  tocamScripturatn  facram 
memoriter  recinebat  ,  &  ^  S.  Hiero- 
nymo  ob  fummam  rerum  cceleftium 
intelligentiam  vocabatur ^i^m  ,  ipi' 
tur,  quod  interrogatus  a  S.  Antonio', 
an  patienter  fuam  caecitatem  tolera- 
ret  ?  negativ^  refporidit  ,  ut  in  Fitis 
Vatrum  part.i.  S  20f.  undeapricdifto 
SanQo  fuit  leniter  reprehenfus,  quod 
triltaretur  de  damno  rei  illiusjqua&: 
formicsB,  &  pulices  carebant . 
■  Porro  de  c^citate  corporis  tranfea- 
mus  ad  iltam  intelledus  ,  quam  paf- 
flis  fuic  ipfemec  Sah£lus  Fatriarcha  4 
IfaaCjVolens  fuambenedi^lionem  im- 
pertiri  filio  Efau  ,  i^norans  contrariani 
^rte  fc>ei  vojuntatern;  qua  benediftip 
decreta  erat,  &  prasordinata  ad  favo- 
rem  filii  Jacobr;  quod  mirum  eft  coti^ 
fiderarei  virum  fcilicet  adeo  fpiritua- 
lem  ,  &  inrimutri  Deo  ,  in  tenebris 
ambulafTe  in  retahtt  momenti ,  neque 
fcivilfe  fcrutari  ,  Sc  videre  beneplaci- 
fum  Divinum  ;  qiiod  rede  cognovit 
Marer  J.icbbi  Rebecca  ;  cujus  fualio- 
riibus,  &  induftria  filius  Jacob  bene- 
diiVionem  bbtinuirV  Caufam  refert 
Comel  a  Ldpide  in  Genef  cap.  vjverf 
19  his  verbis:  Difce  foic  quod  Deusfub- 
indc  iuflos  fihit  dliqualiier  jgnorare ,  fal/iy  $ 
caderCy  i^  decipi\ut  fe  agnofcar.t .  Sic 
Ifaac  Sandurs  puta^jit  benediSiionem  Det 
in  Efau  implendam  ejfe^  fed  fallehatur  . 
Secundb  quod.  DeuS  '^liquando  parvulis 
revelat.,  quemaghisabfconditt  fic  T\ehec- 
cai^evelatur  ^  quod  Ifaac  ignorahat.  Plu- 
ra  poflfent  exempla  referri  circa  hanc 
fpiritualem  hominutn  caecitatem  ,  etfi 
fenditare  ,  ac  dignitate  fublimium  ; 
quae  brevitar'S  caufa  omitto  ;  fatis  ef- 
fe  credens  ,  quod  ego  in  praxi  obfer- 
vavi  ,  SanOos  Viros  ,  ac  etiam  plos 
Antiftites  eximicE  bonitatis,(&  excelfae 
orationis,  nonpraebences  miniitrisftiis 
P  aures* 


114 

aures  ,  fed  propriam  voluntatem  fe- 
quutos.inrebusarduis  deceptosnon  fe- 
mel  fuiffe  ;  &  malum  exitum  certa- 
minum  oftendi{re,eos  nonfecundum  di- 
vinam  voJuntatem  operatosefTe  ;qua- 
propter  jure  optimo,  Praelatos  Eccle- 
liafticos  fcrutari  debere  in  rebusambi» 
guis  confilium  miniflrorum  fuorum , 
^  etfi  humiJium  ,  illudque  fequi  docet 
erudita  CAl^musJo-.Tauli  OlivainCon- 
cionibus  Sacri  Tii/atii  part.  i.  cONc  zi, 
ubi  pJurima  dignafcitu. 

Quo  vero  adrurfum  vitaelfaaci 'naec 
eft  iumma  annorum  ejus.  PraviaDei 
7  promiffone  de  eo  fafta  Abraliae,  con- 
cepcus  fuit  ^  Sara  anno  Mundi  3138. 
&  na-tus  eft  anno  2139.  Abladatus 
fuit  a  jyiatre  fua  cum  eflet  quinquen- 
nis.  Sacrificandus  du<^usfuit  a  Patre 
ad  montem  ,  cum  efifet  ipfe  Ifaac  in 
aetate  annorum  viginti  quinque. Qua- 
dragenarius  duxit  Rebeccam  in  uxo- 
rem;quaE  flerilitatem  pafTa  eft  vigfnr" 
ti  continuos  annos  .  Pro  illa  oravit 
Ifaac  ,  Sc  exauditus  eft  ,  itaut  Rebec- 
ca  conceperit  gemellos  foetus  Efau,& 
Jacob  anno  Mundi  215J8.  &  anno  fe- 
quenti  21 99.  nati  funt  pradidolfaaco 
iidem  filii  duo  •,  &  tunc  Ifaac  erat  fe- 
xagenarius.  Educavitfilios  fuos  ,  qui 
att.ingebantannum  feptuagefimum  oc- 
tavum  ,  quando  eorum  pater  Ifaac 
deliberavlt  impertiri  benediclionem 
fuam  ,•  fed  ejusocuJicaligaverant.erat 
enin-i  in  aetate  annorum  137.  Poft  da- 
tam  Jacobo  ,  &  Efau  benedidionem 
■vixit  ifaac  alios  annos  ^?,  &  exaif^is 
centum  odoginta  vits  fusannismor- 
tuus  eft,  atque  fepultus  in  fpelunca, 
ubi  jacebant  ofla  Abrahae  ,  &  Sar^ 
genitorum  ejus  .  Commoratus  eft  vi- 
vens  Ifaac  cum  Atavis  fuis  Semo  ,  & 
Sale  annis  decem,  &  odo;&cumPa- 
tre  fuo  ^brahamo  annis  7^.  Ipfo  vi- 
vente  nati  funt  omnes  ^VnJacob ,  ne- 
potes  ejus.,  ac  etiam  pronepote.^  exJ7(?- 
fepho,  qui  tunc  eratpro  Rex^Egypti, 
ignotustamen  &  Patri  ,  &  Avo  ,  a 
quibus  credebatur  a  fera  occifus  ;'ut 
exade  tradunt  Toyniell.  i^  Saliau.  ad 
^Ui.  annoi  Mundi. 


De  Sacrificio  Miilse.  Decif  XiX. 


Sed  nec  illud  ignorandum  ,  quod 
qua  die  mortuus  eft  Abraham,  rever- 
fus  de  agro  Efau  JaflTus  vendidit  fra- 
tri  fuo  Jacobo  primogenituram  pro 
edulio  lcntis  ,  ut  legitur  Genef.  cap. 
25.  ^c.  Hinc  mos  invaluit  apud  He- 
braeos,  ut  in  diemortis  patrisfamiJias, 
&  in  die  exequiarum  ,  prseparentur 
lenticuJf  in  cibum,  uc  notaiTontice//. 
in  Cenef  d.  cap.  25.  'keflex.  Si.  Quod  fer* 
vatur  a  ReguJaribus,  &  aliis  facienti- 
bus  eleemofynam  in  die  Commemo- 
rationis  omnium  Defun(f^orum. 

Quo  vero  ad  Liturgias  Parriarchas 
Jacob,  filii  ejufdem  Ifaaci  ;  plura  re-  0 
periuntur  facrificia  ab  ipfo  fada.  Pri- 
mum  in  monte  Gaiaad  pro  paceinter 
ipfum,  &  Socerum  fuum  Labancom- 
pofita  ,  de  quo  in  Genef  cap.  ^f.  verf 
^4.  Secundum  prope  Sichem  pro  bene-- 
volentia  cum  fratre  Efau  ,  dum  redi-  « 
reta  Mefoporamia.  Gencfcap  ^i.verf 
20.  Tertium  in  Bethel  ex  eadem  cau- 
{di.Cenef.cap.  ^^.verf  14.  Et  Quartum 
ad  puteum  juramenti  ,  cum  audivic 
Filium  fuum  Jofeph  ,  quem  credebac 
devoratum  a  feris ,  adhuc  vivere;  & 
felcem  ,  atque  potentem  efte  in  J£^- 
gypto. 

Casterum  frequenterfacrificafle  Ja- 
cobum,  ultra  pradidas  vices,  creden- 
dum  eft  ;  cum  vir  plus  ,  &  religiofus  r©; 
eiTet;  &  facerdotium  ad  ipfum  fpeda- 
ret,tCim  vigore  benedidlionis  Patern? 
fibi  impertitas  ex  induftria  ,  &  fuafio- 
nibus  Rebeccae  Matris  fuae  ,  ut  narra- 
tur  in  Genef.cap.ij.  tumex  Primoge- 
nitura  fbi  vendita  a  fratre  fuo  Efau, 
ut  legicur  in  eod.  hbr.  Cenef.  capit.  25.  n, 
verfii.  cujus  quidem  PrimogenituraB 
odo  eranc  Privilegia;  Nam  ,1.  Sacer- 
dotali  officio,  acdignicatePrimogeniti 
fungebantur  ,  ut  probavimus  fupra 
Lecif  7.  nuw.  10.  II.  Antecedebant  alios 
fratres  in  menfa,&  lautiustradaban- 
tur,  quod  notatur  in  Qenef.  cap.  ^^.in 
fne.  III.Benedicebant  alios  fratresge- 
nuflexos  coram  fe  ;  juxta  illud  ,  quod 
enunciaverat  Ifaac  ipfi  Jacobo,  in  be- 
nedidlione  ei  data  :  Et  incurrentur  ca. 
ram  te  filii  Matris  tu^.  Cenef  capit.  27- 

terf. 


DeSacrificio  Miffe  Decif.XIX'. 


"verf.i^,  IV.  Primogeniti  vefte  pretio- 
tiofiore  in  feftivitatibus,  &adionibus 
publicis  utebantur;  unde  Rebecca  in- 
duic  yacobum  Vefiihus  Efau  valde  bo- 
ms ,  quas  apud  fe  habebat .  Genef  cap. 
17.  verf.i^.  N.  Exercebantdominium 
quoddam  in  fratres  ,  quafi  Principes 
eorum  ;  idcirco  adjunxerat  Ifaac  in 
benedidiione  ad  eumdem  lacobum-.  , 
quem  credebat  Primogenitum  ,  Efio 
Domirtus  fratrum  tuorum ,  Genef.  d.  cap. 
verf  i<^.Etverfi-j.  Efau  ejulanti  di- 
xit  :  Dominum  tuum  illum  conflitui  ;  i^ 
omnes  fratres  e\us  fervituti  illius  fubju- 
gavi.  VI.  Primogeniti  duplices  partes 
hereditatis  paternae  confequebantur  , 
ut  habetur  in  Deuteronom.  cap.  21.  ver. 
17.   TonticeU.  in  Genef  d.  ^eflex.    8r. 

11  VII.  Speciali  ratione  ad  Deum  perti- 
netant,  cum  propterea  offerebantur  ; 

*  &  redimebantur  quinque  Siclis  ,  uc 
praeceptum  erac  in  hb.  t^umer.  cap.  5. 
verf.^y.  Hic  autem  notare  liceat  exTi- 
gnatell.  tom.  9.  Confult.  3.»«.^7.quodin 
Siclis  Hebraeorum  ab  una  par:e  erat 
impre(Ta  imago  Urnas,  in  quaManna 
fuit  recondita,  cum  hac  infcriptione: 
Siclus  Ifrael  .    In  altera   vero  Virga__. 

Aaronis  florens  cum  hac  Epigraphe » 

^erufakm  SanBa  .  Valor  autem  Sicli 
erat  medietatisuniuslmperialis,  VIII. 
Benedicebantur  a  Patre  ,  ejus  mortis 
tempore  inftante  ;  propter  quod  Ifaac 
jufferat  Efau  tanquam  fih"ofuoprimo- 
genito  fibi  prandiumj5arari ;  fubdens: 
*Vt  benedicat  tibi  anma  mea  antequam 
mjoriar  .  Genefd.  cap.  z-j.verf  ^.  Et  de 
hrs  priviiegits  differunt  Salian.  ad  .An- 
num  Mundi  2215.  num.  5.  ^bulenf.  Te- 
rerius  ,  {91  Cornel.  a  Lapid.  in  Genef. 
cap.  25.  nec  non  Canoniftas,  atqu^_j 
^ViXx^x,  Glojfa  incap.  Quampericulofum. 
in  verb.  Vrimatus :  y.q.i  8c  ibi :  Cardin. 
^rchid.  ^4lex.  &  al ii .  Hoflien.Joan.  ,An- 
dr.iy^  Abbasincap.Licet .  De  Voto  .  Ti^ 
raquellus  in  traB.  de  Tnmooen.  in  Trcefat. 
rtum.ij.  i^ii.  ac  etiam  Baldus inlCum 
antiquioyibus .  col. ^.veif  Modo qucerltur. 
C.de  Jure  deliberan. 

Duo  autem  dubia  agitantScripturi- 

13  ftae  dePatriarcha  Jacobo.  IJnum  eft  , 


us 

An  reusfuerit  mendacH  ,  dum  raptu- 
rus  paternam  henedidionem  ,  Patri 
fuo  interroganti  ,  quis  efiet  ?  refpon- 
dit  :  Hgo  fum  primogenttus  tuus  Efau  : 
feci ,  Jicut  pracepifli  mihi ;  furge ,  fede  , 
iy^  comede  de  venathne  mea ,  ut  benedi- 
cat  mlhi  anima  tua.  Genefcap.z-j.verf. 
19.  Ipfe  enim  neque  Efau  erat, neque 
venatum  iuerat.  Salian.  ad  ^nnumM, 
2276.  num.  7.  allegat  plures  e  Sandis 
Patribus ;  quos  etiam  congerit  Tererius, 
in  d.  cap.  27.  afferentes  inexcufabilem 
effe  Jacobum  a  mendacio  .  Caetertim 
tenenda  eft  opinio  S.  Auguftini  inlibr. 
contra  mendac.  cap.  10.  ubi  oftendit  » 
mendacem  non  fuifTe  Jacobum  ;  cum 
enim  ejus  pater  de  his  egiffet  cum_j 
Efau  tanquam  cum  Primogenito;  me- 
rito  potuit  facob,  cui  jure  divino,  & 
humano  Primogenita  debebantur,  ea- 
dem  fibi  applicare;  &  vere  dicer^^  , 
Ego  fum  Efau  primogenitus  tuus :  non__* 
perfonaliter,  fed  virtualiter  ex  divina 
difpenfstione  :  quemadmodum  Salva- 
tor  vocavit  Baptiftam  Eliam  Mattb. 
cap.  II.  verf.  14.  ideft  ,  ut  exponit  S. 
Gregorius  non  in  perfona ,  fed  in  fpiritu, 
&  virtute.  Venatum  quoque  fuifT^^ 
poterat  afferere  per  metaphoram;  ve- 
natio  enim  verificatur  non  tam  in  le- 
poribus,  fed  etiam  in  hoedis  ,  &  pifci^ 
bus,  ut  fcribit  TUnius  lib.  16.  cap.  i. 
quod  profequitur  Salian.  ad  ^nmm  M. 
ziyB.num.  8. 

v/f//m/w  dubiumefl,  An  inemptio- 
nej  &  venditione  refpeil^ive  fada  per 
Jacobum,  &  Efau  de  Primogenitura,  14 
cui  annexum  erat  Sacerdotium  ,  pec- 
caverint  peccato  Simoniae?  Et  refpon- 
dendum  efi:  ftegative  ob  duas  rationes. 
Prima  efl  ,  quia  Primogenitura  deper 
fe  erat  pretio  afiimabilis  obprivilegia, 
de  quibusfupra;  idcirco  refpec^u  tem- 
poralium  commoditatum  vendi  pote- 
rat,-  etfi  annexum  haberet  Sacerdo- 
tium;  exemplohereditatis,  feufundi, 
cui  annexum  ef^  Juspatronatus  Eccle- 
fiaflicum;  in  cujus  emptiOne,&  ven- 
ditione  Simonia  non  committitur,  ut 
DD.  apud  Tiraquell.  de  Trimog.  quafl. 
^9-  i^  Giballitl.  de  Simonia  quoefl.i.Con' 
P    i         fe^ar. 


ll<r 


DeSacrificioMiflae.  Decif.XX. 


feBar.4,.  Secundaratio^ft,  quodlacob 
erac  jam  eledus  a  Peo  ad  Primogeni- 
turam;  qua  privatus  Efauremanferat 
juxta  illud  Maach.cap.  i.yerfi.Jacob 
dilexi  ,   Efaii  autem  odio  habui.;  idque 
Rebecc»  reveJarum  fuerat  ,  ut  notat 
Tomicell.  in  Cenef.  d.cap.z-j.  I{efJex.^i. 
Idcirco  licitd  potuit  lacob  adredimen- 
dam  vexatipnem  ,    quam  de  fado  ab 
Efau  patiebatur,  vel  pati  poterat,  il- 
Jum  adigere  per  eduijprn  lentis  ,    ad 
fibi  Primogenita  vendenda  ;  &  vendi- 
tionem  cum  juramenro  iirmandam  ; 
juxta  opinionem    Glojf.  in  can.  Qudeji- 
tum.  verb.  B^demptione .  i.  qu.  i-  i^  in 
can.  Decimas  i.\6.q-6-i^  in  fop.  Dile- 
Slus\.de  Simonia.  S-Thom.  2.1.  qu.  roo. 
artic.  Of.  ad  ^.  Cornel.  a  Lapide  in  Genef. 
cap.i^.verfi^.  Et  no.vilTime  Eminent. 
Card.  de  Luca  in  traB,  de  beneficiis  difc. 
70.   is^  Jacobi    Tignatelh  tom.  ro.  Con- 
fult.  44.  a  num.  §6.  isi^feqq.aqmbusdo- 
fte  demonrtratur  ,  quando  licitum  fic 
redimere  vexationem   pecunia    tum_, 
3n  eleftionibus,tum  io  coniequutione 
beneficiorum . 

Porro  Efau  tria  peccata  commififTe 
obfervant  Sandli  Patres  ,  fcilicet  pec- 
catum  Gulce  ;  non  refr^nando  appeti- 
tum  comedendi  per  breve  fpatium  tem- 
poris  .  Peccatum  Vrodigalitatis  5  alie- 
nando  lus  pretiofum  ob  viliffimum 
pulmentum  -  Etpeccatum  Irreligiofita- 
tis,  flocci  faciendo  lus  Sacerdotiicon- 
junfli  Cu5£  Primogenituras.  Ita  S.^u- 
gufl.  de  Civit-  Dei  lib.  16.  cap  3,  S.  Crc 
gor.  lib  5.  Mpral.cap.z-j.  &  aliialiega- 
ti  a  iJppomano  in  Catena  aur.  ad  Genef 
cap.  is-  quibus  addendus  Comelius  a 
Lapide  in  Genef.  eod.  cap.s.^.  verf.  31. 
•«bi  fubdit;  Teccavit  Efau ,  qu-apr^tu- 
Vit  ventrem  virtuti ;  cibum  honori ,  gulam 
SacerdotiOj  i^^benediBioni. 

VtrCim  autem  Efau  dapDnatus  fit, 
vel  pcEnitens  objerit,  &  falutem  apter- 
nam  fitcpnfequutus?  Dinerit  Menoch. 
in  Storeis  Cent.  i5.cap.<)6.  ubi  coniedu- 
rascolligit  pro  utraque  opinione,  de- 
fumptas  ex  Bonfrerio  fuper  Gen.cap.i6. 
iy>  ex  Corn.  a  Lap.  in  Epifl.  ad  B^m.  cap.g. 
Q^s  curiofusLeftor  poterit  percurrere. 


D    E    C    I    S    I 

A  R  G  U  M  E  N 


O     X  X, 

T  UM. 


De  Sacrificiis  patientiffimi  lobi: 
&  plura  dc  ejus  ortUj  vita-j  , 
atque  tentationibus« 

S  *V  M  M  ^  T^IV  M. 

1  Joh  Sacerdos  erat ,  ^  ftepe  facrijfi.. 

cahat  . 

2  Jobi  liher  an  fit  vera  Hifloria  ?  lel 
Tarabolar'  B^tiones  pro  Tar,aboIa  . 
abi.  Tro  ventate  Hiflcrice  n.  3 .  refol- 
^untur  contraria  num.  4. 

5  Jobi  libri  quisfuit  ^uBor  y  ^  Scri- 
ptor? 

6  Job  quisfuerit}  ubi?  i$^ quando na~ 
tus  ?  quatuor  opiniones. 

7  Job  quotannis  vixerit  ? 

8  ^/rtj,  isr>KAnm  Tharc .,  .yfbrahami^ 
Ifaaci^  Jacobi ,  Jofephi^  e  ufqaefra' 
trum  \  nec  non  Moyfs . 

5  Job  fuit  agnatus  KAbrabami  ^  l^  dff 
e]u5  parentela . 

I  o  Job  iuit  {{ex ,  l^  Sacerdos. 

I I  Hus  patria  Jobi  ubi  fita  erat?  *VrbeS 
duje  nominatce  hoc  nqmine  Hus. 

12  Hus  una  juperior  citra  Jo^danem  , 

^lia  Hus  inferior  prope  Idmiteam^ 

jn  terra  Edom . 
14  yobum  regnaffe    in  Hus  fuperiori  , 

prope  Stagnum    Qenefareth  verior 

opinio . 

14  S.  Francifci  S^raphici  iter  per  Ter- 
ram  SanStam . 

15  lob  an  fuerit  dives?  Et  an  ejusfub- 
dtti  Idololatrte? 

16  lobquo  anno  Mundi  Jtt  naius?  Opi- 
nlones  dute .  (^  ri.  17. 

5S  lobi  Tietas .  ac  Virtutes. 
ip  Bpforra  ^Arabifa  IJxor  lohi , 

2.0  lobi  mala  alia  intetnafuerunt  inant- 
ma  \  alia  externa  in  corpore. 

2.1  FiIiiDeiy  inter  quos  apparuit  Satan 
tentaiurus  lob ,  qui  fuerint  ? 

2Z  Satante  intenfum  defiderium  videndi 
faciem  Dei. 

23  lobi 


Dc  Sacrificio  Miffae.  Decift  XIX. 

i^  infirmttates  multi' 


117 


»3  ^ohi  dohres , 
plices . 

24  Tediculari  morho  tiffliBus  Thilippus 
i{ex  Hifpaniarum  Secundus  in  fua 
ultima  ivfirnntate  . 

25  Job  annos  trigintaquinque  continuos 
fuJluUt  in  corpore  fuo  multiplices  do- 
lores .  ac  ulcera. 

16  Job  an  irrwatientia  notandus  ? 

27  Johi  maleaifiiones  referuntur  adcul- 
pam  origffialem  ^a  quaprocedunt  mi' 
ferici  bujus  vitce . 

28  J-ob  verum  exemplar  patientia  . 

ZS>  Jobi  pattentia  remiwerata  per  fa- 
nitatemy  divitias ,  atque  numerosam 
prolem . 


.1 


Nter  csetera  Sacrificla ,  durante  le- 
ge  naturae  ,  veniunt  quoque  illa, 
quse  litabat  patientiflimus  Jpb  ;  tefta- 
tur  enim  Scriptura  Sacra  ,  hunc  San- 
ftum  Virum  Sacerdotio  fun£lum  ,'  & 
non  femel  ab  eo  Sacrificia  Deooblata, 
prout  legitur  in  ejus  libro  cap.i.  Ferf. 
5.  ibi :  Confurgenfque  (  Job  )  diluculb  of- 
ferebat  holocaufia  per  fingulos  (  filios)  . 
Et  ftc  faciebat  Joh  cunBis  diebus  .  Idcir- 
c6  Sandum  Jobum  fuiife  Sacerdorero; 
^atque  confueviflTe  Sacrificia  Deo  offer- 
TC,  ex  plurimorum  SS.  Patrumaucfto- 
ritate  demonflrat  Tineda  in  Job.  cap.x. 
Verf.^.  num.iG.  &  nov\{^\vc\i Emin.Card. 
de  Lauraa  in  tomo  de  Incarnatione  difp. 
29.  num.\-j  Quapropter  hic  quatuor 
funt  breviter  difquirexida . 

1  ^n  liber  Johi  fit  ve^a  Wfloria  ,•  an 
vero  fit  Tarahala.  confida  admoralt- 
tatem ,  (^^  exemplum  Tatientite  ? 
^  Quisfu.erit  Job  ?    ubi  ,    i^  quando 

natus ? 
5  jCjMie,  (^  Qtialia  fuerint  ejus  mala^ 

ulcera ,  atque  infirmitates  ? 

4  ^n.Job  fuerit  femper  patiens  in  af- 

fliSicnibus  tuis  ?  vel  aliquoties  lace- 

r.avertt  Tr>tientiam? 

QuQ  ad  Trimum  .     Non    defuerunt 

Judici  in  libro  Talmud  ,  atque  haere- 

tici  moderni  Anabaptiftae,  atque  Lu- 

therus  ,  qui  afteruerunt,  librum  hunc 

Jobi  efle  argumentum  fcenicum  ,  non 

autem  veram  Hiftoriam  ex  fequenti- 


bus  praefumptionibus.  Pr/wo  ex  nomi- 

nibus  Jobi ,  ejus  filiarum  ,  &  amico- 

rum  ;  quas  videntur  efl^e  Parabolica  , 

&  inventa  ad  fignificandam  moralita- 

tem  ••   nam  Job  interpretatur   dolens  . 

Hus  confilium  ,  ex  doiore  enim  mens 

noftra  aptatur  ad  bona  confiliaeiigen- 

da.  Filias  Jobi  vocatae  fuerunt  una__» 

Dies:  aheraCaffta:  tQnia  Cornuffihium, 

de  quibus  fic  ait  S.  Creg.^^iffenus  Hom. 

5).  in  Cant.  Cum  Dlei  nomen  audimus  , 

bonefiatem  :   quemadmodum  ^  ^poflolus 

filtos  lucis  ,  ac  diei  appellat  eos  ,  qui  vi- 

tam  puram  agunt  .   Cajftdd  appellationc 

puritatem  ,    ac  fragranttam  ftudiorum  . 

Cornu  vero  KAmalthea  laiidem  omnis  ge- 

neris  virtutum  fignificantes  .  Sic  nomina 

amicorum  ejufdem  Jobi  non  videntur 

eite  propria  ,   fed   fcenica    ,    videlicet 

Eliphaxy  Baldad  ,  is^  Sophar,  de  qui- 

bus  in  cap.i-  Joh.  Vsrf.ii . Secundb , quia 

Jiber  ifte  fcriptuseftcarmine,  utfolen.t 

fcribi  com^dias,  atqueTjagfdiaB.  Ter- 

tio  ,  quia  Jofephus  Hebraus  ,  qui  te- 

xuit  ab  initio  lotam  Hiftoriam  gentis 

Judaicf,  numquam  nominavit  Jobum  . 

Quarto,  quia  liber  incipit;  Vireratin 

tfrra  Bus  ,  nomwe  Job  ;  qua   methodo 

dicendi  utuntur  ,  qui    narrant   aniies 

fabellas  ,•  aliter  autem  incipit  Sriptu- 

ra  de  aliis  viris,  dequibus  non  eftdu- 

bium  ,  eos  vereextitifle;  utdeEicana 

I..  B^gi-  Fuit.  Vjr  unus  etc  De  Jofuc. 

cap.i.  Et  faflum.  eft.  etc  Et  fic  dealii^, 

Quintb.  ,  quia  non  pauca  funt  in  h,oc 

libro  J(5bi  ,  quae  videntur  intelliginon 

pofle  hiftorice;  fed  parabolicetantum  . 

Exempli  gratia  .    Conciiium  Angelo- 

rum,  Praefidente  Deo.  CoIIoquiuni__> 

Satans  coram  Deo  .   Interrogationes 

ad  ilkim,  &:  refponfiones.  Sextb^qma. 

pjura  reputantur  impoflibilia  ;  puta_j, 

quod  tres  amici  Jobi    federint    immoti 

cum  illofeptemdiebus,  &  feptem  no- 

dibus  Cne  cibo  ,  &  fine  potu  .  Quod 

Jobllocopietiflimus  'nter  Orientalesre- 

pente  nudus  federit    in    fterquilinio  . 

Quod  ejus  Uxor  in  proprio  regno  ob- 

jerit.munus  anrMlae;  &  ftipem  coege- 

rit;  ut  latius  difcurrit  Tineda  in  Tr<e- 

fatione  ad  eumdem  Ubrumjobi  cap.i-  nu. 

1.  Et 


ii8 


De  Sacrificio  Miffas  Decif.  XX. 


j.  Et  Menochius  in  Storeis  CenturiaTri- 
ma  cap.<)^. 

Nihilominus  his,  &fimilibusmini- 

3  rad  obftantibus  ,  tenendum  ,  &  cre- 
dendum  eft;  librum  Jobi  ;  &  ejus  vi- 
tam  efiTe  veram  Hiftoriam  ;  &  conti- 
nere  ea,  quae  ex  divina  permiffione^j 
Jobo  acciderunt.-  quod  probatur.  Vri- 
mb^  Aucloritate  Sacras  Sci ipturae in  li- 
bro  TobicE  cap.z.  Verf.x^.  ubi  relatis 
aerumnis,  &  caecitate  illiusSanfti  Vi- 
ri  ,  textus  Sacerfacit  comparationem 
patientiae  Tobiae  cum  patientia  Jobi 
dicens  :  Ts^am  ficut  beato  Job  infukabant 
l\eges ,  ita  ifii  Tarentes  ,  ^  cognati  ejus 
irridebant  vitam  ejus  .  Igitur  ficut  ver^ 
fuit  Tobias,  fic  vere  fuit  Job  ,  ut  ar- 
gumentatur  D.  Chryfoftomus  de  men- 
dicoLazaro  in  Ilom.  de  Divite  Epulone 
tom.z.  dicens  :  5";  verus  efi  .Abraham  , 
^verus  efl  Laxarus .  Non  enim  convenic 
veritati  textus  Sacri  mifcere  falfacum 
veris.  Secund),  quia  perEzechielem_. 
cap.i^.  bis  Deus  nominathostres  San- 
dos  viros  fimul;  fcilicetNoe,  Danie- 
lem  ,  &  Jobum,  fubdens  in  d.  cap.i^. 
Verf.  i6.  Tres  viri  Hii  Ji fuerint  inea  etc. 
Ergo  ficut  vere  fuerunt  Noe ,  &  Da- 
niel ;  fic  verefuit  &'Jobus.  Tertiby  au- 
^oritate  Sandi  Jacobi  Apoftoli  ,  qui 
in  fua  EpiftoIaCanonicar^p.^.^f)'/!ir. 
fine  hasfitatione  teftatur  de  verirate^, 
vitae  ejufdem  Jobi ,  dicens ;  Sufferentiam 
Joh  audifiis  ,  i$o  fnem  Domini  vidifiis  ; 
quoniam  mifericors  Domirtus  efi ,  iy>  mife- 
rator  .  Hoc  idem  quart6  firmaturcon- 
fenfu  omnium  Sandorum  Patrum-.  , 
adeout  contrarium  fentire,  effeterror, 
atque  haerefis  ,  ut  advertunt  S  Tbom. 
Lyran.  Cawtan  Bellarniin.  &  alii  citati 
apud  Tinedam  ubi  fupra  num.S. 

Neque  officiunt,  aut  offufcanthanc 

4  veritatem  argumenta  contraria  .  Non 
Primum,  ex  nominum  fignificatione ; 
haec  enim  faepe  reperitur  in  antiquis 
viris;  unde  ^bel  interpretatus  eft  Lu- 
Sius\  ScNodQtiies  ,  vel cejfatio  ;  quia 
primus  fuit  genitoribus  fuis  caufa  la- 
crymarum,  fecundus  vero  requiei  de- 
fcendentibus  fuis :  &  idem  pradicatura 
fuit  faepe  apud  Gentiles,  juxta  illud  : 


Conveniunt  rebus  nomlna  fape  fuis  .  Id- 
circo  Protefilaus  interpretatur  Trtmus\ 
quia  primus  Gra;(?orum  obiit  in  bello 
Trojano  ;  &  de  eo  cecinit  Aufonius  : 
Trotejilae  tibi  nomen  fic  Fata  ^ede' 

re  ; 
Vi^ima  qucd  Troja  prima  futurus 

eras . 
Non  obftat  Secundum ,  quod  fcriptus  fit 
liber  carmine;  primaenim  capitafunt 
foluta  oratione  ,  quae  continent  hifto- 
riam;  reliqua,  quseaflfectibusfuntple- 
na  ,  ut  melius  explicentur  ,  fcripta_» 
funtcarmina.  At  noneft  novumetiam 
hiftoriasverfibusnarrare,  ut  fecitLu- 
canus  de  belliscivilibus.  ti^on  Tertium 
de  filentio  Jofephi  hebraei;  quia  plura 
alia  omifitin  fuahiftoria,  qugenarran- 
tur  in  Scriptura  Sacra;  &  aliaipfead- 
didit  de  fuo  ,  ut  Sanfti  Patres  teftan- 
tur.  j^rtr/ttweft  irrelevans;  fiveenim 
incipiat  Liber  per  Verbum  Fuit  ;  fiv^ 
per  Verbum  Erat  ;  nefas  effet  dubita- 
re  de  exiftentia  illiusViri,  dequoSa- 
cra  Scriptura  loquitur;  &inter  csetera 
exempla  fufficiat  Unum,  quodeftom- 
nibus  excellentius  ;  rtempe  Verbi  Di- 
vini  ;  de  quo  ait  Evangelifta  Joannes 
cap.  I .  In  principio  erat  Vcrbum  . 

Non  obftat  Quintumo\>]tdiwm  ;  fi 
quidem  inconveniens  non  eft  ,  quod 
Sandi  Angelifimul  fubftantialitercon- 
gregentur;  &  quod  Daemon  adeorum 
praefentiam  accedat:  prout  etiam  in_» 
confpedu  Dei  ubique  exiftentis  per 
fuam  immenfitatem;  non  quidem,  ut 
revelata  facie  videat  EfTentiam  Divi- 
nam  ;  fed  ab  Angelo  fuperioris  ordi- 
nis,  vicesDeigerente,audiat Divinam 
Voluntatem,  &  promUf-onem;  prout 
ffpius  fadum  e(Te  Sacra  Scriptura  te- 
ftatur . 

Non  obftat  'Vltimum  de  feffioneirL,» 
fterquilinio,  de  filentio  amicorum  Jo- 
bi  per  feptemdies,  deinopiaejusUxo- 
ris,  &  aliis;  quia  haec  omnia  funtbe- 
nigneaccipienda;  &  interpretanda  jux- 
ta  communem  ufum  humanicolloquii; 
quoattento  non  eft  illicitum  figuratd 
loqui  ;  neque  derogatur  veritati  ;  fed 
magis  explicatur  res,  de  qua  agitur  . 

Exem- 


De  SacrificJo  Miflfe.  Decif  XX. 


Exempli  gratla;  qui  valde  vexatur  k 
frigorC)  dicereconfuevit  ;  mortuus  fum 
frigorei  &  tamen  mortui  non  loquun- 
tur ;  renfurqueeft, ipfum pati magnum 
frigus,  De  his  latius  agit  Vine.da  in  d. 
cap.i.Johi  Verf.6.  iy^  capi.  Ferf.ii.  i^n 
Salianus  ad  anmm  Mundi  23^8.  num.-,. 
(^  ad  .yinnum  M,  240  f-  num.j.  TornieH. 
ad  ^nn.  M.  23 s?^.  (^  Menocbius  in  Sto- 
reis  d.  Centur.  prima  cap.qc).  (c^  Centuria 
cBaua  cap.j^^.  ubi  plurcs  SS.  Patrum_> 
Audoritates. 
Sed  dicet  allquis  ;  fi  liber  Jobi  eft 

5  hiftoricus  ,    &  continet  vcrrratem  eo- 

rum,  quae  acciderunt  in  c]\.\s  vita .  ; 

quis  fuit  Audlor  illius  libri  ?  Quis  U- 
Jum  compofuit  ?  Quis  exaravit  ?  Re- 
fpondet  ad  hoc  qusefitum  Erain.Card. 
Bellarminus  in  l.bro  de  Scriptorib.  Ec- 
ctefiafl.cap.de  Job  his  verbis,  ^udoiem 
librt  Job  SanBus  Ijidorus  lib.G.Origin.cap. 
i.fcribit  fuijfe  Mcyfem  ,  aut  ipff.m  Job  , 
aut  ahum  ex  Vrophetis  .  Et  quidem  non 
pauci  contcndunt  ,  au&orem  libri  fu/jfe 
Jobifednon  pauciores  volunt  ,  fuiffe  Moy 
fem.  Mihi  utracjue  fententiavideturvera^ 
fi  ita  dicamus  ;  ab  ipfo  Job  fuiffe  annoia- 
tas  rts  ejus  geflas  lingua  ^rabica  ;  feda 
Moyfefuiffe  poftea  ex  volumine  Job  com- 
fofitum  librum^  quem  nunc  habemus .,  lin- 
guaHebraica;  additoprincipio  .,iy>fine  \ 
idefl  additis  illis  verbis .  Vir  erat  in  terra 
tlus  nomine  Job ,  fimplex ,  i^  reBus ,  ^ 
timens  Deum ,  isn  recedens  a  malo .  Et  ad 
finem  addita  morte  ipfius  .  Profequifur 
deinde  idem  Emin.  Card.  Bellarminus 
diverfasconieduras,  procomprobanJa 
fupradida  ejus  opinione  ;  quas  apud 
jpfum  legendas  relinquimus  curiofo 
Leftorl,  nec  non  apud  Salianum  ^nno 
2398.  num.z.  l^  5.  apud  Torniellum  ^n- 
no  25^0.  num.^.  (sn  apud  Tinedam  inVr^- 
fat.  ad  eumdem  lib.  Job.  cap.^.  &  novififi- 
meapud  MendexiuminTheolog.  Cateche- 
tica  lib.i.  cap. 11..  num..\. 

Quo  ad  Secundum.  Quis  fueritjob} 
*Vbi} is^ Quandonatui^  Refpondeo,quod 

^  circagenus,  &  profapiam  Jobi  quatuor 
funt  epiniones  .  ^na  ,  quod  fuerit 
Chananaeus,  defcendens  a  Cham  filio 
Noe.  Secunday  quod  fuerit  Ifraelita  , 


119 

nempe  filius  Ilfaacar,  dc  nepos  Jacobi. 
Tertia  quod  fueritNachorita,  idtftna- 
tus  ex  Hus  filio  primogenitoNachoris 
fratris  Abraham ,  dequoGfw^y.rfl/?.22. 
Verfzi.  &  iic  quod  extiterit  Ncpos 
Abrahami.  Quarta.,  quod  fnerit  Idu- 
maeus  defcendens  ab  Efau  ;  fiquidem 
Efau  filius  Ifaaci  genuit  Rachuekm  ; 
Rachuel  genuit  Zaram,  Zara  genuic 
Jobab,  ut  legltur  Cenefcap.iG.Verf^. 
is^  feqq.  diftus  autem  ^0/'^^  idem  fit  ac 
Job  ;undeejusamicus  fuit  EliphazThe- 
manites,  primogenitus  Efau  .  ItaCor- 
nelius  a  Lapide  in  Cenef.  cap.  \6.  Vers. 
53.  ubi  allegat  pl u res  SS.  Parresita_> 
fentiente.  •  Et  Salian.  ad  annum  Mundi 
2^19  num.^.  nec  nonTineda injob.cap. 
I.  Verf.i.nu.ii.qui  fatentur  i  primam,& 
fecundam  opinionem  paucoshabere  fe- 
datores;  at  pro  rertia,  &  quartaplu- 
rimosreperiri  Audores  ,  q.uos  ibidem 
cumulatos  ftudiofus  quifque  inveu.et. 
Quartse  opinioni  tanquam  probabilio- 
ri  s.  ultra  Cornelium  ^  Lapide  ,  ad- 
hxrenc  Tineda  ,  Sananufque uh\  fupra: 
&  Torniellus  ad  yintnm  Mu*idi  i2,i^.nu. 
12.  nec  non  Joan.  Baptifla  I\tcciolius  tn 
Chyonolog.  I\eform.  tom  i.  lib.G-  cap.^.  in 
^ppendice  deS.Job.  obplura  argumen- 
ta  ;  fed  praecipue  ob  additionem  pofi- 
tam  in  fine  librijob  a  feptuaginta  In- 
terpretibus ;  ubi  notant ,  Jobum  defcen- 
dereabEfau,  &e(Tequintum  ab  Abra- 
hamo.  Sed  hanc  addirionem  efifeapo- 
crypham  opinatur  Emin.  Card.  Bellar' 
minui  d.  ibr.  de  Scriptor- Ecclef  cap.  dff 
Job  addensibi,  fibi  videri  magis  veram 
tertiam  opinionem,  quam  tenuit,prfr- 
ter  aIios,S.  Hieronymus",  videlicet,  S, 
Jobum  fuiffe  filium  Hus,  filii  Nacho- 
ris,  fratris  Abrahami;  earatione,quia 
Job  fuit  mult6  antiquior  Moyfe;  quod 
evidenter  conftat  ex  ejus  longaeva  vita, 
&multitudine  annorum  i  quorum  nu- 
merum  hominesnon  attingebant,dum 
Moyfes  viverer.  Vixit  enimjobannos 
ducentos,  &  decem  ,  utnotat  Cornela 
Laplde  d.  cap.  5  6.in  Genef  Verf.  3  3 .  (i^  ^^' 
lianus  ad^nn.M.  2398.  num.i.  tempore 
autem  Moyfis,  cui  proximus  fuit  Jo- 
bab  j^ronQj^s  Efan   ,  nuliushomo  ad 

taa» 


110 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.  XX. 


tantamzBtatem  perveniebat;  utexScrt- 

ptura  Sacra  facile-^emonftratur:  nam 
.8  'Thare  Pater  i^brahamt  vixit  annos  205. 
"*  {I|»{e  Abrahadi  vixlt  annos  centum  fe- 

ii)t 'fe^^fi^' ^^IJt^Q^'*^ .  Tfaac mortuuseft in 

m  liQ.  C^?W  v^f^  ^lia?P^«P^^4    ^^^i^M15e(a^^«Vutabne  elt,  ubi^  fita 

"ferVh^Hm  '?  Pineda  pfofite- 
Slf«ns^hO£  i?c  H-i  C  -  »"  t-^  °t>->,'-'-'^"'  '"'  ,  ^^w.  4etn6f>ftrar6  •,' &■  pronriittit 
if  4I  lif;ic'a?rv'^^''  '^;f^A^-^^'?lf!4- i^4^     tabulam  geographitam  poner€<j(/f/.ftf^< 


Job  mm.3.  quod  pluribus  demonnran* 
do  profequicur  P/«f<^rf  d.  cap.i.  Verf.^. 
r.um.i6- 

'    Porro  fcifcitanti  IJbi  natus  ?  'Vbi  vixe- 

rit^i^  Z^biregnaveiit^ob}  refpondemus, 

hon  eife  fine  difficultate  h^cquaefita  . 

ut  Ie,<»imus  in 


,^i^^«aj;t^aerem- Abrahanai  ,•  vixe= 

f.f-i^.iPJif  ,auo  Tgcijl^.  ''r^liacVica' .  •  Ex  qua 

ar^uoientatlone  affirnr.antfum ' venlt'', 

tSana.u.pi.J^Qfeum  fmffc,  praed rftjs"  om- 

'.njb'Us^ahti^q_ui6rem  •,'  curn  ejuVvita  ex- 

r^^e/Teritdticcnteflmam.snnum,  &  vi- 

xerit  etiam  atios  nqh  paucos  ,  ut  te^- 

■ftaritbr  qmnes  Scripturiflas '.         '   '' 

Quidquid  ^t;de  hacquarftione;  cer- 

9  tum^tameneft,  qiio^  Jobfuit  agnatus 

Abraham! ,  &  de  ejus  parenteja  •,  vei 

quia  defcenderit  eK  ejusFratre  Nacho» 

re','  vei  ex  ejusNe|5oteEfa'u. 


^^^  .  Ffr/;i;  Sed*  ipf^  tabella  deeft  in 
meo'Codice;  &  didu-s  Ai.ftor  fic  ob- 
Tcure  Ioqu!tur\  tit  a  fe'fo>o  fic^intelli- 
'geridus".  Iri  meis  chartis  Geographiae 
anciquae,  AudloreSAnfohcf  AbbaVill^j 
in  cabulis  Terras  ProiriilTae', te^poribus 
'Abraham,  &  MoyfisrVperioduasUf- 
bes  H«j"  nominatas  .  Unam  fupedus  . 
citra  Jordanem  ,  cOntiguam  ftagno  G6- 
nefareih  ;'  aliam  inferius  pi-opd  Idu- 
micam,  5n  terraEdom  /  &tam^n'una> 
"quam  in  aitera  Jnon  efl;  incbnveniens 
alferere  ,  quod  Job  regna  verit ,  juxtaj 
diverfitatem  opinlonum  clri:a  ejuj 


^ealogiarri 


opi 

Si  enim  dicei^e 


ejus  ge- 
velimus 


Qub  verp  atf  JoM  conditlonem  ,  feci     Jobum.fuiflre  pronepotem  ;Efa'u  ;  con- 
digrtirate.m:;'  om nes  fcribentes  faciuht     gruit  affirmare,  quod  vixer-it  in  Terra 


eumRegem,  atque  Sacerdotem  .  Fuit 
Job  'Rex,'  quia  ficipfe  enarratdefe__, 
(2  o'cap.ig.Ferf.y. ij^yf^^.  Etquia  Amici  \i- 
.11  tres,  quf  eum  vjficaTunt  infirmuni  j 
erant  6c  ipfi  Reges',  ut  iegitur  in  Ta-^ 
fsa  cap.i.' VerriS'  \h\^hiam  ficut  beafo 
^^hb  infultabant  l^eges  \  6c  deducltur  e.k 
;«o,  quod  vifitatio  iliafieri  nohpoterat, 
nifi  fuifrenfin  dignitate  pafes*,  ut  ob- 
fervat  etiam  Barradas  inCoNcord.Evan- 
^l.jom.i.  lib.9.  cap.2\\verb'.  Ecce^Magi. 
Fu^itetiam  Sacerdos,  tJamquiaeotem- 
^ore  Dignitas  Pontificia  unita  erat  Re» 
gias  ceffitudinii  tum  quia^.Joberatpru 
inogenitus,  eui  in  lege  natulas',  at  ff. 
^e  diximus,  competebat^SacerdOtuim: 
.idcircd  pro  fiHis  fufs  Sacrificia'  offerei 
;1>^t,  &  hblbcaufta..;  u"t  legituV^^^^^.rrt^. 
'i. '  verf.j.  Sc  pofl  recuperatarh ,fui  ipfius 
Ta]iit,atem  Iftavit  etiani-prbamicis  fuis, 
"^d  eis  veniam  impetrandam  juxta  mb- 
'isnittw. 'Divmum  ■,  de-quo  in  cap.'ut~ 


Hus ,  quaseftin  Edom  propeldumfam'; 
ubi-Efau  Kabiravit'.  Si  ver6  aflentii* 
^mus  illis,  qui  oplnantur',  eum  fuifTe 
neporem  Naclioris  Tratiis-Abrahami, 
veriffirourii  videriir  ,  quoJregnaverit 
ih.fuperibrem  rerr?im  Hus  \,  parumdi= 
Itantem  a  praedi^o  ftagnf)  G^ehefareth, 
ubi  pere^nnabatur  Thare  cuirj  Abra- 
hamo",'^  airis  filiis  fuis  .'Hoc  unum 
cerriim  efl ,  S^fi£^u'm  Jfobum  narum  ed 
fe .  atque  regnafTe  ih- Paraef^ina  ,  qu© 
poflea  fjijr  appellata  .7'^yMt  Tromiffio- 
V!S  }  '&  ^^  p.'0  fuU  copcVfTa  IfVaelifis 
pai^  eorurh  exitum  ide  ,^2yptb  ,  ac 
long^m'peregririartonem  In  deferto;in 
^ea  enim  tei-npore  Abraliami ,  &  Ifaaci 
.pjures  K.eguli ,  •&  Duce^s  prhici^paban- 

''  Verfim  ,  <|uod  Sandlus  Jobhabirave- 

Tlt  in  HusSiiperiori ,  •&"  vicihaStagnc 
taenefareth  ,  noviffime  fehfire  videtur 
•J^ntgrfoannesde  Caldguri^  'v\x}godeC^- 
'"""'      '  "  *'    lahor-' 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.  XX. 


iit 


lahorra  In    fuaHiftoria  Chronologica 
Provinciae  SyriaB  ,    ac  Terr?  San(fl?  , 
typis  data  Venetiis  ab  Antonio  Tiva- 
no  anno  1694;  in  qua  lib.^. ccip. it.  lo- 
quens  de  itineribus  Serapiiici   Patriar- 
chs  Sandi  Francifci  per  ipfam  Terram 
San£lam,  ita  Auc^or  prdedidusfcribit: 
14  Termwato  ,   che  hebbe  il  Serafico  Vadre 
la  peregrtnatione  de  Santi  luoghi  ,   nella 
guale  per  fua  ejfrepia  poverta  ,  eper  an- 
dare  fempre  fr<i  barban  patl  innumerabi- 
U  traxag!i ,  fenzii  aUegernnento  reruno  : 
entrd  nel  I{egno  di  Soria  ,  per  vedere  ,  fe 
poteva  conquiftare  frd  la  barbarie  de  So- 
fiani  quello.,  che  non  haveva  potutocon- 
feguire  nelia  perfida  ojiinatione  degfEgi- 
zii  ■  Ta/fandocon  queJioSanto  fine  ilGtor- 
dano  ,  entrb  nel  paefe  di  Traconita  \  del 
guale  fa  mentione  S-  Luca  nella  fua  Evan- 
gelica  HtJioria\  e  Itrfciandoa  mano  de/fra^ 
(notantur  haec  Verba  )  laTerradi  Hus^ 
da  dove  fu  cjuel  raro  e/emp!are  di paxjen- 
za  invitta  Ciob  ;  {<>  alla  fniftta  le  acque 
(ii  Miron .,  caminavdoper  la  Siria  Dama- 
fcena ,  giunfe  alla  nobiUJftma  Citta  di  Da- 
mafco  ^  capo  y  e  Metropoli  di  quelP\egno. 
Certum  eft  aurem  ,  Civitatem  Dama- 
fci  effe  inProvlncia  Syriae,  in  fuperio- 
ri  parre  ,  verfus  AHam  minorem  ;  & 
ita  Terram  Hus  exiftentem  in  hac  fu- 
periori  parte  prope  Jordanem  ,  fuiiTe 
patriam   Sancli  Jobi  juxta   placitUiTLj 
hujus  Chronologi  Religionis  Seraphi- 
cas;  cui  multum  deferendum  cenfeo  , 
quja  peribnaliter   invifit  regionem  il- 
Jam   eam  pluries  peragravit,acdiuin- 
habitavit  ipfani . 

Plurima  autem  Scripturrflae  difpu- 
15  tant ,  &  difputantes  quaeruntdeS.  Jo- 
bo,  videlicet,  An  fuerit  dives  auri  ,& 
argenti  ?  An  poflederit  agros,  domus, 
&  palatia  ?  An  fuerit  Sandior  Abra- 
hamo  ,lfaaco,6f  Jacobo?  Anejusfub- 
diri  fuerint  Idololatrae  ,  vel  verum 
Deum  colentes?  &  alia,  quasbrevita- 
tis  gratia  hic  non  aflTumuntur,  fed  vi- 
deri  poterunt  a  Ledoribus  apud  Au- 
ftores  ,  quos  congerit  Vineda  in  d.  Juo 
Commentar.infob.  ubifupra  .  Quo  ver6 
ad  annum  nativitatis  ejufdem  Sanfti 
patientilTiml;  Annaliftas,  quiopinan- 


tur,  eum  fuiffe  Idumspum  ,  &  prone- 
potem  Efau,  volunt  illum  natum  fuif- 
fe  Anno  Mundi  2519  &  fubinde  ante  l(J 
Moyfem  annis  r?;.  &  ante  Chriftum 
annis  1714.  Ita  Salianus  ,  1^5^  Torniellus 
ubi  fupra:  nec  non  Cornelius^  Lapide 
in  Cemf  d.cap-i^.l^erf^l.  fubdens,  ip- 
fum  S  Jobum  vixiffe  vri  cum  Moy- 
fe  annis  7^.  «&  defundum  effe  annis 
quinqueanteegreffum  Moyfis,  &  He- 
braeorum  ex  ^gvpto. 

E  conrra  illi,  qui  fequunturtertJam 
opinionen"!  ,  &  tenent  S.  Jobum  fuiffe 
nepotem  Nachoris  fratris  Abrahami  , 
ficque  eum  multo  ante  natum  fuifTe  ; 
ponunt  ejus  nativitatem  AnnoMundi 
2019  cum  enim  Nachor  ortusfit  An-  17 
no  Mundi  1979.  ii  addantur  anni  if. 
neceffarii  Nachori  ad  generandum 
Hus  *,  &  alii  anni  zy.  eidem  Hus  ad 
generandum  Jobum  ;  clare  patet  ,  ip- 
fum  S.  Jobum  natum  effe  anno  Mun- 
di  2029;  &fui(Te  coetaneum  ejufdem 
Abrahami  ;  &  hoccomputo  retento  , 
magis  ,  atque  magis  elucet  ratio  con- 
fiderata  ab  Emin.  Card.  Bellarmino  ; 
eo  tempure  Jobum  vixifTe;  quohomi- 
nes  ad  annosducentos  vita?  fuae  perve- 
niebant,  utdiclum  efl  fupra  . 

Haec  autem  ,  qu^  certa  funt  ,  de- 
Beaco  Jobobreviter  perflringamus;  vi-  18 
delicet,  ipfum  fuifTepium  erga  Deum, 
&  mifericordemerga  pauperesiaitenim 
cap.^i.  yerfi6.  isr  feqq.  Smegavi ^quod 
Tolebant  ,  pauperibus  ;  is^  oculos  vidua 
expe&are  feci .  Si  comedi  bucellammeam 
folus ;  isr,  non  comedit  pupillus  ex  ea  .  Quia 
ab  ivfantia  mea  crevit  mecum  miferatio  ; 
i^  de  utero  Matris  mede  egreffa  efl  me- 
cum.  Excelluit  enim  in  omni  virtute', 
&  circa  annum  trigefimum  vitae  fuae 
duxit  Uxorem  (  non  Z)/wrtwfiIiam  Ja-  I5> 
cobi  ,  quae  fluprum  paffa  erat  ^  Si- 
chem  )  fed  Doforram  ,  genere  Arabif- 
fam;  exqua  fufcepit  feptem  filios ,  & 
tres  filias,  ut  legitur  cap  i.  Joh.Verf.i. 
is^  3.  ubi  etiam  narranturejus  divitiae 
his  verbis  :  Et  fuit  poffejfio  ejus  feptem 
niillia  ovium;  (^.  trra  millia  CameUorum : 
quingenta  qucque  ]uga  hoinn  ;  is"  quin- 
gema  x/ifina  \   ac  familia  tntilta  nimis  j 


120 


De  SacrificJo  Miflfc,  Decif.  XX. 


eratque  vk  ilk  mcigms ,  wter  omnes  Orten- 
taler  ,  Et  de  his  omnibus  erudite  agit 
Tineda  d.cap.i.  Verf.x.  i^  5-  i^^Sc-Manus 
ad  ^nnum  Mundi   2357.  (s^  ad  ^nnum 
255)8.  ubi  eumomni  felicitatepotitum 
aftruit  ufque  ad  annum  aEtatisfua  fe- 
ptuagefimum;  quo  tempore  Deus  per- 
jmifit  Satanx,  ut  illum  affligeret  ,  ad 
heroicaB   patientise  perpetuum  exem- 
plar. 
Quo  ad  Tertium  .   Si  quarlmus  , 
.20.  Qji^^  •>  is^  Q^ialia  fuerint  'Joh  mala  .-?  tiL 
cera  ?  atque  infirmUates  ?  Refponden- 
dum  venit  ;   alia  fuiflfe  mala  animi  , 
alia  verdcorporis.  Aain^imala,  &  do- 
iores  interni  fuerunt ,  quando  audivic 
conlumpcionem  armentorum ,  &  mor- 
temfiliorum,  fequutamexinduftria__» 
SatanaB  ,  ob  permKTionem  Divinam  , 
&  licentiam  ei  a  Deo  elargitam  ,  ^it 
Jegitur  ind.cap.i.  Verf.6.  ibi:  Qitadam 
autem  die  cum  vemffent  Filii  Dei  ,   ut 
etffifierent  coram  Domino.,  affiiit  intereos 
etiam  Satan.   ubj,   Saniti  Patres  hunc 
textum  explicantes  advertunt,  appel- 
%\  latione  Filiorum  Dei  intelligendosefle 
fanftos  Angelos  Cuaodes  Jobi  ,  filio- 
rum  ejus;  ac  populorumTerrae  Hus, 
cujus  J.ob  Rexerat,  &  Princeps  .  Cor 
ram  iftisfandis  Angelis  comparuitSa- 
tan ,  dum  ipfi  agerent  de  pietate  ,  & 
lanftirate   Jobi  ;  cujus,patientia  ,   ut 
magis  fplendefceret ,  Angelus fuperior, 
Dei  juffa,  elargitus  e(t  poceftatcm  Sa- 
tan?,  ut  Jobum  affligeret   citra  mor- 
•^2,  cem;  non  enim  Divina  faciesa  diabo- 
lo  vifa  fuit  ,  vel  videri.poteft  j  etfi  ici 
^  fe  fummopere  defiderari  eumdem__. 
aliquando  dixiffe,  narrent  T».  Eufebius, 
Jliermberg  in  Statera  Tempor.i^  ^terni- 
tatis  lib.^.  cap.  i .  Mannus  in  traH.  Varadifi 
pag.Cj.  isn  Carol.  Lombardus  Tresbyter 
Congregat.  Oratorii  iSl^eapol.  in  Serm.Dom. 
4.  Quadrag.  Verf.  ad.  Qiiar;um .  Et  de_j. 
prfmifiPjs  latius  differunt  Salianus  ad d. 
^nmim  M2398.  num.  6,  Tineda  d,  cap. 
I.  in  JobVerf.S.  (5^  Menocbius  in  Storeis 
Centur.S.  caff.y^. 

Corporis  autem  dolores  faerunt  mul- 

32.  tjplices  ,    ac  intenfifllmi  ;  non  enim 

VJn.lcQ,  morbo  Satan  euni  impeti vi.t ,  fed 


pluribus,  tefte  Tineda  d.  cap.i.  Verf.y.. 
i^  8.  fe^.i>  num.z.    ubi   fic  loquitur  ; 
Habuit  (Job)  morbosexfpecieyisnratio- 
ne  fua  acutos ,  isr>  qui  aliis  brevi  dierum 
periodo  exitium  aff^errefolent^  ut  fi  pleu.- 
ritidem  dicas  ,  aut  febres  ardentes  ;  an^ 
ginam.,fauciumque  Thlegmcnem:  tv.metiam 
quos  diuturnos  appellant  ,  tabem  ,  renum 
morbum  ,  marcorem.  Et  pau  16  polt ;  'h{er- 
vorum.^  mufculorum,  ajiarumque  partiurn 
internarum  contufionem  ,  atque  dolorem  . 
Qu3B  omnia  mala  comprehenduntur 
fub  illis  fcripturf  verbis;  EgreJJus  Sn- 
tan  a  facie  Domini  percujft  Job  ulcere 
pejjimo  a  planta  pedis  ufque  ad  verticem 
capitis .  Itaque  corpusS.  Jobihisfimul 
malistorquebatur ;  videlicet:  I.Lepra 
ut  /v  ulcere  pejfnio  .   II.   Podagra  ,   Sc 
Chiragra  ;  ly  i«  nihilum  redaBiftint  om- 
nes  artus  mei.  cap.xC.  Verf.S.  III.  Morbo 
Phtiriafi,  ideft  pediculari,  icaucdevO"'. 
rarecur^.  pediculis;ly  Quicomeduntmey 
non  dermiunt  :  in  multitudine  eorum  con- 
fum'tur  vejiimentum  meum  .  Cap.^o.  verf 
qua  infirmitateconfumptumquoque^ 
fuiffe  PhilippumHifpaniarum  Regem  ^^ 
Secundum,  qui  ajebat,  utinam  rufti- 
cus,  &  non  Rex  natus  eflem  ?  fcribic 
Tetrus  Matthejusin  Hfior.  HenriciQuar-. 
ti  B^egis  Francor.Iib.i.  Islarrat.^.pag.sj, 
IV.  Dyfenteria  ,  cum  doloribus  vifce- 
rum  ;  ibi  Convulneravit  lumbos  meos  ; 
non  pepercit ,  is^ejfudit  in  terra  vifcera 
mea.  Cap.i6.Verfi^    V.  Febre  ethica , 
qua  ejus  caro  confumpta  erat  ,  ^  ex». 
ficcata  j  unde ajebar ;  TelU  met^  confum- 
ptis  carnibus  adh^fit  os  meum  .  Cap.ic), 
Verf  20.  Et  nunc  autem,  in  memetipfo  vmr- 
cefcit anima  mea  .cap.-^o.Verfi^-  VI.PIu- 
ribus  aliis  morbis,  doloribus,  &  f?to- 
ribus ,  quos  enumerat  Menochiusin  Sto- 
reis  Centur.9.  cap.^j.i^cap.^S.  &  latif- 
fime  Tineda  d.  cap.  1.  Verf.6.  atque  7.  per 
decem  integras  fediones  ;   ubi  feJl.<;. 
probat  etiam  patientiffimum  huncVi- 
rum  vexatum  fuifle  lue  Venerea  ;  ex 
ejufque  corpore  per  feptennium  conci- 
nuum  f^cidiflimam  putredinem  exifTe-, 
cujus  caufa  ab  uxore,  &  fervisfuispro- 
jeilus  fuic  Job  extra  domum  in  fter- 
quilinium ",  &^concordat  Salianus^nno. 

Mundi. 


DeSacnffcio  Miffk  Decif.  XX. 


m  M.  z^o^.num.z.isri  ^. 

lllud  autem  eft  mirabile  didu  j  & 
ly  auditu  horribile  >  quod  de  hoc  fando 
Viro  fcribit  S.  Athanafius  in  Vita__j 
Sanft?  Syncletic?  cap-i^  mim.\o$.(tpud 
Bollandum  die  <{.  J-anuarii ;  videlicet ,  fu- 
pradiftasinfirmitatespatientem  Jobum 
fuftinuifle  annos  trigintaquinque  con- 
tiniios  ;  in  quibus  derelidus  fuit  ab 
omnibus  amicis  ,  &  conjundis  ;  & 
paffus  eft  inenarrabiJes  anim?,  &cor- 
poris  affliftiones  ;  adeout  non  abfque 
caufa  obtinuerit  nomen  Patientiffimi . 

Quo  ad  Quartum  .  ^n  Sanclus  Joh 
16  fuerit  femper  patiens  in  tnfirmitatibus fuis\ 
x>el  aliquando  prdevaricatus  fit  contra  Ta- 
tientiam^  Videbatur  dicendum,  non_j 
fuiflfe  immunem  ab  ira;  fiquidem  M^- 
kdixitdieifuo ,  (^noBiJnqua  di^tumeji.^ 
conceptus  eft  homo\  cum  aliis  impreca- 
tionibus  ,  AQc\mhus  tctocap.-^.  Certum 
eftenim,  quodnoneft  licltum  maledi- 
cere  neque  creaturis  irrationabilibus, 
Utdocet  S.Thom.  1.1.  q.y6.  art. t.  quare 
cenfetur  lapfus  S.  Job.  in  impatientiam; 
cujus  pfnituerit,  dutn  dlxlt :  Leviter lo- 
cutusfum  .'  maniim  meam  ponam  fuper  os 
tneum .  ^num  locutus  fum ,  quod  utinam 
tion  dixifjem.  cap.^^^i^.Verf.^j. 

Cfterum  omnes  San(f^i  Patres  Hbe- 
^7  rum  faciunt  hunc  patientem  Virum  ^ 
quacunque  labe  impatientiae  ,  &  ma- 
ledicentias  ,  ut  examinando  praedida 
verba  demonftrat  Tineda  in  d.  cap.^. 
Verf.y.  Se^.^.isnfeqq.  ubi  plures  refpon- 
fiones  affert  ad  ipfa  ;  quarum  principa- 
liseft,quod  Jobmaledixerit  peccatoori- 
ginali  ,  ex  quo  procedunt  tot  pfnali- 
tates,  ac  miferixin  pr^fenti  vita;quod 
confirmat  Salian.  ad ^nnun/  Mundi  t^^^. 
rjum.jjo.  apuJquemfic  loquitur  SevC' 
rius  in  Catena  Olymp.  Teccati  diemjchus 
cptat  extingui  ,  quo  fe  fcelere  ohligavit 
Adamus :  totius  enim  humanee  naturteper"' 
fonam  fufcipit '.  dicitque  dies  pereat.,  quo 
a  virtute  ad  fcelus  homo  migravit ,  atque 
ad  arumnas ,  (^  interitum  ruit  ,  munere 
immortalitatis  amiffo . 

Conciudendumeftigitur,  quodSan- 
ftusjobusfuitvcrum  exemplar  patien- 


121 

ti?  cundis  hominiSus  ,  conftanter  fuf- 
ferendo  tot  calamitates  in  perfona  fua, 
non  per  unum,  duos>  vel  tres  annos; 
fed  trigintaquinque  ,  utdiximusi  in_, 
quibiis  non  peccaVit  foh  lahiis  fuis  ,  ne- 
que  fiuhum  quid  contraDeum  locutus  efi  y 
ut  ait  Scriptura  Sacra  cap.i.Job.  Verf. 
22.  S?pe  enim  repetiife  credendum  eft 
aurea  illa  verba  ,  a  quocunque  fldeji 
mente  retlnenda  .-  '^udus  egreffus  fum 
de  utero  Matris  mets;  i^nudus  revertar 
illuc  .  Dominus  dedit ,  Dominus  abftuht  ; 
ficut  Domino  placuit ,  ita  fa^um  efi  .  Sit 
nomen  Domini  benediflum .  Necnon  illa: 
Si  bona  fufcepimus  de  mam  Dei  ;  mala 
quare  non  fufcipiamus  .  cap.i.  Verfio. 
Quare  coronata  fuit  ejus  patientia  ^ 
Domino  j  nam  ^ddidit  Dominus  om- 
nia  y  qu^cunquefuerantJobdupUcia.  Et 
vixit  pofi  hac  centum  quadragtnta  annis , 
i^  vidit  fiUos  fuos  j  is^  flios  filiorumfuO' 
rum  usque  ad  quartam  generationem  ^  (^ 
mortiius  efi  senex,  (^plenus  dierum\  ut 
habetur  cap.^z.  \ers.io.  i^  Vers.16.  Et 
h?c  fufEciant  de  Sanfto  Jobo  ,  iinoex 
Sacerdotibus  in  lege  natur?  ,  vero  at- 
que  Altiflimo  Deo  Sacrificia  offeren- 
tibus. 

D    E    C    I    S    I    O      XXI. 

ARGUMENTUM. 

De  Sacrifidis  Paganorum,  Gcit- 
tiliuin,  atquc  Jdololatrarum  • 
Dc  initio  Idololatrias ,  ejuiquc 
piogrcflu  .  An  dari  pofTit  Ido- 
Jolatria  abfquc  pcccato?  puot, 
&  qualia  Sacrificia  profana  , 
horrcnda  ,  &  impia  oJim  im- 
molarcntur  Idolis ,  ac  Diabo- 
lo? 

S  V  M  M  ^  \1V  M. 

I  Idololatriaaccipitur  Metapborici, 
&  Troprie.  Etquebfit  metapho' 
rica  ? 

1  Idololatria  proprie  fumpta  dt-fim-- 
tio . 

Q^  i  3  iaO' 


19 


I 


124 


DeSacrificio  Miffe.  Decif.XXI. 


3  Idololatria  alia  expreffa,  alic^ta'. 
cita.  Et  de  utraquc  hic, 

4  Idololatria  Ethnicorum  triplex  , 
Thyfica,  Civilis  ,  &  Fahulofa. 

5  IdoLolatria  an  inc^perit  ante  di- 
luvium  ?  Kationcs  pro  affirmati- 
va  . 

6  Idololatria  habuit  originem  pofl 
diluvium;  &aquo^ 

7  Volyiheifmus ,  ac  Idololatriaema- 
navit  e  radicibus  fex  hic  enume- 
ratis . 

8  Idololatnc  poji  diluviumfa5iifunt 
homines  ut  plurimiim  ex  ignoran- 
tia. 

9  Idololatria  an  dari  pofjit  finc  pec- 
cato  ,  ob  ignorantiam  vcr^  fidei 
invincibilem  ^ 

10  Infidclitas  efitriplex.  Pofitiva—., 
Privativa,  &  Negativa  .  Harum 
fpccicrum  declaratio  hie . 

11  Ignorantia  non  excufat  infideles 
ab  igne  aterno-  Rationespro  hac 
opinione  hic. 

12.  Ignorantiam  invincibilem  non^ 
poffe  dari  intcr  infidelcs  ;  Micu 
opinio .  hic . 

13  Idolotatr£  alia  peccata  commit- 
tentes  ,  ob  ignerantiam  fidei  in- 
vincibilem  non  ejfugicni  infer- 
num^ 

14  Idololatrie  ex  ignorantia  invinci- 
bili  fervantes  legem  mturalem 
effugiunt  infernum  \  &  folam  p^- 
nam  damni  in  Limbo  paticntur  . 

^  ?  Infideles  fervantes  legem  natura- 
lem  non  permittuntur  mori  in^ 
infidelitate . 

*^  Infidelitatan  negativaminhis y  in 
quibus  ChriHns  non  efl  prxdica- 
tus ^  effe peccatum;  cHpropofitio 
Bait  la  6^.  damnata  a  B.  Tio  F^ 
&  Gregorio  XIII. 

17  Exjmpla  infideliumviventium  fl. 
nc  peccatis  ,  miraculosd  vocato- 
rum  ad  veram  fidem . 

18  Epbemerides  Sacr^e,  atque  Meta- 
morphofes  Hieronymi  a  Bafiliccu 
Tetri ,  funt  vita  SanBorum  val- 

^    de  utiles  Taroctns  pro  inftruendis 


plebibus  in  fide  ,  atquc  moribus  . 

19  Fidcs  vera  tam  ante  diluviunu  , 
quam  posi,  acfemperfubfequcnti- 
bus  ficculis  pradicata  fuit  Infide- 
libus . 

20  Fidei  Catholiccc  nunc  fufficiens  no- 
titia  habctur  in  univerfo  mundo . 

zi  Romana  Hefpublica  exercebat  qu^- 
cunque  Sacrificia  aliarum  natio- 
num  infidelium . 

11  Rom£  Idolorum  Sacrificia  alicu 
publica ,  alia  privata . 

23  Sacerdotum  Tolythiflarum  varia 
nomina . 

24  furapatronata  inflituebantur  a 
Taganis  pro  eligendis  Mysiis  ido- 
lolatris  . 

25  Sacrificia  Taganorum  alia  profa^ 
na  ,  alia  impia ,  alia  horrenda . 

16  Fi^im^  ferales  diverfa  ,  qu<£  li~ 
tabantur  Diis  ,  ac  beabus  Gcn. 
tilium . 

27  Immolationcs ,  <&  libamina ,  pr^- 
ter  vi6irmas  ferales  ,  offerebantur 
etiam  Idolis  defarina^  vinOiOleo, 
inccnfo . 

28  P^i^iima  humaniC  immobabantur 
Idolis  per  Gcntiles ,  &  Taganos, 
ac  etiam  proprii  filii ,  &'fili£. 

25?  Ifraelitie  ,  atque  Romani  Sacrifi' 
cabant  proprios  filios  Idolis  . 

30  Moloch  Idolum  erat  Statuaareay 
in  qua  accenfa  ponebant  Hebrmfi- 
lios  fuos  cremandos  pro  Sacrificio . 

31  Senatus  Romanus  ,  ac  Impera- 
toresprohibuerunt  litare  vi^imas 
humanas  Idolis . 

1^2  Indorum,  ac  aliarum  harbararum 
nationum  Sacrificia  de  Ficiimis 
humanis.  Dehis  HifloriapLurim^ 
hic . 

33  Sacrificia  horrenda  fa6ia  'Diabolo 
a  Hrygibus ,  iamiis  ,  &  aLiis  per- 
vcrfis  hominibus . 

34  ^poflata  a  fide  cflSacrificansIdo- 
lis ;  vel  demoni  •,  &  punitur  ab 
Inquifitoribus . 

35  T^ne  contra  ^poflatas  a  fide  . 
%6  Sacrificare     Idolis    fi5ie    non  ti^ 

cet, 

37  Libel' 


De  Sacrificio  Miffa:.Dccif^XXI. 


37  Lihellatici  ChriHiani  quinawL, 
cffent  ? 

38  Mandarinis  in  India  an  liceat  fa- 
crificare  Idolisfi£le,  tencndoCru- 
cem  in  manu  ,  <&  dirigendo  in- 
tentioncm  ad  illam}  T)amnavit 
hanc  afiertionem  S^  Congrcg.  de^» 
Tropagan.  Fide  H.om<e  die  12.  Se- 
ptcmbr.  1645. 

3i>  Toenitens  ,  qui  fi5i^  facrificavit 
Idolis  ,  non  cft  abfolvcndus  ,  fed 
remittcndus  S.Jnquifitionii  utibi 
prius  abiuret . 

PRaeter  facrificia  vero  ,  &  Altifli- 
mo  Deo  oblata  in  iege  naturaR  a 
Sanftis  Viris,  de  quibus  hucufque^ 
egimus;  alia  funt  quas  Idolis  litaban- 
tur,  ac  dsmonibus  per  Ethnicos  ,  & 
gentlles  IdoioTatras;  dequibushicbre- 
biter  eft  agendum*,  &  pro  clariori  in- 
telligentia  quatuorfunt  explicanJa. 
I  Quid  y   is^  Quotuplex  pt   Idolola- 

tria} 
i  Quando  incoeperlrjt  gemes  adorarc 
Idola  ? 

3  ^n  dari  p  JJit  Idololatria  Jtne  pec^ 
cato  ? 

4  Q^<iB ,  iy>  Qualia  fuerint  Sacrifcia 
olim  Idolis  oblata^ 

QupadPrimum.  Ad ^^ertere Gportet, 
quod  Idololatria  dupliciter  accipitur  , 
Metaphorice  y  &  Troprie.  Prim6  modo 

1  omnis  amor  inordinatus  alicujus  rei 
creatas  folet  appeliari  Idololatria  ,  fed 
per  metaphoram  ^  quatenus  fignifica- 
tur  averfio  a  vero  Deo  ,  &  converfio 
ad  creaturam  ,  ut  contingit  in  omni 
peccato.  Hinc  Apoftolus  fcribens  ad 
Epbef  cap.  ^,  'verf.^.  vocat  avaritiam 
Idolorum  fervitutem ; innuens avarum 
efle  quodammodo  Idololatram,  ficut 
etiam  ilioS;,  qui  nimis  amant  femeti- 
pfos  ,  ut  ajebat  adVhilip.  cap.  5.  verf. 
ip.  Quorum  Deus  venter  efl  .  Proprie 
vero  accipitur  Idololatria  ,  quatenus 
importat  adorationem  Idoli ,  &  defini- 
tur  ,  quod  fit  Hoiwr  divimis  exbibitus 
creatura  reprqfentata  per  aliquam  fen- 

2  fibiem  formam  .^  feufiguram  ,  gua  dicitur 
Ugium.  Ita  Simanca  de  Catholic  Jnjlit, 


125 


tit.  7,2.  num.  1-  Vel  alio  modo  poteft 
definiri ,  quod  fit  Idolo/atria  fuperflitiO" 
fa  obfervantia  ,  qua  cultum  Creatori  debi- 
tumincreaturamtraducit .  Ita  Mendezius 
in  Theolo^ica  Cathetica  lib.  10.  cap.  5.  n. 
i.ubiobfervat,  Idololatriam  effecom- 
pofitam  ^  voce  graeca  EtJ^a^tv  ,  quod 
eft  fimulacrum,  &  KdLTptiA  ,  quod  eft 
fervitus;  quafi  fimulacrorum  fervitusj 
etfi  enim  omne  peccatura  contineat 
ignominiam  fervitutis;  ,A  quo enim  quis 
fuperatus  efi ,  hujus  i^  fervus  efficitur  , 
ait  Princeps  Apoftolorum  in  Epifl.  2. 
cap.  2.  verf  15».  peculiari  tapien  ratio- 
ne  Idololatria  dicitur  fervitus  ,  juxta 
illud  D.VaaUad  B^man.cap.  i.verf.i^. 
Coluerunt ,  (^fervierunt  creaturapotiuSy 
quam  Creaton . 

Mukiplex  autem  eft  divifio  Idolo- 
latriae  :  nam ,  fecundum  Theologos 
Morales,  Una  eft  exprejja :  alia  tacita  . 
Idoiolatria  expreffa  eft,  cum  id,quod  3 
Deus  non  eft ,  aperteut  Deuscolitur, 
vel  cum  errore  intelledus,  credendo 
Idolum  effe  Deum  verum  ;  ut  facie- 
bant  idiotae  ,  &  ignorantes  inter  po- 
pulum  paganum  ;  vel  abfque  errore 
jntelledus;  fed  vel  ex  fola  prava  vo- 
luntate  ;  qualis  erat  Philofophorum_» 
gentilium  ,  de  quibus  ait  ApoQolus  : 
Quj  cum  cognovijfent  Deum  ,  non  Jicut 
Deum  glorificaverunt .  ^d^pman.  cap.i. 
Verf.  21.  Vel  ex  fola  uibanitate  erga 
Principes  ,  vel  amicos  ,  ut  fecifte  Se- 
necam,  &  Ciceroaem  notat  S.^ugufl. 
lib  8.  de  Civit.  Dei  cap.  1 2.  is^  La^ant. 
de  Orig.error.  cap.  i.  Tacita  Idololatria 
eft  ,  quando  quis  facic  padum  cuni_. 
Da^mone  fivd  explicitum  ,  five  impli- 
citum,  de  eo  venerando  tanquam  do- 
mino  ;  &  hanc  impietatem  commit- 
tunt  Pythones,  Magi ,  Strygae,  &  alii, 
qui  dant  operam  Necromantiae ,  de 
quibus  fus^  idem  Mendevustnd.Thohgx 
Catechet.  lib.  i  o,  cap.  4. 

Secundum  vero  Theologos  Schola- 
fticos  ;  Idololatria  triplex  erat  apud 
Ethnicos,  &  Paganos  .  Vna  Thyfica'. 
qua  adorabantSydera,  Planeras,atque  4 
Elementa;  putantesea  efte  Numina, 
Entia  neceffaria ,  &inteiligentias  mo- 

trices. 


124 


DeSacrificioMiflfe.  Decif:  XXI. 


trices  ,  h  qulbus  mundus  gubernaTe- 
tur;  ide6que  iifdem  Sacrificia  litabant. 
iEgyptii  autem  praster  Sydera  ,  Pla- 
netas,  &Elementa,  adorabantetiam 
animalia  •,  quod  exprobra(Te  Moyfem 
Pharaoni  teflatur  textus  Sacer  in_>» 
Exod.  cap.^.  verf.i6.  Altera  erat  Ido- 
lolatria  Cmlis  ,  per  quam  adorabant 
fimulacra,  &  Idofa  a  Sacerdotibus  , 
&  Pontificibus  in  templis  ere(f^a  ;  in 
quibus  Dsmones  refponfa  dabanti  & 
prodigia  oftendebant  .  Tertia  erat 
Idololatria  fabulofa  ;  quae  ut  Deos  co.. 
lebat  homines  ,  quos  Poctae  fabula- 
bantur  effe  divinitatem  aflecutos,  etfi 
fuiflent  fcelefl^iflimi;  qualeserant  Jup- 
piter,  Venus,  Mercurius,  Bacchus  > 
&  fimiles ,  de  quibus  ultra  S.Thom.in 
2.2.(^.94.  art.i.  agit  S.  ^ugufl.  Jib.  6- 
de  Civit.  Dei .  cap.  ^.Iib.y.cap.6.i3^i6. 
(^  lib.  8.  cctp.  li,.  Valentia  1.  z.  difp.6.  q. 
11. punH.  1.  Baldellus  tom.z.  iib.4^.  difp. 
2.  num.  z.  &  noviflime  Collegiiim  Salm. 
in  Curfu  Theologicotom.  10.  De  Incarnat. 
difp.  ^j.num.16. 

Quo  ad  fecundum  .  Circa  Idolola* 
trias  originem  ,  &principium  du^funt 
opiniones.  Vnavult,  quodldololatria 
5  incoeperit  ante  diluvium,  &  probatur 
duplici  augmento.  Primum  tale  eft  • 
In  libroSapientiae  Idolorum  inventio, 
&  adoratio  vocatur  corruptio  vitas  • 
Initium  fornicationis  efl  exquijitio  Idolo- 
rum  ;  (s''  adinventio  illorum  (  notetur  j 
corruptio  vitds  efl  .  Sap.cap.  i^.verf.ii. 
Sed  ante  diluvium  provocata  fuitDi 
vina  indignatio  fuper  homines  obcor- 
ruptionem  vitae  ;  ait  enim  textus  Sa- 
cer  in  Cenef.  cap.  6.  verf  i  r .  Cumque  vi- 
dijfet  Beus  terram  effe  corruptam  ,  omnis 
quippe  caro  corruperat  viam  fuctm  fuper 
terram  .  Ergo  ante  diluvium  homines 
Cbi  fabricaverunt  Idola  ,  &  ea  aclo- 
rantes  fafti  erent  Idololatrae  .  Secun- 
dum  argumentum  tale  eft  .  Inflidio 
graviflTimse  pfnae  fupponit  praeceflifle 
graviflimam  aliquam  iniquitatem_.  . 
cap.Felicis  .  §.  Illud  autem .  ubiTrob.ad 
Monach.  num.  1 2.  de  Vosnis  lib.  6.  Meno^ 
chius  de  ^rhitr.  fudic  lib.  i .  q.  90.  num. 
50.  Sed  diluvium  univerfale  fuit  gra- 


vifllma  p?na,*  quae  nonpepercitlnfafl- 
tibus,  pupillis,  viduis,  nequeanima- 
libus  irrationabilibus.  Er^odicendum 
eft  ,  eam  h  Divina  Juftitia  inflidam 
fuifle  ob  aliquam  maximam  iniquita- 
tem  .  Porro  talis  eft  IdoloJatria  ,  ut 
probat  S.  Thom.  2.  1.  d.  q.  94.  art.  g.  efl: 
enim  crimen  Ixfae  Majeftatis  Divinse; 
auferens  divinitatem  Creatori  ,  &  il- 
lam  transferens  quantum  in  fe  eft  , 
creaturae.  Leffius  de  Jujiit.  i^  Jure  Ub. 
i.cap.  c,^.num.  10.  Igitur  dicendumvi- 
Uetur  ob  Idololatriam  venifle  dilu- 
vium  ;  &  fic  ante  diluvium  homines 
fuifle  luololatras  .  Hanc  opinionem_. 
tenent  TornieU.  ad  .Annum  \Mundi  17,6. 
f7.^.  Granata  in  Introdu^.  ad  Symbolum 
Fidei  part.  12.  cap.  12.  in  princ  Cajftan. 
collat.  8.  cap.ii.  Serlogus  in  Cantic  Fe- 
fligat.j.  Explanat.  Myflica  feil.i.  ».58. 
Tojius  de  India  Orientali  Vol.  i .  difc  7. 
pag.  mihi  221.  ubi  concordantes  alle- 
gat,  i^  ^thanajhs  Kircher  de  ^rca 
1<loetica  part.  1.  cap.^.  ubioftendit  an- 
te  diluvium  inter  c^tera  facinorafuif- 
fe  in  ufu  artes  Magicas  ,  &  Idolorum 
cultum . 

Altera  opinio  docet,  IdololatrianrLj 
Inventam  efle  tantummodo  poft  dilu-  6 
vium;  vel  ^  Nino  filio  Nembrodi  ne- 
potis  Chami,filii  Noenuncupati  etiam 
Beli  ,  de  quo  teftatur  Scriptura  Sacra 
in  Cenef.  cap.  10.  verf.%.  isrfeqq.  quod 
regnaverit  in  Babylone;  mortuoenim 
eodem  Rege  Nembrodo,  feu  Eelo  , 
Ninus  ejus  filius  eum  folemni  pompa 
Apotheofi  donavit  ;  ac  ipfi  &  Flami- 
nes,  &  remplum,  &  Statuam  dedi- 
cavit;  &  ha?cfueruntPoIytheifmi  ini- 
tia;  ut  tnordicus  defendit  Salianus  in 
.Annalib.  ad  ^Annum  Mundi  250.  ti  num. 
8.  h"  f^qq-  ubi  plurimos  allegat  hujus 
opinionis  afl^ertores,  quod  etiam  facit 
Serhgus  in  Cantica  d.  Veflig.  7.  num.  ^57. 
&  ex  modernis  idem  docent  Salellesde 
S.  In^uijitione  lib.  ^.cap.  4.  I(egula  110. 
num  2.1.  VauI.Segneri  in  Incredvlo  part. 
I.  cap.  3.  mim.  1.  Foreflus  in  Mappamurt- 
do  Htlior.  lib.  i.  cap.  i.Mendezius  in  d. 
Theolog.  Catechetica  lib.  10.  cap.  5.  num. 
S.i^EmifJ.Card.  deLauraa  de  Incarna- 
..  tio- 


\ 


DeSacrificioMifik  Decif^XXI. 


iionedifp.  29.  mm.  314.  Quamvis non_. 
defint  ,  qut  originem  Idololatri^  de- 
ducant  a  contemplationePlanetarum, 
ac  Syderum  i  cui  Babylonii  ,  atque 
Ciiald?i  vacabant;  hi  enimmoti  tCim 
a  pulchritudine  Stellarum,  Solis  ,  ac 
Lunac;  tum  ab  eorum  motibuSjatqu^ 
influxibus;  Solem,  Lunam,  acStel- 
las;  &  rubindeelementa  ,  &praEcipue 
jgnem  adorare  tanquam  Deosxcepe- 
runt  ;  omnium  autcm  primus  fertur 
Zoroafter;  utfcribuntSS.  Patres;  quos 
cumulant  Salian.  ad  d.  ^VKum  ijo.  in 
Scholiis  num.  11.  anno  Miindi  i6s)^n.  10.. 
rotans  a  pluribus  traditumefTe  ,  quod 
Zoroaftres  idem  fueric  ,  ac  JNem- 
b.rod  . 

In  hac  opinionum  diverr.tate  mihi 
dicendum  videtur,  Polytheirmum  a 
fequentibus,  motivis,  tanquam  efontt- 
bus,  &  radicibusjpaul6  poftdiluvium, 
fcaturifre.  Prim6  ab  inordinato^aino- 
re  erga  aliquamcreaturam.  HincNi- 
7  nusRex  Affyriorum  ftatuamPatrisful 
Nembrodi ,  alias  Beli  nuncupati ,  ere- 
xit,  ut  mox  dicebamus,  ac  confecra- 
vit  ob  nimium  affedum  erga  ipfumy 
&  tanquam  Deum  gentes  illum  ado- 
rare  cceperunt ,  tit  fcribit  Eufebins  in 
princ  fui  Cbronic.  Sic  Aiexander  Ma- 
gnus  deificavit  Ephettionem  amicum 
luum,  quem  maximopere  diligebat  ; 
ut  ait  5".  Cyill  lib.G.in  luUan.tent.Z.  Et 
Adrianus  repofuit  innumero  Deorum. 
Antinoum  dile(3:um  fuum,  tefte  Lanz' 
pid.  ine]usvita.  Secund6  ,  Idololatria 
procelfit  apud  multos  ex  adujatione  . 
yEgyptii  declamarunc  Alexandrum 
Magnum  effe  Deum  ,  illum  adulan- 
tes.  Idem  fecerant  Cretenfes  cum  }o- 
ve.  Arcades  cumMercurio.  Indicum 
Baccho;  Senatufque  Romanus  in  hoc 
genere  itafuit  proclivis,  utnonfolum 
Apotheofi  infigniret  Imperatores;  fed 
etiam  mulieres  non  boninominis,  in- 
ter  quas  Floram  ,  &  Fauftinam  ,  ut 
late  diflferunt  Theodoretus  lib.  3.  adverf. 
Craecos.  (^  Ladantius  lib.  1.  lufiit.  cap. 
tz.  Tertio  ,  prorupit  adoratio  Idolo- 
rum  ex  motivogratitudinis;  hincTri- 
gtolemus  divinis  honoribus.  afFedus  , 


quia  docuit  ferere  bladas.  Bacchus  , 
quia  inventor  vini.  Sterculinus,quia 
docuit  fi!ercorare  arva  ,  ut  notat  S. 
^tigufi.  lib.  1 8.  de  Civit.  Dei  .  cap.  \  y. 
Pari  modo  Deae  nominatae  fuerunc 
Virtutes  ipfae,  ut  Juftitia,  Concordia, 
Pax  ,  cui  Vefpafianus  templum  Ro- 
mae  erexit  ;  ac  etiam  Sors  ,  feu  For- 
tuna  ,  de  quo  ait  Vlinius  lih.  2.  cap.  7. 
^deo  obnoxiifumusforti.^  utfors  ipfapro 
Deajit .  Qu^artd,  eadem  Idolomania__» 
ortum  habuit  a  timore  ,  cujus  intuitu 
gentiles  adorabant  tanquam  DeasEu- 
rnenides  ,  nempe  furias  Averni  ;  nec 
non  Febrim  ,  Tonitrua  ,  Ventos,  Ru- 
biginem,  atqueconfimilia,  de  quibus 
S.  Cypriar:.  de  Vanitate  Idolor.  S.  Cyriil. 
Catechef.  6.  S,  Clemens  ^kxandr.  lib.  €. 
Stromat.  cap.  i.  ^  S.  ^uguftin.  lib.^.de 
Civit.  Dei  cap.  21 .  Hinc  etiam  /Egyptii 
adorare  coeperuntranas,  utearumve- 
xationem  effugerent  ,  quas  induda_» 
fuerac  a  Moyfe,  Dei  juffu  ;  ut  tradir 
Salelles  de  S,  InquiJit.OfficJo  lib.  5.  cap. 
4.  r^egul.  2or.  num.  70.  ubi  duodecim 
fedas  Idololatrise  notat ,  quas  etiaai 
Hebraei  amplexati  fuerunt  .  Quinto 
ab  Intereffe,  &  utilitate;  cujusrefpe- 
du  tot ,  &  tanti  Dei  fabulofi  reperti 
funt  apud  Geniiles  ,  quos  Pennates  » 
&  Lares  appellabant  ,  Deofque  tute- 
lares,  de  quibus  .Arnohius  libro  quarto 
a.c  etiam  CiceroHbro  fecondodelS^atur. 
Deor.  ubi  ait  :  Itaque  tum  iltud  ,  quod 
erat  a  Deo  natum ,  r.cmine ip/tus  Dei nun- 
cupabant ;  ut  cum  fruges  Cererem  etppel- 
lamus\  vinum  autem  Liberum,  ex  qu<fiU 
lud  Terentii  fine  Cerere ,  i^  Liberofriget 
Venus .  Sexto  tandem  Idololatria  eru- 
pit  k  voluptatibus  ;  ut  enira  homines 
abfque  rubore  poffent  voluptatesfuas, 
etiamturpidimas  exercere  ,interDeos 
numerarunt  tum  Viros, tum  foeminas 
flagitiis  celebres  ,  quales  fuerunt  Ve- 
nus,  6c  Cupido  in  luxuria  ;  Mars  in 
iracundia  ,  atque  vindida  ;  Mercu- 
rius  in  fraudibus,  &  furtis;  lupiteria 
adulteriis;  Hercuies  in  furore',  &  a'i* 
fimlles  ,  de  quibus  do£le  agit  Theodor,. 
Orat.  I .  de  Troviden, 
E;i  hiscolligere  debemuSjadeocre- 

vifle. 


128  De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.  XXL 


viflfe  malltiam  hominum  ,  eorumque 
tenebras  ,  &  ignorantiam  poft  dilu- 
vium;  ut  reri ,  &  Altiirimi  Creatoris 

8  Dei  cultu  derelidlo,  quilibet  ad  libi- 
tum  fibi  Deos  adorandos  proponeret , 
ac  formaret,  uteruditeobferuat  etiam 
Emin.  Card-  de  l^dresitJ  CoenotaphlaVi- 
fana  Dijfertat.  i.  cap.  f.  prope  finem  . 
Cumque  ab  initio  coepiflrent  adorare 
Solem,  Lunam,atque  Srellas  ,  teRe 
Origene  comra  CeJfiim  ,  iy<  Cicerone  lib. 
2.  de  Legibus  \  deinde  elementa  tan- 
quam  res  Divinas  venerati  funf,  & 
praecipuelgnem ,  tanquam  cocterispo- 
tentiorem  ,  ^quoreliqua  confumeban- 
tur  \  &  cujus  erant  Chald?!  devotilTi- 
mi,-  tandem  ftatuashominum  ,  etiam 
impiorum  fibi  eoifecerunt  adorandas; 
D.£mone  in  ipHs  frequenrer  refidente, 
&  refpondente;  de  quibus  ajebatPfal- 
tes :  Omnes  Dii  gentium  Ddemonia  .  Vfal. 
f)^.  ver.  5-  Deuter.  cap.  32.  Verf.  17.  Im- 
niolaverunt  Dceuioniis ,  isr,  non  Deo^  Diis^ 
quos  ignorahant . 

Quo  ad  Tertium.  Gravifllmum  eft 
Qujefitum  iftud;  ^n  dari  pojftt  Idolo- 

9  latria  fine  peccato  ?  &  pendet  ab  illa_;* 
quaeftione  ,  quam  agitant  Scholaftici  , 
feu  ^  qua  Scholaftici  agitantur;  ^n 
detur  Jnfidelitas  ,  qua  non  fit  peccatum  , 
ob  icnorantiam  invincibilem  v^rte  fidei  ? 
de  qua  Eminenf.  Card.  de  Lauraa  in  g. 
Sent.  tomo  111  part.  1.  deFide.,  (^Tro- 
pagatione  ejus ,  d'fp.  iz.  Theodorus  Gen- 
nari  Enifcop.  l^e?,lenfis  in  Traludio  Sym- 
holi  yjpoftolici .,  (^erf  ^npolftt  dari  pag. 
5.  &  novifRme  Thilippinus  de  Vyivile- 
giis  l([norantid!  tom.  i.  cap.  C.Vtivileg.i. 
ubi  DD.  cumulat. 

Pro  refolurionedubii  prsemittendum 
^  efti  quod  Infidelitas  eft  Triplex.  To- 
fitiva.^  Trivativa .,  is^T^egativa.  Prima 
eft  eorum  infiJeliumi  qui  lortiti  funt 
fufficientem  notitiam  verae  fidei  Chri- 
ftianae  ,  vel  per  leiiionem  fcriptura- 
rum,  vel  per praedicationem  ,aurdif. 
putationem',  &  nihilominus  obftinate 
refii^unt  ,  &  nolunt  credere  ;  prout 
faciunt  Judaei  ,  Pagani,  Heretici .  A- 
poftatf ,  &alii  infidelesinfiJelitate  Po- 
fitiva  .  Trivativa    autem    infidelitate 


detinentur  illi  ,  qui  ad  inftruGionem 
verf  fidei  non  refiftunt  ,  fed  non  con- 
defcenduntj  &  remanent  dubii,  qua- 
les  fuerunt  Arhenienfes  ,  qui  audita 
Divi  Pauli  Apoftoli  prfdicarione ,  ei- 
dem  dixerunt:  .Atidiemus  te  de  hocite' 
Yum.  AB.cap.  ij.  verf.^z.  Supradidti 
omnes  infideles  pofitiv/f  ,  &  privativ? 
infidelitatis  funt  in  ftatu  damnationis, 
atque  inexcufabiles  h  peccato,  ;uxta 
illud  :  ijutnon  creditjam  judicatuf  efi  . 
Joan.cap.  \^.  l^erf.i^.  Etillud;  Sinon 
venijjefri ,  (cr>  locutus  eis  fuifjem ,  pecca^ 
tum  non  haherent ;  minc  autem  excufa^ 
tionem  non  habeat  de  peccato  fuo .  loan. 
cap.  \  $.verf.  2.1.  Infideliras  2v(^(?^<r/izj<i 
eft  eorum  ,  qui  nati  inter  infideles 
numquam  audierunr  Apoftolicos  vi- 
ros,  qui  eos  veram  fidemChriftianam 
docerent  ;  neque  eis  fuit  faculras  vel 
dubitandi  de  eorum  infidelitate  ,  vel 
inquirendi  veritatem  ;  &  de  his  quae- 
ritur,  an  talisignorantia,  di£tainvin- 
cibilis  circa  veram  fidem  ,  excufet  eos 
b.  peccato  Idololatriae;  itaut  fi  in  ea 
moriantur  ,  abfque  commiftione  ali- 
cujus  alteriuspeccati,  efFugiant  ignem 
aerernum? 

Qj.iatuorcIrca  hancquffttonem  funt 
opiniones  ,  Prima  ,  quod  tales  infide-  I' 
les,  &  idololatra:  noneffugiunt  ignem 
aternum;  tum  quia  fine  fide  impoffibi- 
k  eft  placere  Deo .  Hebr.  cap.  i  r.  ver.  6. 
Etqui  ignorat,ignorabitur,  x.Cor.cap. 
14.  verf.  3b.  tum  quia  videntur  inex- 
cufabiles  ;  eo  quod  folo  lumine  natu* 
rali  hominespoffunt  cognofcere,unum 
folum  Deum  efte  ,  Creatorem  ,  & 
Gubernatoremomnium;  &deexiften- 
tia  unius  folius  veri  Dei  dari  non  po- 
teft  ignorantia  invincibilis,  utprobant 
Theologi ,  quos  allegat  CarenadeOffic. 
SanB.  Inquifit.  in  xAnteludio  num.  1.  (J^^. 
Hinc  Paganos  ,  atque  Ethnicos  effe 
Dei  inimicos  dixit  Pfaltes  in  Tfal.  78. 
verf.  6.\h\:  Effunde  iram  tuam  in  g-rjteSy 
qude  te  non  noverunt .  Et  de  illisfertur 
hfc  graviffima  fentenria  D.Auguftini 
in  Hbr.  de  Gratia ,  ^  liber.  arb.  cap.  3. 
Videlicet;  Sed  i^  illa  ignoramtia ,  qua 
tion  efi  eofumi  qui  fclre  nolunt  (ut  funt 

ludfi ; 


De  Sacrificio  Milfe .  Decif:  XXI. 


12^ 


Judaei )  fed  eontm^  quitanqucrn  (linplici- 
ter  nefciunt  ,  neminem  Jfc  excufat  ,  ut 
fempiterno  igne  non  nrdeat ;  fi propterea 
non  credidit  ,  quia  non  audtvit  cnwinb  , 
^uod  crederet^  fed  fortajfs  ut  miniu  ar~ 
deat.  Et  hujus  opinionis  Audlorcs  re- 
ferc ,  ac  ajla  argumenta  adducit  Co' 
mtulus  in  B^efponf.  Moraiib-  lih.  j.  quafi. 

^    prima, 

Secunda  opinio  tenet  ,  non  dari  in 
fafto  ignorantiam  invincibilem  in  Ido- 

j^  lolatria,  feu  infidelitace  negativa__»  ; 
quia  Deus  vult  omnes  homines  falvosfie- 
ri  ^  i^n  ad  agnitionem  veritatis  venire  j 
ut  aic  Apoftolus  in  epifi  r-  ad  Thimot. 
cap.  1.  Ferf.  ^.  idcircd  dat  omnibusin- 
fidelibus  gratiam  fufficientem  adfalu- 
tem,  illos  excitando  aucexternis,aut 
internis  illuminationibus ,  &  motioni- 
bus,  ut  inquirant  loca  ,  in  quibus  ve- 
ra  fides  priidicatur,  &hocex  profefiTo 
difputando  probac  kmin.  Card.  de  Lau. 
raa  d.difp.  iz.  art.^.  per  totum  .  Et  in 
fuisuhimisOpufculis  DeGratia  ^duali 
Opufc-  7, .  cap.  1 9-  a  num.  44^ .  i^feqq.  nec 
non  Gonet  tom-  i.difp.  i.art.^. 

Tertia  opinio  concedit,  quoJ  detuf 
hasc  ignorantia  invincibilis,  &  infide- 
litas  omninonegaciva;  quaUs  fupponi 

j,  po^efl  in  Mexicanis  ,  &  Amencanis 
Terrae  Auftralis,  in  qua  forfan  non_-. 
pervenic  praedicatio  Catholkae  fidei  ; 
fed  in  hoc  cafu  fupponic  ,  quod  hu- 
jufmodi  Idololacrae  alia  plura  peccaca 
commiferunc  contra  legem  naturae  j 
&  ideo  no^h  effugiunt  ignem  fempiter- 
num  ;  fiquidem  :  Quicunque  fine  lege 
peccnverunt ,  finelegcperibunt ,  aic  Apo- 
ftolus  ad  B^man.  cap.x.Verf.  11.  &hoc 
docet  5".  Thom.  2.  2.  quafl.  10,  rtrr.  3.  Et 
Epifc.  Veglen.  d.  Vrnelud.  in  Symb.  xApo- 
fiol.pag.c). 

Quarta  opinio  tenet,quod  fi  pr?di£li 
Idololatrae  innocentem  vitam  duxe- 
runt,  &a  quocunque  aliopeccatoab- 

14  ftinuerunc  ;  &  hi  fi  fic  moriancur  , 
non  incurrunt  damnationem  aeternam 
in  igne  infernali  ob  peccatum  Idolola- 
triac  ,  eos  excufante  ignorantia  invin, 
cibili;  fed  ob  culpam  originalem  funt 
paffuri  in  Limbo  cantummodo  pfnam 


dannni,  ficut  infantes  carentesbaptif- 
mo  &  hoc  defendit  Macedo  in  Ubr.  de 
Clavib.  Tetri  lib.  3.  de  Fide dogmat.cap. 
3.  &  docuit  Coninch  de  Moralltate  Jf- 
duum  Supernatur.  difp.i^.  dub.  11.  fub 
num.xiy.  Verf.  ad  Tettium.  Ec  noviffi- 
me  afiruunc  Thilippin.  d.tom.  i.deTri' 
vileg.  Ignotantice  tap.  3.  Trivil.  2.  num. 
6$.  &  anteditlus  Gennari  Epifc.  Vc' 
glen.  ubi  fupra  pag.  11.  col.  2.  Verf.  Se^ 
cundodico.  Quiaddunc,quod  fiiifdem 
Idnioiatre  aliquas  veniales  culfssscom- 
mifiTent,  ultra  poenam  damni  ,  &  ca- 
rentiam  vifionis  Dei,  aliquam  p^nam 
fenfus,  fed  levem  effent  paffuri. 

Porro  fuppofita  invincibili  ignoran- 
tia,  &  totali  vitas  innocentia  in  pras- 
dictis  Infideiibus  ,  atque  Idololatris  , 
verior  eft  opinio  Emin.  Card.de  Lau-  j^ 
raea,  quod  Deus  non  permitceret  eos 
mori  in  infidelitate;  fiquidem  vel  pec 
efficaces  illuminationes,  de  quibusfu- 
pra ;  vcl  per  miraculofam  notificatio- 
nem  veritatis  eos  ad  fidem  veram»» 
vocaret  ex  abfoluta  fua  potentia;  dac 
enim  femper  auxiliafufficientia  adfa- 
lutem  unicuique  facienti  ,  quod  in  fe 
eft  ;  quod  fusd  profequitur /W^jw  £wz». 
de  Laurjea  tum  in  tra^.  de  Incamat. 
difp.io.  rtrf .  50.  pertotum.,  tum  de  Fl- 
de  ,  isn  Tropagat  ejus  d.^difp.  ii.  art.j^, 
ubi  num.  86.  adverrir  ,  hanc  propofi- 
tionem  :  Infidelitas  negat.'v.t  in  his  ,  in 
quibus  Chrtftus  non  efl  prtiedicatus  ,  pec- 
catumefi.  fuilfe  damnatam  aB.Tio  V. 
iy^aGreg^orio  XIII.  cum  aliis  herecici  . 
Baii,  cujus  illa  erat  La  ^4.  Et  infuper  16 
refpondet ,  ad  fupradiftam  audlorica- 
temS.  Auguftini ,  oH-endens,  locutum 
fuiffe  Saniflum  Dodorem  nonde  igno- 
rantia  omnin6  invincibili  ;  fed  aliquo 
modo  culpabili ,  in  illis  fcilicei  infide- 
libus  ,  qui  notitiam  aliquam  habue- 
runt  de  Fide  Chrifti  ,  &  ex  negligen- 
tia  non  curarunt  inquircre  de  verita- 
te,  &  eam  credere.  Quarehaeceftdu- 
bii  propofiti  refolutio  i  vel  non  dari 
ignorantiam  invincibilem  in  fado  , 
cum  jam  in  toto  mundo  divulgatum 
fit  Evangelium,  ac  Fides  Chrifti  ;  & 
quatenus  daretur  aliqua  pars  terrasin- 
R  cognita?s 


J  3  o  De  Sacrificio  Miflk .  DeciC  XXi; 


cognitas  ,  ad  quam  nulla  fidei  Chri- 
fiianae  notit  ia  perveniffet  i  &  ibi  infi- 
deles  Idolol  atrae  viverent  abfque  ullo 
alio  peccato  ;  hi  non  permitterentur 
mori  in  infid  elitate ;  fed  miraculosd  vo- 
carentur  ^  Deo  ad  agnitionem  verita- 
_  tis;  at  fi  de  (aO:o  morerentur,  ignem 
fempiternum  effugerent;  &  folamp?. 
nam  damni  in  Limbo  adinftar  puero- 
rum  non  baptizatorum  fubirent. 

Comprobari  autem  poteft  fperata 
converfio  etiara  per  viam  miraculo- 
fam  Polytheorum  innocentem  vitam 
3?  ducentium  ,  fi  invincibili  ignorantia 
excufcntur,  fequentibus  exemplis.  I. 
Converfione  mirabili  Divi  Pauli  Apo- 
ftoli  ,  cui  eunti  Damafcum'de  c?lo 
apparuit  DominusdiCens:  Sauk^Saule^ 
quld  nie  perfeqiieris  ?  ^AB.  cap.  5).  Verf. 
II.  Uluminatione  Eunuchi  Candacis 
Reginas  ^thyopum  ;  cui  Philippus 
Diaconus  dudus  ab  Angelo  evange- 
lizavit  Chfifium  ,  &  baptifmum  de- 
dit,  ut  habetur  in  eod.  libr.  ^dor.cap. 
8.  Verf.  i6.  III.  Monitione  fada  per 
AngeIumCorneIioCenturioni,ut  mit- 
teret  viros  in  Joppen  ad  Divum  Pe- 
trum,  a  quo  inftrudus  ,  &  baptiza- 
tusfuit.  IV.  Vocatione  S.  Euftachii 
nobilis  Romaniad  fidem,  quidum  in 
venatione;  fugientem  mhce  rrtagnittidims 
Cervum  infequeretur,  vidit  repente  inter 
canfifientis  fer^e  cornua  excelfam  ,  atque 
fulgentem  Cfxnfii  Domini  e  Crucependen- 
tis  Imaginem  ,  cup.s  voce  ad  immortalis 
vittS  prdsdam  invitatus  ,  una  cum  uxore 
Tbeopifla^  ac  duohus  parvulis  filii^A^ga- 
pito,  is^  Theopiflo  Clvfiiante  malitite  no- 
men  dedit  ,  ut  in  Breviario  Romano 
die  20.  Septembris.  V.  Confimili  appa- 
ritione  ,  qua  vocatus  fuit  ad  Fidem 
'Catholicam  Ubertus  filius  Bertrandi 
Ducis  Aquitanise  ,  cum  adhuc  cfiet 
Paganus  ,&-IdoIoIatra,tempore  Regis 
Pipini  ,  ut  narrat  Lippelous  in  Fitis 
SanBorum  die  ^.  "Hovembr.  VI.  Moni- 
tione  per  Deiparam  fafta  genitoribus 
fanftl  Angeli  Carmelitae  Martyris,ut 
irent  ad  Ecclefiam  Cathedralem_.  , 
(erant  enim  Judaei;  &  audirent  inea 
Fatriarcham  lerufaLem)  a  quo  in  fide 


infirudi  baptizati  funt  ,  ut  legltur  h 
Vtta  ejufdem  fan&i  ^4ngeli  ,  auBore  F. 
^lberto  ^ngelini  imprejfa  Venetiisi66i. 
VIII:  Coekfti  vocatione  tum  S.  Ephi- 
fii  Martyris  ad  infiar  Saulis  ,  dum 
Idololatra  mitteretur  a  Diodetiano  , 
Antiochia  Romam  ;ad  fovendam  per- 
fecutionemChrifiianoruti-j:  tumSandi 
Menigni  pariter  Martyris  ,  qui  erat 
idololatratempore  Decii  Imperatoris  : 
uterquo  enim  cglitus  ad  ampleden- 
dam  chrifiianam  Religionem  vocatus, 
Polythcifmum  abjuravit;  utineorum 
VitjS  die  1 5.  fanuarii ,  iy>  die  i  y.  Mar- 
tii  narrat  Hiercnym.  ct  Baftlica  TetriSa- 
cerdos  Congregationis  Oratorii  Isleapolis 
in  Ephemeridibus  Sacris  •,  ideft  Vitis 
Sandorum  extravsgantium  ^  BoIIan- 
dodefumptis.  Vill.  Converfionibus 
fere  miraculofiscentum,  viginti  tribus 
Paganorum,  ludaporum  ,  atqueTur- 
carum  ad  Catholicam  F^idem  ,  quas 
narrat  idem  Hieronym.  a  BafiUcn  Tetri 
in  quatucr  libris  Metamorphofeon  Sacra^ 
rum  quas  legere  Parochos  valdt;  juva- 
ret  pro  inftruendis  plebibus  tOm  ip  ... 
fide,  tijm  in  moribus;ex  quibus  de- 
prehendere  licet  ,  Divinam  Pietatem 
exuberafie  omni  tempore  in  illumi- 
nandis  ,  &  excitandis  infidelibus  ad 
cognitionem  veritatis,  &  ad  veramfi- 
dem  ampledendam  :  &  confimiles  mi- 
rabiles  converfiones  refert,  in  inferiori 
vEthyopia  fequutas  ,  T.  Cavatius  de 
Montecucch  Capuccinus  in  Hiftoria  trium 
B^gnorum  Ccngi,  Matamba  ,  feuBe^^gue' 
/^,  atque  ^ngoI<e ^  imprefTa  Bononif , 
Italico  Sermone  Anr.o  1687. 

Et  ex  his  duo  notanda  veniunt  . 
XJnum.^  quod  ficut  ^  duobus  hinc  fae- 
culis  manifefiata  eft  affluenter  fides 
Chriftiana  per  Apofiolicos  virosinfide- 
libus,  ut  teftantur  Hifiorias;  ficante, 
&  poft  diluvium  ,  atque  fubfequenti- 
bus  fapculis  nnmquam  dei"uerunt  ho- 
mines  Sanfli ,  qui  commonefacerent 
Idololatras  ,  ut  falfis  Idolis  derelidis 
verum  Deum  adorarent  ;  prout  diffe- 
rit  Emin.  Card.  de  Lauraa  d.  Opufctilo 
tertio  de  Gratia  cap.  i^.  a  num.  44.5.  iy* 
feqq.  ubi  difcurrit  per  omnes  aetates  , 

& 


De  SacrificioMjff^.  DecifiXXL 


iSl 


&  per  quafcunque  nationes.  ^lterum' 
quod  nunc  abfque  haefkatione  aflfeve- 
rare  pofTumus,  fufBcientem  notitiam 
d«  Ciiriftiana  Religionehaberi  in  qua- 
libet  parte  Orbis  terrarum;  quia,efto 

20  quod  Praedicatores  Apoftoliciadhucin- 
grecli  non  potuerint  aliquam  Provin- 
ciam  Idololatram;  nihilominus  exvi- 
cinitate  locorum  ,  in  quibus  Evange- 
lium  Chrifti  promulgatum  eft  ;  ^  ex 
commercio  eorum  ,  qui  ejufdem  Fidei 
Chriftian?  prjedicationem  audiverunt, 
nullus  infideiium  reperiri  poteft  ,  qui 
faltem  dubitare  non  poffit  de  falfitate 
Idolorum  ;  &  non  teneatur  indagare 
veritatem  fidei  pro  falvanda  anima_. 
fua,  uc  concludit  idem  Emin.  Card.  de 
Laurea  d.Opufc.  t,.  num.  448.  Et  iatius 
de FideiVropagattone  difp.  17.  nrt.  8-  $. 
2..'anum.  515.  ufque  ad  »ww.  ^40.  ubi 
ponit  Catalogum  omntum  Religiofo- 
rum  ,  quos  Sedes  Apoftolica  inde(i- 
nenter  mtttit  in  univerfum  mundum 
ad  pr.jedlcandam  ChriftianamReligio- 
r>em  Paganis,  Turcis,  ludaeis  ,  Hae- 
reticis,  atque  Schifmaticis. 

Quo  ad  Qj-iartum.  Tandem  fiqu?- 
rimus  ,  Qu.€  ,  {5«  qualia  fuerint  Sacrifi- 
cia  clim  IdoJb  faSIa  ?  Ea  depromere  li- 
cet  e  Romana  Republica  ,  quac,  cum 

%i  pene  omnibus  dominaretur  gentibus  ,  em- 
nium  gentium  ferviebat  erroribus  ,  tefte 
S.  Leone  V&^zferm.  i.deTSlatal.  ^pofi. 
&  h?res  fada  omnium  antiquorum. 
Idololatrarum  ,  eorundetn  facrificio- 
rum  ritus  omnes  cuftodiebac  ,  &  ob- 
fervabat.  Igitur  apud  Romanos  facri- 
ficia  alia  erant  publica,  qus  prototo 
populo  fiebant  vel  ludis,  &  i^pedacu- 
lis  diverforum  generum  ;  vel  epulis  , 

2i  &  conviviis  in  TemplisDeorum ,  vel 
de  diej  auc  denafle,  de  quibusagunt 
Tholofan.  Syntagm.  lur.  part.  i.  lib.  1 6. 
mm.  ^.  Mannns  itr  SeleB.  Hifior.  cap.  19. 
Forefius  tn  Mappamundo  tom.  1.  lib^  1 5. 
cap.  9.  §.  2.  6c  erudUe  Emifjcnt.  Card. 
T^oris  in  Cenotaph.  Tifan.  differt.  ?. 
cap.  6.  Alia  ver6  erant  prlvata  ,  & 
gentilit'a,  qus  pro  fingularibus  per- 
fonis  ,  ac  familiis  litabantur  a  Pon- 
dficibus,  &Sacerdotibus,  quorumin- 


gens  erat  numerus  ,  &  tituli  varii , 
alii  enim  ( ut  innuimus  fupta  inDecif.  i\ 
7.  num.  16.  )  dicebantur  Luperti  ,  alii 
xAugures ,  aiii  xArufpices ,  aiii  EJamir.es^ 
alii  VeliaJes  ,  de  quibus  idem  Forelius 
in  cit.  lib.  15.  cap.^.  §.  3.  iy^feqq.  Tan- 
caque  erac  follicitudo  apud  eofdem 
gentiles  de  honorandis  IdoIIs  per  Sa- 
crificia  ;  ut  non  omiferint  inftituere 
Jurapaironata  ,  videlicet  Sacerdotia_j  24 
habentia  annuos  redditus  pro  fuis  fa- 
crificulis  ad  eledionem  heredum  ,  & 
eorum  ,  qui  erant  de  familia  funda- 
toris  ,  de  quibus  nieminit  Cicero  de 
^urufp/cum  B^fponfis  ,  &  notam  facit 
cruditifl^imus  lacobus  TignateUus  tom.^. 
conf.  82.  n.  147.  ubi  exemplum  Michae, 
de  quo  in  lib.  hidic  cap.  i-j.  (^  18. 

Ca^terum  ne  fub  tanta  generalitate 
nobis  remaneant  ignota  Infideliumfa- 
crificia  ,  dicenduni  eft  iliorum  alia  ^^ 
fuifte  Trofana  ,  alia  Impia^  a.\\aHor- 
rcnda.  Sacrificia  profana  erant  ,  qus 
immolatione  beftiarum  Idolis,  acDiis 
offerebantur .  Varias  autem  ,  &  mul- 
tiplices  erant  hujufmodi  Vi(3"im;s  fe- 
cundum  varietatem  Deorum  ;  fiqui- 
dem  Ethnici  litabant  Proferpinasexta 
canum  ,  DianEe  cervas,  Soli  equos  ,  2.6 
Inacho  anferes ,  Nodi  Dcae  gallos  , 
Bacchocapros,  Cereriporcas,  &Pria- 
po  Afinos;  dequibus  omnibus  Ouidius 
i.fafior.  fic  cecinit: 
Exta  canum  Trivicc  vidl  libare^ 

Sabaos ; 
Qho^  femcL  efl  triplici  pro  Firgin^ 
c<efa  Dian£  ; 
l^unc  quoque  pro  nulla  Firgino^ 
Ccrva  cadit . 
Tlacat  equo  Verfis  radiis  hyperiona 
cin6ium^ 
Ts^e"  detur  celcri  Fi6lima  tardcu 
Deo. 
"l^lec  dcfcnfa  ]uvant  Capitolia  ,  quo 
minus  sAnfer 
Det  ]ecur  in  lances  Inacld  lauta 
tuas  . 
'l^Be  Dc^cV^Uis criHatus  cxditur 
ales , 
Ojiod   tepidum  vigili  provocat 
4}rs  dicm . 

K    2.  f{pds 


112 


De  Sacrificio  Mifl^^  Detif.  IXI 


liode  Caper  vitem ;  tamon  hoic  cum 
fiabis  ad  arami 
In  tua  qua  fpargis  €ornuapeHiSy 
erit . 

Trima  Ceres  avida  gavifa  efi  fan- 
guine  Torae. 

Caditur  &  rigido  cuflodi  ruris  ^- 
Jellus . 

Sed  prajter  has  vidJmas  alias  pluri- 
1TJ3B  immolabantur  Idolis  ,  }uxta  eo- 
rumdem  ritum  ,  3c  cultum  ,  de  qui- 
bus  difTeric  Cicero  de  l^atur.  Deorum 
hb.  3,.  &  S.  Auguftinus  deCivltat.  Dei 
iib.  6.  cap.j.  i3r>  feqq.  &  quascumulas 
Francifcus  Serra  in  Synommor.  .Appa- 
vatn  Verb.  Sacrifieia  Veterum.  ubidoftd 
advertit,  quod  prceterfacrificiaahima-' 
lium  ,  offerebanrur  etiam  Idolis  im- 
27  molationes,  &  libamina  farinse,  vini , 
olei,  incenfi,  ac  aliarum  rerum,qu33 
recenfet  Forcftus  in  Mitppamunde  cit.lib. 
1 5.  cap.  5>.  §.  2.  omifTjs ,  honef^atis  cau' 
fa,  aliis  facrifici-s  immundis  ,  &  in- 
honeftis.,  de  qaibus  luvenalis  Satyr.  6. 
Tbeodoretus  Hbr.i.  i^n  -j.  contraGrtecos  . 
'PonticelJus  in  Deuteron.  cap.  7.  \efkx. 
3?o.  ly>  Ludovicus  Granata  IntroduB. 
ad  Symbalum  Fidei  pan.  4.  traBat^  i. 
cap.  10. 

Sacrificia  Impia  illa  erant,  inquibus 
Ethnici,  ac  Pagani  immolabant  Ido- 
lis  fuis  vidimas  humana^s  ,  ut  tefta- 
tur  Porphyrius  Deantiqua  hominimim- 
jytolandorum  confuetudine  relatus  a  Sa- 
liano  fub  Anno  Mundi  ^1:59.  num.  7S. 
Schol.  5.  Hinc  Tarquinienfes  trecen- 
tos  ,  &feptem  captivos  Romanos  Ido- 
lis  fui  litarunt.  Salianus  ^nn.  Mundi 
^69<S.num.<^.  XerfesRex  Perfarumno- 
vem  pueros  ,  tocidemque  Virgineswn 
facrificium  obtulit;  &  e)us  Uxor  A. 
meflris  quatuordecim  illuftrium  Per- 
farum  liberos  in  gratiarum  aftionem 
facrificavit.  Idem  Salianus -4««^  5574. 
mm.  f.  Arelacenfes  quoque  immoia- 
bant  annuatim  tres  pueros  .  Bouquin 
in  Solis  ^quinat.  Splendor.  lib.  1.  text. 
10.  num.  170.  Et  non  folum  Deis  ho- 
mines  litabant,  fed  etiam  proprios  fi- 
Ilos,  tum  ad  impecrandam  veniam  ab 
Idolis  in  publicis  calaraitatibus  ,  tum 


28 


ad  fibi  ben^volum  reddendum  Satur- 
num  ;  &  hanc  impietatem  exercebant 
annuatim  Rhodij,  &  Phoenices,Cim- 
bri,  Gaili,  Druidae,  Germani ,  Car- 
thaginenfes,  atque  ..^thyopes,  utvi- 
dere  eft  apud  Tlinium  lib.  50.  cap.  i. 
Solinum  cap.  53.  La^antium  hbr.  i. 
cap.  25.  Et  Tirinum  Comment.  tn  Sa- 
pien.  cap.  12.  Verf  f.  iyy  cap.  14.  Verf 
25.  Et  quod  magis  eft,  etiam  Ifraelt- 
tx,  atque  Ronrani  ab  his  impiis  Li- 
turgiis  non  abftinuerunt;  nam  deiftis  zp 
inteilexit  Trudentius  Ub.  z.  adverf  Sim- 
macbum ,  dicens: 

Ciedihus  Infantum  fument  SaturniOi 
Sacra \ 
Flchilibufque  truces  refonent  VO' 
gitibus  ara. 
Nec  non  Silus  Italicus  VMnicor.  iib.  4, 
ad  fidem 

Mos  fuit  in  populis  ,  quos  condidii^ 
advena  ^ido , 

Tofcere  ceede  Deos  veniam,  ac  fla- 
grantibus  aris , 

Infandum  di6iu  !  parvos  imponerc_, 
natos  . 
Romanorum  quoque  exempla  refe- 
runt  Orofius  ,  Zonaras  ,  &  Liviui 
apud  Salianum  ,  ^lnno  Munds  5828. 
num.  4. 

De  illis  autem  ,  fciHcet  Ifraelitis, 
locutus  eft  David  in  Tfahn.  lO^.  verf 
^•j.  dicens;  Immolaverunt  fiHos  fuos^  (sn 
filias  fuas  Ddemonii? .  Et  effuderunt  fan-  50« 
puinem  innocentem  ;  fangulnem  filiorum 
fuorum^  i^  filiarum  fuarum,  quas  facrl- 
ficaverunt  fculptiltbus  Chanaan  .  Illud 
autem  fculptile  erae  Idolum  Molo- 
chum,  ftacua  nemp^aenea,  intus  con- 
cava,  referens  figuram  Regis  in  thro- 
no  fedentis;  de  quo-fic  aic  Torniell.  ad 
annum  Mundi  340^.  num.i-  (&nosin- 
nuimus  fupra  i«  ZJ^r//.  ^.  mmero  ?i.') 
Era^  autem  ritus  immolandi  buic  Idoh 
puerulos  talis  .  Ignem  in  fimulacri  con- 
cavitate  fupponentes  accendebant  ;  ($% 
ubi  i€S  urendi  vimjam  bene  contraxiffet^ 
tum  impiijfimi  parentes  ,  incredibili  cru- 
delitate ,  proprios  filios  ,  aut  filias  ,  cha- 
rijfima  pignora  ,  detejlandis  hifce  Idoll 
co^iplsx.ihui  concremanda  tradebd^^- 

Abr 


DeSacrificio  Miffe  Decif.XXI. 


IJ? 


Abhorrurt  tandem  Senatus  Roma- 
31  nus  tantum  fcelus,  uc  fcribit  ^lex.ab 
^lex  lib.6.  DierumGeniaL  cap. 16. E^po- 
nit  in  annalibus  fuis  Salianus  ^nrto 
Mundi  3957.  ««W.6  &  fubinde  tantam 
impietatem  deteftati  Romani  Impera- 
tores  ftatuerunt  pfnam  mortis  contra 
quofcunque  facrificantes  Vidimas  hu- 
inanas  fub  eorumlmperio  .  /.  Si  qtiis 
8.  Cod.  ^/Jci  leg.  Cornel.  de  Sicariif.  Cap. 
Si  quis  II.  de  Tosniten.  difli.  Sed  ini- 
^fiicus  humani  generis  non  omifit  in- 
humana  haec  Sacrificia  fibi  procurare 
extra  Romanum  Imperium,  in  Indiis 
pr£ECipudOfientalibus,  &OccidenLaH- 
bus,  juxta  relationem  ,  &  atteftatio- 
nem  fequentium  Hiftoriarum,  acAu- 
ftorum,-  quorum  verbahic  nonmepii- 
get  tranfcribere . 

Ludovicus  Granata  in  d.  part.^.  In- 
52  troduB.  ad  Sytnbol.  fidei  traB.i.  cap.jo. 
ita  fcriblt :  l^ella  Citta  di  HeUopoU  ,  cks 
erain  Egitto ,  facrificavanfi  ciafcun  gior- 
VO  tre  Huomini .  Cos)  anco  i  Lacedemoni 
facrificavano  un  Huomo  al  Dio  Marte  \  s 
rifleffo  facevano  in  Laodicea ,  {^  mCar- 
tagine.  Et  pauldpofl  .  Infino al di  d  hog^ 
gi  nelle  Indie  Orientali facrificavanfi  htiO' 
mini  a  malvagt  Dei ;  e  nelleOccidentaU^ 
eivanti.)  che  vi  giungeffe  la  luce  delVan- 
gelo  ,  fi  ufav^  quefia  medefima  beccaria. 

Joannes  Boterus  in  relationeTJniverf. 
Mundi  part.^.  libi.  tit.  de  Sacrificiis  , 
confirmat  fupradiflas  impias  immola- 
tiones  hominum  ,  ita  fcribens  .  'h{e! 
Teru  facrificavano  fanciuUi  di  quattro 
fino  a  diecianni\  e  cio  majfimeper  lapro- 
fperita  deWInga  neUe  imprefe  di  guerra . 
"T^lel  giorno  deUa  fua  Incoronatione  il  nu' 
mero  de  fanciuUi  facrificati  arrivava  a 
ducento .  Et  infra  ;  Ma  pafjava  ognife- 
gno  la  beccaAa  de  Mefficani  ,  primiera- 
mente  non  fi  facrificavano ,  fe  ncn  huomini 
prefi  in  guerra  . 

Clemens  TotiusAbbas  Sylveftrinus 
in  defcriptione  Geographica  y  (^Hiflorica 
Indiae  Orientaiis  yokm.z.  Dicurf.  12.  in 
princ.  fic  loquitur :  "^el  J\egno^eruano 
riferifce  /'  S^cofla  nel  hbro  quinto  dell' 
Hiflorie  deWlndieal  cap.x^.che  vera  con 
grandi  fpefa  fabricato.  un  Monaftero.  ,.  b 


piu  toflo  un  ferragUo  capacijflmo  per  lant- 
piCTxa  delfuo  r.ecinto ,  dovefifaceva  con- 
ferva  de  Fe)g'ni  ,  che  di  tempo  in  tempo 
erano  da  quegFempii  Miniflri  facrificate 
a  krofalfi  t{umi  .  Et  infra  :  "Hel  Mefji- 
coCitta  B^egia  ^  e  capo  di  quella  parie  , 
che  hoggi  nuova  Spagna  fi  appeUa  ,  era 
fpaventevole  la  Carneficina ,  che  vififa- 
ceva  delle  Vittime  humane  ,  facrificate  ct 
quegrempii  fimulacri .  Offerva  il  Torque- 
mada  nel  tom,^.  de  Mona^chia  Indorum 
lib.i\.  in  Trclcgofol  574.  cheneU'annoJ^S6, 
in  cui  nacque  Ferdinando  Cortefe  ,  con 
Voccafione  d^unafefla  ,  ne  furono  facrifi- 
cati  ottantamille.  Et  pauloinferius  .  U 
Bozjo  lib.j.  deSignis  Ecclefiee  cap.^.  in  fi- 
ne ,  e  nellib.iz.  cap. z r .  favellando  della 
detta  Citta  del  Mefiico  fcrive  ,  che  per 
ufo  gia  introdotto  per  moito  tempo  ,  vi  fl 
facrificavano  da  fettanta  miUe  huomini  in 
circaper  ciafcunanno;  ricevendoqueimi- 
ferelli  maggiore  flrage  da  Miniflri  dentro 
de  Tempiiy  che  da  gfinimici  nelle  guerrs 
campali. 

P.  Vincentius  Maria  ^  S.  Cathari* 
nadeSenis,  MifTiQnarius  Apoftolicus, 
&  Carmelica  difcalceatus  infuis  Itine- 
ribus  ad  Indias  Orientales  lib.i.  cap.tf. 
de  Sacrificiis  Indorum  haec  inter  c^tera 
refert  :  Ter  cancellare  i  peccati  vi  ag- 
giongono  ilfangue  di  qualche  animale  ;  d 
quando  il  fangue  fii  humano ,  fuppongono^ 
che  riefca  piugrato  :  percib  li  Treucipi-y 
ed'altri ,  cbe  hanno  libera  poteflH ,  e  giu' 
r-ifdizione^  per  offerirlo  ficuro ,  econ  mi- 
vor  difcapito  proprio .,  mandanotalvoUa, 
maffimamente  nel  'h{oviIunio  ,  e  Tlenilu- 
nio ,  ad  incendiare  di  notte  qualche  ca- 
fuppolo  de  fuoi  vajfalU  ,  quando  fono  fo- 
piti  nel  fonno;  abbrugiando  le  famiglie  in- 
tiere  per  fodisfare  a  quefla  offervanxa . 

P.  Joannes  AntoniusCavatius  fupra- 
cit.  Mi-ltionarius  Apoftolicus  ,  &  Ca- 
puccinus  in  ./Ethyopia  /.  f . «.  r  r  r .referens 
Lufitanorum  bella  contra  Zingham-. 
Reginam  MatambceTEthyopiflam-.  , 
fubiit  de  illa,  quod  ad  implorandam 
opem  ab  Idolis  ,  ut  efFugeret  a  Lufr- 
tano  exercitu.-  mediante  il  Sacrificjo  di 
quatordeci  Donzelle  difua  Corte.,  ringra- 
tiato.  lo  Spirito  ,  e  varcante  nel  bajo  della 

noue. 


134 


DeSacrificio  Milfe  DcciCXXU 


votte ,  per  la  parte  meno  guardata  ,  rac- 
qiie  del  fjume  ^  ricourandcji  vella  Trcvin- 
cia  di  Oavo  delufe  il  difeg'Jo  de  nemici  . 
Et  ruccefljue  ?;;  Hbr.6.num.2,i.  cum]am 
fioortua  elTet  pracdid^a  Zingha  Regina, 
narrat ,  immolatas  fuifTe  plures  Viro}- 
neSj  &  alias  humanas  viilimasad  t]us 
iepulchruai  :  iJemque  confirmat  P. 
Dionyfius  Carofus  Tfacentinus  ^M\f{}ova- 
rius  &  ipfe  Gapuccinus  in  Regnis  ^ 
thyopias  infuis  E^elationibus  lib.i.  cap.c). 
in  fine  •  prxter  alios  Hiftoricos  ,  qui 
brevitatis  caufa  omittuntur  . 

Horrenda  demum  Sacrificia(\:Lt\t.  illa, 
^  j  quae  fiebanta  Lamiis,Strigibus,&  aliis 
perverfis  hominibus,  adoranribus  D?- 
monem  in  fpecie  vifibili;  &  ei  vidi- 
mas  immolantes  ,  de  quibus  Gafpar. 
Schottus  in  Thyfica  ciiriofa  lih.i.  cap.i-. 
§.(J.  ita  narrat:  ^d  illum  ('nempeD?- 
monem  )  accedunt  adorandigratia  ,  non 
todem  modp  omnes  ,  i^  femper  ;  fed  iri' 
Urdum  complicatis  genibus  fuppUces  ,  ?'«- 
terdum  obverfo  tergo  fiantes  ;  interdinu 
cruribus  etiam  in  a/tum  ja8is  ;  nec  capite 
in  anteriorcm  partem  prono  ;  fed  refupi 
nato  \  adebut  mcntum  ad  ccelum  feratur  . 
Tum  candelis  piceis  ohlatis  ,  vel  uwbilico 
infantuH,{  ecce  Sacrificium  )  ad  fignum 
homagii  eum  in  podice  ofcuJatitur  .  Alia 
enormiflima  narrat,  quecalamuspr^ 
horrore  tranfcribere  detredlat;  &qu.€ 
leguntur  etiaro  apud  Comitulum  in  R^- 
fponf.  Moral.  Iih.4.  q.-j.  8c  apud  Guaccium 
in  Compendio  Maleficarum.  lib.i.cap.i^. 
Ex  quibus  omnibus  colligere  debe- 
54  mws  duo  corollaria.  'Unum,  quod  Sa- 
crificans  D^moni  ,  velldolis,  fi  fit  ba- 
ptizatus  ,  dicitur  Apoftata  a  fide  ,  ut 
docet  S.Thom.  i.i.  cj.ii.  art.i.  Decian. 
traH.Crunin.Ub.^.cap.ji.  num.^.  (^  P\i' 
ciuUus  de  Jure  ptrfonar.  Iih.G.  cap.z.nu.\. 
ideoque  contra  tales  proceditSanda__, 
Inquifitio  ficut  contra  haereticos.  Cap. 
Contra .  De  Ha;retic.in6.  Menochius  de 
^rbitr.  ludic.cafu  <{^j.  r7Um.(;.  P^n?  au- 
M  tem  contra  Apof^atas  a  fide  funt  Ex- 
communicatio,  Infamia  ,Irregularitas, 
privatioomnium  bonorum  ,  &  alia^fta- 
tutae  contra  haereticos,  de  quibusSfl^- 
<:b€7,m Decalog. cap.-j.  num.i S  i;^ Thefaur. 


de  Tanispart.i.  Ferb.^pofit^Jia  afide  cap. 
I.  Alterum  efi  ,  non  efle  licitum  fa- 
crificare  Idcl'S  f(fle,  retinendo  fcilicet 
in  cordc  veram  f  dem  ;  talis  enim  fifta  ^(J 
immolatioeft  ejurdemfideiexteriorne- 
gatio;  quamcommifcrDnt  inprimitiva 
EccIefiaChrifiiani  illi,  qui  timore  tor- 
mentoriim,  vel  p?narumabIniperato- 
ribusPaganis  Indidarum  contra  norL..» 
facrificantes  Idolis  ;  fingebant  faerifi- 
care  ;  vel  emebant  a  Judicibus  libel- 
lum,  in  quofcriptum  erat ,  eosSacri- 
ficare;  vel  emebant  ^  Judicibus  libel- 
lum,  inquofcriptum  crat,eos  facrifi- 
cafTe  ;  unde  cfperunt  appellari  Chri-  37 
fiianiLibellatici;  contra  quos  invehic 
S.  Cyprianus  Martyr  Epift.  52.  com- 
mittebant  namque  grave  facinus.,  ut 
ofiendit  Mendexius  in  d.Th^oI.Catecbcti' 
ca  lih  10.  cap.i.  num.y 

Hinc  cum  in  prafenti  faculo  non- 
nulii  Mifilonarii  Apoflollci  in  ifjdiis 
Orientalibus  docerent ,  ibidem  efle  li- 
citum  Mandarinis  Chiiflianis  ,  qui 
funtpublici  Re(flores  ,  acGubernato- 
res  Urbium  ,  ofiferre  Sacrificia  Idolis ,  3S 
tenendo  occulte  Crucem  in  manu,& 
dirigendo  intentionem   ad  illam  ,   ne 

caufetur  tumuhus  in  populis,  .&n5 > 

ipfi  Mandarini  ,  aliique  Lirterati  ba- 
ptizati  cogantur  apoftatare  ^  fide:  Sa- 
cra  Congregatio  de  Tropoganda  Fide  1{0' 
m(€  die  ii.  Septemhris  164^.  pra-didtam 
dodrinam  damnavit  ;  &  declaravit  , 
nullatenus  pramiiTa  fieri  licere  ;  quia 
funt  contra  praeceptum  confeflionisFi- 
dei ;  prout  exdecretisipfiusS?cr«;Lon- 
gregationis  ad  diverfos  caf'.is.circa  prae- 
didam  fidam  Sacrificationemrefultat; 
qu«  per  extenfum  legunturapud  H«r- 
tadum  tom.i.refcl.  moral.  tra^.^.  aip.^. 
refol.^o.  8c  apud  CoIIegium  Saimanticen. 
tom.-j.  in  traflatu  De  Fidei  Confcjfione 
difp.-j.a  num.K^.  ijs^feqq.  ubi  affirmat  , 
E)ecreta  ipfa  fuifl^e  confirmataablnno- 
centio  Papa  Decimo  tunc  regnante  . 
Idcirco  ,  fi  quis  accederet  ad  Confef- 
fionem;  &  in  forofecreto  feaccufaret, 
facrificafi^e  fide  D?moni ,  vel  Idolis  ,  3^ 
retinendo  in  corde  fuo  veram  fideniL-  ; 
non  efl"e  abfolvendum  ;  fedremitten- 


De  SacrificioMiflk.DecifXXlI. 


dum  ad  SanQum  Officium  Inquifitio- 
nis,  ut  ibi  priusab/uret ;  docetconfra 
Dianam  Thefctiirus  de  T^nis  d.  Tarti. 
Verb.  ^Apoflafia  <r  jide  cap.\.  Et  hffcfatis 
(int  de  Sacrificiis  Ethnicorum  ,  &  Pa- 
ganorum  ,Idoiis  cultum  Divinum  ex 
ignorantia,  feu  malitia  exhibentium. 

D    E    C    I    S    I    O    XXII. 
ARGUMENTUM. 

De  Clero  in  legc  Moyfis.  Cift 
Dcus  elegerit  pro  rcbus  Sacris 
potius  Lcvitas,  deTribuLevi, 
quam  Kubcnitas  ,  de  Tribu 
Kuben  primogcnitilacobi?  De 
diyifione  Clcri  Lcvitici  ;  & 
primum  de  Summo  Pontifice 
Aarone  i  cjufquc  defcendenti- 
bus.  An  Moyfes  quoquefuerit 
Saccrdos  ,  &  Pontifcx  ?  Qui- 
busC^remoniis,  &KitibusAa- 
ron  fir  confecratus  ?  Quo  Oko 
San(ftoundus?  Quibus  vcftibus 
indutus?  QucE  oificia  ,  &  quas 
prxfcgativc^  Summi  Ponrificis? 
Quomodo  tempore  Chnfti  ef- 
icnt  plurcs  Summi  Pontifices  i 
&  pra^cipue  Annas ,  &  Caiphas  ? 
Quae  eorum  Potcftas  judicia- 
ria?  Cathalogus  omniumPon- 
tificum  Hcbr^orum  . 

S  V  M  M  ^  P^l  V  M. 

1  Clerus  in  lcgc  Moyfi^  qualis  ef- 

fet} 
1  Hebncus  populus  totus  erat  fer- 

vitio  lyei  mctncipatus  . 

3  Meum  eft  diiiio  dcmtans  domi' 
nium . 

4  Lcvitce  y  idejl  dcfcendentes  a  Levi 
fuerunt  fpecialiter  cle^i  a  Deo 
pro  fervitio  Tahernaculiy  &  Tem- 
pli. 

5  Levita  quare  elefli  a  1>eo  pro  Sa^ 
cerdotioy  non  autemKubenita? 


lO 


21 


li 


'3 


n5 

6  Levitis  datum  minijieriurn  Tabet'^ 
mculi  ob  trcs  caufas . 

7  Kuhcn  pcrdidit  Sacerdotimi ,  ac 
Trincipatum  ob  inceflum  commif- 
fum  cum  Bala  'Vxore  Tatris  fui. 

8  Inccfluofi  funt  infames ,  irrcgula' 
1CS  y  ac  dcponcndi . 

9  Lcuitarum  ordincs  alii  maiores  , 
alii  mJnores  . 

Tontificatus  T^ignitas  fupremo-j 
Clcri  Mofayci  collata  Jlarortiiuf- 
pirDci. 

Trimogcniti  defiirpe^aronis  ius 
habebant  ad  Summum  Tontifica- 
tttm. 

Moyfcs  fuit  Suminus  Tontifex,  & 
Saccrdos  una  cum  ^arone  fratre 
fuo\  figuravitque  Chriflum\  i4aron 
vero  fnit  figura  Tetri,  <&  Bjoma' 
norum  Tontificum* 
T\itus,&  Cercmonie,  quihus,Aa- 
ron  fuit  confccratus  in  Summum 
Tontificcm  . 

J.4  Olcum  San6ium  ,  quo  fuit  confe- 
o^tus  ^aron,  cur  dicebatur  P^n- 
gucntum  ;  &  qualiter  compofi- 
tum  ^ 

J5  Fcflimcnta  ^aronis  SummiTcnti' 
ficis  dccem  :  &  qua  ^ 

16  Tontifex  Homanus  loco  Ephod  uti- 
tur  Fanone  .  Et  quid  fit  Fanon.'? 

17  Off.cia  Summi  Tontificis  Hcbr<eo- 
rurn  quinque  .  Et  qua: . 

18  Scncdrimt.  Concilium  convocabatur 
a  Summo  Toiitifice  pro  iudicandis 
caufis  Keligicnis , 

19  SummusTontifex  HebriSorum  nm 
piorahat  mortuos  ,  nequc  ducebatr 
uxorcm,  nifi  Firginem,  &  nobi- 
lem . 

20  Tr.-crogativcc  o6io  Summorum  Ton- 
tificum  Hebracorum ;  quarum  una  , 
quod  ipfe  folus  ingrediebatur  iru 
Sancia  Sanfiorum. 

2.1  Tomifices  Hehraici  an  tenerentil- 
lam  dignitatem  tota  corum  vita 
durante  ^ 

11  jLnna ,  &  Caiphas  quomodo  efjent 
fimul  Sunmi  Tontifices? 
Tontificatus     Hcbraorum    fa6ius 
erat  vcnalis  tempore  Herodis ,  ac 

pr<e- 


*3 


I  S<J         De  Sacrificio  MlflfeDecif  XXII. 


Traftdum  Romanorum. 
24  Sacerdotes  Hcbr^i  tcmpore  T)avid 

divifi  fnerunt  in  vigintiquatuor 

yices ,  fivh  Ciafies . 
iS  Triticipes  Sacerdotum  quinam  ef- 

fent  ? 
2<»  5"  Zaccharias  pater  S.  loannis  Ba  ■ 

ptifia  erat  Sacerdos  dr  yice ,  idcfl 

de  Clajfc ,  &  familia  ^bia . 
zj  Sacerdotes  unius  ricis,   qua  heb- 

domada  fcrvicbant  in  Tcmplo    , 

forte  dividebant fibi  minifleria  fa- 

cra . 
28  Tofitifici  Hcbrprumdabatur  Coa- 

diutor  antefcftum  Kepur  ,  &  di- 

cebatur  Tontifex  anni  illius  . 
19  ^nnas  Summus  Tontifcx  annopofl 

Refurrc^ionrm  CHKTSTI. 
ioT^oniifiscs  Hcbraici  non  potcrant 

damnare  aliqucm  ad  mortem.  tem- 

pore  Hcrodis  ,   ac  Trxfidum  Ko- 

manorum  . 
3 1  Catalogus  omnium  Tontificum  He- 

brxorum . 

I?  Xplicadshucufque  SacrificiisDeo 
^  oblatis  ,  dum  fola  lex  naturalis 
vigebat,  &  Sacerdotum  prascipuorum 
illius  temporis  fumariaria  notitiadara; 
tina  cumldolorum  Sacrjficulis,  acim- 
niolationibus  •,  fupereft,  ut  verba  fa- 
ciamus  de  Liturgiis  ,  atque  Sacerdoti, 
bus  legis  Mofaycae,  ancequamdefcen 
damusad  fpecialem  tra(f>arum  Sacro- 
fandi  ,  ac  incruenti  MifTae  Sacrificii  , 
in  lege  grati^e  a  yESU  CHRISTO 
DEI  FILIO  inftitutii  cujus  explana- 
tio  praefentium  DeciGonum  objedum 
concernic .  Porr6  ,  antequam  varieta- 
tem,  ritus,  ac  myf^eria  S-^crificioJum 
Mofaycae  legis  aggrediamur  ,  necefle 

1  eft  ,  fummatim  Le^Llorem  docere  ,  & 
inftruere,  qualifnam  effet  Clerusin__* 
lege  Moyfis?  quive  Minifiri  Deocon- 
fecrati,  ut  ei  litare-,  Sacrrficianue,  & 
libamina  rite,  ac  redc  poffentofferre? 
Nec  non  quae  Sedas  religiofas  inltitutas, 
&  Divlno  cultui  dicatae  .'' 

Sciendum  eftigicur,  quod  licettotus 

2  populusHebraeus,  &  Ifrarliricus ,  de- 
fcendensab  Abrahamo,  Ifaacoj  Jaco, 


bo  ,  ac  caeteris  eorum  pofteris  ,  eflfet 
fpecialiter  fervitio  Dei  Altiflimi  ,  ac 
ejuscultui  mancipatus,  etcnimquilibet 
eorum  circumcifione  obfignabatur,tan- 
quam  figno  dirtindivo  ,  quo  populus 
ipfe  denotaretur  ^  Deoeledus,  &  fer- 
vituti  fuae  appofitus,  ut  diximus  fupra 
DecfXyU  nii.i  j.  &  hac de  cau fa  Moy- 
(i:^  ,  &  Aaron  dixerint  Pharaoni  : 
Hcec  dicit  Domimn  Deus  Ifrael ,  dimitte 
populum  meum  ,  ut  Sacrificet  mihi  in  de- 
ferto  ;  Exod.  cap.<^.  Ferf.i.  ly  autem  3 
Meum  denorat  dominium  ;  &  dicitur 
id,  quod  ex  re  noftra  provenit  i  &  eft 
proprie  noftrum.  Menoch.confil.  icS.n. 
i8z.  i^  confil.  4^6.  num.6.  B^ota  coram 
Durano  DecJfl^. nu. ^.'EtWch  Dominus 
voluerit  effefibiconfecratos  omnesPri- 
mogenitos  tam  de  hominibus  ,  quam 
de  jumentis  ,  ut  legitur  in  Exod.  cap. 
13.  f^erf.ii.  Nihilominus  voiuit  Deus 
ex  eodem  I  raelitico  populo  feligere  fi- 
bi  fpeciales  Miniftros  ,  qui  confecrati 
poffent  prin-jum  Tabernaculo,  deinde 
Templo  defervire  ,  vidlimas  madanJo, 
&  Divinuai  Cultum  praecipue  Sacrifi- 
ciis  exercendo;  &  hi  fuerunt  Levitfj  4 
fcihcet  defceodentesa  Levi,  tertiofilio 
Patriarchasjacobi;  &  deejufdem  Levi 
Tribu  generati,  juxtaid,  quod  legitur 
in  hb.  i^meri  cap.^.  Ferfy  videlicet; 
Locutiifque  eji  Domlnus  ad Movfem  dicens: 
applica  Tribum  Levi  ,  (s^  fac  jiare  in  con- 
fpeBu  yjaron  Sacerdotis ,  ut  minifitenf  ei ; 
Z^  excubent  ,  isn  obfervent  qu  dguid  ad  ' 
cu'tum  pertinet  multitudinis  coram Taber- 
naculo  teftimonli  :  iyi  cuftodiant  vafa  Ta- 
bernacuU  ,  fervientes  in  minifterio  ejus  . 
Et  Verf.io.  fubdit  :  ^aron  autem  ,  {51 
ftlios  ejus  conflitnes  fuper  cultum  Sacer^ 
dotii .  Externus  .^  quiad  mimftrandumac- 
cefferit  5  morietur. 

Hic  autem  non  fpernendaoriturdu- 
bitatio;  nam  diximus  fupra  DedfXIX.  5 
««w.ii.quod  inrer  c?tera  Primogenito- 
rum  privilegia  praecipuum  erat  Sacer- 
doiium;  inter  filios  aurem  Patriarch? 
Jacobi  primogenitus  fuit  Ruben  ,  ut 
legitur  i«  Cenef  cap.is).  mim.^i.  Igitur 
qua  de  caufa  Deus  non  firmavit  Sa- 
cerdotium  in  Tribu  Ruben  ;   &  in-^ 

defcen- 


De  Sacrificio  Miife  Decif  XXII. 


137 


defcendentibus  ab  eo  ;  &  non  elegit 
Rubenitasad  fervitium  Tabernaculi, 
atque  TempH  ;  fed  h?c  jura  Sacerdo- 
talia  tranftulic  adLevitas,  defcenden- 
tes.^Levi,  tertio  fratreejufdem  Ru- 
ben  ? 
Refpondrtur  id  fadum  efle  ob  tres 

6  caufas.  Primo  ob  Zelum  ,  quo  Tri- 
bus  Levitica  ulta  eft  injuriam  Dei  , 
occidendo  Idololatras  vituli  aurei,  ut 
legitur  in  Exod.cap.xi.  Verf.x6.  is^z^, 
Secundo  ,  quia  Tribu^  Levirica  erat 
cfteris  minor;  ideoque  facilius  alipo- 
terat  a  populo,  namipfa  non  pofljde- 
batcampos,  &  erat  expers  omnis  he- 
reditatis.  Terti6,quia  Rubenreusfuit 
carnalis  peccati,  ck  quidem  fcandaio- 
fi,  nempe  inceftus;  nam  dormivit  cum 
Bala  conctibina  Vatris  fui  \  quodillummi- 
nime  latuit\  ut  ait  Scriptura  Genef.cap. 
35.  Verf.ii,  &  ideo  ob  tantum  facinus 
perdidit  potiora  jura^  Primogenirurae 
fuae;  fiquidem  Jus  Regni,  &  primatus 
inter  fratres  rrarjslatum  eft  in  yudam; 

7  de  cujus  Tribu  CHRISTUS  DO- 
MINUS  voluit  carnem  fumere  ,  ut 
probavimus  DecifVU.num.ix  is^  feqq- 
Jus  autem  Sacerdotii  tranfmiffum_» 
fuit  in  Levi,  atque  in  ejus  progeoiem 
Lev^iticam  ;  &  jure  optimo  ,  cum  In- 

*  ceftuofus  fit  infamis.  l.i.-ff.  de  H2}  ^  qui 
notant .  infam.Farinac.  de  deli^is  carnis 
quafl.^^^-  .nuni.x.  atque  efficiatur  irre- 
guIaris.iW.  »««7.136.  qui  non  fblum-j 
prohibetur  promoveri  ad  minifterium, 
led  ulterius  fi  fit  promotus  ,  venit  de- 
ponenJus  .  Diaz  in  Ttaxi  cap.^j.  Bar- 
hof.  alieg.  1 1  o.  num. i  o.  ^y  Tbefaur.  de  Tq- 
nis  part.i.  Verb.lncqftuspeiq.  Cap.i.  ex 
quibus  Ecclefiaflici  ,  qui  funt  Levitae 
in  lege  gratiae  ,  difcere  debent  ,  ma- 
gnam  Dei  offenfam  ab  illis  committi, 
fi  Sacerdotali.  infigniti  dignitate_»  , 
feipfoscarnalibusculpis  commaculant; 
de  p^nis  autem  ,  quibus  pledendi  funt 
incefluofi,  videnduseft  5f//^frMiZ)i/^wi- 
jtt.  Clerical.part  z.  de  Tms  Clericor.  §.j. 
ubi  Canoniflascumulat,  atqueCrimi- 
naliftas . 

Itaqae  Tribus  Levitica  fuit^  Deo 
«levata  ad  minifterium  Tabernaculi, 


ac  Templi  ,  &  ad  exercendum  Divi- 
num  cultum  ,  praecipue  in  Sacrificiis 
peragendis  i  quapropter  varii  ordines 
eiufdem  Tribus  funt  hic  explanandi;  ^ 
alii  enim  erant  majores  ,  &aIiimino- 
res  ,  &  de  fingulis  funt  tria  breviter 
declaranda,  Confecratio,  Veflimenta, 
&Officia. 

Ordines  majores  Levitarum  erant 
tres  •,  idefl  Summus  Pontificatus  ; 
Principatus  Sacerdotum;  &  Sacerdo- 
tium  finiplex  .  De  Summo  Pontifice 
agemus  in  pr^fenti  . 

SummusPontificatuseratprima,  ac 
fuprema  Dignitas  Levitarum  ,  feu 
Cleri  Mofayci,  &  Aaronici  ;  quam_i 
Deus  juffit  conferri  per  Moyfem  Aa- 
roni  fratri  fuo;  &  fucceffive  filiis  pri- 
mogenitis,  ex  ejufdem  Aaronis  ftirpe 
nafcituris;  itaut  Primogeniti  de  reda 
ipfius  Aaronislineapropagati,  fuccef- 
five  unus  poflalterum  ,  ordinariePon- 
tificatum  tenerent  (  nifi  aliqua  defor- 
n:>itate,  maculaveaffedi  efiTentexhis, 
qua  notantur  Levitic-  cap-ii.  Verf.i-j. 
ufque  adfin.)  Quanquamaiiquando  ju» 
fiis  ,  gra  vibufque  de  caufis  ,  &  inter- 
dum  etiam  impiorum  Regum  poten- 
tia  ,  ifle  ordo  non  fuerit  obfervatus  j 
ut  differit  TornielL  ad  ^nnum  Mundi 
2.^45.  num.16.  ijr.  B^icciolus  inChronologia 
I{eform.  tom.i.  lib.6.  cap.i^.  (3^  tom.i. 
part.i.  CatalogoV.  qui  utrobique  ponit 
feriem  omnium  Summorum  Pontifi- 
cum  Hebrforum  . 

Fuit  itaque  Aaron  primus  omnium 
Summus  Sacerdos,  &  Pontifex  Levi-  j.^ 
tarum  ,  juffu  Dei  eledus  ,  atque  a 
Moyfe  confecratus,  ut  moxdicemus: 
ita  tamen  ut  cum  eo  etiam  Moyfes 
poffederit  eamdemdignitatem  Summi 
Pontificatus  ,  &  Sacerdotii  ,  juxta  il- 
lud  Tfalm.<.jS.Verf.6.Moyfes,  {?-  ^laron 
in  Sacerdotibus ejus.^Q\y\x\  hacdifferentia, 
quod  Moyfes  fuit  eledlus  immediat^ 
a  Deo,  &  invifibiliter  ordinatusSum- 
mus  Sacerdos  ;  ut  probat  Emtn.  Card. 
Bellarmin.lib.?,.  De  Verhi  Dei  lyuerpreta- 
t  ione  cap.a,.  Controv.i.  Cornel.  a  Lapid.in 
Exod. cap.ic).Verf.\\.  Etinter  Canoni- 
flas  Fagnanus  in  fap.Henricus .  num-ii, 
S  Ds 


1 3  8  De  Saciificio  MiRx .  Decif.  XXI L 


Def^ferlc.  Tu^nantib.  in dueliotom.6pag. 
279.  ubi  aliialiegantur  (<Scide6ipre_j 
Moyfes  ,  JLixta  Dei  mandatumobculic 
Sacrificium  Exod.  cap.19.  Ferf.i.isnfeqq. 
Sc  paffim  ingrcdiebatur  SantlaSando- 
rum  ad  Deum  coUoquendum  ,  6v:  ibi- 
dem  ad  refponfa  Divina  recipienda,.., 
quod  proprium  eratfolius  Summi  Sa- 
cerdotis&  Pontificis .  Exod.cap.i^.Verf. 
zt.J  Aaron  vero  Deopraecipiente,per 
Moyfem  vifibiIiterconftitutus,&con- 
fecratus  fuit,  ut  notat  Torniell.d.nunh 
16.  fubdens  ipfum  Moyfem  prsefigu- 
raflfe  in  hoc  Chriflum  ,  qui  eft  verus, 
ac  Summus  Pontifex  ,  fempirernus- 
que  Sacerdos,  non  tanquam  Aaron__» 
ab  hominibusconfecratus,  fed  ab^ter- 
no  Patre  Divinitatis  oleo  undlus  ;  & 
eleduSj  juxta  Divi  Pauli  tettimonium 
ad  Hebr.  cap.-j.Ferf.ii.  Aaron  vero  fuit 
figura  Petri  ,  &  Romanorum  Pontifi- 
cum  ,  qu!  vices  Chrifii  gerunr  in  ter- 
ris  ;  iifdemque  tradita;  funtclaves  Re- 
gni  Cflorum  ;  8c  Santfla  Ecclefia  gu- 
bernanda  eft  commendata.Sacerdotium 
autem  Moyfis  non  tranfivit  in  ejusfi- 
lios,  ac  poderos,  ecfi  effent  Levitae  ; 
fed  defcendentibus  ab  Aarone  tantum, 

ut  didum  eftj  fuithsec  prserogativa » 

conceffa  . 

C?terum  videamus  ,  quo  ritu  ,  5c 
quibus  c^remoniis  fuerit  AarorL_, 
confecratus Summus Sacerdos ,  &  Pon- 
tifex  a  Moyfe;  nam  ad  ejus  exemplar 
futuri  Pontificesconfecrabantur .  In_. 
ij  Aaronis  confecratione  novem  fuerunt 
rirus  ,  &  ceremoniaEobfervatse  ,  quas 
plenius  enarrantur  in  Exod.eapic).  {51 
in  Levit.  cap.\i  Siquidem  I.  Aaron  vo- 
catus  fuic  ad  S^nduariuma  Moyfeex 
Dei  exprefib  mandato;  unde  Apofto- 
lus  Paulusdefumpfit  illam  reguiam  : 
l^c  envn  qmfquam  fumit  fikl  honorem  \ 
fed  qni  vocatnr  ci  Deo  tanquam  ^aron, 
ad  Hebr.cap.^  Verf^.  II  Congregatus 
fuit  popukis  univerfus  ante  fores  Ta- 
bernaculi  ,  ut  confecrationem  confpi- 
ceret  ,  &:  eam  folemnizarec  .  III.  Ad 
introitum  Atrii  Tabernaculi  Moyfes 
applicavif  Aaronem  ,  fpeftante  tota:_j 
muJcitudine,  quas  applicatiofuitquss- 


dam  oblatio  in  miniftrum  SanduariL. 

IV.  Moyfes  lavit  totum  corpus  Aaro- 
nis  denudati-j  in  aliquo  angulo  Atrii, 
ut  eft  credibile,  quod  aliquo  velo  te- 
dumerat,  ad  honeftatemfervandam. 

V.  Ablutum  Aaronem  Moyfes  induic 
facris  veftibus,  de  quibus  infra  verba 
habebimus  .  VI.  Deinde  illum  unxrt 
Oleo  Sanito  ;  fundens  ipfum  Oleum 
fuper  caput  ejufdem  Aaronis;  dequa 
vndione  copiofacecinit  David  inTfal.  14 
I  gz.  Ferf.i.  Siciit  ^nguentum  in  capite  , 
quod  defcendit  in  barbam  ,  barbam  ^a- 
ron  ;  qucd  defcendit  in  oram  veflimenti 
ejus.  Vocatur  autem  Unguentum_.  , 
quia  Okum  illud  Sanftum  ,  jufiuDei 
comgofirum  fuerat  a  Befeleel  oper^ 
unguentarii,  m 6\c\tur in Exod.cap.^o. 
Fof.zz.  isr.  jeqq.  &  in  eocommifceban- 
tur  aromataplura,  videlicet  Myrrha, 
Cinnamomum ,  Calamus,  &  Cafia  , 

de  quorum  identitate,  &  qualitat^^j 
difiTerit  Menochiusin  Storcispart.6.Cent. 
X2.cap.s)4,.  VII.  SubindetriaSacrificia 
fuerunt  a  Moyfe  fafla;  Unumvituli 
pro  peccato  ;  ad  expiationem  cmnis 
culps,  quffi  in  ipfo  Aarone  reperire- 
tur.  Alterum  Arietisin  holocaunum  . 
Tertium  alterius  Arietis  in  Hofiiam 
pacificam;  de  cujus  Sanguine  fumens- 
Moyfes  inunxit  extremum  auriculaer 
dexterae  Aaronis ;  pollicem  manus  ejus 
dexterae;  &  fimilster  pedis.  Vill.  Af- 
perfit  Moyfesipfum  Aaronem  ,  &  ve- 
ftesejusUnguentoSacroantedidoper- 
mixtocum  fanguine  eiufdem  Arietis. 
IX.  Imrofuit  in  manibus  Aaronisadi- 
pem,  interiora,  &  armumdeXterum 
priedii^!  Arietis  ,  ac  tortam  panis  , 
cum  aliis  ,  de  quibus  Exod.  cap.zt^. 
Verfi^.  i^  levitic.  cap.S.  Ferfij.  &,ea. 
omnia  Aaron  elevavic  coram  Domi- 
no;  quasrurfus,  fufcepta  demanuip- 
fius,  Movfes  adolevit  fuper  Altar(5_> 
holocaufti  ;  &  hic  fuit  finis  confecra- 
tionis  Summi  Sacerdotis  ,  atque  Pon^ 
tificis  Hebr^orum;  de  qua  latius  fcri- 
"bunt  Salian.ad  ^nnumMundi  iS^S-""' 
I  s.is^feqq.  Cornel  a.  Lapide  in  Exod^  d. 
cap.tc)  Barradas  in  Itiner.  filjor.  Ifrad 
libro   5.   capituh    15.   i^  Tonticell.  im 

£.xcd^ 


De  Saci  ificio  Uiffx .  Decif.  XX 1 1. 


is 


Exod.  d.  eapttuJo  29.  T{efle:<.  15)9. 

Veflimenta  autem  Summi  Pontifi- 
cis  erant  decem  .  Trimum  ,  femoralia 
lineaadoperiendamturpitudincmcar- 
nisfuas;  fcilicet  verenda ,  forfancafu 
quo  Vidimas  feriendo  ,   aut  Sacrifi- 
cando  ipfe  Pontifex  ,  aut  Sacerdotes 
(qui  &  ipfiseainduebant^  cecidiflent 
in  terram  .  Secundam  erat  Tunica  de 
Byflb  ,  non  crifpata  ,  fed  ftriOa  ,  & 
talaris;  adinftar  tunlcarum,  qu^hoc 
tempore  Or^rr^e  appellantur  .   Tertium 
erat  Baltheus  ;  ideft  cingulum  de  di- 
verfis  coloribus  ,   latitudinis  quatuor 
digitorum  ,  cujus  extremitates  pende- 
bant  in  parte  anteriori  Pontificis  ,   & 
habebant  de  auro  ,  aliifque  coloribus 
mira  varietatecontextis.  Qnttrtumerat 
Tiara,  fwi  Mitra  de  bylTo  in  capite, 
habens  pileoli  formam  ,   quae  ligaba- 
tur  cum  bindello  fubmento,  necade- 
ret  in  minifterio  Sacrificii  .    Qiiintum 
erat  Tunica  talaris  hyacinthina  ,  di- 
fta  *Pcderis  ,  habens  circa  collum,  & 
inextremitatibusmanicarumorascon- 
textas  ex  diverfis  coloribus  ,  &  lapi- 
dibus  pretiofis :  in  margine  autem  in- 
feriori  habebat  melogranata  fadla  de 
hyacintho,  purpura,  &  bylforetorta; 
&■  lintinnabula  aurea  fic  intermixta  , 
quodinterduomalogranataeratunum 
tintmnabulum  ;   &  e  converfo  inter 
duo  tintinnabula    unum    malograna- 
tum  .  Ssxtum  txat  Superhumeral^^j, 
quod  ponebatur  fuper  c'iclam  Tuni- 

cam  hyacinthinam  ;  cujus  materia » 

erat  de  panno  contcxtoquinquegene- 
ribus  filorura  faftis  de  auro  ,  hyacin- 
tho ,  purpura,  byflb  retorta  ,  cocco- 
que  bistindo,  cum  pulchra  varietate 
ob  flores  in  eo  figuratos .  Forma  au- 
tem  erat  adinftar  Moxxette  Vrcelatiti(e\ 
qiriadorfum  operiebat  u^quead  renesi 
&  peftus  ;  cum  duobus  Onychinis  , 
Japidibus  fcilicet  pretinfis  fuperhume- 
ros ;  &  in  medio  pedoris  habcbat  fo- 
ramen  quad^aium  m^gnitudinisunius 
palmi,  in  quo  ponebatur  ^f/^^/www^or- 
namentum,&eratRationa!e;quod  vo' 
cabarur  t{ationa'e  ^wdicii^  quia  in  ipfo 
qusrebatur  judicium  illarum  rerum, 


I5P 

quas  Sumtnus  Sacerdos  fcire  defidera* 
bat  j  pr^emifla  oratione  ad  Deum.  In 
eo  erant   duodccim   Iripides  pretiofi  , 
habentes  fculpta  in  fe  nomina  duode- 
cim  filiorum  Ifrael;  anne(!^ebaturque 
Superhiimerali  quatuor  anulisaureisi 
&  utrumque  vcftimentum  denomina- 
batur  Epbod .  Cognofcebatur  autem_. 
Dei  voluntasexfplendoribusdiftorum 
lapiduni  ,   quorum  fulgorem  omnino 
ceftafle,  teftatur  Jofephus  Flaviusper 
ducentos    annos   antequam    fcriberec 
fuum  librum  Antiquitatum  Judaira- 
rum  ,•  &  fic  annos  r^o.  ante  Chrifti 
nativitatem  ut  videri  poteft  i«  lib.  5. 
^Antlq.  cap.S.  (^g.  Ah'i  tamen  dicunt 
in  ipfo  Rationali  fuiffe  fcriptum  no- 
men  Domini  Tetragrammaton ,  virtute 
cujus  manifeftabatur  veritas  requifita 
a  Pontifice   in  oratione  .  X)8avum  or- 
namentum  erat  BaUbeus  ;  five  cingu- 
lum  contextum  quinque  coloribus  , 
pulchra  varietate  ficut  Superhumera- 
ie;  cujus  extremitates  auro  contextae 
pendebant  in  parte  anteriori  Sacerdo- 
tis  .  Islpnum  ornamentum  erat  Mitra 
Hyacintina  pofita  in  capite  Summi  Pon- 
tificis,  fuper  aiiam  Mitram  byfl^inam 
habens  in  inferiori  parte  femicirculum 
aurcum  .  Decimum  erat  Laniina  aurea 
pendens  in  fronte  Summi  Sacerdotis, 
ligata  cum  Mitra  filis  hyacinthinis  , 
in  qua  jnfcriptum  erat  Nomem  Do- 
roini  Tetragrammaton.  De  hisveftibus, 
atque  ornamentisPontificisfufiusagit 
S.  Hkronym.    Ep.f^.izt.    ad   Fabiolam  . 
TorrJell.  ad  ^nnum  Mundi  2^44.  anum. 
78.  (J51  feq^-  Salianus  ad  eumdem  a^num 
mim.^iy.  cum   pluribus  fequentibus  . 
Cornel.  a  Lapide  in  Exod.  cap. iS.  Ton- 
ticelL  in  Exod.  cap.zS.  I{efiex'.  i^j.  i^ 
Magri  in  Hierolexic.  Verb.  Ephcd ;  ubl 
in  fine  norar,  quod  Summusrootifex 
Romanus  loco  Evhod  utitur  Far.one  ,  16 
Velo  fcilicdt  f.:^rji-n  ,   fubtiliflfimo  ,  & 
variegato  ;  quod  induit  Papa  quai.do 
Pontificaliter  cdebrat,  poftAIbani_>; 
&  ligatur  circa  collum  ad  modumca- 
pucii  ,  ac  fupra  caput  cjus  imponitur 
ufquequo  accipiat  Planeram;  fupra,^ 
quara    deinde  ad   modum  JVlozzettae 
S     z  ada- 


140  De  Sacrificio  Miflfe.  Decif  XXII 


adaptatur  ;  &  Pallium  fuperimponi-     ex  profeflb  Barradas  in  Jtitier.  Jilior, 
.  _  i,.:A-  •,       ,>,  _  •  •.   \7.r  ^         Jfraellib.y.  cav.i.mm.ii.EtinConcord. 

Evangehft.  tom-i^.  Ub-i.  cay.3,    (  &  nos 


tur  ;  ut  latius  idem  Magri  iu  Yerb.Fa 
tion.   £t  haec  de  Veftibus  Pontificiis  , 
quarum  myfticam  fignificationem  de- 
ciarat  Durand.  de   Divin.   Off.    lib.  %. 
cap.19. 
Quo  ver6  ad  munus,  feu  officium 

17  Summi  Pontificis  Hebraici^erat  quin- 
tuplex .  Trimitm  introire  in  Sanfta  San- 
£torum  femel  dumtaxat  in  anno  ;  in 
folemni  fcilicet  die  Expiationis  ,  feu 
Propitiationis  ,  quae  celebrabatur  die 
decimo  Menfis  feptimi",  &  ibiperage- 
re  ea,  quae  defcribuntur  Levit.cap  16. 
per  totum  .  Secundum  Pontificis  offi- 
cium  erat  initiare  ,  &  confecrare  Sa  - 
cerdotes,  &  Levitas,  illos  promoven- 
do  ,  &  applicando  ad  minifteria  Ta- 
bernaculi ,  atque  Templi,  ritibus,  ac 
ceremoniis  ^  Domino  prsefcriptis  ;  de 
quibus  in  Exod.  cap.ip.  in  Levitic-  cap. 
S.  {^1  in  numer.  cap.S  Verf.6.  ufquead 
linem  caprtis  ,  Tertium  munus  erat  in 
rebus  oubiis  ,  &  gravibus  confulere 
Dominum  in  Ephod.&  Racionali  fcru- 
tando  ejus  Divinam  vokintstcm  ;  & 
caufas  Religionis  iudicare.  Hinc  cum 
Da  v'd  timeret  Saulem  venientem  con- 
trafe,  Dixit  ad  ^hiathar  Sacerdotem-i^ 
(  Summum  fciiicec  ,  &  Pontificem  ^ 
^pplica  Ephod.  i  J\eg-i^.  9.  &  iterum 
irruentibus  in  fe  Amalecitisidem  Da- 
vid  .^'iit  ad  j]b-athar  Sacerdotem  filium 
^chimelech  ;  apphca  ad  we  Ephod.  Et 
^ppHcavit  .Abiathar  Epbod.  ad  David  ; 
(^  confulvit  David  Dominum  (  median- 
te  fcilicet  ipfo  Summo  Sacerdotc_j 
Abiathar  )  dicens\  perfsquar  latrunculcs 
hos  ,  (J^  compreher^dam  eos  ,  an  non  ? 
Dixitque  ei  Domtnus  ,  perfecuere  :  ab 
fqite  dubic  emm  comprH^^es  eos   ,   iy 

18  excuties  -gradam.  j.I\eg.:^o.  7.  Pro  ju- 
dicandis  autem  caufi^  ad  religionem 
pertinentibus  tamcivilibus,  quamcri- 
ininalibus  Summus  Sacer.^os  erar  [u- 
dex,  &  convocabatConciliumdidlL.m 
Sanedrim  ,  quod  conOahat  exSeniori- 
bus  feptuagtnta  ;  &  horiim  alii  erant 
Scribap,  alii  Pharifapi,  &  alii  Principes 
Sacerdotum  ,  de  quibus  f^pe  mentio- 
nem  faciunt  Evangelifta^  ;  &  diflTerit 


pauld  infra  loquemur  J  De  fupradi- 
£ta  autem  Judiciaria  PoreftateSummi 
Pontificis  vider j  potefl  Cornel  a  Lapide 
in  Deuteron.  cap.iy.  \erf.S.  iy  9-  '-ibi 
plura  dubii  examinat.  &refolvit  .  Et 
antedifta  officia  recenlet  etiam  Emin. 
Card.  de  Laurcea  in  traSI.  de  Incarnat. 
difp.zo.  nuio.  ihi^-tum  officium  ,  feu 
obligatio  Summi  S^cerdotis  erarabfii- 
nere  a  lacrymis  ,  &  a  funeribus  quo- 
rumcumcjue  mortuorum  .  Levit  cap. 
21.  Yerfjo.  i^  M  -i^  ibi  torneJ  a  La- 
fide,  offcndens  hoc?dem  pr-idicarum 
etiam  a  PontificibusGentilibus  Quin- 
tum  n,unus  erar  non  ducere  Uxorem, 
nifi  nobilem  ,  &  Virgincm .  d.  cap.ii. 
Levit.  \er(  iT^.  {o^  f^qq-  ad  fervandam 
cxcellenticm  fuardigniratis  jcujuscau- 
fa  poterpt  fibi  copuiare  eriam  mulie- 
res  ex  Tribu  nop  Sacerdotali,dummo^ 
do  eHent  i-iobiles;  &  fic  Jojadas  Sum- 
mus  Sacerdos  duxit  Jofabet  filiam  Jo- 
ram  Regis  Juda,  ut  tc(\axiir  ^ofephus 
l'ib.<^-   ..dntiq.cap.'/. 

Ex  hucufque  didis,  &  dedudiscir- 
ca  cnnfecrationem  ,  Venimi-nta  .  ac 
Officia  Summorum  Pontificum  He- 
brsorum  notare  debcmus  (>£lo  praero- 
gativas.  quibus  ipfi  differebantabaliis 
Sacerdotibus.  &  Levitfs,  SiquidemL 
Summus  Pontifex  erat  Primogenitus, 
feu  fenior  de  fiirpe  ,  &  ptogcnie  Aa- 
ronis.  II.  Ipfe  folusingrediebatur  in_-» 
Sanda  Sand^orum.  III  Utebaturma- 
joiiornatu  in  veftibus  ,  tum  relpedu 
numeri  .  nlm  refpeilu  excellentiaeea- 
rum.  IV  Obtinebatampliffifrasdivi- 
tias,  nam  ut  ait  Cornel.  aLi-pideCom- 
mentar.  in  "hljirreY.  cap  18.  V^rf.zj.  ({5^ 
cap.i^.ver/.  13.  iecundum  opinionem 
Lyrani,  &  Abulenfis,  Summus  Sa- 
ceidos  capiebat  Decimamomnium  de- 
cimarum  ,  pnmitiarum  ,  Sf  oblatio- 
num  ;  adeout  ex  communi  opinione 
ipfe  folus  percipiebac  centefimam  par- 
tem  omnium  frufluum  totius  Jud??. 
V.  Non  impediebatur  munera  infe- 
norum  Sacerdotum  obire,ac  pro  libito 

poterat 


'9 


20 


De  Sacrificio  MiflJe.  DecifXXII. 


141 


poterat  Sacrificia  ,  aliafve  fundiones 
minores  peragere  .  TornieU.  ad  x/fm. 
M.  254^.  niimeto  17.  ubi  rthxi  Jofe- 
pbum  Ub.6.de  BeUo  capitoIo6.  in  fin.  te- 
flantem  ,  quod  fingulis  feftivis  diebus 
Summus  Sacerdos  interveniebat  cum 
aliis  ad  facnficia.  VI.  E;us  famiha 
asqualis  erar  familiis  Regum  ;  cum 
quibus  JLingebat  connubia  \  immo  Pon- 
tifices  prapdifti  adepri  funt  Sceptrum  j 
nam  Machabei  fuerunt  Pont!fic<.'S,at- 
que  t^uces;  atpaulopoft  Reaeslfrael, 
vzc-x  Jofepho  Ub.  i^.  ^nticjiut.  cap.  19. 
probat  Coynel  a  Lapid-  loco  fuy^a  cit. 
Vil.  IpfePontifexSummus  folus  erat 
in  eadem  djgnitare  Pontif  c  a__.  ; 
quam  retinebat  rota  fua  vita  Jurante. 
VIII.  Moriente  Summo  PontificQ^, 
homicid?  fugitivi  obcinebant  liberra- 
tem ,  dc  redibanr  ad  fuos,  quod  non 
fiebat  in  morteah'o:um  Sacerdotum  ; 
ad  tradita  per  Cornel.  a  Lcipid.  inLcvit. 
cap  S.  verf.  7.  &  novifTime  per  Jacchum 
'PignateUum  tom.  9.  Confult.    141.  niim. 

D.fficultatem  autem  non  levem  quis 
^'  promovere  porelt  circa  feptimam  pre- 
rogativam  ;    quod    fcilicet    Summus 
Pontifcx  efTet   folus  in  ipfa  Pontificia 
dignitate;  &  eam  tota  lua  vita  duran- 
te  retineret  ;   quandoquidem   ex  San- 
(X\s  Evangehftis  habemus,  pluresfuif- 
fe  Sumtnos  Pontifices  eodem  tempce; 
eofdemque  non  extitiffe  perpetuos,   fed 
temporales     Exempli  caula  .  Sand^us 
Lucas  agens  de  prsedicatione  S.  Joan- 
nis  Baptiftae  ait :  SubVrincipibus  Sctcer- 
dotum  ^y^nna.,  {^  Caipha  faclum  efl  ver- 
bum  Domini  fuper  1-oannem  Zachari<e  fi- 
Uum  in  dsfe^to  .    Luc.  ^.  verf  2    Ergo 
tunc  erant  duo  Summi  Pontifice',  fi- 
mul  ^^nna  ^  &  Caiphas.  Item  Sanftus 
Johannes  incipiens  agere  de  PaiTione 
Chrlfti  ,  dicit:  Coilegerunt  ergo  Vontifi- 
ces  {<>■  Vharifcei  covcihum ,  (y>  dicebauf 
Qu':d  facimus ^  qiiia  hic  homo  muUa  figna 
facit .  Joan.  11.47.  iy  f^srf.  57.    hede. 
rant  autem  Tontifices ,  iy^Tharifeeiman- 
datum ;  ut  fi  quis  cognoverit .  ubi  fit ,  in- 
dicet  ^  ut  apprehendat  eum  .  Et  cum  Pi- 
latus  vellet  dimittere  Jefum ,  &  dice- 


22 


ret  yudaeis :  2{egem  veflrum  crticifigam  ? 
B^efponderunt  Tontfices  ,  non  habemuf 
B^egem^nifi  Ccefarem.  Joan.  19.  >  5.  Igj, 
tur  eodem  tempore  plures  erant  Pon- 
tifices  ,  ncn  unus  tantutn  ^  Uitersus 
erat  ad  tempus  ,  &  non  durabat  tota 
vita  •,  nam  cum  ludaei  comprehendif. 
fent  JESUM,  adduxerunt  eum  ad  .An- 
num  primum  :  erat  enim  Socer  Caiphee\ 
qui  erat  TontifexanpiiW.us.  Joan.  dcup. 
18.  verf.  15.  Si  ergo  Pontifex  iHiusan- 
ni;  non  in  tota  vita . 

Pro   refolucione    hujus  difllcukartis 
dantur  quatuor   refponfiones  .  Trima 
ei^  Sandi  Auguftini  ttaB.  4p.  in  Joan^ 
ad  illa  Verba :  Cum  effet  Caiphas  Ton' 
tifex  anni  iUius  :  ubi  fic  dicic  ;   Toteff 
movere  ,  quomodo  Caiphas  dicatur  Ton- 
tifex  anni  lUius  i  cum  Deus  unum  conlii- 
tuerit  Summum  Sacerdotem  ,   cul  mortuo 
unusfuccederet  ?  Sed  tKteUtgendum  efi  , 
ptr  cmbitiores ,  (3-  contentiones  interju- 
dicos  pofiea  confiitutum  ^ut  pJuies  efjent 
Sumrhi  Sncerdctes  ,    l^  per  annos  fingu- 
los .,  vicibus  miniflrarent  .  Et  hanc  ref- 
ponfionemi  placere  Cajetano,  Janfenio, 
dc  Maldonato  ait  Earradas  in  Concor- 
dan.  Evangel  tcm.z.  Ub.i.  cap.i.  Ete- 
nim  omnes  fcriptores  teftantur  ,  qtod 
tempore  Herodis  ,    ac  Prajfidum  Ro-  ^^ 
manorum  in  Judaa,  PontificatusHe- 
braorum  faftus  erat  temporarius,  & 
venalis,  illum  Sacerdotibus  ope  pecu- 
nias  occupantibus  .    SaUan.  ad  ^nnum 
M  4071.  num.  z.  Secunda  refponfio  eft, 
quod  plures  erant  Pontifices  nonactu, 
fed  nomine  ;    eo  quia   qui  habuerant 
Pontificatum,  eo  dimiflc>  ,  retinebanc 
nomen  Pontificis,  &  remanebant  afli- 
fientes  in  Concilio  ,  &  fic  dicebantur 
Pontifices  etiam    illi  ,    qui  Pontifiees 
elfe   jam  defierant  .    Ita  Eutlyymius  in 
Joan-  cap.  11.  quem  refert  Barradas  m 
Evangei.  tom.^.  Ub.6.  cap.G.  7eu  a  ref- 
ponfio  eft,  quod  tempore  RegisDavid 
divifi  fuerunt  omnes  Sacerdotes  in  vi- 
gintiquatuor  familias ,  quae  vices,  & 
fortes  vocabantur^  nam  forte  fuerunt 
fic  difiributi  ;    ad  hoc  ut  unaquaque 
familia  ,  &  fors  per  integram  hebdo- 
madam  flaret  in  Templo  ad  Sacriticia, 

aliaf. 


1^1 


DeSacrifidoMiflie.  Decif.XXII. 


aliafque  fundlones  facras  explendas  , 
ut  legitur  in  lib.  i.  TaraVtpom.  cap.  24. 

2j  &  dicemus  infra  Decif.  XXIll.num.^. 
His  autem  famiiiis,  fortibus,  &  vici- 
busSacerdotum  fuerunt  conftituti  fui 
Principes;  tanquam  capita  _,  &  dire- 
£lores  totius  fortis,  vicis,  ac  familiae 
fubditorum  fibi  Sacerdotem  ;  qui  qui- 
dem  Principes  vocabantur  etiamPon- 
tifices;  idcircade  his  intelligendus  eft 
S.Joan,  cap.  18.  verf.  3,  dum  ait  :  Ju- 
das  ergo  cum  accepiffet  cobortcm  ,  ^  a 
Tontificibus  ,  i^n  T?harifteis  mtniflros  (s^c. 
videlicet  a  vigintiquatuor  Pontifici- 
bus,  qui  erant  Principes  fortium  ,  & 
familiaram  Sacerdotalium  ;  ut  erudi- 
t^  declarat  Barradas  in  Evang.  tom.  1. 
lib.7,.  cap.^i.  ubi  obfervat  duo  nota- 
tudigna  .  ZJtJum  ^  quod  inrer  cfteras 
fortes,  &viceso6lava  vocabatur^^M; 
&  de  hac  vice   ,    &    familia  erat   S; 

25  Zacharias  Pater  S.  Joannis  Bapti(^s 
juxta  illud  S.  Luce  cap.  r.  verf  5.  Fuit 
in  diebus  Herodts  ^egis  JudcSce  Sacerdos 
quidam  tiomine  Zacharias  ,  de  vice  A- 
bia  .  .^4lterum  eft  ,  quod  Sacerdotes 
unius  vicis,  feufortis,  quahebdoma- 

27  da  minirtrabant  in  Tempio  ,  per  for- 
tes  dividebant  fundiones  ab  eis  pera- 
gendas  ;  viielicet  uni  committeljatut 
torte  oblatlo  thymiamatis  ,  al teri  com- 
pontioluccrnarum;  alteri  ignis  accen- 
fio  ;  alii  facrificium  unius  generis,alii 
aiterius  j  ex  quibus  patet  intelle£lus 
verborum  ejufdem  S.  EvangeliftaeLu- 
cas ,  dum  d.  cap.  i.  verf  8.  is^  ^.  d^_> 
eodem  S.  Zacharia  fubjunxit:  FaBum 
efi  autem  ciim  Sacerdotio  fungeretur  in 
erdine  vicis  fua  ante  Deum\  fecundim 
confuetudinem  Sacerdotii ,  forte  extit  , 
iit  incenfum  poneret  ingreffus  in  [Templum 
Dom'ni .  Sorte  namqueobvenitZacha- 
riae  oblacio  incenfi  ,  hoc  efl;  thymia- 
matis  ea  die,  qua  monitusfuitab  An- 
gelo  de  futuranativitateS.JoannisBa- 
dtiftas^  Quarta  tanJem  refponfio  efl:  , 
quae  defumitur  ex  Tetro  Citnteo  de  B^e- 
publica  Bcbreeoriim  Ub.  z.  cat>.  6.  quod 
fcilicet  folirum  erat  apud  Hebr^os  , 
feptem  dies  anre  Kepur  ,  ideft  diem_j 
Expiacionis,  fepararePontificem  ,  il- 


lumque  inftruere  caeremonUs,  quibus 
ingredi  debebat  SandaSandorum;fed 
quia  aliquando  contingebac  ,  ipfuni_, 
Summum  Pontificem  eo  cemporepol-  2,8 
lui,  ac  reddi  immundum;  ideoelige* 
bant  alium  Pontificem  coadiutorem  , 
quem  vocabant  Poncificem  anni  j  ne 
praetermittereturTlla  folemnitas  ,  qui 
affiftebat  in  eadem  funftionej  &  fiip- 
fe  offerebat  illud  Sacrificium  propter 
aliquam  immunditiam  Summi  Ponci- 
ficis  ,  remanebac  toto  eo  anno  in_-» 
gradu  Pontificali  .  Et  de  hac  re  lo- 
quitur  Jofeph  lib.  17.  ^ntiquit.  cap.4.  - 
&■  nos  infra  Decif.  47.  Applicando  hanc 
refponfionem  Jinnce .^  ^Caipha  Sum- 
mis  Pontificibus  ;  lucide  intelligi  po- 
teft,  quomodo  ambo  eflent  Pontifices 
eodem  tempore :  Siquidem  Annas  erat 
aftualis  Pontifex  ;  Caiphas  ver6  erat 
Pontifex  anni  illius  ,  ideft  coadiutor 
fubflitutus  Annae  in  cafu  immunditi?, 
&  impedimenti  pro  die  ^t^o  Kepur  , 
feu  Expiationis  .  Comprobantur  prae- 
di£la  ex  AQis  Apoftolorum  f.^.-yfr/.iJ. 
ubi  fic  fcribitur;  FaBiim  efi  autem  in 
crafiinum  ,  ut  congregarentur  Trincipes 
eorum^  {90  Seniores.,  (^  Scribde  inJervL- 
falem .  F,t  ^nnas  Trinceps  Sacerdotum, 
l^  Caiphas ,  (s^Joannes ,  (s^  ^lexander, 
i^  qiiotquot  erant  de  genere  Sacerdotali^ 
ut  fcilicet  judicarent  Apofiolos  carce- 
ratos  ,  qui  praedicabant  JESUM  re- 
furrexilTe  a  mortuis  .  Nam  in  praedi-  29 
£lis  verbis  nominatur  primum  Annas, 
tanquam  Summus  Pontifex  adualis. 
Deinde  Caiphas  tanquam  Pontifex  il- 
lius  anni,  idef^  fubftitutus,&  Coadiu- 
tor;  fuccelTive  Joannes,  &Alexander 
tanquam  Principes  fortium,  feu  fami- 
liarum  ;  qui  comitabantur  Summum 
Sacerdotem ,  &  interveniebant  in  Con- 
cilio  .  Ita  Lominicus  Magri  in  OpufcuL 
de  cApparentibus  Sacra  Scriptura  Con- 
tradiBionib.  in  Evangel  S.  Lucte  cap.  5. 
ubi  pra£di(fl:am  dodrinam  defumptam 
elfe  ait  ex  Cfremoniali  Hebraeorum  , 
de  quo  ipfi  teflatus  fuit  Joannes  Ba- 
ptifia  Jonas  in  Romano  Sapientiae  Ar- 
chigymnafio  Hebraica-  Lingusprofef- 
for,  olim  inter  Rabbinos  Archifyna- 

gogus 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.  XXII. 


143 


gogus  celeberriimis. 

Qtiod  fi  quis  qua-rat,  UtrumPon- 

30  tifices  Hebriti  poflent  damnarereosad 
niortcm  ?  Refpondetur  affirmative  in 
caufis  ad  Religionem  fpedantibus  jUt 
docet  Cornel.a.Ldpide  in  cit.  capit.  17. 
jDeuteron.  Verf.  57.  quamvis  tempore^ 
Herodis,  &  aliorum  GubernatorunrL_» 
Judaeae  fub  Imperatoribus  Romanis  , 
eis  non  liceret  fcntentiamexequi;lde6 
dixerunt  de  Chri(to  ad  Pilatum;  "Ho- 
his  non  licet.  interficere  quemquam.  Joan^ 
jS.Verf.^i.  Nequeobftat,  quod  de_^ 
h(\o  ipfi  Pontificcs  Judforum  lapida- 
verint  Sandum  Stephanum  ,  &  prae- 
cipitaverint  Sandum  Jacobum  y  quia 
tumuituario,  atque  fubito  furore  prg- 
didos  Sandos  interfecerunt;  diffimu- 
lante  Pra^fide  Romano  eorum  faci- 
nus;  etfi  jofephus  lib.  20.  ^ntiquitat. 
eap.S.  aliasiS.  afiferat,  Ananum  pri- 
vatum  fuiffe  Pontificatu,  eoquodjuf- 
fifTet  occidi  Sanftum  Jacobum  ;  quod 
notat  etiam  Magri  in  d.  opufcul.  Contra- 
di&ionum  S.Scriptura  in  J-oan.  cap.  18, 
verf.  5 1 . 

Tandem  pro  complemento  materig 
tangentis  dignitarem  Pontificiam  He- 

5'  brccorum  ,~piacet  hic  annedere  Cata- 
logum  Summorum  Pontificum  ,  qui 
eam  obtinuerunt  ab  Aarone  ufquea»^ 
defolationem  Templi ,  &  Jerufalem-j 
fadam  a  Tito  Veipafiano  anno  6-j.  a 
Nativitate  Chrifti . 

CATALOGVS  PONTIFICVH 
HEBR^ORUM. 

1  Aaron  frater  Moyfis  ,  &  filius. 
Caath  de  Tribu  Levi . 

2  Eleazarus  filius  Aaronis. 
5  Phinees  fiiius  Eieazari. 

4  Abifue  filius  Phineae. 

5  Bocci  fiiius  Abifuas. 

6  Ozi  filius  Bocci . 

7  Zararias  filius  Ozi . 

8  M^.rajoth,  filius  Zararias. 

5  Amarias  filiuj  Merajoth  ;  pofl: 
quem  Pontific  'us  abUtus  fnit  a 
pofteris  ejus  ,  &  a  progenie  Elea- 


zari  filii  Aaronis  ,  &■  transfatus 
fuit  in  pofteritatem  Ithamari  al- 
terius  filii  Aaronis,  ob  negligen- 
tiam  defcendentium  ab  Eleazaro 
in  erudiendo  Populo  legem  Dei . 
Itaque 

10  Heli  defcendens.e  ftirpe  Ithamari 
fecundi  filii  Aaronis. 

11  Achitob  Nepos  Heii. 

12  Achias,  didus  etiam  Achimele- 
ch  filius  Achitobi . 

15  Abiatar  filiusAchiae;  quem  Salo- 
mon  depofuit  ob  negligentiam  in 
fuo  munerif;  fubftituto  Sadochie 
ftirpe  Eleazari  filii  majoris  Aaro- 
nis. 

14  Sadoch  de  ftirpe  Eleazari  praedi- 

a\. 

i^  Achimaas  filius  Sadochi. 

16  Azarias  filius  Achimaati. 

17  Joannam  filius  /iZari^. 

18  Ifus  filius  Joannami. 
15?  Axioramus  filius  Ifu. 

20  Phideas  filius  Axiorami. 

21  Jojadas  filius  Phideae  - 

22  Zacharias  filius  Jojadas. 

25  Joannam  II.  filius  Z^jchariae . 

24  Azarias  11.  filius  dicli  Joanna- 
mi  . 

25  Amarias  filius  Azarisc. 

2.6  Achitob  II.  filius  Amariae. 

27  Sadoch  II.  flius  Achitobi. 

28  Sellum,  didus,etiam  Salom,  & 
Saldus  filios  Sadochi.. 

29  Elcias  filius  Sellumi  ,  cujus  loco 
fe  intrufit  Sobnas. 

30  EliacimfiliusEIciae,  puIfoSobna 
intrufb . 

31  Azarias  IIL  filius  fecundogeni- 
tus  Helcix  ,  defunflo  Eliacimo 
abfque  liberls. 

32  Sararias,  feu  Sareasfilius  Azarif, 
occiius  b.  Nabuchodonofor  ,  anno 
excidii  Jerofolymitani . 

55  JofedechfiliusSarari?,  mortuusin- 

-    exilio.. 

54  Jefus,  feu  Jofue  filius  Jofbdechi, 

fub   quo  coepic  reasdificari  Tem- 

plum. 
35  Joacim  filius  Jofue. 
^6  Eliafib  filius  Joacimi- 

37  ^«- 


1 44  ^^  Sacrificio  Mifl'^. 

37  Jojadas  II.  filius  Ellafibi. 

3b'  Jonathan  filius  Jojadae. 

35)  JeJdoa,  feu  Jadus  filius  Jonatha-  ^^ 
nl  .  Hic  obviam  ivit  Alexandro 
Magno;  eumque Judaeisconcilia- 
vit;  ejusque  frater  ManafTes  fuit 
primus  Pontifex  TempliSamari- 
tani  in  monte  Garizim  ;  de  quo 
diximus  fupra  DecirXlI.num.40. 

40  Onias  Prifcus  filius  Jeddo^.  60 

41  Simon  Oniasfilius  jCognominatus 
Judus . 

42  Eleazarus  II.  frater  Simonisjquia 
ejus  filius  erat  puerulus.  Hicmi- 
fit72.  Interpretesad  Pcolemaum       ^i 
Regem  ^Egypti . 

45  Manaffes  Patruus  Eleazari. 

44  Onias  II.  fiiius  Slmonis  Jufti. 

45  Simon  11.  fiUusOnias.  61 
45  Oiias  III.  filius  Simonis  II.  co- 

gnomento  Sanilus;  qui  impetra- 
vit  veniam  Heliodoro  flagellato 
ab  Angelis. 

47  Jafon   frater    Onias   III.  qui    ab        ^5 
Antiocho  emit   Pfeudopontifica- 

tum  .  64 

48  Menelaus  Onias,  non   folutape- 
cunia  julTus  cedere  Pontificatum       65 
fratri. 

40  Lyfimachus  frater  Menelai ,  qui  66 

pecuniam  folvit.  .6j 

fo  MathathiasSacerdosde  Vice  Joa-  68 

rim,  de  AlTamonforum  Profapia;  69 

de  eadem  ftirpe  Eleazari ,  &  Aa. 

ronis  .  r.  Mach.  i.i.  Co 
51  Judas  Machabeus   fillus  Matha- 

thiae  .  71 
52.  Jonathas  frater  Judae. 

55  Simon  frater  Jonathae.  72 
f4  Joannes  Hyrcanusfilius  Simonis: 

Sequentesfuerunt  Pontifices,  75 
ac  Reges. 

f5  Arlftobulus  filius  Joannis  Hyrca-  74 

ni ,  qui  primus  Diadema  fumpfit.  75 
5^  Alexander  Jannaeus  frater  Arifto- 

buli.  76 

57  Hyrcanus  II.  primogenitus  Ale  77 
xandri .  7^ 

58  Ariftobulus  I  I.   Secundogenitus 
Alexandri,  qui  fpoliavit  Hyrca-  80 
num  Pontificatu  ;  fed  Hvrcanus  81 


Decif.XXII. 

auxilio  Romanorum  Pontifica- 
tum  recuperavit. 
Antigonus  Secundogenitus  Ari- 
ftobuli  II.  Hic  tenuit  Pontifica- 
tum,  &  Regnum  per  annosqua- 
tuor;  deinde  juffu  M.  Antoniife- 
curi  percuflfus  ,  Regnum  tranfiit 
ad  Herodem  Idumaeum,  Pontifi- 
catus  autem  ad  Ananelum  . 
Ananelus  ,  Sacerdos  quidem  de 
ftirpe  Aaronis  ;  fed  conditione^ 
ignobilis,  ab  Herode  promotus  , 
Salian.  ad  anmm  Mundi  4018.  num. 
4.  ^  5.  Sed  pauI6  pofidepofitus. 
Ariftobulus  III.  nepos  Hyrcani  J 
contra  quem  iterum  infurrexit, 
&  Pontificatum  obtinuit  Anane- 
lus . 

Jehu  Phabetis  ,  ignotas  originis  . 
Salian.  ^nn.  4030.  n.  8.  quem  He- 
roJes  depofuit,  ur  promoveret  Si- 
monem  Patrem  Mariamn^  ab  eo 
defponfatae. 

Simon  Socer  Herodis  ,   fub  quo 
Pontifice  natus  eft  Chriftus. 
Matthias    filius  lofephi  ad    an- 
num. 

loazarus  filius  Simonis  ad  an- 
num  . 

lefus  fiHus  Si?  ad  annum 
loazarus  iterum  ad  biennium. 
Ananus  Snhi  filius  annis  decem  . 
Ifmael   Fabi    creatus    a    Valerio 
Graco  P.-?fide  lud??  ad  anoum. 
Aleazarus   filius    Anani    ad  an- 
num  . 

Simon  filius  Camithi  ad  an- 
num  . 

lofepus  Caiphas  promotus  ab  €0^^ 
dem  Pr^fide  Valerio  Grato. 
lonathas  Anani  filius  fubftitutus 
Caiph?  .1  Vicellio  Prefide. 
Simon  filius  Boethi. 
Matthias  filius  Anani  promotus 
ab  Agrippa. 
Elion?us  filius  Cithaei . 
Simon  Boethi  iterum. 
Ananias  filius  Ne1)ed?i ,  de  quo 
^Bor.  c.2.2,.  (^5124. 
Ifmael  Fab?i. 


lofephus  Canaei  iterum 


SzAna- 


Dc  Sacrificio  Miffae.  Declf.  XXni.         1 45 

cerdotum  Hebrajorum  undoJ 
defumpta  ? 


8i  Ananus  filius  Anani. 

85  lefus  filius  Damnapi* 

84  lefus  filius  Gamalieiis. 

Sf  Matthias  filius  Theopiiili. 

86  Phanafius  Rufticus ,  qui  fuit  uiti- 
mus  inter  Hebraicos  Pontifices  ; 
fiquidem  ejus  Pontificatus  anno 
quarco  capta  fuic  lerofolyma  k 
Tito;anno  h  Nativitate  Chrifti 
70.  &  fub  ruinis  Urbis  ,&  Tem- 
pli  fepulta  eft  Dignitas  iila  Pon- 
tificia  in  p?nam  tot  ,  &  gravium 
facinorum;  quibus  rei  faftierant, 
qui  ea  fungebantur,  tumintranf- 
grefllone  Divinae  legis,  tum  in_» 
Deicidio  in  Crucifixione  CHRI- 
STI;  de  quibusomnibus  Tortiiell. 
i^  Salictn.  in  fuis  Annalibus;  & 
^iccioUus  in  C.hronolog.  Pyeform.  d. 
tom.  1.  lib.6.ca.  ii.i^^tQrji.  i.^art.i. 
CataJog.V. 

D    E    C    I    S    I    O    XXIH. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M, 

De  Sacerdotibus  Aaronicfs  ,  & 
eorum  divifione  in  24.  Vices, 
feu  Claflfes .  Qui ,  &  Quot  ef- 
fent  Principcs  Sacerdotum_,  ? 
Relatio    cujufdam    Hebra^i  5 
quod  CHKISTVS  Adolefcens 
fuerit  a  Senioribus  fcriptus  in 
numero    Principum    Sacerdo- 
tum .  Quibus  casrcmoniis  con- 
fecrarentur  Sacerdotes  Hebrasi? 
Quibus,  &  quot  Vcftibus    )i- 
dem  uterentur,  in  Sacrificiis  ! 
Veftes  CHRISTJ  cujus  colo- 
ris,  efTent ,  &  quants  ?    Qux 
officia,  &  munia   Saccrdotum 
Aaronicorum?  Quo  tempMDre, 
qua  xtate  ,  quibus  rcquifitis 
miniftrabant  in  Templo  ?  Cur 
tedto  capite,  &nudis  pedibus? 
Quid  eftet    fcinderc    Veftcs  ? 
Alimenta  Pontificum  ,  &Sa- 


S  *v  M  M  ^  I{^IV  M. 

t  Sacerdotcs  lAaronici  alii  erant 
mam-es  ,  &  dicebantur  Trinci^ 
pes  Sacei-dotum  ;  &"  alii  erant 
4ninores  . 

2  ISladah,  &  ^biufili^ ^aronis  cur 
occifi  a  *DcointraTabernaculum? 
&  num.  94. 

3  Sacerdotium  ^aronicutu  erat  in^ 
dcfcendentibus  ab  Elea^aro  ,  & 
Ithamaro  filiis  ^aronis. 

4  Sacerdotes  divifi  in  24.  clajfes  , 
feu  vices  a  Rege  David . 

3  Hifioria  cu]ufdam  Theodofvf  m- 
hr<£i  tempore  Jufliniani  Impcra^ 
toris ,  qui  afierebat  vidijle  Codi- 
cem  pervetuflum  ,  in  quo  Chri- 
fius  notatus  fuerat ,  dumefietlu-. 
venis  ,  inter  Trincipes  Sacerdo- 
tum. 

7  Cp-emonia  ,  quibus  confecraban.. 
tur  minores  Sacerdotcs  Hebrivo. 
rum.. 

8  Epifcopi  dum  confecrantur.oleo  Sa- 
cro  liniuntur  in  capite . 

p  Sacerdotum  ^aronicorum  manus 
an  Oleo  San£io  ungerentur  in  eo- 
rum  confccratione} 

10  Cccremonia  in  confecratione  Sa- 
cerdotum  preditiorum  .  Ftrum^ 
reiterarcntur  omnes  finguHs  fe- 
ptcm  diebus} 

ii  Fcfies  quafnam  induerent  Sacer^ 
dotes  Siaronici  in  eorum  confe, 
cratione  ? 

11  Tunica  Sacerdotum  Hebrceorum^ 
pro  facrificio  an  effet  albi  colo' 
ris  ? 

13  Fcfles  CHRISTI7)omini  cujusco' 
loris  fuerint  ? 

14  Emanuel  Taleologus  Imperator 
Vrientis  donavit  partem  Feflis 
Salvatoris  noflri  anno  1400.  Hen- 
rico  Hegi  Caflilie  .  Eadem  ubi 
nunc  fervetur  ? 

if  Cbriflophorus  Coltmbus  magnus 
T  ^rgo' 


"S^S 


De  SacrificioMiflfe.  Decif.XXm. 


^r^onauta,  uhi,&  quando  mor- 
tuus ,  &  fcpultus? 

1 6  Epitaphium  Chriflopbori  Columhi. 

1 7  Coioris  vioiacei  quare  ftnt  Fcjies 
Epifcoporum  ;  &  clericorum  Se- 
minarij  J  aliorum  autcm  nigri  ? 

18  yejiium  Sacerdotum  Hehr^&orum 
numerus  y  &forma. 

19  FeHes  Kedemptoris  noflri  qu^ ,  & 
quot  ej^ent  ? 

■»0  Femoralia  an  portarentur  a  Ju^ 

dps  ? 
21  Officia,  &munia  Sacerdotum  He- 

breorum  qua ,  &  quot  ?  uhi  fex~ 

decim  eorum  ohligationes . 
11  ^Docere  populum  Dei  non  fohhn 

fpeUahatad  Sacerdotes ,  fcd  ctiam 

ad  Levitas , 
Z5  DoUrinam  Chriflianam  docentihus 

pueros  conccfi^   funt  Indulgenti^ 

midt§  k  Summis  Tontificihus  . 

24  Summus  Tonifex  Hebrprum  ex- 
erccre  poterat  .omnia  minifleria 
aliorum  Sacerdotum . 

25  Sacerdotcs  Hchraici  pro  libito  , 
fed  in  fua  hehdomada  tantum  mi- 
niflrabant  in  Templo  . 

z6  Sacerdotihus  pradi^iis  forte  afji- 
gyiahantur  minifleria  explenda  in 
T^mplo  in  eorum  hehdomada. 

zy  Sacerdotes  ^aronici  feptem  con- 
tinuis  diehus  ftahant  in  Templo  , 
morantes  in  exedris  ,  &  cuhicu- 
lis  e]us . 

28  Sacerdotes  in  lege  Moyfts  non  mi- 
niftrabant,  in  Tcmplo  ,  nifi  initia^ 
ti ,  &  confecrati . 

29  jEtas  triginta  annorum  require- 
hatur  in  confecratione  Sacerdo- 
tum ,  &  in  Trcdicatorihus . 

30  Chriflus  ,  ac  S.  J-oannes  Baptifla 
cur  coiperint  prcdicare  folum  iru 
a^tat^  annorum  triginta? 

31  A^tas  pro  SummoTontificatuHe- 
br^orum  crat  annorum^o. 

32  Irregularitates  Sacerdotum^aro- 
nicorum  quales . 

35  Irregularitas  ex  defcBu  corporis 
a  quo  temporc  fit  introdu^a  in 
Ecclefia  J 


34  Caflitas  neceflaria  inSaccYdotihifS 
Hebncis  ingreffuris  Tabcrnacu- 
lum  ,  ac  Templum  i  atque  ahht. 
nentia  a  Vino. 

35  Sacerdotcs  Hebrp  facrificahant 
opertocapitc.  Et  cur  noflricapite 
aperto? 

36  Capite  cooperto  non  licet  celebra" 
re  Miffam  ,  neque  ex  difpenfa* 
tione  Epifcopi . 

^j  Tileolus  in  cclebratione  MiJ^e  a 

foto  Tapa  concedendus . 
^8  Perucca  an  poffit  teneri  afacer- 

dote  Miftam  ceiebrante? 
35}  Chincnfes  facerdotes  celehrant  te- 

Uo  capite .  Etcur  noflri  cumcal- 

ceis  ? 

41  Vefies  fcindere  crat  prohihitum 
Sacerdotibus ,  ac  Tontificihus  He- 
hraicis  . 

42  Vefles  fcindere  erat  ftgnum  magni 
doloris  . 

45  Vcfles  fcindcre  quomodo  eratpoffi- 
bile  apud  Hchreos  ?  Et  quid  effet 
fcindere  Vcflesi 

^^\AlimcntaTontificum,  <&  Sacer- 
dotum ,  Hchr<eorum  kfex  fontihus 
defumchantur .  Et  qui  ? 

.45  Trimiticff  in  quo  dijferant  a  ^De- 
cimis  ? 

46  Trimitiarum  quota  pars  daretur 
Sacerdotihus  ? 

.  47  Trimogcnita  omnium  animalium , 
atque  hominum  erant  Deo  ojfe- 
renda  in  lege  Mofayca  . 

48  Siclus  Hebraorum  valehat  libras 
quinque  de  noflratibus . 

DEclaratis  iis,  quae  fpeflabantad 
perfonam  SummiPontificisHe- 
braici;  oportet  explicare  ea  ,  quae  at- 
tinebant  tijm  ad  alios  Principes  Sa- 
cerdotales,  tum  ad  inferiores  Sacer-  ' 
dotes.  Quapropter  fciendum  eft,  om- 
nium  Sacerdotum  Aaronicorum  hanc 
fuiffe  divifionem,  ut  alii  eflent  Prin- 
cipes  Sacerdocum  ,  feu  Sacerdotesma- 
Jores;  alii  vero  Sacerdotes  minores  , 
&ordinarii.  Pro  intelligentiarepeten- 
dum  eft,  Aaronem  habuiffe  quatuor 

filios, 


De  Sacrificio  MiflT^  Decif  XXIII. 


I 


fillds  .  I^adab  ,  ^biu ,  Eleaxarum  ,  is^ 

z_Ithamarum  .  Duo  primi  igne  alieno 
ihurificantes  ,  k  Deo  igne  afflati  oc- 
cifi  funt  in  Tabernaculo  .  Levlt.  cap. 
10.  verf.  1.  isn  1.  in  poenam  mobe- 
dientije  ,  quam  commiferunt  fiv^  te- 
muieriti  a  vino  j  fiv^  ex  inconfidera- 
tione,  aliavd  de  caufa,  quam  exami- 
nat  Cornel.aLapid.  ihid.  Remanferunc 
alii  duo  fiiii  Anxoms Eleax^irus ^  i^J-t- 
hamar .,  in  quorum  ftirpe  ,  &  defcen* 
tibus  Deus  voluit  Sacerdotium  per- 
manere ;  exclufis  ab  eo   c^teris  dc__j) 

?.  Tribu  Levitica  .  Ab  hisduobus  ftipi- 
bus  propagati  omnes  Sacerdotes,  tem- 
pore  Regis  David  ,  diyidebantur  in_j. 
duos  columnellos,  feu  familias  «  alii 
enim  vocabantur  Elea%arei ,  defcen- 
dentes  fcilicet  ab  Eleazaro  ,  quorum 
Princeps  erar  i^^^tV  ;  &  alii  diceban- 
tur  Jthamaritae  .^  proficifcentes;ab  Itha- 
maro;  horumque  capuc  erat  sAchime- 
lech  filius  Abiatharis  tunc  temporis 
Summi  Pontificis  .   VerCim   quia  ob 

4'  multlpiicem  numerum  Sacerdotum_s 
confufio  oriebatur  in  facrificiis,  &fun 
dionibus  facris  ,  David  Rex,  exDei 
inftiodu  ,  fecic  numerare  omnes  Sa- 
cerdotes  per  eorum  Principes  Sado- 
chum  ,  &  Achimelechum  ;  iilofque' 
diftribuere,  ut  innuimus  fupra  Z^fW/. 
XXII.  num.i^.  in  vigintiquatuorCIaf- 
fes,  feu  Sortes  ,  familias,  &  vices  ; 
quarum  fexdecim  fuerunt  de  defcen- 
dentia  Eleazari  numerofiori  ;  &  oOto 
.de  propagine  Ithamari  minus  foecun- 
da  ,•  &  his  omnibus  cla(Tibus  ,  forti- 
bus,  vicibus  ,  &  famlliis  vigtntiqua- 
tuor  deputatus  eft  proprius  Praeful  , 
videlicec  unus  Sacerdos  ex  nobiliori- 
bus  ;  qui  afiTumpfic  nomen  Principis  ; 
itaut  in  pofierum   femper  fuerinr  vi- 

5gtntiqiratuor  Principes  Sacerdotuni_. , 
ut  legitur  i.Varalipom.  24.  verf.  5.  ibr. 
'Porrd  div''(tt  utrafqus  tnter  fe  familias 
forttbus ;  erant  enim  Vrincipes  Dci  tam 
defiiis  Eleaxar  i  quam  de  fliis  Ithaniar . 
Qoo  locl  fic  cotnmentatur  Coynel.  a 
Lapide:  Erant  i^.  fdmtli^  Sacerdotaks: 
iy^  quieque  fuum  habebat  Trincipem .,  pu- 
ta.Vrimogenitnm  ,  qui  in  Vice  fua  omni' 


147 

bus  praerati  omniaque  in  Templo  dirige- 
bat :  quare  erat  ipfe  Summus  claffis  fua 
Sacerdos^  idebque  vocabatur  Tontifex  . 
Erant  ergo  vigintiquatuor-  Tontificesjive 
TBJNSITES  Sacerdotumi  de  quibusin 
Evangeliis  crebra  efi  mentio,  fedhis  om- 
ntbus  eminebat  ,  is^  prceerar  Summus 
Tontifex.^  fci^icet  Sadoc  .  Et  idem  ex 
Abulenfi  ,  Tofiato  ,  &  Serario  refe- 
runc  TornielL  ad  ^nnum  Mundi  3020. 
num.  $.  isr  Salianus  ad\.4nnum  ^ozi^ 
num.  24.  &  nos  diximus  fupra  in  antC' 
cedenti  Decif  XXII.  num.  24. 

Hi  igitur  erant  Sacerdotes  majores, 
&  Principes  Sacerdotum  ;  a  quorum 
nutu  ,  &  direftione  pendebant  Sacer- 
dotes  minores,  tum  in  facrificiis ,  tum 
in  aliis  funftionibus  fpedantibus  ad 
Templum.  &  adDivinum,  cultumj 
&  ipfi  Princrpes- ailVdebant  in  Conci- 
liis  una  cum  Summo  Pontifice;  exer- 
centesau<Cloritatcm ,  & Jurifdiitionera 
in  concernentibusLegem,  &  traditio- 
nes  Seniorum  .  Sed  prster  fupradiflos, 
erant  etiam  aMi  Sacerdotes,  qui  Prin- 
cipes  vocabantur  ,  videlicet  lepte-Tuji 
Sacerdotes  ,  h.  quibus  claves  Templi 
cuftodiebanrur ,  aded  ut  nemo  eorum 
illud  aperirepoflet,  ni  unaomnesadef- 
fent.  Ittm  tres  alii  Pra;fedi  facro  as- 
rario  ,  qui  Thefaurarii  vocitabanturj, 
ac  alii  V  de  quibus  juxta  Talmudico- 
rum  relatione?  dilferit  Tetrus  Cunaus 
de  B^pttblica  Hebraorum  ddib-i.  cap.6 
i^  cap.  j.  ubi  aliosquoquefuifie  Prin- 
cipesSacerdotum  oikndit,  qui  obemi- 
nentem  fcientiam  in  Sanednm  ,  ideft 
in  Concilio  (eptuaginta  duorum  Judi- 
cum  aflumebantur  ,  ultra  alia  capita 
primarum  quarumdam  familiarum  , 
quibus  nomen  Prihcipis  erat  concef- 
fum,  ut  notat  QtiamTirinus  in  Matth, 
verf^. 

Horum  Principum  Sacerdotum  oc- 
cafione  fas  mihi  fic  hoc  in  loco  refer- 
re  narrationem  quandam  ,exi(tentem 
penes  Chaffandeum  inCatal.  Glor.  Mund. 
part.  4.  cof^fider.  6.  excerptam ,  ut  ipfe 
ait,  ex  La^antio  .,  i^  ex  Tetro  de  Le- 
fuanderie  in  fuo  tra^atu  de  Do^oribUs 
partr  Af.  quaft.%6,  videlicetj-tempore  }«- 
T    i.  flinianL 


6 


148         De  Saciificio  Mifife.  Decif,  XXlIT, 


fliniani  Innperatoris ,  fuiffe  quemdam 
Hebraeum  nomine  Theodofium  ,  uc 
afTerebac  ,  Principem  Sacerdotum, 
Rabbinum  in  fua  lege  dodiffimum  ; 
qui  hortatus  ^  quodamChriftianoPhi- 
lofopho  de  Aulalmperatoris,  utfidem 
Chriftianam  amplederetur,  cujusve- 
f itatem  ipfe  Theodofiusob  fuam fcien- 
tiam  ignorare  non  poterat;  refpondic, 
€am  nonampki^ere  non  ex  infcitia  , 
feJ  ne  divitias,  &  honores  perderet; 
quippd  certus  erat ,  Chriftum  Domi- 
num  eflTe  verum  Meffiam,  &  Filium 
Dei,  conceptum  de  Spiritu  Sanfto  , 
atque  natum  de  Maria  Virgine;  idque 
ksilTe  in  codice  pervetufto  ,  occulte  , 
&  diligenter  ferv-ato  Tyberiade  apud 
Hebra;os  ■>  qui  quideraCodex,&liber 
erat  in  Jerufalem  apud  Summum 
Pon^ificem  ,  dum  v-iveret  JESUS 
CHRISTUS  Dominus  no/^er ;  &  in 
eodem  fcribebantur  ,  &  norabantur 
jaomina  oninium  Pnncipum  Sacerdo- 
tum,  qui  pro  tempore  erant  eledi  ; 
inter  quns  numeratus  etiam  erat  ipfe 
CHRISTUS  Siquidetn  defunflo  , 
dura  ipfe  CHRISTUS  effec  juvenis, 
uno  exPrincipibusSacerdotum,  cum 
in  Conrilio  Seniorum  efiet  diffidium 
circa  eledlionem  alterius,  fuit  ab  uno 
eorum  nominatus  ,  &  propofitus  JE- 
SUS  CHRISTUS  tanquam  adoie- 
keas  nobiliSj  pius,  8c  omnium  virtu" 
£um  genere  eximius  ,-  &  in  eum  om- 
nium  eledlorum  vota  convenerunt  • 
Pro  defcribenda  autemeius  parentelai 
vocarunt  Deiparam  Mariam  \  h  qua 
juxta  interrogationes  fibi  pereosfa(!^as 
circa  Tribum  ,  Sc  Psrrem,  inteilexe- 
runt  ,  CHRISTUM  Dominum  non 
ex  Jo'ephoprocreatum;  fed  deSpir>tu 
SanClo  ab  ipfa  genitum  ,  praevia  Ar- 
chan^eli  annunciatione,  fine  fuaeVir- 
ginitatisdetrimento;  &ita  annotarunt 
tunc-  Seniores  in  illo  codice  ;  &  fic  in 
eodem  annoratum  reperiflfv  ,  &  vidif 
fe  teftabatur  antedidtus  Theodofius 
J-ud^us  ;  fubdens  ,  fublarum  fuifife 
fcrnpulum  S-niorum  Templi  ,  quoj 
CHRISTUS  non  eflTet  de  ftirpe  Aa- 
lonicaj  fed  deTribu  Juda;  exeoquia 


hae  duae  Tribus  Sacerdotalis  ,  &  Re^ 
gia  a  multis  annis  ante  fuerant  fimul 
commixtae  ;  itaut  illicitum  illis  tunc 
non  foret,  defcribere  JESUMCHRl- 
STUM  inter  Principes  Sacerdotum  : 
Haec  fufius  narrac  Chafi^anaeus  ,  ubi 
fupra,  &  noviffime  Donatus  Calvi  in 
Troprinomio  Evangelico  I{efo!ut.S.  Qui- 
bus  quanta  tdes  fit  prasftanda  ,  pru- 
denti  Ledori  relinquimus  deciden- 
dum  ;  quem  recogitarenon  pigebitea, 
quae  fcripfimus  fupra  Decif.  VII.  a  n. 
21.  (i5^  feqq.  circa  genealoglam  Re- 
demptoris  ;  qui  quidem  non  fuit  Sa- 
cerdos  Aaronicus,  nequede  ftirpeAa- 
ronis  ;  fed  Sacerdos  fecundum  ordi- 
nem  Melchifedech  cie  Regia  ftirpeju- 
dae,  &  David  ,  unOus  ab  asterno  luo 
Patre  oleo  Divinitatis,  ut  ex  profeffo 
differuimus  fupra  in  d.  "Decif.  7.  num» 
24.  (J51  nutn  26. 

His  de  Principibus  Sacerdotum  nota- 
tis;  videndum  e(t  de  Sacerdotibus  in- 
ferioribusi  &  circa  iftos  tria  funt  bre- 
viter  examinanda  ,  videlicet  eorum_» 
confecrationem ,  veftimenta  ,  &  offi- 
cia .  Quoadconfecrationera  fervaban- 
tur  omnes  ritus,  &  cfremoniae  ,  qui- 
bus  Summus  Pontifex  confecrabatur , 
de  quibus  diximus  fupra  Decif.  XXU. 
num.  1%.  excepto  quod  Surnmus  Pon- 
tifex  ungebatur  oleo,  &  unguentofa- 
cro  in  capite,  ibidem  illo  profufo  per 
confecratorem ;  inferiores  vero  Sacer- 
dores  hanc  unftionem  non  recipie- 
bant,  quia  eorum  caput  non  ungeba- 
tur  i  fed  lotis  corporibus  ,  indueban- 
tur  femoralibus,  tunica  linea,C)rgu- 
lo;  atque  tiara  ;  &  immolatis  tribus 
facrificiis  Viruli  pro  peccato  ;  Arietis 
unius  in  holocauftum,  &  alterius  A- 
rietis  pro  hofiia  pacifica,  rumfangui- 
ne  hujus  hoftias  ungebatur  extremum 
auriculae  dexterae  Sacerdotum  ;  ne^ 
non  eorum  pollex  manus  dexterap,& 
pollex  pedis  dexteri  ,  fddaque  afper- 
fione  veftimentorum  Sacerdoraiium 
cum  eodem  Sanguine  mixtocumoleo, 
&  unguento  Sacro;  &  per  manus  eo- 
rundem  Sacerdotum  oblatis  Deo  inte. 
rioribus  ,  &  carnibus  Sacrificii ,  com- 

plebatur 


DeSacrificio  Mifife  Decif.  XXIlI, 


plebatur  eorum  confecratio  >  ad  cujus 
exemplar  Ecciefia  Catholica  h  Spi- 
ritulSando  erudita  in  confecratione 
minorum  Sacerdotum  ,  folas  eorum 
xnanus  oleo  Sacro  inungit  \  in  confe- 
cratione  vero  Epifcoporum  etiam  eo- 
fum  caput  Sacro  Chrifmate  mandat 
liniri.  cap.  IJmco  .  DeSacr.  IJn^.  ubi 
Uoftien.  Butr.  Joan.  ^ndr.  iy  ^bbas  . 
Et  de  earundem  undionum  royfVica 
fignificatione  agit  Duratid.  in  B^tion. 
Divin.  o^c.  lib.z.cap.ult.  BarbofadeOf- 
fc.  Epifc.  par.i.  tit.x..  cap-^.  a  mim. ic 
iS"  f^l^  i^  T^^>^  Joydan.  tcm.i.  lib  f  •  /;;* 
I.  a  num.i^.  i^  fe(jq- 
Porro   circa    pr«difla    Sacerdotum 

I  coalecrationem  duo  oriunturdubia__.. 
IJnum  eft  j  an  in  eorurodem  SacerJo- 
tum  confecratione  roanusrpforum  oleo 

■  Sacro  ungerentur?  Pro  affirmativafa- 
cit  textus  Sacer  inExod.  cap.'S/.  Verf. 
36.  ubi  Deus  dixitMoyfi  :  Septemdie- 
bus  confecrabis  manus  eorim.  Quo  'oci 
ait  CorneliusaLapide:  Tracipnut  hh, 
ut\  in  cofifecratione  Sacerdotum  perfeptem 
dies  bac  quatuor  quotidie  fiant  .  Trimo 
ungantur-  manus  Sacerdotum .  Secundd  im- 
moletur  vitilus  .  Terticmundetur  ^ltare. 
S^uartb  ^ltare  mgatur  .  Ergo  manus 
SacerdotUBi  ungebantur  oleo  Sacroin 
confecratione  i  &  ita  fentit  Cajetan.  in 
3 •  •%?•  cap  1 5 .  i^  in  fudith.  cap.  i  7 .  Pro 
negaftva  facit  ,  quod  m  textu  hebreo 
d.cap.i^y.Exod.yerf.T^C.l^^hvir  N^in  ma- 
le  i  quod  '/erfio  \sit\na  dicMconfec^abis; 
proprid  tamen  fignificat  mvlebis ;  ide6 
juffit  Deus  Moyfi  confecranti  Sacer- 
dotes  ,  ut  feptem  diebus  impleret  ma- 
vus  eorum^  fcilicet  ponenJofuper  illas 
adipem  ,  &  cames  Vidimdrum  tunc 
immolatarum  •,  ut  eas  Domino  offer- 
rent  ,  rton  autem  ut  ungeret  eoriim 
nianus  oleo  Sacroj  nammanus  Sacer- 
dorum  dicebmtur  confecrari  per  fu 
pcrimpofittonem  caroium  oblatarum 
in  Sacrificioi  ur  legitur  l^mer.  cap.^. 
Verf  3 .  Judic.  cap. t  7.  Verf^.  iy>  Verf  r  z. 
nec  non  ^.I^e^.cap.i  5.  ^fr/.?^.Ergo  Sa- 
cerdocum  manus  confecrabantur  per 
impletionem  oblationum,  ficenimin 
ciplebanc  novelli  Myft»  Sacrificia  of- 


149 

ferre ,  &  mittebantur  in  poffeflionem 
Sacerdotu^ut  a'}unt  Lyran.^bulen.Olea' 
fter ,  iy  Lippomanus  ,  quoscitat  ,&  fe- 
quitur  Barradas  in  Itinerar.  filior.  Ifrael 
Ub.$.  cap.i^.  ubi  in  fine  fubdit ;  Hac 
opinio  mihi  videtur  probabilior  ,  quam 
verbumipfum  lmpIeo;W;fflf .  Impleban- 
tur  namque  manus  Sacerdotum  catnibus 
Sacrificiorum  .  l^unquam  autem  legitur  , 
impletas  efje  oleo  ;  pnma  enim  die  ,  qua 
maxme  oleo  effent  implendte ,  unHus  tan- 
tum  eft  poliex  dextrce  manus  ,  ut  dixi- 
rttus  . 

Aiterum  dubiumeft ,  anomnespr?^ 
didap  caeremoniae,  lotionis  lcilicet  to- 
tiuscorpons,  undionis  auricuiae  ,  & 
poliicis  tijm  manus,  tum  pedis  ,  nec 
ron  alperfio  Veltiuro  cum  Sanguine__> 
Arietis  ,  fierenr  reiterato  ommbus  fe- 
ptem  diebus  ,  vel  tantummodd  die^,, 
priroa?  Cajetanus  tn  Levit.cap.S.  ait: 
B^kge  caput  vigefimum  rovum  ,  i^inve- 
nies  ,  quod  omnes  cqrenwnia  peradce  pri- 
die  conjectationis  ,  repetendix  erant  fin- 
gulis  diehus  i  &■  idero  fentire  videtur 
fcfepb-  lib  i.i^ntiquii.cap.c).  Contrarium 
taroen  tenent  ^lu/enf.in  Exod.  cap.i^. 
foft  queeft.  iS.  Batrad-  d.lib.^.  cap.is-is> 
Siilian.  ad  annum  Mundi  1545  nim  11. 
advertentes  ,  quod  fola  prinna  die  fie- 
bat  undlio  Sacerdotum  praedi£la  •,  re- 
liquis  autem  fex  diebus  roadabaEtur 
vidimae  \  in  quaruro  oblatione  novi 
Sacerdotes  adhibebantur  ;  &  ex  hoc 
colligunt  iidem  D' (fiores  ,  quod  Sa- 
cerdotes  initiandi  ftabant  continuisfe- 
ptem  diebus  in  atrio  Tabernaculi,  fi- 
ve  Templi,  coromoranrcs  in  exedris, 
cubiculifve  ibidemfabricatisy  adquos 
ferebantur  cibi  quotidie  ;  &  inde  vafa 
cum  fordibus  efferebantur  ,  ne  conra- 
minaretur  locus  facer  .  Et  haecdeSa- 
cerdotum  Aaronicorum  confecratio- 
ne . 

Quo  ad  Ve^es  ,  quibus  Sacerdotes 
induebantur  in  eorum  confecratione  ; 
erant  quatuor  primae  ,  quibus  vefiie- 
batur  etiam  SumrnusPontifex,  nem- 
pe  Femoralia,  TiinicaftriBa  .  Zona  ,  fi- 
ve  Baltheus  ,  (^Tiara  •,  de  quibus  tra- 
ftat  Barrdd.in  EvangeI.tom.i-lib],.cap. 

4S».  <^ 


10 


II 


I  ^ch         De  Sacrificio  Uiffx,  DcciC  XX  ITf. 


49.  is^  Totmellus  ad^nnum  Mundi  2^44. 
a  num.yS.  iyyfeijq.  ub\  difpucat  ,  utrucn 
Tunica  praedifta  fueric  omnino  alba  , 
vel  potius-,  quibufdam  veluc  oculis.  , 
colorum  varietate  diilinfta  ?  Ec  con- 
cludic,  credibileefife  quoJ  fuericomni- 
no  alba  ,  ut  faepius  lavari  poiTeC  ;  eo. 
quia  Sacerdote'?  in  csedendis  vidimis., 
frequenter  earum  fanguine  afpergeren- 
iz.  tur.  Concordac  Ivo  Cornotsrijis  de  I{e^ 
biis  EcckJiaJiicisGcCciihcns:  Minoribus 
Sacerdoiibus  neque-duplex  Tunicadatur^ 
neqiie  humerale ,  neque  B^tionale  ,  neque 
lamina  aurea ;  fed  tantum  Toderis.  ^  i^ 
Mitra.f(^  Zona  ,  quaflringatur  Tunica 
byfinaj  qux  verha.rekTensOciau.Fer- 
rarius  de  £{e  F^fliaria  part.i.  (ih.^,  cap. 
\.  fubdit ;  Hxc  tumca  linea-Troi^vpn  .  quod 
talaris  ejfet^dicekitur,  i^  Jilba  a  colc- 
re  ._  t^dLm  antiqui  utebantu;-  Vefribus 
albis,  ut  demondrat/i."^??  FerrauHs  d. 
par.i.Ub.i.  cap.^ ^.  is^ /ib.^.cap.io.Quoi 
confirmatur,  quia  Hebrsei  fojebant  fre- 
quenter  lavare  veftes  fuas ,  ad  expian- 
dasiegales  immundicias,  quasde  fac^ 
li  contrahebanc  ;  &  ideo  apud  ipfos 
tnagna  erat  muititudo^ailonum  ;  quo- 
t«ni,ars  erat  h/areVeftes,  eafque^i 
albas  ,  &  nitidas  reJdere  ;  &  de  his , 
mentio  habetur  in  4.  Reg.cap.iS.is^  in 
Jfaja  cap.i.  is^  cap^G-  atque  in  Evang^.. 
Marcicap.  c), 

Porro  veftes  Domini  nofiri  JESU 
CHRISTl  fuiffe  coloris  ctcrulei  ,  & 
quafi. violacei  deducitur  ex  particula; 

'5  balthei ,  quo  ipfe  Redemptor  utebatur , 
cuftodita  Vefontii  (quaseft  UrbsGal- 
]is  Lugdunenris,nuncComitatusBur- 
gundis)  in  Ecclefia  S.  Joannis  Evan- 
gcii(li£',  &  ex  alia  particula  Vedis  ip- 
fiufmet  SALVATORIS,  qua  dona- 
lus  fuit  Hearicus  Rex  Caftilige  anno- 

'4  Domini  1400.  ab  Emmanuele  Paieo- 
logo  fecundo  ,  Imperarore  Conftanti- 
nopolitano  /  in  cujus  litteris  patenti- 
bus  ita  legitur  .  Dedimus  enim  ipjt  lllu- 
lirif[i'no  I\eoi particu/amveflimenti l^oflri. 
EEDEMVTOHJS  ,  quafi.b/avi  cohris  \ 
ex  eo  fcilicet  veftimeuto  ,  cujus  fimbriam 
ta>igens  mu/ier  a  ffuxu  Sanguintsefl  fana- 
•?A:  C,o!or  blavsusjdemeU  ac  coc.ruleus; 


ut  ceftacur  S.  Birgitta  in  lib.i.  I{evclat: 
cap.  i  r .  ubi  v idic  Reginam  Cejl ,  Mtttrem 
Dei ,  habentem  pr^itdfam  coronam  inefli- 
imhi/em  in  capite  Juo\  i^n  capil/cs exten- 
fos  fuper  fpatulas-  admirabilis  pu/chritU'  ^ 
dinis .  Tunicam  atiream  fplendore  indici- 
bili  corufcantem ;  i^  Mantellum  blaveum 
de  laiuro ,  feu  fereni  c^/i  co/oris  .  An- 
tedidam  parcem  Vertis  Redempcoris 
fervanc  PacresCarthufiani ;  ^^referen- 
tibus  Magrio  in  fuo  Hieroexic.  f^erb, 
Birrus .  Cf>/.4.&  Serlcgo tom.i-inCantic. 
Vefligat.^i.  feB.T,.  num.7,1.  i^  Menochio 
in  Stoieis  Centur.^.  cap.69-J  in  eorum 
Ecclefia  SanO:ae  Marlas  de  Arriago 
Diecaehs  Vallifoletanae  .  Eft  autem 
Vallifoletum  Urbs  Caftellse  veteris  ; 
in  qu^s  anno  1505.  die  J-ovis  10.  Maii  if 
obiit  Qiriftophorus  Columbus  ,  ma- 
gnus  ille  ArgonauCa,  qui  primus  In- 
diam  occidentalem  ,  feu  Americam 
detexeratannoi4Pz,cujuscorpustrans- 
latum,  fuit  Domenicopolimin  Ameri- 
ca  ex  ipfius  mandato;  ubitale  Epita- 
phium  ad  ejus  fepulcrum  (  utrefertur 
a  Joanne  de  Caflellanis  in  fuo  traBatude- 
Finbus  llluflribus  Indieff)  fuit  inlcul- 
ptum 

H/V.  locus  ahfcondit  praclari  mem-  iC 

bra  Columbi  , 
CuJHS  prceclarum.nomen  ad  adra; 

volat . 
T^on  fatis  unus  erat  fibi  mundus  no.> 

tus ;  at  Orbem 
Jgaotum  prifcis  omr,ibus.ipfe  de-- 

dit... 
Divitias  fiimmas  terras  difperfit  in 

omnes^^ 
^tque  anhnas  Ccelo  tradidit  in- 

numeras . 
Jnvenit  campos  divinis  legihus  ap- 

tos  .. 
I{egibus  isn  mflris  profpera  Regna 

dedit . . 
Ec  quoniam  coerulei  coloris  erant 
Ve(tes  Redemproris,.  hinc  eft  quod  in  17 
primitiva  Ecclefia  oranes  Clerici  ve- 
ftibus  coloris  violacei  utebantur,  jux- 
ta  oblervaticnem  Emin.  Card.  Baronii 
Anno  5931;  ac  fuccelfit  color  niger  poft- 
quam  Monachi  ad  ordines,  &ad  iia- 

cerdo,- 


Dc  Sacrificio  MlCsz,  Decif.  XXlin 


tyt 


cerdotJum  Cfperurit  promoveri ,  fic  eo- 
riim  modeflia  ,  &  muhdi  cbntemptu 
didante,  ut  ait  5".  Hieronymus  wHpifl. 
22.  Et  in  Epitaph.S.Marcellce .  Reteh- 
tus  autem  fuit  color  violaceus  in  ve- 
ftibus  Epifcoporum;  nec  non  familia- 
yfumPapae  5  &  in  clericis  Seminario- 
rum,  ne  oraninoufus  pervetuftusabo- 
leretur.  Magrius  in  Hierolexic.  d.  Ferb. 
Birrus . 
•Occafione  autem  VefliuBnSacerdo- 
iS  tum  Hebraicorum  jnveftigabit  curio- 
fus  Ledor,  anipfi  antedidas  tantum 
quatuor  Veftes  induerent  ;  vel  ctiam 
alias  f*  Et  an  ubique  eas  deferrent  ? 
Refpondetur,  dum  litarent,  &  ia_» 
■aduali  minifterio  Sacrificiorum  Ta- 
bernacuii,  atque  TempIieiTent  Sacer- 
dotes  Aaronici  ,  neceffario  indueban- 
'  lux  femoralibus y  tunicct ,  balteo,  ^Tia- 
rtf  ,dequibusfupra.  Extraautem  fun- 
ftiones  Sacerdotales ,  certum eft, quod 
utebantur  etiam  pallio;  illudfupra_. 
tunicam  deferentes;  nam  legimus  in 
libro  l^umeri  cap.  15.  Verf.    57.    quod 
Dixit    Dominus  ad  Moyferit,  loquere  fi- 
liis  Ifraei^  i^rdices  adeos  .,utjaciart  fi- 
hi  fimbrias  per  angulos  palUorum  ;  po- 
fientes  in  eis  vittas  hyacinthinas .  Igitur 
ficut  exterius  portabant  pallium  ;  ita 
fubtus  tunicam  credendum  eft  5  eofdem 
induifie  interulam  ,    feu  camifiam  , 
thoracem ,  braccascumcalceis;  &ide6 
fcriptum  eft,  quod  jufluNabuchodo- 
noforis  Regis  tres  pueri  ,   vin8i  cum 
braccis ,  (^  tiaris ,  (^  calceamentis  mif'- 
fi  funt  in  medium  fornacis  ignis  ardentis . 
15)  Dan.  cap.^.  Ferf.zi.  Et  Redemptorem 
noftrum  praeter  tunicam  inconfutilemj 
^^uam  fibi  Deipara  Virgo,  ejus  Mater 
illi  formaverat  fuis  manibus  in  mo- 
dum  fubuculse,  (  uteft  communisPa- 
trum  traditio,  &  ipfa  revelavit  S.  Bir- 
glttoB  lib.-].  B^evel  cap.8. )  &  praeter  Tu- 
nicam  ,  &  Pallium  ,  folitum  fuifl'e^ 
portare  thoracem  Ianeum,five  iineum, 
&  f^moralia  cum  calceis  ,   opinatur 
Barradas  in  concordan.  Evangel  tom.i^. 
lib.y.cap.ii.  ad  illa  Verba :  Diviferunt 
Jtbivefiimentaejus .  Quodcongruit Ver- 
b\s  Evangeliflse  Joannls  cap.i^.  Verf. 


23.  d i cen t i  s ;  Milites  ergo  cum  crucifixif 
f^nt cum  i  acceperunt  veftimentaejus yi^ 
fecerunt  quatuor  partes  ^  unicuique  militi 
partem ,  iy>  tunicam .  Erat  autem  Tunica 
inconfutilis  ^  defuper  contexta  pertotum. 
Dixeriint  ergo  ad  invicer/7  ,  non  fcinda- 
wus  eam  ,  fed  fortiamnr  de  illa  cujus  fit  - 
Quatuor  partes  veflium  efle  potue- 
runi  I.  Pallium.  2.  Tunicaexterior. 
^.Thorax.  ^.Faemor&ljacum  calceis, 
Praster  has  poflea  Tunica  inconfuti- 
lis,  idell  interula,  feu  fubucula  ,  aut 
camifia  fabricata  per  Deiparam  ,  ut 
didum  efl  fupra. 

CaeterCim  Aaronicos  Sacerdotes  ex- 

tra  Sacrificiumnon  habuifle  femora- 

lia;  fed  tunicam  folummodo,  acpal-  10 

lium  ,  more  aliorum  hebraeorum,  ac 

Gentilium  videtur  fentire  Menochius 

in  Storeis  centur.2.   c^^.jp.  ubi  praeter 

exempla  ex  Homero  defumpta  ,   ex 

.Plutarcho,  &  ex  Svetonio deUIyfi^e, 

Philippo  Macedone,  &  JulioCgefare, 

adducit  illud  Noe,  qui  dormiensvino 

fopitus  ,    partes  verendas  non  opertas 

habebat  ;  ex  defe<flu  /cilicet  femora- 

lium-,  &  illud  Regis  Ammonitarum, 

qui  Legatis  RegisDavid /'rt;?/?/^;;  ve- 

ftes  medias  ufque  ad  nates  .  1.  I{eg.  ro. 

fcilicet,  incontumeliam;  utdeficien- 

tibus  f^moralibus  oflenderentur   par- 

tes  ,  quas  vcrecundia  tegit  ;  &  fic  k 

populis  irriderentur  >    quare  utraque 

op^nio  habet  probabilitatem;  nifi  ve, 

limus  eas  concordare  dicendo  ;  quod 

ufque  ad  tempora  Davidis  ,   &  Salo- 

monis  non  eflient    in  ufu  f^moralia 

prfcipu^  in  Syria  ,  &  Paleflina  ,  re- 

gione  calida:  atdeinceps  tum  obmu- 

tationem  antiqua»  confuetudinis  in  ve- 

fiimentis  ( quae  noflris  temporibus tarn 

variabilis  efl  ,  experientia  tefte^  tum 

obdiverfitatem  regiohum,  braccas,& 

femoralia  etiam  apud  Hebreos  ,  Le- 

vitas  ,  &  Sacerdotesufum  obtinuiflTe. 

Qjjo  vero  ad  oflicia,  &  munia  Sa- 
cerdotum  veteris  teftamenti  erantfex- 
decim  fequentia.  I.  Sacrificiacujufvis  it 
generisfacerefuper  Altare  holocauto- 
matum,  quod  ftabat  in  atrio  ante  ve- 
flibulum  Tabernaculii  vel  Templi  . 

II. 


151  De  Sacrificio  Mi(& .  DecifXXlIt 


11.  Libamina  h  populo  oblata  recipe. 
re ,  eaque  offerre  coram  Demino  ,  ut 
praecipiebaturin  Levit.ctip.i.z.:^.  is^  j. 

III.  Diligenter  infpicerehoflias,  vicli- 
marque  offerendas  ,  illas  fcrutando  , 
&  difquirendo;  &  fi  quid  vitii  in  eis 
deprehendiflfent,  reiiciendo;  immacu- 
Jatas  vero  ad  Sacrificia  admittendo  . 

IV.  Eafdem  VidimasadmifiTasmada- 
re  ,  excoriare,in  partes  fecare,abluere, 
cremarej  &nonnullas  etiamcoquere, 
atque  comedere  juxta  naturam  ,  & 
qualitatem  Sacrificiorum  ,  de  quibus 
infra  agemus.  V.Ignemfacrumalere, 
ac  nutrire,  fubiiciendo  ei  quotidieli- 
gna,  ut  jugiter  ,  perpetuoque  arderet 
fuper  antediftum  Altare  holocauto- 
matum;  ut  le^iWm  Levit.  cap.6-f^erf. 

12.  VL  Bis  quotidJe  introire  Jn  ante- 
riorem  partem  TabernaculijTempliv^, 
quae  SanBa  dicebatur  ,  &  ibi  ponere 
thymiama,  &  illudadolere  fuper  Al- 
tare  incenfi  mand,  &  vefpere  *,  quod 
dicebatur  ^uge  Sacrifictum  .  Quomodo 
autemadoleretur,  explicabimus  infra, 
agentes  de  Sacrificiis  in  fpecie  .  VII. 
Pariter  bis  ingredi  in  Sandaad  accen- 
dendas  lucernas  ,  ideft  Vefpere,  quia 
tota  nofte  ardere  debebant  ;  nec  non 
Mane  adillasextinguendas,  utnotat 
Cornei  cl  Lapide  in  Levit.  cap.i^.  Verf. 
■z.  infine  .  VIII.  Singulis  Sabbatis  , 
hoc  eft  feptima  quaque  die  ,  ponere 
duodecim  panescalidosfuper  Mcnfam 
Propofitionisexiftentem  in  San8a  ;  & 
inde  veteres  removere  ,  &comedere. 

IX.  Confervare  olea  Sacra  ,  t&m  ea  , 
quae  pro  Sacris  vnftionibus  neceffaria 
erant  ,  quam  illa  pro  lucernis  accen- 
dendis  ;  nec  non  thymiana  ,  feu  com- 
pofitionis  incenfum  ,  vafa  Sanduarii , 
&  quidquid  ad  ufum  Tabernaculi  , 
Templive  interioris  ufum  pertineret. 

X.  Involuere  velaminibus  Arcam  , 
aliafque  res  facras  portandasaLevitis, 
quando  movebatur  Tabernaculum  . 
^l<lum.cap.4f.  ^^r/^5.  fedhocofficiumcef- 
favit  acdificatoTemplo.  Xl.Clangere 
bucciniscorneis,  & argenteis in cafibus 
defcriptis  'N^umer.  cap.io.  ^  f^erfi.  is^ 
f^qq.  XII.Adjurare  mulieresincafibus 


Zelotypiae .  TSlumer.  cap. f .  ^  Verf.\\,uf^ 
queadfinem.  Xlll.  Difcernere  interle- 
pram,  &lepram',  intermundum,  ac 
leprofum,  ut  in  Levit.  cap.i^.  &  in_j 
Evangelio  5'.  Luc<ie  cap.ij.  Ferf.i^.  ubi 
Redemptor  ait  leprofis  verbo  fuo  mun- 
datis  .-  Ite  ,  cflendite  ^os  Sacerdotibus  - 
XIV.  Facere  expiationes  ,  feu  purifi- 
cationes  leproforum  ,  puerperarum  , 
molieris  menrtruofae  ,  viri  feminiflur, 
&  aliorum  hujufmodi  ,  de  quibus /» 
Levitic.  cap.ii.  XV.  Orare  propopulo 
tum  in  univerfali,  tumin  particulari; 
de  quo  officio  ait  Dominus  ,  in  Ofe. 
cap.^.  Verf%.  Sacerdotes  peccata  populi 
mei  comedent .f  videlicet  precibus  fuis  , 
&  oblationibus  ea  delebu  nt ,  atque  con- 
fument  ,  ut  exponitur  in  cap.  ipfi  Sa- 
cerdotes .    i.  qu.i.  XVI.  &  ultimum  ; 
fed  praecipuum   Sacerdotum  officium, 
atque  munus  erat  ,  fl:udere  continud 
ScripturaeSacrae;  &  habere  perfedam 
fcientiam  Divince  Legis,  uteam  popu- 
lum  docere  poffent,  juxtaiMud  Mala- 
ch.  cap.-j.  verf.  j.  Labi<t  Sacerdotis  cU' 
ftodient  fcientiam ;  {91  legem  requirem  ex 
cre  ejus  .   Unde  non  immerit6  Sacer- 
dotibus  ignorantibus  comminatus  fuit 
Dominus  dicens;  Quia  tu  fcientiamre- 
puJifli  y  repellam  te\  neinSacerdotiofun- 
garis  mihi  .  Ofe .  cap.^.  Verf^.  Quam-  ^^ 
vis  hasc  obligatiofciendi  Legem  Divi- 
nam,  &inftruendi  populumin  eaex- 
tenderetur  etiam  adalios  Levitas  in- 
feriores  Sacerdotibus  ,  &  eorum  adju- 
tores  ;  immdetiam  ad  Scribas  dofto- 
res   laicos  ,   ut  dicemus  infra  Decif. 
XXIV.    Quemadmodnm   nunc  in  Ec- 
clefia  Catholica    etiam   perfonae  lai- 
cae  adhibentur  ab  Epifcopis  ,  &  Paro- 
chis  in  edocendis    pueris  DoiClrinam 
Chrifiianam;  ac  iifdem  laicis  fe  exer- 
centibus  in  praedida  inftruftione  pue- 
rorum  conceflTae  funt  ampliffimae  In- 
dulgentiae  a  B.Pio  V.  in  Conftitutione 
Ex  debito^diei6.0Bohr.  ifSz.  nec  non 
^  Gregorio  XIII.  &  a  Clemente  VIII-  ^? 
&  deindd  ^  Paulo  V.  in  Bulla  ,  Ex 
credto  diei  €.  O£lobris.  i^o^.dequibus 
Barbofa  de  Tatocho  cap.i^.  infine  .  Et 
Tax   Jordanus   tom.i.  libro  fexto    tit. 

fecon- 


De  Sacrificio  MiflkDecif.XXIII. 


fecundo.  De  DoBrlna    Chrifliana  . 

Ex  hucufque  diftis  circa  perfonas 
Sacerdotum  Aaronicorum  duodecim^ 
funt  recolligenda  ,  atque  notanda..*  . 
Trimumy  quod  fupradifta  omnia  mu- 
nera,  &  officia  poterant  exerceri  pro 
libito  etiam  h  Summo  eorumPontifi- 
ce;  quiimm6;indiebusfeftis,  necnon 
in  Calendis  per  fingulos  menfes  ,  vel 
quando  aliqua  feftivitas,  autanniver- 
faria  folemnitas  k  populo  celebraba- 
tur  ,  obligatus  erat  ,  perfonaliter  ad 
Templum  accedere;  &  un^cum  aliis 
Sacerdotibus  intereflfe  Sacrificiis  .  5"^-. 
cundum  notandum  eft;  quod  praedidi  Sa- 
cerdotes  non  turmatim  ,  &  pro  libito 
fe  intrudebant  in  fundionibusSacris, 
ac  Sacrificiis  peragendis*,  fed  in  fua_» 
hebdomada  tantum;  cum  enimeffent 
diftindi  invigintiquatuorvicibus>  feu 
claflibus,  ut  demonftratum  eft  fupraj 
«nufquifque  Sacerdos  per  duas  hebdo- 
madas  annuatim  \  quae  contingebant 
vici  ,  &  clafli  fuae  ,  fub  fuo  Principe 
cum  eadem  clafte  Sacerdotali  accede- 
bat  adTabernacuIum  ,  Templumv^, 
uc  ibi  deferviret  .  In  anno  funt  heb- 
domadas  52.  Vices  autem ,  &  claffes 
Sacerdotum  erant  ^S.Ltaquepercircu- 
lum  unaClalTisferviebatperintegram 
hebdomadam  ;  &expletishebdomadis 
24.  iterum  prima  Claflisrevertebatur 
adaftuale  minifteriumTempli  i  &poft 
eam  aliae  juxta  ordinem  fuum  \  ut 
fcribunt  Barradas  in  Evangel.  tom.z.  /ik 
^.cap.y^-  isnSalianus  ad  ^nnum  Mundi 
qozi.fl  num.z6.  is^  feqq.  Tertium  notan. 
dum:  Et  quoniam  in  unaquaque  claf- 
fe,  feu  vice  plures  erant  Sacerdotes  •, 
ne  qua  contentio  inter  ipfos  exifteret, 
vel  confufio  fieretin  aggrediendisfun- 
dionibus,  &  Sacrificiis  ;  pridie  initii 
fuarum  hebdomadarum,  forsmitteba- 
tur  etiam  inter  ipfos  ,  &  forte  extra- 
hebantur  ad  quaecunque  minifteria_» 
obeunda  in  fua  hebdomada  ;  exempli 
gratia,  (brteextrahebatur  quisdeberet 
incenfum  adolere,  quisafferre,  &au- 
ferre  Panes  propofitionis  ;  quis  lucer- 
narum  curamhabere;  quividimasfe- 
^igere,  eas  madarc  comburere  ,&alia 


infacrificando  facere.  Hinceft,  quod 
fcripfit  S.  Lucascap.i.Ferf.S.  deS.Za- 
charia  Patre  Praecurforis  ("utfupra  in- 
nuimus)  FaBum  efiautem  cumSacerdo- 
tio  fungeretur  in  ordine  VICIS  SIJj^ 
ante  Deum^  fecundum  confuetudinem  Sa- 
cerdotii^  SOBiTE  exiit  ^  ut  incenfumpo- 
neret  ingreflus  inTemplum  Domini .  Quar- 
tum  notandum:  Toto  feptiduocommo- 
rabantur  Sacerdotesinexedris,  &  CU" 
biculis  Tabernaculi,  acTempli;  tunv  ^ 
quia  tota  node  aderant  Altari  ,  in__» 
quo  Sacrificium  Vefpertinum  paula- 
tim  confumabatur .  Levit.  cap.6.  Verf. 
5?.  tum  quia  non  poterantdeferere  Sa- 
crificium  Matutinum,  quod  perdura- 
batufque  ad  Vefperam;  Et  ideo  non 
revertebanturad  domosfuas,  nifi  ex- 
pleta  hebdomada ,  prout  fecifle  S.  Zac- 
chariam  notavit  pariter  Evangelifta 
dicens  ;  Et  faBum  efi  ,  ut  impleti  funs 
dies  O0cii  ejus  ,  abiit  in  domum  fuam  . 
Luc.cap.i.  Verf.x^.  Quintum  notandumi 
Quamvis  omnes  defcendentes  ab  Aa- 
ronis  ftipite  ,  &  a  duobus  filiis  ejus  ^o 
Eleazaro,  &  Ithamaro  dicerentur  Sa- 
cerdotes ;  non  tamen  admittebantur  ad 
facra  facienda  in  Tabernaculum,Tem- 
plumve';  nifiefl^ent  initiati  ,&^Sum- 
mo  Pontifice  confecrati;  atnoninitia- 
bantur,  nifiinaetateannorum  trigintaj 
ut  ex  audloritat^:  S.  Hieronymi  Epifi^ 
6z.  ad  Thophil.  ^  in  prooemio  lib.  r .  in  EtjS' 
cbeliem  docem Saianus ad ^nnum  Mun» 
di  1849.  num.Z.  (^  Barradas  tom.^.  irt 
EvangeLlib.$cap.c).  Quae  aetastriginta 
annorum  requirebatur  etiam  ut  quis 
poflet  alios  docere .  Cornel.  a  Lapide  in  ^9 
T^umer.  cap.^.  Verfi.  uhi  notat ,  S.Joan- 
nem  Baptiftam,  atque  ipfumCHRI- 
STUM  expeftafle  eamdemastatem  , 
antequam  inciperentpraedicare  ;  quia  20 
apud  Hebraeos  id  non  erat  licitunn_. 
alicui  anteannum  trigefimum.  Porro 
ad  obtinendum  Summum  Pontifica- 
tum  attendebatur  aetas  quadraginta 
annorum.  Salian.  d.  ^/^nno  184^.  num.9. 
quod  fi  Hyrcani  filius  eofundusfuit 
anno  aetatis  decimo  oftavo;  ut  referc 
Jofephus,  egit  contra  legem  .  Cornel. 
(i  Lapide  d,  cap.^,  '^imer.  Verf.i.  Sex^ 
V  tum 


3r 


154 


DeSacrificia  Mife.  Decif.  XXIII. 


tum  l^otandum  .  Non  tamen  initia- 
bantut  Sacerdotesirregulares;  fcilicet 
irreguJaritate  corporis  .  Defcribuntur 

^^  autem  irregularitates  in  libro  Levitic. 
cap.ii.  ^(?r/".i8.his  verbis;  Sic^cusfue- 
rit  \  (i  claudus  \  fivelparvo ,  velgrandi, 
vel  torta  nafo :  Ji  fraHopede ,  fimanu  \\(t 
gibbus,  fi  lippus:  fi  albtiginem  habens  in 
cculoy  fi  jugem  fcabiem  \  fiimpetiginemin 
corpore ,  vet  herniofus  .  Omnis ,  qui  ha- 
buerit  maculam  de  femine  ^aron  Sacer- 
dotis  5  non  accedet  offerre  hojiias  Domi- 
Ko,  necpanes  Deofuo.  Etde  iifdemdif- 
ferit  Cornel.  ci  Lapide  diBo  loco  :  &  no- 
vifllme  eruditus  Vir  Gafpar  luenin  in 

^  '  Commentar.  Hifiorico  ,  Dogmat.  de  Sacra- 
mentis  tom.i.  Difiertatione  XIII  quaft.^. 
cap.i^.^.  8.  ubi  irreguiaritates  corpoiis 
etiam  in  Sacerdotibus  EcclefijeCatho- 
licae  fervatas  fuifTeait  a  tempore  Apo- 
ftolorum;  quamvis  a  duodecimo  fas- 
culo  tantum  pofitasfuerint  fub  praece- 
pto,  &  in  Jure  Canonicorelatae.  Cap. 
i.i^  cap.i.  DeCorpor.  Vit.  (^  cap.i.  De 
Clerico  agrot.  Septinum  Islotandum :  Prf- 
didl  Aaronici  Sacerdotes  ingredi  non 
poterant  Tabernaculum  ,   vel    Tem- 

3"^  plum  ,  nifi.  faltem  ab  uno  integro  die 
ante  ab  uxoribus  abQinuilTent  ;  &  a 
quacunque  feminis  eftufione  mundi 
fuififent ;  quam  munditiam  multdma- 
gis  obligati  erant  fervare  per  totam 
hebdomadam  ,  in  quaadualiter  facras 
fund^liones  peragebant,  ut  ex  Abulen- 
fi  notant  Salian.  ad .Annum Mundi  zon .. 
num^i.  Torniell.  ad  v/innum  2545.  num. 
17.  aliasfiebantimmundi,  &egebant 
expiatione  praefcripta  in  Levitic.  cap. 
15.  iy^  in  l<I^imer.  cap.  15).  O&avum  no- 
tandum  :  Abftinere  debebant  ^  vino, 
&  ^  quocunquepotu,  qui  inebriare^j 
poteft,quoufque  miniftrabant  prfdidi 
Sacerdotes  in  Tabernaculo ,  &  in  Tem- 
plo  .  Levitic.  cap.io.  P^^erf.^.  Et  ibi  Cor^ 
nel.a  Lapide ,  ubi  rationem  reddit  hu- 
jus  prohibitionis  ,  fubdens ;  Nadab  , 
&  Abiii  credi  occifos  fuiffe  ab  igne  m 
Tabernaculo,  qnia  ebrli  erat .  Et  Sa- 
lian.  ad  d.  ^unum  2^4y.  num.^6.  ubi 
advertit,  quodnon  eratdura  praedi^la 
^ins  abftinentia   ;   quia  multiplicatis 


Sacerdotibus,  fatisinfrequens  erateo» 
rum  miniftratio  .  l^onum  notandum  . 
Sacerdoces  Hebraici  facrificabant  ,  &  3f 
orabant  non  nudocapite,  fed  tiarate- 
£lO)  vel  caufa  ornatus,  Sc  majeftatis. 
Corxel  a  Lapide  in  Exod.  cap.  iZ.  Verf.^o. 
{5^41.  vel  quia  eorum  mentes  potius 
ad  terrena  ,  quam  ad  cfleftia  dirige- 
bantur  .  Durand.  de  Divin.  Offlc.  lib.^. 
cap.^-is^cap.ji^.nu.^.  velinfignum  fu- 
bie£lionis,&  fervitutis.  Gavant.  inl{ti- 
bric.  Miffalpart.z.tit.i.  num.i.  Verum 
Sacerdotes  novi  teftamenti,  &  in  Ec- 
clefia  Catholica  orant  ,  &  cclebrant 
detedo  capite  ,  quia  eorum  mentes 
tendunt  ad  contemplandum  Deumfa- 
cie  ad  faciemv  &fruuntur  libertate  , 
qua  Chriflus  eos  donavit  ;  ut  ajunt 
praedidi  DD.  Et  quia  noftrum  caput 
eft  Chriftus  i.  Cor.ii.  Verfi.  Chriftus 
autem  in  novo  teftamento  eft  nobis 
manifeftus,  ac  confpicuus;  at  Judacis 
in  lege  veteri  erat  velatus',  &abfcon- 
ditus  .  Idcirco  fi  quis  celebraret  Mif- 
fam  operto  capite  ,  peccaret  raortali- 
ter  ,  &  effet  excommunicattone  ple- 
(f^endus  .  Cap.  ^■{ullus  Epifcopus  .  De 
Ccnfecr.difl.i.Et  quamvis  Sa  in ^pho- 
rifm.  Verb.  Miffa  num.\j.  dicat  ,  quod 
Epifcopiys  poteft  dare  licentiam,  fiju-  7,6 
fta  fit  caufa  ,  &  ceftet  fcandalum  ,  ut 
Sacerdos  Sacrum  faciat  capitecooper- 
to  ufque  ad  confecrationem  •,  contra- 
rium  tamen  eft  tenendum,  tum  quia 
Epifcopus  non  difpenfat  contra  Cano- 
nes  5  &  decreta  (Tonciliorum  genera- 
lium.  fo.  ^ndr.i^  Hcflicn.  incap.i.de 
Supplen.  neglig.  Traelat.  Sylvefler  Verb. 
Difpenfatio  quafl.n..  tum  etiam  quia 
foli  Papac  refervatum  eft  concedere 
ufus  PiieoH  in  Mifta  ,  ut  ex  pluribus  37 
Decretis  S.  Congreg.  relatis  a  Gavant. 
d-  part.i.  tit.i,  num  i.  a  Byffo  in  Hie- 
rurg.  EccJef  tom.i.  Verb.  Biretum  num. 
109.  a  Barbofa  de  Tarocho  cap. 11.  num. 
^6.  i^  a  Quarto  in  T{ubric.  Miffal.  ea- 
dem  part.i.  tit.i.  dub.7.  ubi  incafu  ur- 
gentis  neceft^itatis  ,  in  quo  recurfus 
non  fit  facilis  ad  Sedem  Apoftolicam, 
atque  fcandalo  ceftante  ,  videtur  con- 
cedere  non  efte  peccatum  uti  pileola 

ufqua 


De  Sacrificio  Miflfc.  Decir  XXIII. 


155 


ufque  ad  confecrationem  ;  imrr)  Co- 
hat  in  Theolog.Experiment.  tra8.?  mm. 
6S0.  ait  ,  non  efTe  illicitum  p.  lienti 
debilitatem  capitis  racriim  faceri.  cum 
capillitio  aflumptitio  ,  vuIg6!Pe»./rrrt, 

38  fi  itafitcapitiSacerdotisconformatum, 
uc  ab  afpicientibus  habeatur  pro  na- 
turali  ,  ob  eam  rationem  ;  quod  Te- 
ruccn  non  deponitur  nec  coram  ullo 
Rege  terreno;  nec  coram  Rege  faecu- 
lorum  ,  quando  Hic  vel  attollituT  , 
vel  fumitur  in  Sacramcnto  .  Cogltec 
pius  Ledor  ,  an  in  Italia  talis  opinio 
fjt  ad  praxim  reducenda  f*  &  videat  , 
quas  fcribam  infra  Declf.  jo.   num.  38. 

39  XZhinenfes  quidemtototempore  Litur- 
giae  cenent  caput  tedum  ;  quia  apud 
ipfos  ftare  cooperto  capite  eft  fignum 
honoris  ,  &  reverentias  .  Idem  Gobat 
ira^.^.  «.jSf.  Decmum^hlotandum :  Sa- 
cerdotes  legis  antiquce  nudis  pedibus  in 
Tabernaculo,  atque  inTemplomini- 
flrabant  .  Cornel.  (i  Lapidein  Exod.cap. 
30.  verf.ic).  (^  20.  Saltan.  ad  ^nn.  Mundi 
1544.  nurn-  J73.    vel  ad    imitationem 

40  Moylis  ,    qui  collocuturus  cum  Deo 
in  monte  Sina  jufTus  eft  deponere  cal- 
ceamenta.  Exod.  cap.^.  Verf^.  vel  ad 
fer\^andam  munditiem  pavimenti  Sa- 
crii  ad  quem  effedum  tenebantur  la- 
varc!  manus  fuas  >,  ac  pedes  ,  quando 
ingreflTuri    eranc  Tabernaculum   ;   & 
acceffuri  ad    Altare  Exe<i.  d.  cap.  30. 
Verf.zo-   ad  quorum  exemplum  etiam 
nunc  Turcas  ,   &  Saraceni  deponunt 
calceos,  dum  ingrediunturMc-fchitas. 
Noftri  vero  Sacerdotes  celebrant  cal- 
ceati,  non  nudipedes  ,  tum  ob  vere- 
cundiam  ,  tijm  quia  funt  militesCbri- 
fti  ,  quos  decet  effe  calceatos  ;  immo 
ocreatos,  ut  parati  femper  fintadbel- 
Jum  contra  demones,  &  ad  evangeli- 
iandum,  juxtaillud  kpoi^oW  ad Epbef. 
cap.6.  Ver/.i  ^.  Cakeati  pedes  in  prapa- 
rationem  EiangeJii  pacia  \  quamvis  fe- 
clufo  contemptu  ,  vel  fcandaIo,nullum 
effe  peccatum  litare  nudis  pedibus  , 
quia  de  hoc  nullum  reperitur  praece- 
ptum  ,  docent  Suarex  part.^.  difp.Hi. 
feSl.^.  Emin.  Card.  de  Lugo  de  Euchar. 
difprzo.  uurn.ioz.  i^ La^man.Ub.^,  trad. 


f.  cap.f  numAy  IJndecimum  notandum: 

proh'h  bantur  Summi  Pontifices  ,   &  41 

Aarcnici  Saceidotes  fuas  veftes fcinde- 

re  .  Levit.  cap.  10.  Verf6.  i^  cap.zi^ 

Verfio,  quocircaCaiphas,  quieasfci- 

dit,  dum  CHRISTUM  interrogaret, 

peccavit  in  legem  ;  &  de  eo  ficnotac 

Emin.  Card.  Baronius  ad  annum  Chrijii 

l^.  num.yi.  Caiphas  ,   lege  contempta  , 

quo  ceterorum  aflantium  animos  in  Chrifli 

perditicnem  magis ,  ac  magis  concitaret  , 

furore  ijuodampercitus,  prmus  Summorum 

cmnium  Tontificum  ( quorumjit  memoria  ) 

jic  fua  vefiimenta  concidit  .   Erat  enlm  4^ 

mos  apud  Hebraeos  ad   ofiendendutn 

dolorem  animi  vehementem  fcindere 

veftes;  ut  fecit  Jaccb,  cumfibididluni 

fuiffet,  Jofephum  flium  fuum  a  fera 

pefTima  effe  devoratum;  Genefcap.yj. 

Verf.^Of.  &  David,  cum  fibi  nunciata 

effet  mors  Saulis,  &  Jonathas .  2.  "B^g. 

cap.i.  Verf.it.  Et  alii   plures,  etiam 

Gentiles,  de  quibus  Mencchius  in  Hi- 

flor.  Sacra  lib.j.  cap.io.  num.T^. 

Sed  dicet  aliquis  .  Quomodo  Judasi 
fcindebant  unico   idu    fibi    veftes   ?  45 
Nonne  fivd  linea^,  five  laneasfint;  ita 
fortesfunt^  ut  manibushominis,  refle 
expcrientia,  frangi  ,  rumpi  ,  &  fcindi 
non  valeant?  Curiofar  huic  incerroga- 
tioni  refnondetur   triniiciter.  Primo» 
quod  fcindere  veflestjil  aliuderat,  nifi 
eas  ^  pe(^cre  ad  talos  aperire  .   Siv^ 
enim  claudantur  g'obu!is,  utfunt  ve- 
fies  PraElaroyijR,  ^  ^  Presbyterorum; 
five  congfutinentur  f^rophiis  ;  impetu 
manuum  non  eft  grave  ilias  aperire  ; 
prout  opinaius  td  Jcan  Eieronymus Sc 
piani  de  Re  Veftiatia  cap.z.   ^  12.  Vel 
fecundo  ,  qucd  Vef^es  erant  e  Serico 
perrenui  ,  ut  abfque  d  fficultate  in_» 
frr  f^a   poOVnt  diiiumpi  .  Velteicio, 
quod  in  crumena  cultros  parvos  ,  auc 
forcipes  tencbant,  quibusai-bibit.s  ve- 
f^es  ecfi  laneae  ,  fortes  ,  &  duplices 
fcindebahtur. 

Duodecimvm  tandem  l>{ctandum  con- 
cernir  eorundem  Summi  Pontif5cis,&  44 
Sacerdotum  alimcnta  ,  qoibi^s  fuf^en- 
tabantur;  in  defcdu  agrcfum  ,  quos 
poffidere  non  poterant  ■.  Erant  autem 
V     i  ali- 


IS6 


DeSacrificio  Miflfe.  DcciTXXIV. 


alimenta  fequentia  .  I.  Decimae  unU 
verfalis  totius  terrae  PromKTionis  ex 
quibufcunque  bladis,  uvis,  oleiSjfru- 
dibus,  herbis  ,  lignis  ,  ac  artificiis  ; 
fed  hae  decimae  exigebantur  h  Levitis 
non  Sacerdotibus,  apud  quosremane- 
bant  proeorumdemLevitarum  fuften- 
tatione  ;  foluta  tamen  decima  parte 
earumdem  decimarum  ipfisSacerdotl- 
bus  ;  qui  fecundum  veriorem  opinio- 
nem,  de  eadem  decima  decimaecom- 
petentem  ,  magnamque  portionem_» 
Summo  Pontifici  refundebant.  S.Hie' 
ronym.  in  cap.^^.  Exechiel.  JofepJnis  lib. 
4.  KAmiquit.  cap.^.  B^bera  lib.T,.  de  Tem- 
plo  cap.z.  Et  Cornel.  a  Lapide  in  libro 
Tslumer.  cap.iB.Ferf.ij.  II.  Stipendium 
erant  Viftimas  omnes,  quasde  praece- 
pto  maftabantur  in  Sacrificio,  boves, 
vituli  ,  caprae  j  oves,  agni,columb?', 
&  turtures;  de  his  enim,  etfi  quae  in 
holocauftum  facrificabantur  ,  integrae 
comburerentur'  in  altari ;  quae  litaban- 
tur  pro  peccacis,  cedebant  promedie- 
tatein  cibum  Sacerdotum;&quf  erant 
hoftiae  pacificas  concedebantur  come- 
dendaeetiam  uxoribus,  acfiliiseorum- 
dem  Sacerdotum  .  Levit.  cap.jo.  Verf. 
14.  {^  Deuteron.  cap.iz. Ferfi^.  i^ cap. 
j6-  yerf.ii.  III.  Ultra  vi<flimas  ma- 
^andasdeprsecepto  fruebantur  Sacer- 
dotes  hoftiis  ,  quas  ex  devotione  popu- 
lorum,  vel  ex  voto  fponte  erant  ipfis 
ad  facrificandum  elargitae  •  'Njimer.cap. 
18.  Verf  II.  i^  ibi  Corael.  a  Lapide  . 
4?  IV.  Habebant  Primitias  omnlumfru- 
dum.  Differebant  autem  Primiti?  ^ 
Decimis ;  nam  Primitias  erant  primi 
fruftus  .  Decimas  erant  decima  pars 
omnium  fruftuum .  Quadrupliciter  au- 
tem  folvebantur  Primitias  .  Primitiae 
fpiccarum  die  fecunda  Azymorum  . 
Leviticcap.xi'  <•«/?.! o.Primitiaepanum 
in  Pentecofte.  d.cap.zT,.  verf.iy.  Pri- 
mitiae  aliorum  panum  ,  quos  dabant 
Sacerdotibus  per  fingulashebdomadas. 
T^mer.  cap.iy.verf.21.  Et  Primitias  in 
menfe  feptimo  in  fefio  Tabernaculo- 
rum  deomnibusfrugibus,  t^mexgra- 
nis,  quam  ex  uvis  .  Cornel.  a  Lapide . 
d.  cap.iZ.^i^mer.  verfiz,  ubido^^ead- 


advertit  ,  quod  licet  harum  Primltla- 
rum  quantitas  non  effet  a  Deodefini-  4^ 
ta;  tamen  ex  univerfali  confuetudine 
erat  inter  quadragefimam  ,  &  fexage- 
fimam  partemj  itaut  nifi  Primitiaeef- 
fent  majoresquadragefimaparte,  non 
pofTent  efle  minores  fexagefima  .  5". 
Hierotjym.  in  Ezechiel-  cap./^$.  ^bulenf 
in  cap.iS.lslumer.  qu.i,\.  (^  B^bera  de 
Templo  lib.r^.  cap.i.Y.  Stipendium  Sa- 
cerdotum  erant  quaecunque  Oblatio- 
nes  ,  de  quacunque  re  ,  quae  five  ex 
voto  ,  fivd  ex  mera  devotione  Laico- 
rum  fiebantTemplo,  &minifirisejus. 
TSltimer,  cap.iS.  verf.i^.  VI.  tandem 
Stipendium  Aaronici  Cleri  erant  Pri-  47 
mogenita  tCim  quorumcunqueanima- 
lium  ,  tum  ipforum  hominum  •,  cum 
his  tamen  differentiis;  quod  Primoge- 
niti  hominum  redimebantur  a  genito- 
ribus  fuis  quinque  ficlis  ;  unus  autem 
ficlus  erat  librasquinque;  ut  diximus 
fupra  DecifiS).  tium.ix.  &  notat  Salia-  4° 
Kus  ad  .^naum  2545-  »«rw.S8.  Primoge- 
nita  animalium  non  immundorum  , 
nempeBovis,Ovis,  &  Caprae,  non__» 
redimebanturi  quia  litabanturDeo  in 
Sacrificlo  ,  cum  combuftione  Sangui- 
nis,  &  adipisj  at  carnes  cedebantpro 
alimento  Sacerdotum  .  Caetera  autem 
Primogenita  quorumcunque  anima- 
liumimmundorum,  nempeEqui,Afi- 
ni  ,  &  fimilium  redimebantur  pecu- 
nia  juxta  ^quivalentem  eorum  valo- 
rem  \  Et  cum  hfc  primogenita  effent 
inultiplicia  ;  magna  etiam  erat  fum- 
ma  denariorum  j  quam  Sacerdotes  ex 
eis  colligebant  :  &  fibi  ipfis  appro- 
priabant  ;  ut  di\^ex\x.Cornelio  a  Lapide 
d.  capitulo  i8'.  Islumer.  verf.16.  is^  fC' 
quemibus .  Et  hiomnes  erantrediclus, 
quibus  fuftentabantur  Levitas,  &Sa- 
cerdotes  veteris  Teftamenti. 


DE, 


De  Sacrificio  M1I&.  DeciflXXlV.         157 


D    E    C 

A  R  G 
Dc   aliis 


I    S    I 

U  M  E  N 


O     XXIV. 

T  U  M. 

Caathitis  , 


Lcvitis 
Gerfonitis,  &  Mcraritis ,  qui 
inferviebanr  Tabernaculo ,  ac 
Tcmplo  ,  &  de  eorum  mini- 
ftcriis.  DeurbibusLcvitarum, 
atquc  corum  agris  fuburbanis, 
cmptitiis ,  &  votivis  .  De  Na- 
thinicis  fervis  Tabernacuii ,  & 
Tcmpli ;  ac  dc  religiofis  fcdis 
Scribarum ,  Pharifeorum ,  Sad- 
ducasorum ,  Nazar^eoruin ,  Re- 
chabitarum,  Eirenorum,  Afli- 
deeorum  ,  Dofithceorum,  Hc- 
mcrobaptiftarum  ,  &  Hero- 
dianorum  .  Circa  qaos  omnes 
Origo  ,  Virtutes,  acVitiadc- 
monftrantur . 

S  V  M  M  ^  III  V  M. 

1  Trimogenita  omnia  a  *J)eo  fibi  rc- 
fervata .  Et  cur  ? 

2  Trihus  Levi  mancipata  a  T)eo  in 
minifterium  fibi . 

3  Levita:  numerati  in  deferto  erant 
vigintiduo  millia . 

4  Trimogenitorum  numerus  maior , 
quam  Levitarum  in  dcferto , 

5  Levitoi  dcflinati  ad  1)ivinuf^ 
fervitium  >  <&  quomodo  confe- 
crati  ^ 

6  Hitus  j  &  Caremonia  o&o  in  con- 
fecratione  Levitarum . 

7  Levita:  per  defertum  deferebant 
totum  Tabernaculum  facrum  . 

8  Levi  habuit  tres  filios  Caath  , 
Gerfon,  &  Merari. 

5  Tres  familif  ,  feu  Colurnnelli  Le- 
vitarum  ,  Caathitie  ,  Gerfonit^  , 
dHr  Merarita. 

10  Moyfesy  &  ^aron  crant  de  pro. 
genia  Caath  filiiLevi. 

11  Sacerdotium  Hebn&orumfirmatum 


17 


18 


fuit^  a  Deo  in  progenie  ^aronis ; 

idcb  omnes  Sacerdotes  crant  de^ 

Tribu  Lcvi ;  fcd  non  omnes  Levi- 

tce  erant  Sacerdotes . 
iz  DclatioTabernacuLi y  &^rcafa. 

deris  pro  parte  divifa  inter  Levi- 

tas^ 
17,  Caathitcc  tanquam  nobiliores  por- 

tabant  fantiiora  de  Tabernaculo  : 

fed  velis  involuta. 

14  Gerfonittie  portabant  opcrimcnta^ 
TahernacuU . 

1 5  MecaritiC  deferebant  tabulas ,  & 
columnas  TabernacuU, 

t6  Levitts,   per    defertum  excubias 
circa  Tabernacuium  tota  noB^ 

facicbant  .  £t  laudes  'Deo  cane- 

bant . 

Levitcc  ab  anno  trigefmo  nfque 

ad    qulnquagefmum   ferviebant 

Tabcrnacuio . 

Levitarum  munia  fex  pofl  adifi- 

€atum  Tcmplum . 
jp  Lcvitis  civitates  48.  dat(£  ad  ha- 

bitandum  ',  cum  campis  fuburba- 

nis  pafiuum  miUe  per  gyrum. 
S.0  Lcvita  habebant  agros  emptitioSj 

vel  ex  voto ,  aut  piis  legatis  re- 

U6ios . 
21  Levitarum  divitia; ,  &  opes  ma- 

gnic. 
13.  TS[athinai  qui  nam  effent,  &  cur 

Lcvitis  fervircnt  ^ 
21  Fcedera  ab  antiquis  fiebant  prte- 

vio  ciboy  &"  potu . 
i4  Georgius  Cornelius  EpifcopusTa- 

tavinus  anno  1644.  quomodopa- 

cificaverit  homincs  jeptem  Com- 

rnunium  fua  T>iacefis^ 

CardinaUs  CorneUus   anno   i6gj. 

e  Lcgatione   Lufitana  vocatus  a 

Tapa  Innocentio  XII.  ad  TurpUm 

ram  y  <&  ad  Epifcopatum  Tata- 

vinum . 
16  Scriba  quinam  ejjent  in  lege  Mo- 

faycaf 
27  Scribce  erant  de  omni  Trihu  ,  & 

quamvis  laici  poterant  expUca- 

re  legem  divinam  populo ,  &  n» 

?o. 

zS.Tri- 


^S 


158  DeSacrificioMiflfe.  Decif.XXlV. 


iS  Tribus  Simeon  quare  difperfa  inter 

alias  Tribiis  ? 
ip  Scrib£  y   &  Kabbini  fecundum^ 

aliquos    erant    de    Tribu    Ijja~ 

char , 
3 1  Templum  an  intrarent  ScribdCy  ut 

docercnt  populum  ? 
3 1    Synagoga  crant  ampla  adificia  , 

in  quibus  Scribce  explicabant  Le- 

gem  Divinam. 

33  Scribde  ,  &'  Rabbini  in  porticu 
Tcmpli  doccbant  populum. 

34  1)ifcipuli  fedebant  ad  pedes  Ma- 
gifiri,  eo  docente . 

35  Scribarum  ambitio  j  &  vanaglo. 
ria . 

3(5  Concupifccre  mulicrem  innuptamy 
peierare ,  &  vindiUam  fumere^^ 
non  efie  peccatum  Scribce  doce- 
bant . 

37  Talmudici  Kabbini  appcllantur 
Chachamin. 

38  Talmud  liber  quid  contincat  ex 
^eciano  Criminalifla  ,  &  publi- 
co  Le6iore  in  ^rchigymnafto  Ta- 
tavino  ? 

3  9  Rabbinorum  errores ,  &  deliramen- 
ta  38.  contenta  in  libro  Talmud. 
&  n.  40. 

41  Talmudicos  libros  igne  confumptos 
Venetiis  anno  1^33.  cx  Decreto 
Exccllent.  Magifl.  contra  Blafphe- 
7nias .- 

4*  Conftitutioncs  Tontificia  contrcu 
libros  Talmudicos . 

43  Tharif^i  quinamcjfent?  Quiado- 
ptarcntur  intcr  illos  ? 

44  Collegia  Dl).  furiflarum  ,  & 
Thilofopborum  Tadu<£  non  aggre- 
gant  in  fe  nifi  D  5lores  TSlobUes . 

45  Tharifeorum  vitia ,  &  errorcs. 
^6  Tharifeorum  fc6ta  fubdivifa  iru 

aliis  fcBis . 

47  Thylatieria  Tharifforum  ,  quid 
ejjent  ? 

48  Sadducn  quinam  efsent  ?  TJnde 
fic  difti  ?  Qiiinam  eorhm  erro- 
res  ? 

49  Sadduc^orum  fcEia  ampJilfrmcu  , 
nam  vergebat  in  Lpicureifmum  ^ 


&  ^theifmum . 
fo  1la%arm  quinam  fuerint  ? 
51  ISlaxarei  fervabant  quinque  regu» 

las .  Et  quas  f* 
f2  Chenchr^  qui  fint  ? 
5  3  "Haxarai  fueruntfigura  noflrorum 

Kegularium . 
H  ^ofcph  Tatriarcha  anfuerit  T<la. 

zareus  ? 
5f  ^bfalon  anfuerit  l<lax^r<eus? 
^6  Chriflus  an  fuerit  T^la^T^^rteus  ? 

^n  fibi  aliquando  tonderet  ca- 

pillosi 

57  Rechabitde  quinam  ejfent  ?  Qu<is 
corum  tria  vota? 

58  MonaHica  ,  &  Regularis  vitcu 
an  ortum  habuerit  a  S.Eliai 

59  Rechabitarum   mirabile    experi' 
mcntum  iuffu  Dei  faCium  . 

60  S.  Elias  ,  &   Elif<eus  -emiferunt 
tria  vota  Religiofa. 

61  Efkni  quinam  efknt  ?  Qjiando  in- 
coeperint  ? 

6%  Eunuchos  facere  prohibitum  erat 

Hcbraeis  tum  homines  ,  tiim  ani. 

?nalia . 
61  Efseni  erant  Monachi  Chrifliani  ^ 

S.  Marco  inflituti. 
6^  Efsenorum  clafses  du<e. 
6s  Jlsiid<ei  quinam  efsent? 
66  Dofith<ei  qui  ? 
^7  Dofithii  nautde  excmplum  curio- 

fum  de  obfervatione  Sabbati. 
6S  'HemerobaUtifl<e   quotidie    corpus 

fuum  lavabant . 
69  Herodiani  quinam  efsent? 

POft  notitiam  datam  Le£loribusde 
SummisPontificibus,  acSacerdo* 
tibiis  Aaronicis  tum  Principibus,  tum 
inferioribus  ;  oportet  verba  facere  de 
aliis  Levitis  ,  qui  Tabernaculo  ,  ac 
Templo  lerviebant  ,  nt-c  non  de  aliis 
perfonis  ,  quse  fe  Divino  fervitio  ap- 
plicabant  ,  quales  erant  Naihinaei  , 
Scribas,  Pharifaei,  Sadducai  ,  Naza- 
raei  ,  Re.chabitaB  ,  EfTeni  ,  Aftidaei  , 
Dofithaei ,  Hemerobapiiftge,  &  Hero- 
diani  \  de  quibus  omnibus  hic  agen- 


dum 


Quod 


De  SacrificioMiffe.DeciTXXlV.  159 


Quod  ad  Levicas  \n  univerfum  at- 

1  tinet ,  rcieni.ium  efl  ,  In  exitu  Ifrael 
de  ^gypto  Deum  fibi  refervafle  om- 
nia  primogenita  Hebraeorum,  utlegi- 
tur  i«  Exod.  cap.  13.  verf.  12.  eo  quod 
ad  Ifraelitgrumfavorem  cundaiEgv- 
ptiorum  primogenita  occidifTet  .  No- 
luit  autem  Deus  dida  Primogenita  in 
fuofervitio  pro  Sacrificiis,  &minille- 
riis  in  Tabernaculo,  atque  Templc 
retinere  \  fed  eorum  loco  affumere^j 
fibi  inminiftros  Tribum  Levi;  ut  in- 
nuimus  fupra  Declf.  XXII.  vum.^.  id- 

X  circ6  poft  peradam  confecrationeni_i 
Aaronis,  &Sacerdotum  filiorum  ejus, 
praecepit  Dominus  nun>erari  omnesde 
Tribu  Lcvi  ab  uno  menfe ,  &  fupra; 
&    inventi    funt   Levitas    vigintiduo 

5.millia.  Deinde  pariter  ab  unomenfe, 
&  fupra  colleclafuit  fummaomnium 
Primogenitorum  populi  Ifraei ;  quae  , 
quia  ad  vigintiduo  millia  ducenta  fe- 
ptuaginta  tria  afcendere  deprehen fa^ 
eft;  pro-aequalitateconftituenda-,  pro- 
tinus  illa  ducenta  feptuaginta  tria_» 
Primogenita  fuerunt  redempta ,  pretio 

4  ficlorum  quinque  per  fingula  capita  ; 
&  tota  haec  pecunia  data  fuit  Aaroni, 
&filiis  ejus;  ut  differitTorniell.ad ^n- 
num  Mundi  254^-  ««.  S.  ^  Salianus  ad 
eiimdem  ^niim  num.  Z^.  is^  86.  ubi  do- 
fte  advertit,  quod  Levit^fuerunt  ve- 
re  vigintiduo  mille  trecenti  ;  fed  illi 
trecenti  non  fuerunt  computati  ,  eo 
quia  tot  eranc  Primogeniti  viventes 
de  Tribu  Levi  ,  quos  tanquam  fuos 
Dominus  noluit  una  cum  aliis  Le- 
viticis  fibi  a  populo  oflferri ,  &  dono 
dari  . 

Deftinati  igitur  fuerunt  Levitae  ad 

%  Divinum  fervitium,  &  ad  hunc  effe- 
^um  fuerunt  confecrati  ;  &  iirdem_. 
propria  munia,  &  officia  impofita_.. 
Eorum  confecratio  defcribitur  in  likro 
"^umeror.  cap.  8.  verf.  <{.  (^  feqq.  his 
verbis:  Et  locutus  ed  Dominus  ad  Moy- 
fem  dicens  :  ToUe  Levitas  de  medio  fiio- 
irum  Ifrael^  i^purijicabis  eos  juxta  bunc 
ritum :  ^fpergantur  aqua  lujirationis  , 
<J^  radant  omnes  pilos  carnis  futff.  Cum^ 
^e  laverint  vejiimenta  fua  ,  i^mundati 


fuerint  ,  tollcnt  bovem  de  armento  i^c. 
Deinde  ,  (^  applicabis  Levitas  coram 
Tabernaculo  faderis  ,  convocata  omni 
multitudine  filiorum  Ifrael .  Cumque^ 
Levita  fuerint  coram  Domino  ,  po- 
nent  filii  Ifrael  manus  fuas  ftiper  eos ,  isr^ 
offeret  ^aron  Levitas  munus  in  confpe- 
ilu  Domini  a  fiUis  Ifrael ,  ut  fervinnt  in 
minifierio  ejus  .  Levit<e  quoque  ponent 
manus  fuas  fuper  capita'  boum ;  e  quibus 
unum  facies  pro  peccato  ,  i^r^  aherum 
in  holvcaujlum  Domini  ^  ut  deprecerispro 
eis.  Statuefque  Levitas  in  confpeuu  x.4a' 
ron ,  i^  filiorum  e]us  ,  i^confecrabis  ob- 
latos  Domino  ,  ac  feparabis  de  medio  fi' 
liorum  Ifrael^  ut  fint  mei  ;  i^  poflea  in- 
grediantur  Tabernaculumfoideris  ,  ut  fer^ 
viant  mibi .  In  qua  quidem  Levitarutn 
confecratione  odo  ritus,  feu  caeremo- 
nias  fuerunt  praeceptaei  ac  in  omnieo-  ^ 
rumdem  initiatione  obfervandae  .  Pri- 
mo,  utPontifex  afpergereteosaqua  lu- 
flrationis  ,  quae  mixta  erat  cineribus 
vitulac  rufae,  de  qulbus  Apoflolus  ad 
Hebr.  cap.  ip.  mentionem  fecit .  Se- 
cund6,ut  ipfi  Levitae  raderentfibiom- 
nes  pilos  carnis  fu£e ;  cujus  adionis 
mylterium  explicat  S.  Gregof.  lib.  5. 
Moral.  cap.  23.  Tertio,  ut  lavarent  Ve- 
ftes  fuas.  Quarto,  utfieret  immolatio 
duorumboum;  unus  in  holocauflumi 
alter  pro  peccato.  Quinto,  ut  iidem-» 
Levitae  offerrentur  Deo  in  Taberna- 
culo  coram  toto  populo;  a  quo  cen- 
febantur  oblatf ,  &  donati  Deo.  Sex- 
t6,ut  filiilfrael  fuas  manus  eis  impo- 
nerent  in  fignum  abdicationis  domi- 
nii .  SeptimOjUt  aliquantulum  elevati 
de  terra  agitarentur  modic^  ad  qua- 
tuor  plagas  mundi  adinf^ar  oblatarum 
rerum  Deo,  per  cgeremoniam  didam 
Tenuphi ,  de  qua  Levit.  cap.  7.  verf  50. 
Oiitavo,  Levitae  ipfi  imponerent  ma- 
nus  fuper  didis  duobus  bovibus  in> 
molandis;  quarum  Caeremoniarum fi- 
fignificatronem  declarat  Cornelius  ciLa- 
pide  d.  cap.  8.  l^umer.  Verfi.  7.  ^  fe- 
queniibus . 

Quo  vero  ad  Levitarum  munia  ,  & 
officia  diftinguendum  efl  tempus  iti- 
neris  ,  ac  delationis  Tabernaculi  uf- 

que- 


150  De  Sacfificio  Miffk  Decif.  XXIIL 


quequd  populus  Hebrasus  poffideret 
Terram  promiffam  ;  &  cempus  ,  in 
quo  fabricatum  erac  Templum  ,  & 
ceflTaverat  deportatio  Tabernaculi  . 
Primo  tempore  praecipuum  munusLe- 
7  vitarum  erat  delatio  Tabernaculi  j 
quas  quidem  delatio  fuit  tripliciter  di- 
ilributa  Levitis,  prout  eorumdemtres 
erant  columnelli,  feu  familiaedefcen- 
dentes  a  tribus  filiis  Levi. 

Quapropter  hic  memoria  repeten- 
dum  ,  quod  Patriarcha  Levi  ,  filius 
S  Jacob,  habuk  tresiiliosCaatb .Gerfon, 
4snMerari.  Genef.  eap.  ^6.  verf  ii.  ex 
quibus  tribus  filiis  prodierunt  omnes 
Levitas  per  tres  columnellos  ,  feu  fa- 
9  milias;  quss.  nominabantur  Caathit?, 
Gerfonits  ,  &  Meraritae  ,  ipfeque_> 
Moyfes  ,  &  Aaron  erant  de  colum- 
lo  nello,&famiIiaCaathita,  namCaath 
genuit  Amran  ;  Amran  ver6  genuic 
Aaron,  Moyfem,  & Mariamfororem 
eorum  .  t^umer,  cap.  2.6.  verf.  y 9.  &  fic 
Moyfes,  Aaron,  &  Maria  erant  Ne- 
potes  Caath  .  In  Aarone  poftea  ,  & 
'^  ejusfiliis,acdefcendentibusDeus  con- 
ftituic  Sacerdotium;  &  hinceft,quod 
omnes  Sacerdotes  eranc  Levics;  fed 
non  i  contra  omnes  Levitae  obtine- 
banc  Sacerdocium.  Idcirco,  cum  Le- 
vitse  e(Tent  in  triplicijdifferentia  ;quia. 
alii  defcendebant  kCaatb.,  &diceban. 
mt  Caatbitce;  alii  prodibant  hGerfon  ; 
&  nuncupabantur  Gerfomtde  ;  &  alii 
proveniebant  k  Merari,Sc  appellaban- 
W  MeraritiS;  itinerantibusfiliislfrael, 
quando  opus  erat  deferre  Tabernacu- 
lum,  Arcamfoederis,  &  alias  res  fa- 
'^  cras  per  defertum  i  fuerunt  partita 
munia  ,  atque  onera  iifdem  onmibus 
Levitis  per  Moyfem  ,  &  Aaron  hoc 
pado. 

Caathitis  tanquam  nobilioribuspro- 
j  pter  Moyfem  ,  &  Aaron  ,  qui  erant 
^  de  eodem  columnello  ,  data  eft  cura 
ferendi  nobiliora ,  &  fanftiora  ,  vide- 
licet  Arcam  fcederis  ;  menfam  propo- 
fitionis,  candelabrum  aureum,&  Al- 
tare  incenfi  cum  omnibus  ad  fingula 
pedtinentibus;  hac  tamen  conditione, 
uc  illa  non  tangerent  5  fed  nec  ulla 


curiofitate  infpieere  attentarent,-  quse 
in  San(3:uario  erant ,  antequam  invo- 
luta  effent;  alioquin  fcirent  ,  fe  mo- 
rituros .  Propterea  namque  mandatum 
fuerat  Sacerdocibus,  ideft  Aaroni,  & 
filiis  ejus,  utquotiefcunque  movenda 
forent  caftra  ,  ipfi  dumtaxat  ingre- 
derentur  Tabernaculum  ,  &  fingula 
concinne  compofita  velamentis  invo- 
luerent ,  mitterentque  vedes ,  &  effer- 
renf,  &  deinde  filii  ,  &  defcendentes 
Caath;  ac  etiam  filii  ipfiusMoyfisea"» 
dem  bajularent. 

Gerfonitis  affignatum  fuitmunus, 
&  onus  afportandi  cortinas  Taberna-  ^^ 
culi;  &  alia  ejus  operimerrta;&item 
cortinas  Atrii  ,  &omnia,  quas  ad  Al- 
tare  boIocaulVr  pertinebant. 

Meraritis  fuit  datum  onus  deferen- 
di  tabulas  Tabernaculi,&  Veftesejus, 
&  columnas  ,  earumque  bafes  \  nec  * 
non  atrii  columnas,  cum  bafibus  ,  & 
paxiilis  ,  &  funibusfuis  .  Et  quiafilii 
Caath,  quibus  facratiora  ,  eademque 
leviora  onera  obtigerant  ,  propriis  ea 
bumeris  bajularedebebant :  onera  ve- 
ro  Meraritarum  duplo  graviora  erant 
oneribus  Gerfonitarum  :  proptereil 
Moyfes  ,  de  fex  plauft^ris  ,  &  duode- 
cim  bobus  ,  quas  Principes  Tribuuni 
obtuleranc.  Ts^im.  cap.  7.  verf.  2.  nihil 
dedic Caathitis ,  fed  Gerfonitis duo tan- 
tum  plauftra  ,  &  quatuor  boves;Me- 
raritis  vero  elargitus  eft  plauftra  qua- 
tuor,  &  boves  ofto  ;  quibus  fuas  Ta- 
bernaculi  portiones  vehere  per  defer- 
tum  polTent.  Haec  fuerunt  munia  prg- 
cipua  Levitarum  in  itinere  ;  de  qui- 
bus  agit  Tornielhii  ad  ^nnim  Mundi 
254f.H«w.  8-  i^  Salian.  ad  eumdem^n- 
nv.rn  numer.  50,  is^  feqq.  ubi  addit  duo 
alia  munia,  &  oflicia  ,  viJelicec ,  ex- 
cubare  totanodle  incuftodia  Taoerna.-  ^^ 
culi,  more  militumfidelium  ,dividen- 
do  noiflem  in  quatuor  vigilias,  utuna 
cohorte  vigilante  ;  aliae  requiefcerent; 
&  pfallere  laudes  Deo  in  eodem  Ta- 
bernaculoj  juxta  teftimonium  Pfalmi- 
ftae  dicentis  :  Ecce  nunc  benedicite  Do-' 
minumomnes  fervi  Domini  .  Quifiatis  itt 
domo  Dominij  in  atriis  domtts  Deinofirix 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.  XXI V. 


I<?l 


In  noBibus  extoUite  manus  veflras  in  San. 
da^  i^benedicite  Domino.  Tfalm.  155. 
verf-  I.  isr^  feqq.  Ad  praemifTa  autetn 
onera  Levitac  non  obligabantur  ,  nifi 
ab  anno  trigefimo  fuae  aetatis  ufque__> 

17  ad  annum  quinquagefimum  ;  quo 
completo  ,  tanquam  jubilati  ab  one- 
ribus  cujufcunque  muneris  ,  &  offi- 
ciis  vacabant  ,  etfi  ftipendiis  Taber- 
naculi  viverent  .  Et  haec  de  tempo- 
le  itineris  ad  terram  promifTam  ,  & 
ante  fabricationem  Templi  in  Jeru- 
falem . 

Secundo  autemtempore*,  fcilicetfa- 
bricato,  vel  mox  fabricandoTempio, 
quando  amplius  non  erat  Tabernacu- 
lum  circumferendum  \  jifdem  Levitis 

18  ab  anno  vigefimo  abfque  aliotermino 
fenedutis  impofita  funt  fequentia  mu- 
nia,  onera ,  &o(ficia.  I.  Uc  fervirent 
Sacerdotibus  in  his  ,  quds  concerne- 
bant  Sacrificia  ,  &  fundiOnes  facras . 
I.  Taralipom.  cnp.  r  5.  verf.  14..  1 1.  Ut 
per  ordinem  Oftiarii  elTent  ^  ideft  cu- 
ftodes  quatuor  portarum  Templi.  III. 
Ut  cuftodirent  Gazophilacium  ,  & 
thefauros  repofitos  in  Templo  ,  Ci^q 
jure  proprietatis  ipfius  Templi  ,  five 
jure  depofiti .  IV.  Uc  quotidie  cane- 
rent,  &  pfallerent  Divinas  laudes  in 
Temploi  quando  mane,&  Vefpereof- 
ferebatur  jugeSacrificium;  &  inSab- 
batis,  ac  Neomenijs,  alijfque  folem- 
nitatibus;  pulfantes  mufica  inltru- 
menta  .  Ad  hunc  effedum  ^  Sa- 
muele  Prophecafuerunc  inftitutiCan- 
tores,  &abeoinfl:ru(Si  incantuHym- 
norum  ,  &  Divinarum  laudum  ,  ut 
notat  Salianus  ad  ^nnum  Mundi  2^6z. 
mm.  loi.  Cumque  ingens  failus  efifet 
numerus  Levitarum  canentium  tem- 
pore  David  ;  hi  fuerunt  divifi  in  24. 
Vices,  feuclafies,  utordinacim  pfal- 
lerent  inTempIo,  &  in  aliis  locis  de- 
putatis  ad  Divinas  laudes  ,  ut  habe- 
tur  in  Ub.  i.  Varalipom.  cap.  2^.  Qui 
quidem  Cantores  dicebantur  etiamL.» 
Prophetas  ,  ut  dicemus  infra  Decif 
XXF.  n.  47.  V.  Ut  praedicarent  popu- 
lo,  ipfumque  docerent  legem  Dei,  & 
fervare  prsecepta  tam  moralia ,  quam 


judicialia  ,  &  caeremonialia  •,  &  VI. 
Ut  judicarent  caufas  minores  ad  Re- 
ligionem  fpeftantes  *,  ad  quem  effe- 
ftum  in  omnibus  Civitattbus  terrae 
Promiffae  deputabantur  Judices  i jdem_. 
Levitas;  ^  quorum  fententiis  dabatur 
appellatio  ad  Summum  Pontificem  , 
&  Concilium  Sanedrim  quod  erat  in 
Jerufalem;  ut  fufiusfcribitr^jrmV//.^^ 
^4nmm  M.  5010.  a  num.  3.  h^  feqq.  is^ 
Salian.  ad  ,Annum  M.  5021.  a  num.  ij. 
iyi  feqq.  ubi  putat  ,  Levitas  in  omni- 
bus  urbibus  fuifie  Judices  AflTefTores 
dati  fingulis  Laicis  Magiftratibus  ,  ut 
una  fecum  quafcunque  caufas  judica- 
rent. 

Illud  autera  eft  notaru  dignum  cir- 
ca   Levitarum   perfonas  ;   quod   licet 
ipfis    in    divifione    terrce   promiffionis 
non  fuerint  afiignatae  pofTefliones  ter- 
rarum,  C\z  Deo  prajcipiente  ,   qui  vo- 
luic  eiTe  eorum  poflfeflio ,  &ha5reditas. 
l>lum.cap.\%.  verf  20.  Nihilominias  , 
cum  Ifraelitae  terram  Promifilonis  oc- 
cupaflfent  ,    voluit   Deus  ,  ut  Levitis 
darentur  quadraginta  o£lo  Urbes  ad 
habitandum  ;  nec  non  fuburbana  ea- 
rum,  fpatiomille  pafiuum  per  circui- 
tum  ,  propafcuis  fuorum  pecorum,  & 
jumentorum,  ut  legitur  in  libr.lSlum. 
cap.i^.  verf^T,.  is^feqq.  Idcirc6  Levit? 
erant  domini  proprietarii ,  &  pofiefib- 
res  omnium  domorum,  quae  confiitu- 
tae  erant  in  prsecUilis  4S.  Civitatibus  , 
in  una  quarum   fervabanc   Taberna- 
culum  foeJeris,  antequamfabricaretur 
Templum  in  Jerufalem  ;    ubi  conve- 
niebant  pcr  vices,  &hebdomadasfuas 
ad  miniftrandum  Sacerdotibus ,  dein- 
de  revertebantur  ad  fuas  Urbes,  & 
domos  ;   quas  illis  prohibitum  non—» 
erat  vendere,  ac  redimere;  atque  an, 
no  Jubilasi   recuperare  ;    prout  facie- 
bant  Laici  de  poflefllonibusfuisjquod 
docet  Torniellus  ad  ^nnumMund.  2585. 
2^8j.  ntim.  gr.  ^  ^nno  ?yf2.  num.  9. 
i^  10.  Snlianus  ad  ^nnum  2^85.  niim. 
140.  Isn  ad  Ann.  z$S)o.  num.  27.   Cornel. 
a  Lapid.  in  d.  cap.  3  f .  Hb.  KQimer.  Verf 
2.  (^  3.  Addens  ,    quod   Levitse  ,    & 
Saccrdotes  praecer  Urbes,  domos  ,  & 
X  agros 


19 


l(Si 


De  Sacrificio  Mife  Decif.  XXIV. 


agros  fuburbanos  antedi<Sos,  poterant 
alios  agros  ,  ac  vine?s  propria  pecu- 
nia  emere;  nec  non  ex  voto,  oblatio- 

20  ne  ,  vel  piis  legatis  fibi  relidos  reti- 
nere  j  adeouc  eis  vetitum  fuerit  tan- 
tummodo  jure  ha?reditario  bona  alia- 
rum  Tribuum  caperein  Judjea;  extra 
Judsam  vero  paffim  hereditare  ftabi- 
bilia,  ac  poffidere  valebant ;  &  hinc 
eft  illud  5  quod  Salomon  dixit  Abia- 
tharo  Sacerdoti  5.  P^eg.  1.  Verf.  16.  Fade 
cid  agrum  luiim  .  Et  de  Jeremia  Sacer- 
dote,quodemerir,  &po(federit  agrum. 
^erem,  cctp.  ^i.  verf.^.  Et  quodSanduSL 
Barnabas  Levites  ,  Cyprius  genere  , 
vcndiderit  agrum ,  quem  habebat.  ^B. 
cap.  4.  yerf.  37.    Ex  quibus  refultat  , 

21  magnas  fuiffe  opes  ,  ac  divitias  Levl- 
tarum  ,  penfatis  fimul  Dccimis  Uni- 
verfalibuSjOblationibus,  Primitiis,ac 
Viclimis  .  Et  haec  de  jifdcm  Levitis 
difta  fint  facis. 

Porro  pr<£ter  Levitas,  non  pauca_5 
aliarum  perfonarum  generaerant  man- 
cipara  Divino  fervicio  in  lege  Mofay- 
ca  .  De  quibus  breviter  oportet  hic 
agere;  ut  totius  Cleri  Aaronici  faecu- 
laris,  <5c  Regularis;  ordinarii ,  &ex- 
trao^dinarii  fufficiens  notitiahabeacur, 
Et  quidem  in  primo  loco  veniunt  . 
Nathinsei .  Hi  ducebant  originem  a 
ix  Gabaaonitis,  qui  cum  audiffent,  If- 
raelitas  e  deferto  properare  ,  &  in  fe 
irruere  ad  internecionem  ;  nec  fpera- 
rent  viribus  ,  aut  precibus  fe  tueri  , 
ad  aftutiam  fe  converterunt,  fumen- 
tes  duri  panis  frufia  ,  &  utres  vina- 
rios  fciflbs  ,  &  calceamenta  peranti- 
qua;  &  fingenres  fe  de  longe  vcnire  , 
acceiferunt  ad  Jofue  Principem  popu- 
li ,  &  coram  eo ,  acSummo  Pontifice 
Eleazaro,  ac  aliis  principalibus  popu- 
li  Ifrael  dixerunt,  fe  milTos  aSeniori- 
bus  ,  &  habitatoribus  terras  fuaci  & 
narrantes  magnalia  Dei  Ifrael,  roga. 
verunt ,  ut  eos,  ac  fuos  orones  in  fer- 
vos  2cciperent,&  fecus  foedus  inirent. 
QuoJ  mifericordia  moti  fecerunt  Jo- 
lue,  &  alii  Duces  exercitus,  jurantes 
fe  eis  non  nocituros  ,  ut  legitur  in__. 
Jofne  cap.^.  verfii.  ij^ [eqq.  & narrat 


Jofephus  Ub.  y.  ^^ntlquitat.  cap.  i.  (^  2, 
ubi  fcribit  ,  quod  Eleazarus  Tontifex 
cum  Soiatu  juravit  ,  babituios  fe  eos 
pro  amicis ,  ac  foclis  ,  (5^  nihilcontra  eos 
injufium  molituros;  iy>  in  fignum  initi  fos- 
deris  ,  de  cibariis  eorum  fufceperunt  . 
Hanc  easremoniam  io  flipulanda  ami-  25 
citia ,  &  reconciliandisanimishof^ium 
manducandia  &bibendi  fimul,  obfer- 
vant  Sacri  Interpretes  relati  circa  hos 
NathinsEOs  a  Saiian.ad  ^nr.um  Mundi 
2584.  »wfw.  1^2..  ubi  eam  pluribus  anti- 
quorum  Patriarcharum  exemplis  con- 
firmat  ;  quibus  addere  liceat  ,  quod 
obvenit  lUuftriffimo  ,  ac  Reverendif-  ^. 
fimo  GeorgioCornelio  EpifccpoPata- 
vino  anno  1644.  i"  initio  fui  regimi- 
nis  Epifcopalis  ;  cum  enim  effet  in__» 
Vifitatione  feptem  Cornmunium_.  ; 
Montium  fcilicet  altiffimorum  ,  ubi 
bcllicof)  homines,  teutonico  idiomate 
loquentes  degunt  fub  Patavina  Dioe- 
cefii  &  ibi  quamplures  inter  fe*dlfcor- 
desad  pacem  induxiffet,  firmatiscon- 
cordis  articulis,  exhibuerunt  ipfi  ma- 
gnam  Trullam  rrero  pIenam,pofcen- 
tes,  ut  Dominatio  ejus  llluftriffima  , 
ac  Reverendiffima  ,  ex  ea  biberet,at- 
que  cffteri  omncs  in  fignum  finceraj 
amicitiae;  quod  benigne  fecit  Antiftes, 
cuius  memoriafit  inbenedidione  ater- 
na  ob  eji'S  egregias  dotes  ,  roburque  in 
Ecclefia^  Juribus  tuendis  i  cujus  merl- 
tiffimus  Nepos  tum  in  Profapia,  tum 
in  regimine  tanti  Epifcopatusefl  Erri- 
nentifTimus,  acReverendjffimusGeor-  i^ 
gius  Corneliusex  Legatione  Lufi^ana 
a  SS.  D.  N.  Innocentio  XII.  ad  Car- 
dinaHtiam  Dignitatem  ;  &  ad  Tpiri- 
tuale  connubium  cum  hac  Patavina 
Ecclefia  nuperefleledus.  Gabaonita- 
rum  autem  fraude  deteda  ab  Ifraeli- 
tis,  fremuit  Exercitus  univerfus,  vo- 
luitque  eos  delere  ;  fed  Principcs  ,  &: 
Duces  ob  jusjurandum  fervarunt  eos 
innocuos;  atdamnarunt  eos,  utligna 
caederent,  &  aquascompnrtarentin__. 
fervitium  Levicarum  ;  pro  ufu  Sacrifi- 
ciorum  ,  &  d\€(\  funt  i\(<7/^iA;<€i  ,quafi 
dati  ,  &  donati  in  Templi  famula- 
tum;^  quomodo  Religiofi  Laici  etiam 

nunc 


De  Sacrificio  Miffce .  Deciif:  XXIV.  1 6 1 


tjuncappellantur^quife  fponfe  fuaque 
dedicant  ad  opera  fervilia  in  Dei  ,  & 
Re!igionisobreqv>ium,utdiflerunt7br- 
riell  ad  ^4nniim  iMundi  2545.  'iium.  15. 
^  Saliamis  ^nmm  1^84.  h  mim.  149. 
is-ifeqq.  ubi  refert~?tfepepA^rtk.m  Scri* 
pturilUrum  circa  pratHidti  Jurisjurandi 
Jofue,  ac  Principum  Ifraeliticipopuli 
obligationem,  &  validitatem. 

Scrihte  erant  pariter  princ  palesMi- 
nidri  in  Dei  fervitio;  nempeLegifpe- 

^6  riti,  Dodores,  Magiitri,  &  commu- 
ni  titulo  vocati  B^bbini  ;  nam  Rabbi 
eft  vox  hebraica  ,  qua;  interpretatur 
Magifter  meus  .  Magri  in  Hierokxicon 
Vsrb.  P^abbi.  i^  Barradas  in  'Evah^gel. 
tom.  3.  lib.  8.  cap.  15?.  ubi  difputat  de 
orjgine  ,  ac  derivatione  hujus  vocis 
Scrib.e  ,  &  concludit  ita  dici  a  Litte- 
ratura,  &S3pientia;  erantenim  Scri- 
bae Rabbini, &  homines Sapientes apud 
Judaeos  ,  ad  inftaf  Magorum  apud 
Chaldseosi  Philofophorum  apud  Gras- 
COS",  &  Jurifperitorum  apud  Latinos; 
ad  quos  fpe£labat  difficuitates  Sacras 
Scripturae  tum  in  fcriptis  ,  tum  viva 
voce  exponere .  Tirimts  inlib.i.  Efdr<e 
cap.  7.  verf.  6.  is^  Barradas  d.  cap.  19. 
Idcircd  cum  Magi  venifTent  Jerofoly- 
mam  qusrentes,  ubi  elTet,  qui  natus 
erat  Rex  Judaeorum?  'H.erodescongre' 
gans  omnes  Vrincipes  Sacerdotum  ,  isr^ 
Scribas  popidi ,  fcifcitabatur  ab  eis  ,  ubi 
Chriflus  nafceretur  ?  Mattb.  cap.  z. 
verf.^.  attinebatenim  ad  eofdam  Scri- 
bas  fcire,  quod  Lex  Mofayca  diceret, 
ideft  Scriprura  Sacra  de  loco ,  &tem- 
pore  ortus  futuri  MelTias .  Eodem  mo- 
do  ubi  Evangeliftse  Mattbceus  cap,  22. 
verf  IS-  ^  Lucas  cap.  10.  verf.  25.  nar, 
rant,  quod  unus  LegisDo(!}or,  &Le' 
gifperitus  interrogavit  SaIvatorem_., 
quodnam  eflfet  mandatum  magnum 
in  lege?  idem  referens  Marcus  cap.iz. 
verf.  28-  vocat  illum  Do£lorem  ,  &  Le- 
gifperitum  Scribarn  dicens  :  Et  accejfit 
tinus  de  Scribis  ,  is->  interrogavit  eiim , 
quod  ejfet  primum  omnium  mandatum  ? 

Erant  autem  hi  Scriba;  non  de  fola 
Tribu  Levitica  .  &  Aaronica  ;   fed 

^^  etiam  de  aliis  Vribubus  Ifrael  ,'  tunc 


enlm  non  foIOim  obligatio  docendi  po^ 
pulum  Legem  Dei  incumbebatSacer- 
dotibus,  &  Levitis,  ut  diximus  fupra 
Becif  XXIIl  uum.  22.  fed  tranfibat  pa- 
riter  in  Laicos  Litteratos  ,  &  Legis- 
peritos  de  qualibet  Tribu  juxta  obfer- 
vationem  Saliani  ad  .Ann.  Miindi^ii^. 
r.um.  2.  iy^  Barradce  in  Evangel.  tom.  2. 
Ub.  j.  cap.  51.  Verf  Docet  tamen  ,  iy* 
ibi  ^bulenf  in  lib.  1.  Taralipom.  cap.  15. 
quafl  4.  Immo  videtur  communisopi- 
nio  Scrjpturiftarum ,  quod  Seribte  ef- 
fent  de  Tribu  Simeonis  ;  ea  ratione 
quia;  ficut  Levitaerecepefuntquadra- 
ginta  ofto  Civitatesad  habitandum  , 
ut  paulo  ante  innuimus  num.  19.  non 
quidem  omnes  fimul  unitas  »  fed  Jif- 
perfas  in  omnibus  ,  &  fingulis  poftef- 
fionibus  aliarum  Tribuum  ;  ex  Dei 
fpeciali  provideUtia  ,  ut  commodiiis 
poffent  ipfi  Levitas,  ac  Sacerdotespo- 
pulos  indruere  in  Divinis  mandatis  ; 
ut  notat  Tornie/Ius  ad  ^nnum  Mundi 
i^^i. num^.  ita,  fic  Deo  permittente , 
Tribus  Simeonis  coada  fuit  deferere 
fuas  primas  poireffionei;  ,  &  habitare 
intra  terminus  Tribus  Juds  ob  caufas  ^^ 
relatasi«  Hbr.  J-ofue  cap.  ic).  ^  num.  i. 
i^  feqq.  ubi  Cornel.  a  Lapide ,  i^  Ma~ 
gri  in  Hierolexicon  Verbo  Scriba .  iy^  m 
Opufculo  de  ContradiBionibus  Sacree  Scri' 
ptura  cap.  49.  Gene/is.  Verf-j.  ubi  fic 
ait  :  Judaic.e  Tribui,  qUdS  prima  erat  , 
plus  fpatii  contigerat  errore  Ceometrico- 
rtim :  qui  error  corre^us  fuit  juffu  Trin- 
cipum ;  tnnc  filii  Simion  prima  pojfejftone 
privatiy  is^  inter  pojfe/fonemfiliorumju- 
da  excepti  in  alterius  Tribus  terminis 
hahitarunt .  Ita  .Abulen.  Infuper  cumpo- 
flea  creviffct  Tribus  Simeonis  novas  fe- 
des  ,  {y  poffejflones  fibi  quajivit ,  ut  ha- 
hetur  Taralip.^.  Denique  Ccribiie^ac Le- 
gifperiti  erant  ex  ifla  Tribu  oriundi  , 
qui  per  omnes  Tribus  difperji  funt  ,  ut 
popiilum  in  lege  inflrucrent .  Ita  Comelius 
a  Lapide  ,  i^n  B^bbi  Salomon.  De  hac 
autem  difperfioneTribus,  &filiorum 
Simeonis  loquitur  his  verbis  Cornelius 
a  Lapide  in  Geneji  cap.  49.  Verf.  7.  ex- 
planans  fcilicet  illam  prophetiam  Pa- 
triarcha;  Jacobi :  Dividam  eos  injacohi 
X     2  iy* 


1  !?4         De  Sacrificio  Mlffx  Decif:  XXIV. 


^  difpergam  eos  in  Ifrael .  "He  fciUcet 
furfum  capita  conferant  ,  ^  fuo  conflio 
alii  pernictem  machinentur  .  Id  impletum 
efl  in  Levi ,  quia  Levitis  nulla  fors  obti- 
git  in  Chananaa  :  fed  fuere  per  omnes 
Tribus  difperji .  In  Simeone  quoque .,  quia 
ei  data  fuit  Sors ,  {5^  fedes  in  medio  Tri- 
lusjuda.jof  i5>.  Verf.z.  (^n  5?.  B^irfum 
cum  Tribus  Simeon  excreviffet  ,  novas 
fedes  quoefivit ,  i^n  pars  in  Gador ,  pars 
in  monte  Seir  abiit .  i  .Taralipom./^.verf 
27.^9.  {5142.  Denique  Scribne  ^  (^  ^egis 
periti  ,  ex  Simone  oriundi  ,  qui  ut  Sa. 
cerdotes  ,  fparfi  fuerunt  per  omnes  Tri- 
bus ,  ut  populum  in  Lege  injiruerent. 

C?terum  praedidos  Scribas ,  Legls 
Doftores,  ac  Rabbinos  fuifle  de  Tri- 
bu  Iffachar  ,  obilla  Verba:  v.Taralip. 

