Google
This is a digital copy of a book thaï was prcscrvod for générations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's bocks discoverablc online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose légal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other maiginalia présent in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journcy from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we hâve taken steps to
prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use thèse files for
Personal, non-commercial purposes.
+ Refrain fivm automated querying Do nol send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machine
translation, optical character récognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for thèse purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogX'S "watermark" you see on each file is essential for informingpcoplcabout this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it légal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is légal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countiies. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any spécifie use of
any spécifie book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps rcaders
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full icxi of ihis book on the web
at |http: //books. google .com/l
y
4^. ZSô
!-■
\
!•
DIDYMI CHALCENTERI
O P U s C U L A.
AUCTORI SUO
RESTITUTA AD CODICES ANTIQUOS RECOGNITA
ANNOTATIONE ILLUSTRATA
EDIDIT
FRANCISCUS RITTER
WESTFALUS.
INSONT QUAESTI0NB8 RDITORIS KT VRTERA TRSTIMOKIA
DE VITA SCRIPTISQUR
ARSCHYLI SOPHOCLIS E U R I P I D I S T H U C Y D I D I 9.
C O L O N I A E
APUD M. DlîMOXT-SCHAlJBERG.
MDCCCXXXXV.
PRAEFATIO.
Ipsa sascepti laboris varia natura ac ralîo tulit , ut
antc dccursum huius lîbelli modo tramites angusti quidam
ft obscurî îngvediendi înihî essent^ modo spatîosîs viis et
illustribus incedere possem. Anxium enim quaereiUem
tencbant loci ad expli'candum difficiles^ quis conseripscrit
yilas illâs ex funesto varîarum litterarum naufragio reli-
etas y quomodo ipsae formam et baj^itum^ quo iam indu-
tae comparent, olîm aeceperint, 'qâr^(;^r ex fontibus auctor
earum haurire suo lemp'ore potuerît , quatenus testes dî-
ligenter interrogaverît ac iuste explbraverît aut secure et
otiose producere acquîeverit: plenis velis navîgavî, ubî
delato inibi in memoriam insignium virorum, quibus inge-
iiîo maiores et strenua virium contentione felîciores terra
non tulit, de borum rébus et scrîptîs contîgit ut ezpone-
rem, ubi vera de bis tradita a falsis tcmere disseminatis
ut disccrnerem, certa ab încertis separarem , operîs insti-
tuti argumenlum praescripsit. Quae dum persequor, ani-
mus cerlc et alacritas nunquam deseruit porro nitentem,
cautio et circumspectio ut acquabiliter sequerentur, opé-
rant dcdi quantum potui, assecutusne sim aequi indices
et prudentes existimatores diiudicabunt. Nisi omnîa me
IV PRAEFATIO*
falluDt y hoc efieci , ut si qui posthac de vita scriptisque
Thucydidis ac Soplioclis, Aeschyli Euripidisquc sivc quae-
rere sive scribere volent , ad fontes primarîos facilîorcui
accessum sibi para tutu ofTendant^ ut in regionibus adliuc
parum apertis et patenlibus paulo liberius et securius
versari j)Ossint , ut fundamentis solidioribus et locis mu-
nitis insistentes ab inanium opinionum commentis facilius
sibi caveant, ea promptius amplectentes quae sub certis
auctoribus et Gdis testibus memoriae prodita sunt aut ex
ipsis immortalibus magnorum ingeuiorum monumentis iuste
colligi scirique possunt. Poetis cur adiunxerim rcrum
scriptorem adeoque in aditu libri posuerim , quaestiones
meas legcnti sponte patebit. Libanter admisissem Pinda-
rum et Arîslophanem, sed nimiam varietatem lectori mo-
lestam accîdere nolui. Postrcmo liuius loci est et op-
portunitalis , ut débita gratia refera tur Baehrio Heîdel-
bergensi et Schocnemanno Guelplierbytano, doctarum
opum curae suae bene creditarum libcralibus et eruditis
dispcnsatoribus, qui quomodo mois desideriis bénigne
satisfecerint, suis locis relatum est.
Vitia typographica quae quidem lectorem vel mcdiocriter eruditum
morari possint, nulla depreheiidi, nisi forte in horum numéro referri volu-
mus àotdioy pro àoiâùjv p. 5S , Freissmann pro Preismann p. 149 in an-
notatione, ac notas accentus spiritusque in ovof^g p. 78, in "Eati p. 141, in
^fAiqnç p. 156 succussu preli post novissiinas curas irreverenter elisas.
In rcbiu ipsis quod corrigam nunc nihii in mentem venit , nisi quod cor-
ruptam nominis uiùxtjç forinain (p. 125) facilius et probabilius in ^4ôxoç
quam in Avyxèvç mulari posse adraoneam. Nam Lycus cuin in rébus fabu-
losis Âtheniensium praecipuas parles agatr, in Atticis gentibus antiquis eo
nomine aliqueni appellari mirum videri nequit.
Scribebam Bbnnae sub exitum mensis Octobris a. 1844.
IMDEX CAPITUlfl.
AD VITAS THUCYDIDIS ET SOPHOCLIS AESCHYLI
ATQUE EURIPIDIS PROLEGOMENA EDITORIS
Quaestio prima de vita Thucydidis . « . . •
I. Vitae Thucydidis, quam nunc legimus, maxîma pars
eaque praecipua Didymo vindicanda est .
IL De testibus Didymi ....
III. Aestimatio libelli a Didymo conscripti
IV. De altero capite vitae Thucydidis
V. De tertio capite vitae Thucydidis
VI. De quarta particula vitae Thucydidis. .
Quaestio secunda de vita Sophoclis
I. Vitam Sophoclis Graecam Didymus conscripsit
II. De Didymi testibus . . . . ^
III. Aestimatio vitae Sophoclis . . • •
IV. De Didymo vitarum scriptore
1-123
1— 34
1
9
15
28
30
32
34—64
. 34
. 46
. 57
. 62
Quaestio tertia de vita Aeschyli . . * . • 64 — 89
1. De vita Aeschyli Didymo, ut videtur, tribuenda 64
IL De auctoribus in vita Aeschyli consultis • 68
III. Aestimatio vitae Aeschyli 70
IV. De altero tertioque vitae Aeschyli fragmente 89
VI INDEX CAPITUM*
Quaestio quarta de vila Euripidis 90 — 123
I. De vita Euripidis ex Dîdymi commentariis, ut vi-
detur , excerpta 90
II. De auctoribus in vitaEurîpidea consultis . . 92
m. Aestimatio vitae Euripideae .... 99
VITAE THUCYDIDÏS SOPHOCLÏS AESCHYLI EURIPIDIS
CUM ANNOTATIONE EDITORIS ' . 124-168
Vila Thucydidis 124
Vita Sophoclis .... . . 142
Vita Aeschyli '154
Vita Euripidis 163
INDEX RERUM ET VERBORUM 169-176
AD V I T A S
THUCYDIDIS ET SOPHOCLIS
AESCHYLI ATQUE EURIPIDIS
PROLEGOMENA.
-OUAESTIO PRIMA DE VITA THUÇYDipiS. .
Vitae Thucydi(U$, quam nune Ugkmt, maxima pcks eaque
praèdpua Didymo vmdiûaHdà est
Quae cyrcumferlur apud nos de vila et eloculione Thucydi-
dis commentatio Graeca , banc per longum tempus ad : Marcelli-
num auctorem i'also relatam esse çodice Paiatino edocemur, quo
libro haec inscriptio vera et antiqua continetur: MagxsJ^Xi'vop
èx tœv eiç Qovxvôiâijv axoXt'top ^nsçi tov fiiov avzov O.ovxvâi^
ôov xai Tfjç TOV Uyav lâéaç Or ^\^V^^ Marcellmus,.qui&m, 0^p
quanto ante Suidae ^) aeta,tem ppenobii cuiusdam Byzan j^uai mo-
iiachum fuisse suspicor, auctor buius vitae, faabçri non pQtest,;; is
excerpsit quae in aliquo ad Thucydidem scholiorupi prooemio^
ut videtur, de vita eius et historia con^cripta reppererat. Sed
non magis ad alium quendam unumque, auptorefn tptjum. illud
prooemium conferri posse Marçellini excerptL^ prol^ptur: ex qui^
bus,.quomodp compositum et digestum fuerit ipsum prooemlupn,
1. Palatino codici Parisiensis saeculi XIV in libèllo' Màrcëniniaiib
"examussim consentit", ut r^laituni legimua ftd Thucydidem a. 1840 PaHsiis
editum p. 137 post Scholia.
2. Marcellinum primi nominaverunt et respisxerunt Suidas et Tzetza,
prior s. v. fiétçioç et dnilavat et 'è^yàp et j^aqaxxriQéç et ixçioy, alter
his versibus: Kai av âéy MaçxsXJiîyê, ià ^pêv^i yQttfpêiç. Idpa^ayÔQay
EvQintâov âtâdaxalov ovta naXatov ndâç Xéyfiç Bovxpâlâov ; xxl. nostril
niemoFia de Marçellini -commentatione disputavit Potipo in Thucydide a àé
edito I 1 p. 21, G. H. Grauertus (ad MarceUini vitam Thucydidis o^-i
servationes criticae) in Museo Rhenano a. 1827 1. 1 p. 169-^1^3, H.'Wuttke
(de Thucydide scriptore belli Peloponneâiaci speeitnet^ Vratidl. 1838): cÀiJ
similia oiim disseruit vir quidam doctus in Diurnis litterariis Uagens. a. 171^
p. 429—433. conf. quae nuper ipse exposùi in Museo Rhenano VYelckeri
et Ritschelii t. III p. 321 sqq. - ^
1
2 QUABSTIO PRIMA
etiam nnnc coniicere licet. Opusculum enim quattuor capitibus
constat et ambitu suo et ingenio multum discrepantibus. Quo-
rum et primum et secundum ac tertîum in hoc consentiunt, quod
m binas partes ita divisa sunt et discreta, ut in priore de vita
Thucydidis, in altéra de historia eius et stiio disputetur. Quod
relicuum, nihil est nisi notatio brevis de historia Thucydidis
varie in libros distributa. Sed quod primum caput signiticavi
(S. 1—45), hoc et rcrufin exposiiarum ubertâte et eruditione
non mediocri et insigni lectionis copia adeo anteceliit cetcris,
ut iure suo his praelatum locoque illustri collocatum videatur.
Itaque is, qui prôoemii.gralia Istam commentatiekiem Thucydidis
scholiis praemisit, si tam copiose, ut primo capite factum vidc-
mus, et fontibus antlquis curîose adhibitis ipse de hoc argu-~
roento exposuisset, sane nunquam'idem sustinuisset, ut posthac
alia suis non solum inferiora sed eisdem nonnuUis in rébus re-
pugnantia adiungeret. Immo ex natura excerptorum ad nos
^dttomm diiigentius çonsiderata hoc perspicitur, singula capita
non a^ scholiasta profecta, sed ex totîdem auctoribus ab eo col-
lecta et in fronte scholiorum Thucydidis ohm posita fuisse.
" lam subit quaerere, primum et praécipuum commentationîs
caput, quod haud dubie nnum aliquem auctorem prodit, cuinam
tribuendum videatur.
Ubî attenderimus animum ad auctores, qui per hanc operis
partem magno numéro recitantur, unum eminere prae ceteris
videbimus. Didymus . is est , grammaticus Âlexandrinus, quem
ab assiduo commentandi scribendique labore fortfter exantlato
Tov ;^ttA.y^i^Tۍoi/ antiquitas appellavit. Nam ex pluribus y qui usi
sunt eodem nomine , o ;i;aAx^»Tf^oç inteliigitur , quotiens nulk)
addito cognomento in grammaticis et litteris Graccorum Didy-
mus memoratur. Is igitur in ea quam 'dixi scripthona omnium
primns laudatur §. 3, dfein ut praecipuus auctor celebratur §.16,
tum eius sententia multis verbis exponitur S- 32, ac nomen eius
etiam §. 14 certa conieclura restitutum nunc legihir. Latidan-
tur quidem etiam alii nec pauci testes antiqui: Didyuuis autem
ex his omnibus unus ita in médium prodit, ut ipise alios testes
producat. Lege §. 3 et 4 et 12 et 32. Idem toto tec^tium ag-
DE VïTA TnUCYDIDIS. 3
liiine novissimus incedit Nem lulii Caesaris «Rctfttoris et Maréi
Antonii triumviri temporibus Alexandriae ad grammatîca studia
acerrime incubuit et multipMci doctrina nobilitatus etiam in prin^
cipatum Augusti Caesaris perduravît 0- Anfoiiio hactenus^ gra-
tificatus est, ut Cicerohis coiisiiia et rationerh capessendae rei
publicàe sex libris exagîtaret Cetéri qui primé capite receib-
scntur ante vixerunt, et horum recentîssimus centum amplius
annis Didymunl aetate antèèéssit.^ Unus in hoc numéro Antyllus
quo tempore vixerit, accurate definirî neqqit: Didymo tamen
etiam hune antiqtiîorem fuisse mox videbimus^
Quibiis praemissis, deiheeps definiamus quomodo intelligenda
sint ^ quibtis Didymi nomen primum adscriptum est (S. 3) , xai
rovToiç '^têvfioç fXUQTvçtty Osç^xvâfjv iv tij. nçcirti tœv laroçitop
q)daxtov ovjtoç Xéy^tf. / Qm^ritur utrum xai tovjoiç diôvfjtoç
fxoQzvQBt hoc. sensu dictum isit , atque his (a me scripHs) tesU^
monium Didynms edU^ an hoc dicatur, cUqfie his (a se scripiis)
iestmonium pidyinus- edU: Et obîter. quidem intuèntibus inesse
in Graecis Yérbis videatur quod priore loco positum est: sëd
quae praeceduiit^ praecipué moinorabile iHuddisputationisprooe'-
mium ($; t>, îta scripta suntV ut a< scholiastâ-f rofëcta e^isfi^
Aiari non pûssint. Ëteiûm schèliasta^vatiasaliarum de Thucydide
narrationes conquirens et omnia alii^na dispenàians eo àrrogantiaë
nunquam progressurûs erat, ut ad similem dispiitàtioiiem de ora-*
■ •'• ■ . ■ ■ • '.
1. Suidas: dtâvfioçy ^lâôfÀQv taQi^onoilàv jjyQafifiatixoç Ifiçichàq^
X€toç, ^jélêlttvôqsvç^ yeyopiJS iM jiviiavlôv tcai KsièéQtoyoç xaî M(oç M-^
yovotov , ^ttlxévieQOç xXtjS-éiç âtà tr/y jiéçi ta fiipUa énifjLOvtiv* ^aai
yàç auToy àvyyeyQd(péyai vnVç icc rçiax^^Kic xai nspjccxoaia pi^Xtct,
Seneca Ëpist. 88: quaUu&r* nfiilia -Ubti^rum' Didtfmus . gYeunmatieus scrù-
psit , miser , si iam multa supiçr^acua legisseL Athenaeus IV p. 139 Ç •
xnlsî âh jovToy (joy '^Hôvfjioy) o /i^/uizçtoç 6 TgoiÇi^yioç pipXioXd''»
&ay (scilicet et multa et celeriter scribenti aliquando accidit ut obli».
visceretur vel parum accurate. referret ^uae in libris a se laudatis invene-
rat) âià to nX^'O-oç cjy ixâédœxe avyyQafAfiâicjy' iaxi yàg jçiax^Xta tiqoç
tofç nsytaxoàtùiç* Ammianus MarcelUnus XXII 16. 16: Unde (Alexandriai)'
Aristarchus -^ aliique plurimi sçrvptores nmUorum in litUris nohiliwn stu-
diorum. itïter quo s Ùhalcentèrus eminuH Didymusy multiplicis scieHtide'
s^rip^is tnetriorabtlis, , qui in iHis^sex Ubrik-.,- ubi nonnunquam ivipjBrfette^^
Tuliium ,reprehendit, sillagraphos imitatus, scriplores maledicqs, iudicio (2o->,
ctarum' iiÀîAnm incusatiit ut iHimUnià frenieniem l'eonem pulredùlis vocibu^
lcanu9] ptffulufihns^ius MifCftmUUTaHS. huic. DkLymi Bcripto respondit Sue-
touius Tranqi^illus : Suidas s. v. TçciyxvXXoç . . * néQi t^Ç KixéQtoyoç
7tùXuaïa$ a. âyitXéyit'âk t(^ JtâvfA^*
4 QUAESTIO PBIMA
UonibQs Demosthenis a se ante compositam et laculcnte cxpli-
catam provocaret. Immo in his omnia non exscribentèm aliéna
aed suis opibus utentem arguunt Hinc coUigitur a Didymo esse
non modo qdae inde a S- 3 leguntar, sed etiam quae praecedunt
eidem auctori deberi. Itaque aut aiter ille signiGcatus verborum
Kcii TOvTOiç Jiivfioç fittçjvQBÏ ascisccndus erit, aut scholiasta
verba a se trcmscripta tanquam sua temere et falso designavik
Utrumvis acceperis, res eodem.redibit. Luculento igitur testi-
monio constat Didymum eum auctorem esse, quem et scholiasta
Thucydidis antiquior et Marcellinus recentior per primum caput
btiius libelli secuti sunt. Eiusdem rei argumentum verba ($. 16)
atir?/ ydç ^ yQ^(p>î 9 ^Ç ^^^ /iiSvfifg èoxsï^ -^(idçxfixài , quae
scholiasta inlerposuit, recte intellecta praebebunt. Nimirum haec
non id sibi volunt , -DidyniQ falsam videri vulgatam nominis
Oloti formam , sed haiic ipsam Didymo placuisse , ut coç âoxit
non ex verbo ^fidgTfjxai suspensum sit, sed ad praegressa refe-<
ratur: denn dièse Schreibung^ wie sie auch dem Didymos gefâllt^
ist faUch. Agnoscit igitur scholiasta vulgo scribi^'Oîlo^ioi/^ eam-
ique scripturam Didymo quoque probatam esse. Hoc vero unde
edoctus est? Scilicet in fragmento a sese transcripto statim ab
initio §. 2 et mox $.11 tribus locis non suum ^'O^oXop^ sed
formam vulgarem ""Okoçov expressam invenit. Hoc autem frag-
mentum cum Didyou esse sciret , iure scribere potuit taç xal
^iSvf,itff âoxêi, h. e. quomodo COXoçov) scribi etiam Didymo
placet Gui interpretationi commendatio hinc accedit , quod Di-
dymus etiam in scholiis Pindaricis (Nem. II 19) Thucydidis pa-
Irem non ^'OçoXovy sed more solito ^OXoçov vocavit. Itaque altero
testimonio Didymum auctorem iam tenemus. Sed quemadmoduin
scholiasta Didymi nomen in principio commentationis ponere
neglexit , ita etiam ceteris locis hune vix commémora turus erat,
si totam et integram auctoris sui disputationem nobiscum com-
municasset. Nunc vero quotiens nonnulla ex Didymi narratione
satis verbosa omisit et sententiam eius quam verba referre ma-
tait, totiens res et occasio tulit, ut nomen illius memoraret.
Ceterum etiam alia via Didymum primi capitis auctorem
indagare licet. Nam ex verbis (§. 15) jïagisa;^^ .^" W^A' T^^
DE YITA THUCYDIIHS. O
aXXœç avtoç l^ijTijaiv, (xviSépUav ^vjjfttjv nsçi tov yipovç nsnoifj^
fiévoç , id nobis coropertum e^t , iinum esse virom doctum qui
longam istam de avis atavisque Thucydidis quaestionem movcrit
ac soivere tentaverit: hune vero Didymum esse in principio
§. 3 admoniti sumus. A Didymo igitur sunt quçe a $. 3 usque
ad §. 15 declaràtitur 0- Sed quae restant de vita Thucydidis
(§. 16-r-34), haec quoque eiusdem auctoris esse partim ex ea-
dem scripti natura patet, partim ex §. 32 colligitur. Postremo.
iudicium de Thucydidis historia eiusque stilo (§* 35 — 44) ab
eodem profectum esse qui de vita exposuit, hoc vel ex illa ad-
monitione $. 1 consequitur: dvayxatov es nçtStov êîmïv tov
dvâçoi xdi TO yévoç xai top pi'ov* nço yàç ruv Xoyœv tavta
s^BTaoTéov Totç q>QOvovai xaXcSç, Itaque totum scriptum ($. 1
— 44) Didymi est, hominis laboriosi et doctissimi sua aetate
litteratoris. lam insiguis ilia noXvfia^ia per hoc opusculum
conspicua haud mira nobis videbitur, lam apparet, cur DidyniBS
unus alii« rursus auctoribus utatur et ceteri demum tanquam
veri primique testes citentur, lam narrandi genus parum simplex
et dilucidum, scribendi ratio flosculis distincta et quaesitis colo-
ribus ornata mirationem non faciet. Nimirum inférions tempo-
ris atque ordinis est grammaticus, qui Âristarchum non bené
imitando non tam virtutes magni praeceptoris quam peculiarià
qnaedam ac propria rettulisse videatur. Quaestionum enim et
excitandarum et solvendarum cupidus bis deliciis per libelli sut
decursum usque ad satietatem abutitur. Idem gaudet sententia-
rum luminibus , locutiones insoiitas et translationes audaces au.
cùpatur, veluli §. 1 : tcSi» ^îjfioadévovç fivaraç yeysvtjfiévovç
d^tîmv Xoyoav rc ntal àyoivœv , et mox : vojjfidxosv fisaioifç ysvth'
fÀSVOvç xai ixavôiç èfiq)Oçf]&évTaç. Ibidem: rdov QovxvSiSov
TêXercûV avioç xajaaTtjvai. §. 2 : *OX6qov fisv nçotjX&s naiçéç.
Taulo post: ovjcoç ov^^r tô yévoQ avood^sv. §• 5: w xaxov ot;
1» Uanc suam expositionem ipse Didymns respexit, cum commentarium
in Pindari Ncm. II 19 scripsit. conf. schol. ad h. 1. : ^lêvfioç âé <ptioi,
on ïotaç ttfXHvoy Xéysiy, oti €iç Aïavia âyé(p€i^e {Tifiôâtifioç) to yàvoç-,
txi a 71 1 Q xai M tltittâtjç xai KCfAtay xai 'JUxifiiaâijç xai
Bovxv.âCârjç avyy Qtt(pevs 6 X)Xôqov,
6 <^UAESTIO FKIMA
ndaxopTêÇ. §4 SI : ^x rijç rœv noXkSp- avfttpwvlaç &7jçtiifi$voç
Tj}v Tfj^ dX?i9Biaç xardX'ijif/iv. §• 23 î iaTÇ(nrjy7]a6 ô* àçxèxa^
tw dçx^'^ ^fxçaXdipoiv, Dein: to n^atov utix^^f^à sîç aitioiçrîjina
fUtuXàfi6vT€ç> $. 35: !va fi^ nuaiv eîîy fiaréç. Mox: ùvotyça-'
•fTOy êiç top ënena xçivov xi^xr^ràt rrjif Ti/xtjv , ov xivâvvevov'"
càv ii^aXsKpd'rjvai totç dmxçivovaiv. §. . 38 : tœv âè nço avxov
avyyçaq>éœp rs xai iazoçixcôv àxpvxovç œansQ iiaayovtœv xàç
0vyyça(pdç. . $• 43: r^v oixeiap èxqtaivùvaa q)vaiv. Ibidem: ô
XaçaxtJjç fiévàp ovxl fioa, §• 44: di' ixTvnmv yeyQafifuèpT^^ xai
noXXôûp nXj^çtjç ip xeqiaXatîp nçayfiâtœp xaXXeoma^ijvai xaiXa^*
ffeip sxxaoïp âvpa/iév(ùp. Ostentator doctrinae beAignum testium
numeram producit, Aescbyli verba suis admiscet :($. 5) et siiam
tocntionem (§. 21) ad similem flomeri accommodât 0« Etenîm
bîc noster in Homeri carminibus et in fabulis Aescbyli dia mul-
lumque versatos est. Arrogantia et aliorum contemptu sese ex-
toliit §i 12 et 32 — 33. Haec omnia parum conveniuot ignobili
novitioque scriptori, sed Tinim ingenti doctrinae mole quasi ob-
Tutum et continuo legehdi scribendique labore morosiorèm factum
arguunt.
Quod modo demonstrare conatus sum, id quo minus a viris
doctis ante intelligeretur, duo videntur obstitisse impedimenta.
Primum enim schôliasta ille commentationem Didymi non inte-
gram exhibuit, sed nonnuUls in locis eius verba in brevios con-
Iraxit, yeluti $. 3 et 14 et 31 et 32. Post haec in principio
§. 33 Didymus sua ipsius persona verba faciens subito induci-
tur, nulla admonitiono ab imprudenti schôliasta adiecta, iyd âè
Zdnvçop XriQHP pofuXm xtX. Ab hoc loco Didymi disputatio
non amplius a oompilatore castîgata sed plene usque ad finem
relata est. Alterum qûod agnoscendae huius rei veritati offecit,
nOnnuUae sunt observationes a scholionim auctore conscriptae
locîsque parum aptis insertae. Hue pertinent $$. 16 — 17, 28-—
29, 40, 45, de quibus in annotationibus dlctum est.
Postquam Didymum esse cognovimus, unde maxima et po-
l. Idem hoc fccit scholiasla Sophoclis (Didymus) ad Oed. Tyr. 777 et
1191, Trachin. 931, Ëlcctr. 1437, etiam vitao Sophocliae nanator (Didy-
mug) §.17»
DE VITJL TSirCTDISIS. 7
tissima pars libelli sumpta est, detnceps quaerHor, ex qoo opère
Dîdymi haec ascita sint. In immensa eiùs libroram oopia etiam
commentarios sive vnofxvi^fLaïa in Demosthenis et.lsaei et Hy-
peridis orationes fuisse accepimus 0* Quo <^n^ accédât quod
auctor coutmentationis Thucydidiàe sunm de Deméstiiene scriptmn
ipse laudavit ($. 1) , animus sane inclinât de camtnentariis IH^r
dymi tani Thucydidiis quatn Demostheniis cogitare. Sed Didyaii
commentarios in Thucydidem nusquam relatos legimus ; etiam ia
scholiis Thucydidis superstitibns nulhim Didymi vcstîgium cob<*
spicitur, dam alioram eius interpretum mentio iniicitur, ut iiii-.
tylH III 96, IV 19 et 28, Asdepiadis I 56, Phoebatntnords I 53.
Si commentarios in bistoriam T(iu€ydidis scrîbere Didymus sus-
cepissel et banc disputationem tanquàm prooemium praemisisset,
eius exordium aliter conformatumdedissct.. Ipsum initium ita
se liabet , ut ab una disputandi materia ad alteram et simîlem
eiusdem operis transitus paretur , non ut novi principium in-
ehoetun Anquirendum igitur erit , iiieritne scriptum Didymi , in
cuius contextu primum de Demosthenis vita et dicendi génère,
ium de rébus et historia Thucydidis apte explicari jposset Quae.
rentibus nobis sese offemnt eius SvftnoaiaKÙ muitts libris corn-
prehensa. Nomen operis aùt inde ductum est^ quod disputatio
inter pocula a pluribus interiocutoribus instituta ferebatur, aut
hinc impositum, quod grammaticus lectores eruditionis suae co»
piis et illecebris perinde vesci voluit, atque convîvae apud dite»
lautosque homines cibô potuque pasci soient. Si prior adomandi
operis ratio obtinuit, Didymi scriptum simili modo compositum
erat ac Plutarchi Quaestiones Syroposiacae, Athenaei Dlpnosophi-
slarum coUoqiiîa , Macrobii Saturnalia. Hoc cçrtum est, eo no-
mine designari libres, quibus yaria et mixta tractentur, quaies
multo ante composuerat scriptor Didymo bene cognitus, Aristo-
xenus Tarentinus^ indito nomine av/nfiixTa avf^notiHa , h. e. de
variis rébus inler pocula disputaliones (Athen. XIV p. 632 A),
1. Harpocralio g. v. yufztjKa et ô^v^i^fiia. Âthenaeus XI p. 486 C:
fjytjuovfVH lov u4vx(oyoç drifxoa^éy^ç ip n^ , <, . ngoç Tiuôd'ioy (p.
1193 11) inhQ XQ^^^ Xéytov ovtodç "4*iciXaç XifxiovQyeîç <f«o.'* oneQ
i^tjyov fxfyoç JCâv[jLOÇ à yQccfif^Ktixoç taç un 6 Avxlov (ftiol xaieoxev"'
aGfjiéfaç.
8 QTTAESTtO: PfilMA
De' Difliyini S2^pd»am quanqnam pauca sunt quae accepimus,
hoc tamen coniîcere licet, de homînibus artium et litterarum
stddiô' illuslrîbus ibi expositom ^^s^* Quod quo nfagis perspi-
cmim fiât , adscribam quae inde memorantur. Clemens Alexan-
drinus Strom. IV p. 523 éd. Sylburg.: naçanifiTtofiat zoivvv
tmç aXXaç, iià to ^^xoç tov Xoyov fzi^tê tdç nofjrgtaç xaraXé»
ymv KoçivPav xai T$ï.éaikXav Mvtav rs xat 2anq)(6, ij làç
^wyçâ(povÇj xa&ânsç EIçj^vtiv rijv Xçaiivov dvyatéça xai V^i^a-
l^âçav TTjv NsdXxovç, toç ifTjai ^lâvfiaç iv ^viinoaia-
xetç. Diogenes Laert. Y $. 76, ubi de moribus Demetrii Pha-
lerei: /ii'Svfioç Se iv SvfinoaiaxotçxaiXaQiTOpXig>açov
xai jiafinêiœ xctXstàd'ai a^tév çijai àni rivoç ixalçaç ^). Ste-
phanus Byz.: ^Htêia^ ifjf^oç jiaxœvtxijç (xai KçiJtjjç noXiçy
Sd'sv ^v JUvatov, eïç Tcjy enra aotpôSv, /Qf^xaiiï^wv ^Hxbioç • . •
^{Svfioç S s 2v fxnoaiaxâv i s x a r (p ^Hriov atJToy xalsî,
Etymolog. magn. : Sx 6Xia^ xà avftnoTixà aafiaja, ^Jiâvf4Ôç
fpijai ôiaq>ôçovç irvfioXûylaç iv t^ rçiTtp tmv Sv^nooiaxmv^
Ex eodem opère cum alia nonnulla quae Didymi nomine referun-
tur délecta edstimes, tum ea qUae doctus ille litterator de Theo^,
gmdis origine et patria proposuit. De his ad verbs^ Platt)nis
(Leg. I p; 630 A) noiJjT^v ôè xai ^fittç fiàçTVQa syofisv , 0«'o-
yviv y noXiTi^v Ttûv èv 2ixBki(f Méyaçéwv scholiasta eius haec
habet: neçi Qeàyviâoç xai rljç xax* avxov 'ravTtjç latOQtaç dft"
ipifioXia niiXkfi èyévtTO toiç naXaiotç. xai ol fiév xpaaiv avxov
in Meyâçœv yêyevfjad'ai x^ç [^xxix^ç* ovxmç ô kdiSvfioÇy
iniqiv6(Â.Bvoç rÇ nXâxœvi toç naçiaxoçovvri.
-: ! In hiâ libris Demosthenes et Thucydides, ut qui gravi di-
cendi génère usi essent , iungi poterant , ac Dihil obstitit , quo
minus post Demosthenem Thucydides continue subsequeretur.
lam considères velim huius opusculi principium, memorabile qui-
dem, sed .quod disputationi convivali satis aptum videatur : '"Post-
1. Athenaeus XIII p. 593 F: /dtjfx^iQiog âh 6 'PalriQivÇy ^afintrovg
tÇc Stt^taç kialqaç iQcca&€(ç , ^âéœç êC avrrjy xctl AafjLmtàt nQoavjyo-
^evero , (oç iftjai dtvlXoç , ixaXeîTO âk xai Xagixo^léifagoç» in nomine
amicae referendo paulum differunt antiquior auctor Athedaei (Diyllus renim
scriptor) et recentior Diogenis tcslis. Didymo Diogenique consentit Hesy-
chias Milesius p. 16 éd. OrelL
DE VITA THVCTBiniS.
9
quam ingressi snmus mysleria divinanim oratîônum cerlaminuro-
qne Demosthenîs, et suasoriae dictionis et contentiosae sententiis
impleti ac satis farti, tempus est ut eliam arcanîs Thucydidis
iniliemur" 0- ffi<5 loqùendi modus bene convenit sîve disputalioni
inter compotandum inslitulae sive eiusmodi narrationi quae cibi
potusque locum impletura esset Inde etiam illud apparebit,
quod haéc commenlatio non sine loquacilate ac multis verbis
explicalur: quippe in sermone convivali non modo severae do-
ctrinae specimina Sed etiam nonnulla ad delectationem audien-
tium proferri posse videbaniur.
II.
De iestibus Didythi.
Originem Thncydidis et facta moresque traditurus duplex
anctorum sîve testium genus secuiusest Didymus ^ primum eos
qui Thucydide nalu maiores nullam mentionem eius iniecerant,
sed tamen de claris viris scripserant unde Olorum patrem eius
ortum esse ipse opinabatur. In hoc numéro fuere Phereq/des,
HellanicuSj Herodotus. Therecydes Lerius sive Atheniensis, re-
rum gestarum scriptor fabularumqne narrator, anno fere 480
ante Christum cognitus ^), cum in nçmri tôSv ïotoqkov eius Mil-
tiadiSy abs quo colonia Athenis in Chersonesum Thraciam deducta
est, maiores usque ad Aiacem persecutus esset, Didymus ad illu-
strem Thucydidis originem approbandam Pherecydis verba in
1. Non solum de lectoribus a se instituendis Didymum haec dixisse,
sed prima persona loqui tic semet ipsum complecti ex verbis paulo post
siiccedentibus consequitur, dyttyxaïoy â^ tiqioiov sijisîy (r^fÀcéç) toi; ày-,
âQoç stcci tÔ yéyoç xai joy ^ioy. conf. §. 15 : naçéa^ë «T ^^îy xil.
Jj. 33 : ^yo) (f è . . . yo/iC^u).
2. Pherecydis fragmenta, collegit cet. F. G, Sturz. Lips. 1824.
Ip QViESTtO. FBIMA .
rem suam (§. 3) vertere voliiif 0* Eandem ob rem Didymus
historiarara Uellanici (natus est a. 496 ante Chr.) librum inspe-
xit illum, qui ^AawniSoç nomine inscriptjis erat ^). Jpsa Asopis
pars fuit^ ut videtur, t6ûv Botœuaxœv, Vide Sturzii librum infra
DOminatum p. 52. Praeter ceteros autem Herodoti opibus in
sua ^îjTffaêi usus est (§. 5—13), quamvis eum, cui fere omnia
sua débet, satis fastidiosc commemoraverit (§. 12): si ys /ti)
'HçôôoToç xjjBvôsTtti. Ne taedium faciam legentibus . afferendo
looos plurimos , ubi Uerodotus testis citatur in scholiis veterum
scriptorum probabiliter a Didymo repetendis , hoc tai|ien mémo*
rare in rem fuerit, a Sophoclis scholiasta (Didymo) ad Trachi-
nias V. 1 simili verborum copia narratiunculam ex Herodoto
(I 30 — 33), ipso haud nominale, referri, tum vitae Aeschyliae
auctorcm, quem Didymum qssq a vero non abhorret, res notas
ex Herodoto non sine molesta sedulitate narrare.
His testibus duo adiungendi sunt, qui quidem post Thucydi-
dem vixerunt, a Didymo tamen non in tradenda Thucydidis vita
«ed ad contestandum factum quoddam ab ipso narratum adhibiti
sunt (§.32), Demetrium dico et Philochorum. Philochorus
Olympiadis 118 anno 3 sive 306 anle Chr. îsçoaxonov munere
Afhenis functus cum alia opéra tum *At^i'3a magna diligentia
conscriptam et septendecim libris compositam reliquit 3). Hanc
ut satis notam nomine suo laudare Didymus neglexit. Aller est
1. Pherecydem libenter testem laudavit Didymus, id quod Pindari 8cho-
ITa et Euripidîs et Aristophanis et Apollonii Rhodii, in quitus et Pherecy-
des laadatur et quidquid doclioris et reconditioris notae est a Didymo
auctoribusque ab ipso citatis repetitur , ostendunt : sed nuuc in Sophoclis
scholiis sui)sistam, quoniam de his prae ceteris constat, docta et exquisita
qvae contineant, ea ab scholiasta codicis Laurentiani ex Didymo transcripta
esse, atqui in illis eruditae annotationes ad Oedipum Tyr. 775, Colon.
442, Trachin. 354, Electr. 504 commonstrare possunt Didymum in historiis
Pherecydis satis versatum fuisse.
2. Conf. Hellanici Lesbii fragmenta, collegit cet. F. G Sturz. éd.
ait. Lips. 1826. Hellanici historias Didymo bene cognitas fuisse frequens
ehi8 mentio in scholiis modo enumeratis facta probat.
3. Philochori Atheniensis librorum fragmenta a C. G. L e n z i o col-
lecta digcssit et . . . edidit C. G. Si b élis, accedunt Androtionis ^Ax-
^lâoç reliquiac. Lips. 1811. A. Boeckhii commentatio de 'Ar&lâog
Philochori proposilo et operis descriptione in Dissert, historico - philolog.
Academ. reg. Reroiin. a. 1832 p. 1—30,
DE VITÂ TBUCTDIDJS. It
Demetrius Phalereas , qui decem per annos Athenis praefuit
(Olymp. 115 4 — 118 2 sive ante Chr. 317—307), tum palrîa
pul&us Thebasr , mox ad Ptolemaeum Lagi filium se contulit
(Olymp. 121 1 sive 296 ante Chr.) îbique muUos et varies libres
censcripsit. Didymus breviler èv toTç aQ/opui posuit, sed verum
operis nomen fuit dçx^vrcov dvayQCKptj, Diogen. LaerL II §. 7:
TJ^'^aro ai qfi\oaoq>€tp jCAva^ayoçaç) *A^rivrjqiv ini KaXXiov
èzoûv êïxoài <ûv , œç giJjaiv Afjfi^Tçioç o OaXfjçévç èv rfj %œv
açxoviœv dvuyçag>f}. In operum Dernetrii indice apud Diogenem
(V §. 80—82) aPayçatp^ non comparet, sed quod ibi nçooifiiov
laToçixov consignaiur, dvayçaip^v esse existiiiAO : archontum enim
Athéniensium descriptio instrumentum chronologicum et quasi
historiae Graeeae prooemium fuit. Philochorus igitur et Deme-
trius , si Didymus eos accurate inspexit neque l^fjji^asoDç gratia
falsum quoddafti inde rettulit, narraverant, post cladem Siculam
exsulibus Atheiiiensibus in patriam redeundi potestatem a civibus
suis faclam esse. Aliqua tamen suspicio erroris a Didymo com-
missi remanet, propterea quod Thucydides, diligentissimus rerum
enarrator, nihil de hoc populiscito memoriae prodidit. Hoc certe
tenendum est , ex utroque teste ab ipso Didymo nihil approbari
nisi veniam reditus exsulibus Atheniensitim tune datani esse.
Etiam Thucydidem in his revertisse Atbenas, id neque Demetrius
neque Philochorus dixit, sed Didymus ratiocindndo collegit, ut
infra videbimus.
Altero testium génère continentur qui Thucydidis mentionem
fecerunt, sive vîtam eius tradentes isive alia occasione in mémo-»
riam eiusdem delati , Timaeus , Zopyrus , Hermippus y AntyUM^
Udrum natu maximus Timaeus Tauromeiîita, illustris rerum Sicii^
larum et Italicarum scriptor, quiab Agàthocle tyranno Syracu«»
sarum puisus annis quinquaginta Athenis vixit historiamque
composuil circa Olymp, 128 sive ante Chr. 268, a Didymo duo^.
bus locis (§. 25 et 33) vere reprehenditur, quod Thucydidem
in Italia exsulem fuisse ibique mortuum et sepultum q^sq tradi-
1 Âgathoclis imperium inchoatum est Olymp. 115 4 sive 3^17 ante
Chr., finitiiiD Olymp. 12i 4 sive 289 a. Chr. conf. Fr Gocller de Situ el
Orig, Syracus, p. «177 sqq. , WesteiiuanDUS ad G. I. Vos^ii de Hislorida
Gr, p. 120 anuût. 26. • - ....
iS QUAESTIO PBIMA
derit. Idem tanquam in laudando Timoleonte nimiu$. §. 27
notatur.
Zopyrus Thucydidem in Thracia vitae finem invenisse nar-
ravit, eamque ob rem a Didytno vere quidem sed nimis superbe
5. 33 vituperalus est: èyto as Zœnvçov Xt^çety vofii%œ Xéyovza
xovTOP èv Ogâycrj TitsXsviTjxivai. Sed aperte cum his pugnant
quae paulo ante (§. 32) narrantur, si vul^tam distinctionem ver-
boruin sequimur: JiSvfioç iè i&ovxvâiâtjv Xéysi dno^avsïv)
èv 'Ad^T^vaiç dno tfjç q)vyJjç èXÔ-ovra piair^ ^avârio* tovio ôè
çffjat Zcinvçov loToçity. Zopyrus igilur tradidit in Thracia pér-
isse Thucydidem eundemque Athenis caesum esse. Quae pravi--
tas ut amoveatnr, distingui oportet, ut ego feci, Jlôvfioç â' iv
*AS^^vaiÇj dno r^ç (pvyîjç èXdbvza^ fiictifo &avâT(f (jovto âé g)îjai
Zoinvçov latoçecv'), Scilicet hoc unum a Zopyro éontestatum
Didymus accepit, eiolenta morte Thucydidem occidissej ceteroqni
digressus in alia omnia. Hic Zopyrus, patria Colophonius, im-
perante Ptolemaeo Philadelpho vîxit, Timoni aequalis et Menippo
cynico , prier autem Uermippo peripateticorum alumno 0* ^ani
hune 9 qui est antiquissimus eorum qui Zopyri nomine in homi-
nibus litteratis cogniti sunt (cf. Vossius de Histor Gr. p.ôll éd.
Westermann^), a Didymo significatum esse inde colligo , quod
Hermippus aetate non mùltum ini'erior eam opinionem Zopyri,
qua Thucydides in Thracibus périsse ferebatur, veram esse cre-
diderat: lege §. 33 xav dXrj^evsiv vofiiXrj ^'Eç/Liinnoç avxôv.
Nam Hermippi nomen pro vulgato Cratippi reponendum esse meo
iure contendo. Quippe Cratippus ipsi Thucydidi aetate suppar
historia sua persecutns est ea, quae Thucydides quo minus per-
texeret, morte prohibitus erat, isque a Piutarcho médius inter
Thucydidem et Xenophontem ponitur, a Dionysio Halicarnassensî
1. Diogenes Laert. VI §. 100 in vita Menippi : iyiot âk ta pifiXCa odx
avzov sîyai, «kXa Jioyvalov xai ZatnvQOv roSy Xolofputyituy , ot rov
nalCety éysxa avyyQâ(poyjeç iâlâoaay etvi^ tog eu âvya^éytp âircd-éa&ai.
Hermippus de Menippo Zopyri aequali ipse scripsit: vid. ibid. §. 99: (ptjal
& "EofÀinnoç ^fxSQoâccyfiozrjy etvioy yëyoyéycci xal xakeîad-ai. cf. scho-
liasta Âristophan. ad Avcs 1297 , ubi ^Lovvaioç âh xal Zwnvçog pro
/tioyvaioç âè ô ZfônvQOç cum Fabricio Bibl. Gr. VI p. 364 éd. Harles.
legendum est, et Stephan. Byz. s. v. 'AtpQOÔioiaç,
DE YÏTA THIJCYDIBIS. 13
t
aequalîs Thucydidis appéllatnr 0« €entunn fgitur annis qui ànte
Zopyrum fuit, idem' sententiam ab hoc prolatam veram existi*
masse dicitur. Quo inéptius cum nihil esse possit, vltium inve-
teratiim haud cunetànter sustuli. Quo libro Zopyrus tradiderit
Thncydidem in Thrada caesum esse^ nescimus.
A Zopyro quod excogitatum erat, Thucydidem exsulem apud
Thraces périsse, id Hermippus pro vero liabuit, ipse autem aliam
famam et invenit et propagavit , de qua Didymus $. t8 : o ôi
^'Eçiuinnoç xal dno rdov UsiatatçaTiSôiv avtiv Xéysi Tuy Tv^ay*
vœv SXxsiv ro yévoç. Hermippus peripateticus est satis nobilis,
qui tnagno suo pi'cov volumine et philosopborum et oratorum vi-
tas exposuit. In oratoribus de Thucydide videtur egisse et hune
admisisse ob orationes historiae suae intextas. Obiit imperante
Ptolemaeo Epiphane circa Olympiadem 148, natus Olymp. 129
vel 130 2).
Unus in Didymi testibus restât, cuius aetas accuratius defi-
niri nequit. Antyllus est, §• ^2 et 36 et in tertio opusculi Mar-
celliniani capite ■§. 55 landatus. Rhetorem fuisse Suidas dicit,
sed nihil addit amplius , ac Suidas sua ex hao ipsa vita Thucy-
didis videtur hausisse. Ex iis quae tertio capite ex Antyllo re-
feruntur, Athenis eum fuisse coniicias. Donec certior temporis
quo vixerit defimtio continget, înter Hermippi saeculum et Didy*'
mum ponendus videtur. Quod Àntylius de Thucydide in suspi-
cionem impietatis ^patiifafîm adducto narravit (§. 22), fabula est,
nihil amplius. Vera autem et subtilis altéra Antylli observatio
est (§. 36), cum dioîl Thucydidem m(fderate ascivisse ràç Foç^
ytov rov Atovxi'Pav 'h'açïatxKJUç xai jàç dvit^éastç rœp ôi^o/ua-
Tœv , . . . xai fiévioi xai Tlçoôixov rov Keicv t/jv ini ToVq
ovéfzaaiv âxçtpoXoyiav,
Praeter hos auctot-es is qui scholia congessit in suis addi-
tamentis testes laudavit Praxiphanemy Polemonem^ Androtionem,
Horum primus peripateticorum sectam secutus et doctrinam gram-
1. Plutarchus : bdlone an paee clariores Athénienses «. 1. Dionysii
de Tltucydide ludic, :€. 16u .
2. Hertmppi Smymaei firtigmenta collecta disposita iUustrata Disset"
tatio quam scripsit Adalbi Lviymki. -fieniiae 1831.
14 QVABSTIO PRIMA
flfiaticafn ampiexus est, Theophrasâ auditor chrca Olymp^ 114
(ante Chr. 322), dein ipse praeceptor et alionim et Epiçuri phi-
losophi anno fere trecentesimo sexto ante Chr. 0* Praxiphanis
de poetis disputationem Diogençs III §.8 his verbis descripsit:
i* ovv q>tX6ao(poç (ilAara?if) xo^t 'laoxçdtsv ipikoç r\v. xai av^
teoy riça^Kpàvfiç avvéyçaxfjs :âi$ttçifii^v tiva nsçi noiTjvœv
yByofièvTjv èv clyç(§ nàçà JlXârcDVi <i ini^svoo&évrpç rov 'laoxça^
Tovç. Ipsum hqnc de poetis^ sermonem scholiasta noster, ubi de
poeta Thucydide quàedam rettulit (§» 29), haud dubie respexit,
sed animo ad Thucydidem rerum scriptorem obversro Praxiphanis
Jîbrum alioqui non cognitum nsQi latoçiag nomins^vit. Itaque in
nostro operis contextu nihil certe mutan^um j , sçd suuia vilium
çcboliastae panim aceurate scribenti sive reliûquendum sive ser-
vandum est.
Secundus testis interpolatoris Polemo est, oui cognomeptam
nêçijjyfjir^ç et aiijXoxôndç fuit^ Âristophanis grammatici açqualis,
h. e. circa a. 200 ante Chr. Conf. Preller Polemonis fragm.
p. 8. Quod scriptum eius neçi dxQonQksœç §. 17 et 28 nomi-r
natur^ idem Alhenaeus designavit. XI p. 472 B iv TJj nçcijji
neçi Tfjc *A9-fjvfjaiP dxçon6l$ùDç, p, 486 D' iv nQoitip nsçi dxço*
noïiswçi XIII p. 587 C èv rorç n^pi axigonàk^çoç^ ^trabo IX 1 16;
floXéiLiùDV âè 6 nsQirfjyfjTtjç réTraQa fiifikiçi avvéyçuyje nsçi îtwv
mvadTjfidiœp icivi . év tfi dkQonôXêi, Polemo igitur ubi de n^Or»
pumentis et titulis donisque sacris arcis Atheniensium exposuit,
data occasione etiam Thucydidis columns^ sepulcralem memoraf-
vit (§. 17), et fdium ei Timolheum nomine fuisse narravit 2),
Idem eodem opère alium Thucydidem pjE^tre jMeoQne geReratum
recensuit (§.28).
Tertius auctor a scholiasta productus Androtio est, !47d'/dog
scriptor, cuius aetas quanquam aceurate defîniri non potest, ta-
men post Timaeum ad historiam componendam eum acce^^sisse
1. Conf. L. Prelleri de Praxiphane inter antiquissimos gramniaticos
nobUi disputatio, Dorpati 1842. idem de Polemone mox iiiemorando doctam
coromentationem evulgfivit eiusqne fragmenta coUegit. Lipsiae 1838.
2. Perinde Heliodorus in sua nëQitjyijoéi t^ç ixxQonéksiaç de filio
Cimonis Atheniensis et de origine Aridtophanis comiç^ oblata occasione
disseruit: Harpocrat. s. v* BtiiaXoç, Atl^cn. VI:,p. 2?9 E.
DE VITA THUCYDIDIS. 16
ex loco infra scfipto cônisequitiUr. Androtio iii Âtthide sua
rnentionem poetae Thucydidis fécerat ($. 28) eique patreini Âri*
slonem fuissô tradîdeirat.
AestimaHo Ubetli a Didymo conscripti.
■
Auctoribus stipra nominatis instructus, etîam iîs quae Thn-
cydides în nOnnullis hîstoriae snae locis de se rettulit, inspectis
magis quam prîidenter sobrieque consideratis, ad vUam Thucy^
didfs enarrandâm Didymus aggressus est. Nimium autem festî-
nantî et niimerum libronim potius spectanti quam eorum virtuti
diligentem curam adhibenti hoc propositum minus bene procès-^
sit. Neque tameA eo xiomine vituperandus est, quod nimispauca
de Thucydide prodidit , sed hoc yitio premitur , quod aut aperte
falsa aut admodum incerta veris pancis admiscuit et doeta ca-
ligine circumdedit, quod coniecturas sive suas sive alîonim tan-^
quam res in facto positas enarravit. Qui ante ipsum de Tbucy>^
didis rébus scribere eonati sunt, Timaeus, Zopyrus, Hermippus,
Antylius, item rerum fidem aliquotiens egressî erant et falsa in.
certaque narraverant in omnibus , quae praeter pauca ab ipi$0
Thucydide de se tradita protuleraiit. Didymus his cumulum ad^
iecit, inani quaestionum captandarum et solvendarum studio ad
falsa et absurda gravi vultu promenda abreptus. Haec crhniaâ
sîngulatim percensebo et probare conabor.
1. Plutarcluis de Ëxsilio.c 14: xai ynQ xoïç nalaioTç, (èç ^otkêy;
ui Movaai ta xdXkiÇTa tàiy aurTay/idicoy xcei âox'^tôfaice , (fvy^y Acr-
poifaai GvyêyQÔy , inétiléaay* 'Sovxifâ(ât]Ç '^d-tjyaïoç avvlyQa^é^ ioy
-nôX^fioy tjfoy JJ'EkonayytjBioir xixi '^d'tjyaliav èy SQ^xp nsçi -ï^v.Sxttn^
Ttjy vltjVf Séyoifiwy èy ÈxikXovyzi r^g 'JlUtccçy fPlXiaioç éy 'HnflQipy TC^
fjLKioç 6 TavQO/Liiyelttjç iy 'A&iyaiç, l^yâçoTltoy '^d-tjyaîoç èy MfyttQoiç.
quemadmodumsnccesslo teipporîB Jn Thueydide, Xenophonte. PhiHsto, Ti«
niaeo salis accurade obgervata est , ita- Androlionem his ommbus^ posterio**'
rein cxstitisse patcl.
16 QUAESTIO PRIMA
Thucydides cum pluribus historiae locis Atheniemem se
fuisse ipse dixit,. tum patris Olori nomen bis suo adiecit (I 1,
IV 104). Inde Didymus haec elicuit §. 2: Qovxvâîâijç xoiwv
ô avyyça^svç ^OXoqov fièp nçoîjXd'$ natçôç , xtjv smovvfjiiuv
sxovTOç dno ^OXoQOV tov ©(ïoxcJy PaoïXêmç , xai /ÂtjiQOç ^Hy/j^-
atnvXîjÇy dnoyovoç âè TcJy svâoxifimtdToop atçaTTjycov, Tiéyto Se twv
nêçi MiXziddfjp nul Kif^œpa, (fixsimTO as ix naXaiov tÇ yépsi nçoç
MiXuâf\'v TOP aTQUTfjyôp j rtgi 6è, MiXridâfi nçoç Aiaxop xov
Jiôç, Haéc de Thucydide gentî Miltiadis cognato iongae dispu-
tationis ambagibus studet probare (§. 3--1Ô}, in subsidium ac*
citis Pherecyde , Hellanico , Hérodote. Omnes autem nullam
Thueydidis mentiohem fecerunt, sed de Miltiade qui coloniam in
Chersonesum Tliraciam duxit, et eo qui Persas ad Marathona
devicit, eorumque origine exposnerunt. Ipse igitur post quaestio*
nem operose institutam aegreque ad finem perductam significare
debuit rem vel sic in opinione verti (§. 15): Soxêt ovv naiv
vlâovç eipai xov Miktidâov ij d'vyuTQiôovç *)• naçéa/j J' ^/âTp
fj^y akXmç ï^rjvtjaipy /Âtjâefiiap /xp^intjp nsçi xov yspovç nénoitj"
fispoç. Nimirum si certis testibus ea res ostendi potuisset, nihil
opus fuit hxxius X^T^as(ûç artificio, quo Didymus rem plane in-
certam expiscari se posse frustra speravit. Sed quomodo tandem
ad Miltiadem Cimonemque tanquam gentiles Thueydidis delatus
est? Primum patris Thueydidis nomine hue devenit: Olorum
enim Thraciae regem , qui alteri Miltiadi fdiam Hegesipylam in
roairimonium dederat, ex Herodoti (VI 39 et 4l)')ectione cogni-
tum habebat. Simul a Thucydide (IV 105) compererat non pro-
cul a Thraciae oppidis Amphipoli et Eïone auri fodinas suas
fuisse (§. 14). Quibus indiciis fretus ausus est pronuntiare Thu.
^cydidem ab Oloro rege Thracum, olim socero Miltiadis, gentem
duxisse, eiusque malrem vocatam esse eodem nomine quo Thra-
ciam Miltiadis coniugem. Eadem via ad Miltiadem et Cimonem
èbgnatos genti Thueydidis pervenit, in hac cognatione fortasse
etiam id secutus, quod columna sepulcralis Thueydidis in monu-
1) Utrumaue faUum est: nam MiUiildi neque filius Oiorns neque He-
gesipyla fiiia ^ sed Cimon filiiu ex uzore Thracia natns esl : Plutarch.
Cim. c. 4.
mcntis' Cimonlis ostéddebâtor >)• < Et ipflè'qttidem'ipMif0f]Hicte>'n6^
gare nolo^ patrem Thucyi^dis aiiqua tègmiïefn^tilVLgl^ Oi&iv
FQgîs Xhracii gantem et matrem' Bms nobï» îgnotmnHHégMîp^aih»
fuisse: sed afiirmare iioc multo minus velim/ et^iprà'Didymnk
id non magîs sua aetate quam nos nostra oe^o scire ^et eruéra
potuît. Hoe igitur iiii- vevtendwn' est vitio; 'qubd::er oMscuris
rerum vesligiis admodum iiicerta tanquaoï'explbnttaietfeohiperte
communicavit : Idenr fiifiXiéXddtiv se prodittit^ ubî Herltfbfoi son
diligenter inspecte et iriemoriffe^siNiemitninm'oonfisus'.dèDliltikd^
ex Chersoneso in teitam Att&cam> fiigténte haëc narraJvit- §1 là:
xaxëXdivtc9P âè ^Iç t^v ^BkXdi^ ïlâpadâv €ft^a»ê'9cê0dfieifoç; hà
atéXXêu tj 8è vavç àUaxêtaty iv if xai oi nat^.tçliec^dVf
é' sic Tijv^AtUitjjp in Sçaxjjç diag)'vymif aci^tauMUwxLHero^
dotùs re vera haec nàrràvit? Imnib ;nihii de:^tt&iri«.îifa&6idtt
tcaptis e( dimissis atégé Persarunt, sedunûm MetiAobuiriiMiltia-*
-dis.fiiium iiatu, maximum in fuga a Pboenicum Hayibusi'iiiia 'com
nave interceptuin plrodit,' dum pater cum «eferâ quaiM^i0nbùà
suis Athenas èvâdit Metiochus ad iregem.-Ddrûutt adductus et
ed vindictam sumehdam tradituç 'non modo poén^ nnlla. affièctos
est, sed domo et agris et UKore donatiisapud Eérsali remansit^
Herodot. VI 41. Rem igitur simplicem non isiAe peceàtis von^
nullis exsequi potuR. Quippe célerrime scripsit et levi ^roèorda^*
tione lecta a Ée repetivit liôn cèiitum puer' artium^ vsbd Ikterator
' \ ' • ' " ■ ' ■ '• . ' . . * . ■, ". . " . ■. ^ • ■ ■ '
1) Didyitium vel efus auctores^ si quos habuit, seciit;is e8t::tlutar<5hni
Cim. c. 4: Klfxont o^MiXttââov ^tit^(kç ^v ^^yn^f-nil^tiç. yiyoç Sq^xjj^ç^
•d-vyatQoç 'OkÔQOV toy paatXétûç ... êio xai SovxvâCâfjç 6 tatoQixoç
Tor; neçi KCfjiafya xàxà yét^ç nQDajjxiatp (h, e, Cim<Mi Cùgnàlûs) X>16^^ ^
J€ naTQOç iy , €iç ^oy nQÙyoyoy àw,et(ùjéQoyzoç ttjy é/ÀûtrvuUcyi xai tc^
XQvasïa 7i€Qi tr^y BQ^xijy ixéxtrjto. Pluiarchus tamen gràVissiiiiuih' argii-
mentum contra hanc cognationem ibidem protulit: dkXa Sovxvâiâfjç fiky
'Mifjtovaioç yéyoyê tw âqfêov, .,ol âk nëqt toy .M^^^^ifi^n^ ^uxiùâat.
ex verbis illis (§. l^yâùXf!C,f^v xi^iy vljSoyç, êlyat rçiif^MiKxf^ixffôv ^ ^^-^
yajQtâovç non consèquitur iam ab àhliquis auctoribus nânc cohiecturarn
propositam esse: nam' fortasse in-his sententkim Didymi ' bàliëmtfs rerbis
paucioribus a scholiasta rehitam , ut ipse demum pergat nctQ^^i 'f ï'^îy
cet., aut Didymus sui temporis opinionem atjti^Iit. >i i. ; ...
18 QVitfSTm PRÏMA
coiM;cnîbilta«9 ingentenfi libromm çopiioa, Qaod iam denolo , al
ûIêM mm f^rtoffis heilins agnoscatnduà. Negligeotiani dicendi
etiiù» ita 4iiS:.yerbis dXV ovx ol sk v^ç yvp.aixÙQ rfjç BQattâKOQ
iepr^^tiimus i e^enim anle narravit îpise (§.11) et q^ m/
'.' HÉ&a origineia postcpiam .Didymii& indagasse: sibi. vldeftur,
•ttam ftunam, inxta quam etiam genti Pisistratidarom Thiicyidide^
oognatoA fuâfit, -fib Uermippo repetivU et veram e^«i eonoe^ait
%l IS iefl 3i2«., Hanc iive)ro:::noii; setom adroodum incertain.. es$0^
aed faliaioi, xsonieotuiia nattpi e» ai^mento : fiitili: abi Harmippo
àd ^ift'.ffèun ccNiiviaceirdani suppeditAU) faeilQ perifpioUurt; ';jquaii^
ifÊAta {Këyiauâl. Henoippi ôpinicmem ita deacripsU ,;. ni; qvod. jUs
•
ful j^rate^itttiâi suamy approbandam^itEatùlisget, >hic,4anquain cosh
SQClariili^ èK 't^ refevF^t (S.; 18>: dtfo xoi ^tfnf^ovtVÀ uv^v çu^
Ibmjciiiit.Thueydiâèiii Hévipippuft ^obua lacis (lQQ^yi[M^*^9)
é& Piàiâtralidii»' ingenae .et benignô reltulisse vidisset, Gontmua
«onièciti.reraih scripttorem non tam veritatimorém géssissequam
gmti :flîbi ioognatae boc tribuisse. Si meliora argumenta . . suppe*-
liaaèiB^. Didjtnuç ea peroensere non omLstiiteeL
; ; Ab ihvestigatione gentis ad opes Thacydidis Didymus trana*
gredibir. De quibus idem quod nos ex ipso. Thucydide (IV 105)
soire potuit, b.^e. auri fodînas eiua non longe ab Amphipoli el
Eione fuisse. Séd bis paucîs non contèntiis primam sadem ea-
ram Soaptesulam nominavit ($.19. cpnf. §. Î4). id nomen ipsi
suggessrt.Uerodotus VI 46, ubi de Thasiis: ^ âè nçaàoâoç agit.
iylvsTO €ic Tfi rrjç îjnetQOv nai dno rcop fjLSxdXkœv, ix gxév ys
WP.6H SAunTfjç vItjç t£v x^v(ï€cûv itietaXX<ov tq èninciv. oyâcû-
xoi^ta TiiXài^Ta ngoame,. Haç taihen coniectura sua verum at-
âgUse Dîdymus videtur^): Scaptesula wim Tbaso insulae obia-
cèn^ ètî^m* iptope abeçit abJBïpne et AmpbipoK. Hîhc vero libère
('
* • t) CUnoû Î9 ftiit, neqtfe alîi Miltiadis et Hegesîpylfte libéri memoran-
tût; ^xlStîcà i«ore'Metîochu8 et Elpinîcè naH enint.
^ £|èc^l^^. e»t kwc opinioneni PUtarchus , cmn in Cimone c, 4 Tho-
çvdide^ Sipti^t^wlae {fît q. îa suiâ posgfssionibus) exsUoctum esse refert
conf. idem de ExsiL 14. ... .
DB VITA' THIICTpIDIS. ^iS
rmgfere pefgit. Nam:nt ckwafti exp)karët'V'^& 19itao]fdii|es :ftfl
has divitias perveherit^ id ^od îpse nobiscum ignoravit, puelitap
Scaplesulae ortam et .âdmoduni ôpulentam 'ei napsissë tiarmi^
suam opinionein tanqutm reniJactam proponenda (§^ 19)l-; S&r
mel autem coniectandl libidine ùorreptus .efirenéte. progreditiii;. ,
Thucydidem enim, qnem mùUû'xlitiorëqi quaiii fnt ianinia soù hi^
fonriavit, diôit gfrandem pectiniàe (inm . donasse 4icii)u&' Atherlien*-
mum^ muUa etiam LacèdaremonioiiBm îinpe#èioribus «I àliis plmi^
seriptanm niiiitiis instirae»-
mbl qQam per^ se jhcredi-*-
mis, lit sese bdU Pélopoimçsiawi tes
rent CS* 20). Cor haec tannp ignottti
bilia finxit? Scilicet lit jdeliéiaf' suas ;^ - ^^rfjaip sto 'Xvçi»iy cônti«
nuo (S.21>:promere possef, iutUttS'(fii4cin^t nieptai^ised plané
ex ingenio litteratorîs Alexandiinl minorii^ coiiif)osita8. ;
Seqnilur praéceptorum: TbocycKdls emmeratio, quoniia Abïk
xa^oram, quem in philosophids «udivisse eioii Didymiii; narrât,
ab.Ant^Uo auctore aiuhprit,. Antipbontem elus(ktn'in< arte dScèndi
magistruin e^ ipso Thucydide^ non bene p^iTit(SJi â3)^\Eix hl|i
pnmiim\exiiRendQS est Anaxagorasj .euius^ disoifiiilF ArchefaHU;
Socràtls i^agister et Fjericles et Euripîdès appeUiRhtur<l)V^'^^^y'*'
dides iioani8i> ab hoc nostro memorâtor; ûdvettsM&iUmÈpomïm
rakionei Nam Anai:agt)ras et dives.et iiobiliè non poeris .eru^
dien.dis ôperam dalunis sed doctorum hominiim et • èptimatium
copsuetndine usurus anno 480 Athenis-sedem fixH et anmi» triu
ginta post inde abiit, eum Thucydides énnum aetatis vicesimoiil
primum agebat. Vid. Clintoni f^ast Uell. ad ann. 500 et 460 et
450 ante Chr. Posthac licet iterum Athehaiîf vtgpérit (v. Clintom
L c. ad an« 432), tum tameti qnd mintiis docéret dii^bipulos ac^
cusatione prohibitu^ est ^éd ilb ««fràtlo omnemfidem perdit
eo, quod addiditAfitySos de Thucydide' 'in- ôpinioteth- impielatiis
paulatm ^y t^ikteio Qo&év mi' u&ioç ijçéftût iwjitad^/jyi Nam
hoc tam apefte ab ipso Anaxagorà (Dîo^ën. 11'$. 12-^f9)f ad
1) Strabo XIV 1 i. 36 p. 645. Ëusebius Praep. X 14. Diogen. Laert.
II §. 16 Tzetza yersibu» in poij^glatipne 2 jp. 1 .positif*, ,> ' I
2] Cur pauiatim pro.a^^^ habitua est ?. . quippe opiMthituit Aatyliw
hoc factum çsse, posteaquam historia thucydidis in horainum. nptiMam ve-
treriu ignéravit igitur ànte mortem' illius nihil ex hiàfprls^ eins/ eY.ulg;a-
tum essç.
«nnfi: ^ûi'fertnr discipdlus: fuisse itaraislatain 'est, ut\etîafn cetera
foti'isiieiuâdem nBrratiuhculae ficta et composite vjdeatur. Res
(psa ab Antyllo vel ab alio inventa' eët, quia Thucydides tam
•to.vîta hoininuih quam in reraminatura causas in ijpsissitas
plerùmque exploravit, idque Anaxagoraei rerum naturalium el
•mentis pecscEUlatôri . acceptumi tettolisse credUus.:est. Alterum
-illud dé AntîphoHte Rhaàinusio Thucydidis praeceptôre.lraditQm
4Bimili rêltiokie eiECOgilatum est. Nam Tfaucydidës ^Antiphonûs
•eximias vittutesiiogi^nii Dum nohili pcaeconio ceiebrayissét (Vlil
48), idemqtta; eaedem .ieiiis mira: gratia inductus celavîssô.^)
creder etur^' Jiis indiciis Antiphontesi Thucydidis magistrum.Didyiiitis
iacratUs est: quanquam icpiae ^cOniecturae suae ai^maita erant
sic prompsit,:ut hoc ip^um Jugeâtes non facile animadverterenti
Simplicius .egii Caecilim G$(l9iéteasiSj amicus Dionysii Ha^càrnas-
sensis, Didymi -aequalis natu miUor, de quo Pseudo^Piutarchns
ià Viï. X.Rbcit. ubi de Antiphonte: Kaixikiaç èv tÇ tuqi uvtov
^uivjiipdavt&çy ovpjçiyfÂaTt Oisvxvfiâov TàH WYyçafficoç'.fifau
ida^^:*). ièxpiottiiiiêvai y^yoyévM èl^ œv ènaivêïxfwnaQ'. ,'Mvt^
i,'^Ayiiqkéiit^\Ç^ecï\ms igitur aut.Oidyini placita secutusi^Bt. aUl
ipse iemerariam coniecturaw protulit, nesoius eQim:a;Didytilb
occupataw «sse. Ceterum per so patet de praeceptotibus Tfau*
oydidis iiihil certi ad postero3 tradi potuisse. Ëtenim ipse seco
djËunum i^ post mortçin magai nominis famam adeptus est , , quo
ta9apor^ ea res explorari iam non potuit.
•> 4)e honoribus, Thucydidis hoc unum ex ipso. (IV 104 sqq.)
fioeepimus, oclayo anno belli Pelpponnesiaci , h. e. Olyrnp. 89 1
sive 424 ant^ Cbr., alterum fuisse ex duobus ducibus, qui navi-
bus Atheniensium praepositi Thracuin urbes ,popuIosqué obser^r
VPlhapt, eumque.iUo tempore cum sua classis parte ad insuiam
ï|i^sun)( stetisi^e. Ip eo imper|o evervt, ut ab Amphipolitanis
^iheniensium sociis adversus Lpcedaemonios et Brasidam pi;o^
père auxilio vocalus hoc oppidum ab hostibus iam insessum
t > t < I . .
1) Errore suo decêptus l^idymus ioc opinalUà est: latuit eum Thu-
eydidifr- hiatôriam' ante caedeih Antiphohtis dçsinere.
2) yoXvM â'tâàayMkoy scrîbcré,.sôd calami vilio posait iia^wT^V, queia
rem fidclilér prdpagaVit Pholius cod. 259. ^ ^
eiTorem
DE VITA' THtJGYDfinS. 2t
Hteri hon^os^t, Ëfpna tSBHnen non procul «b Ampbipoli sltaifa;
opportune oùcuparet eoquo ab ho^tibos defenderet Haèc ipse
accurate iiarrando exsectitus est. Didytnus ,' cul tiimis pauca
rrdebantur, aliéna intulit: primum. enim quod adianxit <§* 23>
otfK ènolitcvaaro â* o avyyçd^ëifç yevo/nsvùç, iv ^Aex/a 6v6i
nQoorjX^s t^ p^/itotTi^ id e^c ^topitio Thucydidis temore coniecit.
Verum enim vero. qui credere nobis licebit^ Thucydidem usqàë
^d anAum vitae quadrBgesîmti»i> octavum (buno enim eglt praei.
turae suae tempore ,• si Pamphila apud'CSelliuih' XV 23 rationenl
aetatis 'reote^^ubduxlt) a re publîca 'Oapessenda abstintiisse 'àé
nihilô hiiiiiis belli^ducem mï^O' eicctum esse? «Iiritno 'DidymtiÉ
baéc prôitoitiavit , • Thucydidii^ dilentio maie k ea Te coïifisus ^
ut maiore cum yï pbsset adiungere quae- seqiïcintur^ iajQotvi^pfls
ê* ^Q/éicaxov à^yJi^ naQoXa^mv, Sed paulo licehtius ideni eva-
gatur, cum pergit: dklà xai évrcuç va nçwTor dtvXPffio^ 'd^
^/LidQTfj/Lia /LinotXapivTeç '■ (oî '^^fjvatbt) ipvyaisvovatv étiJioi^
Quamvis et Didymus et alii scriptores veteres ^) de exsilio a
civibus Thucydidi irrogato loouti sînt, tamen ex ipsius de poenà
sibi décréta silentio (IV lOÔ), magis etiam ex" verbis dèhac're
scriptis 3) ^tis patet , post praeturem sua '• spotite TUuoydidém
1) Portasse non nihil etîam poetaram comioocam de Thupydide silefir
tio tribuit: certe in mutile et corrupto scholio , • qaod . terUura le^itur. ad
Vespas Âristophanis 041 (982) , Thucydidem renim scriptorem respiciunt
haec: oç ovâh nàyttj yviàqifXQç iyéyeto * «iU' ovâh ndtqà xoîç xcouixoiç,
âià TÔ in^ àXlyov atçaieCaç d^^ùi&éyia ^sta Klitavoç (in hoc fallitur^
Ini &Qf}xijç^ (p^yj xaïaâtxaa&^yai^ (iioc reposait Krûger in Vita Thùcya,
p. 43 pro xajttâtxaCfd'évrai). si haec çinnotatio ex Didymi in Aristophanem
commèntariïs ducta est, id quod mihi ob Philochoiium et Theppompum et
Androtibnem illic commenioratos verisimile videtur, çrror itlè qui latct m
\&rh\s iLiet à Kkéûjyoç aut epitomatori aut oblivioni Didymi àssi^an-
dus erit.
2) Cic. de orat. II 13 56: hos libros ium scripsisse dieitur, cum a re
puhlica remottts atpte^ id fuod optimo cuique Athenis aciÀdere solitum esf,
in exsilium pvlsus e^aet. Piiniùs N..H. VII 31 (30): Thucydidem impera^
torem Athenienses in exsilium egere, rerum conditorem revocavere,, eloquen^
tiam mirati cuius virtutem damnave¥ant, errât Plinius, cum crédit ob edf*
tos historiae libros Thucydidem revocatum esse: is enim dum ts Vïvis erat,
nihil evulgavitf. paulo cautius Cicero ponit scripsisse dieitur,. cL Plutar-
chus de ExsiliTO c. 14, in Cimone c. 4.
3) V 26: in€p£u)y âk âtà nàyxoç avtov {noUfiov) , ala^avôfiërôg
T€ Tjj i^lixircf xai nQoaéycjy j^y yytô^tjy, Sn<oç àxoipés^'^'' €?oo,aopf xni
os . Q1UB6T10 rauiA
«ptorte iifsa'csrstia. oplnione el eotiiecbira'hausâb Etemmobser*
4iiir^^iiistoriam Thncydidis in' medio anno viceriodo primo belU
PeiopofntHesiad imperfectan^ei: quasi. abroptam deslnere eo tei«T
paris momentD . COL. 92.2»411), quod a clade £liciUa Athénien-^
iinnrf^OK 91 ^tis^ 413) :lion' longe abesset. Inde falsa ductua
opinidnei • eoUegit» Thu(tydidem aliquanto post illam Atheniensium
dadem ilti paÉriam redisse > imprudenter populiscito de exsnlibua
jlBper propostio fidentemet histotiam usque ad eum locum ubî
nné desinil confectam ex Thracia secum ferenlem, mox au(eiii
iaterfectiUn esse ab aliquo, tj^i Pisi/stratidam impune posse Inte^**
îiM «perasaet. Quam Didymi sententiam fuisse etiam alio ar-r
gfuhient0 pateL la enim non ea nsus ratione temporuni:, g^ia
Eàmphila (GelL XV 23) Thucydidem, initie belli Petoponnesiaci
^Mdnaginta MXioji nattim foisse trédidit, qx Iqoîs Thacydidis
il If y 36) iriginta fere; annos ei assignavit, cum bellum ex-
aansit: quippe njuoienim aliquem probabilem et rotundum etegiU
Qttibiis addito bellLtempore a Thucydide perscrq)to , h. e. annûf
paene 21, pAïf, qmm qHmquagmta anni cplligiintur* Atqui hocf
yî(ae; spatiiim Didymo iudice (§• 34) Thueydides einènsus est»
JHaéo qwmvia p.rave;a Didymo: ^çogitata sint, ab eius tame,i^
i9g«mO: non aligna videflitur. Ac faljiuntur etiam itii qui in ex-^
.^Uko apnd.Tbraaoa mortemoppetrvisso. Thucydidem tradideninV
in quibus Zopyrus, omnes qui §. 31 significantur, Plutarçhua
ipcia anteinidicatis. Errât etiam P$(i$aniaSj cum Tbucydidem post
jr#riit?jn> ^tatim. OToidis^e refierti 23.tl (9>: Qivoffi^ as igyov
Oi^ôffiQÇ HateX&itp èç ^A^ijtraQ (^ovkvâtâjjv ^ nal oi âokQq>ovij-'
/^^Ti, cSç^aTfis^, fjLvilfiû èoTAi^. ov 7i60Q(o nvXoùv Mskijîâcûfiu
^i^çe quod Timaeua Thucydidem in Italie sepultum esse, ApqW
4pdpru$ . Cv. : Stéphane Byz. s. v. IlaçndiQ^') in urbo; Aeolicil
P,arparoBe decessisse tradidit. Quid ex his inconstants famao
• ' . " ■ '
i^dibriis coosequetur? Nimirum ipsis veteribus ea de re nihil
joçmpei^tum fuisse. Unde autem insignis ista opinionum varietas
oarta sit, equidem in hune modum conieclura explicandum esse
pilto. Finito bello Peloponnesiaco (01. 94 1 » 404), non sta-
tim . sied I tam|9p ante exitum.ielus anni^ quo Athenae de^itae siuit
BB' ▼ITA TBVGYDIDIS
35
Lacedaem^nits^i » Tkticydides txvmim sexageanûBiI oota^nte ; ttnC'
Bgem in' patriam re»titBtos est. Hoc ita eyéniase; ex verbis^
ipsius (V 26>> et èx '^€fpû\\8Cii& ab Oenobio lato bôlligitor. lani'
quae de rébus hoîns belli tara ab inîtio (v. .ThncycL 1 l)^.tu«t
posléa annolaverat et intérim in commentarips ooniecerat ^ haeo
Athenis ad iustam historiae telam contexere et expolire coeiHté
Sed antequam iottiniopn^ confécisset^ : animam éxspiravit, id
quod nonnuilîs post reditum eiùs ànnis accidtt. vQui extremo
vitae suae tempore irhmortall operi pereèribendo deditus erat^
quique ante per Tiginti annos prociil àb.ociilis^.ervjiiRn egerat,
qtiid mirum, «faiinc pierisque ignotaniiieti mite «{ilendida pompa
eiatum et sine iliustri nomine sepuitnm esse?< iifldb re vev» sic
evenisse inde colligère lieet^ quod scriptores vetefés de mortiîi
Thuc^diâis : génère nîbilGonlpertly sed omnia disore^antia. et di-^
versa rettulere. Séd oan^ panto post obitum! Hfetoi;ia eius édita
est Of ttinc' gloria viri multîs vocibua celebrarî coepit, Umc mo-i
numentum^ ei ponèré cives decreverunt.. Seid::4|uoniam jcinerig
sepositi locus ighotus iam erat, colurrtna sepidçralir cum titola
in xsvozafiîfi pûsita est eo loco, quo €imbnls^moniiiiieiUïi ^spé^
ctabantnr, sive Thucydides genti Cimonis re:Tâh|. cogaatus fuit^'
sive secuti sfint cives iocniù illustirem. et multôiiiln'ociitis èxpow
situm. Quam cohannam cum ^nfnaq>i6v prc^riiRm? esse nohnulli:
mox intelligérent,<iideii|' in exsiiti memoriam redeuntes (le morte*
eius apud exteros cbnsecnta tèmere «ogitaverunt; et tocum ubt
vitae finem inveneiiit in variis.reglonibusanquisiverant, Zopyrus et
qui hune secuti surit, Uermîppus et Plutarchus, in Tbfaciâ (v. S- 33^
etiam 31 et 45. Plutarch. de ExsU. c. 14, in Cimone c. 4),
Timaeus in Italia ($.125 et 33), Apolloidorus nescio qua cori-î
iectura ductos Parparone, Paui^anias in Ipso itittere Cntti^ rediret.