2p  cap  12.  verf  32.  De  filiis  iffctchar  viri 
eruditi  is^c.  voluit  ibi  Glojf.  Ordin.  atque 
Lyran.i^^bulenf.  inGenef.  49.  quosal- 
legat  Barradas  d.  tom.  3.  in  Evangel. 
lib.  8.  cap.  ip.  Sed  verius  eft  ,  quod 
Scribae  praedifti  erant  de  omni  Tribu; 
namunlcuiqueSapienti  licebat  de  lege 
di(rerere,dii'putare,&  erudire  plebem; 

^o  &  fic  David,  qui  erat  de  Tribu  Ju- 
da,  fatetur,  Te  hocmunere  funftum  , 
dum  dixit  :  Ego  autem  conflitutus  fum 
I{ex  ab  eo  fuper  Sion  montem  SanBum 
ejus  :  Trredicans  (  noietuv  )  prieceptum 
ejus.  Tfal  2.  verf.  6.  Et  Apoftolus  Pau- 
Jus,  qui  erat  de  Tribu  Beniamin  in- 
greftus  Synagogam  Antiochiae  Pifidi?, 
fuit  invitatus  a  Principe  Synagog?  e- 
jufdem  habere  fermonem  exhortatio- 
nis  ad  plebem ;  cui  proindeftatimpr?- 
dicavit  Chrifium  ,  ut  legitur  .AEi.cap. 
15.  yerfi').  ImmoChriftus  Dominus 
de  prfdida  Regia  Tribu  luda,  &  Da- 
vidica  pr?dicabat  ,  &  docebat,  voca- 
baturque  I{abbi  ,  ut  pluries  legitur  in 
Evangelio  ,•  &  de  fe  teftatus  fuit  co- 
ram  Caipha  :  E^o  palam  locutus  fum 
mundo :  Ego  femper  docui  in  Synagoga  , 
i^  in  Templo  ,  quo  omnes  Indcei  conve- 
niunt .  Joan.cap.  18.  verf.  20. 

Sed  dicec  aliquis;  fi  in  Templo  in- 
teriori  erat  Altare  propofitionis,nem- 
pe  in  Sanfta,  ubi  non  ingrediebantur, 

31  nifi  Sacerdotesi  &  Altare  cum  Arca, 


in  Sanfta  Sandorum  ;  ubi  non  inWA- 
bat  ,  nifi  folus  Summus  Pontifex  fe- 
mel  in  anno  ;  extra  verd  in  Atrio 
Templi  erat  Altare  holocautomatum, 
pro  Sacrificiis  Hofliarum  5  &  anima- 
lium,  ubi  in  Templo  eratlocusaptus 
ad  docendum,  &  pr^dicandum.'?  Ref- 
pondetur,  quod  licet  Scribf,  &  Rab- 
bini  Hebrforum  foliti  efifentexplicare 
Legem  Divinam  in  Synagogis  ,  qu? 
erant  ampla  fdificia  fadla ;  utpopuius 
doceretur  in  eis  ,  quorum  immenfus 
numerus  erat  tum  in  omnibusCivita- 
tibus  }ud?orum,  juxta  illudyquodde 
fcribit  de  Redemptore  noftro  S.  Matth. 
cap.  A^.verf\%.  fcilicet;  Circuibat  JE-  ^z 
S^VS  totamGalileam,  ^  docebat  in  Syna' 
gogis  eorum  \  tum  in  eadem  urbe  Je- 
rofolyma,  in  qua  480.  numerantur  ^ 
Cenebrardo  in  Chronol  relatum  a  Me- 
nochio  in  Storeis  part.  is"  Centuria  i. 
cap.S)i.  de  quibus  dif^itur,  quod  Scri- 
b?  amabant  primas  Cathedras  in  Syna- 
gogis  Matth.  cap.  23.  verf.  6.  Et  quod 
Salvator  nofter  Intravit  fecundum  con- 
fuetudinem  fuam  die  Sabbati  in  Sjinago- 
gam  ,  isn  furrexit  legere  .  Luc.  cap.  4. 
verf.  17.  Nihilominus  prfter  Synago- 
gas  pr^diftas  mos  erar  Scribarum,  & 
Rabbinorum  docere  populum,  &  ex- 
plicare  Legem  etiam  in  Templojero- 
folymitano;  non  intra  Templum  in_» 
Sanfla,  vel  in  Sanda  Sandorumyfed 
in  porticu  Templi,  ut  advertit  S.^n-  ^5 
tonin.  I.  p.  tit.  <{.  f.  i.  §.  ^.  ibi  enimerat 
Aula,  &  locusdifpofitus  cumCathe- 
dris,  &  fubfelliisad  fedendum,  &ad. 
docendum,  de  quo  Templi  loco,idefl: 
Porticu  ,  &  Atrio  intelligendus  cft  D. 
Paulus,  dum  dixit  ^Sl.  cap.  24.  verf 
12.  Kl^que  in  Templo  invenerunt  me  cum 
aliquo  difputantem  .  Et  idem  docent 
Montanus,  &  alii  allegati  per  Barra- 
dam  in  Evangel.  tom.  i.  lib.  10.  cap.  14. 
verf  Invenerunt  illum  in  Templo  .  ubi 
erudite  advertit,  quodScribf  fedebant 
in  Cathedris  tanquam  Doftores  ,  & 
Magiftri;  difcipuli  autem  in  pavimen- 
to  fuper  ftoreas  humi  ftraras  adeorum 
pedes,  juxta  illud  ejufdem  D.  Pauli, 
Ad.  2.Z.  verf.^.  K[utritusfumin  iflaCivt- 

tate  , 


DeSaCrificioMiflae.  Decif.XXlV.  i6^ 


iale^  ( idefl;  ]eruCa\emJfecus pedesGa' 
54  maliel,  eruditiis  jitxtavcritatem  paternee 
legis  .  Et  juxta  morem  Mariae  Mag- 
dalenae,  de  quaS.  'Lucas  cap.ic.verf. 
30.  quae  Sedens  feius  pedes  Dommi ,  aii- 
diebat  verbum  tllius, 

Porrc!»  «orundem  Scribarum  ,  tem- 
pore  Redemptoris  noHri ,  exce(Tiva__i 
erat  fuperbia ,  vanagloria,  &  ambi- 
tio  ;   cujus  caufa  cum  faduri  eflent 
eleemnfynam  ,   faciebant  fonare  tu- 
bam,  &  ad  illius  fonitum  convocare 
3S  pauperes  ;  quod  a  Chrifto  dicebatur 
non  effe  faciendum,  his  verbis  ;   Cum 
facis  eleemofynam ,  noli  tuba  canere  ante 
te ,  ficut  Hypocrita  faciunt  in  SynagogiSy 
^  in  vicis  ,   ut  honorificentur  ab  hami' 
Tiibus .  Matth.  cap.6.  Verf.z.  Quo  loci 
■  llc  ait  Tirinus.   Qv.od  faciebavt Scribte 
prcetextu  quidem  ^  ne  quis  egenus  benefi- 
cio  excluderctur  ;  fed  revera  m  multos 
habe^  ent  beneficentieefuee  fpeElatores .  Et 
ad  innuendam  Scribarum  ncquitiam, 
&  elationem  valde  conferunt  illaalia 
verba  Redemptoris,  in  Matth.cap.xi. 
Verf^.  i^  feqq.  Dicunt ,  i^  nonfaciunt: 
Omnia  verb  operafuafaciunt .,  utvidean- 
tur  ab  hominibus  .  xAmant  autem  primos 
recubitus  :n  coenis  ^  (^primas  Cathedras 
in  Synagogis  ,  ij^  falutationes  in  foro ,  {91 
vocart  ab  hominibus  E^abbi .  Non  enim 
operabantur  ex  motivo  virtutis  ,   & 
ex  amoreDei  ;fedpropter  vanamglo- 
riam.  Hinc  fubjunxit  Retlernptor  ad 
difcipu los fuos .  Isljfi abundaverit jujlitia 
veftra  plufquam  Scribarum  ,  i^  "Phari- 
fneorum,  ncn  intrabitis  I{egnum  Coelorum . 
Matth.  cap.^.  ^^r/io.Nam  ,utajebat 
S,  ^ugtfiinus  in  libr.  de  fide  ,  (^  oper. 
cap.i6.  ^ufiitia  Scribarum  erat ,  dicere^ 
i^  non  facere .  Siquidem  Scribae  doce- 
bant  ,  fed  non  faciebant  ,•  &  fi  quid 
faciebant  ,    propter  folam  humanam 
laudem  faciebant  .  JBarradas  in  Evan- 
gel.  tom.i.  Iib.j.  cap.\i\.  in  fin.  Sed  p!u- 
res  alii  erant  errores  Scribarum  ,  In- 
ter  quos  ,  quod  non  e(fet  peccatunrLj 
concupifcere  muliereminnuptam;  fed 
tantummod6adus  carnales  exteriores, 
^t  notat  idem  Tirinus  in  Matth.cap.  ^. 
TerfiZ.  qui  fubinde  ^(?r/i  34.  (J^^  39, 


oftendit ,  eofdem  Scribas  docuiffe ,  non 
effe  peccatum  pejerare  ,  neque  d?^ 
iniuria  vindiflam  fumere. 

Qj-iod  fiScribae,  ac  Rabbinieotem- 

pore,  quo  Salvator  vivebat  in  terris, 

ita  reprenf]biles,&  mali  erant ;  quan- 

to  nequiores  funt  Rabbini  Judasorum  3^ 

hifce  temporibus  viventes?  qui  abiif- 

dem  appellantur  Chachamin  ,  ideftfa- 

pientesTalmudicii  iiJinempequiflu- 

dent  fceleflifTimo  libro  Talmud  ;  de  37 

quo  Tiberius  Decianus  in  tra&at.  Crimi- 

nal  lib.$.  cap.  iz.nw^w.j.fic  fcribit ;  Li- 

bcr  ifle  ,    qui  Hebraica  lingua  vocatur 

Talnnid  ,  latina  dici  potefl  difciplina  , 

vel  doBrina  ;  in  quo  libro  coIIeBa  funt  3S 

decreta  omnia  Magifirorumfuorum;  quos 

B^abbinos  vocant  ,  (J^  omnes  traditiones 

eorum ,  i^divinarsimj  atque  humanarum 

legum  interpretationes,  quibus  nuuc  tota 

Jiidceorum  natio  regitur  .    Qui  liber  ,  ut 

ipfi  Hebrvei  funt  auHores ,  initium  babuit 

anno  i  ^o.  po[l  uhimam  J-erofoIymae  defo- 

lationem  ,  a  Juda  quodam  Simonis  filio  , 

qui  omnia  decreta  Vrjedecefforum  Inter- 

pretum  ,  i^  ^abbinorum  ,  qni  ad  ea  uf- 

que  tempora  vixerant  ,    in  unum  coegit 

volumen  .    ToJI  id  etiam  tempus  ,  annis 

1 50.  lapfis  ,    tdem  Ither  iterum  recogni- 

tus ,  i^  auilus  a  quodam  Joanne  I\abbi , 

Talmud  Jerofolymitanum  vocatus  efl  .  To- 

ftremb  ,  anno  a  Chriflo  nato  476.  i^  fic 

anno  1^6.  pofl prafatam  fecuudam  com- 

pilationem  tertiocompofitus  a  quodam  ^f- 

fe  ,  is^  quodam  Hama  ^abbinis  ,  Babflo- 

ni  ^gyptia  ,  quam  Cairum  vocant ,  ha- 

bitantibus  ;  ea  de  caufa  Talmud  Babyh- 

nicum  appellatum  efl  ;  in  quo  multas  h^- 

vefesconfcripferunt ,  iy.  docuerunt  contra 

ipfam,  quam  profitentur  ,   Moyfis  legem 

quinimb  contra  ipfam  natur<e  legem  \   (^ 

contra  omnejusgentium ;  necnonmultas, 

ijr,  execrandas  blafphemias  in  Chriflum 

Salvatorem  nofirim  .  Hucufque  Tibe- 

rius  Decianus,  oiim  hujus  noflriPu- 

blici  Gymnafii  Patavini  ,  Le(ftorin_> 

prima  Sede  ,   &  Juris  Cefarei  Profef-' 

for . 

Imm6  Marquardusin  traH.de  Juddeis 
part.\.  cap.i.  num.  ^p.  afErmat,  ineo- 
demjibro  Talmud  contineri  delira- 

'    menta 


166         DeSacrificioMiflfe.  Decii^XXlV. 


menta  non  foICim  falfa,  &  irrifibilia; 

fed  impia,  &  inhonefia;  quoruni  ca- 

talogum  fummavit  Salelles  de  Offic.  S. 

IS>  Inquifitionis  lib.^.  cap.to.  I{egu l a  iio.  a 

mm.^O).  (^  feqq-  Et  funt  iequentia  . 

I.  QuodDeus  ante  creationem  mun- 

^Vi  fe  exercuerit  in   creandis  diverfis 

aliis  m*undis;  quibus  poftea  deftruitis, 

ad  hujus  creationem    defcendit   .    2. 

Deum  expendere  tres  cujufque  diei 

primas  horas  in  ledione  Jegis  Mofay- 

c?,&  Moyfem  aliquandocelum  afcen- 

diffe,  &reperifie  Deum  infcribentera 

accentus  in  ScripturaSacra.  ^.  Primo 

die  novas  Lunje  Scpternbris   Deum_. 

univerfQm  orbem   judicare   4.    Quod 

fingulis  diebus  Deus  preces  ,   &  ora- 

tiones  fundat  .  5.  Qu^od  certis  tempo- 

ribus  Deusploret,  eo  quod  permiferic 

Templi  Jerofolymitani deftrudionem, 

&  populi  fui  difperfionem  .    6.  (Xuod 

in  omni  novilunio    Deus  prasceperit 

facrificium  ey.piationis  propter  fcelus 

ab  eo  commilTum  in  fpolianda  Luna 

lumine  fuo  .  7.  Quod  certis  diebus  , 

&  horis  Deus  ludat  cum  magnoquo- 

dam  pifce  ,Leviathan  vocato.  8.  Ele- 

mentum   ignis  effe  creatum  die  Sab- 

bati .  9.  Quodquidam  RabbiniDeum 

excommunicaverint  .    10.  Qjjemdam 

Rabbinum  fe  feci.nfe  deferri  h.  diabolo 

ad  portamParadift ,  quamcitoingref- 

fumjuraffe,  non  inde  exire  ;   Deum- 

que  ibi  eum  retinuiffe  ,   ne  perjurus 

evaderet  .    11.   Q^uemdam  Angelum 

peccato  coinquinatum  flagello  igneo 

a  Doo  fuilfe  cefum.  12.  AbAdamo, 

&  Noe  fpurcitias  carnales  plurimas 

e^c  commiffas.  i;.  Hi(Toriam  S.Jobi 

effe  meram  fabulam.  14.  Davidem  non 

peccaffe  in  adulrerio  ,  ,S:    homicidio 

Uriae  .  15.  Nullam  honeftatem  in_» 

Matrimonio  fervandam  .   16.  De  ini- 

micJs  vindidam  fumendam.  17.  Gra- 

vioribus  p?nis  effe  pledendoseos  ,qui 

contradicunt  Scribis   ,    &  Rabbinis  , 

quam  qui  contradicunt  legi  Moyfis  . 

18.  Falfos  teftes  nuila  p?na  afficien- 

dos  .    19.  Reum  damnatum  in  conci- 

lio  ,  ubi  aliquis  contradixic  ,  efr^ , 

ultimo  fupplicio  afficiendum .  Si  nul- 


]us  contradixerit ,  effe  liberandum  . 
20.  Crumenam  repertam  cum  num- 
mis  non  e(fe  reftituendam  vero  domi- 
no,  fi  hic  fpem  eam  inveniendi  ami- 
ferit.  21-  Judaeos  omnes  teneri  ter  in 
die  Chriftianosmaledicere,  atquepro 
eorumdem  Regum  ,  &Principumex- 
tlrpatione  quotidie  orare.  22.  Judaeos 
habere  praeceptum  a  Deo  converten- 
di  in  fuos  ufus  bona  Chriftianorum  , 
qua  via  poterunt;  dolo,  vi,foenore, 
furto  ,  &  fimilibus  .  25.  Jisdem  Ju- 
dseis  a  Deo  mandatum  effe  ,  ut  ha- 
beanc  omnes  Chriftianos  in  numero 
beftiarum  ",  &  illos  tradent  tanquam 
bruta  animantia  .  24.  Quod  fi  qua- 
drupes  Judai  occidat  quadrupedem 
Chriftiani",  nihil  reficiendum  •  Secus 
fi  quadrupes  Chriftianioccidericillum 
Judasi.  z^.Gentilibus,  &  Paganirper 
Judasos  nullam  offenfam  fsciendam  . 
Chriftianis  mortem  omni  ftudio  pro- 
curandam  .  x6.  Quod  fi  Judaeus  ani- 
mo  occidendi  Chriftianum  occidat  Ju- 
daeum  j  fic  venia  dignus  .  27.  Quod 
Judsus  videns  Chriftianum  praecipi- 
tantem  ,  teneatur  nulla  interpofita_j 
mora  eum  in  prascipitium  impellere- 

28.  Q^uodlmperiumChriftianorumen: 
execrabilius    Irnperio    Ethnicorum    . 

29.  Judaeos  obligatos  effe  evercere^  fi 
poffint,Templa  Chriftianorum,  tan- 
quam  domicilia  Idololatrif .  ^o.Evan- 
geliorum  librum  igne  comburendum. 
?i.  Animas  transmigrare  de  corpore 
in  corpus;  ita  tamen  ut  fi  peccaverit 
tum  in  primo,  tum  in  fecundo,  tum 
etiam  in  tertio  corpore  ,  dimittitur  po- 
ftea  in  infernum.  Hincanimam  Abe- 
lis  tranfmigraffeinSeth;  Sethiautem 
animam  in  Moyfem.  32.  Animas  ru- 
dium,  &  ignorantium  non  reddituras 
in  refurreftione  ad  fua  corpora  .  33. 
Duos  e  fuis  Rabbinis  die  Veneris  cu- 
jufque  habdomadae  creare  duos  Vitu- 
los,  eofque  paulopoftabeisdevorari. 
34.  Vitam  asternam  habituros  come- j 
dentes  faltem  ter  in  die  Sabbati  .  3f. 
Effe  comedendas  res  impares,  quia_» 
Deus  impari  numero  gaudet  .  16, 
Orantem  verfus  meridieroadepturum 

effe 


DeSacrificioMiflk  Dccif.  XXIV. 


16  J 


cffe  fapientiam  :  verfus  veroSepten- 
trionem  divitias  .  37,  Tranfeuntem 
jnter  duos  Camelosi  velduasinterf?- 
niinas  numquam  effe  intelledurum 
hunc  Talmud  librum  .  58.  Dubitare 
de  veritateTalmudefTenegareDeum. 
Hasc  Salelles  deprompfic  ex  probatls 
Auftoribus. 

His  alia  Jeliramenta  addit  Marquar. 
de  Judeeis  d.  part.^.  cap.i .  num.^S)-  Vi- 

40  delicet,  Adamum  fuifife  ita  magnum 
incorpore,  ut  cflumtangeret.  Deum 
refervare  pifcem  fale  conditum  pro 
convivio  faciendo  Mefliae  ,  cui  dabit 
vinum  fa£lum  de  vineis  fuis  aprinci- 
pio  mundi .  Deum  equitare  fuper  Che- 
rubim  caufa  vifitandi  decem,  &o£lo 
rxiillia  mundos,  quos  creavit  .Maledi- 
centem  Deo  nulla  p?na  afficiendum, 
nifi  Dei  nom^n  Tetragrammatoni^xoiu- 
Jerit.  Alia  etiam  f?da,  &  nefanda_> 
doceri  ;  a  quibus  calamus  prae  vere- 
cujidia  abftinet;  fubdensMafquardus 
ubi  fupra ,  anno  1553.  Venetijs  per  II- 
luftrifs.  ,  ac  Excellentifs.  Magifira- 
tum  contra  blafphemias  fuide  incen- 
dio  confumpta  innumerabilia  volu- 
mina  Talmudica;  contra  quae  ,  tan- 
quam  continentia  tot,  &  tantos  erro- 
res,  atque  contumelias  in  Deum,  ac 

41  Redemptorem  Noftrum  emanarunt 
quamplures  Summorum  Pontificum 
Conftitutiones;  nemps:  InnocentiilV. 
La  feconda  Jncip.  Impia .  Item  Julii  III. 
la  24-  Incipieu..  Cumjicut  .  Pauii  IV. 
la  i.Incip.Cimmmis .  Clementis  VIII. 
la  20.  Incip.  Cum  Bebreeorum  malitia  . 

41  Et  prsecipue  Gregorii  XIII.  la  70.  In- 
cip.  ^Antiqua  J-udceorum  improhitas  .  In 
qua  referuntur  multa  Judasorum  fla- 
gitia  in  contemptum  Religionis  no- 
ftras  ,  juxta  fuorum  Scribarum  ,  & 
Rabbinorum  iniqua  documenta",  con- 
tra  quae  Officium  Saniftae  Inquifitio- 
nis  tenetur  procedere  ;  utlatifllmedo- 
cent  Carena  in  traclatu  de  eodem.  S.  In- 
quifit.  Officio  part.  i.  iiti^.  §.x^.i3^Sa- 
klles  tom.:^.lib.\.  cap.^.B^egul.iZj.isr^Ub. 
6.cap.%.  B^g.^o^.  ubi  num.i6o.  adver- 
tit  ,  infliftam  effe  pfnam  Excommu- 
tiicationis  contra  Chriftianostenentes, 


legentes,  aut  typis  excudentes  libros 
Talmudicos,  Cabalifias  ,  aliofve  ne- 
farios  codices  ,  vel  fcripta  Rabbino- 
lum  Judforum  .  Et  hsc  fatis  fint  de 
eorum  Scribis . 

Pharifasi  quoque  fpeftabant  adCIe- 
rum  ,   &  Religionem    Mofaycam  . 
Erant  autem  Pharifaei  Judaeiprofiten-  45 
tes  fe  fanfte  vivere  ,  &  aufteram  vi- 
tam  facere;  propterquam  erantapud 
plebem  in  magna  exiftimatione  .  Di- 
cebantur  autem  Tljarif-eiavcthoTlja. 
ras^  quod  fignificat  feparare,  &divi- 
derej  ea  ratione  quia  vivebantfepara- 
ti  ab  aliis  horainibus  habitu,  cibo5& 
moribus,   ut  difierit  S.  ^Auguft.  ferm. 
ij.  deVerbis  Domini  ;  &  notat  Barra- 
das  in  Evang.  tom.i.  Ub.S.  cap.ij.  Tiri, 
nus  in  Matth.cap.7,.  'verf.-j.iz^  Magj.in 
Hierolexic.  Verb.  Tbarifaus  .  Subdens 
ibidem  ,  varias  efie  cpiniones  fcripto- 
rum  circa  tempus  ,   quo  Cfperit  hsc 
Pharifaeorum  leda  ;   quamvJs  de-ca 
credatur  ,   quod  habuerit  ortum  tem- 
pore  Jonath?  Machabei  ;  fcilicetcen- 
tum,  &  triginta  annisanteadventum 
Chrifti  .   In  eam  ingrediebantur  tum 
Laici  ,  tum  Sacerdotes  ,  &  Levitas  , 
dummodo  non  effent  plebei  ,  fed  no- 
biles  conditione,  litteris,  aut  opibus; 
adinftarColIegiorum  DD.  Jurifiarum,  .. 
&  Philofophorum  Padu?;  inquaenon 
recipiuntur  nifi  Cives  nobiles    ,    vel 
eminenti  dodrina  pr^clari.  Ideomul- 
ti  de  Scribis,  &  Legisperitis  Hebrfo- 
rum  intrabant  hanc  fedaro,  &  erant 
Pharifaei  de  quacunqueTribu  ,•  ut  te- 
{latur  S.  Paulus  de  feipfo  fic  fcribens 
ad  Philippenfes  f^»/'.^.  verf.^.  Circum- 
cifus  cBavo  die  ,   ex  genere  Ifrael  ,  de 
Tribu  Beniamin ,  Hebrdcus  ex  Hebrais  , 
fecundum  legem  Tharifeeus  :   nam  huic 
fe6}?  ie  adjunxerat  zelomajoris  obfer- 
vantie  LegisDivin?,  quam  Phariffi 
profitebant^ur ,  uc  explicatTirinusdi' 
(ko  loco .  Major  autem  pars  Pharifaeo- 
rum  erat  de  Sacerdotibus,  acLevitis, 
quales  fuerunt    illi  mifTi   a  Jud^is  ad 
Joanncm  Baptifiam  ,  qui  eratit e>-'Tba- 
rifceis  ,  ut  habetur  ^^««'.^'^/'■i- ^'^^''/•^^' 


16S 


DeSacrificioMiffo.  Decif.XXIV. 


AtprogreflTutemporisfeda  h^cPha- 
rir^orutn  in  varia  vitla  relaxata  eft  , 
&  prgcipu^  in  hvpocrifim  ,  &  varias 

4j  fuperftitiones  ;  nec  non  in  varios  er- 
rores,  docentes  omnia  ex  faito  acci- 
dere  ;  arbitrium  non  eflfe  liberum  in 
homine,  animafquepiorumhominum 
in  alia  corpora  tranfmigrare;  qua  de 
caufa  dixerunt,  ChriftumDominum 
efte  vel  Eliam',  vel  Jeremiam ,  vel 
Joannem  Baptiftam;  quia  ipfi  Phari- 
faei  putabant  animas  eorumdern  Pro- 
ghetarum  tranfmigratasin  Chj-iftum, 
utobfervat  Emln.Card.  Baronius  in  ^p- 
paratu  ^nnaliim  a  nim.^.  ijytfeqq.Me- 
tiochius  inStoreis  Centur.  prima  cap.(^i. 
isr*  Magri  in  Hierokxic.  d.  verb.  Vharl- 
fceus^  referens  praidifta  vitia  ,  &erro- 
res  ,  de  quibus  frequenter  h  Chrifto 
Domino  diftringebantur.  Et  Tirinus 
inVerb.  Vharifcsi  fubdit,  eos  fuiffe^^ 
collegas  in  vitiis  ,  &  erroribus  cum_j 
Scri1)is  ,  &  quod  totum  eorum  ftu- 
dium  in  exteriori  pietatisfpecie  verfa- 
batur . 

Hinc  cum  Reilglo  PharifaiGacurfu 
temporis  a  vera  fanftitate  defecifTet, 
divifa  fuit  in  varias  fpecies  Phariffo- 

^5  rum  ;  quarum  feptem  narrat  Julius 
Maurocenus  Neophitus,  oHmRabbi- 
nus  Hebrseus  in  fuo  opere Fia dellafe- 
de  moflrata  a  grEbrei  par.z.cap.i^.pa^. 
259.  defumptas  ex  libroTalmud  inu-» 
traflatu  Fotta  ,  &  funt  hujufmodi  . 
Prima  Tharifeonm  Sichimitanim  ^  qui 
fe  circumcidebant  ,  non  ut  Deo  ob- 
temperarent ,  fed  ut  hominibus  pla- 
cerent  .  Secunda  Tharifceorum  impin' 
gentium^  qui  fimulantesabftradionem 
mentis  in  Deum,  dum  ambularent  , 
pedibus  impingebant  in  faxa  .  Tertia 
Tharifjeorum  Sanguinolentorum ,  quia__» 
(  ut  docet  etiam  Magr.  in  Hieroloxic. 
in  Ferb.  TalHum.  )  Ponebant  fpinasin 
pallii  extremitatibus,  aquibuseorum 
pedes  pundi  fanguinem  effundebant. 
Quarta  Tharifeorum  incurvantium ^  qui 
ftulte  credentes  iUidere  addivinos  pe- 
des,  ob  Dei  immenfitatem,  totocor- 
pore  curvoincedebant .  Quinta  Tha- 
rif^ornm  hnsrrogantium  ;  h.  quibus  fla^ 


gitabatur  apud  omnes,  Quid  faciam? 
ut  oftenderent,  fe  legis  obfervatores. 
Sexta  Thariftfforum  amantium ,  qui  amo- 
re  praemii  poenitentiam  agebant  .  Se- 
ptima  tandem  Tharifeeorum  timentium; 
qui  ex  timpre  p?ng  dicebant,  feben^ 
agere.  Haecex  Talmudiciseruditioni- 
bus.  His  addenda  eft  Odava  feda..» 
Tharifieorum]e]unantiumyqui  jtjunahant 
bis  in  hebdomada  ,  ut  dicebat  Pha- 
rifasus  ille  in  templo  .  huc.  cap.  iS. 
yerf.ii.  lejuno  bis  in  Sabbato. 

Omnia  autem  opera  fua  Pharifaei 
dirigebant  ad  eum  fcopum,  utabho- 
minibus  laudarentur ,  ut  ajebat  Sal-  47 
V citor  Matth.  cap. ii.  Verf^.  idc  rcodi- 
latabantPhiladieria  fua,&  magnifica- 
bant  fimbrias  .  ThilaBeria  eftnomen 
grsecum  fv\AKT»piit ,  nempi cufioditoriay 
fi  ve  confervatoria  ,  &  defumitur  a  ver- 
bo  pvhATra  ,  quod  idem  eft  ac  cufto- 
dia  ,  cuftodiebant  enim  Pharlfasi  prae- 
cepta  Decalogi  fcripta  in  chartis,  feu 
memhranis  ,  quas  irrigatas  auro  ,  & 
complicatas  portabant  quafi  coronam 
capitis  ante  oculos.  Magr.  inHieroIex. 
veyb.  Tbyla8eria  .  Tirin.  in  cap.zi.Mattb. 
verf^.(^Barrad.  d.  tom.  5.  in  Evangel. 
lib.2>.  cap.z^.  verf.6.  ubi  alias  interpre- 
tationes  ponit  de  ThylaBeriis  ,  ac  fim- 
briis\  Sed  omnes  tenebant  ad  demon- 
firandam  fuperbiam,  ambitionem5& 
hypocrrfim  eorumdemPharifseorum  / 
quos  acriter  redarguebat  S.  Joannes 
Baptifta,  vocanseos,  progeniem^is^ge- 
nmina  Yiperarum.  Matt.  (^  L,uc  cap.^. 
verf.-j.  ex  eoquia  lacerabant  ,  «S^  ro. 
debant  falfis  dodrinis  eorum  Matrem 
Synagogam  ficut  viperae  lacerantur  ^ 
filiis  ,  quos  pariunt  ,  tefte  Plinio  in 
Hifior.  'Hat.  lib  10.  cap.6 1.  ScArii^ote^ 
le  ljb.6.  de  "Njit.  .Jlnim.  cap.^.\.  Eos- 
dem  Pharifasos  Chriftus  Dominusfor- 
titer  increpabat,  ut  in  Mattb.cap.i^. 
ubi  oilies  ipfis  interminatur  damna- 
tionem  afternam,<:um  interjedione__» 
illa  /^cc?  ob  fcilicet  muitiplices,  in~» 
quibus  vivebant,  iniquitates;nam  ut 
idem  Salvator  revelavit  San^l?  Bri- 
gittf  ,  in  I^evelat.  Extravag.  tom.  2. 
e(tp.  6o-  lavdbantfe  figiteri  utvideren- 

tur 


Dc  Sacrificio  Mifl&.Deci/:xXlV.         1 69 


tvr  mmdi ;  jejunabant  ,  ^  orabant  in 
cperto ,  ut  vocarentur  SanSli ;  docebant^ 
£51  prtecipiebant  multa  ,  quee  ipji  mimrne 
faciebant .  Sed  modicum  profuit  eis  apud 
Deum ;  quia  intentio  eorum  erat  coyrupta^ 
(^  anima  immunda .  Et  haec  de  Phari- 
fasis.  PoftqLTOS  veniebant 

Sadducafi ,  quorum  inter  Hebrasos 
.g  erat  feiSa  peculiaris,  quaegloriabatur 
juftitiam  colere,  &  legemMofaycam 
obfervare  •,  &:  nominabantur  Saddu- 
caei  vel  ab  Hebraica  voce  Tfaddic,feu 
ljedechi\ux  (ignificatjuftitiam ;  utait 
S.  Epiphanius  Earef.  14.  S.  Hlerony- 
mus  in  cap.zi.  Mar/.  &  Abulenfisibid. 
quceff. 12^.  vel  a  quodam  S^rf^^^eorum 
inflitutore,  qui  cum  fuilTetdifcJpulus 
Antigoni  Pharifaei  magninominis,  eo 
■  derelitto  ,  fe  coniunxit  cuidam  Dofi- 
teo,  apoftarae  Judseo,  fadoSamarita- 
no;  utex  TtnuUisiBO  iibr.deTreefcri- 
ptionib.  cap.^^.  fcribit  Menochius  tnSto- 
reis  d.  part.i  Centur.i.  cap.y)^.  {^  Ma- 
gr.  in  Hlerolextc  verb.  Sadduceeus .  Hi 
negabant  tum  libros  Prophetarum_j  , 
tum  c^teros  veteris  teftamenri;  &  fo- 
lum  Pentathevcum  admittebanc .  Re- 
futabant  qua(cunque    iraditiones  Se- 
niorum  ,  &  negabant  refurreilionem 
mortuorum  ,  Animae  immortaiitatem-, 
Angelos,  &  Spirirus,  ut  legitur  in__. 
Matth.cap.xi.  Verf.xx,.  necnonaeterna 
bonorum  prasmia  ,  &  malorum  fuppli- 
cia;  &  eorum  do<flrina  vergebatin—» 
M^  Epicureifmum,  atque  Atheifmumi& 
hosSudducsos  IfdabanturmultiPrin- 
cipes  Sacerdotum  ,  6c  fere  Optimates 
Judforum  ,libertati  carnispraealiisin- 
hiantes.  Tirinus  in  Matth.  cap.^.  Verf. 
7.  Menochius d.  Centur.i.  cap.p^.lddrcd 
contrarii,  atque  infenfi  erantChrjfto 
Domino  ,  <i  quo  de  errore  dodrinas  , 
&  de  iniquitate  morum  reprehende- 
bantur  ,  &  convincebantur     Matth. 
cap.i6.Verfi.il^cap.ii.Veyf.2^.eoruTn- 
que  crudeliras  fevit  in  Apoi^olos,  & 
difcipulos  Chrifti,  &pr£ecipue  contra 
Divum  Paulum  ;  ut  legitur  in  ^&ib. 
^pofi.cap.^.  Verfi,  cap.$.  Verf.iy.  (^ 
cap.i^.  Verf.6.  (^feqq-  Satis  autem_i 
fit  de  his  referre  ,  quae  fcribit  Emirj, 


Card.  Baronius  in  apparatu  ^mal.  cap. 
9.  his  verbis  .  Sadduc^eos  inter  fe  feris 
tnoribus  difcrepaffe  ;  iy,  erga  extera  ;/- 
liberales ,  iy>  inhumanos  fuiffe ;  quam  ob 
caxfam  averfatum  eos  populum  ,  Thari' 
faeorum  potius  audientcs  fuiffe  Jofephus 
de  BeJlo  Judaico  lib.i.  cap.j.  in  fin.  (^ 
/i^.18.  .Antiquit.cap.2.  tradit:  additque 
ejus  feBdC  fuiffe  paucos ;  fedferh  digaita- 
te  preecifuos  .  At  relidis  his  vipera- 
-rum  geniminibus,Ioquamur  de  fandlis, 
&  religiofis  viris,  qui  in  legeMofay- 
ca  vivebant,  quorum  praecipui 

Nazaraei.  Hi  «rant  viri ,  L^mulie- 
res  de  quacunque  Tribu  ,  a  quibus  fP 
emittebatur  votum  de  ferviendo  Deo 
fub  certis  regulis  vel  ad  tempuslimi- 
tatum,  vel  in  tota  vita  ;  ut  habetur 
in  Ubro  ISlumeri  cap.6.  (s^  ibi  Tirinus 
Verf.i.  obfervans  hos  Nazar^os  dici  k 
verbo  Hebr?o  l^^azir.,  quod  fignlficac 
Segregatum  ;  quia  Nazaraei  fegrega- 
bantur  a  communialiorum  hominuni 
Jftatu,  pecuHari  profeffione  fandimo-  ' 
niae,  ac  Religionis.  Menochius  d.Ceti.- 
tur.j.  cap.c/e^.  isr^  Magr.  in  MieroJexiC' 
Verb.lSlazareus .  Addentes  ,  quod  Na- 
zareatus  incfpit  tempore  Moyfis  ,  & 
duravit  ufque  ad  Apoftolorum  fuum; 
nam  Divus  Paulus  cum  aliis  fufcepit 
ex  voto  Nazareatum  ad  tempus  ,  ut 
legitur  in  ^Slib.  ^pcfi.  cap.iS.  Verf. 
18.  {9^  in  cap.ii,  Verfz^.  quemadmo- 
dum  tota  corum  vita  durante  fuiflTi-^i 
Nazarfos  Sampfonem ,  SamueIem,S. 
Joannem  Baptiftam  ,  S.  Jacobummi- 
norem,  &  alios  regiftrat  Tirinus  inlib. 
"^umer.cap.^.  Verf.z. 

Regul?autem  lervandEea  Nazarfis, 
toro  tempore,  quo  eorum  votumdu-  f' 
rabat,  erant  quinque.  Trima:  Abfti- 
nebant  a  vino,  ficera,  uvis  ,  acetiam 
aceto,  fola  aqua  contenti  .  Secunda  : 
Capilios  intonfos  ferebant.  rff//<i:  In- 
tervenire  non  poterant  exequiis  mor- 
tuorum,  neque  cadavera  tanger^_^  , 
etfi  Patris  ,  ac  Matris  ,  neque  fepul- 
chra  defundorumi  alias  remanebant 
polluti,  &contaminati;  opufqueerat 
tondere  comam  ,   offerre  Sacrificium 
pro  expiatione ;  &  reaflTumere  aprin- 
Y  cipio 


Dc  SacrificioMiflW.Decif.XXlV. 


170 

ctD'o  tempusNazareatus;  &ficfecifle 
Aportolum  Paulum,  qui  inChenchris 
51  fibi  caputtotondit,  (C^ffff^f^fefiportus 
Corinthi,  aJorieotem,  ut  inquitStra- 
bo  )  forfan  ob  contradam  aliquam  le- 
galem  immunditiam  ex  contadu  ali- 
cujus  morticini,  velex  aliquofunere, 
putat  Tirinus  m  clt.  cap.iZ.  idBor.  Verf. 
18.  ({50  Memch.miifdem  ^ABib.lib.i.cap. 
25,»«w.4..  Quarta  :  Cbmpleto  Naza- 
reatus  tempore  ofFerebant  ad  portam 
Tabernaculi  tres  Vidimas  ;    Agnum 
fcilicet  proholocaufto;  Ovemproho- 
flia  peccatij  &  Arietem  proHoftia_j 
pacifica  ;  quae  litabantur  ^  Sacerdoti- 
bus.  Quinta:  Tondebantfibicapillos, 
quos  Deooblatos  Sacerdos  combure- 
bat;  &  ficfinemhabebat  Votum,  Zz 
obfervantia  afTumpta  Nazareatus;  ut 
latius  fcribunt .  Tirimsind.l'br.  J^itn. 
cap-6.  Verf  1.  &  ibidem  Cornelius  a  Lapi- 
de  Verfc)    Salianus  ad  .Annum   Mundi 
xZ^o.num.iJf  Torniell.ad  ^nnum  254^. 
num.\\.  Barrada^  in  Evangel.tom.x.lib. 
10.  cap.ii.  i$-  Menochus  d.  Centur.  i. 
55  cap.^^.  ubieruditeprobat,  antiqui  te- 
ftamenti  Nazar^os  fuifl"e  umbram  Re- 
ligioforum  novae  legis:  hi  enim  fepa- 
rati  vivunt  alaicishabitu  ,  habitatio^ 
ne,  &  profertlone .  Abftinentadelitiis 
per  votum  paupertatis,  ficut  illi  ab- 
flinebant  a  vino,  &  ab  omnipotu,  ex 
quocaufari  polfet  ebrietas  .  Cavent  a 
culpisetiam  venialibus;  ficut  pradidi 
cavebant  ab  immunditiis  legalibus  . 
Spoliantur  omni   a{fe<Su  Parentum  . 
Nutriunt  bona  defideria  ,   quemad- 
modum  illi  comam  .   Complent  tan- 
dem  Nazareatum   ,   ideft  Religionis 
curfum  triplici  Sacrificio,  fcilicet  ho- 
locaufto,  hofiia  pro  peccato  ,  &■  pro 
gratiarum  adione  per  morrem  San- 
dlam,  quamobeunt  Religiofi  ,  acMo- 
niales,  quorum  vita,  bona  opera  ,at- 
que   penalitates  in   iifdcm  Sacrificiis 
continentur . 

Hic  antem  tria  dubia  pofTunt  ex- 

citari.  'Unuyned  ,  an  Jofeph  Patriar- 

*^  cha  ,  atque  ProRex  ^gypri   fuerit 

Nazaraeus?  De  eo  enim  Moyfesbene- 

dicens  illius  progeniem  ,  ait :  Benedi' 


8to  illius  ,  gui  apparuit  m  l{uhOi  reniat 
fuper  caput  Jofeph  ,    isr>  fuper  verticem 
l^zarai  inter  fratresfuos .  Deuter.cap. 
^5.  Verf.iG.  Refpondetur  ,  Jofephum 
non   fuiffe   Religiofum   Nazarfum  » 
quippe  haec   Religio    Nazar^a    c?pit 
tantummodo  temporeMoyfis;  fed  fic 
appellariper  antonomafiam;  namfuit 
feparatus  ab  aliis  fuisfratribusin  ven- 
ditione  ;  fuit  fandtus  ,  &  impollutus 
refiftendo  iliecebrisHer?  fuse;  &  fuit 
intonfus  tototempore,  quofietitin__* 
carcere  .    Ita  ex  Ruperto  Abbat^^  , 
Cornel  a  Lapided. cap. i^.Verf.16.  Deu- 
ter.  Secundum  dubium  ^ft  ,  An  Abfa- 
lom  fuerit  Nazar^us?  fiquidemfemel 
in  anno  tondebat  capillos.  2   ^eg.  14. 
26.  Refpondetur  ,  non  fuifle  Naza- 
Taeum  ;  tonfio  autem  capillorum  fie- 
bat  ab  eo,  quia  fibi  erant  oneris  ,  & 
a  mulieribus  Hebraeis  emebanturdu- 
centis  ficlis,  ut  ait  ibifcriptura  .  Ter- 
tium  dubium  eft;  an  Chrillus  Domi- 
nus  hancprofeffionem  Nazareatusfe- 
cerit?  Et  refpondetur ,  non  fuiflfe  le- 
gaiem  Nazaraeum;  tum  quia  vinum 
potabat,  tum  etiam  quia  caput  fuum 
non  radebat,  &  caefariem  fubflauam, 
capillofque  prolixiores  portabat;quos 
tamenaliquandorefcidifTe,  ne  nimium 
longi  evaderent ,  verifimile  effeaffir- 
mat  Barradas  d.  tom-j.   in  Evang.  lib. 
lo.capii.  in  fine  .  Vocabatur  autem 
Nazaraeus  Salvator  nofter  juxta  di- 
£lum  Matthai  cap.i.  Verf.  ig.  vel  ^ 
Civitate  Nazareth  in  qua  educatus 
eft;  vel  quia  feparatus  abaliishomi- 
nibus,  San&us  ^  innocens  ,  impollutus  , 
is^  fegregatus  a  peccatoribus  fuit,  utait 
Apofiolustr^  Hebr.cap.j.VerfiS.  Vel 
etiam  quia  Nazarasus    interpretatuf 
foridus  ;  ided  verba  illa  Ifajas  prophe- 
tx  cap.ii.verf.T.   Egredietur  Virga  de 
radice  Jeffe ;  i^ftos  de  radice  ejus  afcen- 
det,  Ita  declarantur  a  SS.  Patribus  . 
V/rgrf,   ideft  Deipara  egredietur  de>_i 
progenie  David  filii  Jefte  ,  Et  ftos  de 
vadke  ejusafcendet ;  ideftChriftusNa- 
zar^us,  floridus  omni  virtute,  gratia, 
&  fcientia  ;  ut  ex.  Divo  Hieronymo  , 
aliifque  Dodloribus   Sacris  differunt 

Bar- 


55 


i^ 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif  XX I V .         171 


Barradas  d.  tom.i.   Itb.io.   cap.ii.  (^ 
.Tirinus  in  Ifajam  cap.xi.  verf.i.  H^c 
de  Nazar?is;  quibus  fuccedunc 

Rechabitie  ,  ideft  Religiofi  vltam 
Monafticam  tenentes,  ita  appellati^ 

^^  ^echab  patrelonadabi  inftitutoris,qui 
tria  iifdem  Reiigiofis  prascipua  com- 
mendai^it.  IJnum.,  quod  abftinerent  a 
vino  .  dlterum  ,  quoddomosnon  fa- 
bricarent,  fed  dtgerent  tanquam  pe- 
regrini  ia  iioc  f^culo  fub  tentoriis  . 
Tertium  ,  quod  agros  non  fererent ,  ne- 
que  vineas.  plantarent  i  fedinfumma 
paupertate  viverent,  ut  latius  fcribic 
S.  Hieranymus  in  Epifi.i^.  adTaulinum. 
Becanus  in-  ^nalogia  V^eter.  ac  novi  Te- 
fiam.  cap.p.  Menochius  in  storeisd.Cen- 
tur.i.  cap.p^.  Magr.  in  Hteroiex.  verb. 
.B^cahiti.^  i^  Tirinus  in  hbr.Tsliimer.cap. 
10.  verfzc).  ubi  advertit  ,  Recabitas 
defcendere  a  Madianitis  ,  eorumque 
fundatorem  fuiiTe  Hobab  filium  Jetro 
Medianitae  ,  foceri  ipfius  Moyfis  ,  & 
per  confeouens  ejufdenn  Moyfis  co- 
gnatum  ,  a  quo  hi  Religiofi  piam  vi- 
tam  ducere  edodVi  funt  ,  abftemii  a. 
vino,  &  ab  aliis  deiiciis;  &occupati 
in  continua  meditatione,  ac  contem- 
platione  divinae  iegis;  idemqueauiu- 
mat  Serarius  in  Trihjerefio  ]\b.\.  cap,^. 
<J^  10.  nec  non  Corne.ius  a  Lapide  in 
Jeremici  cap.^.  verfi.  addentes  ibid. 
probabilius  effe  ,quod  vita  Anachore- 

-g  tica  ,  &  Monaftica  derivata  ad  Chri- 
ftianos  initium  fumpferit  non  a  S.Elia, 
(q<X  h.  prsedidlo  pio  ,  ac  fando  Viro- 
Uobab co%r\2Lto  Moyfis  ,  Cin<EO  etiam 
vocato .  Cfterum  Salianus  ad  .Annum. 
Mundi  5I51.  num.^^x.  innixus  auOiori- 
tate  Joannis  Hierofolymitani /)(?/«/?/- 
tut.  Monachor.  cap.  y.  docet ,  auftorem ,, 
&  fundatorem  Rechabitarum  fuiflTe^ji, 
praediftum  Jonadabum  difcipulum  E!i- 
ffi  Prophct§,ex  quo  is  fufcitavit  h.  mor- 
tuis  filium  Sunamitidis  ;  amplexum 
omne  inftitutum  vivendiejufdem  EU- 
faei  ',  quamvis  concedat ,  Rechabitas 
oriundos  a  Cin^is  cognatis  Moyfis  ; 
&  idem  fentire  videtur  Torniellus  ^An. 
no  Mundi  5 151.  mm.z.  i^  ^nno  3428- 
num.j. 


Sed  mirabile  fertur  experimentum 
faftum,  juflru  Dei,  ab  Jeremia  d^  50 
Rechabitis  propinando  iifdemCalices 
mero  plenos,  ut  biberent;  &  eorum 
conrtantiam  in  non  bibendo  j  k  quo- 
rum  exemplo Jeremias  c?pit  redargue- 
re  populuntr  Ifraeliticum  de  ejus  ino- 
bedientia  erga  Dei  prascepta  :  qu^ 
omnia,  quia  clar^  habentur  in  textu 
facro  Jerem.  cap.^^.  a  num.^.  iy^  feqq. 
ided  non  me  piget  Scripturae  verba_j 
tranfcribere  ;  &  ftint  ifta  .  Et  pofui 
(  ait  Jeremias  de  fe)  coramfiliis  domus 
j^echabitarum  fcyphos  plenos  vino  ,  (;^ 
calices  ,  (5«  dixi  ad  eos  i  Bibite  vinum  . 
Qiii  refponderunt ,  non  bibemus  vimm  ; 
quiajonadabfilius  I^echab.,  pater  ncfler^ 
prcecepit  nobiSy  dicens:  '^on  bibetisvi- 
mim  vos  y  isn  filii  veflri  ufque  in  fempi- 
ternum.  Et  domum  Kon  adificabitis ,  (^ 
fementem  non  feretis  ,  {^  vineas  non 
plantabitis  ,  nec  habebitis  :  fed  in  taber- 
naculis  habttabitn  cunSln  diebus  vefiris , 
ut  vivatis  diebus  muhisfuper  faciem  ter- 
r^,  in  qua  vos  peregrinarnini .  Obedivi' 
mus  ergo  voci  Jonad^ib  filti  B^echab  ,  pa- 
trisnofiri,  inomnibus,  quaprcecepitno- 
bis  :.  itaut  non  biberemus  vinum  cunBis 
diebus  nofiris,  nos .,  i^  mulieres  noftne  ; 
fihi  ,  isr  fiii<£  noflrds  :  {^  non  adificare' 
mus  danios  ad  habitandum,  (^  vineam  , 
i^  agrttm  ,.  is^fementem  non  habuimus: 
fed  habitavimus  in  tabernacuUs ;  i^obe- 
dientes  fuimus  juxta  omnia.,  quapr^ce- 
pit  nobis  JonadabVater  nofier .  Ex  hoc 
textu  Sacro  triacollige.  'Vnum,quod 
fundator  Rechabitarum  fuitjonadab» 
qui  vlvebat  tempore  Elifa;i  ,  nam  ab 
iifdem  vocatur  Tater  nofter  .  ^kerur/i^ 
quod  Rechabitae  etfi  Religiofi  ,  ac 
Monachi  non  fervabant  continentiam, 
quiahabebant  mulieres^filioji,&  fiiias. 
Tertium,  quod  Elias,  &  Elifaeusemi-  ^® 
ferunt  tria  vota  Religiofa  Paupertatis, 
Caftitatis  ,  &  Obedientiae;  ut  ex  itl- 
numerisantiquisj  &  modernisaudo- 
ribus  deducif,  ac  firmat  Co//<?^/m  Sal- 
manticenfe  tom.S.tra^.zo.  de  Statu  I{eii- 
giofo  difp.i.  dub.i.  ^.\.iy>  fcqq.  ac  diib.\.. 
cum  aliis  fequentibus  ,,  in  quibus  con- 
trarium  fentientesallegat,  &conatuc 
Y    i.  coa- 


convincere,  quos  ftudiofus  ibipoterit 
videre  .    Poft    pr^diftos  Rechabltas 
veniunt. 
Eflfenij  qui  ex  univerfali  Scriptorum 

£i  placito  erant  Monachi ,  feu  Anacore- 
t£e  ,  fervitio  Dei  mancipati  ,  vitam 
rigidiflimam  agentes  ;  caftitatemque. 
paupertatem,  ac  obedientiamex  voto 
fervantes  ,  ut  pluribusaudoribus  de- 
monftrat  CoUegium  Salmanticenfe  d.tom. 
S.deStatuI\eHgiofo  traB.io.difp  i-  dub. 
i'  i^fe<11-  Cfterum  quo  tempore  Se- 
£la  Effenorum  inftituta  fit  ."?  non  efl: 
facile  diifinire  ;  tres  enim  reperio  de 
Effenorum  antiquitateopiniones.  Una 
Saliani  ad  ^Annum  Mundi  3021.  «;<w.S. 
qui  aucloritate  S,  Hieronymi  fretus 
putat  eos  viguifTe  tempore  RegisDa- 
vid;  &  propter  eorum  egregiam  vitas 
probitatem  ,  fuiffe  praeceptores  nobi- 
liorum  adolefcentium,  acetiamfilio- 
Tum  ejufdem  Regis  ,  a.  quo  honoris 
caufa  vocati  fuerunt  adgeneralia  co- 
mitia  per  ipfum  Regem  David  con- 
vocata  ,  ut  legitur  i.  Taralipom.  cap. 
38.  verfi.  ubi,  appellanturEunuchi; 
non  ob  virilium  abfciflionem;idenim 
erat  prohibitum  inter  Juddgos  tum  vi- 

61  ri^,  tiimbrutis.  Deuter. cap.zi.verf.i. 
iy.  Levitic.cap.il.  verf.  24.  Sed  obvo- 
lu.ntariamcaftitatem  ,&abftinentiam 
^  nuptiis,  ut  fufiiis  profequitur  idem 
Salianus  i«  Scbol.i.  ad  d.  Annuni^,  . 
Secunda  opinio  eft  antedifti  Collegii 
Salmanticenfis  d.  tom.^.  de  Statu  T{eli' 
giofo .  traB.io.  dtfp.i.  a  num.12.ufg.ad 
vum.6o.  ubi  mordicus  tuetur ,  Eftenos 
extitiflfe  difcipulos  Ehfsei  ;  &  ab  eo 
yicam  Monafticam  ,  &  Religiofam 
recepiffe;  &  per  confequens  tempore 
Eiiae»  &  Eliffi  eorum  Seftam  ortum 
habuiffe.  Tertia  eft  Eminentiffimi  Cardi- 
nalis  Baronii  ad  ^nnum  Cbrifli  64.  a 
mm.i.  isnfeqq.  ubiabundanterprobat, 
€x  Cafftan.  rdy.z.  cap.^.  de  Infiitut.  C^* 
noh.  ex  Sozomeno  lib.x.  cap.ii.  infine\e?i 

65  ^eda  in  Vrafat.  in  Marcum  .  EiTenos 
fuifle  Chriftiauos  Monachos,aS.  Mar- 
co  Evangelifta  inftitutos  in  Ecclefia 
Alexandrina;  quorum  vitaerat  aufte- 
lilTima}  &  tant^  SanCtitacis ;  ut  me- 


De  SacrificioMiflfe.Decif.XXlV. 


ruerlt  laudari  tum  a  Jofepho,  &  Phi- 
lonehebr^is  ;  tum  a  Plinio  ,  ac  aliis 
Scriptoribus  profanis,  dequibusCar- 
dinalis  Baronius  antediftus;  &5'frIo- 
gui  in  Cantic.  tom.z.  Fefiig.  24.  feB.i, 
mm.  X5.  ubi  plurimos  DD.  cumulat 
fic  opinantes. 

Quidquid  fit  de  origine  ,  ac  initio 

Effenorum  Anachoritarum,  dicendum  64 

videtur,  eorundem  fuifife  clafiTe&duas; 

quia  pr^ter  fupradidos  religiofiffimos, 

ac  exemplares  ,  de  alia  Eftenorum 

claffe  fic  fcribit   Magr.  in  Hierolexic. 

verb.  Eifeni.  Ejfeni ,  una  ex  Hebr<eorum 

fe8is ,  qua  nimia  auflerit.ate ,  is^  a  reli- 

quis  fegregate  vivcbat ;  i^-  idebac^teris 

bebrceis  tanquam  Scbifmatici  babebantur 

Effeni ,  tum  ex  hoc  ,  tiim  etiam  quia  no^ 

lebant  facrificare  in  Templo  ,    afjerentes 

fanBioribus  Cierermniis  eos  uti ,  ac  tefle 

S.  Epiphanio  ,  tantum  Tentateuchon  ex 

Sacra  Scrtptura  admittebant\  reliquos  ve- 

ro  e\ufdem  facrtepaginq  libros  reiiciebant\ 

tton  credebant  in  mortuorum  refurreBiO' 

nem;  nibilominus  quo  ad  mores  ab  omni- 

bus  laudabantur  ^  Quem  fidei  defedum 

in  Eflfenis  obiicit  etiam  Suarez  tom.  5. 

de  I{elig.  lib.i.  cap.x.  ^««w.S- &  novifli- 

m^  Salelles  de  S.  Jnquifitione lib.^.cap.^^. 

^egul.  212.  num.iii.  iy^  feqq-  Nihilo- 

minusCollegiumSalmanticenfe<V.(^i//>. 

g.  num.6i.  ab  hac  nota  vindicat  Efle- 

nos   Elif?i  difcipulos  ;    &  demonftrat 

fchifmaticos  Eifenos  fuiffe  Samarita- 

nos  ,   qui  vidences  Eifenorum  inftitu- 

tum  apud  Jud?os  florere ,  conati  funt 

illud  imitari;  fed  cum  defedibus,  de 

quibusfupra;  utlatiCisapud  idemCol- 

legiumSalmanticenfe,  nonlevempu- 

gnara  ingreffum  ad  fuftinendam  fobo- 

lem  Elif?i  Monafticam  contratot,& 

tantos  Audores,  qui  fcripferunt ,  ve- 

rum  ftatum  Religiofum  cum  tribus  fo- 

lemnibus  votis,  qui  in  EcclefiaChri- 

(liana  habetur  ,  non  fuiffe  in  veteri 

Teftamento. 

Affidfi  poft  pr?di£los  Eflenosaliam 
fpeciem  Cleri  Regularis  Mofayci  vi-  6f 
dentur  conficere  ,  de  quibus  mentio 
habetur  in  lib.i.  Macbabeor.cap.j.verf. 
II.  i^  in  Ub.2,*  cap.i^.  vgrf.6.  dequib. 

fic 


De  Sacrificio  MiCsx.  Decif.  XXlV. 


173 


iic  dlflerit  Tirinus  d.  lib.i-  cap.  7.  'verf. 
13-  ^JTtddei  Jic  diBi  a  radice  Caffid  ,  id- 
efi  Mifericors ,  SanBus  ,  pius  ,  quales 
hos  fuiffe  tefiaturjofeph ;  tum  profejfione 
religionis  ,  i^  fidei.^  (uoi  prtefiantia  ope- 
rum .  Vrce  cateris  enim  majoremB^UgiO' 
nis  ZeJum  ,  (^  janSiitatis  Hudium  pr^fe- 
ferrebant ,  fpecialiSocietatis  vinculo  inter 
-  fe  devinBi ,  i^  fpeciafibus  infiitutis  non 
minus ^  quam  nomine  a  reliquo  populo  di- 
flin^i  /fereut  nunc  I{eligiofi .  Subdens 
ibidem  ,  quod  Judas  Machab^us  erat 
Pr^pofitus  generalis  hujus  Ordinis,  ut 
legitur  in  d.  hb.  2.  Machab.  cap.  14. 
verf.  6.  &  quod  herbis  nutriebantur , 
de  refurredione  carnis,  &  anitr)?  \m- 
xnortalitate  pie  fentiebant ;  uxores  vel 
numquam  ,  vel  non  nifi  tarde  duce- 
.bant;  &  quod  zelo  religionis,  &  ani- 
mi  fortitudine  fuerunt  prfclari.  Alii 
tamenarbitrantur,  Affid^osnon  fuifle 
Religiofos  ,•  fed  Hebr^os  magnum-. 
Zelum  obfervanti?  kgis  habentes;  de 
quibus  fic  ait  ,  Magri  in  Hierolextt-  in 
•uerb.  ^ffiddci  .  H,ec  ncn  fut  feEla  inter 
Hebraos  ,  ut  aliqui  autumant  :  fed  ita 
Mofayc<e  legis  obfervatores ,  ad  diflinBio- 
nem  :./}poffatarum\  Vox  enim  Cafildim, 
bebraice  fonat  jufios ,  ac  ptos .  His  anne- 
^lendi  funt 

Dofithaei;  dequibus  fcribit  idemMa- 
gri  in  Hierolex.  eod.  Verh.    quod    erat 

(j5  quaedam  Samaricanorum  fedareligio- 
fa,  quae  abftinebat  ab  efu  rerum  ani- 
matarum  ,  credebat  mortuorura ,  re- 
furredionem  i  obfervabat  Sabbata  ,fed 
ita  ,  &  taliter  ut  ipfi  Dofithaei  rema- 
nerent  immoti  toto  eo  die  feftivo  in 
illo  fitu  ,  ac  pofitione,  in  quibus  prf- 
venti  ab  eodem  die  reperiebantur  ,• 
quod  etiam  affirmat  Emin.Bard.  Baro- 

6j  nius  in  ^pparatu  ad  ^mal.  Ecclef.  cap. 
10.  ubi  curiofum  refert  exemplum  , 
defumptum  ex  Epiflola  4.  Smefii  Epif- 
copi  Cyrenenfis  ad  Evoptium ;  narrat 
enim  ipfe  Sinefius  Epifcopus  naviga. 
fe  ex  Africa  in  navi  cujufdam  Judasi 
Dofithsei  ,  cujus  nomen  Amarantus 
erat  ;  orraque  tempeftate  die  Vene- 
ris  cum  evidenti  periculo  naufra- 
gii  i    Amarantus    conftanter    rexit 


navim  ufque  ad  occafum  Solis;  atin- 
choante  tunc Sabbato ,  Amarantus,  re- 
lifto  clavo,  profternit  fej  ratique  na- 
yigantes  id  ex  defperationeeum  fecif- 
fe,  omnes  confternabantur  *,  fed  cutn 
intellexilfent,  fic  eum  ftare  ex  fuper- 
ftitiofa  obfervatione  Sabbati,  non  ob- 
ftante  praedi^lo  periculo  naufragii,  e- 
vaginatis  enfibus  ,  eum  cogere  ten- 
tarunt,  ut  ad  clavum,  &adregimen 
navis  affurgeret  :  at  ille  imperteritus 
iromobilifque  remanfit,  tota  node,ac 
Sabbato  fequenti,  quo  expleto  fpontd 
furrexit ,  &  clavum  omift^um  recepic 
navis,  quse  ex  Dei  mifericordia  nau- 
ftagium  non  fecerat  ,  orantibus  cum 
lacrymis  omnes  Chrifiiani  in  ea  exi- 
ftentes.  Idem  exemplum  fufius  nar- 
rat  Menochius  in  Storeis  part.  i .  Centur, 
I.  cap.  II.  ad  confufionem  fidelium_» 
noftri  temporis  ,  quorum  parum  vi- 
detur  intereife  dies  feftivos  fandifica- 
re;  &  a  fervilibus  operibus  abftinere. 
Hemerobaptiftae  erat  aliaclaflis  re- 
ligioforum  hominum  apud  Judaeos;  fic  68 
didli ,  quia  quotidle  lavabant  totum_. 
corpus  fuum  ad  fanditatem  acquiren* 
dam  \  affirmantes,  hominera  vivere 
non  pofle  ,  abfque  quotidiano  lava- 
cro;  quorum  exemplum  nunc  Maho- 
metani  imitantur  .  Hi  autem  Heme- 
robaptiftae  fuerunt  illi,  qui  exprobra- 
runt  difcipulos  Chrifti,  quia  non  lotis 
n^anibus  panem  manducabant,  ut  ex 
S.Epiphanio  in  Tanar.  lib.  i.  cap.\-j.iy* 
cap.  18.  fcribit  Emin.  Card.  Baronius  in 
d.  ^pparatu  cap.  11.  {91  ^nn.  ^^.  num. 
14.  Salelles  de  S.  Inquijtt.  lib.  3.  cap.  4. 
regula  212.  ««»7.115.  ^^^  pIuresAudo- 
res  citat  .  Etnoviflime  Magri  in  Hie- 
rolex.  eod:  Verb.  Hemerobaptifia. 

Herodiani  tandem  conftituebant 
aliam  fedam  religionis  in  lege  Mo- 
fayca;  &  hi  adorabant  Herodem  tan- 
quam  Mefliam  ,  talem  illum  exifti-  6s> 
mantes;  quia  intrufus  eratin  regnum 
Judaicum  tempore,  quo  ablatumerat 
fceptrum  de  Juda  juxta  prophetlam-. 
Jacobi  Patriarchae  Cenef.  cap.49.  Verf. 
10.  Ide6  Herodes  hac  opinione  alle- 
^us  fabiicavit  de  novo  Templum  Je» 

rofoly» 


174         De  Sacrificio  Miffe.  DeciC  XXIV. 


rofolymitanum  ,   ut  diximus  fupra__*         2, 
Decif  Xlll.  num.  58.  &  differit  MenO' 
cbius  in  Hijior.  Sacra  lib.^.cap.^.num.^.         j 
ubi  Au(Cloresantiquoscumulat.  Quam- 
vis  alii  dififentiant  ,    autumantes  He-         4 
rodianos fuifle  defaniilia  Herodis;  vel 
fic  nominatos  ,  quia  celebrabant  an-  f 

nualem  Herodis  diem  >  five  quia  ad 
Herodis  complacentiam  folvebant tri-         6 
butum  RomanisyaquibusipfeRegnum 
obtinuerat  ;   quod  fatis  verinmiTe  ap-         7 
paret;  quia  hi  Herodiani  cum  Phari- 
laeis  accefferant  ad  Chriftum ,  tentan* 
teseum,  an  liceret  tributum  daroij         8 
Caefari  >  ut  legitur  in  Matth.  cap.  12. 
^'ver.  17.    De  his  aulem  videndus  Bar.         cj 
radas  in  Evang.  tom.  3.  lib.  8.  capit.  12. 
iy>  Magri  in  Hierolexic.    Feyb.  Herodia-        10 
»i,  ubi  de  fupradidis.  opinionibus  co-- 
plose  difcurcunt .  11 


D    E    C    I    S    l   O    XXV, 

ARGUMENTUM, 


S  V  M  M  ^  I{1  'U  M. 


2Z 


If 


Dc  Prophetfs  Lcgis  mtmx ,  Ma- 

faycae ,  &  Evangclicce  .  Quid      H 

fit  Prophetia  ?   A  Quo  detut 

hocdonum,  &   Quibus  ?   An      ^^ 

Dasmones    poffint    rcvclare_^ 

futura  ?  Et  an  cognofcant  oc- 

cultas  hominum  cogitationcs? 

Quot  5  &  quibus  modis  fiant      16 

rcvclationcs  hominibus  tunuj 

cxternse,  tii.m  intcrnas  ;  tanrL_,      ^7 

in  fomnis,  quam  in  cxtafi,  & 

raptu  ?  Signa  cognofccndi  rc-      ^g 

velationcs  verasafalfis,  Com- 

pcndiofa     rclatio    fexdecina_.. 

Prophctarum,  dc  quibus  in_«      19 

Sacra  Scriptura  .  Quxfita  plu- 

ra  curiofa  circa  raatcriam  Pro-     ^o 

phcti^ . 

21 


zi 


1  Tropheta  nomen  quid  fignificet}       23 
&  unde  eius  Etymologia.  ? 


Trophetiie  definitio  ,  ac  eius  dt' 

claratio . 

Vrophetare  an  quis  poffit  retfu  ^ 

quam  ipfe  non  intelligat  ? 

^Dci  foiius  cH  fcire  futura  ,  c^ 

occulta  . 

1>(emoncs  an  pofjint  revelare  fu^ 

tura ,  &  occulta  ? 

Oracula  gentilium  y  in  quihusda" 

bantur  refponfa  . 

Oraculum  Gcrionis  in  Filla  u4p~ 

poni  Di^cefis  Vatavina  y  ubi  jDm- 

bolus  revelabat  futura . 

T.  facobus  Salomonius  c  familicLt 

Tradicatorum  laudatus . 

Cogitationes  hominum  an  cogno* 

fcantur  a  dmionibus  ? 

'Dimoniacae  revcLationes  incerta , 

&  Aquivoca .. 

7)cus  cognofcit  omnia  futuracon- 

tingentia,  non  folnm  Pbera  ^  fed 

etiam  continge'ntia .  Et  quomodol 

Exempla    futurorum     contingew 

tium. 

TrAterita  repetere  eft  proprium 

Trophctarum . 

Trophctarum  eji  manifefiare  pnC' 

fentia ,  qua:  fint  occulta. 

S.  Bcnedicliis  ^bbas  dono  prophc- 

ti<2  ditatus  .  B.  Tius  V.  S-  Thi- 

lippus  l<[crius  ,  &  S.  Catharina 

Senenfis  revelantcs  rcsprxfenteSy 

fed  occultas  . 

Trophetia  datur   in  utilitatem-> 

populorum . 

Tropheta  quot  ,  <&  quibus  mo- 

dis  recipiant  T>ivinas  rcvelatio- 

nes  1 

Revelationes  fiunt  vcl  immediath 

a  Dco  ,  vel  cius  ]uffu  ab  .Ange- 

lis . 

^damo ,  &  EviB  Deus  immedia- 

tt,  &  per  fe  loquebatiir. 

S.  Ignatio  LoyoU  Dcus  Tater  eft 

immediatl  locutus. 

^eus  an  vidcri  poffit  in  fua  ef- 

fcntia  ab  homine  viatorCi 

^ngeli  revclabant  ut  plurimum 

futura  hominibus . 

Revciationes    coelcfles  ali^  funt 

dam,  aliienigmatica.  ExcmpLa. 


Dc  Sacrificio  MiCfe  Decif:  XXIV. 


de  utrifque. 

14  Kevelationes  fiunt  vel  per  locu- 

tionem  externaniy  vel  infomnist       45 

vel  in  extaft . 
i5  Quid\,   &  Quotuplex  fit  Exta. 

fts  ? 
z6  Ditnon  quomodo  illudat  phanta-      46 

fiam  hominum^ 

27  B^aptus  quid  fiti  47 

28  Exempla  SanBorum  ,  qui  in  fpi- 
ritu  etiam  cum  corpore  elevaban- 
tur  a  terra  . 

2p  Kevelationes  internafiuntvclper       48 
fpecies  imaginarias  in  phantafia  ; 
Tcl  per  fpccies  intcUigibilcs  m  in-       49 
tellcBu .  Et  quomodo  ? 

30  Rerelationcs  ,   &  Fifiones  merh       50 
intelUBuales  andentur? 

31  Tropbeti^  quifint  capaces?  ^yi 

32  Infantimn  cxempla  ,  qui  miracu-       52 
loih  prophetarunt . 

?5  Tlebis  Sacci  CaftriTaduani  infans       53 

difcrtk  locntus. 
54  Templum  1).  .Antonii  Tatavini       54 

fwr  dicatur  II  SantoJ 
35  Ethnici  ,  e^  Gcntiles  aliquando 

prophetarunt . 
56  ^nimalia  irrationabilia  prophe-       55 

tarum  officio  funEia  .  ^6 

37  C^w/i    Bt?iZf<e    Margarittf   Corto^       57 

«fw/J^  indicat  ei  ^mafium  occi- 

fum  .  58 

:j8  Trophetia  utrum  fit  qualitas  ha- 

bitualis  ?  59 

^9  S.  Thilippo  l<[erio  fuhtraUumdo- 

num  cognofcendi  fpiritum  Frfula       (jo 

Beniticafa: . 

40  Trophciia  an  fjt  a  Deo  ,   €^  »/^»-       ^i 
^f/o  ^o^/o ,  xjf /  a  dicmone  quomodo 

cognofcatnr  ?  Signa  decem  &fc-      ^2. 
ptcm. 

41  Bonitas  Trophetcc  an  fatis  fit  pro 
certitudine  Trophetia? 

42  Rcvelationes  a  quibus  examinan-       61 
dte  cx  Conc.  Latcranenfi\ 

45  Frbanus  FIII  quiddecrevcrit  circa       c^ 
imprcfjionem  librorum  cum  reve- 
lationibus  ,   &  miraculis  fervo-       igj 
rum  1)ci  "i 

44  Trotefiatio  Scriptoris  facienda  in       66 
principio  libri  circa  rcvelationes, 


175 

C^  miracula  fcrvorum  ^ei  cx 
alio  Decreto  Frbani  FIIL 
Rcvelationes  ,  &  miracula  fcri^ 
pt£  in  Fitis  San6iorum  &  Ser- 
vorum  Dci  a  privatis  au6toribus 
an  fint  necefiario  crcdend£^. 
Trophetf  in  Lege  Tslatura  qui ,  cJ* 
quot  fucrint  ? 

Trophetarum  duo  genera  in  Lege 
Mofayca .  Fnum  pr^dicentium  fu- 
tura.  ^liud  cantantium  divinas 
laudes  . 

Trophetf  inLege  fcripta  predicen- 
tes  futura  qui ,  e^  quot  fuerint  ? 
Trophet^  aLij  mapres  ;  &  qui  , 

&  qUOt? 

Ifa]^  J-^rophet^  compendiofa  vitg 
narratio . 

yercmi^  vita  breviter  relata. 
Ex,echielis  vite  fummaria  noti- 
tia  >. 

Danielis  "Prophet^  hrevis  narra- 
tio  vitf . 

^aniel  in  lacu  leonum  liber  in" 
fculptus  in  fepu.lchris  ChrifiianO' 
rum  in  Symbolum  refurre£iionis 
futur^  . 

Ofec  Trophetce  Fita. 
Joelis  Trophctce  Fita  compendium . 
xAmos  pafior  ovium  ,  deinde  Tro- 
phcta  ;  &  Martyr. 
^bdias  Tropheta  quifnam  fuerit , 
<&  quo  tempore  ? 

^onee  Trophette  vita  breviter  nar- 
rata . 

Michc<ff  Tropheta  ortus  ,  vita  , 
&Martyrium. 

l^ahum  quid  fignificct  ?  ubi  ,  cJT' 
quando  prvphetavcrit  ? 
Habacuc  Tropheta  an  fuerit  ille , 
qui  prandium  detulit  i)anieli  ifu 
iacu  leonum? Brevis  notitia ipfius 
vitce . 

Sophoni.f  Trophette  FttUy  &  re- 
velationes . 

Jlggoii  Tiophet<e,  &  labores  itu 
re<edificatio?ie  Tcmpli . 
Zaccbarias   Tropbeta    quis  ,   & 
quando  fuerit  ? 
Malachia  pradi^iones ,    &  Tro- 

phetia . 

67  Tr$4 


1 7<f        De  Sacrificio  Miflfe.  DeCitX  XIV. 


■^yTrophetiff  innumcriin  LegcEvaU' 
gelica . 

68  Chrijius  Dominuf  Trophetice  dono 
femper  ditatus  ^ut  homo. 

69  S.  Zacharias  Tater  S.  foannis  Ba- 
ptiflee  ,  Simeon  Senex ,  5".  loannes 
EvangeliJla,  &  ^gabus  Trophe^ 
t<e  fuerunt  ,  prdster  alios  innomi, 
natos  . 

70  Tropheta  quare  non  funt  accepti 
in  Tatria  fua  ? 


V 


Ltra  Levitarum  perfonas  ,  & 
alias  religiofas  fcdas^  five  bo- 
nas,  five  malas  hominum  Divinofer- 
vitio  mancipatorum  in  lege  Mofayca, 
confiderandi  etiam  veni;Unt  Prophet?, 
^  quibus  Synagoga  continuis  tempori- 
bus  fuit  illuftrata  ;  &  quorum  mini- 
ilerio  Deus  frequenrer  utebantur  jn 
reprehendendis  peccatoribus  ;  &  in 
comminandis  pfnis,  acflagellis,obeo- 
rumdem  culpas  infligendis  ;  quapro- 
pter  ad  plenam  notitiam  Cleri  Mo- 
fayci  ,  &  Aaronici  ,  antequam  ad 
ejufdem  facrificia  defcendamus,opor- 
tet  breviter  ,  quae  principaliora  funt 
de  Prophetisexplicare  ;  &  de  his  in 
praefenti  Decifione  videbimus. 

1  Ouidfit  Trepbetia} 

2  Quot  ,  i^  Quibus  modis  Trophette 
recipiant  Divtnas  revelationes  de  re- 
hus  futuris  ,  is^  arcanis  ? 

3  J^Mi  fint  ccipaces  Trophetice ,  iy^  Di- 
vinarum  F^velationum  .<* 

4  ^n  Trophetia  fit  qualitas  habitua- 
lis  ? 

5  Quomodo  cognofcatur  ,  an  Trophe- 
tia  fit  a  Deo ,  feu  ab  ^ngelo  bono^ 
vel  ab  ylngelo  malo? 

6  Qui  ,  is^  Qupt  fuerint  Trophetde  in 
Lege  IS^nturce  ?  In  Lege  Mofayca  «*  is^ 
in  Lege  Evangelica  ? 

Quo  ad  primum.  Pr^notareoportet 
etymologiam  hujus  nominis  Trophe- 
ta  provenire  ,  vel  a  procuJ  fando  ,  ut 
ait  Lyrannus  in  libr.  l<l_iim.  cap.  22.  quia 
qui  prophetat,  fatur  ea,  quae  h.  nobis 
funt  procul  ,  vel  loco  ,  vel  tempore; 
vel  ^  verbo  graeco  ■trpo^nfxt  ,  quod  eft 
profari,  fcilicet  praedicere,  ut  ex  au- 


doritate  Vulpiani  obfervat  ^o£ftts  m 
Etymohg.  Lingute  Latin<e  verh.  Trophe- 
ta;  addens  ibidem  mult^plicem  fuiffe 
fignificationem  hujus  nominis  apud 
Gentiles  ;  apud  quos  ita  vocabantur 
tum  Sacerdotes  Idolorum.,  tCim  Anti- 
ffites  Fanorum.  Porr6  apud  Au£lores 
Sacros  Prophetas  innuit  tria  genera_» 
perfonarum;  nemp^Cantores,divinas 
laudes  pfallentes,  ut  notat  Cornelius  a 
Lapide  in  lib.  i.  I{eg.cap.  10.  verf.  ^'  & 
nos  diximus  fupra  Decif.  24.  num.  i3. 
Perfonas  operantesmiracula,  proutde 
Eliffo  jam  mortuo  ,  ad  cujus  conta- 
ftum  mortuus  fufcitatus  fuit  ,-dicit 
Scriptura  Eccl.  48-  14.  Mortuum  pro- 
pbetavit  corpus  ejus  :  in  vita  fecit  mw 
flra  ;  ^  in  morte  mirahilia  operatus  efl  • 
Et  de  Salvatore  noftro,  quando  fufci- 
tavit  filium  Viduce  inCivitate  Naim, 
dixerunt  populi:  Tropheta  magnusfur- 
rexit  in  nobis .  Luc.  7. 16.  Sed  commu" 
niter  fignificat  aliquem  praedicentem 
futura  ,  vel  abfcondita  ;  fcilicet  ha- 
bentem  donum  Prophetie  ,  ut  bend 
advertit  Tirinus  in  Trolog.  Idiotis-  mor. 
Lingucc  Hebr.  num.  1 1.  Emin.  Card.  de 
Laurcea  in  ^.  lib.  Sent.tom.  ^.  De  Firtu, 
tib.  Theolog.  {^  ali/s  gratiis  gratis .  difp. 
19.  num.  160. 

Igitur  Prophetia  fic  definitur  .  TrO' 
phetia  Spiritus  efl  externa  mamjeflatio  ex 
Dei  revelatione  futurorum  contingentium 
principaliter  \  i^  aliquando  etiam  prtete- 
fitorum ,  ac  pnefentium  occukorum ,  fiv^ 
diflantium ,  five  indiftantium  ,  iy  vicino- 
rum  ,  in  uflitatem  perfonarum  .  Et  eft 
defumpta  €x  fcriptis  ejufdem  Emin. 
Caxd.  de  Lauraa  d.  difp.  19.  num.  168. 
Q,'-'?  verba  fingillatim  ,  fed  breviter 
funt  ponderanda,  &  exponenda. 

D\z'\{mTtophetia  Spiritus^  quia  Pro- 
phetia  efl:  donum  fpirituale,  &  gratia 
gratis  data;  quam  quis  fola  fuaindu- 
ftria  non  poteft  acquirere  ;  nifi  a  Spi- 
ritu  Sanfto  fibi  benigne  elaxgiatur  ; 
juxta  illud  Apoftoli  .  i.  Cor.  iz.  verf. 
4.  Islemopotefl  dicere  Dominusjefus .,  nifi 
tn  Spiritu  San&o .  Et  Verf  8.  ^hi  qui- 
dem  per  Spiritum  datur  fermo  fapientia. 
Et  paulo  poft.  ^Ui  optratio  virtutum; 

alii 


DeSacrificioMinTa:.  Decif  XXV. 


»77 


alli  Vfophetia  ,  nam  ut  ibi  concludit 
Apoflolus  verf.  1 1.  H<ec  autem  omnia 
Cperatur  uma  atque  idem  Sptritus  ^  divi- 
ders  /tngults ,  prout  vult . 

Dicitur,  quod  Prophetia  Q^manife- 

y?afio,proprium  enim  eft  illiu-  ,  qui  pro- 

phetat ,  noanifeftare  praedicendo  ea__/, 

qa.er'int  venrura  i    vt  fecerunt  omnes 

Prxiphrtae  in  Lege  natura^,  Mofayca, 

&  Euangelica  ;  qui  inter  caprera  roa- 

nifftarunt   aduentum    Meiride  ,  eius 

con-eptionem  ex  Virgine  •,  prHedica- 

tionem  ,  miracula  ,  f>erfecutione  rL_s ,. 

p^ifi  mem,  mortem  ,  refurredionem, 

&  Cieteraomnia  adeum  ,  &  Ecclefiam 

Sponfam  fuam  pertinentia  i  vnde  S^ 

'Petrustn  Epifl.i.cap.i.verf.io.  ait:  De 

gua  falute  exquifierunt   ,  atque  fcrutati 

jfunt  VropbetiS ,  quidefutur-a  in  vobisgra- 

tia  p'OPhetauerunt\  fcrutantes  in  quod , 

velquale  tempus  figntficaret  in  eis  Spiri- 

tus  Chufli\  prtenunciantes  e<ts  y  qua  in 

Cbriflo  lunt  pajfiones  ,  {^  pofleuores  glo- 

rias  \  quihus  reuelatume^ji (s-c.   Er  quam 

vis  Prophetia  inciudat  etiam  in  Pror 

phetante  cognitionem  eorum  ,  quaeab 

eo  praedicunrur;  nemoeniro  poteft  lo- 

qui  dealiqua  re  ,  nifi  eamagnofcat  ;  & 

ideo  olim  Propheta  vocabatur  Fidenss 

&  Saul  foHicitus  de  Afinis  deperdiris 

dixit  fofto  <U(> :  Eamus  ad Videntem  quia 

fuhJit  Scriprura  \.J{eg.cat).<).  verf.  9, 

Qui  enim  V^opbeta dicitur  hodie .^vocaba' 

tur  oltm  Videns  .  fciebant  namque  Pro- 

pherje,  <ScinteUigebant  res,  de  quibus 

proohetabant;  N'h'lominus  in  defini- 

tione  diirur  tanrum,  quod  Prophetia 

fit  manifcfl.Ttto.,  &  non  ccgnitio  ,  quan- 

3  doquidemD^ruspotrft  commirrere  ma- 

nifeftatione-n  fururorum  ,  vel  arcano- 

rumaiicui  illanon  inrelligenn  *,  exem- 

pligratia  fi  faciar  loqui  aliquod  iumen- 

tum,  utin iihr.l^m.cap.t2..uh\  num  i3. 

^peruit  Dominas  os  .Afinee  Balaam>f  is* 

dixit  ^fina .  Vel  pueros,  utde  illisac- 

clamantibusSaluatori .  HofannafiHo  Da- 

ttid ,  Benedi&us  ,  qui  venit  in  nomine  Do- 

rnint  ,  Matth  capii.v^erf.9.  Vel  fi  com- 

mitteret  Deus  alicni  Italo  isnaro  lin- 

guae  G-^aecae  ,  vel  Hebraicx  ,  ur  manife- 

ftaret  aliquod  Divinum  fecretum  ver- 


bis  Graecis,  aut  Hebraicis  ipfi  reuela- 
tum  ,  ut  lat^diflTerit  ,aliasde  hac  rera- 
tionesallegando,  Emin.Card.de  Lauract 
d  difp.i  .  De  Gratiagratis  data  a  num. 
1S5  isr'  feqq.  iQ  his  enim  ,  &  fimiltbus 
cafibus  eft^etProphetia  per  folammani- 
feftationem  futurorum  ,  vel  occulro- 
ruro;etfi  ille,  qui  prophetaret,  autlo- 
queretur,  nonhaberet  cognitionem  de 
rebus fibi  reuelaris ,  &  manifeftatis . 

Dicitur  in  definitione  ex  Det  reuela~ 
tione\  quia  propritim  eft  fohus  Dei  fci-  4 
refutura  ;&cognofcere  arcana  ,&  quae 
funt  alijs  occulta  ;  juxta  verf  5  Vfalm. 
i?8.  Ecce  tu  Domine  cognouifli  omnia  no- 
VtJ/ima.  l^  anttqua .  Et  Ifa  cap.^i.  verf. 
X^.  ^4nuunciate yqudc  ventura  funt  infu- 
turum  ;  -/9»  fciemus  ,  quia  Dij  eftts  vos. 
Quare  Redemptor  nofteroprime  docuit 
yvpo^toloshanc  veritatem  ,dicens;  T^on 
efl  veflrum  noffe  tempora  ,  vel  momenta  , 
quds  Vater  pofuit.  m  fua  poteftate  ;  ^^. 
cap  I.  verf.-j..  Erdequoliber  Prophetan- 
te  Ifg  tur  in  facro  Textu  ,  quod  ex  Dei 

locutione  vel  inrerna  ,  velexterna >^ 

(utnoftea  declarabirous  roanifeftave- 
rirfurara:  VndeP«f»«5  in  Epifl  z.cap^ 
j.  verfzi. ,  air ;  Tsfon  enim  voluntate  hu- 
mana  allata  efi  aliquando  ViOphetiai  fed 
Sciutu  SanSio  infpirati ,  lo£MtiJunt  fan^i 
Dei  bominei 

Hicaurem  obijcietaltquis.  Manife- 
ftatio  furarorum;  necnon  arcanorum  S" 
fieri  poteft  virrute  Daproonis  .  Ergo 
non  ex  fola  Dei  reuelatione .  Antece- 
dens  probafur.  In  Deuter.cap  iS  verf 
it.  Deus  prohibet  confulere  Pytho- 
nes,ac  diuinos,  maleficos  ,  &  incanta^ 
tores.  Ergo  dantur  ifti ,  qui  po(func  fu- 
tura  prcdicere,  &  ficSauI  cum  accef- 
fifletad  roulierem  Pythonifl^am:  ait  il- 
1  i :  Divina  mibi  in  Vythoue  ,  l .  B^g  28.  verf. 
8-  Er  Ochozias  Rex  Ifrael  cum  effec 
infirmus  mifit  Nuncios  ad  confulen- 
dumDeuro  Accaron ,  an  viuere  poftet 
de  infitmitate  fuai  quem  reprehendit 
EliasProphera,utlegitur 4  B^eg.  \.verf. 
16.  Ex  hiftorijsautem  prophanisnoto-  ^ 
rium  eft,  Gentiles  habuifte  quaedans 
IdoIa,quaeOracula  dicebanturi  aquj- 
hus  p.etcbant  vaticinia ;  &  rec'piebanS 
Zi  refpon- 


178 


De  Sacrificio  Mi{fe.  Decif,  XXV. 


fefponra  futurorum.  Hujufmodi  fue- 
runtOracuIumDodonoeum  in  Epiro»* 
lovisAmmbnisin  Lybia;  Delphicum, 
fiv^  Pythium  in  Deiphis  ;  Lycium, 
Dyndimzum;  &  aiia  plura,  de  qni- 
bus  Franclfcus  Serra  in  ^pparatu  Syno- 
nymor.  yerb.  Oraculum  ,  ubi  notat  ritus, 
quos  adhibebant,  pro  vaticiniohaben- 
^o ,  &  reuelatione  futurorum  .  Et  ma- 
giftraliter  de  prcedi(^isomnibusOracu- 
Jis  Martin.  Delrius  Difqmjit.  Magicar. 
hb.\.  cap.t.  quafi.6.  Etadhorum  nor^ 
mam  in  hac  Diaecefi  Patavina ,  ab  ipfa 
Vrbe  Antenorea  condita  Annoii88.  ^ 
Nativi.aieautemChrifti  fexto  ,  in  Vil- 
la  Apponi  extabat  Oraculum  Gerio- 

7  nis,  ^  quo  refponfa  futurorum  daban- 
tur-,  ad  quod  telle  Suetowo  in  Tiheriim 

cap.i<{.  accefllt  Tiberius  ipfe,  qui  d^ , 

mandato  Caefaris  Augufti  cum  militijs 
ibat  contra  Dalmatas;  ac  illud  conful- 
vit  de  fua  fucceCHone  in  Romanum 
Imperium  .;  Sc  affirmatiuum  refpon" 
fum  reportaviti  ut  enarrant  Tortena- 
rius  de  felicitateTaduie  lib.g,  cap.i.  Ser- 
torius  Vrfatus  Eques  in  Eiflor.  Tatau^ 
libr.i.part.  ^.pag.  46.  Et  nouiffme  eru- 
ditKfjmus  Theologus ,  ac  antiquitatum 
Cceli  Antenoreidiligentifnmus  invefti- 

^  gator  T.Jacobus Salomonius OrdinisTree- 
dicatorum  in  Infcriptionib.  >^gri  Tatavim^ 
De  ViUa  ^pponi  pag.  159. 

Crefcit  autem  obiedio,  quia  norL_» 
foliim  videntur  Dasmonia  polfe  vatici- 
nari,  &  manifeflare  futura  ,  vel  ab- 
fcondita  ex  traditis  pcr  Bartol.  Sybillam 
in  Speculo  Teregrinar,  QQ^  Decade  tertiet 
cap.  9.  qudefi.i.  per  Martin.  Delrium  d. 
cap.Af.cap.Z'  q.i.  ^  Schottum  in  Thyfica 
Curiofa  tom.\ .  libi.cap.^.  §  2,.  Sed  etiam 

9  fecreta  cordium,  &  occultascogitatio- 
nesmanifeftare;  ut  innuitidem  Z)f/r/«x 
eod.  cap.  2.  quafi.x.  verf.  5.  ibi;  De  folis 
cogitationibus  in  animo  manentibits  contro- 
verdtur ,  an  eas  Damon  cognofcat  ?  Ex- 
perientia  faepe  probavit  ,  illum  non  effe 
mendacem  indicem\  fed  per  energumenos 
veris  infamieff  jaculis  configere .  Cui  ad- 
ftipulatur  Gafp.  Scho^tus  in  d.  tom.  r. 
Thyfic.  Curiofae  Itb.i .  cap.  ^.  §.  i .  infne  his 
Xcrbis;  SciOy  ants  non  multos  annos  d<e» 


monem  epc  quadam  perfona  energumena  lo^ 
quentem  revelajfe  multas  accedentium  co^ 
gitationes  occultijftmas ;  (3^  nullo  externo 
Jignoproditas . 

Refpondetur,  obieiflioneshas  non_j 
officere  definitioni  Prophetiae  ,  quate- 
nus  firmat  ,  manifeftationem  futuro- 
rum  ,  vel  arcanorum  venire  ex  Dei  fo- 
lius  revelatione  ;  quia  inteiligenda  eft 
derevelatione  vera,&  certa;  non  au- 
tem  de  incerta,  dubia  ,  &  aequivoca; 
qualisefTefolet  darmoniaca  ,  Ita  Emin. 
Card.de  Laurtea  d.  difp.  15?.  wmw.  18;.  Si- 
quidem  daemon  dum  futura  praedicit, 
vel  revelat ;  argumentis  ,  &  praefum- 
ptionibus  utitur  ad  divinandum  ;  vel  h 
motu  Ccelorum  ,ac  Syderum ,  proplu- 
via  ,  ferenitate ,  tempeftate  ,  meffjs  a- 
bundantia,  vel  penuria  pradicenda  . 
Vel  a  complexicne  hominum ,  eorum- 
que  morlbus,.!^"  naturali  propenfionej 
nec  non  a  phantafmatibus  in  eorum 
mentesexcitatis;  exquibus  futuras  ri- 
xas  ,amores,  vel  ahos  humanos  a^us 
praenunciat  ,  antequam  fequantur;  ut 
dodeDelrius .,  i^Schottus  locisproximd 
^Wegaiis;  ScBart.  Sybiilad  Decad.^.cap^. 
^.qi.  Quover^adcognitionem  occul-l 
tarum  hominum  cogitationum;quam- 
vis  fit  famofa  qugeftio  inter  utramque 
Scholam  Theologorum  ,  an  Angeli  fo- 
lis  viribus  naturaiibus  eas  videre  ,  & 
fcire  valeant?  de  qua  Cellegium  Salman" 
ticen. in Curfu  Theohgic.  tcm.i.part.i.  De 
x/irigelis  tra^.  7.  difput.j.dubio  ^.  (^Ma.. 
firius  in  z.  libr.  Sent.difp.%.  qucefi.Z.  ^qui- 
bus  diverfae  Sententia;  propugnantur  , 
&  ad  invicem  impugnantur  -,  nihilomi- 
nus  illas  procedere,  aiunt,  de  Angelis 
bonis;fiquidemdemalis,  &  fic  dedae- 
monibus  ,  concordant  omnes  Schola- 
ftici,  quod  internas  hominum  cogita-. 
tionesijdemnon  vident ,  ut  ex  .^u&orfi 
de  Ecclef  dogmatib.  apud  S.  ^ugufiinum 
ffl/j.Ui.comprobat  \p(tMafirius  d.  traB, 
de  KAngelis  qu^fl.  S.  difp.  x-  num.  156.  Te- 
ftimoniaautem  contraria  relata  aDel- 
rio,  &Gafpare  Schotto,  procedunt  ex 
conjeduris,  vel  alijs  fignis  per  homi- 
nemdatis  de  eorum  internis  cogitatio- 
nibus,  ut  praedidi  Aufloresdeclarant, 

^prQ- 


10 


DeSacrificioMifl».  DecitXXV. 


St  profequitur  Bart.Syhilla  d.  Decad.^. 
cap.j.  q.z.  omnind  videndus;  &  no- 
vir^ime  Colleg,  Salmamicen.  de  ^ngeHs 
d.t-afi.-j.dilp.y.fiiim.G^. 

Sequitur  ini  definitione  :  Tuturdrum 
contingentium  principaliter .  Quia  talis, 
ti  dc  tanta  eft  fcientia  Dei  )   ut  omnia 
futura  continsentia  clare  cognofcat  , 
non  folum  libera,  fedetiam  conditio- 
nata;  de  qua  fcientia  exclamat  Apo- 
ftoius;  0  aJtitudo  divitiarum  fapienti^  ^ 
i^  fcienti^  Dei .   ad  B^m.  ii.  35.    Hoc 
autem  probatur  rationei  &exemplis* 
Rationes  multge  afferuntur  a  Theolo- 
gis  ,   fed  ilia  praecipua  ,  quia  omnia 
futura   contingentia  func   ab   spterno 
realiter,  &  phyfice  pra;fentia  Deo;& 
ratione  hujus  pfaefentiae  a  Deo  cert^ 
cognofcuntur  .   Hinc  fcriptum  eft  in 
libr.  Ecclefafl.  cap.  ^9.  yerf.  24.   Operd 
omnis  camts  coram  illo  a  f^culd  ,  {91  ufque 
in  fqculum  refpicit  ;   i^  nihil  efl  mirabile 
in  confpeBu  e)us.  Et  in  hac  conformi- 
tatefcripfit  S.Gregorius  lib.  20^  Moral. 
cap.  2  5 .  .^nte  Dei  oculos  pr^terita  nulld 
funt\  pr^fe»tia  nontranfeunt;  futuranon 
veniunt ;  quippe  quia  Omne  ^   quod  nobis 
fuit  ,    is'  (^if  1    "^  ^^^  profpeBu  preflb 
efi.  Et  concordanter  dixit  S.  Augufti- 
nuslib-:^.  De  Tnntatecap.j.   Ouis  ho- 
rrtinum  potefi  ifiam  ccrpere  fapientiam^  qud 
Deus  novit  omnia    ita  utnecea.^  qu^edi- 
cuntur  futura ,  quafi  defint ,  expeflentur^ 
Utveniant:  fed  ^  praterita  ^  iyifutura 
cum  prjefenttbus  firtt  cunSIa  prcefentia.  Ec 
de  hac  ventate  coplose  difputant  ,  & 
rationes  cumuiant    tam   Thomiftae  ^ 
quam  Scotifta"  in  trc^.  de  Scientia  Dei  ^ 
inter  quos  Colleg-  Salmanticen.  in  d.  cur- 
fu  Theologico  tom.  i.  de  Deo  .    traSI    3^ 
difp.S.  per  totam.  Gonet  tom.  i.  tra^.^, 
difp.^.  i^  difp.  f.  ubi  de  fcientia  fim- 
plicis  intelligentisej  ac  de  fcientia  Vi- 
fionis;  nec  nort  de  fcientia  media^  ; 
quamdifp.6.  acriter  impugnati  ^belly 
in  Medulla  Tbologica  tom.  i .  part.  i .  tr. 
I.  cap,  ^.  fe8.  i.z.x.  {^4.  Et  inter  do- 
ftos  doftifilmus  Mafiriusin  i.Sent  difp. 
5.  ubi  per  decem  articulostotam  hanc 
fubtilillimam  ,    &   altifiimam    fimul 
materiamScientieEDeifuturorumcon- 


I7P 

tingentium    examinat  ,  &  declarat  i 

quomodo  nihil  officiat  humanae  liber- 
tati  ,  ad  explodendum  errorem  Vvi- 
clefi  ,  qui  fuit  damnatus  in  Concili» 
Confiantie  feff.  8. 

Exempia  autem  funt  innumera  de 
Dei  fcientia  ,  &  pracfcientia  circa  fu" 
turos  eventuS  ;  de  quibus  plena  eft  ^^ 
Scriptura  Sacra.  Noe  enim  prasterdi- 
luvium  ex  Dei  revelatione  praedixit 
Cham  fururum  fervum  Semi  fratris 
fui .  Jacob  praenunciavit  duodecim  fi- 
Jiisfuis ,  quaj  illiscontingeredebebant. 
Samuel  praedixit,  regnuttl  transferca- 
dum  r.  Saule  1.^^^.15.18.  Abdiasprd- 
phetavit ,  quod  Regnum  Ifrael  fcin- 
dendum  erac  in  duas  partes  .  %.  I{eg. 
11.31.  &  alia  plurima  in  veteri  Te- 
ftamento  de  pecuHaribus  eventibus  fu* 
turis  ,  quae  Prophetap  praenunciarunt . 
Parirer  in  Teftamento  novo  k  Zacha* 
ria  praedicitur ,  quod  eius  filius  Joan- 
nes  parabit  viam  ante  faciem  Domi- 
ni.  Simeon  prophetavit  perfecutionetn 
Chrifii.  Ipfe  vero  Chrifius  tot,&  tan- 
ta  prapdixit  ,  prout  in  Evangelio/  & 
prgecipue  traditionem  Judar  Ifcariotap;- 
ac  trinam  neg.itionem  Petrl. 

Subditur  in  definitione.  Et  aliquaH' 
do  etiam  p^^teritorum  .  nam  proprium 
efl  Prophetiae  etiam  pra;rerita  repete-  i* 
re.,  oftendere  ,  ac  dtmonfirare  Hinc 
Moy fes  tanquam  Propheta  ,  Dto  re- 
Velante,confcripfit  Pentateuchiim, Se- 
riem  fcilicet  ordinatam  ,  &  difti!  dam 
eorum  ,  quf  per  tot  anncri  n.  iTillia 
prfcefierant ;  qucd  notat  S  Cie^  bom. 
i.in  Ezech.  St  de  Efdra  .,  qni  pofi  re- 
ditum  de  BabyIoni;.,Lt'g^m  jamdepef- 
ditam  ,  Deo  infpirante  cundtis  Judfij 
audientibus,  in  fcMntrs  redegit  ,  Pro- 
pheta  dicitur  ,  tefie  S.  Auguftino  lib. 
ij.de Civit.  O^i  ccp.  i^.  Salvatore  au- 
tem  noftro  dicente  Samarifanf:  Quin- 
que  viros  habuifii .,  (^  nunc  quem  habest 
non  efi  tuus  vir .  Joan.  4. 20.  ipfa  ad  eum 
dixit  .*  Domine  ,  ut  video,  Vropheta  es 
tu  i 

Additur  in  definitione  :   ^c  pr^fett'- 
tium  occultorttm  ,  five  dfiantium  .^Jlve  irt- 
difimtium ^is^vicinorti-n.  Prophetfenim  14 
Z    z  di- 


VSo 


DeSacrificioMiflfe.  DcciT  XXV. 


dicunrur  etiam  illi  ,  qui  praefentia  , 
fed  incognita  denunciant  .  Ita  fecit 
Sandlus  JoannesBaptifta  ,  vocatusPro- 
pheta;  qui  xie  JVleflja  jam  in  humanis 
agente  ,  fed  nondum  cognito,ait;£^(7 
hapttifl  tn  atjua  \  medius  autem  veflrum 
fietit ,  quem  vo.'  ne^cith  .  Ipfe  f/?,  qutpofi 
me  venturus  eft  ,  qin  ante  me  faBus  efl  . 
Et  cum  vidiffet  Jefum  exclamavit . 
Ecce  Agttus  Dei ,  ecce  qui  tollit  peccata 
■  tnundi .  fo.\-  29  Hac  de  caufa  donum 
Propheti?  habuilTedicuntur  Sandiilli 
in  Ecclefia  Catholica,  qui  indiftantia 
occulta  agnoverunt.  De  SandoBene- 
difloAbbatei  fic  in  Breviario  Roma- 
'f  n"»  teB.  j.  legitur  .  ^ugebatur  in  dies 
magis  divina  gratia  BenediBus  ,  ut  etiam 
ptophetico  fpiritu  ventura  prqdiceret  . 
Quod  ubi  accepit  Totila  GothOrum  {{ex  , 
exploraturus  an  re  ita  effet  \  Spatbanum 
fuum  regio  ornatu  ,  (^  ccjmitatu  preemif 
tit ,  qui  fe  J\egem  fimulaiet  ■  Quem  ut  ille 
»Vidit .,  depone  y  inquit  .  depotre  fili  ^  quod 
geris  ,  nam  tuum  non  efii  Pari  modode 
Beato  Pio  Qujnto  legitur,  quod  de_^ 
Clafle  Turcica  maritima  ViBoriam  ea 
ipfa  hora  ,  qua  obtenta  fuit  ,  Deo  reve- 
lante  cognovtt  >  ftiifque  familiaribus  indi- 
cavit .  Brev  B^om.  leB.6-  Itero  de  San- 
fto  PhilippoNerio:  Trophetidedonofuit 
illuflris  ,  is-  "^  animorum  fenfibus  pene- 
trandis  mirifct  enituit  •  nam  ,  eos  ^  qui 
puntatem  c^lerent  ,  ex  odore  ;  qui  verd 
fecw:  ex  f^tore  dignofceret  ejufdem  Breu. 
B^m.  .eB.  6.  Et  in  aediflcatione  Eccle- 
fiae  SanCl?  Mari^in  Vallicella  murum 
fubtus  terra  abfconditum  cognovic  , 
&  Archirefto  indicavit  ;  ut  in  ipfius 
Sandi  Philippi  Nerii  vita  fcribit /4- 
ffobui  Baccius  lib.i  cap.  17.  num  6  ultra 
plurimas  aliasarcanorum  revelationes. 
His  concors  eft  eriam  id  ,  quod  re- 
citatur  in  eodem  Bieviario  le^.  6.  de 
Sanda  Catharina  Senenfi  ,  fcilicet  : 
xAvenionem  ad  Gregorium  'Vndecimiim 
T?ontifcem  Maximum  profeBa  efl  :  ciii 
etiam  votum  ejus  de  petendo  'Vrbe  ,  foli 
Deo  notum  ,  fefe  divinitus  cognoviffe 
monflravit  Plura  autem  teftimonia, 
&  audoritates  Sacras  de  prfdii^ione 
rerum  pr^fe^tium  occultarum  conge- 


rit  Emin.  Card.  de  Lauraa  d.  difp.  i^. 

mtm.jyS. 

Tandem  dicitur  in  definitione  Pro- 
phetif  ,  In  utilitatem  perfonatum.  quia  1$ 
h?c  eft  caufa  finalis,  obquan' Divina 
Clementia  dignatur  revelare  futura  , 
aut  prfterita  ,  v^I  pr^fentia  ablcondi- 
ta;  videlicet,  ut  fideles  ,  &  alii  repor- 
tent  utihtatem  ,  falutemque  anima- 
rum ;  unde  ait  Apofiolus  i.Cor.iz.j, 
Manifeftatio  fpiritus  ad  utilitatem .  Et  de 
futuro  Mefila  omnem  gratiam  ,  do- 
numque  Propheti?  eminenter  habitu- 
ro  ait  Ifaia  cop.  61.  verf.  i  Spiutus  Do- 
mtni  fuper  me ,  eb  quod  Dominus  unxerit 
me  \  ad  annuncuindum  manfuetis  mifit  me^ 
ut  mederer  contritis  corde  ,  is^c.  Quod 
de  fe  didum  fuifiTe  oftendic  Salvi^tor 
Judfis.  ut  habetur  in  Luc.e  cap.^.  verf. 
18  Omnes  autem  Prophetf  ut  pluri- 
mOlm  jufii  funt  pro{>hetare,  ut  pecca- 
tores  agerent  roenitentiam  ■)  &  Sanflo 
Joanni  in  Apocalypfi  diilum  fuit  : 
Quod  vides  ,  fcube  tn  /bro^  (s^wittefe" 
ptem  Ecclefiis ,  qu^  funt  m  ^fia  .  .ylpoc. 
I .  verf  I  r . 

Quo  ad  ferundum  ;  in  quo  qufri- 
tur  ,  Quot  ,  i^  quihus  modn  V^ophet^ 
recpiant  divinai  rer.-laticnes  ,  de  rebtis 
futiirts .,  i^arcanis?  diitinguere  oportet 
tria  ,  B^vel<^intei ,  B^s  revelatas  •,  iyfat' 
maJitatem  I^evelationum. 

Circa  Revelantes  fcireoportet,quod 
revelationes  fiunf  Popheris,  ac  San- 
(\\s  Viris  vel  immfdiate  ab  ipfoDeo, 
quia  non  repugnat,  quodDeusinime- 
diate  loquaturProphetf,  docenseumj 
qu?  debet  revelijre,  vel  manifeft^re  ,' 
fiquidem  potelt  Deus  vel  humano  mo- 
do,  ficutajiiis  homo,loqui  Psophetg 
fenfibiltter;  vel  apparens  in  forma  ho- 
minis;  vel  non  apparens,  fedtanrum 
formans  vocem ,  &  ei  dicere  res  ma- 
nifeftandas  ;  quod  enim  Deus  poteft 
facere  per  Angelum  ,  vel  per  aliani-. 
creaturam  ,  poteft  etiam  facere  rerfe- 
ipfum  immediat  ;  ut  diffcrit  Eminen. 
Card.  de  Laurqa  d.traH.  de  Gratta  gra- 
tis  data  difp.  15?  num.  204.  iy>  feqq.  & 
docuerunt  S  Cyprianus  lib.  2  contraju- 
d^os  cpp.  j.  S, Hilarius lib. ^. deTrinitatCi 


17 


iS 


De  SacrificJo  Miflk .  DeciT  XXV.         1 8 1 


($»  i".  GfegOY-  J^aziafizentis  traB.  defides 

quos  refert  ComeUus  tl  Lapldeante  Ge- 

nef.  Canon.  i6.    Probari    autem   poreft 

hoc  didum  exemplis  ScripturaeSacrfj 

ip  nam  cum  Adamo  ,  &  Eva  Deus  im- 

mediate  eft  locutus,  fecundum  opinio- 

nem   pra^didtorum   SS.    Patrum   ,    & 

Do£ioru-m,  necnon  5".  ^uoufimi  inlib. 

8.  de  Genef.  ad  Litter.  cap  ■■  8    Siccum 

Abrahanio  ,  &  J^cobo  ,   qui  teftatur 

vidiffe  DOminum  innixum  fcaieedicentem 

fibi\  Ego  fum  Deus  ^brahani  patristtii. 

CenefiZ.  IX    Idem   pluri€s  legitur  de 

L^ovfe  ',  nec  non  de  l'aia  ;  qui  cap6. 

VerJ.  I .  ai t ,  Vidi  Dominum  fedentem  fuper 

folium  excelfum.,  iy,  elevatum .  Et  paulo 

poft  Verf.%.  Et  aiidivi  vocem  Domini  di, 

centts .  Vade  ,  (^  dices  populo  hulc  (^c. 

His  addere  licet,  quOii  deS.Jgnatio 

2o  Loyola  fcribit  Maffeus  in  ejus  Vitaljh.z. 

irap.^.   quem  referr  etiam    Bagatta  in 

^dmirand.Orbis  Chriji.  tom.i.  lib.S  cap. 

l.numjf-t.    videlicet   eunti    Romarru. 

praedifto  Sanfto  ,  &  non  long^abUr- 

beTemplum  mgrelfo,  utoraret,  ab- 

fir(t8o  a  fen(ibur  ^  atqite  alta  qtiadam  ani- 

mq  ccntcnplatione  defixo ,  cUrifJima  in  lu- 

ce  per  Cfyciem  illi  fe  fe  DeufToter  ojlen- 

dit  ,    JFS^V  Fi^io  hajuianti  crucetn  ,*  (^ 

cru  deliifi ms  affeBo  fuppliciis ,  prafentem 

Ignatium  ,  fociofque  commettdans  :  quos  il- 

le.  cum  h  fidem  ,  ic  patrocinium  libentiffi- 

me  y  ecepfjet ,  ai  Ignitium  placido  ,  ac  fe- 

reno  vu  tu  ronverJHS  ,  b^ecipfa  affariver- 

ha  dign  atus  eji .  Ego  vobis  l\pma!  propi- 

tius  e-^o 

Std  'Jtrurn  D*us  permiferit  fe  vide- 
ri  ^  prqpdidlis  Sani^is  Prophetis,  atque 
I  Santf^olgnatio  in  fua  efffntia  ,  &ficu- 
ti  eH  ?  QuxftioeO  difficilis,  pendensab 
illa  controverfia  Scholafticorum ,  an  de 
potentia  Dei  abfoluta  pofTr  inteileftus 
creatuselevari  fine  luminegloriap  ,per 
folum  auxilium  extrinfecum  ad  bea- 
tam  vifionem  ?  In  qua  quidemdifpu- 
tatione  negativam  partemtenent  Tho- 
fniftae-,  affirmattvam  vero  Scotiftap;  & 
Utrofque  afifertores  allegat  Majirius  tn 
i.fent.tom  x.difp.^.quaji.^.num.i  ^5.  i^ 
mm\^^.  Et  in  puni^o,  q  u  od  Moy  fes, 
&  Divus  Paulus  in  hac  vita  viderint 


Deiim,  uteftinfe,  &  fecundum  fub- 
ftantiam,  afferuerunt  5".  ^mhrcfius  in 
Hexamer.  cap.i.  S.  Bafilius  in  Hexamer. 
Mom. \.& S.  ,Augufiinus libr. i  i.de  Genef. 
ad  Litter  cap.z6.  i$^  27.  qunrum  ver- 
ba  tranfcribit  Emin.Card.  deLauraain 
4.  fer.t.  tom.^.  in  traB-  de  beatitudine  difp. 
14.  a  num.  ^5^9.  i^  feqq.  ubi  tamen  fe 
declaratinhabilem  ad  hanccontrover- 
fiam  decidendam;  ftante  auftoritate 
contraria  Sacr^  Scripturap  £;v<7^.^^  20. 
ubi  Moyfi ,  petent' viderefaciemdivi- 
nam,  fuit  ^  Deo  reCponfvtD-.Tslon pcteris 
faciemmeam  vid^^re  :  non enim  videbtt  me 
bomo^  iy>  vivet  .  Ibique  Gloffa  decia- 
ra t ,  ideft per  incircumfcriptam  ejfent  am  - 
Et  in  Evangelio  S.  ^oannis  cap.i  .Verf, 

18.  Deum  nemo  vidit  unquam  y  nec  noa 
in  I.  Epifi.  ad  Thimot  cap.6.  Verf.i$. 
Detim  nullus  hominum  vidit .  Nihilomr- 
nus  praelaudatus  Emin.  Card.  de  Laur<ex 
in  aliotom.4.  in^.  Sent.  in prcedi^adifp, 

19.  de  Gratia  gratis  datanum.ii^.  con- 
cordat  fupradi(!l^as  difcrepantes  Theo- 
logorum  opiniones,  dicendo  j  poffis^ 
intelligi  ^cripturam  Sacram,  quod  ne- 
que  Propherae,  neque  aliquisSanftus 
io  hac  mortali  vita  viderint  Deunu» 
immediat^  in  effentia  •,  5c  prouteftin 
fua  fubftantia;  at  ipfum  Deum  vide- 
rint  in  aliqua  imagine,  &■  fimilitudi- 
ne;  aut  alia  forma  fenfibili  juxtaDi- 
vinas  Voluntatis,  cui  nihil  eft  impof- 
fibile,  beneplacitum  ;  &  in  hoc  con- 
cordat  audoritas  S.  Dionyfii  Artopa- 
gitae  in  libro  de  Ctelejit  Hierar.  cap.^, 
fic  dicentis;  Deum  vero  Sanflis  vifum , 
ac  ojienfum  effe  ;  ilhim  quidem ,  fed  enun- 
ciationibus  ,  qv<e  Deo  digvne  fint  ,  per 
<]uafdam  facras  ,  isneotum.^  qubus  ojien- 
duntur ,  captui  accommodatas  vijiones . 

Ab  Angelis  aurem  iuffu  Dei  ,  ut  22 
plurimum  fiunt  etiamrevelationesho- 
minibus  de  rebus  futuris,  vel  abfcon- 
ditis;  ea  ratione  quia  Angeli  funt  mi- 
niftri  Dei,  facientes  voluntatem  ejus, 
ut  ait  Tfalm.joi.  Verf.ii.  Etomnesjunt 
adminijiratoni  Spiritus  ,  in  minijierium 
mijji  propter  eos  ,  qui  hereditatem  capiunt 
falutis .  Hebr.z.  14.  ac  idem  S  Diony- 
fius  d.  cap.^i,  fubdit  :  Ter  xAngelos  ad 

ftcs 


: 8\         De  Saciificio  Miflk  Dccif.  XXV. 


f70s  perveniunt  e^  y  qudetiaturamnoftram 
fuperant  patefaBiones  .  Atque  de  hac 
veritate  habemus  innumera  exempla-, 
nam  Angelus  loqyitur  ad  Agar.  Gen. 
7.  Ad  Loth.  Cen.ig.  Ad  Tobiam,  ut 
in  ejus  libro.  Ad  Danielem  cap.^.  is^ 
eap.6.  is^  cap  i^.  ({51  14.  &  alibi  ,  ac 
aliis  Cipe  .  Sic  in  novo  teftamento 
Angelus  apparuit  Zacchariae  ,  eique 
prapdixit  conceptionem  Joannis,  &  mi- 
nifterium  Prjecurforis  Meflias  i  atque 
Deiparac  revelavit  altiffima  myfteria 
Incarnationis  Verbi  Divini  ,  &  Re- 
demptionis  humanigeneris.  Luc.cap.i. 
per  tot .  Prxter  alia  exempla  confide- 
rata  ab  ipfo  Emin.  Card-  de  Laur^a  d. 
difp.ip.  num.iii.  isnijy.  Etcentena — », 
ac  millenacollefta  ab  HiftoriisEccle- 
Cafticis  per  Bonifacium  Bagattam  in 
^dmiran.  Orbis  Cbrifl.tom.i.lib.i.cap.t. 
praccipue  $.5.  ^9^6.  nec  non  lib-^  cap. 
I.  ubidepane,  vino,  aliifqueeduliis 
per  Angelos  hominibus  porredis  ;  ac 
etiam  iom.i.  lib.^.  cap.%.  §.4. ubiexem- 
pla  illorum  ,  qui  Sacra  Euchariftia 
ab  Angelis  pafli  fuerunt  . 

Circa  VQXO  res revehtas  (cxxto^orttt , 

^B  has  aliquando  continere   fenfum  ex- 

prefTum ,  apertamquefignificationem, 

aliquando  ver6  obfcurum,  &inenig- 

mate  .  Primo  modo  fadae  fant  omnes 

reveiationes  tam  inveteri,  quamin_» 

novo  te.ftamento  ,  in  quibus  Deus  vel 

per  fe,  vel  per  Angelos  explicitd  ma- 

nifeftavit  ventura,  ut  de  promifTioni- 

bus  fadis  Abrahamo ,  Ifaaco  ,  Jaco- 

bo,  Moyfi  ,  &  aliisdeterra  promiflio- 

nis  concedenda  Ifraeliticaegenti.  Irem 

de  punitione  danda  Heli  Summo  Sa- 

cerdoti  ob  male  educatosfilios,  mani- 

ftata  adolefcenti  Samueli  i.  I{eg.  311. 

De  ele<Sione,  &undionefactendaper 

ipfum  Samuelem  de  Sanle  in  Regem. 

i.  Reg.9.  15.  De  alia  un£tione  David 

in  Regem,  reprobato  Saule  .  i.  Reg. 

i^.i.  De  Templo  aedificando  non  ^ 

David,  fed  h,  Salomone  filioejus.  1. 

I{eg.j.  ^.  Et  de  aliis  plurimis  intefta- 

niento  veteri  :  prout  etiam  in  novo  , 

quando  manifeftataeft  nativitas  Joan- 

nisBaptiftas,  IncarhatioFililDeii  ad- 


monitus  Jofeph  ,  quod  Deiparagravl- 
da  effet  virtute  SpiritusSanfti.  Quod 
fugeret  in  ./Egyptum;  deindereverte- 
retur  in  terram  Ifrael  ,  defundo  He- 
rode;  &  his  fimilia.  Altero  modofa- 
dae  erant  revelationes  non  exprefsaei 
fed  obfcuraei  &  in  enigmate.  Exem- 
pligratia  iquandoDeusapparuitMoy- 
fi  in  rubo;  &  dixit  Moyies  ;  Vadam  ^ 
(^  videbo  vijionem  hanc  magnam,  quare 
non  comburatur  rubus  .  Exod  ?.g  figni- 
ficabat  enim  in  enigmate  ,  iCim  Divi' 
nitatem  in  humanitate  Cbrifti,  ut  aitibi 
Glolfa  ordin.  vel  Virginitarem  illibatam 
Deiparae,  ut  canit  Ecclefia  :  ^ubum  » 
quem  viderat  Moyfes  incombufium  \  eon- 
fervatam  agnovimus  tuam  laudabi/em  vir- 
gimtatem  .   Quando   Pincerna   RegiS 
yEgypti ,  &  Piflor  viderunt  fomnia  ia 
carcere  ,   a  Jofepho  ibi   interpretata  . 
Cenef^o.^.  Necnon  fomnium  Pharao- 
nis  de  feptem  bovibus  pulchris,  &  fe- 
ptem  macie  confeOis  .  GeneJ.   41.  z. 
Quando  Deus  juflit  Ahiae  prophetae  ; 
ut  fcinderet  pallium  fuumnovum,& 
daret  decem  fciflfuras  Jeroboamo  j  de- 
notans  fcmdendum  effe  Regnum  Sa- 
lomonis,  &  decem  Tribus  fubdendas 
Joroboamo  ;  duafque  tantCim  reman- 
furas  fub  regimine  RoboamifiliiSaJo- 
monis.  3.  B^g.w.  ^o.  Quandolfajas 
multa  de  futuro  Me(riadixit,ejufque 
virtutes,  ac  paflionem  ,  fed  fub  enig- 
mate  prophetavit ,  proutin  toto  ejus 
libro.  Quando  Deus  oftendit  Jeremiae 
Virga  vigilantem  ;  deinde  ollam  fuccen- 
fam  Jer.X'].  i.  Quando  juffus  eft  Jere- 
mias  ^Domino.  Eacerefibivincula.,^ 
catenas ,  iy^  ponere  eas  in  collo  fuo.  Jer. 
28. 2.  ad  denotandam  populi  futuram 
captivitatem .  QuandoEiechiel  vidit 
quatuor  illa  myftica   animalia  .  Da- 
tum  eft  eicomedere  volumen;  acdor- 
mire  fuper  latus  finiftrum^^o.diebus; 
fuper  dextrum  vero  40.  atque  vilem 
cibum,  &  ffde  confeflum  fibipraepa- 
rare;  ad  defignandam  calamitatemfi- 
liorum  Israel  ,  &  arflidionem  habi- 
tantium Jerofolymis.  Exech.cap.i.cap. 
3.  cap.^.  ac  plurima  aiia  enigmattca 
tum  in  hoc  propheta  ,  ti^m  in  aliis  i 

ac 


DeSacrificioMiflfe  Decif.  XXV. 


ac  etiam  in  novo  tefiamento  ;  praeci- 
pue  quando  Divo  Petro  e  urienti  , 
atque  oranti  ortenfum  eft  linteum  ma- 
gnum  immiffura  de  c^lo,  inquo  eranf 
omnia  quadrupedia ,  i^n  ferpentia  terr^ , 
(^voldtilia  c^li  ,  (^  faBa  efi  vox  ad 
cum\  SurgeTetre ,occide ,  i^manduca. 
^B.io.  1 1.  innuendoeidem,  ut  fecon- 
verteret  ad  prieJicandum  Egangelium 
Ethnicis  ,  atque  paganis  .  Et  quando 
Sando  Joanni  in  Apocalypfi  tot  ,  & 
tantae  viiiones  obfcuraB  reveiatac  funt, 
quarum  intelligentia  non  habebitur 
completa  ufque  ad  adventum  Anti- 
chrifti ,  6c  ad  finem  mundi,  ut  Scri- 
pturiftas  teftantur  . 
j_^  Tandem  cwcsl  formalitatem  revela- 
tionum\  hae  fiuntmultis  modis.  Trimd 
in  forma  fenfibili,  &  adfenfusexter- 
nos,  praecipu^  per  locutionem  .  Patet 
de  locutionibus  Dei  ad  Adamum,  & 
Evam;  ad  ferpentem ,  adCainum,ad 
Noe,&alios jutdiximusfupra.  Item 
de  locutionibus  externis  ,  &  fenfibili- 
bus  Angelorum  ad  Loth,  ad  Balaam, 
ad  Tobiamj  ad  tres  puerosin  fornace 
ignis  ardentis,  ad  Abacuch,adZacha- 
riam  Prophetam  ,  ad  Machabaeos,  ad 
patrem  Joannis  Baptiftae  )  ad  Deipa- 
ram ;  ad  Salvatoreminejus  agoniain 
horto,  ad  mulierespenesfepulchrumi 
ad  Apoftolos  in  Afcenfione  Domini  , 
ad  Petrum  in  carcere;  ad  Cornelium 
Centurionem;  &  adaliosmultos.  Se- 
cundomodo  in  fomnis  i  exemplumde 
Jacob  ,  qui  in  fomnis  vidit  fcalam 
Gen.iS.Ji.  De  Labano,  cui  infomnis 
dixit  Dominus,  Cave  ne  quidquam  af~ 
pere  loquaris  contra  J-acob.  Gfw.51.  24. 
De  Sa  lomone,  cui  apparuit  Dominus  per 
fomnium  node ,  dicens  poftula  a  me  i$^c. 
i.  /^f^;.?.  De  Sanfto  Jobo  dicente  : 
Ter  fomnium  loquitur  Deus ,  per fomnium 
vijione  noSlurna ,  quando  irruit  fopor  fu- 
per  homines  .  lob.  H-  14.  De  Sanfto 
Jofeph,cui  AngelusDomini,  apparuic 
in  fomnis  dicens:  ^^li  timere  acctpere 
Mariam  conjugem  tuam  ,  quod  enim  in  ea 
natum  efl ,  de  fpiritu  fanilo  efi  .  Matth. 
T.io.  Et  iterum  ,  cum  eum  monuit 
fugere  cum  puero  ,  &  Matre  ejus  in 


183 


iEgyptum  ;  ac  deinde  reverti  in  ter- 
ram  Ifrael  .  Ac  denique  de  Sanflis 
Magis,  qui  in  fomnis  acceperuntrefpon-  25 
fum  i  ne  redirent  ad  Herodem  ;  Matth. 
2  ij.  Terti<5modoper£A;r<j/fw.  Eft  au- 
tem  Extafis  nomengrcccum  fignificans 
ftuporem,  exceffum ,  feu  alienationem 
mentis  ^  fenfibus;  &:eft  paflio  ,  qua 
quis  intentus  vehementiconfiderationi 
alicujus  reiaiienatur  ^fenfibus  .  fwm. 
Card-  de  Lauraad.  tom.^.  in  5.  Sent.  difp, 
20.  de  Miraculis  art.zT,.  num.^^4.JEjt\n 
OpufculodeOrationeChriftianaO/^tt/f. 
5.  cap.6.  Triplex  autem  eft  Extafis  ■. 
Naturalis,  D^moniaca  ,  &  Divina  . 
Illa  ,  quf  naturalis  dicitur  ,  vel  eft 
morbofa,proveniens  vel  a  fpafmo,  vel 
ab  ebrietate  ,  vel  a  fomnifcro  medi- 
caroento,  vel  a  phrf nefi ,  qua  appre- 
henfi  manent  penitus  immoti  ;  fiv^ 
etiam  ex  obftinatione  melancholici 
delirii,  ut  ex  Rhoderico  Lufitano  de 
^firia  cap.z6.  notat  idem  Emin.  Card. 
de  Laur^a  d.  difp.xo.  de  Miraculis  num. 
C)i6.  fuhdens  ibi  ,  hac  ultima  corre- 
ptum  fuifte  Nabuchodonoforem  ,  qui 
delirans,  mente  captus,  ^  regno  pul- 
fus  ,  in  campis  cum  beftiis  per  annos 
ofto  commoratuseft  ,  &  f?num  utbos 
comedit  ,  deinde  in  fanam  tnentem 
reftitutus  .  Dan.  4.  go.  Alia  Extafis 
naturalis  non  morbofa  eft,  fedfana  : 
&  eft  illa  ,  qua;  ex  vehementi  confi- 
deratione  alicujus  rei  fummaediIe(S?i 
vel  vehementi  applicatione  in  con- 
templatione  alicujus  veritatis  ;  velex 
magno,  &  inopinato  eventu,  ac  ftu- 
pore  orituri  ex  eo  quia  confluunt  ad 
cerebrum  omnes  fpintus  animales  , 
deftinati  internis,  acexternisfenfibus, 
atque  motiv?  potentias  ;  &  ide6  fic 
alienati  non  operantur ;  dc  videntur 
fibi  multa  confpicere  ,  &  loqui  cum 
aliis,  ut  d\f[srk Zacchias  in iJUtefl.  Me^ 
dtcolegal.lib.^.qG.  Hinc  cum  Ifaacbe- 
nedixiftet  Jacob  pro  Efau ,  Expavitflu- 
porevehementii  is-<  ultra  qtiam  credipO' 
tefl.Genefz-j.  ^^.Ipfe  autem  Jacobau- 
diens  ,  quod  Jofeph  ,  quem  perannos 
23. tenebat  mortuuro  laceraturo  h  fera, 
vivebat  ProRex  iEgypti  ,  Quaji  dc 


i84  PeSacrificioMKfo.  DeciflXXV. 


gravifomnoevigUans  ,  ait  i^c.Generif. 
Et  de  Regina  Sabba  vidente  magnifi- 
centiamSalomonis,  &experienteejus 
fapientiam,  dicitur  ,  quod  l^on  erat 
prq  flitpore  uhra  m  ea  fpiritus  .  i.  Ta- 
ral.^.^.  D^moniaca  £xM//eftaiiena- 
tio  mentis,  indudaadfmoneobftupe- 
faciente  fenfus  ;  &  de  hac  gloriantur 
magJ,  &  laini?  potences  dementare, 
&  obftupefacere  homines  ,  de  quibus 
fcribix  5".  ^uguflinus-  in  Efiifl.  ^6.  i^^lib. 
x6  8.  dsCivit.Dei  cap.i^.  D?mon  enim  , 
Gc  Deo  permittente  ,  aliquando  illu- 
dit  Deifervos  ,  inferendo  in  eorura 
phantafia  aliquas  fpecies  rerum,  qu? 
in  re  nonfunt ;  vel  Impediendafenfus 
externos,  ne  opcrentur,  &ne  concur 
rant  fpiritus  vkajes  in  Uios,  &ficcau- 
fat  excetfum,  &  ilienationem  a  'enfi- 
bus;  ut  cum  pluribusrecilTeSimonem 
MiRum  legirur  in  ^4^.  ..Apoli  cap.^. 
&  demonltrat  ,  p-utibus  exemp^lif  , 
ac  Ati^iortbui  allegatis  ,  Ca^pay  Schot- 
ius  in  Vhyjica  Cwiofa  lib.i.  capitolo  ^f. 
ubi  cafus  Sagarum  exftatim  haben- 
tium  adducit.  Et  Martinus  Dehius  lib. 
1  Difquifit  Magic.  q.z^.  Er  de  his  tra- 
ftaridem  Emin.Card.  de  Laurqad.dilp. 
20.  in  i.  feyjt  tom.^.  art.x^  num.9^^.  (s^ 
549.  Divin?  autt-m  Exliafes  funt  alie- 
nationes  fenfuum  ,  a  Deo  mentem  ^ 
fenfibus  alienante  ,  indudie  .  Talis 
fuit  exftafis  ,  qusm  habuit  Adam, 
quando  Deus  mifit  foporem  in  eum; 
&  exejtis  oortaformavit  Evam  Genef. 
2.  zi.  Sicenim  appejlat  eum  foporem 
Tertulhan.  tn  libr.  de  .Anirna  capi:.  (y, 
44  ({5^  46.  (t5-  5".  .^ugujlii.  lib.9.  Genef. 
ad  Vtter.  cap.1.9.  P.TFi  molo  diountur 
exrafes  pafii  non  folOim  Moyfes  ,  & 
alii  Prophet^  ,  dum  ia  fpiritu  eleva- 
bantur  ad  vifionesfupernaturales;  fed 
Ctiam  Petrus,  dum  vidit  linteumcum 
animalibus  miflfum  de  c^Io  ,  de  quo 
fupra;  Paulus,  quandoraptusfuit  uf- 
que  ad  rertium  c?lum  ;  &  Joannes 
Evangelifia  ,  quando  fuit  in  fpiritu  ; 
eaque  vidtt,  de  quibus  infua  Apoca- 
lypfi  ;  &  de  his  omnibus  reflexiones 
Theologicas  facit  Emin.  Card.  de  Lau- 
raa  d.  dijp.io.  a  num.  ^  jo.  ^  feqq.  £; 


in  eodem  opufc^.  de  Oratione  eap.  C. 
Quarto  tandem  modo  fiunt  revelatio- 
nesProphetis,  ac  San£V'S  virisper  B^^  ly 
ptum^  feu  in  raptu  E'>  autem  I{aptus 
alienatia  mentisa  fenfibusadinftarex- 
ftafis  ,  fed  cum  aliqua  violentia  ;  ut 
ait  S.Thom.ztqu.iy^.  art.i.  ^  art.z* 
Ided  etiam  corpus  aliquandoabftrahi- 
tur  ,  &  rapitur;  furfumque  elevatur , 
ut  docet  Ferdin.  a  Diano  in  Corufcatione 
Divin.  Grat.  Fulgore  primo  B^d.%.  (3% 
Confalvus  Durant.  de  f^iflonib.  (3^  I^eve- 
lat.cap.i,.  Et  de  hoc  Raptu,  feu  eleva* 
tione  menris,  &  corporisconcelfa  San- 
£lis  'iris  plurima  exempla  congeric 
Boiifacius  Ba^atta  in  4dmirand.  OrbiS' 
Chriflianttont.i.  lib.i.cap.-i^.  §  1.  is>'Om. 
z.lib.i.catf  V  §6.  inter  quaeilla  Sanft?  ,g 
M.iri^  Misdalen^  ,  qus  quotidie  ab 
Angelis  eflFerebatur  fublimis  ad  au* 
dienJos  Paradifi  conc  ntus  .  Sandli 
Francifci ,  cujus  ani;m  ita  aliquando 
ad  coe'um  evoUb^r  ,  ut  etiam  corpus 
totum  'ta  elevarer,  ut  vix  videri  pof.. 
fet;  eoque  moJo  multo  tempore  mo- 
rabatur.  IdL*m  de  S.  Dommico,  cujus 
mens  cum  in  Coelum  fe-^e  attolleret, 
eriam  corpus  fuf  moiis  ,  ac  ponJeri» 
immemnr  m  fublim<"  ferebatur ;  &  plu- 
rima  alia;  qu?  ibi  Lvdor  poterit  vi-^ 
dere . 

Porrd  Vifiones,  qufhihentur^  Pro-  , 
phetis  ,  atque  revelationes  ,  quf  ipfis 
fiunt  tCim  m  fomnis  ,  rum  in  extafi  , 
tum  in  raptu  dupliciterfiunt,  vel  per 
fpecies  fenfib  les  imaginariis  in  Phan" 
tafia:  vel  per  fpeciesintelligibiles  in_* 
intelledu  ;  concordes  funt  enim  om- 
nes  Saodi  Patres,  &  Dodlores ;  quod. 
tria  dantur  vifionum  genera  ,  ali^  fci- 
licet  corporales  ,  qu^  per  oculos  ,  & 
fenfus  exteriores  hatienfur  ;  ali?  fpiri- 
tual  s  ,  quf  per  fenfum  internum  ia 
imagmitiva  fiunt;  &alif  intelledua- 
les  ;  qug  folo  intelle^u  percipiunrur. 
Ita  Confalvus  Durant.  in  d.  traSi.  de  Vif 
fionihus  .  Capi.  i^erf.  Ts^iinc  pergimus  , 
ubi  plurimos  SandosPatrescumulat. 
Emin.  Card.  de  Laur^a  d.  tom.  4.  in  5. 
Sentent. difp.19  num.iiS.  isr>  dtfpid.nu, 
6^o.,i^  645.  Et  inopufculisdeGra.tic!- 

ne  ~   ^ 


DeSaci-ificioMI(&.  Decif  XXV. 


ne  d.Opufc^.  cap.S.  f^etf.  ^dverte  ter- 
tid  .  Et  iierum  ex  profefTo  in  t.m.^  m 
4.  fent.dijp  2f.  ^/£frr.4  $4^5.  (^§-6. 
ubi  materiam  hanc  do<!^e  pertradat; 
&  revelationes,atque  vifionesi^m  per 
fpecies  imaginarias,  quam  per  fpecies 
intelligibiies  expbcat,  &  exemplis  il- 

3  luftrat  .  Sed  utrum  dentur  Vifiones  , 
feu  revelationes  mere  intellefluales-, 
quibasfcilicetinteUiganturaProphtrtis, 
Saodiique  viris  intuitiv^  ,  &  abfque 
fpeciebus  intelligibilibus  ?  Reipondet 
idem  Ernitj  Card.de  Laur^a  in  ^.  Sent. 
d.tom.^.  difp.i^.  num.  222.  feignorare;. 
quamvis  concedat,  illasficdari  pofTe", 
n'hiIominusfubdit ,  fe  exiltimar^^j  i 
quod  regulariterrevelationes,  &  vifio 
nes  fiant  per  ipecies  imaginarias  ,  & 
fenfibiles  ;  quibus  ho<no  viator  indi 
get,  ut  polTit  inrelligere,  &  de  audi- 
tis  recordari ,  &  ea  perfenfusapenre, 
ut  repetit  mm.2.z7.  &  eft  dodrina  S. 
Thomq  i.p  q.^^^.art.j.  nec  non  Philolb- 
phorum,  ut  docQt  CollegumCompluten. 
iib-T^.  de  -jntmaqu^Ji. 6. quafn^lscomra 
rium  teneant  ^-JibertU)  Magnus  5-  de 
^nima  traSi.i.cap  ic)  Dionyjiui  Carthw 
fian.  (^  alii  ibt  citati . 

2-  Quo  ad  Tercium,  inquo  quarritur; 
Qui  fint  capaces  V^ooheti^  ,  (^  d.vina- 
rum  H^velationum}  Relpondetur  ,quod 
omnis  creatura  rationalis  eli  capax 
Prophetiae  ,-atque  RevelationisDivinf. 
Idcirco  :  Primo  Angelus  habet  hanc 
capacitatem;  nampotett  Deusrevela- 
re  Angelis,  quse  fbi  placet ,  fntura  , 
praterita,  ac  prfft-nria  ;  eifque  com- 
mirtere  ,  ut  hon^inibusea  manif<rftent. 
Hoc  probatur  communi  opinione  Do- 
ftorum  ,  docentfum  ,  quod  antiquis 
Patriarchis  ,  &  Prophetis  Deus  iem 
per  locutus  fit  per  Angelos  .  Comel.  a 
Lapide  in  Tr^fat.  ad  Cenef.  CflWKj  Se- 
cund6,  etiam  IJ^fmones  funt  capaces 
Prophetiae  ,  fi  velit  Deus  aliqua  per 
eos  manifeilari;  nulla  enim  eft  impli- 
cantia',  &  de  fado  pluries  \  d^moni" 
bus  revelatum  fuiffe  Chrilhim  habe- 
mus  ?»  Evang.Luc^  cap.%.  l^'vf.z%.  iy^ 
in  ^^  cap.xG.  yerf.i-j.  Tertio,  Homi- 
fieselTe  prophcciss  capaces  ,  non  ell 


i8j 


opus  probatione;  cnm  ab  initlomun- 
di  ufque  nunc  Deys  concefTerit  ho* 
minibus  hoc  doDum  .  Quartd  ,  etiatn 
Mulieres  ;  multas  enim  ex  fexu  mu- 
liebri  fuerunt  ProphetifldP,  de  quibus 
in  Decifione  fequenti.  Quinto,  Pueri 
quoque  funtcapaceshoc  eodemdonOj 
juxta  Vfal.i.yerf.t^.  Ex  ore  infantnm  , 
i^  la^entium  perfecifli  laudem  propter 
inimicos  tuo^ .  Talefque  fuerunt  Pueri 
Hebraorum,  qui  portanresramosGli- 
varum  obviaverunt  ChrifloDomino  , 
clamantes  ,  &  dicentes  ,  Eejanna  filio 
David\  Lenedidus  y  qui  venit  in  nomine 
Domini .  Quae  verba  fuiffeore  prophe- 
tico  prolata,  probat  Lyranusibidem . 
Sed  &  Samuel  cum  efletpuer,  voca- 
tus  ^  Domino  ,  c?pit  habere  revela- 
tiones,  &  eflle  Prophtta  :  necnon  Je- 
remias,  ut  probat  inejuscap.x.  S.  Hie- 
ronymus,  ac  etiam  Danielin  puentia 
cfpetunt  prophetare  . 

His  addere  convenit  nonnulla  ex 
pluribus  miraculofis  revelationibus  ,  ^2^ 
ex  ore  infantium  prodita  ,  ac  recenfi- 
ta  per  Bonifac.  Bagatta  cit.  tom.i.  de 
Admiran.  Otbis  Chtifi.  lib.i.  cap.:^.  §  r. 
Plures  enim  infantes  ,  &  loquelae 
nondum  ufum  habentes  ad  repellen- 
dam  calumniam  ,  qua  Sandi  Homines 
inurebanrur  de  re  venerea  cumeorum 
matribus  habira  ;  clara  voce  teftati 
funr  eorumdem  mnocentiam.  Ita  de 
quodam  D'acono  SS-  Aponolorunru. 
Simonis,  &  Juda:  ;  de  S.  Britio  Epi- 
fcopo  Turonenfi;  de  S.  Brono  :  pifco- 
po  ,  difcipuio  S-  Patritii-,  de  S.  Ser- 
go  Papa;  de  Daniele  Abbate;  de  S. 
Joanne  a  Capiftrano,  i^  aliis  .  In  ca- 
ftro  PlebisSacci,  hujcsPatavin?  Dig- 
cefis  anno  14^6.  duo  fratrescontende- 
bant  ,  divifa  hereditate  parerna  ,  de 
quadam  Imagine  Deiparae  dividenda; 
cumque  in  furorem  ,  &  ad  arma  ve- 
niffent  ,  infans  ,  qui  papillas  matris 
fugebat,  dt  erte  locutus,  hortatus  eft 
eos  arma  deponere,  &  inproxJmam-» 
Eccleljam  Imaginem  illam  lacramde- 
fcrre;  prour fec«.runt;  ^  nunceftFc- 
clefia  Minorum  Convehrualiim  Ira 
By>viUi  m  xAnnal  Ecckf.  anno pt  'ediB^ 


lS(S 


De  SacrificioMififeDecif.  XXV. 


I4S6.  num.17,   Apud    CracovienferrL.. 

35  urbem  pueruni  vix  femeftremprophe- 
tafle  fuperventuros  Tartaros  ,  &  Po- 
Jonorum  capita  praecifuroSjrefertOdo- 
ricus  Raynaid.  in  Annal-Ecclef  anno 
1175.  Florentinisfurtim  afportantibus, 
de  Tuderto  Corpus  B.  PhjJippi  Beni- 
tii  j  TuJertinorum  infantium  clamo- 
res  id  indicarunc ,  ut  in  ^Annal  Servor. 
Cent.i.  lib.j.cap-i.  At  noneft  fikntio 
obvoluendum  id  ,  quod  legitur  in  le- 

2^  clionibus  in  fefto  Translationis S.  An- 
tonii  de  Padua  Protedor'S  notiri  j  vi" 
delicet  ejus  Templum  per  antonoma- 
/lam  vocari.  Eccleliam  5an«^i  i  eo  ni- 
rnirum  vocaluloy  quo  Tueri  ^  nonjine  Di"- 
Vino  injiwHu  iiji  funt  ',  cum  SanBi  f^iri 
ex  hac  uita  dtcejfum  ( quem  Frattes  ,  ne 
populi  tumuhui  jzeret ,  celabant )  turma- 
tim  euulgarunt  ,  dicentes  :  Mortuus  efi. 
SanHus  Vater:  mortuus  eft  San^us^n- 
tonius .. 

Sext6  etiam  E"thnicl  ^   &  Gentiles, 

gp  funt  prophetiae  capaces;  fiquidemho- 
rum  aiiqui,  Deo  infpirante  ,  prophe- 
tarunt  ,  ut.  fecit  Balaam  2\(«mifr.  24. 
qui ,  loco  maledidionisrequiiitaeaRe- 
ge  Balaac  fuper  populumlfraeliticumj 
preedixit  eiilem  muitas  felicitates  , 
deinde  prophetizavit  ortum  MefTiaein, 
jllis  verbis:  Orietur  SteUa  exjacob-^iy- 
confurget  f^irga  ex  Ifrael  ,  {5^  percutiet 
duces  Moab  (^c.  Ts^umer.z^.  17.  Unde 
canit,  Ecclefia  irv  officio  Deipara'/>t'7^ 
,./£dv.  Ceyn?;navit  radix  Jcffe  \  orta  eft 
Stella  ex  facob  ,  Firgo  peperit  Salvatp- 
femiyc  Ec  dehoc  dKferit  Emin.Card. 
de  Laurasa  ind.  lib.i.fent.  tom.^.  dif^. 
i().num.i.\T.  iy,  num.^c^.  ubi.  inquiric 
de  modo,  quo  ipfiGent.iles  apti  fadi: 
fmt  prophetare  ,  &  occulta  ,  feu  di- 
Itantia  cognofcere  .  Pluresautem  ex- 
titiffe  Vates  gentiles,  tum.apudGrs- 
cos  ,  tum  apud  Romanos  ,  qui  Au. 
gures  nuncupabantur ,  habemus  in_ji 
Hirtoriis;  e  quibus  non  me  pigetuni- 
cumexemplum  referre,attinensad  hoc 
Patavinum  folum  \  fciiicet  Caii  Cor- 
nelii  Auguris  Patavii  commorantis  , 
qui  in  fpiritu  vidit  pugnam,.  &  vido- 
TiamCgfariscontjra  Pompeum  pugnan- 


tisin  Pharfalia,  ut  fcribit  AulusGei- 
lius  ^o^f  ^tticar.  lib.is-  cap.il.  his 
VQxh\s:' Quo  C  Cefar ,  ^  Gn.Tompe]us., 
die  per  civHebellurnfigniscoilatis  inThef- 
falia  confiixerunt^  res  accidit  Tataviiin 
Trafpadana.  Italia  memorari  digna.  Cor- 
nelius  qiudam-  Sacerdos  ,.  (J50  loco  Is^obi-^ 
lis  ,  ^  Sacerdotii  reltgtonihus  venerati" 
dus  ,  {^  caftitate  vitee  fanBus  ,  repenti 
mota  mente  confpicere  fe  procul  dixit  , 
pugnam  acerrimam  pugnari ,  acdeinde  ce- 
dere  alios ,  alios  urgere ,  c^dem ,  fugam^ 
teia  volantia ,  inftaurationem  pugnai  ,  iw-- 
prejfionem^  gemitus.^  vulnera  ,  proinde'  •. 
uii  ip,^e  in  pral  0  verfaretur  ,  coram  vi' 
dere  fe  fe  uocjfer  aius  eft  ,  ac  pofteafubiid. 
exclamavit  y  Cvelarem  v''Ciffe  .  Idipfum 
narrat  Plutarcusiw  Vita  Cqfaris deVrO' 
digiis  lib.y.cap.ij,  in  illis  verbis  :  Prf- 
tauii  Cajus  Cornelius  augurali  fcientia 
pr^ditus  .  Et  Lucanus  quoque  de  eo- 
dern.  Tharfnl.  lib.j.  fic  cecinit :. 

Euganeo  (  Si  uera  fides  memoranti' 
bus  )  ^yugur- 

Colle  fedens  ^4ponui  terris  y  ubi  fu- 
mifer  exit , 

^tque  .Antenorel  difpergitur  unda 
Timaui , 
■     Fenit  fumma  dies ,  geritur  res  maxi"    . 
ma  .^  dixif. 

Impia  concumint  Tompei  ,  i^  Cf° 

faris  arma  . 
Sed  etiam  Sybiilae  ,  etfi  effent  genti- 
les,  habuerunt  donum  prophetiai  ,  ut 
in    fequenti.   Decifione.  demonftrabi- 
mus  . 

Septimo  animalia  etiam  irrationa- 
bilia,  Deo  fic  volente,  Prophetarum  55 
cfficio  fundla  funt.  Notum  ettdean- 
redido  Balaamo  proficifcente  ad  ma- 
iedicendum  pcpulum  lfraeliticum_»  , 
quod  aperuit  Dominus  os  AfindS.^  i^Io- 
cuta  efl  .  Jslumer.ii.  iS.  Afira  haeretici 
cujufdam  ,  etfi  triduo  jejuna  ,  ad  ftan- 
te  divo  Antonio  Patavino  cum  Sacro- 
fanfta  Euchariflia;  pabulo  poft  habito 
Diviniffimum  Sacramentum  agnovir, 
&  adoravit.  Surius  in  Vita  D..Ant.ii. 
Junii  .  Cbnfimile  propheticum  lunien 
habuiiTe  ,  &  exercuiffe  Afinam  ,  ad- 
ftante  cum  Euchariftia  S.  Fruil"  Ere.^ 


De  SacnficioMi{&  Decif.XXV. 


mita  HiTpano  ,   refert  Torellus  in  Hifi. 
^ugufiin.anyjo  725.  Et  in  Annalib.  Mi- 
noruni  legitur  de  S.  Francifco  ,  quod 
habebat  a2,niculam  ,  quaecum  eleva- 
retur  Sandiflimum  Chrifti  Corpus  in- 
ter  MifTarum  folemnia  ,  flexis  curva- 
batur  poplitibus,  illudadorans  .  Piura 
his  exempla  confimilia  covigQnt anted. 
Bagatta  tom.iJib.-j.cap.^.  §.i.  nec  non 
§.2.  de  iifdem  irrationabilibus  obfe- 
quium  exhibentibus  rebus^  Sacris.  Et 
fubinde  cap.j^.  alia  prodigia  patranci- 
bus  ;  &  prEefagia  indicentibus  ;  qui- 
bus  mihi  iibet  iliud  adnedere  ;  quod 
iegifur  in   vita  B.  Margaritae  Corto- 
nenfis  ;    videlicet  :   Crudeliter  occifo 
AmafiOj  cuiantequamconverteretur, 
infeliciter  adhaerebat  Margarita  i  ca- 
iiis  ,  qui  crudelifTimae  adfuerat  neci , 
cuftodito  aliquot  diebus  cadavere_j  i 
tandem  domum  reverfus  ,  Margaritg 
ululatibus  ,   masflifque  latratibus  in- 
#rfe(Cti  Domini   mortem  aperire  nite- 
batur  i    illamque  veltibus  actrahens  , 
ad  locum  jacentis  occifi   Heri  ducere 
tentabat.  Secuta  eft  Domina  canem; 
qui  cadaver  putridum  mulieri  often- 
dit;  quo  vifo  fpv^ftacuload  meliorem 
frugem  con  verfa  eft  .  ha  Ba?atta  d.tom. 
i.lib.j.  cap.i.  ?.i(j.  tium.ii.  S\  ad  pro- 
pheticum  munus  fpeftat  revelare  oc- 
culta  ;   prophetae  officium  Canis  ifle 
peregit  j  -reveiandoB.  Margaritae  igno- 
tam  Amafii  fui  internecionem  . 
Qiio  ad  Quartum.  TJtrum  Ttophe- 
2%  tia  fit  qualitas  babituals  ?  DicendurrLj 
venic,  quod  gratia  Prophetiae  inpuris 
creaturis  non  el>  quid  habituale  ;  fed 
tantummodo  adlualis  quaedafn  quali- 
tas;  &  dixi  in  puris creaiuyis\  utexci- 
piam  Chriftum  Dominum,  qui  cum 
eflfet  comprehenfor  ,   videbat  in  Ver- 
bo,  &  in  proprio  genere  otnnia  futu- 
ra ;  &  poterat  quovis  temporeeama- 
nifefiare.  Ratioautem,quareProphe- 
tia  non   fic  qualitas  habitualis   ,  eft 
manifefta  ;   quia  quilibet  Propheta_» 
caret  facultate  prasdicendi  ad  libitum 
futura,  vel  abfcondita;  fed  dependet 
a  revelatione  divir^^;  quas^uxta  be- 
ncplacitum  AltilTimi  datur  ,  &  limi- 


187 


taturad  res  ,  ad  tempus,  &ad  perfo» 
nas.  Hinc  eft,  quod  Daniel  nefciebat 
interpretari  fomnium  Regis  Nabucho- 
donoforis,-  nifiprseviaoratione  ejusin- 
telligentiam  a  Deo  obtinuiffet  .  Dan. 
2.  ib.  £iif?us  confultus  ^  Joram  Rege 
Ifrael  in  periculo  captivitatis  pofito  , 
quid  fibi  effet  agenduni  ?  nefcivit  ei 
refpondere.  ^-^eg.T,  15.  Samuel  juflus 
ungere  in  Regem  unum  ekfiliislfai  , 
nefciebat  quis  efletungendus  ex  illis, 
donec  Dcus  indicavic  illi  Davidem 
parvulum  i.  i^e^.  16.  rz.ImmASJoan- 
nes  Baptifla  ,  quifuit  plufquam  Pro- 
phcta  non  cognoverac  Mefliam  Cbri- 
ftumi  nifiquando  fuit  illi  ^Deo  fpe- 
cialiter  ofteni^usj  unde  ait  ;  Qui  mifit 
me  baptiznre  in  aqua ,  il!e  rnihi  dixit ;  /«- 
per  quem  videris  Spiritum  defcendetttentf 
is^  manentem  fuper  eum^  ille  efl  quibapti- 
zat  in  SpirituSanBo  .  J-oan.i.  ^i.Quare 
fcripfit  S.  Gregorius  Magnuslibi.Diaf. 
cap.ii.  Vropbetide  Spiritus  mentes  TrO- 
pbetarum  non  fcmper  irradiaty  quiaftcut 
de  San^o  Spiritu  fcriptum  efl  ,  ubi  xult 
fpirat ,  ita  fciendum  efl ,  quia  (^  quando 
vult  fpirat^ 

Mirabile  circa  hoc  efl:  exemplum 
Sandi  Philippi  Nerii ,  dequoait  Ec-  ^a 
clefia  in  ledionibus  Breviarii  ;  quod 
Tropbetin  donofuit  illuftris »  h^inanimo- 
nim  fenfibus  penetrandis  mirfice  enitui^ . 
Er  nihilominus,  cum  ^  Gregorio  Pa- 
pa  XjII.  ei  confignaca  fuiflec  Urfula 
Benincafa  V^rgo  Neapolitana  ,  quae 
mirabiles  extafes  patiebatur  ,  ut  pro- 
baret,  anelfenta  Deo,  vel  a  d^mone? 
ut  retulimus  in  Decifiotiibus  de  Eu- 
charifli?  Z)fri/i 50.  w«w.^(j.  riullo  fuper- 
naturali  lumine  potuit  S.  Philippus  fe 
certup.  reddere;  fedopusfuic.  utex- 
perire'  r  de  ea  per  varias  morrificatio-  n 
nes  ,  &  lumanasinduftrias  ,  ut  legitur 
jn  vita  -jufdem  Ijrfulae  cap.i6-i^feqq. 
&  oflei  dimus  d  num.16. 

Qiio  ad  Quintum;  in  quo  requiri- 
tur  ,  Qitomodo  agnofcatur  ,  tin  Tiophe-  49 
tia  fit  a  Deo  ,  feu  ab  ^/ingelo  bono  ?  vel 
potius  ab  ^Angelo  Walo?  Refpondetur  , 
opus  elfe  lunriine  fupernaturali  ,  ut 
dlfcernaturbOnaReve!aiio^mrtla;nam 
A  a    i  SatA" 


i88 


t>e  SacrificioMi(& .  DeciCXXV. 


Satanas  transfigurat  fe  in  ^ngelunt  'u. 
cis .  i.Corii.  14  ut  decipiar  fideles; 
quos  monuit  S  Joannesdicens:  Tslji/i- 
te  omni  fpintuic^edere  ;  led  prohatefpi- 
ritus  Ji  ex  Deo  Jint  f .  Joan.i^.i.  i.'circ6 
difficillimiim  eft  difcernere  ,an  R  eve- 
lanones,  &  appari^iones  fint  a  Deo  , 
&  Angelo  bono  •,  vel  a  d^tpone  ?  ut 
jait  Emin.  Card.  de  Laur^ea  in  4.  fent. 
tom.^  dirp.i^.  arti^.  num.iSK).  ^  feqq- 
usque  ad  finem  art.  ubi  h«c  fequentia 
ligna  praefcribit  .  I.  Rcvelatio  erlt  a 
Deo,  &  ab  Angelobono,  fi  nihil  con 
trarium  divinap  legi  contineat;  dfmo- 
niaca  autem  fi  immediat^,  velmedia- 
t^  illam  iblvat.  ll.  Si  Revelatiodirigac 
ad  gloriamDei,  erit  ^  Deo  ;  fecus  fi 
ad  applaufus  mundanos  ,  &  gloriam 
vanam.  III.  Si  operetur  fecundunuj 
rharitatem;  fecusfi  difcordias  gignat. 
IV.  SiiSjCui  fit  apparitio  ,  &  Revela- 
tio  In  principiotimeat ;  deindeconfor- 
tetur  ,  &  confoiatione  profundatur  , 
&  illu(?retur;  Revelatio  erit  bona_>; 
fecus  fi  ^  contra.  V.  Sihumilitasma- 
gis,  atque  magis  remanet  in  eo,  qui 
revelationem  habet  ;  erit  ^  Deo;  fe- 
cus  fi  ille  in^fletur  per  inanemgloriam, 
&  complacentiam  .  VI.  Si  ille  ,  cui 
revelationis  gratia  fadaed,  eam  fub 
Clentio  cuftodit,  de  ea  non  difTerens, 
nifi  ex  mandato  ,  aut  confiliofuperio- 
rum,  creditur  quod  fit^  Deo  ;  fecusfi 
eam  ubique  decantet.  VII.  Si  ea,quf 
in  revelatione  tradjta  func,  miraculo 
confirmentur,  erit  a  Deo.  Vlll.Si  re- 
•velatio  efi  de  futuro;  &  eventus  fuc- 
cedat,  &  verificeturcum  circumfian- 
^tiisprseenunciatis;  bona  reputandaeft. 
IX.  Si  apparitio,  feu  revelatio  nonfit 
cum  inordinatione  naturae  ,  ut  fit  in 
furiofis,  &  arreptitiis;  credenda  efta 
Deo;  fecus  ficum  tali  inordin.^tione, 
S.  Thom.  2  2.  q.tj^.art  5.  /«  corp.  X.  Si 
revelatioaliquidcontineat,  vel  doceat, 
quod  offendat  modefiiam,  cafiir^tem, 
aut  puritatem  v'\t£  ,  erit  d^moniaca, 
non  aucem  h  Deo .  vel  Angelobono* 
quia  aic  S.  Jacob  in  Epifi.  Can.  cap.3,. 
Verf.ij.  Quje  autem  defurfum  eflSapien- 
tia  ,  primum  quidem  pudica  eft  ,  deindff 


pacifica ,  modefia  ,  suadibiUs ,  henls  eoft» 
sentiens  ^  plena  rnisericordte  ,  i^r  fruHi' 
bus  boms .  Idcircd  qucc  carnalia  docet  » 
v^l  habenas  confcientiae  relaxat  ,  dia- 
boli  dodrina  eft  ,  ut  vidimus  noftris 
temporibusin  pfeudomagtfirisfpiritua- 
libus  ab  Ecclefia  juridice  correptis  . 
XI.  Signum  dafmoniacae  revelationis 
efi,  fi  pracipi^t  mutilationem  mem- 
brorum,  autmortem,  autaliuddam- 
num  vel  in  ipfo  ,  cui  fit  revelatio  ; 
vel  in  alia  perfona.  XII  Si  revelatio- 
nes  fiant  pueris  ,  vel  mulicribus,  fu- 
fpeftse  cenfendap  ;  ac  multo  examine 
virorum  prudenrum  indigent;  ut  ad- 
vertit  Carena  de  S  Officicpatt.i  tit.i-j. 
$.11.  XIII.  Si  revelariocontinens  in- 
firudionem  ,  feu  dire£lionem  fpiritua- 
lem  vel  illius,  cui  fadaeft  ,  vel  Su- 
perioris,  aut  populi  ;  aliquid  ordina- 
retcontra  prapceptaEcclefi^:,  fpernen- 
da  tanquamdfmoniaca:  fecus.fi con- 
formis  (it  regtilis  Ecclefiap  .  XIV.  Si 
illi,  a  quo  propalatur  revelatio,  ma- 
gnus  ap.plaufus  fiat  h  populo  ;  dubi- 
tandum  magnopere  eft  ,  an  fit  h  Dqo; 
nam  Jeremias  ait  cap.^.  Verf^^i.  Tro- 
phetdB  propbetabant  mendacium  :  ^  Sa- 
cerdotes  applaudebant  manibus  fuis  ,  {9* 
populus  meus  dilexit  talia  .XV.  S'\  k 
Magnatibus  ,  &  Principibus  honoren- 
tur  ;  &  ipfi,  quibus  revelationes  di- 
cuntur  fa^ee  ;  menfis  ,  &  Epulis  eo- 
rum  deleftentur;  non  eft  fignum  bo- 
num;  nam  Propheta?  Baal  150.  iii— » 
menfa  Jezabel  comedebant  .  r,  I\eg. 
18  ip.Elias  vero  in  maximispericulis 
yerfabatur  ,  ^cum  fame  confliQaba- 
tur  .  XVI.  Si  his  revelationibus  di- 
gnati  pra?mia  ,  munera  ,  pecunia<:.  vel 
alia  temporalia  k  diviribus,  &a  Ma- 
gnatibusrecipiant.  malum  efifignum; 
dicente  Ifaja  cap.-6.  f^erf.ic  i^i  i.Spe^ 
culatores  ejus  cqci  omnes .  Omnes  w  viam 
fuam  declinaveuwt  ^  unufquifque  adava- 
rittamfuam .  XVII  Tanden  fim  -res, 
didta,  &  fada  ifiorum  ,  quibus  reve- 
lationes  fiunt,  fanditate  non  fulgeant; 
pariter  eft  dgnum  malum  ;  cum  nos 
Salvator  monuerithis  verbis.  ^tten- 
dite  a  faJfis  prophetis  ,  qui  veniunt  ad 

vos 


DcSacrif5cio  Mlffe  Dccif.XXV, 


189 


*Vi)S  tn  veflimentis  ovium ;  intrinfecus  au- 
tem  funt  rapacts  \  a  fruBihus  eorum  co- 
gnafcetis  eos .  Matth.j.i^.  Et  quamvis 
aliquando  Deuspermitrat,  etiam  ma- 
lis  donum  prophetiat  dari,  qualesfue- 
runt  Saul,  Balaam  ,  Caiphas ,  Judas 
Ifcariottes  ,  &  plures  alii  ,  qui  pro- 
phetarunt,  &  tamen  damnati -funt.uC 
legitur  Matth-  cap.-j.  verf.zi.  Nihilo- 
minus  ,  ut  plurimum  Revelationes  a 
Deo  fiunt  Servis  fuis ,  ac  viris  Sam^is, 
juxta  illud  Sap.  7.  27.  Sapieiitia  Dei 
per  •nationes  in  animas  SanBas  fe  trans- 
fc^t ;  is^  amicos  Dei ,  iy<  prophetas  con- 
fiituit . 

Hinc  ad  cognofcendum^an  Revela- 
tiones  fint  a  Deo  ,    Angelove  bono  ? 

41  an  potiusa  Dsem.one?  tria  efTeexami- 
nanda,  Res  revelaras,  circumftar^tias 
revelationis^  &  qualis  fit  vita,quales 
mores  ,  &  quae  fanftitas  illius  ,  cui 
fada  ert  revelatio,  ad  vertunt  graviffimt 
Do^tores  ,  quos  cumulat  Tignatellus 
tom.  I.  co^^fult  246.  num.  1  7.  Salellei  tom. 
3.  lib.  5.  Regul.  40^.  Et  Emm  Card.  de 
Laur<ea  in  5.  Sern.  d.  tom.  4.  difp.  i^.nu. 
264-  ^5^  fe<;^-  nec  non  /«  4.  Sent  tom^ 
par  ter  guatto  difp  i^.  art.  4.  toto  ^.  7. 
^  '^.  8  ubi  tamen  pte  ,  ac  fapienter 
advertircum  Emin.  Card.  Baronio  tom. 
8.  .ylnno  604.  non  fatis  effe  bonitatem 
vitaf  habentis  revelationem  ,  ut  ipfa 
credarur  a  Deo  provenire  ;  quia  Dia- 
boJus  mtilroties  decepit  viros  Sandos; 
idcirco  m  his  materiis  notat  ,  fervan- 
dum  effe  Decretum  ConciUi  Lateranen 
fis  Quinti  fejf.ix.  confi.i.  fic  loquentis, 

41  &  prapripientis  :  Et  quoniam  les  magni 
rnorr:erti  efi  ,  eb  quod  de  facili  non  cre- 
dendum  fit  omni  jpiritui  ;  fed  fint  pro- 
handi  jpiritus  ex  ^poflolo  ,  an  ex  Deo 
p^oventant  ?  Fokmus  ^  ut  lege  crdinarta 
tales  affertiS  infpirationes  antequam  pu- 
blirentur  ^  aut  populo  prtedicentur  ,  ex 
nun£  .Apoflolicte  Sedis  examini  refe^vatq 
inteiUgantur  .  Addit  infuper  .  Quod  fi 
fine  mor<e  periculo  id  fieri  non  valeret  , 
ttut  uroens  neceffitas  aliud  fuaderet ;  tunc 
todem  ordine  fervato ,  Oydinario  loci  no- 
fificetur  j  ut  il/e  adhibitis  fecum  tribus  , 
aut  quatuor  dcBis  ,  is^  gravibus  viris  , 


i^  hu']ufmodt  negotio  ciim  e'is  diHgenter 
examinato ^  quando  id  expedirevidebunt 
{fuper  quo  eorum  confcicntias  oneranms  ) 
licentiam  concedere poffint.  Supradiftum 
Decretum  LateranenJ^s  Concilii  legi- 
tur,  &  habetur  etiam  in  Conftitutio- 
ne  XXI.  Supernee  Majeftafis  i^c.  Leo- 
nis  Pap<E  Decimi  ,  qui  prasfuit  prasdi- 
cto  generali  concilioi  &  eft  in  tom.  i. 
JBulJaril  Laertii  Cherubini  pag.  430. 
inter  Conftitutiones  Leonis  DecimiAt 
21.  in  §.  7.  j^nno  1516. 

Nec  ignorandum,  quod  hujufmodi 
Lateranends  Conftitutio  confirmata__j  45 
fuit  ab  Urbano  Papa  Odlavo  ,  qui  in 
fua  Bulla  .  Incipien.  San8iffimus  .  diei 
13.  Martii  162,^.  f  Quae  in  Bullario 
Romano  eft  tom.^.  ia  ^y.  )  $.  1.  fic  or- 
dinavit  .•  ^c  pariter  imprimi  de  cetero 
inhibuit  libros  eorumdem  bominum  ^  qui 
SanBitatis ,  five  Martyrii  fama^  vel  opi" 
fiione  Lut  pr,efertur  )  celebres  e  vita  mi' 
graverint ,  gefia ,  miracula  ,  vel  revela- 
tiones ,  feu  qucecunque  benefcia ,  tanquam 
corum  intercejfionibus  a  Deo  accepta  con- 
tinentes ,  fine  recognitione  ,  «7?^«^  apprc- 
batione  Ordinarii  y  qui  in  iisrecognofcen- 
dis ,  Theologos ,  aliofqae  pios  ,  ac  do8os 
Viros  tn  confilium  adhibeat :  {5-  ne  dein- 
cepi  fraus  ,  aut  ertor  ,  aut  aliquid  no- 
vum ^  acinordinatum  inre  tamgravi  cem' 
mittatu^  ;  negotium  infiruStum  ad  Sedem 
^poftelicam  tranfmittat ;  e^ujquerefpon" 
fum  expeBet . 

Porro  cum  multi  jam  fcripti  fuiP 
fent  libri  continentes  gratias  ,  ac  re- 
velationesfamulorum  ,  ac  famularum 
Dei ;  plurefque  in  dlem  fcriberentur, 
emanavir  alia  declaratioejufdemSimi-  44 
n)i  Pontificis  Urbani  OQavx  diei  ^  fu- 
mi  \6\i  ,  per  quam  dedaravit.^nonde'- 
here  admitti  elogia  SanSlt  ,  aut  Beati  ab" 
folute  ,  ea  qu<e  cadunt  fuper  perfonami 
beni  tamen  pojfe  admitti  per  Magiflrum 
Sacri  Talatii  ea  ,  quee  cadunt  fupta  mO' 
res  y  is^  opinionem ;  cum  proteftatione  i» 
principio,  quod  iis  nulla  adfit  auBoritas 
ab  Ecciefia  ]\pmana  ;  fed  fides  ft  icintum 
penes  Jii.Borem  ;  ut  refert  Baldellus  itt 
Theolog.  Mor.  tom.  2.  ib.  7, .  difp.  15.  num. 
21,  &  kgitur  in  Bihliotheca  Scriptorum 

So' 


ipo         De  SacrificioMiflfe.  Decif.XXV. 


Societ,  Jefu^  lo  admonitione  appofita 
pag.  1 1 .  a  Thilippo  ^4legambe  ^u&ore  ; 
ubi  ponit  feriem  examinis  fadiaPrae- 
latis,  per  eumdem  Summum  Pontifi- 
cem  Urbanum  Odavumdeputatisan- 
no  1640.  occafione  imprelTionis  ejuf- 
dem  B^bliothecse-,  ^  quo  temporecitra 
invaluit  ufus  ,  ut  in  fcribendis  Vitis 
Servorum  Dei  ,  ponantur  proteftatio- 
nes  Au<Sorum  in  principio  ,  feu  in_> 
■fine  operis  ,  quoJ  didis  circa  revela- 
tiones,  &  miracula  non  fit  prseftanda 
alia  fides,  feu  credulitas,  quam  illa  , 
quae  homini  privato  debetur. 

Et  exhis  fequitur,  quod  Revelatio- 
nes,  quse  habentur  in  his  libris,  &  vi- 

4J  tis  Servorum  Dei  ,  fcriptae  a  privatis 
audoribus  ,  non  funt  neceffario  cre- 
dendae;  etfi  pium  fit  iifdem  nihii  de- 
trahere;  &expe(flare judicium  ,  arque 
approbationem  Sed's  Apofiolicas  ;  cut 
refervata  efi  e?rum  autenticatio.  Bal- 
dellus  d.  tom.  1  lib.  1.  difp.  37.  rjum.3,.  & 
ibi  Suarez  de  Fide  difp.  3.  fe^.  10.  mm. 
7.  Emin.  Card.  de  Laiiraa  in  4.  Sent.  d. 
tom.  4.  difp.  zs-  """^-  ?I4- 

Quo  ad  Ultimum  ,  in  quo  recen- 
fendi  veniunt  :  Qui  ,  i3r>  quot  fuerint 
Tropbetiff  in  Lege  naturcc?    Qui  in  Lege 

*J^  Mofayca  ?  Et  qui  in  Lege  Evangelica  «* 
Breviter  refpondetur,  quodinLege_j 
naturae  primus  Propheta  fuit  ^dam  , 
qui  enigmatice  prophetavit  inquiens 
Cenef.  2-  Hoc  nunc  os  ex  offibus  meis^iyt 
ca^'0  de  came  tnea :,  ^  erunt  duo  in  car- 
ne  una  :  tunc  enim  praedixit  conjun- 
fiionem  Chridi  cum  Ecclefia,  juxta 
verba  Apoftoli  ad  Ephef.  5.  gx-  Sacra- 
mentum  hoc  magnum  e/i .  Ego  autem  dieo 
in  ChriJIo^  isn  Fcclefia.  Secundus  Pro- 
pheta  fuit  Enoch.,  qui  prophetavit  ita 
ex  epift.  }ud«  Verfi^.  Trophetavit  au- 
tem^  is>  ^^  his  feptimus  ab  ^AdamEnoch., 
dicens  :  Ecce  venit  Dom  nus  in  SanBis 
rnilhbns  fuis  facere  judicium  contra  om~ 
nes^  is^  argusre  omnes  mpios  de  omni- 
bus  opertbus  impietatis  eorum  .  Tertius 
fuit  T<lpe,  qui  faciens  Arcam  praedixit 
diluvium.  Qnartus  fuit  ,Abraham  At 
quo  dixit  Deus  Abimelech  Regi  Ge- 
raras:  B^dde  viro  fuo  f  Abrahas }  uxo- 


rem  ;  quia  Vropheta  efl  .  Genef,  ic.  ji 
Quintus  fuit  Ifaaci  qui  eiulanteEfau 
ob  deper  itam  benedidionem,  raptus 
efi  in  exftajim  magnam  vehementer  ^  ut 
legunt  6o-  Interpretes,  &  ei  revelavit 
Dominus  voluntatem  fuam  ,  quod  in 
Jacob  verificarentur  promifllones  fa£la2 
Abrahae  ,  &  fibi  :  ut  notat  Cornel  <J 
Lapide  in  Genef.  cap.  ij.^erf.  i\.  Sex- 
tus  i\i\x.J-acob  ,  qui  multa  prophetavit 
de  filiisfuisj  &  pr^cipud  Mefliamfu- 
turum  de  Tribu  juda  ;  &  quod  erit 
expedatio  gentium  ;  Regnumque  fir- 
mandum  in  eadem  Tribu  Juda  ,  du- 
raturum  ufque  ad  IVIefli?  adventum  • 
Genef  4^.(3^4^.  Septimus  £vik  Jofeph  , 
cui  datum  fuit  interpretari  Somnia5& 
praedicere  Pharaoni  ventura  .  Oftavus 
fuit  Meichifedech ,  qui  a  Deo  edodus 
offerre  Sacrificium  incruentum  panis, 
&  vini;prophetavit  enigmaLic^Sacro- 
fan£lumMiir?Sacrificium  LegisEvan- 
gelicas  :  in  quo  offertur  Hoftia  incru- 
enta  Corporis  ,  ■&  Sanguinis  Ch'iili 
fub  fpeciebuspanis ,  &vlnl;  juxtava- 
ticinium  Tfalm.  109.  4.  Tu  es  Sacerdos 
in  teternum  fecundiim  ordinem  Melchife- 
dech  &  epiftolain  Divi  Pauli  ad  Hebr. 
cap.  7.  Et  Nonus  ^mtfob-,  qui  de  fe 
ipfo  ait:  In  horrore  vifonisnoBurnjefle- 
tit  quidam  ,  cuius  non  agnofcebam  vuU 
tum ,  ^  vocem  quafi  aurce  lenis  audivi . 
Job.  4. 1  ? . 

In  lege  Mofayca  ,  plures  fuerunt 
Prophetae,  pro  quorum  clarioricogni- 
tione  hic  repetendum  efi  ,  quod  fupra  47 
diximus,  Decif.  XXIV.  num.  18.  duo 
fuiffe  genera  Prophetarum  .  Ununi_» 
eorum  ,  quibus  Deus  futura  revela- 
bat;  &  hi  prjedicabant  popuIis^Reges 
arguebant,  miracula  perpetrabant;  & 
tanquam  oracula  ,  &  fptrituales  Pa- 
tres  ab  omnibuscommuniter  habeban- 
tur.  Alterum  erat  illorum  Propheta- 
rum  ,  qui  non  praedicebant  futura,nec 
alia  mirabilia  faciebant;  fed  ^  Deode 
Jivinisrebus  illudrati  arcanos  Scriptu- 
rarum  fenfus  aperiebant  ,  &  divinis 
laudibus  vacabant  ,  pfailentes  hym- 
nos,  pf^Imos,  &  cantica  fpirirualia  , 
eciam  cum  muficis  inftrumentis ,  de 

qui- 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.  XXV.  i  p  r 


^ibus  T.  l{eg.  cap.  lo.  ^.  i^  cap.  19,  20. 
^  i.Varalipom.cap.i^.  Verf.zz.iy^cap. 
Zf.  verf.  I.  z,  (is^g.-  Ec  hi  omnes  dum. 
pfallebanc  ,  &  cantabant,  dicebanrur 
prophetare  ,  uc  oftendit  Tornielus  ad 
^nnum  Mundi  2545-  ""'^-  '4'  ^^aiia- 
niis  ad  Annum  3021.  num.  ^6-  vere  ta- 
men,ac  propri^  erantCantores,  quo- 
rum  filiivocabanturfilii  Prophetarum, 
ut  4.  t(eg.  cap.  z.  verf.  5.  Ideoi  Salianus 
Anno  z^y^.  num.  ^6. 

Igitur  fi  loquamur  de  primo  genere 

^S,  Prophetarum  in  Lege  fcripca,  pra:cipui 
fuerunt  Moyfes,  &  Aaron  ,  nec  non 
filii  Zare  ,  &  filii  Chore  ;  Jofue,  & 
Samuel ,  Gad,  Nathan  ,  Ahias  Silo- 
nites,  Elias,  ElifaEus,  David,  &  Sa- 
Jomon  :  quibus  omnibus  praeclar^  vi- 
fiones  ,  ac  revelationes  fa^as  funt  h 
'Deo  de  futuriseventibus  in  Rt-gno  , 
atque  populo  Ifraelitico  ;  6c  fingulari 
modo  datum  fuit  Regi  David  praedl- 
cere  in  Pialmis  vitam  ,  pa(T5onem_.  , 
mortem  ,  Refurrei-iionem  ,  ac  Afcen- 
Conem  Salvatoris;  qui  proptereade  fe 
dixic  dilcipulis  fuis  :  Ouoniam  necejfe 
efl  impleri  omnia  ,  ^Uee  scripta  sunt  in 
lege  Moyfi .)  is"  propbetisy  (^  psalmis  de  me. 
Luc.  ult.  44.  Prdter  autem  praedidos 
fuerunt  alii  fexdccim  Prophetae  ,  qui 
fuas  reveTationes. ,  vifiones  ,  ac  pro- 
phetias  fcriplerunt  ,  &  fcriptas  reli- 
querunt  ;  quorum  quatuor  vocantur 
Propherae  majores,  quia  prolixiora  vo- 
lumina  confcripferunr  ;  nempe  Isaias  , 
Jeremias  y  Ezechiel  ^  isn  Daniel ,  Alii 
vero  duodecim  dicuntur  Prophetas 
minores  ,  nimirum  quia  brevloresfer- 
mones  reliquerunt  :  videlicet  Osee  , 
Joel .,  xAmos  y  .Ahdias  .,Jovas  .,  MichdeaSy 
TSlahum.^  Habacuch^  Sophonias  ,  ^gg^usy 
Zaccharias  ,  ij^  Malachias  ;  de  quibus 
breviter  aliqua  delibabimus  juxta  or- 
dinem  ,  quo  inferti  func  in  Scriptura 
Sacra  . 

Ifajas  coepit  prophe^are  anno  Mundi 
52:55.  anno  25.  Regis  Ozias  ;  &  ante- 

45^  quam  Roma  fabricaretur .  Habuitvi- 
fiones  magnas;  inter  quas  ilia,inqua 
ait  ,  Vidi  Domtnum  fedentem  fuper  fo- 
lium, e.X£elfum ,  i$^  ekvat.um .  Iia.6.i.  Ejus 


fcripta  non  habentur  omnia;  nam  ^jus 
vaticinia  fuerunt  fa<fla  fub  quatuor 
regibus  Juda  ,  Ozia  ,  Joatham,  Achaz, 
&  Ezechia  .  Praenunciavit  Virgineoi 
elTe  parituram  ;  atque  praedixit  nati- 
vitatem,  vitam,&  paffionem  Redem- 
ptoris  ita  manifelte  ,  ut  potius  videa- 
tur  loqui  de  rebus  prateritis  ,  quam 
de  futuris;  &  non^  folum  Prophetf  , 
ied  etiam  Evangeliftci  nomen  merea- 
tur  .  Anno  14.  Regni  Ezechlae  juffu 
Dei  per  tresdies,  detraftisfibi  calceis, 
&  facco  ,  quoerat  indutus,  nudus  in- 
ceffit  ,  ad  denotandam  ignominiofam 
fervitutem  ,  quam  iE-iyptii,  atque^ 
./Ethiopes  erant  pafiun  t'ub  Rege  Af- 
fvriorum.  Ifa.cap.io.  Tandem  fadus 
fenex,  alTumpto  ad  Regnum  Manaf- 
fe  filio  Ezechiae  ;  cum  arguiflfet  eum 
de  graviiTimis  tribus  fceleribus  ^  Ido- 
lolatria,  Magia ,  &  Homicidi)S,  fuic 
juffa  ipfius  Manafrescrudeliirimo  fup- 
plicio  necatus;  fciiiceEfecatus  in  duas 
partes  ferra  lignea,  ut  tradunt  S.Epi' 
phanius  in  Vita  Isai<e  ;  5".  Ifidor.  in  libr. 
de  Fita  ,  (y>  morte  San^or.  cap.  39.  {9^ 
S.  Hieronymus  super.  Isa.cap.  yj.  &alii 
SS.Patres,  quos  cumulat  Emin.  Card. 
Baronius  in  adnotat.  ad  Martyrol.  I\pm. 
pridie  7s]j}nas  Jit/ii .,  ubi  fic  canitEccIe- 
fia  :  In  fudaa  San8i  Isaid;  Vropheta 
qui  sub  Manajfe  B^ge  fetlus  in  duaspar- 
tes  occubuit . 

Jeremias  prophetarecfpit  anno  Mwi' 
di  :J407.  decimo  tertio  Regis  Jofiae.  In 
vifione  vidit  ollam  fuccenfam  ,  &  vir-  50 
gam  vigilanrem  ;  &  pratdixicexcidium 
Templi ,  &:  Jerufalem  insdventu  Na- 
buchodonoforis  Regis  Babylonis,  ubi 
Judaii  erant  capcivj  abducendi  .  Ar- 
guebat  Regem,  &popuium  de  eorutn 
peccatis  .  Ter  mittitur  in  carcerem  . 
Propheta-it  de  temporibus  Mefljas  . 
Multas  paflTus  eft  calamitates,  &  per- 
fecutiones  .  Ac^hibuit  focium  Baruch 
confcriprorem  fuarum  revelationum  , 
&  lamentationum.  Tandem  quadrien- 
nio  pofl-  defolationera  Jerufaiem,cum 
fan£to  zelo  accenfus  conf^antifl^md 
perfeveraret  in  increpandis  peccatis. 
populorum-j,  in  lahpnis  ( quae  erat  Me- 

tropQt» 


IP2         Dc  Sacrificio  Miife  Decin  XXV. 


tropolis  y^gypti )  ^  populofuo  lapiJi- 
bus  obrutus  occubuir  anno  Mundi  ^448. 
Vir  eximiae  Sanditatis  ,  fandificatus 
in  utero  materno,  &  virginitatis  flore 
illuftris  ,  ut  ex  S.  Epiphanio  ,  ac  S. 
Hieronymo  demonlirat  Torniellus  ad 
^nmm  5448.  num.  4.  isr>  j.  Celebratur 
in  Martyrologio  Romano  Calendis 
Maii  his  verbis  :  In  y^E^^ypto  S.  Hie- 
vemia  'Prophette  ,  qui  a  populo  lapidibus 
chrutus ,  apud  Taphnas  occubuit  ,  ibique 
jepultus  eft :  ad  cujus  sepulchrum  fideles 
(  ut  refert  S.  Epiphanius  )  supplicare 
comueverunt  ,  ind^que  sumpto  pulvere  , 
(fspidum  morfihus  medentur . 

Ezechiel  de  Tribu  Leviiica,  &:  Sa- 
cerdos  natus  eft  Vlnno  Mundi  3411.  & 
J2  tempore  Jcrenuae  Prophetoedudus  fuit 
captivus  cum  aliisjudaeisde  Jerufalrm 
jn  Babylonem  anno  1456.  ubi  loepic 
habere  vifiones,  &reveIationes,  viJit 
er>im  currum  Cherubim  cap.  i.  cum 
quatuor  animalibus  ,  quorum  facies 
erant  Hominis,  Leonis.  Bovis  ,  &  A- 
quiia?,  typus  Sandtorum  quatuor  E- 
vangeliftarura.  Devorato  libroCctlitus 
cmirfo  cap.  x,.  jubctur  domui  fuf  con- 
ciudi  quafi  vinflus,  &  mutus  ,  h  in 
tabula  depingere  obfidionem  Jerufa^ 
Jem  ;  nec  non  cubavit  diebus  590.  fu- 
per  latus  finiftrum,  &  diebus  40.  fu- 
per  laius  dextrum.  oap.^.verf.^.  5.1^ 
6.  &C  hoc  public^  Babylone  in  oculis 
Judforum  ;  &  fic  portendebat,  Sc  re- 
prcfentabat  dies  390.  obfidionis  Jeru- 
falem  a  Chaldaeis  faciend?;  &dies4^. 
devaftationisejufdem  civitatis.In  rapru 
vidit  Idololarricas  Judxorum  abomi- 
nationes  in  Templo  Jerofolymitano, 
&  omnes  non  notatos  figno  Thau  oc- 
Cidendosy  &  Sedeciam  Regem  oculis 
privaturo  in  Babylonem  ducendum  . 
Prophetavit  contra  Regem  ^Egypti  , 
contra  Tyrum  ,  &  Sidonem  ,  &  ha- 
buic  longam  vifont-m  de  Templo  reae- 
dificando  .  Defundlam  ejus  uxorem 
prohiberur  eam  flere  ,  in  fymbolum 
non  deflendr  deftruftionem  Jerufalem, 
k  Deo  decretam  ob  nim'os  Regis  Se- 
deciae  ,  &  populi  exceffus.  Demum 
fviit  ab  impiis,  quosredarguebat ,  oc' 


cifus;  ut  legitur  in  MartyrologioRo» 
mano  4.  }dus  ^prilis  his  verbis.  Exe- 
chielii  Tropheta  ,  qui  ci  J-udice  populi 
Ifrael  ,  quod  eum  de  cultu  ido/orum  ar.. 
gueret ,  apud  Babyloniam  interfeBus  ,  itt 
fepulchro  Sem,  «>  ^rphax^td  ,  .y^brah^ 
pro^enitorum  fepultus  efl  '  ad  quod  ora- 
tionis  caufa  multi  conftuere ,  conjueve» 
runt . 

Daniel  Propheta  natus  efl  anno 
Mundi  416.  de  Regia  Tribu  Judae  ; 
&  cum  adhuc  puerulus  ertet  dufl^us  f| 
eft  captivus  in  Babylonem  anno  tertio 
Regis  Joachim  ,  ubi  ipfe  ,  cum  aliis 
pueris  hebra^is  litteris  ,  ac  difciplinis 
fuit  imbutus  .  Abflinuit  cuni  f  ciis  a 
vino,  &  h  cibisregiis,  &inventifunt 
pulchrior  s  ,  &  fapientiores  .  Anno 
?453.  explicavitNabuchodonoforinny- 
flerium  Sratuap  vifae  in  fomnis  i  nec 
non  arboris  magfiae,  &  fociiejus  illaefi 
de  fornace  educuntur  .  Bel  deflruxir, 
&  Draronem  interfecit.  Bis  fuir  mif- 
fusin  lacum  Leonum.  Ei  quatuor  Re- 
gna  oftenfa  in  vifione.  Explanavit  Bal- 
thanari  per  manum  portentofam  lcri- 
pta  in  pariete.  Didicit  tempus  ventu- 
ri  Meffiap,  pofl  hebdomadaiieptuagin- 
ta  •,  &  ab  A"gelis  de  multis  futuris 
eruditrrr  .  Mortuus  eft  in  caprivitate, 
cum  efTetannorumcentun  ,  &  decemj 
vixitque  in  fumma  abltincnia  ,  & 
continua  c^-iftitate  De  eo  mennonetn 
facit  Martyrologium  Romanum  die 
21.  Julii  diCens.*  Babylone  San8i  Dame- 
lis  TiOphet^  :  ubi  Emin.  Card.  Ba'0- 
nius  notat  ex  S.  Epiphanio,  quod  Hu- 
tnatus  eji  in  angujla  caveina  honouius 
rnaonis  .  Deinc'^  lubdit,  Reliquias  S. 
Danielis  ,  ac  trium  puerorum  focio- 
rum  ejus  translatas  effe  Alexandriam 
eBabylone,  deinde  Venetiasrat Crus 
etiam  S.  Danielis  VercelHs  afleruari. 
Illud  etiam  notatu  dignum  adddit  . 
^ntiquum  morem  Chriflianorum  fuflcut  54 
in  fuis  fepulchris  inter  a/ia  B^efurfe&ionis 
fvmbola  ,  Danielem  in  lacu  inter  Leones 
liberum  ftantem  fculpere;  (^  hufus  ret  in 
veteris  /apideis  fepulchris  compluraexcm' 
pla  extare. 

Ofee  primus  fult  aliorura  Propheta- 

ruai, 


De  Sacrificio  Mi(& .  Decif.XXV. 


rum,  &coepit  propheiare ^ntioMundi 
5^  3216,  fub  initia  regni  Oziae,  feu  Aza- 
ricc  Regis  Juda  ,  ante  initium  Olym- 
piadum  ,  quae  cfperunt  anno  quinto 
Ozice.  Fuit  fiHus  Beeri  deTribuIffa- 
car,  natus  in  Bethleemex  nobili  pro- 
genie  .  Juffus  eft  a  Deo  fun  ere  fibi 
uxorem  fornicationum  ;  ideft  mulie- 
rem  publicam  meretricem  ,  &  ex  ea 
filiosprocreare,ad  denotandum  f^dum 
ftaturn  Synagog?  ,  tum  etiam  genti- 
lium  ob  Idololatriam  -y  h  quo  omnes 
liberare,  &  tanquam  fponfam  Eccle- 
fiam  fjbi  copulare  Chriitus  Dominus 
pafilone  fua  volebat.  Pr^tdicavitOfee 
populo,  &  reprehendit  illum  de  pec- 
catis  fuis;  pr^cipu^  deldololatria;  prg- 
nuncianscaptivitatem ,  & punitionem 
totius  populi  .  Vaticinatur  Refurre- 
flionem  Chrifli  tertia  die  futuram  ab 
ejus  morte .  cnp.  6.  verf.  5,  Mortuus 
eft  in  fenedute  bona  ;  &  de  eo  memo- 
riam  facit  Martyrologium  Romanum 
die^.JuUi . 

Joei  fuit  contemporaneusOfee.Hic 
prophetavit  cap.  z.  verC.  28.  largam 
^^  illam  Sandi  Spiritus  effufioiiem ,  quae 
quidem  decimo  poftDomini  Afcenfio- 
nem  die,  qui  eratprimus  Pentecofies, 
coelitus  fafta  fuit,  quemadmodum  S. 
Petrus  conteftatur  ^^.  z.y.  Deind^^, 
ipfe  joel ,  qui  fuit  de  Tribu  Ruben  , 
muita  praedixit  depoftremojudicii  die, 
de  seterna  damnatione  impiorum  ;  ac 
Sandorum  beatitudine  .  De  eodem_i 
nientio  habetur  in  Martyrologio  Ro- 
mano  die  \\.Julti. 

Amos  fuit  eodem  tempore  ,  quo 
Ofee  ,  &  ]oel  .  Pafcebat  oves  ,  quas 
57  relinquere  juflfus  eft  a  Deo',  &  prae- 
nunciare  mala  fuperventura  populo 
hebraico  ob  ejus  enormes  iniquitates. 
Prfdixit  Evangelicam  futuram  Chri- 
fti  pr^dicationem  ;  vocationem  gen- 
tium  ,  &  affluentiam  bonorum  fpiri- 
tualium,  quibus  nuncfruitur  Ecclefia 
Sanfta  Dei  .  Denunciavit  extremum 
jnterstum  Jerofolym^  a  Romanis  fa. 
ciendum  .  Martyrio  corooatus  eft  ; 
nam  ,  ut  ait  Martyrologium  Roma- 
num  disii,  Martii;  TficcueinVaUjlinct 


S.  ^mos  Tropbeta  ,  quem  ^majtas  Sa- 
cerdos  frequenter  plagis  afflix\t\iyfilius 
ejusOzias  ve&e  per  tempota  transfixit  : 
quipojlea  femivivus  inpatriamdeveclus^ 
ihidem  expiravit ,  fepultufque  efl  cum  Ta- 
trtbus  fuis . 

Abdias  fuit  Propheta  ;  Ced  de  tem- 
pore,  &  loco  ,  in  quibus  prophetavit, 
tres  funt  opiniones  differentes.  Nam  58 
alii  putant  Abdiam  fuifte  difpenfato- 
rum  domus  Regis  Achab;  &cumim- 
pia  Jezabel  qucereret  ad  necem  Pro. 
phetas  Domini,  ipfe  abfcondit  eos,& 
clam  pavit  in  fpeluncis.  ^.I\eg.  iS.  4. 
i^-<i^.  Alii  tenent  ,  Abdiam  fuiffe  il- 
lum  quinquagenarium  Principero  , 
quem  Ochozias  Rex  Ifrael  ,  filius  A- 
chabi  defundi,  mifit  ab  accerfendum 
Eliam  .  4.  i^f^.1.15.  Alii  opinati  funt, 
fui(fe  Abdiam  maritum  illius  pauper- 
cule  vidii?  ,  que  a  creditoribus  prefla 
recurrit  ad  Elifeum  ,  a  quo  multipli- 
cato  oteo  fuitadjuta.  4.fl(?g.  4.  i.  usque 
8.  Quidquid  fit  fuit  Abdias  fynchro- 
nos,  &contemporaneusOfee,  utfcri- 
bit  ^bulenfis  supcr  4.  E^g.  i  5.  quafi.  11. 
&  prophetavit  adverfus  jdumfos  ,  co 
quod  adjuviffent  hoftes  Judforum  ; 
quorum  deinde  prfdixit,  tranfa(Staca- 
ptivitate  Babylonica  ,  profperitatem  . 
De  eo  Martyroiogivim  Romanum  die 
15?.  l^ovembris  fic  ait:  Samaria  S.  ^lb- 
diee  TiCphetdd.  Sepulchrum  ejus  in  Sa- 
maria  corufcum  multis  miraculis  vifi- 
tavit  S.  Paula  ex  audoritateS.  Hiero- 
ny  mi ,  ut  notat  Tirinus  in  Troem.  ad^b- 
diam  infin. 

Jonas  prophetavit  fere  ab  initlo  re- 
gni  Ozif  Regis  Juda  5  &  continuavic 
ufque  ad  polteriora  tempora  Jeroboa-  55 
mi  fecundi  Regis  Ifrael.  Fuitnatione 
Gethfus  ;  &  gelfit  typus  Chrifti  tum 
quia  miffus  fuit  ad  gentespr?dicare_j 
poenitentiam  j  tijm  ex  reditu  fuo  die 
tertia  e  ventre  ceti  .  Recufavit  ire  in 
Niniven  ,  fed  defcenditin  Joppenpor- 
tum  cefebrem  totiijs  Judg?,  nuncj^ajfa 
didum,  hofpitio  S.  Petri  ,  &  refufci- 
tatione  Thabit^  celebrem.  .^t?.  9- 4*« 
Inde  navigans,  orta  rempef^ateanau- 
tis  projetTius  eft  in  mare  ;  &  receptus 
B  b  ia 


IP4         De  Sacrificio  Mifl"^  Decif.  XXV. 


in  ventrem  ceti  magnl;  a  quofultter- 
tia  die  rejeilus  in  littus  *,  indeacceffit 
ad  Civitatem  Ninive  ,  &  prgdicavic 
excidium  poft  40.  dies,  nifi  ageret  P§' 
nitentjam;  ut  in  ejus  prophetia  .  Vit? 
fanditate  fuit  illiiftris  ,  &  catalogo 
Sandorum  adfcriptus,  ut  inMartyro- 
logio  die  21.  Septembris. 

Mici^^as  ortus  eft  Morafihi  viculode 
Tribu  Juda  juxta  Eleutheropolim  , 
^o  ^tate  fuppar  pracedentibus  Prophetis. 
Invehitur  in  Idololatriam  ,  &:  in  alia 
inde  enata  fcelera ,  tam  duarum,  quam 
decem  Tribuum;  unde  utriufque  ex- 
cidium  ,  &  captivitatem ,  his  per  Af- 
fyrios  ,  iilis  per  Chald^os  prcnunciat. 
Promifit  tamen  jifdem  l^tum  reditum 
e  Babylonia  per  Cyrum  ,  &  lastiorem 
cx  fervitute  peccatf,  mortis,  &  diaboli 
per  Chrifium  ,  quem  pr^dixit  nafcitu- 
TuminBethelem.  OccifusgladioMar- 
tyr  occubuit:  &:  de  eo  italegitur  iruj 
Martyrologio  Romano  die  i^  Janua- 
rii :  In  J-udaa  SS.  IL^bacuch  ,  i^  Mich^dd 
Trofhetariim  ,  quorum  corpora  Tbeodo  • 
fio  seniore  divina.  revelatione  re^erta 
sunt . 

Nahum  Propheta,  cujus  nomen__. 
idem  fonat   ac  'Hs^  t   nempe  confola- 

61  tor  ;  natus  in  Elkeji  viculo  Galil^ae 
trans  lordanem  verfus  Begahar  ,  in_i 
Tribu  Simeon;  vixit  poitlonamannis 
iionaginta  circiter :  &  renovavit  minas 
lontj*  contra  Niniven  ,  que  fub  novis 
IRegibus  in  priora,  imm6  majora  fcelera 
redierat.  Sed  cum  parum  ,  aut  nihil 
pr^dicando  Nahum  profeci(Tet-,patien- 
terfuflinuit  Divina  juftitia  annis  85. 
quibus  tranfaftis  expugnata,  &  exci- 
fa  fuit  a  Nabuchodonofore  feniore_> 
ChaId?o.  Sandd  vixit ,  &  obiit  Na- 
hum  ;  &  de  eo  Martyrologium  Ro- 
manum  die  i.  Decembris. 

Habacuc  Propheta  oriundusdeTri- 
bu  Simeon  prophetavit  poft  Nahum-, 

62  ante,  vel  una  cum  Sophonia  ,  &  le- 
remia^  &  de  eo  qu?ftio  eft  dlfputabi- 
lis,  an  alius  fuerit,  vel  idemcum  illo, 
qui  per  aerem  ab  Angelo  d  Iud?ain_, 
Babyloniam  traduftus  prandium  tulit 
Danieli  conjeilo  in  iacum  ieonum  ? 


Pri^dixit  excidium  lerofolym?  ,  &  lu- 
d^?  per  Chaldees;  ac  deinde  Chald^o- 
rum  everfionemi  &  ludeorum  libera- 
tionem  per  Cyrum,  &  Perfas:  &  to- 
tius  humani  generisper  Chriftum;cu- 
jus  nativitatem  ,  vitam  ,  paffionem  , 
refurredionem ,  &  extremum  judicium 
infigni  carmine  pangit  ;  ac  depingit. 
Vita  fand^  perada  ,  Sandlorum  Ca- 
talogo  adfcriptus  legitur  die  K^.Janua- 
rii  ,  &  corpus  ejus  fub  Theodofio  fe. 
niore  ,  ut  didum  eft  ,  divina  revela- 
tione  repertum  fuit. 

Sophonias  e  nobiliprofapia,  &  Tri- 
bu  Simeon  oriundus  ,  tempore  Jofiae  6^ 
Regis  Juda  ,  convixit  Jeremiae,  6c  pro- 
phetavit  ad  Judacos  ,  ut  relidla  Idolo- 
iatria  ,  aliifque  fceleribus  ,  ad  p?ni- 
tentiam,  &  veri  Dei  cultumredirent; 
alias  inevitabile  eorum  excidium,  ae- 
que  ac  aliarum  nationum  prEedixic  . 
Vita  fande  tradudla  obiit  ,  &  fepul- 
tus  eft  in  agro  proprio  ;  &  adfcriptus 
eft  Catalogo  Sanftorum  in  Martyro- 
logio  Romano  die7,.Decembris . 

Agg^us  fecundo  Darii  Regis  anno  c?- 
pit  prophet;  are  &  cum  Judsis  fubC  yro 
e  Babylonia  ,  ubi  natus  erat  ,  redux  G^ 
Jerofolymam  primus  ibidem  cecinic 
^Ueluia  in  Templo  ,  quod  ipfius  ma- 
xime  ,  &  ZachariEE  hortaru  refiaura- 
tum  fuit  .  Principi  Zorobabeli  fabri- 
cam  Templi  reafliimenti  promifit  Mef. 
fiam  ex  ejusi^irpenafciturum;  quiip- 
fum  Templum  iua  praefentia,  dodri- 
na ,  &  miraculis  condecorabit  ;  thro- 
num  quoque  regni  fui  fupra  omnium 
gentium  regna  ,  illis  fubadisextollet. 
Fuit  eximise  innocentiae,  ac  puritatis, 
ac  magno  fpiritu  excelluit  in  fabrica 
Templi  promovenda  adverfus  Cam- 
byfis  Regis  Perfaruro,  atque  Samari- 
tanorum  contradiftiones  .  Sandis  eft 
adfcriptus  una  cum  Ofee  Propheta_i 
die  4  Julii . 

Zacharias  oriundus  de  Tribu  Levi 
Sacerdos  ,  &  DoQor  populi,  fynchro- 
nos  ,  &  coasvus  fuit  ,  cum  quo  infu-  (S^ 
davit  pro  reftauratione  Templi.  Mo- 
nuit  ludsEOS,  neldola,  &  vitia  majo- 
rum  imitarentur  ,  quorum   viderenc 

acer- 


De  Sacrificio  Mifsse.  Decif.  XXV. 


acerbam  punitionem  ,  excidlum  ,  & 
captivitatem.  Per  hieroglyphica,  pa- 
rabolas  ,  &  enigmata  praedixit  varios 
eventus  ludaeis  obventuros  ufque  ad 
Chriftum ;  maxime  quatuor  Monar- 
chiarum  fucceflfiones,  quas  definerent 
in  RegnumChrifti ,  cujus  vitam  ,  ac 
paflionem  ,  pene  inftar  Evangeliftas 
recenfuit.  Gravisvirtutibus,  &cEtate 
obiit  in  lud^a  ,  lapidatus  a  populo  tu- 
multuante  inter  Templum  jam  in- 
ftauratum,  &  Altare;  utaitChrinus 
JAattb.  25.  5f.  De  eo  Martyrolog.  I{om. 
dts  6.  ISlpvcmbris .  ubi,  quod  eius  cor- 
pus,  ipfoiriet  revelante,  dete£lum  fuit 
fub  Theodofio  Imperatore  junior^^, 
notat  Emin.  Card.  Baronius  ^  isr^  in  ^n- 
r.alih.  ad  ^nt?.  41  f. 

■  Malachias  e  Tribu  Zabulonpoft  re- 
ditum  populi  e  Babylonia  ,  natus  in 
^^  Sopha  .,  inftaurato  per  ZorobabelTem- 
plo  ,  &  florenre  iterum  Synagoga  pro- 
phetavit  ;  &  r.  arguit  ludaeos  ingrati- 
tudinis  in  Deum  tantorum  bonorum 
au£lorem.  2.  Sacerdotes  negligentise, 
&  impietatis.  5.  Prasdixit  abolendum 
Sacerdotium  ,  &  Sacrificium  Aaroni- 
cum;  eique  fubftituendum  aliud  Eu- 
charidicum  .  4.  Reprehendit  ludasos 
ob  repudiatas  uxores.  f.  Promifit  ad- 
ventum  Chrifti ,  ejufque  Prscuforem 
loannem  Baptiftam  .  6.  Sterilitatem 
agrorum  nunciavitob  defraudatasDe- 
cimas  .  Ultimo  denunciavit  diem  ex- 
tremi  ludicii  ,  ejufque  prodromum 
Eliam  ,  qui  reliquias  ludaeorum  con- 
vertet  ad  Chriftum  .  Obiit  adhuc  ju- 
venis,  &  Catalogo  San6lorum  adfcri- 
ptus  efl  inB^m.  Martyrol.  diei:\.^anua- 
rii .  H?c  breviter  de  Sandis  prophetis 
antiquis  i  de  quibus  latiCis  Tirinus  in 
Chronic.  Sacr.  cap.  10.  I^icciolius  in  Chro- 
nol.  I{eform.  tom.  i .  lib.  6.  cap.  10.  Torniell. 
iy>  Salian.  in  anna'ib.  ad  eoritm  nomina . 
Cornel  a  Lapid.  in  Commentar.  ad  ipfos . 
^  yilHegas  in  Flore  SanBor.  part.  1.  in 
Vitis  pr^di^or.  SS.  Trophetarum  .  Et 
Emtn.  Card.  de  Laur^ea  in  cit.  tom,  4.  in  3. 
lib.  Sent.difp.  19.  num.  166.  Ubi  pr^ter 
recenfitos  Prophetas  ,  alios  plurimos 
a(fer,it  in  lege  Mofayca  fuiffe  his  ver- 


6% 


^9S 

bis:  In  Lege  fcripta  prater  18.  qui  lihros 
fciipferunt .,  a!ii  16.  nominati  reperiuntur 
Trcpheta  in  te.-<tuSacio ,  quialiquaprq. 
dixerunt :  prteter  alios  innominatos  i  In- 
cipiendo  cl  Moyfe  ufque  ad  Joannem  Ba- 
ptijiaw  \  inter  quos  is^  feptuaginta  duo 
Seniorcs  Moyji  ajftjlentes  ;  quihus  de^ 
Moyjis  fpiritu  dabatur  ,  ut  pradicerent . 
Eofdem  autem  Prophetas  inferiores 
cumulat  Barradas  in  Evangel  tom.  r. 
lib.$.  cap.  zi.  ubi  curiofus  Le£lor  eos 
feligere,  &  confpicere  poterit. 

In  Lege  tandem  Evangelica  innume- 
rabiles  exiflunt  Sandi,  donoPropheti^  67 
aDeoditati .  Primusomniumeft  Chri- 
llus  Dominus  ,  qui  cunfta  prfterita^ 
pr^fentia,  atque  futura;  nec  non  ho- 
minum  cogitationes ,  etiam  tanquam 
homo  cognofcebat :  ideoque  appellatus 
eft  pluries  Propheta;  nempeZwr.y.  16. 
Vropheta  magnus  furrexit  in  nobis .  Et  a 
Samaritana  j^MW.  4.  10.  Domine ,  utvi' 
deo,  Tropheta  es  tu.  Et  ab  ipfis  difci- 
pulis  Domini  Luc.z^.  19.  Fuit  FirTro- 
pheta  .  Immo  ipfe  Dominus  de  fe  ipfo 
ait  :  ~l<lon  eji  Tropheta  Jine  ionore  ,  nifi 
inpatria  fiia .  Luc.<i^i^.  Quod  quidem 
pr obat  S.Thomas  i.p.q.y.  art.S.  Suarez 
ibid.difp.  ii./f^i^-i.Coilegium  Salman- 
ticen.  in  Curfu  Theolog.  tom.  9.  qui  effc 
primus  de  Incarnatione  trafi.  21.  difp. 
j^.art.j.  6c  ceteris  magis  pie,  ac  do- 
ftd  Emin.Card.  de  Laurceain  ^.  lib.  Sent, 
tom.  I.  Qui  cd  delncarnatione  Verbi, 
difp.  x6.  art.  8.  $.4.  ac  etiam  in  eod.  lih. 
^.  tcm.  4.  d.difp.  19.  num.  167.  Sec undui 
Propheta  fuit  S.  ZachariasPater  loan- 
nis  BaptifTf  .  Tertius  ipfe  S.  loannes 
Baptif^a  .  Quartus  Simeon  Senex  . 
Quintus  S.Ioannes  Evangelifla  obtot, 

&  tantas  Vifiones,  dequibus  infua . 

Apocalypfi .  Pr?ter  hos  autem  in  facro 
textu  novi  Tef^amenti  pauci  vocantur 
Prophetf  in  particulari ;  fed  multi  in 
genere:  fiquidem  .^4^.11.  iS.  fichabe- 
tur  :  In  his  autem  diebus  superuenerunt 
ab  Ieroiolymis\  Trophetce  ^ntiochianr,  (s» 
surgens  unus  exeis  nomine  xAgabus/ignifi- 
cabat  per  spiritum  famem  magnam  futu~ 
ram  in  vniuerso  orbe  terrarum  ,  quce  fa- 
B(t  eji  sub  Claudic  .  Et  idem  Agabus 
Bb    2        (qui 


69 


19^  Pe  Sacrificio  Miflfe  Decif.  XX  V. 


(  qui   fuerat  unus   ex  70    Difcipulis 

Chrifti;  &:  de  quo  meminit  Martyro- 

logium  Romanum  die  15.  Februarii  ) 

cum  e(fet  Cffaref ,  heibens  ZonamTau- 

ih  i^  alllgans  fibi  pedes  ,   {91  manus  dl- 

xit;  hac  dkii  Spiritus  San5lus  ;  Firum^ 

cu]us  eft  Zona  h^ec ,  aUigabunt  in  Jerufa- 

lemjudceii  iS"  tradent  in  manus  gentium. 

^B.  ii.ii.  Et  ibidem  f^j^.  13.  i.  dici- 

tur  :  Erant  in  Ecckjta ,  qu^  erat  ^ntio- 

iphije  Trophetce .  Et  Divus  Paulus  frri- 

bens  ad  Corinthios  Epift.].cap.iz.ver. 

18.  ait*  quod  Chridus  Dominus  in_> 

fua  Ecclella  primum  fofuit  ^poflohs  , 

fscundb   Trophetas  ^c    Et  alibi  f?pe 

de  Prophetis,  qui  tunc  erantin  Eccle- 

fja  Chrifliana  mentionem    facit  ;   & 

hoc  donum  Propheti?  abundanter  dif- 

fufum  efta  Spiritu  Sando  inter  fideles 

^  primitiva  Ecclefiaufquead  hasc  tem- 

pora,  ut  ex  VitisSanftorum  unicuique 

inanifefte  patet . 

Corollarii  loco  poffet  quis  interro- 

gare  ,  qua  de  caufa  dici  foleat  :  Otiod 

riemo  Tropheta  acceptus  eft  en  Tatria 

70  fua^i  Rerpondetur  ob  quatuor  caufas. 

Primaeft,  quiaf  Prophetae,  quorum 

nomine  veniunt  Viri  dodi ,  &:  Sapien- 

tes,  non  fint  de  Profapia  nobili,  in—» 

fua  patria  defpiciuntur ,  non  ita  in_j 

aliena  .  Sic  Nazarethani ,  quiacrede- 

bant  ,  Chriftum  efle  f lium  Joferh  , 

qui  fabrilem  artem  exercebat  ;  eum 

fpernebant.  Secunda  eft  ,  ob  malam 

Inclinationem  inftam  in  honninibus, 

roagnifaciendi  res  exteras,  &  peregri- 

nas;  parvipendendi  res  domelVicas,& 

fuse  Civiratis.  Hinc  homines  adven?, 

etfi  mediocris  virtutis,  eeftimantur  plu 

rimi   :    noftrates   fummas   eruditionis 

pro  nihilo  habenrur  .  Tertia  eft  invi- 

dia  ,   qua  cives  odio  habent  fuos  ,  a 

quibus  fefuperari  in  fapientia  vident, 

vel  in  bonitate.  Ita  Jofephodio  hahi- 

tus  ^  fratribus,  &  Chriftus  Dominus 

a  Judsis  .    Quarta  denique  caufa  e(l 

averfio  ,  quam  homines  habent  veri- 

tati .  Omnes  Prophetasarguebant  ho- 

mines  de  peccatis.'  idcirc(5  quia  veri- 

tas  odium  parit,  eos  populi  odiopro- 

fequebanturi  &  tot ,  ac  tanti  Prophet? 


martyres  fuerunt.  Sic  de  viris  doGIs  « 
ac  Deum  timentibus,  quos  adhibent 
Praslati  fanfti  inregimine  Diascefum  . 
Hi  corrigunt,  arguunt,  puniunt  ma- 
le  viventes  :  &  ab  iifdem  implacabi* 
li  averfione  impetuntur.  Experientia 
ejufdem  ponderis  cum  Hifioria  me^ 
monitum  fecit  de  hac  veritate  ,  dc_j 
qua  -abundanter  differunt  Barradas 
in  Evangel.  tom.i.  lih.^.  c.ij.  Tirin.  in 
Matth.iT^.  ^7.  is^  Menochius  in  Storeis 
part.T,.  Centur.G-cap.^i.  w^/haccpulchra 
fententia  Sanfti  Auguftini  hb.M.fuper 
Genef.  ad  Litteram  cap.i^.  Invidet  par 
pari ,  quia  ei  co^quatur  ;  tnvidet  inferior 
majori  ,  quia  ei  non  co^quatur  :  invidet 
Supcrior  infeuori  ,  ve  ei  co^quetur  .  Et 
hcec  fatis  deProphetis. 

D    E    G    I    S    I    O     XXVI. 

ARGUMENTUM. 

Dc  Mulicris  Prophctiffis  ,  quae 
fuerunt  tum  in  lcge  naturae , 
fciiicet  tva  ,  &  Kebccca;  tum 
in  Lcgc  Mofayca  ,  ncmpe  Ma- 
ria  Soroie  Moyfis  ,  Debbora , 
Kahah  ,  Holda  ,  &  Anna  Ma- 
trc  Sanruclis ;  tum  ctiam  irL-. 
Lcgc    Evangclica   ;    vidclicet 

^  DhlPARA,  fchlabcrh  cius  co- 
gnata  ,  Anna  filia  Phanuchs  , 
Samaritana,  Vxore  PiIati,Ma- 
t\a  Magdalcna  ,  ac  aliis  SS. 
Mulief/bus  ,  fihabufquc  qua- 
tuor  Philippi  Diaconi  .  Itcm 
de  Sibyllis  ;  hoc  cft  Virginibus 
gentiUbus  ,  qua?  a  Dco  dono 
Prophctiseditata',  Vitam,Mor- 
tem  y  ac  Kcfurre(5tionem  Sal- 
vatoris  Noftri,  cjulquc  finale.^ 
judicium  vaticinatcE  funt. 

S  V  M  M  ^  I^I^U  M. 

I  Trophetifla  alia  fuerunt  in  lcge 
nattine ,  ali<e  in  lege  Mofayca^  , 

alia 


Dc  Sacrificio  Miflfe  Decif.XXVl.         i  py 


aliie  in  lege  Evangelica  . 
'  2  Evci  prima  Vrophetijfa  ob  tres 
caufas  .  Et  qua  ? 

5  Rchccca  fuitVrophetiffa.  Etcur? 
4  Rcbecca  ,  &"  Jacob  e]us  jilius  ex 

Rcvelatione  divina  prirnogenitu- 
ram  patrrnam  affecuti . 
f  Maria  foror  Moyfts  TrophetiJJa . 

6  Dcbbora  Trophctifia  fuit . 

7  Rahab  mcrctrix  inter  Trophetif^ 
fas  w  fncrata . 

8  Hoida  mulier  Vrophetifla ,  regnan- 
tc  Jofia  Rcge  Juda . 

$  ^nna  mater  Samuclis  fnit  TrO' 
phctifla. 

10  M^RI^  y^iygo,  Mater1>eiTro- 
phetifja  fuit ,  &  Trophetijfarum 
Rgina. 

1 1  Dcipara  in  hac  vita  an  interdum 
elcvatafit  ad  vidcndum  clarc  1)i- 
vina?n  cfi.ntiam  ? 

11  MARI^  Fir^o  Mater  T>ci  anin 
ijac  vita  fcripferit  Epijioias  ^ 

IX  Eiifabcth  Matcr  S.  loannis  Ba- 
ptijia:  Trophctiffa  fuit . 

14  ^nna  filia  Thanuel  fuit  Trophe- 
tifia.  Fuit  f^idua  abanno  20.  uf- 
quc  ad  annum  84.  Habitabat  in 
celiulis  apud  Tcmplum  . 

I  j  S-rmaritana  mmier  dono  Trophe- 

ti<^  ditata . 

16  Samaritana  quomodovocaretur  ? 
Coronata  martyrio  .  E]us  caput 
Roma  in  Bafilica  S-  Tauli. 

17  Ciaudia  Trocula  'Vxor  Tilati  in^ 
ter  Trophetifjas  poncnda . 

18  Tilatus  ubi  obiVi.'rit  ? 

19  Maria  Magdalene ,  ac  aliicfan^ie 
mulieres  TrophctiJfdS  . 

20  Vefpere  auteai  Sabbati,quae  lu- 
cefcit  in  prima  Sabbari  .  Matth. 
z%.fcnfus  ,  &  expofitio. 

zi  Tlniippi  Diaconi  quatuor  filiie 
Trophctifia .  Earum  cellula  vifi- 
tat<2  a  S.  Tauia  Romana  . 

II  T)  ophetiA  dono  innumera  San^it 
in  lcgc  Evangelica  ditata. 

23  Vrophetice  donum  argumcntufft^ 
San6iitatis  . 

24  Sibyiice  numcrandje  inter  Vroploe- 
tifias  . 


2.5  SibylU  qua  ,   &  quot  fuerint  ^ 
26  Sibyliini  libri  diiigcntcr  Roma  cu- 

Hodicbantur .  Et  nu  3  7. 
17  Dciphica  Sibylla  qute  ;  &  quan- 

do  fuc>-it  ?  Qua  pnzdixerit  dc^ 

C  HRISTO  ? 
28  EritJrcdea  Sihylla  nativitatem-,  , 

paJJioncm  ,  mortcm  ,  rcfurre5iio' 

nemque  Cljrijii  enunciavit ,  ac  lu- 

dicimn  finale . 
25)  Cimmcria  Sibylla ,  five  Cum<ea  , 

aut  Itaiica  quandofuerit ,  &  que 

prophcti^^^avcrit  ? 
\o  Samia  Sihyiia  ubi  orta  ?  Tredi' 

xit  triumphum  Cbrifli  cum  pal^ 

mis  Olivarum  . 

3 1  Cumana  Sibylla  ubi  fuerit  ?  tn- 
carnationem  Dominicam  vatici' 
nata . 

32  Hellcfpontica  Sibylla  ubi  natcWi 
l<{ativitatcm ,  &  doBrinamSal- 
vatoris  pr^nimciavit . 

3  j  Lybica  Sibylia  fuit  annis  4S0.  an. 

te  Chrisium .  Ejus  miracula  cdi- 

xit . 
34  Tcrfica  Sibylla  fioruit  fub  ^le- 

xandro  Magno .  Trophetizavit  ba- 

ptifmum  ,  &  prcdicationem  Vre- 

curforis  ChrifliS 
35.  Thrygia  Sibylla  mortem  Salvato. 

ris  panxit . 

36  Tiburtin^  Sihyll§  nomen  ;  ejus 
carmina  de  Chrifli  RefurrcBionc, 
atque  ^fccnfionc  in  Ccslum. 

37  Libri  Sibyiiini  Rom^  cuftoditi. 

38  Lihri  Sibyllini  a  Cffarc  xAuguflo 
reccgniti. 

39  Europ^a  Sibylla  predixit  Meffiam 
dc  Fitgine  nafcitur.mi  . 

40  jf£gyptia  Sibylia  de  Clorifio  locu. 
ta. 

RAtioni  confentaneum  eft  ^  ut 
ctiam  de  mulieribus,  quae  Pro- 
phctisp  dono  fuerunt  illuftrts  ,  verba 
faciamusjantequam  ad  Sacrificia  Mo- 
faycje  legis  iter  arripiatur,  utplenede 
perfonis  utriufque  fexus,  qusinuni- 
verfum  Divino  cultui ,  ac  minifleriis 
Sacris  mancipatae  erant  ,  fummariam 
notitiam  Studiofj  noftri  ex  Jedu  ra  pr?- 
•  ^^^" 


1 98  De  Sacrificio  Miflfe.  DecirXXVI. 


rentium  Decifionum  percipiant  .  Igi- 
tur de ProphetilTis ,  ac  de Sibyllisopor- 
tet  verbafacere . 

1  Quod  attinet  ad  mulieres  Prophe- 
tlflTas,  alias  fuerunt  in  legeNaturae  : 
aliae  in  lege  Mofayca  :  &  aliae  inlege 
Evangelica . 

2  Inter  Prophetiffas  legisNaturs  pri- 
marius  locus  debetur  progenitrici  no- 
ftras  Evae  ,  quas  hoc  titulo  triplici  de 
caufa  mereturdecorari.  Primdobejus 
formationem:  qus  revelatam  in  fe^j 
habebat  ,  (  etfi  fub  enigmate  )  tum 
divinitatem,  tCim  humanitatem  Re- 
demptoris  Mundi  i  fiquidem  Eva_> 
formata  fuit  ex  cofta  Adami ;  &con- 
fiftere  cgpit  ex  cofta  ofTea  ,  &  carne 
inolli  .  In  fortitudine  coftae  contine- 
batur  divinitas  Chrifti  •,  in  carnis  in- 
firmitate  ejufdem  Chrlfli  humanitas 
praenunciabatur,juxtaconfiderationem 
MendeTJiin  Theologia  Ccitechetica  lih.^. 
cap.zt.  fjum.t.  Secundd  Eva  prophe- 
tiam  gerebat  in  nomine  ;  fi  enim  in- 
verfo  ordine  legatur  ,  non  Eva  ,  fed 
.^ve  ejus  nomen  prasdicit,  illud  fcili- 
cet  ^ve ,  quo  falutanda  erat  Deipara 
Mariaab  Archangelo  Gabriele  ,  enun- 
ciante  Divini  verbi  Jncarnationera  ; 
UJ  doOid  idem  Mendeziushh.^.  cap.^.  n. 
1.  Tertio  autem  Evafa<fla  eftProphe- 
tiffa,  quando  de  eadixit  DeusadSer- 
pentem  :  Inimicitias  ponam  interte  ^  (s^ 
mttlierem ,  is^  femen  tuum  ,  i^n  femen  II- 
lius  ;  ipfa  conteret  caputtuum.  Genef^. 
15.  Revelatum  tunc  enim  eft  Evse  , 
ipfaque  noftra  primaMater  cognovit, 
&  intellexit,  tum  ab  ea  per  pfniten- 
tiam  conterendum  e(Te  caput  diaboli; 
tum  a  Deipara  ,  ac  Chrillo  filio  Dei , 
ex  ejus  femine  nafcituro;  quam  qut- 
dem  revelationem  ipfamet  Eva  filiis, 
ac  pofteris  fuis  tradebat  ,  ut  p^niten- 
tiam  diligerent  ,  &  in  futuro  Meffia, 
ac  Virgine  ejus  Genitrice  fperarent  : 
quod  non  obfcure  docet  Cornel.  a  La- 
pide  in  commentar.  ad  Genes.  d.  cap.^. 
Ferf.i^.  his  verbis  .  Mulier  eji  Eva  , 
qUdS  diahoUim  contrivit .,  tjuandop^niten- 
tiam  egit  :  vel  potius  muher  efl  Beata 
Maria  Ev^  fili^  \  femsn  ejus  efl  Jefus . , 


i^  Chrifliani ;  ferpens  efl  diahohs  ;  fe^ 
men  e]us  funt  infideles  ,  omnefque  impii. 
Ergo  Beata  Maria  contrivit  Serpentem\ 
quia  ipfa  femper  plena  ,  isr'  ghriofa  fuit 
viilrix  diaholi  ,  omnefque  h^refes  (  quce 
caput  funt  ferpentisj  in  univerfo  mundo 
contrivit^  ut  canit  Ecclejia .  Quod  au- 
tem  ipfamet  Eva  didicerit  ex  divina 
revelatione  ,  Divinum  Verbum  car- 
nem  induturum  ex  ejus  femine,  ut  con- 
tereret  caput  ferpentis,  ideft  diaboli ; 
refultat  ex  illis  aliis  verbis  :  Ipfa  con^ 
teret  caput  tuum^  (^  tu  injidiaheris  cal- 
caneo  ejus  .  Quse  quidem  verba  idem 
Cornelius  h  Lapide  ibidem  fic  decla- 
rat :  Chrifli  caput  efl  Divinitas  ;  calca~ 
neus  efl  humanitas  :  hanc  dum  offcndit  , 
i^  occidit  dqmon  ,  occisus  efl  :  tunc  enim 
Chriftus  contrivit  caput  iilius  ;  idefl 
ejus  superhiam  dejecit  :  atque  cm^ 
nem  ejus  impetum  proflravit  .  Haec 
primae  omnium  matri  Ev^e  cum_. 
fuerint  a  Deo  revelata;  &  per  eam  ^ 
fe  defcendentibus  manifeftata  ;  info- 
lubile  argumentum  faciunt  ,  Evam,. 
ipfam  dono  prophetiae  ditatam  ,  me- 
rito  Prophetiffam  inter  mulieres  effe 
appellandam. 

Altera  ProphetiflTa  in  lege  naturas 
fuit  Rebecca  uxor  Patriarchae  Ifaac  ;  5 
cui  Dominus  revelavit  ,  dum  appro- 
pinquaret  tempus  pariendi  gemellos 
duos  fiiios  Efau  ,  &  Jacob,  quos  por- 
tabat  inutero;  quod  inferior,  nemp^ 
Jacob  erit  Dominusmajoris,  videlicdt 
Efau  ;  qui  propterea  fubditus  evafu- 
rus  erat  eidem  Jacobo  in  eorum  po- 
fieritatibus.  Idcirco  fic  de  ipfa  Rebec- 
ca  legitur  in  Genes.i^.  22.  Sed  collide- 
hantur  in  utero  e\us  parvuli  ,  qua  ait  : 
fi  fic  mihi  futurum  erat  ^  quid  neceffe  fuit 
concipere  ?  Terrexitque  ut  consuleret 
Dominum.  Qui  respondens  ^  ait  :  (  ecce 
Revelatio  divina  )  Dua  gentes  sunt  in 
utero  tuo  ;  (^  duo  populi  ex  ventre  tuo 
dividentur ;  populufque  populum  fupera' 
hit ;  i^  major  ferviet  minori .  Quo  loci 
fic  differit  Cornelius  a  Lapide  in  fuis 
Commentariis :  Theodoretus ,  Diodorus^ 
i$^  Trocop!US  cenfent  ,  P^heccam  animo 
cosdernatam  ad  vicinum,  (^■domeflicum. 

nAlta- 


De  Sacrificio  MiCfe.  Decif  XXVI.         ipp 


\AltaYe  ivijfe ,  ibique  Deum  oraffe  ;  qui 
per  xAngelum  refpondit  id ,  quodfequitur^ 
DuDB  gentes  in  uterotuofunt,  &ma- 
jor  ferviet  minori  .  Ex  quo  'intellexit 
B^becca  ,  quod  Jacob  prqferretur  Efau  •, 
eique  Vrimogenituram  ,  i^  benedidio- 
nempaternamprceriperet :  quod  tamen  ma- 
ritum  fuum  Ifaacum  celavit  ,  ut  myfterio 
Trophetico  locusdaretur^de  quo  Genef  17. 
z^.Igiturjureoptimo  ProphetifTa  voca- 
da  eft  Rehecca  ,  quae  ^  Deo  per  An- 
gelum  inftrufta  fuit  de  futura  majo- 
ritate  filii  fuijacnbi,  ac  ejus  pofterita- 
tis  fuper  illam  Efau  :  qua  Prophetia 
per  ipfam  intelleda,  non  levitate,fed 
Dei  fpiritu,  &  diftamine  mota  fuit  , 
xjt  hortaretur  Jacobura  accipere  bene- 
didionem  Patris  ;  atque  illum  adju- 
yit,  coquendo  h?dum  ,  &  circumve- 

4  ftiendo  Jacobi  manus,  &  collumpel- 
Jibus;  ut  diximus  fupra  Decif.XIX.n. 
15.  Et  ex  his  refultat  manifefta  ra- 
tioi  quae  excufat  amendacio  inadio- 
ne  'Ua  tum  Jacobum  ,  tum  ipfam_. 
Rebeccam;  uterque  enimoperabatur, 
&  loquebatur  juxta  revelationem  ha- 
bitam  a  Deo  ;  atque  prophetico  fpiri- 
tUjfcientes,  Primogenituram  ,  &  ma- 
joratum  effe  a  Deo  translatum  in  Ja- 
cobum,  &  ejus  pofteros;  quibus  fer- 
vituri  erant  defcendentes  ab  Efau  . 
In    lege   autem    Mofayca    fuerunt 

j  Prophetiffae  fequentes  mulieres  .  I. 
Maria  Soror  Aaronis  ,  &  Movfis  , 
quae  appeilatur  ProphetifTa  Exod.i  ^' 
io.  triplici  de  caufa  fecundumCorne- 
lium  a  Lapide  in  Comment.  ibid.  Deus 
enim  cum  ea  collcquebatur  ,  &eiar- 
cana  pandebac  ,  ut  patet7S(ttw.  iz.  2. 
Erat  quo-^ne  do£lrix  ,  &  Magiftra__. 
aharum  mulierum  :  &  ulteriiis  erac 
quoque  pra;centrix,  &  Virgo  fapiens, 
&  litteris  erudita  .  Hinc  in  tranfitu 
maris  rubri  poft  exitum  ex  ^gypto, 
ita  deillaloquitur  textus  Sacer  Exod. 
I^.io.  Sumpfit  ergo  Alaria  Vrofetiffafo- 
ror  ^aron  tympanum  in  manu  fua  :  egref- 
faque  funt  omnes  muheres  pofl  eam  cum 
tympanis ,  isn  choris  \  quibus  pracinebat 
dicens  :  Cantemus  Domino  ,  gorioss 
tnim   magnificatus    eft  ;    equum  ,  isrt 


^fcenforem  e]us  dejecit  in  mare  . 
Tirinus  autem  commentans  eumdem 
textum  ,  fubdit,quodlicet  pluresScri- 
ptores  facri  doceanc  ,  praedidlam  Ma- 
riam  Prophetiftam  fuifle  Virginem_i, 
&  fimilem  Sybillis  ;  nihilominus  Se- 
rario  ,  ac  aliis  vifum  ,  quod  nupferit 
llur  z\iQ  BefeeUs  ,  cujus  mentio  fic 
Exod.i^.  14.  tunc  enim  rarum  erac 
ftudium  virginitatis,  &  laudi  non  da- 
batur.  II.  ProphetifTa  fuit  Debbora  j  6 
de  qua  in  Ubrofudicumcap.^.narratur, 
quod  cum  Sifara  Princeps  exercitus 
Regis  Jabin  aggrederetur  populumlf- 
rael  ',  ipfa  Debbora  a  Deo  refponfum 
habuit  de  ejufdem  Sifarae  internecio- 
ne;  &  ideo  vocavit  Barac  militemlf- 
raeliticum,  eiqueordinavit,  ut  viros 
bellatores  fumeret,  &contra  Sifaram 
iret ,  &  pugnaret  ;  Deus  enim  vifto- 
riam  ei  elargiretur ,  prout fadum  fuit, 
&  dicit  ibiSacer  textus. 

Et  quia  hfc  mulier  ob  donumPro- 
phetiae  erat  fapientiffima ;  hac  decau- 
fa  in  fuis  controverfiis  hebrasi  confu- 
giebant  ad  illam  ,  ut  eas  judicandodi- 
rimeret.  Hinc  S.  Hieronymus;«£;7//7, 
ic.  ad  Furiam  fic  ait  ;  Tslobis  ad  hoc 
Debbora  nominabitur  ,  quod  Trophetijfa. 
fuerit ,  i^  in  Oidinejudtcum  fupputetur . 
Er  quia  dicere  poterat:  quamdulciagut- 
turi  meo  eloquia  tua :  fuper  mef  i^favum 
ori  meo  .  f^pis  nomen  accepit  :  Jcriptu- 
rarum  ftoribuspafta  ,  SpiritusSanBiodo- 
re  perfufa  ;  iy^  dulces  ^dmbrofite  fuccos 
prophetali  ore componens .  Pluradelau- 
dibus  magnae  hujus  mulieris,  ac  Pro- 
phetiflfe  Debborae  referunt  Origen. 
Hom.  5.  Salianus  ad  ^nnum  Mun- 
di  iji^.  Ec  Cornelius  a  Lapide  in 
Comment.  Judic.  d.  cap.^.  Verf.i^.  i^feqq. 
III  Profeti(Ta  fuit  Rahab  •,  qu^Iicet  7 
meretrix  effet  in  civitate  Jcricho,  feu 
cauponaria  ,  hebraos  exploratores  ho- 
fpitioapudferecipiens,  habuic  revela- 
tionem  a  Deo,  de  futuroexcidio  Ur- 
bis,  quare  pfnitens  &fibi,  &  cogna- 
tis  fuis  vitam  obtinuit  :  ut  legitur  in 
Jofue  cap.z.  Verf.i.  ubi  fic  Cornelius 
a  Lapide  fcribit:  Excepit  B^ababexplo- 
ratores  Hebraorum;  illuminata  ,  (5^  im- 

pulfa 


200 


De  Sacrificio  MiiTa^.  DQcif.  XXVI. 


fulfa  a  Deff ,  qiiaji  divlnl  cenjiinin  ChU' 
mru-ea  fideli  populo  fubigenda  procurato- 
res .  Intellcxii  enim  Deum  in  hac  revel- 
le  uti  fua  opera  ;  ac  proinde  velle ,  ut  ip- 
fa  eos  exciperet ,  ahfconderet  ^  (^dirige- 
ret  .  Et  cum  ipla  Rahab  dixilTet  ex- 
l>\o{&zotihus  ibid.f^erf.  c).  'h^vi  ,  quod 
Dominus  tradicferit  vobis  terram  .  Sub- 
dit  ideiTi  Cornelius  a  Lapide  :  'h^ove- 
rat  hoc  I\ahab  partim  ex  miraculis ,  ijn 
fortentts ,  qu^  Deuspro  Uebr(ii  pugnans 
cperatus  erat ;  partim  ex  Dei  ipfiui  in- 
ftin^u^  {90  revelatione.  Fuitigiturdono 
revelationis  propheticas  ditata  Rahab, 
quas  deinde  nupca  Salmoni  de  ftirpe_> 
]uda  meruit  generare  Boot.  Atavum 
Regis  David,  &  numeraninter  mu- 
licres  ,  e  quibus  narciturus  erat  Chri- 

8  ftus.  IV.  Prophetiirafuit  Holdaj  qug 
Anno  mundi  ?4-7-  regnante  Jofia—. 
Rege  Juda  non  foliam  prophetabat  in 
Jerufalem  ;  fed ,  ut  ait  Torniellusrt^ 
d.  ulnnum.  num.  5 .  In  tanta  erat  SanHi- 
tatis  opinione ,  ut  ad  ipfam  confulendam 
]\ex  ipfc  miferit  Helciam  fummum  Tonti- 
ficem  ,  l^  proprium  Scribam  ,  aliofque 
OptimMes  civitatis  ,  ut  patet  in  ^-  I{eg. 
2Z.  14.  isn  feqq-  De  hac  eadeoi  egre- 
gia  muliere  ita  fcribit  Tirinus  in  4. 
tieg.  2z.  14.  Jerunt  ad  Hoidam  Vrophe- 
tidem  uxorem  SeJium  ,  fed  tum  verojimi- 
liter  viduam  ,  vel  faltem  thoro  viri  jam 
(tbjiinentem  :  nam  quee  tboro  ad  huc  ute, 
rentur  (  una  dempta  ^nna  Samuelis  Ma- 
tre  I.  Bseg.i.  20.)  nullas  legimus  spiritu 
prophetico  afjlatas .  Et  concordat  Cor- 
relius  ^  Lapide  in  eodem  textu  fic 
fubjungens  :  Ho!da  h<€c  (^  senio  ,  is^ 
prudentia  ,  i^  fanBitate  ,  is^  oracuUs 
apud  omnes  erat  celebris  ,  (^  venevabi- 
lis  ;  aque  ac  Debbora  fud.^.  iy>  ^nna 
mater  Samuelis  .   V.  Tandem  Prophe- 

^  tififa  in  lege  Mofayca  fuit  ipfa  Anna 
Mater  Samuehs  prophetas  ,  qu«  cum 
peperilTec,  &  obtulifTet  illum  Domi- 
no,  cecinitcanticum  illud,  'Exultavit 
cor  meum  in  Domino  (^c.  i.I{eg.t  in__» 
quo  prophetavit  nafciturumChriftum 
juxta  id  ,  quoJ  fcribit  S.  Auguflinus 
lib.ii.  de  Civit.  Dei  cap..^,  unde  Theo- 
dorstus,  &  Procopius  dixerunt;  quia 


^nna  prophetam  concepit  y  propheti^ 
quoque  gratiam  pavticipavit  ,  Jicut  (^ 
Elisabet/j  ,  i^  Beata  Firgo  .  Cornelius 
autem  a  Lapide  in  fine  didi  Cantici 
I.  P\eg.i.  10.  ait  :  Hoc  e(i  ^Anna  oracU' 
ium  de  Chriflo ,  pofi  mille  ,  (^  trecentos 
annos  nafcituro'.,  quo  illi  eminus  quafiap' 
plaudit  \  i^^gratulatur  \  ubi  adverte,  ^n- 
nam  effe  primam  in  Scriptura  ,  qua  hic 
exprimat  nomen  MeJJi<e  ,  five  Chrijii  . 
Hucujque  enim  in  Ventateucho  ,  Jofue  , 
is^  Judicum  nomen  Cbrifii  non  audivmus . 
Hae  funt  Muheres,  quasprsefuiferunt 
Prophetiae  dono  tempore  legisMofay- 
cae,  de  quibus  etiam  mentionemfacic 
Emin.  C]ard.de  Laurasa  in  d.  tom.^.iri 
iibr.i.  Senten.  difp.i^.  ntimero  255?.  ^ 
240, 

In  legeautemEvangelica  pluresba- 
bentur  in  Sacro  textu  mulieres  San- 
€idt  Divino  Spiritu  aftiatac  ,  ac  Pro- 
phetia  inllgnes  :  innumerae  autem  in 
Hiftoriis,  Chronicis,  &VitisSanfto- 
rum.  Quo  ad  iUas  ,  qu^  nominantur 
in  Scriptura  Sacra  principem  locum 
tenet  ReginaCflorum ,  Serenifljma—* 
DEIPARAycumquia,  ut  fcribitSuarez. 
in  3.  par.  d.  Thom.  tom.z.  difp.ic).  fe^.^.  jq 
Pi^,  ac  prpbabiliter  credi  potert,  bea- 
tam  Virginem  in  hac  vita  interdum 
elevatam  fuiffead  videndum  clare  Di- 
vinam  elTentiam  ,  ut  ex  Audoritate  11 
S.  Antonini,  S.  Bernardi ,  &  aliorum 
Patrum  ibi  comprobat  ;  tum  etiam 
quia  DEIPARAM  vere,ac  propriefuif- 
fe  Prophetiffam  ,  &  habuiflfe  gratiam 
Prophetiss,  Spirituque  propheticopro- 
nunciaffe  Canticum  Magnificat  \  & 
aliorum  fublimium  Mylteriorum  na- 
tionem,  revelationem  ,  &  inilrudio- 
nem  a  Spiritu  San^o  ,  &  a  diledo 
Filio  fuo  Deo  ,  &  Homine  Chrifto 
habuifle,  ex  plurimis  Sandorum  Pa- 
trum  teftimoniiscomprobat  idem  Sua- 
rez  difp.io.  feB.t.  in  eod:  tom.z.  ubl 
fubdit:  non  conftare,  an  Beata  Virgo  IJ 
aliquid  fcripferiti  nam  Epiftola  quae- 
dam  ad  Ignatium  ,  quae  nomine  ejus 
circumfertur  ,  incertas  eft  auiflorita- 
tis  .  Si  tamen  Ecclefias  conftaret  ;  il- 
lamj  yel  aliquam  aliamfuiffea  Beata 

Vii* 


De  Sacrlficio  Miflfe.  DeciCXXVr. 


201 


Virgine  fcriptam ,  inter canonicas  Scri- 
pturas  efTet annumeranda.  Hincin__» 
revelationibus  S.  Birgittae  ifi  Sermone 
tAngehco  cap.ij.  dicitur:  Etvere procul 
dubio  cfl  credendum  ,  quod  ex  infpiratio- 
ne  Spiritus  San8i  ipfaDeiparaperfeBius 
intelkxit^  (juidquid  Trophetarum  eloquia 
figurabant  ^  quam  tpfiVrophet^e  ^  qui  ex 
eodem  Spiritu  verba  oretenus  protulerunt . 
Et  cap.i^.  ibidem  hcc  fubneduntur  . 
Tertia  quippe  die ,  de  ChriftiB^fnrreBiO' 
ne  difcipiilis  heftantibus  ,  i^  mu/jeribus 
in  fepulchro  e]us  corpus  foUictte  inqui- 
rentibus ,  ipfifque  .ApofloUs  pra  maxima 
cordis  anxietate  ,  (^  pavore  fe  pariter 
includentihus  ,  tunc  yirgo  Mater  ,  quam- 
vis  Scriptura  eo  tempore  ipfam  aliquid  lo- 
cutam  non  commemorat\  fine  dubiotamen 
credendum  efl  ,  quod  ipfa  Dei  Filium  in 
carne  ad  cetemam  gloii<im  refu.rrexiffe  te. 
flificata  efl  j  i$^  quod  mors  de  c^tero  il/i 
numquam  poffet  amplius  domtnari  .  Et 
paulo  poft  fubjunguntur  fequentia__. . 
Ipfa  Virgo  Maria  erat  Magiftra  ^pofto- 
Joruni ;  confortatrix  Martyrum ,  DoBrix 
Confejforum ,  clarijftmum  fpecuhim  Virgi- 
num  ,  confolatrix  Viduarum  ;  in  conjugio 
Viventium  faluberrima  monitrix  ,  atque 
omnium  in  fide  cathoHca  perfeBiJftma  ro- 
horatrix.  ,yipoftoIis  nawqueadfe  venien- 
tibus  omnia  ,  qune  de  fuo  Flio  perfeBe 
fion  noverant  ^  revelabat  .^  i^rationabili- 
ter  declarabat .  Er  hinc  fadumeft,  ut 
in  Litaniis  abEcclefia  laudetur,  &di- 
catur  Sedes  Sapientid  ^  nec  non  ^egina 
Trophetarum  . 

S-Andix  Elifabeth  Matri  Sanfli  Jo- 
13  annis  Baptiftae  fecundus  debetur  locus 
inter  Prophetiffas  legis  Evangelica  ; 
fuit  enim  hoc  munere  infignita ,  cum 
ad  eam  vifitandam  DEIPARA  accef- 
fiffef,  tuncenim:  IJt audivit Salutatto- 
vem.  MABJ^  Elifixbetb  ,  exultavit  in- 
fans  in  utero  ejus  •,  (^  repleta  efl  Spiritu 
SanBo  Elifabeth  ,  i^  exclamavit  voce 
Wagna^  ijy*  dixit:  BenediSIa  tuintermu- 
lieres ;  (s^  henedi&us  fruRus  ventris  tui , 
Et  unde  hoc  mihi  ,  ut  veniat  Mater  Do- 
mini  mei  ad  me  .<'  Ecce  enim  ut  faBa  efl 
vox  falutationis  tu<e  in  auribus  meis  i 
exultavit  in  gaudio  infans  in  utero  meo  : 


i^  Beata  qu<e  credidifli  )  quoniam  perfi' 
cientur  ea  ,  qute  dida  funt  tibi  a  Domi' 
no .  Luci.  41.  In  quibus  verbisnotant 
Sand>i  Patres,  &  Dodlores  Ecclefiae, 
quod  Elifabethprophetavitde  praEfen- 
ti;  nam  ^  Spiritu  Sando  illuminata 
Virginem,  quam  praefentemcernebat, 
Chriftum  in  utero  geftare  cognovit  , 
&  ipfa  prima  fuit  ,  quae  nominavit 
Sandiftimam  Virginem  MatremDei; 
Item  prophetavit  de  praeterito;  dicens 
enim  ,  Beata.^  qute  credidifti ^apertiin- 
dicavit  inSpiritu  agnoviffe  verba,  quae 
Deiparae  fuerant  dida  ab  Angelo  . 
Prophetavit  etiam  defuturo  ,  quando 
fubjunxit  ;  Verficientur  ea  ;  quee  di£la 
funt  tibi  a  Domino:  ut  confiderat  Bar- 
radas  in  Evangel.  tcm.i.  lib.j.  cap.it. 
Verf  IJnde  hoc  mihi\  ubi  SandosDo- 
(Slores  allegat . 

Annae  filiaePhanuel  de  Tribu  Afer 
t^rtius  locus  debetur  inter  Prophetif- 
fas  •,  fic  enim  appellatur  ^S.Lucacap. 
2.  Verfi6-  ubi  eam  laudat  dicens  : 
IJ<£c  procefferat  in  d/ebus  multis ,  ^5^  vi- 
xerat  cum  viro  fuo  annis  feptem  a  virgi- 
nitate  fua  .  Et  heec  vidua  ufque  ad  annos 
oBcg':nta  quatuor,  quee  nondifcedehatde 
Templo  ,  ]ejuniis ,  ijr<  obfecrationibus  fer- 
viens  noBe  ,  ac  dic  .  Et  hdec  ipfa  hora 
fuperveniens  confitelarur  Domino;  {^  lo- 
quebatur  de  illo omnibus ^  quiexpcBabant 
B^edemptionem  Ifrael .  Ubi  de  hac  Pro- 
phetifta  Anna  tria  funt  notanda  . 
Unum,  quod  vixerat  in  vidultate  an- 
nos  fexEgintaquatuor  ;  cum  enim  fe- 
ptem  annis  fuiffet  in  matrimonio:  il- 
ludque  contaxerit  a  prima  pubertate, 
qua?  puellis  eft  anno  duodecimo  ,  fe- 
quitur  maritum  obiifTe  ,  ea  exiftente 
in  anno  vigefimo  circiter  aetatis  fuaej 
&  deinceps  raro  exemplo  vidua  per- 
petuo  manferit  ufque  ad  annum  84. 
Alterum  notandum  eft  ,  quod  norL_» 
difcedebat  de  Templo;  quia  hibitabat 
in  cellulis  prope  murosejufdem  Tem- 
pli,  ut  notavimus  fupra  DecifJCUnu. 
■Kx.  &  docet  Tinnus  in  Exod.  cap.^8. 
Verf^.  Camfws  de  Beata  Virgine lib.i. 
cap.12.  &  Serarius  in  libz.  Machab^or. 
cap.i.  Tertium  eft ,  quod  Jicet  in  Evan- 


14 


Cc 


aeiio 


102 


DeSacrificioMiflfc.  Decif.XXVI. 


gelio  non  exprimantur  ea  ,  quae  pro- 

♦    phetizaverit  Anna  de  Chrifto    ;  fed 

quod  Confitebittur  Lomifw,   (s^  loqueba- 

tur  de  tiloomnibus^  qui  expeBabantI{e- 

demptionem  lfrctel\  eft  tamen  probabi- 

Je,  quod  ipfa  teftata  fuerit  ;  puerum 

illum  efTe  Mefllam,  &  Salvatoren-Lj 

imundi  in  lege,  &  a  prophetispromif- 

fum:  quod  bene  notant  idem  Tirinus 

inLucd.cap.i.  Verf.^S.  &Menochius 

in  Hijior.  Sacra  libr.i.  cap.i^.  nu.io. 

Samaritanae  quartus  (it  locus  inter 

ly  ProphetifTas;  fiquidemexfermoneha- 

bito  cum  RedemptoreNoftro,  diim_. 

fatigatus  ex  itinere  fedebat  fuprafontem 

Joan.^.6.  illuminata  a  Spiritu  Sando 

intellexit ,  &:  cognovit  ,  Dominum_. 

]ESUM  efle  Mefliam,  &  Chriftum; 

ideo  fubdit Evangelifta d. cap.^.num.iS. 

r^eliquit  ergo  hydriam  fuam  muher  ,   is"^ 

itbiit  in  civitatem  ;  i^r  dicit  illis  homim- 

hus:  yenite  ^  i^-  videte  hominem ,  quidi- 

xit  mihi  omnia  qudecumque  feci  .  Ts^um- 

quid  ipfe  efl  Chriftus^  Sic  enim  locuta 

eft  ex  motivo   modeftias  ;   nam  certd 

noverat  ipfum  effeChriftum  ,  &  Mef- 

fiam;  ut  ait  S.  JoannesChryfoftomus 

his  verbis  ;  Trocul  dubio  enim  intelUge- 

hat  i  modofontemillumguflarent^  eadem 

de  eo^  qu<s  {^ipfa  .,fenfuros  .  Idem  re- 

fert  ipfe    Menochius  in  Wiflor.  Sacra 

libi-  cap.$.  num. II.  fubdens  ibidem  , 

nomen  Samaritanse  hujus  mulieris  ex 

'^  Martvrologio  Romano  die  to.  Martiiy 

Photinas    fuiffe  ;    quae  martyrio  ob 

Chrifli  confeffionemcoronatafuit;  & 

ejus  caput  Romae  apud  S.  Paulum  k 

Monachis  CaAlnenfibus  afTervari  no- 

tat  Eminen.  Card.  Baronius  ad  Mar* 

tyrolpradiBum. 

Claudise  ProcuIaeUxoriPilatiquin- 

'7  tus  locus  aflignandus  eft  interProphe- 

tilTas  •,   quaE  dum   Chriftus  Dominus 

vindus  ad  Pilatum  duclus  effeta  Ju- 

daeiSj  Mifit  ad  tum^xor  ^  dicensi  ISlj- 

hil  tibi ,  {9*  )uflo  illi  \  multa  enim  hodie 

pervifumpajfa  fumpropter  illum^  Mntth. 

27.  19.  Eft  enim  communior  SS.  Pa- 

trum  opinio  i  quos  cumulat  Tirinus 

itid.  loco  \  &  Menochius  inHijlor.  Sa- 

cra  lih'7.  cctp.i  5.  ««w.z.quod  ipfa  Clau- 


dia  Procula  Uxor  Pilati  ab  Angeld 
fuo  cuftode  per  vifum  didicerit  in- 
nocentiam  Redemptoris;  &mijJas,aG 
punitiones  ob  facinus  Judforum  in_» 
ipfos ,  atque  in  eumdem  Pilatum  ven- 
turas;  &  ideo  miferit  ad  ipfum  Pila- 
tum;  ut  fe  innoxiumfervarety  fed  ip- 
fe  pluris  aeftimavit  inftantiam  Princi- 
pum  Judasorum,  quam  terriculamen- 
ta  uxoris  ;  unde  innocentem  Domi- 
num  conderonavit ;  &  fe  reum  tum 
Divinae  Juftitiae  fecit,  tum  rmperato- 
ri  Romano  ,  a  quo  poftea  juft^us  fuit 
exuiare  Viennam  Galliae,  ubimifer-  iS 
rimus  obiit . 

Mariae  Magdalena?,  aliifque  Sandis 
Mulieribus,qua?ab  Angelo  reveiatam  19 
refurreflionem  Redempioris  nuncia- 
verunt  Apoftolis  ,  fextns  locus  inter 
Prophetiflas  legis  Evangelicae  datur  . 
De  his  notanda  verba  SS.  Evangeii- 
ftarum.  S.  Matthseus  r^/^iS.  AVr/".  i. 
ita  fcribit:  Vefpere  autem  Sablati .,  qu<e 
hcefcit  in  prima  Sabbati  ,  venit  Maria 
Magdalene y  is^  altera  Maria  videre  fe- 
pulchrum  .  Et  defcripto  terremotu  ,  ac 
Angeli  fulgido  veftimento  ,  fubdit 
yerf<\.  l\efpondens  autem ^ngelus  dixit 
mulieribus  ;  nolite  timere  vcs ,  fcio  enim^ 
quod  JESUM.,  qui  ctuctfixus  efl ,  quee- 
vitis  ;  non  efi  h)c  ;  furrexit  enm  ,  ficut 
dixit '  Et  VerfS.  Er  exienint  citb  de 
monumento  cum  timore  ^  i^ gaudto  magno, 
currentes  niinciare  difcipulis  ejus  Et^<r- 
ce  JES*VS  occurrit  i//is  y  dicens^^vete, 
lllce  autem  accefferunt^  (^  tenuerunt pe- 
des  ejus ,  {9-  adofavetunt  eum  . 

S.  Marcus  narrateamdemrevelatio- 
nem  his  verbis  cap.i6.  Verf.x.  Et  cum 
tranfijjet  Sabbatum.,  Maria  Magdalene  , 
{5^  Mariajacobi .,  (^  Sa/ome  emerunt  aro- 
mata  ,  ut  venientes  ungeicnt  JESTJM  . 
Et  cumaccefTiftert  ad  monumentum, 
&  Angelum  de  refurreflione  loquen- 
tem  audifl^enr.  Verf.9.  fubdit  :  J^ppd' 
rmt  (  lESUS  )  primo  Marics  Magda- 
lene. 

S.  Lucas  pariter  defcribit  acceffum 

l^arum  fan^J^larum  Mulierumad  mo- 

'  numentum Summo mane ;  inter quas, 

air,rrf/).24.  Verfio.Erat  Maria  Magda- 

UnCi 


De  Sacrificio  MiffkDecif.'XX VI.  205 


ktie  >  isr-  Joanna  ,  (3^  Maria  Jacobi  j  i^ 
c^tercc  ,  <]U{e  cum  eis  etant . 

S.  Joannes  quoque  f^/^.io.  ^(?r/!i.ita 
iclem  fadum  narrat:  'Vna  autem  Sab- 
bati^  Maria  Magdalene  venit  mane ,  cum 
adhuc  tfnebrce  e/fent  ,  ad  monumentum  . 
Ec  pod  vifuiT)  lapidt-m  monumenti  re- 
volutum,apparuitJESUSeidem  Ma- 
riae  Magdalenae  in  forma  hortulani  ; 
&  eo  cognito,  ait:  [{abboni  (cjuod  di~ 
citur  MagifterJ  Etfubinder^wirMrtr/^ 
Magdalene  annuncians  difcipulis  ,  quia 
'vidi  Dominum ;  (sn  haec  dixit  mihi . 

Igitur  inter  ProphetiflTasnumerandg 
func  Maria  Magdalene,  &  aliae  mu- 
lieres;  quae  viderunt  tijm  Angelosre- 
velantes  fibi  refurredionem  Domini  •, 
tCim  ipfum  Dominum  ,  quigloriofus 
a  mortuis  refurrexerat;  &  fubindeab 
ipfis  mulieribusrevelata  fuitDomini- 
ca  Refurredio  San(ftis  Apoftolis  ,  &. 
aiiis  difcipulis. 

Sed  hic  dicet  aliquis,  quomodo  in- 
teiligenda  funt  verba  illa  Divi  Mat- 
ao  thaei ,  P'efpere  autem  Sabbati  ,  qute  luce- 
fcit  in  prima  Sahbatl  uenit  Maria  Mag- 
dalene  ,  i^  ahera  Maria  uidere  fepul- 
chrum?  Nonne  per  illaverba  Vefpere 
autem  Sabbati  intelligendaert  hora__* 
vefpertina  Sabbati,  cumSoI  die  Sab- 
bati  occumberetf  Refpondetur  nega- 
tive  .  Siquidem  verba  illa  innuunt  , 
quod  Maria  Magdalene,  &  aliaemu- 
lieres  die  Dominico,  quas  erat  prima 
diesSabbati,  ideft  dies  Dominica_*  , 
prima  dies  hebdomadaj  ;  f  Sabbatum 
enimhebdomadamfignificat,  )  accef- 
ferunt  fummo  niane  ad  monumeii- 
tum .  Idcircofecundum  aliquosaudo- 
res  ly  Fefpere  denotat  Stellam  Dia- 
nam  vocatam  mox  Vefperam  ,  mox 
Luciferam\  quae  folet  fplendefcere  ad- 
veniente  die  .  Secundum  alios  vero 
Vefpere  autem  Sabbati  idem  func  ,  ac 
tranfado  Sabbato;  &  aurora  diei  Do- 
minicas  lucefoente :  nam  in  textu  gr?- 
co  habetur  «4^  (Tcty^TaravOpie Sabbaton; 
fcilicet  poft  Sabbatum  ;  poft  totam 
hebdomadam  •,  ed  qu'a  l-^l  opse  non 
tantum  fignificat/rtji)-,  fed  etiampf?/?. 
Sabbatum  verd,  utdixi,  indicatheb- 


domadam  ;  ut  dofte  Tirinus  in  Com- 
ment.  Maith.  28.  i.  &  Menochius  in 
Hiflor.  Sacra  hbr.S.  cap.i.  num.^.  ac 
Barradas  tom.^.  in  Euangel.Iib.S.  cap.^, 

Filiabus  quatuor  l-^hilippi  Diaconi 
ultimus  tandem  locusfigitur  interPro- 
phetilfas,  de  eis  enim  in ^d.ylpcjlol.  21 
capii.  Verf.S.is^p.  fic  legitur:  Et  in- 
trantes  dotnumVhilippi Euangeliftce{qu\a. 
fcilicet  praruicabat  Evangelium  ,  Sc 
converterat  Eunuchum  Candacis  Re- 
ginae  )  qui  erat  unus  de  Septem  ,  man- 
Jimus  apud  eum.  Huic  autem  erant  qua- 
tuor  filiae  Virgines  propbetantes .  Una__» 
harum  Virginum  vocabatur  Hermio- 
ne,  quae  ut  habetur  in  Menologio  4. 
^f/^/m^r.gravilfima  paffa  efi  fubTra- 
jano,  &  quievitin  Domino.  Tirinus 
d.  cap.ii.Verf.^.  De  aliisautem  ,prout 
de  Philippo  earum  patre  fic  fcriptura 
eft  in  Martyrol  fcm.  die6.  Junii  .  Ca- 
farea  in  VaUfiina  natalis  B.  Thilippi  , 
qui  fiiit  unus  de  feptem  pritms  Diaconis  . 
Hic  fignis  ,  (3^  ptodigiis  chirus  ,  Sama- 
riam  ad  fidem  Chrijii  conrertit',^i^Can- 
dacis  ^thyopum  B^ginde  Eunuchum  ba- 
ptizavit  i  ac  demum  apud  Cdefaream  re- 
quievit  \  juxta  quem  tres  Vhgines  ejusfi- 
Ucs  Vrophctijfa  tumu!at(e  jacent  ;  nam 
quarta  fiiia  ejus  plena  Spiritu  San8o 
Ephefi  occubuit  .  Earundem  quatuor 
Virginum  Prophetiffarum  cellulasvi- 
fitalfe  S.  Paulam  Romanam  tefiatur 
S.  Hieronymus  zw  £;?//?.  j/.  verbisiftis: 
Mirataeft  Stratonif  turrim  ,  ab  Herode 
I\ege  J-udece  in  honorem  C^faris  ^ugii- 
fti  Ctefaream  nuncupata  ;  in  qua  CornC' 
iii  domum  ,  Cljrifti  videhcet  Eccieftam  , 
i^  Vhiiippi  adicuias  ,  is^  cubicuia  qua- 
tuor  Virginum  Trophetarum  i^c.  Et  h?c 
de  Prophetilfis  intextuSacro  nomina- 
tis . 

De  aliis  San^f^Hs  Mulieribus  Chri-  22, 
ftianis  tuui  Virginibus,  tum  Viduis  , 
acconiugaris,  quibusSpiritusProphe- 
ticC  a  Deo  donatus  fuit  ,  fuperfluum 
eft  Catalogum  texere  •,  cum  tot  ,  & 
tanta  teftimonia  de  his  habeantur  in 
Chronicis ,  acVitis  Sani^orum  ;  quas 
numerariobeorum  multitudinem  non 
valent.  Satis  ficdicere,  quod  donucn 
Cc    i  PxO' 


204 

Prophetiae,  quod  habuit  S.  Birgitta  , 
S.  Catharina  Senenfis,  S.  Francifca  , 
&  alis  Sandz;  eft  fignum ,  &argu- 
mentum  validum  Sanditatisearum  , 

23  ut  firmavit  Rota  in  relatione  B.  Pa- 
fchalis  Baylonis  ///.  (ie  donoTropheti^^ 
&  docent  Cantilorus^^  CancniT^at San- 
Bor.cap.i^.  num.zo.  'E.min.  Card.  Eona 
de  difcret.Spirit.cap.io.  TignateH.  tom. 
4.  confult.69.  num.^.  (^  tom.^.  confult. 
30.  »«»7.9.  ubi  ahos  cumulat. 
Sibyllae  quoque  merentur  interPro- 

2.4  phetiftas  numerari;  fiquidem  pr^clara 
ab  eis  fcripta  funt  praecipue  de  Incar- 
natione  Filii  Dei ,  deeiusVita,  Paf- 
flone,  Morre,  Refurredione,  Afcen- 
iione  ,  &  ad  univerfale  Judicium  ad- 
ventu;  voluitenim  Deus,  quiredem- 
pturus  erat  tum  Ifraeliticum  popu- 
lum  ,  tim  etiam  Ethnicos  ,  5c  genti- 
les,  ut  oracuU  de  tanto  opere  effent 
non  folum  apud  Hebrgeos,  fedetiam 
apud  ipfbs  gentiles;  nam  utait  Apo* 
ftalus  ,  Multifariam  multifque  modis  lo- 
cutus  eji  Deiis  Tatrihus  tnprophetis.  xAd 
Hebr.i.  Ad  gentilts  autem  voluit  lo' 
qui  per  Sibyllas  ,  ut  idem  Apoftolus 
Pauius  dicebat,  dum  gentilibusevan- 
gelizabat  Chriflum  ,  te(^e  Clemente 
Alexandrino  lih.6.  Strowatum,  his  ver- 
bis :  /ibros  quoque  gracos  fumite  ,  agno- 
fcite  Sibyllam  ,  quomodo  unum  Deum  (i- 
gnificet  ,  ^  ea  ,  quce  funt  futura  .  Hi- 
dafpem  fumite ,  \^  legite  ;  (^  invenietis 
Dei  Filium  multb  clarius ,  i^apertius  ejfe 
fcriptum  .  Et  in  oratione  ad  gentes 
idem  Clemens  Alexandrinus  fic  ait: 
Trophetiffa  itaque  Sibylla  nobis  prima 
canat  canticum  falutare  .  Et  carmina 
fubnechit,  quibus  Deumin  terras  ven- 
turum  praenunciat  .  His  adftipulatus 
eft  S.  Hieronymus  libr.i.  adverfus  lo- 

' .  uinianum  dicens :  Quid  referam  Sibyllas 
"Erithrceam  ,  atque  Cumanam.,  ^  cBo  re- 
liquas\  nam  Varro  decemfuijfe  autumat, 
quarum  injigne  Virginitas  f/?,  i^  Virgi- 
tiitatis pramium  divinatio .  Et  de  iifdem 
Sibyllis  plura  differuerunt  S.  Augu- 
flinus  lib.i%.  de  Civit.  Dei  cap.z^.  La- 
dantius/i^.4.  Inflitut.  cap.  i  ?.  i^  feqq. 

Arnobius  Ubr-i'  comra  Cemes  &  San- 


De  Sacrificio  xMii&.Decif.  XXVI. 


flusCIemens  Papa  lib.^.Confiit.  ^po- 
flol.  cap.%.  ficfcribens  :  Si  Craci  deri' 
dent  nos ,  non  credentes  nofiris  ScriptU' 
ris  ,  faltem  fideni  habeant  Vati  fude  Si~ 
bylloS ,  qua  ad  verbum  ita  inquit  ,  is^c. 
ut  refert  Paulus  Segnerius  'HeWincre» 
'  dulo  fenxa  fcufa  part.i-  cop.\j.num.  14. 
&  Salmeron  tom.  1.  tra^.i^.  Multos 
alios  Audores,  qui  de  Sibyllinis  ora- 
culisex  profefifo  tractarunt  ,  allegat 
Tholofanus  in  Syntagmat.  luris  *Univ. 
part.i.  lib.iS.  cap.6-  ii  num.6.  is^  f^l^- 
&  Mcnochius  in  Storeis  part.i.  Centur, 
^.cap.i^.  i$^  cap.^o.  Et  novifllme  Emin. 
Cardin.  de  Laurasa  d.  tom.^.  ini.libr. 
fentent.  difp.i^.  art.  9.  §.3.  a  num.1^%. 
ufque  ad  num.i^c). 

Porrojuxca  commune  placitum  Scri- 
ptorum  decem  fuerunt  Sibyllas,  vide- 
licet:  Delphica.,  Erithrcca.,  Cimmeria  , 
feu  Cumaa ;  Samia ,  Cumana ,  Hellefpon- 
tica  ,  Lybica ,  Terfica ;  Thrygia ,  {9-  77- 
burtina  .  Tarcagnota  in  Hiftoria  'Vniv. 
tom.  I.  lib.8.  pag.  245).  Sunc  tamenali- 
qui  addentes  aliasduas,  nempe£z/ra- 
p<eam.^  ^JEpptiam.  Tria  autem  funt 
obfervanda  circa  has  Sibyllas,  &  ea- 
rum  oracuJa  .  %)num  ,  quod  ad  inftar 
Sandorum  Prophetarum  multa  erant 
obfcura  ineorum  didis,  &difficillima 
intelledu  ;  ideoque  libros  Sibyllinos 
emptos  magno  pretioper  Tarquinium 
Superbum  (  de  qua  emptione  meminit 
Tholofanus  d.  lib.  18.  cap.  6.  num.<j.  J 
non  folum  Romae  diligenter  cufiodie- 
bantur  ;  fed  attente  a  decem  clariflfi- 
mis  viris  infpici,  &eorum  fenfum  pe- 
netrare  lolitum  erat  ;  praefertim  in__» 
publicis  Civitatis  neceffitatibus  ,  ut 
notat  Salianus  ad  ^nnumMundi  3539. 
num.  5.  i^  ad  .ylnnum  3789.  num.  i.  AI- 
terum  eft  ,  quod  ipfa  SibyllaeSpiritu 
prophetico  multa  enunciantes  ,  quae 
ab  hominibus  non  intelligebantur  ,di- 
cebantur  furere  ,  &  deiirare,-  ficut  de 
Ifaia,  per  tres  dies  nudo  infedentc^. 
Ifa.  cap.io.  Et  Ezechiele  panem  cum 
ftercore  manducante.  Exech.  4.  autu- 
mabant  Judaei  ;  quod  obfervavit  La- 
dantius  ^./i^.  i^.  cap.  i^.  his  verbis  ; 
Iv(c»  dubito  quin  Sibyllina  cdrmina  prio- 

ribus 


De  Sacrlficio  Miflfe  Decif.  XXVI 


2.7 


rJbut  temporibus  pro  deliramentis  hctbitct 
fint ,  cum  ea  nemotunc  inteUigeret.  Ter- 
tium  ert  obfervandum,  quod  Prophe- 
tae  fcripferunt  foluta  orationefuaspro- 
phetias  ;  Sibyllae  autem  in  Verfibus 
hexametris  ;  ut  eo  magis  fplendefce- 
ret  DivinaSapientia,  qua  imbutse  ip- 
fae  tenellae  Virgines  myfteria  (ublimia 
canere,  &  carminibus  promerefclve- 
rint  ;  De  his  Patres  Dominicani  irL_» 
fequentia  tertia;  Milfae  Natalis  Domi- 
ni,  fic  vecitabant ; 

yerbum  Ens  ^AJtiJftmi^corporari paf' 
fumeji^  carne fumpta . 

Ifaias  cecinit^Synagoga  meminit,  num- 
quam  tamen  definit  e(fe  caca. 

Si  non  fuis  Fatibus  ,  credat  vel  gen- 
tilibus  :  Sibyllims  verfibus  h^cpree* 
di8a . 
Quorum.VerfuumcolledtamfecitPan- 
vinus  in  traBatu  de  OracuUs  SibylHnis 
impreflb  Parifiis  anno  1607.  cum  anno- 
tationibus  foannis  Obfopei  ;  &  eorum_j 
plurima  graeco  idiomate  ponit  Barra- 
das  in  Evang.  tom.  i .  lib.  5.  cap.  i  ^.  La- 
tina  autem  verfione  Proprinomium_. 
Hiftoricum  Verb.SibyUa .  Et  Eminent. 
Card.de  Lauraea  d.  tom.  ?.  difp.  19.  a 
num.  245?.  ^  fequentib.  Quae  quidem_. 
carmina  ad  Ledorum  commodum,& 
folatium  hlc  tranfcribam  in  relaiione 
fummaria  cujufque  Sibyliae;  &inhis, 
quae  continent  Propheticas  narrationes 
de  Redemptore  Nolko  JESU  CHRI- 
STO. 

Delphica  itaque  Sibylla  cenfetur 
prima  ,  &  cojteris  antiquior  ,  quipp^ 
vaticinata  eft  ante  Trojanum  bellum 
annis  n-j-  &  vivebat  ante  natunrLj 
Chrjftumannis  i2ir.  utcalculat  Ric- 
ciolus  inChronol.  \eform.  tom.  5  Catalog. 
24.  Significat  autem  hLcc  Vox  SibyUas 
ConfiHum  Dei,  ex  graECoIdiotifmo.^o- 
lico  S/t/Vf  Deus  ,  &  Bvaw  confilium  , 
ut  notat  MenochiuS(^.  f^Mr  ^.cap  59. 
Filia  fuit  haec  Delphica  Sibylla  Tire- 
fiae  vatis  Thebani  ;  &  nominata  fuit 
^ntemis  .  Eam  prophetizaffe  ferunt 
totam  vitam  ,  miracula,  paffionem , 
&  Refurredionem  Chrifti.  De  eoh?c 
carmina  ipfa  fcripfit. 


205- 

tacita  fed 


l<lon  tardh   veniet 
mente  tenendim 
Hoc  opus\  hocmemori  femperqui 

corde  rcponet . 
Hu]U5  pertcntant  cor  gaudia  ma^ 

gna  Trophctce 
Eximii  ,  qui  Firgineo  conceptus 

ab  alvo 
Trodidit  fitie  conta6iumaris;  om' 

nia  vincit 
Hoc  natura  opera  ;  at  fecit  qui 
cunBa  gubernat . 
Deinde  de  ejufdem  Chrifti  Paflione^ 
fubdit: 

Impinget  illi  colaphos,  &  fputa 

fcelefiis 
Ifrael  lahiis  ;  ncc  non  &  fellis 

amari 
^Apponet  efcam;  potumqucimmi' 
tis  aceti  . 
Erithraea  eft  fecunda  Sibylla  Heri- 
phile  nominata  ,  qus  praedixit  Grfcis 
Ilium  petentibus  excidium  Trojae  ;  fed 
quia  praedixit  Romanorum  regnumex 
Trojanis  futurum,  Eufebius  eampo- 
fuit  tempore  Romuli  ;  fed  abfque^ 
valido  fundamento  ,  &  fine  auftori- 
tate  ,  cum  ipfa  multo  ante  florue- 
rit  tum  tempore  Trojani  excidii  , 
tiam  paulo  poft,  ut  habetSolinusf^p. 
7.  H:tc  pariter  Chrifti  nativitatem  , 
paffionem,  mortem,  refurreftionem, 
&  judicium  finale  enunciavit;  &ejus 
funt  carmina;fequentia  . 

Cerno  Dei  natum,  qui  dimifit  ah 

alto 
Vltima  felices  referent  cum  tem- 

pore  foles  \ 
Hebroia  quem  Firgo  feret  de  ftir' 

pe  decora , 
In  terris  multum  teneris  pajjurus 

ab  annis  . 
Magnus  erit  tamenhic  divino  car- 

mine  Vates , 
Virgine  Matre  fatus  prudenti  pe- 
6iore  verax. 
Et  aliis  carminibusomiffis;  fubdit: 
fudicii  in  fignum ,  teUus  fudorCj 

madefoet ; 
Et  Rcx  aternus  fummus  defcen, 
dct  Olympo-y 

Sci' 


28 


20(S 


DcSacrificioMifi^,  Dccif.XXVl. 


mundumque 


Sciucet  ut  carnem  . 
vindicet  omncm : 
Fnde  'Dcum  fidi  ,  diffidentcfqut^ 

vidcbunt  , 
Summum  cum  San6tis  in  pecli  fi- 
ne  fcdcntcm. 
Et  hsec  e(t  Sibyila  ,   de  qua  intelliglt 
Ecclefia  ,  dumin  fequentJa  MiflseDe- 
funwlorumcanit: 

'Dics  ir^,  dics  illa^ 
Solvet  fcclum  in  favilla , 
Tcfte  David  cum  Sibylla, 
19  Cimmeria,  five  Cumaa  eft  tertia_j 
Sibylla;  difta  etiam  Italica  ,  quia  in 
ItaJia  vaticinata  efl',  oriundaexCim- 
merio  Campanias  oppido  vicino  Cu- 
rnis.  Floruic  paulopoft  excidium  Tro- 
j^>  videiicet  circa  ii-o.  annos  ante 
Cl^riflum  ,•  &  ^neae  tempore  ;  fiqui- 
dem  fuit  illa  Deipbobe,  quam  ^neas 
confulvit  apud  Virgilium//^.<3.-<^wf/i. 
De  ea  S.  Juflinus  Martyr  in  (tdwonito- 
rio  ad  gentes  fic  fcribit  .•  Gentiles  Viri 
fijfentimini  vetiijia  huic  ,  (s^  antiqitijjimq 
Sibylla ;  qu<e  fuperne  afflata  oraculis^  vos 
erudiet^f  quod  qui  dicuntur  Dii  ^nonfunt. 
De  Salvatoris  autem  nofiri  Jefu  Chrijil 
adventu ,  (^  de  his  omnihus  ,  qucC  is  fa- 
Burus  erat  i  manifejle pronunciat  .,quorim 
notitia  vobis  neceffaria  efi  ■  Ipfa  vero 
Cumaea  Sibylla  h?c  inter  Cftera  car- 
Diina  de  Chriflo  edidit: 

In  tcncris  annis  ,  facie  prxfjgnis 

honore  , 
Militi£  etcrna  Kegem  Sacra  Vir- 

go  cibabit 
La6te  fuo  ;  pcr  quem  gaudebunt 

pc5iorc  fummo 
Omnia  \   &  Eoo  lucebit  Sydus  ab 

orbe 
Mirificum  ,  fua  dona  Magi  cum^ 

laudc  ferentes , 

Obijcient  Tuero  Myrrham. ,  *4u^ 

rum ,  Thura  Sabica . 

Samia  Sibylla  quarta  efl:,  &  noml- 

30  nata  £mtTitbo\  ortumenim  habuit  in 

Infula  Samos  Maris  Egei  ,  &  de  ea 

ineminit  .^lianus  lib.  iz.  Far.  HiJIor. 

Plura   prgdixit   de   Redemptore   ,   & 

pr?fertim  ejus   ingreffum    cum    Pal- 

rois  olivarum  in  Jerufalem  his  verfibus. 


Salve  cafla  Syon ,  pcrmultaqu^ 

pajia  Tuclla, 
Ipfc  Tibi  infccnfo  Kex  en  tuus  in- 

irat  ^fcllo . 
Erga  omnes  mitis  juga  tibi  qua 

juga  demat 
Intoierandatibi,  qu^efers  cervice 
fuba^a . 
Cumana  Quinta  Sibylla  fuit  ,  vo-  ^i 
cata  .Amahhea  j  ac  etiam  Demophile\ 
nata  eft  Cums,  qu?  efturbs  Afi?mi- 
rioris  in  ^Eolide ,  &:  in  ora  finus  Smyr- 
n?i,  qu^nunc  dicitur  Fojanuova.  H^c 
iibros  oracylorum  detulic  ad  Tarqui- 
nium  fuperbum  ,  perens  pro  iilorum 
pretio  tercentos  Phiiif  pfos  ,  ut  fcribit 
Solinus  cap.  7.  C^  Tholofanus  d.  iib.  18. 
cap.j.num.^.  SedRexille  bisinignem 
projccit  terciam  parcem  ilJorum  libro- 
rum;  pro  reliqua  autem  tertia  parte, 
admiratus  Sibyllg  conftantiam  in  pe- 
tcndis  trecentis  aureis;  illosexburfare 
fecit ,  ipfaque  Sibyilina  oracula  man- 
davit  fideliter  cuftodiri.  Hanc  Sibyl- 
lam  Cumanam  prophetizaflelncarna- 
tionem  Verbi  Divini  teflantur  hfc 
ejus  Carmina; 

Tu7ic  ad  mortales  vcniet  a  mor- 

talibus  ipfis' 
In  terris  fmilis  natus  Tatris  Qm- 

nipotcntis , 
Corpore  veflitus  ,  &c. 
Et  de  eadem  agit  etiam  Beda  in  lih. 
I .  Commentar.  in  Luc- 

Hellefpontica  fuit  Sexta  Sybilla  ,  321 
nata  in  vico  Marmiflb  agri  Trojani  . 
Ejus  nomen  ignoratur;  vixifle  tamen 
fertur  temporibus  Solonis  Philofophi, 
ac  Magni  Regis  Cyri  .  H?c  de  nati- 
vitate,  &  dodrina  Salvatoris,  ita  ce- 
cinit: 

Cum  medttor  quondam  vidi  deco- 

rare  Tucllam , 
Eximio  caftam  qux  Je  fervaret 

honorc . 
Muncre  digna  fuo ,  &  divino  nu- 

mine  vifa, 
Qjiee  fobolem  multo  pareret fplen- 

dore  micantcr/i  . 
Trogcnies  Summi ,  fpeciofa  ,  & 
vera  Tonantis , 

$ACi- 


De  Sacrificio  Miffa^  Decif,  XX Vl.  ^07 

tribus  prcmet  ad 


Tacijica  mundum  qui  fuh  ditione 
guhcrnet . 
Et  poft  alia  plura: 

Illc  'Dei  legem  complehit  ,  noru 

violahit , 
Terfmilem  formam  referens ,  & 
cun6ia  docehit. 
35       Lybica  Sibylla  fuitSeptima  ,cujus 
nomen  nefcltur  ,   de  qua  Euripidesin 
LamJ?  prologo.  Vixit  ante  Olympia- 
dem    80.    ideft  ante    Chriftum  annis 
circiter  480.  Ab  ipfa  pr?nunciatafunt 
miracula  ChrifH  verfibus  iftis: 

llle  quidem  morhis  preffos  fana- 

hit ,  &  omnes 
Licfos ,  quotquot  ei  fidcm^  Ciccique 

•videbunt . 
Inccdent  claudi .   Surdis  audirc^ 

licehit . 
Infolitas   mutis  dahitur  formare 

loquelas . 
Expcllet  furias  .  Opprefji  morte 
rcfurgent^ 
^4  Perfica  fuit  o£tava  ;  qu?  etiam  Ba- 
bylonica  ,  &  Chaldaica  Sibylla  nun- 
cupata  fuit  ,  &  ejus  Pater  Berofus  . 
Floruit  fub  Alexandro  Magno  circa 
Olympiadem  120.  ut  ex  Nicanore  de 
geltis  Afexandri  Magni  colligitur.  Et 
quia  in  libris  24.  multa  de  Chriftoce- 
cinit,  ficut  &  Cum?a  ,  Ideo  S  Jufti- 
nus  in  Parenetico  ad  gentes  putat  ve- 
niffe  in  Itc^liam  ,  eamdemque  cum 
Cum^a  fuiffe  .  Hfc  pr^dixit  pr^dica- 
tionem  ,  &  baptifmum  Pr^curforis 
Chrifti  ,  de  quo  ait. 

Tunc  quoque  vox  quadam  veniet 

per  d'^ferta  locorum  \ 
Tsluncia  mortalesmifericors,  que 

clamet  ad  omnes , 
Vt  reUos  faciant  calles  ,  animof- 

que  rcpurgent 
U  vitiis  ,   &  aquis  perlufircnt 
corpora.mundis . 
35       Phrygia  Nona  Sibylla  fuit ,  quf  pro- 
phetizavit  Ancyr?  ,  quae  Civitaseftin 
Afia  minore.  Deejusnomine,actem- 
pore    menioria   non  exftat  .  Mortem 
Salvatoris  vaticinata  eft  hiscarminibus. 
Scindctur  Tcmpli  velum  ,  me- 
diumque  dici 


^ox  teneh}'ofa  tr 
mirahilis  horis . 

£t  tridui  fomno  peraget  mortalia 
fata . 
Tiburtina  DecimaSibylla  eft,  nata 
Tibure,  dirtante  ab  Urbe  Roma  mil- 
lianbus  fexdecim  .Tempus  ipfiusigno- 
tum  remanet;  at  ejus  nomen  fuit  Al- 
bunea  j  &  h?c  in  Spiritu  vidit,&prf- 
nunciavit  Chrifti  Refurredionem,  & 
Afcenflonem  in  coelum  his  metris. 

Sed  poftquam  triduo  lucem  repc 
tiverit ,  atque 

Mcnfirarit  fomnnm  mortalibus  ; 
atque  docendo 

Cun5ia  illufirarit,  Calefiiatcficu 
fiihibit  y 

'Hjihihus  inveBus ,  &c. 
H?  funt  decem  Sibyll?  ,  de  quibus 
t^m  antiqui  ,  quam  moderni  ,  tara 
Sacri  ,  quam  prophani  Au^lores  me- 
morantur  ,  quos  congerit  Tholofanus 
in  d.  Syntagm.  lur.  Vniv.  lib.  1 8.  cap.  (3, 
num.p.  €^ic.  ubi  hfchabet:  Confcr-^ 
rahantur  autcm  Koma:  fun^na  cum 
n.'eneratione  lihri  Sihyilini ,  quimagnis 
in  ncgotiis  cotifuUbantur  i  veLuti 
quando  contra  V  Ifcos  hi  Uo  moto ,  Ro- 
ma  lahoratum  cfi  viBus  inopia  ,  & 
magnus  metus  fuit,  ne  in  totum  defi' 
ceret ,  terrafruflus ncgantc .  Suh  Clau^ 
diano  quoque  ,  quotcmpore  Marcoma- 
ni  cunfia  nafiabant,  Suh  Gallicno  pro 
pcfiilrritia  fcdanda .  Et  fapiffimb  aliis 
qiioque  tcmporihus. 

Sed  d(  iliud  notabile  eft ,  quod  ad- 
vertit  Salianus  ad  ^nn  Mundi  ^041. 
&  ante  ISlativitatem  Chri§li\i.  vide- 
licet,  Cffarem  Auguflum  libros  Sibyl- 
linosmagna  diligeptia  recognitos,  fub 
publica  CLiOodia  fervandos  repofuifle; 
fubdens  idem  Au^Hor  ;  Id  fa6fum  ab 
^ugufio  nonfine  Divina  providentia  y 
]am  olim  tiotatum  cft  ah  antiquis  Ta- 
trihus  ,  ut  Chrifliani  ex  lihris  Sibyl- 
linis  ,  ab  ipfo  ^uou^o  Caifarc  rcpur- 
gatis  ,  &  recognitis  ,  fidcm  Chriflia- 
nam  apud  Ethnicos  maori  cum  fidc 
fiahilircpoficnt .  CumqueSiin(fti  Epif- 
copi  ,  &  alii  Pr^dicatores  Evangelici 
uterentur  iifdem  Sibyllarum  librisad 


?« 


?7 


?8 


2e8 


DeSacrificio  Mi(fe.  Decif.XXVI. 


gentiles  fuadendos  de  veritate  fidei 
Chriftian?,  prohibita  fuit  a  Tyrannis 
eorumdem  librorum  ledio  fub  poena 
mortis ;  de  qua  re  conqueritur  S.  Ju- 
flinusMartyr  in  fecunda  Apologia  pro 
Chriftianis  ad  Antoninum  Imperato- 
rem  dicens:  Operci  malorumgeniorum 
mors  conftituta ,  &  definita  eft  in  cos, 
qui  Hyftafpis  ,  vel  SibylU,  vel  Tro- 
phetarum  ,  vatumque  libros  legunt , 
nt  metu  homines  ,  qui  legunt ,  abdu- 
cant  ah  eo ,  ne  bonarum  rcrum  cogita- 
tionem  accipiant  ,  fibi  autcm  fervos 
eos  detineant  .  quod  quidcm  tandem-, 
pcrficere  mmime  potuerunt .  Tslon  fo- 
lum  enimfine  metu  eos  lcgimus  ,  fed 
vohis  quoque  ,  ut  videtis ,  confideran- 
dos  offerimus  .  Quod  narrando  profe- 
quitur  Menochius  in  Storeis  centuria 
prima  cap.^i^'<&  Segnerius  nell' Incre. 
dulo  fcnT^  fcufa  d,  part.  2.  cap.  17. 
num.  J4- 

Tandem  funt  qui  addunt  antedi£tis 

39  decem  Sibyilis  Undecimam  ,  quam 
Europeam  appellant  ,  fic  de  Meffia 
locutam .  Feniet  ille,  &  tranfihit  mon- 
tes\  &  colles  ,  &  latices  Sylvarum 
Olympi.  Kegnah't  in  paupertate  ,  & 
dominabitur  in  filentio  ,  &  egredietur 
de  utero  Firginis  .  Ac  etiam  Duodeci- 
inam;quem  nominant  Aegypnam,  de 
cujus  vaticinio  h?c  verba  funr  .  Invi- 
fibile  Ferbum  palpabitur  ,  &  germi- 

40  nahir  ut  radix .  &ficcah:tur  utfolium, 
&  non  apparehit  venuflas  ejus  ,  & 
cirumdahitur  alvus  materna ,  &flehit 
*J)eus  Utitia  fempitcrna ,  &ab  homi- 
nihus  conculcabitur  ,  &  nafcetur  ex 
matre  ut  Deus ,  &  convcrfabitur  ut 
peccator .  Ita  Proprinomium  Hiftori- 
cum  d.Ferh.Sibylla .  Et  h«c  fatisfint 
de  Vaticiniis  ,  Revelationibus,  atque 
Prophetiis,  quas  Deusvoluir  totante 
fsecula  pr^enunciari  de  venturo  Mef- 
fia  ,  &  Redemptore  noftro  JESU 
CHRISTO,  etiam  per  mulietes  •,  uc 
ficut  nulium  fexum  ,  nullumque  or- 
dinem  perfonarum  conftaret  caruiffe 
hac  gratia  gratis  data,  ita  omnesgen- 
tes  fcirent,  eas  confequi  poffegratiam 
juftificantem  per  fidem  in  Chrifium  , 


&exercitium  bonorum  operum  ;  ut 
difTerit  Barradas  in  Evangel  d.  tom' 
I.  lib.  5.  cap.  15.  ubi  SS  Patrumfen- 
tentias  de  hoc  argumento  tranfcribit. 

D    E    C    I    S    I  O    XXVIL 

ARGUMENTUM. 

De  Sacrificiis  Hebrasorum  .  Dc 
V^idimis  quadrupcdibus  ,  Vo- 
lucribus,  &  rebus  inanimatis» 
quje  ab  cis  Iitabantur.  DeHo- 
locaufto  ,  Hoftiis  pacificis  ,  & 
pro  peccato,  immolationibus, 
libaminibus  >  &  juge  Sacrificio . 
De  Feftis  Hebraicisj  &dc  Sa- 
cnficiis  pr^eicripris  in  quocun- 
que  die  fefto  .  Dc  Sacrificiis 
fccundumvarictatcm  Pcriona- 
rum  ,  quarum  intuitu  offcrc- 
bantur  ;  &  pra?cipue  pro  con- 
fccrationc  Sacerdotum,  &Na- 
zarasorum  ;  cxpiationc  Icpro- 
forum  ,  &  laborantium  legali- 
bus  immunditns  .  Dc  Muiic- 
ribus  mendruatis  ,  &  divcrfl- 
tate  mcnflruorum  .  Dc  Sacri- 
ficio  ZelotypiiE  ,  Vaccos  Ruf^g, 
&  Vitula?  pro  homicidio  oc- 
culto  .  De  Ritibus ,  caeremo- 
niis  5  atque  caufis  totius  Li- 
turgiae  Icgis  Mofiyca?  .  Atquc 
dc  Sacnficiis  pro  Dcfunt^tis. 

S  V  M  M  ^  I^IV  M. 

1  Sacrificia  Hehr<forum  analogiam 
hahchant  cum  conviviis  hominum. 
Et  cur ? 

2  Euchariflia  in  ultima  ccevo-* 
Chrifli  fuit  Epulum  ,  &  Sacrifi' 
cium? 

i  Gentiles  facrificabant  inter  con- 

vivia . 
4  ^ltare  Sacrificiorum  cur  vocctur 

Menfa  T)ommi  ? 

5  Fer. 


** 


De  Sacrificio  MiflJe.  Decii^XXVil. 


'5  Fermentumi  ac  Mel  fempcrveti- 

tum  in  Sacrificijs  ^aronicis . 
C  yitlimi£  immolandce  carere  dehe- 

hant  omni  dcfe^u . 
7  Mel  nocivum  flomacho . 
S  Mel    a    Gentilibus    offorehatur 

Baccho . 
9  Sacrificiorum  Legis  Mofayca  ge- 

nera  quinque . 

10  Fi5iima  apud  Hebr<eos  aliie  ani- 
mata: ,  &  aii£  inanimes  . 

11  FiBimarum    animam   habcntium 
.•c     pro  Sacrificiis  Hebricorwm  fpecies 

quinque . 

12  ViBim,e  ,  quas  Hebrai  facrifica- 
bant  ,  figurabant  virtutes  Chri- 

fli- 

15  Tifces  cur  *Deus  nolnerit  fibi  fa- 

crificari^ 
14  Monachus  extra  cellam  efl  pifcis 

extra  aquam . 
1  s  Tafseris  occifio  in  expiatione  Le- 

profi  non  crat  Sacrificium . 

16  ViUima  inanimes  quanam  efse^it  in 
SacnficUs  Hebrxorum  ? 

17  'Einis  quadruplex  m  Hebraicis  Sa- 
crificiis .  Et  quifnam  ? 

38  'Diferentia  inter  peccatum  ,  & 
deli[lum . 

39  HolocauHumqhid  efsefi 

20  Holocaufli  y.Uima  debebat  efse^ 
mafculmi  fexus . 

21  Tabernaculi  ,  atque  Templi  tres 
erant  partes . 

22  Laici  apud  Hebraos  utrum  accef- 
fum  habcrent  ad  ^ltare  Holocau- 
tomatmn? 

25  Tacfica  Hoflia  qua  ,   &  quotu- 

plcx  ? 
24  TacificaHoHia  dividebaturintres 

partes .  Et  quomodo  ? 
z')  ^dipem   animalium    an  Hebrai 

pofsent  cbmedcre?  &  n.zj. 
16  Sanguinem   animalium    comedere 

cur   prohibitum  prmitivis  Chri- 

flianis  per  ^poflolos  ? 
27  Turtures  ,  &  Columba  non  lita' 

hantur  pro  hofliapacifica .  Et  cur"* 
25?  Hoflia  propeccato  ,feu  deli^o  qu^- 

nam  efsefi 
|o  Hofli<xi  pro  peccato  qtijs  cederent 


20p 

7«  efiim  Sacerdottm  ;  (^  qua  non} 

31  Boves  veteres  qtiatuor,  vel  quinqug 
ar.norum  ab  Hcbraii  non  immolaban- 
tur . 

32  Psitus  jugulandi  ,  {5^  maBandi  ViBi- 
mam  apud  Hebrtcos  ■ 

33  ViBima  non  indivifa  ,  fed  fe&a  in 
frufta  comburebatiir  in  Sacrijicio  Ho- 
locaufti . 

34  Odor  an  ingratus  ejfet  ex  combii* 
ftione  ViBlmarum} 

%$  ^Aves  ah  Heirceis  quomodo  immola' 

rentur  ? 
3(J  Mincha     adhibebatur    femper    itt 

Sacrificio  HoIocaufli\  i^n  guideffet? 
37  Simila  ,  vel  panis  aliquando  foius 

offerebatur  in  Sacrificium. 
^S  Kitus  undecim^feu  cqremoniae  in  Li- 

tanda  Hoftia  pacifica. 
35)  Cauda  vi^imee  quare  comburenda  in 

Sacrificio  ? 

40  I{itus  ,  ac  Ceremoniie  fex  in  Sacri- 
cio  pro  peccato . 

41  V^itus  ,  is^  Cderemonia  in  adolendo 
Thymiamate  apud  Hebraos . 

42  Thymiama  adolebatur  bis  quoti- 
die . 

43  fuge  Sacrificium  quodnam  ejfet  ?   (3^ 

nttm.  47. 

44  Juge  S acrificiumfigurahat  Sacrificium 

Miffde. 

45  Tefta  HehrjeonmaUa  ordinata  erant 

^  Deo ,  alia  a  F^abbinis  , 
8(j  Fefla  de  Tr<ecepto  divino  erant  o&o 
apud  Hebrcfos .  Jl  E^bbinis  alia  fex 
inftituta .  Et  qu^e  ? 

48  Sahbati  Sacrificium  quodnam  ef- 
fet  ? 

49  Sabbato  Hehrtfi  non  accendebant 
ignem  ,  ut  fe  calefacerent  ,  nec  can- 
delas  domi,  ut  arderent  . 

40  Kleomenia  quid  effet  ?  Et  qiiale  Sacri- 

ficium  in  hocfefio  ? 
yi  Menfes  ab  Hebrais  regulantur  ']uxta 

curfum  Lunte . 

52  Tafchee  ylTj/morum  feftum  erat  die 

i^.  Menjts  Martii  apud  Hebraosi 
is^  Vefpere  antccedenti  edebant  Jl- 
gnum  Tafchalem ,  cum  ^zymis- 

53  Tafcha  ^4%ymorum  quodnam  efset 
Sacrificium  ? 

D  d  54  ^^(i' 


II o         DeSacrificioMiflfe.  Decif.XXVlr. 

f  4  Manipulus  fpicarum  quando  ,  & 

quomodo  ojferebatur  a  Judms  ? 
yj  Tentecofies  fefi/rm  quando  erat  ? 

Zt  quale  in  eo  Sacrificium  ? 

56  Tanes  fermentati  quomodo  ojfere- 
bantur  in  die  Tentecofies'> 

57  Tubarum  fefium ,  quando^&qua 
de  caufa  ajpdieis  celebratuyru  ? 
&  quales  l^ifiima  in  eo  btata } 

'jS  Expiationis  fefium  ,  diBum  Kip- 

purion  quando  fiebat  f*   Et  quale 

Sacrificium  in    eo  ?    Cceremonice 

Tontifici<£  hu]us  diei. 
59  Hirci   emifjarij   funiculus  cocci- 

neus  an  converteretur  in  album  ? 
io  Scenopregia  feHum ,  ide§l  Taher- 

naculorum  cur  infiitutum  ?  Qita 

die  celebratum  ^  Quibus  FiBimis 

facrificatum  ? 
^i  C(Ktus  ,  feu  ColleBce  fefiumju- 

d^orum  celcbratio  ,   &  Sacrifi- 

cia  . 
4i  Siloe  aquam  hauriehant  fud<£i  in 

fc(io  Ccetus ,  feu  CoUetia .  &  quid 

ejfet  Siloht 
r^i  Fefla  Hchraorum  itifiituta  <J  Kab- 

binis  qudenam  efknt  ?  <&  qucc  Sa- 

crificia  fiercnt  in  cis? 
64  Sacerdoium   Sacrificia  dum    ipfi 

confecrarentur  - 
^S  Tslazar^orum  tria  Sacrificia  ,  & 

qu<e  ? 

66  Tonfura  Ecclcfiafiica  unde  origi- 
ncm  fumpferit  ? 

67  Leproforum  Sacrifieia  in  eorum-> 
expiatione  ,  &  c<eremoni<e  in  li- 
tando  pro  eis. 

68  Immundi  irnmunditia  lcgali  qui- 
nam  effcnt «"  Et  qu£  Sacrificiapro 
eorum  expiationc  ? 

65?  Immunditia  Hehrdeorum  duplex  , 
yna  peccaminofa  ;  alia  fine  pec- 
cato  . 

70  Seminifluus  erat  immundus.  T)u- 
plex  fluxus  fcminis . 

71  Gonorrhita  duplex  ;  &  ea  iaho- 
rans  an  pofiit  pctere  debitum  ? 

nt  Menflruata  Mulicrerat  iminunda. 

Quidfint  Mvifirua^ 
73  MuLieres  Hcbrcde  ficbant  immun- 

d(£  quadrupliciter  ,  &  quomodo  ? 


74  Coitu  exercito  ah  Hebrais  teng, 
bantur  totum  corpus  lavare  •,  ^ 
cur  ? 

75  Himorrhoifia  mulier  quale  Sacrifi- 
cium  offerre  debchat^ 

j6  S.  Martha  foror  La^i^ari  an  fuerit 
hfmorrhoifia  fanata  cL  B.edempto~ 
rc?  vel  aiia  mulierf 

jj  Tuerpers'  mmmuiitia  ^  expiatio  ^ 
ac  Sacrificium. 

78  ^eiparanullam  immunditiamle- 
galem  contraxit . 

79  Tuerpcrce  Chrifiiana  quanto  tem- 
pore  ahfiinent  ab  ingrcfsu  Eccle- 

80  Kegularcs  an  in  fuis  Ecclefiispof- 
ftnt  recipere  puerperas  ad  Turi, 
ficationem  ? 

81  McnUruorum  puerperiiy  &men- 
fts  differentia . 

82  McnMruata  mulieres  an  licitefti-^ 
mant  Sacram  Eucharifiiam? 

83  Zelotypia  Sacrificium  .  Ritus  , 
&■  Maledi6iio7ies  in  eo  expieytdo. 

84  Candent'S  fern  contre^iatioobpur- 
gationcma  fufpicionem  delifholim 
adhibita  :  nunc  prohibita. 

85  Faccx  Rufa  ma^iatio  ;  &  ^qua 
lufiralis  t  cmenbus  c]us. 

%6  ^Aqua  benedi^ia  Chnfiianorum  de- 
let  vcnialia  pjccata  . 

87  Fitul^  ma6latio  m  cafu  occuLti 
homicidij . 

88  Sanguinis  fluxus  d  vulneribus  ee- 
Cifi'.,  prafcnte  homtc/da  ,  an  fit 
miraculofus  ?  Et  ex  hoc  an  ludi- 
ces  poffint  procedere  ad  Torturamy 
&  ad  peenam  contra  homicidam 
occultum? 

85?  Sacrtficia  pro  defunUis  folitCL, 
fieri  apud  iud<eos. 

POft  traditam  nOtitiam  Pontifi- 
cum  ,  ^acerdotum  ,  Levitarum  , 
ac  aliorum  miniftrorum  Templi;  cf- 
terorumque  Religiofbrum  Virorum  j 
ac  Mulierum  ,  quomodolibet  Divino 
cultui  infervientium  in  Lege  Mofayca, 
convenit,  ut  Judaica  Sacrifcia  ,  quae 
erant  in  ufu  ,  tempore  ejufcfem  Mo- 
faycaeLegiSjexpIicemusi  ut  deinceps 

ad 


DeSacrificioMife.  DeciC  XXVII. 


211 


ad  Sacrofan^i  Mifise  Sacrificil  ,  quod 
in  eisfiguratum ,  &adumbratumfue- 
rac»  ex»  licationem  progrediamur  ;  & 
celebriores  Quatftiones,  fpeitantes  ad 
Sacrificium  MifTae  ,  quas  difcutiendas 
propofuimus  Clero  Pacavino  anno 
169Z.  ',  difcuflas  ,  &  decifas  ofFera- 
mus  . 

Pro  dicendorum  autem  notitia,  hic 

1  funt  duo  pr?mittenda  .  Z^num  eii  , 
quod  Sacrificia  habebant  quamdaoi_- 
Analogiam  cum  conviviis,  nam  ineis 
quafi  convivium  apparabatur  Deo  , 
cuius  vice  ignis  quafi  a  Deo  iromiflus, 
(prout  etiam  pluries  dec^Ioimmiflum 
fuifle  Sacra  Scriptura  fuper  Sacrificiis 
teftatur)  ipfum  Sacrificiumquaficon- 
vivtum  devorabat.  Hinc  veteresinter 
Epulas  facrificabant  ,  ut  patet  de  fu- 
dais  Exod.  12.  ubi  in  ulrima  fuacfna, 
quam  peregerunt  In  ^gypto,  immo- 
larunt  ,  8c  comederunt  Agnum  Paf- 
chalem  ^  &  cum  ultimo  coenalfet  Re- 
demptor  cum  Apoftolis,  pridiefcilic^c, 
quam   pateretur  ,    inftiiuit   Sacrofan- 

2  fl^am  Euchariftiam,  quaefuit  Epulum 
Sacrum,  pariter,  &  Sacrificium  ,  ut 
diflerit  Cornelius  a  Lapide  Comment. 
in  Genef.  cap.  43.  verf.  16.  ubi  ex  Ma- 
crobio  ,   Homero  ,    &   Virgitio  addit, 

3  Gentiles  quoque  hanc  habuifle  con' 
fuetudinem  facrificandi  interconvivia. 
Hac  de  caufa  Aitare  Sacrificiorum 
non  femel  in  texru  facro  appellatur 
Menfa  Domini ;  ut  Malach.  cap. i .  ver. 

4  7.  Et  ad  facrifitia  non  adhibebantur, 
nfft  q4*je  in  menfas  hominum  inferri 
folerent ,  nempe  panis ,  fimila  ,  vinum, 
fal  ,  oleum  ,  &  carnes  ,  cum  rebus 
odorifc-ris  ,  veiuti  thure  ,  &  thymia' 
mate  .  Et  e  contra  a  vi^imis  immo- 
landis  feparabantur ,  qus  ab  homini- 
bus  in  menfis  minime  ponuntur  •,  &  ab 
illis  non  manducantur,  videlicet, pel- 
lis,  plumjE,  ijia,  vefica  fellis,&uri- 
nae,  nec  non  veficula  gutturis ,  quam 
Latin  ingluviem  vocanf,  utdofteob- 
fervat  TirJQus  Commentar,  in  Levitic. 
C(tp-  i. 

Alcerum  prasmittendum  eft  ,  quod 
'  in  HibraicisSacrificiisfemper  vetitum 


fuit  fermentum,  ac  mel ,  juxta  iljud 
Levitici  cap.  1.  verf.  11.  Omnis  oblatio, 
qua  offenur  Domino  ,   ahfque  fermento 
fiet  :  nec  quidquam  fermenti ,   aut  mellis 
adolebitur  in  Sacuficio  .   Et  ratio  erat 
circa  fermentum  ;   quia  cum  ex  cor- 
ruptione  fiat,  efl  Symbolum  peccati ; 
Deus  autem  non  nifi  fincera^integra, 
atque  incorrupta  fibi  oflTerri  vokbat  ; 
&  ideo  Sacerdotes  Aaronici   foiebant 
uti  magna  cautela  in  fcrutandis  vifli- 
marum  corporibus,  anrequam  immo- 
larentur,  num  in  ipfis  aliquod  vel  le-  ^ 
ve  vitium  deprehenderetur  ,tefle  Cor- 
nelio  ^  Lapide  in  Levitic.  cap.i.  verf. 
1.  tn  -fin.  &  Torniello  ad  ^nnum  Mun- 
di  2T45-  w«w.  20.  ad  innuendum,quod 
corda  noftra  ,  quae  Deo  offeruntur,ut 
ei  fint  accepta  ,  debent  efl^t  fine  macu» 
la  peccati,  juxta  illud  Apoftoli  \.Cor. 
^.7.  Expuygaie  retui  fetneKtum ,ut fitis 
novaconfpetfo^  ftciit  efiis  az>niis.  Azy- 
mus  enim  panis  eft  purior  ,  &  fignifi- 
cat   animse    puritattm  ,    prafterquam 
quod    erat    rememorarivum   Hebratis 
liberationis  fugg  ab  ^gypto,  quando 
ob  feftinationem  ufi  funtazymis.£A;^rf. 
12.  ?4    Mel  quoque  erat  profcriptum  - 
in  Sacrificii^  ,    nam  mel  coOum  con- 
trahic  acorem ;  &  panem  ,  cui  mifce- 
tur,  fermentat  ;   eft  nocivum  ftoma- 
cho,  quia  flatuentum  txiftit,  &^  auget 
bilem;  prfcipu^  autem  eft  fymbolura 
volupiatum   ,    &    deltciarijm  ,    quas 
Deus  abhorret;  cui  grata  eft  pceniten- 
tia ;  Sacfifctum  enim  Veo  fpiritus  con- 
tnbulatus .  Vfal.  50    15?.    &  qui  volunt 
myfteriorum  Dei  efTe  participes  ,  de- 
bent  fe  retrahere  a  blandimentis  deli- 
ciarum;  &  ^dulcedine  voluptatumi 
ut  advertit  Cornclius  ^  Lapide  So— » 
Levitic  d.cap.  2.  verf.  11.  ubi  alianru» 
reddit  rarionem,  qun  vetitum  erat  Ju- 
dfis  offerre  mel  in    Sacrificio;  videli-  Z 
cet,quia   etiam  gentiles  illud  oflere- 
bant  Baccho  ;   de  quo  canit  Ovidius 
lib.  i.Faflor. 

Libii  Dec  ftunt  y  fuccis  quia  duJcibuS 
ille 
Caudet  ;   (&  a  Baccho  mella  rf- 
Pertaferunt . 

Dd    z  His 


212 


De  Sacrificio  Mifife.  Decii:  XXVlL 


His  ita  praEmiflisproclarlori  Sacrifi- 
ciorum  Legis  Molayc?  intelligentia  ; 
hfc  ut  aperteaLedoribus  habeatur  ; 
cumplurima,eaque  variafuerint  Aaro- 
nica  Sacrificia  ;  defumenda  venit  ab 
infrafcriptis  quinque  divifionibus  Sa- 
^  crificiorum;  qu^  funt  ,  Trima  ob  di- 
verfitatem  Vidimarum  ,  quae  immo- 
Jabantur  .  Secunda  ob  differentiam  fi- 
nis,  ob  quem  fiebatSacrificium  .  Tcr~ 
tia ^  ob  varietatem  modi  in  facrifican- 
do:  Quaun  ,  ob  varietatem  dierum  , 
iri  quibus  litabatur.  Ec  Qumtaohcon. 
ditionem  perfonarum  ,  quarum  intui- 
tu  Sacrificium  ofFerendum  erat. 

Prima  differentia  Sacrificiorum  fu- 
mitur  a  diverfitate  Vidimarum  ,  qug 
immolabantur-  Sciendum  eft  enim  , 
ut  diximus  fupra    Decif.  FUl.  nuni.  7. 

10  <^io.  quod  in  Aaronicis  Sacrificiis  Vi- 
dim?  aliae  erant  animatoe  ;  aliae  inani- 
vies  .  De  animalibus  habentibus  ani- 
mam ,  &  viventibus  quinque  fpecles 
tantihm  fibi  elegit  Deus  proSacrificiis; 
nempe  duas  de  volatilibus;  Tiirtines.^ 

11  i^r)  Columbas  5  &  tres  de  quadrupedi- 
bus,  Boves  i  Oves  ^  iy>  Capras  \  &  ha- 
rum  fpecierum  appellatione  compre- 
henduntur  tam  mafculi,  quamfceml- 
nae  ex  eis  provenientes,  quales  func 
TauruSf  Vacca ,  Vitulus ^Fitu!a,^gni ,  ^- 
rietes  ^  Hcedi.^  i^  Hirci.  Torniellusfl^ 
d. ^nnum  Mundi  i^<^^.  num.  20.  Tiri- 
nus  ,  &  Cornelius  a  Lapide  in  fuis 
Commentarits  in  Exod.  cap.  i.  ubi  red- 
dunt  rationem  ,  cur  Deus  ita  fanxic  ; 
tCim  quia  praedidaanimaliamagisfunt 
in  communi  horainum  ufu  ,  manfue- 
ta,  &  mundiora  ;  tum  etiam  quia__» 
ipfa  magis  apte  fignificabant  Chri- 
ftum,  qui  eft  unica  Vidima  Legis  no- 
vae;  ad  quam  fignificandam  prascipue 
erant  inftituta  ;  ut  ait   Apoftolus  ad 

li  Hebrjeos  cap.  \o.verf.  i.  Bosenim  figni- 
ficabat  Chrifli  fortitudinem,  &  labo- 
resj  Ovisinnocentiam;H?dusformam 
peccatoris  ,  Turtur  ardam  cum  Deo 
conjundionem:  &CoIumba  manfue- 
tudinem  .  Cur  autem  noluerit  Deus 
fibi  pifces  facrificari  ?  plures  rationes 
reddunt  Scripturiftf:  in  d.cap.  i.Leviti- 


ci.  Sedillamevidentioremcfterls,quod 
pifces  parum  vivunt  extra  aquamj  ij 
ideoque  immolari  nonpotuiffent;quia 
omnis  Vidima  viva  ,  &  illafa  erat 
litanda  ;  &  ad  pifcium  exemplumex- 
tra  aquam  pofitorum  dicebat  S.  Anto- 
nius  Abbas  ;  Quod  pifcis  efl  extra 
aquam  ,   boc  Monackus  efi   extra  Cel-  \ 

lam  • 

Sed  dicet  aliquis.-  uonneetiamPaf^ 
feres,  qui  funt  alia  fpeciesinter  vola- 
tilesaTurture  ,  &Co]umbaj  offerre- 
bantur  Deo  in  Sacrificium  in  expia-  14 
tione  Leprofi  ,  ut  legitur  in  Levitic. 
cap.i/^.  verf.^.  ubific;  Triecipiet(Sa- 
cerdos  )  ei  ,  qui  purificatur  ,  ut  ojferat 
duos  Tafferes  vivos  pro  fe  ,  quibus  vefci 
licitum  efiy  is^  ligmm  cedriniim^  vermi' 
culumque  i^  hyfjopum  ;  (3^  unum  exVaf' 
feribus  immolari  jubebit  in  vafe  fi8iU  fu~ 
per  aquas  viventes}  Refpondetur,quod 
illud  non  erat  Sacrificium  proprieDeo 
oblatum,  cum  fieret  extra  caffra,lon- 
ge  ab  Altari  :  fed  tantum  ha^c  occifio 
Pafferis  fiebat  ad  excipiendum  ejus  15 
fanguinem  ,  ut  eo  tingcretur  Lepro- 
fus  expiandus;  &  prfdida  occifionon 
ficbat  a  Sacerdote  ,  fed  Sacerdotis  juf^ 
f u  ,  utconfiderat  Cornelius  a  Lapfde 
ad  d.cap.  14.  Levit.  vsrf.  5.  &  dicemus 
infra  num.6j. 

Inanimes  Vidim?,feu  Hofli?erant 
vel  folidae  ,  vel  liquidg  .  Inter  primas 
folidas  numtr ahantur  Simila  ,  feu  fios  16 
farince  ;  Tanis  ,  Sal ;  Tbus  i  Manipulus 
fpiccarum  virentium  ;  i^  Triticum .  Du- 
pliciterofferebaturSimila  ,  cruda  ,  vel 
co&a  .  Panes  coquebantur  tripliciter, 
in  CJibano ,  in  Sartagine ,  isn  in  Craticula. 
femper  tamen  cum  admixtione  olei, 
ihuris  ,  &  falis  j  ut  legitur  in  Levitic. 
cap.  2.  verf.  1.  i^n  feqq.  ac  verf.  1 5.  Li- 
quida  offerenda  eranc  Sanguis^  Vinum ^ 
i^  Oleumi  &  h?c  effufione  litabantur; 
quemadmodum  foiida  vel  fradione , 
vel  uflione  ,  vel  contritione  ,  ut  dice- 
mus  infra  in  tertia  differentia  ;  &  no- 
tant  Cornelius  a  Lapide  in  Synopfi  in 
capitulo  primo  Levitic.  &  Tirinus  in 
Commentar.  ejufdem  libri  capitulo  fecun- 
do  . 

Se- 


De  Sacrificio  Mifl"^.  Decif.  XXVII.  2 1 3 


17  Secunda  difFerentia  Sacrificiorum_j 
Legis  Mofaycae  fumitur  h  fine  ,  ob 
quem  fiebant;  qui  erat  quadrupiex  . 
Trimus  ad  honorandum  Deumi  &ad 
denotandum  ejus  fupremum  Domi- 
nium  in  res  omnes  ;  &  hujufcemodi 
Sacrificium  dicebatur  Uolocau^um ;  qu? 
Vox  grasca  eft,  &  fignificat  totumcom- 
hufium\  fiquidem  tota  ViiSlimacrema- 
batur,ut  infra  explicabimus  .  Et  ob 
eamdem  fignificationem  Hebraice  vo- 
cabatur  't'7D  Calll\totum confummatum\ 
ac  etiam  Th^v  l^oho!a  ,  idefl:  ^fcen- 
fio  y  e6quod  in  ipfo  tota  Hoftia  per 
ignem,  &  fumum  afcenderet  a4  Deum. 
Secundus  finis  in  Sacrificio  eratadim- 
petrandas  gratias ,  feu  beneficia  k  Deo; 
&  dicebacur  Hebraicen^^l^lu;  HDf  Z^- 
bctchScelamim  ^  ideft:  Hofiia  falutarispa- 
cifica\  vel  quia  omnis  gratia  pacificac 
defideria  cordis  noftri ;  vel  quia  inter 
omnes  gratias  magis  praecipua  eftPax,. 
quam  obtinemus  in  hac  vita  ,  viven- 
tes  abfque  diffidiis  ;  five  etiair>quia_j 
apud  Hebrajos  nomlne  pacisituellige- 
batur  falus  ,  incolumitas  ,  &  profpe- 
ritas.  Tertius  finiseratgratiarumadio 
pro  beneficiis  acceptisi  &  hoc  Sacrifi- 
cium  Hebraice  nuncupabatur  rinin 
Toda.i  netnpe  Hofiia  laudis  ,  Eucharifti- 
ca  ,  is^  Sacrificiiim  laudationis  ;  venie- 
bacque  fub  nomine  Hoftiie  pacificct . 
Qiiartus  finis  in  Sacrificando  erat  ad 
obtinendam  remiflionem  alicujuspec- 
cati,  veldelifti;  &  hoc  Sacrificiunij 
vocabatur  pNun  Chatath,  nam  nidh 
Cbet  fignificat  peccatum  :  fivd  diceba- 
tur  niyN  ^fciam^  taie  enim  nomen_j 
idem  e(^SLcdeli&um .  Quae  autemefTet 
I S  differentia  inter  peccatum,  &  deliftum? 
difputant  Sacri  Interpretes,  utvidere 
eft  apud  Torniellum  d.  ^nno  Mundi 
254^.  num.ii-  &  Tirinum  inComment. 
in  Levitic.  cap.^.  in  fine  ,  ubi  conclu- 
dit,  per  peccatumdefignari,  quod  mi- 
nus  malum  eft  ex  aliqua  circumftan- 
tia,  vel  exgenerefuo ;  velutiex  igno- 

rantia  ,  ex  inadvercentia  ,  vel  fola » 

omifllone,  aliquid  faftum  ficinoffen- 
fam  proximi.  Delidum  verdeffeid  , 
quodex  fe,  vel  circumftantiisgravius 


eft  malum;  verbigratia,  quod  contra 
Deum,  vel  res  divinas,  etfi  ex  i^no- 
rantia  commiftum  efti  fivd  quodcon- 
tra  proximum  ex  mera  malitia  ,  ut 
perjurium,  rapina,  fraudatiodepoCti; 
&  fimilia  . 

Holocauftum  igitur  erat  Sacrificium 
Deo  oblatum  ad  folam  laudem  Dei,  13 
&  honorem  fupremas  Majeftatisejus;- 
atque  amorem  fummaebonitatis  ejuf- 
dem,  ecfi  ab  ea  nullun>  interelfe,  aut 
praemium  expe^flaremus  ;  ^  hac  de 
caufa  in  Holocaufio  tota  Vidima  ,  ex- 
cepta  pelle,cremabatur  ,  ad  innuen- 
dum  fupremum  Dei  dominium  io  res 
omnes,  &  ad  proteftandam  fubjedlio- 
nem  hominum  ipfi  Deo  ,  qu^fi  fe_» 
transferanttotos  cum  fumo  illius  ho- 
ftise  in  cflum  ,  atquein  ipfum  Deum  . 
Viftima  autemHolocaufti  debebac  ef- 
fe  mafcula,  &  immacu-lata;  fcilicet,  20 
vel  vitulus  ,  ^\  offerens  dives  erat  *, 
autagnus,  vel  haedus  ^  minusdiviti- 
bus",  prout  ^  pauperibus  pulluscurcu- 
ris ,  autcolumbas.  Corneiius  aLapi- 
de  d.Commentar.  in  Leviticcap.i.Verf. 
%.  ubi  ponit  mvfticas  fignificationes 
earumdem  Viftimarum,  qua  crema- 
bantur  inHolocauftam  ;  dicens  ,  Vi- 
tulum  fignificaffe  CJhriftum  Dominum; 
Agnum,  aut  hsedum  ,  Sandos  Mar- 
tyres;  turcurem,  vel  pullum  colum- 
ba;Sandos  concemplativos  ,  qui  cor- 
pus,  &  animuminfumunt  per  conti- 
nuam  mortificacionem  in  obfequium 
Dei  ;  &  hi  omnes  func  mafculi  per 
fortitudinem  ,  &  immaculati  per  fan- 
flitatem . 

Immolatio  autem  harum  vidima- 
rum  fiebacin  Alcariholocautomatum;  21 
quod  erat  in  atrio  ante  oftium  Ta- 
bernaculi,  feu  Templi  ;  quandoqui'- 
dem,  ut  explicatum  eft  a  nobisfupra 
Decif.M.num.j^.  (3^  mm.^i.  ires  erant 
partes  Tabernaculi  ,  atque  Templi  ; 
prima  intima,  fcilicet  Sandum  San- 
dorum  ;  in  quam  foius  Pontifex  in- 
troibat.  Secunda  ei  conjunfta  ,  vide- 
licet  San^lum,  in  quam  ingredieban- 
tur  foli  Sacerdotes;  8c  hx  duaepartes 
proprie  conftituebant  totam  fabricam..^ 

tum 


214         D^  Sacrificio  Miife.  Decif,  XXVlI. 


tum  Tabernaculi  ,tumTempIi.  Ter- 
tia  extima,  nempe  Atrium  quoddam, 
undique  cingens  Tabernaculum  ,  vel 
Templumi  quodquidem  Atriumerat 
bipartitum  ;  ita  ut  pars  vicina  ortio 
Tabernaculi,  &  Templie(rer  Atrium 
Sacerdotum  •,  &  in  hac  parce  Atrii 
erat  Aitare  pro  immolandis,  {k  con- 
cremandis  vidimis",  in  quam  partem, 
fecundum  aliquos  Dodoresmodernos, 
ingredi  Laici  non  poterant  ;  pofterior 
autem  parsatrii  ,  quse  fepto  erat  ab 
anteiiore  divifa  ,  erat  atrium  Laico- 
rum;  &  hi  offcrentes  Vi^imam  in__* 

^^  Holocauftum  ,  eam  adducebant  ad 
oHium  Tabernaculi  ,  vel  Templi  ; 
idefl  ad  introitum  atrii  Sacerdotum; 
ubi  illi  eam  excipiebanr  ;  ducebant- 
que  ad  Alrare  holocauftorum :  &  ibi 
eam  immolabant  .  At  etiam  Laicos 
offerentes  vidimas  habuifte  acceffum 
ufque  ad  Altare  dicam  infra  num.^z. 
Hoftia  Paci6ca  erat  ajterum  Sacri- 

22  ficium,  quod  offerebatur  tumad  im- 
petrandam  a  Deo  aiiquam  gratiam  , 
vel  beneficium  ,  &  dicebatur  Hoftia 
falutaris  ;  tijm  poft  bcneficium  acce- 
ptum  in  adionem  gratiarum  ,  &  vo- 
cabatur  Hoftia  laudis  ,  Sc  Encharifti- 
ca  .  Tirinus  /'«  Levitic.  cap.-j .  Verf.\  3;. 
Hinc  fequitur,  quod  utraqueHoftia 
pacifica  non  offerebatur  ex  praecepto; 
fed  fpont^,  vel  ex  voto  ,  unde  ad  li- 
bitum  offerentis  effepoterat  mafculus, 
vel  fgmina  \  nlfi  quis  voviffet  pecus 
melius  ^  grege  fuo  ;  tunc  enim  ma- 
fculum  offerre  debebat.  Hu)usHofti§ 

24  pacificse  fiebant  tres  partes  ;  quarum 
prima  ,  ideft  Sanguis  ,  &  adeps  Deo 

7  adolebatur;  nam  ut  legitur />Zt?T>7//r. 
cap.7,.Verf.i6.  (3^  17.  refervaverat  llbi 
Dominus  fanguinem,  dc  adipem  ani- 
malium  i&  prohibuerat  Hebrceisefum 
eorum  his  verbis  :  Omnis  adeps  Domi- 
ni  erit  jure  perpetuo  in  generationibus  ^ 
i^  cunBis  habitaculis  veflris .  Kfec  fan- 
guinem  ^  nec  adipem  omninocowedetis  ■ 
Hic  autemoritur  dubium.  An  He- 

i^  braei  debuiffent  abftinere  ab  efu  cuju- 
fcunque  adipis  deomni  animali ;  que- 
niadmodum  abftinebant  ab  efu  San- 


guinis?  Refpondetur;  ab  efu  fangui- 
nis  cujufcunque  animalis  utique  ab- 
ftinebant  Hebra?i  ob  hanc  prohibitio- 
nem ,  &  aliam  iifdem  ,  injundtam  i« 
Dsuteion.cap.ii.  yerf.\6.  uteosaverte- 
ret  a  crudelitate  in  proximum,  &  ab 
homicidiis;  qua  de  caufa  SS.  Apofto- 
ii  maddaruntetiam  primitivis  Chriftia- 
nis.  <yi^or.cap.i^.  yerf.i^.  neederent  ig 
fanguinem,  ut  Ik  facilius  Judaei  cum 
Gentibus  confuefcerentj  in  unamque 
Ecclefiam  codefcerent  j  quia  Gentes 
Jud^vi  averiabatitur  quafi  barbaras  , 
eo  quod  fanguinemcomederent .  Quo 
vero  ad  efum  Adipis  ,  diftinguerc_j 
oportetadipemconfertum ,  &conden- 
fatum  in  inteftinis  ab  adipe  carni  im- 
mixto,  &adh<£rente.  Primumcome- 
dere  non  poterant  deHoftia  immola- 
ta  ,  &  quce  poterat  immolari  ,  nem-  17 
pe  de  Bove  ,  Vacca  ,  Vitulo  ,  Ove, 
Agno,  Ariete;Capra,  Hfdo,&Hir- 
co  j  etfi  ha;c  animalia  domi  mai^ata 
effent  ad  comedendum  .  Reliquum 
vcro  ajipcm  carni  adharentem  ,  & 
immixtum  manducare  poterant  .  In 
cfteris  aurem  animalibus  mundis  , 
caefis  in  efum  ,  veluti  Cervis,  Buba- 
lis,  Tragelaphis  ,  Pygargis  ,  Orygibus, 
Camelopardis,  (  quae  erant  animalia 
fylveftria,  fimilia  Cervis,  acCapris  , 
fed  munda  ,  non  tamen  apta  ad  Sa- 
crificia^  poterant  Hebr^i  tofum  adi- 
pem  comedere,  ut  ait  S,  Auguftinus 
in  Levit.(]UceJl.i.  q\iaty>v\s^  utexadius 
legem  fervarent,  de  quocunque  ani- 
maliadipem  inteftinorum  proiciebant  •, 
coque  utebantiir  vel  adcandelas  feba- 
ceas  formandas  *,  vel  ad  alios  profa- 
nos ,  honeftos  tamen  ufus  ,  ut  autu- 
mat  Tirinus  in  Levitic  d.  cap.\'Verf.  1% 

16.  Et  Cornelius  ^  Lapide  ibid  Verf. 

17.  ubi  advertunt  ,  quod  Turtures  , 
aut  Columbae  defervi^e  non  poterant 
pro  Hoftia  pacifica  ;  quia  cum  ex  eis 
tres  partes  eflent  faciendas  ,  una  cre- 
manda  Deo,  altera  cedenda  Sacerdo- 
tibus  ,  &  tertia  manducanda  ab  offe- 
rentibus;  avesprapdidae,  tanquam  mi- 
nores,  in  tres  portiones  commode  di- 
vidi  non  poterant/  idcirco  Hofti?  pa- 

cificj 


De  SacrificioMi{&Decif.XXVir. 


3^^ 


tificae  efTe debebant ex quadrupedibus; 
refervatis  avibus  pro  Holocaufto  ,  ia 
quo  totae  Deocremabantur. 

ZS>  Hoftia  pro  peccato,  feu  prodelido 
erat  aliud  fpedalius  Sacrificium  ;  in 
quo  ex  Hoftia  oblata  nihil  adofferen. 
tes  redibat,  fed  ,  adipecumrenibus  , 
&  fanguine  litatis  Deo,  vel  exuftis  , 
Cf tera  otnnia cedebant  Sacerdoti(erant 
enim  Deo  facra^  efferri  non  poterant 
i  loco  facro  ,  nec  ab  aliis  ,  quam  h 
Sacerdotibus  in  atrio  fando  mandu- 
cari,-  qua  de  caufa  ipfi  dicebanturco. 
meJere  peccatapopuli  Ofeecap.A  Verf. 
4.  Haec  autem  comeflio  Sacerdotum 
procedebatde  Viflimis  litatispropec- 
catis  laicorum  particularium  ;  nam 
\Wx  ,  quae  offerebantur  pro  peccato 
■  Pontifiris,  vel  torius  populi ,  totfde- 
bebant  extra  caf^ra  comburi  j  praeter 
fanguinem  ,  &  adipem  ,  qui  priusin 
atrio  fando  libabantur,  &  adoieban- 
tui  Deo;  ad  ma  orem  Hetertationem 
peccati  .  Rurfus  Hof^ia  pro  peccato 
efle  poterat  Capella  ,  vel  Agnella; at 
pro  dtJi£lo  requirebatur  etiam  in  pri- 
vatis  Hodia  major,  nempe  Aries  , 
Vitulus,  ve!  Bos.  Cornel.  a  Lapide, 
&    Titinus  loc  funra  cit. 

Terna  diff.  rencia  Sicrificiorum  Le- 
gis  Mofaycap  iiimebatur  a  varietate 
modi,  feu  ritus  in  Sarrificancio .  Va- 
rius  autem  t^at  ntus  ,  ^  modus  , 
fiquidem:  In  Holocauilo  Vidimaff- 
niinina  (  ut  diximus  fupra  mmi.xo.  ) 
non  admittebatur  ,  fed  mafculini  fe 

^i  xus  ;  quae  effet  iuvenis  ,  ik  abfque 
ulla  macula,  ideoBoves  veteresqua- 
tuor,  vel  quinque  annorurr  non  \m* 
molabantur  ;  fed  vituli  ,  juxta  illud 
Tfdl.so.  21.  Turjc  impo*ient  fuper  ^Altare 
twim  vitulos .  Item  Agn"',  Arietes,  & 
HoeJi ;  quorum  probatio  fiebat  perdi- 
ligentem  infpeClionem  a  Sacerdotibus 
extra  Atrium  in  una  exedra  ad  hoc 
parata.  Habita  probarione  Vidimas, 

32  haec  introducebatur  in  arrium  Sacer- 
dotum  penes  Alcare^  eamque  feque- 
bantur,  qui  illam  offerebant  ,  ut  ex 
Audoritate  Lvrani  ,  Abulenfis  ,  & 
Oleaflri  vult  Barradas  ;»  Itiner.  fiHor. 


ir5 

Ifrael  Ub.6.  cap.x.num.^,  Exquopateti 
quod  lai  i  ingrediebantur  atrium  Sa- 
Cerdotum  ;  &  accedebant  ufque  ad 
Altare  holocautomatum ;  &  hoc  etiam 
ratio  conjprobat  ;  nam  ipfe  offeren« 
vidimam  imponebat  manus  fuas  fa- 
per  caput  ejusj  »ndicans&  Hoftiam  , 
&  feipfum  fe  offerre  Deo  in  Holocau- 
ftum  .  Deinde  Sacerdos  jugulabat  ip- 
fam  Vidimam  expanfam  ;  videlic^t 
divaricatis  cruribus,  expanfo,  &  ere- 
do  corpore,-  collo  autem  demiffo,  ad 
faciliorem  ,  &  commodiorem  fangui- 
nis  effufionem  .  Sanguis  colledus  ia 
crateris  a  Sacerdotibus  Deo  offereba- 
tur,  deinde  fundebatur  per  circuitum 
Altaris;  &  per  fubtewaneos  canales, 
aqua  per  eofdem  decurrenre  ,  traii- 
ciebatur  in  caveas,  feu  puteosad  hoc 
deftinatos,  Succeffjve  Sacerdotes  pei- 
lem  Vidimasdetrahebant;  Vi^imanti 
in  frufia  fecabant,  ejufdemque  inte- 
ftina,  &  pedesaqua  lavabant;  flruem 
lignorum  in  Aitari  componebant;  & 
fuper  ligna  animalis  men>i)ra  collo- 
cabant ;  fubjedoque  igne  omnia  in- 
cendebant  •,  non  enim  animal  indivi-  53 
fum;  fed  in  frufta  fedum,  combure- 
batur.  Sacerdos  adflabat  ,  pellemque 
fibi  retinebat:  &  interim  Levitae,  & 
cantores  hymnis  ,  ac  canticis  Deum 
laudabant. 

Quod  fiquispetat,an  ingratuseva- 
deret  odor  illecarnium?  Refpondetur 
negative,  tum  obcontinuum  ufum  ;  3^ 
tum  quia  Altare  fub  Dio  erat ;  &  ab 
aeie,  ac  vento  fumus  ,  &  odor,  pr^- 
cipue  fabricato  Templo  in  fummirate 
Montis,  hinc  inde  diftrahebatur.  Std. 
ouid  ,  dum  pluebat  ,  omittebantur 
Sacrificia-  Nequaquam:crediturenim, 
opertum  fuiffe  Altare tabulatoaliquo 
eminenti,  quo  imbres  propeilerentur, 
poffentqueSacerdotesmunerefuofun- 
gi .  Barradas  d.lib.6c^p-2.  num.%.  H^c 
de  Vidimisquadrupedibusinholocau- 
flum  immolatis. 

Aves  vero  fi  litanda?  forent  ,  puHi  ^  [■ 
fcilicet  Turturum  ,aut  Columbarum, 
pro  pauperum  perfonarum  devotione, 
hi  per  Sacerdotem  recepti  ,  &  capite 

avis 


-ii6  De  Sacrificio  Mifife  Decif  XXVIl. 


avis  in  collum  retorto  ,  jugiilabatur, 
anguis  eftundebatur  a  rummitate;& 
crepidine  Altaris  per  ejus  parietem  , 
&  detrada  vefcicula  gutturis,  &■  plu- 
mis  ,  iifque  in  locum  ,  in  quo  cineres 
cffundebantur  ,  ad  partem  orientalem 
,prope  Altare  projedis  5  alas  volucris 
Sacerdos  confingebat;  neque  eam  dif- 
fecabat  in  frufta  ,  ficut  quadrupedia  , 
fed  integram  igne  combarebat;  hique 
erant  prxcipui  Holocaufti  ritus;  quos 
fufius  examinant  j  &  declarant  Tiri- 
nus  ,  atque  Cornclius  a  Lapide  Com- 
tnentar.  in  Levit.  cap.i-  is^  Barradas  d. 
lib.6.  cap.i. 
CaKterum  ad  plenam  cop^nitionem 

56  Sacrificii  Holocauninon  e(i  ignoran- 
ilum  •,  quod  quotiefcunquc  iliud  ofFe- 
rebatur  fivedequadrupedibus,  fivede 
■volucribus  ,  adhibendum  etiam  erat 
Sacrificium  farreum  ,  quod  Af/«f/>^di- 
cebatur  ;  fub  hocritu,  videlicet;  im- 
pofitis  carnibus  viO:imae  cremandas 
fuper  Altarei  Sacerdos  pugillumfimi- 
Ig  oleo^ '&  faie  conditas,  atque  com- 
rnixte  ,  eidem  Vi(2im?  imponebat  , 
fimulque  fuper  eamdem  Vidimam 
vinum  effundebat;  thuseidem  adden- 
do",  mox  fubiiciebat  ignem  ,  &  cum 
hifce  fuis  Jibaminibus  Vidimam  Deo 
concremabat  ,  (^  adolebat  ;  &  ita  ob^ 

37  fervabatur  in  omni  carneo  Sacrificio. 
Quando  autem  fimila  ,  vel  panis  de 
per  fe  offerebatur  ,  quod  erat  Sacrifi- 
cium  quafi  Holocauftum  ;  tunc  pars 
fimil? ,  vel  panis  j  Oleo ,  &  Sale ,  Thu- 
re,  ac  Vino  adhibitis,  comburebatur; 
reliquum  vero  a  folis  Sacerdotibus  , 
in  eodem  atrio  SanQo,  tanqu^m  quid 
SacrofanOum  comedendum  erat  ;  uc 
obfervantTirinus,  &Cornelius  aLa- 
pide  in  Levitic.  d  cap.i. 

In  Sacrificio  HoOiy  Pacificf  tam  pro 

38  beneficiis  obtinendis  ,  quam  pro  gra- 
tiarum  a£lione  pro  obtenils  ,  ritns  fe- 
quentes  obfervabantur  ad  differentiam 
nolocaufti  .  L  Vidimae  effe  poterant 
vel  mafcui?  ,  vel  f^mell?  .  II.  H? 
dividebantur  in  tres  partes,  una  qua- 
rum  Deo,  altera  Sacerdoti,  tertiaof- 
ferentibus  in  epulum  cedebac  .    ill. 


Ide6  volucres  offerri  non  poterant  \ 
quia  ob  parvitatemdividere  easintres 
partes  facile  non  erat .  IV.  Ad  partefn 
Orientalem  Atrii  offerebantur  .  V. 
Adeps,  &  pedtufculum  Vidimfdebe- 
bat  imponi  manibus  illius,  quivene- 
ratobiaturusHofliampacificamjquam 
fic  Deo ofFerebat ,  videlicet imponeba- 
tur  manibus  ejus  mediantealiquo  va- 
fculo  argenteo.  Dein  Sacerdos  fuppo- 
nens  manus  fuas  manibus  offercncis 
fic  onufiis  illas  elevabacfurfum  ,  mox 
deorfum  ;  rurfumque  ducebat  eas  ab 
Oriente  adOccidentem  ;  &a  Meridie 
adSeptentrionem ;  exprimensfiguratn 
trin^Crucis,  utbendobfervat  Tirinus 
ind.capitulo  7.  Levittc  Ferf.io.VlVo- 
ftea  ex  ipfiusmanibusSacerdoscarnem 
defumebat  :  quod  cum  penes  Altare 
fieri  conveniret  ,  ideo  plures  DD.  ar- 
bitrati  funt ,  «t  fupra  innuimus,  etiam 
Laicos  potuiffc  atrium  Sacerdotum  in- 
gredi,  &  accederead  Altare;quamvis 
ex  modernis  plures  id  negenc.  VII.  Si 
Vidima  erat  ovis,  agnus  ,  auc  aries, 
etiam  cauda  erat  Domino  adolenda  ; 
fecus  fi  bos  ,  aut  capra  ;  ea  myftica  35;' 
ratione  ;  quod  cauda  fignificat  finem 
vitas,  &  perfeverantiam  in  bonisope- 
ribus  ;  &  de  hac  magis  folliciti  effe 
debent  homines  delicati;  qu^mfortes 
in  laboribus,  ut  SS. Patrum  didisfir- 
mat  Cornel.  a  Lapide  />.'  Leviticcap^ 
5.  Verf.  ^.  isn  10.  VIII.  Portio  carnis, 
quap  dabatur  ex  Hofiia  pacifica  ,  uc 
comederetur  a  Laico  offerente  ,  erat 
elixanda  in  ipfo  atrio  Tabernaculi  , 
feu  Templi  ■-,  in  quo  erant  culinae  ad 
carnes  praedidas  coquendas  *,  &  hinc 
erat  ,  quod  fub  Summo  Sacerdote__, 
Heli  ,  yeniebat  puer  Sacerdotis  ,  dim 
coquerentur  carves  ,  i^  habebat  fufcinii' 
lam  tridentem  in  mam  fua ;  i^  mittebat 
eam  in  lebetem  ;  vel  in  caldariam  ,  aut 
in  ollam  ,  ftve  in  cacabum ;  i^  omne  quod 
levabat  fiffcinula  tollebat  Sacerdos  ftbi  i . 
'B^gi.  II.  At  cum  effent  coflae  ,  & 
elixce  prfdid?  carnes,  poterantdeferri 
domum  tam  a  Sacerdotibus,  quam  a 
Laicisofferentibus.  Tirinusiw  Levitic 
cap.y.  Verfi  3.  quod  Camen  negacCor- 

nelius 


De  Sacrificio  Miffe .  Decif  XXVIL 


nelius  <k  Lapide  in  Levitic.  eod.  cap.j. 
Verf.io.  affirmans,  quoderant  come- 
dendds  in  ip!b  atrio  San£lo  .  X.  Eae- 
demcarnes  Vidimae  pacificae,  fi  obla- 
tio  fuerat  pro  gratiarum  adione  ,  ea- 
dem  die  oblationis  comedendct;  erant: 
fi  ver6  ad  gratiam  impetrandam  ,  fi 
quid  remanebat  ,  comedi  poterat  fe- 
quenti  die  ;  quod  fi  in  tertium  diem 
fuperefTet  aliquod  ,  igne  erat  combu- 
rendum.  XI.  Tandem  hi  oflferentes  , 
ut  carnes  pra;diclas  manducare  pof- 
fent  ,  mundi  eflfedebebant  a  copula__» 
carnali  ,  &  ^  quacunque  alia  legali 
immunditia  fub  p^na  mortis  .  Barra- 
das  d.lib.6cap.6.  num.^,. 

Ritus  vert^  Sacnficii  pro  peccatis 
40  erant.  I.  Si  litabaturpro  pecoatis  pri- 
vatorum  hominum,  vel  Principum_* 
Laicorum;  nulla  pars  Vidimardaba' 
tur  comv-Jenda  offerenti  :  fiquidem_» 
ad'pe  cum  renibus,  &  fanguine  lita- 
tis  Deo,  ar  exuitis  •,  cftera  omnia  ce- 
debant  Sacerdotibi  s,  a  quibuspoterant 
communican  a'iis  Levitis  mnfculis  , 
non  aufem  ffm'nis  ;  ut  aic  Cornel.  a 
Lapide  in  Levtt  cap.i.  Verf  -j.  II.  At 
ipfi  Sarerdoti-s  debebdot  eadem  die__j 
totam  Vic^imam  ablumere  .  III.  in 
hocSacrificio  non  adhibebaturoleum, 
neque  thus  ;  funt  enim  fvmboium_. 
deliciarum  ,  qu^e  abelTe  debent  ,  ubi 
f  t  pfnitenria  pro  peccatis.  IV.  Quod 
fi  Sacrificium  erai  pro  peccato  ,  ad 
ejos  expiaiionem  fatiserat qu^cunque 
Vidima  etiam  ffoiinea  :  at  li  fuerat 
pro  deliOo,  requirebatur  nobilior  Ho- 
ftia,  nempe  Aries  mafculus.  V  In_» 
peccatis  autem  Poonficis  ,  feu  totius 
populi,-  oblato,  &  exculTo  Sanguine, 
ac  adipe  Vidim^-  in  atrio  Sandlo  ad 
altare  y  carnes ejus  totae  debebant  com- 
buri  extra  cartra  ad  majorem  peccati 
horrorem  ,  &  dereftationem;  &  fic  nt- 
hil  exeis  comedebant  Sacerdotes.  VI. 
Sanguine  Vi^Vimae  in  hoc  Sacrificio 
pro  peccato  Pontificis  ,  ieu  tonus  po- 
puli  ,  non  fo'um  tingebantur  cornua 
Altaris  Holocaufti;  fedetiam  Altaris 
incenfi.  Tirinus,  &  Gornelius  a  La- 
pide  in  Levitic.  d.  ccip.j. 


217 

Ritus  quoque  adolendi  Thymia- 
matis  efl  obfervandus  .  Altare  Tfiy-  4I 
miamatis,  ut  didum  eft  in  Decif.XlL 
num.i 6  erat  in  San£lo,  in  mediocan- 
delabri  ,  &  menfse  ,  obverfum  Pro- 
pitiatorio  ,  fiveOracuIo;  quoderatin 
Sanfto  San(f)orum;  &  fuper  hoc  Al- 
tare  quotidie,  mane  ,  &  Vefpere  per 
Sacerdotem  adoiebatur  Thymiama  f 
cujusodor,  &  fuffitus  pretiofus  pene- 
trabat  in  Sanda  SanCiorum  per  aper- 
turam,  qus  erarfuperne  dividens  ip- 
fum  Sanda  Sandorum  aSando.  Ri- 
tus  autem  adoIendiThymiamatiserat 
ifte  .  1.  Sacerdos  capiebat  unum  ex 
Thuribulis  pendentibus  in  cornibus 
Altaris  holocauftotum  ;  &  ineo  pru- 
nas  ignis  ex  eodem  Altari  iumptas 
imponebat  .  2.  Intrabat  San<3:um_.  , 
ibique  accipiebat  thymiamaex  Thu- 
rjbulis,  quap  erant  fupra  menfam  pa- 
num  propofitionis :  iiludque  impone- 
bat  fuo  Thuribulo  ,  &  ignl  .  3.  Hoc 
fuum  Thuribulum  cum  igne,&thy- 
miamate  ponebat  fuper  Alrare  thy- 
miamatis ;  atque  ibidem  adolebatur, 
&  comburebatur  thymiama  .  4.  Eo 
confumpto  egrediebaturSacerdoscum 
Thuribulo  fuo,  cujus  cineres  in  loco 
mundo  effundebat  ;  Sc  deruo  ad  cor- 
nua  Altaris  holocaurti  Thuribulum_. 
jpfum  applicabat  .  Ad  hujus  incenfi  , 
ac  thvmiamatis  oblationem  ingrcffus 
erat  Sari(3-us  Zacharias  Pater  Sandi 
Joannis  BjptiliaE'  Sanilum  ,  five  par- 
tem  Sandam  Templi ,  quando  appa- 
ruit  ei  Angelus,  nuncians  Prfcurforis 
narivitatem  ;  undd  Pater  ipfe  mutus 
exivit.  De  Ritu  (upradiito  agit  Cor- 
nel'us  a  Lapide;«  f^xod.  cap.^  ■  Verf. 
8  &  Tirinusr^^. /<)co  ,  ubi  notat,quod 
Thymiama  adolebatur  quotidie  bis  ,  4i 
fcilicet  oriente,  &  occidente  fol(^  ,  , 
antematutinum,  &  poft  Vefpertinum 
juge  Sacrificium  . 

Erar  autem  juge  Sacrificium  illud  , 
quod  quotidie  offerebatur  ,  &  num-  4$ 
quam  intermiftebatur  •,  fiebatqueobia- 
tioneduorum  Agnorum;quorum  unus 
mane  fub  ortum  Solis  ,  alter  ve'pere 
fuboccafum;  &  uterquein  holocau- 
Ee  ftum 


2 1 8         De  Sacrificfo  Miflae  Decin  XXVII. 


flum  per  dies  fingulos  litabatur  •,  ad- 

dita  decima  pars  epb) ^  (eu  gon:or  fivni^ 

\x  oleo  conrperfie  ,   8c   quarra  parte 

bin  (eu  tres  {extarii  vini  aJlibandum; 

dc  hic  Sacrificium  fignificabatnoftrum 

legis  Evangellcae  Eucharifticum  ;   in 

44  quo  CHRISTUS  Agnus  immacula- 

tus  quotidi^  immoiatur  in   MifTa  fub 

fpeciebus  panis,  &  vini  ;  &  continet 

in  fe  cftera  alia  Sacrificia  ;  Holocaw 

ftum^  quia  offertur  in  honorem  torius 

Sanfliffimae  Trinitatis;  HoJIiam faiuta- 

rem  ad  impetrationem  bonorum  om- 

nlum  tam  fpiritualium  ,  quam  tem- 

poralium  :  Hoftiam  Euchanfticam  ,   ^ 

pacificam  pro  gratiarum  adione  ob  in- 

definentia  Dei  beneficia  ;  Atque  Ho- 

ftiampro  peccato  i   cum  hujus  Sacrifi- 

cii  oblatio  impetrct  aiixilia  ad  culpas 

evadendas ;  &  ad  p?nas  condonandas 

tam  pro  vivis,  quam  pro  Defundis  , 

ut  oftendimus  fupra  Decif.  XIF.  Erde 

inyftica  fignificatione  omnium  fupra- 

didorum    Sacrificiorum    videndus    S. 

Thomas  i.i.<7.roi.  /rrf.^.  Emin.Card. 

Bellarminus  Ib.^s.  de  Euchariftia  :  isn 

prim.  de  Sncrif.  Mift^ce  .  Cap.^.  isr  feqq. 

Cornelius  a  Lapidc,  &  Tirinus  Com- 

ment.  in  Levitic   cetp-i    2.  3.   is^  feqq- 

Barradas  in  itinerario  fiHor.  Ifrael  lib.6. 

acap.i.  ufque  adcap.  10.  Noviflimell- 

luftrifTimus,  ac  ReverendilTlmusMar- 

cus  Baptaglinus  Epifcopus  Nuceri^in 

fua  eruditiflima  hftru&ione  ad  Taro- 

chos   Domin.    infra    OBavam    CorporiS 

Cbrifii  cap.i.  impreffa  Venetiis  ^nno 

Qiiarta  diflferentla  Sacrificiorum 
Mofaycae  Legisdepromitur  a  variatio- 
ne  dierum  ;  in  quibus  apud  Hebrfos 
VidimaG  litabantur .  Quapropter  fcien- 
dumeft,  injundum  fuiffepraeceptvim 
Hebraeis  lirandiquotidieagnoS  duosin 
holocauftum;  ac  ulteriusalia  majora 
Sacrificia  immolandi  feftivis  diebus  . 

45  Fefta  autero  aoud  Hebrfosalia  erant 
ordinata  ^  Deo-,  &alia  inftituta  afuis 
maioribus.  Ex  Divino  prisceptofefta 
oOiO  annuatim  habebant  Hebraei ;  vi- 

46  delicet  i.  Omnem  diem  Sabbarum  . 
2.  Omnem  diem   primam  cujuslibet 


Menfis  ,  &  dicebatur  Neomenia  .  3». 
Pafcha  azymorum  .  4.  Pentecoften 
5.  Feftum  Tubarum  .  6.  Feftum  ex- 
piationis  .  7.  Scenopegiam  ,  ideft  fe. 
ftum  Tabernaculorum.  Et  8.  Feftum 
ccEtus,  five  colledae.  Praeter  haec  fe- 
fta  ex  prsecepto  Divino  alia  fexerant 
inftituta^Rabbinis;  nempe,  r.Feftum 
ob  Vidoriam  Judith  contra  Holofer- 
nem  .  2.  Fcftum  Phurim,  feufortium, 
ob  liberarionem  Mardochfij  &populi 
obtentam  abEfther.  ^.  FeftumEncf- 
niorum,  tum  dedicationis,  tum  pur- 
gatiunis  Templi.  4.  Feftum  ignis  fa- 
cri  k  c?Io  recepti  .  5.  Feftum  ob  cae- 
dem  Nicanoris  .  Et  6.  Feftum  ob  re- 
cuperatam  Jerufalem  h  Simone  Ma- 
chabaeo.  Ledorem  ftudiofum  ne  tae- 
deat  celeris  detcriprionis  harum  fefti- 
vitatum  ,  &  Sacrificiorum  ,  quas  fie- 
bant  in  eis;  ut  fatis  claram  notitiam 
reportet  Judaicae   LiturgiaR . 

Igitur  praeter  juge  Sacrificium,  fci- 
licet  quotidianum  ,  duorum  Agno-  47 
rum,  cum  fimila  ,  &  libamine  ,pr?- 
fcriptum  in  Exod.  cap.ip.  Ferf^S-  de 
quo  diximus  fupra^ww.^^.  acthvmia- 
matis  combufti  ;  fequenria  Sacrificia 
fiebant  infuis  feftivitatibns . 

Primo  itaqueomniSabbatoiitaban- 
tur  alii  duo  Agni  anniculi  in  holocau-  4S 
ftum  Domino,  praeter  iilosjugisSacri- 
ficii ,  cum  fimila,  oleo  ,  &c  vino,  ut 
legitur  Tsljimer.  cap.iS.  Verf^.  Et  ibi 
Cornelius  a  Lapide  ;  ubi  advertit  , 
quod  mane  Sabbati  trium  agnorum  : 
immolatio fiebat ;  &  quotiefcunque  in 
una  die  reincidebant  plura  ex  infra- 
fcriptis  feftis,  muitipiicabanturSacri- 
ficia  Vidimarum  ,  qus  funt  eis  afli- 
gnata  .  Omitto  brevitatis  caufa  , 
quod  Hebraei  die  Sabbati  abftinebant 
ab  omni  opere  j  &  non  coquebant  ci- 
bos,  neque  pro  cibariis  igrjem  accen- 
debant:  at  pro  fe  calefaciendisin  hye- 
me  ,  &  pro  lumine  accendendo  fuc-  ^9 
cendebant  ignem.  TxnnwsConment.in 
Exod.  cap.i^.  Ferf.T,.  ubi  plura  circa 
aliquorum  fuperftitiofam  obfervatio- 
nem  Sabbati . 
Secundo  .-    Calendis    cujufcunque  ;o 

menfis, 


DeSacrificio  Miffa!  Decif.  XXVII. 


2Ip 


menfis,  ideft  in  prima  die,  qudedice- 
batur  Neomenia,  live  No^^ilunium  ; 
offerebantur  in  holocaurtum  Vituli 
duo,  Aries  unus,  Agni  leptem  cum 
fuii  libamentis;  itemHircus  unus  pro 
peccato;  ut  tn  d.  cap.i%.  TS^iimer.Verf. 
M.i^feqq.  H  ^c  prima  dies  Mcnfis 
non  erat  proprie  fertum  ex  pra;cepto ; 
quia  non  abftinebant  Hebraji  ab  opere 
fervili;  fed  ex  devotione,  obinjunda 
antedifta  Sacrificia  ,  ut  ait  Cornel.  a 
Lapide^.<r<t/?..8Quamvis  conrrarium 
ib'dem  advertat  Tirinus;  (I^-  ideodice- 
bat  Pfalmifta  :  Burclnate  in  Isleomema 
tuba  ^  in  infigni  de  fohmnitatis  vefirds. 
Tfal.%0.  4.  Incidebat  autem  femper 
Neomenia  ,  feu  prima  dies  Menfisin 
novilunio;  quia  Hebraei  fuos  menfes 

51  computant  fccundum  curfum  Lunae, 
non  autem  Soiis  ;  &  quia  Luna  de- 
currit  totum  Cceium  diebus  19.  cum 
dimidio,  iiinceft,  quodapud  Hebr^os 
primus  menfishabet  dies  zp.  Secundus 
habet  dies  50.  &  ficalternatimper  to- 
tum  annum  ;  ur.us  Menfis  29. diebus, 
alter  jo.completur .  Indidum  erat  Ju- 
dgeis  hocfeftum  adhoc,  ut  ficut  in_j 
Sabbato  venerabantur  beneficium 
Creationis  ,  ita  in  Novilunio  recor- 
darentur  illud  Confervationis  ,  quod 
per  curfum  Lunse  ,  qu^  corpori- 
bus  fublunaribus  valde  dominatur  , 
intelligitur  .  Inter  nos  Chriliianos  fi- 
cut  dies  Dominica  correfpondet  Sab- 
bato  JudiEorum;  fic  prima  Dominica 
Menfis  habet  relationem  ad  Neome- 
niam  ,  in  ipfa  enim  pii  fideies  Sacra- 
menta  fufcipere  ;  &  beneficia  divina 
recolere  folent. 

Tertio  .  Fefiivitas  Pafchae  fuccede- 

52  bat  in  primomenfe  Anni,  vocato7s(/- 
fan\  ^  nobisautem  Mrtr//^;  inquoHe- 
brseidte  (iecimaquarta,  praeter  Sacrifi- 
cium  quotidianum ,  immolabant  ad 
Vefperam  ,  comedebantque  Agnum 
Pafchalem  cum  Azymis  ,  &  laducis 
agreftibus,  t''e  qoibus  Exod.  cap  ix-Sc 
tpnc  incipiebat  Pafcha  Azymorum, 
duraturum  per  feptem  fequentes  dies 
in  memoriam  exUus  ab  -^eypto,  & 
liberationis  a.  fervitutePharaonis.  Id- 


circo  die  decimaquinta ,  qu^  erat  pri- 
ma  Azymorum  ,  praetereorumefum  , 
ik  ceffationem  ab  operibus  fervilibus, 
offerebant  eafdem  Vidlimas  ,  nempd  y» 
duosVitulos,  Unum  Arietem,Agnos 
feptem  cum  libaminibus;  atque  Hir- 
cum,ut  proscipitur  eod.  cap.iS.l^umer. 
Verfi^.  i^n  feqq.  &  ita  faciebant  quo- 
tidie  ufque  ad  feptimum  diem  Pafcha- 
lem  ,  &  ultimum  ;  qui  erat  dies  hu- 
jus  menfis  vigefimus  primus  .  Porrd 
lecunda  die  Azymorum  ,  quae  erat 
hujus  Menfis  decimafcxta,  pra?terSa- 
crificia  omnia  antedi£la  ,  ofFerebant 
manipulum  fpicarum,feu  primitiarum 
meffis  hordeacae;  tres  enim  primitias  54 
frugum  fibi  Deus  refervaverat  :  hanc 
fpicarum  in  fecundo  die  Pafchatis  , 
quas  erat  prima:  fccundam  panumex 
mclfe  triticea  in  Pentecofte  :  &  tertiam 
omnium  frugum  in  fefio  Tabernacu- 
lorum  ;  ut  norat  Cornel  a  Lapide  in 
Leuitic.  cap.z.  Veyf.  14.  &  Tirinus  in 
Leuitic.  cap.zz.Verf.  2.  ubi  ita  fcribit  ; 
Tdrrb  nwnipulus  ifle  non  offerehatur  ad 
^4ltaye  una  cum  fpicis  ,  iy^  paleis  :  fed^ 
lit  ait  Jofephus )  ficcabatur  prin.um-.dein 
pilo  tundebatur:  moxfurfiirum excretione 
iepurgatus  ,  fola  fimila  ^feu  flore  reli^o^ 
menfura  ajfaronis  .,  feu  powor  unius  ,  ut 
efi  in  Hebrceo  ,  Deo  cjferebatur  .  Erat 
enim  h?c  Manipuli  fpicarum  oblatlo 
verum  Sacrificium,  quod  MinchaHt- 
br?i  nuncupabant. 

C^arto;  A  die  oblati  hujusMani-    fJ 

puli  cum  feptem    hebdomada?  fluxif- 

ient  ,adveniebatfefIivitasPcntccofies, 

ob  memonam  Legis  datar   a  Deo  If- 

raeiitis  inmonteSinai  ,  cum  effent  in 

deferto,  diefcxta  Menfis  tertii  ,Siuam 

didi.  Viftmi?  ,    &  Hoflias   ,    qu?  in 

hac  feflivitateofferebantur,  defcribun- 

tur  Leuitic.cap.i^.  Verf.ij.  his  verbis: 

Offeretis  Sacrificium  rouum  Domino  ex 

cmnibus  halitaculis  uejiris  .^panes  primi- 

tiarum  duos  de  duobus  Decimls  fmil<e 

fermentattt  :  quos  ccquetis  in  primitias 

Domini .  Offeretifque  cum  pandusfeptem 

xAgnos  immaculotos  anniculos :  is  uitulum 

de  armento  unum  :  {5-  arietes  duos  :   i^ 

erunt  in  holocaufium  cum  libamentis  fuis 

Ee    i  iff 


220         De  SacrificioMiflk ,  DecifXXVlI. 


in  odorem  fuauijjimim  Domino  .  Facietis 
i^  hircum  pro  peccoto  :  duofque  ^gnos 
anniculos  hofiias  pacificorum  .  Verumin 
libro  ISlumetor.  cap.x%.  l^erf.zj.  dcnun- 
ciantur  Vidimf  pro  hoc  eodem  die 
feftivo  Pentecolles  his  etiam  verbis  : 
Offeretfque  holocauftum  in  odorern  fua- 
iiijftmum  Dornino  :  Vitulos^  de  armento 
duos  :  arietem  unum  :  i^  agnos  anmcu  os 
immacuhtos  feptem  :  atque  tn  Sacrijjciis 
eorum  ftmilce  oleo  confperlts  (^c-  Hirciim 
quoque  unum  ^  qut  maBatur  pto  exp  atio- 
ne  •  Quorum  verborum  occaiione  Sa- 
cri  Inrerpretes  difputant  ,  utrum  Vi* 
dlimae  ultimas  fint  eaedem  cufTi  primis, 
vei  ali?  ^  primis  ?  Siquif^em  mter  pri- 
masfunt  duo  /\rietes.*&:  V>  ulusunus: 
at  inter  fecundas  funr  duo  Vuuli  , 
ScunusAries?  Er  quam^is  pIuresDD. 
opinati  fint,  fuifTe  unicam  ordinatio 
nem  ',  in  qua  vel  duos  Vitulis  cum 
«no  Anete  ^ve!  duos  Arietes  cum  Vi- 
tulo  uno  fatis  eiTet  offerre:  nihilomi- 
Ijus  Cornelius  k  Lapide  d  lib.  Leuitic. 
eapt^  f^erfiS.  fretus  audoritate  Jo- 
fephi  Hiliorici  tenet ,  utramque  ordi- 
nationem  ,  &  utralque  Vidimas  in 
hoc  fertivo  die  Pentecoffes  fuiffe  in 
pr^cepto,  itaut  hac  dieelfent  offeren- 
di  Vituli  tres  ;  Arietes  tres  ,  Agni 
quatuordecim ,  &  Hirci  duocumfuis 
libaminious;  videlicer  flmilia  ,  oleo  , 
vino  ,  &  thure  ;  praeter  oblationem 
panum  duorum  fimil^e  fermentatae  , 
co'ledlorum  ex  quacunque  domo,  & 
&  familia  Ifraelirarum . 

Sed  ontur  Jubium  .  Supra  dtdtvm 
56  eft  num-s.  prohibtum  fuilfe  fermen- 
tum  in  S^cnficiis.  Qjomodoergohic 
offerebantur  duo  Panes  ex  (imila  fer- 
mentati  ?  RefponJefur  ,  hos  panes 
fuiffe  oblatos  non  in  Sacrificium;  fed 
tanquam  primaias  meffis  triticeje  in 
elum,  &  ufum  Sacerdotum  ;  &  ideo 
cam  iifdem  panibus  non  dabantur  li- 
bamenta .  Ira  Cornel.  a  Lapide  d.lih. 
Levit.cap  15.  l^erf.ifi.  (s"  ij.  ubi  obfer- 
vat  hanc  fui(Te  differentiaminter  Ma- 
ntpulum  fpicarum  ;  &  hospanesduos; 
quod  fcilicet  ille  unicuserat,  oblatus 
a  Comnau  nitate,  nominetotiuspopu- 


li  :  ifli  autem  mitrebantur  ab  omni 
privata  familia  i  &  ideo  erant  innu- 
meri .  Nos  Chriftiani  ficut  celebramus 
Pafcha  ob  memoriam  Refurredlionis 
Chrifti,  qua  liberati  fumusa  lervitute 
diaboli  ;  ita  colimus  Pentecolten  ob 
lesem  amoris  fcriptam  in  cordibus  fi- 
delium  a  Spiritu  Sandlo;  qui  hacdie 
miiius  ei\  fuper  Apoltolos  .  S.  Thom. 
i.i.d. q.  lOi. rtrr.4. 

Quinto  ;  Poft  praediflam  feftivita- 
tem  Pentecolles  Hebra-i  nullamaliam 
habebant  menfibus  quarto,  quinto,& 
ffxto  pra;ter  Ntomenias,  &  Sabbata; 
porro  in  menie  feptino,  quem  Tli/^rz 
appeMabanf ;  plures  habebant  dies  fe- 
lios ,  Nam  primadiev  ulrra  Neome- 
niam,  emergebat  FeftumTubarum  , 
feu  clangons  ;  in  quo  Tubis  corneis 
clanaeb-^ot  ,ab  operibulque  fervilibus 
vacabant  ,  in  memoriam  liberationis 
Haac  de  manu  Patris  fui  Abrahami, 
illurn  hTC  die  immolare  volentis  Sa- 
crificia  hujus  diei  ,  praeter  illud  quo- 
tidianum,&  illud  Neom^nium;  erant 
unius  Vituli,  &  unius  Anetis;  Asr-.o- 
rum  fepfern  ,  cum  folitis  libaminibus 
Similap,01ei, Vini  ,  Salis,  &  Thuris.* 
acunius  Hirci  pro  peccato:  ut  notatur 
inlihr.  l^ljtmeror.  c^ip  19.  a  uerf.x.  iifque 
adj.  ubi  Cornel.  a  Lapide:  &  in  Le- 
uitic  13.  uetf.i^  ubi  tr^dit  .  hanc  fe- 
ftivitarem  fuiffe  Symbolum  Ptaedica- 
tionis  Apoitolorum  ,  ^  quibus  ran- 
quam  Tubis  clangentibus  fJes  C.hri- 
ftiana  divulgata  eft  per  totum  orbem 
terrarum . 

Sexto  In  eodem  menfe  ft-ptimo  , 
die  decima  habebatur  fexta  FeOivitas, 
di(3a  n'"S^  Kipunm  :  ideft  Expiatio- 
tionis;  five  Propiriarionis,  in  qua  fie- 
bat:expiatio  peccatorum  tr-tiuspopuli, 
toto  annocommiflorum,  per  jejunium, 
&  Sacrificia  ;  in  memoriam  expiatio- 
nis  peccati  ,  quod  commi'Vrant  He- 
brasi  in  deferto  in  adoratione  Vituli 
aurei  .  Casrcmoniae  Sacrae  in  hac  fo- 
lemnirate  erant  decem  fequentes  .    I. 

Hac  die  decima  veniebat  de  mane » 

Summus  Pontifex  ad  Templum  ad- 
ducens  fuum  Vituluropropercato,  & 

Arietem 


57 


ss 


De  Sacrificio  Miffx .  Deeif.XXVII.         21  f 


Arletem  in  holocaurtum  .  I  I.  Lotis 
inanibus  ,  ac  pedibus  induebat  Veftes 
minoruro  Sacerdorumvacpraefentabat 
Vitulum,  &  Arietem  Dominoad  olti- 
um   Tabernaculi  ,   feu  Templi  .111. 

Aliqni  e  Semoribns  populi ,  OQmin^ f 

tocius  populi  ,  otferebant  duos  Hircos 
pro  peccato  ;  &  unum  Arietem  in 
holocauUum  .  IV.  Pontifex  mitte- 
bac  forrem  fuper  hircos,  uterofferre- 
tur  ?  &  uter  eflet  emiflarius  ':  V. 
Sorte  fadta  Pontifex  iugulabat  vitu- 
lum  pro  peccato  oblatum  ■■,  &  h  r- 
cum  populr,  in  quem  ceciderat  fors, 
ut  eflet  Vidima  pro  peccato.  VI.  Ac- 
cipiebat  fangumem  hujus  viruli  ,  & 
hirci  commixrum  ,  &  ingrt-diens  cum 
.Thunbuio  rhurifcandoSdnftum  San- 
£lorum,  afpergebat  fanguinem  fepties 
cootra  Pfopitiatorium-,  orabatque  pro 
peccatjs  tam  fuis  ,  quam  populi;  inte- 
rim  carnes  ,  &  pelics  ,  ac  fimus  ram 
VituU  ,  quam  horci  ab  alio  quopiam 
eUta  extra  caftra  ,  ibidem  combure- 
banrur  V  1  l  Ponrifex  regrediebatur 
ex  San£to  Sardorum  m  Sandlum  , 
illudque  expiabat  ,  tinff-ndo  eodem 
fanguine  cornua  Altaris  Thvmiama» 
tis  ,  Sc  orando  pro  fe  ,  &  pro  popul). 
VI  II  Ex  Sai^o  reditns  ad  arr  um  , 
five  ad  o<'iiim  T  bernacu'»,  >  el  Tem- 
pli  ,  Giprum  cni'fl^iirium  oflerebac 
Domino,  confFrendo,  &  capui  Capri 
impr.  cando  oxnn  a  peccara  iTaelita 
rum:  mox  C^pri;m  per  lertum  homi- 
nem  in  delertum  ecn  rtebar  IX  De- 
ponebat  Veftes  .  la  vabar  corpu';.  indue* 
bat  Ve'Tes  Pontfrcales,  &  in^molabat 
Arietem  fuum  .  &  Ariett  m  oopuh  in 
holocauflum  Domtno.  X  Offereban- 
tur  alitf  Vidimap  ,  tn  ho'ocaufla,  dc 
qu'bus  'hljtm.  29.8.  videlicer  ajius  Vi- 
tulus.  &  Ariesi  feprem  Agni  ;  cum 
libaminibus  confuetis  .&  aliusHircus 
pro  peccaro;  &  de  primitfis  fusd  agit 
59  Cornelius  a  Lapide  in  Lexntic.  cap.i6- 
ubi  f^erf.  ?o  n.irrat  fabeilam  relatam 
ab  Oleaflro,  &  decanratam  a  Rabbinis; 
quod  ad  cornua  prctdicti  H'rci  emif- 
farii  alHgabatur  funiculus  rubeus  ,qui 
V  ertebaiur  m  album  ,  fi  Deus  pecca* 


ta  populi  condonafl^et,juxta  illud  Ifa. 
i.«8.  Sifuerint  peccata  vefira  ,  ut  coc 
cimim  ;  quafi  vix  deatbabuntur .  Plura__> 
de  hoc  eodem  telio  Expiationis  notat 
Tirinus  m  eod.  Levitic.cap.i6.  ubial- 
legorice  notat,  ilios  duos  Hircos  figu- 
rafle  Lhrilhim  ,  &  Barabbam;  vel  fe- 
cundum  Apoftolum  ad  hebraeos  cap.^. 
verf.  11.  iy  cap.  uit.  ver  li^.iyi^.  Eufn- 
dem  Chriltum  ut  Hofliam  cruentam,- 
&  incruentam  peccatis  noftrisonuftain 
aPatre. 

Septimo  .  In  hoceodem  menfeT//»''» 
feu  Septembri  ,  die  decimaquinta  ha- 
bebant  Hebraei  ieptimam  fefliviratein  60 
nominatam  ScenoPegiam  vulgd  Taber. 
nacuiorum .y  a  verbo  grasco  toLyia^  ideft 
Comefiio  ,  &.  Kfivi)  ,  nempe  communis  , 
quia  Judaei  con  edebant  in  loco  publi- 
co,  feu  communi,  uc  vult Abulenfisj 
vel  potius  a  lyw^iA,  '\de{\  fi8io  ,  &  com- 
pcBio  ,  &  a  ffxliMi!  id  eft  Tabernaculum  ^ 
in  hoc  enim  feiio  Hrbrai  fgebant  Ta- 
bernacula  extra  domos  ,  fub  dio  ,  vel 
in  hortis;  vel  in  oomorum  atriis,  vel 
in  te(flis  domorum;  &  iub  ip(is  man- 
ducabant  per  dies  feprem  coptinuos  y 
in  memonam  quadragmta  annorum  , 
quibus  per  defertum  in  ejulmodi  Ta- 
bernacu|is  egerunt  ;  ut  Cvplicant  Ti- 
nnus  in  Levuic.  d.  cap.  25.  &  Corne- 
lius  a  Lapide  ibidemverf.  ^^.  ubi  fub- 
dit  ,  quod  in  hoc  fefto  omnes  Mafcu- 
H  debebant  Templum  adire  ;  &  fua 
dona  offerre  ;  &  quia  haec  feftivitas 
durabar  frptcm  dies  ,  Hebrxi  die  fe- 
ptimo  circuibant  Altare  feptiesportan- 
tts  ramos  ,  in  memoriam  Urbis  Jeri- 
cho  expugnatae  a  Jofue,  fepreno  ejus 
circuitu.  Sacrificia  autem  quae  fiebant 
in  hac  eadem  folemnitate  ,  &  Vi(!^i- 
mae,  qua:  madabantur,  defcribuntur 
in  Libro  't^irr.er.  cap.  ic)  verf.ii.l^  feqq. 
&  erant  piima  die  Vituli  tredecim_  ; 
Arietcsduo,  Agni  quatuordecim  ci  m 
fuis  libamentis  limilae  ,  olei  ,  vini  , 
thuris,  &  falis;  atque  hircus  pro  pec- 
cato  ;  &  pradida  omnia  animalia__» 
comburebantur  in  holocauftum  ,  & 
idem  ob.ervabatur  fex  ditbus  Itqutn- 
tibus,  excepto  quod  de  dieindiem  di- 

minue- 


222 


De  Sacrificio  Mitfx  Decif.  XXVlI. 


minuebatur  numerus  VituIorum,"ita- 
ut  feptimo  die  offerrentur  tantummo- 
do  Vituli  feptem,  Ariotes  duo  ,  Agni 
quatuo:^  ecim  ,  aclibamina  i  &hircus. 
Innuebat  hocfeiium  memoriam^quam 
Sanfli  habent  in  hac  vita  peregrina- 
tionis  fucC  per  defertum  hujus  mundi; 
fettinantes  ingredi  beatam  patriam  Pa- 
radifi  i  ut  monet  Apoftolus  (td  Hebr. 
cap.i  I.  verf.c),^  lo.  Vel  etiam  figni- 
licabat  Nati'  itarem!Chrifti,quiinfta- 
bu!o  natus  elt ,  ut  hic  nobifcumquaii 
in  Tdbernacu!o  verfaretur  ;  ut  fufius 
differit  Cornelius  a  Lapide  d.  dip.  aj. 
Levitic  in  fine . 

Oclavo  tandem  h  ibebatur  0(Sava  , 
&  ulcima  folemnitas  a  Deoordinata, 

<5i  vigefimarecunda  die  hujus  pariter 
Menfis  feptimi ,  quje  vocabatur  Cce/Wj 
i^  ColleBt£ ;  non  tantum  qula  collige- 
bantur  in  ea  pecuniae  pro  eleemofyna 
Tabernacuii,  &  Templi  ;  fed  etiam 
quia  coUigebatur  infinitus  quafi  ou- 
merus  hominurn  ;  qui  fjmu!  Deogra- 
tias  agerent  orationibus  ,  &Sacrificiis 
pro  beneficiis  uni'>'erfa!ibus,  &  parti. 
cularibus;  dc  ideo  hic  dies  vocabatyr 
magnus  feftivitatis,  ut  fcribit  S  Joan- 
nes  in  fuo  Evangelio  cnp.  7.  rerf.  ?7- 
his  verbis;  In  ncvijjtmo  ciuter)'  diemagno 
feftivitatis  flabat  Jefus  ,  {^  clamabat  , 
dicens  :  fi  quis  fitit ,  veniat  adme  ^  i^  bi- 
hat .  Qui  credit  in  me-^  ficut  dicitfcriptU' 
ra  ,  flumina  de  ventre  ejus  fiuent  aqUiJS 
vivds .  Sic  autem  exc!ama!>at  Chriftus 

Ct.  Dominus  ,  quia  in  hoc  fefto  Judasi 
hauriebant  aquam  exfonte  Siloe,quam 
Sacerbotibus  afferebanf,  ut  cum  vino 
libaminis  fuper  Altare  effunderctur; 
decantantes  interim  illud  Ifaiae  cap. 
12.  verf.  j;.  Haurietis  aquas  in  gaudio  de 
fontibus  Salvatoris  ,  ut  interpretatur 
Tirinus  in  foan.  d.  cap.  7.  verf.  37.  qui 
ibid.  cap.^.  verfj.  declaraf,  quod  5/. 
lo^  erat  fons  e  radice  montis  Sion  ,in- 
certishoris,  diebufque  magnoimpetu 
ebulliens;  &  indd  cum  magno  flrepi- 
tu  per  faxa  in  natatoriam  ,  ideft  la- 
vacrum,  feu  pifcinam  ,  ve!  flagnum 
declinans  ;   unde  ulterius  in   vicinos 


hortos  variis  tubis  ,   &  canalibus  de- 
rivabat . 

Porro  Sacrificm  praefcripta  pro  hoc 
fefto  Coetus  ,  feu  coliedde  ,  confifte- 
bant  in  obiatione  unius  Vituli,  unius 
Arietis,  &  feptem  Agrorumcum  fuis 
libaminibus;  nec  non  Hirci  unius  pro 
peccato.-  ut  legitur  eodem  cap.ic).  num. 
verf  16.  de  quibus  dodd  fcribit  Julius 
Maurocenus  in  fuo  liho  cortra  Judeos 
part.z.cap.^^.  Et  haec  de  diebus  feliis 
a  Deo  ordinatis. 

Prccter  ipfos  autem  erant  alii  dies 
folemnes  ,  recenfiti  fupra  num.  46.  a 
Rabbinis  ,  &  Sacerdotibus  inffituti  ,  6^ 
qui  celebrabantur  infrafcriptis  diebus; 
videlicet  ,  die  23.  menhs  feptimi  En- 
Caenia  Dedicationis  Templi  Salooio- 
nis ,  de  quibus  nulla  ordmatio  inScri- 
ptura  facra .  Die  25.  Menfis  noni ,  di- 
(Xi  Casku  tria  ft-fta  agebantur  ;  nemp^ 
dies  Vidoride  Judith,  dies  dati  Ignis  ; 
&  dies  Encaenicorum  purgationis  Tem- 
pli  fub  Juda  Machabaeo  .  Et  tandem 
in  menfeduodecimo,  .y/rf«rnuncupato, 
die  13.  celebrabatur  feiium  ob  ca?dem 
Nicanoris;  die  14. feltum  Mardochfi, 
quod  dicebatur  Sortium  minus  .  Die 
vero  15.  Feftum  fortium  majns  ,  he- 
braice  autem  Thurim  ,  de  quo  Tiri- 
nus  Commentar.  in  Efiher  cap.  T^.verf.j. 
l^  cap.  p.  verf  27.  nec  non  ibidenrLj 
Cornel.  k  Lapide  ,  atque  Torniellus 
ad  annum  Mundi  254^.  in  Calendario 
Hebrseorum  ad  prfdiftos  dies;  ubi  no- 
tac;  quod  ^  nullo  Auftore  memoran- 
tur  viQimae  ,  quae  litabantur  in  hifce 
feflivitatibus  •>  etfi  extra  dubium  fit  , 
quod  eas  Hebrsei  folemnizaverint  je- 
junio  ,  precibus  ,  &  ftatisSacrificiis  . 
Et  haec  omnia  dida  fint  de  quartadif- 
ferentia,  feu  divifione  Sacrificiorum  , 
fumpta  a  varietate  dierumj  inquibus 
immolabantur. 

C^uinta  tandem  differentia  Hoflia- 
rum  fumitur^  conditioneperfonarum; 
quarumintuituSacrificiumofferendum 
erat  ,•  quae  quidem  perfons  erant  in 
oduplici  differentia. 

Primo  erant  Sacerdotes   in  eorum 

con- 


De  Sicrificio  Mifife  Decif.  XXVll.         22^ 


confecratlone ;  tunc  enim  triaSacrifi- 
64  cia  offerebantur  eodem  die  ;  fcilicet 
Vitulus  unus  madabatur  tanquam 
hoftia  pro  peccato.  Aries  unus  inho- 
locauftum  Domino  .  Alter  Aries  pro 
Hoftia  pacifica  cum  libaminibus  con- 
fuetis  ex  fimiia,  oleo  ,  vino;  thure  , 
&  fale  ;  ut  defcribitur  in  libro  Exodi 
cap.  19.  averf.  90.  i^n  feqq.  ubi  Corne- 
lius  a  Lapide  cseremonias  declarat;  & 
allegorias  adducit . 

Secundo  erant  Nazarcti  ,    qui  cum 

ad  tempus  fegregarent  fe  ad  fervien- 

dum  Domino,  abftinentes  a  vino  ,  & 

aliis,  ut  diximus  Decif.  XXIF.  nv.m.^o. 

g,   ji    completo  temDoreNazargatustria 

facrificia  pro  eis  offerebantur ,  fcih'cec 

Agnus  in  holocauftum,  Aries  in  ho- 

'  ftiam  pacificam,  &Ovispro  peccato, 

cum  libaminibus,  &  panibus  azymis; 

praefcriptis  in  libr.^^umeror.  cctp.G.ver. 

II.  ^  feqq.  &  ibi  CorneliuSaLapide; 

obfervans,  quod  dum  litabantur  prac- 

6'\(k£.  Vi<?Vimae  radebatur  caput   Na- 

zaraei  ,  &  ejus  c.^pilli  comburebantur 

fuper  Aitare  ;   &  hinc  habuiffe  origi- 

nem   Tonfuram  Ejclefiafticam   cleri- 

C6  corum    ait   Ifidorus    de    Divin-  Offic. 

quamvis  eam  ordinaffe  SS,  ApnRoloS 

in  memoriam  fnini-?  coronae  J  E  S  U 

CHRISTl  doceat  Beda  lib.  5.  de 

Cefi.  ^nglor.  ccip.  11.   cujus  memoriae 

fere  nullai-n  extare  memoriam    vide- 

mus  nofiris  tempor  bus  ;  neque  in_> 

Epifcopis,  ad  quos  fpc(3at  eam  iliiba- 

tam  in  fuo  Clero  cuftodire;  neque  in 

Ecclefiafticis  inferioribus,  quibus  fub 

p^na  excommunicationis    prohibitum 

efi  comam  portare .  cap.  Si  quisexcle- 

ricis  4.  cum  feqq.  De  Fita  ,  (^Uoneflate 

Clericor.  De  qua  obHgatione  nosplend 

differuimus  in  decifionibusCleri  hujus 

Patavini  anno  1683    in  Menfe  Janua- 

rio  .    Prasdida  Sacrificia  fiebant  com- 

pleto  Naz.ir^atu  •,   quod  fi  ante  com- 

plementum  poliutus  fui(fet ,obviando 

alicui  cadaveri,  vel  ingrediendo  ,  ubi 

aliquis  morruus  fui(fer;  ad  fe  expian- 

dum  ,   duo  Sacrificia   erant  pro  eo  fa- 

cienda  ;    nempe  unius  Turturis  ,  feu 

unius  pulli  columbae  in  hofliam  pro 


peccato  ;  &  alterius  Turturis  ,  feu 
pulli  columbini  in  holocauftum;  Item 
unius  agni  pro  peccato  ;  rafa  interim 
caefarie,  &  de  novo  incipiebat  tempus 
Nazar^atus. 

Tertio  erant  Leprofi  ,  qui  cum  fa- 
nati  eftent  a  Lepra,  ut  tales declararen- 
tur  ^  Sacerdotibus,  &  poffent  reftitui  C-j 
tum  Templo,  tiim  convidui  alioruni 
hominum  ,  hi  ritus  ,  atque  facrificia 
fiebant  pro  eorum  Leproforum  expia- 
tione,  praefcripta  in  libro  Levitic.  cap. 
14.  Ritus  erat  ifte.  i.  Sacerdos  afper- 
gebat  expiandum  fanguine  unius  Paf- 
feris  per  alium  Pafferem  alligatum 
baculo  cedrino,  cum  cocco,  &  hyflb- 
po  ;  mox  PafTerem  vivum  avolarc^ 
finebat  .  2.  Expiandus  lavabat  veftes 
fuas  ,  radebat  pilos  corporis  fui  ,  ac 
laval^at  feipfum  .  3.  Die  odilavo  offe- 
rebat  Agnum  unum  pro  delido  ,  & 
alterum  Agnumpro  peccato;  &  ovem 
anniculam  in  holocauftum  cumtribus 
decimis  fimilas  ,  &  fextario  olei  . 
Quod  fieratpauper,  offerebatagnum 
quidem  pro  delido;  &  duos  turtures, 
vel  duos  pullos  columbae  ;  unum  pro 
peccato  ;  &  alterum  In  holocauftum 
cum  dida  fimila ,  &  oleo  .  4.  Sacer- 
dos  fanguine  Agni  tingebat  aurem 
dexteram  mundandi  ,  &  pollices  dex-  ^ 
tera?  manus,  &  pedis  .  5.  Ex  oleoaf- 
pergebat  fepties  coram  Tabernaculo; 
reliquum  oiei  fundebat  fuper  extre- 
mum  auriculasdexterae,  &  fuper  pol- 
licesnianus,  acpedisdexteri,  &  fuper 
caput  expiandi  .  Senfum  allegoricum, 
&  Tropologicum  fi  quis  defiderat  ho- 
rumRituum,  &  facrificiorum  ,  legat 
Cornelium  a  LapiJe  in  d.  cap.  i^.Le- 
vitic. 

Quarto  erant  illi  ,  qui  dicebantur 
immundi,immunditialegali;  proquo- 
rum  expiatione  facrificia  erant  facicn-  6S 
da;  madabantur  enim  duo  turtures  , 
vel  duopullicolumbarum  yUnustam* 
quam  hnftia  pro  peccato  •,  &  altcr  in 
holocauftum  ,  ut  pr^fcribitur  /«  Hbro 
Leuitic.  cc.p.i^.  Quare  hic  eft  notan- 
dum  ,  duplicem  fuifte  imniunditiem 
Hebraeorum  i  Una   erat  peccatum  , 

quia 


224 


DeSacrificlo  Miflfe.  Dccif.XXVlL 


<|uia  pr^cepto  Dei  vetita ;  &  talis  erat, 

i^9  comedere  carnes  immundas  ,  fangui- 
oem  j  adipem  ,  morticinum  ,  vel  la- 
niatum  k  betiiis  ;  nec  non  tangere__j 
morticina  immundorum")  &  repiilia  . 
Cornel.a  Lap'd.  d.cap.  i^.  Lewtk.  l^erf. 
2.1.  Altera  immunditia    non  erat   ve- 

.  tita;  fed  folCim  indicata  ,  &  h?c  non 
erat  peccatum;  fed  inducebat  tantum 
quamdam  irregularitatem  legalem  ; 
qua  quis  prohibebatur  ingredi  San- 
ftuarium  ante  expiationem  ;  &  talis 
erat ,  tangere  leprofum  ,  mortuum  , 
(emifluum  ;  nec  non  pati  lepram  , 
fluxum  feminis  ,•  &  menftrua  in  f?- 
minis. 

Itaque  Vir  patrens  fluxum   feminis 
erat  immundus  \  &  fi  fanicatem  con- 

70  fecutus  fuilfet  ,  ad  legalem  fui  expia- 
tionem  debebat  lavare  fe  ,  &  vertes  i 
&  die  odavo  offerre  duos  turtures  , 
vel  duos  pulios  columH  \  u.nus  quo- 
rum  immolabatur  hoftia  pro  pecca- 
to;  alter  in  holocaunum  ;  ut  in  citat. 
cap  I  f ■  Leuitic.  l^erf.  i^.  i^  16.  ^  ibi 
Cornelius  a  Lapide,  qui  yerf.t.  ben^ 
advertit,  quod  fluxus  feminis  eft  du- 
plex  ,  vel  continuus  ,  vel  accidenta- 
rius",  primus  vocatur  morbus  Gonor- 
rhf?,  &  oritur  vel  exdebilitatenaru 
r?  ,  &  porentjf  retentivf  ,  ut  docet 
Galenus  de  locis  affe^ii  lih.  6.  ^el  ex 
morbo  Gallico,  ut  aftruir  Z.icch'as/« 
^O.  Medicolegal.  tom.  i.  lih.-j  tit.  \.q.^. 
Kum.  4.  Alter  fluxus  accidentanus  ob- 
venit  vel  ob  imaginationem  turpem  , 
vel  ob  feminis  abundantiam  ,  vel  ob 
cibos  calidf  qualttatis,  pra^cipu^  cum 
aromatibus  comeftos  ;  a  quibus,  ut 
plurimuni  caufantur  poihitiones;  quf 
quando  fint  peccatum  n.ortaie  optim^ 
explicat  LefTius  de  Juji   ($-  lute  lib.  4. 

7*  cap.^.  CfterCim  Gonorrhfaeftdupiex; 
una  (implex,  alia  viruienta  ,  &  con- 
taginofa;  &  conjux,  qui  hac  laborat, 
non  poteft  petere  ,  neque  reddere  de- 
bitum  abfque  gravi  culpa  ,  ad  tradita 
per  eumdem  Zacchiam  in  d.  QQ^Me- 
dicoleg.  hb.y.Jit.  ^./j.^.num.  ^.ubi^San- 
chez  rf^  Matrimon.  difp.  z^.  mi.  19.  con- 
r.rarium  docentem  ,ait,  intelligendum 


t({t  de  Gonorrhaea  fimpnci. 

Quinto  inter  immundos  reputaba- 
tur  etiam  Mulier  menltruata  ,  quae 
ad  fe  expiand^m  egebat  Sacrificio  .  ^j 
Menftrua  autem  mulierum  funt  pro. 
fluvium,  &:  purgatio  frigi'i  •,  &  indi- 
gedi  humoris,  quem  n^tura  quafi  no- 
xium  expellit;  &  dida  funt  menflrua, 
quod  quolibet  menfe  foleant  avidere 
niulieribus,  quae  ejus  setatis  funt  ;  uc 
poffintconciptre.  Non  eft  autemigno- 
randum,  quod  muliert-s  Hcbraegf  fie-  75 
bant  imn>undae  quadrupliciTcr.  i.  Ob 
copulam  carnalem  cum  viro  .  z.  Ob 
menltrua  ordinaria  fingulis  menfibus. 
2.  Ob  fluxum  fanguinis  ob  h«fr>or- 
rhoides,  &  4  Ob  purgamenta  Puer- 
perii.  In  primo,  d  fecundo  cafu  ex- 
purgabantur  ab  ilia  immundiria,  la- 
V  ncio  corpus  fuum  ,  quod  etiam  te- 
nebatur  f^cere  Vir  ,  qm  cum  mu- 
liere  cojerat  ;  ut  legitur  tn  d.  cnp  1  f.  74 
Levttic  yerf.\-j.  ibi:  Vir  ,  de  quo  egie- 
dietur  fem£n  coitus  ,  lavai  it  aqua  orrne 
corpu^  fuum .,  i^  immundus  erit  ufque  ad 
'vefperum :  Er  veif-  1  p.  ibi :  Muher ,  cum 
qua  coietit ,  lauahitur  aqua  \  ('->  immunda 
erit  ufque  advejpernm .  ubiTrinusob- 
fervat  ,  ordinatas  fuifle  has  corporis 
fluviali  aqua  purifi.  ationes  ,  ut  tee- 
dium,  feu  difficultas  lavandi corpora, 
cohiberet  frequentiam  adHismatrimo- 
nialis,  &  ad  decentem  conrinentiam 
petulantiores  reduceret.  In  tertiocafu 
fi  mulier  fa£la  eflet  hjE.'morrhoina,pa-  7S 
tiens  continuum  fluxum  languisiqua 
lis  illa  ,  de  qua  S.  Marcus  in  Euang. 
cap.^  uerf  26.  quand<)cunque  (tenlTet 
fanguis  ;  &  fluere  ceff-iffet  ,  poft  dies 
od^o  debebat  offerre  ,  pro  fui  expiatio- 
ne  Sacerdoti  duos  turtures,  aut  duos 
pullos  columbarum  ,  qui  unum  lita- 
bat  pro  peccato  ,  alterum  in  holocau- 
flum,  min  d.cap.iy  Leuit.verfii.  &C 
hoc  erat  facrificium  pro  muliere  hae- 
morrhoiffa. 

Quod  fi  quisquaerat  ,  an  illa  fana- 
ta  ab  hoc  fluxu   fanguinis   per  conta-   ^ 
dum   fimbri?  Vef^imenti    Redempto-  ^*^ 
ris,  ut  md.  cap  5  Marc.  tierf.  -6.  fuerit 
S.  Martha  foror  Lazari  ?  Refpondet 

Tiri- 


De  Sacrificio  Mifsae.  Decif.  XXVII.  225 


Tirlnus  ifi  Commefit.  ih'idem\  negativdi 
ftd  fiiinTe  Mulierem  ex  C?farea  Phi- 
lippi  oriundam  ;  qu?  in  eadem  Urbe 
ftatuam  poftea  Chrirto  erexic  hiiius 
beneficii  indicem  •,  fub  qua  nafcentes 
herb?  j  fimul  ac  ftatuf  fimbnam  atti- 
gifTenr  ,  morbis  quibuslibet  medeban- 
tur.  Qua  (>atU9  deieda  JulianusApo 
ftata  fuam  fubftiruir ,  que  mox  fulmi- 
ne  ida  eft,  teftc  Sozomeno,  &  Theo- 
phyIa£to, 

In  cafu  ver6  pursamentorum  puer- 

77  perii,  fi  mulier  peperiffet  mafculum, 
erat  imniunda  feptem  diebus  ;  fi  f?- 
mellam  quatuordecim;  &  in  partu 
mafculino  die  40;  in  fcminino  ver6die 
80.  tenebatur  accedere  ad  Templum  ad 

.fe  purifi^candam  prcpvio  Sacrificio;  ad 
quem  effedum  offerebat  Agnum  in_j 
holocauftum-,  &  columbap  pulluni_j  ) 
vel  turrurempro  peccato:  quod  fi  pau- 
per  fuiftet,  offerebat  turturemunum, 
vel  pullum  columbae  in  holocauftum-, 
&  alterum  pro  peccato  ;  ut  ftatuitur 
in  Levtic.  cap.  1 1. 

Tria  autem  fcitu  digniiTima  h)c  ve- 
niunt  nocanda  .  Unum,  quod  DEI- 
PARA  ,  quia  fine  fufcepto  femine__> 
peperlt,  non  romprehendebaturdida 

78  lege  purificationis  ;  numquam  en^nrLj 
fuif  immunda  ■■,  -&  in  partu  fuo  facra- 
tiftimo  nullg  palfa  eft  menftrua  ,  vel 
purgamenta  ;  nullas  habuit  fecundi- 
nas  ,  nullafv^  fordes  ,  quae  partum 
vulgarem  confequi  folent;  utex  p!u- 
ribus  SS.  Patribus  probat  Canifius  re- 
latus  ^  Tirino  d  cap  M-  Levit.  z.  AI- 
terum  eft  ,  quod  licec  inter  Chriftia- 
nos  difta  Lex  non  vigeat  ,  quia  cum 
aliis  ca^remonialibtis  antiqui  tcfta- 
menti  eft  abolita,  &  pofl"jnt  Chriftia- 
nae  muli^res  fine  peccaro  ftatim  k  par- 
tu  gratias  adurae  ingredi  Templum  , 
ut  cap.  IJmc.  de  Vurificat.  pofl  partum: 
tamen  ob  venerationem   Sacrorum  , 

19  &  ad  imitationem  purifllm,E  Virginis 
folent  40.  diebus  ab  ingreft^u  Ecclefias 
abflinere  ,  ut  fcribit  ibidem  Tirinus  . 
Dum  ver6  accedunt  ad  Ecclefiam  ad 
Purificationem  obtinendam,  eam  non 
a  Regularibus  elfe  praeftandam ;  fed  a 


proprio  Parocho  pluribus  juribus  ,  & 
rationibus  tuetur  Pignateilus  tom.  ^. 
confuk.  j6.  ubi  fic  decifum  cfle  tefta- 
tur  ^  Sacra  Congregatione  Concilii  in 
^ntuerpienfi  die  18.  'Hovembris  1662.  80 
cefl^ante  legitima  praefcriptionecontra- 
ria.  Tertium  eft,  magnam  efle  diffe- 
rentiam  inter  purgamenta  puerperit  , 
&  illa  menfis  ordinaria  ;  in  his  enim 
fanguis  purus  ,  nifi  mala  valetudo 
mulieris  obftet,  expurgatur.  At  in_j 
puerperio  cum  fanguine  ipfo  ant^_j  ,  81 
vel  etiam  deinceps  aqua  efflut  ;  & 
copiofa  eft  ipfiusSanguinisflufliocum 
multis  impuritatibus;  &  durat  in  par- 
tu  mafculi  o.  dics;  inf?mininoultra 
40.  ut  ex  Hippocrate  lib.  i.  de  J^atur. 
puer.  num.  ir.  &  Ariftot.  7.  de  Hifior. 
^nimal  cap.  :?.  demonftrat  Zacchias 
in  d  Q().  Medicoleg.  lib.  i.  tit.-^.  qujefi. 
4.  numer.  ^6.  is^  libr.  10.  conf.  69-  »«- 
fner.  1. 

Sed  utrum  mulieres  tempore  men- 
ftruorum  poftint  licite  Sacram  Eucha-  8i 
riftia  fufcipere?  Diflierit  idem  Pigna- 
tellus  tom.  9.  confult.  94.  ntim.  f  5.  ^  5^. 
ubi  antiquitus  iifdem  menflruatismu- 
lieribusnon  licuifle probat  ex  Epiftola 
B  Dionyfii  .^  lexandrini  ad  Bafilidero  , 
&  ex  novella  Leonis  fapientis  Impe- 
raroris  .  Nihilominus  aflerit  efl^i^^^ 
Judaicam  fuperflitionem,  quia  fola_j 
copula  num.  ^7.  carnalis  peccaminofa 
impedit  S.  Euchariftias  fumptronein. 

Sext6  inter  Hebraeos  erat  SacriE- 
cium  Zelotypiap  ,  de  quo  in  libro  !S(«- 
rne>or.  ccip.  ^.  Mariro  enim  fufpicante 
de  pudicitia  Uxoris  ,  deficienribus  te-  ^Z 
ftibus  ,  ducebatur  Uxor  ad  Sacerdo- 
tem  in  atrio  San£Io,  ubi  inftitucbatur 
Sacrificium  farinap  hordeaceae  fine  o- 
Ipo,  &  fine  thure  i  &  defcriptis  ma- 
lediftionibus  per  Sacerdotem  in  mem» 
brana  ;  eaque  injeda  in  aquam  y  co- 
gebarur  mulier  ipfam  aquam  bibere  ; 
ex  cujus  potu  >  fi  innoccnsefliet ,  nul- 
lum  detrimentum  ;  fiver6rea,  ftatim 
intumefcebat  ejus  venter  ,  &  femur 
putrefcebat  *,  ut  ibi  textus  Sacer  infi- 
nuat;  teftanturque  Interpretes  Corne- 
lius  ^  Lapide,  Tirinus ,  Bonfrerius  , 
^  Ff  & 


a2<?  DeSacrificio  Miffx.DecifXXVIT. 


&  alii  Do(3ores  in  d.capit.  f.  Deumj 
fe  obliganfe  ad  hanc  ntiraculofam  pu- 
nitionem  ;  ne  mariti  Zelotypi  occi- 
derent  uxores  .  In  Ecclelia  Catho'ica 
olim  introdiida  erat  purgatio  ab  hac 
fulpicioi^e  ZeJotypiae  per  contrectatio- 
nem  ferri  candentis;  qi;am  facere  non 
84  recufavit  S  Chunegundis  calumniata 
apud  S.  Henricum  Imperatorem  ma- 
litum  fuum;  etfi  Virgo,  &  omnium 
virtutum  gloria  eluceret.  Porro  hanc 
probationem  tanquam  juri  canonico 
contrariam  Summi  Pontifices  profcri- 
pferunt;  ut  tot.  tit.  Decretal  De  Tur- 
gatione  Canonica  .  FaOum  S.  Chune- 
gundls  narrat  Emin.  Card.  Baronius 
in^nnalib.  Ecclef.  ad^nnum  1024.  nw 
mer.  9- 

Septimo  inter  Sacrificia  reponen- 
dum  venit  illud  Vaccae  Rufae  ,  quae 
knmolabatur  a  Sacerdote  extra  caftra 
8f  tempore  TabernacuH  ,  &  extra  Ur- 
bem  Jerufaiem  tempore  apdif  cati  Tem- 
pli;  ad  hoc  ut  ejuidem  Vacc^cineres 
impofiti  in  aquam,  eam  luftralem  fa* 
cerent  ;  &  virtutem  darent  expiand» 
HebrsEOS  ab  aliquibus  immunditiis  le- 
galibus,  ut  praefcribitur  in  libr.  Kljiwe- 
for.  cap.iS).  ubi  Abulenfis,  Lyranus, 
Cornelius  a  Lapide  ,  Tirinus  ,  Bon- 
frerius,  &  alii  ScripruriftcE/qui  plura 
dubia  examinant  ;  deducentes  ex  hac 
caeremoniali  expiatione,  procelfiffe  in 
Ecclefia  Catholica  ufum  Aque  luftra- 
lis,  feu  benedi£la'  ;    habent^svim  re- 

86  mittendi  peccata  Venialia  ;  utnosdif- 
feruimus  in  Decifonibus  .^nni  1687. 
adCafum  priwum  Menjis  Decembris . 

Ultimo  notanda  venit  immolatio  , 
feu  madatio  Vitulae  in  evenrum  ali- 
cujus  homicidii  occulti    ad    expiatio- 

87  nem  habitantium  ,  in  quorum  diftri- 
ftu  fanguis  humanus  fuiffet  etfufus  ; 
ut  ordinatum  erat  in  1'bio  Deuteronom. 
cap.  21.  ubi  Cornelius  a  L^piJe.  Ti- 
rinus,  &  alii  Expofitores  ;  qui  c^re- 
montas  prapfcnptas  fxaminant  in  ma- 
ftatione  illius  Vitula;  i  Sc  i!lat'onem 
faciunt  ad  eam  qusedionem  ;  Anfit 
miraculofus  fluxus  fanguinis  e  vulne- 

88  ribus  hominis  occifi,  fi  homicida  in—» 


ejus  praefentia  compareat  ?   Et  an  Ju- 
dex  exhoc  indicio  poflit  procederecon- 
tra  reum  ad  torturam  ,  &  ad  cond^m- 
nationem  .-*  Has  queftionesegoexami- 
navi  in    meis  Difcurfibus   de   Trima 
Mundi  <etate  ,   imprefils  per  D.  ^n- 
draam  Tolettum  Bibhopolam  Fenetiis  an- 
no  i6s7-  ut  videre  pnterit  curiofusLe* 
flor ,  in  Difc  XII.  ad  internecionem  xA' 
helis  ,    multa  enim  ibidem  exempla 
congeffi  ,  &  opinionem  Farinacii  ce- 
leberrimi  Criminalifti^.  in  queeji.^^z.  nu. 
1  ^4.  nec  non  .Antonini  Thefauri  in  De- 
cif.  i6y   atque  Carene  ^flrf.  i'  tit.  12. 
§.  22.  pro  Judicum  inftrudione  addu- 
xi.  Quf  di£la   fint  pro  explanatione 
omnium  Sacrificiorum  Legis  Mofay- 
ce  ,   =ex  quorum   multitudine  ,  atque 
Rituum,  &  cfremoniarum  varietate  , 
&  dif[iculrate,manifefteapparct,quara 
fuave  fit  jugum  Evangeiicf  Legis,  in 
qua  Sacerdotes  non  tenentur  ,  nifi  ad 
hcras  Canonicas,  &  ad  Sacrofanilum 
Miffe  Sacrificiumdevotecelebrandum, 
ad  cujiis  explanationem   in  fequenti- 
bus  calamus  fe  convertet. 

Correllarii  ioco  non  eft  filentio  ob- 
volvendum,quod  Hebrfi  Sacrificiapro 
dtfundisconfuehant  Jitare  ,  juxta  il-  Sp 
lud  clariffimum  Scriprur^  Sacr^  tefti- 
monium  2  Machab.  iz.j,^.  Vir  fortif- 
Jirrius  Judas  collatione  fa&a  duodecim 
mUlia  dracbmas  argenti  mijit  Jeroloh' 
mam  offerri  pro  peccatis  mortuorum  fa^ 
crificivm  .  De  quo  difterit  Err-in.  Car- 
din.  Bellarnninus  l'bro  1.  de  Turgator. 
cap  2  &  Tirinus  in  d.  cap.xi.  /ibr.i. 
Machab.  ubiad  refetlendosh*^retico>  id 
negantes,  allegatplures  Audores  tiim 
antiquos,  tum  modernos  ,  qui  ex  Ri- 
tualibus  Judaicis,  &  aliisargumentis 
infolubilibus  hanc  veritatem  confir- 
mant. 


DE, 


DeSacrificioMiflfe.  DecifXXVIII, 


D  E  C   I  S  I  O    XXVIII. 

ARGUMENTUM. 

Quodnam  fit    verum  ,  &  pro- 
prium  Sacnficium   in  Lcg^» 
gratise?  fcucharillia  non  foliim 
elt  ^acramtntum  ,  fcd  ctianrL_i 
Sacrificmm  .  Chri(tus  obtulit 
Corpusj  &Saa§uincm  fuunn_j^ 
in  coe.ia  fub  fpccicbus  panis  , 
&  vini  .  VtruJTi  etiam  (ciplum 
communicavcrir?  Vocis  Miff^ 
multiplcx  fignificatio  ,  Obla- 
tio   Corporis  ,    &  Sanguinis 
Chrifti  (ub   fpeciebus  panis  , 
&  vini  in  Mida  eft  Sacnficium 
vcrum,  &  proprium  inLege^ 
gratise.  H^c  venns  pcr  annos 
1500.  a  nemtne  fait  impugna- 
ta  ,  nifi  a  Luthero  ,  Calvino , 
&  aliis  h^rcticis.  Rationcs,& 
fundamcnta  vcritatis  Sacrificii 
Mjffa? .  Apoftoli ,  &  ejus  Suc- 
ccflTores  femper  M  (fam  celc- 
brarunt ,  H^reticoruin  objc- 
diones,  Sc  iolutoics  earum  . 
Saciificium    Ccucis   cft  (ui!i- 
cientilTimum   pro    lalute  om- 
nium  ;  fi  ramen  appl:cetur  per 
mcdia  a  Chrrfto  initituta  ;  in- 
ter  qu«B  unum  elt  Sacrificium 
Miftje  . 

S  V  M  M  ^  F^I  V  M. 

j  Chrijlus  Dominus  rita  fua  duran- 
te  duo  obtidit  Sacrijicia^  Incruen- 
tum  unum  in  ccena  .-  Cruentum-f- 
alterum  in  Cruce. 

2  Eucbariftia  non  folum  fuit  h  Chri- 
§io  inftltuta  ut  Sacramentum  ,, 
fcd  ctiam  ut  Sacnficium . 

3  Chriflum  litafic  Corpus  ,  &  San- 
^uincm  fuum  fub  fpccicbuspanis. 


227 

.    &  vini  e(i  de  fide. 

4  ^pofloli  prdsceptum  hahuerunt 
de  Sacrificio  Eiicharisiico  fa- 
cicndo  . 

5  Chriflui  pofl  confecrationem  ,  & 
ohlationem  Euchariflioi  in  ccsno-» 
utrum  feipfkm  commmicaverit 
cmn  ipfa} 

6  Mifja  quare  fic  nominetur  Sacn- 
ficium  Euchanflicum  ^  Significa- 
tiones  hujus  nominis  Mifla. 

7  Sacrificium  verum  y  &  proprium 
in  Lcgegratiae  efl  obiatio  Corporis, 
&  Sanguinis  Chrifli  fub  fpecibus 
confecratis  panis  ,  &  vini . 

8  Lutherus ,  Cahinus  ,  &  ali^  h£. 
retici  impugnarunt  Euchariflici 
Sacnficii  vcritatem,  quam  totus 
Orbis  Chriftianusper  annos  ijco. 
femper  profcflus.  cfl . 

9  Chriflus  in  cmia  quibus  verbis 
prctceperit  Sacrificium  Euchari' 
flicumi 

10  Sact-rdotium  Chrifli  fecundum^ 
ordinem  Mcichifcdcch  pro^agatuy 
in  Sacerdotibns  e]us  miniftris,  of" 
fcrentibus  Euchariftiarn . 

11  Rcfpnbiica  qualibet  habct  tricu 
Ligcm  ,  Sacrificium  ,  &  Sacer- 
dotes  . 

II  Oblatio  Euchariftica  obtinet  om- 

nia  requifita  vcri  Sacrificif. 
.1 3  S.  Tetrus  ^poftotus  primus  om- 

nium  Mifiam  ccLehravit  • 
14  5".  ^ndraas  ^poftolus  ,  S.Jaco- 

bus  ,  &  am  Milfam  ceicbrabant . 
I  j  Mihifiyare  *J)omino  idem  eft ,  ac 

Sacrificare. 

16  Tiancta  ,  qua  Miffam  celehrahat 
S.  Tetrus  ^poftolus  ,  fervatur 
Tarifiis . 

17  Tenula  S.  Tauli  jipoftoli  quid 
e(]et  ^ 

18  Mlf-i  ah  .Apoftolorum  temporC-» 
femper  eft    celebrata  •,  tanquant. 
verum  Sacrificium . 

19  SS.  Tatres  ah  initio  EccUfnc,  & 
fucccfjive  fcmper  profejji  funt  , 
Miffam  cfie  verum ,  &  proprium 
Sah-ificimn  ,  in  qno  offcrtur  Dc9 


ziS         De  Sacrificio  MiCfc  Decif.  XX  Vlll. 


Corpus ,  &  Sanguis  JLSV  CHB.I- 

STJ  Filij  ejus . 
ao  Canon  Mijide  exprcffh  continet  cam 

efic  verum  Sacrificium  • 
•  ai  Canon  Mifi^  a  quihus  fit  compo- 

fttus  ? 
*i  pigur<£  ,  quih  s  in  vetcri  tefta- 

mento   dcnotahatur   Sacrificium-> 

Mi/ia. 
^4  Sacrificium   ^Agni  Tafchalis  cur 

non  offcrchatur  a  Sacerdotihus  ; 

fcd  d  capitibus  dotnorum^ 
X  S  Hdercticorum  oh]eUione5  contra  Sa- 

crificium  Miifa^ . 
zS  Saccrdotcs  in  Lcgc  grati^  nonfunt 

fuccefiores ,  fcd  Miniftri  Chrifti. 
zj  .Adorare  aliquando   in  Scriptura 

idcm  eft  ac  facrificare . 
3.8  Mifsa  quomodo  fit  Sacrificium  iru 

fpiritu ,  &  veritate  ? 
ip  Sacrificium  Mifsc^  an  deroget  Sa. 

crificio  Crucis  ? 

30  Sacrificium  Crucis  hahct  vim  in- 
finitam  adfaLvandum. 

31  Mifsa  efi  rcpctitio  Sacrific^  ohlati 
in  Cruce . 

52  Merita  Vajjioms  Chrifli  funt  no, 
bis  applicanda  per  media  ab  ipfo 
inftituta . 

33  Teccati  humani  gcneris  gradus 
duo^  &  qui? 

34  Taffio  Chrifti  fufficiens  eft  pro 
faivandis  omnibus  hominibus  ,fed 
opus  eft  y  ut  ipfa  nohis  applicetur 
pcr  fidcm  ,  Sacramenta  ,  &  Sa- 
crificium  Mifsa . 

3^  Sacrificium  Crucis  dat  nobis  do- 
minium  mcritorum  Chrifti  ,  fa- 
crificium  Mifsne  dat  pofsefjionem , 
&  ufum. 

36  Titulus  non  fufficit  ad  ufum  rei , 
fed  requirivur  etiam  pofsefjlo. 

37  Mifsa  efl  clavis  erarij  mcritorum 
Chriftl . 

38  Qblatio  alia  quomodo  non  requi. 
ratur  pro  peccato  ? 

35>  f^erha  Ch>ifti  ?n  Cruce  Conruni- 
mituna  eft,  ad  quid  referanturt 

40  Cultus  fupremus  profftatuy  Dco 
per  Sacrificium  Mijsa . 


HUcufque  aftnm  eft  de  Sacrifi- 
-ciis  tum  in  lege  natur^,  tiiin_. 
in  Lege  Mofayca  fieri  confuetis  ,  & 
eorum  occafione  de  Tabernaculo,  ac 
Templo,  nec  non  de  Perfonis  ,  ac  Ri- 
tibiis  quomodolibet  ad  eadem  Sacrifi- 
cia  fpedtantibus,  atque  de  Viftimis  , 
quas  Aaronici  Sacerdotes  litabant  : 
nunc  oportet,  ut  defcendamus  ad  Sa- 
crofandum  Sacrificium  ,  quo  in  Lege 
grati^  ,  &  in  Ecclefia  Cathorica  ,  ad 
Divinum  culrum  exercendum,  utun- 
tur  Chriftian»,  &  quod  fuerat  figura- 
tum  in  antjquis  illis  Sacrificiis  i  ideo- 
que  m  pr^feoti  Decifione  breviter  ve- 
nit  demonlUandura  ,  Quodnam  extet 
bifce  noftris  temponbus  verum  1  & 
proprium  Sacrificium? 

Pro  intelligentia  dicendorum  duo 
funt  praemitrenda  ,  &  prarnotanda  . 
Uium  eft,  quod  tetigimus  fupra  De- 
cif4.num.1y  Redemptorem  noftrura 
Chriftum  JESUM,  tanquam  Sum- 
mum  Sacc-dotem  ,  ac  Pontificem  duo,  i 
fua  vita  durante  ,  celebrafle  Sacrifi- 
cia  ,  incruenrum  primum  ;  alterum 
cruentum.  Hoc  fujt  illud,  quodferia 
fexta  Parafceves  obtulit  de  e  ipfo  iti 
Golgotha,  ideft  Calvari?  loco,  fuper 
ara  Crucis  pro  expiationeiniqoitatum 
hominum  ;  de  quo  cruenro  Sacnficio 
locuti  fumus  Decifii.  num.  8.^5^  De- 
cif.  I?.  vum.  ^S  in  hoc  eodem  tradatu, 
&■  de  eodem  Aportolus  fcribens  ad  £- 
phefios  cap.  I  ^.  verf  z.  ait :  Chrfius  dl- 
lexit  nos  ,  ^5^  tradidlt  femetipfum  pro 
nobis  Oblationem  ,  ^  Hoftiam  in  odo*  em 
fuavitatis  ,  &  de  hoc  Sacrificio  nulia 
eft  controverfia  apud  fideles  ,  ut  de- 
monrtrat  Emin.  Card  de  Laurfa  de 
Incarnatioye  difp.zi.  art.  ^.anum.Si.(s>\ 
feqq.  ubi  Sandorum  Patrum  cunaulat 
teftimonia . 

Aliud  Sacrificium  ,  quod  Chriftus 
fecit ,  &  a  SacerdotibusinEcclefia  fa- 
ciendum  inftituit ,  fuitincruentumper 
confecrationem  Panis,  &  Vini  ,  &  ob- 
lationem  fui  Corporis,  &  Sangumis  , 
fub  fpeciebus  Panis,  &  Vinipoftcon- 
fecrationem  contentorum  .  Siquidem 
ipfc  Redemptor  in  ulcima  c?na  cum 

Di- 


De  Sacrificio  Miffe  Declf.  XXVIII. 


Difcipulis  fuis  ,  vefpere  diei  decimgj-. 
quarcae:  primi  Menfis  ,  utprobavimus 
in   Decifionibus   De  Euchariflia  De- 
cifto  Xl.  mmerois.  non  foium  infti- 
l  tuit  divinum  hoc  Sacramentum  ;  fed 
fimul  illud  obcuUtinSacrificium  ?ter- 
no  Patri,  adimplensid  ,  quod  de  G^ 
tanto  tempore  anre  praedidum  fucrac 
ab  eodem  ceterno  Patre  per  osDavid: 
Juravit  Dominus ,  iy>  non  p^nitebk  eum^ 
tu  es  S<tcerdos  in  aetemum  (ecundum  or- 
dinem  Melchifedech      Vfal.  1 09.  verf.^ 
Gum  enim  fuiifet  Melchifedech   Rex 
Salem  Sacerdos  Altiffimi  folirusoffer'- 
re  Sacrificium  Panis,  &  Vinr  y  ur  la- 
t^  difTeruimus /«/'>'<i  DecifXnil.  Et 
pr^figuraflfetChriftum  venturum  plu- 
ribus  fignis  ,  ibidem  fub  num.iz-  per 
nos  coUedis  ;    ut  figurds  refpooderec 
Veritas;  in  hac  ultima  coena  ipieDei, 
Filius  non  folumconfecravit,fedetiam 
litavit  Corpus  ,  &  Sanauinem  fuum 
fub  fpeciebus  Panis,  &  Vini;  ut  plu" 
ribus  Sanftorum   Patrum   teftimoniis- 
comprobat  EminentifT.  Cardinalis  de 
Laur^a  d^  traB.de  Incamatione  difp  22. 
art.%.  a  num.^i^.  isn  feqq-  Sc  de  fidc  fi^r- 
mat  Concilium  Tridentinum  fe/f.ii. 
cap.i.  his  Verbls  :    Is  igitur  Deus  ,  (5^- 
Dominus  nofier  ^  etji  femel  feipfum  inara 
Crucis  ,  mo^te  intercedente  ,  Deo  Vatri, 
oblaturus  erat  ,  ut  ^ternam  illic  B^edem- 
ptionem  operaretur  ^  quia  tamenper  mor- 
tem  Sacerdottum  ejus  extinguendum  non-. 
erat :  in  coena  navjfima  (y^c.  Sacerdotem 
fecunium  ordinew  Melch^fedechfein^ter- 
mm  conji.  tutum  declarans  ,  Corpus ,  (s^- 
Sanguinem  fuum ,  fub  fpeciebus  panis ,  {9^ 
vini  Deo  Vatri  obtuht .  Igitur  Chriftus. 
Dominus  in  eadem  coena  non  folClm 
Euchariftiam  int^ituit    ;     fed   ipfam 
etiam  litavit    aeterno  Patri  ;   deindd 
Apol^olis  eamdem   confecrandi  pote- 
ftatem  trihuir;  ac  Sacrificandi  jufTo- 
nem  fecit;  atque  eorum  fuccelToribus 
Sacerdotibus  dicens :  Uoc  facite  in  we<im 
com>vemoratior>em y  ut  profequiturCon' 
c\\.Tr\d.d.feff.2i.c<iP  i.  &docentSua- 
reztom.^.in  3  p.  D  Thom^dHpy^  /eB.i. 
Collegium  Salmanticen.  ?£>w.X  De  In- 
cdrnatme  tra^.z.difp.ii.  dub.i.fubm. 


22p 

^i.Et tom. XI.  De  Sacramemis in genere 
traB.^.cap.i.num.^.  Et  Contx. tom.^.De 
Sacrificio  Miffa  diJp.Xl.dnumero  i^.i^ 
feqq. 

Utrum  autem  Salvator  poft  confc- 
crationem  Eucharifiias  ;  &  ejufdenij 
oblationem  ,  ac  Sacrificium  ,  feipfuro 
communicaverit;  fufticndofpeciesSa- 
cramentales  Panis,  &Vini;  proutil- 
las  etiam  Apotiolis  fumendas  tradidit? 
Communis  eft  opinio  affirmativa_.  , 
quam  tenent  S.  Thomas  in  ;.  p.q.Si. 
arti.  S.  Bonaventura  tn  ^.Sent.art.i. 
^.4,  in  corp.  Aknfis^p.  q. 11.  Membr  1. 
i^  5.  Et  alii  plures  relati  ^  Scortia_» 
libr.i.  deSacrificio  Miffoe  cap.y  &  ha- 
betur  in  cap.  l<{ec  Moyfes  87.  de  Con- 
fecr.  diji.z.  Ubi  ex  S.Hieronymodici- 
tur  ,  quod  Ipfe  Dominus  J-ES^VS  fuit 
comuva,  ^convivium.  Atque  GIofTa 
fubdit  hicc  carmma  : 

F^ex  fedet  in  cqna  ,  turba  cinBus 

duodena  ;. 
Sv  tenet  in  manibus  :  Se  cibat  ipfe 
cibus . 
Et  de  hoc  Quaefito  plene  ,  ac  erudit^ 
agit  Eminentifs.  Card.  de  Lauraea  de 
Incarnat.  d. diTp.zz. num. xco.atque  per 
nos  didlum  fuit  in  Decifionibus  De 
Eucbarifiia  Decif.11.  num.^.  ubi  alios 
DD.  allegavimus. 

Stcundum  prcemiffum  ,  &  praeno- 
tandumefl;;  quod  Euchariflicum  Sa-? 
crificium,  de  quo  in  praeienti  ,  &  in 
fequentibus  Decifionibus  aduri  fu- 
mus,communi  vocabulo  v ocat ur  Mif 
fa\  quare  duofuntobfervanda  ;*2^w«i«  < 
quod  hac  vocabulum  Miffa  apud  SS. 
Patres  plura  folet  fignificare  ,  videli- 
c^t  din)iffionem  religioforum  ^Choro, 
vel  populi  ab  Ecclefia,  fiveLediones, 
&  preces  ,  quae  praecipue  Sacrificium 
prfcedunt  ,  vel  concomitantur  •,  aut 
in  pfallendo  a  Monachis,  &aIiisCIe- 
ricis  interponuntur  ;  nam  &  rotum 
Divinum  Officiumin  Agathenfi  Con- 
cilio  cap.2,c.  Mifla  nominatur  .  AH- 
quandoetiam  Miflasnomine  feftivita- 
tes  Sandorumdenorabaiirur ;  ut  plu» 
ribuscitatisfcriptoribusdifpuPst  Emin. 
Card.Bona  i^rum  Liturgic.  lib.i.cap.i. 


Dc  SacrificioMiffie.  DecirXXVII. 


(^  1.  ubiftrmat;  hoc  nomen  Mi/fa  ex: 
prlncipali  fignificatione  Sacrificium  in- 
digitare.  Porro,  cujus  rei  caufaSacri- 
ficiurn  incruentum ,  &Eucharifticum 
foTCitum  fit  hanc  Miffae  nomenclatu- 
ram,  noneftfacile  determinare:  nam 
I.  aliivolunt,  eam  venirea  verbo  He- 
braico  Mffah^  quod  oblationem  figni, 
ficat,  ut  habetur  in  Deuteron.  cap.i6, 
Verf.io.  &  ita  docet  JoannesReuchli- 
nus//^.z.  Hebraicar.  Krudit.  Claudius 
de  Sainc^es  in  Trafat.  aci  Liturg.  Ta- 
trum  .  Emin.  Card.  Baronius  ^'«w.34. 
TJim.K9.  Et  alii ,  quos  citat  ,  fed  non 
fequitur  Enin.  Card.  Bona  d.lib.i.  c. 
i.  num.i.  II.  Alii  putant  vocemMi/f^ 
venire  a  Verbo  grcco  Myco  ,  ex  quo 
Myefis .^  quod  eft  doceo  ,  inHituo  ,  & 
fpiritualiter  initio;  &:  inJe  MilTam  , 
in  qua  fideles  docentur  altifT)>-na  My 
fteria  ,  &  remdivinam  .  III.  Alii,  in- 
ter  quos  Gabrie!  Albafpinaeus /i^ro  2. 
De  Sacram.  Euchar.  cap.i^.  autumant, 
Milfam  dici  a  nomine  Meff  ;(\xxoA  apud 
gentes  feptentrionales  fig  ficar  fcfium, 
live  congregationem  ;  ad  Sacrificium 
autem  popuii  congregantur ,  &  fic  vo- 
catur  Mijfa  .  IV.  Alii  ita  nuncupari 
volunt  a  milfionePanis,  &  Vini.quam 
antiquitus  fdciebant  fidelesad  Altare  , 
pro  coiifecratione ;  de  qua  oblatione, 
&  miffione  differuimus  fupra  in  hoc 
tradatu  DecifUl.  num.i^.Y.  Alii  pu- 
tant,  MifTamdici  ,quafi  tranfmilfam, 
ea  ratione  qaia  in  Sacrificio  per  ma- 
nusSacerdorum  preces  adftantiumad 
cflum  tranfmittuntur  .  VI.  Aliialfe- 
runt,  ita  denominaria  miffionepopu- 
li,  qu.^  fit  compietoSacrificio;  quan- 
do  dicitur,  Ite  Miffa  eft  Velqusefie- 
bat  ante  Offertorium  de  Cathecume- 
nis  ,  quibus  non  permittebatur ,  ulte- 
riusmorari  inEcclefia  .  Erhancquin- 
tam  ,  &  fextam  Etymoiogiamhujus 
vocabuli  veriorem  e(fe  tcftantur  mo 
derni  Scriptores  .  Magr.  in  Hierolexic. 
in  f^erb.  Mijfa  .  Voflius  ;"«  Etymo^ogic 
LtngUdS  Latincc  eod.  verb.  Miffa .  Gonet 
d.  tom.^.  De  Sacrificio  Miffje  Difp.Xl 
^rtici.  §1.  Sperellus  i«  Tarcenefi  Te- 
Uturgica  cap.i.  Emin.  Card.  Bona  d- 


lib.i.  cap.i.  Et  didum  fuitin  Decifia-i 
nibus  De  Euchariftia  Decif.z.  fub  nu. 
1.  ubi  divini  hujus  Sacrificii  alia  no- 
mina  cumulavimus. 

His  praenotaris  dicend.nm> ,  &  affir- 
mandum  venit  ,  inLege  Evangelica, 
in  qua  vivimus;  &  hoc  tempore  gra- 
ti?,  verum  ,  proprium,&  unicumSa-  ^ 
crificium  e(fe  oblationem  Corporis,  & 
Sanguinis  Chrifii  fub  fpeciebus  confe- 
cratis  Panis  ,  »;?>:  Vini  ,  quam  faciunt 
Sacerdotes  in  perfona  ejufdemChrifti,. 
juxta  ipfius  inftitution;'m  in  novilfi- 
ma  coena  ;   quod  quiciem  "Sacrificium 

communi  vocabulo  vocatur   Miffa .. 

Hinc  ver!t:M-em  ,  cuam  totus  orbis 
Chriilianus  annis  mille  ,  &  quingen» 
tis  circicer,  femper  profcifus  efi,atque 
fervavit,  excepfs  paucis  novatoribus, 
de  quibus  fupra  in  Decif  yH.  num.20. 
{o,  Decif.FlU.  num  i^.  aufi  funt  impu- 
gnare  Lutherus,  Calvinus  ,  Melanc- 
thon  ,  &  alli  Hceretici  5  qui  in  prgpte- 
nto  faeculo  fuerunt  ;  contra  quorum 
inianiam  Catholici  Dodores  infurre- 
xerunt:  quam  fubinde  Sacrofaniium 
Concilium  Tridentinum  damnavit  ; 
dum  in  antcdida />/r.22.  cap.r  {50.3.. 
indubitatumeffe  artirulumfidt-ifirma- 
vit  ,  quod  in  Miffa  offertur  Deo  ve- 
rum  Sacrificium  Corporis,  &  Sangui- 
nis  JESU  CHRISTl  Filii  ejus  fub 
fpeciebus  panis  &  vinl  Sacramentali- 
bus  ;  &  in  primo  Canone  ejufdenrL-. 
feffionis  ita  ftatuit:  St  guis  dixent^irj 
Miffa  non  offerri  Deo  verum  ,  {5^  pro~ 
priwn  Sacrificium  \  ^aut quod offeitur ^uon 
Jit  aliud ,  quam  nobis  Chiifiumadniandu- 
candv.m  dari :  anatheniafit:. 

Porro,  quamvis  prgfentes  Decifio- 
nes.adClerum  pium,  &eruditumdi- 
reflx,  nonadmittant  rationes,  &  fun- 
damenta  omnia  ,  quibus  Patres  ,  & 
Concilia  utuntur  ad  convincendos  h?- 
reticos;  nonnulla  tamen  non  mepiget 
hic  tran'"cribere  ad  ornar.um  materige, 
&confolationem  fpirituaiem  fidelium  . 
Probatur  itaque  veritas  Eucbarifiici 
Sacrificii,  quo  utitur  Ecclefia Catho- 
lica  ex  fequen'ibus. 

Primd  ex  Verbis  ipfius  Redemptcu 


De  Sacrificio  Miffe.Decif.XXVII.         2  j  t 


th]  quibus  cum  ipfe  primumobtulif- 
(et  in  c?na  hoc  Divinum  Sacrificium 
fui  Corporis,  6c  Sanguinis  fub  fpecie- 
busPanis  ,  &  Vini  ,  ut  probavimus 
Q  in  primo  praemirfo  ,  pr?cepit  Apofto- 
lis  ,  ut  idem  facerent  in  fui  comme- 
morationem-,  ut  fcribit  S.  Lucas  c^p. 
22.  Ferf.is).  ibi  :  Hoc  facite  in  rnecim 
conimemorationem  .  Advertendum  eft 
enim;  quod  ly  facite  in  Inoc  locoeum- 
dem  renfumhabet,  ac  Sacrificctte  ;  id- 
que  concludenter  habctur  ,  tum  in  * 
Levitic  cap.i^.  Ferf.iy  ubi  jubetur  , 
deferri  duos  turtures,  aut  duospullos 
cblumbas  ad  Sacerdotem  :  tjiii  faciet 
unum  pro  peccato  ,  ^  alterum  in  holo- 
caiijlum  .  Facere  vero  exprefse  ibi  de- 
notat  immoJare  ,  ac  Sacrificare  ;  ut 
obfervat  Cornelius  a  LapiJe  inecdem 
loco  y  &  alii  Scripturiftap.  Tvxfnex  cap. 
±.  Ver^f.ii.  LucdC ,,  ubi  dicitur  :  Etcum 
inducerent  puemmjESIJMparente^  ejus, 
ttt  facerent  confuetudinem  Lepjs  pro  eo. 
VideHcet,  ut  offerrent  in  Sacrificium 
par  turtufum,  aut  duospullosrolum- 
barum  ;  ad  quem  eff<£^um  ,  comple- 
tis  diebuspurgafionis  Dciparap,  ipfum 
JESUM  portaverant  ad  Templunn_.. 
Fr^cepit  iraque  Chriftus  Dominus 
Apoflolis,  &  Sacerdotibuseorum  iuc- 
ceflbribus  ,  ut  idem  f^cerent  ,  quod 
ipfe  tunc  fecerat  ;  videlicet  conferra- 
rent ,  &  in  Sacrificium  otfervent  Cor- 
pus  (uum  ,  acSanguinem  fub  fpecie- 
bus  Panis  ,  &  Vini  ;  ut  lafus  fcri 
bunt  Suarez  d  tom.x.  in  x.p.  D.Thomce 
difp.j'^  feB.z.  §.  Secundum argunientum . 
Et  Malirius  in  4.  fent.   difp.^.^^tumero 

Secund6  probatur  ex  cofjvenientla 
Sacerdotii  ipfius  Chrifli  fecundumor- 
dinem  Melchifedech  confiflentis,  in_» 
10  ohiatione  p.^nis,  &  vini  ,  ut  fupra_j 
didum  efl;  quod  quidem  SacerdOtium 
prop:»gatur  in  omnibus  Sarerdonbus 
novf  Legis  ,  qui  Miniflri  funt  ipfius 
ChnlVi  in  offerendo  Sacrificio  .  Sicut 
jg'tur  Chriflus  Dominusprima  vire__, 
Sacrificiiim  obtulit  in  c^na  fuiCorpo- 
ris,  &  Sanguinis  fub  fpeciebusPanis, 
&Viniad  complementum  figurae  in 


Sacrlficiis  Melchifedech  exiftentis  ; 
fic  opuserat,  ut  idem  Sacrificium  an- 
tea  figurjtum  tontinuaret  ufqueadfi- 
nem  mundi  per  manus  Sacerdotum 
reprefcptantium  perfonam  Chrifli;  & 
in  ejus  perfonaconfecrantium  panem, 
&  vinuni;  ut  dode  differitSuarez  d. 
feB.%.  argum. primo  ,  &:  novifiTime  Ive- 
nin  inCommentar.  Hiflor.  ^  Dogmat.de 
Sacramentis  Differt.F.  qu.i.  capitulo  2. 
§.i. 

Tertio  prnbatur  ex  ratione  novae 
Legis;  in  omninamqueLege ,  &  Re-  H 
publica  bene  inilituta  haectria  femper 
fuerunt  conjuni^ta  :  Lex,  Sacrihcium, 
&  Sacerdotium;  &  tam  in  Lege  na- 
turar  ,  quam  in  Lege  Mofayca  fue- 
runtSacrificia ,  quibushonjinesDeum 
colcrent.  Idcirco  opus  erat ,  utetiam  it 
in  Lege  gratiae  ,  quae  ceteris  eft  prae- 
ftantior  ,  determinatum  eflet  Sacrifi- 
cium  ,  quo  Deus  fpeciaiicultu  colere- 
tur;  hoc  autem  eft  Eucharifliae  myfte- 
rium;  in  quo  concurrunt  omnespar- 
tes  eiTentiales  Sacrificii  j  nam  Panis  , 
&  Vinum  converfa  in  Corpus  ,  &  San- 
guinem  Chrifli  ofFeruntur  Deo  in_» 
fignum  ipfius  fupremidominii ,  &  no- 
ftrae  fubjedionis  .  Fit  hsrcoblatio  per 
legitimum  Miniftrum  ,  nempe  Sacer- 
dotem  ad  hoc  fpecialiter  deputatum 
auOoritate  Chritti  ,  qui  efl  caput  , 
Legislator  ,  &  Ecclefia?  fundator  . 
Confumitur  autem  res  oblata  ,  tum 
quia  Chriflus  definit  e(fe  vifibiJis  ,  & 
fenfibilis,  quatenus  eft  fub  fpeciebuJ 
Panis,  &■  Vini:  tiim  eriam  quia  ipfae 
fpecies  definunt  effe  per  manducatio- 
nem  ,  &  potationem  ;  ut  confiderat 
Suarez  in  \  p.  d.  di^p.ja^.  feSI.i.  coJ.6. 
Verf.  'Vltimo  loco .  Maflrius  incit.difp. 
y  fub  numeto  .jo.  Brognolus/»  Sptculo 
Cleric  traB.  X.  cap.z.  refol.6-  (s^  7.  Et 
Ernin.  Card.  de  Lugo  de  Sacram.  Eu^ 
char  d.  difp.i^.  num.ii. 

Quarto  ronfirmatur  exemplo  Apo- 
Oo'orum,  qui  ab  ipfo  Chriflo  edoif^i, 
Miffam  JLigiter  celebrarunt  ;  &  hoc 
Eucharifticum  Sacrificium  nbtulerunt.  13 
Nam  in  die  Penrerofles  recepto  ab 
Apoflolis  Spiritu  Sando  inCfnacuio, 

ibi- 


232r 

ibldetn  primus  omnium  Apoftolus  Pe- 
trus  MifTam  ceiebravic,  ut  ex  Eccle- 
fiafticis  fcriptnribus  oftendit  Emin. 
Card.  Bona  f{er.  Liturgic.  d.  lib.i.  cap. 
^.num.i.  S-  Andtdeas  Aportolus /Ege? 

14  Proconfuii  fuadenti  fibi ,  ut  Dlis  im- 
moiaret,  refpondit  :  Egc  Omnipomenti 
BeG  immolo  quotidie  .^  non  taurorum  car- 
nes  ,  nec  hircorum  fanguinem  ;  fed  im- 
rnaculatum  ^gnum  in  ^hari .  De  San- 
«5lo  Jacobo  Apoftolo  teftantur  omnes 
Audores  antiqui  ,  quod  Liturgiam-j 
compofuerit^  &  Ecclefiisorientalibus 
tradiderit  fervandam  ,Ritusfcilicet  fa- 
cros  pro  Sacrificio  Miffas,  ^  iiabetur 
in  cap.J-acobus .  De  conf.  dift  i .  &  idem 
feciffe  SandosEvangeliftas  Mattl:i.  & 
Marcum  in  ^tyopia  ,  &  Alexandrig 
memorat  idem  tmin.  Card.  Bona  d. 
lib.i.cap.%  num.t.  (^  3.  De  Apofiolis, 
ac  Difcipulis  Domini  habetur  in__» 
^^/s  ..^pofl.  capi^.  yerf.t  quod  Mi- 
niflrantibus  i/lis  Domino\  i^  jejunantibus 

^S  dixit  Spiritus  SanBusetc.  Verbum  au- 
tem  Miniflrantibus  Domino  idem  efl ,  ac 
Sacrificium  offejentibus  ,  ut  obfervat 
Suarez  d  difp.-]^.  feB.i.  col  ^.  Et  con- 
firmatur  ex  illis  verbis  Apofloli  Pauli 
nd  Hebr.  cao  10.  verf.n.  Et  omns  qui- 
dem  Sacerdos  prceflo  efi  quofidie  m/ni' 
(irans ,  ^  eafdem  fcepe  offerens  Hoflias  . 

'^  Planetae  SanOi  Petri  ,  qua  utebatur 
celebrando  Miffam  ,  ab  Antiochia__> 
Pariflos  delatjs  •,  &  inTempIo  S.  Ge- 
novefas  collocatae  meminit  in  vita  S. 
Hugonis  Cluniacenfisalrer  Hugoejuf- 
dem  Monafterii  Monachus  apud  Su 
rium  die  19.  .Aprilis  .  Sacram  itidem 
Vef^em  ,quam  Sandus  JoannesEvan- 
gelif^a  MifTam  fadurus  induebat,  S. 
Gregorio  Magno  tranfmifTam  refert 
Joannes  Diaconus  in  ejus  vira  lib.7,. 
cap.^^.  DePenula,  quam  nominarD. 
Paulus  in  Epifl  i.  adthimot.cnp  4  verf 
13;.  dicens  :  Venulam^  quam  rehqui  Troa- 

"  de  apud  Ca*pum.  veniens  affer  tecum  . 
Etfi  diverfe  fint  Scriptorum  fententif; 
nihilominids  verior  eft  opinio  ,  quod 
fuerir  Cafula  ,  qnam  nosdicimusPla- 
netam  ,  indumentum  fcilicet  Sacerdo- 
tiS)  qui  Deo  Sacrafacit,  &  licat ;  ut 


De  Sacrificio  Miflfe .  Decif.XX  VITl. 


advertit  Emin.  Card.  Baronius  ^tifJO 
Chrifit  ^S.num.67-  nofter  OdaviusFer- 
rarius  De  ^e  Veftiaria  itb.i.cap,i,j.  in 
flne\  is^  tn  ^na'eSlis  cap.y  Menochius 
in  Sforeii  Centur  2..  cap.60.  &  Magr.  in 
Hierolexic.  verb.  Tenula\  ubi  addit  , 
Tertullianum//^. ^^  Otat.  cap.ii.exi- 
ftimantem  Planetam  fuiffe  ;  qua__» 
MifTa  celebratur  ;  cum  quo  Graecus 
texrus  concordat  ,  qui  ftKovtov  habet; 
&  Grapci  Planetam  praedrdtam  Sacer- 
dotalem  fic  appellare  folent  .  Ex  his 
igitnr  omnibus  validum  deducitnrar- 
gumentum  ,  quod  San<fVi  Apoltoli  ^ 
Chrifto  Domino  edodi  noverint  Sa- 
crofanduin  hoc  Euchariflicum  Sacri- 
ficium  fniffe  ab  eo  inftitutum;  illud- 
que  in  Dei  laudem  ,  &  fideliuni-» 
opem  exercuiffe. 

Quinro  roboratur  ex  perpetua  tra- 
ditioni.  Ecclefis  univerfalis  ,  quy  ab 
Apoftolorum  tempore  femper  MifTam  iZ 
hoc  ritu  celebravir  i  protefiando,quod 
in  ipfa  offeratur  Sacrificium  Deo  ,  ut 
confiat  ex  omnibus  Liturgiis  Grafcls, 
Hebraicis,  Syris  ,  Chaldaeis  ,  &"  La- 
tinis;  in  quibus  deOblatione,  &  Sa- 
crificii  immolatione  fir  mentioy  cum 
quibus  concordant  Concilia  Oecume- 
nica  ,  ftatim  pofl  initium  Ecclefiap  , 
&  fucceffjvis  tcmporibus  celebrata  ; 
in  quibus  frequenter  fit  mentio  d^^ 
Sacrificio  Mifta?  ;  &  praecipue  tn  ^ 
Goncilio  Niceno  pnmo  capi^.  tcm.t, 
Concilior.  pag.  mihi  487.  ubi  prohiben- 
tur Diaconi  porrigere  Sacramenra  Pref- 
byteris  ,  quia  ,  ait  ,  Isl^eque  )egula  , 
neque  confuetudo  tradidit  ,  ut  hi  ^  qui 
offerendi  Sacnficii  non  habent  poteflatem^ 
his ,  qui  offeriint  ,  Corpus  Chrifli  porri- 
gant .  Et  idem  fermo  de  Sacrificio  Mif- 
{<£  efl  in  Conciliis  ToJetan.i.can.yhn- 
tifiodorcn.  cap%.  Senonen.rflp.ii  Bra- 
caren  cap.iz  Lateranen.c^rp  i.  &  fex- 
centis  aliis  allegatis  per  Emin  Card. 
de  Laurea  in  Epitome  Canonuw  vetb. 
Miffa:  quare  vel  dicendum  efl,  Eccle- 
fiam  rotam  in  hoc  punfto  turpiffime 
erraffe  ab  initio  ,  vel  concder^dum  } 
verum  ,  &propriumSacrificium  Deo 
offerri,  dumMiffacelebratur,  urbend 

confi- 


DeSacrificioMiflfe  Decif.XXVIII.         235 


confiderat  Emin.  Card.    de  Lugo  d. 
difp.19.  num  ii.lvenw.  d.D'tJfert.$.cap. 

--     2.  artic.2.  {y  Maflrius  in  ^.JentJ.quteft. 
4.  num.69. 
Sexto:  His  accedunt  teftimoniaom- 

19  nium  Sandorum  Patrum  ,  &Dodo- 
rum,  qui  primo  ,  fecundo  ,  tertio  , 
quarto,  &  fequentibus  f^culis  ab  ini- 
tio  Ecciefiae  exprefsercripferunt  ^Mif- 
fam  efle  verum  ,  &  proprium  Sacri- 
fieium,  in  quo  offertur  DeoCorpus, 
&:SanguisJESU  CHRISTI  filiiejus 
per  manus  Sacerdotum  foiemni  ritu, 
m  templis,  &  Akaribus  adhocdepu- 
tatis  ,  fub  fpeciebusSacramentaiibus 
Panis,  &Vini;  inter  quosS.  Clemens 
Papa  lib.^.Confiit.cap.iS.  S. Dionyfius 
Areopagita  cap.^.  DeEccIef.Mierarch. 
S.  Iren?us  ,  qui  floruit  fecundo  pofl; 
Chriftum  ffculo  lib.^.cap.^i.  SanQus 
Jufbinus  Mart.  qui  vixit  eodem  faecu- 
lo  fecundo  in  Dialog.  cum  Triphono  ; 
fubinde  S.  Ambrofius  ,  S.  Auguftinus, 
S.  Hieronymus,  S.  Cyprianus,  S-Jo: 
Chryfoflomus,  &  alii  innumeri,quos 
cumulant  Suarez  d.difp.j^.  feB.z.col. 
7.  Ivenin  d:  Dijfert.  5.  caP.i..  art.z.  mm^ 
z,i^^.  Sc  Arfdekin  5n  Theolog.  Tri- 
partita  tra8.i.cap.$.num.:\.  ubificcon- 
cludit :  Vel  errarunt  omni  lococumSan^ 
^is  Tatribus  Chriftlam  primitiv<e  Eccie- 
fi<e ;  vel  aberrant  hujus  temporis  fe&a- 
rii^  Sacrofando  MiJJa  Sacrificio  contra- 
rii. 

Septimo  tandem  concurrit  ad  con- 
firmandam  veritatem,  de  qua  loqui- 
2,0  mur,  inMifla  fcilicet  offerri  Deo  ve- 
rum  &  proprium  Sacrificium  ,  ejuf- 
dem  Mifl"ce  Canon  ,  in  quo  exprefs^ 
Deum  Ecclefia  rogat,  ut  accepta  ha- 
beat  Hcec  SanBa  Sacrificiaillibata^  qu? 
offeruntur  in  Sacrificium  laudis  profpe 
falutis,  8c  incolumitatisomnium  cir- 
cumflantium:  &  poflconfecrationem, 
ait  ,  Ofe*imus  praclAr<e  Majeftati  tu<e 
de  tuis  donii ,  ac  datis ,  Ho/Iiampuram, 
Hofliam  San^am ,  Hofliam  immaculatam; 
quamorat,  acceptam  habere,^rr/f  ^rr- 
cepta  habere  dignatus  eft  munerapueri  ]ufli 
u^bely  iy>  Sacvificium  Vatriarchte  ^brahce 
^  quod  obtulit  Summus  Sacerdos  Mel- 


chifedech  ,  SanBum  Sacrificium  ,  imma' 
culatam  Hoftiam  .  Conflat  itaque  ma- 
nifeftifijme  adionem  Miflae  efle  immo- 
lationem  ,  ac  Sacrificium  ,  ut  loqui- 
tur  Canon  ipfe.  Porro  idemCanorL_»  21 
habuifle  originem  k  Sandis  Apofloh*s, 
ex  quorum  traditione ,  juxta  ipfius  Do- 
mini  verba,  EcclefiaCatholicaiilum 
accepit ,  teftaturVigiliusPapai«£p//?. 
ad  Eucheriumy  Ut  difleritEmin.Card. 
Bona  I{er.  Liturgic.  lib.z.  cap.11.  num. 
1.  Suarez  d.  difp.jj^.  Se^-i.  Verf.  Ter- 
tium  argumentum ;  ?/Iagrius  in  Hierolex- 
V.  Canon  Miff<e  .  Et  Maftrius  d.  difp. 
4.  num.6^.  &  tradit  Concilium  Trid. 
d.  feff.  11.  cap.^.  aflirmans  ipfum  Ca- 
nonem  Mifl^aB  conftare  ex  ipfis  Domini 
verbis  ,  tum  ex  ^poftolorum  traditibni- 
hus  ,  ac  SanSIorum  quoque  Tontificum  in" 
ftitutionibus.- 

Ultim6,  veritasEuchariftici  Sacrifi- 
cii  fulcitur  figuris  ,  quae  de  eo  erant  i^ 
jn  vcteri  teftamento;  &  nunc  funt  ad 
impletae.  Siquidem  ,  I.  ut  fupra  di* 
£tum  eft,  vocatus  fueratMeflias  ven- 
turus  ,  Sacerdos  in  teternum  fecundum 
ordinem  Melchifedech  .  Tfal.  109.  Verf. 
4.  debebat  itaque  in  Ecclefia  fua  re- 
linquere  Sacrificium  fub  fpeciebusPa- 
nis  ,  &Vini  ,  inquibusMelchifedech 
litabat:  &  hoc  duraturum  eratufque 
ad  finem  mundi;  proutdurat,  &du-. 
rabit  Mifla  ,  quse  per  manus  Sacer- 
^otum,  qui  funt  miniftri,  &  Vicarii 
ipfius  Chrifti ,  quotidie  offertur  .  II. 
Quia  b©c  Sacrificium  inftitutum  fuit 
vefpereillo,  quo  comedebatur  Agnus  ^5 
Pafchalis  ;  &  poft  ejus  efum  juxta_. 
praeceptum  £A;<7^i  cap.xz.  mim.c).  quia 
ille  Agnus  fuit  figura  Sacrificii  noftri. 
Agnus  enim  Pafchalis  immolabatur 
in  memoria  liberationis  populi  Ifrae- 
litici  ab^gypto;  &  Miffa  celebrafur 
in  memoria  noftras  liberationis  de_^ 
poteftate  diaboli,per mortem  Redem. 
ptoris  in  Cruce  .  Agnus  ille  erat  Sa- 
crificium  ,  &  cibus  peregrinorunx-'  • 
Milfa  utrumquecontinet.  Agnusnon 
poterat  comedi  ,  nifi  a  circumcifis  , 
iDundis  ,  &  in  Jerufalem  •  De  Eu- 
chariftico  autem  Sacrificio  noncome- 
Gg  dunt, 


254 

Junt,  nifi  baptlzati,  mundi ,  &  in__j 
24  Ecclefia  .  Ec  Agnus  ille  non  immo- 
Jabatur  aSacerdotibus  Leviticis,quia 
ilfud  Sacrificium  fuerat  inftitutum 
ante  defignationem  Leviticorum  Sa- 
Cerdotum  ;^  &  eorum  vice  munusil- 
Jud  Sacerdotale  exercebatur  a  capiti- 
b'us  familiarum  ;  ut  obfervat  Leffius 
ifj  i-  />.  D.Thom.  q.2>i.  art.x.  dtib.^.  nu. 
14  Mirfa  autem  celebratur  ^  Sacer- 
dotibus  novi  teRamenti,  qui  iuntca- 
pita  famili.^  Chrifli  ex  omni  tribu  af- 
fumpta.  III.  Qjjia  Sanguis  teftamen- 
ti  figurabatSacrificium  noftrum;  nam. 
eo  afperfi  funt  Mebr^i  ,  ut  purifica- 
rentur,  poft  Sacrificium  ju (Tu  Moy fis 
immolatum,  dequo  Exodicap.i^.Verf. 
^-is^adHebraos  cap.c).  Verf.-y.  Et  nos 
Chrifti  Domini  in  Cruce  immolati 
Sanguine  pretiofifijmo  ,  qui  in  Pvlifra 
ofrertur  ^  emundamur  ,  juxta  illud  : 
Qui  lavh  rjos  d  peccatis  noftris  in  San- 
guine  fuo  .  ^poa.  i .  f.  Et  ^i  Moyfes 
dixeratad  popuium:  Hic  eflSanguiste- 
ftamenti  ,  quod  mandavit  ad  vos  Domi- 
mis :  Sic  Redemptor  ait  :  Hic  efi  San- 
gttis  meus  novi  teftamenti.,  quipromultis 
effundetur  .  MarciJt.  Verf.i^.  IV-Quia 
ficut  in  Lege  veteri  erat  juge  Sacrifi- 
cium,.  Agni  fcilicet,  qui  quotidieim- 
moiabatur  mane  ,  &  vefpere  ;  ut  in- 
nuimus  prscedenti  Decif.  XXVll.mim. 
43.  ita  quotidi^  in  Miflfa  Sacrificatur 
myflkus  Agnus  Chriftus.  Daniel^ 
aurem  dicente  ,  quod  tempore  Anti- 
chrifli  auferetur.7«^^  Sacrifcium.,  Dan. 
II. II.  De  Sacrificio  Miffae  intelligunt 
SS.  PatresHieronymus,  Irenaeus,  & 
alii ,  quos  ibidem  allegat  Tirinus,  & 
aiiiScripturift<£.  V.  quia  prseciara  illa 
ProphetiaMaiachiasffl;?.!.  Verf.ii.^b 
crtu  Solis  ufque  adoccafum  y  magnumeft 
nomen  meum  in  gentibus :  i^  in  omni  lo- 
co  Sacrificatur  ,  ^  offertur  nomini  meo 
Oblatio  munda  .  Eft  irrefragabile  tePii- 
monium  Eucharifiici  Sacrlficii  nofiri : 
ut  ex  pluribus  audoritatibus ,  &  ratio- 
nibus  oftendit  Lefllus  in  d.  ^.p.  D.Tho- 
mce  q^i.art.i.  dub.^.  mim.ij.  ubi  IV. 
addit ,  illaro  prajdiflionem  ,  dequain 
^roverb.  cap.j.  Verf.t,  Sapientia  adifi- 


DeSacnEcbMifi^^.Decir.XXVIlr. 


cavit  fibi  domum  ,  immolauit  ViB'imar 
fuas ,  mifcuit  vinum  ,  is-^  pofuit  menfam^ 
innuere  Miffae  Sacrificium  ,  ut  inter- 
pretantur  S.Cyprianus  Epifi.61.  &  S. 
Auguflinus  lib.i  j.  d^  Civitate  Dei  cap, 
20.-  '     ' 

Quamvis  autem  hae  Decifilonesnon 
dirigantur,  utdixiraus,  ad  Mifolitur- 
gos,  nonnull^  novatorum  objeftiones 
funt  referendae,&refo]vendaB. 

Prima  eff  :  In  lege  gratise  ChrifJus 
e(l  unicus  Sacerdos,  tefte  Apof^olo  rri^  2f 
Hebraos  cap.j.  Verf.i-^.  ubi  ait  ,•  quod 
in  Lege  veteri  ,  pluresfaSI:  funtSacer- 
dotes  ,  idcirco  quod  morte  prohiberentuY 
permanere\fedCH?\lSTVS  ,  eoquodma* 
neat  inaternum  ^  fempitemum  haBetSa-^- 
cerdctium  ;  unde  i^  falvare  ir/  perpe- 
tuum  potefi  accedentes  perfemetipfumad' 
Deim,  femper  vivens  ad  intcrpellandum 
pro  nobis  .  Ergo  fuperfiui  fuiit  alii  Sa- 
cerdotes  ,  &  per  confequens  Miffae. 
Sacrificium  . 

RefpondentCathoHci;  quod  Sacer-  26: 
dctes  in  Lege  gratias  non  funt  fuccef- 
fores  Chrifli  ,  fed  ejus  miniftri  ,  Vi- 
carii,  &coadiutores  in  Sacrificii  obia' 
tJone  .  Sicut  enim  ipfe  Chriftus  eft 
folus  Magifler,  ut  ipfe  dickin Mattb. 
cap.12,.  Verf.2>.^  quiaipfenunchuma- 
no  more  non  docet  ,  habet  aliosmi- 
niflros,  &  coadiutores  in  docendopo- 
puio  ',  ut  ait  Apofioius  i«  Epifi.i.  ad 
Thim.cap.z.i^in  X.  ad  Thimot.  cap.i.ac 
in  i.ad  Cor.  cap.^.  (^  im.  adCor.cap. 
<{.  ita  quia  Chriflus  nunc  per  fe  vifi- 
biliter,  &  humano  more  non  Sacrifi- 
cat  in  rerris  ;  non  repugnat  unitati  , 
&  eternitati  Sacerdotii  ejus,  ut  habeat 
in  terris  Sacerdotes  miniftros  ,  &  vi- 
carios,  per  quos  id  faciat.  Verbaau- 
tem  Apoftoliad  Hebrfosintelligenda 
funt  de  Sacerdotibus  ejufdem  dignita- 
tis,  &  potef^atis,  quales  erant  Pbnti- 
ces  Aaronici,  uno  quorum  moriente, 
alter  fuccedebat  in  eadem  dignitate  v 
quod  non  ef^  in  Sacerdotibu*  Evan- 
gelicae  Legis;  hi  enim  non  funt  prin- 
cipales  ,  prout  cfl  Chrifius  ;  fed  func 
ejus  miniftri  ,  &  vicarii  ;  &  ejus  no- 
mine,  imnao  in  ejus  perfona  confe- 


De  Sacnficio  Miflfe.  DecirxX  Vlll,         2  3  5 


-mnt ,  <?^  offerunt  Euchariftiam  .  Ita 
Emin.Card.  Bellarminus  de  Mi/fa  lib. 
1.  cap,zs-  Suarez  /«rf.5.  part.  D  Thont, 
tom.x,.  difp-y^-  fe8.\-  i«/w.  Leffius  eod. 
^.p.  qu f&l.  cirt.i.  duh.$.  fiumzi.QonQt 
tom.S-  de  Sacrificio  Miffae  difp.Xl.  fub  nu. 
22.  &  Pafqualigus  De  Sacrificio  nova 
Legis  qu^fl.XX.per  totam . 

Secunda  objedlio  eft  ex  Verbis 
CHRISTI  ad  Samaritanami  cui  in- 
terroganti  ,  an  efTet  Sacrlficandum 
tantummoJo  in  Jerufalem,  utaflcre- 
bant  Judasi*,  ve!  etiam  in  monte  Ga- 
rizim,  ut  putabant  Samaritani,  dc_> 
quibus  fupra  Decif.Xl.  num.j^.  ^  nu. 
40.  ipfe  Salvator  refpondit  :  MuUer 
crede  mihi ,  quia  venit  hora ,  quando  ne- 
que  in  monte  hoc  ,  neque  in  JeroPolymis 
adorabitis  Tatrem  ,*  quia  veri  adoratores 
adorabunt  Tatr^m  infpiritu,  i^  verita- 
te .  Spirttus  eft  Deus ;  is^  eos ,  qui  ado- 
rant  eum ,  in  Spiritu  ,  {^  veritate  opor- 
i7  tet  adorare .  Joarj.cap.t^.  Verf.z-^.  Ado- 
rare  autem  idemeft,  ac  Sacrificare  , 
&  inter  Judaeos,  &  Samaritanos  qug- 
ftio  erat  de  Sacrificioi  &  de  eo  intel- 
ligebant  per  verbum  Adorationis  Juxta 
jllud  Genef.ii-  Verf.y  Toflquam  adora' 
verimus^  revertemur  ad  vos  .  Et  illud 
^&or.  cap.S.  Verf.zS.  Venerat  adorare 
in  Jerufalem .  Idcirco  heterodoxi  deda- 
cunt,  non  eft  amplius  Sacrificandum 
Deo  vifibiliter, fedtantum  in  fpiritu& 
in  intimo  cordis  per  fidem  ,  &  affe- 
ftum. 

Refpondetur,  falfam  effe  hanc  de- 
dudlionem  ;  Chriftus  enim  ad  Sama- 
ritanam  loquebatur  de  ceffation^ 
Sacrificiorum  carnalium  ,  qua?de  vi- 
tulis,  pecudibus,  &  aliis  beftiis  offe- 
rebant  Jud^i  i  non  autemdeSacrificio 
Euchariftico  ;  quod  omnino  fpirituale 
eft,  cum  in  eo  contineatur  ipeChri- 
flus  modo  invifibili  ,  &  Sacramenta- 
Ji;  quamvis  fpecies  Sacramentales  , 
atque  aliGC  cfremoniae  fint  vifibiles  , 
&  nos  Chriftiani  ,  qui  hoc  Sacrificio 
Deum  colimus,  illum  in  Spiritu,  & 
veritate  adoramus.  Ira  Gonet  d.  difp. 
1 1.  num.12.  (^num.i^.Et  Suarezd.difp. 
74.  yi-if/.i.r^/.j-ubidode  demonftratex 


teftimonio  Chrifii  Sacrificium  Eucha- 
rifticum  in  Ecclefia  lua  fuiffe  futurum» 
quia  non  folum  fit  in  Spiritu.^  &  non  zt 
carnali  modo  ,  ut  fupra  didum  eft  •, 
fed  etiam  fit  inFeritate,  quiajamCa- 
ro,  &  Sanguis  Chrifti  non  inurr.braB 
figura,  fed  vere,  ac  realiter  inMiffa 
offerturi  propterea  confona  funt  alia 
Chrifti  verba  in  Joan.  cap.6.  Ferf.^i, 
ubi  ,  cum  locutus  effet  de  manduca- 
tionefuiCorporis  ,  &  Sanguinis  fub 
fpeciebusPanis,  &  Vini,  fubdit:  r<?r- 
ba  y  qude  egolocutus  fumvobis  ^  Spiritus^ 
iy^vita  funt  ,  ea  referendo  ad  verita* 
tem  promiffi  Myfterii  Euchariftici. 

Tertia  h^reticorum  objedio  ,  quae 
majorceterisvldetur,  eftifta.  Vel  Sa- 
crificium  Miffae  in  Ecclefia  Chriftieft 
neceffarlum,  velnon?  Si  non  eft  ne- 
ceffarium,  Ergo  fuperflue,  &  fine_» 
caufa  fuit  inftitutum.  Si  vero  dicitur  2J 
neceffariunii  fumma  injuria  fitSacri- 
ficio  Crucis  Chriftii  namfequitur, il- 
lud  fuiffe  imperfedum  ,  &  infuffi» 
ciens,  quod  eft  contra  veritatem  ,  & 
contra  verba  Apoftoli  ad  Hcbrjeos cap^. 
10.  Ferf. 10  fic  fcribentis.  Inquavolun- 
tate  /^Patrisaeterni  )  SafiBificati  fiimtis 
per  oblationem  Corporis  JESU  CHI{ISTI 
femel .  Et  omnis  quidem  Sacerdos  proeftb 
efl  quotidie  minifltans  ,  &  eafdem  f<epe 
cfferens  Hcftias  ,  qua  numquam  pojjunt 
auferre  peccata  .  Hic  autem  unam  pro 
peccatis  offerens  Hofliam ,  infempiternum 
fedet  in  dextera  Dei  ,  de  cetero  expe- 
clans  ,  donec  ponantur  inimici  ejus  fca- 
bellum  pedum  ews  ■  "Vna  enim  oblatione 
confummavit  in  fempiternum  SavUificatos. 
Et  paulo  poft  Verf.1%.  Vbi  av.tem  ho- 
rum  remiflio^  jam  non  eft oblaticpro  pec, 
cato  .  Igitur  non  eft  opus  alioSacrifi- 
cio,  attenta  fufficientia  iJIius  cruenti 
oblati  in  Cruce  ,  per  quod  Chriftus 
complevit  omnia  ,  quac  ad  noftram 
falutem  neceffaria  erant;  idto  dixit  : 
Confummatum  eft  ;  i^  incitnato  capitc^ 
emi/it  fpiritum .  Joan.ii^. 

Ad  hanc  objedionem  triadanturre- 
fponfa  .  Primum  eft  ,  quod  farentur  50 
quidem  omnesCatholici ,  Sat rifcium 
Crucis  habere  vim  infinitam,  &  fem- 
Gg    t         peitr- 


43<j        DeSacnficioMiflfe.  Decif.XXVIlI. 


plternam  ad  fandificandum  ,  &  fal- 
vandum;  fubindeque  concedunc,non 
effe  opus,  utalius  Chriftus  moriatur 
pro  nobis  ;  aut  ut  idem  Chrirtus  fae- 
pius  moriatur.  Sed  negant ,  fieri  inju- 
riam  Sacrificio  Crucis  Chrifti  per  Sa- 
crificia  ,  quae  in  celebracione  MifTa? 
quotidie  a  noftrisSacerdotibusofferun- 
tur,  ea  ratione  quia  nihil  aliud  funt, 
nifi  commeraoratio  continua  ,  ejufdem 

?i  Sacrificii  cruenti  obiati  inCruce;im- 
mo  veneratio  ,  &  reperitio  ejufdem  ; 
etfi  diverfo  modo;  non  cruenie  ,  fed 
incruente  fub  fpeciebusconfecracisPa- 
nis,  &  Vini.  Cui  Regi  revertentide 
bello  cum  vifloria  fieret  injuria  abejus 
fubditis  ,  fi  in  fcena  reprefentarent 
eamdem  vic^^oriam  ,  ficeoprecipiente; 
immo  in  eaJem  reprelentatione  ipfo- 
met  Rege  fub  peregrinis  veftibus  in- 
terveniente  ?  Ira  Alphonfus  IVlende- 
zius  in  Luce  fidei  lib.n  ■  cap.x.  num.j. 
quod  latius  docent  Emin.  Card.  Bel- 
larminus  d.  lib.i.  de  Mijfa  cap.^%.  in 
refp.  ad  fecundtm  Calvini  argumerjtum  . 
Suarez  d.  tom.i.  difp.y^.  fefl.i-  col.y. 
Et  Gafpar  Jvenin  in  d.  Commtntar. 
Uijioric.  (iy>  Dogmatic.  de  Sacramentis 
Di.ffert-s.  q.\.  capx. 

Secundum  refponfum  eft,  non  effe 
injuriofum  incruentum  SacrificiumLj 
IVIifraB  Sacrificio  cruento  Crucis  ,  ha- 
benti  vim  infinitam  ,  &  femper  ma- 
nentem  ad  San^ftificandum  ,  &  falvan- 
dum;  quiavis,  ^^  meritum  ejufdem 

32  Sacrificii  cruenti  Crucis  tale  eft  quo 
ad  fufficientiami  fecusantem  quoad 
applicationem:  idctrc-6  ut  nobisappH- 
centur  merita  Chrifti  ,  &  virtus  paf- 
fionis,  ac  morris  eius  in  Cruce;  ege- 
mus  aliis  mediis  ab  ipfo  inftirutis  , 
inter  quse  Sacrifiium  Mi^ae  pr.yci- 
puum  locum  obcinet  .  Ita  Suarez  d. 
difp  74.  fe^.i  Verf.  Qucd  vero  ad  ter- 
tium  caput  .  Emin.  Card.  de  Luso  De 
Sacram.  Euchar.  (///p.i^.  wKtw.17.  Gonet 
d.tom.%.  difp  11.  de  Sacrificio  Miffef  nu. 
2 V  Verf.  ^d  tertiam  pi  obationem  .  Lef- 
fius  f»  5.  p.  D  Thom.  q.^ii,.  art.\-  diib.^. 
mm.  11.  Ivenin  d.cap.i,.  ad primamob- 
jedionem  .   Et  Pafqualigus  de  Sacrifi- 


cio  nova  Legis  qudefl.    19.  nuwero  4, 

Pro  intelligentia  hujus  fecundi  re. 
fponfi  ,  quod  fatis  obfcurumcenfetur; 
obfervanda  eft  doflrina  Gregorii  de 
Valentia  tom  ^.  difp.i.  qiz  pun^.i.De 
Chrifto  ^fJemptore ,  i^  difp.6.  q.W-  de 
l^ir«,  is^  oblatione  Euchayijha  ,  pun^.i. 
§.Z2.  ubi  advertit  ,  quoJ  ofFenfa  ,  at- 
que  indignatio  Dei,  quamhumanum 
genus  juftifTimeincurrit  ob  peccatum, 
duobus  quafi  gradibus  conti  ebatur  . 
Unus  erat  privatio  benevolentiae,  &  53 
gratia;  fuae  ,  cum  decreto  EtterniE  no- 
ftrae  damnationis  ;  alter  erat  ,  quod 
numquam  reconciliaretur  nobis  per 
quaecumque  opera  nofira  ,  quas  ad 
eompenfandam  injuriam  iili  illatam 
faceremus  .  Venit  igitur  Chriftus  in 
hunc  mundum  ,  ut  per  fuam  paffio- 
nem  ,  &  mortem  fuo  seterno  Patrige- 
nus  hun-anum  reccnciliaret ,  quaequi- 
dem  reconciliatio  duobus  pariter  gra- 
dibus  conflituta  fuit,-  uno,  urDeus, 
quantr.m  in  ipfoeft,  velit  hominibus 
rcconeiliari ,  ipfifque  fuppeditare  prg- 
fidia  ,  quibus  indigent  ,  ut  in  ipfius 
gratiam  redeant  ,  &■  pfnam  pro  pec- 
catis  debitam  evadant  i  .alrero,  uttan* 
dem  homines  in  gratiam  recipiat  , 
reatuquepoenf  folvat.  Utrumque  re- 
miffionis  gradum  Chrif^usRedemptor 
nofter  ,  merito  mortis  fua?  .  &  per 
Sacrificium  cruentum  Crucis  humano 
generi  obtinuit  •,  de  quo  locutus  eft 
Apoflolus  ad  Colojfenfes  cap.i.  verf.i^. 
dicens;  Delens  ,  quod  adve^fusnos  erat, 
chirographum  decreti ,  aff^ensilhidCru- 
ci.  Sed  magnum  ef^  difcrimen  inter 
utrumq;gradumremiffionis  ,  &recon- 
ciliationis.  Primuro  enim  ,  ut  Pater 
a?ternus,  quantum  ineoeft,  velit  re- 
conciliari  omnibus  hommibus  ,  &il- 
lis  opemferre,  ut  in  ejus  gratiam  re- 
dire,  &  a  reatu  p?n?  liberari  pofTent, 
Chriflus  afTecutus  eft  ita,  &  taliter  , 
ut  non  fit  opus  alio  medio  •,  fed  fuffi- 
ciat  ejus  paflio  ,  &  mors  in  Cruce  . 
Alterum  vero  gradum  ,  adualis  fci- 
licet  receprionis  in  gratiam,  &  eva- 
fionis  a  poena ,  ira  Chriftus  per  fuum 
cruentum  Sacrificium  in  Cruce  obti- 

nuit. 


De  Sacrificio  Mife.  DecifXXVIII. 


237 


fiuit,  ut  non  nifi  certis  medlisab  ipfo 
inftitutis  ,  &  pr^eordinatis  homines 
confeqnerentur  j  hac  autem  medta__» 
omnibus  fiJelibus  omnino  necefTaria 
funt  Fides  ,  Poenitentia  ,  Sacramen- 
ta  ,  atque  Sacrificium  MilTae  ;  ut  ia- 
tii^s  demonftrat  Valentia  ubi  fupra  ; 
cujus  dodrina?  concors  eft  Eminentifs. 
Card.  de  Laura?a  in  tomo  de  Incarna- 
tione  Verbi  difp.  XX.  mm.  186.  ita  fcri- 
bens:  P^edewpth  iwportat  h.ecpfcealus^ 
ut  fa8a  per  Chnfium  fatisfa^ifone  pro 
Ornnibus  ^  i^fiahilitis  SacrnmentK  ,  hccc 
applice^Jtur  homiv-bns ;  tit  a8u  l'be<^entur 
a  /ervitute  diaholi .  Cbrifius  enim  perfua 
msrita ,  ac  mortem ,  tunc  redemit  in  a&u 
p/imo^  i^  habituai/tey  y  cumhoc  faHcet^ 
tit  ilberaremuY  ^  Ji  applicentur  Sacramen- 
ta .  Itaque  non  e(t  iniuriofum  Sacrifi- 
cium  incruentum  Miffe  cruenro  Sa- 
crificio  Trucis  ;  quia  in  ifto  fufHcien- 
terChriftus  placavit  Patrem;  &eum 
defled\ere  fecit  a  feveritate  Decreti 
de  non  fufcipiendis  in  gratiamj  homi- 
nibus  •,  fed  ut  realirer  ,  &  in  effeftu 
homines  gratiam  Dei  confequantur  , 
opus  eft  adhibere  media  ;  ab  eodem 
Redemptore  ordinata  j  quorumunum 
eft  incruenrum  Miffae  Sacrificium. 

Hmc  non  minus  pi^.  quamerudit^ 
P.  Paulus  Segnenus  Sooetatu  }ESU 
in  fuo  libello  ,  quem  infcripfit  ^r^t?- 
rem  Vitct .,  feu  de  vaiore  .^  ($->  fru^uSa- 
crificii  Miffce  Conffder.  VII  5.  z.  fcri- 
ptumreliquit .  quod  PaffioChrifti  fuit 
caufa  univerfalis  omnium  noRrum_» 
^  bonorum  :  Sa  rificium  autem  Miffas 
eft  applicatio  eorumdem  bonorum.Sa- 
crifiraim  cruentum  Crucis  facit  nos 
capaces  Redempt^onis  ;  Sacrificium_* 
vero  incruentum  Miifae  dat  nobispof- 
35  feffionem  Redemptionisejufdem.  Illud 
tribuit  nobis  dominium  meritorum 
Chrifti ;  lOud  concedit  eorumdem  me- 
ritorum  ufum;  eriidire  mquam  ,quan- 
^S  doquidem  in  jure  ad  ufum  rei  acqui- 
fitae  non  eft  fatishabere  titulum  ,  &  do- 
minium;  nifi  etiam  dominus  adeptus 
fit  polfetfionem  ejufdem  rei.  /.  Siager. 
Si.ff.de  ^ei  Vindicat.  ubi  J.  C.  ait  .•S'i 
ager  ex  emptionis  caufa  ad  aiiquem  per- 


tineat ,  non  recte  hac  aBione  agipoterit^ 
antequam  traditus  fit  ager  .  Et  idem  de- 
finitufrt  eft  in  /.  Si  ex  fiipidatione.  f.  ff". 
de  .AcquirendaVo(feJftone\  ubi  habctur, 
quod,  Siex  /iipulatione  tihi  Stichum  de^ 
beam  ,  {^  non  tradide^o  eum:  tu  autem 
nacius  fuerit  pojfejftonem ,  prado  es.  .<<E- 
que  fi  vendidero  rem  tibi ,  nec  tradideroy 
i^  fine  voluntate  mea  naBus  fis  poffejfto- 
nem^  non  pro  emptore  pcjfides  \fed  pra- 
do  es  .  Chriftus  Dominus  acquifivic 
nobis  gratiam  Dei ,  &  fpem  futurac 
beatitudinis,  non  corruptibiiibus  auro  , 
rbei  argentOn,  ut  ait  Princeps  Apoflolo- 
rum  I.  Epifi.  i .  r8.  Sed  prettofo Sanguine 
q'uafi  ^oni  immaciiiati  Clsrifli ,  (^  incofi- 
taminatt  :  porrd  ad  habendum  adua- 
lem  ufumcjofdem  gratiae,  quamcoa- 
fbquitur  aeterna  beatitudo;  nobis  eft 
necelfarium  Sacnficium  incruentum 
Miffae  ,  quamediante  ponimur  in_-» 
poffellione  illius  eximiae  acquifitio. 
nis  ;  dum  per  ipfum  applicantur  no- 
bis  merita  Redemptoris  ,  &  frud^us 
Paffionis  ejus:  quo  in  fenfu  idem  Se- 
gnerius  in  libro  li  Chrifiiano  Ifiruito 
neiia  fua  Legge  part.  i.  Difcur.  XII.  niim. 
9.  fubditi  quod  Paffio  Chrifti  congre- 
gavi;  thefaurum  ;  Sacrificium  Miffae 
illud  eflFundit  .  PafHo  C|irifli  eft  gera- 
rium  ,  Sacrificium  Miffap  efl  clavis  ; 
nam,  per  rraditionem  hujusclavis,  ho- 
mines  acquirunt  poffefTlonem  ,  &  ufutn 
ejufdem  arrarii  merirorum  Redempto- 
ris  ;  fiquidem  apud  Juriflas  in  i.  Qua 
ratione .  5».  $.  Item  fi  quis  .  ff.  de  ^cqul' 
rendo  rerim  dominio  ,  decifum  legitur, 
quod  5"/  quis  merces  in  horreo  vepofitas 
vendiderit  \  fimui  atque  claves  horreiem- 
ptori  tradidetit  ,  transfert  proprietatem 
rnercium  ad  emptorem .  Stat  igitur,quod 
Sacrificium  cruentum  Crucis  Chrifti 
Redemptoris  fuit  infiniti  valoris  ,  & 
plenx  fulficientiae :  at  non  eft  inutile, 
neque  injuriofun»  Sacrificium  incruen- 
tum  Miffae  i  quia  per  ipfum  applica- 
tur  hominibus  praedi(f}us  vaIor,&  fuf- 
ficientia  ;  tanquam  unum  mediorum 
ab  eodem  Redemptore  .inflitutorum_* 
pro  fuis  mcritisapplicandis;  quodex- 
prefs^  docet  Concil.  Trid.  feff.  ii.cap. 

2.& 


S7 


2S8         DeSacrificioMiflfe.  Decif.  XXVIII. 


38 


2.  &  bene  declarat  Valentia  d.difp.6. 
q.  i\.  punB.  5.  explicando  CanonenrLj 
yW^x  ad  illa  verba  :  Qut  tibj  oferunt 
hoc  Sacrificiim  laudis  pro  J\edemptione 
ammarum  fuarum,  ubi  fubjungit  :  Hoc 
intellm  debet  quo  ad  effcaciam ,  i^n  ap. 
plicationem  Chrifii  pajjionis ,  qua  de- 
tnum  cum  effe^u  redimimur  i  non  autem 
quoad  folutionem  [ufficientis  etiam  pretii 
pro  falute  nofira  ,  quo  modo  perSacrifi- 
cium  Crucis  jam  ante  Chrfius  omnes  rs- 
demjt.  Et  idem  dicit  Lefllus  d.  q.  8?. 
firt- 1.  dub.  ^.  num.  22.  concludens,quod 
yirtus  Sacrificii  Crucis  efi  veluti  caufa 
univerfalis ,  qua  nobis  ex  dtvina  inftitu- 
tione  appUcari  debet per Sacramenta ^per 
Sacrificium  'EucharifiiiS  ,  is"  P^^  bona 
cpera. 

Ad  verba  autemepiflols  DiviPau- 
li  ad  Hebraeos  cap.  10.  verf  10.  refpon- 
detur  ,  per  oblationem  Crucis  fadtam 
elfe  remiOGonem  omnium  peccatorum 
totius  mundi;  nempein  praeparatione 
divinae  voluntatis  y  quia  fufficiens  pre- 
tium  oblatum  eft,  ob  quod  Deuspa- 
ratus  eft  ,  omnia  mundi  peccata  con- 
donare;  fi  illud  hominibus  debite  ap- 
plicetur  :  &  ita  non  requiritur  alia__» 
oblatio  pro  peccato ,  qua  nimiruro,  no- 
vum  pretium  acquiratur.  Requiritur 
tamen  alia  oblatio,  qua  pretium  ap- 
plicetur  ,  ficut  fupra  demonflratum 
eft ;  ut  dodle  refpondit  Emin.  Cardin. 
Bellarminus  d.  hb.  i-  de  Mijfa  cap.  25. 
verf  Illa  quoque  Verba  .  ubi  inter  coj- 
tera  ,  ita  concludit  :  Duo  requiruntur 
ad  remijfionem  peccatorum  .  *Vmim  ,  ut 
inveniatur  pretium  liberationis  ,  feu  fa- 
tisfa&io  jufta ,  ^  debita  divin^e  \iftit2(e . 
^lterum  ,  ut  pretium  in  particulari  ap- 
pUcetur  hominibus .  Quod  attinet  ad  pri- 
fttum  ,  Sacrificium  Crucis  remijit  omnia 
peccata.^  praterita  ,  prafentia^  i$^  futu- 
ra ,  fiquidem  pretium  acquijivit  fuffcien- 
tijftmum  pro  peccatis  totius  mundi  :  (^ 
ideb  illo  Sacrificio  pera^lo  ,  i^  peccatis 
remijfts ,  non  reftat  ulla  fimilis  oblatio  pro 
peccato  ,  ideft  pro  acquirendo  pretio  ad 
remifftonem  peccatontm .  Et  hoc  folumefi^ 
quod  ^poftolus  eo  loco  fcribit .  Quantum 
ad  ficundum  ,  nondumfa^a  eft  rmijfio 


peccatorum  omnium,  nam  adhuc  funt^(^ 
erunt  ufque  ad  mundi  confummationem  , 
quibus  applicandum  fit  pretium  liberatia* 
nis ,  ^  remittenda  peccata  ,  i^  ided  re- 
manet  Hofiia  pro  peccato  ,  nimirum  Sa- 
cr^ficium  Mijfa . 

Denique  illud  Confummatum  efi,  quod 
clementiffimus  Salvator  pronunciavit 
moriens  in  Cruce  ,  fignificabar  ,  con-  3P 
fummatasfuiflepfnas,  &  affli(!^iones, 
quas  in  carne  palfurus  erat  Juxtaora- 
cula  Prophetarum  ,  ut  exponunt  SS. 
Patres,  quos  allegat  Emin.Card.  Bel- 
\Avm\x\vt^eodem  !oco,&civL^\\xs  Suarez  d. 
q.  74.  /<?(??.  I .  col.  8.  Verf  ^tque  ex  eadem 
diftinBione .  &  Gonet  d.tom.  ^.difp.ii. 
§.  ^.  num.  i^.infne . 

Tertium  tandem  refponfum  ad  fu- 
pradiilam  tertiamobjedionem  Nova- 
torum  eft  •,  quod,ultra  praediftamne- 
ceffitarem  Sacrificii  Eucbarillici,ipfum 
dici  non  poteft  fuperfluum  ,  quia  eft: 
necefTarium  ad  exhibendum  debitum 
cultum  Deo  ;  qui  quidem  cultus  fu- 
premus  praeftatur  in  Sacri^cio,  utde-  4° 
nionftravimus  fupra  in  hoc  tradatu 
Decif  yi  i^  VII.  &  magnum  tuiftet 

inconveniens,  fi  Catholica  Ecclefia 1, 

inpraefenti  Lege  gratisp  diffuia  per  to- 
tum  orbem  terrarum,  caruiftet  vero, 
&  proprio  Sacrificio ;  quo  fideles  Deum 
venerari  per  fupremum  Religionis  a- 
dum  impediti  remanerent  .;  ut  confi.. 
derat  Suarezrf.  difp.  74.  feB,  i.  col.  7. 
Verf.  Secundo^  quia  in  Sacrtficio  vifibili . 
Et  Pafqualigus  de  Sacrifc.  novae  legis 
traB.  1 .  quisfi.  19.  num.  1.  Et  de  hoc  ar- 
gumento  pie  ,  ac  copiose  multa  con- 
gerit  ipfe  Paulus  Segnerius  inChrifiia- 
no  Inftru^o  d.part.  i.  Difcurf  XII.  a  nu, 
3.  is"  feqq.  quem  attente  legifte  Paro- 
chos,  ac  alios  ftudiofos  juvabit. 


DE- 


DeSacrificioMiflfe.  Decif.  XX  fX. 


D   E    C    I    S    I  O     XXIX. 

ARGUMENTUM. 

Vcfitas  Sacrificii  MifTas  compro- 
batur  ex  fa(5la  Apoftoloruiruj, 
nec  non  Pontificum  ,  &  Sa- 
cerdorum  primi,  fecundi,  tcr- 
tii,  &  fequentium  faeculorum, 
qui  omncs  femper  MifTam-t 
ceicbrarunt;  &  in  ea  Corpus, 
&Sanguinem  lESV  CHRISTI 
fub  fpcciebus  Panis ,  &  Vini 
obtulerunt .  Apoftoli  quando 
coeperint  celebrare  ?  Et  quis 
corum  primus  MilTam  dixerit? 
Abhibebant  inMiifaiumina,  & 
Vcftes  Sacras .  S.  Paulus  Apo- 
ftoius  ;  &  S.  Barnabas  ubi ,  & 
quando  confccrati  fint  Saccr- 
dotcs  ,  &  Epifcopi  ?  Liturgia 
quid  fit?  Et  deLiturgiis  Apo- 
flolorum  ,  ac  in  fpccie  dc  Li- 
turgia  S.  Pctri  Apofloli  ,  S. 
Matthaji  aS,  Marci,  S.Iacobi, 
S^  Barnabas ,  S.  Clementis,  ac 
S.  Dionyfii  Arcopagitas  .  De 
Plancta  pro  Mifta  donata  a 
Deipara  S.  Hildelfonfo  Toleta- 
no  Archiepifcoho  y  quas  fcrva- 
tur  Ovieti . 

S  'V  M  M\4  B^I  V  M. 

1  jipojloli  quo  tvmpore  ccepennt' 
facrificare  ,  &  celebrare  Mif. 
fam  ? 

2  ^pojlolorum  quis  primus  Mijjam 
celchraverit  ? 

^  S.  Jacobus  ^poflolus  cur'appella' 
tusfrater  T)omini^ 

4  5".  Vetrtis  ^poflolus  celehravit 
prirnam  Mijfam . 

5  S.  Tetrus  \Apoftolus  ^Antiochi£ 
folemncm  Mifiam  peregit \ 

6;  ^nUQchena  £.ccLef}a  fundata.  (lS,. 


25^ 

"Petro  ^nno  Chrifli  ^9. 

7  ^pofloli  cum  Lumine  ,  &  Vcfli.. 
bus  Sacris  Mifsam  celebrahant . 

8  Frangcre  panem  in  Scriptura  fi~ 
gnificat  cclehrationem  Mifs<£ ,  & 
num.  15. 

9  Miniflrare  1>omino  in  ScripturcL» 
esi ,  ac  Sacrificium  offerre . 

10  S.Barnahas  uhi  ^  <&  quando  ordi- 
natus  Sacerdos  ,  &  Epifcopus  ? 

11  Mediolancnfls  Ecclefia  fundata 
fuit  a  S.  Barnaba  ^poflolo. 

12  S.  Taulus  ^poflolus  quayido,  & 
d  quo  initiatus  fit  facris  ordini- 
bus ,  &  confccratus  Epifcopus  ? 

15  Epifcoporum  confecratio  die  DO' 
minico  fit  ex  traditione  ^poflo' 
Uca . 

i'4  Troas  erat  'Orhs  ^fix  minoris  in 
Thrypa . 

16  Tanis  pro  Mifsa  in  primitiva  Ec- 
clcfia  quomodo  formabatur  ^ 

1 7  Calicem  Domini  hibere  erat  com- 
municare  in  Mifsa. 

18  ^ltare  inScriptura  fignificat  Sa- 
crificium . 

ig  Metonymia  efl  figura  ponens  con. 
tincntem  pro  contento , 

20  ^pofloli  Ecclefiis  Liturgiastradi' 
derunt . 

2 1  Liturgia  quid  fignificct  ? 

li.  Liturgia  S.Tetri  ^pofloli, 
2?  Liturgice  S.Matthai  y  acS.Mar^ 
ci  EvangeliHarum. 

24  Liturgia  S.  Jacobi  ^pofloli . 

25  Liturgia  S.  Barnahce. ,  &  S.  Cle- 
mentis  Tapac. 

26  Liturgia  S.  ^ionyfii  ^rcopa- 
git<e  . 

27  Mifsiz  SacrificiumperaBumfuifsc 
primo  ,  fecundo  ,  tertio  ,  &  fe- 
quentibus  faculis  plura  tcft.imo. 
nia  Tontificnm  ,  (&•  ^o&orum. 

28  Fcftes  Sacra  femper  adhihitco  i/u 
Sacrificic  Mifsa. 

29  5".  Hildelfonfus  donatus  Tlaneta  a 

lyeipara. 
50  Ovctum  rrbs  Hifpanix  Tanaco- 
nenfis . 


Quo 


240         DeSacrificioMiflx.  Decif:  XXlX. 


OUoniam  m  antecedenti  Decifio- 
ne  num.  i^.  &  fequentlbus  di- 
xiniLis,  incer  alias  probationes,  quod 
MifiTa  l]t  verum,  &  proprium  Sacrifi- 
eium  in  Lege  gratis,  illam  eflfe  prae- 
cipuam  ,  quas  refultat  ab  exemplo 
San(3-orum  Apoftolorum,  qui^Chri- 
flo  Domino  ordinati  Sacerdotes, Mif- 
fam  ceiebrate  cfperunt,  litantes  Cor- 
pus  ,  &  Sanguinem  Redemptoris  fub 
fpeciebus  facris  Panis  ,  &  Vini  :  & 
hoc  idem  ab  eis  edoftifecerunteorum 
fucceifores  Epifcopi  ,  &  Presbyteri  ; 
non  rae  piget  in  prasfenti  referre  tefti- 
jTSonia  tum  Sacrarum  Scripturarum  , 
tum  Sandorum  Patrum  fuper  cele- 
bratione  Mififae  eorumdem  Apodolo- 
rum  ,  ac  SuccefiTorum  :  ut  e6  magis 
«luceat  veritas  hujus  Sacrofandli  Sci- 
crificii . 

Duo  tamen  funt  praemittendju,».  . 
Unum  circa  tempus  ,  quo  Apoftoli 
Sacerdotio  initiati  c^perunt  uti  pote- 
ftate  fibi  tradita  confecrandi  ,  Sc  Sa- 
crificiumEucharifticumofferendi,  AUi 
enim  putant,  Apoftolosabftinuifteace- 
lebratione  tototriduo  Pafllonis  Domi- 
nicae,  ob  moeftitiam  ,  qua  detineban- 
tvsr  de  nece  Redemptoris  feddepulfa 
mcEftitia  per  gaudium  Refurredionis 
ejus  ,  fiatim  cfpifte  Sacrum  perage- 
re,  &  Miflara  celebrare  in  gratiarum 
adionem  pro  gloriofaRefurre^n^ione^j 
Magiftri  a  mortuis  ;  in  memoriam_9 
acerbifllms  Paftionis  illius  ;  pro  fua, 
aliorumque  fidelium  confolatione;  & 
ut  fervido  eorum  zelo  ,  atque  amori 
ardentiffinK)  erga  ipfum  Redemptorem 
fatisfacerent;  fimulque  Divinae  Maje- 
flati  hunc  fupremura  cultum  redde- 
Tent,  ultra  alias  congruentias  ,  quas 
affert  Raynaudus  Ub.  de  prima  Miffa 
feR.  i.  cap.  2.  relatus  ab  Emin.  Card. 
Bona  T\er.  Liturgic.  lih.  i.  ccip.  f.  mm.  i. 
Alii  tamen  magis  probabiliter  opinan- 
tur  ,  Sanflos  Apoftolos  non  efte  ag- 
greffbs  minifterium  tam  fublime,  nifi 
in  Sacro  die  Pentecoftes  ,  in  quo  di- 
vinae  gratiae  plenitudinem  per  adven- 
tum  Spiritus  Sanfti  receperunt;&ra- 
tjo  hujus  opinionis  eft,  quia  lex  anti- 


qua  perduravit  ufque  ad  Pentecofter^ , 
cum  Lex  nova  nondum  eflfet  promul- 
gata  ,•  &  ided  non  decebat  ,  novum 
offerri  Sacrificium  ,  Sacerdotio  non- 
dum  translato  .  Ira  docuit  Hefychius 
Epifcopus  Hierofolymitanus  ,  qui  vi- 
vebat  tempore  S.  Gregorii  Papae  ,  in 
iap.<).  Levitici\  ubifcribit,  ChriftiSa- 
crificium  innotefcere  cfpiflTe  ,  ex  quo 
Spiritiis  SanBus  adveniens  Tarthos ,  iy% 
Medos  )  i^  Elamitas  ,  i^n  omrrium  gen- 
tium  primitias  ad  KApofiolum  cosnaculi 
fuperiora  coUegit .  Quod  confirmat  Paf- 
chafius  Ratbertus  Abbas  Corbejenfis  , 
qui  floruit  temporePafchalisPapiepri- 
mi  in  lib.  de  Corpore  ,  i^  Sanguine  DO" 
mini  cap.  zi .  &  approbat  d.  Emin.  Card. 
Bona  d.  iib.  i.  cap.  i.  num.  r. 

Alterum  praemittendum  eft  ;  quis 
ex  Apoftolis  primus  fuerit  in  litando  z 
Euchariftico  Sacrificio  ,  &  in  MiflTa 
celebranda  ?  Et  quidem  Genebrardus 
in  lib.  de  ^poflol.  Liturgia  exiftimat  , 
primom  Chriftianae  Ecclefiae  Sacrifi- 
cium  peradlum  fuiflfe  Hierofolymisin 
ipfomet  C^naculo  ,  in  quo  Apoftoli 
Spiritum  Sandum  acceperant ,  aSan-  5 
do  Jacobo  fratre  Domini  ;  fic  appel- 
pellato,  qula  erat  filius  Mariae  Uxo- 
ris  Cleophae;  qui  Cleophas  erat  frater 
S.  yofeph  Sponfi  Immaculatae  Deipa- 
rasj  apud  Hebraeos  autem  uxoresfra- 
trum  dicebantur  forores,  Sc  earum  fi- 
lii  vocabantur  fratres,  Card.  Bellarmi- 
nus  de  Scriptorib.  Ecclejtafiicis  ^Anno 
34.  de  S.jacobo  ^poftolo.^  &  huic  opi- 
nioni  favere  poteft  ,  quod  S.  Jacobus 
frater  Domini  fuit  ab  Apoftolis  dcfi- 
gnatus  primus  Hierofolymorum  Epif- 
copus  ;  ut  notat  Cornelius  a  Lapide 
in  Chronotaxi  ^Aciuum  .Apoftolor.  anno 
34.  i^  xABor.  cap.  6-  ver.  r.  Hac  tamen 
opiaione  rejeda  communior  eft  Do-  4 
dorum  fententia  ,  quod  prima  Mifta 
celebrata  Ct  a  S.  Petro  Principe  Apo- 
ftolorum  ,  ipfa  die  Pentecoftes  ,  poft 
receptum  Spiritum  Sanftum  in  ccena- 
culo:  ubi  cum  conveniflTet  multitudo 
Hebrxorum  ex  omni  natione,  audiw 
fonitu  tanquam  advenientis  S.piritus 
vehementis  ,  S,  Pctrus  praedicavit  ad 

illoSj 


De  Sacrificio  Mi(&.  Decif.  XXVI L  241 


illos,  ut  habetur  in  ^^.^Apoft.  cap.z, 
&  convertit  tria  millia  circiter  homi- 
num;  quare  praedicatione  completa  , 
Sacrumfeciffe,  &  primamMifTamce- 
lebraffe  oflendit  Democharesfu^w.  i.  de 
Mijja  cap.  ^.  quem  laudat  Emin.Card. 
Bona  d.lib.  i.cap.  ^.num.  i.  &  ibi  Afte- 
rius  Amafenus,  qui  in  Homil.  inVrin- 
cipcs  .Apofiol.  ait  .  Sicut  Tetrus  primus 
cmnium  Gentibus  ,  ac  ifraelitis  tanquam 
Epifcopus  ,  i$»  Tafior  omnium  pr<edica- 
vit ,  ita  credendum ,  eum  primum  Sacrifi- 
ctum  obtulijfe . 

Neque  obftat  id  ,  quod  fcriptum  re- 
liquerunt  Albinus  Alcuinus,  qui  fuit 
difcipulus  Venerabilis  Bedaeanno^So. 
De  Divinis  Offic.  cap.  de  celebrat.  Mijfce; 
.&  Hugo  a  San£lo  Vidore  ,contempo. 
raneus  S.B^imardi  anno  1150.  De  Sa- 
cramentis  Chriftiana  Fidei  lib.  i.part.S. 
cap.i^.  videlicet,  <\\iodiSan^us  Vetrus^ 
KApoftoIus  primus  omnium  .Antiochi<e  di- 

'  citur  celebrajfe  :  quandoquidem  id  ac- 
cipiendum  eft  de  ea  MilTa  ;  quae  ap- 
paratiffiim  poiipa  ;  &  folemni  rica 
celebrata  fuit  ibidera  ab  eodem  Apo- 
ftolorum  Principe,  poit  illius  Ecclefi? 
fundationem;  8c  in  e»  Cathedrae  fuaE 
conftitutionem  ;  ut  advertit  Cafalius 
de  Fetenb.  Sacr.  Chriftian.  B^tib.  part. 
i.  cap.  9.  verf.  iy>  Santlum  Vetrum.  Cum 
enim  fundatio  Antiochen?  Ecclefide;  & 
pofitio  in  ea  Cathedrse  S.  Petri  fa£la 

^  fit  anno  Chrifti  XXXIX.  ut  demon- 
firant  Emin.  Card.  Baronius  in  An- 
TJalibus  ad  diBum  annum  nu.  9.  {3^  feqq. 
&  in  not.s  ad  Marty-rologium  Roma- 
manum  die  za.  Februarii  ,  ubi  ita  di- 
cit :  Seiere  coepit  Tetrus  ^ntiochidO  td- 
timo  liberii  Imperatoris  anno  ^  iyaChri- 
fio  nato  trigefimo  nono  ,  prout  exa8e  Eu- 
febius  fcribit  in  Chronlco  .  Non  eft  cre- 
dendum,  quod  idemPrinceps  Apofto- 
lorum  tarda  erit  per  quatuor  ,  aut 
quinque  annos  Sacrum  peragere  ;  & 
fuam  primam  Mififam  celebrare  .  Igi- 
tur  ipfe  primus  omnium  in  die  Pen, 
tecoftei.  litavit ,  ut  volunt  Paeres  al- 
legati  ab  Emin.  Card.  Bopa  d.  libr.  i. 
ffap.  5.  num.  1.  (5^  z.  ubi  fubdit,  quod 
(juamvVs  fit  incertum ,  qualis  fuerit 


primi  hujus  Sacrificii  apparatus;affir- 
mare  oportet  ,  omnia  decentiffimd 
fuifTe  compofita  ,  &  ornata  ,  lumina 
fuccenfa-,  &  veftes  facras  praeparatas,  7 
a  profanis  diftinftas  ,  qua  in  re  Apo. 
ftolorum  pietas  ,  &  reverentia  erga 
tantum  Myfterium  manca  non  fuerir, 
attento  praecipue  exemplo  ,  quod  prae 
oculis  habebant  ,  Legalium  Sacerdo- 
tum,  im6  &  gentilium  ,  quibus  in__» 
Sacrificiis  veftis  erat  peculiaris  ,  & 
ufus  luminum . 

His  conftitutis  ,  &  praenotatis  refe- 
ramus  teftimonia  ex  Sacra  Scriptura 
decerpta,  &  exHiftoriispriorum  tem- 
porum  poft  Sandos  Apoftolos  ,  quae 
confirmant  inceiTantem  ceiebrationem 
Sacrificii  Miftas. 

Primum  eft  in  A<5libus  Apoftolo- 
rum  cap.z.  verf.^z.  ubi  S.  Lucas  nar- 
rat,  quod  fideles  in  illo  Ecclefias  ini- 
tio  ,  recepto  ab  Apoftolis  baptifmo  , 
Erant  perfeverantes  in  doBrina  .Apofto-  8 
lorum ,  iy  commumcatione  fraBionis  Ta- 
nis .  Per  h«c  verba  FraHionis  Tanis  om- 
nes  expofitores  atteftantur ,  intelJigen- 
dum  effe  de  Pane  Euchariftico  ,  jux- 
ta  verba  Divi  Pauli  Apoftoli  in  Epift: 
i.ad  Corintb.  cap.  10.  verf.i6.  Tanis  , 
quem  frangimus ,  nonne  participatio  Cor- 
poris  Domini  eft  ?  Quo  ioci  ita  fubdit 
Tirinus  :  Tanis  ,  quem  in  ^ltarifran- 
gimus^  ideft  ofterimus  Deo  ,  isn  oblatum 
diftribuimus  populo  i  nonne  participatio 
Corporis  Domini  eft^i  Ideft .^nonne  fumen- 
tes  participes  fact  veri  Corporis  Chrifti. 
Hinc  clarijftmum  teftimonium  habes  ,  ^Apo- 
ftolos  confecraffe .,  i^  confecratumCorpus 
Chrifti  fidelibus  communicaffe  i  ideft  Mif~ 
fam  fecifse .  Miftamenim  Sandi  Apo- 
ftoli  quotidie  celebrabant  ;  <k  omnes 
fideles  adftantes  communicabant. 

Secundum  teftimonium  defumitur 
ex  iifdem  Adibus  Apoftolorum  cap. 
13.  verf  1.  In  illis  Verbis  ;  Miniftran- 
tibus  illis  Domino ,  (^jejunantibus  ,dix!t  9 
Spiritus  SanBus ;  fegregate  mibi  Saulumf 
ij^  Earnabam  in  opus  ,  ad  quod  afsumpfi 
eos .  Minifterium  enim  illud  Domino 
exhibitum  ,  nihit  aliud  erat,  nifi  Sa- 
crificiura  Mifiae  ;  idcircotextus  Grser 
H  h  cus 


DeSacrificioMiflk,  DecirXXlX. 


24Z 

cus  ibi  habet  hirovpyojvjav  ,  iJeft  Sa- 
crificantibus  illis  ,  ut  advertit  Tirinus 
in  Comrtierjtar.  ad  d.loc.  fubdens,  quod 
llcet  ^HTnpyuv  fignificet  in  genere  mi- 
niffrare\  tamen  antonomaftice  ufurpa- 
ri  iblec  pro  Sacrificare  .  Idem  teftatur 
-  codem  loco  Cornelius  aLapide;  ad- 
dens,  qwod  ita  vertit  etiam  Erafmus, 
qui  apud  Novatores  eft  raagns  sefti- 
inationis  .  Tigurina  autem  ver(;o  ha- 
htt  cim  operarentur  Dominc.S&QXiS  w^  i 
vel  Deo  operari  eft  Sacrificare  ;  quia 
Sacrificium  eft  opusfoli  Deo  debitum, 
&  proprium.  Hinc  obfervatEminent. 
Card,  Bellarminus  Ub.i,  de  Mlf^acap'. 
i\.  quod  in  Scriptura  Sacra  qui  facri- 
ficat  dicitur  miniPer,  feu  miniflrare', 
&  quotiefcunque  locutio  efl  de  facri- 
ficio,  &  Vidimarum  oblatione  ,  haec 
exponitur  per  verbum  Mioifierii  ;  ut 
Jegitur  in  epiftola  Divi  Pauli  ad  He- 
brsos  cap.  8.  in  princ.  Taem  habemus 
l?ontificem  ,  qui  concedit  in  dextera  fedis 
magnitudinis  incoelis:  San^orum  MlT^l- 
ST£I\'^  {o-  Tabernaculi  veri  ,  guod  fixit 
Dominus i  i^  non  hcmo .  Omnis  enimTcn- 
tifex  ad  offerendum  munera  ,  ({5^  bcfias 
conftituitur ,  Et  in  cap.  p.  rerf.  21.  pa- 
riter  dicitur:  Etiam  Tabcmcculum  ,  {51 
cmnia  vafa  MlJ^lSTEt\II  favguinejimi- 
l'ter  afperfit  .  Et  in  cap.  10.  vetf  11. 
Omnis  quidem  Sacerdos  pr<ieftd  eji ,  quoti- 
die  minifirans  ,  isr  eafdem  fcepe  cffcrens 
hoflias  .  Idcircd,  quando  Spiritus  San- 
€lus  juflTit  Segregari  Saulum,  iyBaina- 
ham  in  opus ,  cd  quod  afsumpferat  eos  ; 
jpfi  miniftrabant  Domino;  ideft  Mif« 
{x  Sacrificiumceiebrabant ;  &fubfpe' 
ciebus  Sacrispanis,  &  vini,  Corpus, 
&  Sanguinem  Domini  in  Ecclefia__j 
Antiochis  ;  ubi  tunc  morabantur  , 
offerebant . 

Sed  dicet  aliquls.  Si  Sauhis,  &  Bar- 
nabas  Sacrificium  Miffas  Antiochiae 
ceiebrabant  ,  ubi,  quando,  &  a  quo 
fuerr.nt  ordinati  Sacerdotes?  Refpon- 
detur  ,  S.  Barnabam  fui.nTe  unum  e 
feptuaginta  duobus  difcipulis  Domi- 
ni ,  &  per  confequens  ab  initio  praedi- 
cationis  Evangelii  fuifTe  ordinatum 
^accrdotem  ab  Apoliohs  5  tanquam 


Sacris  Litteris  inftrudum  h  Gama< 
liele  una  cum  San(!}o  Stephano  ,  Sc 
Saulo,  ut  deducit  Emin.  Card.  Baro- 
r)\us  .^nno  Chfiftii^-  num.  11.  ^  fub- 
inde  ab  iifdam  Apoftolis  miflTum  fuif- 
fe  ad  praedicandum  Evangelium  ,  & 
ad  docencias  turbasi  prout  de  eo  tefta- 
tur  S.  Lucas  ^^l,  11.  Ferf.xi.  Sc  fub- 
inde  ab  iildem  Apoftolis  minumfuif- 
fe  ad  prardicanuum  Evangelium  ,  6c 
ad  docendas  turbas;  prout  de  eotefta. 
tur  S.  Lucas  ..^l}.  cap.  i  r.  veff  25.  his 
verbis:  Miferuvt  (Apoftoli)  Barnabam 
ufque  ad  ^ntiochiam :  qui  cum  pervenif- 
fet  ,  {5-  vidif/ct  graticm  Dei  ;  gravifus 
eft  ;  iy  hortatctur  omr.es  'in  propcfitocor- 
dis  permanere;  quia  etat  vir  bonus  ^  is* 
plenus  Spiritu  Sct^^o  ,  isr  fide .  Poi^tea 
profeifus  ert  Tarfum ,  &  repertoSau- 
Jo  ,  eum  perduxit  Antinchiam  :  Et 
annum  tctum  .^  ait  textus  SdiQcr  Verfi6. 
converfcti  funt  ibi  in  Ecclejia ,  i^  docue- 
runt  turbcm  multam.  Porro  docere  tur- 
bam  prcprium  eft  Presbyterorum,  uc 
re£te  advertit  Turrianus  lib.i,  deHiC' 
rarch.  ordin.  cap.  20.  Et  Cornehus  a__» 
Lapide  in  ^d.  ^pcft.  cap.  i^.  verf.  %^ 
addens;  S.Barnabam  fuiffe  pofiea  or- 
dinatum  Epifcopumuna  cucn  Apofto- 
lo  Paulo,  quandoiuffu  Spiritusfar.t^i 
dimiffi  funt  Antiochia,  proutnarratur 
ineodemcap.x  ^.quapropter  multispera- 
gratis  Provinciis  prodilatationeEvan- 
gelii  ,  pervenit  S.  Barnabas  in  Ligu- 
riam,  &  fundavit  Ecclefiam  Medio- 
lanenfem,  juxta  Emin.  Card.  Baronii 
Annabs,  qui  ad  ^num  LJ.  num.  ^4. 
!ta  loquitur  ;  Verum  Barnaham  in  Ita- 
Itam  veniffe  ,  i^r-  iu  Liguria  pr.-edicafje 
Evangelium ,  nobilffimatnque  Mediolanen- 
ftiim  Ecclefiani  erexiffe  \  longe  ,  lateque 
Chrifti  fidem  feliciter  propagaffe  ,  firma 
traditicnes  ,  ejufdemque  Ecclefiee  monu- 
menta  ,-compIurium  Scriptorum  tejitmoniis 
confirmata ,  fidem  certam  ^  atque  indubi- 
tatam  faciunt  .V\wx\vciOS  autem  Audo- 
res  de  Sacerdotio  ,  &  Epifcopi  ordine 
S.  Barnabae  referuntur  ab  Henriquez 
in  fumma  lib.  10.  de  Ordtnis  Sacramento 
cop.  J,. 

Saukim  vero  orJinatum  fuiffe  Sa* 

cerdQ- 


II 


De  Sacrificio  Miffx  DcciC  XXlX*         24 J 


cerJotem  fuadet  eadem  ratlomuneris, 
quod  exercebat  docendi  turbas  un^ 
cum  S.  Barnaba  .  Quod  Ci  quaerimus 
quando,  &  a  quo  initiatus  fuerit  hoc 

12  Sacro  Presbyteratus  ordine  .''  Refpon- 
det  BartiioiomAUsGavantusiWi/^/'/?^»- 
dice  ad  tom,  z  Thejaur^  Sdcr.  Uit.^de  Fi- 
ta  ,  i^  rebus  gefiis  S.  TauU  .^pofioli  j 
ttrjno  detatis  ejus  XXXf^U.  confecratum 
fuiffe  Saccrdotem  ,  &  EpifcopumaS. 
Petro  in  Jerufalem  poft  tres  annos  a 
converHone  ejufdem  Apoftoli  Pauli  ; 
cum  effet  annorum  57.  &  anno  Chri- 
fli  s8.  Siquidem  tranfadistribusannis 
poft  ejus  converfionem  ,cum  tentarent 
JuJaei,  qui  erantDamafci,  illum  oc- 
cidere,  ut  legifur  ylcl.  cap.g.  r:um.  i<^. 
^Acctpientes  eum  difcipuU  ejus  no^e  ^pcr 
murum  dimtferttnt  eum  fubmltt£r:t€s  in 
fporta  ;  Sc  ipfe  venit  Jerufalem  ;  at 
quia  omnes  timebant  illum  ,  Barna- 
bas  duxit  eum  ad  Apoflolos  ;  5c  var- 
ravit  illis  ,  eJuomodo  in  Tia  lidiffet  DO' 
minnm ,  (y>  quia  locutus  eft  eis  ;  (^  quo- 
tnodo  in  Damafco  fiducialitet  egerit  inno- 
tntne  J  ESIJ .  Et  erat  cum  illis  intrans^ 
(y  exiens  in  Jerufalem  ,  i2r>  fiduciahter 
(igens  innomine  Domtni.  IgitUr  hoc  tem- 
pore  ^  S.  Petro  initiatum  fuiffe  Sacer- 
dotio  ,  &  Epifcopali  ordine  Divum 
Paulum  autumat  Gavantus  ;  idque 
deducit  etiam  ex  ejufdem  Apoftoli 
Epiftola  ad  Galatas  f^/?.  I.  verf.^j.i^ 
feqq.  ubi  narrata  fua  converfione  fub- 
dit  :  Continub  non  acquievi  cami  ,  i^ 
fanou''niy  neque  veni ferofolyrham  ad  ay- 
tecefjores  meos  ^4pofiolds  ,  fed  ahii  in 
^rabiam  ,  {50  iterum  teverfus  fum  Da 
mafcum .  Deinde  pofl  annos  tres  veni  Jc 
rqjolymam  videte  Tetrum.,  isnmanfiapud 
eum  diebus  quindecim . 

Porro  Cornelius  a  Lapide  d  Com- 
mentar.  in  ^B.  ^pofi^  cap.  15.  verf.  ^. 
putat ,  verius  effe,  quod  plurimi  a'ii 
Audoresaffirmant,  videlicet,  Barna- 
bam  ,  &  Saulum  difceffuros  Antiochia 
juffn  SpiritusSanfti  fuiflfe  confecratos 
Epifcopos,  antea  ver6  extitiffeSHcer- 
dotes  tantum;  hoc  autem  probatpiu- 

^     ribus  rationibus-,  &  ea  prfcipue,quod 
in  hac  manuum  impofitione  intercef- 


fit  tijm  Liturgia  ,  tCim  iejunium  y  ut 
observat  S.  Chryfoftom.  eod.  loco  \  & 
S.  Leo  Papa  Epiftol.  71.  alias  79.  ad 
Diofcorum  ^lexandr.  Epifc  relaia  7« 
cap.  Oitod  d'.e  Dominico  ,  difi.  7^-  ubi 
praecipitur  ordinationes  ,  ideft  confe- 
crationes  Epifcoporum  ex  Apoftolica  ij 
traditione  die  Dominico  effe  facien- 
das;  &  adducitur  exemplum  Pauli  , 
&  Barnabas  tali  die  confecrati  ;  undd 
Gloffa  ibi  deducit  ,  illum  Canonem 
non  pofTe  intelligi  nifi  de  confecratio- 
ne  Epifcoporumj  quae  folis  Dominicis 
diebus  fieri  debet ,  aut  Natalitiis  Apo- 
ftolorum  .  cap.  fin.  ubi  doffa  in  verb, 
Dominica  difi.Ci.  cap.  Ordinationes .  (^ 
d.cap.  Quod  dle .  difi.  75-  &  profequi- 
tur  Pax  Jordanus  tcm.  i.  lib.  f.  tit.  r. 
num.  35.  ir-r  34.  Et  haec  obiter  de  ordi- 
nib.  SS.  Pauli,  &  Barnab?. 

Tertium  teftimonium  veritatis  Sa- 
crificii  Euchariftici,  quod  ab  Apoftolis 
ipfis  offerrebatur  -,  prarftant  nobis  ipfi  14 
Adus  Apoftolorum  cap.  20.  verf.  7. 
ubi,  cum  Divus  Paulus  ,  ac  ejus  di- 
fcipnli  navigaffent  a  Philippis  ,  &  in 
diebus  quinque  veniffent  Troadem  , 
(  quae  erat  Urbs  Afiae  minoris  ,  in__» 
Phrygia,  abAIexandro  Magno  extru- 
da  ,  ut  pluribus  narrat  QuintusCur- 
tius  ,  in  ora  littorali  Maris  jfEgaei  , 
paucis  tantum  milliaribus  in  auftrum 
a  Trojas  ruderibus  difrans  ;  quas  nunc 
&  ipfa  in  ruinis  jacet,  utnotat  Ferra- 
rius  in  Lexic.  Ceogfaphic.  Verb.  Troaj) 
dicit  textus  Sacer  de  eodcm  Apoftolo, 
Sc  difcipulis,  ^^na  autem  Sabbati^  cum 
conveniJTewus  ad  frar/gendum  ponem  , 
Taulus  dfputahat  i'-c.  Quae  vcrba  fic  ij 
exponunrur  k  SS.  Patribus  Chryfofto- 
mo  ,  Beda  ,  &  Augufrino  relatis  per 
Cornelium  a  Lapide  d.  VeH.-j.  videli- 
cet  ,  Trima  dle  hebdomndce  ,  qu<e  i 
prtecipua  die  vocatur  Sabbatum  ;  vel 
prima  die  pofi  Salhatum  ,  puta  Domini' 
ca  ,  unde  tn  ea  Taulus  ceicbravit  Eucha- 
rifiiam  y  ad  quam  fideles  de  mofe  conve- 
nerant  .  Ergo  Divus  Paulus  Miff^tn 
celebrabat  ',  6c  Sacram  Euchariftiam 
conficiebat  ;  fidelibufque  admitiiftra- 
bat;  &  idem  notat  Tirinus,  aliis  au- 
Hh     i  doribus 


144  r>e  Sacrificio  Miffx  DeciX  XXI X. 


^oribus  citatis,  dicens  ad  frangendum 
panem  ;  non  profanum  ,  fed  Eucbarifli- 
cum.  Vocabaturautem  Eucharifticum 

iS  Sacrlficinm  fradio  Panis,  quia  Panis 
ipfe  abfque  fermento  formabatur  in_. 
modum  piacentf,  tenuis,  &  latf  for- 
mae  ,  cum  fignis  hinc  inde  fupra  im- 
preflisi  itautabfquecultrofrangi,&:di- 
vidi  poterat ;  ad  tradita  per  Meno- 
chium  in  Hiftoria  Sacra  ad ^^us  ^po- 
flolorum  lib.  i.  cap.  ii.  num.  i. 

Quartum  teftimonium  fumitur  ex 
Epiftola  prima  ad  Corinthios  cap.  lo. 
verf.zi.  in  illis  verbis  Apoftoli  Pauli: 
'^on  poteflis  calicem  Domini  hihere  ,  isf^ 
calicem  d<emoniorum  :  non  poteftis  rn^nfa 
Domini  participes  ejfe  ,  iy>  menf<e  d<e- 
moniOYum  .  Quid  appeilatiQne  Calicis 
Oomini,  &  IVIenfds  Domini  intelligit 
Apoftolus?  Refpondent  S.  Cyprianus 
ferm.  de  Lapfts  \  &  S.  Auguftinus  lib. 
I.  contra  adverfar.  legis  cap.  19.  tom.  6. 

*7  quod  intelligebat  de  Sacrificio  MiflT^, 
in  quo  adfiantes  fumebanr  Corpus  , 
&  Sanguinem  Domini  de  Menfa  ;  & 
eos  arguebat  ,  ne  deinde  de  Idolothy- 
tis  manducarent.  Et  Cornelius  a  La- 
pide  add.  verf.  ii.  fubdit,  Concilium 
Tridentinum  fejf.ii-  cap.i.  exhoclo- 
co  docere  ,  Eucharifliam  effeSacrifi- 
cium  ;  de  ea  enim  Apoflolorum  age- 
re,  non  deSacrificioCrucispatet,quia 
Crucis  vidimjl  tranfiit  ,  &  jam  diu 
defiit  .•  hic  autem  agit  Apoftolus  de 
Sacrificio,  cujusCorinthii  in  dieserant 
participes.  Hoc  idem  fulciturper 

Qumtum  teftimonium  ex  illis  ver- 

bis  Apoftoli  ad  Hebrceos  cap.ij,.  Ferf 

-j  10.  Habemus  .jiltare  ,  de  quo  edere  non 

^**  hahent  poteftatem  \  qui  Tahemaculo  de- 
ferviunt:  QuaB  verba  ibidem  fic  Tiri- 
nus  commentatur  Ahare  .'^virtja-rvpiov , 
ideft  Sacrijjcatorium  ;  non  folius  Crucis  , 
ut  volunt  Hieretici ,  fed  ^y^  Euchariftie , 
i^  Mijfte  j  hoc  enim  adbuc  babemus  ,  i^ 
ex  hoc  edimus  .  De  Crucis  autemSacri- 
jiciOn^  \am  a  mille  .^  (^  fere  fexcentis  an- 
nis  pern^o  ,  quomodo  edemus  ?  Jta  S. 
Cbryfoftomus  ,  Tbeodorus ,  TheophylaBus 
^nfelmus ,  SeduHus ,  Trimajtus ,  Haynio.^ 
i^  pajflm  DoBores.  Corneliusautema 


Lapide  pariter  &  ipfe  fic  explicat  ; 
Habenius  ^ltare  ,  fcilicet  in  quo  ojferi- 
mus  Sacrificium  Corporis  ,  h^  Sanguinis  I^ 
Chrifli  .  Et  paucis  interjeftis  addit  . 
Isl^ta  metonymiam ,  qua  continensponitur 
pro  contento ,  fcihcet  ^Altare  pro  cibo  , 
^  Sacrificio  i^haricontento,  ^ohlato. 
Hinc  patet  Eucharifliam,  (^AJiJfamef- 
fe  Sacrificium  :  habet  enim  Eucharifiia 
fuum  ^ltare  \  ubi  autem  efl  ^Altai  e ,  ibi 
necejfe  efl^  ut  fit  Sacerdos  pariter  (5^  Sa- 
crificium  ;  h<ec  enim  tria  Junt  correlati- 
va  .  Eil:  igitur  manifeltum;  quodSan- 
fti  ApoOoll  profitebantur  Sacrofan- 
Oam  Eucharlftiam  efife  Sacrificium  ; 
quod  ipfi  frequentabant  ,  offerentes 
Deo  Corpus  ,  &  Sanguinem  JESU 
CHRISTI  fi.ib  fpeciebus  Panis  ,  & 
Vini  confecratis  juxta  ipfius  Redem- 
ptoris  mandatum  . 

Sextum  teltimonium  veritatis  Eu- 
chariftici  Sacrificii  de!umitur  ex  Li- 
turgiis  ,  quas  ipfi  SS.  Apofioli  fuis  ^Q 
Ecclefiis  tradiderunt  ;  &  traditas  Ec- 
clefias  cuftodierunt;  &  iilasprcecipu^; 
quce  dicuntur  Liturgias  S.  Petri  ;  S. 
Matthsei  ;  S.  Marci  ;  S.  Jacobi  ,  S. 
Barnaba;;  S.Clementis;  &:S.  Diony- 
fii  Areopagitae;  de  quibusbreviter  hic 
aliqua  attingemus  ;  remittentes  Le- 
dorem  ad  Audores  tum  antiquos  , 
tum  modernos  ,  qui  de  Liturgiis  ex 
profeffo  tradlant;  dequibus  in  Biblio- 
theca  Patrum  novifiTima,  pluribus  in- 
locis,  ut  in  ejus  Indice  generali  Ferb. 
Liturgia  .  Eminen.  Card.  Bellsrminus 
iib.i.de  Mijfa  cap.\S.  Emin.  Card.  Ba- 
ronius  in  ^nnal.  ad  ^^nnum  63.  nu.ij.  ^* 
Et  Emin.  Card.  Bonsi  I\er.  Liturgic  iih. 
i.cap.^.  lUud  advertenies ,  quodLi- 
turgia ,  eft  vox  greca  hurxfiyicL  ,  qua; 
fignificat  proprie,  &  ftr;de  publicum 
munus  ;  &  aliquando  ufurpatur  pfo 
divinis  Officiis,  hymnis,  &  precibus, 
ut  obfervat  Magr.  in  Hierolcxic.  verb. 
Liturgia ;  ade6  ut  quando  PatresGrae- 
ci  ufi  funthacvoce,  ad  fignificandum 
Sacrificium  MifTf ,  foliti  fuermt  adde- 
re  myflicam  Liturgiam  ;  vel  facram  Lt- 
turgiam  ;  prout  exemplis  demonftat 
pr^diilus  Magrius.Cfterum  apud  Lati- 

nos 


De  Sacrificio  Mifife .  Decif.  XXIX.         a^  5 


nos  Patres  per  Lmrglam  Miff?  Sacri- 
ficium  abfolute  intelligitur  ;  ut  quili^ 
bec  videre  poteft  apud  S.  x^mbrofium 
Eptfl-  II-  (^d  Marcellam  .  S.  Augufti- 
num  Serm  1^1.  de  Temp.  S.  Alexan- 
drum  Epifi.i.  cap.^.  S.  Damafum  in 
TontificaU .  S.  Leonem  Papam  I.  Epift. 
Si. capi.  Ennodium  de  Synod.  atque 
Concil.Milevitanum  cap.i  i.Agathenfe 
c.ii.  &  Romanutn/w^  Symmacboinfine. 
Prima  itaque  Liturgia    voratur  S. 

22  Petri  Apoftolorum  Principis  ,  quara 
circa  finem  fuperioris  f^culi  Gr^ce , 
«it  Latine  edidit  ex  Codice  ma- 
nufcripto  Cardinalis  Sirleti  ,  &  no- 
tis  illuftravit  docliffimus  Vir  Gu- 
lielmus  Lindanus  Epifcopus  Ganda- 
•  venfisi  quae  nuper  impreiTa  eft  in  no- 
vilfima  Bibliotheca  Patrum  tomt.pag. 
14.  Huic  Liturgiae  ipfcTiet  Lin^lanus 
add  dit  pro  ea  Apolo^fticon  mulca 
eruditione  refeftum;  &quamviseam 
non  indubitatae  fidei  elfc-  fcribat  Phi- 
lippus  Labbe  tom.x.  Dijjertat.in  ''ellar- 
mtnum\  atque  pr^di£lf  Litur^iae  mul- 
ta  fuilTe  a  poftef-ior.bus  inOrta  ,  & 
ad  texta ;  idi-mquc  cenfeat  Emin  Card. 
Bona  W. //^.1.  cap.%.  nihilominus  ,  ut 
ifte  purpuratus  Audor  fptetur,  nega- 
ri  non  poceft,  quod  S.  Petrusautvo- 
ce,  aut  fcripto  primum  Ecclefi^  An- 
tiochena:  :,  deinde  Ecclefijs  Romanae 
Lirurgiam  aliquam  tradiderit  ,&  pre- 
fcnpferit  ntus  fervandos  in  Sacnficio 
Mift?,  acpreces recitandas;efto,quod 
major  pars  earum  ,  quae  in  pr;^diQa 
Liturgia  leguntur  ,  vel  immutatSE  , 
vel  additae  a  fuccelToribus  fuerint;  & 
per  confequens  ,  quod  ipfe  Princeps 
Apoftolorum  folitus  fuerit  Sacrum_. 
agere  ;  &  Eucharifticum  Sacrificium 
offerre.  Hinc  eft,  quodjoannes  Ma- 
billon  in  Litiiroia  Gallicana  lib.i.  cap. 
1. num.z. ex  Scripcoribus Hifpanicisan- 
tiquis  hanc  conclufionem  deducit  : 
OrdoMiJJdB  ^  velOrationum ,  qmbusobla- 
ta  Deo  Sacrificia  confecrantur  ,  primo 
d  SanBo  Tetro  efi  infiitutus  . 

S.  Matthaei  Liturgia  .^thlopisreli- 

22  da  ;   (  quia  ipfe  in   .^thiopia  fidem 
praedicavic  ,  ut  teftatur  Martyrolo- 


gium  Romanum)  &  altera  S.  Mafcr, 
AlexanJrinseEcclefice  /cujus  fuitpri- 
mus  Antiftes)  tradita,eamdem  verita- 
tem  confirmant;  etfi  plurcs  fcriptores 
velint;  non  omnia  ,  qus  in  ipfis  Li- 
turgiis  leguntur  ,  fuifte  ab  iifdem  San- 
ftis  Evangeliftis  compofita.  Fatentur 
tamenomnes  ,  ab  iifdem  Sandlis  Li- 
turgiasipfasprodiifte;  &formam  fub- 
ftantiaiemceJebrationisMifts  eas  con- 
tinere  circa  materiam  Corporis  ,  & 
Sanguinis  Chrifti ;  circa  verba  confe- 
crationis ,  oblationis,  &pluriumalia- 
rum  orationum  ,  &  precum  ;  ut  le- 
gitur  in  eademLiturgia  SandiMarci; 
imprefta  nunc  innoviftima  Bibliothe- 
ca  Patrum  tomi.pag.^. 

At  Divi  Jacobi  fratris  Domini,  Je-  i4 

rofolymorum  Epifcopi    celeberrima * 

omnmmeft  Liturgia  ;  &  ceiebrandae 
MiT«  ordinatio;  de  qua  fatisfittran- 
fcribere  fenfumduorum  Cardinahum 
Baronii  ,  &  Bonse  ;  &  eorum  verba 
refe«-re.  Iraque  Emin.Card  Bnronius 
in  ^nnaHbus  ad  Cbrifli  annum  62,.  num. 
17.  ha?c  habet  :  Exflat  ab  eodem  Jaco- 
bo  fude  Ecclefice  tradita  Sacrificiiforma, 
nemv^  Mijfia  ;  idqae  non  ex  apccriphis 
teflatum  reperimus  ,  fed  majorum  auSlori- 
tate  '.  cert}  fi  quis  cum  iis  conferat ,  qu<e 
Cyrillus  euifdem  Ecclefi^  Jerofolymorum 
Epjfcopus  in  fuis  Myflagogicis  orationibus 
habet ,  planc  co^nofcet ,  ea  ah  ipfajacohi 
Miffa  effc  accepta\  ut  ilIud:,quodSacer-' 
dos  alta  voce  diceret  ,  Surfum  corda  : 
i^  quce  de  immenfa  gloria  Dei  pyafari 
foleat  ante  Sacra  myfieria\  velquodidem 
diceret:  Orate  pro  Vivis  ,  &  Defun- 
£tis;  deque  eo  ,  quod  inclamaret  Diaco- 
nus  ante  fumptionem  divinorttm  Mjflerio- 
rum:  Ofcuiamini  invicem  m  Ofculo 
San<Clo  :  atque  ea  accepturis  intonaret  : 
Sand^a  Sandt is  .  Et  de  populo  refpon- 
dente:  Unus  eft  Sanftus  &c.  .^c  rur~ 
furn  quod  cantores  inter  fumptionem  Sa- 
cra  Euchariflite  illud  Tfalmi  35.  conci' 
nerent:  Guftate,  &  videte  ,  quoniam 
fuavis  eft  Dominus.  Et  aIiahiijufnJodi\ 
quc€  cmnia  idem  Cyrillus  non  aliunde  , 
quam  ex  Jacobi  Liturgia  cognofcitur  ac- 
cepiffQ . 

Emin. 


24^         De  Sacrificio  MiflTae  DcciH  XXlX. 


Etnin.  autemCardinalis  Eonarefert 
plures  Audores  de   eadem  Liturgia 
Divj  Jacobi  pro  ejus  veritate  fcriben- 
tes)  &  ;'«  d.  lib.i.  }\er.  Liturgic.  cap.S. 
num.3,.  ita  profequitur  .  Scripjit  de  illa 
eruditiJTtrnam  Epi/iolam  ad  Bertoldum  'h{t- 
bujium  Leo  ^tlatius   in  ejus  Symmi^is 
editam  pagiy6.  qua  eam  ab  H<€retico~ 
rum  oppofitionibus  vindicat  ;  (^  p^olatls  ^ 
^ntiquorum  te(limcniis  genuinum  facobt 
foetum  effe  demonftrat .  Magni  auten-pon- 
deris  ,  ad  ejus  verltatem  ftabiliendam  , 
in  primis  efi  perpetua  Ecclefne  Gracdd 
traditio  ,  qu^  illam  femper  ut  legitmam 
agnouit .  Confenttunt  Gracis  Syri.^  ejuite- 
fle  ^brahamo  Ecchelenji  n  notis  ad  Ee- 
bediesu  de  Scriptorihus  Chaldaicis  pag. 
155.  afjerunt  ,  SanBum  Jacobum  pnwum 
cmmum  Liturgiam  fcnpjijje  ;   is'  ad  eius 
tJO*mam  cateras  inftitutas  fuiffe  \    idquc 
conjirmat  ^braham  ,  Joannis  Maronis  , 
^ui  intra  fcpftum  ,    (3^  feptimum  vivebat 
feculum  ;   a'ioyurnque  antiqutotum   tefii- 
rnoyjio  \  qui  in  ejus  Liturgi^  commentariis 
afjirmant ,  hanc  traditionem  ad  ipfos  per 
manus  dedu&am  «  tempore  ^poftolorum . 
^ccedunt  traditioni  ejufdem  exemplaria 
in  vetuflijjimis  Codicibus  exarata  \  ^  ex 
ea  veterumTatrum  excerptde  apud  Alla- 
tium  auBoritates  ad  Catholicqfidei  dogma- 
ta  comp)  obanda  .  Synodus  Trul'ana  can.  ?  i. 
ejus  teflimonio  utitur  ,  ut  refellat  eorum 
errorem  ,  qui  folam  aquam  in  SacrificiO 
cfferebant.  Manuel  MaJaxus  in  Hoa^.o- 
canone  cap.120.  Eam  in  uju  fuijie  ait  ^ 
ujque  ad  tempora  Baftlii  Magni ,  ejufque 
meminit  T>oc!us  in  TraSIatu  .    De  Tra- 
ditione  Divinae  Liturgiae  ;  {9^  Cyrillus 
Jerofolymitanus  multa  ex  ea  tranflulit  iri 
quintam     Cathechefim     Mydagogtcam    . 
Huculque    Card.   Bona",  qui   fubindd 
relblvit  objedtones,  quas  fedarii  co- 
nantur  facere  contra   eamdem  Divi 
Jacobi  Liturgiam;  ex  quaanimisca- 
tholiforum  evidenter  patet  ,    ipfum 
S?'iiflum  Apoftolum,  ficuti  &  alios, 
folemni  ritu  incruentum,  &  tremen- 
dum  Sacrificinm   Mifl^ct;  celebrafTe^j, 
atque  aliis  celcbranduiT»  tradidifle. 
25      S.  Barnabae  pariter  Apoftoli  Litur- 
gia  hic  etiam  venic  recoienda  j  de  qua 


memoriamfacit  Alexander  Monachus 
in  ejus  vita  apud  Metaphraftem .  Sed 
quia  non  reperitur  impreflfa  unacuin 
aliis  ,  creditur  periifTe  ,  ut  ait  Emin. 
Card    Bona  d.  lib.i.  cap.H.  ««.4. 

S  Clementis  vero  ,  qui  fuit  difci- 
pulus  Principis  Apoftolorum  ,  ceie- 
bris  eft  Liturgia  ;  de  qua  ita  fentit 
Emin.  Card.BelIarminusW^5'rr//'/or/^. 
Bcclefiafiic.  ^nno  51.  de  S.  Clememe  Ro' 
mano  \  videlicet  :  De  Liturgia  S.  Cle- 
mentis  idemfere  dicendum  occurrit  ,quod 
de  Liturgia  S.Jacohiy  eam  vere  Clemen' 
tis  efie\  feda  poflerioribv.s  audam  .  Cre- 
dibile  autem  efl ,  Clementem  non  ex  pro- 
prio  judicio ,  fed  ex  ntu  ,  quem  objervari 
viderat  aSVetro.^  Ltturgiam  compofuif. 
fe  .  Idem  affirmat  Emin.  Card.  Baro- 
nius  ^nno  102.  numi^.  Et  Cardin. 
Bona  d.  Iib.i.  cap.H.  num.^.  apud  quos 
Auftores  antiqui  de  eadenj  Liturgia 
Clementisdiflerentes  allegantur. 

S.  Dionifii  Aeopagita;  deniqueLi- 
turgiam  lupradiflis  clTe  annedendam 
plerique  exiftimant  ,  quam  ipfe  ma- 
gnifico  flylo  defcribit  cap.  5.  Ecclefiafl. 
Hierarchia  .  Cum  enim  Sandus  ifte 
fuerit  Divi  Pauii  Apoiioli  difcipulus, 
&  Arhenarum  Epifcopus,  rationicon- 
fentaneum  videtur  ,  quod  ab  eodem 
Apoilolo  Miffce  Sacrificii  ririim,&c?- 
remonias  acceperit  ,  a  quo  fide  fuerat 
imbutus;  illafqueadhibuerit  in  Sacri- 
ficandoj  &  fuis  fuccefforibus  relique- 
rit  adhibendas.  Nonmelatet,  diver- 
fos  fcriptores  in  dubium  vertere  ,  an__» 
omnia  opera  S.  Dionyf;i  abejus  cala- 
mo  prodierint,  ut  notat  Emin.  Card. 
Bona  d.Iib.i.  cap.S.  num-%.  Sed  erudita 
tW  Apologia  P.  Halloix  Societatis Je- 
fu  ;  qua  vindicat  ab  objedtis  opera 
ejufdemS.  Dionyfii  Areopagitap ;  qu? 
legitur  impreffa  in  principio  ipforum 
operum  in  Bibliotheca  Tatrumnovijfima 
tom.z.  pag  1 1 y  FortifTitnum  itaquc^ 
eft  fundamentum  incruenti  Saciificii 
Miffae  praedida  Liturgia  S  Dionysii*, 
qua  certificamur  ,  ipfum  Sandum 
fumma  pietate  ,  &  devotione  Sacro- 
fanftum  Corpus,  &  SanguinemChri- 
fti  Litare  confuevifiTe  . 

Sep. 


26 


De  Sncrificio  Miflie  DeciC  XXlX, 


247 


Septimnm  ,  &  ultimum  teft'nio- 
17  nium  doproinamivsex  Jccretis,  &  ge- 
flibus  Sandorun-i  Pontifirum  ,  ac  San- 
dorum  Patrum  ,  &  Ecclefiap  Dodo- 
rum,  qui  fecunclo,  tcrtio,  &  quarto 
feculo  de  incruento  SacraeEucharinie 
Sacrificio  ahfqueulla  hjeritatione  vel 
fanxerunt ,  vel  locun  funt .  DeSando 
AnacJeto  Papa,ek£lo  anno  Chrifti 
103.  habetur  in  Breviario  P.omano^/> 
13.^«//;,  quod  decrevit,  'Vtin  Mtfsa  ^ 
pera^a  coyjfecyatione  ;  omnes  ccnmiwi- 
careut .  De  S.  Thflefphoro,  qui  fuit 
creatus  Papa  afwo  Cbnfli  142.  notum 
eft  omnibus  ,  quod  ipfe  ordinaverit 
tres  MifTas  celebrari  in  fefto  Natalis 
Dominiy  &  quod  in  Sacrificio  Miflfe 
.diceretur  Gloria  in  excelJjsDeo  ,  utfcri- 
bit  Emin.  Card.  Baronius  ad  ^tinum 
154.  nu.x.  De  S.  Pio  Papa  primo  ,  qui 
creatus  fuit  ^w;<7  C/jr//?i  158.  narrat 
Breviarium  Romanum  die  11.  Julii  , 
quoA  Tcenam  flatuit  in  Sacerdctem ,  cu- 
jus  negltgentia  de  Sanguine  Domini  ali~ 
quid  ftillaverit  ,  fcilicet  in  Sacrificio 
Miffs.  Idem  San(flus  fcribens  ad  Ju- 
flum  Epifcopum  Viennenfem,  Sacri- 
iicium  Miffam  vocatdicens:  Sororno- 
(Ira  Eiiprepia.^  ficut  henerecordaris  ^  ti- 
tulum  domus  fuce  pauperihus  ajjignavit  ; 
ubi  nunc  ciim  pauperihus  noflris  commO' 
rantes  Mi/Jas  agimus .  Ita  Emin.  Card. 
Baronius  .Anno  ^4.  m'.m.6o.  S.  Anice- 
tus  eledus  Romanus  Pontifex  .Anno 
Cbrifli  167.  invitavit  S.  Polycarpum 
Smyrn^e  Epifcopum,  quiRomam  ve- 
nerat  ,  ut  Sacrificium  Sacrae  Eucha- 
riiliae  offerret  >  tefte  Eufebio  in  Hifi. 
lib.s-  cap.z^.  relato  perCard.  Baronium 
^«wa4$.««.i3.S.CurnehusPapa  ^nno 
Cbrifli  2^4.  Scripfit  ad  Lupicinum 
Viennenfem  Epifconum  his  verbis  : 
Tuhlice  neque  cryptts  notioribus  Miffas 
agere  Cbriflianis  licet  :  ut  notat  idem 
Card.  Baronius  d  ..^'nno  54.  nu  6o.  Et 
TertulUanus,  qui  f^orebat  ^nnoChri- 
fti  150.  in  Hbro  de  velandis  Virginib.. 
cap.ii.in  fine  sffirmat,  quod  fuotem- 
pore  in  celehrat'one  Matrimonioium 
celebrabatur  eti.^m  Sacrificinm  Miffae, 
^jt  refert  Card.Baronius  ^,nno  jj.  nu. 


1% 


49.  His  addendi  funt  S.  Hippolitus 
Martyr,  S.  Ambrofius  ,  S.  Gregonus 
Niffenus,  S.  Auguftinus  ,  S.Joanr^es 
Chryfofiomus,  &  alii  praEclariEccle- 
fise  Dodores.  qui  fuis  fcriptis  eamil- 
luftrarunt  in  tertio  >  &  quarto  ,  ac 
qutnto  ffculo;  &  exprefse  teftificarunt, 
Mift^am  efte  verum  ,  &  proprium  Sa- 
crificium  ,  in  quo  offertur  Deo  Caro, 
&  SanguisJESU  CHRISTI  fubfpe- 
ciebus  confecratis  Panis ,  &  Vini  •,  quo- 
rum  Dodorum  verba  recitat  Emin. 
Card.  Bellarminus  d.  lib.i.  de  Mifsa 
cap.i^.  adeout  ,  abfque  magna  iovpa- 
dentia  ,  Chriftianus  homo  de  hac  ve- 
ritate  non  poffit  duhicare. 

Tandem  pro  hac  eadem  infaliibili, 
&  de  fide  veritare  faciunt  etiamdida 
San<!lorum  Patrum,  &  decreta  Sum- 
nnorum  Pontificum  primi  ,  fecundi  , 
&  tertii  ffculi  circa  Veftes  Sacras  , 
quibus  utebantur  Apoftoli  ,  &  Anti- 
flites,  ac  Sacerdotes  eorum  fuceftbres 
in  Sacrificio  MifTccad  exemplum  Sa- 
cerdotum  tum  Legis  Mofaycse  ,  tum 
Legis  natura,  quibus  Vefiesdiftiniflg 
^  profanis  erant  prefcripta;  in  Sacrifi- 
ciis  ,  ut  pluribus  cumulatis  Auftori- 
bus  demonftrat  Emin.  Card.  Bona  d- 
lib.i.  I{er  Litiirgtc.  cap  i^.  nim.i.  & 
Magr.  in  Hierolexic.  Fo  b.  Cafula .  Qui- 
bus  addere  liceat  donum  illudcflefte,  ^3 
quod  Deipara  dedirSandoHildelfon- 
fo  Archiepifcopo  Toletano  Anno  662. 
ob  defenfam  eius  Virg  nltatemcontra 
hasreticorum  calumnias  ;  Planeta  fci- 
licet,  fcu  Cafula  Sacra,  quauteretur 
in  folemni  Miftse  Sacrificio  ;  de  quo 
munere  teftantur  Mariana  de  I(ebus 
Hifpanis  Ub.6.  cap.io.  Emin.  Card  Ba- 
ronius  in  Annalibv-s  ad  ^nnum  Cbri' 
ftt  657.  nu.4f6.'  &  in  notis  Martyrolo- 
gii  Romani  die  z^.  Januar.  Bagattarf^ 
^idmirandis  lih.j.  cap.i.  ^ppend.i.  nu. 
7.  &  Ribadeneira  in  Vita  ejufdem 
Sancli  Hildelfonfi  d.  die  23.  fanuarii. 
Qucg  quidem  Cfleflis  Cafula  nuncfer- 
vatur  Oveti,  vulg6  Oviedo  ,  qua^  ^^ 
UrbsHifpanis  Tarraconenfis  ,  in  fi- 
nibus  Afturum  ,  ab  AlphonfoV.  Re- 
ge  conditai  &  metropoIiseffeda,qua 

cam- 


30 


248  De  Sacrificio  hMx.  DeciC  XXX. 


(S8 


tempore  Arabes  Hifpantam  occupa- 
rant.  Bagatta  d.^ippend.i.  num.%. 

P   E   C    I    S    I    O     XXX 

ARGUMENTUM. 

De  Vidima,  &  Hoftia,  quceim- 
mohtur  in  Mi(Ta .  Chriftus  pro- 
prie ,  &  principaliter  offertur 
in  Sacrificio  Miftk  .  Vtrum 
ctiam  Suppofitum  Divinum 
cum  Humanitdtccjufdem  Chri^ 
fti.  ?  Panis  ,  &  Vini  fubdantia 
an  habeat  rationem  Vidimas 
in  Mifta  ?  Et  nuiTi  etiam  :Spc- 
cies  Sacramentales  ?  Refcrun- 
tur  Theologofumdi(aai  &roI- 
vuntur  objed:a  . 

S  IJ  M  M  ^  \1  'O  M. 

1  F'6iima,  fen  Hojii^  ohUtain  Mlf- 
fa  ad  tria  referri  potcji  ;  qu^finfi 
&  quomodo  ^ 

1  Chnjius  proprie ,  &  principaliter 
offertur  tanqnam  F^ilima  in  Sa^ 
crificio  Mifsa  . 

3  T)ivinum  Suppofitum  in  Chnfle  an 
offjratur  in  Mtfsa  ? 

4  ChriHus  in  fumptione  Sacrificii 
deflruitur  quo  ad  efsc  SacramcU' 
tale . 

y  Tanis  ,  &  pnni  fuhflantia  an  fit 
materia  Sacrificii  Mifsoi  ? 

6  Species  Sacramentales  funt  pars 
Fi^iimie  ,  &  Hoflia ,  quce  immo- 
latur  in  Mfsa  ;    &  quomodo  ^ 

7  Chriftus  in  Mifsa  efl  tota,  &in' 
tegra  l^i^ima  . 

8  Fi^ima  in  Mifsa  ohlata  non  cfl 
Chriflus  nudh  fumptus  ,  fed  ut 
unum  compofitum  Sacramcntalc 
€um  ipfis  Speciehus . 

9  Sacrificium  Mifsa  idem  efl  cum 
illo  ,  quod  fuit  immolatum  iru 
Cruce  ,  quo  ad  fuhftantiale  indi- 
viduum . 


lo  Suhftantia  non  variatur  ,   Uc^t 
varientur  accidentia  . 

OStendimus  fupra  in  Decifion^^j 
VIII.  hujus  traftatus  ad  Sacri- 
ficii  eflentiam  effe  neceflariam  Vifti- 
mam,  feu  Hoftiam,  quaemadetur  ; 
pluraque  difleruimus  circa  nomina.-* 
Vidimarum  ,  &  earum  diverfitatem 
tam  in  Lege  naturse  ,  &  Moyfis  , 
quam  apud  Gentiies;  &  innuimusin 
Lege  gratisB,  Vi£^imam  incruentiSa- 
crificii  Mirfae  elTe  Corpus,  &Sangui- 
nem  Domini  noftri  JESU  CHRISTI 
fub  fperiebus  Panis,  &Vini.  In  prg- 
fenti ,  poft  firmatam  veritatem,  quae 
de  fide  efl:  ,  Sacrificii  ejufdem  Sacro- 
fandii  ,  quod  oftertur  Deo  in  Mifla  , 
fpecialiiis  agendum  efl  de  ipfa  Hoftia, 
&  Vi£tima  j  quaeinipfoSacrifici«im- 
mohtup. 

Circa  quam  obfervare  oportet  (  ut  z 
etiam  notavimus  in  Decil'.  X.  a  num. 
8.  is^  feqq.  )  quod  in  Sacro  Myflerio 
Miflae  tria  reperiuntur  omninodiftin- 
guenda  ;  quas  Symbolum  liabent  Vi- 
dimjE,  atque  Hoflise  ;  ob  eorum  de- 
ftruclionem  ,  quae  fit  in  Mifla  ;  nam 
alias  diximus  ,  de  efl~entia  Hoftiae  > 
ff^u  Vidimse  efle  ,  ut  deflruc<tur  in__» 
fgnum  fupremi  dominii  Majeftatis 
Divinas;  &  noflrae,  rerumquenoflra- 
rum  fubje<fUonis  ad  illud  ;  ut  latius 
in  Decif.lU.  pertotam  .  Hasc  auteni_» 
triafunt,  primo  Panis  ,  &  Vinum  j 
quorum  fubflantiaperconfecrarionem 
deftruitur;  fecundo  ip(e  Chriftus,  qu! 
per  Verba  confecrationis  fit  Sacra- 
mentaliter  prsefens  fub  fpeciebuscon- 
fecratis  ;  &  tertio  ipOeSpecies  Sacra- 
mentales,  quse  permanent  cum  fub- 
ftantia  Chrifti  i  &  prius  erant  cum_» 
fubrtantia  panis  ,  6c  vini . 

Difputant  igitur  Theologi  ex  his 
trlbus  rebus,  qua:nam  fit  ,  quae  pro-  % 
prie  oflertur,  &  Sacrificaturin  Miifa; 
ut  verd  ,  &  proprid  dici  poflit  Sacrifi- 
cium  ?  Et  equidem  abfque  ullahaefi-. 
tatione  dicendumefl:,  quodipfeChri- 
ftus  eftres,  quae  proprie,  acprincipa- 
liter  offertar ,  &  immolatur  in  Sacrifi. 

ciQ 


Dc  Sacrificio  Miffae.  DecifXXX.  249 


cio  MiflTae  .  Hoc  autem  probatur  au- 
doritate  ,  &  ratione  .  Audoritas  de- 
funiitur  ,  e  Concilio  Tridentino  Sejf. 
zi.capi.  ubi  de  Chrifto  loquens,  in- 
quit ,  quod  In  Eitcbarifiia  novum  infti- 
tuit  Tafcba  ,  feipfutn  ab  Lcclejia  per 
Sacerdotes  fuh  Jignis  vijibilibus  immo- 
landum.  Ec  idem  Conciliumt^./f-j//^  22. 
cap.\.  pariter  dicit  :  In  divino  bac  Sa- 
cvificio  ,  quod  in  Mijfa  peragitur  ,  idem 
ille  Chrifius  cantinetur  ^  (^incruenteim- 
molatur ,  qui  irj  ara  Crucis  femel  feipfum 
cruente  obtulit  :  Hoc  eodem  modo  lo- 
quendi  utuntur  Sandi  Patres  ,  quos 
refert  Suarez  in  ^.part.  D.  Thomcetom. 
3.  difp.j^.fe^.J.  dum  dicunc,  ipfuni-. 
Chriftum  ,  Corpus  ,  &  Sanguinem 
Chrifti  facrificari ,  ofFerri  ,  &  immo- 

5  lari  in  Miira  .  Quod  fi  quis  petac  , 
an  fimulcum  Humanitate  in  hoc  Sa- 
crificioofferatur  etiam  SuppofitunxDi 
vinum?  Refpondet  Martriusi«4./>«?. 
difp.^.  ^.4.  num.yz.  dicendum  effe  af- 
firmative;  fedeomodo,  quofuitobla. 
tum  in  Cruce;  nempe  per  folamidio- 
matum  communicationem  ;  non  per 
formaiem  adionis  Sacrificativae  fub 
jedionem;  impiicat  enim  Suppofitum 
Divinura  effe  capax  mutationis  ,  qu^ 
ad  Sacrificium  requiritur  ,  &  fignifi- 
cationis  cultus  Divini ,  nam  h(jc  fup- 
pon"t  inferioritatem  ad  Deum  ',  qnod 
Divino  Suppolito  convenire  nequic. 

Ratione  etiam  probatur,  quod  ipfe 
Chriftus  eft  Vidlima  ,  &  Holtia ,  que 
in  Miffa  offertur  &  immolatur  ;  fi- 
quidem  cum  Viilima  in  Sacrificio  fit 
def^ruenda,  ut  fupra  tetigimus,  Chri- 
fius  in  fumptione  Sacramenti  immu- 

4  tatur  raodo  fufficienti  ad  Sacrificiumj 
quia  licet  nondettruatur  quoad  efft:.  , 
fimpliciter  ,  ficut  in  antiquis  Sacrifi- 
ciis  Vi(!;iimamadabatur ,  &cremaba- 
tur;  tamen  def^ruitur  quoad  efTe  Sa- 
cramentale;  &  licet  nondefinat  quoad 
fubflantiam  ,  ben^  tamen  qnoad  prae- 
fentiam  Sacramentalem;  &  hoc  om- 
nino  fufficit,  ut  proprie  dici  roffic  in 
Eucharif^ia  Sacrificari;  quia  fic  Deus 
inftituic  hoc  Sacrificium;  nerope  hoc 
modo  extraordinario  ,  &;  fingulari  , 


aliisVidimis,  &  Sacrificiisnoncom- 
muni . 

Quo  ver6  ad  fubftantiam  Panis  , 
&  Vini,  concedunt  Theoiogi  ,  quod  % 
aliquo  modo  fit  maceria  Sacrificii 
Miffap;  quamvisnon  ficres,  quae  pro- 
prie,  &  principalicer  immolacur  ,  & 
facrificatur  .  Hoc  autem  probanc  au- 
doricace  pariter  ,  &  ratione.  Aufto- 
ritas  confiftit  in  illis  orationibusadof- 
fertorium  MifTae,  quas  recitat  Eccle- 
fia,  nempe  Sufcipe  SanBe  Tater ,  Om* 
nipotens ,  ceterne  Deus  hanc  immaculatam 
Hoftiam  is^c.  Nec  non  Ojferimus  Tibi 
Domine  Calicem  falutaris  i^c.  Et  nihi- 
lominus  illud  ,  quod  tunc  Sacerdos 
cenec  in  manibus  efl  fubflanciaPanis, 
&  Vini;  undd,  licec  illa  oblacio  non 
fitformaliter  immolatio,  faltem  indi- 
cat,  illud  ,  quod  tunc  offertur  ,  effe 
materiam  Sacrificii,  quatenus  conf^at 
ex  Pane,  &  Vino,  tanquam  materia 
tranfeunte  ;  &  ex  termmo  ,  aquo  ; 
non  camen  eft  res  ,  quae  proprie  ,  ut 
principalicer  ex  intenro  oflfertur  ;  feu 
Vidlima,  qua?  immolatur ,  &  Sacrifi- 
catur  .  Ratio  illa  efl  ,  quoniam  fub- 
f^antia  Panis  ,  &  Vini  in  Sacrificio 
Miffae  def^ruitur  in  protef^ationemdi- 
vinae  potentiiE  •,  ergohabet  naturam, 
&  qualitatem  Vidimas  ;  quia  tameti 
ejus  deflrudio  non  efl  primario  ,  ac 
per  fe  intenta  ;  fed  fecundario  ad  ve- 
rificanda  verba  confecrationis  ,  &  ad 
introdudionem  Corporis  ,  &  Sangui- 
nis  Chrifii  fub  fpeciebus  ,  qusein  hoc 
Sacrarnento  func  per  fe  ,  &  primarid 
intenta;  ideoiubtiantiaPanis,  &  Vi- 
ni  nequit  effe  Vidima  propria  hujus 
Sacrihcii;  fed  folum  fpedac  ad  illud, 
uc  cerminus  ,  ^quo;  &  uc  maceria_» 
tranfiens,  quae  ad  pr^fcntiamrei  prin- 
cipaiiter  intentas  corrumpi  debet  .  Ita 
Suarez  d.  difpj^.feB.x.  Verf  Dico  uh 
timo  .  Et  Maf^rius  d.  difp.<\.  qu.^.  fub 
num.-ji. 

Tandem  quo  ad  fpecies  Sacramen- 
tales  ;  etiam  de  ipfis  plures  infignes  6 
Theolcgi  concedunt,  affirmari  pofTe, 
eas  habere  qualitat(tm  Vi<Simae  in_* 
Sacrificio  Miffse  non  principalis  ,  & 
li  pri- 


De  SacrificioMife.  Decif.  XXX. 


25Q 

primari6  intentse;  fed  ut  quid  minus 
principale  ,  atque  {'ecundarium  .  Id 
probant  auftoritaee,  &  ratione  .  De- 
ducunt  audori!:atem  ex  cap.  Uoc  efi  . 
De  Confecrctt.  dft.i.  ubi  dicitur  ,  Hoc 
Sacnficium  duobus  confliire  ,  vij%Hi  elc 
mentorum  fnecie  ;  isr>  invifibili  Dovini 
l>{gflriJEST)  CHKISTI  carne  ,  ^  San- 
guine .  Ergo  Species  Sacramenra!esha- 
bent  aliquid  fpedans  ad  yidimas  qua- 
litatem.  Ratio  veroeft  duplex;  Una, 
quia  Vidima  in  Sacnficio  debet  eire 
fenfibilis  ;  idcirco  ut  Vi<Clima  in  Sa- 
crificio  MwXx  fit  fenfibiiis,  &huai3- 
no  ufui  accommodata  ,  ipfe  Species 
dicunrur  pertinere  ad  rationem  hujus 
Vidimg?;  nam  ipr^.  faciunt,  quo.!  ve- 
ra ,  &  propria  ViQima  ,  Corpus  fciii- 
cet ,  &;  Sanguis  Chrifti  reJdatur  renfi- 
bilis  ,  juxta  finem  ,  &  intenrionqm 
eiufdem  Chrifti  ;  qul  ,  ut  ait  Conci- 
lium  Tridentinum  d.feff.zz.cap.i.  \Jt 
dileBde  Sponfae  fii<e  Eccleft<£  vifihik  ,  yT- 
cut  hominum  natura  cxigit  ,  reHnqiieret 
Sncrificium  ,  Corpus  ,  &  Sangninem 
fuum  fuh  fpeciebus  Panis ,  dc  vini  [^eo 
Patri  obtulit  ,  ac  fub  earurr>dem  re- 
rum  Symbolis,  AponcHs,  eorumque 
in  Sacerdotio  fuccefibxibus,  ut  offer- 
rent,  prjecepit.  Aitera  ratio  eft ,  quia 
Speciesipfae  valde  immutantur;  nam 
in  conrecratione  ^  fubjedoablhahun- 
tur  5  &  in  fumptione  confunHintur  ; 
quod  efl  propriam  Viftiinae  ,  &  Ho- 
fticE  in  Sacrlficio  immolatae  •  Suarez 
d.difp.-y'^.feB.i.'/erf.  Dico  quctrtb  .  Et 
MaRrius  in  cit.  difp.^.  q.^.  num.y:^. 

SeJ  tria  obilare  vsdentur.  Piimum 
eft  ,  Si  fpecies  Panis  ,  &  Vini  ratio- 
nem  Viclimge  haberent ,  6c  Hoftiam 
oblatam  integrarent;  Chriftus  nonef- 
fet  tota  Vi(ftima,  Sc  tota  Hoftia^  fed 
pars  Vi'!limae,  &  Hofti^.  Hocautem 
efc  concra  difta  Patrum  ,  qui  affir- 
mant  ,  Chriftum  effe  integram  Ho- 
ftiam  in  Sacrificio  Miffae  .  SecunJum 
eft  ,  Vifflima  in  hoc  Sacrificio  eft  di- 
gnitatis  infinitas  ;  fed  talcs  non  func 
ipfjsSpecies  Sacramentale-c ,  Ergonon 
convenic ,  ut  in  hoc  Sacrificioofferan 
Xat  tanquam  pars  Viftimae  infinitedi- 


gnae .  Terttum  eft;  fi  Species  Panis  y 
&  Vini  pertinerentefCentialiteradCor- 
pus  ,  &:  Sanguinem  Chrifti  ,  qui  efc 
Viftimaoblata;  fequeretur,quod  non 
eflet  idem  Sacrificium,  quod  offertur 
in  Mifla  ,  Sc  iHud  quod  oblatumfuit 
in  Cruce  ;  quod  eft  contra  Trident. 
d.feff.zi.  rrt/^.a.atTirmansunam ,  eam- 
demque  efle  Hoftiam  ;  fola  offerendi 
ratione  diverfam  .  Ita  Vafquez  difp. 
2i3[.  nu.j^i.  Coninch.  <7  S^  art.\.  dub.^. 
Sc  Cavnuusde  Sacrificio  MiffdS  difp.i. 
qu.6, 

His  tamen  non  obftantibus  aliigra° 
vifGmi  Theologi  fuftinent,  SpeciesSa- 
cramentales  Panis,  &  Vini  intrinfec^ 
pertinere  ad  Vii^imam  in  Sacrjficio 
MiffEe  oblatam,  in  quantumipfa  Vi- 
ftima  oblata  non  eft  Chriftus  nude  g 
fumptus  ,  fed  ut  unum  compofitum 
Sacramentale ,  conftitutun)  fimul  cum 
ipfis  Speciebus  .  Ad  argumenta  vero 
contraria  refpondent;  &  prioioadpri- 
mum;  quod  SpeciesSacramentaiesnon 
confiderantur  tanquam  fubftantia  Vi- 
0.\mx  obiata? ,  quas  eft  Cbriftus;  {^^ 
tanquam  accidentia;  fub  quibuscon- 
tinetur  Chrifrus  ;  c'^  a  quibus  ipfe 
Chriflus  redditur  Vidima  ,  &  Hoftia 
fenfibilis  ia  Mifife  Sacrificio  .  Igitur 
ipfa  Vidima  ,  ik  Hodia  eft  folusChri- 
{\us,\  &  ipfe  folus  complet  toram  Ho 
fiiarn,  &  totam  Viftimam  Sacrificii; 
in  quo  principaliter attenditur fubftan- 
tia  rci  oblatie  ',  fecundsrio  autem  ac- 
ciuetuia  ;  qucc  non  duplicant  ipfam_* 
fubfUntiam  .  Ad  fecundum  refpon- 
dent,  &  concedunc,  Species  non  effe 
dignas,  ut  offerantur  in  hocSacrificio 
tanquam  pars  ?qud  principalis  i  fecus 
ut  minus  principalis,  &:  quafiextrin- 
fecum  Vidimae;  indumentum  .  Ad 
Tercium  negatur  fequela,  quia  utfit  <> 
idem  Sacrificium  hic,  quodfuic  obla- 
tum  in  Cruce ,  fufficic  ,  ut  fit  idem_» 
fubflantiale  individuum,  efio  fitacci- 
dentaliter  diverfum  ,  quia  individua- 
tio  non  defumitur  ab  acc;dentibus,fed 
a  fubfiantia  ;  ergo  variatis  accidcijsi-  loi 
hus,  mocio  non  varietuf  fubfiantia_  •> 
femper  manet  idem  individuum  ,  <3c 

fiQ 


DeSacrificioMi(&.  Decif.  XXX. 


fic  eadem  e(l  Hoftia,  atqueVidima, 
quoad  ejus  luDiUntiarn,  quaefuitim- 
rnolata  in  Cruce,  &  quae  offertur  in 
MiiTa  i  etfi  difcrirnen  exirtat  rirca  ac- 
cjdentia  ,  quas  funtSpecies  Sacramen- 
tales;  ut  dode  dilTeric  Suarez  d.difp. 
7f.  feB.i.  Verf.  Duo  quartb  .  Et  Ma- 
i\x\v\s  d.difp.^t.  q.^.num.y^.  necnon  in 
fua  Tlieologia  Morali  difp.  19.  mm^ 
41. 

D  E  C   I  S  I  O      XXXI. 

ARGUMENTUM. 

Effcntia  Sacrificii  MifiTae  in  qua 
adiune  confiiht }  An  in  obla- 
tionc  anrc,  vel  po(t  Confccra- 
tlonem  ?  vc!  in  ipia  Conlecra- 
tione,  aut  fractionc,  five  lum- 
ptionc  Holtix?  Tres  Scntenti^ 
Thcologorumrcferuntur,  quo- 
rum  aliquj  cdentiam  .Sacriticii 
pcnunt  in  Confccratione  ;  alii 
in  5un>ptJonc  ,  aln  in  utraque 
fimul.  Funuanricnta,&rationcS 
hsTum  opinionum  ,  &  praci- 
pue  pro  rcrria  ^  quae  cligitur  <. 
Quid  lit  M.fla  ficca?  Anlicita? 
An  audicndadc  piapcepfo?  Sa- 
cerdotes  confccrantes  in  Milla 
alta  voce ,  an  morraiiccr  pcc- 
ccnt? 

S  'V  M  M  ^  \1  V  M. 

1  MijTaaBionesquinque,   dcquihus 

difputatur ,  anfmtdc  cfitniia  Sa- 

crificii  f' 
1  Ohlatio  Tanis  ,   &  Vini  in  offer- 

torio  Miffa  an  fit  de  cffentid  Sa- 

crificii  .<? 

3  Effentia  Sacrificii  MifJ^  anfletin 
confecrationc «"  &  nunL  1 5 . 

4  Obiatio  poH  confecrationemanfit 
de  cffentia^ 

5  Frailio  Hofii<£  in  MiJ^a  anfitdc^ 
eficntia  Sarrificii  ? 

6  Sumptio  S.icramcnti  in  Milja  an 


fit  de  efsenria  Sacrijicii  ?  &  nu. 
18. 

7  Qhlatio  in  Offertorio  antiquitus 
7ion  fichat . 

8  Co?ifccratio  an  fit  deJlruBiva  vi- 
Bimce  in  M/fsa? 

5)  Oblatio  fimplex  non   ejl  Sacrifi- 
ciam . 

10  Hnftiafi  cadat  in  Calicem  ^  quid 
cgcndi'.m  ? 

11  Commuv.io  fidclium  fit  ctiam  ex^ 
tra  Sacrificium . 

12  Scutcntia  trcs  Theologorumcirca. 
cfscntiam  Sacrificii  . 

1 3  Confecratio  in  Mifsa  ejl  a£iio  ef- 
fefitialis  Sacrificii . 

14  Cofifccrationis  verba  ponunt  CoY' 
pus^  <&  Sanguinem  Chr.Hi  fepa- 
ratrm.. 

j^  Vi^iima  dcJlruBio  phyfica  an  fit 
ncccf^aria  in  Sacrificio  ? 

16  Mifsa  cfi  Sacrificium  commemo- 
rati-uum  Sacrificii  Crucis  . 

17  VroduUio  rei  non  exijicntis  an^ 
faiis  fit  ad  cfsentiam  Sacnficii  ? 

iS  Sacr.ficium  cruentum  in  Cruce^ 

completum  fu:t  in    morte  Chri' 

Jlt  . 
29  Communio  in  Mifsa  reprafcntat 

mortcm  Chrifli . 
10  Communio  in  Mifsa  ejl  deJiru6iio 

ViRima  immolat<e . 

21  Tarafceves  die  an  Mifsa  fit  Sa^ 
ci  ificium  ? 

22  Tarticipare  de  ^ltari  anfit  par- 
ticiparc  de  Sacrificio  "i 

23  Sacrificium  an  fit ,  fi  Sacerdos  in 
Mifa  nonfc  communicct? 

24  Saccrdotc  moricntc  ud  ^AltarC-t 
poft  confcoationcm  ,  quid  agen- 
dnm} 

25  Sacrificii  Mifsa  cfscntia  confiflit 
in  confecratione ,  &  fumptioncfi- 
mul  ~ 

26  Ohlutio  ViBimd  immolanda;  ,  & 
cjufdcm  dvflru^io  funt  dc  efscn- 
tia  Sacrificii . 

27  Coi/fccrare  ,  &  offcrre  Hofliam-, 
eft  unum  ,  &  idcm  . 

z8  Elrvat/o  HoUia  ,  &  Calicis  /rL. 
Mijsa  fit  in  omnibus  Liturgiis, 
l'i    2.  29  tor- 


De  Sacrificio  Miflfc  Dccif.XXXt 


2$! 

19  Forma  ordinationis  Sacerdotuffu 
quee  ? 

30  Ojferrc  uoftiam  cft  cam  ponere 
immolandam  in  ^ltari  ; 

gt  Oblationes  verbales  Hoftice ,  qu^ 
fiunt  in  Mifsa  ,  funt  cp-emonia- 
les . 

3 1  ^braham  facrificabatfilium  nullis 
pram'[fis  oblationis  verbis. 

3?  Sacrificii  efsentia  pravalet  pr^- 
cepto  de  jejuniofervando  in  Com- 
mmiione . 

34  ConfecratiOy  &  fumptioin  Mifsa 
non  funt  duo  ,  fed  imum  Sacrifi- 
cium . 

35  Confecratio  in  Mifsa  eft  pars  ef- 
fentialis  magis  principalis . 

36  Mifsa  ficca  quid  fit  \  Et  an  rfc_» 
pracepto  audienda  ?  Et  an  licita  ? 

37  5".  Ludovicus  Kex  Galliarum  ca. 
ptivus  apud  Saracenos  ,  audie- 
bat  quotidie  Mifsamficcam . 

38  Melitcnfes  in  triremibus  audiunt 
Mifsam  ficcatn  . 

35)  Vueri  an  peccent  recitando  Mif- 
fas  ficcas  . 

40  Bubulcus  aufus  cclebrare  Mif- 
fam  ignc  cditus  confumptus . 

41  Celcbrans  quandograviter  peccet, 
profcrendo  alta  voce  verba  con, 
fecrationis  ? 

OVia  plures  a(^iones  exercentnr 
in  MifiTa  ,   quibus  hoc  Sacrifi- 
cium  perficitur  ,  difputant  Theologi 
quaenam  ipfarum  ver^,  &  propridfpe- 
ftet  adeffentiamSacrificii?  &  in  qua 
effentialiter  confiftat  Sacrificium  ?  In 
qua  quidem  dirputatione  Scholaftici 
fatis  obfcur^,  &  valde  proh'xd  fe  ge- 
runt  ;   nos  autem  obfcuritatem  ,   & 
prolixitatemevitantesj  ea,  quas  fcitu 
xjeceflaria  funt  pro  nofiri  Cleri  fuffi- 
cienti  inftruftione  referemus  ;   diffi- 
ciliora  qui  videre  voluerint  ,  adibunt 
Suarez  in  3.  p.  D.  Tboma  difpy^.feB. 
3.  g.  4.  i^  ^.  Emin.  Card.de  Lugo  de 
Sacramento  Eucharift.  difp.i^.fe£lz,.^ 
feqq.  Emin.Card.  Bellarminum  lih.i. 
de  Miffa  cap.z-j.  Leflium  in  ^.p.Ejufd. 
D.  Thomde  quceft.Si.  art.i.  dub.G.Gont' 


tum  tom.s.  De  Sacrificlo  Ml/fa di/p. icf. 
art.z.  Abellyum  tom.  1.  part.i.  traB.x. 
cap.Of.  $.2.  Volpium  in  J^efol.  Moral, 
Verbo  Miffa  refol.  iz6.  Pafqualigum 
de  Sacrificio  ttovee  Legis  Quaft.i^o.  ^ 
feqq.  dc  Maftrium  ,  qui  afiosScotiftas 
allegat,  ti^m  in  ^.  fent.  d.difp./^.  deSa- 
cramento  ordinis  q./^.art.i.i^feqq.xxxm 
in  Theologia  Morali  difp.is>.  num.n. 

b^  35- 

Conveniunt  omnes  fupradifti  Do- 
dores  ,  eflTe  quinque  aftiones  in  Mif- 
fa,  de  quibus  difputari  poteft  ,anin__» 
aliqua  earum  confifiat  elfentia  Sa- 
crificii  ?  funt  autem  iftae.  i-  Oblatio 
Panis,  &  Vini  in  offertorio.  2.  Con- 
fecratio  Corporis  ,  &  Sanguinis  Do- 
mini.  :?.  Oblatlo,  qu?  fit  poft  confe- 
crationem  in  illa  Oratinne  'Onde  i3r% 
memores  Domine  (^c.  in  illls  Verbis  : 
Offerimus  preclare  Majeftati  ifi{  de  tuis 
donis  ,  ac  datis  Hvftiam  puram  ^c  4. 
Fradio  HoftiaB  ,  &  mixtio  particulae 
ejus  in  Sanguine  .  ^.  Sumptio  Sacra- 
menti  h  SacerdoteofFerente.  Haom- 
nes  partes  habent  argumenta  favora- 
bilia  ,  &  argumenta  contraria .  Vide- 
licet: 

Pro  prima  a£lione  .  Sacrificium  efl 
oblatio  fafla  Deo  de  re  ,  quae  confu-  : 
mitur,  vel  immutatur.  SedSacerdos 
in  oflFertorio  offert  Deo  Panem  ,  & 
Vinum,  cujusfubftantia  confumirur, 
&  immutatur  .  Ergo  in  ea  oblatione 
ftat  eftentia  Sacrificii  . 

Pro  fecunda  adione.  SacrificiumLj 
Miftas  eft  repraefentativum  Sacrificii  3 
Crucis,  in  quo  Sanguis  Chrifti  fuit  h. 
Corporefejundus.  Sed  m  confecratio- 
ne  ex  vi  verborum  Sanguis  fejungi- 
tur,  &  feparatur  aCorpore.  Ergo  in 
confecratione  ftat  efTentia  Sacnficii. 

Pro  tertia  adione  .  Illud  eftSacrifi» 
cium,  in  quo  oftertur  Vidima  ,  qu£e  4 
in  eodem  immolatur  .  Sed  illis  verbis 
Offerimis  Majejlati  tuecde  tuis  donis  ,  ac 
datis  Hofiiam  puram  ,  Hofiiam  fanBam^ 
isrc.  vere  fit  oblatio  ptoprie  Vidimac, 
Corporis  fcilicet  ,  &  Sanguinis  Cbrf- 
fti  tunc  in  Alrarisexiftentis,  Ergoilla 
adio  eft  eftentialis  Sac^rificii. 

Pro 


Dc  Sacrificio  Uiffx .  Decif.  XXXI.         25  ^ 


Pro  Quarta  adJione.  Id  eftdeefTen- 
tia  Sacrificii  incruenti,  &  Eucharifti- 
j  ci»  quod  fervatum  fuit  a  Chrifto  Do- 
mino  inejus  inftitutione.  SedChrifius 
Dominus  confecratum  panem  fregit  , 
deditque  difcipulis  fuis,  quibus  dixit , 
Hoc  fncite  (s^c.  Ergo  in  fradlion^ 
Hoftiae  confecratae  ftat  eftentia  Sacri- 
ficii . 

Pro  Qninta  aftione  .  Illud  eft  de 
eflentia  Sacriffcii  ,  quod  in  eo  omitti 
non  poteft  .  Sed  fi  Sacerdos  celebrans 
Miflam  moriaturantecommunionem, 
debec  alius  Sacerdos  etfi  non  jejunus 
fumere  Sacramentum  .  cap.  T^bii.cap. 

6  Illud.  y.q.x.  &  idem  praecipitur  in_. 
Rubrica  Miffalis  .    Ergo  fumptio  Sa- 

•crameati  ,  &  communio  celebrantis 
eft  de  efifenria  Sacrificii  Mifla?. 

Argumenta  ccntra  omnes  a<Siones 
prasdiftas  funt  fequentia . 

Contra  Primam  adionem  .  Id  non 
eft  de  effentia  Sacrificii  Mifla»  ,  qaod 

7  multo  tempore  fuit  omifllim  ab  Ec- 
clefia  .  Sed  illa  oblatio  panis,  &  vini 
inOffertorio  aliquando  fuit  omifla, 
quia  non  reperitur  in  Liturgiis  anti- 
quis  .  Ergo  ipfa  non  eft  de  eflentia 
Sacrificii  Miflae. 

Contra  Secundam  aftionem  ,  A(k\o 
Sarrificii,  utfit  de  ejuseflentia,  debet 
%  efl^etdeftruGiva  Vidimas,  quasimmo- 
latur  .  Sed  confecratio  non  eft  deftru- 
ftiva  Chrifti  in  Mifsa  immolati;  im- 
in6  dat  ei  novum  efle  Sacramentale. 
Ergo  non  eft  de  efl"entia  Sacrificii . 

Contra  Tertiam  adionem.  Simplex 
oblatio  abfque  immutatione  rei  obla- 
9  tas  non  eft  facrificium  ,  utprobavlmus 
fupra  Decif.  IV.  fed  in  Oblatione^, 
*Vnde  (^  memores  Domine  iyc.  poft 
confeeratjonem  res  oblata  non  immu- 
tatur.  Ergo  non  eft  de  eflentia  Sacri- 
iicii . 

Contra  Quartam  a<fl:ionem  .  Id  , 
quod  praetermitti  poteft  in  Miffa^non 
|o  eft  eflentiale  Sacrificii  Miflae.  Sedfra- 
ftioHoftiac  praetermittitur ,  fi  propter 
frigus,  vel  negligentiam  dilabatur  in 
calicem  ,  ut  ait  Rubrica  Miflalis  de 
defeBib.  in  celebr.  Mijfa  cap*  uk.  num.  lo. 


ErgofraflioHoftiaenon  eft  deeflentia 
Sacrificii . 

Contra  Quintam  aClionem.  Noii__, 
fpedat  ad  eflentiam  Sacrificii  ,  quod 
ficri  poteft  extra  ipfum  Sacrificium  . 
Sed  communio  ,  feu  fumptio  fpecie- 
rum  confecratarum  fit  ab  omnibus  fi- 
delibus  etiam  extra  Sacrificium  .  Er- 
go  Communio  ,  feu  fumptio  Sacra- 
menti  in  Mifla  non  eft  deefsentiaSa- 
crificii  Mifl^s. 

His  tamen  minime  obftantibus,uc 
Studiofus  veram  dodrinam  prsefentis 
Decifionis  habeat  ,  advertere  debec  , 
in  hac  quseftione  ,   tres  efle  celebrio- 
res  Theologorum  fententias,  quarum 
fingulae  funt  probabiles  ;  kd.  tertia  , 
quam  hic  ampledemur  ,  ck  probabi- 
Jifijma.  Prima  fententia  eft,quod  ef- 
fentia  Sacrificii  Miflae  confiftat  in  fola 
confecratione,  itaut  communio  ,  feu 
fumptio  Sacramenti  non  fitparseflen- 
tialis,  fed  integralis  ,    qus  extrinfece 
tantum  adillud  pertineat.  Et  haeceft 
Alani,  Suarezii  ,  Vafquezii,  Conin- 
chii,  Meratii,  &  aliorum,quos  citat 
Maftrius  in  Theologia  Morali  d.difp. 
/9.  De  Sctcramento  Ordinis  num.^z.  Se- 
«unda  fententiatenet,  quodfolafum- 
ptio  Sacramenti  in  Mifla  fit  proprie, 
&  formaliter^^acrificium,  idcircocon- 
fecrationem  fe  habere  antecedenter  , 
veluti  adionem  prseviam  ,  &  przepa- 
ratoriam  ipfiusSacrificii;  &itadorent 
Angles,  Ledefma  ,  &  alii  apud  Vaf- 
qutz  difp.  111.  c(tp.  5.  Tertia  fententia 
affirmat,  nec  folam  confecrationem  , 
nec  folam  Sacramenti  fumptionem  in- 
tegrare  eflentiam  Sacrificii  Euchari- 
ftici,-  fed  utramque  fimul  ;   &  fic  fu- 
ftinent  Emin. Cardinales  Bellarminus, 
&  de  Lugo,  Scortia,  Averfa,  Abel- 
lius,  Poncius,  Gavalius,&a!ii,quos 
citat,  &  fequitur  Maftrius  in  4.  fenf. 
d.difp.^.q.  4.  art.-^.  {9,4.  &  in  Theo- 
logia  Morali  d.difp.  19.  tjum.^%. 

Videamus  breviterfundamentapr?- 
cipua  omnium  harum  opinionum:  & 
in  primis  illa,  quas  conftituunt  eflen- 
tiam  Sacrificii  Miflae  in  foJa  confecra- 
cioDe. 

Pri- 


tt 


12, 


254 

Primum  fundamentum  .  Ibi  eft  ef- 
fentia  Sacrificii,  ubi  fit  immutario,& 

15  deftrudio  rei  oblatae.  Sed  inconfecra- 
tione  immutatur  ,  &  deftruitur  fub- 
ftantia  panis  ,  &  vini  in  Miffa  obla- 
ti  .  Ergo  in  confecratione  ftat  elfen- 
tlaSacrificii.  Hocfundamentum  com- 
muniter  rejfcitur  ,  quia  fequeretur  , 
Viftimam  oblatam  e(fe  panem  ,  & 
vinum  ;  non  autem  Corpus,  &  San- 
guinem  Domini  ;  ac  uiteriu.s  Sacrifi- 
cium  Miflfe  non  efifet  idem  cum  Sacri- 
ficio  Crucis,  in  quo  igfe  Chriftusfuit 
immoiatus  . 

Secundum  fundamentum.  ^(fentia 
Sacrificii  cnnfiftit  inoccinone  Hoftiae, 
&  mad:atione  Vldimts  ,    quse  immo- 

^4  latur  .  Sed  tiaec  occifio  ,  &  maftatio 
habetur  my(^ic(^  in  confecrarione  ,  in 
quantum  per  eam,vi  verborum,Ccrpus 
^SangUine  feparatur.  Licet  enim  ut- 
rumque  fub  utraque  fpecie  per  con- 
comitantiam  reperiatur;  hoctamen__» 
per  accidens  eft  ;  verba  enim  Confe- 
crationis  ,  quantum  eft  de  fe  ,  fepa- 
rant  Corpus  a  Sanauine  ,  &  compofi- 
tum  illud  di(iblvunt,  atque  ita  Sacra- 
mental'rer  illud  maOanr  ;  .5^  ipfum 
ponunt  in  Altari  ut  Viftimam  occi- 
iam  ,  &  maitatam  .  Ita  LeiTuis  lib. 
iz.    de   VerfeBionibus    Divinis   numer. 

Tertium  fundamentum.  Ad  efsen- 
tiam  Sacrificii  non  femper  requiritur 
delrruftio  phyCica  ,  &  fubftantialis 
ij  Hoitias  oblat^;  fed  fu(Bcit,  quod  ipfa 
Hoftia  immutetur  ^  fuo  priori  fratu 
in  aliquem  alium  ftatum  decliviorem, 
&  diverfum  ^  pnmo.  Hinc  Sacrificia 
Mofayca  non  foljam  fiebant  per  ani- 
nialium  occifionem,  fed  etiam  perco- 
ftionem  panis,  eifufionem  vini;  &  fi 
quae  funt  fimilia.  Sic  ergoChriftus  in 
Mifsap  Sacrificio  quamvis  nonde^trua- 
tur  fubftantialiter  \  tamen  defrruitur 
xnodo  humano  ;  quia  accipir  fratum 
decliviorem  a  foo  ftatu  naturali  ,  & 
gloriofo,  &  transfertur  in  ftatum  lon- 
ge  diverfum  ab  illo  ;  dum  per  confe- 
crationem  transfertur  in  ufum  cibi  , 
&  potus.  igicur  in  confecratione  con- 


DeSacrificio  Miflfe.  Decif.  XXXt. 


fiftit  efsentia  Sacrificii  ,  &  per  ipfam 
ponitur  m  aiio  ftatu  diverfo  ,  &  de- 
cliyiori  a  fuo  efse  naturali.  Ita  Emin. 
Card.  de  Lugo  de  Eucharifl.  difp.  19. 
fe8.  s-  ««w.  6s-  Sed  hoc  non  placet  , 
imm6  rejicitur  ab  Averfa  de  Sacrific. 
Mijfc€  q.  11.  feB.i.  ea  ratione  ,  quia_* 
per  hanc  immutationem  in  ftatumdi- 
verfum  ,  &decliviorem;  Vidima,qug 
eft  Chriftus,  nihil  perditdefuoprimo 
ftatu  naturali  .  Panis  autem  codus  , 
&  Vinum  effufum  in  Sacrificiis  Mo- 
faycis  amittebat  prioremftatumnatu- 
ralem  . 

Quartum  fundamentum.  Quamvis 
in  Sacrificio  abibluto  adualis  deftru- 
dio  Vi^timse  fit  de  efsentia  Sacrifi- 
cii;  attamen  in  Sacrificio  commemo- 
rativo  fuflficitrepraeientatio  dt  ftrudio- 
nis  Vidim?,  fadse  in  abicluto  .  Sed 
Sacrificium  Mifs.e  eft  cotnmemorati- 
vum  illius  abfoluti ,  quodfcdum  fuit 
in  Cruce  .  Ergo  in  Mifsa  faris  eft  re- 
prafentare  deftruOionem  ViGimae  ; 
prout  facit  coniecrario  ambarum  fne- 
cierum  ,  quae  reprctfentat  mortem 
Chrii^i  Ita  Vafqucz  difp.  22.  cap.  7. 
iy<  S.  Et  Meratius  difp.  \e>.  feB.  4.  {^ 
alii  .  Porro  neque  hoc  fundamentum 
placet,  quia  per  folam  reprctfentatio- 
nem  Sacnficii  cruenti  fafli  in  Cruce, 
fi  nulla  realis  immutatio  Hoftiae  in- 
terveniret  in  Sacnficio  incruento  Mif- 
fap  ,  hoc  non  efset  verum ,  &  proprium 
Sacrificium,-  fed  analoge  rantum  ,  & 
non  tmivoce;  quemadmodum  imago 
hominis  ansIog(^  tantum  ,&  fquivocd 
diritur  hOmo . 

Qumrum  fundamentum  .  Efsentia 
Sacrificii  non  folum  confifrere  poteft 
in  immutatione  ,  &  deftruflione  rei 
exiftentis  ;  fed  etiam  in  produdione 
rei  non  exiftentis  ,  fi  fic  kgitime  Sa- 
crificium  ,  &:  ad  hoc  fit  inftitutum. 
Sed  Sacrificium  Mif^f' tali  modo  infti- 
tutum  fuit  ,  fcilicet  ,  ut  per  con'ccra- 
tionem  Chriftus  haberet  novum  mo- 
dum  efsendi  facramentaliter  fiib  fpe- 
riebiis  confecratis  .  Erso  in  confecra- 
tionecorfiftir  efsentis  S^crificii  M'fsf; 
per  quam  colitur  ,  &  honoratur  Deus, 

ejuf- 


\6 


'7 


De  SacrificioMiffe.  Decif  XXXI.  255 


f 


i8 


ip 


zo 


cjufqne  fnpremumDominium  attefca- 
tur  per  novam  produftionem  Rei  , 
non  minus  ,  quam  per  rei  deftruclio- 
nem  .  Ita  Suarez  di/p.-y^,  leB.  i.  Co- 
nir.ch  q.ii-  art.  i.  dub.  ^.  &  alji  recen- 
tiores  .  Coeterum  neque  hoc  funda- 
nnenrum  admittitur  h.  Card.  de  Lugo 
d.  difp.  I  f^.feH.  4.  num.  ^i.  quia  fequere- 
tur.quod  generare  filios,  vel  fabrica- 
re  Templum  in  honorem  Dei  efset 
Sacrificare . 

Pro  fecunda  opinione  ,  quae  confti- 
tuitSacrificium  Mifsfincoinmunione, 
&  fumptione  Sacramenti ,  quam  facit 
Sacerdos  celebrans  ,  fequentia  funda- 
menta  habentur. 

Primum  fundamentum  .  In  illa 
a£^ione  repofita  eft  effentia  Sacrificii 
Mififs",  in  qua  reprsefentatur  mors  ip- 

fius  Chrifti  •,    ficut  enim  in  mort^ j 

Chrifli  completum  fuit  Sacrificium 
cruentum  inCruce;  ita  fera<Si.  nem 
reprsfentativam  mortis  ejus  in  MifiTa 
compietur  Sacrificium  mcruentum 
MifTas  .  SeJ  h?c  reprs^fentatio  mortis 
Chrifti  fit  m  communione  ,  &  fum- 
ptione  Sacramenti,  ut  patet  exverbis 
Apofloli  I.  Cof.  II.  16.  Quovefcumque 
wanducahitts  panem  hnnc  >  (^  calicem 
bibetis  ,  mortem  Domini  annunciahitis  . 
Ergo  in  fumptione  Corporis ,  &  San- 
guinis  Domini  ftat  eifentia  Sacrificii 
MifTa;.  Sed  hoc  fundamentum  patitur 
difficultatem  j  quia  alias  fequeretur  , 
quod  omnes  communfones ,  quas  fa- 
ciunt  fideles  acccedentes  ad  Euchari- 
flicam,  effent  Sacnficia. 

Secundum  fundamentum  .  Ibi  eft 
efTentiaSacrificiij  iiblViftimas  immo- 
latsc  fit  immutatjo,  &  defTrudlio.  Sed 
in  MifTa  haecimtTjUtatio,  Srdeftrudio 
immolata?  Koflias  fit  in  ejus  lumptio» 
ne;  ergo  fumptioni  inefi  effentia  Sa- 
crificii.  Hoc  non  caret  difficultat(i_j  ; 
quia  non  fola  imrrutatio  ,  &  defTru- 
ttio  Viitima;  facic  Sacrificium,  necef- 
faria  eft  enim  prcecedens  ejufdem  Vi- 
£limae  oblatio  juxta  dodrinam  S.  Tho- 
mae  in  5.  p.  q,  86.  art.  i.  de  qua  infra 
«WrW   16. 

Tertiura  fundajnentum .  In  diePa- 


rafceves  non  confecratur  Hoftia  ,  fed 
tantum  ^  Sacerdote  fumitur  .  Et  ni- 
hilominus  in  Miffa  recitat  Sacerdos 
illa  Verba  -.Et  Jic  fiatSacrificiumnoftnm 
in  confpeHu  tuo  bodie  ,  ut  placeat  tibi  n 
Domine  Deus .  Ergo  fola  fumptio  con- 
ftituit  Sacrificium  ;  quod  in  Ecclefia 
Grapca  fervatur  etiam  per  plures  dies 
Quadragefima.  .  Por^-o  hoc  non  fubfi- 
i][t  ;  quia  in  die  Parafceves  non  eft 
proprid  Sacrificium ,  quoniam  Hofiia 
non  confccratur  in  Miila  ;  per  verba 
autem  iUa  Sacerdotis  non  fignificatur 
a^io  facrificandi  ■■,  fed  quod  Corpus 
Chrifli  pridie  fuit  in  Sacrificium  obla- 
tum . 

Quartum  fundamentum  .  Illa  efi: 
adio  facrificativa  ,  per  quam  partici- 
pamus  de  Sacrificio.  Sed  per  fumptio- 
nem  Specierum  confecratarum  fideles 
fiunt  participes  SacrifKii  oblati  in__ »  iz 
Altare  juxta  alia  verbi  ejufdem  Apo- 
fioli ,  I.  Cor.  10.  18.  K^onni}  qui  edunt 
Hoftias.,  participes  funt\^4!tar!S  ,  ideft 
Sacrificii  oblati  in  eoJem  Altari.Ergo 
fumptio  praedida  efi  adio  Sacrificati- 
va.  At  negatur  minor  ;  quia  partici- 
pare  de  altari ,  non  efT  participare  de 
Sacrificio;  laici  enim  fumunt  de  Al- 
tari  Sacramentum  Euchariflige;  non_j 
Sacrificium  . 

Qiiintum  fundamentum  ex  Conci- 
lio  Toletano  cap.  11.  Quod  habetur 
in  Can  T\e!atum .  De  Confecrat.  dft.  2. 
ubi  dicitur.'  Quale Sac^ificiuni  erit ,  cui  ij 
nec  ipfe  Sacrificans  partceps  effe  digno- 
fcituYl  Si  ergo  abfque  fumptione  non 
efTSacrificium,  ipfa  fumptio  eft  deef- 
fentia  Sacrificii. 

Ultimum  fundamentum;  quod  po- 
fitum  fuit  in  prima  argumentatione  . 
Illud  efl  de  eflentia  Sacrificii  ,  quod 
omitti  non  potefl  .  Sed  fi  celebrans 
moriatur  ad  altare  antequam  fumat  ^4 
Sacrificium  ;  debetfuroi  ab  alioSacer- 
dote  etiam  non  jejuno.  cap^^^ibH.cap- 
lilud.  j.q.  I.  &  mandatur  in  Rubrica 
Mifsalis  de  defeHib.  in  ce/ebrat.  Miffar. 
cap.  10.  nvni.  ^.  Ergo  fumptio  eft  de 
efsentia  Sacrificii . 

Tertia  tandem  fententia»  quaepro- 

babi* 


2^6 


DeSacrificioMiflf^.  Decif.  XXXI. 


i; 


babiliflima  efl ,  &  quam  nos  ample- 
dimur  ,  docec  ,  racionem  Sacrificii 
Mifs^  efsencialiter  confiftere  in  utra- 
que  aftione  fimul;  confecratione  fci- 
licet,  &  fumpcione  fpecierum  Sacra- 
.  mentaliumi  icaut  neutrafinealiafuf- 
ficiat;  neque  fola  confecracio,  neque 
fola  Sacramenci  fumptiointegrare  va- 
leat  effentiam  Sacrificii  Euciiarirtici  ; 
fed  utraque  fit  necefifaria  ad  ipfamj 
eflfentiam  integrandamj  &inhocfen- 
fu  accipienda  func  fundamenca  poGca 
fupra  tam  pro  confecratione,  quam_. 
pro  fumprione  •,  prout  illa  accipiunt 
Au<3;oreshujus  tercise  opinionis,  intei" 
quos  Emin.Card.  Bellarminus,  &de 
Lugo  ,  Scortia  ,  Averfa  ,  Amicus  , 
Hiqueus,Poncius,  Gavatius  ,  &  alii 
relaci  per  Mafcrium  ,  qui  pariter  ica 
fencic  d.  dlfp.^.  q  4.  W//.77.  in  4.  fent.  &  in 
Theol.Morali  d.difp.iQ^.num.T,^^. 

Raciones  aucem  demonfcrances  , 
Confecracionem  &  Sumpcionem  fpe- 
dlare  ad  effentiam  Sacrificii  inMiflTa, 
pr^cer  fupradida  fundamenca  ,  func 
fequences  .    Prima  •,  quia  de  effencia 

a6  Sacrificii  efi:  oblatio  Viftimas  immo- 
landae  ,  &  ejufdem  Viftimae  oblacas 
defcrudio. ;  prout  de  oblatione  often- 
dimus  fupra  Decif.  W.  &  de  Vidlimas 
defcrudione  Decif.X.  Modd  confecra- 
tio  ,  quam  Sacerdos  gerens  perfonam 
Chrifti  facit  in  Alcari  ,  habet  racio- 
nem  obiacionis  excernae  ,  &  fenfibi- 
lis  requifiCi^  ad  Sacrificii  proprietatem  . 
Id  probatur  ex  Concilio  Tridentino 
feff.zz.capi.^  r^«.2.  ubidocec,  Chri- 
fcum  dedifle  Apoftolis,  eorumque  fuc- 
cefforibus  pocefcacem  ofFerendi  Sacri- 
ficium  Mifl"?  iliis  verbis:  Hoc  facttsin 
meam  commemorationem  .  Ergo  ex  Pa- 
tribus  Goncilii  ,  &  ex  ipfo  Concilio 
confecrare  ,  &  offerre  efc  unum  ,  & 
idem.   Verba  Conctliiin^.  frt/>. I.  func 

27  haec  :  Ei/"^m  (  Apoftolis>^  eorumquein 
Sacerdotio  fuccefforibus  ,  ut  offe^'rent  , 
pr^cepit ,  per  hdec  Verba  \  Hocfacite  iy^c. 
Et  tdem  Concilium  in  Can.z.  fic  loqui- 
tur  :  Si  quis  dixerit  i/lis  verbis  ,  Hoc 
facite  is^c.  non  ordinaffe ,  ut  ipfi  ,  alUque 
Sacerdotes  oferrent  Corpus  ,  ^Sangui- 


nemfuum\  ^dnathema  fit .  Igiturdum.»' 
Sacerdos  celebrans  confecrac  Hoftiam» 
&Calicem-,  fimul,  &eodemtempo, 
re  facic  ^cerno  Pacri  oblationem  Cor- 
poris,  &Sanguinis  JESUCHRISTI 
Filii  ejus;  quaequidemoblacioexpret 
se  defignacur  in  elevacione  HofciaB,& 
Calicis,  quam  in  omnibus  LiCurgiis,  iS 
eciam  Ecclefiarum  Oriencalium,  fieri 
demonfcrac  Emin.  Card.  Bona  B^rum 
Liturgic.lib.i.cap.i  i^.nu.z.dc  habecrela- 
cionem  cum  ad  oblacionem  in  Sacrifi- 
cio  cruenCo  Crucis  ,  quam  de  fe  fecit 
SummusSacerdosChrifcus,  quandoin 
ea  elevacus  ,  Tradidit  fervetipfum  pra 
nohis  Oblationem  ,  i^  Hoftiam  De(y 
in  odorem  fuavitatis  .  Ephef  5.  z, 
tum  ad  oblaciones  vi£limavum,  quas. 
faciebanc  Sacerdoces  Aaronici  elevan- 
ces  eas  coram  Domino  ,  uc  legicur  in- 
E.^cod.  cap.  19.  verf  24.  i$^  16.  In  Levi- 
tic-  cap.  25.  verf.  11.  is^  20.  is*  ^^  'N^- 
mer.  cap.  y.  vers.  25.  cap.  6.  vers.  io.  isr^ 
cap.  8.  verf.  21.  quae  quidem  figura- 
bant  SacrofamClum  Mifsae  Sacrifi- 
cium  . 

Secunda  racio  deducicur  ex  forma 
ordinationis  Sacerdotum,  in  qua  ordi^ 
nando  dicitur :  ^4ccipe  potefiatem  offer- 
rendi  Sacrificium  Deo  (^c.  In  illa  au- 
tem  forma  Sacerdosaccipitpoteftatem 
confecrandi .  Ergo  confecrare ,  &  offer- 
rej  confecratio,  &oblatiofunt  unum, 
&  idem  in  Sacrificio  Mifsae  •,  &  peir 
confequensSacerdosconfecrandoofferr, 
&  dum  facic  confecrationem  ,  £acis 
etiam  oblacionem . 

Tercia  racio  addi  pocefc,  quia  tunc 
Vii^ima  dicitur  Deo  offerri  ,  dum  fu- 
pra  Alcarecollocacurinprocefcacionem 
Divinae  excellenciae ,  &  nofcrae  fubje- 
ftionis  ;  &  uc  ex  hebraico  colligicur, 
offerre  fignificacHofciam  ad  immola- 
tionem  adducere  •,  &  rem  immolan- 
dam  ponere  in  confpeftu  Domini  \  ut 
de  Sacrificiis  Abelis,  &  Caint  legitur 
in  Genefi cap.  ^.  verf'^.  {5^4.  &  de  Sa- 
crificio  Gedeonis  in  libr.  J-udic.  cap.  6^ 
vers.  19.  Igicur  cum  ex  vi  verborum 
confecrationis  Corpus  ,  &  Sanguls 
Chrifti  ponantur  fuper  Altarefubfpe- 

ciebus  j 


29 


30 


De  Sacrificjo  Mifs^.  Decif.  XXXI. 


Ciebus ;  re(\i  infertur ,  confecrationeBi 
habere  vim  oblationis  ;  &  per  confe- 
<juens  ipfam  oonfecrationemattingere 
effentiam  Sacnficii  .  pofitam  in  rei 
Immolandae  obUtione . 

Neque  obrtat ,  fi  quis  dicat,  fieri  ^ 
Sacerdote  oblationes  verbales  tum  in 
offertorio  ,  tiim  poft  elevationem  ca- 
licis  .  Quia  refpoftdetar  ,  oblaiiones 
tllas  verbales  fpc^lare  ad  caeremonias, 
non  autemad  efTentiam  Sacrificii;quf 
attingitur  ab  ipfa  oblaticne  reali  per 
adduftionem  Viflimae  in  Altsre,  me- 
diante  confecratione,  non  tnfrorequi- 
litur,  ut  in  Sacrificio  fiat  oblatio  Vi- 
ftimaB  exprefljs  verbis;  fed  fufficir,  fj 
fiat  tantum  re  /  cum  non  in  verbis  , 
fed  in  rebus  Sacrificiieffentiacenfiftat; 

&  Sacrificium  non  m  verbis ,  led  in . 

adione  compleateir.  Exemplumfirde 
Abrahamo  factificaiuro  filium  foun»  ; 
k  quo  nuUa  verba  forous  fuifTe  prola- 
ta^  fed  allegarvjm  fu'lTe  Ifaac  ,  ^  ad 
cjus  immolationtm  in  Dei  honorem 
procefljfle»  extenla  manu  ,  &aFrepto 
gladio  ;^  itaut  ilHus  Sacrificii  oblatio 
ccnfifleret  non  in  verbis,  fcd  inadio- 
ne  Igitur  firmum  renianet  ,  Confe- 
crationem  efle  nartem  elTentialem  Sa- 
crificij  Milfap  tum  ex  fundamcntis  re- 
laris  in  prima  fentcnria  i  tt^w  pra?ci- 
pue  quia  continet  in  fe  oblaticnem— , 
quan;  Sdcerdos  ,  confe^ransSpecies^  , 
facitin  peTfonaC.b.jifli .  deiifdemSpe- 
ciebus  confecratis,  ir>quibus  contine 
tur  Vidima,  quae  immolatur,nempe 
ipfe  Chriftus. 

Alrera  pars  eflentialrs  ejufdem  Sa- 
crificii  Miflai  eft  confummatio  Spccie- 
rum,  &  fumptio  Sacramenti  ex  fun- 
damentis  congeflis  pro  fecunda  fen- 
tenlia ;  imer  qua;  illa  duo  pra^cipua, 
quod  de  elfentia  Sacrificiitft  mafl^atiOj 
&  iirmutatio  Hoftiaj  ,  &  ha?c  fit  in 
Mifla  per  funiprionem  Sacramenti  ; 
&  quod  Ectlelia  priircipit  ,  cafu  quo 
moriatur  celeDrans  poft  confecratio- 
nem  ,  &  anteConm-unionemj  quod 
aiius  Sacerdos,  etiam  non  jejunus  de- 
beat  lupolere,  fumere,  &  communi- 
care  ;  quia  oiagis  importac  efsentia-^ 


257 

Sacrificii,quam  obfervatio  pr?cepcide 
jejunio  in  Communiotte. 

Neque  officit  ,  fi  quis  inculcet  ,  & 
dicaf,  fi  confecratio  ,  &  fumptio  Sa- 
craroenti  funt  de  eflentia  Sacrificii  ; 
ergo  in  Mifla  nonunum,  fedduofiunt 
Sacrificia;  primum  in  eoniVcratione  ; 
alterum  in  fumptione  .  Refpondetur, 
negando  afsumptum;  &  dicendo*, Sa- 
crificium  Miflae  inftitutum  e(fe  ^  Deo 
in  fui  honorem,  &  cultum  inhisdua- 
bus  partibus  eisentialibus  ,  confecra- 
tione,  &  fumptione  ;  qusE  propterek 
noB  coniiituunt  duo  Sacrificia  ,  fed 
unam;  quemadmodum  inLege  vete- 
ri  Holocauftum  conlifiebat  in  mada- 
tione  Viftima;,  &  in  ejus  combuftio- 
ne;  ac  proinde  mad^atio  ,  &  combu- 
flio  non  erant  duo ,  fed  unum  facrift- 
cium;  ut  dofle  difserit  Maftrius  /«  4. 
Semd  difp.^.q.^.  mm.r)^,.  ubi  contra 
Cardmalem  de  Lugo  fuftinet  ,  fum- 
ptit)nem  Specierum  confecratarum  io 
Mifsa  e^Q  partem  efsentialem  Sacri- 
ficii,  quia  per  ipiam  immutatur  ,  & 
dtrftruitur  Viftima  immoiata  ,  quod 
eft  de  efsentia  Sacrificii. 

Ei  huci>fque  diftis  duo  corrollarla 
funf  notanda.  Utum  eft^  quod  Jicet 
utraque  a^io,  nempe  ccnfecratio,  & 
iumptio  efsentialiter  conftituant  Sacri- 
ficium   Eucharifticum  ;    nihilominus 
confecratio  fe  habet  magis  principalr- 
ter  ,   ttjm  quia  provenit  immediate  ^ 
poteftate  Sacerdotali,  quae  principali- 
ter  confertur  ad    facrificandum  ,   ut 
conftat  ex  forma  Sacerdotii  tradita  h 
Concilio  FJorentino  his  verbis;  ^cci- 
ptr  potefiatem  offerendi  Sacrijicium  in  Ec- 
clefia  is-c.  Sacrificium  autem  cadit  f?l- 
per  confecrarionem  Corporis,  &  San- 
guinis  Chrifti  :  &  haec  eft  prima  ,  & 
principalis  aClio  facerdotis;tCim  eriam 
quia    aftio  conficiendi   Sacramentum 
efl:  magis  digna  ,  quam  adio  fumen- 
di-,  h.ecenimetiam^Laieisfit,&  fieri 
poteft;  non  etiamiJIa  ,nifi  a  iolisSa- 
cerdotibus,  quiuiteri^snonconfecrant 
in  perfona  propria  ;  fed  in  perfona_» 
Chrifti  ',  cujusPalTio  pracipue  rtprae- 
fentatur  in  confecratione. 

Kk  Aliud 


34 


31 


2  58 


DeSacrificib  Miff^  Decif  XXX  . 


Aliud  corollarium  eft ,  quod  ubi  de- 
ficit  confecratio,  ibi  non  eft  Mifsa-,  & 
quamvis  h  SacerJote  recirefur  Mifsa 
fjcca  in  die  fefto  ,  non  e(l  obJigatioil- 

56:.  lam  audienii  .  Dicitur  Mifsa  ficca__3 , 
quando  deficiente  onportunitate  ver^ 
facrificandi,  obdevotionero  veJ  exer- 
cftus,   vel  navigantium  ,,  vel  alicuius 

-^infirmi,  Sacerdos  indutus  facris  vefti- 
feus  recitat  totam  Mifsam  ,omiffis  ver- 
bis  confecrationis  ,  urrefert  Duran- 
dus  de  Divin.  Offic  Itb.  4.  cap.  i.  vu.  25. 
Henriquez.  in  Summa  lib.S)-  atp.fj.nu- 
wer.  X.  Sed  utrum  fitiicitum  celebra- 
re  Mifsam  (iccam  ?  difputant  Morali- 
ftas,  quos  alJegat  Diana  Coordinatus 
toir).  1.  traB.  i.  refolut.  144.  Lezana  in 
Summa  tom.^.  Verb.  Miffa  num.  56.  Co- 
tonius  in  fuis  Controverf.  lib.  2.  Ccntro- 
verf.  5.  cap:  3.  num.  61.  Bifsus  in  H/e. 
rurgia  tom.z.  Verb.Miffa  Sicca.  &  Go- 
bat  in  Tbeoog.  Experiment.  traU.  5.  nu. 
20.  ubi  alii  negant;  &  alii  affirmanr; 
nam  ex  una  parte  videtur  quaedam 
irrifio  rei  Sacrae  recitare  Mifsam  indi- 
tutam  ad  confecrandum,  &  noncon- 
fecrare;  at  exalia  fatisfaciendum  cen- 
fetur  pietatifidelium  illamcupientium 
audire  ,  cum  vero  Sacrificio  interefse 
Don  pofTint.  Hinc  Sanflum  Ludovi- 

37  Gum  GalJiarum  Regem  ,  jam  in  ca- 
ptivitate  penes  Saracenos  detentuj.j  , 
folitum  fuifse  ,  hanc  Mifsam  Siccam 
audire  quotidie  refert  Gulieimus  Car- 
i:otenfis  in  t]\\%  vita  his  verbis :  Tctim 
officium  Mijfc£  abfque  Sacramenti  ccnfe- 
cyat':one  cfftAud  cum  uno  Tresbytero  pr<£' 
dicatorey  me  adjuriBo^  [ih:  tunc  temporis 
clerico  fuo  ,  juziter  exolvebat  devoto 
cAie  .  Idem  affirmat  Gaufridus  in_p 
vita  ejufdem.  Sandi  ;  quam  Mifsam 
fine  canone  appellat.  Idcirc6  Dodo- 
res  dicunt,  non  cCse  prohibitum  Mif- 
fam  Siccam  celebrare  ,  in  defcflu  ve- 
ri  Sacrificii  ,  ubi  concurrat  vehemens 
devotio  adftantium  •,  vel  ubi  talis  vi- 
geat  confuetudo;  quam  adhuc  extare, 
praefertim  in  triremibus  Melitenfibus, 
teftatur  Magrius    in  Hiero/exic.    Verb. 

38  M^^Jfu  Sicca  col.  z.  contra  Quartum 
in    E^ibric.    Miffulis   part.  i.  titul.  14, 


dub.  4.  §.  Dico  3. 

Sed  nec  illud  omittendum  ,  quod 
notat  Gobat  d.  ttaHat.  5.  numer.-i. 
videiicet  ,  non^  peccare  pueros  ,  <\m 
domi  Altariola  excitant  ,  atque  m  2^ 
jis  facra  ficca  f3<?;unt  ex  mera  pie- 
tate  ,  fine  pnolatione  verborum  con- 
fecrationis  ,  5c  ufu  vaforum  ,  feu 
Veftium  Sacrarum  ,  ut  dc  S.  Fran-  '} 
ciJcoBorgia  puerulo  refcrt  Sacchmus 
in  Hidor.  Societ.  part.  5.  libro  8.  w«- 
mero  40.  Ego  tamen  graviter  incre- 
pavi  ,  duro  Vicarii  Generalis  mune- 
TC'  fungerer  hic  Patavii  ,  quemdam 
juveneni  plebeium,  fatis  ingeniofum, 
fed  inimicum  laboris,  qui  adcarpen- 
^&s  eleemofynas,  non  foltim  auditas 
a  Pracdfcatoribus  conciones,  mort_j> 
preedicatorio  in  viis  reotabat  ;  (ed 
etiam  domi  >  flrudo  Alrari  ,  quaf- 
dam  veftes  laceras  induebat  ,  & 
Mifsam  Siccam  celebrabat  ;  non  ex 
devotione  ,  fed  ex  quadam  otiofita- 
te  ,  6c  vanitate  ;  concurrentibus  mu- 
lierculis  ad  idem  opus  .  Ideo  ei  mi- 
natus  fui  carcerem  ,  &  verbera  i  & 
jure  quidem  ;  nam  quemdam  Cyiil- 
lum  Paftorern  fimilia  agentem'  ,  & 
aufu  temerario  fuper  panem  facro- 
fanda  verba  proferentem  ignis  e  c?-  40 
lo  mifsus  e  veftigio  ,  una  cum  fociis 
adftantibus  ,  confumpfit  ,  ut  ex  Cli- 
chtoveo  ,  &  ex  Dauroultio  capit.  ^. 
titul.i.  refcrt  ipiemet  Gobat  in  citat. 
tra8at.  3.  rtumer.  66.  i^  6"/.  fubdens 
jlidem  numero  68.  peccare  inortaliter  4t 
Sacerdotem  celebrantem  ,  fi  tam 
alta  voce  verba  confecrationis  proie- 
rat  i  ui~  diftantes  ab  Altan  40.  paf- 
fus  illa  intelligant  ,  ex  Gavanto 
part.  i.   tituL  i6>  mmero  primo  ,   ubi. 


DE. 


De  Sacrificio  MiffeDecif.  XX  XII. 


D    E    C    I    S    I  O    XXXII. 
A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

"Vtrum  in  Sacrificio  MilTiK,  de— > 
cjus  efTentui  flt  conrccrare—? 
utramque  Ipcciem,  Panemfci- 
licet  5  ac  Vinum?  Argumenta 
fcptcm  pro  negativa  ,  &  toti- 
dcm  pro  ?ffirmativa  .  Hujus 
ratio  praecipua  qux  fni  MilTa 
numquam  celcbrata  cum  una 
folaipecie.  Fabulofum,  quoj 
Innoccntius  VJII.  conceCTcrit 
Norvegiis  ,    celcbrare   fin^» 

•  Virio  .'  Quis  fucrit  Clcophas 
vadcns  in  fimmaus  ,  &  an  ibi 
Chriftusjconiecraverit  Eucha- 
riftiam  ?  Cclcbrare  cum  una 
fola  fpecie  nunquam  iicitum  , 
ncquc  cx  difpcnfatione  Papae . 
Kubrica  MiiT?h's  declarata_j 
circa  plures  defc<5lus  fpecie- 
Tum . 

S  V  M  M  ^  B^IVM. 

1  Sacrificmm  Mifta  an  de  efjentia 
exigat  confecrationem  utriufque 
fpecici^ 

1  Dcfinitio  ubi  adaptatur ,  ibi  eSi 
e(kntia  rci  dcfinit<£ . 

3  Definitw  Sacrrficii  verficatur  in 
confecratione  unius  fpeciei  tantitm 
in  Miffa . 

4  Confecratio  unius  fpcciei  /iare^ 
poteji  f-ne  altera . 

5  Keprafcntato  mortis  Chrifli  ha- 
betur  in  una  fola  fpecie  confccra- 
ta  . 

6  Efficacia  reprcefcntativa  Sacrificii 
cruenti  Crucis  videtur  efie  in  con- 
fecratione  tam  unius  fpeciei  , 
quam  ambarum . 

7  Murs  Chrifii  repr<efentatur  in 
Hojliay  qua  communicantur  Lai- 
€i  . 


ii 


u 


25P 

S  Corpus  Chrifti  in  ultima  caniL» 
confecratum  non  crat  exfangue. 

S>  Chriflus  in  Emmaus  folam  panis 
fpccicm  confecravit . 

10  Sacrificium  Mifff  ad  hoc  efl  in- 
flitutum  a  Chriflo  ,  ut  exprefst 
rcprxfrntet  e]us  morteminCruce. 
<&  num.  ip. 

Keprcefcntatio  mortis  Chrifli  in 
Cruce  exprefsa  haberi  non  potefl 
in  MiCsa  ,  nifi  in  confecratione 
ambarum  fpecierum . 
Cdehrare  cum  una  fola  fpecie 
efsct  contra  inflitutum  Mifsa . 

1 3  McLchifedech  obtuiit  panem  ,  & 
vinum . 

14  Rcmiffio  peccatorum  non  fit  fin^ 
fanguinis  cffufione . 

1 5  Mifsa  wmiqiiam  fa6la  fuit  cum 
una  fola  fpccie  Sacramcntali . 

1 6  Innocentium  FIIL  difpenfafse  cum 
'N^prvcgis  ,  ut  Mifsarent  ftne  Vi- 
no  ,  eU  falfum  . 

17  Alifsa  efl  unum  Sacrificium  ,  non 
duo . 

18  Rubrica  Mifsahs  curvelititerum 
confccrari  fpeciem  )am  fumptam^ 
etfi  valide  confecratam  ? 

19  Mifsa  debct  exprefse  repr<efenta. 
re  Sacrificium  Crucis . 

20  ^n  nulla  fit  eonfecratio  unius 
fpeciei  ,  quando  non  intenditur 
confecrare  alteram.?  &num.zj. 

11  Sacrarnentum  cur  fubfiHat  in 
una  folafpecie;  non  autem  fubfi- 
flat  Sacrificium  f 

23  Ratio  Mifscs  pendct  a  voluntate 
ChriHi  inflitucntis. 

24  Chriftus  totus  cfl  facramentaliter 
tam  in  una  ,  quam  in  alia  fpecie 
confecrata . 

Hoftia  .  qua  communicantur  L,ai- 
ci ,  tft  pars  ri6iim<e  immolata  ? 
Mifsa  eft  ad  formam  Sacrificii 
Euchariftici  oblati  a  Chrifto  in 
cana  .ctfiibi  rcpr<iefcntatafitmors 
ejus  fiitura  ,  in  Mifsa  rcprafcn- 
tctnr  mors  prtttcrita. 

27  Cicophas  unus  eduohus  difcipulis 
euntibus  in  Emmaus  ,  quifnam 
fucrit  ? 


2T 


26 


\ 


Kk 


£«- 


Dc  Sacrlficio  MiflT^. Decif.  XXXIT. 


28  Euchariftiam  confccratam  efse  a- 
Chrifto  in  Emmaus .  Contrarium 
num  19. 

30  Sacrilegium  grave  efset  ,  velle 
celehrarc  confecrandq  unam  tan- 
tum  (peciem . 

%i.  Celchrare  Mifsam  cum  una  fpe- 
cic  tantum  nunqucm  eft  licituyn. 

3 1  Tontifex  an  poffit  difpenfare  ,  ut 
Mfsa  dicatur  cum  una  fpecie 
fola  ? 

33  Inadvcrtentia  inculpabilis  excu. 
fat  confecrantcm  unam  fotam  fpe- 
ciem . 

34  Confecratio  noviter  facicnda  in 
Mifsa ,  fi  prima  fupit  invalida. 

2S  Sumpta  Hoftia  co?ifecrata  ,  cur 
alia  fit  confccranda ,  uha  cum  alio 
•vino  ,  ft  rcpenatur  dcfeUus  in 
vino  ? 

3^  Scandalum ,  vt  cvitetur ,  fujficit 
conjecrare  folam  fpecicm  pro  ilia^ 
quts  reperta  cft  impta  poft  fum- 
ptionem  alterius . 

37  Sacerdos  fi  moriatur  ad  ^Altare 
poft  co/ifecrationem  ,  quid  agen- 
dum  ? 

38  sacrificium  imperfcBum  hujus  diei 
an  fupplendum  fequcnti  die  ? 

39  Hoftia  fumpta  fi  deeumbat  cele- 
hrans  ,  an  alius  dcbeat  fumere 
fanguinem  ,  &  perficere  Mijfam  ? 

oplntones  quatuor . 

40  Celebrans  fi  decumbat  ,  &  vires 
fumat  fumpto  imo  Cretico  ,  an 
M'fiam  pcrfictet  ,  fi  adftt  alius 
Sacerdos  ]c]unus? 

INfignis  ef\  2c  aHa  quaedio  agitata 
a  Theologis,  Utrum  efsentia  Sa- 
crificii  Mifsf  neccf;sari6  exigat  conle- 
crationem  utriufque  fpcciei;  panisfci, 
lic^t  ,  &  vini  ;  v/e|  fufficiat  confecra- 
tio  unius  fpecei  tantiim  ?  In  qua__» 
^  Scholaftici  ,  &  Morah'tae  dividuntur 
in  duas  clafses  \  alii  enim  opinantur 
praediftam  efsentiam  pofse  falvari  in 
confecratione  unius  tantum  fpeciei ; 
&  ita  fentiunt  Cafalius  lib.  1.  de  Sa- 
crific.  Miffa  cap.  2^.  Bonacina  dijp.  4. 
de  Sacrment.  q.  ult.  pund,  2.  num.  7.  Ec 


plures  alii  quos  citat  Pafquallgus  de 
Sacrificio  novte  kgts  quaft  44.  num.  j. 
&  IVI-^flrius  in  4.  fent  dtfp.  4.  q.  4.  nu, 
94.  E  contra  alii  defendurt ,  Confe- 
crationem  utriufque  fppciei  cffe  de 
efsentia  Sacnficii  MifFr  ;  inter  quos 
Suarez  vw  ^.P.  tom  x.  difp.  7^.  fi^.  6. 
Verf.  Dico  fecundd  .  En.in.  Card.  Bcl- 
larminus  /^4.  de  Eucharifiia  cnp.  n. 
Vropofit.  1.  Er  Emio.  Card.  de  Lngo 
de  Eucharifiia  dijp  i$>  num.ic^.  pi^rer 
alios, quoscitant,  &  fequuntur  )icero, 
Pafqualigiis  d.  q.  44.  num.  f.  6f  Ma- 
ftrius  d.  difp  4.  q  4.  rum.  5)4.  Argu- 
roenta  pro  utraqut-  parte  ,  omilTis  fu- 
perfluitatibus,  funt  fequenria. 

Pro  prima  opinione,  qund  fatis  fit 
confecratio  unius  fpecici  ad  efsentiaai 
Sacrific  j  Mifsa^,  ita  arguupt 

Primo,  ubi  adapratur  definifio  Sa- 
crificii ,  ibi  habetur  '*jus  effentia.  Sed 
in  confecratione  tmius  fpeciei  tantum,  * 
five  fit  panis,  fiv^  fit  vini;  adaptatur 
definitio  Sacrificii  .  Ergo  in  una  fola 
fpecie  confecrata  exiflit  efsentia  Sa- 
crificii  Mifsap  .  Minor  propofitio  pro- 
batur.  Dcfinitio  Sacrific/i ,  utoftendi- 
mus  fupra  Decif  IF.  num.  i.  eft  ifla. 
Sacrififium  efi  oblatio  externa  ,  foVt  Deo 
faHa  ,  qua  irt  tefitficationem  ejus  fupremi 
Dominii  ,  ^  legitimo  Minifiro  res  aliqua 
fenfibilis  ,  ^  permanens  ritu  tr.yfiico  coa- 
fecratur ,  i^  trafmutatur  ,  in  loco  ,  {9» 
fuper  yAltari  solemniter  ad  hoc  deputato, 
pro  rcmijfione  peccatorum.,  nec  non  pr^ 
senti ,  aternaquefeiictte^ie  popu/i  ohtinen' 
da.  At  omnes  partes  hojus  dcfinitlo- 
ris  ve  ificantur  tAm  in  confecratione  2 
Honiap,  qu^m  in  confecratTone  Cali. 
cis  ;  fivd  in  cor.fecratione  folius  Pa- 
nis  ,  vcl  folius  Vini  .  Ergo  efsentia 
Sacrificii  Mifsap  falvatur  etiam  in  una 
fola  fpecie  conlecrata . 

Secundo  confecratio  Corporis  non 
dependet  ^  confecratione  Sanguitiis  » 
nec  ^  contra.  Igiturporefl  una  abfquc 
alia  valid^  fieri;  &  ficut  ratio  Sacra- 
menti  in  una  fpecie  confecrata  fub- 
fiftit  ;  ita  &  ratio  Sacrifici)  in-j 
unius  fpeciei  confecratione  poteft  fta- 
re  . 

Ter- 


Dc  Sacrificio  Miflfe  Decif.XXXII.         261 


Tertid .  Ratio  Sacrificii  incruenti 
^iifae  confiftit  efTetitiaiiter  in  confe- 
ciacione,  q«a  myftice,  &  Sacramen- 
taliteT  reprffentatur  Sacrificiam  cruen- 
tum  mortis  Chrifti ,  quae  efleotialiter 
fita  eft  in  feparatione  anim;>j  a  corpo- 

5  fc  .  Sed  in  foia  confecratione  unius 
ipeciei  fufficienter  fit  talis  reprapfen- 
tatio  ,  quia  v\  verborum  confecratio- 
Tiis  fuper  panc  pon'tur  folum  Corpus 
fme  anima,  A  fine  Sanguine  ;  &  vi 
verborum  fuper  vino  ponirur  folus 
Sanguisfine  Corpore  ,  &  fine  anima  ; 
ctfi  in  utraque  confecratione  percon- 
comitantiamponatiirCorpuSjSanguis, 
&  Anima  Chrifti .  Ergo  in  una  foIa_j 
fpecie  coniVcrata  haberur  vera  ratio  , 

.  &  efieotia  Saaificii  Miffae  . 

Quart6.  Eadem  efficacia  repraefen- 
tativa  Sacrificii  cruenti  Crucisefiin_* 
wnius  fpecir-i  confecratione  ,  ac  ia,.* 
confecratione  amoarum  ;  fiquidem  , 
licet  ex  vi  verborum  vel  iblumCor- 
pus,  vel  folus  Sanguis  ponaturin  fpe- 
cie  i  attamen  in  utraque  per  conco- 
initantiam,  utdiximus,efttotusChri- 

^  ftus.  Igiturficutconfecratioutriufque 
fpeciei  repracfentac  SacrificiumCrucis; 
ita  coufecracio  unius  fotiusfpeciei,quia 
idcir.  torusChrifius  efsecialiter  efitam 
in  unafolafpecie^quam  inambabus. 

Quinto  vO;ifiri-i5atur  ;  namEucha- 
riftia,uc  S<:Cfamentum,  inuna  fo!a__» 
fpec'e  reprilentat  mortem  Chritti  , 
juyta  vetba  Ecclefiat  ,  quas  dxun^^ur 

7  ad  coirimunionem  Laicorum  :  0  Sa- 
crum  ccnvnuum  ,  in  quo  Chrtiiui  fumi- 
tur  ,  recotitur  menjorla  TaJJion''s  €]us  . 
Ergo  ficut  in  Sarramento  una  fpecies 
rtprarfentHt  mortem  Chrifti  ,  fic  una 
fola  fpecies  '.n  Sacrificio  . 

Sexto.  S  .crificium  Miffae  debet  ef- 

Q  fe  ad  formam  Sacrificii  Euchariftici 
incruenti  fa£li  ^  Chrifto  in  C?na__.  . 
Sedin  illoCorpus  Chrifti  noneratex- 
fangue-,  neque  ejus  fanguis  effufusde 
corpore.  Ergo  non  eft  deeflf-ntia  Sa- 
crificii  Mi«Tae  repraefentare  Corpus 
Chrifti  exarjgue  ,  Vfl  Sanguinem_» 
feparatum  a  Corpore  per  duplicem.* 
confecrationem , 


Septimd  :  Chriftus  dum  confecra- 
vit  in  Emmaus,  ubi  fuerat  invitatus  a 
poii  Refurreftionem  h  duobus  Difci- 
puiis  ,  fpecicm  panis  tantum  confe- 
cravit,  uc  iegitur  in  Luc.cap.i^.  Ferf^ 
?o  Ergo  in  una  fola  fpecie  datur  cf- 
fencia  Sacrificii  MilTae. 

His  t3  !  n  non  obftantibus  contraT 
ria  fentencia  communiter  defendituri 
recentiori(>us  ob  fequentia  fundamen- 
ta  . 

Primo  :  Sacrificinm  Miflae  ad  hoc 
fpecifice  eft  k  Chrifto  Domino  inftitu-  r# 
tum  i  uc  in  ipfo  exprefse  reprf (entetur 
Sacrificium  cruentumCrucis,  in  quo 
ipfeChriftus  per  realem  occifionem  , 
6c  feparacionem  Corporis,  &  Sangui- 
nis  immolatus  fuit .  Sed  haec  myftica 
immolaciOj  &  feparacio  C^orporis,  & 
Sanguinis  ,  vi  verborum  confecracio- 
nis  ,  non  habecur  nifi  in  confecracio-  ii 
ne  ucriufque  fpeciei ;  quia  per  confc- 
cracionem  Panis,  ex  vi  verborum_.  , 
ponicur  Corpus  ejus  myftice^  Sangui- 
ne  feparatum;  &  perconfecrationeni 
Vini  ponitur  Sanguis  eodemmodofe- 
paratus  a  corpore  .  Ergo  effentia  Sa- 
crificii  Miftli- confiftit  noninconfecra- 
tione  unius  folius  fpeciei  ;  fed  in^ 
utriufque  . 

Secundd:  SlMiffce  Sacrificiumfieri 
poftet  cum  confecrarione  Panis  tan- 
tvim;  vel  folius  Vini;  id  eftecconrra 
ejus  ;!iftifDtionem;  in  quaChriftusii- 
lud  uifticuic  confecrando  ucramquc^ 
fpeciem  ;  &■  prascipiendo  Difcipulis  ,  'i 
uc  fub  ucraque  fpecie  confecrarenc  , 
uc  habecur  irt  Conc.T^xdcnt  feff.zz.cap. 
I    Sed  hor  efte  non  debec.  Ergo 

Terrio:  Prscerea  in  SacrificioMif- 
fae  debec  eft"e  reipfa,  quod  fuit  in  ty- 
po  in  SacrificioMelchifedech;  cum_. 
Chriftus  fic  Sacerdos  fecundum  ordi- 
nem  Melrhifedech  .  P/^r/.io^.  Verf.^.  '? 
Sed  Melchifedech  non  obculitPanem 
tanciam  ,  nec  tancum  Vinum ;  fed  Pa- 
nem,  &VinumfimuI.  Genef.\a,.Verf, 
i8.  Ergo  eftenciaSacrificii  Eucbarifti- 
ci  haberi  non  poceft  nifi  inobiacione> 
&  confecracioneucriufquefpeciei. 

Quarto :  Sacrificium  Miftae  ordina- 

tutn 


^61         De  Saci  ificio  Miflfe.  DeciC  XXXII. 


tum  efl:  in  remifTone  peccatorum.*  ? 
ideoque  appellatur  Propitiatorium,ut 
14  diximus  fupra  Decif.Xiy.  mi.-j.  Sed  fi- 
ne  Sanguinis  efFunone  non  fit  remif- 
fio.  Hebr.9.Verf.2.2.  Ergoin  Sacrificio 
MifTae  non  folius  Panis  confecratio  ; 
fed  etiam  v^ini  intervenire  debet  5^  ut 
expreffa  habeatur  effufionis  .Sanguinis 
reprasfentatio, 

Quinto:  Accedit  univerfalis  Ecde- 
fiae  confuetudo,  qu?e  numquampafTa 
35  eft  in  ullo  cafu  Sacrif^cium  iMiffaeof- 
f;  ferri  fine  utraque  fpecie  ^  ut  probat 
Emin.  Card.  BellarmJnus  d.  lib.^.  M 
Eucbarijhcap.zi.  Verf.  Idem  cotligitur. 
Emin.  Card.  de  Lugo  de  Sacrctmento 
Eucharifiice  difp.i^.  m.\  1 9.  &  Maftrius 
d.qua^.Of.  difp  '^.  m.\oo.  ubirefellunt 
afTertam  difpenfationem  Innocentii 
VIII.  cum  Norvegis,  ut  obdefedum 
vini  in  una  tantum  fpecie  Panis  con- 
fecrarent  ,  de  qua  Volaterranus  lib.j. 
Ceographi.e  cap.^.  Onuphrius  Panvi- 
nus^i«  Chronic.  .Anno  1490.  Et  Clau- 
diusSainftes  repetit.io.de Euchcir.  cap. 
^^  ^.  ubi  non  Innocentium  VIU-  Sed 
Innocentium  IV.  nominat  ;  &  de_j 
utroque  commentitia  ,  &  fabulofa__» 
eft  aflerta  difpenfatio-,  quae  neqyefa- 
da  fuit  ,  neque  fieri  potuifTet  contra 
id,  ad  quod  fignificandum  eft  inftitu- 
tum  a  Chrifto. 

Sexto  ;  Adiungitur  aliud  inconve- 
niens  ,  quod  fequeretur,  fi  effentia_j 
Sacrificii  fubfifteret  in  confecratione 
unius  fpeciei  tantijm;  videlicet  quod 
non  efTet  unum  •,  fedduo  Sacrificia  , 
quae  in  eadem  adione  fierent,  unum 
fub  fpecie  Panis  ,  &  aliud  fub  fpecie 
Vini.  Hoc  autem  dari,  aut  dici  non 
debet;  quia  Chriftus  inftituit  unicum 
tantum  Sacrificium,  fubutraque  fpe- 
.^"^  cie  immoiandum  ,  ut  ait  Concil.  Tri- 
dentinum  d.feff.ii.  cap.i.  Et  Miffa__j 
eh  unum  Sacrificium  ;  non  autera 
duo. 

Septim6 .  Eacit  Rubrlca ,  d^  qua  in- 

o  fra  «M.35.  mandans  ,  fi  poft  fumptio- 

nera  unius  fpeciei  confecratss  reperia- 

tur  altera  inepta  ;   denuo  confecrari 

utramquefpeciem.  Cur  ita  ?  Si  una 


fuit  valid^  confecrata ,  quare  reitera- 
tur  confecratio?  Utiqueut  exconfor- 
tio  utriufque  fpeciei  refultet  exprefla 
repraefentatio  mortis  Chrifti  ,  in  qua 
confiftit  effentia  Sacrificii  Euchari- 
ftici  . 

Hac  retenta  opinione;  quse,  utdi- 
xi ,  communior  ,  &  probabilior  eft  ; 
&  quam  ampleftitur  etiam  Diana__» 
part.io.  traB.\6.MifcelL6.  refol6^.Quf 
in  coordinato  pofita  e(t  tom.i.  traB.i. 
refol.iz^.  Ec  pariterin  coordinator^w. 
^.tra^t.i.refol.^y.  defumpta  ex  Diana 
antiquo  in  part.S.tra&.i.  refol.iT^.  bre- 
viter  eft  refpondend^im  argumentis 
contrariis.  Nam 

Ad  Primum  ita  refpondet  Maftrius 
d.  difp.^.q.^.  K«.iC5.  videlicet  :  Si  Sa- 
crificium  Jumatur  folum  pro  reali  obla- 
tione  ,  <3^  immutatione  rei  in  honorem 
Dei^Jtc  in  fingulis  fpcciebus  Eurhariftiq^ 
^  in  quahbet  per  fe  ratio  Sactificii  in- 
venitur.  ^t  ulterius  fi  coyijideretur^quod  1$ 
eft  fpeciale  in  Saciificio  Eucbaufii^  ex 
vi  fuds  infiitutionis  ,  quod  nimirunifit  exr 
preffa  i  {5^  completa  reprdefentat.o  Sacri- 
ficii  cruenti  in  Cruce  peraBi  ;  Jtve  myjli' 
ca  quadam  maSlatio,  ($^  cofpons  a  Satt- 
gu  ne  feparatio  ;  planc  in  hoc  fenfu  ne- 
gatur  afixmptum  y  non  enim  ita  clare ,  (yi 
complete  pajjio  Chrifii  reprafentatur  in 
confecratione  unius  dumtaxat  fpeciei  ;  (i- 
cut  in  utraque  .  Et  in  hac  ratione  pe- 
dem  figunt  omnes  Theoiogihancopi- 
nionem  fequuti;  advertentes,  non_j 
fatis  elfe  confiderare  effentiam  Sacri- 
ficii  in  genere  ;  fed  effentiam  Sacrifi- 
cii  Euchanftici  ita  inftituti ,  utreprg- 
fentet  exprefsd  feparationem  Sangui- 
nis  a  corpore  Chrifti ,  &  confequen- 
ter  etiam  ejusanimae,  realiterfaftam 
in  Cruce  ;  &  hanc  expreffam  reprae- 
fentationem  non  habemus  in  confe- 
cratione  unius  fpeciei  tantum;  fed  in 
confortio  utriufque. 

Ad  fecundum  argumentum  contra- 
rium  refpondetur  ;  nonnullos  DD.  20 
probabilem  opinionem  dixiffe  iJIam , 
quae  tenet ,  Sacerdotem,  qui  non  in- 
tendit  Sacrificare,necconfecrare  utraf- 
que  fpeciesi  invaiideconfecrare  unam 

fpe- 


De  SaGrificio  Mifl&.Decif  XXXII.  263 


fpeciem  tanrCim ,  ea  ratione  quia  Chri- 
fijs  ItainRituit  Sacramentum  Eucha- 
riftiae,  ut  finiul  jllud  inftituerit inra- 
tione  Sacrificii  ;  nec  volucrit  fieri  Sa- 
cramentum  (ine  Sacnficio,  nec  Sacri- 
ficium  fine  Sacramento,  prout  ipfii^j 
eodem  temporej  &  eadem.  aftione  in 
noviflima  coena  confecravit,  &  facri- 
ficavit,  ^:  fic  fieri  pcr  Apoftolos  ,  & 
Sacerdotes  praecepit  ;  quibus  non  de- 
dit  duas  poteftates  feparatas  ad  con-' 
fecrandum  tantum;  &  ad  facrifican- 
dum  tantum  ;  fed  unicam  ad  iimul 
confecrandum ,  &  facrificandum,  ut 
diflerit  Suarez  in  3.  p.D.  Thom.  tcm.'^. 
difp.^l  §.  Dico  prmb.  Emin.Card.de 
Lugo  De  Eucharifua  difp.ic).  num.ioi, 
■  Et  Diana  part.io.  trali.iG.  refol.  61. 
Qua:  in  Coordinato  eii  d.  tom.i.  traB. 

21  I.  refol.itZ  Sed  poftpoiltahacopinio- 
ne  fpecuJativa  ;  quia  in  praxi  ferva- 
tur  contrarium  ;  nam  confecrata  Ho- 
ftia,  oflenditur  adorandaapopuloan- 
tequam  fitconfecratus  Calix;  refpon- 
detur  ad  argumentum ;  fubfiltere  Sa- 
cramentum  in  confccratione  unius 
fpeciei  tantiam;  fed  non  fubfiftereSa- 

ii-crificium;  quia  Euchariftia  ut  Sacra- 
mentum  inftituta  eft  a  Chrifto  per  mo- 
dumcibi  ',  &  una  fola  fpecies  confe- 
crata  conftituit  Corpus  Chrifti,  aptum 
ut  nianducetur  per  modunicibi  fpiri- 
tualis  :  at  Euchariftia  ut  Sacrificium 
inftituta  eft  per  modum  Vidimas  im- 
molataey  &  talis  modusnon  habetur, 
nifi  per  corifecrationem  ambarumfpe- 
cierum  ;  itaut  vi  verborum  pooatur 
Corpus  feparatumaSanguine,  &San- 
guis  feparatus  aCorpore;  &  hoc  mo- 
do  fiat  expreffa  repraefentatio  Sacrifi- 
ciicruenti  completi  aChrifto  inCruce 
per  effufionem  Sanguinis,  &  illiusfe- 
parationem  aCorpore  .  Eft  igitur  di- 
fcrimen  in  ratione  Sacramenti,  &  in 
ratione  Sacrificii  ;  &  ide6  argumen- 
tum  non  concludit.. 

Ad  Tertium  refpondetur  .  Qu^od  li- 
cet  aliquo  modo  pcr  confecratlonem 
unius  fpeciei  tantiam  reprcifcntetur 
morsChrifti,  quia  vi  verborumponi- 
eux  Corpus,  nonpofito  ibiSanguinej 


vel  ponitur  Sanguis  ,  non  pofito  ibi 
Corporc;  nihilominus  multo  clarius ; 
&  expreflius  declaratur  ,  &  exprimi- 
tur  realis  fcparatio  ,  qua;  fada  eft  in 
Cruce  ,  Corporis  Chnfti  a  Sanguine 
ipfius;  &  ejufdem  SanguinisaCorpo- 
re  .  Cum  igitur  tota  ratio  Sacrificii  23 
Mifts  pjndeat  ex  vojiintate  Chrifti 
inftituentis  ,  qui  voluit  ,  quod  illa 
realis  feparatio  Sanguinis  a  Corpore 
clarius,  &  expreftius  repraefentaretur 
per  confecrationem  utriufquc  fpeciei; 
hac  de  caufa  eftentia  Sacrificii  ftare 
non  poteft  in  una  fola  fpecie  confe- 
crata„ 

Ad  Quartum  refpondetur  ;  negan- 
do  paritatem  efticacis  reprafentativ? 
Sacrificii  cruenti  in  una  fpecie  fola  > 
ficut  in  ambabus  ;  quia  licet  tam  in 
una  fpecie  confecrata  ,  quam  in  alia 
exiftat  Sacramentaliter  totusGhriftus  24 
habens  non  corpus  exfangue  ,  fed  cor- 
pus  vivum  cum  fuo  Sanguine;  riihi- 
lominus,  ut  didlum  eft  ,  confecratio 
ambarum  fpecierum  magis  clare  ,  & 
exprefst^  repr^fentat  mortem  Chrifti, 
quam  pertulit  in  Cruce  ;  quia  per 
utramque  confecrationem  ponitur  fe- 
paratumCorpus  a  Sanguine  ;  &  San- 
guis  a  corpore  vi  verborum  ,  &  per 
ilJam  feparationem  refultat  praedida 
clara  ,    atque  exprefta  manifeftatio  . 

Ad  Quintum  refpondet  PafquaJigus 
de  Sacrtjjcio  novq  legis  d.  ^.44.  num.ii.  25 
Quod  Eucharijiia  non  reprqfentat  mor~ 
tem  Chrijii  ,  nifi  quatenus  eft  xu^ima  , 
quq  fuperfuit  Sacrificio  ,  atque  adeo  de-  ■ 
pendenter  ab  ipfo  Saoificio  ,  feu  a^ione 
Sacrificandi :  unde  licct'  in  iina  fpecie  fit 
totum  Sacramentum  ,  non  tamen  efl  tota 
raprqfentatio  :  fed  tantiim  inadqquate  ; 
quia  fe  habet  tit  pars  viBimq  occijtn  i^ 
teprqfentat  mortem  Domini  cum  ordine 
ad  aliam  partem  ;  (y,  quatenus  fupponit 
viSlimam  occifam  myftice  in  confecratior.s 
utriufqus  Speciei. 

Ad  fextum  refpondetur  ;  quod  Sa- 
crificium  incruentum  ,  &  Eucharifti- 
cum  oblavum  h.  Chrifto  in  coena  fuit 
exprefse  fignificativum  e/us  niortisfu- 
turaej  &  ideo  confecravit,  &  immo- 

lavit. 


De  Sacrificio  Miflae.  Decif.  XXXIL 


lavit  fubutraque  fpecie;  utigiturSa- 
crificium  Mifife  fit  ad  formam  illius 
Sacrificii  oblati  h  Chrifto  inccBna,de- 
bet  fieri  cum  confecratione  utriufque 

a6  fpeciei  .  Nec  impJicat  ,  quod  in  illo 
Sacrificio  repraefentatio  efTet  de  morte 
futura  ;  in  Sacrificio  autem  Miif?  fit 
repraeftntatiodemortepraeterita  ;quia 
baec  eft  differentia  tamum  accidenta- 
Jis  ,  quae  non  variat  eflfentialiter  Sa- 
crificium  Mifs^^quod  quidem  eft  idem 
fpecie  cum  Sacrificio  c?n?  ;  nam  in 
«troque  Sacrificio  eft  eadem  resobla- 
ta  ;  &  idem  offerendi  modas  per  my- 
fticam  ,  &  Sacramentalem  immola- 
tionem  .  Satis  ergo  nobis  eft  ,  quod 
Sacrificiuro  Mifsae  ex  fui  inftitntione 
fignificet ,  ac  reprffentet  paffionem  , 
&  mortem  Chrifli  fivt^  pr^teritam  ,  fi- 
▼^  futuram  ;  ut  do£l^  explicat  Ma* 
ftrius  in  4,  d.  difp.^.  q.^.  »«.109. 

Ad  feptimum  refpondetur  ,  quod 
equidera  oraviffjmf  Ecclefias  Patres., 
quos  refert  Bonacina  dtS(t$ram.Euchctr. 
difp.-\'q.2.put73.^.  ««W.5.  opinati  funt, 
Chriftum  Dominum  confecrafse  Eu- 
chariftiatTV,  dum  in  caftellorecumbe- 
ret  cum  duobus  illis  Difcipulis,unus 
quorum  vocabatur  Cleophas  ,  &cre- 

^7  ditur  fuifse  frater  S.  jofeph  fponfi 
Deipar?  Virginis  ,  &  pater  Apoftolo- 
rum  Jacobi  tninoris,  &}udseThad?i^ 
ut  norat  Menochius  i«  HifioT.Sacrahb. 
Sk  cap.^.  num  r»  Quod  autem  ibi  con- 
fecrata  fuerit  Euchariftia  ,  habentur 
tres  ra-tionesv  Una  ,  quod  Evangelifta 
ttJiicas  utitur  i\lis  verbts  :  cognoverunt 
tum  in  fradione  panis  .  Luc.i^.  ystf\s^ 
per  quae  verba  denotarur  Eucharifci- 
cum  Sacramentum  v/f5.  2.4.  {j^i.  ad 
Ccr.io.  16.  Alreia  ,  quia  Chriftusnoa 
benedixit  Panem  antequam  federent 
ad  menfam;  fedcum  fedifsent:  Etfa- 
Sum  efl ,  dum  recumheret  cum  eis ,  acce- 
pit  panem.f  iyi  benedixtt^  acfre^it^  {51 
porrigebatillis .  Lucz^  l^erf.io.  IJeoiUa 
non  fuit  benedidio  MenfcE  ,  fed  con- 
fecratioEucharifriae  .  Tertia  ,  quiaait 
textus  ibid.  Et  aperti  funt  oculi  eorum  , 
i^  cognoverunt  eum:  quod  eft  proprium 
Yenerabilis  Sacrameati  illuininare^ 


22 


corda  fidelJum  ad  cognofcendum  ,  & 
amandumDeum,  utconfiderantCor- 
nelius  a  Lapide  ,  Barradas  ,  &  Tiri- 
nus  fuper  d.  cap  z<^.  Luc.  Verf.  ^o.  Et 
Menochius  ^. ///'.S.f<rp.4.  «few.z.  Nihi-  jp 
lomioiis  alii  Ecclefi^  Dodores  autu- 
mant  ,  benedi£lionem  illam  ,  ac  fra- 
ftionem  Panis  non  fuifse  cotjfecratio- 
nem  Sacramentalem  Euchariftif ,  aJ 
quam  fumendam  prcdifti  Difcipuli 
non  videbantur  praeparati  ;  fed  fuifie 
fimplicem  Menfae  benedidionem  ,  ut 
cibum  corporalem  fumerent  ,  ut  e» 
Cornelio  Janfenio,  &  GulielmoEftio 
notat  Menochius  d.  num.z  Quare^ 
Pafqualigus  d  ^.44.  k«w.i  j.  ita  refpon-- 
det  .  2^Qn  efi  certum  ,  quod  tunc  Chri" 
flus  confecraveyit^  i^ (i cmfecravit  .^non 
efl  cenum ,  an  confecaveut  in  una  tan- 
tum  fpecie  .  Ouidaiiid  tamen  fit  ,  dat$ 
quod  confecraverit  ,  id  fuit  ex  fuprema 
auSioritate  ,  quam  hahebat ,  ut  infiitutor 
Sactificii:  is-  non  efi  urus  Sacrificioinfli' 
tuto  pro  Ecdejia  in  ultima  coena  >  feda/ia 
fpeciali  SacYificio  ,  tunc  fihi  bene  vifo  » 
Eamdem  refponfionem  dat  Bonacina 
;«  cit.  dilp.a^.  ^u.i.  punB.^.  num.j. 