Alii colomnam et titoitïm pre verae sepultuirae sigrtb^ hâbentes
aut Alhenis mortuum esse dicebant et mortis genus sibi non
çognitum hariolando invenire posse sibi videbafitur, jguam viam
. * r . •
■ • . f . 9 ■ t
> • • ■ • • » » .
1) Hoc ipsum opéra et cura Xenophoiitis tacttun esse Diogenes '
Laertius ab aliis traditum parrat 1159: Xiyétai. cT du xaï.rà Govxvâtâov
pipXfa lapè-âvoina (h. e post mortekn anctoris nondam evulgata) ùipilé^
c^ai ôvyàfAèpoç avtoç iiç iélap ^yayty.
26 QV^ESTIO PfelNAni
mis Ittbrratfm' Didymu» elegit (v. S. 3S}, atttL cjoére^ eias .«x
^egrina terra: ifî Atticam dam illato» esse opinabftntur, ff^ta
Tbemistoclis Thudydidi asslmulanie^^ Le^ S. 32 et 56w . Plu-r
larchir.Ct^ib». c. 4. Cae<fis el viotentae ojioriis auspieio inçle
Data- videtar èsse, quodinonumentÎ! forma arguejM^ ooa. ade^e
dèfimoti scrîptoiis reliquias. Accessit hîstorîa^' opiËS imperff^
btuni • et medk) iiouniUi: inteiniptum. Quibus indiciis vaga cdn^
iectura praeprQpiéife nde%ail\ï tempus, ad possessiones in Thra-^
0ihiis flitas/adivioteatum vilae exitlmi sedilcta est. :i<.
,t .. Altéra pàts^^^dispiitaliotiis e Oidymo àscitàe ($. 35-^44) ii^*'
dtsium aeâtiin(i|k)aètoquô^ki(oriae'Thucydidis exhibât. . Quod U^
primo locQ diofunir. est 4 aemuiat^m;. esse Tbacydid^i in ^opèrfs
dirpositiohe Uomeri yirtatèm, in .diceRdo Pindari ghrarritatem' et
aicceisam.natuittiiiv in hoo faciliOs HtteratUm liomîiiefn et abUéi-
aiièrï; Pindartc|ue:^j{ lectidne reoeaCem quam simplieia ao jsani . iv*
diois aententiam^) ôffioildimus»' Qaod sequilur déiobscuritate t^
qûendi, quam pruUeMter seontus esse Thiieydîdes dicitur^ ite offM
mUniji accessûm^aeberet, éednotnd$i sapientissimorum.hôtniofB
admiralioneBi. lerretji id.iflilMr pcave^e piionuntiatiini/e^Kie liqneft;
Uanc >80aia ' expisrationem . : qubdsûki sentëhtiae liimine . îitastiraH
conchidî^e ivoiiritjliiiâ yàgLiTotç. uçiatoii ènaiyoùfisiàç :^cU n^é^
tmjtm ttjy uftfp^ nvX^ Verinde $Jôdttla:iiapieiitia^) deprehendîtur
iti: multis Veterum; scriptontm scholiis, quae Didymo aut diserthn
assignantur aut ptobabiiiter tribui possunt. fiino ad Antylliiin
parvenu {$. 36). Cuius sententia de modica imitàtione (Sorghie
et Pr^dici apad Thucydidem con^icua vera est et aciita, Ma
iotra orationunai; hUitoriae insertamm terminos coercenda^ ^ôit
ijfioftere Didymu^ «eglexit. Quibus expçKsiiLs ad Homericam imi*^
taUonqm Thuçydidi^: j^ekbitur (§. 37X^«Mnqae varie defitfire 1^
»»tWr.i::. ;:, V, ;.;.. • ! ; . . . . . /. j);.
■ i. ÛtnÎÉiqQis 'Côttimentariis illilstrJivît.' cdilf. boeékhii praefatto ''^^d
^cholia Pindari p. XVII sq. in Homeri carmina non solum vno/xytjfzata
pcripsit, sed etiam librum negl r^ç ^AQiaxnq^^ètov âiOQ&vjaêcjç edidif. v.
quàe ;dM|)uUiyit Lëhrtius de Aristar'chi sludiis Itom. p. iD— 31.
îi.'Éa pçi;'|)^nç nostrum libellum' libère dbnunatur: loge j. ij. 5, l^SLL
J7, 32, 44. cbnf. Ûraaertus 1. c,>âj,;i;(),^i^^..- _^^ ^ .^;, . ,;/ . ; ,,,^ ...^J^
DE titÀ tHVCtDISTlS. 27
Adhuc deseripsît (jaûe Thuerjrâidég suttyp^ritiab aliti quatJijtte
aemulari op^fam dêderilt ^efainc f §. 38) ifidicane permit, ifiiini
ipse nova in hii^otiàm ihttrfèril ^>. Sidvenil ad cotiOlOifd^ 'ft
Thucydide Yiaffationl rernm festaràmiaddinas et ex is^^fa ë^is
legé composita^s» De (fuo àrgumetitô dùm ben<e exponit et itttis
oratoriae praecepta sese tenere ostendtt; IfApètrare ^mëh* û se
non potuit^ quin etiam aliquid ex deliciis suis, anOQt'av dico et
Xvaip^ admiscerel (§. 41—42),
Propriam huius disputationis particulam octavo libro dieavit,
cxplicaturus causam , cur is et concionibus careat et dictionis
floribus minus quam ceteri distinttus sit (§. 43 et 44). Hanc
sic instituit ut prinium aliprum opiniones paucis refelleret , dein
eam proferrel, quae^'sîbi praefei^erida vîdeirétur. Oui librum octa-
vum filiae ^) cuidam Thucydidîs tribuere animum induxerant, eos
ratiocihalione Dîdymus riédargàil, dnobus W^hiëWlii" ad versus
haric sententiam prdatis (§. 43) î qui 'ad Xehoçhdnlcfti tettule^
rànt, Ws dîvérsum ;^apo>rr^(ïa opponit; Theopottipo a* tionnullii
faiso tribut simpliciter pronûntiat Dehiriclipse ThucydFdém octaVl
libri auclorem recte tënet, sed cùm hafnd operis* partewiln adU
versâria intérim conieôtath esse atfininàt^), ut 'oratibiitbtis mbji
înserendîs instrueretàr' et suppieretuir iliiài^è delehîmèWtiÉi distih^
< ■ ■ .
gtieretur, haec'éxplîdàtîo a veto proi'sus èiberratit *). Ex haé
'. '■ ' / ' . ■ ".. ^1-
1. Ëa4era Via vitae Sophocliae scrîptor (PiAymil^)! woedil^ . .
2. Portasse banc opinionem Polemo respezU, cum' fiJium Timotb^um
thucydidîs commeinoravit (^!. 17; conf. pag. 14), ut tune polius, si aliuà
auctor octavi iibri qiiaereùdii»'es0et,--qaaiÉi filisMt non *iiog<riiaiA nomiirati*
dura' fuisse mouuerit.
3. Vide quaeso, inî lector, quam açcurate haec bpinio respondeat alteri
a Didymo supra ($.32) defensae': ^àm illij si tera esset "niucydidescjàe
iara anno vicesindô primo belli Çe1o|»!(}nBesîaot Âth^liis caesuf; essefi^ ;i4|
octavo libro rés quae cummaxime gerebaiitur perscriptae fuissent, neque
vitàe terapus conCessisset, ut haeè noTisîsima pfetindè atque cetera' tfrtlâ^Â
rentur. ade« iiipMitiP omtiria poitopii:an|<, Ht Vera Didymi ïW^b , ./{aamvfli
perversa, eruatur.
4. Vere Ni'ebuhrius in Muséo Rhen. a. lÔ2l t. î p.' 198': '»îch
denke es ist pben des grossen Scbriftstellers yollkomraener Sinn fur Ân^
gemessenheit darin za erkennen , ^asB, — v^ij^i die Anstrei^upg , und. dj^
Wûrde sich. bis zur Catastrophe ia Sicilien imroer bôti.er qrbbben — sp
wie die GHVsse.der Geschichte aufMkt, auch ^i» ËrzâhiuTig; ip einen an-y
rlern Ton ûbeFgqbt. Ejn schljçcbter hçitte.geglfi^bt gleiçheji Fath^^s.^haU
ten zu niussen. Fur die Zeit gcgen das Ëndc des Kricgs und Vr^l^nff
28
Wi^S'ÏHO^ ÇBIf»%A
OOtavl iibri forma perperam' eius loenti insidente Didymus am-
fVm çollegit, %- sene et aegrotante oompositum esse. Postrema
f^tianiihftno commenMttioiiisisuae particulam sententiae lupnine illu-
çpçç piTopmjSQOç €Îv0ti 'fiXii* /iiixQOv yàç avfindaxovaiv dXki^Xoiç
.v!'
'...» . ■■ .
!■ * I|<
tv • . f
■'V
■.:ii'*i.
* T
• I ■ . : ■
: -i ■•!:■ ' ' .
»■ »
". , ■ j : . .
• »
1 ;
• 1
.1
IV.
'i ■
: M '■■'.:
^^De QiUtéro capitç vUae ThucydicUs,
Auctor noyl capitis , a §. 46 incipientis et duabus partib^
Xg. 46— 47 et» 48—53) coastaDlis, moltis rébus a Didyino. dit
fert. Prjmum de vita Thucydidis îpse perpauca praejBisît^ eaçiue
d^it;as$e videtuijy non tam ut vitam scriptoris sui traderet, q^^m
U|.(pl^pum fieratj, quan^ diligentia Thucydides^ in historia ad ar-
Us .le^em componenda ye^^^tus sit. Inde illud est quod dici^
Tbucydidem cum bellum je^carderet, res ab Atheniensibus et La->
jçedaemoniis in eo gestais collegis^e et intérim commentarlis cQiir
signasse, mox exsulem apud Thraces diligentius scribere coe-
pisse. Haeè ex Zopyro et Hèhnippo videtur sumpsisse^ sive ipsa
sJ6!r]pta illorum legit sive a Didymo eam sententiam edoctus est^
Idem hoc sibi proprium narravit^CIeonis calumniis exsilii pbena
multatum esse Thucydidem, ideoque Cleonem apud ipsum tanqilMm
Xffiîôsum hominem uhique càpiparere. Qùae commenticia sx^nt
^ its, quae de nûllo Thucydidis in Cleonem odio privato Didy-*
satis aISrmat ($.^6), contraria. Porro secundus auctor a diciéndi
flo^sMJUiis abstinet/qt^oés^toft^s non admiscet, sententiarum lumina
QuIIa auçupatur. Yeterum scriptorum auctoritatem non adhibui^
!. ■.
é^\ Tyi^nney wûrde Thukydidcs zu seiner Erhabenheit zurûckgekehrt sein '
die der langen Marter des unehtscheidenden Kampfs miisste leise ensfthit
werdén. «(' sirnîlem sententiam recte tnetur C. W. Krûger in Vita Tkucyd.
p. 74 sq^;' paulnin in diversnm abit 0. Mûller in HisloHa Un» Gr, I. il
p. 351.' ,
DB ViTA TttUCtDlDlS. 90
cloclrinam a^ Dîdyftio^ artcnlalam non affeottTÎt. ÏJnttm Dionyrii*
Hâlicarnassènseni mchiotât (Si 53), nOh. autemul eîtolcstimo.
nio utalur, séd ul ehisdem de slilo Thucydidispravanir-opinio*
hem refutet. Sed hoc ipso îndicio discimus alteriùs^tiaipitîs
scriptorem posl Didymi aetalem TÎxisse. Dionysiu* emmV^^
tîaesaris Augusti teinporîbus flortiil, Didyrai aêqûaH$>ft*i;î«»ed
aequalis aetele minoi'.' Is aWém cum calumniis Zollo dijfrtfs
Thucydidi ofttrectavissët et tribus ^riptis stilum eiu$ et ^hisforiaé^
componendae genaS-' temete et imperile» lacesàere ausus «s«^t,
hune atque. omnes . d ilimiles seeundus auotof pihidénti' admbtii»i
tione sua confutavit (g. 53): zi^v fiéviot iêéav mviov -tiSif-H^
l^soûv xai t(ûv avvdfosœv ahiôSvxai ot nXsiOvsç^ ùdv èari /JiovC-'
aïoç ô ^jiUxaQvaasvç* fiéfiq>eiai yàç aviio œç ne^fj xai nokiTixf}
Xé'^€t x()îjad'ai fiij ôvvafiévtg^ ovx iiâœç on âvvâfieœç èaxi Tuvza
ndvra nsQizzijç xai e'^eœç nXsove^ia. Vere sane et opportune.
Sed quis fuerit alter hic noster, certo sciri declararique non
potest. Equidem 'suspicor excerptum legi a nobis ex scripto
Didymi ClaucUi sùmpium. HuncSùidàs in' série Didymorum post
Didymum Chaleenterum et Didymum îuniorem item grammaticuin
Alexandrinum, sed ahte eum postDdt qui apud Neràném Giiësarem
comraoraias 'eist-: .âiSéfAPç é KXavâi<^ xÇV^^'^^^"» yçu/n/tiàiil
xoç. Itaque Didymus Ciaudius sub principatu Claùdii. Càesariis» I)
videtur vixisse, h. e. aliqûanto pôst qi^m Dionysius Halicarnasb^
sensis Thucydidis scribendi rationem «criter exagitaverat. j)î^
dymus ille Suida teste librum edidit ns^ rœv yj^açtrjiuévajiv no^jci
rijv dvaXoyi'av @ovxvâtâif. Si seçuhdum vitae eaput hine tran^
scriptum est, Didymus Çlaodius^ non Dîonysii vestigia stultel^^
gère sustinuit , sed potius (àtque huic! opinioni titulùs operis
non adversajtur) persecmtiis , est ea Thucydidis: |>rôprta,: ad quàe
iudicés parum periti pedjâm offenderant, ostehditque quOinodo
rara et nova non temefa viin^eranda, sed àd: sa^ioreai nomia«i
explicanda vel excuisanda essent. iSic nragfmëAtum!:nob.is.conser-«
vatum quasi prooemîiûn libri illius haberî : potest. Gérte qUae
nos habemus, maioris disputationis particulam esse ostendere
1. Portasse ah hoc vel alio gentis Claudiae manuraissus èlandii no^
mon accepit, .:.;. i» ; . :/,
30
. , Qtli^^STIO f^}Mà,^ :
Attiec vidétitUf (S. .51): nul. all^ iiv^i^^ a ^xà ^UçH in^ifi^
netQa94f*e^a.- In. 'm qu^e secundu^ a^çtpr de stilo Tbucydîdif
«xpdsoity et subacU iudicii sanitatem et viri pnidçntis peji^itiaiQ
aftprobavii; Dum Pidyrnus Chalcenterus magis oirca Thucydideni
liffigatur, hio institutî sui ratioa^no; pressp pede sequitur et extra,
liml)itu«i) Qperis pramisisi non egrpditur.,. Virtutes dictionis Thur
ey4idiaâ ;eaj)di4e agn^viti propriiam indolem eiifs r^çte explicui^
Semet :tiamen: modum.exoessU, uli^i; haec scrip$ît ($. 51): rà
TtokXi Mai TcoK rQçyt*pv xov jîshmtivov jiifxov^^voç^ Reçlius .e|
iiiadeitaiiKs. d0 bao imitations. dixitÂiityllus9pu4l)idyinum Chal^
i^tetwn (fc . 36)^ • . V'
vV-^'
. \ ■'. . . ■ .. ■
■• » •
't i : : "■
\ .
' 1. 1 .
j .
X
Vlï''
\ .
De tertio capiie vitae Thuçydidis*
M
/
Etlam teriii ficripterîs disfputatîQ cpiamvia exigua* duabua
libuft absolvitur ($. 54— 5ô>(ét §..$6), quanim prior yîtam Tb^uçy-)
, (didiS) allera historîam eiil$ rcispexit.: A te$tibiis antiquis aller
gandis hic tertiua abstinuit , iiisi quod ad Antyllum a Didyio^o
qiiôque citaliira semet . sed magna eum laude iltius provQCayit
(^ 55): Had^a iptjaiy "^vrvkloç^ d^tôniuTùç dvriQ fÂagTvç^d$
uai laioçiav yymvai. xai iida^at â£iv6.ç. Animum advei!taâ, le-
•etor: . uiruâique £gregiii& célébra tur Aatyllus, el conteatari/res
gsstfis ethistoriam intelligere ac doc^re^. h. e. et.vitam seriplo**
fia enarrare et J|ii&torîae vîrtutes expon«re. 14 ipsiua haie lira«*
gimento «rgimièntiin»>subiectum est. . Adde qno(| in; scholionim
WMtroTUBi ^} ' firusttiiis idem Antyilvs tribus lods^ (h, e. saepius
^am uUqs alius Thucydidis interpres) landatur (vid. pag. 7)«
Indp coniectura mUii nata est, ex Antylli commentariis in Thu^
•» . . ;..:■.;..,.'. • ..... . •■ ..
1. In tiostris scboliis quae antiqua sunt et notae melioris , ex uberio-
Hbus. coknmeDiariif emerfilil jutuoa pervenere : aiia ab borainibtis.tnedii
aevi adscripta sunt. . '^ .. i..
DE VïTA THUCYDIOf S. 31
.;••! : .
cydîdém véï potiùi^ ex èôrmh prooemio teirtium hoc caput a Ve**
tere illo schbliasta Thiicydidis petîtum et ab hoc ipso cdstigatum
esse et mutilattim *)^ infe eadem saepius inculcarentur. Ab u^o-
que ahtecessore teirtius testîs in hoc differt, quod Herodotiim et
Thucydidem aequalés fuisse ex historiis eorum ostendendi et
addifa liarrsithiheûfa qdàdam apprbbandi periculum feeit. Honék
chim Thebanoruih in Plâtâeenses irhiptiônem a Thucydide altero
librb narratanfi' eiiàm afe Herodoto (VU 233) commemoratàm
èsse. Tan^m altehim huiûs fei àrgtimerttunr femam filâm' attuii
lit, ; îuxta quam récitasse historiath Herodotus nàrrattir, Ttiùcydidé
coram et in 'lacnmas eruinpenle, Hérodbto attfcîm'itott'éni Thucy-
didiy item prâesfehtém" his^ Vetbîs consolante : '<8 *^OAV^W, Sçyj
7j (pvaiç rov ifîotP aov n^ç fXa&^/ÂaTà, Et ÔidyniùS'^et 'duclor
secUndiià hand'fabùlani atrt iion cognovërunt «itif 'noiî dîgnaim
qùàm i-efeirfient iuilicavèrùnt, Nihilo minus satfci' *àiiWquâf ■ et ^\i
dymo 'Certe pfîor 'vidétrtir exstifîsse:^ nam qârsërîus^ ôâ vitas
veterum scriptôrum narrandas accesseruht, hV véhitl vDidymïti»,
ratiocrnahdô lioVos errores procreavertint , $ed Tes ^îane fictas,
qualis illa est^ non excogitaverunt. Antyllifô ikàtratiuhcidanr sfuam
• ' ■ . . •' ' •
ex aliqua réi^iim memoi'abiliunr congerie iii stitim- commehtarium
videlur ascivîsse. Cetérum téïtiûs hic hostër'rfe jwèra l*tt'cf-
dide non cogitâvit,' Séd aeqnaleto Herodoti lacirhhas fnndéré fei.
cit. Ouâprppter scriWt rov viov aùv\ non toU naiâôi a&v.
Puerum Phôtius exhîbuit et Suidés^). Mbrtém Thucydîdis^ àpnd
Thraces évenisse narrât, eos secûlus quorum apudDidymnm liiett-
tio fada ejst, Zopyrum etHëfrtiippiirià. f ropriliitt' hod tradri, )i>'£>l
1. Hoc factum esse vei inde intelligitur, quod §. 55 Thucydides tan-
quam ini nQoôoaltj^ (pevytoy designatui;^ quanquam in prioribus de fuga
et exsilio Thucydidis De verbum quhffeitf positum est.
2. Phot. cod. |60 : ^fy€xai,âk ùvayivfaaxofiéytiç avîip j^ç laioglnç,
xo/Liidf} véoy oyttt'néi^'- H^ àectçi Sovxvâ^âiir dkùvtfai xai &axQvatti.
Suidas s. V. Oovxvâlâtjç: olioç ^xovaev iii nccïç rvyxâyioy 'HQoâôroi,
ini T^ç 'OXvfxntaç tàç latoqiaç avtov éifQXO/Àiyov. ex Marc^llini opibu»
Tzetia hânsit et pnèniin ' ^ddldit'ln his : " ' '
Ou dvyyQn(fior¥&^'^çoréÔTOu) natç i€X<Ôi^GoiMv^f]ç-
^Axijxoùjç ëxlavae xtav avyyQafi(jLttX(oy»
'O &" 'Hqàâoioje «fijai if^rr^i tovtov tââe* . \J. \
S3 <^UAE8T10 paiMA : f
difiofM i^msa ^) a patria Thucydi^em abstinuisse, et ossa f^ius
/pj^unçhim opiaionem aliorum post mortem clam translata esse,
dum alU in Thraçia sepultum esse dicaçit (§. 55): i^.oi Se
\ kéyiovoiv on èp zuVç *A^i^vuiç 'fi^éx^fl avrov ta oaià x(}vq>d
futgà rmp avyyevœv xai ovtouç èxiq>fj* ov yàç è^fjv (pavsçoSç
^(i^i£iv èv *Adr^vaiç xov iiU nQOÔoaic^ g>€vyovia. . Conficta.
haec esse liquide patct ex lis quae supra (pag. 23) 4isputi|vi-
mus. Sed accedit aliud: quippe haec mortui Thucydidis fata illi
dp Themrtstocle narratiunculae assimilata sunt, dç q^a Thucydî-
des I 139 haec prodidit : rà as oarà (paal xo^iad'fjvac avrov
ol jiQ^U'qxoyti^ç oÏKaô$ xeXsvnfavioç èxetvàv xai jf d'aval xQvq>a
^jidijvcudOP iv ,T^ 'AtJixjj* ov yÙQ s^r^v- d^ameiv œç èni jiQodtu
• * . • " .'
cFia (pevyovzoç^ Eima haec de Thucydide fama, quamvis falsa
et ex alia vetpstipre detorta, satis antiqua videtur esse: c^rté
.Platarcbo cognita fuit, qui scribit in Cimone c. 4: xai tsXsvt^»
atu fièv èv ri} 2xanT^ vAij (rovzo J' iaii jtjç ©Qfixrfi x,wQiov)
Xéyetac (povsv^eiç èxtt, fxvijfia â' avTov, rœp Xeiipavcov bIç ripf
'^Ttixfjv ,içofiiad'8VT(ûP ^ èv xotç Ki/uœv€ioiç âeixvvjai naçà vov
*Elnivixiiç Tijç KifUûvoç dôsXg)^ç xaqiov.
De stilo Thucydidis tertius auctor paucis absoîvît : fortasse
jnonnulla.ab scholiasta omissa sunt aut brevius relata. Propria
buio est comparatio Thucydidis cum Pempsthene. Quibus rebiis
çratio huius ab illo différât, bene et acute declaratur: cauisa
tamen discrepanti^e non ex diversa natura et indole ipsorum,
neque ex mutatâ temporis ratione, sed minus recte ex horainum
i^pjgid Thucydidem loquentium magnanimitate repetitur.
VI.
De quarta particula vUae Thucydidis.
Restât annotatio brevis de historîa Thucydidis varie divisa,
ul libri aut decem très aut octo évadèrent (§, 57). Hanc ad-
.1 ■. •. .
1) AccepU hoc scriptor anonymus vftae Thucydidis : iv âk toi i7£-
DB TITA THUCÏDIDIS.
33
Scripsit scholiasta ille «octore usos Asclepiade. Nominis enim
'^(TxAjyTTioç forma libris antiquis vulgata mulanda est, ni fiai
'^ax^mdâtjÇy qaemadinodum Bekkerus idem nomen in schoUis
Thucydidis ad 156 ex dtfobus codicibus pro corrupto 'j^aXxrjnioç
verc restait. Aselepïadis nomine prae céleris *> duo grammaticî
cognili sunt'^ aller Tra^lensis Isocratis discipulus, Tgaytodov^
fiévœv et comment^rii de MêyâXatç Tlotaiç auctor, quem ab
hoc nostro hùnc laudatutn esse parum credibile videtur, aller
Mytlecmu^^ de quo Suidas : *u4axX7jnidâfjç ^iovifiov Mv{)X€a^
y6ç (iiàl.iç.èé èait Btd'vvîai, -^ vvv ^Anàfxsia xaXovfÀévrj^y to
âè uvfo^Bv yévoç ^v tfiTtaevç^ yça/ÂfÂUTix^ç^ (Àa^fjTT^ç 'j^noXXoO"
n'ov^ yéyovê ôè èni %ov 'AïtaXov xai EvfAévovç tœv èv ïlcçyd"
fim pfiiàiXéœv. syçvtxfje (piXocf6q>iav pifiXiœv âtoç&arixd. ènaiÔBvoB
ih xai. £iç T(ûftf]V ini Hofinifiov tov /iiBydXov. xai èv 'AXe-
'^uvdçiBia èni tov ô' JlroXs'fiaiOv véoç SiéxQirpBv. eygayje noXXd.
Suidas urbem paijriam Asclepiadis quanquam dilrgenler indicavit,
idem tamen diversarum- aelatum homines împerite commiscuil.
Melior^ nos edocet Slrabo III 4 g. 3 : vniç âè rœv tonoov
(dlcit Hispaniae meridionalis oppida anle enumerata) èv rfj
OQBLvfl ÔBlHVVXai ^OâvGGBia Xai TO IBÇOV T^ç A&fjvuç èv aVTfj^
œç JIoGBtâoivioç tb bÏçjjxs xai *AQrB/Âtôœçoç xaC 'AaxXtjnidâfjç
MvçXBavoÇj dvri(i sv rfj Tovgôixavia naiÔBvaaç tù yça/nfia-'
Tixtt xai nsçci^yijaiv riva tcov èd^vwv èxÔBdcDxœç jœv ravTfj, xrX.
Primus teslium àStràbone laudatorum esl Posidonitis Apameen^
siSj aller Artemidorus Ephesius, uterqué lemporibus lulii Cae-
saris et Gnaei Pompeii ad litleras incumbens (cf. Vossius de
Historim Graeds p, 185 çq. ^el 198 sqq. éd. Weslerm.), quibus
tertius accedit Asclepiades Myrleanus, eorum qui modo nomi-
nale snnit faaud dubie aéqualis, cum anle id temporis natione
Gra6Cua>non. facile igrammaticam in Turdilania doclurus fuissel,
ut. verCi Suidas tradiderit^Tiaif'Jévey^ âè xai BÎçTwfjirjV ini Hofi-
n?]ïov jov fiByâkot), quanquam antiquiorem nescio quem Âscle-
■ ■ • ' ' *.
1. Conf. Asclepiadae TragUemis Tragodumenon reliquiae. Disserta"
tio posthuma Fr, Xav. Werferi in Actis Monacens. vol. II. p. 491 — 554»
ac Myrleario Asclepiade Werfer ibi disputât p. 535-^551. Clinton F. H,
p. 523. • —
34 QUIESTIO SBCUKBA
piadem perperam immiscens. Eundem Pompeii aequalem et
Sextus Empiricus adv. Mathem. 1 3 $. 72 significavit, cum tra-
dit ab Asclepîade Dionysium Thracem, discipuliun Aristarchi,
reprebensum esse (cf. idem ibidem I 2 §. 47 et 12 §. 252), et
Âthenaeus purp alibi addîto cognomine ad partes vocavit, tum
scriptum eius neçi Rgavivov X( p. 501 E memoravit et ex
commentatione nsQi r^ç NsoTOQiâoç haud pauca excerpsit XI
p. 489 sqq. cap. 78 — 85. Conf. lonsius de Scriptor. h. ph. U
17 3. Bernbardy ad Suid. 1. c. Preiier Polemonis fragm. p. 6 sq»
Hune Asclepiadem, Didymi aequalem, Tbucydidis scholiasta tam
in illo vitae loco quam in scholio ad I 56 auctorem adhibuit.
Probabat autem Asclepiades aliquo libro, fortasse in opère suo
neçi yçttfifzauxîov, eam divisioQem historiae Tbucydidis, . qga
octo libri discernerentur , quaeque apud nos obtinet Verbum
ènénQivs ostendit rem traditam ab aliis comprobatam esse Asde*
piadis iudicio et auctoritate. Praepositio verbi nunc hoc deno*
tat, iudicium ad rem quae ad iudicandum praesto est applicaii.
Sic, ne abeam longius, Didymus usus est bac voce §. 35.
QUAESTIO SECUNDA DE VITA SOPHOCLIS.
I.
Vitam SophocUs Graecam Didymus conscripsit.
SocpoxXsovç yhoç xal pioç inscribitur commentatio, qaae
codicibus nonnullis servata et cum tragoedils Sophoclis ad no«-
slram memoriam propagata est. Cuius scriptor anonymus qi^
vulgo nominatur, et magna lectionis copia in^itructom se ostendit
et in Htteris minus illustribus adeo habitat, ut cuiusvis dicti de So-
phocle prolati auctorem aliquem prompte recitare possit. Idem
suo iudicio eliam in obscuris rébus et parum cognitis ita con-
fidit ut testi a se laudato aut bono animo obsequatur aut sen<^
DE VITA SOPnOCLlS*
35
tentiae inde recilalae libère refragetur. Interdum mediam viam
ingressus hoc agit , ut tradilum ab aliis neque totum verum ne-
que omni ex parle falsum esse concédât, sed tertium ratioci-
nando procudat. Num hoc doctrînae spécimen serions aetatis
homini adscribemus? num alicui ex coUegio oecumenico, quod
a Constantino Magno Constantinopoli constitutum esse et ad an^*-
num 730 post Christum iiiic perdurasse accepimusi)^ tribuen-
dum videbitur? Non puto equidem iiiis saeculis fuisse, qui de
Sophocle scribens tôt veterum scriptorum libres nunquam vulgo
et studiose lectitatos anquirere et consulere studeret; atque hoc
si largirji ultro veUmus, nihilo minus obstabit huic opinioni in-
signis ista iudicandi licentia et temeraria rerum obscurarum
perscrutatio.
Sed haec de auclore vitae Sophociis quaestio facilius sol-
vetur, si ante ostensum erit, quo fundamento schoiia vetera ad
tragoedias Sophociis^ quae olim a lano Lascare ex libro antique
édita et nostra memoria Pétri Elmsleii opéra ex margine co-
dicis Laurentiani emendatius evulgata sunt, innitantur. Oua
quaestione breviter ut defungi possim, cum studiis aliorum, tum
diligentia G. WolflQi nuper effectum est 2). Schoiia illa quai^-
quam non omnia a perantiquis auctoribus cpmposifa, sed multa
demurn a manu hominum et in lingua Graeca et in ceteris re**
bus caecutientium addita sunt , tantum tamen allirmare audeo,
eas annotationes in quibus rerum scriptores minus célèbres et
litteratores vulgo non satis cogniti laudantur, velut Ace9todoru$^
Andro, Androtio^ Aristocrates, Asty damas, DiniaSj Dionysim
Throip^ HecaSaeuSy Herodorus^ Ister, Lysimachus^ Nymphodorus^
Phereçydes f PkUeas, Pbilachorus, Phylarchus ^ Polemo^ Prançi^
phanes^j eas etiam in quibus poetae sive non ita illustres sive
serioribus temporibus hominum manibus parum versati producun-
Vir, ut Agatho^ Aristarchus Tegeata^ CaUimachus, Creaptyluê,
auctor Cypriorum^ Eupkorio, PhUodes^ Thebaidos pareae scri^
ptor, has igitur omnes ex Didymi in Sophoclem commentariis
, t. Gpettlin^i pra^F. ad Tktodoaii AUxaùdrini grammatieam p. VI tq,'
2. De Sophociis tcholiorum Laurentianorum variiê lectionibut» $crip$it
Gust. W4tlf. lip^iae i843.
36 QUAESTIO SECUNDA
ab eo, qui hoc scholionim corpus confecil quemque scholiastam
Sophoclis nofflinamus, selectas et transcriptas esse. Nam ex
testibus auctoribusque per hanc scholiorum congeriem large rer
€itatis si duos cxcipiamus , HerocUahum grammatîcum et Pium
înterpretem Sophoclis , utrumque semei memoratum (ad Oedîp.
Col. 195 et Âiacem 408)^ in ceteris omnibus riullus estj quein Di->
dymus , jpse in relicuo testium agmine novissimus (laudatur ad
OediCoi. 156 et 237 et 763, Antig. 4 et 45 et 722, Aiacem
408 et 1225), commemorare non potuit. Scholîasta vero, rae^
diocri vir ingenio et erudilîone non eximia, cum tôt libres tan-
tae scientiae, quoi in his scholiis laudantur, ipse consuluisse et
perv'olvissé Videri non possit, statuendum nobis hoc erit, aucto-
rem céleris aetate minorem , qui et priorum interpretum seilten*
ti^s percensùisset et multa variae lectionis copia conispiciras
éssef, duéem ei fuisse. Talis auctor et dux Didymus fait
Qtirppe htriuis in Sophoclis tragoedias commentarios ab ilIo'qQi
Tix)slram scholiotum compagem , certe maximam eius pàrtem %
confecit' praecipue consultos esse et exscriptos hisce indiciis
Cognbscimus. Ad Oedipum Coloneum 237 <2 l^évoi alâ6g>Q0^
V€ç in- scholio satrs copioso eius fabulae versus 237— é53 et
254 — 257 in suspicionem revocantur, quasi profectî 'sini ab
alieina manu : t6 fijç ^AvTtyévrjç nQoaœnov oXov yai rov Xo'ffov
Ttfçdarixof à&sxovvtai. Tum sequitur argumehtum suspièioiiîSs':
iQsttTùï^ yii^ q^aaip sv^éooç tçI ôtxaio'koyim) xQ^od'ai to1> Oïdl*
ntvv nçbç avTovç. Hoc argumentum scholîasta continua tefUtéX
et in fine tolius disputationis addit : ovâèv as èv toTç ^JMfiàv
fovToov cfielta&6v evçofiev. Duo hinc disôimus^ ' ^Hmum séhtèii-»
tiam de vèrsibuis 237—257 SophôcH abiuâicandis novîtiï Mtici
esse, non lanti^i cuius ratîonem Didymus habere pôtùfsset^ «fein
in' allis si^hdliorûm locis praé ceteris Didymurnusurpâtum esse,'
quia lector hune diserlim àdmt)nendas vldebatur, huius a9€Tfjaéœç
nuHmn Iridlcium apud Didymura esse »). Porro àd Anti^. 45
■ • . ■ • 'i ' I •■ < •
■;;•>''■»•" ■
1. Breviores quasdam annotationes etiam post avyrcycayiy a scho-
fiasta coUectanÀ variid témporibos Jaccessisse a vero' minime aiienum' yi->
«|p.lar. . ' ■ ■ \' ■
' 2. Scd quis tandem erit, unde hanc doctam snàm amio^tiooem sehd-^'
DE VITA SOPHOCltlS. 37
rov yàvv ifzov xàt rov aôv Icgîmus: /Jtâv^Oç Se (pfjaiv
vnà rtop lÎTio^yîy^anaTwv (Aristophanem et Aristarchum videtur
dicerc) tov e'^fjç au'xov yc^o&evo&ai. . Qui anle Didymum çom-
irïentarios Sophoclis edidérant, versum Antigonae 46 insilidum
pronunliaverant. Hos qui ;schoHa conscripsit consulerè non vo-
luit àut non potuit, sed ipse de sententîa illorum ex commenta*
riis Didymi certior fàctiis est. Is enim litteris variaque lectiOne
instructissimus quae prières, praecipue Aristarchus et praeicepfor
^ius AristophaneS; annotaverant, pro sua diligentia circumspexit
et descrîpsit 0* ^à ii^ locis longe plurimis Didymi nomen ad-
scribere . sçhoiiasta supersedit, .auctores eius noininasse cohten.
tus. Sic quae ad Electram 488 ^^c^ icai noXvnovç posita
sunt, -^ 'Eqivvç 7j ixBiV(p rw (porta dxoXovdi^aaaa' ovTf6,'i'i.v
Tw inofiv^fiari^')^ per haec commentarium Didymi signîfi--
cari facile concèdent qui scholia ad Oed. Col. 156 et 763 com-
paraverint^ in. quorum fine scriptuni est ovt<» Jldvfioç, In
eadera ad Electram annotatione auctor rov vTtoftvffjuaroç (Didy-
mus> coniecturam suam noXvnaiç pro nQXvnovç comn^nicaTerat,
lîastà sumpsit ? .Didyman» esse dicîfc Wolffius 1. c. p. 12, sed iuste de-
monstraré non potuit. immo unde rem Didymo nondum cognitam attu|i^
Pium fuisse ego coTiteiidô. is enim ex interpretibus Didymo iuhtorîhus
unus est qui in.^liis schollis laudatur: Aiao. v. 408 âinaXroç: âfKfOtéQatç
jceZç x^Q^^^y otoi' neçiâe^Ctaç fii wovfyoi mtvxi od-évH, (uç diévfJLOç* Jq
t GTQartiç /Jié qiOVfvot' Xtipwv ta ôinuXict âoçâiia, wç ITiôç (fijoty,
post XXidyiuum Pium vixisse liquet: sed eundem ego saltem «sqae ad exi*
tum saeculi secundi. post Christum promoveo., nam Uerodianum ad Oed.
Col. 195 laudatnm ex Pîo deraiim ad scholiastam ^'ervenisse'admotfum vë-
risimile est., fontes igitur sclioliorum Sophbclis hos egb numéro, Bidymute
et plurimos auctores ab hoc nominatos, Pium et aliquot testes ei^s in qui-
bus et ipsuni Didymum. has opes exoerpsit et Ubere conèjhnavit qui
scholiorum farraginem congessit. . , • • /.v
1. Vera huius.rei ratio probe perspîci potest ex duobus scholiiâ a^
Pindari Olymp. VI 55: ibi énim primum ot vnofxytjibLatiatttC e% JîSvyof
ex diverse ponuntur, tjJi' ^Ptnoavav ndyieç ' fi\v ol ûnoy,viffitxtï<itai ifjç
IdQxaâlas elvai nàliv èlsiSélayio, o âk Jiêv^àç (firjai. rijç "HXi^ç ,i«pi9^
fïycct, mox eadem aliter relata succedunt, Jlâufxàç (fijaiy, Sr* nnyisg^ ol
vnofÂ.yrifAatiGttfifyoi €>aiadifay' ; (piasiy . ^vai, ld(iXttôltiç ■ 7t6Xty*' • ift' «inho-
tatione ad Sophoclis locum supra indicatum forma mul(itudinis {iino ^xcujr
vno^ÂVTjfiaTiaxùjy) foria^âe unUm Aristarchum, tahqnam eius sectàë quani
ipse sequebatur ducem, DidymUs* si^nificavit, fortasse.AristopJiaiiem' quQqse
complexus est.
2. Conf. ad Anlîg. 523: h âï t^ vnofXyijjiccn ovkoç. ibid 1326;
8S . QlUBfiTlO PAUtlA
«ptorteiii^sa'ieK!«t(a. oplhione et eohiectnrâ'hauisttt. Etenim obser*
«Mf^âlliistoriam ThuGydidifii in' medio annovicesima primo belli
JRrtoponHesiadl imperCectaix^ el : quasi . sfbroptam desinere eo tenir
pfUiB moinentD.COk 02: 2»411)^ quod a çlade Sicula Athénien-^
àiiinrt^OU 91 ^±:â413) ttiou longe fibesset, Inde falsa ductus
otilnitinet eoUegit^ Tkucydidem aiiquanto post illam Atheniensium
dadem llti palrianl redisse, imprudenter populiscito de exsuKbus
ilspetproposito fidentem et hi^toriam usque ad eum locum ubj
amuî desinil confectam ex Tbracia secum ferentem, mox autem
ûiterfecliUn efi$e ab aliquo^ q^i Pisi^tratidam impune pQsselnter*-
iîM ii^perasfiet; Quam: Didymi sententiani fuisse etifim alio arrr
gtAneiïip patet^ benim non ea usus ratione temporum., qua
nunphila (Gelié XV 23) Thncydidem. initie belli Peloponnesiaci
jflUtfdnaginta MXiojs natum fiiisse tràdidit, qx Ipcis Thncydidis
((ri> :V 26) trigjtUa. ï^& annos ei assignavit, cum bellum ex-*
Msit: qaippe BjumeniHi aliquem probabilem et rotundum elegik
(Joibus addito belit tempore a Thucydide perscripto ^ h. e. annis
paene 2t^ plu$^ quam qMimquagmia amm coUigfintur,, Atqui hocf
vitae; spatiuin Didymo indice ($. 34) Thncydides eménsus est»
Jbéo qiwmvip pravea Didymo: exçpgitata sint, ab eius tam^
ingsemo non alienpi videritur* Ac falluntur etiam iHi qui in ex-^
4iMte Bpnd . Tfcraçea mortem oppetryi^se Jhucydidem tradidqrunt^
in quibus Zopyrus, omnes qui §. 31 significantur, Flutarchuff
ip9ia atite: inidicatis. Errât etîam Pan^ani^s^ cum Tbucydidem post
jr#li)ibum .statim beciiiisse referti 23 11 (9>: Oivofii^ âè è'çyov
^k^kçe- q\iodTimaeu& Thucydidem in Italia sepultum esse, Apol^
.4(fdpni$i. Cv-;Stephan. .Byz. ,s. v. naçnd^&>if') in urbe; Aeolicci
P^ajrparoBe deçessisse tradidit. Quid ex bis inconstanMs famae
IjU^riis çonsequetur? Nimîrum ipsis veteribus ea de re nibil
jOQmpertum fuisse. Unde autem insignis ista qpinionum varietas
ortR^ sit , equidem in hune modum coniectura explicandum esse
fUiq. Finito iiello Peloponneslaco (01. 94 1 =» 404), non sta^
tim,;^d:itani(9p ante exitum eius anni^ quo Athenae deditae suât
DB TITA TBUCYD1DI8
35
Lacedaem^illis'5 » Thacydîdes aiinum sexagefliaituii; ootaVum lUnc-
agen» în^ patrïam reaUtutos est. Hoc ita evénisae;ex verbîsr
ipsius (V 26) et éx porpàlîscitd ab Oenobio lato feolligitiir. lam
quae de rébus hait» belli tum ab initio (v. Thncyd. 1 l),.tum
postea annotayerat et intérim in commentarips coniecerat , haec
Athenis ad iustam bistoriae telam contexere et expolire coepit.
Sed antequam iotam opn^ confécîsset ^ anîmam exspiravit , id
quod nonnullis post reditwn eiùs ànnis accidît. Qui extremo
vitae suae tempore immortalr operi perscribendo deditus erat^
quîque ante per yiginti annos procol aboçiilis -chrium egerat,
qiiid mirum, bunc plerisque ignot«im4<et miihi «plendida pompa
elatum et sine iilustri nomine sepultom essefillob re yera sic
evenisse inde colligere lieet^ quod scriptores velerés de mortis
Thucydidis. génère nîhil comperti, sed omnia disorei^antia et di-
versa rettulerè. Sed cam panlo post obitum! histoi;ia eius édita
est % tune- g^oria viri mnlUs vocibua celefanrari coepit, tmc mo-^
numentum et ponëré cives decrevenint. Sed: .cpioniam jcineri»
sepoàiti locus ignotus iam erat, colunina sepidçralis^ cum titula
in xci^oxaf/d^ posita est eo loco, quo Cimbnlft :non]nRei^ rspe^^
ctabantm*, sive Thucydides genti Ciinonia re 'Tohi cognatos fuit,'
sive secuti sont cives locnm illustrem. et multonun'oculis expo-
situm. Quam cohunnam cum ttwmnatptôv pràpriamesse nonnullr
mox intelligeirent, iidemin exsilii memoriam redeontes (le morte*
eius apud exteros consecnta temere cogita verunt; et locum ubi
vitae finem invenerit in variis regionibus anquisiverunt, Zopynis et
qui hune secuti suht, Hermippus et Plutarchus, in Thracia (v. $• 33^
etiam 31 et 45. Plutarcb. de ExsU. c. 14, in Citnone c. 4),
Timaeus in Italia ($.25 et 33), Apollodorus nescio qua con-î
iectura ductos Parparone, Paui^anias in Ipso itifiere cum rediret.
Alii columnam et titulum pro verae sepulturae signe haben tes
aut Athenis mortuum esse dicebant et mortis genus sibi non
cognitum hariolando invenire posse sibi videbantur, jQuam viam
1) Hoc ipsuiB opéra et cnra Xenophontis factuoi esse Oiogenes '
Laertius ab aliis traditum narrât 11 59 : Xiyétat cT ou xai .là Bovievdtâov
pi^Ktt Ittp^àvovitt (h. e post mortetn aactoris nondam évuîgata] ût^iïé^
2i$ QV^BSTIO PKIMAr.i
salis Ittbrkidm DU]fmu9 elegU (v. S- 3S3, auti cjoéras eiiis .f^x
l^egrina terni: inr Attlcam dam iiiatQ» esse 0ptnab9ntur, f»^
Tbemistoclis Thudydidi assimulanies^ Leg^e S> 32 ei 5&v Plu*
méhiCithoà, e.Â. Caédis el viotentae ofitorils sttspîeio iaçie
nata. videtar èsse,quodinQnumeiiti! forma argue)»^ non. ade^^e
dèiiinoti scriptoiis reliquias. Accessit historiae* opus imperffh*
btum et medk) i:oun$u i intemiptum. Quibus indiciis vaga cOn^
iectura : praeprQpéile ad exsHii tempus, ad possessiones in Thrat
(dibos sitàs, ed> viotestitm vifoe exilkim sedilcta est.
( .. Altéra pars >dîsputaltotiis e Didymo àscitae (§. 35-^44) iu-**
dcBUim aeStimdlioaélBBfquôi^ûitoriae'Thucydidis exhibât.. Quod itii
pcimo loco dioftimf. est^ aernulat^m esse Ttmcydidem in .operis
dispositione Uoitieri virtlitèm, in ;diceftdo Pmdàri gtaritatemet
ejtceisam.naturam, in hoo faciiil» litterattim Aomittem et. ab Ué«-
vèri; Piiidartqud .^j! lectione reoenlieiii quam simpiLcis àô sani.ià^
dieîs sententia») ôfiandimuSé' Onod séquifur dé:ObscurHate t^
qùendi, quâm prukletoter seoutus esse Thùeydides didiur, «te ohm
ttàbiis accessûm^aeberet^ Éed notiûsï sapientissimorum hdmini^
adiinradoiiem. lerret^iid.ifïilscr pcavecfue piionuntiatam'e^se liqueti
liane 'Sâua'expiieationeni.iquôdaîki sentèhtiae ' liimine . âtttstratî
C0nchidi(}ue )YOllrit;j!;iiâ yàçL.totç, dç^atoiç ènatyoipLêioç moU ych
KtTfim tiiv Tifi^y Mr Ak ' Perinde sï^duia:i$apiefatia/<) deprehehditur
iti: multis Veterum; scriptorum scholils, quae Didymo. aut disertiôfi
assignantut aut ptobabiliter tribui possunt» Hinc ad Antylittin
petrenit (S* 36). Ciiius sententia de modica imitàtione Gorgiae
et Prodici apnd Thucydidem con^icua vera est et acuta, sert
iiktra. orationum; historiae insertamm terminos coercenda^ quôd
ijfionere Didymu^ neglexit. Quibus ex{)<>siiîs ad Homericam imi*^
tatîonqm Thuçydidiiji: rels^itur (§. 37X^^Mnqae varie <le£iure côA
»ftt«r.: ::•. ■.■^ ^i :;.. • ' . .*. •.)•■.
• 1. tTtriiÉiqaè 'dùitimentariis illdstràvit.' cdilf. boedkhîi praefalîo ' "«Id
^cholia Pindari p. XVII sq. in Homeri carmina non solum vno^vrifiaxa
DE TltA tHVCtDfDIS. 27
Adhuc deseripsît dpxûe Thueydiddg miHIfpsisrilab Mè (|ua«H](tie
demulari opéram decferH: dehino <§. 38)indicaiie pergit, ipad
ipse nova ih hiEltoriâm ihtaiërit 0. Skï venit ad cotiMoncf» 'a
Thucydide Yiafrationl rerum irestaràra- addita^^ et ex' islerefa '■ ëttis
lege composltas. De (fao ârgumerUô dam berre expon» et attls
oratoriae praecepta sese tenere ostendtt; liApètrare taméh a se
non potuit^ quin etiam aliquid ex deliciis suis, anoç/av dico et
Xvaiv^ admisceret (§. 41^42>
Propriam huius dîsputationis particulam octavo libro dicavit,
explicaturus causam , cur is et concionibus careat et dîctionis
floribus minus quam ceteri distinetus sit (§. 43 et 44). Hanc
sic înstituit ut prinium aliprum opiniones paucis refelleret, dein
eam proferrel, quae'SÎbî praèfei^erida Vîdei-etur.'Oui Hbrum octa-
vum filiae ^) cuidam Thucydidis tribuere animum induxerant, eos
ratiôcihatiohe Dïdymus rlédarguil, dïiobus Wguinétttii ' adversus
hanc seiiferttiàm prdatrs (§. 43); qui 'ad Xenopholnlcm reltule^
rànt, Ms drvérsum ;faipa)er3y(>a opponil ; Theopoittpb a* rionnullii
falso Iribuî sîmpHciîer prbnùntiat. DehînC'j'pse Thucydrdëm octaVi
libri auclorem recte tënet, sed cum haVid operis' parteth In adi*
versària intérim conieCtam esse atfifmât^), ut oratibiiibtis môx
înserendis inslruefetiir' et suppleinetûr àliisquè delehîmetitis dîstirt^
gUeretur, haec ëxplidâtio a vero proi'sus àberratil<). Ex haè
1. Ëa4eiB yia vitae Sophpcliae scriptor (Difl^mae^);i»oedi^. ,
2. Portasse banc opinionem Polemo respexil, cum. filium Timotbeum
Thucydidis commemoravit (§!. 17 ; cobf. pag. 14), ut hune potius, si «liuà
ànctor octavi libn qnaerendfi» esset^-quiBùn filisMi non <)ognitaiA nominaa*
dum' fuisse monnerit. .
3. Vide quaeso, mi leçtor, quam açcurate haec bpinio respondeat alte^
a Didymo supira ($.32) defensae': liam illà si tera esset "Hiucydidesq^è
jain anno vicesinoo primo he|lî J^elopiOniiesi^ci Âthfnis caesus: . esseK i i%
octavo libro rès quae cummaxime gerebaiitur perscriptae fuissent , neque
vitàe tempus conCessisset, ut haéè noTissima pteHndè atqiie cèlera' ofrrtièÀ
rentur. adeo bpMmç omnia coAspiiiant , lU Vera Didytni me^ia» .AaAQ^vi|t
perversa, eruatur.
4. Vere Niebuhrius in Muséo Rhen. a. I82l t. I p.' 198': '„îch
denke es ist eben des grossen Schrifts tell ers vollkommener Sinn fur An-,
i^emessenheit darin zo erkennen , dass, — y^w die Anstrei^gupg , uod* dJ9
Wûrde sich bis zurKatastropbe ia Sicilien immer l^ô)ier ejrboben .^ sp
wie die Grosse, der Gesçhichte aufh,Ort, attch ^ Ërzâhiung in einen an^r
dern Ton ûberg^ht. E\n schl^çchter batte ; geglft^tbt gleiçbes Pathps.^haU
ten zu mussen. Fur die Zeit gcgcn das Ëndc des Kricgs und' Wi^l^nfi
28
;QV4?Sl^t0l ÇBI?4A
ooUiMÎ! libri forma perperam eius n^enti insidente Didymus am-
pUu^ çollegit, «- senpie et aegrotante oompositura esse. PostremO;
§tîam:hfino qomment^UoHisisuae parti,culam sententiae lupiine illiu
i4r0ri ryoiuit: do&evoflvT^ç. iè aai/uaroç fiçtu/v fl xal é X<^-
çfiçç piroptÔTSçoç eivai ijpiler I41XÇ0V yàg avfinda/ovaiv dXX^Xoêç
S, Te ^^oyiafioç xc^i t^ awfia.
f i . •»!:
X vl-
•.:ji:éj-
Jl! ■
«*•>■»•"
: ) . • \ I
t :
; ; • ; ^
w.
;J
.^Z^é a^0 c.aj>î/6 vUa$ ThucycÛdis.
I ■ • /
I.» . '
...... .^.,
l
Auctor novi. capitis , a §. 46 incipientis et duabus partib^
XS. 46— 47 et' 48—53) couslantis, mullis rébus a Didymo. dit
|!ert. Primum de vita Thucydidis ipse perpauca praefflisit^ eaijoe
dje;lit)as;5e videtu^,^ non t^m ut vitam scriptoris sul traderet, quam
U^. ,{)l^pum fierietj» cpiants^ dUigentjia Thucydides^ in historia ad ar^
ils le^em componenda y^^atus sit. Inde illud est quod dici^
Xbucydidem cum bellum .exarderet, res ab Atheniensibus et La7
/çedaemoniis in eo gestajs coIlegis$;e et intérim commentariis cQiir
signasse, mox exsulem apud Thraces diiigentius scribere coe-
pisse. Haee ex Zopyro et Hërmippo videtur sumpsisse, sive ipsa
s|£npta illorum legit sive a Didymo eam sententiam edoctus est.
Idem bioc sibi proprium narravit,.Cleonis calumniis exsilii pbeqa
multatum esse Thucydidem, ideoque Cleonem apud ipsum tanquùm
xifiiosum hominem ubique copiparere» Qùae commenticla ssynt
«t iis, quae de nùiib Thucydidis in Cieonem odio privato Didy-*-
satis affirmât (§.^6), contraria. Porro secundus auctor a diciéhdi
flOiSKJttlis sbstinet^ qua&stiones non admiscet, sententiarum lumina
HulIa aucupatur. Yeterum scriptorum auctoritatem non adhibuit^
dei* Tyhinney wûrde Thukydides zu seiner Erhabenheit zurfickgekehrt sein '
die der langen Marter des unentscheidenden Kampfs musste leise erzfthlt
wérden. ** sirnilem sententiam recte tnetur C. W. Krfiger in Vita Tkucyd.
p. 74 sq^v' paulùra in diversnm abit 0. Mûllcr in Historia litt, Gr, t. II
p. 351.' ■•■■■'.■■
DB VtTA TlfirctDlDlS. 90
(toctrinam . a Wdjfftio ortentataln non affeoUTit. ïlnmri DioRysknÉ
Halîcarnassènseiri mchiorat ($. 53), nôh. aulem ut eltoicstimo-
nio utalur, séd ut ehisdem dé slilo thucydidis'pravamr-cupimo*.
hem refutet. Sed hoc ipso indicio discimus alter4us^ (uipitis
scriplorem posl Didymi aetatem yixisse. Dionysius^ bnim,.^
tîaesaris Augusti tettîporîbus floftiil, Didyraî aeqûaH^»f#l,!'*«ed
aequalis aetaïe mindi*.' ■ is atatém cum calumniîs Zollo diffnfs
Thucydidi ofctrectavissèt éi tribus scriplls stilum eius et-his(oriaè
componendae genBÈ" temeré et imperite» lacesàere ausus esspt,
hune atque.omnes.6i similes seeundus aùotor pàidenti'admbtii^
tione sua confutavit (§. 53): rijv fiénoi iâiav ttvrov tiSi^ lê^'
i^scûv xai tœv avv&fasœv ahiœvrai oî nXeiovsç^ tov èari /Jiov'C-'
atoç '^uiUxttQvaasvç' fjiéfxq>Bxai yàç iAViM œç nB^fj xai noXiiixi}
Xé'^SL xf^tja&ai firj âwa/néviff, ovx Biâœç on âwa/Âioiç èaxi juvra
navra nsQixiijç xai €'^6(oç nXsovel^ta, Vere sane et opportune.
Scd quis fiierit alter hic noster, certo sciri declararique non
potest. Equidem 'suspicor cxcerptum legi a nobis ex scripto
Didymi C/at^dn sumptum.' Hune Sùidâs in série Didymorum post
Didymum Cbaleenterum et Didymum iuniorem item grammaticum
Alexandrifium, sed ahte éum posujt qui apqd Neroném Gàésarem
comraéralQS ^St : MâvfH^ç é KXavâtifç ZQ^/^^^^'^^it yç^hl^^^^^
xoç. Itaque Didymus Claudius sub : principatu Clâudii' Caesaris ))
videtur vixisse, h. e. aliqûanto post qui^m Dionysius Halicarna^
sensis Thucydidis scribendi rationemi acrîter exagitaverat. Di^
dymus ille Suida' teste iibrum edidit nsçi rdiv yjuttçvtj^iévojv no^jci
rijv dvaXoytav QovKvâtâfi. Si secundum vitae caput hine tran*«>
scriptum est, Didymus Claudius non Dionysii vestigia stulte. lé-^.
gère sustinuit, sed potiuK (àtque huic ! opînioni tituliis operis
non advérsaiur) |>erseGiitos est ea Tiiucydidisi|)rûpria , ad quae
indicés parum periti pédem offenderant, ostehditque quomodo
rara et nova non temere vituperanda, sed àd: saQÎoreai nonuaat
explicanda Vd excusanda essent. iSic rragmëAtsm!:nobis.conser-«
vatum . quasi prooemium libri iilius haberi . polest. Cérte quae
nos habemus, maioris disputationis particulam esse ostendere
1. Portasse air hoe vel alio geptis Claudiae manumissus Clandii 00*^
men accepit. . ; y ; , ' .
m
. , QtJi^^TIO f^\MJ^
luiec yidetitur (§. .Ql): kul. »Um iivQÎti, S ^rà fUçoç hti^ia^
neiQaa4/Ae9a.- In. m qu^e secundus ai^çtpr de stilo Tt^ucydidi|i
«xpdsuity et subaeU iudicii i$anitatem et viri pnidentis pejrîtiaoi
approbaviti. Dum Didymus Chalcenterus magis oirca Thocydidefli
Ivagatur,: hiq instituti sui ratioi^^ni; pressQ pede sequitur et exitra,
Umbîtiia»! Qperis promissi non.jBgneditur.,. Virtutes dictionis Thur
eydjdiaa :eaDdi4e agnoviti propriamindolem eii|s reote explicuî^
Semel t^men moAumeKoessU, nfi^i, haec scripsit ($. ;51>: rii
^qIXà ^oti T(ov Foçyiov tov ^sohtivov jh/lioviia^voç^ ReçUujs ef
modeitatiKs. de bao imitationo dixit Âutylius ^pu4 Pidyinum Chal^
M
l-J-
\ :
1 • I ' •
j .
S
. I
• :fi'
V.
De tertio çapHe vitM Thucydidis*
f . . . . V
:>: Etiam tertii scriptoirtd disfputatiQ ({uaïQvia exigua duabuapaipr
libu» abspivitur ($. 54— 5ô';6t §..$6), quarum prîQr yitam Tb^çYn
(didis, alliera historiam eiûsrcispexU.: A te$Ubiis anliquis aller
gandis hic tertiua a])$tiiittit, nisi quod ad Antyllum a OidytDO
qiiôque citatum semel . sed magna cum laude iltkia provQCavit
(^ 55): Ha^â ipijaiv "jdvrvXkoç^ d^iàniaxùç dp^Q jUaçiTvçijirêi^
mai îaiOQiav yvmvau xai iiôà%at âeivôç. Animum adve)?taâ, le-
•etor:. uiruâfique egregius cdebratur Aatyllus, et contestari nres
gastfUB et historiam intelligere ac doc^re^. h. e» et . vitam seriptor
via enarrare et J^istoriae virtutes exponvre* 14 ipsam haie fra^
fMento arguméiitainr>subiectiim est. < AcMe qao4 in; acholionim
«ostrarum ^> > frustùlis idem Antyilns tribus IociSw(h. e. saepius
^am uUus aiius Thucydidia • interpres) l'andatur (vid. pag. ?)•
indp coniectura mUii nata est, ex Antylli commentariis in Tho..:
•' . ;..;•..;•.,■. ... . . '. •..
1. In ^Hostris scholiis quac antiqua sunt et notae melîQris , ex uberîo-
rlbus ■ cotittiientariis exceiiKlil Jut'Jioa perveaere: alia ab honiniblis.lnedii
aevi adscripta sunt. : <; .. t..
DE TI-TA THtJGYDIOIS. 31
: !..
cydidem vél* potîtiis èix eoitnh prooemîo tertîum hoc capuf ir Ve^
tere iiio scfablîasta Thiicydidis petîtum et ab hac if $6 oastigatufli
esse et mutilatam *), inie eadem.saepius incidcairentur. Ab utro-*
que antecessore teftius teslis in hoc differt, quod Herodotiim et
Thucydidem aequaies fuisse ex historils eorum ostendendi et
addita harfsithitieùfa qàéidâlin apprbbandi periculura fecit. Monët
chim Thebafnorum in l^âtaeenses irniptionem a Thucydide altero
librô nafratam' eliam ab Hérodote (VII 233) commemoratàm
èsse. Tan^m alteiftim huiûs rei ârgùmentnnr ftimam tHam* attul^
lit, îuxta quàm récitasse hisrtoriath Herodotus narrattir, Thucydide
coram et in lacnmas erutapente, Hérodôto atrfèfm T^rtrëm Thncy-
didis- ilém prdesfehtém' hiff vetbis cbnsofante : Ji ^^OAV^V, ^çy^
ij q)vaiç' tov ifîov aov n^oç lÀa&Jjiiàrà. Et Ôidynièir^'èt 'audor
seciinduâ band'fabtildni aut iîoïi 'cognovërunt diit 'non dignalifi
quam tefeirrjent iuilicaverùnt. Nîhîlo minus satfci' 'i^tîqua^ et • Dii-
dynio' certé pfîor Vidéttttr exstitissd : nam qiàrsërius' âd Vîtas
velenim sdrîptdrum narrandas àccesscrurit, hî; téhiti Didymrtii,
raliocmandô liovos errores procreaverttnt , 6ed Tes ^lane iîctas,
qualis illa est^ non excogitaverunt. AntyUtui nàitatiUÀcidam sfuam
ex aliqua réi|um mefmofabiliunr congerie iii [iutim commentarium
videtur ascîvîsse. Cetérum téWlus hic h osfër' de pwero TÈfucy-
dide non cogitàvil,' ised aequaletei Herodoti lacrnsiâs funderé fei-
cit. Quâprppter scribît rov'vlov aùv\ non Tod natâé^ &ôi>.
Fuerum Phôtius exhibuit et Suidas*). Hbrtem Thucydidis làpud
Th races évenisse narrât, eos secùîus quorum apudDidymum taeri-
tio facla est, Zopyrum et Hermippum: Prôprîlim' hdd tradfl, jiy'al
«
1. Hoc factum esse vel inde intelligitur, quod §. 55 Thucydides tan-
quam ini ngodooCrc (pevyojy designatui;, quanquam in prioribus de fuga
et exsilio Thucydidis ne verbum quitfCiA' positum est.
2. Phot. cod.. (60: ^fyêiai^âk dyaytvcjaxofiéytjç avt(p jljç laioçittç,
xofj,tâf} véov otrtn nH^''H0 rkatçl Bovkvâl&iiv dttcvfttu xai âaxQÙoai.
Suidas s. V. Govxvâtârjç: ovjoç ^xovasy iti natç rvyxâyiuy 'Hçoâôïov
inl T^ç 'OXvfxntaç ^tcc^ latoolaç avtov éifQX^F^^^^* ^^ Marc,ellini opibu»
Tzetia hausit et pueniiti'^ddidit in )iis:
Ou dvyyçtiiforr&ç' (yfçorâôtov) natç lêXùii^GoifXvl^fjç ' '
^Axtjxofàç exlavae riav avyyQttfÀfActxtay.
. 'G d" 'HQÔâoioc ffi^ai 7f«Tçi %ùv%ov inâs' j r
o\
S3 <^UAEST10 PBIMA s )
d^iovM istmsa ^) a patria Thucydiciem abstinuisse, et o$sa pius
jp^cun^um Qpi.QÎonem aliorum post mortem clam translata esse,
duip alii in Thr^çit; jsepuitum es^e c^ica^t (§, 55): a^oi. âè
! Kij^awjiP on év larç *A^i^vai.q fjvé-^d'fi ayvov va oaià x^vq>â
futçà TWif avyyevtov xai ovrœç èzdg>f]* ov yàç è^tjv q>ap€Çfi9Ç
^d^têtv év *jidijvccLç TOP éni nQoâou^^ q^Bvyovta. . Con&cta.
haec esse iiquido patct ex lis quae supra (pag^. 23) 4isputavi-
Bius* 5ed accedit aliud: quippe haec mortui Thucydidis fata Ulî
dp Themistççlja narratiunculae assimilata sunt, dç gijia Thucydi-
des I :139 ,haec prodidit : rd de oaii (paal xofiiad'^vav avroi
ol 3iQ^xJiîiCQPi!^ç ol'itaâe xeXevuavzoç èxsipàv xai %êd'/jp(4i xgyq>a
t^^jyva/W fy jTiJ 'AtTixfj* ov yuQ iè^jV- d'UTiretp (oç èni nçoâû^
■aia q>€i^yovzo(^ , Ei\9im haec de Thucydide fama^ qùamvis falsa
.et ex alla vetiistiore detorta, satis antiqua videtur essjsr perte
Jli^tarcho CQgnita fuit, qui scribit in Cimone c. 4: xai tsXbvtj^»
atu fièv èv jfj 2xa(nT^ vXri. (zovzo ô* saxi ttjç Qçdxt^ç jj^co^iby)
Xéy£Vttt^ g>ûptv9€iç ixtu fivijfia ô' uviov^ rœp Xsirpdptov êiç r^r
'^ztixijv xD/LtiaâévTœp ^ ép rotç Kifiœvêioiç âeixvvTai nagà top
^EXnivixijç TÎjç KLfÀiûvoç dSeXg)tjç Tdq)Op.
De stilo Thupydidis tertius auctor paucis absoîvit: fortasse
jionnulla.ab sc)K)liasta omissa sunt aut brevius relata. Propria
buic est comp^ralio Thucydidis cum Pempsthene. Quibus rebûîs
oratîo huius ab iljo différât, bene et acute declaratur: cauisa
tamen dîscrepanti^e non ex diversa natura et indole ipsprum,
neque ex mulatâ temporis ratione, sed minus recte ex hominum
^f^d Thucydidem loquentiùm magnanimitate rcpetitur.
De quarta particula vUae Thucydidis.
Restât àiinôtatio brevis de historfa Thucydidis varie divisa^
ut iibri aut decem ires aut octo évadèrent (§. 57). Hanc ad-
1) Accepit hoc scriptor anonymuÀ vHae Thucydidis: iy âè rçï ilc-
Xonoyytjaiaxip noléfi^ alztay ia^E nQoêoataç, ' . -
DB TITA THUCtDIDIS. 33
scripsit scholiasta ïlle «nctore usus Asclepiade. Nominis enîm
^^axXijmoç forma libris antiquis vulgata mutanda est, ut flat
'^ax^mdâfjç ^ qoemadinodum Bckkerus idem nomen in scholiis
Thucydidis ad 156 ex dtrobus codicibus pro corrupto 'jiaXxjjmoç
vere restait. Asclepiadis nomine prae ceterîs *> duo grammaticî
cogûiti sunt^ alter Tragilensis Isocratis discîpulus, Tgaytodov--
fiévœv et commentarii de Meydkaiç 'Hoi'atç auctor, quem ab
hoc nosiro Iniinc laudatum esse parum credibile videtur, alter
Myrlecmu^y de quo Suidas: *^axX?jntdâfjç Jioji/jiov MvçXea^
yoç (nôXiç.èé èari Bid'vpiaiy tj vvv ^AnafXBia xaXovjnévfj^ ^ to
âè âvœd^ev yévoç ^v NixasvÇj yçafÂ/Àurix^ç^ fta^fjtîjç 'AnoXXœ^
tfiùvj yéyovs ôè èni tov ^AvxàXov liai Evfxévovç %mv sv Ile^yd''
(jt<^ ^jxàiXéœv. iyçuifjê (piXodôgxav pipXiœv âioç&coTixd. ènaîSevaê
Si xai. flç "^Poifx^v inl nofiTnfiov tov (iBydXov. xai sv ^AXs^
'^ul^S^eîa èni %ov ô' IlzoXêfittiov véoç StàtQt\pêv, êyçayjs noXXd.
Suidas urbem patriam Asclepiadis quanquam diltgenter indicavit,
idem tamen diversarum aetatum homines imperite commiscuit.
Melior^ nos edoeet Stfabo III 4 $. 3 : vnèQ iè rtov tonœv
(dicit Uispaniae meridionalis oppida ante enumerata) èv rfj
oQBivfi âsixvvrai ^Oâvaaeia xai to leçov rtjç A^rjvuç èv avrfjj
œç lIoa€iâœvi6ç tb BÏçrixs xai *Aqtb(xl$(ûqoç xai 'AaxXrjnidâ^ç
6 Mv()XBay6çy dvtj^ iv rfj Tovgôuavia naiÔBvaaç id yçafi/ÀU^
Tixd xai nSQii^yfjaiv xiva tœv èdyœv èxÔBÔooxcoç rœv ravifi. xtX.
Prinius testium âStràbone laudatorum est Posidonîus Apameen-
siSy aller Artemidorus Ephesius, uterqué temporibus lulii Cae-
saris et Gnaei Pompeii ad litteras incumbens (cf. Vossius de
Historim (Sraeds p, 1.85 flq. ^et 198 sqq. éd. Westerm.), quibus
tertius accedit Asclepiades Myrleanus ^ eorum qui modo nomi-
nali sjiiit baud dubie aéqnalis, cum ante id temporis natione
GxaOOUSiôQn:. facile igrammaticam in Turditania docturus fuisset,
ut vere Suidas tradiderit i;iar'J«t;a€ âè xai BÎç^Pw^ifv èni nofi-
nriiov TOV (4^dkoiiij qmnqjasiïà antiquiorem nescio quem Ascle-
1. Conf. Asclefiaàae Tragilemis' Tragodumenon reliquiae. Disserta-
tio posthuma Fr, Xat>. Werferi in Actis Monacens. vol. IL p. 491 — 554.
96 Myrieario Asclepiade Werfer ibi disputât p. 535-— 551. Clinton F. H.
p. 523. .....•;
3
34 QUIESTIO SBCUlfDA
piadem perperam immiscens. Eundem Pompeii aequa]em et
Sextus Empiricus adv. Mathem. 1 3 $. 72 significavit, cum ira*
dit ab Asclepiade Dionysium Thracem, discipuliun Aristarchi,
reprebensum esse (cf. idem ibidem I 2 §. 47 et 12 §. 252), et
Âtbenaeus puip alibi addito cognomine ad partes vocavit, tum
scriptum eius negi Rçavivov XI p. 501 E memoravit et ex
commentatione nsQi r^ç Nbgxoqiôoç haud pauca excerpsit XI
p. 489 sqq. cap. 78 — 85. Conf. lonsius de Scriptor. h. ph. U
17 3. Bernhardy ad Suid. 1. c. Prelier Polemonis fragm. p. 6 sq.
Hune Asclepiadem, Didymi aequalem, Thucydidis scholiasta tam
in illo vitae loco quam in scholio ad I 56 auctorem adhibuit.
Probabat autem Asclepiades aliquo libro, fortasse in opère suo
neçi yQafifzauxwvj eam divisioQem historiae Thucydidis, qua
octo libri discemerentur , quaeque apud nos obtinet. Verbum
inéxQivs ostendit rem traditam ab aliis comprobatam esse Âsde-
piadis iudicio et auctoritate. Praepositio verbi nunc hoc déno-
tât, iudicium ad rem quae ad iudicandum praesto est applicari.
Sic, ne abeam longius, Didymus usus est hac voce §. 35.
QUAESTIO SECUNDA DE VITA SOPHOCLIS.
I.
VUam SophocUs Graecam Didymus conscripsif.
2oq>oxXsovç yévoç xai fii'oç inscribitur commentatio, quae
codicibus nonnuUis servata et cum tragoediis Sophoclis ad no-
slram memoriam propagata est. Cuius scriptor anonymas qui
vulgo nominatur, et magna lectionis copia instructum se ostendit
et in litteris minus iliustribus adeo habitat, ut cuiusvis dicti de So-
phocle prolati auctorem aliquem prompte recitare possit. Idem
suo iudicio eliam in obscuris rébus et parum cognitis ita con-
fidit ut testi a se laudato aut bono animo obsequatur aut sen-*
DE VITA SOpnocLlS.
35
tenliae inde recilalae libère refragelur. Interdum mediam viam
ingressus hoc agit , ut Iradilum ab aliis neque tolum verum ne-
que omni ex parte falsum esse concédât, sed tertium ralioci-
nando procudat. Num hoc doctrinae spécimen serions aetatis
homini adscribemus? num alicui ex collegio oecuraenico, quod
a Constantino Magno Constantinopoli constitutum esse et ad an«-
num 730 post Christum illic perdurasse accepimus^), tribuen-
dum videbitur? Non puto equidem illis saeculis fuisse, qui de
Sophocle scribens tôt velerum scriptorum libros nunquam Vulgo
et studiose lectitatos anquirere et consulere studeret; atque hoc
si largîri ultro veUmus, nihilo minus obstabit huic opinioni ia*
signis ista iudicandi licentia et temeraria rerum obscurarum
perscrutatio.