Stante  igitur  hacrommuni,,  &  ma- 
gis  probabiliopiciione  quodambffpe- 
ciesPanis,  &  Vinr,  neceffariae  fintad 
efientiam  Sacrificii  Mi/Ta?  ,  adeo  ut 
una  fioe  altera  abfque  gravi  Sacrile» 
gio  confecrari  non  poffir ,  ut  habetur 
in  cap.  Cemperimuf .  De  Confecr.  dft.z. 
relatum  etiam  ^  Reginaldo  in  Vraxi 
fori  V^yitent.lib.xs).  num.i^.  ex  eodemi 
nocanJa  funtfequent'a  dorumenta  ad 
raajorem  Sacerdorum  inftruftionem. 

Documentur»  primum .  lUicitunrLj 
effede  (e,  formaUter ,  feudirede  in-  ?© 
tendere  Sarrificii  mutilationem,  ideft 
confecrare  fubuoa  ta«tt!im  fpecic^  > 
q.uia  praeceptum  djvinura  eft  negati- 
vum,  videlicet,  utnumquamfiat  Sa- 
crificium  cum  una  fola  fpecie  ,  ut  ait 
Suarez /«  ip.tom.i.  difp.^^.  feSl.^.  & 
ReginalJ.rf.  lib.icf,  num  ty  &  qui  fic 
confecraret  grave  Sacrilegium  com- 
mitteret . 

DoGumentum  Secundum  .   NuUa  31 
de  caufa  ,  non  tam  privata  >  fed  ne- 

que 


DeSacrificioMiife.  DeciCXXXlI.         2^$ 


tjuepublica,  licitum  eft  Sacerdofi  di- 
refte  unam  folam  fpeciem  confecra- 
rc',  puta  fi  vinum  haberi  nonpofifec, 
celebrare  cum  fola  Hoftia  pro  com- 
municando  infirmo  ;  vel  ut  populus 
JMifTam  audiat .  Reginaldus  d.  lib.i^.  n. 
15.  Bonacina  d.difp.^.qu.z.punBimi.^. 
Documentum  Tertium  ;  etfiaMqui 
Doflores  antiqui  fcripferint  ,  Sum- 
mum  Pontificem  pofTe  difpcnfarcj  ut 
fiat  Sacrificium  cum  confecratione 
unius  fpeciei  tantum  ,  quos  citat  Bo- 
nacina  d.purtff.i.rju.i^.dc  Pafqualigus 

3Z  d  qUiiePx.^G-  nu.i.  ^  z.  Contrarium  ta- 
men  eft  tenendum  joxta  probabilio- 
rem  opinionem  Theologorum  ,  &  Ca- 
noniftarum,  quos  cumulat  idem  Paf- 
qualigus /Z'/^  ««.^.obplurimasrationes 
per  eumdem  relatas  ,  quarum  pr^ci- 
puaeft  ,  quod  coniecratio  utriufque 
fpeciei  eft  de  pr^cepro  Divino  j  &  de 
iiitrinfeca  ratione  Sacnficii  Euchari- 
Pic  .  Emin.  Card.de  Lugo  de  Sacram. 
Eucharift.  d.  dtfp.i^.  feii.S.  per  totam 
idem  aflirmans  . 

Documenrum  Qiiartum.  A  pecca- 

J3  to  tranfgreffionispraedidi  praecepii  Di- 
vini  excufar  inadvertentia  inculpabi- 
lis,  qualis  cenfetur  illa,  fi  quis  bona 
fid';  putans,  fe  ponere  vmuminCdli- 
ce  ,  poneret  aquam  j  &  fic  confecra- 
rer  folum  Panem  •,  &  poftquam  Jepre- 
hendit  ,  elTe  in  Calice  aquam  ,  non 
poffet  abfolute  reperiri  Uinum  con- 
fecrandum;  vel  non  fine  magnofcan- 
dalo,  aut  periculo.  Reginaldus  rf.//^. 
2,9.  wtt.14. 

Documentum  Quintum  .  Si  cele- 
b^-ans^anteconfecrationem ,  cognofrac 

34  deffdum  effentialem  infubftantia  Pa- 
nis  ,  vel  Vini  ,  proiiciat;  &Panem  , 
feu  Vinum  abfque  -iefedlu  fubftituat, 
&  confecret.  Si  ver6  id  cognofcatpoft 
confecrationem  ,  debet  iterum  confe- 
crare,  vel  Hoftiamfolam,  fiillafola 
habeat  defedum,  vel  Vinumfolum, 
(1  in  ipfo  tantum  defedus  fit  ;  vel 
utrumque,  fi  utraquefit  materia  ine- 
pra  .  Rubrica  Miftalis  de  defeSl.  in 
celebr.  Mijf.  occurrent.  cap.^.nu.^.i^  cap, 
^nu.z. 


Documentum  Sextum .  Sifacerdos 
deprehendat  defcdum  in  fpeciebus  poft  5  f 
confecrationem  ,  ante  fumptionem  , 
iterum  confecret  vel  unam  ,  vel  am- 
bas  fpecies,  removendo  ab  Altari  il- 
lam  ,  vel  ilias  ,  in  quibns  erat  defe- 
dus.  d.  RubricaMi(TaIisf<jp.;j.  num.^. 
&  cap.^.  num.^.  At  fi  defedus  deprehen- 
datur  poft  fumptionem  fpecierum  con- 
fecratarum  ;  tunc  debet  iterum  con- 
fecrare  novamHoftiam,  &novumvi- 
num  ,  &  utrumque  iterum  fomere  ; 
&-hocquamvisdefe^usfuiftet  non  fo- 
lum  in  utraque  fpecie  confecrata_>  ; 
fed  etiam  fi  in  una  tantum ,  fivein_» 
fpecie  Panis  ,  five  in  fpecie  vini.  d. 
Rubrica  Miftalis  cap.^.  numero  6-  (s* 
cap.^.  numero  5.  S.  Thomas  j.p.  qu.. 
85.  art  6.  ad Quartum.  Ratio  eft,  nam 
licet  unaexlpeciebasfuerit  validecon* 
fecrata,  quiaaltera  defecit  ,nonpotuit 
exprefse  repraefentare  Sacrificium_. 
cruentum  Crucis  ,  ad  quam  expref- 
famreprsefentationem,  ut  didum  eft 
fupra««w.i  \.i^  XI.  requiritur  utraque 
fpecies  valide  confecrata  in  eadem_» 
adione  ,  &  Sacrific.o  Miffa^ .  Excipit 
Rubrica  Miftalist/.  rrtp.^.www.-^.  nifi  tf- 
morfit  fcandali ;  tuncenim  ad  fcanda- 
lum  evitandum  fatis  eft  confecrar^^j 
noviter  aliam  fpeciem  ab  ijla,  qu^re-  16 
pertafuerit  inepta  ,  &■  eam  confecra- 
t  a  m  fta  t  i  ni  fu  m  e  r e  B ;  ftu  s  /w  Hieru  rgia 
tomi.  Fe^  burti  Vinum .  (^  7. 

Documentum  Seprimum  ,  &  ultt- 
mum.  SiSacerdoscelt^brans  ita  gravi-   57 
ter  infirn^erur    poft  confecratJonem_, 
unius,  vel  ambarum  fpecierum  ,  ut 
profequi  Sacrificium  non  valeat  ;Mif- 
faex[!eri  debet  per aliumSacerdotem 
abcoloco,  ubi  ille  desiit;  &  in  cafu 
neceftitatis  etiampernon  jejunum_  . 
Rubrica  Miftalis  d.  tit.  capio.  num.-^. 
Dianaprtr/.ic.  tra6i.11.  ref.^.  Quae  in 
Coordinatoobtinuitfedem  intom.i.  tr. 
1.  refol.i^c).  ubi  movet  dubium;quid 
agendum,  fialiusSacerdos  haberinon 
poffit,  nifi  die  fequenti;  an  fit  com- 
plendum  Sacrificium  relidum  imper- 
fedum  antecedentidie  ob  mortemce-  S8 
iebrantis?  Ec  refpondet ,  affirmare, 
Ll  Hen- 


^66         De  Sacrlficio  Mifli  Dccif.  XXXII. 


Iriennquez  lih.^.cap.^o.  Mum.i.  8cTam- 
burinum  in  OpurcuL  de  Sacrific  Miffa 
hb.i.cap.^.%.i,mirrj.6.  &  ibi  Sa  nonex- 
punftus^^r^.  Mifanu.iS.  Sed  negare_> 
Averfam  de  Sacram.  Euchariftia  quafl. 
ii.fecl.z.cui  ipfeDianaadhasret,  ea_j 
ratione  quia,  perdilationem  uniusdiei 
non.efret  una  mcJralis  aftio  per  conti- 
nuationem  moralem;  undein  talica- 
fu,  fatisefifet,  utin  alia  MifiTa  fume- 
rentufSpecies  confecratas ,  quse  in  Al- 
tari  remanferunt  ob  decubitum  cele- 
brantis  antedidi.  Q_uod  fi  idemcele- 
brans  decumberet  poft  Communionem 
HoftisB,  an  alius  Sacerdosdebeatfup- 
plere  fumendo  Sanguinem  ?  &  Mif- 
fam  perficiendo  ufque  infinem?  Dia- 
1!>9  napart.io.tra^.iz.  refol.i  $.  Ccordina.' 
tus  autem  d.  tomx.  tra^.i.refol.z^o.po- 
nit  quatuor  opiniofies.  Pfi^^rtw^quod 
non  fitopus  alra  perfedioneSacrificii, 
Secundam yqvod  fit  perficiendum  Sa- 
crificium  ab  alio  Sacerdore  ,  qui  Spe- 
ciem  Sanguinis  fumat  ,  dc  MifTam... 
compleat.  Tertiam,  quod  alius  Sacer- 
dos  in  tali  cafu  debet  Panemnovum, 
&  novum  Vinum  confecrare  ,  &  fu- 
mere  una  cum  Sanguine ,  qui  non  fuit 
fumptus  ^  celebrante  defundo.  Qiiar- 
tam  ,  quod  alius  Sacerdos  debet  tan- 
tumconfecrare  novam  Hoftiam  ,  <ic 
illam  fumere  cum  fpeciebus  Vini  jam 
confecrati  a  primo  Sacerdote;  &om- 
nis  opinio  habet  fuos  Doftores  \  ipfe 
tamen  Diana  ampleflitur  opinionem 
fecundam  \  quae  quidem  fundatur  in 
Rubrica  MilTaHs  d.cap.io.num.i.  ibi: 
Miffa  per  alium  Sacerdotem  exp'eatur  ah 
€0  loco  ,  ubi  ille  defiit ,  i^  iii  cafu  necef- 
Jitatit  etiamper  non  jejunum. 

Tandem  LeiHor  notetcuriofum  Ca- 
40  fum.  Celebrans  cadit  in  deliquium_9 
poft  confecrationem.  Juvaturab  afTi- 
ftentibus  exhibitione  vinicretici,  quo 
fumpto  reaffumit  vires  :  adftat  alius 
Sacerdos  jejunus  ;  quis  horum  debet 
perficere  Miffam  ?  Refpondet  Gobat 
itjTheol. experim. tra^.^.  num.2c6.  quod 
ipfe  celebrans,  etfi  non  amplius  jeju- 
nus,  debet  fuum  Sacrum  continuare, 
poftpofito  alio  Sacerdote  jejuno ,  quia 


praeceptum  divinum  de  Sacrlficio  per- 
ficiendo  ab  eo  ,  qui  c?pit  ,  praevalet 
praecepto  jejunii  naturalis  ,  quod  om» 
nin6  videtur  definere  in  talicafu. 

P  E  C  I  S  I  O     XXXIII, 

ARGUMENTUM. 

Cclebris  Theologorum  Contro- 
verfia ,  Ak  fruBus ,  /eu  valor 
Sacrificii  Mijf<s  Jit  injinitus  > 
'vel  Jinitus}  brcviter,  fed  cla- 
re  cxaminaturj  &  refolvitur . 
Frudus  MifTie  triplcx  ,  gcnc- 
rabllimus  pro  tota  Ecclcfia 
Catholica;  Medius  pro  danti- 
bus  ftipcm  i  &  Specialiflfimus 
pro  celebrante  .  VtrxHn  una 
Mifia  tantum  profit  applicata 
uni,  quantum  fi  pluribus  ap- 
plicctur  ?  Omncs  coopcrantes 
Sacrificio  Miflse  ,  magnam 
frudus  partem  rcportarc  au- 
(^toritatibus,  &  excmpliscom- 
probatur.  Stipcndia  piura  pro 
una  Mifla  an  licite  recipian- 
tur  ? 

S  V  M  M  S.4  T^l^V  M. 

1  Mifftff  valor,  feu  fruUus  anfltfi- 
nitus,  vel  infinitus^ 

2  Mijlx  fru5ius  triplex  Mcritorius, 
Jmpetratorius,  &Satisfa6iorius . 

^  Frufius  fatisfaBivus   in  MiJfcL. 

hahetur  femper  infallihiliter . 
4  Ojferentes  Mifam  furitfex . 
^  Chriflus  eHprimus ,  &principa. 

lis  ojferens  in  Mifia . 

6  Sacerdos  celehrans  eflfecundus  of- 
ferens  inMifia. 

7  Ecclefia  'Vniverfalis  dicitur  of- 
ferre  Sacriflcium  Mifiac. 

8  Mifidc  Sacrificio  a^fualiter  coope^ 
rantes  dicuntur  offerentes. 

5)  Interefsentes  Sacrificio  Mifs£  in- 
ter  ofcrentes  numerantur ,  &  rc- 
portant  fruflum  fpecialiffimum . 

Et 


De  Sacrificio  Mi(&  Decif  XXX lil. 


Ec  niimero  55. 

10  Mifsam  audire  impensecupientesy 
diciititHt  fpiritualitcr  offtrre , 

11  Fru6ius  Mifs<e  alius  ex  opere^ 
Qperato ;  alius  ex opcre  optrantis . 
Et  uterque  in  quibus  confifiat  ? 

iz  Celcbrantium  abfque  dcvotione 
parvus  j  aut  nullus  cfi  fru8us  cx 
opere  operantis  . 

1 5  Mifs<£  fru£ius  ex  opere  opcrantis 
efi  finitus  ,  &  limitatus. 

14  MifsiG  valor  ex  opere  operato  an 
fit  finitus  y  vel  infinitus  maona 
cfl  altercatio  inter  Theologos . 

1  s  ^rgwnenta  pro  infinitate^valoris 
Mifs£  ex  opere  operato . 

16  Mifsa  efi  idem  Sacrificium  cunu 
Sacrificio  can^ ,  &  Crucis  . 

17  Chrifins  cH  dignitatis  infinita . 

1 5  Bapiifmus  ex  opcre  opcrato  remit- 
tit  totam  p(2nam. 

19  Merita  Chrijli  funt  infinita  . 

20  Commemoratio  multorum  fit  i-n^- 
Mifsa. 

21  Mifsx  fru6ius  crefcit  ,  crefcente 
dcvotionc  oifcrentium . 

22  Mifsc^  valornondccrefcit  obniuU 
titudincm  adflantium . 

23  Lux  candeU ,  &  Vox  hominisfi. 
ne  diMinutione  communicatur 
multis. 

24  Mifsa  una  an  tantum  ualeatpro 
uno,  quantum  pro  pluribus  i 

2jr  ^rgumenta,  quodvalor  Mifsa^fit 
limitatus ,  &finitus . 

16  Ecclefia  multiplicat  Mifsas  pro 
eadem  neceffitate . 

27  Iniquum  efi  applicare  uni  tantumy. 
quodprodefse  potefi  multis. 

28  Morituri  ordinant  pro  fe  plure%- 
Mifsas . 

Z9  Stipendia  plura  pro  una  Mifso-f 

prohibitum  efi  accipcre , 
30  ^^io  Sacerdotis  ceLebrantis  efl 

valorisfiniti . 
jr  Legata  pcrpctua  Mifsarum  noru 

dcbcnt  cfse  fuperfiua  . 
52  Orationum  dtveifitas  in  Mifsa^ 

non  iiiutiiis . 
§j  Charitatis  Legc  omnibusprodefse 

deljemus . 


26J 

34  ^plicatio  Sacrificii  Crucis  in 
Mifsa  fit  limitato  modo  . 

3  5  MifseSacrificiuminfe  y  &ina6tii 
primo  cfi  valoris  vnfiniti :  in  ap- 
plicatione ,  &  in  aUu  fecundo  efi 
finiti  valoris . 

?6  Chriflus  curvoluerit ^fuamerita 
infinita  applicari  nobis  in  MifscL* 
modo  finito ,  &  limitato  l 

37  Sacrificiurn  Mifs^e  incruenturnj 
reiterabile  :  cruentum  Crucis 
non . 

38  Chrifius  nuncnon  meretur,  nequc 
fatisfacit. 

3P  Baptizans  plures  eodem  tempors 
facitplura  Sacramenta-^ 

40  Frutius  Mifsa^  ex  opere  operato 
efi  totus  iUius ,  quifacit  celebra- 
re  Mifsam. 

41  Fru£ius  Mifse  triplex  ,gencralif 
fimus  ,  medius  ,  &  fpecialiffi- 
mus . 

42  "Hjmierus  major  ,  velminor  afli-. 
fientium  Mifsa  non  prajudicat . 

45  Candcla  aque  illuminatfiantesin^ 
eadcm  fphp-a.  ": 

44  Cap.  l>{on  medioa  iter  24,  de  CoU' 
fejr.  di(i.^.  multipliciter  decla.^ 
ratur . 

4f  Sacrificia  Mifsoi  in  toto  orbecele- 
brata  profunt  omnibus  fidelibus  , 
cxceptis  excomrnunicatis,  &exi. 
fientihus  inpeccatomortali. 

46  Ego  volo  celebrare  Mifsam  &:c. 
eii  oratio  habens  Induigentiam 
quadraginta  annorum  toties,  quo- 
ties  recitatur  ante  Mifsam . 

47  Sacrificio  Mifsa^  infervientes ,  & 
cooperantcs  partic?pant  de  fruUti 
medio  eiufdcm  Sacnflcii  . 

48  S.  Thomas  ^quinas  inferviehat 
Mifsx.  Idemfacit  "Dux  renctia- 
rum . 

49  S.  Vvcnceslaus  Dux  Bohemi^  fe- 
rchat  triticum ,  &  vinum  expri' 
mcbat  pro  Mifsa . 

fo  S'  Terefia  erat  follicita  in  rebus 
fpc^tantibus  ad  Sacrificiunt  Mif-^ 

fl  ^nima  donatoris  .domus  pro  fa- 
bricanda  Ecclefiu libcretur aT?ur» 


262         De  Sacrificio  Miflfe.  Decif  XXXlir. 


gixtorio ,  in  primje  Mifsx  celebra- 
tione . 

52  $.  Severus  dc  Montefalco.  inven- 
tum  thefaurum  expcndit  in  con. 

ftru5lione  Ecclefiarum . 

53  Fru5ius  Mifsee  pro  cclcbrantc  efl 
itqualis  y  ac  maior  fru5tu  illius  , 
qui  dat  Hipendium  pro  celebra- 
tione . 

54  Sacerdotes  numquam  celebrantes 
peccant  mortaliter. 

j5  Epijcopi  debent  vcl  quotidie  au- 
dire  Mifsam  ,  vel  eam  cclcbrare . 

$6  Stipendium  pro  Mifsa  quare  fit 
licitum  ^ 

57  Mifsa  una  fatisfieri  non  poteji 
pluribus  ftipcndiis  . 

58  *Decretum  f^rbani  FJIL  de  unico 
ftipendio  pro  quaUbet  Mifsa . 

f9  Tropofitionesitamnatd^ab  idlcxan- 
dro  FIL  circa  ft:ipendta  Mifsa- 
rum . 

60  Stipendia  plura  pro  una  Mifsa 
an  aliquando  licith  aceipiantur . 

O^Equitur,  ut  explicemus,  An  fru- 
i3  <^"s  ,  feu  valor  Sacrificli  Mifiae 
£t  finitus,.  vel  infimtus  ?  nam  exhac 
quaeftione  pendet  refolutiodiverforum 
dubiorum;  &praBeipu^,  AnunaMif- 
fa  tantum  profitcelebrata  pro  unofo- 
lo,  quantum  fi  celebretur  pro  pluribusj' 
Et  an  liceat  Sacerdoti  recipere  plura 
fiipendia  a  diverfis  petentibus  Mifiam, 
&celebratione  unius  MifTaspofiitom- 
cibus  fatisfacere  ?  In  qua  quxftione, 
(quam  Maftriusi»4./(?«^.  ^6.  num.ii^. 
is^ibiComtich.q.^l.art.  i.dub.io.  vocant 
ebfcurifllmam  ,  &  implieatiflimam  , 
eo  quia  Audores  in  ea,  etfi  prolixe  , 
confus^  nimis  loquuntur)  nos  pro  te- 
nuitate  noftri  ingenii  brevitatr,  &cla- 
ritati  ftudentes  ,  quid  tenendum  fit  , 
&  dicendum,  juxta  praxim  Ecclefias 
Catholicaehic  demonfirabimus.  Sunt 
autem  praemittenda  tria  . 
Primum  eft  ,  quod  fruftus  ,  feuva- 
a  lor  Sacrificii  MifTae  eft  triplex  Meri- 
torius  ,  Impetratorius,  &  Satisfaflo- 
rius.  Emin,  Card.  deLugOf???  Sacram. 
EueJw^difi^.  mm.12.2,  Tamburin.  df 


Sacrific-  Miffcc  libr.z.  cap.i.  %.r.ftuni.t, 
Meritum  refultat  ex  Sacrificio  Miff^, 
quia  cum  fit  opus  fandum  ,  &  Deo 
gratiflTimum  ,  aptum  eft  excondigno 
caufare  merituro  in  illis,  quiin  ftatu 
gratiae  illud  operantur  ,  prout  fit  in 
ceteris  piis  operibus  ,  ut  notat  idem 
Gard.  de  Lugo  d.  m.izi.  Impetratio 
eft  Conceftio  bonorum  tum  Spiritua- 
lium  ,  tum  temporalium,  quae  datur 
^  Deo  virtute  hu  jus  Sacrificii ,  ut  often- 
dimus  fupra  DecifXiy.  a  num  i^.  ^ 
fex}q.  &  liabetur  in  Concilio  Triden- 
tmo fejf.iz.cap.z.  ^can^.  quae  etiam 
bona  a  Miflae  Sacrificio  provenientJa 
t^m  juftis  ,  qu^m  peccatoribus  refe- 
runtur  a  GoIIegio  Salmantieen.  tom. 
XI.  De  Sacramevtis  in  genere  traB.  ^. 
cap.^.  num.i$.  Satisfadio  eft  remiffio^ 
p^narum  ,  quas  foivere  jufti  debent 
vel  in  hacvita  ,  vel  in  Purgatorioob 
peccata  jam  confefta,  &  deletai  quas 
quidem  vk  fatisfa^ivaeft  propriiftima 
hujus  incruenti  Sacrificii  ;  nam  ficut 
in  Sacrificio  cruento  Crucis  fafla  fuit 
pro  omnibus  ad  fufficientiam  ,  fic  in 
ifto  per  applicationem  fit  ad  effica- 
ciam.  D.  Colleg.  Salmanticen.rf.r^;?. 
^.num.ii.  &  Maftrius  r/.rf?//?. ?;.««. r  rj. 
dicens  ,  quod  hic  frudus  fatisfadivus  J". 
ex  communi  Theologorum  fententia 
babetur  femper  infallibiliter. 

Secundum  Prasmift"um  .  Offerentes 
Sacrificium  Miflae  Senariifunt,  vide-  4 
licet  fex  in  ordine  .  Primus  eft  Ghri- 
ftus  Dominus  ,  tanquam  principalis 
Sacrificans  ,  tiam  quia  in  Cruce  om- 
nia ,  &  finguia  Sacrificia  futura  Patri 
aeteroo  pro  nobis  obtulit  i  tdpi  quia 
Sacerdos  celebrans  ejus  nomine  cele- 
brat,  &  in  ejus  perfonaconfecrat;& 
ipfe  Chriftusper fuam  Humanitatem, 
tanquaminftrumetumDivinitati  con-  ^ 
jundum ,  concurrit  ad  tranfubftantia- 
tlonem  ,  in  qua  confiftit  formalis  ra- 
tio  hujus  Sacrificii  ;  tCim  etiam  quia 
idem  Redemptor  non  fisliim  ratum 
hahet  Sacrificium  fuo  nomineaSacer- 
dotibus  DeoPatrioblatum;  fed  etlam 
quiacredibileeft,  eum  tanquamSum- 
jnum  Sacerdotem  Incjlis,  fingula  Sa- 

criE- 


De  Sacrificio  Mifla?.  DeciTXXXlir.         269 


crificia,  quae  fiunt  in  terris^Patri  fuo, 
offerre  adlu  elicito  ob  majorem  ia_j 
Patrcm  reverentiam  ,  &  innos  homi^ 
nesamorem  ,  &  charitatem.  Suarez 

-  in  ^.p.D, Tbm.  difp. -jj.feH.  i .^  CoUeg. 
Salmant.  d.traB.  y.  cap.  i. num.  %.  (s^fe- 
guentibus.  Et  Emin.  Card.  de  Lugoi^. 
difp.  i^.fed-  7.  Secundus  offerens  ert: 
homo  Chriftianus  Sacerdotali  chara- 
ftere  infignitus  ,  qui  ab  ipfo  Chrifto 
habet  poteftatem  confecrandi  ,  &  fa- 
crificandi,  ut  oftendimus /)frzy^  VIL 
tjum.i^.  &  docet  S. Thomas  ^.jo. 9.82. 
art.  7.  i^  8.  atque  definitum  eft  h  Con- 
cilio  Tridentino />j(7i  ii.  cap.  i-  {jiz. 
i^  can.i.  Tertius  offerenseft  Univer- 
fa  Ecciefia  ,  a  qua  Sacerdotes  crean- 
tur  ,  &  aluntur  tanquam  Legati  ad 

_  Deum  pro  ipfa;  ficutenim  Refpubli- 
ca  dicitur  petere^  fuoRege  id,  quod 
petit  per  Legatum  fuum  ;  fic  tota_j 
Ecclefia  in  Sacrificiis  Sacerdotum  pe-- 
tit  h  Deo  omnia,  qusB  funt  ibi  riecef- 
faria  ;  ut  docet  Apoftolus  ad  Hebr.  ca^. 
5.  VerJ.  I.  &  difierit  Gobat  d.  tra8.  3, 
num.  106.  Quartus  offerens  eft  iJl^  , 
qui  cooperatur  SacrificiOyadjuvansSa- 
cerdotem ,  ve!  ei  ftipendium  exhiben- 
do ,  vel  adlualiter  inferviendo ,  veljpa 

8  ramenta^  fubminiftrando.  Gobat  ibld. 
mm.  107.  Quintum  locumofferentium 
cccupant  illi,  qui  pid  ,  ac  devot^  in» 
terfunt  corporaliter  Sacrificio  Miffse, 
illam  audientes  ;   quod  teftantur  illa 

g  Verba  Canonis;  Et  omniiim  circumftan-' 
tium  ,  quorum  tibi  fides  cogmta  efl  ,  (Jji 
nota  devotio  ,  Pro  quibus  tibi  afferimus , 
•utl  qui  tib'  offerunt  hoc  Sacrificium  lau- 
dis .  Collegium  Salmanticen.  d.  trad. 
10  'S'  cap.  2.  num.  7.  Tamburin-  d.  lib.  2. 
cap.  X-  $.  1.  num.  1.  Quartus  in  ^ppen- 
dic  de  Sacrificioq.  1.  pund.  17.  &  Ma- 
flrius-i«4.  J^m  difp.^.nu.iii.  &  ide6 
reportant  a  Miffa  fuura  fruftum  fpe- 
cialiffimum,  utmfra  num.  53.  Sextum 
tandem  locum  illi  tenent  ,  qui  cum 
nequeantob  impedimenta  corporaliter 
intereffe  Sacnficio,  fpiritualiterinter- 
veniunt  ,  vota  Sacerdotis  fuis  affcdi- 
bus  profequentes .  S.  Thoa\as  d.  ^.  p. 
$.81.  art,  6.  i^  7.  Suskxsz  d.  difp.  77. 


feB.  z.is^i.  &  Gobat  d.  traB.  3.  mi.  lo^- 
is^  iio. 

Tertium  Prsemiffum.  Frudlus,  feu 
valor  Sacrificii  incruenti  duphex  eft. 
Unus  ex  opere  operato  ;  alter  exope- 
reoperantis.  Hi  terminiquomodofint 
intelligendi  ,  explicuimus  in  Dccifio- 
nibus  de  Euchariftia  Decif  LyiRmtnt. 
4,  ubi  ex  Theologis  Scholafticisiwal- 
legatis  diximus , fru^lum ,  &  effedum 
ex  opere  operato  dfe  illum  ,  qui  im- 
mediatd  provenit  ab  opere  inftituto^ 
Deo  ad  ipfum  frudum  ,  &  effedum 
producendum;  praefcindendo  ^merito 
Miniftri,  &  fufcipientis.  At  ex  opere 
operantis  frudum  illum  effe ,  qui  con- 
ceditur  intuitu  bonitatis,  devotionis, 
&  meriti  Miniftri ,  &fufcipientis.  Igi- 
tur  in  Sacrificio  Miffas,  fi  virtute  ip- 
fius  Sacrificii  .  nulla  concurrente  de*- 
votione  celcbrantis  ,  remittantur  ei  , 
pro  quo  offertur  ,  triginta  anni  p?na- 
rum  Purgatorii  ,  talis  remiffio  dicitur 
ex  opereoperato.  Porrofiobfummatn 
devotionem,  &  pietatem  ,  aliafqut^ 
virtutes  Sacerdotis  Hoftiam  incruen- 
tam  litantis  ,  remittantur  anni  qua- 
draginta  pcenarumj  illa  decem,fupra 
triginta,  cenfentur  fruflusex  oper^_j 
operantis.  Gobat  d.tra^.^.anum.x^^i 
i3r>  feqq.  ubi  duo  notatu  digna  ponit, 
quse  alibi  non  inveni  .  IJnum  ,  quod 
valor  ex  opere  operatoita  diciturin_* 
fenfu  paflivo,  &  in  tempore  praeteri'- 
to,  quia  Chriftus  in  fua  Paffionc^  , 
dumque  in  hoc  mundo  effet,  inftituic 
opera,  aquibus  immediate  in  nospro- 
venircnt  fua  merita,  &  fatisfaftiones; 
videlicet  Sacramenta  ,  &MiffaBSacri- 
ficium;  quae  idcirco  funt  opera  jam  ^ 
Chrifto  operata  .  Alia  ex  opere  ope- 
rantis  ita  vocitantur:  quia  refpiciunC 
de  praefenti  quaiitatero  miniftrorum/ 
qui  hic,  &  nunceademSacraoperan- 
tur  .  ^^lterum  notabile  eft  ,  quod  in— » 
Sacrificio  Miffae,  frudus  ,  leu  valor 
ex  opere  operato  confiftit  in  confecra- 
tione  ,  &  fumptione  Specierum  con- 
fecratarum  .  Valor  ,  feu  frudus  ex 
opere  operantis  eft  ille  ,  qu»  emanac 
ex  devoiione  celebrantis  in  acceffu  ad 

Altar 


is 


270         De  SaGrifieiaMififc.  Decif  XXXlir. 


Aitare ,  itr  recltatione  Introitus ,  Hym- 
ni  Angelici  ,  Orationum  ,  Epiftolae  , 
Eyangelii,  Symboli,  &univerfisom- 
nibus.  verbis  ,'  genuflexionibus,  &  a- 
dtonibus  ipfis  Sacrificantis.  Ita  d.Go- 
bat  traii.  i.num.  ifi.  ex  quo  licet  de- 
fumere,  quamexiguusfitfrudusMif- 
fae  ex  opere  operantis  illorum  Myfta- 
rum  ,  qui  praecipiti  geftu  ,  &  celcri 
voce  MifiTam  recitant  ablque  ulla_» 

12  prorfus  devotione  ;  &  fubinde  plus 
valere  Sacrum  boni ,  ac  devotiSacer- 
dotis,  quam  indevoti;  proutrefpondit 
Alex.  Papa  in  cap.  Ipft .  i.  q  \.  &  do- 
cent  S.  Thomas  ?.  part.  qu.  8?.  art.  5. 
Sotus  in  4f.fent.dij}.  12;.  quafl.  i.  art.6. 
Pellizarius  irr  Manucili  P^^gtilar.  traB.^. 
cap.g.  num.  6^.  &  alii,  quos  allegat  , 
&  fequitur  idem  Gobat  eod.  tra8.  3. 
num.  iir.  {3- (eqq.  6c  Pax  Jordanusrc^w. 
I.  lib.  Af.tit.i.num.  35. 

His  hc  prasnotatis  ,  ac  prajmiflls  , 
deveniendo  ad  refolutionem  quaeftio- 
nis,  Utrum  fruiius,  feu  valor  Sacri- 
ficii  MifTie  fit  finitus  ,  vel  infinitus  ? 
oportet  ftatim  diRingucre  valorem,6c 
fru^um  ex  opere  operantis  ab  illo  ex 
opere  operato:  quandoquidem  omnes: 
Theologi  conveniunt ,  &  concedunt, 
frudum  Mi(fas  ex  opere  operanris  (il- 
Jum  videlicet,  qui  provenit  adignita- 
te,  &  bonitate  Sacerdotis  celcbrantis, 
nec  nonUniverfaEccIefias ,  minifiran- 
tium  ,  adflantium  ,  &  aliorum  offe- 
reotium/  effefinitum,  ac  limitatum; 

1;  ea  ratione  quia  finita,  &  limitataefr 
fan£!itas  omnium  mortalium  ,  etiam 
Ecclefis  univerfae  in  hac  vita  .  Ma- 
flrius  in  d:  quafl.6.  deSacramento  Ordi- 
nls  num.  m.  Collegium  Salmanticen. 
d.  tom.  XI.  traii.  y.  cap.  3.  num.  i.  Et 
Eminent.  Card.  Bellarminus  lib.  i.de 
Miffa  cap.  4.  Coeterum  ex  opere  ope- 
rato,  qaatenus  valor  Sacrlficii  prove- 
nit  ^  Chrifto  principaliter  ofference  , 
funt  difcordes  Scholaftici  inter  fejalii 
enim  affirmant  ,  valorem  Miffas  eflTe 

34  extenfive  iniinitum  •,  itaut  una  Miffa 
poffit  appHcari  pluribus  abfque  eo  , 
quod  ejus  fruiSlus' minuatur  ad  fingu- 
icts.  3    atque'    tanturadem    unicuique 


profir  ,  ar  fi  nulli  alteri'  appHcata.^ 
fuiffet.  Ita  tenent  Cajetanus  ,  Silve- 
fter,  Canus,  Corduba  ,  Vafquez,  Nu- 
gnus  ,  Poncius  ,  &  alii  ,  quos  citat 
Maflriuid.q.6.num.  ii^.  E  contra  alli 
aflferunt,  Sacrificium  Miffae  etiam  ex 
opere  operaro  habere  virtutem  ita  li- 
mitatam,  &  finitanry  .,  etiam  extenfi- 
ve,  ut  Ci  una  Miffa  dicatur  pro  pluri- 
bus  ,  mimas  profit  fingulis,  quam  fi 
diOa  eflfet  pro  uno  tantum  ,  qtiiafru- 
6us,  qnem  habuiflfet  ifle  unus,  divi- 
ditur  inter  plures  ,  &  ita  finguli  mi- 
norem  parrem  habent  .  Ita  D'.  Bona- 
ventura,  Scotus,  Riccardus,  Duran- 
dus,  Navarrus,  Bonacina,  Toletus  , 
&  alii  apud  eumdem  Maftrium  eod. 
num.  114. 

PrimcE  fententiae  argumenta  princi-  15 
paliora  funt  fequentia . 

Primd  :  Sacrificium  Miffde  quo  ad 
Vidimam,  quae  ineoimmolatur  ,  eft  i(J 
idem  cum  Sacrificio  Coena:  ,  &  cum 
Sacrificio  Crucis.  Sed  illa  fuerunt  in- 
finiti  valoris.  Ergo  etiam  iltud. 

Secundd.  In  Miflfa  principalis  offe- 
rens  efi  ipfe  Chriftus  ,   ut  didum  eft  17 
in  fecundo  praemiflTo.  Sed  Chrifiuseft 
infihitae  dignitatis  .  Ergo  etiam  Mifla 
debet  eflfe  infiniti  vaioris'.. 

Tertid.  Frudlus  Miflfae  non  deBet 
effe  inferior,  quam  frudus  baptifmi.  jS 
Sed  qui  baptizat  plureseodem  tempo- 
re  ,  fingulis  dat  plenam  gratiam  ,  & 
remiflflGnem  omnium  poenarum  ex. 
opere  operato  .  Ergo  idem  dicendum 
in  celebratione  Miffse.. 

Quarto  :  Valor  ,  &  frudus  Miflae 
nobis   applicatur  ex  meritis  Chiifti  .  19- 
Sed  Chrifii  merira  funt  infinita  .  Er- 
go  &C  fruflus  Miflfae  debec  elfe  infini- 
tus . 

Quinto  .  Si  frudus  Miflae  eflet  fi- 
nitus',  &  limitatus,  non  po(fetSacer- 
dos  facere  commemorationem  in  Mif-  10 
Ca  ,  nifi  de  illo  ,  qul  illam-  ordinavit. 
Sed  Cic  efl:  ,  quod  in  Memento  facit 
commeraorationem  de  pluribus,  Ergo 
valor  non  efl:  finitus  ,  neque  limita- 
tus. . 

Sexto  .  Si  effet  finitus  ,  vel  limita* 

tu& 


DeSacrificioMiflk  Decif.XXXlII.         471 


tus  non  pofTet  crefcere  ob  majorenrLj 
d^votionem  offerentis,  vel  ejus  ,  pro 
II  quo  offertur  .  Sed  horum  devotione 
crefcente,  crefcit  fruftus  Mifrae,utdi- 
ximus  in  tertio  praemiffo  .  Ergo  non 
efl  finitus. 

Septimo.  Si  fruflus  non  elTet  infi- 
niti  valoris,  fequeretur, quodquoplu- 
21  res  eamdem  MifTam  audiunt,  e6  mi- 
norem  frudum  reciperent;  talisenim 
frudus  divideretur  inter  fingulos  j  & 
proinde  confulti^seffetinterefre  Sacro, 
cui  pauciores  affiflercnt  .  Sed  hoc  efl: 
falfum  ,  quia  multiplicatis  affif^enti- 
bus  MiffaG  non  minus  prodefl  fingu- 
]is  ,  quam  fi  finguli  foli  adeffent  . 
Ergo  frudus  MifTas  eft  infiniti  valo- 
■j-is  . 

Oftavo.  Bonum  fpirituale  non  po- 
tefl  efle  minus  in  fui  communicatio- 
ne,  <iuam  fit  bonum  corporale  .  Sed 
2?  in  corporaiibus  lux  e  candeia  ,  &  vox 
ex  homine  finedimioutione  ,  &  aequa- 
liter  communicatur  tam  paucis,quam 
mulis.  Marchinus  de  ordine  tractat.  ^. 
part.  z.  cap.  7.  Tamburin.  dc  Sacrific. 
Miffa  lib.  3.  cap.  i.  §.7,.  mim.  10.  Ergo 
multo  ma^is  fruclus  MifTas. 

Nono  :  facit  textus  incap.  Klonwe- 
diocriter  24*  De  Confeerat.  dift.  ^.  ubi  S. 
Hierony mus  ait ;  Cuw  igiturpro  cunHis 
^4  animabus  pfalwus ,  vel Mi/fa  dicitur  ^  ni- 
bil  minus  y  quamfi pro  uno  quohhel  ipfo- 
fum  diceretur  ,  accipitur .  Ergo  frudus 
Miffae  efl  valoris  infiniti. 

Pro  contraria  fententia  ,  quod  fru- 
ftus  Sacrificii  incruenti  Miflfas  fit  valo- 
■^^  ris  limitati ,  &  finiti  hfc  funt  potiora 
argumenta . 

Primo:  Quiafi  valoreffet  infinitus, 
Ecclefia  pro  aliqua  neceffitate  plures 
Miffas  non  multiplicareti  uniusenim 
^^  Miffae  valor  fatis  eftet  .  Sed  fic  ef^  , 
quod  plures  ,  atque  plures  Miffas 
roultiplicat  .  Ergo  non  eft  infiniti  va- 
loris. 

Secundo  :  Si  valor  efset  infnitus  , 
^  iniquum  efset,  applicare  uni  tanttun, 
cum  pofset  pluribus  asqu^  proficere  . 
Ergo. 

Tertid:  Morituri  fruflra  ordinarenc 


plures  Mifsas  pro  fe  d-ici  ;  ciim  fatiJ  il 
efset,  unam  celebrare. 

Quarto,  Sacerdotes  pofsentprouna 
Mifsa  plura  fiipendia  recipere.;  &  fe-  2.5 
mel  ceiebrando,  pluribus  fatisfacere, 
quod  eft  prohibitum  per  Decreta Ur- 
bani  VIII.  de  quibusinfra  m/w.  f8- 

Quinto  :  Quia  valor  Sacrificii  non 
tam  fumitur  ex  re  oblata  ,  quam  ex  5« 
oblatione  ipfa  .  St^  oblatio  ,  ut  pot^ 
Sacerdotis  ,  &  Miniflri  non  potefl  ef^ 
fe  infiniti  valoris.  ErgonequeSacrifi- 
cium . 

Sexto  i  Quia  fi  valor  Mifsas  efset 
infiniti  valoris ,  efsent  fuperf^ua  lega-  jr 
ta  annua  Mifsarum  ,  &  Capellaniae 
perpetuae;  nam  unicum  Sacrum  eva- 
cuaret  totum  Purgatorium.  Ergo. 

Septimo  :  Item  fruflra  efsent  ordi- 
nats  ab  Ecclefia  fpeciales  orationes  ^z 
tum  pro  vivis,  tum  pro  defundis,& 
ad  nihilum  deferuiret  diverfitas  ea- 
rum  ,  cum  in  Mifsa  non  plus  vale- 
rent  illis  ,  pro  quibus  recitantur  , 
quam  generaliter  cuicuuque  in  Ec- 
clefia. 

Odav6  ;  Si  valor  efset  infinitus  , 
facerent  contra  charitatem  illi  Sacer-  5? 
dotes  ,  qui  ex  devotione  celebrarent 
pro  una  anima  in  particuiari,  quaeef, 
fet  in  Purgatorio  ;  cum  ex  lege  cha- 
ritatisdeberent,eamceleljrare  proom- 
nibus  animabus  ibi  exifleniibus ,  illas 
aequaliter  liberando. 

Nono;  Tota  efficacia  SacrificiiMif- 
fas  confiflit  in  applicatione  valorisSa-  34 
crificii  Crucis,  ur  ait  Concil.  Trident. 
fefif.  11. cap.  1.(^1.  Sed  h^c  applicatio 
fit  finjto  modo  ,  &  per  partem  ;  non 
autem  abfolute  ,  &  indefinite  .  Paf- 
qualigus  de  Sacrific.  Mijfde  quafi.  119.  ' 
num.i..^A.  ubi  plurimos  DD.  cumiT- 
]at ,  &  Maftrius  in  4.  d.  difp.  4.  queefi. 
6.  numero  117.  Ergo  non  efi  infiniti  , 
fed  limitati,  &:  finiti  valoris. 

In  haccontroverfiadiflinguereopor- 
tet:  aut  difputamus  ,  an  Sacrificium  ?5 
Mifsas  in  fe  ,&  in  actu  primo  habeat 
valorem  infinitum?  Er  refpondendum 
eft  .iffirmative  ob  rationes  ,  &  aJ^gu- 
menta  pro  prima  opinione  relata :  aut 

quas- 


27»         De  Sacrificlo  Miflar  Decif:  XXXIII. 


quaerimus,  an  di£lu5  valor  fit  infinitus 
in  applicattone ,  8c  in  aftu  fecundo  ? 
Etadhfrendum  eft  opinioni  negativae; 
^  ratio  antem  eft,  quia  talis  fuit  difpo- 
*^  fitioDivinagfapientiaB,  &  mera  volun- 
tas  Chrirti  Domini  ,  cujus  intentio  in 
tanti  Sacrificii  inftitutionecum  fuerit, 
ut  iilud  frequentaretur,  &  faepius  of- 
ferretur  J  idcirc6  ob  hoc  motivum  , 
&  ob  hanccaufam  voluit ,  utfuame- 
rita  ,  &  fatisfadiones   infinitae  huic 
Sacrificio  incruento  annexse  non  ap- 
plicarentur  hominibus,  nifimodofini- 
to,  &  limitato  ,  &  cum  virtute  fini- 
ta,  ut  ex  mente  Divi  Bonaventurae  , 
&  ex  dodirina  Scoti  deducit  Maftrius 
d.  q.6  num.  ii$.isn  ««'«•  ii  7-  Arque  iti 
Theologia  Morali  dtfp.  19.  a  num.  55. 
i^  feqq.  &  Pafqualigus  ^.  qu.ffi.    119. 
»7«w.  4.  ({yi  5.   ubi  reddit  rationem  ,  & 
conveoientiam  ,    ob  quam    Chriftus 
Domtnus  noiuerit,  quod  fuas  Sanclif 
fimae   PafTionis  ,    Sc  Sacrificii    Cruris 
merita  efsent  applicabilia  omnia  fimul, 
Sc  infinito  modjo ;  fed  tant^m  perpar- 
tes;  &  moio  limitato  ,  ac  finito.  Id- 
ipfum  docet  S.  Thomas  ?«  4.  cifi.  45. 
q.  z.  (trt.i^.  quiefiiunc.  i.  Et  2,.  p.  q.  79. 
(trt.  5.  Emin.  Card   Toletus  lib.  z.cap. 
C.  (J5^8.  Card.  Bellarminus  d.  lib.  2.  de 
Mijfa  cap./^.  Tropof.^    Reginaldus  lib. 
2,9.  num.  151.  Gavamus  part.  2.  tit.  8. 
mm.  i.  fub  litt.  V.  &  alii  ,   quos  citat 
Layman  lib.  y.  tra8.  ^   cap.  i.  num.  9. 
wbi  ita  fcribit:  Licet  Sacrificium  Miffoe 
e^  natura  fua  ,  five  fecundum  primam,(^ 
remotam  potentiamfpeBatumy  habeat  in- 
finitam  digmtatem ,  (^  vctlorem  impetran- 
di ,  (^  fruBum  fatisfa^ionis  applicandt.^ 
tum  ratione  rei  oblato:  ,  tiim  ratione  pri- 
marii  offerentis  ,    qui  efl  Cbnfius  Domi- 
nus  ,  propter  hypoftaticam  unionem  infini- 
te  dignus  ;  attamen  fpeBatnm  hoc  Sacri- 
ficium    fecundum  proximam  potentiam  , 
quam  habet  ex  Cbtiftiit^fiitutione.,  is-vo- 
luntate ,  non  habet  effcaciam  p^oducendi 
effe&um  infinitum  ,  fed  femper  finitum  , 
ac  limitatum  tam  jntenfive ,  quam  exten- 
five . 

Hac  diftinftione  fiante  ,  virtualfter 
toUuncur  argumentacontrariai  verum 


quia  particularis  refponfio,  (  ut  aiunt 
Legulei  noftri  )  juris  magis  arridet,  §. 
^lio  autem  modo .  Infi.  Quibus  mod.  tefi. 
infirm.  fic  refponderi  poceft  argumentis 
primdEOpinionis. 

Ad  Primum  ,  concedendo  Sacrifi- 
cium  Mjfsae  e^st  idem  cum  Sacrificio 
Coenae,  &  cum  Sacrificio  Crucis  ,  &  %j 
habere  !n  fe  eamdetn  infinitam  digni- 
tatem  ,  &  valorem;  fed  non  *i(se  ap- 
plicabilem  nobis,  nifi  limitato  modo; 
hc  Chnfto  volente  ob  hanc  unicam 
differentiam  inter  Sacrificiumincruen- 
tum,  &  illud  cruentum,  quodfcilicet 
cruentum  non  fitreiterabile;  inauen- 
tum  vero  poteft ,  &  debet  jugiter  rci- 
terari . 

Ad  fecundum  refpondetur  ,  conce- 
dendo  pariter  eumdem  efleofferentem 
Utriufque  Sacrificii  Chriftum  Domi- 
num  ;  ied  cum  boc  difcr  mine  ,  quod  V^ 
in  Satrificio  Mifirae  offerc  per  manus 
Sacerdotum  fuorum  miniftrorum  ,  at 
nunc  atlu  non  meretur  ,  neque  fatif- 
facit  ,  ficut  fecit  in  cruce  ;  fiquidem 
merita,  &  fatisfa^tiones  fuas  prasteri- 
tas  iiifinki  valoris  annexa  efte  voluit 
huic  Sacrificio,  fed  dari  nobis  permo- 
dum  finirum,  &  limitatum  ;  ad  hoc 
ut  in  populo  fideli  fapiius  fierer  hacc 
obiatio  ,  &  frequentaretur  hoc  Sacri- 
ficium.  Maftrius  d.  difp.  4.  qutvft.  6. 
mmero  115.  numero  117.  ti?^  mmero 
iz?- 

Ad  Tertium  refpondetur  pluresba- 
ptizati  eodem  tempore,  ideo  recipcre 
plenariam  remiflionerh  &  culpa*  ,  &  39 
pcenarum  ,  quia  quot  funt  baptizati , 
tot  funt  baptifmata  :  at  in  cafu  no- 
ftro  Sacrificinm  Miffae  remanet  fem- 
per  unum  ,  etfi  pro  pluribus  applice- 
tur  ;  &  ideo  iifdem  non  impertitur 
valor  infinitus  . 

Ad  Quartum  refpondetur  ,  utique 
mtrrita  Chrifti  efte  infinita,  &  mf  ni- 
ti  valoris^  fed  ipfe  voluit  ,  nobis  ap- 
plicari  non  infinito  modo  ,  fed  limi- 
tato. 

Ad  Quintum  refpondetur  •,  quod 
Sacerdos  obligarus  ob  ftipendium_» 
offerre  Sacrificiura  pro   uno  ,  poteft  *♦ 

orare 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.  XXXIIL         273 


oTare  etlam  pro  aliis ;  quia  his  appli- 
cat  frudum  ex  opere  operantis  ,  non 
autem  illum  ex  opere  operato;  qui 
femper  totus  efife  debet  illius ,  a  quo 
datum  eft  ftipendium  prp  MifiTa,  Ma- 
ftrius  d.quaft.6.  nm.  1^4.  Verf.  ^dul- 
ttmum  refpondetur . 

Ad  Sextum  refpondetur  excommu- 
ni  Theologorum  fententia  ,  triplicem 
efife  fru<Sum  Mififae  ,  generalififimum  ) 
medium  ,  &  fpecialiflimum.  Primus 
41  ex  inftitutione  Chrifti  in  omni  MifiTa 
datur  toti  Ecclefiae  ,   id  eft  omnibus 
fidelibus  ;  fecondus  conceditur  illis  , 
qui  aliquo  modo  concurrunt  ad  cele- 
brationem  illius  particiilaris  Sacrificii; 
tertius  eft  proprius  ipfius  Sacerdotls 
■  celebrantis.  N\co]'ms  in  fiofcu/if  Verb. 
MijTci .  num.  2.  Tamburin.  de  Sazrific. 
Mijfne  hb-  5.  cap.  i.  §.  i,  mim.  2.  &  Go- 
bac  d.  traSl.  5.  a  num.  110.  nec  non__. 
illorum  ,  qui  MifiTam  audiunt,  &  fuo 
modo  concelebrant  cum  Sacerdote,& 
habent  ex  eadem  Miftafuumfru^lum 
fpecialififimum  .  Quartus  m  ..Appevdi- 
ce  d.  q.  2.  punB.  17.  verf.  Dico  tertio . 
Modo  praedidi  frudus  creftunt  ,  vel 
decrefcunt  quo  ad  eorum  intenfionem 
juxta  majorem  ,   vel  minorem  devo- 
tionem  fidelium,  quibus  conferuntur; 
fed  non  dantur  nifi  limitato,  &  finito 
tnodo  ,    ut  didum  eft  ,   quamvis  ex- 
hauriantur  ex  fonte  perenni  ,    nempe 
ex  meritis  ,  &  fatisfadionibus  Chrifti 
infinitis.  Maftrius  <^  q.6.num.i2^.  Et 
ex  hoc  patet  refponfio 

Ad  Septimum,  quod  nil  derogetfi- 
delibus  quo  ad  frudum  ,  fi  plures  af- 
fiftant  ad  eamdem  MifiTam  ,  vel  pau- 
41  ciores,  quia  cummeritorum,  &fatis. 
fadionum  Chrifti  valor  fit  infinitus  ; 
&  perennis  ,  de  eo  quilibet  participat 
juxta  fuam  difpofitionem  fine  prseju- 
dicio  aliorum,  qui  eodemtempore  in- 
terfunt  eidem  Milfas.  Maftrius  7^/<^m 
rmm.  iij. 

Adoftavum.  M^^kvxus  d.difp.^.De 

Sacramento  Ordinis  q.  6.  mm.  ii6.  ref- 

43  pondet  dupliciter  .  Primd  ,  quod  lux 

aBqualiter  illuminat  plures  ,    &   vox 

replet  aures  multorum  ,  fi  fint  in  ea- 


dem  fphaera,  &  capacitate;  &  exhoc 
deducitur  ,  quod  quamvis  multi  in_. 
ma^no  numero  fitpraefenteseidemSa- 
crificio  MififaB  ,  fi  fiabeant  eamdeni-» 
devotionem  ,  &  capacitatem  ,  reci- 
piunt  aequalem  fruftum  generalififi- 
mum,communem  omnibus  ,utdid}um 
eft  fupra  .  Secund6  ,  potuifle  quidem 
Deum  facere,  quodetiam  frud^usme- 
dius,  qui  foli  ei  datur,  proquoMifiTa 
oflfertur  ,  pofiTet  cum  eadem  Mefira_» 
prodefiTe  pluribus,  ficut  prodeft  iJli  (o- 
li-,  fed  noluifiTe,-  &  ita ,  &  taJiter  or- 
dinafife  applicationem  fuorum  merito- 
rum  in  MifiTa  ,  ut  adinftar  eleemofy- 
nae,  fi  pluribus  difpenfaretur  ,  minor 
pars  fingulis  contingeret.  Idcirco  opi- 
nio  Marchini  reprobatur  a  Tamburi- 
no  d.  §  i.num.  11. 

Ad  Nonum  multae  funt  refponfio-^ 
nes,  quae  dantur  ad  d.cap,  iSlonmediO' 
criter  24.  de  Confecrat.  difl.  5.    Prima, 
qu6d  ea  verba    funt    intelligenda  de 
fruftu  fpecialifinmo  ,  fpe(flante  ad  ip-  4^ 
fum  celebrantem  ,•  qui  tantum  habet 
pro  fe  ,  fi  offerat  Sacrificium  pro  uno 
folo,  quam  fi  pro  pluribus.  Ita  Glofta 
ibid.inVerb.  Dum  igitur  .  Secunda  ;  lo- 
qui  textum  illum  de  frudu  ex  opere 
operantis  ,   qui  fruftus  eft  ,  in  una^ 
Mififa  celebrata  cum  devotione  ,   & 
hilaritate  mentis,  asquivalens  frudlui 
centum  MifiTarum  celebratarum  cum 
anxietate  ,  &  fine  devotione.  Ita  ea- 
dem  Glofta  ibi.  &  Maftrius  in  ^.fent. 
d.difp.^  q.  6.  num.  123.  Tertia ,  quod 
etlam  ex  opere  operato  idem  eft  fru- 
dlus  Miflrae  celebratisE  pro  una  perfona 
tantum  ;   ac  ceJebratse  pro   pluribus 
perfonis  :    fed  non    fequitur    ,    tan- 
tam   portionem  dari  fingulis  ,  fi  pro 
pluribus  celebretur  ,   quantum  unus 
Jolus  habet ,   fi  pro  eo  foJo  celebratio 
fiat  .   Ita  Covaru  vias  in  cap.  ^lma  Ma- 
t^r .  part.  i.  $.  ^.  num.  p  infine.  Quarta 
eft  Pafqualigi  de  Sacrific.  Miffjs  quoefi. 
125.  mim.  10.  ubi  ait  ,  iJIa  verba  non 
efife  Divi   Hieronymi  ,   fed  addita  ^ 
Gratiano,  &  defumpta  h.  verbisLupi 
de  Oliveto  in  Regula  Monachorum, 
coIle(fla  ex  fcriptis  D.Hieronymir<r/>. 
Mm  d^ 


2,74         De  Sacrificio  Mifife .  Decif.  XXXllT. 


ifle  ContempUt.  Orat.  is^  LeB.  &  dida 
verba  funt  intelligenda  de  valore  pro- 
reniente  ex  derotfone,  vel  indevotio- 
ne  celebrantis  ,  &  fic  ex  opere  ope- 
fantis ,  idque  manifeftum  eft  ,  quia 
loquituribi  textustam  deMi(ra,quam 
de  recitatione  Pfalmorum",  certumeft 
autem  ,  quod  Pfalmi  non  dant  fru- 
ftum  ex  opere  operato  ,  fed  provenit 
frudus  ex  devotione  recitantis  ,  qui 
fruftus  unius  Pfalmi  recitati  cum  hi- 
laritate  mentis  poteft  coaequare  fru- 
{k\im  centum  Pfalmorumrecitatorum 
cum  pigritia  \  &  idem  cenfendum  eft 
de  MifTa  circa  fru6lum  ex  opere  ope- 
rantis. 

Ex  hucufque  dedudls  colHgendae 
veniunt  fequentes  conclufiones,  valde 
utiles  tum  ipfis  Sacerdotibus  ,  tuni_. 
Parochis  pro  excitando  populo  ad  de- 
votionem  erga  Sacrofan£lum  Milfce- 
Sacrificium  . 

Conclufio  prima  .  Frudlus  genera- 
liffimus  in  unaquaque  MHTa  deftina- 
tus  eft  a  Chrifto  toti  Ecclefiae  tam  mi- 

4j  litanti,  quam  purganti  ,  ut  didum_. 
eft  fupra  num.^i.  Hinc  fit ,  quod  fin- 
gula  Sacrificia  ,  quse  in  toto  mundo 
celebrantur  ,  profunt  omnibus  Chri- 
ftianis  (  excipe  excommunicatos  ,  & 
exiftentes  in  peccato  mortali  )  vivis, 
atque  defunftis  ,  tiam  ad  remiflionem 
poenarum  pro  peccatis  jamcondonatis 
debitarum  ;  tum  ad  impetrationem 
bonorum,  fpiritualium  ,  &  tempora- 
Hum  ,  ut  docet  Suarez  in  %.  part.  D. 
Thom.  tom.  2,.  difp.-jc).  fe^.S.  Vafquez, 
&  Tannerus  apud  Gohatum  d.  traB. 
T^.num.  129.  Hujus  conclufionisclarum 
teftimoniumeftoratio  illa,  quam  om- 

4^  nes  Sacerdotes  recitant  celebraturi  , 
Ego  voh  cekbrare  Miffam  ^  (^  conficere 
corpiis  ([^f.  quse  decorata  eft  Indulgen- 
tia  annorum  quadraginta,  toties  quo- 
ties  a  Litaturis  recitatur  ,  pcr  Grego- 
rium  XIII.  ut  oftendi  in  meis  Deci- 
fjonibus  de  Euchariftia  Decif.  42.  num. 
2.  (Jsp  3.  in  ea  enim  profitetur  Sacer- 
dos  ,  fe  oblaturum  Sacrificium  ,  ad 
utUitatem  fuam ,  totiufqueCuride  militan' 
tis ,  is^  pro  mnibiis  ,  qui  fe  commenda- 


vertmt  orationihits  fuis  in  genere  ,  {^  m 
fpecie ,  i^  pio  felici  flatu  SanBde  I^ma- 
n.e  Ecclefide\  videlicet  pro  toto populo 
Catholico  Chriftiano  ;  &  idem  deno- 
tant  formulae  pro  utroque  Memen- 
to  . 

Conclufio  fecunda:  De  frudu  Mif- 
fae  non  folum  generaliffimo^fedetiam 
medio  (  faltem  nifi  ifte  totus  ob  fti- 
pendiumdebeatur  uni  foliy^participant 
omnes  illi  ,  qui  aliquo  modo  coadiu-  47 
vant  celebrationem  Sacrificii.  Hosin- 
ter  funt  aeditui,  miniftri  in  Mifta,  & 
qui  dederunt  neceffaria  ad  eam  cele- 
brandam,  putacalicem,  paramenta , 
Hoflias,  Vinum  ,  feu  candelas.  Go- 
bat  d.  trail.  3.  num.  107.  Hinc  plures 
gratias  receptas  a  cuftodihus  Ecclefia- 
rum  ,  &  ab  his  ,  qui  Alraria  ornata 
tenent,  referunr  Hiftorige  •,  prout  de 
illis  ,  qui  devotd  miniftrant  ,  &  ref- 
pondent  Sacerdoti  celebranti ,  quorum 
exempla  plura  narrat  Sperellus  inTa- 
r<£nefi7eleturg.  cap.xz.  per  tctum .  ubi 
mim.i\.  fpecialiter  notat ,  quodS.Tho- 
tnas  Aquinas  quotidie  Sacro  infervie-  4^ 
bat,  &  pluries  in  annoidem  in  Bafi- 
lica  Divi  Marci  facit  Serenifljmus,ac 
Piiflimus  Dux  Venetiarum  .  De  S. 
Vuenceslao  Duce  Bohemiaslegimusin 
Breviario  Romano  die  ig.  Septcnibris 
le8.  5.  quod  ipfe  Summa  religione  Sa- 
cerdotes  veneratus  ,  fuis  manibus  triti-  49 
cum  ferebat  .f  is^  vinum  exprimebat.^qui. 
bus  in  Miffa  Sacnficio  uterentur  .  Tn  , . 
vita  S.  Terefise  fcripta  ab  Illuftrifll- 
mo  ,  &  Reverendifflmo  Didaco  de 
Yepes  Epifcopo  Tarraconenfi,quifuit 
Philippi  fecundi  Regis  Hifpaniarum, 
nec  non  ejufdem  SandlasTerefiaBCon- 
fefl^arius,  de  eadem  Sanda  Ub.^.  cap. 
20.  refert,  fuifle  foliicitudinis  eximiae 
circa  res  omnes  fpeftantesaddivrnum 
Euchariftiae  Sacrificium  his  verbis  :  '^ 
Haveva  gxandifftma  premura  ,  che  tutto 
queUo'.^  che  apparteneva  al  culto  •,  i$^  al' 
la  veneratione  di  queflo  SantiJJimoSacra- 
mento  ,  fo/fe  molto  perfetto ,  ( notent  Pa- 
rochi)  emolto  nettoi  non  folo  gl'^ltari^ 
Tallioti.^  Ornamentiy  Corporali,  e  Cali- 
ci  i  ma  le  altre  cofe  minori  ancora  ;  e  che 

piu 


De  Sacrificio  Miffe .  Decif  XXX  III.  275 


piii  da  lungi  fona  ordinate  al  fua  cuho  , 
e  riverenza.  Et  pauldpoftnarratjcunn 
fibi  celebraturo  Sanda  Terefia  mirif- 
fet  manutergium  fumme  odorifcrum, 
ipfe  eam  reprehendic  ;  ac  illa  refpon- 
Jit  ,  ubi  agitur  de  culcu  incruenci  Sa- 
crificii,  vellem  ,  ut  tota  Ecclefia  an- 
gelica  aqualuftrarecur;  quare  ibiprae- 
didus  Audor  concludit:  Da  queflo  fo- 
tio  venuti  ifuoi  Fraiij  e  le  Monache  ad 
effere  tanta  dihgenti  nel  Cuho  Divino  , 
cbe  non  fi  trova  flmile  puUteTX^  d^^hari 
in  parte  dsl  mondo,  che  io  conofca.  Re- 

51  petendum  hic  etiam  eft  exemplum  il- 
iud,  a  nobis  relacumfupra  Decif.Xiy. 
vum.  21.  de  nobili  adolefcence  Valli- 
folecano  ,  qui  donaverac  domum  S 
•  Terefiae  ad  fabricandam  Ecclefiam  ; 
morcuus  enim  non  multo  pofl,meruit 
liberari  ap^nis  Purgatorii  virtute  pri- 
mi  Sacnficii  ,  &  primae  MifTae  cele- 
bratae  in  praedifta  domo  in  Ecclefiam 
converfa  ;  ut  fcribic  ipfamet  Sanda 
Terefia  tomo  fecundo  fuorumoperum cap. 
15.  Ec  quod  magnopere  proficiat  ad 
auxilia  gratiae  ,  &  alia  divina  benefi- 
cia  obtinenda  ,  aedificare  Ecclefias  ,  in 
quibus  Sacrofandum  MifTae  Sacrifi- 
cium  Deo  poffit  offerri-,  diflerit  etiam 
Hieronymus  a  Bafilica  Petri  in  Epbc 
rnerid.  Sacris  tom.  z.  calendis  Fehruar.  in 

51  Vita  S.  Severi  de  Montefalco  ^  qui  cum 
reperiffet  thefaurum  ,  data  Imperatori 
medietate ,  aliud  diroidium  in  confiru- 
£tione  Ecclefiarum  confumpfic  ;  &  in 
Sandorum  numerum  meruic  colloca- 
ri .  Ex  quibus,  &  confimilibusexem- 
plis  pocerunc  Parochi  piecacem  fide- 
lium  excicare,  praEcipud  divitum,  & 
nobilium  hominum  ;  ut  fe  liberales 
reddant  erga  Ecclefias,  &  in  neceffa- 
riis  pro  incruenco  Mlffae  Sacrificio,ex 
cu)us  jugi  celebratione,  etiam  poft  eo- 
rum  obicum,  roagnam  fruflus  porcio- 
nem  reporcabunt.  Gobat  d.trak.i.mL 

^  Tertia  Conclufio  :    Ipfi  Myftae  ,  & 

Sacerdotes  devote  celebrantes  habenc 

in  omni  facrificio,  quodlitanc,  fuum 

fpecialjffimum  frudum  ;  qui  quidem 

H  non  foium  efl;  aequalis  frudtui  medio 


competenti  ftipemdanti  proMiffia;  fej  '  ^ 
etiam  raajor  ,  tum  ex  minifterio  pro- 
ximiori,  tum  ex  majori  devotione,& 
fide,  quae  inter  celebrandum  multipli- 
cet  excitantur  •,  ut  fcribit  Gavantusi» 
^ubric-Miffal.  d.part.  2.  tit.  8.  num,  3.  /i/f. 
P.  &  admittit  Gobat  d.traB.^.  «-139. 
Ex  quo  comprehendere  licet,  quanta 
laude  digni  fint  tum  Sacerdotes  ,  qui 
quotidie  devote  celebrant  ,  tum  fide- 
U^  ,  qui  frequenter  Miffam  pie  au- 
diunt;  omnes  enim  reportanc  ^  Miffia  ' 
frud^um  fpecialifilmum  ,  etiamexope- 
re  operato  ,  uc  probac  Suarez  in  ^.  p. 
difp.  79.  fe^.  S.  verf  Quartbde  cceteris . 
Ac  e  concra  quam  reprehenfibiles  fint 
illi  ,  qui  charaflere  Sacerdotali  infi- 
gnici  abftinenc  a  Sacrificio  ;  hi  enim 
(uc  ajebac  Ven.  Beua  ,  relatus  a  Ga- 
briele  Biel  in  Canone  Miffie  leB.  87.  ) 
quantum  in  eis  eft,  privant  SS.  Trini- 
tatem  laude  y  (^  glor/a^y  ^ngelos  latitia^ 
peccatores  venia ,  juftos  fuhjidio^  i^^gra- 
tia  i  in  purgatorio  exiflentei  auxiito.)  EC" 
clefiam  fpeciali  Chrifti  henefcio  \  is^  fcip- 
fos  medicina ;  ac  rewedio.  Pr^terquam 
quod ,  probabilior  efl opinio Dodorum 
fcribentium  ,  Sacerdotem  aliquoties  ^^ 
in  anno  ad  Altare  non  litantem  pec- 
care  mortaliter,  per  textum  \ncap.Do- 
lentes  p.  De  Celebratione  Mifjar.  ubi  Bar- 
bofaDD.  allegac  num.\x.  6c  Fagnanus 
in  eod.  cap.  Dolentes  .  Hnum  13  is^  feqq. 
fubdens  ,  quod  mult6  magis  Epifcopi 
debent  faitem  femel  in  hebdomada 
celebrare  :  quinimo  non  decer  ,  eos 
tranfire  abfquecaufa  rationabili  ullam 
diem,  quam  Mifsam  vel  dicant  ,  vel 
audianc  ,  ut  eft  exprefsum  in  cap.  fin. 
deTrivileg.  in6.  Et  ce  obiigatione  Sa- 
cerdotum ,  PraElatorum  ,  &  A  Dtiftitum  55 
frequenter  Mifsam celebrandi,  videnda 
eftelegans,  fedfortiffima  conciojoan- 
nisPauIiOlivaeGeneralisSociet.JESU 
ex  his,  quashabuit  inPalacio  Apofto- 
lico ,  &:  eft  w  fecunda  parte  Ccncio  XIIL  * 
aUas Ll.  digoaquiJaro,uCaMyftisom- 
cibus  legatur . 

Quarta  candem  conclufio:  Licicum 
eft  Sacerdotibus  accipere   (iipendium  ^^ 
pro  celebracione  Mifsarum,  necargui 
Mm    2.  poC- 


27^         toe  Sacrificio  Miffe.  Decif  XXXlII. 


poffunt  de  Simonia  ,  quandocelebrant 
principaliter  ob  Divinum  cuitum  ,  & 
falutem  animarem  ,  &  fecundario  pro. 
pter  ftipendium,  ad  eorum  fuftentatio- 
nem  ,  ex  doflrina  S.  Tiiomae  ?«  Quod' 
libet  8.  art.  ir.  relata  per  Cardenam  in 
Crifi  Tbeol&gtctt  Tojibuma  Dijfert.  27. 
mm.  102.  Quod  etiam  oftendit  Ma- 
ftrius  in  Theolog.  Moral.  d.  difp.i^.  num. 
y$.  Sed  eft  omnind  illicitum  accipere 
plura  ftipendia  pro  pluribus  Miffis-,  & 

^7  iifdem  fatisfacere  unius  tantumMifs? 
ceiebratione;  tum  quia  id  prohibitum 
«ft  in  Decretis  Urbani  VlII.  de  cele- 
bratione  Mifsarum  anno  i62f.  (  quae 
leguntur  penes  Pacem  Jordanum  tom. 
i.lib-  ^.  tit.i.  Num.  S15.  Tamburinum 
de  Sacrific.  'Hiffde  lib.  ^.  citp.  i.^.  \.num. 
l-hrfeqq.  &  Gobatum  d.tra^.q.  mm. 
518.  )  tum  etiam  quia  id  damnatum 
eftab  Alexandro  VII.  in  propofitioni- 
bus  fcandalofis,  anathematizatis  anno 
166^.  quas  per  extenfum  ponit  idem 
Cardenas  i»  CriJiTbeologica  par.i.traFr. 
r  difp,  ic).num.  322.  nec  non  noviffima 
Summa  Diana  injine  voluminis\  &Bu- 
fembaum  imprefsus  Venetiis  anno 
16^6.  pariter  in  Jine  lihri. 

Verba  Decreti  Urbani   funt   ifta  ; 

Deinde  ubi  pro  pluribus  Mijfts  ,  etiam 

c\ufdem  qualitatis  celehrandis  ,  plura  fii- 

-  pendia  quantumcunqueincongrua  ^  i^exi- 

^  ^«rf,  Jive  ab  una  ,  Jive  a  pbirihus  perfo' 
nis  collata  fuerint  ,  aut  conferentur  in  fu- 
turum  Sacerdotihus ,  Ecclefiis  i^c  Sacra 
Congregatio  fnb  obtejiatione  divini  judicii 
mandat ,  ac  pracipit^^^Mtahfolute  tot  Mif- 
f<e  celebrentur,  quot  ad  rattonemattribu- 
ta  eleemofyna  pr<efcript<s  fuerint  C  uti- 
que  a  dante  eleemofynam ,  ut  eadem 
SacraCongregatiodeclaravit  fuperdu- 
bio  fecundo)  itaut  alioquin  «,  ad  quos 
pertinent  ,  fuce  obligationi  non  fatisfa- 
ciant  \  quinimd  graviter  peccem  ;  is^  ad 
r&Jiitutionem  teneantur . 

Propofitiones  verddamnatae  abAle- 
xandro  VI.  funt  fequentes .  Odava. 

*^  DupUcem  flipendium  potefi  Sacerdos  pro 
eadem  Mijfa  licite  accipere  ;  applicando 
petenti  partem  etiam  fpccialtfftmam  fru- 
iiits  ipjimet  akbrmti  Qorrefpondentem\ 


idque  pofi  Decretum  'Vrbani  Vlll  De- 
cima  .  'Hon  efl  contra  juftitiam  pro  plu- 
rihus  Sacrijjciis  flipendium  accipere  ,  ^^ 
Sacrificium  unum  offerre :  neque  etiam  eji 
contra  fidelitatem  ,  etiamfi  promittam  , 
promijfione  etiam  juramentofirmata ,  dan^ 
ti  fiipendium  ,  quod  pro  nullo  alio  offe- 
ram . 

Quod  fi  quaerat  Ledor  ,  an  detur 
ca{u&  ,  in  quo  pro  una  Mifsa  recipi 
poilint  plura  ftipendia  ?  Affirmat  Tam- 
burinus  de  Sacrijicio  Mrfjts  d.  lib.i.cap. 
I.  $.  ^.num.66.  fi  ftipendia  juftominora 
forent,  &Sacerdos  ille  e  neceflitate^ 
adadus  fic  illa  reciperet  .  Idem  con- 
cedit  Cardenas  m  Criji part.i.  tra^:  2.  60 
difp.io.num.  120  Si  Myfta  fitingravi 
neceftitate,  &  qui  datftipendium  pro 
Miftis  fit  dives;  nam  ,  ait,  recipit  Sa- 
cerdos  ftipendia  non  pro  Miftis  ,  fed 
pro  debito  ,  quod  ille  dives  habet  de 
jurenaturae,  eleemofynam  fibitraden- 
di .  Prat;di<!^is  tamenfuas  Societatis  Pa- 
tribus  non  confentir  Gobat  d.  traB.  ^. 
nu.  ^e^i.  qura  numquam  licita  eft  frausr, 
a  qua  excufari  non  poteft  talis  Sacer- 
dos,  qui  fuae  indigentise  eoniulere  de- 
bet  modis  licitis  ,  vel  aperte  manife- 
feftando  fuam  necefli  tatem  ;  pr^ter- 
quam  quod  ,  cuni  nuljus  ordinetur  in 
Sacris  abfque  fuificient?  titulo  ,  vel 
Patrimonlo  ,  nt  hk  Patavii  rigorosd 
fervatur,  non  eft  probabilis  di£ta  gra- 
vis  necefiitas  ,  nifi  inReligiofis  malas 
vitae,  &  ad  vitia  propenfis.  Et  etiam 
in  cafu  inculpabilis  fupervenientis 
paupertatis,  Mifsa  noneftinftitutain- 
ftar  mechanicae  artrs  ad  fuftentandam 
vitam  corporalem  Sacerdotum,  utait 
Diana  part.  \i.traSi.S.ref.  67-^.7.  qui 
aliquo  licito  labore  debentfibi  vidura 
procurare  .  cap.  Clericus.  diji.  91.  cap. 
Islum.  quam  confecrat.  difi.y  Quare  Li- 
tantes  ad  ArasSacras  fciant  ,  fe  unico 
ftipendio  pro  unoquoque  Sacrificio 
contentos  t^ist  debere  ,  ali^s  peccare 
mortaliter  ,  &  reftitutioni  ^isQ  obno- 
xios. 


DE- 


De  SacrificioMiflk .  Decif  XXXrV.         277 


D  E  C  I  S  I  O     XXXIV. 

ARGUMENTUM. 

Vtrumfrudlus  Miflae  Lautrcticus, 
Satisfadorius ,  Propitiatorius, 
&  Impctratorius  fint  fcparabi- 
lcs,  &  independcntcsafejitaut 
in  una  Miflfa  poffinc  divcrfis 
pcrfonis ,  &  ad  divcrfos  fincs 
applicari  ?  Prasdidi  fruiSus  an 
jfcmper  dcntur  infallibilitcr  cx 
opereoperato?  Sacerdotcs  non 
cclebrantcs  an  s^ravitcr  pcccent? 
Exemplaapparitionum  Anima- 
rum  duarum  Purgatorii  dean- 
noi64o.  &  1658.  j^s  alienum 
folvcndum  m  hac  vita  .  P?na- 
litatcs  juvant  roortuos  • 

s  V  M  M  ^  Ri  1;  M. 

r  IruBus  Miffa.  diverfi  art  diverft^ 

applicoi-i  pojjint  ? 
•i  Mtfia,  continet  in  fe  omnia  Sacri- 

ficia  Mofayca. 
5  Capellanus  an  pro  qnatuor  peten- 

tibus  Mijjam  ad  dive)fos  eifc^lus 

poffit  eani  celebrare  ? 

4  Fru^ius  Mifioi  fmit  fcparabiles  , 
e^  divifibiles  . 

5  Mijfa  abfqnc  (lipendio  eB  apphcd' 
bilis  plmibus  ad  diverfos  fines . 

6  Stipendiis  pluribus  unica  Mi^a 
710H  fatisfacit . 

7  Stipendia  plurapro  eadem  Mijfa 
recipi  pojfunt  ,  fi  dantes  illa  cx- 
prefse  confentiant . 

.8  Satisfa6iorius  fru6lus  Miffainfat- 
libiliter  datur  ex  opere  opcrato 
tarn  vivis  in  gratia  exiflentibus , 
qudm  animabus  Turgatorif . 
9  Impetratorius  fru^ius  Mifla  aru 
detur  infaUibiliter  ex  opere  ope- 
rato  .<=* 
10  Succrdotes  negligentes  celebrare  y 
vei  dijferentes  nimispeccantmQr' 
talitcr , 


11  Lume  £l  Vivi  dairefemplo  d^ 
Morti;  Liber  utilijftmus . 

12  Jlnima  adolcfcentis  defunEii  anno 
1658.  apparuit  amico  fuo .,  &pQ-- 
tiit  fuffragiurn  fex  Mifsarum . 

13  .Anima  cujujdam  Tarochi  anno 
1640.  <&  1641.  ter  apparuit  ,  & 
pojiulavit  d  Tarocljiano  fuoplura 
fujfragia . 

14  je]unia ,  &  difciplina  juvant  ani- 
mas  Turgatorij  . 

If  JESFS  MMIU  ,  &  Laudatum 
fit  Santiifjimmn  Sacrameyitum-,  , 
a]unt  anima  Turgatorij ,  &  num. 

f6  Manus  ignita  ftgnum  imprefsum 
in  humero  hominis  ab  anima  Tur- 
gatorif . 

18  Crucis  fignum  imprefsumab^ni' 
ma  Turgatorij  in  brachio  Firi . 

19  Sacerdos  rard  celcbrans  graviter 
pcccat . 

30  Teccatum  nonremittitur  j  nifi  re- 

Siithatur  ablatum . 
%i  SoLutio  debitorum  eft  dejure  na* 

turali  T^ivino  . 
11  Debitor  non  efl  abfolvendus ,  qui 

non  vult  rejiituere  in  vita  . 
25  J-urgia  cum  proximis  lumitur  in 

Turgatorio  . 
24  Tarochi  tenentur  dare  exempla 

manfuctudinis . 

15  yiudire  Mifsam  prodeji  animabus 
Turgatorii . 

16  Tcenalitates  hu]us  vitce  juvant 
animas  Turgatorii. 

Flrma  remanente  doflrina  ,  quod 
plura  ftipendia  recipi  non  poflint 
pro  uno  Sacro  faciendo;  neque  unius 
Miffae  celebratione  potfe  pluribus  fti- 
pendiis  fatisfieri;  difputant  Theologi, 
cum  frudus  Sacrificii  fint  diverfi,  an 
eos  dividere  poflit  Sacerdos  in  Mifla,  ^ 
illofque  applicare  diverfisperfonis,vel 
ex  fua  devotione,  &  liberalitate^.,  ; 
vel  etiam  accipiendoftipem? 

Pro  intelligenciarepeteodumeftme- 
moriter,  quod  explicnimus  fupra  De- 
cif.XIP^.  Mifl^igfcilicet  Sacrificiumcon- 
tinere  in  fe  omnia  genera  Sacrificio- 

rui23 


278 


De  Saciificio  Mifl^^  Decif.XXXlV. 


rum  Mofaycae  L,egis  ,  quae  fiebant  in 
a  Deihonorem,  &gratiaruraa(Clionem5 
ad  Deum  propitiandum,  ad  beneficia 
iropetranda;  &  ad  facisfa61:ionera  pro 
peccatisi  quapropter  fruftus  Sacrificii 
Mi(r^,  vel  c(t  Ldutreficus  ^  &  Eucha- 
riflicus ;  quatenus  ofiertur  ad  Deiglo- 
riam  ,  ac  in  gratiarum  aftionem  pro 
receptis  bene£ciis  ,  vel  eft  Vropitiato- 
rius  ^  dum  quis  petit  remifljonem  cu!- 
parum  ,  &  emendationem  vitss  ;  ve! 
Impetratorius  ,  quando  poftulatur  ali- 
quoJ  beneficium  vel  fpirituaie  ,  vel 
temporale;  vel  tandem  eft  SatisfaBo- 
rius  i  dum  appiicatur  pro  fatisfadiione 
p^narum,  quas  quis  debet  pro  pecca- 
t!s  remilfis  . 
Dubitatur  itaque  an  Sacerdospoffit 
3  hos  fruilus  dividere,  &diverfisappli- 
care?  Sitexemplum  .  Capellanus  Mo- 
nialium  litatiirus,  ingreditur  Eccle- 
iiam,  Sacriftise  Pr^feda  cupiens  pro- 
Jutam  fupelledilem  Sacram  feliciter 
ab  ardenti  So!e  ficcare  ,  petit  Miffam 
pro  aeris  ferenitate:  Matrona  habens 
filium  concubinarum  ,  ejus  converfjo- 
nem  cupiens,  petit  Miflam  pro  remif- 
fione  peccatorum..  Viduaproanima—j» 
maritidefundi,  utaPurgatorioexeat, 
Sacrum  poftulat  ;  &  educanda  in  eo- 
dem  Monafterio  intelligens  ,  fe  a  pa- 
reatibus  defponfatamnobiliadolefcen- 
ti  ,  pro  gratiarum  adione  Miftam-» 
flagitat.  Eccequatuor  diverfi  fines  fa- 
crificandi  ,  ob  quatuor  diverfos  effe- 
ctus,  Impetrationis  ferenitatis  aeris  ;. 
converfionis  peccatoris  ,  fatisfadUonis 
pro  pcenis  Purgatoriij  &a£lionis  gra- 
tiarum  .  Qusetitur  ,  an  Capellanus 
praedidus  unico  Mififae  Sacrificio  om- 
nibus  fatisfacere  poftit  ;  litando  juxta 
mentem,  &  intentionem  harumqua- 
tuor  perfonarum? 
Concedunt  omnes  Dofloresper  vo- 
^  luntatem  Sacrificantis  pofte  hos  fru- 
ftus^.MifllE  feparari;  &  divifimappli- 
cari,  juxta  ejus  arbitrium;  funtenim 
jndependentes  ab  invicem;  &  nullibi 
prohibitum  legitur  ,  eoscrfe  fimulap- 
plicandos;  ideoque  licitumforeSacer- 
^otij  pro  fua  voluatate  da  illisdifpo- 


nere;  ut  dofte  oftendit  Gohzt  d.tra^^ 
5.  lyyeo/.  Expertm.  a  mm.i^i.  i^feqq. 
Tamburin,  cie  Sacrlfic.  Mijfds  d.  //6.5. 
cap.i.  §.3.  «ttJM.45.  &  Marchinus  de 
Ordine  traB.T,.  part.i.  cap.17.  Verum_» 
quo  ad  praxim  talis  divifionis,  &  di- 
vifacapplicationis,  eam  nonapprobant, 
nifi  in  duobus  cafibus  .  Prinius  eft  , 
quando  Sacerdos  ex  fola  liberalitate 
celebrat,  &  piis  petitionibus  fupradi- 
dis  vult  fatisfacere  abfque  ftipendio  . 
In  hoc  enim  cafu  poteftdivifimappli- 
care  frudus  Miftae  ;  ea  ratione  quia 
liberalis  promiffio  ita  eft  interpretan- 
da,  ut  minus  fit  onerofa  promittenti. 
/.  Ouidquid  adflrwgetjda.fT-  de  Verb.obL 
Menochius^f  Tr qfumptionib.Ub.C.  prts- 
fumpt.^.  Lezana  w  Summa  tom.A.Verb, 
Mijfa  num.iz.  Tamburin.  d.  lib.^.  cap^ 
I.  $.3.  ««.47.  &  Gobat  d.traci.^.  mim. 
i^S.  At  fi  ftipendia  pro  praedidis  fru- 
dibus  exburfentur  ,  iifdem  fieri  fatis 
non  poteft  unica  Mifsa;  tum  ob  pro- 
hibitionem  refultantem  ex  Decretis 
Urbani  VIII.  tum  quia  qui  Miftam 
petunt  ,  intendunt  confequl  frudus 
omnes  ex  eadem  Mifla  provenientes. 
Tamburin.  d.  §.3.  ku.^6.  Goba.t d.traSl. 
^.t7um.i<^^.  QLiartus  iw  I\iibr/c.  MiJJalis 
poft  T^.part.in ^■^ppendicede Sacrificio  q. 
4.  punll.i.  dijficvJt.z.  &  alii  allegati  per 
Dianam  part.6.  traH.6.  B^fol  s).  pofita 
in  Coordinato  tom.i.traB.x.  refoI.7,j.§. 
^.  Nec  non  Giballinus  de  Simonia  qu. 
iS.  Confecl.j.num.ij.  Alter  cafus  eft  , 
fi  poftulantes  Mififam  ,  &  pro  ea  fti- 
pcm  dantes,  exprefse  declarent,  non 
praetendere  nifi  unumexprsdidisfm- 
dibus  Sacrificii;  tuncenims  quiavo- 
lenti,  &  confentienti  non  fitinjuria  , 
poterit  Mvfta,tuta  confcientia,  accepta- 
re  plura  flipendia,  6c  divifira  fru([^us 
requifitos  applicare  .  Qi?^''^"^  d.  diifi' 
cult.t.  Ferf  Colligitur  fecundo .  Tambu- 
rinus  d.  fib.^.  cap.x.  §'.3.  ««.44.  Bordonus. 
Var.  I{efol.part.i.refol.2S-f^t(-i^-  &Ma- 
ftrius  i«  Theol.  Moral.  d.difp.i^-  ""-79' 
Ex  his  deducenda  veniunt  nonnulla. 
notabilia. 

Primum  Notabile.  Expraedictisfru- 
Clibus  illc  ,  oui  eft  fatisfatoius  ,  OC 

0£e- 


De  Sacrificio  Miflae.  Decif.  XXXIV.         27^ 


bperatur  remifllonem  pfnarurft ,  r^on- 
^  ccditur  ,  &  habetur  femper  ex  opere 
operato  infaliibiliter ,  idefliex  ipfaSa- 
crificii  inftitutione  ,  &  ejufdem  Chri- 
fti  promidione  independenteramerito, 
&  probitateoperantis,  dummodonon 
inveniat  obicem  ,  ideft  culpam  non_j 
remiffam  ,  ut  ex  DoftrinaScotiprobat 
Maftrius  f«  4. /<?«?.  ^i/p.  4.  queefl.S.mm. 
115.&  in  TheoiogiaMorali  d.difp.i^. 
«M.47.  idcirco,  quia  in  animabusPur- 
gatorii  eflTe  non  poteftobexculpasmor- 
taiis,  e^dem  confequuntur  infallibili- 
ter  frudiim  fatisfadorium  cujufcum- 
que  Miffae  pro  eis  oblatas;  quemad- 
modum  &  jufti  in  hac  vita  in  gratia 
Dei  viventes.  I^^KoVms  in  flofculis  d^ 
'  Verb.Mtflfanutrj.i. 

Secundum  notabile.  De  fruftu  im- 
petrarorio  vSacrificii  MifTas,  per  quem 
nobis  impetrantur  ^  Deo  auxilia  gra- 
tiae  ad  poenitendum,  &  ad  alia  bona 
9  opera  exercenda  ■,   obtinenturque  alia 
beneficia  etiam  temporalia ;  andetur 
femper  infallibiliter  ?   funt  difcordes 
Theoiogi  ;  alii  enim  negant  ,  alii  af- 
firmant  ,  quos  longa  manu  cumulat 
Pafqualigus^^  Efl^eHibus  Sacrificii  Mif. 
fte  qudefl.<)j.    ubi  aflfirmantibus  ad  hae- 
ret ,  &  allegat  hujus  opinionis  fottif- 
fima  argumenta  \  concludens;  quod, 
licet  non  ftatim  effedusimpetratorius 
fuum  fortiatur  efifedum  ,  quia  non_» 
habettempus  determinatum  ,  fed  pen- 
det  ex  voluntateDei;  nihilominusex 
occulto  fuo  judicio  poffunt  differri  h^c 
auxilia  ufquead  tempusmortis;  quod 
advertit  etiam  Sperelius  in  Tarcenefi 
Teleturg.cap.-j.m.i.i^l.  nec  non  cap. 
c).nn.y.  ubi  refert  exemplum  Equitisa 
fe  cogniti  ,  qui  cum  pefTimis  moribus 
effet,  fuffragio  Milfarum  emendatio- 
nem  fuit  affecutus;  &:  egoquoquete- 
ftari  cum  veritate  pof^um,  nonfemcl 
perverforum  hominum,  indifcrimine 
vitae  conflitutorum  ,  confeffiones  ge' 
nerales  audiviffe  ,   eofque  tanta  ,"& 
talirontritione  fufcepiffe  Sacramenta, 
atque  mortem  oppetiiffe;  ut  exdevo- 
tione  erga  Sacrofandum  Miffas  Sacri- 
ficium,  quam,  etfiin  peccatisdemer- 


fi  habuerunt,  hujufmodi  auxilia  gra- 
tia:  cfleftis  eis  fuiffe  concefTa  ,  non  fit 
dubitandum , 

Tertium  NotabHe  .  Sacerdotes  ne- 
gligentes    in  celebrandis  Miflis  ,   ad  lo 
quas  tenentur  ,   peccant  mortaiiter  , 
propter  notabile  damnum  fpirituaie, 
feu  temporale,  quodafferunt,  ficdif- 
ferendo,  iliis,  proquibus  tenentureas 
Miffas  dicere.  "Siivefter  Ferba  Miffai. 
queefl.jo.  iufine.  Petrus  Navarra /i^.2. 
f^p.z.Bonacina  ,  Fraxineilus  ,  &  alii 
apud  Lezanam  d.tom.^  Verb.  Miffanu. 
38.  ubi  fubdit,  quod  aiiquando,  ultra 
peccatum  ,  tenentur  ad  reflitutionem 
Itipendii;  &  ponit  Decreta  Sacrae  Con- 
gregationi  praecipientls  ,   ne  accipian- 
tur  onera  Miffarum  ,  quibus  infra  mo- 
dicum  tempus  fatisfieri  non  poffit,faU 
tem  abfque  confenfu  ftipem  dantis  ; 
quale  autem  reputandum   fit   modi- 
cum  tempus  }  idemLezanarefert  Au- 
ftores  autumantes  alios  confiftere  in 
quinquaginta  ,  velfexaginta  diebus  j 
alios  in  q(Xo  ,   vel  decem  diebus  tan- 
tum,  &  nonultra-,  ipfe  ver6ait,?^i^. 
nuryi.i<^.  prudentis  arbitrio  id  relinquen- 
dum  fore  ,  penfatis  circumfbntiis  lo- 
ci ,  temporis,  Miffaram  dicendarum, 
&  Sacerdotum  ,  qui  iilas  dicere  de- 
bent  ;   nam  effe  potefl  ,  quod  nulla 
mora  detur  abfque  peccaro  ,  fi  Mifsa 
dicenda  fic  pro  prxfenti  infirmitate  , 
tribuIatione,expcditioneIitis,  vel  ne- 
gotii  inftantis. 

Etquoniam  fcopusharum  Decifio- 
numefl:  ,   ut  ftudiofi  Parochi  difcant 
ex  eis,  non  folum  fibi  ,  fed  fuis  ovi- 
bus  in  fpirituaiibus  proficere ;  me  de- 
leftat  hic  tranfcribere  nonnullaexem- 
pla  ,  defumpta  ex  aureo  libeilo  ,  cu- 
JLis  titulus  Lume  a  Vivi  dalfEfempio  de  it 
woni  ^   typis  evulgato  Venetiis  anno 
1680.  apud  Stephanum  Curti;  inquo 
leguntur  plurimae    apparitiones  Ani- 
marum  Purgatorii,  quas  habuitVen. 
Mater   Franclfca  a    SS.    Sacramento 
Carmelita  Difcalceata  ;  &  quas  An- 
notationibus  iiluflravit  Illuflriffimus, 
&  ReverendifTimus  Joannes  Paiafox 
Mendoza  Epifcopus  Oxomenfis ,  piif- 

fimus. 


2§o       Dc  SacriEcio  Mlffa:  tiecif.  XXXIV. 


JZ 


fimus  ,  &  doftiflimus  Antiftes  ,  qui 
ctiam  commentaria  fecit  ad  Epiftoras 
Sandlae  Terefiae. 

Igitur  in  prasdido  libello  »«.2|.  nar- 
rat  exjuridica  formatione  procefsus  , 
13bi  conftitifse  ,  quod  anno  15^8.  die 
f.  MenfisFebruarii,  anima  cujufdam 
adolefcentis  apparuit  amicofuo  deea- 
dem  Di?cefi  Oxomenfi  ,  &  ilH  ait  : 
yi  ricordate  della  parola ,  cbe  ci  daffimo 
Vuno  alfahro  ,  che  a  chi  moriffe  prima  , 
fi  doveffero  far  cekbrare  daWahro  fei 
Meffe  ?  ^fpofe  con  qualche  turbatione  , 
effere  vero  quanto  diceva  ,  e  che  della 
promeffa  fi  era  dmenticato  \pero  Vafficu- 
rava  di  farg'ie!e  celebrare  con  ogni  bre- 
vita ,  ed  altre  di  piti  •  fe  ne  haveva  di- 
hifogno .  ,Allo  che  rifpofe ,  che  non  ne  ha- 
i}eva  bifogno  di  piii  ;  pero  fe  ne  volevec 
far  dire  deWahre  ^  fojfereper  lanimede! 
Turgatorio  \  perb  ,  che  non  !'obligava  a 
(quelle ,  mentre  fe  ne  andava  agodere  Id- 
dio .  Quarum  Mifsarumfelebratiofta- 
tim  fuit  completa  "pro  liberatione  il- 
lius  animae,  quae  de  hac  vitaanteno- 
vem  annos  exieratiftu  fclopi  in  ipfiim 
adolefcentem  relaxatoa  militibus, quo 
die  idem  adolefcens  communicatus 
fuerat. 

Majoris  ponderls  eft  aliud  exem- 
plum  ,  pofitum  in  eodem  libello  fub 
nu.146.  extradiim  ex  legali  procefsu , 
formato  de  mandato  llluftrifTimi  ,  ac 
Reverendiffimi  O.  Gonzalez  Velafci 
Epifcopi  Calagurrirani  ,  in  quo  pro- 
batum,&  relevatum  fuit ,  Animam 
quondam  Antonii  Martinezii  Curati 
Parochialis  Ecclefias  S.  MariaedeSrel- 
la  ,  defundi  die  6.  Aprilis  i6]9-  ter 
apparuifse  cuidam  honefto  viro  Paro- 
chiano  fuo  ,  videlicet  die  29.  Novem- 
bris  1640.  die  12.  Decembris  ejusdem 
anni;  &  die  n-  fanuarii  if^/^i.  Prima 
vice  ,  cum  ei  manifc-flafset  ,  fe  efse 
animam  praedifti  fui  Parochidefunfti, 
eidem  ita  injunxit :  .Anderai  ai  Curato 
di  S.  Maria  deUa  Stelia ,  e  U  dirat  ,  che 
fi  dicana  per  fanima  mia  diecinove  Mef- 
fe  lette  nsiV.Aitare  deHa  Santifftma  Ver- 
gine  de'!a  SteHa  ;  e  cinque  Sa!ve  canta- 
te  \  €  fhe  fi  pag!nno  de  miei  beni  per  !a 


fabrica  di  detta  Chiefa  ett(^  tiucatt  / 
quaH  havevo  cfferto  darli  in  vita  ,  e  nel 
t-empo  deHa  morte  me  ne  fcordai  ;  e  fi- 
mdmente  ,  che  ft  pag!nno  ad  xAgnefe 
Mingnez  mia  ferva  quattro  Ducati ,  c)je 
li  reftai  dovendo  del  fuo  Sa!ario  :  iy*  h 
Ciovanni  Saenz  da  Muniglia  quattrocar- 
!it?i  ,  cJye  fi  fcordb  in  mia  cafa  nel  darii 
certo  denaro  ;  ^  a  Diego  Idiachez  Co!' 
iettore  deii'.An'ime  otto  cariini ,  che  ii  do- 
zeva  per  iimofina  •  E  dimanderai  perdo- 
fio  in  mio  nome  a  Tietro  Martinez  de  I{p' 
mero  Scrivano  dei  numero  di  detta  Fiiia 
per  un  aggravio  ,  cije  !i  feci  tn  farii  ie- 
vare  i'officio  di  Scrivano  per  aicune  iet- 
tere  poco  vere  ,  cJjc  io  fcrifft  ai  Signor 
Duca  di  Medina  Ccii  .  E  lo  fieffo  farai 
a  Gio:  Saenz  de  Munigiia  per  una  faifita, 
che  fuppofimi  haveffe  aperto  aicune  let- 
tere  j  e  fii  bugia  ,  e  per  quefto  lo  t>attai 
moito  maie  con  parole  ,  e  gli  difft  moite 
ingiurie  .  ^nco  dimanderai  perdono  in 
mio  nome  ad  ^nna  Ximenez ,  Vedova  di 
Sehajiiauo  Menga  ,  perche  feci  una  iite 
moho  acerba  con  cffa  ieiun giomo  appref- 
fo  ti  maceilo  ,  e  gU  diffi  mohe  paroie  in- 
giuriofe ,  poiche  mi  domandava  alcuni  de* 
ua ,  cJje  io  non  gii  doveva  • 

Sequitur  deindd  prasdiOa  Anima 
rogare  eum-iem  virum  Parochianum 
fuum  ,  ut  jejunet  feptem  fextis  feriis 
in  Pane  ,  &  Aqua;  faciatque  terdi- 
fciplinam,  cum  confeflfione  ,  &  com- 
munione.  fubdens  :  perche  ti  fo  fape- 
re  ,  che  le  due  dtfcip'ine  mi  furono  pofle 
in  pen:tenza  :  e  i'ahra  offerii  io  di  mia 
voiontcl ,  e  con  niffuna  compii .  Quefle  tre 
difcipUne  applicherai  per  ie  mie  obiiga- 
tioni  ,  neceffita  ,  e  travagit  ,  facendoie 
con  ogni  affetto ,  e  devottone .  KAnche  nel 
decorfo  di  queiie  fette  Settimane  fentirai 
per  me  fcttant-a  due  meffe  iette  ,  percJie 
quefie  lafciai  di  dirie  ingiorni ,  chepotei 
celebrarle  ,  e  non  lo  feci  per  mia  fioffez- 
%a  ,  e  neg!igenz<(  •  Et  anche  cinque  volte 
vifiterai  cinque  xAitari ,  appUcando  rin- 
duigenze  per  i'anima  mia  ;  e  procurerai 
quanto  puoi  di  fare  quefie  cpere  infervi" 
tio  di  Dio .,  isn  inflato  di  gratia  ,  accio- 
che  fiano  piu  meritorie  inanz}  iafua  Divi- 
na  prefenz^  . 

His 


14 


DeSacrificioMiflfe.  DecifXXXlV. 


281 


Hlsauditisdixit  Parochianusad  ani- 
mam  illam,  timeo,  neCuratusS.Ma- 
rias  de  Stella  non  credat  mihi  :  tunc 
Anima  ipfa  refpondit,  infignum  veri- 
tatis,  narrabis  eitalia  ,  &tahaverba, 
quae  ego,  antequam  morerer,  locutus 
ium  cum  eo  .  Abiit  itaque  Parochia- 
nus,  fignlficavit  vifionem  Curato,  fed 
oblitus  fuit  plura,  &  ccepit  jejunare, 
&  alia  facere  fibi  injundla  . 

Secunda  autem  vicedie  12.  Decem- 
bris  1^40.  iterum  apparuit  anima  illa 
eidem  ViroParochianofuo,  qui  ftatim 
dixit ,  fefus  ,  isn  Maria  :  Laudatum  jh 
SanBiJTimum Sacramentim'.  Et  anima_j 
ly  refpondit  ,   Ita  Jit  tn  cetcrnum  .   Ne.  . 
timeas ,  ego  fum  Antonius  Martincz 
de  Sancho  olim  Parochus  tuus  ,    qui 
Jocutus  fui  tecum;  &indoluit,  quod 
non  retulerit  Curato  omnia  ei  impo- 
fita;  namdixerat^effe  celebrandasde- 
cem  Miffas   tantum   ;    &  folvendos 
Agneti  famulx  quatuor  Carlinosj  & 
veniam  petendam  a  Vidua  Anna  Xi- 
menez,  quod  non  fec^rat.  Parochia- 
nus  ait ,  ob  timorem   ;   &  terrorem-j 
hecfumobiitus;  fed  adimplebn  (iatim; 
iterum  tamen  dixit,  gens  ertincredu- 
Ja;  &  putantomnes,  me  fomniarc^  ; 
tunc  Animaadd^dit,  dabo  tibi  fignum 
manifeftum  ;   &  impofuit  manumfu- 
per  huroerum  ejus  dexterum  ■,    &  fta- 
tim  ob  dolorem  Vir  11  le  in  terramce- 
cidit  ,&  Animaevanuit;  cumquefur- 
gere  non  poflet ,  poft  duas  horas  ^  via- 
toribus  ,  qui  fupervenerunt  ,  du<3-us 
fuit  domum  ,    &  afcitoCurato,  ei  fi- 
gnificavit  hancfecundam  vifionem  ,  & 
vifitato  humero  per  Chirurgum  ,  re- 
\6  perrum  eft  fignum  quafi  uniusmanus, 
ac  quinque  digitorum;  cumquedolor 
eftet  intolerabilis,  voluit  Parochianus 
ille,  ut  eum  ducerent  in  Ecclefiam  , 
&  ad  AltareDc'iparaBdeStella;  illum 
ungerent  illiusLampadisoleo  ,   prout 
faftumeft;  ibiqueorans,  magno  fu- 
dore  correptus;  ceffavit  dolor  . 

Continuavir  fubindedevotiones,  & 
p^nitentias  ab  Anima  requifitasj  Cu- 
ratus  quoquecelebravitomnes  i^.Mif- 
i3iSy  &  folutiones  fecit  pecuniarum  ; 


&  menfe  tranfado,  fcilicetdie  iz.Ja- 
nuarii  1641.  in  meridie  ,  cum  Paro- 
chianus  ilie  cuftodiret  in  campo  oves 
fuas,  vidit  fplendorem  magnumin_. 
aere,  &  audivit  vocem  dicentem  fibi: 
Francifce,  Francifce,  tibi  gratias  ago 
pro  pfnitentiis  completis  ;  ego  furrLj 
Antonius  Martinez  de  Sando  ,  &  ad 
gloriam  vado  Paradifi.  Tunc  Francifi- 
cus  ait:  T)\c  Jefus  Matia  ,  &  fac  me-  17 
cum  tibi  fignum  Crucis  .  Refpondit 
Anima  illa;  fi  tu  femel  ,  ego  millies 
dico  Jefus  Maria  cum  coelitibus  om- 
nibus  ;  &  fignum  Crucis  facio  tibi  m 
brachio  dextero ;  &  fplendorille,  qui 
erat  in  aere,  elevatus  eft  ad  coelum; 
cumque  Francifcus  fentiret  ardorem 
in  braohio,  manica  detraCla ,  viditin 
carne  fuafculptam  puIcherrimamCru- 
cem  ;  quam  Judices  in  formatione  pro- 
ceflTus  pariter  impreftam  in  e|us  bra-  '^ 
chio  viderunt . 

Hsc  in  fumma  eft  relatio  trium  il- 
Jarum  vifionum  ,  quae  fufius  fcriptae 
funt  in  Proceffu  ;   fuper  quibus  ante- 
didus  Epifcopus  Oxomenfis  in  pra^- 
dido  Iibello  a  num.  149.  facit  piures 
obfervationes;  nos  autem,  brevitatis 
caufa  ,  quatuor  tantum  notabimus  . 
'Vnum,  quod  Parochus  ille  torqueba- 
tur  igne  Purgatorii  ob  Milfas  decem, 
&  novem  ex  pigritia  non  celebratas ; 
ex  quo  comprobatur  opinioper  nosre- 
lata  in  antecedenti  DecifXXXUl  num.  ^S> 
^4.    quod   Sacerdos  rarc^  celebrans   , 
graviter  peccat  j   hic  enim  ,  etfi  frcr 
quentcrcelebraret,  nam  Parochuserat^ 
quia  aliquando  defidiofus  abftinuit  a        ^ 
celebratione,  luit  pijnam  in  alia  vita; 
peccavit  enim  contra  charitatem,  pri- 
vando  animasPurgatoriirefrigeriopro- 
veniente  ex  Sacrificio  ;  ide6  id  notent 
omnes    infigniti    charai^ere  Sacerdo- 
tali,  &  raro  celebrantes  ;  confulant- 
que  fibi  fuper  hoc  peccato  omifllonisi 
&  nolint,  pretiofum  talentum  tenere 
otiofum  ,  &  involutumin  fudarioab- 
fcondere  fubtu?  terram  *,  prout  iliefer- 
vus  nequam  ,  de  quo  Matth.x^.  yerf. 
18.  ubi  Tirinus*ait:  Tales  funt  qtii  vel 
pujillammitate ,  vel  laboris  formidine^  vel 
N  n  otii 


2l; 


Dc  Sacrificio  MiflW  .Decif.  XXXIV. 


otii  ctppetentia  fubteirfugiimt   cbaritatit 
c-fficia . 

Alterum    notandum    eft  reftitutio 

pecuniarum  ,  quam  Parochus  ille  fa- 

ceredebebat,  &rogavit,  utfierettiam 

famulae  fuae  Agneti,  tum  aliis  perfo- 

nis;  ex  quo  veriffimam  effe  confpici- 

mus  fententiam  illam   S.  Auguftini  : 

20  J<lon  reniittitur  peccatum  y  mfireftituatur 

ablatum.  cap.  Vrimo  i^.(j.6.  quia  non_* 

futt  remiffa  p?na  ignis  huic  defundo, 

antequam    reftitutio    adimpleretur    ; 

quod  utinam  confiderarent  omnes  illi 

Parochi ,  &  poiTeffores  beneficiorum, 

qui  negligentes  funt  in  folvendis  one- 

libus  pubiicis  ,   quae  incumbunt  fuis 

Ecclefiiis  i   Sc  illa  relinquunt  folven- 

da  a  fucceflToribus;  peccant  enim  mor- 

taliter  contra  juftitiam  •,    &  nifi  vere 

pfniteant ,  falvan  non  poffunt  ;  quia 

obligatio  folvendi  quod  quifque  de- 

-^l  bet,  non  folum  efl:  de  Jure  Canonico, 

fed  de  Jure  naturali  ,    &  Divino  ,  ut 

plene  probat  Emin.  Card.  de  Laur^a 

iti  5.  fent.tom.x.  Dejuftitia  commutativa 

difp.iT,-  art.i.   Et  quatenus  etiam  ob- 

tineant  remirfionem    culpae  per  poeni- 

tentiam  ante  mortem  ;  non  effugient 

pfnam  in   Purgatorio    ,   donec  rt- far- 

ciantur   fucceffores   in    beneficiis    pro 

damno,quod    patiuntur   in    publica- 

rum  gravedinum  folutione  .    Et  quis 

refarciet  ?  Idem  advertendum  ^  con- 

*^  feffariis  circa^ebitoresliveliorum,  & 

legatorum  j   meminiffe  enim  femper 

debent  j  ncn  poffe  abfolvi  illum,  qui 

poteft  in  vita  reftituere,  &  vuitcom- 

mittere  ceftitutionem  heredibus  ,   ut 

docet  Cotonuis  in  fuis  CotUt  over/iis  lib. 

1.  Contr.  c).mm.  160.  aquadoflrina  non 

eft  aufus  difcedere  neque  ipfe  Diana 

part.S-tra&.l.refol.ic^.  Quae  refidetin 

opere  Coordinato  tom.i.  traB.^.  refol. 

Tertium  ,  quod  notare  juvat  ,  eft 
peiitio  veniae,  quam  Anima  Parochi 
rogavit  fieri  ab  iliis,  cum  quibusjur- 
*5  gia  habuit;  verificatur  enimquod  Do- 
minus  dixit  in  Evangelio  Matth.  j. 
Verf.iz.  O^Tjrif^  qui  irafcitur  fratri  fuo^ 
reus  erit  judicio  .  Subdens  ibidem  poe- 


nas,  quas  patietur  ille,  qui  fola  V6r- 
ba  contumeliofa  protuierit  in  proxi- 
mum  ,  ut  fecit  Parochus  ifte  contra 
Petrum  ,  &Annan)  de  fuaParochia, 
quamvis  crederet  ,  fe  juftam  caufara 
jurgandi  contra  eos  habere  ,  teneba- 
tur  enim,  tanquam  Paftor  animarum, 
iifdem  dare  exemplum  manfuetudi-  24 
nis,  &  patientias:  juxta  didum  Apo- 
floli  ad  Tit.z.Verf.'].  In  omnibus  teipfum 
pr^be  exemplum  bonorum  operum.  Aftio 
autem  iracunda  in  Parocho  ,  quam- 
vis  cum  jufta  caufa,  eft  reprehenfibi- 
lis;  nam  de  hocDeusreprehcndir  Sa- 
cerdotes  per  Ezechielem  cap  ^4.  Verf. 
4.  hisverbis  .  Cum  aufteritate  imperaha" 
tis  eis ^  i^  cum  potentia  .  Quare  cauti 
fint  Pafiores  animarum  in  fervanda 
manfuetudine  ;  &  f^pe  legant  libel- 
lum  Pauli  Segnerii  ,  cujus  titulus  eft 
11  Tarrocho  Jftruito  prarcspue  in  cap.XI. 
cap.XFl  i^cap.XlX.Mhi  de  bonoexem- 
plo  per  Parochos  ovibus  fuis  praeflan- 
do. 

Quartum  tandem  notandum  eft  , 
quod  Anima  pra;didi  Parochi  ,  ut  k 
gehenna  Purgarorii  liberaretur,  petiit 
ab  eodem  Parochiano  fuo  ,  tiim  ut 
Mifias  feptuaginta  duas  audiret  ,  & 
t|uinque  Altaria  vifitatef,  tijm  ut  ter 
difciplinam  faceret:  fibiquehas  fatis- 
fadiones  ,  &  indulgentias  applicaret; 
unde  manifeftum  fit  ,  Miffa:  Sacrifi-  Ijp 
cium  ,  fi  devott?  audiatur  pro  anima- 
bus  Purgatorii ,  plurimi^m  eis  prodef- 
fe  \  &  eafdem  valde  juvari  operibus 
poenalibus  ,  quas  homines  Chrifiiani 
fufcipiunt  faciendas  in  hac  vita  pro 
tnortuis  i  vel  fibi  illaras  undequaque 
patienter  fuftinent ,  quod  docet  Con- 
cil.  Trident  ;  feff.i^.  cap.8.  &  eruditd 
demonfirat  Emin.  Card.  de  Laurafa 
JW4.  fent.  tom.z.difp  i  ^.  Le  fatisfaClione 
Tosnitentiali  aft.6  per  tctum  .  Quare 
foiliciti  effe  debemus  circa  toleran-  ^° 
tiam  afflidionum,  &maIori]m;  qui- 
bus  ex  Dei  providentia  exercemur  in 
hac  vita;  mirificdenim  profunt  ad  fa- 
tisfaciendum  propfnis,  quasdebemus, 
pro  patratis  cuipis  ;  velquas  luerede- 
bent  animas  aliorum  in  igne  Purgatorii. 

DE- 


De  Sacrificio  Mife.  Dcdf.  XXXV.         28^ 


D  E  C  I  S  I  O     XXXV. 

ARGUMENTUM. 

Plfputatur,  An  fru(5tus  fpecialif- 
fimus  MilTaj,  propiusSacerdo- 
tis  celcbrantis,  poflit  pereumj. 
acccpto  ftipendioj  altcriappli- 
cari  ?  Referuntur  argumenta 
pro  utraquc  opinione  :  &  cli-^ 
gitur  Affirmativa,  quoadvali- 
ditatem  applicationis:  Negati- 
va  >.quo  ad  reccptioncm  fti- 
pcndii,  quiE  eftillicita,  &pro- 
hJbita  tum  ab  Vrbano  VIII. 
anno  1626.  tLvm  ab  Alexandra 
VII.  anno  1659.  Avaritiam  ab 
omnibus  Ecclcfiafticis  evitdn- 
dam  eftc  ,  audoritatibus ,  & 
cxemplis  modernis  Saccrdo- 
tum  luentium  pgnas  in  Purga.-: 
torio  Qonfirmatur ,. 

S  V  M  M^  i{,l  V  M.. 

l  Fru6ius  Mifs£  ex  opere  operantis: 
fatisfa^iorius  ,  &  inipctratorius 
potcfi  a  ccLcbrante  aliis  applica-- 
ri  . 

%  Fru^ius  Mifsa  triplex  generalif- 
fmus ,  mcdius ,  &  fpecialilfmus . 

j  Fru£ius  Mifs^  fpecialifjimus  aru 
valide  a  SaceraQte  cedatur  alte. 
ri  i 

4  Quilihct  in  refua  efi  moderatory 
C-?'  arbiter ,  &  nu.ij. 

5  Satisfa5iio  refultans  ex  propriis 
bonis  operihus  potcfl  a  quocunque 
altcri  applic^ri  . 

C  S.  Francifcus  Xaverius  fecit  di- 

fciplinam  pro  fatisfa6iionc  militis. 

fui  p^nitcntis". 
7  Ceiebrans  poteH  nolle  pro  fe  fru-< 

Uum  Mifsce  fpccialiffirnum. 
8-  Mifsam  audicntes  pofsunt  appli' 

care  fruBum  alijs. 
I  ^aiiori  pro  fe  introdu^o  quilibet 


renunciare  potefl  . 

10  BcncHcium  non  confertur  in  inzii- 
tum . 

1 1  Vublicce  voluntati ,  &  utilttati 
privata  ccdcre  dcbet  . 

12  l^emo  potcfl  eodem  tempore  veU 
le ,  &  noUe  . 

13  Mandatarius  non  debet  excedere 
fines  mandati  . 

14  Vroprium  fcmper  fequitur  fuum 
fub]c6ium . 

1 3  Sacnficans  non  potcfl  alterare  na- 
turam  Sacnficii  . 

i(S  Rcmifjio  p^narum  in  Sacramento 
haptifmi  ,  &  penitenti<£  an  pof- 
fit  applicari  alteri ,  quam  bapti' 
^ato^  &  pfnitcnti}  ci^  nu.iS. 

17  Oiia  perfonalia  funt  ,  non  fcpa- 
rantur  a  perfona  . 

1$  Difputabite ,  &  inccrtumeft  y  an 
Saccrdos  poffit  alteri  ccdere  fru- 
6ium  fuum  fpccialtm  in  Miffa. 

19  FruUus  impctratorius  ,  &  fatiS' 
fa£iorius  proprius  cclebrantis  po- 
tcfl  alteri  cedi  &  num.ii. 

20  Fru6ius  Mcritorius  in  Miffa  qUo- 
modo  dctur  ? 

zi  '^Uus  de  condigno  mcretur  pro 

alio . 
23  Ecclefia    non  prohibet   Sacerdoti 

applicare  altcri   fuurr.,,  fru^um^ 

fpecialcm  in  Mifia . 
i4  rnie^  Dominus  quomodovelit  i  & 

noiit  fru5ius  vinee  ( 
25  Fideles  fe  admvicem  orationibus 

juvare  dcbent . 
i6  Trvpiium  ,  &  fuum ^quipoUent . 
z8.  Con^cfiarius  an  poffit  panitentis 

paiitentiam  applicare  animabus 

Vurgatorii  l 
25?  Bupti^tus  in  eo  a£iu  debet  pro 

fc  recipcre  fruUurn  baptifmi. 

30  Folcntc  pcrfona  ,  perfonalia  iura. 
cedt  pofsuni  alteri. 

31  Stipcndinm  an  licit^  accipiatur 
pro  fru[iu  fpeciali,  Sacerdotis  ?  &", 

nu.i4..  . 

33  *Decretum  S  Congrcgattonis ton' 
ciUi  anno  1616.  circa  ftipcndia^ 
Mifjarim,  &  anno  1627. 

zz  'Decretum  oufdcm  S.  Cong.Conc^ 
^n    2,  ds. 


284 


De  Sacrificio  Mifife .  Dccif.XXX V. 


de  anno  1659.  prohibens  accipere 
jiipendiHm  pro  fru^u  Mifia  fpe^ 
ciali  ipfius  celebrantis. 

35  FruUus  fpecialis  Mifs^  nondatur 
celebranti ,  nifi  fit  in  gratia . 

36  ISlemo  abfque  revelatione  fcire^ 
poteii  ^  anjit  ingratia. 

57  Simonia  eft  recipere  fiipendium  ob 
fru6tum  fpecialem  Mifsa . 

58  Simonia  esi  vendere  laborem  an- 
nexum  operi  Sacro  . 

39  Stipendium  celebranti  datur  oh 
fui  fuhfientationem . 

40  Tarochi  quodie  tenentur  celebra- 
re  ex  ojficio  ,  non  pofsunt  accipe- 
re  flipem  pro  applicatione  Sacri' 
ficii . 

41  ^Avaritia   prorfus  fugienda. 

41  Exempla  Sacerdotum  poenas  luen- 
tium  in  Turgatorio  ob  avaritiam . 
&num.4?. 

CUm  olim  interrogatus  fuerlm 
fuper  cafu  fequenti ,  placuic  de 
eo  diflferere,  &eius  refolutionem  hoc 
in  locoponere.  Cafuseftifte.  Tiaper- 
fona  offert  Jiipem  Sacerdoti  celebraturo^ 
ut  fihi  applicet ,  atque  cedat  ejufdem  Sa- 
cerdotis  proprium  ,  (Jj^  perfonalem  fru- 
ilum  .  Quaritur  an  Sacerdos  annuens  , 
(51  flipem  accipiens  valide  ,  ac  licitece, 
dat ,  iy)  applicet  ? 

Pro  reda  hujus  cafus  dilucidatione 
recolligenda  funt,  quae  diximusfupra, 
videlicet.  Prim6  ,  quod  frudus  Mif- 
fae  alius  eft  ex  opereoperato,  &alius 

1  €x  opere  operantis,-  ut  in  Decif.T,^.  m. 
II.  dilficultas  autem  praefentis  cafus 
non  verfatur  circa  frudlum  ex  opere 
operantis  ;  huncetenim,  faltem  ut  fa- 
tisfadlorium  ,  ac  etiam  ut  impetrato- 
rium  poflfe  aliis  per  celebrantemcedi, 
&  applicari  concedunt  omnes  Doilo- 
res.  MaRrius  ia  4.  fent.difjp.4.  q.6-  m. 
114.  f^erf  ad  confirmationem .  Gobat  in 
Theol.  experim.  tra£l.7,.  »«»7.144.  &  Tam- 

2  burin.  de  Sacrific.  Mi/f^elib.^.  cap.i.§.:^. 
num.6^.  Idcirc6  quaeftio  noftra  verfatur 
circa  frudum  ex  opere  operato.  Se- 
cund6  eft  pariter  memoria  repeten- 
dum  ,  quod  frudus  Miffse  ex  opere 


operato  eft  triplex  •,  generaliffimus  , 
qui  toti  Ecclefis  Catholics  commu- 
nicatur  ;  medius  ,  quem  recipit  ille  , 
ad  cujus  inftantiam  celebratur  Miffa; 
&  fpecialiffimus,  quodonatur ipfeSa- 
cerdos  celebrans  •  Tamburin.  d.  lib.i. 
ccip.i.  §.i.  num.^.  &  nos  d.  Deeifn, 
ntm.^i.  Dubitatur  itaque  ,  an  Sacer- 
dos  celebrans  poflit  hunc  frudum_j 
fpecialiflimum  ,  &  fibi  proprium  ap- 
plicare  alteri,  ipfum  petenti  ,  &  pro 
eo  flipem  offerenti?  Ec  de  duobusdu- 
bitari  poteft  ,  fcilicer  an  valide  ?  & 
an  licite  haec  applicatio  fieripolTitJ 

Quo  ad  primam  partem  dubii  ; 
Utrum  Sacerdos  celebrans  poflic  va-  5 
lide  applicare  alteri  funm  frudlum 
fpecialifljmum  ,  funt  duae  contrarias 
Theologorum  opiniones.  Aliinegant; 
alii  affirmant.  Affiro^iantiumhsecfunt 
potiora  argumenta  . 

Primo  .  C)i.iilibet  in  re  fua  eft  mo- 
derator,  &  arbiter  .  /.  i«  vemandata.  4 
C.  Mand.  Sed  hic  fru£lns  fpecialiffi- 
mus  eft  ipfius  Sacerdotis  celebrantis  . 
Ergo  ad  ejus  arbitrJum  poceft  de  illo 
difponere,  &  alteri  applicare  . 

Secundo.  Frudus  fpecialiffimus  eft 
ejufdem  rationis  cum  fru^lu  medio  . 
Sed  frudus  medius  eft  applicabilis 
alteri  .  Ergo  &  ifte  fpecJalidnmus. 

Tertio.  Quilibec  poteft  applicare^ 
alteri  ,  fatisfa(!!!lionem  refultantem  ex  5 
propriis  bonis  operibus,  fivevivo,fivd 
dfefuni^o.  Maftrius  in  4.  fent.  difp.  f. 
q.  25.  num.  6zO.  Hinc  S.  FrancifcunrLj 
Xaverium  onus  faciendr  difciplinam  6 
fufcepiftepromilitisconfeffi  fatisfadio- 
ne  ,  qui  eam  detreftabat  fufcipere  , 
narrat  ex  Turfelino  ,  &  Bartolo  Go- 
bat  in  Theol  Exper.  traB  7,  num.  761- 
Ferf.  O^ava .  Ergo  etiam  Sacerdos  ce- 
lebrans  poteft  alteri  cedere  fruftuti  fa- 
tisfa£lorium  ,  fibi  ipfi  provenientem 
ex  Sacrificio. 

C^uarto  .    Poteft  Sacerdos  non  fibi 
refervare  talem  fru^tum  ,   fed  relin-  7 
quere  illi,  pro  quo  Miflam  offert.Er- 
go  poterit  etiam  valide  illum  alteri 
offerre . 

Q.uint6.  Caeteri  offerentes  ,  nempe 

^  fide- 


De Sacrificio  Miflk. DeciT  XXXV.  285 


fideles  adftantes  Sacrificio  _,  pofTunt 
frudum  ad  fe  fpedantem  ex  eodenxj 
Sacnficio  ,  alteri  applicare  ;  juxta  il- 
Jud,  quod  tlicitnr  in  GanoneMilTae  in 
illis  verbis;  Oui  tibiofferunt  pYofe^fuif- 
que  omnibus . 

Sextd:  Unicuique  licet  renunciare 
favori  pro  fe  introdu(So.  cap.  s.4d  ^4- 
p  poflol  cam  .  De  I{eg.Juris.  l.  penult.  C. 
de  VaSlis .  Menorhius  conf.  yy.  num,  i  ^. 
Sed  fru(3:usfpecialisincrodu<!^useft  pro 
favore  celebrantis  .  Ergo  poteft  jllum 
renunciare. 

Septimo:  Beneficium  nonconfertur 
in  invitum .  /.  Invito  .  ff.  de  ^eg.  Jur.  h 

10  '^lecemere .  C.de  fure  deliberandi .  Sed 
hoc  eveniret  ,   fi  celebrans  frudunrLj 

"Miftae  fpecialiffimumalrericedere  non 
poflet  .  Ergo  .  Et  hanc  afSrmativam 
opinionem  tenent  Ga vantus  in  R^bric. 
Mtjfal.part.  2.tit.  8.  mi.  5.  verf  ^lterum 
efl.  Navarrus  in  Manuali  cap.  ij.  num. 
cyz.i^num.  III.  AzoriuspiJr/.  i.  lib.  10. 
cap.  20.  in  fine .  Henriquez  lib.  9.  cap. 
jZ-  num.  1^.(3^  cap.  zi,  num.y.  Bordonus 
Var.  refolut.  part.  ^.  refol.  ly.  quafl.  8. 
&  alii  plurimi  ,  quos  cumulat  Paf 
qualigus  de  Sacrificio  novte  legis  qti^eft^ 
5^.  num.  I . 

Negantium  ver6  hsc  funt  funda- 
xnenta,  argumenta,  &  rationes. 

Primo.  Publica  voluntasdebet  prf- 
valere  voluntati  privatde.  Sicut  utili- 

11  tati  publicap  privata  cedere  debet.  l.\. 
§.  I.  C.  de  Cad.toU.  Mantua Si«g-.  575. 
St^  publica  voluntas  Ecclefias  eft,  ut 
Sacerdos  Sacrificium  offerat  pro  toto 
populo,  pro  dante  ftipem ,  &  pro  fe- 
ipfo.  Ergo  per  fuam  privatam  volun- 
tatem  non  poteft  non  offerre  pro  fe- 
ipfo. 

Secundo.  Nemo  poteft  eodem  tem- 
pore  velle  ,  &  nolle,  Tamburinus^? 
I2r  Sacrific.  Mijfce  lib.z.cap  1.  ^.  n.  num. 
3.  Sedcelebrans,  dumoffertHoftiam, 
ait ,  illam  offerrepro  innumeralibus  pec- 
catis ,  offenfionibus  ,  i^  negligentiis  fuis. 
Ergo  non  poteft  nolle  eam  pro  fe  of- 
ferre  ,•  &  velle  fruftum  fuum  alteri  ap- 
plicare. 
Tertio,  Mandatariusnon  poteftex 


14 


cedere  fines  mandati'.  cap.  Cumolim. 
de  officio  fudic.  Deleg.  /.  Diligenter  .  ff. 
Mandati.  Qupd  fi  excedat,  nihilagit,  15 
&  irritum  remanet  ,  quod  facit  .  /.  3. 
ff.Mandati.  Felin.  in  cap.  Cum  dileila. 
num.  41.  de  B^fcript.  Sed  Sacerdos  de 
mandato  Ecclefias  debet  offerre  ,  pro 
ipfa,  pro  dante  ftrpendium,  &profe- 
ipfo.  Ergo  aliter  agere  non  poteft;  & 
C  aliter  faciaf,  invalide  facit. 

Q_uart6  :  Proprium  debet  femper 
fequi  fubjeftum  ,  cujus  eft  proprium  . 
Ariftot.  lib.  ^.  Topic.  cap.  3.  num.  11.  & 
ibi  P.  Sylvefter  Maurus  i«  Commentar. 
ubi  fubddit,  quod  id  ,  quod  aliquan- 
do  convenit,  aliquandonon  convenit, 
nnn  eft  proprium,  fed  eft  accidens 
commune  •,  &  cum  proprii  natura  fic 
inefterei,  fiahquando  ineft,  aliquan- 
do  non  ineft^  nonpoteftefteproprium. 
Porro  fruclus  fpeciahftimus  MiiTae  efl: 
proprius  Sacerdotis  celebrantis  ;  ergo 
debet  femper  fequi  ipfum  celebran* 
tem  •,  &  ei  ineffe;  &  perconfequens; 
non  eft  alteri  applicabilis  ;  alias  dici 
non  poteft  ,  quod  praedidus  frudus 
fpecialifllmus  fit  proprius  ipfiusSaccr- 
doris  celebrantis. 

Quintd  .  Quod  provenit  ex  natura 
Sacrificii ,  non  eft  applicabile  ,  nifife- 
cundum  naturam  ejufdem  Sacrificii  ,  i^- 
nam  in  poteftateSacrificantis  non  eft 
alterare  naturam  ejufdem  Sacrificii  : 
Sed  fecundum  naturam  Sacrificii  ille 
tertius  fnidtus  debet  effe  Sacrificantis. 
Ergo  non  eft  alteri  applicabilis. 

Sexto  .  Remifljo  pf  narum ,  quae  prO" 
venit  ex  Sacramento  baptifmi,  &  ex 
Sacramcnto  p^nitentias  applicari  non  16 
poteft  alteri,  quam  baptizato,  &  p?- 
nitenti  ;  ea  ratione  quia  provenit  ex 
opere  operato  ;  &  determinate  ad  il- 
lum,  qui  baptizatur  ,  vel  confitetur. 
Ergo  idem  efl  dicendum  de  fru<!^u  Sa- 
crificii,  proveniente  ex  opere  operato, 
&  determinatd  in  ipfum  celebran- 
tem  . 

Septimo.  Quae  perfonalia  funt,  fe- 
parari  non  poflunta  perfona.  Sedfru-  iy 
dus  fpecialiffimus  Mhfas  eft  perfona- 
lis,  ac  pro  perfona  Sacrificantis.Ergo 

ab 


zBs 


De  SacrificioMiffe .    Decif.  XX XV. 


ab  eo  feparari  non  poteft .  Ethancopi- 
nionem  fequuntur  Suarez  in  7,.  p.  D. 
Xhom.  d\fp.-j<^.feH.  9.  verf.  'hlihiloiyjinits 
eenfeo .  Fraxinellus  de  obHgat.  Sacerdot, 
fcB.  5,  prdenot.  ?•  §■  1.  num.^.  Miranda 
tom.  I .  M.amial.  I\eguL  q-  ^i.art.  1 7.  Lay- 
man  Iib.  ^.  traff.  5.  cap.z,  nurtj.  13.  & 
alii,  quos  citat  ,  &  fequitqr  Pafqua- 
Jigus  d.cj,  ^^.num.  5. 

Remanet  igitur  indecifa  haec  quas- 
ftio  ob  varietatem  Dodlorum  ,  &;mul- 

^8  tip!icicatem  rationurnj  &  Quartus  i« 
^^ppendtce  d-e  Sacrifcio  qudeji.  z.  pun^, 
17.  verf.  CcHigitur ,  ait ,  adhuc  ftare  Tub 
opinione,  utri^m  valide  poflit  frudus 
fpecialiffimus  alteri  appJicari  a  Litan- 
te,  necne?  Et  D^ana  part.u.tra^.j, 
refolut.  27.  Quae  jacet  in.  Coordinato 
tom.  2.  trc(B.  i.  refoI.4^i.  fubnum.  ^.  ait.° 
Incertum ,  (^  conutfverfum  efi  apud  Do- 
Horcs  ,  num  va^or  ifie  perfonalls  pofftt  af 
terl  applicari.  Nihilominiisego  liben- 
tius  adhsereo  Doiloribus  afRrmanti,- 
bus  ,    poffe  hunc  frudum  fpecialifli- 

ij9  mum  a  Myfta  alteri  applicari  ;  fi  de 
knpetratorio,  aut  de  fatisfacl.orio  fer- 
md  fit  :  cum  enira  in  quolibet  bono. 
opere  in  gratia  fado  tria  reperianturj 
videh'cet  Meritum,Impetratio,  &Sa- 
tisfadio,  ut  beneoftendit  Dianapart^ 
f).traH.  7.  refol  57. num.i.  Qua;  colloca- 
ta  eft  in  Coordinato  tom.  i .  traSl.G.refoL 
17.  Sic  in  Sacrificio  Miffge  tres  prasci- 
pui  frudlns  prasdifti  infunt  ,  ut  lat^, 
probavimus  fupra  £>^f//.  14.  cinum.  12= 
isr^  feqq.  aJvertcntes  ibi  ,  quod  fruftus 
meritorius  confiftens  in  augmefntogra- 
tiae ,  fanftitatis  ,  &  juftitix  ,  ex  quo 

%o  correfpondet  major  portio  gloria;  iii_j 
C?lis  ,  non  datur  immediate  per  Sa- 
crificium ,  (ed.  ut  docenc  Theologi  ibi 
allegati,  mediatetantum;  ideftmagis. 
auxiliis  efHcacibus  ad  bona  opera  ex- 
ercenda  .  Igiturfrudus  meritorius  pro- 
veniens  celebranti  ejus  effedebetjcuai, 
purus  homo  faltem.  de  condigno  non 
poiTic  alteri  mereri  ,  vel  merita  fua 
applicare,  ut  difTerunt  Scholafiicl  in 

II  tradatu  de  raerito,  &  praecipue  Abel- 
ly  h  Mediilla  Theol.  tom.  i .  part.  i  .traH. 
^,  cap.  5.  fed.  7.  At  fjrudus  iropetrato- 


rius  5  &  e6  magisfatisfadtorius  ex  eo-. 
dem  Sacrificio  emanans,  poteft  qui- 
dem  ab  ipfo  ceiebrante  alteri  cedi; 
&applicari;  tum  quia  hac  de  re  oul^- 
laextat  prohibitio;  ut  omnes  Theor- 
logi  tcftantur  *,  tum  quia  quilibet  po- 
teft  fua  bona  opera  applicare  alteri  vel 
ad  impetrandum  ,  vel  ad  fatisfacien- 
dum;  quamvis  fintperfonalia;  immd 
hoc  ut  plurimum  faciunt  audientes 
MifTam,  qui  illam  offerunt  pro  necef"- 
fitatibus  vel  fpiritualibus  ,  vel  tem- 
poralibus  propinquorum  ,  benefa- 
dorum  ,  &  amicorum  ;  unde  cele- 
brans  non  debet  efte  deterioris  condi-. 
tionis,  quam  adftantes,  dum  Miffana 
celebrat  ;  e<5  magis  fi  diclam  cefrjo- 
nem  faciat  ex  charitate,  utconfiderat 
Petrus  Navarra  libr  z.capii,  nurn.x%6, 
&  Bordonus  Fa-t^.iefol.  d.part.  1.  refol, 
2^.  quccfi.  S.  ubi  exprefs^  loquuntur  , 
non  foIuQTi  de  frudu  ex  opere  operan- 
tis  ■>  fed  etiam  ex  operq  operato  ^  d^ 
quo  eft  quaeftio  noftra  . 

Hac  itaque  opinione  amplexa  ,  fu- 
perefc  ,  ut  refpondeamus  argumentis, 
contrariis,  quae  facile  diluuntur  ;  pa- 
rum  enim ,  aut  njhil  obftant. 

Non  primum  .  De  pubiica  Volun- 
tate  Ecclefias  j  quia  ipfa  Ecclefia  ali- 
ter  fieri,  non  prohibult  ;  fed  fic  difpo- 
fuit  in  commodum  celebrantis  ,  cujus, 
charitatem  non  intendit  reftringere  , 
quin  eam  conjmunicet  aliis  fidelibus, 
indigentibus. 

Non  fecundum.  Quia  litans  norL_* 
poteft  dici  velle  ,  &  nolle,  alteri  ap- 
plicanfiiofru(l!lumfuum  fpecialiffimum; 
illum  enim  vulc  ,  fed  fic  ut  alii  poffic 
eum  communicare  ,  Sc  donare  ;,  ficuc 
Dominus  vineae  vultfruftus  nafcentes 
in  illa.  ;^  non  folum  pro  fua  egeftate 
fubvenienda  ,  fed  etiam  pro  indigen- 
tiis  aliorum  fuffragandis .  Veldicipo- 
tefc;  quod  vult  pro.  fe  frudumquoad 
meritum,  &  a.d  majoremfantlitatem 
fui  ipfius;,  non  vultquoad  alia  auxi- 
lia  impetranda  s-  vel  ad  fatisfaftiones 
ccmplendas;  quia  hascedit,  &appli- 
cat  amicis;  contentus  retributione^j» 
charitatis  j   quse  ad  ipfum  regredio.^ 


21 


H, 


24. 


10 


DeSacrificio  Miffe  Decif.  XXXV. 

,  forfan  cum  inajori  emolutnen- 


25 


Non  Tertium.QuiaMyfra  tuncex- 
cederet  fines  mandati  fibj  ab  Eccle/ia 
injundi  ;  fi  fibi  ab  eadem  fuiflet  pro- 
hibitum  ,  ne  ffudum  fuum  aliis  ap- 
plicaret  *,  hoc  autem  nuUibi  legitur  . 
Immo  Sandi  Apoftoli  ,  &  Dodores 
Eccl'  fiae  docuerunt  ,  orationibus  ^  & 
bonis  operibus  proximos  efle  juvandos. 
Ita  S.  Jacobus  cap.  i.  Orctte  pyo  invi- 
rem  ,  ut  falvemim .  Er  Apoftolus  Pau- 
lus.  ad  I\om.  ^.  Ohfecro  ergovos  fratres 
per  Domlnum.  Jefum  Chriftum ,  i^  chari- 
tatem  Spiritus  SanBi  ,  ut  ddjiivetis  me 
in  oratior.ihus  veflris  pro  me  ad  Dcum. 

Kon  Q^uartum  :  Quia  refpondetur, 
Iv  Vroprmm  ,  non  effe  fiimendum  in 
fenfu  Philofophico^quarennsfignificat 
qualitatem  infe.parabilem  a  fubje<5!^o  ; 
fed  in  fenfu  legaii,  &  jur!dico;quate- 
nus  innuitdomimum  ,&proprietatem. 
De  Jure  enim  proprium,  &:  fuum  as- 
quipollent.  A'bericus  in  DiBiun.  Verb. 
26  Tyoprium  .  &  illa  res  dicitur  alicujus 
propria  ,  qui  ejufdem  rei  eft  dommus 
abfokuus  .  ^.Troprius  .Inflit.de  heredib. 
inftit.  Clem.  t  §.  fuis  fedibus  .  De  foro 
compcten.  Bartolus  in  l.  Is ^  qui  duos,  ff. 
Ae  Mancip.  Hinc  fequitur,  quod  ficut 
de  Jure  quilibet  de  re  propria  ,  quia 
fua  eft,  poteft  pro  libito  difponere.  /. 
i7  Dudum  .  C.  de  contrahenda  Empt.  Bar- 
bofa  7«  ^xiom.  Juris  f^equent.  ^xiom. 
72.  num.  I.  pari  modo  celebrans  pro- 
prium  Miffas  fruclum  ,  qui  fuus  eft, 
poteft  cuicunq>.;e  voluerit  applicareb 

Non  Quintum  ;  Quia  quod  prove- 

nit  ex  natura  Sacrificii   non  eft  alteri 

applicabile  ,  nifi  fecundum  naruram 

Sacrificii;  procedit,  ubi  nonconfentiat 

jlle  ,  cui  prodeft  Sacrificium  ;  at  ipfo 

volente,  &  confentiente  ,  nihi!  rcpu- 

gnat  ,   fi  quod  per  Sacrificium  ei  tri 

buitur,alteri  cedatur  .  Exemplurneffe 

poteft  de  pfnitente  ,  cui  ConfefTarius 

injungit,  ut  pfnitentiam  ,  ac  farisfa- 

ftionem  pro  fuis  peccatis  impofitam, 

iS  applicet  pro  animabus  Purgatorii  ,  li- 

cet  enim  id  fieri  non  poffe  aConfeffa- 

Tio,  muitj  DD.  contendantjinterquos 


Sancius  inSeleEl.  difp.  i5.  ^  Vega  iH 
Summa  tom.i.  cap.6^.  cafu  4.  nihilomi- 
nus  contrarium  communiter  doct-nt 
Theologi  ,  quos  refert  ,  &  fequitur 
Diana  part.  ^.tra^l.  j.refol.  57.  nec  non 
part.  II.  tra^.  8.  refol.  26.  Quae  collo- 
cata;  func  in  coordinato  tom.i.  traSI.6. 
refol.ij.iy  refol.iZ.  ubi  eifi  aliqui  lo- 
quantur  de  fruftu  pfnitentije  prove- 
niente  ex  opere  operantis  ,  ibi  tamert 
P.  Amicus  in  Curfu  Tbeoloi,ic.  tom.  8. 
difp.  iC.feB.  5".  dub.  5.  num.Ci,  ■  exprcfsd 
Concedit ,  fruiHum  pfnitentia;  prove- 
nientem  etiam  cx  opere  operato  ,  & 
cx  virtute  Sacramenti  pro  fatisfadio- 
ne  pfnarum  ,  poffe  applicari  ani- 
mabus  defundorum;  fic  ipfopfnireri" 
te  contentante.  Ergo  eo  magishocfie- 
ri  poteft  in  Sacrificante  ,  qui  eft  im- 
mediatus  difpofitor  frudus  ad  fe  per- 
lineniis.  Et  fic  non  obftat 

Sextum  argumentum  ;  circa  quod 
diila  de  Satisfadione  p^niteii-iiaii  de- 
monltrant  ,  fecundam  magis  commu- 
nem  opinionem ,  non  elfe  verum,  quod 
accedente  alfenfu  Pfnitentis,  ipfa  fa- 
tisfadio  etiam  ex  opere  opei"ato  non 
fit  applicabilis  animabus  Purgatorii  , 
nam  fieri  poteft,  &  quotidiepraftica- 
tur  .  Quo  vero  ad  Sacr^mentum  ba- 
ptifmi  aliud  venit  dicendum*,  quia  in  2^ 
jllo  baptizatus  fe  habet  per  modum 
patientis  ;  &  cum   tunc  primum  in- 
grediatur  in  Ecclefiam  ,  eodem  inftan- 
ri,  quo  ingreditur  delentur  in  eo  cul- 
pae.  &  p^ns',  itautnon  fitin  ejus  pote- 
ftate,  vel  ab  ejus  arbitrio  pendeat,ali- 
ter  difponere  de  illo  privilegio  fingu- 
lari  y   quo  ditantur  baptizati  in  rece- 
priore  baptifmi.  Exemplo  Veftiscan- 
did^,qua  inf^uitur ;  eam  enim  cedere 
in  eo  a£^u  non  poteit  aHcUi  pauperi  , 
quia  deftinata  eft  ab  Ecclefia  pro  ipfo 
bapcizato 

Septimum  fandem  non  obfrat;quia 
qu?  perfonatia  funt,  feparari  non  pof- 
funt  a  perfona  ;  ipfamet  perfonarelu- 
dance,  &  contradicente;  ft-ci.sautern 
eadem  cedente  ,  &  voluntarit)  ob  ali-  ^o 
quem  virtuofum  adum  conrentante; 
fiquidem  in  hoc  cafu  valide  poffunt 

cedi , 


288 


De  Saciificio  Miflk  Declf.  XXXV. 


cedi ,  &  aliis  applicari  etiam  jura,  & 
favores  perfonales  ;  &  fic  etiam  fru- 
{;ius  MiflTae  fpecialiflimus  Sacerdotis  ; 
ut  in  terminis  noftrar  quaeftionistenet 
Lezana  in  Summ.  tom^  4.  l^erb.  Miffa  . 
num.  1 7.  ubi  fic  fcribit .-  Credi  debet  .^fic 
inflitutum  a  Chrifio  hoc  Sacrificium  ,  ut 
guemadmodum  quisfua  bona  opera  fatis- 
faBoria  ,  guantumvis  perfonalia  aliis  ap- 
plicare  potefl  :  fic  is^  hujufmodi  fruBum , 
quantumvis  etiam  perfonalem  ,  cum^ 
utrumque  opus  charitatis  fit  ,  quamDeus 
femper  commendat ,  maxime  in  Euchari- 
fiiay  qude  totacharitas  efi.  Et  hoc  fefo- 
iitum  fuiffe  facere  ,  ait  Navarrus  d. 
cap.  zj.  num.  91.  (s^  num.  ii-  ^.  Secun- 
db  fequitur  .  Et  placet  etiam  Naldo 
in  Verb.MtffsL  nu.  12.  Nugno,  &  aliis, 
quos  cumulat  Diana  part.  i.  tra^.  14. 
refol.  14.  Et  prtrr.  5.  tra^.  i^.ref^s.Y.t 
part.6.tra^,6.  refol.H.  Quae  reperiun- 
tur  in  opere  Coordinato  tom.t.tra^.i. 
refol.  38.59.  ({9140.  TenetqueBordonus 
d.  part.i.  cit.  B^fol.  25.  fub  numero  15. 
Et  Iiagc  de  prima  parte  hujus  quaeftio- 
nis  . 

Circa  fecundampartem;  efto,quod 
celebrans  poflit  validd  alteri  cedere  , 
&  applicare  fuum  fruftum  perfona- 
lem  Miffac;  Utrum  licite  poffitetiam 

51  ftipendium  recipere  pro  ejufdem  fru- 
ftus  applicatione  ?  eft  dubium  non_j 
fpernendum  ,  &  pro  fecuritate  con- 
fcientiae  celebrantium  Mififam  decla- 
randum.  Circa  quod  diftinguereopor- 
tet  duos  cafus.  Unuseft,  quandoSa- 
cerdos ,  a  quo  petitur  ejus  fruftus  fpe- 
cialis,  recepit  ab  aiio  ftipendium  pro 
fruftu  medio  Mi(f?  .  Alter  cafus  eft, 
quando  nullum  ftipendium  abalioac- 
cepit  ;  fed  vult  ftipem  recipere  ^  pe- 
tente  fruiftum  fpecialem  provenientem 
ipfi  Sacerdoti  ex  illa  Miflfa . 

In  primo  cafu  dicendum  efc  ;  non 
effe  licitumrecipere  fecundum  ftipen- 
dium  •,  eo  quia  id  exprefse  damnatum, 
&  prohibitum  eft  in  Decretis  Urbani 
VIII.  anno  i6t6.  in  quibus  S.  Con- 
gregatio  ad  4.  ita  refpondic:  ^dquar- 

l^  tum:  SacerdoteSy  quibus  diebus tenentur 
Miffas  celebrare  ratione  beneficii  ,  feu 


Capellanite  ,  legati  ,  feu  falarii ,  fi  eUf' 
mofynas  pro  aliis  etiam  Miffis  celebrandis  ' 
fufceperint,  non  poffe  eadem  Mijfa  utrique 
obligationi  fatisfacere  .  Et  quoniam  hoc 
decretum  non  obftare  dicebant  multi 
Theologi  poft  ipfum  fcribentes,quan- 
do  Sacerdos  ,  vel  Capellanushabebat 
ftipendium  pro  celebranda  MiflTa  fine 
obligatione  applicandi  Sacrificium  ; 
tunc  enim,  ajebant,  pro  applicatione 
Sacrificii,  licitum  efle  novam  ftipetn 
accipere  ,  Ita  DD.  quos  citat  Diana 
part.i\.traB.S.refol.6^  refidensin Coor- 
dinati  operis  tom.i.traB.i.  refol ^6. Ite- 
rum  a  S.  Congregatlonereprobata  fuit 
horum  Theologorum  opinio  ,•  ut  fibl 
refpondifte  eamdem  Sacram  Congre- 
gationem  teftatur  Pax  Jordanus  Epi- 
fcopus  Tragurienfis  anno  1627.  tom.i. 
lib.^.tit.i.  num^\6.  pag-i^o  Et  adhuc 
contradicentibus  pluribus Moraliftisde 
genere  illorum,  qui  fcribuntad  excu- 
fandas  excufationes  in  peccatis  ;  die 
z^.  fanuarii  i  ^^5?.  emanavit  aliud  ex- 
prefllflimum  Decretum  ejufdemSacr? 
Congregationis^onfirmatum  ab  Ale  33 
xandro  Papa  VII.  per  quod  ponitur 
falx  ad  radicem,  &  in  quocunqueca- 
fu  prohibetur  fecundum  ftipendium  ; 
&  eft  tenoris  fequentis  . 

Declaratio  Sacr<e  Congregationis  Conct- 

lii   SS.  D.  T^.    ^lexandri    Tapa 

VII.  jujfu  edita  ,  fuper  fecundo 

Decreto    ejufdem  Congre' 

gationis  de  celebratione 

Mijfarum  . 

C*Vm  sAuflores  nonnulli  fcriptisfuis^ 
afferuerint ,  Sacerdotipro  alio  Mif- 
fam  j  recepta  eleemofyna  celebranti  ,  Uci- 
tum  effe ,  aliam  eleemofynam  quoque  ac- 
cipere  ab  altero  ,  cui  partem  illam  fru- 
8us ,  feu  valoris  ejufdem  Sacrificii  ,  ipfi- 
met  cekbranti  debitam  {fpecia/em  nuncU' 
patam)applicet:  ac  proinde  hunc  cafutn 
fiib  Decreto  S^cra:  Congregattofjis  Conci- 
lii  ^  prohibente dup'ex pro  unica  Mifiafti- 
pendium ,  feu  eleemofynam  recipi ,  non  effe 
comprebenfum .  Vropterea  Sacra  Congre- 
gatio  Eminemijfimorum  i  ^B^verendiJfi- 

moYum 


De  Sacrificio  Mifife  Decif.XXXV.         1S9 


ifnorum  T)D.  S,K-  E-  CardinaUum  CoKcilii 
Tridentwi  Interpretum  ,  quce^auBoritate 
fibi  per  ^pofiolicam  Sedem  fpecialiter  at- 
tributa ,  fedulo  curat ,  ne  a  Sacerdotibus 
circa  celebrationem  Scicrofan^i  MiJJtc  Sa~ 
crifcn  ,  undc  in  nos  uberrima  divijue 
liberaUtatis  munera  derivantur  ^avaritice 
labes  ulla  ,  aut  fufpicio  contrahatur  ^  an- 
tedi8am  afjertxonem  mature  examinavit ; 
eademque  prorfus  reprobata  ,  fubdis  25. 
Januani  ^659  cenfuit: 

'^iHi  Sacerdoti  licitum  cffe  ,  pr^efata 
ratione  ,  Jive  prcstextti  ,  aliam  eleemofy- 
nam  accipere ,  prceter  iUavi ,  quam  acce- 
pit  ab  eo  ,  pro  quo  MiJJam  offerre  tene- 
tur  .  ^c  proinde  cafum  hunc  efje  com- 
prehenfum  in  Decretis  aUas  per  eamdem 
'  Sacram  Congrcgationem  ConciUi  editis  , 
guibus  prohihetur  ,  ne  duplex  ftipendium 
pro  unica  Miffa  recipiatur. 

Ouam  Sacra  Congregationis fententiam 
ttd  SanBi.ffimum  D.  J^.  ^lexandrum 
T^apam  Fll.  relatam^  SanBitas  fua  ^  fuh 
die  z^.  ejujdem  Menfis  apprclavit  ,  i^ 
Decretum  pubUcari ,  atijue  ad  Epifcopos.^ 
l^  Gcnerales  I{egu!arium  Ordinum  tranf- 
mitti  jufiit  f  ut  ipfi  doBiinam  hujufmodi 
per  fuos  Tcenitcntiarios  ,  (y  Confeffatios, 
ac  Lef:^'  es  .  refpetVive ,  wfinuari ,  dcce- 
fi  ,  atque  in  Traflatibus  moralibus  per 
eofdem  imprimcndis  ^  evulgari  ,  pofloali 
vigilantia^  cutent. 

(  F.  Card.  Paulucius  Praefedns. 

C.  De  Vecchiis  Epifc  Chfinus^ 
S.  Cofig.  Concil.  Secretarius. 

Attenra  itaque  hac  punduali  ,  & 
generali  Declaratione  Sacrae  Congre- 
34  garionis  Concilii,  confirmata  a  Sum- 
mo  Pnntifice,  quam  etiam  perexten- 
fum  ponit  Fagnanus  in  cap.  Fraterni- 
tatem.num  96.  de  SepuUur.i^  Gonet  in 
Clypeo  Theolog.  Thcm.  tcm.  5.  Difp.  XI. 
De  Sacrificio  MifdC  art.6.poftnim.i\-j. 
non  eft  amplius  cii^putandum  ,  an  Sa- 
cerdos  habens  aliunde  eleemofjTam 
proMilTa,  pofljt  licite  accipere  aliud 
ftipfodium  pro  applicatinnerui  proprii 
fridus  fpecialis,  conflat  enim  ,  id  fa- 
cere  non  poffei  quod  fi  faciat,  ilJicitd 


facit;  &  cumculpa  gravioblegisPon- 
tificiae  tranrgrefllonem  .  Ceccoperius 
de  Canonicis  lib.  ^.  num.  i-j6.  ubi  DD. 
aJIegat. 

In  lecundo  autem  cafu  ,  quando 
nullum  (tipendium  ab  alio  recepit  , 
an  ilJud  recipere  poflit  pro  applicatio- 
ne  pradidi  proprii  ,  &  fpecialis  fru- 
dus  ?  Refpondendum  cenfeo  pariter  55 
negative  duplici  ratione  .  Una  eft  , 
quod  Sacerdos  celebrans  nonpoteflac- 
quirere  f  bi  didum  frudum  fpecialem, 
ut  poliea  illum  lic  acquifitum  appli- 
cet  danti  flipem,  nili  fit  in  gratia_.  . 
Bordon.  d.  part  i .  B^fol.  1  ^.  nu.  i  f .  verf. 
Dices  cumeodem.  CoUegium  Salman- 
ticen.  d.tom.XI.  DeSaciamentis  ingcne- 
re  tra&.  5.  capti.  5.  num.  lO.  &  Gonet  d. 
difp.ii.art.  6.  nim.  117.  At  fcire  certo 
nulJus  potefl  ,  abfque  fpeciali  revela- 
tione  Dei,  an  fit  in  gratia  ,  juxta  il- 
lud  Eccl.9.  'hlewo  J~cit  ,  utriim  amore  , 
an  odio  dignus/it  ?  &  definitum  eft  in  5^ 
Conciiio  Trid.fefi.  6.  cap.  c^.  difYerhquc 
Eminentifs.  Card.de  Lauraea  ini.fent. 
tcm.  4.  de  Firtute  Chariiatis  difp.  6  art. 
7.  Ergo  non  potefl  Sacerdos  ceJebrans 
accipere  flipendium  ,  &  promitterQ_, 
frudum  fpecialffl]mum  fibi  facrifican- 
ti  obventurum;  cum  certus  non  fit  , 
pradidum  frudlum  fe  confequi  pofle . 
Hzc  efl  enim  prafcipua  diflerentia_, 
jnter  frudum  medium  ,  &  hunc  fru- 
O.um  fpeciaJifljmum  ,  quod  ille  certd 
obvtnit  ei  ,  pro  quo  Mifla  offertur  , 
etiamfi  Sacerdos  celebrans  fit  rnaJus  , 
&  non  fitingratia.  cap.hitra.  i.q.i. 
cap.  TJtrum  Jubfigtira .  de  Confecrat.  difl. 
2.  S.  Thomas  3./'.  ^-Si.  fl»/.6.Et  Lav- 
man  hb.  5.  tta^.  5.  cap.  i.  num.  n.  At 
fru(f\us  fpecialiflimus  nondatur  Sacer- 
doti  non  exiflenti  in  gratia  .  cap.  /« 
gravibus .  3.  q.y.  Layman  d.  nutn.  12. 
Verf.Dico  rm/^.Bordonus,CoIlegium 
Salmanticen.  &  Gonet  fupra  relati;  & 
ideo  obincertitudinem,  iJJicitumcen- 
feo  accipere  ftipendium  pro  appJica- 
tione  frudus  fpecialis-,  itaut  ex  foJa_> 
charitate  ,  &  liberalitate  pofllt  ,  & 
debeat  applicari  alteri   per  ceJebran- 

tem.         

Oo  Secun- 


ipo         De  Sacrificio  Miffie.  Decif.XXXV. 


3" 


ss 


Secunda  ratio  eR,  quia  hoc  flipen- 
clium  reciperetur  a  Sacerdote  imme- 
diat^  pro  re  fpirituali ,  &facra,  qua- 
lis  eft  ipfe  fru£lusfpecialis,  &ficcom- 
mitteret  Simoniam  .  cap.  Quidquld.  i. 
qu,  I.  Et  cap.  Qiii  ftudet.  ubi  Gloff.  ead. 
caufa.,  iy>qitafl.  Maftrius  In  Tbeol.  Mo- 
ra/.  difp.  14.««.  79.  Dianaj&rf»'/.  i  i.traB. 
8.refol.6S.  num.'&,  Quae  in  Coordinato 
eft  d.  tom.  2.  TraB.  1.  refol  46.  &  ibi  fub 
d.nu.%.  Dlcaftillus  de  Sacramentis  tom. 
I,  tra^.  S-  ^ifp-  4-  dub.  16.  num.  ^io-  no- 
vifllme  Pignatellus  tom.i.  confult.119. 
Ktm.io.inflne.  &  Cardenas  z«  Criji 
Theolog.  Dijfert.  27.  num.i 01. 

Nec  relevat  dicere  ,  quoi  recipit 
ftipendium  non  pro  valore  ipfius  fru- 
ftus  fpecialis,  fed  pro  labore  in  litan- 
do",  nam  qui  vendit  laborem  ,finequo 
opus  facrum  ,  &  fpirituale  non  fit  , 
cenfetur  vendere  ipfum  opus  facrum, 
&  Simoniam  committit  .  cap.  Si  quii 
ohjecerit.  ubi  Barbofa  in  coUeB.  DD  x. 
q.  5.  Sotus  Dejufit.  lib.<^.  qu.  6.  art.  i. 
Navarrus  in  Man.  cap.i^.  num.  loi.isn 
lot.  Reginaldus /i^.  15.  «aw.  IT9. 

Multo  minus  juvat  replicare,  quod 
flipendium  praedidumaccipitur  profu- 
ftentatione  Sacerdotis  ,  ad  quam  jus 
35)  habet  quicumque  promotus  ad  Sacer- 
dotium  deferuit  ponulo  in  Altari,  ut 
plen^  probat  Pafqualigus  de  Sacrific. 
novds  legis  tom.i.  qiiaefl.c^oi.num.  i.  in- 
numeros  DD.  numerans,  inter  quos 
Emin.  Card.  de  Lugo  De  Sacram.  Eu- 
charijlia dtfp.  i-i.feSl.  i.  Nam  refponde- 
tur  ,  tuncSacrifcantem  mererifiipem 
pro  Tui  fubrtentatione  ,  quando  faorl- 
ficat  ad  finem,  &  eftcdumconcilian- 
di  ftipem  danti  frudum  ,  &  valorem 
medium  ordinatum  a  ChriHo,  &  de- 
fignatum  ab  Eclefia  pro  illo  ,  cujus 
nomine  ,  &  requ"fitione  offertur  Sa- 
crificium",  fecus  autem  fi  dido  fruftu 
mediotertis  perfonas  jjpplicito,  vel  fibi 
retento,  velit  SacerJos  id  ,  quod  fibi 
donatur  h.  Dei  liberaiitate,  aliiobpe- 
cuniam  dare  \  tunc  enim  non  videtur 
excufandusab  avariiia;  quamfernper 
deteftata  eft  Ecclefia  in  Sacrif  cioMif- 
fsc;  ncque  ^  Simoniai  &  ideo  illicite 


agerct  Myfta,  fi  ob  applicatlonem   fu 
fruftus  fpecialis  ftipem  acciperet. 

Confirmatur  hasc  refolutioetiam  ex 
doiflrina  Pacis  Jordani  Epl  fcopi  Tra- 
gurien.  <^.  tom.  i.  lib.^.  tit.  i.  num.  f2o. 
advertentis ,  declaratum  effeabeadem 
Sacra  Congregatione  Concilii  die  pri-  40 
ma  Septembris  1619.  ad  confultationem 
Tarochi  Terree  Vrceani ;  Fanen.  Di<ece(is.^ 
quod  Parochi  in  illisdiebuSjinquibus 
tenentur  ex  officio  celebrare  ,  etfi  abf- 
que  obligatione  Sacrificii  ;  non  poffe 
recipere  ftipendium  pro  ejufdem  Sa- 
crificii  applicatione  ;  quod  etiam  docet 
Barbofa  de  offie.  is^pot.  Epif.  aliegat.  24. 
mm.i\.  Diana  pctrt./^.  trail.  4.  refolut. 
25Z.  QjJae  in  Coordinato  eft  tom.  z. 
tra8.  i.  ref.  57.  &  Fagnanus  ind  cap. 
Fraternitatem  num.  9 : .  ir'  'eqq  De  SepuL 
tur.  Intendit  enim  Ecclefia  prorfustol- 
lere  quamcunque  fufpicionem  avari- 
tias  . 

Et  jure  quidem  ;  extat  enim  illud 
Salvatoris  prasceptum  Luc.  11.  i^.  ^i- 
dete.,  isn  cavete  ab  o-nni  .Avaritia  .  Ip- 
fa  namrjue,  ut  ait  ApoRolus  i.  Thim. 
6.  10.  I\adix  efl  omnium  malorum .  Et  pro- 
pter  avaritiam  plurimi  Sacerdotes  p^- 
nas  atrocesluunt  in  Purgatorio,ut  hi- 
ftoriae  teftantur ;  inter  quas  liceat  mi- 
hi  hic  referre  illam,  quaelegitur  inter 
revelationes  antedidae  Vener.  Matris 
Francifcae  k  SandifTimo  Sacramento 
Carmelitae  Difcalceataead  ««w.  20.  ubi 
ita  refert;  Vn  Sacerdote  natyrale(  \d. 
eft  nativo)  di  Kl^  quuV era  ftato  TriO' 
re  in  certa  Collegiale  ,  comparve  alli 
2;;.  (f/  l<[ovemhre  nel  medefmo  anno  ^j 
1 6 1 7.  dicendo ,  lo  raccomandafs i  a  T)io  \ 
chc  fi  ritrovava  ,  nel  Turgatorio  pcr 
lcggierezji^e  della  fua  giovcntu^  eper 
efsere  fiato  interefsato. 

Quo  loci  hoc  additamentum  facit 
pralaudatus  Epifcopus  Oxomenfis  : 
.Dmc  colpe  di  mala  confequew^t  fono 
quclledi  quefto  Saccrdote,  cheper  un 
jiato  fiperfctto.fofse  leggicro,  &  avaro._ 
Qj^efte  diftrufsero  i  ftgli  dt  Hdi ,  e  U 
tolfero  la  vita  ,  facendoli  cafcare  ridot- 
ti  in  pexv  P^^  mano  dc  Filiftei  a  pie 
deW  oirca  del  Teftamento.  Vcramentc 

da 


4« 


DeSacrificioMilfe  Decif.  XXXVI. 


ia  qnef}i  due  vixji  s^  hanno  d'  aHencre 
fopra  tutti  gl  Etcl  fiajiiri  :  dale  lej^- 
giere^^ze  ,  quando  fono giov.ni ,  e  dal- 
la  foydidex,7^a  ,  quando  fono  vccchi  s 
poichc  tutti  ft  pa^ano  terribibncnte^ 
nel  Tifrgato-io  ;  fe  non  ft  confefsano  , 
e  non  fi  canccllano . 

A!ia  appant!o  refertur  in  eoc!cm_j 
libelio  ad  num-  58.  Animaeunius  Sa. 
cerdotis  aflTerentis  ,  quod  per  annos 
j'*  decem  ,  &  novem  ftabat  in  Purgato- 
rio,  graviffimasinter pfxn^s;  &petiit 
futfragia  .  Item  alia  ad  num.  44.  red- 
dens  rationem  fuarum  penarum  di- 
cens:  Sono  IN^  Tarocho  di  7v(.  che  fto 
nel  Turgatorio ,  pcrche  fui  avaroi  Ca- 
.veant  igitur  Ecclefiaftici  omnes  ab 
avarifia,  quae  elt  iJolorum  fervitus  , 
cap.  Cum  omnis  .  1.  q.  i.  ubi  GlofTa 
rationem  rcddir  ,  c«.:r  flc  nominerur, 
fubJens;  Ided  dicitur  avaritia  fpecia- 
litcr  fervitus  Idolorum  .  quia  tayiquam 
T>eo  exh  bct  avarus  nummo  rcveren- 
tiam  .  Plura  de  hoc  vitio  avaritia  a 
nobis  dida  func  io  ^ecifionihns  anni 
1687.  De  Sacramentis  in  genere  ,  ad 
Cafum  Trudentialem  Maifis  Maii,  ubi 
expiicuimus  ,  Qjiid  fit  iAvariticL^  ^' 
Oiwtuplexl  Qu<e  e]us  filia}  OiiAma- 
Ja proveniant  ex ^varitia}  Etquibus 
rcmediis  curanda  ?  De  qua  materia 
legendae  funt  Rubei  ^nnotat.  ad  Ro- 
tampart.  p-  'Decif.  9  .  Et  dida  per 
P.  Segneri  in  Tarocho  InJiru5io  capit^ 
16. 

D  E  C  I  S  I  O     XXXV I. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Agitur  de  v^pplieatione  SacrificiL 
ncccffario  facienda  a  celebran- 
te  .  Circa  illam  refolvuntur 
undecim  dubia  ;  Sc  docetur  , 
an  (ufficiat  intentio  habitualis? 
In  qua  partc  Midas  fit  facien- 
da  applicatio  ?  Antiquorum 
Diptycha  qujd  cfTcnt  ?  AnticL 
pata  Miira  an  diccnda  pro  eo> 


2pt 

qui  primum  daturus  cii  ftl- 
peni?  An  iuperiorpoiliJ:  appli- 
care  Mi^am  Saccrdotis  fui 
fubditi  ?  An  3pphcanda  Mifla 
pro  Sandis^  pro  infidelibus  ? 
pro  catechun-icnis  ?  pro  ex- 
communicatis  ?  pro  peccatori- 
bus?  ht  utrum  viventes  poflint 
fibi  celebnire  facere  MjfTis  dc 
Kcquiem  ?  De  hoc  excmpla  B. 
Albcrti  Magni  ,  &  aliorum  i 
pr.t  cipue  Caroh  Quinti  Impe- 
ratoris» 

S  V  M  M  ^  III  V  M. 

1  ^pplicatio  Sacrificii  efl  a  ccle- 
brante  facicnda . 

2  ^pplicatio7iis  Sacrificii  faciend<Q 
rationes  plures  . 

3  ^Applicat'o  Sacrificii  anpoffit  rC' 
mitti  in  Deum  ? 

4  Intcntio  qui£  requiraturpro  appli' 
cationc  Sacrificii  i  ^n  aUualis  , 
virtualis.,  vel  habitualis? 

5  Habitualis  intcntio  fufficitproap' 
plicando  Sacrificio . 

6  Kctrai^ata:  intentionis  pro  appli' 
carido  Sacrifirio  quatuor  cafus  . 

7  Saccrdotes  debcnt  refi,e6lere  ,  cui 
Mifiam  applicent . 

8  ^pplicatio  Sacrificii  in  qua  par^ 
te  MiJJlt  fit  facicnda  ?  ^n  omninh 
ante  confecrationcm  ,  vel  in  cou' 
fecratiohe  ? 

9  ^pplicatio  Sacrificii  pro  Befun. 
tiis  fieri  poteH  etiam  poji  confe- 
crationcm . 

10  MtvnQnto  incanone  ad  quidintro- 
du6fum  ? 

11  Dipiycha,  quid  effent? 

12.  Islomina,  pro  quibus  Mifiaoferc- 
batur ,  olim  alta  voce  lcgebantur 
ad  Memento, 
13  ^ppVcatio  Sacrificii  olim  fiebat: 
fiatim  ^p;^  le6ia  nomina  in  diptj/ci^ 
notata  . 
14  Sacramenta  quando  producant 
fuum  eft^ium . 

Qo    z  1%  SacrU 


2pz       De  Sacrificio  Mifs^.  DeciC  XXXVf. 


1  f  Sacrificium  MiJJa  quando  fit  com- 

pletum  ? 
1 5  Sacrificimn  Mift.a  exiflit  ufque  ad 

confumptioncm  fpccicrum . 
?7  Sacerdotes  inpraparatione  adMif- 

fam  bcnc  faciunt  applicando  tunc 

illam ,  cui  debent . 

1 8  Offcrtorium  in  Mifia  locus  esl  ap- 
plicandi  fruftum  ejus. 

15»  Memcnto  ut>imque  in  Mifsalo£Us 
efi  applicationis  ejus . 

20  Sacrificium  Mfsce  nulli  applica- 
tum  cuip^  ofit  r" 

21  ^pplicatio  antecipata  Mifsa  pro 
eo,  qui  daturus  cfl  flipem  ^  aru 
licita  ^ 

zi  Capellanus  tenctur  adamuffmfcr' 

vare  mentem  tcflatoris . 
43  Superior  an  poffit  applicare  Mif- 

fam  Sacerdotis  fubditi  contraejuf- 

dem  fubditi  voluntatem  ? 
i4  Ccdlitibus  ,  ac  San6iis  an  Mifscu 

applicari  pofsit  ? 
Zf  Infidelibus    an    Mifsa   appiicau- 

da  ? 
7£  Tontifices  Hebnci  litabant  etiam 

pro  gentilibus . 
27  Catechumem  an  fint  capaces  fru- 

£ius  Mifsa . 
aS  Cathecumenorum  olim  duo  gene- 

ra,  Audlentium,  &  Competen- 

tium  . 

19  Cathecumenatus  quantum  dura- 
bat  ? 

30  Cathecumenis  mortuis  olim  aru 
Mifsa  offerrctur  ? 

31  Infantes  nati  in  QjiadragefimcL» 
baptt%,abantur  in  Sabbato  San- 
Bo  . 

g2  Cathedralis  Tatavina  Ordo  anti- 
quus  cifca  baptfimum  Infantium 
natorum  in  {)uadragcfima  . 

35  Cathccumem  an  pofsint  contrahe- 
re  Matrimonium  cum  ChriHia. 
nis  } 

34  Excommunicatis  an  Mifsa  appli^ 

cari  poflit  l 
3^  Teccatores  publici  petentes  pro 

fe  Mifsam,  an  exaudicndi  ^ 

36  1)cfunBoyum  Mifsas  an  viventes 
pofsint  facere  celebrare  profeipfis? 


ij  B..  ,Albertus  Magnus  ftbi  viventi 

Mifsas  de  Kequiem  celebrare  fe- 

cit .  Item  alii . 
38  Tetrus  Fellc]us  Mercator  tempore 

S.  Francifci  Xaverii ,  certio>  atus 

de  die  mortis  fua ,  funusfibi  cele- 

brarc  fecit . 
55)  Caroiw;  r.Imperator  antemortem 

excquias  fuas  3  co  prafcntc ,  fieri 

Toluit . 

NOn  leves  funt  controverfias  in- 
ter  Scholafticos  agirat^e  circa__* 
appHcationem  Sacrificii  ,  quam  tene- 
tur  facere  Sacerdos  ,  dum  celcbrat  / 
Oj{a  fcilicct  intcntione  ?  Q^uo  tempore, 
&  in  qua  parte  Mifs^  ^  Tro  quibus 
perfonis?  J^tque  veL  fecundum  fuam^, 
vel  Supcrioris  voluntatcm  ?  IJcirco  , 
ut  Myllae  fcianc  in  his  difficultatibus, 
quid  libi  fit  agendum  ,  pro  tanti  mu- 
neris  Sacerdotalis  redo  exercitio  ,  po^ 
tiora  dubia  applicarionem  Sacrificii 
concernentia  ,  breviter  ,  fed  faciliter 
in  praefenti  funt  explicanda. 

Primum  dubium,  'Otrum  Sacerdos  , 
dim  celebrat ,  teneatur  in  fpecie  applica- 
re  alicui  Sccrificium  ;  vel  pojjit  materia- 
Iter  Miffam  recitare  ,  confecrare  ,  is^  I 
alia  agete  prout  w  Canone  abfque  ulla  ap- 
plicatione  Sacf  ificii  ?  Refpondetur,q^uod 
tenetur  ad  faciendam  applicationem 
ex  vi  fui  minifterii  Sacerdotalisjuxta 
illud  ad  Hebr.  5.  ^.  Debet  Sacerdos  que- 
madmodum  pro  populo.^  ita  pro  feipfo  of' 
ferre  pro  peccatis .  Ideo  m  ejusordina- 
tion^  dicitur  :  jiccipe  potefiatem  offe- 
rendiSacrificiimpro  vivis ,  i^defund:is. 
Hinc  non  lufficere  in  celebrante  ap- 
plicationem  vagam,  incertam,  &in- 
determinatam-,  fcd  eam  effe  deber^^j 
cercam  ,  individualem  docenr  Mera- 
tius  tom.i.  difp.2iS.de  Eucbariflia  fe&. 
S.  l^erf  Tertia  qu.efiw.  Verricel  li  in  iJ_Q. 
Moral. legal. trad. i.qii.  (s^ Tamburin. 
de  Sacrific.  Miffee  lib.i.  cap.z.  §  9.  num. 
17.  quos  refert  Diana  parr.ii.  trail.6. 
refol.^9.  repofita  in  Coordinato  tom.i. 
tra8.i.  refol.\4f-j.  Rationesplures  alle- 
gantur  ab  ii'dem  Theologispro  necef-  z 
fitate  individualis    applicationis  .    i. 

Quia 


DeSacrificioMiffic.Decif;XXXVI.         295 


Quia  ita  ftatutum  ell  a  Chrifto  Do- 
mino  i  a  quo  comin:(ra  eli  applicatio 
ceicDianti  ,  Cfe  eo  non  applicant:i_j  , 
deficit  conciino  exigita  a  Chrilto  pro 
frudu  Sacnficii  .  2.  Quia  fi  Sacerdos 
ex  tribus  boftiis  praBfentibus  non  de- 
terminet  ,  quam  velit  confecrar^;,,^  , 
nuiiam  confecrat .  Ita  fi  non  determi- 
minec  ,  cui  Sacrificium  Ht  appiican- 
dum  i  nulli  prodeifepo-erit.  Q^nartus 
in  .Appendice  de  Sacnficio q.z. punB-i^. 
Pafqualigus  rf^  Sacnfic.  tAtJf^  qu.169. 
nuA.  &  Tamburin.  d  §.^j.  mi.\j.  Cu- 
ret  itaque  Sacerdos  >  dum  celebrat  , 
attenderead  finem,  obquemcelebrat> 
&  refleftat  ad  perfonas  iivj  viventes, 
ffve  defundlas,  proquibus  Sacrificium 
illud  eit  exigitum  ;  &:iifdem  applicet 
valorem  ejufdemSacrificil,  utiuoOf- 
ficio  rede  facistaciat . 

Quod  fi  quis  interroget,  anfatisfit 
remittere  applicationem  Sacrificii  iri__f 

2  t>ivinam  Voluntatem  •,  itaut  Deus 
applicet  fru(!\um  ,  cui  fibi  magis  pla- 
cet ;  autcuifcic,  Sacrificium  iliudex 
juftitia  deberif*  Eft  quaefitum  babens 
pro  utraque  parteaudores,  alii  enim 
negant,  alii  alTerunt,  ita  poiTe  fieri; 
ut  docent  Scotus  Quod  iib.20.  Navir- 
rus  ifJ  Marj.cap.zo.  Suarez  tom.^.  difp. 
/^\.feSl  S.l^erf.  i^  hinc  fequitur .  Booa- 
cina  difp  .\.  de  Sacrnmentis  q.i.punil  f. 
infine.,  &  alii,  quos  cumuUt  Pafqua- 
ligus  ^.  qu<e(i.\6().  mm.z.  At  mehus  , 
&  fecurius  efl:,  ut  Sacerdos  ,  dum  ad 
celebrandum  prooerat,  determmet  per- 
fonas,  pro  quibus  lirare  intendit  ,  & 
iifdem  applicet  Sacrificium  ,  utadmo- 
nent  Fraxinell.  deObhg.Sacerd.  feB.j. 
§.7.  nu.y.  &  Ta\x\\>Mr\n.d.Ub.i.de  Sacnf. 
M/fie  cap.z.  $.5).  infine. 

Secundum  Dubium.  Quas  intentio 
requiratur  in  celebranre  pro  applica- 
tione  Sacr.rficii  ,  an  aflualis  ?  an  vir- 

4  tualis?  an  habitualis?  Repetere  prius 
mente  oportet  ,  quod  docent  Theolo- 
gi,  in  quibus  confiilant  pr^did*  fpe- 
cies  intentionuro  ;  videlicet  adualem 
coofirtere  in  adu  pr^fente  voluntatis, 
immediate  per  fe  ipfum  influente  in 
operationem  externam .  Virtualem  ve- 


x^  intentionem  confiilere  in  adtu  vo- 
luntatis  projterito  non  retraftato  ,  fed 
explicite  elicito  de  faciendoopcreiilo, 
in  quod  nunc  virtualiter  influ't.  Ha- 
bitualem  vero  pro^enire  a  voluntate 
praeterita,  non  quidem  retradata—.  , 
ied  a  multiplicibus  ali'S  operationibus 
interrupra,  itaut  etiamdici  pnfTt  quae- 
dam  promptitudo  ad  agendum  per 
adus  pr^cedentes  acquifita,  ut  fcribiC 
Maitrius  in  4.  fent.  difp.i.  qu.-j.  art:z. 
Emin.  Card.  de  Lauraea  tom.i.  deSa- 
cYamentis  inoenere  dijp  ■^.  &  nos  expli- 
cuimus  in  Decifionibus  De  Euchartflia 
Decif.^1.  Hispraenotatis  pro  refolutio- 
ne  dubii  duae  funt  opiniones  .  Una_j 
tenens  ,  intcntionem  habitualemnon 
fufficere  ,  fed  requiri  vel  aftualem  , 
vel  vircualem  in  applicatione  Sacrifi- 
cii.  Ita  Vafquez /«  ^./>.  row  3.  ^///>.i  ^8. 
cap.6.  nu  76.  Summa  Corona  p.4.  cap.^. 
nu.^).  Bc]cLpar.i.  caf.i^.  Fraxinell. /f(5?. 
<\..concl.^.  §.j.nu.,.  8c  alii  ,  quos  citat 
0]ai^2i part.i.  tra^. i^.  refol^y.  (^  part. 
^.tra^l.14..  refo!.6^.  quceinopere  Coor- 
dinato  extant  tom.i.tra^i  i.  refol.^x.i^ 
refol.  ^i.Quibus  accedit  hh^W^  in  Me^ 
dulla  Thcoiog.  part.z.tra^.i.  cap.^.  $.y. 
Ratio  ,  horum  eft  ,  quiaeadem  inten- 
tio  e(l  neceffaria  pro  applicatione  Sa- 
crificii  ,  quae  requiritur  pro  confecra- 
tione  Euchanftias,  &  confedtione  Sa- 
crificii.  Sed  ad  confecrandum ,  &  ad 
Sacnficandum  non  futficit  intentio  ha- 
bitualis  ;  &  opus  eft  vel  adtuali ,  vel 
virtuali  intentione  ex  concordi  D6- 
dorum  calculo.  Frgo  idem  dicendum 
circa  applicationem . 

Alia  opinio,  qua;  eft  communior  , 
&  probabilior,  tenet,  fufficere  inten- 
tionem  habitualem  pro  applicatione 
Sacrificii;  ea  r.itionequia  hci;capplica-  5 
tiononeft  tanquam  voluntas  ,  &  jn- 
tentio  faciendi  talem  adum  ,  quas 
proindedebet influere  in  adum^util- 
lum  conflituat  in  rali  ftacu  morali  ; 
fed  efl  tanquam  donatio  ,  &  rransla- 
tio  frucSus  percipiendi  ex  tali  adu  ; 
quae  quidem  valida  etl  ,  etfi  elicita_j 
mujto  tempore  ante  ,  &  interrupta__# 
per  plures  alias  operationes,  dummo- 

d6 


De  SaciificIoMiffe. Decir XXXV r. 


2P4 

do  retraftata  non  fuerlt  .  Dari  poteft 
exemplum  de  quocumque  ailaanne- 
xam  habente  aliquam   obligationem; 
contrahenscnim  ccnfetur  femperobli:- 
gationi  fatisf^cere  ,  etfideea  noncogi- 
tet  ,  quotiefcunque  operatur  adrum  , 
cui  iplk  eft  annexa  .  Ideo  Sacerdos  , 
qui  pronTiiiit  fingulisdiebus  anni  cele- 
brare  pro  Petro  ;  taiis  promifHo  obli- 
gationem  relinquit,  cui  fatisfacitcele- 
brando,  etd  de  ea  non  cogitet;  habi» 
tuaiiter  enim  cenfetur  fe  velle  adim- 
plere  quod    promiGc  ,   quntiefcunqoe 
facit  adum,  cui  efl  annexa  ipfa  obli- 
gatio,  Ita  Maiirius  in/i^.fent.dlp.^.q. 
y.nuAT,-/.  &infua  Theol.  Morali  (/i/'p. 
15).  w«.(j5?.  O". /f<7^.  Bordonus  yar.  reCol. 
piirt.i.  refol.ii^.nu.ii.  Quzrtus in appen- 
dicc de  Sacrific.  quafi.i.  pun6i.io.  Diana 
Coordinatus  d.tom.z.trad.i.refol.^i.^ 
52.  &  Tamburin.  d.  Opufc.  deSacrif.ao 
Miffcelih.z.  cap.2.  $.11.  ubiin  eventum 
retra^fVationis  dida;    inrentionis  habi- 
tualis  circa  applicarionem  Sacrificiino- 
tatquatuor  cafusfatiscuriofos  ,  &  non 
ignorandos.  Primus  eft  :   Si  heri  pro- 
mififti  ,  quod  hodie  ceJebrabis  pro  Pe- 
tro  ;  hodie  verd  retracles  didam  pro- 
miftionem  ,  &ce!ebrespro  Antonio  , 
utique  Sacrificium  proderit  Antonio 
Secundus  cafus;  SihodieapplicesMif- 
fam  pro  Antonio   immemor  promif- 
fionis  ,  &  applicationis  ,  quam  ante- 
cedenter  fecifti  proPetro',  nullihorum 
proderit  Sacrificium;  quiahasduae  vo- 
luntates  funt  invicem.  contraris  ,   per 
quarum   unam   vis  idem  ,   quod    per 
aliam  non  vis.  Tertius  cafus,  fi  heri 
determinafti  celebrare  hodie  proPetro 
ita  ,  &  taliter  ,  ut  taiis  applicatio  fic 
praeferenda  o.mni  alterl  applicationi  , 
ex  defeilu  memoris  per  te  faciendae; 
fi  hodie  celebres  pro  Antonio  ,  Mift^a 
proderit  Petro,  non  autemAntonio  , 
pro  quocelebraftiimmemor  prioris  ap- 
plicationis.  Quartus  cafuseft,  fi  heri 
decrevifti  abfolute,  &  fimpliciter  ap- 
plicare  hodie  Miftam  pro  JPetro  ;  ho- 
die  autemnon  recordatus  hefternaeap- 
plicationis  applices  pro  Antonio  ;  Mif- 
(am  prodelfe  Antonio  opinatur  Emin. 


Card.  de   Lugo  de  Sacramentis  difp.Z'. 

fecl.^.nu.iii.  exemplo  teftamentorum, 

in  quibus  derogatur  primo  per  fecun- 

diim.  Forro  ipfe  Tamburinus^.  jT-i  i. 

nu.^.  arbitratur,  Miflam  prodeftePe- 

tro  ,  cui  fuit  prius  applicata  ,  neque 

deinde  retraOata,  tum  quia  qui  prior 

eft  tempore,  potior  eft  jure;  tumetiam. 

qr.ia  quilibetcenfetur  velleadimplere, 

Quod  promifit;  idcircoru,  quipromi- 

fifti  Miftam  futuridiei  Petro,  cenfen- 

^'•js  es  hu.ius  voluntatis  ,   adimplcndi 

promift^um  cum   ipfo  Petro  .  Neque 

obilat  exemplum  ultimi  leftamenti  , 

fiquidem    voluntas   omnium  tetiato- 

run:.  eft  ,  ut  ulciaium  eorum  teftaraen- 

tum  fervetur;  &  ide6  proultimi   va- 

liditate  concurrit  univerfalis  voluntas 

teftatoris  *,  quse  talis  non  fuit  in  te  , 

dum  promifjfti,  &  applicaili  Miftam 

Peiro,  deinde  immemor  f.-cifti  appli- 

cationem  pro  Antonio.  Quidquid  fic, 

Leflores  Myftasjuvabit,  nonoblivio- 

fos  elTe  fuarum  obligationum ,  dum_»  - 

vadunt  ad  aras,  fed  adu  reflexoillas 

mente  revolvere  ,   ut  quibus  debent, 

aftualiter,  aut  faltem  virtualiter  ap- 

plicent  Sacrificium  ,    quamvis    fuffi- 

cicns  fit  habitualisapplicatio;  nein  eis 

remaneat  debitum  refarciendi  illum, 

cui  Sacrificium  non  profuiftet  -  Quar- 

tus  in  I^iiby.  Miffal.  partx.  tit.2.  (e^.  2. 

dub.7-  &  Pafqualig.  de  Sacrificio  Mijf^ 

q.  ijl.^qUitfT.  172.. 

Tercium  dubium  eft  ,  in  qua  parte 
MijftS  ceiebraijs  debeat  facere  applicatio-  g 
r7em  Sacrifai?  Refpondet  Layman//^. 
^.tracl.^.cap.z,  nu.ii..  his  verbis  :  Col- 
ligitnr  tertio^  quod  S nce%dos  fru^um  Sa- 
crifcii^  qui  efl  ex  opere  opcrato^debeat 
aitcui  appUcare  ante  y  vel  in  ipfa  confe- 
cratione :  nam  alioquin  fruflra  eum  pcftea 
applicare  conabitur.  Reddit  rationem_.. 
hujus  fuae  refponfionis ,  dicens  :  Que- 
madmodum  enim  Sacramenta  ,  puta  ba- 
ptifmus  ,  confrmatiOy  ita  isr  Sncrificiunt 
effeBum  fuum  ex  opere  operato  ,  depen- 
denter  a  Miniflri  intentione.  producunt  , 
dum  confciuntur ,  is^  aHu  exiflunt  ■  Qua- 
re  non  efl  in  poteflate  Minifiri  effeBum 
fufpendere  velle  ,  (;>>  poftea  alicui  appli- 

care^. 


De Sacrificio Miflfc  Decif  XXXVI.  t^$ 


eare  .  Laymani  fententiam  fequitur 
Qyanus  in  ^pf^enci.  deScicrificio  MiffdS 
quaeji.z.  purtd  ii.  aflerens  ,  applicatio-. 
nem  Sacrificii  faciendam  effe  nece^Ta- 
rio  vel  ante  Miiram,  velinipfa  Mif- 
fa  omnin6  ante  confecrationem  ;  & 
fubdit  hanc  aliam  rationem  /  Quia  Sn- 
^rificium  eft  inflitutum.,  utcperetur.^dum 
fit ,  is^  fuo  modo  exifln ;  non  rero  quan- 
do  pr<£teriit  fecundum  juas  f>artes  effen- 
tiales  .  Sed  non  exiflit  ,  nifi  quando  fit 
confecratio  i  in  qua  effentialiter  confsflit  ; 
ergo  tiiKc  foium  operatur  .  Confequenter 
debet  fieri  ayyiicatio ante con,''ecrationen7\ 
nequ^  enim  potefl  effcclus  Sccrificii  efje 
fulpenfus  .  Idem  docet  Suarez  difp.j^. 
feB.^.  Verf.Dices  £min.  Card.  de  Lu. 
godeSacram.  difp.i^.num. ■ji.Tamhvrln. 
de  Sacrif.  Mijf.  d.  Hb.i.  cap  2.  $.io.  nu.6. 
&  Diana  part.io.sraB.ix.  refolij.  re- 
pofita  in  opereCoordinatOf^.^^OT.z-^r^rtf?. 
1.  refols^- 

Cfterum    ego  quidem    confentio  , 
dum  Sacrificium  offertur  pro  viventi- 


licet  in  primo  Memento;  &  pro Dfi- 
fundis  in  fecundo;  ait  enim  Rubrica 
ibidem :  Jtingit  manus  ,  orat  aliquantu- 
lum ,  pro  quilus  otare  intendit :  hoceft, 
intendit  applicare  Sacrificium . 

ConfirmiTur  fenfus  ,  &  intelledus 
ifle  ex  antiquiflima  confuetudine  Ec- 
clefia;  ^  lefc-ndi  alta  voce  in  utroque 
Memento  Diptycha  •,  idefl  nomina  eo- 
rum,  proquibus  prfcipue  Sacrificium 
oflferebatur.  Qu\d  entnt  Dipticha^de- 
claratur  ab  Emin.  Card,  Bona  B^erum 
LitUYgicar.  lih.i.  cap.ii.num.i.  ubiait  , 
Diptychorum  nomen  a  Tt^chis ,  ideft  pli- 
cisdcivari  j  Diptycha  enim  erant  tabu- 
la?,  quaBduas  habebant  pJicas  ,  &  in 
formamlibricIaudebantur,quod  etiam 
docet  Magrius  in  Hierolexic.  eod.  Verb. 
Diptychum,  Cavaleriusiw  Statera  Sacra 
tit.is).num.4ry  nec  non  m.14.  num.ig^^. 
Et  Cabafutius  in  notitiaConcilior.  cap. 
75.  &  in  his  tabuhs  fcribebantur  no- 
mina  corum,  quorum  mentioerat  fa- 
cienda  in  Miffas  Sacrificio;  &  recita- 


ir 


Q  bus,  nifi  appiicatio  fueritfa<!}aantQ_j     bantur,  popuioaudiente,  in  Memen- 

^    y^n-rr .._i:_    „flr,„^ :_t:t_/i.  ...^         ^_     .     !l_: a    :_     _i._..i ^.c\rr' 


Miffam,  veiin  offertorioHcfti^,  aut 
CaJicis  ;  eam  faciendam  effe  in  Me- 
mento  ante  Confecrationem  .  Sed  vi- 
ce  verfa  ,  fi  Sacrificium  Miffas  offera- 
tur  proDefundis,  confentirenon  pof- 
fum;  quod  applicatio  Sac/lficiifitom- 
nino  facienda  ante  confecrationerL-s  > 
repugnat  enim  ufuicommuni  fereom- 
nium  Sacordotum^  qui  afcifcuntur,  ut 
celebrenr  pro  aliquo  Defun£lo  ;  hi 
enim,  vel  pauci  anre  MifTam  faciunt 
applicationem  ejus  ;  vel  nulii  ,  eam 
applicant  pro  ipfo  Defundoanre  con- 
fecrationem  i  fed  finguliueapplicatio- 
ne  cogitant,  quando  poft  confecratio- 
nem  deveniunt  ad  Mementopro  De- 
funftis  ;  &  non  antea . 

Neque  redarguendusefl  talis  ufus  ; 
fiquidem  utrumqne  Memento  inl^itu- 
10  tum  efi  ab  Eccjefia  ,  ut  ad  iHud  per- 
veniens  Sacerdos  cclehrans;  mentem 
colligat)  refled>^t  ad  illos,  proquihus 
MiflTam  oflTert  inprimoloco,  &exde- 
bito  juftitias,  deinde  ad  alios  ex  moti- 
vo  charitatis  ,  &  in  illoinf^anti  faciat 
applicationem  Sacnficii,  provivisfci- 


to  ;   idcirco  in  aliquibus  vetuffiffimis 
MifTalibus  manufcriptis,  adMen  e.ito 
h^gcerat  infcriptio:  Oratiofuper  Dipthy-  12 
cha  ^  utrefert  ibidem  Emin.  Card.Bo- 
na,  fubdens ,  ufum  Diptychoyum,  eo- 
rumque  Ledionem  intra  MiiTarum  fo- 
lemnia  vel  ab  ApufloHs,  vel  exillorum 
inf^itutione ,  feu  tr^iditione  abimme- 
diatis  fuccefToribus  ccspifTe  .  Igitur  le- 
gebantur  nomina  tum  offerentium    , 
tum   benefadorum  ,   fi  viverent  ,  in 
primo  Memento;  fi  defundi  efTentin 
Memento  Secundo  ;    &  tunc  pro  iif- 
dem   applicatio  Sacrificii    fiebat  ,    uc 
non  obfcure  deducitur  ex  audoritati- 
bus  Conciliorum,  &  Sanftorum  Pa- 
trum  ailejjatis  per  eundem  Emin.Card. 
Bona<^.  Itb.z.cap.S.num.j.  ubi  adduhec 
verba  :  Gr^eci  nomina  recitant.,  cuni  fcin. 
dunt  panes  ,  i^  profinguUs  tam  vivis  , 
quam  defunHis  particulam  feponunt ,  is^ 
cfferunt ;  ficque  cos  Sacrifiais  particives 
faciunt .  En  itaque,  quod  ubi  nomfna 
leda  erant  ,   applicatio  fiebat  Sacfifi-  ij 
cii;  ide6  fequitur  idem  Eniin.  Bona__» 
ibidem:  Latini  in  canone  diflinciis  locis 

vivo' 


1^6         De  Sacrificio  Mifli.  Decif  XXXXT. 

'Vivorum^  (^mortitorummemoriamagutJt,  fieri  ^  celebrante  poft  confecrationem', 
«7«^^  olim  fieri  folebat  recenjitis  nomini'  autumantes,  completa  conrecratione, 
lus\  ut  habetur  etiam  ex  verbisS.In-  eflecompletum  Sacrificium  ;  quodcum 
nocentii  Papaeprimiin  Epiftolaad  De-rTTrDpinione  tot  DoOorum  a  nobis  al- 
/-^r.^:.,.,,     r^ior.c  ;«^^i,  „if   A.  r^^r..^   I  legatorum  d.Decif.XXXl.  num.i<^.  non 

fitverum,  fedexiftat,  &  duret  ufque- 
quo  communio  celebranris  llt  comple- 
ta  j  fequitur  ,  applicationem  Sacrifi- 
cii  fieri  pofTe  ,  pr^ecipud  prodefundis, 
etiam  po!l  confecrationem  ;  ut  conce- 
dit  Tamburin.  d.hb  i.  cap.i.§.\o.num. 
7.  itft  dicens:  Quia  fententia  docens^Sa- 
crificu  effentiam  confifler^  in  confecratione 
fimuf  {50  tn  confumptione .,  efl  faris  pro- 
babilis\  probabile  etiam  erit .,  poffeappli- 
cari  fmBum  Miff^e  toto  tempote  ,  ante 
prdediBam  confumptionem ,  quiajam  in  hac 
fententia  offertur c.fliof^  cienda  ^  non  \am 
faBa  .  Fulcitur  hxcopinio  audoritate 
textus  in  cap.  l\?Iatum.  11.  de  Confecr. 
dift.i.  Alberti  Magni ,  Ledefmae,  Vi- 
^oriae,  &  ahorum,apud  Dianamp/rrr. 
iz.traSl.i.  refolxZ.  §.  ^liqui  verb  pu- 
tant.  Q_uaereperitur  collocata  inCoor- 
dinato  tom  g  tra8.-j.refoJ.\ii.  Quibus 
ego  addo  Decrctum  S.  Congr.  Conci- 
lii  relatum  a  Fagnanomr^/».  Cumcrea^ 
tura  num.  15).  de  Cekbrat.  Miffar.  quo 
cenfuit ,  poffe  fatisfieri  per  intentio- 
nem  applicationis  MifTarum,  perpre- 
cesinfecundo  Memento. 

Tria  autem  monita,  Sacerdotes  ce- 
lebrantes  •,  ut  notarent  ,  vellem_» . 
Unum,  quod  in  fua  prasparatione  ad 
Mi(Tam,  antequam  induant  veftesSa- 
cras,  applicent  ejus  fruflum  illi,  vel 
illis,  pro  quibus  tum  ex  juititia,  tiim 
ex  charitate  funtcelebraruri ;  ficenim 
fiet  ,  ut  applicatio  certa  futura  fit  , 
etiamfi  amplius  eam  in  Miffa  non  fa- 
ciant,  vel  ex  intentione  virtu^li,  vel 
ex  habituali .  Alterutr  monitum  fit,ut 
in  coliedis  ,  vel  in  offerrorio  ,  dum 
Hof^iam  in  Patena  ,  ^  Vinum  cum 
Aqua  in  Calice  offerunt  ,  ref^edant 
eos  ,  five  vivos  ,  five  mortuos  ,  pro 
quibus  Sacrificare  intendinf,  &taci- 
ta  mente  iifdem  applirent  fruduni_j 
Sacnficii .  TertiuD)fit  in  utrr>queMe- 
mento,  pro  vivis  inprimo;  &prode- 
fundilisin  fecundo,  eliciantailumap, 

pli. 


centium,  relarjs  incap.ult.  de  Confecr 
diji.i.  Er  ex  his  omnibus  concluden- 
dum  venit,  quod  ficut  applicatio  Sa- 
crificif,  quando  pro  vivis  facrifcatur, 

•  proprie  eft  facienda  in  primo  Memen- 
to  ante  confecrationem  ;  ficrUc,&re- 
£le  eadem  applicario  fieri  poreft  ,  & 
debet  in  fecundo  Memenro  pofV  con- 
fecrationem  ,  quando  pro  Defundis 
offertur  Sacrificium;  &  hocinpunflo 
docet  Ceccoperiusrff  Canonicis lib.-^.nu. 
185.  &  ibi  Graffius  Hb.^.  conf.i<^.  num. 
14.  de  Ceh  M'ffar.  tom.  i . 

Neque  obfiant  rationes  Laymani  , 
Quarti ,  &  aliorum  ,  qui  docent  con- 

ij.  trarium,  fcilicet  quia  (jcut  Sacramen- 
ta  proJucunt  fuum  effedum  ,  dum 
adua!iterfiunt,&exif^unt;  non  pofl- 
quam  extiterunt,  &  defjnuntefre;  ita 
Sacrificium  MifTae  producit  effedom 
fuum,  dum  exiflit;  &  ejus  exiflentia 
habetur  tantammodo  in  confecratio- 
ne  .  Negatur  enim  ,  quod  perada__* 
confecratione    ftatim    fit  completum 

15  Sacrificium  ;  fiquidem  fj  hoc  verum 
effet,  fideles  poffent  difcedere  die  fe- 
flivo,  abfque  violatiooe  prarcpti ,  fta- 
tim  poft  confecrationem;  &decedente 
Sacerdote  poll  confecrationem  ,  non 
effet  opus,  ut  ab  alio  etiam  nonjeju- 
no  perficeretur  Sacrificium;  quod  ta- 
inen  faciendum  ,  &  complendum  ef- 
fe  jubent  RubricfE  Miffalis  . 

Rememorare  hic  oportet  diverfita- 
tem  Oplnionum  inter  Scholaf^icns  cir- 
ca  effentiam  Sacrificii,  de  quibusdif- 
feruimus  fupra  DecifXXXl  ubi  num.6. 
demond^ravimns  ,  veriuseffe,  ad  ef- 
fentiam  Sacrifirii  fpcdare  non  iolCim 
oblationem  ,  &  confecrationem  ;  fed 
etiamcorjfumptionem  fpecierum  in_' 

16  Communione  .  Durat  itaque  Sacrifi- 
cium  ,  &  exifiit  ufque  ad  praedidam 
communionem  Sacerdotis  celebrsntis; 
&  fic  cadit  motivum  ,  quodudifunt 
Layman,  Quartus,  &alij  inafferen- 
do,  applicationem  Sacrificii  nonpofTe 


18 


19 


De  Sacrificio  Miflfe  .DecifXXXVI. 


^licationis  Sacriflcii ;  ut  abfque  fcru- 
pulograviirimumhocmunus  Sacerdo- 
lale  adimpleant.  Ceccoperius  d.  lib.^. 
m.xH^.is^ibi  Sayinsir^fior.  tit.  deCelehr. 
Miffar.  lib.%.Decif.6.  Quod  fi  quis petat, 
cui  profitSacrificium  ,  fi  celebrans  ita 
diftradamentelitet,  utnulli  necante 
MiffamjnequeinMiiTaapplicetPRef- 
pondetur ,  iecundum  aiiquos  DD.  fru- 
dum  iilius.Sacr!ficii  remanerein  the- 
fauroEcciefiae-,  atfecundum  aUosap- 
plicatum  efTe  ipfi  Sacerdori ,  &  aliis  fi- 
delibus,juxta  verba  Saccrdotis  inobla- 
tione  Hoftias :  "Vt  mlhi ,  ^  iUis  proficiat 
<tdfaJutem\\3t  notanc  Tamburinus,aIios 
allegans.V.  lib.i.cap.i.  $.12.  &Qiiartus 
itj ^pp^ndice  Sacnjjc.  q.z-  pun£l.\z. 
'Quartum  dubium  eft  ,  ^n  Sacrifi- 
21  ciumpcffit  anticipate  applicari  prc  eo ,  qui 
primb daturui  efifiipendiumt  Affirmant 
Bonacina  difp.^,  de  Sacram.  q.  ult.punci. 
7.$.5.  w/w.;.ReginaIdus/i(^  23.WHw.a57. 
&  alii,  quos  alleganc  Pafqualigus  de 
Sacrificio Miff^ q.\6Z.  nu.\.  Tamburin- 
€od  tradl. lib  i.cap.t-  ^.S-nu.i.  &  Diana 
part.i.traH.\i^.  refol.i^.  Coordinata  in 
to.i.  rffl^.r.ff/^/.^^.  ^quibusnon  diflfen- 
tit  Mafirius  in  Tbeol.  Morali  difp. i  c^.num. 
75.  ea  rationequia,Iicdc  perfona,cuiSa- 
cerdosapplicatSacrificium  ,fitei  incer- 
ta,efttamencerta  coram  Deo;  &  non 
eft  prohibitum  debitoribus  folverean- 
tecipate  ,quoddebent;  &  Capellanus, 
qui  tenetur  femel  inhebdomada  cele- 
brarepro  teftatore,  poteftantecipando 
celebrare  quotidie  pro  eodem  .  Negant 
tamen  triginta  Dodlores  ,  quos  cumu- 
lat ,  &  fequitur  ide;T)  Pafqualigus  d.  q. 
i^^i.num.i.  interquos  B.irbofa  alkg.i^. 
tjum.i 2  Gavantus in  Manuale  Epifopor. 
Verb.Miffianum.^3,.  Suarez  de  Euchar. 
diCp.j^.feSI.^.^.Tertioinquiri  potefl .  Et 
feCl.iQ.  §.  Quartb  requiritur.  Card.  d^_j 
Lugo  de  Euchar.  difp.i^.  num.io^.  & 
Tamburin.<?.$-8.««.4.  ubiredditplures 
rationes ;  fed  pr^ ci pue ,  quoJ  poteft  efte, 
quodquldaturuseft  ftipem  cras  ,  hodie 
non  indigeac  fruftu  fatisfa6tionis,  qui 
propterea  non  poteft  ftarein  iufpenfo 
ufquead  aliamdiem,in  quapojfitindi- 
gentiam  habere  ejufdem  fruftus ;  &  fic 
quandodabitftipem,  &  requiret  Mif- 
fam,  fruftrabicurfru^u;  ^idednon 


juvac  ,  quoddebitor  poftit  folvere  an^ 
recipate,  quiaprocedit,  ubiconftatde 
debito,  quodin  pr^fenti  cafu  eft  incer- 
tum;  «3cexemplumcapellani  eftcafus 
diverfus,  quia  ibi  eft  certa  expe£latio 
Sacrificii  exigita  h  teftatore ;  quamvis 
neque  in  illo  cafu  fic  omninolicita  an- 
tecipatio,  namCapeilanusteneturfer-  2i 
vare  voluntatcm  teftatoris,  maximefi 
diftributio  Sacrificiorum  per  fingulas 
hebdomadas  ob  aliquam  circumftan- 
tiam  ita  fit  annexa  unicuique  hebdo- 
madas  ,  ut  abfque  iniuftitia  anticipari 
nonpoftit.  Tamburin.  ^.  $.8.  num.c).  & 
EminC.ud.  deLugorfd-  Eucb.  difp.zi, 
num.d^\  Tandemopiniocontraria  dam- 
natafuit  a  S.  Congregatione  Concilii 
juft"uCIementisPapaeVlII.  die  ij.lSlp- 
vembris  160$.  quo  die  fuit  publicatum 
decretum  antea  firmatum  ,  ut  notat 
idem  Pafqualigusrf.^.  i68.««.3.&Mar" 
chinvsdeOrdine traSl.^.p.2.  cap.^i.tj.p. 
qui  per  extenfum  ponunt  Decretuni_. 
ipfum  ,  qua  propter  abhac  anticipata 
applicatione  Sacrificii  pro  perfona  in- 
certa;  quaf?pr!m6dabitftipem,ertpror- 
fusabftinendum. 

Qu_intum  dubium  e(\:Si  Supcriorpr^' 
cipiat  Sacerdotifibi  fubdito  y  ut  MJfiximof-  *? 
ferat  pro  Tetro  i  ipf^e  verb  offerat  pro  ^An- 
tonio;cui  prodetit  illa  Mififa^Vetro.vel  „-■/«- 
ionio'i  Quod  profit  Petrodocent  duode- 
cim  Doctores ,  quosrcfert  Pafqualigus 
de Sacrificio q.\S^.  t}um.2.  quiacum  Re- 
ligiofus  non  habeat  propriam  volunta* 
tem;  fed  teneaturTacere  voluntatenrj 
fuperiorisj  ha-cdeber  pra?valere  in  ap- 
plicatione  Niiffide.  Q}iod  profit  Antonio 
fuftinent  triginta  alii  Dodores  ,  quos 
cumulat  idem  Pafqualigust-^^.  ^.  1S3. 
num  i^.wtcr  quosTamburin.c^//^^.rrt/^. 
2.  §.9.««  14   quibus  addenduseft  Ma- 
^riusin ^  fent.difp.i^.  nuw.140.  ^41.  (^ 
fcqq.  &  in  fuaTheologia  Morali  difp. 
i^.nuttJ.ji.  ubi  intercfteraS  illamred- 
ditrarioncm ,  quod  Sacerdosrt-Iebrans 
Yion  folum  eft  Minifter  Sarrificii,  fed 
etiam  eji.fdemdifpenfator  vi  fuasordi- 
nationisi  &  idtto  ficut  nondependet^ 
voiuntate  .Supcrioris  in  conficiendo  Sa- 
crificio,  &inconft'crando;  iiaeftin_^ 
fua  poieftatedifpenfkre  frudumSacri- 
ficii,  illumappiif^ndo  fecundumpro- 
P  p  priam 


ap8         be  Sacrificio  Uiffx  DedC  XXXVT. 


priam  fuam  voluntatem  ?  Hasc  fecun- 
da  opinioeft  communior  ,  &  probabi- 
Jior,  &quamvis  Tamburinus  d.  $.9. 
WM.ij.videaturexcipere  MiflTastoti  Mo- 
nafterio  incumben:es  ex  juftitia  ,  ad 
quascelebrandas  Supenor  potef^  fubJi • 
tos  S^cerdotes  obligare;  adhuctamen 

■^  dicendumeft,  quod  fifubditi  fpernant 
pr<*;ceptum  Superioris  ,  &  applicent 
Miifamnonpro  oneribus  Monafterii  , 
fed  proquocunquealiOjpeccabunt  qui- 
dem  &  contra  juftitiam,  &contraobe- 
dientiam;  fed  Miffa  proderit  illi ,  cui 
per  prapdiftosfuerltappiicata;  utdocet 
idem  Tamburin.  ^.  /ih.z-  cap.i.  §.9.  num. 
14.  &  ibi  Marchinus,  &  Gavantus.  & 
alii,  quos  fequitur  Diana  part  z.traB. 
1 4.  refol.ji.  iy-  part. 1 1 .  traB.6.  ref»l.i,^. 
Qu.«  rep^riuntur  in  op^re  coordinato 
tom.i.  traB.i.refol.^^j^.i^refcix^-j.  Verf. 
^ota  Secundo .  propdfinem  . 

Sextum  dubium  eft  i  ^n  liceat  appli- 

24  care  Mijfam  pro  Coelitibus  ?  Refpondet 
Cohm  tr a 51. 7,  .nu  i  7(3.  Qu,od  pro  is,  quos 
publico  Ecclefiae  oraculo  conftat  elfe 
jam  translatos in  CoBlum  ,  non  licet  of- 
ferre  Sacrificium,  in  quantum  id  eft 
fatisfadoriumi  necenim  egentilliul- 
lis  amplius  iatisfaftionibns.  At  vero 
licetutique,  inquantum  ef^Eurhari- 
flicum  ,  &  iiVipetratorium  •,  etenim  Sa- 
crifiqandoagimus  Deo  gratias  progra- 
tiisin  fuosnimishonoratos  amicoscol- 
latis;  &  rogamuseundem  ,  ut  eorum 
culcum  longe  ,  latdque  propagare  di- 
gnetur;pr?fertim  SanftiflimaBfuaBGe- 
nitricis.  Idem  docet  Tamburinus  d.  lih. 
2.  cap.z.  §.5.  ubi  refert  lepidum  diftum 
Patris  Joannis  Lorini , 

Septimum  dubiu m ,  ^n Miffa  offerri 

*S  poffit  pro  InfideJi ;  (^  ab  eodemftipendium 
recipere^  Refp.  Affirmative,  quia  licet 
ei  non  profitad  meritum  ,  neque  ad  fa- 
tisfadionem,  ei  prodeffe  potef^adim- 
petrationem  tum  bonorum  tempora- 
lium  ,  tiim  etiam  fniritualium  ;  fcili- 
cetinfpirarionum,  &  auxiliorum  pro 
cognorcenda  veritare  fidei ,  &  ea  am- 
ple(Clenda .  Suarez  drip.jS.  de  Sacramen. 
feB.z.^.  Dicotertib  ■  Tamburinus^. /;^. 
2.  cap.z.^  i.dc  Qiinxtusinl^uhric  Mtffal. 

26  part.i.tit.SfeB.i  duh.i.  ubi  ait,it  ifuif. 
fe  in  ufu  eciam  apud  Hebrsos ,  nam.* 


Onias  Summus  Pontifex  SacrlficfiiniJ 
Obtulit  proHeliodoro.  i.Machab.cap. 
j.lmmAproSpartiatisidt-m  frequenter 
fieri  tef^atusefiyonathas  \.  Machab.it. 
Verf.  )  I.  In  illis  verbis:  Memores  fumus 
veftriin  Sac^ ificiis  ,  qu<e  offerimui  .  Quod 
etiam  proRege  Dario,cujus  jufTu  reae- 
dificatum  fuit  Templum  ,  fadlum  effe 
colligitur  ex  lih.t.Efdrde  cap.G.  Verfio. 
ibi  :  Et  offerant  oblationes  D€0  celi ,  orent- 
que pro  vita  l^gis  ,  i^  ■fiHorum  ejus  .  Hinc 
eft,  quod  Divus  Paulus  in  Epift  i.  ad 
Thimot.  cap.i.  Verf.i.  pra;Cipit  ^fieri  ohfe- 
crationes  ,  orationes ,  poftulationes ,  gra- 
tiarum aBiones pro omnibus  hominihus  .^pro 
B^gibus  ,  is^  omnihus ,  qui  in  fubHmitate 
funt .  TuncautemReges,  &  Principes 
erant  infideles;&  perobfecrationes,& 
orationes,  quas  nominat  Apoftolus  , 
omnes  Interpretes  intelligunt  Sacrjfi- 
ciumMiffae,  &  in  fpecie  S  Augufti- 
nus Epift.^^. adVaulinum  p.^.  Sic  Eunu- 
chus  Candaci.^  Reginae  iEthiopum  ive- 
rat  Jerufalem  adorare  ,  id  e(i  Sacrificia 
offcrre,  ut  probat  Cornelius  ^  Lapide 
Commentar.  in  .^l£l.  ^4pofiol.  cap.S.  Verf. 
27  ubi  obfervat,  eumdeni  Eunuchum 
fuifTegentilem  juxtaopinionem  Bedae, 
Hugonis,  Cajetani,  Lorini ,  &  San- 
chezii .  Tar,demin  prim'tiva  Ecclefia 
Sacrificinn'  Miffae  etism  pro  Paganis 
folirum  fuifTe  offerri, tef^antur  Sandi 
Patres,  quosrefert  Suarez  rf./f(??.2.  §. 
Teitio  dico ;  quorum  audToritatefreti  , 
poffe  nunc  etiam  Litari  Sacram  Syna- 
ximpro  ipfistenent  duo  fupra  viginti 
Dodores  ,  quos  citat  Diana  part  10. 
tra&.ii.  reFol.i\ .  num.^.  Qjua:jacetin_» 
Coordinato^  tom  1  tra8  x.refol.^i.Vils 
addendiSandi  Patres,  idem  teflantes, 
quos  adducit  Cornelius  a  Lapide  ini. 
EpftadThimot.d.cap  2.Vetfi.(uh6ens: 
Sic  Cht  fitanos  o/im  in  Sanfl/s  Myfteriis  , 
(idefi  inSacrificio  MifTa?^  V^o I{ege.ifi- 
ve  hiifer  atore  ,  etiam  infideli ,  tjua/is  tunc 
eratl^erOy  Decius ^  Dioc/etianus  ,  orare 
fo/itOi  effe,  teftesfuntjuftinus  ^pOiig  2. 
Orioenes  /ib,S.  contra  Ce/fum  .  ^tnobius 
hb  5  contra  Centes ,  iy^  Eufebius  lib^  Hi' 
ftor.  cap.iO. 

Oda  vum  dubium  r  ^n  Litare  /iceat 
Sacram  Eucharifticam  Hoftiatti  pt  0  Catlte-  2  7 
cumemst  Non  eft  levisde  hoc  contro- 
,  verfiaj 


De  Sacrificio  Miflfc.  Decif.  XXXVI.         299 


verfia  ,  cum  plures  ab  utraque  parre 
flent  Do^lores,  quosrongerunt  Tam- 
hmmvsdeSitcnfic.  MiJfted.lib.^L.  cap.i. 
$.  V  &  latiiVs  Pafqualigus  eod  tiad. 
qu^fl.i  5  \  ■  Affirinati  va  tamen  fententia 
eltprobabilior  non  folum  profrudu  im- 
petrationis,  fed  etiam  fatisfaitionis,  fi 
obfiJem,  &contritiortemjameIicitam 
in  eorumcorde  vivant,  vel  mortui  fint 
ingratia,  &  fic  fafti  fint  de  niembris 
Ecclefiae  per  baptifmum  flamims,  ut 
diflerunt  Tamburin.  &  Pafqualig.  ubi 
fupra;  8c cot^^rmatur ex cap.  ^podoU- 
cam.  Del^resbyrer.nflnbaptizeyi^^itque 
exemplum  S.  Ambrofii,  qui ,  in  Ora- 
tione  de  obitu  yalentiniani  livperatovis 
Catbecumeni,  ait :  Datemanibus  San- 
^a  Myfleria  ,  date  Sacramenta  cejefiia  , 
\/Jmmam  piam  nojiris  oblationibui  profe' 
q^uamur  . 

EtoeLectoremignorarecontingat  , 
quldefTet  in  u(u  apud  antiquos  Patres» 
&  Antift  tescirca^Carhecumenosiquo^ 
rumMilTa  frcq-uenrer  iaConehli's  na- 
mioatur,  fciendumeft^Catechumeno- 
rum  ^quae  vox graeca  ^udtio es  (ign.fi- 
x8  cat  .  Ifidor.  libr.y.  Oug.  capA^.  )  duo 
fuiffegenera  j  ^udientium  fciiioet  ,  & 
Competentium .  Primierant  Chr^fiiantS 
fidei  tyrones;  qui  adeputatisCatechi' 
ftis,  hi  Magiftris  de  articulis  fidei  in- 
ftruebantur;  fecundi  illi  erant,  qui  jam 
rn(trud"^i  inttanter  baptifrnum-  pete- 
bant ",  &  hi  quidem  temporedivini  Sa^ 
crificii  permictebantur"  (lare  in  Ecclefia 
ufquead  confecrationem  ;  primi  vero 
compellebantur  exire  ftatim  perado 
Evangelio.  &  completa  concione,  ut 
Ifegitur  in  Synodo  l^oc^far.  can  5.  ^  no* 
tat  h^cmrtM^  de  Divin.  Offic  S.  Ambro- 
fius  Epili.i^.  S.  Augu'^inus5'em..i:),7.ilfe 
IvoCarnotenfisEpi/?.7^.  in  qua  divjdit 
M-fln^mindu^s  partes,  appellaiisj?ri- 
ma m  partem  yWi/7«>»  Cathecumeno'  nm  ; 
fecundam  Miffam  Sacramentorum ;  quia 
in  JllaaiTirteb^nt  etiaroCatechumeni  ,• 
inhacfoli  fideles,  videlicet^confecra^ 
tione  cirra  .  Pignatellus  to,n  (^  coifult. 
^j.num..\.  Exib?nt  autem  t.yionesCa- 
thecumeni  de  Ecclefia  ante  recitatio- 
nemSymboli  Apofiolorum,  quia  hoc 
non  expanabarureis,  ni(ipr')feciffent 
kLdo^cina  fidel ,  &  moxura  honcllate  \ 


ultimaqueexpofitioeratdeVenerabiii 
Eucharifiiae  Sacramento;  quam  non 
proponebant  Sanfti  Antifiites,  nififir- 
misinfide  ,&  beneconfiftentibusinde- 
Cderiobaptifmi,  utexSS.  BafiIio,Gre- 
gorioNazianzeno,  Ambrofio,  Augu- 
fiino,  &ariisdemonfiratEmin.  Card. 
Bona  B^r.  Litutgic.lib  i.  cap.i6.num.^. 

Inprimordiis  Ecclefias ,  &  cum  ne- 
ceflltasexigebat ,  nullum  tempus  Ca- 
techefi  prjffinitum  erat ,  fed  quofcun- 
que  conftabat,  defua  ialute  folicitosef- 
k^Si.  infiJefufficienterinfiru(Sos,Apo- 
Ooli,  eorumquedifcrouli  baprizabant. 
Pofiea  vero  vifnmefi  Parribusprafige- 
re  tempus  firmum  manendi  m  Cate-  29 
chumenatu;  videlicet  trimeftre  genti- 
libus,  odomenfes  Juditis.  Can.J^udai. 
De  Confe-crat.  drft.^.  Catechumenis  la- 
pfistresannos;  &  poft  aliquot  fecula__* 
redatlueft  tempus  hoc  ad  quadraginta 
dies.  ut  exConciliorum  Decretisdedu- 
euntidem  Emin.  Card.  Bona  d.lib.i. 
cap  1 6.nu.  f .  &  Msgr.  in  HierolexicVerb. 
Catecbumenus  .  Col.^.  fubdens  ,  quod 
haecprotrailio  temporis  infcipiendi  ba- 
ptifmumdeclinavit  in  abufum  ,  itauc 
Catechumeniillumdifferent  ufque  ad 
extremum  vitae^vel  acgravem  aliquam 
infirmitatem  ;  forfan  ,  ut  tunc  Sacro 
abluti  Lavacro  expeditius  C^Ium  in- 
trarenr;  ided  legimus  eumdem  S.Am- 
brofium  proclamatum  Mediolani  Epi- 
fcopum,dum  effet^miliaB,  ac  Ligu- 
rJgePraefeftus,  &  nondum  baptizatus, 
ut  \n  Brev.  Romano  LeB.y  dic  7.  Dc 
cembr.  AJquem  abufum  tollendum_« 
fiatueruntSandiParres,  ne  MififSa-  3° 
crificiumofFerretur  pro  Catechumenis 
illis,  qui  exdefidia,  non  habito  baptis- 
mareaquae,  fed  foloflaminis,  decelTif- 
fent;  fed  proeiseleemofynae  tantum_» 
erogarentur,  utexConcil.  Bracharen- 
feprimo,  &  S.  ChryfoftomoH<Jw.<.  /» 
Epifi  advJvlippenfes;  &  exS.  Ambrofii, 
Bafj  lii ,  &  Nazianzeni  fcriptis  demon- 
fhai  Emin.  Card.  Baronius  .Anno  377» 
num.  \y  &  norat  Magr.  ubi  fupra. 

Poftquam  autetn  cefTavit  frequeos 
Catechimenorum  converfio,  &  jam  di- 
latata  Erclefia  per  curfum  undecioi_», 
feculorum  m  omnes  Europeas  natio- 
ne*,  cumnulluseffet,  quibaptifmum 


Soo         De Sacrificio  Miflk.  Decif.  XXX VF. 


peteretex  Ethnicifmo  ,  vel  Judaifmo 
converfus  ,  tempore  Qj.jadragefim£B 
infantesrecenternati  non  baptizaban- 
tur,  nifi  inSabbatoSanfto;  &indie- 
^i  bus  Doniinicis  Quadragellmse  conve- 
niebant  parentescum  infantibiisad  Ec- 
clefiam,  irwqua  cantato  Evangelio  , 
Diaconuselata  vocedicebat,  Catechu- 
memrecedant:  &  egrediebantur  paren- 
tescuminfantibus,  eifquerelidis  fub 
cuflodia,  donec  MiiTarumfoJemnia_. 
perficerentur,regre0]  in  Ecclefam  t^m 
jpf!  parentes,  quam  fufceptores  cum 
oblationibus,  easproillis  offerebant  . 
ItaexAtnaIario/;i^.5.r^/>.5^.&'ex  Joan- 
ncBeleth,^  qui  vivebatanno  1190.  lib. 
de  Divin.  Offic.  cap  ^4.  obfervat  Emin. 
Card.  Bona  d.  cap.  1 6.  num.G-  infine . 

In  antiquififimo  libro  Ecclefiae  hujus 
CathedralisPatavinaei  cujus  titulus  : 
Hicefiordomius  Officii  Ecclefice  Tadua- 
Z^  n<£  per  tatum  circulum  anni  ^  confcripto 
antequingentosannos,  pag.jS.terg.fic 
ha betu r .  Scicndum  cfl ,  qtwd  in  tcrtia 
hebdomada  Qjiadragefmtie.,  infcriafe 
cunda,pofi  tertiam portantur  infantes 
nondtm  bapti^ti  ad  Ecclcfiam  majo- 
rcm,  &  antc  iannam.  verfus  manefcdct 
unus  Scholaris,  qui  fcribit  omnia  nomi- 
nainfantium  in  quadam  tabula  Vgnea  , 
&  pro  quolibet  Infante  datur  cidcm^ 
Scholaripro  fcriptura  unus  denarius  . 
Dicbus  verb  fequentibus  iterum  por- 
tantur  Infantes  Catcchtimcni  ad  Eccle- 
siam  maiore?n ,  in  qua  recipiunt  sipia- 
cula ,  &  eorum  Matrcs  dant  oblationcs- 
pro  eis  ..  Poftea  autem  p^^g.9S-  (3^9^- 
agensdefunftionibus  Sabbati  Sandi  », 
quas  tuncfaciebat  Epifcopus,&de  bap- 
mate  Catechumenorum  ,  feu  infan- 
tium,  itadicit:  Dum.  cantantur  Tro- 
phcti^ ,  Sacrifia  mittit  quofdatn  Sacer- 
dotes  de  Ftllis,  &  etiam  dc  Capellis  Ci. 
vitatis  ad  ungendum  infantes  oleo  bcnc- 
diclo  inpeciore ,  &  in  fcapulis ,  facien- 
tes  eos  renunciare  diabolo ,  &  pompis 
eius.  Deindcprocedit  Chorus  cum  Epi- 
feopo  ad  bcncdiBioncm  Fontis .  Comple- 
ta  bcnedi6iione  Fcntis per  Epifcopum  ^ 
funtetiam  ibi  parati  quatuor  Sacerdo- 
tesdcFiUis,  &  de  Capellis  Civitatis 
ad.  bapti^^^andum ,  &fimt  induti  cami- 
ii5  tantptm. .  FiniU.  kcnedi^iQnc  FQutis, 


Epifc  opus  hupt  :-zat  duos ,  ~vcl  tres  pue-'- 
ros ad voluntatrm  fuam  .  ^lii zerd Sa,-^ 
cerdctes  y  quiad  hoc  parati  funt ,  ba- 
ptiz.antalicspueros ;  &ibipropd  fmt 
aliiduoSacerdotes  cum  chrifmate,  qui 
ungunt  baptiz^tos  in  vcrtice .  Hxc  di- 
(f^afjntcirca  moresmajorumnoftrorum 
inhacmateria  Catechumenorum ,  dq 
qua  agJiTius. 

Hifce  temporibus,  ad  bapt"z3ndos 
Catechumenos,  fatiseft  inftrudiofer 
viginti  dies,  ficapacesfint  dilcere  prae- 
cipua  fidei  myfieria  ,Symbolum  ,  ora- 
tionem  Dominicalem,  Prsecepta  De- 
calogi,  &  Ecclefiae.  ca]i>.  ^rte-baptif- 
mum .  cap.  ^nte  vigintr^  xrb)  GlofTa ,  & 
Turrecren  ata  de  Confecf.  difi.^.  & 
quamviscongruum  fit  eosbaptizare  vel 
in  SabbatoSandoPafchatis,  vel  Pen- 
tecoftes .  cap.  De  Catechumenis .  cap.F^- 
nerabilis  i  i^  cap.  Bitptizandos  de  con-' 
fecr.difi.a,.  in  cafibu.stamenneceffitatis 
poffunt  quocunoue  tempore  baptizari . 
cap.  Si  quis  neceffitate .  d.  rf//?.4.RicciuI- 
1  u  s  deju  re  perfonarum  extra  EccUfijsgre-- 
wium  exiften.iib.i-cap.z.  ciul infeqq.capp. 
tradat  plures,eafquecuriofasquafflio- 
nesdeCatechumenis;interqua3iIlam, 
quod  non  pofiTunt  contrahere  matrimo- 
niumcum  fidelifATfrt^.  Cave  .zS.  q.r.&z 
exSanchezio,  &Comitulo,  quos  ci- 
tat  d.  iih.i.cap.t^. num.ij, 

Nonuwd\ihium,^n  itcitumfiiyiiffam 
ceiebrare  ,  i^fruHum  ejus  applicars.Ex- 
communicatist    Diflinguendum  efl  .  Si 
excommunicatifunttolerat!?  licitaefl 
celebracio,  &  frudusMiflaeproeisap- 
plicatio.  Tamburinus,  qui  aIiosita_j 
fentientesallegat^, /i^.2.f<Tp.2.§.4.  awj/. 
S.iyifeqq-.  Si  non.funt  tolerati,ut  fi  fint 
denunciati ,  vel  publki  clencorum  per- 
cufibres  jSacerdoscelebrare  proeisnon 
potefl  tanquam  perfona  publica  ,  &  uti 
MinifierChrifti,  &Ecclefiae.  At  tan- 
quamperfonaprivata,  poceftfeeretd  » 
&  in  fua  mente  proeisorare/«  MementOy 
adimpetrandam  iifdememendationem, 
ut  coacedunt  d.  Tamburin.  eodem  §.  4. 
num.%.  oc  4.  Eminenr.Card.  de  Lugo 
de  EncijiiY.  difp.  19.  num.i  Sy-  Diana  p.  5. 
traB.9.  refol  ij,  Quae  refidet  in  opere 
Coordinato/(7m.  <^.tyai^.i.  refoi-i^D-  & 
la  tiffi  me  Pa  fq^u  a  1  i  gu  s  rff  S^crijici»  Miff^ 


35. 


DeSacrificio  Mrflk.  Decif.  XXXVI.  $qj 


quali.  145,  i^  qujefl'.  144. 

Deci  m  u  m  d  ubi  u  m ,  ^thpropeccatort- 
hus ,  ($■' vventibui in peccato mortali Mif- 

34  A  off^erripofftt  J  Refpondent  omnes  DD. 
affirmativequo  adfru(!}um  impetrato- 
riumv  ut  docentPafqualigus  ^;  141.  & 
Tamburin.  d.cap.  z.  5,6.  ajios  aiiegan- 
tes.  An  verd  frudus  fatisfadorius  iif- 
dem  refervari  pofiGr,cum  ad  gratiam 
redierint?  alii  negant,  alilaffirmanc  , 
utridereeltapud  Emin.Card.de  Lugo 
d.difp.\^.mm.\<)^.  &Averfam  deSa- 
crific.q  ii.fed.iQ.  §.  Quodfipofi  remif- 
Jionem . 

Undecimum  tandem- ,  &  ulumum> 
dubium  ,  quod  non  abfque  caloretra- 
dlant  Doftores ,  eft :  ^in  hcitum/ir,  Mif 
fas  DefunSIorum ,  fendel{equiem  celebfn- 

3T  repyovivi} ,  (^adbucdegent''bus ,in hac 
vita  ?  Communior,  Sc  oiagis  accepta 
opinioefi"negativa.  Rano  interccCeras 
efl,  quia  ficnonfervatur  Rirus  MifiTa- 
Its,  dum  MiiTa  ,  qusea  Rubricis  alTi- 

fnaturDefunilis,  recitatur  provivis. 
Jlteriusminus  proderit  prsedlda  Mif- 
f a  ,  quae  a  Rubricis  affignatur  defun- 
ftisyfirecitetur  pro  vivis.Ukerius  mi- 
nCl^proderitprfi.ii(fl:a  Mifla,quam(i  alia 
provivis,  pataproremiffLone  peccato- 
rum ,  velexofficio  currenricclebretur 
pro  vivenribus;  namefio,  quod  sequa- 
iisin  utraque  fit  frudus  ex  opere  opera- 
to,*  quoad  orationcs ,  &  preces  valde 
tenuiorerit ;  illasenim  Deusdecernen- 
dasremifitEcclefise;  &ei  gratae  effe^, 
nonpoffunt,.  fifintcontra  prfefcriptum 
Ecclefiae.  ItaTamburin.rf. //^.  z.cap.i. 
§..7.  &  alii  omnes  ,  qui  hanc  defen- 
dunt  fententiam,  Layman  liH.  j.  traB.^. 
cap.  i..num.is-  Caftropalaus/(?^?;.4.  fr^- 
^at.i.z.pun^.6.num.i^.  D'ana,quialios 
allegat,  part.  5.  tra£l.  i  i.refol  1.  Qus; 
inCoordinatoertrtJ»j.  z.traB.  x.refol.i^. 
Iterum  idem  Diana/>m.  5).  traFt.  i.refol. 
18.  quaetranfitum  fecit  rd  Coordinati 
operisf^OT.  4.  traB.  i.  relol  i^.num.  2. 

Cootrarium  tamendocent  nonfper- 
nendi  Auilores,  Navarrus  iv  ccifl.  de 
f^  Celehrat.  Mifsar.  conf.6.  Zerota  part.z. 
^-  Ferb.  Mijfa  num.  10.  Barbofa  in  cOileB. 
DD.  adConcil.  Trid.fejf  xi.cap.i.  mtm. 
II.  V\nt\\us  hb.z.de  MiJJaccipj.  ikfTx. 
Moraliilis  Leiana  tom.  4.  Fsrb.  Mijfa . 


Kum.  ^4.  Peyrlnus  tom.  i.in addit. cap.i. 
num.  2.1.  &  Gobatus  in  Tbeo.og.  Exper. 
trct8.i.anum.6x^.  ubi  fi  fic  vivens  po- 
flulet  ,  ei  morem  gerendum  elfe  affir- 
mat  ;  ita  tamen  ut  in  Miffa  non  dica- 
tur  illaoratio,  quaeait,  defunflam  ho- 
die  de  hoc  fccculo  migraffe  \  ut  evitetur 
mendacium;  nam  licet  ha^ccelebratio 
de  B^equiem  pro  vivente  non  fit  pr<i£cisd 
juxtainriitutumEccIefiaE,  habet  tamen 
fuapte  natura  ,  atfque  ex  promiffione 
divina  energiam  refpe£lu  omnium  ca- 
paciumi  &quiita  prsveniunt  diem_» 
mortis  fus,  funt  illiusmagismemores, 
&  (t^Q  magis  pri^parant  ad  fupremam 
lu(Sam  ;  idedque  fcriptum  reliquit  S. 
Gregorius  hb.  4.  Dialog.  cap.  58.  Tutior 
efl  via  y  ut  bonum ,  quod  quifque  pofl  mof 
temfuam  fperat  agiper  alios ,  agat  ipfe-  , 
dum  vtvit  per  fe.  Beatius  quippe  eft  liberim 
exire^  quampofi  vincula-  hbertatem  quee' 
rere . 

Confirmant  hanc  affirmativam  opi- 
nionem  exempMs  B.  Alberti  Magni  , 
quem  plures  Miffas  de  Requiem  ,  ac 
officia  mortualia  fibi  adhuc  viventice. 
lebrare  feciffefcribit  Ferdinandusd^  , 
Cadro in  Hiflor.Gener  S.  Dominicipart.i. 
lib.  5.  cap.^6.  Idemoperatum  effeHen- 
ricunv  II.  Comitem  deRateneckEpif- 
copum  Ratifponenfem  XXXIII.  ^nno 
Cfjrifii  i  g6.  teftatur  Vviguleus  Hun- 
dus  tn  Hi/ior.  ut  referunt  Lezana ,  Lay- 
man  ,  &  Diana  fupracitati.  Quibus 
addere licet alia duo  fequentia  . 
-  HoratiusTurfellinusiw  VitaS.  Frari' 
cifci  Xaveriilib-  $■  cap.t^.  differensdfi. 
Petro  Vellejo  Mercatore  perquam  opu- 
lento,  quicumoccupatusludolatrun- 
culorum,  S.  Francifco  petenti  pro  inope 
puella  (^ipem  ,.  dedifiet  clavem  ad  ar- 
cam,  fa6la  poteftate  indd  accipiendi  , 
quantum  vellet  ,  hic  autem  non  nifi 
treceotos  aureos  deprompfiffet;  Petrus 
verohoc  intellcdo,  ferio  fubdidiffet  : 
Errafii  Vater ,  namque  arc<e  clavem  tra- 
dens ,  djmidiamauripartemtradebam  (in- 
crant  ibi  aureorum  nummorum  trigin- 
ta  millia  )  admirans  tantani  liberalita- 
tem  S.  Fr^ncifcus  ,  ipfi  mox  vaticinatus 
fuit,  eumDeo  praenunciantecognitu- 
rum  ultimum  vitae  f5nem  -^  quem  ubt 
poll  aliquot  annos  divinitus  cognovit 

adeflfe^ 


37 


3S 


302  DeSacrificioMi(&.  Decif.XXXVI. 


«defTe ,  compofitisrebusdomeflicis ,  ad 
huc  vivens,  vigenfque  asdem  Sacram 
aditj  impulitParochum ,  utconfertim 
faciat  pro  fe  Sacrum  funebre ,  cui  cum 
in^erfuiflfet ,  convenit  amicos  ,  aperit 
vaticinium  Xaverii,  extremum  VaJe 
cis  dixit,  rogans  ut  Petri  Velle)^moxobi- 
turi  funus  eodemdie  pfofequantur,  atf- 
que  ita  prorfusevenit.  Affeda  jam  aeta- 
le  hominem  mors  repentina  abftulit; 
eoJemquedie  funere  elatum  amiciad 
Templum  profecuti  fune.  ItaGobatui 

Alterum  illuftrius  quidem  exem- 
plumnarratde  Carolo  V.  Imperatore 
Famianus  Strada  lib.  i.  Htjiori^  belH 
99  Flarjdr.  his  verbis.  Exequiarumocca- 
fione,  quas  Matrianniverfarias  (  ipfe 
Impcrator)  perfolverat,  nova  incertic 
animuracupido,  filiceret  &fuascele'' 
brandi  .  Reque  cornrtiunicata  cum_. 
Joaane  ReguU.  ^Hieronymianafami- 
lia,  qw  ejus  confcientiam  moderaba- 
tur,  quamvisinfoHtiim  quidem  illud, 
pium  tamen,  ac falutaredixifTet,  appa- 
rarifunusfibi  quamprinnim  jiiflir.  Er- 
go  excitaturin  Tempi&tumuli  moles, 
funalibns  illuminatur,  atrat-i  circum- 
ftantfamuii,  mortualeSacrum  mcEfto- 
Monachorum  cantu  peragirur.  lpfc_» 
funeri  fuperftes  fuo,  fpedabatcxequia- 
3ecarn>en,  placidamfibi  req^iembea- 
tasinter  fedes  implorantium  ,  eadem- 
que  ipfe  fibi  fuffragia  pfallentibus  im» 
miftus  expofcebat.  Donec  Sacrifican- 
ti  propior  fdftus ,  eam  tradens,  quam 
geftabat,  accenfamfacem ,  fublatisin 
C?lnm  oculis  ;  E30  te ,  inquit,  vitae, 
ac  mortis  Arbiter ,  oro,  quasfoquc^,, 
ut  quemadmodum  oblatum  hunc  ^ 
mecereumSacerdoscapir,ficcommen- 
datam  in  manus  tuas  hanc  animam 
Tu,  quandocunque  libuerit  Tibi  ,  ir» 
finum  ,  complexofque  tuos  benign^ 
fufcipias.  Tunc  ut  erat  pulia  ,  fluxaque 
opertus.  vefie  ,  humi  procubus,  reno- 
vatifqueomnium  ,  qui  aderant ,  lacry- 
mis,  quafidepofitus  ,  fuprema  lamen- 
tatione  comploratus  eft:  atquehocvr- 
delicetrudimento  Carolus  vicinae  jam 
morti  praeluJebat .  Hurufque  Famia- 
nus  Strada;  cujus  eadem  verbs  tran- 
fcribit  Menochius  in  Sforw  cent.  i.  cap. 


11.  &ejufdemFunebris  pompaeCaro- 
lo  viveneememinitnoviffime  Antonius 
Forefti  in  Mappamundo  H'ftor.  tom.  1.  //^. 
24.  m  VitaCaroli  Quinii  Iraperatoris 
mno  1557. 

D  E  C  I  S   I  O    XXXVIU 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Inquiritur,  An  fit  major  fru<5lus 
Mill;e  lolemnis  ,  quam  Mida? 
pnvatce  ?  Docetur  Midam  fo- 
lcmncra  elTc  ,  quse  cekbratur 
cum  Mmiltns ,  Mulvca ,  &  can- 
tu.  Bxponitur,  QiU^oiSf  Quo- 
tuplex  lit  Mufica  ?  (^is  cjus 
/Vu(5tor?  QuotcmpGrcintroJu- 
^ta  ih  in  hcclcfia  tafn  Vocalis» 
quam  Inltrumcntalis?  Organo- 
rum  ulus  quando  coepcrit  > 
Quomodo  Organa  lonanda__i  1 
V  bi  fint  Organa  famofa  ?  Mu- 
fica  laudata  .  Itcm  ccniurata  . 
Qua»  approbata  ?  Grcgonani 
cantus  commcndat/o  .  Tono- 
rum  Kegulje  .  An  Monialibus 
Mufica  cxpcdiat?  Tandcnn_,  , 
Mijorem  cfle  frudum  Mifiie 
iolemnis  ,  quam  pnvatae  tijni 
cx  operc  opcrantis,  tum  cxo- 
pci  e  opcrato  ratiombusdemoa- 
ttratur . 

S  V  M  M  .4  \1  V  Mi 

i  Miffa  folemnis  plures  fpecies . 

2  MiJJa;  folemnis   midtiplex  nomii- 
natio . 

3  Miffd  cantata-^  fcd  fine  miniflris  ^ 
an  ftt  foiemnis^ 

4  Miffa  folemnis ,  &  cantata  cfl  an^ 
tiquior  priifatis  Miffis . 

5  Mifjoi  privat-a  an  femper  fuerint- 
in  ufu  ? 

6  Cantus  in  Mifjis  in  piimitiva  EC' 
cltfia  qualis  fuerit  ? 

7  Mifiarum    privatarum  numerus 
quando  fit  dilatatus  ? 

t  MiJJ^  privata  dk  fcftd  non  dics^ 


De  Sacrificlo  Miffe  Decif.  XXXVH. 


hantur  ante  MiJJam  folemnem  . 
^  Mufica  undl  diBa  ? "  Et  quid  fit  \ 
Et  quotuplcx\ 

10  Muftca  vocalis  tres  jpccies  .  Et 
qute? 

1 1  Mufica  Infirumentalis  triplex .  Et 
qua  ? 

11  Hymnus  S.  Joannis  Baptisia  Ut 
QuA.ant  &c.  a  q^o  compofitus  ? 

11  ^4damus  an  Mufica  doUus  fue- 
rit  ? 

14  Moyfes^  &  M-aria  foror  C]usfcic- 
bant  Muficam  ^rtem . 

1  ^  Hcbrai  Muficam  amabant, 

16  xAngcli  auBorcs  Muftra 

17  ^ngeli  rcfpondent  S.  Gregorio  Ma. 
gno  celcbranti . 

18  ^ngelicantarunt  pritnumKcgina 
Catil^tare  allcluia . 

19  ^ngelorum  cantus  excmpla  plu- 
ra  . 

20  Mufica  quando  in  Ecclefia  fit  in- 
troduBa  ? 

21  Mufica  'vacalis  tempore  ^poflo- 
lomm  jiebat  a  Clcro  ,  & -popnlo 
ftmul. 

a»  Cantus  in  Ecclefia  anno  -g^J^.  foU 
Clero  dcmandatus . 

15  Cantus  fuit  reformatus  a  S.  Cre- 
gurio  Magno  ■ 

24  Imperiaie  praceptum  ,  ut  Eccle- 
fiaftci  caiitcnt  in  choro. 

25  Cantorcs  Ecckfiaflici  a  tcner-aata- 
tc  inftrucbantur . 

2.6  Tontifices  Romani,  qui  primfue- 
rant  Cantores  in  Ecolefia. 

17  G^jUi  ,  0-  ^ngli  difcunt  cantum 
ab  Ecclcfia  liomana. 

28  Inflrutncntalis  Muftca  quando  fit 
introdu£ia  m  EccUfia  ? 

29  Hymni  compofiti  a  S.  ^mbrofto. 

30  Mufica  iiiflrumcntalis  numquam 
fit  in  capclla  TupiC  . 

3 1  Organa  quo  tcjnpore  ftnt  inventa? 
g2  S.CactUamartyrio  coronata  anno 

i^i. 

33  Verfus  ,  qui  fonantur  ab  O)gano , 
funt  pcr  aliquem  recitandiin  Cho- 
ro  clara  voce . 

34  Firfus ,  qui  non  ab  Organo,  fcda 
Choro  prorfm  funt  cancndi  ^ 

jy  Stropbut  iyymnorum,  inquibus  efi 
gcnufU&cndum  ,  non  ab  Organo , 


$0$ 

fed  a  Choro  femper  funt  cantan' 
dre. 

^G  Orgamfia  anpojftt  efie  Canonicus? 

37  Organifla  no.i  fit  prolixus  ^  dum 
pulfatorganum. 

38  Credo  cantetur  totum  fine  Orga- 
no. 

39  Ojfertorium  in  Miffa  elim  longum 
crat . 

40  Organa  duo  famofa  Orvicti  ,  c^ 
EugubH  :  Et  illud  S.  JuHma  (/c_, 
Tadua ,  ac  Tridcntinum. 

41  Mufica  an  approbanda  in  divinis 
Officijs  ?  ratione  pro  approbatione. 

42  Muftca  efi  remedium  contra  Te^ 
ficm- 

4 3  TarantoU morjus ,  fanatur  mufico 
concentu  . 

44  Mulis  oneratis  quare  appendantur 
tintinabula  ad  collum  ? 

45  Buccinaarmotica  ,  vulgp  il  Cor- 
oenononcfi  prohibenda  inCapella 
Muficali . 

46  Miificus  clcric  s  etfi  indoEius  po. 
tcfi  ordmari . 

47  foarmes  Sai  isberienfis ,  Carmtenfts 
Epifcopu-s  anm  1 1 77.  laudat  Mu- 
ficam  ■ 

48  Mnficam  inflrum^ntalcm  ,  &  can- 
tum  figuratum  cfic  cxplodci.dum^ 
ab  Ecclcfia  rationcsplurcs . 

49  Emtuchi ,  &  cafirati  Mufici  funt 
irregulares. 

50  5".  Jiclredi  ^hbatis  ccnfura  itu 
Muficam  - 

51  Extravag.  Joannis  TapiC  XXII. 
&  ^lexandri  FII.  corvtra  Mufl- 
cam . 

5 1  Mufica  devota  laudabilis .  Trofana, 

explodenda . 
f?  CantusGrcgoriani  commcndatio . 
f 4  CanoniciTatavini tenenturfcire^ 

cantum  Grcgorianum . 
55  yerfus  ad  coguofcendos  tonos  can- 

tusGregoriani. 
5<j  Fcrfus  ad  fciendum  intonare  Tfal" 

mos  . 

57  Moniales  an  expediat  ,  ut  fciant 
cantarc,  &fGnare'i 

58  Ulexandri  i^I.  BuUa  circa  Mufi.' 
cam  Monialium . 

59  M.fU  folemnis  fruBus  ,  &  valor 
ma]or  efi ,  quam  Mifsieprivat£. 

60 


304         Dc  Sacrificio  MI{&  .DecinXXXVlI: 


(fO  FruBus  ex  opere  operantis  in  Mif. 

fa  folemni  cur  major ,  quam  inpri- 

vata? 
€i  Fru6ius  ma]or!S ex opcrc operatoin 

Mifsa  fotemni  rationcs . 
6i  Ordincs  maiorcs  ,  &minores  mfli- 

tMti  a  Chnfio ,  ut  Mifsafolemnltcr 

cantaretur . 
€i  Smonis  0%ije  filiilegatio  mijsa  ad 

Romanos . 
6"4  Mnci^miaquantapccuniafit ^ 
^5  Mnee  milte  funt  in  pondere  unci<e 

quiiigcntiC . 
66  Clypeus  myflicus  efl  Chriflus . 
G-j  Trmcipcs  dant  Oratonbns  fuis  in' 

gentespccunias . 
^8  Mifsafolemni  pluribus privatisfa, 

tisperi  conceditur . 
6-]  Conc  Trid.  fcfs.  is   dc  Rcf. cap.  4. 

difpofitiocircaoncra  Mifsarum  re- 

ducenda . 

70  ^nnivcrfaria  ^o.  annuaCongrcga- 
tionis  Varochorum  Tadua; . 

71  Epifcopus  potefl  modcrari  onercu 
Mifsarum  nondum  acceptata . 

72  Vrxpofitura  SS-  Trinitatis  Tadu<e 
eft  fecunda  dignitas  in  Collcgio 
Tarochorum  . 

NOntnutilis,  nequeinjucunJaeft 
in veftigatio ,  IJtrum  M'(]tfffolem- 
nis  Jtt  wajorfru&us  t  quam  Miflnepnva' 
ta?  procujusdJiucidatione  ^&qua.riti 
refolutipne;  ha;cqusfequuntur,  func 
declaranda,  videlicet: 

1  Qiijp  fit  Mifsa  Jolemnis  ? 

2  Qiiid  ,  &  Quotuplex  fit  Mh. 
sica^i 

3  ^  quo  Musica  hahuerit  origi- 
nem? 

4  Qjiando  Musica  introdu^a  sit 
in  Fcclesia? 

5  Orgmiorum  ufus  quando  incce* 
pcrit  j* 

6  Musica  in  ^Divinis  Officiis  an 
approbanda ,  velprofcribenda  ^ 

Quo  ad  Prixnum  .  MifTae  folemnis 
plures  funt  fpecies  .  Una  ell  niaxim^ 
folemnis,  quaecumomnibusMiniflris 
Sacris  in  C;£remoniali  Epi-fcoporum 
prtefcriptis  ,  diebus  fel^ivis  ,  cum  Mu- 
ficalicantu  celebratur.  Bauidry />?A/-rt- 
mal  Sacr.  Caerem.part.  3.  ccp.  i  j.  Ga- 


vantus  tn  I\iibiic.  Mijfal-  part.  li  tit.  2J 
De  ingreffu  Sacerd.  ad  Alt.  num.  5.  Ca- 
Oaldus  in  Traxi  de^emon.  lib.  1.  feSl.  5?. 
cap.  I.  &  BKTus  wHierurgia  tom.  2.  Utt. 
M.  Verh.  Mijfafolemms  num.  i^j.  ^  folet 
diverfis  nominibus  nuncupari,  nemp^ 
Mlifa  principalis  ,  &  Conventualis  in 
I{ubric.MiJf'aI.  Miffa  publica  in  Ord.  Rom. 
tit.  deDcdic  Eccl.  Miffa  Canonica  aS. 
Gregor.  in  lih.  Capitulgr.  cap.^'^.  &  Mi  iTa 
Generalis<3  Microlog.  cap^%.  ut  notat 
Gavantusf^. mm?.  ^.  fubdens,quodilIa 
proprie eft  Mida  Solemnis ,  qua  canta- 
tur  in  feftis  folemnioribus  in  Ecclefiis 
Cathedralibus ,  &  Collegidtis  Hne  ulla 
omiffioneeorum,  quse  ad  indicandam 
folemnitatem  fpcdant.  Mifla  verofo- 
lemnis,  fed  minorimodo,  eftilla  ,quas 
quidem  cantatur  cum  Miniftris  ,  fed 
vel  fine  credentia,  vel  fineincenfatio- 
neAltaris;  aut  etiam  fine  Miniftris  , 
cumduobusCeroferariis  ,  uno  Thuri- 
ferario,  &  uno  Acolyfho,  a  quibusSa- 
cerdoticelebranti  infervirur;  vel  cutn 
duobus  tanium  Acolyihis  ;  fiv^  ctim 
unius  Clerici  tantCim  adfiftentia,  ut  fie- 
ri  folet  vel  in  EcclefiisRegularibus,  vel 
Parochialibu^,  in  quibusparvuseft  nu- 
merus  Miniftrorum  ;  &  hujus  formae 
Mifl^afolemnisdiciturpotius  tolerata  , 
qu^m concefta;  quia per  Rubricas  Mif- 
falisduaetantum  fpccies  Miftarum  afti- 
gnantur;  una  Solemnis,  in  qua  nihil 
defit  circa  Miniftros  paratos  ,  &:  adfi- 
ftenrescelebranti ,  credentiam,  incen- 
fationem,  &  chorum  cantanrem  ;  & 
altera  privata; in  quaSacerd«sMiitam 
foluslegir;  fibi  unominiftroinfervien- 
te  )  ut  bene  obfervat  Gavantus^.^^fr. 
i.tit.i.  num.').  Ferf.  Eaviro  cji  folemnis. 
BauWry^f  part.^  cap.p. alias: i.pag.ii^^. 
&:BitTus.  d.Litt.  M.nu.i^j.  ^.1. 

Porroillud  eftobfervationedignum , 
quod  ex  Emin,Card.Baronio.^ff;;ozi8. 
tJum.  58.  deducunt  fupracitati  Auilores 
Gavantus,  &Bift'us;quibus(oncordat 
llluftriftimus  ,  &  Reverendiftjmus  E- 
pifcopus  Sarnellius  in  fua  .4ntiquaBa- 
Jiltcographia  cap.^^^.num.j.  nempc^  } 
Miflasfolemnescum  Miniftrisparatis, 
&cantu  efte  antiquiores  Miftis  priva- 
tis  •,  itaut  ab initio  Ecclefia?,  viventibus 
adhuc  ipfis  Apoftolis    SacrofauLlum 

MifljB 


De  Sacrificio  Mife .  Decif.  XXX VII.         305 


Miff?Sacrificiunj  celebratum  fuerit  fo- 
lemni  riru  ,  hoceft  clerocanente  ,  po- 
pulo adftante , offcrente ,  ac communi- 
cante,  utait  Illuftrifs.  &  Reverendifs. 
Sperellus  wVar^neJtTeleturgUa  c^p.  j8. 
nim.i.  necnon  Emin.Card.  Bona  I{er. 
Liturgic.  l.b.  i.cap  1 5.  num.  1.  Et  quam- 
\\scc1p.14  fequenti  demonftret ,  priva- 
tas  Miffas  (emper  quoque  in  ufu  fuifle  \ 
quiaApoftoli  circadomos  panemfran- 
gebant  ,  Eucharifticum  videlicet,  ut 
illorum  Ada  teftanrur;  &  viri  Apoflo- 
Jici,  quieos  proximefequutifunt.  f?pe 
privatjm  celebrabant  in  domibus ,  in_» 
carceribus,  mcryptis,  in  coemeteriis, 
&in  tuguriiSjUteriamcomprobatiuem 
Emin.  Card.  flona  d.  Ub.  r.  cap.i^.  es 
kis  non  fequitur ,  quoJ  eorumdem  Apo- 
flolorumj  &fucceirorum  MiflT^non—» 
g  fuerint  folemnitercelebratsB,  cumml- 
nifirorumaffiltentia  ,  &  populi,&  can. 
tu;  quiacantus  ipforum  necmulicalis, 
dequo  infracum  inftrumentis  ,  neque 
ftrepitofuseft  intelligendus  ;  fed  qualis 
decebat  pictat^m  primorum  ChriHia- 
norum  ,  loci  ,actemporis  opportunita- 
tem  ',  ut  bifce  temporibus  faciunt  Pa- 
tresCappucini  ^EremitaeCamalduIen- 
fes,  &Clerici  RegularesTheatirii;  & 
talem  fuiffecantum  Ecclefias  Alexan- 
drina?  fub  S.  Athanafio  habetur  ex  S. 
Auguftino  Confe/f.lib.  lo.sap.  53.  &ex 
eodem  llluftriftimo  Sarnellio  in  fuis 
Epiftolis  Ecclefiafticis  £/>//?.  9.  pag.  54. 
Apoftolos  autem  in  ultima  c^napoft 
Saeram  Communionem  receptam  can- 
tuegiflegratiasDeo,  innuit  Evangeli- 
fta  Matthjeus  cap.  zS-verf.i^o.  dicens  , 
quod  Hymno  di^o  exjerunt  in  rnontem  Oli^ 
veti\  quo  loci  fic  commentarur  Tiri- 
nus :  Hvmnvdf^o ;  idejigratiis  Deo  a8is , 
forte  cum  cantu ,  ut  textus  Cr^cus  infinuat: 
(^  notat  Vaulus  Burgenjis ,  poji  efum  ^gni 
'Pafchalisfohtosjud.jso^canere,  vellegert 
'Pfa/mum  laudate  Domjnum  omnes  gentes 
cumquinque fequer^tihus.  Igitur  ficut  non 
eratnovum  Apoftolis,  &primis  Chri- 
ftianis  laudareDeum  cumcantu  ;uxta 
illud  Apoftol?  Pauli  ad  Ephejtos  cap.  5. 
verf  15?.  Loqueutesvobis  metipjis  inpfaU 
mJs ,  is^  hyrnnii.,  ^jrcanticis  fpiritualilus^ 
cantantes ,  is-^pfallentea  in  cordibus  vejlris 
Dgmino .  Sic  ^xcra  dubium  eft  ,  quod 


M  ifTasSolemnescum  cantudevotoce- 
lebrarent ,  de  quo  S.  Auguftinus  Epiji. 
119.  cap.  8.  ibi ;  De  hymnis ,  {5-  pfalmis- 
canendis  ,  ipjius  Domini,  ^  ^poflolorum 
habemus  documema  .^  exempla  ^  i^prapce- 
pta  ;  ut  latidsdKTeTit  Cafaliusi)^^fr£'- 
tibueSacris  Cbrijlian.  P^hib.cap.  44.  per 
totum . 

Hinc  pariter  eft  ,  quod  muitiplicia 
exempla  ,  &auftoritates  ,  quas  dofte 
collegit  Emin.  Gard.  Bona  d.  lib.  i,  cap. 
14.  adprobandum  ufum  MifTarum  pri- 
vatarum,  funt  Sandorum  Patrum_j  , 
qui  vel  inquartofaeculo  ,  vel  in  pofte-  7 
rioribus  vixerunt ;  iijnamque  tempo- 
libus,  dilatata  Ecclefia  per  totumor- 
bemterrarum,  &  ob  multitudinemfi- 
delium  multiplicatusetiam  cum  fuiftec 
numerusSacerdotum,qui  populoChri- 
ftianoSacramenta  miniftrarent;  crevit 
ufus  Miirarum  privatarum;  fed  cum 
tali  reftriftione,  ut  tuncnulH  Sacerdo- 
ti  licitum  fuerit  die  fefto  privatasMif- 
fasante  Tertiam  celebrare,  nefcilicet  ^ 
populusa  publico,&  folemniSacro  di- 
ftraheretur;  &  utomnesSacerdotes,  & 
univerfuspopulusad  publicaMilfarum 
Solemnia  ,  &  praedicaticnem  Verbi 
Dei  coDvenirent  ,  ut  ex  S.  Burchardo 
Epifcopo  Vormacienfi  ,  (  qui  decimo 
faeculo  vixit  ,  &  fcripfit  viglnti  libros 
Decretorumex  Conciliis,  &  Pontifici- 
bus,  acSandisPatribus)  lib.i.cap.^t). 
advertunt  Bauldry  d.part.  ^.cap.i  i.  nu. 
z.  Caftaldus^.  //^.2./(?<?.  9.  cap.^i.num.r. 
&  Bift"us  in  Hierurgia  d.Ferb.  i^lijfa  So- 
lemnis .  JT.  ?•  Mifta  itaque  Solemnis  ve. 
re  ,  &  proprie  illadicitur,  quaecufiLj 
cantu  ,  &  folemni  cfremoniarum  appa- 
ratu,  Miniftris,  &  CleroalHftentibuSa 
fuorumque  ordinum  munia  exercenti- 
buscelebrari  confuevit.  Emin.Bona</. 
lib.  i.cap.  i^.nu.i. 

Quoad  (erundum.  Mufica(quae  vel 
ficdicitura  Mf{/5V,  ejufdem  nutricibus, 
&  cukoribus  ;  vel  h  voce  Hebraea  Mu-  " 
far,  quai  fignificat  eruditionem;nt  fcri- 
bit  VcfTius  in  Etymologic.  Lingute  Latina 
verh.  Mujica  .  'r  eft  pcritia  modulationis 
infono,  cantuqueconfifiens .  Sive,ut: 
alii  volunt,  ejl  ars  ccncinnitatis  ^  voci' 
hus  y  moribufque  collocata.  Aut  etiam 
bftjpttus  infPfBivUi ,  aBivus ,  (3^  afemyus 


306         De  Sacrificio  Miflk  Decif.XXXVlL 


ehfoluti  meli  .  Mufica  vero  duplex  eft. 
Una  Vocalis,alialnftrumentalis.  llla 
dicitur  vocalis,  quseconfiflit  indecan- 
tandiscarminibus  dulcij  fuaviquevo- 
ce  ad  imitationemavium  ,  &  prascipue 
Lufciniae,  a  quarura  obfervatiooe  ho- 
mines  artem  muficam  didicifife  voluit 
Lucretius.  inquiens: 

^t  hquidas  aviumvoces  ^  imitarier 

ere  , 
^ntefuit  multd ,  quam  levia  carmino: 

cantu 
Concekbyare  homines  poffetit  ^  auref- 
guejiivare . 
Dividitur  autem  vocalis  Muficain  tres 
fpecies  fubalternas ,  in  Meloposjam ,  qu^ 
continet  verfus  Lyricos ;  in  l\/:?ythmi- 
^^  f fl??i ,  quas  confiftit  incarminibus  defi- 
nenribus  cum  earumdem  fimilitudine 
Sy llabarum  •,  ut  Dies  ir<e ,  dies illa  ,  fol- 
vet  fecluminfavilla .  Et  tertio  in  Toeti- 
fam;  per  quam  decantantur  omnia  alia 
genera  carminum  ,  de  quibus  ufus  erat 
apud  antiquos  Poetas.  PaflTeroDus  in 
Troemio  Spher<€  ^irtific.  Laurencius  in 
^malthea  Onomoflica  in  verb.  B^IjythmicA 
expofitio.  &  Arefius  5"^rr.  lmprefJih.6.. 
Impref  158.  ubi  tium.  r.  inter  muficas. 
AvesPrincipem  efie  Philomelam  dedu- 
citex  illis  verfibus  Ovidii : 

1«  Thilomela  potes  vocum ,  d.fcrimi- 
na  mille , 
Millevales^varios  ritereferre  mo' 
dos . 
tlam  guamvis  aViavoIucres  modula-- 
mina  tentent , 
'Hulla  potefi  modulos  aquivalere 
tuos . 
Inftrumentalis  Mufica  iterum   tri- 
plex  eft  Enchordica  ,  Tneumatjfa  ,  i^ 
Crujiica .  Inftrumenta    mufioalia    En- 
'^  chordica  funt  illa  ,  quae  nervis  ,  feu 
chordisintenduntur  •,   & taiia  funtLy- 
ra  ,  cithara  ,   teftudo  ,   pfalterium   ^ 
fambaca  ,  pandura  ,  barbiton  ,  nau- 
lium  ,  &pe(ftis.  InftrumencaPw«wd- 
?ifrtfunt,  quae  flatucomplentur  ,velu- 
ti  Tuba  ,  tibja  ,  fiftula  ,  ciafficum  , 
buccma  ,  cornu  ,    liturus  ,    &  Orga- 
num.  CyM/?/fafunt ,  quae  pulfation^ 
reboant ,  quale eft tympanumyfiftrum, 
cymbalum,  clavecymbalum,  &cruf- 
ma;,  deq^uibusFrancifcus  Serrdi/7v^^ 


paratu  Synonymor.  Fetb.  Mujica  Infrumen' 
ta  .  ubi  lupra  nominata  omnia  defcribit, 
&  declarat;&  P.Daniel  Bartoli  i«  Opuf. 
de  Sonitu ,  is"  tremorib.  ^rmonicis^  in  qua 
traB./^.  cap.i-i^z.  difputat,  an  dele- 
ftabilior  Ct  fonitusUnifonus,  vel  va- 
riusexgravr,  &acuto,ad  quem  leilo- 
rem  otiofum  ,  &  curiofum  remitto. 

Quo  ad  Tertium;  fi  petimus  ,iquo 
Mufica  biibuerit  originem  ?  Poetae  in- 
ventionem  illius  tribuunt  Apollini,  ac 
Mercurio,  ut  notat  d.  Serra  eod.verb. 
Mufica.  Petrus  Gregor.  Tholofanus  in- 
Syntaxi  Art  mirahil.  Iib.i2.cap.^.  &  Ale- 
manusBenelli  in  Dialogo,  cujus  titu- 
1  u s .  //  De/iderio .  overo de  concetti di  va- 
riilnflrumenti Muficali  i  In  quo  pag.  i^. 
ponithoc  hexafticum  ,  habens  fex  no.- 
tasmuGcalcs.  Vt ,  I{ei,Miy  Fa,  Sol  y 
La  :  Videlicet: 

Candidulo  vultu  ,  rofeo  i^  fujfufa, 
pudore 
Dicguare  in  terris  Mufica.  carpit 
iter  ?: 
Z^T    I{Ep!eat    Mlfericors    F^cili 
SOLamine^  Li^udes. 
LxAte  ,  ac  SQIa  FK^venSy  Mlrtt 
B^Eferre  poUs 
IJT  pojfit  benefa6Ia  Viruvi ,  iy,  pia 
munera  vatumy 
t)e  Coelo  venieni  Mujica  in  Qrhe: 
viget. . 
Sunt,  qui  putantveafdemfexnotas. 
muficales  h  Guidone  Abbate  Benedi- 
d^ino  excellenti  Mufico  infertas  fuifte 
in  Hymno  Vefperarum^  S.  Joannis  Ba- 
ptifta , 

'Vt  queant  laxis  T{efonare  fibris 
Miragefiorum  Famulituorum , 
SoIvepollutiLahii  reatum^ 
SanBeJoannes . 
Sed  id  verum  non  efte,  demonftrat 
Gavantusiw  l^iibric.  Breviar.fe8.  ycap. 
6,  add.Hymnum  U t Queantc.e&  ravo-  iz, 
ne,quiafuitcompofitus  ^PauloDiaco- 
co,  qui  flbruit<j««i>770,  Guido  autem 
Abbasobiitflwwaioio.  Ided  veriuscre- 
ditur,  quod  pr3Pdi(f\us  Guidofelegerit 
^di£t-oHymno  eafdem  fexnoraymufi- 
ficales  Vt,l(e,  Mi ,  Fa,SoI,La  •  tari- 
quam  fibi  beneplacitas,  cum  potuerit 
profuo  arbitrio  tanquam  Magiftec  Ar- 
tis  Muficalis  alias  depucare . 

Porrd 


De Saciificlo  Miffa .  Decif.  XXX VII.         307 


*  ^R>rr6fabulisre1i^is,  Annaliftaeeatft 
feferunt  Jubalo  filioLamecFii,  dequo 
dicitur  in  Genef.  cap.^.  Verf.  11.  quod 
'prxdiCXus  Jubal  fuit  pater  camntium  ci- 
tbarct^  (^orgarjo.  Etquamvis  Cajeta- 
nus  opinatus  fit  ,  ^  Jubalo  invencam 
fuilTe  Iblam  Muficam  inftrumentalem-, 
nonaucem  vocaiem;  contrarium  tenet 
Oiearter,  quemcitat  Salianus  ad  v4n- 
n.  Mund:  6S9  wttw.i  ^.  ubiqu^rit ,  an_-» 
poffimusdicere,  quod  Adamus  Mufi- 
carti  ignoraverit,  qui  omnes  fcientias 
infufas  a  Deo  habuit?  ut  nos  oftendi- 
t^  musfupra  Decif.XV.num.^.dcrei^pon- 
det :  Muficam  quidem  artem , atqne  inflru. 
rnentarjon  ignoiafuijfe  u^domo.,  fed  ut  iti 
flatupiinitenti<e  non  ufwpata.  Hiuc  non 
mediocri  ftudio  cultam  fuilTe  femper 
Maficam  t^tn  vocalem,  qu^m  inftru- 
mentalemab  Hebraeisconllatexcanti- 
copofltranfitum  maris  Rubri  deCanta- 

14  to  a  Moyfe,  &  ^  Maria  forore  ejus, 
vitifque,aC  mulieribusaliis  cutntym- 
panis ,  ut  legitur  in  Exod.  cap.  1  y.  Ex  de- 
putatione  cantorum  fa^a  ^DavTo  pro 
Templo  ,  ut  ibi  ob  divinum  cultum 
canerentincitharis.  pfalreriis  ,&Cvm- 

15  balis,  uthabetur  /.^.  1.  Varalipom.  cap. 
25.  Ex  ufu  continuo  muficalisconcen- 
tus,  qnemHcbrsei  adhibebanttum  in 
nuptiis,  tnm  5n  conviviis  ,  utlatede- 
inonftrat  Serlogus  tom,\.  inCantic.  Ve- 
ftig.  i.fsB.  num.  2^.  &  S-  Lucas /'«  E- 
'Vang.  cap.  15.  nunj.  2$.  ubi  pr.iep^.rato 
convivioper  Patremfijio  fuoProdigo, 
feniorfrarer  revertensdeagro  domum, 
ttudivit  Symphomam,  ^^  f^(7)'«j»,fcilicet 
inuficorum  canentium . 

C«terunrj  Scripturift^»  primariosMu- 
ficaeau£loresfaciunt  SandOs  Angelos, 
Spiritufquebeatos,quosIfajas  vidit,& 
1(5  audivitcanentes  alterad  alrerumin_» 
cflocoram  Domino,  SanHus  ,SanSlus^ 
SanBus  ,  Dominus  Deus  exercitum  plena 
efi  omnis  terraghria  ejus .  Ifa.cap.  6.ver. 
3.  Ipfofqueinnativitate  Salvatorispa- 
riter  Paftores;mdiveruntCftntare,quan- 
doFa&aeft  cum  AngeJomultitudo  militine 
coeleftn  laudantium  Deum  ,  (^dicentium: 
Gloria  in  altiljimls  Deo ,  i^  in  terra  pax 
bominibus bcna vohintatis .  Luc  1.1%.  De 
jifdemparitertefiatur  Sanft  Joannes/» 
xApoc.  cap.  1 4.  verf.  2.  dicens ;  £t  vocem^ 


guam  audivi ,  ficut  citbaradorum  cithari' 
Zantium  in  citbaris  fiiis  ■  Et  cantalant  ^ 
quaji canticum  noVum.  Plurin.a  qi  oque- 
teftimonia  de  armoniaris  Anpe'oru?n 
concentibus  cumu  lat  Jo.  Bonjf  .ciur.  Ba- 
gatta  de  .Adiiiirand.  Orbis  Chriftiantom. 
1 .  lib.  I .  cap.  2.  inter  quae  num.  •  ^.  quod 
S.  Gregori.Ti  MagnuS  MilTau!  folt-m- 
nem  celeb  ans  in  Eccitfia  S,  Mari  3 
Majoris  ,  nvoferens  il'5  verbi  :  Vax 
Dominijit fenper  vobifcmr.  ,  auJ-vitAn- 
gelosfuaviirimo  cantu  lefponJt^niesfi-  \*f 
bi  3  Et  cum  fpiritutuo.  Incujusiiniracu- 
li  memoriam  ufque  '^dhuc  .ium  Pontifi. 
ces  \\\  eadem  EccliMia  foiemnitercele- 
brant,  adeadem  verba  Tax  Domini  ^ 
chorus  non  relpondet  ,  {^  cumfpirita 
tuo.,  talemunus  Angelicischoris  relin- 
quendo*,  Etwftw,  r6.  fubdit:  Eumderr» 
S.  Gregorium  in  nrocefijone  cumima- 
gine  Deiparae  ad  Ecclefiam  S.  Petri  pro- 
pe  molem  Adrianam  audiviffe  vores 
Angeloram  ,  Virginem  his  verbisobfe- 
quentes  :  I^egina  Coeli  lestare  alleluia  &c. 
EtinmemoTiam  tanti  myfterii,  ufquc 
adhuc  quoriesCanonici  S.  Mariae  Ma- 
joris  proceifionaliter  eamdeni  molem 
tranfeunt,  eamdem  Antiphonam  pie, 
religiosequerecitant.  S  cceiTivedidus  iS 
Au£lor  Bjgatta  d.  cap.i.  §.  1.  num.  ii. 
fcribit:  Divum  NicoIaumTolentina- 
tem  fex  anteobitummenfibus  ,  fingu- 
lisno£libusAngelorum  concentumau- 
divilfe . 

Item  nuin.  1 4.  ex  MaruloUb.  6.  cap.  i^. 
quod  S.  Marrini  Epifc.  Turonenfis  vul- 
tus,cum  obiiflfet ,  fplendidusapparuit; 
Angelici  praeterea  cantus  circa  ipfum 
auditifunt.  l^um.  20.  ex  Cbronicis  Mi-  19 
KOr.  par.i.  iib  i).cap.z^.  In  obitu  Comi- 
tiffceDelphmap,  S mfti  Eleazari  tJxo- 
ris,  cum  quo  Virpnitatem  in  Matri- 
monio  confervavit,  au  "'ifuni'  Ange- 
lorumconcantiiS,ejusI  .a'??!!)  yAnimam 
ad  cfl  u  m  e voca  ntio  a,  Sx  Cb>Miicii  S. 
^Auguflini num.  l^.  QuO  terrpore  ad  Cg- 
lumevolavit  anima  San6^:;^Monicae  , 
Sanfti  Auguflini  Matris  .  Ang;  'orum 
cantus,  illam  beatam  Animam  ad  pa- 
triam  concomitantium  ini-r.ibiliter  au- 
dlti  funt.  His  addendus  En)in.  Card. 
Baronius  anno  886.  num.  i6.  fcribens  , 
quod  fuayiflimi  Angelorum  cantusin 
Q^q"  2  crypta 


loS         DeSacrificio  Mifl&.Decif.XXXVlI. 


Crypta  viae  Salaria  Romae  fuper  corpo- 
^  ra  SS.  Martyrum  auditi  funt^  quibus 
c?leftesSpiritus  fuorumconcivium  gJo. 
riofum  de  tyrannis  triumphum  exalta- 
bant.  At  de  Angelica  harmonia  ,  & 
Cflitum  cantibus  plenaefunt  Sacra:  Hi- 
ftoriae  •,  adeout  jure  optimo  ,  ad  eofdem 
referenda  veniatMuficae  inventio;Ec- 
clefia  profitente  ,  quod  llla  fedes  C^li- 
tiim  femper  refidtat  laudibus  \  Deumque 
Trinum  ,  i^  "Vnicum  jugi  canoreprcedi<-at . 
utin  Hymno  Dedicat.Ecclad  Laudes . 
At  de  his  videndus  <]affanv*us  in  Catalc 
goglor.  Mund.part.  ic.  Conjider.  LI. 

QuoadQuartum-,  in  quoquaeritur, 
Quando  Mufica  introdufta  fit  in  Eccle- 
fia?  diftinguere  oportetMuficam  voca- 
lem  ab  inftrumentali,  &  ab  Organo, 

2.0  Mufica  vocalis,  quae  roncantus  figu- 
ratus;  fed,  ut  dicitur  cantusfirmus  , 
recepta  eftin  Ecclcfia  flatim  a  princi- 
pio  ;  fiquidem  tempore  Apoftolorum  , 
&  aliquot  fubfequentibus  faeculis  uni- 
verfus  fidelium  c?tus  fimul  cumclero 
pfallere  folebat  •,  &Sacerdoti  folemni- 

11  ter  ceiebranti  ciim  cantu  afiiftebat ,  & 
refpondebat,  utex  Liturgia  S.Jacobi, 
&exlibroodavpConftitutionum  Apo- 

V  ftolicarum  manifeftum  eft  ,  &  plene 
probant  CafaMus  de  Sacris  Fet.  Chrlfi. 
1\itibus  cap.  44.  laudatus  Epifcopus 
Sarnelliusi^.  £p//?.  9  Tamhurin.  de^ure 
^bbatiffar.difp.t  S-^-'!>-  EtEmin  Card. 
3onade  Divina  Vfa,'modia  cap.  17.  (^.  1. 
num.  3.  i^  Rer.  Liturgic.  d.  lib.  i.cap  25. 
yium.  ip.  ubi  plurimi  Sandi  Patres ,  ncc 
nonverbailla  Pliniiin  epift.  ad  Traja- 
num  :  Chriflianos  folitos  fuijfe  flato  die 
mte  liicem  con^venire  ,  {^  carmen  Chrijlo 

quaji  Deo  dicerefecum  invicem.  Quia » 

tamen  vix  fieripoterat ,  quin  obimpe- 
ritiampopuli  canentis  unacum  Clero 
Ecclefiafticae  harmoniae  concentus tur- 
baretur  ,  Patres  Concilii  LaoJiceni 
(  quod  celebratum  fuitanno  7,6^.)  cap. 

2-2.  i^,  ftatuerunt  :  'Hjon  opoytere  pr^tcr 
Canonicos  cantores  ,  qui  fuggeflum  afcen- 
dunt ,  isr,  exdiphtera  ..fen  tnembrana  can- 
tant  (ideft  ex  libro  )  aliuw  quemlibet  in 
JEccleJiapfaJIere ;  dc  qua m  vis  hic  canon 
non  fuerit  ftatim  ubique  reccptus,  ut 
ex  SS.  PatribuscomprobatEmin.Card. 
Bona  ,  ubi  fupra  ,  cepit  tamen  cantus 


Ecclefia^cus  exerceri  ^foHscIerfels  f 

cap.  'blpn  liceaty  difl.  91.  potiffimCim  poft 
fadlam  eju  fdem  cantus  reformationem, 
feu  corredionem^S.  GregorioPapa,  k  23 
quo  cantus  firmus  nomen  Gregoriani 
cantus  deduxit  j  quo  tempore  ab  eo- 
dem  Sandto  Pontifice  inftituta  fuit 
ScholaCantoruro  ,cui  praedia  donavit, 
&habitationesunivit,ut  teftatur  Joan- 
nes  Diaconus  in  Vita  ejufdein  S.  Greg. 
lib.  6.  cap.  j. 

De  hac  redudione  Pfalmodiae  ,  & 
Cantus  in  Ecclefia  ad  perfonas  Eccle- 
fiafticasloquituretiamlmperator Jufti-  24 
nianus  (qui  vivebat  anno  Domini  f  30.) 
in  l.Omnem..^^.  Cod.  de  Epifcop.  i^  Cleric. 
in<jua  $.  10.  ita  \oc[\i\x.m:'PrjetereaSan- 
ciwus ,  ut  cmnes  Clerici  per  Jtngulas  Ec- 
cJeJias  conjlituti ,  per  feipfos  pJaUant  nO' 
{lurna  ,  (^watutina ,  (^  vefpertina  ,  ne 
exfola  Ecclejiafticarum  rerum  confumptio- 
ve  clerici  appareant  ,  nomcn  quidem  ha- 
hentes  clericorum ,  rem  autem  non  iwplen- 
tes  clerici  circa  Liturgwm  Domini  Dei. 
fubdens ;  5"; enim  multi  Lauo^ um ,  utfuae 
animre  confulant  ,  ad  San8ijfimas  Eccle- 
fias  confluentes  fiudioji  circa  Tjalmodiam 
oflenduntur  ;  quomcdo  indeccns  ncr  fuerity 
clericos  ad  id  ordinatos  nonimplere  funm 
munus  ? 

Igitur  poft  tempora  fupradidi  Conci- 
liiLaodiceni  j  &  Juftiniani  'mperafo-  25 
riscantusinEcclefiis  tranfitum  fecitde 
perfonis  laicis  ad  fojos  clericos  ;  quos 
Antiftitesubique  erudiricurabanr  in_» 
Pfalmodiaatenera  aetare  ,  utde  Vidto- 
re  Epifcopo  Africano,  de  S.  Auguftino, 
&•  atiis  demopftrat  d.  cap.  2^.  num.  10. 
Emin,  Card.Bona,  fingillatimque  de 
RomanisPootificibus,  qiiorum  pluri-  26 
mi  in  officioCantoratus  juvenilcm  aeta- 
tem  rranfegerunt  \  inter  quos  Sergius 
Primus,-  Sergius Secundus  ,  Grr-gorius 
Secundus,  Stephanus  Tertius,  &Pau- 
lusPrimus;  &hocidem  defuroiturex 
annalibusEmin  Card.  B^^ronii  ad^n' 
vum  ^\ .  iy^ 60.  &  ibi  Sp"Mdanus,  utno- 
tat  Cafalius<^.  fr/>.4-:  pag.  jf)j.  Tanta 
autem  er&tgrgvitas,  &  dulcedo  fimul 
mixta  Cantus  Ecch  fi  £  Romanar  ^  ut 
abea  illumfibi  afcifcerint  tujr  Ecclefia 
Ano!icana,tefte  Ven.  Beda  .'/^^.ra/^.iS. 
tCimEcclefiaGallicana,  Valfrido  ->ra-  27 

bone 


T>e  Sacrifido  Mifl&DeciCXXXVlI. 


botte feferente ;  atqueEmin.Card.Ba- 
ronio^««<?7f4.««?w.7.ubiCarolusMa- 
gnuspetilt,  &obtinuitab  AdrianoPa- 
paquatuorCatoresRomanos;quorum 
operacantum,  &  pfalmodiam  in  Ec- 
clefiisGallicanis  fccit  reformari ;  quse 
omnia  non  intada  reliquit  antediftus 
IlluftrifT.  SarneliiusEpifcopus  Vigilia- 
rum  in  laudato  iibello  Epijiolar.  Ecckf. 

inEp'fl.9pag.<^9- 

Inftrumentalis  autem  Mufica  ,  & 
cantusfiguratusintroduci  c^pit  in  Ec- 
clcfiisfaeculoquinto;  ut  populus  fide- 

*8  lisabftraheretur  ^modulationibus,  & 
concentibus,  quoshsreticifaditabant, 
utgentes  ad  eoruradem  t^mpla  fre- 
qucntanda  incitarent.  Nam  de  hujus 
Muficaeufuconftatex  carminibus  Ve- 
nantii  Fortunati  Epifcopi  Pidavienfis  , 
^ui  floruitanno  570.pofitisinfra  Decif. 
49.  M«.6r.  Siquidem  Sandi  Antiftites 
expedirecenfuerunt,  canrica  canticis, 
citharafque  citharis  opponere,  &  au- 
rium  hominu^  pruritui,  lyrac,  pleif^ri, 
fambucae,  aliorumqueMuficalium  in- 
Hrumentorum  harmonicofonitu  indul- 
gerei  fimulque  permixtis  vocibus  gra- 
vi,  media,  ac^Jta,  fubacuta  ,  &  tre- 
jTiula  melodiam  in  di  vinis  officiis  exhi- 
bere,  utdifTerunt  Nicephorusin  Bi/Ior. 
7i^.i>. f<T/»,i6.  Theodoretus  hb.i.  &:  Caf- 
fiodorus  lib.s.  cap. 2,1.  QiiOs  noviffim^ 
refcrt  dn^iffinius^  &eruditiflin)us  Ja- 
cobus  Pignatellus  Confultatiot?.  Cancn}- 
car.totn.i.confuh.4ft.f}v.m.i.zdAer)i.,o^\^oA 
prsedidadecaufa  ,  &adlenocinia  au- 
riumpropulfanda  ,  ab  haereticis  adin- 
venra  ,  infirumentalcm  Muficam  per- 
miferunt  S.Flavianus  Antiochiae,  S. 

^^  Chryfoftomus  Condantinopoii  ,S.Au- 
guftinusHippone,&  S.  AmbrofiusMe- 
diolani ,  ^  quo  Rhythmi  verfi)S,fciiicet 
HvmniSacri,  dulciuscanendi  fnerunt 
ccmpofiti  ;  eamdemque  mt-thodun-Lj 
canendifigurate  cum  inOrumentiscre- 
dendumeltirrcpfiiTe  inEcclefias  Urbis 
Romas,  etfi  ingreffum  ei  di^tum  non__» 
fuerit  inrapellam  Papae  ,Suarez^^  I\e. 
lig.Iib.^.ccip.^.  num-.  nam  S.LeoPapa 
eamredarguir  Ser  4.  deje]un.  menf.fep. 

'50  hisverbis:  Infidiofo  fono .,  i^njollibus  iHi- 
bu>  pulfantur  audttus,  ut  ammi  fohdjtas 
illecibrofa  modulationefolvatur :  i^  letha- 


incauta^i^ 


Uumconfuetudine  fuavitatum , 
parumfobria  corda  capiantur 

Quoad  Quintum  :  Organum  quo 
tempore  fit  in  Ecclefia  introduitum 
non  efi  faciledififinire ;  alii  enim  voiunt 
Regi  Pipino  in  Gallias  primilm  fuifie  ^i 
donomilfum  a  Copronimo  Graeco  Im- 
peratore  aimoy66.  ut  notat  Sigebertus  ; 
&  Annales  Metenfes  anno  7^7. AHi  opi- 
nantur,  tempore  Vitaliani  Pap£e,anno 
fcirrcet(J<Jo.Organa  fuiffe  in  lucem  edi- 
ta  ,  ut  diiferit  Emin.  Card.  Bona  de  Di- 
vinaVfalmodia  cap.ij.^.i.  wKw.4.  Pigna- 
teWns  toM.  ^.confult.^i  .num.S.  Theatrum 
VitashumanasrfT/?.!!.  &notatIiIuftrif- 
fimus  Sarnelliusf/.  Epifi.^.pag.^S  Sed 
fatendumeft,  multdante  Organaor- 
taefle;  nam  faculoantecedenti,  in_» 
quovivebat  VenantiusFortunatus,an- 
nofcilicet  570.  in  defcriptioneCIeri  S, 
GermaniEpifcopi,  ficdeOrganoceci- 
nit. 

IJinc  puer  exiguis  attewperas  Orga- 
na  cavnis  . 
Jndefenexlargam  ruBatah  oretti- 
bam . 
C^fmbalica  voces  calamis  wifcentur 
aciitis . 
Difparlhiifque   trcpis  fiflula  dulce 
fcnat  . 
Tympana  raucafemtm  puerilis  fflula 
mii  'cet . 
^ique  homimm  reparant  verba 
canora  lyram. 

Imm6  antiquiflima  nnncupanda_j 
funtOrgana;  ea  rarionequia  erant  in 
ufu  tumtemporeS.  Arguftini.  quiflo- 
rehzt^nno  0,10.  &  in  Tfalmo^S.  de  eis 
meminit,  inquiens:  B^ogamus  ptoilUs ^ 
v.t  qui  deleBabiliter  audiunt  Organum  de~ 
leBabirms  audiant  vocem  Dei\  tum  tem- 
poreAurelii  Prudentii  viventis  ^nno 
390.  &  in  Apotheofi  adverfus  Judfos 
Organumhis  verfibusdefcribentis. 
Quidquid  in  me  cavo  rehoans  tuha 

curva  remugit^ 
Qiiidquid  in  arcano  vomit  ingens  Spi' 

yitushavflu , 
Quidquid  cafla  chelis ,  quidquid  te- 

fludo  refultat , 
Organa  difpatibus  calamis^  quod  con* 
fom  mtfcent 

Ste- 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.  XXX  VlT. 


n 


310 

Stemuta  paflorum ,  quod  reddunt  vo- 

cibus  antra , 
Chrifium  concelebret  ,  Cbrifium  fo^ 

net ,  omnia  Chrifitm 
Muta  etiam  fidibus  San^is  animata  j 
loquantur . 
Immo  tempore  San£la?C?cllif  Vir- 
ginis,  &Martyristeftatur  Ecclefia  in 
ejusOfficio,  quod  inDivina  Liturgia, 
&  Sacris  Orationibus  Organorum  To- 
nusadhibebatur,  juxta  primam  anti- 
phonam  laudum,  Cantantibus  Organis 
C{cilia  Domino  decantabant  dicens\fiat  coy 
meum  immaculatum ,  ut  non  confnndar .  F.t 
nihiiominus  martyrium  hiijusSan^taB 
Virgioisfuitrtwwo  i^i-  imperante  Ale- 
xandro  Severo,  utnotat  Efnin.  Card. 
Baroniusad<:^.Jf»««w,  ^  Ribadeneira 
in  ejus  vita  die  2^ .  ISlovembris . 

Organa  autemdicunturcantarenon 
vere  ,  &proprie;  fed  improprie,  &fi- 
(\i .  Ceccoperius  de  Canonicis  lib.  iniinj. 
II  ^.^««w.115.  ideo  qnando  Chorus 
canitalternatim  cum  Organo  hymnos, 
cantica,  Magnificat ,  vel  in  Mifla  Glo- 
riainExcelfis  ,  aut  Credo,  debetali- 
quemdeputare  ,  qui  ibidem  diftinfld  , 
&  clare  pronunciet,  quoe  ab  Organo 
cantarifigurantur ;  velea  quivis  d^ 
Chorofubmifla  vocedicat,  ut  praece- 
piode  DivinoOfficio  jntegre  recitando 
fatisfaciat^quod  advertitBonacina  de 
Hor.Canon.  difp.\.q.i.pan8.i.  num.4.  & 
nos  notavimus  in  Etotem.  Ecc-ef.  cap.i  8. 
mtm.x^.  Sed  &  illud  eft  advertendum 
}u.<taC^remonialeEpifcop./i^.i.c<jp  28. 
utin  Matutinis,  &  Vefperis  folemni- 
bus  primus  verfus  Canticorum  ,  nec 
nonprimus,  6c  ultimus  hymnorum  ; 
pariterque  verfus,  in  quibus  genufle- 
ftendam  e<! ,  &  Gloria  Patri  ad  omnes 
Pfalmos  ,  femper  dscantentur  h  Choro, 
non  ab  Organo .  Ceccoperius  d.  Hb.z.nu. 
iig.  ubi  fubdit,  quoJ  ftrophia  hymno- 
rum ,  in  qua  genu  fleftend  um  efi(e^em- 
35  pli  gratia  in  hymno  invenrionis  ,  feu 
exaltationis  Sanft  1  Crucis :  OCrttx  ave 
fpesunica)  ^Choro  eft  canranda  ,  non 
abOrgano;  quodfiOrophta  immedi-T. 
t^  a nteced ens  ab  eodem  C  horo  fueric 
decantata  ',  debet  Chorus  continuate 
canrareetiamStrophiam  fequentem  , 
in  qua  debet  genmfleftere ,  fine  interpo- 


34 


fitione  fonitus  Organi  inter  eafdeifl 
ftrophias,  juxta  praefcriptum  ejufdem 
Cjeremonialis  Epifc.d.lib  i.  cap.iS-  Sc 
decretum  Sacra  I{it.  Congr.  die  2.  Se- 
ptembr.iC^^S.  nifi  confuetudo  effet  Ec- 
clefiae  interponendi  Organi  fonum  in- 
ter  antediftas  ftrophias,  quando  illa_j, 
in  qua  genufleditur  ,  non  omittatur 
fnbfilentio,  fedaChoro  reaffumatur, 
&  cantetur.  Barbofa  Decif.  ^Apifiol  col- 
leB.-jS.num.s-  Ceccoperius  d.lib.i.num. 

Porr6  Canonicum  nonpolfeefleOr- 
gamftam  probatMoronus  refp.6-j.  num. 
57.  fedfialiquandodeficiar  (Organifta,  1$ 
CanonicusfcienstangereOrganumpo- 
tertilludfonare,  &  lucrari  diRributio- 
nes  ;  uc  autem  fatisfaciat  pr:£cepto  re- 
citandi  Officium  ,  debet  ipfum  dicere 
vel  de  per  fe  totum  ,  vel  alternatim 
cumChorofubmifla  voce  .Ce<"coper!us 
ubi  ante  nuni  1 1  2.  At  in  pulfaiione  Orga- 
ninon  debeteflenimis  prolrxus  .  Mo-  37 
lan  de  Canon.  iib  2.  cap  4^0.  fiquidero  fo- 
nusOrganicusparum  plusperfeverare 
dedet  cantu  Gregoriano,  qui  filente  Or- 
ganofieretinChoro.  Navarrus^/f  Orrf, 
tione  cap.6num.^i.  &  in  Miflis  ante,  vel 
pofielcvationemSacramenti,  Organo 
prsecinente,  ubi  detur  fignumcampa- 
nulae;  flatini  complere  debetOrgani- 
fta  fuum  fonitum  ,  ex  libro  Ceremon. 
Epifc.  ubi  fu^ra  ,  &  Abbas  Juftinianus 
in  tuis  Confiitutionibus  Ecclefiafiic.  lib.i.  58 
tit.^.  cap./^o.vh)  num.^.  admonet,  Or- 
ganumnon  efie  pulfandum,  dumcan- 
tatur  Credo  ,  quia  illud  deber  totum 
decantari^Choro,  ut  laudabiliter  ob- 
fervatCongregatioParochorumPadug 
inMifllsSolemnibusfefiivitatum  fua- 
rum  EccIeCarum,ubiOrgana  exiftunt. 
Terminaro  Apoflolorum  Symbolo,fuc- 
ceditOrganum  locoOffertorii  ,quod  n5 
cantatur ;  fed  fonus  longus ,  &  diff^ufus 
permittitur  quoufque  celebrans  velit 
inciperePr^fationem  jantiquirusenjm  59 
Offertorium  longum  erat ,  &  in  eo  inte- 
gri  pfalmicantabantur,  donecpopulus 
faceret  fuas  oblationes  ad  ^'Itare,  ut 
benefcribit  Emin.  Card.  Bona  d.lib.i. 
B^er.Litutg.  cap  S.  »«.5. 

Organa  non  pulfantur  in  Miffa  de 
Requiem  ex  Cqremcmali  I\pmano  d.  cap. 

28. 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif:  XXXVIT.  5 1 1 


28.  nifiDefundusfit  Praelatus,  ve)  Vir 
fublimis,  8c  tunc  voce  flebili  eftOrga- 
num  tangendum  ,  ut  advertit  AJria- 
BusAbbBsBaochcTiu^: inOpufiul.de  Or- 
ga^o .,  ubi/?^^.2.refert j  duoeneOroa- 
40  na  famora,unumOrvieti ,  &aliud  Eu- 
gubii ,  ficnarransdeillis:  Entro  diejfi 
'venoonoimitatiflauti  copett!,fiautifcoper- 
ti ,  ci  ufo  alla  fvizxera  ,  Tifferi  ,  B^gali 
Tromboni.^  Trombe Squaniate ^  Cornetti ^ 
Tamburi^  Ijfignoli^  e che piu\  Sinlevo 
cihumane  nel  Tremolo .  Subdit  deinde  , 
aliud  Organum  aureis  cannis  forma- 
tum  fuifle^  Sil\/eftro  Papa  fecundoia 
fua  juvenili  s  ate  ,  &  aliud  fadlum 
IVIuriani  cannis  \itreis. 

Porr6  non  eft  filentioobvolvendutn 
prsecIarilTimum  Organum  Bafilicc  San- 
(kx  Juflinae  de  Padua  C  >ngregationis 
Cafinenfts;  quod  tria  Organa  mtecon- 
tineredicituf,  habetenim  tresdifferen 
tes  ordines  Regularum  pleuritidum  ^ 
i^w/^or^T/F/^afcenaentiumad  numerum 
centum  quadraginta  novem,  quorum 
duoordinesfonantur  manibus,  terrius 
pede  .    Ejus  EpiRomia  ,    feu  Regefta 
funtquadraginta .  Cantesvero,/^ffl«- 
«f,  mille,  feptingentasquadraginra  no» 
vem  .  In  hoc  Organo  pra?ter  multitu- 
dinem  muficalium  concentuum ,  &  di- 
verfimodae  Symphonie  audiuntur  Buc- 
cinae,  Cornua,Fiftu!aE  ,Tibias,  Tym- 
pana»  Litui;  acetiany  voceshuman^, 
necnonmultarumavium  dupIiusPhi- 
lomelae  ,  Cuculorum  ,    bufonum,  & 
Echo.  Infpicitur  ukerius  in  ipfo  Sol 
deambulans,  ^quo  fonantur quatuor 
harmonica  Tintinnabuia,  praster  alia 
mira,&exceUentiora  inventa  Ferunt 
muiti  ,Organum  Tridenti  ,quod  fama 
fingularedeclamat,  hocOrganoPata- 
vino  valde  inferius  efife  . 

Porrov  quia  Tridentini  huic  afTer- 
tioni  non  confentiunt;  fed  eorum  Or- 
ganum  aliis  omnibus  excelientius  efie 
proclamant;  placuit  mihi  hic  inferere 
relationeon ,  non  qutdem  vulgarem.etfi^ 
vulgari  linguaexaratam,  deipfoOrga- 
noTridentino,  utdt  ipfo,  ac  de  aliis 
Leftor  fapiensjudicium  faciat. 


DefcriTJane  delfamofo  Organo  di  S.  Matia 
Maggiore  di  Tiento. 

LA  Chiefa  di  S.  Maria   Maggiore 
della  Citta  di  Trentoecelebreper 
loSacro  Concilio,  che  in  eflfa  fu  tenu- 
to,  e  per  un  Organo  maravigliolo,che 
in  effa  fi  trova  di  Canneduemille  ,cen- 
to,ottanta.  Q^ueftecanne  fonofpartite 
in  due  fumieri  ,  che  formano  in  una 
macbina  fola,due  Organi  diftinti,  un' 
delPaltro  maggiore  .    TOrgano  mag- 
gioree  poflo  in  altodi  bella,e  vaga  pro- 
rpettiva,  concontrabalf]  di  prcdigiofa 
armonia  ,  econ  molta  diverfita  di  llra- 
vaganti,  edelicati  Rcgifiri .  Da  dode- 
ci  diquefti  G  forma  il  Ripieno  da  fonar- 
fi  con  le  mani;  al  quale  unito  il  Ripie- 
nodafonarfi  coni  piedijaffattoda  quel- 
lodelie  mani  difiinto,  econfiftente  in 
fetre  altri  difiinti  Regifiri  ,    vien'for- 
mata  un  Armonia  fommamente  fono- 
ra  ,   e  indicibilmente  foave.  Oltre  li 
fudetti ,  vi  fono  li  feguenti  altri  Regi- 
ftri ,  C!oe:  Unodi  vcce  huroana  ,6  fia 
piffaro;  tredi  flautidiverfi  .duedeCor- 
netti,  unodiTrombe,  e  Piffari ;  edi 
piu  vi  fono  reM  Pedali  le  Trombe  fquar- 
ciate ,  che  i  Tedefchi  chiamano  Tofiaun 
tutrid'isquifita,e  foavilTima  Armonia . 
L'Orgaoo  minore ,  che  ferve  di  Echo  al 
maggiore,  e  pofio  nelTantipendio  del 
Poggiolo,  con  taf^atura  da  quelladei 
maggiore  dif^inta  ;   m^  alla  medcma 
vicina  in  modo  ,  che  in  un"iflefIo  tem- 
po  fi  ponnoaffeme,  &  vicendevolmete 
tafleggiare  arr  endue  .  Quef^'Organet- 
tohacinque  Regiflri,  cioe  un  Flauto 
Stoppo,  cheferveancodi  principale  : 
trc  Regifhi  di  ripieno  ,  &  un  Flautino 
cosidelicato,  efpiritofo,  che  inniun 
altrc  Organo  potraCfj  trovare  il  fifnile  .. 
"Vi  epoiun'aItro  Sumierinoappartato^ 
ed?  graltridue  dlverfo;  nelqv;ale  vid 
unReeiProdiFagottini  ,  che  fervono 
mirabilmente  per  accompagnare  Ia_-» 
Parte.  Inoltre  ui  dilTamburoamtra- 
vigliarimbombante  ,  e  fonoro.  ^' ^^" 
glrtrodelRofJgnuoIo,  &una!rro  Re- 
giftro ,  che  efprime  tutte  le  voci  degl  al- 
triUccelli,  come  Gallina  ,Cucco&c. 
cdipiuunafinta,  m^doIcilLma  Arpa; 

iia* 


JI2         DeSacrificioMiffe.  Decir.XXXVlL 


4^ 


rincafTamentodeirOrganoed^Intaglio 
finiflimo  ,  non  di  gran  mole  ,  ma  di 
gran  virtu  .  Le  Porciere  deirOrgano 
Maggioredentro,  e  fuori  fono  dipinte 
dal  celeberrimoRomanino,  ma  con_» 
manieracosifinita ,  ebellajchehafat- 
K)crederemolti,  foflfero^di  Tiziano, 
odel  Lambertone.  E  certamente  fono 
di  tanta  confideratione,  che  un  Duca 
di  Baviera  le  chiefe  in  grazia  al  Reve- 
rendififimo  Capitolo  di  Trento,  cui  e 
foggetta  la  Chiefa  di  S.  Maria  Maggio-- 
re;  pfferendo  perelfe  trenta  mille  fio- 
rini ,  colloblazione  di  piu  di  farnefare 
copia  da  qual  celebre  Pittcre  vivente 
efiTi  voleflTero  .  E  con  tutto  ciononne 
poteottenere  Tintento.  II  Poggiolo  del- 
rOrgano  e  tutto di  marmo,  intagliato , 
e  fcolpito  mifteriofamente  ,  partc  dal 
Vicentini,  parteda  vn'altropiuinfigne 
virtuofo  ,  che  tienfi  habbia  fattilidue 
Fanciulletti ,  i  quali  fotto  il  detto  Pog- 
giolo  (lanno  in  atto  di  ripofarfi  fopra  un 
Blafone ,  eche  da  periti  vengono  equi- 
parati  a  qual  fi  fia  piu  c^Iebre  fcultura  , 
ancodi  Roma  .  In  fomma  TOrgano  , 
J'Armonia,  la  Pittura,  e  la  Scoltura 
fbno  tutte  un  miracolo  delTarte,  &  ope- 
ra,  chepare  piu  toftofatta  da  Angelo, 
chedahuomo.  Quindi  e  nato  il  Pro- 
verbio,  cheairAuttoredeirOrganodi 
S.  Maria  Maggfore  di  Trento  foffero 
ftati  ca  vati  grccchi,acci6  non  ne  facefle 
d'altri:  perche  a  giudicio  di  chiunque 
lofente(e  porta  il  fitodellaCitt^il  paf- 
jaggio  di  qualonque  Nazione  )  ne  in 
Europa,nein  Afia,  nein  tuttoil  mon- 
dotrovafiuna  fi  rara,  e  meravigliofa 
manifattura  .  Hucufquerelatio,  aqua 
licet  defumere  Organum  Tridentinum 
nulli  inferiuseffe,  pauca  habere  Orga- 
na aequalia ,  ac omnibus praeeffe  polfe ) 
&  haecdidlafmt  de  Organis. 

Quoad  Sextum .  Non  facile  eft  re- 
folvere  ,  ^n  Mujica  in  Divmis  Offciisjit 
approbanda^  velprofcribenda}  Pro  Ap- 
probatione  faciunt.  Prim6  ,  quiaeam 
exercentCoelites,  ut  teftatur  Ecclefia 
in  Hy mno  ad  Laud.  Dedic.  Eccl.  d icens : 
Sed  illa  Sedes  CosHtum  ,  femper  refultai 
Laudibus ,  Deumque  Trinum^  (s^  IJnicum 
jugi  canore  pr<edicat  .  Unde  temporc 
Theodofii  Impsratoris  <<»«<?  4^  6.  audiu 


fuerunt  Angeii  cantare  illud  divinum 
Trifagion  ,  San8us  Deus,  San^usfortis-y 
San&us  immortaUs  mferere  nobis.  De  quo 
Nicephorus /7^.14.  f^/).4^.  &  Cafalius 
^.frt/?.44. /9^^.198.. Secundd,  qula  Apo- 
ftoluseam  commendavit  Coloflentibus 
cap.i.Verf.  fcribens;  Docentes.^iy^com- 
monentes  •nofmetipfos  pfalmis  ,  hymnis,  iy> 
canticis fpiritualibus .  Terti6,quia  etJam 
Coelos  efie  armonlcos  volunt  plurimi 
ex  philofophis ,  quos  refert  Menochius 
inStoreis  Centur.iz.cap.xi,.  &  eisfavent 
verba^f?^.  cap.^Z.  Verf.  Concentum  Cceli 
dormire  quis  faciet  ?  Et  Vfalmi  1 8.  Verf 
1.  Cosiienarrant gloriam  Dei  •  unde  Licen- 
tiusPoeta  cecinit. 

^ptavit  numeros  c^Io ,  jujfitque  fo* 
noros 

Exerceremodos^  p^rilefque  agttare- 
choraas  . 
Quarto  ,  quia  fecundum  Ariftotelem 
mufica  defervit  ad  benevivendum,ided 
ea m  efte  docendos  ju  venes  pr? ter  gram* 
maticam  ,  picturam  ,  atque  fculptu- 
ram  fuadet  lib.%.  Toliticor.  cap.  5  i^^  cap. 
f.ubidemonft/at ,  Muficamconducerfr 
adquamdam  quietem,  &reficiratio- 
nemcorporis;  adben^vivendum  tem» 
poreotii,  &  ad  difponendum  animum 
laetantem,  ut  virtutem  profequatur  / 
quod  latius  docet  Maurus-/»  Comment; 
iW.  Quinto,  quia  Muficatentationes 
fugat,  ideoSaul  meliusfehabebat  ab 
fpiritu maligno,  quoarripiebatur,dum 
David  citharam  pulfaret.  i.  I{eg.i6. 
Sextodevotionem  excitat,  tefte  Divo 
Auguftino,  qui de  C&Iib.^.ConfeJf.cap.^. 
aitad  D- Ambrofium:  Q^antum  flevi  irt 
hpnnis.f  i^canticis  tuis  y  fuavis  fonantis 
EccIeJiiStUie  vocibus  commotus  acriter^iVo- 
ces  illce  infuebant  auribus  meis ,  (3^  eliqua- 
baturveritas  tuain  cormeum  ^  is"  ex  ea 
ajluabat  affe^us  pietatis.,  (^  corruebant 
lacrymce-f  (^  bene  mibierat  cum  eis .  Se- 
ptim6  ,  quia  tempote  peftis  Muficam 
efteunum  exopportunisremediis  jugi- 
ter  adhibendis  infinuant  Medici  apud  42^ 
Zacchiam  in  QCl^MedicoIeg.  lib.^.  tit  ?. 
^.4.  num.io.  Imm6  Muficis  armoniis  fa- 
narimorfos^  Phalangio,  vulgo  laTor 
rantola  fcribunt  Amatus Lufitanus  libr. 
z.  in  Diofcor.  f^Tp.jo. Alexander  ab  Alex. 
^emh  dier.  lib.  i.fap.iy.Sc  Menoch  i  u  s  in 

5fe- 


De  Sacrificio  Miffe.  Decif:  XXXV  tl. 


44 


4T 


StoretsCentur.2.  cap.^o.  Oilavo,  quia 
Mufica  eft  levamen  in  laboribus,*  nam 
Rufticietiam  nunc,  &artifices  canen- 
dorelevant  taedium  ;  infantes  vagire 
ad  nutricum  cantus  definunt  ,  &  ob- 
dormiunt;  acipfiebeftiaB,  qualesfunt 
muli,  tintinabulorumibnitucoUisfuf- 
penforum,  farcinas  levius  ferunt,  & 
equi  in  praeliistubisconcitantur,  utdo- 
ftddifleritidemTholofanus  d.  libr.\z. 
Syntax.art.  mirab.  cap. iS.^ilia  mirabilia 
exMuficain  beftiisoftendens  exPlinio 
lib.^. cap.^. & ex iiEliano  libr^.  del^at. 
^nim. cap.^t^.is^lib. ly.  cap. jS.  Nono  ; 
hincEpifcopumnon  pofle  prohibere_» 
ufum  buccinaearmonicaE,  vvlgo HCor- 
netto •,\nCape\\a,  muficae  Ecclefiae  fuae 
Cathedralis  refpondit  S.  Congregatio 
Epifc-  is"  I^gul.  die  21 .  Ts^ovembris  1 593. 
ut  refertdodiftimusPignatellus  tom.^. 
eonfiilt.i  i  <^.num.%S.  Et  NicoIiusi»;?i(j/?. 
Verb.  Mufica  mm.x.  Decimo  ,  ulterius 
pofleEpifcopum  promovere  ad  Sacros 
Ordines  Clericum  Muficum,  etfi  pa- 
riam  intelligentem  linguam  latinanvj  ; 
quia  Mufica  vald^  confert  ad  cuitum_. 

4(j  Divinum  ,  &ejusintuitu  benigne  eft 
agendumcum  his  Clericis  Canioribus 
vocaliftis,  vel  inftrumentiftis;fi  tamen 
bonos  mores  foveant,  fcribunt  Gobat 
traB.%.num.T^<^o.^feqq.  &Diana  part. 
2.  traH.16.  refol.i(^.Q^x  fedet  in  Coor- 
dinato/cw.i.  trall.^.  refoljs-  Immo  fi 
beneficium,  requirensfcientiam  cantus 
3nprovifo,dareturdo£tifl]moClerrco  , 
fed  qui  ignoraret  cantum ,  provifio  eftet 
invalida,  etfifaftaaPapa.  Tonduti^^- 
fol.benef.part.^.cap.iS^&.nu.i^^.JJ^Kxvno.^ 
quia  Mufica  habet  plurimos  Sandos 
Patresfuiipfiuscommendatores ,  quos 
cumulat  idem  Pignatelhis/^w.j.  conful. 
41.  rt  num.^.(sr>feqq.  quorum  unus  Joan- 
nesSarisberienfisEpifcopusCarnoten- 

47  fis,  qui  vixitu/^wff^  1177.  tempore  Ale- 
xandri  Tertii ,  relatus  ab  Emin.  Card. 
Bellarmino  inter  Scriptores  Ecclefiafti- 
cosfaeculoduodecimo;  isenimin  libro 
primo  Pol  crat.  Muficam  inftrumenta- 
lem  inEccle.fia  laudat  his  verbis:  ^d, 
mores  itaque  inflruendos  ,  &  animos 
exultatione  virtutis  traiiciendos  ifLj 
cultum^Domini .,  nonmodb  conccntum 
kominum  ,  fed  etiam  InHrumentorum 


modos  cenfuerunt  SanUi  Tatres  'Domi- 
no  applicandos  ,  cum  templi  reveren- 
tiamdilatarent .  Etfimilitayitis  Eccle. 
fmtihi  parva  videtur  au6loritas ,  vel 
Triumphatrix  iliapraconia  Muficenon 
tacehit ,  cu]us  feniores  vidit ,  &  tihi 
monfiravit  tonitrui  filius ,  &_  voces  co- 
rum  ftcut  citharUorum  cithariz,an- 
tium  in  citharisfuis .  Q^uod  fi  illos  non- 
dum  audifli.  Rcgem  audias  exultantem, 
qw  te  Kcgni ,  &  cxultationisfuce  vult 
efkparticipcm.  Mt  enim  :  Sumite^ 
pfalmum ,  &  date  tympanum ,  pfalte- 
riu?yi]Ucnndumcumcithara.  ^d  quid 
inqu^s  f'  Vt  laudetis  Dominum  in  tym- 
pano ,  &  chora  ,  in  chordis ,  &  Orga- 
no.  ^ 

Verum  adverfus  Muficam  ,  &  pro 
ejus profcriptione,  loquendo dc  Inftru- 
menrali,&:decantufigurato,extatma- 
gnusnumerusSandorum  Patrum.Pri- 
mo  Ulam  explodit  S.  Hieronymusrela- 
tus  in  cap.  Cantantes.difi.91.h1s  verbis  : 
Cantantes,  &  pfallentes  incordibus  ve- 
flris  T)omino .  Midiant  ha;c  adolcfcen- 
tuli:  audiantii ,  quihus pfallendi  in  Ec- 
eiesia  officium  efl .  'Dco  non  voce ,  fed 
.  corde  cantandum  ;  nec  in  tragcedorurn^ 
modumguttur ,  &fauces  dulci  mcdica- 
mine  linietidx  funt  ,  ut  in  Ecclesicu 
theatrales  moduli  audiatur^&  cantica . 
Secundo:  S.  Athanafius  symphonias5& 
theatralescantusab  Ecclefia  fua  Ale- 
xandrina  eltminavit  ;  &  S.  Juftinus 
Martyrf/^/^.io.fublatoufuInftrumen- 
torum  fimplicem  cantum  retentunti.. 
aitinEcclehis  fuo  tempore  ,  ut  notat 
Pignatellusf^.ww.5.  conf.jfi.  nu.t.  i^i. 
Terti6  ,  quia  devotionem  potlus  de- 
ftruit,  &adpeccataimpellit,  dicente 
S.  AuguftinoC£?w/fj(/^  Hb.io.  cap.^^.  Cum 
mihi  accidit ,  ut  me  amplius  cantus ,  quam 
res ,  quce  cantatur  ,  moveat  ,  pi^nalitef 
me  peccare  confiteor ,  ly  tunc  mallem ,  non 
audirecanentem.  Quarto  immo  Deum 
irritat,  juxta  didum  S.  Gregorii  Ma- 
gni  in  eap.  In  SanBa  F^mana  Ecclefia:  ibi: 
Cantor  minijier  Deum  mortbus  ftimulet.,cutn 
populum  vocibus  deleciat.  difi.9z.uhi  Glof- 
{^ind.  Verb.fiimulet  ,  declarat  dicens  : 
idefi exafperet  contra  fe .  Quinto,  quia 
Eunuchificfaai  adfervandam  vocem 
muficalemfunt  irregulares  fecundum 


48 


314         t)eSacrificioMin'^Decif:XXXVlL 


veriorem  Canoniftarum  ,  &  Theolo- 

49  gorumoplnionem .  Thefaur.  deVenis 
part.i.  Verh.  Memhrorummutihuo  cap.i. 
Verf.  KytmpJiafecundb .  Suarez  de  Cenfuris 
difp.ifd^.feB.z.  num.%.  Diana  piures  DD^ 
cumulans /'rTJ^.ic.  tra^.i^.  refol.ii.  & 
conferuntad  hocLi.C.  de Eunuchis.^L 
3.  i^  6.ff.  ./Idl.  Comel  de  Sicariis .,  Sex- 
td,  Non  fpernendafententia  Francifci 
Petrarchas,  qui/«  Dial:  25.  cum  Gaud. 
pofito  in  Polyanthea  Verh.  Mujica^  inci- 
pit:  Cantu  deleBor  ,  ac  fidthus  .  Ref^p. 
^h  quanto  melitis  lacrymis  .^  atque  fufpi- 
viis?  Vrcefiat  enim  fendo  ad  gaudium  , 
quamgaudendoadgemitumpervenire .  Se- 
ptifivd,  efl  pariterlegenda  gravis,  ele- 
ganstamen  cenfura,  quam  fccit  in__. 
Muficam  Inftrumetalem  Sandus  Stel- 

50  redus  Abbas  Rievallenfis,  S.  Bernardi 
di\^c\^\Ji\\is  inlihr.z.fpecul.  charit.  ccp.z^., 
hisverbis:  'Unde ,  cejfantihusjam  typis , 
^figuris ,  undein  Ecclefia  tot  Organa^tot 
cymbaJa  ?  ../id  quid ,  rogo ,  terrihiHs  iliefol- 
lium  ^flatus^tonitrui  potiusfragorem^quijm 
vocis  exprim.ens  fuavitcitem?  ^d  quidil- 
la  vocis  ccntradio ,  i^  infra&io  ?  Hicfuc- 
Cinit-^  ille  dlfcinit ,  alterfupercinit  ,  alter 
medias  quafdam  notas  dividit ,  (^  incidit . 
T^HNc  voxfiringitur ,  nuncfrangitur ,  nunc 
impingitur,  nunc  diffufiori  fonitu  dilata- 
tur  .  ^Hquando ,  quod  pudet  dicere  ,  in 
equinos  binnitus  cogitur,  aliquando  virili 
vigore  depofito  in  f^mine<e-  vocis  gracilita' 
sesacuitur  ;  nonnunquam  artificiofa  qua~ 
dam  circumvolutione  torquetur^  (^  retor- 
quetur .  Videas  aliquando  hominem  aperto 
orey  quafiinterclufohalitu^  expirare^non 
cantare  :  ac  ridiculofa  quadam  vocis  in- 
terceptione  quafiminitari  filentiumi  nunc 
agones  rmirientium ,  velextafimpatientium 
imitari .  Interim  hifirionicis  quihufdamge- 
ftibus  totum  corpus  agitatur  ,  torquentuy. 
lahia,  rotanturoculi ,  ludunthumeri ;  ^ 
(td  fingulas  quoque  notas  digitorum  fiexus 
refpondet-.  Et  bac  ridiculofa  diffolutio  vo^ 
catur^eligio  l  Et  ubihjecfrequentius  agi- 
tatur^ibi  Deo  honorabilius  ferviri  clamatur? 
Oftavdaddendahucufquediftiscontra 
Inftrumentalem  Muficam  Extravag. 
Joannis  PapaXXn.  </^««w^  1516.  In- 
cipien.  Do^a  San^orum  Tatrum .  De  Vita.^ 
isr.  Honeflate  Clericor.  in  qua  enarratis 
OQuficalibusabufibus  iliius  temporis  , 


relegat  ,  abiicit ,  &  ab  Ecclefia  Det 
eofdemprofliHat;  volens,  ut  InMifTls, 
acDivinisofficiis  aliquae  tantum  con- 
fonantisejquaemelodiamfapiunt,  puta 
oQavae  ,quint£E,quarta:,  &  hujufmo- 
di  fupra  cantum  Ecclefiafticum  fimpli- 
cem  proferantur.  Nono, tandem  fuc* 
ceflfjtBuIla  Alexandri  Papae  VII.  .^fwwo 
xO^sT-dieizi.  ^^prilii.  Incipit;  Ti^  fo!- 
licitudiniifiudioi  inquadamnat  Mufi- 
casinftrunjentales  in  Ecclefiis,  tam  in 
MifTis,  quam  in  Vefperis  tanquamin- 
decentes;  &pra:cipic,  acmandatSu- 
perioribusEccIefiarum,  ne  quidquam 
canrari  permittant,  praeter  ea  verba  , 
quce  a  BreviariOj  vel  Mi(Tali  Romaao 
prafcribuntur  5  aut  ^Sandis  Patribus 
defun  pta  fint,  &quf  aSacr.  Rit.Con- 
gregatione  fint  prius  approbata ,  exclu' 
fismodulis  iis  ^  qui  chor^as,  is^  propha- 
nampotius ,  quam  Ecclefiaflicam  melodiam 
imitantur «. 