Sed haec de auclore vitae Sophoclis quaestio facilius sol-
vetur, si ante ostensiun erit, quo fundamento scholia votera ad
tragoedias Sophoclis^ quae olim a lano Lsisctare ex libro antique
édita et nostra memoria Pétri Ehnsleii opéra ex margine co-
dicis Laurentiani emendatius evulgata sunt, innitantun <}ua
quaestione breviter ut defungi possim, cum studiis aliorum, tum
diligentia 6. Wolflii nuper effectum est^), Scholia illa quaii'*
quam non omnia a perantiquis auctoribus cpmposita, sed multa
demum a manu hominum et in lingua Graeca et in ceteris ré-
bus caecutientium addita sunt , tantum tamen affirmare audeo,
eas annotationes in quibus rerum scriptores minus célèbres et
litteratores vulgo non satis cogniti laudantur, velut Acestodaruêf
Andro^ Androtio^ Aristocrates, Astydcmas, Dinias^ Dionysius
Thras^ Hecataeus^ Herodorus^ hter, Lysimachus^ Nymphodorus^
Phereçydes ^ PhUeas, PbilockoruSy Phylarchus ^ Polemo^ Prcuçi^
phanes-^ eas etiam in quibus poetae sive non ita illustres sive
serioribus temporibus hominum manibus parum versati producun-
l;|ur, ut Agatho^ Aristarchus Tegeata^ CalUmachus^ Creopkylus^
auctoir Cypriorum^ Euphorie, PhUodeSj Thebaidos pan^ae scri^
ptor^ has igilur omnes ex Didymi in Sophoclem commentariis
. 1. Gpettlin^'i pra^F. ad Theodogii Alexaàdrini grammatieam p. VI $q,
2. De Sophoclis tcholiorum Laurentianorum varii» lectionibut* sctipni
GmU Wiflf. ivfêiae 1843.
36 QUAESTIO SECTODA
iab co; qui hoc scholiorum corpus confecit quemqae scholiastam
Sophoclis nominamuîs, selectas et transcriptas esse. Nam ex
testibus auctoribusque per hanc scholiorum congeriem large rer
€itatis si duos cxcipiamus , Hefodèahum grammaticum et * Pium
interpretem Sophoclis, utrumque semel memoratum (ad Oedip.
Col. 195 et Âîacem 408)^ in ceteris omnibus nullus est^ quem Di-^
dymus , «pse in relicuo testium agmine novîssimus (laudatur ad
€ediCol. 156 et 237 et 763, Anlig. 4 et 45 et 722, Aiatîem
408 et 1225), commemorare non potuît. Schôliasta vero, rae-
diocri vîf ingenio et enidilione non eximîa, cum toi libro^ tan-
tae sciehtiae, quot in his scholiis laudantur, ipse iDonsulutslsè et
pe^^'olvissé v'îdefi non possit, statuendum nobis hoc erit, aucto-
rem céleris aetale minorem , qui et priorum inlerpretum seUten-
ti^s percensiiîsset et muita variae lectionis copia conispicuus
ëi^et , duéeiri eî fuisse. Talis auctor et dux Didyraus fuit.
(Juippe hinuls in Sophoclis tragoedias coramentarios ab iIIo-f|ai
ntjslram scholiotum compagem , certe maxîmam eius pàrtem *)>
fconfecit' praecipue consullos esse et- exscriplos hisce indiciis
ùogndscitnus. Ad Oedipum Coloneum 237 cJ ^évoi aîâocpQo-
insç in' schoho satrs copioso eius fabulae versus 237— è5â et
254 — 257 in suspicionem revocanlur, quasi profectî siril ab
aliéna manu : to rijç ^Avriyôi^riç nQoaœnov oXov xai rov ;fO*^i)u
t^ifçdaTi^f-t^&BTovvTai. Tuni sequilur argurhehlum suspicîbn'fe':
HQsttTùi^ y&^ qiuuip evd'scoç rw ôixaiokoyixÇ ;i^ç?jod'ott ro)> 623/-'
itàw nçbçavTovç. Hoc argumentum scholîdsta cohlinùa feftîtât
élt in fine totius disputalionis addil : ovâèv as èv rotç AiSiaùv
tùvtmv ôfielia&év evçofiBv. Duo hinc disôimus, ' ^Hmum sëhtéii-
tiàm ^e vèrsibub 237—257 Sophôclî abiuflicandis novîtii ciiécX
esse, non iantiliiui cuius ratîonem Didymus habérè poliii'sset' Ôisin
in! aliis schdliorttm locis pràé ceteris Didymum ûsurpàtum esse,
quia lector hunô diserlim adm'onéndus vîdebatui^, huius à^sTf^aééQ
nttUtnn -Iridlcium apud Didymura esse î). Porro âd Anli^. 45
i i
1. Breviores quasdam annotationes etiam post avvnY(a'yf)v, a scho-
fiasta toUeciam varib témporibas iaccessissé a vero' minime alienum' yi-
dftlur. .^- • ...r
' 2. Sed quis tandem erit, unde hanc doctam snam aimoiationem seh^'
DI VITJI SOPBOdtiS.
37
rov yôvv ifiov xat T-qv oôy Icgimus: /féôvfioç Se qitjaiv
vnà itûv lÎTïo^y^jMaTWTcoy (Arislophanem et Aristarchum vicletur
dieerc) xov t^rjç ati'xov ifsiio&eva&ai. . Oui ante Didymum coin-
mentarios Sophoclis edidérant, versum Antigonae 46 insilicium
pronuntiaverant. Hos qui jséholia conscripsit consulerë non vo-
luit aut noii potùit, sed ipse de sententia illorum ex commenta-
riis Didymi certior fàctii& est. Is enim litleris variaque lectiOne
instructissimus quae priores, praecîpue Aristarchus et pra^jepfor
^ius Aristophanes, annotaverant, pro sua diligentia circumspexit
et descrîpsit 0* ^^ i»' \oc\s longe plurimis Didymi nomen ad-
scribere . sçholiasta supersedit, .auctores eius noininasse cohten-
tus. Sic quae ad Electram 488 ij^st xai noXvnovç posita
sunt, '^ ^Qivvç ^ èxsivi^ tw g)6vM dxoXovdi^aaaa' ovraf-'^ iv
Tw inofivijfjiari^'), per haec commentarium Didymi signifi-
cari facile concèdent qui scholia ad Oed< Col. 156 et 763 com-
para vérin t^ in. quorum fine scriptum est oSro» Jlôv/tioç. la
eaden» ad Electram annotatione auctor rav inoftvi^iLicnvç (Didy-
mùs> coniecturâm suam noXvnaiç pro noXvnovç comn^unicaterat,
lîastà sumpsit ? .Didymuni esse dîcit Wolfifais 1. c. p. 12, sed iuste de-
nKmstrare non potuit. immo un<)e rem Didymo nondum cognitam attm|i1^
Pium fuisse ego conteiido. is enim ex iïiterpretibus Didymo iuhîorîbus
unus esl qui in Jbis scholiis laudatur: Aiac. v. 408 âlnaXroç: SiHipoxéQaH
Tctïç X^Q^^^y O'OJ' 7iSQiâé^£o}ç fii woyfvoi nteyrl ad-évH, <uç dlévfioç^ $
ô atga-tôç fÀS (fovsvot' Xapwy ta âihttXict âoQccjia, loç Iltôç îpïia(v.
post XKidyÎDum Pium.YJxlsse Jiquet: sed eundem ego saltem «sqne ad ezi-
tum saeculi secundi. post Christum promoveo.. nam Uerodianum ad Oed*
Col. 195 laudatnm ex Pîo demtim ad scholiastam ^)ervenisse admodum vé-
risimile est. . fontes igitur' scboljorum Sophbclis hos ego- numéro, Bidymute
et plurimos auctores ab hoc nominatos, Pium et aliquot testes ei\ks in qui-
bus et ipsnni Didymum. h^s opes exoerpsiC ièt Ifbere conciiinavit qui
schoHorum farraginem congessit. . • • /.L
1. Vera huius rei ratio probe perspici potest ex duobus scholiis a4
Pindari Olymp. VI 55: ibi énim primum ot vnofiytj/tKttLGitti et Jîâvyoc
ex diverso ponuntur, ttjy ^^tttotxvav ndyteç ' ^iy 61 •ônojiyrj^tirïxjxai rfjç
IdQxaâlaç eiyat' nôUy i^sâé^ayie^ o âè idiév/nôç (fitjot. lijç "HXt^ç .oui^^
i?yai, mox eadem aliter relata succedunt, Atâufiàç (fijaiy^ St* ndyrfç, ot
'ùnofiyrifAcitiaâfifyot ^aiàéifay^. (fuxuiy '. t^^ai ' uéQxaâfttç • 7f6ùy*> '■ irt* • an*lo-
tatione ad Sophoclis locum supra indicatum forma multitudinis (i^;xà ^Tcyjf
vnotLiyrjfittTKTTCjy) ferlasse unum Arîstarchum , tanquam eius is'ectàé quani
ipse sequebatur ducem, Oidymus: si^nificavit, fortasse . A nstopiiancm' quoqne
complexus est.
2. Conf. ad Anlîg. 523: iy âk tw énouyiïiati ovtùjc. îbîd 132.6;
ÎV oi t(p vnouyhUKJi. ovrta, .,, . ., ,,
38 OUABSTIO SECUKDÀ
quanquam ipse traditam lectionem expUcuit; bin©- ibidem iegrimus:
in commentario, non in ipso tragoediae contexfa) xel^ai
noXvnaiç, in si yâç^ q>f]aiv^ iv tÇ X^çïqtjj rijv nàoav èXm'ia
C/^ovai, TO noXvnaiç èv vnêçpoX^ ê^rji/têv^ tj noXXà xaKÙ xi*
Tcvovaa 0* Perinde ad Ëlectram 4M dkinaQij rçi'x^ prtmiim
vulgata explîcatur, tumpergitur: èv ai i^ inofAVJjfiajt (in cam**
mentario prolata erat a Didymo coniectura, non in trag^i^
diae contextum illata) Xmaç rf, S iattv s§ ^ç avtiv Xin9(^*
aofÀSVy ioç $i êXêysv Ixsxlv rçi^a. Inde etiatn hoc intelligitiuv
^gnificari Didymum, quotiens ol vjio^vijftaxiadfispo$ in
Sophoclis scholiis ad partes vocantur: nnum enîm interpretem
intelligi, non plures, bine apparet, quod ipsa verba nSv iw$--
fivfjtÀaiiaaiiiêrcûv subiiciuntur : quippe pluies interprètes eahdem
sententiam, sed non eadem verba ponere soient Uaec quid
0ibi velint quo melius perspicias, \ege scholium ad Oed. Cohm
388 n ioio i TOtSroiç: ol vnofivfjfiariadfiBvoi ygu^ovat»
ovtoii* ^XQV^f*^^ TOiorroç yéyov$v^(6nOTéç(f av o Oiâlnovç nçoo'm
d'tjTai , TOVTOv xçatstv xai x^Q^Ç ^^^ ttatà xoivoy jotç @^«
fiaîoiç, OTi sarat avxoZç jusydXfùv xaxcav aïiioç^ èàv fiij ^d^EMO*
piv uvTov int T/jç ywQaç.** Quibus scholiasla de suis addidit:
è^ovXofiijy âè avjovç fiaçxvQiff xçîiaaaSai ij avyyQaq>émç ij
Ttoitixov. Ibidem ad v. 390 êtfvoiaç ;^d(iey: èv xoiç âvay^
Maioxéçoiç xtùv dvxiyçâquov yQÇ^itpexm^ êvaoïaç X^Q^^y ^
xa/ 0* vnofivîjfAaxiadfisvoi (Didymus) d'^iovaiv. cvaoïoy
ié qfaai x^v sv&évtiav, xaddnsç xai èv ^Afiq)iXQvmvi*
*Enêl Ô6 pXdaxoi, xcSv xqicSv fAïav XafiêZv
Eva oiav dQxsi.
Causa cur oî vno/nvtjfxaxiadinsvoi Didymus desigtiaretur haeo
fuit, quod in eius commentario plerumque variae sententiae ve«
terum înterpretum exponebantur. Idem nomen praeposilum est
scholio ad Oed. Col 681 &dXXsi â' o^çaviaç in' axyctd
in cuius initio scriptum ol vno^ivjjinaxiadinevoi yçCdcpovaiv') ov«
Tcoç, atque continuo sequitur ampla et erudita annotatio, in qua
1. Hano loci explicationem non assecutus est Wolffîus I. c, pajg^. 13,
^ verba t^ TioXÙTrovç^jfQlvj^aiç ipsiu» schoUastae ^unt, cetera in mraqi|«
annolatione Didymi*
SE VITA SOPHOCLIS. 39
et fragmcntnni Euphorionis recitatur et Istri locus producitur,
qui scriptores Alexandrini Didyiho probe cogniti erant. Item
Didymi admonitionem , ipsius nomine omisso, legiihus ad Oedip.
Col. 900 anëXf i Biv ànb çvrijç oç: dvri rùv fiXavrrjç. ttav
èh s^riytiaafiivtov ânaviœv avio Jlça^KpcivTjç âottët afiBivov àno^
iiâovaiy dxovoov %o inoâijfia ^ oïov ttSv noâcip to xdkv/ifiUm
Didymus varias de nominis çvtIjqoç significatu sententias per-
censens eam praetulit q^am apud Praxiphanem invenerat: hanc
unam scholiasta memoratu tlignam iudicavit. Ceteilim haec an-
notatio hactenus ab iis quas proxime transcripisimus differt,
quod nunc non ol vnofivTjfiariadf^svoi , sed ndvrêç oî H^fjy^ad^
^êvoi, hoc est non Didymus ipse, sed quos enumeraverat inter-
prètes, significantur.
Quae res ut magis appareat, etiam ex iis locis, quibùs Didymi
nomen in schoiiis Ëuripideis adscriptum est (ad Uecub.719 et 829
et 870, Orest. 1369, Phoen. 748 et 1748, Med. 149 et 171 et
276 et 360, Androm. 867, Troad. 1071), unum h. 1. coihmemo-
randum putavi, dico scbolium ad Orestam 1369 uQ^idjêiov
fziXoç: TO aQfJtdtBiov ftéXoç ô /JlSvfioç q^rjaiv dvofida^ai^ Srt
at aQxotai nuç&ivoi sic tovç ^aXa/novg âià x6Sv éçfjtdtfûv r^yavio, ^
Uaec in eadem annofatione uberius exponuntur ac diversae
aliorum sententiae referuntur, quo facto scholiasta pergit: siai
âè xai aXXai UÎxtai^ aç èxtid^evai 6 vno/jivfjfititTiadfABvoç, Is
ipse ncmo est nîsi Didymus in prîncipio annotationis laudatus.
Redeo ad Sophoclîs scholia. Argumenta adhuc exposita si
collegerimus, quod Didymus téstium in bis schoiiis citatorum, ex-
ceptis Herodiano et Pio, novissimus est, quod eius cotnmentarii
tragoediarum Sopboclis in dubiis rébus a schoh'asla praecipue
consulti sunt> quod idem simpliciter significatur èv %i^ vnofjtvrjpiaxi.
vel oi vnofivTjfiariadfisvoi j quod unus ex ceteris aliorum sen-
tentias recenset (ad Antig. 45, Oed. Col. 900), bine recte con-
cludere posse nobis videmur, quaecunque scholia doctrina haud
vulgari et copia lectioriis exqutsitae praecelltint, ea ex commen-
tariis Didymi deJibata esse 0*
1. Conferenda sunt quae Boeckhius de schoiiis Pindari obscrvavit in
pracfatione p. XVll : ,)Quae schoiiis aiitiquioiis meliorisque notac contincn-
40 QUAESTIO SZCVVDk
Uacc de scboliis cxposita iani ad vilam Sophoclis, quae
jcholionim prooemium ^) quoddam est, accommodabimus. Scili-
cet ea Icctionis haud vulgaris copia, quam in melioribus scholiiâ
agnoscimus quamque ex Didymi penu sumptam esse modo vidi^
mus, vila Sophoclia praecipue excelllt, eademque scriplorein
alioqui parum a veteribus lectitatum et cognitum, Istrum Cyre->
naeum dico, qui in illis scholiis sexîe^ testis prodiit (ad Oed,
Col. 42, 57, 681, 701, 1051, 1059), sepiies auclorem adhibott.
In qua re etiam hoc quod observetur dignum est, uriunt ex. illis
scholiis Istri testimonium alTerentibus (Oed. Col. 681) ^ad tôvq
vnofjtfjvfiaTiaaiJiévovç^ h. e. ad Didymum , disertim relatum .esse
itemque cetera e Didymo sumpta esse ex condicione scholiorum
Sophoclis manifesto conscqui ^). Haec quo tendant, lector, vide*
bis. Nimirum scriptor qui ab aliis rare , a Didymo saepissime
testis advocatur, idem primas partes agit in opuscule cuiuis auctot
rem quacrimus. Âccedit aliud. In tota scriptorum caterva per
vitam illam congregata nemo est qui Didymo recentior sit, immo
omnes satis diu ante Didymum vixerunl. Ipsumi autem vitaQ
scriptorem ad inferiora tempera iuste detrudi non posse ;;s^d
aoctorem cssg aniiquum , hoc partim exindiciis quae in princi-
pio huius quaestionis posiia sunt apparet, partim inde Jioet coUi-r
gère , quod ille consulere potuit omnes lilleratores qui de So-*
phoclis vita scripsera^t, ut ex his verbis intelligimus (S.:2)t
tur, ca ex Didymi commentariis excerpla maxiinam partcm videnlur: cl
Didymus ipse, ni fallor, priorum interpretuin scnlcnlias plerasqiie scriptis
suis coraplexus eral.« idem quodammodo dici potcst de scholiis Aristo-
phanis et Apollonii Rliodii, de parte scholiorum Homeri : sed Sophoclis
cetei'is eo pracslant, quod praeter Herodianum Piumque scmel memoratos
testis nullus inest, qui post Didymum vixerit.
2. Quod vitas tragicorum Graecorum a scholiis discretas nunc legî-
mus, hinc laclum est, quod scholia in margino singularum tragoediarnin
adscripta sunt , ubi ^uullus crat vitis locus! idem diceudum est de vitâ
Thucydidis.
1. Didymus etiam in commentariis suis ad Pindarum testimonium Istri
recitavit, ut tradit schol. ad Pind. Olymp. VI 55: avxog {Ji&u^uog) âé yj^-
tJti/ fiyai T?ç *HXia[ttç, xkI 7iceQaTCd'(Tai.*'JaïQoy laio^vyrcc ^y rfj nifxnirj
^Nliaxioy. hinc facile patet Istrum in du'obus aliis Pindari scholiis mémo*
ralum (ad Olynip. I 37, VU 146) item Didymo dcbcri. idem diccndum de
Istro in scholiis Aristoplianis (Nub. 967, Av. 1693, Lys. 643), Apollonii
Rhodii.{lI 207), Homeri (U. JS: 439, T 119, ^' 783) laudato.
DB VITA SOFUOCLIS.
41
nlrjv ^larçov naç* ovSsvi héçro tovt êanv svqsip, Venio ad.
tertium argumcntum. Scholia comoediarum Âristophanis ita corn-,
posila sunt, ut annotationes doctrina conspicuae ex DidynU com-
mentariis receptae sint, sive scholiasta pro ducibus suis auctori*
busqué et Didymo et Symmacho iisus est, id quod ego e^fcistimo^:
sive Didymi opes demum ex Symmacho ascivit, quae. 0. Schneir*
deri sententia est ^). A Didymo igitur haud dubie profecUlnk
est rarae doctrinae scholium ad Ranas 73 ti â' ovn ^loœcSp^
''loqxov vioç ^v 2o(poxXiovç èa Nitcoar car fjç^ oç êoiajo.iv ncççetn
XBV^ on lotç %ov nuTQOç €/ç?]to noL^fiaaiv cûç oîxsioiç. eiçjf'^
yays èè nove 2oq)OxXijç èv ÔQci/xaTi tov ^Io(pwvTa q>9^vpivt4»
xai nçoç rovç q>çdTOQaç èyxakovvxa iin natçi wç vnii.yfJQODÇ
naçatpQOVOvvti, ol as xig 'logxovri éneufiîjaav. 2dTV0pç . âé
(pi^aiv avTOv eînaVp ^ "et fièv Hfii 2oq>oxXîjÇf ov naQaq>çopéS j fl
ôs naQaq)çov(ûy 2oq^oxX^ç ovx ei/m'** xaî toxb Toy OiôinoSa
dvayvœvai. Cum his ea quac in vita Sophoclis (§. 10) relata
legimus adeo cQnsentiunt, ut qui hanc narrationem scripserit,
idem illam défisse censendus sit, Vel potius utramque narratiun-^
culam ex epdem fonte petitam esse constet. Alteram Aristopha<-i**
nis scholiasta ex Didymi commentariis comoediarum Aristopha-
nis , alteram Sophoclis scholiasta ex prpoemio commeQtavioruni:
Didymi i^ Sophoclis tragoedias sumpsit. In eadem annotationa
amplius hoo. scriptural est: ov fiovov ârj XotçiXta xai rotç nàj^l
^ia/vXov xai EvQin(ôtjv.^')^ dXXà xai *lo(pwv%i ovvfiyouipiaarot
z(g viÇ. Vide quoinodo his respondeant vitae Terba (§. 14):
Gvvjjyœv/aajo Se AîaxvXif xai Evçimâfj xat XoiçtXfa xai IcX'^'.
Xoiç noXXorç xai 'Ioq>oûVTt jÇ v/ç. Do; aetate tragoediae Graccaa
principum in scholio ad Ranas 75 haec notata legimus: r^v yà^
2o(poxXrlç AîayvXov [jlsv eteaiv imà vtdteQOç^ EvQinîôov âa^}
1. De Deier%»m in Aristophanem schoUorum fontihus comménthtio,
scripsit Olto Schneider. Suïldiae 1838.
2. loïç 71€qI AîaX' xal Evq. idem est olque AlaxvX^ xal Eùçiniâti,
nihil amplius. hoc ipsum loquendi genus Didymo familiare fuisse in aimo-
tatione ad vitara Thncydidis ^. 2 ostehdi.
3. Utroque loco vera scriptura corrupta et mulilata in hune modum
rcstituenda vidctur, apud Aristophanis scboliàstam ^y yàç 6 2^o(poxlf^'
JUa^vlov fjthy titj êlxo aiemà yetângoç , EvQinlâov âè n çot eQ9 g
xâ" f apud vitae scriptorcm ^y âè Aio^^kov ytciieçoç iiri lixooi^nrà^
40 QUAESTIO SECVVDIL ^
Uacc de scboliis cxposita iam ad vitam Sophoclis, quno
iicholîorum prooemium ^) quoddam est, accommodabimus. Scili-
cet ea lectionis haud vulgaris copia, quam in inelioribus scboliis
agnoscimus quamque ex Didymi penu sumptam esse modo vidi-
mus, vila Sopboclia praecipue excellit, eademque scriplorcm
alioqui parum a veteribus lectitatum et cognitum, Istrum Cyre^
naeum dico, qui in illis sclioliis sexie^ testis prodiit (ad Oed,
Col. 42, 57, 681, 701, 1051, 1059), sepiies auclorcm adhibuit.
In qua re etiam hoc quod observetur dignum est, urïurh ex illis
scboliis Istri testimonium alTerentibus (Oéd. Col. 681) sol rovç
vnofjLrjVfjtaTiaafjLévovç^ h. e. ad Didymum , disertim relatum esse
itemque cetera e Didymo sumpta esse ex condicione scboliorum
Sopboclis manifeslo consequi *). Haec quo tendant, lector, vide-
bis. Nimirum scriptor qui ab aliis raro , a Didymo saepissime
testis advocatur, idem primas partes agit in opuscule cuius auclo-
rem quacrimus. Âccedit aliud. In tota scriptorum caterva per
vitam illam congregata nemo est qui Didymo recentior sit, immo
omnes satis diu ante Didymum vixerunl. Ipsumi autem vilae
scriptorem ad inferiora tempera iuste delrudi non posse scd
auctorem esse antiquum , boc partim ex. indiciis quae in princi-
pio huius quaestionis posita sunt apparct, partim inde Jioet colli-
gere, quod ille consulere poluit omnes litteratores qui de So-
phoclis vita scripsera^t, ut ex bis verbis inteiligimus (§• 2)t
tur, ca ex Didynii commentariis excerpta maximnin partcm videntur: et
Didymus ipse, ni fallor, priorum intcrpretuin senlentias plerasqiic scriptis
suis complexus erat.^ idem quodammodo dîci potcst de scholiis Aristo-
phanis et Apollonii Rhodii, de parte scboliorum Homeri : scd Sophbclta
cetciis eo praestant, quod praeter Jlerodianum Piumque semel memoratos
testis nullus inest, qui post Didymum vixerit.
2. Quod vitas trag^corum Graecorum a scholiis discrctas nunc Iegî>
mus, hinc faclum est, quod scholia in margine singularum tragoediarutn
adscripta sunt , ubiWilus crat vitis loçus! idem diceudum est de yitâ
Thucydidis.
1. Didymus etiam in commentariis suis ad Pindarum testimonium Istri
recitavit, ut tradit schol. ad Pind. Olymp. VI 55: amog {Jiâu^oç) âé (pfj-
'Nliaxioy. hinc facile patet Istrum in du'obus aliis Pindari scholiis mémo-
ralum (ad Olymp. I 37, VII 146) item Didymo debcri. idem diccndum de
Istro in scholiis Aristophanis (Nub. 967, Av. 1693 , Lys. 643) , Apollonii
Rhodii.{lI 207;, Homeri (U. JS: 439, T 119, *I' 783) laadato.
DB VIT A S0PU0CLI8.
41
nlrjv ^loTQOv naçi' ovôsri liéçro toi7t* iariv svçsip, Venio ad.
tertium argumcntum. Scholia comoediarum Âristophants ita com-
posila sunt, ut annotationcs doctrina conspicuae ex DidynU corn-
mentariis receptae sînt, sive scholiasta pro ducibus suis auctori*
basqae et Didymo et Symmacho iisus est, id quod ego existimo^^
sive Didyrni opes demum ex Symmacho ascivit, quae 0. Schnei??
deri ' sententia est ^). A Didymo igitur haud dubie profecUlnk
est.rarae doctrinae scholium ad Ranas 73 tîô' ovn ^loq^mv^
*Ioq>iSv vioç 71V 2o(poxXiovç in NixoaTçaTfjç, oç âoxfjaiw nctQtt^,
X^j OTi Totç %ov nuTQOç B/çrixo noir/fiaoïv coç oîxHOiç, eiçjf-^
yays êé nozB ^oqtoxX^ç èv Sçàfiaxi %ov ^loipœvTa q>9Pvovvt'ct
xai nçoç rovç g>çâTOçaç èyxakovvTu Tîjj naxQi œç in\> ytJQODÇ
nafatpQOVOvvxi. ol àè r^ 'logxovzi ènsufitjaav, 2dTVçoç . Si
ipriaiv avTOV tînaïv ^ "d fièv sifii ^OipoxXijÇy ov nuQafpQOvm ^ fl
il nagaq>çov(û^ 2oq^oxX^ç ovx ei/Lti** xai tôt s xov Oidînoda
àvayvéopai. Cum his ea quae in vita Sophoclis (§. 10) relata
legîmos adeo consentiunt, ut qui hanc narrationem scripserit,
idem illam défisse censendus sit, vei potius utramque narratiun-^^
culam ex epdem fonte petitam esse constet. Alteram Aristopha-^-
nis scholiasta ex Didyrni commcntariis comoediarum Aristopha-
nis , alteram Sophoclis scholiasta ex prooemio commentariorum:
Pidymi if Sophoclis tragoedias sumpsit. In eadem annotatione
ampliaa hoc*, scriptum est: ov ixôvov ârj XoiçiXw xai toVç néçi
AîaxvXw xai Evçmtôtjv ^), dXXà xai *lo(pwvTi awijyooviaarO'
%(ff viÇ. yide quomodo his respondeant vitae verba (§. 14):
Qvvfiymvi'aaio as Aîa/vXtf xai EvQimâfj xai Xoiçt'Xtp xai «A,-'
XoiÇ noXkotç xai 'locpcovit iÇ vlÇ, De. aetate tragoediae Graecae
principum in scholio ad Ranas 75 hacc notata legimus: ^v yd^
6 !Sog>oxX^ç AîayvXov fitv êxsaiv intd vêciteçoç^ Evçiniâov as ^)
1. De veterum in Aristophanem schoUorum fontihus comtnéntatio,
scrifsit Otto Schneider. Sutidiae 1838.
2. TOtç n€Ql Atay. xai Evq. idem est atque AlaxvX^ xai EvQmiSti,
nihîl amplius. hoc ipsum loquendi gcniis Didymo familiare fuisse in anno-
tatione ad vitam Thucydidis ^. 2 oslendi.
3. Utroque loco vera scriptura corrupta et mulilata in hune modum
restituenda videtur, apud Aristophanis scboliàsCam ^v yÙQ ô ^offoxl^ç.
^ia^vXov fàky iii^ €ixo aient à veatJtQoç , EvQinlâov âè n QÔt fQ9 ç
xd' j apud vitae scriptorcm ^y âà Aiax^kov ytciieçoç iitj étxoaienTày
42 QUAESTIO SECUNDA
nô\ Pcrinde scriptor vitae §. 4 : ^v ôs Aîoyilov vscotsqoç IVé-
ctv éTïrcf, Evçim'ôov âè eînoaitéanaQa.
Adhue vestigia bene multa ad Ûidymum nos duxerunt. Sed
quae res alioqui ultra probabilitatis terminos promoveri vix pos-
set, hanc ego novo adhibito adiumento ultra omnem dubitatio-
nem collocatttm iri spero. Quo adiumento ut iuste possimus
Qti, resptcienda sunt illa, quae de vita Thucydidis a Didyma
composite ante cognovimusr. Adeo enim haec illi similiis est, ut
idem utriusqfué auctor iatere nequeat. In utraque rara doctrinae
et multarnm lUterarum ostentatio. Auctor utriusque eo înclina-
vit ut in rébus obscuris coniectando quaedam eliceret et sua
commenta tanquam res non dubias cum legentibus communica-
ret. Ex T6ucy-didis vita exempta ante dedimus j ex Sophoclia
continuo quaedam notabimus.
Ubi • narrator vitae Sophoclis et patriam eius indicavit et
nomen patris SdpMt posuit, subiecit (§. 1): oç ovxf, mç ^Aqi-
)^aiçonoi6ç lijv içyàaïav^ xvy^ov âè èxéxTîjro âovXovç p^aXxfaç t6
Hai rixtovaç* Si hanc rem sobrie considerasset, facile intellecturus
erat auctoribus- suis de arte a Sophilo factitata nihil comperfi
fuisse , quod traderent , ideoq^e incertos haerere , si quidem
Aristoxenus naitavit Sophilum fabrum tignarium iîiisse (rêyiovu)
aut aerarium i/vt^xéo) , Ister gladiorum vel cultelloruni opificem
(^fiaxo^Q^noiôvy. Didymus haec partim yera , partiîri falsa esse
Goniiciens, statim tanquam fortissimus rationalistarum duas attu-
lit ratîones satis fallaces*, quibus osteitderet Sophoclem non hu-
mili sed nobili loco natum esse ; quo facto illam rem ita se ha-
biiisse statuit, ut pater Sophoclis non ipse quidem operarhis fue-
JEvQtntâov âh ngôt s qoç slxoatTéaaetQa, ex ii^aiv fecî ittj eïxoat ac
nQÔtêQoç ob praegressum. yetûiéQoç iiApmdetiter omissum esàe statiio.
eeterura communia vftia arguunt alterutrum locam ex altero interpolatum
et auctum esse, interpolatus autem est scholiasta Aristophanis. nam ab
ep cum primo annota tum esset n q 6t € q or âh rj ^Itxlft , ^ Ti^utojisQoy,
reccntior manus (fortasse Thomas Magister) ex vita'Sophoclia iàm deformata
addidit ^y yaç 6 2^o(poxXtjç cet. Lessingius in Vita Sophoclis (t. VI p 296
éd. Lachm.): ^y Aln^vlov fûv yioSrsçoç ^rtj êlxoOuéaaaQtt, EvQinCâou
âè nakttiàrsQOç ^exaenia , Boeckliios Graec. trag. princ, p. 49 : ^y ^Z-
aX^kov fiiy yëwTtQùç (tfj sixoaunin , EvQinlâov âh naXaêà'tBQOs âexa~
DE VIT A SOPaOGLIS. 43
ril, sed serves aluerit opcram et tignariam et aerarîam exercent
tes. Prudenter hic noster Sovkovç ;KaXx^aç te xai téxrovai
posuit, Bt incertum illud ab Aristoxeno relîctum (^TéxTcov tj /«XJ
ytsvç) iam satis explicatum videretur. lidem servi , quos m So«-l
phili érgastulis habitos esse decemit, qno minus etiam fia/aîçaç fa-
eerent eum nihil obstaret, très incertae narrationis formas iii unam
cofiegit.
Mox Istro narrant! , Sophoclem non Athenis sed Fhiiunte ik»
Peloponneso natnm esse, non qnidem ait credendum esse,- sedf
nihflo itainus existimans aliquid veri etiam huic narration! sob^'
esse j maiores Sophoclis Phliunte Athenas venisse crédit (§. 2)y
veram eius reî rationem haud assecutus. Hanc Fr. lacobsius^
ad Anthologiam 6r. t. YII p. 396 et ad Anthologiam iterum edi*'
tam t. III p. 225, Welckerus !n Trilogia Aeschylia p. 235 annot'
170 in lucem protraxerunt. Nam cum Dioscorides in pulcher-:
rifflo SUD epigrammate (Anthol. VII 37), ubi saltatorem tragicum^
(Bacchum statuit Welckerus) in Sophoclis tumulo verba Tacien^
ton seque tov èx OXiovvjoç designantem induxisset, Ister So-
phoclem dici opinatus temere ac leviter pronuntiavit Sophoclenv
Phliunte oriundum fuisse, idemque hune nostrum ad falsam con-
iectûram seduxit. Nempe Didymus ideo tov èx Okiovvroç So«
phodem vocari coniectavit, quod maiores eius illinc in terram*
Atticam commigravissent,
. Btiam ô pifiXtoXdduç, quem in vita Thucydidis supria deprèJ
Aendimns, nno sed illustri exemple vitae Sophoclis §. 10 agno-^
scitar: xêU not$ Iv âçajuatt naçt^yays C^og)oxXîjç) tiv *toqmvrà
^dùwoSvta Ttai nçoç rotSç (pçdroçàç syxaXovyta t(f narçi téç
ino y^Qtùç naçag)çovovvri, ol iè %(g 'loq^œvrt ènSTt'fitjaav^
Nam lophon ad Oçaroçaç progressus et coram his de pâtre
desipiènte questus cum a Leucone in comoedia, cui nomen 0(iti^
TOçêÇj Olympia dis 89 anno tertio în scena Atheniensium osten-
sns esset, ut acute Naekius et Schôllius ^ intellexerunt , Didy-^
1. Ar|^m. ad Pacem Aristophanis : iytxtjaê â^ i^ êçàfiaxi 6 nottj'
itjç tni «Qxovtoç *u4Xxalov. 7iQwtoç EvnoXtç jrd>L«|t, âsûrsçoç li^çiOio-
ipàr^ç JE^Q^yp, tçltoç Aivxmv 'PqdxoQai. cf. Atben. VIII p. 343 C.
2. riaekius scntentiam suam in scholis acadcmicis olim exposnU (cf.
44 QVAESTIO SECUITDA.
muSj Ut mea fert opinio , hoc ludicrum indicium apud Lcuconcm
vel iipud alium. scriptorem ex hoc referentem plim cognoverat^
post antem ex infida recordatione scrîbens Sophoclem posuit ubl
Leuoo nominandus erat.
Ordo et habitus disputandi idem est in utraque scrîptione.
Quaecunque narrantur, testes continue producuntur, et accepta,
ab his aut nude referunlur aut novis additamentis immutantur.
^ dilatanttar. Quod fn uiraque dis^ertatione primum vita narra-
tbr, tum scripta aestimantur, premere nolim, cum ex ipsa natura
argumenti consequi vîdeatur: sed grave hoc mihi videtur;, quod
ii^ iudicio de Thucydidis historia et de Sophoclis tragoediis prl-
mvm exponitur quid uterque ab aliis sumpserît, tum defi^itur
quid ipse novi attulerit, quod de imitatione Homeri et apud Thu-*
cydidem et Sophoclem nimium affirmatur 0- . Etenim. Homeri
pr^e ceteris omnibus a se culti et aestimati vestigia illç iseotae
Aristarchiacalumniis ubique impressa se conspicere, ubique re-
liota deprehendere opinabalur. : *
Quibus in rébus cum ambae commentationQS non minus
quam ovo ovum similes sint, eaedem tamen tantuofi differunt,
quantum propter utriusque operis, unde excerptae sunt, diversam
propositi rationem exspectare convenit. Nam in Symposiacis
cum Didymus hoc secutus sit^ ut lectores non modo doceret sed
etiam delectaret, in fragmente inde sumpto liberius evagatur»
quaestiones neotit solvitque , Icfco^ ex poetis delectos immiscer,
sententias ^ucupatur, audacibus translationibtts ulitur.. JdOAi iit
Sepboclis commentariis vela paulum contrahenda censmt^ia quao-
iSftionibus abstinuity fucatum dicendi i^genus plerumque yitavit.
Kam eiu^modi libre, tenue dicendi . gefius et inornatum màgis
. . « . ,
Welckeri Trugopd, Gr.^* 263), Schôllius in Vila Sophoclis p. 364--38t.
quod statuit Naekius nomcn Leuconis po3t verbum ncçQtjj^ays excidisse,
hfmc coniectaram dissuadet comparatio schol. ad Ranas Aristoph. y. 73;
dissuadet res ex ittgenio Didynii ac nimia eius festinatione a me simplicius
explicata. alia via narrationis illius originem inda£[are conatus est "Welcke-
ru8 ia Tragoedia Graeça ad Cyclum ep. disposita t. I p. 254 — 268.
1. Vila Thuc. §. 37: fiaXiara âh iinytùjv iCtjku)(ï6y ''OfUtiQOy xil,
vîlt Soph. §. 15 : TÔ nccy [xly ovy 'OfJtjQixtoç (oPÔfia^S' tav^ të yaç fxù^
dxivç (péçet'xat^ fx^oç rov nottjTod xai r^y 'OJôaoEiay iv noXloïç ^q»*
fiuaty vnoyQàfpenai, ' • i
DE TITA SOPBOCLIS. 45
conycnire existimavit. Sed nonnuUa insolitae locutionis vcstigia,
illis persimilia quae in vita Thucydidis supra vidîmus , etiam in
hoc opusculo reperiuntur. Sic a comicis poeHs non lacessitum
esse Sophoclem in hune modum ille verbis extulit (§. 1): vno
tœv x€Ofi(pddSv. ââijxroç d<p$i&fj , h. e. a comoedis nullo morsu
appeiiius dimissus est. Etiam audacius dictum est quod de So-
phocle Homericam dulcedinem omnibus partibus et imitante et
perficiente scripsit (§. 15): 'Oftîjçndjv èxfiuTiéf^svoç x^Q^^y ^* ^*
dîe Bomerische Anmuth durchknetend. Imitatus est Aristophanem
«ump .VÙ Fisthetaerùm sic loquentem in Avibus 462 inducit:
Kai 41^ oçycS vri %6v dla xai nQoniqiVQa%ai Xoyoç eîç fiai,
"Y)^, SiafiitTeiv i)v xœXvsi,
His adde quae §. 16 Icgimus: fiôpog àè 2oq)oxX?jç aç)' ixclaiov
TÔ XafiTiçov dnav&tXëi, ab unoquoqua quod splendidum tanquam
forem decerpiU
Si . quis de Didymo vitae Sophoclis auctore dubitabit pro*
pterea, quod nomen eius non memoratur, cum in Thucydidia qua-
ter positum sit , ille meminisse velit in disponenda Thucydidis
vits( eum qui excerpta fecit sibi sumpsisse, ut verba auctoris
$ui alfquotiens contraheret in brevius et sententiam eius nimis
copiose enuntiatam paucioribus eficrret. Idem in Sophoclis vita
factum non est, neque causa ade^at cur ii^ret. Nimirum gram-
maticjis disputandi ubertatem ipse nunc castigaverat , ipse quae
aliéna videbantur ab argumente ad explicandum proposito vita-
veraLr Ita evenit, ut tota dissertatio nulla voce mutata excerpe^
re^ et ad nostra tempera conservaretur.
' j.
1. Àristophanis comoedias commentariis cum illnstrasset , eius diction!
bene assuetus erat. idem in^ Cratinl, Phryniohi, Menandri , etiam !n Eùpo-
Ifdifl .fabulos (v. schol. Apollonii Rhod. 1 1139, IV 144. W^olff 1. c. pag.
15) iiiojninentatas erat. hinc causa perspicitur, cur hic noster pronuntiaré
aadeâl^ Sophoclem a comicis non lacessitum esse: quippe in comoêdiU
pro)>e, nmltumque yersatus erat.
v46 QUAESTIO SECUMOA
H.
De Didymi testibus,
Dîdymns de vita Sophoclis quae narravît ad hos testes ret-
tulit, Aristoxenum, Hieronymum^ Neanthem^ Istrum^ Aristopha^
nem^ Carystium, Satyrum. Antiquîssimus auctorum quem in Ira-
denda Sophoclis vita Dîdym.us bis nominavit quique primus hac
de re videtur scripsisse , Aristoxenus est Tarentinus , Âristotelis
discipulus. Quae primo loco deSophilo pâtre Sophoclis narran-
tiir (§. 1) , eum fabriim tignarium fuisse aut aerarium , haud
dubie ex opère tibqî piœv dvâçœv sumpta sunt. De hoc Hiero-
Tiymus in prologo de Viris Illustribus: Hortaris me^ Dexter, ut
Tranquillum sequens eccksiasticos scriptores in ordinem digeramj
et quod ille in enumerandis gentilium lUterarum viris fecU illu^
stribu^y ego in nostris faciam, . . . Fecerunt quidem hoc idem
lapud Graecos Bermîppus peripateticus, Antigonus Carystius, So-
Jyrus doctus vir^ et longe omnium dociissimus Aristoxenus musi^
eus. Plutarchus ubi ostendit non suaviter vivi posse iuxta EpL
cùrum c. 9 p. 1093 C : ^iovç dvâçttSv ^^qigtôI^svoç syçaxpsv.
Hinc excerpta sunt quae Athenaeus ex Ârchytae vita recitavit
XII p. 545 A— E; conf. X p. 418 E. Diogenes Laert. I 118,
II 19, m 8, V 35, Gell. IV 11 4. Plutarch. de HerodoH ma-
lign, c. 9 p. 856 C: èyyvç âè rovTtov eîatv oî jotç x/jôyoïç
enaivovç rtvdç naQaxtd'ivxeç^ oSç ènl ^œxçdrovç '^çiarol^êvoç
Snaiâsvtov xai d/Liad-ij xai dxôXaarov ëincov ènijvsyxiV ^^dâixia
iè ov nçoaîjv'. Ipsum librum Âristoxeni a Didymo inspectam,
non ex alio demum teste cognitum ei fuisse, videre licet ex illis
verbis quae scripsit in re ab uno Istro tradita (§. 2): nXijv
^iarçov naçl* ovâsvt €TéQ(fi toiJt' êartv êvçetv» Alterumquod
. «X Aristoxeno Didymus )rettulit (§. 17), Sophoclem primum fiiLsse
poetarum Atheniensium qui Phrygiam melopoeiam in cantica sua
admiseril , ex eodem scripto petitum videtur 0. Et hoc quidem
1. Scripsit Aristoxenus etiam de tragoediarum poetîs ('iy t0 nç^hi^
TifQi jQay^âonoiùiy' Amroonius s. v. çvcad-ai) , unde illud de Phrygia
melopoeia traditum excerpi potuit, sed pars haec videtur fuisse operis cui
nomen piœy.
DE VIT A SOPBOCLIS. 47
de Pbrygiis modis a Sophocle ascitis omnino credendum e^t
Aristoxeno luculento hamm rerum existimatori. Sed alterum de
Arte quam Sophoclis pater factitaverit vel ob hoc panim credibil^
videtur, quod Aristoxenus ipse inter artes satis diversas incertus
pendebat et Ister rursus aliam intulit. Nam Aristoxeni verba et
Isbri ab hoc nostro perperam intellecta esse, id quod ab aliû
credilum esse video, hoc ut approbem nulla idonea causa sua-
dere mihi videtur. Portasse haec fawa eo referenda est, quod
èomines praeclaro ingeniô illustres libenter ad infiraos natales
4etrjaduntur ^^^ generalis quaedam ac flcta sîgniGcatio subest,
quatenus praestantissimus poeta véittovoç àvâçoç vloç (eines werk^
l^deuden Mannes Sohn) fuisse ferebatur ingeniique feraeilai^
aliqaa e:^ parte a pâtre repetebatur. Sic Archilochus acerbes
iambos qui iudit matrem suam ancillam 'Evinm sive Makdipen^
tkm esse ipse dicebat ^) > et Socralejs qui in animis iuvejruim
witifaç excitare et eosdem a doloribus acribus liberare caUebat,
matrem suam obstetricem fuisse nomine Oçiivaçhf^v (quas ctr-
Metui elicit) facete professus est apud Flatonem in Theael.
f. t49 A.
AristoxenQ suppar aetate vixit Hiercn^uê Rhodius , qui
circa annum 2ô0 ante Christum innotuit, Tin^ni Phliasio aequa-
Hs (Diogenes IX 112), Lyconi aemnlus (iden^ V €8), Aristoie-
licafi pl^ilosopbiae studiosus C^çiaTOTéXovç loy ftaâjfT^ç Athen. X
p. 424 F) neque alienus a placilis Ëpicuri: Cic. Tuscul. II 6:
tmo post RhoMus Hieronfftnus vacqre dolore summum bonum
dmL Hieronymus et alla scripsit et râ anoQaâijv vnofiv^fiaru
cooipojniit, a Diogene Laertio ter memorata (I 26 et 27, II 14),
ab eodem sine nomine libri adhibita U 26, VUI 21 > IX Id.
Qoae ^ttvenaeus XIII p. 567 £ et 604 D excèrpsit îgxoqiw
inoiivTi^axa Hieronymi, quin idem opus fuerit dubltari hequit 3),
1. AliÎB in rébus animi morosi^s et malcdicendi libido iiire notatur
in Aristoxeno (v. Luzacii LecHones Atticae sect. II $. 25, 28, 29), sed in
nostra eauaa ut ad eundem animi liabitum confugiamua nibil est quod
commeiidet
2. Critias apud Aelianum V. H. X 13. Welckçri Ûpuscul» vol. I n.
6 et 79. ^ • **
3i AliUS generis Hieronymi libri nsQi noitjTcSy fuere , quorujii wn^
48 f^UAESTIO SEdUNDÂ
Hinc sumpta 8unt haud dubie quae a Didymo referunlur (§. 9)
de aurea coronaex Arce Athenarum l'urtim ablata sed mirabîli
Sophoclis qaiele prodila et apud furem deprehensa , de praemîo
poetae dis carissirao dato et sacello in honorem Herculis prodi-
toris ex éa pecnnia a Sophocle aediflcato. Ex rébus admirabi-
libus, quibus Hieronymus commentarios sues miscellos ad iecto-
res delectandos potius qnam docendos impleverat , unum hoc
spécimen transcribere Didymus operae pretium existimavit. Hié-
ronymus enim varias narratiunculas sive rerum novitate sive
.turpitudine quadam legentium animes tenentes exposuerat, nulla
•veri cora memorabilia conquirens et ante non audîta. Qùod ne
inique de hoc altero Didymi teste dictum videatur, duo fragmenta
eiusdem operis ab Athenaeo servata hue recîpere non alienum
-«rit. Prius legimus XIII p. -557 E : ^leQoiwfioç yovv èv laxoçi^
'Xotç vno[jivri[Jiaai g>f]aiv otIrcDç* Einévroç 2oq)OxXBt jivoç ozt
tfii&oyvvf]Ç sariv EvçiniâTjÇy^Ev ys Tafç rçaytaôiaiç^ €(pî] S 2o^
-^oxX^ç, ènù êv yè TJj xXivfj q>iXoyvvf]ç> Alterum ibidem p.' 604 D
.sic habet: xai ^Isçoivvfio^ ô* o ^Pvôioç èv rotç îaToçixotç vno^
(ivr\^aai (pîjaiVy on ^otpoxXijç svnçenjj navda €%(o rel^ovg dnij'-
\yuys xQTjaoïLisvoç avjif, o g^èy ovy natç xo lôtov îfzdtiûv ènt
xfi néa, vnéaxQtàae, 'tjjv âè rov 2oq>oxX€ovç xXavtâa neçiepaXovrû.
-fi$i* ovv rijv ifÀiTuav ô naîç â^ndauç ro rov 2og)oxXéovç /Xavi*'
jSiov ^/£ro, xQTaTiintov %(§ 2o(poxXst ro eavtov naiôixov ifidriov.
oîa âè sîxoç ÙLalaXfjdiévTOç rov avfx^s^rixoroç^ EvQiniS?jç nvÔ-o^
^^€voç xai ènitœd'd^œv ro ysyovoç , xai avjoç note €q)jj zovzw
:Kexç^od'ai T^ natal <, àXXà f^fjâèv nçoadsivaiy tov âè 2oq)Oxliéà
jtià triv dxùXaaiav xatacpçovjjO'fjvau xai ô 2og}OxXt}ç dikovaai
jinoirjdsv eiç \ avxàv totovtoif in/y^a/LiiLia , XQ^^^f^^^Ç ' ^^ 'neql
[xav ^HXlov xai BoQéov Xoyig^ xai ro nçoç fioix^iap avxov Tra-
^aiviTTOfiéwoç^ • , . •
^HXioç T^v, ov natçy Evçmiâijy oç ^€ ;|rX£(xiVa))'
■ ' yvfxvov èjtoifjaev^ aoi âè (piXovvd^ èréçop
Bc(Qçàç œ/ÂiXîjae» av â' ov aoq>6ç^ oç rov ^EQfota^
dXXorQiav ansiçœVy Xîonoâvitjv dnâysiç.
7t€Qt iQuyipâon&iijjy (v. Apostol. III fe, Arscn. 54, Suid. s. v. !^^d[^i/p»-
otoç), alius et quidem quintus nsQi xê&aQi;pâ(uy (cf. Âthen. X^V p. 635
F)egit. - ' ." ^. . . . ■
ne viTA sopnocLis* 49
flesîpsa tinrpicula,- sed lepido inventa et suaviter narrata est
Etiam epigramma Sophocli libcralios quam vérins assignatam ab
îoventore fabidae (is nemo nisi Hieronymus videtur fuisse) haud
dobie facttim est et facete compositum. De fide historica in
lioc narratore non magis serio cogifari potest, quam res a Wal.
tero Scoto et Bulwcro narratas et veris scite assimilatas pro
mis habere solemus. Idem Hieronymus de bigamia Athénien-
siimi quamvis ficta populiscitum et ipsum commenticium ex suis
opbus deprompserat. Leg. Âthen. XIII p. 556 A. Diogenes
y 26. Luzacii Lect. AU. sect. II §. .23. Etiam de Pylhagora
idem incredibilium amator mira et inaudita tradidit, ut refert
Diogenes VIII 21. Quanta penuria fuerit rcrum ex vita Sopho-
dis vere traditarum , nemo melius quam hic Didymi teslis et
fietam ex aUis etiam magis incredibilibus dclectum ostendcre
polest.
Eadem aetate vel paulo post NeanAes Cyziceniis vixit^ qucm
SUdas Philisci Milesii discipulum fuisse testatur. Philiscus ipso
b)cratem audiverat eodem teste s. v. (DiXiaxoç, Quibus indi-
dis fretus Ciintonus anno 241 ante Ghristnm floruisse Nôanthem
statuit Huius scriptum neçi ivâà'^oop dvÔQwv Stephanus Byzan->
bis s. V. KQaoToç laudavit, Diogenes ex eodem^ scd non appo-
sito libri nomine, hausit I 99 in vita Periandri, III 3 et 4 et 25
in Platone, VI 13 in Antisthcne, IX 4 in Heraclito. Athenaeus
lu p. 111 D eius ''Ek'kfjviHfSv librum secundum, VII p. 311 B
liiNnm tertium, et XIII p. 576 D èv rij Tçttfi xai rsTdçxfi tmv
^EkXiivixtav iaroçicov laudavit. Inde, ut videtur, schoiiasta An*
stophanis ad Equités 84 ^) de extremis Tlicmistocli fatis nova
qoaedam communicavit : nam pro corrupto nomine Cleanthis a
Vossio (de Histor. Graec. p. 99 sive 136 éd. Westcrm.) Neantfacs
vere in suam possessioncm rcstitutus est. Et Neanthe auctore
et Istro Didymus fabuiam (nam fabula est, nihil amplius) de
morte Sophoclis narravit (§. 11), secundum quam Callippides hir*
strio ab opère agresti (a7i' içyaaiaç) ex agro Opuntio circa
1, Est in altéra ad illum locum annotationc, atque haec ipga a Di-
dymo videtur esse, ctiani in Euripidis scholiis Vaticanis Ncantlies lauda-
tw ad Troad. 89, et hoc scholium probabiliter ad Pidymuin refcrri potest.
4
60 QX7AESTIO SECUlfDA.
X&aç Atlienîensiinn profectns uvam Sophocli mîsisse fertur, cu-
itis dutn acînum iLondum matarum hic conatur deglutire, propter
tiimiam senectuteni intercluso spiritu exstinctqs esk Callippides
ek agro Opuntîoruni veuit, quod is fertililate exîmia ^"i aut bonas
vites alere ant patrîa Callîppidis esse cre4itus est. Sed non bene
confictum est, quod histrio circa Xàctç Athenas venisse ac si-
mul on' èçyaoïaç iivam secum tulisse dicitur. Nimirum Xôeç
aller dies festus est jœv ^Av^éaxt^QÎtov , duodecimo die mensis
Anthesterionis, h. e. sub finem nostri mensis Februarii, ceiebrari
solitus, quo tempore amphorae aperiebantur novumque vinum
gustabatur, sed uvae neque decerpi neque ad gustandum mitti
potéitint. Cuins reî incuriosns iiiit qui primus banc fabulam ex-
cogitavit. Antîquissimus qui banc rem tanquam in facto positam
protulit Sotades nobis cognitus est apud Stobaeum in FlorUegio
tit. 96 (98) : 2oq>oxXrjç çdya q>ay(ûv aracpvlijç nptysiç réS^VTjxsv,
Conf. Pseudo-Lucianus in Macrob. 24.
Se^uitur Ister Cyrenaeus, grammaticus et rerum memorabi-
lium scriplor, Cailîmachi âovXoç xai yvaiçi^oç^ aaetor operis quod'
modo 'AiTixd , modo ^Arâiâsç , nunc j4tuicai avvayœyai vel
avvaytoyri t^ç ' AzB-iâoç , nnno ^Araxta inscriptum memoratur.
Harpocrat s. v. ènBveyKBiv âogv et rçqtns^aipoçùç et Koiçtoviôaij
ètiam ^Apd^Bazjjçiqiv^ Geoivia, oaxofOQOiy HataviBfÇy TQirofifjviç.
Athenaeus XIII p. 557 A rijv TBaaaçeaxaiâBxditfiv jtav 'AttixoSv
Istri laudat, Aposloiius XIV 40 r^v âwâéitdTTjv t^ç ^vvayooy^ç^
Harpocralio (s. v. zganeï^oipoçoç) sxttjv xai ôsxaif^v rdSv 'Arn»
rtiv avvayœyœv. Usus est hoc libro Diogenes Laeriius II 59 in
vita Xenophoniis. Ex eodém sumpta sunt haud dubie quae Istro
auctore in vita Sophoclis referuntur. Septies ad hune Didymus
provocavit^ ac primum quidem pairçm Sofhodïs fiaxatQonoiov
fuisse Istro tradenti non concedendum esse pronuntiavit (§. 1).
Ister aut illum /aXxéa Aristoxeni certius definire aut artem ni*
mis ignobilem paulo illustrare videtur voiuisse , in locum rudis
fabrî aerarii eultellorum yelgladioium opifiçesubstituto. Alterum
quod unus Ister narraverat (§. 2), Sophoclem Phliasium fuisse
nèque hatum Alhenis, id errore manifesto nili paulo ante vidimus
DE VITA SOPHOCLI8* Ôl
|K»43}; Idem tradidit (§. 4)^ Stipboclem ot in certamine gymnico
jA miisido coronam tulisse. Nimirum arte gymnica et rausica
cum corpora et animi iuveniles apqd Graecos v^lgo infonnaren-
tar, bis artibus etiam Sophoclem exercitatom esse recte Ister
coniecU: nam coniectura est ex constante populi consuetudioe
ducta. Sed Ister ampUqs progressus hoc statuit, virum tam in-
fijgnem etiam in hîs artibus vulgarem modum super^ressum et
banc élus virtutem iusto praemio ornatam esse. Re vera de
invenilibus exercitamentis Sophoclis nihil ad posteros tradituin
fiiisse tam per se credibile est quam binç coiligr potest, quod ea
res ad Istrum, non ad testem locupletiorcm, veluti Aristoxenun^
rdata est Qnod Didymus adiungit , Sophoclem post victoriam
Sakminiam epinicia cccinisse ac saltavisse, id quoque, ut yidetur,
et ipse et Athenaeus (I p. 20 F) Istro auctore narravere. Quar-
tom ab Istro refertnr ($. 6) , ràç kevxàç xQtjnidaç avxov è%svm
ipptivav , aç vnQS€aft£vovTai> oî rs x^çevrai xai ol vnoxçtiat',
Qood inventum cum satis exile videatur, et cum gravi verbo
Sievçfiicévai Ister usus sit, banc rem, ex ioculari comici aliquii^
dicto petitam esse conieccrim. Quod porro ex Istro refertuif
(S. 6>9 xa< ngoç rdç g>va£iç avrœv (i. e. irco^ vnoxQirœv) y^d-^
\lfM rà âQdfiaray fides eius rei apud auctorem esto. Uistrione^
potion exsequi decebat quae Sophocles in certamen attulerat , et
histriones Graeci satis volubiles erant, ut animorum habitus quam-
vis Tarios induere et exprimere possent. Quod subsequîtur, itei|i
SOmptlim ex Istro, ratç âè Movaaiç &iaaov èx rœv nenaiâev/Lié"
vtay Qwayafetv^ poeticnm scrmonem aperte redolet. Portasse
igitu|r^tam\hoc quam iliud a poeta liberius fîngente Istçr accepit.
Sextam Didymus Istrum testem laudavit in enarrando vitae fine
Sophoclis (S* 11). Quem cum Ister eodem modo qup Neanthef;
evenisse dixerit, quin Neanthem ducem in bac re sibi elegeril^
dubitari vix potest. Postremum Ister inàudivisse se ostenderat,
Athenienses auctore Lysandro tulisse populiscitum , ut Sophocli
quotannis sacrifîoium fleret ($. 13). lloc sine dubio annumer
randum illis est, quibus rerum memorabilium narratorcs yiroruQi
insignîum memoriara benignius quam verius celcbrare operam
dederunt. Nunquam vero is furqx AthenîQnses agUavit , . miniinp
b2 QtTAÊSTlO SKOinVDA'
lis tieroporibns qufbns Sophocles deceâsît, nt poetis caelestes li(>*
KOrës publiée deceiiiéireiit. Hac unum keitis est ut de Istro,
^ëcipiio Didytrii teste el afielore, eiusque fide inique sentiamus?
i^etera auteiil qôaei^x eodeih fonte hausta sunt, huic omnino
conséntanea stint;
• Afistophanem Byzantium, Calliinachi et Zenodoti discipulunr,
qut circa annum ante Christum ducentesimum floruit , testem
Didyiilus adhibuit in numéro fabiilaHiin a Sophocle editarum dei
finiendo (§. 14). Hanc notitiam idebuit Aristophanis libro cm
nomen nçoç rovç KmXkkfiàyov mvdkaç, laudatô ab Atbenaeo IX
^.408 F; conf. p. 410 B — C. Quod Dldymus in hac re ad
t0stimonium Aristophanis provocaVit, disceré inde possumois ex
îngehti fabularum Sôphoclis numéro' (104 (uere) Didymi tempo-^
ribus aliquot iam desideratas esse. Idem in fabulls Euripidis
tune acciderat, ut ex vita eius (§. 8) apparel. •
Quo auctore vicies in certaminibus tragicis vidsse Sophocle^
dieiiur CS- 7)) Càrystiuls est Pergamenus, ut primus vidit Casau?-
bonus ad Athenaeum Vt p.^35Ë, ubi seriptum eius nsgi âiôuaya^
Xtav ab Athenaeo commémora tur. Hinc Didymus sua sumpsit.
Caryslius feretèm^owbus EumenisI.-'Pergami régis el grammatici
argument! op^s modo consignalum scripsit et commer^arios histù^
ricos ab Athenaeo saepé laudatos àc miam Sotadis. (Athen* XIV
p. 620 F) compoiuit. Filiiïm Sotadis perperam fécit Carystium
Wégener de Auià Attalica p. 186.
' Carystio aetateiminor Satyrus peripatelicus fuit, aequalis
Aristarchi. Phot. Bibl. cod. 190 p. 151 B 21 éd. Bekkerianae :
SârvQOÇ' S' 'AçiaidQxov yvoiçtfioç Zfjra exaXftro âià to Çiy-
TTjrixov *> Relictis ceteris Satyrf' operibus, ego ffiov^ ab eo
conscriptos et a Dldymo in vita SophocIis inspeetos hoc idco
respiciam. Hos praeter Hieronymum, euius verba supra pag. 46
collocavi, memoravit Diogenes Laertius , 2ciTvçoç ,êv toTç pioiç
II 12, VIII 53 et 58, ^arvçaç èv rw teToiçTM rcSv p/ù)v VI 80 ;
t5onf. I 68 et 82, II 26; VIII 59 et 60. Eiusdem fii'ovç Athenaeus
«ominat VI p. 250 F, XO 541 C, XIII 584 A, Waïnnov fit'ov
1 Hoc attînet ad amorem et studium t(ay dnoQiôjy et Xôaecjy! v.
Lehrsii de Aristitrehi stud. Homer, p.. 220. .
DE yiTA SOPHOCLISi 53
VI 248 D et F, XIII 557 C— E. Indidem exeerpta snnt quaû
AthenaeDS XII p. 534 de varia vita Alcibiadis servaviL Satytus
nmis erat ex iis qui bîgamiam Socraiis sive ementiti erant sive
errore decepti tradiderant. Athenaeos XIII p. 556 A : tiai iè
KalXio^ivtjç^ ^TlfirjtQioç 6 Oukijçevç^ SÛtvçoç o nsçinaifjrixàç^
*ji(fêai6l^spoç. Diogeaes II .26. Conf. Liizacii Lectiones Ait,
Kct II j. 13 — 17. Primum quod ex Satyri vita Sophoclis in
fitaiA Didymus recepit, illad est inventum apparatus scenici, qao
flophocleis . senes et imbecilios. homines. incurvo i>acuio iunisos
dicitar ostendisse (§. 6): Sdrvçoç dé'fpiiaw ort nul ti^v.kafAnV'^
h/p fiM$xTiiç$ap avToç ènevàtiafv. Re$ tam minuta est et secuftt
diria, . verbum autem taiq grave (infviijaev') , ut ipsum inventum
ex ioco poetae cuiusdain comici detortum esse coniiciam. Sifnile
iBBd e^ quod de caligis candidis a Sophocle repertis Is^er nar-
nvît Satyram iterum Didymus produxit ubi iudicium, in quod
Sophooles a filio lophonte inductus .esse fertur, enarravit (S* 10).
Ift bac re probe tenendum, qqod eajudicii forma, de qua usque
ad Sdrvçoç ôé (pijaiv avtov ^instv^ cum ex alio fonte ducta est,
•Uim recitationem Oedipi Colonei non admittit. Conf. p. 43.
Hina probabiiiter conseqnitur Oedipum in illo iudiciô recitatam a
Satfro suavi narratiunculae additam esse. Didymus enim- ex
teitibus praeieetionem exhibçntib.us eum citavit, quem primum ei
antiqaisfsimum offenderat 0* Portasse idem Satyrus pro q>QdxoQai
(omaUbus) iudices primus substituit. Indices enim let Oedipum
Cobmeum apud omnes. auctores invenimus, qui post Satyrum
huius rei mentionem ioiecere, Qicero Catone maiore c. 7, Plutar-r
chuji ub.ir quaerit an sent gerenda res pubUca c. 3^ Lucianuf;
persoQjif us in Longaevis c. 24, Apuleius in Apolagia c. 37. Unu$
ex bis Plutarchus, sentiens quam inepta totius ac longae tragoe-
diae recitatio coram iudicibus esset, pro totq carminé nàçoâcv
canticum posuit probabilia secutus: Soq>oxk^ç ai Xéyexat fikv
■1, Didymî temporibus hanc rem lam varie celeliratam et exomatam
tûifse, ex bis verbis eius videra licet: ipctii/sTcci. âh xal naçcc nolloîç ^
-21Q0C Toy vlov 'Jo(f(jjyTa yEvof.iévri avKp ôUrj noré» desipicntiac} mentip
ex Satyro facta et Oedipus ibidem rccilata arguit, apu4 Satyrum similem
fuisse narrationis formam, ut apud Ciccroncm, nisi quod Satyrus unpm /07
pb^iifoM accusationis uuctorcm cxbibuit, non fîlios Sopbo<;lis. .
54 <^UAESTIO SEdlVIlD'A^^
ino Twv vîcSv *> naçavot'a^ âixfjv q^êvyoow rijv iv Olâinoâi rw
ini Kokœv^ ndçoôov, tj iariv dç/V ^"^^Hnnov (v. 668 sqq[.>,
%évB ^ taaôs x^Ç^ç\ âvayvévat. ê^avfiaarov as toîJ fiékov^
q^sivévxQç ^ wanêQ hc' ^sdtçov tov âixaavijçi'ov nçOfUfÀq^Sijvai
fisrà xçÔTov xai ^oijç rcav naçiviœv, Âdeo res ex fabiila Leu^
cùhîs primum detorta' progressa temporis immutata et addita
Oedipi Colonei recitàtione aucta ,/ mox incredibilibus remdtis ad
prQbabilîoreni rationem castigata est', dai qui etiaiti tiuhc fidem
habituri sunt ianqaam rei vére foctae , eos ad Walteros nostrol;
et Bidweiros - ablegabknfis / ut ex toutibus largissîme fluentibUs
Mst^rfam augere sibi possint. Tertiam Did^ymus ad Sacrum
reeurrere voiuit, ubi fabellam de morte Bophoclis éx Antigona
réoîtàta consecutam exposuit ($. 11). Q«ae illic de Antigoiiae
tragoediae ro^^art fiançt^ ttai fjtéativ rj xat vhooTiyfAtîjv nfièi;
àvânavaiv fii) sxovu ex Satyre proferuntur ', tam porteMdi^
sunt , ut mirabilium narratori convetiiant, à severo rerum scriptôrfa
prorsus aliéna videahtur. Antigonam posuit, quia hano fabùlam
novissime ab Sophocle gcriptam esse inaudiverat, de quo mox
dicemus^ - .. .;
In testibus diligenter a Didymo laudatis haud com|)à¥erè
eam, qui primus omnium de Sophocle scripsit, niirari £hib€^,
idico lônem Chéum: is enim in- 'Entâijtiiaiç plura seltiique-^îfon
indigna de Sophocle praetore Lesbum adituro et in ëo itinéi^
ad Chium insulam appellente protulîsse dicitur. Lège Athenaeudi
XIII p, 603 E— «04 D, collatis III 93 A et 107 A. Ex eodem
libre est, quod de Socrate iuveiie Samum peregrinante Diogenëé;
Laertius II 23 scripsit : q>f]Gi avtàv ^lœv o Xtoç xai véov ivre
êlç SdfAov aiv ^Açx^^^V dno&fjfjiïjaai. Neque diversus fuit2t;i^
exâijfiijtixoç a Poiluce II 88 commemoratus : naçd Atœvi âè
(naçâ ô^"liùvi) t^ Tçayixf^ èv x(ff imyçag)Ofjiiv^ 2vv€x&tjiH7jttx^
xai animnciymv jiç ôvofidÇsToi. Sed hoc opusculum pedestPt
1. In filiomm commemoratîone Plntarchus et Cicero consentiunt,
fUmm Apuleîûs (cum accusaretur a fliio suomet dementiae), lophontem Ln^
cianus exhibuit. cum primum acmulatio ista , quae ex nimîo Sophoclis in
nepotem suum aniore in animo lophootis excitata ferebatur, in mutata nar-
ratiunculae forma missa est, filiorum potius quam unius filii commeitoora--
tionem res ipsa obtolit
DE VITA SOPBOCLIS. 55
sermone conscriptum suppositiclam esse criticis Alexandrinis af-
firmantibus Didymus, ut videtur, credidit ideoque cavenduoi ab
eo abi putavit Certe in annotatione ad Pacem Âristophanki
835 (830) , qpae ex ipso Didyroo me iudice excerpta est , haeo
legûnns: liov o Xtoçi ât&vçàfipœv xai rçayt^âiaç xai fteXcav
sofjjfTifç eyqaxpB âè xai xœfL(^ôiaç xai èniyQafjiftata xai
Xttiivaç xmv/Livovç xai axokta xai èksyetaj xai xaiakoyaâfjv
w n^eapëvrixov keyo/uevov, Sv vé&ov d^iovoC Tivsçr^ishai. y ov^i
uvtov iovxi avTov schollaâta Didymi verbis videtur attexuissç).
VaHis illis nominîbus rcSv 'Eniôiuxtwv , %ov SvvfxSrj/ntjTixQVp %çfi
HqboPbvtixov cundeiD librum v.el potlus eiusdem ,operis. partes;
denotari manifestum est* 'Eniâîi/iiiat. (Besuche, VerfpeUw) no-
iliiabâatur , quod adveotus. hospitum et commoratio eofUtfv ext
ponebantur; i7()£a/9£«;nxo? (Xoyot;) liomén. indicat legatofuuàxof-^
Mo illois,* de quibus in bac parte operis sermo, pet&iaQios esse;
Svyêuâîj^fjrixoç autèm hoc. videtur' significare> cgissci ;huno ii-
kom de comité aliquo itineris, fortasse de Socrate comitautQ
Archelaum ad Samîûs proficiscentem. Quod quamvis ad Uqui-^
ddm pérduci nequeat , hoc tamen in aperto est, idem opus f^b
Athenaeo et schoiiasta Ârîstophanis , Diogene et PoUuce respi^i.
Vere autem iudicasse illos qui hune librum loni Chio supposi-
tmn esse pronuntiaverunt , ostendere conatus sum , cum soripsi
de praeiura Sophoclis quae fertur, in Museo Rhen. a. 1842. p»
190 sq. lUi sententiae novum firmamentum hinc accedit , quod
de Socrate , qui post lonem viginti duos annos etiam in vivis
fbit, eiusque itinere Samio in illo opère expositum erat. Quod
cum per se mirum videatur, lonem egisse de homine se. te^nto
minore natu^ idem mirabilius apparet, quod Socratem nunqua^
peregrinatum esse constat. Lege Critonem Plaitonis p, 52B:
invt' èni ô'sœQiav ntonoxs èx tijç 7i6}^œç è^t^X^sç ^ ott fii^. anai
€Îç ^lad^fÀOVf ovTS dXkoae ovâafivaSy eî /ni] not QXQ4jmBve,6^€iVOç^
OVTC uXXfjv ènoif^am dnoâfj/utav ncinoTB, wgtibq ol aAA,Oi avdQto*
noi. Conf. Phaedrus p. 230 D , Mono p. 80 6. Nàrratiuncula
igitur tam incredibilis de Samio itinere Socratis ab auctore ise-
rius sua conscribente componi potuit, ab eo qui aequalis et ma-
ior nata exspeclari nequit. Quae cum it^ sint, hoc ipsum non
56 QtJAESTIO SBCUWDA.
levé ve&eiaç argumetitum est, quod ^Entâfjfiiai in vita Sophodia
ab boc nostro plane ^neglectae sunt. Item de Tçiay/^fi)- vel
Tçictypotç tanquam vero lonis opère dubitatam fuisse Caliimachus
testatus est. Vid. Harpocrat. s. v. ^lœv. Neque sine iustis causis
de hoc libro dubitatnm esse facile cognoscitur ex iis, quae col-
legit Lobeckios Ag^pham. t I p. 384. In scriptis. ad lonem
relatis plnra fuisse suppositicia etiam hinc coniicere licet ,* quod
elogium eiss jde Euripide apudMacedones exstincto circumfertur
(Antholog;- VU 43), quamvis Ëuripides dlu post lonem demura
moftuus sit. Sed prae ceteris valeant quaecunque sermone pe-
destri ab lone tragico scripta memorantur.
' Péstremo Aristophanem comicum testera Didymus laudaTÎt,
ubi virtutem tragicam Sophoclis descripsit ($. 17): (pfjaiv ovv
%ov fiéXnir %o atùfia x$xQiafd,£vov\ Niminim cum proxime ante
celebravisset in Sophocle ëvxaiçîav yXvxvràrjjp et hanc aliquû
auctoire comprobaturus esset|, ad firmandam facultatem qua non-
nisi apta 6t opportuna Sophocles protulisse dicitur, Aristophanis
dictum: ilkid posuit, quo Opportunitatem assedisse Sophocli facete
proMntiatum erat ^). Relicuum erat ut yXvxvrdxfiv fuisse So-
phoclis cvxia/^tiai^ Didymus teste quodam ostenderet. Itaque per*
git secundum libres manu scriptos àXXoi ôè JSofpoxXéovç^ tov
fiéXm To- Gtofjta xB/çiafiévov. Sed in his desîderatur iusta
structura verborum et gravius etiam vitium latet. Etenim haecne
ab alio quam ab Aristophane dicta putemus? Immo locuples
testis adest qui contrarium testatur, Dio Prusaeus dissert. 53
tome II p. 273 éd. Beiskianae, disputans de Philocteta Sophoclis:
tôt Tê fÀsXff ^VK sy^si noXv ro yvtofiixov ovâè zijv ngoç dçtTfjv
naçttxXîjtnv ^ wanSQ rci tov Evçmiâov y ^âov^v âè d'avfiaaj^v
xai fisye^XwiçénêiaVy diarè ^ij etxij roiavra nsçi avtov ibv 'A^i^
axo(pàvifP êtçrpUvar
1. In Aristophanis verbis KaiQQç pro vplgato xriQoç yete eorroxit
Westermannus in Annalihus philolog. et paedag, Lips. 1843 tom. 9. suppjeni.
p. 517. Thomas Magister eum locam iiccnter intcrpolavit ut evaderct hoc
xtjQQç iTiixa^éCiro loîç x^UéGiy qviov, ad. quam sçntenUae formam in^
ductus est noto illo Ëupolidis de Pciiclis cloqucolia versu , JlHxktù %iç
inexâ&iiiv inl toiç x^i^^W' ''
DE VIT A SOPHOCLIS* 57
'0 ^ ai SoqtoxXiovÇf tov ^éXvri n$yQtèfxivov^
^QanBQ xaâiaxov neçiéXsix^ xb atéfÂa.
Ilaque Didymum, cum verba Âristophanîs fideliter conservaverity
venu auctor fugere non potuit. Scribendum igitur est ulXota
ôk pro aXloi âè, h. e. alias dicU AristophaneSf vel aXXji âè cum
Westermantio 1. c. reponendum. Ceterum memorabile hoc exem»
(dam est, unde discere possumus qua festinatione Didyniuis vete-
nm testimonia conscripserit: omisit enim quae ad scntentiam
lecte iiitelligendam utique necessaria erant. Quibu^ omissis , %6
9ro/ua suspensum fecit ex fiéXui xs^Ç^ofiévovy et genitivum
(fwliovç sine regimine reliquiL
III.
Aestimaiio nitae Soplwdis^
Quae de fontibus vitae Sophoclîs dicta sunt, inde sponte
consequitur testibus admodum infidis Didymum usum esse. At-
que hoc praecîpue in Istro valet levi scriptore, cui cum in aliis
rebusO? tii^ î" Sophoclis vita mira et incredibîlia tribuuntur,
valet etiam in Hieronymo et Satyro. De fide Hieronyml, Satyrî^
Aristoxeni loannes Luzacîus docte exposuit !n Lectionibus At-
tids (sect. II §. 13 — 29), ibique probatum ivit , ad maledi-
cendum et calumniandum cosj inclinavisse , intcrdum maiitiose
egisse atquè mendacia scriptis suis inseruîsse. Luzacius hacc
vere pronnntîavit de commentis istis, quae illi auctorcs de biga-
miaSocratis aliisque eius vitiis ementiti sunt: huic enim mîrifice
1. Lege scholiastam Homeri II. K 439: tévx^«9 Bnlix' dQ^oStcê
J^ ttôra' ^laïQoç (ptjai ntxQoi to Evrevxitp tç? Evpoïx(p xatsaxeudaS-at
n^fSijOff vno KvxXvjnœy. r 119: "Igtqoç éé (prjaiv (ùâvyovarjç '^éXxfii^yfiç
taç ^êtQaç avyéj^Hr làç MotQaç , ynXtjç âh TiaQsld-ovatjç unoXvotti, xai
ffX^érfoç avtov po/Liia^^vat ynk^v ftvcci ttÛTtp Tçotpéy. cf. »f 783.»
whol. Aristoph. Nub. 967 (971): ô ffh'Iaifyog 'JéQojyoç avroy {joy ^'qv-*
vw) tptjai fiâyHQOy ôyra avy aXloig âoO-fjytti itp '^QtaroxXedi^» TaviOr
àï ax^^iâouÊ. ioixey xrA. schoi. Apollonii Rhodii 11 207. Annotât
«d VU. Sofh, §. 1.