LishiEcagitatacontra  Muficam  in- 
flrumentalemj  &cantum  figuratum_» 
nonefldirimendayfedcomponenda  foe- 
dere  diftindionis:,.  videlicet,  adhiben-  52,. 
dam,  &  retinendameffein  Ecc}efia_» 
illammuficam,  quaePfaJmos,  &  Ver- 
fus  MifTalis,  ac  Scripturse  Sacrae  pie 
decantat,  &  devotis  Symphoniis  mi- 
fcetur.  P5gnareIIusf(7w.8.  ro«////f.  42.»«. 
19.  Nicolius  Verb.  Cantus nu  1.  Suarez 
de  I^elig.  iib.4..  de  Horis  Can.  cap.y.  &  Mi- 
randa  tom.i  .Man.Triel.q.^j.  art.6.  Illam 
ver6,  quas  vel  cantilenas  indecoras  , 
vel  concentusprofanos,autmoteOa  le- 
via,&  minusdecentiacanitjprofcriben- 
dam,  &  eliminandam  omnino  forc^j 
juxta  fententias  SS.  Patrum,quoscitac 
lllufiriflr.  Sarnellius  d.  Epifl.p.  pag.j$. 
&  Decretum  Concilii  Tridentini/fj^z^. 
de  refcap. 11.  nec  non  iuxta  E  decretum 
Vifitationis  Apoflolicae  Urbis  Romae 
die  J,c.j-uliii66^.  relatum  abeodem  II- 
luflriff.  Sarnellioi/.  ^/'//^.^./'^^.(jo.  &  ab 
IIluflriir.CrifpinoEpifcopoejusPraede- 
ceiTore  in  aurecf  libro  infcripto  Tfattato 
della VifitaTaflorale part.^.  §. ii.  inquo 
ea  praefcribuntur,  quae  fervari  debent 
acantoribus,  &  muficisinDivinis  of- 
f.ciis.  Hancdiftinflionem  laudant  Na- 
var.deOrat.cap.ij.  num.^S-  is^i^'  ■^^" 
quc  Loterius rff  l{c benef.Iib.i' ^.4. nu.iS.^ 

Ex 


De  Sacrificio.  Mi(&  Decif.  XXXVlfc         3 1  $ 


Exqu!bu5omnibusde(lucirur,Can- 
55  tumGregorianumob  ejusgravltatem, 
&pietatem  eflfe  omnibus  Ecclefiafticis 
commendandum;  &abeisdircenduna, 
prascipu^aCanonicis.  Moneta  de  Di- 
firibut.fart-i.ij.i.  Ceccoperius  d  lib.i. 
««III.  ubiid  tanto  magis  ait  obligare 
Canonicos,  &  Dignitates,  fi  fic  ftatu- 
tum  fit  vel  in  Synodalibus  Conftitutio- 
nibus.  Barbof.  f?//f^.34.  vel  in  Litteris 
Apoftolicis  particularibus  Ecclefiap  , 
qualis  eft  iiic  Patavii  Buila  Gregorii 
..A  YMl.deanno  1577.  quf  continetconcor- 
data  inter  Epifcopum  Ormanetrum ,  & 
Capitulum  Paduanum,ab  eodem  Sum- 
ino  Pontifice  confirmata  .  Et  quo- 
niaraprincfpaJis  reseft  in  Cantu  Gre- 
goriano  cognofcere  tonos  Pfalmorum 
exnotispoftantiphonasin  librochorali 
pofitis,  ad  eos  difcernendos,  qui  o£lo 
lunt,  dantur  fisquentes  Verfus. 

B^  j  La  viiltprimus .  P^  ^Fa  retitiet- 
^y  que  fecundas . 

Defei  vit  Mi ,  Fa  terno :  quarto  dato 

Mi , La . 
Fa ,  Fafert  qulntus .  Fa^La  pr^ebet 

tibi  Sextus. 
'Vt,  Solfeptennus .  IJt^Facaptatque 
fupremvs . 
Adintonandosautem  Pfalmosjuxta 
propriam  niituramtoni  in  eodem  Anti- 
phonario indicati,  notanda funtcarmi- 
na  fequentia . 
j5  TrimuscumSexto^Fa,SoI^  La  fem- 

per  habeto. 
Tertius ,  (^  OHavus  IJt^ I{e,  Fa  y 

atque  Secundus . 
La  .  Sol.,  La  Ouartus  .  TJt  ^  Mi » 

Sol,  fttfbi  Quintus . 

Septimus  Fa.Ml^  Fa ,  Sol^  Jic omnsi 

efferecordes . 

Videntur  Gra?ca,  feu  Arabica  iis  , 

quiinpraxi  intonandi  non  fe  exerciie- 

runt.  Faciletamendifcentur  a  fiuden- 

tibus,ut  mihiaccidit  in  juvenili  aetate. 

Certeindecorumeft,  tonos,&  resulai 

intonandi  Pfalmos  ignorari  ab  Eccle- 

fiafticis,  rraecipuebeneficiatis,  &  cho- 

ro  addidis  ,  quos  Gregorianum  can- 

tumfcireConcilium  Tridentinum  feff. 

il.cap.iZ.  obligat  etiam  a  primis  an- 

nis. 

^7      SedUtrumexpediat,  quodMonia- 


les  fciant  cantare  ,  &  fonare?  Si  lo* 
quamurdeCantuGregoriano,  &  Or* 
gano  ?  Reipondetur  Affirmative.  De 
cantu  figurato,  &  Mufica  infirumen- 
tali  negativ^,  juxta  Decreta  plurima 
S.  Congregationis  apud  Nicolium  in 
flofcul.  Perb.  Cantus  nu.-^.  (^-  Verb.  Mujica 
miw.^.qui»«w,8.  fubdit,  adconceden* 
dam  Muficam  ■Monia)ib\]S  in  earum 
Ecclefiis  exterioribus  fervandam  effe 
confuetudinem.  AlexanderPapa  VII. 
in  fua  Conftitutione  XL.  diei  24.  Se- 
ptembris  i6$7.lv\c\^\tn.Vro  commiffo  "hlO" 
bis.  $.2..1oquensdeMoniaiibus  itadif- 
pofuit:  FolenteSy  utfeftivitateihuiufmo- 
di  ( fci licet  Monial ium  )  abfque  Mujica 
exteriori  omninb  cekbrsntur^  adhibito  tan-  5* 
tum  in  choto  interiori  cantu  Cregoriano 
tjunciipato ,  Jtx^e  etiamfigurato.,  qucad  an- 
tiphonas  Vefperarum  pro  currenti  fefto  » 
aut  cantieum  Magnificat  ..pkno  tamen  cho- 
ro.  ErgofupponirurfuiiTecantusetiam 
figuratusinMonlalibusUrbisRomae  ; 
ficutolimerat,  &  nuT)c  eft  in  aJiqui- 
bus  Monarteriis  Monialium  Paduae  j 
circaquas  videndi  Quaranta  in  Summa 
Bullar.  Verb.  Monafteria  Monialium .  Do- 
natus  I{er. T{ezular.  tom.^.  traB.^.  Quaft, 
$.num.i4t.^  Tzvnhunnxxsdeyure KAbba- 
tijfarum  difp.  1 5.  Oiideftt.  i  ■  num.$.  ^  6, 

Sed  antequam  hoc  caputdeMufica 
vocali ,  Inftrumentaliqueconcludam , 
&  deperfonis^quasineaexcelluerunt, 
non  mihi  vertatincrimen  am^niffimus 
Ledor,  fi  iufundifllmum  Mufices  ca- 
fum  referam,  quemrecrtationiscaufa 
Sereniflimus  Magnus  Dux  Hetruriae 
exhibuit  erud*rifliiDO,  acfamofo  Viro 
P.  Aihanaf'oKircheroSoc.  Jefuyquem- 
que  ilieP.  GalpHriScbottoejufdem  So- 
ciftatis  narra\  it  Jirteris  ad  eum  datis 
die^.T^ovembiis ar.yii  i6^^.  hisVerbis  : 
Sua  ^itez^^a  Serenijfma  mifece  efibire  ttna 
Mufic  ix ,  a  cui  non  ho  in  vita  mia  fcntitofi- 
tnile  .  I  Mufici  erano  un  Tapagalh ,  cdn  utt 
Cctrc  i<^  ilfuo  MaeftrCiilqualefattOyche 
hehbe  iucraYe  una  Sptnetta.^cht  dnfci  dafff 
fiejja  crn-.ivrva ,  fubito  ilTapa^al/o ,  acco- 
ftateat  CJnvicimhaio  le  orecchie ,  comefs 
volefppigtiare  iltuono  della  TOce.comincii 
apapagctllar^i  i'^  il  Cane,  chefempte  mi^ 
rava  con gtocchifijfi  il  Tapagallo ,  erd  ab- 
hajare'j  ma  con  ntta  armonia  co/itidico/4 
R  r    1  irtfie^ 


t 


3  i(J         De  Sacrificlo  Miffie .  DecirXXXVII. 


znjteme  ^  iy>  iflravagante  ^  chereftaipoco 
meno j  chefuora  dime  medejtmo.  Ita  P. 
Gafpar Schottus in  fua  Phyfica  Curio- 
iditom.z.  libr.8. cap.is).  ^.^.l^erf.aliiid non 
tniuus  .  Ubi  idetn  etiam  repetit  LatiQO 
fermone. 

Hisita  ronftitutis,  &  explicatis  ad 
ornatum  Miflarum  foleronium  ,  quas 
cum  Mufica  Vocali  ,  Inftrumentali  , 
Organis,  &  aliis  modis  enchordicis  , 
pneumaticis,  &crufticis  celebrantur, 
reaffumentes primam ,  principalemque 
quaeftionem  in  hac  Decifione  propofi- 

59  tam,  ^An  fcilicet  Mijfa fo/emnis  fit  majoris 
fru^us^  quam  Mijfa  privata  ?  pro  ejus 
refolutione,  refpondendumeftaffirma- 
tiv^nonfolumquoad  frudlum  exopere 
operantis,  fedetiam  quoad.fru£lum  ex 
opereoperato  meritorium,  impetrato- 
rium,  &  fatisfadorium  ,  ut  doflepro- 
haX.V&^(\u<i\\^MS  de  Sacrificw  Miff^e  qus(l. 
131.  quem  unicum  reperi  inter  tot ,  Sc 
tanros  Auftores,  quos  ego  habeo  ,  &; 
revoivi,  Scholafticos,  &Moraliftas  , 
a  quohaecqueftioexaminetur;  ide6que 
&  ipfePafqualigus  nullum  Doi^lorem 
allegatpraeter  Henriquez  in  Summ.libr. 
g.  cap.ij.ubiparum,  aut  nihil  de  hoc 
quaefito. 
Porro  quod   major  fit  frud^us  Mif- 

^°  faefolemnis,  qu^mprivata^exoper^^, 
operantismanifeftaeft  ratio;  fiquidem 
ui)i  major  e(ldevotioinofferentibus,& 
«bi  exercentur  ampliores  a£lus  Reli- 
gionis,  ibi  major  eft  fru£lus  Sacrlficii 
refpedu  offerentium  ,  &  in  ipfo  coope- 
rantium,  uttradunt  omnesDD.  inter 
quos  Comitolus  in B^fponf  Moral.quteft. 
42.WHW.8.  proutdocuimus  fupra  Decif 
XXXIII. ««w.i  ^.  i^feqq.  Sed  inMifTa 
folemni  majorexcitaturdevotio,praeci- 
pueubi  cantuseftreligiofus;  &  plures 
funt  adtus  Religionis  in  mukitudine 
miniftrorum,  inincenfatlone  Altaris, 
&oblatasmateriaB.  Ergomajor  eft  fru- 
ftus  in  MifTa  folemni,  quam  in  privata 
exopere  operantis. 

Idem  veroaffirmandumefi: ,  aitPaf- 

^  qualigus^.  ^♦j^/?.!^!,  m/w.io.  ex  opere 
operato.  Rationes,quasalIegat,  funt 
diverfas;  fedpraecipuf ,  quiaChrifius, 
qut  inftituit  hoc  Sacrificium  ,  voluit  , 
ipfum  oiferri  ab  Ecclefia  ,  non  folum 


fimplicirltu,  utinMifla  privata;  feJ 
etiamfolemni,  ut  in  Miffis  Pontifica- 
libus,&  cum  multitudine  Miniftrorum 
cantatis  .  Hoc  probatur ,  quia  Chriftus 
inftituit  omnes  feptem  ordines  ,  tJktn 
quatuorminores,  qu^m  tresmajores, 
utomnes  concurrerent  ad  formandam  61 
Hierarchiam  Ecclefiafticam,  &adin- 
ferviendum  in  folemni  oblatione  Sacri- 
ficii  fui  Ipsius  incruenti.  Emin.  Card. 
de  Lauraea  de  Sacramento  Ordinis  difp.^. 
^  (J.  per  plures  articulos;  &  Maftrius 
in  ^.fent.difp.^.  qu.i.  art-x.  Igitur  con- 
gruum  fuit  ,  utChriRus  Dominusvo- 
luerit ,  majorem  fruilum  provenire  ex 
oblatione  Sacrificii  ritu  folemni^&cum 
interventu  omnium  Miniftrorum ,  a  fe 
inftitutorum  fada  ,  qu^m  ex  privata 
Htationeexipfo  opere  operato.  Equi- 
dem  benignioremfe  reddit  Princepser- 
ga  amicos,  vel  fubditosfuos.^  aquibus, 
magis  honoratur;  &  iifdem  majora  be- 
neficentiae,  ac  munificentiae  fu?  cha- 
rifmata  largitur ,  &  de  hoc  exemplum 
habemusSimonis  Oniaefilii  magni  Sa-  63 
cerdotis,  &  Principis  Judaeorum  ;  qui 
mifitlegatoscum  muneribus  Romam, 
fiatuereamicitiamcum  Romanis;  ipfi 
enim  ,  ait  textus /;^r.  i.Machabeor.j/^. 
Verf^o.Siifceperunt  Legatos  Simonis  g!o- 
riofe'y  &  obmajeftatem  ,  &pompam_. 
illius  legationis  fe  gratos  demonftra- 
runt  ,  ita  refcribentes  Regibus  adja- 
cerM^hus:  Legati  fuddeorum  venerunt  ad 
nos  amici noftri  renovantes  priftinam  amici- 
tiam.^  ^focietatem  ,  mijji  a  Simcne  Trinci- 
pe  Sacerdotum,  iypopulojudaofum .  .^t- 
tulerunt  autem  {5-  chpeum  aureum  mnarum 
mille :  (una  mna  hebr^a  conftabat  quin- 
quaginta  ficlis:  unusficlus  eratmedia  ^4 
uncia  argenti ,  &  valebat  quatuorflo- 
renos  .  Tn m.  in Luc.  cap.x^.Verf.i^-  Er- 
go<.'i£tisclypi-isaureispondus  erat  un- 
ciarum  auri  quingenrarum  .  )  Tlacuit 
itaque  nobisjcribere  I^eoibus^et  B^gionibuSy 
lit  non  infcrant  illis  maja  i^-c  ut  latius  d. 
lib  i.  Machab.  cap.i  y  Verf.i^-is^  feqq.ln. 
Ecclefia  Carholica  dum  Sacrofanilum 
Sacrificium  Minas  offertur  ,  clypeus 
aureusranquamdonummittitur  aeter- 
noPatri  ad  ejus  clementiam,  &  gta- 
tiamerganos  conciliandam;  efl  enim 
Chnftus  DominuSj  qui  tanqnam  Vi-  ^ 

dima 


DeSacrificio  Miflk  Decif.  XXXVII. 


Qima  offertur,  illeclypeus  ,  de  quo 
myflicececinitDavid  :  i.I{eg.  ii.verf. 
36.  Dedilii  mihi  cJypeum  fcthitu .  &de_^ 
quoNahiim  Propheta  cap.  z.verf.^.2L\x.: 
Cbpeusfortiumejus  ignotus;  ideftcharita- 
te,  &an">orenofirum .  Igiturquoam- 
pliori  apparatu  ,  &  nobilioricomitatu 
procedit,  quihocaureum  donumprs. 
lentat  SaniflilTjmae  Trinitati,  utfit  in 
MiflTa  Solemni,  e6uberioresgratias,& 
beneficientias  ex  opere  operato^  Divi* 
raclementia  reportat. 

Ulteriusconfuetum  eft  inter  Reges  , 
&PrincipesfuisOratoribusadaliasCo- 

5^  ronas  deftinatis  ex  serario  publico  eo 
ingentiorcm  pecuniarum  fummam  af- 
ijgnare,  quofolemniori  pompa,&ma- 
jori  caterva  fodalium  ,  acfamulorum 
ibciati  Legatione  funduri  procedunt  . 
L/Iodoidem  flatuendumeft,  &afl"eve- 
randum  fieri  a  Rege  Regum  Chrifto 
Domino;  a  cujus  incomparabili  libera- 
Htate ,  dum  Sacerdos  Orator ,  &  Mini- 
fter  ejus ,  pro  eo  Legatione  fungituiv,  at- 
queoratad  aeternum  Patrem  ;  exarra- 
lio  meritorum  ejufdem  ;  videlicet  ex 
opere  operato  ingentiora  merita  afli- 
gnantur,  dummajori  comitum  agmi- 
ne,  &  fplendid'oriapparatu  ,  proutfit 
jn  Mifla  Solemni ,  Legationem,  &  mu- 
nus  injundum  exequitur  .  Quod  au- 
tem  celebrans  fit  Orator  ,  &  legatus 
Chriftiad  Patrem  oftendit  Malhius  in 
Theol  Moral.  difp.  1 5».  num.  45. 

Hinc  eft  ,  quod  Summi  Pontifices 
nonrecufant,  juftis  decaufisanimum 
fuum  moventibus ,  licentiam  concede- 

68  re  ,  ut  pIuribusMiflis  privatis  incum- 
bentibus  aiicui  Monafterio^  vel  Reli- 
gioni ,  fatisfieri  polfit  per  aliquas  Sole- 
DinesMiflasJn  minori  numerodecan- 
tatas-,  ea  quidemratione;  quiaMifl^a- 
rumfoiemniterdecantatarum  maiorfit 
valor,  &fru<!^nsetiam  exopcreopera- 
to ,  quam  Mifl"arum  privatarum  .  Et 
talisfuit  mens  Sacri  Tridentini  Conci- 

65)  lii,  dum  in  Je/f.i^.de  I^f.  cap.  ^.  con- 
ceffit  Fpifcopis  ,  ut  poffent  moderari 
onera  Miflarum  anteipfum  Concilium 
relifla,  cujus  Decrcti  Conciliaris  vi- 
gore  CongregPtio  Parochorum  Paduas 
anKo  T595).  in  Synodo  Dia^cefana  obti- 
nuic  reflridionem  ingentis  numeri  An* 


317 

niverfariorum  ,  &Mifrarum  in  praete- 
ritisfaeculisrelidlarum  ad  quinquagin- 
ta  Anniverfaria  annua  ,  quasconfiflunC 
inrecitationeunius  Noi^urni  cu  Lau-  70 
dibusDefundorum,  &  Mifl^aSolemnl 
de  Requiem;  praedidam  autem  con- 
cefllonem  ConcIIii  Tridentini  haber^^ 
locum  in  folis  oneribus  Miffarum  ante 
idemConcilium  reliftarum,  &infoIa 
prima  Synodo   poft  ipfum  Concilium 
Tridentinum  celebrara  ,  ex  declara- 
tione  SacrsB  Congregationis    ejufdem 
Concilii  /V;  una  F'orentinct  die  1 5.  Decem- 
hrisiCiQ).  advertit  Nicolius  inLucubra. 
Canon.  lib.  ^.  tit.  41 .  num.  10.  Diana  verd 
notztpar.6.trai}.  6.  refol.  10.  Quaejacet 
in  Coordinato  tom.  2.  tra^.  i.  B^efoly.  71 
Quod  onera  Miflarum  relida  pofl  Con- 
cilium  ,  &  nondum  acceptata  ob  tenui- 
tatemeleemofyn?  pofl^untabOrdinario 
propria  audloritate  reftringi  ,  &  mode- 
ratij  quia  prohibitio  facla  in  Decretis 
Urbani  VIII.  anno  i^'!^.  procedit  !n_» 
oneribusjamacceptatis-  CcEterumea- 
demCongregatio  Parochorum  Padu^, 
^in  qua  mea  Praspofitura  tituli  Sandif- 
fimas  Trinitatis  inter  fixas  dignirates 
ejufdem  Congregationis  ,   &  Coll^fgii 
fecundum   locum  obtinet  )  hoc  anno 
1698.  habuit  recurfum  ad  Sacfam  Con- 
gregationem  Concilii  Romae,pro  mode-  7^ 
ratione    Anniverfariorum  cum  onere 
Miffarum  ob  tcnuitatem   eleemofynae 
reliiiorum  aDD.  Laura,  &Francifco 
de  Zorzatis  ,  etfi  nondum  acceptato- 
rum ;  ipfaqueSacraCongregatioEmin. 
S.  R.  E.  Cardinalium  pofl  plures  infor- 
mationesremifit  totum  negotiumEmi- 
nentifllmoCardinali  Epifccpo  Patavi- 
no  ;   a  quo  praedidam  moderationem 
ipfi   Parochi  obtinuerunt  ad  normam 
aliorum  Anniverfariorum  . 

Concludendum  eftigitur,  majorem 
effe  valorem  ,  &  frudum  MiflTae  So- 
Iemn's  ,  quam  privatae  ob  Hierarchi- 
cammajeflatem  Ecclefiae,  quaefolem- 
ne  Sacrificium  comitatur,  tum  exge- 
nere  operantis  ,  ob  majorem  devotio- 
nem  Miniftrorum  ,  atqueadflantium  ; 
tum  cx  opere  operato  ob  majus  obfe- 
quium  refultans  in  honorem  Sacrofan- 
ftas,  &individuaETrinitatis;  atque_j 
Chrifli  Domini  Redemptoris  noftri,am- 

pliorem 


3 1 S         De  Sacrificio  Miflfe.  Decif: XXXVlir. 


pliorem  ftipem  ex  aerario  infinitoruni 
ejusmeritorum,  propria  Jiberalitate  , 
&  benignitate  contribuentis.  Hoc  ta- 
cit^innuit  Peyrinus  Tnvilg.  P^gui.tom. 
2.  ^dditament.  ad  Conflit.  Tyrrhi  cap.  i . 
fubnum.  i$pag.  g  i  o.  ^erf.  Tert/o  cantare. 
Ubi  percurrendo  remedia  ,  fi  Religio 
tantisfit  oneribus  Miflarum  onerata,ut 
iifdemomnibus  fatisfacere  non  poflTit  , 
ait.'  Tertio  Cantare  ,  prafente  toto  con- 
'ventUy  unam  Mtjfam  pronovem  ,  vel  de- 
cem ,  vel  pluribus  ,  juxta  majarem  ,  vel 
mmorem  mmerum  Mijfarim:  Q_uod  in- 
telligenduni  eft,  accedente  licentia_* 
SummiPootificis;  utdidum  eft  fupra  . 
Atexprefseidipfum  infinuat  Fagnanus 
hicap.  Cumcreatura  num.S).  De  cekbrat. 
Miffarum  ;  ubi  cum  probafiet,  Anni- 
verfaria  prodefundis  requirere  Mifiam 
cantatam  ,  fubdit  :  Ohligationi  cele- 
hrandi  ^nnivcrfarium  DcfmSorum 
nonpotefl  fatisfieri  dicendo  Mifiam  pri- 
'vatam ,  tit  habct  hacfecunda  Lctlura , 
quoniamplusfuffragii  capit  anima  De- 
fun£ii  ex  Mijfa  Sotemni  in  choro  cunij 
interyentu  plurium  Sacerdotum.j  , 
qukm  ex  Mijfaprivata  y  utinnuithac 
littera . 

D  E  C  I  S  I  o   xxxviir. 

ARGUMENTUM. 

Difccptatur  de  obligatione  can- 
tandi  quotidie  unam,  vcl  pm- 
rcs  MilFas  in  Ecclcfiis  Catiic- 
dralibus,  &  Colicgiatis  •  Vfus 
MiflarunriSoIemnium  fuitfcm- 
per  in  Ecclcfia .  Canonicorum 
origo  ,  6c  mltiturum .  Quibus 
horis  nnt  cantanduB  Mifias  irL_* 
Ctioro ,  &  qualc  ob  myfterium? 
Chnrtus  qua  hora  fuent  Cru- 
cifixus  ?  An  fit  culpa  gravis 
non  cantarc  MilTas  dicbus  a 
Rubrica  Miflalis  pr^efcnptis? 
An  haec  afficiat  Kcgularcs?  Cc- 
Icbrans  an  tcneatur  Icgcrc  in 
Mifia  folcmni ,  caqus  cantan- 
tur  a  Choro  ,  vcl  a  Miniftris? 


SVMM^I^IVM. 

1  MiJS<e  Solemnes  ab  initio  Ecclefig: 
funt  infiituta . 

2  M'ffa  publica  dicebatur  Mijja  can^ 
tara. 

3  OBavo  f£Culo  coepit  cantari  Miffa 
quotidie . 

4  Clerici  omnes  antiquitits  addifii 
crant  Choro . 

5  Canonicorum  origo . 

6  Ganonicatus  Tatavini  quare  alii 
fintpingues^  alii  non? 

7  Canonicorum  proprium  inflitutum 
efl  cantare  inChoro , 

8  Rubric^  Mifialis  de  Miffis  cantan- 
dis  funtpr^ceptiva; . 

9  Hora  cantandarum  Miffartm  in 
Cathedralibus  ,  &  Collcgiatis 
qua  fit  f 

10  Myflcrium  horarum  ,  in  qtiibus 
MifsiC  folemncs  celebrantur . 

1 1  Chriflus  qua  hora  fitCrucfixus  ? 

I  i  Cibusjn  die  )e]unii  olimfumebat/4r 

Fifpere . 
13  Mifsca  dute  ,  ac  ctiam  trcs  codem 

die  quando  fmt  cantanda  in  Cathc- 

dralibus^  &  CollegiatisEccUfiis} 
,14  Calendarium  annuum  Tatavinum 

a  quoformetur  ? 

15  Magiflcr  Cer^moniarum  Cathedra- 
lis  Tatavinoe  Laudatus . 

16  Culpagravis  cfl  non  cantare  ambas 
Mifsas  in  CoUegiatis ,  dichus  d  ^U' 
bricapr.^fcriptis . 

1 7  Mifsa  Votiva  cantata  non  fupplet 
cantand^edc pracepto . 

18  Mijsa  de  Feria  canenda  pofl  Ter- 
tiam  in  Ouadragcfima;& pofl  T<io- 
nam  illa  de  Sanflo  y  fifitfefium  de 
pnecepto . 

ip  Rcgulares  an  fub  peccato  tcnean- 
tur  quotidie  cantare  Mfsam  iuxta 
Kubricam  Mifsalis^i  &  num.  21.  ii. 

ra  signaCollegialitatis . 

i4  Celebrans  folemniter  an  teneatur 
legere  Epiftolam  ,  Evangclii^m  , 
Cloria,  Credo  ^  &  Trophetiasin 
SabbatQ  San^o  f 

Quas 


o 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.XXX  VlII.         5  rp 


UaehucufquedidafuntcJe  folem- 

^    ni  Liturgia,  &  deMifiTa  canta- 

ta  circa  ej-is  intrinfecum  valorem,  dc 

frud^iim  ,  calamum  excitanr,ut  expli- 

cetnonnulla  fcitudigniffima,  qu^ejuf- 

f  deo»  MifTceforemnisexternum  ufum  , 

'  &  frequentationem  concernunt  .  Ita- 

quebreviter  examinabimus: 

1  Qjio  tcmpore  introdu^ia  ftt  inEc- 
clefia  Soiemnis  Liturgia ,  &  Mifsa 
cum  cantH  ? 

2  jLn  Mifsafolcmnis ,  &  cum  cantu 
sit  dc  Tracepto  ? 

3  Quibns  horis  sint  celebrandx  Mifsa 
folemnes ,  &  cum  cantu  ^ 

4  ^nKegulares  tcneantur  fubpcena 
peccati  mortaiis  cantare  quotidie 
pnedi^las  Mifsas  in  corum  Eccie- 
siis  f' 

QuoadPrimum  .Certum  efl,  folem- 
nesLiturgias,  &  Midas  cum  cantu  ab 
j  initio  Ecclefias  inf^itutas  fuilfe  ;  fiqui- 
dem  ,utdemonftratumeft  fupra  inDs- 
cifiy.num  2.1.  in  primitrivaEcclefia_>   , 
etiam  tempore  Apoflolorum, &  fuccel- 
fivd  poftipfos,  omnesfidelesfimul  con- 
gregabancur,ut  lauJesDeopfallerent, 
&poftdivinam  Pfalmodiam,  MifiTam 
foiemnem  Antiftites,  aliiveSacerdotes 
celebrabant  ;   cantantibus  Clericis  fi- 
mul,&laicis  Intro^tum,  Hymnum_i 
Angelicum,  Graduale  ,  Symbolum_j 
fidei ,  &  aliasftatutaspreceSjUtpraeter 
DD.  d.  num.  21.  allegatos ,  probant  Mo- 
neta  de  Diflrib.  quot.part.  i.  q.  5.  num.  3. 
fubiallegat  verba  Anacleti  Papae,  qui 
feditanno  Domini  84.  relata  in  cnpit. 
Epifcopus .  de  Confecr.  difl.  i . )  Eminent. 
Card.Bellarminus  iib.  1.  de  Mijfa  cap. 
l^.coi.z.  Emin.  Card.  Baronius  t/^nno 
4ii.««.  ^6.  &  Emin.  Card.  Bona  i{fr. 
Liturgic.  lib.  i .  cap.  1 8.  mim.  ^.  ubi  ponit 
DecretumConcilii  Toletani  primi  fub 
Anaftafio  Papa  cap.  y  ^Antio ^co.  in  quo- 
poft  redadum  cantum  Ecclefiafticum 
ad  folos  clericos,  ita  fuit  ftatutum_.  •* 
Tresbyter  .^vei  DiaconuSyVelSubdiacorjus^ 
velquUibet  Ecciefi<e  deputatus  clericus  .^  fi 
intra  Civitc.tem  ^  velin  ioco  ,  in  quo  Eccic' 
Jiaefi  ^  r.ut  caftelio  ,  aut  vico  ,  aut  viiia , 
ad  Ecclefiam  ad  Sacrifcium  quotidianum 
non  accefferit ,  clericus  non  haheatur.  Quo 
attento  Decreto ,  fubjunglt  idem  Emin. 


Card.  Bona  d.  nurr>.  3.  Hiccanon  adMif- 
fam  SoieTPnempertinet ,  quandoqnidem  ju- 
bet  omnes  Ecciefiojiicos  ordines  ad  eam 
convenire .  Ex  hoc  autem  infertur ,  eam 
quotidie  in  Ecckfia  Toletana  initio  quinti 
f^eculi  a8am  fu:ffe ,  quod  tefte  ^ugu/iino 
fupra  citato  aircubi  ipfo  vivente  fervaba- 
tur .  Locus  autem  D.  Auguftini  eft/« 
Epift.  \  r8.  Et  legitur  in  cap.  Etboc  51.  de 
Confecr.difi.  1. 

Hinceft,  quod  apudSaniflosPatres, 
&  Pontificesantiquosfrequenseft  men- 
tiode  Mift"afc!emni,  &  publica,  quae 
fcilicec  cantu  ,  &  aftiftentia  Miniftro-  7. 
rum  ,ac  muitipliciscleri  celebrabatur; 
&  prscipue  apud  S.  Giegorium  Ma- 
gnum  relatun>  ab  eodem  Emin.Card. 
Bona  d.  iib.  I.  cap.  1 5.  num.  3.  qui  in  di- 
verfisfuisEpiftoIis  prohibet  Praslatis  , 
nein  E:clefiis  Monachorum  ,  quosde- 
cet  folitudo,  Miftam  folemnem  decan- 
tent,&  iJem  vetuitConcilium  Latera- 
nenlefubCallixto  II.  capij.  &  Inno- 
centius  IH.  lib.i.  t{egefti  14.  epift.  18. 
quamvis  ipfi  Monachi  non  efientpro- 
hibiti  »  exclufis  fdecularibus  ,  MifTas 
cantare,  utetiam  nunci^c  femperfece- 
runt,  &faciunt  ardifRmae  folitudinis 
cultoresCarthufiani ,  prout  eorum  an- 
tiquifllma  Ritualiaoftendunt. 

lllud  autem  non  eft  inficiendum  , 
quodufque  ad  odavu.T»  fasculum  non 
ubique  quotidie  Miffa  Solemnis  cum  5 
cantu  agebatur;nam  plerique  foIisDo- 
minicis,  atquefeftis  diebus  folemniter 
litabant;utfub;ungit  idemEmin.Card. 
Bona  d.iib.  i.  cap  18.  num.  4.  in  fin.  Ex 
eintiquis  Sacramentorum  i.bris  ,  isr^  ex  i^- 
tuaiibus  Monachorum manifeftum  eft ,  oda' 
vof^cuiohunc  Bjtumin  omni  fere  regione 
receptum^  utnonfoiim  diebus  Dommicis  ^ 
i^  fekivis ,  ac  in  diebus  ftationum ,  five  in 
perviiT^iio  majorum  feflivitatum  Soiemnis 
Mijfaceiebraretur;  ficut  ^pofloiica  tra- 
ditio  ,  primique  ,  i^  fecundi  f{cuii  ufus 
ferebat  :  fed  finguUs  etiam  diebus  ,  foia 
feria  fexta  ante   Tafciu  sxcepta  ;  qui 
mos  Ijodieinomnihus  EcciefiisCoiiegtatis  , 
iy^  Conventuaiibus  exa^ijfime  ohfervatuf . 
Hisproconfirmationeaddendusefttex- 
tus  in  cap.  Quidam  Laicorum  .  z.  De  Ceie- 
hrat.MiJfar.  fumptum  exConcWioTr!- 
burienfi  >  quod  fuit  celebratum  anno 


320        De  Sacrificio  MiCsx.  Decif.  XXXVIII. 


I)om'miSs>s.  inquodecernitur  ,  quodfi 
laici  voluerint,  ut  fibi  MifTaE  cantentur, 
de eodem die  MifiTas audiant ;  videlicet, 
ut  non  deleratur  MifiTa  cantata  officii 
diei  pro cantandisMiffis  vcti vis.  Et  cap. 
Dokmes.^.eod.tlt.  exConcilio  Latera- 
nenfi  habito  ^««(?  Dominiizi<^.  in  quo 
clerici ,  &  Sacerdotes reprehenduntur , 
^ui  Miffarum  Solemnia  vix  celebrant  qua- 
terinanno.  Ex  quibusconcludenterde- 
fumitur ,  Miflas  Solemnes ,  &  cantatas 
jugiter  fuiiTe  inEcclefia. 

Quo  ad  Secundum.  Mifife  Solem- 
nes  lunt  de  pr^cepto  quotidiecantan- 
daeinEcclefiis  Cathedralibus,  &CoI- 
^  legiatis,  ex  cap.  Cum  creatura .  1 1.  de 
Celebrat.  Miffar.  ex  Clem.  i .  $.  l<leigitur. 
eodem  titul  £t  ex  I\ubrica  Mijjalis  ca- 
pit.  3.  {51  ij.  Pro  quorum  jurium  in- 
telligentia  ,  fcire  oportet;  quod  anti- 
quitus,  &  in  primis  fasculis  Ecclefiae 
Sacerdotes,  &  Clerici  erantomnesde- 
ftinatiad  Horas  canonicas  pfallendas, 
&  MifiTarum  folemniacelebranda.  cap. 
Omnibus .  De  Confecr.dlft.^.  Ancharan. 
in  cap.  Quoniam.  num.  1.  De  vit.  (^  honefi. 
Clericor.  &  horum  magna  pars  in  clau- 
iirispenes  Ecciefiam  conftrudismora- 
bantur,  &fimul  convivebantex  redi- 
tibusEccIefiaflicisad  hunc  eflfedumaf- 
fignatis.  cap.  Quia  tua  fraternitas  .  (^ 
^  cap.  TSljceffaria .  1 2.  qunefi. ivqui  quidem 
clerici,  quia  regularem  quamdam  vi- 
tamducebant,  vocabanturCanonici  j 
etfi  eorum  alii  votum  paupertatisemit- 
terent,  &  dicerentur  Canonici  Regu- 
iares-,  alii  vero  votis  non  adllringeren- 
tur,&  quamvisdecommunibusEccle- 
fi<£  bonis  viverent,  fua  propria  etiam 
bona  pofTiderent  ;  &  hi  Canonici  fim- 
plicesnuncupabantur,  ut  diflerit  Cec- 
coperius  de Canonicis  lib.i.a  num.  3.  (^ 
feqq.  &Moneta  deDiftribut.  Quotidian. 
part.  I.  qu^fl.   5.  ubi  m«.  ly.obfervat, 
hujufcemodi  vitam  Canonicorum   fi- 
mulcohabitantium  ,  &conv!ventium 
durafle  ufque  ad  undecimum  faeculumi 
quo  tcmpore  de  eadem  feclt conftitutio- 
nem  Gregorius  Papa  Septimus,  qus 
legitur  incap.  Quoniam^  ^.DeVita^  (^ 
Honefi.  Cler.  Etfi  non  multum  duraverit 
pofl:  idem  faeculum  undecimum  inter 
Canonicos  [%  culares  -y  hi  enim  a  priraae- 


vadifciplina  recedente^,  nonfoKimfe- 

gregatim  viverecfperunt,fedetiambo- 

naMenfs  Capitularis,  qu^femperin 

communicolligebantur,  mter  fedivi- 

ferunt,  proprias  Pr^bendas  Canonica- 

les  fibi  conftituentes,  ab  unoquoque  pro 

fuiarbitrioadminiftrandas;proutfece- 

runc  Canonici  Patavini,  quorum  am- 

plifllml  reditus  Capitularesincommu- 

ni  cumulo  retenti  ufq;  ad  duodecimum 

faeculumi  tuncinpartesfueruntdivifi; 

&  datis  fortibus  unufquifque   fibi  ap- 

propriavit  unam  partem,quf  Praebenda 

vocatainadminiflratione  fuitfufcepta, 

refervatodominio,  &Jureproprietatis 

eldemCapituJo;  ut  legitur  inaftisCa- 

pitularibus  Patavinis  ejufdem  tempo- 

ris.  Ateadivifionefada,  forfanutdi- 

ligentius  ipfireditus  Capitularescufto-  g 

direntur,  contrariuseffedus,  ut  pluri- 

xnxxm  ,  evenit  •,   nam  vel  ob  negligen- 

tiam,  velobinhabilitatem,  veJ  obab- 

fentiam  plurium  Canonicorum,  Prae- 

bendarum  campiaut  deperditi,  autin 

affiftumlongum,  utdicunt,  translati 

funt;  &  hinc  eft  ,  quod  Canonicatus 

PatavinasEccIefias  aliipingues,  &  aii- 

qui  pauperesexiftunt. 

Igitur  pradidliomnes  Canonici  ,  & 
Clerici  in  Ecclefiis  CathedraJibus,  & 
CoUegiatis  inftituti    Miflas  Solemnes 
quotidie  decancabant  ,  un^  cum  aliis 
horis  Canonicis,  abique  alio  pofitivo  j 
Praecepto    ;     quia   tale   erat  eorum_, 
inflitutum,  &  propriiflima  obligatio. 
Atia  duodecimofasculo,  refrigefcente 
mundoChriftiano, atque  inCathedra- 
libus,  &CollegiatisEccIefiis  ,  prasva- 
lente  cura  Prasbendarum,  &  frequentia 
Chori  pereunte;  adDivinum  cultum 
fuftinendum    emanavic    Praeceptum 
Honorii  Papae  Tertii ,  de  quo  in  d.  cap. 
Cum  Creatura.  ii.de  Celebrat.  Miff.  ubi 
mandavit  omnibus  Canonicis,  quate- 
nus  nullum  ineos  torporem  negligen- 
tiae  obrepere  permitterent ,  quo  minias , 
&pro  anniverfariis  Defunftorum,  & 
profefto,  velferia,  fecundum  tempo- 
rumcongruentiam,  Mifl"arum  Solem. 
nia  conventualiter  celebrarent  .  Idera 
praceptum  innovatumfuitaCIemente 
QuintoinConcilioViennenfi,  utlegi- 
tur  in  d.  Clem.  r.  De  Cekbrat, Mijfar.  an- 

no 


De  Sacrificio  Miflk.  DecirXXXVlII.         3  2 1 


noi^li.  Ettandempro  indubitatopo- 

8  nuntRubricas  Miflfalisin  cit.cap.  ^.i^ 
crtp-if.quasquidemRubricaseffe  pr^- 
ceptivas,  dubitandum  noneft;  atten- 
ta  Bulla  B.  Pii  V.  pofita  in  principio 
MifTalis,  inquaprascipit  ,uctam  Mif- 
faefolemnes,  quamprivatae  decanten- 
tur,&  dicantur  juxta  prasfcriptum  ipfa- 
rum  Rubricarum  inomnibus  Ecclefiis 
totiusorbisChriftiani:  inquibus  juxta 
Romanae  Ecclefiasritum  confuetum  eft 
celebrare;&  proejufdemBullasexecu- 
tionep!uraDecreta  Sacr.  Rit.  Congre- 
gationis  leguntur,  ut  videre  eft  apud 
Nicolium  in  Flofculis  Verb.  Mijfa  num.  6. 

QiioadTertium.  Siquserimus,  qua 
horafitcantandaMi/Ta  in  EcciefiisCa- 

9  thedralibus,  &Collegiatis?ita  refpon- 
detRubrica  Miffalis //>.  15.  videlicet: 
InfeflisdupHcibus.^  lSr>femidupHcibus ,  in 
Dominicis  5  {51  infra  oBavas  ,  diHa  in  cbo- 
ro  hora  Tertia  .  In  feliKjiwpUcibus  ,  (s^fe- 
riisper  annum  diBa  Jexta .  In  ^dventu , 
Ouadragejima ,  Ouatuor  temporibus.,  etiam 
tnfra oBavamTentecofles ,  i^  FipJIiis,  qu^ 
jejunantur ,  quamvis  fint  dies  Solemnes  , 
Miflfa  de  Tempore  debet  cantari  poli  ls[o- 
fiam .  M'Jfa  autem  defun^orum  dici  debet 
pofl  Vrimam  diei :  ubi  vero  dicuntur  eorum 
Vigtlije  mane  pofl  Matutinum  diei ,  di&is 
hu]ufmodiVigiliis  cum  laudibus  y  immedia- 
te  dicipotefl  MiJJa  pro  defun^lis .  Exripit 
diem  commemorationis  omnium  fide- 
ruim  ,  nec  non  depofitionis  defundi, 
atquediemTertium,  Scptimum,  Tri- 
gefimum,  &  Anniverfarium ,  in  qui- 
bus  ob  concurfum  populi  dici  poreft 
Mffa  Solemnis  de  I\equiem  poft  No- 
nam.  Idem  fiatuit,  fi  cantetur  MifTa 
proregravi. 

Hujufmodi  autemtemporis,  &:ho- 
rarum  diftindio  pro  cantanda  Miffa__> 

10  noncaretmvfierio;  nam  poft  primam, 
vel  etiam  ante ,  cantatur  Mi(fa  pro  de- 
fundis,quia  utait  Gavantus/??  F{ubric. 
Miffal  part.  I.  tit.  1 5.  num.  x.  properan- 
dumeflin  fuffragiisdefundiorum  .  Do- 
mmicis,acfe(tisdiebuscelebraturMif- 
faSoIemnispoftTertiam ;  tum  quia_> 
eadem  hora  Spirltus  Sandus  defcendit 
fuper  Apoflolos,  &  eflfignum  laetitiae; 
tumetiamquia  olimpofl  Evangelium 
Miffae  Solemnis  concio  habebatur  ad 


populum;  &convenienserat ,  net^m 
tardecelebraretur,ad  hocut  plebscom- 
mod^adfuas  domosrediref,  atqueipfi 
Canonici  ,  Clerici  ,  &  Cantores  ,  ad 
Vefpertinum  officium  opportune  pof- 
fentreverti.  Gavantus  <^. /if.  5.  num.  x. 
Vrax)co\m\}S  deHoris  Canomcis  cap.^Z. 
&  Ceccoperi  us  de  Canonicis  lib.  x,.  num. 
51.  InProieflis  (  cujufmodi  funt  fefla 
fimplicia,  &feria?  per  annum^  Miffa 
cantatur  poft  horam  fextam ',  quia  tunc 
Chriftus  fuit  crucifixus  ,  ut  notac  S. 
Joannes  in  Evangel.  cap..  1 9.  verf. \ 4.  Ne- 
que  obflat  id,  quod  fcribit  S.  Marcus 
in  fuo  Evangel.cap.  i  ^.  verf.i$.  fcihcet: 
Eratautem  hora  tertia.^  (^  crucifxerunt  11 
euyn:  quiaintelligendus  eft  vel  de  cru- 
cifixione  fada  hora  tertia  1  inguis  Jud?o- 
rum,  quandoclamaruntcoram  PilatOi 

Crucifige .^  Crucifige  eum  ;  vel  de  finc r 

horas  terti^:  juxta  verba  S.  Marci,  Sc 
de  initio  horae.  fextae  juxta  diflum  S. 
Joannis;  nam  apud  Judaeos  Prima__>  , 
Tertia,  Sexta,  &  Nona  hora  diei  con- 
tinebanrfubfeaiiastreshoras;  vel  una- 
quaque  ipfarum  durabat  tribus  horis; 
adeoutunum,  &  idem  effet  tempusin 
finehorsTertiae,  &  in  principio  horae 
Sextae,  utlatius  differunt  de  hocMe- 
nochiusinHifior.  Sacra /i^.  j.  cap.  18. 
num.j.  Barradas,  &  Cornelius^  Lapi- 
de  indd.locis  Evangelifliirum ;  nec  non 
Tirinusin  ChronicoSacro  cap.^9.  pi^opi 
finem.  In  Adventu  autem,  Quadrage- 
fima,  Quatuor  temporibus,  &  Vigi- 
Jiis,  quasjejunantur,  Miffa  Solemnrs^ 
celebrandaefi:  poflnonam;  quiaolim 
in  didis  diebus  Sacrum  protrahebatur 
ufquead  nonamhoram  diei ,  ideft  Vef- 
peras,  quo  terminato  ,  &  non  prius  , 
tefle  Miranda  in  Man.  Treelat.  q.  41 .  art.  12. 
22.  fiebatcorporum  refedio,  quasillis 
diebusunicatantumerat.  Emin.Card. 
Toletus  in  fum.  lib.  6.  cap.  1.  &  ibi  Vi- 
dorellus  in  addit.  neque  tunc  collatio 
ferotina  fumebatur  ,  nifi  neceffitatis 
caufa  .  S.  Thomas  2.  2.  q.  147.  art,  7.  ad 
2.  Tabiena  Verb.Jejunium .  etfi  hodie  ex 
confuetudinefitpermiffa  .  Ceccoper.^. 
//■^.5  ««.51.  Etdehac  hora  Nona  pro 
celebranda  Miffa  Solemni,  quae  dice- 
batur  Vefpertina ,  in  diebus  jejunio- 
rum,  plura  ad  eruditionemClerifcri- 
S  f  pfimus 


312        De  Sacrificlo  Miffie .  Decif.  XXXVTlT. 


pfimusin  traflatu  de  Euchariftia  Dectf. 
XlU.num.i.  adquam  Ledtorem  remit- 
timus  ■>  &  ad  ea,  quse  refert  Emin.  Card. 
Bona  i{er. Liturgic. lib-i.  cap.ii.  num.  5. 

Porro  non  unam  folam  MifiTam  te- 
nentur  cantare  Canonici,  &  aliiPrae- 
33  bendatiquotidie  in  Cathedralibus  ,  & 
Collegiatis  Ecclefiis;  fed  etiam  du?  , 
immd^&treseadem  die;  videlitetdu?, 
quotiefcunqueoccurrit  officium  San(Si 
novem  le£lionum  in  diebus  feriatis 
Quagragetjmae^Quatuor  Temporum, 
Rogationum  ,  &  Vigiliarum  cum  je- 
jnnio,  Unadefefto  poftTertiam,  al- 
teradeferia  poftNonam;  tresaurem, 
fi  prfdiflum  officium  Sandi  novem  Le- 
fl:ionum  venerit  inVigiiia  Afcenfionis 
Domini;  tunc  enim  cantatur  una — » 
MilTa  deSando  poft  Tertiam  ,  altera 
de  Vigilia  Afcenfionispoft  Sextam  \  & 
tertia  Miffa  de  Rogationibus  pofl  No- 
r>am ;  prout  prapfcnbiturinCalendario 
EcclefTaePatavinaB,  ad  cnjus  annuam 
coropofitionem  deftinatos  eft  Magi(?er 
'4  Cgremdniarum,  ^  Capituio  Ecclefias 
Cathedralis  eligendus,  juxta  fenten- 
tiam  fequutam  inter  Epifcopum  Geor- 
giumCornelium  ,&  ipfumCapitulum 
anno  1647.  in  Nunciatura  Apoftolica 
Venetiarum  ,  coram  Illuftrifiimo  ,  & 
Reverendiffimo  Domino  Scipione  ,E1- 
ziotunc  Nuncio  Apoftolico,  quipaulo 
poft  numeratus  fuit  in  albo  Eminentif- 
Cmorum  S.  R.  E.  Cardinalium  ',  ipfe 
autem  Magifter  C?remoniarum  calle- 
refolet  omni  peritia  Rubricarum,  & 
'^  Decretorum  Sacrf  Rituum  Congrega- 
tionis.  Prfdidam  autem  reiterationem 
Milfarum  foiemnium  eodem  die  eflfe  de 
pr^cepto  ,  neque  omitti  poffe  abrqu?_, 
culpa  peccati  mortalis,  docent  Peyri- 
nus  inaddit.  Trivi/eg.  P^egul.  cap.  i.  mm. 
17.  Lezana  in  Sum-  tom.  4.  Verh.  Mijfa 
num.^^.  EtCeccoperiusrf. //'^.3  num.^^. 
ubi  ait  ,  Sacr.  Rit.  Congregationem 
fub  die  ^.  Martii  i6x^.  fic  fieri  debere^ 
refpondiffe  ,  non  obftante  quacunque 
confuetudine  in  contrarium  •,  vel  quo- 
visurgentinegotio,  proutex  aliaejuf- 
dem  Sacr.  Congreg.  declaratione  diei  1 6. 
Januarii  1617-  adeo  ut  ad  evadendani 
culpam  ;    ti  una  ex  pr^didis  duabus 


16 


Miffislegatur,  &alteracantetur,  tnl- 
nime  fufficiat  ;  quod  uti^am  attende- 
rent  omnes  in  Collegiatis  obtinentes 
beneficia,  quorum  folertia  videturde, 
ficiens  in  huiufcemodi  obli^ationisad- 
implemento . 

Illud  etiam  eftobfervandum,  quod 
illis  diebus  ,  quibus  pr^cipiuntur  du^ 
MifH?  cantat?  j  Canonici  non  fatisfa- 
ciunt  muneri  fuo  ,  fi  cantent  unam 
Miffam  votivam  ,  &alteram  deofficio  ^? 
currenti",  quia  cantand?  funt  ,  pr?ter 
votivam,ill?,  qu^aRubrica  Miffalis 
prffcribuntur  ;  ut  decrevit  Sacra  Rit. 
Congr.  apud  Barbofam  inSum.  ^poflol. 
Decif.  colleil.  221.  num.  8.  {9^  de  Canonicis 
cap.x^.num.i.  Atqueafortiori,  quan- 
douna  tantum  MifTa  pr^fcribitur,  non 
poteft  abfquegravipeccatoomitti  Mif- 
fadediepro  votiva,  nonobftantequa- 
cunque  confuetudine,  quia  effet  abu- 
fus  .  Ceccoperius^.//^.  ^.num.  ^^.  &  ibi 
Vericell.  Q^Moral.  traH.%.  qu^fi. lo. 
num.\. 

Tandem  unum  t^^^  quod  C^remo- 
niarum    Magiftri   advertere  debent  ,  \% 
nempefi  feftum  alicujus  Sandideprg- 
ceptooccurrat  in  feria  quadragefimas  , 

eodiecanendamefseMiffamde  feria » 

poftTertiam,  Miffam  verdde  Sando 
poft  Nonam  ;  utconiungaturcum  qua- 
litateparamentOTum  in  erus  Vefperis, 
qu?  ftatimdecantStur  cum  interventu 
populi;  proutfervatur Rom?,&alibi, 
quamvis  de  hoc  nulla  reperiatur  Ru- 
brica,  utobfervatidem  Ceccoperius  ^. 
Iib.7,.num.  ^^.inftne  ,  quem  legiffe  ftu- 
diofum  Sacrorum  Rituum  valde  iuva- 
bit  . 

QuoadUltlmum  .  ,^n  ^egulares  /<?- 
neantur  fub  pxnapeccati  mortalis  cantare 
quotidieprtedi8as  Mijfas  in  eorum  Ecile- 
Jiis}  Eflcelebriscontroverfia  abiifdem 
Regularibusagitata ;  in  qua  affirroati- 
vam  opinionem  amplexi  funt  Zypaeus  ip 
in  ConfuUat.  Canon.  lib.  ^.  de  Celebrat. 
Mijfar.  confult.  i.per  totam ;  &  Peregri- 
nus  JnCommentar.  adConflitut.  Clericor. 
I{egular.part.  i.  cap.  i.  Litt.E,  quosal- 
legatDiana  part.  7,.trad.  1.  refol.  S.  C9» 
part.6.tra61.S.refol.  ii.  quae  nuncrefi- 
dent  in  opere  Coordinato  tcm.  2.  tra^.  j» 
refol.  85.  &  ref  66.  &  alii  apud  Pafqua- 

ligum 


De  Sacrificio  Uiffx.  Decif.  XXXVI 1 1.  32^ 


ligum  de  Sacrific.  Miffa  q.  888.  iy'  q-  889. 
R.atioeorLim  eft,quia  Regularium  Ec- 

jQ  cleCae  cenfentur  CollegiataE  .  Pax  Jor- 
danus  tom.  i .  lih.  5.  1 1.  8.  num.  ly.  quod 
eft  manifeRum  i  nam  ineis  habentur 
omnia  fignaCollegii ,  qusefunt,  capuc 
Collegli,  nempe  Abbas  ,  Prior ,  vel 
Guardianus,  propria  Oatuta,  feuCon- 
ftitutiones;  Arca  ,  &  IVIafra  coaimu- 
nis  ,  atque  Sindicus,  feu  Procurator, 
quemeligunt  ipfi  Regularesad  exig-en- 
dosredituscommunes  Monafteriij  Sl- 
gillum,  &  locus  Capituiaris  ,  in  quo 
congregantur  ad  tradlatus  communes 
habendos;  exquibus  concludenterde- 
ducitur  qualitas  Collegialitatis  adtra- 
dita  perMgfcard.  deTrobat.concluf.^%^, 
Rota  apud  Burattum  decif.  4^5.  numer.  2. 
Ceccoperius  deCanonicis  lib.  i.  num.61. 
ubialii.  Ideoque  cum  praeceptum  Ho- 
norii  Tertii  in  cap.  Cum  Cieatura  .  De 
Celebrat.  Mijfar.  dire(flum  fir  univerfis 
Ecclefiarum  Praelatis,  nulla  eft  ratio, 

ii  quae  excipiat  ab  eo  Praelatos  Regula- 
resi  attentapotiffimumC/fw.i.  eod.tit- 
c[U2E.  in§. "Hfigitur  ,  exprefse,  &  diftia- 
denominat  EcciefiasCathedrales,  Re- 
gulares,  &  Collegiatas;  &dccreta  Sa- 
crae  Congregationis  depraedidis  Miffis 
cantandis-funtgencralia  adomnesOr- 
bis £cclefias ,  ut  ad vertit  Lezana  d.tom. 
^.Verb.MiJfanurn.A;^.  etfidicat,  Eccle- 
Cas  Regulares improprie  tantijm  eCre._j 
CoUegiatas-,  nam  ex  fupradidisfignis 
vere  collegiat?  funt. 

Neque  juvare  videtur  ipfos  Regula- 
res,  nefintobligati  MilTas  canere|ux- 
ta  Rubricas  Mifiahs  ,  quia  non  gau- 
dent  quotidianis  difiributionibus,  ut  fa- 

22  ciunt  Canonici  ,  &  a!ii  beneficiati  in 
Cathedralibus  ,  &  ffcuiaribus  Colle- 
giatis:  Siquidem  habent  poflXTiones  , 
&  bona  fiabilia  ,  iifdeni  relida  a  fi  eli" 
bus,  utcuhum  Divinum  exerceant  , 
'  &  protota  Ecciefia,  ac  probenefado- 
ribus  orent  ,  quod  precipue  fieri  debet 
infolemni  quotidianoMiffp  Sacrificio; 
nihil  autemdifferunt  infubftanti:^,fru- 
ftusquotidianarum  diftributionum ,  k 
red'tibus  Regularium  bonorum  ;  ex  u- 
rifque  enim  deducitur  Jus  percipiendi 
viitum  ,  &  veffitum  ;  quod  pariter 
eonfeq^uuntur  etiam  Religiofi  non  pofli- 


dentesbonaftabilia;  qui  vivuntexquo- 
tidianiseleemofynis  fidelium  ,ad  eum- 
dem  effedum  coilatis  .  Idcirco  Regu- 
laresipficenfentur  comprehenfi  inRu- 
brica  Mifsaiis,  acj.uribus  pr^cipienti- 
bus  Mifsarum  Solemnium  ceiebratio- 
nea^,  ad  tradita  per  Fagnanum  incit. 
cap.  Cum  Creatura .  De  Celebrat.  MiJJar. 
&  ante  ipfum  a  Soto  in^.  dift.  1 5.  qu.  1. 
art.i.  atqueSuarezio  in  3.  p.  D.  Thom^ 
tom.  5.  difp.  ^o.feB.i.  ccnclufi.- 

Negativam  tamen  fententiam  Re- 
guiares  Moralift?  ,  caufam  propriam 
agentes  fer^  omnes  defendunt  ,  inter 
quos  Quartus iw  B^uhric.  mijfal. part.i.tit.  i^ 
3,/a7.  I.  dub.  4.  Peliizarius  inManuaJ, 
Trtelat.  tom.  1=  traH.  5.  cap.^.numer.  30. 
Peyrinus  tom.  ^cap.  i.  num.  15?.  Bordo- 
nusFar.refol.part.  i.  refol.  25.  num.i^. 
&omnium  antefignanus  Diana  Coor- 
dinatus  mrif.  tom.  1.  traB.  i.refolut.  8;. 
cumaliisquatuor  feqq.  in  quibusnititur 
probare,  ipfosReligiofosnon  teneriad 
Chorum  ,  &  ad  Solemnia  Mifsarum, 
nifi  velexRegulfprffcripto,  velexvi 
confuetudinis;  &utroquerefpeQu  non 
intrarep^nani  peccati  mortalis,in  cafu 
omiffionis,  quia  ad  illam  non  cenfen. 
tur  Regularesftobligare  voluifseyqua- 
propterufus  fere  comnmnis  omnjum 
Regularium  eftcanere  unam  Mifsam 
quotidie  de  officio  currenti ,  etiam  in_> 
yigiliiscum)eiuijio,&  Quadragefima; 
aheram  vcro  a  Rubrica  praceptam 
planelegere;  velde  eadem  inMifsa__» 
cantata  commemorationem  facere  iux- 
ta  normam  SBcerdotum  privatas  Mif- 
fascelebrantiam . 

Hacin  re  Judicis  perfonam  fumere 
non  intendo;  &  fatis  efseputo  utriuf- 
que  partis  .fundaroenta  delibafs^_^  ; 
pro  conclufione  autem  pr^fentis  Deci- 
fionis  ,  r.OD  omittam  aliud  curiofum 
quxfitum  ,  quod  faciunt  Moralift?  ;  24. 
^n  Sacerdos  Sclemni  ritu  Litans  tenea- 
tur  fubmiffa  voce  legere  t  piftoiam ,  is* 
Evangelnirn i  proutetiaoi  Gioriain  excel- 
fts ,  iy^  Credo  ?  velfatis/it ,  fiaudiat  Mi- 
niftro^.,  vel  Chorum  illa  canentes  ?  Et  quod 
nonteneatur  ea  iegere,  fedfufficjat  ea 
audire  ,dumcantantur  abaliis  ,docent 
Peliizariusrf.r>fl£5.5  cap.  ^.num.x^.i^y 
^6.  ubi  extendic  fuam  doarinam  eciam 


Sf    2 


ad 


32  4  I^e  Sacrificio  Miflle  Decif  XXXIX. 


ad  Prophetlas  Sabbati  Sandi ;  &  Tam- 
burinus  de  Sacrificio  MiJf<eUb.i.  cap.<^.%. 
■z.num.6.  ubi  alioscumulatitafentien- 
tes.  Porrd  talis  aflTertiomovetftoma- 
chum,  quiaRubrica  Miffalis  De  I^itu 
fervando  in  celebrat.  Miff<ecap.6.  expref- 
s^dicit,Epiftolam,atqueEvangelium 
fubmiffa  voceeffelegendum^celebran. 
te  .  Item  feria  fexta  in  Parafceve  Ru- 
bricahabet,  quodSacerdos  legat  fub- 
mina  vocetiim  Prophetiam  ,  tum  Paf- 
fionemDomini,  dum  abaliiscantatur; 
&  Sdbbato  Sando  p-^ft  Cerei  Pafchalis 
benediftionem  fic  Rubrica  ordinat:  To' 
fiea  leguntur  Vrophetiafine  titulo  >  i^n  Ce- 
lebrans  legit  eai  fuhmiffa  voce  ad  tAltare 
incoynu  Epifloloe  Si  igiturabfqueculpa 
Jedioomnium  praedidorum  in  MifTa_j 
folemni  omitti  poteft;  fruftratorif  funt 
Rubricae  JnutilesSacri  Ritus,nullius 
ponderis  B.  Pii  Quinti  Bulla  ,  qu?  ftri- 
^e  ,  &  in  virtute  fandas  obedientiaB 
rnanclat,  &  praecipir,  ipfas  Rubricas 
ab  omnibus  fervari .  Utique  ^  nonnul- 
Jis  Moraliftis  nimium  laxantur  babe- 
nae,  praecipuecirca  MiflralisRubricas, 
dequarumvi,  &  obfervantia  plura__> 
dixi anno  ^6%i,.in Deciftone CafusTruden 
tialis  Menjts  Julii  .^  ad  quam  ftudiofum 
remitt0  4  iilum  monendo  ,  nefas  effe 
operar!  contra  prstfcriptum  Rubrjca- 
rum,  quaeLegesfunt,&  Decreta  Pon- 
tificia,  ut  do£leadvertunt  Fagnanus/« 
cap.  Cum  creatura  num.zp.  de  Cekbrat. 
Mijfar.  &  Caftaldus  Ub.i.  fell.6.  eapui. 
mm.^. 

D  E  C  I  S  I  O      XXXIX. 

ARGUMENTUM. 

DiflTeritur  dc  tempore ,  quo  lici- 
tum  eft  privatas  Miffas  celc- 
biare.  Docetur,  olim  fuiiTe_-> 
in  ufu  MifTas  Nosfturnas  ,  & 
Vcfpcrtinasi  &  Quid  (it  Millk 
Prglandificatorum?  Miffse  nunc 
dcDcnt  cftc  diurnae  ,  idcft  ab 
Aurora  ad  Merldiem  .  Quid  , 
&  Quotuplex  fitDies?  «S^quid 
iit  Nos  ?  Vana  Horarum  com- 


putatio  ad  conftitucndum^i 
dicm  .  Dies  Indulgcnriae  con- 
fcquendas  quando  incipiat ,  8c 
delinat  ?  Agitur  dcdiebus  Na- 
turalibus,  Ecclefiafticis ,  Arti- 
ficialibus,  Intercalaribus,  Ca- 
nicularibus,  Sc  Criticis.  Quid 
fit  Aurora  ,  &  quanto  tcmpo- 
rc  nalcatur  antc  Solem?  Cafus 
plurimi,  in  quibus  licct  Litarc 
antc  Auroram  ,  &  poft  Mcri- 
dicm  .  De  Privilegns  Regula- 
rium  circa  horam  telebrandi. 
Habiranres  lub  Polo,  habcntcs 
diem  iongiftimum  pcrlexMeti- 
fes  5  deinde  confimilcm  no- 
&.cm  5  quomodo  cognofcant 
Auroram  ,  &  Meridicm  pro 
Sacrificio? 

s  *V  M  M  ^  ili^U  M. 

I  ^o6lurn<e  Mifiee ,  quoi  nam  olim^ 

cficntinEicltfia^ 
1  Chriftiani  antiqui  cur  vocati  late- 

broft ,  &  lucifugee} 

3  J<lo5iurn£  Mifiain  no6ke  l^talis 
Domini ,  Epiphania ,  Cpia:  Domi- 
ni ,  rigilite  Tafcha ,  (&  Tcnteco- 
Hes . 

4  'Ho^iurnae  Mifsa  quofceculo  cefsa- 
rint  ? 

e  Trivilcgia  ^pofiolica  concefsa  ali- 
qiiibus  Trinctpibus  audicndt  Mif^- 
fam  de  noUe . 

6  Mifsa  noUurna,  quaadhuc  eUin 
ufu  in  Tolonia ,  &  Germania  . 

7  Confratermtas  Ccecorum  inCathe- 
drali  Tadu£  cclehrare  facit  Mif- 
fam  in  fefio  Conceptionis  'DeipartS 
propc  iiuroram  cum  cantu  . 

8  Vcfpertin<£  Mifs^  quauam  erant  ? 

9  fe]Mnantes olim  fotum  inoccafu  Sa- 
lis  cibum  fumcbant . 

I  o  Fcfpertinarum  Mifsarum  ratio,  & 

motiva . 

I I  Martyrumfeflivitates  olim  in  Qua 
drageftma  omifs^ .  Et  cur  ^ 

li  TrafanU'ficatorum    Mifsa    apud 
CrMOS  quidfit? 

1}   0» 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.X  XXIX. 


i^  S.  Theodorus  Siceota  celcbrat  Mif- 
fam  Fcfpertinam  die  ]e]unii . 

14  refpa-tinx  Mifae  durarunt  ufque 
adduodecimimfi^culum . 

1  j  Fcfpertm<e  Mifs(i  nunc  prohibit£, 
Et cur  ? 

16  Trivilegia  omnia  celebrandi  Mif- 
fas  Fefpertinas  funt  revocata . 

17  IDiurnte  Mifs<£  quo  ]ure  prcccvptot;? 

1 8  Mifsa  cur  celebrctur  de  die,  &  non 
dc  no6ie  ? 

i5>  T)iesquidfit?  Et  quid  Jit  l^ox  ? 
Fabulofa  ex  gentilihus  circa  K[p- 
Hem :  &  ejus  divifio  inplures par.. 
tes, 

20  *Die<  triplcx  l<laturaUs  ,  Eccle- 
Jiajiicus ,  &  ^itificiatis . 

2 1  Horarum  varia  compu tatio  ad  con- 
fiitucndum  dnm . 

22  T?i^r  nafceus  ante  mediamno5iem 
quo  die  dicatur  natus  ? 

23  iAftronomi  incipiunt  diem  in  Meri- 
die  .  Et  cur  ? 

24  'Dies  Ecclefiafiicus  quis  fit  "i  & 
quando  incipiat  ? 

2^  Induigentiadies  quando  incipiafi 

16  ^ies  artificialis  quifnam  sit\  Et 

quot  horas  habcat  ?  Et  partes  ? 

27  "^J^ies  artificialis  duplex . 

28  *Diei  appcllatione  an  de  naturali  , 
vei  de  arttficialisit  iritclligeyidum^i 

19  Dies  Intercalares  ,  Caniculares  , 
i^  Critici  quinam  sint\ 

30  Mifscc privat<£  ab  ^u>  ora  ufquc^ 
ad  mcridiem  ceicbranda  . 

31  ^urora  quid  sit  ^  Et  quantotem- 
pore  oriatur  ante  Solem  ? 

32  Zodiaci  signa  aiia  ohliqua,  alicu 
rccia;  &  eorum  differcntiai 

33  l<{)Ue  Kljtalis  Domini  an  tot^  tres 
Mifs£e  dicipolfmt  ante  .Auroram} 

34  Fiaticumut  detur  inHrmo ,  an  li- 
ceat  cclcbrare  ante  ^uroram  ? 

35  Iiineriscaufian  licitum  sit  cele- 
brure  ante  ^uroram  ? 

36  Epifcopus  iter  agcns  anante^u- 
roram  Mifsam  faciat  ? 

37  ^urora  an  Thysice  ,  feu  Mathe- 
matich  attendenda  t 

38  Trivlegiaantiquata  Regularium 
ceiebrayidi  unte  ^uroram . 

35?  Trivilegia  Rcgulanum  contraricu 
DecretisCQnciiii  Tnd.  rcvocata. 


S^5 

40  Monachi  S .^ufiince  de  Tadua  pri- 
vilcg:ati  quoad  tcmpus  Litandi . 

41  Kcguiares  ob  communicationcyn-, 
Trivilcgiorum  celebrare  pofsunt 
ante  ^uroram ,  &  poji  meridicm 
faltem  hora  ttna . 

41  Cardinaics  ,  &  eorum  familiares 
gaudc  nt  privilegio  ceiebrandi  ante 
^uroram  ,  &  poft  meridiem  per 
duas  horas, 

43  ^u6iorisfaBum  in  itincre  Romam 
vcrfus  Cai.Januar  167C. 

44  Habitantesprope  Toium^  quare- 
gula  uti  dcbeant  m  ceiebrationt^ 
Mifapro  cognofccnda  jLurora ,  &, 
Mcridie  ^ 

45  ^uroranonvisiva  ,fedpoliticcu 
intra  circulos  Tolares  \ 

46  Mcridics  in  rcg-.onibus  fub  ToU 
quomodo  dccernatur  ? 

47  Tarvitas  temporis  an  excufet  a 
peccato  ceiebrantem  horis  indebi- 
tis? 

48  Meridie  tranfaBo  intra  unam  ho- 
ram  cciebrare  adhuc  licet . 

45?  Meridicmpoji iicct cclebrare  in  fe- 

ptem  casibus . 
50  Meridies  quahora  contingat  into- 

to  anno  \ 

EXpHcuimustempus,  &horas,in 
quibusMifl?lbleainesfecundum 
diverfitatem  temporum ,  &  officiorum 
funtcelebrandaB,-  fupereft  ,  utagamus 
de  tempore  ,  aique  horis  ,  in  quibus 
MilTse  privatas  haberi  poffunt .  Scien- 
dum  eft  igitur,  quod  ufque  ab  initio 
Ecclefiae  fuerunt  Miflar  ISl^odurna ,  l^ef- 
pertince  ^  atque  Diurn<e . 

NoaurnasMifr^illae  eranr,  quaeut 
plurimum,  dum  vexaretur  Ecclefia^ 
Tyrannorum  perfecutionibus,  tempo-  g 
renodiscelcbrabantur;  fideleseni  7t_j 
noaurno  tempore  ,  &  fecret6  conve- 
niebancaJSacram  Synaxim  in  loco  ; 
ubiprsmoniti  A.otlftites,  &  Sacerdo- 
tesreperiebant,  a  quibus  Verbum  Dei 
audiebant  ,  Scdivinis  laudibus  recira- 
tis,  Sacrolando  Mifl^ae  Sacrificio  adfta- 
bant,  &ineoomne.Communionenij 
recipieb^nt.  De  hacre  praecipuum  eft 
exemolumiUudDiviPauli,  dcquoin 
Adibus  ^poji,  eap.io.  ubi  cinn  eflet 


Si6.  De  Sacrificio  M&.  DeciC XXXIX. 


Troadedie  Dominico;  cum  convenijfe- 

mus^  aic  S.  Lucas,  ad  frangendum  pa- 

nem ,  Vaulus  difputabat  cum  eis  profeBu- 

«us  in  craflinum  ,  protraxitque  fermonem 

ufque  in  mediam  noBem  ;   enarratoque 

Japfu,  &intentuEutvchii  adolefcen- 

•is,  quem  Apoftolus  fubinde  a  morte 

/«fcitavst;  fregitpanem ;  ideft  MifTam 

celebravit,  &  fideles  communicavic  , 

utdeclarant ibidem  facri  Inrerpretes  ; 

quoscitant  Corneliusa  Lapide,  &  Ti- 

rinus  •,  &  reftatur  S.  Auguftinus  Epifi. 

i6.  adCafulanum  j  his  verbis  :    Eadem 

tjo&e  fraBurus  panem ,  /icutfrangitur  in 

Sacramento  Corporis.  Cbrifii.produxit  Ser~ 

monem ufque  c.d  medium  noSiis  ,  ut pofi  Sa- 

cramentacelebrata  rurfus  iifque  addihicU' 

lum  alloquens  congregatos .  Sed  poft  Apo- 

flolorumtempora,  tribus  ferme  fecuJis, 

neceflTe   babebant  Chriftiani  nodle  fe 

congregare  ad  Sacra  peragenda  ,  ideo^ 

^  que  c^gentiiibus  ^ oc&hamux latebroJt.,iy> 

lucifugce;  quia  ,  ut  fcribitPiinius///^.iOo 

Epiff.p-j.  adTrajanum,  Soliti  effentfla- 

io  die  ante  lucem  contenire^y  carmenque 

Chrifioquaf.  Deo  dicere  fecuminvicem.  Sic 

enim  adflringebantur  LitareCorpus,& 

Saguinem  Chrifti  nodurno  tempore,ut 

pluribus  audoritatibus  probant  Emi- 

nentiffjmi  Cardinales  Baronius  ^nno 

2f7:  nu.xi.  Brancatius  Differt.  prima  de 

TrivUeg.  Capell.  Cardinal.  &  Bona  I{er, 

Liturgic.hb.i.  cap.ii.  nu.^-  ubi  ponit  hfc 

Prudentii  carmina  in  Hjjmno  de  S, 

Laurentio: 

Hunceffe  veftris  Orgits-. 
Moremque.,  (^  artem  proditum  e/Ii 
Libent  ut  auro  vAntifiites . 
^rgenteis  Scypbis  ferunt 
Ftimare  Sacrum  [Sanguinem , 
^uroque  nodurnis  Sacris 
Adfiare  fixos  Cereos . 
Redditapoftmodum  Ecciefiaspace  j 
quamvisexortoSoleSacra  Myfteria_. 
peragerentur  ,  remanferunt  intra  an- 
3  numaliquaeMiiTiEnodtarnaesvidelicec 
inNativitateDoi-nini,  cap.lNj)BeSan- 
8a .  De  confecrat.dijl.i.  &apudaIiquos 
etiam  in  nofteEpipbaniae;,  fubinde  in 
feriaquinta  Cosnc  Domini,  in  no£le 
Sabbati  Sanfti  ante    Dominicam  Re- 
furreiflionis  ,  &  in,  Vjgilia  Penrecoltes; 
q^uibus  felli/itacihus  Mifla  celebraba- 


baturcirca  medietatem  no^is;,  quade- 
caufa  adhucMifTaie  Romanum  ponic 
inPrasfatione,  &infra  adionem  Mif- 
fceeorumdemdierum  verba  illa  Banc 
Sacratijfimam  noftem.  ,    ut  fuse  demon- 
ftratipfeEmin.Card,Bbna  d.  lib.i.cap. 
zi.nu.a^.  addens-,  idipfum  obfervatum 
fuiffe  quater  in  anno,  in  Sabbatis  nimi- 
rumquatuor  tetriporum ,  inquibusor- 
dinationesclericorum  tamferoincipie- 
bantur,  utde  no£le  MilTa  pro  iifdem 
ordinationibuscompleretur .  Cfterum 
MifiTiinodiurnasantedi^laB,  excepta  il-  4 
la  Nodis  Nati-vitatis  Domini,poft  duo- 
decimum  ffculum  recefferuntabaula, 
tefie  Hugone  Vidorino,  qtiiobii'eflw;(j 
1 140.  ficenim  ipfe  fcribit  lib.l.  de  Spe- 
cia/ib.  Miftc-  obfervdt.  cap.ii.  Jam  fere 
tranfaBo  die  Sabbati  Offjcium  hoc  cekbra- 
runt :  fed  modernorum  debilitas  ad  epiilas 
fejlinans  tempus  pravenit-  defiinatum  . 
QuamvisGuil.  Durandus,qui  vivebat 
anna\x%o.x.^^tx.\xxlib.6  l\ation,  cap.-j6. 
veterem  Ritum    praediOiarum   MilTa- 
rum  no£turnarum  in  quibufdam  Ec- 
clefiisufquead  fua  tempora  permanfif- 
fe.  Confirmatur  cefifatio,  feu  abroga- 
tioufusMiiTaK  nodurnaepofllecuIum_» 
duodecimumex  privilegiispariicularlr 
bus  conceiTis  perSedem  Apoftolicaitt_» 
nonnulIispiisPrincipibus,  ut  juftade 
caufa  nodu  fibi   celebrare  facere  pof- 
fent,  etfirard,  nempe  annoii^^.  per 
Urbanum  IV.  Marchioni  Mjfnenfi^per  f 
Bonifacium  VIIL  Catherinae  Impera- 
trici  Cbnftantinopolitah?^»'/^  r^oi.Per 
Clementem    V.  anno    1312.   Philippo 
Principi  Tarentino  ;   &  per  Joannem 
XXII.  Philippo    Reg!    Franciae  anno 
I  ?j6.  ut  memorat  Odoricus  Rinaldusi» 
^nnalib.  ad  DD.  annos  ;  &  notac  Emin. 
Card.  Brancatius^.  O/^w/r.  de  Trivileg. 
Capell.Cardin.pag.y.  Adhuc  tamen  in 
quibufdamProvinciis,  pr^efertim  in_j  <*• 
Polonia,  acGermaniajeffein  ufuMif- 
fam  unam  nodurnam  ,  quae  tribus,vel 
quatuorhoris  ante  hicem  cum  ingenti, 
foiemnitatecantaturinAdventu  Domi- 
ni  ad  honorem  Beatae  MariaE  Virginis  ; 
&  nuncupatur   Mifin  'Korate  ab  initio 
Introitusejufdem  MifTs;  tradit  Emin. 
Card.  Bonarf./i^.i.r^T/^.ii.ww.^. cuiquo^ 
dammodo  videturcorrefpondere  Mififa  * 

imcQa.- 


De  Saciificio  Miffx .  Decif.  XXXIX. 


l?mmacuIataB  Conceptionis  ejufdem 
Deipar?,  quamcantareTacit  quotan- 
nis  Confraternitas  cfcorum  in  hacCa- 
thcdraliEccIefiaPatavina  propeAuro- 
ram  die  8.  Decembris .  Et  hsec  de  Miflls 
no£turnis. 

Vefpertinae  MifTiae  illa  erant  ,quaB  in 
Quadragefima  ,  &  diebus  jejuniorum 

8  celebrabanturinfinediei ,  atqueinoc- 
cafu  Solis;  quotantumtemporeprimi" 
tiviChriftiani  jejunium  fojvebant,  8c 
nonante,  adprandiumque  eis  accede- 
relicebat;  ut  legitur  in  cap.Solent.^o. 

9  DeConfecrat.difi.i.  cujushaec  funt  ver- 
baexConcilioCabilonenfi  defumpta  : 
Solerit  pliires ,  quife  jejimare  putant ,  in 
Qiiadragejima ,  mox  utjigniim  audterint  ad 
horam  'N^onam  comedere.  Qui  nuilatenus  jC' 
junare credendi  funt ,  Jt  ante  manducave- 
rint  ,  quam  Vefpertinum  cekhretur  Ofjj- 
cium .  Concurrendum  efi  enim  ad  MiJJas  , 
i^  auditis  MtffarumJolemmhuSiis^vefper' 
tinis  Officiis.,  is^  largtis  eleemofynis,  ad  ci- 
hum accedenduyn €{i .  De  his  MifTisVef- 
pertinis  mentionem  feci  in  DeCiGoni- 
bus  de  Venerabili  Euchariftix  Sacra- 
mento  Decif.i  ?.  num.i.  ubi  illas  ufitatas 
fuifife  in  primiti/a  Ecciefia  obfervavi 
ex  Emin.  Card.  Bona  d.  lih.i.  cap.zi.nu. 

10  3.  obexempiumSynagogae,  qu-eMa- 
tutinum  ,  &Vefp"rrmun)  Sacrificium 
cfferebat;  quamvisenim  Mofayca  Sa- 
crificia  ce(Tr'.iTent  ;  fideles  ,  qui  erant 
excircumcifione,  non  ftatim  veterum 
Rituumpoterantoblivifci.  Porr6  alia 
ratio,  &  quidem  praecipua  fuit  cele- 
brandi  MifTas  Vefpertinas^  Soleoccum- 
bente  ,  in  diebus  jejuniorum  ,  quam 
docet  Joannes  Zonaras  m  can.^z.  Concil. 
TruUani\  nimirum  ne  moel^itia  jejunii 
confunderetur  cum  Sacrificii  Iftitia_  : 
fiquidemSacrofandum  MifiTae  Sacrifi- 
cium,&Communioineofidelibuselar- 
gitafignum  erat  gaudii ,  &  exultatio- 
nis,  tanquam  pignusfuturaegIoriae,& 
fiducia  Refurreclionis.  At  jejunium,ob 
p«jnitentiamculparum  inftitutum ,  do- 
lorcordis,  &  animi  triftitia  comitaba- 
turj  &  ideo  incongruum  erat,  Sacrifi- 
ciadiurna  ,  &  matutinaofferre,  neSa- 
crificii  alacritasadimeret  mifrorem  je- 
junii ;  &  ne  jejunii  ludusturbaretSa- 
crificij  jucunditatem;  &  fic  Miffa  ad  11- 


3^7 

lud  tempus  differri  folebat,  quo  jeju- 
niumfolvi  poterat  ,  ut  Sacrae  Menfae 
participeseffe£li ,  &  modeffa  refeflio- 
nerefocillati  animo,  &  corpore  iaeta- 
rentur.  Eamdemob  caufam  feftivita-  H 
tesMartyrumin  Quadragefimaperagi 
Synodus  LaodicenaCrtw.ji.  prohibuit  ; 
quia  veteris  Ecclefis  ritu  feffcim  agere, 
&  non  jejunare  connexa  invicem  erant; 
&  e  contra  ,  ut  fervaretur  rigorofum 
je)unium  ,  fcffivitates  Sandlorum  in 
Quadragefima  occurrenres  transfere- 
bant;  quoJufquein  hodiernum  diem 
obfervatEccIefia  Ambrofiana  .  Iromo 
GrcBci  in  quadragefima  utunturMiffk 
Praefandificatorum;  inquanonconfe-  I2i 
crant;  fed  fumuntHoftlasantecedenti 
die  Dominico  confecratas,  juxta  Can. 
49.  Lafdicense  Synodi ,  ita  jubentis  t 
2\(o»  oportet  in  Quadragejima  panem  offer^ 
re  y  niJiSabhato .,  (^  Dominicis  tantum  i 
cuiconcordat  Concilii  Trullani  Can.^z, 
dicens :  InomnibusSanBce  Quadragejiw.a 
ieiunii  diehus  ^  prsterquam  Schbato  ,  (^ 
Dominica  ,  ^  SanBo  i4nmtnciaticn'rs  die , 
fat  Sacrum  VrafanBificaiorum  minijie- 
rium.  Die  namqueDominico  inQua- 
dragefima  ,  prster  oblationem  iJlius 
diei ,  confecrant  Graeci  alios  quinque 
panes  prototidem  fequentibusferiis  uf- 
quead  Sabbatum;  tijm  fingulisdiebus 
fub  vefperamconveniunt  in  Ecclcfia  , 
&  recitatis  precibus,  graduaiibus,  & 
ledionibus,  Sacramentum  antea  con- 
fecratumproponunt,  &fumunt,  )ux- 
ta  morem  ,  quem  nosLatini  fervamus 
fcria  fextain  Parafceve;  &quiapanem 
antea  coniecratum  ,  &  Sandificatum 
accipiunt,  vocant  Officium,  &  Mif- 
fam  illam  Prafandificatorum  ,  ideft 
anteconfecratorum;  &  de  ea  agit  Eu-  pj^ 

chologiumcum  noris  Goar/JfT^.jgy.  ^  » 

feqq.  Emin.  Card.  Bona  I{er.  Liturg.  Uhr. 
I .  cap.  I  ^.  nu.^.  &  Magrus  x«  Hierolexic. 
F.MiJfa.  Et  Ferb.  Miffa  Jicca  \  ubi  ta- 
menabfquelegitimo  fundamentoaffe- 
rit,  eamdem  Miffam  Prafandlificato- 
ruminftitutama  S.Gregnrio  Magno  ,  jj 

&obfervatametiam  in  Ecclefia  Latina  Jj 

ufquead  annum^cc.  fiquidem  inftitu-  n 

tafuit  muItoantej&Dbfervata  foldm 
abEccIefia  Orientali  ,  ut  deroonftrat 
Qo2lx  intiptis ad  d.Offc.  Vrafan^ificA' 

ior. 


328         De  Sacrificio  Miflfe .  DecirXXXTX. 


ior.pag.zo$.  num  i.i^pag  iio.  m.44. 

Non  inelegans  teftimonium  MifTae 
Vefpertinae,  &  in  occafu  Solis  peraftce, 
occafionejejunii ,  eftillud,  quodrefer- 

'  tur  k  Benedido  Gononio  in  Vita  SS. 
Theodori  Siceorae,  &  Antiochi  infignis 
Eremitas,  reiatainter  vitas  Infignium 
EremitarumGrientis;  &conlcripra  k 
GeorgioPresbytero,  ejufdem  S.Theo- 
dori  difcipulo;  cumenfmipreS  Theo- 
dorusrecepifTet  hofpitio  in  Monafterio 
^  fuo  priedidum  S.  Antiochum  Virum 
Eremitam  , (Conllantinopoli  reverten- 
tem,  ubiad  Imperatoreni  Mauritium 
legatus  accefTerat  ,  ut  illi  Synophrim 
oppidum  a  barbaris direptum  commen- 
daret ;  quod  notat  etil  Em.Card.  Baron- 
^nn.^()7.nu  25>.)ita  fubdit  Auftor  de  iis- 
dem  Sa  ndis:C«w  aittem  Fefpera  ad  venif- 
fet^faSlo  Divino  Sacrifido,accubuerunt.,  ut 
parvo ,  i^foUto  ciho  vsfcerentur  .  En  hos 
Sandos  viros  jejuntum  protraxifTe  uf- 
quead  Vefperam;  nec  illud  folvlflfe  , 
nifi  fa(flo  Sacrificio  Vefpertino. 

Duravithuiufcemodi  MiflTarum  Vef- 
pertinarumufusindiebus;e,unii  ufque 

j-  adduodecimum  f?culum,ut  notat  idem 
Emin.CardBona  rf. /i^.i.  cap.ii.  nu.j. 
quotempore,  priftina  feveritate  pau- 
latimrelaxata,  fuccefllt  moUior  difci- 
plina,  quaene  penitLis  antiquitatis  ve- 
ftigium  deftrueret  ,  reftrinxit  Miffam 
Vefpertinam  ad  horam  nonam;  non 
quidem  folarem,  feu  naturalem  ,  qu? 
parumdifiataboccafuSolis,  fed  Eccle- 
(lafticam  ,  recitatam  fcilicet  in  Choro 
illam  Horarum  Canonicarum  ,  quae 
Nonavocatur,  poft  quam  inQu.adra- 
gefima  ,  &  Vigiliiscum  jejunio  canta- 
turMiffa  deferia  ,  ut  di(3:um  eft  inan- 
tecedenti  DecifXXXVin.mi  i.  &  ita  fa- 
ftumeft,  neprorfusintereat  veneran- 
da  vetuftas;  ut  antiquitatis  faltem  in 
publicaofficiorum  recitatione  retinea- 
tur  memoria,  dum  non  nifi  poft  No- 
nam  ,   erfi  ante  meridiem  ,   cantatur 

Mi(T"a  dejejunio,  decujusdiflferenria > 

cum  illo primiti vorum  fidelium  fatius 
efttacere,  qu^mloqui;  videtur  enim 
foium  nomen  retin<-reie)unii . 

HaeMifTapVefpertin^.quf  olimerant 
in  ufu,  nunc  funt  omnin<S  profcnptae 

^  ^  per Bullam  B.  Pii  Quinti ,  Incipien.  San- 


Slifftmus .  (in  Bullariola^.)  per  quam 
anno  i  ^66.  inha^rendo  Decreto  S.  Con- 
ciliiTridentini />/7^2i.  deObfervan.  (^ 
evitan.inCelebrat.  Mijfee^  in  quo  inter 
cftera  prohibet  ,  Isle  Sacetdotes  aliis  , 
ijuam  debitis  horis  celebrent  ;  praecipit 
quibufcunquetam  fecolaribus,  qu^m 
Regularibusfubpfna  perpetuf  fufpen- 
fionis^  Divinis ,  1<U  deinceps  Mijfas  vef- 
pertino  tempore  ,  quarumcunque  Ucentia- 
rum ,  i^  facuhatum ,  aut  alio  quovis  prx^ 
textu  cekbrare ,  vel  celebranfacere pr<e* 
fumant  .  Rationem  hujufcemodi  pro- 
fcriptionis  Vefpertinarum  Miffarum 
reddit  Novariusiw  Summa  BuUar.part.i. 
CtJwwm^r.^^.^JZ/.j.quiacum  hifce  tem- 
poribushomines  nefciant  ^cibovacare 
ufquead  Vefperam;  fi  runclicitumef- 
fet  facrificare  ,  neque  Sacerdotesdecen- 
tercelebrarent,  nequeadfi.qntesdevo- 
teaudirent.  Hinc  redededucit Emin. 
Card  Brancatius  f^.  Op«/f«/  de  Trivil. 
Capell.  Cardin.  pag.  1  ^.  quod  omnia  Pri- 
viiegia  ,  anteConcilium  Tridentinum 
quibufvisperfonisconcena,  celebrandi  .^ 
MiffasVefpertino  tempore,  funt  pror- 
fusrevocara;  attenta  prarcipue  alia_* 
BullaGregorii  PapaeXIII.  Incipien  .  In 
tanta  :  (&eftin  ordine  BulIariiAr^.  ) 
anni\<\-]\.  per  quam  abrogavit  omnia 
privilegia  Regularlum  Decretis  Conci- 
lii  Trieentiniad  verfantia,  eaque  redu- 
xit  ad  tenorem  ejufdem  Tridentini 
Concilii ,  prout  infra  latius  oftendemus 

«KW.  :59. 

DiurnaeitaqueMiflTaeiliaefunt,  quae 
hifce  nofiristemporibus  ,  non  amplius 
nodu  ,  neque  vefpertino  tempore  ,  fed 
in  die  celebrantur  luxta  Rubricam 
MifTalis,  Dehora  celebrandiMiJfam  tit.  jj 
I  ^.  num.i.  ubiita  difponit.  Mffapriva- 
ta  fahem  poft  Matutinum,  (^  Laudesqua- 
cumque  hora  ^  ab  ^urora  ufque  ad  meri 
diem ,  dici.,  potejl .  Et  in  alia  Rubrica 
De  DefeElihus  in  celebratione  Miffarum  OC' 
currentib.  tit.^o.  ita  ait :  Voffunt  etinmde- 
feBus  occurre* e in  minifierio  ipfo,fia}'>quid 
ex  requtfitis  ad  illud  dcfit  :  ut  (  paucis 
omiffis  )  S'  non  ftt  tempus  debitum  cele- 
brandi ,  quodefi  ab  ^urora  ufque  ad  me- 
ridiem.  IdcircoReguIa  datur  ab  omni- 
bus  Dodoribus  ,  quod  Mifs?  debent 
efse  diurn?,  ideftcelebratfdedie,  non 

autem 


DeSacrificioMiflfe.  DecifXXXlX. 


autem  Vefpere  ,  vel  node ;  ea  ratione, 
iZ  quia  Chriftus,  qui  in  Sacnficio  ofFer- 
tur,  eftcandor  lucisftern^-;  &■  Sacrifi- 
ciumMiiraeeft  Sacrificium  propriun^j 
Legisgrariae,  inquafides,  &aliaDei 
doia  fupernaturalia  clanus  fulgenc. 
Lay man. lib. s- traB.y  ccp.^. nu.i.Sc  ul - 
terjiis  ,  ipfeChriftuspr^clens  e(t  inhoc 
Sacramento,  qui  dicit^fj.p.  l^etf.^  Me 
Cportet  opernrioperaejus  .^  qui  miht  me  , 
donecdie>  efl:  venit  nox  ,  ijuar:do  nemo 
potefl  opt^rari ;  quandiu  w  mundo  fumjux 
fummundi.  Itaque  non  in  nofte,  led  in 
dieeft  facrificandun». 

Prointelligentia  d-cendorum;  fcier^- 
dumeft,  quoddiesnihil  aliud  eft,  ni(i 
'^  pr^fentta  Solis  fuper  tcrram  ,  noxau- 
temeft  Solis  privatio.  cap^Siperfodiens. 
De  Hdntcid. l.  H^c  verba  i  z^.ff. de  l^erb. 
Signific,  Antoneil  de  Tempor.  legah  Ib  i . 
cap.^.nu.io.  S"u  pr>tius  Nox  nihil  eft 
aliud  ,  quam  Terr^  umbra;  &  illam 
gentiles  tanqu-im  Deam  venerabantur? 
eique  gallum  nofturno  tempore  Sa- 
crificabantj  ut  cecinit  Ovidius  i«  Fa-^ 
ftts  . 

l^o&e  Dei  noEis  criflatus  Cfeditur- 
ales  , 
Quodtepidumvigili  provocat  ore 
diem . 
F'ngebantquehaberecurrum,&equos; 
tefte  Tribullo,  qui//'^.l.  f/f^,i.  air  : 
Ludite:  tamlsl^oxjungit  equos  cur~ 
^umque  i eqauntur 
Matrts  lafcivo  Sidera  fulva  cbo' 
vo . 
Eiusautem  aurigam  fuiftefoporemde- 
clamabanr,juxra  illud  Stat.i.  Tbeb. 
Sopor  okr>iu5  jIH  , 
lio^is  age^(tt  equos , trepidufque  af- 
furgit  honori 
t^uminis . 
Etinfex  partts  iidem  Pdets  nodllerrLj 
diviJebanr;quarum  primam  dicebant, 
Trrnamfacem ,  quiatuncin  domo  ac- 
cendebanfur  lumina-,  fecundam  nun- 
cupahBntno^em  concubiam ^  namin  ea 
conrubJtum  ,    feu  dormitum  hnmines 
procedebant  ;   tertiam  intempefiam  no- 
flem.,  dumomnesrequiefcerent  V  tunc 
enim  quidqwid  agebatur,  reputabarur 
Intempeftivum .  Qiiartamajebant  mff' 
diam  noSiem',  de  qua  Ovidius  ^.  Faji . 


32p 

'^flis  erat  mediim  ;  placidique  fi' 
lentin  Somni. 
Qa^mamGa/licinium^  inquagalli  inci- 
piebant  cantare  .  Sextam  ^uroram  , 
diluculum^  &  Conticimum\  ob  dulcedU 
nem  fomnt ,  quam  experiunturmorta- 
lesinilla.  Porr6Hebrapi ,  ac  Roniani 
dividebantnodeminquatuor  partes  , 
quas  Vigilias  vocitabant,  &  unaquae- 
que  earum  continebat  tres  horas  ,  in_.» 
quibus  vigilesmilitesinftatione  muta- 
bantur;  &de  his  vigiliis  frequens  eft' 
mentioinE  angelio;undeS. Matthfus 
eixp.i^  f^erj.i^  ait;quod  Difcipulis  re- 
rmgantibus  node  in  mare  GaliJeae ,  ob 
cootrarieratem  venti,  QhT\{\usquarta 
vigdia  noiHis  venit  ad  eos ,  ambulans  fuper 
mtiye     Qjjem  locum  ita  comn^entatur 
ibidem  Barradas  .•  T^lpx  m  quatuor  par- 
tesmilitari  ufu  dflnbuia  eft .   H<e  partes- 
yigiiiee  quatuor  appeilantur  :  eb  qucd  qua- 
ter  vigilesmutabantur.,  aliiquealiisjucce- 
debant .  Tres  verd  horas  P'tgtlia  quaquS' 
comitielat,. 

Diesautem  tripIiciterCumitur  ,qua- 
tenus  aliusdieiturdies7\(fl/«f^///,  alius  ^^ 
Ecae/tailtcus  ^  6c  aWus^yirtificians  ^  feu 
Civtiis .  AntoneHusi^.  lib.i.cap.7,.nu.z-j. 
Naturalis  dies  eft  ,  qui  compleditur 
vigtntiquatuor  horas  Hor  >s  auteni-» 
fabolantur  poetaeefte  filias  Themidis  , 
&  Jovis;  Themidem  autem  genitam 
fuiffeaCoelo,  &Terra;  ipfafque  ho- 
rasSol  salfeclas,  &  Cflum  circumvo- 
luere  tffingunt .  Varia  aurem  eft  com- 
putatio  horarum  ,  ad  conftituendum 
integrum  diem  naturalem  fecundum 
varietatem  Nationum.  Romaninume-  21 
rantinitiumdiei  h  media  node  ante,& 
terminareillum  faciuntin  media  node 
fequenti .  /.  MoreB^manoZ.  ff.de  Feriis^ 
&  hoc  mndo  Ecclefia  computat  diem 
quoad  vigihas  dePrfcepco;  quoadfe- 
fiivitates,  nefiantopera  ferviliai  quo 
adcelebrandaMatrimonia  ,  &  Reier- 
vationes  beneficiorum  .  Gonzalez  att 
heg.%.  Canc.glcJJ.i  1.  num.f).  (^.  10  P^x 
Jordanus  /a.ic.  tit.iz.  nu.^x.  i^Jequen.. 
Anronellus^. //i»  i  cap  ^.  mi  iH  ^  ?8. 
talilque  dies  ita  computatus  nomina- 
han\ r 'bly^trner on  abai^nquis  ,  hoc  efl: 
iSfo^idtaiij ,  utfcribitZacchias  in  O^Q. 
MedicolegaLpart.'  Iib.i.  tit.i.  q.t.nu.6* 

T  t  ia^M^'. 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.  KXXlX. 


(^fecjq.  uhiaddk,  quodfi  puernafca- 
ii  tur  antemediam  nodem,  ejus  natalis 
numerandus  eft^die  praEcedenti ,  fin 
autempoft,  a  die  fubfequenti;  quod 
eft  notacu  dignum  /defervireenim  val 
depoteft  pro  fuiceptioneordinum,  vel 
pro  ProfefTjone  Regulari  emittenda  . 
A\u  computant  diem  naturalem  aboc- 
cafu  Solis  j  poOquam  noRra  horologia 
fonarint  horas  vigintiquatuor ,  &  inci- 
piunt  fonare  primam  horam  nodis;  & 
hoc  pado  Athenienfes  numerabant 
diem  .  GlolTa^w^. /.  More  B^wano^.de 
Feriij  dc  ita  computatur  dies  naturalis 
abHebrxis,  qui  incipiunt  fua  Sabba- 
ta  (latimportoccafum  Solis  diei  ante- 
cedentis .  Tirinus/«  Chonico  Sacro  cap, 
I-  Babylones  computabanc  diem  ab 
ortu  Sohs  ufque  ad  alium  ortum  fe- 
quentisdiei;  idemque  faciuntPerfs  , 
&  Norimbergenfes  ,  uc  fubJic  Anto- 
TitW.d.cap.i^tiit.ic.  &  in  hoc  fenfu  vi- 
dctur  fuml  dies  abEccIefia  inHymno 
Dommicali ,  Lucis  Creatoroptin2c;dum 
canitin  iJIo: 

Ou!  mane  iunBum  Vefperi 
Diem  vocari  pr^cipis  . 
AliitanJem  computanc  diem  natura- 
lem  a  meridie  in  meridiem  j  &  ita  fa- 
ciunt  Galli  5  Hifpani,  &  maior  pars 
Germanorura  ;  qui  omnes  terminare 
faciuntdiem  naturalem,  quando  Sol 
pervenicad  lineam  meridianam,  qu^g 
verfatur  fupernoftrum  Zen;th,&  tunc 
numerant  horas  vigintiquatuor;quan- 
doautemSol  difcedit  ab  eadem  linea 
ineridiana,occafum  verfus,  numeranc 
primamhoram;  &  fic  fucceffive;  unde 
fic,  quod  femper  in  eadem  hora  habenc 
meridiem,  &  medium  noflis  ■  prouc 
computant,  &  nu.merant  Afironomi  , 
adtradita  per  Aul.  Gellium  de  T>{o^ib. 
KAttic.lib.i.  cap.z.  Bedam  //(^r.  de  ratlotte 
Tenip.cap.i.  (p^  de  ncitura  rer.cap.y  & 
alios  apuj  Tiraqueil.  de  Retra-^L  hgnag. 
$ .  r .  glolT-  f  I .  E m  i  n .  Card .  Bona  m  de  Di- 
•vina  Vfalmodia  cap.^.  $.i .  nu.^.  Sc  novif- 
fimeLudovicum  Pafferonium  in  Opufc. 
deSpbcra  artific-iyi  natur.  lib.i.  cap.io^ 
23  ubi  ita  fcribit  ad  finem  capitis:  ^pprsf- 
fodelli  .AjironQnji  ferve  il  Meridiano  per 
terminare  igiorni  naturali .  Si  noti  dunque^ 
dhe.  li  gio  rni  naturali  fo.no  apprejfo  t utts  le 


l^ationi  di  24.  horc  \  ma  non  tutti  le  co- 
miiiciano  ad  un  tempomcdefimo  ^poiche 
li  ^slyonomi  cominciano  dallun  Meri- 
^io altaltro ,  perche  quejlo  e  un  punto 
invariabile ,  rifpctto  al  Sole ,  e  a  tutte 
Valtrc  Stclle .  Li  Efclcfiaflicifcguiti  da 
Giuridici  cominciano  ligiorni  dall  uncL» 
mc^x.anotte  alValtra  \  cosi  le  Fefle ,  e  le 
Figtiic  hanno  principio  alla  mcxj^  not- 
teantecedcnte ,  efinifcono  aUamcz^T^z 
nottc  fufscquente .  Chi  computa  ligior^ 
niyVafinirli  alla  mc7,x.a  notteparimen- 
te.  Lt  Franccfi ,  U  Spagnuoli ,  e  tutti  li 
Oitramontam  prendendo  dall  uno  ,  e_» 
daWalt.ro  non  cotitano  maipiu  di  dodici , 
ccminciando  a  me%%pgiorno.,&  a  mc^- 
x.anottc .  iltaUani  cominciano  a  con, 
taric  dall'un'Occidcntc all  altro\e  li  Ba- 
bilonici dairun' Oricnte  aWaltro;  tro- 
vando og n'ifno diictfe commodita  nclU 
fuoiufi.   Ec  haccde  die  Naturali ,. 

DiesEcciefiafiicuseft  tempusabEc- 
clefiacertisa£libuspra:finitum:  &  hic  24 
diesincipita  Vefpera  antecedenti,  & 
terminatad  Vefperam  fubfequentem  . 
cap.x.Deconfecr.  difi.^.Scaccia  defudi- 
cjis  lib.ucap.^.nimKio-j.  AntQneli./f./i^. 
i.cap.i.num.ij.  Et  ita  numeratur  dies. 
Ecclefiafiicus,  tum  in  incipiendisSan- 
dorumOfficiis,  quaein  primis  Vefpe- 
ris  vigilias  ,  feu.  diei  aiitecedentis  fu- 
munt  initium  ,  Sc  tern^inant  in  Vefpe- 
risdiei  fefli,  ut  fervatur  in  omnibus. 
Ecclefiis  Cathedralibus,  &  Collegia- 
tis  •,  luminconfequendislndulgentiis. 
Clem.i.  in  fin.  De  P^liq.  (s^  Fen.  SanB. 
GlolTa  m  cap.  ult.§.  in fejlivitatibus .Verb. 
^Jfurnptionis ..  Dejent.  Excom.  in  <S.Por- 
rocircaalTecutionem  Indulgentiarum  2.5 
attendendusefl  tenor  BrevisPoniificii; 
qui  aliquandoeft  diverfus  ,  ut  bene 
confiderat  Gobat  inQuinario  tratf/{.  De 
Indulgent.  part.i.  cap.i6.  anum.Cs^-  iS'' 
fecjq.  Siquidem  vel  in  Brevidicitur,jQtti 
talem  Ecclefiam  vifitaverit  in  talifejio  a 
primis  Vefperis  ufque  ad  occafum  Sois  e]uf 
demfefli.  Etinhorcafu  incipit  Indul- 
gentia  ,  quandoin  die  vigilisB  fefli  Ec- 
ciefiaftici  fonantprimas  Vefperasyunaj 
vel  duabushorisport  neridiem  extra_j 
Ouadragefiman);  &  inQuadragelima 
antemeridiem,  dum  cantantur  Vefpe- 
raeinChoro;  &durat  totodie  fefli  ut 


De Sacrificio Miffce.  Decif: XXXIX,         jjt 


que  3(3  occafum  Solis ,  idefl  quando  Sol 
jam  plane  fub  horizonte  eft  abdltusGo- 

AliquandoinBrevi  Apoflolicodicitur, 
InduIgentiamefreconfequendamJ/?»-/- 
mis  Fefperisfefli  ufqae  ad  feciirjdcts  Vefpe- 
rase]ufdemfelli.  Etinhoc  cafu,  ceffat 
Indulgentiaeconfequendae  tempus  fta- 
tim  fecundis  Vefperis  recitatis  .    Ben- 
Zor)\vs!:b.<;.de7ubi!ceocap.i^.dub.j.Na- 
vaxxMseodtraB.  notabH.^i. mi.iS.  6c  Re- 
ginaldus/i^.7.  »«154.  Etaliquandopo- 
nitur  in  Bulla  Indulgentias,eam  conce- 
di  vifitantibus  Ecclefiam  ipfo  die  fefli- 
'vitdtis  ;  &  in  hoc  cafu  ,  quamvis  Go- 
battf.ra;?. ^6,wf/w.654.  putet,eam  incipe- 
re  a  prmiis  Vefperis,  contrarium  ta- 
irieneft  tenendum  ;  &  omnino  dicen- 
dum,  Indulgentiae  tempus  incipere  k 
medietate  nodis  antefeftlvitatem;  quo 
temporeincipit  feflivitas,  &obligatio 
abftinendi  ab  operibus  fervilibus,  (uc 
dd^umeft  fupra  nu.zi.  )  Sc  durare  uf- 
que  ad  medietatem  nodis  fubfequen* 
tis  .  ut  firmatQuintanadvennas/w  ^p- 
pendice^td  fua  Singu!aria  tra^.\.  dub.^. 
cuietiam  fe  remittit  Gobat  eod.cap.7,6. 
»«w  657.  Er  haecdedie  EcclefiafUco  . 
Diesartjficialis,  qui  etiam  ^fuaHs , 
26  &  C;i'////dicirur ,  eH  ille  ,qui  incipit  ab 
ortuSoIis,  &  duratufquead  ejusocca- 
fum  ,  ut  loquitur  S.  IC^d^xmHb.^.Ortg. 
cap.^o.Ceu  utPliniusait///'.^.  cap.jj.^ 
luceadtenebras^  quodetiam  didumeft 
a  Moy fe  in  Genef.  i .  Divifit  Deus  !ucem a 
tenebris  s  appeHavitque  lucem  Diem,  1$^ 
tenebras'hlp8e<7i.  Hicdies  in  fquinodits 
habet  duodecim  horas  ,  de  quibus  aic 
Chriftus J^rt^ii.  Verf.6.  't{vnne duode-" 
ciynfunthor^diei}  ubi  Maldonatus  ex- 
plicat  ,  dicens,  De  die  loquitur  .^  quem 
ufualem  Tocant .  Aliisautem  temporibus 
dies  vel  eft  longior,ut  in  aeftate;  vel  bre- 
vior,ut  inhyeme;  &  dividi  folet  in  fex 
parres;  quarum  prima  eft  l^;oo>^,  fic 
cii(^a  quafi ^f?)i«<// /'(?rj, dum crepufcu- 
lavidentur,  &  aves  linguas  in  melos 
folvunt;  fecunda  appellatur  Mrtw^-  , 
cum  jamSol  furgit  fuper  Orizontem  ; 
tertia  pars  vocstur  ^ntemeridianum  ; 
quarta  Meridies .,  qwntaTcmeridiat^um, 
fexta  ,  &  ulnma  Vefper .  Ita  Serra  De 
Synonpn  .  Verb.  Dies .  Duplexautem  eft 


dies  ArtificialiSjUfuaHs,&:  Civllis  apud 
Jurlftas  ,    nempd  Vniformis  incipiens  27 
femperab  Aurora,  &duransufquead 
crepufculumno(!;iis;  ScDiformis  ^  feu 
EmergenSj  qui  poteft  incipere  in  qua- 
cunque  horadiei ,  &rerminate  in  ea- 
dem  hora  dio  fequentis .  Scaccia  vleju- 
dic.  d.  lib.i.  ccip.i.  num. 313.  ^  feqq.  Ti- 
raquell.^.f.!.G/i7/7:ii.m/,(J.  ubidicit  , 
quod  fi  qn;5  hac  hora  ,  quaecumque  ea 
fit  ,   pronvtrt    aiiquid  facere    intra 
unumdjeuj,  isquidemdiesdefinit  die 
fequenti,  eadem.  illa  hora  .  Antonel- 
lusd.Iib.i.  dcTemp.  legal.  cap.^.  nu.%i. 
'^34.ubi  fub  !it,quod  in  favorabilibus 
appellatione  Jieiintclligitur  dediena- 
turali;  atinodiofis,  ac  poenalibusin- 
telligiturdeartificiaiijufua]i,accivili,^ 
idcircofi  Jexmandetgraviijs  puniri  de- 
Jinquentem  in  die  fefto,  non  compre- 
henditurin  lege,  fidelinquat  nodean- 
tecedenti  ,    vel  fubfequenti   diem  fe-  28 
flum  .  Scaccia  d.Iib.z.  cap.-t^.  num.^^^j. 
quia  fa^filumdenode,  propri^  non  di- 
citurfactum  dedie.  Gratian.  Z)//rfpr. 
for.  cap.^ji.  num. 10.  (^feqq.Quod  C:  de~ 
Jidlum  commifTumfitin  Aurora,relin- 
quitur  arbitrio  Judicis  terminare  ,  an 
die,  vel  nodledicaturdeliquifte  fecun- 
dummaiorem,  vel  minorem  Auroras 
claritatem  .   Vivius  opin.^^o.  nuni.ij. 
Scacciadefuci.  lib.i.  cap  3.  «^/.349. 

Procompiementoautem  denomina- 
tionum  dierum  ,  fcire  oportet  ,  alios 
quoquedies  vocari /'/y/i^^vr/yf^,  Interca-  19 
lores ,  feu  Infititios ,  qui  fin,iuIisquatuor 
aniiisinfcrunturinMenfeFebruario^in 
quo  'bi:s  legitur  Sexto  Calendas  Martii^  6c 
duodiescomputanturpro  uno;  ide6que 
nihilreferr,  fiquis  nafcatur  inprirrio, 
vel  fecundodiebiiTextili ,  &  intercala- 
ri,ri:m  illud  biduum  habeatur  nrouno 
tantCimdie.  B^iriolus in !.^.§  fed^Vtriim. 
fflde  Minor.  6i  Antonellus  d.cap.^.  nu. 
jj.Iremaliosdiesnuncupari  Camcnla- 
res ,  &  funt  illi  Solftitii  j^ftivi  ,qu5ndo 
Sol  ingreiTuseftfignum  Leonis  ,  cui  co- 
niungitur  canismajor,  Srella  fcilicet 
qualitatisficcap,&  arida? ,  a  qua  nomen 
fumiUnt;  & dequa  cecinit  Tibuli.  lib. 
1 .  Eleg.  I .  }{iira  ferunt  mejfes ,  calidi  cum 
Siderisaflu 

Deponitfiavas  annua  terra  comas . 
Tt    i  Et 


De  Sacrificio  Miflfc .  Decir  XXXIX; 


3° 


31 


3?2, 

Et  Horatius  lib.i.  Ode  1 7. 

Incipit  isrficcofervere  terra  cane . 
Hifce  diebus  canicularibus  movent'jr 
Venti  Auftrales.  Arx^k.Troblern^^^.mi. 
11.  &Mediciabilinenta  venasfedlione. 
Altos  autem  diesiidem  Medici  vocant 
Criticos  i  feu  Decreto> ioj .,  quiaininfir- 
initatibusindicantbonum ,  vel  malum 
exitum ;  &h\  praecipui  funt  dies  ijuar- 
tus  .,  feptimuSy  undecirnus  ydecimufquar- 
tus  ,  decimus  feptimus ,  (^vigefmus  ,  ut 
legiturapudThoIofan.  iriSyntaxi^rtis 
Mirabil  libr.i^.  cap.ix.  ubi  redditratio- 
nem,  quaredies  praedidi  fint  critici  , 
fcilicetquia  rpatiofepruagintaduarum 
horarum  ,  hoceft  triumdierum,  unum 
fignum  Zodiaci  peragir  Luna,  a  qua 
humores  nolhorum  corporum  vehe- 
menter  moventur ;  ^detriJuoin  trt- 
duum,  prout  de  fignoin  figoum  Luna 
fcandit,  habentur  indicia  exicus  mor- 
boruro  . 

Redeunres  autem  ad  Decifioneni 
nortram,  a  qua  aliquantulnm  digreffi 
fumus  ,  Sscrofanv^um  MifTaj  Sacrifi- 
clumindie,  non  in  nofteefl  lirandum; 
MilT^que  privata?,  juxta  Rubricam 
MifTalis, ab  Aurora  uiquead  mpridiem 
funt  celebrand=e.  Aurorao-  filiam  Ti- 
tani ,  &  Tt-rrflp  dixerunr  Poet^^  f&mque 
percJum  vehi  cu'ru,  quem  rrchir  Pe 
gafusalatusequus,  ipfa  manu  rent^nre 
Lampadem  ,  undeaG^-^Fcis  Lampado 
/?/7(7ro/;  U  appellara  .  Sfd  relid.s  fabu- 
lis,  Aurora  proprie  eA  marurinus  fpkn- 
dor,  quem  ante  Solisadvenicntisjub^r 
elevari  cerpimus,&  quoiljunraturaer 
inOriente,  indiraf^s  vicinum  Solem  , 
& de ea  cantat  T'Hu ! \usiih. i .  £/f£.? . 
i\0'ij  .y^u^oa  nitenfem 
Lucferum  rofeis  candida  pcrtet 
equis  . 
Abitiitio  autem  Anrorae  ufque  ad  or- 
tumfolisin  meniJbu.sNovembris ,  De- 
cembris,  &  Janu.^rii  currit  fparium_, 
unius  horacum  dimidia  .  Inmen  .bus 
Februarii ,  Mirtii ,  Septenibris,  ^  O. 
ftobris, abeodem  principio  Aurora-  uf- 
que  ad  elevationem  Solis  fuoer  Onzon- 
tem ,  fluit  una  hora  cum  tribus  horae 
quartiscirciter .  In  mei  fibus  Aprilis  , 
&  Aupufti  fluunthoM  dras.  In  menfi- 
fibus  autem  Maii  ,  Junii,  &  Julii  ab 


ortu  Aurorae  ufque  adortum  Sollsin- 
terponitur  fpatium  duarumhorarum_. 
cumdimidia.  Ratio,  cur  in  menfibus 
aeftivis  longior  fit  Aurora  ,  &  tardior 
Solisortus;  inmenfibusautemhyema- 
libusabortu  i\urorj£  Sol  citius  oriatur, 
noneft  incognitacallentibusSphfram  ; 

ha;cenim  quoad  noscum  fir  obliqua .; 

Zodiacifigna,  quaeSol  fcanditin  hye- 
meobliquapariter  funr ,  &  dum  appro- 
piantOrizonticitius  aicendunt  mane , 
&  fcro  defcendunt ;  aliaverofigna  ,  in 
quibus  Sol  reperitur  in  f flate,  funt  figna 
reda;  quacmajus  tempus  requirunt  in 
afcenfu  ,  &  defccnlu  circa  Orizonrem  . 
Igitur  Aurora  in  hyeme  eit  brevior  , 
quiacitiusafcendunt  horizontem  figna 
obliqua  Zodiaci  ,  in  quihus  tunc  Sol  gi 
immoratur;  in  arftate  autem  Aurora 
eft  longior  ,  quia  figna  reda  Zodiacf ,  iti 
quibustuncSolrefidet,  requirunt  lon- 
giustempus  ad  afcendendum  horizon- 
tem ',  idcircoin  hyeme,  ut  di<!^um  efl, 
Auiora  durat  unam  horam  ,  &  dimi- 
diam;  in  aeltate  auten:.  horasduas  cum 
dimidia;  &  obeamdem  rationem  in_* 
aeHaredefero,  cum  Soloccidit,  crepuf- 
cuia  longiora  unt,  &  magisdurant  , 
qi.am  in  hyen.e  ,  ut  experientia  do- 
Cet  . 

His  pro  Aurorap  expHcatione  did>is, 
deveniamus  ad  dubia  ,quara  Moraliftis 
excitancur,  proceltbratirne  Miflarum 
privararumxie  manecirca  Auroran.,& 
deindecirca  McriJiem  . 

PniTiunt  dubium  i;^.^n trjtioBeTSla- 
tixniatis  Domini  .^  poji  celehrntam  primam  3J 
Miflam  ,  icitumft  lebhrare  alias  duas.,  iy* 
w  eis  p^tete^e  ^ac^am  Commiinionem  fde- 
hhus  iiiam  depoicentibu^  ?  Et  m^gati veego 
fcfpondi  intraftatu  deEu' hariftiaZ^f- 
cfi^.num  i^.  quamv'isquadraginta_-» 
Dodores  &  ulrra  contrariumdoceant; 
exrat  enim  declaratio  Sacrae  Rituum 
Congregarionis  difi  20.  .^^priiis  ^  is^  7- 
Decembris  1641.  qua?rei'pondir ,  priedi- 
das  duas  MiflTss  anre  Auroram  n m  efle 
celebrandas,  nequiCon  muniont-m fi- 
delibus  de  i.ode  exhibendam  •,  proutex 
Decretis  ejufdem  S.  ConrMcgationis  , 
tranfcriptis  ind.  Decif.  3.  )'Urn.  20-  de- 
fumptis  ex  Lantufca  in  Tbeatro  [{e^^tt- 
lar.  Verb.  Mijfa.  6c  ex  Pignarello.cw. 

7.  ion- 


De  Sacrificio  Miflfc  Dec//:  XXXIX.  5  3  5 


7.  tonfult.  i^.  ubi  ftudiofus  Leftor  ea 
kgerepoterit. 

Secundum  dubium  eft  ,  ^n  licitum 
Jit  cekbra^  e  ante  ^uroram ad  dandum  Fta- 
ticum  infirmo ,  aUoquiryfortajJe  abfque  Tia- 

34  ticomorifuio?  Etcommuniter  DD.  ref- 
pondent  affirmativ^,  quia  przfumirur, 
quod  lex  Ecdefiaftica  ,  quae  prohibec 
celebrareMifTam  ante  Auroram,  non 
comprehendathunccafum,  in  quoagt- 
tur  de  gravi  dctrimenro  fidermm .  E- 
min.  Card.  de  Lusoif^'  Eucharifl.  difput. 
20.  numer.  i6.  Quartui  /«  P^ibric.  Mi/faL 
part.  I.  tit.  i^.  dtib.  4.  Coilegium  Sal- 
manticen.  De  Sacrayventis  ingen^re  traB- 
$.cap  4f.num.z-j.  ubi  aliosDD.  ailegat- 
ImmoGobat  irjTbioK  Experim.tr a8.  3- 
pu.zoo.  quia  Sacrum  Viaticum  aCon- 
cilioNiceno  vocatur  neceffarium.  cap. 
De  bis.i6.  q.6.  addit,  quod  mallerfa- 
crificare  liatim  poft  mediam  notf^em, 
quam  pennittereonicum  infirmi  abfque 
facro  Viatico  ;  ^  hoc  affirmant  alii 
plures apud  Dianam  Coordinatum  tom. 
X  traB.i.  refol.  ro?.  (J.  5.  defumptam^ 
€X  part,  10.  traSl.  i »    {31  Mifc.  x-  refoJut. 

Terrium  dubium  eft;  .Anraiioneiti- 
fiertspo.'ftta't''ihet  Sace^doi  cekbrars  ante 
^urotami   Atlirmat  Henriquez  lib.  p. 

35  cr.p  z^.niDij.^.  Negat  L^yman  Itbr.  y. 
tratl.y  cap  4.  num.  5.  ea  ratione  quia 
pnv atr-»  dev/otio  feu  commoditas  non 
deb?r  1  >frin  Jc-re  Lesjem  EccJefioe  ;quod 

fi  caufa  Du'iliraintcr:ederet ,  puta  nt # 

lx»u!fitudo  populi  i^-er  adluri  perderet 
Miifam,  piflfet  lici  e  ante  AurorafTLj 
fienSacrum.  Soios  m^.  diff.  13.  qu.z. 
art  z,  Q^uartus  dpa*t.i  tit.i-;  dub.^. 
Verf.  Serundui  cafuf .  Et  ex  hoc  deduci- 
tur,  non  efTe  reorehenfibiles  Pdrochos 
Rurales  ,  qui  hyemali  tempore ,  ob  de- 
vorionem  fuorum  t^opulorumaliquam 
N^\'enrsm  celebr<;ntium  ,  litant  an- 
te  Auror^.m,  utiofi  populi  ,auditoSa. 
cro,  ad  fuos  rnrales  labores  ,  per  ali- 
quodrempoiis  fparium  ante  Auroram 
fecoovertant  Qnartus  if  f/a^.  4.  Verf. 
Tertius cafus .  T ^mhurinus de Sacrificio 
Miff<€lib.  ^ .cap  6.  $.4.  m?;>/J.  4.  ubi  cu- 
muiat  l>D.  aff^rentes,  talem  praxim 
vigere  Belgii,  G)!liae,  &  Germ.ania?i 
ubitribus,  velquatuorhorisante  Solis 


ortum  MifTa  celebratur  ,  ut  operarit 
eam  audiant  antequam  eant  ad  ope- 
ra ;  Sol  enim  ibi  ferd  nimis  oritur. 

Qiiartum  dubium  e(\ ,  u/^»  Epifcopus 
iter  agenspofftt  ante  .Aujoram  celebrare  ; 
vel  concedere.,  ut  coram  fe  celebretur} 
RerpondenraffirmativeDodores,  inter 
quosEmin  Card.  Je  Lugof^.  rf///>.  2p,  «.  2S 
17.  perGloflTam  ;«ca/>./^.  Ferb.Jndu!- 
genms.  DeT?rivi'eg.  /«  6.  &  Tanvburfnus 
d.  $.  4.  num.6.  Qui  eamdem  facuitatem 
difpenfativ  am  erga  fuosfubditoscxten- 
dJt  ad  Prasiatos  R^egulares ,  honefta  in- 
terveniente  caufa. 

Quintum  dubium  .  ^n  ^urora  at' 
tendenda  fit  phyjice .,  feu  mathematic^  ad 
fcitam  celebratiouem  ;  itaut  Miffa  non  fit 
incipienda  ,  nifi  cum  cxperint  crepufcula 
ejus  videt:  «*  Refpondetur  ex  menrc^; 
omnium  Theologorum  noftri  temporis, 
fumcndum  eHTe  Aurorge  tempus  mora- 
lirer  ;  adeout  Mififam  incipere  iiceat 
aliquantuium  ante  ortum  Aurorae  , 
dummodo  Sacrificium  finem  fequatur 
nafceore  Aurora  .  Tamburinusrf  fib.i^ 
cap  6'§.^.num.z.  Emin.  Card.  deLu- 
go  De  Euchar.  d.  dtlp  20  num.  gi.  is^  i%, 
Bonacina  de  Euchariflia  difp.  4.  qudefi.uh. 
punB.  5».  num.^.  Collegium  Sal mantic. 
tom  i  I .  De  Sacramentis  in  genere  d.traSi. 
^.cap.^.  num.-^i,  ubi  plurfscumulat  . 
Et  noviflrimeEmm.  Carr/inalis  Branca- 
ti u  s  in  D [ffertatioae  de  Vt  ivileg.  Cappell. 
Cardin.  pag.  10.  Ferf. .  4fferendumigttiir . 
Qu.a5  Diifertatio  imprefll^a  ef^  etiam  io 
Diana  Coordinato  row.  9  trafl.  -j.  ref. 
49.  &in  veteri  part.  6.  tra^.S.  refolut- 
40^ 

Sextum  dubium.  ^n  fuhfiflant  Tri~ 
vilegiap-ur  bus  B^ehgionibus  per  Tontifcef 
I{omanos  antiqu  tus  concefa  cetcbrandi 
Miflam  velflatimpofl  me.ham  noflem  ^  vel  ?8 
per  afiquai  boras  ante  .yiuroram  <?  Pro  in- 
telligentia  fciendum  ,  quod  Martinus 
A'.^»^'^»  14Z4.  conceflfi,- FratribusS.Hie- 
ronymi  Hifpanice,  utpoffint  dici  M  flTg 
quotidieineorum  Mona fterio  fa ltem_» 
per  unam  horam  ante  Albam  ,  kv  Au- 
roram.  Eugemus  IF.  anno  ^ic^jindulfit 
Monachis  S.  Jufiinaede  Padua  ,ur  in  . 
itinere,  vel  alia  honefta  decaufacele- 
brare  poilint  ante  diem,  &•  ufque  sd 
nonam  inclufive,  Sixtus  IV.  faculta- 

tem 


37     ^ 


4i 


334        De  Sacrlficio  Miff«.  Decfr  XXXTX. 


tem  dedltMinoritis  celebrandi,  caufa 
neceffitatis  ante,  &poft  horam  ftatu- 
tam  ab  Ecclefia  .  lnnocentnu  Vlll.  anno 
148^.  conceffit  Eremitis  S.  Angufiini, 
uc  expleto  matutinaliofficioetiaman- 
te  lucis  Auroram  Litare  valeant  . 
^kxander  Fl.  amo  1 499.  idem  elargitus 

•  eft  Benedidinis  Wa\\\(Q\Qi\.  Jurms  11. 
anrjoi^oy.  hocidem  impertivit  Olive- 
tanis;  ncc  non  ^nt^o  ijij.  Canonicis 
RegularibusS.  Auguftini  Congregatio- 
nis  S.  Salvatoris  .  Leo  X-  anno  IJ15. 
eamde m  licentiam  dedit  Monachis  Ca- 
inaldulenfibus  celebrandi  ante  diem  , 
&urqoe  adhoram  nonaTn .  Minoritis 
autemillicopofl  Matutinum,vel  etiam 
ante  ,  '&  poft  Meridiem  ;  quse  omnia 
tum  Privilegia,  tum  viva-  vocisoracu- 
la  refert  P.  Auguftinus  a  Virgine  Ma- 
ria  Carmelita  Srridioris  obfervantiae 
inCompendionoviJJimo  Vriviiegiorum  om- 
nium  ^eUgioforum  Verb.  MiJJa  a  num.  1.  i^ 
plurib.feqq.  Haec autem  omnia  Privile- 
giafubrjftere,  &eorum  vigore  poff^^r 
jReguIaresomnes  vel  jureproprio,  vel 
ob  communicationem  cum  aliis  cele- 
brare  ante  Auroram  ,  &  poft  merldiem 
adeorum  iibitum  tenet  Diana  Coordi- 
natus  d.  tom.  i.traS.  i.  refoL  101.  num."^ 
defumpta  expart.  lo.traB.  12.  i^nMifc. 
i.refoli$.  inquaalii  ita  .fentientesal- 
legantur . 

Porro  fupradida  omnia  Privilegia 
non  fubhftere  eftomnindaffeverandum 
cumDoctonbus  infraallegandisex  ra- 

3^  tionibus  infrafcriptis  .  Primo  ,  quia 
Concil.  Tridentinum/fj^T.  ii.in Decreto 
de  ohfervandis ,  is^  evjtaudis  in  Celebrat. 
Mijfte  praecipit ,  ne  Sacerdotes  aUis.^quam 
horis  debltis  celebrent ;  non  olfiantibuspri- 
•vilegiis ,  exemptionibus  ,  appeUatiombuSt 
cc  confuetudinibus  quibufcumque  .  Et  hoc 
prsceptum  afficere  etiam  Regulares 
docet  Barbofa  inCcUeH.  DD.ibid.  nu.12. 
Hieronvmus  Garzias  in  Summa  Morali 
traB.  7,.dijfc.  ^.dub.  i.  punB.  1  num.  14. 
qui  plures  aliegat;  Afcanius  Tambu- 
rinus  defure  ^bbat.  tcm.  z.  difp.  ^.  qu^tfl. 
j.mm.s.  &  Perficus  Z)^0;^f.  Sacerdot. 
lib.i-cap.  'i.dub.\^.num.ijf().  &  per  hoc 
Decretum  Concilii  e(Te  revncata  quse- 
cunque  Privilegia  Regularibus  jam_. 
concefifa  circa  celebracionem  Miffif,  late 


probatPignatellus/^w.  G.confult.  li.pef 
totam  .  Secundo  ,  quia  B.  Pius  V.  per 
Bullam  IV.  Incipien.SanHiJJtmus.^nno 
1  s66.  abrogavit  Miffas  Vefpertinas,  & 
eo  magis nodumas.  Et  Gregorius  XIII. 
^nno  I  f  75-  per  Bullam  IX.  Incipien.  In  . 

tanta  ,  revocavit  omnia  Privilegia  Re-  I 

gularibusconcelTain  his,  quae  funtcon- 
trariaDecretisConcilii  Tridentini,  ut 
diximus  fupra  numer.  16.  quod  fatetur 
etiam  Pellizzarius  inMan.  B^guLtom.i. 
traB.  p.  cap.  i.  niim.  Si.  Tertio,  quia 
Sacra  Rituum  Congregatiodeclaravit, 
iAnte  diem  ,  i^  horis  indebitis  celebrare 
tjon  licere  ,  etiamvigore^-rivilegioriman- 
te  Concilium  Tridentiniim  concejlorum ,  de 
qua  tefiantur  Lezana  in  Surtma  tom.  1. 
cap.  21.  num.  2.  Et  Barbofa  Decif.  ..Apo- 
floUccolIe^^^jB  nuw.  ^.  Etquartoquia 
ficfentiendum,  &  tenendum  effcfcrU 
bit  Emin.Caid.  Brancatius  ind.  Opufc. 
de  Trivileg.  Capell.  Catdin.  pag.  j^.  is^ 
feqq.  Verf.  Sedmagna  quidemmea  ammi- 
ratione  .  Ubi  fumdamentis  contrariis 
doftiffimeretpondet. 

Verum  quia  Gregorius  XIII.  poft 
Concilium  Tridentinum  ,  conceffit 
CongregationiS.Juftinas  dePadua,  ut  4° 
ejus  Monachi ,  dum  in  itincre  fuerint  con- 
flituti.,pcffint  Miffam  celebrars  ante  ^Uro- 
ram^  i^- poflmediarn  noiJem,  ut  legitur 
apud  Afcanium  Tamburin.  d.  tcm.  1. 
difp.  5.  qudcfl.  7.  num.  5.  Et  loem  elargi- 
tuseftipfe  Gregorius  Xlli.  anno  1578. 
Presbyteris  Societaris  Jefu  ,  deiicentia 
tamen  fui  PraepofitiGeneraiis,  tefic_j 
eodem  P.  Auguftinoa  Virgine  Maria  d. 
Verb.  Miflanum.i<^  Q.V'2  omnes  Ordi- 
nesReguIares  communicant  interfe^ 
qusecunque  Privilegia  fibi  fperialiter 
concefta  ,  ut  latiffimeprobat  praxii^^us 
P.  Auguftinus  a  Virgine  Maria  Veib. 
Comrnunicatio  Trivikgiorum  Mendican- 
tiumfimuf  ij^  non  Mendicantiim  ;  ided 
concludendum  venit,  pofteomnesRe- 
gularesuti  privilegiis  Gregoriangante- 
diiflae,&aliis,  fi  qu^funt,aSede  Apo-  4^ 
flolicaelargita  poft  TridentinumCon- 
cilium  •,  quorumvigore  faltem  integra 
horaante  Auroram;  &aliaintegra  ho- 
ra  poft  meridiem  poterunt  alfque  fcru- 
pulo  celebrare;  utadvertit  d.  Afcanius 
T &mh\.\xit\ws d. difp. q.T.nu.  6-  ^  Emin. 

Bran- 


De  Saciificio  Mifl&Decif.XXXlX.  53  j 


Brancatius  d.  Opufc.  de  Cdpell.  Citrdin. 
TtiTi-eo.  pitg.  15;.  ubi  obftrvat,  Privi- 
legia  Apoliolica,poft  Concilium  Tri- 
dentinum,  ejiirciem  decretisderogare, 
etfi  Papa  de  Conciiio  mentionem  nori 
faciat,  juxta  dodrinam  BirboCae  in_» 
CoUe^  DD.  iidipfum  Conci'.  feci  i.  w«- 
me^^ofecundo  in  Decreto  de  wcboando  Con- 
cilio . 

Septimum  dubium  eft.  .yinEminen- 
tijftmi  S .  1\.  E  Cardivales  gaudeant  eodem 
41  Trivilegio  celebrandi.)ielcelcbrarefacien. 
di  ante  ^uroram  ,  ac  itfiim  fe  extendat 
etiam  adeorum CafeUanos ,  i^^fnmiliares} 
Et  refpondendumed  afcrmative,  tum 
circa  Eminenrias  fuas  ,  tumcircaeo- 
rum  familiares,  &:Capellanos  •,  quia 
ficut  participant  de  Privilegio  quo  ad 
locum  ,  ut  ubique  cum  Altare  portati- 
li  pofllnt  Sacrumfacere,  vel  audire__j, 
ut  probavimusiD  trsdatu  de  Euchari- 
flia  DecifS-  num.i6.  ita  fruuntureo^ 
demquoad  tempus,  itaut  faltem  per 
duas  horasante  Auroram  ,  &duaspo{l 
meridiem,  honeflacaufa  intervenien- 
te  ,  tam  ipfi  Eminentiffimi  racione  fub- 
iimisDignitatis,  quam  eorum  familia- 
reslicare  Vaieanr,  ad  tradita  perFiiliu- 
cium  tom.  2.  trad.  5.  cap.  4.  numer.  1 1  %. 
Alzedum  de  Tr.tjiantia  Epifc.  part.  i. 
cap.  I?.  num.  ii.  Sc  per  Emin.Branca- 
tium  d.Opufc.  de  Vrlvil.CnpeUX^aidin. 
par.  19..  i^xo.  quodlegitur  imprelfum 
etiam  inDianaCooruinato/f^w.  ^.r»^^. 
8.  rejoiut.  40.  ut  didum  eit  fupra  numer. 

3? 

Hincanno  1670. Calendis Januarii  ^. 

egodifceffurusUtrici'!o,  ubi  pernotfla- 

4?   veram,  Romam  verfus,  cumFamilia 

venerandas     memoFi,£    EminentiiTimi 

Domini  mei  Cardinalis  GregoriiBar- 

badici  Epifcopi  Patavini, /^qui  prnpera- 

verat  adConcIave,  vacante  Apoftoliea 

Sede  per  obitum  SandiflimiCIementis 

Noni , )  volebarn  Sacrum  facere  per  ho- 

ram  circirer  ante  Auroram  ',  fed  cum 

dlit^arerEccrena  ab  hofpitio,  &viaob 

glaciemefTet  difficilis,  me  Veterinarii 

rogarunt,  utl^atim  iter  cum  aliisarri- 

perem,  litaturus  in  CivitateCai^ella- 

na,  donec  equi  emeriti  mutarentur  . 

Annui:  fedcumibi  Ecclefia  elfetpro- 

Qul  k  via ,  iidem  veftores petierunt ,  ut 


progrederemur  iter  ufque  adBurghet- 
tun)  ,  ubi  non  longe  a  csupona  erat 
Oratorium  publicum,  in  quo  commode 
celebrarctuf  Miifa  .  Ivimus:  at  repe- 
rimus  Eccleliam  fine  hofiiis  ,  adeout 
neceifefuerir,  accelerare  iter ,  &  per- 
venire  Arinianum  ,  duabuscirciter  ho- 
ris  pof>  mcridiem.  Ufurus  privilegio, 
Familiaribus  Cardinalium  competen- 
te,  petiit  a  P'Uo<ho  facultatem  cele- 
brandi ,  ne  tota  familia  CJardinalitiaeo 
die  facro  fine  Miflap  auditione  mane- 
ret .  Agrcilis,  ts;  rudicushomoilleme 
repulit,  dicens,  fe  velle  Vefperascan- 
tare ;  fed  fuperveniensejusCapeilanus, 
quiafleruit,  (ealias  a  me  Patavilexa- 
mmatum,  &ad  Confefllones  audien- 
dascomiteradmifTum ,  fumma  huma- 
nitate  flatim  >  &  vcf^es  facras  ,  &  alia 
neceffaria  mihi  exhibuit  ad  celebran- 
dum  ?  quod  laetus  feci ,  nimisenim  cru- 
ciabar  ,  prima  die  anni  fefiiva  Sacro- 
fan£lap  Miflce  Sacrifcio  carere  .  Itaque 
capellano  praedidogratiasegi,  admira- 
tus  ejus  memoriam  erga  me  ,  atque 
gratitudinem,"  &  fufcepto  itinere  cum 
eadem  familia  Cardinalitia  ad  Caftrum 
novum  inoccafu  Solispervenimus,  & 
fequenti  die  Romam  ingrefTi ,  poft  qua- 
drimeftre  audivimus  creatum  Pontifi- 
cem  Cardinalem  Altenum,  qui  Cie- 
mentisDecimi  nomen  affumpfit . 

Oftavum  dubium  tQX{mx\t.  ^Qu^ere- 
guh  fit  fervanda  pro  tempore  celebranda  44 
Miffoein  partibus  Septentriona!ibus  ^  fub- 
jeSlis aUitudin:  Voli  uUragradus  67,.  qua- 
liafuntmulta  loca  Islandiae ,  &  Nova 
Zembla  ;  in  quibus  in  aef>ate  dies  longus 
eflperfexmenfes;  &  in  hvemcnoxper 
alios  fex  menfesi  ut  obfervat  Riccio- 
lius  infua  Geographia  lib.  7.  cap.  c».  $.  y .  {91 
feqq.  Pro  intelligentia  referenda  funC 
verbadoftifCm.i  LudoviciPafferonii  in 
fuoOpufc.  de  Spb^ra  lih.  i.  cap.  i  f ..  ubi 
agensde  Zonisfrigidis,  itaicrrbrf.  La 
Zona  fredda  Settentrionale  ^  che  edanoi 
lamag^ior  parte  conofciuta  .^  trovaft  habi- 
tatajwo  a.  gradi  Sz.in  certe  Ifole  iontane 
dalVolo  ottogradi  folamente .  Et  paulo 
infra:  SottoU  circoU  Volari ,  cheedove 
ceminciano  le  Zone  fredde ,  //  Ivnghi giorni 
deU-eftatefono  di  24.  hore\  dSole  apena. 
firrlv(^fottol'Ori:ionte,  chedi  nuovo  tor- 


33^         DeSaerificioMiffe.  Decif.XXXlX. 


Ka  alzarfi.  V  Invervo  al  contrauoapena 
firriva  a  farfeli  vedere ,  chefublto  defcen- 
de\  fenxci  fortire  intteramentei  entrando 
poi  avanti  verfo  i  Toli ,  fitrovano  ligiorni 
lunghi  di  fettimane ,  e  poidi  meji ^  finoa 
fei;  dimodo che^vi e chi  non  conta  cheun 
giorno^  l^unanotte  aT anno •  Cum  igi- 
turdies  fitadeo  prolixus,  utduretper 
fex  menfesin  aeftate  ;  forfanfeme!  tan- 
tum  in  femertre  ,Catholici  ibi  degentes 
Jitabunt  ?  Etcum  nox  afFequatur  eam- 
dem  prolixitarem  in  hyeme,abftinebiint 
^  celebratione  MiiTae  per  integros  fex 
Menfes  ?  Itaque  ad  hoc  dubium  ,  quo- 
modo  refpondendum  ? 

Duplex  eft  refponfio  ,  quia  duplex 
datur  Regula  pro  tempore  Sacrif  cii  pe- 

4;  ragendi  Jn  regJonibus  iilisborealibus  . 
Una  eft ,  quam  firmaruot  Do(J>ores 
Romae  ia  Congres-itione  particulari  , 
t^fteGavanto  in^ttbric.  Mijjal.  part  i. 
tit.  15.  num.  r.  &  M^gr.  in  Hiemlexico 
VerboMiffa-^  quod  feijicct ,  ubi  non  ha- 
betur  aurora  viftva,  &  quap  confpici 
oculispofiGt,  attendatur  Aurora  mora- 
lis,  iJludnempetempus,  quoillihabi- 
tantesfurgunt  ad  labores.  Erce  Verba 
Ga vanti .  'Vhi  non  eft  ^Auroraphyfice ,  at- 
tendatur  ea  mhaliter  ,  (y^poJiticc;  quando 
fcilicet  ibiterminari  folet  hominum  quies  , 
{51  inchoafi  labor  ,  juxta  probatam  regic- 
num  confuetudinem .  £Jiia  de  >  e  oppOi  tii- 
nam  movente  quaflionem  Theodofio  H^.beo  , 
in  mathematicis peritifftmo  ^  jujfu  S.  D.  '^^. 
'Vrbani  y III.  in  pleniore  Congregatione 
foram  Emin.  Card.  Oregio ,  ea  benedifcuC- 
fa ,  ivmus  omnes  in  hanc  eamdemfenten- 
tiatn  I  8.  Septembris  if^i^. 

Altera  Regula,  &refponr>oeft>qu3s 
defumitur  ex  Voto  eruditiftimi  Viri  P. 
Honorati  Fabri  Societatis  Jefu  fuper 

^^  hocdubiodato,quodinejusobfequrum 
tranfcribere  ('oluir  antedidus  Emmen. 
Card.  Br>incatiusi'?  d.fua  Differ.  de  Tri- 
vileg  Capell.  Cardtn.  pag.-  21.  is<  feqq. 
quodfcilicet,  opera  magneticaeacusre- 
perienduseft  meriJies,  atque  medietas 
no6lis;  quse  qui.i,'m  medietas  tum  diei, 
tum  not-liscosnofituretiamexumbra; 
quado  Sol  artingit  Mneam  meridianam, 
vel  inZenithhabitantium  in  illisregio- 
nibus,  vel  in  oppofito  eidem  io  l>yeme 
fubt.uscsrraii».  idcirco  ^puiido  meri- 


diani  defumenda  eftReguIa,  utante» 
quam  Sol  ad  ipfum  perveniat ,  licitum 
fit  Mififam  celebrare  ;  fecus  autem  cum 
illud  tranfiverif,  proutetiam  cumop- 
politam  lineam  meridianam  intraverit^ 
quaeindicat  medietatem  no(5lis,eatran-  J 

fada,tempuscertumdeterminari  pote-  \ 

rit  prolicica  celebratione,  utlatiusde- 
monftratidem  P  Fabri  in  conclufioni= 
busfeptem  ineodem  fuo  Votofirmatisj 
quibusegoaddo  fequentia  verba  Pafie- 
ronii  d.lib.i.  cap  ly  eumdem  fenfum 
breviter  firmantia .  In  quejio  giomo  cofi 
lungo  rombra  Meridiana ,  che  ■  gni  venti- 
quattro  hore  torna  nelfuo  luogo .,  feive  'o- 
roper  determinare  iltempo ,  dftinguendo- 
lointalmcdo  y  che  ponno  regolarfi  con  la 
C  hiefa  ,  per  japere  auandoarrivano  ie  fe^. 
fte  ,  e  cpf^f''cota  le  f^igilie .,  accib  non  Jia^ 
chi  li  creda  efenti  dal digtuno . 

Nonumdubium  eft :  vAnincekbran' 
tihus  Mifjamante  ^U'»  oram  dati  poffit  paf 
vitas  mater'te  tefpe^u  tempons  .^  queeex-  47 
cufet  celebfantem  a  peccato  mottali  ?  Et 
videbatur  dicendum,  non  dari  parvi- 
tatem  tempons  excufantem  amorrall, 
ad  exemplum  eorum,  qui  con^edunC 
carnesparijm  antcdimidiam  nodem  a 
quccfuccedit  Vigiliff  depr^ccpro;  vci 
eorum,  quf  parijm  poft  mediam  nO- 
clem  recirant  offirium  diei anteceden» 
tis.  Nihilominus-communis Dndorun» 
opinioeft,  darr  parviratero  materifra» 
tione  temporis.excufanrem  ilium  ,  qui 
celebrat,utcoropleaf  Miftam  ante  Au- 
rorama  peccato  mortali ;  adeout  fiquis. 
conficeretSacrumper  femiquadranteai 
h')r.i;  ante  Auroram,  nihil  pecc3ret;ea 
racione  quia  in  hac  materia  rempus 
Auror^  non  fumitur  phyfice,,  &  ma- 
thematic^  f  quemadtiiodum  accipitur 
medietas nodis refpedu  ufuscarnium , 
vel  recitationisf  fficii )  fed  moraliter  ,& 
adefte  moralitereiufdem  Aurors,ided- 
que  qui  parum  per  ante  Auroram  fini- 
ret  Sacrificium ,  diccretur  moraliter  fa- 
crificafte  in  Aurora  ;  qui  autem  ante 
Auroram  notabiPter  .  puta  per  dimi- 
dium  horae  (caufa  legirmia  ceftante  ) 
licaffet,  inhoccafu  reuseftet  mortalis 
peccsti,  Ui  tradit  Emin  Card.  de  Lugo 
De  Eucharifiiadifp.io  num.l6-Bjt  Quar- 
tus;« [{ubr. Miffal.  dpart.i.tit.  1  j-  «'^-Wt 

K.duk*. 


De  SacrificioMiffe ;  DeciflXX^ClX.         357 


'y~  iuh.  2.  Ferf.  Secunda  difjicultas  . 

Meridiestandem  eft  aliusterminus, 
oltraquem  non  licet  Sacrum  facere  . 
Verum  ex   communi   praxi  omnium 

48  CivitatUTTj  ,  etiam  meridies  fumitur 
morali  modo  ,  itaut  non  peccer ,  qui 
Miframincipir  intra  horam  po(t  meri- 
diem,  utte(tanturDo(n:ores  plurimi  » 
quoscumulat  Diana  Coordinatusrf  to. 
x.traB.i.  refol. lo^.  refolioy  tefoLioG. 
refol. \07.  isr^  refol.ioS.  ubiabundantif- 
(imedehocpundo.  Jmm6etiam  ulrra 

49  unam  horam  po(t  meridiem ,  po(Te  abs- 
que  peccato  initiari  Sacrificium  per- 
mittunt  Tbeoiogi  in  fequentibus  cafi- 
bus.  Primo  in  privilegiatis,  in  Epifco- 
pis,  in  Cardinalibus,  &  eorum  fami- 
iiaribus  Capellanis  ,  aliqua  honefta 
caufa  intervenienre ,  praecipue  itineris. 
2.  In  coilationeordinum .  ^.  In  fune- 
reRegum,  vel  Principum  .  4.  Ratio- 
ne  feliivitatis ,  &  concurfus  populi ,  ne 
qui  tardiusaccedunt  ad  Ecclefjam  ,  di- 
fcedant  nonaudita  Mifla  .  5.  Si  MilTa 
folemniscantetur ,  &  in  ea  concio  fit 
habenda,  utfiepeevenit  Patavii  in  fe- 
ftoDivi  AnroniiConfefforis,  &  Patro- 
ni;  &  quando  Antiftesprardicat  inCa- 
thedrali  in  folemnioribusfef^is,  aut  etia 
inQuadragefima  ,  dum  concio  incipi- 
tur  penes  mcridiem,  &  duratultra  ho- 
ram»  poft  quamrefervanrur  duas,  vel 
tresMilTaeprivataepro  commoditate^ 
populi  .  6  Ubiconfuetudo  viget  pro- 
trahendi  initium  Miffas  etiam  pofl: 
unam,  vel  duas  horas  poft  meridiem 
ex  ufgenti  caufa,  de  qua  ita  fcribit  Go- 
bat i« Iheol.  experment.  traB. 5 .  num.ici. 
Friburg/  Helvettorum  efl  more  receptum.ut 
qiiot  annis  Dominica  pracedente  feflum  S. 
foamis  Baptifiie ,  publice  in  Templo  Colle- 
giaio ,  ^uod  illic  wagnifcum  xnjitur  ,  pro 
Dominis  Secretis ,  ut  vocant ,  ahifque  in- 
fenorisordinis  .)  toto  antemeridiano  tem- 
pore  in  Curia  occupatis  ,  Sacrumfiat  dua- 

■  bus,  tnbufie  horis  pofl  meridiem.  7.  Ubi 
neceffc  foret  confecrare  ,  pro  dando 
Viaticoalicui  in  extremis  exiftenti;  ut 
plene  Diana  Coordinatus/«  tefol.fv.pra^ 
f/V.  &  praererDD.  ineis  allegatos  tra- 
duntLaymanrf./i^.5.?fa(?7.5.  cap.^^.num. 
4.  TamburinusdeSacrificioiV^///'^'^.//^. 
j.  cap.6.  ^.^.anum-i^.is^feqq.  &  Quar- 


tusd.  par.i.  tit.i  y.  num.^.  dub./^.VkVx  con- 
cludit,  qnod  minor  caufa  requiritur  ad 
celebravdumpoft  meridiem ,  quod  olim  erat 
/icitum.,  quamante  K^^uroram  .^  quodnum- 
quam  futt  licitum  fine  difpenfaticne  . 

Quod fi  quispetat ,  quahorafitme- 
ridies?  Huic  refpondebimus,  quodob- 
fervet  tabuiam  pofitam  in  fine  Calen- 
darii  Patavini  j  in  qua  confpiciet^men- 
fibus}anuarii  ,&  Decembris  meridiem  50 
effe  horadecimanona  cum  dimidia_»  , 
Menfibus  Februarii ,  &  Novembris  ho- 
radecimanona  circiter .  MenfibusMar- 
tii ,  Septembris,  &  0<flobris  horade- 
cimao(Savacirciter.  Menfibus  Aprilis, 
&  Augufii ,  hora  decimafeptima  circi- 
ter  .  Menfibus  Maii  ,  Junii ,  &  Julii 
horadecimafexta  ,  cum  aliquibus  mt- 
nutis",  advertendo,quod  incipimusnu- 
merarehorasab  occafu  folis  dieiante- 
cedentis,  utfolitosfuiffe  facere  Athe- 
nienfes  diximus/«/>»*^  w«w  22. 

D    E    C    I    S    I    O      X  L. 

A  R  G  U  M  E  N  T  U  M. 

Quia  Sacrificium  MiflT^E  in  Ecc/c- 
lia  eft  offcrendum  ,  agitur  de 
Ecclcfiarum  setdificatione  ;  & 
de  quatuor  generibus  caufa- 
rum  in  ea  pcr  EpifcoposattcnL 
dendis  .  Ecclefia  debet  rcfpi- 
ccrc  ad  Oncnttm  ,  &  habcrc 
locum  fcparjtum  mulicrum  a 
viris  .  Ecclcfia  non  efl  a?difi- 
canda  flne  Dote;  (idcm  de  Al- 
taribus)  alias  Epifcopi,  «S^eo- 
rum  hsercdes  tcnentur  fupplc- 
Tcin  propriis  bonis  Licentia_j 
Ordinarii  eft  rmninoneccfTaria 
pro  fabricsndJs  Ecclefiis.  Qu]- 
bus  dc  caufis  poflfit  erigi  noVvi 
Parochialis  ?  Kcgularcs  fine_^ 
licentia  Papas  novas  Ecciefias, 
&  Convcntus  facere  non  pof- 
funt .  Finis  sedificandi  Ecclefias 
Divinus  cultus  i  non  lucrutn 
temporale. 


Vu 


SVM' 


338 


be  Sacrificio  Miffe.  DeciT  XL. 


X  Locus  Sacer  necefiariuspro  Sacriji^ 

cio  MifidS  offerendo . 
1  Tapafolus  dat  licentiam  celebran. 

di  Mijfam  extra  locum  Sacrum . 
j  Ecclefia  benedi^a  ,  vcl  confecra- 

ta  requiritur  pro  celcbratione^ 

Mifjk . 

4  ^drficatio  Ecclefia  requirit  qua- 
tuor  genera  caufarum. 

5  Ecclefia  icdificanda  refplciat  or. 
tum  folis  £quino6iialcm .  Etcur? 

6  Ecclefia  S.  Sopbi^  de  Tadua  con- 
fecrata  d  S .  Trofdocmo . 

7  S.  ^ntonii  Confefforis  Eccleficu  , 
quo  anno  Tadua:  icdificata  ? 

8  Moniaiium  S.  Tetri  de  Tadua  Ec- 
clefiay  t^  Monaflerium  ere5ium-> 
^nno  \oi6, 

,9  Ecclefia  S.  Klj^olai  de  Tadua  do- 
nata  Monialibus  S.  Tetrt  a  Milone 
Epifcopo  .^nno  1 090. 

10  Fontes  aquarum  antiquitus  fie^ 
bant  antc  januas  Ecclefiarum.  Et 
cur} 

1 1  Euchariflia  antiquitus  non  in  ore^ 
fed  in  manibus  Jidelium  poneba- 
tur  . 

1  i  ^qu<e  benediSia  ufus  ab  ^poflo- 

lis  introdu5ius . 
13  Sal  pofitum  inaquabenedi5faquid 

fipnificet ? 
J4  Miiiieres  in  Tcmplis  flabant inlo- 

co  fparato  d  Firis . 
35  Tutri  in  lege  Mofayca  Habant  in 

Templo  tdm  in  loco  Virorum-,  , 

qudm  in  ioco  Mulierum . 
i€  'Decreta  SS.  Tatrum  ,  ut  mulie. 

res  in  Ecclefiis  fte.it  feparatdz  d 

Viris, 

17  Mulicrum  feparatio  d  Firls  inEc- 
cl^fiis  Civitatum  rara :  Fillarum 
jugis . 

1 8  Taulus  Fallarcffius  Epifcopus  Con- 
cordien.  Laudatus  ,  efufque  Syno- 
dus. 

19  Grcgorius  S.B..E.  Card.  Barbadicus 
Epifc-  Tatav.  commendatus . 

10  Dos  eft  affignanda  ab  (tdificantt^ 

Ecclcfiam  pro  ejus  manutcnt/one . 

zl  Oleum  effufumd  lacob  fuper  La- 


pide  quid  fignificet  ? 
12  'DonatioVrbisRoma,  &Trovhu 
ciarum  fa5ia  d  Conflantino  Magno 
^poflolica  Sedi . 

23  Conflantinus    Magnus    Imperator 
potuit  donare  Frbem  Komam  Fi' . 
cario  Chrifii. 

24  Dotis  quantitas  pro  Ecclcfia  <€- 
dificancia  pendet  ab  arbitrto  Epif 
copi . 

25  Cathedralium  ,  Collegiatarum-,  , 
Keguiarium  ,  ac  Tarochialium^ 
Ecclefiarum  T)os  quanta  requira- 
tur  i 

26  Ecclefia  S-  Cajetani  Terra  nignc 
Bicecefis  Taduan  quo  anno  ,  & 
qua  occafione  fuerit  adificata ,  & 
quibus  bonis  dotata  ? 

27  Dos  pro  Oratoriis publicis  quomO' 
do  arbitranda } 

28  ^ltaris  in  ere5iione  an  Dos  affi- 
gn.mda  ? 

29  Epifcopi  omittentes  affignationem 
*Dotis  pro  Ecclcfiis  ,  &  ^ltari. 
bus  ccdificvndis  peccant  ,  &  te- 
nentur  fupplere  de  fuis  bonis. 

30  Mowalts  reda£i<e  m  claufuram  abf 
quc  fufficienti  dote  Monaflej-ii  ha- 
bent  d5lioncm  contra  Epifcopum 
pro  alimentis . 

3T  Hcredes  TrMati  tenentur  de  e  us 
lata  ,  levi ,  &  lcviffima  culpa. 

3 1  Vcentia  Epifcopi  cH  neceffariapra 
a:dificandis  EccUfiis. 

3  5  Oyatoria  publica  ,  ut  erigantur, 
quid  Epifcopus  attendcrc  dehcat  > 

34  Conditiones  prarcribenda:  ab  Epif- 
copo  pro  celebratione  in  Oratoriis 
puhlicis  . 

3  5  Tanochialia  Jura  qua  fint  <* 

36  Tarochialis  Ecclefia  nova  quibus 
de  caufis  ere6iio  concedatur} 

37  T<lumcrofitas  populi  non  admittit 
erc6iioncm  nov<£  Tarothi<e  ;  fed 
deputationem  aliorum  Coadiuto- 
rum. 

38  yiarum  difficultas  s  &  diHantia 
efi  caufa  erigenda  tiova  Taro- 
chi£  ' 

29  Ecciefia:  Campilongi  deOlerio;& 
S.  Caffiani  uelJa  Koccha  cur,  & 
quancio  fa5ia  fint  Tarochiaies  > 

40  Oratorio  publico  exifiente  i-   loco 

diftantt 


De  SacrlficioMiffe.  Decif.  XL. 


SS9 


dijlanti  a  Tarochia  ,  si  Tarochus 

vclit  ibi  tcncrc  Capellanum ,  non 

eji  nova  Tarochialis  crigenda 
41  ^AppcUato  an  dctur  a  difmcm- 

brationc  Erdefics  ? 
41  Ecclcfiarimi  Riyularium  in  cediJT^ 

catione  an  fufficiat  licentia  Epif 

copi  ?' 
45  Kegulares  vunc  fundare  non  pof- 

funt  novGS  Convcntus  finc  licen- 

tia  Scd  s  ^poftolic£. 

44  Monialium  nova  Monafleria  nunc 
Epifcopi  non  erigunt  finc  licentia 
Tapa. 

45  Cultus  divinus  dcbct  effet  caufa 
finalis  itdificandi  Ecclefias . 

48  Erclefias  adificare  opus  eH  'Deo 
.     gratijjimum  ,  ac   ^eiparce  ,  & 

Sanflis^- 
47  Ecclefia  S.Mariie  Majoris  Rom^; 

&  Ecclefia  S.Marix  Ficentiefuc- 

runt  fabricat^e  fic  ipfa  Delpara 

requirente . 
r%  Montis  Ortoni  Ecclcfiay  ac  Cceno. 

bium  quando  ^   &  quomodo  fabri. 

catum? 
49-  Ludovicus  BHx,x.acarenus  'Jslphil. 

Tatavinus  fabricare  fccit  Ecclc- 

fiam  San6i(£  Mari<e  de  Monte  Or- 

tone . 

50  5".  Danielis  Martyris  Ecclcfia  Ta- 
rochialis  Tadu.e  quando,  <&  qua 
occafiGns  fabricata} 

5 1  T>onatio  Ecclcfi^  cum  ommbus  fuis 
bonis  fa5ia  Monaflcrio  ,  facit  eam 
de  Menfa  :  &  providctur  fine^' 
concurfu  . 

p  Laurei.ana  Domus   SanBa  difcef- 

fit  h  collc  fratrum ,  e]us  Eleemo. 

fynas  inhiantium  ■  Idemfccit  aliud 

Sacellum  'Dcipara  in  Tufcia  ,  in 

loco  vulgo  il  Caggio. 

55  Trimus  lapis  benedicendus  ,  c^ 
poncndus  ab  Epifcopo.  in  icdifica,. 
tione  Ecclefiif;.. 

POftexplicationemtemporis,  \n_^' 
quo  licitum  eft  Sacrofandum  Mif- 
faeSacrificiumtam  folemne,  qu^m  non 
folemneofferre ;  com^enit,  utagamus 
deloco,  ad  ejufdem  Sacrificii  licitam 
immolationemnecelTario ;  videlicetde 
«dificatione  Ecciefiarum;  fiquidem  ex 


Apof^oli^a  traditione  femper  ,&  invio- 
labiliterobfervata ,  nonalibi,  qii^m_,  i 
in  locisoacris,  Ecclefia  Catholica  per 
orbem  univerfdm  confuevit  Sacrifica- 
re ;  adquem  effe<flum  San<f^i  Aponoli 
Templa  confecrare,  &  Ecclefias  confti- 
tuere  ,  in  qinbus  Eucharifticum  Sacra- 
mentum  ener  litandum  ufque  ab  initio 
Chrifiianae  Religionisconfueverunt,  ut 
lateoftendimusfupra  Dedf.  XU.  anim. 
^I'i3^feqq-  ubi  num.Gi.  firmavimus  , 
ex  jureCanonico  antiquo,  medio,  no- 
vo,  &novi(rjmo  prohibitum  effe  om- 
nibus  Sacerdotibus  tam  Sascularibus, 
qu^m  Regularibus  celebrare  Miffam 
extralocaSacra ;  illa  fciiicet,  qu^per 
Epiicopos  rite,  &  re£le  non  fint  Deo 
dedicata-,  adeout  foli  Summo  Pontifi.  z 
cicompetatjusconcedendi  facultatem, 
aliqua  rationabilicaufa  exiftente,facri- 
ficandi  extra  Ecclefias;  fiv^in  navibus, 
fivefubdio,  fiveinOratorjis  privatis  , 
de  quibus  pariter  egimus  inDecifioni- 
bus  de  Venerahili  Eiuharifiice  Sacramento 
Decif.Z.  Ecdehac  loci  Sacri  necefiTatia 
conftitutione  pjures  extant  Canones 
in  DecretoGratiani ,  videlicetr^r/?.  Si' 
citt  non  alii.  1 1.  cap.  Mijfarum  folemma 
1 1.  cap.  Hic  ergo.  r 4.  ^  cap.  'b^ullus  Tref' 
byter.  i  5.  De  Confecrat.  difi.i.  ubi  Glof- 
fa,  &Dodores,  qui  adducuntconcor- 
dantes, 

Igitur  ad  effeftum  iiciteoflferendi  in- 
cruentum  MilfaeSacrificium  jcpuseft,  3 
habere  Ecciefiam  legitimd  afdificatam, 
rit^,  ac  rede  benedidam,  feu  confe- 
cratam  ;  &  idcircd  in  praefenti  agen- 
dum  eft  de  legitima  sedificatione  Eccle- 
fiarum ;  in  (equentibus  autem  Verba 
faciemus  ds  earum  benedidione,  feu. 
confecratione. 

Quodattinetad  Ecdefiarum  legiti- 
mam  aedificationem  quatuor  genera_>  4 
caufarum  funt  confideranda  ,  ^^^e  in 
ea  debent  concurrere;  nempe  caufa__» 
Materialis  ,  Efficiens  ,  Formalis  ,  &    - 
Finalis. 

Materialiscaufa,  ubiagitur  deaedi- 
ficandaEccIcfia  ,concernitflrufluram, 
&3E'dificium  materialeejusdem  ,  quod 
quidem  tale  effedebec,  utquantum_i 
fieri  poteft ,  imiretur  flruauras ,  &  aedi» 
ficia  Ecclefiarum  primorumChriftia- 
V  u    2.  norum  » 


540 


DeSacrificio  Mife.  Decif  XL 


norum  •,  etfienim  incertum  fit^qualia 
eafuerint  anteConftantinum*,  eo  quia 
juflu  impii  Diocleciani  omnes  Ecclefi^ 
fuerunt  ^quatas  folo,  ut  obfervat  Emin. 
Card.  Bona  I{er.  Litnrgic.  libr.  i.  cap.  20. 
num.  4.  nihilocninus  ex  iis ,  quf  fuerunt 
ereftae  ab  eodem  Conftantino  Impera- 
tore,  &aliispiis  Viris,  atque  Pontifi- 
cjbusftatim  poftipfum,  conftat,  anti- 

5  quasEccIefias  imitatas  efTeTemplum 
Hierofolymitanuminmultis,  fed  prcE- 
cipu^  ut  refpicerent  ad  ortum  Solis  ae- 
quinodialem  ,  quamvis  quod  Tem- 
plum  Hierofolymltanum  haberetpor- 
tam  principalem  verfus  Orientemno- 
tet  Menochius  inStoreis  part.  ^.  Centur. 
10.  c(tp.  83.  Nihilominus  Chrilliano- 
rum  Ecclefiae  profpiciebantOrientem_>j 
quemadmodum  ex  Tertulliano  ,  Eu- 
febio,  Ifidoro,  &a!!isdemonf{rat  idem 
Emin.  Card.  Bona  d  nurri./Sf.  &inopuf- 
culo  De  Divina  Vfahwdia  cap.  6.  S.  2.  & 
legitur  in  libro  Aportolicarum  Confti- 
tutionum  lib.  1.  eap.  61.  ubi  dicitur  : 
Ecclejia  Jit  longa  inflar  navis  adOrientem 
cmverfa  ;  ea  prascipua  ratione,  ut  fi- 
gnificaretur  asquanimitas  Ecclefiae  in- 
ter  profpera  ,  &  adverfa  ;  ut  ex  Duran- 
do  de  Divi»is  offic.  hb.  i .  cap.  i .  mimer.  8. 
notat  Pax  Jordanus  tom.  i.  fib.  j.  tit.  8. 
num.  14.  &  m  hoc  fitu^  Orientem  So- 
lem  in  asquinofliorefpiciente  ,  fabrica- 
taefunthic  Paraviiplurimas  antiquilTi- 
maeEcciefif,  interquas,  EcclefiaPras- 

*  pofituralis  San^ftae  Sophiae  a  SantSo 
Profdocimo,  difcipulo  Divi  Petri  Apo- 
ftolorum  Principis,  primoque  Patavi- 
noAntiltite,  confecrara  Anno  Chrifii 
XLVI.  ut  teftantur  Portenarius  i."? 
Uiflor.  Tatavina  Jib.  9.  cap.  2.  Er  Eques 
Sertorius  Urfatus  in  eadem  Hifior.  'Urbis 
Vadu<epart.  t.lib.  i.addd.  .Annos  Chrifti 

7  XLyi.  pag.  51.  Ecclefia  infignis  Divi 
AntoniiConfefforis,  quae  coepitaedifi- 
cari  AnnoChriftiMCX.  fub  nomin^,^ 
Sanftae  Marias  Majoris  ,  ut  oftendic 
idem  Eques  Urfatus  in  d.  Kiflor  ad  dd. 

8  ^nnos  pag.  iSj.  Ecclefia  RR.  ac  No- 
bilium  Monialium  S.  Petri ,  conftruda 
cum  earum  Monafterio  Anno  Chrifti 
MXXVI.  abUrfone  EpifcopoPatavi- 
Do,  proutad  dd.annos  fcribit  ipfeniet 
&jues  Urfatus  pag.  ii<[.  {^  2;^,  ubi 


ponitlnftrumentum  eredionis,  3c(Jo- 
nationis  ejufdem  Ecclefia,  ac  Mona- 
fterii ;  nec  non  Ecclefia  S.  Nicolai  d^^ 
mcnfa  earumdem  RR.  &NobiliurrLj 
MonialiumS. Petri,  iifdem  donodata 
cum  pluribus  redditibus  a  Milone  Epif- 
copo  Patavino  Anno  Domini  MXC. 
de  qua  ad  dd.  Annosidem  Hiftoricus  p 
Urfatus/?(?_^.  258.  Quaequidem  Eccle- 
fisefabricatcefunt  verfusOrientem  jux- 
ta  normam  orimitivorum  remporum_.i 
quamvisnonitaexadeidobfervaretu?; 
&  ad  majorem  populi,  velfitusoppor- 
tunitatem  etiam  ad  alias  Ccel  lagas 
conftruerentur  converfac  Ecclefise  ,  ut 
fcribit  Vuajfridus  Strybo  cap.  4.  &  S. 
Paulinus  Nolanus  epifl.  iz  cujufmodi 
funtinhacurbe  Antenorea  EcclefiaS. 
JufnnaECongregationis  (^afinenfis^quae 
refpicit  mendiem  ;  &  Ecclefia  Cathe- 
dralis,  Ponentem  verfus.  Inatrioau- 
temantesportasEcclefiaefolitifuere^ 
antiqui  ,  fontes  aquarum  ponere,  ne 
fideles  illotis  manibus  Templum  ingre- 
derentur,  tCim  propterdidum  Apofto- 
li .  i .  Thim.  1.  8.  ^olo  viros  orate  in  omni  10 
hco  i  levantes puras  manus :.  tum  ob  re- 
verentiam  SacrofanOap  Euchariftiae  » 
quam  Viri  in  manibusrecipiebant,& 
oriadmovebanr  ,utpluribus  au^orita- 
tibusprobat  IlluftrifsEpifcopusSarnel-  11 
l^us/«  Bajilicographia  cap.  ri.  numero  5. 
Emin.  Card.  Bona  B^r.  Liturgic.  libro  2.' 
cap.ij.nutn.  i,  &nosdiximus  inDeci- 
fione  XLiy.  DeEucharflia  num.^.  iyi 
num.  1 5.  Praedidorum  autemfontium  , 
&aquarum  naturalium  ufui  fucceffit 
injanuisEcclefiarum  fons  Aqu?bene- 
dida;,  quafe  afpergunt,  &fignantfi- 
delesin  ingrefl"u,  &egreft^u  ad  delenda 
peccata  venialia  ,  juxta  inftitutionem 
S.Matthsei  Apoftoli,  de qua  intonflit.  iz. 
^ppftol.  lib.  8.  cap.  20.  &  traditionem 
Apoftolicam  ,  quam  confirmavit  De- 
crerofuo  AlexanderPapa  primus,  £pi/?. 
j.cap.^.  re\at!i  in cap.  ^quatn  .  zo.  De 
Confecr.  <^?/?.  3.  ubi  reddir  rationem  vir- 
tutis,  quamhabet  Aquabenedicla  di- 
vmisprecibus&  mixtione  Salis,  &de 
eaagunt  Emin.  Card.  BaranTus  .Atino 
iT,i.num.  5.<i^4.  ubiplures SS-  Patrurn 
auftoricates  adducit.  Eminent.  Card„ 
ds  Lauraea  in  4-  fent.  tom.  z.  de  Sacrain^ 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif.XL. 


jPfS/V.  di/p.is.art.ii.num.iii.CaiaWus 
de  Fetenb.  Sacrls  Chnfiian.  B^tib.  cap.  7, 6. 
&  nos  diximus  in  DeciGonibus  Anni 
i6Sj.de  Sacramentis  ingenere  i^deSa- 
cramentaltbus  in  Qiijefit.  Menfis  Decembr. 

II  Porro  perSalem  (ignificari  amaritudi- 
nemculparum,  peraquam  veroearum 
confefTionem  ,  aic  Gloffa  in  cit.cap. 
^quam  .  Seu  melius  per  utrumqu^_, 
denotari  hypoftaticam  unionem  aeter- 
n^Sapientiae,  quam  Sai  reprefentat  , 
cum  natura  humana  ,  cujus  fymbolum 
eft  Aqua,  advertit  prct:laudarus  Illu- 
ftriff.  Epifcopus  Sarneliius  in  d.Opufc. 
Bafilicograpb  cap.i  i.  nu>m.^. 

At  interc^terasobfervationes ,  quas 

14  pnmitiviChriftianiin  asdificatione  Ec- 
clefiarumadhibebant,  &  iila  principa- 
liserat,  quod  locus  mulierum  eHet  fe- 
paratusalDiilo,  inquo  VirijTemplum 
ingredientes,  morabantur;  &  hoc  ad 
exemplum  ipfius  Templi  Jerofolymi- 
tani;  inquo  tefte  Jofcpho  Hebraeo  de 
helloJ-udaicolib.<>^.  cap.x.  i^n  contra  ^p- 
pionemlib.2.  f^mjn?  in  eodem  Templo 
ftabanCa  virisfegregatsey  quodetiamL.. 
refertBarradasi;?  Evangel  tcm.z.Ubr-i. 
cap  Z9-coLi^.  his  '/erbis  :  Ineo  locus  erctt 
f^minis  mundii  ad  Orientalem  partem  de- 
flinatus,  muroqne  abatrio  virorumjepa-- 

25  fatus.  Qt[od  eciam  confirmat  Meno- 
chiusin  Hiftor,  Sacra/i^  i.cap.i^.num. 
15.  ubi  alia  teftimonia  adducit  ;  often- 
dens ,  licitum  fuilfe  pueris  adhuc  in_> 
pupillari  aBtate  exiftentibus  ingredi 
utrumque  iorum  five  Virorum  ,  fivd 
Mulierum;  &hacdecaufa  Deiparqm 
perdidifile  JESUM  annorum  duode- 
cim,cumafcendifiretadTemplum  una 
curaS.  Jofeph,  apud  quem  lilum  re- 
manfiffe  putavit;  prout^  contra  S.  Jo- 
fephopinabatur ,  Incarnatum  Verbum 
DeiparaeGenitricifuaeineodem  Tem- 
pIoadhaefifTe ;  &  idem  refert  Durandus 
de  Divin.Ojfic.  d.libr.i.  cap.i.  mim.^6. 
Quodautem  inTemplisChrifiiano- 

^°  rumciTeth^cdivifio  iocorum;  utmu- 
lieres  flarent  a  v\ns  fegregatde,  pluri- 
madecretaSS.  Patrum  congerit  lllu- 
ftrifT.  EpifcopusSarnellius in d.  Bafilicor 
graph.  cap.i^.  videlicet  S.  Clementis 
Papae  in  Apoflol.  Confittutionib.  lib.z.  cap. 
^i^S^Ambtodiinlib.  ad  Virginem  JLap- 


341 

famcap.6.  S.  Joannis  Chrifoftomi  Hom, 
■j^.incap.ii.  Matth.  S.  Augufiini  lib.i. 
deCivit.Deicap.iS.i^  libr.xz.  cap.S.  Sc 
aliorum  multorum  i  quorum  etiam_* 
aliqui,  choros  fuperiores  conftituerant 
promulieribus,  quaeDivina  audirent 
efenedris  veloocclufis,  prout  hifce^^ 
temporibus  audiunt  Moniales  ;  &  ideo 
S.  Gregorius  Nazianzenus  in  Somnis  de 
Templo  ^naflafice  Lytico  verfu  fic  fcri- 
pfit  ; 

Denique  Virginei  c^tus ,  Matrona  , 
isr,  honefl^ , 
E  teBis  aures  ad  mea  verbct  da- 
bant . 
Demonftrans,  qtjidefTetinufu  ,  dum 
ipfe  Conttantinopolitanam  Ecclefiam 
regei^et ;  inea  enim  mulieres  non  im- 
mixtaeViris,  fed  in  chorisfuper  Eccle- 
fiae  navibus  conftitutis,  &  Verbuni_. 
Dei ,  &  Sacrum  MilTa-  Sacrificium  au- 
diebant  ,quodetiam  refert  Menochius 
ia  Storeispar.z.Centur.i.cap.^i. 

Receifitabaulahs^c  religiofa  obfer- 
vationoftristemporibus ;  pauca  enim  17 
in  Ciritatibus  func  Templa,  in  quibus 
feparatusfitlocusmulierum^Ioco  Vi- 
rorum  ;  etfi  in  aliquibus  confignatas 
finttabulae  per  medium  Ecclefiae,  ut 
fegregataeftent  mulieresa  viris,faitem 
tempore  concionis .  In  Vi liis ,  ubi  Epi- 
fcopi  fatagunt,  neadibus  immodeftis 
loca  facra  ofFendantur;  &  Parochi  zelo 
fervent,  ut  plebesdebita  reverentia__» 
ftent  in  Ecclefia,  ibidem  feparantur  vi- 
riamulieribuspertelas  ftragularaspo- 
fitas;  velper  ligneos  cancellos,  prout 
ft^atutum  eft  in  Sy  nodo  Di^cefa  na  Con- 
cordienfi,anno  proxime  praeterito  16^^.  18 
ah  Illuftriflimo  ,  &  Reverendiffimo 
Domino  Paulo  Vallareftb  Epifcopo 
Vigilantiflimorrt/>.8.Z)?  SacrofanBis  Ec- 
clefiis  ,  isnearum cuhunu.iz.  his  Verbis: 
Fiat  feparatio  fexus  ,  duBis  in  medio  Ec- 
clefiee  aliquibus  Cancellis  Ligneis,  vel  la^ 
pideis  congruo  opere  elaboratis ,  pro  mcdo 
facultatis  Ecclejt<e\pars  autem  ^Altarima- 
jori  proxtmior  detttr  viris  ;  portee  vero 
majori  vicinior  muUeribus  concedatur . 

Hoc  idem  inconcufse  fervatur  in__5 
omnibusEccIefiisruralibushujusDi?- 
cefisPatavinae,  quas  fer^  omnes  bis  , 
terqu^  ego  vifitavi  €um  Eminentifli- 


34  i 


De  Sacrificio  y iflfe .  DeciC  XL, 


mo  ,  &  ReverendilTimo  San/tae  me- 
ij?  niorice  Domino ,  ac  Hero  meo  Religio- 
fifiTimoGregorio  Cardinali  Patavino  ; 
cujuscordilemperfuitEcclefiarumre- 
verentia  ;  de  qua  cafus  prudentiales. 
proponereamefecit  Parochisomnibus, 
uteorum  foJlicitudo  magis,  ac  magis 
excitaretur,  anfjii  1681.  <is^i68f.  in_j 
quibus  requifit^,  &  coUeftae  fuerunt 
induftriaei  ne  populi  irreverentes  fint 
in  Ecclefia;&  nefuper  eos  veniat,quod 
comminatus  efl  olim  Deus  per  Ezecbie- 
lem  ccip.^.  Ferfw.Tro  eo  quod.  Sanhum 
meum  violcftijn  omnibus  offenjionibus  tuis  j . 
is^  in  cunBis  abominationibus  tuis;  ego  quo- 
que  cpnfringam  j  (^  non  parcet  oculus 
weus  ,  is;!  non  miferebor .  A.t  de  obfer-. 
vandareverentia  in  TemplisSacris  le- 
gatur  Sperellus  in  Taranefi Teleturgica 
fd/J.i^. &ejufdem  Serm.Tafioral.ih-  i^ 
%j.  part.^.  in  quibus  erudite  diflferit  , 
jura  plurima  promit,  &iexempla  utilia. 
adducit  . 

Efficiens  caufa  ,  quae  concurrerq , 

iO  debetinEccJefiarum  adificatione;  eft 

Dos ,  quam,  Epifcopo  ftipulantc_^  , 

afilgnaredebetiiie^qui  Ecclefiam  vult 

condruere.  Cap.T^emo  EccJeJiam  ^.  de 

Confecrat.  difi.^.   Rota   coram  Emin. 

Card.  Mantica  Z)^nyii5i.  &  Barbofart/- 

leg.io.nu.z.  Sicutenim  Matrimonium 

carnale  cQnciudi  non  poteft  ,  nifi  de 

Doteconventumfit  inter  partes,  &  de 

ea  per  fcripturam  ftipulatio  fiat  j  ita 

fervandum  eft  ,  quandoadificatur  Ec- 

clefia,  qu^  tanquamSponfaeftChrilto 

dedicanda  .  Archidiac.i^  d.  cap.  2v(m(? 

num.4^^  Ht  quemadmodum  Pater  natu- 

ralis  tenetur  dotare  filiam  l.fin.ff.de  Dot. 

promifs.  fic  etiam  qui,  conllruit  Eccle- 

fiam  •,  nam  ejus  pater  reputatur,  tene.- 

tur  illidotem  affignare=  ^Abbaj  in  cap. 

Cumficut.  num.i.  de  Confecrat,  EccJef.]or- 

Aanvtsd  tom.i.  libr.<^.  tit.S.  rjum.i^.  Ec 

hinc  eft  ,  quod  Patriarcha  Jacob  iter 

agens,  cum  in  via  erexiftec  Lapidem 

intitulum,  Genef.iS.  iS.  quierat  fym- 

balum  Ecclefias,  (iu  Templi  Sacri,un- 

II  d^ait,  Quamterribiiis efilocus ifte  ?  I^n 

eli  h^ic  aliud  nifi doinns  Dei  .  ftatim  fudic 

oleumdefuper ,  ad.  innuendam  Docis 

aftignationem  ,  quam  faceredebet,qui. 

£icclefiam  vulcconftiuere,  juxcacele- 


berrir/5uin  exenipium  MagniConftan- 
flini  Imperatoris  ,  a  quo  cum  fuiiTent 
eredaein  AlmaUrbe  BafilicaELatera- 
nenfiSjSS.Apoftclorum  Petri,  &  Pauli, 
acaiia;multas;  ditat^e  pariter  fuerunt 
non  folum  pretiofis  vafibus ,  &  fuppel- 
leftilibus,  fed  etiam  ampliflimis  pof- 
feirionibus;  prseter  donationem  ejuf- 
dem  Urbis  Roma:,  Proyinciarum  ,  & 
Civitatum  plurimarum ,  quasfemper 
pofledic,  &  poflidetSedes  Apoflolica  ,  ij. 
ac  RomanusPontifex  \  de  qua  donatio- 
ne  legitur  i«  tom.i.  Concilior.  tit.  de  Mu- 
nificentia  Conftantini  Magni  Mperatoris 
pag.  mihi  475.  &  habetur  in  DecretQ 
Cr3X\an\  cap.Conftantinus..  14.  dift.  ^6. 
ubi  Barbofa  in  CclleBanea  DD.mz^num 
cumulat  numeriieorunidemyaquibus 
veritasdidacdonationisdefenfaturjin- 
terqiios  Card.  Turrecremata  deTot. 
Ecciefhbr. 2. cap. 4i.BuYCatu£  confii^. 
lib.i .  Navarrus  incap.  "Kl^vit.  defudic. 
num.jj-  Cevall.Ccww-  contracommun.  to. 
I.  q.^^^.Covzvruviaslibr.^.yar.Ilefolut. 
cap.i6.num.^,dc  Marta  defurifditi.part. 
i.r^Tp.go.quibusnovifljmeaddenduseft 
Menochius  in  Storeis  part.4.  CentS.  cap. 
8p.  {^  TheodofiusRubeus  tn  addit.  ad 
I(otam  I{gmanam  part.^.  recent.  Decifz. 
Ubi  infecunda parte KAnnotationis  anum. 
2y(l5-/?^^.confutatcontrarium  fentien- 
tes,  &refpondesobieilisper  eosexco- 
gitatis,  acpraecipud,  quod  Conftanti- 
nus  Imperator  non  potuerit  prat judica- 
relmperio,  illius  Provincias,  Civita- 
tes  ,  ac  Urbem  Romam  alienando  ;  25 
cum  enim  eidem  Conftantino  Impe- 
rium  ipfum  fuerit  a  D«o  clementer 
concefl^umper  infignes  ViOoriaS:,  prae- 
vioSignoCrucis,  contra  Maxentium 
tyrannum  reportatas,  dignum  ,  &ju* 
ftum  fuit,  utipfe  Conftantinus  Vica- 
rio  JESU  CHRiSTI  Filii  Dei  cede- 
rec  aliquam  Imperii  partera,  in  qua 
decenterSedem  Apoftolicam  ceneret  ; 
idcircd  praedida  Conftancini  donatio 
verius,  &  proprius  fuic  reftitutio  ipfi 
Deofadai  utfcribuntCanoniftae,  &- 
Theologi,  longaferie  citati  per  eum~ 
dem  Theodofium  Rubeum  in.yinnot.ad 
d.  Decifi.  num.z6.  ad  quem.  Le<!lorenx 
remitto. 
Quantaautemdeheat  efleDos,  affi.-. 

gnaa« 


De  Sacnficio  Mlflfe  DeciT.XL. 


24  gnanda  m  aedificatione  Ecclefiae ;  pen- 
detabarbitrio  Epifcopi ,  habita  confi- 
deratione  ad  qualitatem  Ecclefia-,  Sc  ad 
numerum  miniflroruai  ,  ^quibus  illi 
eft  deferviendum .  GIofiTa  i«  d.  cap.  Cum 
ficut\  ubi  etiam  Abbas  ^'«w.^.  De  confe- 
crat. Ecclef.  Jordanus d. lib.^. titS. muri. 
i6.ade6ut  proEccIefia  Cathedralicon" 
flituendi  fint  Ducari  m'!Ie  faltem  an- 
^  nui  proEpifcopo',  &(iuomiIle  proCa- 
nonicis,  &  aIiisM'ni(lris;  pro  Colle- 
giata  vero  inferiori  ad  minus  Ducati 
odingenti;  &  pro  Regulari,  tot  red- 
ditus,  quifufficiant  proalimento  fal- 
tem  duodecim  Religioforum  ,  ut  ad- 
vercitjordanus  d.  cap.8.  num.\-j.  {5- 18. 
quamvisin  prafminTarum  Ecclefiarum 
.sedificatione  nonfit  multum  infudan- 
dum  Epifcopisindotibusconftituendis; 
ad  ipfosenim  non  fpedat  concedere  li. 
cendameafdem  Ecclefias  ^dificandi  , 
utinfraprobabimus,fed  adSedem  Ap6- 
flolicam  .  Mandofius  deSignatur.  gra- 
tiiief^erb.  EreBio .  Azor. pan.i.  lib.6.cap. 
7^0.  q.i^.Y^^^x^tw^s  de  furepat .  libi.cap.i. 
num.iii-  &  'Lotcxxushbri.q.i^.num  49. 
Idfirco  fi  Ecclefia  «dificanda  debeat  ef- 
fe Parochialis,  curare debet  Epifcopus, 
ut  ei affignetur  dos centum  ducarorum 
proalimentisRedoris  ad  praefcriptum 
S- Concilii  Trid./^/T-i^.  de  l\ef.  cap.i^. 
Verf.  .Adhcec .  Aut  falcem  quinquagin* 
tafecutorum  monetse  Romanas,  quse 
relevant  Ducatos  Venetos  Septuagin- 
taquinquecirciter,  &hoc  vigore  Bul- 
las  B.  Pii  Quinti ,  que  incipit :  .AdExe- 
quendum is^c .  in  qua  nanc  quantitatem 
tax.^vit  pro  Vicariis  perpetuis  curam 
anirnarum  exercentibus-  Jordanus  d. 
tit.H.fiurrt.zi.  Etad  hanc  i)ormam,anno 

x6  1675.  egOpropofuiEminentilfimo  Do- 
minomeoCardinali  Bathadico  Epifco- 
poPatavinoeredionemEccIefispParo- 
chialisS.  Cajecaniin  Villa  Terrae  Ni- 
grae,  diftantis  per  milliare  circiter  ab 
hac  urbe  Antenorea  ,  extra  Portam 
Pontifcurvr,  cum  enimanriquitasho- 
minesilliusvillaeeflrentfub  Parochiali 
S.  Laurentii  de  Padua  \  at  fabriestis 
moeniis  novis  hujus  Urbis  pofi  annum 
15C9.  a  Veneta  Republica  ;  quorum 
portaein  Vefpere  clauduntur,  &  non 
aperiuntur,  nifidiefequenii,  ortoSo- 


34J 

le;  cumdeno<[!lenon  po(Teiit  accedere 
ad  Parochos  S.  Laurentii,  ab  iifdem 
oftoDucatiannui  folvebantur  antedi» 
dishominibusTerras  Nigrai^ut  a  vici- 
nisParochisruralibusfibi  neceflaria  in 
fpiritualibusreciperent.  Porroobtenui- 
tatem  flipendii/etfiadaudi  pereofdem 
homines  etiam  ad  alia  quinquaginta 
fiariafrumenti;  nullusreperiebatur  , 
quieorum  curam  fpiritualem  diligen- 
terageret,  praecipueob  difficultarem  , 
&deficientiam  viarum  j  quare  inVifi- 
tatione ,  anno  prasdido ,  adiu  vante  exi- 
mia  pietate  eiufdem  Eminentiffimi 
Antiftitisfabricare  feci  nobilem  Eccle- 
fiam,  acdomumproPafocho;  cui,ul- 
tra  praedida  50.  (taria  frumenti,a  Com- 
munifolvenda  ,  univit  Eminentia  fua 
fimplex  beneficium  S.  Mariae  Callis 
Pluvigas,  habens  in  redditibus  annuts 

aIiosDucatosquinquagintacirciter;cu 
quibusfatis  provifum  fuit  pro  alimen- 
tando  Parocho ,  habente  etiam  incerta ; 

&eIeemofynasmanuales  quotidie  pro 

Mififa,  ^ 

Proasdificandls  auremEccIefiis  non 
Parochialibus  ,  &  Oratoriis  publicis  *7 
(quarumplurimafunt  in  hac  Dispcefi 
Patavina)  Dostaxanda  el^ab  iEpi{i:o- 
po,  ut  fit  congrua  pro  manutentione 
aedificii-,  &Sacrarum  fuppelledilium; 
necnon  procereis,atque  Miffis  fefiivis 
indiededicationis,feu  folemnitatisan- 
nuse  ejufdem  Ecclefif ,  vel  Oratoriij  & 
pro  miniftrisin  ea  fervituris  ,ut  tradunt 
DD.iti  cap.)  .de Cenfib.  &  Jordanus 7« cit. 
libr.^.tit.l.nu.zx.isr  i.^-  ad vertens.hanc 
eamdem  obligationem  affignandi  Do, 
temvigere,  ubietiam  ageretur  dere- 
ftaurandaEccIe^iajam  diruta;  vel  de 
erigendo  Altare;  licetenim  qui  dota- 
vit  Ecclefiam  non  videatur  cogendus  ,  28 
Utetiamafljgnetdotem  pro  Alranhus, 
ut  confulvir  Joannes  de  Anania  tonf. 
n,.lncipien.  V.Fidetur.  Fi-Wnvsincap. 
Ex parte  il  z.  n.  4.  de  Kefcripi.  &  Adden. 
ad  Abbatem  ;>;  cit.  cap.Cum  ficut .  L>e 
Confec.EcclefW\h\\on^m\iScontrar'wm 
de  Joreeft  verius.  Gavantus/^  Manual. 
Vetb.  .^Jtnre nu.i. (^^.Fu fch u s de yifit. 
iibr.] .cap.ii.nu.io.  &muItorr;agis,  fi 
alius  ^  Patrftno  Ecrfefias:  velit  Altare 
erigere;  necurfutemporis,  Altariaip- 

fa 


544         De  Sacrificio  Mtfsa*.  Dccif.  XV, 


fareddantur  fordlda,  &  indecentia  ex 
defeduornamentorum ,  &luminum, 
prout,  non  abfque  magna  Religionis 
offenfa  ,confpicimus  in  variis  Ecclesiis. 
QiiapropterS.  Carolus  in  Concil.  Tro- 
vinc.j-tit.de  Mijfis  $.  Quoniam  obtinentes . 
fancivit  :  Ne  Altariaconftruantur,ni- 
ficumcenfibus  ,qui  fatisfint  ad  Sacer- 
dotes  ,  &  clericos  ,  eorum  minifterio 
idoncosfuftentandosi  &  jam  conftru- 
Qa.  ,  nifi  dotentur  ,  deftruantur  ;  ut 
refertetiam  HsiymonQoxiusinEpitome 
Concilior.  Ecclef.  Mediolan.  Verb.  ^ltare. 

29  nu.i^.is^iS.  Et  in  hoc  Epifcopi  debent 
vigilare,  fiquidem  ultraculpam,aqua 
non  videntur  excufandi  ,  fi  fine  doce 
permittant  Ecclefias  ,  Oratoria  ,  feu 
Altariafabricari;  tenentur  ipfi  in  pro- 
priisbonisprovidere  neceflfaria  ad  cul- 
tum  divinumineisexercendum;ut  no- 
tatGlolTam  d.cap.  T<lemo  Ecclejtam  5?. 
DeCon/ecr.df/I.i.ltem  G!o(Ta  unica  in 
cit.cap.  Ciimficut .  ubi  etiam  Abbas  mt. 
g.  De  Confecr.Ecclef.^t  Sperellus  Decif. 
6S.««  15-  exemplo  clericorum  ,  quos 
Epifcopusordinavit  fine  patrimonio  . 
cap.i.i^  cap.  Epifcopus .  De  Trtebend. 
Cumenim  hascprovifio  dotis  affignan- 
ds  fpeflet  ad  Officium Pafiorale;  fi  Epi- 
fcopusfit  negligens  inluo  Officio,  da- 
tur  adioconrra  ipfum,  bonaque  fua  , 
ntfcribit  S.  Gregorius  Magnus  Epiflo- 
lar.  Jihr.iz.  cap.io.  IncJpien.  fanuarus 
Suhdiaconus .,  ac  etiam  contra  heredes 
ipfiusin  fubfidium,  fi  alibi  non  repe- 
riantur  reddirus.  Jordanus  d  libr.^  tit. 
8.  www.zj.cujusdodrinafretusegoalias 

^O  dixi,  agendum  elfe  pro  fuftentatione 
Monialium  in  claufura  redadarum 
abfque  fufficientidoteMonailerii,con- 
trahereditatem  Epifcopi ,  nec  noncon* 
tra  bona  Vicarii  ipfius,  qui  fuerant  ne- 
gligentesin  fufficientisdotisaflignatio- 
ne,  praecipu^  quia  Sacra  Congregatio 
Epifc.  (3^  I\egular.  dando  facultatem 
Epifcopo  erigendi  earumdem  Monia- 
lium  Monafterium,  &cjaufuram,  prg- 
fcripferat  ipfi  ,  utfecertum  redJeret  , 
dequantitate  reddituum  annuorum  , 
quos  Fundatrix  exhibuerat  i  &:  taxave- 
■Yat  numerum  Moniaiium  profiti^nda- 
rum;  in  utroque  ./Utem  Epifcopus,  & 
Vicarius  defecerant ,  contenti  fcilicet 


minori  dote  pro  Monafferio  ,  &*  aufi 
majorem  numerum  Monialium  ad 
Profeffionem  admittere  ,  quae  pauld 
poft  nimia  ^geftate  opprimebantur  *, 
quare  idem  Epifcopus  ,  eoque  defun- 
0.0  .,  ipfiuiheredes,  necnon  ejus  Vica- 
rius  in  confcientia  tenebantur ,  &  in_-» 
foroexteriori  adigi  poterant,ad  alendas 
ipfasMoniales.  caff.SiEpiCcopus  ^fin. 
&  ibigloffa  &DD.^^Pr<e^?«.i«6.Qua- 
ranta  Verb.Oydo .  Barbofa  .Alleg.zo.num. 
3.  ubi  concordantes  cumulaty  &  lat^ 
Sanchez  in  Opufc.  Moral.  lib.j.cap.i.dub. 
34.  Sed  hapcobiterfintdi£la-,qu?forfan 
mefeverum  confultorem  facient;  Ced 
feveritatisnotam  incurrit,  quiprove- 
ritate  refpondet ;  verum  ett  autem,  he- 
redem  Pr?lati  teneri  proejus  lata,  levi,  51 
&  leviffima  culpa,  ut  docent  DD  apud 
Genuenfem  inVradicabil.  Ecckf.  quteji, 
285. 

Fatmaliscaufa  ,  queconcurrerede- 
bet  in^dificandisEcclefiis,eft  licentia  ,  32, 
atqueconfenrusEpifcopi  ;nullusenim 
potertlocurn  Sacrum  erigere,  in  quo 
Miii?  Sacrificium  ofFeratur  ,  nifi  obti- 
neat  facultatem  ab  EpifcopoOrdin.^rio 
loci  d.  cap.^N^mo.,  (^  cap.Tlacuit .  De 
Cenfecr.difi.x.cpp  ^dhcec.  De  B^ligio' 
fis  domib.  xap  Cum  olim.  Verf  Infuper .  De 
Trivileg.  Rochus  de  Jurepatron.  Verb. 
Conflruxit.,  nu.S.  Lambertinusf(7</.  tra^. 
art.7,,  2.  queeft.  princ.part.i.  a  nu.\.  cum 
feqq.  Tbolofanus  Syntagm.  Jur.  libr.i. 
ffl/».  i.rt«ziw.io.  aliiqueCanonifiap,quos 
cumuIatBa  r  bofa  de  Offlc.  isr  pot.  Epifc. 
alfeg.26.num.i.  Porro  circa  licentiam.. 
pradidamabOrdinarioconcedendam, 
utrit^,  &  refle  elargiatur  difiinguere 
oportettria  genera  Ecclefiarum  ;  aliae 
enim  funt  Ecclefiae  fimplices,quae  Ora- 
toriapublica  vocanrur ;  alise  funt  Ec- 
clefiae  Parochi^les,  &  aliae  Ecclefiae  Re- 
gulares;  quapropter  quotiefcunque__i 
praedidarum  aliquamquis  vult  erige- 
re ,  atqueasdifirare,*  fcire  debet  Epi- 
fcopus,  quomodo  fegereredebeat  in— » 
elargienda  licent  ia . 

Qj.ioadfimpIicesEcclpfia.s,  feu  pu- 
blicaOratoria  pro  fola  Miifarum  cele-  35 
bratione  erigenda  ;debetprim6Epifco- 
pusattenderean  caufa  Cit  honefta,  de 
quainfraincaufafinali;  nonenim  ad 

uniuf- 


DeSaciificioMiflieDecin  XL. 


345 


uniufcujufque  plackum  ert  ftatim  rela- 
xanda  licenria  fabricandi  Oratoria  pu- 
blica;  quae  ut  plurimum  inunocapite 
augent  Divinum  cultum;inalioillum 
deftruunt,  quia  avertunt  populum  a 
Parochialibus  Ecclefiis,  prsecipud  in__» 
Villis  ;  &  rudeshomin  sEvangelii  ex- 
plicationem  non  audiunt ,  vigilias  de 
prsecepto  ignorant  ,  devotionem  erga 
fuam  Matricem  perduntj  eamdemque 
folitis  eleemofynas  privant.  Secundo 
debentEpifcopi  obfervare  (itumj  in_i 
quoEccleiia,feu  Oratorium  publicum 
eft  fabricandum  ;  ut  fit  in  locodecenti, 
procul  h.  fqualore  ,  &  immunditiis  ; 
domibusv^,  aut  apothecis,  in  quibus 
Hrepitus,  aliaequeoperationes  Divino 
Gultui  repugnantes  exerceantur  .  lor- 
dan  dJibr.^.tit-S.mm.i^.  Terti6,cau- 
tusfit  Enifcopus  in  prsefcribendis  con- 
ditionibusfervandis  ab  illis,  qui  cele- 
braturi  funt  Miflfan}  ;n  eodem  publico 
Oratorio,  &fiTiplici  Ecclefia,  ut  no- 

34  tavimusiw  Trailat.de  Eucharifi.  Decif. 
S.  yium.w.  dc  pr^cipue  quod  feftivisdie- 
busnulluscelebret  ante  MiffamParo- 
«chialem,  proutftatutum  eft  in  Syno- 
doBarberina  atwo  i6S<;.p(tyt.i.  cap. lo. 
num.M.  &adverti;  Biflius  in  Hieturgia 
Sacratom.x  Verh.  Otato*iat7um.i.c).^.x. 
&quod  Mifiae  celebracio  inibi  fiatab- 
fqueprsejudicio  Jurium  Parochialium  •, 
quasquidemjura  func  exadliodecima- 

3^  rura,  oblationum,  publicationesMa- 
trimoniorum,  benedidiones,  funera, 
&  alia  fimilia  ,  quae  ad  folos  Parochos 
fpedant ,  ut  fcnbit  Guttierez  (JJ).  Ca^ 
nonic.iib.i.cap.i.  num.z.  Ceccoperiust/^ 
Canonicis liu.^.nu.jo.  Et  Diana  coordi- 
natus/^>?j.4.  tra&.i.  refol.i^.  defumpta 
expart.^.  traB.  r  .refol.i$.\\\)\  alios  Comi- 
mentatores  ponit . 

Quo  ad  Ecclefias  Parochialisasdifi- 
cationem  ,  &  ereftionem  ,  Epifcopus 

j6  nonpoteftdarelicentiara ;  nifiobma- 
gnam  neceffitatem  populorum  ;  quae 
quidem  necelfitasnon  confideratur  ad 
hunceffedum,  nifiob  locorum  diflan- 
tiam,  &difficultatem  viarum  ,  juxta 
text.in  cap.  .4daudientiam,  ubi  GlofTa 
in  Ferb.  Magna  diffcukate  ,  De  Ecclefiis 
adifican.  innovatum  a  Concilio  Tri- 
dentino  de  B^eform.fejf.zi .  cap.^.  ubi  fta- 


t u i t ,  qu  od  fipopulus  ita  numerofusfit ,  ut 
umis  B^^or  non  pofftt  fufficere  Sacramen^ 
tis  adminifirandis ,  isr>  cultui  Dtvino  pera- 
gendo ,  Epifcopi  cogant  I{e^ores.,'vel  alios, 
ad  quos  pertinet ,  fibi  tot  Sacerdotes  ad 
hocmunus  adjungere  ,  quot  fufficiant  ad 
Sacramenta  exhibenda  ,  (^  cultum  divi- 
num  celebrandum .  Iniis  verb  ( Ecclefiis ) 
in  quibus  ob  locorum  difiantiam ,  five  diff:- 
cuItatemTarochiani fine  magno  incojvmo- 
doadpercipienda  Sacramenta ,  ^  divi- 
na  Officia  audienda  accedere  nonpofiunt  , 
novas  Tarochiaf  ^  etiam  invitis  E^Hori- 
bus ,  juxtaformam  conflitutionis  ^4lexan- 
dri  fll.  qUiff  incipit :  Ad  Audientianru. 
confiituere  pojfint  .  Idcirco  duos  cafus 
debet  EpilcopusdirtiiTguere.  Unum_i,  17 
fi  petatureredlio  novae  Ecclefiae  Paro- 
chialisobnumerofitatem  populi  }  &  in 

hoccalu  licentia  eft  deneganda  ;quia » 

providendum  eft  ipfi  populo  excreto  , 
perdeputationem  unius  ,  vel  plurium 
Sacerdotum  ,  qui  coadiuvent  Paro-  ' 
ehum  principalem  in  exercitio  curae 
animarum.  [{nta  DecifnS^.  part.i.  re- 
cent.  &ita  abEpifcopis  Patavinisolim 
pradicatum  fuic  cum  Archipresbyte^ 
roCoofykiarum  i  &cum  Vicario  per- 
petuo  S.  Fidenni  deMeliadino*,  in  qui- 
busEccJefiis  rerenta ,  ac  fervata  uni- 
tate  populorum,  dati  fuerunt  Sacer- 
dotescoadiurores  in  cura  anlmarum  > 
quod  noviffime  commendat  Emin. 
Card.de  Luca  in  tra^.  de  Tarochis  difc 
^4  is^  ^s.i3^i*J  ^nnotationib.  de  Concil. 
Trid.  difc.i6  Alterum  cafum  ,fi  agatur 
de  nova  Parochialierigenda  obnimiam  5^ 
diftantiam,  &  difficultatem  viarum, 
ob  quas  vel  ob  excrefcentiam  flumi- 
num,  vel  hybernotempore  obnives  , 
vel  glacies,  vel  lutum^  difficillimum 
fit  iter  ad  matncem  pro  Sacramentis 
recipiendis  ,  doitrinaque  chnftiana__» 
edifcf  nda  ?  &  tuncdeveniendum  eftad 
ereftionem  nov^  Ecclefif  Parochialis  , 
compilato  prius  proceffu  ,  &  receptis 
probationibus  fuperdidadiftantia,  ac- 
que  viarumdifficultate,  ut  tradit  An- 
tonellus^^i^^^/wiwf  Militan.  Eccl.  libr, 
I.  cap.i.  $.2.  Rota  Decf.i^S-  part.z.  rc- 
ffw/.  Barbofa  in  CoileB.  DD.  ad  Concil 
Trid.  feff. ii.de  ref.  cap-^.  num  -j.is-S.Sc 
juxtahanc  Conciliarem  difpofitionem 
Xx  pr§- 


S4^ 

prelaudatus  EminentifiTimuSj  &  Reve= 

^p  rcndilfimusDoro.n-ieusCardinalis  Bar- 

badicus  ,  me  confulente  ,  erexit  no- 

vam  Parochialem  in  communi  Campi- 

longi  ,  difmembrando  populum  iilius 

lociab  Ecclefia  Parochiaii  Oleiii,  ad. 

quam  acredere  non  poterac  in  hyeme, 

nificum  magnadifficukateobn!ves,& 

glacies:  &  eademdecaufa  pariter  Pa- 

y    rochialeo)  confiituit  EcclefiS  S.  Cajjinni 

"  della.  E^cca  ,  cu/us  habitatoreserant  fub 

Parochia  5"  Ma>iade  .Arjie\  conftiterat 

enim  ex  proceffibus  per  me  formatis, 

tominexamineteftium,  tum  in  ocu- 

lari  infpexione  viarum  ,  locum  habcre 

debere  Goncilium-Tridentinum  ante- 

didum;  quod  tamen  non  intrat,quan- 

doinpartibusdiftantibusa  Matrice,feu 

principaiiEcclefia,  adefTet  aliquod  pu- 

blicum  Oratorium  ,  inquo  Parochusfe 

paratum   oflferret  manutenere   unum 

40  Sacerdotem  ,  &  Capellanum,  qui  Sa- 

cramenta  adminiRraret  populis  ibi  de- 

gentibus;  ut  fadum  eft  fub  Parochia 

Archypresbyteralis    Ecclefi*  Bregan- 

tiarum  hujusPatavin.cDijscefisi  tunc 

enim  Epifcopus  abftincndo  a  difmem- 

bratione  approbat    deputationem  ca- 

pellani ,  qui  refideat  apud  diflum  Ora- 

torium  ,  6c  ibiSacrum  faciat  ,<5ccuram 

animarum  exerceat .  Riccius  in  praxi 

part.i   r^/Jj/.^S^.  Menochius  con/tl.^-jjc 

num.^.  Barbofa  ad d.  Concil  Trid.  fejf.ii, 

frtp.j.  www.  10.  &  Emin.  Card.  de  Luca 

ibid-  dd.  difcnrf.  1 6.(5^  de  Varochis  difcurf. 

54.&  55.  nbi  arbitrium  Epifcopi  habe- 

re  magnam  vim  in  his  cafibus  afB.rmat; 

prout  etiam  iiidetrahendis  fruflibus  a, 

Parochia  veteri ,  iifqueapplicandis  no- 

vae  Parochiag  ;  pundum  tamen  labo- 

riofum,  &quod  requirit  magnamdex- 

teritatem  in  Epifcopo;  ne  lites  feminec 

inClero,  &inpopulo;  daturenimde 

4     jureappellatioinhacmateria;  ad  effe- 

dumcamen  devolutivum,  non  fufpen- 

fivum  ,  fidifinembratiofada  fitinVi- 

fitatione\  ex  Conc.  Trid.  J'ejf.i^.de  ref. 

cap.i.i^fejf.i^.cctp.xo.  utadvertit  An- 

ioneW.  d.lib.i.cap.z.  nu.ii. 

Qu^o  vero  ad  Regulares  Ecclefias  , 
una  cumMonafleriis,  feu  Conventibus 
crigendas  ,  &  fabricandas,  fe  invol- 
;:i;at  Doclores ,  & obfcure  lo(]^uuiuur  ^ 


De  Sacrificio  MiO'k  Decif  XL. 


in  docendo,  an  fufficiat  licentia  Epifco- 

pi  j  veletlaro  defideretur  facultas  ob- 

tentaaSede /-.poflolica;  ut  videri  po. 

tefl  apud  Barbofam  d.  allegat.i6.  num.^. 

Cfterumproclara  intelligentia  hujus  42 

cafasquatuortemporafunr  diflinguen- 

daiuxtadoiftrinam  Fagnani  iwrfl/».!?v(<?« 

amp/ius  ninn.   0.  de  Injlirv.tionib.  torf].^. 

pftg.  mibi  11$.  Primum  tempus  efljuris 

antiqui  m  cap.  Quidam .  cap.  De  Mona- 

chis  j  i^  cap.  Celluias  1 8-  q  t-  in  quibus 

ffatultur  ,  folam  licent]:uTi  Epifcopo- 

rumfufficere  adereOionemfabricaiio- 

nem  ,  &  fundationem  Ecclefiarum^ac 

Conventuum  proMonachis,  (k  Regu- 

laribus.  Secundum  tempus  ef^  Confl:!, 

l\M\on\sl^on\hc\\Y\\l.  in  cap.lJnico  de 

Excejfbus  Tr<!elator.in6.\nrio\'aix  poftea 

cum  adiedionepi^'narum,inC/fwfW/  C«- 

pienies  .^  inprinc  De  T^ais  ,  in  quibus. 

prohibitum  fuit  Fratribus  Mendican- 

tibusnovaloca,  autMonafteriaalicu- 

bi  ad  habitandum  fufcipere,  feu  olim 

futcepta  mutare,  velinalios  transfer- 

re  abfque  fpeciali  Sedis  Apof^olicaeli- 

centia  .    Undt  hoc  tempore  infpedo 

ademptaerat  Epifcopisfacultas,  quam 

habebant  ex  difpofitione  Sacrorum  Ca- 

nonum  antiquorum,  quo  ad  Ecclefias, 

&  domus  Mendicantium  dumtaxat  j 

falva  tamenea  remanebatquoad  Ere- 

mitas,  &  Monachosnon  mendicantes « 

TertiuiT)  tempusefiConcilii  Tridenti- 

ni ,  quodmfejf.i^.  de  I{egular.  cap.^.  in 

fine  ^  decrevit,  neEcclefi?,  &  Ioca__. 

quorumcunqueRegularium  erigantur 

finelicentiaEpifcopi  Difcelani;  cujus 

decreti    tenore   retlituta  cenfetur  an- 

tiqua  facultas,  Epifcopis  con.'petens  , 

dandi  iicentiam ,  dequa  agiiuus,  pro 

aedificandis  Ecclefiis ,  &  Cbnventibus 

quorumcunqucReguIarium ;  ut  ben^ 

probat  Fagnanus  in  d.  cap.  l<lpn  amplius 

t7um.6o.  i^fe(]q.\xh\rnu.6s-  hocconfirmat 

exconf^itutioneCIementis  VlII.  Inci' 

pien.  Quoniam  ad  wjlitututyi  ( quae  efl  Ia__* 

f)9.;edita  die  i^.fulii.  i^o^.inqua  man- 

datEpifcopis,  utin  impertienda  ditHa 

licentia  deheant  prius  vocare,  &  audire 

aliosRegulareshabentes  Ecclefias,  & 

Conventus  in  eademCiv.itate,feu  loco; 

&fcrutari,  anfinealiorum  detrimen- 

tocommodt^poffint  fuftentari .  Quan^ 

Con:' 


DeScicrificio  Miffe  Decif.XL. 


.Conftltutionera  innovavic  Urbanus 
VIII.  perBulIami^.  Incipien.J^omanus 
Tontifexeditamzi.Septembris  1624.  ex 
quibusclar^patet,  hoctertio  tempore 
attento,  nonfuirte  necefTariam  licen- 
tiam Sedis  ApoftolicaB pro  Eccleiiis ,  & 
domibus  ]R.egularibus  erigendis  ,  fed 
fatisefieconceffionem  Epilcopi ,  utin 
contradi£lorio  judicio  decifum  fuit  k 
'Rota.Decifj^i^.part.i.recent.Quanum 
denique  tempus  eft  Bulla*  Innocentii  X. 
qutj  incipit  Inftaurandee,  pubHcatae^/^ 

43  ii.O^obris .  1(^52.  In  qua  ex  caufis  m 
prooemioexpreftisjfadaextinftione,  & 
fuppreftionc  Conventuum  Viroruni.» 
Reguiarium  tam  mendicantium,quam 
nonmendicantium  ;  in  quibus  obpar- 
vum  numerum  Religioforum  Regula- 
risdifciplinafervari  non  poterat-;  pro- 
hibetur,  nedeincepsquovis  m  locofun- 
dentur  Monafteria,  vel  domus  Viro- 
rum  Regularium  cujufvisordinis,  nul- 
lo  excepto  ,  abfque  Sedis  Apoftolicas 
fpeciali  licentia  ;  idcirco  nunc  nullam 
facultatem  habent  Epifcopi  pro  asdifi- 
candis  Ecclefiis  ,  &  Conventibus  ad 
ufum  VirorumReguIarium)  utfufiijs 
demonftrat  idemFagnanus  in  cit.  cap. 
^islotjampliusfubnum.ji.  de  Inflitut. 

Quod  fi  quis  petat ,  an  prasdifta  In- 
nocentianaConftitutio.auferat  Epifco- 

44  pis  etiam  poteftatem  dandi  licentiam 
proaedificandaEccIefia ,  acMonai^erio 
pToMonialibus?  Refpondet  Fagnanus 
rf.Mw^w  yi.negative,  quiaipfa  loquitur 
tantihm  deReligiofis  virisi  &  ideocir- 
ca  Monialesfervandameft^e  de  }ur^__, 
antedidam  temporum  d'ftindionem  j 
namquod  non  mutatur,  ftare  non  pro- 
hibetur .  /.  Sancimus .  C.  de  Tefiam.  Ni- 
hilominusipfemet  Auftoriwf^/^.Grflrf. 
De Ojjtc  Ordinar.num.^\.Verf. Confuevity 
circatale  dubium  refpondet  ,quod  pra- 
£Hca  eft,  uterediones  Monafteriorum 
proMonialibusfiant^Sede  Apoftolica, 
tijm  proptergratias;  in:!ulgentias,pri- 
vilegia,  &exemptiones,  qus  ab  -Hh 
impetrantur;  tumpropter  facultatem 
educendi  Abbatififamexaliis  Monafte- 
riis  pro  novi  Monafterii  inftiuirione  ; 
quf  a  B  PioQuintoademptaeft  Epifco- 
pis,  &  ideo  recurfus  eft  habendus  ad 
SacramCongregationemEpifcoporum, 


H7 

&Reguiarium,  qu?receptls  informa- 
tionibus,  committit  Epifcopo,  ut  de- 
veniat  tanquam  Sedis  Apoftolicf  Dele- 
gatusad  fundationem  petitam  ,  &  in- 
troducat  claufuram  ad  prEefcriptum 
ejufdom  Sacr?  Congregationis  clrca 
qu^ntitatem  introituum,.  &  numerum 
Monialium;  &  ;:a  prafticatum  fuit 
hlcPatavii,  ani  o  16S6.  indandaclau- 
furaMonialibusS.TerefieinEcclefia, 
&Conventu  S  Pauli,inStrata  majori, 
penes  ponteT  Molendinorum  •,  agunt 
etiamde  RfC.iifitis  pro  ere(Ci:ione  Mo- 
nafteriorun.  Monialium  Lezana  in 
Summatom.i  cap.z^.  fmm.^^-  Gavantus 
in  Manuali  Tpifc  Verb.  Monialium  Mona- 
fieria ;  &  Barbofa  d.  alleg.i6.Tium.y.Verf. 
Circaeredicnem^  quosadirepoterit  pro 
fui  ipfiuS  informatione  quifquis  tam 
egregium  opus  facere  defideraret . 

Finalistandemcaufa  ,  quaeabEpif- 
Topoeftattendenda  inelargiendalicen-  45 
tiafabricandi  novasEccIefias,  illaeft, 
qufconcernitDivinumcuIrum;  &  ho- 
noremSandorum/  adedutubi  quisin- 
tenderet  fabricare  Ecclefiam  ob  tempo- 
ralcmqufftum,  ad  eleemofynas,  feu 
oblationes  colligendas  ,  neganda  effet 
omninopetitafacuItasiuxtaffA;. /«rrt;>. 
5"/  quis  Bafilicam.io.  de  Ccnfecr.  difl.i .  is" 
cap.  Eleutherius .  ubi  Clojf.  1 8.  qu.i.  Porr6 
eximium  pietatisopus,  Deo  ,Deipar?, 
acSandisgratiftlmum  eftfe  fabricatio- 
nem  Ecclefiarum,  &  Templorum  ere- 
dionem  conftat  ex  innumerisexemplls 
relacis  per  Bagattam  in  ^dmirand.  Or~ 
bisChr?(lianitom.i.libr.6.  cap.^.  §.4.  ^ 
tom.2.libr.^.cap.i.  §.t.  ubiduoilla  pr?- 
Cipua  ;  videlicet,  Unum,  quod  legi-  4<j 
musinBreviario^if  f.  ^«?wy?i,de  Joan- 
nePatritioRomano,  &  Uxore  ejus  , 
prole  deftitutis,  (S.:  rogantibus  Deipa- 
r3m  ,  ut  cui  relinquerent  hereditatem, 
indicarer  •,  nam  Tslonis  ^u^ufii,  quo  tem- 
porein  IJrbe  maximi  calores  efje  folent  , 
voBul\iXpartem  coUis  Exquilinicontexit, 
Qua  noBe  Dei  Mater  feparatim  Joapnem , 
iy>  Conjugem  in  fomnis  admonuit ,  ut  quem  47 
locum  nive  confperium  vider.^nt ,  '"  eo  Ec- 
clefiam  dedifica)  ent ,  qu^e  Mari^  Virginis 
nomine  dedicaretur\  fe  e^iim  ita  vele  ah 
ipfis  heredem  inflitui.  (Mwdffoannes  adLi^ 
berium  Tontificem  detulit  \  qui  idem  per 

X  X       Z  fciw 


348 


DeSacrificio  Miflfe.  t>eciC  XL. 


fommum  fibi  contigijfe  affirmavit .  Alte- 
rumell,  cuiquenoftrum  notiiljmum  , 
quodnarratFranc.  Barbaranus  'in  Hifi. 
Ecclejt^  Vicentince  lib.i.  cap.89.  de  Tem- 
ploeidem  Deiparseaedificaro ,  &  dicato 
in  monte  Berico  prope  Vicentiam  juxta 
commiflionemcuidam  Vetulaea  Geni- 
trice  DeiMariadatam  •,  poft  cu'us  Ba- 
filicf  eredionemCivesilli  a  peftilentia 
fueruntliberati,  anno  i^z6.  aChrifto 
nato. 

His  addatur  aedificatio  alterius  ma- 

48  gnifici  Templi ,  ac  Monanerii  Fratrum 
Eremitarum  Ordinis  S.  Auguftinidc^ 
Monte  Ortone  ,  in  hac  Pa ta vina  Difcefi 
paul6  poft  fa£la  ,  anno  fcilicet  14^8. 
cuidam  enimPetro  Falconi  infirmo  , 
qui  ad  fontem  aquae  Medicinalis  ibi 
fcaturietis  MARIA  DEI  GENI- 
TRIX  apparuit;  iu(fitque  ut  in  fon- 
tem  defcenderet ,  &  exeotabellam,  in 

-  qua  Ejus  ,  C.C  JESU  CHRISTI 
filii  fui  imagodepi<LT;acrat,in  imoaqu^ 
jacentem  extraheret  ,  popnln  oftende- 
ret,  &  annunciarer,  fe  ProtetriceaT_» 
futuram  illius  loci ,  in  quohonorari  vo- 
lebatj  &in  teflimonium  veritatis  fa- 
nitatem  reportaret .  Ita  fadum  b.  Petro 
(latim  fanitatemafiecutojad  cujusprg- 
conia  gentes  ad  ipfam  facram  Imagi- 
nem  accurrentes  ,  petitas  gratias  re- 
portabant  ;  ideoque  Nobiiis,  ac  pius 
Vir  Ludovicus  Buzzaccarenus-annuen- 

^9  te  Petro  Don.^to  Enifcopo  Patavino  , 
fabricarecfpir  Ecclefiam  praediftam  , 
quaphodie  infigniseflBafilica  ,ipfi  Dei- 
parae  dicata  ,  miraculorum  trequentia, 

atquecontinuationeinfignis;  de  qua » 

plenius  fcribunt  Scardeonius  Hifiot.  Ta- 
tav.lihr.ii,.ClaJf.i<;^.fol.iii  &  Portena- 
Tius  de  Fsjicitate  T?aduae  libr.i.  cap.ii. 
pao.j6.  isr.  77. 

Nec  tacendaereftioParochialis  Ec- 
clefiae  S.DanielisMartyris  inhac  Ur- 
be  Antenoreapropcpratum  Vallis,  fa- 

50  ftaannoroy^.  ex  voto  Epifcopi  Pata- 
vini  Ulderici ,  actotius  Civiratisin—j 
die  translationisCorporis ejufdem  San- 
(^iMartyris  ab  E^^riefia  S.  Jufiinap  ad 
Cathedralem,  ob infolitufn  prodigium, 
quod^venit,  &derrribitur  in  ledione 
fexta  ipfiufmet  Divi,  his  verbis:  Sed 
cumportitoresbeatam  Sarcinam  extoHen- 


tes  extra  Vallum  deferre  anmterefitur^  fit^ 
bitanei ponderii  incremento ,  illam  itagra- 
ifemfenfere  ,  ut  neque  progredi  pojfent  ; 
nequeullo  modo  regredi.  ^d  htcc  repens 
fereniperturbatioaeris  y  fulgura  Cqlo  to^ 
nante  fparfa  ,  prater  temporis  hyemalis 
morem ;  grandtnis  vehemens  imber\larguf- 
quepluviarumincurfus^  ingentem  totiCi- 
vitati  metum  incuffere  .  Hinc  trepidare 
omnes  igrandiafibi  mala  ominari.,  contume- 
liose  reprehendere  eos ,  qui  Cosnobiumfuo 
Martyre  effe  rpoliandum  confuIuerunt.Tius 
tamen  ^Antifles  in  preces  converfus  je]u- 
nium  ut indixit ,  vovitque  D  ^'U^IELl 
T E  MT  L^V  M  eo loci ,  a quo  dimoveri 
nonpatiebatur^  ftatimclarior  difcu/fts  te* 
nebris ,  fedatfque  procellis,  illuxitdies\ 
i^.adeoleve  beatijjirmim  pondus  evaftt  , 
ut  portatu  agillimum  gejlatoribus  fuerit 
reddirum.  Fuitigitur  in  adimplemento 
voti  confiruda  ibidem  Ecclefia,  quae 
nunc  Parochialis  efi  ,  S.  Danielis,  & 
ab  eodem  Antifiire  donata  Monachis 
Caffinenfibus  S.  JuRinse  cumomnibus 
bonis,quibus  tunc  fueratdotata,atque 
dirata;  hujufquedonationjs vigore  ef- 
feda  de  eorum  menfa  juxta  RotarrLj 
part.y.recent.Decif^o.num  II.  i^part.  fi 
c).DecifiiS.num.-7.  nunc  Parochus  infti- 
tuitur  in  ea  ad  folam  nominationem 
Monachorumabfque  concurfu  ;  &  ex 
h'sfatisapparetgrati(fimani  effeDeo, 
Deipara;  ,  ac  Sandlis  eredionem  Ec- 
clefiarum  obfinem  Divini  cultus. 

Econtra  vero  (  utdidumefiJdifpH- 
cent  Cosloh;,  qui  ob  terrena  lucra_j 
EccIe!';as£Edificare,  authabere  prasfu- 
munt.  Notiflimaefi:translatiofadla_» 
per  Angelos  Sandae Domus  Lauretan? 
de  colle  prope  Recinetum,  in  quo  ^  5^ 
vicinaSylva  dedudum  Sacrum  illud 
pignuscollocaverant ,  ob  duorumfra- 
trum,  in  quorum  dominio  prjedidus 
colliserat,  avaritiam;  cujus  C3ufa_» 
indigni  reputati  ipfum  ?miferunr;dum 
tertidea  emLauretana  I^on.usabillo 
colIed?portara  a  Sandis  Angelis,  alio 
jn  loco.ubi  nunc  requif^fr •r .  pofita  fuit, 
ut  referunr  Joannes  Vill-iru.";.';?/)'/^  Hif. 
lib.y. i^TurftlWr^us in eadem  H>fo>iaS. 
Domus Lauret.  lib.,.  cap.S-  Confimilerii 
eventum  narrat  Bagatta  de  ^dn.irandis 
Orbis  Chrijl.  tom.i.  lib.y  cap.^.  §.^.  nu.i. 

Sacel- 


De  Sacrificio  Mifife.  Decif.  XL 


5^cellum,  fcllicet,  Deiparaedicatum, 
conftrudum  in  Territorio  Afciani  pro- 
p^Senam,  inlocOj  vulgoil  Caggio ^  m 
agrocujurdam  devoti  Viri ,  portcujns 
mortem  duo  filii  heredes  ,  cum  nimis 
altercarentur  inter  feprodominio  illiiis 
agri ,  &  Sacelli  ,  inhiantes  eleemory- 
nis,  qtias  ibifideles  faciebant,  antedi- 
clum  Sacellum  a  fundaroentis  evul- 
fum,  peraerem,  Angelorum  minifte- 
rio ,  adcoUem,  vuJgbdiVerfighe^  pro- 
pe  pagum  Montis  Sandi  Savini  in  Tu- 
fcia  mirabiliter  translatum  fuit  ;  ubi 
ufqueadhuc  inEcclefia  circa  ipfum  ?di. 
ficataconrpicitur,interctffionequeejuf- 
dem  Virginis  continua  ibidem  haben- 
turmiracula.  Quapropter  inaedifican' 
disEcclefiisfinalis  caufa  debet  effe  Di- 
vinus  cultus  ,  &  animarum  falus  ; 
non  autemavaritia,  vel  temporalelu- 
crum  . 

Coroiiarii  locofciendum  ,  quod  licet 
in  sedificatione  fimplicium  Ecclefiarum 
inVillis,  utplurimihm,  omittarurbe- 
5?  nedi{!lio  primi  Lapidis-,  haec  tamen  eft 
per  Epifcopum  folemni  ritu  facienda 
juxta  prifcriptum  Pontificalis  Romani 
part.i.  B^ibr.  deBetied.  (o^  impofit.  prwii 
Lapid-  decujus  fundionis  praxi  videa- 
tur  Caflaldus  lih.  i.fe8.  15.  cap.  i.& 
Barbofa  deJtireY.cclefiafticolJniverf.  Itb. 
i.cttp.i.mm.ij. 

D    E    C    I    S    I    O     XLI. 

ARGUMENTUM. 

Confccrationis  Ecclefiarum  ma- 
tcria,  ad  quaruor  capita  reda- 
da,  pIcnifTirr.e  explicatur  .  Et 
quia  Confecrdtio  Ecclcfi^E  di- 
citur  Encacnia,  Dedicatio^  In- 
auguratio  ,  &  SacramentunT, 
plures  de  his  \'y)C}j3iis  dantur 
cruditioncs  T-^e-pf^cipue  de.^ 
Encaeniis  ludseorum  ,  ac  de_^ 
au^uriis  Romanorum  .  Eflcn- 
tialia  Coniccrationis  Ecclefia^ 
dcclarantur  :  Perfona  confc- 
crans  ,  cjus  jcjunt.um  ,  Vigilfse 
ante  SS.   Rciiquias  i    ablatio 


3^9 

oflium  haercticorum ,  8c  infidc- 
lium  i  atque  hos  inter  an  fit 
foetus  mortuus  in  vcntrc  Ma- 
tris?  Vtrumve  Matcmi  uteri 
Seviio  fit  licita  pro  faJute  fbe- 
tus?  Ablutionis  parictum,  Al- 
phabeti  Gr^eci,  &  mcincribus 
imprcflfi ,  Litaniarum,  AJraris 
confccrationis ,  Crucium  un- 
ctionis ,  myfticse  cauix  ,  &  ra- 
tiones  redduntur;  cruditionef- 
quc  dantur  circa  litanias  lu- 
dxorum  ,  Sc  Paganorum  ,  AI- 
phabeta,  Sc  corum  Jittcrasnu- 
inerales,  cumpluribuscuriofis 
qui^fitis.  Tandcm  exempla  Ec- 
clcfiarum  a  coelitibus  mira- 
culose  confecratarum  indisi- 
tantur.  ° 

S  ^  M  M  ^I^l  Z}  M. 

I  Celehrcire  Miffam  non  licet  extra 

loci4m  rite  Deo  dicatMm. 
1  Licentia  Epifcopi  pro  fabricanda 

Ecclefia  nonfuff^cit,  utin  eaMif- 

ja  ceiebretnr.  ■' 

5  Sacerdos  cftpunicndus.ft  celehret 

m  Ecclefia  non  bcnedifta . 

4  Confccrationis    Ecclcfi^  quatmr 
nomina . 

5  Encmia  quidfit  ? 

6  T>cd!catio  unde  dicatur  ?  Et  quid 
fitdcdicarc}  Etdeltcare^ 

7  'Dclubra  cur  nominarentur  Tem- 
pla? 

S  Dedicarey  &  Confecrare  funtSy. 

nonyma . 

9  Inauguratio ,  &  Exauguratio  quid 
Jint^ 

10  Titus  Livius,  &  Florus  deinau- 
guratione  Templorum . 

11  ^Hgurandi  ars  antiquiffima  ;  c^ 
quis  auftores  Cjus  ? 

iz  fo:  BaptiHa  Ceffis  Jurifconfultus 

laudatus . 
I?  ^uguresKomaniquotfuerint}  Et 

quando  defierint  ?  n  u  m.  i  G, 
it^  ^Auguria  e  quibus  rcbus  defume- 

rentur? 


350         DeSacrificioMiflfe,  Decif.XLI. 


r;  ^uguria  etiam  mnc  licita  qu<6      57 
fint^ 

16  Frim  y  &  Tummim  in  Rationali      38 
^aronico ,  quid  efient  i  Et  de  eo- 
rumuirtute  •  S9 

1 7  jlugnria ,  &  divinationesqno  ]ure 
prohihita  . 

18  SacramentumvocaturConfecratio      40 
Ecclefi£.  EtquarCi 

10  Confecrationis  Ecclefw  deftnitio^      4' 

&  ejus  explicatio . 
ao   Confecratio  Ecclcfiee  quo  die  fa-       41 

cicnda^i 
21  Je]unium  pramittendum  diei  €on-      43 

fecrationis  Ecclefia . 
zi  S.Caroli  Borrom<ei  ]e]unia  ^,  &Fi- 

gilix  pro  confecratione  Ecclcfia'       44 

rum. 

23  VrfinusCard.  Urchicp.  Bcneuent. 
laudatus .  45 

24  Confecratio  Ecclefi<e  <i  ^«0  /i^c/Vw- 

2^  Epifcopus  fi  decederet   in  confe- 

cratione  Ecclefia:,  quidagendum?     .46 

26  Efientia  Confccrationis  Ecclcfi^  in 
qvibus  confiftat^ 

27  Kegulares  ,invito^iecefano,non       47 
pojfunt  uti  alicno  Epifcopopro  con- 
fecratione  Ccclcfiaruni. 

28  Trivilcgia  ctntiqua    Rcgularium     ,  48 
contraria  Concilio  Tridcntino  nihil 
valent .  49 

19  Sufpenfaefl  Ecclefia  confecratafi- 
ne  liccntia  Ordinani. 

30  Dos  Ecclesije  Hipulanda  antee]us       s^ 
confccrationem. 

2 1  Rcfiaurata  Ecciesia  quando  sit  de  - 

mh  confecranda  ?  51 

^i  Cadavcra  Infideli  m  ,  H<eretico' 
rum ,  fchifmaticorum ,  &  excom- 
municatorum  exhumanda ,  &prO'  52 
jicienda  de  Ecclesia  ante  eus  con- 
fecrationcm .  Et  an  etiam  Ffura- 
riorum}  53 

:j3  Infans  mortuus  ahfque  baptifmo 
ubi  fepclicndus  ? 

34  Materjinonpoffitparercinfantem,       ^4 
an  teneatur  pati  incifioncm  ven- 
tris?  ss 

3;  Foetus  ut  cxtrahatur  per  fe6iio- 

ncm  Ventris  Matcrni  tria  ohfcr-       \6 
vinda  . 

37  Cafares  curvQcenturlmperatorest       S7 


Confecratio  Ecclefta  an  fit  reite^ 

rahilis  ? 

Dubium  an  Ecclefia  fuerit  confC' 
crata ,  quomodo  refolvendum  ? 
Kitus  prafcriptiin  VontiHcali^o- 
mano  fervandi  in  confecratione^ 
Ecclefite . 

Heliquia  San£i  orum  neccfiaria  in 
Ecclcfia  confccranda. 
Miffa  celehranda  efi  in  confecratio  - 
ne  Ecclcfi<2 . 

Mifia  Epifcopi  dicitur  Solemnis ,  fi 
iu  ea  utatur  Mitra ,  &  haculo. 
Tatavinus  Epifcopus  quomodo  ce- 
lehret  Miffam  in  fcHo  Corporis 
Chrifii^ 

Stmonia  cfl  recipere  pretium  pro 
confccratione  Ecclcfne  .  Et  e]us 
poentx . 

Trocuratio  an  exigenda  ab  Epif- 
copo  pro  confecranda  Ecclesicu  i 
Et  an  pro  Ecclesia  poLluta  rccon- 
cilianda  ? 

.Altare  ma]us  ,  vcL  aliud  confe- 
crandum  ,  dum  confccratur  Ec- 
clesia 

Dcdicatio  Ecclesiaruminflituta  ab 
ApofloUs  i  au6la  a  S.  Siivcftr^o 
Tapa . 

Domus  ^ei  cm  vocetur  Ecclesia- 
confecrata ? 

Deus  non  in  manifadis  Templis 
habitat.  hd.ij.z^.  quomodo  in- 
telhgendum  ? 

06iava  Dedicationis  Ecclesia  an- 
nuatim  celebranda  cfl  in  prace- 
pto. 

Emicnia  Hchrmrum  ,  de  quibus 
]o.  10.  zi  de  qua'J)edicationeef- 
fcnt  f' 

rndulgenti£ ,  qu^e  conceduntur  ab 
'Epifcopo  m  confecratione  'Ecck' 
si^  . 

Translatio  ^nnivcrfaria  diei  de- 
dicationis  Ecclcsi^  in  aliam  diem 
quando ,  is^  quomodo  facicnda  ? 
C^remonia:  qua ,  &  quotfcrvand^ 
in  confccrationc  Ecclesix.  ? 
Myftica  significationcs  Ctercmonia- 
rum  in  confecratione  'Ecclcsite , 
Je]untum  quarc  pmmittatur  iru 
coifecratione  Ecclesia? 
Jc]umum  in  primitiva  Ecclesia^ 

quo' 


De  Sacrificio  Miff^.  Decif.  XLI. 


551 


quomodo  fiebat  ^ 
f8  Locufl£  ,    qu':hHS  vcfcchatur   S. 

foanncs  Bapt  ifia  quidefjcnt  ? 
J5)  Rcliqui£  San6iorum.  quarcadorcn- 
\     tur  tota  no6ie  ante  confccrationem 

Ecclcua} 

60  Circuitus  triplcx  cxtra  Ecclesiamy 
dum  confecratur  ab  EpifcopOy  quid 
sigmficct  ? 

61  Litaniarum  origo  ?  incefjio  nudis 
pcdibus . 

(Jz  Litaniasan  Hebrjeihabuerinfi  Et 
an  Etlmici  Komam  ?  &  numero 

6^  Hofanna  quid  significet  ? 

64  Litaniis  addcre  aliquidefiprohibL 
tum. 

65  Troccflio  in  dicbus  Rogationumad 
quot  Ecclesias  TPadua:  olim  irct^ 

66  u4lphabeta  Graecum  ,  &  Latinum 
incincrCi  dum  confecraturEccle- 
sia. ,  quid  significcnt  ^ 

67  ^lpba  ,  &  Omoga  cur  vocetur 
ChrifiHS\  "N^nautcm,  Mcph^  & 
Thaul 

6Z  Mphabetum  Hebraicum  cur  non 
jiat  in  confecratione  Ecclesi<€? 

6()  ^lpbabetum  Hsbraicum  y  &  Gne- 
cufn  dcfcruitpro  numeris . 

70  ^lphabeti  Latini  qua  littcra  sint 
numerales  ? 

71  Cruces  duodecimin  parietibusEc- 
clesi£confecratce  quidinnuant^ 

71  Cruces  pradi&ias  cur  inungantur  ^ 

&  illuminentur . 
7  5  EcclcsiiC  a  ccelitihus  confccrat^y  & 

inaugurat^ « 
74  ^venionensis  Cathcdralis  Eccle- 

sia  confecrata  a  Chrifto  "Domino . 

POft  asdificationem  Ecdefiae,  ad  hoc 
ut  ineaSacroranftumMiflVSacri- 
ficiurn  poffit  offerri ,  opus  eft ,  eamdem 
confecrari ,  vel  benediei;  nonenimli- 
cet  extra  locum  facrum  ,  vel  benedi- 
I  dum,  atqueDeorit^,&  reft(^dedica- 
tu m  Sacrificare .  cap.  i .  {9^  2.  cap.  Sicut, 
II.  cap.  Mijfarum.  \z.  cap.  Hic  ergo  14. 
cum  cap.  feq.  De  confecrat.  diji.  i.Con- 
cilium  Tridentinum/>/r.  22..  inDecreto 
de  Obferv.  (s^  evitan.  in  celebrat.  Miffce . 
Nifiex  urgenti ,  atque  honefta  caufa 
habeatur  difpenfatioab  ApoftolicaSe* 


de  ,  utdocuimus  fupra  Declf.  XIL  a 
num.  ^^.i^feqcf.  Etin  Decifionibus  De 
Ven.  EuchofjfiideSacrameKto  Decif.  8.  ubi 
materiamOratoriorum  ^•■ivatorumad 
effedumcelebrandi  in  ipfisexaminavi- 
mus;  adedut  nonfufficiat,  Ecclefiam 
fuiffefabricatam  delicentia  Epifcnpi ,  ^ 
adhoc  ut  compieta  fabricatione  ftatim 
in  illa  liceat  licare;  ut  opinatum  fuiffe 
Abbatem  Panormitanum  incap.uhimo 
num.  V  deConfecr-  Eccl.  fcribit  Pax  Jor- 
danus  tom.i.  l:b.  ^-  tit.  ^.mim.Si.  quia 
utibiobfervat  ipfe  Jordanus,  talisopi- 
nio  fubfiftere  non  poteft,  repugnanti- 
busfupracitatis  CanonibusSacris ,  at- 
que  Ritpali  Romano  ,  fub  Rubricaj 
[{Itus  benedicendi  novam  Ecckfiam  ,  feu 
Oratorium  puhlicum  ,  ut  ibi  San^ijfiwum 
Miffce  Sacrificium  celehrart  pcfiit  \  &  fi 
quis  aufus  elfet  celebrare  in  EGclefia 
Bondurn  benedicla,  aut  confecrata  , 
quarn^is  cooftruda  de  lirentia  Epifco- 
pi ,  eftetgraviter  puniendus,  ut  notat 
ibidem  praedidus  Audor  •,  praeterquam- 
quod  manifeft^  colligi  poteftex  Verbis  ^ 
AbbatisPanormitani  in  cit.cap.fin.num. 
g.eum  non  inteliexiftedeEcclefia  non- 
dumbenedifla ,  &  multdminus,hunc 
fuilTe  intelledum  ejufdem  textus;utro- 
biqueenimfupponitur,  quod  licetEc- 
clefianon  fitcon^ecrata;  fuerit  tamen 
prius  addivinas  Laudesdeputata  •,  quae  > 
quidem  deputatio  fieri  nonpotuit ,  ni(i 
vel  per  confecrationem,  vel  perbene-_^ 
diftionem.  cap.  Ecclefias  i6.q.  7.  Quar- 
tMSinopufc.  DsbenediBionibus  tit.z.  fejf. 

Inpraefenti  igitur  agendum  eftdcj 
Confecratione  Ecclefia;-,  in  fequenti  au- 
tem  de  Benedidione ;  &  pro  majori  in- 
telligentia  ipfiusConfecrationis ,  qua- 
tuor  funt  exponenda  ,  &  examinan- 

da  . 

I.  Ouot  mminibus  nuncupetur  Confe- 

cratio  Ecclefiie? 
z.  Ouidfit  Ecclefi^Confecratioi 
g.  Quoty  ^quibus  c^remomiifiat> 
4.  Tfuibus  de  caufis  i  i^  Myfieriis^. 
QucTad  Primum.  Confecratio  Ec- 

clefice  quatucr  nominibusfoletnuncu- 

pari;  d.\c\timemvaEncai.nia .,  Dedtcatio^  4. 

InauguratiO,  ScSacrawenium.  Appella-. 

tur  Encnem »  a  verbo  rAimi  <luod  grsg-. 


35i 


De  Sacrificio  Mi(&.  Decif.  XLl. 


ce  novum  fignificat  ;  quia  perconfecra- 
I  tionem  nova  Domus  Deo  dedicatur ,  dc 
novus  locus  ad  ejus  cultum  exercen- 
dum  conftituitur  ;  hinc  confecratio 
Templi  Jerofofymitani,  &  ejus  anni- 
verfaria  Snlemnitas  ,  quam  celebra- 
bantHebrsei,  voeatafuitab  Evangeli- 
fla  Encxf^ia ,  dum  dixit :  FaBa  funt  au- 
tem  Enccenia  in  Hierofolymis  ;  i^  byems 
erat ,  i^  ambulabett  JESTJS  in  Templo  , 
in  porticu  Salomonis  .  Joan.  lo.  22.  Super 
quibus  verbisS.  Auguftinus  trat}.^%.in 
Joan.  circa  init.  &  legitur  in  Homil.  fer.  4. 
infra  hebdom.  Tajf.  jtafcripfit:  Encoenia 
fefiivitas  erat  Dedicationis  Templi ,  Greece 
enim  C^non  dicttur  novum.  Quandocunque 
novumaliquid  fuerit  dedicatum  .,  enccenia 
•vocantur .  Jam  {y>  ufus  habet  hoc  verbum . 
Si  quis  nova  tunica  indnatur,  enceeniare 
dicitur  .  Et  quotiefcunque  inScriptura 
Sacra,  referuntur  dedicationes  Alta- 
fis,  aut  Templi,  aut  murorum  Jeru- 
falem  ,  textusGraecus  utiturencaenio- 
rum  vo-abulis,  ut  piuribus  exemplis 
demonftrat  Barradas  ,  Commentar.  in 
Evangel.  tom.  t^.ltb. 4. cap.  i6-  Verb.  FaSla 
autem  funt Enctcnia .  Et  idem  docet  Lau- 
rentius  in  ^maltb^a  Onomafiica  .  Verb. 
£nc<enia. 

Dedicatio  ulterius  appellatur  confe*. 
cratio  Ecclefiae  a  Verbo  Z)/Vo,  dicas  ^ 
^  quod  fignificat  offerre  ,  attribuere,  & 
eonfecrare;  ut  notat  Voifius  in  Etymo- 
log.  Linguce  Latinic  Verb.  Dico.  obler- 
vans,  qu6d  antiqui  non  dedico  dicebant, 
fed  delico ,  a  quo  verbo  proveniebat  par- 
ticipium  delicatus  idefl:  dedicatus  ;  di- 
cente  Fefto  :  Delicata  dicebant  Diis  con- 
fecrata^  qu<e  nunc  dedicata .  Idciro  ho- 
die^(?//rd;«-fdicitur  ,  qui  vttam  mollem 
ducit,  &  defumitur  k  deliciis ^  quafi^ 
laciendoA\(Xx ;  tefte  eodem  Voffio  Verb. 
Delicatus  i  fubdens,  quod  ab  ipfomet 
verbo  Delicatus .,  quatenus  fignificabat 
dedicatum ,  0<^  rem  Deo  confecratam  , 
Veteres  deduxere  Delubrum;  !deft  Tem- 
plum  ad  Divinum  cultum  deputatum  , 
quamvis  Ifidorus/z^.  i<^.cap.^.  veIit,Z)^- 
7  lubra  effe  did:a  a  fontibus  pofitis  ams 
Templa,  antequamenimin  ipfa  popu- 
li  ingredentur,  inipfis  fontibus  dilue- 
bantur  ,  ut  faciunt  Turcse  priufquam 
intrent  Mefchitas  fuas  \  &  fic  Dslubrum 


ver^,  &  proprie  dicebarur  ^  diluendo ; 
quapropter  etiam  hoc  nomen  adaptari 
potert  noftris  Ecclefiis,  in  quarumja- 
nuis  habentur  vafa  cum  aquabenedi- 
fta,  cujus  ablutione  fideies  a  peccatis 
venialibusdiluuntur,  ut innuimusfu- 
pra  Decif.  40.  tnim.  12.  &  facit  text.  in 
cap.  ^quam.zo.  De  Confecr.  dift.  3.  Quid- 
quidfitde  etymologia,  feuderivatione 
Dedicationis ^  certumefi  inJureCano- 
nico,  ejusappellatione  intelligi  confe- 
crationem;  &  idem  eft  dicere  Ecck- 
fiamdedicatam,acEccIefiamDeo  con- 
fecratam.  cap.  r.  «Scibi  Glofia  in  Verb. 
Dedicanda.  DeB^eHgioJtsDomibus.  &eft 
fimile  de  Monachis  ,  atque  Moniali- 
bus,  quaeconfecrantur  Deoperreligio-  S 
fam  profeftionem  ;  dicuntur  enim  Deo 
dicati ,  feudicatie.  cap.  Virginibus ,  (3^ 
cap.Si  quis  Sac^o.  xj.q.i.  &  in  fpecie 
quoddedicare  Ecclefiam  fit  ipfam  Deo 
confecrare,  habetur  m  cap.  Statuimus , 
l.q.i.  cap. Tlacuit.  i.  qu.  1.  cap.  Quee  fi' 
meh^. q.i.is^ cap.  Sokmnitates .  De con- 
fecr.  diji.  i . 

Inauguratio  etiam  fignificat  confe- 
crationem  ;  ob  audloritatem  antiquo- 
rum,  qui  hac  voce  utebantur  ad  dena-  ^ 
tandum  rem  aliquam  elfeDeodicatam, 
&  facratam  ,  prout  i  conrra  ,  (\  quid 
Deodicatum  profanari  ront  ngebat,di- 
c^hzntexaugurari^  unde  Titus  Livius 
fcribensde  Tarquinio  Superbo  Roma- 
norum  Rege/i^.  i.  Decad.  i.  ait:  quod 
Tarquinius  animum  converterat;  TJt 
Jovis  Templum  in  monte  Tarpeio  monumen- 
tum  regnifui ,  nominifque  relinqueret.  Et 
ut  libera  a  ceteris  ^efigionibus  arca  effet  i  o 
totafovis ,  Templique  eius  ,  quod  inadifi- 
caretur,  exaugurarefana ,  fuellaquefta' 
tuit ;  queealiqu&t  ibi  a  Tatio  Kege  primhm 
in  ipfo  difcrimine  adverfus  I\pmuh'.m pugn^ 
veta  confecrata  ,  inaugurataque  pofieafuC' 
rant.  Et  Florus  J^er.  E^cmanarum  lib.i. 
cap.-j.  deeodem  Tarquinio  itafcribit: 
Tamen  de  manubiis  captarum  'Urbium 
Templum  erexit ,  quod  quum  inaugurare- 
tur  ,  cedentibus  ceteris  Deis  (  mira  res  di- 
^u  )  reftituereJuventxtSji^rTerminus.  Ea- 
dem  Phrafis  erat  apud  veteres,  cuni_. 
perfonarum  confecrationem  enuncia- 
rent,  idcircoidem  Livius/z^.io.  Decad. 
i.  narrat,  quod  commiQ  inter  C  Ser- 

vilium 


De  Sacrificio  Miflse.  Decif. XLT.  355 


vilium  Torjtificem  Maximiim  fuit ,  i^  L. 
Cornelium  Do'abellam  duumvirum  nava- 
lem^  quemut  inauguraret  Voutifex^  Ma- 
giflyatu  fe  fe  abdicare  ]ubebat .  8c  pauld 
poft:  I\e/'!gioindefuit  Toitifidbus  inaugU' 
randi  Dolabella ,  P.  Coshum  Siculum  tnau- 
gurarunt  ,  gui  fecundo  loco  inauguratus 
erat .  Adhibebanr  auiem  haoc  vocem 
inaugurandi  pr\Cc\  homines^deperfonis, 
vel  rebusconfecr^ndis  loquentes,  quia 
ad  adom  confecrarionis  non  progredie- 
bantur  ,  nifi  prius  Auguresconfuluis- 
fent,quibu^  annuentibusres,  vel  perfo- 
nas Diis  coofecrabantinam^ut ait  Cale- 
li]nusiiiye*b.  Fnauguro.  ^pudvete^esne* 
fas  ei  at.  quempiam  in  dignitatem  ahquam^ 
aut  Sacerdotium  affumi^  aut  etiam  eedem 
alicui  Deorum  confecrari ,  nijiauguratd\ 
hocefl  addicenttbusavibus . 

Augurandi  ars  antiquifllma  fuit,  ^ 
GhaldaEisadGrapcos,  aGrapcis  ad  He- 
it  trufcos,  &ab  Hetrufcis  ad  Romanos 
devenit .  Hinr  RomuIusSummus^M' 
^wftiit;  ideoqueinrtituit  Magiftratus 
cum  Auguris  creari;  &  pofteri  deinde 
niH  auguratoresgerebant,  utdodefcri- 

12  bit  yo.  Bapti(la  Cef^s,  JurisCiviJis  in 
hocpublico  Lycaeo  Patavino  in  prima 
Cathedra  ProfeflTor,  ftudentium  forte 
prapndium,  &  ftudii  eximium  decus, 
'tnOoufc.DelJrbe  ^pnialTb.  z.  cap.  i  (Ji;. 
De  Augure .  Franciicus  .'^"erra  inSynony- 
mor.  .Apparatu  'erb.^ugur.Si  noviiTime 
Antonius  Foreftus  i«  h^-c.ppamundo  Hi- 
ftor.tom.  2.  hb.  t  f.  cap  9.  $  4.  ubi  often* 
dunt,  tresabJninofuiflTe  AuguresRo- 

13  manos,  deinderovem  ,  poHea  quinde- 
cim  ,  fummaequidemaudoriratis  ,  & 
venerationis.  dt?quorum  h.^bituhfc  ait 
Papinius  ?.  Theb. 

^    Buc  gemini  Fates  fanBam  cane^tis 
oJivte 
Fronde  comam ,  iy>niveis  ornati  tem- 

pora  vittis 
Evadunt  pariter  ^c. 
Captabantautemaugurja ,  vel  acaede 
vidimarum  ,  vel  a  volatu  avium  ,  vel 
!4  exextisfpirantibus,  feu  a  fipode,  nu- 
meris,  fumo,  &  hujufmodi,  undeSra- 
tius  \.Theb.diUvci  Tirefiam  VatemThe- 
banum  ,  (quem  ^  Jove  di  vinandi  peritia 
ditatumPoet.3e  finxeruntj  inducit  vati- 
cinantem)  ficinquit: 


'  llle  Deos  non  larga  c<£de 

juvencum , 

l^^on  alacri  penna  ^aut  verumfpiran- 
tibus  extis , 

'hlon  Tripode  implicito  ,  numerifque 
fequentibus  afjra , 

Turea  nec  fupra  voUtante  ^ltaria 
fumo,  is-.c. 
Sedabavium  volatu  ^  &  garrltu  pr?- 
cipua  erant  augurJa  ,  fic  difla,  quafi 
avtguria^  quamvisetiam  a  pullis  ,  &^ 
quadrupedibuseadeducebantur,appro- 
bataetiam  ab  Ariflotele/;^.  9.  de  Hiflor. 
animalcap  ix-  Etfi  a  Ciceroneprofcri- 
pta  hb.  1.  de  Divinit.  ut  bene  obfervant 
¥oxc{{'\d.ltb.iy  cap.c).  §.4.  Et  Marti- 
nusDelrius  Difqufir.Magicar.hb.  ^.cap. 
1,  q  i.feB.  1.  advcrtens,  licita  effe  tan- 
tummodo  auguria  ex  cantu  ,  volatu  , 
garritu  ,  vel  motu  animalium  circa 
futuram  pluviam  ,  fereniratem  ,  vel 
ttmpeftatcSj  eoquia  naturaliinftindu 
illas  praefentiunt  ,  quod  dofte  probat 
Baldellus  in  TheoJog.  Moral.  tom.  i .  Ub-  4. 
difp  1 1.  exdoflrina  S  Thom.  2.2.  q  5?f. 
artic.  7.  Leffii/i^.  i.cap.^^.  num.^^.isrt 
feq.  Azorii  part.  i-  hb.  9.  cap.  15.  inflne^ 
&Sanchez«i  in  Decal.hb.z.cap.  3,%.num. 
28.  quod  etiam  a  nobis  didum  fuit  in 
Opufc-  de  prima  Mundi  atate  difcurf  6, 
pag.  52. 

Aogures  praedifti  durarunt  Romae 
ufque  ad  annum  Chrirti  CCCXC  ut 
obfervat  praelaudatus  Jo.  Baptifta  Cef- 
^sd.cap.  1.  §.  I  5  adeoprofundasinopi- 
nione  hominum  radices  tenebant,  quae 
ad  huc  pullulant  apud  aIiquos,utoften- 
di  in  Erotemat.  EccJef  ccp.  ^r,  iy  cap.  24. 
Sed  id  mirnm  eiTe  non  debet  ;  nam 
etiamapudHebraeos  abinitioSacerdO' 
tii  Aaronici  hoc  )us  augurandi  in  rebus 
dubiis  refervatum  videbatur  Summo 
Pontifici  •,  dum  Deusjufferat  Moyfi  in- 
ter  alia  Vefiimenta,  &  Ornamenta 
Aaronis  ,  quodponeret  inP^tionalijU' 
dicti  Do^rinam,  i^Veritatem.  Hebrai- 
ci^Orim^  i^Tummim .  Exod.2%.%0.  ex 
quorum  vel  infolito  fplendore  ,  vel  alia 
notabili  mutationeDeusoracuIa  redde- 
batconfulentibus.  QuapropterDayid 
dubitans  de  modo  aggrediendi  Phili- 
fthsos,  confulvitDominum,median- 
te  fcilicet  Sumnio  Sacerdote,  qui  in- 
y  y  tellexit 


if 


16 


554 


De  Sacrificio  Miffe.  Decif  XLL 


teWexU  miquQ  !n  'Vrinj^isrTummim  quo^ 
modoDavldfe  gerere  deberet ,  utvin- 
ceret;  prout  legitur.  2.  I{eg.  5.  i^.t^ec 
non  I.  Tarn/ip.  14.10.  Quidautemef- 
fent  ^rim^  (^  Tummim  ,  an  Lapides 
pretiofi  pofiti  inRationall  Aaronico  ? 
analiquid  aliud?  difputant  Scripturi- 
ftae  ,  quosciimulat  Tirinus^i£Ar^^. rf. 
ccp.iS.  verf.  2,0.  quos  Ledor  curiofus 
poterit  indagare-,  iJlud  unumhicadno- 
tando;  pra-di^umOraculum^  feu  Ref- 
ponfa  ptr  ^)im.f  ^Tummim  celTafiTe  in 
captivitate  Babylonica,  nec  amplius 
revixifTe,  utexSerario  demonftrat  ibi- 
dem  Tlrinus,refpondi(Te  JaddumSum- 
mum  Pontificem  Hebraeorum  Alexan- 
dro  Magnofcifcitantieventum  JeBello 
Perfico.  Etdehis  plura  Menochiusia 
Storeisp.  z.Cent.  T^.cap  9. 

Porroomnesdivinationeshumanasj 
&auguria.prohibet  tiim  Jus  Divinum. 

17  Levitic.  iS-  l^^on  augurahimini .  Deuter. 
l8.  TSlon  inveniatur  in  te  ,  c]ui  cbfervet 
auguria  .  ijrj-erem.  27.  Kloiite  audire  di- 
vinos  j  i^  fomntatores  ,  ij^  augures  .  Ea 
rationequia,  Divinatioerroris .,  i^au- 
giiria  mendacia  ,  vanitas  eji.  Eccle/iafi.i.^, 
f.  tum  jus  antiquum  Canonicumr^/'. 
Illud  .  i^  cap.  Sed  i^  illud  16.  qu.  2.  cap. 
Si  quis  ariolus .  cap.  Siquis  Epifcopus-  cap. 
^liquanti.  cap.  Si  quis  clerictts  .  i^cap. 
^uguriis.z6.q.  ^.  rumetiam  JusPonti- 
ficium  noviffimum  per  Conftitutionem 
XVII.  Sixti  Papse  V.  Incipien.  Cof/i, ((50 
TerrdsCreator  Deus  .  die  yjanuarii  1 38^;. 
&  per  aliamConftir.  Quae  incipit;  In- 
fcriitabiUs  i^c.  CXUl.  Urbani  Papae 
VIII.  diei-^i.  Martiii6^i.  Quas  com- 
mentatur  Novarius  in  Summa  BuU.pa)  t. 
I.  Commentar.iJf.  adeout  inpraefentjab- 
latis  augurirorum  antiquis  erroribus, 
remanferit  tantummodo  nomen  inaugu- 
rationis  ,  quoappeilaturconfecratiore- 
rum„&  perfonarum  ;  earumque  de- 
dicatioad  Divinum  cuJtum  ,  prout  de 
Templis  ,  &  Ecclefiis  fcribit  Bagatta_» 
de  ^dmiran.  Orbis  Chrift.  tom.  a.  lib.'^.  §.1. 
tit-  Ecclejia  Ccelitiis  inaugurat<e . 

Sacrament!  tandem  nomine   conde- 
coratur  dedicatio  ,  &  con^ecratio  Ec- 

iS  clefis  ,  lato  ramenfenfu  fumpto,qua- 
tenus  eftfignum  myfiicumtum  cfleffis 
Templi  ,  tum  animae  fpicitaalis,  quae 


Dei  habicatio  eft,  continens  fignlfica- 
tionem,  utinfra  in  quarto  punflo  de- 
monfirabimus;  quapropter  confeeratio 
EcciefiaR  faepe  in  jure  vocatur  Sacra- 
menrum .  cap.  ult.  i  q.^.  GJofTa  incapit. 
Defabrica.  Ferb.innovata .  De  Ccnfecr, 
difi-i.  Unde  fit ,  ut  fi  Epifiropus  reci- 
piat  pecuniam  ob  Ecclefiff  confecratio- 
nem,  dicatur  committereSimoniam  . 
Jo.  Andr.  Innocentius,  Abbas  ,  &:alii 
Canoniflae/wrflp.  Cumjtt .  DeSimonia  ; 
ut  dicemus  infra  in  definitione . 

Quoad  fecundum.  Confecratio  Ec- 
clefiaef/?  a&io  facra.,  per  quam  Tontifex 
Templumlegitime  ereBum  .^  velpro  majori  ip 
parte  refauratum  ,  expurgatum  ab  omni 
immvnditia ,  non  amplius confecratum,  vel 
de  cujus  canfecratione  vulhmi  efi  indicium , 
folemni  fo*'ma,  ac  ritu ;  cum  I{eliquiis 
San&orum ,  i^  celehratiorc  Mifjte  ^gratis^ 
una  cum  ^ltari ,  Deo  dedicat  j  (^  ut  (it 
Domus  Dei ,  i^-  locus  facer ,  in  quopreces 
iy'  facrificw  Deo  cffhantur ;  {o- annuatim 
Feflumdediiationjs celebretur  .  H?c  ver- 
badefinitionis  cortinent  infe  effentia- 
liter  quidquid  fpedatad  Ecclefiae  con- 
fecrationem  ,  ut  faciledeprehendet  fiu- 
diorusLedor  ex  eorumdem  verborum 
ponderatione.  Itaque  primiimdicitur, 
quod  confecratio  efl  ailio  Sacra  ;  quge 
verba  f^ant  loco  generis,  plures  fiinc 
enimaflionesSacr?  ,qu?fiunt  abEpif- 
copis,  &  pracipue  in  adminiflratione 
Sacramentorum  ,  confecratione  Oleo.- 
rum,  Sacerdotum,  Virginum;  Alta.  2Q 
rium  portatilium,  &"a]i£E  hujufmodi. 
Hincefl,  quod  ob-  reverentiam  hujus 
atJ^ionis  Sacrae ,  &  fi  omni  die  fieri  pof- 
fit;  decet  tamensUtfiatdie  Dominico, 
vel  alio  fef^ivo  .  DD.  in  cap.  Tua.  De 
Confecrat.  Eccl.velAlt.  Bnxho^^kdefure 
Ecdef.  TJniverf.  lib.  2.  cap.  2.  ««»2.39.  Jor- 
danus  tit.  ytit.  9.  num.  ir.  Ulteriusje- 
junium  efl  fervandumdie ,  quae  praece- 
dithuicadioni  Sacrs,  tCim  ^  populo  ,  2t 
qui  pctit  fibi  Eeclefiam  confecrari ,  tum 
abipfoEpifcopo,  quifaOuruseft  eam- 
dem  confecrationem  ;  praster  oratio- 
nem  ,  &  vigilias  nofturnas,  utdifpo- 
nit  Pontificsle  Rormanvmfub Rubric.  de 
Conjecr.is  Dedicat.Ecckf.  Idcirco  legi- 
tur  in  vita  S.  Carol:  Borromei  Id>.  S.cap.. 
10)  quod  ipfe  Sandus  Archiepifcopus. 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.XLl. 


Confaero  piu  di  trecento  Chiefe,  ^  ^^ltari; 
21  efurotatoconie  tndieciotto  giofnine  con- 
facrb(]iiatordeci ;  fpendendo  otto  horeton- 
ttmie in  cadauna  di quelle  funzioni ;  oltra  le 
ingilie  della  notte  precedente  \  is^ il  digiu- 
no  di  pane ,  {5^  ctcqua  del  giorno  avanti . 
Quod  etiam  refert  Crifpinus^^  Vifit.Va- 
florahpart.  2.  ^.15.  num.  4.  Et  praelauda- 
tusEpifcopus  SarnelUus  infua  BaJiUco- 
2?  grapbia cdp.^Z.nuni.ij.  ubideEminen- 
tilTimoCardinaliUrfino,  nunc Archi- 
epifcopo  Beneventano,  (^cujusnomen 
Purpurcefplendore,  acradiis  viTtutum 
ubiquerefulget)  haecfubdit.-  Edilmio 
Eminenttjftmo  Signore  ,  HCardinale  Orjini^ 
hoggi  xArcn-efcOTO  Beneventano  ,  che  tut- 
to  di  preme  le  adorate  veftigie  del mentova- 
toSantOy  indodecianni  dellafua  Tontifi- 
caleordinatione ,  hajofennemente  dedicato 
trentafei  Chiefe ,  e  quarantafette  ^Ahari 
fijjt  ,  oltre  a  quelli  delle  accenate  Chiefe 
confecrate  ,    con  altretanto  dijpendio  di 
tempo ,  is^  appUcatione  ,  e  con  lofleffo  I\i- 
to ,  come  hb  havuto io  lafortc  di  vedere  ;  e 
mettere  in  nota . 

Dicitur  in  definitione  Terquam(Cd\\' 
cetadlionem  Sacram)  T?ontifex\  vide- 
licet  Epifcopus  Dixcefanus;  quamvis 
14  enini  antiquitus  eflfet  necefiTarialiceh- 
tia  Sedis  Apollolicae  pro  confecrandis 
Ecclefiis.  cap.  De  locorum.  cap.  Trcecepta 
Synodalia.  cap.  Ba^/icas .  iy^cap.  Certum 
fji.  DeConfec.i.  hodle tamendi<3;isca- 
nonibus  derogatum  efl;  &foliusEpif- 
copi  Diascefani  audoritas  fufficit  ,  ad 
hocut  vel  ipfe,  vel  alius  AntiOesde^ 
ejuslicentia  hancdedicationem  faciat» 
cap.2.,deConfecrat  EccIef.]ordanus  d.Iib. 
^.tit.  9.  num.  6.  Barbofa  de  offic.  is"  pO' 
tefi.  Epifc.  allegat.  17.  num.  i.  (^de  f-ure 
'E.ccI.Jiafl.  IJniverf.d.hb.  2.  cap.z.  num. 
jo.is^y.  itaut  fimplici  Sacerdoti  h«c 
fun(flio  demandari  non  pofilt.  cap.  ^4- 
(jua  de  cenfecrat  'Eccl.  Ugolin.  de  o^cio 
Epifc  cap.  18.  w«w.i.Nifi  ei  demandetur 
a  Papa  .  Jordanus^.  tit.  9.  num.  5.  qui  ad- 
vertit  num.y.  &  8.  quod  plures  Epifcopi 
pofTuntfimul  convenire  in  unius  Eccle- 
fiaededicatione,  ficut  fadum  fuit  tem- 
pore  Confiantini  Magni  pro  maiori 
pooipa,  &  folemnitate",  fedunustan'- 
tum  Epifcopus  debet  efie  Confecrator; 
ille fcilicet ,  qui  linit  oleo Sacro duode- 


35J 


cim  Cruces  infculptas  in  parletibus  ,de- 
bitam  formam  proferendo;  unde  fit  , 
quod  fi  Epifcopus  in  confecratione  defi- 
ceretobimprovifam  infirmitatem  ante 
undionem  ipfarum  Crucium,repeten-  ,f 
daeffettotafundioSacra  abalioEpif- 
copoi  at  decedente  Epifcopo  pofilini- 
tasCruces",  fatis  foret  ccntinuare  fun- 
dionem,  &  fupplere  ea,  quas  defunc 
per  aiterum  Antiftitem,  ut  refpondit 
Sacra    Rituum   Congregatio  in  *Vna 
'VUxbcnen.dieiz.^prilis  16:4..  ubi  ac- 
cidithiccafus,  quem  refert  Barbofaflf. 
lib.i.  cap.z.num.  ^i.  ea  ratione,quia_*j  j^' 
Confecrationis  Ecclefi^  efifentia  confi- 
flit  in  ungendis  Sacro  Chrifmate  ipfis 
duodecim  Crucibus;  &  in  proferendis 
illis  verbis  :   San^ificetur ^{^  confecre- 
tur  hoc  Temphm ,  In  nomine  Vatris  ,   ij^ 
TiUi ,  is" Spiritus  San^i.  Amen .  Quod  fi 
EcclefiaconfecrandaefietRegularium; 
aquibusrogatusEpifcopusDiseefanus 
recufet,  vel  tardet  per  quadrimeftre  il- 
lam  confecrare  ;  credit  IVIiranda  in  Ma- 
nualeTrcelator.  I{egular.tom.  x.q.  ^^rart. 
l.concl.  \.  quod  quilibet  alius  Epiico- 
pus  polTit  illam  confecrare  virtute  anti- 
quorum  Privilegiorum  iifdem  Regula- 
ribusconcefforum^quf  ibidem  a  Miran- 
dareferuntur ,  &  novifilme  aP.  Augu- 
ftino  a  Virgine  Maria  Carmelita  ftri- 
diorisobfer  vantiaei^  C<7?w/?(f«rf.  Pr/z'//^_g-. 
F^gular.  Ferb.  Confecratio.  Sedegocre- 
do,  quod  nullusalius  Epifcopus  poflit  27 
didam  confecrationem  facere  abfque^j 
Diaecefani  licentia  ,  etiam  eo  negligen- 
te  ,  vel  recufante  ;   attento    Decreto 
Concilii  Tridentini  [eJJ.6'  deref.  cap.  5, 
in  quodecernitur ,  quod  'N^uUi  Epifcopo 
Iiceat  cujufvis  Trivilegii  prcctextu  ^  Ton- 
tficalia  in  aUerius  Diacefi  exercere  ,  niji 
de  Otdinarii  lociexpreffa  licentia.CQnum 
eft  autem  ,  quod  per  hoc  Decretum  de- 
rogatumeft  quibufcumque  Privilegiis 
contrariis,  ur  probantFagnanuswf^/'. 
Islpnnulli.  num.^i  i^feqq.  Del\e'cript.  28 
Etincap.  Curn  Capella.  num.  p.  DeTri- 
vHeg.  nec  non  Tignatellus  tcm.  6.  cor.fuL 
iz.a  nv.m.^.  ^fepq.  tant6  magis  quia 
perBullam  IX.  Gregorri  Papae  XlII. 
cmnia  Privjlegia  Regularium  redafta 
funt  adnormam  Decretorum  S.Conci- 
lii  rridentinij  utlunuimus  fupra  Dc 
Yy    a  cif. 


i$6         De  Sacrificio  Miffse.  Decif.XU. 


ctf.XXXlX.  m.  ?9.  Qiiapropter  fi  Epif- 
copus  Diapcefanus  negligeret,  auc  de- 
tredaretconfecrareEcciefiamRegula- 
rium,  abiifdem  recurrendum  elTet  ad 
Apoftolicam  Sedem,  ^qua  obtinerent 
remediumopportunum .  cap.  Onmlsop- 
prejfus .  ^.q.6  cap.  Vtctebhus.  De  ^p- 

2Q  pellat.  Scaccia  eod.traB.qnafl.  t.num.  i. 
S\  tamen  de  fado  alienus  Epifcopus 
Ecclefiam  confecraret  fine  Diacefani 
licentia ,  confecrationen)  effe  validam; 
confecratorem  vero  incurrere  fufpen- 
jfionem  aPontrficalibus  adverrit  Jorda- 
Tiusd.  lib.^.tit.^.num.jo.  Sed  Ecclefiam 
ipfam  remanere  fufpenfam  quamdiu 
ipfiOrdinario  videhitur,  putoalTeren- 
dum;  ad  exemplum  Clerici,  qui  abfque 
cjus  licentia  recioit  ordines  ab  alio  Epi- 
fcopo  .  Concil.  Tndcnt.fejf.  zi-de  B^f. 
cap.%. 

Sequitur  in  definitione;  Ternplum  !e- 
gitimeeYeBum.f  videlicetdelicentia  ejuf- 

30  «icm  Epifcopi  ,  cum  benedidtione ,  & 
impofitione  primarii  lapidis,  &  pra?ci- 
puecum  conftitutione  Dotjs,  ut  fcripfi- 
musfupra  Decif.XL.  anum.zo.  is^feqq. 
ju-xat  tex. in cap.  Tlacuit  i  q.i.cap.Ti^ 
mentes  1 6.  q.  ult.  cap.  Isf^emo .  De  Confecr. 
difl.i  ■  is^  cap.  Cumftcut  uhi  Glofia  (^  £)D. 
de  Coyifecr  E.ccL  vel  t^ltarii  .Er  cafu  quo 
fa(fl:i  fui(Tet  aedifiratio  abfque  requifitis 
praediftis,  ur  faep^  contmgit ,  in  fado 
vel  ex  nimiofervore  Laicorum  ,  vel  ex 
negligentia  ,  &  incuria  eorum  ,ad  quos 
fpedat ,  non  eft  Ecclefia  confecrapda__j , 
neque  benedicenda  ,  nifi  dos  afTignerur 
proejus  manutentione.Barbofarf^£/);/c. 
allegat.i6.nurn.  3.  &  Jardanus  d.libto  j. 
cap.c).num.i.\. 

Additur  indefinitione  :Vel)^roma)ori 
parte  reflauratum ;  Siquidem  fi  teflum 
Errlefiajfokimmodoe-xtollatuT^velmi- 

gi  nor  pars  E^clefiae  circa  parietcs  mute- 
tur  ,  non  perdirur  antecedens  Confe- 
cratio:  at  fi  major  pars  reftaurari  con- 
tingat;  autparietesdecruftentur,  tunc 
eftEcclefia  iterum  conferranda.  capit. 
Ecclefiis .  ubi  GlolTa  .  de  Confecrat.  dift. 
I  cap  de  Fabrica  ead.difl.  (^  cap  Lioneis. 
ubi  DD  d.  tit  de  Confecrat  Eccl.  vel  .Al- 
tar.  Barbofa  deJure^Ecc.efiafi.  'Univ  d. 
Jib  1  cap.  z.^num.^G.i^feqq.  Jordanus 
esd.tit.^.anum.Cj.ufqueadnum.  74.  ubi 


pluribusquapfitis,  &  cafibus waterlafn 
reftaurationis  murorum  Ecclefia?  profe- 
quituradeffe<Slumnov«confecrationls 
taciendap . 

Subjungitur  in  definitioner  "Expur- 
gatutn ab  omni  imnAinditia  ,,  ipfum  fcilicet 
Temp!i:mconfecrandum ;  qu^ quidem 
Verba  denotant ,  qnod  fi  forte  in  ipfo 
Templo,  vel  ejus  Cameterio  fepulta 
effcnt  corpora  infdelium  ,  haeretico- 
rum  ^  fchifmaticorum  -.  vel  excom- 
tnunicatorum  \  funt  priusexhumanda, 
&  proiicienda  ;  qLam  devtniarvr  ad 
Ecclefiff"  confecrationem  .  cap.  EccJe- 
fiam .  ctiwjeqq  (^itiCio/J  dtConfecrat. 
difi  i.cap.Confiluifti.  deConfecr  'Ecclef. 
velxAit.  Azorhi  s  part  ilib.c).  cap.^.q. 
5.  Dummodotamen  difcernipoflTintab 
offibusfidelibus;  tuncenim  funt  porius 
relinquenda  ,  ne  ofTa  fidelium  proii- 
ciant-ur  .  cap.  Sacris.  ubi  Clojf.  i<r  DD  de 
Sepultur.  Jordanus^.  Itb:  5.  tit.  9.  anumer. 
16.  is^feqq.  uh\  niim.  20.  norat ,  quod  li- 
cet  aljqui  id  extendant  eriam  ad  corpo- 
ra  Ufurariorijm  ,  aliorumve  in  pecca- 
tonotoriomortuorum ,  quibusde  Jure 
negatur  Ecclefiaftica  Sepultura ;  pro- 
hibitio  ef^defolisinfidelibus,  hasreticis, 
&  exrommunicatis,  quia  per  horum_» 
cadaveratantum  polluitur  Ecclefa_  ; 
Immofi  excomrounica^^us  anremorrem 
poenituerit  ,  non  efi  exhumanwndus  , 
fed  pofi  mortem  abfolvendus;  &  ibi  re- 
linq^uendaejusoffa  ^ir^.ffl/?  Cuij^.  De 
Sent.  excommiw.  in  6.  Quod  fi  mater  mo- 
riatur,  habeatquein  uterofilium,  qui 
pariter  occumbat  in  ventre  abfqueba- 
ptifmo,  nihil  prohibetfic  exif^entemih 
ventrematerno  fepeliriin  locoSacro  . 
Svlvef^er.  Ferb.Confectatio .  i  queffl.z. 
Verf.  Quanui  cajus .  ]ordar)vs  dlibr.  ^. 
tit.c):num.ii,.  ea  ratione  quia  fftus  in 
uteroexiOens  eft  portio  ventns.  /.  i.§. 
I  ubi  CofT.  w  Ferb.  Tortio .  ff.  de  Ventre 
infpicten.  Zacchias  in  QQ.  Medicoleg  tcm. 
z.hb.  9.  tit  i.qu<efl.  IJnicadc  Foetuexfe- 
{luy  feu  de  Tartu  Cafateo  num.  7.  At  fi 
exrradus  fuerit  infanse  materno  ven- 
tremortuus,  &  non  poruerit  bapriza- 
ri ,  tunrnoneflfepeliendus  inloco  Sa- 
cro,quod  fi  fueritillicfepulrus,  eft  ex- 
humandus,  alibiqueponendus  ,  ut  no- 
tat  Hoftienfis  irt  Summa  de  Confecr.  tccl 

num. 


?i 


35 


Dc  Sacrificio  Miflfe  Dccif.  XLl.  3  5  7 


»«W.8.  Et  Jordanus  d.  tit.^.  num.i^ 

Utriimautem  Mater,  qui;Cempore 
partus  lilumeniti  non  potell ,  tenea- 
34  tur  pati  incillonem  ventris,  utindeex- 
trahaturinfansvivus,  &baptizari  pof- 
(ic?  eftcelebriscontroverfia  cumapud 
Canoniftas,  &Tineologos;  tum  apud 
Medicos ,  uc  innuic  idem  Jordanus  rf. 
tit.  ^.num.  1 5  .verf.  Obitet  tamen  nota .  Ec 
quia  hicnoneftlocus  eam  pertradan- 
di,  videanc  curiofi  Ledores  Holtien. 
in fumma ubi fupra.V .Thto^h\\ua\  Ray- 
naudum  in  Opufc.  De  ortu  infantium  cott' 
tra  n^turam  .  P.  CaCfianum  a  i».  Elia  /» 
Decijtomb.  Theologicolegal.  Decif.XXXV. 
DeVrdegnante  [ecanda ^  ubialiegat.   S. 
Thom.i«4  fent.difi.6-  q.i.art.i.  ad  4. 
S.Antoninum  *,.  p.  tit.i^.  cap.i^.  §.i. 
Sylvethum yerb.Baptifmus . 6- num.i  6c 
alios  pluresTheologos,  &Canoniftas. 
Ex  Medicis  ver6  adeant  Francifcura 
][i.a\i(i<:tuin  in libel/o  de  Vartu  Cqfareo  . 
Androeam  Laurentium  in  Hijtor.^na- 
tom.rtbr.&  q.i,z-  Mauricitim  Cordceutn 
in  Itbr.i.  HiVpocrat.  de  Morbis  MuUer. 
Comment.i .  p^  ope  med.]oSiV\.l^&^u{\.CjOK'' 
tefium  Mifcelian.  Decade  10. ^.10.  Mer- 
curium  Irb.z.  della  Commare  cap.i^.  & 
alios  plures,  quos  cumulat  Zacchias 
d.  libr.^.  tit.x.  <].  Tnica  de  foetu  exjeffo 
per  tocam  ,  in  quadilputacde  haccon- 
troverfia,  &  inter  c^tera  tria  notatu 
3S  dignaditit:  Unum,  quod  foetusfepti- 
ineftris,  (3c  Oct  meltrisexfedus  e    en- 
tre  Mdtris  non  poceft  vivere  ,•  &  nifi 
foiiicitebaprizetur,  vixpocelt  effe  ca- 
pax  bapfifmi.  Aiterum,  quod  fcECus 
nonime<tris,  ur  plurimum  vivit ,  Jicet 
extradus  perledionem  ventris  marer- 
ni ,  dummoJotamen  follicite  fiat  fe- 
£lio,  nani  ulcra  horam  h  mortemacris 
non  poteit  i^Ws    ivere  incluius  in  ven- 
treejus,quia  deficirrefpirario,feu  tran- 
fpiratio,  qui  fit  per  motum  arteria- 
rum  roaternarum  .    Tertium  ,    quod 
fedio  ventris  materni,  &  ex  eo c-dudio 
foetus  vivi  non  foium  fieri  poteft  matre 
pr^mortua-,  fedetiam  ea  vivente^.  > 
al;asparerenon  valente;  idque piuries 
faftum  fuiffe,  falva  vita  tum  ipiiusff- 
^tus,  tdm  ejufdem  Matris,  ut  teftan- 
tur  Audoresinpraxi  vidifle,quoscitat 
ibidem  ZacchiaS ntm.zj.  i^z^.  ubi  fir- 


mat,  fedionem  ventrrs,  matreviven* 
te,  efle  hcicam ;  ecfi  advercat  ,  opus 
efleceleberrimo,  &  verfato  chirurgo; 
complexione  robufta  matris,qu^  neque 
fit  minorannorum  viginti ,  neque  ma- 
jorquadraginta.  An  veromacer  tenea- 
tur  in  coniciencia  ipfam  incifionem  pa- 
ti  pro  falvanda  vita  fpiricuali,  ac  etiam 
temporalifuasprolis,  cumfpe,  vel  fi- 
ne fpe  fu?  propri?  falutis?  altercantur 
Theologireiati  ibid.  anum^io:  iy>  feqq. 
&  a  P.  Caflliano^  S. Elia  d.  Decifi,  ^.ad 
quosftudioCrecurranc;  eft  enim  arti- 
culusdilficiiis;  inquo,  fifieripoteft  , 
fedio  ventris  differenda  eft  poft  mor- 
tem  matris ,  quas  fi  folliclte  fiat ,  foetus 
vivusextrahetur,  proutfadum  fuit  de 
JulioCffarelmperatore,  aquoomnes  1$ 
vocancurCffares.  Glofla  Verb.  Cqfar. 
inTroemwlnfitt.Et  de  SandoRaymun- 
do  Nonnaco,  uc  legimus  in  Ie<!^ibnibus 
Breviarii  die  7,\.  ^ugufti . 

Poniturindefinittone:  TS^ndum  con- 
fecratumi  quiacumconfecratio  Eccie-  J7 
fi«  non  fic  reiterabilis  ad  fimilitudinem 
confecrationjs  Sacerdocum ,  Epifcopo- 
rum,  acVirginum,  &  in  hoc  compa- 
rcturbaptifmoyfi  Ecclefia  fueritfemel 
confecrata,  non  debet  amplius  confe- 
crari .  cap.  Ecclefiis  D? Confecr  difi.i.cap. 
I{epofuifii .  ubi  Gloff.  ^  cap  Ligncis .  De 
Confecrat.  Eccl.vel.  ^ltar.  Jordanusrf. 
tit.g  num.6i.  nificonfecratornon  fuifl"et 
Epiicopus ;  vel  non  Catholicus  ,  h  quo 
forma  confecra tionis  non  fu iflet  a Jhibi- 
ta;  ut  pJuribus  demonftrat  Jordanus 
H>id.  num.6$.  (^66. 

Veldecuius  (  Templi  )  confecratione 
mllum efi  teJf2n7onium.^ak  dcfinmo ;  quia  jg 
jncafudubio,  anfuerit,  vel  ne  Tem- 
plumconfecratum?  indaganda  funcce- 
ftimonia  vel  ex  Crucibusin  pariete  iij. 
fculptis,velex|ibris,  &  fcripturisEc- 
clefiae ,  vel  ex  perfonis  habencibus  me- 
monamconfccracionis  ali^s  faOs;  & 
quamvis  unus  teftis  tantum  reperire- 
tur,  qui  affirmaret,  fuifle  Ecclefiam 
confecratam,  illi  ftandum  eflet,&  ab- 
ftinendum  h  nova  confecratione  .  Glof- 
fa  in  cap.  folemnitates  .  verb.  Tsljc  ccrt^, 
De  confecr.  difl.i.  Mafcard.  de  Vrobat. 
concluf^i^.ij-concluf^Sz,.  Barbofa  al- 
kg.2.j.(inum.^.  isrfeqq.  Jordanus  d  lib.^. 

tit. 


55S 


De  Sacrificio  MiflW.  Decif.  XLT. 


f/V.9. a num.^^.ufque ad num.6i.  qui exci- 
pit  EcclefiamCathedralemantiquam, 
nam  praefumitur  abinitlofuiffe  confe- 
cratam .  Ceflanribus  autem  legitimis 
probationibus,  vel  iadiciisEcciefiaeft 
confecranda,  faltem  fub  conditione/ 
non  efi  confecrata  (^c  Barbofa  dejure 
Eccl.  vviv.  d.  libr.i.  cap  2.  num.^z.  & 
Jordanus  ubifupra  mm.6^, 

Solemniforma  ,  ac  ritu  infertum  eft  in 

3j)  definitione  i  quia  Antiftex  ritus  ,  ac 
formam  praefcriptos  in  Pontificaii  de- 
bet adamufllm  fervare ; funt  enim my- 
fleriisreferti,  otprobat  Card.  Turre- 
cremata  incap.  Omnes  Baftlicje .  num-^, 
de  confec-difl.i.  &  Durandus<^. /z^.i.f^/'. 
6.  Aiii  autem  ritus  concernunt  perfo- 
namipfius  Epifcopi  confecrantis,  qui 
duminduit  Paramenra  debet  recitare 
PfalmosP^nitentiaies;  alii  Ecciefiam 
ipfam;  alii  funftionem  ,  &ejuspluri"" 
mas  ceremonias,-  de  quibus  infrain_» 
capite  tertio  hujus  Decifionis  ;  inter 
quascircuireeamdem  Ecciefiam  ,  fal- 
tem  inaliqua  parte  ,  fi  per  omnesnon 
polfit,  ut  refpondilfe  S.  Congregatio- 
nem  refert  Barbofa  in  Decif  ^pofiol. 
verb.confecratio  Ecclefiee .  Et  Jordanus 
d.  tit.c).  num.i6-  ?  i.  ({5-  80. 

Continuatdiceredefinitio.'  Cum  ^e- 

40  liquiis SanHoritm^  quia  hae  funt  necef- 
fariae  in  hac  facra  funflione  ;  cum  enim 
fimul  confecrandum  fit  cum  Ecclefia 
etiamunum  falrem  Altare  ,  ineofunt 
reponendsB  San^torum  reliquia»  juxta 
Rubricam  Pontificalis;  quamdiligen- 
terobfervaredebei;  Eoifcopus,ut  notat 
Jordanus  ^.  tit.^.  num  go.  Hmc  D.  Evo- 
dius  Romam  vadens,  ut  peteret  a  Pa- 
pa  licentiam  confecrandi  Ecclefiam 
Virginis  Anicienfis ,  obviam  habuit 
duos  Venerabiies  Viros,  qui  fibi  duo 
fcriniolaSS  Reliquiarumdederunr, af- 
firmantes,  Ecclefiam  praedidtam  fuiffe 
ab  Angelis  confecratam;  &  pro  tefti- 
monio  veritatis  prod'giofa  plura  figna 
innuerunt ,  ut  refert  Bagatta  in  ^dmi- 
rand.orh.Chnfi.  totn.i-  libr.^.  cap.i,.  §.1. 
num.i.  interquaecampanasiliiusTem- 
olideper  fefonantes;  januas,  qu^be- 
neerantclaufae,  deper  feapertas  ,  lu- 
mina  accenfa  per  totam  Ecclefiam  ,  & 
AitarefacroOieo  deiibutum . 


Et  cumcekbratione  Miffa  ait  definitio; 
quia  in  Ecclefice  confecratione  Miffa  4I 
quoqueeficelebranda.  cap.  Omnes  Ba- 
filic<e.y  &  ibiGloffa  .  Et  cap  Defabrica. 
Deconfecrat. difl. uSylveiier.  verb.Con- 
fecratioi.num.i.  Jordanus  d.  Ib.^.  tit.^. 
num.iy.  Hinc  Germani  confecrationem 
Templi  nominant  Kircbme/f,  h  I\irch  , 
hoc  e(t Templum  ( quod  a.xy/j/cix») , hoc 
ci\Dominica ,  quafi  Domini  Domus)  & 
MefJ .^  ideHMifla,  quaeinTemplicon- 
fecratione  adhiberi  folet,  ut  notat  Vof- 
fius  in  Etymologic.  LingUee  Latinte  verb. 
Encania.  Quamvisautem  Hofiien.& 
GoflTred.  i«5^j/r/7Wrt  DeConjecr.  Lccl.  & 
aliiDD.  antiqui,  quoscitatBarbora__* 
allcgat.i6.  num.ic.  docuerint,  MifTam 
effecelebrandamabipfoEpfcopo  con- 
fecratore;  hcdie  tamenRubnca  Pon- 
tificalis  conccdit ,  quod  fi  nimio  labore 
fit  faiigatus,  poffit  eamper  aliumce- 
lebrarefacere;  ut  advertit  etiam  Jor- 
danuse^i^.  w«w.27.  fubdens,  quod  Mif-  41 
fa  dicitur  tblemniter  celebrata  ,  etfi  fine 
cantu,  &plana;  dummodo  Epifcopus 
fumatPontificalia  indumenta;mitram 
fcilicet  ,  &  baculum  ;  ut  annuatim 

fieri  Iblet  hic  Patavii  in  folemnirate » 

Corporis  Chrifli,  dum  Epifcx)pus  Pata- 
vinuscelebrat;  &  confecrat  SandiflT- 
mamHof^iam  deferendam  in  Procef-  43 
fione  illius  diei  y  cui  MilHae  inferviunt 
duoCanonici ,  af^antibus  Exceilentif- 
finriis  RedoribusUrbis,  cum  togis  Du- 
calibusrubeis,  reprffentantibus  Sere- 
ntfTimum  Venetum  Dominium:  nec 
nonMagnificisDeputatishujusCivita- 
tis,  quidantaquam  ad  lavardas  ma- 
nus,  &  manutergium  ad  illas  tergen- 
daseidem  Epifcopocelebranti. 

Adjungitur  indefinitione  hocVerbu 
Gratis  ;  fiquidemfi  Epifcopus  exigeret 
pecuniam  ,  vel  aliquid  aliud  tempora- 
le  ,  proconfecratione  Ecclefiae  facien- 
da ,  committeret  Simoniam .  capult.  44 
T.  q.^.cap.  Cumfit .,  (^ibi  Innocen.  Abb. 
Sc  Joan.  Andr.  deSimonia .  Et  coniecra- 
tioefTet  irrita  ;nonquoad  validitatem, 
fed  quo  ad  executionem ;  itaut  inea- 
deml-.cclefia  non  efifet  celcbrandum  , 
nifi  praevia  reconciiiatione  per  alium 
Epifcopum  facienda,  Jordanus^. /ir.p. 
»«/».34.  i^feqq.  Deciarans,  quod  in  Ec- 

clefiis 


De  Sacrificio  Mi{&.  Decif  XLI. 


clefiis  pofitis  extra  civitatem ,  pro  iis 
ccnfecranJis  iicite  ab  Epifcopo  exigi- 
tur  procuratio,  prout  facit  in  Vifitatio- 
ne.  c(tp  Cumfit  B^mana.  (ubiGlo!Ta,& 
Canoniltx  fcribunt )  De  Simonia  ;  &  iii 
duocafustantuinexpieffi  funtin  iure, 
in  quibus  Epifcopus  habere  poceft  pro- 
curationen  ,  exp^nfas  fciiicet  itineris, 
&  cibaria  .  Jordanus  ibidem  num.^^. 
adeout  inaliis  fundionibus  Epifcopus 
debeatabftinere  a  procuratione,  quia 
habet  reJditus  Epifcopales,  quibus  uti- 
tur,  ucofHcium  fuuni  exerceat;  &  hinc 
eft,  quod  nequeproreconciiianda  Ec- 
clefia  poliuta  poteftconftringere  Paro- 
chum,  vel  populuminfontem  adprae- 
ftandam  procurationem ,  quamvis  ali- 
q.ui  DD.  proillaconceJanr,  adionem 
competereEpifcopocontra  delinquen- 
tes,  qui  poliuerunt  Ecclefiam  •,  ucdif- 
feric  idem  } ordanus r/.  lib.<^.  tit.^.mm.40. 
i^^j.  cum  duobus  feqq. 

Sequitur  indefinitione  Fnacim  ^^lta- 
ri  Deo  dedicat ;  quia  juxta  Rubricam 
Pontificalis  una  cum  Templo  confe- 
crandumeftetiam  Mtare  majus;  quod 
fi  antei  fui(Tetconfecratum  ;  in  hocca- 
fu  poterit  conlecrari  unum,  vel  plura 
exajiis  Alcaribusi  ut  exDurandorf./i^. 
i.cap.6.*Jum  ^2.  i5cGlofra  in cap.Simo- 
tum . veyb.  ^hare de cofjfic*,  difi.i  &  ex 
Barbofa^/Ze^rtf.  i-y.nion.iy.  docetjorda- 
nusd  lib.s.tit.^.numr/^.i^  76.  fubdens, 
idnon  effe  de  praecepto,  fed  de  confi.- 
lio. 

Deaautem  dedicat  Epifcopus  hocrN 
tu ,  &c?remoniis  Tempium,  &:  Ec- 
cieiiam  ,  Ft (it  domns  Det  .,l<^Iocus Cacer., 
inqr.opreces  ,  (^r  lac)ific'-a  Deo  offeran- 
tur .  Siquidem  hfcdedicatio,  &confe- 
cratio  inftitutaRut  ab  Apo(lo'is,etfi  ad 
folemnemritum  elevata  fueric  per  S. 
Silveftrum  Papam  ,  reddita  pace  Ec- 
clefl^v^clegitur  inBreviarioRomano 
JntefloDedicationis  Bafilicae  Salvato- 
ris^if  9^  ISljvembris  in  illis  verb\s:l(itus , 
quosincoyijecrayidis  Eccle/tis  ,  iy<  .Alta- 
rtbus  J\omana  fevvat  Ecclefia.,  B.SiJvefter 
Tapa  primus  inflituit ;  nam  erfi  )am  ab 
^poftoloruw  tempore  iocafuerunt  Deo  de^ 
dicata  ,  T?on  tamen  illa  adeo  folemni  ritu 
confecrabantur  quod  ceflatur  etiam  S. 
•QemensPapa  Spift.i.  ad  Jafob.fmr, 


55P 

Domini .  dc  habetur  in  cap.  Ecclefias  16. 
q.-j.  HincS.UrbanusII.don^um  S  C?- 
cilitE  in  Ecclefiam  confecravic  ,  ^S. 
Marcellusdomum  Lucina,  utdiiTerlt 
Durandus  d-lib.i.  cap.i^.  &Quartus 
in  traB.  de  BenediBionibus  tit.i.  fe^.id 
Tr.jelud.primo'. 

Vocatur  autem  Ecclefia  confecraca 
Domus  Dei,  quia  eft  antiquiffimum  hoc 
nomen,  &ufitatum  inScriptura  Sacra; 
Jacob  namque  ita  ait .  Genefi^i.  i  j.T^on. 
efl  btc  aliud  ,  nifidomus  Dei .  Et  ipfe  Deus 
dixit  vSalomoni  ,  dum  ei  confecrarec 
Templum  in  Jerufalem  ,  Elegi  locum 
iflum  rnihi  \n  domum  Sacrificii .  1.  Taral.y, 
1 2.  Er  ipfe  Saivator  eiiciens  profanato- 
resdetemploajebac:  Scriptumeft. .  Do* 
musmea  DomusOrationis  vocabitur  .  Mat' 
th.  21.13.  in  qua  ic.\\\QtX. preces .i^  Sacri' 
ficia  Deo  offer antur .,  uc  dicitur  in  defi- 
nicioneiDeusenim  adftac  in  loco  facro, 
ucaud,iac,&exaudiat  precesorantium, 
&eorum  facrificia  fufcipiat ,  ut  pr?di- 
xerat  per  Ifajam  propheram  in  iliis  ver- 
bis :  LdCtficabo  eos  in  domo  Orationis  me^; 
holocaufta  earum  >  {3r<  vi8im<e  eorum  placC' 
bunt  mihi  fuper  ^ltari  meo  i  qiiia  domus 
meadomus  Oratonis  vocabitur  cunSiis  gen' 
tibus  .Ifa  .  56.  y.quodlatius  declarant  S. 
Thomas  3.])  q.%\.art  7,,  &  Suarez  iii__» 
eamdem/c^w.^.  difp.i^^.  feB.^.§.  ^ddo 
ergotertib.  (sfdifp.^- .  fe&.l-i^  i. 

Sed  obiiciec  aliquis  verba  Apofioli 
Pauli,  quibus  ad  Athenienfes  dixic  , 
quod  Deus  nonin  manufaBis  templis  babi- 
tat.  W(??  17.14.  Quo  loi  i  ficcommenca- 
tur  Tirinus."  Quafi  in  TaatHs  fibi  neceffa- 
riis  ^  quorum  ambitu  conchidatur .,  ut  folent 
I{fges .  Deus  enim  nulltloco  a.'l>gatur.,mul.. 
tominus  terminatur  \  fed  pet  univerfum 
orbem  ,  i^  fuper  omnes  c^Ios  per  immenfa 
etiamvacuifpatia  feextendn .  Etgo  non 
benepronunciamus ,  aflVrendo^EccIe- 
fiamconfecratam  efTedomum  Dei  ,  ia 
qua  ipfehabitec.  Refpondetur;  ica  lo- 
cucum  fuilfe  Apoftolumad  Genciles  , 
quiaipfiexinimabanc,  Deumcorpora- 
HterhabicareinTtmpIis  manufa(Sjs  , 
&in  eiscircumfcriptive  claudi,  acque 
imraorari  ;  quod  falfum  eft  ;  Deum 
enimimmenfumnuIIoiococircumfcrL- 
bi  conftac  .  Veriim  Deus  fpecialiter 
inhabitare  dicitur  mEcckfia  taDquam 

ia- 


48 


4^ 


l6o 


DeSacrificioMi(fe.  Decif.XLL 


in  fuadomo,  quiaineacultusDivinus 
fibi  prf  liatur  ,  &fua  bene6cia  oranti- 
busin  ipfa  liberaliusimpertitur  ,utdo- 
cet  S.  Ambrofius  in  Orat.  Dedic^EccLSS. 
Vitalis  .^i^  AgricoltiS .  Uvalfridus  Stra- 
bo  Del{itib.  Eccief.  cap.9.  &Durandus 
libr.-j.  cap.^8.  in  ration.  divin.  Offc.  &  fa- 
€A\xnx.texx.  incap.z.  cap.  His  ergo  .  cap. 
J^lJus .  De  Confecr.  difl.  r .  ut  notat  Jor- 
^anusd.lib  5.  tit  5).  num.T^. 

Tandem  dicitur  in  definitione  :  Er 

fb  annuatin:  Feflumdedicationis  celebretur  ; 
ita  enim  Juscanonicumfacerepr^cipit. 
cap.  Solemnitcues  i.i^z.ubi  Ghjf.de  Con~ 
fecrdifl.x.  proutfaciebantKebra£i,qui 
annuatim  colebant  memoriam  Dedi- 
cationis  Templi  Jerofolymitani ;  ut  ba- 
beturjfo.to.  ii.  Fa8afuntEnc^nia  inje- 
rofalymis ,  i<^hyems  erat.  Qox Encqnia 
erant  anniverfaria  folemnitas  dedica- 
tionis  Templi,  ut  explicuimus  fupra 
?i«w.5.Porr6,quia  Templum  Hebr?o- 
rum  terdedicatum  fuerat.  Primum  a 
Salomone  ^.  I\eg  H.  Secundo  port  redi- 
tum  acapti  vitate  Babylonica  .  1.  Efdr. 
6.  ii^i  8  &Terti6^  Juda  Machab^o,  ut 

fl  legitur  I.  Miicbab.4  (^i.  Machab.io. 
difputant  Interpretes  facri  ;  in  cujus 
dedicationis  memoriam  ertent  Enc^nia 
fupradifta?  Eccommunioreft  opinio, 
quod  efifent  de  ultima  dedicatione,  tum 
qula  de  primis  luabus  noniegitur,  fa- 
ftum  fuiflTeprfceptum;  fed  dehacter- 
tia  tantum  ,  ut  in  d.  Ubr.\.  Machab.  cap. 
^.iSf*  lib.i.  Michab:  caP.io.  tumetiam. 
quia  Enc^nia  lupraditfla  dum  celebra- 
ient:urjyyemseratj  dedicatioautem  fa- 
fta  aSalomoneprimum  fuit  Menfe  fe- 
ptimo  ,  hebraiee  di^o  Thifri  ,  nempd 
Septembri  ■-,  in  quo  frigu.s  "»r«cipud  in  re- 
gioneillacalida  Jud^^clfe  non  poterat; 
neque  in  fecunda  dedicarione  fada  a 
Zorobabele,  Menfe^^^ii?^  rf/fi^.qui  eft 
finisnodri  febiuarii  ,ubi  illic  friguscef- 
farefolet  ;  ide6  Fwr^^jiaerant  de  tertia 
dedicatione  perada  ^  Machabaeis,  qui 
camfeceruntdiei^  Menfi.'; Crfj-/f « ,  qui 
correfpondet  parcim  noftro  Novembri , 
&  Dccembri,  utpluribusSS.Patribus 
allegatis  firmat  Barradas  in  Evang.  tom. 
3.  libr.^.cap.16.  tuncenimetiamin  Ju- 
d?a  frigus  erat. 

53.      Illud  autem  noD  omittendum ,  quod 


Epifcopus  indie  confecrationis  Eccfe- 
fiae  concedit  illam  vifitantibus  inte- 
grumannum  Indulgentiae",  prodie  verd 
anniverfaria  in  perpetuum  diesquadra- 
ginta  .  cap.Cum ex  eo  %.  ,Ad  heec .DeVa- 
nit.  i^  B^mijf.  cap.  ult.  eod.  tit.  in  6.  Et  ju- 
fta  decaufa  in  ipfo  adu  confecrationis. 
potert  Epifcopus  ipiam  anniverfariam  ^i 
diem  dedicationi&in  aliam  commodio- 
remdiem  transferre,  exempligratia,fi 
confecratio  fada  fuiflet  in  die  Penteco- 
iles ,  vel  ejufdem  celebritatis  feria_j 
fecunda,  auttertia,  fivdin  fe(^is  Na- 
talis  Domini ,  S.  Stephani ,  S.  Joannis  , 
autSS.Innocentium,  vel  in  fertoEpi- 
phanif ,  ne  quotannis  implicentur  {i" 
mul  oftave  harumfeftjvitatumcum  il- 
la  dedicationis  Ecclefiae  ,.  huic  altera. 
dies,  extra  pr^di£laso<Savas,  eritafli- 
gnanda ,  utrefpondifle  SacramB^it.Corif 
gregationem  die  19.  Februarii  1^85.  te- 
flantur  Piafeciusi«pr<^;vi  part.i.  cap.$^ 
num%.  §.diem:  &  Gavanrus  tom.i.  irt 
B^iibric.  Breviar.fe^S  cap.y  num.^.  fub- 
dens ,  quod  extra  adum  confecrationls 
diesampliusmutari  non  poteft  incon- 
fulta  Apoflolica  Sede  .*  ex  refponfo 
ejufdem  S.  Congr.  anno  1 604.  q uod  refert 
etiam  Jordanus<^. /i^r.j.r// 5).  num.yS  «3c 
noviflime  Bifl^us  in  Hterurgia  verb.  Dedi- 
catio  Ecclejiiffnuw. ^i.uhi  plura  dubia  re- 
folvit  concernentia  Officium  Dt-dica- 
tionisEccIefiae,  prfcipud  li  concurrat 
cum  aliofeflofolemni  prim?  clafli5,qug 
ibi  fludiofus  viderepoterit. 

C^oadTertium  .Si  quberimusquot, 
&qufbuscfremoniisfiat  Ecclefiae  con-  H 
fecratio'  Refpondetur,  pluresefleSa- 
crasc^remonias,  inPontificali  Roma, 
no  pr^fcriptas  ,  &  ab  Epifcopis.  obfer- 
vandasinEccIefiarum  confecratione  , 
quasquilibet  ibi  legerepoteft  tom.t-fub 
B^ibrica  De  Ecclef.  dedic  feu  confecr.  pag. 
497.  &  quas  adamufllm  explicat  Ca- 
ftaldusiw  TraxiC^rrmoniarumltbr.i  feB. 
i^.  cap.Of. is^  feqq.docex\s.,(\ua  methodo, 
&  faciliiatefintpratticandf ,.  ne  care- 
moniarum  Magiftri  in  funflione  tam 
folemnimuneri  fuodefirianr ;  funtau- 
tem  decem  principales,qu?fequuntur. 
Trima.^  eftilla,  qu^adimplenda  venit 
pridieilliusdiei,  quo  Ecclefia  eftcon- 
fecranda ,  nempe je;unium  fervandum 

ab 


De  SaciificioMiife.  Decif  XLI. 


S6i 


abEpifcopo,  aCleroejufdemEccIefig 
confecrandcTs ,  &abiis,quiipram  con- 
fecrationem  petunt;  nec  non  delatio, 
cum  proceffione  Cleri ,  &  Magidratus , 
Sacrarum  Reliquiarum  in  Altari ,  pa. 
riterdie  fequenti,  unacum  Ecclefia_j 
confecrando,  rccondendarum  ;  &ea- 
rum  repofitio  inloco  apto  praeparato 
ante,  vel  propeipfam  Ecclefiam,.  co- 
ramquibus  Sandorum  ReliqulisCle- 
rus  Ecclefiae  vigilias  agere  debet  tota_» 
node,  iliam  in  orationibusconfumen- 
do;  cantandoNodurnum,  &  laudes 
Matutinasinhonorem  eorumdemSan- 
ftorum  ,  quorum  funt  ipfa;  Reliquiae. 
Secunda  puviClpaWscgremonia.  eft  bene- 
diflioaquae,  quam  facit  Epifcopusin 
principio  confecrationis  Ecclefiae,  Pon- 
tificalibusindutus,  &  triplex  afperfio 
parietumejufdem  Ecclefiae  in  part^ 
exteriori ,  eamdem  Ecclefiam  ad  hunc 
effedum  tercircumeundo,pra5cedenti- 
bus  Acolythiscum  iatorticiis  accenfis. 
TVrri^refttriplexpercufllo  ad  januam_f 
Ecclefis,  quam  cum  inferiori  parte  ba- 
culi  Paftoralisfacit  Epifcopus,  dicen- 
do,  ^ttollite  pQYtas  (yc.  quas  tertia_-» 
vice  Diaconus  intus  exiftens  ([atinx^ 
nperh.Quarta  eftrecitatioLitaniarum, 
quae  fit  poftquam  Epifcopus  ingrcnus 
eftEcclefiam-,  ipfo  procumbente  cum 
Mitrafupra  faldiftorio.  Qtiwta  eft  AI- 
phabetuct)  Graecum,&Latinum,quod 
ab  Antiftiteconfecratore  formatur  ex- 
tremitate  baculi  Paftoralis,  difiindis 
litteris  fuper  cineres  fparfos  in  pavi- 
mentoEccIefias,  duabus  lincis  in  mo- 
dumCrucis,  latitudinis  uniuspalmi  ; 
&  iongitudinis  pertingentibus  una  ab 
angulo  Ecclefias  d  finiflra  manu  per 
portam  principalem  intrantis,  ad  an- 
gulum  tranfverfum  illius,  ideft  ad  ca- 
pucEccIefisa  latereEpiftoIasiquod  eft 
addexterammanumintrantis;  &alte- 
ralineaab  angulo  Ecclefi<E  ^  dextera 
manu  intrantis  ad  caput  Ecclefiae  a  la- 
tereEvangelii  ,  proutinlibro  Pontifi- 
cali  Romano  p^^.gr^.  i'uper  quarun_» 
litterarumGraBCarum ,  &Latinarum 
facili  efformatione  legenda  eft  norma  , 
quamtraditCaftaldusrf.  libr.i.  fe^.i^. 
cap.it.num.-j.  ne  in  ipfa  adione  facra  con- 
fufio  oriatur .  Sexta  eft  nova  benedi(^io 


) 


aquae  cum  mixtione  Salis ,  Cinerum,  & 
Vini  .  Septimaeil  confectatio  unius  , 
vel  plurium  Altarium  in  eadem  Eccle- 
fia  ;  quam  facit  Pontifex  formando 
Crucem  cumpollice  manus  dexterae  , 
intindo  in  ipfa  aqua  benedida,  in  me- 
diomenfas  Altaris ,  &inquatuor  ejus 
cornibus  *,  &  afpergendc  illud  cuni_* 
afperforiodeherbahyfl"opo,circumeun- 
dofepties,  nec  non  (ignandoipfum  Al- 
tare  pollice  ,  Sando  Chrifmate  intin- 
do,  inloco,  ubifunt  reponendae  Sa- 
crse  Reliquiae ,  &inquatuor  angulis  , 
reponendo  ,  &  cemento  ipfas  Sacras 
Reliquiasrepofitas  in  fepulchro  Alta- 
ris,  &  tabulaclaufasfirmando  •,  alias- 

queCruces,  thurificationes,  atque , 

undionesaddendo,cum  pr^fcriptispre- 
cibus,  pfalmis,  &orationibus ,  prout 
ineodemPontificali;  cruciculafque^ 
exincenfi  granis  ,  &  candelulis  quin- 
que,  in  quinque  locis  jam  ejulderrL-. 
Altaris  perundis,  pofitas  accendendOj 
&  comburendo.  Q8ava  eft  alia  irina 
afperfioEcclefif  interioris  in  parietibus, 
fcilicet  primoadparietum  pedes  cum_. 
aqua  exCinere,Sale,  &  Vino  benedi- 
(ka\  Secundo  ad  altitudinem  ftaturae 
hominis,terti6ad  hucaltius;  &  inhac 
afperfione  ter  circuit  ipfam  Ecclefiam . 
!IN(owfleft  unftioduodecim  crucium  de- 
pidarum  ,  feu  fculptarum  in  parieti- 
busEcclefiae,  cumChrifmate  Sacro  . 
Dmwrfeftaccenfio  candelarum  coram 
ipfis  Crucibus,  &  earum  thurificatio, 
ut  latius  in  eodem  libro  Pontificali  *,  & 
apudDurandum  ^f-Z^/Tvw.  Offic.  libr.i. 
cap.6  atque  Caftaidum  ^.  Ubr-z.feB.i  3. 
r<7/».8.  &  Quartum  in  Opufc.  de  Benedi' 
Biomb.  tit.i. /'e^-io. 

Quoadduartum  .  Si  petamusqui- 
bus  de  caufis  ,  ac  My fteriis  tot  cf  remo- 
niieSacrae,  atque  preces,  orationts  , 
ablutiones,  &  undiones  adhibeantur 
inDedicatione  ,  ac  Confecratione  Ec- 
clefi>e;  haec,  quasfequuntur  myfieria, 
ex  SS.  Patribus  colleda  notanda  ,  &  re- 
ferendaduxi,  Trimaed,  ut  exhiscae-  jj 
remoniis,  quibusconfecrarur  Ecclefia 
materialis,  difcamusSanf^itatem  Ec- 
clefiae  Myfticae ,  qu^eftomnium  con- 
gregatiofidelium,  quam  Chriftus  fibl 
defponfayit,  fuo  pretiofo  Sanguine  pu» 
Z  z  rifi- 


S62 


De  Saci  ificio  Miffe.Decif.XLL 


rificavic  ,  &  virtutibus  dccoravft,  ut 
aitS.  Thomas  ^.p.  «7. 83.  ait.^.  Secunda 
eft,  quiacum  animacujuslibet  jufti  fit 
Templum  Dei  vivi  ,  &  habitatio  Spi- 
ritus Sancli  ex ^pofl.i.  Cor.i.  €.  deducs- 
re  poffimus  ex  ritibus  confecrationis 
materialis  Templi,  quidinanima  ju- 
ili  opcreturDeus  multiformi  fua  gra- 
tia,  &quahter  nosdebsamusanimara 
nortramdifponere,  &  aptare,ut  fit  di- 
gna  Dei  habitatio  ,  ut  dififerit  Divus 
Bernardus  Serm.i.  de  Dedicat.  Ecclef. 
T(?rf/rr  cauiamyfticaeft,  quia  ubi  pax, 
&  concordia  firmanda  eft  inter  inimi- 
cos  ,  deputanduseft  locus,  inquocon 
di;ionespacis  concretcntur.  Igiturpro 
ineunda  pace  inter  Dcum  ,  &  peccato- 
res,  domuscongruacrateligenda,  ho- 
moenim  non  poterat  afcendere  ad  do- 
nium  cfleftem  ,  quia  cft  nimis  alra  ; 
neque  dccebatDeum  defcenderead  do- 
mum  hominis,  quia  eft  nimis  immui^- 
da  •,  ideo  convcniens  fuit  confecrare 
Eccledam  mareriaiem,  quae  fi  nonL_j 
elfetcorporea,  non  eftetapta  pro  ho- 
minibus;  &  fi  confecrata,  aut  bene- 
dida  non  forec  ,  non  eftet  apta  pro  Deo^ 
&  quia  peccatores  funt  in  quacunque 
parte  mundi :  idcirco  ubiqueoportuit , 
Ecciefias  erigere,  juxta  illud  MalacL 
cap.  I .  verf.  n.In  omni  locofacrifcatuY.,i^ 
offertur  nomtni  meo  oblatlo  munda .  Igitur 
Ecclefiaconfecratur,  ut  fitdomus  dif, 
pofita  ad  reconciiiandos  Deo  peccato- 
res,  &hoceft,  quod  dixerat  oiim  Do- 
minusSalomoni;  Eiegienim,  i^fanBi^ 
ficavi  locum  i/ltim ,  utft  nomen  meum  :bi  in 
fempiternum\  i^permaneant oculi mei,'!s> 
cGrnieTmibi  cunclis  diebus  .  2.  Varalip.-j. 

56  Ferf.iG-  Qtiarta  caufa  myftica  eft  jeju- 
nium,  quod  pr?cedit  dtem  confecratio- 
nis,  utdiftum  eft  fupra  num.ii.  quia 
adplacandumDeum  ,  &  ad  ejus  gra- 
tiam  obcinendam  ,  &  ampiificandan^ 
primum  requifitum  eft  jeiunium  ;  uc 
exemplificatde  p^nitentibus  in  veteri 
teftamento  S.  Safilius  Magnus-  in  Ho- 
milia,  quae  legitur  in  Breviario  D()w  4, 
Qu^adra^.quseed  Hom.i.  de  Jeiumo  .  In 
Ecclefia  autem  Catholica  jeiuniumj 
femperfuitin  magna  veneratione,  & 
obfervantia  j  fiquidem  praeter  jejunium 

57  (^uadragerimaleaSS.Apoftolisinftitu- 


tum  ,  olimfideles  ter  inhebdomada  je* 
junabant  feria  quarta,  fexta  ,  &  Sab- 
bato,  ut  demonftrat  Eminen.  Card.Ba- 
xouwis  ^nno  ^Z^S.hum.^&x .  &  in  diejeju- 
nirfcmel  tantum  manducabant  in  oc- 
caiuSoiis.  cap.SoIent  plures .  De  Con- 
fecr.  d/Ji  i.Magrius  in  Hierokxic.  verb. 
Jeiunium ,  ubi  affirmat,  apud  Chriftia- 
nos  Orientales  vigere  hanc  laudabilem 
confuetudinem  unicaecomeftionis  Vef^ 
pertinae  indiebus  jejuniorum  .  De  Sari- 
(\o  NicolaoMvrenfiEpifcopolegitur  , 
quod  adhuc  infansquarta  ,  &  fcxta  fe- 
ria  femel  dumtaxat.lac  in  Vefpere  fu- 
gebat,  queni  jejunii  urum  adultus  (em- 
percoluit ;  &  idem  deS.  Roccoconfef- 
fore  ,  atquede  S,  ScephanoCarthufia- 
no  Epifcopo  Dienfi  refert  Bagatta  in  ad- 
miran.Orbis  Cbriji.  tom.i.!ibr.<^.  cap.i:^.  §> 
8.  num.^.  is'  4.  tmmode  Sando  Joanne 
Baptifta  prsecurfore  Domini  teftatur 
Evangelifta  Matthasus  cap.^.  veif^ 
tjuod  Esca  ejus  erat  locufta ,  i^-  t}>eISyIve-  yE. 
ftre-.,  quae  quidem  fecundum  S  Atha- 
r^cifmvn  inSchoIiis  novi  teftamenti  erant 
herbaeamar-cE  ficdidae;  quoJ  confirmaC 
B.  Ifidorus  Pelufiota  iibr.i.  Epifl.  ij;2. 
dicens :  "hlonfunt iocufta animalia.^ut  non" 
nuliiputant  imperiii  fjtmiiia  Scatabais  , 
fed  eiKpifjLovii  acremones  )  ideft geiminct 
herbarum .  Ecfi  pluresalii  Sandi  Patres 
opinentur,  locuftas  fuiflt  bciiiolas  fimi- 
lescicadis,  quarum  copia  eft  indefer- 
tisPaleftinaei  quibusad  folem  aflisve-^ 
fcebarur  Sandus  Praecurfor  cum  mele 
fylveftrb  quodefl  guftui  amariflimum; 
ut  demonflratMenochius  in  Hiftor.Sa- 
cratom.i.Iibr.i.  capi.  num.6.  i^j- 

C>^««?rtexMyfticiscausisceremonia- 
rura  dedicationisEcclesif  prodiit  ex  fo-  S^- 
lemoi  delatione,  thurincatione,&  ado- 
ratione  SS.  Reiiquiarum  in  Altari  re- 
ponendarum  ;  ut  fcilicet  ftudeant  fide- 
les  recondere  in  cordibus  fuisexempla. 
virtutum,  quasSanftiin  hac  vita  exer- 
cuerunt,  dicente  Apoftolo;  Imitatorel 
meieftote ,  ftcuti^^egoCJjrtfti.  z.Corix.r. 
&  meminerint  ealdem  Reliquias  efte 
glorificartdasincclis,  quibusinprffen- 
ti  Deus,m  renjunerationem  earumdeni 
virtutum ,  quasSandli  viventescolue- 
runt,  honoremelargitur,  &  graaiam 
miraculorum;  ideoque  beneficia  plu-» 

rim^ 


DeSacrificio  Uiffx.  DeciC  LI. 