58 QUAESTIO SECUrfDA
obtrcctaverunt ' Sed similis fingendi causa in Sophocle nulla
ipsis aderat. Immo in huius vita ob inopiam remm vere tradi-
tanim mendacis famae vestigia secuti sunt, nonnulia quaestioni-
bus eruta suis îpsi in tneditim protaierunt, qaibus verae historiae
defectum compensare studebant. Sic factum est, ut Satyrus,
cum Leucô Sophoclem ab lophonte ad (pQatoçaç adduci ibique
ob amorem Theoridis et Sopboclis iunioris accusari ioculâri ooti^
tentione fecisset/ adhibito Çjyti^a^coç ariificio, quo prae ceteris
eximius «ifftt'V ' certamen iudiciàie, graves quasdam sententias,
postremum 'Oedlpi rnovissimae fabulae recitationem ex ludrcro^
certamine procuderet. Conf. quaè disputata sunt pag. 43' et ô3v
Illustre vero exemplum, quanta libidine ilii memorabilium ama-
tores in exornandis aut mutë^ndis tenuibus rerum vestigiis gras-
sati sint, variae de morte Sopboclis narrationes suppeditant.
Quippe omnes emanarunl aut ex elogio a Simonide, non filio
Leoprepis sed poeta iuniore , in Sophoclem conscripta (AnthoL
VU 20), ut Lessingius existimavit,
^Ea^éad^ijç^ yrjçaiè 2o(p6xX€€ç av&oç âotâdov,
oîvconov Bi^txfiv ^^tqvv èçenvo/iêvoç^
aut ex fama de fine Sopboclis allegorice composita et a Simo-
nide versibus concepta. Quemadmodum Âriistophanes a Baccho
se nutritum essey h. e. poesis scenicae i'acultate praeditum , glo-
riatus est (Nub. -519 vtj rov Jiàvvaov tov èxO-çéipavra ^«), sic
exstingui olvœnovBaKxov ^otqvv èQem6(xevoç C^arpen») is dici-p-
tur qui ad extremum vitae fînem Bacchi donis gaudet ,. h.. e«
t)ono successu fabulas componit, id quod Sophocli re vera con-
tigisse accepimus. Hoc non allegorice sed proprie dictum inier-
iecto aliquo tempore acceperunt praeter Sotadem Maronitam
Neanthes et Ister, iique suis quibusdam ornamentis adiunctiigi aut
ex fama crescente assumptis istam narrationem concinnaverunt,
quam Didymus servàvit (§. 11), quamque plane commenticiam
1. Lege de Anthologia Graeca commentationem in Lessingii Operibus
tem. Vni pag. 518 éd. JLachm. Ferd. Schultzii Comment, de vita Sapho^
cUs poetae pv 152. ego a Lessingio ita. discedo , ut non viôtoriam' sceni-
cam mortis causam designari stataam, sed ut facultatem poeticam usque ad
extremum vitae momentom a fauiore Baccho conces^am esse Sophocli aut
Simonides dixerit aut fama quam ipse secutus est.
«
DE VITA SOPUOGUS. 59
esse suplra p. 49 vidimns. Satyrus antem eam rem hactcnus
transfonnavit, ut suffocationem teneret, haiic tamen non ex uva
immatmra, sed ex recitatione Ântigonae consecutam esse narra-
ret Scilicet et metnorabile vîsum est et venerando vate dignum*
in hune modum ex vita decedere. Fabulam certe esse ex Ipsà'
nanrattancQlaé argnmento manifestum est. Quod cnm alîis, quo-i^
ram nomina Didymiis tacerî voluit» niniis incredibile videretur,
ki probabilia secatl memoriae prodiderunt, gaudium poetae ob<
Tictoriam ^bi post redtatiùnem Antigonae {/usTa t^v tov d^a*
littitiç dviyviéoiy) decretam mortîs causam fuisse. Hic quoque
bbolosa omiiia Atticisque institutis maie convenientia, et récita-
tio et recitationis indices et Victoria recitanti delata. Non magis
TetH' tsunt quae de sepultura Sophoclis, Satyro ut videtur auctore,
seqauntur (§. 13), id quod in annotatione ostensum est.
Quae cum ita sint, deinceps expiicandum videtur, quibus
cinisis tanta rerum vere traditarum inopia obtinuerit. Cum So-^
phoeles animam exspiravit, quod accidit Olymp. 93 3, res publica
Atfceniensium magnis difficultatibus circun\venta caput ex undis
minaeitet ingruentibus erigere vix potuit. Clades ad Aegos
flomen non multo post secuta (Olymp. 93 4) extremas miseraé
civitatis vires obtrivit; consecuta est ipsius urbis obsessio, moid
deditio (Olymp. 94 1). lam nova calamitas saevo imperio tri-
giata virorum ; insignes viri necati aut pulsi. In bis malis vU
rorom ingenio iitterisque excellentium amor et cura civitim suo^
rnin animis facile excidit. Ëtîani Sophoclis memoria , quamvis
Aristophanis Ranarum fabula et Musis Phrynichi paulo post vitae
finem concelebrata, mox delituit. Vitas virorum ingenio îUustrium
scribere nondum moris 'fuit. Sic evenit, ut post unius hpminiâ
aetatem de vita Sophoclis non multum conslaret. Quamdiu prae-
stantissimi tragoediarum scriptores Athenis certatim fabulas ad
committendum afferebant, qui victores declàrati publiée erant,
magna quidem in fama versabantur, sed peractis festis diebus
ad alla negotia populus inquietus se convertit. Dimidio autem
saeculo post quam Sophocles decessit, alla ratio obtinuit. Poetae
quidam tragici etiam tune fuere, sed qui ad gloriam Aeschyli.
«C SophQclis et Euripidis aspirare posset, nemo exortus est.
60 QUAESTIO SECUNDA
lam oculi hominom ad très tragoediae principes conversi sunt^
iam hôrum fabulas prae ceteris suspicere et curare eoeperunt.
Non mirum igitur quod Lycurgus. orator populiscitum tulit Cid
accidit inter annum 340: et 330), ut aeneaç slatuae Aeschylo,
Sopbocli, Euripidi ponerentur, ut tragoediae eorum publiée de-
scriptaj» servarentur, ut td exemptum a scriba civitatis exigeretur
çt probar/etur. Pseudo-PIutarcIius çVU. X Oratorum in Lycurgo
p. 441 F)': ;|failxaç eixôvaç dvad^sî^ai zœv noiîjtdov AiayvXovy
2o(fQxkéovç^ .Evçiniâov ^ xai ràç rpayt^Siaç avrciv iv xoiv^
yçuxf/afxévovç q^vXdtTÇiv xai tàv t^jç nàXetûç yçafÀ^aiéa naçayi^
vtùGxsiv. Sic desiderium excitatum est noscendi mores et vitam
eorum, quorum opéra tam eximie colebantnr. Gui desiderio
cum in Sophocle, fortasse etiam in Âeschylo et Euripide, satis-
facere vellet Aristoxenus, circumspicienti admodum pairca ad
tradendum supererant, atque haec ipsa fama incerta circumfere-
bantur. Ex monumentis didascalicis iam eo tempore, quo Ari-
stoteles titulos eorum primUs descripsit et in ôiâaaxaXiwv cor**
pus quoddam coegitj, permulta intercidisse, hoc non nodo per
se verisimile est, sed etiam inde coUigitur^ quod nemo gramma-
licomm «um annum ex didascaliis consignatum reliquit^ quo
Sopbocles Aescliylum; vicisse diçiiur, quod Aristophanes Byzan-*
Uus in suo ad Sophoclis Antigonam argumento de anno fabulae
Imius in scenam datae et dubitanter locutus est et falsam aliorum
«oniecturam protulit i). Tituli tamen ex publicis monumentis ab
'1 • .
.1. Argum. Antig. Aristophanîs : cpaai âh roy 2o(poxkia ^|»a>afi^«i
iflç èv Sâfitp oiQaTfjyittç, êèâoxiu^aayra iy rfj âtâaaxaXtr^ rîjç Ayti^yS"
9ftjç. famae ab Aristophane commémora tae nihii tribuendum esse alia ac
certiora indicia ostendunt , quae hac occasione collegisso iuvat. étenim
paulo ante cognovimas narrationem Satyri de morte Sophoclis ex Antigo-
nae recitatione consecuta, aliosque tradidisse legimus, de Victoria post An-
tigonae recitationeni sibi décréta nimis laetum Sophoclem deccssisse. hos
et Satyrum de nova fabula non cogitasse, âed de secunda editione, id quod
ab aliis coniectura statui video , nihil est quod arguât immo recitationem
iii verbis suis posuerunt, quia hanc fabulam in scenam ab sene poeta iam
lipn commissam esse sive credidernnt sive a maioribus acceperunt, perinde
ac de recitatione Oedipi Colonei, non de âtôaaxnïdf^, referri vidimus. ni-
mirum hanc quoque Sophocles non ipse in scenam tulit , sed iunîori So-
phocii docendam reliquit , isque qunttuor annis post mortem auctoris eam
fabulam dédit, y. argumentum Ocd. Col. èni TeTeksvifjxàTi T(p Ttâiint^
2oq)Oxkijç à vlâoùç iiftâa^sy , vtoç uiy *AQi(fTtoyoç y ini aQ^ovrog Mlxa^-
yQSt QS UiaQias fi^i KaXliwft itp' ov ipaisfiy t^nlalt^vç tù¥ JSot^Qxkéie
DB TITA S0PH0CLI8. 61
Aristotele descripti, dein ioci poetarum aecpialiam comoediaiB
antiqnae, postremo fama non satis flda per- hominum ora vulgatà
Aristoxena unam matcriam vitae Sophocliae suppcditaverunt. Ari-
stoxenum igitur paucis quibusdam notationibus contentum fuisse
idoc ego existîmo, quod Didymos ad tam antiqouin satisque ce-
lÛLivt^Otti. simile aliquid in Antigona Qccidit : nam opinio fuit banc non
«Sophocle, scd a filio eius lopbonte factara esse, de qua ex Dindorfii An-
tigona Parisiis 1836 emissa sic accepimus: AovxUXov Taççalov noXlà
yo^êv6fi€yà iaiiy j wg ^ ZowoTcXéovç *uiyityéyt]' Xéysrai y«(> éivcu 'Jo-
(ptSnoç rov vlov, Crameri Ânecdota Gr. t. IV p. 315 : noXlà yaQ yo-
âevôfÀirti iany, (ug ^ Zo(fOitXéovg *^ynyôvtf Xéyerai yccQ ëiym IdyTi^
(piSytoç (legc ^Jo(fûyTog) %ov 2LO(^oxXéoug vloij. unde sententia tam mi-
rabilis orta est? nempe in Dîdascàliis Antigona Sophoclis quila consignata
erat, propterea quod ab ipso non data, sed postremis vitac diebus simul
cum Oedipo Coloneo coraposita erat et absoiuta. iam quemadmodum iunior
Sophocles Qedipuro docuit sibi ab illustri anctore rclictam, ita lopbon An-
tigonam ad spectandum nondum oblatam in sccnam videtur attulisse et suo
MMnine docuisse. qnibus argumentis Antigona non ad cxpediiionem Samiam
shre Olympiadem 84 4 , sed ad Olynipiadem 93 3 admovetur. idem per-
sàasam sibi habuit scholiasta Ëuripidis (Didymns, ut videtur), dum scribU
ad yersam Pboenissarum 1651 iyw atpe ^«ipw, xccy a n eyy éjin
nâXêç âià fi^y rov ^èy(à Offs &d\p(o'* anéQfiaia ijj ^oqoxXiovg 'uiyxi^
yéyp naQéax^' n^ni Phoenissae Ëuripidis in ppstremis eius fabulis nume-
fWtar a acholiastsi Aristophanis (Didynia) ad Ranas (53) , et Ëuripides eo-
dem anno quo Sophocles mortem obiit. eodcm nos ducunt argumenta ex
ipsa fabula petenda. nimirum in Antigona trimetrum oiTendimus, cuias
alUnia vocalis elisa est, v; 1031 (1018j
Ev ûoi (pQoyrjaag €v Xéycj' i6 ^ay&dyeiy â*
"Hâiaroy êv Xéyoyrogt fi xéQÔog Xéyoï.
atqnî hanc licentiam in Oedipo Rege, h. e. in tragoedia aliquanto post inî-
tiam beili Peloponncsiaci scripta , primum Sophocles usurpavit , si verum
est quod narravit Clearchas Solensis apud Athenaeum Vil p. 276 et Athe-
meu'X p- 453 E. ac sane verum id videtur: certe in Oedipô quinquies
Jbacvenla iisus est (v. 29. 332. 785. 1184. 1224), inElcctra semel (1017),
in Oedipo Coloneo bis (16 et 1164} , id est in fabulis quas sencx poeta
composuit , tandem in Antigqnae versu supra scripto : nullum eiusmodi
exempluin apud Aescbylum est , nullum Ëuripides praebet niai unum in
tragoedia sero scripta, in Iphigenia Tauricensi 968, nullum Sophocles in
ceteris suis fabulis. itaque hoc signo saltem ultra Olympiadem 87 Antigcma
redigitur. cui bene convenit, quod Sophocles in ver^ibus Antigonac 909 —
914 (900 — 905 éd. Herm.) Jlerodoti narrationem (III 119) de uxore Inta-
■phernis fratrem niarito liberisque praeferente apertc rcspexit et ita exprès»
sit, ut verba rerum scriptoris tantummodo in poeticum sernionem conver-
tantur. Herodoti vero historia Thuriis conscripta ibique non ante primoB
belli Peloponncsiaci annos absoiuta , in Gracciam autem aliquanto post
translata est et divulgata. prae tam luculcntis indiciis in aeternum valeat
incértum illud et vagum Arisio])hanis Byzantii (fctai et opinio de Antigona
«■te. expeditionem Samiam facta et commissa. fortasse tioeckhius, qui
praeturam Sophocli dencgari acgrc tiilit (in Antigotia sua p. 121 annot. 2},
imnc in hac primaria quaestionis illius parte minus mihi refragabitur.
62 QUAE8T10 ^ECVNDA
lebrem auctorem nonnl^i bi& provocavH, dum Istruip septem
>locis testein producit. Aristoxenum qui secuti sunt vitarum nar-
^atores et rerum memoraJbitium scriptores, ad ea quae tradita ab
'hoc erant nova nonnulla , sed aut excogit^ta ab ipsis aut ex
-lama sparsa a poetis comids recepla, adiecerunt. Ex his Didy^
mus elegit et sua rationc concinnavit atque exornavit, quae ipsi
vera aut yerisimilia visa sunt.
■V.
IV.
De Didymo vitarum scriptore,
Posteaquam vidimus quid pretiî vitae Thucydidis et Sopho-
clis tribuendum videatur, iam non difficile erit defînîre, quà ra-
tione et quo successu Didymus vitas veterum scriptorum enar-
rare solitus sit. Quippe diligentér ille circumspexit quae ab
aiiis tradita essent, atque ex singulis auctoribus recepit quae
vera sii>i aut verisimiiia videbantur. Interdum dicta tcstium in-
vertit, sua ratiocinandi facultate nimium fretus et confîsus, atque
in omnibus anqiîîrens et secutus tù Hxoza. Sic in vita Sopho-
clis ex pluribus incredibilibus , quae apud Hieronymum Rhodium
collecta repperit, cetera nimis a vcrisîmilitudine abhorrentia si-
Jentio transmisit , unum tanien illud de corona aurea , ex arce
surrepta sed somnio et indicio Sophoclis prodita, vel ab inCdo
teste accipiendum duxit, quia haec res fieri potuissé videbatur.
Ut rébus a se traditis probabilitatem quandam conciiiaret, con-
jecturas incertas ita confidenter proposuit , ut dubitattoni vix lo-
cum concederet; sic egit in exploranda Thucydidis origine, sic
^bi vitae finem Thucydidis exposuit. Testium, suorum fldem ex.
plorare nescivit, atque haec diligentia festinanlem nimium tarda-
tora erat. Multos et varies producere quam locupletes eligere
!potius ei visum est. Hinc ubi egit de lophontis in Sophoclem
palrem et Sophoclem iuniorem invidia, primum quaedam ex
poetae cômici (Leuconis) ludicra coram yçiioçaip contentione
DE VITJI SOPnOÇLIS. .63
derÎTRia , sed: non accnrate relata communîoavU;, , dein nan^atior
nem longe discrepantem ex Satyro iujsto bvevius adsQri{Ksit. De
morte Sophoclis et sepultura, de tionoribçus. ei i^ populo dççretis
meras fabulas sive credulus sive nimium securus recepit et pror
pagavit. Auctoribus tamen suis haud cunctanter oblocutus est,
obi tradiderunt quae non vera esse ratiocinando demonstrare se
posse credidit. In rébus obscuris et parum compértis secutus
est, quae probabîlitatis speciem prae se ferebant. Hanc adeo
amavît, ut etiam in priscis fabulis xà ehôia sectaretur et mira-
cula explicando removere conaretur. Quae ratio eins qualis fue-
rit, tribus exemplis ostendam. Prinium ex Crameri Anecdotîs
Graeds Paris. II p. 190 sumptum est: Tîv âè xotç xçovoiç tov-
toiç naQ* ^'EkXTjaiv laTOçetrai nsçoBvç* oç Inl ïléçaaç èatçd»
XBvaSj xal r^v Foçyàva èKaQaTOgxtjGB, xÔçtjv êvjnoççpov^ ôià xov
9tiXXovç èl^ioTflûaav rovç ^eaxdç ^ œç dnoXinovad^ai âoxetp^ tSç
àiivfjLOç ioTOçst xarù tîJv ipèôfirjv^ iv ^ xai naçaxi&ettti
foy avyyçag)éa ravxijç. Ut miraculosa ex Medusae rébus amo*-
4iretar et veri specienf quamvis fallacem et vanam crearet, Me.
dusam fuisse puellam formosam affirmavit, eaque conspecta ho-
mines adeo stupuisse, ut inanimes esse viderentur. Aliud eius
artis spécimen Lactantius suppeditat Instit. II 22 9: Didymus m
Ubris H^tjyfjasœç Ilivôaçixîjç ait^ Melissea Cretensium regem pri^
miim dis sacrificasse ac ritus novos sacrorumque pompas intro^
duxisse^ Huius duos fuisse filias^ AmàUheam et Melissam^ quae
loveià puerum caprino lacté et melle ntUrienmt: unde poetica
iUa fabula originem svmpsity advolasse apes atque os pueri mette
complesse. Melissam vero a pâtre primam sacerdotem ilatri
magnàe constitutam , unde adhuc eiusdem Mairis antistites Jf e-
lissae nuncupantur. Quippe lovem infantem ab advolantibus
apibus nutritum esse, hoc nimis fabulosum Didymo videbalur,
Quod ot amoveretuf^ antiquus iste rationalista miraculum in rem
verae similem convertit. Eodem redeunt quae. scholiasta Ëuri<*
pidis Andromaefaae v. 867 ovo/na â' VQéattjç annotavit:
ixfiktjàstç' xov Açyovç o 'OQéaxijç àntJBt, eiç %6 Uqov tov /Jioç
vô iv -Aioâwvfi' f4,ctvx£VGà(iBV0Çy noiav oixjjasi noKiv, anttov odv
ëçxjkxai uç xfiv O&iap, diSv^oç Ss xavxafi^cfivBivattfJSvâ^
64 QUAESTIO TERTIA .
xai amorti. Ubi autem sex ApoUinès finisse" Dldynuis ostendit,
hoc videtur egisse, ut eos nihil nisi clarojg homines ad seAtentiam
Éuëmeri fuisse probaret. Vid. Clementis Alexandr. Cokori. p. 17
éd. Sylb,
OUAESTIO TERTIA DE VITA AESCHYLI.
I.
De vita Aeschyli Didymo^ ut videtur, iribuenda.
Quis Aeschyli vitam Graecam coiiscripserit, quamvis neque
eerto me scîre neque liquide demonstrare posse profitear, tamen,
-BÏ coniecturae locus concedatur et quod verisimile est admitta-^
tur, ctiam hanc ex commentariis Didymi excerptam sed aliquo-
tiens in brevius coactam esse docere possc mihi videor. Cur
autem cogitatio ad Didymum delata sit , iam exponentem, lector,
audire me velis bénigne,
Ëratosthenes loco quodam memorabili Rarlarum Aristopbanis
ad hanc inductus est opinionem et coniecturam, ut crederet
Aeschyli Persas, quos ipse manibus versabat quique cum ndstris
consentiebant, diverses fuisse ab ea fabula quam Aeschylus olim
Atheniensibus suis spectandam praebuisset. Nam cum Aristo-
phanes Bacchum suum haec proloquentem fecerit (Ran. 1055)
'E/^aQ'^v yotv^ ^Vix* dnjjyyéXd'fj nêçi ^açêiov tsd'PtcûTOç,
*0 Xoçoç S' sv&vç TCO x^^Q^ ^^^ avvxQOvaaç sïnev lavot,
quae Naekius eleganter convertit (Opuscul, t. I p. 206), Wohl
fireuf ich mich sehr^ ois Meldtmg geschah von dem abgeschiednefi
Darius; Und der Chor y so schlug er zusammen die Haend' auf
der SteW , und sagte^ juchheisa , quaeque nostris Aeschyli Persiç
pianissimo répugnant , ut in quibus neque nuntius de mortuo
Dario afferatur neque Chorus gaudentis voce iavoi exclamare sus^
tineat, Ëratosthenes ad hanc diffîcultalem (jin^çiav) removend^m
DS VITA AESCBYLt.
66
non rms est vera explîcatione i) verborum, sed ad iémerariam
conieGlarani confligit, cuios rationem ex Aristophanis scholiastiet
mmc enacleare aggredior. Nîmirum Bratosthenea 'sic fere ratio«*
einatus est: ''qaae narrât Bacichus Aristophanis , ea hostris Per-
sfs contraria sunt; atqui AristophanesPersasiegit quales-Aeschy-^
h» Athenis spectandos praebuit; nostrum ergo Persamm exèniHit
phm fabala est itemm in scenam commissa mnltumqueûmmiitatak
Goios retractationis .corn gravis quaedam «a'uÀa exstare debuerit^
éonsentaneum videtur ut statoamus^ Pèrtsamin fabulam qnam nos
(egimos tanc mutatam esse et itérum datam, oum auctèr: einsl
apnd Hieronem in Sici|ia 2) versaretur \ Sive hac via sive alia
ooDiectnram suam amplexus est Eratosthenes,' Itoc cerfum est et
Aibitationi baud obnoxiam, 'non rem in facto positam sed opi«i
lionem ex AristophahisRanU de Persis Aeschyli eonceptam ab
SntosAene propositam esse. Audiainus enim scboliastam 1. ^c.'
fc hac re expônentem : èv rot^ (peQOfÀévoi.g Alaxvkov tléçamç
WB /laçBiov d-dvaToç dnayyékkêtai y ovtb 6 X^Ç^Ç ràç x^tç^ç
Qvpcçoicaç Xiyei îavot* S èaxiv énKpoivfjfia nçoç rbv/îiàpvoou
ibyd/EfCVQv /tt^aç inekd'ovafjç* àkXà rà^fÀSV nQayfxam vnikBivttu
h 2ov09iç^ xai nsçigiopoç èaxiv^ fjii^vfjQ' Séi^l^ov 'i§^ dveiQOu
nifôçy ;|fOpo^ ^è /l6(»(7(0]' ysQOvrœv âiaXiyèfitvoç n^oç enSTijy^'slra
iyyBXoç ànayyéXXœv ji^v nsçi 2aXa^tpa vavf4,ayjav tcai TfJ9
Eiçlov q>vyijp. Hactenus problema proponitur, iam sequuntur
solâtiones: Xaï^iç Se tpfjai ro JaQBiov dvxi tov Séç'iov, avv^
if^ç yaQ TOiç noujtaiç èni téûP viœv zotç ^œv ndxéQwv dvofiaai
XQ^odau nçoç Sv èaxiv slnêip^ ort •') èp t^ âça/Liati Xéyexaî
1) Hanc nostra demum memoria suppeditavit Naekius Opuscul. t. I
p. 20.i-207. nimirum Aristophanes coinica iicentia et iepido proposito
Bacchum siiutn, tanquam de piebe hominem et spectatorem minus attentum,
vidisse fecit atque spectavisse quae nunquam acta sunt
. 2.' A vera huius rei ratione prope aberat Naekius in Opusùuîis U I
p. 200. cete'ri viri docti in alia omnia discednnt, ex quibus unum Od.
HûUernm (Hist, lUt. Graec. Il p. 86) memorare sufficiat, de verbis £ra-
tosth^nis sic scribentem: jédoch haben sich anch Nachrichien gam ande~
rer, wirkHch historischef Art , erhalten , auf die man mit Sichefheit /tw*
sen kann»
.3. Naekius in Opuscnl. t. I p. 200: "poterat simplicius monerc ver-
bo : at neqne Xeraset morhiuê est'\ poterat sane, tied pro more etiam apnd
5
66- QVAESTIO TERTlâ.,
(V. i99y'^Séç^fjç fûv avToç Ç^ xê^ wi^Umt q>doç" Stalim
altéra solatio ptomitut , , sed ipsa diflGiejuItas, Ueium aole qomine«<
motninrt ^Hçôâixoç âéipt^i âix^^^ yByfrifiwztjov d^avmov^^nai
%if» rçaf^Stav itavztjv neçti/^stv tfjv iv JlkcuoniDuç /tipix^^*' ^^'^
H9vai âê ovTOi oî' Tléçaai (h. e. ùi ipiçofiBvoi néç^on sïve
Ufaid Persanim exemplum quod gràmkiiaiicus haee soribens l^ge^
bat oist nostro coftveniens) vno tov ^iaxvkov i€âiiu)id^a>t èv
^v0axovtjatç^ ajtovâdaavTOç ^léçoDVOç^ to ç tpîjaiv 'Eç^»T»a& é-*
vriç s V y nBQ i Hca^tpâitov. Haec prior est annotatio , ad
ladum Aristophanis,.eamque qui faaec scbolia collegU e^ Pi^ynd
edmmentariis Aristophaniis excerpsit,.id quod ex altéra continua
âobiecta.videre liceL Haho altéram ex Symmacho ab schoUasta
trapscriptam èsse imAico l'^AKXmç* ^tâvfioç, Sti. ov nêçiéxàvcn
^ivttxov Jaçuov oi Iléçaai' to âçaf^a, 6ià tivsç (Ëratosthenes}
âuiàç dioéiç^ rovréaji âiâaaxah'aç tcSv IleQadSp q>ouiiy xai rtjp
fiiap jbiif (péQêad^at ^^i \ uvèç âè yçtiq>ovap ^aç$iov xov Séç»
J^oy^^)* oi iê (in his ChafiriSy a . Didymo antë refutatus, cem-*
meinoratus etiani^ ex eodem ut vidètur, a scholiàsta ad Vesp.
672' sive 694) j Sxi Tofç* xv^t'éiç àvri narçiovvfiiKtoif xéxçTjvrcu^
xai a%i 6 Si^'ifjç. ot ii y Srt tiâœkov /Éageiov qtd-éyyêtai ixtt
(111 Pensaram fabula Vi 6Bt sqq.) Tsd^v^jxôtoç ifiXvvéTt. Quattuor
ofieruntur s^olultones , sed omiies falsaë, ac nonnullae insigni
mulios aetatis nostrae philologos recepto doctrinam suam ostentare et quo-
yis modo yerba poetae antiqui preferre gaudebat.
• 1. Hoc (âixa) vcre Naekius 1. c. pag. 199 reposuit pro corrupto
âiTioû , idemque sententiam Herodici de argumento Persarum loquentis
rèctc indicavit hance: dissidet a mort^, scil. Darii, et continet pugnaîh ctpud
Plataeas. quippe Herodicus ad verba Aristophanis ob duplicem causam
oflTendit, primum quod argumentum Persarum Aeschyli res continet diii
post nfioftem Darii gestas , h. e. pugnam Saiaminiam , adeoque pugnam
Plataeensem simai amplectitur. postremis his verbis intelligit praelium ad
Plalaeas ab umbra Darii praediotum in Persis v. 821 (816) sq. quomodo
Herodicus banc diffîcultatem solverit, prior scholiastae auctor(Didymus) non
exposuit : nam quae s^quitur solutio aperte ad Ëratosthenem refertur. for-
tasse ab Herodico sumpta est una vel altéra earum Xvaecoy, quas mox alter
scholiorum fons (Symmaçhus) enumeravit.
2. Ëam videlicet Persarum fobulam, quam Açschylus Athenis docuit,
iutercidisse statuebant qui Ëratosthenis opiniopem probabant.
3. Ut prior versuum Aristophanis banc formam, ne tetrametro quidem
Aristophaaio convenientem , indueret: èx^Q*i^ yoitvy ^vix antiyyéld-tj neQi
dttQêtou tov JS^ç£flitf • coniectara «MUtis partib»» praya a;c Totili^.
DÉ^VîTA AeSCflYtSf. 67
femeritate et vanO'hailoiandf studio myenfae, quod praecipne
dicendam est de illa, quam ab Eratosthéne excogitatam esae
Didyimis nefcis' tradidit.
Ab bis ambàgibnis, -longfis qnideAi sed ad id. qaotl volo né-^
^esiaiiis, redeO in viam. Didyinos îgitar esl^ unde memorabilefil
àndaoefDqué Eratosthèms de Peirsis Àésehyli ooniecturam edoeti
SBliias. Eandem notitlam prâeter huile 'Uiiuâscri{>tor vitioe Ae->
Mlfyiiae conseîhfavîl' ($. 18>: fàmp^no ^téçmvoç a^fc^À^yra
Hoc primum indicium est, quo coniectura nostra ad DidymQm,^
taiMJinm litae Aésehyli nOn aiictorém quidém sed fonlem ^),
édoi potest- Pérgb ad alfa, '•
De ii*agoëdits Aesch^ post morteilii^ ehis -praemio publioa
fr(qK>sîté^ aetis haeè teieri vitae scriptor $• 13: 'AS^vatot 9h
riaôit&i^ ijfthttjtrày AhxyXov eSç' y/fjtpt'&aad'ai^ (isri Mparcip
wStûv 'àèi' p&vXéittévop itSttaytBtv rà- Aîà/yXtt XQ^^^^ Xmfi^Mfetv^
Deeodem populiscilo scholiasta Aristophankiy qni'Didiyiiinm prae.
feèteris' exseripsit, adAcharn;10: nfA^jç âà fisylat^çetvxM nctfi^
*A&tjvmAuç o AùfyvXoç, xai fîovfw etvrov %à ifCk^xa tf/9^tc^çiti
àémî iéai fiêrà dri^arov èâiâdffx$TO. Idem ad Ranas 892: ènii
ii'Àtaxv^ov èpfjftaêtvTù iol ^ASifvaXôt) âiSdaxuv.' ^Haec in iro
ipMi' ità coAsentiunt., in verbis autem ita differuutV Qt eundem:
attotorein variis temporibus -scribentem prodere videantiir. Conf.
mamH ad Vit. Aesch. $. 7^ .
Poslareino ing^inm eius qui vitûm Aeschyli composuit cum
aootore vitae Thuoydidis et Sophoclis, quas a Didymo esse vidi-
raus, omnino convenil. Opinionum> commenta exponere^ re*
aliénas pulide narrare 2) gaudel , eoque inopiam rerum cum fide
traditarum compensare sludet. Ad Aristophanem comicum probe
1. Didymus ipse scriptunis fuisset ^Equiood-éviiç (fifjaip xtX. sed qui
Didymi vitam e&cerpsit^ doctrinae molestae quae sibi videbatur vestigia
delevit. idem'cuiii in aliis locis huius'Vitaë, tuni in scholiis tragoediarum
Aeschyli saepissime factum est.
2. Pertinent 60 prae ceferis quae de pogna Mtaratlîoma et Salaminia,
rebos> notis^ittis, copiose ac seflulq :(^ 3— 4) narrantiv*, ia quibùs hic seri-,
ptor , ut Didymus alias , unum Herodotum ducem secutus est et exscripsit.
«i
.QVcA£$T<P TfSRTIA ,
fiibi /BQgnitoai libenteri prqvocat ; inc^rtae famae ludibri^ ^^yero
Una tamen itt re Aeschyli vitae scriptorem.d^jsprfipiare a
Di^ynPIQ -qui. SopbocHs lyito^ ;icon^Gripsit;^ . n^m^ nunc dissimu-
If^udqiriesU:: Kam m vjta Sophoçlis huiç tertii actorrs inventîo
tr^iûtui; <§• 6)^;<ip Aeç^hylia idem bonos Aesçhylo vindlçaUir
CS*\^^). fapta. tamen Dijcearchi diversum tradentis çienftione.
Sedifli buiusceiQodî h'amatione idem {itteratc^- .yariis temporibus
diversa rçts^re potl^t^^ ^rpiit in auctpres. contraria, jiarrantes
iftelderat-. • .. .. . •:• , .■ . ;.
^ I < JI^M)rem <au^m Aes^byli; vitae a difabus. prioribn^ disfsimi-'
litudinem in testium enumeratione animadvertimius,: nam.in illis
pjurîmi testes excitatQtur,. in Aescbytia nemo nisi, Ari^tophanes
QtDJcaearcbttS: laudatur. ; Siqiîlp quoddam in scholiis Aeschyli,
sl.Sqphoclîi^.alii^ue poafipI;ant^r ,. usi^ venisse pat/M^; Nimirum
qui.j^oUa AO^cbyli <c4>ncinqavi^: ei te$^m commemoratio inutile
pondua.Jibri isuiivi/siw f^t, çpque jamltiplicis dpQtrinae yestigia
&m omffiU^ dete vite . \itai factmn :est , \xt Didymus^, qui , . cum. in
Sopboclem Ëuripidemque , etiam . in tragicos^ minus nobilitatos
(lonem Ghium) commentarioisi scripserit , .tragoediae sev^rioris
principem.a ae relinqui nunquam sustinuit, in A€iscbyli sçhpiiis
ne isemel quidem memoretur. Idem autemi, qui hi3 scholiis; eum
bbbitam. dedit^ me iudice .etiam Aeschyli vitam a Didymo scriptam
et in fronte commentariorum suorum^ qups.ad Aeschylum com-*.
posuerat, positam ita èiastigàvit, ut testium nomifta omitteret et
locovacuo 9>aai. suum substitueret, velnti §..3.el 9 et/18, aut
«ma sivaç ^fjtév^ Kuià iè iviovçy ut $• 9«
i:; :
' : ■ . • . ; 1
II.
■ J)é auttoriims in bita Aeschvli consultis.
•■ ' ' . . ■ . . ■ . •*'...; . . . • î .
'•'■■'
De fabulis tragoediarum.^escbyli qui primus scripsit Glatir
ef^ Rheginus ^} , aéqualis Demooriti (Diogen. IX 38) , ipsoque
. ' ' ■•■ ••.... ■:.:.;•.■ .-..•.
. 1. Argum. Fers. Aeschyli : navxoç iy toïç néQÏ AlQxiflov fté&aui
DE nt-A ABSCMYLI. 69
Aeschylô iiOfi multilta aetate posteriory idem si de moribiis fti-
ctbiiQe Aesciiyli traderè voluisset , nobis iii hao causa mèlitts
consnltiim esset, et certiora memoriae prodita si minus apud
ipsnni, céftë apud eos qui ex hoo fonte delibaturi fuissent , nos
legeremus. Nunc autem'quî de vita Aescliyli primum sicribere
aggressi sunt/ Chamaeleo Heracleota, HeracUdes Pontîeus , etiam
Arùtoxenm ut videtur, hi omnes plus céntum annis post Ae-
sehylum vita fànctum vixerunt 0* De Aristoxeno vitarum nar*
ratoi'èi dîxinms p. 46. Chamaeleontis , qui Heraclidi Pontico,
Aristotélïs discipulo , aequaHs fuit , de Aeschylo scriptum iaudat
Athenaeus IX p, 375 P , X 428 F iév rtp neçi AiayyXov} , at-
qne hinc sumpta sunt quae ab Athenaeo (I p. 21 E et 22 A)
gob Chamaeleonte auctore narrantur, Aeschylum ehori magistro
wum non esse sed ipsum partes eius expIevisseV eundem ad
icribendas fabulas ebrium accessisse. tferaclidis Pontioi ubqI
ïSv tçi'wp rçaytfâonoiœv â Diogenes V 88 in libris eius enumèrâvit.
Inde pétita sunt , ut videtur , quae Eustratius ad Aristotélïs
EHdc. Nicom. III 2 fol. 40 A rettulit , de quibus proxîmo capitiè
dicemus. . '
Eadem aetate Dicaearchus Messenius , et ipse Aristotelis
discipulus , in magno suo opère , quod fiiov '^EkXdâoç inscripsit,
occasione oblata aliquando de Aeschylo , Sophocle , Euripide
qaaedam rettulit 2). Hinc Didymus sive qui scripsit vitam Ae-
ix rtSy ^PoiViOaitiV (ptjai 4'Qvyt)(ov tovç néçaaç naçanenot^a&tti, ixTl»
d^ai âh xai t^y àçx^y toi; ôqàuaxoç tavrtjy ^ "tâcT iaii Ilëçaàip ruiy
ifilah pefiijxôxtûp^'* nXfjy èxeï evyovxoç iariy àyyéXXoiy iy ciqxS '^•' ''^^
Séç^ov ^ttay, axoQvùç %B S-QÔyovç ttyaç toïç jijç dç^^ç nagéâgoiç. tota
haec notatio talis est, ut eam e Didymi commentariis a scholiasta transcri-
ptani esse admodum verisimile videatur,
1. Aristoteles exscriptis et collectis âiâaaxaktatç historiae poetanim
scenicomni conscribendae fundamentum egregium iecerat : nemo tamen hoc
foute uberrimo ita usus videtur esse , ut fieri et potuit et debuit. apud
Aeschylum tamen etiam hoc adiumentum haud dubie mancum fuit, cum
monumenta didascalica temporis remotioris aut nulla essent aut intercidissent.
conservata nobis sunt argumenta didascalica in Persis tribusque aliis eius
ietràlogîae fabulis (Olymp. 76 4) et in Orestia (Olymp. 80 2) : fuit olim
notitia didascalica etiam ia Septem ad Theb. vid. schol. Aristoph. Ran.
1053 et 1058.
2. De illo Dicaearchi scripto eleganter et acute disputavit Naekius
Ofuscul* I p. 324 sqq. , qui cum statuit Dicaearchi commentationes n^qi
70 .QK4iBl"rw> pcm^iA
&^yil smiq^it ' qaoéi de;, tertiq actoresf^ , Sppllpfi^e . : inymiQ ex Dîf-
caear^ïha sarvavit §» 1^* Aliquo itempora inierieeto Eraiastkey
nés jQoniit, qui ûi scripto satis aviplo, quod de comqedfa confe^
cit, saepiuf etiam in memoriam ppetarum tragicorum sponte de^
currere debuit Vid. quae moniU sunt p. 64sqq« Hps secutus
est Satyrus peripateAicus. Qui coin ingentem avvay^tyfjv vitarum
illufitrium virorum eooscripserit in eaque Sophoclem complexus
sit^ Âeschyluin, poetam tam nobileoij ab illo son praetcrituni
fuisse tuto statuere licebit. Hos auctores pro sua diligentia DU
dymus inspicere atque consulere haud dubie non negiexit, et
inde. selegit quae in pleniore Âeschyli . vita etiamnum legimus.
Manus autem posterior et variae lectionis ostentationi iniqua
pleraque iestium nomina expunxisse nobis videtur. Amplius
progressi sunt qui eos codices confecerunt, jn quibus non maior
illa vita Aeschyli, a Robortello primum publiei iuris facta, sed
minor quaedam servata est. Hi enim ex maiore iam oliin ca*
stigata plura quae ipsis inutilia videbantur amovere ausi sunt,
Ut tandem vita satis curta remaneret illa. quani in plurimis Ae-
schyli editionibus expressam reperimus.
•^ . . .
Aestimalio vitae Aeschyli.
De fide rerum ex Sophoclis vita tradttarum quod ante ni(K
tuli, idem dicendum est dé omhibuis iis , ({nae in antiquis de
vita Aeschyli U*adiUonibtts ad nostram memoriam pervenerunt,
Etiam de huius rébus et ipso superstite et aliquanto post ferô
hihil litteris cpnsignatùm est.. Accessit quod postremos vitae
suae annos non in urbe patrîa et coram cîvîbus suis peregit,
sed in terrae peregrinae solo mortem pppetivit. Tam baec sors
quam singulàris tragoediatclm gloria eSecit, ùt post mortem varia
fiovaixijç , nsçi fiovaixoSy aycjycjy , tkqî ^loyvaiccxcjy dywrtjy muions
illius operis partes fuisse, hoc verissime dictum esse equidem exi^timo.
conf. Dicaearchi Messenii quae sufertuni composita , édita et iUustrata a
MaximU, Fuhr, Darmst. 1841.
DK TITA A£gCHTI*I. 71
de viro tim insigfni nanureiitar , quibas veritas et corropta efl
et détorta. Sic evenit , at docti homines qui post Âristotelis
aevmii de poetis illastribitô scribere coeperunt, in Âeschylb, pra»*
ter notationes didascalicas ne ipsas quidem otnnesr superstites^
Tix qaicquam invenirent nisi fabulas quasdam , quae in ore ho-*
rnimun de eximiis tragoediarnm scriptoribus ferebantur. Eo
eopidias aiiiplexi sunt quae comici poetae , sive aequales sive
afiqnanto post fabulas décentes, de illis iocatr erant 0* Uorum
^tmr efiatis magtiam partem nituntur quae de Aescbylo nobis
tradita annf. Alla vîtae narratores ipsi coniectando invenerunt,
nt i^rùm Tere traditarum inopiam expièrent, alia ac praecipne
iila, quae de inventis artis tragicae prompserunt, ex tragoe*^
diis inter se comparatis repetere et agnoscere potuerunt. Que
lit -ut hisce prae deteris fides haberi possit. Quae drnn in sin<-
gvKs a vitae Aeschyli scriptore relatis probare conabor, si-
md meum iudicium de pretio huic opusculo statuendo pro«^
nnntiabîtur.
De petria et origine Aeschyli hoc refertur $. 1 : yivÉi ftèp
^ Aâfjvciioç, 'EkevGivioç riv âtj/Ltovy vioç Ev(poçi»voç. Aeschy.
lam Atheniensem fuisse satis constabat^ idque non solum celebrl
fama sed etiam monumentorum didascalicorum notatione et epi*^
grammatis in laudem Aeschyli compositis ad primes vitae scri-
ptores propagatum est. Alterum illud, Eleusinio page adscriptum
Aeschylum fuisse, vel ex monumentis modo memoratis vel ex
aliqua de fratre Cynaegiro, viro fortissimo, iiarratione condisci
potuit. Tertium , Ëuphorione pâtre natum esse , ex isdem quos
modo designavi fontibus vel ex Hérodote obiter in Aeschyli
mentîonem incidente ^) sumpserunt. Herodoti verba in paginam
inferiorem transcripta cum iis quae apud eundem VI 114 iegun-*
tnr comparantibus facile etiam hoc innotuit , Cynaegimm , item
filium Euphorionis, qui audaci suo Qt nobîli facinore in praelio
Harathonio, cum navem hostilem manu arreptam in littore reti<-
U Athen I p. 21 F : naçà âk roîç xiafJHHOïç $ nêgi xiai^ jqayixiSi/
niatêç*
2. Il 156: ix TOUTOU cfè tou léyov xai odâéyoç âllov Aîo^^Xoç 6
Ev(pQQ(<oyoç rJQTiaOE To èyu} (pQtxatay fjtovyog ôrj noiijjéaty Jtay nQoy€y(h^
fiéybiy* inoltjae yàç "A^iTifAiy EÎyai d-vycstéQcc J^fjirjtQOÇ»
7S .QQAittsio /nmTî4^
tiiere.;.i!elkl^ bradito^ferro hostitt abspteo . ooçnbQit .^) , ^trem
Aefichyli fuisse. lam ad extremos ^eri terminos pervenimus.
Nam vitae scriptor dum post Kwaiyélgav dôsXfpoç pergit uai
^AiiBiviov j et hunce alterum fratrem iuniorem în pugna SalaïQÎ-
nia cum Aeschylo fuisse narrât (§. 3) , errori manifeste se im-
plicuit^}. Aesctiylus enim pago Ëleusinio, Âminias qui vir-
tutis praemium in praelio Salaminio tulit Pallen.ensi adscriptus
erat, Hçrodotus VIII 84 : *Afzêivifjç ôè ïl^kXîfi^êvç^ dv^ç 'uid-ij-
Vfûoçy él^avaxd'êiç vtji' éi4p&Xksu Ibidem c. 93': ^novaav açiata
f . • IIqXvxçitoç ts ^iyivijTfjç xai *Ad^iivatoi Ev/iévtiç rs o
'jivayvçâaioç xai ^AfUtvifiç o nakktjvévç ^), oç xai ^Açxêfxi^
aJijv insSîiolB. Aminiam Aeschyli fratrem non fuisse bine per-
fiipicunm est, neque Euphorionis filîum iure baberi illum posse
cooiparanti, quomodo veri Euphorionis fiiii, Cynaegirus et Ae-
schylus, ab Herodoto designentur (II 156^ VU 114), facile ap-
parebit Sed quo tandem errore pro fratre Aeschyli haberi
coepit Aminias? Qui vitam Aeschyli narrare aggressi sunt me-
moria tenebant Aeschyli fratrem fuisse Cynaegirum,^ fortem in
praelio Marathonio bellatorem; itdem. meminerant in pugna Sa-
laminia decem annis post virtutis gloria Aminiam praestitisse.
lam falsa opinione eo deduci se passi sunt, ut utriusque pugnae
adversus Persas commissae fortissimos viros fratres fuisse cre-
derent, unde consectarium. erat, ut Aminiam quoque pro Ae-
schyli fratre haberent. Hune Aminiam vero tanquam tumo-
rem Aeschyli fratrem sibi cogitaverunt , propterea quod de nullo
- 1. Facinus Cynàegiri ab Herodoto (VI 114) simpliciter et vere nar-
ratum ab aliis scriptoribufl in maius et inirum aactum ease satis cognitum.
lege Plinium XXXV 34, lustinum II 9, alios.
2. De Aminia Aeschyli fratre dubitationem movit G. Hermannus in II
dissertatione de Chiro Eumenidum Aeschyli extr (Ôpuscul. t. Il p. 166),
0. Mûller HUtor. lUt. Gr. t. II p. 78 annot. 1. valgatam opinionem tenuit
Langius in Vita Aeschyli p. 5.
3. De pago Pallenensi Stephanus Byz. IlaXXivri : iati âh xai â^uoç
Iditixoç r^ç '^yruD^Câoç qiyX^ç ourto Isyéftfvoç , IlaXXiyij. 6 âtjfxojns
UaXlrjysvç. schol. Aristoph. Acharn. 233: ot JTalltjveîç âijfjiôç ian rijç
*jétTix^ç. Pfutarchus in Themstocle c. 14 Aminiam Decelensem {^exeléa)
appellavit neque ullo verbo significavit, eum fuisse fratrem Aeschyli.- idem
ubi comparât Aristidem cum Catone, c. 2 viros fortes atque in praeliis
adversus- Persas praecellentes enumerat Sophanem, Aminiam, Caliimachum,
Cynaegirum, sed unum eorum cognatum alteri fuidse non indicavit.
DB yiTA AESCHYLI*
73
eiuadem facinore in Marathonia pugna edito inaudi verant 0.
Nimirum propter aetatem talem virum ad Harathona pro civibùs
pognare nondum potuisse opinati sunt. lam ab antiquioribus
Aeschyli vitae scriptoribus Didymus (si quidem nostram Aeschyli
Yitam ille conscripsiQ hune errorem accepit^ itemque propagavit
Dîodorus ^) , Didymi aequalis , et Aelianus. Âelianns autem vel
aoctor eius primum errorem novis auxit haec scribens in V. H.
V 19: jiiaxvXoç o Tçayt^doç èxçivsto dai^Biaç im jivi ôçafiaxi.
itqiiiwv ovv ovtodv ^ Ad-ijvaia>v fidXkeiv avrov Xid'oiç, 'AfiBtviaç
i vcùirêçoç dâsXtpo^ ^ âtaxakvxf/diLtevoç xo i/ucItiov^ eôeil^e tov
ntjxvv €Çî]fiOv Tfjç xsigoç, irv/j âè dçioTêvœv iv SaXajLitpi o
^AfAëiviaÇj dno^êpkfixœç zfjv /ji^ça^ xai nçôoTOç ^A&ijvatœv twv
dçiOTéioDV hv/jv. ènêi ôè sîôov oi âtxuarai xov uvâçoç ro
nà^oçj V7i€/Â,vjjad'i]aav jdop eçyœv avrovj xai d(pîjxav tov Alaxv*
Ixtv. Primum Aelianus Aminlam nominal pro Cynaegiro , Sala-
miniam pugnam pro Marathonia, tum ignoravit, eum qui brachiom
amifiit in nobili suo focinore vitae finem invenisse (cf. Hero*
dol. VI 114).
Redeo ad vitae scriptorem. lUe quod addit prioribus «g
êvnaïQiôœv %o yévoç xardywVj id per se verisimile est : Aeschy-*
lus enim cum in aliis tragoediis, tum in Eumenîdibus optimarum
partium fautorem sese ostendit. Aut hoo aut falsam illam de
Aminia tanquam fratre Aeschyli opinionem secuti sunt qui nobili
génère natum esse Aeschylum memoriae prodiderunt. Ad Ma<-
rathona cum fratre Cynaegiro Aeschylum adversus Persarum
copias stetisse praeter vitae scriptorem multi tradiderunt: neque
res ipsa (alis est, qualis crèdi nequcat. Dubitationi tamen vel
sic obnoxia est. Certe Uerodotus ubi Cynaegiri nobile ausum
refert, de fratre eius Aeschylo ne verbum quidem posuit, quam-^
vis apta adessiet occasio et quasi invitaret. Idem dicendum vi--
detur de Aristophanis in Ranis silentio. Rursus vitae narratores
et auctor epigrammatis perperam ad Aeschylum relati a fratre
1. Udus Suidas neglîgentia peccans contrarium tradit s, \. uiiaxvXoçz
uifÂ,€tytov àâiltfoç xai ^Kvvaiy^içov , tiuy itç MaQad-ùiya aQtaiévaixyKav
Ufia avi^.
2. XI 27: ttQiniévoai . . . *^4f4Hyiay '^Id^tiyttloy loy aôiXfpoy
Aiax^Xov tov noitiiov.
74 QUABSTIO TBBTIÀ
Cynac^iro nimis facile ad Aeschylum Marathonii praelii milîtem,
ab Aminia, quera Aeschyli fratrem fuisse opinabantur, ad Aeschy-
lum Salaminiae pugnae socium et hinc porro ad Artemisiutn et
Plataeas seduci potuerunt. Quod ut promptîus crederent, permo-
vit eos etiam hominum ab Aeschylo in scenam adductorum spî-
ritus et magnus animus. Nam qui viros fortitudinem spirantes,
qui heroas illis Maça&oDvo/^dxotç similes praeclare depictoi^
ostenderat, hune ipsum pro strenuo bellatore habere animum
facile induxcrunt. Primus autem qui bellicae laudis mentioilem
in Aeschylo fecit , is est qui composuit epigramma' a vilae scri-
ptore (§. 12) conservatum , «b Eustratio ad Ëthica Nicomachea
Aristotelis (III 2) et Plutarcho de Exsil. c. 13 ex parte relatum,
ab Alhenaeo (XIV p. 627 C— D) et Pausania (I 14 4) nonnulla
inde aiferentibus ipsi Aeschylo perperam attributum. Is auctor
epîgramma suum pro more solito sic concinnavit , quasi in Ae-
schyli monumento legeretur. Atque ipse unius Marathoiiiae mi-
Htiae mentionem fecit. Etiam marmoris Parii chronographus uno
praelio contentus est Epocha 48: iv (lôtXTl ovvî^yœviaaTO Ah/y-
Xoç noi9jTrjç [f|Tco[v] œv JJJT^, Sed fama crevit eundo.
Primum fortitudinis ad Marathona specimina accuratius percenseri
coepta sunt. Audi Ëustratium ex fontibus antiquis, fortasse ex
Heraclide Pontico, haec referentem 1. c. : o (.isv yàç dâslfoç
aviov KvvaiysiQOç dnBxôntj ràç xeiçaç^ avroç âè noXXi rpco-
d^siç dpfjvéx&f] (poçâôrjv, fiaQXVQBi âè tovtotç xai to èntyQafjLfiat
t6 èniysyQafifxévoif avxov içf xùcpto' Ala xvXov Ev cpog l'œ^
voç xtX. Dein ut aliquis èvaxdxrjç Persarum Aeschylus lieret,
in cetera praeliorum loca ductus est. Sed unius pugnae factam
in antique epigrammate mentionem Pausanias et Athenaeus locis
indicatis mnriiice ita explicant, ut Aeschylum (nam hune aucto-
rem epigrammatis habent) Marathonio facinori plurimum tribuisse
dicant. Et Pausanias quidem haec scripsit falsis opinionibus
referta: qtçov^aai ôè 'Ad^fjpaiovç èni rij vt'xtj xavxti ptaXtaxa
BixaÇiû' xai ôij xai Aiax^^^Ç f ^Ç ol'xov fiiov nQOaeâoxuxo ^
TsXsvx/j *), xcop fisv aXXcov S[ÀVrif.t6vBvasv ovd'époç , âô'^fjç sic to-
1. Opinatus est Aeschylum, cum supremum diem exspectaret, cpi-
graiiiina illud fecisse et incidendum suo sepulcro reliquissc.
DE VITA lESCQYJLl. 7$
9oSTOV:^mp ini neiijtriv^ xai nço 'Açrêfiiaiov 9cui èv SuXafuvh
wvfiax^actçr: o, iè lo re owofta na%QO&€v xiti TtjV noktv èyçaxpBp^
MMi tic T^ç dviçêtaç inaçwvQaç è'xoi to Maça&tôviov aXaoç xai
M^âa9 tovç éç avto dnofiavTaç. Quoniam hoc epigramma ad
ipsum Aescbylum auctor^ni referebat, id multo antiquius esse
q&am jslatuam Aeschylo positam (haec eniia oratoris Lycurgi
aetate facta erat) pronuntiavit I 21 3: tifv âè eixova xov Aiaxv^
l»9 nokk^ T$ vazeçop xfjç rcAcvr^ç âox£ noiî^d'fjvm xai rijç
fçwp^ç ^), ij tô içyov êx^i ro èv Magad^oivi. Eandem opinio-
œm Atfaenaeus exposuit his verbis : AiaxvXoç, trjXixavzjjv ôo%av
jjttir iià T^v noirfïixr^p , ovàhv r^xxov ini %o€ xaqiov 6niyQaq>!j^
Mi jf^oxrc fiaXXov rfjv avô^ëiav^ noiijaaç
'uikx^p â* Bvôôxifxiiv Maçad'oiviov ikaoç av eïnoi
xai fiad'vxaiitjeiç MIjâoç èniazàfjiêvoç,
Paaca iUa de génère Aeschyli et laude bellica postquam
urravit vitae scriptor, iam praeter iter Siculum nihil supererat,
fKNl de rébus eius traderetur. Quae cam nimis exigua vide-
rentar, nonnulla de poesi Aeschylia, nominatim ea in quibiis
bcdentum testem Aristophanem laudare poterat, in narrationem
vitae ascivit ($. 6 — 8> Quo facto progressus est ad postremum
iliod, quod de Aeschylo compertum erat, ad iter Siculum et vitae
finem in Sicilîa repertum. Ea res eiusmodi fuit, ut per multos
uinos teneri memoria hominum posset, donec ab antiquioribus
vitae scriptoribus etiam litteris flgeretur. Sed quod de facto
ifBù valet, idem de causa, cur patrium solum alieno mutaverit,
dici nequit:- immo hanc tôt annis delituisse atque ex civium
memoria ^excidisse rei naturaé consentaneum videtur. Hocautem
usa venisse eo argumento luculente convincitur, quod multae
variaeqne afferuntur profectionis causae ^) , quae facili negotio
redai^untur, dummodo hoc teneamus, in quo omnes testes sive
disertim sive taciti consentiunt, Aeschylum relicta patria urbe
1. yQCtwh § 70 içyor ivEi lo iy Maçad-cUpt ipsum est epigramma.
quo facînus Marathonium nobilitatur. faiso et Stanlcius et recentiores vin
docti nonnulli de pictura nescio qua cogitaverunt.
2. In expiscandis his- caiisis auctores sedulo circumspexcre , qiiidnam
ingratum acerbumqne poetae per vitam unquam accident, conf. 0. Mûlleri
Hi$t, Utt. Gr. t. II p. 86.
76 QVIESTIO TERTU
non redissre , sed in Sicîlia et mortaam esse et sepuiium. Ita-
qfue hoc tenantes itineris Siculi tempus ultra annum secnndum
Olympiadis octogesnnae redigemus: eo enim anno nondum dis^
cesserai Aeschylus, sed Athenis Orestiam docuît et victor re*-
nuntiatus est. Argum. Àgamemnonis : èâiâdx^fj to dgàfia ini
ci(»;^0)^roç (p£XoxA«o^ç, XiXvfiniàôi oySofixoaxri stst ôêvtéçiih n^m^
%oç ^iaxvkoç *^yafié^povt, XofjqjÔQOiç^ Ev/neviai^ ïIqwxbZ aaxv^
çiyf^, èxoçîjysi SBvoxkfjç^^q)tâv€vç, Quodsi primo anno Oiym-
piadis octogesîmae primae mortuus est Aeschylus apud Siculos,
ut refert marmor Parium '^^ scholiasta Ari^tophanis Acharn.
(V. 10) archonte Callia commemorato, ac si très annos in Sici-
lia vixit, ut vitae scriptor narrât (§. 11), post Orestiam Athenis
datam profectus est. Ëius Irilogiae tragoedia postrema atque
omnium gravissima Eumenides erant. Cum igitur post hanc fa-
bulam Athenis digressus sit Aeschylus, a vero detorta fama est
ka , ut propter eam profectus esse diceretur. Hue opiniotie sua
delati sunt qui miram itineris causam excogîtaverunt, ab Aeschyli
vitae scriptore tertio loco ($. 9) repositam : nvsç ai (paaiv èv
tfl èniSsi^Bi rœv Ev^Bviâ<ov anoçdâijv tiaayayévxa %ov ;rO(»oii
Toaovfov éxTiX^^ac tÔi^ ôfj^ov , œars rà (âsv vijnia èxxpvl^ai y ta
Ô6 sfx^Qva i'^ajupXœ&^jvai. Nihil hoc esse nisi commentum no-
stra aetate omnes facile concedunt, atque contrarium vel ex Vi-
ctoria poetae décréta luculente Piquet. Neque vero Athenienses,
qui tôt per annos in iabulis Aeschyli terribiles personas et in-
solitas conspexerant , tam prompti ad metum erant, neque tam
inepti ut infantulos sues (rà vijnia) ad spectandum admitterent
Quae de Furiis cnoçaâîjv introductis narrantur, haec pertinent ad
Eumenid. v. 140 sqq., ubi Furiae neque ordinaUm neque iugoHm
orchestram ingrediuntur^ iied una post aliam ex adyto prosiliunt.
Unde admiratio quidem et exspectatio augeri potuit , metus et
terror intendi vix potuit. Ëandem fabellam amplius exornavit is
quem Pollux IV 110 exscripsit: to as naXaiov 6 rçayixoç x^Q^Ç
nevx^xovxa jjaav àxQ*' ffSv Ev/neviâœv Aîax,v'kov ' nçoç âè tov
1. Ëpochaô9: Max^^loç o nottjr^ç pi(ôaaç trtj P^pIJII iTsXeÙTtj^
aêu iy [rél]i^ T^ç [2i]xellaç . . . a^x^^^^S 'Ad^ijyfjai Kaki.[(\ov lou
TlQOÎtQOV.
DB VITA AEflCHYLI» 77
o;j4oy avtSi^ pdS nkijdt(<vç ixnTOrj&évTOÇy avvéavsiXêv 6 vofioç sic
iXanœ dçt^fiov tov x^Ç^^* Conficta haec esse vidit docuitqœ
Herroannus in disseitatione I de Choro Eummidim Aesohyli
(0{rac^l. t il p. 130). Nthilo minus tam hoc commentum quam
Blteram IHiid satis antiquum ac Satyri temporibus certe non re*-
eeiitiiis videtur exstitisse.
' Aiiam cansam > cur pàtriam renquerit sic vitae narrator signi-*
icàvit: xaiù rti^aç fcsy vno 'AStfjvaiœv xaxaanoviaa^slç xai
^eifiêiç vitff ovti j(f 2og>oxX6i. Haec vulgo ad id tempus re-i
femntor, qno Sôphocles in certamen primnm descendisse Aeschy.
lomque vicisse traditur, neque ego repugnarem^ 91 Tes ipsa satis
eerta foret. Nunc effatunr nostri scriptoris premendum mihi vir
detur inonendumque^ hihil nisi coniecturam quandam de Victoria,
quam deAeschylo seniore iuvenis Sôphocles sive semel sive ali-
fHOtiens tulerit, his verbis contineri. Unie consentaneum est
food Didymus in vita Sophoçlis (§. 14), ubi praecipuos concer*
tatores Sophoçlis enamerat, Aeschyhim et Ëuripidem primo locot
aominavît. Aéschylum autem quànquam honoris et gloriae causa
Éiemorare pôtuit, etiamst semel taritum in arenam cum Sophocle
descendisset , hoc tamen certum est, de una illa Victoria tam
memorabili nihil ei innotuisse. Etiam qui marmoris Farii chro-
Aographiam confecit Sophoclisque victoriam Cprimam) ad Olymp.
T7 4 rettulit , de Aeschyio tune victo et Athenis profecto nihil
pfotulit, Epoch. Ô6 : 2og>0}cXijç 2oq>tkXov ex KoXtovov ivixTjas
tpmytfâia èvâv wv ^JPIII • . . aç/ovroç ^Ad^fjvriai. 'Axl/ijqu'o^
yot^' Antiquissimus idem et unus huius rei testis restât Plutar-
Ghus. Qui quànquam duobus locis in eam mentionem incidit,
tmnenprius eius testimonium altero toUitur et fide non dignum
esse convincitnr. Videamus. In Cimone c. 8, ubi hune devictis
(ad Eïona) Persis oraculi mandate obsequentem ossa Thesei ex
ipstiliB^ Scyro Athenas déportasse narravit, in hune modum pergit:
i&êpto â"* iol *A9ifPtttoi) BÎç (jLVfjf^iriv avjov (Qiya^coç) xaî tijv
TfjSv Tçayfoôwv xçiaiv ovof^aaT^v ysvof^évtjv, nçoiTijv yàç J/Jrt-
axakiup Tov 2oq)OxX€ovç exi véov xa&évioç^ *A\pi]q)i(ûv *) aQ/mv^
1. Ëditiones Piutarçhi praebent nominis formam 'jitptxpùay i asclyi
mamioris Parii scripturam. , .
78 qtTAESTIO TEIITIA.
(piXovetxt'aç ovûîjç netî naQtt%a%Btoç xmv ^at£v^ nçtraç fiev ovm
ixXrjçœae 90v dyéSvoç^ ioç âe Kifiœtf fiera rdSv evaiçaTrjyt^t
ni^osXdtQV sic TO d'êarçov ènoujaaro tÇ ^6(p ràç vepct/nia/uév^^
tfîiovââç^ ovH dtptjxev avrovç dnfhdttv ^ àXX^ oçixoiùa^ j^el/xacri
xà^tacit Mai xQivai âêxa ovraç^ dno tpvXrjç ^tàç exaarov. é
(nèv ovv dyœv mai ôià xo rœv xQirœv .d'^tœfiùt tîjv guXor i/Lutu*
vn€Q€^aks. vixjjtravtoç as jov .2o(poKXiavç kéyerat Toy Jiiayv^
XoP nBQinet&i) yspo/nspop iceti fiaçéooç ivtyxùvra XQOyov ov.noXvp
^ji^^VTjffi âiayaytetif , êtj' oï/Bo&ài ât^ oQy^v sîç ScttêXiaif ,. Snùii
xui têXsvT/jaaç nêQi FèXav ré&anrai. Apsephiôn archon fuit
Olymp; 77 4, ut f atet ex Diogene Laertio 11 44 et DiOdoro Si*-
culo XI 63 ^). Uaec temporis ratio confictam esse arguit totaia
narratiunôulam a Plutarcho suaviter expositam et. me iudice ex
alîcpjo memorabilium scriptore repetitam. Scilicet idem Piutar«
chus in Theseo c. ^ tradit Phaedone archoàte^ h. e. Olymp.
76 1, iussos esse ab oraculo Delphico Athenienses osâa Thesd
Atbenas reciperare: jucrà êè ta Mijàixà OaUmvoç açxoyroç
fiùnrievofièvoiç jotç 'ji&tjvcn'otç difsZXsv ri IlvS-ia rà Qfjaêwç dva^
Xapstv Sard teai ^tfiévovç ipri^tùç.naQ' avroTç givldneiv. Post
haec pergit exsequi , quomôdo divine mandate morem gesseriot
Athenienses et os^ Tbesei Cimonis dùctu Athënaâ reportaverint.
Itaque Thesei reliqutae septem yel minimum sex annis ante quam
ffibulas docere Sophocles coepit Athenas relatae sunt. Atqae
hauc temporis rernmque descriptionem veram esse, priorem aur-
tem egregie falsam, Thucydidis. verbi déclarant I 98: nçwov
filv Hïova rfjv inl 2tqvilc6vi Mijâœv è^ovrcav noXiogxtif sîXop
xui i^vâQCinoâioav Kt/Licovoç jov MiXtidâov ajQujifyovvxoç (hQC
fectum est Olymp. 76 1 vel 75 4). insizu JSicvçqv. zr^v .èv t^
^iyaàp v^jaov . . . îjvêçanôâiaav xai (fxiQap (avtoi ^). Theseî
1. Apud Diodoruin 1. c. pro ^Paiwyoç suppleto nominis initio repo»
liendùm esse IdiprjipCcjyog'vel îd'l'etptcjyoç recte vidit Stanleius in commenl.
ad Vitam Aescbyli apud fiuUerum t YIII p. 69 et Boeckhius in Corp, /»-
scripte Gr. t. II p. 340.
1. Procul amovenda sunt illa molimina et niachinae, quîbus nonnallî
hoc statuunt, Athenienses «interiectis demum septem annis oi-aculo. morem
fessisse: refragatur enim Thucydides, Plutarchus ipse Cim. c. 7 et 8 ao
îes. c. 36, etiam Diodorus XI 60. Krfiger in Studiis hisïmico -^fhilolog,
p. 45 coniicit expugnationem Scyri pro praelio Ënrymedontis per errorem
DE VITA AESCUTLI. 79
igitpr ossa cum pluribus annis ante quam in certamen congredi
Sophocles eoepit Athenas perlata sint , prior illa narratio Plutar.
chi suavius quam verius inventa est. Hoc ita se habere etiam
alio.argumento viderô licet. Etenim quoniam Âeschylus, ut ente
vidimus, demum Olymp. 80 2 Athenas reliquit, is non paulo post
Qiymp, 77 4 in Siciliam abiit, quod Plutarchus dici tradit, sed
decem annos apud cives post illud tempns ~remansit atqne per
koc temporis spatium haud dubie etiam cum Sophocle saepius
certavit, ut a scriptore vitae Sophociiae in praecipuis Sophoclis
coneertatoribus suo iure referatur. Si Plutarchus vera tradidis-
set,: levi sane consuetudine duo celeberrimi tragoediarum scri-
ptores S6se attigissent. Quid multa ? Ipsa indignatio Aeschyli
ob Sopboclem sibi praelatum nihil est nisi coniectura ad expli-
çandam causam îgnotam, cur Aeschylus ad exteros se contulerit^
tfHDpre excogitata. Qua in re nonnulli, quos narrator vitae Ae-
sdiyli (Didymus) sequitur, coniécturam suam nuliis ornamentis
protulerunt: xaia nvaç fxhv vno ^Adfivai'œv xaTaonovSctarêiç
(neglecius) xai ijaaîj&eiç vi(p oirt tÇ SotpoxXêt: quae non solum
de una Victoria sed etiam de pjuribus a Sophocle relatis accipi
ppssunt , cum . Sophocles comparatus ad seniorem Aeschylum
etiam proximis post artis ingressum annis vioç esse non desîe-
rit. Alii autem fabulam semel inventam amplius exornare et
Qoiig quibusdam illustribus instruere aggressi sunt. Hoc ille fe-
cit, cuius narra tionem Plutarchus adoptavit. Hermannus hune
Aeschyli post primam Sophoclis Aictoriam discessum pro vero
accipiens •), praeter verum et unum iter Siculum ultimis vitae
annis factum , allerum Olymp. 77 4 vel paulo post susceptum,
adeo tertium et quartum aliis de causis initura admitti voluit,
idçmque sua ratione severe usus quintum adiicere debuit : sed
sic caujsis istis leviter excogitatis nimium tribuitur, et testimonia
eorum qui Aeschylum aliquanto post patriam relic(am in Sicilia
a Plutarcho positam esse, sed ut omittam inonere, hoc esse falsa dicenti*
bus latebras quo réfugiant aperiie , apud Plutarcbum omnia redeunt ad
ossa Thesei de Scyro Athenas deportata et festos dies ob rem urbi tam
laetam célébra tos.
.1. De choro Eumenid. Aeschyli dissert, II in OpuscuUs t. II. p.
149 sqq.
80 QUABSTIO TERTIA
khortuum esse tradidere, id quod unum liqaido contestahim îdeo-
que prae ceteris tenendum est, iusto plus neglignntfm
De tertia causa itîneris Siculi vitae scriptor haéc offert :
ànijçê âè nçoç ^liçcova tov SixsXiaç rvçawov . • . xarà • .
èvîovç èv xif SLç Tovç iv MaQa&topt tBd'Pfjxdraç iXeyst'tf fxévQff
i^aaf]&siç Sificùviâf}, Ad Hieronem dicit Aeschylum se contulisse.
Hieronis imperium Syracnsarum cum Olyihpiadis 75 anno 3 in-'
cboatum et undecim annis post (Olymp. 78 2) morte eius finitum
i$it 0) Aeschylus autem ante Olymp. 80 2' Athenis non discesse^
rit Siciliamve profectus sit, id quod ante vidimus, ad Hieronem
nunquam profectum esse Aeschylum apparet. Cul bene conve-
nit fidum testimonium eoruin, qui poetam non in urbe Syracusa*
rum sed apud Geloos coramoratum ac mortuum esse memoriae
prodidere. Epigramma vitae Aeschyli $. 12. Diodori elogîum
in Aeschylum (Antholog. VU 40). Hutarch. in Cimone c. 8.
Sed cur Hieronem hic noster ihtulit, acceptum haud dubie ab
antiquiôribus 2) ? Facilis est responsio. Hiero Pindari carmini-
bus itemque SimOnidis laudibus et Bacchylidis tanquam egregius
pôetarum fautor concelebratus erat, atque hî omnes in Hieronis
aula liberaliter accepti aliquot temporis degerant. Hino factum
est , ut qui profectum esse in Siciiiam Aeschylum comperissent,
statim ad optimum regem artiumque studiis unice dedîtum co-
gitatione sua delaberentur. Temporum rationes si nostro more
subduxissent , ab eo errore sibi cavere facile potuissent. Sed
hoc et vitae narrator et auctores eius adeo, non fecerunt, ut
Aeschylum carminé elegiaco, de iis qui praelîo Marathonio ce-
cidérant composito, a Simonide superatum ad Hieronem Sicilien
regem deduxerinl eumque hoc régnante mortuum esse scripserint.
Oua in i*e error duplex lalet. Nam pugna Marathonia cum
Olymp. 72 3 commissa sit, certamen illud anno proximo sub
«
' 1. Diodor. Xi 38 et 66. schol. Pind. Pyth. I 1. Aristot. Polit. V 9
(12) §. 23.
2. Primns qaeni de Hierone Siculo amico Aeschyli cogitasse, sed
in ea re levissimis coniecturis se dédisse certo scio , Ëratosthenes est.
conf. p. 64 sqq. diu post Didymum io hanc mentionem incidit Pansa-
nias 1 2 3 : iç ^vQtcxovactç ngoç ^Jàçuipa Aiaxv^oç xai Zifivaplâtiç
»'
DÉ TtTA ktBCU!ïtU 81
areboirte Aristide (Oiymp. 72 4)* ini9tittitam ykleraf^);' Axqû¥
huic ipsi tempori marmor Pàriuin déicgat Yictoriam Simanidifl^'
quem tamen Stfimvi'ârjv ràv Sifnœvtâov itdnnov tov nOirjfÈov miw
des%nit , errore deceptus iudice Boèckhio , cum Siménidés ille*
nobiiis Leoprepîs filius? nominandtis faerit. Ea atitém aefate'hon
Hiero sed Gelo Syracasarnm tyiramias erat , atque Hîero démUm
Oiymp. 75 . 3 • imperiHm nactus'est. Rarsus Hiero ë- vi vis diu
ezcesserat, cam Aeschyius Qlymp. ÔO 2 in SîciHMn vèffit- let^ tri-^
bus. anifis post apud Gelô^âi mortalitatem explevit Nihilo Bfiintis*
hic noster Aeschyli finerfi îta narravit (§. M), tiattqaam > UierO
SDperstes ei iuisset. Si rei-vëra posi boc certamen Atheâis in
Siciliàm AeiSchyios abitsset^ Itfm tria itinera Sicalà éicts^ cônfpàre-'
rent, nnum Olymp. 72 4 fadum, altenim 77 4, tërtiuiil 80 2.
Sed qaemadttiodum médium sustulimàs, ita etiam primum amoveri
débet Ipaô ènîm facto sublato , iter quoque èoncidit. Factum
Tero haud dubie cbnûctùm est. Sciticet niiila elegorum cerfamina
Atbenis fuere, et Simonides victorias quas adéptos -est liôn- ele-^
gin sed ditbyfambls choricisque carmînibus mëruit^).
' Quartam caasam cur Aeschyius AthenÏEis reliqùerit, quanquaM'
ritae scriptor haud cbmmemoravit , tamen etiam' hano'pirtidflr
éixamihâre placet, quo magis itinerum Siculorûm ratio dedatetaïf'.
Behad. Suidas s. v. AîaxvXoç: q>vyiov âè eiç 2iiieX/av âtà ro
neoêt», %à tiitQia èniÔBi^v'VfA.évov ai/Vov, x^Xtivfji; èmq^KpéiàTJ^ I . .
ànoôXfiTo. Eandem rem narrât s. v. Ilqa^îvaçi âvrîjfœvtÇêto^
èè Aià/y'ktg %b xai XmQÎXiji en i t il ç ifiâ o /u tjxû d^rijç
'Olvixniadoç ^ xai ngcStoç sy^axpB aaxvQOvç. èntâetitvviLiévov
âè Tovzov ■evvéptj toc ïxçia, 6Ç)' tSi/ èoTi^xiaon^ oi ^fara/, Ttêaetv^
1. Uoc Boeckhius statuit Corp, Inscript, t. II p. 319. Hèrmànnus f. c.
Qpuictd, t. II p. 145 et 153 annam proxime inferiorem (Olymp. 73 1)
accepit.