Tlma  reportant  fideles  ex  veneratione 
SS.  Reliquiarum  ,  &  Corporum  San- 
ftorum,  ut  late  probat  Ricciullus  ZKf«- 
hration.EccIeJiafticcir.libr.i.  ccp.zS.  ubi 
jucunda  refert  exempla . 
Scxta  caufa  Myftica  ed  triplex  cir- 

^o  cuitus,  quem  facit  Epifcopus  afpergen- 
do  aquabenedidla  ticclesiam  exterius, 
qui  quidem  tripiexcircuitus  significat, 
Temp'um  dedicari  in  honorem  Sandif. 
simae  Trinitatis;  vel  criatempora,  in 
quibusDeus  non  celTavit  circuire  ,  ut 
hommespurificaretj  fcilicetin  legena- 
turas,  Mofayca,  &  Evangelica;  mit- 
tendo  fervos  fuos,  Doftores,  ac  Pro- 
phctas.S  vetriplicem  Chrifticircuitura 
proconfecrationemilitantis  Ecclesias  ; 
yidelicet  de  celo  in  Mundum  .  De 
iVlundoad  limbum.  De  limbo  ad  c?- 
lum. 

Septimae(i.f  quod  Epifcopus  bacuio 
Paf^orali  ter  pcrcutit  januam  EcciesiaB 
addenotandum  triplex  Chrilli  Domi- 
nium  ir.erttoPaffionis  fuae  acquisitum 
in  c?lo  ,  in  mundo  ,&  in  inferno;undd 
ait  Apoftoius  ad  VhiUp.  cap.i.  verf.io. 
In  nomine  Jefu  omne  genu  HeEiatur ,  c^k- 
flium^  terredrium.^  i^  infemorum . 

Odava  eft  in  recitatione  Litania- 
rtim;in  qua  invocanturCfiites,  ut  pro 
nobisapud  Deum  intercedant ,  cum_j 
enim  orationes  noftras  ad  Deum  fint 
valdeimperfedap-,  ipfi  fupplentpro  no- 
bis ,  ut  quodfragHhcts  noftra  non  obtinet , 
eorumnobis  intocejjione  donetur;  &  ut 
defitieratam  nobisDivinae  propitiatio- 
nisabundantiam,  multiplicatis  inter- 

<Ji  cefToribus  Deus  nobis  largiatur.  Sunt 
autem  Litanias  antiquHrimae  in  Eccle- 
fia,  &ab  ApoUoliforiginem  ducunt  ; 
ut  probat  Baronius/«wo//;  ad  MartyroL 
I^oman. die  z<\.  ^pnUs  .  Suarez  de  T\eUg. 
to.-n.z.libr.z.deOrat.capc)  in  fn  Jufti- 
nianus  in  Templo  Lau*etano  leB.  i.  & 
QnavtusDcLitaiiiisSanSIor.feB.-r  punH. 
4.  ubi  advertit,  easfuifleadaudas  .\S. 
Grf^gorio  Magno,  ideoplures  afierunt, 
eum  fuiflTe  audorem  Litaniarunxj  , 
quamvismultoante  effent  in  «fu  ,  & 
quiagrafTanrepefteipfeSanftus  Ponti- 
fexinftituit  Proceffiones  cum  Litaniis 
perurbem  Romam  ,  ubi  fuper  mole^ 
Adriani  vifuseft  Angelus  mittere  gla- 


3<f3 


dium  iri  vaginam;ut  narrat  idem  EmJfT. 
Card.  Baronius  KAnno  590.  nurn.\y.  Et 
Emin.  Card  de  Lauraain  Epitome  Cano- 
mm  .Vcrb.Litanice  \  ubi  notat  ,  quod 
deindeordinatumefi,ubiqueeasrecita- 
ripubi:^tam  «n  tribus  diebus  ante_* 
Afceniionem  Lomini ;  quam  in  fefto 
S.Marci ,  &  quod  olim  fideles,  addi- 
dasLitanias  procedebant  nudis  pedi- 
bus;  prout  fecifle  S.Carolum  Borro- 
meum  in  ProceflioneMediolani  tem- 
porepeftis  legimus  jn  ejus  vita  libr.^. 
c<:p.^^iy  \n  Breviar.  I\oman.  Le8.$.  die 
/^.T>{cvembr. 

C^terumetiam  hebreoshabuiffecer- 
tasannuas  Proceffiones  cum  Litaniis  £z 
obfervat  Emin.  Card.  Bellar^ninus  in 
Comment.fuper  Tfal.\  1 8.  q uando  fci  1  icet 
ter  inannoibantjerufalem  ad  vifitan- 
dum  Templum;  procedebant  enim_. 
proceffionaliter  viricum  viris;  &  mu- 
lierescummulieribus,  (ut  innuimus 
fupraZ)m/!4o.  W.14.)  &  in  via  alii  in- 
tonabant  verficulos  pfalmi,  puta  Sz., 
cerdotes,  vel  Levitaei&:  toruspopulus 
refpondebat  ,  prour  hifce  temroribus 
faciunt  communitates  ,  qus  veniunt 
cumParochoin  Proceffione  ad  Eccle- 
fiam  Divi  Anronii  inhaccivitate  Pata- 
vina.  Interalios  autem  Pfalmos  qui- 
busproLiraniisutebantur  Hebraei ,  yi- 
deturfuiffe  Tfalmusi^<{.  Incipien.  Con- 
fitemini  Dommo .)  cjuoniam  boms  ,  cujus 
verfusfuntfeptem  fupra  viginti,  &  fi- 
nisuniufcujufque  vcrQcvUef^.^iomam 
in  ceternum  mifencof  dia  ejus .  adeout  fi- 
cut  nos  in  Litaniis  refpondemus  ,  &: 
femperrenlicamus.-  Oia  pto  nclis ;  fic 
ipfi  repetebant,   Ot^oniamin a-tetnumniU 
fericordiaejus;  &  idem  refpondebat  po- 
pulusLevitis,dumcantarent  in  Jedica- 
tione  Templi  Sal^nonici  2.  Va>a!ip. 
cap.-j.verf  i.i<^j  ut  fcribir  Menochius 
inStoreis  part  1.  Centur.s,.  cap.-jS.  fub- 
densinprapfentiremanfiffeapud  Judeos 
Litanias  ,  ideft  fupplicationts  ,  quas 
cantant  infcfio  Scenopepie ,  feu  Ta- 
bernaculorum ,  turba  refpondenre  ad 
omnes  Hofanna  ,  Hofanna\  \deO  Salvos  6^ 
facnos.^  utexplicatMagrius  inHierole' 
X'C.   d    verb.  Hofanna;  qvnd  dixcrqnt 
turba;,  quaeobviaverunr  Redemptori 
cumpalmarum  ramis,  intranti  Jerufa- 
Zz     i  lcm. 


3  6*4  De  Sacrificio  Mifife .  Decif  XLI. 


lem ,  dum  ei  clamarent  Bofanna  ,  ut 
legitur  in  Evangel  S.  foan.  cap.  1 1.  Verf. 
12. PluradeLitaniis  collegit  Qn.artus 
in  ^ppendic.  ad  Opufc.  de  Vroceffonib. 
feB.i.dx.  Biffus  inHierurgia  Ferb.Litaniq^ 
quosLeftorpercurrat  Scprecipu^  eru- 
ditiffimumPignatellum  ri?w. ^.  Confult. 
^^.\xh\anum.().  i^feqq.  probat,  etiam 
Ethnicos  Romanos  habui(Te  in  ufu  fuas 
Litanias .  Sedillud  unumhiceftadno- 
tandum,  quodeft   prohibitum  addere 

^4  Litaniis  alia  nomina  Sandorum;  vel 
aliasprecationes,  abfque  licentiaSedis 
Apoftolic?,  ut  ftatuit  Clemens  VIII. 
inBullaiix.  IndpkSan^i^mus.,  &de- 
claravit  S.  Rituum  Congregatio  2Z. 
Martii  i^jr.referentibusGavanto  tom. 
x.feB.<^. cap.^.  num  xo.  Barbofa  in Decif 
^poflol.  verb.  Litaniee  ColleBan.^^^.  & 
Bifius  eod.  verb.  §.6- 

Sed  &  occafione  Litaniarum  pofte- 

C<^  rorum  memoriae  tradendum  ,  quod  f^- 
culisanceadlishk Patavii  Clerus  nofter 
Jn  tribus  diebus  Rogacionum  ducebat 
Procefilonem ,  Litaniascantando,non 
adunam  folam  Eccleriam  Regularem 
ex  vicinioribus,  utfit  in  pr^fenti,  fed 
adplures,  i^'easquidem  valde' diftan- 
ter  •,  fiquidem  in  antenominato  anti- 
quiflimo  libro  Illuftriftlmi,  &  Reve- 
rendiftlmiCapituIi  EcclehsehujusCat- 
tedralis,  cujustitulus  eft:  Ordo  totius 
Offcii  Ecclefice  TadHnn^e  per  totum  cir- 
culum anni  ^c.Suh  Rubrica  deLitaniis 
proRogationibus  ,  ita  legitur  ^fl^.iop. 
tergo  •,  is^pag.i  lo. 

Trimadie  ^pgationum  Vrocejfo  vadit 
ad  ifias  Ecclejias  ,  videlicet  S.  Vrofdocimi^ 
S.  BenediHi ,  S.  Vetri  ,  S.  Isljcolai  ,  S. 
^gnetis ,  5".  T?auli ,  S.Jacobi ,  5".  Marite  de 
Cruciferis ,  5".  loannis  de  Firidario.^SanB<e 
Trinitatis;  ( quaetuncerat  Ecclefia  Pr^- 
pofitur;^ ,  quam  ego  etfi  indignus  pofll- 
deo,  fitaextra  portam  Caudflungs  ; 
ubi  ere(Cla  eft  illa  alta  columna  ^5".  £(?r- 
nardi\  (&h?c  erat  Ecclefia  RR.  PP. 
Carthufianorum ,  ubi  ,  nunc  videtur 
parvacolumnaextra  eamdem  portam 
Civitatis  )  S.  Firmi  ;  S.  Matthaii  :  S. 
^ndre<e ,  (50  S.  Martini ,  deinde  redeunt 
ad  Eccle/iam  Majoyem^  (9^  ibi  cantatur  alta 
voce  ^4ntiphona  Regina  Coeli  dcc.  (^ 
dsinde  cantatiir  Mijfa  .  In  omni  Ecclejia 


Epifcopus  vecipitur  honorifice  ad  poytatn 
cum  incenfo ,  isr^  pulfatione  Campanarum ; 
i^  Epifcopus  dat  ^quamSanSlam  Vtris  , 
i^  Mulieribus  . 

Feria  ^.  ^ogationum vadit  Vrocejfo  ad 
Ecclejias  S.  C/ementis  \  S.  Lucia  \  S.  Tho- 
mce  de  .Arena  \  S.  Marice  de  Vorcilia  \  S. 
Marci  parvi;  S.Barthoiomcei^  S.BlaJii; 
S.  Mari^  domus  Dei  \  S.  Sophie ;  5".  Euphe- 
mie  ;  SanSli  Spiritus ;  S.  Marie  de  Conio\ 
OmniumSan8orum\  S.  Maximi ;S.  Mat- 
thi^  \  S.  Catharinq  \  S-  Margarit^h  S.Lau- 
rentii ;  S .  Stephani  \  S.  Georgii ;  S.  Mariq 
deVantio\  S.Luc^;  ?^S.C^cilie\  deinde 
revertuntur  ad  'Ecclejiam  Majorem  \  {51 
cantatur  MiJJa . 

Feria  4.  Bpgationum  Vrocejfo  vadit  ad 
has^EccleJias:  S.IJrbani;  S.  Cantiani  j 
S.Iulian^;  S.  u^.gidii\  S.  Danielis  \  B. 
Marie  Matrii  Dowini ,  <J5>-  B.  ^ntonii  ; 
^hocduplici  nomine  tunc  vocabatur 
Templum,  nunccommuniterdidutn 
ilSANTO)  S.Mari^de  Bethelem.  S. 
lujiin^  \  l^S.  Trofdocimi  C qu ia  in  Tem- 
pIoDivseJuftinaejacet  corpus  ejufdem 
Sanfti  )  S.  Mari^  de  Mtfericordia ;  S. 
Crucis  \  S.  ^gath^  \  S.  Michaelis  ',  S. 
ThomqMartyris\  S.xAuguJiini\  S.Ioannis 
de  HofpitaH{  nunc  a  navibus^  deindere- 
vertmuur  ad  EccleJiam  Majorem  ;  ubi 
cantatur  Miffa .  Notet  Leftor  magnitu- 
dinem  laboris  ,  &  fervoris  noftrbrum 
Majorumin  his  publicis  Litaniis  ,  <5<: 
Rogationibus.  Nunc  nospauci,  &te- 
pidiad  unam  Ecclefiam  tantum  Lita- 
nias  cantando  ,  accedimus  i  eamque 
Cathedrali  viciniorem. 

ISlona  ex  Myfticis  caufis,  inconfe- 
cranda  Ecclefia,  eft  Alphabetum  Gr?- 
cum  ,  &  Latinum,quodbaculo  Pafto- 
rali  fcribitur  ab  Epifcopo  in  cineribus 
pcr  modum  Crucis  fparfiis  in  pavimen-  66 
toEccIefiae,  ut  didum  eft  fupra  num. 
54.  verf  Quinta  efl  .  Significat  autem 
praedidum  duplex  Alphabetum  co- 
niundionem  utnufque  populi ,  Judaici 
fcilicet,  &  Gen tilis  in  fide  vera  per  Cru- 
cem  Chrifti ,  tali  modo  fadam  ,  quod 
ille,  quieratdexter,  (fcilicetpopulus 
Judaicus;  fadus  ut  finifter  ;  quique 
erat  incapite,  fadusfit  incauda;  &e 
converfopopulusgentilis;  qui  erat  fi- 
niller,  atquein  cauda,  fadus  fitdex- 

ter. 


De  SacrificioMiflfe  Decif.XLI. 


J^J 


ter,  &  in  caplte*;  juxtaid  quod  praedi- 
£tum  fuit  tnDeuteron.cap.1%.  Verf.^j^. 
^4dvenct ,  qui  tecnm  vcrfatur  in  terra  ,  af- 
vef^det  fup€rte\  eritque  fubUmior .  Tu  au- 
temdefcendens  y  ^erisinferior .  Ipfs  erit 
incaput.)  i^tueris  incaudam.  Vel  illa 
Scriptura  ,duplici  Alphabetoformata , 
fignificat  Dei  precepta  induabus  tabu- 
lisfcripta;  &  ideo  fitin  cineribusfpar- 
Hs  in  modum  Crucis-,  namadDivina 
prapcepta  fervanda  ,  oportet  equaliter 
rccordaritum  mortem  venturam  ,  tum 
paffionemDomini  i  teftante  S.Grego- 
rio  Magno ;  quod  Sipajfo  Chrijii  ad  me  • 
moriamreducitur,  fiihil  ejl .,  quodnonce- 
quo  animo  toleretur .  Et  valde  fefollicitat 
inbono  opere  ,  quifemper  recogitat  dee>:~ 
tremofine.  Sive  impreffio  duplicis  Al- 
phabetifigrvificatduas  Ecclefias,  Lati- 
nam,  &  Gr^cam  ,  fimui  unitas,  & 
concordes  in  fide;  ita  tamen,  uc  locus 
fuperior,  qui  efl;  in  parte  dextera  in- 
trantisEccIefiam  confecranJam ,  detur 
Ecciefig  Latin^j  prout  in  cinenbusex- 
tenfis  a  parte  dextera  imprimitur  AI- 
phabetum  Latinum ;  quod  afcendit  uf- 
queadCornu  Evangeiii  Altaris  majo- 
ris,  quiafpedat  ad  Romanam  Eccle- 
fiam,  &  ApoftolicamSedemdecidere, 

declarare,  &terminare  quafcunqu^ » 

difficultates,  &dubiain  materiafidei . 
cap.  Ouoties  fidei .  24.  quef}.  i.  cap.  TnJ/c 
licuit  .cap.lSlec  multis .  difl.  1 2.  nec  non 
in  materia  morum ,  &  Ecclefiafticg  di- 
fciplin? .  cap.  Siquis  dogmata .  25.  qu.  z. 
Concd' Irident.fejf.i'^.  de  B^form.  in  De- 
cret.  DedekBu  ciborum  (^c.  Ut  probat 
Pignatellus  tom.i-  confult.  rji.  numero 
27.  (fe^ /(Jw.  8.  confult.  yy.num.i^. 

Tandem  predida  Alphabeta  innuunt 
ipfum  Templum,  quod  confecratur, 
dedicari  Chriflo  Domino,  qui  myftice 
Cy  demonftratur  in  Alphabeto,  cujusca- 
put ,  &finem  fe  nominavit,dumdixit, 
Egofum^lpha .,  (^Omega.^  Trincipiinn, 
i^finis  :  Ego  JESTJS ^  egoradix  David. 
^poc  cap.  11.  verf.  z.  quorum  verbo- 
rum  fenfus  eft,  quod  ChriRus  Domi- 
nusres  inter  fe  valJe  diftantes,  quales 
funt  Litterae  ^lpha  ,  ^  Omega ,  uni- 
tas  facit  i  &  ided  Ecclefiam  terrenam 
unit  c^Iefti  ;  quemadmodum  militan- 
tem  cum  triumphante;  ut  explicat  S. 


Hieronymus  Uh.i.adverfjovinian.  S\' 
ve  etiam  ,  quod  ficut  ^)pha  denotat 
perfonam  babentem  principatum  ,  & 
fupramam  poceftatem  ,  a  qua  reliqui 
recipiunt  facultatem  &energiam  ope- 
randi  ,  ita  ipfe  Chriftus  in  tali  confe- 
cratione  eftprima  ,  &  efficiens  caufa  ; 
prout  in  quocunque  genere  fandifica- 
tlonisi  ut  difteritMenochius />;  Storeis 
part.  2.  Centur.  5.  cap.  5^.  ubi  in  fine  ex 
Ambrofio  Morales  Ub.  1 1.  Hifi.  cap.  41. 
notat ,  quod  tempore  Arrianorum  fide- 
les  fuper  fuis  fepulcris  fculpebant  ^l- 
pha  ,  iy^  Omega  ;  ut  oftendererent,  fe 
credere,  &profiteri,  Chriftumeftc^, 
verum  Deum  cum  Patre ,  &  Spiritu 
Sanfio  ;  &  fubinde  Trincipium  ,  {50 
Fiw/j,  perquemomniafada  funt. 

Sed  dicetaliquis  ,  quare  Chnftus  in 
Apocalypfi  non  fe  appellavit»^/fp^,  43^ 
Thau;  nempeprima,  &  ultima  litrera 
Alphabeti  Hebraici  ?  Et  quare  Ecclefia 
inhacfacra  fundioneutitur  Alphabeto 
Gr^co  ,  non  autem  Hebraico  ?  Ref- 
pondetur  ad  primumdubium-,  non  ap- 
pellari  Chriftum  ^Jeph^  (^  Thau\  fed 
^Jpba.  (crOmegain  Apocalypfi  ,  quia 
eamS.  Joannes  Evangelifla  fcripfitgr?- 
co fermone ,  ut  notat Menochiusrf Cen- 
tur.  i^.cap.  5  5.  inprinc.  Ad  fecundum  au- 
tem  refponderi  poteft  ,  quod  Ecciefia 
Romana  in  dedicatione  Templorum 
noluerituti  Alphabeto  Hebraico,  at- 
tenta  repudiationeSynagogae  ,  &  aboli- 
tionerituumlegalium  ,  &"c2remonia- 
liumejufdem,  qui  in  ipfo  Alphabeto 
Hebraico  prxcipuecontinebantur ,  feu 
demonftrabantur  .  Pr^terquamquod 
tanta  eft  adhuc  perfidia  Hebraorum  in 
Catholicam  Religionem  ,  &  populos 
Chriftianos  ;  ipfique  Tuda;i  funt  ade6 
odiofi,  &infame5.  cap.Cumfit.  Deju- 
dteis.  Et  inimici  Crucis  Chrifti  .  cap. 
Licet  uviverfis  extr.  deTefiih.  ut  non  de- 
cuerit;eorum  Alphabetum  defignari  in 
ipfa  Cruce  ;  &  uniri  cum  Alphabeto 
Latins  Ecclefice,  quam  fummo  odio 
profequuntur  ,  ut  exemplis,  &  hifto- 
riis  pluribus  erudite  comprobat  idem 
Pignatelius  tom.  4.  confult.  14.  dnum.  5. 
is^feqq. 

Alphabetorum  n-iyfteria    concluda- 


G% 


mus,  advertentes 


quod  Litteras  uc-  ^5 
riufque 


^66        DeSacnficJoMifli.  Decif.XLl. 


TiuCque  AlphabetiHebraici ,  &  Gra?ci 
funtetiamnumerales,  &  ferviunt  pro 
numeris  ;  idcirco  ^Alepb  valet  i.  Beth 
i.  Gimel  5.  Dakth  4.  He  5.  Vau  6  Zain 
7.  Cbeth  8.  Tetb  s)-Jod  10.  Qus  vero 
vero  fequuntur  Litteras  multiplicant 
numerosdedecem  indecem^itautr^i/^/j 
valeat  .0.  Lamed  go.  &  fic  de  ceteris  . 
Idem  venit  dicendum  de  Litteris  AU 
phabetiGrasci.  Atapud  nosLatinos  , 


etfi  Valerius  Probus,  qnem  allegat  Cal- 
vus  in  Troprinomio  Y.uangeUco  refol.  ^6- 
afiferatomnes  Litteras  eflTenumerales, 
feptem  tantum  faciunt  numerum_.  , 
nempe,  C  ico.  D.  ^oo.  1. 1.  L.  50.  M. 
looo.  V.5  X.io.  Eft  tamen  verum,quod 
fimul  unitae  ;  &  diverfimode  pofitae  70 
mialtiplicant  numeros  ufque  ad  mil- 
lionem  unumj  ut  ex  fequenti  formu- 
la. 

Unus  . 

Quinque. 

Decem  . 

Quinquaginta  . 

Centum  . 

Quingenta. 

Miile. 

Quinque  millia. 

Decem  miilia. 

Quinquaginta  millia . 

Centum  milia . 

Quingenta  millia . 

Deriescenf-enamillia . 

Eft  tamen  verum  ,  quodL&  X.ficutantepofitap  L.  C  &"M.augentnumerum',, 
itafifintpo(^pofitac  ,  eumdem  diminuunt .  E.g.  IV.dicit^.  iX  dicit  p.  XL.dicit 
40-  XC.  dicit  nonaainta 


I          indicat 

I       ide 

V 

T 

X 

10 

L 

jo 

C 

100 

IC 

500 

ClD 

ICOO 

ICC 

5000 

CCID3 

loooo 

IDOD 

^oooo 

CCCID33 

lOCOCO 

IDDOD 

5COCOO 

CCCCI0D33 

ICOOCOO 

Decimacaufa  Myfticaincaeremoniis 
hujus  Sacrs  fund^ionis  ,  funt  Cruces 
duodecim  .  qu<E  pinguntur  ,  vel  in__» 
71  marmoreoLapideinfculpuntur  per  pa- 
rietes  ;  denotant  enim  dominium  ac- 
quifitum  illius  Templi  ChriftoDomi- 
no;  confuerum  eftenimapud  Principes 
£gere  infignia  fua  in  Civitatibus,  quas 
fibi  fiibditas  faciunt;  Crux  autem  eft 
infigne,  &  Vexillum  Chrifti ,  &deea 
cantat  Ecclefia  Vexilla  l(egis  prodeunt . 
FiuntqueCruces  duodecim",  quiatoti- 
dem  fuerunt  Apoftoli ,  qui  ipfum  Ve- 
xillum  Crucis  pertulerunt  peruniver- 
fumorbem,  &  illum  Chriftofubjuga- 
runt  . 

Undecima,  &ultimacaufa  royftica 
eftlumen,  quodaccendjtur  ante  ipfas 
72.  Cruces  ,  &  earum  undio  cum  Sacro 
Chrifmate ,  &oleocathecumenorumi 
ad  denotandas  obligationes  Ecclefiafti- 
corum  ,  qui  inferviunt  Ecclefia^,  &in 
ea  ,  atque  deea  vivunt .  Debent  enini 
habere  lumen  Sapientiar.  Voieflis  Lux 
Mundi .  Matth  i^.  Odorem  bonaf  famae. 
Cbrifiihonus  odor  fumus  Deoin  omniloco . 
i.Cor.  I.  Etoleum  devotionisinteruas, 


&  externae ,  dum  horas  Canonicas reci- 
tant ;  dum  fatrificanti  Sacramentav^ 
adminiftrant  ;  aliafque  fun(fliones  fa- 
ciunt;  juxta  illud  T/al  22.  verf.  f.  //«- 
pinguafli in  oieo caput  meum.  &  iii ud  TfaL 
44.  verf.^  Di'ex.flijuflit!am,  ^  odifii 
intquitatem  ;  proptetea  unxit  te  Deus  , 
Deus  tuus  oleo  Utitia  pr<e  confortibus 
tuis . 

Corollariumaddamushulc  pondero- 
fseDerifoni,  &fit;  adeoefteDeocha- 
ras  dedicationes ,  &  confecrationes  Ec- 
clefiarum  ,ut  haefa?pefadi£fuerint  mi- 
raculosea  c^iiribus;  quarum  exempla 
XVII.  doii^iffimus  Bagatta  refert  ,  itt 
^dmirand.oybis  Chrifitanitom.i.lib.  ^.cap, 
3.<5.  2.-  interquaeeftConfecratioTem- 
pliS.Pftri  Londiniin  Anglia,fada  ab 
Apoftolorum  Principe,  Anno  Chrifti 
DCX.  quam  narratetiam  Emin.Card. 
Baronius  ad  diHum  annum  610.  num  ro- 
^ihid.  OdoricusRinaldi  i«(?p  tomevul' 
gari ,  quos  legi flTe  Ledorem ju vabit , & 
deledabit  .  His  addatur  confecratio 
CatbedralsFcclefiaB  Avenionisfaciaa 
ChriftoDomino,  quamS  Marthaere- 
xerat  in  honorem  Deipar?  adhuc  vi  ven- 

tis, 


75 


74 


DeSacnficioMi{&.  Decif  XLII. 


tis,  ut  probat  P.  Fantonus  Carmelita 
tn  Hijiotia  Civit.  ^Aventon.iib.  i-cap.i. 
mim.  10. 

D    E    C    I    S    I    O    XLII 

ARGUMENTUM. 

Quia  non  omncs  EccIefiajpofTunt 
dc  faciii  v,onkcrari  ,  icd  ;loIent 
rantumbcncdicii  idcohicagi- 
tur  dc  caruaj  bencdiCtionc_^  . 
Hujus  vocis  Bemdiciionis  va- 
riae  fignificationes  ,  &  divifio- 
ncs  .  Detinuio  BcncdiCtionis 
EcclcfiafticJ^  i  3c  cxplicatio  Ki- 
tuum  cjus  quorum  prcecipuum 
llgnum  Crucis ,  de  quo  plurcs 
TheoJogiCoe,  &  Hiltoric?  cru- 
ditioiics  .  De  exorcifmis  in-* 
les  manimes ,  &  ^imalia  no- 
civa.  Dc  cnlaimis.  Dc  frudu 
Bencdictionum  S6.  Virorum  .. 
Dc  bcneuidionibus  Roice  au- 
rca?  3  &  Agnorum  Dei  cereo- 
rum  5  quas  tawit  Papa  .  De_^ 
alus  ipeCtantibus  ad  Cardina- 
lcs  5  aa  hpiicopos  ,  ad  Paro- 
chos,  ad  /ibbatesj  &  ad  Ptce- 
iatos  Kcgulares  .  De  Parcn- 
tum  in  iiiios  bcnediCtione  ,  & 
malcaiCtionc  .  landem  dc  ne- 
celiiriis  ad  bencdicendas  Ec- 
cielias,  Oratona,  &  Csemcte- 
ria  i.  de  quibus  omnibus  quas- 
Itjones  piures  Canonicce  ,  & 
Lcgaicsj  utiicsj  ^  curioi«e» 

S  V  M  M  ^  III  V  M. 

I  Ecclefi^  cur  non  omnes  confecren-- 

tur  ? 
%  Bencdi5iio  ,  hac  vox  habet  quin- 

que  (ignificationes . 
l  Bcneiictio  non  esl  danda  populo  in 

Hymiu  Paoge  Imgua  &c.  ad  illcL^ 

iji  rUa  Sit  &  benedidlo  . 
-1  Ai^afiiKiCaleb  quonominepetierit 


3^7 

dotcm  a  Tatrc  ? 

5  ^gri  datantur  in  dotem  fiiiabus 
Hcbr<tis  nubcntibus  mfua  Tribu  . 

6  ^bigail  quam  bcncdiCtioncm  cxhi- 
bucrit  Davidi  ? 

7  ^4/itiphrafis  quidfit  ? 

8  Maiediftw ,  &  blafphcmia  expri- 
mcbatur  nomine  bcncdi6tionis. 

9  Bencdiccre  idcmcfl  ac  confccrare , 
&fan6tificarc. 

10  Oieumpro  confccrandoTabernacU' 
lo  Mofayco  quot ,  &"  quibus  aroma- 
tihus  erat  compojirum  f 

1 1  Myrrhacietta  quc  namfit  .<? 

1 2  Cinnamomum  Hebraorum  quid  cf" 
fct? 

1 3  T>cnarii  valor  apud  Hebrxos  quan- 
tus  erat  ? 

14  Calamus  aromaticus  quid  effct  ? 
I  ^  Cafia ,  fcH  Caffia  odorifera  quae,  ? 

16  ^qua  iufiratis  apud  Hcbraos  ex 
quibus  compofita  ? 

17  Cincres  Vacccs  Kufde  exufij  difij'i». 
buebantur  finguiis  civitatihus  He- 
bn&orum . 

18  BenediCtionis  EcclefiaTtic<&  defini- 
tio. 

19  .A^iionis  nomen  plura  compie5ii.. 
tur . 

zo  ChriHus  fons ,  &  a.u6t.or  omnium^ 

benedi5iioHum . 
2,1  Chrifiusconccffit  Ecclcfi£  faculta. 

tem  infiituendi  Sacramentaiia. 

22  Kitus  in  bcncdictionibus  Ecclcfta- 
fiicis  trcs  -  Et  qui  ^ 

23  Crucis  fignum  adbibcndum  in  omni 
bcncdiStione . 

14  Chrifiusquasres  benedixerit  figno 
Crucis? 

25  Crux  d  cruciatibus  di6la ;  in  pri- 
mitiva  Ecclefia  maximt  honora- 
ta  . 

26  Tiberiuslmperator  II.  Crucisve, 
nerator  npcrit  duos  thcfauros. 

z 7  Crucis  fignum  in  terra  non  eft  fcuL 

pendum . 
z8  Bcneddtiones  invalida ,  fifine  Cru- 

cis  Itgnofiant . 
Z9  Altbyopum ,  &  Mofcorum  magn<t 

dcvotio  erga  i>  an^tam  Cruccm .     ^ 
30  Signo  Crucis  aiitcr  fc  fignant  Lati-. 

m  ,  aliter  Graci . 
51  Myficria  contenta  in  figno  Cructs. 

plura^ 


36S 


Dc  Sacrificio  Mifsc^e.  Decif.  XLII. 


plura ,  &quc€'i 

32  ^qud:benedi6liC,  feu  lufiralisori' 
^o,  &myfleria. 

33  ^qua  benediBa  quomodo  deleat 
Fimal^a  ? 

34  ^dqua  benedid^a  refufcitat  mulie- 
rem  mortuam . 

35  ^fperfto  cum  aqua  bcnedi^ia  fi 
omittatur ,  irrita  efi  benedi[lio, 

^6  Exorcifmus  quidfit  ? 
1-j  ^diuratio  qu  d ,  &  quotuplexft^ 
-3^  LocufliCy  &  animalia  nociva  quo- 

modo  exorci%cntur  ? 
35>  Excommunicatio  qualis  in  locu- 

nas? 

40  LocufiiC  anno  Kj^o.  in  agrisKoma- 
nis . 

4 1  Mures  anno  i6<^o.  in  iifdem  agris- 
4z  Laici  nonpojjunt  exorcix.are  ener. 

gumenos . 
45  Exorcixare  nemopotesi  finelicen- 
tia  Epifcopi . 

44  Barbcrina  Synodus  ^ibbatie  Farfen, 
fis  laudata . 

45  Epifcopi  debent  examinare  exor- 
cifmos  compofitos  a  perfonisparti- 
cularibus . 

4$  Enfalmi  y  &  aliapreces  contrape- 
fiem  y  aiit  morbos  fupcrftitiofi . 

47  Benedi£iioncs  alia  Ecclefiafliae  , 
ali<ie  Laicx .  Et  quis  Minifier  ipfa- 
rum} 

48  ^bbatijfce  an  pofiint  bcnedicerc^ 
Moniales  ? 

45)  Benedi5iio  an  requiratpr^fentiam 

rci ,  vclperfona  benedicoidce  ? 
jo  Trctfcntia  rei  benedicendaquomo- 

do  inteUigatur  ? 
51  Beneditiionum    EcclefiaflicarufiLj 

caufafinalis  duplex ;  &  qua } 
5z  Laica  benediUio  datur  etiam  ah. 

fentibus . 
f^  BcnediUionisfruSlus  quis? 
54  Vifcis  benedi^us  a  S.Bcrnardo  can- 

fat  converfionem  Canonici  de  illo 

edcntis . 
5  5  Cervifia  benediBa  a  S.  Bernardo  hi- 

bita  ajuvcnbus,  cos  adreligionem 

convertit . 
^6  yen.  Fmcentii  Caraffa  colobii  vir- 

tus . 
y  5".  Francifci  Xaverii  bcncdi£iio  fa- 

vet  alearum  lufori , 


58  BenediBionum  divifiones  plures . 
f9  Bencdi6iiones  ali^  Confiitutivoi  , 
alice  Invocativa . 

60  Bencdi6iiones  alia:  funt  proprioi 
Summi  Tontificis  ,  alice  Cardina- 
lium ,  aliic  Epifcoporum ,  ali<€  Sa. 
cerdotum ,  ali£  Jibbatum ,  &  ali^ 
Tr^latorum  Regularium . 

6 1  Kqfa;  aure£ ,  &  ^gnorum  T>ei  ce- 
reorum  funt  Tapales  benedi^iio- 
nes . 

62  Kofce  aurex  benedi£iiones  myfie. 
yium ,  &  origo . 

^3  Hofa  aurea  bencdicia  Fenetiis  anno 

1 1 77-  ab  ^lex.  Tertio. 
64  Kofa  aurca  Duci  Fenetiarum  dona- 

taanno  16510.  ab^lex.  OBavo. 
6s  uAgnorum  Dei  ccrcorum  benedi^io- 

'  nis  origo  antiquijfima . 
66  ^gnorum  Dei  d  Tapa  henedi[io- 

rum  virtutes  plurimic; . 
6-7  ^gni  Dei  tangi  nonpoffunt  a  laicis  ; 

nonpingendi,  non  vcndendi  j  fcd 

fumma  reverentia  tenendi . 
68  Epifcopi  an  poffint  benedicere  Ho- 

fas  aureasy  &  ^gnos  Dei  cereos  ^ 
6^  Cardinales  quas  benediBiones  fa- 

cerepoffmt  ? 

70  Cardinales  Sacerdotes ,  vel  tantum 
1>iaconi  quas  beyiedi^iones  fa- 
ciant  } 

71  Epifcopalium  henediEiionum  qua. 
tuorgenera . 

72,  Benedi^iio  Solemnis  perverha  Sic 
nomen  Domini  benedidum  &c. 
an  daf  ipoffit  a  fmplici  Sacerdote  ? 

75  Bcnedicere  populum  per  vias  fpe- 
Uat  adfolum  Epifcopum. 

74  Saccrdotales  bencdiBwnes  funt  in 
triplici  differentia .  Et  quce  ? 

7  f  Tarochorum  propria:  benediBiones 
quafint  ? 

76  Mulierum  pofi  partum  bencdi5ii0' 
ncs  aquodand^}  l<lum  a  Kcgula- 
ribus  J 

77  Koma  Sacrorum  Kituum  Magi- 
fira. 

78  ^bbates  quas  benedi5iiones  faccre 
po/fint}  l<[umetiampro  rebusEc- 
clefiarum  nonfuarum  ^ 

75  Kegulares  Tr^lati  bencdicunt  fa- 
cramfuppelleiiilem  profuis  Eccle" 
fiis ,  nonpro  alienis . 

So  Lai- 


De  Sacrificio  Mi(& .  DeciTXLII.         3  ^^ 


to  Laicarum  henedi6ii<mum  origo ,  & 

f^irtus . 
81  MaledSiopctrentum  nocivafiliis, 

Exempla . 
81  BenediBio  Ecclcfi^  ,  Oratorii ,  <& 

Ci^meterii  quomodofiat  ? 
83   Oratoria  privata  an  benedicen- 

da  ? 

ECclefiaftica  confuetudo  fecit  ,  ut 
Sacrofandum  Miffas  Sacrificium 
non  foluoi  in  Templis  folemniter  Deo 
confecratis  celebraretur :  fed  etiam  in 
Ecclefiis,  &  publicis  Oratoriis  fimpli- 
citer  benedidis;  ea  ratione,  quia,  ut 
aitRiccius  inflddtt.  ad  Lancellot.  lib.  z. 
T  tit.  18.  §.i.  €x  Paludano,  &  Sotoibi 
citatis  ,  Ecciefias  confecratas  propter 
plurescafusoccurrentes  faepepolluun- 
tur,  &  difficile  poffunt  per  Epifcopos 
reconciliari;  ided,  nedivinorum  cele- 
bratioretardetur ,  introdudumeft,  ut 
(impliriterbenedicantur ,  &  fic  incafu 
pollutioi^is.  ^fimplici  Sacerdote  deli- 
centia  Epifcopi  reconciiientur .  Igitur 
cum  fupra  egerimus  de  Confecratione 
Ecclefiae;  nUncdeejusbenedidioneeft 
diflerendumi  &promajori  intelligen- 
tiadicendorum ,  examinabimus. 

1.  ^uot  fignificationes  haheat  hiec 
vox  BenediCiio^ 

z .  Qu id  fit  Bcnedi£iio  ^ 

5.  QuGtfintfpecies  Benedi^ionis  ? 

4.  Qj^P  requiratur  ad  Benedi5iionem 
Ecclefta  ?  &  Cemeterii  ? 

Quo  ad  Primum  .  Hc£C  Vox  Benedi- 
Biovel  fumiturtanquamduo  verba,at- 
que  dua;  didionesj  &  fignificat  loqui 
i  fcienter.perit^,ornate,&appofit^,jux- 
taillud  Ciceronis  Declaris  oratoribus  , 
Vhihfophia  mater  efl  omnium  bene  di8oru , 
henequefaBorum.  Velfumiturtanquam 
tina  didio  ,  &  unica  Vox:  &  habet 
quinque  praecipuas fignificationes.  Pri- 
moenimfignificar  aliquemlaudar^^, 
vel  commendare,idencumprofitemur, 
Deum  benedicere,imendimuNejuslau- 
des,  &  praerogativas  recitare:  Benedi- 
cam  Dominum  in  omni  tempore  -.feniPer  laus 
ejusin  oremeo.  d'cebar  RegiusPfaltes. 
Vfa}.  ^^.verf.  i  Ec  puen  m  fornac^^ 
ignis  ardentis  :  Benedicite  omnia  opera 
Homini  Dominot  laudate,  i^^  fuperexaL 


tateeum  in  fcccula  .  Dan.yi^y.  Similiter 
Ecclei.ain  HymVioTange  Jtngua oloi .oft 
quandocanit  in  ultimo  StrophtrT  GVvi- 
tori.,  Genitoque.,  laus ,  i^)ubilatic:,  Sa. 
lus  Jjonor^yirtus  quoque  Jit  (^  Benedittio 
&c.  intenditSanOiffimam  Trinitatein 
jaudare.  Unde  Magrius  i«  Iheiolexic. 
Verb.  BenediBio.  col.  5 .  acr  1  ter  reprehen- 
ditclericosillos.quiin  Procefljone  cum 
SS.Eucharifiiaadilla  verba  benedicunt 
pOjUlumj  nonintelligentes,  quod  ip^ 
fa  referuntur  ad  laudandam  SS.  Trini- 
tatem,  nonadpopuli  benedidionem  ; 
&ficridiculeproSS.  Trinitatepopulus 
benedicitur  fub  illis  verbis  .  Secundd 
benedicerefignificat,  bona,  &  p^-ofpe- 
ra  alicui  precari,  &raufta  ominari  .  5 
Hinc  fenefcente  Ifaaco,  vocatoque,  . 
Efau  filio  fuo  majori ,  ei  ita  locutum  te- 
ftaturScriptaraSacra:  Sumearmatua  , 
pharetram^  i^rarcum.,  isr>egredereforas\ 
cumque  venatu  aliquid  apprenderis ,  fnc 
mihi  inde  pulmentum ,  ficu:  velle  me  nofii  , 
h^affer^  utcomedam  .,  (^  benedicat  tibi 
anima  mea ,  antequam  moriar .  Cenef.  zj. 
3    Tertio  benedidionem  dare,  fignifi- 
ficatdotem  conftituere;  vel  munera    . 
elargiri.  Dedotehabemus  exemplum 
AxasfiliaeCaleb,  nupt<£  Orthonielo  , 
quaeitadixitPatrifuo:  Damibi  benedt- 
Hionem .  Terram  auftralem  ,  (^  arentem 
dedijii  mihi  \  junge  ,  i^  irnguam^  quod  4 
Calebfecii.  m\Qg\x.ur  Jof.cap.  i<^.v€rf. 
19.   ubi  Tirinus  notat  ,  quod  filiabus 
Hebraeorum,  nubentibus  VirisdeTri- 
bu  fuadabanturagriindotem  :  fecusfi  5 
extraTribum  nubebant,  mT^um.cap. 
ult.  Delargitione  munerum  eft  exem- 
plum  Jacobi  revertentisde domo  Laba- 
ni,  &  in  itinereobviam  habenris  Efau 
fratremfuum,  cui  munera  exhibuit  , 
&  a  i  t :  Sufcipe  benediSlionem ,  quam  attu 
litibi.  Genef7,7,.ii.  Erde  .*\bigai!^  ,  ^ 
quas  irafcenti  Davjd  ob  denegata  ali- 
menta  exercitui  fuo,  obtulit  coir.efti- 
bilia  ,  vinum,  &  alia  ,  &  dixit  :  Su- 
fcipebenedicl  onem  hanc ,  quam  attulit  an- 
cilla  tua  tibi  Domino  meo .   i .  Beg.  2  f  •  27. 
Hmc  quia  benediftiones  Dei  in  nosfunt 
munera  gratiarfuas  vel  fpiritualia,  vel 
temporalia,  Deus  dicirur  nosbenedi- 
cere ,  cum  nobis  bona conced it ,  i Je6que 
ait  Abrahamo  .-  Egredere  de  teira  tua 
Aaa  i^c. 


370 

l^c.  Faciawque  te  'tn gentemmagnam ,  (jn 
benedi/cam  tibi .  Cenefii.  \.  ideft  ditabo 
temultisdivitiis.  Et  de  homine  jufto, 
Divina  prscepta  fervanti ,  ait  Pialmi- 
ft a :  Uic  accipiet  henedi^ionem  a  Dcmino , 
^ mijericcrdiam a Deofalutari fuo .  Vfal. 
2,5.  5.  Et  Vfah  24.  4.  Domine  pravenijli 
eum  in  benedi£liombus  dulcedinis  ;  l.deR  in 
gratiis  fpiritualibus,  &  temporalibus, 
ut  Tirinus  ibid.  commentatur .  Quar- 

7  to,  benedicereperantiphrailm  ^Anti- 
phrafis  eft  figura ,  quse  continet  locu- 
tionemcontrariam,  faciens,  utfermo 
percontraria  intelligatur.  Laurentius 
in  ,Ainalthea  Onomaflica  Ferb.  ^4ntiphra~ 
yF/)aIiquandofignificat  maledicere,  & 
blafphemare  .  Ita  Tirinus  in  Idiotifm. 
Hebrteor.num.^i.  Exemplum  unumeft 
illud  patientifTimi  Jobi  ,    cui  graviter 

S  affli^o  ,  dixitUxorfua  ;  adhucperma- 
nes  in  fmpVicitatetua'^.  Benedic  Deo.^  ^ 
tnorere.  J-ob  z.  9.  Verbum  enim  illud 
Benedic  vult  dicere  Maledic  \  utobfer- 
vantibi  omnes  Interpretes.  Aliud  eft 
exempIumNabothi,  quemobdenega- 
tam  vineae  relaxationem  Jezabel  calu- 
'  inniatadeblafphemiainDeum,&Re- 
gem  ,  juffit  lapidari  his  verbis;  Quia 
T^aboth  benedixit  Deum  ,  i$^  B^gem  ;  edu- 
cite  eum  ^  isn  lapidate;  fcque  moriatur  ; 
prout  ita  mortuus  fuit  ,  ut  legitur  5. 
I{eg.ii.io.  ibienim  Benedicere  pon'\X.m 
antiphrafiice  pro  Maledicere  .  Quinto 

9  tandem  benedicere  fignificet  confecra- 
re ,  &  fandificare  ,  feu  conferre  aliquod 
effe  Sacrum  perfonae  ,  aut  rei  ,  quae 
benedicuntur;  ut  fiant  convenientes  , 
&  aptae  vel  Sacramentis  adminiftran- 
dis,  vel  Sacrificiis  ofFerend.is  ,  aliifv^ 
adibusadcultum  Divinum  ,falutem- 
que  animarum  fpedantibus  affocian- 
dis,  juxta  illudDiviPauli  in  Epifi.i. 
ad  Thimot.  cap.  4.  verf  f .  Omni^  creatura 
fanBificatur  Verbo  Dei,  {3^  Oratione:(\  u  em 
locumitaexplicat  exdoflrina  S.  Chry- 
foftomi,  Auguftini,  &  aliorum  Tiri- 
nushis  verbis:  Terverbum  Dei,  is^ora- 
tionem  ^idefl per  benedi&ionem  . 

AdhuncefFe<Clumbenedicendi  ,  idefl; 

Sandtificandi  Tabernaculum ,  Altare, 

10  &alia  Moyfi  ordinatapro  cultu  Reli- 

gionis,  mandaviteidem  Dominuscom- 

pofitionemoIeiSacri>  dequo  in  Exod. 


DeSacrificio  Miffe.  Decif  XLIT. 


50.25.  inquo  quatuor  genera  arottia- 
tum  mifcebantur ,  videlicet  Myrtha  ele^ 
3a  ,  Cinnamcnmm ,  Calamus .  i^  Cafia  . 
de  quorum  aromatum  veris  fpeciebus 
non  leviseft  difputario  apud  Interpre- 
tes,  ut  diflerit  Menochjus  /«  Storeis 
part.  6.  Centur.  \  1.  cap.  94.  ubi  deroon- 
ft  ra  t  Myryham  eleBam  i  I  la  m  fu  i  Ife;  qu  a  m 
fponte  planta  diftillat  abfique  corticis 
incifione,  quae  aGr^cisvocatur  StaSle, 
ideO  StiHatitia ,  &  de  ea  agit  Plinius//^. 
iz.cap.i6.  Quod  cLmemadCinnamomum  ,, 
noneftillud,  quo  nos  utimur,  vulgo 
didum  Cannella^  fed  erat  quid  pretio- 
fum ,  dc  rarum,  ut  fcribit  Galenus  //6. 7. 
de  xAntidot.  Diofcorides  Hb.i.capit.i^. 
Theophraftus  lib.  5).  Bifior.  Tlantar.  cap, 
f.&Plinius  /i^.  12.  rflp.  i^.ubiaflerit  , 
quodlibracinnamomi  valebatmille^ 
denarios;  denarius  autemerat  valoris  j« 
unius  Julii  Romani,  feu  unius  libras 
Venetaci  adeout,  pretiumuniuslibr? 
Cinnamomi  erant  mille  iibrae  denario- 
rum  Venetorum  ,  quae  faciunt  fum- 
mamScutorum  Romanorumcentum, 
Calamus  fecundum  veriorcm  opinio-  j^ 
nem  erat  arundo,odorifera,quam  Mat- 
thaeolus  inComment.  adDiofcorid.libr.  i. 
cap,  jy.  vocat  Squinantumj  &  reperitur 
penes  roontem  Libanum,  deeaqu^^j 
fcribuntTheophraftus</. /i^.  ^.f^r/».  7.  & 
Plinius^./i/'.  ii.crt/'.  22.  C^/tfautem_,,  jj 
feu  Cfl[;//r<r  noneftilla  medicjnalis,  qua 
quotidie  utimur,  fed  quaedamexigua 
odorifera  planta ,  de  qua  praecitati  Au- 
ftores  Pltnius  /ib.iz.  cap.  is)-  Ifidorus 
lib.  I  7.  cap.  8.  Theophraftus  fib.S).  cap.  ^. 
Dicfcorides  li^.  i.  cap.ii.  &  alii  apud 
Menochium  d.  Centur.  iz.  cap.^^^.  ubi 
opinatur,  eameflfe  noftrum  cinnamo- 
mum,  videlicet  Cdww//^.  Igitur  prge- 
didtaaromata  juffit  Deuscumoleopu- 
rifllmo  immifcerii  ad  benedicendum, 
&fanftificandumTabernaculum,  Ar- 
cam  Teftamenti,  Menfam,  in  qua_-» 
ponebantur  panespropofitionis,  Can- 
delabrumfeptemLucernarum,  &alia 
vafa ,  &  utenfilja  cultui  fuo  dedica- 
ta  . 

Eadem  de  caufa  docuit  Dominus 
Moyfen,  &Aaronem  ritumaquaelu- 
ftralis,  faciendaecumcineribusvitulae,  1$ 
feu  Vaccae  rufaeimmolatas^accombuftg 

extra 


DcSacrificioMiffce.  Decif.XLlI. 


37^ 


e^xtracaflra-,  admundandos,  &ranfl}- 
ficandobillos,  quiquibufdam  immun- 
ditiis  legalibus  erant  inquinati;  utle- 
gitu r  in  lib.  'hljim.  cap.  1 9.  &  de  q u a  me- 
minit  Apodolus ad Hebr.  cap.  8.  verf.ii. 
his  verbis :  Si  enim  Sanguii  bircdrum ,  ^ 
tanrorum^  ^cinis  vitulje  afperfus  inqiii- 
natosJanBificat  ad  emundationem  carnis  \ 
quantbmagis  iyc.  Obfervat  autem  Tiri- 
nus  Comment  in  lib.  T^um  d.  cap.  i^.verf, 
II.  Quod  Vaccafhujus,  feu  Vitul?ru- 

17  faextraCaftra;  feuUrbcm  exuftae  ci- 
neresdiRribuebanturquotannispcr  fin- 
gulasPalefJnasurbes;  &  in  lGco,adii 
defignato  fervabantur  ,  cumque  con- 
tingeret,  aliquemex  contaflu  cadave- 
ris,  vel  morticinii,  vel  alteriusrei  im- 
mundze  contaminari,  pauxillo  hujus 
cinerisinaquam  vivam  immififo^ftatis 
diebus  afpergebarur ,  &  fic  mundaba- 
tur .  Myfticum  autem  fenfum  iliius  Vi- 
tulae ,  & aquae  luftralisexponit  S.Tho- 
mas  I.  z.  ^.102  art.$.ad^.  quem  ftu- 
diofus  legere  non  detreftet.  Itaque  » 
benedidio  verc,  &  proprid  fignificat 
fandificare  res  ,  vel  perfonas,  fuper 
quibusprofertur  ,  feu  immittitur  bene- 
didio,  &  in  eis  quamdam  qualitatem 
fpiritualeminferere;  <&in  hocfenfu  in- 
teiligimus  benedidionem  ,  dequahic 
agimus,  circa  novasEccIefiaSj&Ora- 
toria . 

Quo  ad  Secundum  .  Benediflio,  pro= 
uf  inhacquinta  fignificatione  fumitur, 

*8'  fic definitur :  E(i  a8io  l\eUgiofa  ,per  quam 
ritibus ,  isnprecibus  ab  Ecckfia  ordinatis , 
feupermijfjs ,  a  Minifiro  ad  id  deputato ,  res 
feu  perfonte  prafentes  fanBificantur^  ut  di- 
vinocultui  mferviant  \  vel a  quocunquefi- 
deli  rebus\  aut  perfonis  etiam  abfeutibus 
cxlefiis  opisinvocatur,  ut  fahifi  tam  cof 
pori ,  qucimanmjeproficiant .  Percurreu- 
dafuntbreviter  omnia  hjec  verba  defi- 
finitionis,  a  quorum  expiicatione  tota 
natura,&efrentiaBcnedi*Sionum  elu- 
cebit. 

Dicitur,  quod  Benediclio  fit  .ABi& 
locogeneris;  comprehendit  enim  tam 
operationesfpirituales  ,  quamcorpora- 

19  les,  juxta  vulgatamillamorationem-j 
^idiones  nofiras  qucefumus  Domiteiyic  dc 
.amplediturtamadiones  hominum_.  , 
quami!  brutorura  >.  &  tam  communes 


hominibus  tantum  ,  quatenus  funt 
creaturae  rationales  ,  dc  ab  intelle- 
du  ,  aftiones  prodeunt  ,  quanw 
etiam  hominibus  ,  &.  brutis,  de  qui- 
busaQion-buseruditedifferit  M.  Aure- 
liusGalvanusFerrarienfis,  olim  Prae- 
ceptormeus,  &  inprimaSedeJurisCi- 
vilis  Profefifor  inhac  Univerfitati  Pa- 
tavina,in  fuo-tradatu  rf^ '2/y///i-«^«f^/'. 
^.anum.  ^.is^feqq. 

Dicitur  Adioi^//g7(j/rt;pr?m6,  quia 
omnisbenedidioproceditaChriftoDo- 
mino,  qui  efi  fons,  audor,  &  fubje- 
tlumomnis  beneditflionis,  juxta  Divi  20^ 
Petri  ApoRolorum  Principis  verba  ad 
fideles  primitiva;  Ecclefiae  ,  ^JB.  ?.  16. 
yobis  prmum  Deus  fufcitans  Filium  fuum  , 
mifit  eum  benedicentem  vobis :  ^  quo  in- 
numeras  benediftiones  provenire  in_» 
totam  Ecclefiam  Sponfam  ejufdem-» 
Chriftidemonftrat  Caro!usBouquin_j 
in  So!is.Aquinatis  Splendorib.Ceu  in  expli- 
catiorie  Sequenti^  LaudaSion  Sahatorem 
lib-  <:].text.  11.  num.  tix.  iy-feq.  Secun- 
dd  y  quia  benedidio  quatenus  fan^ifi- 
catres,  velperfonas,  ut  fint  aptseDi-  •.  ■ 
nocultui,  (prouteam  fumimusin  pr^: 
fenti^  fpedat  ad  virtntem  Religicnis  , 
ut  pleneprobat  Emin.  Card.de  Laur^a 
in  ^.Senf.  tom.  2.  De  Virtutibus  m  genei e  '^ 
difp.  25:  art.  2.  num.  17.  i^num,  i  f.  ubfc^ 
in  fpecieagit  dcEcclefiarum  ,  &  Alta- 
rjum  cedificatione ,  &  benedidione  pro; 
cuku  Divinoexertendo. 

Dicitur  in  definitione;  Teyquaml^' 
tibus^  (^precibus  cih  Ecclefia  ordinatis  ^. 
quia  cumChiiftusDominusconceflrerit' 
Ecclefiaf  Sponfae  fujE  ob  nimium  amo- 
rem,  quoeam  profequitur,  utad  quam-^ 
dam  fimilituJinem  Sacramerjtorum  ab 
eodem  Chrifio  infiirutorum  ,  po(Tit  & 
ipfa  inrtituere  Sacramentaha ,  quibus 
fideles  fpiritualibus,  &  tm^.por^lbus 
beoeficiis  iuventur',  utexdoctrina  Ca- 
ramuelisiwr'^^^?.''^^  JFundament.  n.io^j.. 
ofiendimus  irv  nofiris  Decifionrbus  anni 
1687.  de  Sacramentis  higene^  e ,  (o^de  S<?- 
cramentalib.  ad  fecund.  Oji^efit  Met^fisDef 
cembr.  propterea  ipfaniet  Ecciefia  ad 
imitationem  Divini  Sponfi  '.'.ftinayfr 
rem  benedicendam  diverfarum  fpecie? 
rum  tanquam  mdteriam  ,  nempe  3" 
quam  ,  cinere,';  ,  canddas*v  palmaSy 
Aaa    i  come- 


37^ 


De  Sacrificio  Miflk .  Decif.  XLII. 


comeftibilia,  aliaque  hujufmodi  ;  ac 
iimiliter  Ritus,  &  preces  tanquam  for- 
Biam;  utdoft^difTerit  Quartus^^  Si?- 
tiedij^ioNibus  in  genere  ttt,  i.  fe^.  3.  dub. 
pritno . 

Porr6  Ritus  praecipui  ab  Ecclefia  in 
3L-  benedidionibus  ordinati  funttres:  Si- 
gnum  San^Xx  Crucis  ;  iVfperCo  aquse 
benedidae,  &Exorcifmi. 

QuoadSignum  SanclaeCrucis,  hoc 
inquacunque  benediftioneadhibetur  , 
^i  q\3\a.ut  an  S.  LeoPapa/erm.S.deTaJJiO' 
fie,  Cnix  e(i  ommuwfons  benediBionum  \ 
emniurn  caufa gratiarum .  Et  omnia  Sa- 
cramenta  Crucis  figno  perficiuntur.rrfp. 
T^um^uid.  10.  deConfecr.difi.'^.  Arque 
hicRitus,  &  Mos  benedicendi  per  fi- 
gnum  Crucis  ab  ipfo  Chrifto  introdu- 
ilus creditur ;  praefertim  quando  afcen- 
furusin  coelum  ,  elevatis  manibus  be- 
jnedixit  fuisdifcipulisjquempofteaimi- 
tati  funt  Apofioli  ,   docentes  hunc  ri- 
lum  in  benediftionibusfervari,ide6que 
ex  Apoftolicatraditionein  uni verfa  Ec- 
clefia  eft  receptus  ,  utteftatur  S.  Bafi- 
24  husinhb.de Spiritu SanBocap.  .(^.Immo 
fignoCrucisfuifle^Chriftobenedidum 
panem  ,  &  vinum  antecon  ecrationem 
inultimac^na  fcribit  Salmeron  tcm.9, 
traB.  12.  quemrefert  Barradasm£T'<i«- 
g€l.tom..\  /ib.  z.  cap.z.col  6.  hisverbis: 
£x  ufu  Ecclejiahabetur  Crucisjignatiofu- 
per  Hofiiam ,  /juam  ex  traditione  .Apofto' 
iica  proveniffe  credimus:  quam  viderunt 
mApofioli priimm  a  Chriflo  obferiiatam  ,  isr' 
inlegeveteri  indicatam ;  namSacrificium 
Wi^/«)«Tenupha  j  ad quatuor  orbis partes 
fnotum ,  fignum  Crucis   edebat\  hoc  ergo 
Signo  Crucis  ,  quo  caetera  omn  a  Sac^a- 
tnenta  perficiuntur  ,  benedixit  Sacrfficium 
fuum  Dominuf.  De  pradido  autemqua- 
druplici  motu,  per  quem  in  Sacrifico 
Tenupha  legis  antiquar  formabatur  Si  - 
gnum  Crucis,  fcripfinnus  fupra  Decif, 
XXVJl  num.  38. 1{itu  V   d(  «le  eodem  Sa- 
croSignoCrucis^  Chriftoin  Apoflolos, 
&  ab  Aoortoiis  in    Ecclefiam  invi'do 
COncorsell  SS-Patrum  dodrina,  quos 
al'egant  Suareziw  v  p  tom.  x  Hifput.  yi. 
feSl.  1.  lorjnus,  &Corneirus^  Lapide 
in.yiB..^'fvoli  cap.i.verfc}   S.  Hierony- 
mus,  Cartufianus  ,  &  alii  apud  Me- 
pozhxwmtnHifioriataeta  Mi.  ^^pojtoio- 


rum  lib-i.  cap.  i .  num.  6.  Eminent.  Card. 
Baronius^««.  34.««?«.  22.  Et  noviffim^ 
Quartus  d.  traB.  de  Benedi^ionib.  tit.  i. 
feB.  3 .  dub.  I .  atque  Magrius  in  Hierolex. 
yerb.  BenediBio .  - 

Hinceft,  quod  Crux  ( quac  a  crucia- 
tibusdicitur.  cap.lSlulii  i,.q.i.)  inaefti- 
mabile noftrf  Redemptionis inftrumen-  25 
tum  apud  omnes  nationes  fuitfemper 
inSumma  veneratione;  ^cquamvisin 
primitivaEcclefia  non  ubique  expone- 
retur  Chrifti  Crucifixi  imago  pendens 
in  Cruce ;  ne  gentiles  a  converfione  re- 
traherentur,  apud  quostunc  reorum 
crucifixio  ignominiofa  erat;  nihilomi- 
nusipfum  Crucisfignum  pingebatur  , 
&  ex  auro,  &  argento confeftum  ,  gem- 
mifv^ornatumadorabatur;  ut  probat 
Emin.  Card.  Baronius  ad  ^nnum  395. 
num.  5).  &  ad  pedem  Crucis  manfuetus 
Agous  ,  Chriftitypusfigurabatur,  de 
quocecinit  S.  Paulinus : 

Sub  Cruce  Sanguinca  niveo  ftat 
Chriftus  iu  Ji^no . 
Tantaque  erat  veneratio  erga  hoc  Sa- 
crofandumSignum,  utillud  fculpiin 
terra  non  folum  Sacri  Canones  ,  fed 
etiamleges  Imperatorum  non  permit- 
terent,'  incujus  obfervantifprjemium 
TiberiusSecundusImperator  duosthe- 
fauros  meruit  reperire  ,  dum  jufliftet 
tresCruces  fculptasin  terra  auferri ,  ne  ^^ 
iranleuntium  pedibuscalcarentur ,  te- 
fte  Emin.  Card.  Baronio  ad^nnum  582. 
num.-].  quam  pam  prohibitionemnon 
fculpendiin  folo  venerabile  CrucisSi* 
gnum  a  S.  Ludovico  Galliarum  Rege, 
&  ^PioPapaQ^uartorenovatam,notat 
idemMagrius  tn  l^erb.Crux;  atquea  S. 
Carolo  Borromaeo  tnConcil.VrOvincZ-  ^7 
i^Trovinc.^.  ("ubdit  Corius  in  eorum 
Epitome  f^erb  Crucesnum.z.(^  5.  Ipfa- 
que  Summa  Crucis  veneratio,  quam 
profedi  femper  funt  fideles ,  comproba- 
turtxhis,  quae  Tertullianus  Cfl/>. ,.  Z)f 
iorona  M/7i/i/fcriprareliquit,  videlicef, 
quod  ipf;  ad  omnem aditum ;  atque  exitum\ 
ad  vefittum  ,  ad  calceatum ,  ad  mentas  >  ^d 
lavacra  ,  adlununa .  ad cubiiia  ^adfediiia 
fronterr.tererent  Crucis  fignaculo.  Quod 
confirmat  S.  A.^guftinus  rrafiat.  ii^.m 
Joan.  hisverbis:  iyuii  tfijignum  Chifiiy 
ntjiCrux  Chrifti  ?  ^uodjtgnum  n;Ji  adJjh 

bmur^ 


De  Sacrificio  Miflfe.  DcciC.  XLII. 


373 


Beatiir  ,  fve  frontibus  credetitium  ;  five 

ipfi  ,AqUde ,  ex  qua  regenerantur  Jtve  Oleo^ 

quo  Chrifmate  unguntur  fiveSacrificio.quo 

aluntur:  nihtl hof  um  rite perficitur  .  Quae 

quide  verba  ulcicna  claredem5ftranr  in- 

aS  validas,(Scnullase(rebenedi(Sionesjllas 

quijfierentomKTo  Crucis  figno,  quod 

tanquam  parsformaeeflentialis  in  qua- 

cunque  benedidlione  debet  inter  venirei 

&eftejufdemnece(fitatiscumprecibus 

abEcclefiaprdercriptis;  quarum  muti- 

latio  ,  feu  mutacio  irritat  benedi<flio- 

nem,  utdocecQuartur7»<?(jrf. /f-rt^.  de 

BenediHionib.  tit.  i .  feB.  5 .  dub.  i .  (iy>  feqq. 

"EtCaLdsLldasin^PraxiC^rem.lib.z.fe^.n. 

cap. I .  num.^.  undd e6  magis  benediilio- 

nemirritatomiffio  hujusSacri  Ricus, 

cpnfiftentis  in  formando  figno  Crucis 

fuper  Re  benedicenda;  quod  quidem  fn 

quibufcumque  benedidionibus  Ponti- 

ficalis,  Mirialis,  acRitualis  Romani 

indicicur,  praefcribitur,  &ordmatur. 

Tandemin  veneratione  figni  Sand? 

ip  Crucisinteralias  nationes  orbis  Chri- 

ftiani ,  fingulares  funt  ^Ethiopes;  nam 

€am  laici  incoUoappenfam  femper  fe- 

junf,  Monachi?erd,  &  alii  Ecclefia- 

jRicitUam  in  manu  femper  portant  , 

prou t  e:  iam  eorum  Imperator ;  uc  di (Te- 

rit  Magrius  in  Hierolexic  d  verb.  Cruxi 

fubdensmaximam  etiamefretrga  fan- 

Aam  Crucem  Mofcorum  reverentiam ; 

q4jieam)ugiterdco]lo  habent  penden- 

tem;nequefinuntillamad  folumfcul- 

pi,  autdepingi.  Nonefttamen  igno- 

randa  differentia   io  munitione  firni 

30  fand?  Crucis»  quamfacitutraqueEc- 

clefia^Latina^&Gr^ca;  nosenimLa' 

tini,  dumnofmetipfosSignoCrucisfi- 

gnamus,  fignurnmanudexteraaperta 

afronte  adpedlus,  deinde  ab  humero 

liniftroaddexterumducimus,denotan- 

testranfitum  ^miferiisad  felicitatem. 

Gr?ci autem  tribus  digitis  unitis ,  polli- 

ce,  indice,  &  medio  (  io  fymholum 

Sanfti(rjra?Trinitatis)reliquisduobus 

digitis  contraftis  fe  fignant,^  fronte  qui, 

dem  ad  peClus  ;  fed  deinde  k  dextero 

humero ad  finiftrum ,  dicendo  In  nomine 

Tatris  ,  ^  FtHi,  ^SanBiSpiritus  ,-V!- 

delicet  SanBi  in  humero  dextero,  & 

Spifi?MJ  infiniftro;  ad  fignificandum  , 

prfdicacionem  Salvatoris  uanfituni  fe- 


cifTe  abhebrfis  ad  sentlles,  ut  profe- 
quitur  Magriusf^.  w»-^.  Crux  infive. 

SacrofandaMyrteria  tum  Sai^difn- 
mdsTrin  tatis,  &  ejusindividusUni- 
tatis,  tum  Dominicae 'ncarnationisre- 
praefentari  inhis  verbis,  quac  proferi- 
raus,  dum  nofmetfigno  Crucis  muni- 
mur,  InnomineVatrts  ^  (y>Filii.,i^Spi' 
ritusSanBi.  edocenturetiam  pueri  no- 
ftri  k  libello  Doftrinse  Chriftiana;:  c?te- 
rum  non  pigeat  ftudiofum  Ledorem 
audire  Alphonfum  Mendefium  Lufita- 
numSoc.  Jefu,  Patriarcham^thiopif, 
eadem  facrofanfta  myfteria  in  figno 
Crucis declarantem  infua Tbeologia Ca- 
tecbetica iibr.i. cap.j.  mm.<!.  his  elegan, 
tilfimis  verbis.-  Cttmdtcentes,  In  nomi- 
ne  Patris  ,  frontem  tangimus  ,  Tatrem 
Ftlii,  is^Sptrttui  SanBi  principium  effe 
innuimus  ■  Cum peSIus  ad  fummum  ventt  em 
kviter premimus  ,  addentes  ,  &  Filii  \ 
aternam  ^erbi  a  Tatre  ex  utero  ante  luci- 
ferum  generationem  connoiamus .  Cum  dex- 
tramutrique  htimero  applicamus ;  eofque 
velut  in  amtcittam  contrahimus ,  dicentes ; 
&  SpiritusSandi ;  tertioeVerfon^s ,qu<e 
effentialtter  amor  efi ,  (i  Vatre ,  is^  Filio 
proceTponemindicamus\  eamque  cumdua 
ali^  Veifondefimplex  nomen  babeant^  com~ 
pofito  vpcabuio  Spititum  SarMum  appeUa- 
mus  ,quodMLfeipfo  ambarum  concurfum  5 
infptrattonemque  coiiegerit .  Haec  de  Ri- 
tuSigni  faniiaECrucis  inbenedidioni- 
busadhibendo.  Deejusautem  fructu  j 
virtute,  &  potentia  inferius  loquemur . 

Quoad  afperfionem  rei ,  quae  bene- 
dicitur  ,  cum  Aqua  luftrali ,  juxta  Ri-  33. 
tum  Ecclefia;  ancea  benedida  >  fcien- 
dumeft,  huncRiium  effe  antiquifli- 
mum;  fiquidem  a  D.  Matthaeo  Apo- 
ftoloinf^itutum  fuifTe  legitur  in  Conftit, 
^poitol.  libr  ^.  cap.ic).  Et  tllud  confir- 
roavit  Aiexander  Papa  Pnmus  ^nno 
Chrifti  iii.utnrnsnihidem  Emin.Card. 
Baronius ««.;.&  legitur  in  cap.^quam 
Sale  .  DeConTecr.  dif}.^.  ubiait:  .Aquam 
Sale  confperjampppitlis  benedicimus.^  ut  ea 
cunSli  afperli /ancJificentur ,  {^purlficen^ 
tur  .  Quod  rcfertur  etiam  a  Biiip  in  Hie' 
rurgtaverb..yiqua .  num./^i^-  $-^-  Aqua 
enin»  benedi^lacum  mixtione  Salis  fi- 
gnificathypoltacicamChriftiunionem, 
quia  Sal  infufumeft  myfterium  increar 


574 

tasSaptentise;  Aqna  ver6  humanaena- 
turapfymbolumjquaeut  habeturi-i^^^., 
i^.i^.Z^t  a^uaciikbituy  .IdcircoutiMur 
Aqua  benedi^a,  dum  fignamiis  nof- 
metipfos,  &  alias  res  benedicimus  , 
quia  ejus  plures  funt  virtutes ,.  &  valet 
ad  fugandos  d^moneSj  &  ad  morbos 
pellendosiutpluribusexemplisdemon- 
flrat  Emin.  Card.  Baronius  C^««a  44. 
rJum.6c.8cS&.  ^nno ^j.  Num.iio.  ^nno 
^^.num. 1 6^-^nno  i  ^z.num.i^l^  14.  ^^n- 
»a  589  w«w.io8.  ^nno  ^37.  num.ii.  isr^- 
feqq.  is>  ■^"no  8^5.  num.z^.  ^feqq.QupS' 
omnesannositacolleitos  refert  Magr, 
in  Hierolexic  verb.^^quabenediBa.col.x, 
ubimovecquaeftionem,  An  Aquabe- 
nedida  deleat  peccata  Venialia  exope- 
3?  reoperantis.,  vtlttian^exopereoperatof 
Quam  nosexaminavimus  ,  rationes  , 
&Eodorespro  utraque  parte  allegan- 
do  in  Deeijionib.  .^nni  }6Sj.  De  Sacra- 
mentis  ingenere.,($->  Saoamentahbuj  Men- 
fe  Dscembri  cafu primo,  u bi  fludiofus  re- 
currat.  Plura  autem  fanitatum  exem- 
pla  ,  virtute  Aquar  benedi^se  obtenta 
rcfert  Henriquez in Summa lib.^.cap.  1  g. 
(^  ibi  Clojfa  in  fine.  &  Magri  us  ublfupray 
nec  non  locuftarum  fegetes  devaftan- 
tiumexpulfioncnj ;  quibus  fimilia  plu- 
rima  narrac  Daniel   Bartolus  in  ^fit 
Wjioria  Ub.^.  pag.iiy:^.  S75 .  /ib  G.pagx^j^. 
{5^410.  i^^/i^.j. /><*^-47C- ImmoS.  Rioc- 

34  cumdlfcipulua>S.  Vinualoct  Abbatis 
inBritania  minorl,  afperfione  Aquae, 
pereumde^m  S.  Abbatem  bcnedi<i>aB  , 
fufcitaffeamurtuisfuam  genitricem  , 
fumma  adftantium  cum  adm^atione 
fcribit  HieronymusaBafiik-a  Petri  in 
fuis  Ephemerid.  facris  die  12.  Februarii, 
/?.'rg.  264.  In  vita  quoque  SanCix.  Tcre- 
fiasj  abeadem  Sandaconfcri-pta  ,  cap. 
gr.oftenditurvirtus  Aqujebenediftaeiri' 
expellendis  dfmonibus  ,  qui  ipfam_» 
Sanftam  aliquandoinfultabant.  Qua- 
propter  jureoptimo  afpernoneejufdem^ 
Aquae  benedidae  jubet  Ecclefia,,  ut  res , 
qux  benedicendae  funr,  benedicantiir ; 

35  qcidearperfio,  fi  omirteretur,  inanen> 
elTebeReditCtionemafteverandum  venic 
ex  doi!^rina  Suarezii  in  i,.p.  d  Thom.tom. 
^.difp  i^JeB.i^.  Quarti  d.  'it.\.  deBene- 
dicliomb-Jeci.^.  dub.i.  &:  Martii  Colum- 
n<ein  Hjdragiologia  fe^  z.  cap-T.  num.Z, 


DeSacrificio  Mife.  Decif^XLlI. 


pereumdem  Quartum  allegati. 

Quoad  Exorciimos  ieisetiam  utituf 
Ecclefia  in  binedidionibus,  pracipue 
dnm  b.nedicitSalem/acetram  Aquam 
tam  perannum  ,  quam  in  Vigilia  EpU 
phanise,  &SabbatoSando  rn  fontcj 
baptifman.  Exorcifmus  auterrf  idem_»  16 
eft,  acAdjuratio,  utdocetS.  Thomas 
z.i.q.^o.art.t.  quem  omnes  Scholafti- 
ci,&Summiftasfequuntur.  Ad juratio  37- 
vero  indu8io  eji  aiicujui  perfon<e  ad  fa- 
ciendum ,  vei  omittendum  aliquid  per  in' 
vocationem  Dei\  veiaiicujus  rei  Sacra  . 
DuplexpaFJter  eft  Adjuratic,  una  de- 
precativa  ;  altera  imperativa.  Prima 
fit  cum  fubmiffione  ,   &  predbus  ad 
Deum,  &Sandos,  orando,&rogan- 
doillos,  utaliquod  bonum  nobis  con- 
cedant/  velaliquod  maluni  avertanto 
Secunda  fit  imperando  d^moniis,  vel 
creaturisirrationabilibus,  ut  deferant 
afftigerepopurumfidelem,  vel  ei  no- 
cere'»  &  ideo  fecundum  Ifidorum  De 
Eccief.  Offc.  cap.zo.  Exufcifmus  ejifermo 
tncrepatior.is  contra  immundum  fpiritum'. 

Sed  dicetaliquis  5  quomodo^^poft"unt 
exorcifari  animalia  irrationabilia ,  quje  ^S 
nonhabentinteliedum,  ad  hocutfu- 
giant  abagris,  ubi  dilaniant  fegetes  ,> 
proutfaciunt  locuftas  ,  vermes'  ,  mu- 
res,  &  aliahujufmodi  ,  quaeetiamdi- 
cuntur  aliquando  excommunicari  ? 
Refpondetur  ,  ex  doftrina  ejufdem-* 
AngelicrDodloris.  7..1.  q.90.  art.z,.  itt 
corp.quod  Exorcifmi  in  pr^didas  beftias 
nondiriguntur direde  ad  ipfas,  quafi 
ipfaedebeantconnivereadjurationi ,  6c 
fugere  y  avertenda  malum  j.  fed  refc- 
runturad  earum  motorem  j  quo  Jufl? 
malum,  &  perniciemagunt  in  aliquo' 
agro;  idcrrc6duplici  rnodo  exorcizan- 
tur  -y  uno  quidem  modoper  deprecatio- 
nem  ad  Deum  dired^  ;  ut  dignerur 
averterebeiiias  iiIas,&damnumjquod 
exeistimetuF-  Altero  modoper  com- 
pulfjonem,  &  imperium  contra  Dia- 
bolum  ,  a  qua  animalia,  (ivi  etFamr 
nubes,  &  tempeftates  moventuri  ut 
deferat  e^den^  anrmafra,  feu  nubesmo- 
vere  ,  immo  eas,  &  illa  fu^^aredebear, 
ne  damnum  populis  inferant .  Ita  Va- 
lentia  2.2.^i/>.6  98  pun^.i.adfin.Snnr 
chezin Summa Decai.ib.z.  cap.-^z.  ^j^m. 

37.V0I- 


De  Sacrificio  Mif&Decif:  XLlI. 


37.  Volpl  ^ffoIut.ZC  vum.^.  ,&  Quartus 
(i.  tit.i.  d;  Benedi^.  fe^.:^.  dub. i . 

Hincexhis  patec,  eadem  animalia 
improprie  .excommunicari  (  non  (unt 

59  enim  capaciafenfurxEcclcfiaftica-;  ut 
benedacet  S.uaiez  in  5.  p.  tom.^.  .di^p.^. 
feS.i  tnprinc.)  Sedadjurari,  utvirtu- 
teoranonum,  exorcifn^orum  >  &  be- 
nedictionuin  Agrorum  ;  quaa  Relig'0- 
fis  perfonis  .fit,  tempore  alicujus  uni- 
verfaiisdevaflationis,  beftiae  illg  tan- 
quam  execratae  ,  &  maledida?  in  fu- 
gamfe  vertant,  &cefrent  adajinnis  in- 
ferendis;  prout  fadum  fuilTe  in  agro 
RomanoAnno  1650.  teftatur  Carolus 
Septala  /«  Ope^ede  Myjleviia  SacrofanMi 

4.0  MiffdeSacrificiicap.c).  hjs  italicis  verbis 
p(ig.s'&-  EffendoioTtelato  B^ferendarioiti 
B^maTanno  \6$o.  vennero  /«  quelcontor- 
KOtante  Cavalette  ,  is^  ^ltre  forti  d^ani' 
mali  y  che  divorando  tutta  la  campagna  , 
,€bUgorno  il  Sommo  Tontefice  Innocentio  X. 
vedito  in  Tontificale  fopra  la  Loggia  del 
Talaxzo  Quirittale  ,  a  beredire  Varia ,  e 
male-dire  dette  beflie  •  Seguita  Tafperfione 
delT^cquaSanta  per  tutte  Jequattroparti 
(  cofa  mirabile  da  me  viftn)  tutti  gTanima- 
li  dellafopradetta  Campagna  di  I{oma  per 
tnolte  migUafivennero  ad  attuffare  yiy<an- 
vegarenelTexere  ;  a  fegno  che  per  malte 
bore  nonfivedeva  quafiT^Acqua  delfiume  \ 
ilche  refe  confufione  anche  afla  dtira  cfiina. 
tione  deUi  heretici  .  Confimilem  locu- 
ftarumexcidiumevenifTe  temporeSte- 
phaniPapasSextinotat  Magris  in  Hic- 
rolexic.  verb.  ■.Aqua  ben€di8a  .  Et  de  mu- 

41  ribus  eamdem  Romanam  Campa- 
neamdevaftantibus,  quos  Aiexander 
PapaO£lavusexorcifmisfugavit  anno 
i65o.famam  retuHfle  recordor.  Vanam 
autem,  immo  fuperftiiiofameampra- 
ximeffe,  qua  in  contimilibus  caiibus 
beftiaepraEdidaecitantur  in  judicium  , 
afTignatoiifdem  procuratore,  &advo- 
cato;  eafdemque  nonnullis  judiciariis 
terminis  fervatis  ,  fcntentiando  ,  & 
banniendo,  teftantur  DD-quoscumu- 
lant,  &fequunturSanrhezrf, //'^,2.f^/7. 
4Z.  num.  ^9-  &  Volpi  clt.  i{efolut.%6.  num. 
ii.Neque  illiid  eitomitfendum  circa 
exorrifmosin  D^mones.  aquibus  ve- 
xantur  Energumeni  ,  quod  lice't  in_» 
primitiva  Ecclefia  licitum  effetetiam 


37J 


laicisadjurare  D^mones,  &  exorcizare 
Energumenos;  urdifTerit  Illuftriflimus 
Sarnellius  Epif  opiis  Vigihar  /w  Speculo  41 
Clerifecularis  tom. i  .Tib  ^.tit.de E.xo>  cifiis' 
nihilominusmunushujufmodi  perCo- 
cilia,  &  Decreta  Pontificum  ibidem 
allegatareftriihim  fuitad  folosclericos 
ordine  Exorcifiatus  inngnitos.  Hodie 
verdobabundaniiamSacerdotum  ,his 
tantummodo  permittirur  excrcitium 
talisminiftcrii  •,  iratamen  ut  pnusob- 
tineantexpreffanilicentiam,  &  facul- 
tatexT»  ab  Epifropo;  vetant  enim  Conci- 
iiaProvinciaha,  ConrtitutionesSyno- 
dalesfere  omnium  Diccefum  ,  atque 
Decreta  Sacra?Congregationis ,  ne quis 
clericus,  vei  Sacerdos  Sfcularis  ,  aut 
Regularis  audeat  exercere  Officium  4J 
Exorciftfflne  permiffu  Ordinarii;  ut  le- 
gitur  apud  Nicolium  in FlofcuUs  verb. 
Exorcifmus  num. i  .Ga  vantu m  in  Manua- 
liverb.  Exorcfia  nuvi.t.  Conftitutiones 
Juftinianeas//^.?.  tit.i.  cap.i:^c).  jf.i^o. 
w«w.?.  Et  Synodum  Difcefanam  Abba- 
tia^Farfen.  fubEmin.  &  Reverendiff, 

D.CaroloCardinaliBarberir^o  Abbate, 
&OrdinarioAnnoi6S(?. inqua  Tart.i. 
cap.  1 5  ■  Z?<?  Sacramento  Ordims  fub  num.^. 
verf.  Exorcifiattts\  ita  decernitur :  Exor- 
ciftatus  tamenOfficium  h  nemine  etiam  I{e- 
gulari.,  tn  tilla  y  etiam  propria  Ecc/efia, 
abfque  noftrafpecialt  Ticentia  fub  gravijjl' 
mis  p^nis  exerceatur  .  Hanc  Synodura  44 
me  allegare  deleftat ,  quia  nuilam_i 
aliam  vidi  SacrisCanonibus  ea  firmius 
innixam,  &  Decretis  Sacrap  Congre- 
gationisabundantiiisiila  refertam .        „,, 

Sequitur  in  definitiooe  Benedi(f!tio- 
nis;  Trecibus  ab  Ecclefia  ordinatis ,  feu 
permiffts;  quia  multaEprecesfuntabip- 
faEcclefiaordinar^,  extenfas ,  &  fla- 
tutae;  qualesfuntin  Miffali  Komano 
pro  bcnedidione  Candelarum  ,  Cine- 
rum,  Palmarum,  &  aliae  in  ejusfine 
pro  benedicenda  Aqua,Suppelle£liJi- 
bus  facris  ,  comeftibilibus    variarum 
fpeci^rum  ,  domorum  ,  &  navium  , 
qu^etiamleguntur  In  Rituali  Roma- 
no  .  VerCim  ali^  preces  reperiuntur  , 
nonquidem  abeadem  Ecclefia  imme, 
diateordinat?,  Sedtantum  permifiTce; 
qufadinvent^  funta  piis  perfonis,  & 
imprefl^je  inlibellis  privatis,  praecipud 

pro 


^j6  De  SacrificioMiflk/Decif  XLTI. 


pro  adjurattone  nubium  ,  &  grandi 
num-,  necnonpro  exorciftandis  ener- 
pumenis;  &hujusgener'isrunt  ili?  im- 
preff?  per  R.P.  Francifcum  Marram 
Guaccium  Ordinis  S.  ^mbrofii  ad  t^e^ 
mus  Mediolattiin  fuo  Compendio  Malefica- 
fum  iin  quopoftlibrum  Tertium  ad- 
ditifunt  exorcifmi,  videiicet  preces  , 
orationes,  &adjurationes  pro  exorci- 
fandisenergumenis,  accurandisfebri- 
j.i  citantibus;  &haedicuntur  permiffgab 
*  Ecclefia;  namEpifcopi  tenentur  de^ 
eisfe  informare ;  &  eofdem  exorcifmos 
approb??re;  utftatutum  effein  Conci- 
liis  Mediolanenfibus  referunt  Emin. 
Card.  de  Lauraea  in  Epitome  Canonum 
'verb.  Exorcifta .  Et  Corius in  Concil  Me- 
diolanen.  Epttome eod  verb.  mm.i%. 

Cauteigitureftprocedendum  in  his 
precibusper  privatas  perfonas  compo- 
fitis,  inmultisenimetfi  verbispiis,  & 
devotis ,  latere  folent  fuperftit!ones,va- 
nae  obfervanti?,  atque  etiam  paO:a__» 
tacitacum  D?mone,  ut  plen^  diflferit 
Delrius  Magtcar.  Difquifit.   lib\.  part. 
poJier.quaffi4.fea.7.  i?^8.  ubi  confutat 
fcriDta  Malleoli  Canonici  Tigurini,qui 
tutabntur  plures  formulas  exorcifmo- 
rum,  &precum,  etfievidenter  Supe- 
ftitione  fcatentium  •,  ide6que  ibidem 
Delriusretorquet,  &refolvit  decem  , 
&  feptem  argumenta ,  quibus  praefatus 
damnatus  Auftor  exorcifmos  fuos  I ici- 
toseffeconabatur  demonftrarei  &  iif- 
demnondiffimiles  funt  Enfalmi  reci- 
tandi  contra  peftem  ;  ( qualis  eft  ille  m- 
46  dpitnsCruxChrifiifalva  me.  is^c)  vel 
ad  alios  morbos  fanandos ,  quibus  nefas 
eft  uti  ,  juxta  dodvinam  Mourae  in 
Opufcul.  de  Incantat.  feB.z.  cap  16.  Ec 
Marchini  in  traB.  de  Vefle  Troblem.^. 
quoscitat,  &fequitur  Diana  Coordi- 
natus  temS.  traB.i.  refol.6.  is^  refol 7. 
Qu^funtexcerptaeex  antiquo /'tf>'/.4. 
truB.i.refol.^:;>.is^refol.6z. 

Verbaindehnitionefequentia  funt; 
jjminiflro  ad  id  deputato.  Benedidiones 
enimnon  mfi  a  proprio  Miniftro  funt 
faciendse.  Utautem  cognofcatftudio- 
fus  Ledor,  quis  earum  fit  legitimus 
Mnifterf  f<fiatprincipalemdivifionem 
47  benedi£Honum  ,  in  Ecclefiafticas,  & 
laicas.  Ecclefiafticarum  benedi^ionum 


Miniftri  funt  vel  Papa ,  vel  EpifcopuSi 
vel  Sacerdos ,  ut  infra  mox  demonftra- 
bimus;  iScinhisattendendaeftEcclefip 
ordinano,  &  conftitutio  ;  ficut  enim 
adipfajrjfpfdtatordinareEccIefiafticas 
benedidiones,  parimodoejufderoau- 
dontatiseftdeterminare  Miniftrum  , 
^  quo  perficiantur  ;ade6ut  fi  aliusab  il- 
loprasfumatillam  benedidionem  face- 
re,  peccet  mortaliter,  incurratirregu- 
laritatem,  &  benedi^io  fit  invalida. 
Suarez/Mg.p.  tom.t,.  difp.t^. /eSi.^.  & 
Quartus de  BenedMionibus d.  tit.i.feSl.^. 
dubit.i.  Laicas  ver6  benedidiones  dif- 
penfare  poffuntomnes  fide!es,qui  pr$e« 
minentaliis  velgradu,  utPater,  Ma- 
ter ,  &alii  majores;  vel  faofl:itate,qua- 
les  funt  fervi  Dei ,  etfi  laici,  &  in  ftatu 
laicali  viventes  :   hi  enim  omnes  efle 
poft"untmin«ftribenedi<!lionum;  utde- 
monftrantafta  SaniSorum  ,  rn  quibus 
frequentia  habentur  exempla  benedi- 
ftionumabipfisdjfpenfatarum,   prout 
deS. HiIarione,de  S. Simone  Stilita  ; 
deS.BirgittadeS  Hildegarde,  &aliis 
laicis  viris,  &  foeminis,  quos  recenlet 
Gretferus^tf  Benedidtonih.  lib.i .  capS.Sc 
Quartus  d.  tit.i  feB.^  dub.%.  ubiaddit     o 
etiam  Abbatiftas  efle  legltimas  mini-  ^ 
ftras  benedidionum  in  fuas  Moniales; 
necnon  Dubit.i^.isnio.ixi  quibusadver- 
tit,  inMiniflrobenedicente  requiri  at- 
tentionem,  intentionem,  confcientiae 
puritatem ,  integram  precum  recitatio- 
nem,  &rituum  ab  Ecclefia  ordinato» 
rumobfervationem,  ad  rite,  &  red^ 
minifterium  iliud  explendum . 

B^s ,  is>perfonae  pnefentes  ait  defini-  ^ 
tio;  quiaetfiiaicabenedidio  impertiri 
poftitetiamabfeotibus,  quibus^  Deo 
bona  augurantur;  Ecclefiaftica  tamen 
benedidioregulariterdari  non  poteft  , 
nifi  rebus ,  vel  perfonis  prypfentibus;  ut 
patet  ex  fenfu  orationum ,  &  precum  in 
Miffali,  vel  Rituali  Romano  praefcri- 
ptarum,  quaefupponun  res,  aur  perfo- 
nas  benedicendas  efiV  pr^fentes-,  fuper 
quibusetiamcaduntntus  ordinatiin— » 
Spfoaftubenediftionis,  nempevelun- 
a  outincalicibus,  vel  afperlio  Aquae 
benediaa;  ,  vel  infufflationes  in  allis 
rebus,  velperfonis,  qu*  fi  abfenres  fo- 

rcnc. 


.r~''»..  '><>?.   .  .;.■ 


De  Sadificio  Mi{feDec;f.XLir.         577 


rentvinvalidebcnedicert-nturi  utben(^ 
'^o  ratiocinarur  ipfeQuarcui  cit.  tit.i.  De 
henedic:  omb.fe^.i.  du!.'.^.  ubi  tamerL_j 
advertit,  prxfentiam  lianceflTe  intcili- 
gendam  moraiiter,  &.  morali  mod<"  , 
quae  in  rebus  inanimis  verilicatur ,  h  ad- 
fintintra  v.gmti  paflus  ,  itaut  aiperla 
Aquabenediclafuper  eiscadere  poiritj 
perfon?  vero  t>enedicend?fifintin  )0'.o, 
in  quo  Pontitex ,  vel  Sacerdos  ftat,dum 
bv-^nedicit ,  velpenesdi^um  locummo- 
rfJiter,  utqui  nonpolfunt  ingrediEc 
clctiam  ,  ftant  in  c?meterio,  vel  in  fe- 
neltris e regione  poiitis ,  in quibus  lian- 
tesdicerentur  fatisfacere  prascepto  de 
audiendaMilTa  juxtaopinionem  Vete- 
ris  Dian^part.io.tra^.i^.refoi^^-  trans- 
latain  Coordinatum,  &  repolita  iom. 
z.traS-i.  re!ol.iS.  Excipiendael^  tamen 
beaedi^iocumIndulgentia,quf  inarti- 
culomortis,  ut  plurimum  ,  mittitura 
Summo Pontifice  per  nuncium ,  vel  per 
epirtolami  illa  enimex  fpeciali  privi- 
legio,  vel  obexpic-flam  Pontificis  vo- 
luntatem  confertur  etiam  in  abfen- 
tem. 

SanHificentur  ,  ut  divino  cultui  infer- 
t>i<i«;didumefl:in  definitione;  quia_j 
^^  benedidionesinftitutaefuntabEcclefia 
obduplicemfinem.  Unus  eft  Divinus 
Cultus ,  ad  quem  fpeclat  major  decen- 
tia,  &ornatus  in  adminiitrandis  Sa- 
cramentis,&  Sacrificioofferendo.  AI- 
tereftutilitas  fidehum.  Igitur  Sandi- 
ficantur,  utinferviantDivinoCultui, 
Templa,  Calices,  duces,  SuppeUe- 
ftilia ,  &  alia  Eccleiiaflica  ornamenia; 
pro  quibus  omnibus  inftitutas  funt  ab 
Ecclefia  fua?  proprio;  benedidiones  • 
IBonacinade  Sacrament.d.fp.i.q.y.punSf. 
Ifnrca-y  ijn Qiiartus  d.  tit.i.feB.\.dub.\. 
Tandemfubditur  indefinitione:  Vel 
k  quocunquefideli  rebusy  autperfonis  etiatn 
(ihfentibus  c^lejiii  opis  invocatur ,  utfaluti 
tam  corpori ,  quam  anima  pr  oficiant :  i  n_» 
qutbus  verbis  tria  (citu  digna  continen- 
tur.  Primum  elt  benedidiolaica  ,qus 
etiam^  perfonis  nullo  clencali  chara- 
£lere  inhgnitis,  fiin  ei.s  vel  titulusSan- 
^itatis  ,  vel  gradus  majoritatis  efful- 
gfat,p  teftelargiri,utdiciiim  eftiupra. 
fi  S:?vun  .umeft,  quod  h.i;c  laica  benedi- 
dioetiamabfentibus  dari  poteft,  tuai 


per litteras,  tijm  per  nunclos ;  x.\xm  orc, 
tumcorde.  Tertiumeft  ,quod  utraquc 
benedidioeft  proficua  tam  animabus  » 
quam  corporibus  fideiium  ;  fiquidem  j • 
quoadanimam,  delentur  venialia;re- 
mirtuntur  p^^n?  ,  dantur  gratiac  exci- 
tautes,  feu  praevenientes  ;  dc  compe- 
lcitur  dfmonum  audacia ,  &  vis  in— » 
tentandoi  ut  fufiusdocent  S.  Thomas 
^.p-q.$7-  art.i.  Suarez  in  eamdem  5,/?. 
tom.i.difp.i^.fe8./^.Dt\r\\xsDifquifMa^ 
gii^ar.iibr.^.tit.-^.MarCAwsCo^uvnna^ 
in  Hydragioiia  fe^.-^.  cap.i.  &Quartus! 
d.tit.i.fe8.^.dubit.i.iy>feqq.  ubidifpu- 
tat  de  praedi^is  oronibus  effedjbus  }^ 
concludens,  eosexopere  operantisex 
communiori opinione obtineri ;  & noti 
femperomnes,&  infallibiliter;fedpef 
modumimpetrationis,exmeritisipfius 
Ecclefise  . 

Qjuo  vero  ad  corpora  proficiunt  bene- 
didiones,  &  resbenediilae,  quiaobti- 
nent  fanitatem  ,  ut  precatur  Ecclefia 
in  benedicendisrebuscomeftibilibus;ac 
etiam  bona  temporalia ,  quando  faluti 
aeterna-non  funtnocitura,  &  ipfi  fide- 
les  utuntur  rebus  benedidis  debita_* 
cum  veneratione  ,  fide  ,  ac  fpe  in__» 
Deum,-  utnotatSuarez  d.tom.i.difp. 
i6.fe8.^.^tQn3irmsd.[e8.<^.dub.-j.Qvii 
quidem  effedus  fequentibus  exemplis 
ex  vltis  Sandorum  depromptis  confir- 
mantur. 

Apud  Coioniam  Agripplnam,  quac 
eftinfignisMetropolisGermajiia?,  fuit  j^ 
Magifterquidam  Alexander  nomine  , 
Canonicus,   Dodorque  famofiftimus 
ineademUrbe;  quotempore  Sandus 
BernardusAbbasClarevaIlis,juffu  Eu- 
geniiPap»  Tertii,  fignis,  &  virtuti- 
businnumeriscorufcans  ibidem  Prin- 
cipes,  &  populum  hortabatur  ad  beL 
lum  facrum  pro  recuperationeTerrae 
SandeB  .  Cnmque  multi  nobiles  ,  & 
fapientes  viri ,  hortationibus  eiufdtm 
Sandi  Abbatis,  Religionem  Monafti- 
cam  effent  amplexi  ;  ad  illam  excita- 
tus  fuit  etiam    praedidlus  Canonicus 
Alexander;  (ed  ipfe  Juvenis,  Sc  f^cu- 
iarisicienti^  typoturgens;  divitiarum 
quoque,  &  tranfitorii  boiKnis  mfulrs 
adornatus,  conver/ionemfu&mabhor- 
rebatj  &  vifionem  in  fomnis  habitam 
Bbb  de 


De  Sacrificid  Miffie.Decif  XLII. 


?78 

dehabituMonaftico,  &  Abbatiali  ba- 
culo ,  fibi  a  S. Bernardo  in  manibus  po- 
ritOjtndignatusconfiderabat.Sequen- 
tidiebeatiffimus  Abbas  eximium  Pi- 
Ccem  fibiobIacum,7^rfrr^/r.!appeilatum, 
oculisincelum  elevatisbenedixit;  & 
eidemCanonico  Alexandrc  mifitin—» 
donum,  quoaccepto  cum  vefceretur, 
Alexanderipfetanta  interiori  devotio- 
ne  motusTuit ,  &defiderioReligionis, 
vt  ftatim  ad  Sanftum  Abbatem  acce- 
dens  ,  voluerit  Monalticum  habitum 
fufcipere,  &  vitam  claufiralem  profi- 
teri;  inqua  egregie,  &  fande  vivens 
tneruit  Abbas  fieri ,  &  poft  mortem_. 
tituloBeatipotiri .  Ecce  vis,  &  ener- 
giabenedidionis  fervorum  Dei.  Ita^ 
in  Speculo  exernpl.  difl.i .  exernpl.  1 4. 
Confimiliseft  converfio  plurium  no- 

jj  bilium  Juvenum,  qui  mundanis  dele- 
djtionibusdeditiaccefierunt  joci  cau- 
faad  Sandum  Abbatem  Bernardum  . 
Isenim ,  eisbenigndexceptis,ad biben- 
iumjudlt  cervifiam,  quam  prius  be- 
pedixerat  ,  propinari  .  Biberunt  ,  & 
ftatim  cfperunt  fefe  mutuisfnflamma- 
refermonibus,  quia  cor  eorum  ardens 
fadum  erat  in  Deum  ;  quo  infpirante; 
&benedi£lione  fervi  Deioperantc_j  , 
converfi  a  viis  malis  fpirituali  militias 
illicodexterasdederunt,  utlegitur  ;>; 
€od,  opeculo  difl.^.  exewp].i6. 

In  vita  Ven.  Vincentii  Caraffae  So- 

|(j  cietacisjefu  perDanielem  Bartolicon- 
fcripta  {lib.i.cap.^.^.ultimo .)  legirur, 
^DuclflfaejusMatredonodatum  fuifle 
ejufdemfiliicolobium  fericum  cuidam 
domusfuaefamulo,  qui  tresgnatosha- 
bebat.  CJnuspofialium  exgnatisipfis 
ccepit  induerecolobium  illudi&  tanto 
defiderio  Religionis  accenfus  quiiibet 
fuit,utPatreetia.nreluftante,domum, 
^c  munJum  deferentes  finguli  Religio- 
fifadifint. 

Jucundum  omnjno  efi  exemplum_. 

17  benediv!lioiMs  S.  FrancifciXaverii,quod 
narratidem  Bartolus'i»  yJjfjeWiflor.purt. 
I.  lib.z.  dum  enim  Sanftus  ille  naviga- 
retad  lndias.&  unusex  vedoribusaleis 
ludens,toram  pecuniam  amififTet^itaut 
in  defperation-em  traheretur ,  S.  Xave- 
yiusmiferensejus,benedixitiMialeas, 
kqrtatus,  ut  iterum  luderet  \  quod  cum 


1? 


53 


feciflet  ,  omnem  amiffam  pecunfam 
recuperavit  ;  hanc  profperitatem  ex 
benedidioneferviDeiconfecutus.  Ha- 
bentur  etiam  praediifta  exempla  apud 
Hieronymum  a  Bafilica  Petri  in  ejus 
Sacris  Metamorpkof.  Centm.i.  converf. 
96.  97.  5>8.  P9.  i3r>  100.&  alia  plura  in  Sa- 
cris  Ephemendibus,  ubi  virae  Sando- 
rurriabeodem  Auilore  defcriptae  funt 
facili,  ^^d  devoto  fiylo. 

Quoad  Tertium:  Siquaerimus,quot 
fint  Benedi(f;iionum  fpecies?  Repeten^ 
daeftantedidladivifio,  quod  aliffunt 
benedi^liones  Ecclefiafticse  ;  &  alise 
Laicales.  Ha?funt  jquaEdanturetiam 
aperfonislaicis;  ilia^,  quas  ab  Eccle- 
fia  funt  ordmat.ij ,  &  infiitutas;  &  % 
£bli$  Miniftris  Ecclefiafticis  conferun- 
tur.  Quartus  de  BenedtSltonib.  d.  tit.i. 
feB.i.  dub.z.  PanTerinus  de  Vollut.  Eccleft^ 
difp.^.cap.^S.^um.z.  ubi  iaicales  bene- 
didiones  appellat  privatas;  Ecclefiafti- 
cas  veronominatpublicas,  &easrepo- 
nendasaitinterSacramentalia . 

Rurfusbenedidtiones  dividuntur  iu 
conftitntivas  ,  &  invocativas  ,  juxta 
celebremdiftindionem  Cardinalis  Ca- 
jetani,  quemomnesDD  fequuntur/» 
D.Thom.2.2.  q.BS.  art.ii.  Confiitutivac 
benedidionesfaciunt  rem  facram;  & 
ita  eam  mancipant  Divinocultui,  ut 
ampliusabfquepeccato  applicari  noa 
poffitad  profanos  ufus;  &  tales  funt 
benediiliones  Ecclefiarum,  facrarum 
Suppelleiiitilium  ,  Calicum ,  Carpora- 
lium  ,  &  fimilium.  Invocativse  lunt, 
quaetamper  MiniftrosEcclefiae,  quani 
per  laicasperfonas  fiunt  fuper  rebus  , 
vel  perfonis,iIIisimplorandoDivinani 
opem;  quamvisremaneant  in  fuo  fta- 
tulaicali,  &defervirepoflint  prc/fani? 
ufibus;  &talesfunt  benediftiones  do- 
morum  ,  navium  ,  rerum  comefiibi- 
liumy  acfiliorum.  Quartns  rf.  dubit. 
2.  Verf  Quarto .  Na  varrus  in  Commentar, 
de  SpoHisClericor.  $.  18.  num  -j.  Layman 
hb.^.  tra^.c). cap.i ^.ScPaffQiis^usd.difpi. 
^.cap.iZ-num.i. 

Ulterius Benedidionum  Confiiruti- 
varumalisfuntpropnaSummi  Ponti-  60 
ficis , al  1? Cardinalium ,  alif  Epifcopo- 
rum,alia£rSacerdotum,aIi?  Abbatum, 
&  Pr$latorumRegularium;de  qmbus 


De  Sacdficio  Mi(&  Decif.XLll 


6i 


62. 


6i 


treviterquaeefrentialiafunt ,  explica- 
bimus. 

AdSummuiTiPontificem  omnesbe- 
nedi(!l:ionesfpe(Slant,  ineoenim  pleni- 
tudoSandiratis  ,  &  rpirjtuaifs^  Jurifdi- 
itionisrefidet;  fofcialiter  tamen  uaae 
benedidionesdrcuntur  effe  proprro;  ip- 
fius  Pap?,'  oempe  Bensdiclio  B^Ct^aure^^ 
nec  non  ^gnorum  Del  ex  cera  alba  .  A  u  - 
rea  Rofa  benedicitui  annuatim  aPapa 
Dominica  Quarta  Quadragefime  j  qu? 
appellatur  0{j/aiw'r«Z,<#ri?rf ,  &  in  qua 
DD.  Cardl^nafesin^dQuntur  veRibusro- 
faceis;  qu^quidem  Rof^aure?  benedi- 
£lio  fjt  in  fignum  L?titif  ,  &  ad  erigen- 
dam  fpemfideliumadgaudjacfleftisje- 
rufalem,  dequaeodiecommemoratio 
habetur  in  Miflfa;  ad  hoc  ut  fatigati 
quadragefimajijejunio  non  deficiant  j 
fed  expeclatione  ftern?  vitg  vires  fu- 
mant?  utdififerit  QjjartuJ  deBenedi^. 
vt.i.feH.i.  Vfiislud  1.  {5^  2   ubi  ex  pluri- 
busdemonftrat,  Rofam  effe  Symbolum 
Paradift,  &  aliegat  Ven.  Bedam  ferm. 
iS.  de San^is  y  affereatem  ,  quod  in__) 
C?!o  Empireo  neque  B^fdlneque  Lilia  ds- 
Junt\  de  qua  quarftione  videanturargu- 
mentahinc  indeper  rf5«deduil:a;>;0p«- 
fcul.  de  Vrima  Mundi  ^tcite  ferm.  i .  Haec 
foleranitasbenedieendi  RofamauT:?am 
aPapa,  antiquiffimaeft;  eratenimin 
afu  an?2tempora  Leonis  Pap^Noni  , 
qui  regnavit  Anno ML.de  quoCencms 
ejusCamerarius  fcripfit ,  quod  penfio- 
?iem  annuam  itnpofuerac  fuper  reditus 
Monarterii  SCrucis Lotaringi? pro ex- 
penfahujusRofae,utnotat  IVlagriusi« 
Hierolexic.  verb.  Domimca  Lpare  ,  Et  dC 
sademfoiemnitate  extatSermo  Inno- 
centii  Pap^  Tertii ,  dc  Pii  Pap?  fecundi 
in  cadem  Dominlca  L^tare  juxta  antiquu 
morcm  Romanorum  Pontificum  io- 
quendi  intra  MilTarum  Solemnia  ad  Po- 
pulum  ,qui  Pontifices,  completa  Mif- 
la,  &  berredi(Sioneeiurdem  Rofaeau- 
fex;  quffieri  folebatin  Ecclefia  San- 
ftpf  Crucisin  Jerufaiem  ,  tanquamc?- 
lei^is  Jerufalem  figiira  )  eamdem  au- 
ream  Rofamalicui  Regi ,  feu  Magna- 
ti  mittebant  .  Hinc  AlexanJer  P.ipa 
Tercius  Anno  MCLXXVII.  celebra- 
vit  i^anc  c^remoniara  Venetiisin  Ec- 
clefia  S^niliMarci ,  &  iplam  Rdfam 


aureamdonodeditSerenifinmoBenecH- 
doZani  Venetae  Reipublica:  tunc  Da* 
ci ;  tefie  Petro  Blefenfi  inferm.i  j.Emin. 
Ca^-d.  Baronio<7i:/^.  ^nnum  num.iZ.  & 
Flavio  Blondo  Decad.z.  lib.6.  cu)u:J 
exerrplum  imitatus  Alexander  Papa 
Vlll.  anno  1690.  eadem  Rofa  aurea  a 
fe  benedida  SerenifTjmum  Venetia- 
rum  Ducem  Francifcum  Maurcce- 
num  donatum  effe  volmt. 

AgnwrumDeiexcera  albapurifllma 
confeclorumeit  altera  benedidio  pro- 
pria  folius  Summi  Pontificis  ,   qxxaiti 
facji  anno  primo  fui  Pontificatus  in__> 
diebus  0(flav?    Pafch?  Refurredionis 
Domini ,  &  deind^  annoquoque  feptl» 
mo,  dum  vivit;  &  hic  Ritus  cit  antf^ 
quiOTimus;  adeoutmulti  yelint  fuam 
origmem  eflTe  cof  vam  Cerei  Pafchalis 
benediioniicum  enim  gentiies  haberen? 
in  ufu  appendendi  colloinfantium  buf- 
lascereascum  fuperllitiofis  fignis,  ad 
evitanda^-  fafcinationes,tefie  Varrone 
lib.6.  de  Lingua  Latina  j  &  Cafalio  deVc' 
terib.  Sacr.  Chrifi.  ritiq.  f^/J.^S.  a  Chriftr 
fidelibus  in  primitiva  Ecclefia  mutata 
fuit  fuperfiitio  in  Religionem5&  ex  Ce- 
raPafchaJis  Cerei  benedivli  coeperunt 
bulla',  feu  formulas  orbiculares  cutii 
imagine  Agni ,  fignificantis  Chriflum 
conncere  i   ad  reparandos  D^monum 
infultustum  in  infantrbus  ,  tiamin  pro- 
priis  Jornibus-,  &  adauda  Ecclefi?  rna- 
jefiate,  &  religionispompa*,  permini- 
ftrosPapj-ipff  formui?  cere?  formafse, 
&Agno.''um  Dei  nomine  infignit^  ab 
eodem  Papa  tanrummodd,  ut  confecra- 
rentuTi  &  beneuicerentur,  confaetudo 
firmavit,-  de  qua  Alcuinus  de Divinis 
o^c.trt.  deSahbato  San8o  .  AmalaritiS 
Fortunatus  De  Ecdejiajiic-  afpc.  lib.i. 
fiT/' 1 7.  Onuphrius  Panvinius  in  Libelle 
de  ^4gnis  Dei;  quemcommentatoselt, 
^:  erudkione  plurima  exornavit  Joleph 
Maria  Suarefius  Epi(cop'ds  Vafionenfis 
annoi6f6.  qui  Coroliario  primo  Au- 
£lores  plurimos  refert ,  deantiquu??*' 
Agnornm  Dei,  &eorumdem  iblefi^iois 
Pontificifbenedidionis, circaquam  vr- 
dendosetiamCartaldus  in  Traxi  C^rff- 
mon.  lib.^.fed.p.  cap.^.  nbi  methodum  , 
&formam,  quibusipfi  AgniCereibe- 
nedicuntur  exarat;  nec  non  Magr:us 
B  b  b    3  m 


64 


^S 


5So         DeSacrificio  Miflfe.Decif.XLII. 


InVerb.^gnus  Dei ;  ubi  ffj/.j.  norat,  S. 
Gregorium  Magnumbinos  Dei  Agnos 
afebenedidos»  auro  alligatos  mififTe 
Theodolind?  Uxori  Regis  Agiulphi  , 
qui  adhuc  inCivitate  Mogunciae  con- 
fervanrur .  EtQuanxxs de BenediBioni- 
hustit  i.fe^.S.pertotam;  ubiplenedif- 
feritdehac  benedidione. 

Virtutes  horum  Agnorum  Dei  per 
<J6  Papamconfecratorum  pluresfunf,  & 
vaIentpr?cipueconrrafulgura,&gran- 
dines;  contra  incendia  ad  extinguen- 
dum  ignem  •,  in  naufragiis ,  in  periculis 
parturientium  mulierum  •,  &  ad  repel- 
lendos  aIiosD?monis,  vel  D?monia- 
corum  aftus ,  Sc  infultus;  iuxra  fequen- 
tes  verfus,quosUrbanusPapa  V.fertur 
mififfe  ad  Imnerarorem  Grfcum  un^ 
cum  tribus  Agn'sDei  prfdidis,  utno- 
tant  Quartus<af./>5.8.  ^Prrf-W.  3.  Magr. 
eod.  verb.  ^gnus  Deicol.^.  &  Stephanus 
Quarnnt&inSutnnia  Bui/ati'  eod.verb. 
BaJfamus  ,  {5^  munda  cera  ,   cum 

Chrifmatis  unda 
Conficimt   Agnum  :  quod  munus  do 
»  t  bi  magnum . 

^onte  velunt  natum  ,  per  Myfiica 

San&ifjcatum . 
Julguy a  ne urantTignum i  arcet,  i^ 

onne  mahonum\ 
Teccatum  frangit  ;   ut  Cbrifii  San- 

guis  ,  iy^angit . 
Tr^gnans  fervatur;  (tmul  (sn  partus 

liberatur . 
Jrlunera  fert  dignis :  virtutemdeflruit 

ignis . 
Tortatus  munde  de  fiufiibus  eripit 

mdte . 
Jkdorte  repentina  fervat^  Satban^que 

ruina  . 
Si  quis  hono^et  eum  ,  retin^t  fuper 

bofte  trpoh(um  . 
Tarfque  mmor  tantum ,  tota  valet  ifi' 

tegra  quantum . 

x^gnu  s  Det  miferere  mei ; 

Qui  cumina  tollis ,  miferere  nobis, 

Deht^  AgnisDeiJiaec  veniuntnolan- 

•7  4aex  Mo',  iliftis  pro  cafibus  confcien- 

tiae.  PriiTi5,  quod  tangi  nonpofTunt  , 

nifiabSllis,  q-u  confiituti  funtinordi- 

t\e  Sacrc,quia  Sacro Chrifmate  funt  de- 

libufi ,  juxta  text.incap.Sacratas .  difi. 

ij.  Etideoni-que  clerici,  neque  Mo, 


niales,  neque  laici  pofTunt  eos  fin^' 

culpa  attredare  .  Axorius  tom.i.  /ib.^, 

cap.c).  quceft  .^.^onacxaz.  inprimum  Deca- 

logt  Traceptum  difp.-^.  queeji .\ .  punU .Of. 

mim.i^.  Secundo  prohibitum  efie  eof- 

dem  AgnosDei  Cerec^a  Papa  benedi- 

ftosminiopingere,  vel  aiiocoloreno- 

tarefub  p?na  excommijnicationis  ex 

Confiit.2.  GregoriiXIII.  wcipien.  Omni 

certeftadio.  Bnnacina  d.pun^.^.num  12. 

Lezana  infum.  tom  3.  vei  b.  ^yignus  Dei  n. 

4.(5^5.  ubi  adveitunt,pradid;amcen- 

furamnulli  eflerefervatam;  &;nonef-' 

fe  peccatum  ,  eofdem  Agnos  ab  aliis 

forfan  miniatos  ,  vel  depidos  retinere. 

Terti6,  ipfos  Agnos  Cereos  benediftos 

vendi  nonpoffe  fobpfnaSimoni?  ;£>!>. 

ubi  fupra  ;   &  Giballinus   de  Simonia 

qutfft.ii.  Confe^ar.a^.  qui  etfi  licitanrLj 

faciant  venditionem  ratione  materiae, 

vel  expenfarum  itineris;  tament  ex 

decreto  Cardinalis  Vicarii  Papae  fub 

nullo  praetextu  vendi  pfiffe  teftantur 

^\cc\\x\\us Lucubrat .Ecclefi(ffi  fib.l.  cap. 

^  num.S.  Magrius  d.  verbo  .Agnus  Dei  in 

fine .  Qjiartdnon  eflefacrilegium  for- 

nicariabhabenre  Agnum  Dei  benedi- 

ftum;  etficommittaiurineumaliqua 

irreverentia;  proutetiam  fidonaretur 

Amafice,exdo(3:rina  Oianxpar.i.traff. 

7.  refol. 1 8.  i^p^rt. 5 .  tra8.^.refol.6 y.Qu? 

in  coordinato  funt  impreflae  tom.i  .tra^* 

j.refoI.Sorefol  St.iy>refol.i6$.  §9.  & 

ex  Q^uarti  d.  tit  2.  de  benediB  feB.%.  dub. 

7.  Quinto  ipfi  Agni  Cerei  non  funt  ge- 

ftandi  inanulo,  neque  proiiciendi  in 

agros,  nequearboribus  affigendi,  ra- 

mifu^  fufpendendi:fed  tantummod6  in 

cafuincendiipofTunt  in  ignemproiici  \ 

atquetemporetempefiatum  eorumce- 

ra  adoleri  ad  fuffumiganonem  in  agris, 

areis,&  vineisad  depellendas  diaboli- 

cas  tempeftates  *,  ut  ex  Decretis  S.  Ca- 

roli  colligit  Corius  tn  Epitcme  Conctl. 

Mediol.  verb.  ^gnus  Dei .  &  Quartus  <^. 

feB.S.  dub.6. 

Quod  fi  quis  curiofus  peteret  ,  an 
Epifcopi  in  fuis  Discefibus  pcffint  be- 
nedicereRofasaureas,  nec  non  Arnos 
Cereos ,  illofqueconfecr^re,  proutta- 
cit  Rom»  Surr;musPontifex?Re(pon- 
dendum  effet  ncgative;  iicetenim  non 
defuerintCanoniflaE:,&MoraJjna?,qui 

fcri- 


De  Sacrificio  Mif&.Decif.XLFr.  |8i 


fcrlprerint,  Epircopum  pofTe  facerein 
fua  Difcefiquidquid  poteft  facere  Papa 
intora  univ^erfali  Ecclefsa^nifiexp^-cfs^ 
prohibeatur;quoscumulatDiana  p.  7,. 
tr.6.refol.Si.§-^.i^pitrt.j.tr.}o.  refol.^6. 
qufleguuntur  inCoordinato  tom.  t,.  tr. 
i.refol.iz.  is^refo/ut.i-j.  &  Barbofa  de 
OJfic.isr^Vot   Epifc.a!legat.2,i.num.  r^.ex 
quorum  doftrina  videretur  dicendum, 
hasbenedidionesRof^aure?,  &  Agno- 
fumCereorum  nullibieffe  prohibitas, 
&perconfequens  licitefieri  pofTeabE- 
pifcopo  ;  nihilominus  contrarium  eft 
omnin6  tenenjum  ;   quia  afferta  do- 
clrinaeft  falfa,  utprobat  Fagnanusi/7 
eap.  Ternicofam  a  mm.  29.  isr  feqq.  De 
Offic.  ordin    k  quo  non  diflentiunt  Bar- 
bofa>  &  Diana  locis  citatis,  ubi  alios 
iallegantjtalemfacultatem  inEpifcopo 
non  recognofcentes;  ea  ratione,  quia 
Epifcopi  vocarifunt  abEcclefia  Roma- 
na  in  partem  follicitudinis,  non  in_-» 
plenitudinem  potefiatis.  r^p.  Quifefcit 
isn  cap.  Decreto.  z.  q.  6.  Et  fatis  eft  ,  ex 
foloufu,  vel  confuetudine  cognofcere 
eflealipuidrefervatum  foliPap?,etiani 
ex  tacita  eius  voluntate,  ne  inferiores 
audeant,  ineofeiogerere*,  inferioribus 
enimnonlicetfibiarrogareea ,  quy  Pa- 
pa  vult ,  &  intcndit,exfolo  voluntatis 
fu^placitofibi  retinere:  alias  noneflet 
inferior,  fed  par,  &?qua!is,  utdiflfe- 
rit  Diana  coordinatus  d.  refol.  27.  num.  4. 
Idcirc6  cum   antedi£l?    benediftiones 
Rof?  aure?,  &  Agnorum  Dei  cereorum 
reperiantur  pofitf  in  folo  c?remoniali 
Pap?!  ,  fatis  conltat  ,  ejus  voluntatem 
effe.  ut  a  nullo  prfter  eum  exercean- 
tur  ,•  prout  numquam  ab  aliquo  Epif- 
copoinrot  f^culisfadf  fuerunf,  &  ita 
concludeodum,  ab  aiiis  Epifcopls  eas 
fiieri  non  poffe  ,  tanquam  proprias  fo- 
liusPap?;  &ipfi  refervatas ,  ut  docet 
in  ^''nctOioQjJidiXtwsd.traB.de  BenediHio- 
nib.tit.x.feB.i.d'ih.i. 

Ad  Eminentl/fimos  S.  R.  E.  Cardina- 
Ie«  t  fi  q'.)sr<  tmus  ,  quae  benedjiLtiones 
fpcv^itnt ,  &  quas  ipfidare,  vel  facere 
65?  poflint  ?  Diilingu-^re  oportet ,  anCar- 
dinalesfint  Epifcopi?  Vel  tantihm  Sa- 
cerdotes?  velfolummod6Diaconi?  In 
primo  membro  Cardinales  Epifcopi, 
abf^iue  dubio  poITiint  facereomnesbe- 


nedidiones,  qu^  propri^funt  Epifco- 
porum',  conflitutivas ,  &invocativas, 
etiamcum  undlione  Sacra;  quae  peo- 
dent  abordineEoifcopali  ,•  incujuscol- 
latione  ,  manus  Epiicopi  inunguntur 
(utairlnnocen.  l\\.  in  cap.^nico  .  De 
Sacra^nSl.')  ut pflendatur ,  acciperepO' 
teftatem  benedicendi ,  ijr^  confecrandi  . 
Lie6queomnesbenedidiones,quecunri 
Sacra  Unftione  fiunt,  fpe£lant  ad  Epif- 
copum;  &  perconfequens  adEminen- 
tifijmos  Cardinales  ordine  Epifcopali 
infignitos  in  eorum  Titulis,  ^Eccle- 
fiis.  In  fecundo  membro,  fi  Cardina- 
les  fint  tantum  Sacerdotes,  poterunt 
exprivilegio  Apoftolico  annexoexcel- 
fiffimae  fuae  dignitatieas  benedidiones 
facereetiam  cum  undlioneSacra,  qusc 
exPrivilegio  Apoliolioo  concefTae  funt 
Abbatibus  Sacerdotibus  ,    habentibus 
jusexercendi  Pontificalia ,  &deferendi 
Mitramv  &baculum,  de  quibus  Bar- 
bofa  deOific.  Epifc.ttUegat.  5.  num.6.  &C 
Gratian.  Difcept.  forenf.  cap.  84^.   Ipft 
enim  Cardinales  vallatifunt  tribusil- 
lis  requifitis;  idedque  non  debenteffe 
deteriorisconditionis,  qu^m  Abbates, 
&  fic  poterunt  in  fuis  Ecclefiis  Titulari- 
bus  ,  &  commendatis  campanasbene- 
dice;  calices  ,  &  patenas  confecrare;. 
praeter  alias  benedidiones  SacraruirL-» 
fappelleftilium  ;    &  collationem  pri* 
mseTonfurae,  &ordinum  minorum  > 
quosfuisfamiliaribus,  ex  inveterata_j 
confuetudine  conferunt.  Barbofa  f/. <»/- 
\egat.  3.  num.  1  ^.  ubi  DE).  cumulat .  Et 
dejure  Ecckftaft.  tJniverf.  lib.  i.  cap.^. 
num.^o.  Principaliter  autcm  Cardina- 
lesin  Sacerdorio  conftituti  poffunt  So 
lemnem  b  -nedi^tionem  more  Epifcopo- 
rum  populo  impartiri ,  cum  verbisillis 
Sit  nomen  Domini  benediBum ,  i^nc.  ut  do- 
cent  Hofltert.  ^  Joan.  Andr. /Mrtfp  ide 
Supplen.  neglig.Vrdelat  Fagnanus;«  rtf/». 
I^e  pro  dilatione.  num.  41.  ubi  allegat 
Extravaganrem  Clementis  Vlf  quae 
incipit  ••  San8!lfmusinChriftoTater.diC> 
DeTosnitent.  i^F^em.fticn.  In  tertio  au- 
tem    membro,  fi  Cardinales  finttari* 
tummoJoDiaconi ;  rei  viJetur  patiali- 
quamdifificultateni,  qula  adofficluni_» 
Diacop;    non  fpedant  benedidiones, 
aitent«  (^orum  origine ,  fed  iacerdo  ti  fa* 


70 


382 


DeSacrificioMif&.  Dccif.XLlI. 


7' 


crificanti  affiftere,  Evangellum  legere, 
Euchariftiam  populominiftrare,&alia 
hujulVnodi  facerej  non  autembenedi- 
cere;  utexprefsdlegicur  inConftttution. 
^ipoftoLlib.ii.cap  28.  &notatGiOira_» 
incap.  Ecce .  yerh.  Benedicere  .  dijl.<^^, 
Wi^linfpeciede  beneditlione  Solemni  , 
qu:;m  dat  Epifcopus  ;  non  autem  eo  in- 
feriores.  GloflTa  in  cAp.  ^bbates.  Verb.Si 
tAbbas  .  De   Trivileg.   in  6.   Porrd  di- 
cendumeft,  quod  Cardinales  Diaconi 
omnesbenedidiones  dare,  &  facer^^ 
poflTunt,  quasfaciunc  Abbatesprivile- 
giati,  iisexceptiSjinquibusnecefTaria 
cftUndio  Sacra;  idciredfacra  fuppel- 
]edilia  benedicere,   &  folemnem  be- 
nedidionem  dare  populo  polfunt,  per 
verba  Sit  nomen  Domini  benediBum .  Ea 
jatione,  quia  hanc  berredid:ionet:f>pO' 
teftimpaVtiri,  qui  habet  juraEpifcopa- 
lia,  veiquafi,  e:c  d.cap.  ^bbates t  ubi 
DD.de  Triviieo.  in6.  prouc  &  habenC 
Diaconi  Cardinaies;  &  ita  docent  S. 
Antoninus  inSumma  x,.p.iit.  14.  cap.  16. 
S.  9.  &  pluribus  cicatrs  novifiime  Jaco- 
busPignatellus  tom, 10.  confult.  iij.nu- 
•mer.  s^-is^feqq    ubi  refolvit argurrven- 
lacontrariai  isrnum.  55?  is^6o.  confide- 
jat,quodJusbenedicendifpedatetiar» 
adofticium  Diaconi;qui  ben^dicicCe- 
reum  Pafchale;  &  adEvangelium  ,& 
in  horis  Canonicis  dicic  Dominus  Vobif- 
4um,  quap  verbahabenc  racionem  falw- 
tionis,  &  benediilionispopuli.  Qua_» 
ftantePignatelfi,  ^  DD.  quosailegac, 
opinione,  non  efi  atterKiendus  Gavan- 
^us  iw  Manuali  Ferb.  Cardinaiij  numer.  1  q. 
ubi  fcripferac  ,    quod  fi  Cardinal.s  e(t 
tantum  Diaconus  non  parefl  benedicere 
populum ,  neque  rem  aliquam ,  nec  fimpli- 
ffiter  .^  nec  fokmniter  \  nifi  fpecialsm  ha- 
hsat  a  Tapa  facu/tatemi  quia cor^trariu m 
eftomnino  verum  . 

Ad  Epifcoposautem  pertinentomnes 
benedidiooes.  Circaquos  fc>endum_j-, 
iilasefreihquadfuplicidifFerentia.  Pri- 
masfunt  benedidiones  rerum,  qu,£dc- 
benteflfe  materia  Sacramentorum  ,  uc 
benedidioChrifmatiSj^c  Olei  infirmo- 
rum;  6chx  fieri  non  pofTunt,  nifi  a5 
Epifcopis.  Quartus  d.tit.  i.  de  1'etudi- 
LiombusfeB.i!^.  dub.^.  inprinc.  Barlx>fa 
clieg.  50.  num.  6  i^yotdami  lom.  i .  iii».  3. 


rit.  1.  num.io.  quidquid  dfcaC  in  "ontra- 
rium  Cajetanus  ibiallegatus .  Sccundse 
funtiliae,  inquibusintervenit  Sacra    . 
Uiidio  ,  videlicet  benedidiones  Alta- 
rium,  Campanarum,  «3cCaIicum-,  & 
haBy  licetfint  propriaeEpilcoporunrbj  y 
poitunt  ex  Apoitolico  Fri/iiegio  fie?i 
etiam  ab  inferioribas,  qualcsfunt  Ab- 
bates .  Tamburin.  dejurs  .Ahbatum  tom. 
I .  difp .ii.per  totam .  Ter t \ct  fu n t ,  i n_» 
quibus  Undio  Sacra  non  adhibetur,fed 
verbales  vocantuf :  &exhis  IIa;,quaB 
concernunt   res  neceflfarias  Sacrificia 
Milfae,  ut benedtdionesCorporaliuni,- 
&  Sacerdotalium  indumeotofum  ,  net" 
tinent  ad  Epsfcopum;  eifi  ad  ejus  in- 
ftanciam  Sacra  Rituum  Congrfgatio' 
easdeleget  Sacerdotibusin  aliqua  Ec- 
clefiafiicadignicace  conftitutis,  utfer- 
vatur  inhac  Diaecefi  Patavjna,  non__< 
tamen  indefinice , fed  ad  triennium,  vel 
qLvinquenniura.  Quartoloco  eft  bene- 
didioSolemnii  in  MitTa  per  verba  fupra  ?2 
repetitajS'?/  nomtn  Lomini  berKd/^um  (^^, 
&hsceftquidefafic  propria  Epifcopi  ,. 
ut  fi  fimplex  Sacerdos  ea  uteretur ,  in- 
eurreret  in  Irrcgulancatem  .  GlofTa^j 
incap.  Miniflrare.  16.  gu.6.  Majoius<^^ 
irreguiarit.  iib,  4  csp.  i^.num.  4.  Nihilo» 
minijsex  Privilegio  Papaeeft  delegabi- 
lisetiam  mferioribus  Epif"copo,-at£!'i^i- 
musfupra  deCardinali  Diacono;  imm6 
ex  confuetudine  elt  praefcriptibilis  per 
fimplices  Sacerdores.  Pignateliusrf.  «v, 
lo.confult  117.  nuni.6i.  ubi  nocat  inL_j>- 
Ecclefia  Psrifienfi  Parochosuci  ea  50" 
lemni  benedfiiione ;  prouc  ficin  Eccle- 
fia  Gra?^ca,in  qua  nullum  eftdifcrimen 
inter  Solemnem  benedisflionsm  Epifco- 
porqm,  &  fimplicium  Sacerdotum  e» 
traditis  per  Ifaacum  Kambertum   /»' 
Toni. Eccl  Grdecoepart. 1 1 .  Liturg.  Ord.  d9 
B^tu  BsnediSionis . 

Demum  Aliaeft  benediftio  propria 
Epifcopi  ;  illa  fcilicet,  quam  manu  75 
sperta  dac  populis  genufledlentibus  , 
dum  ipfe  Epifcopus3n.ibulat ,  vel  equi- 
tat  per  faam  Civitatem  ,  vel  Difcefiim, 
uc  in  Cceremoniali  Epifc.lib.  1.  cap.^.  iff 
princ.  dequa  fcribunt  Barbofa  ai/e^.27. 
iinum.S^.is^feqq.  &  Jcrdanus  d.tomoi, 
lib.^.  tit.  1  ^.^num.  ^p.  is-feqq  ubi  notar, 
hanc  benedi^ionem  efie  ita  propriana 

Epif- 


DcSacrificioMiffe   Decir.XLlJ. 


'Epircopi ,  tJt  n  quis  abfque  ejus  licentia 
eamdaret,  efifet  punJeodus;  ac  tantae 
virtutis  paritereHe;  ut  pereamdelean- 
tur  peccata  verjialia,  ex  dodrina  S. 
Thomaes-p- <7«.S7.<ifr.  ?.  Card  Toleti 
lib.  3.  cap.  5.  uum.^.  de  qua  fcripfimus  /;; 
Decijtonib..  ^ml  16S7.  itJ  QuDeJit.  Msnjis 
Decembris . 

Ad  Sacerdotes  fpedant  aliae  benedi- 
jftiones,  inquibus  Sacra  undionon_» 
adhibetiir ,  dequibusin  MifTali  Roma- 
74  no,  &Rituali;  fed  cum  triplici  diftin- 
ftione.  Aliae  enim  fien  nonpoffunt  , 
nifi  ab  habentibus  delegatam  facuJta- 
£em  ^  Sede  ApoSoiica ,  &  ejus  nomine, 
^  Sacra  Rituum  Congregatione,  qu^ 
illamconceditad  tempu^limitatumSa- 
cerdocibas  in  aliqua  dignirate  EccJefia- 
ftica conftitutis ,  quales fuot Pr^pofiti, 
Archipresbyteri,  Vicara  foranei  ,    & 
jhic  Patavii  Primicerius,  &IVla(Tarius 
CongregatJGnis  Parochorum  ;    &  hcsc 
facultas  daturpro  benedicendlo  Sacer- 
dotalibus  indumentis,  Mappis    Alta- 
Tium  ^  Corporalibus,  TabernacuJis  , 
PixideproafTervandaSS.  Eucdariftia  , 
Cruce ,  atqae  Imaginibus  ChriftijDei- 
parac,  &  San<florum.  Gavantus  in_» 
B^bris.  Mijfal.  part.  4.  tit.  r  9.  mm.  z  ? .  Vel 
cumfacultate  delegata  fimplici  Sacer- 
dotiperipfum  Epifcopum;  &  funt  be- 
nedidiones  primarii  Lapidis  proEedifi- 
^andaEcclefia;  probenedicendaipfa  , 
pariter  Ecclefia  jamfdificata;  necnon 
Cfmeterio;acetiamproreconci]iandis 
Ecciefia  (quaeprius  non  fuiflet  confe. 
crata>^&  Ccemeterioin  polluricnis;ca- 
fibuSjdequibus  Rituale  Romanum/«^ 
tit.  de  Benedidioii. 

Secundigeneris  benedldionesadSa- 

cerdotesfpeftaivtes  funt  WTe ,  quasfunt 

proprias  Parochoriim  ,  &  fieri  non  pof- 

7^  funt,  nifiab  exercentibus  Curamani- 

marum.  Hujufmodieffecenfenturbe- 

nedi(Siones   Sponforum  ,  Fontis  ba- 

ptifm.^lis  in  SabbatoSan^o,  atque  do- 

iTiorum  ineademdie.  Reliquasomnes, 

c^ndelarum  ,  cinerum  ,  palmarum  , 

ovorum  ,   aliorumque   comeflibilium 

etiamaSacerdotibus  non  Parochisfieri 

poffunt ,  adquemeffedum  earumfor- 

mulje,  &  precespofitae  funtin  MifTali 

|lG!5isno;  <^  hiiic  proceffit  iJla  Regula; 


383 


quam  approbant  Gavantus  in  ^ubric. 
M-jJal.  d.part.^.  tit.  19.  mm.  1.  (^  num. 
20.  &  PignateWus tom.  6. confult.yS.num. 
ir.  quodBenedidliones  notatce  in  Mifl 
fali  funt  communes  cuicunque  Sacer- 
doti,  etiam  Regularibus  infuisEccle- 
fiisy  illae  vero,  quae  ponuntur  in  Ri- 
tuali  Romanocenfentur  refervataeCu- 
ratisanimarum. 

Hinc  non  levis  efl  difputatio  inter 
Dodlores  ;  an    benedidio  Mulierum 
pofipa.»-tum  fieripoffit  a  folo  Parocho, 
veletiam  aRegularibus?  Etadhorum  jS 
favorem  refpondifleSacram  Congrei^a- 
tionem  die  x.J^uhi  1610.  afferit  Nova- 
rius  in  Summa  BuUaruwpart.  1.  Commen- 
tar.  ^i.mnv.ij.  ea  ratione,  quia,  etfi 
colioCiataexiftat  talis  benedidio  inRi- 
tualiRomano,  flatim  poft  Ritumce- 
lebrandi  Matrimonium;  nihilomini^s 
Rituale  inrubrica  hujus  benedidioniy 
non  nomioat  Parochum  ,  proat  pauld 
antefecitin  Rubrica  benedidionisnu- 
pti.arura-,  kd  nominatfimpIiciterSacer- 
dotem  ;  dicens,  Si  qiia  puerpera  .  (^c. 
petierit  a  Sacerdote  benedl&ionem.  Ccete-» 
rOim  contra  R.egulares  fcripfit  Genuen- 
fis  in  Vraxi  Curitie  ^rcbieptjcop.  T^eapol. 
cap.  72.  num.  15.  cum  enim  puerpera 
proreceptioneilliusbenedidionisfolita 
fit  offerre  candelam  ,  ad  imitationetn 
D^iparae,  queobtulit  par  turturum  , 
autduospiilJoscoIumbarum,  &omnis 
oblatioParochianorum  dejure  fpedlec 
adParochumj  ad  ipfum  pariter  debec 
pertinerebenedirtiopuerperseprivativd 
quoad  aliosquofcunque,  etiamRegu- 
lares;  utetiam  docet  Pignatellus  r<7w, 
$.confu!t.  -j-j.pertotam.^  addensfequen- 
tesrariones;  quia  hfcbened^ftioeftac- 
cefToria  bcnedidionis   fponforum  ;  fic 
curn  corta  ,  &  fioJa ,  quae  eft  fignum 
jurifdiift^onis  ,   quam  Regulares  exer- 
cereno  ;  poffunt,cumeamnonhabeanr, 
in  exteras  mulieres;  a  quarum  immd 
ccnforrjo,  ,?cco]loqu!0  eos  alienoseffe 
convenit  ,  ut  pluribus  Sar.(l>orum  ex. 
emplis  ibidemPignatellusdemonttrat. 
Ulterins,  quia  fic  fervatorRom^^qug 
eflSacrornni  Rituum  Mngijtra.  Rota 
coram  Merlino Decif.  6'^-j.  v.um.  zi.  (3^  De-    17 
cifj^<;^.  nur^.iz.  Qi.Mbus,  aliifqueplu. 
ribus  congruentiis  per  eumdemPigna- 

tellum 


384 


DeSacrificIoMJflWDecjC  XUI. 


telluin  allegatis,  tandem  concludic  , 
Sacram  Concilii  Congregationem  r^^ 
femel,  aciterum  maturedircufla  iii_j 
IJna .Antueypienji  diei^.  l^ovemb.  1661, 
cenfuifre  ,  acderlaraffe,  ^onlicere  I{e- 
gularibus  in propriis  EcclefiiS  muUerespofl 
partum  ad  Vurtficationem  admittere.  Ne- 
queobftatcontraria  declaratioejufdem 
SacrseCongregationis  de  amo  1620.2. 
Juliiy  apud  Novarium;  quia  proceffic 
adfavorem  Regularium  Civitatis  Bo- 
noniae;  quihabebantprofeconfuetudi- 
nem,  &legitiman  praefcriptionem  be- 
nedicendi  mulieres  poft  partum,  qua 
cefTante,  talisbenediftio  aproprioPa- 
rocho  eft  facienda  ;  ut  diximus  etiam 
fupra  Decif  xj.  num.  80. 

Ad  Abbates  autem  ,  confecrationis 
counereinfigoitos ,  velPrivilegio  Apo- 
ftolicovallatos,rpei£lant  orones  benedi- 

y8  Ctiooes^t^mcum  Sacraun(!!lione,qu^m 
fineipfa;  &  ide6  poflTunccalices,  pate- 
nas,  &  campanasben  dicere,  necnon 
Sacerdotalia  Indumenta  ,  fedproufu  , 
&  fervitio  Ecclefiarum  fibi  fubditarum-, 
nonautem  ad  petitionem  alienorum  , 
^tfupraplene  probavimus  circaconfe- 
crationem  Altarium  Decif.  XUl.^num. 
zi.  is^feqq.  ubi  plures  rationes  adduxi- 
mus,  Decreta  SacraeCongregationis  , 
&  Do£lores  ita  tent- ntes ,  quibus  adden- 
di  iuat  Lezana  in Sum.torrj.  i,.l^erb.Eene- 
df^ionum.j.  Gavantus  in I{ubr.  Mijjalis 
part.^.  tit.ii^.  num.  2.1.  Et  in  Manuale 
Kpifcoporum  f^erb.  ^hbas  num.  29.  is^ 
30.  Nicolius  inFlofculis  eod.f^erb.^b- 
bas. num.  ^.  &  Lantufcam  Theatro  ]\egul. 
Verb.Bened Bto.  nu.i.  ubiaddit,  caute 
elTelegendos  Audores,  quiextenduot 
hancfacultatem  ad  paramenta  ,  &  res 
aliarumEcclefiirum;  quales  funt  Af 
canius Tamburinus  dejnre^bbat.  difp. 
ll.quaft.i^.tom.  I.  1.S:  Quartusrf^Bifw^- 
diBionib.  d.  tit.  i  fe^.  4.  dubit.  6.  qui  ma- 
nifeftefalluntur. 

Ad  Prasiatos  tandem  Religionum 
mendicantium  fpc<!l;int  ex  Apoftolicis 
Privilegiis  benedidiones  omnes,  in_j 

19  quibusSacrun  Chrifma  non  adhibetur; 
&idcirc6  podoot  benediCL^re  Corpora- 
lia,  Veftes,  Sacerdotales  ,&  EccJefia- 
ftica  pjraiTnie.:ta,  ut  docent  communi- 
ter  omnes  MoraliftaB ;  Quartus  d.fe^.  4. 


dub.j.  DlanaCoordinatusfojM.  7.  traB, 
i.  nfoL  24.  quedefomptaeftex  veteri, 
in  .juoiac-ebar,  pa^t.  ^.  tra&.  1.  refol.^o. 
&  Lez-tnarf. /c.v"-'  ?.  f^erb.Bened'^ionu.St 
ubi  ita  fcribit :  Huei-  porrd  facultas  Pr^- 
latorum  ^egula^iu*-  tenedicendi ornamenta 
Ecckfafitca ,  fea  alia  ,  in  quibus  Chrifma 
nDnintervenit yintslligi  debet  ad proprios 
ufus ,  is"  P^o  ipforum  Ecclefiis  ,  non  pro 
(tliis  .   Et  refert  declarationem  Sacrae 
Congregationis  diei   15.  Menfis  Martii 
1631    de  qua  etiam  Barbofa  in  Decif. 
^poftol.  Verb.  Abbas  num.  i .  &  No  varius 
in  LucernaBegular.  V.  Benedicerenum.  5, 
Quae  omnia  hucufque  difta  deferviunt 
pro  intelligentia  benediftionum Eccle— 
fiafticarum,  fivdfintconftitut}vae,fivd 
invocativaetantum,  quaefiunc^fupra* 
diftis  Ecclefiafticis  perfonis. 

Laicaiesautem  benediftiones,  quae 
foiummodoinvocativasfunt,  fiunc,uC  « 
plurimCim  ,  ^  Parentibus  fuper  filios 
fuos,  five  naturales,  five  fpirituales; 
&  harumorigoHcet  inScriptura  Sacra 
videaturincipere^Noe  poftdiluvium , 
quando  data  maledidlioneChamo  filio 
irreverenti,  benedixitSemo,&  yaphe- 
to  ,  nihilominuscredendumeft,  ipfum 
primumParentem  Adam  folitum  fuif- 
febenedicerefilios,  &nepotesfuos ,  ut 
differitQuartus  deEenediSionibustit.  ^. 
fed-ij.Vraelud.i.  quempoftea  fequuti 
Patriarchae  confueverunt  benedicere 
fuosfiiioSjCumeffent  morituri ,  ut  legi* 
turdelfaacGi?»?/'.  17.  &deJacob  Genef 
48.  (ij>i49.  &fic  de  coererjs,  forma  au- 
cem  benedicendi  filios  non  eft  cerris  ver- 
bispr^fcripta;  fed  pendet^  pietatePa- 
rentum  ;  qui  in  legeEvangelica,  unj 
cum  verbis  invocantibus  bona  fpiri- 
tualta,&temporaIiafiIiis  fuis,  debent 
adhiberefignumCrucis,  &  illam  for- 
mare  manu  fuper  illos  ,  ut  advertit 
Quartus<^.Pr^/«^.  r.quiaCrucisfignum 
eft  inftrumentum  cujufcumque  boni  , 
tefte  Tertulliano  de  Baptifmo  cap.  8. 
Fruftuofam  autem  effe  filiis  Parentum 
benedidionem  affirmat  Ecclefiafi.cap.%. 
verf  II.  dicens :  BenediBio  Tatrisfi^^mat 
domos :  ideftftabilit  familias,  utTiri- 
nuscommetitatur;  &econtra  Maledi- 
Bio  Matris  eradicat  fundamenta  ,  cujus  %l 
horrendum  exemplum  narrac  S.  Augu- 

ftinus 


De  Sacrlficlo  MiflW .  Decif.  XLlT.         3  8  j 


Hinns  Jih.12.  deCivit.Dei  cap.  8.  quod 
refert  Menochius  Jnfua  OeconomicaChri 
flianalib.  'j.cap.  14.  w«r77.  j.ubiadditaiios 
duos  cafus ,  unum  Matris  maledicentis 
filiumingratum ;  &obfecrantis,utoc- 
cifus  fibi  domum  poffet  deferri  ;  alte- 
rumPatrisifiliopercuiTi  ,  &dicentisi 
utinam  manusillatibiabfcindatur  ,& 
tu  in  furca  fufpendaris  ;  utrumque  au- 
tem  fucceffit  intra  tres  dies  ',  fiquidem 
duo  filij  praedi6li  bibendo  ,  &  ludendo 
fimul  in  caupona ,  ad  rixam  provocati 
maledidus^  Patre  occiditmaledii^um 
aMatre,  que  ita  vuineribus  confofiTum 
gens  adipiamportavit  ;  homicids  au- 
temcaptoa  fateliitibusmanus  fuitob- 
truncata  ,  &deindeobhomicidium  ip- 
femet  infurca  fufpenfus.  Hinc  S.  Ca- 
terina  Senenfis  adhuc  puerula  Matri 
fuae  quodam  die  maledicenti ,  fapienter 
dixitrMatermea  nolimaledicere;quod 
fi  ego  tibi  inobedieas  fumjverberare  me- 
ipfam  non  definas  .  Ita  Frigerius  in 
Vita  eiufdem  Sanflae  .  libr.  i.  cctp.  4. 

Quo  ad  Vltimum.  Si  quacrimus; ,  quae 
necefifaria  fintad  benedidionem  novae 

gj  Ecclefiae  ,  vel  CaemeteriiJ  Refponde- 
tur;delegandam  efifelicentiamabEpi- 
fcopofimpliciSacerdotieambenedidu- 
ro:  deindefervandasefifeformulas ,  & 
preces  praefcriptas  in  Rituali  Romano, 
qug  confiftunt  ,  in  ablutione  parietum 
exteri^s  ,  &  interiuscum  aquabenedi- 
da  ,  &  afpergillo  ex  hyflfopo  ;  recita- 
tione  Litaniarum,  &Pfalmorum,  ac 
Orationum  prout  in eodem  Rituali *,  de 
quibus  Cfremoniis  agit  Cafialdus  in 
Traxi  libr.  z.  feB.  1 1 .  cap.  6.  ubi  num.  4. 

83  advertit  unum  ,  quod  non  vidi  obferva- 
ri  ;  videlicet ,  etiam  Oratoria  priuata 
effe  benedicenda  iuxta  eamdem  for- 
mampr^fcriptam  in  RitualiRomano, 
etficum  minori  folemnitate  exequen- 
dam;  quod  notent  Epifcopi  ;  qui  vifo 
Indulto  Apoftolico^concedente  alicui 
nobili  perfon?  ufumoratorii  privati  pro 
Sacrificio  Miifae  ;  &  vifitatoipfoOra- 
torioquoad  decentiam  loci ,  &  orna- 
menta  ,  ftatimrelaxant  mandatumde 
celebrandaMififa,  nihil  dicentes  d^ 
ncceflariaprgcedenti  benediClione. 


D  E  C  I  S  I  O  XLIIL 
ARGUMENTUM. 

Agitur  dc  Ornamcntis  Ecclcfia- 
rum  5  &  Altarium ,  quse  lunt 
Ecclefiaftica ,  Rcgaiia,  Moralia, 
&  Lcgalia.  Prima  ncmpe  Ec- 
clcfiaftica  (unt  Mappas ,  PaU 
lia  5  Crux  ,  Candclabra  ,  Lu- 
ccrnae,  &  alia  prout  in  Rubri- 
ca  Miilalis ,  circa  qwx  varias 
difficuitatcsfolvuntur,  &  cru- 
ditiones  dantur ,  praccipue  cir- 
ca  Luccrnas  pcrpctuas ,  &  in- 
cxtinguibilcs  antiquorum.  Rc- 
galia  ornamcnta  funt  donatio- 
ncs  Pnncipum .  Dc  iiis  liifto- 
riae  plures  ,  illaquc  donationis 
Conftantini  Impcratoris.  Mo- 
ralia  funt  dcvotio ,  &  rcvcrcntia 
plcbis  in  Ecclcfia .  De  his  mui- 
ta  fcitu  digna ;  &  de  Diaconif- 
farum  officio  .  Lcgalia  tandcm 
ornamcnta  Immunitas  loci  Sa- 
cri .  Agitur  dc  lurc  Afyi.i  pro 
confugicntibus  ad  Ecclcfiam.* 
juxta  Buliam  Gregorii  XIV. 

S  V  M  M  ^  B^l  V  M. 

I  Ornamcnta  Eccle(j£ ,  &  ^ltaris 

neceffaria  ad  Sacfijicium. 
z  H^eretici  Illmninati  impMgnahant 

ornamenta  Ecciefice  ,  &  jLlta- 

rium  . 

3  Ornamcnta  Ecclcfiafiicapro  EcclC' 
fiiSi  &  ^ltaribusqux} 

4  Tobalee  tres  line^  fuper  oiltare , 
&  an  ex  Canape  ?  &  benedi^ide? 

5  Tallium  ad  .Altare  coloris  officio 
diei  convenientis  ;  &  fine  lignea 
coronide  . 

6  Crux  in  medio  ^ltaris  ponidehet 
pro  Mijfa .  ^n  cum  imagine  Cru- 
cifixi ,  vel  Jine  ?  Et  an  ft  in  Icone 
fit  di6fa  Imagot  Velfit^ltarema- 
\us ,  i^  in  eo  recondita  Eucbarijlia? 

Ccc  7  Cau' 


SS<S        De  Sacrificio  MiffieDecirXLIlL 


7  Candelabra  cum  candelis  cereis 
accenfis .  . 

8  CandeU  acccnfce  in  Mifia  quid  ft- 
gnificent  ?  Earum  numcrus  ?  Ma- 
teria  f 

S>  Candclahrorum  myHicusfenfus . 

10  Tabella  orationum  [ccretarum  ad 
pcdcm  Crucis . 

11  Cnlfinus  in  ^ltari,  ^  e)us  fi^ni- 
ficatio . 

1 1  LcBorile  pro  Miffali ,  loco  cuffini . 
EjHs  nomina ,  &  MyHcrium . 

13  ^impullarum  cum  vino  ^  &aqua 
pro  Sacrificio  locus . 

14  intorticia  pro  elevationc  Eucha- 
rifli£ . 

15  Campanula ,  fcu  Tintinnabulum. 

16  Tabula  lignca  an  pulfanda  fer .  6. 
Tarafceve  in  elevatione  Euchari- 
fti^^ 

1 7  Ornam.enta  Ecclefiaftica  nonfmpli- 
citcr ,  fed  fecundum  quid  neccfja- 
riapro  Sacrificio . 

1 8  Ciboria  ad  ^ltaria  quidfmt  ? 

jp  ^ltaria  marmorea  moderna  defcri' 
pta. 

20  Ti£furisornand£Ecclefive,  &  ^l- 
taria  .  Teftimonia  antiquorum . 

21  Iconoclaftne  contra  facras  Imagi* 
ncs  . 

21  TiCiorum  eximiorum  Catalogus 
apud  Mafinum. 

25  Fcla,  &Tapetes  p'o  ornatu  Ec- 
clefiarum, 

24  Veiatum  ^ltare  tempore  MifiiC  . 

Cur ,  &  quomodo  ^ 
2  ^  Felum  ^ltarisretrahebatur  ab  Of- 

fertorio  ufque  ad  Communioncm. 

26  DiBio  verbi  anteccdentis ,  noru 
repLicata ,  fed  omiffa  in  feqaenti . 

27  Lucernis ,  ac  Lampadibus  ornanda 
funt  Ecclefioi . 

28  Lampadarnm  forma;  divcrf<e  \  & 
varia  nomina . 

29  Cicindelia,  undedicia^ 

30  Legata  piapro  oleo  LampadarufTtj, 
Ecciefia . 

31  Lucern,e  antiquorum  tetern<£,  & 
inextinguibiies . 

32  Luccrnoe  <eterna  quomodo  fierent 
ab  antiquis  «* 

5  5  Fioribus  ornanda  .Altaria : 

34  Frondes  fcjiive  ad  Oftia  Ecclcfia- 


rum  cur  ?  &  quando  coeperint  ? 
^  5  Ornamenta  Rfgalia  qu<e  namfmt  in 

Ecclefiis  ? 
3(5  Koma  cum  aliis  Civitatibus  dona- 

ta  Summo  Tontificiper  ConHanti- 

num. 

37  MathildisComitiJJie  donatioEcclC' 
fi£  Komana . 

38  SIn<e  Regis  Britannici  liberalitas 
erga  Ecciefiam  Romanam . 

39  Ementrudispia  Matrona  tcftamen- 
fum ,  &iegatapia. 

40  TontificumRomanorum  donationes 
Ecclefiiis  Romce . 

41  Rugie  in  Eccleftis  quid  efient  anti» 
quitiis } 

42  Tatavini  Cleri  divitia  ,  &  opu- 
lentia  . 

4  3  Legatumpium  eft  quod  relinquitur 
Ecclesia:. 

44  ^Donatio  fa6ia  Ecclesia  non  requi' 
ritfoiemnitatem . 

45  *I>agobertus  Rex  Francorum  iibe- 
ratus  d  pcenis  Turgatorii  ob  c']US 
liberalitatem  erga  Ecclesias . 

4(j  Ornamenta  Moraiia  in  Ecclesiis 
devotio  popuiorum  .  Devotionis 
reguU . 

47  Mulieres  in  Ecclesis  fegregata  a 
Viris)  earumquc  introitus  perdi- 
verfamjanuam. 

48  ^iaconifs^  oiim  quaenam  effent^  Et 
quaiia  earum  officia .-? 

5>  ^iaconiflarum  officium  Mcdioiani 
adhuc  durat . 

0  'Egeniprohibiti  qucerere  cleemofy' 
namper  Ecclesias . 

1  Venctorumpietas,  &  devotioiftj 
audienda  MiQa . 

i  Ludi  theatraieSy  Comediave  pro- 
hibit<e  inEcclesiis . 

3  ^ltari  vicinus  populus  ftare  non 
debet  in  Mifia . 

4  Mulier  aDi^mone ditata,  m  irre' 
verentias  caufaret  in  Eccieftis . 

5  *Diabolus  fcribit  peccata  irreve- 
rentice  commifla  in  Ecclefiis . 

6  Ornamenta  Legalia  Ecclesiarunu 
qu£  ? 

7  Immunitas  loci  Sacri  quo  ad  rcsjiT, 
perfonas  ad  ipfum  confugientcs . 

8  .yifyium  apudHebr<eos  Tempium, 
&fcx  civitates  refugii . 

59  ^fm 


DeSacrificio  Mifla:.  Deci^  XLIII. 


387 


$9  ^fyla  apud  Ccntiles  . 

60  Immunitas  loci  Sacri  quo  Jure  in- 
troduBa  ? 

61  'DcH^ia^  qUdenongaudent  ImmU' 
mtatclociSaeri . 

6i  Immunitatis  violatalociSacripU' 
nitio  cceleflis . 

QUia  fatisnoneft^adSacrofandurrj 
MiflVSacrificiumdignecelebran- 
^-  dum,  confecratio,  fcubene- 

1  diftioEcclefiae,  velAltaris;  nam  pr?- 
ter  illam  requiruntur  etiam  convenien- 
tiaejufdemEcclefise,  Aitarifqueorna- 
menta  /  qu£e  impii  haeretici ,  lllumina- 
ti  nuncupati ,  in  princlpio  hujus  faeculi 
execrabanturi  afiferentjs,  inter  cfteros 
errores, quosprofitebantur,  Virtuti^fa- 
lutique  adverfari  elcgantem  ornatiim  in 
Ecclefiis  ^  acpropterea  aheoeffe  ahflinen' 

2  dum ;  ut  notat  Gualter.  cap.i%.  f<eculo 
1 7.  &  Salelles  de  S.lnquifit,  lih.3,.  B^gu/a 
225.www7.488.  idcircoin  praefenti  agen- 
dumeftde  iplisornamentis  tum  Eccle- 
Hasj  tum  Aitaris,quaequidemad  qua- 
tuorcapitarediguntur ,  aliaenimfunt 
ornament^i  Ecclefiafiica;  alia  E^galia  , 
SiVia Moralia ^  ScaWaLegalia;  dequibus 
breviter  quae  potiora  func  ,  refere- 
mus  . 

Ornamenta  Ecclefiaftica  funt ,  qua?  k 
Rubricis  Mifialis  praeparari  iubentur  in 
Ecclefia,  &in  Altari  pro  Divini  Sa- 

3  Crificii  Celebratione;  viJelicet  Mapp?, 
fiv^Tobaleae;  Pallia,  Crux,  Cande- 
labra ,  Candelaecereae  accenfaE,Tabel- 
laSecretarum,  CufTmus  pro  MifiTali; 
locus  pro  coilocandis  ampullis  vitreis 
cumvino,  &aqua,  peluicula,&  ma- 
nutergio",  Intorticium  accendendumLj 
ad  elevationem  Sacramenti;  &Cam- 
panula  eodem  tempore  pulfanda,  prout 
inRubricaMiflfalis  titXX^  dequibus 
fcribens  S.  Optatus  Milevitanus,  qui 
vivebat  anno  Chrifti  565.  itaait  lib.6. 
Quisfidelium  nefcit  inperagendis  M^fleriis 
jpfaIigna(A\tar\a.  fcilicet ,  qusein  Afri- 
ca  lignea  erant)  Linteamine  cooperiri^ 
Viftor  quoque  Epifcopus  Africanus 
Anno^^o/i^.  i.deTerfecuticne  ^frica- 
;?<f  narrat  •,  Proculumquemiam  ab  im- 
pioGenferico  in  Provinciam  Zeugita- 
j3am  adverfusCatholicos  miifutn  ,  ma- 


nu  rapaci  cunfla  devanaffe  ,  &  de_> 
Tallis  ^Altaris  camifias  fibi .,  (^  f^moralia 
feciffe  .  Subdit  autem  Ivo  Carnotenfis 
Epifcopus,qui  fcribebatanno  icl^.part. 
2.  Decret.  cap.  131  Obfcrvandum  cfi  , 
ut  Mcnfa  Cbrifii ,  idcfi  Mtare ,  uhi  Cor- 
pus^ominicum  cohfccratur  y  ubiSan- 
guis  e]us  hauritury  ubi  San6iorum  Keli- 
quice  recondimtur ,  ubipreccs ,  &  vo- 
tapopuli  in  confpeBu  Dei  a  Saccrdote^ 
offeruntur  ,  cim  omni  venerationc  bo- 
noretur  ;  &  mundiffmis  linteis  ,  & 
pallns  diligcntiffvme  cooperiatur ;  mbil- 
quefnpcr  eoponatur  ^  nifi  capfacum^ 
Santlorum  Keliquiis  ,  &  quatuor  £- 
"vanlclla ... 

In  primisigitur  Altaredebet  coope- 
riricribus  mappis,  feu  tobaleis,  exli- 
no  confeiftis  .  cap.  Si  per  negUgentiam . 
ly.  De confecrat.difi.  1.  quamvisetiam  4 
excanape  fieri  poffintex  Gavant./o;??.!. 
part.  ^.  de  Menfur.  Sacr.  Suppellectil.  $. 
Mappce  exLind.  Quartus  in  P^uhr.  Mif- 
fal.  part.i.  tit. zo.  duh.^.  Verf.  Dico  Secun- 
db.  ubialiosDDcitat.  Tacnburin.^f 
Sacrifi.c.  Miffds  lih.  i.  cap.  5  $.  i.num.  3.  , 
Qui  id  affirmat  etiam  de  Corporali. 
Biffus  in  Hierurgia  Sacra  Verb.  .Altaris 
paramenta  num.  285.  Quarum  quidem 
tobalearum  prima  ,  &  fuperior  debec 
eiTeoblonga,  itaut  i\  lateribus  pertin- 
gat  ufquead  terram  \  alixduse  poffunt 
effebreviores,  autunaduplicata,  tan- 
tae  naagnitudinis,  ut  totum  Lapidem-j" 
Sacrum  cooperiant  •,  &  debent  elfe  om-' 
nesbenediftae  ab  Epifcopo,  vel  abalio 
poteftatem  habentc;  excepto  cafu  ne- 
ceffjtatis,  in  cuo  non  efiet  peccatuot 
utitriappisnon  benediitis  .  BilTusrf.  >:/i^. 
2%\.  iyiin  Verh.  Linteum  num.  107.  ad- 
dens,  quod  inhoccafu,  nonefietam-^ 
pliuseisutendum  ad  profanos,  vel  do- 
me\lico.«ufus.  Secundo  Altareornan-' 
dumertpalliocoloris  convenientisoffi- 
cio  iiliusdiei.  Miffal.  in  I{ubriCi  gener. 
iit.ic.num  t.  &  poteft  fieri  de  quacun-  S 
que  materia  linea,  lanea  , ferica  ;  etiam 
exauro,  &  argento  fohdo  ,•  &  in  ejus 
medioCrux  depingi,  vel  fculpi  poteu; 
feuimago  a!'cujus  Sanfl* ,  e)us  prasci^ 
pue ,  cui  dedicatum  eft  Altare;  cC 
quamvispofllt  beoedici  una  cum  10- 
balsis,  ejustamenfpecialis  benedi-iiio 
Ccc    2  non 


388 


DeSacnficioMifife.  Decif.  XLIII. 


non  eft  neceffaria ,  &  ideo  fpeclfica  pro 
pallis  non  habetur.  BilTus  d.Verb.^l- 
zariiTaramenta  num.i^i.  Immo  fin^ 
pallio  poteft  eflfe  Altare ,  C conftrudum 
lit  Lapidibus  marmoreis  ,  ornatis  va- 
lietate  ,   &  pretiofitate  materiae  \    ut 
hifce  tempori  bus  frequenta  tur  in  Eccle- 
fiisqualificatisj  adeout  fitpaliium  po. 
nendum  ,  ubi  Altare  compofitum  fo- 
retex  materia  rudi;  &  redderet  inde- 
centiam.  Quartus^./^^trr.  i.tit.ic.dub 
*).  Pallia  autem  carere  debent   lignea 
coronide;   quze  quidem  olim  eratin— » 
ufu  ,  ut  vidi  jn  adolefcentia  mea;  fied 
ex  reiteratis  Epifcoporum  praeceptis  , 
jn  vifitatione  fa£lis,  defuevit»  &  ejus 
Joco  apponuntur  fafciae  acu  mir<^  ela- 
boratae  ,  vel  ferico  ,   &  auro  contex- 
tie.  '^x^ViS  ubi  fupra  num.  i^i-^S-i'  & 
hoc  ne  Sacerdos  celebrans ,  dum  jun£tis 
manibus  jubetur  in  medio  Altari  illud 
digitistangere,  impediatur  acoronide 
jignea Pallii ,  quasfatis  ampla  fieri  fo- 
Jebat  .    Ceeremon   Epifc.  lib.  i.  cap.  12. 
Tertiorequiritur  Crux  in  medio  Alta- 
^  ris,  ad  celebrandum,tanquamfignum 
Regis  inRegia  ,  cujus  exemplafequa- 
mur .  Bilfus^.  V erh.^ltaris paramenta 
7JU.  284.  vcl  quia  ex  judicio  meo ,  Ciiri- 
flusDominusufuseft  Cruce  tanquanij 
Altare  pro  Sacrofanflo  cruento  Sacrifi- 
cio  a  fe  offerendo  in  Calvario,  ut  di- 
flum  eft   fupra  Decif  15.  numero  41. 
Sed  utrumin  Cruce  debeat  efleimago 
Crucifixi?  AfiTerendumeftexxiommu- 
ni  ufu  Ecclefiae  ;  negandum  vero  ex 
prfcifa   neceffitate  ;   quia  Rubrica__» 
Mififalis  d.  titul.  20.   loquitur  de  Cru- 
ce  ,  non  autem   de  ipfius   Crucifixi 
imagine  ;    &  quotiefcunque  mandat, 
Sacerdotem  feinclinare  Cruci,  non__» 
exprimit  imaginem  Crucifixi ;  ade6  ut 
fit  fatis ,  in  medio  Altaris  ponereCru- 
cem,  etfinon  iiabereteamdem  Cruci- 
fixi  imagmem.  Quartus  d.part.i.  tit. 
ao.  dub.  10.  BiflTus  ubiante  num.  284.  $-g. 
addens ,  aflerere  Gavantum,ponendam 
effeCrucem  in  medio  Altaris,  etfi  in 
Icone  ejufdem  fit  infculpta,  veldepi- 
£la  imago  Crucifixi  •,  negare  ver6  Tam- 
burinum  deSacrific  Miff^lib.  \.cap.$.§. 
€.num.i.  SedTamburini  opinionon^.» 
eftample^CQda ,  quiaell  contra  verba 


Rubricas;  nequeiIIa,quaeafferit,Cru- 

cem  non effe  neceflfariam  in  Altari  ,fi  in 

eofit  Tabernaculum  cum  SanQifiimo 

Sacramento  ,  ne  ponatur  figura,  ubi 

adefi  figuratus ;  nam  etiam  in  illo  Alta- 

ri  Crux  eft  ponenda  ad  Sacrificium  cele- 

brandum  ,   ut  manifefle  deducitur  ex 

Rubrica  Miffalis ,  De  I{itu  fervan.  tit.^. 

num.^.is^6.  ubimandatfi  MifiTa  folem- 

niter  celebretur  in  antedido  Altari  , 

priuseffe  genufleflendum  Sacramento 

ibi  indufo  manente  ;  deinde  ter  efTe 

Crucem  incenfandam ;  &  idem  in  Vef- 

peris faciendum  fore .  Ergo  ex  pr^cepto 

Rubricarum  Crux  efl  apponenda  etiam 

in  Altari  majori,  inquo  efl  Taberna- 

culum  cum  Sandiflrima  Euchariflia  . 

BifTus  Verb.  Crux  ^ltarisnum.  s^6.  ubi 

id  limitat ,  fi  Sandiffimum  Sacramen- 

tumfitfolemniter  expofitum  meodem 

Altari ,  exGavanto/)m.  x.tit.i^.  num. 

6.  Sc  ex  Bauldry  in  Manual.  Sacr.  Cqrem. 

part.  1.  cap.  5>.  artic.  ? .  num.  ^ .  isr  part.  3 . 

tit.  15.  num.^.  isr^cap.  17.  num.6.  adver- 

tentestamen  didislocis,  non  effeabf- 

que  magna  neceffitate  celebrandanrtj 

MifTaminillo  Altari,  inquo  eflexpo- 

fitum   Sanftiffimum  Sacramentum  . 

Quarto  ab  utroque  latere  Crucis  debent 

efTe  Candelabra  cum  candelis  cereis  _^ 

accenfis;faltemduabus;quia  numquam  ~ 

licetcelebrareabfquc  lumine;  cap.fn. 

deCekbrat.  Mijfar.  quia  lumen  fignificat 

vel  expeftationem  aeternas  laetitiae  nobis 

promifTae  in  hoc   Sacrificio.  Gemma  ^ 

^nim.  lib.  i.cap.  i  iS.  vel  quia  Sponfus  ,  ^ 

qui  Chrifius  efl ,  expedari  debet  cum 

lumine  .  S.  Hieronym.  £/»//?.  20.    Vei 

quiainnuitclaritatem  Chrifli  inSacri- 

ficio  i  vel  purgationem  rubiginis  noflra- 

rumculparum,  utex  SS  Patribusdif- 

ferit  GdLVznluspart.  1 .  tit. 10.  l^ubr.Mif^ 

fal.  Litt.  T.  In  neceffitate  pofTe  celebrari 

cum   unico  lumine  concedit  AzoriuS 

lib.  10.  cap.2%.  q.  ^.  &Quartusrf.prtf;. 

I.  tit.  20.dub.IT.  Cum  pluribusautem 

luminibus,  ceffantefuperflitione,  vei 

ambitione  ,  ril  prohibet  litare,  puta 

obdiem  fef^um,  vel  Altaris  Solemni- 

tatem  ,  aur  affidentiam  perfonasindi- 

gnitate  confiitutas .  BifTusrf.  Verb  jllta- 

ris  Taramenta  num.  284.  §■  7-  Cereae  ta- 

raen  debent  effe  Candelse  i  non  ex  fe yo, 

vel 


De  Saciificio Mi(&.  Decif  XLIIL  3B9 


vel  fimpHci  oleo  ,  neque  in  cafu  ne- 
cefTitatisJuxtaopinionemSuareziiiw^. 
p,  D.  Tboni.  tom.i.  difp.Zi,  fe^.^.  verf. 
Tertio .  dfetenim  magna  indecentia  j 
etfi  id  concedantDD.quosallegat  Dia- 
na"Coordinatus/(?w.i.  rr<i^.i.  refoLiiG. 
defumptaexveteri  prtf^.i.  fffl(??.r4.  re- 
/i^/.^yDenotantautem  duocandelabra 
duospopulosjudaicum,  &Gentilem; 
inter  quos  ftat  Crux  ,  fignum  Japidis 
angularis  Chrifti  ,  qui  facit  utraque 
unum;  &ide6  Crux  debet  efifeaitior 
candeiabrisj  earationequia,  Chriflus 
Dominus /«(?«/  obediens  ufque  ad  mor- 
tem ,  mortem  autem  Crucii ;  propter  hoc 
Deuj  exaltavit  illum  ;  ^c  Thilip.  2.5?. 
ideft  fuper  omnes  populos.  Gavantus  d. 
part.j. tit.zo.litt.y.  ubi  docet  ,Crucem 
in  Altarismedio  effe  debere  ita  pr?al- 
tam,  utpesCrucis  ?quet  altitudinem 
candelabrorumj&Cruxipfa  tota  can- 
delabris  fuperemineat;  quod  nimium 
•Videturi  nequeeft  inpraxi  receptumi 
nimis  enim  efifet  extollenda  Crux  , 
quandocandelabra  funcmagna-,  ideo 
fatisputo,  fimedietas  fuperior  Crucis 
fuperet  medietatem  fuperiorem  cande- 

10  labrorum.  Quint6  ad  pedem  Crucis 
collocanda  eft  Tabelia  orationurrLj 
fecretarum  j  Hymni  Angelici  ,  & 
Symboli  Apoftolorum  ,  &  juxta_j 
communem  ufum  in  cornu  Evangelii 
tenenda  eft  alia  Tabella  cum  Inprinci- 
pioi^c.  &incornu  Epiftolae  alia  cum 
Lavabo  isrc  ad  commodiorem  ufum 

11  Myftarum.  Sext6opuseft  pulvinari  , 
feuCuffino,  fuperquorequiefcatMif- 
fale  ,  per  quod  fignificari  ,  ait  Inno- 
centiusIII. //'^.2.r<J/>.4i.miniftrandaef- 
fetemporalia  praedicanti  Verburo  Dei, 
ut  abfque  incommodo  viftum  habeat. 
VelexHugone  lib.i.  cap.zo.  corfufci- 
pientisVerbumDei,  debere  effetene- 
rum  ,  non  lapideum  ,  ut  cor  Jud?o- 
rum .  Deeoita  fcribit  Biftus  Ferb.  Cuf- 
finus  num.61 1.  Fieri  potefl  ex  quacunque 
materia^  feddecentiuseft.^  quod  Jtt fimilis 
planet^ ,  cum  quatuor  fioccis  in  quatuor  an- 

11  gulis.  Hifcetemporibus  invaluit  ufus 
Ledorilis  lignei,auro,  vel  argentocon- 
texti,  lococuffini,  fuper  quoreponi- 
tur  MifTale  ,  ut  commodiias  Sacerdos 
leg^ireMiflampoffit,  obejusLetoilis 


altitudinem  ;quodetiam  vocaturv/fwrr- 
logium  ,    Thtteus  ,   LeBorium  ,    DiSte^ 
rium.f  is^LeBricium  y  dequibus  vocibus 
aguntFerrarius  deOrig.Lingua  Italica 
verb-  LeBorino.  EtMagrius  in  Hierole- 
xic.  verb.  xAmbo .  Silentibus  circa  illum 
GavantOjBauldry  ,Bifro,&  aliiscfre- 
moniftis  .  Commoditas  legendi  illud 
gratumreddit,  pr^cipue  Sacerdotibus 
linceosoculosnonhabentibus;  &  reti- 
netinfemyfterium  pulvinaris,feucuf- 
fini ,  fuppeditatenimrequiemlibro;& 
innuit,  Evangelizanti  VerbumDei,  & 
Aitari  infervienti ,  qus  neceffaria  funt 
ad  vidum  ,  eft"efubrainiftranda,  nein 
temporalibus  laboret  .  Septim6  locus 
debetefleparatus  propeAltare  adcol-  i| 
locandas  in  eoAmpulIas  vitreas  cum  vi- 
no ,  &  aqua  pro  Sacrificio,  pel  viculam , 
&  manutergium  :  videlicet  vel   parva 
menfa,  vel  feneftella  in  muro  Ecclefi?; 
nonautem  Altaris  .  Bifl^us  d.  verb.  */f/- 
taris paramentanum.xZ<!,.0(k2ivb  requi-  I4 
ritur  Intorticium  ,  vel  cereusaccenden- 
dusinelevatione  Sacramenti  j  etfi  in 
diebusfeftivis  duo  magis  conveniant  ; 
quod  fi  unicum  intorticium  adhibea- 
tur,  debet  effeincornu  Epiftolae,  non 
folCimquiaeft  vicinius  miniftro,  illud 
accenfuro;  fed  etiam  ne  minifier  ipfe 
ipfum  accendens   in  cornu  Evangelii 
caufet  diftradionem  Sacerdoti ,  faciem 
ineampartem  habenti  converfam,  & 
canonem  legenti .  Biffus  ubiprox.d.num. 
iSf.^.i.Tandem  campanula  habenda  ly 
eft,  vel  in  menfa  apud  ampullas  vi- 
treas,  velinmuroappenfam  cumcor- 
dula  ita  longa,  ut  minifter  genuflexus 
incornuEpiftoIae  poffit  illam  pulfare 
ad  San£lus  Sanilus .  i^c.  ut  excitet  de  vo- 
tionem  circumftantium  .*  &  ad  eleva- 
tionem  Sacramenti,  ob  ejus  reveren- 
tiam;  introdudumque  ejus  ufum  ait 
W\f(usverb.Cawpaniu'a  num.^^.  §.1.  vel 
abHonorio  Papalll.  vel  k  Vidonc»^ 
Cardinali ;  fubdens  jT.z.  aliquando  lau- 
dabiliuseffe,  eam  non  pulfare  inMif- 
fisprivatis,  quando  Miffa  alia  folem- 
niscelebratur,  vel  dicitur  Officium_* 
DivinuminEcclefia;  velpopulusado- 
rat  SS.Euchariftiam  ibidem  expofirami 
eft  enim  tunc  in  aduall  devotione ,  & 
^doratione,  aquafonocanipanul?  di- 

ftrahe- 


De  Sacrificio  Mifs^.  Decif.  XLIil, 


390 

/Iraheretur.  Quod  autem  fcribitBaul- 
dtyp(trt.^  cap.io.art.^.num.18.  non  ef- 
fepulfandann  tabulam  ligneam,  dum 
elevatur  Sacramentum  feria  fexta  in 
Parafcevc  ,  eoquia  populus  illud  ado- 
ratattente,tanquam  moxdefepulchro 
eduftum  ,  mihi  non  arridet  j  facile 
enim  menceshominumevagant;  &  ad 
fonumtabulaeligne?  ,  colHguntur  ,at- 
que  elevationem  Sanftiflimae  Hofliae 
majori  cum  obfequio  mirantur  ,  &  ve- 
nerantur.  Sonus  autem  campanulae  , 
dum  Sacerdos  fumpturus  eft  Sangui- 
nemDomini,  nonlaudatur  ^Gavan- 
topart.2..iit.io.mim.6.neque  a  Biffo  d. 
»«»2.44.  §.g.dicenresgratisfieri:  fed  ubi 
taliseftufus,  utVenetiis,  noneftim- 
pugnandus,  excitatenim  in  ilio  aflu 
iterum  populi  devotionem,  &  atten- 
tionem  . 

Hfcfunt  ornamenta  Altaris  Eccle- 

17  fiaftica,  quasfunt  fimpliciter  nt^ceflTa- 
riaad  Sacrificium  Miflaerite  perficien- 
dum,  tanquam  a  RubricisMifraIis,& 
abuniverfali  ufu  Ecclefi?  commenda- 
ta  .  Alia  tamenfuntornamenta  Alta- 
lisnecefTaria  fecundum  quid  ,  juxta__» 
niajorem  ,  ve!  minorem  miniftrorum 
Ecclefiaedevocionem,  ant  dierum  fo- 
lemniratem  ;  videlicetciboria  cum  co- 
lumnis,  pidluroe,  vela,  tapetia,  lucer- 
n£E&flores.  DeCiboriis,&columnis^ 
ita  fcribit  Anaftafius  in  Gregorio  Pri- 
mo.  HicfecltbeatoVetro  ^poftolo  cibo- 
rium  cum  columrtisfuis  quatuor  ex  argento 
puro.  Etin  LeoneTertio:  FecitinBa- 
Jiiica  beati  Vetri  ^pofioli ,  fuper  ^itare 
majus^  ciborium  cum  columnisfuis  quatuof 
ex  argentopurijjlmo  deaurato  ,  cum  dn^er- 

18  Jis  Hijioriis  viira  magnitudinis  .  Erant 
autem  ciboria  turrirae  aedicul?,  quatuof 
minimumcolumnis  innixae,  qu^tege- 
bant  Altare  more  Gr^corum  ,  ut  ex 
Paulo  Silentiario  apud  eruditilTimuna 
Canp,ium  demonftrat  Joan.  Mabillon 
de  Liturgia  Gallicana  lih.i.  cap.S.  num.S. 
Hac  tempeftateornantur   Aitaria  ere- 

JS>  ^ione  columnarum  ex  poIitilTimomar- 
more;  quarum  fpirae,  &  (lylobata  fa- 
ciebus  Angelicis  ,  feu  infcriprionibus 
eruJitis  condecorantur  .  Epiftylia  verd 
fcapis  fuperimpofita  ,  aliragalis  ,  feu 
fafciis  oraata ,  auc  Angelos  fullinent, 


auttrigiyphos  floribus,  &  frondibus  , 
tanquam  coronis  tumentes . 

Pifturis  quoque,  facrisfcilicet  ima- 
ginibus,  Ecclefi?,  &  Altaria  ornanda  lo 
funt  juxta  Apoflolicam  traditicnem  , 
quam  latecomprobat  Emin.  Card.Ba- 
ronius  ad  Annum  Chrifti  LVII.  ubi 
r.um.T,^.  (^fecj(7.cvm  probaftet  in  primis 
Vexillum  Crucispotiorem  locum  ifiter 
pi^uras,  in  Ecclefiis  fieri  fol itas,  obti- 
n u  i fl^e ,  fu bd i t :  ^t  non  his  taatum pi^ur 
ris  Ecclefarumabjides  j  fed  iy  ipfos  Ec 
ciejiarumparietes  dextra  ^  i^jimjira  dif- 
pc(itoS.i  diverjis  hifioriis  veteris  y  veind- 
vi  tejlamenti  ad pietatem  afpicientes  injii- 
tuentibus ,  fuiffe  egregie  exornatos ,  iderti 
.y^uSior,  (S.  Paulinus  Epifcopus  No- 
lanus  ,  qui  eodem  ffculo  vixit,  quo 
Conflantinus  Magnus  Imperator  ) 
in  nono ,  ^  decimo  J^ataJi  SanBi  Felicis<, 
quemprceclaropoemate  illujiravit,  copiose 
defcribit.  Subindedeiifdem  pidturisad 
ornatum  Ecclefiarum,  in  iifdem  fierl 
folitis, teftesallegat  S.  AugUftinum  de 
confenfu  EvangeL  libr.i.  cap. io.is^  cOntra 
Fauftumiib.il.  cap.j^.  S.  Bafifium  Orat. 
inS.Barialjam .  &  S.  Gregorium  Nyf- 
fenum  Orat.  in  Theodoret.  Ac  paulo  poft, 
Confutato  canone  16.  Conciiii  Eliherini  , 
tanquam  commentitio  iri  iliis  verbis: 
'PlacuitpiBuras  m  Ecclejia  ejfe  non  debere. 
Quae  addita  ab  hfretifcis  fuiffe  demon» 
ftrat;  fubditPrudentiiPoer?,Chriftia- 
ni  jinquarto  f^culofequentia  carmina 
promentis  circa  Divi  Caftiani  marty- 
rium,  videlicet : 

ErexiadC^Iumfaciem  ^fietit  cbvia 

contra 
Fucis  coIorumpiHa  Imago  Martji- 

riSf 
Tiagas  mille  gerens ,  totos  iacerata 

perartus, 
F^ptamminutis prteferens  punBis 

cutcm. 
Innumeri  circum  pueri  (  miferabile 

vifu ) 
Confojfa  parvis  membra  Jigebane 

fiyHs. 
EcdeS.  Hippoliroitaparitercanentis: 
Exemplar  fceieris  paries  habet  illf 

tus  ;  in  quo 
Multicolor  fucus  digerit  omne  w 

TiBa 


De  Sacrlficio  Mi(&  Decif.XLIlI.  jpi 


ViBa fuper  tumuJmi  fpecies  liquidis 

viget  umbris , 
"E^ffiglans  traBi  membra  crucnta 

yiri. 
Quod  profeqottarSpondanuseodenfi 
annoChrirti  LVii.  "«w.^4.  &  adAn 
num  LXIX.  WMW.6.  earndem  veritarem 
aliis  teilimoni  s  comprobans  ;  quain 
corroboratetiam  S.GregoriusTuroni- 
cusAntilles,  quiin  humanis  erat  fae- 
culofexto;  fcribensenim  in //^r.i.  De 
GlorjaMartyrum  cap  65.  de  Templo  S. 
AntolianilMartyris  apud  Aruernos  , 
quodduapmuliercsperilUiftrescoaftru- 
xerant,  EreBis^  inquit,  parietibusfu^ 
per  ^ltare  qdis  illius  ,  turrem  a  cohimnis , 
pharis ,  heracliifque  ,  transvolutis  aycu- 
.bus  erexerunt ,  miram  camer^  fucorum  di- 
verjitatibus  imaginatam  adhibentes  pitlu- 
ram.  Idemque  Audori«  Hifior.  Ubr.j. 
cap.i6.  introducit  milites  Gundobaldo 
Chlocharii  filioinfultantes  hisverbis  : 
Tune  es ViBor ille ,  qui  tempore  Chlotbarii 
B^gi s per  Oratoria parietes  ,  atque  came- 
ras  .caraxabas  }  ided  pingebas  .  Et  an- 
teaincrtp.22.  agitdepueilis,  &pueris 
Eberulfi ,  qmfiifpiciebant pi^uras  parie. 
tum  ;  rimabanturque^  ornamenta  Sepulcri 
beati  Martint . 

Praeclari  pariter  funt  verfus  Ennodii 
(ininitioejufdem  VI.  f?culi  viventis  ) 
quibus  defcribit  pifturas  SS.  Marty- 
ru^  ,  quorum  Reliquias  erant  in  Bap- 
tifterioagello  videlicet: 

B^pta  Sepulturis  animavit  corpora 

Ti^or . 
Funera  viva  videns  mors  eat  In  tu- 

niulos . 
lllorum  tamen  ifle  locus  compleSlitur 

artus  , 
^ospariesfacie^  mens  tenet  al- 

mafide . 
21  EumdemornatumEcclefiarumece- 
leberrimis piduristeftatur  Venerabih*s 
fieda,  qui  vivebat  odlavofseculo  iniib. 
I.  de  Hiftor.  Monaflerii  fui  num.6.  Et 
quamvisoodem  fjeculo  Iconomachi ,  & 
Iconoclaftaehaeretici  omnem  impetum 
fecerint,fufFragancibusLeone  Ifaurio, 
Copronvmo  ejus  filio  Imperatonbus 
Orientalibus,  aliifqueeorum  fuccefifo- 
ribus, ut  Sacras  Imaginesab  Ecclefiis 
tollerentjduraveritqueperfecutiocon- 


tra  ipfarum  veneratores  annos  CXX. 
ut  late  Emin.  Card  Baronius ,  &  Sponl 
dkm\s ah  yjnno C hrifli  jz6.  ufque  ad an- 
««,»»842.  conftansfuitCatho'ira  Eccle- 
fia  inearumSacrarum  Imaginum  tuta- 
mine  ,  &  adoratione;  adeout  multd 
magisfequentibusfaeculisufquead  no- 
ftra  tempora  follicita  fuerit  Chrfftiano- 
rumpiecasin  Ecclefiisornandis^  prasci- 
f)ue  Sacras  Imagines  ,  &  Sandoruni 
hirtorias  pingendo  per  manus  eximio- 
rum  Pidorum  •,  quorum  cafalogum 
pofuit  AntoniusMafinus  infua Bononia  zz 
Terluflrata  in  fine  ,  ubi  quadringentos 
circiterPiftores,  atqueScuIptores  re- 
cenfet,  quihisquatuorultimis  fsculis 
florueru nt ;  &  eorum  celebres  piduras 
potifllmum  in  ornamentum  Ecclefia-r 
rumfaclasnarrat ;  quas  legilTe  curio- 
fum  ,  piumque  Ledorem  non  pigebit; 
nifi  potiuseumdemlegeredele^etPIi- 
nium,  deexceilentia  piduras  differen- 
.tem/i^.5?.  cap.%.  9.10.  ^w.  Necnoti 
Chaffanajum  in  Catalog.glor.Mund.part. 
II.  confider.^^.  ubi  in  laudem  piduras 
haec  habet :  Certe  magni  ingenii  efi  ,  ij\ 
divinam  prope  cognitienem  attingtt  ^  va^^ 
rias  animalium^  rerumque  fpecies  ficmen- 
te  concipere ,  utpennicillo ,  ^  variis  coJo- 
ribus  adeb  exprimantur ,  quafi  in  illis  nihil 
prater  Spiritus  defit . 

Velisquoque^&tapetibusetiaman- 
tiquiornabantEcclefias-,  dequibusita  25 
fcribit  Emin. Card.  Bona  ^^r.  LiturgJih. 
i.cap.i'^.  prope  finem  .  'b{otandum  efl 
autem FeUnomine fape  ^uUa.,  feuTeri. 
flromata  intelligi ,  quibus  Ecclejice  paric 
ics  ornantur .  Itemque  Siparium ,  five  cor^ 
tina  ^quteanteportas  San^uarii  aCrtffcis 
appendifolet .  Et  ad  hoc  Velum  referendas: 
puto  orationes  Veh  ,  feu  velaminis ,  qu(t  in 
Litutgiajacobi  .y^pclioli ;  iy-  in  Bafilii  Ma- 
gni  .ylnaphora  /eguntur  ;  nonautemadVc- 
lum  Calicis  ,  ut  quidam  exiflimavit .  Erat 
o!im  apud  Latmos  aliud  Velum  .^five  Corti- 
na ,  qu<s  inter  Chortm ,  i$^  Tresbyteriumy 
ubi  Chorus  in  medio  Ecchfijs  ante  .Altare , 
i^n  Tresbyterium  fitus  efl ,  quadragi:fmali 
tempore expadi/o'ebaty  de qua agunc  IJfut 
ixntiqiii  Ciflercienfes  cap.  1 5.  Et  vetUi  c^re- 
moniale  Benedi^inum  cap.  3 1 .  Ejus  ujum  ad- 
huc  vigere  in  quibufda  Ecclejiis  Callicanis 
civiris  doctisyi^fide  dignis  intetlext. 

Ex 


j  P2         De  Sacrificio  Mifla* .  Deci/^  XLIII. 


Ex  his  difcere  licet,  per  multa  faecu- 
24  la  non  folum  in  Ecciefia  Graeca,  fed 
etiam  in  Latina  fuiflfe  uficata  Vela__»  , 
quaeSanduarium ,  ideftAltare  majus 
intra  Choruro ,  inquo  divinum  Miflae 
Sacrificium  peragebatur ,  cooperirent . 
Dehisloquebatur  S.  Dionyfius  Areo- 
pagita  in  Eptft.  ad  Demophilum  in  illis 
verbis :  Vrocedemefque  benevole  ad  ea  lo- 
ca ,  quee  funt  extra  Fela  divina .  Et  S. 
Gregorius  Nazianzenus^jr^Mo.  loques 
de  Valente  Imperatore  ,  Cum  quidem 
ille  y  ait ,  nefcio  quomodo  ,  rurfus  nobif- 
cum  in  Ecclejiam  fe  contulijfet ,  i^  intra 
Velum  extitiffet .  Sed  de  eodem  Velo  , 
quoderatinufuetiam  in  Ecclefia  La- 
tina  diflerit  S.  Gregorius  Papa  Epifi.%0. 
ad  Confiantiam  lib.^.  &  in  libro  Sacra- 
ment.  in  illis  Verbis ;  Deinde  pergunt ad 
^ltare ,  is*  extenfo  Velo  inter  eos , ^po- 
puhtmisr>c.At(\uede\l\o  loquitur  Ana- 
ftafius  in  Leone  III.  dicens :  Fecit  i^  in 
circuitu  ^ltaris  alia  vela  alba ,  holoferica 
rojata^  qua  pendent  in  arcude  Ciborio  , 
numero quatuor .  Ciboriumenim,ut  fu- 
pra  didum  eft ,  fnper  quatuor  arcubus 
ere£lum  fuftentabatur  k  quatuor  co- 
lumnis ;  in  medio quarum  erat  Altare, 
quodSanftuarium  vocabatur,  &tem- 
poreSacrificii  tegebatur  velis  appenfis 
adeafdemcolumnas  .  Hinc  S.  Grego- 
rius  Turonenfis //6.4.  Hi/?.f  rf/),  5 1  .notat, 
quodavis  queedam  in  Sacrarium  fub  Velo 
ingreffa  ,  cicindelem  extinguere  voluijfet , 
nijf  ab  ofiiariis  prohibita  fuijfet . 

Seddicetaliquis,  fiSacerdote  litan- 
te ,  Sanftuarium,  hoceft  Altare,  in  quo 
MifTa  celebrabatur ,  teftum  erat  Ve- 
lis,  quomodopopulusadftabatMiftae, 
neque  Sacerdotem,  neque  Sacramen- 
tum  videns? 

Refpondet  eruditiffimus  Sarnellius 
"l^  Epifcopus  Vigiliarum  infuaBaJiHcogra- 
phia cap.ix.num.z.  quodftabat  cooper- 
tura  praedi<ftis  vel is  Altare  ufque  ad  of- 
fcrtorium,quia  ufquead  illudpermit- 
tebantur  ftare  in  Ecclefia  Cathecume- 
ni ,  Poenitentes ,  &  Gentiles  ,  utaudi-- 
rentpreces,  divinaslaudes,  ac  praeci- 
pu^explicationem  Evangelii  ,fivdcon- 
cionem  ;  quacompleta  ,aboftiariisdi- 
mittebantur  ex  Ecclefia;  &  fafto  of- 
fertorio,  toUebantur  Vela,  de  quibus 


fupra,  utfidelispopuluspoffetvidere^ 
&adorareSacramentum  inMifTaobla- 
tum;juxta  verba  D.  Chryfoftomi  5^»'»». 
3 .  in  Epifi.ad  Ephef  Cum  audieris  Oremus^ 
communiter  {5^  Velatraht  videris .  Et  illa 
tn  Hom.  61.  ad  Topul.  Cum  vela  videris  re- 
trabi ,  tuncfupernum  Coslum  aperiri  cogi- 
ta  ,  isft  ^ngelos  defcendere  .  Retrahe» 
bantur  enim  Vcla  par^m  ante  confe- 
crationem  . 

Neque  ohdat  textusincap.i.DeFftai 
isnhonefi.  cler.  ubiinfine  dicitur:  ^d 
orandum  vero ,  (^  communicandum  laicis  $ 
isnf^minis  (Jicutmosefi)  pateant  Sancta 
Sanctorum.  Quibusverbis  innui  vide- 
tur ,  vela  efle  retrahenda  toto  MifTafl 
curriculo,  utfidelispopuluspoflitora- 
re .  Nam  refpondet  fupradiftus  Vi- 
giliarum  Epifcopus,Iegendum  eflecum 
Ivone  Carnotenfi  ,  &  cum  Burcardo 
^d  ^dorandum  verd,  is^  communican'  25 
dum\  ea  ratione  quia  antiqui  non  repli> 
cabant  in  verbo  fequenti  di£lionem  , 
quaeerat  in  verboantecedenti;  &  ided 
dicebant  ^rcam  eratam  ,  ideft  ^rcam 
cameratam .  Item  Quomcdo  volent ,  vide- 
licet  Quoquomodo  volent .  Pariter Dacti- 
liotheca  meam  pro  Dactiliothecam  meam . 
Quod  legitur  etiam  apud  Virgilium 
yEneid.ii.  Mini  .Abella .  pro  M^nia 
^bella .  Ad  Adorandum  itaque ,  &  ad 
Communicandum  patebant  Sanda 
Sandorum  ,  quia  aperiebantur  Vela 
in  Miffa  tempore  confecrationis,  ut 
Sacram  Hoftiam  fideles  poffent  adora- 
rci  &fubind^eamrecipientescommu* 
rvicare  Porro  Vela  fignificabant  eiiam, 
ut  notavit  fupra  Emin.  Card.  Bona.au- 
laea,  perfftromata,  feu  tapetia,quibus 
ornabanturparietesEcclefiae,  ac  pavi* 
menta ,  praecipu^  gradus  Altarium  ,  de 
quibusinfra,  dumde  Regalibus  orna- 
mentisi  donationibusfcilicet  Regum, 
Principum,acPontificum  fadis,  qui- 
bus  omni  tempore  ditatas  funt  Eccle- 
fiae  loquemur . 

Lucernis  quoque  ,  &  Lampadibus 
accenfis  ornandae  funt  Ecclefiae,  juxta  *? 
primitivorum  Chriftianorum  ufum  , 
qui  Apoftolorumexemploedoftipluri- 
masLucernasin  Ecclefiis  accendebant 
infignum  fpiritualislsetias,  utlatepro- 
bant  Emin.Card.Baronius  <r</  ^nnum 

Cbri' 


DeSacnficioMIflW.  DeciT  XLIlL         55,3 


Chri/!i  LP^IIl.  mmi6.  ^  feqq.  necnon 
ibidem  Spondanus,qui  SS.Patrum  tefii- 
nioniacumulant)&referuntur  fequen- 
tia  carmina  Di  vi  Paulini  in  l>^atali  ^.{^ 
6.  S.  Felicis  Martyris . 

Clara  coronantur  denfts  ^ltaricu 

lychnis ,  _ 
Limina  ceratis  adolentur  odorapa- 

pris  •, 
J^o6iey  diequemicant.  Sic  nox  , 
fplendorque  dici 
'  fmget\  &  ipfa  dies  c^lefliillus- 
ris   honore  , 
Tlus  micat  innumeris  luccmgemi- 
nata  lucernls . 
,  ^Aji  aliis  pi6iis  accendant  Lumina 
ceris  . 
.     Multiforefque  cavis   lychnos  la- 
quearihus  aptcnt , 
'Vt  vihrent  tremulas  funalia  pen- 
dulaflam?nas . 
QuisnonmirerurS.  PauHnl  mirabU 
le  ingenium;  &  elegantiam  metri  in 
defcribendis  Lampadibus,  quas  muffi- 
fores  lycbnos  i  is^  pendula  funalia  appel- 
lat,  dquibus vibrabant  tremulasflam- 
aS  mae  ,  idefl:  accenfs  ardebant  .   Variae 
erant  formae  antiquarum  lucernarum 
inEccIefiis,  quasimpreflas  ponitMa- 
grius  in  Hterolexic.  verb.  Butto  .  prout 
etiam  varia  earum  nomina  ;    nempe 
Butto voxGvTecst.  BsVwf,  quae  fignificat 
Scyphum  ,  feu  vas  concavumj  &  ea 
ufuseft  AnaftafiusinLeonelll.dicens: 
In  venerabili  Monafierio  S.Sabafecit  but- 
tonemargenteiim.  Etin  Leone  IV.  Ob- 
tulitin  Bajilica  S.  Tetri  buttonem  de  ar- 
gento  purijfimo  .  Irem  Enofotlus  ,  ideft 
Lampas  unius  luminis  ex  Grseca  di- 
ttione  ivoi  <porU  ■  Item  Enneafotius ^idtd 
novem  luminum  abgm&j,  ut  fcripfit 
fupracitatus  AnaftafiusBibliothecarius 
in  vita  Benedidi   III.  Obtulit   canifira 
enofotiaexargentopnrijjfmo .  Item  Exa- 
/(jr/rf  videlicet  fex  luminum;  nam  i^ 
fignificatfex;  &  ^Zroi   lumina  ,    feu 
fplendores  .  Tandem  vocantur  etiam 
i9  CicindeHavelkCicindela,  quar  efl  mu- 
fca  nofturna  lucens,  vulgoLucciola  , 
itvi  Batticefola .  velaCandeo,  quiacan- 
det,  &  Iucet,ut  do£leFerrariusnofler 
De  Ortgine  linguce  halicte  verb.Cefendelo  . 
QuareS,  Auguflinus/^fm.iij.f/f  7>w/>. 


alt  ad  populum  .  Qtiipcjfunt  ^aut  cerea- 
loj  i  aatolettmy  quodinCicendelibus  mit- 
tatur ,  exhibeant . 

Plurade  Lucernis,  &  Lampadibus 
Chriflianorum  congerit  etiam  praelau- 
datusSarnelliusEpifcopus  Vigiliarum 
in  Bafilicograph.  cap.^^.  tibi  rr. f.  fubdit , 
quod  vocabanturetiam  Canthara  ahea- 
rum  magnitudine;  nec  non  Delphini  , 
a  forma  pifcis  lilius  ;  dicente  eodem 
Anaflafio:  Fecit  coronamcum  Delphinis 
quatuor  oleo ardentibus .  Tahtaque  erat 
foUicitudo  Chriflianorum ,  ut  lucernis 
ardentibusornarenturEccIefifiquodlc- 
gata  pia  facere  confueviffent,  pro  ha-  j^ 
bendo  oleo  ad  accenfionem  lucerna- 
rum;  &hinceft,  quoddefe  fcripfitS. 
GregoriusPapa//^.r2.  Epifl.<^.  IndiEi.j, 
Anno  fcilicet  DCIV.  donafle  Bafilicas 
S.  Pauli  amplam  poflefllonem  ad  aquas 
Salvias,  cumaliis  campis  proufuLu- 
cernarum,  &Lan>padum;  pariterque 
BafilicsS.  Petriad  eumdem  effedum 
trigintaquinque  pofi"efllones  dediffe^^ 
cumolivetis. 

Verijm  circa  Iucernas'antiquorum 
mirabilius  eft quod  tot ,  &  tanti  Aufto-  ji 
resreferunt,  earum  plurimasinextin- 
guibilesfuifle,  ideoque  perpetuas  ap- 
pellatasnonfoiiiminfanis,  fedetiam, 
ac  potiflimum  in  fepulchris.  S.  Augufti- 
nus Ub.ii.dc  Civit.  1)ei cap.6.  ita  fcr ;. 
bit:  Sitaliacrcdendafunty  crcdite  <& 
vos  quod  in  cafdcm  litteras  eTt  relatum; 
fuiffe ,  vcl  cfje  quoddam  Fenerisfanum, 
atque  ihi  candclahrum ,  &  in  eo  lucer- 
namfuh  dib  ardoitcm  ,  ut  eam  nullcu 
tcmpcflas ,  nullus  imbcr  extingueret  . 
Narrat  quoque  Cedrenus,  quem  refert 
Arefius//^.^.  Impr.i^^.  num.n.  Edeflae 
pofitamfuifleLampademardentemco- 
ram  imagine  Redemproris  noflri ,  qug 
annosquingentosabfque  Olei  additio- 
necoiluxit.  Infepulchris  autem  tijm 
Gentilium,  tumChriflianorum  reper- 
tas  fuifle  lucernas  ardentes  teflantur 
Joan-  Baptifla  Porta  lib.  1 1.  Magia  natw 
raliscap.uh.  Bocaccius  de  Deor.genea- 
log.  lib.ii.  cap.6j.  Sc  alii ,  quos  refert 
Licetus,  (in  hac  Patavina  Academia 
PublicusPhilofophisProfeflbf)  inlibro 
De  reconditis  antiquiorum  lucernis  ;  qui- 
bus  addendus  Scardeonius  Canonieus 
Ddd  Para- 


3P4         DeSacrificio  Mlflfe.  DeciT XLUT. 


Patavinus  Infuit  Hijlorla  Z^rbts  KAnte- 
nor.Hbr.i.Claf.i.  ccxp.ult.  ubi  narrat  , 
propdterram  Attheftis  territorii  Pata- 
vini,  in  fubterraneo  farcophagG  adin- 
ventannLucernam  ardentem ,  quasibi 
recondita  fuerac  annos  fupra  mille  & 
quingentos .  Confimilem  teftatur  Pan- 
cirolus  i«/i^.^^  B^ebui  memorabil.  deperdi- 
tis  ,  repercam  fuifife  Romae  tempore 
Pauli  Papae  III,  in  Sepulchro  Tulliolae 
filiaeCiccronis. 
Sudant  Philofophi  perquirentes  cau- 
92.  famharum  perpetuarum  LampaJum  ? 
CollegiumCompluten.rf//p  3.  qMaJi.<^. 
mm.^o.  ita  ait ;  Dcfcrihere  autem  mo- 
dum  y  quo  ipf<£  Luccrna  excitantur  , 
noflranonintcreft:  fed  remittimus  Le- 
Boremad  Tnedi^ium  Tortam  lihr.xi. 
Mugia:  natur.  cap.  ult.  uhi  illnm  tandem 
reducit  ad  principium  Thilofophicuf/2-, 
reccptiffimum  ;  quia  vidclicet  natura 
refugit  vacuum  :  undb  flamma  vitro 
claufa ,  c^  omnibus  pcclufis  fpiramen- 
tis  ,  fi  momento  ardet ,  perdurabit  in-> 
teternum  \  nh  fcilicet  femel  extin6icu 
vas vacuumrelinquat.  Atquisfciverit 
^ammam  vitro  includere  accenfam ;  & 
eamficreferare,  ut  nullibiaer  fpirare 
pofllt? 

MadriViSinSchola  Chrifliani  cap.  11. 
infjnc  h?c  habet :  la  Tietra^mtanto  , 
b  ^ibcfiefi  lifcia ,  fipettina ,  fifila ,  c 
fi  tefie  in  tele ,  delLc  qualigVantichifa- 
cevano  i  vcHimcnti  funebri  \  di  cui  gl' 
Jndiani  vcfiivauo  i  corpi  de  i  loro  Rc 
morti  ,  che  abbrucciandoli  dentro  di 
dette  tele  incombufi  ibili ,  le  ceneri  vi 
fi  corifervavano  \  perche  quefle  telc  non 
fi  abbrucciano  \  majifamicp  u  nette ,  e 
rifplendenti  nel  fuoco :  efattone  un  Lu- 
cignolo  (notetLettor;  adunaiucerna, 
mai  nonfi  confuma ;  nafce  neW^rcadia, 
e  chiamafi  ancora  Tiuma  di  Salaman- 
dra . 

DonatusCalvii»  Ephemerid.  BergO' 
men.  tom.i.  ^ppend.  Menjis  Maii  num.i^. 
narratin  Veneto  Dominio  inventam 
fuiffe  fodinam  bitumims  ,  renftentis 
ignis  voracitati ,  cujus  materiasellych- 
niaconfeda  femper  ardent,  &  non__, 
confumuntur . 

Maftrius/wrow.g.  Thilofophioi  in  li- 
bro  de  C^lo ,  &  Mcteoris  difp.^num.6^. 


itadififerit:  Sedlongcdifficilius  efl  ajji- 
gnare  caufam  diuturnltatis  quanmdam 
luccrnariim  ardentium ,  qua^  in  vetH^ 
fiiffimis  quibufdam  fcpulchris  fubtus 
terram  fcpius  invent^  funt .  Sane  mi- 
randum  efi  quo  medo ,  quavh  ratioyie^ 
potuerit  per  tot  annorum  centurias 
fiammainillis  femel  accenfa  conferva, 
yi  ?  Et  i  n fra :  Farie ,  ac  minus  idone^  re- 
fponfiones  ad  hojc  cxcogitata^funt ,  quas 
omnes  refcrt,  &  copiose  refellit  Licetus 
libr.i.  Communior ,  &  verijlmtlior  ref- 
ponfio  ,  quam  ncipit  ^verfa  qUicfl.42. 
fea.i.  &  ipfe  Licetus  cfl ,paratumftdf~ 
fe  in  illis  lucernis  tale  oleum ,  <&  talem 
lychnum .,ut tamdiu  ardere poffet  .  Ra" 
tio  efi ,  quia  quadam  terrefiria  corpora 
inveniunttir\  quxfemel  inflammatcL^ 
diutijjimeflammam  retinent  oh  materia 
pinguedinem,  acvifcojitatcm;  ut  jam 
de  hitumine  diximus .  Sed&adhuc  ex- 
tant  alii  Lapides  tenacioris  naturoi ,  ut 
de  .Amiantoprxfertim  rcfcrunt  j^'  fAr- 
befio ;  quiflammam  femel  conceptantj 
adeo  conflanter  retinent ,  ut  nec  aqua 
extingui  valeant ;  &  Tetrtis  Mejfias  in 
Sylvpart.y  cap.i6.  tradit,  ]uxta  Vru- 
bam  in  novo  Orbeefie  lignum  quoddamy 
quodfemel  igne  accenfum  ad  Longiffma 
tempora  accenfum  viget .  Toterit  ergo 
arte ChymicataleoLeum  cx  his  lapidi- 
btis.,  &mixtisdiflillari ,  ut  igneinvi- 
6iumfemper  ardeat  .  SimiLe  quoddam 
oietmi  commemorat  yEiianus  de  Hifl. 
^nim.lib  ycap.^.  Et  Fives  ad  lib.ii. 
D.  ^ttgufl.  De  Civit.Dei  cap.6.teflatur, 
fe  vidifie  Tarifiis  Lychnos  quofdam ,  qui 
incenfinumquam  abfumebantur.Ex  tali 
crgo  oleo  lucernceiLl^e  antiqt^orum  para- 
ripotuerunt  j  &  ita  Jignificant  SoLin. 
loc.  cit.  &  \Aibertus  Magnus  Libr.z. 
Mineyal.  fra£i.z.  cap.i.  Hucufqne  Ma- 
ftrius  T.heologus  magnus,  nec  mjnpr 
Philofophus, 

Axt^iMsd.lihr-S-  lmpYef.%-i,.  flnitm,^!. 
^/^^/^.examinanshancdilficultatem, 
refert  opinionemLiceti,  qui  opinatus 
eft,  perpetuitateni  luceroarum  arden- 
tium  confticifle  in  materia  ,  in  qua 
ignis  accendatur  ,  ajeo  unduofa,  & 
vifcida,  utabea  ignis,  quijugiterafpi- 
ratadfuam  evolare  fphaeram  ;  fe  libe- 
rare  non  poffit ,  &  cogatur  in  ea  ardens 

rema« 


DeSacrificio  Miffe  Decif  XLIII. 


S01 


femanere :  fiquidem  ,  ( ait  Licetus)ignis 
nonegetpabulo,  fed  lanquam  avisin 
compedibus,  ftudetabire;  &  tuncex- 
tinguiturlucerna,  quandoignisdeflru- 
^  da  unduofitate,  &:  tenacitate  mate- 
»  rise,  cui  eraf  alligatus,  quafi  confra- 
disulncuiisaufugit,  &avolat. 

Porrd  Arefius ubi  ante  mm. ^ 8.  &  Ma- 

ftrius  num.6'^.  irridcnt  ,  &  confutant 

opinionem  Liceti;falfumefi:enimquod 

ignis  non  egeat  pabulo ,  docet  enim  ej^- 

perientia:  ,   ipfum  extingut  deficienti- 

bus  lignis,  aliave' materia  combuftibili. 

Neque  verum  eft,  quod  vifcofitas,  & 

pinguedo  materiae  teneat  ignem  alliga- 

tum,  nefurfumevolet;  femper  enim' 

inaftumevolatflamma  fuo  motu  na- 

turali  ;  &flatu,venio,  autalia  con- 

cufTione extinguitur ,  etfi  inhaereat  prf- 

didlae  vifcofitati  .    Quare  Maflrius  d^ 

difp.^^.mini.^^.infi-^e.  adhaeretopinioni 

ejufdem  Arefii,  concludens  qu^ftionem 

hisverbis:  Feldicendumhiflorias  tllasde 

liicerrlis  ^^ntiqudrum  e (fe  fabulofas ,  ut  de- 

monftrant  ^irefius  lmpr.'j.  lih.x.  Flavius 

Querengus  in  libr.  Italico  delle  lucerne  de 

Sepolcrianticbi,  (^aliL  Vel  fivere  Vi- 

cerndeillceardentes  invent<efunt ,  i^nori 

^xtin^ds  y  dicendiim  cum  Jacobo  Guthero 

lib.i-  Dejfure  Manium^  nonfemper  i/las 

drfijfe  ;  fedtuncprimim ,  cum  eifofa  terra 

ftpertuS edlocus  j  accenfum  fuiffe  ignem  in 

lucetna  externi  aeris  eifffdtu^  aut  alio  mcdo. 

Veltamdemfiverum  efl ,  ab  iniiio  accenfas 

fuijfe ,  is^  deinceps  arfiffefemper.,  hoc  refe- 

yendum  effe  ad  operam  D^monis  inAntiquo- 

rumfepulchris  ^  (yiTempHs ,  ut  innuit  D. 

^u?uflinus  cit.  lib.ii.  De  Civit.  cap.6. 

Vel ad  divinum  miraculurn  ;  ut  pie  credi 

potefl  de  lucerna  quadcim  ante  Imaginem 

Chrifli ,  quam  commemoyat  Majolus  Colloq. 

z^.poftquingentos  annos  inventarn  fuiffe 

accenfam  intra  quemdam  parietem  .  Hfc 

fatisdeLucernisantiquorum.Q_ui  plu- 

ra  defiderat,  Iegatau6i:orcs,quosa!le- 

gatMenochlusin Storeis Cent.  ^.cap  41. 

EtCentur.ii.  cap.i0. 

Flores  etiamconfiderantur  interor- 

II  fiamentaEccIefiaftiCa  ,&ponendi  funt 

adornatumEcclefiaK,  feu  Altarium  , 

ucait  Gavantusiw  B^iibric.MifJal.part.i. 

tif.io.  infin.his  verbis:  Floribusitem.^is' 

exquifitis  quibufdam  ramulis  apte ,  i^r^  con- 


cinnc  difpofitls  ,  feu  veris ,  feufidis  ,  pi  d 
temporumvarietate\  five  in  vafculis  ele- 
gantibus ,  fivealia  ratione  ornaripoterunt 
^ltaria-y  exemplo  Kljpotiani,  quem  hac  de 
•re  perhonorifice  S.Hieronymus  ccmmendat. 
Ratio  eft  ,  quia  apud  antiquos  florum , 
&  frondium  appofitio,  &  effufio  erat 
fignumobfequii,  devotionis,  acreve- 
r^ntia?.  Hincfcriptum  eft  de  Macha- 
basis  lib.  i  ■  cap.^.Quod  ornaverUntfaciem 
Templi coronis  aureis ,  iy^  fcutiilis ,  quae 
ioterpretanturaLyranoibidem  Floresy 
i^frondesayborum\  &  idem  fignificavic 
RegiusPfalteSiw  jP/"rf/.i  17.  rfr/i/.  dum 
dixit  .•  Conflituite  diem  folemnem  in  con- 
denfis  ufque ad  cornu  ^ltaris .  Qu se  v er- 
ba  ver^-untur  a  S.  Hierony  mo:  Frequen- 
tatefolemnitateminfrondofis.  &a  Lori- 
no:  Ligate  Feftuw  frondibus .  In  cujus 
JudaicJ"  obfequii  confirmationem  legi- 
mus  apud  Emin.  Card.  Baronium  att 
^lnnum  Chrifli  42.  num.i^.  qucd  difce- 
dente  Marco  Agrippa  Jerofolymis  ; 
plebs  ,  a  qoa  magnopere  amabatur,  fu- 
peripfum  frondes,  &  flores  proiicie- 
bat  .  Igitur  primirivi  Chrifi^iani  fic  a 
SS.  PatribusedoaiEcclefias,  &  Alta- 
ria  oroare  follicici  erant  fioribus  ,  & 
frondibuS  ,  uc  demonfirat  Sarnellius 
Epifcopus  in  fua  Bafilicograph.  cap.w. 
allegansteftimonia  S.  Hieronymi ,  & 
S.  AugUftini  ;  idemque  facit  Ejnin.- 
Card.Bona  Fl^er.  Liturgic.  lib.i.  cap.i^, 
ubi  addit  S.  Gregorium  Turonen'enn( 
lib.de  Glor.Confeffor.  cap.^O-  ficdeS.Se- 
verofcribentem ;  SoUtuserat  florcslilio- 
rum ,  iempore  qiw  nafcuntur ,  coHigere  ; 
acper parietes  hujus  <€dis  appendere .  UN 
ferius  habentur  carmina  S.  Paulinf 
EpircopiwTV^^r/^/i  ^-j.  Fif//mficcanen- 
tis,  &FideIesinvitanris. 

Ferte  Deopueri  laudera;  pia  fclvit.e' 

tota  ; 
Spargiteflorefolum\  prcetexiteVmt-^ 

na  fertis . 
"pufpureum  verfpiret  hiems ,  //  Flo- 

feus  annus  ^ 
^nte  diem ;  fando  cedat  natura  diei^,^ 
Quibus  concordat  Poema  Venanti! 
Fortunati/i^.S.frtfw  9.  ad  H^degundem: 
quod  carmen  de  fioribus  fuper  Altare 
inrcribitur;  in  quo  prsmilfo  Verisre- 
deuntiselogiofubdit: 

Ddd    2  Jnae 


3p5 


De  Sacrificio  Miflfe.  DeciCXUH. 


Inds  Viri  pojles  ,  {^  puJpita  ftoribus 
ernant^ 
Hinc  mulier  rofeo  cori^pkt  odorefi- 
num . 
^t  vos  non  vohis ,  fed  Chriflo  fertis 
odores  : 
Has  quoque primitias  adpia  Tem- 
pla  datis . 
lexiftis  variis  ^ltaria  fefta  coro- 
nis  y 
Tingitur  ut  filisFloribus  ^Ara  no- 
vis . 
Et  exhis  invaluit  ufus  apud  Chri- 
54  ftianosornandi  foresEcclefiarum,  die- 
busfeftivis,  pofitionefrondium  ex  he- 
dera,  &lauris,  aliifque  virentibusar- 
boribusdecerptarum;  immixtis  foleis 
aureis  ,coloribufquecompofitiSjquam- 
vis  enim  in  principio  Ecclefia  fideles 
hifce  frondibus  januas  ejus  non  orna- 
jent,  immoabhorrerent  ab  hujufmodi 
ornatu  ,  quo  utebantur  Genciles  in  eo- 
rum  fuperftitiofis,  nec  non  inhoneftis 
ritibus,  de  quibus  Juvenalis  Satyr.-\-!.. 
Et  matutinis  operantur  fefta  lucer- 
nis . 
Et  Tertullianus  lib.i.  ad  TJxor.  cap.6. 
Trocedit  de  ]anua  laureata  ,  i^  lucernata^ 
iit  de  novo  confiftorio  puhlicarum  Iihidi- 
num.  Etalibi,  videlicet  ;w //6.  rff  Idol. 
cap.  1 5.  Et  de  Coron.  Milit.  cap.  13.  infine 
fubdit.  Chriflianus  nec  domum  fuam  lau- 
reisinfamabit .  Nihilominus  tradu  tem- 
poriscum ornatus  praedifti  fanQificati 
effentinfolumufumDivini  cultus,  & 
honorem  Dei ,  c^perunt  frequentari  h. 
iidelibus,ut  eruditedemonftrat  Sarnel- 
Jius  tom.\.  EpifloIar.EccIefiaftic.  Epifl.xo. 
ubi  plura  adducit  exempla  rerum  ,  & 
confuetudinum,quasadhibebantGen. 
tiles,  fueruntque^SS.Patribus,  &  Sa- 
crisConciliis  permiflaefidelibus  ad  ho* 
noremDei,  &  ejus  cultum  prsetexen- 
dum;  quod  latiusoftenditctiamEmin. 
Card.  Baronius  ad  Annum  Chrifti  200. 
vum.^.  &extat  Eiogium  S.  Hieronymi 
JaudantisNepotianum  in  Epifl.  adHe- 
iiod.de  obitu  Ts^epotiani  his  verbis:  Ba- 
filicas  EcdeficC ,  (y>  Martyrum  conciliahu- 
ladiverfisfloribus ,  isn  arborum  comis  ,  vi- 
tiumquepampims  obumbrabat .  Et  h?C  de 
ornamentis  EccleGafticis. 
35      Regalia  verdOrnamenta^quibusde- 


coranda;  Ecclefiae,  Altariaque  veniunr  5 

funt  illa  ,  qu?  a  Regibus  ,  Principibus, 

MarchIonibus,aliifveindignitate,fivd 

tnundana,  fiveEccIefiaftica,  CorRe- 

gium  ,  munificum  ,    &  generofum_. 

habentibus  donanturj  &  de  his  piiffi- 

mis  ,  ac   fplendidiflimis  donationibus 

plenaefunt  hiftoriae,  quarum  aliquas, 

brevitertamen  ,  hic  duximus  referen- 

das .  Prima  eft  illa Conftantini Impera- 

toris,  qui  Romanse  Ecclefiae,  praeter 

infinita  prop^  munera  collata  in  bafili- 

casabeoaedificatas,  donavitUrbem_i 

Romam  ,  Palatium  Lateranenf^  ,  Z^ 

aliafqueProvincias,  &  Civitates",   de 

quibusiw  cap.Conftantinus  .  di/i.^6.  Et 

quamvis  contra  illam  infurgant  tum 

heterodoxi ,  tum  aliqui  ex  Catholicis 

relatiper Barbofamin  dcap.  Conftanti' 

nusnum.^.  ea  ratione,  quia  Imperator 

videtur  nonpctuiffet^m  amplasfacere 

donationesindamnum  lmperii,attento 

juramento,  quod  in  fua  coronatione^ 

fgcit  de  juribus  Imperii  illaefis  fervan- 

dis;  bendrefpondet  ibiBarbofa,  Con- 

ftansinum  totiusSenatus ,  &  populi  ac- 

cedente  confenfu  potuifle  donationes 

illasfacere,  cum  ipfi  Deo  in  Ecclefia 

fua  failasfuerint:  Dei  auttn-ieft  terra^ 

i^plenitudoejus^  &  centuplum  reddit 

illis,  aquibusfibi  allquiddatur;  prae- 

terquamquod  Provinciae  ,  Civitates  , 

&bonaRomana5  Ecclefias  donata  per 

Confiantmum,  ab  Imperatoribus  an- 

tecefforibus  tyrannice fuerant  occupa- 

ta;  &  dejureerantEcclefiae  reftituen" 

da;  attentisetiambeneficiis  aDeore- 

ceptisper  ipfum  Conllantinum  in  Vi- 

doriacontraMaxentium ,  &  in  fana- 

tionea  Lepra;  ut  exCanoniflis  difle- 

runt  Abbas  confZi.  part.i.  Hoflienf.  in 

Summatit.de Immunit.Eccl  num.ii.  Ex 

Theologis  Emln.  Card.  Bellarminus 

iom.  I .  Controv.^.  De  Ecclef.  Militan.Iib  4. 

cap.iH.  Melchior  Canus  lib.u-  cap.^. 

MoVina dejuftit.i^jure  traS.z.difp.i^. 

ex  Juriflis  vero  Marta  defurifdiB.  part. 

i.frt/7.go.Burfatus//^.i.r<J«/i24.Meno- 

chius  conf.1^9.  num.7,9-  Cevallus  com- 

fnun.cot3trac0m.q.^4^.  noviflime  Nico- 

Jius  tom.i.Lucubrat.  Civil.  in  B^brichiflit. 

num.ij.pag.6.  Et  Paulus  Rubeus  in  ad- 

ditioia.ad  Rotam^^rrr.  3-  rec.  Decif.^.ct 


DeSacrificioMiffe.  Decif.XLIII.  597 


mim.z^;.  uCque  ctd  num  ^6.  ubi  plenifiTi. 
me  de  hac  donatione.  Ac  ulterius  ex 
Hiftoricis  ,  &  Annaliftis  Emin  Card. 
Batonius  ad  ^nniim  Chrifli  ^24.  ubide 
ejus  munificentia  erga  omnes  Ecclefias  •, 
&Spondanus  ibid.  ubi  de  Edido  Con- 
Itantinicirca eamdem  donationem Ur- 
bisRomSj  Provinciarum ,  &aiiarum 
Civitatum  ,  ad  quos  curiofum  Ledo- 
rem  remittimus.  Secunda  Regia  qui- 

37  demdonatioeft illaMathildisComitif- 
fae,  quaeanno  1077.  "^  fcribit  Leo  O- 
ftienfis  Eplfcopus  lib.i.  cap.  48.  Ligu- 
riam,  &TufciamprovinciasGregorio 
Papas  VII.  &  SanilsRomanae  Eccle- 
fiaedevotiffimeobtulit .  Koi2idec.6s).  «• 
71  .par.j.rec  Hiftorici ,  &  Annalifte  ejuf- 
dem  temporis ;  inter  quos  Emin.  Card. 
Baronius,  Spondanus,  &Riccio!usin 
Chronico  Magno,  &  Seledo  d.  KAnti. 
MLXXyn.  Tertiaeft  S.  Inae  RegisBri- 

38  tannlci,  de  quo  ita  fcribit  Spondanus 
^moj^o.num.  3.  Hoc  pariter  anno  Oc- 
cidentalium  Saxonum  in  Britannia  I{e.-<  Ina 
San^OYum  I(egum  decejjbrum  fuorum  inji- 
gnis  devotionis  eemulus ,  antequam  B^gno 
fuofeabdicaret  {cujusis^  TJxor  Edilbur- 
ga ,  nonminoris fortitudinis  fosmir.a  Mona- 
fiicam  vitam  amplexa  efl )  perpetuopietatis 

monumentofidem  fuam  erga  I^omanam  Ec- 

clefiamvoluit  reliquijfe  teftatam  ^  dum  F^e- 

gnifui  domos  fingulas,fingu!os  denarios  ar- 

genteos  annuatim  S.  Tetropendereflatuit : 

fic  devincire  populum  fuum  ftudens  ,  ut 

annui  cenfus  penfitatione  Dominum  fuum 

agnofceret  S.  Vetrum  ,   cujus   (^  fidem 

firmam ,  illibatamque  jugiter  confervaret.^ 

(^  auxilium  in  neceffitatibus  invocairet . 

FaxitDeus,  uthujus,  ac  aliorum  SS. 

Regum  Britannorum  in  illis  nobilifti- 

mis  popuiis  extinfta  pietas  excitetur, 

itaut  majorumfuorum  Religionemne 

detredentimitari .  Legatur  Vita  ejuf- 

demS.Inae  filiiHenredi  Regis  Anglise  , 

quara  Itaiicoldiomate  ex  Bollando  tra- 

duxitHieronym.  aBafilica  Petri  infuis 

Epbemerid.  Sacris  die  6.  Februari: ;  &  mi- 

rabiles  virtutesfufpiciettantiPrincipis, 

ejus  praecipue  Tiberalitatem  inmuneri- 

bus  Ecclefiis  addidlis,  prjeter  fupradi- 

£\um  annuum  cenfum  Bafilicas   Divi 

Petri;  quem  Angli,  eorum  Lingua_»» 

J^omefccf  yo;abant .  Quaru  efl  illa,qu? 


legitiirfaQainfine  fasculi  VI.  in  tefta- 
mento  llluftris  Matronas  Ermentrudis; 
quod  tranfcribit  Joan.  Mabillon  in  Li-  ly 
turgia  GalHcana  in  ^ppendice  Trcbat. 
num.  $.  pag.  0^6:,.  in  quo  plura  legata_* 
funt  Ecclefiis  Gallicanis  ad  pium  cul- 
tum;  &praefertimfequenria  ,  qu?non 
me  piget  referre  de.verbo  ad  verbum; 
ut  fciat  Ledor  defeflus  Linguas  Latin? 
illius  faeculi  •,  ait  enim:  BafeUicis  con- 
ftitutis  Tarifius  ,  rded  Bafelica  S.  Tetri 
iircio  argenteOy  valente  fokdus  duodece', 
{yfibla  aureagemmata  r>d  mento  dari  con~ 
ftituo .  Bafelice  DomndS  Marice  gavata  ar- 
gentsa  valentefol.  chrgrtece  \  isn  Cruce  au~ 
rea  valente  fol.  fepte  dari  jubeo  .  Bafelica 
Domni  Stefani  anoloaureo  nigellato  valente 
fol.  quatuor  dari  volo  .  Bafelide  Domni 
Gervafi  anolo  aureo  nomen  meum  in  fe  ba' 
bentemfcriptum,  daripracipio.  Bafe.ics 
San&i  Sinfuriani ,  in  qua  bon.  record.filius 
tneus  Deorovaldus  requiefcit ,  freno  valen- 
te  foLduodece\  ^caballoflrato ,  i^car- 
ruca ,  in  qua  federe  confaevi  cum  boves;i^ 
le^aria  cum  omnijiaturafua ,  pro  devotio- 
ti^mea  ,  i^requiem  Deorovaldi  daripra- 
ciplo  .  Et  fadis  aliis  confimiiibus  piis 
legatisaliis  Ecclefiis,fubdit:  i/f/wprtJ?-^- 
medium  anima  mea ,  velex  demandatione 
b.  r.plii  mei  Deorovaldi  Villam ,  cui  voca- 
bulum  efl  Latiniaco ,  fita  in  Territurio  Mel-  - 
dinfe  ^cum  campis^  colonecis  ad  eademper- 
tinentes  ,  cum  pratis  ,  pafcuis ,  Jilvis  , 
vel  in  omni  jure ,  {^  terminofua ,  qnia  irt 
portione  fupra  memoratifilii  mei  Deoi  oval- 
di  obvenit ,  cum  omni  integritate  Bafelicue 
S.  Sinfuriani  ,  ubi  fepultura  habere  di- 
nufcitur ,  pro  requiem  e]us  dari  pracipio . 
Ita  latinizabant  Notarii  illiusfextifje- 
culi,  nifi  afleramus,  errores  prodiifle 
exignorantia  amanuenfium  in  facien- 
do  tranfumpta  illius  teftamenti .  Qjain- 
to  ioco  refledendum  ampliflimisdona- 
tionibus  perRomanos  Pontificesfadis  40 
Bafilicis ,  &  Ecclefiis  Al  mae  Urbis,quas 
recenfet  Anaftafius  Bibliothecarius  in 
vitis  eorumdem  Pontificum  ;  &  ^^^' 
rumaliquas  tranfcribit  Emin.Cardin. 
Bona  I{er  Liturgic.  d.  Ub.  7.  cap-  z  5.  num. 
15.  &  Ciampinus  /« tra^.  de  .47jmo  cap. 
14.  Etfuntfequentes.  In  Vita  Stepha- 
nilV.  ^.erat.  Fecit  tres  I{egularei  ar- 
Zenteosfuper  l^ugas ,  per  quas  ingrcdu-.n- 

tur 


spS 


De  Saciificio Miife .  Decif,  XLIII. 


iur  ad  ^ltare .  In  Vita  Hadriani  I.  §• 
Cimiterium  :  Fecit  Laudunas  duas  ex  ar- 
gento  peafantes  libras  cBo ,  quaspofuit  fu- 
per  I\ugas  de  Vresbytero ,  ubi  arcus  dear- 
gento  exifiit  .  "Et  m  §.  ^t  vero  .  Fecit 
etiamter  Beatitudoejus  Imaginesfexexla- 
minisargenteis ,  invefitas  ,  exquibustres 
pofuit  fuper  Hugas ,  quts  funt  in  introitu 
Ecclefs(€  Tresbyterii  .  Ec  profequitur 
Ciampinu?alias  confimiles  donaciones 
cxeodero  Anaftafio  traducere  in  Vita 
Leonis  III.  Pafchalis  I.  Gregorii  IV, 
Sergii  II.  Leoais  IV.  Nicolai  I.  & 
aliorum ;  & quonJam in fingulisearum 
41  extat  verbum  illud /^«grf;  tnquiritipfe, 
quid  efTent  Rugae  in  EcclefiiSjlamini- 
bus  argenteis  ^  Pontificibusornatf^Ec 
ait  ,  Bulengerum  de  Donariis  Tontific. 
Ab.i.cap.^l.  opinatumeasfuifie  firias, 
feu  canaiiculos,  vel  fuicos  incolumnis 
Altarium.  Torrigium  iw///ijCr)'/>r//  Fa- 
ticanis part.  i.pag.^^i.  {5^471..  dixififey 
Rugas  fuiffe  ianuas  vel  Ecclefia?,  vel 
Presbyterii .  Magru  m  in  Hierolexic.  no" 
tafTe,  eas  plura  fignificaffe,  nempc^ 
tum  fuicos,  &  cananicuios  columna- 
rum,  tum  fiphunculos,  inquibuspo- 
nebantur  aliqose  Virg?  proornamentis 
Altarium,  laudansappeliatae;  tuniL-» 
etiam  argenteaslaminas  adundarum_. 
figurasornatas,  quibus  facies  Altaris 
decorabatur  .  Oftavium  Ferrariunfi_r 
deOrigine  LingUte  Italica  Verb.  /^^^rfjplw- 
respariter  fenfus  indicaffehujus  vocis, 
fed  praecipue  •,  eam  fignificare  Viam  , 
Corrivium^  Carrebium  ,  feuCompofitum  ^ 
\Q\tranfitum.,  &  idemopinatum  e(Tii_j 
Du  Cangd  infuo  Magno  Gloffarioeodem 
Verb.  I^iga ;  qui  fubinde  credit ,  P^gam 
fuiffe  viam  illam  ,  feu  limen  ,per  quod 
PontifexingrediebaturcancelioSjafcen- 
dens  ad  Altare ,  quod  piacet  Ciampino, 
qui  exOrdine  ^wawHittorpii  opera  im 
prefTo ,  refert  ordinem  ProcefTronis  fini- 
ta  MifTa  faciendae,  ubi  hasc  verba :  Tojf 
Epifcopos  Tresbyteri ,  deinde  Monachi  y 
deinde  Schola  >  deinde  Milites  Draconarii^ 
ideli  qui  ftgna  portant ,  pofl  ejus  Bajuliy 
pofl  eos  Ceroflatarii ,  pofl  quos  ^icolythi  , 
qui  BfOG./iM  confervant\  viaelicetre- 
tinent  populum  in  limine  vise,  ne  im- 
pediat  ProcefTionem  deambulantem  i 
Sacrarioad  januaoQ  Ecclefifper  i\ugam, 


ideftper  viamapertam,  &tranfitniTU 
liberum,  quem  Acolythicuftodiebant. 
Quare  Ciampinus  ,  pluribus  didis  de 
hac  voce  I{uga  y  concludit,  veriuseffe, 
quod  fignificet  viam,  &aditumadSa- 
crarium,  &  Altare,  &anegat  Bocac- 
cium  inislpvell.  15.  {9^  26.  ubi  ait;  Sit 
per  una  via  chiamata  la  I{uga  Catalana . 
&  Joan.  Viilanum  in  Chron.  lih.^cap.i. 
Cometiene  hoggila  grande  ^uga  y  che  v^ 
daS.  Giovannifino  alVefcovado .  Q^ibus 
nos  addere  pofiTumus  confuetudineni_. 
Venetorum,qni  Venetiisapud  pontenn» 
Rivialti  viam  aurificum  appellant  La 
^iiga  degf  Orefici .  Haec  de  voce  I{uga. 

Revertentesad  Regalia  Ornamenta^ 
quibus  Ecclefiae  decorantur  ,  idefi  ad 
pias  donationes  fidelium,  has  in  toto 
orbe  Chriftiano  ampliffimas  femper 
fuiffe  nemo'  ignoraf;  ubique  enim  di- 
trfTimi  funt  Epifcopafus  ,  Capitula  , 
Monafteria,  Abbatiae  ,  beneficia  ,  & 
alii  tituli  Ecclefiarum ;  nobifque  fatis 
eft  confiderare  opulentiam  Cleri  Pata- 
vini  ,  provenientem'  ex  Regia  libera- 
litate  fidelium;  ipfeenim  fimul,  (  Sas-  4i 
cularis  fcilicet  &  Regularis)  habet  in 
annuisi;edditibusquadringentaquadra- 
ginta  millia  Ducatorum;  &exhisfo- 
lus  Epifcopatustriginta  millia  circirer , 
Coenobium  Monachorum  S'.  luftinae 
ordinisCafinenfisquinquagintamillia; 
Ecclefia  Cathedralis  quadraginta  fe- 
ptem  milfia.  Moniales  quinquaginta 
feptem  millia  .  Reliquos  retinent  alii 
ClauftraleSjParochi,  &  fimplices  be- 
neficiati.  Quod  fiboila  mobilia,  Can- 
delabra,  Lampades  ,  Vafaaurea,  & 
argentea;  pallia,  tabellas,  &  aliaex 
auro,  acholoferico  voluerimus  confi- 
derare,  &appendere  in  flatera;  quafi 
arena  maris  reperientur  abfque  nume- 
ro;  nulla  enim  eft  Eclefia,  nulluni.j 
Oratorium  ,  Capellave  ,  quibus  nort 
(intpluraexpraEfatispretiofisornamen- 
tis  ;  ulrra  infignium  Bafilicarum  the- 
fauros  ,  in  toto  orbe  celebres  ,  veluti 
Sandx  Domus  Lanretanae  ;  Dacalis 
Templi  Sandi  Marci  VenetiarurrL^  y 
ArcaeDivi  Antonii  Patavinj,  &fimU 
lium. 

Motivum  vero  fideliumin  ditandis, 
&  ornandis  Ecclefiis  fuit ,  &  efl  nieri- 

tum 


De  SacrificioMiflfe  Decif  XLIII.         399 


tum,  atqueremuneratlo.  Illud  confi- 
ftit  refpedu  religionis  ,  ac  pietatis  , 
quam  exercent ;  datum enim  ,  vel  reli- 

45  ftum  Ecclefiasdicitur  opus,  &  legatum 
pium.  cctpB^equiJifli.  rerf.Secus autem. 
Et  cap.fin.  de  Tcftam.  1.  Illud.  C.  de  Sacro- 
fanB.  >Efr.Vy?i/,Roman.conr.2  3  ^.coium.z. 
Moneta.  De  Commut.  *Vlt.  VoMit.  cap.  4. 
num.  25)  Et  qui  donat  Ecclefiae,  abf- 
quedubiodonar  ipfi  Deo;fiquidem  Res 
Ecclcfifdicuntur  resipfiusDei .  Conc. 
TuA.feff.  z$.de  ref.  cap.i.  ibi ;  l^eres 
Ecdejialiicas  y  guce  Dei  ftwt  {yc.  Lenfius 
dejiift.  iyjur.  Itb.  z.  cap.  4.  mim.  47.  Et 
non  m!i:iusmeritumeftJegareEcclefiae, 
quam  pauperibus,  nomine  enim  pau- 
perum  comprehenduntur  etiam  Eccle- 
fias.  Bordon.  deLegatis  cap./^-  num.to. 
Ideoqueindonatione,  qussfitEccIefi?, 
nulla  iblemnitas  requiritur,  fed  fuffi- 

44  cit  fola  voiuntas  donantis.  Sperell.  Dec. 
ico.  num.  14.  Pignatellus  tom.  9.  confult. 
ijyy.numero II.  Remuneratio  ver6  re- 
fultat  in  jemiflione  peccatorum  ,  & 
condonatione  p^narum  Purgatorii,  k 
quibus  citd  liberanrur  ,  qui  fuerunt 
inunifici,  &liberales  ergaEcclefias  , 
prout  conftat  exemploDagoberti  Fran- 
corum  Regis,narratoper  Emin.Card. 
Baronium  ad  ^nnum  Chrifii6<^y.  num.  4. 
.defumptoex  Amoino  deGeJiis  Francor. 
jcap.  34.  quod  refert  etiam  Spondanus 
adetimdem^n}7. 6^-j.num.  z.h.\&  verbis. 

iHoc  item  ^nHrO^  quo  abfolvitur  Dagober- 
tiFrancorumI{egis  XFI.  idem  I\ex  XIX- 
Januarii  defunftus  efi  ;  ciijus  erga  Ecckfias 

4  S  munificentia  ex  ipftus  tefiamento  fuperius 
eftdemonfirata .  Ejus  corpus  { inquit  ^moi' 
tjus)  conditum  aromatibus  fepultum  ejl  in 
EccJefia.S. Dionyfii ,  quam  ipfe univerfis  , 
qUiS  in  Galiis  tunc  temporis  erant  \  excel- 
lentiorem  condiderat;  aureifque^  atque  ho- 
lofericis  pretofijfimis  omamgntis  decora- 
verat ,  iytampiiffimif  reditibus dotaverat. 
Et  infra  :  Qupd  autem  ad  falutem  animce 
ejufdempertinet ,  /r> ib'!t  idem ^u&or ;  ea 
ipfa  hora  ,  qua  is  expiravit ,  vifionem  di- 
vinitiis  oflensaejjejoannicuidani  viro  San- 
Biffimo  .^  inparvaaliqua  InfulapropeSici' 
liam  eremiticam  vitam  excolenti ,  qua  ap- 
paruerant  ei  haudprocul  inpelago  Damo- 
nes  vin&um  Dagobertum  per  fpatia  maris 
agitantes ,  infliBifque  verberibus  ad  Vul- 


canjalocatrahentes ;  qui  diftenfui  crticia- 
tibus  j  quorumdam  San&orum  audiebatur 
poftulare  fufjragia  :  cum  repente  apeito 
Coslo^  interfulmina  infiu&us  cum  fragorc 
ruentia  j  vififunt  defcendifie  San&i  lili  , 
quos  Dagobertus  inauxilium  evocaverat , 
nempe  Dionyfius ,  atque  Mauritius  Marty 
rei  ,  ([5-  Martinui  Ccnfeffor  {quorum  Eccle-' 
fias  plus  ceteris  idem  I\ex  dttaverat )  qui 
arreptam  ^  d<£monibus  ipfius  animamfecum 
ad  <ethera  levarnnt ,  Deo  hymnos  concin' 
tientes.  Alios  Audores  gravi/Timos  al- 
legatibidem  Spondanus  proveritatc^ 

hujus  vifionisi  eamque  in  marmor^ , 

antiquitiisfculptam  inEccIefia  S.  Dio- 
nyfiii.ad  monunr.entum  ejufdemRegis 
Dagoberti  usque  in  praefentem  diem  vi- 
deri  aflirmat.  En  igitur  juvamen,  & 
levamen  inPurgatorii  pfnis,quodpro- 
venit  donantibus  Ecclefias  bonis  pro 
earumornatu,  &Divini  cultusfplen- 
dore. 

Moralia  Ornamenta  EccJefiarum  de- 
votionem  fidelium  refpiciunr,  quiilla.? 
ingrelTi  magna  reyereutia  ,  &  timore 
crant,  &Sacrificioadfiftunt,  juxtail- 
lud  Tfalm.  ^.verf  8.  Introibo  in  domum 
tuam ,  ado rabo  ad  temph:mfan8iim  tuum  in  4<>  ■ 
timoretuo.  Sollicitudo  autem  primiti- 
vorum  Chriftianorum  in  cuftodienda 
reverentia  ,  atque  devotione  populi  iq 
Ecclefiis  confiftebat  in  fequentibus  re- 
guiis.  Primo.Mulieresftabantfeparatae 
a  viris,  ut  teftimonio  .S'S.  Patrum  de- 
monftrat  Emin.Card.Barcnius<j^*/^«-  47 
num  Chrifli  ^ 7.  num.  r  2 3 .  {5^  1 24.  nec  non 
Spondanus  eod.  anno  num.  37.  ubi  fub- 
d  i t :  Eumdem  diflinBionis  ufumfuijfe  in  Ec- 
clefa  J\omana  ,  ut  declarant  Vitce  Tontifi- 
cumSjimmachi  ^Gregcrii  III. ,  atque  Sergii , 
necnonantiquiora  Ecciefi<g  Vatican<e  mo- 
numenta\  qv.ibus  etic.m  ccnflat.,  dexteram 
Y>cifiilica  pat  tem  deflinatam  fuijfe  mulieri- 
bus ,  viris  autemfinifi.ram .  Secundo  alia 
erat  janua  ,  per  quam  ingrediebantur 
viri,  &:aliaper  quam  mulieres  in  Ec- 
clefiam;  &ficutianua£  virorum  prapfi- 
debant  Oftiarii ,  cujus  officium  erat  in- 
troduceredignos,  expellere  rndignos  ; 
&curare,  ut  introdudidevoteftarenti 
itajanu?mulierumadftabantDiaconiC 
fae,  quae  erant  mulieres  annorum  fal.  48 
temquadraginta^promotaEadboc  offi- 

cium 


40O 


De  Sacrificio  Miffas.  Decif.  XLllI. 


ciumper  impofitionem  manuumEplf- 
coporum;  quibus  diverfa  muniacom- 
mittebantur  circa  cuftodiam  ,  8c  dire- 
dionem  mulierum  tilim  Cathecumena- 
rum,  tumbaptizatarum,  extra,&in- 
tra  Ecclefiam^fed  pra^cipue  ut  ipf?  cum 
filentioftarent,  ut  late  demonftrat  11- 
Juftrifs.  EpifcopusSarnellius/w/ttflBn'/- 
licographia  cctp.  17.  Eminen.  Card.  Bona 
I(er.  Liturgic.  lib.  i.  cap.  z^.  num.  i  ?.  infi- 
ne ,  &  Magrius  in  Kierokxic.  Verb.  Dia- 
coni/fa,  ubinotat,  hocmunereDiaco- 
niffatus  infignitas  fuifte  S.  Martinam 
Virginem ,  &  Martyrem ;  S.Reginam, 
&  Theofebiam  uxorem  S.Gregorii  Nif- 
feni,  poftquamipfein  Sacrisfuitordi- 
natus  j  &  in  Ecclefia  Metropoiitana 
Mediolanenfi  adhuc  durare  hoc  Diaco- 
nift^arum  officium,  notat  etiamTam- 
hminusdejure  ^bbatijjarum difp.  7.  ^.8. 

49  deputanturenim  Matronaealiqu?,quas 
Vetulones  vocant ,  quae  in  Mifla  cantata 
ju^ta  Ambrofianum  ritum  ,  ad  Offerto- 
riumferuntpanem,&  vinumpro  Sacri- 
ficio ;  alibi  etiam  fimiles  vidifte  ait  Ma- 
gr.  ubifupra .  Tertio  nefaserat  pauperi- 
bus  ingrediEcciefiam,ad  ftipem  captan- 
dam;  fedcogebantur  manereadoftia , 
&inportlcu,  ut  plurium  SS.  Patrum 

50  teftimoniooftendit  idem  Emin.Cardin. 
Baronius  d.^Anno  57.  «hw.  i2(j.&lllu- 
UnfCimusSarnelWus  in  eod.tra^.  BaJiiicO' 
graph.cap.^.  num.-^.  ubi  obfervandam 
proponit  Bullam  B. Pii  V.  Incipien. Cum 
primum  isr,c.  editam  Cal.  ^4prihs  1566- 
(&eftinordineBuIIarii  LaV)  in  qua 
indicit  p?nas  pecuniarias  contra  irre  ve- 
renter  ftantesinEcclefiis-,  necnoncon- 
tra  pauperes  per  eas  deambulantes  , 
tempore  Sacrificii ,  vel  Prasdicationis  ad 
eleemofynam  petendam  •,  &  contra  Ca- 
pitula  ,  Redorefque  Ecclefiarum  ne- 
gligentesineisexpellendis,  &coercen- 
dis,  ut  ad  valvas  Ecclefiarum  immo- 
rentur.  Qiiarto  Exercentes  Magiftra- 
tus,  &Prsefe£luras,  quandoingredie- 
bantur  Ecclefiam ,  inter  pri  vatos  fe  col- 
locabant,  &genufledebant ,  obSacri 
locireverentiam,  quam  ufque  in  pr?- 
fentem  diem  fervant  exemplari  pietate 
Nobiles  Veneti;  hienim  etfi  Procura- 

fi  toria,  vel  Confulari  vefte  induti,  Sa- 
crofandum  Miffae  Sacrificium  ita  devo- 


teaudiunt,  ut  genuftedere  apu^  pau- 
peres  perfonas,  non  detre^en»:',  hsevd 
fiapudipfosfecollocenc,  nihilcurant, 
imitantes  eximiam  devotionem  Con- 
ftantini  Magni  ,  Theodofii ,  &  alio- 
rumlmpetatorum  ,  dequibus/'»/.^.^ 
4.  C.  De  his  ,  qui ad  Eccl.  Confug.  Emin. 
Card.  Baronius  ^nno  4;  i  .num.^.  &  Spe- 
reUus  in  VarqnefiTheleturg.  cap.  21.  num. 
3.  ubi  ex  Eufebio  in  Vita  Conftantini 
//^.^.rap.g?.  notat,  eumdem  Impera- 
torem  folitumfuifteftare,  &nonfede- 
re  adconcionem,  ob  reverentiam  loci 
Sacri.  Quintoejufdemreverentiaegra-  r^ 
tia  prohibitum  eft  in  jure  ludos  theatra- 
\ts.i  ideft  com^dias,  fcenicafv^reprae- 
fentationes  facere  in  Ecclefiis .  cap.Cum 
decorem.  ^  cap.  Clerici  officia .  De  vita , 
(^  honeft.  Cleric.  quibus  vel  cooperan- 
tes,  velintereflentes  mortaliterpecca- 
re  ,  nifi  resdevotaeomnindagantur,  do-  ^ 
cet  Baldellus  i«  Theol.  mor.  tom.  i .  lib.  3. 
difp.ii-num.-j.  i^%.  circa  quas  non__» 
funt  laxands  habenae  ;  quanturavis 
enimaftio,  fcu  repr^fentatio  fitdevo. 
ta,  vixfiet,  nealiquis  contemptus  ab 
auditoribus  committatur  in  locumSa- 
crum  clamoribus,  tergiverfationibus, 
confabulationibufve  ;  nec  multi  funt 
anni ,  quod  Brixias  eredo  theatro  pro 
fpirituali  com?dia  in  Ecclefia  recitanda; 
igniscafualiteraceenfus&  theatrum,&: 
Ecclefiam  confumpfit,  nonfinemani- 
fefto  figno  Divini  Numinis  irati .  Tan- 
deinter  moraliaornamenta  Ecclefif  re- 
putabaturdiftantia  illapopuli  ab  Alta- 
ri ,-  quaelegiturpraefcripta/Wfflrp.  i^flffifr-  53 
dotum  .  De  confecrat.  dift.2.  his  verbis: 
'isliiUi  Laicorum  liceat  in eo  locOy  abi  Sa^ 
cerdotes  ,  ^  reliqui  clerici  conjiftunt , 
( quod  Vrefbyterium  nuncupatur  )  quando 
Miffa  celebratur ,  confiftere ;  ut  libere ,  ac 
honorificepojfintfacra  officia  exercere  .{Ec 
incap.i.  DeVita^  (^  honefl.  Cleric.  ubi 
h?c  funt  verba ;  ^t  laici  fecus  ^Altare  , 
quando  Sacra  Myfteria  celebrantur ,  ftare , 
•vel  federe  inter  clericos  non  prafumant  . 
Utinam  hifc^  temporibus  haec  Orna- 
mentahaberenturi  nequeeorum  defe- 
£lu  deturparentur  Ecclefiae.  Sed  non  efl: 
dolendum  de  populis  ,  quorum  major 
pars  ob  ignorantiam  peccat;  fed  inve- 
hendum  eft  contra  infcitiara ,  negligen- 

ciaraj 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.XLIII. 


40  r 


tiam ,  &  animi  vilitatem  Parochorura, 
aliorumque  miniftrorum  Ecclefia? ,  qui 
nefciunc,  vel  nonaudentreprehendere, 
monere,i5i:  inftruerelaicoscircaantedi- 
ftosaftusreverentiae  pereosin  Ecclefia 
prasftandos.  Paucisabhincdiebus,  me 
celebrante,  acceffitnobilis  ffEmina_», 
meam  Mirfam  auditura  ,  &  fe  pofuic 
penesAItare  in  cornu  Epiftolae,  ade6 
utfaciesejustangebacMiflrale,dumego 
confeflionem  adgradus  recitarem.  A- 
fcendiad  Altare;  &dixi:  difcede,eft 
Jocusille  Angelorum  ,  non  mulierum  . 
Difceflit  illaftatimi  licetenim  nobilis, 
jgnorantia  Jaborabat.  Cur  ita?  Qu^ia 
Ecclefiarum  Redores  funt  canes  muti, 
nonvakntes latrare .  Ifaias  cap.^G-verf, 
10. 

Non  fuerunt  tales  Ecclefiaftlciilli  , 
quorumfapientiam  narrant  populi,  & 
laudeseorumenunciat  Ecclefia  ,&  no- 
minaeorum  viventin  fspculumfasculi; 
interquosEmin.Card.C?farBaronius, 
deilloenim  inMemoriis  Hiftoric.  Congr. 
Oratorii  lib.  x.  cap.  15.  ad  fin,  Joannes 
Marcianus  ita  fcrlbit :  F«  inoltre  xelantif- 
fimo  del  rifpetto  doviito  a  Sacri  Tempii ,  ne 
temediporfi  adevidenti  pericoli .,  purche 
allontanafje  da  quelli  ogni  fcandalofa  avo- 
tie .  Etfubind^  narrat  ab  eoacriterre- 
prehenfum  fuiffe  virum  nobilem,  qui 
in Ecclefiainfidiabatur  honeftati certae 
mulieris-,  &illumexpuIit^domoDei  ; 
aquo  feprotegendum  ait  jdumaudivic 
euradem  fuae  vitasnecem  minantem  •, 
proucevenit ;  nam  paulo  poft  didus  Vir 
nobilispraecipitarusabequointerram-. 
crusfibi  fregit ,  &^dolore  ,  atquepuni- 
tione  illa  illuminatus  C^farem  Baro- 
niumaccerfere  fecit,  veniamei  petiit, 
confeflionemgeneralem  fecum  habuit; 
&abejusdiredionedeceteroinmoraIi- 
busvoluitpendere . 

SubindedePetroConfolino,fpirituali 
filio  S.  Philippi  Nerii,  &  Sacerdotc^^ 
Congregationis  Oratorii  RomaBfubdit 
idem  Audlor  lib.G.cap.j.  pag.  ^68.  Con 
non  minore  intrepidezza  xelava  ,  che  fi 
rendeffe  a  Chrifio ,  i^  alla  Chiefa  ilrifpet- 
to ,  is^honore,  che  feglideve\  onde  con 
liherta  Chriftiana ,  e  con  auttorita  di  mini- 
ftro  di  Diocorreggeva  coloro,  che  non efibi- 
vatjo  k  dovuta  rivercfi;;<i  allafiia  Cafa .  Ec 


refert  contentionem  ,quam  habuit  cum 
Juvene  nobili  ,  qui  inhonedi  arooris 
caufa  morabatur  inEcclefia  ,  dequa_» 
ConfoIinusilIumeiecit,minasejusfper- 
nendo .  Et  eodem  lib.  6.  cap.  i  z.pag.Ciy. 
De  Juiiano  Maccalupho,  viro  laicoe- 
jufdem  Congregationis,  notat  ;  quod 
Hebbe queftobuonfratello ,  che xelantfffmo 
era  del  rifpetto  dovuto  alla  Cafa  diDioj 
unaparticolare  vigilanza ,  accibin  effa  ogn^ 
unoftaffe  con  la  riverenia  dovuta  .  Jlrma- 
to  di  famo  xelo  fenia  mirare  di  che  Jorte 
fojfero  le  perfone  \  0  di  mincre ,  0  di  maggio- 
re  conditione ,  facea  loro  la  correzione ,  fe 
»on  ofjervavano  le  Leggidelrifpetto ,  cbe 
ficonvienealla  cafadi  Dio.  Eadem  fcri- 
bit  de  P.  AntoniodeGraflisro»?.  i.lib.^, 
cap.i6.pag.7^-yi.  Fundabatur  horuni^ 
Ecclefiafticorum  Zelusincognitionc_> 
magnaeoffenfEeDei,  quam  faciuntho- 
mines,qui  immoden^,&  indevoteftant 
inEcclefiisy  de  quibus  Annales  Sacri 
teftantur  feveraspunitiones;  nequedia- 
bolum  follicitioremefle,  quam  in  pro- 
curandis  adibus  injuriofis  Templo 
Dei;  idcirc6  legitur  inTrato  Spirituali  f4 
lib.  I.  exempL  g^.  Daemonem  ditafle 
quamdammulierem,  ad  hoc,  ut  in  Ec- 
clefiis  colloquia  faceret  ,  ne  adftantcs 
fervarent  filentium  ,  &  reverentiam  de- 
bitam  LocoSacro;quod  cum  di<fla  nriu- 
lier  peregilTet;  idu  fulminis,  fic  Deo 
vindicante,  obiit  percufl"a  inEcclcfia. 
Eiexenipl.2,4.  S.  MartinumEpifcopum  55 
vidifle  Diabolum  apud  Altare  fcriben- 
tem  peccata  illorum  ,  quiabfquedevo- 
tione  in  Ecclefia  ftabant;  quoJetiam 
narratSpereWus  inTar<enefiTheleiurgica 
cap.  1 5*.  num.  n.  is^  cap.  21 .  §.  1.  r/um.  9. 
&  ex  his  Redores  Ecclefiarua>  argu- 
mentum  fumant  pra?dicandi  plebibus 
fuis  modeftiam  ,  devotionem  ,  fiien- 
tium,  acreverentiam  in  Ecclefiis. 

Ornamenta  tandem  Legalia  Eccle- 
fiarum  eft  Immunitas  locis  Sacris  ab 
omni  jure  concefla  Divino,  Naturali,  S^ 
Canonico,  &C>ivilii  a(^hocutbona  , 
&perfonae  )us  Afyli  in  Ecclefiis  habe- 
rent  obreverentiam  Divini  Nuniinis  , 
cuilocusilie  eftconfecratus  Hinceft, 
quod  Heliodoro  tentanti  auferre  pecu- 
niam  ,  quas  cuftodiebatur  in  Templo 
Hierofolyinitano,  ut  habetur  2.  AW^. 
£ee  3.  dixic 


-4  02         De  Sacrificio  Mifl&.Decif  XLIIT, 


3.  dixitOnias  Summus  Sacerdos,  De- 
57  cipteos,  qui  cyedijfent Loco ^  i^TempIo^ 
quod per  ^niverfum  mundum  honoratur  ^ 
pro fui  veneratione ,  i^fanHitate  ^  omni' 
tib  impoJTibile  ejfe  .  S\c  apud  Gentiles 
Ph^nicem,  ac  Uiyffem  res  pretiofasd 
Tro)a  abreptasdepofuiflecuflodiaBcau- 
fa  in  Templo  Junonis  cecinlt  Virgilius 
lib,  2.  y^neid.  his  verfibus : 

Ef  Jam  porticibus  vacuis  ^unonis 

Cuftodes  Le^i  Tbnenix  ,  {^  dirus 
VbJJes, 

Tradam  adfervahanty  huc  undique 
Tro]a  gaza 

Incenfts  erepta  facris  ,  menfaqu(Ljf 
Deorum , 

Craterefque  auro  folidi ,  captivaque 
vejiis 

Congerttur .  (^c. 
Apud  Hebraeos  Templum  rupradf- 
fium  erat  Afylum  rebus,  &  perfoniSjUt 
ex  Philone  notat  Tirinus  in  Comment. 
hb.^Nj^im.  cap.  i  ^.  Verf  l<lota  quinto .  ul- 
teriufqueDei  iufl^u  eranC  deputafaefejf 
1*  Civitates,  refugii  UrbresappellataB, de 
)ureLevitarum ,  quarum  tres  cis  Jor- 
danem  ,  tresultra  illum  erant,  ad  quas 
Reiconfugrentesfalvi  e(rent,homicidis 
voluntarrisexceptis,  utHebraei  abef- 
i^^i^^ont  humani  fangninisabhorrerent , 
ut  legitur  d.cap.  i^.Uh.  'Hum.^Deute- 
ron.  cap.^.  i^cap.  19.  Idemque  ferva- 
tum  legimus  ^  GentilibuSy  aitenrni-»' 
^^  Statius  lib.  II.  Tbehaid. 

Sic  facrajfe  loco  cOmmune  animanti' 
bus  tegris 

Verfugium. 
Et  Florus /^  i.cap.ix.  loquensdeXer. 
fe,  itafcribit;  ^bfensvi&usfugitjnma" 
ria,  infulamque  Scimotbracem^  fretus  celcm 
hri  religione  \  quaji Templa ,  i^ araepojfent 
dsfendere  ,  que<n  nec  fuorum  mentes  ,  nec 
€irma  potuijfent .  Romanosquoque  inL-_» 
TemplisDeomm  jus  Afyfi  conflituif- 
fe  notant  Tacitus  ^nnaJ.  Ub,  ^.  Appia- 
nus  Ub.  r.  de  BeHo  Civ.  &Sueronius  iri 
Ttber.defar.  Immda  naturadata  fuiffe 
loca,  qudetanquam  Afyla  ipfis  brutis 
ferjs^irenc;  &ea  perfequentes  Leones, 
&  Urfi  ingredi  non  poiTent,referunt  Gi- 
raldus  c/(?  Diis  gentiumSyntagm.i y  M.- 
iJanas  de^nima.th-  Uh.  11.  cap.^.  quos 


refert  Menochius  in  Storeispart.  6.  Cetf^ 

tur.ii.cap.yS'^      . 

Porroapud  Ghrjftiands  Itatim  inve- 
dainteripfosreligioneCathoIica;  hoc 
legaleornamentum,  jus  fcilicet  Afyli 
concefl^um  fuit  Ecclefiis,  tijm  ^  Summis 
Pontificibus,  &SacrisConciIiis,  tihm 
abiifdemlmperatoribus,  uthabeturi» 
cap.  I{eum .  cs^  cap.  Defnivit^  17.  q.  4.  (s^  60 
cap.  Inter  alia .  De  Immunit.  Ecclef.  l.i.  C* 
de  his ,  qiii  ad  Ecclef.  confug.  ut  fusd  pro- 
batMarius  Italia  de  Immunit.Eccleftar, 
lih.  I.  cap.  f.  §.Zfnic.  Et  ego  docui  in  De- 
cijionib.  .Anni  \6%i.  ^  in  lih.  Erotentaturft 
Ecclefiajiic cap.  ^z.  ubi plene exponun- 
turomnescafuscircadeIinquentes,qui 
confugiunt  ad  ExrcJefias  ,  ^  quibus  ob 
earum  venerationem  extrahi  non  pof- 
funtfubp?na  excommnnicationis  Pa- 
pal is  lataefententiae,  exceptis  crimini- 
bus  ,  &  cafibus ,  in  quibus  Gregorius 
Papa  XIV.  infua  Conftitutione  Inci- 
pien.  CumaUas  nOnnuUi i^c.  diei  z ? .  Maii 
^ntt.  r59i.^quaeinBuliarioeflZrfF//.) 
nofuit,  pofleReosgaudere  immunita^ 
telociSacri;  quiquidem  cafuJexcepti  <5^ 
funt  fepfero;  videlicet.  i.  In  publicis 
latronibus,  &graflatoribus  vrarum.  1. 
Indepopulatoribus  Agrorum.  ^.  In__* 
committentibushomicida ,  vel  mucila- 
tionesin  Ecclefiis,feu  Capmeteriis  fpon- 
t^,noncafua[iter.  4.  Inhomicidispro- 
ditoriis.  5.  In  Reisafl^aflinii.  6.  1«  cri- 
mine  Hacrefi.  7.  In  crimine  laefae  Maje- 
ftatis  tentatOcontraPrincipis  perfbnam; 
dequorumcafuura  ejfplicationeagunt 
idemMarius  Italia,  Farinacius,  Del- 
Bene ,  Ambrofinus,  Gambacurta,  & 
Cufelius,  qui  traftatuslntegrosdelm- 
munitate  Ecciefiae  fcripferunt,  priter 
alios  Summiftas,  &  Moraliftas,  quOs^ 
noviflime  congerit  Pignatellus  tom.  p, 
confult.  1.  ubi  plurescuriofas  quaeftioneSr 
deciditdehaclmmunitate. 

Adornatumhu/us  quartiLegaiiSof-^ 
namenti,  fciliCeC  Afyli  in  locisSacris, 
liceat  hic  referre  exemplum  ,  quod  po- 
nit  Ant.  Mafirius  inSchola  Chriftian.his 
verbis :  11 1{e  di  CaftigUa  D.  Sanvo andart"  . 
doacaccia  ^  e  feguitando  un  Cingbiale •>  to 
giunfe ,  e  quellofi  falvb  nellamuraglia  del- 
la  Chiefa  \mailP(e  al%b  ilbraccioper  tirar- 
liun  eolpo  di  Lanci<(\\e  Dio  h  caftigb  fubitQ 

pcr 


De  Sacrificio  MJflk  Decir.XLlV.  403 


ptf  :l  fito  ctrdire  ,  che  non  rifpettava  la 
Chiefa^poichegli  rejiofeccOyi^  mfenfibik 
il  hraccio  \  e  ii  cafco  la  lancia  della  mano . 
Smontato  il  B^  da  cavallo  fece  oratione  A 
Dio  \  chiedendogli perdono  delfalio ;  ilche 
fattorifaro-y  elafcio  hbero  ilCiKghiaIe\  e 
poifubitofece  una  legge ,  che  niuno  de/uoi 
Minijiri  ardiffe  di  far  prigioniero  alcuno 
nelle  Chiefe  de'  Chriftiani ;  ordinando ,  chc 
fi  riverijfero  ,  isn  foffero  mmuni  da  ogni 
violenxa .  Qui  plura  defklerat  de  anti- 
quorum  eruditionibus  circa  Templo- 
rumAfyla,  adeat  Tholofan.  Syntagm. 
Jurispart.i.  hb.  %^.cap.  ii.  De  cafibus 
ver6decideadiscircadelinquentes,  x^ui 
ad  Ecclefias  confugiunt,  praEter  Sum- 
xniftas  in  Verb.  Immunitas .  legatur  Pi- 
gnatell.  tom.  i.confult.^Z.is^^^.  Vjcnon 
sonfult.  9?.  confult.96.  is^99'  noviiTime 
Anton.  Conciolus  infuis  B^efolutiomb.  Cri- 
mina'.  Verb.  Immunitas  Ecclefiaflica  B^fol. 
I,  ubi probat , hoc ornamentum  Immu- 
nitatisdeberiEcclefiis  etiamnondum_. 
conCecratis,  velbenedidis,  aut  perfe- 
^^nonconftruftis,  fideiicentia  Epif- 
copiconftruiccEperunt;  item  Ecciefiis 
pollutis,  ■feu  interdiftis/acetiamdiru- 
tisi  iiadfitSpesrcaedificationis;  &Ec- 
clefiarum  appellatione  inhac  materia 
veniuntoflia,  &muriejus  exteriores, 
Sacriftia  ,  Campanile  >  Domus  Paro- 
chi,  feuCanonica,Caemeterium,Hof- 
pitale,  Oratorium,  &  Palatia  Epifco- 
porum. 

D   E  C  I   S   I  O     XLIV. 

ARGUMENTUM. 

Dcclaratur,  ad  quos  fpc(5let  pro- 
vifio  ornamcntorum  Ecclcfi:]e, 
vcl  Altaris?  An  ad  Rcdorcm, 
vcl  Capellanum }  Sive  ad  Pa- 
tronum  ?  aut  ad  populum?  Re- 
gulse  o*fto,  juxtaqua.s  deciden- 
dse  difficulcatcscirca  rcparatio- 
nem  Ecclcfiarum ,  &  Altarium, 
CsBmctcrii ,  Campanarumj  Do- 
mus  Parochialjs,  necnonquo- 
rumcunque  Ornamencorun:i_i 
Ecdcfiafticorum? 


Sl)  M  M  ^  j^i^O  M. 

I  Ornamenta  Ecclefia  a  quo  de  [jurefine 

providenda  ? 
1  Fabrica  reditus  annorum  praterit(h 

rum  expendendi  pro  ornamentis. 

3  Fabricee  reditus  venturi  fatisfaciunt 
fxpenfasjamfaHas  in  Ecclefiis . 

4  Confiitutio  Svnodalis,  fiextety  circa 
expenfas  Omamentorum  Ecclefia:  , 
efi  fervanda . 

5  Confuetudo  efl  attendenda  in  provr 
fione  Ornamentorum  Ecclefide . 

C  Confuetudinis  tria  requifita  necejfa- 
ria.  Etqua? 

7  Beneficiatus  hahens  pingueheneficium 
tenetiir  ad  ornamenta . 

8  Expenfds  pro  Ornamemis  Ecclefi<e 
qnandopr<£ferendae  almentis  benefi- 
ciati?  Felecontra . 

9  Topufus  quando  cogendus  adexpen- 
faspro  Ornamentis  Ecclefide  ? 

10  Vatronus  Ecclefi.s  an  debeat  provi- 
dere  denovis  Ornanientis? 

11  Tatronus  fi  non  provideat  o^ltarc 
de  neceffariis  privatur  Jurepatrona" 
ttis. 

II  Epifcopus  quando  fuis  expenfis  te- 
r.eatur  provtdere  Ecclefias  de  Orna- 
mcrjtis  ? 

13  Capellanus  an  cejfare  poffit  a  cele- 
bratione,  ut  emat  ornamenta  ^ta- 
ris  ? 

14  Ornamentortim  Ecckfia  nomine  ve. 
niunt  reparatio  ejus ,  dotnus  Capet- 
iani,  recoaci/iatio ,  oleum  pro  Law 
pade ,  isn  alidc  expenf^  necejfaride. 

I  f  Cosmeterii  expenf<ff  fpeSlam  femper 

ad  Tarochianos . 
\6  Confuetudo  in  DiacefiVatavinapro 

expenfis  Ecclefiarum  varia . 
1 7  TarOchus  dejureefi  obligatus  ad  ex- 

penfas  ^haris  majorts  ,  (^  unius 

Campanq . 

EXfirmatisin  przECedentfdecifione, 
litarenon  licet  inEcclefia,  vel  Ai- 
tari,  quaenon  habeant  fufficientiaor- 
namenra;  vel  a  fundatonbus,  velaiiis 
piis  perfonis  donata.  Verum  quia  curfu 
temporis  fuppe]le<SiliaEcciefiaftica  ufu 
confumuntur,  &ad  novas  donationes 
Eee    1  fa- 


De  Sacrificio  WifCx.  DeciT.XI  IV. 


404 

faciendas  charitas  refrigefcit;  ideofag- 
pedubitare,  &  litigare  contingit,  ad 
quem  dejure  Tpedet  provideie  de  ne- 
ceflariis  ornatrentis  Ecclefiae,  vel  /I- 
taris  pro  Sacrificiof'  An  ad  RcOorem 
Ecclefiae  ',  five  CapellanLin^  i  An  ad 
Patronum?  An  adPopulum?  An  ad 
alios  ?  Quapropter  hanc  quarftionem 
hk  examinare  decrevi  ,  8c  materiam 
cxpenfarum  proornamentis  Eccltfise, 
ac  Altaris  dilucidare,  quae  etipm  de- 
fervire  poterit  pro  reparatione  Ecclefif , 
Coemeterii,  Campanilis  ,  Sc  Domus 
Parochialis ,  frequentiaenimfunt  jur- 
giainter  populos,&  Parochos,prfcipiid 
rurales,  prohis  rebus  Ecclefiafticis  re- 
Oaurandis  ,  renovandis ,  &  amplifican- 
dis. 

Pro  intelligentia  dicendoru  m  prf  mit- 
tendae,  &notandaE  funtofto  Regul^in 
jurecertifljmse. 

Primaefl  ,  quod  ubi  agiturdeexpen- 
Cs  faciendis  in  ornamenttsprafdidis,  in- 
fpicereoportet,  an  Ecclefia  ,  vel  Alta- 
rehabeatredditus  annuosprofabrica  ; 
feudote  abinitio  aflignatos;  ut  docui- 
musfupra  Decif.  XL.  anum.iT.i^feqq. 
quibus  ftantibus  nullus  eft  moleftandus 
fed  deipfa  dote,  feu  fabrica  faciendae 
funt  expenfas  neceflarias,  juxta  GloflTam 
■  in  cap.  I.  i^  ibi  DD.  De  Ecclef.  (edificand. 
Capellam  Tholofan.  Decif  5C0.  alias 
^^^■i^ihi  Aufrer.  inaddition.  Paulum 
^tC[n2Ld'\msdeJurepatron.p.6.art.  $.q. 
f.  num.  5.  Lambertinum  eod.traB.lib.i. 
q.j.pertotam.  acSperellum,  alioscu- 
Tnvi\2LnKQVc\Decif.6-].num.  i.  Etcafu  quo 
pecuniae  ex  ipfa  fabrica  ,  feu  dote  annis 
praeteritisexaftae  non  fufficiant  a-^  or- 
namenta  praediila  renovanda  ;  fi  Re* 
^orEcclefiae,  vel  Capellanus  Altaris 
volueritexpendere  defuo,  &  fupplere 


anextetConfiitutioS3'nr.dalis,feu{la.* 
tutumj.iut  leK  partictjiarisilliusEccle-  . 
fiae,  vel  Dia^ccfiscirca  provifionemor- 
namentorumEcclefi?,  aut  Altaris?  ea 
enimeflet  fervanda-,  &  juxta  illiusdif- 
pofitionem  providendum  :  ut  fcribit 
Abbas  incap.x.  r/um.  ^.  De Ecclef.  adir 
fican.  &  Berous  conf.  15.  mm.i.  ([^4. 
vol.\. 

Tertia  Regula.  Deficiente  lege  fcri- 
pta  recurrendum  eft  ad  conluetudinemi 
quajomninoeft  fervanda;  utnempe  ii, 
quiad  expenfas  praedldas  ornameBto- 
rum  concurrere  folenc  ,  compellendi 
fmt,  nemineexcepto.  Capell.Tholo- 
fan.  i^ihi  Aufrerius  d.Dccif  100.  Bel- 
letus^f  Cleric. debitorecap.  i^.num.^. ^ 
4.  Genuenf  inpraxiCuri^  l>{eapoIit.  cap. 
1 09.  in  fin.  Rota  p.  i .  recent.  Decif  62  j. 
num.  1.  &  Sperell.  d.  Decif  67.  num.  5. 
Confuetudo  autem  eft  probanda  cum 
illis  tribus  neceflanis  requifitis,  quae 
funt  ,  a£luum  frequentia  ,  temporis 
diuturnitas,&  voluntariuspopulicon- 
fe  n  fu  s .  Aio.inSumm.  Cod.  S)u^  fit  longa 
confuetudo.  A bb.  &  alii  incap.fin.de  Con- 
fuetud.  Rota  p.  i .  rec.  Decifz'^^.  num. 4. 
i^p.  2.  Decif  407. num.i. 

Quarta  Regula.  Quod  fideconfue^ 
tudine  aliqua  non  conftet;  obfervan. 
dum  eft^,  an  Ecclefia,  feu  Altare  ha- 
beat  pmgues  redditus  pro  a  limentis  Re- 
Ooris,  feu  Capellani  ;  tunc  enim  re- 
fervatis  neceflariis  ad  eorumdero  con- 
gruam  fuftentatiouem  ,  quod  fuperefl: 
debetexpendi  inprovifione  ornamento- 
rum,  quibusindiget  Ecclefia ,  velAI- 
tare.  cap.fin.  ii.  q.i.  cap.  1.  is"  capit.  4. 
i^  cap,  De his.  De Ecclef. ^dific.SxxxdiUs 
conf.6i.per  totumvol.  i.Sperelluspluri- 
n\osdi\\t%ariS d. decifCj.num.^.is^  5.  ubi 
num.6.  advertit,  detrahendos^ cfle  fru. 


2  numerumdeficientem,  poteritfereim^  dusprofuftentationeReflorisEcclefif, 


burfarederedditibusejufdemdot^s  ,feu 
fabricse  annis  futuris  exigendis,  juxta 
refponfum  Rebuffi  refp. iz^.  per  totac 
doftrlnam  Navarri  de  Spoliis  Cleric-  §. 
10.  infinei  riQcnonCenedi  in  Colle&.De- 
cretal.colleS.  i^^. fubnum.^.  quamap- 
probatidemSperellus  Decif.  LXVIIL 
fjum.  2g. 

Secunda  Regula  eft  :  quod  cefliante 
dote  j  vel  redditibus  fabrlcae  infpiciatufj 


velCapellani  ,dummod6a<f}uaIiterre- 
fideant,&inferviant  Ecclefiae,  vel  Al- 
tari;  quiafieorum  tituli  eflent  fimpli- 
cia  beneficia  abfque  alioonere,  vel  cum 
modicaobIigatione;aIimentanonfunt 
ipfisbeneficiatisrefervanda;  fed  provi- 
fioornamentorumeft  prasferenda  ;uno 
exceptocafu  ;fiad  illum  titulumeflent 
ad  Sacros  Ordines  promoti ;  tunc  enim, 
necumdedecoreclericalisftatuscogan- 

tur 


V 


I 


DeSacrificioMiflie.  DecirXLlV.  405 

fariasexpenfas,  nt  doculmus  rupra_i 
Decif.i^o,  mm.i^.  6c  renetGIofla  incitfi. 
I^emo.  DeConfecr.diJi.i.  nec  non  Spe- 
rel  lus  ^.  Decif.6^-  nim.  13. 

Odlava,  &UItimaReguIa.  Q_uoi 
fi  Epifcopusdetredec,  hancfatisfatiio- 
n<-mfacerei  &potius  velitinalia  vita 
culpabilisnegligentiaifuitpfnasluere; 
(iit  facilceft  in  praxi  apud  Prflatos^qui' 
tcmporalia  rnagiscurant,  quam  ?ter- 
na ;)  in  hoc  ca  fu  poterit  Capellanus,feu 
Redor  Ecclellseabftinere  ^celebratio- 
neMi^Tarum;  &  interimaliunde  ceie- 
brandopro  fui  iplius  fuftentatione,pro- 
ventus  Altaris  ,  feu  Capeliani^  ,  vef 
Ecciefi^  applicare  ad  provifionem  or- 
namentorum,&  aiiarum  expenfarum , 
quae  funt  neceffari?  proSacrificio,  vei 
delicentia  Ordinarii  ,  vel  ex  confilio 
prudentis  viri;  utin  histerminisfcribit 
Yt^-xmQWxxsde Obiig. Sacerd.f€&.<:^.  con- 
cJufy  $.  j.  quem  laudat  Tamburinus  de 
Sacrificio  Miffa  lib. 5 .  cap.  i .  $. 3 .  num. i co. 
{9^101-  qui  loquuntur  de  ornamentis 
omnino  neceffariis  ;  fecus  de  aliis  ad. 
pompam,  nifi  bona  fide  fuilTent  pro- 
vifa  pro  aliqua  vice  tantum ,  Et  idem_» 
docet  Bordonus  in  tra^l.de  Legatis .  cap. 
10. aniim.SS.  is^  feqq.  fuppofito,  quod 
reditus  annui  pro  celebratione  MifiTae 
fufficiant  tantum  pro  folito  fiipendio 
celeqrantis;  &quod  ifte  annis  prsete- 
ritisnon  habuerit  ampliores  reditus  ; 
tunc  enim  efletobligatus  ornamenta_j» 
emereabfqueintermirtlone  celebratio- 
nisMiffarum;  utexSperell.^.Dm/^j. 
Porrofupradidae  Regulae  fervandae 
funt  non  foii^m  in  provifioneornamen 


tur  mendicare,  frudusprocongrua  fu- 
ftentatlonedeberent  haljere .  Surdusff. 
conf6i.  num.w .  is^feqq.  Ripa  refp.i.  de 
Confuetud.  num.6. 

Quinta  Regula  .   Si  autem  fru(3us 

beneficii  non  fint  pingues;  led  ita  te- 

nues,  ut  fufKcerenonpodintadfuflen- 

tationem  Reftoris  Ecclefias  ,  feu  Ca- 

peilanj  Altaris,  &  ad  provifionem  pro 

ornamentis;  inhoccafu  fi  Ecclefia  eft 

Parochialis ,  &  libera:collationis,com- 

pellenduseft  populus  adexpendendum 

pro rata  in  ornamentis;  quod  fi fit  juarif. 

patronatusjdebetPatronus  ad  expenfas 

10  hujufmodiconcurrere,juxtadecretum 

Concilii  Tridentini/>j//".2i.rf/'  I^ef.  cap.y. 

etiamfi  ali^s  dedifTet  dotem,  IJsd  fuif- 

fet deperdita  ,  utexdodrma  Lamber- 

tini  dejurepatron.  lib.T,.  q.-j.  art.  f .  docent 

GenuenCis  in  MamialiTafior.cap.i^.nuin. 

I .  in_^ne .  Loterlus/ib.i  .^51.  num.  1 5.1. & 

Spcre[lusd.Decif.6j..num.io,  ii.(^  12. 

necnon Decif.CS-  num.ii.  i^  ii.  &ibi 

Leo/n  Thefaur  fori  Ecclef.par.x.  cap.  \6. 

««W.18.  acetiam  Barbofa  aUeg.6^.  num. 

i6. 

Sexta  Regula  .  Quod  fi  Patronus 

Xt  coerceri  non  poflit  ad  has  expenfas  fa- 

ciendas,  &potiuspermittat,  fepriva- 

ri  Jurepatronatusj  ut  faepe  accidi  t  in  Ca- 

pellaniis,  6c  Altaribus  cum  obligatione 

Miffarum,  quarum  adimplementum 

parumcurantheredes,etficum  injuria, 

&detrimento  animarum  fuorum  ma- 

jorum  ,  &teftatorum;  inhoccafu,  fi 

iitaliquapiaperfona,quaE  velititerum 

dotareillud  AItare>feu  Ecciefiam;  & 

acquirerejus  patronatus  illius;  eft  ei 

Jufpatronatus  concedendum ,  &  ex  no- 

vadote  ,  five  ex  pecunia  hujus  novi 

Patroni  funt  ornamenta,  aliaque  ne- 

ceftariaemenda,utlatiusdift"eritLotc- 

tius  d.  lib.i .  q  11.  anujTJ. 10. (^feqqSc  ibi 

L.avnben\n.deJurepatron.  Iib.i.  q  6.art. 

i^.num.^.  iy^6. 

SeptiroaRegula.  Quod  fi  nullusre- 
periatur,  qui  velitdotare,&  jufpatro' 
natusacquirere;&  conftet  de  negligen- 
tia  Epifcopi  inereftione  jam  fada  Ca- 
II  pellaniae,  Akaris^feuEcclefiaeabfque 
fuificientiDotepromanutentioneejus, 
&  ornamentorum ;  tunc adftringendus 
^ft  ipfe  Epifcopus ,  ad  faciendas  necef- 


torum,  quibusEcclefia,  velAltarQ^ 
indigeat,  fedetiamin  fequentibus  ne- 
ceffitatibusejufdem  Ecclefiae,  vel  AI- 
taris;  viJetscetfi  egeatreltauratione  , 
imnvinente  ruinae  pcriculo  ob  vetufta- 
tem;  fiagaturdereficienda  domo  Re- 
doris  ,  feu  Capellani;  fi  de  eraendo 
oleoprolampade,  utcolluceat  in  Ec- 
clefia,  prascipue  fi  ibi  fervetur  Sandif- 
fima  Euchariftia;  aut  reconcilianda__* 
fitEccIefiaob  pollutionem  effufo  in-_» 
eam  humano  fanguine,  vel  femin^^ 
injurios^i  &  faciendasfintexpenfas  in 
conducendoEpifcopo;  prout  depraedi- 
ftisfimul  ommbuscafibus  diflerit,  & 

DD. 


14 


DeSacrificioMiflfe.  Decif,  XLIV. 


405 

DD.  allegat  Sperellus  d.  Decif6S.  ubi 
Ij  ««W.8.  advertit  ,  expenfas  pro  reftau- 
rando  ,  sropliando  ,  reconciiiandovd 
Qmeterio  femper  fpedare  ad  Paro- 
chianos .  Quamvis  in  quocunque  gene- 

re  expenfarum  circa  EcclefiasParochia,     q^j^  ^ j  convocandum  populum 
les  attendenda  fit  confuetudo,qu?  va-      ^^d  Sacrificium  opUS  eft  Campa- 


D    E    C    I    S    I    O    XLV. 

ARGUMENTUM. 


%S 


ii 


ria  efle  foiet  in  Diaecefibus;  prout  in 

hac  Di$cefi  Patavina  in  aliquo  loco  me- 

dietasexpenfarum  fitper  Parochum-*, 

alia  medietas  per  populum ,  in  aliis  \d^- 

rilocisParochusconcurrit  in  expcnfis 

protertiaparte,  populus  ver6in  aliis 

duabus  tertiis  \  alicubi  etiam  tertia_j 

pars  expenditur  a  Confraternitatibus 

fpiritualibusinilla  Ecclefiainftitutis  , 

C?terum  de  Jure  Redor  Ecclefiae  vide- 

tur  obligatus  ad  quafcunque  expenfas 

projCapella  majori ,  &  Altare  Sanftif- 

(imi  Sacramenti ,  nec  ncn  pro  manu- 

tentione  unius  campanae  ',  nam  haec 

funt  neceffaiiafimpliciter  pro  fuo  Offi- 

cio  Parochiali  exercendo :  populus  ve- 

ro  debet  facere  expenfas  pro  reftauran- 

da  navi  Ecclefide  ,  rfteris  Altaribus,& 

pluribus  Campanis  ',  quia  hasc  omnia 

deferviunt  ad  meram  ipfius populi  uti- 

litatem,  utbeneadvertit  Tondut  i^- 

folut.  benefic.  part.i.  cap.x,%.  is^  cap.i% 

ubi  de  materia  plen^  agit,  Barbofa  de 

Tarochofap,il'  Et  de  Eplfcopo  allegat. 

64.  ar}um.^.ij^feqq.  Ant6nellus<^^.i^f^i- 

mine militantis  Eccl.  lib.i.  cap.t.  %.^.num. 

%\ .  b^feqq-  Quibus ego  addo  Bartholo- 

maeumSilvaticumf<7«/4f.  per  totum  j 

M.  Anton.  Thomatum  in  Decijionib. 

B^ta  Maceraten.  Decifi-  &  Bellettum 

Difquifit.  Clerical.  part.  i    De  Clerico  De- 

litore  ^.i^.iy>  §.i<i.8cYentug\iamtom. 

2.  ^nnot.iS-§. Zfnico  . iiaique  Adden.Ca- 

rolum  Anton.de  Luca  inObfervat.  apvid 

quos  reperiet  Ledor,  quomodo  deci- 

dend?fint  difficultates  in  praxi  occur- 

rentes  rirca  expenfas  pro  ornamentis 

Ecclefiarum  •,  earumque  reftauratio- 

ne. 


nili>  &Campanis,  dc  his  agi- 
tur  hiftorice  ,  myftice  ,  lcgali- 
tcr  5  &  fupcrnaturalitcr.  De— j 
Turri  Babcl ,  &  David  j  de  Py- 
ramidibus ,  &  Campanilibus  fa- 
mofis,  Difteritur  dc  origine-* 
Campanarum  tum  apud  Genti- 
lcs,  tum  apud  Chnftianos .  Tur- 
c?  Campanas  abhorrent .  Expo- 
nuntur  myfticas  lignificationcs 
Campanarum.TraSaturdc  Ho- 
rologiis  folaribus  ,  aqucis  ,  & 
cum  rotis .  De  corum  initio  , 
ufu3&  commodo .  De  trina  pul- 
iationc  ad  falutationcm  Angcli- 
cam,  &  dccjus  tndulgcntia  plc- 
naria.  Campanarum  pulfanda- 
rum  finis,  tcmpus,  numcrus  , 
&  miniftri  .  Quis  tcncatur  ad 
cxpcnfas ,  &  falarium  i^ro  Cam- 
panis?  Vtilitatcs  cx  fonitu  Cam- 
panarum  .  Aliquse  miraculose 
Campanse.Duas  maximas  molis; 
Erfordienjis  ^PekinenfiSn 

1  Campanile ,  &  Campan<e  neceffd" 

ria  ad  Sacpficium  Mijfie . 
1  CampaniliSy  &  Campanarum  va. 

ria  nomina . 

3  Diacodion  medicmmtum  unde  di- 
6lumj 

4  Turris  Babel  omniumprima .  E]us 
^uBor^  Matcria,  Forma,& Sil- 
titudo . 

5  Montiummajorum  altitudo  quan- 
ta} 

6  VyramidesundhdidiO 

7  Tyramidumgenera  duo . 

55  Tyramidis  platea  Faticana  lau- 
des. 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.XLV. 


$  Tyramidum  latitudo  ,  &  altitiu 
do. 

10  Turris1)avidin  monte  Sion  alti- 
tudo. 

11  Tinnaculum  Templi  Salomonis 
quid  effet  "i 

II  Campandis  Hedunen.  laudes. 

1 3  Campanilis  S.  Marci  VenetiarHm^ 
origo  t  altitudo ,  &  laudes . 

1 4  COmpanilium  SJuHince  Taduay& 
TalatiiCommunis  origo  i  &  alti- 
fudo . 

i  %  Campana  quando  adinventx  ? 
I G  Campanarumparvarum  ufus  in  le- 

ge  Moyfis . 
I  -f  Campande  On  efsent  apud  Gentiles  ? 
i8  Campanaeapud  Chrtflianos  quando 
•    coeperint  adhiheri  ? 
i5>  Scuporum  ^rchiepifcopus  quomo' 

do  convocet  fideles  ad  divina  of. 

ficia  ? 
20  SahinianiTap ^ tempore  an.invcn- 

ta  Campana  ? 
ti  S.  Taulinus  'h[olte  Epifcopus  pri- 

mus  audor  Campanarum . 
li  Campanadi5iaab<ere  campano. 
23  Carnp'anileS.Tet)'i  Komie  quando 

primum  fabricatum  ? 
14  FunefisCampani  occifusamalleo 

Campane . 
i ^  Gr£ci  anno  86f .  coeperunt  uti  Cam- 

panislj 

rrfus  Tartecipatius  T)ux  Vene- 

tiarum  donat  Campanas  Imperato^ 

riCraco.  ihid. 
i6  Turca  non  adhihent  ,  neque  per- 

mittuntCampanas . 
i  7  Baptifmiis  Campanarum  qualisfit^ 

&  quis  ejus^uBpr  ? 
18  Campanarum  myffica  ftgnificatio . 
ip  Campande  cur  non  pulfentur  in  tri- 

duoTafJioHis  chri^ti  ? 
|o  Gallus  cur  ponatur  in  culminc-s' 

Campanilium  ? 
3 1  Campanarum  ufus  ohfex  caufas  . 

Etqua? 
ji  Campanilis  SipUntini  cai-mina . 
33[  Campananon  vocatur  populus  ad 

arma ,  nifi  contra  infideles . 
:J4  Horologia  Solaria  quando,&  a  qud 

inventa  ? 
35  Horologium  ET^echi^s  monfirabat 

fcmihoras . 


407 

3(j  Honeundedi^la? 
3  7  Horologii  ufus  quando  receptus  a 
Komanis  ? 

38  Clepsydra  apud  Romanos  Horolo- 
gia aquea  . 

39  Horologia  ex  Rotis  quam  commo-. 
dat 

40  Campanis  indicantur  diesfefii ,  la. 
titia  puhlica  ,  &  mors  privato- 
rum,  ac  Trincipum . 

41  Campana  trinapuLfatio  ad  jlnge^ 
licam  Salutationem  Deipare.  Ejus 
^u5iorquis}  ^n  recitanies  eam 
lucrentur  Indulgentiam  plena- 
riarn^ 

42  5".  Carolus  Borromeus  ^ad  fonitum 
\4ngelica  Salutationis ,  eam  fem- 
pergenihusflexis  recitabat.  Idem 
faciehat  Ven.  Card.  Barbadicus . 

45  Salutatio  ad  Deiparamcum  Indul' 
gentia. 

44  Vicinusquando  cogipofftt  ad  ven- 
dendam  domumpro  fabrica  Campa- 
panilis ;  &quandonon? 

45  Campan^  benedicenda  antequam 
ponantnr  in  Campanili . 

/\6  campanarumpiilfandarum  tempo- 
ra . 

47  ^bbatcs  rion  pofsunt  bencdicert^ 
Campanas  nonfuas . 

48  Campanarura  numerus  pro  KegU^ 
laribus ,  ^n  augendus  ? 

49  C ampanarum  indifcretiis  fonitu^ 
prohibendus . 

50  Stimulu<i  Carnis ,  de  quo  2.  Cor. 
12.  quidefset? 

^  I  Campanaspulfare  ad  quos  de  jurc^ 
fpe6iet  ? 

5 1  Ofliarii  Cottam  induant  pulfaturi 
Campanas . 

521  Ordinum  matcriam  an  EccleficLj 
pojfit  mutare> 

f4  campav.arumpulfatioquibus  tent' 
poribusftt  prohihita  ? 

^  5  Sahbato  SanBo  Campan^  fion  pul. 
fantur  ante  illas  Carijedrali^ ,  i>el 
Ecckfiie  Matricis .  Wficontraria 
ftt  immemorabilis  confuetudo . 

56  Cp-emoimle  EpifcoporUm  habet 
vim  lcgis  \  fed  non  tollit  confuctu- 
diriem    immemorabdem    contra- 

riam^  .,    .  ^  ^ 

<7  mmiliatorm  Fratrum  lis  fuper 


4o8  DeSacrificIo  Miflfe.  Decif. XL V. 


pracedentia  fonandi  Campanas . 
j8  Campanis  pro  rcficiendis  ad  quem 

pertinent  cxpenf<e  ?  Et  SaUrium 

pro  cis  pHlfandis  ? 
59  Campanilia  ,  neque  Campana  fleri 

pofjuntin  Oratoriis  priyatis;  nec 

dc  liccntia  Epifcopi . 
^o  Campande  benedi5lie  terrent  Dfmo' 

nes .  Exempla  . 
€i  Tempcflates  fugantur  fono  Cam- 

narum .  Exempla . 
€i  Campanarum  de  per  fe  fonantium 

obvarias  caufas  ,  Exempla . 
€i  DurUndana  Enfts  Orlandi  ubifer- 

vetur ? 
€4  Campana  dua  inufitate  magnitudi- 

nis  y  Erfordienfis  «w^,  Pekinenfis 

altera  .   Tondus  ,  ^  menfura 

utriufque . 

OUoniaminterornamenta  Eccle- 
(iafticatum  ad  ornatum  Eccle- 
fiaruoi  ,  tum  ad  convocandum 
populum  fiJelem  ad  Divina  Officia  , 
adhibentur  Gampanae,  6c  pro  iisrepo- 
nenJis  ,   &  pulfandis  neceffarium  eft 
I  Campanile-,  ideooportecageredeutrif- 
que,  Campaniii  fcilicet  ,  &  Gampa- 
nisi  dequibusquia  fparfim  multa  re- 
penuntur  apud  Scriptores  non  folum 
xnodernos,  fedetiam  antiquos,  utor- 
dinatim,  &  breviter  ,  quantum  fieri 
poteft,omniicolle£labenevolisLe£lo- 
ribusexhibeantur ,  ad  quatuor  capita 
redigamhancdecifionemdeCampanis, 
&Gampaaili,  fiquidemde  ipfis.agam 
I.  Hiftoricd. 
i.  Myllic^. 
5.  Legaliter . 
4.  Supernaturaliter. 
(iijo  ad  Hidoriam  videndumeftde 
nominibusCampanilis,  &Campana- 
rum,  nec  non  de  earum  origine  ,  & 
quandocfperint  adhiberi ,  &  pulfari. 
Plura  funt  nomina   Campanilis  ,   & 
Campanarum.  Nam  Campanile  vo- 
.    caturTurris Sncra .iTurris  Campiirjaria  ; 
•*  acetiam  'Holariurn^  ut  notat  Magrius 
inHierolexic.  l^erb.TSlpIarium ;  ubi  dat 
au^liorJtatem  Romani  Canonici  Vati- 
can<3ifilic«,  qui  fcripfit  deejus  prs- 
rogativistemporeCalixti  111.  &  adferc 
infcripcion^m  jfa^Sam  anno  i  ^jo.Rom? 


jn  Ecclefia  S.  Mariaead  Martyres,  df- 
centem  :  FaBtefuerunt  lS(oU ,  is^  i^la' 
rium ;  de  qua  Torrigius  rf^  Cryptis  Vati- 
catj.pag.^ei.Cacrfpan^  ver6adhuc  plu- 
ribus  nominibus  gaudenc  ;  vocantur 
en\mCrotalum^is^Crepiteiculunik  verbo 
KpoTAKov ,  &  ^  verbo  KpoTta  quas  Jirepi- 
tare  ,  &  putfare  fignificant.  Dicuntur 
ex.\diCc\Clocch<e  ^  agallica  voce,  dequa 
Bonifaciusin  Epifl.^.  Enfivobis  laborio- 
fum  noofiti  ut  Cloccam  unamtranfmittatts . 
Item  Cymbala  a  fonitu ,  fi  ve  a  forma  ro- 
tunda  ,  &  concava;  pariterqueappel- 
\2im\xtCodionk  verboGr?coK<u«rw,quod 
InnuitP^/^^r^rmjeoquiaCampanafit 
adfimilitudem  calicis,  cujus  formam 
habetpapaver  dilatans  fuam  extremi- 
tatem,  exRuellio/i^.2.f<T/?.ioo.  und^ 
Medici  vocant  £)i<Tf(7rf/«»2  medicamen-  3 
tumex  papavere.  Plinius  Ub.io.  cap. 
i8.UIteriusCampana  appellatur7v(^/(» 
^comrriuniopinionejdequa  infrajquod 
in  civitate  Nol?  k  Divo  Paulino  ejus 
Epifcopo  inventa  fuerit  ;  quae  civitas 
cum  fitinProvincia  Campanig,difians 
XIV.  milliaria  ab  Urbe  Neapoli,  dedit 
etiamhuic  infirumento  nomen  Cam- 
panae.  Walfridus  Strabo^:^^  B^hEccl. 
cap  <^.  Sarnellius  in  Bafilicograpb.  cap. 
tt/f.  &Magrius  d.  Verb.  Campana  col.i. 
Haecde  nomine. 

Quodattinetadoriglnem  dicendum 
eft  primddeCampanilibus  ,  feu  Tur- 
ribus  Sacris  i  deinde  de  Campanis  .  ^ 
Quoad  Turres  prioromniumantiqui- 
tate,  &fama  notiffima  fuit  TurrisBa- 
bel  ;  de  qua  in  Genefi  cap. 11.  Verf.^. 
Venitefaciamus  nobis  civitatem  ,  (3^  Tur~ 
rim  ,  cujus  culmenpertingat  adcoslum ;  i^ 
celebremus  nomen  noflrum  antequamdivi' 
damur in  univerfas  terras .  QuaBquidem 
Turris  ,  cum  adhuc  nullum  aliud 
Templumeffet,  quamipfumcoelum, 
videbatur  fore  ejus  Campanile.  Effi- 
ciens caufa  hujus  Turris fuit  Nembrod 
proneposNod,  natus  enim  erat  de_^ 
ChusprimogenitoCbami,  filii  Noe  ; 
utnotant  Torniellus  ad  Jinnum  Mundi 
iS)^i. num.^.  &Tirinusi'?  Chronico  Sa- 
crocap.ii.  ubi  addit,  eumdem  Nem- 
brod  vocatum  fuiffe  etiam  Bellum ,  at- 
quejovem,  &abeoinchoafleMonar- 
chiara  Aflyrioru.m  anno  2.76.  pofi  dilu- 

vium 


DeSacrificio  Mififar.  Declf  XLV,         40^ 


vium;  &45.anteortum  Abrahae.Ma- 
terialiscaufafuit  terra  fatisargilloCa  , 
ac  tenax  ,  lateribufque  conficiendis 
apta,  quam  invenerunt  defcendentes 
Chami  profeiTiiin  illam  planitiem  Ba- 
bylonis  ,  cum  multo  b.itumine  ,  vim 
c?menti  habente.  Formaliscaufa  pr?- 
didae  Turris  habetur  ex  Herodoto  lih. 
i.Hi/?(?r  quod  fueritquadratas  figurae  j 
craftitudinis,  feu  groffitiei  uniusftadii 
per  omne  quadrum  i  altitudinis  vero 
^xS.Hieronymoffl/>.i4.)f«i/^.quatuor 
milliarium  ;  fiquidem  finalis  caufa  , 
praster  ambitionem  ,  &  vanagloriam 
iilam  aedificantium  ,  fuit,  ut  fe  tue- 
rentura  periculonovi  diluvii;  etenim  . 
cum  aquisdiluvii  operti  fuertnt  omnes 
montes  excelfi  fub  umverfb  ccslo .  Genefj. 

Y  ip.  &altioresmontes  fint  perpendicu- 
lariter  alti  quatuor  milliaria ,  ut  ait 
Plinius  /ib.^.  cap.zx.  cogitayit  Nem- 
brod,  &quicum  eoconfulueruni:  t^di- 

ficareTurrim,  eam  extoliereufque , 

ad  quinque  milliaria>  ne  pofTet  ab  aquis 
cooperiri;ineaquesedificandaconfum- 
pferuntannostres,  &  quadragmta  ,uc 
exCedreno  fcribit  Tirinus  d.Chronic. 
S^cro cap.iz.}:i^c\gil\.\i imt  primaTur- 
ris,  cujusperfe(flionem  jmpedivit  di- 
verfitas  linguarum,  quam  Deus  im- 
roifitin  operarics,  itaut  unufquifque 
non  intelligeret  vocem  alterius ,  ut  ha- 
betur  .«  Genef.  cit.  cap.i  i.  Verfi,. 

PoftTurrimBabelfecundum  Hifto- 

^  ricosobfervationedignaefunt  Pvrami- 
des  -^gy pti ,  fic  di£l?  h.  verbo  TtZp  quod 
igneni  fignificat  ,  ea  ratione  quia  ad 
ignis  fpeciem  extenuantur  in  cOMum  ^  ut 
fcribit  AmmianusMarceIIinusH//?./i^. 
zi.etfialii  opinatifint,  itafuilTedeno- 
minatas  a-no  i"^ TrvfA  quod  frumentum 
innuiti  quiatonditffuerint  a  yofepho 
HebraeoViceRege-^gypti,  utinillis 
reconditum  fervaret  frumentum  annis 
feptem  penuriofis  ;  ut  diflerit  Meno- 
chiusinftoreisffw/«r.4.  r<r/?.4.Quidquid 
fit,  Pyramides  erant  in  duplici  diffe- 
rentia,  aha^fadasexunico  marmore  ; 
quarum  unaeft  illa,  quam  SixtusPa- 

7  paV.  erigere  fecit  inPIatea  Vaticana 
Rom,*-,  longitudinispedum  centum  , 
&  feptem,  laticudinis  in  inrcriori  parte 
duodecim  pedum  j  fex  vero  in  fuperio- 


ri ;  dedicataque  fuerat  Soli  ab  ^gy- 
ptiis,  translataque  RomamAuguOo, 
&TiberioIm/'eratoribusi  deindd  pur- 
gatafolemni  benedidione  fuitimpofita 
inejusfummitateGrux,  ipfi,  &Chri- 
fto  confecrata  ;  und^  cecinic  quidam 
Poeta :  5 

./Egyptui  Soh  ,  binisme  B^ma  dica- 

vit 
xAugufiis  :•  Sacras  tu  pie  Sixte 

Cruci . 
Quod  fufius  profequltur  Michael  Mer- 
catusinlib.de  Obelifc.  cap.-^.  &  Meno- 
chmscentur.^.cap.-]!.  Alise  autem  Py- 
ramiJes  fabricatas  erantex  Lapidibus 
marmoreis,  latitudinis  ad  pedem  ter- 
centum  cubitorum;  &ejufdemaltitu-  9 
dinis  ,  ad  cujus  fummitatem  patebat 
afcenfus,  pergradus,  quibus  ipfaPy- 
ramiseratefformata ,  fe  reftringensde* 
gradu  ingradum,quorum  ultimuserat 
latitudinis  quadrat(^decem  cubicorum; 
utfcribitidem  M.Qnoch\us  centur ."j .  cap , 
5)8.  &  iilasfcriptores  antiqui  vocabaut 
Turres,  &  montes  quadratos,  utno- 
tat  Serra  de  Synonimis  in  verb.  Obelifcus . 
ubi  haec  addit.  Quanti  autem  fumptus  , 
is^  impenf^  ferent  in  Tyranudibus  fabri-  ■ 
candis  dccet  Tlinius  libr.^6.  cap.ii.  qui 
fcribit  unam  Tyramidem  a  :^6o.  millibus 
cpejrariorum  viginti  annis  fuiffe  confiru- 
ciam.  Eteis  utebantur  Reges  ^gypti 
tum  ad  reponendum  triticum ,  tum  pro 
fepulchris,  in  quibus  fuacorpora  con- 
'diebantur,  ut  tefiaturPierius Valeria- 
nus  Hierogliphic.Iibr.i^.  ad  quemcurio- 
fumLedoremremittimus;  &  ad  Pli- 
mumcit.Iib.i^.  cap. izAtP.  Athanas. 
Kirchericus/»/««  China  illu/Iratapert.^. 
cap.i.pag.i  ^(J.ponit  effigiem  Pyramidis 
Sinenfis  ,  altitudinis  nongentorum-» 
cubitorum  . 

Hinc  etiam  Hebrf  i  fabricabant  Tur- 
resadgrana  cuftodienda;  dequibusait 
Pfalmifta  :  Fiatpax  in  virtutetua ,  <iy> 
abundantia  in  Turnbus  tuis.  Tfal.ii.  7. 
SedadinftarCampanilisfuitillajquam 
erexit  Rex  David  in  monte  Sion ,  penes  10 
quampoftea  Salomon  ejus  fiJiuscon- 
ftruxitTempIum;  &dequa  fcripfit  i» 
'lib.  Cantic.  cap.^.  Verf^.  Sicut  Turris  Da- 
vidCoUum  tuum^  quee  .edifcata  efi  cum 
propugnaculis ,  milie  cypeipendent  ex ea^ 
Fff  omnis 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.  XLV. 


II 


410 

mnis  armaturafortlum.  Cujus  altitudo 
t?inta  erat ,  ut  nubes  videretur  tangere; 
ideoque  a  Michea  r4/>.4.  Verf.^.  voca- 
tu.r  TurrJsgregis  rebuhfa\  adquem  lo- 
cumficaitTirinus  in  Commentar.  Er4f 
hfSfarpemunitiJJima,  inacce/fa ,  i^inex- 
pugnabilis  in  monte  Sion  juxta  atrium  ex' 
teriusTempU.  Seddicet  aliquis,  fi  haec 
XurrisDaviderat  tanquamCampani- 
le  Templijud^orum;  quid  erat  Pin- 
naculumTempli ,  de  quo  ait  S.  Mat- 
thxuscap.At.  yerfs-  ^«'^^  ajfumpjit  eurn 
diabolus  in  fanBam  civitatem ,  i^  ftatuit 
eumfuper  pinnaculum  Templi ,  {3^  dixit  ei\ 
Si  Filius  Dei  es ,  mitte  te  deorfum  ?  Ref- 
pondetur,  quod  frjujti  multa  dicunt  . 
Tirinusi^/^f.ait,  PinnaculumfuifTii^, 
Turrim  veftibuloTempll,  ideft  fupra 
porticum  anteriorem,  inaedificatam  . 
MenochiusCm«r  x.in  Storeis  cap.^i. 
refert.  ,  plures  dixifife  ,  quod  teftum 
Templi  erigebatur,  &  finiebat  inflar 
Pyramidum  inacutum,  ubi  erat  pin- 
na  ,  adinfiar  al?  volucrum ,  volubilis 
quam  Itali  voc3i.ntbandierola^c\xcuvc\yo- 
luenda  juxta  ventorum  mutationem  ; 
&ab  ipfapinna^fummitas  Templi  vo- 
cahatutTinnaculum;  eratque  tantae  la- 
titudinis ,  ut  in  eo  ftare  homo  commo- 
de  pofTet.  AtBarradasi«  d.cap.^.Matth. 
Verf^^tom.z.  iib.i.  putat,teftum  Tem- 
pli  Salomonis  fuifife  planum  ,  &  ad 
deambulandum  apciffimum,  prout& 
fcripfimusfupra  DecifXIl.n.-^z.  verum 
quia  circumcirca  per  quatuor  latusha- 
bebatpodiolos,  cc  turriculas  ad  orna- 
mentum,  adinftaralarum  volatiliumj 
abhisipfum  tedum  dicebaturPi»«<ictf- 
lum',  aquoDiaboIustentandoSalvato- 
rem  proponebat ,  ut  fe  proiiceret .  H?c 
deTurrribus  Jud^orum . 

Ciiiod  fi  de  Nolariis , feu  Campanili- 
buSjTurribufueSacrisloquamurChri- 
ftianorum;brevitati  ftudentes  fatiserit 
1 1  referre  verba  Cha(Tan?i  in  Catalog.glor, 
Miiridipart.w.confid.G^.  ^eTinnacH- 
lisTemplorum\  &  funtifta  :  Ex  rela- 
tu  non  acccpi  (Campanile  )  cxccllcn' 
tiusforeinE\tropa  Campanili  £cc[efi<e 
Saniii  LaT^ari  Hedmii .  Quipp^  eji  val- 
dtfumptuofum;  &  ultra  alia  extollen- 
dum  ex  e)us  fundamentis,  pmciput  ve. 
rb  altitudine.FHudatur  enimfupcr  qua- 


tuor  columnis  y  feu  pills^  iut  pileari- 
bus  lapideis.inmcdio  Chori di6la^Eccle' 
fiaexisientibus ,  quagroffitudinis  funt 
tantum  in  omni  quadrattira  ofiopcdumi 
aititudinis  verofcx&  triginta,  vel/Hl' 
tra  cubitorumformcediJi}n5ia .  Injkjin- 
mitate-vero  diU^ruxnquatuor  pilarumf 
&fuper  illis  conjiabilita  eji  Turris  quO" 
drata^altitudinis  viginti  cubitorumjoa^ 
bcns  deambulatoriaampla  ^  miroartiji' 
ciocon^ru5la:  deinde  in  acutiem,  .& 
faftigium  ducitur ,  habensformam  Ty, 
ramidis  quadratam  o6io  quadraturis 
admirabilis  firuMura  ,  ultra  pmnem^ 
excelfitatem ,  qua  manu  jieripoJiet\  & 
quaque  quadratura  compa£ia  eji  Lapi» 
dibus  quadratis ;  artificio  fumptuofo  in 
modum  criflarum  faUisper  quaspojfet 
afcendi  adfummitatem  ufque ,  &  di^a 
Tyramiscfifere  altitudinis  tercentum^ 
cubitorum .  In  eo  funt  viginti  Campa- 
w<c,  &ultra\  quarumduiefuntmagn^ 
molis ;  una  ponaeris  efi  XFIII.  millium; 
altera  verb  XVI,  Sonus  autem  dumpul- 
fantur\  efi  confonantia ,  &  concordia 
tant<e^  ut  Muficamipjamretollere  vi- 
deatur .  Hucufque  Chaflaneus  ,  qui 
fubjungitextare  aliudegregium  Cam- 
panile  in  eadero  civitate ,  fed  ligneum, 
miraealtitudinis;  utrumque  tamen  re- 
putandumeftinferius  fublimiCampa- 
nili  Sandi  Marci  Venetiarum,ere£tuni 
Anno  MCXLVIII.  fub  Dominico 
MaurocenoDuce ,  de  quo  ita  eruditif- 
fimus  JoannesPalatius  in  ejus  faftis  . 
Turrim  thm  alte  erexit ,  ut  Cigantum  di- 
cerem ,  «/'  ut  eamprodigiofo  miraculo  diru* 
tam  \  hanc  ex  cequo  tamfupra ,  qu^m  infra 
terram  flare  fcirem .  ^Alta  fuperat  cacU' 
mina  montium  \  ^  tanquam  Sydusfaluii- 
ferum  longe ,  lateque  venientibus  occurrit 
ab  ortu ,  i^  occafu  ■  'Hjovus  t^emrod  ful- 
minapietatefulminaturuscogitavitygladio 
in  terram  projeSio  Deumpropius  venerari, 
In  hacfola  Mgyptus ,  Babylon  confufa  re- 
cejftt .  AUuditOrator  ii^emagnis  fun- 
damentishujusSacrae  Turris,  quf  po- 
fita  in  aquisdicitur  habere  fundamenta 
ita  profunda,  ut  aequent  altitudinem 
ejus fuper  terram.  Eft autem  alta  pedes 
tercentum ,  &  fexdecim  ufque  ad  An- 
geium  in  vertice  Pyramidis  confiitu- 
tumi  aquoait,  Deum  propiijs  vene- 

rari 


15 


De  Sacrificio  MiflaeDecif.XLV. 

jarigladloin  terram  projedo,  quia_j 
gladium  non  habet ,  ut  Cherubim  oiim 


inoftioParadifi  conftitutusi  fed  volu- 
bilis  ad  omnem  ventum  manu  expanfa 
indicat,  undefpirat.  Eiufdem  Angeli 
^"/^ema,  quoejuscaputtegitur,  tan- 
taeeftlatitudiois",  ut  in  illuiF  ego  vide- 
rim,  hominemafcendereV  ftare>  fede- 
re ,  &  vexillariuni  agere  . 

Huic,  etfi  valdeinferiores  ,  adden- 

14  daefuntTurresduae,  principaiestamen 
inhac  urbePatavina  •,  fGiiicet  Campa- 
nile  venerandi  Monafterii  S.  Jufiinae 
CongregaVionis  Cafinenfis  ,  &  aliud 
CotrtmunisPaduae,  feu  Palatii  Preto^ 
rri .  De  hoc  fcribit  Portenarius  //^.  5. 
Hi/l.  Tatav  cap.j.  pag.io^.  ^ppreffo 
queUa  Cancellaria{deUa  Citta)c'  la  Tor- 
rcdclCommune ,  Laqualefu  comincia- 
talannoiii^.  e  finita  ranno  1:96.  i^ 
alli  noftri  tempi  eji^ta  al^^ta;  &"  ador- 
natafopVale  Campane  con  vercni  intor- 
rio ,  econ  la  Cupola  .  De  illo  hsec  hribet 
Gavatius  H//?or.  Cpiobii  D  JufiinATa- 
tav.lib-6.fubdnnoii<^j.  Qjiia  Turris 
antiquafub  eminente  novo  TcmpLoftre 
iatebaty  nec  fonus  ex  eaad  Vrbemper- 
tingebats  Joannes  (  AbbasPatavinus) 
eandem  extulit  ,  ac  marmore  cxorna' 
'Vit ,  utduploeLatiorftty  &  aliapror- 
fusv-deatur.  Et haec fufficiantde Tur- 
fibusfacris;  de  aiiis  aufem  profanis  , 
tumftabilibus,  tumambularoriis,  ex 
lignoconfedis,  quibus  utebanturan- 
tiqui  in  belload  quatiencos  muros  ba- 
Rtiis,  fcorpionibus,  afietibus,  &  ca- 
tapultis,  legatur  Vitruvius/z/^.io.fn/>.i,- 
&Salian-us  ad  ^nnilm  Mundt  1905.  ^ 
tium.zi.i^fecjq. 

De  Camparis  autem'  inexcricabflis 
eftcontroverria  aptidScripcores  Eccle- 

Jf  fiafticos  de  loco,  &  tempore,  quibus 
adinventasfunt,  utnotant  Barbofa  m 
Votts  Decifivii lib.i.  Fot.ioi.  mon.^.  Ca- 
faliusrf^  A^e/fr.  SacrisChrift.  R^tib.cap, 
j^i.  Magrius  in  Verb.  Campana.  Eajirr, 
Card.  &ona  P^r.  Liiurgic.  lib.i  eap-ti.lk 
lUuftrifif.  Sarnellius/«  BcffilicogrGph.cap. 
uit.  Pro  refoiutionc  diftinguer^  oportet 
femporavel  ante,  vcl  poft  adventum 
Kcdempr-vris .  Ante  Dominicam  In- 
c^nvationem  erat  ufus  tintinnabulo- 
j&aii,  c^-aaeerautparviCampa,  f,tum 


41  f 

apud  Gentiles,  tiim  apud  Hebrfos .  His 
prfcepitDeusperMoyfem,  utininfi- 
maPontifici?  Vefiis  parte  apponerent 
mala  punica  ,&  tintinnabula,  ut  habe- 
tur  Exod.iS.  ^ ^.  ibi :  Mixtii  in mediotin' 
tinnabulis ,  itaut  tinti^riabuiurnfit  aureum, 
^'malumpimicurn.  Sicutigitur  anefa- 
foria  faciebant  Hebrfi  tintinnabu  Ia_. , 
potueruntfacereCampanaSj-quamvis 
deillis  nulla  habeatur  mentio  m  icri- 
pturafacra;  convocabant  enimpopu- 
Jum  fonicu  tubarum  juxtaaliud  Domi- 
nJpr^ceptumdatum  Moyfi  'hlumer.iO' 
I .  Fac  tibi  duas  tubas  atgenteas  du^iles  , 
^uibtts  coKvccare  pojffs  muhitudinsm  j 
quando  nwvendafuni  cafird . 