2. Quae circumferuntur Aeschyli Simonidisque elogia de bellatoribus
fbrtiter puguantibus composita et perpaucis versibas eomprehen^, nullum
eonim cum aliqua veri similitudine de MttQaO'a>yo^utixoiç factun^ .açcipi
iotelligique potest. errarunt igitur qiiicunque versus a Simonide et Ac-
schylo certaminis causa editos in reliquiis horum poetarum se deprehendisse
credidemot. poetae nobilissimi neqae tam exiguis- po^matiis certare ani-
mum JDduxeront, neque Athenienses certaminum adeo studio&i fuerant, jti
daobus qnal};i|orve Tcrsibas victoriaip aat déclamèrent aut adimerënt-
6
91 WAI»T|Q TBJITU,
t^Wlri€m^;c9nçid^rint in certsiinin^ Pratinae et Choerill et Âe^
i^yli ; aiiib.ili. mirandiMH vîdQtur a Suida^eferri hoc (t^^um «sse^
<?4ni i^i^Piçtiytws et curn Praiinas fabulias exhibéret. /j)}ovum îgllur
if^ SicuhuD.hiGrabimur et ipsum inani de catisa suaeeptum , ; si
ifîti^iiQPromçntis cofifider^ vj^liwiuf. Sed nondum. sfltis ûbU Nam
\|t9e,n^<ra|pr,qiieie tradit (S- 10)^:è^^(oi> toivvv dj; Sm^M^K
'Ui§ïofqç\j6f0 iTîÇl^i-r^WJifV xTiÇoi^ec:^. «nf Jf/J^ro nd^v jMftJiçwç^
l^^aç.neq^e fid Olynçtiadem JQ, neqoe «d. 72 4, neqiie- ad 77 4|
i^qm^ioSfV 8Q 3 quadrare manifestnm est. Hiciro efiim Olymp.
16 4t ifj^t^neis pulsis alios colonos ûi oppidum e<yrui» deduxit et
çolodû^e: ^ornen Aetnae fçcit* Lçge Dîodoram IfJL 49, Boeçkhii
ft^j^^fif^^f^ef ; ad «Çindari :Pyt]bu I, ; ; Jk^fm igitur cpqdita est ^Qptem
vWWS; f nt€! , 41^91 Aôschyluaii Olyn^ip: ;77 4»'in , Sîciliam vçni^sç
qf£dil^> ) SiçKlas igitur A^sfd^ylji sniâuiBiç illas qm 'pro yerî9
tui^^tiifi^s çst, js qufiUtm itejr, Siddjui» aduiittat necesse. çst^.. No^
simplicius et . ve^ws figjçmu^^ : Nimiruin qui wenlie. in babltaUonefa
^^{Cj^^f^as»^ Apacçbyli, nimis conversa fabulam eiï^ i^itmtfov ^)
%gf^^nt,#| quaf^dam^dQ urbe Aetsa oiore Ae^cbylio intexta re^
pf^lçl^Qt ^ id quod. etiam, in fabolia Atb,eni$ agenda fieri potuit»
çftnljupoçVAàm? t^agocîdia» et alias apud SiçulQ« A^schylo . co-
ram d^t^. i^s^e ^oniec.^un];^ Ob cau^m laiige futilior^ni Persai^
Sïï?ÇR^i«v TÉ^Çtam essç: EralQSitheneft staluiU
. \ -AUai^.&mam ex itînerôSiculo^ ut yidetur^ orjtan^ Vitaa nar«
i^t^r.noiK lu^nior^vit, crimen dico profanatae ab Ae^bylo relî-»
giwii;, eç.. quod i^vo-itumeçiv xi in una val piuribti^ fabulis pro*
tulisse dicitur. Eius rei qui mentionem primus iniecft, Aristoteles
Eth,ic. Nicon^. Ul 2 , popula.rem quandam famam secutus esse
iieque de defensione coram iu^icrbus , sed de privati senaonis
excusatione yidetur cogitasse: o ds n^diist^ dyvor^osisv av nç,
oîpii X^yQifTBÇ q)uat,v ixiiBaêtv uvzoVç^ jj otSx uâéva^r, ota dnâç^.
Qtftm rf^^'wansç Aiax^koç ttt /tv&ttxâ. Ad liaeé twbft Eui^tra-
; .1. :Cpfl9m«mQravi tàç ^/fi^/aç qiianvifl meliomin libcOTum aacteritate
e)K,coolf^ti|iViUiq Aesobyli mm^ «xpulftat: Bém àJb hà» praficipne oo^itaMe
'.;
Sftnv&a'i êokêt* Aëyertàis y leotor , iDCum dbrioxidto'offensfom
feferri ad diéik quaedàm ^Cerétei Quibas slddnfèrântâr quae
flmrodotaft'U 1S6 de peouliarï fignnfonto poélioô AeschyU ita
cotbnumcavrt \ ut Falsilm* dplriieftëitt^ Athéttiehsfttlk ' correctunis
Tiitealur. fiiîMe >9/(}oaé )p!tt* spëi)t«ht ETtotiam Gëireris flllam afi
^teieUjio 8ih]^ari''lh;enik''pid»blbil^m pt^Mbilitér. definlii
pftiritv>'i|imtd fuèrit illnd^ ^o^ 'ièii)^i)iitàtë^v ^^M Aesehyluni
iq^nd||màuMf^«t 4lb ii^ tàii^ib ittiphidentia pièfècaturifi excasà-^
lui élt.:' 'Naih cuni'iùxta ]uvbi£3é&i> Xrf^oi^' qtlètidam- IriAa terraô
flioh designwétur, .ÀescHyiuif^'âHtem biértôm/ h. e. Iiiham, Cerè-l'
Bft tterraè) flliani ëxhibui^ël, hot^ îlie èi ^stefHis ElénslAiis
ianàfsksm ' credituiï éflt "<8ed fes pbfuih cogfr^itd môx falmiosis
nMUametitiè circufddâki «dt. Atfdi éni'rh quàë liera dides Voniû
6itf «pfid Eustràtinm dé iiànatfcô Atheniensium furoré mird 'et
iwarcdibîttlHWt)mp»it j IkéYêi ^'ôh, neçi Jiia/v^^v ièài*"Hçhi)û:Bitâfjç
0! IlcvTttii '• «y • ' Ww nç oiiffi né^'i *X)f^riQ&ù ^ • coç If «l'd'vi'fct/b^tTOÇ' ■ feï
tl, fiijf.n^Oûti^6^IL^B^oç kfJni(fi}yBi^ èitl >ifèv tbv ^^eovvcov ■ Pù)ftSfv,
%va^^ ièo^eL vna/^ijlifai êiç ôhinàantiçiov, i(at dnonpvyerv, avxôiif
^wëatatnwv àffivioi>v ptaXiax^ ètà rà hçù/.&êtkà aJf(^ "êv tjf
sni Maça^mvt f^â/j}, Quomodo post Hcraclidem, iam ipsutn
nihil mis! fabèllam proferentcm, haéc am()lius: exornata sint et
tmà\ti\\ege apud >HermannunA I. e. Opusèfd, t. Il p. 163 sqq.,
Ldbeckkmi in Aglaaphamo t. I. p. 76 — 84. Ùterqne eorom suam
de' yeiO.Aeschyli criminc eoniedturam attulit, scd ùt îh re incerta
«dmodum itiderthm. .. : > .
; Ad mortem Aescbyli accedimus. Haec cum prok^l a patrià
^yeniÈBel'y aut nibil certî Athenâs pérlatum aut cum Tcriis etiaih
mt% et.fa|)iitosa harratd esse de extremis viri taih fniignfi^' vi^
dantun^ Fftbulosa auteni^? ut ^^^^progressu tèinporis sola âd p6^
1.' ix TOUTOU âk xov lôyov. xal .ovâévoç à Ji, l ixp ^içyvXoç — -
4i^aûé^ \[& fyà qf^odj xil* ef. pag. 1t aàiiot. 2'. "
.84 iQI^AftSXIO 'T^HTIiA:
^ros prppagata: liunt • Certe kicr)edibilia sunt ((uaecudqi^ <le
^u$ fiap^Yi^^vn^ttotun . Ac prima fabulae forma \haeo Yidettor
juissey.Htaquila testudiaem in aUum vaêds anreptaiB inde ^calvo
jpoetaQrc^pitj^ qnpjd sanuin esse credidit, iJlideret,'. Hune Yalerius
ilaximi^ exposuit, "'urbe Sicîliae*' memorata^ IX 12 exL;2: Ae*
sçfhyli verp poetae exce$8w quemadmçdufn non eoluntariêU y tjc
propter novUatem ca9us^ refereridM ^t. InSioUUi^inoenibus
prbi^ m qu(^ ,pwrabaiur egressus, aprico m loca reiedit.-vSuper
gftetn aquUa testudinem ferem elusa spkndore oapUia (erai eaiÉ$
cqpUHs tacuum) périnée, afque \lapidi0(miUmi% : ut f^
pe^cereiufr^ ^aque idu ûtigo eti:pfi(iHcipm^ fin'tjk^mvti^tiedkÊB
^xstinctum est. Aprico in loco Cfir rei^edQriAipoQtaylexiSotade
XStob. FioriL t.,96 (98),patet;. ^iax^^fg^ yçàq^ovri vt imnérnouxê
^(jfXœPfj. Mimirum id, fecisse ferebatur , ut seribendo ofiferam
daret Causam cur Jllo die domo moenibusque urbis exirsl,
Plinius N. H. X 3 rettulit : jmgemum est <t (aquilae) testudànes
ççptas frangere e stiblmi itmenfio. Quaei, sçrs. interemU ppetam
Affschjilt/im^ prqediçtam fatis^ tU feçunt , $iu$ diei .rmnam àecura
caeli fide capentçm, Add. Aeilsini H. A. VU 1£. '. . Hàec . antem
cani încrçdibilia vider^ntur^ Didymas sive qut. vitam Aeschyli
qoinscripsit , probabilia s6QUt\i$ narravit.(S. 11),^ testudinemy ex
1(^0, ab aq^ila asixo illidendam ^ infelici casu iii^caput Aescbyli
delatam mof-tis causam e:|f:stitissie. » Oraculuia de instante .fine
f oetae dat^m et ipsè commemoravit , sed diversum ab éo qw)d
l^linius respexit.
Triennii teoipus qnod apud Geioos in Sicilia Aeschylns per-^
cgil 9 nimio libertatis licentiaeque studio Atheniensium offensiM^
^Quilas tragoedias videtur docuisse: nam in ulla Siciliae urbe
tune tragoedias datas esse auilo argumento probari potest. Sed
quo minus scriberet fabulas, nihil sane impedivit et hoc riaturae
lanti poetae consentaneum videtur. Uas esse tragoedias exîstimo,
^uas mortuo pâtre ad fiiium Euphorionem venisse et ab-thoc
Athenis datas esse accepimusy Suidas: Evg)9çtwvy vlàç ^ta/^k^
fOÎJ %çayixov, 'jid^^fjvaioç ^ rçayiiçoç xai at/foç, oç xai tot^ roi
narçoç Aioxvkov^ oîç /Lii^nœ ^v sjuôêi^aijisvoç^ tsiçuxiç ivixfja$p *)•
t. Birgidàs ad Fl'agnient^. AjistopbaiiiB p. 904 19, Memekii Fragmêàr
DÉ TitA ABSCHYLK 85
Euphorio . eam Olymp. 87 1 ipisoim So^hoèlem ^ticit %^fae Etriri4'
pidis Medeam, Philoctetam , Dictyti', Mesâ^rés tertio loôtF post B&
leliquit, hand dubie unam ex rélietis pétris tètràlogîis ad versus
concértatorea tara insignes in certamen produxit 0* Is autem
qiianivîs tsao nomine suoque praemio et honore eas* tragoedias
doçeret V atque arciion Atheniensis magis anquireret abs quo fa-
bo]»e ad agendom ofieirentur quam qnôr vèhis eamm auctoir'
esset,^ tamen speefalores Athenîenses inortni poetae gravîtateih
et «iidlK)iânl> facile agnoscebant, et iîtdièeisi^ cani in defuncto viro'
ettnvidia obmutesôeret et faTor'flOretet, victoriam denégarevix
poterant. Hinc èxplicanda siint verbàAristophanis^qatbas Olymp/
88 3 Dicaeopolin suum in A^KaVnènsibas ' v. 9 hàec narran-'
tem inducit:
*0 i* dv€tn$v ^^Haay% œ Qéoyvt^ xàv /èçoy."
Qoippe Dicaeopolis aliquam iiôaaxaUav Aeschyli quamvîs dé^-
iQortai ab Euphorione filio proferendani exspectabat, sed praedo^
llieoghidis mali frigidique poetae chorum tragicam induci annun-
tiabat Hinc Aeschyius apnd Aristophanem in Ranis 892 (868)
gloriatur adversus Euripidem: f^ notîjaiç ov/i avvTé&ptjxi fior
TOVT(p 6è avvTi9p?}X€v, eSa^' S^êi Xéyeiv, Sed his ipsis locis po*-
poliscitom quoddam , quo Athenienses tanto honore dignum Ae-^
schylum habuere^ ut tregoedias eius docentibus praemium décer-
nèrent , originem debere existiîno. Istius populiscîti scholiasta
Ariitophunis iexDidymi commentariis me iudice) advërbamodo
transcripta mentionem fecit, et- vitae narrator {Didymùs) de eo-
dëfn haéc rettulit §. 13: A^tjvèiXot •• Sh toaovroy ijyanfjaav Ai^
» ' i .
M)
(tr.ooflKieci. ai^iq. Aeschylnn , dam in vivis versatur, has fabulas ad coiin-^
mendanduvi filium docendas eî tradidisse suspicatur : sed obstat numerus
(({aatùior Cetralogiae sivé sedecim fabulae) , ^ obstat etiaiii simples et verus
intellectus Suidae verbis subiectus, adversatur ^ei ratio a nobis exposita. • -
• l...'Afgiim. Medeae Aristophanis Byz. : iâiôâ^il-ii inl IJv&oâcjQOv
itçxoyroç xaià j^y oyâotjxoar^y ipâô/Àrjy ^OXvfinwâa. 71Q(otoç Evipo^
Qttày.y âëviêçoç 2o(fiOxkijç, jçiroç ÉvQinlâfjç» Mr,âsia^ ^iXoxi^rt^ç , Jt~
xivç^ SBQiQtcti adjvQOi. ou. ocu^cra»* etiam haec notitia praeclara a sckio- .
liasta Euripidis non ex ipsp scripto Aristophanis , sed ex commentariis Di-
dymi haud dubie recepta est-." .
i< I
que tam iDiqui'.çF(^t:^: ut ^ntAiMcçi^ti^,^^) alif)riA{n:pQ$llse$9)Qnei«iï
ipvadi prpem^ propQfiM lM)irMirWt»r V pçkqumaç^^.imWifffta^
tam prodigi„Jrt al^WS^i Ofie^ :(}j§BÇflsalur,tt^aip,Ja?igiren|*i.r^ PfiQU^;
npvarum f^^u^jrjuffl,.^?» \ndm mM^pA^^^f^ '.}i^^,^ §PQ^<Arti
aji^.^Qgu^^ççi;enl„fp^ ^SHJ^r\<,,,„pie(j,j!ifpFft.ifîlM pEi^meiimmi^ a^btf
ia(Q ,ante certauiea qyocj^wHIflo^ A^rc^a ert^t^ imisK) «h^^^nri^.
quauj^piam A^chyli fel^ul^iq^ fm^^, /S^phocliU £|jrq>idei$Me Wjquftmj
cq^niussfam çs^e, qyaipdiu.^p^^/^s et Çur|p|d^s ia vii^isi fuerSii
nullo ac ne levissimo quidem indicîo, excepta narratiuiK^ulti doi
insano isto populi^cito, pr.ol)a^i pirtç^t ^d paji^is..ab$olvendum
restât, quomodOt ;,i^rf^tio.,|p^a, -pç^gçQ^U 4^p<^ifi<)nM}t9ta emer-
serit. Quintiliauus Xri QQ; .Sr^yçefllla^ pi^imiM. H lucem Ae^
S£^lus protulit, sublimUsy^t gp(m^^et ffi)mdil^ us^iêe
€^4 ^Hium, se(i,irVt^. ifp pkt^QUf nt inQmpo9itus; pfropter quod:
correçtas eius fabulas ir^^ çqf^içtfnei^ ^evre postfitifmbu^, poeUst^
4theniense8 pei[mis0re^.^i(nfqfA^, eQ^îtmd^ nmlH çorpnati... Seouli4:
d\in(\ hanc narr^Uoi:iis.,^pe<5iew . njjn : qI) ejjl«iiam Aesîchyli exisli*-»
matioi^eui fabulae eius;rcpetiUQ ^Ut, sed ut ex iUu^tcibusrecénfr
natae artis monumefltis yUiQs^as .nefiK?io. quae remaveretur:. Utv<{
*gi« mira sunt et pI^n^Jnqr/Bdibilia ,quae Pfaiiostratua sfarrat i».
ivUa èx K(Sftiv^;çi, . P^Uo^(!f9tus. ifïQri^ : Attipi parum.memor siereml
SQ hBb^\s^e:yOfï^9^\fl^ ^e^i i'uk.^mo^y^^^M aliqua AeschylL
defuncti agenda esset, praeco clamayerit €Ïaay\ œ Aîa^vXe^
i^Q^ X^Q^^^ ViOK^ B$t iliud/ xê£tpê6àta. italféw. fç éâio^otu. PraecO*
véro mnbram nfihîl cura vit , s'éd. èius; ooofifeij jjirQçlamavît y quëm
arcbon ad daeeikdum.aiiiniâeral. i'
Non magis vera sunt - quaë vHae nàrrâlpr de àliô' honora
AQSchyli prodidit; iîq^- to (iniji^iA ^è çàçucai^wç oWg sMVçay^.
apud ipsos Siculos, ùbi Aeschylùs sépultus;^ auIU .tragoediarum
%enj^9t^ t«èftB, j^e^^ Atticf sMiio xm Ifiaili indofldiSW; Ht nM4-
gRÔnt (ter et; pericnloMtti' ob e^m rem soseipél^ëiit.' HaeeWâ
ceiebrandain insignis tiri memoriam excogitatli' sîmiM Mhl'fSi^
qoAe de divinis caerimohiis Sbphoéli ' pobfièé decretto Dtâyiiiùs iii
vita eiaa.ex Istro narrUvit $. 13. ■ .:iînii> ;'/iî:
:; -Vita abi^uta de namero fabtilailim ab Aeschyto lidmpèsilà-^
rato dfcpie Ytetoriis eius hic noster ^ :14:vi;io/1i)»<»J^«rc^ Ij^
'i^woirra :iris/ i^/ rovroiç aarv^ixà' €/^^i rà ii^i^«. «Wm^.'M
tàç nâaaç eïXijcpe tçiaxatâsxa * ovx dXiyaç âè 'itat- filtrif'^%1^0
nkàvrî^if impfiynono. In his miratiofieiii fàciunt quaé-de némero
diÉfliatum aatyricoram notantor: niimenu ènim cam por^'lqaib
ainor ësae; tant victoriîs ab Aescbyiô relatis parqm vrdëtvr! ré*
spondere. Po^ns corrigere iéxa névis ipro névrs\ pfM^sÏB'saspi^
cari cum Welckero plures ex fabnlis satyricîs AéschyU : non diii
loperstites fukise. Vernra enim vero a prioro coniectura revo^
cat qnod in titalîs fabularum Aeschyli ne quinqué ^îdéÉfilitniA
nata satyrioa tqto designàre poasomus^ sed vir in Jiis'IiuaéJstttM^c
nibus versatissimus, Welckeros! nosiier (cf. Tragoedim Qràeoa ai
eyd. ep. dispos, p. 29 — 31), intérim trîbns acquibaoçre- voient ^
aiteram opinîonem dîssuadet haec cégitatio, quod'/iquamisft fa^
bolae satyricae interiasent, ai minus omnes, at plûreq ifoiuis
qainque nomine tenns in didascalicis notationibus perscriptaéi
foissent Inde ad Didymum* propagari . debuerunt. Itâqde' crê^
dere praeplacet ab Aéscfayio re vera paulo {)lus qqam/'quinqve
dramata satyrioa Qd/nipi ta néviB^ baud composita esse, atque
tetraiipgiarum dpcendarum morem, Phi^nicho etÇfabé^riid; Môhdum:
usorpatum ^), ne ab Aeaobylo qiûdera statim adhibûtuo» sei .tcm««:
1, Wjsickeras noster Tragoed, Gr. t. I p, 27: daés Phi^ky:%fs'. tiip^
'Jirilogieen von Dr amen ^ sehoh vor Aeschylusy dichtetCf \$li\t^'si^h mijI^
^ttth mehr.eren seiner TUel, auch naçH der Vergleichung, «eif^t;,,i^^tij|ei|
imhe^iÇi^ifirej.nttck dem toa^ von ihnen bekannt ist,.tnit Aeichyms itt^iglim^
hen: sed Phoenissas singularem tragoediam Phryaichus docuit Olynip. 7ô 4,
h. e. triginta quinque annis post quam in certamen primum (Olymp. 67 1)
sese accinxerat, ac fabula eius recentior Phoenissis nulla cognita est. Ghoe
rilns Phrynicho prius aliquanto fabulis docendis innotuerat. qui cum per
totam vitam singulis fabulis certaverint sive satyros sive tragoedos produ-
centes , Aeschylus autem per longum temporis spatium bos concertatores
praecipuos nactus sit (cum Phrynichi Phoenissae docebantur , Aeschylus
iam annum quadragesimum octavum aut certe quadragesimum quintum âge*
9»
iQITAUTIO ''9BftTI4
pQrisjrpiiognesfifU ,den(ium inventqp e$s0 et Alheniensibtts B^jr0l>a^>
|wn^.>;,|fumçrt4m sepi^aginU , .tr^oedisinun a ^cholitusita? Aeschyli
Piidymfi^ii6 içjx An/stpphanp PyzantiOj petitvm esse coniicio. C^h
p. 53^:v!\)r^lçkerus qiH4eiP:L;c. octQgiqta; j^^^ Âe*
schylî connumeravit, sed de hi^ detrab^Qdae suiït primum quiii-^
que-^atyriçae vel pauio plureisi^ tum Aixvatai vo^ac , denique
aijtiQ.panittç certae, y^}sx\ï Ktmvoç^ ngofiJi^Bvç.TnrpxaBif^freLeier
^Q,qi»^9v Admissus, ut nunlerus ille ad^veritatem quam proximô
«jB^edaii^ videattir. » . -
•. Ai$*M5;;Usqae ad 17 de arte scehicisque tnTenlîs Aeschyit
dlspHtatur i: quae ut minus memorabilia in plurH)us codicibùs de^
stderanittr ao prinium à Robortello puUiei iuris facta sunt. Quàa
dOpentuC' pertipent ad extemam scenae personarumquBin.eam ad^-.
diictarum spëcieln abiAeschylo. duUam. et auctam, ad histriones
ab eo initragoediam àscitos; postremo eompamtio . Sophoclis el
AesbhylLliiiis^itttitiir. Fini côinmentationis :($. 18) scholiasta Ae.>
sohylius>duo ireserravit , . quibus quomodo ante aptum ilocum as^'
Aignaoetiion invenit H^rum priosr alterum epigramma est et*
l^reviiis , quod. i^eschyli monumenloi i(apud . Slculos) insca1ptuin>
feiiebàtur.i Fpttasse Didyoïus hac riegtexerat'aut ex aiio auctora*
sMà^ post prius recitaverat. Idem notiliarïi de Persis Syracusis
ilefiim>dat|Sy ubi egit de Siclulo itinere., videtur pjerscripsisse et
ad:£ralqs4henem auctorem reUuUsse: soholiasta breviiati prospi-*
ciens -iftramqiie notationem in finem amandavit.
-. I «
»i .
l>at)^ jpsmi^lif^/i^^ii^ siagulii fabidis , diu , pontentum fuisse cerkum videtur.
idem pos^iiàm magis profeceral ' usugûe et annis didicerat quod optimum
artitf ' geJaUtf tesà^ ^ utmlogias tcompoÀere aggMssus est. fortasse primanii
tetralogiam dédit Olymp. 76 4, cum Pcrsas et Phineum et Glaucum Pot»
ni^Qsem ^taue PromeUienm igniterum in ^cenam attulit, y, argumentum Per-
gïum^'ï^ •A^ÎkIoÎ'os' TQayt^dùi'y jitax^^^Ç ivtTta 4»ivn, Iléoaatç, rXavxm.
*ùTyift'l ]lîg(ijijifj&€t ceterum ad hanc de tetralogiis et smgulis fabulis
(pisféâtrôttèm* riçdituri'siimus in tertio, càpite quaestionis quartae ac non nihîl
de eèdém Htterarom ioco monetur in anhotatione ad ^. 16 Yitae Aescbvlî.
. t T'i .({
■' ! '
* ùi. * .:■ ■. ;
1 1
:'}• j. '
DBTITA AESCBTU. 89
VI.
Dé altero tertioque vitae Aeschyli fragmento.
Quetnadmodum prîor pars et longe gravîor commentationis
Aeschyliae, si recte conieci^ ex scripto hominia Jitterati. q.c paulo
ante initîum aerae novae muUiplici scicntia florentis excerpta est,
sic altéra orîginem ducit ex Musica historia Dionysii , qui sae-
cnlo amplius ppst vixit imperanteUadriano, patrjiti prtus Haiicar-
iiasso , auctor iiovoixfjç lajogîaç triginta sex librîs absoli^it^e.
Silidas s. v. ^lovvaioç: syçaips /Liovaix^ç laTOçtaç ^ifiXia }.g\
h.i' TOVTOiç wtXrjxôùV xai xi&açwâœv xai noitjiwv navTOtooy
fifyvyjrai. Conf. idem s. v. 'Avxiœavîjç et '^Hçwâiavôçj Steplia-
nus Byz. 's. V. 'yiJ()£a, scholiasta Aristidis p..537, éd. Dindorf.,
Anonymus. Parisiehsis Crameri nsçi xtoficpâlac, i. I vcl apud Mei-
nekiùni ad Fragmenta corn, antiq. II p. 1240i, Meinekius in Hh-
sfor, criL corn. p. 16 et 608. Operis index ', quamvis omisse
nomine auctoris, luculente consignatus et subsequenti fragmento
praepositus est verbis illîs Jx T\f}ç i^ovaixijç IçTo^iaç, ut
égregie primus vidit Naekius o fjtaxaçtiTjç. Ante perperam et
inepte îungebantur xal Xiav svâoxtfiîjaai èx t^ç jnovaixt^ç lazo^
çiaç. Vid. Naekîi Opuscula t. I p. 201. Sentcntiam Naekii
cpmprobavit codex Gudianus, ut suo loco relatura est. Quo ar-
gnmento fragmentum quod subîectum est (§. 19 — 20). ad Dio-
nysii Historiam musicam référendum duxi. Nam quamvis etiam
Rufus îoToçiav âçaf4aTixi)v vel f^ovaixijv conscripserit, quo tertio
post Christum saeculo Caracalla ferme principe Sopafer Sophista
in Eclogarum libro quarto et quinto usus est (cf. Photii Bibl.
cod. 161 p.' 103 B 16 et 34 éd. Bekk.) , tamen et subsistere in
scriptore liiagis noto praestat, et quae Anonymus Parisiensis de
Comoedia ex Dionysio aliisque electa prôfert y haçc , quamvis in
■ . ■ » . .
alio génère, non absimilia sunt iis, quae scholiasta hic noster tam.
de tragoedia generatim qùam de arte tragica Àeschylia proposuit.
Posthâc quae sequunlur observationes et vulgares et ad rem pro-
posifam minus perlinentes (g. 21—22), eas ab Aeschyli scholiasta
ex suis opibus additas esse puto.
90 .QPABCTI» QVifRIU
QUAESTIO QUARTA DE VITA EURIPIDÏS.
• .•.•■f-l«. '*
\ I / r>'i ,
I.
■ _.■•-.: • ■ ■ ■ . ■ : l > • I A
'" * Dé tità Êûrij^idis ex Dùb/mi cotnmentarUs, ut videtur,
■■• ■ :^. '. ,^exçerpta. ■..,.■*.."'. .... '^i;
' SchôiiàTaïfdlàhiAn'Ëunpidis àd nostrpm aetatem conscrvâta.
pï*aecipue illà iqifae doctrina et copia lectiQnii^ eminent, cji^
fïÀxftnam parlem ex Didyini conmientariis Euripideis (cbnf. lf>/^^}
éxcefpta siht, ab 0dein quin etiam vita qua.edam Euripidjsa
cûmposita sif âtque ino^vr^fxaaiv Eùr.îpidis prsiçinissa, dubiùri
nequit. lam vita illa Euripldça, quam Elinsleiî diligcntia ex cOr
dice Ambrosianp 'descriptam et Rossignolii cura ex Ubro Pafi-
SLeîisî egreglo siippleme^to auc^am cognovimus , mcmorabile ye-
iéris doctrinaë spéciiinen ^ cum us virtutibufi excellât, . quibus an-
notatîones Euripidî§ fabularum aut disertim ex. Didymo transcriptae
àiit ^rôDabuiter éi , vindipandae splendent, hoc indicio cpgilajio.
dùcîtiir ad Didymum vîtae Ëuripidis auclor^m. Quae çoniectqf^
aliis qiirousdain âignis arglimçntisque conGrmatur. Nam vitae
narratorém satis âniiquum esse .praeter cetera ostendurU ver))a
éius (g. 8 j : xà navra d' rjV aviw ôçafzaxa LjP\ aœl^STai ^è
ôrf, TOVTOùv V0&6V6TUI. TQia ^ Tévvjjç, ^Paôufiav^vq ^ nBiçtdqvÇy
Quippe nohagints^ duas fabulas Ëuripidis fuisse ab aliis acceperàt
(fortasse CaUlmachua el Aristophaaes By^ntius tôt ex notatior^i-
bus didascalicis çonnumera venant) ^ septuaginta octo ipse etianir^
fûmvidit. Ex sùperstitibùs t];es,^ppo^ticias notari monet e^rumy
que nomina continuo adscribit. Haçc Didymo grammàtico teixi-
poribus Antdnii IriùmvirV et Caesaris Augusti Âlexandriae deger^ti,
et superstites Ëuripidis tragoediâs oculis $uis in bibliotbeca Al^e^
Xandrina perlûstranti optime cohveniunt. Quae ab Ëuripidis iri-
teritu usque ad Augusti principatum fere quattuor saeculorund
dêcursu intercîderant dramata qualtuordecim , in eorum numéro
pâtyrica plura fuisse puto 9 quippe quae lanquam leviora minus
aestimarentur et anquirerentur. Certe QsQiaiàg fabuîam satyri*
DE VIT A EUAIUlVIft^ 9ti'
tan, OfctyA, ^ MMl»imfi,«a|ynça p|i«i si4ccç^9,erat(,\.û»tegrarBi
elinqiliini tegttj. Huno autom: n^nem nisl Di4y«HHiv fiiisse sv^,
pra (p. 85 annot. 1) monitum est. . iUa igituFf guae ej^ yita ^Ur;
ripidèar teodo - IMinjs^Hpsi ^ $ Didytno minime abbprrentv^.j'ntî-
qniot9:qiU>dfii]i-!Aeiila'f9ciIe.:O0giUverit^ alque r^ceptjo^n^l.-Yix;-
iMtirit»* cuii ha^:U«| pmlHii^ilUer. nttribuantur^ wjM y^tigiaiD^,
d|iidf;tëstea fiMo^ diligentai^ pco^cenfi^nU». nosj^u^unlPbUpcàomf'^
etEratosthenes laudàtiy eundein;dooluin Arisiopbanis -qovpicl com-n,
mentatorem et in comoédiis tragoediisque ben0 ver$atufn, argult
boc, quod :iiiagna pars vîlae ex dictia Aristopjhanis petUa ^ pom^;
po8ita;Aest, quod Tèleolides veteria. coknoediae poeta jet V6rt#i
qoaedain ex fabula eius memorantur , quod: qualtuor exjquialtf^:
poematuoi fragmenta , neque ex fonte antiquiore ullo cognita,
rnium Thucydidis, alterum Aristopbanis , tertium Euripidis, quar-^
tom Philemonis *), recilantur. Neque vero deest (§. 4) insigne
exemplum eius sive negligentiae sive festinationis , quam in
Didymo aliquoliens ante depueli^ndimus. Quode dicemus in
tertio huius quaestionis capite. Restât argumentum, oui equidem
moltum tribuendam esse' puto; Scilicet in scboliis Àristophanis,
eiçDidyrai commentariis magqam p^rtem ductls, pluribus.locis ea
legujitur , quae traditis in vita j^uripidis adeo con.sentiùnt', ut
qoae diversis locis narrata rep.eriuntur unum. auctôrcm dcsignarç'
videafltur. Conferre igilur velis, lector, q^iae in vita §. ISi nar-
rantur de Cephisophonte servo Euripidis cum scboliis âd Rahàs
Ariètophanis 97^' et 1455, tum quae in vitçi §. 7 de iuniore Em^^,
pide referùntur cum sçholiis Ranarum ad y, 76, deinde quae iii!
principio vit^e traduntur de Clito matre Euripidis cum isçholiis'
Acharnensium 456 ,^ Equitum. 19 , Ranarum 864. et I50Î. / Ouae,
scholia cum omnia ex Didymi. commentariis excérpta esse schpliorum
Aristophpnicorqm dispositio et ratio approbet j uni tamen (Ran.
15Qi) etiam nomen eius disertim. praepositum est:' vàç <)' ôgi*.
9 • • • ■
i
1. Epigramma Thucydidis et versus Philemonis ante détectas novaa
o|»^s-^K: Tboma Magt6lro et vita Euripidis ex codjee YindobOQepsi édita
cogfiovimus (epigranimt Thucydidis etiam jn libtp UiaYDiçnai legijhir) > «^4
hae vitl^U'e» pleoiore Uidymi opusculo ips^e» magn^ii p^ricw dcIQrU^ auiHi.
1
■ • ■ 1 'i . ' ' • \
92 QU«EStlO QUARTA •
Tov Evçtmâfjv ôià rdç ol^i^aç. Nam Didymî nomen ibi repeneur,
diim est pro trfgâto rijuo^soç, <fao nomine nullas uRquâm eogni-
Ins est rnterpres Aristophanîfi,
Qârfbas signid si Didymi esse vitam Euiipidis probabiliter
agnosdtaiis^ rursus bene hoc tenendum est> schoIfastamEaripidis,'
qui hae6 ex Didymo excerpsit, in priore parte -($. 1—7) sibî.
surtipMÂsé, ut noàiina aoctonim testiumque a Didymo laudata
omilteret atqae inutUis dôctrinae quae illi videbatur vestigîa éel*
lek'et,' in> locum vacuum isto suo 9>àoi vel Xéysrai reposito (§. 9yi
5^-7)1 Cetera vero intégra transcripta videntnr, testibus accurate
etffrils ef tantum in incerla fama ex comoediis repetita Xéyovai.
adhibito <§. 10, 13).
».•
De auctoribus in vUa Euripidea consuUis.
Euripides pro'pius acicedit ad id tempus, quo non soIurQ de
rébus civitatium sed etiam de singulorum hominum morlbus
factisqup scribi coeptum est. Ex bac aetate propiore etiam mo^
numentâ didascalica plenius servàta fuisse, quain ex eo temporè
quo Aescbylus et îuvenîs Sophocles certaverunt, naturae et ra-
tioni rei put^licae .Âtbeniensium utique consentaneum videtur.
Itaque in Euripidis Vita primum accîdit, ut primi certaminis an-
num et f^lbulam accurate consignata reperiauius (S- 8), quae in
Sophocliis et Âeschyli Vitis /rustra circumspipiinus. Hune annum
et fàbulae tune datae jiomen, ab Arisiotele primuni ex publicis
monumentis in theatro Athéniensi asservatîs enotatum M, non
ex fonte principali, sed ex ilmfopAawe suo (conf. p. 52) Didy-
■1. In libro cni nomen n^qï éiéaaxaXiéSy, quode conf. Casaubontts ati
Athenaeam VI p. 235 E , BoeckhiuB Corp, Imcr. X. I p. 350 , Rankiu» ité
Afistopkmniê viht p. CXXXI s^q^'^ Hanovins in ExercUatùmum crtUcv ti»
comicos Or, libro I p. 19 sqq.
QB VITA BVJM^DIS. 93
musl Tideliii^ rcMsepifse. Hoc certe ultra i omnem dutntatipnem
positam est, loco tiesignàto fragmentum notationis .did^cjoalicaç
et ab Artototele profeetae servatum esse. :.
Aristoleli aet^é ^uppar fuit Theopotnpus Cbius , naUis ante
(^stum anno 378 et supersles etiam an. 305 Oi qui duodecin^
HMehicorutn lîbris septendecim annos ab eo inde teuiporeub^
desiit Thucydides (Olymp. 92 2»411) usque ad praelium navale
Cnidium (96 3^3 394) amplexus est, . Idem biox duodesexaginta
Ubris PhUippioamm iiniversalem sui temporis historiam abOlymj^
J05 1 sive anno 360 ante Chr. exorsus conscripsit. Cf. Diodor»
XIV 84, XYJ3 ek:7t, Phot. Bibl. cod. 176. Tbeopompus aut ï^
Heilenicis in f^bof ieius auni quo Ëurîpîdes vila dçieessit, aut in
Philippicis, data OGt»sione in Archelai régis Hacedonum mention,
flem egressus , narravit quo loco natus esset Euripidea. ,. ;Gelliua
XV 20 : . Euripide poetae mairem Theopompus ag[re$tia aUra vm^
dentem victum quaesisse dicit. Quae ibidem sequunlur XS* % — 4j^
haud dubie ex eodem fonte ^) ducta sunt: Patri auiem.eiu$ nato
iUa tespiAiium e$t a Chaldaeis, eum puemm cum (uiolevisMei
tb^orem in certamimbus. fore : M ei puero fatum f^^e. falfr
interpretatuê athletam debere esse, roborato exerçUa^oque fUii
sm corpore Olympiam ceriaturum eum tnter (Uhletas pueros der
dturii. Ao primo quidem in certamen per afrû)iguam aetatem re*
eèifius non est Post Eteusinio et Theseo certamine ptignavit et
cofmcUus est. Mox a corpons cura ad excolendi animi studiu^
iransgressus audUor fuit physici Anaxagorae et rhetoris Prodici,
•a .Inora/î cmtem phUosophia Socratis. Tragoediam, scribçre na^
tàs^annos duodeviginti adortus est. Philochorus refei^t cet., Ëcce,*
lector, fontem habemus eorum quae in vita Ëuripidis sub para-
■ . 1
1, €onf. Ciintoni FasL Uell. t. II p. 374 vel apud Krû^erum t. I
p. 385. Pflugk de Theopompi vUa et scr, Berol. 1827.
2. Testiuin ratio sive auctorum per illud caput libri consultorum ex-
scriptonimqae a Çellio haec est: paragraphes qliattuor prior<%s "Ilieopompo
débet , quanqùam oirationein obliquani ut ninriis ingratam a jj. 2 reliquit
Iniasgreciiens «ad 'reeiam. ad alterum footcm /(Philocliorum) .pervenit §. 5
Tcnrbis thUoehorus r%fert. hune mittit $. 6 idque iilatis iUis fuisse diâtur
«nUiidicaty jtoetas comicos Aristophanûraque secutus $. 6 et,7. . mox (.$ 8)
Alexàndrinii Aetolum testem inducit, atque ex eodem quae de floeËuripidi»
duabus reliquis paragraphis (9 et 10) tradit, fbrtasse hausit»
^ • ^ i<ftf J^YfO ' QtTÂ AV A
'ie)»ftôttiâl6tè, qts in ^vio9B'''p&tte vitae ticenter graisalns eslt, ée^
letum et pro eo (paaiv l%, 2'i «ubstitutun» evt. {HUyiMtiè âutem
ijùttnqMiAi nônntUia eorum ^(^uae modo destg^aisirâtei' :ab isdem
tepeiere potuit, unde rtonnihU etîaite Theo{Jompùs smnpsît, pdelSà^
iebh)H30fi dico V temen oredi vlx pK^leiM, ab eo qtii Philochonim
1^béôtK)hi^o refragantem-i'elîgîîbse'consuiait (§. ^, TheopoRipniii
j^fltié nergflecttttn Ai9s^. < -Acdddit ()tt6(( utriins^oe^ narratii^ivîs ni<î>
Mra èit simiHttidb- ({«këm lit Mami pd6«;it postertorem éx priol-e
ïiùn excérptam èssé: - Fortassii fhedpomptts^ itt dotitraria cémpè«-
hei^t, cH>sctifam et iiumllem Ëuripidis 'oFi^nëni''<;iiii/sptêh(f&lâ
Mus dignitâft£l-'e|itirorfOrib«£i^iti Mla Archi^iaiî Kigta aécepiit^ iità*
t&Tiè ptô mbte istlo esioAià^U^' idemique^pueram alhlet^ b<>vihÉ
èarnè'O nutrittH^'elr dore éxereitatiuin .cuib poeta tenerrimo mo^
ll^tiè; (|ààiîâi praélét* éjkdpectatioifiifiii • pstlris mox evvisit, vtdetur
^téémpbsB&sè.' ' ■■ ' ■ •• ^ •■• ^ •■'■.'.•.
^'' ''^ Th^ot)omiyb-' alHfuanto pOBleriot Philochoriig (coRf. p. 10> dé
lBfrHj[>îdè^cH{>^H, î^cjfde ailt in e(mtàénVàtior\e>mQl BA^tp/dov tL
'SAlàk ifi'"8Mpf^'^ J^ilO^fKi^i tnêmorata :) ^ aai qdod ego^credere
Miilim .tiï^^^t^Moiidip^tB obteta) Oû^slone dt^ Ënripidid généré
THàqué hi[Uihulla ëbslOlveré VOluit. Huho ego puto séie opposuisse
ràluhmlîâ îabëHisqdë de oriig'îile Ëuripidis tib AriBtàp4|aiie ppimuih
tfispen^îs; defn à lli^ôpompo seiio divuigati^, ubi Hia expo^t^
tfè quibus Suidâà é; V; EiPçiniSfji^^ïM&scShopiÙHS iki vila Euripî-
yàp iiSv éqjôBçà* é'Syevèv étvy/avevoi^ùà ^' tiç 0iX6;(opoç dnû*
èiiîswdiv. Ouod tédtis tani eximiilMi semer taétum advocalur te
arélate^Eiiripidis -iilefihienéa (g. 9)^ id Ditfyntfo vilid verll nod
débet, sed eius polius culpa est, qui priorem.vilae partem mu-
Jilavft. Nam dmîiià llla quae §. ^ extrême Ifegitaui^ yBvia^'ui âè
• \ î .■■>.■. .".w. . ' •.\
i| 1. Attendendum Ad Gellii vocehi roborato. exerçUah^que , fiUi sut cor"
paréf f t '.confereDduni illud Platonicum in CivitcU^ 1 p.^338 C,
*- 2; Wélckertfs tti Tragoed. Qr, ad eybhtm ep. disp p. '96 Suidae verbt
âtt()t'Eê^tfi(âov béh«icoiii|cit inteIKgionda esse jk«^i .£i;p4'ryi«j9^r: bam
9ïeçt til^ Zo(fi&xXiovç '^Ù9^n^ l^^in ê :Philochori :ideiii Suider rétenéek
nWàttHfae'i'èfipiioûét^ nomine ip tip nê^l tQày^âUtt mvyyçdfifittU iun(slii
Argum. Hecubaer'OOdielsHatnièatiff. ; l i'-
■
^f^iu ôè TJf'avtjj'îjftJftf Mil ^EkXavuiOv iv ^ i9l^tkoP tijif itêpt
Salufttva vavfiu/Jaw ollSklt^Vêç* aç^utfùai ôè dyœP/Çiù&àt yi'^
véfiBvw itmw cixoai^§, . haec omnia Philochoro dèbentur. Raraiil
eoim et memorabilem tiotitiam «te Euripide ignifero Apollinis
Zosterii, quae nonnisi ab antique et pererudito teste pfefieisd
potut, ad queni' potiUa referemus quam ad Philochonfm , hamm
rertirn, quae. spectant ad cultum debrum in terra Altica', aéeni-**
mam exploratorem? Zoster eiiîm isthmus sive proihontopium^,
in OGcîdèntali littore terrae Atticae prope pagom Halas AëxokiU
desisituBiv^ntiqQa Yellgione Latonae eiusqne liberorum célébra^
batnr. Quîppe Latonam idicebant, luilonig ira percitam, iii lotigo
fioolerrore buè delatam soluta zona in proximo mafrr iatad^e^
fflo^ in Dtûo . peperisse >). . Ni^ «f^rregie fallor , dili^enti^simaU
PUilochoms bis ipÀi^ vestigiis insistendo inyenit illud , Ev^iniêrji
fobr afpcJçu iifysvmv fuisse.: Nam ratîone et Via hoc deÀon-^
slitevtt idnnieixvvei- Suidas dicit) et oplntonem vtilgi refutavili
FiitO' antem Phiiocborum admonuisse nv0q)6çovçyAn6XliàPû^ 2i(è'»'
0T]7^i'ot; nonnisi ex pueris nobitiîiifi deleetos lesse, ^Upke ËuripW
dem, qui eo officio in puerititf funètûs sil, ilobili locO ftattim
çssB' vel hoc argumente monstrai^i. Hinc siniul cognoscimus,
ci|i /pago parentes Ëuripidis rure degentes adscripti fuerint. Ërahl
Haia^ense^ Aexonenêes ^) tribus^ Cecropidis, atque Halfs nobilis
■
• . .1 . ■ ■
1. Elymol. magn. : Zioai^ft . . , xai lénoç i^ç l^^iiit^ç . , .^xal
ZèûT^Qioç ^néXXiav nagà 'Jt^^vcctoiç iifiwfnvoç. Steptianus fiyz.. Ziw-
oijjç liiç ^jitxtxnç ia&fxoÇy Znov (fiaai t^v ^rjtcj Xvoai riv }^ojyrjv mai
(coniofictionem vere inscrit Meinekius in Analifitis AUxandr. p. 122) xa-
èeÙJOy ip ifi XifÀyj] XoîfaccoO^^at. iviccCâa ô'L'0vt3iy'''M€ctiiç (hoc pro cor-
rupto dXifîç re^tituendnm vel cum Meinekio I. c. 'udXaielç scribendum)
^njoî xtti^AQiéfÀidiKtti'AjiôXXùiyi'ZtiOiviqti^, conf. Stcphaq^* s. y. Téytçav
Fatisrai^ias 1 31 I. Meinekii copiaé I. 1.
-i-2. ?f^\hT 'AXnç 'Ait<ovlâaç alter pagus ^Mkï *AQ€tq*,vîâiç tribua
Aegeîdis non procui a Marathone fuit. v. Stephan. Byz. s. v '^^lai ibique-
interprètes, etiam in Boeotorum terra prope Ëuboeam oppidum *^Aka[^
de que Pausan. IX 24 6, Stephan. s. v. . eas Hal.as Ëuripides celebravit
l^fen. Tûurieensf 1449^1461. hincf famam a Suida et Moschopulô nie-
mtol'fffMft explicarri possë credo, iuxta quam parentes Eurîpidis ex Bbeotîs
ifr tei^m Atticam immigrasse dicufj car : ÉvQiniâtjç Mytjahfjxof *i Mytiaaç^
pâov xal XXhiovç i oï (fêvyoPtiç ek Soiœiiav fjtei^xfjoay , Hiit ^v ijf
uitttxji. •«ilicet ia bac iiarrationie pro Halis Anici» dif Boéolkis auctor
^ws.f^rperctm cogitasse yiilcatur.
gttfptiii$^'iH6QSi>()rtorita8^'îbximhunt^^ sed mmeDTTbeèffeinpi «b
'ie)»ftôttiâl^e, iq^î m prio^B' pdite vitae tîcenter graisattis esl^ d&i-
letum et pro eo ^aa/V ($> 2) Babstitutiiiifi> est. {Hldynitiè âîiteni
^^Mnqiiâiti nônnùlla eoruiri quae modo designaisirabâ' :ab isdem
k*ep6ferè potult, unde rtonnihU etiaite Theo{Jompus iratnpsît, pôetia^
tohikïos dico^ temisn oredi vlx {KnteiM, ^^ ^o qtii Philochonim
l^béôpohi^o refragantetii felfgfîbse'consttiiiit (§. 9) , Theopompimi
j^iEiné negleetmn Ai9s^. < Acdddit (]ti6d mniisqoe^ -narratimiis ni^^
lira èit «ihriiiittldb'l (j^M^m fat^Mattti pdS«;it postertorém^ prioi-è
riôn excerptam essé: • Portasse Tbedponiptts* itt dontraria cémpô*-
hei^t-, cH>scdfam^ et iiumilem ËnripidiB bFiginëni-<;tifl/.sptên(rnlâ
éius dignitatÊl-'el-boriOr»b«£i'ki «nia Archctoi Kigis adceptis! iôrdi.
tôirté ptd tnôre istlo esioftiavU, idemque^puemM alhlet^ b<>vinÉ
èarnè'O iiutritoiiV'elr'dure ëxerGîtatum .cuib poeta tenerrimo mo^
Ifqtie;' (|ùàite prïléle^ éjkdpectatiôYiif»! psttris mox evvisit, vtdetur
jéèmposBitesë. ■'' n . . .
• ' ■ Tfiéo^ompbalNiuanto pOBleriot PHilochoriig (coRf. p. 10) dé
lBfrKj;)idè i^cH{>^H , Idcjfde ailt in eaffitiiéntiilioiie 9t«^^ £tl(>miV}ov a
l^idk ifi' -sMptîfïi I^il0^h<]^i memorata :^ afoi qdod ego credere
Mtilim irî^j^r^/iro^'ô'p^re obteta) oû^^sione de Ëaripidid généré
Titàquë honhulla ëbMveré toluit. Huno ego puto £/êJe opposuisae
tàluhinUB îabëHisqdë de origine Ëuripidis^b Ari«tàp4|aiie primum
tfispferiis,' defn à Tb^ôpOmpo serSo divutgati^, ubi iiia expo^t^
dé quibus SuidaâM9. V; £v\)fn/^i7C^H Afosdiopulfis ih^ vita Ëuripi-*
dis: ol/jf iûtAî7^^Ç"'»i «ç \tiyayàniîiikii;\ iji' ^^itjt^^ avrov * kài
iéïkwaiv, Quod tedtis tani exImiilMi semel tantum advocalur ift
wlate-Eiiripidi^ clefinienda CS- 9)j id Ditfyntfo vilio verll nod
débet, sed eius potius culpa est, qui priorem^ vitae partem mu-
hlavft. Nam dMià llla quae §. ^ exireitnd Ibgim.u^w vBvia&'tti âè
1. Attendendum Ad. Geïlii vocehi roborato exercUaùique , flii sut. cor"
pirêf et '.confereDduni illud Platonicam îa CivitcU^ 1 p.^338 C.
< 2. - Wélckerds in Tràgoed. Gr, ad eybhim ep. disp p. 95 Siiidae verbt
n€^l^'E&çin(âov béhe ^coiiUcit inteltigenda • esse iieçi\EvQî^!ft»i9iùy: bam
TiëQi i&r Zo(fi&xJkiovç 'fiù^»y f^tfiUn ê Philochori :ideiii Suidea retenéek
Hti^ain^e ^driptiofiéitl ROmîBe ip tt^ nê^ tQay^âiat muyyQàfÂftttté iuDglt
Argum. Hecubaer 'eodiâis Hatniëàiiff. . . ; i '
■
^f^voé as rf^' uvtjj ^fiil^tf f^éti ^EkXaiixOv iv ^ ifn\iioP iifjif iiêçi
véfiBvw hmw êhoaii%^ haec omnia Philochoro dèbentur. Raraiil
eoim et memorabilem tiotitiam ie Euripide ignifero Apollinis
Zosteriî, quae nonnisi ab antique et pererudlto teste preficisd
potnit, ad quempotiUa referemus quam ad Philochonim , bamm
rertini, quae spectant ad cultum deorum în terra Altica, aéerri-'
mam explora torem? Zoster eiiim isthmus sive proiiriontopium,
in OGcidèntali littore terrae Atticae prope pagam Halas Aéxoni^
desisitom, ànUqua Yelifione Latonae eiusqne liberorum célébra^
batur. Qttîppe Lalonam idicebant, lunonis ira percitam, irt loMgfo
MQlerrore bué delatam soluta zona in proximo msfrr iataâse^
mtjL in Delo \ peperisse % . Ni^ ef^rregie fallor , diir^enti^simail
PUlOGhoms hi8 ipÀÎ9 vestigiis insistendo inyenit illud , Ev^iniêtji
TttT. Gipéiçu ê'ûyêvmp fuisse. Nam ratîohe et via hoc deihon-^
itl^vU (dnoieixpwri Suidas dicit) et oplnîonem vulgi refutavili
Piilo. antem Fhiiocborum admonuisse nv0<p6çovçyAn6Xliàvû^ Zm^
QVJQ19V nonnisi ex pueris nobitium deleetos ësse, fikfue ËuripW
dem, qui eo oiricio in pueritia lunètiis sil, ilobili locO ttatdm
çB8e< vel hoc argumento monstrai^i. Hinc simul cognoscimus,
c|i /pago parentes Ëuripidis rure degentes adscripti fuerînt. Ëraiil
JUmense^ Aexonenêes ^) tribus^ Cecropidis, atque Halis nDbilia
•
1. Etymol. magn. : Ztjqi^^ . . . xai tônoç lijç ^^iit^^ç . , 'i^i
ZiflT^Qioç u4nôXX(ûv TittQcc 'Jl&tjpatoiç iifiwfifyoç. Stephanus fiyz.. Ztu-
o^iQ i^ç uijnxrtç ia&fjioç, Znov (fiaai j^v ^rjtcj kvocct Trjy }^ojyrjv 3PKÎ
(coDiofictionem vere inscrit Meinekius in Ancde^ctis Alexandr. p. 122) xo-
iitaàiy iv ifi XifÀyj] Xovaao^ai. iviccC^a d-LOvaiy^'Mttttiç ^lioc pro cor-
ruplo dXieïç resUtuendum vel cum Meinekio 1. c. '^^lateïç scribendum)
-iiffol xtti*AQiéfJLiâiKai*AnàlXù}vt^Z(jiiOTriqt(^, conf. Stcphan^ s. y. Tfytça*
fitaraûias 1 31 I. Mefnekii copiaé I. 1.
■-*2, '?fitt\hx -AXàç Aiicûvlâaç alter pagus l^jl«i ^uiçaiff^viâêç tribua
Aegeîdis non procui a Marathone fuit. v. Stephan. Byz. s. v '^^Xai ibiqu&
interprètes, etiam in Boeolorum terra prope Ëuboeam oppidum ^Aka(^
<le quo Pausan. IX 24 5, Stephan. s. v. eas Halas Ëuripides celebruvit
ïp*4|ieB. Tauriccnsf 1449—1461. hmd famam a Suida et Ido$:chopuld nie-
l^artirîD explfcarri possë credo , iuxta quam parentes Eurîpidis ex Boeôtîs
**► iei^m AUkam tttimigrîisse dAcntklVLt i JLvQtnlâtiç Mvvjouiyxoti q Mvn^a^^
jffdov xai JCXfiiovÇi oï (fSÔyoPtfç ek Boiwilav fisi^ictjoay , fîia iv iff
'4tHxfi' fdlicet itf bac iiarratiooie pro Halis Anici» di fiôéoUcIs auctor
^8. l^penlm cogitasse yiilfatur.
96 QHAESTIO QVâBT'A
b;ag06diamii^.8(arif^r edaoaU^ ôsi» tSedredeô «d^PhUpiihWwib
SimiiIaUyue butais ^uriosa dilîg^tia notitiaDi de.\ApelÇne ZosteriO
£ons.ervatQm< eS^ef : probe intelle^dintts ^ spontô consequittir - naQi
IPieliQre .wre tifidicari. pDstse quae eiusdem structurai vincuki
^ccedtfnt : atque horum postîerîus de aetate Ëuripidis, . quando
primiun fabulam in scenam.commiserît, ita comparatum. est, ùt
SbHQC^QruiB pt*ae: eeteriis dec^at ^).^ qaemadmodum in compara-'
iÎQn^m .vocaqtî $. Qonam yitae ;Euripidia liqaido patebit» lam
;quod médium interiecluoi est de tempore, quando. natus sit Uei«^
Illiiçus^ item Philoçbort admonitionem esse apparet« : AHam no-
iitiam; P^ilochori de specu Ëuripidis in insula Sdamine .frequen-*
|alO).ut: hpminuoii turbam fugeret et grato. sitontiô irqèreturv'iio-*
^r vitae; n^rratpr oniisit^ servavit autem. Philochoro teste. lan^
jd^jtQ GeUius XY SO ; PhUochon» .referf m inmi/M^ Sakunine spe^
l$inç€fm esse M^am eê honidcm^.in qua scriptàtjBL'oU^ Vita oodti
cis VindQbQneitSHS ; et Uavniensis.: qiaai Se mvxov. hnjSaXufÂhi
çuijkaiovxçitaaiiéVfioàvtekdvaniilOfivexov. «i( r^y d'âkuaduo^ lèniitiB
S^f^sQavHv q^evyQ^TOk kqv, ^x^qv. . AJîo lo^o^.vita HaTsiensî^i
ai âè y^val^iffiç éfiovkti&ffif^P Mvvà^ xtêtvui Hasld^ovaai Ciç.vio
^j'; :Philochoro .i^n multum. açtate ]^i)sier'\OT Alecpander Aetolvêi
q|ii floruit Qiymp. 125 <conf, , M(^ii\ekii Andiecta .Aiçx(mdr.:f^
2\à^^2àl)y de yita et poesi , Ëuripidis carmen sicripsit .^eÉrat*
bus anapaeslicis, cuius fragmentum elegantissimum Gellius 1. c.
exfaibet: Alexander autem Aetolus hûf^ de Euripide vèrsu^ com^
pQSuU: . . > •
^0 ô' *Ava%ayiQ(sv rçôfifioç x^tiov GTQV(pvoç jusp ^^otys
nQOGBinsTv^
liai /LiiaoyéXcûç^ i^oti Tco^aÇav ovâè naQ* olvov f^Bfia&tjxciç^
'AkX* S Ti y(}(ixlJ(ti^ tovt' ay fiéknQç xai ^içtjvmv , fi«-
1, Philochorns Euripidem in certamen .primunii descensiirum vigii^U
sex annos natum jBx^hibendo fortàss'e respexit et refellere voluit Theo|M>iB-
pum, qui mirum et incredibile narravêrat, Ëaripidera a'noo duodeviceaimo
fabulas docere aggréssiiin esse. cbnf. dicta pag. 93 sq.
2. De emenâ^pdp insigfii : hoc fpstulo bene meritus est Vtlckçnatitis'
ad Ëuripidis Phoenissas p. 588 (452) ; cf. Jlfiinekii Anal. Merttn4r/f»*
DS VITA EPRIPIDIS. 07
Ex éodem pôemate ductum illud est, quod ad Aristopbanis Ran»
864 (840) ccAt^ç/aÎ nat Tfjç dçovçaîaç ^ov; eius. scholiasta
(ex Didyml commentariis) aninotaVlt: otiôè kax»ponœXiioç vioç
^p 6 Evçtm'âfjç, *AXè%avSQoç (p'iitnv, Alexander hic laudatus
haud dubie Aelolus est, non ille de cpio Diogenes iX 24 'Aké-
iwêçaç hv xtuç xmv (piXoaoqfcav ôtaâo/atç (cf. I 116, II 19 et
106, m 4 el 5, IV 62, VII 179), qui nihil ad Euripidem Ari^
stophanemque pertinet. Inde igitur edocemur, Alexandnim Aeto-
lom non paucos versus de Euripide scripsisse, sed varia ex vita
eius moribusque délecta in poematio anapab^tico pertractasse,
praeter alla etiam famam illam de maire. Aa/avoTzcôÀtdff, quam
ipse a comicis et a Theopompo reifum scriptore .acceperat . lam
qnod hic noster vjtae narrator ($. 7) posuit, kéyerai ôè xai
foBvv noiywpà ^fV^< ^^^ ^^' ^^^ o^etoç q>axovç iaxfjxévat^
boc. non. solom ox Aristophanis Thesrodphor.. 160 et 190 pelitum
esse 9 sed etiam imagini Euripidis ab Alexandro poeta exhibitae
deberi coniicio. Fortasse pro kéyerai ia * vita Didymi :|iQn muti*
tata Alexandri nomen olim fuit : certe scriptum Atexandri OidymQ
non ignolum fuisse verba ex scboliis Aristophanicis supra posita
<^stendunt.
Sequitur Hermippus ab Alexandri temporibus.non longe re»
motos: vid. p. 13. Qui cum ab Athenaeo VII p. 327 G év to£^
ncçj ^InnwvaxToç laudetur , idemque . in vita altéra codiôis Hav-r
niensis et in ea quam liber Vindobonensis suppeditat narratiun<f'
cnlam de Dionysio tyranno (intelligendus est Dionysius aetatd
maior) Euripidem mortuum insigni veneratione colente exsequa-^
tur, hune aut in peculiari scripto aut in parte Oferïs. ne^i fiîtav
etiam de poetis egisse probabiliter censebimus. Narratio quàm
dixi baec est: kéy^i- ôè xai^EQ^innoÇy diovvatov lov 2ixàXiaj;
xvçavvop ftsxà rf^v TBXêvrfjv tov Evçtniôov rdkapTOv toi^ç xkfj*
Qovéfioiç avTOv né^xffavxa Xa^Bip x6 xpakujçiov xai xfjv âéXxov
247 sq. ;^ofioc est nobili génère divesque, pro cjuoiyc yul go le^Hur^f^oiyë
(ouee , sed Valckenarius ioixe duce codice Franéq. delevit idem ^atov
scripsifc pro oQ^alov, i/j.oiy€ est tnihi tnrt imaginem animo intuenti. ce-
terum io vita codicis Havnieasis et Vindobonensis, item apud Thomam Ma*
gistmm pro Alexandro per errorem Arisiophanes auctor dicti aiQvipvoç
(f*oty€ TiQOoeimiy EÔQt7i(âijç perhibttur^
98 ^UAfeSTlO QUAUTA
itae là y^cfstov^ SnsQ îSôvxa ysXêvijai tovç ^éçài^aç 4p xœ
Sîé^vwSnf î^f^ dv^&ftvàt^ iniyçd^avtu mtç û'vtov Evçinîôo'ù
(lege tbrç ■è^);tot; nui EvçinkVov} ovo^ocûiv* iti xui ]^(bdi(]pilL»«
'itéit^ teekkijoâai ipfjoi âià ti /uukibta inà ^iftop fptXetàd^af
vno yaQ *Jld^vaiwv 4(p&ovitto. Etiam quod ibidem continue
iTttbseqaituf ex Heimlppo transcriptnm videtur : i^nçwitov dié tivoç
nitaiôsvtotéçov ùriftêt âvOiMsç e/jiv vno (pd^ovov avjov sinovroç^
De daabus muiieribus Earipidis narratiuncHlam (§. 7 «t 12)
imde acbeperit Didymus me narrator vitae; hand compertum
tniki est: «Rispicor tamen acceptatn hanc referri aHt Hieronymo
HhodiOy quem in Commentatiis historicis egisse de moribus Sa*
pfroclis et Ëuripidis supra vîdimus p. 47 —49 , aut Satgro peri^
pëtietico, quem in suo fi/»v corpore etiam Earipidis vitam énar-
mvîsse salis credibiia videlar. Conf. de SÎEityro qnae dixi p. 62
— 64. Cur de his praeripue cogitem, ea causa, quod uterqae
de bigcimia ifQae fertur Atheniensiutn plura prompsit, qiioditné
ftima de lafsciviis E«ripi4is muKeribus cutti hac causa cofolunôta
ekt Sed hac de xq proxiiho captte accuratius explicabinras.
Quodsi Didymus aut Hieronymum aut Satyrum testera laudaVit^
mtnen «Itêrutrios $. 7 à schoiiasta expuuctum est. Hint res
iàm in vàdo est : nam quae a $. 8 usque ad finem cotnmenla-*-
iionfs afasolvuntur, eorum fons aut minime obscurus est aut ab
flivetbre diilgénter commonsiratus. Quippe notitiae $i 8 compre*
lieiisae ex didascaliis emanavere. Quae se^uuntur (§. 9)^ ad te-^
«te$ Pirilochorum et Eratosthenem ^) et antiquuin epigramma
n^foru^tur. Dehinc quae narranlur (§. 10 — 13), ex poetis co--
«Mcis sive recepta sunt sive repetita ac detorta. Philemonis
laudem Ëuripidis (§. 14) ex aliqua comoediarum ipsius sumptartt
€sse biquet.
1. Ëratos(henes aut in XQoyoyçatflaiç suis aut in libris de comoedia
eonscriptis in ea huius operis disputatione, qua de Ranis Aristophanis egit^
aelâtiehi ËuripidiB definirit. 60nf. p. 64 sqq.
Il I
DB TITA EVRIPIDTS. 99
m.
AÈftbnùtiô vUae Euripideae.
De Borfpidis vita ut perpauca quais iide digna essent ad
posteros traderentur, duobus incommodis efflsctum est, ex quibus
«iitiai in Sophocle et Aeschylo supra cognoyimus. Nam sors
Euripidis et Aeschyli în tantum similis Fuit, quod uterque in per-
egrina terra et procul ab oculis civiutn suorum ex vita cessit.
Quo factum est, ut vera diâêessus causa mox in oblivionem abi-
rel, ut de extremis ipsorum ftibulosa et mirabilia rumoribus spar-
gerenlur. Altermn incommodum quod sîgnincavi, Euripidi cum
Sophocle commune fuit. Nam et ipse decessit iis temporibus^
^ibus Pèi publicà Athenîensium summis periculis circumdata
vàm multis acribusque hostibus depugnavit, quo clades bellica
«lia post aliam civitatis exercitatae vires confregit* Quod terti^
péris «patium proxime antecessit, per illud expeditio Slculà et
imlamitas inde consecuta hominum animes ita occupa vit, ut egre^
Ifia poetarum scenicorum opéra festis Bacchi diebus etiamtuMi
^speetarent quidem, sed mox maioribus curis abrepti auctorès
opermn minus respicerent et curarent^ Aequales rerum scrip^pres
Thucydides et Xenophon nëque de Sophocle neque de Euripide
ia jscriptis suis verbum protulerunt. Ex rerum scriptoribus Theo-
lM)mpus primus fuit, qui de origine Euripidis eiusque itistitntione
nonnnlla memoriaë prodidit. Sed hoc saltem dimidio saeculo
post factum est, cum etiam ex filiis Euripidis nemo in vivis ver-
saretur. Itaque quae Theopompus de Eutipide litteris consigna-
vit^ ea iam admodum incerta et magnam partem fabulosa ftiere,
ut ex fragmento a nobis ante proposito patuit. Scilicet et Théo,
pompus et qui post de Euripide scripsere, sua ex fama populari
iocîsque poetarum comicorum et epigrammatis in laudem Euri-
pidis compositis hauserunt. Eximendus est tamen ex hofum
numéro Philochorus ,' qui certa rerum vestigia iiecUtUs nonnulla
fide cligna de oHgine Euripidis unus conservavit. Inde ab Erato.
stkene etiam notationes didalSicaliarum ad tempera acôiiratiud
100 QVAESTIO QUARTA
deGnienda cum iructu adhibitae sunt. lam ad singnula diligentias
examinanda et exploranda accedimus.
Stalim principium vitae, Evçimârjç S noirjx^ç vloç iyévero
•Mvjjadçxov xani^Xov xai KXbitovç kaxavonœXiâoç^ totum auetore
Aristophane vel potius coniectura ex verbîs Aristophanis imperîte
ducta nititur. Ipse enim Aristophanes de matre Euripidis nihil
pronuntiavit nisi hoc, agresti operi hortisque colendis deditam
illam fuisse et fructus operae suae venum dédisse. Eo bis re*
spexit in Acharnensibus 468 et 477
Eiç TO anvçiâiov iayyà /uoi q)vXXBta ô6ç»
2xâv6ixd fxoi ôoç fÂTjtgod'SV diôsyfxévoq»
Cum haec fabula , quae superslitum comoediarum Ari$tophaiu>
antiquissima est, dabatur (Olymp. 88 3), mater Euripidis mortua
iam erat, ut videre licet ex v. 456: évâuiinovoif^ç, wansç '^ fiifr
TfjQ noiè. Maior igiiur fingendi licentia fuit. Eodem tendunt
quae in Ranis 864 (840) et in Equitibus 19 iocalus est, sMluir*
dem in illis Aeschylus Euripidem sic aiioquitur: aXfjd^eç^ cd nt^
iTfjç àçovçaiaç âeov ; in his Demosthenes imperator locutionem
Euripideam praveque translatam deprecatur: fAfj f^oi ys, fuj /40i^
Hrj iiaaxixvâiyiarjç. In Thesmophoriazusis 456 Euripides tn ole-
ribus agrestibus nutritus dicitur: St' èv àyçioiai rotç Xa/âvoiç
avTOç Tçag)Siç. Ibidem v. dlO : êyco de Mevskaw a\ oaa y*, ix
.zœv lq>vwv. Semel mater Euripidis XaxotvonmXfitçia appellatur
ibid. V. 387 : EvginiSov , tov vtjç XaxavoniùXtjXQiaç, Sed nihil
est nisi nomen invidiosum ei inditum, quam agelli hortique fru-
clus empturientibus concessisse aequaies acceperant. Sciticet
j)arentes Euripidis, quos nobili génère fuisse Phijochorus demon-
stravit, in pago Haiarum Aexonensium habitantes ibique posses*
sionum suarum curam agentes anni proventum, quo ipsi carere
possent, ad urbem miserunt. Pater autem, mature videtur deces-
sisse, cum unius matris mentionem ab Aristophane factam inve-
niamus. Unde autem humilis et abiecta muliercula, quae opç-
ram instiloriam in foro Atheniensium factitaret, nata est? Fraudi
fuisse puto nomen istud apud Aristophanem t^ç Xax,avon<ûXriTQtaç^
magis etiam sportulam illam (pnvçiâiov^ et sicça folia ila^vi
fvXlBïa). Haec enim Telepbi mendici ornamenta qsse non r^
DE YITA EVllIPIDIS. 101'
cogitantes, mafrém Euripidîs tanquam cum sportala oleribas
plena ad forum Atheniensîum adeuntem animo conceperunt. Hoc
errore îam Theopompus implicari se passus est. Conf. pag. 93.
I%ilochonis autem quamvis opinionem ab Aristophane dissemi-.
nalam fortiter refutasset (vid. p. 94) , nihilo minus ioci poetae
comici adversus veritatem invaluere. Audîamus enim 'scholiastam
Arifitophanis (ex commentariis Didymi) haec annotantem ad
AcHàm. 456 si ô ai^ovoirjç: ytccimsi avrov œç XaxavônoïXiv
s^ovra fifjréça Tfjp KXùxcô. Ibid. 468 ia;^v£CjUOt q>vXXBVa\
oxointsi âè avTov doç ka/avoncôXiâoç vîov. Ibid. 477 oHavâixa
fiot ôôçi xai èv xotq^ImiBvat âBd'^Xœrat otl iJ ^iijrtjç Evçiniâov
nmXstv iXéyëTO axdvâixaç, Equit. 19 fi?j âiaaxuvâixt'ajjç:
âisvçiniô^atjç, 37 yaç /-i^tîjç Evçini'âov axdvâtxaç êninçaGxev^
àaxiv ayçia Xâ/ava. xrX, Ran. 864 uXîj&bç, o> nat: Sti
it XaxotPOntàXiôoç vioç tjv 6 Ei*Qiniâijç '^Xél^avâQÔç (prjoip, Conf.
p. 96. Didymi mente semel ad XaxavonœXiv'Sirrectà^ etiam ubi
Minime debuit indicium eiuS se invenisse apud Aristôpbanem
putavit, veluti Ran. 1501 riç â' 6%îôaq K?jipiao(pœv: Ji^
tvfLOÇ' nôçQwd^Bv SX Xa/avonoiXiâôç q>ijai zov Evçiniârjv êi^à
ràç o'^iâaç^ h. e. Didymo hidice subobscure fUium olera vendentis
Enripidem dicit (Aristophanes) aoetabulis positis : scilicet ace-
tabulis olera et XaxavonœXiv in memoriam redîgi putat, quod
uns eorum in oleribus ad cibum apparandis. Post Didymum
h^ec fama. memoratur a Yaierio' Maximo III 4 ext. 2: quam
matrem J^uripides aut quem patrem Demosthenes habuerit, ipsO"
film quoque saeculo ignotum fuU: alterius autem matrem olera,
aUerius patrem cultellos venditasse omnium paene doctorum lU^
terne- loquuntur. Conf. Plîn. N. H. XXII 28: Haec (scandix)
0st quam Aristophanes Euripidi poetae obiicit ioculariter, matrem
eius U0 olus quidem legitimum venditasse, sed scandÀcem.
. , Mnesarchus propola ixânijXoç} a iitteris antiquioribus abfuit.
Theopompus de eo nihii narravit et Aristophanes mentionem
eiiis non iniecit. Sed cum Xa/avonoiXiôi propola et lixa bene
videretur convenire, aut ipse Didymus aut scriptor aliquanto an-
tlquior sua coniectura xânfjXov procreavit.
Pergit narrator vitae : 'AS'tjvatoç (lév^ èyBvvri^ri âè èv JSaXa-
}0$ QUAfISTIO QVARTA
ItXvi' èni JCMiàâov açxQVToç i(9X, Hftec sci^ipti^ fi^int imia be^
lann f^bulam ^), qua tragoediae Graecae principe^, 4^schylu$iet
Sophoçles et Euripides , memorabili ac periçulo^^o lengipori^ h^Ot
mento ip ^nsula Salamine oliw iuncti fuisse narran^Mr, AeschyU»
tptiis praeliator, Sapbocles pulsandae citharae saitandique circa
tropaea dux et princeps , Euripides in divinam iumiais aurau^
éditas. . De Euripide etiam Plutarchus Quaest, Sypvp, VIII 1 p.
717 C: oipy ^v iQ nsQi t/Jç EvQiniôov y^v.éq^oaç xa$ tsXsvt^Qj
l{tvi nçoç Tov Mtjâov. Archonlis nomen a pidyiop exHerqdotçi
VI|I 51 huic bene cognito adsçriplum esse existimo.
Quae sequuntur (§. 2) de gymnicis cerlaminibus tentatis ab
Euripide puero ob verum oraculi sensum a pat^e ignoratum, de
Victoria gymnica Athenis relata Didymus a Theopompo^ ut vide-
tur, recepit. Vid. p. 93. Ipse Theopompus haec ex poeta cq-^
mico yel alio scriptore suaviter et soierter inveniente sumpsit.
Quippe haec depugnandi facultas Euripidem ostendil ut novohûan
in dicenda rçonçov inventorem eundemque oraiorem litigiosctt^
et ad certandùm promptissiBium. Lege scitam Welckeri nostrî
admonitionem in Tragoed. Gr. t II p. 451 annot. â.
Praeceptores quos audivisse dicitur Euripides ($. 3) , enu-
merantur Anaxagoras^ Prodicus^ Protagora^^ quibus adiungîtur
amicus Sacrâtes, Hos excepte Protagora a Theopompo accepilr
nam Theopompus (GeH. XV 20) praeceptores ita distinxit et de-*
scripsit, ut singulis singuiaris artis facultatem acceptam Euripi-
des referret, physicam Anaxagorae, theloricam Prodioo, ethieam
Socrati. Audi ipsuni Latino GelHi ore loquentem : "auditor fiiit
physici Anaxagorae et rhetoris Prodici, in morali autem philaso^
phia Socratis." His ad amussim respondent quae hic noster
tradit, Protagoram tantummodo de suis opibus adiungens: xài
noXXovç Ttçoosl^evQS Xôyovç ^ (pvaioXoyla ç ^ ç?]TOçeéaÇj
1. Id tamen verum videtur, Euripidem natum esse lempore belli Per-
sici Graeds a Xerxe illatt: certe et Philoehorus et Eratosthenes vitae an-^
nos Euripidis compotantes ab hoc principio profecti 6Jint, ut roox videbi-
mus. de epiniciis quae Sophoçles p^aeivisse dicitur conf. annotât, ad vitam
Sophoclia $. 4.