Apud  Gentiles  autem  fuifie  ufum 
tintinnabulorum  ,  &  fic  pariiarum 
Campaharum  ,  aiBxarum  in  Campa- 
nilibus,  defumitur  exPlinio/i^.g6.f«p. 
ig.ubiait:  Tyramides i(afa(tig':atce ,  uf 
in  fummo  orbis  jEneus  ^  (^  petaius  unUs 
omnibusfifpofitus ,  ex  quo  pendear.iexce- 
pta  (*afenis  fwtwnalula  ;  qu'<ie  longe  joni. 
tum  referrent  .  j?lautus  in  Tnnummo 
^^i^.  Scena  2.  agit  de  Tiniinnabulo  his" 
verfib.us: 

'^unquam  {depol  temere  tinniit  Tiri- 

tinnabulum , 
2\(j/  quis  illud  fra&at',  auimovet  » 
mutuw  efi  ,  tacet . 
Plutarchus   pariter   libr.4.  Sympofiacon 
^r/e/^|.  He!luones,  &  obfonatores  eos 
dici  notat ,  qu^in  foro  pifcatorio  ver- 
fantur,  &  tinrinnabulijceleriterexa»:»- 
diunti  adcujusfonitum  pifces  vende- 
bantur.  StraiioGreographus//^. I4.na'r- 
rat    hif^briam   cujuidam   Cythar^di  ,- 
quera  omnesauditoresdeTeJicuernni:'  , 
auditotintinnabulo  provendisicne  pif- 
ctum.  Potphyrius  hb.4,.  de  alfiinent.a'^t- 
ma!  Scribit , San)nfos , genus  quoddam 
Philofophorum  ni  India,  felitos  con- 
erepariad  preces,  &adcibuih  ad  tjn- 
tinnabuli  for.um.  Apollodorus  iik^  de 
Diii  refert ,  Sacerdores Proferpin?  Vi^os 
tintinnabuiis  ;  idemque  teiktur  ceL-> 
Sacerdotibus  Deae  Syriae  Lucianus  in 
Dialogo  de  eadem ;  fubdens  ,confuetum 
fuifle  inditiorum  aedibus,  familianr  , 
&  riiercenarios  ad  opera  excitare  tintrn- 
nabulis,  quorumingensfonusefTet,ut 
abomnibuspoffetaudiri.  Ab  Augufto 
J^ff    i.  poljta 


16 


^1 


4T2 

pofita  tlrttinnabula  in  faftigio  xdis  Jo- 
visCapitolini  memorat,  Svetonius;  & 
^QvenzVis  Satyr.6.  invehit  contra  mu- 
lierem  verbofam  ,  comparans  illam 
tintinnabulis,  ncdicens: 

yerbonimtatita  cadit  vis , 

Totpnriter  pehes ,  isn  tintintiabula 
dicas 

Tulfari:  jamfjemtiihas ,  atque  ^ra 
fatiget . 
Notumefteti^mMartialis  diftichon  , 
quoindicat,  RomanosadhibulfiTeCam- 
panasin  Thermis,  feu  balneis  ,  dum 
Ub.i^Epigram.  fcripfit : 

B^^depilam^  fonat  asthernjarum  : 
ludere  pergis . 

Virgine  vis  fola  lotus  abire  domim  ? 
Inteliigebatautem  Martialis  ly  Virgi- 
«f  aquam  virginem  ,  quafelavabant, 
cu}usfontesadhuc  Romaecopioseema- 
nant  .  Tandem  Zonaras  defcribens 
triumphum  M.  Furii  Camilii  Diftato- 
ris  noratj  quode  curru  triumphantis 
pendebat  tintinnabulum  ;  ut  forfan_» 
populusdeilliusadventuadmoneretur. 
Alia  Gentilium  teftimonia  cumulac 
Emin.Card.Baroniusad  AnnumChri- 
fii  LFUI.  num.io^.  &  ibid.  Spondanus 
w«rw.4r.quibusevidenterconfiat,ufum 
Campanarnm  fuifie  apud  Gentiles  , 
quamvishoc  nomine  eas  non  appella- 
rent ,  folo  Tintinnabuli  vocabulocon- 
tenti . 

Porr6apud  Chriftianos  quanJo  ha- 
18  buerint  initiumCampanapdifficiliuseft: 
demonftrare.  A  principio  Ecclefiae  uf- 
que  ad  converfionem,  &  baptifmuTn 
Conftantini  Magnl  Imperatoris,  ratio 
diftat  ,  nullas  fuifle  Campanas  apud 
iidelesi  quos,  ad  evitandas  inceffantes 
paganorum  perfecutiones  ,  latitare 
oportebaf,  &:  e  contra  fe  prodiiftent  , 
fi  tintinnabulis,  aut  Campanis  ad  di- 
vinaOdicia,  ad  Sacrofandum  Miflae 
Sacrificium;  &  ad  divinam  Synaxim 
feipfosconvocaftent.  Credendum  eft, 
inftitutum  fuifle  aliquod  fignum  ad 
hancconvocationem  \  fed  qualefuerit, 
eftincertum.  Suahocap.^.de  Reb.  Ec- 
ckf.  conjefturat ,  folam  devotionem  ex- 
citafl^efidelesad  loca,  in  quibusdivina 
peragebantur .  Alii  opinantur  in  fine 
unius  Mifl«,  &  conventus,  a  Sacer- 


De  Sacrificio  Mifife .  Decif  XL  V. 


dotibusindicatumlocum  pfofuturace- 
lebratione .  Ita  pradicare  Archiepifco- 
pumScuporum  fub  Turcarum  tyran- 
nide,  hifce  noftris  temporibus,  mihi 
teftatus  eft  idem  Antiftes  ,  paucis  ab 
hinc  annis  hofpitatus  io  hoc  Palatio 
EpifcopaliPatavino.  Alii  per  defigna- 
tos  Curforesmonitum  fuilte  populum 
fidelem  autumant,  de  loco,  &  tem- 
pore  Sacrificii  ,  ut  ex  Epiftola  Divi 
Ignatiiad  Polycarpum  in  illis  verbis  : 
Crebrius  celebrentur  conventus ,  t?omina- 
tim  omnes  inquire ,  fervos ,  i^ancillas  ne 
faftidias;  utobfervat  Emin.Card.Bona 
d.Iib'1.  cap.ii.num.i.ubx  infinefubdit> 
aliquam  fane  tefferam  i  five fignum  fuiffe  , 
quo  Chriftiani^  (^fe  mutub  agnofcerent ,  iyi 
locafcirent,  ac  temporafynaxeosperagen. 
d.£\  fedquale  hoc  fignum  fuerit^  ignora- 
mus\  &  dat  exemplum  S.  Valeriani  , 
qui  latitantem  reperit  S.  Urbanum 
Pontificem  figno  ,  quod  acceperata.  S. 
Cecilia  Sponfa  fua . 

Porro,  reddita  pace  Ecclefi?,  baptl- 
zato  Imperatore  Conftantino,  6c  per- 
mifl^a  Ecclefiarum  aedificatione,  &  pu- 
blicoChriftians  Religionis  exercitio  , 
credendumeft ',  inventa  fuifle  fignaad 
convocandum  populum  tempore  Di- 
vinorumOfficiorum,  &SacrificiiMif' 
fae;  fed  adhuc  fub  lite,  quando  adhi- 
bitae  fint  campansB  .  Vulgaris  opinio 
eft,easfuifleinventasinprincipiofex- 
tifaeculi^SabinianoPapa,  de  quo  fic 
fcribitOnuphriusPanviniusiwf/^/Vcjw^ 
Simmor.Tontific. HicTapa  Campanarum 
ufum  invenit ,  jufittque,  ut  ad  horas  Cano- 
nicas ,  is^  Miffarum  Sacrificiapulfarentur 
in  Ecckfia  .  Idem  affirmat  Polydorus 
"^xx^xVwxslib.  de Inventorib.  rer.  Confir- 
maturqueexnotatis  abAuftore  Ordi- 
nisRomani  ^qui  vivebat  in  principio 
fextifapculi,  ut  afleritCafalius  d.cap. 

45.  Ferf.  y€,ris  campani .)  in  titulod^ » 

Sabbato  SarQo ,  ubi  ait :  ^ujftinciplunt 
in  Ecckfia  Litaniam ,  Tertiam ,  (^  Cam- 
pana  tanguntur ,  is^  ingrediunJur  ad  Mif- 
fam.  Verum  errare  Onuphrium  ,  & 
Polydorum  fupracitatos  aflerunt  Ma- 
grmsinHieroIexic.d.Terb.  Campana  col. 
\.  &  Angelus  Roccha  inCommemar.  de 
Cawpanis  cap.  i .  allegantes  verba  S.Hie- 
ronymi  (quiper  bina  ffcula  ante  Sa- 

binia- 


19 


20 


De  Sacrificio  Mlffx .  Deci^  XLV. 


binianum  Pontlficem  floruerat)  men- 
tionem  facientia  fatis  exprefTam  de  cam 
panis ,  dicendo  in  cap.^^.  deJ\egula  Mo. 
Kacb.  ^d  Matutinas  excubias  media  tiox 
Vos  pr<£paret .  'NjiHum  ex  vobis  dormien- 

^j  temreperiatCampaniUs fonitus.  Quapro- 
pter  ab omnibus  in  hanc itum  eft  fenten- 
tiam;  Campanas  primiam  adinventas 
aS"Paulino  Nolae  Epifcopo,  contem- 
poraneo  S.  Hieronymi;  &  quia  Urbs 
Nolaeeft  in  Campania^  ipfaaereatin- 
tinnabuia  vocata  efifeCampanas,  nec 
nonNoias  acivitate  Nolae.  ItaStrabo 
B^r.  Ecclef. cap.  j.  cujus haec funt  verba; 
De  Vafisfufilihus ,  vel  etiamproduBilibus^ 
gMafimpliciterfigna  vocantur ,  quia  eorum 
fonoritate  quibufdam  pulfibus  excitata ,  fi- 
gnificantur  hora ,  quibus  in  domo  Dei  fta- 
tutaceJebrantur  offcia^  dehis^  inquam , 
h)c  dicendum  videtur  ,   qnbd  eorum  ufus 
»on  adeb  apudantiquos  habitus  proditur. 
Eorum  ufum  primb  apud  Italos  afflrmant  in- 
ventum  .  'Vnd}  isr,  ^  Campania ,  qu<e  efl 
Italije  Trovincia ,  eadem  vafa  maora  qui- 
dem  CoiMVyl'^^   dicuntur  .    Minora 
verb^  qudcisn  a  fono  tintinnabula  vocan. 
tur  ,  nolas  appellant  a  ISloIa  ejufdem  civi- 
tate  Campanite,  ubi  eadem  vafa  primb  funt 
commentata.  Histamen  nonacquiefcit 
Emin.Card.Bona  d.  Jib.  i.  cap.  zz.  fub 

22  »«'»•  5-  &potius  credit,  Vafa  haEC  fo- 
nora  fortita  efife  nome«  Campanarum 
exsere  Campano,  quodomnium  prae- 
ftantiffimumefire  afiTeritPllnius  Jib.  54. 
cap.^.  atqueearum  ufuminEcclefia_» 
effe  intsodudum,  a  temporibus  Con- 
flantini  Magni,  ftatim  ac  reddita  fuit 
paxChriflianis;&adducit  verbaS.Gre- 
gorii  lib.  a.  Dial  cap.  i.  qui  loquensdeS- 
Benedido  circa  annum  49^.  in  fpecu 
•Sublacenfi  p^nitentem  ,  &  folitariam 
vitam  faciente ,  cui  Romanus  Mona- 
chuscertisditrbuspanemportabat,  ait: 
J^y?;  autem  parvum  tintinnabujim  inferuiti 
utadejus  Sonum  Vir  Dei  ,  cognofceret  , 
quando  fibi  B^manus  panempraberet .  Et 
IdemS.  Abbas  in  'B^gula  cap.^^.  jubet: 
ut  ^d  horam  Diuini  Ojficii ,  mox  ut  aiidi- 
tumfuerit  Signum.^  reltSiis  omnibus  fmrma 
cuntfeflinatione  curratur.Q}i<irc\v\s  enim 
ly  Signum.^  quo  ad  infirumentum  5  fit 
voxsequivoca;  cum  alii  uterentur  tu- 
J>a,  aliimalleOj  alii  voce  ad  vUndum" 


fignum  proDivinisofficiisdecantandis , 
utlate,  &dofte  probatipfe  Emin.Bona 
eodemcap.ii.  mm.  1.  nihilominus  anti- 
qulPatres,  figni  nomine,  metonymic^ 
Campanam  inteiligebant,  utpluribus 
auftoritatibus  demonftrat  ipfe  Eminen. 
Bona  ibid.  num.i.  inter  quas  illa  S  Eulo- 
gii  Martyris  in  Apologetico  dicentis; 
Ter  idem  tempusgrauiter  in  nos  prafidiaUs 
graffabatur  infania ,  itaut  excelfa  pinna- 
culorumprofternere  y  quce  fignorum  gefta- 
mina  erant  ad  Conuentum  Canonicum  quo- 
tidiiC  Cbrifticoli  innuendum. 

ExhisomnibuscolligatLeclor,ufum 
Campanarum  (  faltem  inferiorurrLv  ) 
fuiffe  in  Ecclefia  introdudum  flatim  25 
pofl  baptifmum  Conftantini,  etfi  hog 
nomen  Campanas  reperiatur  incogni- 
tumufque  adprincipium  fexti  faeculij 
in  quo  fabricatumfuit  Campanile  in__» 
BafilicaS.PetriRoniae,  tefte  Torrigio 
DeCryptis  Vaticanis,  affirmante^j  , 
quodannoi6io.  demolito  veteriCamr 
panileejufdem  Bafilic^,  inejusfunda- 
mentisrepertum  eft  numifma  Heraclii 
Imperatoris,  quiccEpit  imperare  Anno 
DCX;  &  per  quinque  annos  antea_j 
mortuuseratSabinianusPapa ,  aquo, 
fertur,  praeceprumfuififeufumCampa- 
narumin  Ecclefiis,  pro  recitatione  ho~ 
rarum  Canonicarum,  &  celebratione 
Sacrificii;  aquotempore  citra  nomen 
Campanarum    ufurpatum   frequenter 
legitur  apud  EcclefiafticosScriptores ; 
quoscongerit  Emin.  Card.  Bona^f.  Jib.)., 
cap.  11.  num.  yi^  6.  referens  hiftorias  , 
&  narrationesdeCampanis;  inter  quas 
illa  eft  notatu  digna ,  quam  fcripfit  Mo- 
x\zch\xsSiingi\\G.ni\sin  Ub.de  Eccleftflftica 
cura  Caroli  Magni  cap.  31.  de  quodam  24 
opifire  Campnnarum  ,  qui  cum  con- 
flaflfet  Campanam  ad  petitionem  Caro- 
11  Magni ,  reddentem  gratiffimum  fo- 
num  ,  obtulit  fe  conflaturum  perfeilio- 
rem,  fi  Imperator  pro  fianno  centum 
librasargenti  illidaret.  Sed  argentoac- 
cepto  vir  nequam  illud  abfcondit,&  pro 
eofiannum  conflavit;  fadaque  Cam- 
pana  ,  &  pofita  in  Campanili,  quam- 
viia  ferro  pulfatotio  percuffa  ,  nullum 
reddcbat    fonum  ;  idcirco    indignatus 
audtoroperisapprehenfo  funepertraxic 
«rameutumi  &ecce  ferrum  elapfutn 

in 


414         De  Sacrificio  Mi(&,  Decif  XLV 

&  occidit 


in  verticetn  ipfius  decidit  , 
eum. 

Quae  autem  di£ta  funtde  ufuCam- 
panarum  poft  Conftantini  Magnicon- 
verfionem,admittenda  veniuntin  Ec 

*5  clefiaLatina;  fecusinOrientali,  tar- 
diusenim  Grseci  adhibuerunt  Campa- 
nas,  annofciliCetS^y.  ,quaearumufu, 
&dono  Gr^eci  edodJi  fuerunt  ab  Urfo 
Participatio  Duce  Venetiarum  ,  per 
^uemaliquaeCampanaBtranfmiffaefue- 
juntConftantinopolim  Bafiliolmpera- 
tori ,  ut  legltur  apud  Blondum  lib.i.  De- 
cad.i,  Emin.  Card.  Baronium  </.c/^««. 
t66-  num.  i  oi .  & notat  Magrius  d.  Ferh. 
Campanacol.  3.  atqueSarnelIiusi«  Bafi- 
Ucographia  d.cap.  ult.  t7um.^.  adverten- 
tes,  quodinOrientali  Ecclefiaadcon- 
vocandosfideles  adhibebanturlignea__» 
inftrumenta  ;  qux  Symandra ,  Sc  ^gia- 
fy-mandra  >  vocegrajanuncupantur  :  at- 
que  hocidem  fervant  in  praBfentem  die 
Chriftiani  viventes  fubtvrannide  Tur- 
caramjqui  odiohabentesCarapanaSjeas 
non  permirtunt  tanquam  figna  Sacra 

%C  Chriftianorum  j  ^quibusabhorrenti»!^ 
quia  timent,  iifdemCampanisexcitari 
popuIumadrebe]Iionem,acetiam  quia 
fuperftitiosd  credunt  ,  Campanarum 
fonitu  inquietari  animasDefnnOorum, 
ut  referunt  Magrius  in  Hierolexic.  ycrh. 
Campam .  e^  itiVerb.  lS{olarium .  Ca- 
lalius rf.  cap.  ^-^^yirf.  Turca  difjidentes. 
&  differ it  GloH  a  ;>/  Clem.  i .  DeJttdfiS , 
CJr  Saraccnis  in  Ferb.  Zabaxda,  ita  di- 
cens  de  Turcis  Qjiaclibet  Mefquita  ba- 
het  unum  Sacerdotem  dc  primis  ,  & 
vrmim  Minifirum  ,  qui  vocatur  Muer' 
dem ,  quodfonatprctco  ,  qui  fupplet  de- 
fcUum  Campana:nm\  afcendit  furrim 
Mefquito:  quadrai^a,,? ,  in  qualibetpar. 
te  fuifcneftram  magnarnhabentem,  & 
ad  lUarum quamlibct  ctamat  altavoce, 
obturatis  auribus  cum  digitis  ,  ut  liox 
fortius  refonetj  m  fua  lingua .  verba  bicc 
fo/iantia:  iN(i7  a[iud  ^ofie ,  nifi  ^Dcus . 
(lT  M:ihumctus  e']us  nuncius  f^enite  ad 
orationemy  &c.  Legalip.Halia.Hdla. 
Ve^-ba  Arabica  indicanria  ,  TS(on  efi 
alius  FJcior,  nifiT^eusfolm ;  ucexpli- 
cat  Magrlu?  ind.  Flrh.  ^blpiarium-.  ad- 
dens,hanc  Muifcam  fieri  a  Turcis  quin- 
quiesindie;  Videlicetia  Aurora,quam 


vocant  Zalaraxopbi .  Hora  Tertia,in_» 
Vefperis,  m  Completorio,  &  in  Cre- 
pufcnlo  no^is;  &  qualibet  iftaruEn 
Horarum  Turcas  faciunt  certas  genu- 
fiexiones ;  ficut  de  fero  nos  facimusad 
laudem  Deiparae ,  uf  fcribit  etiam  Fe- 
bure/«  Tfyeatro  Turcbi<e  cap. 2fV artic. "j- 
&  Mafinusr^p.42,/flf^.^f)a: 

Tandem  pro  complemento  Hiftorif 
Campanarumnonefiomittendum;iif-  17 
demftatutameflre  Ecclefiafticam  bene- 
didionem,  quam  vulgus  appellat  Ba" 
ptifmum ,  &  de  qaa  ego  egi  in  DeCifio- 
r>ibus  mers  ^nni  iCZt.  Menfe  Februario . 
Hujus  benediftionis  Audorem  Joan- 
nemPapam  XIII.  fcribit  Emln.  Gard. 
Barontusrf»;;^  96S.  num.  93.  quotetnpo- 
re  prasdidusPapa  Campanam  Latera- 
nenfem  miraBmagnftud'rnis,antcquam 
ea  fuper  Campanile  elevaretur,  facris 
ritibusDeoconfecravif ,  atque Joannis 
nomine infignivit.  NihilominusCarri- 
panarum  benedidionem  multo  anti- 
quiorem  e(Te  teftatur  Menardus  in  tiotis^ 
(id  Hb.  Sacvamentor.  pag.  207.  &  docet 
AlcuFnus ,  Caroli  Magni  Prfceptor  ^ 
qurinodavo  faeCulofloruerar,  &  inc-» 
fuisoperibus  de  eadem  benedifVion^;^ 
Campanarum  mentionemfecit;  quod 
bene  obfervant  Magr.  ineit.Ferb.Cam» 
parjacoL  i.infine .  Et  Emin.  Card.Bonas 
d.ltb.\.cap.2.i.fubnum.y.  8t  h«c  ^atis 
diila  fint  de  primocapite,  &  de  hiftoria 
Campani!ium,  &Campanarum. 

Quo  ad  fecundum  caput,  in  quode' 
Myfterio  ,  &  myftice  agend^um  eff  de 
Campamli,  &  de  Campanis ',  omnes  28 
Dodoresin  hocconveniunt,  abeisde- 
notari  Prajdicatores  .  Ita  A^hmMS' de 
Divin.offc.  cap.  100.  cajiis  verba  referf 
Cafalius  de  Veter.Sacris  Chriji.R^tib.d. 
cap.4f%.  pag.\<j^.  ita  fcribens;  Tr^tdi^ 
tor pcrfeBus  hu]ufck  ftgni  quadamfm^ 
litudive  formatur  ;  fiquidem  duritiafn: 
metalli  fartitiddinc  mentis  ;  plenvmque 
ferreum  y  cjUo  fonuseliclitur,  confiantia: 
fvrmonis  imitatur .  ac  eeiamut  Campa' 
naprndct  deTurri ;  ita&'  Conaonator 
furfum  cor  pefpcndit ,  cums  cont/crfa' 
tio  in  cad  is  cji  Campana  iigno  aUigatay 
&fune  agitata  nunquam  dcfi^it pirfo- 
nare ,  ita  &  Concionator  Ligno  Crucis 
inharcndOf  &  charaate coiligatus,non 

de- 


DeSacrificio  Mifla?.  Dccif  XLV. 


defiliatdky  acnoBe,  osfuumdilatarey 
inftans  opportmh ,  importunh  arguen- 
do ,  mcrcpando ,  ohfecrando. 

■Hebraei^  in  teftamento  veteri  datae 
iueraRt  tub»  ad  convocandum  popu- 
lum,  in  novo  autem  conftijCiitj  funt 
Prgedicatoresfigoificati  perCampanas, 
quceahiusrefonant ,  quim  Tubge  ve- 
teristeftamenri ;  fiquidem  eo  tempore 
notuserat  Deustanrumin  Jud^a  ,  nunc 
auteminomniterra ,  utdiflerir  Barbof. 
d.lib.^.  yotc  iQi.  num.iz.  exStephano 

29  Durant.  lib.  f,  cap.  ii.  mm.^.  Hinc  in 
.trlduo  PafTionjs  Qirifli  non  pulfantur 
Campanas,non  foliim  in  fignum  maefti- 
tias ,  fed  etiam  ad  myfticam  figniiicario- 
nem;  (cilicet  quia  Aponoli  deftinati 
Praedicatoresin  univerfum  mundum  , 
iHisdiebus  otjtimor^m  obmutuerunt, 
ut  ait  Rupertus  Abbas  lib-  5.  De  Divin. 
efpc.cap.i^,  &  percutitur  Iignum  ,  feu 
Tab.ula  ,  quae denotat  Chriftum  e  ligno 
pendentem  •,  &  ad  Patrem  clamantem : 
Dimitteillis  y  quianefciiint  ^  quidfaciunt'. 
utlatiusidemCafaliusrf.r^jp.  43;.pfl5/». 
191.  ■Quifubinde/><j^.i94.  Verf.Deniqite 
hoc  addam(\Ji\)Ait ,  quodintotaGerma- 
nlafuperiore,  &inferiore,  necnonin 
Gallia ,  &  Anglia  ipfe  vidit  in  omnibus 
Campanarum  Turribusappofitum  effe 

50  GaliumexmetaIIoinfummitate,adex- 
citandam,&  fignificandam  vigilantiam 
Pragiatorum ,  quibusprincipalitercon- 
vcnitptaedicare  verbum  Dei ,  quod  re- 
fertetiamSarnellius/«  Bajilicograph.  d. 
cap,  uh.mm.\\,  eft  enim  Gallus  vigi- 
lantiae  typus ,  ut  cecinit  Alciatus in  Em- 
blem.  h\sver{\bus. 

Infiantis  quodfigna  canens  det  Callus 

Et  ffiTccet  famUUs  ad  nova  penfa 
manus . 
Turribus  in  Sacris  e^ngitur . 
Quamvis  idem  Sarnel lins  ibid.  num.  1 5. 
intendat ,  ex  ipfa  effigie  Galli  in  vertice 
Campanilis  ad  pedem  Crucis,  myftice 
demonftrari ,  pfnitentiam  Divi  Petri, 
fadamad  vocem  Galli,  ut&  nosmi- 
rantes  Crucem ,  &Gailum  difcamus 
peccata  noflra  flere;  &  pfnitendo  ve- 
niam  impetrare . 

Magis  autem  explicat  my(!icam  fi- 
gnificatlonem  Campanarum  GlofTa  in 


cap.  I.  Extravag.  de  Ojflc.  Cuflodis  pet. 
hasccarmina: 

Laudo  Deum  verum ,  pkbem  voco  % 
•congrego  Clerum  ? 

Defnn^os  ploto  ,  ninibum  fugo ,  fe-  ti 
jiaque  honoro . 
Campanarumnamque  fonusadhibetur 
ad  honorandum  Deum  in  ele^^atione, 
&  delatione  Venerabilis  Eurharifiig 
Sacramenti  i  ad  convocandum  popu- 
Jum,  ipfumqueClerum  adofficia  Di- 
vina  ;  ad -funera  fdelium  ,  ut  pro  eis 
orationes  fiant,  innuenda;  ac!  fugaH- 
das  tempeftates,  &ad  dies  fef^ivosin- 
dicendos;  ut  latiusidemCafaIius^.r/t^. 
43.  Magriusw  Hierolexic.  d.  Verb.  Cam- 
pana  co/.  5.  &  SaYnelUusin  Ba/iJicograph,  32. 
d.  cap.ult.  mtm.  i^  ip^  24.  ubi ,  eruditio- 
■nem  cum  Ecclefiatlica  inf^ruitione 
uniens,inferitfequentes  verfuselegan- 
tes^  infcriptos  in  Campanili  nuper  iu 
fundamentis  ereflo  in  Cathedrali  Si- 
puntina  a  munificentia  Eminentififjmi , 
ac  Reverendiffjmi  CardinalisUrfini  , 
tunc  ejufdem  Ecclefiae  Archiepifcopi » 
videlicet. 

Convoco  ,   Sacro  ,  noto  ,  dep^Uo  l 
concino ,  ploro , 

^rma ,  dies ,  horas ,  nubila  ,  lata  , 
rogos . 
Sunt  namque  fex  munera  Campana- 
rummyftic^in  hocdifticofignificata_»; 
hocef^convocarepopulumad  arma,ca-  ^5 
fuquoregionemillam  Turcas,  velPy- 
ratae  aggrediantur  ,  ut  fecerunt  anno 
i6zo.  quo  incenderunt,  &  confuma- 
runt  ex  tribusduaspartes  illiuscivita- 
tis;  iddrc6ad  expellendos  infideles  il- 
loslicitumeft  pulfareCampanasadar- 
ma;  fecus  autem  incivilibus  quaiflio- 
nibus ,  ut  pluries  declaravit  Sacra  Con- 
gregatJo  Cardinalium  apud  Nicolium 
in  Flofcul.  verb.  Campana ,  &  apud  eum» 
dcm  Sarnellium  ««w.  2(J.  Sacrantdies, 
fcilicet  diftinguunt  fefios  ^  ferialibus. 
Notant  horas,  tilm  per  horologia  fola- 
ria  ,  quardepida  videntur  in  Turribus 
Sacris  ;  quorum  primum  Au^orem 
fuiffeL. PapiriumCenforem,qui  illud 
appofuit  Romae  ad  aedem  Quirini  ,afre- 
rit  ChafTanxus  inCatalog.  Clor.  Mundi 
part.  12.  confderat.^i,.  tumper  horolo- 
giarotisferreiscompofita,  &pulfantia 

dc 


411? 


DeSacrificioKl!fl«.  DecI£XLV. 


oehoraiD  horam  fuper  campana  j  de 
quibus  idem  Chaffanapus  haec  habet: 
j^ihil  jucundius  j  ant  admiratione  dignius 
reperirl  poteji  {  Horologio')  quonobis ,  etfi 
■  ■  occuUatofole^pey  ttntinnabuJum  ,feuCam- 
panam ,  /«a,  ut  videturjponxe  fonans ,  ho- 
Y<e  nohis  nunciantur . 

C?terurncirca  horologia  folarjaquo 
adeoruminvencorem  difcordat  Plinius 
inlslatur.  Hift.  lib.2.  capit.  76.  afTerens, 

34  quod  'Umbrarumrationem ,  quamvocant 
Gnomonicen^  invenit  ^naximenes  Milefius^ 
.Anaximandri  difcipuhis  ,  primufque  ho- 
rologium  ,  quod  appellant  Sciotericum  , 
Lacedemone  oflendit .  Sed  urerque  falli- 
tur,  Plinius  fcilicet,  &  ChafTanseus, 
nam  inScriptura  Sacra  habemus //^.  4. 
I{eg. cap.io.verf.il.  ,  quod,  ad  certi- 
ficandum  Ezechiam  Regem  asgrotan- 
temdefanitate,  &de  prorogatione  vi- 
tae ,  T)om\n\xsreduxit  umbram  per  lineas^ 
quibus  iam  defcenderat  in  horologio  ^chaz 
retrorfum  decem  gradibus  .  Ergo  Achaz 
Rexjudeae  Solarium  Horologiumha- 
bebat;  vixit  autem  Rexifte  perannos 
ducentos  circiter  ante  Anaximenem  , 
ut  probat  Menochius  inStoreisCentur. 

2?  10.  cap.  51.  Hic  autem  notet  Leflor  , 
quod  juxta  magis  communem  Dodo- 
rum  fententiam  Lineae  horologii  Regis 
Ezechiae  monftrabant  femihoras,  non 
integrashoras;  quia  erant  lineas  vigin- 
ti ,  nullusautem  dies  tamlongus  in__» 
Judfaeffepoterat,  qui  haberetabortu 
Solis  ufquead  occafum  horas  viginti  •, 
fedhoras  decem  ,  utdifferitTirinus  d, 
lib.  4.  I{eg.  cap.  10.  Horae  autem  ficdi- 

56;  cunturabH(>ro,  ideft  x\poIline,  &So- 
le,  qui  Horus  Lingu^  ^gyptiaca  ap- 
pellatur .  ut ex Macrobio notat  Polido- 
rus  Virgil.  de  Inventorib.  B^r.  lib.  2.  cap. 
5.  addens,  abHermeteTrifmegiftodi- 
yifum  fui(fe  diem  in  duodecim  horas 
apudGraecos  AtapudRomanosexeod. 
V\\n\oIib.2).cap  60.  tardiiis  introduflus 
fuitufushorologiij&ufqueadprimum 
Punicum  bellum  apud  illos  vir  unus 
deputatuserat ,  qui  meridiem  altavo- 
cedenunciaret,  cum  videret  exumbra 
Solem  attigiffe  lineam  meridianam. 
Verumquia,  fidiesferenus  nonerat  , 
fcire  non  poterat  ,  nequc  cognofcere 
mcridiem ,  fubdit  Plinius  ibid.  Tunc  Sci- 


piol^fica.^  Collega  Lenatis\  primasaqtia 
divifit  horas  teque  ncdium ,  nc  dierum ,  id- 
que  horclogiumfuh  te£lo  dicavit  ^  anno  %}f 
bis  quingentefimo ,  nonagefimo  quinto.  Igi- 
turRomani  per  annos  fexcer^os  circi- 
ter  abfque  horologiis  vixerunt ;  deindd 
horologia  aquea  compofuerunt,  ciepfy-  3S 
dras  appeliata,  quibus  etiam  ia  judi- 
ciisatebantur,  neoratores  verbaface- 
rent  praeterhoram ,  utnosfacimusho- 
rologiis  pulverariis  .  Hinc  Plinius  ju- 
mor  in Epifi.  adVompeum  Falcon.  ait  de 
feipfo:  i^bftinui  caufis  agendls  y  quodde- 
forme  arbitrabar  ^  ei  qui  iubere  pojfet  ta- 
cere  quemcunque ,  filentium  clepfydra  indi' 
ci.  Et  iterum  lih.i.  in  epift.  ad ^rrianum, 
Quia  paucioribus  ckpfydris  pracipitamus 
caufas.  Confertad  haecgratiofum  Mar- 
tialis  Epigramma  Ub.  6.  Epig.  ^p.de  quo. 
dam  Ad  vocato  Cteciliano,  qui  cum  non 
haberet  argumenca  ad  loquendum  co« 
ram  Judicibus  ufque  adfinem  clepfy- 
dr?,  petebat  aquamad  bibendum,  ut 
vocem  refocillaret  ,  prout  tunceratin 
ufu;  adhocutinterim  aquaclepfydrae 
fluens  horam  finiret  ,  &  judices  eum 
dimitterent.  Sicenim ait Martialis. 
Septem  clepfydras  magna  tibi  voce 

petentt , 
^rbiter  invitus  C<eci!ianededit. 
^4t  tu  multa  diu  dicis  »   vitreifque 

tepentem 
.Ampuliis  potas  femifupinus  aquam. 
IJt  tandem  faties  vocemque  i  fitimque 

rogamus , 
J-am  de  Clepfydra  Ceeciliane  bi' 

bas . 
Hisclepfydrisi  Sc  aqueis  horologiis 
fuffecla  funt  Horologia  exrotis,  quo- 
rum  ufum  habuerunt  etiamRomani,*  55? 
nam  de  horologio  aereo  portatili  ioqui- 
tur  Ulpianusexfententia  Papiniani  in 
l.  Qiiafnum  1 2.§.  Tapinianus .  ff.  de  Fund. 
InHruB.  Obiit  autem  Papinianus  Anno 
Chjifii  214.  S^pondi^krwxs  ad eumdem ^n- 
no  n.  I.  funt  autem  commodiora  cum 
rotis,  inquibusdie,  acnodehabemus 
certam  notitiamhorarum  tumex  pul- 
fationemalleoli  fuperCampana  ;  tiim 
exindice  infignis,  numerifque  appofi- 
tis,horasdemonftrante,  nonfolijmin__» 
privatisdomibus;  fed  etiamfupercam- 
panilibus,&Turribus;aquibusquam- 

vis 


De  Sacnficio  Miff* .  Decif.  XL  V.         417 


visdicsnebulofi  fint,  monemur  de  fo- 
\is  curfu  ,  &  de  quantitate  horarum  ; 
quasltall  dividuntin  vigintiquatuor  , 
initiumque  earum  fumunt  ab  occafu 
folis;  Germani  verOjHifpani  ,&GaI- 
li  in  duodecim  fecant  •,   quod  faciunt 
etiam  Sinenfes.  Martinius//^.  lyag.  7, 
reaflumentes  principium  illarum  a  me- 
ridie,  &a  media  nofte.  Uterautem 
ufusmeiiorfit,  &  fecurior  exhac  ho- 
rarumfedionePdodihominesoiimdif- 
putahant;tnterquoscumadefiretEmin. 
Cardinalis  Beliarminus,  interpellatus 
defua  opinione,  lepide  refpondit ,  vi- 
df.turafTerendum ,  minijs  fecurum  eiTe 
horologiumltalumy  dum  in  alio  con- 
cordant  nationes  illas,  quasinquocun- 
qoenegotio  funtinter  fedifcordes.  Et 
hajc  obiter  de  commodo  horaru  m,  quod 
nobisrefultatex  Campanisjuxrailla_j 
diftici  Sarnelliani  verba  :  i^to  horas . 
Qui  piura  de  horologiis  defiderant ,  le- 
gant  Angelum  Roccha  de  Campanis  cap. 
-^.{^cap.iz,  Hieron.  Magium  de  Tm- 
tinnabuUs  cap.6.  atque  Panvinum  I\er. 
Memor.  tom.x.tit.  10. 

Reliqua  verbaejufdemdiflici,<^f^<?//(> 
w«&;/rf,indicant  virtutem,  &  energiam 
Campanarum  contra  tempeftates  ,  & 
'mq  fulmina,  dequibusinfra  inquarto  ca 
pite.  Concinolata^i\gn\fiC2iVit  commu- 
nem  laetitiam  popuiorum ,  qu?  demon- 
ftratur  inrebus  profperis,  in  vldoriis, 
in  electioneSummiPontificis;  Antifti- 
tumurbium,  innativitatePrincipum; 
&confimilibusIaEtiseventibus,  inqui- 
busfolitum  eft,  piaufusfacerefonitu , 
&  tinnitu  Campanarum.  Throrogos, 
ultimo locodicit ,  ad denotandum fide- 
lium  populorum  laudabilem  ufum  pul- 
fandi  Campanas,  dum  aliquis  mori- 
tur,  fivedePrincipibus,  &EccIefiafti- 
cis;  fiv^etiamdeLaicis;  atquepaupe- 
ribus,  tCiro  ad  renovandam ,  inomni- 
bus  perfonis  ,  memoriam  mortis  ;  tCim 
ad  excitandam  uniufcujufque  pieta- 
tem,  &  devotionem  ad  orandum  pro 
defun£lis;  quodetiam  hodiefervari  in 
Anglia,  &HolIandia  teftanturCafa- 
lius  d.  cap.  4j.  pag.  191.  Praeterquam- 
quodplorare  rogosdici  poteft  Campa- 
na,  quSdo  accenfo  igne  in  aliqua  domo, 
iugiter  pulfatur,  adconvocandam  gen- 


tem  ,  quaeignem  extinpuat ,  utait  Jo. 
Andr.  in  cap.i-  n.  i^.  de  Offc.  Ctijfod. 

Tandem  ad  myfticam    fignificatio- 
nem  Campanarum  fpedat  etiam  foni- 
tus  in  crepufculo  diei ,  in  meridie ,  &  in  41 
feroad  Angelicam  Salutationemreci- 
tandam,in  honorem  AuguftiftimaeVir- 
ginis  MARI^iiE  Matris  Dei ,  de  quo 
triplici  fonitu  agit  Petrus  Antonius  Spi- 
neilus  irjThrono  Deipar^cap.  lo.num.^j- 
&Gobat  in  Quinario  traB..^.  num.  ^5?^. 
ubinotat,  puifus  matutini  Audorem 
fuifte  Joannem  XXII.  fi  ve  etiam  Urba- 
num  II.  Meridiani  Calixtum  III.  & 
Gregorium     IX.   Vefpertini    autem_» 
Adrianum  VI.  qui  recitantibus  ora- 
tionem  ^figeJus  Domini(^c.  cum  tripli- 
ciAve  Maria,  dumpulfatur  fignum_* 
CampanaSjConcenit Induigentiam  ple- 
nariam;  utfcribunt  ex  Theologis  Ro- 
driquez  QJ^  P\egtil.  tom.  i.  q.  Sp.artic.i  i^ 
Dianap^r/.^. ?rrt^. 4.  refol.z^.  Quceire 
Coordinato  opereejus  eft  tom.  4.  tra^.  f. 
yefoliS).  ubi  docet,  praEdidlam  Indul- 
gentiam  acquiri  etiam  ab  illam  igno- 
rantibus,  fiexiftentes  in  gratiaSaluta- 
tionem  Angelicam  praedidam  terdevo- 
te  recitent  .   Lezana  Ferb.  Indu/gentia . 
num.  30.  tom.  4.  &  Efcobar  in  Summatr, 
7.  Exam.  f.  num.  ^4.  Quos  allegat,  & 
eorum  affertionem  credibilem  aflerit 
Gobat  d.  traB.i^.  anum.  ^co.  ufque<rrf 
nam.  j8i.  Quibus  egoaddo  exCanoni- 
ftis  Fagnanum  in  cap.  CnJIns  Ecckfia  . 
num.a^.DeofflcioCtiflodis .  Certum  eft  ,  41 
quod  S.Carolus  Borromeus,  utlcribit 
Jo.  Petrus  Juflanus  in  ejus  vita  lib.  8.  cap, 
2pag.i^S.  Quandofentiva  dare  ilfegno      ^ 
deW  yive  Maria ,  j'  inginocchiava  fubito 
a  dirla  nelhwgo  dovefiritrovava ,  henche 
foffejiato  in  mexcdeffango.,  come  iofleffo  hd 
ojfervato  ;  equandoera  a  cavallo ,  fmcn'. 
tava  per  dirla  inginocchio.  Quodetiam 
pra6licatumfuifleabEminentifljmo,& 
ReligiofiflimoDomino  meo  Cardinali 
Gregorio  Barbadico  EpifcopoPatavino, 
teftis  ocu  latus  fum  ego  pcr  annos  trigin- 
ta,  &ultra.  Ac  jurequidem;nam,uc 
fcribit  S.  Antoninus  ?.  part.  tit.  i  f.  cap. 
2f .  $.2.  Statuit  EcclefiafinguUs  diebus  pul- 
fari  ter  Campanas  Ecclefiarumde fero ,  (^ 
iterum  de  mane ,  ^inmeridie^  adquid} 
nifiut  honormr  Beatiffma  Virgo ,  i^r  laU' 
G  g  g  demr 


41 8         De  Sacrifido  Miflfe .  Decif.  XLV. 


45 


detur  ex  Scthit<ttione  lAngeJica.  Immo  Go- 
bac  d.tra&.  4.  Quinariintim.  55)5.  allegat 
Theologos  ajTerenres  ,  ad  inrtantlam 
Elifabeth  Reginae  Hifpanlarum  con- 
ceflam  efle  Indulgentiam  plenariam 
toties,  quotiesquis  recitat  fcquentem 
oratiunculam: 

^ve  J^irgo  gloriofa ,  Stella  Sok  da- 

rior , 
Mater  Deigratiofa ,  favo  mellis  dul- 

cior : 
F^bicunda  plufquam  ^pfa  \  Lilio  can- 

didior  j 
Omnis  virtus  te  decorat  ■  omnii  San- 

SIus  Tehonorat 
In  Coeio  fublimior ,  ^men . 
QuoadTertium  .   Legaliter  Jifle- 
rendo  deCampanis,  &  Campanilibus 
notandaefuntfequentesconclufiones. 

Primaconclufio.  Campanarum,& 
Campanilium  aedificatio  adeo  fpeftat 
^^  ad  divinum  cultum  ,  &  ad  publicam 
utilitatem  ,  utfiopus  fitaliqua  vicina 
domoadCampaniIeaedificandum,pof- 
fit  cogidominus  illiusad  illam  venden- 
dami  caufaenim  Religionisfpedatad 
publicam  utilitatem .  Gafpar.  Thefaur. 
Qiidefl.  Forenf.  lib.i. q. ^4.  nu.  6.  V incent. 
deFranchis^fr/y^ii^.  n.yi^6.  Mace- 
raten.  lib.i.refoLiM.cafic).  Genuenfis 
inVraBicabil  Eccl.quaj}.  241.jQan.Mar, 
Novariosi^jQ;  Forer^Jiumpart.  1.  quaji.i. 
num.  6. is^  1 1.  Maranta  Controv.Jur.part, 
z.B^fp.iz.  num.]j.  &Barbofa  aliosau- 
dcres,  &  rationes  cumulans  d.  lib.  g. 
f^oto  Cll-  dub.i.  anum.40.  is^feqq.  ubi 
tamen  num.^^6.  conclufionem  limitat,fi 
vicinus  eflet  palfurus  magnum  incom- 
modum;  puta  quia  ad  fabricandum 
Campanile,  opusefiet  fcindere  unam 
partemalicujusPalatii  ,veIdomusam- 
plae,  &formofas;  proutetiam  fi  fene- 
flraeilliusCampaniiisprofpicerentinte- 
riora  vicinaedomus,  agienim  pofietad 
eas  claudendas  ;  vel  Ci  nimius  fonus 
campanarumexillisfeneftrisegrediens 
molediam  nimiarodegentibusin  vicina 
domocaufaret;  fiquidem  etism  in  hoc 
cafu eflent claudenda?;  ut  ex Melchior. 
Ph?b.  Lufitano  Z)m/1  jl.par.  i.demon- 
flrat  idem  Barbofa  d.  Vot.  icz.  numero 

Secunda  Conclufio  .  Campanas  au» 


temnonfunt  coliccandaein  Campanl- 

li,  nifi  priusabEpifcopofintbenedid?,  45 

ut  declarafle  S.  Rituum  Congregatio- 

nem^/V  ^.^«/ii  1^14.  referuntGavantus 

w  Manuali  Verb.  Campan<e  inaddit.num.i, 

8c  Barbof  Decif.  ^pofiol.  coHeSIan.  8z. ». 

1.  is^  djib.  5.  Votoioi.  num.  16.  i^  ?/. 

ubi  fic  ftatuifle  advertit   S.  Carolura 

Borrom?uro  in  Conc.  Trov.  4.  tit.de  Cam- 

panis  ;  quod  fcribit  etiam  Haymon_-» 

Corius  /«  Epitome  ConcHior.  ejufdem  Sa»' 

8i  eod.  rerb.  Campante ;  fubdensin  iif- 

dem  Conciliis  Mediolanenfibus  tlecre-  4(S 

tum  efle  ,  quod  Campanae  pulfentur 

pro  Dlvinis  Officiis,  ad   elevationem 

Corporis  Chrifli  in  Mifla ;  in  Procefllo- 

num  initio,donectoj;usClerusegrefsus 

fuerit,  &cumredire  cfperit,  nec  non 

cumpertranfieritantealiamEcelefiam. 

Pridie  Vefperi  pro  concione  fequentis 

diei,  &  poftridiemane.  AdSalutatio- 

nam  Angelicam  in  alba,  inmeridiej& 

in  Vefpere;  ac  prima  hora  nodis  pro 

defundis.  Prodoftrina  Chriflianadie- 

busfeftivis;  &dum  defertur  Euchari- 

ftia  ad  segrotos .  Pro  Antiphona,  feu  Li- 

taniisBM.  Virginis  recitandisin  Sab- 

batofub  Vefperum  antecrepufculum. 

Imminentibusprocellis.  InfefloSandtlj, 

cujus  Reliquia  habetur.  Invifitatione 

Epifcopi;  &  in  morte  tam  Praelatorum, 

quam  privatarum   perfonarum   juxta 

ufum  laudabilem  Parochi^,qui  quidem 

fonitus  Campanarum  asque  fervantur 

etiamin  hacCivitate,  &  Diarcefi  Pata- 

vina;  etfideeisnon  habeantur  pr^cifa 

Decreta.  Campanasautem  benedicere 

non  pofl"unt  Abbates  nifi  pro  ufufua-  47 

rum  Ecclefiarum;  utinpunilo  docet 

Maceraten.  Var.  refol.  1 1 2.  cafi. Barbo- 

fa  d.  Voto  lot.tium.  11.  &  Pignateliusf(>. 

^.  confuIt.6$   num  %.  quodego  quoque 

d  em on fi r a  V  i  fu  pra  Decif.  XIII.  d  num.  2 1 . 

isrifeqq.  (^  Decif.  XLU.  num.  7X.  ubi  Do- 

doreshanc  qua?ftionem  tradantes,  & 

itatenentes  adduxi ;  fpe£tat  enim  hoc 

munu?benedicendi  Campanasad  Epif- 

copum,aquofunt  fervandi  RitusSacri 

in  Pontificali  prasfcripti,  quos  exami- 

nat  Caftaldus  in  Traxi  Caremon.  lib.2. 

feB.  M.cap.  ^. 

Tertia  Conclufio:  Etfi  olim  magna 
fuerit  altercatio  inter  Religiofos  roen- 

dicantes 


De  Sacrificio  Mi(&  Decif.  XLV.         4  r ^r 


dicantes  ex  una ;  &  Ecclefias  fsculares 
4S  ex  altera,circa  numerum  Campana- 
rum,  quashabere,&  adhibere poflTent 
ipfi  Regulares  in  fuis  Campanilibus;  de 
'  qua  fcfipferunt  Oldradus  conf  iiS.  6c 
Al bericus i«/«o  Di^ionario  Verb.  Campa~ 
nn  :  &  quamvisad  pacificandoseofdem 
Ecclefiafticos  de  hac  re  diflidentes  Joan- 
nes  Papa  XXII.  fanciverit  ,  Regula- 
res  Mendicantes  una  tantuai  Campana 
contentos  effe  debere  ,  ut  legitur  in_j 
Extravag.  TJmca.  De  Officio  Cttflod.  Ni- 
hilominusconfijetudouniverfarrsdero- 
gaviteidem  Extravaganti  ,  quia  fere 
omnesReligiofi  Mendicantes, quamvis 
ftriftioris  vitae  (exceptis  PP.  Capucci- 
nis)  plureshabentCampanas,  ut  ubl- 
que  videmus  •,  quam  confuetudlnem 
lion  efife  improbandam,  dicunt  Ange- 
Jus  Roccha  de  Campanis  traB.z6.  Du- 
fantes  ,  &:aliiallegati  aBarbofarf  f^cto 
102.  num  61.  i^num.j^.  acj^.  ubiad- 
Vertit  ,  quod  fi  depraefenti  Kegulares 
vellent  augere  numerum  Campana- 
rum  in  fuis  Campanilibus,  poiTent  a 
vicinis,  &ab  aliis  molefiiam  timenti- 
busprohiberi  i  nonobftante  praedid\a__9 
eonfuecudine, quaBlicet  valeatinCam- 
panis  pluribus  juxta  folitum;  non  efl: 
extendenda  ad  majorem  numerum  ; 
q'uia  confuetudo  tantum  habet  in  po- 
tentia  ,■  ut  eff  axioma  apud  Juriftas, 
quantum  habec  in  a£lu  /.  i.  §■  Jidia- 
mis .  if-  De  itinere  ,  aBuque  priv.  IVte- 
liochius  de  ret:^ertda  pcff.remed.  ^.  mm. 
57.  Et  quod  Sacra  Congregatio  de 
Frpifcis^  T\eonlar.  faepeprohibueritRe- 
^ularibus  imponereinTurri  Campana- 
r1a nr/vam ,  6c  majorem  Campanam,& 
jam  impofjtam  amoveri  »•  ne  turbareu 
Moniaies  vicinas,  teftatur  Pignatellus 
iom.  5.  confv.k.  54.  num,  7.  videlicet  in 
ma  Siugufiinianor.  li.Januarii  1642.  8c 
aliis  vicibus;  ea  ratione  quia  immoJi- 
Ao  cusCampanarum  fonitusprohiberi  po- 
teft,  AIciatus//6r  S.  Tarerg.  capif.w 
Grarian.  Difcept.forenf.  cap.^%G.num.iG. 
iyi\%.  Barbo!a  djib.  ^.  yoto  loi.num.Sf 
quemadmoaum  expeili  poteft  faber,  & 
malleator,  qui  obftrepensimpedit ,  ne 
ftudeatDoftor,  velScholarisvicinus  , 
Menochius  de  ^rbitrar.  cafu  257.  Bar- 
h^'.d. d.Foto  102.  w«/?;. 8i.  S^.  84.  ubino- 


tst,  de  hac  fabri  serarii  importunitate' 
intellexifte  Apoftolum  ,  in  illis  verbis 
i.Cor.  12.7.  Dmus  efi  mihi  flimulus  car- 
nisme^y  ^ngelusSatanee^  utme  colapJn- 
xet .  Q.uge  verba  explicat  S.Io,  Chry- 
foft.  Homil.z6.  in  d.  cap.  12.  fcribens.  50 
Ver  .Angelum  Satande\Alexandrumara- 
rium  3  Hymen^um ,  Thiletum  ,  ac  denique 
emnes ,  qnifidei  do^rince  adverfabantiir , 
i^c.  innuebat.  Q,uamviscommuniter 
Scripturiflaedeclarent  vel  de  infirmita- 
tibuscorporis,  velde  tentationibusim- 
pudicis,  quasSatanaei  fuggerebat,'ut 
\\atxtti\in  d.  z.Cor.  12,7.  apud  Tiri- 
num  ,  Corneliuma  Lapide  ,  &  alios. 

QuartaConcIufio.  PuIfareCampa- 
nas,  infpedo  jureantiquo,  fpedabatad  51 
Sacerdotes,  quiaficutin  veteri  Tefta- 
mento  Deus  prsceperat ,  ut  Sacerdotes 
filii  Aaron  tubis  clangerent  ad  convo- 
candam  rrtultltudinem  ;  ita  hicritusad 
Sacerdores  novi  teftamenti  tranfivit ,  & 
apud  jilos  diu  in  E^elefia  permanfit, 
deinde  fuitoftiariis  injundus  ;  utfcri- 
bit  Emin.  Card.  Bona  R^er.  Litiirgic.d. 
lib.  I   cap.  22.  num.  7.  adducens  exem- 
plumS-Benedi£Vi,qui  in  l^egula  cap.^f. 
hoc  munus  nuntiandi  horam  laudandi 
Deum  AbbatiLusimponit;  &deeoait 
Amalarius  lib.-^.  cap.  i.  quodSacerdo- 
teshocofiiicium  non  debent  fugere;  & 
in  Cspitulari  Caroli  Magni  ftb.G.  cap. 
\Go.  ftatuitur  ,  ut  Sacerdotes  figna__» 
tangant  horisCanonicis.  Pdcirco  OrdC 
Romanus ,  &  antiqua  Ritualia  ,  item- 
queCoKcilium^.Carthaginenfetn^tenam' 
Oftiariatus  in  fola  clavium  traditione^j 
conftiruurtt,  nuila  habica  mentionc^; 
puIfationisCampanse;  qua;  nuncadhi- 
Ijetur,  dum  oftiarii  ordinanturj  qtir^  f^ 
officiumpulfandi  Campanasjuftis  mo- 
tiviseft  translatum  in  oftiarios,  quos 
decef  cotta  indutos  illud  exercere  ,\tan- 
quamrem  Sacram,  &  pertinentem  ad 
munusfui  ordrnis;prout  decretumfuie' 
irj  Co*ici.id  Colo^uen.  part.\.  cap.  ;i'.  & 
in  Concil  Mediolanen.  S.  Caroli,  tefte  S?iV- 
nellio  i«  Baftlicograph.d.  cap.^o-  num.i  7. 
&  Magrio;>2  Rierolexic.  d.  Verb.  Campa- 
nacol.^.infin.  SicutenimOftiariusape= 
riendo  januas  Ecclefi.e  introducit  fide- 
les  in  illam  ,  idem  facic  convocandoad 
divina  officia   popuium    pulfationc^ 
Ggg    z.  Cam- 


420         DeSacnficioMiffe.  Decif.XLV. 


Campanarum  .  Quod  fi  quis  petat  , 
quomodoEccIefia,  quasufqueadCon- 
ciliumlV.  Carthaginenfe,&aliqaibus 
faeculis  fubfequennbus  pro  materia 
oGiariatusadhibebatfolamtradirionem 
clavium  ,  potuerit  hanc  mutationem 

53  poflea  facere ,  addendo traditionem  tin- 
tinnabuli,  vel  funisCampanarum_i  5 
Refpondetur,  Chriftum  Dominumin 
hoc  Ordinis  Sacramento  non  ad  omnes 
Ordines  defignafle  fpecificam  materia 
fed  eam  tantum  ingenere,  quashabe- 
retpoteflatis  illius  ordinis  fignificatio- 
nem;  undenoneftincongruum,  quod 
Ecclefia  poffit  vel  aliam  materianrut 
priori  addere  ,  ut  in  ofliariatu  y  vel 
etiam  primam  mutare  ,  &aliam  magis 
expreffivam  fubftituere,  ut  difleritE- 
xnin.  Card.de  Lauraea  de  Sacramento  Or- 
dims ;  nemp^  i«  ^.fent.  tonj.^.  difp.^.art* 

Qjap  verd  ad  modum,  &  tempus  pul- 
fandi  Campanas,  ufus  uniufcujufque 
Ecclefiaeefi:  fervandus;   non  enim  iii_-» 

54  jurehabetur  prohibitio,  feu  limitatio, 
nifiin  duobuscafibus;  primusefttem- 
pore  Interdidi,  inquo  prohibitum  eft 
fonare  Campanas.  Covaruvias  ;>;f<tp. 
^lma  Materpart.  1.  §.  4.  fjuni.  ^.  Verf.  13. 
Sayrus  de  Centurts  lib.  5.  cap.  5.  &  Suarez 
eod.  traRatu  tom.  $.difp.  2,^.feB.  i.  a  num. 
jf.  nifiad  falutationem  Angelicamin 
jnane,  meridie,  &  fero,ut  notat  An- 
gelusRoccha  deCampanis  cap.  zs-pag. 
ijT.  &  Barbofa  d.Ub.i.  ^otoioi.  num. 
54.1^  55.exdo{lrina  ejufdem  Suarezii, 
qui  d.fe^.  i.tenet ,  pulfationem  Cam- 
panarum  vetitam  effe  in  fignis  inftitu- 
tisad  convocandum  populnm  addivi- 
naoflicia^  non  etiam  inaliis,  qualia 
funt  pulfatio  horarum  ;  monitio  ad  la- 

5T  boreria,  adiudicia,  &hisfimilia.  AI- 
tercafuseft  in  SabbatoSandlo,-  in  quo 
nulli  Iicet  pulfare  Campanas  ante  illas 
Ecclefiae  Cathedralis  in  Civitatei  vel 
Matricisinpagis,  &ViIIis,  ex  Conci- 
lioLateranenJ?  ( fub  Leone  X.  celebrato 
annoifi^.)  feff.ij.  in  quo  fuit  ftatu- 
tum :  Quod  tam  ipjiVratres  ( Regulares) 
quam  ipftClerici  Secu^ares^etiam  fuper  hoc 
^pofloUc<£  Sedisprivilegio  murjtiydie  Sab- 
hati  SanBi  majeris  hebdomad^ ,  antequam 
Campana  Cathedralis  ,feu  Mat)  icis  Ecck- 


fids  pulfaverit ,  Campanas  in  lEccJeJtis fuh 
puljare  mimme  poffint  .  Contrafacientes 
posnam  centum  ducatorum  incurram  .  Ec 
juxta  hoc  decretum  pluries  refpondit 
Sacra  Rituum  Congregatio,  referente 
Barbofa  in  Decif.  ^pofiol  colleB.  8z.  num. 
^ .  &  de  eo  tradant  Frances  de  Eccl  Ca^ 
thedr.  cap.  24.  num.  181.  &  Pignatellus 
tom.  ().confult.  ic8.  num.  8.  &  concordat 
Rubrica  Cseremonialis  Epifcopor.  fub 
Clemente  VIII.  publicati,  \x\Alih.z. 
cap.  27.  dicitur  deSabbatoSanfto:Cd«- 
tatur  Gloria  in  excelfis  ^pulfanturque  Cam' 
pan<e ,  ^  Organum :  debentque  moneri  Ec 
clefite  Civitatis ,  nepulfent  Campanas  ,  nifi 
audito  Signo  Campanarum  Ecclefi<e  Cathe- 
rfy4//i'.QuaEquidem  Verba  habent  vim  J^ 
legis ,  ut  ait  Rota  in  Calaguritana  Juris 
pulfandi  Campanas  II.  Martii  161 9.  co- 
ramDunozetto,  quam  ponit  Tambu- 
rinusdejure .Abbatum  tom.  i,.Decif.  ^y.in 
qua  advertitur;  perillamnontollicon- 
fuetudinem  immemorabilem  contra- 
riam;  quaftante  poffent  aliae  Ecclefiae 
inferiores  pulfare  fuas  Campanas  ia 
SabbatoSando  anteillas  EccIefiaeCa- 
thedralis,  vel  Matricis.  Sedtotadiffi- 
cultasconfiftit  inprobandaconfuetudi- 
ne  immemorabili ,  quae  debet  fieri  cum 
omnibus  requifitis  pofitis  in  GIofTa  in 
cap.i.  DeTrafcript.  in6.  quibus  con- 
currentibus,  juftificataqaeconfuetudi- 
neimmemorabili,  liberum  eritpulfa- 
re  Campanas  in  Sabbato San£lo ;  ut  de- 
cidit  Rotacoram  Merlino  ineadem  cau- 
fa  die  25?.  jiprilis  1624.  quae  apud  Tam- 
h\xx\num  d.tom.  T^.efi Decif  %t. 

Hiscafibus  exceptisquaelibet  Eccle- 
fiapoteftprolibito  Campanas  pulfare; 
nequeabalia  poteft  impediri;  nam  ri- 
diculaaeftimata  fuit  lis  illaolim  mota 
in  Curia  Romana,  quaediu  viguitin-  ^"^ 
ter  Fratres  Humiliatos  ,ac  alios  Mona- 
choscummultisexpenfis;  fcilicetquis 
primo  deberet  pulfare  Campanas  ad 
matutinum.''  Inqua  finalitertermina- 
tumfuit,  quodqui  prim6furgeret,pri- 
mopulfaret,-  urreferunt  Albericusin 
Di^ionar.  P^erb  Campana  .  Et  Barbofa  d. 
lib.  3-  Vot.  102.  num.  60. 

Tandemne  aliquid,  quod  legaliter 
dicipoteft  de  Campanis,  omittamus  :  i% 
Quinta  fit  conclufio,  expenfaspro  eme^ 

dis, 


DeSacrificio  Miffx  Decif  XLV. 


42t 


dis,  &:reficIendisCampanis,  ubi  non 
fint  redltusannuipro  fabrica,  effe  fa- 
ciendasjuxta  folitumi,-  &  ad  praefcri- 
ptamconfuetudinem ;  quanon  extan- 
tedicendumeft  in  pundo  Juris,  Paro- 
chumteneriademptionem,&refeftio« 
nemunius  tantum  Campan?.  Surdus 
eonf.6i.  num.<{.  Genuenfis  in  VraSlicabiJ. 
Ecclef. qU(fffi'Z^^.num.6.  &  Tondut  F^- 
folbenefic.  part.^.  cap.in.  num.^.  isr>  f. 
ea  ratione,quia  unica  Campana  fufficit 
Parochis,  ocCIericis,  utmunusfuum 
adimpleant  in  convocando  populo  ad 
divina;  immoteftatur  Cafalius^^A'^- 
ter.Sacr.Cbrifi.I^itib.  d.  cap.^^.  verf.  Et 
yen.  Bedapag.j91.Ce  vidiffe,  &  obfer- 
vafle,  quodinRegnoAngliae,  &in_j 
HoIIandia  unatantum  Campanaha- 
betur  in  qualibet  Parochia, &  non  plu- 
res.  Idcirco,  quia  plyralitas  Campa- 
narum  principaliter  concernit  utilita- 
tem  Parochianorum  ■•,  quarum  fonitu 
fuganturtempeftates,  &  terrenturd?- 
mones,  illasexcitantes,  refe£lioipfa- 
rumCampanarum ,  uni  excepta,  de 
Jure  fpeftat  ad  populum  ;  prout  etiam 
foIutioSalarii,  quoddatur  viro  depu- 
tato  ad  pulfandas  Campanas  ;  ut  dod^ 
advertitidemTondut  ^.^<ir/.3.r^/?.i33. 
mm  1 . 

Ultima  conclufio  legalis  efi;  quod 
^9  inOratoriisprivatis,  exiftentibus  vel 
indomibus laicorum ,  vel  in Granciis , 
autConventibusReguIariumjnonpof- 
funt  erigi  Campanilia  cum  Campanis  i 
quiahoceftperexprefifum  in  Jurecano- 
nico  prohibitum  per  textum  incap.  Ta- 
/^•wri^^Jio.&ibiBarbofa  &alii  deVri- 
vileg.Leza.na.  in  Summa  tom.6.  ^Ad  Trivi- 
ieg.  CarmeUtarum .  num.  18^.  Diana  part. 
6.traSi.i.rsfo!.i.Qo^ '"  coordinatoeft 
tom.9.traEl.i.refol.6.  Nicoliusi»  Lucubra- 
tionib.  Canon.  lib.;.  tit.  j  5 .  fub  num.-j.ampl. 
^."^i^as  inHierurgia  com.i.  verb.  Cam- 
pana  §.y.  &  Tondut  I{efol.  benef.part.i . 
cap.zs-  num.j^.  Et  hujus  prohibitionis 
evidenseftratio;  fiquideminvent^funt 
Turres  fecr? ,  &  in  eis  funt  pofit?  Cam- 
panf  adefteflumconvocandi  populum 
addivinaofiicia,  &:ad  Sacrofandum 
Miff^Sacrificiumaudiendum  .Sed  h?c 
convocatioad  oratoriaprivata  non  eft 
licitai  quia  inillisne<jue  diyina  Offi- 


cia ,  neque  Sacrofanftum  Sacrificium 
Miftae  celebratur  ,  nifi  aliquando  ex 
PrivilegioApoftoIicoproperfonisnobi- 
libustantum,  aut  Religiofis  commo- 
rantibusiniifdem  domibus,  feu  gran- 
ciis,  inquibusfunt  ipfa  Oratoria  pri- 
vata.  IgiturCampan?  non  funt  in  eis 
ponendae ,  feu  engendae ;  quod  ade6 
prohibitumcenferidebet,  ut  nequ^^^ 
Epifcopus  pofilt  dare  licentiam  pro  ipfis 
CampanisinOratorioprivatoaidpubli- 
campulfationemerigendis  ;  cum  Epi- 
fcopus  non  valeat  agere  contra  Sacros 
Canones,  utdocent  Barbofa  dsEpifc. 
allegat. 1 3 .  num.i6. isr^feqq.^oxdanxxs tom. 
1.  lib.9.  tit.t.  «//w.68.Et  Fagnanus  in  cap. 
Canonum fiatuta  num.izi.  De  Confiitut. 
necnon  incap.  DileBus .  ci  num.z.  ufque 
ad num.ix.  DeTemporib.  Ordinat. 

Quo  ad  Quartum  caput  Decifionis 
hujus,  inquodeCampanis  fupernatu- 
raliter  eft  agendum ;  lubet  referre  plu- 
raexemplavirtutumfupernaturalium, 
quasprodiere,  &  indiem  prodeunt  ex 
Campanarum  benediilarum  fonitu  . 
Primo  pulfatio  Campanarum  terret  60 
dfmones,  &:eosinfugam  convertit  . 
Lepidaefthiftoria,quam  exPetro  Ab- 
bateCluniacenfe  refertDelrius  Z)i/^«i- 
Jit.  Magic  lib.6.  cap.i.  feB.7,.infine  .  nec 
non  Guaccius  in  Compendio  Maleficar. 
hb.^.tit.  DeSonitu  Campanar. A\a.ho\vira 
tentafte^novitium,  utdifcederetaMo- 
nafterio,  &:fecum  abiret;  cumqu^ 
multis  blanditiis  ad  fugam  hortaretur , 
Superior  Monafterii  Campanu!am_. 
pulfavit;  cujusfono  perterritus  diabo- 
lus  cucurrit ,  ut  fe  abfconderet ,  &  in_j- 
latrinas  proximas  fe  conjecit.  Subdic 
autem  Delrius  ubi  fupra :  Quotidie  fa- 
tenturmalefic^;  fi  i  quar.do  a  d^mone  ad 
conventusferuntur ,  fignum  campane  au- 
diatur ;  confefiim  dewones  ipfarum  bajulos 
fpurcum  onus  in  folum  deiicere ,  iyt  fuga 
trepidosdilabi,  Inhujus  rei  confirmatio- 
nem natvzx.lib.i.quafl.\6.  Verf.Trobatur 
f/i/r>Kp^^.i50.eicPauIoGriIIando  lib.i. 
deSortileg.  q.-j.  Anno  i  524.  mulierem_. 
maleficam  ,  nomineLucretiam  ,  dum 
ex  congregatione  ludorum  a  d^mone 
deportareturdomum,  audito  Campa- 
n?pulfu,ftatimapraBdiaoveaorepro- 
jedlam,  &  reliaam  fuifie  prope  flu- 

vium 


De  Scicrificio  Mifs^e.  Decif.  XLV. 


422 

viumin  agro  fpinis  obfito;  ubi  fafto 
manereperta  fuitnuda  a  juvene  indd 
^i  tranfeunte.  SecundopulfatroCampa- 
narumimpeditingruentestempeftates, 
fugatque  &ali6  depelJit.  Teftimonia 
plura  habentur  de  hoc  fupernaturali 
virtuteCampanaruin  relata  aScript05. 
ribus  Eccleliailicis  ,  &  cumulata  per 
Bagatta  m  de  ^dmirandis  Orbis  Chrifiiatt. 
tom.i.hb-^-  cap.z.  •^ppend.i.  inter  quae 
notantur  CampanaeB  Raymundi  Ab- 
batisTiterii  -,5.  Dominici  Abbatisjux- 
£a  Soram  j  S  GenovefaeParifiis;  S.  Pe- 
triC^leftinJ  Aquiifrin  Aprutio,B.Ben- 
nonis  MifnenfisEpifcopi-,  S.  Francifci 
dePaula  in  C^nobioMyr^transfretum 
Sicilije  •,  S.  Turibii  Limenfis  Archiepi- 
fcopi ;  &  inter  cfteras  mirabiles  funt 
Nolulas  duae  fan^ftaedomus  Lauretanae, 
qnse  in  ea  erant  appenfae,  quando  a 
C;leftibus  Spiritibus  illa  SacraNaza' 
rethana£ediculafuir  Lauretum  porta-- 
ta  ,  quotiesenim  oboritur  tempefias  ; 
aut  turbocf  lum  mifcet  horrifonis  fra- 
goribus,  fiatimacab.£dituis  pulfaren- 
tur,  illicdnimboscompefcunt;  &  un- 
djque  ferenataer .  TertidCampanaede 
per  fefat^p^fonuerunr^  nullohominum 
eastrahente,  utfervi  Dei  honoraren- 
tur-,  quodconfiat  exempiis  relatis  ab 
eodem  Bagattarf.  r^'-w.  f  •  !ib.^.  cap.^.§  1. 
inter  quoeillud  ex  Ughellio  in  ItaliaSa. 
cratom.i\.  quoJ ingrediente  Romam, ad 
facrorum  liminum  vifitarionem,S.  Co- 
lumbano  Abbare,  temporeS.  Gregorii 
Magni,  omnesCampanasEcclefiarum 
P^-omas ,  nemine  tangcntefonaverunt. 
Idem  prodigium  ex Torello  in  H:jr,  ^4a' 
ouflin.arjnojoS.  dum  SandU  P.^ga  Ro- 
mam  devotionis  caufa  intrarer.  Quo- 
tiefcumque  B.  Gundifalvus  AbbasMo- 
nafterium  fuum  intrabat,  ultropulfa- 
bant  Campanas  ;  prout   etiam  quan- 
docunque  S,Bernardus  Epifcopus  Vi- 
quenfis  reverrebatur  in  fuum  Epifco- 
pi'jm;  &:dehis  piura  apud  Bagattam 
d.  $.z.  Quartd  non  folum  Servis  Dei 
viventibushonorem  hi!ncCampanf.,de 
fe  fonantes  impenderunf,  fed  frequea- 
ter  iifdem  defunftis.-  hincintranslatio- 
ne  corporum  S.  Martini  Turonenfis 
Epifcopi;  S.  Ifidori  Agricoljs,  S.  Ro- 
muaidi  Abbaci:>,  &  piuiium  aiiorum 


6i 


fupernaturaliter  vifae  funt  Campanae 
de  per  fe  fonare,  utd.  §.2.  ^««/«.5.9.10. 
i^  feqq.  ex  Hifioriis  Ecclefiafticis  ipfe 
Bagattademonfirat.  Quinto,  fed  non 
minorisprodigii  func,  qu^  narrantur 
de  Campana  in  conventu  PP.  Prasdica- 
torum  Salerni  in  Sicilia  ,  quae  de  fe_j 
fonatj  cum  breviaiiquisreligiofus  ibi 
eft  moriturus  ,  ut  narrat  Mafinus  iri 
Schola Chrifi.  cap.^^. pag.^^6.  6c  confir- 
mat  Antifies  Sarneiliusiw  Bajilicograph' 
d.cap.^o.  num.i^.  fubdens,  praedidam 
Campanam  vocari  Campanam  S.Tho- 
miedeAquino.  Simiies  fonitus  fuper- 
nacuraleSjdenunctantes  proximum  obi- 
tum  Monialium  ,  vel  Abbatifiae  haberi 
in  Monafterio  Bodkenfi;&  in  alio  If^riej 
tefiatur  idem  Mafinus  ibidem  ;  atque' 
Menochius  in  Storeis  parf.^.  centur.6. 
cap.^z.  HisfimiHa  cumulat  Bagatta  d. 
lib.y  cap.^.  in  ^ppendice .  Et  tom.t.  lih. 
6,cap.i.  ^ppend.i.num.J^.  ^kJ. Sexto 
ad  implorandam  opem  orationum  pro 
periclitantibus  in  mare  ,  imminente' 
naufragiOjfonat  deper  fe  Campana_» 
Colfegralis  Ecclefide  S.  Amatoris  Chri- 
fti  difcipulijin  ArcedidaS.AmatorisiQ 
Gallia;  referente  eodem  Sarnellio  in 
Bajilicograph.d.  cap.^o.nura.2,0.  &  Ma-  ^y 
grio  in  Hiero'ex.  'verb.  Campana .  co/.s- 
infine\  ubi  fubdit,  quod  in  di(ftaArce 
cuiioditur  ,  &  confervatur  famofus 
enfisOrlandi,  zp^tW^tus DurJindana  ,• 
Scribit  quoqueLeonardus  Vairus  Ub.i. 
de  Fafcino ,  cap.  1 4.  q uem  refer t  Meno- 
c\\msinStor.centur.6.cap.a^z.  quodin_j 
Hifpania  in  CehibericecppidovililiaCam- 
panaefi',  quamtocant  incol<£  Campanam 
miraculorumjjtfc  per  aliquot  menfespriuf- 
quam  B^fpublica  Cbrifliana  aHquidadverJi 
patiatur  .^exfeipfa  ^  neminepulfante ^  fo- 
nare  folet .  quodexaliis  audoribus  in- 
dicateriam  Magrius  ^.  ZJf>6.  Campana 
f^/.  y.  &  Barbofa  rf. //5.5.  Foto  102.  num. 
27.  nec  non  Bagatta  d.  tom  i  lib.  ^-cap.^, 
in  <Appendicenum.'].  ubi  de  eadem  Cam- 
pana  fubdit ,  quod  de  fe  fola  infonuitan- 
no  1527.  cum  acciderit  direptio  ,  feu  depo- 
pulatio  I{omie  tempore'  Clementis  VII-  Sic 
antequam  ineodemP^gno  Cdefaraugufiano' 
anno  i  ^6.^..fiiboriretitrvehementififrrja  pe^ 
fiilentia .  Itidemea  infonante  anno  i6or. 
\  l .  Junii  ufque  ad  ^o.  d/em  ejufdem  menfis, 

inter- 


De  Sacrlficio  Miflk.  DeciT  XL V.  4 1 3 


iHterpohtistempcribus  y  varii  eventus  In 
diverfis  mmdi  partibus  evenere .  Item  fo- 
numfponte  ediditpridie ,  quamcaptiejjent 
a^ragonice  ^eges  ;  ^  itertim  fonavit  quo 
tempore  compofito  Mediolanifoedere^  ^va- 
gonius  in  libertatem  eflr.efi.itutus .  Dicitur- 
que  tandem  infonuiffe  hdec  campam  pro- 
priomotu,  dumCarohts  F.  Imperator,  (^ 
P^gina  ^nna  uxorfiliie]ns  ThiUpplmor- 
tem  ob]erunt .  Plura  de  his  apud  eumdem 
Audorem . 

Corollarii  loconon  eft  omittenda__» 
^4  notltiaduarumCampanarum  immen- 
fae,  utiradicam,  molis,  ac  magnitu- 
dinis.  Unaeft,  quas  a  P.  Athanafio 
Kirchero/V7/«rt  Mufurgia  fol.^ix.  voca- 
tur  omnium  Campanarum  ^egina ,  fcilicet 
Campana  Erfordienfis  ,  quam  etiam_. 
d^icit  ,  non  folum  Germanice^  fed  totius 
mundimaximam .  (Eltautem  f  >/(7rrf/d  , 
vn\g6Erfurd  urbs  ampla,  &  munita 
Germaniasadfluvium  Seram  jolimfui 
pendjuris,  fedabEledoreMoguntino 
vindicata  ,  ipfi  fubeil  ab  anno  1 66^  )  \a 
hacitaqueurbeeft  pr^dida  maxima_» 
Campanaasrea,  cujusaltitudo  efto(!^o 
cubitorum  ;  Diameter  feptem  ;  Peri-. 
pheriacubitorum  vigintifex.Craffities 
digitorumfexcumdimidiojpondusau- 
temlibrarum  vi^intiquinque  millium 
quadringentarum  . 

Altera  eftCampana  plus  quamma- 
•yi\zt\2t.Tekinenfis .  {Te^ing, feu Techinum^ 
SiUtTequinum,  eft  urbsampiifiTima,  Im- 
periiSinarum  caput,  innumeris  refer- 
ta  incolis  ,  quas  nunc  fubeft  dominio 
Tartarorum)  De  hac  Campana  extat 
"Ep^i^olaT.  Ferdinandi  f^erbifl  ex  Tequi- 
tioad  T.Gruberum  data  in  S/ganfii  autio 
166^.  Si  imprelTa  /'«  China  i/lujhutta  (eru- 
ditofcilicetlibro  ejufdem  P.  Athanafii 
Kircherii,  typis  publicato  Amfleioda- 
mi.anno  i66jf.um  figuris  plurimisho- 
minum,  ritterarum,  veftium  ,  &  alia- 
rum  ,  mukiplicium  rerum  Sinen- 
fium)  \n c[uo part.  ^.rnfinepaoina  iij^. 
ponuDtur  effigies  utriufque  Carnpanae 
Erforciienfis ii^Tel\inenfis.  H?c autem 
fuperatin  magnitudine  Erfordier.fem  , 
quamvisab  illa  fupcretur  in  pulchritu- 
dine  .  Itaque  Campanae  Tekiner.fis  pon- 
dus  eft  librarum  centum  vigintimil- 
lium  .  Ejus  altitu do  eft  duodecim  cubi- 


torum  .  Diameterorificii,fivebansde- 
cemcubitorum.Grofritiescorporiscam- 
panas  novem  digitorum  .  Peripheria 
exterior  trigintanovem  cubitorum.Cu- 
bitusautemSinicusdividitur  indecem 
digitos  ,  quorum  novem  asquivalent 
pedi  noflrogeometrico ;  ade6ut  praedi- 
da  Campana  io  altitudine  Ct  ultra 
trefdecim  pedesnoftratescumdimldio. 
Quamutilis,  &  deledabilis  eflLefti» 
Hiftoriarum  !  Et  h?cfufficianr  de  Cam- 
panis,&  Campanilibusproornatu  Ec- 
clefiarum  ,  &  pro  convocandis  fideli- 
bus  ad  Sacrofandum  MifTae  Sacrifi- 
cium  . 

D    E    C    I    S    I    O    XLVL 

ARGUMENTUM. 

Quianon  licet  Sacrificium  MiiTjc 
pcragereinEccIefia  profanata, 
violata,  reupolluta;  agiturdc 
Ecclcfiarum  profanationc,  vio- 
lationc  ,&  poilutionc.  Doce- 
tur,  quidfitPolIutioEcclefiae? 
Qu^elocafintpollutionis  capa- 
cia  }  Quce  aAiones  Ecclefiam 
polluant?  EtlatedifTcritur  de 
homicidiofadoinEcclcfia,  dc 
effufionclanguinis ,  &  leminis 
humani,  &defepulturainfide- 
lium  ,  atque  excommunicato- 
rum .  Dcclaranturcffcduspol- 
Jutionis,  &qu:E  fundionesfint 
prohibitiein  EccJcfia  polluta  ? 
Keconcihare  4£cclefias  poliutas 
quis  poilit?  Quidquid  difputant 
DD,  de  EccItfiispoJlutis,  hic 
precenfetur  ;  additis  hiftoriis  , 
<&  cruditionibus  multis . 

S  V  M  M  ^  B^l  'U  M. 

1  Mifl^e  Sacrificitm  non  offerendum 

in  Ecclcfix  violata . 
z  Ecc  ■ifia quot  mcdis  violettir  ? 

3  TrofanatioEcclcfia  qif<£>  &  quo- 
tHplcxfit? 

4  Excommunicatio  Tapa  refervata 

con- 


4z4  I5e  Sacrificio  Miflar.DecIf.XLVt 

contrafraUorcs  £cclcfiarum . 

5  Sententia  inEcclefiadari  non  pof- 

funt . 

6  ^£liones  qua  licitefiant  in  Eccle, 
fia^  &qua  non? 

7  Congregationes  y  &Capitulaarti' 
ficum  nonfuntfaciendte  in  Ecclefia . 

g  Ludi  theatrales ,  &faltationes  in 

Ecclefia  prohibita . 
9  Trofanare  Ecclefias  quando  liceat  ? 

10  Trapofitura  SS.  Trinitatis  de^ 
Tadua  quando  diruta  Ecclefia . 

3  X  nlliff  Turris  ,  &  ^lticherii  Re- 
Qores  cur  exigant  annuam  Tenfio- 
nemDuc.i^.  a  Tnepofitura  SS.Tri- 
nitatis  ? 

11  Moniales  Eremit<e  de  Tadua  trans" 
lat<c  de  Tontecurvo  ad  locum  ifu 
Vantio. 

i;  Ecclefiaprofanatoilignay  &lapi^ 

des  cui  applicandi  ? 
14  Execratio  Ecclefia  quidfit?&  quo" 

modofiat^ 
i(  Benedi6tionis  Ecclefia,  &  Confe- 

crationis  dijferentia. 

16  Tollutione  quomodo  profanejtur 
Ecclefia  ? 

1 7  ToUutio  Ecclefite  quid  fit  ? 
x8  Macula  moralis  cur  appelletur 

TollutioEcclefia^ 
13  Oratoriaprivata  num  pollui  pof- 

fint?  &num.i^. 
20  Tublicain]uriofaaBiopolluit  Ec- 

clefiam ,  non  occulta  • 
3,1  Tublicum  quid  dicitur  fex  modis. 
22.  Tublicumfit  tripliciter . 

23  l^torium  quid  fit  ?  &  QuotU' 
plex  ? 

24  TSlotorium  quot  perfonarum  noti- 
tiam  requirat  «* 

25  Manifeflumquidfit} 

26  Famofum  quid  fit  ? 
yj  Occulta  quando  dicatur  pollutio 

Ecclefi£  ? 
28  TollutioEcclefi(ea  quojurefitin- 

troduBa  ? 
25)  Tabernaculum  ,  &  Templum  He- 

hraorum  quoties  pollutum  ? 

30  EffeHuspollutionis  lociSacri  qui 
fmt} 

3 1  Differentia  inter  Cenfuras,&  ToU 
lutionemEcclefide. 

31  Loca  Sacra   capacia  pollutimis 


qua,  &quotfint'i 
53  Cemeterium  quandopolluatur  cx 
pollutione  Eccleftd? 

34  Oratoria  etfiprivata,  in  quihus 
litatur ,  funt  capaciapollutionis , 

35  Tollutio  Ecclefi<eanfit ,  fi  fiat  in 
capellis  ,  aliifvh  locis  contiguis  y 
&  unitis  EcclefidB  ^ 

16  SacrifiiapoUuta,  anpolluaturEC' 

clefia .«' 
37  Tollutionts  lex  an  fit  odiofa ,  vel 

favorabilis  ? 
i^  Lcxp^nalis  ^uando  lath  interpre* 

tetur  ?  Et  dicatur  favorabilis  ? 

39  EuchariHia  olim  fcrvabatur  iru 
Sacrifiia . 

40  Tafiopboriumquidfifi 

41  Sacrijiia  efi  locus  Sacer  3  &  pars 
intcgralis  Ecclefice\  capax  poilH- 
tionis  Ecclefiafiic<e . 

41  Tollutio  Ecclefia  ex  quibus  a^ia- 

nibusfiat} 
45  Tublicitas  requiritur  aUionunu 

poUutivarum  toci  Sacri . 
44  Homicidiumquoquomodo  conmif- 

fum  in  Ecciefia  eampoUuit . 
AS  Olojf^   opinio  pr^fertur  opinioni 

aliorum  Do6iorum . 
tfi  Vulnus  illatum  extra  Ecclefia»u 

'vel  in  ofiio  Ecclefia  an  polluat  il' 

lam  ? 

47  ffomicidium  Inculpabile  nonpol- 
luit  Eccleftam . 

48  Dubiuspollutionis  Ecclcfia  cafus 
decidendus  arbitrio  Epifcopi . 

45)  Homicidium  cum  moderamine  in' 
culpat<2  tutela inEcclefta  an  eam 
poUuat ? 

50  Homicidium  in  Ecclefia  cxfentett' 
tia  ludicis  illam  violat . 

51  Homicidium  in  Ecclefia  ad  defen' 
fbm  bonorum^  vel  honoris  utrum 

illampollunt  . 
^z  Occifio  Martyris  in  Eclefia  eanu 
polluit. 

53  Sanguinismodica  effufioin  EcclC' 
fia  an  caufet pollutionem} 

54  Sanguis  e  nafo  pcrcuffo  an  polluat 
'Ecclesiami 

5^  SemenhumanumeffufuminEccle' 
sia  quando  eampoUuat  ? 

5^  CopulacarnaUsprohibitain  Tent' 
pUs  etiam  ab  infideUbus . 

Sj.  Coi' 


beSaCrlfictoMir*.  DecinXLVl.         415 


I 


57  Coitumexerccntium  in  Ecclesia^ 

puiiitonrm  a  *T)co  cxcmpU . 
^8  Sipultura  iinildjLis  ,aut  excommu- 

nii  ati  in  Ec>  i  cs  ia  cam  polluit ; 
f5»  Tutrnon  haptixatus  eparcntibus 

Chyiftianis  jcpuitus  in  Ecclesia^ 

an  illampolluat  ? 

60  Excommuwcatorum  cadavera  di' 
'vinitiis  C]c6la  k  fcpuituris . 

61  Ecclejiaconfeciata  ab  EpifcOpO  ba- 
rettco  (infit  pollutct  ? 

6z  Mijfanoti  px)tefi  celebi  ari  in  Ecckfin 

polluta 
6%  H^^jp  Canoni-c^  non  recitantur  in  Ec^ 

cl'f,a  'violata  ;  neque  SacramentCL» 

tid'nin\l'-antur  ^   excepto  baptifmo , 

Tenitentia ,  &Viatico. 
6^  Vrocejjiones^  benedi^iones  ^alideve 

public^fun£liones  an  in  Ecclefia  poU 

luta  ftnt  facisnda  ? 
i6f  Sepeliendinonfunt fideks  in  Eccle- 

(ia      poLlutione  ejus   durante  .    Et 

tmm  f /f '  ici ,  (^  rellgwfi^. 
€6  Vollutionem  EccleliiX  non  fervantes 

quai  penas  inciirrant  ? 
6j  Keconciliatto  Ecctejide  tollit  poUu- 

tionem  ejus .  Et  a  quo  fu  cienda  j* 
^8  Kegularesan  reconciliare  pcffintfuas 

Ecclefias  poliutas  ? 
^9  Keconcdiatio  Eccleficc  polLut<e  an-> 

omittipofjit  jullu  Epifcopt  ? 

70  Keconcihata  anfit  Ecclefiapelluta  , 
fiin  ea  quis  celebrnverit  Mifjam  ? 

71  Cemeterii  reconciLiatiofempercom- 
mitti  potefi  fimpltci  Sacerdoti . 

7z  Trocuratioan  debeatur  Epifcopo  re- 
concilianti  EccLefiam  pollutam  ? 


0 


Uoniamprohibitum  eft  i  Sacris 
Canonibus,  ii  violetur  Ecclelia, 

in  ea  Sacrofanilum  MKTae  Sacrt- 
ficiuOTcelebrare.  cap.  Ecciefiam.  i.(^ 
2.  de  confecrat.  difi.i.  cap.  //,  cjui .  De/en- 
tent. excommunic. in  6-  V iolatione  enim 
fequuta  ,organa  divinse  laudis  fufpen- 
duntur,  utdicitur  iwr<Tp.;fw.  De  confe- 
crat.  Ecel.  vel ^ilt.  Et  officia  Di vina  an- 
te  reconciliationem  non  funt  in  ipfa 
perfolvenda.  cap.Tuarum.  DeTfivile- 
giis .  Nequecorpora  fidelium  ibidem 
lepelienda  .  Cap.  IJnic.  De  confecrat. 
JErf/.'ye/v///?tf>'Idcircoantequam  ad  ul- 
teriora  procedamus ,  agendum  efl  de^ 


Ecclefiae  violatione  ;  &  fex  circa  illam 
funt  examinanda  • 

I.  Qu.ibus  n-odis  violeturEcclefia? 

z.  Q^Liid  (it  Pollutio  Ecclefiae? 

3.  Quseloca  facrafint  capacia  pol- 
luttoms  ? 

4.  Quibus  aOionibus  polluatur  Ec- 
clefia . 

f.  Quifint  cffeflus  hujus  poHutio- 
nis? 

€.  QuibusremediispollutioEcclefig 
tollatur? 

Quoad  Primum  .  Pluribus  modis 
Ecclefia  poreft  violari,  fed  potifiTimum  * 
tribus,  Profanatione  ,  Execratione  , 
&Pollutione.  Profanatioeft  dupiex, 
una^yureprohibita;  altera  permifla- 
Prohibita  Ecclefiaeprofanatioeft  ,quaB  5 
fit  perquamcunqueailionemloco  Sa- 
croinjuriofam,&  ipfiusDei,  qui  ineo 
loco,  tanquam  in  propria  domo,  dicituc 
habitare,  oflfenfivam  .  Hujufmodi  func 
furra  rum  fradura  murorura  ,  vel 
januae  ,  &incendia;  contra  quorum_# 
auftores  lata  eft  excommunicatioSum- 
moPontifici  refervata.  cap.  Tua  nos  ,  4 
ubi  Glofla  .  f^erb.  Tublicati .  De  Sentent, 
excommunic.  nec non  adus  irreverentia- 
les,  quaiesfuntindecentes,  vel  mun- 
danae confabulationes ,  negotiariones, 
aflusforenfes;  &confimiles;  quiom- 
nesprohibiti  funtiieri  \nEcdeCia  .  cap, 
I .  {51  cap.  Cum  Ecclefia .  De  Immunitate 
Eccl.  Sperellus  Decif^^.  per  totam ^ 
adeout  fententia  Judicis  laici  prolata  in 
Ecclefia  fit  ipfo  Jurenulla  .  cap.  Decet. 
(5  fin.  De  Immunit.  Eccl.  Quod  fi  eflet  J 
criminalis,  &  in  caufa  fanguinis,  Ju- 
dex  incurreret  in  excommunicatio- 
nem  .  d.  cap.  Cum  Ecclefia .  eod.  tit.  Bar- 
holA  dejure  Ecci.  IJniverf.  lib.i.  cap.^, 

mw.  iG.  ubi  advertit ,  quod  i  contra » 

a^us  volontariae  jurifd)dionis,&  alii ,  6 
quifuntde  re  fpirituaii,  vel  Ecclefia- 
ftica  ,  pofl"unr  habv'ri  in  Ecclefia ,  ut 
difputarionesTheologicae,  &  Littera- 
riae,  Dodoratus,  &  fimiles.  Sylveft. 
Verb.  Immunitas  .  i.num.3,.  At  qui  con. 
cernunt  resprofanas,  veIlaicaies,non 
funt  liciti ,  quales  funtconfiiia,feu  ca- 
pitulaconfratrum  ,  vel  artificum  lai- 
corum,  quiinEcclefiis  fecongregant, 
proeleftioneofficialium,  aut  compu-  7 
Hhh  tis 


42<?  Dc  Sacrificio  Miflfe.  DecirXL  VI. 


tis  faciendis  .  Abb.  ind.  cap.  CumlE.ccle'' 
y  Jamm.io.  Sperell.  d.  Deci/.^i.  mm.io. 
(^ir.Quod  maiefervaturhicPatazaii, 
_  pr<,'cipue  in  Ecclefia  S.  Rocdii,ad  quam 
tanquam  vicinam  plateis  folenc  fere- 
ducereconfratriaeartificum  pro  termi- 
natione  fuorum  negotiorum,  non  fine 
gravi  irreverentia  loci  facri ,  ob  ftrepi- 
tus  ,  &  contenciones,  quas  inter  f(^ 
habent,  contra  textum  in  cap.  Decet.  De 
Jmmunit.Eccl  in  6.  ubiGIoffa  notat  , 
a£tus  praediftos  in  Eccleiia  iiabentes 
mortaliter  peccare ; quod  eo  magis  pro- 
cedit,  attentaBullaB.  Pii  Quinti  in- 
cipien.  Cum primum .  (^c.  Calendis  ^pri- 
iis  I  06.eirca  reverentiam  Ecclefiis  pr^- 
ftandam*,  cujustenorem  exfcribicBar- 
bofa  d.  lib.i.  cap.i.mim.^6.  Idcircd  eciam 
luditheatrales,  monftra  iarvarum_*  » 
ludricaefeftivitates,  chori  fascularium, 
muficsecantionesprofan^,  &  faltatio- 
nes  omnin6  vetitae  cenfentur  in  locis 
8  facris.  cap.Cantantes  y  92,'difi.cap.Cum 
decorum .  De  Vit.iy,  honeji.  cleric.S.Tho- 
tnas  2.2.  ^.91.  art.i.  Barbofa  d.  cap.^. 
««W.16.  referensex  approbatis  auflori- 
bus,  quod  olim  accidit  inSaxonia_» 
nonnullis  faltatoribus  in  Ecclefia  S. 
Magni ;  quiinp?nam  fuagirreverenti? 
non  potuerunt  abftinere  in  Saltatione 
per  intcgrum  annum,  &  coa6ti  fuerunt 
abiquecibo,  &fomno  jugiter  per  an- 
numfaltare.  Hisigituradibus  inEc- 
^lefia  commiflls,  ipfadicitur profanari, 
Sc  vioiari ;  non  ita  tamen  ,ut  iisremo- 
tis,  &ab!egatis,  nonliceat,  celebra- 
reMilTam,  velofficiaDivinaj  ut  be- 
ne  notat  PafTerinus  de  Tollutione  Eccleji^ 
difp.i.  cap.$. 
ProfanatioEcclefiarumpermKraeft, 
p  quando  dirut?  funt;  &  ob  nimiani_i 
egeftatem  nullus  eft  ,  qui  velit ,  aut 
pofiit  ,  illas  reftaurare  ;  in  hoc  enim 
cafuconceffumeftEpifcopisaConcilio 
Tridentino/^j(^2i.<f(?r<?/.  cap.-j.  easde- 
ftruere  ,  iocum  facrum  profanare,  &  ad 
ufusprofanos,  nonfordidos,  ereftata- 
menibiCruce,  convertere.  Et  quod 
ftatutum  eft  ob  egeftatem  ,  locum  ha- 
betob  aliampublicamcaufam;  qualis 
fuit  anno  1 509.  in  quo  obfidente  Maxi- 
mtiianoPnmoImperatore  hanc  Pata- 
yinam  urbem  otloginta  millibus  mi- 


litu m,  Venetus Senatus pro tantae Ur- 

bisdefenfione  juffitomnia  aedificia  ex. 

tra  ni?nia  demoiiri  ad  ^nius  miUiarii 

latitudinem,  cumq«e  extra  portam_, 

Caud?  longae  efifet  Ecclefia  Purochialis 

me?  Prspofiturae  ,   tituli  Sand^tfiiiTj?  10 

Trmitatis  ,  diruta  remanfit  ,  &  fun- 

dus  ejusnunc  aratorius  eft  penes  co- 

lumnamcumCruce  ibiereOam  •,  titu- 

lufque  ,  &  jura  ejufdem  Pr^pofituraB 

translatusfuitin  Ecclefiam  S.Jacobi  ; 

affignata  per  Summum    Pontificem  11 

perpetuaannua  Penfione  Ducatorum 

Venetorum  vigintiquatuor  ex  rediti- 

busPraepofiturae  tum  Archipresbytero 

Villat  Turris,  tum  Parocho  Alticherii, 

proregimineanimarum  degentiumex- 

tra  guaftumCivitatis  ,&eorumEccle- 

ils  Parochialibus  refpedivd  fuppofita- 

rum,&  annexarumjnt  conftat  ex  hifto- 

xiaPortenarii  £)^/>//f/V<T/^  Tadu^e  lib.f. 

^.cap./^.  is^ lib.f). cap.xz.pag.^^^.  &  alii^ 

publicis fcripturis .  Porroetiam  publi- 

ca caufa  ceffante ,  &  extra  cafum  ve- 

tuftatispermifiTumeftEpifcopis  obali- 

<quod  juftum  motivum  locumSacrum 

profanare ,  &Ecclefiam  demoliri,  ut 

differit  Emin.Card.de  Luca  in  xAnno' 

iat.  ad  Concil.  Trid.  difcurf.  17.  num-^. 

quod  prafticatum  fuit  hicPatavii  pau-  ^* 

cisab  hinc  annis  in  translatione  Mo- 

nialium  Eremitarum  ad  novum  Mona. 

ileriumin  Vantiodeangufta,  &  infeli- 

cidomn,  quamliabitabant  in  contra- 

.^aPontisCurvi ;  ubiEcclefia,  <juam 

ofiiciabant,  diruta  ,  &deflruda  fuit, 

jpfaquedomuscum  loco,  ubieratEc- 

cIefia,faBCuIaribus  perfonis  vendita.Sed 

utriam  in  cafu  demolitionis  Ecclefi?  , 

c?menta,  &lapidesejus  adhiberi  pof- 

fmt  proprofanisasdificiis?  Dejure  eft  ^5 

negativ^refpondendum  per  tex.  incap. 

Ligna  .  De  Confecr.  difi-  r .  o^  cap.  Ad  h^c. 

De  B^ligiof.domib.  Navarrus  DeSpoUis    . 

,Cleric. $18.  infin.  quamvis  &  hoc  mald 

inpraxi  fervariaffirmet.  Fadlaautem 

hacprofanationeEcclefiae  per  ejus  de- 

ftruilionem,  extra  dubium  remanet, 

quod  ineodem  loco  MifTs  Sacrificium 

celebrari  non  pofifit ;  neque  locus  lilc^ 

gaudeatimmunitate.  Barbofa  d.  lib.i, 

cap.-^.num.^i.  Dlana  Coordinatus  tom. 

A  tra^.i.  refol.6.  numero  ^.  quae  in  ve- 

teri 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif,XLVl. 


4i7 


leri  efl  part.6^  traB.i,  refol.  i, 
Execratione   profanatur  Ecclefia  , 

14  quandoipfa  prius  fuerat  confecrata  , 
deindeejusmuri  velcafu^  vel  violen-^ 
tia  hominum  deftruuntur;  aut  vetu» 
ftate  decrullantur  ;  cum  enim  confe- 
cratio  EccIeGae  inh?reat  parietum cru- 
ftae  interiori;  in  qua  fiunt  undinnes,& 
Cruces,  utdocuimusfupra  DecifXLh 
mm.zS',  fihaECcrufta  parietalis  pereat, 
etiamconfecratio  toUitur,  &EccIefia 
ipfa  execrata  dicitur  ,  &  profanata  . 
Azor.  tom.  1.  lib.  5?.  cap"-  y.  q.  5.  Pafie- 
rln.  de Vollut.  Mccl.  d.  dtfp. r .  ccip.^.  ubi 
»«w.4.  bendadver/ir  ,  quod  licet  exe-^ 
eratio  hujufmods  auferat  confecratio- 
oemEccIefiaej  itautopus  fits  iterum 
illamconfecrare,  nihilominus  nonefl: 
prohibitum  in  execrata  Ecc/efia  cele- 
brare,  fi  Aitaria  intada  j&firmacon' 
fiftant;fiquidem  Ecciefigexecrationon 
profanat  Altaria ,  ut  etiam  docuit  Ab- 
baszrtfrf/?:  Vropofuijit  vtm.  ult.  DeCon- 
fecrat.  Eccl.  vel^ltaris .  Layman.  lib. f. 
traB.$.  cap.$.  num.  17.  &  Jordanus  tom.i. 
lib.s-tit.i 2.  num.-[.($^  2. Quod  fi  Ecciefia 
aprincipio  confecrata  non  fuerit,  fed 
folummod6benedida,perdeje(CHonemi 
parietum>  auteoruradecruftationem, 
non  tollitur  benedidio;  &  ratio  efl  , 

^f  quia  benedidlio  inha^ret  folo.  Suarez 
m  3  .p.  tom.  i .  difp  8  r  ./f  ff . 4.  cafu  6.  Pa  ife- 
nnusalicsaliegans^/.  <.fi/5>.r.  cap.^.num. 
i.Sc  ide6benedi£lio  fempeic  durat/  & 
quamvisEcclefia  per  vioientiam,  aut 
injuriamhominum  circa  parietes,  fo- 
lumve  profanetur  5  aut  derurpetur-, 
(  ut  t>.durn  fu it  a  Maxentia  Imperato^ 
re,  quiin  Ecciefiam',  quam  S.  Mar- 
eeliusin  beata^Lucin,^  a-dibus  dedica-' 
verat,  catabulJbef^'astr;insferri  jufiit » 
&  ibi  ab  eodem  S.  Marcello  curtodiri  , 
at  in  Brev.  Pyom.die  16,  Januar.)  litare._j 
tamen  ,  &  Divina  perfolvere  non  eft 
prohibitum. 
Pollutione  autem  profanatur  Eccle- 

i<^  fia,  quando  inea  iniu-iose  effunditur 
avitfanguis,au!:  femenhumanum;  vel 
inferunturcadavera  infidelium,  ut  in" 
fraexplicabimus>  quia  cum  haeadio-^ 
nes  materialiter  fumptae  deturpenr,  & 
maculent  locum,  fuperquocaduntiita 
snorv^iiter confideratse  dicnncur  habere 


17 


vlmpolluendi,  maculandi,  &  detur" 
pandi  fanditatem  loci  facri;  quamvis 
enimEccIefia;,  quasbenedida ,  &fan- 
dificataeft,  coinquinari  verd,  &pro- 
prienon  poflfjt .  cnp.  fin.  1  f.  q.  ult.  cap. 
Quodquidam  i.q.i.iyi  cap.  Vefira.  De 
Cohabit.Cleric.isrmul.  nihilominus  per 
quamdam  metaphoram  dicitur  pollui , 
coinquinari  ,&  deturpari;propterabo- 
minationem ,  ac  horrorem  refultantem 
exilla  turpr,  &  injuriofa  adiione,com- 
mifTa  in  locoSacro;  quas  caufat  terro- 
rem  in  humanis  mentibus,  uf  differit 
Gloffa  in  ci-ip.TJnico  verb.  ToUui.  De  Con' 
fecr,  Eccl.  vel  Mtar.  in  6.  Barbofa  de 
Epifc.  allegat.iS.  num.io.  &  Pafterinus 
d.difp.i.cap.j.per  totum.- 

Quoad  Secundum  .  Pollutio  Eccle- 
fiae  eft  Macula  moraiis  ,  qua  locus  Sacer  ex 
publicis  aBionibus  Un  Eccleftoftico  ]ure  pe- 
cnliariter  vetitis ,  ita  quodammcdo  affci- 
tur ,  ut  ihidemyure  ipfo  Divinorum  celcbra- 
tio\  is^fidelium  fepultura.,  ante  reconci- 
liationem^  interdicantur  y  vuUa  tamen  eo- 
demjure  latapcena  in  tranfgreffores .  Petr. 
Franc.  Pafterinus  deToHut.  Eccl.  difp. 
T.cap.z.num.^.  Singula  definitionis  ver- 
ba  funt  breviter  explicanda.  Dicitur 
M^fr//<^tanquam  genusy  nam  maculae 
appellatione  comprehendituromnisde- 
turpatio,  &coinquinatio, potiffimum 
quae  fit  in  anima  perpeccatum,  quod 
abeffedu  w<Trz//<7aTheoIogis  nuncupa-  jg. 
tur.  BeccanusdeTeccatis  q.i.cap.y.  n. 
i.nampeccatummaculam  facir  in  ani- 
ma )  deturpandoejuspulchritudinem  ^ 
qu^confiftit  injul^itia,  &fanditate  . 
Verum  quia  Ecciefise  faniSicas  ,  &  pul- 
chritudo  intrinfeca,-  &  efientialis  c\on- 
eft  capax'  maculac,  h  q,ua  inquinetur' 
phyfice,  &realiter;  ideo  addiiur  in__r 
dt-nnitione  \y  Morahs ,  ad  denotandum,^ 
qiiod  per  pollutionem  inaculatur,  & 
ccinquinatur  Eccl e fia  ,  &  locusSscer 
moraheertantum  5  vei  per  reiatlonem 
admaculam,  &  coinquinationerrLj  5^ 
quam  contrahitille.qui  adlionibuspec- 
caminofis,  &  turpibus  polluit  Eccie- 
fiam  ,  vel  per  opinionem  honiinum  , 
quibus  videtur,macuiamcjurdempec- 
catofisinfixam  renr^anerein  locoSacre;. 
vel  melius,  quin  deturpatur  pulchri- 
tudolociSacripofita  in  lummo  reipe- 
H  h  h     2.  au>. 


428         De  Sacrificio  Mif&.Decif.  XLVI, 


»5 


flu  ,  &  reverentla  ob  exercitium  Sa- 
cramentorum  ,  Sacrificii  ,  &  divina- 
rumlaudum,  quod  babetur  in  ipfo  ; 
und^fadumeft,  quodficut  macula__» 
peccati  dicitur  tolliab  aniroa  per  aqua 
velbaptifmi,  vel  lacrymarum  in  poe- 
nitentia  ,  juxta  illud  ;  ^fperges  me  Do- 
tnlne  hyffopo ,  isn  mundahor .  Tfal  yo.  5?, 
itamacuia  poUutionis  Ecclefiaeaufera- 
tur  perablutionem  cum  aqua  benedi- 
£la,utinfrademonflrabimus.  Dicitur 
indefinitione jQtid /^rw  Sacer^  ut  fcia- 
mus;  Oratoria  privata  ,  exiftentia  in 
domibuslaicorum,  vel  aedificata  ia_* 
viispublicis  nonefie  pollutionis  capa- 
cia  ,  quia  loca  facra  nonfunt .  Gavan 
tusi«  Maniial.  l^erb.Ecclefi^reconciliatio\. 
n.i6.  Paf[tr\n. difp.z.  cap.^.num.^.^^.ac 
5.qui  loquituretiam  de  Oratoriis  pri- 
vatis,  in  quibus  ex  Induko  Apoftolico 
Sacrofanftum  MiffaE  Sacrificinm  cele- 
braturi  ait,  enim,  quiaipfaOratoria 
ab  Epifcopo  vificantur,  fed  non  bene- 
dicuntur,  ideoceffante  benediif^ione^ 
non  cenfenrur  loca  Sacra  ",  &  non  funt 
capacia  pollutionis .  Porr^  huic  dodri- 
naBego  non  acquiefco;  lictJt  enim  ab 
ab  Epifcopis  talia  Oraroria  non  benedi- 
cantur  ;  funt  tamen  benedicenda,  ut 
noravimus  fupra  Oecif.  XLll.niim.^i.c-x. 
Cail^Uo  lib.i.  /eSi.ii.  cap.6-  num.^.  8c 
ertoquod  dida  benedidiodeficiat,  fuf- 
ficit ,  imm6praeva'et ,  Divini  oblatio 
Sacrificii  ,  qua^  fandificat  locum  ip- 
fum»  faltem  donec,  .!^  ufquequo  ibi 
fervetur  Aitare,  &duret  Privilegium 
Pontificium  in  eocelebrandi  MifiTam  ; 
quaremihi  videtur  magnum  efle  ab- 
furdum  afferere,  quod  fi  quis  paul6poft 
auditam  Miffam  ineodem  loco  fe  car- 
naliter  poiluat  ;  vel  aiium  iniuriosd 
percutiat^  &humanum  S.ingumem_i 
cffundat,  non  committat  Sacrikgium; 
&  licitumfit  lUtimibidem  Hofti  m  ii- 
tare,  &Sacrificium  offerre  ab  que  loci 
reconciliatione;  nulla  enim  differentia 
eft  quo  ad  horrorem  in  mentibus  homi- 
num,  &  qu6ad  irrevereuttam  loii  ad 
Divina  peragenda  deftinati,  inte'  hunc 
locum,  quem  Oratonum  privatuai,, 
appellamus,  &  Ecclenaai  publicam  ; 
&  ide6  quotjcfcun  ite  publicareiur 
aQio  imoiuada  ,   yfci  \rioleniia  coui- 


miffa  in  Oratorio  privato,  in  quo  ex 
ApoftolicoPrivilegiocelebraturMifTa, 
cenfeo, opuseffe  reconciliatione  ob  ra- 
tionisparitatem;  ubi  enim  eft  eadem 
ratio,  ibi  debeteffeeadem  Jurisdifpo- 
fitio.  l.lUud.ff.^d  eg.  ^(jutl.  cap.i .vhi 
Glofta  m  yerb.halia .  de  Temporib.Ordin. 
tn  6.  Sicut  enim  genus  continet  omnem 
fpeciem  ,  ita  generalis  ratio  continec 
omnem  cafum.Gravet.r^w^rHj.wttw.j. 
Etubicumqueratiohabet  locum,debet 
haberelocum  Lex.  Thomafetus  reguL 
299.  Siquidem  lex  non  extenfiv^,  fed 
comprehenfive  exiftit,  ubi  eft  eadem 
ratio .  l.lllud.C.  de  SacrofanEl.  Ecclef. 
Gratian. difcept.for. cap.SiS-  mim.66' 

Sequitur  in  definitione  ex  publicis 
a^ionibusi^c.quia  utlocusSacer  pollu-  20 
tusdicatur,oportet  publicamefTeiniu- 
riamei  fa<Clam  per  effufionem  fangui- 
nis,  velfeminis  humani;  aut  illatio- 
nem  cadaveris  infidelium;  fi  enim  fit 
occulta  ;  noncenfctur  pollutus.  DD. 
quoscumulat,  &fequitur  Pafferinus 
de  Tollut.  Ecclef.  difp.^f.  cap. i .  ubi  notat , 
fexpotiffimummodisaliquidpublicum 
dici  ,acdenominari .  Prim6acaufa  ef-  ^i 
fic'ente,  eoquodaliquid^perfona  pu- 
blicafadum  fit;  &  hoc  modo  Inftru- 
mentumdicitur  publicum,  quando  fa- 
^umefta  Notario,  qui  eft  perfona_» 
publica  .  lComparationes .  i^  ihi  Gloff. 
7,.C.de  Fide  Infirum.cap.  Scripta  .  eod.  tit. 
Secund6araufafinali,  &  talesfuntle- 
ges,quaepublir?appellantui,tanquam 
ad  bonum  publicum  diredap.  li.ff  de 
Judic.puhlic.  l.z.ff.  Ms  ^^'^^  inloco  publ. 
Tertio  ab  adminiftratione  rerum  fpe- 
ftanriumad  Principem;  unde  earum 
Diiniftridicunturagere  pubiica  ratioci- 
nia  .  /.  Offciales  .  C.  de  Eptfc.  isrC/eric. 
Quartoa  locispublicis,quaIia  funt  vif, 
platee ,  &  forum.  / 1  .#"  de  Loc-iy-  itiner. 
publ.  Quinr6abufu  omnibus  commu- 
nt,  utinpafcuis,  ripis  fl^jminum,  pif- 
c.uionibus.  /  li^terpuhUca  .  ff.  de  verb' 
y/^>7;/fr.  Et  Sextoa  notitia  alicujus  rei  5  • 
diftHfr.  ad  mLi!titutidemhominum;qu? 
prop^rea  puMicaappellaiur  •,&  fittri- 
pli(:rer,  vel  per  Nororietatcm  Juris  ,  , 
aut  ufliivel  per  manifeftationen-»  tran-  1* 
fe;.  .  u-m  de  unaperfona  in  aiiam  ;  vel 
pcideJatioDeoifsnise,  feu  a  lama_^  ; 

adcO 


DeSacrificioMiffk.  DecifXLVI.         42P 


adeo  ut  lUud  dicatur  efTe  piiblicum  , 
quod  vel  eft  Notorium  ,  vel  Manife- 
ftum,  vel  Famofum.  Gloffa  in  atpit. 
Mctnifeftai.cap.i.  Abbas  in  cap.Fefira 
nitm.ii.  is^cap.  Tua  num.i.  DeCohabit. 
Cleric.  i^  Mulier.  &  PafTerin.  d.  difp.  4. 
cap.  f.num.^.  Materia  Notorii  eft  fatis 
difficilis,&  involuta,quia,utait  Glof- 
ftiincap,  Manifefia  1.  qu  i.  quotidiede 

a^  Notorio  loquimur,  &  quid  fit  notorium 
ignoramus.  Etinrei  veritate  legaotur 
Fagnanus«^i/«/r/»>necnon  Pignatellus 
tom.  lo.confuh.i  15.  conantes  explicare 
materiam  Notorii,  qui  poft  impletas 
multas  paginas,  confundunt,  &  non 
inftruuntLeilorem.  Notorium f/?jttj, 
'vel  faBum  tranfiens  in  noiitiam  omnium  ^ 
velmajoris  parns  eorum.  Ira  Fagnanus 
incap.l^eflranum-  68-  DeCobabitXleric. 
i^Mul.  qui  num.69.  fubdit  triplex  efte 
Notorium  ,  ncmp^  Juris  ,  Fadi,  & 
Pr^fumptionis.  Notorium  ]m\se/i  evi- 
dentia  proveniens  vel  ex  judtctali  confejfto- 
ne ,  vel  legaM  probatione ,  aitt  exlegitima 
fententia  .  Notorium  fadli  eflpubhca  vox 
proveniens  ex  ev:dentia  rei ,  quce  nulla  ter- 
giverfationepoteft celari.  Triplex eft  au* 
tem  Pa£tum,  nemp^permanens,  defi- 
clens,  &  rediens.  Notorium  ex  faAo 
permanente,  utin  concubinacum  filiis 
public^ domi  retenta .  Ex  fadlo deficien- 
te,  utinhomicidio,  blafphemia,  fur- 
to.  Exfadoredeunte,  ut  in  Ufurario, 
qui  hodie  ,  deindd  cras.  &  fucceffiv^ 
mutuat  pecuniam.  Ita  Fagnanus  cita- 
tisDD.  antiquis^  num.  79.  uCcjueadnum. 
83.  NotoriumPraBfnmptionisf/^TJfri/tf- 
te  acceptum.  Ut  quodfilius  natus,  & 
cducatus  in  domo  alicujus  flt  verusfi- 
liusejus.  Velcenentem  menfam  aper- 
tam  cum  pecuniaad  muruandum  efte 
ufurarium.  Fagnanus  iZW.wtt^w. 84.  isr^ 
feqq.  fubdenspoft  ««w.yS.difcordeseft^e 
Doftorescirca  numerum  perfonarum  , 
qugenotitiam  reihabeant,  utfitnoto- 

H  rium  ;  alii  enim  requirunt  majorem 
partem  vicini?,  alii  quod  faltem  fint 
decemperfonse,  qua?  fadum  viderinf, 
aliiefani  trt^s  ,velquatuor  tannun*,  fed 
verioropinioeft ,  remitti  a^  asbitrium 
Judicisipfum  numerum  perfonarum  , 
jraiorem,  vel-^ninorem  juxta  circum- 
ilantias  fadi ,  locJ ,  aut  temporis .  Ma- 


nifeftum  dicitur ,  quod  notum  eft  mt- 
nori  parti  vicinias ,  dummodo  haecmi-  25 
nor  pa^^sconftet  faltemex  decem  perfo- 
nis.  Butriusiwrf. f<t/'  Veftranum.\i.  & 
F^gnanus  num.  6i  ubi  quod  talis  nu- 
merusrelinquiturarbitrio  [udicis  Fa- 
mofum  eft  ,  quod  proclamatur  h.  multi- 
tudinepopuli ,  &  habetur  pro  veritate  2^ 
ob  folam  fufpicionem.  cap.  Sicut  non- 
r.uUi.  46.  dlft.  cap.  San&um  infne.  de 
Confecr.  difl.  4.  cap.  Cum  injinuante .  De 
Turgat.Canon.  DD.  quos  cumuIatFa- 
gnanusiw</.  cap.  Vefiraanum.  ^S.DeCc 
habit.Clerici^Mulier.  Ex  quibusomni- 
bus  colligere  licet  ,  pollutam  cenferi 
Ecclefiam,  quando  effufio  fanguinis  , 
vel  feminis  humani  inea  vel  eft  noto- 
ria ,  velmanifefta,  vel  famofa,  cum 
fupranotatiscircumftantiis;  fecusfi  fit 
occulta*,  tuncautem  occultareputan- 
daeft,  quandoprobarinonpoflit  ;  ut,  ^.j 
(dimiftjs  tot ,  &  tantis  fubdi vifionibus) 
concluditFagnanus  incap.  Dilc8us nuni. 
g8.  De  Temporib.  Ordinat.  &  Rota  coram 
Ludovifio  Decif.2,s>5-  num.iy 

Aliadefinitionis  verba  fequentiahec 
funt:  Ecclefiafiico  jurepeculiariter  veti- 
tis  .  ex  quibus  deprehendimusl  pollu-  ^g 
tionem  loci  Sacn  ,  &  ejus  reconcibatio- 
nemindidam  eftei  jureCanonico-,licet 
enim  velit  Pafterinus  eam  incaepiftein 
lege  natura?  ^Caino,  qui  polluit  ter- 
ram  ,  &  forfan  Altare,  pereffufionem_. 
Sanguinisfrarris  fui  Abelis;  &  in  Lege 
Mofiyca  •,  quando  in  Levitic  cap.  jj. 
monti  funt  Hebr»^-i ,  ut  caverent  sb  im- 
munditiis  Legalibus,  necumipfisin- 
trantesTabernacuIum  illud  polluerint, 
nihilomini^sgratisidafterit;  nam  Sacri 
Canonesdecreverunt,  fervandam  efte 
pollutionem;  &to!Iendam  reconcilia- 
tionc,  ut  habetur  incap.  Si  motum.  isn 
in  cap.  Ecckfiis .  De  Confecr.  dift.i.  in  cap. 
Tropofuifti.  cap.Covfulvifli.  cap.^qua. 
cap.  St  Ecclefia .  De  confecrat.  Eccl  vel 
^Alt.  is'-  in  cnp.  IJnico  eod.  tit.  in  6-  Und^ 
fit,  quod  licet  Joab  occifusfucritapud  25? 
AltareTabernacuIi,  adquod  recurre. 
rat.  5  %<?  2. 29.  nulla  mentiofitinSa- 
cro  textu  de  Tabernacuii  reconciliatio- 
ne;  &edminusquandoin  TemploSa- 
lomonis  occifus  fuit  Zaccharias  Sum- 
jnusSacerdos,  ^^iixxot.Taralipom.z^. 

11' 


4SO 


DeSacrificioMifl"^.  Decif.XLVt 


ai.  neque  pofl  commifTum  rratricidium 
h.  Joanne,  affedante  Pontificiam  digni- 
tatem  ,  effundendo  Sanguinem  fratris 
fui  ineodemTempIo,  utfcribit  Jofeph 
Jiidaicar.  ^ntiq.  lih.  r  i .  capit.  7.  &  Tor- 
niellus  ad  yinmm  Mundi  3590.  num.  5- 
quamvis  Macliabaei  ob  niraiam  profa- 
nationem Templi  per  indignas adliones 
ineo  commiffas  aminiftris  Regis  An- 
tiochij  (  de  quibus  in hb.  1.  Machab.  cap. 
6>ntim.^.  &apudeumderaTornielIum 
^nno  5  S87.  num.  f .  iy^  ^Anno  i  S^OMim.i.) 
voluerint  prius  iliud  purificare,  &re- 
conciliare  ;  &  de  hujufmodi  purifica- 
tione  futuns  temporibus  memoriam_» 
annuam  recolere,  ut  fcripfimusfupra. 
Decif.  XXyil  num.  45.  i^  mim.  6$. 

Additum  eft  in  definitione*  Vt  ibi- 

2  Q  dem  jure  ipfo  Divinorum  celebratio ,  (^ fi- 
delium  fepultura  ante  reconciUationem  in' 
terdicantur.  Hienim  funteffedus  pof- 
lutioiiis  loci  Sacri,  de  quibus  infra  in 
cap.  y  qiiod  fcilicec  ftatim  ejus  pollu- 
tione  fequuts  per  ursamex  adlionibus 
injuriofisparitep  cap.^.  infraexplican- 
dis  ,  ftarim  vetitum  fif  Sacerdotibus 
Divinao(Hciaceiebrare,Sacrofandum 
Miffae  Sacrificium  offerre^  &alia  Sa- 
cramenta  dii^^ribuere  ,  ut  infra  latiiis 
demonf^rabitur. 

Tandem  dicitur :  l^ullct  tamerr  eodem 
y.ire  lataposna  intranfgreffores^  ad  diffe- 

^r  rentiam  Eccieflicaecenfurae^,  perquam 
Ecclefia,  aur  locus  Sacer  Interdido 
fupponitur;  tuncenim  qui  tranfgredi- 
tur  Interdidum,  ultra  peccatum  incur- 
ritlrregularicatem  .  cap.  Is .,  quideSent, 
JLxcom.inG.  at  qui  non  obfer^a?  poHu- 
tJonem  ;  &  ioEccIefia  pcMuta  ceiebrat 
antereconciliationem;  peccat  quidem 
moitaiiter  ,  f  niii  le^itima  excufatia 
eumtueaturj  utmox  dicam)  fednul- 
lam  incurrit  cenfuram,  auc  irregula- 
ritatem.  Pafferinusrf  traB.difp.^.cap-. 
T^.num.  ?•  {?^  4. 

Qno  ad  Tertium;  in  quoquapritur 
Qu<£  loca  Sacra  Jlnt  capacia  pollutionis  ? 
Refpondetur,  locaSacra  ,qu!2funtca- 

31  paciaponutione,fiquepolIuuntur,egent 
reconciliatione,  duoeffe,  Ecclefiam_» 
ronfecratam,  falremve  benedidlam  de 
mandato  Epifcopi;  &C^meteria,  p«- 
riter  benedida  ,  &  ad  corpora  fidelium 


fepellenda  deftinata  .  cap.  *Vmc.  de  Con^ 
fecrat.  EcclinG.  Paxjordanus /<;/». i./i^. 
5.  tit.  1 1.  &  Pafferinus  deTollut.  Ecclef 
difp.  a.  cap.  z.  num.  4.  nec  non  cap.^S.nu. 
5.  ubi  ben^advertit,  quodfi  Caemete-  55 
rium  fit  imcTiediatd  contiguuraEccie- 
fias  ,  fi  Ecclefia  polluatur,  remanet 
polluturaetiam  Casmetariumj  fecusd 
contra;  quia  fipollutio  accidat  inCoe- 
raeterio  unito  Ecclefiae  ^  nequaquam 
Ecclefia  cenfetur  polluta ;  &  mult6  mi- 
nus  fi^  c^meterium  fit  ab  ipfa  Ecclefia; 
difiunftum  ,  &  feparatum  .  N4colius 
Lucubration.  Canonicar.  lib.  5.  tit-  ^9.  num. 
255.  ea  ratione,  qura  magis  dignum  tra- 
hit  ad  fe  minus  dignum ;  fed  non  vic« 
verfa  majusdignum  trahi  potefi  ami» 
niis  digniore  .  cap.  Quod  in  dubiis .  De 
Confecrat.  Ecclef.  cap.  t.  eod.  tit.  in  6. 
Quod  fi  duo  c^meteria  effent  ad  invl- 
cem  conjun<fi:a  ;.  fedrealiter  muro,  aut 
fepe  feparata  ,  polluto  unOy  non  pol- 
luituraliud;  licet  per  unum  ingreffus 
pateatinalterum ',  quiaunumabalte- 
ronontrahitur ,  nequedependet.  Ni- 
col  i  us  ^.  num. 2^5.  Verf  Itemfifunt  duo. 

Ecclefias  autem  appellatione-  venit 
etiamOratOfium  publicuro  ,  delicen- 
tia  Ordinariibenedidlum  5  &approba-  ^^ 
tum  pro  Milfae  celebratione.  Oratoria 
veroprivatanoncomprehenduntur  fub 
nomine  Ecclefise,  illafcilicet  privata, 
quardeputatafunttantummodoadora- 
tiones  privatorum;  fecus  auteni  deil- 
lis  Oratoriis  pri  vat is,  in  q  uibus  ex  Apo- 
fiolico  Indulto  Sacrof^anitum  Miffae- 
Sacrificium  peragitur  v  haec  enim  capa- 
ciafunt  pollutionev  utdidumef^  fupra 
Kum.ic),  &mult6  magis  Oratoriailla  ,^ 
inquibusex  confuetudine  immemora- 
bili  litatur  ,  pofita  in  Palatiis  Princi- 
purn  ,  &  Proconfulum  ,  feu  Reiflorum- 
Civitarum,  &Arcium;  prout  io  hoc 
Dominio  VenetoSereniffimOy  nec  non 
in  aliisOraroriisconcefiis,  ut  carccrati, 
&pr£Efentatr  infortiis  juflitiaj  Miffam 
audiant,  prout  hic  Patavii  inutroque 
Foro,  Praftorio,  &  Prseftftfiitio;  in  iis 
enimon^nibus  cenfe^,  fi  pollutio  con- 
tingat  p-^r  injuriofam  humanr  fangui- 
nis,  vei  feminiscffufionem,  opus  effe 
reconciliatione,  tanquam  fiatuta,&  a 
SacrisCanonibus  requifita  obreveren- 

tiai» 


DeSacrificloMiffe  Decif.XLVI. 


ttam  SacrificM  ,  &  ad  favorem  loci  Sa- 
cri ,  tanquam  in  fatis  fadionem  injurlf 
ipfiillataR;  undeiiifcedendum  «fTccm- 
ninodico^dodrinaPafrerini,  afTcrentis 
in  pracdiftisomnibusOratoriisnondari 
pollutionem ,  necrequiri  reconciliatio- 
nem ,  ut  ipfe  fcribit  d.  traB.  de  ToUut. 
Eccl.  difp.  z.a  cap.  ^.  ufque  ad  cap.i  z.non 
obftante  Doclorum  multitudine  per 
eum  allegatorum  ,  qui  viJentur  loquu- 
tideOratoriis  privatis,  inquibusMif- 
fanoncelebratur. 

Porrd  nomine  Ecclefiae  ,  ubi  agitur 

de  pollutione,  veniunt  etiamcapdlas  , 

3^  quasfunt  Ecclefiae  «nitae  ,  in  quas  per 

Ecclefiam    ingreditur  ,  Baptifierium, 

Solarium  fupetius  ejufdem  Ecclefias  , 

in  quofunt  Altaria  ,'&ubi  folitum  eft, 

MifiTamceJebrari,  utin  Ecclefia  S.  Jo- 

feph  ,  S.  Rochi ,  &  aiiarum  hic  Pata- 

vii;  Confeffiones,  feu  Sacella  fubtus 

Chorum ;  ut  in  hac  Ecclefia  Caf hedra- 

Ji  Patavina,  Campanllia  habentia  fi- 

tum  intraEccIcfiam ;  feneftrae  Ecclefi?, 

&  fcalae  interiores;  Mefaula,  Andro- 

•nefvd ,  fcilicetremota? viae,per quasde 

Sacriftia fit tranfitus ad  Capellas, &  AI- 

taria,  utin  pluribus  Regularium  Ec- 

clcfiisconfpicimus  ;Confeflionaria  exi- 

ftentia  in  Ecclefiis,  etfi  muro  infita  ; 

Podiola  ad ornamentum  Ecclefie a  par- 

^te  interiori  pofita  ,'Ut  in  Ecclefia  S.Tho- 

maeMartyrishujus  Civrtatis;  Cellulae 

adaudiendam  MifTam,  fi  intra  muros 

principales  Ecclefiae  exifiant ;  Chorus, 

Organorum  locus,  Pulpita,  feu  Sug- 

gefta  fiabilia  ad  praedicandum  in  Eccle- 

fiis  pofita  ,  Rotas  in  Ecclefiis  Monia- 

liumi  perquas  dant,  &  recipiunt  ca- 

iices,  &paramenta;  Armaria  ad  hasc 

condenda,  five  mobilia,  Hveinparie- 

tisconcavitate  confirufta  ,^peribilia  in 

interius   Ecclefi?  ambitum  ;   ac  tan- 

^em  foveas  fepulchrales  in  ipfa  Ecclefia; 

fiquidem  fi  contingat  effufio  injuriofa 

liumani  feminis,  tcI  fanguisinaliquo 

exprasdittis  locis  ,  femper  intelligitur 

Ecclefia  polluta;  &  opus  cfi  reconci- 

liatione,  tit  docent  Jordanus  d.tom.  i. 

Jib.  ^.tit  1 1.  NicoIiuSfl?./^w.  2.  lib.  ^.tit. 

7,<^.anmyhi/^^.  iy^feqp.  &Pafirerinus  ^. 

4iifp.i.acap.i4.  ufque  adcap.^^.  a  quo 

£xcipitur  Sacrifliai  filneanonfint  (h- 


43' 

pulturae ;  afferendo,  quod  fi  in  ipfa  com- 
mittatur delidum  pollutivum;  Ecclefia  ^6 
non  dicatur  polluta  ex  auftoritate_> 
Dodorum  ,quosaIIegat  d.  d/fp.z.acap- 
28.»m.  4.  quamvisafferat  ;7«w.  5.  ante- 
cedenti ,  nondeeffeDodoresdocentes, 
deIidoinSacriltiacommiffo,poIluil<>- 
tamEccIefiam. 

Etequidemhis  infenfu  veritatisco- 
gor  adhasrere  ,  atque  ejufdem  PafTeri- 
ni,  &  aliorum  contrariam  opinionem 
impugnare  ;  cum  ipfi  innitantur  falfo 
fandamento,nempelegempolIution!s, 
&  reconciliationisEccIefiae  pollutas  effe 
legem  ptEnalem ,  odiofam,  &  onero- 
fam;  otpotd  prohibirivam  Divinorum  37 
Officiorum  •,  derogativam  libertatisSa- 
cerdotum  in  ea  celebrandiMifTam;  & 
quaeprivatChrifli  fideles  multis  Spiri- 
tualibus  commodis,  ac  etiam  ufu  Ec- 
clefianica?  fepulturae  ;  ut  difTeric  idem 
Pafferinus  rf//?^.!  .f^/'.i  9.deducensex  hoc 
principjo;  fupradidVam  legemnonefic 
extendenJam,  fed  firid^  interpreta^i- 
dam  juxta  regulam  juris  ir.cap.Odia^ 
De  B^gul.Jur.  /?;<?.  dicentem  ,  Odia  effe 
refJrivgenda  .^favores  ermPliandos  ,  quod 
profequitur  Suarez  de  Legibas  lihr.y  cap. 
fecundo . 

Caeterum  k  veritate  multiim  aber- 
rant,  quificratiocinantur;  falfumeft 
enim  ,  quod  fit  lex  odiofa  illa  ,  quas  _ 
promulgataefi  inobfequium,  &reve- 
rentiam  Divinorum  Myfienorum,qua- 
lisef^  ida  circa  pollutionem,  &  recon- 
ciliationemEcclefics.  Haecfi  odiofadi- 
cendaeffet,  tanqu^m  refiri(3ivaliber- 
tatisMyfiarum;  vel  fpiritualiumcon- 
folationum  Chriftianorum  ;  eo  magis 
odiofae  appeliandaeforent  legesde  je/u- 
nio  naturali  fervando  a  celebraturis,  Sc 
comrr.unicaturis  ,  -ce  vef^ibus  Sacris 
induendis,  de  lumine  adhibendo  ,  de 
non  celebrando  ,  feu  communicando 
feriafexta  inParafceve,  &hisfimiJes; 
quastamen  nuUusfideliumnuncupabit 
odiofas,  fed  favorabiles;  tanquamdi- 
reflasad  reverentiam,  pietatem,  reli- 
gionem  ,  &Diviniim  culrum  in  rebus 
Sacris.  Eritne  odiofum  ,  onerofum_., 
&  poenale  prseceptum  Maternum^quod 
jubeatfilioabfiinere  per aliquotdiesab 
ufupallii,  feuveflinienti  oleo  ,  luto, 

alia- 


43 i         I5e  Sacrificio  Mifli.&eCif.XLVt 


aliavefpurcitiaabinfipienie,  velterre- 
-  rariofervomaculati ,  ut  interim  lava- 
ri,  expurgari,  &  ^  forde  mundari  pof- 
fit?  Nonne  Materita  praecipiens  filio> 
facic  ei  praeceptum  favorabiie ,  tendens 
ine.iusdecus,  &honorem  ,'  fienimfor- 
didam  vefteni  indueret,  irrideretur  ab 
amicisj?  Itaquidem:  &idemaffirman- 
dum  eft  de  pracepto  Ecclefiaftico  non«> 
celebrandi  in  locoSacropolIuto,  &non 
fepeliendi  fideles  in  eo;  donec  a  forde 
fanguinis,  vel  feminis  hnmanj,  inde- 
center  ineo  efFufi ,  lavetur,  &perre- 
conciliationem  mundetur;  tanquam_. 
emanato  adejus  cuitum  ,  &  reveren- 
tiam  cuftodiendam,  &  ignominiofam 
iniuriam  reparandam  ,  ne  verificetur 
de  ipfa  Ecclelia  Catholica ;  viderunt  eam 
hoftes  ( infi Jeles  fcilicet ,  &  haeretici^i?^ 
deriferiint  Sabbatha  ejus .  Tbren.  i .  7.  Eft 
igitur  lex  hsc  favorabllis  ,  &  non  odio- 
fa;  utilis,  necefraria,&  expediens  pro 
Divinorum  Myfteriorum  cukutedo  , 
fartoque  fervando-,  &  per  confequens 
amplianda  ,  &  extendenda  etiam  ad 
Sacriftiam;  proutillam  jusipfum  am- 
pliavit,  &  extendit  ad  coemeteriunrL-. 
contiguum  Ecclefis  ,  ut  legitur  in  d. 
cap.^Vnic.  DeCorjfecr.  Eccl.  vel^ltaris 

in6. 

Sedefto,quodfitlexp?nalistanqu^m 
23  reftridiva  libertatis  Sacerdotum  circa 
celebrationem  ,  &  Laicorum  circa  par- 
ticipationemrerum  fpiritualium ;  non- 
n^eft  regula  certa,  &  principium  Le- 
galeapudCanoniftas,  &  Juriftas;quod 
lexp?naiiseftextendenda,&  largomo- 
do  interpretanda  ,  quando  emanavit 
inhonoremDei,  ad  impedienda  pecca 
ta;  &  animarum  pericula  avertenda? 
Itain  punftodocent  Joannes  Anirapas 
incap.  Extenore  num.6»  iluifilii  fint  le- 
gitimi.  Abbas  Panormitanus  ibtd.num. 
f.  dicens,  hanc  Jo.  Aadreaedodrinam 
eflefingularem,  &  numquam  traden- 
dam  oblivioni  .  Comitolus  ,  utrofque 
commendans,  in  U^fponf.  Movalib.Ub.6. 
q.  ix.num.  7.  ubi  alios  concordantesad- 
ducit;  quibus  ego  addo  Fagnanum  in 
cap.T>{e innitaris.  num.zi^.  DeConfi/tut, 
ubite  et,  quodlexquamvispfnalisdi- 
citur  favorabilis,  &  extcndenda,  ubi 
agiturde  fecuritate  animac.  Etin  cap. 


Statutum.  num.^i.  deE^gularrh.  fcriben- 
tem  ;  qucd  lex  etiam  exorbitans,  &  p^- 
nalisexrerdirur  adcafum  fimilem  ,  ad 
quem  fi  non  extepderetur  ,  eflet  fruftra- 
toria.  Etwcap  Ouantcnum.z^.  deVrlm 
vlegiis  demonnranteni  ,  quod  lex  pf. 
nalis  eft  late  interprttanda  ,  quatenus 
patitur  verborum  froprietas. 

Mod6  Antiqui  Canones  perverbum 
Ecclefiae  intelligunt  locumSacrum  ,& 
dicatumDeo,  ubi  ioquunturderecon- 
ciliatione  faciendaexcaufapollutionis.  59 
cap.  Ecclefiis.  20.  de  Confecrat.  difl.  r.  ibi  .* 
ita  nec  locus  Deo  dicatus  .  Hinc  Sacri- 
ftiamelfe  locum  Sacrum  affeveratDe- 
cianus tom.  t. tra^. criminal. lib.6cap.z^. 
num.^7,.  ne(  abfquefundamentaliratio-' 
ne  ,  namantiquitusinSacriftiaconfer- 
vabatur  Auguftiffimum  Euchariftiae 
Sacramentum,  ut  legiturin  Apoftoli- 
cis  Conftitutionibus  S.  Clementis ,  in_* 
quibus  lib.^.  cap.zi  haec  funt  verba: 
Tofiquam  omnes  fumpferunt  ,  accipiant 
Diaconi  rehquias ,  {^-  portent  in  Tafiopho- 
ria .  Erant  autem  Vaftophoria  Sacriftiae; 
quia  Taftophorium  eft  verbum  graecum  40 
<w«5-o«o/)i«f ,  quod  interpretatur  k  S.  Hie- 
roymo  n  Execbiel.  cap.  42.  tbalamus,  (^ 
intettus  cubiculum  ,  ut  advertit  Sarnel- 
lius  in  Bafihcograph.  cap  41 .  num.  2.^  5. 
fubdens,  vocari  etiam  Secretarium ,  Ci- 
meha  ,  Veftiarium  ,  Tenus  veneranda  , 
Scevopbylaicum\  &deeodem  verboPrf- 
ftophorio\ta  legimusiniifdemConftitu- 
tionibus  Aportolicis,  cap.  57.  hb.i.  Sit 
sedesoblonga  /^ideft  Ecclefia  )  adOrien, 
temverfa.^  navifimilis.  'Vtrinoue  Tafto~ 
phoriain  Orientem;  quorum  unum  con- 
tinebat  Sacros  libros  ,  aliudSuppelle- 
OiliaSacra  ;  ide6que  didum  Secreta- 
rium  .  cap.  7<(on  liceat  tl  x.  ubiCi'offairt 
^erb.  Secretatio  dift.14.  &hoceratSa- 
criftia  ,  quas  femper  tanqu^m  parsne- 
ceffaria  &integralis  Ecciefiae  reputata  41" 
fuit  locus  Sacer,  &  comprehenfa  fub 
nomine  Ecciefiaead  inftarcapellarum, 
&aliorum  locorum  ,unumcorpuscon- 
ftituentium  cum  ipfa  Ecclefia  •,  tum  ma- 
terialiterob  intimam  adhaefionem  ,  & 
ingrefl^umper  Ecclefiam;  t^mminifte- 
rialiter,  obconfervationem  Sacrarum 
Suppelleililium,  &Vaforum  ^  l5nc_^ 
quibus  facrificare  non  licetjunde  S.Pau- 

linus 


De  Sacnficfo  Mlflfe  Decif.XLVr.         455 


llnusinoflloSacriftiaehasc  carminaap« 
pofuit ; 

Hic  locus  efl  veneranda  Temt ,  gua 
conditur ,  {5^  qua 
Vromitur  ^lma  Sacri  Tompa  Mi- 
nijierii . 
Igiturcum  fit  manifeftum  ,  Sacrifliam 
efTe  locum  facrum  ,  &  Deo  dicatum  ; 
ipfamque,  cumfit  contigua  Ecclefiae, 
facere  partem  intcgralem  ejus  ,  ficut 
brachium  cum  corpore  humano,  &  pro- 
ram,  feu  puppem  cum  navi,  conclu- 
dendum  venit,  eflecapacem  pollutio- 
nisEccIefiafticae;  itautfiineafiat  ioju- 
riofa ,  &pubIicaeflfufiofanguinis,  vel 
feminis  humani ,  dequa  infra,  totam 
Ecclefiam  cenferi  pollutam  ,  &  opus 
eflTe  reconciliatiooe;  prouttenent  ,  & 
docent  Zerola  in  Traxi  Teeniten.  cap.  1 1. 
^•Z7-  &  Selva  apod  Dianam  ,quosno. 
minat  idem  PafTerious  d,  difp.i.  cap. iS. 
num.  5.  Et  haec  pro  intelligentia  loco- 
rum  ,  in  quibus  cadere  poteft  PoUu- 
tio. 

Quo  ad  Quartum  .  Si  qufrimus  , 
quibus  aftionibus  polluatur  Ecclefia__»  ? 
Refpondendum  efi  ,  verd,  &  propri^ 
eflequatuora^ionesilias,  quibus  pol 

^^  luiturEccIefia,  vldelicet.  I.  Homici, 
dium.  cap.Tropofuifti.  DecoKfecratione 
Eccl  cap.  Simotum.  De confecrat.dift.i. 
II.Vulnus,cum  humani  fanguinis  efFu- 
Cione  d.  cap.Tropofuifii.  cap.  SiEcckfia. 
Deconfecrat.  Eccl.cap.  F.cclejiis.  Decon- 
fecrat.dift.i.  (^  cap.  IJnico .  Deconje- 
crat.Eccl.in6.  III.  Seminispariter  hu- 
mani  effufio.  Eod.cap.lJnica  cap.Ec- 
ckfiis .  De  confecrat.  dlfl.  i .  d.  Si  Ecckfta 
cap.  Significaffi.  De  .-iduher.  Etd  cap, 
Si  motum  .  Et  IV.  Sepuitura  excom- 
municati,  vel  non  baptizati.  cap.Cm- 
fulvifii .  De  Confec^  at.  Eccl.  iy*  cap.  Ecck- 
fiam  I.  (^2.  deConCeciat.  difi.i.  Non__. 
defunttamen  AuOores;  qui  prasdidlas 

\        quatuoraftiones  reftnngunt  ad  tria  ca- 

[        pita,  utfacit  Jordanus  tom  i    hb  5  tit. 

'  iz.num.4.  &alii,  qui  ijlas  extendunt 
admajorem  numerum  ,  ut  Lezana  in 
Summa  tom.  5 .  f^erb  Ecckfia  nnm  i  ^,  Sed 
vere,  &  proprie  funt  fupradidae  qua- 
tuor,  utbenenotat  PaflTermus  d.ttaB. 
DeTo  ,'iit  Fccl.  difp.  ?.  cap  1  num.^-Ve- 
Tiiai ,  quia  vaid^  conferunt  circumftan- 


tiae  fupradidarum  aftionum  ad  indu- 
cendam  ,  vel  excludendam  poPutio- 
nem;  quaepotiora,  (?e' magis  fcitu  ne- 
ceflfaria  funt,  breviterhk  adnotabimus, 
per  fequentesconclufiones. 

Conrlufio  prima  .  PrafdiOaF  aOirnes, 
utEcclefiampollutamreddant,  debcnt 
effe  publicae  ;  fi  enim  fecretae,  &  oc-  4? 
cultaefint,  non  caufantpollutionem  , 
Utdi<ftum  efifupra  num.i^.is-^feqq.  Sc 
difFufetradatPafiTerinus/^/^r^///'. 4.  per 
capita  fexdecim,  inquibusfirmat,  pu- 
blicitatem  prafdi^am  fufficereadpollu- 
tiooeminducendam ,  fivefitfamofa_j, 
fi  v^  manifefia ,  five  notoria  de  Jure,  aut 
de  fado  i  dummodo  fit  cum  animad- 
vertentia  populi ,  &cognitioneearum- 
demadlionum;  numerus  autem  popu- 
li  ,  &  perfonarum  pendet  ab  arbitrio 
Judicis,  ut  concludit  idem  Paflerinus 
d.  difp.  4.  cap.  ^.  Kum.  8.  (3^  DD.  ibi  alle- 
gati;  profequendopluraaliaquasfita_# 
circa  publicitatem,  ibi  ^curiofisLefto- 
ribus  videnda  •,  funtenim  velobfoleta, 
vel  fere  inutilia;  unoexcepto,  de  quo 
in  d.  difp.  4.  cap.  1 6,  fci  licet ,  fi  Su  perior 
Ecclcfiafticus  parvipendat  pollutionem 
verepublicam-,  nihiiomiDusEcclefiara 
remanerepollutam  j&opusefiferecon- 
ciliatione;  fupercujusrcconciliationiJ 
omiffione  nuUus  difpenfare poteft ,  ni(i 
Papa. 

Conclufio  (ccunda.  Homicidiunu* 
pollutivum  Ecclefiae  Jebet  effe  pro- 
pri«m,&corporale,commifirum  inEc- 
clefia,  quamviscon  intervenerit  effu-  44 
fioSanguinis;  ut  fi  homo  fuerit  fufTo- 
catus,  autbaculo,  vellapideinpedo- 
re  percuffus;  vel  fimili  vtolentiad  vi- 
visfublatus.  Va^txxnusdifp.^.cap.i.i^ 
cap.jttum.^^.  Quod  fi  mors  non  fequa- 
turinEccIefia  ,  licet  percuflio  fa6la  fit 
inea,  non  videtur  pclluta,  deficiente 
effufione  fanguinis,  ut  pluribus  DD. 
citatisdocetPaflerinus  ibid  cap.  i.num. 
4.  &  DianaCoordinarus/c7».  5).  ?>vrc?.  i. 
refol  i$6.  qu3£\n  vetenef^ part  6  traff, 
6^refol.i6.  ubifcribif,  quod  cumolim 
qui  Jam  ita  acriter  contufusfuiflet  inj 
Ecclefiafacculisarenap^utpofltresdies 
extra  Ecclefiam  mortuus  fit  i  &  alius 
fumptovinoinEccIefia  mixtoveneno,  . 
rediensdomumexpiraverit  ,  Ecclefias 
I  i  i  noQ 


4S4 


De  Sacrificio  Miflfe.  Decif  XLVl. 


rion  fuifTe  pollutas  exdodrina  Abb.  in 
^.  cnp.Vropofutfli  num.  14.  De  Confecrat, 
£ccl.  Suarezii  in  i.p-tom.  5.  difp.U.feB. 
^.caf.  1.  &aliorum;  quia  necefife  eft, 
inquit,  uc  mors  fequatur  in  Ecclefia  ; 
eta  contrarium  teneanc  Marchinus  de 
Ord.  traB.  i-cap.  ro.  num.  7.  &  Layman 
Ub.<^.  tra£l.  5.  cap.  f.  num.  8.  Jordanus 
tom.i.lib.  II.  tit.  5.  num.  530.  Antonel- 
lus  (/^  ^egimine  JLccl.  lib.  i .  rtfp.  1 6.num.6. 
cum  quatuordccim  aliis  ,  quos  cumu- 
lat  ,  &fequitur  ipfePaflTerinus  d.  difp. 
^.cap.j,.  num.7,.iy<i\'  noviifimdPerficus 
de  offcio  Sacerd.  lib,  i .  cap.  6.  dubioprimo. 
ubi  loquitur  de  veneno  :  &  Emanuel 
Gonzalez;«  Commentar.  cap.  7.  de  Confe- 
crat.  YjCcI.  Quibus  cogor  adhaerere  ob 
au£loritatem  GlofTae  tenentis  in  his  cafi- 
bus  ,  licecmors  fequatur  extra  Eccle- 
fiam,  eam  remanere  pollutam  ,  utle- 
gltu  r  in  cap.  'Vnico .  Ferb.  Sanguinis .  De 
Confecrat.  Ecclin 6.  Siquidem  in  confli- 
ftu  Dodtorum  regula  e(l:,quod  pr?va- 
leat  opinio  GIoflTas.  Calcaneus  conf.  6- 
»um.  ^.iy>6.  late  Fagnat-ius  in cap.Cum 

^^  vos .  infin.  Deoffic.ordin.tom.  1.  &  ra* 
tio  eft  manifefta ,  quia  percuflTio,  &  con- 
tufio  homini  iilata  in  Ecclefia  eftcum 
horroTe  omnium,  &cummaxima  in- 
jurialociSacri , 

ConclufioTertia.  Inflido  vulner^__, 
extraEcclefiam  ,fi  morsfequatur  intra 

4(j  Ecclefiam,  h?cnon  remanec  polluta  •, 
quianoncenfetur  iniuriaalfeilus  locus 
Sacer.  ItaeademGloffa,i«rif.  f<j/'.K?7/V<?, 
&DD.  plurimicongefti  abipfoPaflferi- 
no  d.  difp.  5.  cap.  5.  num.  4.  (3^  feqq^  ubi 
iduo  coliigit  notanda.  Unum,  quodfi 
quisex^rtensextraEcclefiam  ,exoneret 
fclopum  contra  hominem  exiftentem 
inEcciefia,  &illumoccidat,  Ecclefia 
eftpolluta.  Alterum,  quod  fi  exiltens 
in  Ecclefia  pilas  plumbeas  ignitas  im- 
mucat  in  hoftem  morantem  extra  Ec- 
clefiam  ;  haec  non  remanet  polluca  ; 
quia  homicidium  dicitur  fadum  in  lo- 
co  ,inquoerac  homooccifus  .  Jordanus 

^y  dlib.  ^.  tit.  11:  num.i^.i^  16.  quamvis 
vulneratusconfugeretin  Ecciefiam,  ac 
in  ea  effunderec  fanguinem ,  &  morere- 
tur.  Barbofa  al/egat.iS.num.z6.  iy^j. 
Quod  C\  vulnerario  fierec  in  oftio Eccle- 
(ja;,  haEcnoneflretpolluta,quia  totum 


concavum  muri  fac^lumprooflio,  dJcT- 
turefleextraEcclefiam  ,ut  probatPaf- 
(erinusd.  difp.  2.  cap-  ?i. 

Conclufio  Quarta.  Homicidium  abf- 
que  culpa  ,  fed  ex  accidenti  commif- 
fuminEcclefia ,  illamnonpolluit;  de- 
betenimeflefadum  cumculpa  morta-  48 
ii  ;  utdemonftrant  DD.  apudPafleri- 
num  ddifp.  ^.cap.S-  num.^-i^^.  cap.io. 
l^cap.ii.  itidem  num.  ^.  Jded  homici* 
dium  Ecclefiam  polluit,  fadum  cum 
culpa,  etiamfifajdum  fitper  errorem, 
utfiquisv^luifletocciderePetrum  ,  & 
occidiflet  Paulum  ;  ut  bend  fuftinec 
Bardi  Difcept.  6.  DeConfcientia  cap.S.  §. 
2.»Mw.3.confutatiscontrariumfentien- 
tibus,  quos  allegat,  &  mal^fequituf 
Pafl"erinus  d.difp.  5.  cap.  3.  num.^.  Eft 
enimhomicidiuminjuftum,  culpabile, 
&EccIefi?  injuriofum;  immo  fifitho- 
micidium  faftum  in  Ecclefia  ex  joco,veI 
ludoeampolluit,  ficulpanon  careat  . 
Idem  Paflierinus^.^///).  5.  cap.  1 4.  num.^. 
&  multd  magis  fi  patratum  fitanimo 
deliberato.  Culpa  vcr6  cefsante,  non 
intrat  Ecclefiae  pollutio,  ut  fihomici- 
diumfiat^puero,  abamente,  ^furio, 
fo  ,  feu  ex  inculpabili  inadvertentia. 
Bixho(2ialleg.i%.num.6.  &Jordanus  ^. 
lib.  5.  tit'  II.  num.  14.  Quod  fi  in  prasdi- 
(filisomnibuscafibus  verfaremur  in  du- 
bio,  numculpaintercefserit,  nec  ne  ? 
AliiDD.  tenent,  pronunciandum  efse 
pro  pollutione,  alii  pro  non  pollutio- 
ne,  utrefertidem  Pafserinus  d.difp.^. 
cap.g.  Tutior  opinioefl,  arbitrandum 
efseabEpifcopo  infpedis  fa^licircumt 
ftantiis;  &praecipue  fi  ageretur  deab- 
ortu  procurato  in  Ecclefia;  &  dubita- 
retur ,  an  f?tus  efset ,  vel  non  efset  ani- 
matus  ?  medicamenta  ,  feu  potiones 
habuiflentenergiam  necandiinfantem, 
necnei?  utdifpurant  Pafserinus  </.  rf;y/>. 
^.cap.  15.  {50  DD.  ibi  per  eum  citati.  De 
abortu  videat  Ledor  mea  Erotemata 
Ecdefcap.  ^9. 

ConclufioQuinta  .  Non  polluit  Ec- 
clefiam  homicidium  patratum  in  ea 
cum  moderamioe  inculpataEtutelap,id" 
eft  ad  necefsariam  defenfionem  ipfius 
occi d e n t i s .  Gloi s^ ^  d.c.  'Vnico .  in princ-  49 
De  Confec^at.  Eiclefin6'  Abhasincap. 
Tropofoifti.  eod.tit.num.z.  Pafserinus, 

qui 


DeSacHficio  Miflfe.  Dccif.  XLVI.         45  J 


^ui  innumeros  DD.  numerat  d.  difp.  f, 
cap.  zs).  In  quibus  autem  confiftat  mo- 
derameninculpatae  tutelae,  ideftlicita 
aggrefsorisoccifio^  videnda  mea  Ero- 
temata  praedifta  cap.  i^i.  num.  58.  ubi 
docuitriarequirii  J,  ^^qualitasarmo- 
ram,  quia  non  licet  pugione  ferire  il- 
lum,  quipercutitpugno.  iUtincon- 
tinenti  fiat  repercuflio ,  nam  fi  poft  mo" 
ram  dicitur  vjndlfta.  3.  Ut  aliter  ag- 
grefsusnonpolTit  falvarevitam  fuam; 
aut,  finobilis  laicus  fit  ,  etiam  fuam 
honorem.  Bordon  Decif.^i.  S\  tamen 
homicidium  fieret  in  Ecclefia  jufsu  Ju- 
dicis,  etficum  fententia  juf>a  5  nihilo- 
minCisEccIefiaremaneretpoIluta.Gon- 

^d  zalez  in  Comment.  d.  cap.  7.  De  ConfecYC.t. 
'EiCcl  num.G.  Quja  fententiae  executio 
ellEccleGasinjuriofa  ob  irreverentiam 
lociSacrio 

Porrd    homicidium   commifsum  in 

51  Ecclefia  cum  moderamine  incuipat^ 
tutel?  noa  folum  ob  defenfionem  pro. 
prlg'  vit? ,  propriorum  bonorum ,  &  ho- 
noris;  fedetiam  adtuendam  vitam,bo- 
na,  &honorem  proximi  nonpolluere 
Ecclefiam  concludit  Jdem  Paflerinus  , 
plurescumuIansDodoresita  fentientes 
d.  difp.  5.  c(tp.  3 r .  cap.  5 1=  cap.  l\.^ cay. 
^4.  etiamCfiatperduellum ,  feu  disfi- 
dam  ;  fed  circa  hoc  cauceefl  proccden- 
dum  incafupraftico;  &diligenter  dif- 
CUtiendamateria  cumfuis  circumftan- 
tiis, tam  circa qualitatera  perfonae  occi- 
dentis;  quamcirca  quantitatem  bono- 
rum  defenforum.  Certum  eft  autem  , 
quod  ubi  fit  excefifus  modefaminis  in- 
culpataetutelaej  Ecclefia  remanet  pol- 
iuca.  Sylvefier  Ferb.ConfecratioEcc/e- 
fice-  2.  mm.  5.  Ba  rbofa  alkgat.  28.  num.  1 5/. 
&  Jordanus  d.  lih.  5.  ?/;.  r  1.  nu.  ^c.  Idem 
Palferinus  d.difp.  f  cap.^C.  iy^feqq.  in 
quibusaliosconfimilescafusexamioat, 
EcclefiaB  pollutivos  ;  inter  quos  fi  ibi 
occidatur  a  marito  muiier  deprehenfa 
in  adulterio;  vel  bannitus,  aut  delin- 
quensnongaudensimmunitate  loci  Sa- 
cri?  hi  etenim  funt  abEcciefia  extra- 
hendi;  fed  non  ineaoccidendi;  itemn 
quisfeipfumoccideretin  Ecclefia  ,(fam 
pollueret.  Pafferin.  f^/?.  ^<^.ibid. 

ConclufioSexta.  Occifio  Martyris, 

S-  In  Ecclefia,  illam  polluit;  quia  quo 


morsefliniuflior,  e(^magisefi  iniurio- 
fa;  ut  deS.  Thoma  Cantuarienu,&de 
S.  Stanislao.  Jordanus  d.  Ub.^.  tit.iz. 
num.S-  Pafferinus  d.difp.^.  cap.^o.  ubi 
notant,  intalifacrilegocafu,  Sangui- 
nem  martyrisefTedevotecolligendum, 
ac  fervandum  j  locum  vero in  quoSan- 
guiscecidir,  minimelavandum  effi^, 
quamvis  contrarium  pr^cipiatur  m  ho- 
micidiis,  vei  vulneribus  aliorum  ho- 
ininum  .  Ac  fi  quis  feriret  Sacratiffj- 
mamHofliam,  &exeaSanguis  mire- 
culofus  flueret  ,  non  pollueret  Eccle- 
fiam  .  Palferin.  </.<j.  cap.ii. 

ConclufioSeptima.  Q^odfimodica 
elfet  effufio  fanguinis  ob  leve  vulnus  53 
inflidlum  in  Ecdefia  ,  non  induceret 
pollutionem  .  Layman.  Ub.^.  tra^.y 
cap.<;.t:ua.-/.Pa{i'<tr'inusdifp.C.  cap.2.  n. 
4.  Indubioauteman  vulnus  fit  leve  , 
velmediocre,  autgrave.^  ftandumeft 
arbitrioEpifcopi.  Pafferin.  ibid  cap.S. 
«f.'w.4.  ubi  Doftores .  Neque  polluere- 
tur ,  fi  vuineraetfigravia  infJigerentur 
cadaveriexiftenti  in  EccIefia,uEcontra 
plurescontrariumdocentesfirmat  Paf- 
ferinu5<^.  difp.6.  cap.y.  num.^.  Barbofa 
allegatiH.  num.-^i.  &  Jordanus  d.lib.x.  .^ 
//f.ii.wMw.f  5.  Utrumautem  magna_^ 
fanguiniseflfufioenaribuspercuffisirL-» 
Ecclefia  ,  eam  polluat  ?  non  modica_j" 
ell  Gafiftarumdifputatioapudeumdem 
Pafferinus  rf  difp.6.  cap  ^.  num.i.  (3^ 
feqq.  ubi  ucraque  opinione  reiata  adhf-  ' 
retaffirmativas,  fi  percuffio  eiTet  vio- 
lenta,  &  iniunofa  nimis,  attenta  prf- 
cipue  qualitace  perfonarum  ;  fecus  fi 
interpueros,  velalio  modo  modicCim 
iniuriofo  .  Ec  affirmativam  amplexus 
fuic  Maceraten.  Far.  l\efol.  lib.i.  P^foK 
i\2.cafu6.omn\nb  videndus. 

ConclufioOflava.Circa  effufiorrem  j^ 
feminishumani ;  omnishumani  femi- 
nis  peccaminofa,  &  publicaeffufiopcl-    ' 
luic  Ecclefiam.  d.cap.  Si  motum .  cap. 
Ecclefiii .  de  Confscr.  difl.i.  cap.  fin.  Ds 
Confecrat.  Eccl.cap.umco  eod.tit.  in  6.cap. 
Significafii.  yDe^dultsr.  Gcnzalezm 
Comment.  cap.  Ccemeteria.  num.j-  De  Ccn- 
/?fr.£rr/.Paffennus  De  Tollut.Eccl.difp. 
7.  cap.i.  Per  humani  feminis  effufio- 
nem  ,  excludicur  femen  brutorum  ,  ac 
mulierum  menftrua  ;  fed  includitur  fe- 
lii     1  femen 


4S<^         DeSacrificioMiflfe.  Decif.XLVL 


5« 


57 


femen  tjkmvirile,  qu^m  f^mineum  , 
quocunque  modoeffufum  ,five  percar- 
nalemcopulam,  fiv^pervoluntariam 
pollutionem  ,  aut  peccando  contra_j 
naturam,  etfinon  cadatin  terranij  ; 
dummoddfitvoluntaria ,  &  peccami- 
nofa  effufio  cum  publicitate.  Pafferi- 
nus,  qui  DD. cumulat^. ^(//>.7.  rtcrt^. 
2- ^/f^f •  prsEcipue'  cap.ii.  ^  cap.ii. 
ubi  ajunt  fufficere  quantulancumque 
feminis  effufionem?  non  etiam  folam 
aliquamhumedationemj  veldiftjlla- 
tionem  penis.Idem  Pairerinusi^/V/.f<T/>. 

3  2.  niim.^.  Bonacina  de  Matrm.  ^.4. 
punB.  ult.  num.19  qualis  eft  illa  Spado- 
num,  &Eunuchorum  utroqueteftc^, 
carentium.  Sanchez  de  Matritnonio  lib. 
7.  difp.<)t.  num.ij.  Pafferin.  cap.i6.  num. 

4  Ecquamvisde  copula  conjugali  ha- 
bitain  Ecclefia  ,  anpeream  polluatur 
lo<us  facer  difputent  Doftores?  Con- 
cludunt  omnes,Ecclefiampolluiob  ir- 
reverentiam  loci  Sacri.  nificoniugesibi 
copulenturexnimia  neceffitate  ad  in- 
continentiae  periculum  effugiendum-j . 
Gov\z^\ezadd.  cap.  Ccemeteria  num.j.De 
Confecrat.  Ecclef.  Pafferinus  plurimos 
DD  numeran^  d.  difp.j.  cap.ij.  num.^. 
(^cap.1%.  «.4.  Et  jurequidem^nam  lu- 
xuriofosaiius  maxime  Deus  odit;  & 
patrati  in  loco  facra  gra  viflime  Majefia- 
temDivinam  offendunt.  Hinc  etiam 
gentiles  carnaiem  copulam  fieri  in_j 
TempIisDeorum  nonpermittebant,ut 
pluf  ibus  exemplis  oflendit  Tiraquellus 
in  !eg  Connublal.  XV.  a  num. 107.  (s^feqq. 
fubdens  «aw.109  etiam  Mahometem, 
alioquiinfandiijjmum  legislatorem  ,in 
fuo  Alchorano  hanc  legem  tulifle:  In 
TemplisnuUus  Jit  cum  fceminij  coitus.  Et 
tardanonfuir  Dvina  juflitia  vindicare 
tahtam  iniuriam  luxuriae  tentatae in  lo- 
co  facro;  utexSpondano<irfty^»««w874. 
mm.i  ficfcribente:  Eodem anno cum  ^Ab- 
dila  Saracenorum  Trinceps  ex  ^frica 
cum  magno  exercitu  in  Italiam  veniens^Sa- 
lernum  objidione  cinxijfet ,  Ecchfiamque 
SS.  Martyyvm  Fortunati  ^  Caii ,  ^  S^n- 
thes  y  fibiin  babitaculumdehgens  fuperip- 
fum  ^Jtareflratun)  paraffet :  dum  illic  re^ 
luBautem  Virgimm  comprimere  conarctur , 
trabs  e  telio  delapfa ,  licet  pt  ocul  ab  ^l- 
tarii  perptndiculo  dijimis ,  impurijfmitm 


^rabems>:tinxits  ill^fa  penitus  Virgine  - 
Juvenem  libidinofa  furentem  infania , 
coiturum  in  loco  Sacrocum  cadavere 
puellae,  qoam  ardenter  adamaverat  , 
ingensferpensmomordit,  &necavit  , 
tefte  Abdia  in  HHtor.  .Apofiol.  lib.  f .  San- 
damMariamufEgyptiacam,  adhucli- 
bidlni  vacantem  ,  neTemplum  ingre- 
deretur,Divina  Virtus  impedivit,  ut 
ex  VitisVP.rekn  Bagatta  in ^dmirand. 
tom  i.lib.s.cap.^.§.^.num.i.  addensibi- 
dem  §.^.  num.^.  quod  anv.o  i6?o.  opera- 
rius  quidam  in  Templo  Di  v i  Petri  in— » 
Vaticano  impuras  cantiunculas  reci- 
tans,  exaltiffimamachinalapfus,mi- 
ferabiliterelifus,  &  comminutus  oc- 
cubuit. 

Conclufio  Nona  .  PoIIuitur  Eccle- 
fia ,  fi  in  ea  fepeliatur  infidelis ,  feu  ex- 
communicatus  excommunicationc^ 
majori ,  &  publice  denunciatus.  cap. 
In  confilium.  De  confecrat.  Ecclef.  cap.  Ec- 
clefiam .  De  Confecrat.  diji  i .  Gonza  lez  i« 
d.  cap.  C^meteria .  num.%.  eod.  tit.  Diana 
part.ii.traii.^.refoi.22.  Quae  in  Coor- 
dinato  refidet  tom.9.  trall.i.  refoli^i, 
Murga  Difquifition.  moral.tom.i.  traH.z. 
difquifit.^.  Paflerinus  d.  trali.  de  Vollut. 
Eccl.  difp.S.  cap.i.  1.  ^feqq.  qui  cap.^. 
««W.4.  putat,  perfolum  depofitum  fa- 
ftum  de  cadavere  hapretici,  vel  infidelis 
iD  Ecclefia  eamnonpollui;  fed  mald, 
quiataliadepofitafunt  veratfepultur?, 
etfi  temporales;  &  perea  inferturinju- 
ria  loco Sacro  ,•  &  ideo  violatur ,  &  pol- 
luitur,"  &quoddiciturdecadavere^, 
procedit  etiam  de  cineribus,  vel  de  ofli- 
bus;  omniaenimtanquam  execranda 
funt  ind^  auferenda  ;  &  Ecclefia  re- 
conciliaoda  .  Oportet  autem  excom- 
municatum  efle  public^denunciatum , 
vel  publicum  clerici  percuflbrem  ad 
polluendam  Ecclefiam ;  fecus  fi  fitoc- 
cultus,  vel  minoriexcommunicatione 
ligatus.  Pafferin.  d.  difp.S.cap.y.i^S. 
vel  fifuiflet  quis  tanturomodo  ab  Ec- 
clefiainterdid^us,  haecenimcenfura_> 
noncaufat  pollutiorem  ,  quia  Cano- 
nesdeea  non  loquuntur.  Pafl^erin  cap. 
ic.»ttw.4.  Jordanus  d.Iib  5.  tit.n-  ''"''• 
I3j.etfiillum  fepelientes  iniocoS..cro 
peccentmortaliterob  prohibitrcncm  , 
de  qua  i«  cap.ls,  cul .  Defm.  Exconn  ir,6* 

Quod 


!B 


De  Sacrificio  Miflk  Decif  XL  VI.         457 


■ 


QuodfiExcommunicatus  public^  de- 
nunciatus  ante  mortem  figna  contritio- 
nisdederit,  eftabfolvendus  ftatim,  fi 
reperiatur  Sacerdos  ,  vel  faltem  poft 
mortem ,  &  deind^  in  loco  facro  fepe- 
liendus;  fecusfi  nonhabita  abfolutio- 
ne;  eaenim  non  data,  polluitur  Ec- 
clefia.  cap.^nobis  il  1.  iyiibiGio/faDe 
Sent.  Excom.  cap.  Sacfis .  De  Sepult.  Sa- 
muelliusrf^  Sepult.  tra^.i.  Controverf.cf. 

59  w«OT.ii.(isii2.Pafterlnus  d.difp.%.  cap. 
1 8. num.^.  qui  cap.ii .  opinatur,non  pol- 
luiEcclefiam,  fiinea  fepeliatur  puer 
nonbaptizatus,fiIiusparentisChriftia- 
ni;  atcontrarium  tenet  Suarez  tom-i. 
ini.p.D.  Thom.difp.8i.feSl.^.  Cafu  quin- 
to.  nififftus  ante  fepulturam  matris 
efletmortuusinejus  utero,  quiatunc 
ireputarerur  pars  matris;  &  non  pol- 
lueret  Ecclefiamjprout  neque  eam  pol- 
luuntCathecumeni ,  vel  alii  baptizatJ 
folobaptifmoflaminis,  vel  fanguinis, 
fi  in  Ecclefiafepeliantur.  Paflferinus/f- 
difp.S. cap.i^. i^ cap.24- i$^ cap.z^ .  Qui 
tandem  notat  cap.z6.  cenferi  pollutam 
Ecclefiam,  &  egere  reconciliatione  ^ 
praevia  avulfione,  &e)eftioBe  offiuni 
injfidelium,  haereticorum  ,  &  excom- 
municatorum,  quamvis  effent  fepulti 
inillofoIOj  velfitu,  inquofabricatur 
Ecclefia,  ante  fabricationem  -,  &jurc 
quidem,  nam  cum  talia  offa,  &  ca- 
davera  fint  abominabilia  ,  retineri  in 

60  Ecclefianon  poffunt;  utpluribus  mi- 
raculiscomprobant  Hiftoriae  Ecclefia- 
flicae",  dequibusiBagatta  ^.mw.2.  lib.y. 
f^p  I.  $.9.  ««'»•8.  ubidequodam  milite 
excommunicatoin  Di?cefiCaturcenfi, 
quinquiesfepuItoinIocofacro,&toties 
divina  virtuteejedoinpublicam  viam; 
donecinprofana  terrafuit  recondirus. 
i^num.io.  De  quodam  Monacho  Apo- 
ftata,  anathematisvinculoconftrido, 
qui,  cum  incognitus  navigans  ad  In- 
diasobiiffetinnavi ,  projedus  in  ma- 
re ,  abaquis  rejedtus,  &  a  nautis  fe- 
pultusin  littore,  poftridi^fuperipfum 
fepulchrum  inhumatus  apparuit;  cui 
impenfaabfolutione  acenfuris,  ofta_j 
tandemin  tumulo  quievere. 

ConclufioDecima .  Altercantur  Do- 

Ci  Oores,  ancenfenda  fitpojluta  Eccle- 

Tia;  quamconfecravic,  feu  benedixit 


publicusexcommunlcatus,  fivdclerU 
ci  percufTor  ?  Negat  Suarez  d.  tom.-^. 
difp.Zi.fe^.^.  cafu  quarto  .  Gibalinus 
de  Cenfuris  Difquiftt.  ^.qucefl.  ^.  Tropofit.i. 
confeR..^.  Henaus /<?>». i.D^  Sacrific.Mif- 
fie  .  difp.x^.fe^.Of.  &  Gonzalez  in  d.cap. 
Ccemeterianum.S.  earatione,  quia  talis 
pollutiononeftexpreffa  in  jure*,  ergo 
nonadmittenda  .  AffirmantapudBar- 
bofam  dejfure  Eccl.  'Univ.  lib.i.  cap.^. 
««W.25- Abbas,  Jo.  Andr^as,  &  Ho- 
{\\tnCnin cap.  Confulvifii.  DeConfecrat. 
Ecclef  &  alii  Cafiftf  relati  d-  num.i^.  & 
per  Jordanum  iliisadhfrentem  d.Iib.  ?, 
tit.iz.  num.i^i.  &opinantem  opusefte 
reconciliatione;  dequocafu,  qui  ra- 
ruseft,  judicabuntEpifcopi  j  vel  h.  S. 
CongregationeConcilii  petent  refolu- 
tionem  ,  expofitis  circumftantiis  ,  6c 
praecipue,  anconfecrator  fuerit  hsere- 
ticus,  fervaveritvd  formam  5  &  ritus 
ab  EccIefiaCatholica  prsefcriptos  ,  ut 
aliaspetitumfuifte,  teftatur  Nicolius 
Canon.  Lucubrat.  lib.^.  tit.is>-  num.i<{^. 
verf  Qitintus  cafus . 

QuoadQuintum.  Plures  funt  effe- 
dusPoIIutionisEcclefiae.  Prjmus  eft,  ^2 
quoddurante  poliutione,  &  nondum 
fadarecoociliatione,  non  poftjtin  ea 
celebrari  facrofanftum  Miffiae  Sacrifi- 
cium  fub  p?na  peccati  mortalis.  cap. 
Is^qui  ubi  Glofta  .  De Sent.exconmunicat. 
i«6.  immdfi  Ecclefia  polluatur,  dun^ 
Sacerdoscelebrar ;  fi  nondum  cfperat 
Canonem,  debetdifcedere  ab  Altari; 
fi  vero  perad^a  confecratione  ,   debet 
MifTam  profequi  ob  integriratem  Sa- 
crificii;  fed  eacompleta  ,  non  eft  am- 
pliuscelebrandum  ;  nifi  Ecclefia  recon- 
cilietur.  Jordanust;?.  lib.^.  tit.ii.  num- 
IJ5.  Secunduseft,  quod  ineadem  Ec- 
clefia  polluta  horae  Canonicse  non  funt 
recitand? .  capfin.  de  Confecrat.Ecclcap,  ^l 
Tuarum .  &ibi  Abbas  mm.4.  DeTrivi- 
ieg.  Tertius  eft  prohibirio  adminiftra- 
tionis  Sacramentorum .  dcap.  Tuarum . 
Paflerinus  deTollut.  Eccl  difp.p.  cap.-j. 
num.4.    Excepto   tamen   Sacramento 
baptifmi  tam   parvulis  ,  quam  adul-. 
tis  infirmis,  &  fanis  .  cap.  Quoniam  . 
De  [ent.  Excom.  in  6.  PaCCeun.ibid.cap 
11.  i^  cap.i  5.  &  excepto  Sacramento 
P^nitentise.  IderoPafferinusalios  cu- 

xnulans 


4  5  8  De  Sacrificio  Mifs^.  Decif.  XL VI. 


mulansftf/i.r^.wwra.^.  Q,uartuseft,quod 
nonliceat  fanis  adminillrare  Euchari- 
ftiam  in  Ecclefia  poHuta; fed  folummo- 
do  infirmisperViaticumdari;quando- 
cunqueenimconcefTa  eft  P^nitentia  , 
concefTumcenfeturetiamSacrum  Via- 
ticum  .  cap.  Quod  ':n  te .  De  Vcenitent.is> 
I{emiJJion.  Clem-  Cum  fecundum  eod.  tit. 
Pafierinus  d.difp.g.cap.zo.  Sedutrum 
deficientibus  particulis ,  liceatcelebra- 
rein  Ecciefia  polluta,  &  confecrar^^, 
proViatico  adminitirando  ?  Affirmat 
Pafrerinusrrt/>.z4  «K7W.4.  qui  citat  Jor- 
danum   hoc  idem  afiferenrem  d.  llb.^, 
tit.  I z.  num. 1 47.  Sed  ibi  non  ita  larg^  lo- 
quitur,  fedconditionat^,  nifi  alia  ef- 
fec  Ecclefia,  in  qua  poffet  celebrari  ; 
fubditenim:  ubialia  reperiretur  Eccle- 
fia  non  violata ,  celebrandum  effe  in  ea  . 
Quintus  poliutionis  Ecclefis  effedus 
e(t ,  ut  inea  nonliceat  adminifirar^_j 
Sacramenta  extremae  Unftionis,  Or- 
dinis,  &  Matrimonii  jquiade  facili  ex- 
tra  illam  dantur  veldifFerrl  pofrunt  » 
quidquid  dicat  Pafferinus  in  contra- 
rium  cap.zi.cap.il  (3^  cap.i^.fiqx^tidem 
cum  in  jure  concedatur  adminiftratio 
Baptifmi  ,P^nitenti3B  ,&  Viaticii  cae- 
teracenfentur  prohibita  ;  juxta  Regu- 
lam,  quoddeuno  conceditur,  de  alio 
^4  denegatur.  Gloifa  in  cap.l^onne .  f^erb^ 
Tacendo .  de  Vraefuyyipt.  B3 rbofa  ^xioma 
196.  ««w.io.SextuserPe^J^^useft,  non  effe 
licitum ,  in  Ecclefias  pollutas  ducere 
procefiiones  publicas  ,  exercere  adus 
ordinum.  Pafterinus  d.  difp.c).  cap.^i. 
i^feqq.  Qui  minus  bene  permittit  cap. 
26-  37.  &  58. in  Ecclefia  poHutaconcio- 
nari  ,  cantare  publice  Te  Ueurn  ,  <S: 
Ecclefiafticasbenedidiones  facere__j  ; 
nam  dertruit  horrorem  illum,  ac  m?- 
ftitiam,quam  facri  Canones  mtendunt 
incutereincordibus  hominum  ob  irre- 
verentiam  commiifam  ,  &  tam  gra- 
vem  iniuriam  illatam  loco  Sacro  per 
adlionespollutiras  Ecclefiarum;  qua- 
propter  prohibita  fpirituali  laetitia  ,qu? 
habetur  in  Ecclefiis  per  decantationem 
Divinorum  Officiorum,  &celebratio- 
nem  Miflfae,  cenfendae  funt  prohibitae 
quascunqueaiia-  Ecclefiaftica?  funftio- 
nes,tendentes  adeamdem  fpiritualem 
l^titiam  ;   nam  prohibito  uno  ,  funt 


etiamprohibita  omnlaj  per  quac  pcr- 
venituradillud  unum.  cap.  Cum  quid 
prohibetur .  59.  deB^gulJ-ur.  in  6.  Maf- 
CRrdus deTrobat.concl.ioz.  alias  fieret 
per  indiredum  ,  quod  direde  ficrinon 
poteft,  contra  jurisregulam  inl.SejuSy 
iy-  .yiUgerius\  ubi  Bart._^.adleg.  falcid. 
&  docetBarbofa  ^Axiom.t^-^.num.'^.  De- 
cet  igiturincafu  violatae  Ecclefiae  pcr 
pollutionem,eamclaufam  tenere,a  fo- 
noCampanarum,  &a  quacunquece- 
lebritate  vacare  ,    prater  fupradiftas 
omnino  neceftarias;  utinpraxr  ferva- 
ri  vidi  in  hac  Civitate,  Patavinaque 
Diaecefia  Reiigiofis  Reiloribus  Eccle- 
fiarum  .  Septimus  effeftus  pollutionjs 
cft  ,  ut  eadurante  fideles  defundi  non 
fint  fepeliendi  in  ccemeterio ,  vel  Ec-  6$ 
clefia  polluta .  cap.  'Vnico .  De  Confecrat. 
Eccl.  vel^itar.  in  6.  Pa.^erinus </.  difp.g. 
cap.i.num.i.  &  Barbofa  alleg.  28.  num. 
54.  idemPafferinusrf. ^//^J'.^.  f<»/>.47.  ubi 
difputat ,  an  faltemcIeriGi, &ali?  per- 
fonaBreligiofa^poffint  fepeliri  in  Eccle^ 
fia  pollufa  ?  &  relatis  quatuor  divcrfis 
opmionibusDo^torum,  tene?affirma- 
tivam  opinionem  ,  dummodo  non  fit 
alia  Ecclefia  ;  in  qua  tales  perfone  pri- 
vilegiatae  pofTint  fepeliri  ;    &  nititur 
text.  in  cap.  Quodin  te .  De  T^niten.  ^ 
T^milf.  inquo  conceditur  teropore  in- 
terdidilocalis,  clericosfepeliri  in  loco 
facro;  finetamencampanarum  pulfa- 
tione,  recitationeve  divini  officii ;  & 
fub  filentio .  Qj.iod  fi  de  fadolaicorum 
corpora  fepelirentur  inEccIefia  pollu- 
ta  ;  peccarent  quidem  ilia  ibt  fepelien- 
tes;  fed  noneftentexhumanda  ;nifief- 
fentexcommunicati.Thefaurusrff  P^- 
nis Eccl.part.z. verb. Sacrilegium V. verf.  66 
lllud  adverte .  &  PafTerinus  rf.rf/y/^.o  cap. 
ult.  num.^.  Oftavus  ,  &  nltimuscfte- 
iluseft,  ut  non  feryantesPra?ceptum  < 
&exercentes,  quae  prohibita  funt  in 
Ecclefia  ;polluta;  peccentmortaiiter, 
&  fint  graviterpuniendi  ab  Epifcopo  ; 
quamvis   nuliam  incurrant  fufpenfio- 
nem  ,  vel  irregularitatem  .  Abbas /« 
cap.Si  Ecclefia  ntim.4^.  deConfecr.  Ecclef. 
Comitolus /^f//'.  Moral.  Iitr.6.  qu<ef-sO. 
num..i,.  Bellochius/w  praxi  Moral.  Theol. 
part.z.q.^.num.zw.Sc  Pafferinus,  plu- 
rescumulans(^///>  lo.cap.t.  i^feqq-  "bi 

exa' 


.De  SacrificioMi{&,  Decif  XLV/ 


exatninat,  andanpoflitJevitas  mate- 
riasexcurans^peccatomortaiiillos,qut 
pollutionem  Ecclefiaecontemnunt  ?  ad 
quem  Ledores  remitto . 

Quo  ad  Ultimum.  Si  quserJmus  , 
quibusremediispolIutioEccIefistolIa- 
67  f."»"^  Refpondetur,  -unicoremediotol- 
li ,  lcilicet  reconciliatione  .  cap.  ^qua . 
De confecrctt.  Eccl.  aliifque  texx.  de  qui- 
l>u5iupra««T?7.28.  quasquidem  reconci- 
['^^'o,  fiEccIefia  erat  priusconfecrata, 
afoIoEpifcopoeft  facienda.  cap.  Tro- 
pofuifli.  eod.tit.  Nifi  ipfePapahancfa- 
cultatem  fimplici  Sacerdot/committe- 
ret.  RitualeRom.  fub  I{uhuc.  de  I{e- 
concihat.  Eccl.  infinepag.  mthi  \  87.  vel  ^ 
.Sacra  CongregationeEpifcoporum  ali- 
cui  Sacerdoti  in  Dignitate  conftituto 
eamdelegaret,  ufurotamen  aqua_j  , 
v1do,  &cinereabaHquoEpifcopobe- 
nedida.  Nlcol  jus  Lucubrat.  Can.  d.  lib.  ^. 
tit.i9.fub  num.i^j.  Quod  fi  Ecclefia_, 
fuiffetnonconfecrata,  fedbenediaa  , 
ejusreconcinatiodemandato  Epifcooi 
afimplici  Sacerdote,  aqua  fimpliciter 
benedifla,  fieri  poteft.  cap.  Si  Eccle- 
fia .  {5,  ihi  Gloffa .  De  Confecrat.  Ecclef. 
Barbofa  allegat.  iS.  num.  f 7.  uhi  DD.  con- 
gerit/  &  Jordanus  d.  /ib.^.  tit.ix.num. 
""^   i6o. 

QterCim  hic  tria  dubla  occurrunf  . 
Primum  eft  ,^  an  Superiores  Regulares 
<jS  poffintfuasEcclefias  pollutas  reconci- 
Iiare,fifuerintconfecrataB?  Etrefpon- 
fio  eft  aflfirmativai  fi  Epifcopus  diftet 
perduasdi?t3s,  ( ideftperduorum  die- 
rum  iter,  quadraginta  fcilicet  faltem 
milliaria  )  vel  fitmortuus,  aut  infir- 
mus,  velimpeditus;  ».\'hoc  vigorePri- 
vilegiorum  Apoilolicorum  ipfisRegu- 
JaribusconceiTorum,  dequibus  tefian- 
t\iryiarch\n\jsdeSc(cra,n.0idin.traB.7,. 
p.l.cap.ii.num.i^.  DianaCoordinatus 
»  tom.o.traSl.i.refol.i^l.  defumpra  cx 
P  vt\:cx\part.6.traa6.  ref.ii.  Barbofa  d. 
allegat.zS.  num.64.  Jo-  Ant.  Novarius  in 
Summa  Bullar.  part.i.  Commentar  lor. 
^\co\\u% d.iib.^.tit.^^.  numi^j.  &  no 
vifTjme  Auguftinus  k  Virgine  Maria  De 
Trivilegiis  T^egularium.  Verb.  Benedicere . 
num.i^.  (^ num  16.  qui omnes  addunt  , 
(ulTicereinprasdi(f^ocafu  abfentie  Fpi- 
fcopi,  aquamluftralem  abipfisSupe* 


459 


rIoribusRegularibusber.edI£lam  adhi- 
beri;  fedabipfishanc  facultatem  non 
pofTe  alteri  delegari ,  notat  idem  Nova- 
tivsuhifupranum.S. 

■  Alterum  dubium  eft  ,  utrum  Epi.  6^ 
fcopusconcedere  polTit ,  omifla  recon- 
ciliatione,  utinEccIefia  polluta  cele- 
bretur?  &affirmativdrefpondentMo- 
raIiftae,quosIongamanurecenfet  Paf- 
ferinvis  deVoIhit.  Eccl.dtfp.c).cap.26.  num. 
i.urgente  aliqua  necefljtate;  veluti  , 
finulIaaliaefletE  clefia  ,  in  qua  po- 
pulus,  velMonialesdiebusfeftivispof- 
fent  MifTam  audire  ,■  fivd  effet  confe- 
crandum  procommunioneinfirmi.Con- 
trarium  tamen  mihi  videturdicendum, 
&Gmnincnegandum  id  licere  Epifco- 
po,-  fiquidemcertum  efl,  eum  non__» 
pofiTeoperari  contra  difpofitionem  Sa- 
crorum  Canonum.  Fagnanus  in  cap^ 
'Diledlus ^ num. i .  i^feqq'.  de Tempor.  Of  '  Z 
dm.  At  in  praeftnti  cafu  pollutionis  Ec- 
ciefisef^icri  Canones  prascipiunt,  eam 
efie reconciliandam  pcr  iavacrumcum 
Aqua  benedida.  cap.  Tropofwfli.  ca^p. 
C^mereria .  {5^ cap.fin.  De Confecrat.  Ec'- 
cl  Item  cap.^Vnico  eod.  tit.  in  6.  Et  prs- 
cesfunradhibendse,  quasfiatuts  funt 
tum  inPontificali,  tum  in  Rrtuali  Ro- 
mano.  Idcircd,fi  folo  verbo  ,aut  nuto 
Epifcopoliceretmandare,  utin  Eccle- 
fiapollutacelebraretur;  inejus  facul- 
tateelfetevertere,  acdefiruere  Sacros 
Canones  ,  &  independenter  operari  'k 
fan£lionibus  Pontificiis  ,  &  a  decretis 
Conciliorumgeneralium-,  quodnullus 
CatholicorumafiTeverabit.  Dicendum 
editaque  ,  quod  Epifcopus  celebratio- 
nemin  Ecclefia  polluta  prajcipere  noa 
poffi t ;  quod  fi  urgeat  gra  v is aJiqua  ne- 
ceflltas,  velipfefacagatperfe,  velper 
aliumEccIefiam  reconciliari;  vel  po- 
tiusconcedat,  ut  celebrctur  in  locoali- 
quohoneflo,  licet  non  facro;  quod  ei 
permilfimi  efl^  jure;  ut  melius  refJe- 
dlentesfuggeruntBarbofa  d.allegat  28. 
num.62..GavamusinAIanua/i  xerb-  Ec- 
cleji^s  reconciliatio  num.c).  Jordanus  d.  Hb. 
j. tit.ii. num.i^z.  Et Pafferinus d. difp. 
^.  cap.i6.num.^. 

Tertiumdubium  efl,  numquid  Ec-  70 
clefia  pollutacenfeaturreconciliata ;  fi 
quisSacerdosdefadoinea  Miffamce- 

lebra- 


DeSacrificioMIfli.  Dccif.XLVII. 


440 

lebraverit?  Cuidubio  refpondet  affir- 
mative  Diana  coordinatus  d.  tom.^. 
traH.i.  refel.i^o.  quae  refidet  in  veteri 
part.i t.  trail.z. refol.S9-  ubi hiijufc^  ni- 
mislaxae  opinionis  affeclas  citat.  Sed 
contrariuoi  docent  Layman.  lib.$.  tra6l. 
i^.deSacrific  Mtjfcecap.^.tium.i^.  The- 
faurus  deT^xiis  part.i.  d.  verb.  Sacri/e- 
eium  s-  verf.  .Adverte  etiam  ;  Enrtin. 
Card.  de  Lugo  De  Sacram.  Euchar.  difp. 
ao.wM^w.pi-EtnoviffimeNicohusrf.  Lu- 
cubrat.  Can.  lib.s-  tit.i<f.  w/w.258.  fub- 
densexSayro//^.^.  r<tp.T6.  num.ii.  opi- 
nionemDianaeeffeomninofalfam  ,  & 
erroneam ",  ideoque  (1  v^  bona ,  fi  vd  ma- 
lafidequiscelebraflfet  in  Ecclefia  pol- 
luta,  opuseflfet  fubinde  reconciliatio- 
ne,juxta  ritum  pr?fcriptum  in  Pontifi- 
cali,  &inRituali  Romano. 

Corollariilocoduofuntnotanda__#  . 

yi  'Vmm^  quod  Coemeterii  reconciliatio 
potefl:  femper  delegari  fimplici  Sacer- 
doti;  quiaCcBmeteria  numquamcon- 
fecrantur  ,  fed  tantummodd  benedi- 
Cuntur.N»coliusrf.//^.?9»«w.2^8.dum- 
niod6  ipfum  folCim  fuerit  pollutum  , 
non  autem  Ecclefia ;  tuncenim  per  re- 
conciliationem  Ecclefiae  cenfttur  re- 

7^  conciliatum  etiam  Ccemeteriiim  .  ^l* 
terum  eft,  quod  Epifcopus  vadens  extra 
Civitatem  pro  reconcilianda  Ecclefia, 
poteft  recipere  procurationem  •,  prout 
cam  recipit,  dum  vadit,  ad  eam  con- 
fecrandam  .  capCumfit  R^mana  10.  De 
Simonia\  nifi  Eclefia  ipfa  ,  &  populus 
nimiapaupt-rrarelaboraretj  tuncenim 
propriis  expenfis  ire  debet  ad  eam  re- 
conciliandam  ,  ut  ex  refponfis  Sacr. 
Congregationis  firmat  idem  NicoHus  rf. 
/i^.^9.""'W  i59-  Vel  nifiaudor  pollutio- 
niseffetdives,  quia  ipfeeffet  condem- 
nandus  ad  didas  expenfas .  Maceraten. 
Var* refol, d . lib, i .  refol.  112.  cafii. 


D   E  C  I    S   I  O     XLVIL 
ARGUMENTUM. 

Poft  ornatum  Altarium ,  6c  Ecdc- 
(larum  agitur  dc  Saccrdotum 
orna  mcntis ,  quae  triplkia  funt , 
lntcriura,Extcriora,&  Miftyca. 
Ornatus  intcrior  Sacerdotis  ftat 
in  confcicntia  pura;  fobnctatc, 
&  caftitatc  .  Cur  ,  &  quando 
Vxorcs  prohibitae  miniftnsSa- 
cris?  Militcsincaftrisancxpc- 
diat ,  ut  habeant  uxores  fccum? 
Rationcstamcontra,  quam  ad 
favorcm  coelibatus  Saccrdo- 
tum.Quarc  Graeci  habcant  uxo- 
rcs,  &cxquotcmporc?  Excm- 
pla  miniftrorum  Altaris  incon- 
tincntium  punitorum.  Cautela! 
trcs  pro  fcrvanda  caftitatc.  Lajp  - 
fus  Virorum  San(5lorum  ob  fa- 
miliaritatcmcum  mulicribus  • 
Eruditioncs,  &  monitioncs  plu- 
rimae  pro  hoc  intcriori  ornatu 
Saccrdotum . 

SVMM^KIVM. 

i  Ornamenta   Sacerdotum  qu^nam 

fmt^ 
z  Confcientia  puraprimus  ornatus 

Sacerdotalis 

3  Sobrictas  ,  &  pudlcitia  funt  Sa* 
cerdotis  omamenta. 

4  Matrimonia  vetita  MimSiris  fa^ 
cris .  Etquojurel  n.s- 

6  ^pofloli  caLibes  fuere. 

7  Milites  Romant  fine  uxoribus  uf- 
quc  ad  tepora  Severi  Imperatoris . 

8  T.  F.  Marcus  de  ^miano  Capuc» 
cinus  laudatus . 

P  *Vxores  militum  in  obfidione  Bu- 
da: ,  &  Tauruni  commendabiles . 

10  Sacerdotes  .Aaronici  quo  tempore 
facrificabant ,  ab  uxoribus  abfii' 

nebant  . 

11  Sactrdotes  Centilium  cajiitatem^ 
Jervabant  . 


De  Sacrificio  Miflk.  Decif.  XLVII. 


12-  Sacerdotihus  in  lege  natura,  <& 
Mofayca  concefl<e  uxores . 

13.  Calibatus  Sacerdotumquibus  ra- 
tionibus  impugnetur  .<* 

14.  Taphnutius  in^i^licdena  Synodoan 
impugnaverit  c^libatum  clerico- 
ruml 

1 5.  Cr^ci  etft  ordinati  infacris  hahcnt 
fuas  Vxores . 

16.  Suhdiaconi  olim  tenehant  Vxo- 
res . 

1 7.  Vxoresfemper  prohibita  Minifiris 
Sacris  in  Ecclefia  Latina . 

\%.  C^libatus  clcricorum  quibus  ra- 

timihus  defendatur ,  &  laudetur? 
ip.  Cajlitasfervata  d  Minifiris  facris 

per  triaprima  fecula . 
ao.  Concilium  Quinifextum  anno  691. 
..conceffit  yxores  Miniflris  Sacris 

EccUfm  Orientalis . 
21  Quiniftxtum  Conciliumcur  ficdi- 

aunn 
12  Subdiaconiy  &  Diaconi  aliquando 

uxores  ducebant  pr<etextu  non  fro 

mifid^  cajlitatis . 
23  yotumfolcmne  callitatis  ubi  y  & 

quando  adiunCium  Ordinibus  fa- 

cris  ? 
14  Melchifedechfuit  c^lebs ,  &  con- 

tinens  . 

25  Exempla  Sacerdotum  incontinen- 
tiumpunitorum  aT^co. 

26  CauteL^  trespro  cafiitate  fcrvan- 
da  d  MiniHris  Sacris .  Et  quce  ? 

27  Je']unium necefiariumpro caflitate, 
&  mac^ratio  carnis . 

28  Otiumnocivumefi  caslitati . 

29  Ludi  y  &Vi:natmi€S  clencis  pro^ 
hibitce . 

30  MuLierum  convcrfatio  fngienda . 
H  SanUi  ^  quifolincqHc  cumforori- 

bus  ioqui  volebant ,  aut  habita- 
bant  . 

31  Lapfusin  LuxuriamVirorumSan- 
ciorum . 

35  Mulierum  cohabitatio  cum  cleri- 
cisprohibita 

34  Gcmellorumfratnmin  utero  Ma- 
trisfiunusfir  mafculus.^  alius  fx- 
mina^medicorum  obfcrvatio . 


E 


Gimus  in  praecedentibus  Derifio 
nibuiUeoroatu  Ecjlefiaium ,  5c 


441 

Altarium-,demonftravimufque  horum, 
&illarumornamenta  alia  efife  Eccle- 
fiaftica ,  quae  proveniunt  ex  prascepto 
Rubricarumi  aliaRegalia  exliberali- 
tatefidelium;  aliaMoralia  exeorum- 
dem  devotione  ,  &  obfequio  .-  &  alia 
Legaliaexrererentiaerga  loca  facra  i 
vcrumquiaetiamminiftriEccIefi?,  & 
Altaris,  nempeSacerdotes,egentOTna- 
mentis  ,  ut  rit^  ,  ac  refte  poflint  ho- 
ftiasofiferre,  ac  facrificarepropopulo; 
ideo  in  pr^fenti  breviter  diflerendum 
eftdeSacerdotumornatUi  qui  quidem» 
triplex  eft,  videlicet. 

1.  Ornatus  imerior. 

1.  Ornatus  exterior  . 

3.  Ornatus  mixtus » 
Etdefingulis,  quaepotiorafuqtadClc- 
ri  inftruOionem  ,  haecquae  fequuntur, 
funtagnofcenda  . 

Quoad  Primum.  Ornatus  interior 
Sacfrdotisconfiftitinconfcientia  pura, 
nonhabenteremorfumculpaemortaiis; 
fi  enim  Corciiium  Tridcntinum /?//". 
il.cap.j.  dequocunquecommunlcatu- 
ro  ait ;  Tslullus  (ibi  confcius  peccati  morta' 
Us  .,  quamumvis  fibi  contfitus  videatur  ^ 
cibfque  pramiffa  facramentaU  confejfione 
ad  Sctcvam  Eucbariftiam  accedet  f  audeat : 
multomagis  ornaius  efle  debet  gratia 
Dei  Sacerdos,  nontam  communicatu- 
rus,  fedSacrificium  fadurus  ,atttnto 
ejufdem  Sacri  Concilii  \>x^c^\>xofeff.zz. 
deobferv  i^evitand.  in  celeb*at.  Mijfee. 
Scilicet  in  hoc  facrofanflo Sacrificio  pe- 
ragendo-,  Omnemoperam  ^  ac  dilgentiam 
iti  eo  fonendam  effe  ,  ut  quanta  maxima 
fieri  potefl  interioti  cordis  munditia  ,  i^ 
puritate ;  atque  exteriori  devotionis ,  ac 
pietatisfpecieperagaiur.  Et  {'ehoc  ne- 
cefl^arioornatugratiaeduplex  eft  ratioj 
una  ,  quia  etiam  in  Lege  IVlofayca__» 
impofitaerat  pnena  rroitis  contjra  Sa- 
cerdotesagentes  Sacra,  fi  mundi  non 
efl-^nr;  ut  legltur  in  Zff/V.  ?2.  3.  ibi  .' 
Omnis  bomo ,  qui  flccefferit  de  fiirpe  veftra 
adea ,  qu-je  con  ecrata  funt ,  in  quo  eft  im- 
munditia  ,  perihit  cpram  Domwo  ■  Aite- 
ra,  quia  Sacerdosad  Ahareeftmedia- 
torinter  Deum,  &"  populum  ;  prout 
defedixeratMoyfesi^i^w.^  Fgo  feque- 
fter ,  l^  mediusfui  tnter  Dorrinum^isr  "vos^ 
in  tempore  illo  ;  ^^  placabikm  nemp^ 
Kkk  red- 


44 2^         DeSacrificioMK&DeciT  XLVII. 


/eddendum  Deum  erga  populum :  at  fi 
xnediatorfitodlbiIisPrmclpi;ilIumnon 
placat,  fedad  iracundiam  magis  pro- 
vocat :  cap. Ingravibus .  5.  q.7.  ubi  haec 
funt  verba  .•  Cum  is^  qui  di/plicet ,  ad 
intercedendum  mittitur ,  irati  ad  dsterio- 
rioraammus  provocatur, 

3  Suppofita  autem  in  Sacerdote  lita- 
turo  exiftentia  adualis  grati^  Dei  ; 
ornatusinterior  prscipue  confiftere  de- 
betinfobrietate,  &  inpudicitia,  juxta 
monitionem  S.  Syricii  Papae,  Epifl.i. 
ita  fcribentis :  l<los  Sacerdotes  omnes^at- 
^ue  Levita  infolubili  lege  conftringimur^  ut 
a  die  ordinationis  noflrteSobrietati^ac  TPu- 
dicitice  is>  corda  nofira  mancipmus ,  {^ 
corpora;  dummodo per  omnia  Deo  noftro 
inbis^  quaquotidieofferimus  Sacrificia  , 
placeamus .  Itaque  per  fobrietatem  ma- 
nifeftumeft  5  denotari  jejunium,quod 
eft  omninc  necelTarium  Sacerdoti  Mif- 
fam  cclebrature  ;  fi  quis  enim  aufus 
eilet  non  jejunus  celebrare,  deponen- 
dusforec  ab  officio.  Concil.  Bracharen. 
l.can.io.  cap.^crapula .  De  Vua.^  ^ 
honefi.  C/eyic.SarneWlus  tom.i-  Epifi.i% 
cafus  autem  celebrandi  fine  jejunio  do- 
cuimus  in  Decifionibus</<?  ^en.  Euchari- 
fiite  SacramcHta  Decif.i-i^  Decif.^i.  Por- 
ro  per  pudiciciam  fignificaturcontincn- 
tia&caftitas,quaprorfu5fulgeredebec 
Sacerdos,  cui  pofi  fufceptosordinesSa- 
cros  nonfolum  vetitumefifornicariam 
copulam  habere  *,   fed  ulterius  neque 

4  Matrimonium  inire;  aut,  fi  ante  for- 
faniniiiTet,  eouti.  cap.  Diaconi.  cap. 
Tresbyter.dift.iS.  cap.  Qui  clerici.  cap. 
Siqui.  De  Cleric.  Coniugat.  cap.  IJnico. 
De  Voto ,  {^  Voti  redenipt.  in  C.  Extravag. 
^ntiqu^ .  eod.  tit.  i^  Concil.  Tnd.fe/f.i^, 
can.^.  EtquamvishsecprohibitioLevi- 

5  tis,  &  Sacerdotibus  fada  de  non  ccntra- 
hendisnuptiispoftfu  "ceprosordinesfa- 
cros;  vel  deeis  nonexerceridis,  Ct  ante 
©rdinesuxoresduxilfent,  non  fir  de  Ju- 
re Di vino , fed  tantCun  de  Jure  Ecclefia- 
fticoi  (  utbeneprobat  Emin.  Card.  de 
Laursea /«^./^«r.rpw^.  De  Sacram.Or- 
dinisdifp.c).^.<^  Is^^.e.  Barbofa  de  Jure 
Eccief.Ub.i.  cap.-^-j.  num.tj.  {9^28.  ubi 
DD- cumular.  Novifiimd  Gonzalez  /b 
Commentar.  add.  cap.  Si  qui  clencorum 
num.i.  DeClericj  Ccn':ug.  adedut  Papa 


pofijt  difpenfarecum  habente  crdines 
Sacros,  ut  matrimonium  contrahat  ; 
(prout  pluries  difpenfafife  referc  idem 
Emin.Card.  de  Lauraea,  oGo  cafus  , 
feu  difpenfationes  in  hoc  praefenti  f?cu- 
losconceflasrererensrf.  </;■//'. 9.  art.^.  $. 
f .  num.io^. )  nihilominus  haec  ipfa  pro- 
hibitiofundataefiin  fequerstibus  vali- 
difllmiscaufis,  rationibus,  6caudori- 
tanbus.  Prim6  in  exemplo  Apofiolo- 
rum;  quosomnesvelabfque  uxoribus  ^ 
fuififcexceptoPetro;  velyfiquisprius 
uxorem  duxifietante  Apoftolatum  ^ 
deindd  ab  ufu  coniugii  abfiinuifie  de- 
monftrat  Emin.  Cardin,  Baronius  ^nn^ 
57.  num.$^.  B^rboCsi  de  Jure' Ecct  lib.i- 
cap.^S.  num.ti.  Gonzalez  ad  d.  cap.i. 
fub  num.i.  ubi  DD.  De  Cleric.  Coniug.  un- 
dQiniib.6.confiit.  ^pofiol.  cap.i-j:  fic  eft 
ftatutum;  Epifcopum^  (^Tresbyterum  ^ 
ac  Diaconum  ordinarl  prdecipimus ,  quifint 
monogamiiyc  Tofl  ordinationem  tamen.,fi 
uxores  non  habent  ^prtecipimus  .y  utnonii- 
ceat  amplius  ducereyScSaD^usClcmcns. 
Papa  f.  in  Epiftola  prima ,  in  qua"  pro- 
teftatuir,  quodomnia,  quaeibi  refertj 
acceperit  k  Sando  Petro,  interalia  h§c 
habet:  ^Ad Domini autem  minifieriatales 
eligantur  ^  quiante  ordinationemfuam  co- 
niugesfuas  noverint :  quod  fi pofi  ordina- 
tionem  fuam  mmiftro  ^ltaris  contigerit 
propriurri  invad^re  cubile  uxoris  ,  facrarii 
non  intret  limina  \nec  SacrificU  portitor 
fiat  .  Secundo  ,  c^libatus  clericorum 
fundatur  in  dodrina  Divi  Pauli,  qui 
fcribenStfi  Thimot.  Epifi.  1.  cap.z.  Verf^. 
a  i t .  Labora  ficut  bonus  miles  Chrifti  fefn'. 
'hlemo  militans  Deo  impUcat  fe  neg  otiisfte- 
cu/aribus-)  uteiplaceaty  cUi  fe  probavit  • 
Ex  quibus  verbis  defumunt  interpre- 
tes  ,  Sandum  Apofiolum  lcquutum 
fui (le  de  matrimonio;  a quo  milites ab- 
fiinebant,  ut  teftantur  Tacitus»^n«rt/. 
lib- J^.uhi  plura  Lipfius,  &  Dio //^.6.  7" 
nec nonTertuWianusin exhortatione  ad 
caft-tatem  .^  demonftrans,  omnesmili- 
tesfuiffe  coelibes  ,  quod  etiam  docuic 
CornenusaLap!de/w2.  Thim.  d.  cap-i' 
verf^.  &:  noviffime  Gonzalez  add.  cap- 
Siquiclericorum.  I.  Declericiseoniugatis 
num  {'.ubi  pluribus  eruditionibus  hanc" 

aflfertionem  illuftrat  v  fubdcns,  quod 
hanclaudabilcmcaflrorumdifciplinam 

Seve- 


T)e  Saetificio  MiflkDecif.XLVlI.         44^ 


Severus  Imperator  latalege  ex  alTe  fu- 
ftulit  ex  HeroJiano  libC.Hifl.  ,&  ide6 
Papinianus  ,  \  qui  floruit  temporibus 
Severi)  afTerit,  poflemilitesmatrimo- 
niaconfaherein  /,  filtusT,^.  if.  de  i\itu 
mptiar.  Et  efle  problema  difputabiie 
habensHnc  «nde  rationes,  iitrum  ex- 
pediat ,  nilites incaftris  habere uxores 
fuas?  offendit  mihireligiofilTjmusPa- 

8  ter  Marcusde  AvianoCapuccinus,qui 
CaRfar.e^sexercitustanquam  MilTiona- 
rius  Ap*llolicus  comitarus  fuit  decem 
abhincinnis  in.obndJoneBuda;,atque 
Tauruni;  aje^at  enim  ,  quod  rever- 
tentibtis^T^/^ifibus  apugna  uxores  ci- 

9  bum  preparatum  min^"llrabant,  undd 
vire«^oU'gebant;  <?f  fanitatemtueban- 
tivmagnocum  Imperatoris,  actotius 
/(.eipublicae  Chri(ljan£e  emolumento  . 
Et  ubiiidemmilitesdeTurcls  reporta- 
rent  vidioriam  in  campis,  uxores  chri- 
ilianorummihtum  foJlicitae  erantin—» 
fpoliiscarpiendis  ad  maritf^rum  utilita- 
tem.  Sedhfcobiter  fint  didla  .  Tertid 
continentiaCleriinlegegratiasadhfret 
praecepto,  quodDeusfecerat  inlegt_j 
fcripta,  juflreratenim^x^i^.rp.  22.quod 

^o  Sacerdotes ,  qui  accederent  ad  Dominum 
San^ificarentitr  ,  ideft  abflinerent  ab 
uxoribtis;  utdeclarantexpofitores,  & 
Tirinus^.  r^^^.ip.  ^(?r/io.  Quare  Abi- 
melech,  utdaretDavid,  &  militibus 
ejus  manducare  Sandificatum  Panem , 
rcquifivit,  si  mundi  elfent  ^  mulieri- 
bus?  i.T^egti.  hincfcripsitS.  Hierony- 
mus lib.i.contraj^ovinian.  longe }Jofl med. 
haec  verba .  Klam  (^  in  veteri  kge ,  qui 
jjro popub  Hoftias offerchar.t ,  nonfolim in 
domibusfuisnon  erant ,  fed purifjcabantur 
ad  tewpus  ab  uxoribusfeparati\  (y,  vinum, 
^ficeram  non  bibebant ,  quafolent  Jibidi^ 
nemprovocare  EtdeMatfhia  Summo 
Pontificerefert  Jofephus//^.i7.w^tt;;<7a;/. 
Judaic.  capS.  quod  ei  non  licuit  Sacrifi- 
care,  fedillinnadie  fubrtitutus  datus 
fuit  ad  Sacrificandum  ,quia  no£}e  fom- 
ni^ffet,  fe  rem  CLim  uj;ore  fua  habere; 
&  tie  hac  munditia  ,  &  continentia  Aa- 
ronicorum  Sacerdotum  diflum  eft  fu- 
pra  Decif.z^.num.^^.Sc  antea  quid  agcn- 
dum  eflTet,  si  Summus  Pontifex  ante 
fe^lumHippurim  pafTus  efTet  pollutio- 
xiem  «"  Decif.zi.  num.2.%.  Qu.artc  fulci- 


menpr^ftatcontinentlap  nofirorum  Sa^ 

cerdotumexemplumGentilium,apud 
quoslegeXil.Tabularum  ita  caveba-  n 
t  u  r :  Divos  ccfte  adeunto ;  i  m  m  6  &  co- 
niugioufosarccbant  ^  fuis  Sacrificlis 
tette  Tibullo//^.2.  Elegia  ptima :  ' 

Vos  quoquc  abeffeproculjubeo ,  difce.. 

dat  abaris , 
Qiieis  tulit  hefierna  gaudia  tioSle 

yenus  . 
EtdepaganorumSacerdotum  requisi- 
tacaf^itatedifferunt  S.  Clemens  lib.x. 
Stromat.  S.  Hieronym  lih.z.  injovinian. 
S. Auguf^inus/^r^w? 7. adfratres in  Ere~ 
mo .  Et  piura tradunt  Alex. lib.^.genial. 
fflp.i7.Tiraquellus  in  leg.y  ConnubiaK 
exnumye.^Pam&Wusad  TertuUianum  de 
exhort.  cafl.  &  Gonzalez  add.cap.i.  De 
clericis  coniug.  mm.S.  concludens;  Si 
h^c  obfervabantur  in  Sacerdotibus  tamju, 
daic^.^  quamGentiliti<ereligionis  .^  quanto 
fnagif  Sacerdotes  legis  gr^jite ,  qiii  quoti- 
dievero.^  isromnipotenti  DeoSacrificium  .* 
cfferiwt ,  debent  continenter  vivere , «  co.- 
niugioguearceri :  Quod  adeo  verum  eft 

utpluribusSan£!isPatribusvift]mfue- 
rit,  exfola  noiturna  illusione  abfaue 
culpa«veniente,  noneffe  licitum  diQ 
fequenti  celebrare,  utex  S.  Auguflino 
/>m.244-  iie  Temp.  &  ex  Culllano  col/at, 
21.  probat  Emin.  Card.  Bona  ^er.Litur^ 
gicar.lib.i.cap.i.fub  num.^. 

VerCim  huic  continentiae  ,  &  caflf- 
tatis  le^i,  qua  nos  adftringimur  ,   fe-  ra 
quentia  videnturobllare.Primo,  quod 
in  Jege  naturas  Sacerdotes  habebant 
uxores,  ut  vidimusD^r//:;.  (^/^^^.De 
Adamo,Noe,  Abrahamo,ejufquepo- 
fleris,  quiDeoJitabant,  &eorumS3- 
crificiagrataerant.  Secundo,  quiacon- 
iugiumetiaminlegeMofavcaLevitis 
Sacerdotibus,  &  Pontificibusconcede! 
batur  ;  immd  Ipfe  Deus  prefcripferat 
qualitatesuxorumducendarumabeis, 
minldvtt.  cap.21.  no.i  igitur  interdi- 
ccndum  Saceriiotibus  Evangelicis,  ne 
ponderosior  sit  lexgratias,  quam  lex 
Moysis.  Terti6,quia  Matrimonium  IJ 
eflSacramentum  ,  conf-r;  ns  gratiam. 
Concil.  Trid./<?y^24.  ^'^"•i    Ergonulli 
denegandum  ;  non  enim  caufat  dede.. 
cus,  fed  honorem  ;  &  ab  cmnibus  vi- 
deturfufcipiendum ,  dicente  Apoftolo 
Kkk     2  ad 


444         De  Sacrificio  Mifl«,  DeclC  XLVII. 


adUebr.  cap.x^ .  Verf.A.  Honorabik  comu- 
htum  in  omnibus  \  i^thorus  mmaculatus . 
Quarto,  quia  abeodem  Apoftolocen- 
ferur  concertauxor  nontamclericis  in 
facris  conftitutis,  atque  Presbyreris  ; 
fedetiam  Epifcopis;  aitenim  in  'Epifl. 
i.adThimot.  cap.^.  verf.i.  Opottet  ergo 
Epifcopum  irreprehenfibilem  effe  ,  unius 
Uxoris  virum ^filos habentem  fubditOi  cum 
omm  caflitate .  Etin  Epiilola  prima  ad 
Corinthios  rfl/^.y.  ^^r/^.z.  (ubdir:  Tro- 
pterfornicationem  autem  unufquifque  prO' 
priamuxoremhabeat .  Quinto  ,  quia  in 
Canone  fexto  Apoflotorum  ordinatum 
eft,  ut  EpifcopuSy  autVresbyteruxorem 
propriamnequaquamfub ohtentu  B^eliftonis 
abiiciat .  Quod  repetitum  legirur  iii_, 
Decreto  Gratiani .  cap.Si  qun  docuerit . 
difl.iS.  Sexro ,  quia  in  tnbus  primis  f?- 
culisordinati  in  facrisutebanturccniu- 
gio;  fiquidemcum  illud  prohibere  vel- 
let  Nicfna  Synodus  prima,  Paphnu- 

14,  tius  Confeflbr  contradixit  ,  fuafitque 
Concilio,  netalem  ferretlegem,  qu» 
occafioexifleret  fornicationum:  ut  le- 
tur in cap.T<lic^na .  difl.^i.  &  refert  ex 
TheoIogisErnin.Card.  de  LauraeaZ)^ 
Sacram.  Ord.  d.  difp.^.  num.zio.  Gafp. 
Ivenm.  in Commer^tar.  Hiflor.  iy-  Doomat. 
de  Sacramentis .  Differtat.  X.  de  Matri- 
mon.  quiffl.-/.  cap.^.art.i.  Septimo,  quia 

jj  Gr<£ci  Suhdiaconi ,  Diaconi,  Presbvte- 
ri  ,  &  Epifcopi  fuashabentuxores,  & 
«um  eiscopulantur .  cap,  Diaconi .  di(i. 
2.%.cap.  ^l  ter .  difl -ii .  (^ cap.Cum olim. 
De  Cfericis  coniugat.  Idcirco  in  correftio- 
ne,  5c  reformatione  abufuum  Orien- 
talisEccleficf  faiSiaab  InnocentioIV./» 
fua  conjiit.i^.  Incipir :  Subcatholicte  :  nul- 
la  extat  prt.hibitio  cirra  ufum  mulie- 
rum  Sacerdotum  ,  neque  in  Concilio 
Florentiuo  in  D^creto  ^nionis  Greecor. 
Im;ndCle.men>.  VIII.  in  !\ta  Conflit.i^. 
fcribpns,quap  licita  'V-ntGrxcis  Sacer- 
dotibus  ,  in  g  \.  tantum  praecipit,  ut 
SacerdosGrerus ,  antequam  celebret, 
abuxore  abilmeat  per  hebdomadam  , 
vel  faltem  per  triduuoi .  Igitur  ficut  li- 
citusefturusuxoru^^mn  Ecclefia  Gr^ra 
cIerici<j,facrosor(.;!;.c$  habentibus  ,  & 
exercentibus,  non  dcberct  e(Te  prohi- 
bitusiifdem  inEccIefia  Latina.  0(!la- 
vd,  tantdminCis,  quiaprimis  fex  fas- 


culis,  &ultraetiam  clerlci  Latinl  in 
facrisconftiiv.ti  uxoribus  fuis  uteban- 
tur  ,  videlitet  ufqut  ad  tempora  S. 
Gregorii  Magni  ,  qui  moderatus  fuit 
prohibifionem  fa^am  h,  Pebgio  Papa  iG 
ejusPri.tlecefiore,neSubdiacoiicopu« 
lamh^tiit-rentcum  fuis  uxoribas;  cap. 
x/}nte  trtemwm.  dift.^i.  {y  caf.  MultO" 
rurr. 2-7. q.z  Regebat  autem  Ecclefi^tn 
S. Gregorius  Papa  in  fine  quini  fsculi, 
&  in  principiofexti;ergoper  amosfex- 
centoscirciteretiam  inEccIefij  Latina 
Subdiaconi  ab  uxoribus  non  abftineblt . 
Histamen  minim^  obftantibus  cer- 
tffimaefl  Jurisconclufio,  &  irrefraga- 
bilis;  quod  tn  Ecclefia  Latina  «iniftri  *7 
facri  femper  ,  &  pro  femper  proijbiti 
fueruntmatrimoniumcontrahere,  \<^\ 
conrrafto  ante  ordines  facros  uti;  ad- 
firidique  fuerunt  k  die  fufcepti  facri 
gradusa  propriisuxoribusabftinere  ,& 
continentiam ,  atque  caftitatem  ferva- 
re  .  cap.i.  cumpluribusfeqq.  difl.^i.cap.i. 
cap.Si  quisvetd.  cap.  Siquis  eorum .  (^ 
cap  £t ube/cant . cum aliisfeqq. difl.^i.  Et 
leghurlib.S.Conflit.  ^poflol.  capt/.  & 
in  DecretaIibus/(?/.r>.  DeVita.^  iy^Ho. 
rtefl.c  ericor.necnontit.  DeCiencis  co- 
ttiug.  i^  tit.  Qui  clerici ,  vel  vovent .  Et 
omni  tempore  id  fancitum  fuit  in  Con- 
ciliis,  quaelonga  manu  referuntur  ab 
Emin.Card.de  Lauraea<J?^  Sacramento 
Ord.  d.  difp.s>.art.^.  per  plures  §.  &  in 
EpitomeCanonum.  Verb.  Clericus  ha- 
bens  *Vxorem  Et  Verb.  Clerici  quoad  Babi' 
tationemcummulierib.  pag.i^^.  Novifli- 
md  Gonza  lez  ad d.  cap.i .  num.6.  De  Cle- 
ricisconiugat.  Qui  ibidem  www.j.  obfe^r- 
vat ,  contrariamdoftrinam  p  oceffjfle 
antiquitCis^  VigiIantio,contra  quem_i 
fcripfitS.  Hieronymus;  &  in  prjfterito 
fapcuIo^Uviclefo,  k  Luthero,  ^Cal- 
vino,  &  aliis  Novatoribus  ,caftitatem 
inCIero  profcribentibus,  quos  confu- 
tatEmin.  Card.  Bellartnwus  tom.i .con- 
troverf  Iib.i.  DeClericis  cap.iH.  itaut  in 
ConcilioTridentino ,  damnata  fit,  ut 
haertticapraedidadoftrina,  &  lata  ex- 
connmunicatiocontra  afferentes,  poffe 
Clericosin  SacrisOrdinibusconftitutos 
matrimonium  contrahere  ,  ut  in  feff. 
24.  f rt/7,9.  Neque  fubfiftunt  objediones 

fuprafcriptae . 

Non 


Dc  Sacrificio  Mlflk  Decif.XLVlT. 


Nonpr?inadeSacerdorihus  in  le<?^^ 
naturae;  ipfienim  ex  vi  primooonituras 
fortiebantur  illanrdignitatem  ,  ^  non 
erant  obligati  ad  continentiam  porpe- 
tuam  eo  tempore,  quo  opus  f^rat  ,  vt 
crefcerent  ,  multiplicarent  -  &  reple- 
rent  terram  ,  juxta  Divinam  ordina- 
tionem  ,  de  qua  Genef  cop  \.  rerf.  .8. 

Non  fecunda  de  conjugio  Sacerdo- 
tum  legisMofaycaE*,  mapnumeftenim 
difcrimen  inter  illos ,  &  Sacerdotes  Le- 
gisgratiae.  Illi  alligati  ad  Tnbum  Le- 
vi-tlcam  debebant  initis  Matrimoniis 
fuccefTores  progignere»  &  ideri  eorum 
Sacerdotium  tranfmitrebatur  in  pone- 
foscarnali  propagatione ;  noflrum  ve- 
rdconfecrationedivma  .  IIliofFerebant 
belluinas  carnes;  nosCorpus,  &San- 
guinem  unigeniti  Filii  Dei .  Illi  rarius 
accedebantad  Sacrificandum,  utdixi- 
mus  fupra  Decif.zT,.  num.  i^.  (^  feqq. 
nemp^  tempore  vicfs  fuae  ;  nos  ver6 
cjuotidie;  &  lexilla  eratrudior,  iex  ve- 
rdgratiae  tota  fpiritualis,  quam  praeci- 
pudcontinentia,  &  caftita:>  decet  ,  ut 
demonftrat  idem  Gonzaiez  d.  cap.  i .  mu 
'yde  Clericis  conjugat\  &legitur  inccip. 
Ti^imos.  dift.%z. 

Nv^tertia;  qu{aSacerdotes,&  mt- 
ni{lriJ>..-fj  Latini  non  abttinent^Ma- 
trimonio^gpq^jaj^^  ^  Sacramento  ;  fed 
cuoniam  Cc^fjj^^f^fja  ^  ^  caflitas  in  re~ 
busSacris,  6.,j^  Sacrificio  masis  arri- 
det ,  utalt  b.  Lv.,  papa  ,„  ^^p  ,^^;/?  ^^. 
Quodautemdixi  ApofloJus,  ¥lomra- 
bilecemubium  m  omr.^  ^^^  ^^  rrahen- 
dumadonines  perfo.,5^  etiamadSa- 
cerdotes  &Monachos^^  ^^^^^j^. 
les,  i^rfecere  Lutherus..  ^  ^^j.. 
Novatores;  liq"'^empoffer,^yj^j^jy^ 
hanc  tnterpretationem  trahi  ..^^^  ^^ 
fratres,  &  forores^nec  non  ad  i-.^^^^^ 
&filios;  adPatres,  &fiiiasi  quc-j^^* 
tereofdemhonorabileefletcOnnubiu,. 


44T 

'Pauli  ad  Hebrofos  c(fp^.  15.  verf.  4.  ubi 
probar  Apoftolum  loquutum  uon  dog- 
matice,  (eci  moraiirer ,  ittotrres  fide- 
ksfervarent  thorimj  fuum  irrmacula- 
tum  in  ufu  M.nrimonii  . 

Nonquarra  ,  ob  Vtrba  SHa  Apoftoli, 
Epifcopun-ioportereefie  uniui  uxcui  vi- 
r«w;namfi2nificabatperilla,nonpoflc 
ordinaribigamos;  fedeos,  quiunicaoi 
uxoreni  habuifl^ent,  ^cu)usconfortio, 
fi viveret,abftinerent;  ideoS. Ambro- 
fius/i^.  x.epifl.as- adf^ercelleN. Epifcop^ 
fubditde  prsedidis  verbis:  2V(^f^ttf  i?^J'«'» 
utfilios  in  Sacerdotio  cveare  yjpofiolicairt'* 
'vitetur  auBoritate ,  babentemdiMtfifios, 
nonfacientem.  Reliquaverba  z.adCor^ 
7.  2.  Vropter  fornicationem  umifquifque 
propriamuxorem  habeat:  dida  lunt  ad 
Laicos,  legitimeconjugatos,&praeCf- 
pue  ad  fideles  noviter  converfos  ,  qui 
dufcitabant,  ancum<uis  uxoribuspof- 
fent  habitare ,  ut  ex  Theophila^o ,  & 
S.HieronymonotatCa(alius<^^i'.  i^irt- 
bus  cap-  ^4  infine . 

N^n  quinta;  fiquidem  utlegitur  in 
cap.Omnino.  dijl.^i.  non  licebatMini- 
ftrisSacrisuxorem,  quamanteordincs 
habuerant  ,  praetextu  reiigionis  abii- 
csre .f  fcilicetcicurafua.,  uteivi^umy  (s* 
vefiitum  Iargiantur\  non  ut cum  tlla  exmore 
carnalitet  jaceant  ;  quod  notat  etiam 
EmiTi.  Card.  de  Laura-a  d  dilp.s^-num. 
2^8  ^  Cafalius  d.  cap.^^.  infin. 

Nonfexta;  quia,  quidquid  fitd^^ 
refiflentia  Paphnurii  in  Synodo  Nica^- 
na  :  ( illam  enini  porius  fabeilam  repu- 
tant  Emin.Card.  B^ronius  ad  .Annum 
Cbrifti  5S.  num.  20.  Sotus  hb.  7.  dej-uft  (s^ 
Jur.q  6.  art.i.  Canus  deLocislheolog, 
lib.  ycap.  ult.  ad6.  &  alii  apud  Barbo- 
fam  in  coIIeB  DD.  add.  cap.  T^ictf^/t  Sjh 
nodusdtft.  ^t.)  certUxTiefljinp^^niJstri- 
busfseculis,  ^temrove  fci-Vcet  Apoflo- 
lorum  ufque  ad  eamdem  »rimam  Nicf- 


quodhorrendum  efletiam  ipfishaered    namSvnodum  ,fuiiTe  irPraeceptocafti- 
cis;  fed  Apoftolimensfuit,   dicendo  ^2jpj.^'jy5jniftri 


Cannubium honorabile  inotnnibusy  fcilicet 
quod  in  on->nibusad  illud  fpedantibus 
fit  honorabile ;  in  fide  mutua  fervanda, 
in  pace ,  &  charitate  cufto  ienda  *,  &  in 
Ipfiusmatrimonii  ufu,  fan(!}e,&omni 
cum  modeftiah.ibendo^utdiflerirCor- 
nelius  a  Lapide  mComm.ad  d.Epift.D. 


nu 


s  Sacris  Ut  eruditede- 

onftrat  Pignatellu' ''^•*"  S. confult. 8r. 

17.  lncanone""^Apoflolorum 

^7'  *'  Sabetur  :  M^^P^"^  autem ,  qui  ad 
Clerum  ,g^,^'}r/t  ,  pr.Tcipimus\  ut  fi 
Toluerwt  ,^^^^^  ,ccipiant,  fed  LeUores , 
cantr^ efqw/ef^nfwcdd .  Faciunt  verba 
epiftoiie,p;-y,jaES.  CJementisPaps,& 

difci- 


i^ 


44«^ 


De  Sacrificio  Miflfe.  DeciCXLVII. 


difcipuli  S.Petri,  relata  fupra  num.  6- 
Etpluribusauftoritatibus  probat  Spon- 
danus^d^nnum  Chrijii  <^S.  anum-  7.  ^ 
feqq.  Et  faciunt  Verba  S.  Calixti  Pap^, 
&  Martyris  anno  221.  relata  in  cap. 
^xeshyter  difl.  zS-  In  ipfa  ver6prinna_» 
NicenaSynodofic/uit  ftatutuoi  mcan. 
7, .  Interdtcit  per  omnia  magna  Synodus^non 
Yipifcopo.,  nonTresbytero^  non DiaconOy 
nec  alicui  ommnb ,  quiin  Cleroefl ^  licere 
fubintroduBam  habere  mulierem :  nijtforte 
aut  M.atr£m ,  aut  Sororem ,  aut  ^mitam , 
veleastantum  perfonas  ,  .auce  fufpicionem 
effugiunt.  Ergomultomagis  uxores,ut 
deducitGafparlvenin^f.  differtat.X.  de 
Matrim.  quJfl,  j.cap.  8.  art.  1.  ubi  oflen- 
dit,  nullumrepeririCanonem,qui  ne- 
que  in  Ecclefia  Orientali  concedat ,  Sa- 
crisordinibusinngnitiscopulam  habere 
cum  uxoribus.  Sed  neque  tribus  fequen. 
tibusfasculis  hoc  idcm  conceffum  fuif- 
fe,  dempnftrari  poteft,    nifi  in  Concilio 

2.0  Quinriifexto.,  celebrato  ^nT:o6<^i..  in_» 
quoPatres  Grasci,  reJatoufucontrario 
Ecclefis  Rornanae  ,  coelibatumin  Cle- 
roprofcripferunt  can.  15.  tranfcripto  in 
cap.  Quoniam  d.diji.  ^i.  &quamvisca- 
noniftecum  aliis  hujus  Concilii  Qui- 
nifexti,  (  fic  appellati  ,   quia  cum  in 

31  Concilio  Generali  Quinto  fafti  non__. 
fuinfent  Canones  ,  in  fexto  editi  fue- 
runt ,  habitarelationeadQuintum,& 
ad  fextumConcilium  ,  utdode  memo- 
rat  Emin.  Card.  deLaurasa  cit.difp.^, 
De  Sacram.  Ord.  num.i^^.)  non  fuent 
exprefse  confirmatus  ab  Ecclefia  Ro- 
mana;  nihilpminusfuit  toleratus  i  & 
inde  faftum  eft ,  ut  Graeci  ad  ordines 
Sacros  ptomoti,  fiuxorati  fint,  uran- 
turuxoribus,  idquea  Romanis  Porti- 
ficibusper  rolerantiam  concedatur  ,  uc 
didum  eft  fuprawww.  15.  exConflitut.  14. 
Innocentii  \y.  (^Confl.  54.  Clementis 
Vlll.  &exh"5roIIitur 

Septimaobjt^io;  atqueOaava_,  ; 
namquoadGrae-os,  hi  utuntur  conju- 
gio  ,   contracto  a^te  fufreptos  ordine'- 
Sacros,  fede!snoi|,cec  poftordinat' 
nem  Uxores  ducei  ^  quQ^  ^  ^^  ;>to 

ii  easducant,  matnmniutneft n''""^- 
Plgnatell.  d.  tom.  8.  con^i^  ^^  ^.m.  z.i^ 
feqq  fic  Ecclefiatoleran  aiWvandam 
charitatem ,  &  fchifmat.\cn9^jenda  j 


quo  veroad  Latinos,  etfiufquead  tefta^ 
pora  S.Gregorii  Magni  in  aliquibus  lo- 
cisSubdiaconi ,  &  Diaconi  retinuerin.t 
Uxores  fub  praetextu  ,  quod  infuaor- 
dinatione  non  vovifient  continentiam , 
ut  advertit  Emin.  Card.de  Lauraea  d. 
difp.g.  /.4.  mm.  jS8.  is^  feqq.  ab  .illo 
tempore  citra  nullus  admittiturador- 
dines  Sacros;  qui  folemnl  voto  nonfe 
adftringat  ad  caftitatem;  itaut  «xorem 
ducerenon  valeat;  autfianteahabuif- 
fet,  ea  ampHus  uti  nonpoffit.  cap.i. 
cum  plurib.  feqq.  difl.  ^z.  cap.TropofuiJIi  23 
dijiint.  Si.  capitulo  primo ,  is^  toto  tit.  De 
Clericis  conjugat.  capitulo  ptimo  (^fe- 
cundo .  Qui  Clerici  ,  vel  voventes .  cap, 
"Vnico  .   De  Voto ,  i^  Vot.  redempt.  in 
6.  Clement.  IJnica.  De  Confanguin.  "Ex- 
travag.^ntiquae.de  FotOy  (s^  Con^litm 
Trid.  d.  feff.  24.  canon.  9.  De  Matrimon. 
quod  inter  Scholafiicos  JatifTimd  probac 
Emin.Card.de  Lauraea  d.difp.p.deOr- 
dine ,  toto  art. p.  Inter  Annaliftas  Emin. 
Card.  Baronms  ad .Annum  Chrifti  58. (J^ 
.Ann.  ?9i.  InterDogmaticos  Gafp.  Iv^- 
n\n\ysd.differt.io.q.  j.cap.'B:art.  2.  In- 
ter  Canoniftas  Gonzzlezin  Commentai^ 
add.cap.  i.  DeCleric.  conjug.  InterM*"; 
raliftas  Thomas  Tamburinusrf<?  Tr/'^'^' 
Jurelib.j.deOrdinecap.i.  §.7,.  ir'^''F'^- 
renfes  Jacobus  Pignatellus  rf.  /^  ^"  ^^'^' 
fult.%1.  ubiexPatribus,  &  ^f^i^oi^Jjs 
eruditiones  plurimae  circ' '"^'j'^"^''^ 
cafiitatis    ornamentuc   facerdotibus 
neceffarium .  Et inte;-atnechifias AI- 
phonfusMendez.u^-^^^^y^PifPafriar- 
cha,  e.Soc.Jefu  'rifuoEranEaymanot, 
{suLurefideili^^^:  ^"^'^^-  "^»  "«"^- '• 
redarguit  jp^^^^optcos  ,  &  Alexandri- 

nosinSacr'^'^'^'"'^"^*^®"^'^"''^^  ,  hae- 
rentesla-/'  «lulierculas,  ceuperegri- 
nos  ba^  ^^'  ^"^-  Zionis  cucurbitascir- 
^.yr„r"^ntes;  &w«.  zinfert,  Sacerdo-  24 
J.JIJ.  Evangclicumefle  fec.uiadumordi- 
j,m  Melchifederh,quifuit  finegenea- 
ogia,  non  folum  pafllva,  dequaScri- 
ptura  nonrtieminif ,  fed  nequeadiva  ; 
namc(^iebsfuit,  utfcribit  Cedrenus/» 
Comment.  Hiflor.  Et  tandem  feqq.numer. 
ufqueiti  finecoljigit  dida  SS.  Patrum, 
&Conciliorumpnmi,  fecundi,  tertii, 
fequentium  faeculorum,  inquibusCa- 
flitas ,  &  continentia  in  Miniftris  Sacris 

aftrui- 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.XLVlI.  447 


dffruitur,  &ipfiab  uxorumcomplexu 
interdicuntur, 

Cum  igitur  pudlcitia  ,   caflitas ,  & 
coatinentiafit  prascipuus,  immd  nccef- 
fariusornatusSacerdotumj  folJicitiefTe 
dehent  in  hujU5  Angelitae  virtutis  cu- 
ftodiai  neficit  menfa  eonim  coram  ip/ii  iri' 
laqueum ,  i^in  retributiones ,  i^  in  fcan 
dalum.  Tfal.  6^.  i^,  memoria  recolenteS;' 
quod  ^timanducat' ,  i^bibk  inAtgne  Sa- 
cramentum  Eucharifticum  ,   judicium 
ftbimanducat\  i^bibit.i. Cor. { i. 27. juxta 
comminationem   Divinam  ,   de   qua 
Zevit.  6. 10.  ^nima  polluta\  qua  ederii 
de  carnibus  Hojii^epacificorum ,  quce  obla- 
ta  efl  Domino  ^peribit  de  populis  fuis . 

Et  equidem  tremendi  funt  cafus ,  qui 
in  Ecclefiafticls  Hiftoriis ,  &  in  Sando- 
rum  vitis!eguntur,depunitioncSacer- 
aY  dotum  incontinentium  ,  &  in  Cfno  lu- 
xuriae  invoiutorum.  Inhoneflum  My- 
ftarri  a  Divinisper  fuum  EpIfcopurrLj. 
fufpenfum  ,  terneread  Altare  progref- 
fum,  apopletico  accidenti  percufiTiim, 
fubitanea  morte obflridum  exapproba- 
tis  auftoribus  refert  Sperellus  inTc<.r<e- 
nefi  Theleturgica  cap'zy.  mm.  6.  Presby- 
terum  ConcubinariumRoma:,  deEc- 
clefia  S.  CecilisTranflyberim  , moni- 
tum  a  Stephano  Papa  X.  fed  monita 
fpernentemj  irnprovVfa  morte  obiiiTe  rn 
iedoex  Card.  Baroriio  o^^;?^  ic^j.num. 
16.  i^  17.  narrat  Matthaeol.  in  Sy'Ta 
Biftor.  tom.  iJib.  8.  cap.  1.  tii.  29.  exerrpi. 
Vo.infine.  Hoyae,  (quseefl  urbsGer- 
ttianiaB,  in  VveftpHalia  ,  ad  Vifurgim 
fluvium,  fuhDucatuBrunfvicenfijSa- 
cerdosSacriftaEcclefiie  M-^trisDeicart 
nalem  copulam  cf  pit  habere  cum  qua- 
dam  muliere.  B.  Ivetta  tunc  vivensin- 
clufaex  divina  revelatione  facrjlegum 
faeinusintenexit,  ffminam  corripuit, 
&  ad  p^nitentiam  iDdusit  .  Mox  ip- 
fum  Sacriftam  mor.uit ,  reprehendit  , 
fogavit  ,  nf  p^nireret  *,  ilie  fiQCcih.ee 
itionita  feci'';  paulopoflmaligna  febrjs 
eumagprefTa,  abfquc  Sacramentisim- 
penitenremad  orcumtranfmifit  j  utla- 
tiusdideritBolland  rriVita  R  Ivettcedie 
tl-fam«ir}icap.  2<'.  Scribif  Joan.  Diaco- 
n^siifVita  S.  Grego^  ii  V(\p.e  cap.  1 7.  num. 
97.  '^u^pe^^iorem  Monafkrii  ejufdem 
Sandti-  rapram  Virgmem  Deo  facram , 


nomineEuphrafiam,inprivatadomuri^ 
culadetentamfibi  concubinam  fecifre.- 
non  mult6  poft  vidiffe  in  fomnis  San- 
£lum  Pontificem  minifiris  fuis  diccn- 
te  m  i  'Extendite  eum  in  terrist  {91  quadra- 
gintis  riibricis ,  (  fcilicet  percufTiombus 
rul.ra  signa  in  carne  reiinquentibus  J 
ventrem^  totidemque  dorfumfornicatoris , 
atque  facrilegi  Vresbyteri  verberate .  Ita 
?<!>um;  &  ejrperredusafomno,  vi  do- 
loris  ,  ac  vehementi  febre  opprefTus  s 
abfquepfnitentiaoccubuit  .  Plura  hu- 
jusgenerishabenturexcmplatumapud 
ipfum  Sper^iium  d.cap.  27.  apud  Mat- 
thseol.^. //V.  2p.  Sc  NicuK  Laghium  de 
Ven.  YjUcbar.  Sacrar/i.  traB.  4.  diji.  i .  ubi 
depunitione  Diaconorum  incbntinen- 
tium.  (i^rf//?.(j. deSacerdotibuscarna- 
iibus  immunditiis  maculatis  ,  fevere 
punitis. 

Csterum  ad  effugienda  hfcpericula  *, 
^  ad  fartum,  tedum  fervandum  Ca* 
ftitatisornatum  tres  funt  cautelas  adhi- 
bend^a  Sacerdoribus',  Minif^rifqu^^j 
Sacfis.  Una  eu,  cafligarecorpusfuum  ^^ 
jejuniis  ,  pfnitentiis  ,  &  difciplinis  . 
Caditasenim  ,fecundum  Divum  Tho- 
mam  Aquinatenri ,  dicitur  acaftigando; 
ide6  teftabatur  Apofiolus  ita:  Cafligo 
corpv.s  meum ,  iy  in  ferviiutem  redigo  \  ne 
fortecum  aliispradicaverim ,  ego  reprobus 
eficiar.  i.  Cor.^:  27.  Et  S.  Ambrof  fa- 
ciendumajebat,  quod  docet  P/ii/.^S.ii. 
Operuiin  jejunio  animam  meam ;  iypofui  ^T 

veflimentum  nyeiim  cilicium .  Legit u r  i n » 

Chronicis  S,  Francifci  part.  1.  liB.  7-  cap. 
7.  B.  Egidiumcuidem  religiofodere  ve- 
nerea  tentato  ,    &  remediiini  pofcenti 
dixiffe:  quid  ageres^  si  cariis  mordere 
tevellet?  Refpondir,  bacuioeum  per- 
cnterem.  Secunda  cautela  attendenda 
efl,  fugcre  otium  .  Norum  eft  prover- 
bium:  Otiafitcllas  ^  p^riere  cupsdinis  ar- 
cus .  Myfilsigitur  vel  cilorandum,  vei 
fiudendum  ,  vel  laborandum  ,  juxta  28 
praeceptum  S.  Hieronynii  ad  I{ifiicum 
dc  vivendi  forma  :  ^Ama  fct ipiurai  i:n.ftu- 
dia  \  (5-  carnis vitta  non  amahis :  fcripf um' 
e(l  en i rn :  VigtUa  honeftatis  tabefacit  car- 
nes.  Cavendum  ef^  ramen,  neadfu-     ; 
giendumotium  ,  affumantur  exercirla  ^9 
ESacrisCarionibusvetita,  quaies  funt 
alearum  ludi»  cap.  Epifcopus  dift.  ?  5    & 

ftre- 


448 


DeSacrificioMiflfe.  Decif.XLVlI. 


?o 


31 


3» 


firepitofae  venationes.  cap.  Quorumdam 
difi.  ^4-  cap.  Qui  venatoribus .  cap.  Efau . 
cap.  Epifcopum.  De  Clerico  FemtoreTet- 
tiacautelaeft,  abftinere  ^converlatio- 
nemulierum,  quamvis  honeftarum  , 
quamvis  fpiritualium  ,  quamvis  fan- 
ftarum;fcriptumeftenim,  Inmediomu- 
Uerum  noli commorari .  Ecclef.  42.  verf.  i. 
Siquidem  earum  famiiiaritas  femper 
eft  nociva  viris  ,  praecipue  religiosis  ; 
juxta  i llud  d.  cap.  42.  Eccl.  verf  1 4.  Me- 
lior  efiifiiquitas  f^iri^  quammuHerbe*iefa- 
riens .  Q^ae  verba  ita  commentatur  Ti- 
jrinus  :  Idefi ,  tibimagisproderit  ^  minuf 
que  nocebit  injufta  vexatio  pervit  um  tllata^ 
qu^m  blanditite  mulieris  tibi  benefaciemis  • 
Pir  enim  vexando  te ,  tuam  exercebit  pa- 
tientiam ,  ^  multarum  virtutum  materiam 
cbiicieti  fed periculo  caftitatis  amittendte^ 
vel  famje  lnedendee  non  te  exponet .  Mulier 
merb  munufculis  fuis  ,  is^  ofculis  tibi  blan- 
diendo ,  venenum  libidinis ,  isn  ignem  con- 
cupifcentije  tefuccendet ,  atque  ita  cor.fun- 
det  in  opprobr^um  ,    ideft  pracipitabit  in 
pudendam    infamiam  formcationis  ,   vel 
adulte>ii  .    Qaapropter  Sacri  Canones 
inonitosfaciuntClericos,  uiF<£minam ^ 
guam  viderint  bene  converfantem.^  mente 
di'igant.,  non  corporali  frequentia  .    cap. 
Hofpnio^um .  difl  31.  fubdendo  ,   quod 
folumad  olamaccedere  nulla  B^ligiomsra- 
tiopermittit.  cap.  In  omnibus.diH.Zi  .Hinc 
S.  Carolus  Borroma?us  nequecum  foro- 
le  fua  folus  volebat  alloqui;  idemque 
faciebatS  FrancifcusSalesiusj  &  Ma- 
gifter  Joannes  de  Avila,  ut  legitur  in 
ejus  vita  lib.i.  cap.  lo.  Ita  S.  Thomas 
deAquino,  ita  S.  PhilippusNerius,  6c 
omnes  SancVi  ,    inter  quos  S.  Augufti- 
nus,  tefte  S  GregorioPapa  Iib.j.epift. 
39.  relatus  n  cap.  Legiturdift.Hu  inter- 
rogatus,  quare  nollet  cum  forore  fua 
habitare,  reipondit,  quia  Qutecumfo- 
rore  mea  funt ,  0)rores  meee  non  funt.  fub- 
dens  ibidern  S.  Gregorius  :    Dolii  ergo 
i)irt  cautela ,  magna  nobis  debet  e/fe  inftru- 
aio . 

Non  me  piget  hic  notare  lapfus  ali- 
quos  Sanftorum  Virorum  ,  quorum 
confidei atio  timorem ,  &  tremorem  gi- 
gnit  in  cujuslibetfenfati  hominiscorde. 
PrimussitiMius,  cujus  meminit  Mar- 
tyrologium  Komanum  die  i^.Jmunra , 


h  is  verbis :  In  Taleftina  S.Jacobi  Eremite-^ 
quipoft  lapfum  diu  ip  fepulchro  pcemtenti<£ 
caufalatuiti  i^cfarus  miraculis  migra- 
vit ad Dominum.  Lapfus  ejus  fuit  in  pec- 
catum  ftupri,  poftquam  in  deferto annis 
fexagintaDeoferviviftet  infummaau- 
fteritate,  atque  miraculisi  &dumef- 
fet  juvenis,  quadam  node  tentatus  I 
meretrice,  quasfub  fpecie  pietatishof- 
pitium  petierat  ab  ipfo  ;  tentatiorem 
fuperaverat,  manumin  ignetenendo, 
&  comburendo,  ne  ureretur  a  fpiritu 
fornicationis  .    At  faftus  fenex,  puel- 
lam  vexatamadiabolo,  &"ejus  oratio- 
nibus  liberatam  ,   quae  apud  ejus  ere- 
mum  remanferat ,  carnaliter  cognoviti 
deinde  quasi  in  defperationem  adadus , 
dum  ad  pejora  rueret  ,   confortatus  a 
quodam  Monacho,  ut  pc^nitentiam  age- 
ret,  &inDei  mifericordiaconfideret, 
ingrelfusfepulchrum  ,  in  eo  petdecen- 
niumdegit,  lacrymis,  inedia,affl;£la- 
tionibus  corporis  venlam  a  Deo  flagi- 
tans  i    meruitque  non  folum  petitam 
peecati  fui  obtinere  remilfionem  ,•  fed 
iterum  miraculis  illuftrari  ,    ut  fusiias 
narrant  ex  Metaphrafte  Lippomanus, 
tom  7.  Sunus  tom.i.  in  ejus  Vita ;  quam 
ItaliceexfcripsitP  Segala  in  Catenaau- 
vea  dtefexto  Menfts  p^gM^s- 

Consimilislapfushabetutin  Hiftoria 
Joannis  Guarini  Eremit*  de  Monfera- 
to,  quamnarrant  P.  Stephanus  Bertal 
Socjefu;  &exeoJcm  P.  Rosignolius 
m  iuisOpufcul.Italtcorermoneconfcri- 
pris  ,  quorum  titulus  Le  Metaviglie  di 
Dio ne' t  fuoi  Santi ,  par t.  i .  Merazigl.  50. 
cum  enim  prapdiftus  Cjuarrinus  in  Ere- 
irjoorationi ,  acp^nitenti  vitae  vacaret; 
ad  eamduQa  fuit  Ri  hildis  pulcherri- 
ma  Juvenis  energumenta,  ut  liberare- 
tur  ^diabolo;  prouream  liberavit,  fed 
ipfam  apud  eum  relidam  per  aliquot 
dies,  neirerum  eam  Diabolus  obflde- 
ret,  eodem  tenrante  ,Guarinusftupra- 
vit;  deinddnimia  confufione  perfufus; 
piolarfurusin  barathrumdefperaiionis 
ad  interceftlonem  De-parae  fe  vertit  , 
&  ei  is  ope  benigna  ,  ac  auxHioin—» 
fpeluncim  redaftu-p?niterec?pit  ,  Sc 
ranquam  beliua  manibus  j  &  pcdibus 
innixus  quadrupedum  moreincedere  ^ 
beuecogitans,  quod  cumin  bonote  effCf 

non 


De  Sacrificio  Miflse.Decif.  XLVIf,  44^ 


»0«  htellexlt  ,  cbmparatus  tffet  jumentis 
injtpientibus ,  (^JtmiHs  faflus  ilhs  .  Tfal. 
48.  21.  Hanc  per  multos  annos  agens 
vitam,  ade6  pilofus,  hifpidus,  hirfa- 
tus,  fetofus,  &  horridus  evafjt ,  ut^ 
venatoribus  tanquam  urfus  compre- 
henfus,  in  domoComitisBarcellonen- 
fis ligatus  fervaretur;  patienter  ferens 
jpfeGuarinujiinediam,  vigilias,  &  in- 
jurlas;  donec,  Deomiferante,  infans 
quidem  miracu!oseloquensdixit;5«r^ff 
Cuarine  ,  tibi  Deus  peccatum  pepercit  . 
Quibus  verbiscognita  ejusperfona_j, 
libertate  donatus  ad  eremum  iterunrLj 
confolatus  rcfugit .  En  quantam  poeni- 
tentiam  pro  lapfu  in  luxuriam  ? 

Jofeph  Manfius  in  Opufculo  7/ Tfr^ 
Ecclejsafiicopart.  i.Iib.  i.  cap.  7.  refert  ex 
Volafer.  in^ntr.lib.  zi.admin.  Rober- 
tum  de  Licio  infignem  Concionatorem; 
cujus  monitistrecenti,  &ultra  viri  ad 
Religlonem  Seraphicam  DiviFrancifci 
convolarunt  •>  jam  fenefcentem  in  lu- 
tum  carnalitatis  ruiffe,  magno  cun\_* 
ftupore,  &  dolore  fidelium;  dolentes 
t^m  praeclarum  hominem  fadumeire 
unumdeillis,  contraquosexclamabaC 
Apoftolus:  Sicfiultiefiis ,  utcumfpiritu 
eosperitic ,  nunccarne  confummemini?  ad 
Ca/at.  ^.verf.  ^. 

ScribitidemManfius,  ubifupra,  cx 
Cantipraten.  lib.  1.  .^pum  cap.  30.  nit.  46. 
Parochumquemdam  ufqueadfexagin- 
ta  annos  pie  ,  ac  caft^  vixiffe  ,  fed  ex 
converfationedevotJBmulieris,utrum- 
que  caftitatis  lilium  confpurcafle;  ve- 
rum  eftenim  Divinum  Oraculum  affe- 
verans ,  quod  Mulieres  apofiatarefaciunt, 
Eccl.  19.  2-  Idcirc6 ,  fi  Sacerdotes  vo- 
luerintornatunihuncpudicjtiae,  &:ca- 
flitatisillibatumfervare,  opuseft  ,  ut 
hactcrtiacautela  jugiter  utantur ;  ab- 
ftinendofcilicet  amulierum  familiari- 
tate,  &converfatione  5  &femperme- 
minerint,  atque  crediden^nt ,  fibi  ipfis 
di^umeffe,  quodlegitur  in  cap.penuh. 
\\  T)e Cohabit. Cleric.  i^n mulier. hoc e(t:  Cum 
Ckricis  tion  permittas  mulierculas  habita' 
r  fe:  8c  quod  praecipltur  in  cap.  Clericus 
p.  20.  ^C^.  8t.  hisverbis:  Clericus  folus ad 
fixmiucetabernaculum  nofiaccedat:  necfo' 
lus  Vresbyter  cuni  fola  fqmina  fabulas  mi' 
fceat.  Eleganseftobfervatio,  quamex 


TcxntWIlb.j.cap.  12.  colIlgitSegnerius 
inChrifiiaKOinfiru^.part.  i-ferm.  iS.num. 
12.  fcribexis  vulgari  idiomate  nonvul- 
garemeruditionem,  hisverbis:  cbeof- 
fervano  i  Medici ,  che  quando  una  Madre 
portddue  gemel:i  ad  un' hora  dcntroilfuo  3<f 
ventre  \  fe  ambidue  fono  mafcbi ,  non  v'  e 
tra  loro  verun  riparo  di  mcTXO :  mafe  I'  uno 
e  majchio  \  e  Taltra  efemtna ,  v*  e  una  mem- 
hrana^  che  quafimuro  diviforio  diftinguel* 
uno  dalT  altra ;  e  nonpertaette  loro  toccarfl^ 
infieme\  comefela  naturavoleffe  darciad 
intendere  ;  che  la  compagnia  delT  hucmo ,  e 
della  donna ,  e  cofa  tanto  pericolofa ,  che 
none  ficurane  pure  trafratelli ,  eforelle; 
tJon  folo  quandofon' grandi ,  ma  infin  quan» 
dofono  nelT  utero  della  Madre ,  non  anche 
nati  •  Utinam  Ecclefiaftici  frequenter 
Jegerent,  quae  de  hoc  ornatu  tradunt 
ipfeP-  Jofeph  Manfius  d.part.  i.cap.j. 
i^feqq.  P.  Segneuus  in Tarocho infiru^o 
cap.  ij.cap.  ii{.  i^cap.  15.  necnon  IUu- 
ftri{rimHsEpifcopusSarnelIius£/'//?.£r" 
cleftom,i.epifi.\%. 

D  E  C  I  S  I  O    XLVIII. 

ARGUMENTUM. 

De  Tonfura  Glcricali ,  quas  cft 
ornamentum  cxterius  Saccr- 
dotum,  agitur  in  hac  Dccifib" 
nc.Oftcnditur  in  quibusconfr- 
ftat  >  quibufve  dc  caufis  fit 
introdud^a  ?  Ejus  antiquitas  5 
&  Privikgia  .  Saccrdotcs  in- 
tonfi  morraliterpcccant.  De.^ 
ufu  tonfurae  apud  Hcbrxos  ^ 
Graecos  ,  Komanos  >  &  Ecclc- 
fiafticos  Latinos  5  ac  Gra^cos . 
Quid  dc  Barba  antiquarumna- 
tionum  i  &  miniftrorum  utri- 
ufque  Hcclcfiae  Grajca» ,  &  La- 
tinjE  ?  Plures  cru^itioncs  de-*» 
Baiba  ;  &  cxcmpia  non  inju- 
cunda  de  mulicribus  barba- 
tis  • 


U\ 


SVM. 


/^^0         De  Sacrificio  Miffx .  Decif  XLVIIL 


I  Tonfurte  Clericalis  appdlatione:^' 
diio  veniunt ,  Clerica ,  &  rcfcifsio 
capillorum  faltem  ufque  ad'  au- 
res^ . 

z  Tonfurce  Clencalis  cauf^  quin-^ 
que  . 

3  ^/idoptiofiliorum  fiebat  per  rcfcif- 
fionem  capillorum . 

4  Tonfune  Clericdis  antiquitas . 

5  Tonfur^  Eccle/iajiicx  Trivilegia. 

6  Tonfuram  Clcrici  non  deferentes^ 
peccant  mortaliter. 

7  Cbrifii  omnis  a^io  debet  cfje  infirU'- 
£iio  noHra. 

8  ChrifiHscapillos  longos  portcevit  . 
Etcur}  num.  i<j. 

5?  S.  Jacobus  ^poHolus  habuit  cafx- 

riem. 
xc  Sacerdotes  Hebrcei  uon  tondcbanf 

fibicapHlos.  Etcur?  num,  17. 
II  Coma  fignum  au^oritatis y  &€X' 

cellcntice  . 
iz  Comam  radere  fignum  fervitutis  y 

&  ignominice. 

13  Crirninofisraduntur  capilU . 

14  Com<edepofitio  fignum  maeroris. 

35  Tonfura  Ecclefiaftica  inflituta  efi 
^poflolica  traditione  .■ 

16  Cljriiius  lyominus  ufus  efl  coma , 
ne  afudeis  illa  uteniibus  abhorre- 
retur. 

17  Sifoen  y  idcft  capillitium  calami- 
flratum. 

18  Tonfura  capitis  apud  Clericos  efl 
figunmhonoris  ^ 

19  Duces  yeneti  cur  olim  abfque  co- 
mal 

20  TonfuraLaicorum  in  capitevarias 
habct  fignificatione^ . 

21  TonfuraClericalis  ubinegled^a^ 

22  Confuctudo contraria  Tonfur^Cle- 
ricalinihtlvalet^ 

xi  Tolerantia  fupi-riotis  in  rebuspro- 

hibitisniHiumius  tribmt . 
34  Sacerdos  comatus  punitus  ab  Epif- 

copoTatavinoatmo  1656. 
*5  Edi£iaIiom.  Tontific.contra:comas 

Clericorum . 
z6  HiQretici odiohahent  tonfuramcle- 

yicalem^ 


27  GrfciClerici  intonfi  nunc^non  etiam^ 
olim. 

28  BarbiC  ufus  varius  apud  homines .. 
25?  Barbam  Sacerdotes  Hebraici  fere- 

bant. 
30  Barbam  habebant  Thilofophi . 
j  I  Komaniab  initio  intonfi . 
3  2  ^bbas  Tapadopoli  laudatus  . 
3 5  Duces  f^neti  alii barbati , alii non.- 

Et  cur ? 
34  Barbaandelata^  velrefcifiainEC'- 

clefia  Latina  ? 
3  f  Barbam  in  fe  S.  Carolus'  depofuit , 

isr.  in  aliis  Clericis  profcripfit . 
3<j  Barba  utdeferatur  aClericis  Epif- 

copnspr^cipevc  nonpotefl  .-■ 
57  Barbatarum  mulierumexcmpla. 
38  S.  Fvilgefdrtis  yirgo  j  <?ir  Martyr 

barbam-  emijit . 
3  9  S.  Taulie-barbate  prodigium . 


pi 


f  0(V  ornatum  fnteriorem  ,  de  quo' 
fupra  ,  fequitur  exterior  Sacerdo- 
tum  ornatus  •,  quem  innuir  rextus  i« 
cap.  penultim.  difl.  23'.  his  verbisi  'Hs^ 
oportet  Clericos  comam  nutrire^  ^  mr.i- 
flrare:  fed  attonfs  capite\  patentibus  aU' 
ribus ,  {91  secundum\Aaron  talarem  xiestem 
induere'.,  ut  Jint  in  hahitu  ornato.  Unde 
fit,  confiftereexteriorem  ornatum  Sa- 
crorum  minidroruntin  Clericalj  tonfu- 
ra  ;,  in  VefteTalan  i  &  inrejeftionc^!) 
vanitacumcircaordinaria  corumindu- 
ments^ 

DeClericaH  Tbnfuraegi  in  Decifib- 
nibushujus  Cieri  Patavini  ^nno  .62>i. 
adcafum  prudentialem  Menfis  Janua- 
rii,  ubi  in  primis  probatum  fuit;  ap- 
pellationeClerJcalis  tonfura^duo  veni" 
re ; Clericam fciiicet  rotundam  in  fum^ 
micatecapitis,  &refcifiionemcapillo- 
rum ,  faltem  ufqueadaures,"|itaurh?c 
duo  limul  concurrere  debeant  ad  im- 
plendumprxceptumtonruras,  &  unum- 
fine  aicero  non  fufficiat  \  ut  malecre- 
duntEccIefiaiVici  illi,  qi.>.i  portant  cle- 
ricam ,  fed  nonrefcinduntcapilloslon- 
gos ;  utromque  enim  exigitur  ^Sacris 
Canonibus,  ut  in  cap.  Clerici  l  y .  ibi  .' 
Coronam ,  iyi  Tonsuyam  haheant  congruen- 
tem.  De  Vita\,  is^honestat.  Ctertc.  &  in. 
cap.  uh.  DeCleric.  coniug.  ibi :  Tonsuram 
fantum ,  i^.  coronam  Chricalem  ajfumpfit . 

Ita- 


De  Sacrificio  Mife.  Decif  XL  Vlll.         451 


Itaquead  Tonfuram  ferenclam  ,  uTtra 
clericamin  vertice,  oportet  crinesau- 
ferre ,  (&:coniam  non  nutrire;  utinfi- 
niti  propemodumCanonesl^&OuKilia 
prsecipiunt .  cap.Trohibete .  cop  Cleri- 
■ci .  caplSloy! hceat.  z-^.iiiji.  GloHa  :n cap. 
^nico  •  De  CleYtcii.comuga<.  in  6.  quds  {ic 
ait:  TropTie  Tonfura  ■efiltUa  abfciJTiO  ca- 
pillorum ,  qua  eft  inparte  tnferiori ,  ut  au- 
respateant:  fedClerica  eftabfcififiooapil- 
lorum  in  parte  fuperiori  .  Gonzalez  in 
Commentar.  %td  cap.  Si  quis  ex  Clericis  4. 
fium.2..  «biDecreta  Conciliorumde  co- 
cna  abfcindenda  cumulat,  deVita.,  i^ 
honeftat.  Clericor.  Et  facit  Pontificale 
Romanum  part.x.  tit.i,.  De  Clericcfa- 
xiendo ;  ubiEpifcopus  daturusprimam 
TonfuramCJericis  fixcitat  fe  ,  jlk.  ad- 
^lantes  adDeumorandum  4iis  verbis: 
Oremus  Fratres  Chariffimi  Dominiim  iSfo- 
ftrum  JESIJM  CHIQSrUM  prohis  fa- 
"mulissuisy  quiaddepon^ndum-comas  capi. 
tumsuorumproamorjs  e)us  feftinant  ,  Ec 
adftipulanturaudoritatesSS  Parrum , 
&  exemplacongefta  a  Gaftone  Chamil- 
lardinJib.deCorona,  Tonsura^  i^Habi- 
tu  Ckricor.  cttp.  $.  Et  ab  Illuftrififimo 
EpifcopoSarnellio  Epiftolar.  EccJeftast. 
tom.  I .  epist.  1  c pag.  6$.  &feqq.  Bar bo- 
fa  dejure  Eccl.  lib.  i .  cap.  40.  num.  i  ? .  Et 
de Poceft.Epi fc.  alleg.<^.  num.  10.  Cafa- 
\\o  de  Sacrisl{itibus.cap.^(^.  &Gonza- 
Zci\ezubifupra (^  ibi  DD. 

PorroTonfura  eft  h  Clericisdeferen- 
datanquam  pretiofus  ornatus  •,  &  ab  eis 
non  fuotcrineslongioresauribusferen- 

1  dii  fedomnin6tondendiobquinque_j 
caufas.  Primaeft obmoralitatemynam 
Tonfura  Ecclefiaftica  fignificat  excel- 
lentiam  vitf  Clericalisjuxtaijlud  Apo- 
iloli  I .  Tetr.  z.  Vos  eflis genuseleBum ,  I{e' 
gale  Sacerdotium.  Et  ficut  olim  filiis,qui 
adoptabantur,  capillosPaterrefcinde- 
bat,  juxta  quodfcribit  PauIusDiaco- 
nus  Ub.  yj. de Gefl. Longobard.  cap.  55.  Pi- 

3  pinum  filiutBCaroli  RegisFraocorum 
fuiffeadoptatum  a  LuitprandoLongo- 
bardorum  Regeprsevia  capillorumab- 
fciffione  ;  quod  etiam  teftatur  Aimo- 
nius  de  Geft.  Francor.  lib.i^.  cap.  57.  & 
Serlogus  in  Cantic-tom.  ^.  cap.^.  Vejltg. 
^i-  pag.iZo.  Ita  ronfuraClericalis  ,  & 
abfciflfio  capillorum  fignificat  adoptio- 


nem  inChrinifamiliam,  cumfpe,  & 

vocatione  ad  hcreditatem  ejus  glorijc; 

facit  text.incap  i    difl.xi.  Secundaeft 

ob  conformitarem  tum  Redemptori  no- 

firo,  quiincapiteiuoportavit  (pinram 

coronam .  Be<ia  ///>.  5.  Hiji.  cap.  zi.  Petr, 

Blefenfis  in  cap.  i.Job  .  tum  Apoftolo- 

rumPrincipi,  quicumdetonfusfuifTet 

^paganis  ad  ignominiam,dei«cepston- 

furam  fer vare  voluitadgloriam;  Beda 

ubi  fupra  ;  &  Germanus  Patriarcha__» 

Co  n  ft a  n  t  i  n  o  po  I  i  t.  i«  Theoria  B^  r  Ecclef. 

T^rtiaeftob  AntiquitatemynamTon-  ^ 

furacumcapillorum  refciiTsone  habuit 

originemaSanclis  Apoftplis.  Cafal.<^. 

cap..^().  Emin.Card.  deLauraea  inepi- 

tome  Canonum  Verb.  Tonfura .  &  finguJis 

faeculis,  jugirer  praeceptum  de  refcin- 

dendis  capiliis  in  utraque  Ecc]ena_j 

Latina  ,  &  Grafca  eft  renovatum .  lllu- 

(hifs.Sarnellius  ^.^/>/'/?.  10.  pag.^^.  ubi 

hoc  memorabile  di<Jlum  ,  quod  nuIJa 

Provinciareperltur  furcepifle  Catholi- 

camfidem,  qufetiamnon  fitamplexa 

Tonluram  Clericorum.  Gon^alez  ad 

J.cap.  Si  quissxclericis .  De  Vita ,  (^  Ho' 

neJhClertcor.num^  y.  ubiexemplaplura; 

&difticum  Aratoris  SubdiaconiEccIe- 

fiaeRomanae,  ordinati  <t««o  ^45.  Jefe 

■dicentis  in  epifi.  ad  Tarthenium : 

'^amque  ego  f{omance  catdis  permhc- 
tus  amwnis 
Ecclefi^ff  ;   tonfo  ^ertice  faBus 
ovis . 
Quarta  caul^  eft  ob  utilitatem;  Dam 
ex  hocornatu  Sacerdotali,confiftente  m 
ClericaJi  tonfura,  Clericis  ipfis  prove- 
tiiunt  quatuorpriviiegia,  fcilicctCano- 
nis,Fori,  Immunitatis,  &hahilitatis  % 
adbeneficia-,  atque  penfiones;  tototit, 
De  Vit.  isr  Honefi.  Cleric.  t^m  /«  Decretali- 
bus ,  quam  in  hb.  6. ac Clement.  Qua; om- 
nia  Privilegia  amittunt  Clerici ,  fi  co- 
mamdeferant,  &  tonfuram  fpernanr, 
ut  ex Concil. Tnd. fejf.  z^.  de ref. cap.  y. 
i3nfeff.is.cap. 10.  Kinc  refponfumfuic 
abAIexandro  III.  incap.  Siverd4.De 
Sent.Excomm.  non  incidiffe  in  excom- 
municationem  ilJum,  qui  percuflTerat 
Clericum    nutrientem   comam;  quod 
docueruntCovaruv./wf<^/>.»^/waw<r/fr. 
part.x.^. 10. rmm.iy  &  Azorius /iZ-r.  5. 
cap.2.0  infms\  &  habetur  Conftirutio 
LIl    z  XCIL 


4531         DeSacrificioMiflfe.  Decif.XLVIII. 


8 


XCII.  Sixti  Quintiauferentis  privile- 
gia  praedifta  Clericis  relaxantibus  cri- 
ues.QuJnta  verdcaufa  eftob  neceflita 
tem;  attentoquodCIericalisTonfura, 
3crefcifliocapillorum  inCIericiseft  de 
praecepto  ,eamque  non  obfervantes  non 
cxcufantur  h  culpa  mortali,  ut  defu- 
mitur ,  tiim  a  prohibitione  coms ,  quam 
faciuntSacriCanonesfub  poenaexcom- 
inunicatlouis ccp.  Siquis  .  difi.i7,.i^cap. 
Si  quis.  De  f^it.  (^  honeflat.  Cleric.  Efl: 
enim  regula  certa  in  jure , quod excom- 
municationon  infljgitur,  ubiculpa  non 
eft  mortalis.  Emin.  Card.  Toletus /» 
Summalib.  i.cap.%.  tum  quiaficafleve- 
rantgraviflimiDo£Vores.Abbasm<^.f<T/>. 
Siquis.  Def^ita.  is^Honell.Cleric.DvdZ 
irt  praxi  criminali  Citp.jS)-  *^um.  i.  &ibi 
Lopez  inaddit  Bonacina  de Sacrament. 
Ord.  Quafi.  Zfnic.  puncl.  ult.  num. :?.  Na- 
v2Ltt\xsin  Manual.cap.  lynum.i  lO.  Lay- 
man  libr.^.tra^.s).  cap.n.mimer.^.  Ec 
Bau ny  difp.  1 1,  De his ,  ad  qu<e  beneficia- 
rii  obligantur  ^  ubi  ita  fcnbit:  Lethalis 
efl  ergo  culpa  comce  ad  cervices  relaxatio , 
cum  anathema  nulli  dicatur.^  nifireo  mor- 
talispeccati.  Concordantahi  pluresre* 
lati^Gaftonc  Chamillard  deTonfurad. 
cap.-j.     ^ 

Caterum  contra  praediila  fieri  pofle 
videntur  fequentesobjectiones. 

Prim6.  Quia  quaelibet  Chrifti  aftio 
debet  efle  vitiE  noftrap  inftrurtio  .  Cle- 
ment.  i .  De  Magifiris  .  Sed  Chriltus  Do- 
minus  comam  portabat  ,  &  capillos 
longos  deferrebat;  fic  enimejus  Divi- 
nusafpedlus  defcribitur  h  Lentulo  Ju- 
daicipopuliPr<£fide  apud  Malonum  in 
notis  ad  cap.  3 .  ^rchiep.  Valaotti :  Capil- 
los  habem  colore  nucis  avellantje  pr<ematu 
ra^y  is^flauosfereufque  ad  aures  ;ab  auri- 
husverb  concnnos ,  crifpos  y  aliquantuhim 
Cdsruleos  ,  i^r^fulgenttores  oboculos  veritt 
lantes ;  difcrimen  habens  in  medium  capitis 
juxta  morcm  Ts^azarctfOrum  ;  fronte.n  pla- 
nam ,  i^feremfiimam  ,  cum  faciefine  rttga. 
Concordat  NicephorLsCalixtus  iibr.  i. 
cap.  40.  ita  dicens:  Capitis  capi  los  tulit 
prolixiores;  novacula  enim  m  caput  ejus 
non  afcendit .  Ergo  non  deber  t-fle  prohi- 
bitum  Miniftris  Sacrisimitari  Redem- 
ptorem,  &  ad  ejus  exemplum  longos 
capillosporcare. 


it 


Secundo.  Quia  etiam  S.facobus  A" 
poftolus  ,  Jerofolymorum  Epifcopuj, 
Caefariem  habebat  i  fic  enim  legimus  9 
de  illo  in  Breviario  Romano  Calend. 
MaiileB.  yjacobus frater  Domini  ^  cogno, 
mentojufius ,  abineunte  tetate  vinum,  isn 
ficeram  non  bibit  >  carne  abftinuit  ,  num- 
quam  tonfus  efi  ,  nec  unguento  ,  nec  haU 
neoufus.  Ergo  nequc  Clerici  funt  ton- 
dendi. 

Tertid.  Quia  prohibitum  eft  ^  Deo 
inScripturaSacraSacerdotibuscapillos 
fcindere,&capitis,comamtondere;  ut  ^^ 
in  Levitic.  cap.  19.  yerf.  17.  l^onattonde- 
bitis  in  rotundum  comam ,  nec  radetis  bar- 
bam .  &  idem  cap.zt.  verj.  j.  (sr»  num.  cap. 
6.  verf.  5.  Ergo. 

Quartd,  quiacomam  nutrireaudlo- 
ritatis,  &gIoriaseft,  utaitS.  Ambrof. 
ltb.6.  Hexamer.  ubi  eam  erudito  ftylo 
commendat}  fubdens:  ToUe  arboris  ctf 
mam  ,  arbor  ingrata  efi :  tolle  hominis  cd" 
pillum,  totapulchritudo  flaccefcit .  Hinc 
ctiamOvidiuscecinit: 

Turpe  pecus  mutilum ,  turpis  fine gret- 

mine  campus : 
Etfine  fronde  frutex^  i^n  fine  crine 
eaput . 
valddautem  decere  videtur:  quod  Sa- 
cerdotes  habeant  cortnam  decorisw  capi- 
ttbusfuiSyUtakExech.  x6- 12. 

Quinto,  quia  comam  radere  eft  fi- 
gnum  captivitatis,  fervitutis,  &  igno- 
miniic  ;  ut  idem  Ezechiel  deplorat  de 
fervicutepopuli  Judaici  apud  Nabucho- 
donoforem  cap.  25).  verf.  18.  dicens:0/«»ff 
caput  decalvatum^  is^  omnis  bumerus  depi» 
latusefl;  unde&  Ariftotelesdixit,  co- 
mameflelibertatisargumentum  . 

Sexto,  quia  abfciffio  comae ,  &  ca- 
pillorumeft  penaftatutaincriminofos,  '^ 
&damnatosad  metailum.  l.Vefiem.ff. 
delnniriis.  Et  TacitusdeMoribusGer- 
manorum  ait,hanc  efle  pfnam  Uxo- 
rum  adulterium  committentium  ,  ut 
fciffis  crinibus  nudatam  coram  propin-v 
quii  maritus  expellat  ^  domo  uxorem  ip- 
fam . 

Septimoj  quiacomamdimittereftut 
fignum  apud  antiquos  magni  mfroris, 
&  ludus ,  ut  demonftrat  Seneca  deCon^ 
folat.  capit.  ^6.  Herodotus  /»  Euterpe. 
ibi: 


1% 


M 


De  Sacrificio  Miffe  DeciC  XL  VIII. 


'.Affice  demiffos  lugentn  more  ca- 

IJtllOi  . 

Et de  hoceff r£lu  plurima  funt  exempla 
inracrotextu,  aic  enim  Jeremias  f«^. 
7.  Tonde  capillum  tuum^  i^  proiice  ^  i^^ 
fume diredu/n  fian^um y  Job,cum  audif- 
fet  funertosnuncios  deperditorum  gre- 
gum  ,  dcfiUorum yScidit  vejiimenta  fuay 
(^  tonfo  capite  corruens  in  terram  adora* 
vit .  Job.i.zo.  Et  Micheas  cap.i.  Verf. 
16.  ait :  Decalvare ,  i^  detondere  fuper 
•  filiosdelitiarumtuarum\  dHatacalvitium^ 
tuum ,  ficut  .Aquila  \  quomam  captivi  du- 
Bifuntexte .  Idemfervabant  gentiles; 
nam  Svetonius  in  Caligula  de  morte  Cer- 
manici  cap,^.  fcribit  :  B^gulos  quofdam 
barbampofui/fe  ^  (^uxorumcapita  rafiffe 
(td  indicium maxmi  luBus .  Qu are  Cleri- 
ci ,  &MiniftriSacri,  quidebentfervi- 
xe  Dominoin  I?titia,  non  videnturad- 
ftringendi  ad  depofitionem  Comae;  & 
ad  capillos  refcindendos  :  uc  pluribus 
cumulatisdifputandodifleritGonzalez 
add.cap.Siquis  exClericis.  ^.DeFita  , 
(^  honefl.  Cleric.  num.i. 

Hvs  tamen  minim^obftantibus  verif- 
limaeftdodlrina  deCIericali  Tonfura, 
tanquamornamento  necelfario  Mini- 
ftrorum  De*  fupra  relata;  quam  totis 
viribus  fuftinere,  venerari ,  &  obfequio 
profequiquilibet  Catholicus  Ecclefia- 
fticus  debeC  ,  tanquam  inftitutam  ex 
Apoftolica  traditione  ab  initio  Eccle- 
fiae;  ^quaomnes  Clerici  exordieban- 
y;  tur  vitam  Clericalem ;  ut exemplis plu- 
ribuscomprobatd.  Gonzalez  ubiproxi- 
menum.^.  addens  quod  per  antonoma- 
fiam Clerici  vocabantur  coronari;quod 
etiam  profequitur  Emin.  Card.  Baro- 
nius  4nno ^o-^num.z-j.is^  num  r^i.Emin. 
Card.  Bellarminus  lib.i.  de  Monachis 
cap.^o.  Saufay  in  Tanoplia  Clericor.Ub. 
z.pertotum.,&cChzm\\\2LxAde  Tonfura  ^ 
cap.i.  cum  plurib.  feqq. 

AdPrimam  ver6,  &  Secundam  ex 
l'6  propofitis  objeftionibus  refpondetur  , 
Hebraeoslongam  comam  deferre  ufos 
fuifle,  ut  probat  Pineda  Iib.  i .  injob.cap. 
I.  verf.xo.  num.i  i.  Serlogus  in  Cantica 
tom/i,.  cap.^.  Vefiig.7,1.  Unde  Chriftus 
Dominuslongiscapillisutebatur,  utfe 
conformaret  aliis  nat  onalibus  fuis ,  fic 
enim  expediebatj  ne  Redemptorenrui 


45? 

ipfiabhorrerent,  utinfert  Serlogus  uhi 
fupra\  &  exeademrationeS.Jacobum 
ejusdifcipuIumidemfecilTeelt  creden- 
dum . 

Ad  Tertiam  plures  funt  refponfo- 
nes.  Alii  dicuntin  Levitici,  &  Nu-  17 
merorum  libro  prohiberi  tonfionem  ca- 
pillorum,quamab/£gyptiis, in  hono- 
remitiolorum  illam  tacientibus,  He- 
brjci  didicerant.  Aii-ijquod  prohibitio 
illa  fuit  prfceptum  c^rerooniale,  &  cef" 
faffein  legegratiasadinftarcircumcifio- 
nis,&  aliorum.  Alii,  interquosHe- 
fychius  Epifcopus  Jerofolymitanus  in 
Comment .  fuper  Levit .  quod  non  prohibe- 
tur  ibi  comam  retcindere,  fed  in  ro- 
tundum  non  tondere ,  rdeft  ornare,nam 
LXX.  Interpretes  verterunt .  l^lon  fa^ 
cietis  Sifoen  ex  coma  vefira ,  ideft  ornatum 
cincinnum:  Suidasenim  ait5";/(7^«  iigni- 
ficarecapillumplicatum;  quem  Lati- 
ni  vocant  capillitium  calamiflratum  ; 
fivecalamiftrisincincinnos  reflexum; 
quos  Apoftolus  inhibuit  mulieribus 
Chnfiianis  i.r^/w.  2.9.  dicens:  Mulic 
res  in  habitu  ornato\  cum  verecundia ,  ^ 
fobrietats  ornantesfe ,  non  in  tortis  crini- 
bus .  &DivusPetrus  x.Epifi.i.^.  Qua-* 
rum  nonfit  extrinfecus  capillatura  .  Ided 
etiam  Hebraei  vertunt,  non  cincinnabi- 
tisextremitatemcapitisvefiri\  quia  ca- 
pillicincinnati,  &  calamiftrati  fignifi- 
cant  animum  mollem,  &  efifemina- 
tum.  In  cap  II. Levit.  prohibetDomi- 
nus  Levitis ne radant caput ,  autbarbartty 
fcilicet  in  mortem  parentum,  aut  ami- 
corumi  utfaciebant  Hebrasi;  conve- 
niebat  enim  Sacerdotlbus  efle  confor- 
mes  Divinas  voluntati  etiam  in  obitu 
charorum,  utfufius  demonftratGon- 
12L\ezadd.  cap.  Si quis ex Clericis . num. 7. 
de  Vita^  iy>  honefi.  Cleric.  Tandem  S- 
Hieronymus/«  Eiechiel  lib.i^-  cap.^i. 
advertit,  prohibitos  fuiffe  Levitasra- 
dere  caput ,  &  barbam,  ne  imitarentur 
Saceidotes  Ifidis,  aut  Serapidis,  qui 
talemufum  habebant. 

AdQ^uartamrefpondetur,efloquod 
apud  Lalcoscomafueritfignum  hono-  rg 
ris,  nobilitatis,  &  audoritatis;  Cle- 
rici  tamen  debent  efiTe  contemptores 
humanifafius;  &tanquam  Deodica- 
tideponerecomas,  quodfuitfemper  fi- 

gnum 


454         De  Sacrificio  Mi&.Decif:  XLVIII. 


gnumapudomnesnationes  militiaEfa" 
crae,  &obfequii  Divini;  ut  lat^  pro- 
hat Setlogus  in  Cantic.  d.tom.i.  Vejiig. 
^i.M^griMsin HieroleM.  Ferb.fonfura  . 
Et^hinc.fadumefiTe  arbitror,  quodSe- 
reniffimi  Duces  Venetiarum  per  omnia 
praeterjta  fascula  abfque  coma  incede- 
renr  j  utconftat  ex  Iconibuseorumdem 

J9  inFaft.Ducalib.  ab^rjafeflo  J.  ad  Silve- 
jirum  Faleriumy  ft.udio  Joannis  Palatii 
impreflls;  fiquidem  ipfi  Duces,  prout 
omnes  Senatores,  ac  Nobiles  religio- 
fiffimifunt;  &nativam  pietatem,  ac 
obfequiuminDeum  tum  toga  nigra^ 
talari,  iiimcapillorum  contemptuin- 
nuere  voiuerunt, 
AdQuintamdemCim,  &  Sextam_. 

.30  objedlionem  refpondetur ,  fecundum_> 
vanetatem  temporum,  &  regionum  , 
depofitionem  comae  ,  &  refciflionem 
capillorum  fignificafte  captivitatem  , 
ignominiam  ,  &reitatem:  at  per  hoc 
hon  fequitur  ;  non  potuifTe  adhiber.i 
etiaminfignum  fani^itatis,  honoris  , 
&  i^titias,  extraditis  per  Alexandr.  ab 
A^exJib.i.  Dier.gen:al.  cap.16.  (^lib.^. 
cap.i-j.  &  per  L?lium  Bifciolam  Hb.j. 
Horar.  Succelftvat .  cap.^.  Et  vice  verfa 
aliquandopermiflloprolixae  comae,  & 
longioriscapillaturaefada  fuit  in  poe- 
namimpcKnitentis,  &  ob  punitionem 
pr<ECedentiumTulparum;  utlegitur  in 
can. 11 .  Synod  6.  &  explicat  Gonzalez  ad 
d.  cap.Jtquis  ex  Chricis  .  infn. 

Major  omnium  pr^diclaruilnobjedio 

2.1  Clericorum  tonfurarn  negligentium  eft 
contrariaconfuetudo.  Hanccerte  infi- 
ciari  non  poffumus  ,  cumubique  in_» 
praefenrif^culoinvaluerit,  nonabfque 
religipnisdetrimento;  &  haereticorum 
gaudio  :  &  praecipue  Romae,  quam_j 
EmmCard.deLucai»  .Annotat.adCon- 
cil  Trid.difc.2.^.num.i^.($n  z6-  conatur 
excufare ,  quod  ob  univerfaliratem  cri- 
nitorum  nonfit  ibi  fcandalofa.  Porr6 
dicere  non  poffumus ,  earo  peccamino- 
fam  non  elfe,  attenta  prohibitionc^, 
ejus,  quamindefinenter  fecit,  &facit 
Ecclefia  in  tot,  &  tantisConciiiis  Ge- 
neralibus,  Provincialibus,  &  Dicgce- 
fanis,  &eam  damnaverit  Concilium 
Tridentinum/^jiT^zz  derefor.  cap.i.  ita 
^atuendo  :  Statuit  S.  Synodusy  ut  qu^e 


alias  a  Stmvui  Tontificibus ,  {5^  a  Sacris 
.Conciliis.de  Clericorum  vita,  honeftate  , 
cuhu  l^c.  copiose^acfalubriterfancitafue- 
runt ;  eadem  in  pcfierumiifdem  poenis,vtl 
ma]oribus ,  arlitrio  Ordinariiirrponendis , 
obferventur .  iyc.  Si  qua  veroex  hts  in.de-' 
fuetudinem  abiiffe  compererint  ^  i^quam- 
primumin  ufum  revocari ,  iy»  ab  omnibus 
accurate  cujiodiri  fludeant ,  .non  obflanti- 
bus  confuetudinibus  quibufcunque .  Igitur  11 
nonfubfiftitfundamentumconfuetudi- 
nis,  cui  derogavit  Concilium  ;  tanto 
ininias,  quiaconfuetudoComae,  &ca- 
pillaturiEinClericiseftcontraEcclefia- 
fticam  difciplinam  ,  &  honeftatem_t 
Clericalem;  comatienim,  &capilla- 
t\  Clericijdepofita veftetalari,abfque 
rubore  mifcent  fe  inter  f<^minasin  cho- 
raeis,  inludibus,  inbacchanalibus,ut 
experientia  docet ;  &ide6  talisconfue- 
tudo,  quamvisforet  immemorabllis  , 
nihil  vaIet.,SperelIusi)ffi/]i79.w«rw.(jr. 
eftenim  abufus  ,  &  corruptela  ,  quac 
jiullo  traftu  lemporis ,  etfi  longiftjmi  , 
vires  capit.  IdemSperellus  Decif.i^i. 
»«»7.3^.57.  {9^60.  Gonzalez  ad  B^g.  p. 
Cancellar. glojf. 3 5 . num.io.  i^^i. 

Nec  dicant  delatores  .capillaturae  , 
quodEpifcopi  vident ,  fciunt  ,  &  to-  ^3 
lerant ;  quod  etiam  videtur  faccre  Ro- 
magSummus  Pontifex.  Nam  refpon- 
detur  primo,  tolerantiam  Superiorum 
inrebusprohibitis  nullum  justribuere 
utentibus  illis  .  cap.fin.  ubiGlofia  in 
verb.  approbare.  De  Sentcn.  Excomm.hu- 
doviCws  Decif.  162.  num. 10.  &  ibi  Ad- 
den.litt.C.  Pignatellus  tom.io.  confuh, 
5?5.  num.  1 5.  Refpondetur  Secundo  ,  non 
efle  tolerantiam  in  Epifcopis,  qui  per 
fua  Edida,&  Synodales  Conftitutiones 
deteftantur comas,  &  crines  auribus 
longiores  in  Clericis ,  quos  etiam  cafti- 
gant;  utfecit  hic  Patavii  anno  i^jfj. 
vigilantifljmus  Epifcopus  Georgius 
Cornelius,  qui  Presbyterum  fatis  di-  ^^ 
vitem,  fedvanum,  comam  degentem 
carceremancipavit,  muI£lavit,&ton. 
derefecit,  ipfamquecomam  appende- 
rejuflit  inCancellaria  adaliorum  fer- 
rorem.  Romae  Summi  Pontifices  fre- 
quenter  renovant  prohibitioncs  capil- 
laturae  in  Clericis.  Ita  feciffe  Urbanum 
VlII.  annoitJ24.teftatur  Chamillard. 

de 


DeSacrificioMiflfe.  DecifXLVin.         ^s^ 


deTonfuracnp.T,.  infine.  Eamdamfecic 
2'j:  Clemens  Nonus  anno  i66j.  &  anno 
r^8i.  Innocentius  XI.  &  de  pr^fcnti 
prohibuifle  comas,  &  capillos  longos 
inClcricisRomaois  Sanftiflfimum  In- 
nocentaumXlL  f^^liciterregnanterafa- 
maubiquefacitfidem  j  adeo  uc  frivo!^ 
fint  excufationes  eorum  ,  qui  volunc 
quidem  vitanr»  Clericalem  pro  haben- 
disreddicibus  ErcIefTafticis;  fed  non_-p' 
eam  affumunt,  uc ferviant  Deo abllra- 
fti  a  mundi  vanicatibus',  &  depofitis 
ciapillis j  ignorances ,excei!entiam Mi- 
niftrorumDeiconfiftere  inhoc  ornatu' 
detonficapitis,  quemtanti  SS.  Patres, 
&majoresnoftri3Bflimabant,uc  fiquid 
premurosepeticurieffent  ab  aliquoEc- 
ckfia(lico,  euD>  per  Coronamfuam^ideH 
Tonfuram Clericaiem  rogarenc :  ut legitur 
inEpift.ib.  S.  Hieronymi  ad  Augufti- 
nu  m  ;  ibi  .•  Dominummeum  ^lipium ,  {5^ 
Dominummeum  Evo'dium\  ut  nomine"  meo 
falutes ^,  precor C oronamtuam:  Nec  non 
in\E/'i/?  147.  Divi  Auguftini  ad  Epifco- 
pum  iProculianum:'  ibi  :  Tev"  Ccfonam- 
noftram nos  adjuranfvefiri,  (s^ per  Coro- 
£6  nam  tefiram  voj  adjurant  noflri,  Et  ex' 
hacinobfervantiafequitur  magna  de- 
ledatiohaetericorum,  quiodiohaben- 
fes  Ecclefiafticam  difciplinam',  vald^ 
defiderantcbntemptum  Sacrorum  Ca- 
nonum/  &fpecificeTonfurae  Clerica- 
lis,  prouf  fuis  tempbribus  retulit'  In- 
nocentius  Ilt.  lih.i.  contra  hjeretic.  fui' 
remp.capi.  itafcribens  :  De  hac  forma 
B^gali -,  dehocjiino'  Jefu  Chrijii  hderetici 
qu<eliionemfaciunt'\  rnaximsiUi, qUi a Ck' 
rodeciderunt'^  i^adh^rejim  tranjterunt , 
*Vhde\.  inquiur.t^  corona  hiec  accepit  ini- 
tium}  Quidnobis  r^is^  coron^  huic}  Uti- 
nam  criniti  Clerici ,  &  eorum  Confef- 
farii  ferid  confiderarentj  delationen;i_> 
comaeinMinififis  facris  elTe  peccatum 
mortaley  ut  probat  Navarrus  in  Afa- 
nualicap.i^.num.x  10  &  Illuf^riffim.Spe- 
iteWvisinVarctneJiTeleturg.  cap.\<^.  num. 
€.  hi  emm  non  impenderenr  ipfis  Sacra- 
menn!emal>folutionem  ;&  illi  melius 
confulcrent  animabus  fuis  ",  abie(Sli<y 
n"amqueTonfjrxperre!axationemca- 
pl^lbrumetl  qnseJam  fpecies  Apoftafiae 
a  v',raiCleiica!i ;  utdeducitur  ex  ver- 
bis S.  Augiwtini  De  Qomempt.Mundi tom. 


9.  ica  fcribentis:  Quifquis  Clericusad  for" 
temDomini  vocatus^  qui  comammtr'it;iy* 
capillos  radere  y  veltondere  erubefcit,pro- 
fehbfenon  de  Dei ;  fedde  mundi  forte  ef- 
feteffatur.  Et  noviflime  huncabufum 
inClericis  deplorac,  &  eis  timendum 
effe  de  aterna  falute  probat  Magrius  d. 
verb.  Tonfura, omnino  legendus , 

Nec  dicanr  in  Ecciefia  Gr^ca  comam 
e(Te  permifFamminiftrisSacris.Refpon-  27 
det  enim  Chamillard  ^?7b«/«>vr  r<»p.io. 
Oppoff.^^.pac^.^S^.  adcaufam  nofiram_, 
non  pertinere  Gr^corum  exempium  i 
quippe  in  pluribus  ritibus  ipfi  a  nobis 
funt  fegregati ',  ab  initio  tamen  Eccle- 
fias5:&  per  plura'fa2cura  etia^  Grseci  co- 
mamdeponebant ,  &tonfuramCleri- 
calem  profitebanturs  tefte  S  Gregorio' 
Nazianzeno  Orat,  18.  adi^erf  Maximum, 
quem  cum  malisartibus  Epifcopi  Pro-' 
vincialesad  Ecclefsam  Confiantinopo- 
litanam  promovifTenf,quiacomam  ha- 
bebat,eumdemtotond"erunr,c]uodrefert 
etiam  Magriusrf.  verb.  Tonfura.  In  fex- 
toffculo  Eutychi?  Antiftitis  Confian- 
tinopolitanl  tonfionem  ex  Metaphraf^e 
narrat Surius6. ^pril. num.ii-  & Tara- 
fiijn  eadem  Sede  fuccefforis,  intrepid;' 
adverfuslconomachos  confefforis,  ca- 
plilorum  tonfuramfcribit  idem  Surius 
d'ie  15.  Februarii  num.ii.  13.  ish'i^-  ac 
alioruTn  confimilem  comae  depofitio- 
nem  infacrorum  ordinum  fufceptione 
in  Ecdefia  Gr^ca  refert  Chamillard  ubi 
fuprapag.r^^c).  profequendo relafionem 
Hitloriarum,  e  quibusconf^atj  etiam 
Sac^rdotesGrfcos  ^- relaxatiouecapil- 
lorum  abfiinuiffe  ufque  ad  feculum 
nonum;  quo  inclinante,  GrfcJ  ,  fub 
Photio  Patriarcha  CorHlantinopoiita-- 
nointrufo,  orto  magno  fchifmate',  fe* 
abEccIefiaKomana  fubtraxeruntf  c^- 
pcruntcomasadmittere  .3.  etfi  fubtus  il- 
iasinrotundumcrinesradant;  de  qua' 
methodo  fe  tonfurandi  fubtus-5  relaxan- 
di  autem  defupercapillbs  ufque  ad  hu- 
meros,  itaconcIuditChamilIardi/.r<tp. 

10.  Oppofit.^.  infine ,  pag.s99-  "^^  dicam' 
igitur  quod  fentlo  ,  Gracorum  comam  in' 
latinos  dumtaxaf  odium  laxavit ,  {9^  »«- 
trivit ;  necilladimidiatacapitis  detonfio^- 
niJiSchifmatici  ingeniiportiojure  nuncupa- 
ripotefi.  Etexhisomnibusapparent  y 

Oirna- 


De  Sacrificio  MiflTie.Decif.XLVlir. 


455 

Ornatumhunceximiu  ClericalisTon- 
furae ,  confiftentis  in  refciflione caplllo- 
ram,  nefintauribus  longiores;  &  in 
Clericarotunda  in  fummitate  capitis, 
efle  a  Sacerdotibus  Latinisavide  cufto- 
diendum  ,  6c  devotd  portandum  juxta 
Sacrorum  Canonum  pr§fcriptum,quod 
cfficaciter  inculcantSperellus  inTarte- 
veji d.cap.is)-^  num.^.is^feqq.  Chamil- 
\sixd.tototraB.  deTonfura:  in  ({Mocap.i. 
2.  iy  g.  colligitConcilla,  Pontificum 
Conftitutiones;  &  Synodos  Nationales 
illamprfcipientes;  in  fequentibus  au- 
tem  capituliscumulat  Synodalia  De- 
creta  Difcefana  ,  SS.  Patrum  teftimo- 
nia  ,  Antiquitatis  exempla  ,  Do£lo- 
lumfententias,  Principum  edida;  & 
plureshujusOrnamenti  non  negligendi 
lationes;  &demum  decem  oppofitio- 
nesa  profanis,  feu  a  Novatoribus  fa- 
ftasrefolvit  .Intercanoniftasautem  de 
ipfius  Tonfurae  neceflitate,  &  praece- 
ptoaguntCarolusdeGrafljs  de  Effeili- 
hus  Chric.Trelud.  num.z^o.  ^  feqq.  & 
Bellettus  Difquifit.  Clerical.  part.i.  de 
Difcip.'ir}.C/eric.  $17.  quos  Auftoresfi 
Ecclesiaftici  intonsi  lcgerent,  eos  pu- 
deret,  ^  proprio debito  tam  animos^  di- 
ftare  . 

Tandem  quia  in  cap.  Clericus^.  De 

a8  Fita,  i^honeflate  Ckricor.  ita  difposi- 
tu m  legitur  .  Clericus  nec  comam  nutriat, 
necbarbam^  fciendum  eft  ,  quo  ad  cultu- 
ram  barbaevariosfuifle  ufust^m  in  an- 
tiquifl^imis  temporibus»  quam  in  me- 
diis,  &fucceflivis  ufquead  Evangeli, 
camlegem;  ut  do(ftedemonftfatGon- 
zalez  inCommentar.add.  cap  Clericus  . 

ap  Hebraei  longam  barbam  nutriebant, 
juxta  lilud  Vfal.13,1.  yerf.2.  Sicut  un~ 
guenturn^quid  defcendit  in  barbam^  barbam 
^aron .  Apud  Graecos  tempore  Aiexan- 
dri  Magni  barbae  tondebantur  ,  ut  ex 
Athxnxo  lib.i  ^.  cap.6.  etsi  Philofophi 
barbam  nutrirent  ,  de  quibus  ludens 
Poeta  graecuscecinit . 

3©  Si  prdmiffa  facit  fapietitem  barba  y 

(quid  obftat, 
Barbatus  po/ftt    quin  tapet  tffe 
VlatO  ? 
Quascarminasictraduxit  Marinus: 
Se  /a  barba  ,  cbe  hirfuta  al  petto 


Filofofo  altrui  rende : 

C/ji  dira ,  c/je  un  Caftrone  . 

l^onpoffa  effer  V/atone"*. 
Romaniab  initioneccapiilos,  necbar*  yi 
bamrefcindebant;  fed  deinceps  coepe- 
runteam  tondereannoCCCCLIV.  ab 
Urbecondica,  utex  Varronerff  i^i^<- 
fiicalb.ii.  Sc  cxVWnio  /ib.y.cap.-^c^.  de- 
monftrantGonzaIezrf<:^  W.  r<T/>.C/mf«/. 
w«w.2.&eruditlflimus,  noftrique  Gy- 
mnafii  Publici  Sacrorum  Canonum  . 
Profeflbr  Abbas  Nicolaus  Papadopoli 
inVroenotion.  Myflagogic.  B^fponf^.  fe8.  52 
i.^.j.  ubidofteadvertit,quodismos  , 
ifquebarbfcontemptus,  nequeRomae 
perpetuus  ,  neque  plane  communis; 
nam  graviflimos  quofque,  &  fapien- 
tiamprofeflospilispeperci(Tenotumeft 
exillis  versibusjuvenalis  Satjr.i. 

Horrida  membra  quidem  ,  i^  durit 
pro  brach/a  Set<e 

Tromittunt  atrocem  ammum . 
Et  idem  dicendum  venit  de  Venetis  Se- 
natoribus ,  quorum  plurimi  ad  Ducale 
faftrgiumevedirafo  mento,  &abfque 
barba  ante ,  &  poft  millesimum  ffcu- 
lum  confpiciuntur  i  non  pauci  ver6  35 
barbati  ,  utex  eorum  Iconibus  apud 
Joan.Palatium  infafi.  Duca/  ipfofqu^ 
Duces  cultores  barbas  fuifl"e  credo  ek 
prijcedenti  eorum  navigatione,  &  ex- 
peditione  inGraeciam;  ubifapientibus 
barbafemper  placuit;  cumdicat  dc^ 
SoQt^ltTerf.Sat..it. 

'm  Barbatum  hoc  crede  magistrum 

Dicere ,  iyc. 
Quod  ver6attinetadMiniftrosSacros 
legis  Evangelicae ;  sicut  Chriftus  Domi- 
nus,  &SancH  Apoftoli  barbam  porta- 
bant,  utex  Nicephoro  oftendit  Gon-  24 
7.a\eiubi iupr.num.i,.  itaPoniifices  Ro- 
mani  eam  retinueruntufquead  Anice- 
tum;  id  etiam  atteftantibus  eoru  m  ima- 
ginibus  in  BulIarioCherubini,&  apud 
Ciaconium;ab  Anicetotamen,&  dein- 
ceps  cceperunt  Pontifices  ,  &  Ecclesiae 
LatinasEpifcopi,  acClerici  nonfolum 
tondere  barbam,  verum  &radere;  & 
ita  apudeofdemCherubinum ,  &Cia- 
conium  cernuntur  Icones  Pontificum 
abfquebarba;  &hicmos  radendi  bar- 
bam  in  Clericis  occidentalis  Ecclesias 
CQoimendatus  fuit ,  deinde  pr arcepto 


DeSacrificioMife.  Decif.XLVIII. 


firmatusEpifloHsPontificiis,  &Conci- 
liaribusDecretis",  ufu  barbae  fircno  re- 
manente  in  EcclesiaOrientali;  ut  fu- 
sius  dilTerunt  idem  Gonzalez  loco  supra- 
cir.num.7,.i^4-Sc  Abbas  Papadopoli  d. 
r?//3.4.  jf^.i.§.5.conclu,dens,quodcum 
abrasio  ,  aut  nutritio  barbae  sit  adia- 
phorum  quid ,  &  indifferens ,  tam  Gr?- 
ci ,  qu^mLatini  peculiaribus  rationi- 
busmoti potuerunt  barbam dimictere  , 
autradere. 

Igitur  quo  ad  hunc  barbae  ornatum  in 
Ecclesia  Latina.si  ufum  consideramus, 
fuit  variusinprseterito,  &  in  prasfenti 
fiseculojuxta  varietatem  regionum,  ac 
morum  hominum.  Si  facros  Canones 
attendamus,  noneft  aClericis  Latinis 
ipfa  barba  nutrienda;  quorum  Sacro- 

95  rximCanonum  vimotusS.CaroIusAr- 
chiepifcopus  Medicrlanensis  hortatus 
fuit  primum  univerfos  de  Clero  fuo 
ad  deponendam  barbam  ;  deinde  ipfe 
mentorafo  in  publicum  venitiacexem- 
plo  fuo  nonnullos  ,  quos  pulchra,  & 
decora  barba  deledabat ,  ita  fuasit i  ut^ 
deposita  mentis  duritie,  eam  refcide- 
rint ;  quod  late  narrat  Giuffianus  itt 
ejus  vita  lib.^.  cap. 10.  Sc  tefert  llluflriflf. 
Sarneilius  d.  tom.u  Epjft.ii.pag.s)^.^^ 
5>4.  addens  ,  a  Sacra  Congregatione_» 

3^  Epifc  is^ B^gukr.  refponfu  m  fuifle ;  cbe 
feilVrete  vuole,  Jipuo  radere  tutta  la  bar- 
ba \ ne ilVefcovogUelopuo ptohibire.  i  j?o. 
Matera  5.  Maii .  apud  Nicolium  in  M. 
SS.  Ea  ratione  quia  prohiberet  obfer- 
vantiam  fupracitati  cap.  Clericus  .  j.  De 
Vita,  i^Boneft.  Cleric.  defumptum  ex 
Concil.'^.  Carthaginen.  can.Ofj^  In  prsefen- 
tiarum  aliqui  Clerici  ,  &  Sacerdotes 
Regulares  barbam  deferunt  ,  quibus 
ipfa  conciliat  gravitatem.  Monachi  , 
ac  SaCerdotesSocietatis  Jefu,  &plures 
ex  mendicantibus  eam  radunt ,  &  funt 
veoerabiles  •,  idcirc6  nullus  reprehen- 
dendus  ,  omnes  commendandi  •,  illi 
tantumcenfurandi,  quipromifffbarb? 
ade^ftudiofiefTent  ,utpeftine,  &odo- 
ribus  eam  mmiscolerent  adpompam, 
acvanitatem;  hocenimeflTet  barbam 
nutrire,  quodvetant  Sacri  Canones  , 
nonillammediocrem  habere*,  vel  abf- 
quecultura,  prout  faciuntPP.Capuc- 
clnijportare. 


457 

Coroilariiloco  non  mepigethic  re- 
ferre,  quaeleguntur  de  mulieribusbar- 
batis  apud  Hiftoricos .  Schottus  in  Phy- 
fica  Curiofa/i/'.^.  cap.^i.  §.z.  ita  fcribit: 
Variis  temporibus ,  ac  locis  vifce  fuerunt 
mulieres  barbat<e :  nam  tefie  'Vvoffio  apud 
^ldrovandum  caip.i  .dtMoni\r\s  in  Gyn^' 
ceo^lbertl  Ducis  Bavaritt  mulier  barba 
rtigra  ^  i^  promijja  ^  injignis  verfabatur . 
Et  in  Mufteo  Ilufirjjftmi  Senatus  Bononien- 
fis  confpiatur  lcon  mulieris  Cermante,  qu<e 
olim  Bononia  tranfiens  barbam  duospaknos 
longamgeftabat .  Ipfeegoin  Sicdia  mulie- 
rem  vidi ,  quce  barbamfat  longam  ,  ac  den- 
fam  oftentabat ,  nifiidentidem  eamprafcin- 
deret  (Egoquoque  hicPatavii ,  cum_. 
adoIefcenselTem,  vidi  confimilem  mu- 
lierem  barbatam  . )  Vifa  Lutetitef^mina , 
znyflacenigro  ( vujgoconmoftacchi  ne- 
gri )  is"  incanojufta  maguitudinis ,  mento 
etiam  pilofo  mediocnter  ,  teftejonflono  in 
Thaumatol.  Claff. 10.  cap.y.  hucufqu^ 
Schottus. 

De  Galla  vidua  ,  amore  caftitatis 
barbata,  dififeritS.  Gregorius  Magnus 
lib.^.  DiaIog.cap.il,  Et  Antonius  Ma- 
finusBononien.  inSchoIaCbrifiiani  cap. 
47.  §.  110.  pag.^c)^.  notat  ex  Donato 
Cal  vo  in  Ephemerid^fol.  508.  /^rt^/.g.Ber- 
gomi  repertas  fuifle  anno  155)6.  duas 
mulieresbarbatas,  habentesbarbani-. 
longam  ,  adinftar  Patrum  Capuccino- 
rum.  Sedhsec  funt  opera  folius  natu- 
rs  .  Exempla,  quae  fequuntur  ,  funt 
fupernaturalia  . 

In  Martyrolpgio  Romano  die  20. Ju- 

lii  ita  legitur .  In  Lufitania  S.  'Vvilgefortis 

Virginis  ,  iS"  Martyris ,  qua  pro  Chrfiia- 

nafide  ,  acpudicit'adecertans  .,  in  Cruce 

meruitgloriofum  ohtinere triumphum  Hscc 

RegisPortugalliaefilia  formofifnma__., 

cl^m  Chriftiana,  nefcioparente  ethni- 

co ,  abeodem  poft  primae  uxoris  cbi- 

tum  ,   ad  incgftuofas  nuptias  fecuni_> 

ineundas  «leda,  &  coada  fuit  .  Ad 

orationem  pia  Virgo  confugit,  &  una 

node  ita  eamDeusdeformavit,  utdie 

aliero  non  foeminae,  fed  viri  Ipeciem 

pr?feferref,  barbaenim  hifpida,&  pro- 

lixa  mentum  illius,  genafque  undique 

contexit.  Iratus  Pater  illam  in  Cru- 

cemclavis  affixaoncrudeliflime  interc- 

mitjUt  ex  Molano  ad  Vfuardum^e-a  Ab- 

M  m  m  bate 


37 


38 


4s8        DcSacrificioMiflJc.Decif.XLVni. 


bate  Anhufano in Stemm.  Cbrifii  20.  Ju» 
tii ,  &  ex  Bartholomfo  Riccio  in  Trium' 
phoChrifiiCrucif.  narrat  P.Schottus  in 
Thyfic.  curiofa d.  lib.i.  cap.^i.  §.2. 

S.  Paula  cognomentoBarbata,  Virga 
Abulenfls  in  Hifpama  ,  ob  egregiam 
fiulchritudinem  abinfolenti  juvene  ff- 
piustentata;cum  eam  fofam  repertam 
anagro  eflet  violaturus,  fugit  in  pr»- 
ximamaedrculamDivo  Laurentio  di' 
catam ,  ubi  orans  itatim  ejus  facies  de- 
turpataefl,  &agreftisbarba  ita  in  ea 
cnata,  ut  Amafius  introgreflus  ipfam 
nonagnoverit.  ItaExBolIando  fom.iJn 
^itis  SS.Februarii  refert  Bagatta  de  ^d* 
mirand.  orbis  Chriftiani  tom.i.  lib.  i .  cap.  ^ . 
§.z.  num.  5.  addens  num.6.  Ex  Ugheilo  in 
Jkalia  Saeratom.j.  .Amalphsn.iArchiepifc.. 
loannemephebum,  nepotem  Ven  Pe- 
tr j  Eremica  annorum  undecim  ,ab  ini- 
quo  homine  ad  turpia  expetitum ,  Deo' 
auxiliante,  in  facie  ejus  ftatim  tarrL* 
longam  barbam  emififfe,  ut  apud  pro- 
cacem  prsedidum  mcognitus  remane- 
ffet. 

I>  E  C  I  S  I  O  XLIX. 
ARGUMENTUM. 

Agitur  de  alk  partc  EccIciiaftiGae 
Tonfurae,  conftftcntisin  Habi- 
tuadformam  Sacrorum  Gano- 
num .  Trcs  conditioncs  Vcftis 
Clcricalis,  ut  (it.Talaris,  Ni- 
gricoloris,  &Lanea.  Plura  dc 
Origine ,  &  ufu  Vcftis  Talaris » 
pc  cojorc  albo  ,  ac  violaceo 
cjufdem,-  atquc  de  prohibitio- 
nc  vcftium  Scncarum .  Scx  ac- 
ccffbria  habitus  Clcricalis ,  Zo- 
na,ColIaria,  ManieaeyCalceii 
Pileus  5  &  Annulus;  quas  om- 
nia  quomodo  Clerici  dcfcrrc 
poflli  )t?  A.nnulorum  plurcs  ufus, 
&  myfteria,  prascipue  in  coniu- 
giis  ,  &  Sigiliis  .  Papa?  Sigilla 
tria  ;  Annulus  Pifcatonus  , 
Plumbeunip  &  lubrcriptiacum 
aiiquo  vcsfu  l^acrae  Scripmrae  • 


Digitorum  nomina ,  &  eur  ni 
quarto  digito  Annulus  pona- 
tur?  De  Annulis  fponfalitiis  S. 
Annae ,  ac  Deiparae .  Quibus 
Ecclcfiafticis  licitns  fit  Annu- 
lus  aureus,  &  quibus  prohibi- 
tus?  Qiiidfit  Vcftis  didta  Bir- 
rus  l  Qui  infantuli  olim  Lc(5to- 
7CS  ?  Et  cur  Rcgularlbu^  dctur 
habitus  folemni  ritu ,  non  ctiam 
Clericis  faecularibus  ?  £t  laid 
fepcliantur  induti  Habitu  Re- 
gukri  S.  Francifci  l 

s  V  M  M^  J{IV  M, 

I  Veflis  talaris  ^  ultYaTonftiram,eft 

Clericismcejjaria . 
X  Marc  v  $  Cernelius  Epifcopus  Tata^ 

%ii/ius  in  Concil.  ^quiltjenfi  Tro^ 

'ifincialifuit  anno  1 55)6. 
}  Vefiis  Clericalis  tres  conditiones^ 

requirit.  Et  qtinei 
4  Talus  quidfttt 
j  Fejiis  talaris  ex  pracepto  ^pofloh 

lorum . 

6  ^Antoninus  Caracalla:  Imperator 
auHor  vefiis  talaris  apud  Jioma' 
nos. 

7  yefies  talaresClaufa  antc^  &  re- 
tro' 

8  TaUiuMyfeu  Mantellum  Clerica- 
rUmfittalairc. 

9  Fefies  Clcricorum  non  talares  ifu 
Fillis,  &itinere;  at  numquam.^, 
in  Miffa . 

10  Fe^is  clericaiis  fit  nigri  colm-is . 

11  FcfiesClericorumalbte  iriprimiti' 
va  EccLefia . 

li  Tslpvatianihi£retici\curvefies  a^ 
basportabant  ^ 

13  Fiolaceicoloris  olim  ve^es  Cleri» 
cales  . 

14  Color  viridis ,  &  rubeusprohibitUT 
Ciericis  invefiibus. 

15  pyiistalaris^  &n^rainduend'a  ^ 
ctericis  etiam  domi . 

le  Vcfics  h  Sericoprohibent  Clcricis 

SytiodiVatavin^ie. 
xj  Ffiibus  firicis  induuntur  "Hfihi- 

les.. 

is  m- 


DeSacrificioMiflW.Decin  XLIX. 


t^  Eplfcopldehent  induere  vcftcs  la~ 

neas ,  non  fericas . 
19  u4.ccefforia  P^ejiis  Clericalisfex .  Et 

10  CinBuram  habeant  Clerici  fupra 

veftem . 
2 1  Collaria  Clericerum  alba,/implicidy 

mndijfufa;  nec  manic^. 
zi  Subucuta  reflexa  ad  manus  ftt 

parva . 
13  Calcei  Clerlcorum  nigxi  ^  non  ad 

formam  mmdanam., 
24  Tileus  Clericorum  nec fericus ynec 

fafligiatus . 
2.^  ^nnulus  undh diUus  f 
z6  ^nnuLus  erat  fibula  palUj  ,  ^ 

pluvialis . 
i7  ^nnulus  profigiUo . 
iS  Tapafigillatria;  ^nnulus  pifca- 

toris  \  Vlumheam ,  &  flgnum  cum 

'verju  altquo  fcriptur<£  Sacra . 
i9  Chordafericaquandoin  BullisTd^ 

p<e}&  quando  k  canape  ? 
50  Tlumbeum  figillum  Feneti  Du- 

cis  ■ 
|i  £hriftinomen  in  ^nnulis  primiti- 

njorum  Chriftianorum . 
3^  ^nnulus  in  digitis  ftgnum  hono- 

ris, 
35  Romanorum  ufus  circa  ^nnulos 

aureos ,  argenteos  ,  ferreos  . 
54  ScholaribuSy  dHmdoaorantur,  cur 

^nnulus  aureus  detur^ 
^f  ^.rmuLuscur  inSponfalthus  y  &'in 

Matrimonio  ? 
3^  ^nnulus  cur  in  quarto  digitoSpon- 

fe  manus  ftniftra  ? 

37  *I>igft9rum  manuj  hominum  no- 
mina . 

38  DigitigroJJtores  ante^cibum  ,quam 

:39  ^nnulus  S.  ^nna  Matris  \Deipar^ 
quatisy  &ubifit'i 

40  !/innuliSponfalitii*Deiparaduo  ; 
&  ubifint  ? 

41  ^nnuLus  Spanfalitius  foluto  Ma^ 
trimonio  anftt  Vxoris  ^ 

41  ^nnulus  cur  Epifcopis  datur  ifu 
confecratione  ?  E]us  myftcria . 

43  Gr^ci  ^Antiflites   ahftincntes  ab 
ufu  ^nnuLi^urci . 

44  ^nnuLum  aureum  ^bbates  ferunt 
£X  Triviiegio .  Itcm  ^bbatifiA . 


45^ 

habent 


4f  ^nnulum  Moniales  habent  ut 
Sponfi»  Chrifti . 

46  ^nnuli  aureiprohibiti  Clericis.eXs 
ccptis  Tr^latis ,  &  Do^oribus . 

47  Do6lores  y  neque  aLii  tndignitat^ 
EciLeftaftica  conftituti  terict  u4nu» 
lum  in  Mijfa . 

4S  Trotmotartinon  partecipantesan. 
teneant  ^nnulum  in  Mifta  ? 

49  Habitusdomefticus  Clericoram,^ 
Sacerdotum  quaLis  ?  Et  quand(t 
pecccnt  mortalitcr  oh  veftes  va.-^ 
nas? 

50  Clericalisdignitas  fervanda. 

51  Clericoumpuritas  interna. 
51  S.JSaftLii,  &S.Ephrem  vifto. 
f ;  Clerici  neftnt  eontempttbilcs . 

54  Ledlorcs  an  habitum  mundannmL* 

pofjintdcferrei 
5f  Birrus  quid  ftt  ?  Et  num.^i. 

56  Modeftia  in  veHitu  Clericorum . 

57  reftales  rirgines  damnatie  ob  vani'^ 
tatem  indumentcrum . 

58  Feftes  Sacerdotum  inSacrificiodem 
hent  efte  fpLcndidce . 

^9  5".  Sabbas  honoratus  ab  ^naflafi^ 

Jtnp.  obveflem  humilem . 
^o  Muftci  Laici  in  Ecclefiis  S.  Marci 

yeyietiar.  &  S.^ntonii  dcTadua. 
4i  LeUores  infantuli Martyrio  corona-» 

tidie  ii.JuLii ,  quiftnfi 
61  Sordes  in  -veftibus  Ctericorum  ca» 

vcnda . 
64.  ycftisClericalis  cur  non  detur  fo- 

lemniter  ,  ftcut  habitus  ^eguU" 

rium ,  i3r>  Monialium  ? 
^f  Laici  cur  fape  fepeliantur  induti 

habitu  Ji^uLari  S.  Francifci  .<? 

PRoadimpkndo  pracepto  Clerica- 
lisTonfurae»  fatisnon  cft  Eccle- 
fiafticis  miniftris  capiilos,  &  barbam 
refcinderc,  tondereque,  utprobatum 
eftfupra;  fedoport€t,utetiam  veftera 
Clericalem,ad  normam  Sacrorum  Ca- 
nonumdeferant;  utrumque  enim  re- 
quiritur  ,  ut  quis  dicatur  Tonfuram 
fervare;  utdefinitumfuit  in  Concilio 
Aquilejenfi  diaecefano  anno  i  59?.  de 
Vita^  is^honefl.Cleric.in  illis  Verbis  : 
Habitum  Ckricalem  declaratnus  eumejfe, 
qui  vejfe  talari  y  iy^tonfuraconjiat.  Siex 
duebus  alterum  dejit ,  dicimus  Clericnlem 
M  m  ra    2  babt' 


4^0 


De  Slcri  ficio  Mifli.OecirXLIX'. 


hahitiimwtegrtmnonejje ,  Et  in  eodem 
Concilio  Provinciali  Aquilejenfi  cele- 
bfatoUtini<T««(?  159(5.  (inquo,  inter 
alios  Epifcopos  fuffraganeos  illius  am- 
pliflimiPatriarchatus,  intervenit,  & 
fubfcripfit  etiam  liluftriflimus ,  &  Re- 
2  verendifTimus  Marcus  Cornelius  Epi- 
fcopus Patavinus)  fub eod.  tit. de  ytt.iyt 
Honefl.  Clerlc  reiteratd  dicitur;  Rabltum 
vero  Clericalem  declaramus  eum  ejfe  qui 
vefte  veltalari ,  velbreviore  in  itinere ,  ut 
paiilb  ante  difpojitum  eft ,  ac  tonfura  con- 
ftat.  Siexduobus  aherum  dejit  ^  habitum 
Clericalem  dimidiatum  declaramus ,  ac  di- 
cimuSyUt  C  onjlitutionibus  de  habitu  Clerica- 
Jideferendo  dlfponentibus  fatisfaBum  non 
jit  .  Quibusdccretis  conformis  eft  de- 
ciaratio  S.  Congregat.  Concil.  Trid.  ad 
feff.2^.  cap.6.  quam  refert  llluftrifiTim. 
EpifcopusSarnelliusrf. /(jwi.  Epiflolar. 
Ecclef.  Epifi.i 6.  pag.i  20.  hifce  Verbis  : 
^<lonfuffcit  Corona ,  feu  Tonfura  Jine  ha- 
bitu  ;  fed  computative  requiritur  utrum- 
que  . 