DE VlTJk EVJairtpiS*- |Ô3
fiDv H4I4 Jl.QL^i î »o^v .xai.SlfmTCi^.6fûutfiti'^(aifç(x.tov^^
àaTjBitf^^.Theoptoropus io sua «arratione Socràtem. praeceptorem
Sltripidîs ex Aristophane alijsque comms peiivisse^ Anaxagaram
et Prcidioum aut, ipsa excogitasse aut iem ab aliis ex pioesi Eu*,
rîpidea ratiocinando inventos accepisse mïhi videtur: nam iUe
diiigenUaia roborandi et exerdtandi corporis et secutam mox
coram excolendi animi componera et oratorie narrare'înteRdit
Euripidis vero sapientia el eloqueatia ex tragoedns cqia aideo
sple&descerely ut kaec Anaxagorae renim natucalium exploratori,
alia Prodica religîoso sermonis exactori, alla SocraU monu^
praeoeptori çooveaire viderentur, hos ei praeceptores Theopom*'
pus aut ipse assignavit aut ab aiiis excogitaloa et populari fsma
cirçumlatos admisit. Hoc certum est, narralioneia ipsam ad 6èe^L
bistoriae aspirare nuUo modo posse. Uno eiiiin exoepto^Anexa^
gora, eeteros adeo aetate superat £uripides ') , ut ipse magister
potius q/âiàm discipulus eorum esse potqerit. Euripides pueF»Ha«
annos ruri apud parentes in pago Halaeensi peregit, id qiiod
Arisiophanes suo more significavit verbis ht dyçÎQicu jott ^^x*^
voiç TQacpstç. Cum animum ad fabulas scrîbendïcs appuIU,. Athe-
nas se suaque contulit , ubl tune Anaxageras coinvMFabatur et
docta consuetudine hominuin nobilium et erudltorum usus est.
Utrum ad hoç commercium elîam Euripides admissus sit necne,
iacertum est, quamvis Anaxagorae discijHilus non sohim a Théo-*
pompo vitaeque narratore , sed etiam a Strabone et DîQgene
JSnse^ioquje Euripides designetur: v. pag. Id annot. 1. Ruirsus
dubitari iiequit, quin placila Anaxagorae Euripides compererit et
asseivsu. SMÇ^ digQa iodicav^rit. Iode Data est opiaio ex discir-
plina Anaxagorae prodisse Euripidem.
Post haec Didymus a Tbeopompo ad alium auctOFem traiis^
greditvr, ad TelecHdem nobilem veteris comoediae poetam, cuius
1 AttendaS) lector, ad hanc vocem: comparata enim Gelliana (audiior)
hitelli|^ vel Yocabulo tenus Theopompum a Didymo exscriptam esse.
2. Socrate, qui nalus est archonte Apsephione Olymp. 77 4, undecim
annis aetate maior Euripides fuit. Protagoram decem saltem annis et plu-
ribns Prodicum quoque aiitecessit, atque utrumque sero demiim Athenia
vidit. lege Clintoni Faéi. HeU. &. a. 422.
104 QUAESTIO QUABTA
unius nomîni scholiajsttf, alioqui testium nominibns iniqaus^ pe-
pcroit. Cvr post SdJxçârTiç addiderit d q>iX6aoipoç^ conîicere li-
C6t ex scholio ad Aristophanis Ranas 1539 (1499) ;^a^/£y oivy
/uj} ^(oxçdTéi naçaxa^riiJLëvov XaX^tv^ cuius haec verba leguntnr:
on '^^y nçèç ^(OHçdTîjv eraigiav âijXot.^ TlavaiTioç ôh oXa
ravra negl iiégov SoDxgdTOvç q>Tjai léysaâat, Nimirum ab er.
rore Panaetii in Euripidis vita Didymus caveri legentibus voluit,
breviter admonendo Socratem amicum Euripidis non diversum
esse a philosopbo. Pergimus ad verba Teleclidis. In his affe-
rendis eadem licentia Didymus grassatus est nimium festinando,
qua in vita Sophoclis in errorem incidisse eundem p. ô7 vidi*
«us. Nanr illic quémadmodùm ex verbis Aristophanis omisit
quaè ad rem suam nihil pertinere putavit, sic nunc brevitati
prospiciens pliira ex duobus Teleclidis versibus rdiquit, ac mé«
moria sua nimium confisus personae loquentis nomen ipsis ver-*
bis inter sua receptis intulit, ut haec prodirent: Mvriatkoxoç ôh
iKBtvoç Oçvyixôv xi ôçu/âu xaivov Evçtni'â'tj xai SœxçdTfjç vnOm
Tt^jjaiVy heu quantum mutata ab illis, quae Teleclides ipse dédit»
conservala a Diogene Laertio 11 19: iâôxei âè av^nouVv Evqi^
miji (^JSœxçdvîjçy oâêv Mvijaiko/oç 2) ovtod (pfjar
Ogvysç' iaii naivov ôçafia tovt* EvQinlôoVj
Qi xai ta <pçvyav vnoiidtjai JSwxQdnjç ^).
t. Sri a scholiasta est ea t|uae subsequuntur ex Didymi commentariis
Aristophanicis excerpente : qaae post haec voci écHatç subiecta sunt^ scho*
liasta me iudice tx Symmacho ascivit.
2« Mnesilochum comoediae Teleclidis personam fuisse qua est saga-
citaté invenit WelèkeruB Tragoed. Gr, t. Il p. 454, et verborum Teleclidis
pcplicationem a mea non multuni discrepantem ingeniose praeivit. ipse
dicit: MnesUochos spricht mit Stoh von einem Originaîdrama seines he-
ti^imten^ Sckwiegersohns, êiess Brama aber geht seine eigene Tochtèr
Chôrile, des Diçhlers Gatlin, an. (in bao Te ego discedo), die mit dem iuf^
gen Kephisophon iuhielt, etiam Choerilam Cephisophonti se dédisse nemo
quod. sciam' anctor idoneus tradidit. v. pag. 107 sq..
3.. Coàloes'^ xai.JSiaxgtliTt^ç Ta (pçvyay* vïiortô'tjaiy quod YÎtiiim
leni coniectura Menagius et Piersonus sustulerunt. Dindorfius in Fragmen-
tis Aristophanis p. 23^ quamvis ingeniosi critiei partes optime sustinens, in
avia aberrace.debujt; quia duci non Odo se crçdidit. nam a scriptore vitae
Ëuripideae profectus bos versus dédit sUos, non Teleclidis:
Mi(*iaikoxàç. iar'' é:cfiPùÇy (k (pçv'yêi t» àgàfia xaiyqy
Byjl^iniâjj, xçù ^uiXQtiîtjç la tpQvyay^ ônoilê-fjoiy.
Dindorfîum sequitur Meiuekius in Fragm, com, %. I p. 372*
/-
DE VITA EUBtPIDIS. 105
Not)um drttma Euripidis dici puto Melito priorein Euripidis uxo-
rem ab ipso repudiatam ac servo suo Cephisophonti , quocum
rem babaerat, concessam et matrimonio iunctain. Mnesilochus
in bac fabula suam filiam Choerilam novam uxorem in domum
Euripidis deducturus me iudice prôdibat. Nomen Oçvysç ei
dramati ab servo (Phryge) Cephisophonte inditum existimo duce
Welckero. Idem rd (pgvyava a Socrate supposita scite interpre-
tatus est. Nempe Socrates corruptor iuventutis et sophista, qui
videbatur Teleclidi, sarmentis suis sive pravis praeceptis foedum
iilod drama incitavera( 0*
Dehinc ($. 5) verbo (paai bis posito quaedam ex vita Eu-
ripidis referuntur, in quibus testium nomina a scholiasta deleta
esse verisimile vîdetur. Quod primum traditur» oî ôè tu fiiXtj
av'i^ (paai Kij(ptaog)œvTa noiêtp , id Aristophane auclore nititur,
nt docet comparatio §. 12. De re mox dicemus. Altéra fama
de Euripide pictore tabulisque eius apud Megarenses asservatis
ducta est ab hominum natura in Euripidis tragoediis fideliter
Tepraesentata ac diligenter depicta. Conf. Poeticae Aristoteliae
cap. 25 §. 6 : oïov xai 2oq)OxXijç êtptj avthç (ilv qïqvç ôbV noittv^
EvçtntÔ9]Ç ôè oîoi BÎnî,
Quae hinc sequuntur usque ad finem §. 5, a Philochoro
tradita^ ut cognovimus p. 94 sq., horum primum ex indicibus
T»v nvQcpôçiav Apoliinis Zosterii relatum vel ex alio quo monu-
neoto publico narratum esse existimo; talis certe haec notitia
^ oui fidem tutd habere possimus. Tertium de Euripide annum
vîgesimum sextum agente, cum primum in certamen tragicorum
poetarum descendit, ex didascaiicis monumentis Atheniensium a
Philochoro enotatum^ sed rationem non accurate ab ieodem sub-
ductam esse iudico. Conf. quae mox ad §. 8 dicentur. Médium
vero de Helianico eodem cum Euripide die nato , quamvis ab
^nidito homine prolatum , id totum originatione nominis, h. e.
srgnmento admodum levi, inniti ex ipsis verbis illis Cyewij&ijvai
dfi r^ uvirj ^ftéça xui'EXXdvixov èv fj ivixœv xfjv neçi ^aXa^^
i Welckerus 1. c. : hôchst bitter ist der SpoU y da&i die Lehren des
^cratê$ diesen Phi-ygern (fQvyaycc seyen , in diesem Drama die Flamme
108 QVAEST^O QVA.BTA ^
fitm; yùLv^axiav. ol ^^kXîfVêqy maaifestum e8t.> U^quQ. ^uve
narrationi non multum tribueinus, ac tutius Pampbîlfte seq^ef^iff
auctoritalfeiii , éx cuius eomûfieiktariis % Gellia XV 23 lauc^^V}
coASiequitur^ HeUasicum sedecim aanisa^te paraelium Salamiqiuijii
b. c. anno mie Chr. 496 , natum esse. Mortuus çst igitui? anu
4U) siquidt3m annos octoginta ijumque vixit, ut rei'ert Pse^dp^
Lucianus: in Longaevis c. 22. Ac sane Thucydides (I 97) Helr
knîci mentionero ita fecif, u( mortuum seriptoren) memorari in
aperto. sit: sia Hellanicus demum anno 480 («= Oiymp. 75^ 1)
natus^ idemque octoginta quinque annos vita eniensus esset, anno
395, h. e. pluribos post Thucydidis finein annis, decessisset.
Sequitur iter ab Euripide postremis annis ad Archelaum rew
gem Macedoniae susceptuia (§. 6). De eius apud banc regem
commoratîon^ iam IMityrnus quan» antiquiores auctores partim
epigrammate ab aeqijali Ëuripidis poeta in huius memoriam com-
posite, partim trago^ia nomine Archelai ab Euripide regis^ gra-
lia conscripta e4octi sutp^^ igtiain coniuratio adversus Ai^che**
laum defuncto Euripide cQort^ effecit, ut huius cum rege çom7
mereium et amîcitia iQ rçrum memoria perm^nçret. Videlicet
Decamnichus , princeps eius coniurationisj, ob viuidictam Ëuripîc|i
adversus se olim concessam iratus régi ad audëndum impelleba.
lur 0* Ouando Euripides ad Macedones abieirit, satis. accurale
defiaire licet. Atbenls enin» non solum Olympiadis 92 an^o al-
r
tera, quo Thesmophoriazusaç. (prières) Aristopbanis actae sunt ^]^
sed eliam eiusdem Olympiadis anno quarto ac^ulti: nam l^oc anii<^
archointe Diocte ipse Orestepi docuit. Lege scboliastam Ëunpi«-
dis ad Orestem 371 et 772. Idem cum pluribus raensibus ante
isxitum anni tertii Olya^piadis 93 ex vita dccesserit, noi;^ diutiu$
1. Ari8totele& folUtcù V 8 (10) §. 13 : «a* lîjç !^ç;^€i«oi/ cf ia^d-i-
aeioç ^fxd/jii/ix^ç ^yefjicjy èyévfxo, naQO^vyùit^ lovç intd-suéyovç nQtôroç'
atuGp âk j^ç ôgyijç oTt avfoy i^iâaxs fAtxoxiyùîaui EvQijilâp np noi»iJ0
Q (F' EvQintôriç é^alénatysy Blnoviog ii çtvzQv iiç âuatoâCny lov aro^op
Toç. lacem ex his lucratur illud quod de âvacj&lif Euripidis in vita codi
eis Havniensis et Vindobonensis legiraaa: fisiQaxiov âé nyoç nnaiâsvrtm^
réQOv aiôfxa âvaiuâeç ix^ty vno (p&ôyov avroy éinôytoç , "«Jy^^é»'^
^^7*. 'V^^*^*)^ x'^'^ 2êiQriyù}y yXvxvT€Qoy OtôfÀce.''* adoiescentulus ille D&-
camhicnns fuit, auctor narrationis Hermippus^ ut vidctur. cf. p. 98.
Ilanovii Exerciiat, critic, in comicos Graec. lib. I p. 82 s^.
PB^vivi KuaipiDis. 107
qtifMii per ifios annot; vçl paulo plus régis Archelaî consuetudine
et liiYore ^sm esse potest. (nda, opinor, «pp^ret non veqruti^
illud asiîsé, qued antc Nacedonrcaiu migrationem contigjsse Euri-r
(ûcU patria relicla hic uoster narravit , scilioet ut Magsosiae se-f
dem figçret ibique et hospitio et immunjtatis iure donqretur..
Nempe média terra sive ab ipso Didymo sive ab aliquo auctore
eius adiecta videtur esse, ne statim poeta a civibus suis ad re-*
motos barbaros festinaret, sed apto et conimodo intervallo aU««
quantum temporis subsistere posset. Nam si nave profectus est
Earipides et more veterum non procul ab littore navigavit, Ëu^
boeam iusulam praetergressus ad terram Magnelum venit in pr(N^
xima Thessalia sitam. P^rinde Tbucydidi ad Thraces .abitura
Aeginam insulam quasi îustum quoddam in longe itinere dever--
sorium Didymus assignavit. Conf. p. 22.
lam perveuimus ad uxores. Ëuripidis MeHêo et Choerilam,
de çfiïbMS et $. 7 et accuratius §.12 refertur. Earum nonnisj;
prior, si noster vîtae narrator vera exposait, CephisophoQten^
86rviun Eurîpidis adulterum admisit; quo fiagitio, quaravis admo^
lili a marito, cum desistere noUet, ab hao repudiata et Cepku
sophonti matrimonio luncta est. De moribus Choerilae^ quam
pasthac uxorem duxit Ëuripides, nihii iaiqui ab hoc nostro tra<*
dihiHi est. Atque haec apposite ad veritatem narrata esse hino
ego eoliigo, quod ab Aristophane in Acharnensibus, h. e. Olyq[ip«
88 3, Mnesilochus in aedibus Euripidis nondum pstenditur, ser-t
vus autem Cepbisophon ibi monstratur (v. 395 — 402): contra ia
Tbèsmophoriazusîs , h. e. Olymp. 92 2 , non comparet Cephiso^
phon, quamvis homo tam astutus in summis illis diflicultatibus,
qoibifis tuac Euripides implicitus erat, prae ceteris succurrero
potuissel, Mnesilochus autem &ocer in hao fabula productus e|
pro genero suo periclitatus argumente est , eo tempore Melita
priorem coniugem Euripidis dimissam et Choerilam iam ascitam
finisse. Aristophanes igitur quae protulit, haec cum narratione
scriptorig vitae bene consentiunt. Contra ex Aristophanis fabu«*
^ erroris convincitur illud, quod vita Havniensia et Vindobonen«r
Bis Choerilam adulteram et mox coniugem Cephisophontis fuisse
^^unt: Xfyovai ôè atS%vv yi^fiavTa tj^v M^*]0i^9X^^ 9vYO'%éQfk
108 QUAESTIO QUARTA
XoiQtkXtjv xai vo^aavta tJjv d^okaafav aiTr^ç yçôètpai ttQfSxùy
tÔ âçàfia Tov ^InnoXvrov y iv ^ t?jv dvataxvvn'av èd'çiâfifisvt
TOùv ywatxœv^ snstra (h. e. post Olymp. 87 4) êh avr^v dno~
néfiif/ao&ai. Xéyovtoç âè tov yrjfxavtoç avrijv ^^aaxpQOVit *) nag'
> 09 ce r ' '^M V CC) m f<«> l***^—*
SfiOi , âvoTfivoç il , €(pî], €1 yvvacxa ooxsiç na()a iift fisv T?jy
avxfjv oùxpçovstp y naçà r^ âè firj**. Idem scriptor etiam lîcen-
tius fingit, dum pergit : èmytjfxaL âè avxov âevréçav , ^v evçciv
dxoXaavoTeçap nQO/eiQOTéçooç eiç Trjp xavà tœv yvvatxœv ^kaO"
ijpîjjLtt'ap è&çaavpSTO, al âè yvpatx$ç i^ovXi^^rjaap avrop xxstvai
êiaeXâovaat eiç rà anfjXatov , èv w yçtigxûp âiBxéXsi. Similia
leguntur apud Suidam et Moschopulum. Sed his nugis relictis
ad nostrum vitae scriptorem revertimur. Eius igitur narratîo et
eomoediis Aristopbanis consentanea est, et novum fragmentum
Aristophanis in altéra vilae parte conservatum item hoce osten»
dit, Cèphisopbontem Euripidis consuetudine diu usum tamen m—
terîecto tempore inde remotum esse ^), dico verba illa Kfj(pjao^
^œv^ ai âè %vv6t,tjç sic x à noXV EvçiniâTj. In versu fauîc
Subiecto , xai avpênoteiç , (éç q>aai\ xr^p fiêXtûâiav ^ verbîs iiç
qjLàai dictum quoddam significari facetum et salsum puto. Quod
ut statuam , nomen MsXnovç me movet , quae post Euripidem
adultero Cephisophonti nupsisse dicitur. Etenim huius nomen et
illicita cum Cephisophonte consuetudo sofficiebant , ut sermo de
Cepbisophonte xœp fteXtop Euripidis adiutore nasceretur. Si verbi
eeusa frigido ioco Cèphisopbontem adulterum év xfi MsXix^
ov (JLTiop sîp Ev Q mïâf} atque xd jLtéXij avjtinoLstv ab
aitqiio comoediae scri^^ore^ velqti a Teleclide, iactatum esset,
foma mirabilis de Cephisophonte in carminibus choricis adiutore
emergere faciilime pt)tuit. Hoc satis certum est, opem a Cephi-
sophonte Ëuripidi latam fundamento non meliore niti quam auxi-
lium a Socrate praestitum. De altero adiutore, Timocrate Argivo,i
1. Codices H V aotpQOPsîp , et paulo post naç^ ç5 fÂ,hp atque na^*
^ ôk fitj' ^^^^ cevtiji^ addidi r^y sùadentibui -PAugkio et 'WestermaDno
. 2., UoQ Ipsum post Olymp. 88 3 et ante 92 2 evènisse ex lis quae
paulo ante disputavi consequitur. sed noli , lector , contendere Cephiso-
phéntem nsque ad finém vitae Euripidis in eius amicitia permansisse, frétas
Aristopbanis Ran. 1500 (1453) sq., ubi in dicto Ëuripidéo Cephisophonti ali-
quid deberi auctor confitetur: haec enim non iam in terra, sed apud infe*
ros fiunt, ubi misceri tempera licet -
DB VITA EVBIPIDIS. 109
sermones hominum an simili ratione nali sint non decerno. De
Cepbisophonte scholiasta Aristophanis fex Didymî commentariis)
haec recepit in suas annotationes ad Ran. 975 Kf]q>taog>œvTa
ifuyvvç}: on èSôasi âovXoç dov avfÂnovttv avxt^ 6 K?](piao^
(pcopf nai jLtâkiata ta /tiéX»]' ov xai avvfipai rjj yvvaixi avrov
tfafi(fàovai¥. Ibid. 14ÔÔ (xàç ô* èyêaç) ^K^<ptao(pœv: x(u
ôitt xovTOv âijXoi^ Tfdkiv a/jâ6v rt to avvafjLq^ôtBçov , àç Kriq^i"
aofiv avvênoi€i ta S^dfÀaia ^) xai t^v yvvatxa avrov il/cvm
Qaod subsequitur voce ukkœç interposita , ovx <oç fiôpov avfA»
7M0VPXOÇ avttf tov K^(pi(jog>œvTOç ta âçaitiaTa, dXk' œç avviv^
loç ai/Tov %f^ yvvaixi\ hoc scholiasta ex altero suo auctore
Symmacho transcripsit. Âlii cum in domesticis rébus Euripidis
doas mulieres aliquotiens rnemorari observassent, bigamiae istius
Athjeniensium indicium et argumentum se deprehendisse temere
, credidenint. Hoc inteliigitur ex Gellii verbis XV 20: mulieres
fere omnis in fmdorem modum exosus fuisse dicitur^ sive quod
natura abhûPruit a mulierum coetu (legendum coilu^ , sive quod
skmU duos uxores habuerat^ cum id decreio ab Atheniensibus
facto ius esset^ quarum matrimonii pertœdebat Opinionem. bi-
gfamiae Euripidis ab llieronymo velSatyro harum nugarum am9^
toribus profcctam esse supra conieci p. 98.
Filii Euripidis enumerantur ab hoc nostro Mnesarchides mer-
cator nata maximus , Mnesilochus histrio y iunior Ëuripides. Se-
cundus et tertius haud dubie, primus etiam, ut videtur (Moscho-
polos certe omnes Choerilae filios perhibet) , ex altéra uxore
Euripidis nati sunt. Ut nomina eorum ad posteros propagaren-
tur, effecit gloria iunioris Euripidis, qui patris fabulas nonnullas
docuU, Quas ipsas indicavit scholiasta Aristophanis ad Ran. 67,
Didymî cdpiis me iudice usus : oviœ âè xai aï JiôaaxaXi'ai q>S'
.(àovai , TékBvtijaavtoç Evgtntùov tov viov avtov âeâiâa^évai
1. Particula 8ji proprià est excerpentîs: vid. p. 104 ann. 1.
2. ParuTD accurate tcc ÔQàfjLttja posuit, ubi debuit %à juéXij: sed hoc
ipsum nunc vitavit, quia artificium acetabulis perficiendum , quod Cephiso-
phonti assignatur, in diverbiis expositum erat. perinde vita codicis Hav-
niensis: âiupAXluat 6k vnb (f&oyov, djç %ov KqtfiaotpdiyTa e2)(€ ov^jmo-^
y^ivyia {avfjtnoiovvxn) avx^ ràç xçay^âlaç.
tlO * fJUAESStlO QUART.4
ifiœvvfiei^ iv Hàtei *I(piyévBiav rfjv èv Aih'ii ^ ^AX^fmAoPé
BiKyaç. Verba ot?Tft> Se xai al /^idûLantàXfai ipéçovai respîdmr**
^ômmemorationein mortis Euripidîs ab Aristophane factain. Ari^ ^
slophanî morluum Euripidem memoranti in fabula OJymp. 93 -^
ftcta haclenus consentire Didascalias scholiasta refert^ quod (pro —
)x\tïïiÉ) Dionysiis urbanis très fabulas Euripidis iam noti suo no
ininte sed' ab Euripide filio datas perhibeaht. Porro si'fecogite —
tntiiB Ranas Lieiîa^ in sfcenam tommissam esse, h. è. Anthest^-—
il'one ociavo Atticf anni mense, âc proxime subsequi Ëlaphebo —
IfôYièm, qtio magn^ Dionysia (èv mtn^ celebrabantur, hdnc es9c
scholiastae mehtem apparebit, eodem anno quo Ranas , i^ed ma—
gnis Dionysiis, îilam trilogiam ab Euripide Qiiô dàtam iti pida-
Bcaiiis legi. ^
A §. 8 altéra pars vitae non mutijata incipit. Nam quae
hinc exponuntnr, ea tanta dbctrina excellunt tamque sive copiose
sive accurate absolvuntur, ut a prioribus breviter ac sine doe-
trinae ostentatione relatis multtim discrepent. Ab initie quidem
huius partis fontem suutn yitbe harrator (Didymus) non désigna-
Yit, propterea quod notationes didascalicae post Arislotelis in
*oc génère curam per varîos lîbros ^ veluti Callimachi , Aristo-
phanis Byzantii, Carystii Pergameni , dispersae legebantur, quod-
que ilia quae «xtrema §. octava docentur, collatis indîeibtts di-
dascalicis cum thesaùris bibiiotbecae Alexandrinae supersfitibos,
Didymus ipse exploraverat. Archonte Callia, h. e. Olymp. 81 1,
cum in notitiis didascali^is fabulam Euripideam consignatam hic
noster primum invenisset, recte hoc anno fabulas docere ooe-
pisse Euripidem collegit. Iam a Boedromione (est tertius Attici
anni mensis) Olymp. 75 1, h. e. a tempore pugnae Salaihiniae,
usque ad Anlhesterionem octavum Attici anni mensem, quo Le-
naea celebrabantur^), vel ad proximum Elaphebolionem Diony-
1. Est *AXxualtav â âia KoQty&ov : alteruin enim roy âia H^(oq)îâoç
Olympiade 85 2 Ëunpides docuit. conf. Argum. Alcest. cod. Vat.
2. Anlhesterionem j non Gamelionetn mensem proxime priorem, cum
pono, discedo a seoteatia Boeckhii, qui m commentalione de Lenaeûy An'
thesieriis, Dionysiis, inserta dissertationibus Academiae regiae Boruss. an.
1816 et 1817, docère studuit Lenaea Gamelione célébra ta et ab Anthe5te-
riis diversa fuisse, inspice prae ceteri's côrnmentationis illius doctae H«r-
DÉ VITA E17BIPIDIS. ïll
siorutn rwp ip arrrei mensem Olympiadis 81 1 anni viginti ()nat-
tat)r et îirenses (jiibqae vel »ex colligunhir. Rectfus igilur Tho-
nms Magfster in stia vila EtiripMis huic primum docentl fabulatn
Vïgihii quinque anno^ ttîbuil, quain hic noster ($. 5) vel potius
Phiiochorus (cf. p. 94sq.) viginti sex. Sed rara laudabilique dî-^
* ligentia noster vîtae narralor addit : nçœtfïp as èôt'âa^e ràç Jl «-
liâ'âaç stti nçœTM y ots xai Tçttoç iyévBxt). In tanla autem
accnralione slatui exspectarique naquit, prirnam telralogiae c«-
rasdam fabùlam pro tota telralogia vel triiogia nominatam esse,
quod coniecît Welckerus in Tragoedia Gr. II p. 625, praesertim
cum in aliis notitiis didascalicîs , quas Didymi diligentia conser^
VBtas i[îsse admodum vcrisimile est, Etinpidis trilogiae vel lelra*
togiaie salis àccorate percenseanlur *). Ilaque grav« testimoniuiii
hoc est ad tetnpus definiendum, quandt) Sophocle auctore etiam
singulis fabulis , non sôlum tetralogiis certare poetis tragicis K.
mierit. Nam Suidae veÀa, xai athoç (SotpoxX/jç) ^ç'^e t«^
âçttfÀa nçbç SgvifXa dyœviX^a&ai ^ aXXà firi TBTçaXoyiav (intellige
nçoç TSTçaXoytav') , novo more veterem omnino sublatum es^
minime pronuntiant, atque illc, cum scripsit juiy tsTfaXoyttiv, nihll
voluit nisi contrario apposito sententiam suam dilucidîus efforre.
Neque rursus auctor Suidae id afBmiavit, novam certandî con-
snetudinem a Sophocle, simulatque tragoedias docere coe^-
ptt , statim inductam esse ^). Sed notatione illa de Peliadibus
cnlé et laboriqsae p. 52 sqq. , 110, 123. recte autem Uûlimannus noster,
venerandus senex, contra asseniit, festum Leoaeorum neque diversum fuisse
àb Anthesteriis et in mensem Anthesterionem incidisse. lege Memorahiliufn
Vinaeûorum pag. 120 — 122. ad ea quae Hûllmannus solerter pro sua sen-
tentia exposuit, accedit gravis Apollodori auctoritas apud scholiastam Ari-
stophânis Acharn 960 (972), adeo ipsius Aristoplianis testînionium^charn.
ID&§ et 1075 et 1209, ubi ^6iç, unus ex tribus Anthesteriorum diebus, ipso
festo quo docentur Acharnenses (Lenaeis) ita commemorantur-) ut qui cuni-
maxime celebrentur , quos locos Boeckhius minimô quidetn neglexii , sed
non féliciter a sua opinione reppuiit. ceterum. haéc res ad caput meae
quaestionis nihil pertinet, et hoc vel tune stabit recte, etianisi Boeckhii ra-
tio véra es^et.
1. Dico argum. Alceslidis ex cod. Vat. , argum. Medeae , schol. Ran.
67: V. p. 113 et 35 et 109. his notitiis duas tetralogias et unam trilo-
^iam Euripidis edocti sumus, in Étcenani commissas 01ymp..85 2, 87 1,
93 3. quartam tetralogiam Euripidis, Alexandruni et Palaniedem et Troa-
dies et Sisypbam satyricam, Olymp. 91 2 dfitam, a Xenoele autem victam^
Aelianùs V. H. II 8 commemoravit. y pag. 113 annot. 2.
2. Hac de re cum alios, tunî Wclckerum nostrum aliter sentire satis
112 QUAESTIO qVARTA
Ëuripidis rite perpansa colligitur, novum morem non demum post
Olymp. 81 1 emergere coepisse. Quod cum ita sit, rem îpsam
fere in hune modum accidisse crediderim. Posteaquam Aeschyr
lus Orestiam/suam, tetralogiam nobilissimam, Olymp. 80 2 docuit
et Victoria virtute parta ornatus paulo post in Siciliam ablit, in
ceteris poetis tragicis Sophocies sine comparatione maximus ex-
celiuit. Huius igitur fabulas cum quotannis spectare homînes
studiose cuperent, Sophocies autem civium suorum studiis ob tpt
fabulas in scenam aflerendas satisfacere quovis anno et utrisque
Dionysiis non ppsset, tantum poetam etiam una tragoedia cer-
tantem archon iibenter videtur admisisse. Quae licentia cufn
Sophocli conce^sa esset, etiam concertatoribus eius decernenda
.erat, ut pro tribus concertatoribus iam plures ad certamen ac-»
;cedere possent. Alio autem anno aut alterutris Dionysii festis
diebus si forte integram tetralogiam Sophocies obtulisset , et
duos concertatore^iieundem numerum tragoediarum afférentes in-
venisset, tetralogiam Sophocliam etiam gratiorem plerumque fuisse
credere licet. Qus^e res si hac ratione evenit, ^ophocles novi
moris non tam inventer quam causa fuit, atque hinc optime per-
spicitur, cur unus Suidas mentionem novae consuetudinis iniece-
rit^ cur neque ullus alius neque Didymus, dum nova a Sophocle
usurpata diiigenter in vita Sophoclis (§. 5 et 6) persequitur, de
hac re verbum protulerit.
Quibus expositis de cetera fortuna scenica Ëuripidis non-
nuUa interponere non alienum erit. Âb Olymp. 81 1 usque ad
84 3 annis quattuordecim nullius victoriae honore dignus habitus
est, sed lune Diphilo archonte concertatores suos devicit, ut re-
fert Marmor Parium v. 75 : oç)' ov EvQiniô/jç èroov dSv JJJJIIl^
Tçaycfât'a ngcotov èvtxrjasv , iriy [. . . ag/jonoç '^d-tjvtjai ^Jiqti^
Kov. Proximam victoriam tulit Olymp. 87 4, cum Hippolytum
docuit, tragoedia smgulari i). Tertium Victor renuntiatus est-
constat. V. Welckeri Trt/ojf Aeschyl. p. 509, Tragôed, Gr. I p. 83. cf.
Boeckhii comment in' indice Jectionum univ. Berol. 1841 — 1842.
1. Argutn. Hippolyti : éâiâàx^n ^7>* \4fjielyovoc (lege èjii'EjiafAtlyO'
voç y collato Schweighaeusero ad ÂtbeDaeum vol. III p. 232} oQ^oyioç
*0Xvfi7iiââi Syâotixoartt ^fiàâfiu it€t tituQT^, nçdjTOç Ev^intâqs, dsvie-
I DE YITA EVRIPIDIS. 113
paula ante Olymp. 92 4 iterqu6 Macedonicum, sive tetralogîa inté-
gra in scenam missa sive una ex his tribus fabulis , Hypsipylaj
Phoenism, Antiopa, ut coniicio ex schol. Ran. 53 itjp^Avôqo^
fié âttvi ôià Ti ^ii akXo ti Tcoy nço oXiyov (h. e. paulo ante
Olymp. 93 3 , quamviâ iioc minus accurate pronuntiatum sit)
iiiaydévTtov xai xaÀcôv, ^Yil/invktjç, Ooiviaadop^ ^Avxt6nriç\ 37
yàq 'ApSçofjiéêa oyâà(û stbi nQoijxtat. Quartum victor discessit
Oiyinp. 92 4^ cum Orestem docuit, ut collegerim ex Argumenta
eios: to âçàfia jwv ènl oxtjvtjç evâoxifiovptoav, ;r£i()i(7roi' âè rotç
i^^éai. Quintam victoriam nactus est post mortem , Euripide
Glio (vei nepotej tetralogiam a pâtre relictam Dionysiis urbanis
Olymp. 93 3 docente. Conf. p. 109. Suidas s. v. Evçtm'ârjç :
ftxaç Ô6 ëtlevo s\ tàç ftèp téodaçaç nsçioip^ rf^p âè fulap fjiêxù
tikBvxriVy èmèii^afjLSPOv ro èoufjta xov uâ€Xq>iâov avxov Evçmt"
éùv, Eadem usque ad xeXsvxiip Moschopulus in vita Euripidis
eidiibet. Thomas Magîster imperite decem quinque victorias unus
afQrmayit. Secundum locum obtinuit Euripides Olymp. 85 2 ,
primum Sophocii relinquens 0, et Olymp. 91 2, cum Xenocles
Victor evasit ^) , in tertio substitit Olymp. 87 1 , cum Euphono
primas tulit, secundas Sophocles ^).
Uaec paulo copiosius persecutus sum , ut admonercm , cur
Didymus eo loco quem tractamus tam celeriter et quasi sicco
pede banc rem praeterierit. Nempe haec illé in commentariis
(foç *Iofpbiy, tqItoç Vqi^. cum hac notitÎB si comparaveris argumentum
Medeae, ex eodem fonte (Didymo) haustum , in quo tetralo^ae Euripidis
Olymp. 87 1 actae singula dramata accurate referuntur , item argumentum
Alcestidis et scholium ad Ranas Aristophanis 67, vix dubitabis, quin au«tor
Bune de una fabula loquatur. haud perinde certum hoc est in verbis
Minnoris Parii.
.1. Argumentum Alcestidis cod. Vatic. : ro âçêt/jia inoiiêij t^. kâiâécx^n
(ni rXftvxiyov uqxovioç ro A* ÇOX. ué Dind.). notoioç tjv ^oifioxir^ç,
àivKQoç Evçinlâfjç t XçtjaaaiÇj 'Ahtfialb)vi> t^ âià '*i^a)(pîâoç ^ Tt^létff^,
Akxtiaiiôi.
2* Aelianus V. H. II 8: xnià irjv nqtàtriv xai tvv^ctxodTrjv X)XvfX''
^i«(fa, Xttd-* nv iy£xa'E^tt(p€roç ôltixoayàviîvoç arââioyf ayrrjyœvioarto
^^l^kotç SfyQX^Ç ^(ti EvQtnlâtjç f xai ti^cUtôç 'ys ^y Siyoxl^^ j oaiiç
TtOTè ou^rôff iaxiy, Oiâinoâi xai Âvxàoyi xai Bâx^afç xai *A^fiavT% au-
f^qixtp. rovtov âêviéçoç Evçmiârjç ^y *uile^àyâQq} xai Jlaka/itjâii xai
^Qtnai (legendum Tçipâat) xai Ztav<p(p aaxvçftx^,
9; Argumentum Euripidis Medeae. conf. pag. 85 ano. 1.
8
114 QUAESTIO QtTARTâ
Eurîpideis ad gingulas fabulas exponenda sîbi reservavit Ham
excepto Aelîani loco ante transcripfo, cetera de Ëurîpidis tragœdite
féliciter aut infeliciter actis tradita lis locis continenUir, quos eic
Didymi commentariis Euripideis deiectos esse admodom probab^
liter statui potest.
Accedimus ad numerum fabularum ab Euripide edilarum et
ad notiliam de numéro earum fabularum, quae Alexandriae paulo
ante Christum natum superstiles visebantur: tu navra d' 17^
avTW âçdfiava hfi' j aei^Erai ôè or,. His tanquam solido certa"
que fundamento insistere nos posse monitum est p. 92. In fa—
biîlis ab Euripide scriptis (92) tragoedias septuagmta quinqa^,
satyrica dramata decem sepiem fuisse decemere liceret, si M*
Varronis testimonio acquiescere secure possemus. De hoc enim
Gellius XVII 4: Euripidem quoque M. Varro aU^ cura quiaque
et septuaginta tragoedias scripserU ^ in quinque soUs vicissôy
cum eum saepe vincerent aliqui poetae ignavissmi. Verum enioi
vero is testis , quamquam aequalis Didymi , nunc quidem adeo
caecutivit, ut et tetralogiarum et fabularum satyricarum oblitus
statuerit Euripidem in quinque solis tragoediis vicîsse, in reliqais
autem omnibus (70) inf'eriorem discessisse, qui error immanis
uni Yarroni vitio dandus est O* Nam Ëuripides minimum unde-
cim fabulis, h. e. duabus tetralogiis et tribus tragoediis singillatim
commissis, fortasse etiam pluribus victoriam tulit. Atque bac
veriore ratione adhibita ne sic quidam collegerim, in omnibus
ceteris Euripidem Victoria decidisse. Immo plures fabulas suas
archpnti ne obtulit quidem agendas Lenaeis aut magnis Diony-
siis, sed ruralibus Dionysiis in Piraeeo docendas destinavit. Lege
Aeliani V. H. Il 13: Jâ SoDieçaTijç anàviov fièv èn€q>ùi%a roft
dtàxQOiç* iïnoTB ôs Evçmtôrjç Ttjç rçayi^âtaç noifjTfjÇ r^yœ- 1
Vi%€io xaivorç^) jçayfffâorçy tÔtb ye dq>ixvBÏ%o* tcai Ileiçaiotêi
1. Welckerus 1. 1. p. 449 de his verbis Varronis dicit : der wohl
nur au$ Uebereilung âçàfiaxa durch tragoediae ûberseiite, wenn diess Wort
nicht dem Gellius iur Last fàUt, non festinatio sed ignoratio rei scenicae
apud Graçcos errorem procreavit : nam verba in quinque solis vidsse non j
nisi de tragoediis Yarronem cogitasse ostendunt,
2. Ex voce xaiyoîç hoc loco, ubi de Bacchi festis in urbe celebratis
Aelianus loquitur^ posita, mox autem omissa haud consequilur in Piraeeo
DE VITA EURIPIDif;. 115
tiyiûvii^Ofthov rov Evçtniâov^ xaf èxêi xatf,€i» Sed in Didasca-
liis nonnisi victorîas in urbe relatas Didymus eiusque auctores
IrivenéronL Summum igitur, quod equidem de forluna scenica
Earipidis tuto pronuntiari posse credo, hoc est, eum saepius in
secundis tertiîsve constitisse quam prima assecutum esse. Idem
hoc ad Sophoclis victorias, sive duodeviginti fuere teste Diodoro
Xlil 103, sive viginti quas tradit Carystius Pergamenus in Didymi
vita Sophoclia §. 7, sive viginti quattuor quas Suidas ponit, si
accommodatur, numerus per se quidem magnus, sed prae tanto
ingenio ac tôt fabulis exiguus, eo magis quod saepius singulis
tragoediis cerfavit, mirationem facere desinet. Hune enim ex
Sophocle Simonidem factum cum dea Pax apud Aristophanem (in
face 694—698) queritur et in senis poctae avantiam inclemen-
ter invehitur (Olymp. 89 3, h. e. sedecim annis ante obitura
Sophoclis), quid significavit nisi hoc, Sophoclem numerantibus
pecuniam prompte facere tragoedias, exemplum Simonidis lyrici
poetae secutum ? Itaque dubitari vix potest, quin verbi gratia
Rnieenses tragoediam emere et agere cupientes Sophoclem se-
niorem bono successu adirent, si bonam pecnniae vim se datu-
ros esse ostenderant. Atque hoc illud est, quod Aristophanes
Sophocli vitid^ vertît. Sed victoriae alibi quam in urbe reporla-
tiae neque in Didascaliis consignatae neque ad 'posteros propa«»
galae sunt. Idem dicendum videtur de decem tribus Aeschyli
vkitoriis. Nam ne hune quidem statim ab initio tetralogiis cer-
têëse' supra (p. 87) demonstravi. Numerus igitur victoriarum
etiam in hoc minor est quam exspectare possimus, quamvis
quattuor, quas tulit filius Euphorio paternis fabulis, illo numéro
non contineantur.
Redeo unde digressus sum. H. Varro igitur cum septna^
ginta quinque tragoedias ab Euripide scriptas esse tradit, nume-
mm fabularum Ëuripidis sua aetate superslitum perperam sub*
stituit: nam Didymo teste in numéro illo septuaginta octo dra-
matum tria snppositicia fuere. Tenues^ RhadamanthySy Pirithous^
repetitas fabulas agi moris fuisse. Aelianus enim nihil nisi hoc dicere
ititendit, Socrateni spectandi cupidum fuisse, quotiens novi quidquam Euri-
pkles ostenderit. $ed notionem novi setnel verbo extuUsse satis erat.
1J6 QUAESTIO QUARTA
quibus detractis septuaginta quinque supcrerant. Consentit vita
codicis Vîndobonensis, in qua nomina fabularnm spuriarum retl-
centur. Hinc Suidas, sed imperite : ÔQàfxaxa ôh avrov xuvà fiiv
Tivttç 06^ xard ôè aXXoi^ç èvsvi^xovTa âvo.
De vilae tempore ab Euripide peracio ita refertur (§. 9), ut
Fhilochoro teste plus quan) septuaginta annos vixisse dicatur,
Ëratosttienis autcm ratione septuaginta quinque colligantur. Utrum-
que in computatione subducenda secutum esse pugnae Salami-*
niae tempus famamque de nativitate Ëuripidis vulgarem admo-*
duin verisimile videtur. Ptiilochorus autem <cuin plus quam sep-»
tuaginta annos numeravit, temporis spatium ab Olymp. 75 1 (sk
480.)^usque ad Olymp. 92 4 (409) ratione sua complexus est^
Scilicet in monumentis didascalicis, quae ipse, ut paulo ant^
Aristotcles, Attienis inspicere et consulere potuit, postremum cer —
tamen Olymp. 92 4 archonte Diocle ab Euripide initum esse
repperit. Uino itineris MacedOnici oblitus illo anno mortunm
esse Euripidem credidit. Ita anni 71 et aliquot menses effecli
sunt, h. e. plus quam septuaginta anni C^nèg rà épôojn^xopTa
€xri), Verius Eratosthenes aevum Ëuripidis definivit. Is eniin
migrationis Macedonicae non immemor ex Ranis Aristophanis,
fortasse etiam aliis irjdiciis didicit Euripidem aliquot mensibus
ante Lenaea Olympiadis 93 3, h. e. anteAnthesterionem octavuin
huius anni mensem, decessisse. Sed pugna Salaminia cum fioe*
dromioncy tertio mense anni Attici^ commissa sit (Polyaen. III 11,
Plutarch. Camille c. 19, Herodot. VU! 51 et 65 et 72), ab eo
praelio usque ad Anthesterionem Olymp. 93 3 septuaginta quat-
tuor anni et sex menses eflluxerunt. Itaque Euripides paulo post
Boedromionem Olymp. 93 3 exstinctus est: nam aliquot mensi-
bus opus erat Aristophani ad comoediam suam componendam,
archonti chori impetrandi gratia offerendam, mox ad actores rite
docendos, choreutas instituendos et exercendos. Sed Euripides
si vel paueis diebus post vicesimum Boedromionis diem (is dies
pugnae Salaminiae fuit) exstinctus est, nihll obstitit quo minus
illo temporis momento septuaginta quinque annos natum Erato*
sthenes eum diceret. Huic Eratosthenis computationi perbene
convenit gravissimum Apollodori testimonium, obitum Ëuripidis
DE VITA EURIPIDIS. 117
ad Olymp. 93 3 Callîamque archontem referentis «pud Diodorutn
XIII 103: *j4noXX6ô(OQOç âé, 6 rijv /QOPixy^v avvTo^iv nQayfxa-
xBvaifièvoÇj g)rjai xai rov EvçmiStjv mata jov avrov èviavrov
ukevTfjaar ni^âç âè Xéyovot nag' ^AçxBXitff t^ paaiXêt Maxs^
ioviO¥ xard jijv ydgav è%fX9ifVTa xvai nsçineaêtif xai âtaana^
Q^î^vai fiixçfu nçoo&sv tovkov lœv /çovœv ^}. Eratosthenem se-
qoitnr etiam Suidas s. v. EvçtntÔTjç et Moschopulas în vita Eu-
ripidea : srfj fiBptwxèvai q)uaiv avvov i^ôofjLfjxovxa névxs, Paucîs
post Earipidem mensibus et ante Lenaea eiusdem anni archonte
eodem Callia Sophocles animam exspîravit. Hoc sic evenisse
cnm aliis testibus accepimus, velnti Diqdoro Xiil 103, auctore
Chronlci Parii, argumento Oedipi Colonel in annotatione pag. 60
posito, taih ex duobus Aristophanis locis (Ran. 771 — 778 et 787
—794 éd. Dind.) inter se iuste comparatis 2) liquide patct. Sed
tempus intra quod Ranae scriptae sunt ne nimis coarctetur, Âri-
stophanes non demum post mortem Sophoclis ad banc fabulam
iggressus videri débet, sed cum vel totam vel magnam eius
partem absolvîsset^ paucos illos de Sophocle versus (76 — 82,
787 — 794) adiecisse censendus est. Hoc ita accidisse magnum
flignum est, quod versibus illis sublatis totum comoediae ne mi-
nimum quidem turbatur. A temporis igitur spatio nihil obstaf,
(po minus fîeri potuerit id quod Thomas Magister in vita Euripi-*
fis his verbts narravit: q>aai 6s èni t(S dxovofzati ttjç Evçini^
tûv TêXcvTtjÇ %ovç (Ahv *A^rivaiovç nivvaq nev&^aai , 2o(poxXta
te avTOv (Âsy xai (puiôv èvôsôvad'ai yjxwva ^ zovç âè vnoxgitàç
tLVXov daT€q>avœTOvç ro) rôts êiaayayêip nçoç tov dyœva, Sed
qao^ ante unus et ignobilis auctor tradidit, idem invente supple-
ménto Parisiens! vitae Enripideae ($. 10) a vetere scriptore (I)i-
dymo) accepimus, cuius tamen narratio tribus rébus a Moschopulo
1. In liorum numéro est auctor Marnioris Parii : EvQtntôrjç [. . .
^jê\Uvifiaëy . . . àçxoyroç 'Ad-r^vrioi/u l^vriyéyovç, h. e. Olymp. 93 2.
liane sequitur Boeckhius in commentatione de Lenaeis p. 97 annot. 120^
Corp. Inscript. II p. 342.
^2. Veri temporis successione observata prius exponitur, quomodo
Euripides ad inferos degressus adversus Acschyium se gesserit, dein al-
taro loco narratur , quanta reverentia et humanitate Sophocles eodem dcla-
tus Acschyium honore suo et. pracmiis frui passus sit. conf. Apuleius in
Apoiogia c. 37 : Sophodes poeia Euripidi aemulus et superstes.
118 .QUAESTIO QUARTA
discrepaL Nam primum pallium (/^ânoy) puUam, non iumciun
{/iioSvu)^ maerenli Sophocii tribuit, deinde tam cborentas qnain
actores coronîs suis orbatos induci a Sophocle fecit, tandem
haec non èv dyœvi sed èv tm nçouycopi accidisse dicit. Nihil^
minus haec omnia plane conGcta esse facile infelligitur, siveHO'-
schopulum sive Didymum sequimur. Nam dyœvsç sçenici Atben i<^
demum a Lenaeis celebrari coeperunt , Sophocles autem paul ^
ante mortuus erat. Itaque MoschopuU narratio sine dubio re^^^
probanda est. Sed quod apud Didymum legimus èv ufi nçoaytov^s
haec divinatio quaedam potest esse, cum cornm archonte chorun^
suppeditaturo fabula agitur, ut is auctorem^ si placeat, ad publl-^
cum certamen admittat, sin displiceat, excludat, aut tragoedia^
ab archonte ad certamen admîssae meditatio et exercitati^^
(Probe} cogitari potest. Prius illud quod apud Romanos inter —
dum evenit (conf. Terentii Eunuch. prolog. 22 — 26) , Athenis
quoque usu receptum fuisse nullo argumento probari potest. Sed
ut factum illud esse ultro concedamus , non coram populo eius-
modi prolusio instltuta est. Itaque illa maeroris ostentatio, pulKa
vestis, coronae positae, lacrimae populi quo spectent, nemo de-
finire poterit. Cogitabimus igilur fabuiae mox agendae medita-
tionem exercitationemque ab actoribus et choro coram Sophocle
institutam. Sed ne hoc quidem respondet verae rerum condicioni
Atticaeque consuetudini. Nam Sophocles aliquot temporis ante
quam festi Bacchi dies agebantur decesserat, praemeditatio autem
proximis ante ipsum certamen diebus instituta sit necesse et rei
naturae consentaneum videtur. Acce<|it quod populi praesentia
aliéna est ab eiusmodi praemeditatione. Sed prae ceteris coro-
nae histrionum chorique evincunt commenticiam esse tofam nar-
ra tiunculam. De his enim sic refertur, quasi omnes et scenae
et orchestrae personas coronis omatas procedere moris fuisset.
Contra satis constat coronas neque semper adhibitas fuisse et
fionnisi paucis certisque tragoediae alicuius personis concessas
esse. Itaque haec fabula aut inventa est a scriptore quodam
Attici moris non satis gnaro ad celebrandam memoriam Ëuripi-
dis, quippe quem ipse aemulus quamvis longe praestantior prae-
elare veneratus sit, aut sumpta est ex comoedia prave intcUecta.
DE VITA ClJAiriDIS*
119
Portasse Ilçoayàv Aristophanis , quae nomine Phflonidis simul
cum Yespu Aristophanis et Leuconis Legatis Olymp. 89 2 data
est 1), totius narrationis inveniendae occasionem praebnit.
lam dicendum est de mortis génère, quo decessisse fertur
Eoripides. Canum morsibus diiaceratum obisse multi scriptores
rcttulere, quorum antiquissimi nobis cogniti sunt Hermesianax
Colophonius et Sotades Maronita , qui Ptoleniaei Lagî et Phila-
delphi temporibus floruerunt. Ille in libro tertio Elegianim de
Leontio apud Athenaeum Xill p. 598 E:
Eiaéxê roi daifxonv^ Evçiniâij, tvQti* oXë^çov^
àfiipi fitov arvyvœv àvxidaavxi xvvwp.
Sotades apud Stobaeum (Florileg. tit. 96): xi/Vrç oi xatà Oça^
*fpf EvQimô^v eiQfoyov, Ad banc narratîonem proxime accedit
hic noster (§. 11)^ nisi quod facti scenam causamque copiose
^xposuit et memorabilibus quibusdam exornavit. De aemulis in
Buripidem canes immittentibus nemo ex bis quidquam significavit.
Neqne Valerius Maximus de aemulis locutus est IX 12 extern. 4,
locum tamen calamitatis aliter quam vitae narrator ^lescripsit:
9ed atrocius aliquanto Euripides finitus. Ah Archelai emm régis
coena-in Macedonia domum hospilalem repetens canum morsUms
Itmiaius obiit, Crudelitas fati tanto ingénia non dd)ita. Pio-
doras neque de loco venationis , ut hic noster , neque de
redltu a coena Archelai , sed de fortuite egressu Euripidis co-
gitavit, cum scripsit (XIU 103); xard tfjv x^Q^^ i|t*X9oV-
1. Argumentuin Vesparum a Kanngiessero et Dindorfio emendatum:
iâiâaj(d->j ini aç^oyioç lAfJiHvtov âià *PiXu)vlâov bîç uif^vata àv tjj nS"
X)lviÂ7iif*â&. fi' ^y» xai èvixa 7iQ(uioç ^tXioytâijç IlQOaywyi* uievxwy
nçéafiêai y» conf. Dindorfii Fragm, Aristophanis p 64— «ôS. Hanovii
Bxereitai. critic, I p. 18 — 26. Bergkius in Meinekii Fragm. poetarum
eomoeéiae antiquae U II p. 1136 sqq. in Proagone illusum es$e Ëuripidi
ex Vespis v. 61 et scholiastae annotatione accepimus. fortasse Aristopha-
Heà in bac fabula Sophoclem et Ëuripidem composuit et ad archontem anni
2 Olyinpiadig 89 adduxit, ut is decerneret, cui ehoras ad proxima Dionysia
iy aatei (Vespae Lenaeis docebantar) concederetur. divinatione (nQoa-
ytSyt) instituta Euripides victus est et, quamvis pluribus annis ante veram
mortem, animam efÎElavit. quod ubi Sophocli victori renuntiatum est, is
-non superbe laetabatur, sed anima perhumano omnia veri maeroris signa
monstravit, ipse pullo amictu in scenam progressus et choreutas suos hi-
strionesque modo ob impetratam victoriam coronatos deponere coronas ius-
sit. cette eonsimili ratione nantitiuncuia §. 13 in hac vita Euripidis ex
Aristophanis Thesmophoriazusis ducta est.
120 QUAESTIO QUARTA.
la xvai ncçiTiiaéip x%k. Quem Gellius in hae re secufus est
auctorem XV 20 , Tortasse Alexander Aetofus proxime éb eo
laudatus, is et coenam et quendam aemulum atrocis casus aucto-
rem memoravit: is^ cum in Macedonia apud ArcheUmtn. regem
esset utereturque eo rex familiarUer, rediens nocte <A ei^s coena
canibus a quodam aemulo immissis dilaceratus est; et ex hi$
vulneribus secuta mors est. Hic probabilia secutus non statim
devoratum esse a cUnibus Ëuripidem narravit, sed ex vulneribus
a bestiis illatis mortem secutam esse dixit. In hoc consenticn-
tem habetStephanum Byzantium, abeuntem in alia quod ad.iocum
attinet , s. v. Boçf4iaxoç, x^qàov Maxêâoviaç , év if xvvoandgu^
yjoç yéyovev Evginiâijç, * . . èx âè ttop ô/jyjtidiœp dgQworijGavm
avxov dno^avùv. Propria inulla habet narratio Moschopuli in
vita Euripidls: èxBlsviijae as f§ èntfiovXfjç ^Agiôaiov tov Ma-
xiâôvoç xai Kçaxêva xov Oexxukov^ noi9jx(ov ovxcdv xai q)^ovTi'»
aâvxfov atxfo xai neiadpxœv xov ^aaiXéœç oixéxtjv ovofia yivat^
fiaxov 9 àéxa /.ivœv dyogaad^évxa^ xovç fiaatXtxovç ovç avxoç-
€xçeq)€ xvpuç ènaq>uvai x(^ Evguitôr^, exsçoi âè ioxôç^aav ovjr
ino xvv(av dXX' vno yvvaixœv avxov ôtaanaad^ijvai y noQtvôf.if-^
vov dœgi nçoç Kquxsqov ^) xov èqwfxivov ^Aç/sXàov^ . . , ol âé^
Tifjoç xt^v yafiêxijv Ntxoâixov xov ^AQBd-ovaiov, Mire tandem
Hyginus Fabul. 247, si sana sunt verba , haec refert : Euripides
tragoediarum scriptor in temple consumptus est.
Coliegi quaecunque de violenta morte Euripidis tradita nobis
sunt, quae discrepare inter se et singula in rébus haud levibus
longe a se invicem discedere in aperto est. Sed his indiciis
minus ego commoverer, ut totam rem confictam pronuntiarem,
nisi alia et luculentiora accédèrent. Primum enim in Ranis, quam
fabulam Aristophanes aliquot mensibus post obitum Euripidis do.
cuit , et per quam Ipsum Ëuripidem summopere exagitavit , de
morte tam memorabili neque vola nec vestigium reperitur: îmmo
1. Diogenianuà Cent. VII 52 et Apostolius XVI 70 hune servum
Promerum Dominant.
2. Errât Moschopuli dux et auctor, dum KQaifQÔv tanquam diversum
a Crateua Thessalo producit: nain Kçaisvaç et KçateQoç variae sunt eius-
dem Dominis formae et uni homini, amasio régis Archelai, coiapetunt. cf.
Aristotel. Polit. V 8 (10} §. 11. Wesseling. ad Diodorum XIV 37.
DE VITA EUBIPID18. 121
de Euripide tanquam fine non insolito ad inferos admoto loqui-<
tnr, veluli v. 67 et 771 sqq. et 893 (869). Aeque grave illud
est, quod aactor epigrammafis HêPOTttfpûf Ëuripideo apud Alhe-
nienses inscripti (§. P), qui aequalis Euripidis fuit, queinqiio cum
hoc ipso in aula régis Macedonici vixisse admodum verisimile
est 0? et ipse de tam (risti exitu Euripidis nihil signifîcavit , sed
simpliciter in Macedonia mortalilatem explevisse hune poelani et
ibi sepultum esse dixit. Vere igitur Addaeus epigrainui. 8 in
ftrunckii Anal. Il p. 242 vel Anihol. VII 51:
Ov as Kvvwv yévoç nl\ Ëvçintôrjy ovôh yvvaixoç
o?ar()oç, Tov axoti'^ç Kvnçiôoç^ àkXoiyioVy
*AXV ^Jfi'âfjç xai yfjçaç' xxk,
Sed qua tandem ratione l'arna et narratio nata esse videbitur ?
Eius rei hanc explicationem, non certam sed probabilem, afT^^rre
possum. Euripides apud Macedones exstinctus vulgari tune con^
t'usione etiam apud Thraces obisse dici potuit. Sic Aristophanes
poêlas ad Archelaum Macedonem profectos O f)nxoq>oiT aç ^
nominavit in lepido fragmento Gerytadis apud Athen. XH p. 551
A. Comperientibus igitur finem Euripidis inter Macedones sive
Thraces consecutum recordantibusque eius odium adversus nm*
lieres, facile ac sponte in aniuium venit Orphei a Tliracibus
mulieribus discerpti. ilinc pronum erat antiqui vatis sortem ad
recentiorem applicare. Atqui vere hoc factum esse docct vi(a
illa MoschopuU: ersçoi de iatoçfjauv ov/^ vno y.vvcùP dlV vno
yvvaixwv avivv ôiaanao&ijvui. Quae anliquior faniae illius forma
1. Àuctorem eius scriptor vilae Qovxvifiâqy i6y loTOQioyQctifoy ij
Tifjôd^eoy loy fteXonoioy edidit. sed Thùcydides reruin scriptor in exsiliu
Kiegit, cum Euripides decessit, ac duobus denium nnnis post hoc tempus in
patriam restilutus est. v. pag. 24 sq. neque rerum scriptor idoneus poema-
lii auctor videlur, ut recle monet Krfigerus in Vita Thucyd. p 62^ Itaque
staluere liceat Tiiucydidem poetani illuni , qui ipse apud Archelaum fuit,
hoc epigramma fecisse. inde sitiiul causa patet, cur ambigeretur inter
Thucydidem et Tiniotheum dithyraniborum poctam : nam factum esse dice-
batur ab eo , qui Euripidis consuetudine in Macedonia usus esset. iiinc
aliî de Thucydide poeta, alii de Timotheo Kp âiOvQafj^onoup cogilavcrunt:
nam uterque apud Archelaum luit (cf. Vita Thucydidis ^. 29. Suidas s. v.
TifAÔSioç), uterque fiékonoiôç, h. e. pocla lyritus, fuit.
2. Veram huius vocis explicationeni mecum olim conimunicavit Wi]«
helmus Becker, eruditus iuvenis, nunc equitum filios in arena lillcruruin
exercens Bedburgensi.
123 QUAESTIO QUARTA
videtur fuisse, Euripidcm tanquam alterum Orpheùm a muKeribus.
Thraciis dilanîatutn esse. Sed haec facti ratio cum panim cre-
dibilis videretur, alii pro inulieribus canes substituerunt , iique
secundum hos domesUci fuere ^ secundum illos venatici poetam
inielicem consumpserunt. Etiam de tempore locoque, ubi cani-
bus obviam factus sit, varia traduntur. Nonnullis a coena régis,
domum hospitalem rediit^ aliis nocte amasium régis aditurus erat,
apud alios forte obiatus est canibus^venaticis regiis. Postrema
fama, quam noster vitae narralor seçutus est, fortasse a caede
régis Archelai aliquot annis post secuta ad Ëuripidem. transiit.
Archelaus ehiin venationis opporlunitiite a coniuratis interemptus
est. Eius autem coniurationts praecipuus auctor idem Crateua^
sive Craterus, amasius Archelai exstitit^ quem in Euripidis casi&
varie meraorari supra vidimus. Lege Aristotelis Politic. V 8 (10>
§. 9, Diodori XIV 37.
Restât fabula de mulleribus Enripidem osorem invicem odio
suo insectantibus , quae §. 13 majore doctrina quam prudentia
proposita est. Quae narratiuncula quamvis manifesto conficla et
partiirï ex argumento Thesmophoriazusarum Aristophanis {y. 181
sqq.)? partim ex Melanippa Euripidis prava coniectura petita sit,
eam tamen prae ceteris Didymo convenire manifestum est.
Quippe hanc ille fovebat opinionem, figmentis poetarum plerum*
que aliquid ex rébus vere gestis subesse idque l^fjTjjasi eraenduin
esse. Prae ceteris autem in illis Didymi verbis memorabilia haec
mihi vidèntur: èrpsioupio ds (ai yvvatxsç) avrod ngooTOv ai
avràç idç Movaaç, êntixa ôè pepaicofrainévov jufjxsii aviatç xaxœç
sQécy. Quorum posleriora entixa-SQSip nostris Thesmophoriazusis
non satis conveniunt ^) , priera èq^sîaavxo ôè avTov nçôàrov êi*
avidç TÙç Movaaç eisdem plane non respondent. Itaque tam
1. In nostris y h. e. p^oribus Thesmophoriazusis Ëuripides 1160 dicit
qnidein :
yuyaïxBç, il povXeaO^ê top lotnop ;fç6i'oy
anoyâàç noiiaao&ai nçoç 4fié, vvpi nàqa*
^ i<p çii* dxovatti fjLviâhv vn* ifiov jtirjâafifj
xaxop To koinôp, lavj^ éniXfjQvxêôoftat'»
sed haec ofTcrt et pollicctur , ut soceruni Mnesilpchum a mulieribas depre-
hensum et captuiii libcrel : de ipsias Euripidis causa in nostris Thesmoplio-
riazusis niliii transigitur.
DE VITA EURIPIDIS.
123
haec qunm illa pertkiere ad âevriçaç Qfoinofoçitt^ovaaç Ar'isto^
^ phanis pulo. Nam allerae Thesmophoriazusae non secunda qnae-
dam prions fabulae recensio vel edilio fuit, sed argurnenlum
fabulae in priorc dramate inchoatum in hoc amplins Aristopha-
ties persecntus est. Nam cum in prioribus Thosniophoriaznsis
tniilieres eo die, rpii lotius festi tertius mcdiusque ernl (Ntjntfia
^i vocabulum), de Euripidis poena consultantes poeta ostendisset
et Euripidis contra nitentis arlificia descripsisset , hoc tamen die
^t in hac fabula nîhil effectum est, nisi ut Mnesilocbus pro Eu-
l'ipide perfclilatus ex summis periculis et difficnllalibus ab Euri-
pide liberaretur. In alteris Thesmophoriazusis inulieres proximo
^le , h. e. die KaXXtysvst'a consecrato , non ieiunantes sed lae-
titiae voluptatibusque indulgentes Âristophanes produxit. Conf.
Bèfglîius in Meinekii Fragmentis poetarum comoediae antiquae
t. II p. 1074 sqq. lam ego vestigiis modo significatis insecutus
hoc coniecerim, in altéra illa comoedia iterum ad iudicium mu-
lierum Euripidem adductum esse, ibique Musarum interventu di-
inissum esse, postquam ipse pollicitus erat a malcdictis in mulie-
res abstinere sibi destînatum esse. Interventum Musarum cum
dico, non cogito de choro Musarum , sed legationem aliquam a
Musis Euripidis gratia missam esse suspicor. Euripidem suo
promisso stetisse vitae scriptor versibus ex Melanippa (17 ôêafiœ-
%iç h'aeç fuit) recitatis probare voluit. Ipse igitur persuasum
sibi habuît alteram Melanippara post Thesmophorîazusas Âristo-
phanis^ h. e. post Olymp. 92 2, datam esse. Prier Melanippa
(47 ooqpjj) certe non post Olyirtpiad. 92 2 acta est. Vide Arî-
rtophanis Thesmophor. 547 (554) et 272 (279). Cuius cum in
prioribus fabulis Aristophanis nullufn vestigium reperiatur, sane
proxime ante Olymp. 92 2 scripta, altéra autem Melanippa paulo
post Olymp. 92 2 édita esse videatur. Euripides vero non ob
eiusifiodi promissum, quale hic noster comminiscitur, alteri Mela-
nîppae illos versus inseruit, sed potius adiecit, quod îpsi huius
tragûediae argumenlo convenire videbanlur.
MAPKEAAINOT
èx ^) t(ov €iç Qovxvâiâfjv a/^oXicav
TifQi TOv plov avTOv Govxv â( âov xai tjJç
toi; Xày ov i â éaç,
(EK TSIJV JI/fTHOT)
M. 1 wv Jri(ioadêr>ov(; fjtvaxaç ysysvfj/Liévnvç &€t'a)v koyœv ts nai
Iciyœi'CûV , av/Lt^ovXêVTixœv t€ xai âixavixdov vorifxdxfov fisaiovç
yBvojiiépovç yMi Ixaiœç èf,i(fOQfj^évTaç y wqu [Xoinov] xai rœv
0ovy.vdtdov tsXêxwv èvioç xaraartjvai • noXvç yaQ o dv^Q %i-
yvaiç xai xdXXei Xâyœv xai dxgi^st'a nçay/nartov xai aTQarfjyi-
xaiç 2) avjLipovXatç xai navtjyvfjixatç vno&éasaiv. dvayxatov is
nçwiov einelv rov dpÔQOç xai lo yévoç xai rov ^) ^iov • nço
yùg tœv Xoywp raîTra è'^STaGiéov rotç q>QOvovai^ xaXwç,
2 &ovxvdt'dfjç xoivvv o avyyQaq)€vç *0X6(}0v ^) luèv nootjXOe
1. ix — lâéaç E, i. e. codex Palatinus Heidelbergensis 252, collatns
a Bekkcro , inea gratia a F. Baehrio aliquot locis iterum inspectas :
Aldus Tieçi Toù &ovxvâlâov filou xai i^ç iâéaç aujou an 6 tfjg é'iqç
^vyyQaipijç naQixfioX^. 2. aiçaitjyixaîç Grauertus: aiQarijyiatÇ
xai Ë, aiQttTtjyCt^ xai Aldus. 3. loy om Ë. 4. lùXéçov E, et
staiim 6XÔQ0V, et ubique id nomen spiritu effert aspero.
J. 1. TÛiy ^tj/Lioa&éyovç — ifitpoQti&éyraç : v. Prolegom. p. 8 el 9.
Sça [Xouioy] xai — xaïaat^yai : quaestionem Demostheni dicatam ubi
Didymus absolvit, continuo ad Thucydidem se convertit verbis tSça xai
twy Govxvâiâov leXërtJjy éyioç xaTaOT^yai^ recte scribens tetnpus est ut
eliam cet. inultorutn enim hominuni in litteris excellentium vitas in opère
suo narravit et scripta aestiniavit , ab uno ad aiterum et rursus ad alios
transgressus. sed qui haec verba excerpsit , is ununi hoc caput elegit id'
eoque adiccit Xomoy [restai ut), idem vero cum nomcn antiquius (w()«}
delere ncgligerelj^ viliosa iocutio uQa Xoinoy xai oiiginem inde duxit.
5. 2. GovxvMqç — X)XÔQOv fx\y Tioo'JA^é nuiQàç -— xai fj,fjif*os
BI02 GOTKTJUOT. 125
'UTçnç^ T^v fTiODVvfxiav è/ovTOÇ dn6 'OXégov tov Oçaxdov /?«-
iléœç j xai f4f]TÇoç ^HytjtnnvXTjç , dniyovoç âè rœv tvâoHt/tioDTci'
mv OTçarijyœv y Xéyo) ôrj rœv nêQt MtXuoiâfiP xat Ki'fitova.
'xsi'œro yàç êx naXaiov xm yévst nçoç MiXriâôrjv tov arçajTjyôv^
p âè MiXTidâfi nçoç Aiaxov tov /liôç. ovtoûç av/^et to yévoçS
avyyQaq)€vç avœâev. xai TOvxoiç.^tSvfjiOQ /ÂaçtTvçét, Osçexv"
vjp èv Tfj nçoûTjj xœv Iotoqkov q)daxùjv ovTœç Xéyéiv • ^OiXaioç *)
€ AïavTOç oîxst èv 'A^rjvaiç. ix rovrot; ôs yivBTav /Jaï^
"kiJQ 2), TOV ôè *Entâtxoç •^), tov âè 'AxéaiœQ^ tov âè 'AytjttoÇy tov
i^OXioç, TOV âè Avx/]ç*)^ tov âè'Tt>fpœv^\ tov âèAâïoç^ tov
è *AyafjLriGT(ûQ ^ tov âè Tiauvâçoç^ [itp* ov aç/ovroç èv ^A&ij^
tttç\ TOV âè MiXTtââfjç^ tov âè Ttaupâgoç 6), top âè ^InnoxXet^
1. <f>/A(riOf Wesselingius ad Herodotum VI 35: vulgo 4>da(ttç; cf. Plu-
tarchus Solone c. 10. Pausan. 1 35 2. 3. ^^aïxXtjç dedi pro vulgato
/lâïxXoç: Casaubonus AîxXoç commendavit. Messeirium ^/ai>A^cr . habes
apud Dionys. Antiquit. Rom. I 71 extr. 3. *Eniâixoç Grauertus :
vulgo 'Enlâvxoç^ 4 vocis Avxtjç vocalein alteram ambiguam E :
fortasse fuit Avyxivç ^ et ante 'Oïkévç pro ^OXioç. 5. ràqiny E.
6. TOÎf âh TCaayâQOç snpplementnm accepi a Voemelio (Exerc, chro^
lytjamvXtjç : cf. Prolegom. p. 16 sq. Xéyto J^ luiy neçi MiXriàâijp
tti K£fjœyce, h. e. tov MiXriàâov xai JKtfiiuyoç. libenter hoc génère lo-
aendi Didymus usus est. sic §. 18 pro tçÏ 'AQ^ioôltp xai 'Agiamytiroyi
osuit totç TiiQi ""Aofxôâiov xai Agtaioyihoya idem in scholiis ad Pin-
ari Neni. IX iiiit. scripsit: avyiaxiéoy oiy , (f'fioiy ô ^iâv/noç ^ fiç ?«
JtiQOlytcc, ;f«do xai joîç Tif.Qi loy *Paar}Xlir}y açiaxei' ab hoc loco pro-
ipiscentibus nobis etiam alios ac sinliles in isdem scholiis ad Didynium re-
erre licebit, veluti ot nfQi 'AQiaioâfifioy ad Olymp. XI 55, ot thqI
doMXrjni-ciâfiy ad Nem. II 19, ol negi KaXllaïQaxoy Isthni. II 19. cf. schol.
id Aristophan. Ran. 73: roïç nsçi AiaxvXoy xai EvQt7i£âfjy» Lelirsii
hmesHones Epicae p. 28'sqq.
J. 3. xai jovToiç ^iôvfioç fiaQxvQiîi v. Prolegom. p. 3 et 4. rov
1 jfliXtiâârjÇ : in fragmento Pherecydis duo Miltiadcs enumerantur, prior
ilius Tisandri, alter Cypscii, conditor Chersonesi, cui antiquior ille Tisandri
illus me indice proavus, ex Voemelii autem supplemento avus fuit, sed
Toemelii xai Kv\l)fXoç meo toi; âh KôipiXoç propterea postfaabui, quod toto
temmate ab Aiante usque ad Miltiadem Chersonesi conditorem pertexto non-
isi pater et filins, nunquam frater alicuius patris aut filii commemoratur.
nippe hoc propositum Pherecydes secutus e^t, ut gentem Miltiadis alterius
b Aiace usque repeteret: ad hune autem finem satis erat unum illum ex
ingulis familiis nominare , quo Aiacis posteri usque ad Miltiadem atterum
ieducerentur. Miltindes Tisandri filius is est, cuius meminit Pausanias VIII
►9 2, archon Atheniensis Olymp. 30 2 : iyéyijo âè t^ç <f>tyaXiaç «jlai-
rtc • • • MiXiiââov fxèy Iti&iytioiy àç^ovioç , âeviégip âè iiêi ifjç iQia^
'oar^ç ^Olvuniàâoç centum annis post (Olymp. 55) eius pronepos sive
ilter Miltiaaes coloniam in Chersonesum deduxit. etiam hoc temporis in-
ervallum argumento est, Miltiadem alteram prioris pronepotwn potius quam
lepotem fuisse.
126 . ^ BI02
ârjjç^ «9>' ow aç/evioç Ttuva^rivaia hi^fj ^ tov ai Kvtffskoq *),
Arov âè MiXtidâ/jç^ oç ^xias ^) Xeççopfjoor*' fnaQjvçsi rovtoiç
y ai ^EXXfivixoç iv TJj èntyQutpoixévri ^Aatomôi ^), ukk' ovx av
finoi Tiç, TÎ avim n^oç Qovxvâiâ/]v; eaxi yÙQ ovtœç tovtov ^)
SavyyeptfÇ. Oçaxsç xai AôXoyxoi *) ênoXé/uow n()6ç ^AxJJiydiOvç
fit^Tuç yanoiaç^ jaXuinw^otfievoi. ôè t(j7 noXéfiio xai xt xaxiv
ou nda/^ovxsq èx %ov /nêtov è'/eiv ctei tcop noleintœv xaxafpBvyov^
nip ini xà jov âéov /çfjan^çiUy liôoxsç on ftàpoç deoç «g a^eu^-
/(ipœp éiçtayei n6()0vç' àeov ^) yuQ îo/yç yai xar' AiaxiXov
iniçTSçay TtoXXdxiç â* èv xaxotav xàv ufÀ^yavov aàx 7) yaXsnàç
6ji'aç *) vné^ XB o/iiinàxoov xQrj^vafiévay vsipéXav 0(f&ot. xovx
dipeva&fjaup xtov èXni'ôtov • è/çi^aâ/jauv yùç xçdxiaxop e^siv
rjy£f.iôya xovxov oç ai/ avxov^ uXoj/Liépovç ^) èni '^evïap xuXdarj.
noL de aetate Solonis et Croesi) : Tisànder enim pater Hippoclidis erat»
non iMiltiadès: v. Herodot. VI 127 et 128 1. toù âk Kmpéloç'
suppelvi duce Ueroduto VI 35, uhi Cypselus pater Miltiadis conditoris
Chcrsonesi : Voemelius xai Kûtpêkoç^ v. annot. exeget. 2. <pxiae
Stephanus et Casaubonus: aîxtjaf £, f^xtjOë Aldus. 3. vulgo L^ocJ-
tïaJ*, sed cf. Lobeckii Patholog, Serm, Gr. Prolegom. p. 510 et Stur-
zius ad Pherecyd. p. 52. 4. jovrov, non tovj^ referente Fromme-
lio apud Popponem , liber Ë , hanc ob rem iterum consullus. 5.
/iûkoTtëç Aldus, non E. 6. fféioy Aldus, et mox joy d/i,i)(nyoy
et xotj^vttfjLéytav yiwelioy. v. annot. exeget. 7. xdx] xal E et
Aldus: Foppo et Bekkerus ix. 8. âvaç] spatium vacuuni Ë et Al-
dus, quinque litterarum capax. 9. àlbifiivoug Ë.
é
§. 5 0Q(iX€ç xtti JôXoyxoi xiX : hinc unum Herodotum (VI 34 sqq.)
anctdrein sequitur Didynius : couf. Prolegom. p. 10 et 16 sq. d-tôg i^
ilfjtj'/ayioy évQ(axfi nàçovç: locutionem suam conformavit ad versum Ae-
scliyii Prometh. 59: âsiyoç yctQ fôgely xa'^ d^tjx^^^^ nÔQOvç, eadem
oonsuetudo et inl'ra ($. 35) recurrit et in pluribus scholiis Sophocliis Didymo
tribueiidis apparet, veluti ad Oed. Tyr. 777 et 1191, Trachin. 280 et 931,
Ëlectr. 1473. primo horum locorum ignoti poetae senarium suis scboliasta
immiscuit, secundo versum Menandri, tertio pentametrum aliquem (xaQXêQtt
Uay ioriy àyfxTÔïaioy)^ quarto hemistichium hexametri (yctQ (pgéytç
etai naxficci), quinto senarium (iy iç5 kakeîy Jér f^rjâè firjxvyuy [fôy]
lôyoy- poeticum spirant verba schol Antigon. 606 : àa&iyovfjiey \âh\ xji
yXvxfltf TiQoafiokj [lov vnyov] xatr/àfÀiyoi* quae uncis circumdata, Di»
dymus adiecit : cetera versum quadratûm el'ficiunt conf. Wolff de Sopho'
dis sckoL Laurent, p. 24 et 213, 0. Schneider de Schol Aristoph. p. 16.