Utigitur  Sacerdos  in  exteriori,  de- 
blto  ornatu  indutus  compareat ,  opus 
eft,  eum  veftiri  Vefte  ^Sacris  canoni- 
bus  prasfcripta  ,•  &  quia  Veftis  Cierica- 
lisdupliciterconfideraripoteft ,  vel  in 
fe,  vel  in  acceftbriis-,  primCimdecon- 
ditionibusipfius  Veftisinfeconfiderat^ 
loquemur;  deinde  de  acceffbriis  eam- 
dem  veftem  concomitantibus. 

Veftis  Clericalis  confiderata  propri^ , 

%  principaliter,  &infe;  ut  juri  canoni- 

co  fitconformis,  debettresconditiones 

habere  ,  unaminforma,  alteramin— » 

colore;  tertiam  in  raateria. 

Forma  Clericalis  veftis  eft  ,  ut  fit 
oblonga,  &  demifta  k  eoUo  ufque  ad 

4  talos(Talusantemeft  parspedis;  ideft 
illudos,  quod  extuberat  penes  caica- 
neum .  Laurent.  in  ^malthaa  Onomafli- 
caVerb.Talus .  )  &^  contadu  praedi- 
ftioftisTali,quem  veftisoblonga  facit, 
diciturTalaris,-  eftquehaecformaanti- 

5  quiflima;  ordinata  ^  SS.  Apoftolis,  ut 
notat  Sarnellius  d.  Epi^t.\6.  pag.iii. 
quautebantur  etiam  hebrasi  ad  exem- 
plum  fuorumPatrum,  &  Patriarcha^ 
rum;  fiquidemjacob  veftiverat  filium 
fuumdiledumjofeph  vefte  Polymita. 
Cenef.iJ.^.  quasquidem  veftis  eratta- 


laris,  utfubditibidem  Scrlptura  facra 
Verf  2 g .  in  i  1 1 is  verbis :  Confeftim igitury 
ut)  Jofeph  )pervemt  adfratresfuos ,  mm- 
daverunt  eum  tunica  taJari ,  ^^  polymita  ; 
miferuntque  eum  incifiernam  veterem.,qua 
non  habebat aquam .  Et  ide6  ufus  veftis 
talaris  magni  aeftimatus  femper,  fuit 
apud  viros  fapientes  ;  conciliat  enim 
ejus  forma  non  mediocrem  decorem,  & 
gravitatem,  &eadem  ntebantur  Ro- 
mani ;  praecipud  fub  Antonino  Cara-  C 
callalmperatore;  qui  hanc  formam  , 
&  longitudinem  veftiumufque  ad  ta- 
lospraefcripfitRomanis;  &  abipfolm- 
peratore  veftes  talares  vocari  caeperunt 
Caracalla^  uttraditFerrariusrf?  B^Ve' 
Jliariapart.i. cap.i^.  El  Magrius in  Hie- 
rolhxic.  verb.  Caracalla .  ubi  referc  ver- 
ba  Eucherii  de  Fefte  fic  dicentis  :  Eft 
veluti  in  Caracalloemodum ,  fedjine  cucul' 
lo  i  quam  in primittvo  Ecclejiajiatu  Cleri' 
ci cqperunt  injignum  decOris  uti.  Quare 
omnia  Concilia,  &  omnesCanones  Ec- 
clefias,  acSandorumPatrum  monita 
inculcantClericis,  &miniftrisSacris, 
ut  veftem  talarem  deferant;  atque  k 
brevibus  tunicis  abftineant  ;  ut  habe- 
tur  incap.  penult.ii.dift.  cap.  Clerici  of- 
ficia.  ubi  Gonzalez  num.i$.  i^i6.  De 
Vita ,  i^  honeft.  Cleric.  Glofia  in  Clem.t. 
Can.  Videatur.  eod.tit.CcspolsLConf.ii. 
mim. i  r  Bellettus  Difquifit.  Clerical.  part. 
i.§.\6- num. I ? .  Barbofa  de Epifc.  alleg. 
g.  i^  dejure  IJniverf  lib.  r .  cap.  40.  num. 
19  Emin.Card.de  Laur^a  in  Epitome 
verb.Verb.Clericus  quoad  bakitum.  pag. 
ijr.  &SarnelIiusrf.r(?w.i.  Epifli6-pag. 
1 26. i^  1 27.  ubi  Synodales  conftitutio- 
nes  multorum  Epifcopatuum  refert  , 
quas  ulteriCis  advertunt  ,  eafdem  ve- 
ftestalares  claufas  efte  oportere,  non  ^ 
autemapertasant^,  vel  retro;  &(ut 
ajunt  pluresCanones)  non  expedlora- 
tas',  itautnequecaligae,  neque  femo- 
raliavideri  poffint;  &  ejufdem  longi- 
tudinis,  atquetalarisformae  debetefTe 
pallium;  (quodetiamin  Conciliisvo- 
caturcappa,  tabardum,  mantellum, 
toga  ,  &  ferrajolum  ,  )  quo  utuntur 
Clericifupra  veftem;  ut  dift"erit  idem  S 
Gonzalez  in  Comment.  ad.  d.  cap.  Clerici 
officia  num.iy  De  vita  ,  {5^  boncf:.  Cle" 
ric.  &  Sarnellius  d.  Epift.i6.  pag.iii- 

ubi 


De  Sacrificio  Miff^.  Decif:  XLJX.         4^1 


defcribit  phyfonomiam  haerefiarchce 
Arrii ,  &  de  eo  dicit ,  dimidium  palhum 
femper  indutus ,  i^ftolam\  videlicet  quod 
Arrii  ufus  erat  procedere  veftitus  vefte  , 
&  palliobrevibusufqueadgenua,  non 
autem  talaribus  ,  ut  facri  Canongs 
ctiam  eo  tempore  decreverant;  non_-» 
folijm  incivitatibus,  fed  etiam  per  iti- 
nera  ;  quamvis  poft  decimum  faecu- 
lum  indulferint  Ecclefiarum  Pr^lati  , 
9  utin  Villis,obviaslutuofas,PresbyteTis 
fatiseffet  deferre  veftes,  medictatem 
crurium  attingentes \  itinerantibus  ve- 
ro,  fi  genuacooperirent ;  utibidemex 
ConciliisfirmatidemSarnellius;  ita__» 
tamenucprocelebrationeMifiTas,  &  in 
Divinisoflficiis  Sacerdotesinduti  efT^^ 
debeantfemperVeftetaIari,&  Ionga__> 
ufque  adtalos  ; quod  eft  ex  Lege  Diece- 
fanafemper  fervatum  In  hac  exempla- 
riffimaDiaecefiPatavina.  Ethaecde^j 
prima  conditione  veftis  Clericalis  > 

Alteraejusconditiorefpiciccolorem; 
videlicet,  quod  fit  nigra .  Talis  enim 

10  eft  uni verfalis  confuetudo  Ecclefie  con- 
formisCanonibus  facris,  perquospro- 
hibiti funt  omnes colores  in  veftibus Mi 
niftrorum  Dei .  cap.  ult.  in  fin.  20.  qa.  r. 
cap.\.z\.q.^.  Clement  ult.i^ibiGioCCa. 
in  Ferb.  partita .  De  Vua  ,  {91  honeftat. 
Cleric.d.cap.Clericioffcia.  (^ibi  Gon- 
zi[Qzmim.6.i^6.eod.tit.  Sarnellius  d. 
Epift.  ^6.pag.  112.  is^pag.  128.  ubi  ad- 
ducic  Sitneonem  Teflalonicenfem  ita_i 
deveftetalariClericorum  fui  temporis 
allocutum  :  Epifcopus  veftem  nigrnm  , 
qute bumiUtatis ,  iy^ religiofi thnoyis fymbo- 
lumeftt  benedicit ,  (yiconfecrandumjubet 
eaminduere  ■  EtEdiftumUrbani  Papas 
0€t3iV\ ,  in  quo  fic  legitur ;  1<lon  veftano 
( i  Pretij  da  Trelati  ^n^portino  vefte  d'  al- 
tY9  colore  ,  che  nero . 

Porr6ignorandum  non  eftinprimiti- 
vaEcclefianon  fuiflfe  in  praecepto  hunc 
nigrum  colorem,  &  licuiffe  Clericis, 

*i  utiquocumquecolore  voluilfent  in  ve- 
ftibus;  liberum  enim  habebant  vefti- 
tum ,  utaitDecianus/i^.  4.f<j/7/!^o.««w. 
iS.ScZerolapart.  i.yerb.Clericos-  §.14. 
fed  prdEcipue  utebantur  colore  albo  ;  vel 
quia  eumdem  adhibebant  Sacerdotes 
Aaronicij  ut  probavimus  fupra  Decif. 


i^.mm.ii.  velqula  apud  antiquosco- 
loralbusin  veftibus  gratifnmuserar,ut 
demonftrat Ferrarius d. part  i . de I{e Ve- 
fliar.Ub.  i.cap.  i^.i^Ub.  ^.cap.  10.  &ad 
veftem  albam  ,  qua  fuo  tempore  reli- 
giofi  viriutebantur,  videturallufiffeS. 
Hieronynaus  Ub.i.  contraTelagianosin 
illis verbis :  Quiaferica vefle  nonutimur , 
Monachi  indicamur ',  fituntca  non  canduc 
rit ,  ftatim  j/lud  e  trivio ,  impoftor ,  i^gr^^ 
cuseft  .  Confirmatur  ufuscolorisalbiin 
veftibusapud  primitivos  Chriftianose- 
tiam  ex  cohortationibus  ClementisAIe- 
xandrini  ad  ^-Egyptios  Tedagog.  lib.  2. 
& ex  S.  Athanafio  in  vita  S.  ^ntonii  ^b- 
batis  y  dequo  narrat,  ade6  defideraffe 
naartyrium,  ut  veftibiis  albis  procede- 
retindutus;  adhocut  a  perfecutoribus 
cognofceretur  effe  Chriftianus  .  Por- 
ro  tam.  Ecckfiaftici  ,  qu^m  alii  fide- 
les  tempore  5.  Auguftini  coadi  fue- 
runt  dimittere  veftesalbas;  ne  videren- 
tur  feflatores  HcEreticorum  Novatia- 
norum  i  qui  illas  adhibebant  adoften- 
dendam,  feu  defendendam  ha?refim  , 
quam  prasdicabant,  efte  fcilicet  mun- 
dos  k  quacunque  labe  peccati  ;  prout 
referunt  Eminent.  Cardinal  Baronius 
anno  1^^,  mm.  100.  (t)^  11  j.  &Salel!esrfff 
S.  Inqufit.  Ub.  % .  cap.  7.  regul.  251.  rnmer. 
142.  ita  fcribens  :  i>{ovatiani  voluerunt 
nominariCathari,  ideft  mundi ,  feupuri^ 
is^fuam  munditiam^  feu  pr.ttenfam  puri' 
tatem  ea  majorem  affirmabant ,  quam  ha» 
buerunt  .ApofloU :  hinc  ilU  candidis  fefe  ve- 
ftibus  induebant ,  ut  quales  fe  prqdicabant , 
taJes  exteriiis  apparerent  .  und^  de  illis 
acute  dixitS.  Auguftinus  librode  ^gon. 
Chrifl^cap.-^ r .  l^men fuumfi vellent  agno- 
fcere ,  mundanos  fe  potius ,  qunm  mundos 
vocarent  . 

Igitur  color  albus  in  veftibusceftare 
Cfpit,-  &  violaceusadhiberi ,  ut  dedu- 
citSarnellius  d.Epifl.\6.pag.iii.  alle- 
gansilla  verba  S.  Hieronymi  Epifl.  g.  ad 
fifpotianum  :  Vefies  puilas  aqite  devitay 
ut  candidas ;  &  prasdido  colore  violaceo 
Clericifgicularesufifuntufqueadquin- 
tum  circiter  faBculum  ,  in  quoMonachi 
Cfperunt  Sacros  Oidines  /lifcipere,  & 
funiClioncs  Eccleiiafticas  facere  facrifi- 
cando,  populum  docendo  ,  &  Sacra- 
mentaadrainiftrando,  (isrquoniamipfi 

Mo- 


I£ 


H 


4<?2         De  Sacrlficio  MiTsse.  Decif.  XLIX". 


Monachi  nigras  veftesconfueverant  in- 
duere,  ut  colligitur  ex  S.  Hieronymo 
in  Epitaph.  S.  MarccUa  i  etiam  Cierus 
faecuiaris  ex  converfatione  cum  CJero 
Regulari  \  &  Monacfiisjprasdidis  am- 
plexus  eft  colorem  nigrum  in  veftibus 
fuisquotidianisi  &  retentus  fuit  color 
violaceus  in  veftibus a Praslatis ,  &  Epif- 
copis,  a  Familiaribus  Summi  Pontifi- 
cis  ad  diftinidJionem  inferiorum  Clerico- 
rum;  &ab  Alumnis  Seminariorunu» 
Ecclefiafiicorum  ,  quibus  permittitur 
veftis  coloris  vioiacei  in  memeriam.. 
antiquiflimi  ufus  ,  qui  viguit  in  toto 
Ciero  faeculari  circa  eumdem  colo- 
rem  . 

Igitur  hifce  temporibusornamentuni 
Sacerdotum,  &CIericorum  proprium 

«4  eft  Veftis  talaris  nigri  colorisj  &  per  con- 
fequens  iifdem  prohibitus  effe  cenfe- 
turaliusquicunquecolorin  veftibus,& 
praecipu^  viridis ,  &  rubeus  juxta  pJura 
Conciliaria  decreta  ,  quae  hujufmodi 
colores  in  veftibus  Qericoruna  dam- 
nant,  &  qux  referuntur  ab  Eminent. 
Card.  de  Lauraea  in  Epitome  Canomm. 
d.  Verb.  Clericus  quo  ad  habitum .  pag.  i  f  r . 
exquibus  colljgitur,  abftinendum  effe 
Clericis  ^  praedidis  coloribus  in  vefti- 
mentis  ;  &  eis  utendum  fore  vefiibus 
rigris  ,  modeftis  ,  non  fuigidis  ,  aut 
odoriferis;  quodetiam  pra^cipitur  in_* 
cap.  Omnis  jaBantia .  cap.i^Jjilluseorum. 
cap.  Epifcopi.  (s-^  cap.  Sine  ornatu.  1 1  .^.4. 
Quae  autem  hucufque  di(Cla  funt  de  Ve- 
fte  talari  ,  &  nigri  coioris  induenda  h 
Clericis ,  &  miniftris  Sacris  ,  locum_. 
debent  habere  ,  non  folum  quando 
egrediunturdomoj&peryiasincedunt; 

^5  fed  etiam  quando  domi  funt,  &  inter 
domedicosparietes  morantur,  utben^ 
probat  Conciliorum  audorltate  idem^ 
Sarnellius  d.  Epiji.  16.  pag.  12S.  (9^  129. 
ubi  meritd reprehendit  Ecclefiafticos  il- 
los,  qui  domum  ingreffi,  ftatim  tala- 
rem,  nigramqueveftemdeponunt;  & 
ornatas  mores  laico  ,  coloratafque  in- 
duunt ;  vel  tanquam  mundani  in  fe- 
moralibusremanent,  magnocum  dede- 
CoreClericalisdignitatis;&quodpejus 
efti  eorum  multiaeftivorempore,in__» 
habitu  laicali  ftant,  &  fedent  inoftio 
domus,  veldeambulantinporticU)  ac 


via  publica  fineruborej  non  abfqut_> 
fcandalogentis  tranfeuntis;  quac  mini- 
ftrosChrifti  intuetur  tanqu^m  illosde 
populo,  fola  camifia,  &  bracchis  ,  ad 
inftarbajulorum  veftitos. 

Tertia  conditio  Clerkalis  habitus 
verfatur  circa  materiam ,  de  qua  confi- 
citur;  videlic^t,  ut  fitlanea,  non  fe>  i6 
rica;  utlatdprobat  pr^laudatus  Epifc. 
SatnQhiusd.Epffi.  i6.pag.ii^.  ubiduo* 
decim  Concilia  veftes  i  ferico  compa* 
das  prohibentia  adducit ,  quibus  ego 
addo  Diaecefanam  Synodum  Patavi- 
nam,  v^wwii  ^80,  fubEminentiffimo& 
Reverendiffimo  Federico  CardinalL 
Cornelio  Epifcopo,  fub  tit.  de  Feftitu  Cle- 
ricorumpag.  4.  ita  loquentem  :  Sit  Cleri- 
corum  veftis  jinterna  fimiliter  ,  atque  ex* 
terna fimplex  <t  i^talaris;  nonfericajnon 
pretiofis  pellibus  affociata  (^c.  Etaliam 
hahitam  tyfnno  i6i^-  abIlIuftri{rimo,& 
Reverendifljmo  MarcoCornelio  Anti- 
ftite  pariter Patavino ;  confirmatam  ab 
ejusfucceflbribus  in  Epifcopatu  ,  lllu- 
ftriffimo,  &  Reverendiffimo  Georgio 
CorneIiOw/fw»^i647.  acabEminentifli- 
mo,  &  ReverendiffimoGregorioCar- 
dinali  Barbadico  ^nfioi6iii.,  quzpar, 
2.  tit.  I .  De  Vita ,  i^  honeftate  Clericorum. 
^.Veftes^  itajubet;  Veftes .^utdiximus^ 
exterritefint  talareSy  atri  coloris.,fi^plices^ 
nonfericte.i^c.  Igiturdebent  Clerici  ad- 
hibere  Veftes  talares,  nigras,  l)ineas  ; 
non  autem  holofericas,  feu  ex  ferico, 
juxta  prasfatas  Conftitutione«;  &  uni- 
verfalem  fenfum  Ecckfiap;  dequo  te- 
ftantur  Dodores ^  Barbofa  in  Colleff.  ad 
d.  cap.  Tarfimoniam  num.  ? .  dift.  41.  Rtdf 
Jme  Ec^lef.  *Vniv.  lib.  i .  cap.  40.  num.  i  S. 
ubi  refert  ^  B.  Pio  V.  fuiffe  prohibitas 
Clericis  veftes  ex  holoferico;  &  idenl 
docent  Pacian.  in  traSl.  Cui  incumbat  onus 
probandinegativam.  Itb.z.  cap.%^.  num. 
38.  MemchXus  tom,  10. confil  ^iz.num. 
1 1 .  Novarius in Summa Bullarp.  1. Com- 
ment.  72.  num.t.  &  Carolus  de  Graflis  de 
EffeSlibus  Clericat.  num.1^6.  inTralud. 
Et  quamvis  de  jure  perfonae  nobiles  pof- 
fint  pretiofioribus  veftibus indui ,  prout 
fcribit  Tiraquellus  de  Islobilit.  cap.  20.  '7 
num.  188.  Et  hac  ratione  Clerici  gau- 
denteshac  praerogativa,  velquianati 
exnpbilifamilia,  vel  quia  Ecclefiafli- 

cam 


De  Sacrlficio  Miflfe  Decif.XLlX.         46} 


\ 


«famdfgoitatemfant  co^fequuti,  ptx- 
fumant  fe  vcftibusfericis  veftire ;  puto, 
eos  iioc  non  pofTe  licitd  facere ;  fiquidem 
internobiles  Ecclenadicos  nobilior  efi 
ipfc  Epifcopus,cui  interdicunturitCse- 

iS  remonialiRomano//^.i.f<ip.i.ibi:^V/>w 
autem(  Epifcopi )  bujufmodi erunt  ^  velex 
lana ,  velex  Cameloto  coldris  violacei\nulh 
autemmodo  fericca^.-Qasipropter  lar>eaS 
debentomnesQerici  libi  ve(les  confice- 
fc;  faltemex  tenuiffimis  filiscompofi- 
tas ,  feu  fubtiliiTimas ,  quales  funt  illsr, 
ouaBexftamineMedioIani,  acetiam_. 
Bergom i  fi u nt  i  &  a pud  nos  fom  rn  ufi*i 
cjuibus  veftiuntur  Clefici  nobiles ,  mo- 
dediaeCIericalisamantifnmi.  Hsfunt 
conditiones  veflis  Clericalis  in  fe  ,  ac 
propri^  confiderataB . 

Acceflbria  verd  ejuiilem  Veffis  de- 
bent  &  ipfa  regulis  Ecclefiafticrs  confor- 
marr ;  ut  pro  ornatu  Clericorura  defer- 
riant,  nonautem  proignominia.  Sex 
funt,quae  acccdunt  Vefti  clerieali,  n«m- 

ip  peZona,  Collaris,  Manicae,  Calcei, 
Pileos,  &AnnuIus.  Debent  Clerici , 
iead  lumbos  Zona  praecingere  ;  ut  ha- 
betur  in  Evangelio  Luc.  i  z.  55.  Sint  lum- 
hi  veftripraciniii ;  &  non  mediocris  dc* 
ie^useftrllorum,  quiabfquezona_>  , 
crnturavd  incedunt ;  extat  enim  Pra. 
verbium  :  DifcinBa  vefds  ,  difcinffas 
nnimus  \  &  fecundum  Ju  venalem  deri- 
deridi  funt  ,  qui  difcin^li  funt  .  Sa- 
$yr.  3. 

"i^n  pudet  ad  morem  difcinBi  vi- 
vere  l^a^a? 
ldcTrc6frequentesfunt  SynodalesCon- 
(litutiones  ,  quag  Clericis  praecipiunt 
zonas,  &cinilurasfupra  veftembabe- 
re,  ut  oftendit  Sarnellius  d.Epift.  i6. 
pag.i^o.  ubi  memorat  Decretumma- 
gni  Tarafii  Patriarch^Cooftancinopo» 
litani  ^nno  784;  de  quoSurius  inejus 
vita  i^.Februar.  )ubentisCiero  fuo,  ut 
quifqueuterecuT  cingulis  eomextis  expi- 
lis  caprarum.  Cfterfim  quo  ad  materram 
cindurae,  fervaodumforetabommbus 
Decretum  Synodi  M^diolanenfis  anni 
1514.  probibentis  ,  2S(^  cingula  ferico^^ 
fetifv^  injtar  contexta ,  aut  confeBa  e  co- 
rro .  ac  proinde  adhibenda  eflent  ex  fta- 
mine  nigri  coloris  ;  juxta  laudabilem 
coarttecudlnem  Sacecdotum  iiujusSe- 


20 


Z2f 


i5 


minarii  Patavini.  C(?//dr;<tdebent  effe^ 
fimplicla,  alba,  nonlata,  feudiffuia  2« 
more  Laicali  j  de  quibus  ita  praecrpit 
Concilium  noftrnm  ProvincTale  Aqui- 
Jejenfe  anni  ifpfi.  ColIariaCamiJiarumi 
quocunque  modo  crifpata  ,  feu  laticinata 
damnamus ,  reiicimus ,  i^  perfonis  Cleri- 
calibus  minime  convenire  pronunciamus . 
Manieae  ejufdem  Veftis ,  itidem  ftnt  atti 
cohris^  non  ad  ornatum  incifa  ,  vel  aeu 
pi^jCy  aitSynodus  ultima  Patavma^ 
part.2.  cap.  j.  Verf.  Veftes .  Et  caven- 
dumeft^nimia  longitudine,  vel  lati- 
tudmemanicarum  ad  laicorum  imita- 
tionem.  Subuculasverdalbae,  qug  re- 
flexae  fupra  nigram  veftem  ponunturv 
debent  effenon  ladlucafae,  nonpinna- 
tse,nimiaevdlatitudinis;  fedparumin- 
verfiaB,  ac  fimplices,  ut  legitur  inSy- 
nodo  Fiorentina  anniiSip.  Calcei  Cnt 
nigri  coloris  non'  ad  formam  munda- 
nam  •,  fed  /uxta  nrodeftiam  Clericalem  y 
nam  Summus  Pontlfex  io  cap-  Cleri^i 
efficia.  DeVtta^^hcmefi.Clerie.  decer- 
nit ,  quod  Clerici ,  Sotularibus  confuti^ 
tiis ,  aut  rofiratis  non  utantur .  Et  Sy no- 
dusSenoncnfis  can.  24.  vetat ;  l^^e  Clerh 
cilunatis  ^  feu  corrsutis y  aut  nimisfenc' 
firatis  catceis  utantur ,  uno  verbo ,  ue 
legitur  in  cap.  Clericus .  difi.  42.  Clericus 
profefiionem  fuam  i^  babitu ,  ^  inceffu 
probet;  isrnecin  veffimentis^  neeitTeaU. 
ceamemis  decdrem  qudcraf .  Pileusfitex 
lanafimplici,  non ex  ferico ;  non  acu-  *♦ 
leatus^  non  turbinatus  ,  non  fafiigiatui  ^ 
mn  nimis  lattts ,  vel  refiri^us;  ut  loquun- 
turCowcilia,  quae  cumulat  idem  Sar- 
nellius  in  d.Epift. 16.  pag.  1^2,.  Etquo- 
niam  facculares  inftabiles  fnnt  cireapt- 
leorum  formam  ;  earoque  de  die  in_» 
diera  immutant  y  cordi  Ciericorum  effe 
debetmonitioS.  Caroli  inConcil.  Medio- 
lan.ann.  1^6$.  Omnem  habitus  y  (^ffrnO' 
meminovitatem  Clericifugiant . 

Qu6  ver6  ad  A«nulum  ,  ultimum 
exornametisexterioribusClericorum, 
ptura  veniuncnotanda.  Prim6,  qaod 
Annurusrtadrciturarotunditate,quafi  25 
diminutivnm^  Verbo  ^«»tf/»  €oaipio<- 
fitoex^wideflf/Vfww&rex  2\^;  nem- 
pifiuo\  videturenimannuscircomfiue- 
re;  &  circulariter  redire  J{|  feipfum  , 
juxta  illud  Poet« 


4<^4         DeSacrificioMiflfe.  Decif.  XLIX. 


xAtqiie  infefua  per  veftigia  vohiitur 

un^e^gyptii'ad  illum  fignificandum 
formabant  Draconem,  caudas  fuaeex- 
tremitatem  mordentem,  &ficfiguram 
rotundamformantem .  Secundo:  An- 

^^  nulusaliquandoiignificatfibulam ,  qua 
ponebantantiqui  adpallium  congluti- 
nandum  antepedus,  prout  nuncin_» 
ufueftinEccIefiafticis  pluvialibus;  & 
ita  videturinteliexine  Apoflolus  Jacob 
infuaEpift.cap.z.  verf.i.  ubidixit:  Si 
introierit  in  conventum  veftrum  Fir,  au, 
yeum  annuJum  babens  in  vefte  candida :  id- 
cftanfulam,  qua  infibulabatur  candi- 
davefiis,  utex}ofepboHebraEO  lib.i^. 
^ntiquit.cap.9-  autumat  Emin.  Card. 
Baronius  ad^nuum:^^.  num.So.  Et  ex 
lihro  ^xodi  cap.  i^.verf.  i2.  in  illis  ver- 
bis :  Stringatur  ^ationale  anmdis  fuis  , 
confirmat  Magrius  in  Hierolexic.  Verb. 
.AnnuluSi  ubiaddit  Virgilii  verfum  uE. 
neid.  i . 

.Aurea  purpuream  fubneilit  fibula 
veftem . 
Tertio.  Apudantiquos  Annulusidem 
eratacSigillum ;  vel  quia  figilla  voca- 

27  bantur  hoc  nomine ;  vel  quia  in  Annulis 
infculptumerat  fignum,  quoeos  defe- 
rentesLitterasfigillabant;  <5c ide6 Rex 
AfiTuerusad  inriantiam  Efiher  Reginae 
iicpronunciafTefertur:  Efther  capit.  8. 
verf^.  Scribiteficut  vobis  placet.^  H^gis 
nomine  ,  fignantes  Litteras  ^nnulomeo  . 
&  in  libro  Daniel.  cap.  6.  (^  cap.  14.  ha- 
betu r :  I{ex  claude  oftium ,  i^figna  ^nnu- 
Jotuo.  Hinc  Sigillum  Romani  Ponti- 
f\c\s  vocsLtur  ^nnuhsTifcatoris  ,  utad- 
vertitMagrius^/.  verb.  ^nnulus  colum.  1. 

2,8  quoioci  eruditedocet,  Papamadhibe- 
retriafigilla,  unumeft  ^nnulusTifca- 
ioris,  quofignanturBreviaincera  Ru- 
bra ,  ut  videmus  in  Brevibus  pro  Indul- 
gentiis  ,  pro  Oratoriis  privatis  ,  pro 
difpenfatione  adordmes,  &fimilibus; 
&  fic  vocatur^figura  Divi  Petri  inadu 
pifcationis.  Aliud  Papae  figillum  dici- 
XMxVlumhum ,  quo  in  Cancellaria  Apo- 
flolica  fignantur  BuIIae;  in  una  part^^j 
cujus  plumbi  extant  capita  amborum 
Apoftolorum  Petri,  &PauIi,  &  in_. 
altera  nomen  regnantis  Pontificis  ,  ut 
quocidid  videmus  in  I^uilis  Apoftoiicis 


in  materia  beneficiorum;  qusequidem 
BuIIae  beneficiorum  fi  funt  in  fornia 
gratiofa;  plumbum,  feu  figillum  fu- 
pradidum  eft  in  eis  appenfum  chorda 
fericarubei ,  croceique  coloris;  quan- 
dovero  funtin  forma  Z)i^««»i,appendi- 
turfigillum  plumbeumcum  chordaca- 
napis.  Tondut  de  Benefic.part.  z.cap.^. 
num.i.i^z.  Thomas  de  Rofa  de  Exe^ 
quutorib-  Litt.  Jlpoft.p.i.cap.z.  num.  71. 
&  per  appofitionem  plumbi  Litter?  cen- 
fenturexpeditae.  Rota  coram  Ludovis . 
Decif  ^.\o.num.  5.  &  hoc  figillum  plum- 
beum  frangitur  ftatim  fequuta  mort^^ 
Pontificis;  &iIIic6poft  novi  Pontificis 
creationemformaturnovumplumbum 
cum  fuo  nomine  .  Pyrrhus  Gorrad.  in 
Traxi  Difpenf.^poflol.lib.i.  cap.  4.  ««.1 1. 
Hicautemufus  fignandi  LitterasApo- 
ftolicascum  plumbo  eft  antiquiUimus, 
fiquidem  viguifteetiam  tempore  S.Syl- 
veftriPapae,  S.  Leonisprimi,&  Sandi 
Gregorii  Magni  probat  Magrius  in  Hie- 
rolexic.  Verb.  Bulla  col  2.  infin.  Sereniffi- 
mum  quoque  Dominium  Venetum  , 
Litteras  fuas  plumbo  obfignat  ex  Indul- 
to  Alexandri  Papae  III.  ut  teftantur 
Hiftoriae,  &Palatius  inFaftis  Ducalib. 
ad  Vitam  Sebaft.  Ciani  Ducis.  Sed  etiam 
alios  Principes  tum  Ecclefiafticos  ,  tum 
Laicos  confuevifte  fignare  Litteras 
plumbo  demonftrat  Sarnellius  tom.  2. 
Epift.  ^5.  pertotam  .  Tertiumfigillum 
Papaleeft  illud  ,  quod  ponitur  in  Bul- 
lis  Pontificis  Conciftorialibus  ,  quae 
manu  ipfiusPapas,  &  a  cundisCardi- 
nalibus,  feua  majori  eorum  partefir- 
mantur;  &  confiftit  in  formatione^ 
figni  Cruciscum  aliquopraEcIaro  diiflo, 
feu  aliqua  Sacrae  Scriptur?  fententia,ad 
libitumipfius  Pontificisfubfcribentis  ; 
utfubditibidem  Magrius  d.verb.  Bulla 
col.  4.  is^  y.  adducens  ipfa  d\{\z  ,  &  mo- 
tusScripturalesdiverforum  P5tificum, 
^  curiofis  videndos .  Primitivi  Chriftia- 
ni  fculpebantin  Annullis,  pro  fignan- 
dis  Epiftolis,  nomenChrifti  abbrevia- 
tum  ;  (  quod  etiam  hifce  temporibus 
apudaliquosfervatur,  cum  hisLitte- 
ris  IHS.>  vel  foIamCrucem,  ut  de 
AnnuloS.  Macrinae  agit  in  ejus  vita  S. 
Gregorius  Nyftenus  ,  vel  imaginem 
aIicujusSan<^'i,  ut  S.  Jo.  Chryfoftom. 

ait 


29 


?o 


31 


t)e  Sacrificio  Mlflfe  tkdC  XLlx;        46*5 


aitln  Orationede  Laud.  S.Mektil. 

Quarto  Annulus  apud  antiquos  in 
digitis  portabatur  in  fignum  honoris  ,  & 
A,  ingenuitatis.  /.  Etiam.  i^  pertot.  ff.de 
'    fure  aiireor.  anmllor.  quadecaufa,  ut 
plene  honoraretur  filius  prodigus  rever- 
fusad  patrem,  is  Dixit  ad  fervos  fuor- 
Citbprofertefiolam  primam^  i^induiteil' 
hm  \  i^  date  ^nnulum  in  manu  ejus .  Luc. 
15.  22.  Et  de  Annulo  aureo  agit  Tira- 
quell-rfe  ls[obilit.  cap.^j.fub  num.  160. 
atqueinterantiquos  Tlinius  lib.-^^.cap. 
1.  quem  refertSarnellius  d.Epifiol.  16. 
pag.ii6.h*ip.  advertens,quodapud 
Perfasnulli  licebat  Annullumdeferre, 
nifiaRegefibi  donodatum,  ut  fcribit 
Coelius  Rodigin.  hb.  i2>.  cap.  18.  quod 
fuiffe  in  ufu  etiam  apud  -^gyptioseft 
credendum  ;  nam  Genef.^^i.verf.^i.oh 
interpretatum  Somnium  Pharao  tulit 
^nnulum  de  manufua ,  ^  dcdit  eum  in  ma- 
mjofeph.  Apud  Romanos  autem  An- 
2»  nulusaureusportabatura  nobiIibus,& 
&ingenyis;  argenteus  ^  libertinis;  ac 
ferreus^fervisi  infculpebantautemin 
iifdemannuHs  varia  ftemmata,  ut  re- 
fertMenochiuszw  J"/orfi/fm.  i.cap.  25. 
ubiex  Gregor.  Tholofan.  lib.i.  del{e~ 
publ.cap.i6.  quodinannulo  RegisDa- 
vid  infculpata  erat  effigies  Leonis,  quia 
ipfe  Rex  defcendebate  tribu  Juda,  de 
qua  fcriptum  eft  Ficit  Leo  de  Tribujuda . 
^poc  s-  ?•  v^l  ^uia  cum  Pafior  effet, 
Leonem  occiderat.  Item  Annuli  con- 
tinebant  amicorum  imaginem  ,    unde 
Ovidius  d^  Triftibus  lib.  r.  ElegiaS.  ce- 
cinit : 

Hactibi  dijftmula ,  fentis  tamenom- 
nia  dici , 
Jndigito^qui  meferfque^  referfque 
tuo  . 
Effigiemque  meamfuho  complexus  in 

aurO) 

Cara  relegati  ,  qua  potes ,  ora  vi- 

des . 

Concordat  S.  Ambrofius  Ub.  i.deOffc. 

cap.^<).  fcribensquodpIureseRomanis 

habebant  in  annualis  imagines  Bruti,  & 

Caflliinterfedorum^  Caefare  •,  quade 

caufa  fuerunt  fupplicio  damnati  ,  Ex 

his  fequitur  ,  ideo  dum  Scholares  do- 

34  ^lorantur,  interinfigniaio  eorumdigi- 

to  Annulum  aureumimponij  quiafci- 


licet  Do(!^or  dicitur  nobilis.  Bart.  iw/. 
Judices.C.de  Dignit.  Et  indignitate  con- 
ftitutus.  Abbas  in  cap.  Quanto.  num.  i. 
de  Magijtris.  Menochius  hb.  2.  conjil. i  x6. 
num.  7.  Et  cenfetur  contrahere  Matri- 
moniumcumfcientia .  Jordanus  //^.4. 
tit.  x.num.  509. 

Quint6Antiquidabant  Annulospro 
arrha  in  contradibus,  &  promiiTioni- 
busfuisi  exemplumque  extSitinCene/e 
cap.^S.num.  18.  ubi  Judasait  nurvifug 
Thamar :  Quid  tibivispro arrhabone da» 
ri?  quae refpondit^^nnuhmtuum .  Et  hinc 
fadumeft,  quodin  contrahendisfpon- 
falibus,  inquibusfitpromifliode  futu-  .^ 
ro  MatrimonloSponfusdetSponfajan- 
nulum  aureum  .  Plinius  d.hb.  7,7,.  cap. 
I.  fcilicet  infignum  fidei,  &inarrham 
promiffionis.  cap.  Ti^oftrates .  ?o.  ^.  f. 
atquein  fufcipiendoSacramentoMatri- 
monii ,  annulum  h  Sacerdote  benedi- 
£lumSponfusimponit  iudigitoannula- 
ri  finiftrae  manusSponfas  ;  ut  praecipit 
Rubrica  Ritualis  Komani de I\itu celc' 
brandi  Matrim.  Sacrament.  nempeindi- 
gitoquarto,ut erga Sponfum admonea-  2^ 
tur Sponfa affedum  cordis praftare  i  fi- 
quidem  in  eo  annulari  digito  venula 
quaedam  exrat  ,  feu  nervulus  ,  cordi 
conterminans ,  ut  ait  text.  in  cap.Fsmi' 
fhe.  30.^.5.  Magt\usinHierolexicon.d. 
Verb.  ^nnulus  col  1 '  infin.  &  Serra  inSy^ 
nonim.  K^ppar.  d.  Ferb.  ^Annulus.  Verf.Fi^ 
dei  fymbohim.  Nomina  digitorum  ma- 
nus  hominum  funt ,  primi  Tollex  ,  ol  ,- 
pollendo,  quia  in  eo  confiftit  tota  vis 
manushumanaE.  Secundi  Index^  quia 
cumeoindicantur  res,  &deironftran- 
tur.  Tertii  Mifrf/wj" ,  quia  io  medioalio- 
rumconfiftit.  Quarti  ^nnullaris  ^fu- 
pradicla  annuli  impofitione  ,  &  dela- 
tione;  &  Qj.iinti.^i.'rif^/<tm  ,quiacum 
ipfoaurem  prurientem  homines,  fcal- 
pere  folent.  Joann.  aS.  Geminianoin 
Summa  de  ExempLi^.  rerumSimiUtud  hb.6> 
cap.^o.  ubinotat,  quod  annulusindi- 
gito  eft  fortitudo  in  opere ,  quae  necefla- 
riaeftin  perfeverando;  eftenimannu- 
lus  ficut  coronadigiti,  quia  fola  perfe- 
verantia  coronatur.  tJiteriusadvertit, 
digitosefTegroflioresantecibum,  quam 
poft  ;  undd  annulus,  qui  vix  ante  ci-  38 
bum  de  digito  trabitur,  facile  poft  ci- 
Nnn  bum 


j^SiS        DeSacrificioMiflfe,  Decif.  XLlX. 


turp  egreditur :  ex  quo dlfcimus , quod 
ficucdigitusjejunus  fortiastenetannu- 
20  lum,  quam  refeilus;  ita  homoabfti- 
mnsy  &fobrius  fortioreft  ad  perfeve- 
randura  in  bono ,  quam  gulofus , & de- 
litiofus.  AnnulusSponfalibusS.  Ann? 
MatrisBeatifllraae  VirgimsMariasMa"? 
tris  Dei  fuit  argenteus  cum  gemma  ^ 
Chryftalloj&TervaturaMoniaiibusS. 
SyJveftri  Romae,  tefteMafino  inScbo. 
hChyifnani  cap.i.  pag.^.  A  quo  ulte- 
r\\\s  narratur  ^tf^.  ^,pag.i^.  ipfam  Dei- 

40  param  dup1ici|Annulo  fuififp  defponfa- 
tam,  uno  ^  Sando  fuo  Sponfo  Jofeph 
fibi  exhiblto  ,qui  fervatur  in  civitate 
Semurii,  wil^Semur^  inBurgundia; 
alteroa  Sacerdotibus  Tempii ,  in  quo 
fuerateducata;  &cuftoditurPerufiiin 
Ecclefia  Cathedrali  S.  Laurentii»  & 
de  his  plures  audores  cumulat  .   Sed 

4t  utrum  Aanulus  fponfalitius  ,  foluto 
Matrimonio,  fjt  ipfiusSponfae,  vel  he- 
redum  mariti  ?  Adfavorem  Sppnfasref^ 
pondent  Addentesad  Bart.iw/.  i.  $.  K(jc 
Caftrenfe .  fub  num.  i  o.  Litt.  C.  ff.  de  CoU 
lat.bonor.  pertextum  inl.Cumte.  cum 
duab.  feqq.  C.  De  Donatione  ante  2s(«* 
ptias . 

SextoinEcclefia  LatinaAnnuliaurei 
tjfusconcefiTuseft  Epifcopis,  infignum 
fpiritualisconjugii  cum  Ecclefia  ,  ad 
quam  afrumuntur;  &  ideA  in  eorum 

41  confecratione ,  dum  Epifcopus  cqnfe- 
crator  dateisannuJumbenedidum  ,di- 
cit :  ^ccipe  ^nnuium ,  jidsi  fcilich figna- 
culum ;  quatenui  Sponfam  Dei ,  SanBam 
videlicet  Ecclefiam ,  intemerata  fde  orna- 
tus ,  illibate  cuftodias  .  Et  de  Annulo 
Epifcoporum  agit  S.  Optatus  Milevita- 
nus,  (  qui  floruit  Anno  Cbrifti^g^.) 
inlibro  i.contraTarmen.  Et  S.  AuguOi- 
nus  Epifi.  161.  &  multa  funt  Annuli 
EpifcopalismyfteriapraEterSymboIum 
praeJidi  fpvritualis  Matrimonii  ,  nam 
fignificat  Dignitatem  Epifcopalem,ide6 
Annulus  debet  eflTe  aureus  ;  gemma- 
que  pretiofaornatus;  ferebaturolim  in 
digitoindice  ;  quia  Epifcopus  dodilrinis 
coeleftibus  debet  indicarepopulo  viam 
falutis;  &  attento  veterumufufipoan- 
di  rescum  AnnuIo;hicdenorat  in  Epif- 
copo  ,  quod  debetobfignare  f  Jeles  ima- 
gine  Chrifti,  &  cxejus  rotanditatein 


rerum  aeternarum  contemplatiohe  infi- 
ftere;  utexdodrinis  SS.  PatrumcolU- 
gitMagrius in  Hierolexic.d.Verb-  ^nnu~ 
lus  .col.  I.  BifiTus  in  Hierxitgiaeod.verb. 
num.%^1.  Gavantus  ad  I{ubric.  Mijfnl. 
part.  z.  tit.i .  nnm.6.  ubi  ad vertit ,  .Epif- 
copuminMiflatenere  Annulum  indi- 
giio  annularl ,  non  autem  in  Indice;  ne 
,  eo  coronatotangat  facrum  CorpusChri- 
fli,  oumfittangendum  abhurailibus; 
EtSarnelIlus<^.£p//?.  i^.pag.iiy.iom.i, 
ubi  notat ,  EpifcoposGrarcosolim  abfli. 
nuifie  ab.ufu  Annuli;  quandoquidem  4J 
Latinide€odemufu  irridentur^  Petro 
Patriarcha  Antiocheno  inEpifl.  adMi- 
chaelem  Tatriarcham  Conftantinopol.  ita 
dicens:  Quid  enim  nodra  intereft  y  guod 
illorum  Sacerdotes  barbam  radant  ?  Quid 
etiam ,  quod  ^nnulos geftent ,  infymbolum 
contraBi  cum  SanHa  Ecclefia  Connubii? 
Abbates  etiam,  &  alii  inferioresPrae- 
latihabentesufum  Pontificalium ,  de-  44 
/erunt  Annulum  exPrivilegioApofto- 
lico ad ornatum  fuaeOignitatls.  cap.ln^ 
(termitatibus .  De  EkB.  in  6  cap.  *Vt  ^po- 
flolicte de Trivileg. eod.  lib.  ut  fuse difpu- 
tat  Tamburin.  de  Juro  ^bhat.  tom.  i. 
difp.  ic.  Qu<ef.i.  ^  num.  5,  isr>  feqq.  Et 
per  participationem  ejufdem  Privilegii 
AbbatiffaBquoquehabent  jusdeferendi 
Annulum  aureum  .  DD.  apud  Leza- 
n  a  m  tom.  6.  in  Mare  MagnoCarmelit.  num. 
q8^.i^38(3.  ipfae  v^r^  Moniales  illum 
portant  tanquam  Sponfae  Chrifti  ;  de  4f 
quibus  verificaturid,  quod  de  fe  profi- 
.tebaturS.  Agnes:  ^nnulofuo  fubarrha. 
vit  me  Dominui  meusjefus  Chriftus.^Noiat 
iddeVirginibusMagriosrf.r<ry^.»/fw««- 
luscoli. 

His  delibatis  ad  .eruditionera  iCirca 
ufum  Annulorum  aureorum;  perflrin- 
gendo  ea  ,  quf  fpedant  ad  ornatum, 
&  modefliam  Sacerdotum  ;  fciendum 
eft.  clericis,Sacerdotibjus,acaIiJsMi.  45 
niftrisEccIefiafticisnone<&IicitumAn- 
nulosaureos  mdigitis  deferre;  nififint 
Epifcopi,  velPraeJati,  velindignitate 
Eccle.fiaftica  conftituti,  velDodores. 
d  cap.  C  'erici  ofjficia ,  De  Vita ,  is^  Honeft, 
Cleric.  Joan.  Andraeas  ind.  cap.  Zft.^pO' 
ftolicce.  De  Trivileg.in6.  ubidicii:  Cle- 
ricus  annulatus  vel  Epifccpus ,  velfatuus . 
Naldus  verb.  Clericus  num.  4.  Pax  Jorda- 

nus 


De  Sacrificio  Miflfe  Decif.XLiy. 


tHusfom.  I.  Iih.'\.tit.i.mm.  ^05?.  &Sar- 
neWius  d.EpiftoL  16.  pag.i^S.  (^  139. 
hac  utens  diftinijkione-,  quod  ( exceptis 
Epifcopis,  &PfaeIatis  ufu n  Pontificav 

'  lium  habentibus)conftituti  in  Ecciefia- 
fticadignitatej  quales  funt  Praepofiti, 
Arciiidiaconi  ,  Canonici  Ecclefiarun; 
Cathedralium ,  Prothonotarii  Apofto- 
lici ,  &  Doftores  in  Theoiogia,  in  utro- 
quejure,  feu  in  PhilofophiajpofiTunt" 

47  deferrein  digito  Annulum  aureumex- 
traMifTam:  at  in  celebratione  MifTaB 
nulluseorum  annulum  tenere  poteflTj' 
lit  pruriesdeclarandoproHrbuit;&prO" 
bibendodeclaravit  Sacra  Rituum  Con- 
gregatio  ;  cujus  decreta  referunt  Ga°' 
vantus  d.part.  z.  tit.  r.  num.6.  &  in  Ma* 
riuali  Epifeopor,  verb.  xAnmdus.  BifTus 
d.  Verb.  mm.  ?  7 3 .  Magrius  eod.yerb.  coJ. 
2.  Jordanusrf.  lib.^.  tin  i'.  num.  309.  Bar- 
bo  fa  Decif.  ^poftoUc.  verb.  ^nmilus .  u  b  i 
firmat,qu6d  Annuli  ufusin  Miffapro- 
hibetur  omnibus  etiam  DoiCloribus,  & 
Prothonotariisnon  participantibus,  ex 
S:  Cong.  ^it.  i^.Febru:  i6z%.  Et  etiam' 
Canonicis  Ecclefiarum  Cathedralium . 
ex  eadim  S.  Cong.  i  o.  Tsl^vemb.  i  ^^iS.Cec- 
coperius  de  Canonicis.  /ib.-^.num.  3 1, .Qu}- 
busDecretis  attentis  cavendum  eftab 
codem  EsLThoCa  Decif.  ^pofi.  verb.  Tro- 
tbonotariatus  Titularisnum.  6.  ubi  ex  De- 
cteto  S.  Congreg.  ejufd.  1 1 .  ^ugufl.  1601. 
jHferit,  diftosProthonotariuspoffeha- 

4^  berfea-nnulu-m ,  dumcelebrant,{edfine 
gemma  ;  quiafupradi<J>'a  pofteriora  de- 
creta  id  vetant;  &ipfemet  Barbofarfif 
jMre  Ecclef  Zfniv.  lib.  i:  cap.  25 .  num:  29. 
dicit',  ex  eodem  Decreto  ir.  .Augufli 
1601.  eisnonlicereinMilTa  Annulum' 
geftare.  . 

E(!1giturcohcIufio',quodSacerdotes3 
&MTniftri  Sanduarii  ad  eorum  exte- 
riorem  ornatum  debent  induere  vefies 
talares°3  nigricoloris,  larieas,  non  fe- 

^^  ricasi  easzonaprafTcing^re;  abftinendo' 
^  collaribus,  manicis,  calceis,  piieis 
ad  formam  n">Gndi  elaboratis;  annulos 
in  di^itis  non  deferre,  «?«:  ab  omni  ja- 
ctsntia  ,  &  vanieate  veftimenrorum' 
efiVaiienos;  ut  praecipiont  Sacri  Gano- 
nerionga  manu  congedi  a  Menochio  de 
.Aybit.  Jiidic.c{ifu^<^i.  a  Belletto  £)//i7«j- 
^r.  Clerical.  p.  i,  DeDtfciplin-.  C.eric  §= 


¥7 

1 6.  ^  Carolo  de  GrafiTis  de  EfeBib.Ckric^ 
in  Tralud'.  a  nurri.  270.  is^fegq.k  Gonzalez 
in  d.  cap.  Qlerici offrcia .  i^^.deVita.^  {9» 
honefi.Cleric.  &  noviffim^  ab  llluftrif- 
fimoEpifcopoSarnellio  d.  tom.  i.Epifi. 
\S.pertoiam\  SiquideniClerici  contra- 
riumtemerefacientes  nonfunt  immu- 
nes  a  peccato mortali ,  utex  Card.  Tur- 
recrem.  &aliis  notat  Carof.deCrafiisde 
EffeSitbus  Clericat,  mmer.  1 50.  in  Tr^e- 
lud.         ^.  .         . 

Caeterum  contra  hucufque  allegata 
nonnulliCIerici ,  quos  vefiesmundani 
rFtusdeleftanty  fequentesfaciuntobje- 
diones: 

Prim6:  Clerici  tenentur  fervare  di- 
gniratemfuiordinis.  Sedaddignitatem 
fervandam  valdd  confertveftitusnobr-  5^ 
lis,  &  veftis  pretiofa  •,  ut  docetTertul- 
WannsIib.deTallio;  &  Quintilianus/i^. 
S  inTroemio^^Ergo  Veftes  feric?,  &  cum 
eleganiiforma  non  funtGlericisprohi- 
bendf.  . 

Secundo  :  fn  Ciericis  non  efc  atten-    ' 
den^da  Veftis,  fed  puritascordis;  utaic 
S.  Hieron.  inEpifl.  ^d  Oceanum .  relatus  5^ 
in  Concil.  Aquifgran.  canr^^.  Igitur  fi  bo- 
nuseft  Clericus,  pariam  intereft  fi  iu' 
duarfplendidas  Veftes'. 

Tercidfacitexemplum  S.  BafiliiMa- 
gni  5  quem  (  ut  fcribit  Amphilochins  ;V 
eusvtta.^)  S. Ephrem  vidirficfplendidt?  5^ 
veftitum,  ut  in  corde  fuo  haefitaverit 
dee)usfandlitate;fedDeusfecitfaciem 
S,  Bafilii  fplendefcere  tanquam  ignis; 
Ergo  norrimplicat  ,  Sandum  effe,  & 
fplendidas  veftesdeferre 

Quartd:  Clerici  non  debenf  fe  con- 
tempfibiles"  reddere,  dicente  Apoftolo 
ad  Titum  cap.  1.  verf.ult.  '^emo  te  contem-  S  '6 
nat .  Sed  fi  vefres' laneas ,  humiles,  ac 
laceratasinduant,  alait-is  contemnen- 
tur ,  proutcontemiptusfuitS.Martinus 
?.■  tr'fbus"  Epifcopis  in  ejus  eleftione  ad 
Epifcopatum ob  vilitarem  veftirhento- 
rum ,  «t  narrat  SuljJitiusSeverus  in  ejur 
vita\  Ergo. 

QuJntO  in  Concil.  Bracharen.  pri- 
mo  ,  incan.  29.  ita  eft  ftatatum  .•  Tla- 
euit ,  ut  LeBores  in  Ecckjta  ordinari  in  H^ 
babitU-  fdeculafi  non  pfailarit  .  Ergo  ex- 
tra  Ecclefiam  habitus  fscularis  non 
eft  prohibitus  Clericis  ,  quales-.cen- 
N  n  n    i.  fen»- 


4^8         DeSacrificioMife.  Decif.XLrX. 


55 


fentur  fuiffe  praexildi  Ledores. 

Sext6  ta.ndem  in  cap.  SiquisFiroruYH, 
difi.  ^o.  definitur;  quod  fi  quis  repre- 
hendat,  vel judicetaliosClericos,  qui 
hirris  utuntur ,  i^  alia  vefle  communi ,  qu^ 
in  ufu  f/?,  anathema  fit .  Sed  Birrus  feu 
feim/w  eft  veftis  pretiofa,  &rubricolo- 
lis,  uc  demonftrat  Magrius  inHieroIe- 
>:ico  yerb.  Birrus\  ubi  aJlegat  S.Augu- 
iWnum  ferm.  ^o.  dicentem  :  ^Uquando 
lamen  offeratur  mihi  birrum  pretiofum  . 
£rgo  Clericis  licitum  erit  uti  veftibus 
pretiofis,  &coIoratis. 

Histamenminimeobftantibus,  non 
cft  recedendum  ab  obfervantia  Sacro- 
lumCanonum,  &SynoJalium  Con- 
Hitutionum,  prohibentium  Clericis  , 
&  Sacerdotibus  veftesfericas,  pompo- 
fas  ,  mundanas  ,  &  variegatas  ;  ut 
probatum  eft  fupra  ;  refpondetur  £- 
nim  . 

Ad  primam  objedionem  ;  quod  di- 
gnitas  Sacerdotalis  eft  fervanda  per 
j5  modeftiam  inveftitu,  nonper  vanita- 
tem  juxta  tex.  .ncap.C/ericus.difi.^t.uhi 
dicitur,  quod  C/ericus profefitonem  fuam 
isr,  babitu ,  ^  inceffu  prohet  ;  isn  nec  in 
"vejlitu ,  nec  in  calceamentis  decarem  qu^- 
vat\  utdiftum  eftfupra  ; 

Ad  fecundam;  puritatem  quidem_j 
internam  in  Miniftris  Sacris  requiri  ; 
fedadillam  tuendam,  &demonflran« 
dam  opus  eflfe  abftinere  a  vanitateve- 

57  ftium,  quaEindicant  malitiam  cordis. 
HincLivius /i^,4.rfl/>.  44.  i^lib.%.  re- 
fert  ,  Pofthumiam  ,  &  Minuiiam  , 
VirginesVeftalesdamnatasde  inceftu 
obam^nioremcukum  veftimentorum. 
Hinc  S.  Hieronymus.  ^d  Eufiocb.  de  cu- 
ftodiaVirginit.  defcribensClericos  vanis 
veftibus  indutos,  fubdit  ;  tales  cum 
videris  ,  Sponfos  magis  exiftimato  ,  quhm 
Clericos . 

AdTertiam;  nonofficere  exemplum 
S.Bafilii  Magni,  cujus  veftes  fplendi- 
daeerantinSacrificioMiffse,  &in  fun- 
ftione  Pontificali  ;  non  autem  in  ufu 

58  quotidiano,  &  domeftico;  de  quo  ip- 
femet  Sandlusiw  P^egula  cap.  22.  ait;  Stur 
dendumefl  nobis ,  in  omnium  infimifumus  , 
iSr<  quod  ingenere  indumentorum  infimum 
fft  ,  id  fummopere  nobis  ejl  ampleilen- 
dum^ 


Ad  Quartam  refpondetur  ,  tantim 
abeft,  Clericosper  vefteshumiles,  ac 
modeftas  ^  laicis  contemnij  quodim- 
tn6  pereafdem  valde  honorari.  Sitex- 
emplum  S.  Sabbae  Abbatis  ,  qui  cum  j^ 
Legatus  acceffifTet  cum  multis  Patribus 
adlmperatorem  Anaftafium  ,  &^Cu- 
biculariis  ob  paupertatem  veftis  reje- 
£lus  fuiffet  ab  ingreflTu  ImperiaJis  Aul§; 
vocatus  poftea  jufTu  Imperatoris,  iit 
viditillum  humili  vefte,  accilicioin- 
dutum,  e  throno  defcendit ,  &  tan- 
quam  virum  Sanftum  honore  fummo 
recepit,  fecitque  federe ,  utexCyrillo 
yionsLchoin  Ftta  S  .Sabba  notSiVxt^Emxn, 
Card.  Baronius  ad  .Annum  Chrifti  ^12. 
num.i^.  Quodfi  S.  Martinum  contem- 
pferunt tres  ilJi  Epifcopi i  erant de illis , 
de  quibus  ait  Scriptura:  Jios  tnfenfati 
vitam  illorum  aftimabamus  infaniam ,  ^ 
finem  illorum  finr  honore  ',  ecce  quomodo 
computati  funt  inter  filios  Dei .  Sapient. 

AdQuintamrefpondetur;  canonem 
Concilii  Bracharenfis  loqui  de  Leilori- 
bus,  qui  nonerant  Clerici;  fed  Laici 
admiffi  ad  cantandum  in  Ecclefia  ob 
vocisamaenitatem  ;  uthicPataviipIu- 
resMuficiLaiciin.  EcclefiaDivi  Anto- 
niiConfefforis,  &  Venetiis  in  Ducali 
BafilicaDivi  Marci;  qui  quidemdum 
cantant  in  Ecclefia  ,  non  apparent  in 
habitu  faeculari,  fedinduti  funtfuper-  ^o 
pelliceo;  quamvisextra  Ecclefiamve- 
ftibus  laicis  induti  procedant.  Confir- 
matur  haec  refponfio  ex  annotationibus 
Emin.  Card.  Baronii  ad  Martyrologium 
B^manum die  ii.j-ul i\\xh\  dicitur,marty- 
rio  coronatos  plurimos  LeStores  infantU' 
los-y  expIicatenimEmin.  CarJin.Baro- 
nius,  quod  ilH  Ledores  infantuli  non 
erant  Clerici ,  neque  ordine  Leftora-  (5i 
tus  infigniti,  fed  pueri  ob  vocis  elegan- 
tiam  ad  canendas  res  Ecclefia/Iicas  mo- 
dulis  mu/ic\s  imbuti  ;  &  allegat  Ve- 
nantium  Fortunatum  libro  fecundo  in 
Carmine de  Cler.Tarif  itafcribentem. 
JdiriCpuer  exiguisattemperat  organa 

camis , 
Irtdefenex  largam  ruBat  ab  ore  tu- 

bam . 
Cymbalica  voces  calamis  mifcentur 

acutis  , 

£>if' 


De  Saciificio  Miflae.  Decif  XLIX.         469 


hifpanbufque  tropls  fijfula  dulce 
fonat . 
Tympana  raucafemmpuerWis  fiftula 
mulcet , 
^tque  hominum  reparant  verba 
canora  Lyram , 
Ad  ultimam  refpondetur;  veflem  , 
quam  antiqui  Birrum  vocabant ,  mod6 
g^  pretiofam,  mod6viiem,  &vulgarem 
fuifle;  ut  beneexplicat  Oftavius  Fer- 
t2LX\\xs de B^ Veftiar.part .1.  lib.t.  cap.i6. 
ita  dicens  :  Eirri  igitur  Lacerna  fuerunt 
Tuficoloris  •,  i^  quemadrnodum  Lacern^  ma- 
teria^  i$^colorealiteaIiispretio/iores  y  ita 
is^  Birri .  Quarefallieos  neceffe  eft  .>  qui 
'veftemfemper  pretiofam  dixerunt\  merito- 
gue  Zonaram ,  (^  Balfamonem  reprehen- 
dit  Salmafius  i  quodadcanones  BtipHi<npi- 
V.US  tvcrnrAi  expofuerunt ,  fericas  vefles  , 
nam  licetfuermt  Lacerncs ,  ^  Birriferici^ 
nontamenomnestales  fuerunt .  Et  paul6 
poft,  relatisverbis  d.cap.Si  quis  Viro- 
rum .  difi.io.  fubdit  :  Birrus  enim ,  five 
Lacerna  communis  veftis  erat.  Concordat 
Albericus  in  DiSlionar.  TJtriufque  jfur. 
verb.  Birrusj  dicens',  efi  veflis  ^uflico- 
rum  .  C.  l^emhn  licere  vel  in  fr^nis  lib. 
1 1 .  fuper  verbo  chlamidibus ,  quafi  veflis 
gro/fa^i^vilis .  T^o.difl.  Si  quis  Viroi-um 
per  ^rchidiacon  Idcircd  nihil  conciudit 
objedio:  &qu6ad  verbaS.  Auguftini, 
dicendumeft,  eumlocutumde  veftc^ 
Pontificali,  quamdeccbat  efTe  pretio- 
fam  ;  Birrus  namquci  ut  probatMa- 
griusrf.-yfr^.  erat  Mozzetta,  quampor- 
tant  Epifcopifupra  tunicam,  feu  fu- 
pra  Rocchettum. 

Coroilariiloconon  efl  ignorandum, 
quod  ficut  reprobatur  in  Clericisomnis 
jadantia,  &:ornatusvanus  corporis  , 
fuffitus  ,  oJores,  ac  unguenta  ;  ita_j 
non  laudantur  fordes,  icu  immundi- 
tiaeinveftimentis,  ut  fcribit  S.  Hiero- 
nym  Epifi.i^-  ad  Euftoch.  Et  ferm.  de 
^fcenf.§ji.  Et^dedlegitur,  D.  Aogu- 
ftiniveftes,  calceos,  atque  omne.TL_j 
le£li  apparatum  confedum  fuiife  ex 
honefta  materia;  &  de  Divo  Bernar- 
do  ,  cui  femper  placuit  paupertas ;  for- 
desillinumquamplacuiiTe;  quodpro- 
fequitur  Abb.iwi. ffl/'.  Clerici  offcia  n. 
I  j.lDe  Vita^  ^  Honeft.  Ckr.  &  Bellettus 
d  parf.i .§.i6.a  num.i^^.i^feqq.  Quare 


^5 


de  S.  Philippo  Nerio  fcribit  Petr.  Jacob. 
Ha.Q.cius in ejus Vita  lib.i.  cap.i^.  num.d. 
^mavalapolitexza,  e gli  difpiaceva  fom- 
mamente  lafordidezza  \  isr>  in  particolare 
»(?'  i  veftimenti :  ondefpejfo  dicea  quel  det- 
to  di  San.  Bernardo :  Taupertas  mihi  fem- 
per  placuit ,  fordes  verb  nunquam . 

Poftremofiquispetat,  qua  decaufa 
Regulares  novitii  ,  atqUe  Moniales  C^ 
cum  folemnitateveftiatur  jkfuisSupe- 
rioribus  habitu  Regularij  at  Clerici  f?- 
cularesde  per  feafrumant,  &  induant 
Veftem  Clericalem  ?  Triplex  datur 
refponfio  Una,  quod  olim,  dum  minor 
elTet  numerusCIericorum  fascularium, 
hiquoque  recipiebant  veftem  talaremi 
demanu  Epifcopi  cum  folemni  ritu  ; 
proutlegimusin  VitaS.  Germaniiipwflf 
Suriumdiei.JuIii ;  &S.Tarafii  die  ly. 
Tebruarii.  Alter?i  refponfio  eft  ,  dari 
habitum  Regularibus,  &  Monialibus 
folemniter,  quia  ineodebent  Deofer- 
vire  ,  ^tquedivinaslaudescelebrare  ; 
non  etiamClericisf£ecularibus,quia__* 
hl  non  exercent  fua  minifteria  in  Eccle* 
fia  fola  veftetalariinduti,  fedfuperea 
impofitacotta,  quaedicitur Superpelli- 
ceum ;  quodquidem  folemni  ritu  da. 
turiifdemClericis  ab  Epifcopo,  oran- 
te,  utinPontificali:  Induat  te  Domimis 
novumhominem  cuma^ihusfuis .  ^c.Ttx- 
tiaeft,  quod  in  Curiis  Epifcopalibus 
benediredisnullus  induit  veflemCle- 
ricalem ,  nifi  de  licentia  Epifcopi,  prs- 
vioexaminedeejusftudio,  indole,mo- 
ribus,  &aptitudinead  Ecclefiafticam 
militiam,  ut  fervatur  in  hac  Diaecefi 
Patavina.  Porro  licentia  ipfa  fupplet 
antiquam  foiemnitatem  tradendi  Ve- 
ftemClericalem;  quialicentia  efigra- 
tia  ,  perquamalicui  licet ,  quod  prius 
non  licebat .  Cardin.iw  Clcmeni.fin.mm. 
9.  de  Ele^.  &  Fagnanus  in  cap.  'N^n  am- 
plius  .num.64.de  hfiifutionib.  Quiplura  ^ 
defiderat  ,  legat  Francifcum  Hallier 
DeSacrisOrdinationib.  Et  Epifcopum_> 
Sarnellium  Epifiol.  Ecdefiafiic  tom.z- 
Epift.2,0.  ubihocquaefitum  examinat . 

Sednecilludtacendum,  quoddocet 
idem  Sarnellius  de  Habitu  Religiofo  65 
tom.i.Epift.ic}.  olim  fcilicet  fuiffein_. 
ufuapud  fideles  laicos,  ut  inftance_> 
eorummorte,  peterent,  6v' obtinerenc. 

veftiri 


470 

veftirihabltu  Regulariin  fignum  poe- 
nitentia?;  undd  faftum;  eft >  ut  noftris 
temporibus  faepd  videamus  laicos  de- 
fanCioSy  habitu  pfnitentiali  S.  Fraa- 
cifcl  indutos  fepeliri .. 

D   E  C  I   s    r  o     u, 

A  R  G  U  MEN  T  U  M.. 

Myfticum  ornatum ,  quoSaccr- 
dos  litaturusindutus  cflc  dcbctj^v 
coaitiner  prasfcns  Dccifio :  & 
cft.  rccitare  Matutinum  cum 
Laudibus  antc  celcbrationcmj 
ac  Sacras  Vcftcs  induere.  Mor- 
talc  cile  non  rccitarc  Matuti- 
numr  ac  Laudcs  antcMiftam  , 
(juftaeauiaceirantc)  juribus  j 
atque rationibus  contra  Ncotc- 
rieos  probatur ,  ad  mentcm  an- 
tiquorum  Dov5torum  «  Sacra- 
Tum  Vcibum  numcrus,  nomi- 
na,  my.ftcna,  uiufquenccefTa- 
rius  in^  Sacrifiao  oftcnditur » 
Pileolus ,  ac  Pcrucha  celebran- 
tibus  Miftamprolcriptie  Color 
in  veftibus  Sacris  variandus 
juxtaRubricas  .  Clcrici  lcpe^ 
iicndicumveftibus  (acris  fuo- 
rum  ordinum  -  Calix  ad  manus 
Sacerdotis  mortui  non  poncn- 
dus.  Vefteslugubrcs,  vulgodi 
Scormzzo\,  a Clcricis  in  mortc 
parcntum  non  inducndae . 

s  V  M  M  ^  Bii  V  m: 

1  MUtutim  ,  ac  laudum  recitath 

antc  Miifam  an  de  pr^ccpto  ? 
r  Kubrica MiJJali^bis pr fcipit  rccl' 

tationcm  Matutini  antc  MiJJam  , 
j  Kubric<e  Mifjalis  habcnt  vim  le^ 

gis. 
4  *Dccretum  5.  Con^r,  Kitmm  a€_s 

fervandis  Kubncis  Mi/falis  e^ 

Lcx . 
^f.  Kitus ,  &  Kubricas  Afi/falis  afie- 

rempo^cfpcrni^^  ^xcommmka' 

tus,. 


DeSacrificioMifl&*  DecifL 


6  Contemptus  Legis  eji  peccatum^ 

mortale\- 

7  Contcmptus  Legis  efi  eamfrangere 
ex  confuetudine  \ 

8  Confuetudo  antiquiffima  recitandi 
officium  ante  Mifiam. 

9  Confuetudines  EcclefiiS  antiqui(Ji- 
miejunt  obt:igatori£. 

lo  Synodaies  ConfHtutionesprecipien' 
tesrecitare  Matutinum  antc  Mif- 
fam'. 

xr  Synodales  ConHitutiones  obltgant 
'Di^cafanosfub  pena  peccati. 

1 2,  T>o6iores  XLK  affirmantes  ejfe^  - 
mortalecelebrareMiJfam  non  reci- 
tato  Matutinacum  Laudibus. 

13  DoBoribus  antiquis  adijtcrendumj 
potius  y  quam  modernis  . 

14  Kubriae  Mifialis  num  dire£iive 
tantum  v 

1  f  KubricdC  Mifialis  omnes  Trecepti' 
va\  ^ fcrvandce fub  mortali . 

iC  Matutinum  non  recitare  ante^ 
Mijfamy  an  (it  res  levis  J 

17  Matutinirecitatio^  ac Miffa cele- 
bratio  an  connexa  ? 

1 8  Mifsie celebratioeH renovatio Sa- 
crijicii  cruenti  fa6ii  a  Chri^o  i7u 
Cruce. 

19  Confuetudo  non  recitandi  Matu^ 
tinum  antc  Mifsam  analicu]usfit 
vaibris .  ' 

io  Confuctudo   damnata  ut  abufui 

femper  eft  peccdminofa . 
21  Celebrare  non  recitato  Matutino 

ob-]uJia.maiiquam-caufam ,  non  eft 

mortaie . 
2z  ^mi^iusnomina ,  i^ Myfieria\ 

23  ^biff,  i>«/^oCamifo,  nomincu, 
ufu5'\  myjicyia . 

24  ^lbaS.Bonifacij  Epifc.  &  Mart. 
in  Cathedrali  Fitcrbicnfp. 

25?  CinguLi  nomina  y  &  Jignijicatio- 

nes . 
16  Subcingulumquid  cfsct  ? 

27  Manipuli nomina ,  acmyficria'y& 
e]us  ufus. 

28  Manipuius.  nonportatur  in  Tro- 
e.cl}hnibus\ 

2^  StoU  Myflii:2  fignificationes  ;  ac 
ufus  divcrfus  apud  plures  ,  «t 
hic . 

io.  iHafiCt^e,  feu  Cafulainomina.for' 


De  Sacrificio  Mlflse  DeciT.L. 


ma  antiqua  y.moderm^  fignifica' 

tio. 
31  HiftoricuSy  ^llegoricus  ,  TropO' 

logicus  f.ac.^nagogicus  fenfus  , 

quifint  ? 
3 1  Mifsaan  celebranda  ftne  veftihus 

facris  ? 
3?  Mifsaveftibus  nonbcncdiUis  an 

diccnda ? 
^4  Oratmes  in  induendis  veftibusfa. 

crisnondicere  y  anpeccatum^. 
35  Cekbrare  nudis  pedibus,  anpec- 

catim? 

36  Tileolus anlicitus  in  capite.Ccle* 
brantis  ? 

37  Tncoiusinchoroan  Ucitus  Cleri- 
cis  ,  &  Ca?ionicis  ^ 

38  Te^ccham  habens ^ancumcaCe' 
:lebrare  poffifi 

3  5>  Verucchaprohibita.Sacerdotibus 
Komx . 

40  Cotorum  variatlo  in  veftibus  fa- 
cris  an  fervanda  dc  prxcepto  ? 

41  ^cbent  ,  yerbum  eft  prtecepti- 

41  Colorum  inveftibus  facris  varie- 

tasmyftcriofa. 
4^  Tlanetaaurotextavalet  pro  om- 

nibus  coloribusynigro  exccpto. 
44  Feftibusfacris  qui  utitur  ad  pro- 

fana  .mortaliterpeccat . 
4^  p^eftihusfacris  vetuftis  y  quid  dc 

eis  agendum  ? 
.46  Clerici ,^&  Sacerdotes quihus  ve- 

ftibusfepeliendt  ? 

47  B,ituale.Komantim  habet  vimLe' 
gis . 

48  Cerei  acccnft  femper  adhihiti  in 
funeribusfidelium. 

49  Calix  ,  &  patena  non  ^onendi  in 
manibusmortui  i>acerdotis . 

50  ytftibus  lu6ius^  vulgbdi  Scorruz' 
zo ,  non  funt  induendi  Clerici  in 
morte  propinquorum, 

POftornamentainteriora,  &  ex- 
teriora  Sacerdotis,  quibus  iodu- 
tus  elTe  debec ,  ut  digne  acceJat  a J  exi- 
miumopus  Sacrificandi  in  ceiebratio- 
neMifTse;  explicandaremanentorna- 
menta  mixta  ;  ut  propofuimus  fuprsL-» 
in  Decif.^j  ri.i.  quaequidem duofunt; 
Videliceti  alia ,  qusabipIbSacerdo- 


47» 

te  funtfibi  exhibenda,  nempe  recita- 
tioHocarum  Canonicarum;  faltein_* 
Matutinum,  &Laudum,  antequatn 
celebret;  &alia,  qu«ab  ipfa  Ecclc- 
fia  ipfi  Sacriticanti  exhibentur ,  &  fuoC 
VeftesSacrae  ,&dehisin|>r«rentiDc- 
cifioneeflagendum  • 

Q^uoad  recitationem  Matutinicuna 
laudibusante  Mi(]am;magnaeftquf- 
ftiolnter  Doflores;  an^afit  deprasce- 
pto,  ita&taliter,  ut  fi^Sacerdetc^ 
omittatur,  &accedatadceiebrandam  i 
MiflTam ,  Matutitio, &  Laudibus  illius 
dieinon  recitatis,  peccet  raortaliter  ?, 
in  quaquidemquaeftionetresfuntopi- 
niones ;  UnaDodorumantiquorutn, 
affirmantiumeffepeccatum  roortale  . 
Altera  modernorum  ,  afferentium  , 
nullum  efle  peccatum  .  Tertia  alio- 
rum  ,  dicentium  •,  effe  tantummodd 
peccatum  Veniale  .  Ita  Quartus  in 
Kubric.Mi/Jal.part.i.  iit.x.feB.i.  dub.i,^ 
Caftropaiaus  tom.i,.  tran.j.  difp.xpurjB. 
4.  num.6.  Tamburin. de Saci^ijrcio  Miffa 
lib.i .  caprj.  $.2  ubi  alfeclai  didlarum 
opinionumallegat.3arbofa^(fOj^r.  (9» 
pot.  Epifc.  aUegat.  24.  mm.  1 5.  Gomite- 
ius  /«  B^fp.  Moral.  lib.i.qitsll.^c.  mm.i. 
i^  5.  Pax  Jordanusri3>77.i./zi?,4.  tit.j,  n. 
66.curn feqq.  Francolinus  DeHoris  Ca» 
nonicis  cetp. :^2.uhi  piene  hanc  quaeftio- 
nem  examinat.  Cenedus  Cancnicar. 
QO^qUigji.i.num.j.  i^io.  &  Ceccope- 
r\osde  Canonicis libr.^.  nim.z^.  ubialios 
DD.  cumular,  &rationes  earuit>dem 
triumopinionumexaminat . 

In  hac  quasftione  primam  oplnio- 
nem  ,  affirmantemeiTeculpam  letha- 
lem  celebrare,  nonTecrtatoMatutino, 
&Laudibusillius-die^  ( legitima  caufa 
ceffante  )  ample£lendam  ,  &  defen- 
dendam  dico  ex  fequentibus  funda- 
mentis. 

Prim(5,quiahabemusdus>s  Rubricas 
MiiTalis  hanc  recitationem  ante  Mif-  z 
fam  praecipientes .  Primam  fub  Titu- 
\o  De  B^tufervan/m  Cekbrat.  Miff<e  cap. 
\.  ibi  :  Sacerdos  cefehaturus  Miffam  , 
prdsvia  confejftone  Sacyamentali ,  quando 
opusefl  ^  is^  faltem  Matutino  cum  Laudi^ 
bus ahfolutoiyc.  AI teram,  fub tituIoZ)? 
DefeBibiis  in  Celebrat.  Miffhr.  occurren. 
^<Tp.io.ff«7w.i.ubirel<tiisnonnuIiis  de- 


47* 

feftibus,  quipoffuntoccurrere  iomi- 
nifterioipfo,  nominat  etiam  iftum  ;  Si 
Celehrans  fakem  Matutimim  cum  Laudibus 
non  dixerit  .  Porro  Rubricas  MifTalis 

3  habere  vimLegis,  &efirefervandas,ut 
diximusfupra  Decifs).  num.^i-  ^  ^^^' 
dunt  Fagnanusi«  cap.  Cum  creatura  nu. 
29.  de  celehrat.  MiJJar.  Ga va ntus itf  com- 
mentcir.  adipfas  ^iibric.  Mijfal.part.^.tit. 
11.wKw.14.  &  Pignatellus  tom.^.  con- 
fult.4.0.  quisaudebitnegare? 

Secundd:  Tanto  magisattento  De' 
creto  S.  Rituum  Congregationis  im- 

4  prefiToinprincipioMifralls,  ita  pr^ci- 
piente:  Demum  renovando  Decreta^ 
atiasfa^iay  mandat  Sacra  CongregatiOy 
inomnibus,  &per  omniafcrvari  Bji- 
hricas  Mifialis  Komani ;  non  obsfantc^ 
quocunque  pratextu  ,  &  contraricu 
confuetudine ,  quam  ahufum  efle  decla- 
rat.  Deindifubdlc  relationemfadam 
SS.  Urbano  VIII.  &  ejus  approbatio- 
nem  •,  idedque  nefas  eflTet,  aflerere  , 
fupradidum  Decretum  S.  Rituum 
Congregationis  non  habere  vim  Legis, 
&nonobligareomnesminiflrosSacros 
adfervandasRubricasMiflTalis  inom- 
nibus,  &peromnia;  acconfequenter 
in  recitando  Matutino,ac  Laudibus  an- 
teMiflfami  ex  traditis  per  Cotoniuni 
Controverftar.  lib.i.  cap.^.  Controv.S. 
tjum.so  6c  Bordonum  P7ir.Refolut.part. 
z.  Refolut.  79.  numi. 

Tertio ;  Quia  afferere,  quod  norL_» 
obftante  utraque  Rubrica  MiiTaliSjpr^- 
cipiente  antecedentem  Matutiui,  ac 
Laudumrecitatfonem  MifTae  celebra- 
tioni;  hanc  pofTe  ad  libitum  omitti  , 
f  &licitame(reconfuetudinem,  abfque 
pr?difta  recitatione  Matutini ,  &  Lau- 
dum  ,celebrandi;  &ita  impunenegli- 
gi,  fperni,  &  mutari  poffehuncRi- 
tumj  fubjacet  excommunicationi  latas 
inConcil.  Trid.fefi.j.  can.i^.his  verbis: 
Si  quis  dixerit  receptos ,  &  approba- 
tos  Ecclefi<zCatholic<is  Ritusjn  folemni 
Sacramentoi-um  adminiftratione  adhi^ 
bcri  confuetos  i  autcontemni,  autfme 
peccato  a  minijiris  pro  libito  omitti  , 
aut  in  novos  aliosper  qucmcunque  Ec- 
clefiarum  Vr^latum  mutaripofsc.^na- 
themafit.  PorroRubri.as  MilTalisef- 
fe  Ritus  receptos,  &  approbatosab  Ec- 


DeSacnficioMiflfe.  DecirX! 


clefiaCathoIica,  nemoeflquldubllet^ 
eofqueconcernere  Sacramentum  Eu- 
charifliae,  quod  conficitur,  &  confe- 
cratur  inSacrificioMiffas.  Reglnaldus 
in  Traxi  tom.i.  Iib.i6.  num.zB. 

Quartdi  quia  nonexcufatur^  pec- 
catomortaliille,  quioperatur  contra 
Legemexcontemptu.  S.  Thomasz.i.  • 
q.i:6.art.p.ad^.  Covaruvias  inReguL 
Teccatumpart.2.  §.7.  »«?».(^.BaIdelJus 
pl u rimos  cu mula ns in  Theolog.  Morali 
lib.$.  difp.i^.num.i.  Tuncautemquis 
dicitur  ex  contemptu Legi5  operari  , 
quando  agit  contra  difpofitionem  Legis 
exconfuetudine  ;  &  per  aduum  fre- 
quentiam  deflruit  finemLegis.  Salas 
de  Lcgib.difp.io.fe^.io.  num.j^.  Bo- 
nacina  itidem  de Legibquxfl .1  .jpun^i.j. 
§.4.  num-i6.  idem  Baldellus  d.  difp.i^. 
num.T,.  SedfinisRubricarumMiffalis, 
requirentium  in  celebrante  MifTam 
Matutini  ,  ac  Laudum  antecedentem 
recltationem  ,  efl  reverentiaerga  Sa« 
crificium  tanquam  Divinum  opus  ; 
qaam  quidem  deflruunt  illi  Sacerdo- 
tes,  quidecubilifurgunt,  &neglefta 
Horarum  Canonicarum  recitatione  fe 
portant  ad  Altare,  &  litant  ,  quafi 
aliquod  vile  opus  exercentes  ;  &  fic 
agunt,  nonfemel  ,autbisobaIiquam 
juftamcaufam;  fedquotidie  exprava 
confuetudine",  abfque  ulladevotione. 
Ergo  non  funt  immunes  ^  peccato  mor- 
tali . 

Quintdjnam  antiqui(!lma,  &  femper 
obfervataconfuetudo  in  Ecclefia  fuit  , 
utantecelebrationemSacrofandiMif- 
f?  Sacrificii  recitarentur  preces  di  vinae, 
adquasaudiendasetiam  populus  coq- 
veniebat,  utadvertit  Emin.Card.Bd- 
na  B^erum  Liturgic.  lih.  2.  cap.i.num.^.uhl 
adducit  Socratem  lib.x.  Hiflor.  Ecc\ef. 
rrt/>.S.  de  fuga  S.  Athanafii  fic  fcriben- 
tem:  f^efpera  quidem  erat,  populus  ait» 
tempertotamnoSlem  vlgilabat ^  quia  Sy- 
naxisfutura  erat .  Et  Georgium  Pachy- 
mcre^n  lib.  i .  Hiflor.  Michael.  Talplogi 
cap.ii.  ita  dicentem  .  »/i  Fefpera  no^ 
d^urntsdecantat^e  funt  preces ,  pojiera 
quipph  die  facrumfacerc  Traful  aecre- 
vcrat .  Unde  idem  Emin.  Bona  fubdit  * 
l<lcc  alienafuit  ab  hoc  mflituto  Komana 
Ecclcfiay  nufquam  emm  legimus  vd 

in 


De  Sacrificio  Miffe  Decif.  L. 


in  ordine  Komano ,  vcl  in  libris  Sacr-a- 
mentorum  Mifsarum  folemnia  pera^a 
fuifse ,  nifiprius in  Ecclcfia  Figili^e  no- 
Clurncc  cum  Laudibus  perfoluta  efscnt . 
Quem  Ritum  ctiam  nunc  fervandum^ 
efsc  docent  RcguU  Mifsali  Romanopr^- 
^Xt£ )  quibus  horam  celebrandi  determi- 
nant .  Etquamvishi;c  dida  videantur 
decelebrationeMifTaB  folemnisj  idem 
tamenfervabatur,  antequamcelebra- 
rentur  Mififaeprivatas-,  ut  teftatur  Di- 
vus  Antoninus  ip.  tit.i^.  cap.6.  $.4. 
quifloruitanno  1400.  &  allegat  teftes 
ejufdem  confuetudinis  Guilielmum  , 
&  Hoftienfem  celebres  Canoniflas  ejus 
magiftros,  cujus  vigoreconfuetudinis, 
quaseratgeneralis,  &  abEcclefia  ap- 
probata,  fcripfit  Idem  Sandus,  quod 
qui  nondum  di£iis  Matutinis  celebrat , 
?nortalitcr peccat  i  per  text.  incap.In 
o  hisrebus  diiiii.  Et  meritoquidem  , 
nam  confuetudines  univerfales  anti- 
quilTimaseffeobligatorias,  &eas  pro- 
ceflifle  velextraditione,  vel  ex  pr^ce- 
ptis  Sanftorum  Patrum  plene  probat 
do^^ilfimus  Vir  yoannes  Cardenas  in 
CrifiTbeologica  tra^.  5.  difput  ly  cap. 

^.art.s. 
Sextd,  quia  fere  in  omnibus  Epi- 
10  fcopatibusprohibent  Synodalia  Diae- 
cefanaDecrera  myftisrem  facram  fa- 
ccre ,  nifi  faltem  Matutinum  cum  Lau- 
dibus  recicaverint .  Ita  ftatutum  efift^ 
in  Ecclefia  Parifienfi  teftatur  Gonza* 
lez  incap  i .  num.^.  De  Celebrat.  Mijfar. 
Synodus  Farfen.  anno  1685.  Eminen- 
tifljmi  ,  ac  Reverendifllmi  D.  Caroli 
Cardinalis  Barberini  DeSacrificio  Mijf^ 
cap.iQ.  num.j-  antequam  Sacerdos  cele- 
bret,  eidem  iniungit  ,  ]uxta  Rubricas 
Matutino  ^  i^Laudibus  fahem  recitatis  . 
In  Synodo  Difcefana  Concordienfi 
^««oi<>97.  IHuftriftjmus,  acReveren- 
diftimus  Paulus  ValJareflaus  Epifco- 
pusegregiaepietatis,  acfollicitudinis  , 
in  tit.  de  C^remoniis  in  Mijfa  obfertandis 
pag.  175.  ita  mandat;  Sacerdos  jejunus 
remfa^urus  divmam .,  fi  criminis  aHcujus 
confcientiapoftulet .,  peracerbo  anivnfen- 
fu.i  Saierdctiprius  crimina  ccnfiteatur  \ 
necnonreciiet  faltemMatutinum  una  cum 
Laudibus .  Synodus  Spalatenfis  fub  illu- 
ilriflimo  j  av;  Reverecdiiliaio  Stepha- 


475 

no  Cofmo,  eruditiflimo  ,  ac  vigilan^ 
tiflimo  Archiepifcopo  ,  ,Anno  i6iiS>  tif. 
10.  De  Sacrificio  Mijf^e  num.6.  fic  fuis 
Sacerdotibus  praecipic  ;  ^ntequam  ad 
celebrandumfe  accingant  y  Matutino^  (^^ 
Laudibus  faltem  recitatis y  facraspreces  in 
genuflexorio  fundant .  Sed  aliis  omiflis 
noftraDigcefanaSynodus  Patavina_> 
anno  1624.  confirmata  annis  1647.  (5^ 
i6'^i.  part.i.  cap.xi.  De  C^remoniis  in 
Miffa  obfervandis\  dat  in  praecepto  e*m- 
dem  praecedentem  Sacrificio  Matutini, 
acLaudumrecitationem;  dicens  inter 
alia;  l^ec  nonrecitet  faltem  Matutimm 
una cumLaudibiis  .  Idemquefuit  iniun- 
ftuminantecedentl  Synodo  Patavina 
AnnoijSo.  fub  tunc  Illuftriflimo,  ac 
Reverendiflimo  Federico  Cornelio 
Antiftite  ,  poftea  S.  R.E.  Cardinali,^ 
De  Miffce  ceiebrationepag. 2.0.  ibi :  Sacer- 
dos  je]unus  ^matutinis  precibus  faltem  per- 
fohitiSy  remeltantum  in  die  divinum  Sacri- 
ficium  cfferat.  Conftituticnes  autem  Sy- 
nodalesDiacefanas  eftTe  Jeges  haben- 
les  vim  obligandiomnes,  &  quofcun- 
que  de  Diascefi  ;  &  illos  teneri  ipfis 
Diaecefanis  legibus fub  mortalis  cuJpae 
reatu  obedire ,  doGentomnes  Canoni- 
fts  in  Rubric.  de  Confiituttonib.  i^  in  cap. 
Cum  omnes .  cap.  Cum  acceffiffent  eod.  tn. 
EtomnesTbeologi,  quoscitat,  &  fe- 
quiturBaldellus^./ipr.^.f^^If^ipaj.rf/yp. 
j.num.i^.  is^feqq. 

Septimo  tandetn  ,  peccatum  grave 
efl^eex  malo  habitu  ,  &  exconfuetudi- 
ne,  nuUa  Jegitimacaufa  intervenien- 
te,  MifTam  celebrare  ncn  perfoluto 
debito  Matutinij &:  Laudum  confirma- 
tur  rnultitudine  Do£lorum,fanditate , 
acdoiftrina  illuftriumi  quoshicalpha- 
beticoordinereferre  non  me  piget ;  ut 
qui  huicmalo  habitui  funtafl^ueti,  re- 
fipifcant  ,  &  melius  confulant  con- 
fcientiae  fuae  i  fciantque  jefremagnam 
inevcrentism  accedere  ad  AJtare,  & 
tremf  ndum  Sacrificium  offerre  abfque 
prarparatione  ifta  in  Rubricis  MiflaJis, 
&  in  SynodaJibus  Conftitutionibus 
prefcripta,  &  prascepta .  Dodoresita 
affirn:»antes  funt  fequentes. 
S.  Antoninus^./^arf. /i/.i?.  cap.6.$.^. 

AngeJus  Verb.  MiJJa  num.^i. 

Armilla  fcd.  verbo  num.i  ^- 

Ooo  Aftcn- 


II 


i-i 


474 

Aflenfis  Uh.4. titi^.  num.7,. 
Albericus  de  Ferraria  i«  troB.  de  Har 

ris  Catiomcisfuper  cap.  i .  D^Celebn. 

Mijfar.  num.i^. 
Al  V a  rea  in  Specuh  cap. 3  5 ,  l^erf.  Qtiid 

deScholaribus. 
AntoniusBernard;  inSumma  cap.zj. 

numS. 
Azorius tom.T.Iib.io.cap.iZ.  qutsf.i']. 
Beja  deCafib.Confcien.part.i.  cafu  ^4. 
Bartholomeus  ab  Angelo  Dialog.^. 

$.10. 
Bellarminus  Ub.i.  De  honis  operib. 

cap.iS. 
Biel  fuper Canone  le^.tp 
Burchard.  inOrdine  Mijes^inprinc: 
Ga  valeri  u  s  i«  Statsra  Sacra  tit.i.n.  i  o. 
Genedes  QO.  Canonicar.  quafi.^.  ».30. 

7-  (?>  ^€^-  mordkusdefendenshanc 

opinionem. 
Durandus  de Kltih. Ecclefl  liK^i  cap. 

Brancolinus  deHeris  Canonicis  cap. 

1 6.num.2Zi\x\>'x  fortitertuetur  hanc 

fententiam  . 
<Ga  vantus/M  Rabric^  MifffrLpart.i.tit. 

i.litter.B. 
<SrafI:us  Decif.Uh.i.  cap.^o.  num.^^i 
Henriquez  in  Summa  lib;.S).  cap.z^i 

num.-j. 
Hoflienfis iw  Summa  De  Confecr.  Eccl. 

dift.i.  §.(^qualiter .  num.xa^. 
Momobonu s  De  Exar».  Ecckf.  traB. 

^.cap.\6.  q.iA,^. 
|ordanus  Epifcopus  Tragurien.  tm. 

1.  lib.df.tit.i.  num.66. 
foannesBaptifla  Antonucciusi»  Ca- 

thechefiDeapoH t.  lib:  r .  cap.^j: 
Ledefma  qudfi.  1 6-  art^.  dub.6.^ 
Laurentius  PerezrSeco.  In  tra-SIatu 

an  liceat  celebrare  non  recitato  Ma- 

tutino  . 
Majolus  de  hregular.  lih.^.  cap.ii^. 

num.i. 
Melchior  de  Huelem  inEpitomeC^re- 

moniar.  (^  Myder.  Mrjfa . 
Michael  Thimot.  De  Sacrificio  Miffa 

traB.x.  q.t. 

Manipulus  Curatorum  in  trad.  de 

Euchar.  cap.6-  infn. 
Michael  FIorentinusServitai»D/7«- 

ddariofuper  ^eg^.  5.  ^ugufi.  cap.xi. 

f/4f 


De  SacrifiGio  Miffe  Decii!  E, 


Navarrus  i3^  HcrisCamntHs  cap,'^i 

num.jc.  (^  cap.ii.  num.io.  ^  in 

Manuali  cap.zK.  num.S^. 
Petrus  BolloinCkconom.  Canon,  Claff^ 

i.cap.^.  §.6- 
Pitigianusii///).!^.  q.2,:  art.io. 
Pifanella.  vsrb.Miffa  $.4. 
Paiudanus /«4.  Sent.  difi.i^. q.i.  art; 

i.concl.z. 
S.  Raymundus  i»  Summa  Uh.i.  tit.  deSa* 

cram.  iteran.  in  Glojf.  i^pro  defuntiis^  ■ 

pag.iiC. 
Rofella  v^erh.  Miffa  $.4. 
Setalade  Myffiriis  Miffa  cap.&. num^ 

Sil  vefter  verb.  Mijfaq.6.  §  4. 

S\immaConfeflor./i^  3.  titiz^.  quoefi> 
130. 

Tabiena  verh.  Mijfa  num.y: 

¥iguerius  Infiit.  T/jeoIog.  cap.^.  ^ifi 
verf<\. 

Zanardus  in  DireHor.  Thed.  part.i, 
De  Euchar.  cap.^.  q.j. 

"Z^cchius  de Sacram.  jti^tracl.  de  Miffii. 
cap.i6. 

Hi  funt  quadragint^  quinque  Do- 
<Sores  ,  fentientes  ,  gravem  culpara 
effe  celebrare  pafllm  ^  &  ex  confue- 
tudine  ,  non  recitato  Matutino  ,  & 
Laudibus ;  &  ex  ipfis  plurimi  fiTnt  an- 
tiqui,  pii,  acSan£li ,  videlicet  S.  An. 
tCMiinus,  S^Raymundus;  quapropter 
ipfispotiusadhaerendum  eft,quammo- 
dernjsfecundum  iilud  ]bh.cap.i^.verf.  i; 
11.  i^-iiT,.  In^^ntiquis eji  S^ptentia^is^  in 
multo  tempore  prudentia.  Et  Ecclefiaft. 
cap-.^^^wrfi.  isn^.  S^apientiam  omnium 
antiquorum  exquWet  fapiens  .  Et  cap.^i 
7^on  te pratereat  narratio  feniorum  ,  ipfi 
enim didicer unt  a  T*atribusfuis .  Tem po- 
ris  enim  diuturnitas  eis  auiloritatens' 
attulit .  ]o.  Andrseas  incap.  'Vnico .  nu> 
40.^  41,  De  Sacr.  *VnB.  SilTefier  in 
verb.opinio  num.2.  in  fine.  Everard.  i» 
Loco  ab  ^uBoritate^um- 1 6.verf  ad  unum-- 
tantim  ad^:jertg .  Fagnanus  incap.  IS^ 
innitarii  a  wi/w.^45>.  is^feqq.  De  Conjiitu- 
iionihus  .  Maximeqiija  phires  ex'  mo- 
dernis  ,  qui  excufant  a  mortali  ccle- 
brantem  ,  ncnrecitatoMatutinali  of- 
^cio,  affirmantcontrariaDnopinionem 
effe  communcm,  &  probabiiioTem  ^ 
iin mo  Semeat ia  m  Soti  -De^ufi.  (s^  f^>'^ 

lik- 


DcSscrificioMifl^e.  DeciCL  475 


^4 


■1.5 


1^.10. q.<;.ari<^. eofid.i.  qui  primusre- 
cefTiC^communi ,  noneffeomnino  tu- 
tam,  &ulterius  non  efie  itaabfolut^ 
intelligendam  deomnibus  celebranti- 
bus  non  foluto  penfoMatutini  ex  con- 
fuetudine,  &  maiohabituj,  ucinpras- 
fenti  iupponimusi  fed  ahqua  ju(ta_» 
caufa  fubfiflente  .  Riccius  i«  Tmxi 
F{er.  Qiiotid.  E^foluC.i6i.  Incip'w7i.  {{e- 
fpondeononeffe .  Card.  Toletus  inSim' 
ma lib.i.cap  i.mm.^.  -PaK  Jordanus  d. 
iib^.tit.i-mmGj.  Quare  non  funtau- 
diendimoderniMoraliflae,  qui  iaxanc 
habenas ,  &: fovent  irreverentiam  erga 
Sacrofandum  Sacrificium  EucharilTi- 
cum;  &eilomnind  amplcctendaDo- 
(Srina  antiquorum  .;  quam  fatentur 
pjurimi  etiam  Ncoterici  tutiorem  ,  & 
probabiliorem  i  &  ex  Iioc  inferunt, 
contrariam  efie  reiiciendam.  Jo.  An« 
^V£asiy7^ap.  Litteras  col.z.  in  verb.  Me- 
liiis  .  8c  \hi  Gloffa  in  eod.  z-^rb.  De  B^jii' 
tut.  Spokator.  Fagnanus  in  cit.  cap.  l>^e 
innitaris .  num.zji.  De  Confiituthnib. 

Neque  vim  habent  rationes ,  feu  re- 
folutiones  eorumdem  mcdernorutn 
Dodorumcontrariumaflerentium  . 

NonPrima:  QuodRubricae  Miffa- 
lis,  quo  ad  anteferendam  Milfas  Sa- 
crificio  recitationem  Matutini  ,  cum 
Laudibus,  fintdiredivas  tant'jm»non 
autem  prfceprivf  ;  fk  ita  nonobligent 
tranfgrefforesadculpam .  Quartus  d. 
part.\.  tit.  I  .feEl.i .  dub.i  .verf.  Trohatur . 
Namrefpondetur,fecundum  veriorem 
opinionem  ,  quam  va!idilf:mis  ratio. 
nibus  amplexus  fum  in  Decifionibus 
^nni  1(58  5  .hienfe  lulio  ad  Cafuin  Truden- 
tialem\  omnes  Rubrica»  MifTaUs  funt 
,pr£Eceptiv£e,  &illastr;;nfgredi  nonli- 
cetabfqueculpa  velgravi ,  vel  levife- 
cundum  materia;  quaJitatem  >  &  ca- 
fuum  cfrcumftantiasfelativasad  reve- 
rentiam  Sacrificii ,  &  ad  obedientiam , 
quam  Sacrificantes  exhibere  debent 
iifdem  Rubrici<:;  quae  funt  leges  Ec- 
clefiae>  acSummorumPontificum  ,  a 
quibus  per  Litteras  Apofiolicas  in_j 
Miffaliimprefias  funtconfirmate.  Id- 
circoobBuUam  B. Pii  Quinti,  in  eo» 
/demMiffalipofitam ,  omnesRubricas 
•fervandase(TefubmortaIi,juxtaproba. 
iliUiQifioa  Djoiloruni  Qpinioiiem  ^  a^r- 


mat Bonacina/a/w,i,  DeSacramemo Eu* 
chiir.  difp.^^q.ult. puna.y.  ^.3. «r/w.j.  Ec 
Cotonius//^  2.  Controv.y  cap.^.num.tt. 
ait ;  Sifemel admittamus  Decreta  Tonti- 
ficum  dire^iva  yfacilebtec  interpretatit 
fe  extendet  ad  omnia .  Etfaltem  fidire^i- 
vum  ejf ,  quodpracipit  in  virtute  obedten- 
tidC  ,  quale  erit  Traeceptivum  ?  Und^  in- 
fert  eamdem  Bullam  Pianam  facerc 
omnes  RubricasMifTall-spraeceptivas, 
quiamandat,  acdi{lri£l<;omnibus,& 
fmgulis  In  virtuta  SanHde  ObedientidB 
pracipit.^  utMiffamcelebrent  juxta__* 
ritus  pr^fcriprosin  iifcJem  RubTicIs,qu? 
propte*ea  pr^ceptivae  onines  funt  te- 
netrdae  ,  ut  fufius  incit.  Decif.  ^nni 
i6H^.MenfeJuIio. 

Non  fecunda  adverfariorum   ratio 
f«bfiflit,quod  non  recitare  Matutinum 
ante  Miflam  ft  res  levis,  &'nuilius 
relevantis  .   Nam  refpondetur  cum 
Quintanadvenas  in  Singularib.   Theol. 
Morai.  traSl.-j.SinguIar.  :?8.  wm.l.  quod 
vel  tntnitnum  Jota ,  vel^mplsx  apex  ad 
^uguflijfimum  Miffee  SacriHdumfpeUans 
wagnihaben  dehet.  Et  equidem  fi  res 
nuUiusmomentieflomiffioMatutini, 
acLaudum  ante  Miffam;  erit  etiam 
nullius  relevantiae  celebrare  in  loco. 
nonfacro,  &  nondeputatoabEpifco- 
po  i  vel  fine  Akari  confecrato ,  aut  tri- 
busmappisnoncooperto;  vel  fine  Iu- 
mine  e  cera,  vel  de  node  ,  aut  po^ 
Mendiem  ;  item  fine  vefljbus  Sacris  , 
auteisnon  benedidis,  fine  miniflro  , 
cum  Calice  ?reo  ,  vel  vitreo .-  capite 
coopertoi  haec  enim  omnia  prohibita 
funtln  Rubricis  Miffalis;  quae  fi  quis 
aufuseffetcontratenorem  earumdeai 
Rubricarumadhibere;  finehorroredi- 
ci  non  poteft,  quod  mortaii  culpa  non 
effetadflndus;  omnes  enim  Dodores 
teftantur  in  fupradiais  cafibus  tranf- 
grefforesgraviter  delinquere  ,•  cumque 
uno,  &eodem  textu  prohibeanturan- 
tedidlas  tranfgreffiones,  &  omifiTio  re- 
citationis  Matutini  cum  Laudibus,  uC 
legitur  in  Rubrica  y\:\{{ix\\sdeDefe8Ms 
i^c.  cap.  10.  mim.i.  feq ui tu r  dicendu m  , 
etiam  Matutini,  &  Laudum  omiffio- 
nem,  nuUafubfiflentelegitimacaufa, 
& ex  folo  malo  habitu  ,  &  confuetudi- 
nCg  effe  culpam  gravem  ;  juxta  juris 
Ooo    2  Axio- 


t$ 


47^ 


De  Sacrificio  Miflfe.Decin  L, 


Axioma  *,  *VfJa  determinatio  refpictens 
plura  determinabilia ,  debetea  pariformi- 
ter  determinare .  l.  '^tn  bocjure.  i^  l. 
Lucius  .ff.  De  vulgari ,  i^  pupillar.  fub- 
flit.  Menoch.  conf.SS.  num.is>.  Gratian. 
Difcept.forenfcap.io.  num-i^.  maximd 
ubi  eademeft  ratio,  &  non  diverfa  , 
prout  incafu  noftro,  nempefumma_. 
reverentia  in  hoc  Divmo  opere;  quod 
adorant  Dominationes  ,  &  tremunt 
Poteftates . 

NecTertia  ratioin  contrarium  ad- 
17  du£la  valet ;  hoceft,  nullam  eflecon- 
venientiam  ,  connexionem  ,  aut  cor- 
refpedlivitatem  inter  recitationem  Ma. 
tutini,  accelebrationemMiflae;  ideo. 
quehanc  praemittere,  &illam  poftpo- 
nere  nuUum  fit  peccatum;  utait  So- 
tus,  relatusaNavarro  ffifOfar.  d.cap. 
2T.  num.TyO.  &  Suarez  in  ^.part.tom.^. 
difp.Sz.fe^.i  .Eftenimevidenterfalfa; 
fiquidemcumab  Ecclefiaftatutum  fit, 
ut  Matutinum,cum  Laudibusdicatur 
de  nO(n:e;Mifsaautem  indie,clar^de- 
monftravit  ,  eCse  aliquam  connexio- 
neminterhaecduoReligionis,&  Divi- 
nicultusoperaeximia;  ipfamque  pras- 
cedentem  recitationem  officii  nodurni 
valddconducere  ad  devote  Sacrifican- 
dum.  Etequidemcum  Mifsafitregu- 
landaarituofficii-,  utfiofficiumfitdu- 
piex  ,  una  tantum  Oratio  dicatur  in_» 
Mifsa.  Sifemiduplex ,  fecundaofatio 
dicatur  juxta  varietarem  temporum, 
acetiam  tertia.  Si  didum  fit  Te Denm 
inofficio,  dicendafit  Gloria  in  Exceljis 
in  Mifsa  ;  &  alia  fimiha  ;  quomodo 
his  ritibus  fatisfaciet  in  Mifsa,  qui  Ma- 
tutinum  nonrecitavit?  Nonneerrores 
plures  committet  \  Nonn^  irreveren- 
tias  plurimas  patrabit  J  Sed  ulterius 
clara,&  non  obfcura  funt  myfteria  pr§- 
cedentisrecitationisMatutini,&Lau- 
dum;  Chriftus  enim  Dominus  ante- 
quam  Sacrofanftum  Euchariftiae  Sa- 
cramentum  inftitueret  ;  &  prim6  Sa- 
crificiumhoc  Venerabile  propriis  ma- 
nibusofFerret ;  plurespfaImos,&  ora- 
tionesrecitavit  cum  Apoftolis;  utpro- 
Ijavimus  in  Decifioniljus  De  Venera- 
bili  Euchar.  Sacram.  ^4nni  K^Sp.  Decif. 
•sj.num1.i3n  ubi  morem  Hebrasorum 
de  recitandis  Pfalmis  antequam   A- 


gnum  Pafchalem  comederent,extenc!i- 
mus',  undefit,  ad  im'tationem  Sum- 
mi  Sacerdotis  ,  &  Praceptoris  noftri 
Chrifti,  quipfalmos  .&  orationesprf- 
mifitconfecrationi  Euchariftias  jUtde- 
duxlmus  fupraZ)ff/7,9.wi.w.i2.nosquo- 
que  abfque  recitatiooe  faltem  triuoj 
nofturnorum,aclandum,adfacrifican- 
dumaccedere  nondebere;  funt  enim 
fimul  connexa  ,  Deum  laudare  pfal- 
mis,  hymnis,&canticis;&iIlumho- 
norare  Hoftia  ,  &  Sacrificio . Pr^terea , 
etfi  Matutinum  in  Ecclefiacanteturde 
node;  quianofturno  tempore  Ange- 
licus  cantus  audirus  eftinNativitate 
Domini  i  und^initium  recitandi  olH- 
cium  No^Clurnumcoepit  in  Bethelem  i 
ubi  natus  eft  Dominus  ,  Ifidor.  Ub.i' 
De  Ecclef  Officcap.x^.quem  refertMa- 
grius  in  Hierolexic.  verb.  Matutinum  ', 
principalitertamen  ejufdemofficii  no- 
fturni  recitatio  fit  in  memoriam  oratio- 
nisChrifti,  quam  fecit  inhorto;  &in 
obfequium  fuas  San£liffimaB  Paffionis 
incoept?poftorationemibifadlam;jux- 
ta  verfum. 

Matutina  ligat  Chriflum  ,  qui  cri' 
mina  purgat , 
Cumque  celebratio  Miflae  fit  renovatlo 
Sacrificii,  quodde  fe  ipfo  Chriftusob-  '8 
tulitinCruce  proredemptionemundi; 
ad  hoc  divinum  Sacrificium  peragen- 
dum  nondebetSacerdosaccedere',  nlfi 
oraveritad  praefcriptum  Ecclefixi  re- 
citandotresNodurnos,acLaudes,  ad 
imitationemorationis  Chrifti  inhorto, 
ut  fufius  demonftrat  Guilielmus  Du- 
randus  in  B^tionale  Divinor.  Oifcior.  Hb. 
^.  cap.  3.  {91 4-  Et  Jo.  Belett.  in explicat. 
Divinor.  Offc.a cap.  20.  i^feqq.  ubi  plu- 
rimos  fenfus  myfticos  declarat;  ac  idem 
Magrius  d.  Verb.  l<{oBurnus. 

NecQuarta  ratiopro  contrariaopi- 
nionealiquid  ponderishabet-,quaefun-  '^O 
datur  in  confuetudine  ferd  univerfali 
Sacerdotum  plurium  ,  qui  abfque  fcru- 
pulo  litant ,  non  recitato  Matutino. 
Refpondetur  enim  ;  prim6  negando 
hanc  univerfalem  confuetudinem;  ma- 
jorenim  eft  numerusMyftarum  tum 
fsECularium  ,  tum  Regularium  ,  qui 
tantifftimantdivinamillamaflionem; 
ut  ad  illam  non  accedant,  nifi  debito 

Matu- 


DeSacrificio  Miflfc.  DccirT . 


ai 


Matutini,  aclaudnmfoluto,  Sedeno, 
quod  plurimi  abfque  recitationefacri- 
ficent ,  eoriim  confuetudonullum  ius  , 
nullamve  legitimam  excuiationem  pa- 
rere  potert ,  quia  cum  (it  contra  expref- 
fas  Rubricas  Mi(Talis ,  eft  damnata  ,  & 
deciaratatanquamcorruptela,  &  abu- 
fus  k  Decreto  Sacra?  Congregaticnis  in 
eodem  Mififaliimprenb  •,  certum  eftau* 
tem  in  jure;  quod  quando  confuetudo 
aliqua  reprobata  «ft  tanquam  abufus, 
&  corruptela ;  non  poteft  defendi ,  ne- 
quepradicari  abfque  culpa,  etfi  inea 
plurimi  contitiuentetiam  perlongidi- 
tnumtemporis  fpatium;  utdocentCa- 
noniftas,  acTheoIogi,  quos  allegant, 
&  fequuntur  Gonzaiez  ad  I{e^.  9,  Can' 
cell.glojj.  35.  nmi.   9.  (Jjn  10.  &  Sperellus 
Dccif.  ij.mim.^i.is^  Decif-  1 82. ««?».  5 3 . 
Kectton  mm.  57.  (i^6o.  Eft  igitur  con- 
cluJendum  ,•  teneri  Sacerdotem  cele- 
braturum  ex  vi  Rubricarum  Miffa^is, 
quae  habent  vim  iegis ,  &  praecepti,  pr?' 
mittererecitationem  Matutini,  &  Lau- 
dum,  antequam  celebret;  &  deficien- 
tem  mhac  recitatione  prseambula  Sa- 
crificio  exmalo  habitu;  exfola  negli- 
gentia,  &  per  confuetudinem  ,  gravi- 
ter  peccareob  inobedientiam  erga  praE- 
ceptum  Ecckfiar ;   ob  inobfervantiam 
Rituum  InMiffa  fervandorum  ;  &  ob 
irreverentiam,qua  Divinum  illudopus 
aggreditur.  Non  inficior,  qucd  fi  ali- 
qua  legitima  caufa  intercedatcelebran- 
di,  non  recitatoMatutino;  excufari  ^ 
culpa  ipfum  celebrantem;  exempli  gra- 
tia;  fiperfonanobilis,  velSuperiorpo- 
ftulet  Miffam  ,  vp'  populus  expedet; 
autproaliquo  infirmo  communicando 
opusfitftatim  confecrare;  utconfide- 
rant  Valentia  tom.  7, .  difp.6.  q.z.  punS.  r  o. 
Sanchez  in  Confil.  Moral.lib.j.  cap.i.  dub. 
40.  Caftropalaus  tom.  i.traSi.6.  difp.2. 
^Mw^.^.&aliiapud  Quartiim  d.parf.  2. 
tit.  I  .feS.  I .  dub.  1 .  ve^f.  Tofita  vervjufia 
eaufa.  Atnulla  fubtji^entecaufa,  mor- 
tiferumerit,  abfquerecitatione  Matu- 
tini  celebrare  ;   &  Rubricas  Mi^alis 
fpernere,-quienimtranfgreditur  legem 
paffim  ,  &exconfuetudine,  dicituril- 
lam  tranfgredi  per  concemptum  inrer- 
pretatum;&  mortaliterpeccsrf  Arge- 
\us  verb,  Inobedientia  .  e6  magli  \\  pcr 


477 

hanc  confuetudinarfam  tranfgreflio- 
nem  laedatur  finis  legis,  qui  in  noliro 
cafu  eftdevotio,  &reverentia  erga  Sa- 
crificium  ;  quod  indevote  ,  &irreve- 
renter  tradat,  qui  de  praecedentireci- 
tatione  Matutini ,  ac  Laudum  non  cu- 
rat,  Hascdeprima  parte  ornatusmixti 
in  celebraturo  uecclTarii. 

Altera  pars  ejufdem  mixti  ornatus, 
ab  Ecclefia  exhibiti  ,  continet  Veftes 
Sacras  ,  quas  induere  debet  Sacerdos 
inSacriilia  j  ut  ad  Litandum  procedat; 
funtautemfex  juxtaRubricam  MifTa- 
lis  ,  .,4mi8iiS -f  ^Alba,  CinguUm^  Mani~ 
pulus  ,  Stola  ,  ($-<  Tlaneta  ,  de  quibus 
aliquain  partirulari;  nonnulla  etiam 
in  univerfali  funt  notanda  . 

^miBus ,  qui  vocatur etiam  ^mbola' 
gium  ,  &  K.4nabulagium  h.  verbo  graeco 
&i'a,fidhMucii ,  ideft  tnduor\  nec  non  hu- 
vierale y  antiquitOs  ponebaturfupraca- 
put,  eodemmodo,  quo^  Regularibus 
hodie  obfervatur  ;  ad  fignificandum  , 
quod  Chriflus  Dominus^.quieftcapuc 
Ecclefise;cooperuit  Divinitatemfuam 
carne  ,  dura  venit  in  fcunc  mundum, 
juxta  Rupert.  Abb.  Ub.  i .  de  Divin.  Offic^ 
cap.  10.  Siv^  vclum^  quo  in  paflfionis 
no£le  Milites  Redemptoris  faciem  ve- 
labant;  necnon  fpineamcoronam.ejus 
capiti  impofitam.GabrieI./^(5.ii.CrtW(7- 
ne .  f.  Moraliter  ver^fignificatgaleam 
fpiritualem,  ideftfpem,  quaSacerdos 
munitus  eflfe  debet,  ucfit  paratus  por- 
tarejugum  Chrifti;  quade  caufa  ami- 
dumacapitereclinatadcollum,  &ad 
humeros  .  Quartus  Ad  Bubric.  MiffaL 
payt-z.  tit.i.fub  num.^.  Maronitae,  & 
Ambrofiani  induunt  amidum  fupec 
Albam  ,  tefte  Magrio/«  Hierolcx.  verb, 
xAmiBus ^  ubifubdit,  quod  oiim  ita_# 
fervabantetiam  Gr?ci;  fedhodieami- 
ftunonutuntur . 

^lba^  vocaturetiam  Camifia ^Tunica 
Unea ,  Supparum^  Linea  Dalmatica,  quia 
ex  lino  albo  confici  debet ;  nec  non  To- 
rffmagraeco  vocabuIoTTcJ^*^»;,  quia  ad 
pedes  ufque  extenditur.  Graeci  utun- 
tur  Alba  ex  ferico  variocolore,  ferd 
coeleni;  &  praecipue  eorum  Epifcopi. 
Indie  Parafceve  antiquitus  Sacerdotes 
utebantur  Alba  nigri  coloris  ,  ut  de- 
monT-ru  iJem Magrius verb. v/f//;<r,fub- 

dens  5 


2t 


23 


47^ 


De^acriScioMiflfe.  Decif^  L. 


dens,  quod  etlain  adfuebantur  frufta 
textiHa  in  manicss,  in  pedore,  hume- 
ris,  &fimbriis  Albae;  quem  ufum  ad 
-hucretinent^egularium  Ecclefiae,  & 
capella  Pontificia  .  Jn  Cathedrali  Vi- 

^     terbienfi  fervatur  ^4lba  Sandi  Bonifacii 

"^  Epifcopi-Ferentinatis Ide quo Card.Ba- 
s'biiius  ^drtno  $2,j.  num.  io.)  quae  habet 
haec  frufta  attalica,  etiam  m^mlEu^ 
&in  eo  Gothicis  Litteris,  minutifque 
margaj^khs  pulchre  Tetragrammaton  ef- 
■formatur ,  fdlicet  Nomen  Dei  ineffabi- 
le,  quod  Summus  Sacerdos  Judforum 
gei:ebat  in  fronte .  Alba  longa  eft  ufque 
ad  terram,  quia  fignificat.perfeveran- 
ciam;  &lataobSpiritum  adoptionisfi- 
liorum  Dei  •,  ad  difierentiam  Poderis 
Sacerdotii  veteris,  quse  erat  ftrida  , 
propter  fpiritum  fervitutis  in  timore^. 
Denotatetiam  Veftemcandidam ,  qua 
Chriftusfuitindutus,  &  iHufusabHe- 
rode;  moraliter  etiam  fignificat  roun- 
«ijtiamcprdis ,  &  fanditatem  totius  Sa- 
cerdotis,  utex  S.  Thoma,&Ionocen- 
tio  III.  docentMagrius  d.yerb.  ^lba ; 
C^uartus  d.  tk.  i.  rjuta.^.  (^6.  Et  Ga- 
vantus  it)  B^ibrlc.  Miff.part.i.  tit.  i .;«  Ex- 
pofit.  Tropologica^  jahi  ^lbam  d-uodecim 
fignificare  oftendit,  quaBin  efFe£lu  re- 
ftringunturad  fupradida . 

Ciugulum  ,  quod  vocatur  etiam  Cin. 
Borium ,  Zona.^  Bahheus ,  (^  LigamenSa- 

st^  crum ,  plures  habet  fignificaciones,  nem- 
pe  innuit  charitatem  Chrifti;  funes,qui- 
busfuitligatus,acflagellisflagellatus; 
ejufdem  Chrifti  Virginltatem  ,  cufto- 
diamcordis,  ac.conrinectiamSacerdo- 
tis;  fprtitudinem,&arcumcontra  ho- 
ftes.  Gavant.^. r/M.inexpofit.  tum_. 
Allegorica,  &Anagogica,  t^m  Tro- 
pologica  .  Quartus  ii>i^.  Et  Magrius/« 
Verb.  Cirjgulum.  fubdens  quod  aniiqui- 
t^serat  in  ufu  etianr?  Subeingulum,  feu 

£5  Subcin^ormm  t  quod  hodie  folus  Pgpa 
adh'bet,  cumfolemnitercelebrat  ;  & 
pendet  ^  partefiniftraad  formanr.  parvi 
nianipuli-,  quouturjtur  etiamGraci  , 
fedad  modum  burfa?  calicis,  &ijgnifi- 
cat  Gudium  dandi  eleemofynam  pau- 
peribus  ,•  vocantque  '\\i(umVerizoma  xxt 
sdem  Magrius?«  eod.yerb. 

Manipulus  plura  habet  nominaapud 
icriptgres  antiquos.  Gavantus</./><?r;, 


1.  tit.t.  Litt.H.  decem  recenfet ,  Ma- 
grmsvet^rerb.  Manipulus .,  duodecim  .  27 
AUuditadfunem,  quaChri{^usinpaf- 
fione  ligatus  fuit ;  &  fignificat  p^ niten- 
tiam  ,  &Fie6lum.  rGraeci,  &  Maroni- 
tae  duos  ferunt  manipulos ,  unum  fcili- 
cet  p5:o  unoquoque  brachio  .  Diaconi,& 
Subuiaconi  ,  qui  veftiunr  Epifcopum 
Sacris  paramentis,  non  debenthabere 
manipulum  m  eorum  brachiis,  nifi  poft- 
qu^miile  indutusfuerit,  utfint  expe- 
ditiores  .  Cceremonml.  lipifc.  lib.  i .  cap.  9.  if 
In  proceflfionibus  non  portaturjnanipu- 
\us  h  miniftris  paratis,  quia  ufus  ejus 
erat  protergendis  lacrymis;  acfudore 
inSacrtficio;  extraquod  haec  abfterfio 
fieri  poteit  fudarioloordinar/o.  Quartus 
d.  part.  z.tit.  i.nu.  5.  &  Magrius  d.Verbo 
Manipiilus . 

Stola ,  c[uam  Sacerdos  fibi  ad  coUum 
ponit,  &antepe<Sus  plicatin  formam 
Crucis  ,   plures  habet  fignificationes;  z^ 
praecipud   taWen  funt  ,  funis    qua_j 
ligatusfuic  Qhriftus;  acCrux,  quam 
portavit;  iteJD  jugum  LegisEvangeli- 
caB,cui  SacerdosipfecoUum  fubmittir, 
utexplicant  ([javantus,  &Quartusf^. 
part.  2.  tit.  2.  &  Magrius/«  Hierolexicon 
lerb.StoJa.  Ceterum  Stoiam  fuiffeve- 
ftem  talarem  ,   eamque   varia^  formae 
apud  Hebrapos,  &  Romanosoftendiia 
Decifionibus  de  Venerab.  Eucharifiiee  Sa- 
cram.  Decif.  50.  uWpleneex  SS.  Patri- 
bus,acexHi(loriii?StoIarum  materiana 
enucleavi;  ScolsqueEcclefiafticaemy-» 
•fteriiim,  ac  jurifdidionisfignumexpo* 
fui.  Quibusadderelicet,  quodEpifco- 
pus,  dumcelebrat,  pendentem  ecol- 
JoStolamtenet,quiahabetCrucem  ad 
pefluscum ReliquiisSandorum.  Coti- 
cionatores  utuntur  Stola';  nonautem 
Romae  ob  reverentiam  Papae ,  qui  ea 
utiturcontinud  etiamin  publicis  viis, 
At  CarJinales  fi  prtedicent  inEcclefiis 
fuorum  titulorum  ,  poffunt  uti  Stola 
fubMozzetta  ad  differentiam  Pontifi- 
cis,  qui  illam  defert  fupra  Mozzettam; 
&>demfacere  poffunt  ipfi  Cardiaales, 
&  Epifcopi  extra  Urbem  in  fuis  titulis, 
feu  Diaecefibus  ,  quando  praedicant  . 
Sacerdos  communicaturus  extra  Mif- 
fam,  debetStolam  induere;  fedomit- 
tens  illara ,  non  peccaret ;  ut  ben^  pro^ 


De  SaciificioMiffae.  Decjf.  L. 


475»' 


hztf^Sigriusd^verh.Stola:  Non  eEiam 
Diaconus,  hicenim  abfqueculpa  non 
poteft  cantare  Evangelium  fineStcla  . 
Haec  eft  etiam  adhibenda  in  omnibus 
benedidionibus  adpr^fcriptu-  Ritualis 
B:omani  j&debeteffe  vel  violacea,  vel 
coloriscurrentisdieijUt  notat  Magrius 
'verb.  Bened  8io  col.  i.  Plura  myrterla 
StoJsBSacerdcralisnotat  Gavantus  d. 
part.  1.  tit.  I .  inExpoJtt.  Tropologica.  verf. 
Stola  decem  fignif.cat .  Et  Bifsus  \n  Hie- 
rurgiaSacraverb.Stohn.^c)!.  ubiadver- 
tit,etiamSS.Apoftolos  fuifife  ufos^StoIis, 
qaaruroaliquaETc-pertaB  funt  Auguftas. 
Tlaneta  pIuribusTJominibus  apud  ve- 
tuftosPatresvocitatur,  nempe  Cafuhy 

30  Cafubula  ,  Venula ,  Superhumerale  ,!  ^ 
Vhelcnium^  qu3E  voces  omnes  funt  iy- 
flonimffi  ,tei^e,IVTagrio  in'"^€rb.  Cajula; 
ubi  illud  obfervatudignum  fcribit,quod 
olim  Cafula ,  feu  Tlaneta  erat  rocunda , 
^  claufa  ex  cmnibus  partibus,  prout 
nuncextanthoiTfaSuperpellicea  ,  fivi 
Gottae  fine  rrtanicis ;  &  ideo  Sacerdores 
celebranteseamrevolvebantfuper  bra- 
diia,  ficutdeCottisfaciunt  Cancnici, 
St  Parochi  Patavini  hKcetemporibus  . 

'  At  Graeci  adhuc  confervantantiquam 
formam  Ciffularum  ,  feu  T?Ianetarum\ 
quafumimprelfam  figuramponit  Ma^ 
grmsind.yerb.  Cafula .  iy<  in  Verb.Scl- 
lare\  ubieft  imago  Julii  Paps  primi , 
velttti  cum  planeta  pHcata  ,  ac  revo- 
luta fuper brachHs,  &  fignificabat  cha- 
ritatem;  ac  veftem  Chrifti  inconfuti- 
jem;  necnon  veftem  purpaream,  qtm 
in  pafiTonefuitChriftus  indutus  coram 
Pilato.  Quartus,  &Gavantus^.^.ir';. 
2k  tit.i.num.  ^.  fubdens,  quod  Planet^ 
SiPetri  Apoftoli  meminis  H«goClunia- 
cenfis  inyita  S.  Hugonis  ^Sbatis  ,  quas 
aflervatur  Parifiis  .  Verum  quia  re- 
volutioPianet?  fuper  brachriserat  fatis 
jncommoda  ad  celebrandum  ,  recift 
&itlateraliter,  &aperta,  prout  nunc 
dft  inufuadformam  fcapularis  Mona- 
chalis  .  Magrius^, yetb.  Cafula.Ssirnel- 
lius  Litterar.  Ecchfiafl:car.\tom.  1.  Eprfl. 
28.  Et  Biffusinverb.  Vlaneta  Mum.i^6- 
'jbi  §.4-  dKTeritde  variis  myfteriis,  ac 
figntficatu  malriplici  Planetas  in  qua- 
drtiprifenfuHifibrico,  AUegoricOjTro- 
tjologico  ,  &  Anagogico  . 


Seddicetaliquis^,  qui,&qualesfurt 
hifenfus?  Refpondetur;  Quod  fenfus 
Hiftoricus  ^  eftille,quemad  litteram  ^f 
percrpimus,  itaquefadumefiTe ,  prouc 
Scriptura    narraf,  puta   populum   ex 
^gyptodifcefTiffe ;  Tabernaculum  in 
deferto  fuiffe  fabricatum .  ^lhgoricus' 
fenfuseft,  cumrebas,  vel  verbis  my- 
ft.icis  fignantur  praefentia  Chrifti  ,  &C 
Ecclefiae  Sacramenta ;  Verbis;  ut  Egr^^ 
dietur  Virga  de  radiceeUts ;   ideft  nafce- 
tur  Virgo  Maria  de  Srirpe  David,  & 
CbriHusde  Stirpeejus.  Rebus,  utpo- 
palusde  ^gypto  pcr  fanguinem  Agiii' 
falvatusfigoificat  Ecclefiam,l'beratam 
paflione  Chrifti  a   domiriro  Diaboli  , 
Trcpologicus  fenfus  idem  eft ,  ac  Moralis, 
qui  adhibetur  ad  corredionem  moraCT; 
ScBt  velapertis  verbis,  Mtnclitedilige- 
remundum\  vel  figuratis;  \xt\omni  tem-'' 
porefint  veftime-  tctua  candida .  Stx\(uT 
^nctgogicus  eft'^  locuiit>,  qu^  de  prae- 
miisfaturis,  &de vita^aeterna,  myfti" 
cis,  velapertisverbisdifputat.  Apertf-,- 
ut  Beatimundocorde,  qftoniam  ipJiDeum 
videbunt .  Myfticis ,  irt  Beari ,  qui  lavant 
StolasfuaSi  utjit  illis  poteflas  in  Ugnovit^, 
Ita  declaratGlofl^a  Ord.  tn  E^od.  cap.i-;, 
jn  Vere.  per  flnguios  .    &  refttinguntur" 
pmnespraedidi  fenfus  inhis  verfibus  . 
Littera  gefla  docet  ;  quod'  creditur^./ 

KAUegoria . 
Moralis ,  quod  agij.  Qua  tinditut^- 
.^nagogia . 
Explicathos  f^nRis  etiam  DivusTho- 
masi.p.qu.i.art.io.  quem  ftudiofum 
obfervafle  juvabit. 

Veftes  itaque  Sacra!' fupra-recenfitje- 
funrornamenta ,  quibusSacerdosMiP 
fam  ce^!ebraturusornaruseiTedebet;cir* 
ca^quas  Theologitrailant  infrafcripta- 
qugefita,  k  quoeunque  Miniftro  Sacro 
non  ignoranda. 

Primd.  An  liceat  celebrare  Mifl"am 
fine  Veftibus  facris  ?  Et  refponfio  eft  rre- 
gativiv;  eflet  enim  mortaie  peccatum  g^ 
ob  magnam  irreveTentiam  Sacrificn  . 
Tamburin. rff  Sacrifc.  Miff<fltb.i- cap.^. 
$.1.  ubi  diftinguit,  &ait,  fioearfqufa 
ex  minoribus-in  cafu  neceflitatis,  pa- 
ta  amiflu,  manipulo  ,  pofl"e  celebra* 
t*r,  fecus  deficiente  alba,  vel  planeta; 
etiaci  fi  quis  minaretur  mortem  Sa- 

ccr- 


48o 


DeSacrificio  Miffe.  DeciC  L, 


cerdoti.  Suarez  tom.  ?.  dijp.  72.  deSa- 
crificio  Miff<e  feB.  1.  §.  Secundb  dicen- 
dum.  etfi  Navarrus  inMamal.  cap.i^. 
mm.Z^.  contrarium  fentiac,  aifimor- 
tem  ,  quis  minaretur  in  eontemptum 
religionis. 

Secundd.  An  Vefiibus  non  benedi- 
dlis  celebrare  liceat  ?  Et  negative  ref- 

33  pondet  Tamburin.  cum  aliis  d.  cap.  5. 
§.2.  fubdens,  fi  inftaret  magnum  pe- 
liculum,  pofiTecumeiscelebrari  ,quia 
ininus  eflet  fcandalum,  quam  fine^j 
veftibus  Sacris  Litare  .  Collegiurn_j 
Salmanticen.  tom.  i.  de  Sacramentis 
tra^.  $.  cap.^.  num.  91.  is^feqg.  dicens 
altercari  Moraliftas  ,  an  veftes  rema- 
neant  benedidas  ,  fi  femei  ab  aliquo 
bona  fide  in  MifiTaadhibeantur',  nega- 
tivam  tamen  opinionem  efie tutiorem; 
prout  etiam  ,  quod  benediftionem_» 
perdunc  ,  fi  fbrm£m  propriam  amii- 
tant. 

Tertio  .   An  teneacur  Sacerdos  fub 

34  mortali  recitare  orationes  ab  Ecclefia 
praefcriptas  in  fumendis  veftibus  Sa- 
cris?  Aifirmat  Navarrus  d.  capit.  25. 
num.  75.  &  Azoxxus  part.  i.  lib.  i.  cap. 
i6.  q.  5.  At  fub  veniali  tantumfirmat 
exPalao,  exBonacina,  &aliisipfum 
CoUegium  Salmanticen.  d.  c»p.  4.  ««- 
mero  9^. 

Quarto  .    An  prohibitum  fit  nudis 

35  pedibus  celebrare  <*  Refpondent  DD. 
negative,  ceffante  fcandalo  ,quamvis 
ob  decentiam  calcei  etiam  ^  Regula- 
ribus  feverioris  vit?  adhibeantur.  Tam- 
burm.  d.  lih.  i.cap.  7.  §•  ?.  ubi  DD.  ci- 
tat  ,  addens  ex  Caffiano  ,  quod  Mo- 
nachi  in  .^gvptoaccedebant  nudispe- 
dibus  ad  Altare  ex  praecepto  in  qua- 
cunque  fundione. 

Quinto.  An  pileolum  in  capiteSa- 
cerdoscelebranstenerepoffit?  Refpon- 
^6  fio  eft  negativa  ;  ob  Decretum  prohi- 
bitivum  pofitum  in  principio  Miffalis 
jufTu  Urbani  VIII.  his  verbis  :  Tslemo 
ttudeat  liti  pileolo  in  celebratione  Mijfa- 
TU<72  fine  expreffa  hcentia  Sedis  .yipofio- 
iicce  ,  non  obftante  quacunque  contraria 
confuetudine  .  Urgenti  tamen  caufa__» 
concurrente  ,  non  efle  peccacum  tene- 
repiieoiun-)  in  capite,  feclufocanone, 
alhuit  TainburiQ.  plurib  DD.  citaiis 


d.  lib.  r.  de  Sacrificio  Miffa  cap.  7.  ^.  ^^ 
afiferens  ,  in  Polonia  omnes  Sacerdo- 
tes,  hyeme ,  velato  capite  ufque  ad 
confecrationem,A!tariadefre.  Atcon- 
trariumde  PolonisafleritGobat  inEa- 
perim.  Theol.  traB.-^.  ««w.  584.  ubifc^ 
informafife  ,  ait,  a  P.  Lilhuano  haud 
fane  ignaro  morum  vicinae  Poloniae; 
&  ita  credendum  eft  de  religiofiffima 
illa  Natione  i  extat  enim  textus  in 
cap.  f^u/Ius  Epifcopus  .  De  Confecrat. 
difl.i.  relatus  etiam  h.  Pignatello  tom. 
S).  conf.  s)j.  wtm.  50.  in  quo  prohibetur 
cundis  operto  capite  celebrare  ,  hjs 
verbis:  l^ullus  Epifcopus  ,  Vresbyter  , 
aut  Diaconus ,  ad  folemnia  Miffarum  ce- 
kbranda ,  prafumat  velato  capite  xAltari 
Dei  ajftflere  *,  ^  qui  temere  prafumpfe- 
viticommunione privetur .  Qui  renovatus 
eft  ex  fupradido  Decreto  S.  Congre- 
gationis  pofito  inMilfali,  cujus  tranf- 
greffio  erit  culpa  mortalis  ,  ut  plene 
probat  Sarnellius  Litter.  Ecclef.  tom.\, 
Epifl.  15.  ubi  demonfirat  ,  a  folo  Ro- 
mano  Pontifice  poffe  licentiamconce- 
di,  utquis  ad  tuendam  fanitatem  uta- 
tur  pileolo  inMiffa  ufquead  praefatio* 
nem  ,  &  pofl:  communionem  ;  &  ibi 
ponit  Breve  Clementis  X.  hujufmodi 
difpenfationis  conceifae  Emin.  Domi- 
no  Cardinali  Urfino  ;  addens  ,  quod 
neque  in  Choro  ,  neque  in  Vefperis  37 
miniftri  induti  paramentis  facris  de- 
bent  uti  pileolo,  fed  folo  biretto  in__» 
forma  Crucis  ,  deponendo ,  &  affu- 
niendo  juxta  Rubricas  Miffalis  ,  & 
Breviarii  .  At  in  aliis  Divinis  Officiis 
adhiberi  pofiTe  Pileolum  abfque  alia 
difpenfatione  refpondit  S.Congregatio 
apud  Nicolium  Lucubr.  Can.  lih.i.  tit. 
^i.num.iS.  Hinc  fit  ,  non  effe  tutam 
opinionem  ejufdem  Gobati  tra&at.  8. 
num.6So.  (  quam  recenfui  fupra  Decif 
23  num.:^^.)  afierentis,  patientemca- 
pitis  debilitatem  pofTe  celebrare  tedo 
capite  cum  capillitioaffumptitio,  vul-  58 
ooTerucca-^  cffetenim  manifefta  fraus, 
Sc  violatio  ejufdem  tex.  incap.  TS(jtI/us 
Epifcopus  :  ac  praedidi  Decreti  Sacrae 
Ricuum  Congregationis;  &  tanto  nii- 
nus  dici  debet  licitus  ufus  Perucchae 
in  Myfta  celebrante  ;  quo  exnrefllCs 
prohibicu:  funtPaucchs  Sacerdotibus 

in 


De  Sacrificio  Miflfe .  DcciC  L. 


481 


inEJlilis  de  mandatoSummi  Pontifi- 
cis  Romae  publicatis»  prout  lcgiturin 
illo  (andia:  memoriae  Innoccntii  Pap§ 
Xl.diei  lo.O^obris  i6ST.cu}Vishxc  funt 
verba :  aJiisomiflls;  Checornjuefiapro- 
hitione  diZazzere  non  s^ ititenda  detogato 
alle  prohibitioni ,  che  vi  fono  ,  d'ufare 
^59  capelli^  exaxzerefinte^  chiamate  volgar- 
mente  Veruccbe;  con  le  quali  rnolt»  meno 
fia  lecito  acco(iai^Jtall'^Itare\  ecelebrar- 
vi  il  Santo  Sac^ificio  diUa  Mejfa  ,  fotto 
pena  ci  chi  ardiffe  di  contravenire ,  della 
Sofpenfione  da  incorrerfi  tpfo  failo  ;  e  di 
fcudi  venticinque  da  applicarfi  a  luoghi 
pii  come  fopra  .  Stat  igitur  Regula  , 
quod  difcooperto  capite  eft  ceiebran- 
dum  fub  p?na  peccati  mortalis .  Coileg. 
Salmanticen.  d.tra^.  ^.cap.  ynum.ioz. 
Emin.  Card.  de  Lugo  de  Euchar.  difp. 
lo.num.  loS.  yordan.f^Jwz. i.  lib.4.  tit.i. 
num.  304.  nifiaccedatdifpenfatioPapaej 
Ca.V2Lnt.part.  i.  tit.  1.  Lttt.  F.  BifTus/» 
Hierurgtatom.  i,  verb.Birettum .  nu.  io5>. 
proutaccefliflTe  proChinenfibusdifpen- 
fationemPauli  VT".  teftatur  Gobatus  d. 
traB.  $.num.:^2>^.  earatione  quiaapwd 
illam  nationem,  proccdere  coram  ali- 
quo,  tedlocapite,  efthonorisfignum, 
ficut  apud  nos,  illuddifcooperire  .  Et 
hic  obiter  notandum  ,  quod  Ronsani 
Saturnofacra  faciebant  aperto  capite; 
Tit  innuerent ,  curfu  temporis  verita- 
tem,  quam  Saturni  filiam  dicebarK  , 
manifeftam  fieri  .  Ita  Tiraquell.  De 
Trdsfcriptiombusgloff.^.  §,.  i.«.44. 

Sextd.  An  licitum  fit  ,  ad  libitum 
variare  colorem  in  veftibus  facris  .■^Ref- 
40  pondetur,  quodlic^timpun^affirment 
Suarez  tom.  3.  dijp.  82.  se^.  1.  ^ers.  Se- 
cundo  efi  observandum .  Gobat  d.  traSl.\i . 
num.  .582.  &  Qu.artus d.p.i-  tit.  i S.num. 
C.dub.  i  eoaffertoprincipio,quodRu- 
brica  Miflalis  fit  dire(f!liva,  &nonin- 
ducat  obligationem  .  Contrarium  effe 
dicendum  jfiquidemRubrica  ipfa  Mif- 
falis//?.  iS.  »«;«.  I.  praeceptiva  eft;  ait 
enim :  Varamenta  ^itarij ,  celebrantis  , 
(/5^  minijirorum  ,  debent  ejfe  coloris  conve- 
nientis  offjcio  ,  {51  Mifice  diei ,  fecundum 
iifum  T^pmana  Ecclefiae  j  qucs  quinqi^e  colo- 
ribus  liti confuevit ,  ^lbo ,  R^beo ,  Viridi., 
Violaceo  ,  i^  '^ljgro  .  Verbum  autem 
JDebent  ,  «tt  verbum  praeceptiyumi  ^ 


regulariter  importat  neceffitatem,  ut 
bene  notat  Fagnanus  in  cap.  Qualiter  4X 
37.  De  Clericis  non  refident .  GlofTa  in 
Clem.  ^ttendentes  .  Verb.  debeant .  de 
Statu  Monachor.  Sylvefier  inVerb.Vra' 
eepttim  qu<eft.  1.  Sa  nchez  in  tecalog.  Ub.  6. 
cap./^.num.  7^6.  &BarbofapIurimoscu- 
mulans  i«  Di^ion.  ^fufrequent.  diB.  77. 
num.  r.  (^  2.  Quare  Rubricam  ipfam 
decoloribusfervandam  eflefub  prasce- 
'pto  ,  &  ejus  tranfgrefiionem  efTe  cul- 
pamgravem  tenent  BifTus  tom.z.  verb. 
Taramenta  Sacra.  numero  28.  paragraph. 
5?.  Etjure  quidemi  tumquia  inobfer- 
vantia  colorum  eife  non  poteft  ,  nifi 
cum  irreverentia  Divini  cultus  ,  & 
fcandalo  populorum  ,  velut  fi  quis 
celebrarct  in  folemnifefto  cum  para- 
mentis  nigri  coloris,  vel  in  feftivita- 
tibus  Deiparas  ,  Martyrum  ,  Virgi- 
numvecumcolore  Vioiaceo,  aut  al- 
tero  ,  non  ab  Ecclefia  prasfcripto  ,* 
tum  etiam  quia  ,  in  lege  Mofayca_^  *^ 
non  licebat  Sacerdotibus  veftes  diver- 
fi  coloris  induere  in  Sacrificiis,  utex 
Alcuino  deducit  Gavantus  d.  part.i. 
tit.i 8. num.i.  & colores ipfi  funt  omnes 
pleni  myfteriis;  fiquidem  color  albus  4* 
fignificat  puritatem,  &  vitceinnocen- 
tiam  ;  ideo  adhibetur  in  folemnitati- 
bus  Redemptoris,  Deiparas,  Pontifi- 
cum,  Confefforum  ,  ac  Viduafum  j 
juxta  illud  Tren.^.  Candidi  fa8i  funt 
l^zarai  e]us  .  Coior  rubeus  defignat 
fortitudinem  in  effufioneSanguinispro 
Chriftoj  &  eoutimur  infefto  Sanftse 
Crucis,  ac  SS- Martyrum,  dequibus 
fcriptum  eft  .^poc.y.i^  Laverunt StO' 
lasjuas  iyi  dealbaverunt  eas  in  Sangume 
^gni  .  ac  etiam  in  Miflis  de  Spiritu 
San£lo  ,  quia  innuit  fervorem  ,  qui 
accedit  ad  energiam  ignis  ,  in  cujus 
forma  defcendit  Spiritus  Sanftus  fu- 
per  Apollolos  .  Excipitur  feftum  SS' 
Innocentium  ob  ululatus  Matrum  ; 
ad  quafum  mf ilitiam  demonftrandam 
intrat  color  violaceus,  qui  ranquara_. 
pailidus  ,  Sc  lividus  ,  pr^figurat  mas- 
(Viriam  ,  &  hac  de  caufa  etiam  eo 
utitur  Ec'.lelia  in  Rogationibus  , 
&:  aliis  dicbus  jejuniorum  .  Viri- 
dis  eft  Symbojum  fpei  vitae  ater- 
n^,  adcxemplum  virorisagrorunru.  , 
P  p  p  fpem 


482 


De  Sacrificroiisa*.  DeciCL* 


fpem  coplos»  meffis  promittentium.; 
idcircd  adhibetur  m  Domitiicis  per 
annum  ,  ad  excitandos  Fdeles  ad  bo- 
na  opera  exercenda;  quJbus  median- 
tibus  datur  ingreflusad  gloriam .  Ni- 
gro  tandem  colOre  utimur  in  Miflis 
pro  defunflis;  eft  enim  propriusmor- 
tis,  quasnos  ad  tenebras  fepulchride- 
trudit;  ut  plenius  diflerit  Quartus  in 
Bubr.  Mijfal.  d.part.i.  fi/ r^.  <J  num.z.  uf- 
qiie adnutn.6.  &  ante  ipfum  Gavantuf 
i/^/i.CarolusSeptalarff  Myfterils  Miffde 
^ap.<^.i.  a  niim.1%.  is^  feqq.  (\v\  num.i6i 
advertit  ,  Chriftum  Dominum  infti- 
tuifle  Sacram  Euchariftiam  vefte  cce* 
natoria  indutum  ex  traditis  perCard. 
Baronium  ad\Anmm  34.  num.29.  idefl: 
SyndoneaIba,exGavanwi^.m.i8.»«w?. 
1.  etfiprobabilemefl«opinionem,quod 
ChriflusDominysfuisfolitisveftimen- 
tisindutuslitaverit,addatBifl*usi,^f>'5'. 
'Parttrnemafacra  §.  S.  adverten.s  fuccef- 

^^  flvd  in  §.  9.  quod  Planeta  ex  auro  te«ta 
poterV  fervirepro  omnibus  coloribus  , 
aigroexceptoi  quali3<:reditur  fuifleil- 
Ja  S.  Macharii ,  qua  donatus  fueratab 
Imperatore  Conflantino  tefteTheodo- 
ittQ  lib.2.  Hift'.  cap.i-j.  &  talis  erat  Pla- 
netaquondam  Emin.Domini  mei  Car- 
dinalis  Gregorii  Barbadici  5.  veneiran- 
dsBmomoriae,  contexta  fcilicer  exau- 
jpo,  flavicoloris,  quam  quotidiecele- 
brans  adhfbebat ,  &  in  Vifitationc_> 
Difcefisfecum  portabat  ;qiiaB  omnibus 
coloribusin  SacriHcio  pareratj  quod 
mdjtetiam  Qoartus  <i.  part.T.  tit.iS. 
fub  num.6.  Dub.z.  excipiens  tamencoio- 
Tem  violaceufB,  acnigrum;  quibus  , 
ait,  aureusiiOn  concordat. 

Septimo  .    An  grave  peccatum  fit 

44  adhibere  vefVimenta  Sacra  Sacerdotis 
ad  ufumprofanum?  Etrefpondetaffir- 
ciativeSuarez  d.  tom.}.  dffp.^i.  feB.3. 
§'.  ^.  ^ddendum  .  Et  ^.  uttimo.  V.Ter- 
tinet .  nec  non  Tamburin;  de  Sdfrifc, 
Miff^ d.  Hb.i. cap.i.  §.T,.  6c  injurehabe- 
mus  text.  in  cap.  Kljiptiarum.  de  Cenfecr. 
j?i/?.2.quodnotentConfefl*arii,  utani- 
madverterepoflint  inillos,  qui  perfo- 
nati  non-  erubefcunt  incedere  inbae^ 
chanalibuscum  aliquo  ex  veflimentis 
MiniflrorumDeii  proutmemini,  me 
vidilfe  quemdam  SuperpelliceOj  :deit 


Cotta,indutum i  eftenim mortaliscul* 
pa  ob  contemptum  rerum  Sacrarum,& 
irreverentiam  inveftesad  DivinacfE- 
cia,  obcult4jm  Dei  ordinata .  Non  efl 
tamen  negandum  cum  codem  Tambu- 
rino  ibidem ,  quod  rebus  non  immediat^ 
pr^fcriptis  ab  Ecclefia ,  &  non  bencdi- 
dis,  aMquando  utiin  aliqua  honeft«__» 
Gccafione,  etfiprofana,  non  efl  pec- 
catum:  verbi  gratia  ,  in  nuptiis^,  ca^ 
peto,  pelui  argentca  ,  manutergio,fe-. 
dilibufveEcclefi».  Et  ulterius^quan- 
do  veftimenta  facra  i  vetuflate  funr 
atrka^^  pofluntrin  aliam  fbrmam  con* 
verti,  ad  ufufque  profanos  adiiiberj, 
ex  Caftropalao  tom.%.   tra^.S.  difp.^.  ^f 
punB.S.num.z^.  quod  tamen  ,  &  qui- 
dem  probabilius ,  negat  Lezanam^t/w-- 
ma  tom.^.  verb.  Taramenta^  Sacra  oum.^. 
i^  "jerb.Vefles  Sacrce  m/m.y.debent  enim 
applicari  ,   quantum  fieri  poteft  ,  ad 
alia  ornamenra  minutfora  Altaris   ; 
cumque  inutilla  evadunt,  funt  com- 
burenda,  &  cineres^in  loco  facrorepo- 
nendi.  cap.^ltaris.  BeConfeifr.  difl.j, 
cap.  ^dhicc .  De  ^eU^.  domib.  cap.  Qua 
femel.de  I{egul.fitr.  Sylvefter .  verb  Be- 
n^iSio  q.  7.  Galg^netus  de^urepubl.  Uh. 
^.tit.  6-].  num.}.  &  Bellettus  part.i.  §. 
i^.num.i^. 

Ultimd  qaaeritur ,  an  Sacerdotes  ,  4<j 
aliiqueClericidcfunfti  fepeliendi  fint 
deprseceptoinduti  veftibus  facris?  Et 
refponfioeftaffirmativa;quiaficman- 
datRitualeRomanum  in  tit.  de  Exe- 
quiis  i  his  verbis:  Sac^rdirs,  aut  cujuf- 
vis  ordinis  Clericus  dejunflus. ,  veftibus 
fiiis  quotidianis  communibus  ufaue  ad  tala-' 
rem  veflem  inclujive ;  tim  defvper  jacro 
veftitu  Sacerdotali ,  ve^l  Ckricaii ,  quem 
crdinis  fui  ratio  depofcitj.  induidebct.  Sa- 
cerdoT quidem fuper talaremveliem ,.  ami- 
(^«,  tf/^rf,  cingulOj  manipulo  y  ffola,  iy> 
cafula.,  feuplaneta  violacea  f.t  indutus . 
Diaconus  verb  induatur  amiBii  ,  aWa  y 
cinguh^  manipulo.^  llolafMper  humerum 
finifirum  ,  qu<e  fub  axiila  dextra  anne- 
ilarur ,  (^  Dalmatica  violacea  .  Subdia^ 
conus  aute-o}  amiBu ,  alba  ,  ciy^gulo  ma^ 
nipulo,  ^  tuniceUti' .  .^^lii  p^aterea  in- 
feriorum  ordinum  Clerici  fuperpellicea 
fuper  vejlem  talarem'  omari  debent  :: 
^ng^i  ^ri&di^i  tcnfura  ,    ac  birrettiSt 

filiM^ 


De  Sacrificio  Miflje  Decif.  L 


4?J 


futf.  Ed  autetn  certum  apud  Canoni- 
^7  ftas,  &Dodores,  quod  Rituale  Ro- 
■manumcft  liber  habens  vimlegis,"  & 
<juod  ejus  Rubricae  oblfgant  fub  pr?ce- 
pto.  L,otenuslib.i.q.i6.nuw.xzi.  Me- 
nochius  conf.^^z.  num.i^s.  Xjratianus 
Jiifcept.ferenf.  cap.xii.mtm.-j.  Sc  Spc- 
teWviS  Decif.ijs>-^ut7t.Li.  Quod  quidem 
-fure  optimo  conftitutum  eft ;  nam  fi 
quilibct  debet  fcpeliri  cum  infigniis 
fuaedrgnitatis;  .ut  morem  fuiffe  apud 
Rotnanos  teftantur  Poltbius  lib.-S.  & 
"TitusLivius  lib.i^^.  &fi  milites  trade- 
banturfaEpukurseeumfuis  armis,  ut 
•Iegituri«f<r/>.  Innoftra.  lo.  de  SepultU' 
-ris^  convenitetiam,ut  militesmiHtias 
facrae ,  qualf s  funt  Sacerdotes,  &  Cle- 
rlcifepeliantUTCuminfjgniisfuis,  qug 
funt  paramenta  Sacra;  Glofs.  in  :cap. 
l:^emo .  've%b..mortuum .  J)e€onficr.  diji. 
,1.  &  ibi  Canoniftae  .  Suarez  d.  totn.^. 
^ifp.^i  .f€3.S.§.^uartd  ad^eNdum .  Tam- 
burin-  d.Ub.i.  cap.\. $4.  mtw.z.  ^  Sar- 
Tkt\\\^sLitter.Ecck[.d.  tcm.i.  Epift.^^. 
:ubiallegattextum  iu  cap.  ^dhac.  z. 
De  ^Hor.  (^  ^fu  palli ,  quo  difponi- 
tur  ,  Archiepifco4)OS  cum  fuis  paHiis 
cflefepeliendos  ;  &  ulteriiis  demon- 
ilrat,  apitdfideleski-ufu  femperfurfle 
fepeliremortuoscum  cereis  acoenfis  , 
ac  bymnis,  &canticis-,  utnarra«t  S. 
#8  Grcgorius  NyfferHis  de  forore  fua  S. 
Macrtna  Orat.in  ejusfunere .  Et  S.Gre- 
gorius  Nazianzenus  de  S.  Cffareo  in 
^/«j/tt«.  fais  v«rbis.  'CumntuItipHri  hym-' 
vorum  cantu  deducitur ,  celebri<]ue  pom- 
pa  ad  Martyru.nfedem  effertur ,  matre  ac- 
xenfasfaces  gejiante .  "Nec  non  S.  Hie- 
ronymus  de  obitu  S.PauI?  Epift.i-j.  di» 
cens :  TranjJata  Epifceporum  manibus  , 
ijn  fiersiiam  fer^e  fubikkniibuj  ,  fwiw 


4^ 


aliiVontifces  <^reos ,  lampadefque  ^  alii 
<:horos  pfallentium  diicerent ,  in  medio  Ec 
clefife  fpelunca  Salvatoris  eft  pofita  . 

Duoautembic  corollarli  loco  funt 
notanda.  Unum,quod  ^RitualiRo- 
mano  inter  veites  facr^^ ,  quibus  Jnd«- 
enduseft  ^ac^rdos  defund^us  ,  non_, 
connumerantur  Calix  ,  &  Patena  , 
undd  deducitur,  haec-vafafacra  tnini- 
m^ponenda  efte  inmanibus  Sacerdo- 
tum  defundorutrj;  efreque  abufum_* 
omnin6  toHendum  hic  Patavii ;  ubt 
plurimifolent,  ex^acrorum  Rituum 
velinfcitia,  vel  inobfervantia,  cada- 
veri  Myftarum  in  catalefto  commo- 
ranti  calicem ,  &  patenam  in  manibus 
apponere-,  ^juoddamnatetiamSafnei"' 
Wv^s  d.Epift.ii.  infnc. 

AI Jud  notandum  eft,  quod  Sacerdo- 
tes,  &Clericiinmortefuorumparen-  to 
tum  non^ebent  indue-re  v«ftes  lugu- 
hrcs,  por^laicorum;  utpluribusSy- 
nodalibus  Decretis  comprobat  Sarnei- 
lius  d.tom.  I .  Epifl.  1 6.  pag.i  z^.^sl  ratio- 
D€i  quiautfcrii^tS.Cyprianus;«<)^^ 
r^de  Mortalitate,  dedecet  Ecclefiafti- 
cos  5  a  q^ibus  praedicatur  articulus 
aeternae  vitaei  ac  pra?mia  a  Deo  pra. 
milTabenefacientibus;  flere,  &m«- 
flttiam  profiteri,  dum  eorum  coniun* 
dH  ad  poflfenionem  arternorum  bono- 
rum  funt  vocati ;  quaro  veritatem.. 
agnoverunt  etiam  m  Lege  veteri  Ma- 
chabasi  ,  <Iicentes  2.  Machab.  12.  4J, 
Quod  bi ,  qui  cum  pietate  dormitionm  ac* 
ceperant ,  optimam  haberent  repojitant 
gratiam.  Quaredehisait  etiam  Apo- 
flolus/iff  'Theffakn.  4.  13.  t^plumus  vos 
ignerarededtrmientibas  ,  ut  non  contri- 
fiemiai ,  ftcut  (^  ceieri  j  quifpem  tm 


r    I    N    I 


Ppp    X 


IN. 


I  N  D  E  X 

RERUM    NOTABILIUM 

Qu^  in  his  Decifionibus  De  Sacrofandae 

MISSiESAGRIFlCIO. 

Continefftur  Serie  Alpbahetica  digejlus  Littera  D-Jignificat 
Decifionem  •  N»  numerum  •  P.  paginam . 


ABbasiSIicolausPapadopoli  lauda- 
tus.  D.^S.n.jz.  pag.4f(J. 

Abbates  de  lure  non  confecrant  Alta- 
ria-,  fedtantijmexPrivilcgio.  D.15. 
n.i8.  pag.70. 

Abbates  an  poflint  confecrare  Altaria 
etianipro  Ecclefiis  extraneis?  Etati 
Calices,  Campanas,  &  fuppelle6li- 
lia  facra  non  fua?  D.rg.  n.ir.  p.71, 
ubi  negativa  fententia  ob  Decretum 
S.Rit.Cong.  Anno  1(344.  ""ni.22. 

AbbatibusCaflinenfibusconceffafacuI- 
tas  confecrandi  Altaria  portatilia  pro 
«fu  fuarum  Ecclefiarum  aPioPapa 
IV.  anno  156^.  Decifi^.  num.20. 
pag.70. 

Abbatum  poteftas  circa  ufum  Pontifi- 
calium,  confecrationes,  &collatio- 
nesordinum  reftridia  ab  Alexandro 
PapaVIl.annoi(jf9.  D.i^.num.^^. 
pag.7i.ubi  ejus  Decreta. 

Abbates  quas  Benedi(5tiones  pofilnt  fa- 
cere?  D.^i-n.^g.pag.jS^. 

Abbatesnonpoffunt  benedicere  Cam- 
panas non fuas .  D.^y.n.^^.pag.^iS. 

Abbatiffae  an  pofl^int  benedicere  Mo- 
niales?  D.42.  n.48.  pag.:?7^. 

Abdias  Propheta  quifnam  fueri: ,  SC 
quotempore?  D. 2^.  n. 58.  p. 15)3. 

Abelis  Sacrificia  comburebantur  igne 
celefti.  D.  15.^.14.  p.91. 

Abel  utriim  fuerit  Martyr  ?  Qup  loco , 
&quotemporeoccifus?  D.ij.  n.20. 
21.22.  pag.5)2. 

Abigailquam  beRcdictionem  exhibue- 


ritDavid?  D.42.  n.5.  ^.169- 
Abraham  quot  Sacrificia  Deo  obtulc- 

rit?  D.17.  n.r.  pag.97. 
Abraham  ubi ,  &  quando  natus ,  ibid. 

num.2. 
Abraham  viditNoevivcntem,  cui  ex 

Sem  erat  ia  decimo  gradu  .  D.rj. 

n.5.pag.97. 
Abrahamquoannonatus?  &  inqua_, 

aetateelTet,  dum  mortuus  eft  Noe? 

D.i7.n,4.&  f .  p.98.  Quae  ejus  patria? 

An  pro)e6tus  in  ignem  a  Chaldeis  ? 

Qua;ejus  Vxor.  0.17.^.4.5,6.7.8.^. 

pag.5)8. 
Abraham  quo  anno  exivic  dc  Patriiau» 

fua?  D.17.  num.ir.pag.i)(J.  Ejusprt- 

mum  Sacrificium  ubi  fa(^um?Qjian- 

do  defcenderit  in  i£gyptum  ?  ibid. 

n.if.i(j. 
Abrah?  fecundumSacrificium?  &  ter- 

tium  ?  D.17.  n.2f.28.  pag.ico.  Ejus 

quartum  Sacrificuim .  ibid.  n.30.  la 

quaastate  circumcifus?  n.32. 
Abraha:  an  major  virtus ,  vel  Ifaaci  m. 

eoSacrificando  ?  D.17.  num.59.  pag. 

104. 
Abrahx  revelata  Pallio  Chrifti  futura . 

D.  17.^.42.  p.icy. 
Abrahae  annorum  ,  &  totius  vitscom- 

pendium.  EjusSinusquis?  D.17.  n. 

4^.  44. 45. 
Abraham  in  litando  filio  an  Oblationis 

verbaproferret  «*  D.31.  n.52.  p-2f7. 
Abfa.k)m  an  fiierit  Nazar*EUs  ?   D.24. 

n.55.p.i70. 
AcceiToria  Veftis  Clericalis  fex .  Et  qu^? 

D.4p.n.i5?.pag.463. 

Aftio 


Iiidex  Rerum  Notabillum . 


'Adtio  Sacerdotis  celebrantis  eft  valoris 

finiti.D.;jVn'?o.  pag.ijr. 
A<3:ionls  nomen  plura  compleditur.  D. 

4i.n.i9.p.37i.  ^ 
ACtiones  quae  licite  nant  in  Ecclcfia ,  &: 

quaenon?  D.4(j.  n.6.  p-^ij. 
Adtio  publica  injuriofa  polluit  Eccle- 

fiam  .  D.46.  n.zo.  P.42S. 
Adam  an  Deo  Templa  dedicaverit  ?  D. 

12. n.ii.  p.50. 
Adam  fuit  primus ,  qui  obtulit  Deo  Sa- 
crificia.  D.  1 5-.  n.i.  pag.89.  Supera- 
vit  in  fcientia  Salomonem  .  n.2.  Ha- 
buit  fidem  diftmdram  Vnitatis  ,  ac 
Trinitatis  Dei ,  ac  Incarnationis  Ver- 
bifuturse.  n.j.poftidebatomnesfcien- 
tias,  medicmam  ,  &cabalam?  n.4. 
docuit  filios,  <Sc  pofteros  Sacrificia  of- 
ferre  ,  &  Templa  aedificavit..  n.ii. 
&  12.  p.91. 
Adamo,  &  Evx  Deus  immediate,  & 
.per  fe  loquebatur  •  D.2  j.  num.i  s>-  P« 
iSr. 
AdamusanMufica  Do6tus  fuerit?  D. 

^y.n.i^.  p.307. 
Adipem  animalium  an  Hebr^i  poflfent 
comedere?  D.27.niim.25.&:  27.pag. 
114. 
Adjuratio  quid  ,  &  quotuplex  fit?  D. 

42.n.37.pag.574. 
Adoptio^fiiiorum  percapillorum  relcil- 

fionem  .  D.4S.  n.5.  p.451. 
Adoratioquid,  &  quocuplex  fit?  D.(j. 
n-Spag.io.Interna,externa,  &mix- 
ca .  ibid.  n.6.  alia  Civilis ,  alia  Sacra . 
HsEC  Latriae,  Hyperdulia;  ,  Dulia:. 
ibid.n.S.&i?. 
Adorationisinternae  fignaqu.-cfinr?  D. 
<j.  n.io.p.ii.  diftinguitur  ab  adtibus 
fidei,fpei  ,&  chantatls.  ibid.n.n. 
AdorationisSacrae ,  &  externs  qui  fint 
adtus?  D.6.n.i2.&2(3.pag.ii.vS:i2. 
Adorare ,  ideft  Sacrificare .  D.28.  n. 27. 

pag.i3f' 

iEdificatio  Ecclefix  requirit  quatuor  ge- 

ncracaufarum.  D.40.  num.4.  pag. 

339- 
j^gyptiaSjbylladeChriftolocuta.  D. 
-  2(j.  n.40.  pag.^oS. 
S.  Aelredi  Abbatiscenfurain  Muficam. 

D.37.n.^o.p.3i4. 
iEtas  >&  anni  Thare ,  Abrahami,  Ifaa- 

ci ,  lacobi ,  lofephi ,  alioruraque  fra- 


trum,&Moyfis.  D.20. n.8.  p.128. 
i£tas  qux  in  Sacerdotibus  Aaronicis,  uc 
litare,L^:pr^*dicarepofl"ent?  D.^j.n. 

2^.  pag^in-      „      .^ 
i£casproSumrao  Pontificatu  Hebr^o- 

rum  ,qu??  ibid.  n.31. 
ittiopum,  &Mofcorum  devotioerga 

S.Crucem  .  D.42.  n.29.  pag.575. 
Aggaei  Prophece  Vita,  &  labores  in  re^* 

dificationeTempli.  D.2y.  n.^^.pag. 

15?4. 
Agnorum  Dei  cereorum    benedi(5tio 

antiquifi^ma  .  D.42.  n.6^.  pag.579^ 

Eorum  virtutes  n.(j6.a  laicis  tangi  noa 

poflunr,  necpingi,  nec  vendi.  n.^Jy. 

AnabEpifcopispoflintbenedici?  ib. 

n.6S.pag.38o. 
Agnus  Pafchalis  non  edebatur  ,  nifi 

prius  recitatis  pfalmis ,  &  orationi- 

busD.f). n.i2.  p.25). 
Agri  dabantur  in  dotem  filiabus  he- 

br^isnubentibusinTribufua.  D.42. 

n-T«P-5^9- 
Aiba;,  vuigo  Camifi ,  nomina ,  ufus,my- 

fteria?Decif.^o.  n. 23.^.477.  AlbaS. 

BonifaciiEpifc.  &  Mart.  ibid.  n.24. 
B.  AlbertusMagnus  fibi  viventi  Mifl"as 

deRequiemceiebrarefecit.  0.^6.  n. 

37.pag.301. 
Aleph  continet  in  fe  noraen  Dei,&  qua-» 

rc?  Decif.15.  num.8.  pag.90.  habec 

infeMyfterium  Vnitatis,  &Trini- 

tatisdiving.  ibid.num.5). 
Alexandri  VII.  Bulla  circa  Mufica  Mo- 

nialium  .  Decif  37.  num.58.  pag.31  j. 
Aim^.enta  Pontificum,  &Sacerdotum 

Hcbreorum  a  fex  fontibus  defume- 

bantur  ,  &qui??Decif.23.num.  44. 

^  pag-455- 

Allcgoricus  fenfus  quis  fic  >  Decif.^o. 

num.31.pag.475>. 
Alpha,&  Omega  cur  vocetur  Chriftus? 

Ec  non  Aleph ,  &  Thau?  Decif.^r. 

num.6j.  pag.56f. 
Alphabeta  Gr^cum  ,  &  Latinum  in  ci- 

nere ,  dum  confecratur  Ecclefia,quid 

fignificent  l  Decif.41.  nvim.66.  pag. 

304. 
Alphabetum  Hebraicum  cur  non  fiac  in 

confecrationc  Ecclefie?  Decif.^i.  .n. 

6S.pag.3($f. 
Alphabetum  Hebraicum,  &  Grecum 

deferviuntpronumerisibid.num.^j^. 

Alpha- 


Index  RcmmNotabiliasi- 


Alpfc^bcti  latini  quf  Litter?  fint  nume- 

ricaj.-^ibid.  n«m.70. 
Altare  Thimiamatis  in  qnapartc  Ta- 

'bernaculi  Mofayci  efTctficumj^Decif. 

ii.num.i6.pag.fz. 
Altare  Holocaufti.coopertumgre  ftabat 

extra  Tabernaculum  pro  Vidimis 

creraandis  .Pecifrz.ri.i8.  pa^.jz. 
Altare  Sacrum  eft  necedarium  procele- 

J^randa  Mida.Decif.i^.num.i.pag. 

i66-  Du{)Iex eft,  immobile ^  &Portati<. 

le.  num.i.  ibid. 
Altaria  olim  lignea ,  &  argentea ,  nunc 

tantiim  lapidea  .  Decif.13.  nnm.4. 

pag.^7-  ^  ^ 
Alcare  q«aii  Alta  Ara ,  qua;  ejus  alticu- 

do  ?  ibid.  num.^.  &c 7. 
Altare  in  Areopago  Athenarum  £m 

Deo  ignoto  dicatum  ?  d.  Decif.i  3 .n. 
S.pag.68. 
Altaris  menfa  quantac  laticudinis  ,  & 

lon^itudinisS  ibid.  num.^. 
Altaria  confecrarc  feroper  conChevit 

Eccleiia.  DecifM.  num.io.  pag.6.8. 

fine  eoAiorcaleeft  £elebrare,.  ibid.  n. 

II. 
Altare  non  confecratum  ,  flin  eocclc- 

breiur ,  an  fiat  confewratufn.S  ibid. 

nufn.13. 
Altaris  fixi  antiqui  forma  diverfa .  ibid. 

num.14. 
Altare  Portatile  cur  vocetur  Viaticufti  | 

Ejus  ufu5  antiquiflimus .  Ejus  forma 

quae  ?  Decif.i  3 .  num. i  ^ .  pag.(j.9. 
Altaria  a  quibus  confecirari  poIfint^Jibid^ 

num.17. 
Altaria  quando  perdant  confecratio- 

nem?  Decif.13.  num.3?.  pag.75.  &c 

74.  Quid  fi  operculum  SS.  Reliquia- 

rumamoveatur,  &  ftatim  repona- 

tur?  ibid.  num.^z.  An  jexecratum.* 

fiat,  fiSacerdosexcommunicatusce* 

lebretine02ibid.num.33.  Anfin^..* 

Altare  liceat  celebrarc?  num.34, 
Altare  Noeticiim  ex  quamateria  com- 

padum?  DecifjS.  num.5.  pag-94. 
AltareSacrificiorum  cur  voccturMen». 

fa  Domini .  Decif.27.  num.^.pag.;»  i  r. 
Alcare  in  Scriptura  fignificat  Sacrifi- 

cium.  Decifzp.  18.pag.244. 
Altaris  in  eredione  an  Dos  aflignanda  ? 

Pecif.^.num.iS.  pag.243. 
Al^^re  ma jus,  vel  alii^minus  confe- 


craadum ,  dumtonfccratiir  Ecdefir 
Decif.41.  num.4(;.  pag.3  f9. 
Altaria  maimotea  nioderna  defcripta^ 

Decif.43.  num.15?.  pag.ipo.  Picfturis 

.ornanda.  ibid-zo. 
Altari  popuUis  vicinus  ftare  non  debet .. 

Decif  43.num.53.  pag.400. 
Ambrofiana  Liturgia  a  quo  inftituta  ? 

Decif  ip.  num.32.  pag.32. 
Ambro^anie  Miflae  ordo  .  ibid.  mim. 

Ambrofianus  Ritus  Mediolani  ferva- 
ms  .  Decif  19.  num.38.  pag.34.  fed 
pIuresEcclefiaeutuntuf  RituRoma- 
ao.ibid. 
Ambrofiani  non  celebrant  Mifl"am  fc- 
riis  fextis  Quadragefima:  cx  quavi« 
caufaoDecitf.1p.num.39.pag.34. 
Amidus  nomina ,  8c  myfteria .  Decif. 

p.  num.a^|)ag.477. ' 
Amospaftor  ovium ,  demdePro|)hctap 
&  Martyr.  Decif.z^.  num.f  7.  pag. 
193. 
Amphtbologia  oum  reftri<6bione  men- 
tali  damnata  ajb  Innooentio  XLDeciC 
17.  num.15).  pag.ioo. 
AmpiiIlarumcumVino,  &Aqua  pro 
Sacrificioquislocusi  Decif.43.  num. 
a:3.pag.385». 
Anagogicus  fenfus  quis  fit  ?  DeciCf o, 

num.3j.pag.475>. 
S.  Andrxas  Apoftolus  Miflam  celebra- 

Jjat.DecifzS.  num.14.  pag.i^i. 
Angcli  r^velabant ,  ut  plurimum ,  futu- 
ra  hominibus .  Decif.2  j.num.*i.  pag. 
181. 
^ngeli  au^ores  Muficar .  Refpondent 
S-GregorioMagno  celebranti.  Pri- 
micancarunt  Kegina  cfli  Utare  aUe" 
lui4 »  eorum  cantus  cxcmplaplura . 
DeciC37.  num.Kj.i7.  iS-fi^-P^g.^oj* 
Angclicx  falutationis  trina  pulfatio  « 
quo  Audore  ?  An  eam  recicantes  lu- 
crencur  Indulgentiam   plcnariam? 
Decif.4f.  num.41.  pag.417. 
Angli  didiccrunt  cantum  ajb  Ecclefia 
Romana .  Decif.37.  num.17.pag.  308. 
Animadonatorisdomus  pro  fabrican- 
da  Ecclefia  liberatur  a  Purgatorio  iti 
primae  Mifls  celebratione .  Dccif.gj. 
num.51.pag.z7f. 
Anima   adolefccntis   defun<£li   anno 
i^;S.  apparuit,  &petii:  fuffragiuDi 

Mif' 


In<JeX  Rcr^tsv  Notafeiliiml. 


Mjfsarufti  fcx  .  Itcm  Anima  ciijuf- 
dam  Parochi  anno  i($4o.&i(j4r.  De- 
cif34.  nunQ.12.  &13.  pag.zSo. 
Animalia  irrationabilia  funda   Pro- 
phctarumofficio .  Decif.i^i  HUtn.5^. 

Anna  mater  Samuelis  fuit  Proplietifsa 
Decif.z^.  num.9.  pag.200. 

Anna  filia  Phanuel  tuit  Prophetifsa-^ 
Vidua  ab  anno  XX.  ufqae  ad  S^.Ha- 
bitansincelkilis  ap.u^Temphim .  ib. 

Annas,  6c  Caiphas  qtioniodo  efsent  fi- 

mul  Summi  Pontitices  J  Decif  22.  n. 

22.  pag.i^r. 
Annas  Summus  Pontifex  anno  poft 

Refurredlionem  Chrifti .  ibid;  num. 
■    zp-pag.i^i. 
Anni,  q.uibn3^dura»/it  ufns  Taberna- 

cuhMoyfisJ  Decif;!!.  num.24.  pag. 

Annivcrfaria   annua    Congrcgationis 

Parochorum  Paduas  quot .'  Decif  37. 

nKm.70.pag.  5 17. 
Annulusundedid;us?  Anfibula  Pah'i  r 

an  Sigillum?  Decif.45?.  niTm.25.  2^. 

*7-pag-4^3-  4^4-  Signum  honoris  . 

ibi€i*niim.^2.  Vfusapud  Romanos. 

niira.33,  CurdcairSponfae  Inquar- 

to  digito }  nuf!n.3  S-  ^  5^-  pag-4^5- 
AnnuiusS.  Annaeubi  fit?  AiiiduODei- 

parae  ?  DedC^p.  num.35?.  &  40.  pag» 

4(j6/Anf6kuo  Matrimonio  fit  ¥xo- 

rist  num.4i.cur  detuT  Epifcopis?  Ab- 

batibus  ?  Monialibns  ?  ibid.  pag.46^. 
AntbninusCaracalla  Imperator  autlor 

Veftis  Talaris  apud  Rem^noa.  Decif, 

49.  nuni.6.  pagv^^^o. 
Antimenfiis  utuntur  Grjeci  pro  Altare-* 

portanh.  Et  quid  fint  Antimcnfia  ? 

Decif.i 3.  num.i^.  pag./Jf>.  & 70. 
Antiochena  Ecclefia  qno  anno  fiinda- 

ta  a  S.  Petro  Apoftolo?Decif.25?.num. 

(J.  pag.241, 
Antiphrafis^uid  Ht ?  Decif 44.  num.7. 

pag.g7o. 
S.  Amonn  de  Padua  Ecclefia quo  anno 

^dificata  ?  Decif^o.  nLim.7.  pag.340. 
Antropafpathosque  figura  fit?  Decif. 

16.  n.8.  pag.9.;}. 
Apoftata  afide  eft,  qr.i  fac-rifieat  jt.do.i 

hs,  veldemoni.  Dccifii-  nunn.34. 

paS.iH.-  A q.uibu3^puniacuu?  £c qiii- 


bus  pcenis?  ibid.  num.^f. 
Apoftoli  ordinati  Sacerdotcs,&  Epifcci^ 

pi  in  ultima  cf  na  a  Chrifto  Domin:o  - 

Decif.p*;  ntim.ip.  pag.t?. 
Apoftoli' in  toto  orbe  ,ubi  pr^.^.icabanr3 

Ecclefias  confecrabant ,-  Decif.12.  n. 

48-  pag55?- 
Apoftoli  pr^ceptum  habuerunt  deSa- 

crificio  Euchariftico  facicndo.  Dccif, 

28.  num.4.  pag.22^. 
Apoftoli  quo  tempore  cceperitir  Sacrifi- 

care « &  celebrare  Mifsam .  Decif  25?  > 

intjrn.ro pagi 240.  Quiseorura  primus 

celebraverit  ?  ibid.  num.2.  cclebra' 

bant  cum  lumine,  <Sc  veftibus  Sacris . 

num.7.  pag.24T.  tradiderunt  Litup- 

gias .  d.  Decif  25?.  num;20..  pag;244. 
ApoftoIiccBl1besfuerunt.Decif47.nun>. 

6.  pag.442. 
Appeliatio  an  detura  difmembraticns 

EGc!€li«^.?E^cif  40.  num.41.  pag.346^. 
ApplicatioSacrificii  Cfucis  in  Mifsa  fic' 

hmirato  modo.  Decifjj.    num.34, 

pag.27i. 
Apphcatio  Sacrificii  eft  a  celebranre  fa- 

cienda  ;•  Sz  IiQCob  plures  rariones?' 

Decif^(j.  num.r.  &  2.  pag.292.  Et afi 

ea  poffit  reraitti  in  Deum  ?  ibid.  num. 

q,  In  qua  pai^e  Mifse  fit  facienda? 

nitm.8.  Et  quando  apphcatio  pro  De- 

fun6lis  ?  num.5>.  ohm'  quando  ficret  ? 

num.13.  An  antecipata  proeo,  qui 

daturus  eft  ftipem,  fit  licita.*'  ibidi^ 

njm.21.pag.197. 
Aqua  bsncdid^a  Ghnftianorunm  delcr 

venia!ia.Decif.27.'num.86.  pag.iifTi' 

Ejusuius  ab  Apoftolis  introdu<5lus. 

Decif  40.  num.  1 2.  pag.  340. 
Aqua  kiftralis  apud  hebrfos^ekquibus 

compofita  ?'Decif.42.  num.i6.  pag, 

370. 
Aqiie  iuftralis' virtures  ,  &  miracula^,- 

1bitl.num.32.  33. 34-  pag.3  73-374. 
Aqua  benedidla  deficien-c  irntf  iiine 

bcnedidiioncs  Ecclefiaftice .  ibid.nu. 

Arca  Dominiinquaparte  Tabemacu- 
11  ftarct  ?'Decif.i2.num.rf.  pag.jt- 
rtcLiperata  de  manibus-  Phihhino- 
rumubicufiodiretur?  ibid.  num.2(*» 
Ubi  abfeondita-,  imminente  defola^ 
tionc  krufalem  ?  num.27.  &  an  a 
Tuo  Vtfpafiano  fueric  delata  Ro- 

mani 


Index  RerumNotabilium.^ 


fnafn  1  mimero  18.  pag.  H- 
Argumenta  proinfinitateval©ris  Mif- 

fg ex opere operaco .  Decif.35.num. 

i5.pag-270. 
Armeni ,  Nefloriani ,  &  lacnbit?  ktant 
-  proprio  ritii ,  &  fermone  ChaJdaico . 

Decif.f?.  nura.iS.  pag.50. 
Afperfio  cumaqua  benedida  (i  omit- 
^tatur,  irrica  eft  benedidio  .  Decif. 

42.num.3^pag.574. 
Allideiquinaraefsent?  Decil.24.  num. 

6^pag.i72. 
Aftronomiincipiunt  diem  mmeridie. 

Et  cur .?  Decif^p.  num.23.  pag.330. 
Afyii  locusquinam  fit?  Quisapudhe- 

br?os,  &  apud  Gentiles  ?  Decif.45. 

num.5(j.  57.58.  59.  pag.40i.&  402. 
Atrium  circa  Tabernaculum  Moyfis 

quid  efset  ?  Et  an  illud  Viri ,  dc  Fgmi- 

ngeingredi  pofsent?  Decif.12.  num. 

2r.&z2.pag.52.&  5?. 
Avaritia  prorsi4S  fugrenda  .  Decif.55. 

nnm.41.  pag.2510.    Punitio  Parochi 

avari .  ibid.  num.42. 
Audtoris  factum  m  Itinere  RomamL> 

verfus  Cal.  Ianuar.1670.  Decif.i^. 

num.45.pag.33  5. 
Audire  Mifsam  prodeft  animabus  Pur- 

gatorii.  Decif.54.  num.25.  pag.zS^. 
AvenionennsCachedralis  Ecclefia  con- 

fecrataaChriftoDomino.  Decif.41. 

num.74.  pag.5(J6. 
A  ves  ab  Hebr^is  quomodo  immolarcn- 

tur?  Decif.27.  num.3'i^.  pag.215. 
Augurandi  ars  anciquiffima  ,  &  quis 

Audor    e)us  ?    Decif.41.  num.ir. 

pag-553- 
Augures  Romani  quotfuerint?&quan- 

dodefierijit?  ibid.  num.13.  ^  i^- 
Auguriaa  quibus  rebus  dcfumerentur?' 

Et  an  nunc  fint  licita  f  num.i  4.  &  i  5. 

Quo  jure  prohibita  ?  num.17.  P^g- 
*  354. 
Aurora  quid  fit?  &quanto  tempor<i-» 

oriatur  ante  Solemi  Decif  55?.  num. 

jr.pag.-^gi. 
Auroraanphyficcjfeumathematiceat- 

tendenda  ad  Mifse  licitam  celebra- 

tionem?  ibid.num.57.  pag.^33. 
Aurorapolitica  ,nonvifivaintracircu. 

lcs  Polares  .  ibid.  num.45.  pag.336. 
Axa  filia Galeb quo  nomine  peticrit  do- 

teoiaPatr^.^Decif.^a.num.^.pag.^^;?. 


Azymorum  Pafch^E  feftiim  quodie  cc- 
lcbrareturabHebr^is?  Etquodnam 
SacrificiumeodieotFerrent?Decif.27. 
num.51.dc  53.  pag.iip. 


B 


BAfnei  dominus  defunclus  pctiit  a 
Presbytero  fe  ibi  lavante  fuff^ra- 
fiumMifs?.  Decif.14.num.17.pag. 

Baptifmus  ex  opere  operato  remittic  to- 

tampjnam.  Decif.35.num.18. pag. 

270. 
Baptizans  plures  eodem  temporefacit 

pluraSacramenta.  ibid.num.35).  pag. 

272. 
Baptizatus  ineoactu  debetprofereci- 

pere  fructum baptifmi .  Decif.35.  n. 

29.  pag.287.  ..   ^  .  „ 

Baptifmus  Campanarum  qualis  ht?  cc 

quiscjus  Auctor.''  Decif.45,  num.ay. 

pag.414. 
Baraca  nautanaufragusquomodo  fal- 

vatus?Decif.i4.  numi^.  pag.82. 
Barbe  ufus  variusapudhomines.Decif. 

48.num.28.pag.456. 
Barbam  Sacerdotes  Hebr^i  ferebant. 

Decif  48.  num.257.  pag.450. 
Barbam  habebant  Philofophi.  ibid.n. 

50. 
Barba  an  delata,  vel  refcifsa  in  Eccjefia 

Lacina?  ibid.  num.34. 
BarbadepoficaaS.  Carolo,  &  in  aliis 

abeo  profcripca.  d.  Decif.48.  num, 

3T-pag-4;7-        ,^.    .  .       ^   .^ 
BarbautdeferaturaClericisanEpifco- 

pus  pofiit  prefcribere  .<'  ibid.  num.16. 
Barbacarum  mulicrum  exempla  .  ibid. 

num.37. 
Barbate  S.  Vvilgeforcis,  ac  $.  Paale  pro- 

digiiim.ibid. num.38. i3^  39- 
Barbcrina  Synodus  Abbaci^  Farfenfis 

laudaca  .  Decif  42.  num.44.  pag-^^j. 
S.  Barnabasubi,  &  quando  ordmacus 

Sacerdos,&Epifcopus?  Decif.ip.  n. 

10.  pag.242.  Ab  eodem  S.  Barnaba 

fundaca  Ecclefia  Mediolanenfis.ibid. 

num.i  r.  EjusLicurgia  .  num.25.  pag. 

246. 
Bafilice  ubiqueDro  dicar^  a  crmpore.-» 

Conrtancmi  Magai  Imper.  Dccif.rz. 

num.so.pa^.ji;. 

Bclli 


Index  Rerum  Norabilium. 


Bclli  remporc Suffragia  ex  MifTa: Sacri- 

ficio.  Decif.14.num.z4.pag.S5. 
&enedicercpo(Tunt  etiamqui  nonfunt 
:Sacerdotes.  Decif.i.S,  nnmji.  pi^g. 

110. 
Beaedicercidem  eft  ac  confecrare  ,  6c 

.Sand:ificare.  Decif.42.  num  5?.  pag. 

570« 
jBenedicerepoptflum  per  vias  fpedat  ad 

ioltim  Epifcopum.  Decif^z.  num. 

7?-pag-58i- 
Benedictio  quid  importet  in  Divina_. 

Scriptura?  X)ecif.i6.  num.ii.  pag. 

;Benedi6bio  Noctica  quot  bona  conti- 

nuent?  Decif.16.  num.ii.  pag  pj. 
:Benedi6tio,h^c  vox  habecquinque  fi- 
.    gnfficacion.es.  Decif.42.  num.i.  pag. 

:Benedi<6tioan  danda  populo  in  Hymno 

Tange  lingua  adilla.  verba  :  Sit  & 

.hcnedi5iio  ^  .Decif.^z.   num.3.  pag. 

33cnedi<Stio  aliqtiando  idem  ac  maledi- 
d:io.  ibid. num.8.  pag.570. 

Benedi<2:ionis  Eccle(iaftica;  definitio  . 
Decif.42.  num.iS.  pag.371. 

^enedidriones  an  fint  vahdap  ,  (1  fiant 
iine  figao  Crucis  ?  ibid.  aum.18.  pag. 

^enedictiones  aliaa  tccleliafticae,  alia: 
LaiciE.  ibid.num.47.  quis  earum_. 
Minifteribid.  An  requirant  pra-fen- 
tiamrei,  velperfonaebcnedicendas  ? 
num.45?.  pag.376.  &  num.^2.  pag. 

?77- 
Benediccionum  Eccleriafticarumcaufa 

finalisduplex-,  .Scquae?  Decif^^.  n. 

5.1.  pag.377.  Earum  frudus  .   ibid. 

num.53. 
JBenedidio  S.  Francifci  Xaverii  profi- 

cuaalcirum  lufori .  Dcdf^i.  aum. 

^7-paF,.^7'^- 
BenedidtiDMum  ali^  divifiones  .  ibid, 

num. 58.  fi?.  &<30. 
Benedidtioaesfpcdantes  adfolum  Pa- 

pam  qua;?  ib:d.  n«m.6i.  pag.jji?. 
BcnedidtionisRofaeaureaB  myftenuraj 

&orjgo.  Decir.41.  num.(52.pag.379. 

Item  AgnorumDeicereorum.  ibid. 

num.(Jy. 

Benedittio  folcmnisper  vcxhstfit  no- 

Mcn  T>omini  bcnediAum  &c.  an  dari 


poflit  a  fimplici  Sacerdote  ?  Decin^i. 

num.ji.  pag  f8i. 
Benedidtionum  Epifcopalium  quatuoc 

genera.  ibid.  num.71. 
Benedid:ionum  proprise  Parochorura  j 

aliorunque  Sacerdotum  quae  1  jbid* 

num.74-75.pag.385. 
Benedidliones  muhcribus  poft  partur» 

aquo  dandx.'^  ibid.  num.7^. 
Benedidiones  Abbarum  qua:?  ibid.  n. 

78.   aliorum    Prelatorum    Regula- 

jium  ?  num.79.  pag.584. 
Benedidiones  Eccie-fiarum,  Oraroria- 

rum,CgmiterioTum.  ib1d.n81.pa5. 

Bencdid:ion  is  Ecclefiie,  &  Coafecratio- 

nis  ejiis  diiicrentia.  Dccif.46.  num. 

1l.pag.417. 
S.  Benedidus  Abbas.dono  Propheti^  di-" 

tacus.  Decif.2f.jium.f  f.pag.iSo- 
Beneficiatus  quando  teneatiir  expendc- 

j-e  in  ornamentisEccltfi.-c  ?  Decif.44. 

.num.7.  pag404.  num.5j.  cN:^2.pag.. 
Bencficmm  non  confertur  in  invitu»,. 

Decif.j  >-.  mim.ro.pag.i8;.  .•' 

Birrus  quid  fitf*  Decir^j?.  num.f  f.  & 

(Jl.piig.46o.d:.j(J9. 
Bona  reinporalia  imperrantur  Sacrifi- 

cio  M  idae .  Dccif  1 4.  num.z7.pag.S6. 
BonifaciusPapaVIIi.  indulfit  Epifco- 

pis  celcbrareMidam  m  omni  loco 

decenti.  Decifii.  num.jf.  pag<Si. 
BonitasProphetas.  an  fatisfit  procem- 

tudineProphetia;?Decif.;!,4.num  41, 

pag.iSp. 
Jjoforra  ArabifTa  Vxorlobi .  Decif.io. 

num.ii?.pag.i2i. 
Bovcs  immolandi  ab  Hebreiscujus^a- 
.     tisciiQ  debcbanc?  Decif.27.  num.51, 

pag.iij. 
Brachiisexpanfisorarequid  innuat»? 

Decif5.num.19.pag.12. 
Breve  Pauli  V.  pro  Oratoriis  privaris 

Procuracorum  S.Marci  Venctiarum. 

Decif  12.  num.6o.  pag.^i. 
S.  Brinulphus  Epifcqpusquomodoob- 

tinueritconverficnemLadalai  Regis 

Suecorum  J  Decif  i^.num.fj.pag.Jio. 
Bubvjlcus  aufus  celebrare  MiiTam  puni- 

tus .  Decif.^i.  aum.4o.  pag.ijS. 
Buccina  armoniaca,  vuigd  il  cornet- 

to  an  prohibenda  in  capella  iViufi- 

cali  ?  Dccif^7-  num.4f.  P^ig-iM- 
03  q  Caa- 


Index  Reriim  Notabilluffl 


CAathitae  qiii  fuerint?  Quae  orna- 
menta  Tabernaculi  portarcnt  per 
defertum  ?  Decif.i^.  num.ij.  pag. 
160. 
Cabalaquidfitf*  Decif.if.  num.5.  pag. 
Sp.  Cabaliftica  fcientia  quotuplex  } 
ibid.  num.^.  quae  bona  j  &  qux  mala? 
num  10. 
Cadavera  Infideljum  ,  h^rcticorum  , 
fchifmaticorum  ,  &  excommunica- 
torum  exhumanda ,  dc  proiicienda_. 
ex  Ecclefia  antequam  confecretur  . 
Decif^T.  num.ii.  pag.jjS.  &  an_. 
Vfurariorum  ?  ibid. 
Cgidavera  excommunicatorum  divini- 
tijs  cje6ta  ^  fepulturis .  Decif.46.num. 
60.pag.437. 
S.  Qecilia  martyrio   coronata  anno 
,    25i.Decif.37. num.jz.  pag.310. 
Ca^libatusSacerdotum  quibus  rationi- 
busimpugnetur .''  Decif.47.  num.15. 
pag.443.  Etquibus  rationibus  defen- 
datur.  ibid. num.i8. 
Caemeteriiexpenfjead  quem  fpe(5lent? 

Decif  44.  num.i  y  pag.406. 
C^meterium  quando  polluatur  ejy>oI- 
lutione  Ecckfi^.  Decif.46.num.33. 
pag.4?©. 
C^meterii  reconciliatio  fcmper  Sacer- 
doticommitti  poteft.  ibid.  num.yr. 
pag.440. 
CasremonialeEpifcoporum  habet  vim 
iegis .  Decif.4f.  num.f(j.  pag.  420.  Et 
quasconfuetudinestollat>  ibid. 
Cseremonis  ,    quibus  confecrabantur 
minores    Sacerdotes   Hebr^orum  . 
Decif.23.num. 7.  pag.i^S.  Quotdie- 
busreiterarentur  ?  ibid.  num.io.pag. 
_  14.9- 

Caereraonisquae,  &  quotfervand^in 

confecratione  Ecclefi?  ?  Decif^i.n. 

54-pag^6o.  Earum  myfticaefignifi- 

cationes.ibid.num.fj.  pag.^^r. 

C^fares  cur  vocencur  Imperatores  ? 

Decif.41 .  num.  ?  6.  pag.  3  57. 
Cahm,  &Abelan  pluries  Sacrificave- 

rint.''  Decif  if.  num.i  5.  pag.91. 
Caini  facrificja  non  grata  Deo  ob  qua- 
tuorcaufaB.  Etquae^Decifi  j.nnm. 
j6.  pag.51.  &p2. 


Cainus  res  facrificatas  in  fuiifh  iifuuvrf 

convertebat.  ibid.  num.15?. 
Caiphas  ,    &  Anna  quomodo  edent 
fimul  fummi  Pontifices  ?   Decif.22. 
num.22pag.141. 
Calamus  aromatjcus  quid  effet  f  Decif. 

42.  num^i^^.  pag.?7o. 
Calcei  clericoru m  cujus  coloris  ?  Decif. 

49.num.23.  pag.463. 
Calcndarium  annuum  Patavinum  a 

quo  formetur?  Decif.38.num.14.pag. 
322. 
CalicemDomini  bibere,  quid  fignifi- 

cet?  Dec1f.29.num.  17.  pag.24. 
Calix,  &  patena  anponendiinmatii- 

bus  Sacerdotis  defundbi  ?  Decif.50. 

num.49.pag.483. 
Csmpanx  neceflariae  ad  Sacrificium_# 

Mifi^e  .  Decif^f.  num.i.  pag.408. 

Earum  varianomina.  ibid.  num.2. 

Quando  adinventae  ?  ibid.  num.ij-. 

pag.411. 
Campanarum  paruarum  ufus  in  Icge 

Moyfis  .  Decif.45.  num.i6.  pag.411. 
Campanx  an  cffent  apud  Gentiles.^jbid. 

num.17.  Quando  c^perint  adhiberi 

apudChriftianGS.<'ibid.num.i8.pag. 

4ii- 
Campana  ficdida  ab  asre  Campano. 

Decif  45.  num.2».  pag.41 3. 
CampanisquandoGr^ciufifint  ?  ibid. 

num.2  5^.ADuce  Vencto  eas  habue- 

runt .  ibrd. 
Campanaenon  permittuntur  aTurcis . 

Decif.4f .  num.26.  pag.^r^. 
Campanarum   baptifmus   qua!  is  ?  & 

quisejus  Audtor?  ibid.num.27.  Ea- 

rum  myftica  fignificatio  .  num.28. 

Cur  non  pulfentur  in  triduo  Pafl^o- 

nisChrifti?  ibid.  num.25).  pag.41  y. 
Campanarum  ufus  ob  fex  caufas,  8c 

quae?d.  Decif.4f.  num.gt.  pag.415^. 

Ancumeisvocanduspopulus  adar- 

ma?num.33. 
Campanarum  fonitus  in  quibus  cafi- 

busadhibendus?  ibid.  num.40.pag. 

417.  Ad  AngelicamfaUuationemfo- 

nandae  •,  &  quo  Audtore?  Et  an  cum 

indulgentia  plenaria  «*  ibid.  num.^r. 
Campana^  an  benedicenda;  antequam 

ponanturin  Campanili?  ibui.num. 

4^.  quotemporepulfanda^?  num.46. 

An  benedicendac  ab  Abbatibusrnum. 

47.  Ea- 


Index  Rerum  Notabilium  . 


47.  Earum  numeriis  apud  Rcgula- 
res!*num.48.  pag.419.  iudifcretusea- 
rum  fonitus  proiiibcndus.  ibid.num. 

45?- 
Campanas  pulfare  ad  quos  de  jure^ 

fpe(5tec?  Decif.45.  num.p.  pag.419. 

Sabbaro  Sandto  quando ,  dc  quomo- 

dopulfandx?  ibid.  num  54.  ^f. 
Gampanis  pro  reficiendis  ad  quem  fpe- 

dtentexpenfte?  d.  Ekcif.^f.  num.58. 

pag.^io.  Icem  Salarium  pro  eis  fo- 

nandis?  ibid. 
Campan^eaa  ponendae  fupcrOratoriis 

privatis?Dccif.io  num.59.  pag.^zr. 
Campanaebenedidlxterrent  Demones. 

Exempla .  ibid.  num.6o.  fugant  tem- 

peftates.num.6i. 
Campanarum  de  fefonantium  excm- 

pla .  ibid.  num  61.  pag.422. 
CampansB  duae  inufitatae  magnitudinis. 

Erfordienfts  una,  altcra  Tekinenfis . 
Pondiis  ,  ik.  mcofura  utriufque  .  ibid, 

num.(j4.pag.4i3. 
Campanula  pulfanda  in  Mifsa  ad  elc- 

vat10nemSacraraent1.Dec1f.45.numi 

I5.  pag.^8i). 
Campanile  necefTarium  apud  Ecclefiasi 

«.^eiusnominaplura.  Dec1f.45.num, 

1.&2.  pag4o8. 
Campanilia  Hcdunen  .  S.  Marci  Vene- 

tiarum  .  S.  luftin^,  acPalatiiCom- 

munisPaduae  laudata.ibid.num.ii. 

13.14.  pag.410.  »5^41 1.  S.  Petri  Romg 

num.23.1neorum  culminecurpon^^ 

turGallus?  num.30.  pag.415. 
Campanihs  Sipontini  carmina  .   De- 

cif.45.  num.ji.pag.^i^. 
Campanili  pro  aedificando  an  vicinus 

cogi  podic  venderefuam  domum-»?' 

ibid-  num.44.  An  faciendum  in  Ora- 

toriopnvaco  ?ibid.  num.59.  pag.411, 
Candela  a'que  illuminat  fiantes  in  ca- 

dem  fphsra.Dccif  35.  num.43.pag, 

173. 
Candelae  accenfx  in  Mifla  quid  fignifi- 

eent?  Earum  numerus,ac  matcria  , 

Dcc1f.43.Hum.  S.  pag.^SS. 
Candclabra    ciim     candehs   accenfis 

promilTa.  Eorum  myfticusfenfus  , 

Decif^j.  num.7.  iics>-  pag  ^Bj?.  3S5). 
Candentisferri  contrciflacio  ad  fe  ex- 

puigandum  abobjedto  crmiine,  an 

«unc liclicita ?  Decifz;.  n^Svp.iz^. 


Canis  B.  Margarita:de  Cortona.  DeciC 

25.  num.97. pag.xS/. 
CanonMiffaeprobat,  camelTe  Sacrifi- 

cium.  Decif  iS.num.zo.pag.ijg-A 

quo  fitcompofitus  .'*  ibid.  num.21. 
Canonici  Patavinitenentur  fcire  can- 

tumGregorianum  .  Decif.37.  num, 

54.pag.3ij.  ^    .,    „ 

^anonicorum origo .  Decif. 38,  num.  f . 

pag^io. 
Canonicatus  Patavini  quare   alii  fint 

pingues ,  alii  non  ?  Decif  38.  num.5. 

Canonicorum  proprium  inftitutumelt 

cantareinchoro.  ibid.  num.7. 
CantoresEcclefiaftici  aprimastate  in- 

{^ruebancur  .  Decif^;.  num  i^pag. 

gcS.eorum  aliqui  fadli  Summi  Ponti- 

fices.ibid.  num.26. 
Cantus  in  Miffis in  primitiva  Ecclefia_* 

qualis  fuerit?  Decif?^.  num.6.pag, 

305.^^^0564.  Soii  Clerodemanda- 

lus.  ibid.  num.21.  pag.508.  Reforraa- 

tus  a  S.  Gregorio  Magno .  ibid.  num. 

23. 
Cantus  Gregoriani  commendatjo  .  d. 

Dccif  37.  num.n-pag-?iy- 
Capellaniis  anproquacuor  petentibus 

ejusMilTam  addiverfoseffe^tus^pof- 

fiteam  cclebrare?  Decif  34.  num.3. 

pag.278.  teneturfervare  mentemte- 

ftatoris  .  Decif^^.  num.22.  pag.297. 
Capellanus  an  poffic  cefiare  acelcbra- 

tione,  ut  emac  ornamenta  Altaris/' 

Decif  44.  num.i  3 .  pag.405. 
Capite  cooperto  an   liceat  celebrare_* 

Mifiamdelicencia  Epifcopi?  Decif 

23.  num.36.pag.  1^4. 
C^p.  li^n  mediocr iter .  dcConfecr.  difl. 

5.  mulciplicicerdeclaracur  j*Decif.35> 

num.44  pa^.27{. 
Capicula,feu  Congregationesartificuni 

non  funt  facienda  in  Ecclefia  .  Decif. 

46.  num.^.pag.^zf. 
Cardinalesquasbenedidiionesfacere-» 

pofiint.-^  Dccif^i.  num  65?.  pag.^Sr. 

Etquas ,  nfinttancumSacerdoccs,veI 

Diaconi^  ibid.  iuim.70. 
CardinalisCornelii  promotio  ad  Pur* 

puram,  ^  ad  Epifcopacum  Patavi- 

num.  Decifi^.  num.24.  pag. 162. 
Cardinaliumfamifiares  anpoflintcele- 

brareante  /^uroram  ,  &  poft  mcri- 


r 


d^iem  ?  Decif.59.n11m.41.  pag.jjf. 

Carnes  an  homines  comederent  ante-» 

idiluvium  ?  Decif.i6onum.ri.  pag. 

S.CaroliBorromejjejunia,  &  vigili^ 

proconfecracioneEccIe/iarum  0.  De-r 

Gif.^r.  n«m.i2.  pag.^f  f.. 
S^Carolus  Borromeus  ad  lonirus  Ange-- 

ficaeSaUuationis,  eam  genibus  fle-, 

xis  reeicabat .  D^cif.^j.  num.^r.  pag. 

417.  idem  facicbar  Ven.  Card.  Bar- 

badicus.  ibido. 
Garoli  Magni  Imperatorisdbnationes 

fa6lx  Romanae  £eckfi»  .   Decif^. 

num.^.pag.f. 
Carolus  V.  Imperator  exequias  vivus 

fibi  fecit .  Decii.^S.  num.^p.  pag.302. 
Cafia ,  feu  Caffia  odorifera  qux  ?  De« 

Cif^i.num.rj.  pag^57o. 
Caftitaserarneceflana  Hebraeis  Sacri- 

ficaturis ,  ac abftinentiaa  Vino .  De- 

cif.23.  num.^4.   pag,i54, 
Caftitas  fcrvata  ab  omnibus  miniftris- 

facris  pcrtria  prima  f^cula  .  Decif. 

47;  num.rp.-pag.44^.  Pro  ea  cufto- 

dienda  cautelae  cres  .  ibidi  num.i(>. 

pag.447,. 
Cata/ogus  omnium   Pontificum   He- 

brforum  .  Decif.22.  num^^i.  pag. 

Hl- 
Cathecumenj;  an  finr  capaces^fru(flus 

Mif(xi:  Decif  ^6.  num.27;  P^g-^^S* 
EorumduaecIafies,6cquaj.'*  ibid.  n.- 
28.pag.295?.  An  iismortuisdiceretur 
proeisMjfiade  RequiemPibid.num. 
30.  An  ipfi  poifinc  conirahere  Matri- 
monium  cum  Chriftiana?  ibid.num», 

_l?-pag-3oa 

Cathecumenatus  quantum  o!im  dura-- 
ret?  &quid  hocrempore.''  d.  Decif 
35.  num.25?.  &  feqq.  pag  25)5>. 

Cathedralis  Patavins  ordo  antiquus 
circa  baptifmum  infantium  nato- 
riun  in  Quadragefima.  Decifj^. n. 
32.  pag.:?co. 

Cachedralium  ,  a'iarumq\ie  Ecclefia- 
rumdosquanta  e(Tc  debeat?  Decif 

40-num25.pag.HV  . 

Qjauda  ViCnmas  quarecomburenda  m' 

Sacnficio  ?  Decifz;.  num.^g.  pag. 

116. 
Caurclx  tres  pro  caftirate  fervanda...  . 

Dec1f47.num.15.  ^3iZ.-\M 


Index  Reium  NotabiliunT . 

Caufarum  genera  feptem  In  Sacrificio . 
Ettjuaj .-?  Decif  14.  num.^.pag.yS. 

Caufa  finalis  in  Sacrificio  auplexj  5c 
quae.''  ibid.  num.r. 

Celebrans  an  pofllit  difcedere  ab  Alcare 
prooblacionibus  recipiendis  ?  Decif,- 
4.  num.22.  pag.7.  An  peccer,  dicen- 
do  alta  voce  verba  cjnfecrationis'?- 
Decir.gi.num.^Kpag.ijg» 

Cclebrans  fi  poft.  confecrationem  dc-- 
cumbat ;  &  viriocretico  fumpto  con- 
valear^anperficiet  MiflTam*,  fi  ibi  fi: 
alius  Sacerdos  jejunus?  Decif^z-no- 
40.  pag2<?5. 

Celebrantis  abfque  tlevorione  parvus,. 
aut  nullus  eft  frudlus  ex  opereopC'- 
rantis.Decif  55,  num.12.pag.270. 

Celebrans  poteft  nolle  profe  frudtum 
Mifl"^  fpcGialifljmum .  Dscif^  f  .numo 
y.pag.iS^. 

Cekbrans  folemniter  an  tcneamr  li^ge- 
re Epiftofam  ,  ac  Evangelium',  itcm 
Prophetias  in  Sabbato  Sandto  ?  De- 
cif^S.  num.24-.  pag.52^. 
Celebrare  an  licear  cum  una  fola  fpe- 
cie  .«'  Decif.32.  num.i2.  pag.2()i.  & 
num.3r.pag.2(j4.  &c  iff.  An  extralo- 
cum  Deo dicatum  f  Decif 41. num.rv- 

^pag-iJi" 

Ceiebrare  an  liccarnon  recitatb  Matu-- 
cinocum  iaudibus?  Decif  jc.  num. 
2.i.pag.477.  Annudispedibus?  ibido- 
num.3.5.  pag  480. 
Cerei  accenfi  in  exequis  fidelium  .  De- 

cif  50.  num.4S.pag.483. 
Cervifiaj  bcnedidraEa  S. BernardoefFc- 

dlus-.  Decif.42.  num.jj.  pag.?78. 
Chachaminfunt  Rabbmi  Talmudici. 

Decif.24.num. 3 7.  pag.i6"5v. 
Chald^Ei  curignem  adorarenc?  Decif 

ij.  num.7.  pag,98.- 
Charicacis  lege  omnibusprodefTedebe- 

mus  ,  Decif^f.  num.3?.  pag-271. 
Chenchra;quifnam  locusfic.^^Dccif  24.- 

num.^2.  pag.i7c. 
ClnnenfesSacerdorescurcelebrenc  ca- 
pitecoopcrto?  ur  nos  ncn  nudis  pe- 
dibns?  Decif.15.  num.39.  pag.i  f  5. 
Chordafenca,  vel  de  canapc  quando 
in  Bullis  Papx  t  Decif^p.  num:i57. 
pag.464v 
Chnftiani  quam' pii  in  oblationibusv 
Dcc1f4.num.iJ.  pag.f.  Cur  vocatila- 

ttbro- 


Index  RerumNotaSifium. 


'  teferofi,  &liicifiigx?Decif.55>.num.z. 

Chri(tophoriisGoIiimbLisubi,&qiian- 
do  morciiLis  ,  ac  fcpultus  ?  Decif  25. 
num.rj.  pagT^o.  Epicaphium  ejus 
fepulchri.  ibid.  nuiirig. 

Chrifti^  omnis  a»5tiodebtc  efTenoftra-»- 
inftrudtio  ?  Decif^S.  num.7:  pag. 
452.  Ejuscapilli an lon^i ?  ibid.num. 
8.  &  i^.  pag-.45^. 

Chriftus bis facrificavic j  & ubi ?  Decif. 
4vnum.2f.  pag.S. 

ChfiftusSummusPontifex,  *5c  Sacer- 
dos  in  xternum  .  Decify.  num.i^, 
pag.j/.  an  genitus  etiam  exft^rp<^ 
Aaron.''  ibid.  num.21.  anundtusSa- 
cerdosritu  Mofayco?  ibid.  num.z^. 
■  pag.2i.  IpfeHoftia,  Tcmplum,  !k 
Alcare?  Decif  i^.nHm.42.  pag.j^S. 

Chriffi  virtutes  rigurats  in  Vidtimis 
antiquorum.  Decifri^-. nam.io.pag. 

Chriftus,  ac  S.  loannes  Baptifta  cur 
c^pennc  prxdicare  folum  m  acace-» 
annorum  triginta  ?  Decif  15.  nura. 
a0.pag.if3:  . 

Chriftus  an  fueric  Nazara:us4  anfibi 
toconderic  capillos  ?  Decif  24.  num. 
f6.  pag.i  70.  An  m  homo  femperdi- 
ratusdono  Propiiecia??Decif  if.num, 
^8>  pag.  ifjf.  Iitavic  Corpus,  &  San- 
giiinem  fuum  fubfpeciebuspanis  ,& 
vini.  Decif.28.  n.?.  pag.^z^.  Vcrum 
fccommuhicaverkcum  Euchanftia 
incoena?  ibidi  nurn.f.  Quibus  vcrbis 
praeceperir  Sacrificium  Eucharifti- 
cum?ibid.  num.5?:pag.2-?r.  Eft-  vera' 
Vid:iraa  in  Sacrificio  Miftrc .  Dcci f. 
§0.  num.2.  pag.248.  In  fumption^ 
deftruicur  quoad  efTeSacramentale . 
ibid.num.4v 

ChriftuS  in  Emmaus  an  confecraveric' 
Euchariftiam  ?  Decif  32.  num.p.pag. 
x6i .  cft  tocus fub  utraque  fpccic.ibid. 
num.24'.  pag.26^.Eft  pTimus,&  prin- 
cipalisoftcrensin  Miila.  Decif^^.n. 
•  f  pag.263.  EftinfiiutaedigniciaMS.  ib. 
num.i  7.  Ejus  merita-  func  infinita_j . 
num.ip.  Curvolucrlt,  ca  nobis  ap- 
plicari  uvMilTa  modotiaiCo?num.^(J, 
pag-272. 

Chriftus  quahora  fic  Crucifixus?  De- 
cif  5^S;  num.i  i .  pag.321.lpfc  cU  fonSj 


&  audbr  omnium  benedidtionutTTy 
Decif^i.  num.20.  conceftjt  EccIefiaB' 
facultacem  inftituendi  Sacramenta- 
lianum.2i.pag.j7i.&  375.  Quasres 
ipfe  benedixerit  figno  Crucis  ?  ibid. 
num.24. 

Chrifti  nomen  in  Anniilis  Chriftiano-- 
rum .  Decif 49.  num.3 1 .  pag.464. 

Ciboria  ad  Altaria  quid  fint  ?  Decif  43. 
nura.i8.pag.^9^ 

Cibus  in  die  jejunii  olim  fumebatur 
tantum  in  Vcfpere,  Decif^JJ,  num,- 
12.  pag.^^r. 

Cicindeha  undedi(5ta?  Decif^j'.  num.- 

25?.pag-55^3  = 
Cimmeria  Sibylla>  five  Cumea,  aur 

Iralicaquandofuerit?&qu2pprophe- 

,  nzaverit  ?  Decif  2(j.  num.25?.pag.2o6= 

Cindturatnan  Clericidebeant  adhibe- 

re  ?  Decif  45?.  num.20.  pag.46  3 . 
Ci  n  eres  Vaccx  Rufas  apud  Hebracos  ad 

^uid  valercnt   ?   Decif^^.  num.17. 

pag,37'r. 
Cinguli  nomina,  &(igaificationes.  De-- 

ciT.^o.  num.25.  pag.478. 
Cinnamomum  Hebra^orum  quid  cfTet  ?' 

Decif  42.  num.  i  z.  pag.3  70. 
Circuitus  Ecciefix-  fadti  abEpifcopOg-. 

dum  cam  confccrat ,  quid  fignificent? 

Decif^i.  num-.^o.  pag.363. 
Circumcifio  Hebreorum  an  fuerit  ve- 

rumSaeramentum?  Decif  17.  num. 

35pag-i02.- 
Claudia  Procula  Vxor  Pilati  an  Pro- 

phctiiTa  fDccif  26.  num.i  7.  pag.202. 
Cleophas^jens  in  Emmaus  quifnam_»' 

fucrit?  Dccif  52,  num.27.  pag.264. 
Clcpsydr;E  apud  Romanos  Horologia- 

aquea  .  Decif^f  num.^S.  pagi^i^. 
Clericalisdignicas  fcrvanda .  Dccif^s?.,- 

num.p.  pag'.467. 
Clerici  omnesohm  Chorb  addicli  ?  De- 

cif  58.  num.4.  pag.^io. 
Clferici  incerna  puricas  ,  ac  gravitas  ex-^ 

terior,  Decif.49,  num.p.  ;<c  5  3'P.^g» 

467.Qliibus  vcftibus  fepeliendi .  De- 

c1f.50.num.46.  pag.^Sz. 
Cicrus  in  Lege  Mofayca  qualjsefTct.'' 

Decifii.  num.r.pag.130. 
Cleri  Patavini  opulcntia  j  ^  divitiaj. 

Decif  45.  num.42.  pag-?5?8i 
Clypeus  myfticus  cft Chrdtus ,  Decif,- 

37.  num.66.pag..3i7. 

Ceci- 


Index  RerumNotabilium. 


CcEcitasoculomm  p?nofifliraa  infirmi- 

tas.  Decif.r^».  pum.3.  pagu^. 
Coelitibus,  ac  Sandis  an  Miflfaapph- 

cari  poffiE  ?  Decrf.36.  nam.24.  pag. 

298. 
Ccetus,  fen  Collecae  feftum  Ludeorum, 

&Sacrificia?  Dcc1f.27.num.6r.pag. 

222. 
Cogitationes  hominibus  an  a  D^moni- 
bus  cognofcantur  ?  Decif.24.  nuna. 
5).pag.i78. 
Coitu  ab  Hebrxis  habito  tenebantur 
lavaretotumcorpus.  Etcur?  Decif. 
27.  num.74.  pag.224. 
Coitumexerccnnum  in  Ecclefia  puni- 
tiones  .  Decif.46.  num.57.  pag.43(>. 
Collaria  clericorum    qualia   elTe  de- 
beant  ?  Decif  49.  num.ii.  pag.4($5. 
Colied^feftum  ludeorum.  pag.27.  n. 

61.  pag.222. 

CollegiaPatavinaiuriftarum  ,  &Phi- 

lofopborum  nonaggrcganc  infenifi 

Nobiles . Decif.24.  num.44. pag.i 67. 

Collegialitatis  figna  quxnam  fint  l  De- 

cif^S.  nHm.20.  pag.32g. 
Colorviolaceusin  Veftibus  Epifcopo- 
rum ,  &  Akimnorum  Seminarucur? 
Decif.23.  num.J^.  pag.i  50. 
Colurabe  curnon  litarcntur  ab  Hebr^is 
proHoftia  pacificaJ  Dec1f.27.num. 
27.pag.214. 
Coma  fignum  excellentiae .  Decif.48.  n. 
ir.  pag.4f2.  cj.israfio  fignumfcrvi- 
tutis.  ibid.  num.i2.  ac  merorisnum. 
14.  in  Clcricis  peccaminofa  .  ibid. 
num.6. 
Coramemoratio  plurium  fieri  potefl  ia 
Mifsa  .  DcGifj^.  num.20.  pag.270, 
Communio  fidelmm  fit  etiam  txtra  Sa- 
crihcuim.  Decif^v?,  num.ii.  p-253' 
Communioin  Mifsaquid  fignificet? 
ibid.  num.15?.  Eftdef^ruduo  VwSlimg 
immolata:  num.zc.  pag.25f. 
Concilium   Qainifextum   cur  fic  di' 
(flum  ?  Decrf.47.  num.2i.  pag.^^i. 
conccfiic  Vxores  miniftnsSacns  Ec- 
clcfise  Grarc^.  1bid.num.20. 
Concilium    Tndentinum     prohibuif 
omnibus  cclcbrarc  Mifsam  cxtra_, 
Ecclcfiam  .  Dccif.12.  num.j^J.  pag. 
61. 
Concupifccre  mulicrem  innuptamj  pe- 
jerare ,  vindi^ani  fiimece  non  eisc-* 


peccatum  Scribae  docebanc .  Decif, 

24. nura.55.  pag.i(5^. 
Conditiones  praefcribendie  ab  Epifco- 
pis  pro  cekbratione  inOratoriis  pu- 
blicis  Villarum  .  Decif.40.  num.34. 

pag345-  ^  .. 

Confefsarius  an  pofht  applicarepeni- 

tentiam    p^nitentis   pro  animabus 

Purgatorii  ?  Dccif.^jj.num.^S.pag. 

287. 
Confratcrnitas  Coecorum  in  Cathedra- 

Ii  Paduar.  Decif  39.  num.7.  pag.5  2<j. 
S.CongregatiodePropagandafidecur? 

&aquo  inftituta?  Decif^.  25.  pag. 

3 1 .  illa  S.  Rituum  a  quo  ?  ibid.  num. 

44Pag?<^- 
Confcientia  pura  primus  ornatusSa- 
cerdotahs  .   Dccif.47.   num.2.  pag. 
44t. 
Confccrarc  ,  &  offerre  Hoftiam  eft 
unum,  &:idem.  Decif.30.  num.27. 
pag.2  0. 
Confecrario  an  fir  deftrudtiva  Vidtimf 
inMifsa.''  Decif  31.  num.8.pag.2f  5. 
An  fitefsentialisSacrificii?  nMm.13, 
qiiomodo  ponat  ibi  Corpus ,  &  Saa- 
guinem  Chrifti  .  num.r^.  pag.iy^, 
Confecratio  ,   &  Sumptio  hoftiae  an 
fintduoSacrificia?  ibid.  num.34.  cfl 
pars  magisefsentiahsConfecratio.  n* 
^3hPag.M7- 

Confecratiouniusfpeciei  an  poflitftare 
fine  altera  .'*  Dccif.32.  num.4.  pag. 
260.  &nam.2o.&  21.pag.z63.Si  pri- 
ma  fuerit  invalida,  iterum  facien- 
da .  ibid.  num.  34.  pag.26f . 
ConfecrationisEccIefia-quatuornomf- 
na.  Decif.^r.  num.4.  P^g-JSi.  tius 
dennitio  ibid.  num.19.  Q^'°  d'e  fa- 
cicnda  num.20.  pag.?  f 4.  An  fit  reire- 
rabilis?  num.37.  pag.5f7.  Ejus,  ac 
benedi(3:ionis  differentia.  Decif.4^. 
num.r5.pag.427. 
Conftancinus  Imp.  anpotuerit  donare 
Pape  Vrbem  Romae  l  Decif.40.  ni*m- 
23.pag.342, 
Conftitutiopofteriortollitanteriorem . 

Dccif.i2.  num.(>2. 
Conftituciones  Pontifici^  contra  libros 
Talmndicos .  Dccif.24.  num.42-  pag. 
167. 
Conftitntiones  Synodales  ,   fi  cxtent, 
circa  expenfas  Ecclcfiarum  ,  ik  pa- 

ramc«- 


Index  Rerum  Notabilinm . 


famentoriifti ,  fervanda?.  Decif.^^. 
num.4.  p3g.404. 
Conftiuuio  Synocialis  obligar  Disece- 
fanos  fub  morcali  .   Decif  50.  num. 
11.pag.473. 
Confiiccudo  ilLmicorutTi  faciendi  obla- 
tionem  in  Mifsa,  &  ofculandi  mani- 
pulum .  Decif.4.  niim.20.  pag.7. 
Confuetudinis  quoc  requifita  ?  Decif. 
44.  num.f.  &6  pag.404.accendenda 
m  provifione  paramentorum  Eccle- 
fix .  ibid.  Varia  cft  in  Diecefi  Pacavi- 
na.  ibid.num.Kj.  pag.<^od. 
Confuetudo  contraria  Tonfurae  cleri- 
cali  nihil  valet  .  Decif^S.  num.iz. 
pag.4^4. 
Confuetudo  damnata  ut  abufus  ,  etfi 
■  longeva, nti llius eft  valoris .  Decif. ^ o. 
num.2o.  pag.477. 
Confummatum  eji^  didiu»  a  Chrifto  in 
Crucead  qmd  referatur?  DecifzS. 
num.59.  pag.258. 
Conremptus  legiseft  peccatum  morta- 
le.  Decif  fo.  num.6.  pag.472.  Oritur 
exmala  confuetudine.  ibid.  num.7. 
Copula  carnalis  prohibica  inTempIis 
etiamabinfidelibus.  Decif^^.  num. 
j6.  pag.43(J. 
CorpusChrifti  in  Mifsa  quomodo  de- 
ftruacur  ?  Decif  lo.  num.8.  pag.42. 
In  ultima  c?na  non  erat  exfangue. 
Decif  32.num.8.pag.2<Jr. 
Cyedo  an  cantandum  cum  Organo  ? 

Decif^y.  num.38.pag. 3 10. 
Crimmofis  raduntur  Capilli .  Decif  48. 

num.13.  pag.4f2. 
Crucis  fignum  imprefsum  ab  anima 
Purgatoni.  Decif^^.  num.i8.  p>ag. 
281. 
Cruces  imprcfsa;  in  pariecibus  Ecclefix 
confecrac^  quid  fignificenc  ?  Ec  quare 
ungancur,  &  illuminenturf'  Decif. 
4T.num.7i.&72.  pag.g^t?. 
Crucis  fignum  adhibendum  in  omni 
benedi^ione .  Decif.42.num.25.p3g. 
372.nonfcuIpendum  in  terra  .  ibid. 
num.27. 
Cruxfuit  Altare,  inquoQiriftusfeip' 
fumobtulit.  Decif.i  3.  num.41.  pag. 
76.didta  a  cruciat1bus.Decif.42.num. 

^i5-Pag;37i' 

Crux  an  femper  ponenda  in  Altari  pro 
Mifsa?  Dec1f.43.num  6.  pag.jSS. 


Culpa  gravis  an  iit  non  cantare  duasi 
Mifsasin  collegiacis ,  quando  aRu- 
bricisprxcipiuncur?  Decif  jS.num. 
16.pag.522. 

CulcusDivmus  tripliciter  fieri  poteft. 
Decif  ^.  num.i .  pag.8.  In  quibus  gan- 
fiftac?  Decif  7.  num.4.  pag.i6.  Quo- 
modo  diffcrat  abjionore.''  ibid.  num. ~ 
j.  Eftfupremus  m  Mifsa  .  Decif^S. 
num.40.pag. 258.  efscdebet  caufafi- 
naliSin  ^dificandis  Ecclefiis.  DeciC 
40.num.45.pag.347. 

CumanaSibylla  ubihierit?  Ejus  Vati- 
cinium  .  DeciCi6.  num.31.  pag.20(J. 

Cufllnusin  Altari  quid  figniricet  f*  De- 
c1f.45.num.11.pag.385?.  ' 


D 


DAgobertus  Rex  Francorum  quo- 
modo  liberatus  3  Purgatorio?Dc- 

cif.45.num.4j.pag.399. 
DaImati.'E  Mifsadicitur  meo  Idioma- 

te  .Decifc).  num.8.  pag.25). 
DanielisProphec^E  Vira.  Decif  zj.num. 

55.  pag.rf)2.  Ejus  effigies  cur  infcul- 

pca  in  fepulchris  anciquorum  Chri- 

ftianorum?ibid.  num.54. 
S.  Danielis  Marcyris  Ecclcfia  Parochia- 

lisPaducquando,  &  qua  occafione 

fabricaca  ?    Decif^o.  num.fo.  pag. 

348. 
Dcbbora  an  Prophccifsa?  Decifz^.  n. 

6.pag.i95?. 
1)ebent  Verbum  eft  pr^cepcivum .  Dc- 

ciffo.num.4r.pag.481. 
Debirornon  refticuens  in  vita  an  abfol- 

vendus   ?  Decif.54.  num.22.   pag. 

282. 
Decime  an  folverencur  a  Gencilibus? 

Decit.iS.  num  7.pag  icp. 
Decreca  S.  Congregacioms  circa  obla- 

tiones  in  Mifsa  .    Decif.4.  num.21. 

pag.7- 
DecretumVrbani  VIII.de  unicoftipen- 

dioprounaquaqueMifsa.  Decif  33. 

num.58.  pag.276.  Aliud  S.  Congre- 

gationisConcilii.  Annis  r6i6.i62.j, 

&i655>.  Decifgy.  num.j^.  ^  53- p. 

288. 
Decreta  SS.  Patrum  ,  ut.in  Ecclefiismu- 

lieres  ftent  feparacae  a  viris.  Decif. 

40.num.16.pag.34T. 

Dedi- 


tndex  Rerum  NotaBiliuiti. 


fDcdicarcquidfit?  Decif.41.  niim.6..& 

pag.3  J2- 

Dedicatio  Ecck/iarum  a  quibiis  infti- 
mu  ,  ibid.  nuin.  47.  pag. |  f  9. 

D^nioncsan  pollinc  revelare  futura  , 
&occulca?Decif.2f.  num.^.pag.177. 
Qupmodo  illudant  phantafiam  ,ho- 
minis?  ibid.  num.iiJ.  pag.184. 

Paemoniacisrevelationibus  an  fit  cre- 
dendum  ?   ibid.num.ro.   pag  178. 

Definitionisproprietas.Decif  ?2.num. 
1.&  ?.pag.z(Jo. 

Defundorum  Mifssanpro  viventibus 
dicendeJDecif.56.num.35.  pag.501. 

Dei  foliuseft  fcire  futura  ,  &  occulta. 
Decif  ij.  num.4.  pag.177. 

Pei  fcientiacircafutura  contingentia . 
ibid.  num.11.pag.179- 

Peuseftprinciprum  omnium  rerum, 
&caspoteftad  jibitum  deftruere»*  • 
Decif.6.  num.5.  pag.io.  An  videri 
poftitinfua  efsentia  ab  homine  via- 
torc  ?  Decif  a^.num.2  r.  pag.rSi.'?^» 
inmanufaBis  TempUs  habitat:  quo- 
modo  inielligendum  .<'Dec1f.4i.num. 

49.pag.n9-     . 
Deiparainhacvitaan  mterdum  vide- 

ric  Divinam  efsentiam  ?  Y)Qc\i.i6.  n. 

II.  pag.zco.  Nullam  immunditiam 

Jegalenicontraxit.  Decii".^;.  num.78. 

pag.22^ 
PelauoTabernacuIi,^  Arca-  quomodo 

commifsa  Levitis?  Decif  24.  num.12. 

pas.i6:- 
pelid:a,quaenongaudentimmunitate 

loci  facri  .  Decif^j.  num.6i.  pag. 

402. 
Delphica  Sibylla  qusB,  &quandofue- 

rit  ?  Qilid  pr^dixerit  dc  Chrifto  / 

Decif26.  n.27.pag.205. 
Dekibraund  dicta?  Decif.12.  num.4. 

pag.50.  CurTen)pla  ficnominata  ? 

Decif  41 .  num.7.  pag. ;  52, 
Denariusquati  vakbat  apud  Hcbr^os  ? 

Pecif.42.  num.i  3.  pag.37c. 
Dececlio  Capitis  fignum  adorationis  . 
Decif.6.  num.j4.pag.12. 
Diabolus  fcribit  pcccata  commiiTa  in 

Ecclefiis .   Decif^j.   num.jy.  pag. 

Diacodion  Mtdicorum  un.de  diccum  ? 

Decif  4r  uum.3.  pag.408.     , 
piaconiflsolim  quaBnani  ciTent/Qu^a!- 


ha  earnm  officia  f  An  a*dhuc  extisttt 

.Mediolanj  ?  Decif  43.  num.  48.  ^ 

49.pag.399..&40o. 
Pianaanaftiterk  nativkati  Akitandri 

Magni?  Decif  45.  mimero^j.pag. 

58. 
Pidjo  Verbi  antecedentis  non  replica- 

tainfequenti.  Pecif  45.  numer,2^^ 

pag?9*-  ^     ^ 

pksquid,  &quotupIexfit?  Decif  5^, 
num.  19.  &  20.  pag.  229.  Qui  Eccle- 
fiafticus  ?  Qiiiartificialis?  ibid.nu. 
^4.  &  i6.  Djes  artificialis  duplex . 
num.  27.  Pies  Intercalares  ,  Cani- 
tculares ,  &  Cntici  quinam  fint?ibid. 

num.29-pag?3i- 
Pifferentie  dua,vinter  Liturgias  Roma- 

nam,  Gallicanam  ,  &  Mozarabi- 

cam.  Decif  9.  num.^jr.pag.  32. 
Differentia  inter  peccatum  ,  &  deli- 

jdfcum.  Pecifv27-  numer.  18.  pagin. 

215. 
Pifferentiaintercenfuras,  &  pollutio- 

nem  Ecckfi^ .  Pecif.  4^.  numer.  ^j . 

pag.  450. 
Pjgitorum  manus  hominisnomina_.. 

,Decif  49.  num.  57.  pag.  46 f.  Antc 

cibuni  funtgroflaores.  Etcur  ?  ibid, 

num.  38. 
Piptycha  quid  effent.''  Decif^f^.  num. 

11.pag.29j- 
Difciphna:  juvanc  ahimasPurgatorii. 

Decif  34.  num.14.  pag.280. 
Difcipuh  ubifederent,  magiftro  docen- 

teJDecif24.num.j4.  pag.rof. 
Difputabile ,  anSacerdospofiTt  cederg 

alterifuum  fru(5lum  fpcciahfiimuni 

Mifsas?  Decif  3f.  num.i.S.  pag.286. 
Divinum  Suppofitum  in Chriftoan  of- 

feratur  in  Mifsa?  Decifjo.  num.3. 

pag.249.  ^ 

PiurnsMifsf  pro  jurc  precept^?  De- 

cif.39.num. 17.  pag.328. 
Docerepopulum  an  fped:aret  ad  om- 

nesLevitasjecif  2g.num,22.pag.i  f2. 
Dodbrinam  Chnftianam    docentibus 

plurcslndulgentis  concefsa;.  Decif. 

25.num.23.pag.152. 
Dodlorcs  an  pofljnt  tenere  Annulum  in 

Mifsa?  Decif49.  num.47.  pag.467. 

Antiquis  adh?rendura  magis,  quam 

modcrn is  .  PecjfsD.  num.i?.  pag- 

474- 

^^  Domu5 


Domus  ,  &  Dofninicnm  idem  cft  ac 
Ecclefia .  Decif.  i  z.  num.7.  pag.  ^o. 

Domiis  Laurccana  confecrata  in  Eccle- 
fiama  SS.  Aporiolis.  ibid.  num.4.7. 

DomiisDcicur  vocetur  Ecclefia?  De- 

cif.^i.num.^S.  pag.^fp. 
Donationes Conftantini  Magni.  Decif. 

40.  num.22,  pag.342.. 
Donatio  Ecclefiasfadla  Monafteriofa- 

citeam  deMenfa,  &confercur  fine 

concurfu  .   Decif^.  num.yi.  pag. 

248-  "^ 

Donatio  fad:a  Ecclefia:  an  requiracfo- 

lemnitacem  ?  Decif43.num.44.pag. 
^99' 

Dos  pro  Ecclefia .  Decif.40.  num.zo.& 
•  24-P2g.342.-  ProOratoriis  pubiicis. 

num.27.  pag.?43.  Stipulanda  ante 

Ecclefix  confecrationem .  Decif.^i. 

num.30.  pag.3^(j. 
Dofithei  qineffent?  exemplum  naute 

Dofith?!  .  Decif.24.  m\m.66.  ^  67. 

pag-i??- 
Dubium,  an  Ecclefia  fitconfecrata  ? 

quomodo  refolvendum  ?  Decif.^r. 

num.38  pag.357. 
Dubius  ti  fitcafuspoilutionisEccieficc, 

quid  agendum  ?  Decif.46.  num.48. 

pag.4H. 
Duces  Veneti  curolim  abfquecoma? 

Decif.48.num.  19.  pag.454.  Ec  cur 

aliibarbati  jaliinon?  ibid.  num.35. 

pag.455. 
Durlmdana  enfis  Orlandi  ubi  ferve- 

tur?  Decif45.n.<j3.pag.422. 
Dujc  Venetiarum  donavic  Campanas 

Imperacori  Gr^co.  Decif.45.  """^- 

2j.pag.4F4. 


ECcIefisenominis  fignificacio.D.ri. 
num.S.pag.fo. 
Ecclcfiacurorec,  animas  deferri  inL_. 
finum  Abrahse?  Decif.]^.  num.^^a. 
pag.io6.  Vniverfalis  offerc  Sacrifi- 
cium  Mifi^a;.  Decif^^.  num.7.  pag. 
2<39-niuItiplicac  Mifias  pro  eadem_, 
necefl!itate.  ibid.  num.2(J.  pag.i^r. 
Non  prohibet  Sacerdoti  applicare 
frudtum  fuum  alteri .  Decif  :?5.num. 
43-pag.48(j.  Eft  benedicenda  ,  vel 


Indet  RemmNotabilium; 

conftcranda  pro  celebratione  Mifle. 


conitcranaa  pru  tcieDracione  Mille. 
Decjf.40.num. 3.  pag.;5g9.  debetref- 
picere  orcum  Solis.  ibid.  num.j.S. 
SophixdePadua  aquo  confccrata? 
ibid.  num.6.  aliae  plures  ibid.  pag. 
340.  S.  Cajetani  m  Villa  Tcrrje  ni- 
gra  quando  ^dificata  ?  ibid.  num.2<J. 
pag.j43.CampiIongi  deOleriOj  dc 
della  Roccha .  num.j*?. pag.34^. Rc- 
gularium  an  ^dificandsc  de  licentia 
Ep1fcopi.num.42.  Earumedificacio 
opus  Dco  gratifl!imum .  num.^tj.pag. 
347.  Pluresacdificate  jufl^u  Deipar^. 
num.47.  &  feqq.  Montis  Orton  i  qua- 
do  ,  &  a  quo  ^rdificata ;  &  S.  Danie- 
lisPadu^.  ib1d.num.49.  &  jo.  pag. 
348.Ejusconfccracioaquofacienda? 
Decif.41.  num.24.  pag.^jj.  A  celi- 
tibus  confecrat?  .  ibid.  nura.75.  ^ 
74.  pag.366.  Cur  non  omnes  confe- 
crencur?  Decif.^t.num.i.  pag.^tap. 
Quc>t  modis  violcncur,auc  profanen- 
tur?  Decif.4(J.  num.z.*!^?.  pag.^zj. 
Aucexecrentur  ?  ibid.  num.14. pag. 
427.  An  confecrata  ab  Epifcopo  h^- 
reticofitpoUuta?  ibid.num.cJi.pag. 

437-  ^ 
Edidia  Romani  Pontificis  contra  co- 

masClericorum .  Decif.48.num.2j. 

pag.4f5. 
.^^gyptii  an  facrificarent  pecudes?  De- 

c1f8.num.11.  pag.24. 
EfFedus  pollutionis  loci  Sacri.  Decif. 

^6.  num.go.  pag.4^0. 
Efficaciarepr^fentativaSacrificiicrue- 

ti   Criicis   an    fic   in  confecracionc 

unius  fpecici  cantum  ?  Decif.^j.n. 

6.pag.26i. 
Egeni  prohibici  qu^rere  eleemofynas 

perEccIefiam.  Dec1f.43.num.50. p. 

200. 
Egovolo  celebrare  Mifjam  &c.  efl  ora- 

ciodicendaantc  .MilTamcum  Indul- 

gentia  40.  annorum .  Decif.33.  num. 

4(J.  pag.i74. 
Elamitarum  Regis  pugna  contraRe- 

gem  Sodomorum  ,  Decif.17.  num. 

2(j.  pag.roi. 
Eleazari  Machab^i  fortitudo.  Decif. 

ii.num.^.  pag.45. 
ElevatioHofti^,  8cCa]icis  eft  inom-. 

nibus  Liturgiis.  Decifji.  num.zS. 

pag.255. 

Rrr  S.EIias^ 


Index  Rerum  Notabifium. 


:E!ias,  &  Elifaeus  antria  vcta  Rcli- 
giofa  tnuferinc  ?  Decif.z/.  num.^o. 

Elifabeth  Mater  Prarcurfons 
Decif.26. 


num.15. 


Pro- 
pag. 


.  phetilTa 

20J. 
Emanuc!  Palcologus  Imperator  donat 
;.  Parccm  Vcftis  Chrifti  Regi  Caftili^. 

Decif.2?.  num.14.  pag.i  50. 
Ementrudis  teftamentum  .   Decif.43. 

num.?5).pag.397- 

EnfalmiSuperfticiofi.  De.c1f.41.  num. 
40.pag.?7^. 

Enceniaquid  nt?  Decif.^r.  num.f.  & 
51.  pag.3^2.  &?^o. 

Epaunum  quid  fic  ?  Decif.ij.  num.5. 
pag.(J7. 

Epifcopi  an  poflit  concedere  licentiam 
celebrandi  excra  locum  Sacrunft?De- 
cif.12.  num.6^.  pag.63.  Inconfecra- 
tione liniuncur  Oleo Sacro  in capice . 
Decifij.num.S.pag.M^.  ficdieDo- 
minico.  Decif.25).  num.13.pag.245. 
Debericquotidic  celebrareMidam  , 
veleara  audireDecif.3?.  num.^y.p. 
27  j.  Pofi^uncmoderari  onera  Mifl"a- 
rum  nondum  accepcaca  .  Pccif.37. 
num.7r.pag.5i7.  AnanceAuroram 
pofiinclicare?  Decif.giJ.num.j^J.pag. 
333.  Panclicenciam  xdificandi  Ec- 
clcllam,  fedcumdote.  Dccif.^o.  n. 
2i?.  &  32.  pag.344.  Sideccdanc,  dum 
confecranc  Ecclefiam  ,  quid  agcn- 
dum  ?  Decif.41.  num.25.  pag.^y^. 
Examinent  exorcifmus  Decif.42.  n. 
4T.pag.376.  ' 

Epi  fcopi  an  pofiic  benedicere  Rofas  au- 
reas,  cS:  Agnoscereos?  Decif^^.  n. 
(J8.pag.380.  Qnandoteneancurpro- 
videreEcclefiasdeornamentis?  De- 
cif.44,  num.i2.  pag.405.  An  pofilnt 
induere  veftes  Scricas?  Decif.45.  n. 
i8.  pag403. 

Epifcopalium  bencdidtionum  quatuor 
gciiera .  Decif.42.  num.71.  pag.382. 

Epitaphium  Chriftophori  Coiumbi  . 
Decif.13.  nunD.i^.  pag.i  ^o. 

Eremitae  Moniales  de  Padua .  Decif.46. 
num.r2.pag.426. 

Erford1enfisCampana.Dccif.4j.num. 
64-pag-4i3- 

ErithrasaSybilla,  &ejus  Vaciciniade 
Chrifto .  Dccif.25.  num.2S.  pag.205. 


Efau  an  Simoniacus  ?  an  damnatus  ? 

Decif.19,  num.8.  14. 18.  pag.114.  & 

feq. 
Efieniquinamfficntj^Quot^orumcIaf- 

fes  ^  Dccif.24-  num.6i .  &  f^qq  .pag. 

172. 
EficntiaSacrificiiMifiarin  quibus  con- 

fiftacJ  Decif.31.  num.3.&  i3-PaS- 

2T2.&  254.  GonfecrationisEccIefie? 

Dec1f.41.num.26.  pag.3  5j. 
Ethnici ,  (ScgeritiUsanaliquandopro- 

phecaverint  \  Decif.2 j.  num.35.pag. 

\%6. 
Eva  fuit  Prophetifi^a :  &  quare?  De- 

cif.26num.2.  pag.i^jS. 
EuchariftiasSacrificiumquando,  &  a 

quibus  impugnatum  ?  Decif.S.  num. 

15.  pag.25.Epulum  ,  &  Sacrificium 

in  ultim^  coena.  Decif.27.  num.2.pag. 

21  i.Sacramentum,  &Sacrificium. 

Decif.28-  num.2.  pag.225).  An  con- 

fecrata  in  Emaus?  Decif.32.  num. 

28.  pag.264.   Antiquicus    quomodo 

Chriftiani  eam  reciperent  ?  Decif. 

40.  num.ir.pag.340.o!imfervabatur 

,in  Sacriilia .  Decif.46.  num.^^^.pag. 

Euhuchi  an  efi"enc  apud  Hebr?os?  Dc* 
cif.24.  num.62.  pag.172.  An  fint  irre- 
gulares  ?  Decif.?^.  num.49.  pag, 
314. 

Europ^aSybilla,  &quid  pra:dixerit? 
Decif.26.  num.59.  pag  2c8. 

Excommunicatioan  contra  Idcuftas  ? 
Decif.42.  num.35).  p3g.37T-  contra 
fra6tores  Ecclefiarnm  refcrvacaPa- 
px.  Decif46.  num.4.  pag.42f. 

ExcommunicacusSacerdosficclcbrec, 
anpoll.uncAltarelDecif.13.num.35. 
pag77. 

Excommunicatis  an  Mifi"a  applicari 
pofi^t?  Decif.36.  num.34.p.3oo. 

Exccratio  Ecclefiae  quid  fit  ?  &  quomo- 
dofiatf*  Decif^^.  num.14.  pag-4i7- 

ExempIaMifiascelebratsE  fine  Alcare. 
Decif.13.  num. 36.  pag.7f.  Exilten- 
tium  in  Purgatorio,  liberatorumSa- 
crificio  Mifia! .  Decif.14. .  num.2r. 
pag.84.  Infidelium  miraculose  con- 
verforumadfidem.  Decif.21.  num. 
17.  pag.i  50.  Sandlorum  ,  qui  in  fpi- 
ritu  elevabantur  a  terra.  Decif.2f. 
num.28,pag.iS4.Infantiumprophe- 

tiian- 


Index  Rerum  Notabilium. 


(fzantiurrt  .  ibid.  num.gi.  Sacerdo- 
tiim  in  Piirgacorio  ob  avariciam  . 
Decif.55.  num.42.  pag.290.  Inconti- 
nentiam  a  Dco  puaicorum  .  Decif. 
47.num.z5.pag.447. 
Exorcifmus  qaidfit  ?  Decif.42.  num. 
g/j.  pag.574.  Adexorcifandum,cujus 
reqairatur  licentia  ?   ibid.  num.^i- 

.  ExpenfaB  pro  ornamentis  Ecclcfi^  an' 

praiferendae    alimentis  capellani  ? 

D>'cif44.num  8.pag.404. 
Expiationisfeflum  Hcbr^^orum,  tem- 

pus ,  Sacfificia  ,  ac  cfremoniae  . 

Decif  17.  num  f8.  pag-zio. 
Exftafis  quid  ,  (Sc  quotuplex  fit  ?  De- 

cif.2f.num.25.pag.185. 
Extravagantes  loannis  XXII.  i&Ale- 

xandri  VII.  concra  muficam .  Decif. 
_  37.num.5r.  pag.?i4. 
Ezechielis    Prophet.T   vitJe   compen- 

(duim.  Decif.2f,  num.52.pag.1pz. 


FAbricarreditusannuiquomodoex- 
pendendi  ?   Decif.44.    num.2.  3. 
pag.404. 
Faculras  Ecclefia^  circa  Sacros  Ritus  . 

Decif^.  num.^T.  pag.35. 
Farnofum  quid  fit  J  Decif.^cJ.  nura.  16. 

pag.4257. 
'Eanaquareficdi(a:aJ  Decif.12.  num.f, 

P^S-Jp- 
Favonfuo  quilibet  renunciare  potelto 

Decif.^-j.num.p.  pag.zSf. 
Femoraha  anludaei  portarent?  Decif. 
.     23.  num.zo.  pag.i^i. 
Feriae  quid  efsent  apud  Romanos  ?  De- 

cif  8  nnm.4.  pag.i^. 
Fcrmencum  ad  adiiibituminSacrificiis 

Aaronicis  ?  Dccifz^.   num.5.   pag. 

m. 
f  efta  Hebra;orum  alia  ordinata  a  Deo, 
,     aliaaRabbinis  .Qi.i^,&quot  efsen».^ 

Decif.27'.  anum.  45'-^  ^^'^l-  pag.iiS. 
•     &ftqq. 
FideleSorationibus  fedebentadjuvare^ 

Decif.35,num.25.  pag.287. 
Fides  vera  fcmper  praed^cata  infideli- 

bu$  .  Dectf2i.  nuni.i^.  pag. i;;o. 
Figara  ^ntropafpathos  q}\x  fn^  Decif. 
16-nujm.ii.pag.p4. 


Figura;  antiqui  teftamenti  de  Sacrificic^ 

Mifia.*.  Decif^S.  pum.22.  pag.2?^. 
Filii  Dei,  inter  quosSatan,  qui  fuerint? 

Decif  rf?.  num.^r.pagi  zo. 
Finis  quadruplcx  Sacrificiorum    Mc- 

faycorum  .  Decif  27.  nam.17.  pag. 

215. 
Flagelia  in  Pharaonem  mifi^a  qiux?  De- 

cif  17. num.24.  pagico. 
Floribusanornanda  llnt  Altaria.*^  De- 

tif45.num.5?.  pag.^pf. 
FocoFare  unde  fic  diChim?  DecifS.  n. 

2.  pag.25.  ,     , 

f  cedera  quomodo  fierent  ab  antiquis  ? 

Decif  24.  num.23 .  pag.r  f  7. 
Foeminarquomodoexpiats  aborigina'' 

JianteChrifium  ?  Decifa^,  num.^^j.  ~ 

pag.104. 
Fcetds  inextractione  a  ventre  Matrls 

quotobfervanda?  Decif.41.num.3f. 

P3g- 3  57-  ^     .  ^ 

Fontcsaqnarumohm  ante  Ecclefias?  & 

cur.^  Dccif  40.  numio.  pag.340. 
Forma   ordinationis   Sacerdocum  no-^ 

ftrorum  ,   quae  ?  Decifji.  num.z5>. 

pag.iK6. 
FradtioHoftiarin  Mi(Taan  6tdc  efien-' 

tiaSacrificii  ?  Decif  ^unum.f.  pag. 

Francifcae  Farnefiae  favor  fa(5lus  a  Dei- 
para.  Decif  I4.  num.50.  pag.S^;, 

S. Francifci  Seraphici  iter per  terram-ic 
Sand;am  .  Dec1f.20.num. 14.  p.121. 

S.  Francifci  Xaveni  charitas  erga  px- 
nitentem  .  Decif  35.  num.6,  pag.zS^y 
EjufdembenediGtioproficua  Aleatd- 
ri  .•  Decif.4z.  num.fj.  pag.:?78. 

Frangere  panem  quid  (itin  fcripcu^a 
Sacra?  Decifi^.  num.-5.  pag.241. 

Fratrum  Humiliatorum  his  proionan-' 
dis  Campanis  ante  ahos  «  Decif^f. 
'      num  (7.  p;ig  420.  ' 

Frondes  fe(tivs  ad  oflia  Ecclefiarum  * 
Decif  45- num.34.  pag.59(5. 

FrudusMiiTaetriplex,  0<:qui?  DeciYl 
53.  nuin.2.  pag.26S.  Alius  cxopere 
operato  ,  &  alius  ex  opere  Operantis* 

-     ibid  num  1 1,  AiiCtefcat,   veldecri- 

■  ''  (catcx  dcvotioHey  feu  mulcicudiae 

adilanciUm  ?  ibid.  num-2t.  &'  2^« 

Aliacyusdivifio.  num.^r.  deeodeKi 

.    iplura  .n  tocaDecif  3^.  ufque  ad  pag. 
27(J.  L?CtotaDecif  s4.  pag.277.vBt  co- 
R  r  K     z  ta 


Index  Rerum  Notabilium . 


taDecif.jf.  pag.zS?.  Aniicmajorin 

Miffa  folemni ,  quam  in  privata  ? 

Decif^y.  num.^G.  6i.  pag-3i6. 
Fundiones  Ecclefiafticx  an  faciends  in 

Ecclefia  polluta  f  Decif.4<$.  num.64. 

pag.458. 
Fur  *eris  campanis  occifus  a  malleo 

Campanae  .  Decif^^.  num.a^.  pag. 

41  j. 


CAlli  ,  &  Aneli   didicerunt  can- 
tumabEccleliaRomana.  Decif. 

37.  num.  ly.  pag.308. 
Galluscurponatur  in  culmine  Campa- 

nilium  ?   Decif^^.   num.30.   pag. 

415. 
paliicana  Liturgia  qualis  efl"et  i   Et 

quando  ei  fucccffit  Romana  ?  Decif. 

5).  num.^o.  ^:  3  y  pag.32.  ik  pag.? 3. 
Gemellorum  in  utero  Matris  medica_. 

obfervatio.  Dccif^^.  num.34.  pag. 

449- 
Genitorcs  offercntcs  Religioni   filios 

malcsfuntfimiles  Caino.  Decifij. 

num.17.  pag.5?2. 
Gentilium  Sacrificia  inter  convivia . 

Decifz^.num.j.  pag.iii.  Eorum_f 

Sacerdotes  quomodo  ele^i  ?  Dccif. 

^.num.ij.  pag.17.  Humanas  Vj€ti- 

mas  madlabani  .   DecifS.  num.15. 

pag.z^.  Nudis  pedibus  Templa  in- 

gredicbantur.  Decif  12.  num.^.pag. 

50. 
Genu3exio  curfit  adus  adorationis  ? 

Decif^.  num.ig.  pag  II. 
GeorgiusCornelius  Epifcopus  Patavi- 

nusanno  1^44.  quomodopacificavc- 

rit  hominesfeptcm  Communium  ? 

Dccif.24.  num.14.  pag.i6z. 
Gerfonitae  porcabant  operimenta  Ta- 

bcrnaculi  per  deferta .  Decif.24.num. 

i4.p.g.!6o.  ..... 

Gion^  opinio  praBvalet  opmioni  alio- 

rumDodlorum.  Decif.4^.  num.45. 

pag4?4- 
Gonorrhapa  quid  ,  &  quotuplex  fit  ? 

&  eam  habcns  an  pomt  petcre  dcbi- 

tum?  Decifz^.  num.71.  pag.224. 
fjradusduo  pcGcati  humani  generis  , 

iSc    qui   ?   Decif.28.  num.35.  pag. 


Graeci  antiquiquibusLiturgiis  uteban- 
lur.^  Decif.5>.  num.i5.pag.3o.quan-r 
do  ccEperint  uti  Campanis  ?  Decif. 
45.num.25.pag.414.  Anolim  inton- 
fi,  utnunc?  Dccif^S.  num.27.pag. 
455.  eorum  Prxlati  abftinent  ab  uiu 
annuli.  Decif.49.num.4j.  pag.^CS' 
EtiaminSacrishabent  Vxores.  De- 
cif.47.  num.i  5.  pag.444. 

GreconusIIL  noluitBohemoscclebra- 
re  in  illa  Lmgua.  Decif.9.  num.9, 
pag.25?. 

S.  Gregorii  MifTas  30.  quomodo  ccle- 
brandte?  Decif  14    num.19.  pag-S^* 

Gregorius  S.  R.  E.  Card.  Barbadicus 
commendatus  .   Decif^c.  num.19. 

pag.?4i-  ^ 
Guilielmus  Dux  Aquitanix  quomodo 
converfus  ad  bonam  frugem  a  vita_j 
mala?  Decif  14.  num.8.  pag.80. 


H 


H^.bacuc  Propheia  quis  fuerit?Eius 
vita  .**  Decif.zj.  num.62.  pag.194. 
Habitantes  prope  polum  quomodo  co- 
gnofcanc  Auroram  ,  ac  MeridiemLj 
pro  celcbranda  Mifia  ?  Decif.jp.  n» 

44-pag-5?T- 

Habitualis  intcntio  an  fufficiat  pro  ap- 
plicatione  Sacrificiis  .**  Dccif.3(J.num. 
5.pag.2P3. 

HabitiisClcricorumqualisefsedebeat? 
Decif.49.  num.4  .  pag.467. 

HemorrhoifssB  mulierisHebraeg  Sacri- 
ficium  ?  Decif27.  num.75.  pag.zxa. 

HiKreticorum  objc(5ta  contra  SacrJfi- 
cium  Melchifcdeci.  DecifiS.  num. 
10.  pag.  irp,  contra  Sacrificium  Mif- 
fjE.  Dec1fi8.num.2j.pag.254.  con- 
tra  ornamenta  Ecclcfiic  ,  &  Alta- 
rium  .  Decif^^.  num.j.  pag.387.An 
eorum  confccratiOnes  fint  validae? 
Decif.4(J.  num.61.pag.437.  Odioha- 
bent  Tonfuram  clcricalem  .  Decif. 
48.  niim.26.  pag_45  5. 

Haranqusenam  Civitas  efset?  Decif. 
17.  num.13.pag.95;. 

HebrsEi  tcr  in  anno  al'quid  offerre  Deo 
tencbantur  .  Decif^.  num.7.  Pag-T- 
Quare  orent  capite  tedloi?  Decif6. 
num.15.  p.i2.  introibantTempIum 
dcpofitis  cakcis .  Decifiji.  num.io. 


Index  Rerum  Notabilium 


pag.fo.  Vtuntur  alphabeto  pro  nu- 
meris  Decif.i^.  num.y.pag.po.Ama- 
bantmuficam .  Dccif.^^.num.i  f.p. 
^07.  dejureomnescrant  fervitio  Dei 
mancipati  .   Decif.zz.  num.2.  pag. 

HellefponticaSybilla  ubi  nata?  Qu.id 

de  Salvatorc  pi^fienunciavent?  Decif. 

i6-  num.51.  pag^.io6. 
Hemerobaptifla'quicfsent.<*  Decif.24. 

num  6  8.  pag.  175. 
HeredesPraslati  de  qua  ejus  culpa  te- 

neantur  ?   Decif.40.   num.31.    pag. 

344- 
Herodiani  quinam  cfsent  ?   Decif.24. 

num.09.pag.  173. 
Hibernia    quando     receperit    Litur- 

giamRomanam?  Decif.p.  num.37. 

■     pag-H- 
S.Hildelfonfnsdonatus  planetaa  Dei- 

para.  Dccifi^.  num.zi).  pag.247. 
HirciisSacnficatus  ciir  vivus  miiceba- 

lurad  defertum?  Decif.io.  mim.6. 

pag.42. 
Hiftoriacujufdam  Theodofii  Hebraei. 

Decif.23.  num.6.  pag.i  47. 
HiltoricusS.  Scripturaefcnfusquisfit  ? 

Decif.jo.  num.gi .  pag.^^p. 
Holda  mulier  Prophetifsa .  Dcci(.z6.  n. 

8.pag.2oo. 
Holocauftum  Sacrificium  quod  nam 

cfiTet?  Decif.r^.  num.j.  pag.78.  Ejiis 

vidlima  mafculini  fexus.  Decif.27. 

num  10.  pag.213. 
Homicidium  commifsum  in  EcclefirL.. 

eam  polfuit .  Decif.46.  num.44.  pag. 
V     43?.  nifi  ficinculpabile,  vel  cum  mo- 

deramme  inculpataetutelx.  ibid.  n, 

47.  (^  49.  Qmd  u  ex  fententia  ludicis? 

aiit  defenfam  bonorum,  vel  hono- 

ris?  1b1d.num.50.  c^  51.pag.43f. 
Homo  ad  qpx  teneatur  erga  Deum . 

Dccif.  y.num   Z.&3.  pag.9.  Nefas 

cft,  fi  fc  fiibmittar  fdteri  ,  quanij 

Deo  .  Dccif.(j  num.4.  pagio. 
Honorit  H.  priviJcgiumproFratribus 

Prauicatoribus  celebrandi  extraEc- 

dcfiam  .  Dccif.  12.  num.  61.  pag. 

Hora  cantandi  Miflfas  in  G)l!egiatis  . 

DecifgJJ.  num.<?.  pag.  ^21. 
Horarum  computatio  circa  diem.  De- 

cif.ji?.  nutn.2i.pag.pi>. 


Horae  undc  dicftae  ?  Decif.45.  num.  ^6 

pag.415. 
Hor^Ecanonicaean  recitandaein  Eccle» 

fiapoliuta?  Decif.46.  num.65.  P^S' 

437- 

Horologia  Solaria  quando ,  &  a  quo 
inventa?  Decif.^f.  numer.  54.  pag. 
4i(J.  lllud  Ezechiae  monftrabat  fe- 
mihoras.  ibid.  numer.  55.  Qu^ando 
receptaaRomanis?  ibid.  num.  37. 
CumRotis.  num.  39. 

Hofannaquidfignificet?  Decif.41.n11 
^g.pag.  36^. 

Hoftiacuriicdida?  Decif.  8.  num.  i. 
pag.23.  andaretur  inanimis  ?  ibid. 
num.  10.  Pacifica  quas?  Decif.  27. 
num.  23.  &24.pag.  214.  Quaepro 
peccato  f*  ibid.  num.  29.  In  Miflfa 
qugfit?  Decif.30.  num.i.  pag.  248. 
Si  caderet  in  calicem  ,  quid  agen- 
dum?  Dec.  3i.n.  10.  p.  2^3.  Anqug 
daturlaiciSjfitpars  Victimx?Dcc.32. 
n.  2^.^.265.  Siea  fumpta  moriatur 
celebrans  ,an  aliLis  teneacur  fumere 
fanguinem  ?  ibid.num.^p.pag  266. 

Humiliatorum  Fratrum  lis  pro  pul- 
fandis  campanis  ante  alios  fratres, 
Decif.45  num.57.pag.420. 

HusPatnalobi  ubi  fit?  Decif.i5?.num. 
1  >.6:  i  2.  pag.izo. 

Hymni  compofiti  aS.Ambrofio.  Decif. 
^7.num.  29.  pag.  go^.  non  pulfantur 
aborganoeorum  StrophiJE,  inqui- 
bus  cft  genufledlendum  .  ibid.  num. 
3  5  ^t  queant  laxis  c^c.a  quo  com- 
pofitusf  1b1d.num.12. 


I 


I 


Acobi  Patriarchse  facrificia  .  Decif, 
19  num.  lo^pag.ii^. ejus  verba  ad 

Patreman  mendacia?  ibid.nu.ig. 
P.  M.  lacobus  Salomonius  i  familia 

Pra^dicatorutii  laudatus.  Decif.  2j. 

num.8.  pag.i^^S- 
S.Iacobus  Apoftolus  cur  didlus  frater 

Doraini?  Decif.  29.  num.  3.  pagina 

240.  An  haberetcomam?  Decif.48. 

num.9,  pag.  4fi. 
Iconoclaftae  qu  1  ?  Decif. 43 .  numcr.  21. 

pag.391. 
Idiomata  ,  quibus  Miflae  celebraban- 

tur?  Dccif.*?.  nura.  6.  7.8.  pag.2^. 

ido. 


Index  Rerum  Norabili  um. 


IdofoIatraB  ex  ignorantia    invincibili 
ver^fidei  an  falventur?  Dccif.  21. 

Idololatriaqnid,  C^  quotuplex  fit  f*  & 
an detur  finc  peccato?  d. Decif. ai.a. 

num.i.&f^-qq-pagiij-  .  ^, 

lejunia  an  juveat  animas  Purgarornf 
Decif.  54.  num.  14.  pag.  ^iJo.  utfer- 
uentur,  qua  hora  concedendum  ? 
Decif.  59.  nu.9.pag,327.premitten- 
dadiei  confecrationisEcclell.'^.  De- 
cif  4u  num.  21.  Sczz.  pag.374.  Et 
cur?  ibid.  nu.  ^6.  neceffana  proca- 
ftitate.  Decif.  47.  num.  27.  pagina 

447« 
Icphtanferefacrificata?  Decif.8.  nu. 

9.  pag.  24. 
S.  ieremivT  Vita.  Decif.  2^.  num.  50. 

pag.  191. 
lES-VS  MARIA  abAnima  Purgato- 

rii  devotd prolaium.  Dcc1f.34.num. 

15.  &  17.  pag.  28 r, 
S.  Ignatiusan  Deus  Patres  m  hacvita 

fic  locutas>  Decif.  2$.  nuraero  zo^ 

pag.  ...  - 
Ignotantiaandetur  cxcnfans  infideks 

abigneacterno  ?  Decif  21.  num.  11. 

&i2.pag.  128. 129, 
Immolationes  idolorum  de  quibus ,  & 

quotrebiiS?  ibid.  num.27. 
Immunitas  locifacri.  Decif^i.  num. 

^7.  &:feqq.pag.  ^02. 
immunditia  Htbrarorum  qus ,  &  qua- 

hs?  Decif.  27.  num.6S.  «l<^:feq.  pag. 

223. 
-ImperiaIePra.'ceptumCIericis  ,utcan- 

tent  m  Choro.  Decif  37.  num.  24. 

pag.  30S. 
ImperracoriusMidaefrudtus.Decif.j^, 

num.p.  pag.279- 
Inadvertentia  inculpabilis  andctur  in 

celebrante?  Decif  52.  num.55.pagc 

265. 
inauguratio ;  &  exauguratio  quid  fint? 

Dccif.41.  num.p.  pag.^^2. 
Incettum  ,  an  Sacerdos  fuum  frud:uni 

alteri  cedtrepofllt.  Decif  3f.  num. 

tS.  pag.  186. 
Inceftuofi  fuiu  infames  ,  dc  irregiila-' 

res.  Pecif  22.  num.8.  pag.137. 
Indorum  facrificia  cr.m  victimis  hu- 

manis.  Decif.  zi.  numero  32,  pag. 
13^. 


indufgcntiiedK-squando  incipiat?  De*^ 
cif  55).num.  if- pag.  350.  Qux  den- 
tur  ab  Epifcopo  Ecclefiam  confe- 
crante?  Decif  4i.num.5^2.pag.7($o . 
Qu_2ein  recitJtndaSalutatione  Ange- 
lica,  dum  eapulfaturl  Decif^^.  n. 
4r.pag.  417. 
S.  Inx  Regis  Britanici  Iiberalicas .  D  cc. 

43.num.3S.pag.397. 
Infantes  Prophetantes.  DeciLi^.num.' 
ji.pag.  i8f.  natiinquadragefima_* 
baptizabantur  Sabbato  Sandto.  De- 
cif.  ^6.  num.  5 1.  pag.  500.  mortui  fi- 
nebaptifmo, ubi  fcpehendi?  Decif. 
4r.num.g5.pag.5f6. 
Infidclesanfalvariponint?  Decif  it. 
num.  15.  pag.  129-  Aniifdem  Miffa 
applicanda  ?  Dccif  56.  niim.iy.pag. 

Infidelitasquotuplexdetur?  Decif  2f. 
numero  lo.  &£  16.  pagina  128.  & 

I2p.  ^  - 

Iniquum  dare  uni  tantumf ,  quod  pro-- 

deft  pluribus.  Decif  35.  num.  27. 

pag.271.  . 
SS.  Innocentes  cur  Vi(5fcim^   vocati  ? 

Decif  I  r.  num.  4.  pag.  4^. 
Innocentium  VIIL  andifpenfaverif , 

ut  celebraretur  Mi(Ta  in  Norvegia-> 

fine  vino  ?  Decif.  52.  nura.  16.  pag. 

26^2. 
Inflrumentalis  Mufica.  Decif^oi.  n. 

28.  &  50.  pag.  509. 
IntentioproappIicationeMifTa;  ?  Dec. 

56.  iuim.4.  &  fcq.  pag.  2515. 
Interefientes    Mifix    funt    offerentcs 

Mifsam.^  Decif  3^.  num.p.  pagina 

26^9. 
Intorticiapro  elevationeHoftia;.  De- 

cif.45.  num.  14.  pag.  585?. 
loanncsBaptifta  Ce(!is  laudatus .  Dc" 

cif  i^.  num.  17.  pag.i/. 
S.IoannesBaptiflacur  coeperif  praedi- 

care  in  aetate  30.  annorum?  Decif 

2^  num.  5o.pag.  155. 
lobquisfucrit?  Ejiis  Vita  .  Decif,  10, 

pertotampag.  117. 
loclis  Vita.-Decif  2^nitm.  ^6.  pagina 

lonas  v^ta.  Decif.  25.  numero  19.  png. 

S.  lofeph  de  ftirpe  David  .  Decif.^.nu. 
i5p.ig.  18. 

lo^ 


Incfex  Rernm  Notabjlinm 


lofcpIiPatrfarchci  an  fiierit  Nazar^us? 

Dccif.  .^4.  nura.  54.  pag.ryo. 
Irregulai  icaces  Lfvjcarum  qua:?  Decif 

23.num.  ?i  pag  1^4. 
Kaac  quotannisfuerit  ccccusiJDccif  15. 

num.  z.  pag.  11?. 
Ifaix  Vifa  .  Dccif  15.  num.^fj.pagina 

191. 
Ifmaelfilius  Abrahs.  Decif  17.  num, 

^r.pag.  !C2. 
Ifraehrac  facrificantes  filios  fuos.  Dccif 

n.nnm.zg.  pag.  151. 
Itincriscaufaan  licandum  ante  Auro- 

ram  ?  DeciC  ^9.  num.  ?(j.  pag.  335. 
ludxisanlicitum  facrificarc  homines? 

Decif  8.  num.  S.pag.i^. 
ludicesan  timere  debeant^  ficitentur 
.  areis  coram  Dea.'^  Decif  la,  nuni. 

<55?.pag.(J^ 
IligeSacrificium  quodnam  efl"et?Decif. 
■    Z7.num.4^pag.  217. 
Iiirapatronata  Paganorum  ,  Decif.i  r. 
,•  nHm.24.  pag.  I  jr. 
iurgiapunitain  Purgatorio.  Decif^^. 

num.25.pag.282. 
luflusMonachusproprietarius.Decif. 

14.num.18.pag.85. 


K 


K 


Ippurim  H(.hrxoi(iim  quid  eflfet.*' 
Decif.27.  num.fS.pag.  220. 


LAbrum  aencura  H'.bra:oram  .  De- 
cif  1 2.  num.if?.  pag.^2. 

Laicabenediftioquae?  Dec1f.42.num, 
J2.&80.  pag.  377. 584. 

Laiciapud  Hebraeosan  accederentad 
AltareVidlimarum.''  Decif  27.  nu. 
22.  pag.  214.  An  polHntexorcifare/ 
Decif.  42.  num.  42.  pag.  y^.  Cur 
fepcliantur  induti  habicu  S.  Franci- 
fci?  Decif  49.  num.^j.pag.^^p. 

Larapadarumin  Ecclefiisufus.  Decif 

34.  num.27.  pag.^92.. 
Lapidcs  EccIe(ia'profanafaj .  Decif  4^. 

num.  13.  pag.416. 
Lapfus in  Luxuriam .  Decif  47.  nuni. 

3i.pag.  ?^8. 
Laurecano: do.mus  motio .  Decif 40.  n. 


Leftorcsinfanculi  martyres.  Decif.  4^^ 

num.61.pag.460. 
Led:orumin  Ecclcfia  habitus .  ibidem 

nnm.  ^4. 
Ledorilispro  Midalenonjina.  Decif. 

4:?.num.iz.  pag.^^S^. 
Legata  Miflfarum  .  Decif  ^3.  nufn.  gr. 

pag.  271.  Pia  quaj  fint  .^  Decif  43. 

num.  30.  Sc4i,  P^g-  391-  ^:  pag. s^9- 
Lenticulequaredentur  in  diecmnium 

mortuorum  ?  Decif.  i^.  num.^.pag. 

II4- 
ieproforum  facrificia  qu<e?  Decif.27. 

num.67.pag.215. 
Lcvi  tres  fihi ,  &  qui .-?  Decif  24.  num. 

8.pag.i6o. 
Levitarum  Hcbraeorum  tresordines, 

«!<v:qui?  Decify.  numer.  i^.pag.  17. 

Qu^are  cleilia  Deo  pro  facrificiis  , 

non  autem  Rubcnicae  ?  Decif  22-  n- 

5.  pag.  1-^6.    Eorum  numerus  ,   & 

officia.  D?cif.  24.  per  totam  .  pag. 

1^8.  Ckfeqq. 
Lex  pa-nalis  an  lacc  interpretanda  i 

Decif  46.  num.  38-  pag.  432. 
LibellaciciChriftiani  quinamefient  > 

Decif  21-  num.  ^7.  pag.  r  54. 
Libn  an  fcripti  ance  diluvium  ?  Decff^ 

i2.num.  I i-pag.  ^o.  ''; 

Licenti^  pro  -rdificandis  Ecclefiis.Dec. 
^  4o.num.  32.pag.344. 
Limbus  iibi  fit  ?  Decif  1 7.  nam.44.pag. 

ic6. 
Lipfanaquidfint?  Decif  r^.num,  30. 

^  Pag-y?» 

Licani.arumorigo,  Hcbrarorum,  Pa- 

ganoium,-  8c  an  cislicicum  fic  fan» 
.    Ctosadderc?  Decif  41.  num.(>i.&: 

feq.pag.363.  VndedldiE?  Decif  r. 

num.^.pag.  I. 
Litareundedicatur.  ibid. nu.^.pag.i. 
Litteras  S.Congr.  ne  cclebretur  cxtra 

locum  facrirm  .  Dccif  1 2,  num.  58. 

pag.6i. 
Luurgiaquidfignificet?  Decif.i.nur». 

5.pag.  I.  Variarumnationum  .  Dc- 

cif.  p.  num.  20.  pag.  50.  quap:  fuerint 

prscipua:?  ibid.  num.  24.  &  fcqq. 

Earum  exempla.  Decif  29.  anum. 

2 1 .  &  fcqq.  pag.  244.  &  24  5. 
Loca  facra  qu«  finc ?  Dccjf  4(^.num,? 2, 

Locu{laEcibusS.Io.Baptuta:qua'?De- 

cif. 


Index  RemmNotabiljum^ 


cif.  41.  hiiifh.  58.  pag.  3^2.  an  excom- 
municaripoflintJ  Decif.42.  nu.38. 

Lucernscantiquorumperpetuae?  Dec. 

45.num.5r.pag.35)?. 
Ludi  prohibitiin  Ecclefiis/'  Decif.43. 

num.  f  2.  pag.  400.  &  pag.  424.  num. 

S.  prohibiti  Clericis.  Decif.47.num. 

25?-  pag-447' 
S.  Ludovici  Regis  devotio  .  Decif.  31. 

num.37.  pag.  2^8. 
Lume  a  Fivi  deWefetnpio  de  Morti. 

Liber  utihmus.  Decif.  34.  num.  ir. 

pag.  279. 
Lumina  in  MifTa  adhibita  ab  Apofto- 

Jis.  Decif  9.  num.^  pag.  28. 
Luna  diledtaa  Mahomettanis.  Decif. 

(5.  num.  21.  pag.  rz. 
Lutheri  impietas.  Decif.  28.  numcr.  8. 

pag.  250. 
Luxcandelx  virtusnaturalis.Decif.j3. 

m1m.23.pag.271. 
LybicaSybillaqu^?  Decif.  2<J.  nu.  ^3. 

pag.207. 


M 


MAcuIa  moralis  cur  fit  pollutio 
Ecclefi^ .  Decif.  ^6.  numer.  18. 

pag.427. 
Magifter  C^remoniarum  Padujelau- 

datur.  Decif  38  num.  15.  pag.  322. 
S.  Malachiae  foror  a  Purgatorio  libera- 

ta.  Decif  r^.  num.  20. pag.  84. 
Malachix  Propheta?  praedidtiones.  De- 

cif.  25.  num.(J6.  pag  15?^. 
Maledidrio  exprefia    nomine  benedi- 

6tionis.  Decif.42.nu.S.pag  37o.Pa- 

rentumnocivafiliis.  ibid.num.8r. 

pag.384. 
Mandannislndiani  facrificia.  Decif. 

21.  num.?8.  pag.134. 
Mandatarins  non  excedat  fines  man- 

dati.  Decif.3?.  nurri.  rj.  pag.285. 
Manifeftumquidfit?  Decif^^J  nu.if. 

pag.  429. 

Manipulusfpiccarum  Hebraeorum-. . 

Decif^^.  num.y4.pag.zi9. 
ManipulusproMifia.  Decif.  fo.num. 

27pag.478. 
Manuum  elevatio  fignum  eft  adoratio- 

nis;  item  deofcukatio  carum.Decif. 

6.  num.i  7.  &  feqq.  pag.  1 2. 


Marcus  Corn;:Iius  EpifcopUS  Patavi- 

nus.  Detif^p.  num.2.  pag.460. 
F .  Marcus  de  A  viano  Capuccinus.  Dc- 

cif47.  n.S.pag.443. 
Mardocheuscur  non  adorabat  Amen! 

Decif^.  num.7.  pag.  'i- 
M  A  R I A  Deipara  ex  RegiaStirpc-* 

David.Decif  7.  nu.  22.pag.  18.  Item 

exftirpeAaronica.  ibid.  numer.24. 

ProphetifTarum  Regina.  Decif.  2(j. 

num.io.  pag.20o.  anin  hacVitavi- 

deritDivinam  EfTentiam?  ibid.  nu. 

ii.aafcripferit  Epiftolas?  ibid. nu. 

1 2.  pag.  2O0. 
Maria  Magdalena  prophetiffa.  Dccif. 

2(j.  num.rp.  pag.202. 
Maria  foror  Moyfis  prophetifla .  ibid. 

num.  f.pag.  15)9. 
MaronitJEpopuh  catholicii.  Decif.  9.' 

num.i9-  pag.30. 
S.  Martha  an  fuerit  ha^morrhoiffa-.  ? 

Decifz^.num  75.pag.224. 
Martyria SS.  an  facrjficia?  Decif.  ir.- 

pertotam.  pag.  45. 
Martyrum  feftivitates  omifiisE  inQua- 

dragefima.  Decif  39. nu.  ii.p.  327. 
Mater  an  incidenda  in  Ventre  ^  Decif. 

4T.num.34.pag.357. 
Mathildisdonatio  Ecclefiac  Roman«B. 

Dec1f.43.num. 37.  pag.397. 
MatrimoniaHebraeorum  ubi  regiftra- 

rentur?  Dccif.7.  num.  z^.  pag.  22. 

Vetitaminiftrisfacris.  Etquo  jure? 

Decif.47.  num.4.  pag.  441. 
Matutinum  an  depraBcepto  recitan- 

dumanteMifiam.  Decif.fo.num.r, 

pag.47r. 
Mediolanenfis  Ecclefia  a  quo  fundata  ? 

Decif29.  num.11.pag.242. 
Mel  an  in  Sacrificiis .''  Decif  27.num.  7. 

&8.pag.2ii. 
Melchifedech  quifnam  fuerit  «*  Artj 

Sacerdos  .   An  facrificarc  confue- 

verit?  Etalia  plura  deeo.  Dec.18. 

&  Decif  32.  num.  1 3.  &  Decif.  47.^. 

24-  pag  44^- 
Melitenfcsan  audiant  Mifi"am  ficcam.'? 

Dec)f.3  i.num.  38. pag2;8. 
Memento  in  Mifsa  quare  fecretum  ? 

Decif^   num.tg.pag.^.  ad  quid  in- 

trodudtum  ?  Decif.j^.  num.io.pag. 

29^.  &  nnm.i9.pag.29(j. 
Alendacium  an  tucrint  vcrba  Sacra:  ad 

Pha- 


I 


Index  Rerum  Notabilium. 


Pharflonem  ?  Decif.  1 7.  num.i8.pag. 
100. 
iMendif antium  Ordinum  Vtxhti  quas 
benedi<5lioncs  ,  &    confecrationes 
poffint  facerc  ?   Decif.13.  num.  zf. 

Menfa  panum  Propofitionis  .  Decif. 

12.  num.17.  pag.ja* 
'MenfcsabHebraEis  qnomodo  regulen- 

tur ;  Dccif.27.  num.  jT.  pag.219. 
Menftriiaquid,&quotupIicia?Dec.27. 

n.7i.8r.8i.  p.  214.  &  zif . 
Meraritg  qui  e(Tent,&  corum  officium.^ 

Dccif.  24.  n.if.p.  160. 
Mcridics  quando  fit?  poft  eum  an  liceat 

celebrare  MiiTam?  Dec.gg.a  num.^^. 

&fcqq.pag.336. 
Merita  Chrifti  quomodo  nobis  appli- 

centur?  Dec.  iS.n.gi.pag.i^^. 
MetonymiaqHae  figura  fit?  Decif.  15. 

num.157.pag.  244. 
Meumdcnocatdominium»  Dec.ii.n. 

3-pagn^. 
Michea  Prophetas  Vita ,  &  mors.  De- 

cif.2f.num. (30.  pag.1574. 
Mincha quid c(Tct  ?  Decif.27.  num.  9^. 

pag.216. 
Miniftrare  Domind  quid  fit  ?  Decif.ip. 

num.9.pag.24i. 
Mifl[a,Mozarabicaqualis?  Dccif  57.  n< 

i9-pag'12.  Anohm  diceretur  extra 

Ecclefiam?  Dec.  12.  n.f^.p.60.  Ho* 

dicquid?  ibid.n.^f.  6(5.  Continet  in 

feomniaSacrificia  Mofayca.  Dccif; 

54.  n. 2.  pag.277*  Ejusfrucftusquotu- 

pfex,  &  qualis.^  ibid.pcr  totam  Decif. 

Celebrata  fuit  ab  Apoftolis ,  ac  dein- 

defempcr.Decif25>.n.27.p.247.][dem 

«ftcumSacrificioCrucis.  Dec.  50.  n. 

5).  p.  2fo.  QU(E  fintdee]Use(Tentia_.? 

Dcc.31.pertotampag.2fr.  Requirit 

ambas  fpeciespanis,&  vini.  D^c.2^2. 

pag.  2557.  Ejus  frudkus  Triplex .  Dec. 

3?.pag.2(J7.  &  Decif.34.  pag.  277.  De 

Miffafolemni.  Dec.  37.  pag.  304.  & 

Dec.38.pag.  3 157. 
Mifff&cclebrandJEtempus.  Dec.  ^57.  p. 

j2f.  Locus. Dec.4i.pag.?49.  Veftes 

Sacrae.  Dec.  fo.p.471. 
Mnaquanta  pccunia  effetf  Decif  37. 

num.(J4.<J5.pag.  3i<^. 
Molocldoiumquodnam  effet?Dec.  21. 

iiujg.30.pag.132/  ., 


Monachus  extra  cellam  pifcis  extr^t 
aquam. Dec.  27.  n. 14.^.212. 

Monaftica  Vitaquando,  &aquoha- 
bueritoriginem?  Dec.^^.n.fS.p.  171. 

Monialcsanexpediat,  easfcire  canta* 
re,&fonarcfDec.37.  n.f7.  p.^if.  S. 
Ptcri  de  Padua  initium,&  privilegia. 
Dcc.40.n.8.&5).p.34o.  Earum  Mo- 
nafteria  an  Epifcopuspoffiterigcre? 
ibid.num.44.pag.H7. 

Montis  Ortoni  Ecclefia  quando  con- 
ftrucla  ?  Dcc.40.  n.  48.  p.  348. 

Moniium  majoraltitudo  quae?  Dec^j. 
nura.5.pag.405>. 

Mors  Chrifti  repraefentata  in  commu- 
nioneEucbanftica.Dcc.32.n.7.p.26i, 

Mofayca  lege  du  rante  quot  loca  pro  Sa» 
crificiis.  Dec.  1 2.  num.  i  ^.  pag.  ji. 

Mofcovitaecelebrant  rituGraeco.  Dc- 
cifg.  num.i6.  pag.30. 

Moyfes  an  fucrit  Summus  Pontifex? 
Dec.  22.num.12.pag.  137.  Eratde_» 
progenie  Caath  filii  Lcvi.  Dec  24.  n. 
io.  pag.  160.  DocSuseratin  Mufica. 
Dec.  3  7.  nu  m.  r  ^.pag.  307. 

Mozarabica  Liturgia  qus  ?  quis  ejus 
Auc^or  ?  Quibus  precibus  fieret? 
quandomutata  inRomanam?  De- 
cif  9.  num. 26.27. 257.36.  p.3 1.  &  feqqj 

Mulieres^ur  caput  vclcnt  .**  Dec.  6.  nu. 
16.pag.12.  nonminiftrantcclebran- 
ti,  &  ftant  feparatje  a  viris.  Decif.  1 3 , 
n.  3  7.  3  8.  p.  75.  Hcbra;«E  quot  modis 
ciTcnt  iramundae?  Dec.27.n.73.p.224. 
aquo  bencdiccndas  poft  partum_.  f 
Dec.  42.  n.76.  p.  3  8  3.  Earum  familia- 
ritasfugienda.  Dec.47.num.30.&  33. 

^  Pag  44i?-   . 

Mulis  oneratis  quare  appendanturiin- 
linnabula.''  Dec.37.  n.44.  p.313. 

MurcsinagrisRoraaeanno  1690.  De.- 
cif42.  num.41.  pag.37f. 

Mufica  quaj,  &  quotuplex  ?  Ejusau(5lo- 
res?  Quando  introdu(5ta  in  Ecclcfia.'^ 
An  laudanda,  vel  profcribenda.  De- 
cir5  7.an.5?.&feqq.pag.3of. 

Mufici  caftrati  an  fint  irrcgulares?  ibid, 
nu.45;>.Laician  permiitendiinEccIc- 
fia?Decif.49.  n.6o.  pag.468. 

Myrrha  elec^a  quaenam  fit  ?  Dec.  42.  n. 
1 1 .  pag.  370. 

Myfterium  horarum,  inquibus  can* 
lantur  Miffae.  Dec.  58.  n.io.  p.3  21  • 
Stf  My- 


Inctex  Rerum  Notabillum. 


Myftcriain  (Tgno  Cruciscontenta.  De- 

af4i.n.5i.p.375-    .        ^    ,  . 
Myfteria  in  confecrationc  Eccleuae  . 

Dec.4Kn.5S.p.36i. 
N 

NAdab,  &  Abiucur  otcifia  Deo. 
Dcc.z3.n.i.p.:547. 
Nahum  Prophetie  vita  =  Dec.  15.  n.  61. 

-    pagri94« 

Nathinasi  quinam  fuerint^Dec.  24.  nu. 

2i.pag.i52. 
Nazaraei  qui  l  & eorum  Kegula^?  Dec. 

24.0  50.  ?i.p.  165).  Eorumfacrificia 

quae?-  Decif.i;^  n.^jj.p.zi^. 
Nemoporeft  eodcmtempore  veire,  &c 

Bolle.  Decif.  jf.  n«^iu4^.  pag,  28 f. 

^nequefcire  an  fit  ingratia^abfqu^L-» 

reveladane.  ibid.  n.^6-  paSp. 
Ncomenia  quaiefcRum  ?  &  quale  ejus 

Sacrificium?Decif  27:  num.50.  gag. 

No<^:s  Natalis  Domini  Miflr^treyqua' 

hora  dici  polfint  ?  Decif.  ?i?;  nu.  3^- 

pag.  532. 
No^tumiae  miifaequa:?  quando  ce(Ta- 

verint  ?  Dec.59.  n  3.  &  feqq  p.3  2(j. 
Nocfacrifii-iaf  Mylteria.  BencdiClio. 

Dec.i6.  pcrtotampag.p^.  Ejusmors. 

Decif  17.  n.^.pag.^b'. 
Nomina  otferencuim  legebantur  in_» 

Mufa.  Dec.4.  nu.i8.  p.^.eadem  in_. 

Memento  alta  voce.  iJecif  36.  nu.i  2. 

pag.29f. 
Notonumquidnc?  &quotup!ex?  De- 

cif  46.  n. 23.24.  p. 429. 
Novatiani  quas  veftcs  portarent  .**  Dec. 

49,  num.12.  pag.4($i, 
Niillusde  condigno  mereturproalio . 

Dccif.35.  num.  21.  vzg.i26. 
Numcroficas  popuh  ao  ift caufa  nov^ 

Parochiae^Dcc.^o  n.37  p.545. 
Numcrus  major,vei  minor  populi  inujt- 

Mura?  Dec.35.  n.42.  p.273^ 


O 


OBIatioquot  fignificet^  &  de  ea  plu- 
ra.  Dec.  4.  pag.  4.  anfitSacnfi- 
.cium  ^  Decif  5.  num.  5.  pag.  5?.  <Sc 
Decif.  28.  num.  i2.pag.  231.  i>«:Dec. 
?o.  pertotam.pag.25r.. 


Oilava  Dedicationis  Ecclefiaj.  Dec.^rV 

num  5O.pag.3(30; 
.O(5lavo  fxculo  cepit  cantari  Mifraquo- 

tidie.  Dec.^S.  fi.?.  p.319. 
Occifio  Martyris  in  Ecclefiaeanv  poU 

luit;  Dccif^^.  num.52.  pag.  45  y. 
OccukapolIutioEcclefifls  qu.ai  dicatur  ? 

ibid.  num.27.  P^g-  4^5^- 
Odor  excombultione  Vitftimarum-.? 

Decif.27.  n.34.  p.  2rf. 
Odoratus  quomoda  fit  DeuiS  Sacrifii- 

cium  NoeS  Decif.Kj.  ^.7.^*^.94. 
Offerentcs  Miflamfunt  k\y(k.  qui?De- 

cif  35.^.4.  pag,26S. 
Of&rre  Hoftiam  quid  fit.*"  Dec.  31.  n= 

30.pag.2j6. 
Offercorium  cantabatur  in  Mifia ,.  do- 

necfidelesfaciebantfuasoblationeS. 

Dec.4, n.i 5.  p.^.  Mifi^  D(.fun(florum 

dcclaratum.Dec;.i4.  n.22  p.84. 
Officia  Summi  Ponttficis  Hcbraeorum 

quf?.Dec.22.  0.17.^.149.  aiiorum  Sa- 

cerdotum,  qu;r?  Decif.i^.u.zr.p.  151, 
OleumSan(5bum  Aaronis.  Decif.  22.0; 

14.  pag.  138.  Oleum  lacobiPatriar- 

chx.  Dec.40.num.2r.  p. 342.  Oleum 

Moyfispro  confecratmne  Taberna" 

culi.  Dec.42.  n.io.p.370:. 
OracuiaGentilium  .  Dec.2^.n  6.  p.1770 

Gcrionisin  Villa  Apponi  Paduan» 

Dixcefis.  ibid.  num.7.  pag,  178. 
Orandum  ubique:  non  ubiquefacnfi- 

candum.  Dccif.iz.num.i.pag.^p. 
Oratoriapnvata  omnium  Procurato- 

rum  S.  Marci  Vcnenarum  .  Decif, 

12.  num.6o.p.62. 
Oratona  publica  .  Decif.40.  n.^i.^^.p. 

344.  Privataan  bcncdiccnda?  Dec. 

42.^^.85.^.385  An  capacia  pollutio- 

nis?  Dcc.4(^.n.i9.&  34.P.428.  &  430. 
Oracioncs  in  induendis  Vcitibusfacris, 

Decif  50;  n.54.  p.480: 
Ordines  cur  alii  ma)orcs,  alii  minores? 

Decif.  37.  num.62.  pag.^Kj.  eorunrLj 

macenam  an  Eccleiia  poflit  mutare  ?- 

Dcc.45.num. 53.  p.42. 
Organaquaauoinvctua?  Decif  37.  n. 

31.  pag.  ^05).  Famofa  ubi  fint  ?  ibid,. 

num.  40. 
Organi fta  qu is efie  pofiit  ?  d.  Decif.3  7. 

num.^6  p-^g  310.     \ 
Ornamenta  Ecclefia;  qii^?&  qualia  efie 

debcant?  Decif.43.  pcr  totam . 

Ofce 


,   Index  Rerum  Notafeilium. 

OfeeProp  hetseVita.  Decif.zf.mim.yf. 


pag-'.93-  ^      ^ 

Oftiariixumcotta  pulfent  Campanas . 

Decif^^.n.f  2.^.419. 
Othim  nocivumcaftitati.  Pec.  47.11«. 

z8.pag.447. 
Ovctum  urbs  HifpaniieTarraconcn. 

Decif  29.  0.30.^.147. 
OziasRexquareaDco  punitus>Decif. 

3.num,4.  pag.  3.  EtlcpraperculTusf* 

X)cGif.7.num.i3.pag  17. 

a> 

PAcifica  HoRia  quae,  &  quouiplex . 
Dec.  2  7. uum.  23. i^.pag.  2  rj. 

Pagani  curievarcnt  manus  ad  folem? 
■  Decif^.num.ai.pag.ti. 

Paleftinas  idola  tria,  &  quaef*  Dec.i  2.  n. 
42.pag.jS. 

Pallii  ad  Altarecolor,  &  Forma .  Decif 
42.num.5.p.587. 

Pallium,  feu  Mantcllum  Clericorum 
quale  ?  Dec.^^.n.S.  p.450. 

PanesPrimitiarum.  Dec.  10.  n.  5.^.42. 

Panis,&  Vinifubftantiaandeftruatur 
in  Miffa.^  ibid.  num.i  r. 

Panisquomodo  ofFerretur  in  legeMo- 
faycar  Decif.  18.  n.i^.p.  112.  Fer- 
mentati  Hebrxorum.  Dec.  27.  n.<^6. 
p.  220.  Qi],alis  in  primitiva  Ecclcfia  ? 
Decif  29.  nu.i  6.  p.  244.  An  ejus  fub- 
ftantia  fit  materia  Sacrificir?  Dec  50. 
num.^.pag.245?. 

PantheonisTempli  pulchritudo .  Dec. 
i2.n.44.pag.58. 

Papaepedcscur  deofculenturf'  Dcc.  g:. 
nu.  24.p.  iz-  Papa  pro  libjto  revocat 
Priviiegia.  Dec.if  n.24.  p.jr.Potcft 
darelicentiam  ce^cbrandi  line  Alta- 
re.  ibid.  num.3  ^.  &  extra  Locum  Sa- 
crum>  Decif  40.n.2.p.3  39.  Adhibec 
tria(igilia,&qii3E?  D.^p.n.^S.  ^.4(14. 

Paphnutius  an  impugnavent  coe!:batu 
Cfcricorum?  Decif^^.  n.14.  p.444. 

Parafceve  in  die  an  Mifla  fit  facrifi- 
cium  ?  Dec.3o.n.2i.p.2f  ^. 

Paiochi  cfTe  debent  manfueci .  Dcc.  54. 
n.24.p.i82.  QiiodicnonponTntreci- 
perc  ftipem  pro  Min^a?Dccif  ^  j.n.40. 
pag.  29C. 

Parochi  alia  jura  que  fint^  Dec.^o.n.^  y. 

'  pag.345. 


Parochialisnova  qaandofit  erigcnda^ 

ibid.  dum.  36". 
Parochorum    bcnedidiiones  propriai 

qiixfint.^Dec.^^.num.^f.pag.  3S3. 

EorumexpenfaE  m  Eccleua,  ^cam- 

panis?  Dec.44.num. 17.  p.405. 
Partecipare  de  Altari  quid  fit  i  Dec.  30. 

n.22.p.2n. 
Parciciila?  confecrandae  qnotemport^ 

debeatic  efie  inAItari.  Decif.  ^.nn, 

26.  pag.  8. 
Parvitastemporis  an  excufat  circacc- 

lebrationcm  Mifi^  poft  meridiem, 

vel  ante  Auroram.  Dec.^p.num.^/. 

pag.3  3(J. 
Pafcha  Azy morum quo die cekbrarc- 

tur  .^  Ecqaod  facnricuim  jlfiusdiei? 

Dec.27  n.  $^-ik: s^.  pag.219. 
Pader  facriticatus  pro  leprofo;  &:quo- 

modoJ  Decif  10.  n. 7.  pag.42.&  Dec. 

i^num.i  f  pag.zii. 
Padio  Chnfti  quomodo  'fufficiens  fit 

profaitue  omnium  ?  Dec.  28.  nu.54. 

pag.239. 
Paftopborium  quid  fit?  Decif.45.rr.  40, 

pag.452. 
PatavmiCIeridivitia:.  DeciC  4^.  num. 

42.pag.398. 
Patenam.cumcalicc  nonponenda  itL^ 

manii'Sacerdot!sdefuRcti.  Decif.jo. 

num.49.  pag.485. 
SS.  Patrcs  fcmper  Mifiraniefi"e  Sacrifi- 

cium  vcrum  profefilfiint.  Decif.^S. 

niim.i5).pag.233. 
PacronusEcclcfixad  quasexpenfaste- 

neatur?  Decif^^.n.io.pag.^o^. 
PatrueIes,Confobrini ,  <^  Amitiniqui 

fint?  Dec.17.  n.2'2.p.rcO. 
^.  PaulxBarbataeprodi^ium.  Dec.48. 

num.39.pag.458. 
S.  Paiilinus   Nolar   Epifcopus  audlor 

Campanarnm .  Dec.^j.n. 21.^.413. 
S.Pauliis  Apoftohis  ubi  ordinatiis,Cs:  fa- 

<5lusEpifcopusfDec.;p.n.i2.p.243. 
Paulus  Papa  V.  abftuli.t  £pifcop!S  fa- 

ciiltatemconcedendiOracoriapriva- 

ta  pro  MiiTa.  Dccif  r  2.  num. 58.  p.6i. 

Idem    Papa  concdfic  i!la  omnibus 

Procuratoribus  S.  Marci  Venttia- 

rum.ibid.  n.<5o.  p.(j2. 
Paiiperes  ditati  ob  devotioncm  erg^_, 

MifiaTi.  Decif  i4.n.i8.p.So. 
Peccacorespubiici  anpro  eisdicenda_. 
Sff    2        Mifia? 


Indet  Retum  NotabrHarti. 


Miffa?  Dec.  3^.  m1m.35.pag.301. 
Peccatum  mortale  cft  celebrare  fin<i^ 

Altare.  Dec.i^.n.ii.pageS. 
Pedibusnudisanliceat  celeBrare  Mif- 

fam.^  Decif.fo. num.?^  p  480. 
Pediculari  morbo  afiiidusRcx  Hifpa- 

niarum.Decif.i5).n.24.pag.ia2. 
Pekinenfismaxima  Campana.  Decif. 

4^.n.^4.p.422- 
Pentecoftes  feftum ,  Sc  ejus  diei  facrifi- 

cium.  Decif.  27. num.ff.pag.iis). 
Penula  S.  Pauli  Apoftoli  quid  effec  ? 

Dec.  28.  num.  i^.^ag-  232. 
Perfica  Sibylla  quxfdc  qu  ando  fiierit  ? 

Decif.26.n.54.  pag.207^ 
Perfonalia  jura  an  ahicedipoflTntPDe- 

cif.35.n.i7.  &30.  p.zSj. 
Pcrucha  an  teneri  poflit  a  celebrantc»  ? 

Decif.i? .n.3 8  p.i  f  f .  &  Dec.50.nura. 

?8.&39.pag.4So. 
S.Petrus  Apoftoluscelebravit  Mifl"am 

primusomnium.Dec.zS.n.i^.p.zgi. 

Ejus  Planeta  ubi  fit  ?  ibid.  nu.  1 6.  So- 

lemnitcrccIebravitAntiGchiae.  Dcc. 

29.  n.5.  p.241.  Liturgiam  compofuir, 

ibJd  num.2i. 
Petrus  Velleius  fibi  funeralia  fecit .  De- 

cif.  }6.  num.58.  pag.^oi . 
Petrus  Puteus  quomodo  converfus  ad 

bonam  vitam?  Dec.i^.n. 14.^.82. 
Pharaoncs,  <5cPtoIomaei  Regesi£gy- 

pti.Dec.17.  n.23.pag.ioo. 
Pharif^i  quinam  efsent  ?  Eorum  vitia, 

&errores.  Dec.^^.n.^^.p.Kj^. 
S.  Philippo  Nerio  fubftradtum  donum 

cognofcendifpiritum  Vrfulac  Benin- 

cafx.  Dec.^f.n.jp.  p.187. 
Philippi  Diaconi  quatuor  filie  Prophe- 

tifss.  Decif.2<j.n.2r.p.203.' 
PhrygiaSibyIlaqus;Decif.26.num.35. 

pag.207. 
Phyladeria  Pharifaeorum  quid  eflent  ? 

Dec.24.  n.47.  p.i68. 
Pidorum  Catalogus  ubi?  Dec.43.num. 

22.pag.;c,i. 

PiCturis  ornands  Ecclefis.  ibid.  n.  20. 

pag.  39C. 
pjQias,  &  gratitudo  quid  fint  ?  Dec.7.  n. 

6.  pag  i(j. 
Pilatus  ubi  objerit  ?  Decif.2^.  n.iS.  pag. 

102. 
Pileclus  tenctur  in  Mifsa  de  liccntia  fo- 

IiusPapiE.Dcc.23.n.37.  pag.i^^.Et 


Dccif.fo.  n.?(J.  pag.^So.  EtanlicituS 

inchoro?  ibid.  n.57. 
PHcus clericorum  qualis?  Dec.45).  n.24. 

pag.463. 
Pinnaculum  Templi  quid  cfset  ?  Dccif. 

4^.n.ii.'p.4To. 
Pifces  cur  profcripti  in  Sacrificiis?  Dcc. 

27.  num.13.  pag.2i2. 
Pifcis  benedi6tus  i  S.  Bernardo .  Decif. 

42.num.54.p.577. 
Planeta  S.  Pctri  ubi  fit?Dec.2S.num.i6. 

pag.232. 
Planetaenomina,  forma,  myfteria-*. 

Dec.^o.num.30.  pag.479. 
Plcbis  Sacci  infans  diferte  locutus.  Dec, 

25.^.53.  p.iS^. 
Plumbeum   figillum  Ducis  Venctia- 

tum .  Dec.45).  n.30.  p.464. 
Poenalitaccs  hujus  vits  juvancaniraas 

Purgatorii .  Decg^.  n,2^.  pag.282. 
Pcenae  contra  Apoftatas.  Decif.  ji .  n.  5  j. 

pag.134. 
P^nicens,  quiSacrificavitldolis,  an.J 

abfoIvendusjDec.zi.  n.^s^.p.ij^. 
Pollutionis  Ecclcfise  materia  plenc  ex- 

plicata  Dcc.^6.  p  i^f* 
Polvtheifmus  proceflit  e  fex  radicibus. 

Dec.2i.n.7.  pag.127. 
Pontificalium  ufus  quando  concefsus 

Abbatibus  ?  Dec.i :?  n.19.  p.70. 
PontificesHcbrei  an  cfsenc  perpetu/  ? 

Decif.22.  num.2r.  p.r^i.  iifdcmda- 

baturcoadiutor .  ]bid.n.28.  pag.142. 
Procuratorum  S.  Marci  VenetiaruirLj 

Privilegium    perpetuum     habendi 

Oratoriumprivatura.Decif  12.  n.(jo. 

pag.62. 
Profanatio  Ecclcfiae,qu:£,&  quotuplex? 

Decif  46.  n.3.  pag.425. 
Prophetarum  qualitates,  &aIiaDccif. 

2  s  -  per  totam  •  pag.  i  j6. 
Prophetifl";^  mulieres  quae ,  fic  quot  fue- 

rint?  Decif.2(5.  pertotampag.197. 
Propofitiones  damnataccirca  ftipendia 

Miflarum  ab  Alexandro  VII.  Decif. 

33.n.59.pag.27(J. 
Proprium  fequitur  fuum  fubjectura  . 

Dec.35.  num.i4.p.285. 
S.  Profdocimusprimus  PaduaBEpifco- 

pus .  Decif  12.  n.45?.  pag.55?. 
Protcftatio  ponenda  in  librisquoad  mi- 

racula.  Decif.24.  n  44.  pag.185?. 
Protonotarii  Apoftolici  anteneant  An- 

nulum 


Indeit  Rcrum  Notabilium' 


niiliim  in  Mi(Ta .  Dec.49.  n.48.  p.^67. 
Publicum  quot  tnodisdicatur ;  Dcc.^6, 

num.ii.pag.418. 
Puer  nafcens  de  node ,  qua  dic  dicatur 

nacus?Dec.j9.n.ii.  P-550. 
Pueri  hebr^i  quo  loco  ftarent  in  Tem- 

plo  ?  Decif.40.  n.i  ^.  pag. 541. 
PuerperaE  immundicia  ,expiatio,&  Sa- 

crificium?Dec.27.  n.77.  p.izj. 
Purgatorii  Animae  femper  SacrificiQ 

MilTs  adiut^ .  Dec.i^.n.i^. p.85. 
Py  ramidesunde  dicSba ;  <5c  deeis  plurju^ 

in  Pec.4j.  a  n.(>.  &  feq.  pag.^op. 


QVaeftuarein  Ecclefia  femperpro- 
hibitnm .  Dec.ri.  n.f  1.  p.6o. 
Quibus  veftibus  fint clerici  fepeliendi  ? 

Dec.fo.  num.4<^.p.4S2. 
Qmlibct  in  re  fua  eft  modcraror ,  &  ar- 
biter.  Dec.jy.  n.4.  &  27.^.284. 

R 

RAbbiriorum  errorcs,  6c  delira- 
menta.  Dec.i^.n.^p.  p.i(J(>. 
Rahabnum  ProphetilTa  .^  Dec.i^.  n.7. 

pagi$>9- 
Raptusquidfitjfeucxtafis?  Dec.zj.n. 

z7.pag.184. 

Ratio  Mifia:pendcta  Voluntato-Chrifti 
inftituentisDec.32.  n.z?.  pag.z^j. 

Rebeccx  rcvelata  pr^cminentia  laco- 
biDecif.ip.  n.15.  pag.116.  &Decif. 
i6.num.i.  &  4.  pag.i5)8. 

Rechabit?  qui  efient?Eorum  obfervan- 
tia?Decif24.  n.;7.  &  551.  p.171. 

Reconciliatio  Ecclefia;poIIuca:.  Decif. 
4^.n.^7.  &feq.pag.435). 

Regularesquarecelebrent  Miffam  non 
cum  Ritu  Romano:  Dec.9.  n.46.  p. 
36.  Pofl\intcelebrareincape!lisintra 
eorumclauftra  Decif.12.  n. 63.^.6^. 
An  recipiantpuerperas  ad  Punfica- 
tionem?  Decz^.n.So.  p.zzf.  An  te- 
neanturquotidiccantareMifi^am  in 
fuisEccIefiis?Dec.38.  n.ip.  p.^z^.An 
poffintcelebrate  ante  Auroram .?  & 
antemcrrdiem?Dec.39.  n.^r.  P.J34. 
An  pofllnt  fundarenovosconvencus? 
Dec.40.  n.43.p.^47.  Eorumprivile- 
gia  contraria  Tridcntino  Concilio 


revocata.  D^cif.^i.  n.zS.  p.j^?.  Ati 

benedicere  poffint  Suppelledilcm_» 

Sacram?  Decif.^z.n.^^.  pag.584.An 

reconciliare  fuasEcclcfiaspoHutas  > 

Dcc.4(j.  a.6i.  Tt>.^i9' 
Religio  in  Dcum  qualis  Virtus  fic?  Dec. 

7.  n.  j.p.i  ^.  Eft  virtus  pracftantior  cq- 

teris.  ibid.num.7. 
RcliquiaeSanftorum  anfintdeeflfentia 

confecrationis  Altarium  ?  Dec.i  5.  n, 

zj.p.ji.  Qiiareadorand£Etotano6tc 

antcconfecrationem  Ecclefias?  Dec. 

4i.n.55>.pag.5(j2. 
Rcmi(!k>  penarum  in  Sacramento  ba- 

ptifmi ,  3c  P^nicentije  an  pofiit alceri 

applicari  ^Dec.^f.n.i^.pag.zSf. 
Rcprxfencatio  mortis  Chrifti  an  poflHc 

haberi  in  una  folafpecieconfecrata!? 

Dec.g2.n.f.&:ri.p.25i- 
Refpublica  triahabere  debet,  leges  » 

Sacrificium,  &Sacerdotes.  Dec.28. 

n.ii.  pag.i?!. 
Reftauraca  Ecclefia  an  icerum  confe- 

cranda  ?  Decir^r .  n.3 1 .  p.3  fo- 
Retraftata  quando  fic  intentio  applica- 

tioniiMifse?  Decif^^.  n.(j.  p.294. 
Revelationumnatura,  modus,  &cer- 

titudoDecif^j.  an.rS.  p.r8o. 
Rituale  Romanum  habet  vim  kgis  j,- 

Dec.p.n.^^.pag.jg.&Deciffo.num, 

47.pag.4S3. 
Ritus  qui ,  &  quotuplices  fint  ?  Dec.p.  i 

n.2.  «i^fcqq.p.28.  InconfecrationeL^ 

Levitarumqui  ?  Dec.24.  n6.  p.1^9. 

InSacrificiishcbraicis.  Dcc.27.  an. 

32.&  feqq.p.2if.  Pro  Ecclefi*Econ- 

lccratione.  Decif^r.pertotam  .  pag. 

3p.  In  benediftionibus  Ecclefiafti- 

cis?  Dec.42.n.2.i-p.972.  Incekbra- 

tioncMifs^.  Dec.5>.  n.44.  pag.35.  & 

Dec.50.  n.f.p.47z. 
Roma  Sacrorum  Rituum  magiftra  . 

Dec.42.  n.77.  p.583.  PerConftanci- 

num  Imperatorem  donaca  Pap^.Dc- 
cif.45.  n. 36.^.59(5. 
Romanus  Ricus  quotemporcdcceptus 

inGallia,&in^Hifpania?  Dec.^.n. 

z8.&3rpag.32.&3  5. 
Komanorum  uiuscirca  Annulos.^^Dec. 

49.n.33.pag.465. 
Rofs  aurea;  Papahs  benedi(5cio,&  my- 

fterium?  Decif^z.  n.^r.p.j^p. 
Rubemcur  perdiderit  Sacerdotium  .<? 

Dec. 


Index  Rerum  Notabilium  ; 


Dcc.ii.  n.7.  p.1^7. 
RubricaeMiflalis  habeat  vimlegis;  3c 

non  folum  funt  diredtiv?  i  fed  omnes 

preceptivaB.  Dec.fo.  n.3.  4.5. 14. 15. 

,  Sc  pcr  iotam  a  pag.^^i .  &  feqq. 
Ruga^  m  Ecclefiis  antiquis  quid  elsent  ? 

Dec.43-r'-'ti- P-SS^- 


S.  Sabbas  ob  veftem  humilem  liono- 
ratus .  Dcc.49.  n.fs».  pag.468. 

SabbatiSacrificium?Dec.a7.n.48.pag. 
218.  Qu?  Ircita  Hebr^is  eo  die?  ibid. 
n.45j. 

SabbatoSancbo  Campan$nonpu!fan- 
tur  ante  illas  Ecclefias Matricis .  Dec. 
45.n.n-pag.4Z0. 

Sabinianus  Papaan  auclorCampana- 
rum?  DeciGj.;.  n.20.  p  412. 

Sacerdocales  benedidlioncsqu^f*  Dec. 
42.n.74.pdg.?85. 

Sacerdotesin  Jegenatur?,  Moyfisi  & 
Evangelii.  Dec.7.  pag.r^.  Aaronici 
quales,  Sc  quanti  efsenc?  Decifi^. 
per  totam .  pag. i4<j.  legis gratiaB qui ? 
Dec.28.  n.i6.  p.2?4-  Negligentes  iti 
celebrationepeccant.Dec1f.54.num. 
10.  &i5>.  pag.175).  Eorumobligatio 
circaappiicationem  Sacrificii .  Dec. 
■^6.  per  totam  .Circa  Tonfuram  de- 
ricalem .  Decif^S.  per totam .  Circa 
Vefte  talarem  ,  Sc  modeftiam  exte- 
riorem  .  Dec.49.  Circa  puritatem  in- 
ternam,  &  preparationem  ante  Mif- 
faeSacrificium.  Dec.co. 

Sacramentum  in  quodifferata  Sacrifi- 
cio' Decif  52.  n.22.  p-26$. 

Sacr ificare  non  licet ,  n  1  fi  folis  Saccrdo- 
tibus .  Dec.7.  n.5).  pag.i5. 

Sacnficii  plura  nomma.  Decifi.  per 
tocam .  Aliud  meraphoricum ,  aliud 
verum ,  &proprium.  Dcc.2.  Quse 
fintefsentialiaSacrificii.^Dec.g.Ejus 
derinitio.Dec.4.  SoliDeoexhibecur. 
Ecan  Chrifto,uthomini?  Dec.6.In 
JocoSacro.  Decifr^.  Ec  in  Altari  . 
D^x.r^.  Ejus  fruclus,  60  effedus  . 
Decif.14. 

SacnficiaJLegisnatur^tjuar.^  Decif.rj. 
DePatriarchis  Sacrificancibus  a  De- 
cifr6.  ufquead  Decifzo.  DeSacri- 
Qciis  Paganorura .  Deq.  zr.DeSacri- 


ficiis  Hebreorum .  Dec.27.Dc  Sacri- 
ficioin  legeGratie.  Dec.^S.  Ejusve- 
ritate.  Dec.^p.  Ejusefsentia  inqui- 
busconfiftat  j  q«xfite)us  Vidtima  , 
Dec.^o.&3r.  Deejus  multiplicifru- 
d:u;&  apphcatione .  Dec.5  ?.  &  feqq. 
De  Sacrificio  iblemni .  Dec.3  7.  de_* 
Tempore ,  &  loco  Sacrificii  offeren- 
di .  Dcc.39.  &  Dec.40. 

Sadducforum  fed:a,& eorum  errores^ 
Dec.24.n.48.pag.i69. 

Salcurponaturinaquabencdi6ta?De- 
cif^o. n.15.  pag.^^r. 

SalemqusVrbsfuerit?Dccif.i8.iium. 
5.pag.ro8. 

Salutationis  Angelica:  Indulgentia.De- 
cif45.n.4i.&4V  pag.^r;. 

Samaritanorum  Templum  ubi ,  quan- 
do ,  &  quomodo  iediflcatum .''  Dec. 
12.num.40.  pag.f7. 

Sam.iaSibylla  .  Dec.2<?.  n.jo.pag.ioff. 

Sandliamulieribus  fugientes.  Dec.47. 

n-3r-P»g-44S- 

Sanguiniscomeftiocur,  &quandove- 

tita ?  Dec. 1 6.  n.i ^.p.^f .  &  Dec.27. n, 

26.pag.214. 
Sanguis  j-iominis  occifian  fluatcoram 

hoxnicida?  ibid.  n.88.p.z25. 
Sara  Vxpr  Abrahamiquandonata?  & 

aliapluradeea.  Dec.  17.^.5)7. 
Scenopegiae  feftum  ludgorum .  Dcc.27. 

n.6o.  pag.22j. 
ScocatioquideffetPDec^.  n.^.p.y. 
5cribarumfcdta ,  &vita.  Decif.z^.n. 

z(5.  &feq.p.i63. 
Seminifluuseratimmundus.Dec.27.n. 

70.pag.z24. 
SenedrimConciliumludxorum .  Dec. 

22.  n.i8.p.i4o. 
Senfus  quadruplex  Scripturae  Sdcrx  . 

Dec.jo.n,5r.pag.47p. 
Sepeliendi  funt  clerici  cam  vcftibus  fui 

ordinis  .  Dec.50.  n.45.  pag  482. 
Sibyllxquae,  &  quot  fuerint  ?  Dcc.26. 

num.2^.  p.204. 
Siclus  nummuscujus  vaIoriseffet?Dec. 

ip.n.ri.  p.i  I  ^.  &Dec.z5.n.48.p.i55. 
Siloe  quid  effet  ?  Decif  27.^.62.  p.222. 
SimileproSacrificiohebraBorum  ?Dec. 

27.  n.37.p.2i(j. 
Sinenfinm  Templaantiquifllma .  Dec. 

r  2.  num. 4^.^.58. 
Sifoesquidfit?Dec.48.  n.17.  p.45?. 

Sopho- 


Index  RerumNotabilium. 


Sophonia?  Prophei»  Vita.  Dec.zj,  n. 

6^pag.i5?4-  ^,.^ 

Species  Sacramentales  m  Mma  qiiomo- 

doimmutenrur?  Dec.io.  n.i^.  p.43. 

Ary  fint  pars  Victimae?  Dec.30.  n.6. 

p  249. 
SpiricusSandliafliftcntia  EcclefI:E  Ca- 

tholicae.  Dec.p. n.zro  p.31. 
Stipendiaplurapro  una  Miflla  an  lici-» 

taf'  Dec.33.  n.z^.  s6-  60.  p.171.  Dec= 

34.  n.6".&7.  p.278.  &Decif.3j.  n.31. 

pag.i88: 
Scolae  ufus ,  &  fignificatio .  Decif  50.  n. 

.  i5>-  P-47S- 
SubdjacontoIimuxorati.Dcc.47.n11m- 

i(J.pag.444. 
Subftantia panis , &  vini  an  fit  materia 
.  SacrificiiMidx.  Dec.30.  n.5.  p.149. 
SunimusPontiiex  Hcbr£eorum  qu?fa- 

cefe  pofTet,  v.S:qu«E  non?  Dec.22.  n» 

19.  p.140.  »?c  Dec.23vn.24.  pag.t  53. 
SupeDoran  poflitapplicare  MifTam  fui 

fubditJ^Dec  3<J.  0.13.^.297. 
Synagogae  quomodb  sedificat«c?  Dcc, 

i4.n.32.p.i^4. 


T 


TAbernacuIum  Moyfis  quomodo 
ferebatur.-^Dec.^^-.  n.iz.pag.Kjo, 
Quotejuspartes?  Dec.27.  n.zj.pag. 
21 3 .  Ejus  forma ,  &  duracio  ?  Dec.i  2. 

n.14  pag-5i- 
Talmud    hebr^orum  liber  peflimus  ? 

Dccif  24.  n.38.  p.1^5. 
Talusquid  ficJpec.^^.  n.4.  pag.4^0. 
TarancoL-e  morfus,«?c  medicamen .  De-- 

cir37.  n.4i=.p.3i2V 
Tcmplariorum  Religio  quandoextin°' 

d'ta?Dec.i2.  n.^S.  p.(J4. 
Templum-Sacrum  quidln?  Et  deTem- 

ploSalomonisplura .  Decifiz.  pag. 
^  49.  <^  {'-qq-- 
SiTcrcr  ia^devotio--  Dcc.^^'.  n. 50.^.274. 
Tliare  pater  Abrahs.  Decif  17.  a.14.  p. 

Thymiama  quid  efifer  ?  Dec.27.  n.42'. 

pao-  =  7. 
1  ibi-irtinaSibylla.  Dcc.i6.n.i6.^ioj^ 
Tobale^trrtfupcr  Altare  ex  qua  mate- 


ria  ?  Dec.42,n.4.  pag.^Sj. 
TonfunccIericaI/songo^Dec.27.nuna- 

66.  p.22  3 .  de  ejus  forma, &  obligario- 

ne  in  clcricis .  Dec.48.  per  tor.  p.4  jo. 
Tropologicus  S.  Scripcurafenfus.  Dec. 

50-  num.^^r.  p.47>/- 
Turca;  odio  habenc  Campanas.  Dcc.45. 

n.i^.  pag.414. 
Turris  Babel^  &  David  in  Si0n.Dcc.4j. 

n.4.  &10.  p.408. 
Turturesnon  licabanturpro  hoftiapa- 

cifica  5  &  cur  i  Dec.27.  n.37.  pag.214. 


V 


VAccae  rufx  Sacrificium .  Dec.27.nc 
8;.pag.22(r, 
YenctorumdcvocioergaMiffam.Dec»^ 

4;?.  n.u.pag.^oc. 
Vefpertinas  Mifsa:qua:nam  efl"ent?Dec. 

35).nu.8.  10.14,  &  ij.  pag.?27. 
VeUesSacrae  Sacerdotum>  &  Pontifi- 

cum  Hebraeorum  .  Dccif  2|^n.ii.  & 

feqq  p.i 457.  Sacerdotum  Chriftiano- 

rum  .  Decif^p.  pcrtotam.  pag.4^9. 
Vi(filrimiE  in  lege  naaira: ,  &  Mofayca . 

Dcc.  8.  per  coc.  pag.23.  &  Dec.^^.a 

n.io.&fcqq.  pag.212. 
Vi(5l;imainSacrificiolegisgratiaE?Dcc.- 

50.  pertot'.  pag.24S. 
Voce  a!ta  non  proferenda  verba  confe- 

crationisin  Mifsa  .  Dec.31.  num.41. 

pag.^jS: 
Vrbanus  VIII.  prohibuic  Oratoria  pri- 

vata.  Dec.i2.  n,s5?,  pag<j2. 
VrfinusCardinalislaudatus.  Dec.^i.n. 

Vxorcsfcmper  prohibita?  miniltrisfa- 
crisin  Ecclefia  latina.  Dec.47.  n.17. 
pag.444. 

ZAccharias  propheta»  vira.  Dec.i^. 
n.6^.  p.i5?4*  Parris  S.  loannis  Ba- 
pcinaeDec.22.  n.2^.  p.142. 
ZelotypieSaGr1fic1um.Dec1r27.num, 

Zodiaci  fignare<5ta,  &"obIiqua.  Dec. 
39.n.32.pag.5j2.. 


F    I    N    I    S. 


BINDING  SECT.  JUL   241968 


BX  Chiericato,   Giovanni  Maria 

'i^SO  De  sacrosancto  missae 

05  sacrificio  decisiones 


PLEASE  DO  NOT  REMOVE 
CARDS  OR  SLIPS  FROM  THIS  POCKET 

UNIVERSITY  OF  TORONTO  LIBRARY
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "De sacrosan to missae sacrificio decisiones, avctore Joanne Clericato ... in qvibus ex studio, & responsis cleri Patavini anno 1690, non solum praecipue quaestiones concernentes veritatem ... & obligationibus sacerdotum"

See other formats