^éou yàq — oQd<il'- Aeschyli versus in Septem ad Theb. 232 (226) quos
Didymus respexit hi sunt :
iati ^toïç â' it la/vç xa&vniQxiQtt*
nolXdxi cT iy xaxoiaiy roy «V'^/ai'oy,
xdx xftXênàç âùaç SneQ&* ôfifiâtuy
xqrifiyttfÂiyày ySipeXécyt àgdiiî'
eOTKTJIJOT. 127
Tots xai Kçotaoç êi/e Avàiuv xai ràç ^A&tjvaç 37 TlsiaiarQaxi^
ôœy tvçavvtç, ènuviovxsç ovv dnà tov xQ^^^^Q^'^^ nSQiéxv/^ov
Tfp DdiXTittôfj nfjo Twv dvQfov ^) xu&€^o/Â6P(p T^ç avTOv oixiaÇf
f^XB'Ofiévfg (JL6V jfj TVQuvvtdi , ^îjzovpvi ^) as itxatav t^ç l^rzi"
^HQ i%oàov xuvta yaQ qîxopoftfjasv xçfjofAOç avtoiç. 6ç(ov7
ovv avTOvç nkavfjxœv èxoytuç aroA/^V, avvsiç xî âvvaxai nkdvrj,
xuXet Tovç avâçttç sni '^Bvtuvy vnrjQixwv "^(ff XQ^^I^V ^o.^^^'^^v, ,
oi J' fja&rjaav xov fjyëfjLOva xov dno xœv '^eviœv elkf^tpôxeç^ xai
Retira aiîrçf iitjyijoâfÀêvoi axQaxtjyov èxeiçoxovijaav avxmp •'*).
^ fièv ovv xov d-tov g)aaiv èçcoxijoavxa è'^sXdscv, oî âè ovx avsv
7'^oififjç xov Tvyâvvov xr^v è%oâov nênottjxévai , dXXà xt?) xqu^
"fovrxi xjjv nçôaxkfjGiv x(ov Qçaxcov dtfjyijad/Âevov dnskâttv
oç *) xai nçoaôovç dvvafiiv dnênêiLixpsv , ^a&eiç oxi fiéya ôv^S
^ûfisvoç àv^ç il^etai xdov /iâ^jvœv. ovxoç ovv ^yov/Âêvoç enXij'
Qtoae xd fjtifiuvxêVfLéva.f xai /nexà xfjv vixrjv yivexai xai Xsqqo»
vt^GOv oixiaxtjç. anodavovxoç de xov *) naiâoç atJiov diuôé/s^s
Xtti x^v èv XsQQOvf^atjf d^j^^v ^xî^aayoçaç ^) dôeXtpoç
1. Sqcjv xa&sCoiLiéyfii t^ç êmx^ç Ë et Aldus : correxit Rutgersius.
2. Aldus contra quam Ë âixaCav âè ^'jovyit, 3. aùituv Bekkerus
tacite tanquam ex Ë: sed Ë auitûy (non uvif^ referente Popponaj,
Aldus avtàv» 4. o; Casaubonus : Aldus et E olç, 5. rov na^
ôoç E, fjihxà ntiiâoç Aldus : fortasse fuit ànai^oç : v. llerodot. VI 38.
6. à ] fuisse coniicio d JKifxvjyoÇf tç tjy MiXiiââov: v. llerodot.
1. G. sed fortasse Didymus Herodotum suuni negligenter consniuit et
falsa rettulit. certe paulo post hoc ei accidit.
codicea v. 2 iv xaxoîai lày et v. 4 xQfifiyntJiétfciy ysaiXaVf sed tày a
métro et sententia, XQtj/uyttfjiéyay y€(f)élay a sententia laborat. vere joy
correxit Canterus, et xQtjfjLvctfxiy^y yèif-iXây Hermannns. xaxoiaty pro xu"
xoîat numeri gratia scripsi secutus Mosq 2. conf. fiutlerus ad h. 1. senten-
tia est: saepe eutn qui in malis inops consilii, ex infesta pernicie quatnvis
super oculos impendentihtis nubibus, divina polestas erigit. Didymus Aeschy-
lum negligenter inspexit aut falsa scriptura deceptus est. quippe lày à/ni-
Xayoy et xQtifÀyafiéyay , ut ille legit, ex accusativo yi(f,éX«y pendere vo-
luit et partes orationis sic iunxit: noXXàxiç cT èy xuxoîai rày aur,xnyoy
inig Tf èfÂfjKxitoy XQtjfÀyafAéyuy yêqéXay xàx ^^akenâç âvaç oç^oî, unde
emergit inepta sententia : divina polestas in maUs saepe inevitabilcm super-
que oculos pcndentem caliginem vel ex infesta pernicie erigit.
§. 7. ol /dhy ovy — é^éXÔ'éîy : in bis est Herodotus (Yl 35) , quem
ducem et auctoreui in hac narratione Didymus habuit. ol (Fè ovx tcyfv
yyùj/Àtjç — i^stai rwy \49-nywy : hoc ex alio quo scriptore praet€r Hero-
dotum adhibito narrator adiecit: fortasse tamen levi recordatiune ad hune
Miltiadem applicuit id , quod de tertio Milliade Herodotus tradidit VI 39:
hftltuiâea toy Kt^iovoç . . . ènï Xeçaoyi^aov ànoaréXlovai iquIq^ï ol
nigaiOTaçtidat» t
«
1 28 BIOI
■iO f 10 fitÎTQioç» (xnoS'avéï'Toç ôs xai roi'roi; StaSé/siat rijv dçx^^
Miliidô/jç^ ofxfôvviioç fÀSV T(^ nçcÔTO) oixiarf}^ dôs'kq)Oç ùh 2rw2'
Il aayoQOv ojlioilhjtqioç y.ui o/liotiÙtçioç, ovtoç ovy^ o^tcov avf^i
nuiôoav è% 'Attix^ç yvvnixôç, Ofiœç inid-v^icûP âvvaaifiaç Aa^**
'Pdvfi (ÙQC^xdSp ^aaiXéci>ç '0l6(}0v d'vyuTSQa 'HyfjatnvXfjp nç ^Ç
\2yàf.iov' 6§ ov xai avtîjç yipsxai nuiôiov, xaTêXd-ovtoov as b M^
jr^p "^Ekkdâa JJsçaœp ovoxavaGÛ/Lispoç tu avt'ov iiç t«ç '^9^vt:^^ç
né/LiTisi xai rà noXXà rov yévovç dnoaiékksi, ^ âè vavç uk ^'
(TitfTtti^ €P fi xai oi naidsç aviov ^ dkV ov/^ oî èx lijç yvvatx^y ç
irjç &ijaytx/jg ' dcpûpiai J* vno paaikécoç^ u ye fiij ^Hfjiâot^^;
xf/fvôeTui. Mikiidâ/jç c)' sic tijv ^ATXLxfjp èx Oçdxfjç âtaçvytxi p
13«JîoC£ra/. ovx dnéÔQa ôè xai tijp jcûp €/&()œp *) ovxoipavTia'M^ '
syy.kijjuara ydç avzw enéipeoop 2) J/é'^iôirfç ryjv %vQaPvi$a. djin-
q)€vy£i ôé, xai •'^) orçavfjyoç rov n^àç toiSç ^aç^dçovç nokéfiov
14ymrai, dno rovrov ovv Aiôv^oç *) xaxdyaad'ul (ffjai lo ©ov-
xvdiôov yévoç. xai fiéyiatop zsxjur^çtop vofxi%ovaL xrjv nokk^p
nBQiovGi'ap xai %à èni Qçdxijç xx^fxaxa xai èp ^xanxjjovkfi *)
iSitsxukka /çvau» ôoxet ovp tiaip vlô'ovç ^) sivai xov Mikxtdâov
tj &vyaxQidovç. na(}éay^s à* ^/lup xijp dkkœç avxoç t^ijxtjaiv^ firf^
ùêfu'ap jLivtjiuijp 7iS()i xov yspovç nsnotfjfiépoç, -
16 l^^'J dypoœfUP ôh xovxo oxi Oookoç 7) o naxfjQ uvrt^ èaxt,
1. //Î>(pa5î/ Stephaiius etCasaubonus ex Suida (s. v. lVUXxi,àâqç)i
E et Aldus. 2. ^7ié<^,fQ0p iidem : E et Aldus. 3. xai
OT^jaTfjyoç] xair^yonioç E, xctirjyoQOç Aldus; cf. Herodot.
VI 104, 4. JiJuiLioç ego supplevi: E et Aldus ; conf, Pro-
legom p. 2. statiin (ftjoi E: Aldus (f>ttat , ex coniectuia ut videtur.
5. ép 2^xa7iTtjaûXrj] aôkfj E: correxil Poppo. ta h' ^^xanxijaùtfi
nialuit Bekkerus. 6. vtâovç Piersonus ad Moer. p. 379: E et
Aldus; conf Prolegom. p. 16. 7. okoQoç E.
§. 11. ytyeiai naiiïiop : v. Prolegom p. 18 annot. 1.
J. 12. xaiilxJ^ôpiwy âê — 'HQÔâoioç xpEÙâiiKti de erroribus ia Iiis
yerbis a Didymo commissis dixi Prolegom. p. 17.
§. 15. âoxBi ovv xiaiy xxl: v. Prolegom. 16 sq.
^. 16. M/j àyyovUfjLfv xrL haec quae de maiuribus Thucydidis con-
textu'm narrationis interrumpuni et a cetero vitae argumento maltum abhor-
rent, Didymus ipse non scripsit, sed scholiasta ille Thucydidis a Marcellino
ezscriptus adiecit. auctor saltem post Antoninos Caesares Romanos vixit.
memiait enim Uerodis Attici, qui hisce temporibus ingenio divitiisque flo-
ruit. celerum interpolator etiam ex fastu suo et molimine tam hoc loco
quam tribus aliis deprehenditur. formula enim ^7 dyyo(SfA€y perinde redit
&OTKTJUOT. 129
; fiiv nçùùTfjç tfvXXaprfÇ ro ç è/ova/jç, tijc ^i âêvxiçaç to A.
g O^olnç èativ ^ ^ atr^l^j âijXot" ^ èni tov rdq>ov avzov X€i-
M17, €p^a xs/dçaxTai "Oovitvêlâijç 'OgoXov *) 'Akifiovatoç.^*
oç yoiQ xaiç MêXîtiav 2) nvXaiç KttXov/népaiç èariv èv KoiXrj 17
xaXovfASva Kifxoiviu fjivr^fiaxa^ sv^a êêixwxai ^Hçwôov ^)
t Qnvxvâ/âov tuq)Oç. êvQtoxeteit âtjXov on rov MiXTidâov yé-
fç ovT(oç *) • gfVoç y^ç ovâciç èxêt &oinTSTai. xai floXé/mov
èv TM nSQi dxgonôXétaç to^toiç fiaçTvçet* ev^a xai *) Ti-
9iop tnov athw ytysvrjoùai nçoaiarOQst,]
'O ôè ^E(}(jLinnOQ xai dnô Tœv IlftaiaxQaïtôwv avxèv Xèyti\s
¥ xvQttvvœv sXï^ip xo yépoç^ âio xai êtaq>d^ovBtp aviôv q)fjaip
xij avyyçatpfj xotç nfçi ^JtçfiôSiov xai ^^Qiaxoyinopa, Xéyovta
ovx èyépopxo xvçappo(pnpoi * ov yàf è(p6pevaap xop xvqup^
>>, dXXà xov dôeXffOp xov xvçavpov ^'innUQ/ov» ?jyciyfT0 dètQ
vaixa ano ^xanxijavXrjç xtjç Q^âxi^ç nXovaiav ag)6ÔQa xai
xaXXa xsxT/jiiiépijv èp xfj Qçàxrj, xovxùp Ss xov nXovxop Xafi~ 20
pt^p ovx eiç xçvq)^p dp^Xiaxsv ^ dXXà nço xov llsXonovvr^aiOL^
? noXégxov xov nôXsfivv aiaâîj&eiç xtpfta&ai (néXXopxa , nços^
1. ÔQÔlov etXifdovatoç £, spiritus rc, Aldus addtt fv^aâs xfZrRi, 2.
fAfliôiaiK et Aldus: correxit Casaubonus exPausanm I 23 12. 3.
*Ifo(oâov Coraes ad Plutarchi Cim. c. 4: vulgo 'HQoâôrov, 4. w-
toç E et Aldus : correxit Fortus. 5- xttl ..... d-forv ... avriûi E,
xai ^eo avKp Aldus: supplevit Casaubonus ex Suida.
28, ac siniillimum est quod §. 40 ïpa cT^ /^*j^^ • • • ^yyojjçt nec multum
udit sapientia moleste prolata §. 55. atç x^ù ^fMfÂtp âotcH: v.
legom. p. 4.
J. 17. 'Mqwi^ov xai Qovxvâiâov râffoçi ex oonietturis, quas Coraes
Plotarchi Cim. c 4 sanandis bis verbis larga manu suppeditavit, prima
le in ordinem redigeretur digna visa est, idemque Scliaeferus ad I. c.
tjebat. ceteris et ingeniosi Graeci et Schaeferi coniecturis facile ^uper-
ere poterimus. Herodes Atticus a Tanitate minime alienus stirpem sunm
genus Cimonis referebat. Sri tov JWtArmcfou yévovç ot>%wç : inlel-
i ioft 0ovxvâ(âf]ç. xttî TloUatav conf. Prolegom. p. 14.
§. 18. à ôï "EQfiiTTTioç xiX : traditiones de maioribus Thucydidis , quas
tis alienis intercisas esse modo vidimus, hinc continuantur. xai dno
/ ITetatajQatiâbJV ' etiam a PisistralidiSj h. e. non solum a Miltiade et
lonie. de re dictum est in Prolegom. p. 18 et 13. âio.xai âiatf^O'
¥i Hudsonus a coniectura sua âmctfœvéîv abstinuisset, si verba joiç ntQl
ftôâioy xai l^QicjoysCroya recte intellexisset : v. annot. ad J. 2 et Pro-
om. 1. c. in eundem errorem incidi^ Lozynski Hermippi Fragm. p. 124.
J. 19 — 21. de his commenlis Didymi v. Prolegom. p. 18 et 19.
130 JB/05
Xôfievoç avyyçdxl/at. avxov naçit/^ê noXXà xotç ^A^fjvat'œv «rrpa-
Ttciraiç xai rotç Aaxeôatfiovifop tcai noXXoiç akXotç, ïvu dnay"
yéXXoisv avt^ fiovXojLiévif ovyyQàq>etv xà yipo/tieva ') xarec xai-
fdi çov xou Xsyéfisva èv avT(g t(§ noXéjLiM. l^Tjttjréov âè Sià rit icai
jiaxBÔaifiovioiç naçëtxê xai uXXoiÇy è'^bv *Ad'fivaioiç âiâôvai fi^
voiq xat naQ* èxeîvtov ^avd-àvBiv. xai XéyofiBV Svi ovx iax^'
ncoç xai rotç uXXotç naçet/jp* axonoç yàç îjv avtrp r^v dX^^^
&€iav T(ûv nçayfidxoDv avyyçdif/ai^ sixQç âè tjv */iâfjvttiovç nç^Ç
TO y^çr^ot^ov êavxmv unayyéXXovxaç tf/ëvàêaSai , xai Xéyêiv noX^
Xdxiç coç fjfiêîç èvixijaa/,i£Vy ov vixi^aavvaç. èio nàai naQiï/jBi^^
ix rijç tfop noXXmv av/ncptopiaç d^i^çwfisvoç tijv Trjç àXfjâsiaç xw
TakfjxfJiv • xo yàç àaaipèç èl^eXéyxSTai rjj xœv nXeiôvœv ^) avytf-
22dovar} avfiq>tovta. tjxovae ^) âè âiâaaxdXcop "Ava'^ayoçov fisv h
q>iXoa6g)Oiç , S&ev , q>tjaiv 6 AvxvXXoç , xai a&soç fj^é^a èvùfxt»
O^tjy TÎJÇ èxBld^SV d'BiOQÎaÇ ifKpOÇ9]^StÇ , *AvTiq>WVlOÇ âè QIJTOQOÇf
âêivov Tfjv ç?jTOQix?jv dvâ()6ç y ov xai /né/nvtjTai^ dp t^ ôyâàjj dç
airiov tfjç xataXvaeeùç Tfjç â^/btoxçatiuç ^) xai ztjç xwp xbxqU'
xoatcov xaxaaxdaëœç. oxi âè fiBxà lop &dpaiop xifxœ(}OvfiBvoi
TOP *Apxi(pœpTa ol ^A^rivaVov €(jçi\//ap l^o) t^ç nôXscDÇ xo aœfta,
aeaiœnfjxBp (oç âiâaaxdXtff /açil^oiiiBPOç • XéyBtav yuQ œç eççi'
xpap avxov xo a£(À,a ol ^Ad-rjvaïoi œç aîxiov xijç ftBxafioXijç xijç
fi^âijfiox^atiaç. ovx énoXtxBvoaxo â* o avyyQaq>Bvç yBPOfiëpoç èv
1. yfyof^epa Ë. 2. nXuéytoy E , quamvis Bekkero nokXùty tacite
exbibente ; v. annot. ad §. 4. 3. ijxovaê — wiloaôifoiç post ^^•-
q)Oçtjd-€iç Ë et Aldus: transponenda monuit Stephanus. 4. cfj/^o-
XQaiéiaç £, période paulo post. -"
§. 22. quae huic de praeceptoribus Thucydidis narratiuncttlae fidea
tribuenda Bit expositum est in Proiegom. p. 19 et 20.
§.23. ovx ènoXitevaato -*- t^ piifxaji: v. Proiegom. p. 20 sq. con-
traria sed param credibilià alterius vitae Thucydidis auctor narravit, alian
ut videtur Tbucydidem confundens cum hoc rerum scriptore; cf. Krûgeri
VU. Thucyd. p. 43. iaïQai^ytjae (f xtX : conf. Proiegom. p. 21.
§. 24* yeyôfieyoç cT iy Aiylyr^ : v. Proiegom. p. 22.
\, 25. éy 2xantj vXji — iyqntpèy : v. Proiegom. I. c. TêfittiV
liyoyti taç (pvytày ^xtjoëy iy *I%ull(j^iiV. pag. 11 et 24.
§. 26. iyqatpi â" ovcT ovttuç fxytjaixaxcjy toîç A&fjyatoiç : v. Pro-
iegom. p. 23. €Ï ys 0UJ6 Kléuty — * anêkavas Xoiâoolfeç: Cleo u*
summus rerum Atheniensium tune moderator, non tanquam exsilii Thucy"
didis auctor nominatur. dissentit al ter scriptor (J. 46) a Marcellino ex sciio-
liis Thucydidis exhibitus.
eOTKTJI^OT. 131
ijlixia ovâè nçoa^Xdê fçjî fi^^au^ iarçatriyfjaf S* iqyivta^ov
^çxhv naçuXafiaiv dni ydg tavt?^ç «pvyaâsvtrai. ntfiqt&fiç
yuç in l^fiqtinoXtv BçaaiSov g)&daavTOç xai ni^XapipTOç av»
TtfV say^êv aiuaVy KattOê fiij navra xara^Tàç dpoingto^ ^Ad^qvai-^
^^Ç * Tfjç fisp ydç âfiaçtdvii , Ttiova âh xr^v ini Stçvfiovi ')
Xufipâpei, dXXd xai ovtœç xo nçœvov div^f^fta eic àfiiçttipia
f^^TaXufiovteç (pvyaâevovaiv avvôv. yevô/nevoç â' iv Aiytk^ fiera f^
tj)y ipvy^v^ ioç av nXovtùv^ iSdvêtas rà nXftaza tHv yç^ifid^œv»
aXXa xdx€td-€v fiBxiiXd^êy xai âiarçtficDV dv- Sxanrjj vXt} vno iiAa« 2S
tivM syçatpBP • fifj yàp irj nsidwfÂê&a Tifiattg Xàyovti mç (pV"
ymv (ox/jaep èv *[taXi(f» €yçaq>$ â* ovô' ovtcoç fÂVTjatxaxcùv totç$g
*A&ijpatoiç^ dXXd fpiXaXi^d^rjç mv xeU ta tjd'ij fiàxQioç^ iï ys oit 9
KXdœp naQ* avt^ ovte Bçaalâaç o ifjç av^ipoçdç mttoç dné-'
XavaB Xoiâoçtaç, wç dv tov atfyyçafpéaç i^iC^Ofiévov» xat'toi2l7
01 noXXoi ToVç idioiç nd&sai avvéd'êaav rdç iatoçtaç^ ^xtata ^&-
X^aav avVotç r^ç dXfjdsiaç, ^Hçoâovoç fièv ydç vnêçotp^êiç
vno Koçipd-tcDP dnoâçdpai q>tjatv avvovç ti^p iv SaXafxîvt vav'
^a^iapy Tifiatoç ô* 6 Tavçofxêphrjç TifioXéopxa vneçenfjvêas rov
fÂBTçtov , xad^ôii *AvÔQ6(jLayov xov avxov nuxiça ov xaiéXvas
Tfjç fiovaçyjttç* OtXiatoç de uo piff Aiepvai'tff %otç Xlyoïç
QVfinoXBf,uï ^) , Sfpoqjdûp as Mivœvi Xoiôoçuxfu tig nXdrcovoç
iratQfp âtd top nçoç IlXaniopa Ç^Aoy. d âè fiéxçioç xat intei-^
n^ç x/jç dXfjd-êiaç r^xxœv,
[Mij dyvoôùfASp âè Sxt èyipopto Govxviiâai noXXoi\ ùvtoç tffiQ
1. arçvfjiéya E. 2. ov^inolffiel Grauertus: vulgo noktfjLèZ*
J. 27. 'HQÔâoxoç fj^y — vctv^axtttv : désignât Herodoti librum VIII
c. 94. îpsa reprehensio haud dnbie iniusta est, quamvis 'étiàm a Plut rcho
dt Malign, Herodoti p. 870 repetita. Ttfiatoç — • (xoyt(Q)^(inç : Vr Suid.
f. V. TifAttioç et Plutarch. in vila Timoleonlis. *PlXioioç — ov/unoU-
fieï: conf.Diodor. XV 89, XVI 16. Cic. ad Quint, fr. II 13. Plutarch. Dione
c. 35. Sfpo(p(oy — Cn^oy: dénotât Xenophomis Anabas. 116 21—29:
aed Xenophon immerito notatnr.
$. 28. Mn àyyofâfxiy xxX: additamentum vitae a scholiasta Thucydi-
dîs scriptum et sua sibi formula productum a cetero argumente discrepat:
conf. annot. J. 16. vitae scriptor a narràtione exsilii (§. 23—25) et admo-"
nitionibus per eam occasionem admixtis (§. 26 — 27) ad finem vitae traden-
dum pergit (§31)., haec bene cohaerentia divelluntur enumeratione aiio-
mm virorum qui eodcm nomine usi sunt imperite interposita, ceterum an-*
notatio scholiastae eruditionem prodit non vulgarem ac minime contemnen-
dam, et hoc praeci|iue de illis dictum volo quae de poeta Thucydide nar*
132 BIOS
a *) ^Oloçov natç , verf dsweçoç Sfjftayœyôç , MtXrjm'oVj Sç irai
flêçixXft âisnoXiTêvaçiTO " rçitoç ôè yiv€i OaQfT(ii.ioç , ot; $ti^
ftPijTai Jlokififûv êv TOtç néçi axçonoXsœç , (pdaxtav avxov iivut
nuTçôç Mévcovoç. rhagroç aXXoç Qovxvôiâtjç ^oifjrijÇy xov âfj*
fiov j4x€çâovatoç, ov /tuiiVTjrai 'Apôçou'oov iv TJj 'Aid^iâi^ Xéytùv
29 iivai vlnv ^Açéaxœvoç* aws/çontos à* ^ toç qfijai TlQO^Kpàvriç
iv TM TîBçi iatoçiaç , nXuxjayvi xm xtaimyM , ^Ayd^œvt xçayixfp^
30 NiXijoàxf^ ènonoifp xm XoiçiXto ^) yai MêXavinniâtj. xai inëiT
ftèv èXf] 'Aç/jXaoç^ aÔo'^oç ^v <aç êni nXtîoxoVj (oç avxoç flça"^
^iqiûpf^ç dijXoty vaxfQOV as ôui/novtœç i&av^uadfj.]
M 0^ fièp oèv avxov èxet Xéyovaiv dnoâuvetv eyS'a xai âié^^
tçipê q>vyàç wv^ xai q^éçovai fiaçxvQiov xov fifj xsiad'ai ro
ocS^ua sni xfj^ ^Axxtxr^ç • ixçtov yàg èni xov xâipov xstadai^ to£#
x(voxa(ptov âè xovxo yvoiçta/na eïvai èni/œ^iov xai vôfitfjto^
*Axiixov xcûv. èni xotâvij] âvaxv/ta xstsXevxfjxôiœv xai /âij iw
d2'A^^vatç xaqiévxœv. Aiôvfioç â* év ^A&tjvaiç ^ dno xijç q>vyîjç
èXâôvxa, piat(ff àavàxu) (xovxo âé (prjai Zcinvçov laioçirp). xovç
yào 'AS^fjvaiovç xddoôùv âeâmxivai xoiç q>vydai nXr^v xojp tltt-^
§
1. é om E. 2. x^^Q^^^^*" ^ ^' Aldus.
rantar: nara illa (§. 29 et 30) otnnia de poeta Thucydide întelligenda essa
manit'eslum est, et vere intellexit Krûgerus in Vita Thucyd. p. 61 sq. hune
poetam Thucydidem ipsi Didyjno plane non cognitum fuisse coniicio : pri-
•. muni enimin duebus sclioliis Anstophanis (Acharn. 703 et Vesp. 941) ad
Didymum probabiliter referendis quattuor quidem Thucydides enumerantur,
sed primus ô taiogixoç , aller o reeQytJTiioç , tertius ô GetraXôç, quartus
é A7êîL*/flr/^t/ vlàÇf poeta vero Thucydides o 'Ax^Q^ovoioç desiderat«r: con-*
tra apud hune nostrum o ra^iyriiiioç omissus est, quem alium fuisse atque
Acherdusium in aperto est. praeterea in Vita Ëuripidis ex Didymi com-
mentariis excerpta §. 9 auctor elogii Ëuripidei a Thucydide compositi non
Thucydides 'reniffi scriptor sed poefa Thucydides appellatus esset, si Oidymo
compertus is fuisset. à X)X6qov nnïç : çommunem scribendi nobiinis
Olori consuetudineni sequitur , . neque nti sustinet sapientia'a se ante pro-
- posita. jqItoç âk yéyêi ^PaçanXioç, ov fiéfxvtixai IIoXi/i,a)y : conf. Pro-
Jegom. p. 14. idem est qui apud schoiiastam Aristophanis 6 Qêtxaloç
vocatur. erat n-QÔ^eyoç Atheniensis , sed origine Thessalus. v. schol. An-
stoph. Vesp. 941. ceterum scholiasta Thucydidis in avia discurrens luculen-
tum de hoc Thucydide testimonium neglexit, dico ipsius Thucydidis VIII 92.
ov fxë/nyfiïai 'JrâçoTlùiy : v, Prolegom. p. 14 sq.
§. 29. JjQaliifàvijç — taioQtaç : v. Prolegom. p. 13. IlXdxtuyt x0
X(a/Âtx(fj — MeXavinnlârji cur hos prae ceteris appellavit, non Aristophanem
aut Sophociem aut alios? quippe hos Praxiphanes merooravit propterea,
quod onines eos in aula Macedonica apud Archclaum aut Perdicam 11 fuisse
0OTKTJIJOT. 133
(natçajiiœv (.uxà Ttjv riXTav tijv iv JSixfXui ' ^xovia ovv aviov
dno^uvitv piu , vtai T£&/jvai iv toiç KiftKOViOiç (xvf^fiuaiv. xai
xaittyipoiGXtiv Bvfidsiuv €(pfj tcov vofti^orrœv avibv ixioç ^) /nèv
têtêXsvTîjxépai y ini yrjç âè t^ç ^Amxfjç rc^'â^^at* ij 2) yÙQ
odx av' êié^^ iv tôTç nar^rooiç juvi^/naaiv y -^ xkéfiârjv réd-iiç
«t/'jc av 6TVX€v ovis axfj'kriç ovxs èniy{)d(XfÀUXOÇy ^ tç t(i(p(f nçoa^
^^i'ixivri Tov avyyçu(pé(oç /Afjvvei xovvofjLu. àk'kà âijXov oxi xcî.
^ioç iSod-fj xotç q>ivyovaiVy côç x«i 0iXô/o0oç Xdyêi xai ^tjfnj"
'^Qioç iv rotç açyovaiv. iyci ôè ZdnvQOv XtjQiVv vofxiX(o Aé.33
yovxa xovTOv iv &iià^ji xêisXevxîjxérui , xàv dXtj^evsiv vo/luXh
Bçjiunnoç ^) avxov. xb à\ iv 'liaXta T/fiaiov avxov xai aXXovç
^éynv xsiad'ai (iq xui a(p6ÔQu xaxayiXaaxov ^. Xiysxai <)' av^si
Voy tÔ $iôoç ysyovivai avvvovv fisv xb ngôatonoVy x^v âè x€q>U'-
Xijv xai xàç rgly^aç liç o'^v nsg)vxvtaÇy xi^v xe Xom^v el^iv nçoa^
netpvxivai xfj avyyga(pjj. navaaa^ai de xbv piov vnsQ xà nev-»
Ttjxovxa exfi yeyovôxa ^) , /ni] nXîjçoiaavxa x^ç avyyçaq)^ç x/jV
ngo^ea/Âiav.
ZtjXœxr^ç Si yiyov€v Qovxvâtâfjç liç (jlsv t^v oixovofÂ,iav S5
1. ixibç — $. 49 éiy dya] haec ftesunt E ÎDter folia tertîum et quar-
tum. 2. vulgo si yào ^ fiyifÂaai aulXjqfêqy xë&ilgi emendavit
Bekkerus. 3. 'Eofimnoç] Icgebatur KQdtLnnoç. 4. yfyoyôta de
meis addidî : conL Vit, Euripid» §. 9 ônkQ rà i^âo^u^xoyia ixtj yeyo^
ytâç, de re v. Prolegom. p. 24 et 27. annot. 3t
conpererat. hoc de Agathoite, Choertlo, Melanippide iam aliunde accepi-
mas : idem ex hoc loco de Fiatone comico , Nicer^to epico , denique de
Thucydide poeta (hic fieXonoiôç videtur fuisse) edocemur.
J. 30. xni inel fihy iCn '^Qxé^f^oç — éd^vfAaad-n : quia rex Arche-
laus poetam Thucydidem apud se commorantem parum honoravit , eo vivo
etiam ceteri non magnopere illum Venerati sunt : rege autem caeso (Olymp.
95 1), hic poêla rero suo pretio coepit aestimari. niulti viri docti pedem
ad haec verba offenderunt.
J. 31. ol fihy ovy xtX: v. Prolegom. p. 23 sqq.
§. 32. Jlâufioç âh — iy xotç aQxovaiy : de hoc loco perdifficili di-
ctum qnod sufficiat in Prolegoraenis p. 12 et 23 sq.
§. 33. iyè âh ZcinvQoy XijQSïy yofjUiù) : v. Prolegom. p. 6 et 12.
xày ttXijd^aveiy yofilCp "EQ/Âinnog avxôy : v. Prolegom. p. 12 sq.
J. 34. nQoan€(pvxiyai, tj avyyQ.atpfti h. e. tiqoç j^y avyyQC((ftjy
Tififvxéyai,, hisioriae convenientem fuiasé, vnlg tce niytixoyra ittj ye-
yoyôttt : haec temporis ratio ab ea, quae Pamphilae auctoritate apud nos
fere recepta est, multum discrepat, ac praeterca falsissima illa nititur l)i-
dymi opinione, quae %. 32 ezponitur. conf. Prolegom. p. 23 sq..
$• 35. ÇtjXttii/jç èè yéyùyey xiX : hine altcra pars Tragmcnti c Didymo
134 BI02
'O/LiijQOtfy TlivôttQOv âè tiç to ^sya'koipvtç xai vtpfjXov tov ;<a-
çaxTijooÇj uaa(pmç as Xiyœv dv^Q iniTtjâêç^ ïvu fi^ naatv lïfi
fiavéç, /ÂfjSè svTsXîiç \q>aivfp:ai navrî tr^ fiovXofiévff voovfievoç
fit/eçcoç, dkkà totç Xiav ao(potç ioKifjial^ofiBVOç naçà rovroiç
âav/ÂciÇrjTai' 6 yà() totç uçiaxoiç ènaivovfisvoç xui xexçtfiéwijv
âô'^av Xa^œv dvdyQunxov eiç lov è'neira /qovov xéxTijtut rijv
SQTtfn^Vj ov xivâvpsvovaav è'^aXeKpd-tjvai' Totç inixçlvovaiv* «ÇiJ-
XcûGS as en* ôXiyov , éç (pijaiv ''AvtvXXoç ^ xai zàç Foçytov tov
Asoviivov no^Qiaœoeiç xai xdç dnxidiaBiç twv ovofiuxtav^ evâoxi»
(Liovauç xax' èxétvo xaiçov naçà xotç ^EXXijai , xai fiévxoi xai
97 rigoâi'xov xov Ketov x/jv èni xotç opoiiaaiv dxçifioXoyiav, ^a-
Xiaxa âh ndvxmv ^ oneç êïnOfjiBVj èï^ijXooaêv '^Ofifjgop xai xtjç nêçi
là ovofzaxa èxXoyîjç xai rtjç nsgi xijp avv^eaiv dxçifieiaç^ r^Ç
rs ia}fvoç xfjç xaxà x^v éçjnfjveiav xai xov xdXXovç xai tov tw—
Ô8;koi;ç. rœv ôè nço avxov avyyçaq)éœv t€ xai laxoQ^xtôp axf/V"
/ovç âansQ eioayôvxtov zdç avyygacpàç xai ^iXfi (xôvri ;jf(ijyaa-
fiêvœv âid navxoç âifjyijaei^ nçoaoinoiç ôè ov nSQid^évxtav Xôyovç
tivuç ovâè noifjadvrœp â/j/ÂtjyoçiaÇj dXX'^Hçoâôxov fisp èmy^tiQri''
aavTOÇj ov fiijp è%ia/yaapxo(; (ôC oXtymv yàç ènoi'rjaB Xoyœp œç
TiQoawnOTiouaç (idXXop îjneç âf^/Lif^yoçiaç) , fÀOpoç o avyyQa^iiç
è'^évçi Tê ôfifÂrjfyoQtaç xai xsXsioûç inoitjus (xtxd xBq>aXai(x>y xai
transcripti încîpit. conf. Prolegom. p. 26. àaaif'toç ôh Uytay àpriQ
inlrtjâeçt ïyec fir^ naaty €Ïtj paiàç : his verbis epigramma Thucydidis ho-
uori compositum quod ignoto auctore circumfertur Cil (piloç, éi aoqoç
c^y Xafii (i iç X^Q^S' ^i ôh néqvxaç Nîjïç Movaâwp, çCtl/oy S /ni
voéuç. Etfxi yàq où nâyjêoai patéç • TiavQOt cf dyâaayio 0ow-
xvâCâtjy X>l6Q0Vt KêXQonlâqy to yéyoÇ') ^ Didymas aut respexit et vocc9
aliquot inde recepit more sibi solito (cf. annot. ad §. 5), aut ipse in Syin-
posiacis suis in fine commentationis Tbucydidiae poeticam artem ad lecto->
res deiectandos voluit experiri et ex boc gpecimine nonnulia disputationi
suae admiscere. etiam subsequentia àyàyqaniQy — iniXQiyovaty ex aii*
qiia parte poetae cuidam deberi videntur.
^.36. zàç Voçylov • • naQiatjasiç xai raç dynd-éasiç rtSy ôyofiâ'
xtay : exempla praebent orationes Thucydidis cum aiiis iocis, tom hisce 1 77
et 144, III 38 et 57 et 82, IV 108. flgoâixav . . xhy èni xoïç ôyô-
fiaoïy dxQt^oloyiay : conf. Thucyd. I 69, II 62, IIl 16 et 39.
§.38. nQOOuinonoitaç fiâXloy ^nsQ ârjf^tjyoQlaç : h. e. ut orationibus
historiae admixtis magis singuli homines piogerentur et legentibus ob ocu-
los ponerentur, quam ut conciones iuste compositae haberentur. quae paulo
ante de omnibus ante Tbucydidem rerum scriptoribus nimis generalim pro-
nuntiavit {nQoadnoi^ âk où nêQt&éyKuy lùyovç xtyàg o^âà noitjadyiiuy
âf}^iiyoQiaç), honim prius, ut ostendunt subsequentia^ uni Herodoio concedit,
eOTKTJIJOT. 135
àiaiçiatwÇy tSati xai aiuasê vnontnrfip idç âtjf^rffoçiaç * Sn^
eari Xoytov rsXe/tav (ixcip, rçiœv âè ovrcav /açaxTtjifafv g)ça''B9
OTt,x6»v^ vtpîjkov ia^vov (xéaov^ naçeiç tovç akkovç iÇijkœa$ rov
v'V^kov œç ovja TJj g>va€i nçôafpofjev TJj olx$if xai r^ fieyédêi
^Qénovia %ov xoaovjov noki/nov œv ydç al nça^siç ft^yakai^
i^cg£ rôy nfçi avrcSp engcnê koyop iotxévai ratç nçal^eaip.
Civa iè f^fjôi TOVÇ ukkovç dyvofjç ;fa^axr^^aç, Jfadi on fi€a^40
f^^w ^Hçéâotoç èxQr^aaxo , oç ovjs vxpijkôç iotiv ot!r« toyvôÇj
^^^^vff âè ô S€vog)cop.'\ fiu ys ovv xo vipfjkov o Qovxvilâfjç xai et
^Oia^ixafç nokkdxtç éxQijaaio ke^êai xal /Lieraipoçatç ricr/. nêçi
^^ ndoijç tijç avyyçatpfjç èrokfifiadv Tiveç dnog>ijvaad'ai on avro .
^ô €iioç Tîjç avyyçacpTjÇ 4)vx son qîjtoqixîjç dXkà notîjrtxijç. xai
^Ti fÀSP oix Son noiT^nxijÇj d^kov «$ cùv ov^ vnonintu (jtixQtf
Tttfi\ ft ai nç fifitv dvxu'not on ov ndvrœç o ne^oç koyoç ^-
xoçixijç ianVyWan€Q ovâè td nkdtmvoç ovyyçdfifiaxa ovâè rcS
iatçixdj kiyo/ÂSv on dkV ^ avyyçatpfj xsqwtkaioiç âiaiçetrai xai
èni êiioç dmyêrai ^'jTOçix/jÇj xoivtoç fièv nuça avyyçaq>^ éni^
tÔ avfifiovkevnxôv (akkoi âè xai vno xo navfjyvçtxbv dvdyovai,
qidaxovTSÇ oxi èyxv9(iidt,€t tovç dçiaxovç èv xotç noké/ÀOtç ysvo^
fiipovç), il^aïQixwç âè tj Qovxvâiâov èv xoVç xqtaiv eiâsoiv vno^
alteram denegat. ^érn xèipakatiav xal âiaigéoêtoç : poflt fi€jà xiffa-
latttty expiicationid gratia (éné^iiytjiixdiç) auctor addidit xal âtaiQûatiaç.
&9re xai atâaêt vnonlniHv ràç âtjfÂijyoqtaç : h. e. inest in omnibus Thu-
cydidis concionibas quod ei orator praecipue iibi oblinendum et auditor
(iadex) speetandum maxime intelligit. de axàa^i tam acufce quam elegan*
ter exposait QaintiHanus III 6 %, 1 — 22.
J. 39. iCn^aiot xoy ^iiftjliy *rk : eonf. Dionys. Ualicarn. de ComposU.
verb, c. 22.
§.40. îya âè uijâh tovç cdlovç ayyogç Terk: novum spécimen no*
vitiae sapientiae moleste et cum fastu interpositae. soUemuis ista formula
fi^ àyyowfi€y paululum mutata est, ut fieret ïya âh fi^âk dyyojç* conf.
ad J. 16.
$. 4t. il âé T»c ^ftty dytëlnot : hinc dnoçla sîve Citfiaiç incipit,
cuiiis Bolutio mox (§. 42) sequitur. dianëQ ovâk rà nkàitoyoç avy^
yçiffifitara oôâh xà iatQixd : haec scribens aperte respexit Aristotelis Poe*
ticam 0.1 $.7 et 8. qui apud Aristoteiem sunt 2toxQatixol léyot, eog
Didymus niànayoç avyyQÔfi/nata recte designavit, pro Aristotelio /arçi-
xoy $ fiovatxoy simpliciter %à iatçtxà posuit. conf. annot. ad VUam Eu^
rip. j. 15. Sti àkl* ^ avyyQ«(p>j : ab âlk' jJ avyyQutpi incipit recta
oratio ante quam post verba dieendi saepius 8tt poni notum est. sic infira
§. 43 Xéyofify ott tiji fily &vyaiQoç tàç ovx iaii â^Xoy, ubi taç quamvis
praegressb Sti subsecutum ex hac loqucndi licentia defenditur.
136 BIOS
nimei *) jtv fiiv avftPovXtvTixfp ôid tdSv ZXoav ôiipiifyoQiW¥ nXr^v
rijç nXavatéoo^ xai Q/j^ui'œp èv rjj TQiifj j tm âè napfjyvçixt^
ôià Tov ènixacpiov^ jw as ôtxavtxM ôid ztjç à^j^î^yoçiaç %mv /IXa*
tatifov yai tœv &fjput'ojv^ aç dviotéçm rdSv aWwv vnt^ti'kôf.ud^u.
ojiov yàg ôixaatui xçivovai yiuxsôat^iovi'top ol na^ayspo^uvot^
xai XQivBxui uQoq jfjp èçoiifjatp 6 H^lXavaitvç xai dnokoysuai
nêçi œp è^fOiuTui âtà nksioi'cop rovç kôyovç noiov/ttspoç ^ xai
dpJiXéysi rovioiç ô Qtjfiaioç liç ooy^p top ^axtôutfiàptop n(^o»
xaXov fjLBPog , i} lOv Xôyov Ta|tç xai fiéd^oâoç xai ro o^ij^f* âi^
xapixop xa^aQfJùç dnotpuiPBi to sîàoç*
43 ytéyovai âé uvsç zr^p oyôo^p iatogiap vod^vead^ai xai /tiff
ëipai Qovxvôiâovj dXk* oi (xév ipaaip éipai T/jç d'vyat^ç avtov^
01 ôè SspotpœPTOç. nçoç ovç Xdyofisp on ^) itjç fihp ^vyarçèç
wç ovx sati ô/jXop* ov ydg ywaixêiaç tjp ipvastoç xotavttiP
d(f£Tijv T€ xai téxpfjp /ntfÂi^oaadai • enêtta , il toiavxfj viç ^p,
ovx ap èanovùaas Xadttp, ovô* up xijp oyôôfjp syçail/s fAÔpoPy
uXkd xai akka noXkd xaiékinsp up^ t^p oixttap èxtfat'povaa <pv*
atp. on ôè ovôè &poq)wvx6ç savtp ^ 6 yaQaxxijii (aopop ov/i
poa- nokv yÙQ tÔ ixèaov * * iaypov *) /^açaxxiÎQOÇ xai itptj^
4^Xov. OV firjp ovâè Qêonô/Li/iov, xa&d iivfç ^iwaap, xioi âi^ xai
fiuXXop toiç /aQuaréçoiç , Qovxvâiôov (jl6P HPai âoxù^ àkXwç
1. post vTioTtljitei vulgo comma ponilur vcl adeo ajiyinij, qua dcce-
plus Poppo iy utique necessariuin abesse mavult. 2. on: cf. aa-
not. exeget. extrema ad §. 41. 3. iaxyhii] fortasse fuit âia<f>iQti
xai iaxpov , ut Didymus hoc dixerit , quamvis liber octavns non su-
blimi stilo compositus sit sed medio, tamen hune quoque lantuiti diffene
a tenui sive iaxpfp Xeaophontis scribendi génère, ut is auctor cius
haberi iure non possit.
§. 43—44. conf. Prolegomena p. 27 sq»
§. 44. xai oXCyoy xad^àn aQQtaaxôip aviijy tpalyexat avPTê&nkùiç:
oXlyoy iungendura est cum ovyied'foccjç , non muUum in ettis compQsiUone
Thticydidem elaboravisse manifêstum est, uQQtoatojy noli accipere de i^n*
becillitate senili (Thucydides enim anno aetatis quinquagesinio primo ex
opinione Didymi mortuus est), sed potius de valitudine postremis vitae ao-
nis parum firma.
§ 45. ané&ayê âh fifià toy nàXefioy iy in GQt^xt] - Didymo Thucy-
dides non apud Thraces ex vita decessit, sed Athenis caosus est; idem
Thucydidis mortem non demum post bellum Peloponncsiacum accidissc sta-
tttit , sed cius anno vicesimo primo, v.' Prolegom. p. 24 et 27. a Didymu
igitur haec abiudicanda suot. ncque vcro ei auctori qui proximum caput
&OTKTMJOT. 137
v^ dxaXkœjttajoç ^ ôi ènxvnmv yëyQu/ttinérfj y vai noXXwv nXr^çfjç
£*^ xêtpaXat'ft) noayfkàxmv xaXXœmaO'tjvai xui Xufiitv exxuaiv dti*
y^^j^fiéiwv. 6vd^€p xtti Xsyof4€¥ œç dadsvéatBQOv né(fçaajary xai
^ \iyop xu^ôxi dççœoTcop uvxijp q^at'vetui avpxidftxtôç* iad^ëiovp^
^oç àh aciiLiuxoç ^Qa/v xi xui o Xoyta^ùç tiiOhm£()oç fJvat ç»i-
'^mt* fiixçov yÙQ avfinâaxovaiv dXXijXoi^ o x€ Xoyia(.ioç xui
^Anéd'avB âè /ifrà xov nôXi^iov xùv JleXonovvijaiaxov èv tfj-iA
Qçfixfjj avyyçdipœ¥ xd n{tdyixuxa xov éixoaxov xai n^aixov svi^
ovioi;* tïxoai yuQ xai énxà xniia/ev o noXf^ioç. lâ ôt xiSp
uXXœy £§ ixâjv nçuyfâuxa dvunXri(jot h xb Qtônofinoç xui è Sb"
lOffwv^ oJç avvunxBi x^v 'EXXfjptx^v laxoçtuv,]
{A^iAOT TINOS, J2SIS MJTMOT TOT K.i.iTJIOT)
^laxiov ôè Sxt axçaxtjyi^auç o Qovxvdtâ/jç èv \4fiq>nt6Xti xatÊW
ôi'^uç ixft fi^aôéooç drpixéa^ui xai nçoXufinvxoç avxf^v *) rot/ 16
Bgaaiôov itpvyadev&tj in *A^i]vaiîov ^ âtu(idXXopxoç aviov xov
KXéoûVOÇ' ôio xai dnë/^d-dvttai xfji KXéœpt xai coç /ne^ifjvixa
avxov eiadyëi navxa/ov, xui dn&X&oiv ^) , œç (ptjatv , w» xjj
&çâxTi XQ xdXXoç [êxu] xr^ç ovyyQaq)/jç avvé^ijxBv. d(p^ ov ftiv 47
yàf} o noXBfjLOÇ ijol^aio^ iofj/iiBtovxo xa Xeyôfxsva ânavxa xai lù
TtQuxxOfisva , ov (ii^v xdXXovç €(p(j6vxtaB xijv dçxijv «A?..* tj row
liopov aœaui xfj u^/nBiœaBi xà nydyittaxa* voxbqov ôè /tuxù x^p
1. avTtip'] legebatur avtoy vitio nato ex proximo ctjroi' lov KXéojyoç.
cf." S 23. 2 ànéX&cjy, tôç tpr^aly] quis ait? Thncydides ipse Y
26. scholiasta Thucydidis aut Marcellinus, qni dnekd^oây contra men-
tem auctoris sui cutn iy &Qfjxr, iuiixit, me iudico éx€î adiccit.
suppeditavit (L 46—53), baec tribui possunl : is eqim narrationein suam ab
cxsilîo Thucydidis, non a morte eius inchoavit relicuum C8t, ut banc an-»
notationem' a vetere scholiasta Thucydidis, auctore ac fonte Marcel! lui, in-
terpositam esse pronuntiemus. oîg ovyciniti rrjv 'EU.r,yixtfy laioQluyi
sua cogitatione scholiasta hic noster Xenophontis llelleuicorum eam par«
lein , qua descriplio belli Peloponnesiaci Thucydidis supplcri potest, h. e.
libruni I et 11, et historiam Graecum, h. e. lihrum tcrtium usque ad septi-
mum, tanquani duo corpora eiusdem operis sinistre discrevit. h»c auctoris
licentia dicendi uou bene tanquam arguiiicuto usus est Kicbubrius y quo
'otitendcrct priorcm ac minorcm llellenicorum partcm taiiquam propiium
opus ab altéra scparandam esse. v. Muscum Khen. I p. 194.
§. 46. iaiioy âk on xiX : v. Frolegom. p. 26 sqq.
138 BIOI
i'^o(ftav èv SxanTrj SXfi t^ç Qçâxfjç XfOQtff ôiaixtifÂivoç ovpita%8
jLiêTÙ xdkXovç tt i| ^QX^JÇ f^ovop iaijfuiovTO ôii rijv fivjjfirjv.
48 ^EoTi âè Totç fivdoiç èvavrioç âtà ro yaiçBtv tmç dkfj&êt^
tuç» ov yàg sjiêTijSevac TOtç uXXoiç taviop avyyçatpêvatv ovâè
laTOOiHoVç, oî fivd^ovç iyxatéfÂt'^ctv ratç luvtœv lazoçtaiç, roi;
TêQJivov nXéov rijç dXfjd^etaç dvTinoiovfxBvot. dXk' ixêipoi fièv
ovT(û, Tfr» avyyçafpBÏ S* ovx é/niXî^aê ngàç régipiv rœv dxovôvjtov
dkkà n^oç dxQi'^siuv rœv ftav&avôvrwv yçà^pêiv. xai yàg mvii^
ftaofp dyoiviafia ttjv eavtov avyyçatpijv, nokXà yàç twp nçàç
^ôoy^v dnéq>vy€j tdç naçfêvdfjxaç uç (icid-cuji noutv oi nkêt'orêç
4B dnoxktyuç. onov yctf) ^) [xaf] nag* 'Hgoôoitf xui 6 âêktpiç èaxî»
o q>ik^xooç xai ^Aqiwv o xvfiegvœ^evoç fiovaixfj xui Sktoç t^ âsv»
réga tcùp laxogmv ^ rf^v vnôd^satv tpsvâetat, 6 iè avyygatpsvç
ovTOç av dva/upfjGd^fj vtroç nfgtjvov^ <Sià /Lier rijv dvdyxfjv kéyst^
ôifjyttxat âè ^ôvov sic yvfSaiv twv dxovovxmv dq>ixvov^poç • o
%€ yùg negi Ttjgéîoç avttJt kôyoç nécpgaaxai /âopop ntgi mxd-cùw
xwv yvvuixœv, îj xs Kvxkcinœv latogta xwv xônœv é^v/j/AOVBv^tj
xdgiVy xui b *Akxiiui(av oxt aœtpgovup juvij/Liovevsxui^ uixtuv ^)
xijç ocDfpgoavvijç uviov vj^aovç noiUy xu J' uXka ovx dxgtfioL
SOnêgi /nèv oiv xovç fivd^ovq xoiovxoçj ôstvoç ôè 9]doygu(p?faut^ xai
iv fièv xoiç fiégeai aurpr^ç^ vno ') ôè xijv avvxu^iv ivioxs ôiu
1 8nov ytcQ xteï\ hoc xtei ex proximo {xai à âiliptç) natum esse puto.
recentiores auctore Schaefero dedere Stiou y^ xai, sed vel sic xai su-
pervacaneum est. vulgo vnoaTiyfii post fiovaixfj et nulla post tazo-
çtvSy, sed snbieclum verbi ij/ëvééiai est ipse Herodotus. conf. $«J'^
ft ys U.9I 'Hgéâotoç tffiùâerai. 1. altiay] legebatiir iy'Ou là. conf.
Thucyd. Il 102. 3. vno] ''immo neQi" Bekkenis.
§. 48. xai yng tùyôfiaaêy dytayiOfia tijy lavtov avyyQaipnv ' nihil
fecit minus ; v. 1 22. fortasse haec ab alio et imperito honiine adscripta aut
manca nobis tradita sunt.
§. 49 o T« yÙQ TiêQJi TtjQétoç — x<Sy yuyatxdSy : dicit Thucydidis
' brevêm egressionera 11 29, sed non accurate rettulit pro ncgi nh&wy ex-
spectes potius negi toù ^gyov , sed illud posuît fabulam iliam satis notain
magis respiciens quam verba Thucydidis. Ç te Kvxltântay — ifÂyfjfÂO-
rev&n x^Q^^- ^- Thucyd. V12. alttay — nouïi h. e. eausam reti-
^endi tradit instdas fuisse.
J. 50. To cfè tns avy&éas(oç — étaatpéç : etiam haec ex verbo ^/«
mihi pendent: vulgo punctum post ftéyay ponitur manca oratione vel
hiante.
§.51. GèuiaioxUovçnayia: hoc nimis generatiin quidem dictum est,
sed non minus lamcn fcrendum quamXA&wro^ ovx oid" 6 n ay tuioi tu»
eOTKTJlJOT. 139
I
tÔ inijiTpfiv T^ç éÇftîjrnaç uêfjXoç fïvat ôoxmv. è'xeê ôè xotça"
yr^çn vniçaBfLVOv xai fiéyav ^ xo d'à tfjç ovvd'éasc9Ç tçaxvjfjtoç
ov fitaxov xai ififiçid^èç xai vnfQ^axtxôv^ èviotê ôè xui ') ao«i-.
fpéç. al as fiQa}fvxfjx€ç d^uvfioaxat ^ xai xdv Xé'^fwv ot v6fç
nXuopfç. x6 âè yvtofiokoytxov arxov ndvv ènatvkxôv, hv Ji^i
xaîç àqniyr/Oiai atpoÙQu âvvuxôç^ vavfiayjaç f^^tp xai noXto^xiaç
yoaorç T« xai axâatiç âir^yov/iuvoç. nolvtiâ^ç Ss èv xmç oyj^^
(laaij xà noXhù xai xmv Fouyiov xov Aeovxivov ftifiovfjtfvoq. Ta.
XV'Ç èv xuiç arjfiaaiaiÇj nix^oç iv xutç avoxfjçôx^aiv^ rj&^v fii^
f^fjtijç xai aQiaxoç ôiayça(p€vç ' oxjjsi yovv na(^' avxm (f>(f6y9jfia
rifQixXéovÇy xai Kkéfopoç ovx oïd* o xt àv eïnoi riç , WAx/^!/ia*
Sov vioxfjxa^ OffiiaxoxXéovç nàvxUy Ntxiov /^çijoxoxT^xa ôfintôui»
^loriav Bvxvyjav f^é^çi 2iXfXtaç^ xai akXa javçla^ a xaxà ftf(]oç
intôftp nfi(jaa6fiêd^a* (éç ini nXtVaxov Sa XQijxai. xfi à()/ai'(fs9
dtdiài \xff 7ialaia']y fj x6 1^ dpxi xov a naç€i%fifsv^ uxav "^vvéyQarpê
xai %v(jLfia/jav Xéyrjy xai xr^v àiq>9oyyov xt^v ai dpxi xov a yçà(pfi^
uiei Xéyoov» xai okaç ivQSxtjç èaxi xaivdv 6»o^tdx(ov. xà (âsv yàç éaxip
d^/ai6xéça xvûv xax* ai/roy /j}6r(OP, x6 avxo^oêi xai x6 nolffijjatt'*
ùvxfç xai nay/^dXênov xai u^iaQxdâa xai vk/jç (paxéXovç * xà ôè
notrfXatç fiékeiy olov x6 intXvyl^ai xai xo êntjXvxai xai xo dvaxwç
xai xà xoiavxa* xà ôè. ïôiay olo¥ dnooi'ft<oaiç xai xwXvfjtpj xai
anfnct'x^aiÇf xai oaa aXXa naç* aXXotç iabv ov XéXexxatj naçà ^)
TOt'r^ ôè xitxai. ftéXsi ôè avx(^ xai oyxov x6Sv ovofidioiv xai ^
iiivixiiioç xwv ivd^v fit] fuit ùjp-^ xai œanéQ gid^doavxéç êéno^ev^
1. xitl omittit E. 2. naçà lovrfp £ et Bekkerus. naQ* avt^ per-
peram ex £ Poppo rettulit. v. annot. ad $. 4 Bxtr.
Kiciae felicitatem (ei/Ti;;if/ai/) Thucydides roemorat V 16» eandem apud îpsiim
Alcibiades célébrât VI 17.
§.62. tÔ avropoit: II 8t, V 3. noXefitfaetoviiç: 133. nayxd"
liTiov Xfci àfÀKQiàiai utrumque apud Tlmcydidem non legîtur. vlnç
i^ictxélouç : Thucydidis libri pleriqué vltiç (paxéXXovç offerunt II 77. ém^
iltf;^|ai: îmmo in tjlvyaCfa^ai VI 36. (ntiliiat xai lo dyttxûiç I 9 et
VIII 102. ànoçtfnaaiçi immo ànoaifitùattg IV 25. xaiXùfitj : 192«
IV 27. dnoieix^aiç: ànoistx^afAa et inuflx^atç apud Thucydidein le-
gîtur VI 99 et 1 142y etiam nnomxtoapiEÇ 1 64, sed anoialx^otç nusquam
in eius historia reperitur: fortasse fuit dnoi six^anç.
J. 53. àyilnaXoy âtog i III 11. 4y olç inii€t(f£ovç Xfysi'. non
accurate loquitur : Thucydides enim unam orationcm funebrcm II 35 coiiip(K-
suit. iy oïç yàç àfiot^aiôç iain hoc pertinet ad àytiXoylaç sive ora«
tioncB adversarias.
140 BIOS
pQnxvTfjioç avvtd'^€(ùç' tu yà^ noXXà rtov n^w/fiittov xai Xe^
^éi deixvvTut, Té&€ix€ ôè noXXdxiç xai nàd^ij xoti nçdyftaju dvt*
dvÔQVùv j iwç tÔ dvTÎnuXov ôéoç* i/si ôé tt xai tov navijyvQt'-
xovj iv oîç iniTaq)iovç Xéyei, xai notxiXcoç ^) ei^œpn'aç fia<pé^
çiov xai èçtoTj^aêtç noiov^tvoç xai q>iXoa6(poiç sïâsai ôfj^tjyogœv*
iv oiç yÙQ djLiotfiatôç iaii, q>iXoaofpët, rijp ftévroi iSéav atSxov
tœv Xs^eœv xai tcûp avvO'éasœv aivimytai ol nXeiopeç^ top èati
dioviaioç ^^XixuQvaaêvç* guéurpsTui yà^ avifo mç ns^jj xai
noXiiixjj Xé'^ët y^çtjadai fifi âvvajLiévMj ovx êiôwç ou ivvdfitâç
èoji fuvia ndvxa m^tiiTtjç xai e^êooç nXiOvii^ia ^).
{AA^OT TJN02, J2aS ANTTAAOT)
m Oa/viraé âè ini tcûp ^Hçoâorov ;^()ovo»y yspo/tuvoç^ st yë S
ôifiiv ^HoôâoTOÇ fiA6fivifrai r^ç Oi^^aitop êiafioXijç êiç tijv FlXd^
tuiuv, nBQi r^ç laro^fr &ovxvâiôt]ç èp Trj âivréga* Xéyttai ùé u
Kui totovTOp y œç nois rot; ^Hçoôntov ràç idtaç ioTO()iaç èni"
ôitxpvfiépov na^œv TJj dxçodasi @ovxvd/âi]Ç xai dxovaaç
iôdx^vatv * ênêitd (paai tov ^H^ôioxop rovjo d^êaad(Lt€Vov ci-
ntiv avTOv nçtoç top navéça tov ^OXoqop ^œ ''OXo(t€y ogyn
65 ^ qivaiç tov viov aov nçoç fiaS'/jfÀatu** itêXevT/jaê ôè iv tij
&odxf]* xai 01 fihv Xéyovaiv Svi ixêc ètdtpîj, aXXotâè Xéyovaiv
ot* €P tatç *Ad'i^paiç ijréx^ij avtov rci data xçvq)a naçà twp
av^yëpmv xai oSicdç éidipi] * ov yàç él^tjv qtavBocùç àdmêiv h
'A^r^paiç top êni nçoâoat'a q)€vyovta, eazt ôè aviov td(poç
nXfiniov twp nvXœv , êv xcoçng ttjç 'Aittx^ç S KoiXij xaXtitatj
xa^d qttjaiv^AvTvXXoç ^ d'^iontaioç dp^Q /nuçtvçîjaat xai iaro*
çtuv ypœpai xai ôiôd'^ai ôsivôç, xai ati^Xîj ôé, qtfjatp, Satîjxev
ip tfl KotXfj^ "^Qovxvôiôijç ^OXoçov \dXifioi>atoç* i'/ovoa ini''
YçaiLt/tia, \tivèç âè nçoaéd^ijxav xai rô ^^iv&dôs xsttai **' dXXd
Xéyofiip Sti voov/Âtvôv iavi tovio xai nçoavnaxovi/nspov ' ovâè
yÙQ exHto iv t^ iniyçdfÂfiati,']
1. noixilaç E, 2. nXeov£^£(tç E. 3. 'OXôqov om E et Aidas.
§. 54. (pttiyfTtti âè xrX : cf. Proleg. p. 30—32. stye 6 (ûv 'MqÔ-
ifoîoff — iv Tijf âêviéQ(f: cf. Herodot. VII 233 extr. cl Tbucyd. Il 2—5^.
§. 55. Tfti'fç âè TiQoaéd-tjxay : hoc non ex Aniyllo pclitum scd addilum
ewo a scholiasta facHu intcUigitur. confidcntis oialionis liabiium et sedu-
0OTKTJÎJOT. 14t
Eau is rijv iSéav xai to}' pfa()axT^^a ftiyaXonçsnijç^ <oç5G
fi^ôk €v totç oïxTOtç dtpiaxuadui xov fiéyaXonçênovÇy éftPçt&ijç
T^v ççdaiVy daatpfjç rijv ôiàvoiav dti to inSQ^axoTç yaïQBiv^
ôXtyoïç ovofiotoi noXkà notiyfiata ô/jXœp , xat noixiXoiraTOç (à€V
iv totç rijç Xél^êcoç a^i^fiaaif xara ôè xrjv ôiàvoiav tovvavxtov
(ia/^fuditoTOÇ' ovis yàç êiçœveiutç ovre inirijLiijaêatv ovie taVç
£x nXayiov Qjjaeaiv ovre ukXatç xinî navovçyiaiç nçoç zov dxçocc^
tijv xé/çfixai y tov /^fifxoa^évovç fiaXiara êp tovrotç intôetxvV'-
ftévov T^v ôsivovfixu, oifiai âè ovx dyvoia a/tifiariainov tov
xarà âidvoiav naçêtvai tov Qovxvdtâ^v to tqiovtoVj dXXù totç
inoxeiftévoiç nçoatinoi^ ngénovtaç xai âçfiôt^ovtaç avvrtd^érta
tovç Xiyovç* ov ydg ençênê Tlsi^ixXH xai [i4g/jddfirf xui Ni--
xi'a xai B^aatôa ^ dp&Qcinofç ftfyaXoqtçoai xai yewatoiç xai
^(fcaïx^v i/^ovai dô^ay, Xoyovç ciçapeiaç xai navqvçyiuç nf^jin-'
divai toç fiij naQQfjauùf B/ovai (pavêçùiç iXéyx^iv xai avrixçvç
fte/LKpsad'at xai ottovv PovXovrai Xéystv, âià xovto xo unXaaxop
xai dvtj&onot'jpxov énexj^âsvat ^ aoil^cov xdv xovxoiç xo nçoatjxov
xai xfi xi/vj! ioxovv xfyvixov yàç dvÔQOÇ q)vXa^at xoTç nQoa^
tinoiç t^v énifidXXovaav âàl^av xai roi^ ngdyfiaai xov dxoXov^
^P xéofiov.
{AJAOT TINOX)
laxéov as on rijv nçayjuaxetav avxov oi fiev xaxéxtfiov iiçww
XQiioxaiâfxa iaioçtaç, uXXoi. âè âXXœç. Sfiœç as ^ nXsiaxij xai 57
^ xotv^ xsxQux^xs^ xo fiéxQt tdov dxim âttjQ^ad^ai t^v nçay^ta'-*
xfi'av^ ciç xai énéxQivev o j^axXijnidâ^ç *},
1. *uiaxXt]nittâtjç Krûgerus: libri IdaxXtjntôç» v. Froleg. p. 33.
lae doctrinae vanam ostentationem interpolator etiam hoc loco prodidil»
conf. ad $. 16, 28, 40.
$.57. iatéoyâè Cri xrXi lege Prolegoni. p. 32— 34.
142 BI02
*2o(poxXé ovç yêpoç xai fitoç*
(EK TSiN JIJTMOT)
1 ^ofpoxXfjç t6 /Lièv yivoç ^v ^^d^ijvatoç, vloç âè Soq)t'koVj oç ot;T^^#
œç '^otatôl^fpôç (f/joi , TéKitoy ^ /uXxsvç /Jj/, ovrf, toç [arço^^r
fiu/utço7H)ioç Ttjp êçyaat'av^ xv/^ov Ss èxéxxrjjo ^) àovXovç /^uL^"^
xîuç T€ 2) nui Téxiopuç. ov yuQ sixcç top ex tov *) rotovrov yr —
vô/Lispop OTçuTPjyt'aç d^Ko&qvui avv TlsQixXd xui ©oi/xv J/Ji;, lO^V
notiioiç tr^ç nôXscoç^ dkk' ovô' up vno tcûp xœ^ifoâcSp aô/jxi(^^
2dipei^/j ^) tdop ovôs Qs(.iiaioxXéovç dneaxrifXévfor. dniaiqxkor
Exegi hanc vîtam ad codicem Parisiensem 2794 (C) et lenensem (l),
quorum lectiones a Millero et Weissenboraio enotatas VVestermaniii
diiigentia suppeditavit. v. Nov An^al. pkilolog. et paedag, Lips.
supplem. toiri. 9 p. 512 'anni 1843. cuin iiis libris manuscriptis in
yila Sophoclis pleruinque vîdentur conspirare ille praesiantissimus Pa-
risicnsis 2712 (A; et codex Brutickianus (B), quos Brunckius inspexit
quidein sed mira socordia in gravissimis rébus neglexit. quo factam
est, ut ca vitae Sophocliae fonna, quam Thomas Magister ionumeris
in iocis a sese iuterpolalam exhibuit, Oemetrius IViclinius in libre Pa-
risiensi 2711 (T) addita annotatione âtioQd-atO^rj éh nanà lov aotput^
làiov MaylaïQou ascivit, unde in editioiiem Sophoclis tnigoediarutn,
quae Parisiis a. 1552 — 1553 apud Adrianum Turnebum prodiit, reciH
pta et primura typis exscripta est , ut igitur ea forma a Brunckio iii
paucis ad fidem librorum haud interpolatorum correcta ad nostram us-
que memoriam perduraret, donec Westermannus ad fontes minus cor-
ruptos redirct et criticae sanioris exercendae subsidia praeberet. yulrt
gatam ubi memoravi, dixi cousenlientem Turnebi et Brunckii scripturain.
1. ixéiijio I. 2. jë xtti C: i; (I) et Turnebus , xai Brunckius.
3. ix tov C : ix toû I et Brunckius. 4. dipt^d-ri L
§. 1, \uctxttiQonot6c ir^y iQyaaiay: adscripsit rijy içyccalay , ut
operam opificis ipsius Sephili manu praestitam esse negaret. de re dictum
in Proiegomenis p. 42 sq. et 50. Sophili nomen duplici littera liquida
scriptum effertur in Marmore Pario epocba 56, Antholog. Palat. VU 21. auy
JJsQixUî xcci Govxv^Cârj: conf. ad §. 7. otîJ' ccy vno lùiv xw^çkToTi/--
uneax'juéyujy : persimiiis in alia re confutatio Istri legitur in scholiis Ari-
stophanis, me indice ex Didymi commentariis a scholiasta exscripta ad Nu-
bes 967 : o âè "JaiQOç 'JéQujyoç aviôy (priât fzâyeiàoy Ôyicc (loy 4>Qvyiy)
avy àkkoiç êod-iiyat tç5 IdoiaioxlelKp. zaCia âè axi^LCcGcci (finxisse)
ioixiy ' il yoiQ vjy ysyoyioç âovloç xai fiâyeifioç 'Jéowyoç, ovx ây dnà'
XQV\ptty ol KcjfitxoL conf. Prolegom. p. 57.
§. 2. àmatn^éoy xili v. Prolegom. p. 43.
lOOOKjîEOrs. 143
f xai uo ^'laxçfji ') (pâaxovri avtov ovn ^j^^fjvatov ^) u\Xà
Jliccaioy eivuu êi âè xai t6 avixaàev QXidatoç r^p, dk)ià nX^v
9TQ0V ^) naç' ovôevi itéQM tovt' eativ svçitv. êyévBxo ovvSomS
mxX^ç 10 yévoç 'Adfjpatoç^ ÔfipLOV Kok<ov!}9sp ^ xai içf /î/w xai
j noii^aet nSQKpavi^ç , xaktSç rs inaiâsv^pj xai êtQatpti 4) èv
ônOQÎay xai év nokiisia *) xai èv n^tta^siaiç ê^rjxdtsxo. ysv»
fjd^ijvac âè avxôv tpaaip éfiôofifjxoaxjj nçcixij X)^vfÀnidôi 6) xaxà
D devxsQOP i'ioç ini açxoyxoç ^ji&i^»ijGt OiXtnnov* ^v ôh jiîa/v^
tn> veciteçog ext] êixoaisnxd ^j Ev(}intôov ôh nçoxeçoç <) cixo-
1. f(p aiçttitayt C I. 2. oùx àS-fjvaïùy avroy L idem t^Xvaatoy,
3. axQàïiayoç iy ovâiyih nioxtovt*C: vulgOfot'io. 4. évi^nitftjl.
5. nokêteta (uyùjy xai C. 6. f^âofi^xoajp nQiàin ôkvfiJi lââi T:
iy TiQùJij^ ôXvunittâi I» jfQtôiijy ôlvfÀniââa C. 7. frtj étxoaif'^
nra] iitaiy énià C I. vitium hinc ortuni quod ^i>j et fixant per-
peram^Têixoai iunclum et Inde ii êa ly facium est. conf. Prolog, p. 4L
annot. 3. T et vulgo #17 dexaenta , Westermannua itéat âexatntd.
8. TiçôiêQOç ora C 1 1 T et vulgo nulaiotêços»
$. 3. iyéyeio ovy: falsis de génère SophoclU opinionibus amotis,
idymus ipse narrare aggreditur unde et quis Sophocles fuerit. xai iv
ohreif^ xai iy nçêopélaiç i^t^xéCéTo: hoc dixit ob praeturam qnam So-
bocles gessisse vulgo creditur; cf. annot. ad §. 7. yeyytj^^yat âè
My^^t'iUnnovi annum natalem Sophoclis non hUtorica fido traditum
sd coniputatione probabiliter definitum esse satis cértum videtur. ac vulgo
» anno primi certaminis, h. e. ab Olymp. 77 4 rétro nnmeratum esse
'edo. et Didymus quideni , auctoribus ut videtur Aristoxeno et Istro, eo-
sm vltae suae anno Sophoclem ad tragoediam accessisse statuit, quo Ëu>
^es tragicam arenam ingressus esse traditur tv. Vit. Eurip. $. 5}, h. e.
IfiMinio sexto: annis enim 26 ab Olymp. 77 4 subtractîs, Olymp. 7t 2
M 495) prodit, eumque natalem annum Didymus definivit. marmorift^Parii
bronographus Sophocli victoriam Apsephione archonte primum reportant!
nn annos duodctriginta tribuit, natalem eius aniium Olymp. 70 4 constituit.
i nativitiitis annum etiam priorem deferuntur qui Sophocli morienti Callia
rchonte Olymp. 93 3 non annos aetatis nonaginta, sed, ut Pseudo-Lucia-
na Jttacrob. c. 24, nonaginta quinque assignare snstinent. atque haec tra-
itio modum egredi videtur, ex duabua autem prioribus utra verioi* sit, de-
ernere difficile est et lubricum. ^y cfè Mo^vlov yftiitQoç Êivj (txo-
linxà xzA: tcntporum ratio, iuxta quam Sophocles annis viginti septem
leschylo natu minor , Euripide viginti quattuor maior fuisse fertur, falsn
•t in Euripide, in Aeschylo ad cetera testimonia quam proxime accedit.
1 Euripide eadcm constabit ceterisqoe notationibus temporum conscntiet,
i âéxttiéoaaQtt pro éixoanéaattça repositum erit, ut monitum in annota-
ione critica. ac sane pravum éixoai pro âêxa ob praegressum ilxooifnxà
crepere facile potuit. quam ingressus est emendandi viam Lessingius
a Vita Sophociis ( t. VI p. 296 éd. Lachm. ) aliique comprobaverunt,
it tum per se pfaeruptior est et intuto strata fundamento, neqùe ra-
io inde procedit quae ceteris testimoniis de aetate Aeschyli et Ëuripidis
ionveniat.
144 BIOS
4aiisaaanu ^). SitTfOvrjùri iè iv naioi xni nfçi t/jv naXatatQa
1. ftxoair^aaaça CT: fTxoOi, léaaanai \, fortasse fuit âfxrtriaaa^a .^^
ut voluil Uoeckhius Gr. trag. pr. p. 49: nain ab Olyuip. 71 2 (49jc^
anie Obr.) usque 75 1 (480;, cum natus est Ejuripides, aot annî quio
dedni aut quatluordecim inlegri ac menscs nonuulli conCciuntur»
5.4. ^iinoyfi(hrj — Vtfrçioc'- v. Proleg. p. 51. sîmile quid de Eurî
pide iuvene narratur; cf. Proleg. p. 93 et 102. ithânx^ij â^ ri^m
^ouatx^y naon ^d^uîiQtfi : etiam haec et quae sequuntur usque sub finei^M^
^. 5 ex teste proxime memorato (Istrè) referri videntur: bunc enim sequi
tur, donec ^. 5 verbo (paai ab eo discedit. Ister autem Lamprum, aequsk^ ^
ieui Sophoclis et ai*te innsica illustrem, tanquam idoneum Sophoclis prae^.
ceptorem suo iudicio quin exhibuerit, non autem ex (idis reruin luootiniem.^
tis sumpserit , cquidem non dubitaverim. nam de iuvcnilibus studiis So—
pboclis ccrti quidquam înnotuisse a siinilitudîne veri abhorret, çunixde viriU
eius aetate et senectute tam pauca ad postcros tradita sint. aut ex Di-
dyino aut ex auctoie Didymi sua hausit Athenaeus I p. 20 £ : Zotf^oxXjç âè
TiQOç ftp xaloç yeyeyia&Hi rtjy iZoay tjy xni OQXfianxrjy âfdiâay/utyoç
xtù fAOvGixrjy in nttîç ujy 7ift()(c JdfinQ<p. scilicet Lampri et Damom>
nomina cuin in musici.s pervnl«:ata esscnt (v. Nepotis vita Epaminondae c. 2,
Plularch. de Mnsica c. 31 p. 685;, auctor narrationis illius alterum ex bis et
ii;)tu maiorem summi poelae magislrum perhibuit. xai /imà rriy iy
2ttlnuîyt — intyixftay i^fiQX^ ' ne haec quidem ad fidem historicam aspi-
.rarc possunt. Atbenienses enim iilo die perîculosissimo nulla "intyixut
celcbravere , sed statini e praelio Salaminîo cum cetera classe Persas fil-
gicntes pnrsecuti sunt usqne ad Andrum (llcrodot VIII 108), Andrios pecn-
niani conFerre récusantes obsidione cinxeniiit (c. 111), aliquanto post oniissa.
obsidione Andri Caryslum dcpopulati nU\ue bis reiius perpetratis tnndem
Salniiiiiia reversi sunt (c. 121). sed iuxta Didymi sive polius Istri narra-
iioTicui statim post praelium tf^ntc rtjy yrtv^utt^iny) choros et inivtxttt ee-
lebravisse Atbenienses dicuntur. quae cum conciliari nequeant cum lucii-
Icntn Herodoti narratione (nisi forte rationalislaruiu artes et machinae ad-
hibcNiur, quas refeilerc Fncilius est quam iucundius:, nos (lerodotum histo-
riae ducem sequeinur, haec autem de cboro victoriam célébrante pulohriiis
quiim vere composita esse dicemus. celerum Athenaeus cum hoc nostro
vel verbis tenus cor^sentit L c. : fjiitn yovy j^y éy ^ttXctfAÎyt yrwunylav
Ttêoi Toônaioy yvfjtpoç uhikifjLfAéyoç ^/ôofvae fÀfjà Xûqccç' ot ffè îy IfAtt-
rt{o i^naL quod dicit Athenaeus, fÀnà Xùqkç ix^ofvas, hoc idem valet
ac Didymi dictum ^ufrà XÙQfiç loîç iininylCovai rtvy intyixitoy f^jôxs'
scilicet chori saitantis canentisque diix Sophocies fuisse perhibetur, qurca-
nendi modos cithara et saltandi ax'^uuin corporis motibus praeibat. eius-
modi negotium virum vel iuvenem dccebet et viri factiltatem artemque po-
Btulabat: Sophocies autem Olymp. 71 2 natus tempore praelii Salnniinii
(Olymp. 75 1) annos decem quinque nondum expleverat. itaque vel pro-
pter aetutem choruni illum joiy nuiuvtl^ûytiay ducere non potuit. neqoe
niultum profecerimus, si duobus annis prins natum esse Sophociem statuere
animum inducamus. sed erunt qui dicant, puerorum chorum fuisse là
iniytxitt celebranlium. sed hoc est illud testes corrumpere et falsa narran-
tibus latebfas suggerere. testes enim nostri, Didymus et Athenaeus (ancto-
rem u trique communem Istrnm esse ante probabiliter ostensum est) ^ con-
trarium pronuntiant. •>
2000K^EOT:S. 145
hâéi/dt) âè T/jy ftovatx^v naçà AàfinçM ^) , x«/ fÂtxà rr^v tv
uXa/LUPi yav/nu/tav Aùrivaiiav nsQi t(j6naiop ovtœv fiévà Xvçuç
}ftvoç dl.riXif,ifjLévoç 2) toïç naiaviZovat jœv ènivixiœv 6§îjç/jv»
UQ* Aio/vXto ^) ôè Trjp Tçayfpôiav €(jlu^€^ xai nokXà èxaivovç^
^afv iv Torç ùywi, nçcoiov ^) /ttèv xaraXvaaç tijv vT^ùxçimv lou
Diaprotf ôtà rrjv id/àv jiixçoipœyiay-^) • ndXai yàç xui 6 not?]ti]ç
^xQiVSTO ^)- Mviovç ùÂ Tovç xoQeviàç ^) noi^aaç dvxt daî-
?xa -âexanéi'is xui rov tqitov inoxçiTfjv ê'^sv^ev* q>aai ô'è on
!
.• . • . .....
1. Xafino) AGI, lafAjil^ 6, Xçtfintov T: correxit l^runckiu». 2.
èXeUqufjLépoç 1. 3. alo)^ùXov C 4. nQÛiia C. 5. ifJ/yo^
q)(oyiay viilgo, non CI. 6. àntxçéyaio C. 7. noitjxàç
Tioiijaaç I. : , . ^
§. 5. 71CCQ* ^ita^v^'f^ â^ tfjy ijfiayfpâiay ^ua&e: sicut paulo ante
imprum musicae artis praeceptorein Sophoclis ab Islro acceptum Didymas
LhiLuit, ita nunc Aeschylum tragocdiae magistrum ab eodem sumpsit: nam
iilius fuisset huîus rci auctor, nomen eius recitaturus erat. Istro autem
eschylus pracceptor nobilissimi tragoediaram scriptoris utique idoneus et
'Opter aetatem et propter nominis gloriam yisus est: cetera quae opiniooi
laé obstabant, Ister parum respexit et hune Uidymus incuriose secutus
it uterque de vero proprioque magistro cogitavit, ut verba tiuq' Atoxp-
t) — tua&E arguunt, non de eiusmodi disciplina qua quis antecessoris
iera cognoscit et imitari stndet. âià itjy fiixQOipioyiay (taxyo(p(ayiay
lioma$ iii libro T substituit): de vocis Sophocleae tenuitate quidquam certi ad
îs'teros tiaditum fuisse equidem vix erediderim. imnio cum de histrionis par-
bns a Sophocle in tragoediis suis sustentatis nihil innotuisset, contra fama
ivnigatum esset, eum suscepisse eiusmodi personas agendas, in quibus vocis
trtioris usus non esset, fiixQoq>tavlay excogitatani esse credo, ut dnoQla,
ir Sophoclcs ab opère histrionis plerumque abstinuerit, solvèretur. ^o-
Rrràç notrjaaç nyti âuiâextx âëxanéyte : hoc novavit, posteaqnam dux chori
toryphacus) prae ceteris choreutis excellere et praecipua cura agere coe-
iti- quo factum est, ut praetér ipsum binae partes chori magis magisque
ilwernerentur. quae ne inaequales (6 et 5) évadèrent, aut unus aut très
Itradiium numerum accedere debebant. si unus adiectus esset , numeri
mcinnitas dccrat, si très, tam xaia Cvya quam xcrra orotxovç in orche>
rani ingrcdiendi ratio et ordo sustineri poterat. hoc igitur Sophocles ele-
it. Toy tQiïoy v7ioxQiTt]y ^^fvQfv: conf. Aiistotel Poet. c. 4§. 13
laeque in Commenlario ad h. I. dîsputavi , etiam Proleg. p. 68. Ue re
ypiose exposuit O. Fr. Ilermannus de Distributione person. inter histr. in
ag,^ Graecis, Schoelilus- in YUd SôphocHs ]|^. 65 sqq. alii. (paai âè
ti xnl xi&ÛQtty — aviiy yt-y^âipé-aii (fctal illud huic narratiunculae
raepositum argumento est, hinc non ex Istro scd ex alio qno fonte ro**
irri.- hune autem fuisse memorabilium aliquem scriptorem coniicio et fa^
am ipsam ita natam esse' erediderim , ut, cum imago Tbamyridis in aiot^
oixiXf} ad tragoediam Sophocleam expressà esset, ipsum Sophociem sub
baUiyridis persôna latere homines cnriosi rumoribus spargerent» ac Di-
ffus quidem una persona a Sophocle acta conteâtus fuit, Athenaens au->
m ctiam de altéra quadam inaudivit I p. 20 F : xcd roy SufdVQiy âiâd"
ttjtty avioç ixid-ciQiaëy • àxQioç âè ioffaiçtaty, 8ie %^y JVavaixàay xet*-
^iXiy.
10
146 BIOS
yciùti^av dvaXa^cov èv fiôvo) tw &ajLivQiâi nOTS *) ixid'âçKTÊi^^
od'sv xtxi èv vff noixikj] aïod /listÙ ytS'ciçaç avvov ysygdtpd'ai ^).
6^dLTV()0ç Ôé (priaiv on icat itjv xajtiTivkfjv Pàxvtjgiap avrbç snB»
v6fjo€v, çrjai de xai ^'[arQOç ràç XbvxÙç xçTjntâaç avTOv «Icv-
çrjxévai^ àç. vnoâsa/ÂSvovzai oï t& /OQBVxai nai oi vnoxQixaL ^)*
xai^nmç zùç- (pvasiç uvzdàv yçdrf/ai rà ^Qtifjtattty raiç di Blov'^
7 g4iiç \9^iaaov ^ TOûP n€naiâ€V/€i!(»v awayayêtv. kai utiXoSç «i^
\ \
1. note oni I. 2. iyQceifjay I. 3, x^QBvîal xai ot vnoxQi"
■ '-' ia£ l'i vu\gô ônùx^'.' xai ot XOQ*
§.6. ^(tTVQoç — insrôtjaeyi v. Prolegom. p. 53, tàç Xevxâç
XQfjnlâaç: v. Prolegom. p. 51. xcei tiqoç tÙç (pvaeiç xtX: v. PrOr
legoni p.. 51. • ratç ôh Movaniç'&Caaov ix toUv nsncciâsvfiéycjy avy-^
nyayfïy : anté de histrionibus dixit : nunc ad chorçutaà ex ingenuis Athe-
liiensîbiis eligi soiitos pervenit. Sophocles tragoediaruin scriptor feracissi-
mus multos chorcutas cantica sua edocuit: doceri autem carmina Sophoclis
îpsai eriiditio fnit et institulio [jictiâsvaiç). ilaque nenatâivfxéyot' fnet^
qaicunqne in fabulis âophocliis orchestram ingressi sunt. qui cum in tanta
multitudinc dramalum permuiti fuerint, Sophocles ut magnus et'insiguis ôi-
âàaxdkoç catcrvam cruditorum .{ttusis congregavisse dicitur:
. ,. . ■'..)•• . i\ ' -. Il»
§.7 — 9, llae.c cominent^tionis' particula sic ..disposila est, ut primum
è]!çistjtnt)lio ct^^i^or civium erga Soplioclem (§. 7)., dein Sophoclis in cives
siuos ' studium (Jj: 8 ) , postremu deorum erga Sophoclein favor (§. 9) ex-
piic'etur at([^iic, jQQniiullis exeuiiilis coinprobetur. /
■ ! §. 7v vizèç Sk iXafiey etxoaiy : Atheniensium erga Sophojciem amo->
rem e( venci^akionem duobus argumentis Didymus probat , quorum prius
numéro .victoriaruin, alterum praetara. demandata côntinetur. de victoriis a
Spphocle< pai'iT,s dictum est in Proiegom. p. 115. ' wç (frini Kaçv*'
arioç: v. . Prolegom :p. 52. 'Ad-rjvaîoi — noléfiip ' dicit Samiam^So*
phoclis praeturani, bellum autem adversus- Samios ab Athcniensibus noveiq
anois ante Peloponnesiacum> suscepium hic noster designaviti xoy nçoç
l^yantnç nôXfuov ^ nova captans et exquisita. etenim optimales Samio-*
rum ex contiiietito Asiae , quo refugerânt , cum Athenienses Samum occu-*
pabant ibique popularem dominationem. constituebant, exorti patriam insu-
iam receperunt et praesidium Atheniensium a se captam inde abstulerunt,
iidem<|ue positquam Samus ditionis Atheniensium facta erat^per phires annos
in Aâiaé Uttore.-ex oppido Anaeitanim Athenienses iacessere damnaqne iis
inferre non destilerun,l.. lege Thùcydidem l U5, III 19 et 32, IV 75, YIII 19.
aUera igitur adversus Samios expeditio Atheniensium quoniam a Samiorum
optimatibus proruentibus ex Asiae littore et ea regione, ubi aliquanto post
Anaeitae AUienieosibus insidias struere solebant, provocata est, hànc Di"
dymus . bellum advèrisué ÀM^eitas^ b. e. opU mates Samios, appeHavit. 'i^i^aft/**
jaç ex corruptis codicum vestigiis dedi Thucydidem. lll .19 sccuJus :■ \4y(tittyt
ut Brunckio duce vulgo -Bcrtbunt, non vernm esse Thucydides ostendHlU3!l
il \4jfttiiav^ IV 75^ là liiyean, VIH 19^? "'Jvttu*. alteri Samiae expeditioni
cum alii duces interfuere,: tum Pericle.«i et Thucydides Meiesiae filius. inde
hM> i^os^er ^.' t. s<îripsit: ov yÙQ. bîxoç rby ix rou rotoviov yévQfjLêrQy
aiQajtjytaç d^nod-^ycei avy JlëQixkeï xai Bovxvâiâj^, loiç nQtJJOiç r^ç «ô-
\ . .
20O0KyîÈ0TS. 147
n^rv *), roi; Pj^ovç toouvttj yéyovB xdçiÇj watB nùvTOXB ^ xa£
npoç ânavzœv avzov ùiéçysaB'at. vtxaç âè sXa^BV êYitoaiv^)^ coç
ç>^ai Kaçvatioç ^ noXXûxiç ôs xai ôsvTcqita êXaps^ xçîta ^) âh
o-MjSénove. ^Ad'tfVatot âè avtov ètœv nevTtfXOvra névxB ovra *) nço
^y nBkonQvvijGiaxœv arçatfjyov eïkovro^') [êjeaiv enrà] èv tco
1
• r
\i énXbJç €i7Z€ïp T: ànktûç iotty etn^îy I, ccnXbiç tSç iarly dnèîy
Brunckius. 2. ndyxoia xat C : ndvxrj te xal I, ndyu T. 3.
eïxoaiy om I vacuo spatio post xagitattos relicto. 4. tqIjov C.
€yyia
5. hùjy ntvr^xoyta néyrs oi/ia] ituîy i^tjxoyranéyte C, itcSy
^&' oyia néyu I, hcHy oyin |é' ï, hiîîy oyxa ^qxovxa néyie B,
neyT^xoyttt tnià hcjy ovia Brunckius qui ex  |^' attulit. nêyi^"
xoyra névxe recepi a Lessiugio quem in ceteris ego non sequar.
6. 71QQ tftty néXonoyijaiaxaiy OJQaiifyoy eïkoyto iieaiy Intà C, tiqo
Xf ct)ç. Db . eandem causam $. 3 idem posuit hacc : ly noXixBCt^ xtxl (y nçê-^
opelaiç i^tjzd^eTo. nam homineni , cuius ex ore melle dulcior oratio Hue-
bat, non tam piignis paratum quam legationibus obeundis habilem sibi co^
gitavit. tempus quo haec gesta sint^ non recte definitum- est tioo riHy TTe^
lutnoyytjaittxiiiy iifaiy Imdy cum verior ratio annos novem decemve col-*
ligat. sed iieaiy Inxà et loco suo et discrepante ccterorum numerorum
moduto inutile falsumque manus alienae additamentum esse inteiligitur.
scfaoliasta Aristophan. Vesp. ex libro Veneto Bekkeri ad y. 283 haec ha-
bet, quae me indice ex ipsius Didymi commentariis excerpta sunt : xà âk
ntçi £AfAQy iyv.faxaiâexdx^y ix€t nQoxeçoy (h. e. ante Vespas in scenam
eommissas) ini Tifxoxkéovç yéyoye xai inl xov ê^^ç Joçvx^âov (Moqu^.
X(éov)f.h.. e. Olymp. 84 4 et 85 1. cont Boeckhii commentatio I de So^
pkaeUs Antigona c. .3et4. inde liquet verissfme a Lessiagio-Trfi^Ti^xovTct
néyrs correctum esse: nam ab Olymp. 71 2 (495 ante Chr.) natali Sopho-
clig anno usque ad Olymp. 85 1 (440) anni quinquaginta quinque collignn-
tar. hinc corrigenda sunt quae dixi in commentatione mea de Sophocliê
fraUura quae fertur (y. Muséum Rhénan, an. 1842 p. 199 sq.). de ipsa
practura Sophoclis haec pauca monnisse h. i. sufficiat, a rerum scriptori*
bus, quorum Samiae expeditionis narrationes ad nos pervenernnt, ne yer-
bum quideni de Sophocle Periclis ac ceterorum praetorum coUega proferri^
dico ffhucydidem I 115—117 , Diodorum XII 27 — 28, Plutarchum in Pericle
c. 25-^28. neque yero auctores a Flutarcho laudati (c. 26 et 28), Stesim^
broitts^ Aristoteles, Duris, Ephorus, Sophoclis meiitionem fecerant, id quôd
ex Plutaichi silentio recte coUigitur» Plutarchi silentium magis memoraibile
i^st.^ propterea qùod alio loco (in Pericle c'8) de Sophocle et Pericle
praetarae coUegis quaedam >inaiidivisse se ostendit. ex ÎAid-éâioy scripto-
ribuB unus Androtio, qui post Tim'aeum vixit (cf. Prolegom. p. 14), Sopho^
ciem in ducibus expeditionis Samiae rettulit. ceteri qui de Sophocle Pe->
riclis colloga verba fecerant, aut rerum memorabiUum scriptores fuere aut
ex hig fontibus minime fidis sua hauserunt, iique de eadem re discrepantia
«t yaria tradiderunt. quae cum ita sint, rem ipsam fictam mihi yideri pro-
nuntiayi et demonstrare conatus sum in ea quam modo nominavi disserta*
tione. sed de bac re quomodocunque iudicabitur, id saltem (et hoc caput
Tei est) nunc ostendisse mihi videor , Antigonae Sophoclis causam ab hae
expeditione ac pn^etura pcorsus separandam esse : y. Prolegom. p. 60 annot.
148 B102
noXXoiv [jL£%anffjLno(jLév(a¥ avrov puaiXémv 3), of'jc èdéXi^at tj^vm
naxQi'ôa xaiaXinùy, £o/e ôè xaî xr^y ''^Xxœvoç <) Uçœavvjjv^^
oç ïjçioç rjV *) (4,stÙ ^Aaxkijnioii ^) nuQu ^) Xs/^icovi, lâçvvdBi
S vno 'IncpwvTOÇ lov viov fÀSià xr^v . lakaviijv »**). yéyove iè xa
d^€0(piXrjÇ ^) 6 2og)oyXijç œç ovx ukloç , xa&û g)fjaiv ^leçciwiiio
n€fji Ttjç xçvofjç axê(f/dv?]Ç» xaviijç yà(} €§ dzçonoXtooç ^kfinsi—^
7wy 7iEXo7iovvt}<5iaxCùv aiQairjyoy fiïXôvxo Itfaiy litrà nivn ttç^S
TÙjp nslondypt^aittxioy If aiQttiriyoy i;ïXovTO tiqo TÔiy nslonoytjaiaxtum^
ëtéàty InrccT. 1. l4yai(taç] dyaytfp C, àQÛyixov 1, àyayiay ad— ^
diU) ovç super finaH ccy T. 2. wilKO-^yctioç 1 : yu\go ipikad-ijvttià^^
TttTOç. 3. 'fjteTccne/LijiôyTùûy ctutoy (C auioy omittit) ^aaiké(ùy CI s
vnJgo pa(nkéwy fKTanfjLinofxéyùjy avioy» 4. "^Àxwyoç Meinekias
(Frag.'comie. Gf, Il 2 p. 683 ann.) ex Apollonio Rhod. 1 97 eiusquê
scholiasta : codices "^kcjyoç. 5. ^y om 1. 6. daxktjnioy !•
7. Tieoi Ç. 8. lâQvyS-siç — tsksviiy C: lâquyOtiç fiatà t^y tfi-
kêuT^y îo(f>(jJvtoç tov vîov I. 9. O^eoae^^ç I.
§. 8. nokkojy fisiaTiéfjLnofjLéytar aviov ^aaiHtay : ut Ëuripidem et
plures alios poetas, sic etiam Sophoclcm ab Archelao Macedooiae xege in-
Yitatum esse salis verisimile videtur: sed mullos réges cum dicit hic no-
sber, vcritatem egreditur. xr^y tov "Akxioyoç IfQcjaùytjy i AIco héros
medendi arti pracpositus tanquam gemellus Âesculapii cum Chirone vitae
qaadam societate iunctus fuisse dicebatnr, ideoque communibus sacris uter-
que cultus est. iiide causa apparet cur etiam Aesculapius praecipuo favore
Sophoclem dignum habuisse narrelur. Ijege Plutarchi Numam c. 4: ^-
(poxXêt âë xcci ÇùiyTt lôy *^4axbj7ii6y ini^tycjd-r^yat kàyoç éaii nokià fjUf
j[çi âeÙQO âiaaaj^toy isx/itjQia, xoct téXêvxrjaayti zv^eiy iatf>^ç Hidoç
S^eôçj v5ç kéyant, naoéa/sy. adde Ëtym. magn. s. y. ^f l/oj»/, Phiiostrat. Vit
Apoll III 17, Phiiostr. iun. Imag. XlII. Alco iiiius Ërechthei , pater Pha-
leri ferebatur: v. Apollon. Rh. schol. 1 97. fama de Aesculapio bospitio
Sophoclis excepto fortasse hinc nata est, quod Sophocles Alconis lacerdos
aKquando et huac et cognaium Aesculapiuni , h. e. utriusque dei imagines,
tricliniis excepit. tÔQuy&éiç vno 'jocfùjytoç tov vtov /ueià xt^y TéAéi;-
Tijj/ : cur hoc loco minime apto, ut videtur, de statua morluo Sophocii po-
sila a i)lio lophonte rettulit ? magis mirum hoc videtur , cum aiil^uanto
post de moi*te Sophociis , de sepuitura et monumento eius exponatur. sed
mirari desinemus., sicubi Sophoclem sacerdotem Alconis habitu sacerdotali
aib lophonte propositum esse tenucrimus, id quod ex- nexn harrationis coB'«
sectarium est. de hue statua memorabiiia quaedam Valerius Maximus VIII 7
exi. 12 servavit: Sophocles quoque gloriosum cum rerum natura certafMn
kabuit, tam bénigne mirifica Uli opéra exhibendo quam iUn operibus eius foui*
fmra Uberaliter subministrando . prope enim centesimum annitm aUigit (hoc
Valerius posuit uumerum nonagenarium exaggerando), sub ipsum transUuin
ad mortem Oedipode Coioneo scripto. qua sola fabula omnium eiusdêm
slndii poetarum praeripere gloriam potuit, idque ignotum esse posteris fUiut
Sophociis lophon noluif, sepulcro patris q%ute rettuli insculpendo. •■
^. 9. xaS-â qtjaiy 'JeQwyvftoç tieqi t^c /oi;ffi^c aiitfdytjçz v. Pro-
legom. p. 47 sqq. eandcm fabulam aliter exornatam narra vit Ciccro de
Bivinal, 1 25 54 : qui (Sophocles)^ cum ex aedê EercuUs paiera amroa |f #•
JS0O0KAE0T2. f49
^ç ydr* ovctç ^HnaxXijç i^t^lcous ^oq)(ncX£t ^ Tiéyoov t^v ohiav *)
' ÔB^ia eiatôvTi êoevvJjofxt^ sv&a èxéxgvnTO ^), sfirjvvaB' ds att-
jy xfo Srif,i(j) ^) xai ràXavrov èôé'^aro* tovto yào !jv nçox/j'^
V)^âsv» Xa^oov ovv ^) xo jaXdvTOv legov îâçvaajo Mf]VvTOv
fçaxXéovç, (patverai as xai naçà noXXoTç rj^ nçoç tov viov 10
oq>œvTa yevo/ÂSVfj avrw ât'xTj noté, è'xfov yàg èx fiiv Nixocnçcli
*jç 5) 'locpwvra, èx âè Qêcoçtâoç ^) 2ixvajviaç ^AQioJœva^ top f)
yt TOVTOv yevo/Lisvov natâa 2oq)OxXéa rovvofia nXéùv è'aieçysv • xaî
ors èv ÔQuixari nuçrjyays «) r(iv^Ioq)6SvTa q>^ovovvTa xai tiqoç
JVC (pQUTOçaç 9) iyxttXovvra tÇ naïQt œç vno yi^Qcoç naQatfQO^
ovVTi* oi ôè x(Jû ^locpœvti. èntxtfjirjaav. SdrvQOç ié iffiatv aviov
^Ttêiy, ''ft jiièv ei/Âi 2og)OxXijÇf ov haçacpçovœ^ êi ôè naQuq)QOvœ^
hcpoxXfjç ovx tifit ^")," xai ^') lixs xov Oiôtnoôa dvayvcovai ^^).
BXsvx^oai as uvxov q)aaiv^Iaxçoç xai Neàrdi^ç xovxov xov xqÔ^W
I. oîxtciv] fi,ri ovOay oîxlav A,, /à^. olxoiiaay oixiccv C, fi^ oîxtavl. ad-
ditamenta âtitoyçcccplr^c nala sunt, fxv) ex .trjv et otxovaay vel ovanv ex
oixtay. 2. ixàxçunxo C: xéxQvnrai 1, ixQV7iT€ro vulgo. 3.
avioy Kp âîfjL^ C. 4. âh I. 5. vi.xooiQCiiov C. 6. &€VQCâoç
(éM super ev addito) avxvycji'Cag C. ' 7. loy — 2o(poxXéa vulgb et
(T) : lov ix 10VT0V fi^y ysyyâ fxhy aocpoxXrjy C, yeyyâ fiaîâa aaifo^
xXfjy xai I. 8. naQf^yays] jiQoa^yaye C I, quos nitQtjynye vo-
luisse rcGle dicit Wesiermannus, éta^yttys (T) et vulgo. 9. (/^qu^
TetOQccç C I. 10. aoqiOxX^ç ovx eif4t C : vulgo ovx étui 2.'o(p,
II. xai om (C T) et Turnebus, habet L 12. âyayyoSyai CT: nce^
çayayyâiyat (I) et Brunckius.
h turrepfa esset , in somnîs vidit ipsum deum dicentem qui id fecîsset,
wod semel ille iterumque neglexit, ubi idem saepius, ascendit in Ariopa~
ttm: detulit rem, Ariopagitae comprehendi iubent eum qui a Sophocle
rai nominahis. is qttaestione adhibita confessus est pateramque retlulit,
10 fado fanum illud Indicis HèrcuUs noviinalum est.
. i. 10. (paiyfjai âk xai naoà nolloïç xxk : v. Prolegom. p. 43 srj.
; 5o sq. ix éh &€(oQiâoç 2txv(x)vtctç iiotorœya : de Theoride Wel-
(erus primum veriora sensit et docuit : optime autem de bac quaestione
^hoellius exposuit in Vita Sophoclis p. 364 sqq. Theorin Scboellius in-
rpretalur Festfeier, Aristonem Freissmann. idem monuit Sophoclcni iu-
orem rectius a Diodoro XIV 53 filium Sopboclis perhiberi quam nepotem
) hoc nostro, a scboliasta Aristophanis Ran. 73, a Suidâ.
J. 11. xêXsvxijaat âh adrôy xrX: y. Prolegom. p. 49 sq. et 58 sq.
:i — X"Qf) yixrjè^ëiç à^éUmy : hanc traditioncm tanquam probabiliorem
icutus est Valerius Maxirous IX 12 extern. 5 : Sophocles ullimae iam se-
ictutis cwn in certamine tragoediam dixisset^ andpiti sententiaruvi erù'jitu
u sollicitus, aliquando famen una senlenlia tnctor causam mortis gavdium
ibuif» Plinius N» H. VII 54 (53): gaudio obiere . . . Sophocles et Diony-
U8 Siciliae tyrannus , uterque accepta tragicae victoriae nunlio, Valerius
aximus cum Dîdymo bactenus consentit, quôd de tragoedia ab ipso poeta
150 BIOS
«
nov *)' KaXXinm'âov ^) vtioxqixov dno^ içyaot'aç è^ 'Onovvxoç
'^xovtoç nsQi tovç Xoaç ni/nx/javzoç ^) avzw OTaipvki^v, Xa^ôvjtit
Tov 2oq)OxX€a'^) çàya elç to avôfxa avjov sri ofntpaxtl^ovaav wo
Tov ayav yi]Q(og ànonviyévxa rekevr^aai» ^divçoç ô'é qn^ai rrjv
^Avviyovîjv dvayiyvwGxovja xai SfAjitaovxa *} ntQt xà xéXfj voriiiax^
fiaxQW xai /Liéaîjv ?j xai vnoaxiyfi^v tiqoç uvdnavaiv f^ij eyovxi
ayav dnoxetpai ^) j^v ipçovfjv xai xijv xpvxijv avv xfi (pœvfj dtfU-
vai' oi as oxi> fiexd xtjv xov âgd/Liaxoç T) dvdyvtoaip^ oxe vi-
12x071^ €XfjQvx&tj, /^açS vixij&siç è'^éXinêv. xai ^^ èni xov naxçÇov
Xa^àyiaC 5. 'ixjiéaôyi a Cmox i^xaiCT: xai (I). 6. ànoisîyaii»
ànexteivaro C, dnotelyayia T. 7. roO âQÙ/Àatoç om I. S. xai
èni toy — kttpùjy cTà . . ., (paaCy, ènéyQaxpe t(p Tàw(ff tââe\ xai lui
xoy — Xa^ùjy âé (ptjaiy énéyQa\ps itp rdcfjfp làâs 1. perihde C, nisi
quod 7 fi oâ(p TùSy èni trjy âexéhiay oâày xëitLiéyajy nqo, mox am^
OéiQ^yay ènéartjOay , ol âh x ' ' • • oiHya, tum rei^oy pro xwQOVy
dein xax* o^ag iniaiàç, tandem d^meiy xov àyâqa et t^ xàt^tj^
avioù xââe. conferatur annotatio inferior cxegetica.
recitata, h e. de ayayyiùash non de fabula ab histrionibus acta cogita vit,
id quod ex verbis cum tragoediam dixisset intelligitur. de fide narrationis
dictum est in Frolegom. p. 59.
§. 12 et 13. Ex his pleraque conficta esse non difficile est ad inteU
ligendum* priera taraen aut vere tradita aut bene inventa sunt. nain se-
pulcra paterna Sophoclis quod undecim stadia a moenibus urbis (Athena-
rum) Deceliam versus sita dicuntur, hoc convenit page Colono, unde So-
phocli origo, decem stadiis ab urbe distanli. y. Thucyd. YIII 67 : ëati âk
(d KoX(ûyoç) Uqby JJooéiâiâyoç i^dj nékeioç ^ àn^)(^oy aiaâlovç ficckiaia
âéxa. idem iuxta Cephissum positus erat (cf. Oedip, Col, 6HS) , Cephissos
autem in septentrionali Atticae parte prope Deceliam ortus Colonum Athe-
nasque defluebat. minus bene se habet quod corpus defuncli. hominis ne
Colonum quidem ex urbe tune tuto deferri potuisse significatur, ut quem
Lacedaemonii duce Lysandro Athenas obsidentes munimentis occupassent,
at vf'ro urbs Athenari^m nulia obsidione clausa erat , cum Sopbocles ani*
mam* efflavit (Olymp. 93 3). atque hoc vitium Thomas Magister audacibus
immutationibus tollere conatus totum locum talem exhibuit : jcHy âh na- '
TQf^ojy aùiov xaiptay èni ^sxiXet-ccy xeiuéycjy ngo aicctUtoy xov lU'/ouç
%yâBxa xai xovxoy xov xônoy {jqànoy T) èntTêTfixixôrtoy xaia lùiy ^i&ij-
yaicjy, ènslnSQ ovx oiôy xe r^y avioy èxsî ^âniéty, ^lôyvaoç xax"* ôyaQ
iniaràç — xelëvtay. 6 âh AôaayÔQOÇ — ot# 2o<ioxkriç, xi^Qvxa {xiiQvy^
fia T) néfxxpaç èâiâov ^âmaiy roy ccyâça. (f)tthi (Tè oTt xai (xai .tt^
Brunckius) tçt fiy^fiaxt aviov 2^6iQ^ya èniart^Gay , ol âè xfkidôya X"^'
x^y. èntyeyQdtfO-ai de xcp xnipo) aùrov xàâe • ^'xQurnu) r^âa xdff^) xiL
sed ne sic quidem omnis offensio sublata est etenim Colon us proxime ab
urbe aberat , Detelia autem in fmibus Atticae sita centum viginti stadia
inde distabat. accedebat quod Colonus et regio circumiecta a moenibus
Atheniensium conspiciebantur , ut facillime auxilium fcrri possct, si hoates
SOOOKJÎEOTS. ISl
7cig>ov êri&f] rov Ini rfj oâ^ rij xarà rr^v /^(xéXêiav- (psçovarj
€éifÀtvov nço jov Têt/ovç êvâexa araâiœv» g>aai âè oti xa/ rw
n^r^f^an avrov Siiçtjva inéaujaur^ oï âè/jXiiôva /alxîjv, xai 13
lOVTOv Tov x£qov TBtsiyintoxoiV uiaxêâaiiiiovtœv xaxà '^&/]vai'œv •
^lovvaoç èniaiàç jivaivôçîû èxéksvaev snirçéil/ai rsd'/jyaL tov
avâça eiç tov Tucpov * œç âè (oktyciçfjasv o ^voavâçoç^ JciJt^-
çov avT(^ ènéoTf] o ^lôvvaoç to avro xsksvœv • xai Avaav*
ÔQOç nvv^uvàfxevoç naçà rœv (pvyàôîûv^ riç éi'fj o reXevt/iaaç,
Xtti jLtad^œv or^ 2o(poxXfjç vnàçx^'' 9 vt^çvna néfxxjjaç èdiôçv d^i^
nieiv* XapoûV âé . . ., ç)aa/V, inéyçaxfje tÇ tdqxf rciâs •
ex castcllo Decelensi tam prope succedere ausi essent. neque vero res
Atheniensinm adeo fractae tune erant post victoriam apud Ârginusas par-
tam, ut nunnisi venia a Lacedaemoniis impetrata dilectum civem sepeliro
pussent, quainvis Deceliiei ab hostibus insessa inultuin sollicitudinis iniice-
tct: Thucyd. Vï 9l, VU IS et 19 et 27, VIII 69. sed innei^ia/Lioy De^
celiae Agis administrabat (cf. Thucyd. VII 19 et 27.) , Lysander autein cîassi
Peloponnesiorum praepositus erat, cum incidit obitus Sophoclis. conf. Xe-
noph. H. Gr. Il 1 6—7. verum enimwerp^fabulae inventor annum quo
Sophocles decèssH (CNymp. 93 3») cui» ieiiipore proxime insecuto eemnii.
scuit, ut ex nomine Lysandri patet. nanu pLOst pugnam apud Aegos flunien
Lysander Athenas obsidione clausit, ac.tum nemo tuto ex urbe.egredi potuit.
perinde tenipora confudit Plinius Pi. H. Vir30>: Sophoclem tragici coihurni
principem defunctum sepelire Liber pater iussit, ôbsidenHbus moenia- Lace^
dàemoniis Lysandro eorum rege in quiète saepitts admonito , ut paterelur
humari delicias suas* requisivit rex quis supremum diem Alhenis obisset,
nec difficuller ex iis quem deus significasset inlellexit, pacetnque funeri de--
dit. parum accurate, neque quasi de industria, Pausanias I 21 2 imperato-
rem Lacedaemonium TOK »Jyoi\uf l'ov significavit : nam ex eius narratione
vanifestum est, etiam hune non de prae^idio Dccelcnsî sed exercilu Athe-
■18 cingenle cogitasse conf. Plutarch. Num. 4. tf^aai âh on, xai -^
Xt^Myct ^alxtiv : hacc cum ad vagum tumorem delegentur, ipsum sepul-
cniin Sophoclis apud posteros ignoratum esse certum videtuV.. statuam
eius et simul Ëuripideam et Aeschyliarti intheatro Atheniensi positas Pau-
sanias (I 21 l et 3) conspexit, easqie a -Lycurgo oratore décrétas fuissp
credibile est. ante Lycurgum ne Sophocli quidem statua Athenis publiée
ereclB videtur fuisse: v. Prolegom. p. 59 sq Siren aut hirundo tnmulo So-
phoclis imposita ex epigrammatis et fama facete coniicta duçta est. ' Siren
dulcedinem cantus et vim tenendi ducendique animos significat. Paùsdii.
I 21 2 : eicj&ccài âe xccl vvp in . noir^fÀnimv mcèi koytoy to ^naycoyoy
JSeiQ^yt fixd^€w* Sirenem novam Liber pater Patisanfa narrante Sopho-
clem Lysandro designavit. hirundo vernum teihpus et ludosscéiiiros Athe-
nis tum celebrari solitos spécial. Xapdjy ôé, (fccaly, in/y()a]ijf : quîfe
ille fuit qui tituium subiectum inscnpsit vel inscribendum îus^it? ' Lysan-
der, ut mihi videtur. scntentia manea est et lacuna obscuriatav; post Acr-
fi(ày âé fortasse excidit t«<: 'AiS-^yicç. verba mox posita tr/y tovtov aoà^
xtjy non de "Sophocle intelligenda sunt, sed de Lysandro devîcto^ Athehîeril
se» ad nimiam Sophoclis venerationem impeliente. hune loei' sénsum Th6'-<'
mas corrupit interpolando "Jojqoç âè (ftjoty ^A&tj^afovç âïà xtiy ioû ùy^
ÔQQç dQ€Jtjy xiX, de re conf. Prolegom. p. 51 sq. et 86 sq.
Î52 BIOJ •.
3tçvn.T0} rtSâs tâxpM JSotpoycktjp nçtoxêta Xafiôvra^'
T^ *) xçaytxfj téyvti 2), o/ij^ia ri a£/4vntajov.
^laïQOÇ Si (pfiat zr^v tovzov ugettjp xai ^) xptlguafjta nenotîjxim^ai
t4xa&' exaarov eioç '^) avxtî) 5) ^vsiv. e/ji èh èçàiiata^ œç tp^
aiv ^AçKTtotpivrjÇj éxatov xéaaaça, avvijyœvwaxo^) àh jiioyyKtg
xai EvQimôri xai XotQiXfff T) xal vlXIok; noXkolç «) xai '/oywjTi
15 T6 nàv fibv 9) ovv 'Ofjifjçixwç œvo/ita^e • tovç xs yàç fxvm
dovç q)éç€i xar' lyvoç xov noifjxov xai xrjv ^OôvfTosLup *^') Sf
noXXotç ÔQAfJLuatv vnoyçd(p£var naQêxvfioXoyet ôè xad^ ''O^itjfov
xai xov ^Oôvaoicoç xô ovofia **) •
og^coç ô' WvaG€vç HfjC *2) èmivvfioç xuxoiç ^^y
nokkoi yàç cSôvaarxo **) ô'vaafftuç ifiot\
TJ^onoiHxai âè xai xotç inivor^aai xe/vtxœç xçijxai *0fifiçi^9
1, *V rff C I. 2. ti^y^ *ai ojf7,"« '• 3» *«* <>™ '• ^
scaS-^ %Kuaxoy Ixoç I : xad-éxteatoy 0. 5. rr^TOu C. 6. «ïuk^*
ytayiaato I T: avyrjywyiaapTO C. . 1> xoiQiU^) CI. 8. nAÀoiç
Tïoîliloîff] vulgo ^AQiaxtn xai cckkoiç invitis G I. 9. ju^j/ om Turne-
biis et fortasse C, addit I et Brunckius. 10. ViSûoaetay] codicc»
addunt J^ ex versu proxime sequente taiso repetitum. 11. fov
oâvaaétaç 10 oyofÂtt I: rov èâvaaéioç C 12. oi/ii C 1. 13. xtc-
xu)ç G. 14. wô'ùattyio Schaeferus: C dâùaauyio, vulgo wâùaaayifh
§. 14. (uç (pnaiy *AntatO(pttVfiç : v. Prolegoin. p. 52. avyfjyt»^
ptactTO — r(p vlipi V. Prolegom. 41. Choerilus concertator Sophoclis qui
propter aetatem esse non potuit , ab hoc nostro pcr erroreui admissus est,
propterea quod Aeschylum, eximium Sophoclis aeinuluin, cum Choerilo et
Phrynicho praecipue certavisse compererat. hoc non fugit Naekium, idem,
tamen etiam alia ratione, sed longius repetita, hanc rem expedire conatur:
vid. ChoeHli Samii quae supersunt p. 8 sq. ccterum genuinae scripturae
forma ex libris CI restituta , pro numéro fabularum Sophoclis 130 iani
prodeunt cenlum quatluor, et ingens fabularum subditivarum multitude (17)
sponte evanescit. nimirum Thomae recensio adhuc vulgata haec habet fyga"
%lf6 <f6 — âga^aTa ixaioy rçiâxoyta • Tovj(oy âh vod-êvitcc^ âixaéTirâ,
numerum improbum 130 ex nota PA perperam pro P^ lecta vel scripta
natum esse recte monet Westermannus. undc cetera Thomas arri puéril ne<-
scio. 104 titulos dramatum Sophoclis exhibet Welckerus Trag, Graec, %. I
p. 72 et 76.
§. 15. Hinc altéra commentationis Sophocliae pars orditur: v. Prole-
gom. p* 44 coll. 27. ro nây — (ôyôfjtaC^ » h. e. quidquid fangehai,
id in tnodum Homeri dictum e/ferehat. nager vfioloyfl â^ xad-" "Ofitf
Qoy ' V. Odyss. T 407 — 409. Sophoclis versus ex ?iiplris élus iranscri-
ptos esse Brunckius coniecit , rectius Welckerus eosdem ad Phacaces ret^
lulit Tragoed, Graec. t. I p. ^31. Vfitigixnv ixfi. x^Q^^' ^- Prolegom.
p. 45.
lOOOR^iEOT^.
163
*/iaiz6fi€voç *) /(i^tv* o&€V iîniiv ^lœvixov riva fiovov ^ocpO'-
^èa Tvy/ùvBiv 'O/hj^^jov fjiadrjTrjv» xa/ ^^ aP.Xot noXXoi /Âffttf4î]V'.tQ
tî ^^ rtraç ^) Twr nço uvtcûv ^ tœv xa^ oiîrorç, /âÔvoç ôè
oq>oxXfjç d(p' *) hxàaiov ro "kafinçbv dnavd-ll^ti. ôio ^) xai
éXiTta sXéyêTO* i^viyxe as là (juxxd , svxaiQtav yXvxvzditiv,
ikfif^v noixiXfjr, oîÔ€ ôè xaïQOV 7) £v fiêiçr^aat ^J xai 9) nQÛy^,
ara, œaie èx fiixçov ^/Àtavi/lov okov r^d^onoui» *tJ) x6 ngoatanov»
jxi âè 70VT0 (Â-éyiaiov év noiTjratç âfjXovp r^âoç ?j nd^oç **). Ç)jy-17
îy ovp ^AQia%oq>dvrj(; orf Kaiçoç ^^) ènsxud^él^erOj aXXors **) â&
^QffOxXéovç^ Tov fiékiTL TQ OTOfia *^) xê/QiçfÂépov^ q)fiai ôè
ai ^*) *AçiaToè€VOç œç nçcoioç zcov 'u^&r^vfj^ev ***) noif^itop x^y-
yçvyiav *7^ fisXonoiiav sic jd iôia ^aixaia jiaçéXa^ê xai tui
id^vça/iipixio TÇOTKO xatéfii^BVm
f. 16. xai (tXloi xiii V. Prolegom p. 44 coll. 27. to Xa/nnçoy
ntiyO^(K^t ' Y Prolegom. p. 45. fiiXixia iXéyeto - Ilermesianax ^apud
.thcnacum XIII p. 598 C 'At&(ôce fjttXiaaay Sophoclem vocavit, Simmias
liehaniis (Anthol. VII 22) lov fisXixQoy. conf. Ërycii*epigramina Aûllio-
og. VIÏ36. Suidas v. 2!oqoxX^ç: ngoar^yoçevâ-tj âk fiéXura ôict io yXvxô.
choliasla ad Sophocl. Aiacem 1218 (Didynms) : ^âiaroç djy 6 2b(fbxkijç
roXif ini to ïâtoy t/d-oç ixXiyey , oO^ey xai fiéXnia êxXij&fj. ix fit-
qov rjfxiaxix^ov — TTQÔavjnoy : hoc quam vere observattim sit, vel duo
ersus Aiacis monstraverint, dico 98 et 100:
(Sat^ ounoT j4ïayt* oïô* àrifidaùva* ht.
dxtyôyreç ^â*j ta fi* à(faiQ€lad-(oy SnXa,
onf. Antigon. 519 :
owro* avyixd-Bty<, dXXà av/LKptXeïy ^cpvy.
§. 17. tptjxsiy ovy AQiaTotpàyrjçi comoediarum scriptor est, non
ranimaticus; v. Prolegom. p. 56. (fvjaî âï xai Idgioré^ëyoç: y. Prole-
oni. p. 46. (iç rà Tôta ^Ofiara: tôia sua est, nihil amplius. vid.
iermanni Opuscul. t. VI p. 155. ne quis forte «liamnum dubius liaereat^
ffero ex hoc nostro §. 5 âià irfy îôlav fitxQoqotyifty , schol. Sophocl.
iocis 1218, VUà Thucyd. §. 27 loîç iJiotç na^ioiy, §. 54 làç iâlaç
atOQlaç.
154 BIOS
Bioç AiaxvXov *).
1 ^iffxvXoç TQayixoç yévêi ^) fisv ^v *A&fjvatoç,' *Eksvainoç tov
âfjlLtov, vloç Evq)OoloDVOç '), Kwaiystgov dâskcpo^ xai ^^inêtv/ov,
«§ €V7iazQiâ(oy xô yéi^oç xatdyœv^)^ véoç âè tjo'^uto rœv tçu"
%y(gôif5p, xat nolif rovç nço avTOv *) inSQrJQS xatars ifjv nofrj"
aiv xai TTJv âid^saiv rijç axfjvijç TfjV rs XafArnçôrTjTà r^ç xoçij-'
yiaç 6) xai trjv axevrjv xœv vnoxçizœv vijv rs tov ^^oçov ae^ivo^
tfjra, œç xai ^ÀQiatocpdrrjç q)f]aiv
^A'kV (S nçcoioç ') rwv ^EkX^vœv nvQytoGcit^ çi^/Ltara asfivà
xai xoaf.ii^aaç rçayixov Xtjçov ^y
Bavvs/QOViae Jâ nivdÛQW ^ ycyovwç ^) xaxà zfjv tpSo^rjy.oatf^v
*Okvfinidâa, ysvvutov ôè aviov ipaai *") xai (HBTua/^stif j/^ç sp
Maga&'œvi (nd/fjç^ ovv jfv àôsXqxo Kvvatyst'çM^ tfjt **) nçoç rovç
^açeiov aiçaTfjyovç /jdviv xai 'AQTuq>éQVî]V (xovtovç yàçt ^a-
Codices A G G, R c, h. e. Askevianus D, Cantabrigiensis tdter^ Gn •
dianus 88 sive Guelpherbytanus in usum meunii a Schoenemanno colia^
tus, Oxoniensis, exempiar Roborlellianum, Canltibrigiensis prior. ex G
et R quotiens nihil refertur, cum iis contextum verborum hune nôstrum
consentira indicium est : cetcras scripturae discrepantias a Butlero t. VIII
p. 159 sumpsi ; vulgatam (V) nominavi Stanleianam. sigla circumdata
lincinis praepositam scripturam silenlio niti indicat. c incipit §. 9.
1. TOT nOJHTOT add R. 2. yéyoç (G) V, non A R. 3. Eu-
a>(oQl(oyoç A , Eu(p)QoyCtayoç C. 4. t^y (pvoty ?)((oy ' V. 5.
iavTOV A C, iavTOv R 6. x^QIY^^^ ^' ^* TT^wTf A C R.
8. xkîjqoy C G R. in R tanquam vitium typographicum p. 266 correclunl
est. 9. yeyoy<j}ç xttjà irjy TeoaaQaxooTny *0>l. V et R (sed hic
Xttid T€ pro xaxà) ^yiyovMC futà t^y rfaa. 'OL A, xaià itiv t€(J-
aaçaxoaxriy X>1. yêyoycjg G, 10. (paaiy aôjoy V. 11. tîjÇ
TIQOÇ TOVÇ ^ttQ€(OV > — &ttlàtttlÇ 7lé7lOfÀ(jp6 0» A V (C).'
§. 1. KvyaiyêtQOv «cTfAc/Joç xicl "AuHylovi v. Prolegom. p. 71sqq.
Il êvnccTQiâuiy tÔ yéyoç xatâytuy : v. Prolegom. p. 73.
^. 2. UQiaioifiâytjç (pfjaiy: in Ranis v. 1036 (1004).
S- 3', y^yoràtç xaxà jtjy l^âourjy.oaxfiv 'OKvfinittâci: non annum na-
talem Àeschyli indicare, sed temp'us circa quod vixerit in universum de-
finire vilae scriptor suscepit. rationem suam ila probavit, ut priinum Pin-
dari qui nalus est Olyrap. 64 3 aequalem fuisse, dcin Aescliylum pugnae
Marathoniae et Salaminiae (Olymp. 72 3 et 75 1) inlerfuisse referret. ita-
que TeqaaQccxoartjy quod vulgo iegitur librarii vitium est notam f/ pro o
admittentis, scriptori autem tempora rectc dcsignanti imputari nequit.
AnXTjtOT. 15Ç
QhtQÇ fiêTùt nfviijxovTa fivçtiômv âid 9aXttTtfiç ninOpiqié) ?), tijç
T£ iv ^okafÀÎvi vavfjta/jaç avv jw. vttOTëçti) dâtXqH^ ^) \A$i$ivin^
Mai Tîjç èv nXaTaiaiai ^) nsl^ùfjia/i'aç ^). EéQ'^fjç ^) yàç.6>Jtt*é
Qiiov ôéxa naçëX&ùpiœv èviavxmv n€PTuxoaiaç 6) /Âvçidâaç otça^
xov avvayayœv âià yfjç xai d'aXdtztjç xaià rijç 'EAAcî Joç iatçu"
Têvosv^ ov t6 fiièv vavTtxov xaisvavfiâ/îjaav 'Adijvatoi èv ^a»
Xa(ÀLPt &€fii(jToxkéovç agxSv oTçavfjyovVTOç, z6 ôè ne^ov èvIiXtH'^
taïaiGL f) AaxtdaiifA.6viot jnetà Havaçiviov xarsno'kéfÀt^aav • S
Sij 8) xuiéXins . S^çélQ f^^tà Maçôovtov axQattjyov , avroç 9)
lie%' okiyov eiç *<^) IlsQoiàa q>vy(6v^ èmiôfi xrjv èv 2akafÀtvi
vavfjLa/jav êiôs,
Kaxà âè tijv **) noiîjaiv doxst ^^) to âôçvv dsi •') xai vnsç^H
oyxov , ovouaronoiiaiç ts xai inidétoiç , 6xt de ^^) fjiixatfOQaîç
xai ndai Totç ôwa/Àévoiç oyxov }^) xfj' (fçâasi nsçid^etvai Xçoi'"
fiêvoç, al âè âia^aaetç aviœp^^) xwv âçajLidxœv ov noXXùç n€'6
çtnêxei'aç^ xai nXoxdç é/ovoLP , œç' naçà xoiç reœxsQOiç, (XÔvov
yàç anovàd^ei ^^) i^éye&oç ^^) xai oyxov nsQuidévai totç nçoa-^
!• ninofXfpi xaxa l.4d-t]V(tt(oyG, 2. icjv uâfl(f(Sy\, 3. Trlatat"
atç G V. 4. ynv/4,a^Caç A. 5. S^Q%tjÇ yccQ — pav^ax^ap éîâe
om AV. 6. 4> ^vQtàâaç G. 7. TlXaicctdai C, nlaiaittîç G.
8. cTv C: êh G OR. 9. aviqç G: aviov COR. 10. iiç aaCap
qvyrj âiccfiaç • G. 11. tjJk avpd-eoip t^ç Tioii^aëwç A(G) V: x^y
7io[tjaiy C R. 12. àaxiï xb G R, aaxfîro G, C^Ao* to V. 13. dsl
nlttOfitt A. 14. lit (fè G: ht xcù R, ixi Je xai V. 15. oyxoy
TifQiè'eîyai, omîssis jj q)QttaH et )^Qmfiéyoç^ G. èçy^v% non o;'xoj/, A.
16. ttvxduy rûiy] aux ai lajyG quod correxi: avx^ xàiy^, xùjy V, sed
tt^Kp posk noÛàç. paulo ante dedi al âh pro tradito aï x(. 17.
C/jXoî k, 18. fiéyedoç xai oyxoy C G R: V to /Sa'çoç.
§. 4. SéQ^/fÇ yàç xxk: Herodolum auctorem sequitur, unde tam ce-»
tera quam niyxaxoalaç fivoiûâaç Xçrxis accepit; vid. VII 186 extr. conf.
Prolegom. p. 67 ann. 2. fiix oUyoy ek Il€Qaiâa (pvy(ôy, in^êrj —
ëïôe : conf. ilerodot.VIII 113: ol â* a/xq^i Sé^^sa, intaxôvxfç ôUyaç ^fié»
Qaç fÀixà xtjy yav/Àa^iccy, i^éXavpoy iç Boiœxovç xr^y avxtjy ocfdy.
§. 5. xaià âè x^jy noirjaiy xxli a r^btis gestis ad.poesin Aeschyiî
pervenit : v. Prolegom. p. 75. in suo de Aescliylo iudicio ducem aucto-
remquc Aristophanem secutug est. lege Ranas eius inde a v. 857 (833) --^
1094 (1062). prae ceteris to*' oyxoy et to vnéooyxov Aeschyli premit,
qua in re spectavit quae in Ranis Ëuripidcs adversus Aescliylum gloriatur
(939 sqq.):
«Ai' wff TiaQilafioy irjy xfyyrjv tiuqu aov i6 TiQùJxoy ivd-vç
oiâovaay vno xofjmaafiùxtoy xai Qi^fidxuty inuT^d^y,
ïo^vaya fiïy UQutxtaxoy avx^y xai %o ficcQOç aqfîXoy-
idem cum àyo^axonoUaç Aeschyli et inl&exa insoliia memorat, respexit
Han. 924 sqq. 'et 836 sqq. éd. Dind.
166 StOS
tinoiç^ uç/atov sivat xçivcov tovto *) ro ftégo;, rà ftfyàXonçîniç
TB ^)^ai ^çmxôv ^), rô âè navovçyov yof.txlJOnç€néçt€ xa/ yvco-
V fioXoyixov dXloTQiov ^) ttjç XQayhïâi'aç rjyov^t^voç *). coffre ^)
ità xo nXsovttl^tiv T(7) ^ùqsi tœv nçoaoinœv xœ^ffjôiTxai nltçà
*j[çiaxo(p(ivovç» èv fzèv yàç xij Niô^rj €œç xçtvrjçf tjinéQaç èni^
Ku^rjuévfi xw xdcpoi xœv nutâcov ovâèv cpd-éyysxai èy-Aty.a'kv ixi.tévrj*
èp ôè ôrj xotç "ExtO()OÇ Avxqoiç f) ^A^iXleiç o^ioiwç «) iyxexa-
Jtvfi/népoç ov (pdéyysxai , nXfiv hv dç/atç Skiya nçoç '^EçiLtijv
%dfxot^aVa. ôio éxkoyai filv naç* avxù) xfj xaxaaxsvfl diacpsQOV'
vai' nifinoWai. uv svQS&eisv ^ yvœ^iai ^) âè ^ av/HTiâd-etar tj
ùlXao ^0) Tt xœv âwa/Liévoùv eiç ôàxQva àyayuv ov ndw xut^ **)
■ x€ yuQ vxjjBGi xai xotç fiv&oiç nçoç sxnXfj'^tv xeçaxœô'îj fiukXoy
ij*. Tiçoç dnâxîjv xéxQfjTut.
9 *Anijçe ôè nçoç *2) ''léçtova xov ^lysXtaç xvçavpovj xaxâ xivaç
1. TOuriV, et tuiîi to fiégoç jnsynlonoeniç» tovto ro fiéçoç omC G,
2. re xai CGR: xai A. 3. j^gwïxùy — xo^iponçenég te xal om G.
4. dklfÛTQioy R. 5. rjyovfjLiyoç. djare — n(xfÀ7Tolk«'ï ay evQf&eîêp]
pro his G ^y^aaio. âio lavrcc /uey èv roZç ôxiàfittaiv avrov, nlelaroi
ny evçeO-êîsy. perinde C, nisi quod nkslaïa. 6. ùiaie âicc] âia
tavra fûv iy joîg âQU/naaty avtoù oiare âtà A 7. lovrooïç R.
8. éfj.oftaç'] éfioi (ôç âoxsî R , fortasse vere. 9. yyùîfirj G. idem
' R. II. xaïç J€ yàç — xé'
non G G R c.
avfAnàd-iia et ââxQvoy. 10. àkloTt R.
XQfjxai, om G G, 12. nçoç] tôç V, no
§. 7. iy u\y yaç rjj Nto^r} xrXi hoc pelitum ex Ranis 911—915 et
919 — 20 : sed Niobatn usque ad tertiam diem sepulcro liberorum mulam ûi-
sedisse , hoc ex ipsa fabula Acschyli vitae scriptor (Didymiis) edoctus est.
idem tpQvyaç 8iye''ExT0Q0ç AÔTça (nanv una fabula est), tragoetliàm etiam-
tum superstitem , leclilnvit , ut verba mox posita docent. schol. Aristoph.
Ran. 942(911): ô ^A^i'klevç âè xaS-^/nsyàç ioxi xai oHx ttnoxqi,v6fjLeyoi
naç* AlaxvXfp iy âçttuari imyçucpouéyo) *t*Qv'iiy ? ^xtoqoç. uivtçoiç»
hactenus schoiiasta Diaymum me iudic'e excerpsit, tum (ex Symmacho) voct
nXloiç haec subiecit: tlxbg toy iy rotç 'pQv^iy Id/Méa ^ "Extoqoç Au-
jQOiÇi 5 xày iy Muo/utâôaty, oç f^ixQ^ rçtcSy ^fifçday odâsy ipO-iyyfjai.
laciturnitas trium dierum aut jn utraque fabula commemorata est, in Nioba
et Myrmidonibus , aut per errorem ex Nioba in Myi^idones a schoiiasta Ari-
slopbanis translata, sane alter ille scholiastae auctor ipsas tragoedias Ae-
scbyli non videlur consuluisse, prior auteni conGdentius loquitur et tanquam
avtùnrtiç narravit.
§.9. dnîJQS âè TiQoç 'Jéçcaya: \. Prolegom. p. 75 sqq. Tty>ç ai
ifnaty iy ifj imâil^H — ififiova i^afipiia&^yni: haec vcrba Naekius
(Opusc. I 362) loco suo mota et in fine §. 8 post dnarvjy xixQtjtoi repo-
nenda esse coniccit. sed in vulgato oi*dine bene se habent omnia: n«m
très partes scrmonis très causas suscipiendi itincris enuroerantes ita sibi
succédant: xata tiraç (lé^y tum xai ce âk iyiovç, poslremo rii^èf âé (f^aan^*
AI2XTA0T. 157
f^èv *) vno *A&fjva/(oy xataanov^aa&siç xai ^aotj&sii ^) yéif
o^-ri T(f 2o(poxXêr^ xaxà Se èvîovç èv ko sic tovç ùp JMa^ad'i^vi.
T^^fjxQ%aç è\syBi(jù /nêrçto ^) ^aar^âeiç ^ifAmvlôri *) (to yàçi
sX.êyftov nokv rijç nsfji lô avfinadèç XenTÔjtjTOç fieré/jiv i^é''
Xe^fi) rov Ala^v'kov^ coç €(pa(£v^ iaiiv^) dkXojçiov), Tivsçf)
^é (paaiv iv Tfj èniôèi^Bi idov EvfjLSviôfov anoçuâ/jv sîaayayôvxu
toi; xoqov jooovtov èxnXîj'èat top êijfiov ôiajs %à fièv vr^ntu £x-
^Ekd(àv To(vvv sic SixeUaVy 'léçcovoç tots jfjv AÏtvîjv xxi%ov^ 10
Toç, ènsd6i%axo nuvv Xafinçœç *), oioovi^ojievoç èvxevd^êv ^) piov
aya&ov xotç avvQixiXovai ^) xîjp nàXiv, xai acpôÔQa xui xe '*) rv- It
Q(ivv(p ^léçtûVL xai xotç rskwotç xtfifj^êtç, èniÇrjaaç xqkxov eioÇy œp
ixdop névxe nçoç xotç e^tjxopxa^ ixeXevxa rovvap ^^) top xçônov,
dêjoç ycLQ ^^) ;<éAwVî71' aQnuauç *^), coç fyx^ar^ç yevéa^ui xfjç
1. fiïp] iJLÏv éç V, non A C G R c 2. ^od-tj&iîç hic. et mox. G»
3. fiéjQtj} om V , non A C G R c, 4. aif^wyiâov A C R 5.
aéXéi V , non A G R c. 6. dkXoiQior iaii G. T. nves âé (fcc»
aiy — i^a/LipXttid'irai om CG. 8. nâyv Xa/nTiQuiç GRc: xàç Âîx^
rcciaç A, laç ^ïtvaç V. 9. èvxsù^iv Hermanmis Opusc. t. II
p. 148; iv^fy A R« iyiâd^ep omisso filoy G, éyxaijd^a c, deest V.
10. avyotxovai V, non A G R. 11. ifj le xvQtiyy^ A R c : t^ tv-
çdyytt) y, T^ Té omisso jvçccyv^ 6. l^. èiiXsvia lovjoy K, t€-
Xevia jovToy G : V jovroy éiéXéùta» ,A iréXevta ponit ante wy èituy*
13. «£70^ fyttQ ARc: à^thç Y, vtUioç G* 14. avXXafiiàtf G, et
statim &^Qaç pro dyçag,
§.10. ^léçûjyoç tÔT6 i^y ^ttytjy xilCoviogv v; Prolegom. p. 82. sta-
tim meliores libri nâyv Xufxnqûjç, non loff Aîtyatag x\\xQà pro nnyv Xetfi'-
TTQwç ex codice Askeviano enotatum est. vulgata scnptura ncque hoc ne.
que illud exhibet, sed làç Aïxyaç. Vel ex liac inconstantia videtur col-
ligî posse, tara xàg Ahyag quam xùg Ahyaittç alienae manus addilaimen-
tura esse
J. 11. Tçî Te tVQttvy^^JéQtayi xai xoTg reXtûoiç xifitj&eig. tcmpora
longe distantia confondit ; y. ProlegomJ p. 80 sqq. intCiaag xqtroy
(joçt, dty éiûiv héyji nqog xoïg l^rjxoyja: si Olymp. 81 1 extremum Ae-
schyli annum fuisse cum chronogrâpho marmoris Parii et scholiasta Aristo-
phani«.(v. Proleg. p. 76) statuani'us, ad huîus nostrî rationem annus na-
talis Aeschyli incidit in Olymp.' 64 4, quae compulatio proxime acecdit ad
cam temporum rationem , qua Aeschylus viginti seplem annis ante Sopho-
çjem (01. 71 2) natus esse fcrtur. conf. Vita Soph. §.3. idem autem quat-
tuor annis ante, h. e. Olymp 63 4, natus est, si verum est quod tradit au-
ctor marmoris Parii, Aeschylum pugnàe Marathoniae tempore (01. 72 3)
tri^inta quinqu'e annos et archonte Callia (01. 81 1) cum decederet sexà-
ginta novcm natum fuisse. iTiXevjtc tovroy toy XQÔnoy: v. Prole-
gom. p. 83 sq.
160 BI02
t7 noÇj 2o(poxX!jç. to ôè dnXovv *) rîjç âçàfjtuTonot^uÇj si (xàv wç
TiQOç TOvç fi£x' avTOV Xoyii^oiTOy ipuvXov (.ihv anokafxpdvot'^^.iiai
dnçayfAdxBvxov ^ el ôh tiqoç tovç uvœvéçfo y d^avfJLUÇus jtjç èni^
voi'aç Tvv noitjT^v xai r/jç fvQsjaêcjç. orw ^j Je ôox^i l^av^a»
OTOÇ je KUi T6KB(ûxBQ0ç x^uyMÔtaç noiijTr^ç ^orpoxXfjç yByovévai^
og&coç fièv âoxBC* Xoyi^éa^ço âè oti noXX(^' /alBnœjêQoy ^»'*)
,6711 OeGniôi Oqvvixoo *) t£ hui Xoiçùjo eiç ^) Toaovêi. 7) fis-
;.: ^t^oç Tijv xQuymàiuv nQoaayayéVv^ i] ini ^tV/vAV^ hniivTm^^^
Biç T^v ^oipoxXéovç iXdiVy tsXtiixriTa.
18. V ' ^Eîiiyçaixixa èntyéyQumitt *^) tÇ jdqiff atfzov* ^ .^^
Auxov t'i 6rv/(op fi^sy/uu zvnëiç i'd^apov»
(paaiv vno ^Ié()œvoç d^tco&évxa **>) dvaèidd'^ai %ovç Iléçaaç êv
2ix€Xta xai Xiuv ^*) svâoxt/njjaau
I. âînlovv R, non GO. 2. ànola/xpâyot 0: Ixlau^nyoi "G, h-
Xtt[Àf(ivit R. 3. orr») ôh âoy.hî rslsujieQOç iQfeyo)âiccç noitjriç oo-
(poxXijç G et Stanlcius, oçjb âoxei ^au/naaioyii xui JsiétôiSQoy xqu-
yfpâcr^c noifjifiy oro^yOxA^ R. 4. ^aXenu)XèQoç ^i/ G. R qy ponit post
Béaniâi. 5. qQoy!/(p G, (pQo^yiyjp R. 6. iîç\ j" G. 7.
xoaôyâe — roctyfpÔLKy] lôaoy Je fAEyéirovç tfjy tq. G, lôooyâh t/Jv
TQay. âitt fifyéd^uvç R. loaàyâs /uéye&oç Butlerus. 8. iniôyia]
ftïiôyti' Rj f.inoyTa G qiiod correxî. ad éniôyia iotellige xi^y xçayip'
ôiay, 9. iniyéyQamai i(p icapt^) avxoC G: ygccifày elç xby ai-
a/vXov xà(f)Ov R. 10. dUtoO-éyia àyaâiâû^ai G: u^iod'éitjç àya»
Ji(r»|c«A R, ùyaâiâàlai, d^tiod-éyxu 0. statim R néQoa éy aixeXiaç*
II. Xlay èx T^ç ^ovaixrjç ioioqlaç R, Xiay svJoxi^uijaai: ix %nç
fxovaixijç tar OQla ç (hae quattuor voces rubricam sive titulam vel
inscriptionem efficiunt) G. évâoxtueîy videlur praebere. ceterum ex
silentio Butleri collegerim librum Oxoniensem desinere anle éx xijç
videtur. nimiruni ut in artibus oninia sensim sensimque inventa sunt ft
aucta, sic Acscbylus uno illo uctore , quem Tbespis iiivcncrat, alijquaindiu
acquievit ac tune a tctrulo^iaruui compositione iungc aberat^ moxip^e al-
teruia adiccit. in universum quattuor artis scenicae gradus Aeschyii dis-
cernere iicet, primum ubi arlcm a Thespide promolam aemulat«9 ^t ei
unuin actorem in iabulis suis produxit, alteruin cum ipse secundi^m acloreiu
ascivit, tcrtium cum pro singulis tragoediis tctrafogias docere .coepH, quar-
tum ubi tcrtium histrionem a Sophocle adoplatum recepit quae si ve4*e ex-
posita sunt, ex titulis . depetditarum. tragoediarum Aeschyii nonnisi eas io
triiogias componere licet, in quibus argumentum eiusmodi disposilioâi quaiQ
maxime favere patet. loy âf. loiioy vnoxi)ii'i]y — ZofpoxXî^çi V. Pr^
icom. p. 68 et 69 sq. interprètes âd Aristotel. Voei, c. 4 ). 13.
^, 18. inlyQttfÀfjLa xxi: v. Prolegom. p. 88. apud tVubiOrteUuQS RpB
apte ante § 18 inseruntur quae $.20 — 22 legimus, tum scquitur argiime»-
tum Promethei {IlQOfxtf^ivç éy ^^xv^ir^ âtâé^éyoc — ^lutg où x£|ycr*)>
(i^einde quae supra posita sunt ^. 18 et 19. ego secutus sum meliorem or-r
iMnem codicis Gudiani et Oxoniènsis. . . ^
AISXfAOT. 161
EK THZ MOTZJKHZ ISTOPJAS.
TavTji xaî uQiGTOç *) hç TQaytgôiav Aiaxvkoç xçivsiaitB
\ti eîadyti nçoacona fiêydka xai a^i6/Q€u, xai tivsç fiôrj rcov
çayioôtcûv av'ito ^) âià (.lévoDif oixovofiovvvat &€œp , xaâdn€(i
i Tlçofijj^stç' rà yÙQ ôgci/LiaTa av^nX?]^ovaiv oi ngea^viU'
oc ^) Toov d^tôSvy xaî èoTi zà àno rfjç axijvtjç xai T?jç OQxfiOTçaç
hVu TiûvTa 4) nQOOfana,
Tcov *) 7iotf]fidvcov T« ^) fA6v âul^oâixà xai Siijyjj/Âauxà xuiflO
InayyeXxixà *7), ra ôh âçu/ÂciTixà xai fiL/zfjiixd^ id âè 6§ dfi"
)otv. a ôs (jtovov ÔQafjLaxixdy avxà^) èveçyst xai Xéyet a/na ra
çoocona xai avxd ^) to xvôoç ***) é'^eu ôid rovjo al rcov âça»
dtoûp èniyQÊKpai nQoyçd(fOVTai ^^^tov noiijrov' Niô^fj ^'^) Ai^
yxrXov , ^Ojh/jqov as rj Ikidç, fitxiai âé *'^) tioi aï noiijaeiç
VXtûV.
Xo^oç de zœv jQuytpâœy awioTaxai è'^ lé ^*} dvSQUv^ ô ôhfàï
1. aoiGxu R. 2. ttvK^ G : om R. 3. nQsapbitno^ G et
Stanleius : R nçfa^vTnt , idemque ovfin'JujQovai. 4. nâyra
TOI R, non G. pobt nQÔaiona in- G clausula illa argumenti Pro-
methei rubris litteris initialibus 'Joiéoy ejç ou xaicc xov Ttoivoy kù- ^
yov — ioi^y i^^auly (sic) iegitur, tuni verba §.20 tcuv noitifiâiœy
— noir^aeiç^ aviàiy extrema subsequuntur. 5. ràiy G : R là €ïâtj
tùjy* û^T« /uèy] « fihy G , quod correxi : a ^hy iail R. etiani
raox « âè ois pro ta âë G R. 7. djuxyyeXTixà G : R ijiayydiixcc,
8. aôjcc] aôiixa R, «^r« yaQ G. 9» avio R, non G. 10. XV'
âoç] xvâoç R, xvQOç G. 11. nQooyçâtfojrrai, G R, quod correxi.
12. yiô^tj ôfÀ^QOv, aîo^vXov évdioiç R : verum ex G restitutum est.
V. auQOtatio exeget. 13. ôi G : R yù{). 14. tcT R.
§. iD. desinit fragmcntum prius, me indice ex Didymi corn m en ta ri Ts
Bschyliis excerptum : iam sequitur alterum ex Musica hisloria Dionysii
mptum : V. Frolegom. p. 89 et annotatio critica.
§. 20 xkI cevià ro xûâoç t^si , h. e. personae agentes et loquentes
sae gloriam ferunt , non is abs quo (poeta) producuntur , qui in poesi
amatica plane delitescit et nunquam suo ore loquitur. auctor scholiastae
h'onysius) morem quendam in titulis fabularuin scenicarum obtinentem,
cundum quem fabulae noinen an te poetam scribatur, explicare studet (âià
VTO al tioy ÔQccanTojy èmyçccipcti TiQoyoftfpoyTcci' rov noitjiov), et ex- j!
iplo aliquo iilnstrare operain dédit : ÎNil^q Aîox^Xov , non AÎG'/^kov II
làpn- contra 'Ourjoov ^ ^JXinç^ non ^ 'JXtàç 'Ouf^QOv. simile est quod
matus narrât in praefat. ad Andriam Terenlii : pronuntiataque est Andria
rentii (non Terentii Andria) ob incognilwn' aiViuc nomen poetae ' et mi-
ris apud populum auctoritatis ac meriti. sed Dionysius addit, quasi se
;c correcturus , neque Ilomeri poesin ' unicc narrativam esse neque Ae-
[lyliam mcre activam.
§. 21. ctiain Dionysii fragmentum iam finitum est. quae scquuntuL'
tl
162 BI02 Ai:^XTAQT.
TCûp xoDfxœâonoiœv ex xd\ ajjfiSKOTéov *) on âça^iava o £n(r/jj.
a€p AiayivXoç,
88 Tif TçayMÔi'a ôè «S ^ÇX^Ç ^^ ^Aâr^vaiç ivçé&ij xat ènetas
ijvd-fjasv. è'v&a xai AiayyXoq A^fjvatoç t^v , ytal rçayt^âoç açi'
OTOÇ xai ^} rij TQaytgôia vneç^dkXœv nâvraç notfjTtiç, Téaaaça
êé flaiv TU avviazdvta •') z/jv noiijaiv ^ (LiéiQOv ^çœïi^ôv^ fiv^oç
dkXfjyoçixôç ^ ïatOQi'a naXaià xai noià As^tç, coi' Xfoçiç ènonotoi
Xiyowai *), dv&çoinovç [vnoxçiTÙç] 5) sia^yov vnoxçivofiivovç
TiQÔaœna tov re *) Kçatovç xai rijç Biaç, xai eiai^gx^^'^^ "5
j6 fiéaop xai èxQaymôovv dnoazjjd^i^ovisç ÔQafxaia ovç ro xo«-
VOV SXQ€(fêV,
•
1. arjfiiioiéov R. 2. xai om R. 3. avyiOTwyra ft. 4. i/^ov-
lai] ov liyoyTdti' coniecit Butlerus. fortasse fuit Xoyonoioï XéyoyTM.
5. ùno'^Qnà R. 6 tovîi ToJ R.
ab ipso scholiasta qui cetera colle^ik addita essé puto ad disputationem
proxime praegressam quomodocunque complendam. haec neque in codice
Gudiano neque in Oxoniensi reperiuntur , neque ex ullo alio fonte excepta
editione Robortelli, ad notitiam nostrain pervenerunt. è^ le àvâqfûv'
vitiuni kY in exemplari Robortelliano ex subséquente xâ' natum est prava
assimilatione. Butlerus quidem coniecit non annuineratum esse coryphaeuin.
8ed idem annumeratus est in numéro choreutarum comoediae, atque is nu-
merus cum vere definitus sit, vitium in altero commissum a librario esse,
non a scriptore tutius statuemus. orjfjifKoTéov xrk: soiioliasta âQÛ/naia
posuit ubi debuit TQay^oâiaç , a vero seductus iis quae Icgerat §. 14. ibi
item âgàfÂ-arce sunt pro rgnyipâiceiç , sed ita ut vera sententia latere ne-
queat. cur autem repetivit scholiasta ea quae ante et plenius et melius
exposita erant? quippe hoc tanquam prae ceteris memorabile probe a le-
gentihus teneri voluit ideoque iterum suggerendum censuit.
§. 22. téaaciQa — kéyot^iai: conf. Anecdota Crameri t. IV p. 312:
notïiTïiç âk xsxôo/xrjTai Téaançat jovtoiçy fiérgo), /Àvd-tp , laiOQltf xai
7io»«J lé^€i, ày&Q(jjnovç [ônoxçiTàç] eia^yoy : eos intellige qui hanc
artem factitabant. sed fortasse eia^yêv legendum est, ut Aeschylus sub-
iectum cogitetur. certe nomina Kqûtovç et BCaç unum Prometb^um Tin-
ctum Aeschyli respiciunt. xcci éîariQXOvto eig to fiéaoy — êTQfifey*
haec ad rem accuratius cxplicandam adduntur. couverte: und es traten
kervor und gaben tragische Darstellungen , Dramen auswendig hersagend,
Leute y toelche auf Kosten des Gemeinwesens ernaehrt tcurden» hoc loco
desinit explicatio manca et iusta clausula destituta.
t:..
BI02 ETPiniJOT. 163
rivoç Ev çiniôov xai fiioç,
J^vQint'âfjç noifjTijç vloç eyévexo Mvîjadç^rov *) aani^Xov naît
KksiTOvç 2) Xa^avonoiXiâoç. 'Ad'fjvatoç fiév , êyevvijd'fj de èv Sa-
XufÀÏvi. èni KaXXidôov 3) aç/ovxoç xavà r^v ipâofifjxoGtOnéfiVijV
^Okvfinidâa^ oie èvavfidxrjaaif xoïç néçaaiç ol ^'EXXrjveç, r^axt^at^
ôh x«r' d^y^àç fxsv TiayxQUTiov }j uvy/ii^v ^ %ov narçoç avzov
ZÇf]OiLiOv Xa^àvroç on ai€cpavîjq>6Q0vç dyœvaç vixr^ast, xai q>a^
oiv avTOv Ad'i^vrjai vixr^aai, dvayvovç âè èni TQaytgôtav sTçdnt],
Codices A P , hoc est Ambrosianus et Parisiensis bibl. S. Genovevae.
prions copias Ëimsieius ex bibiiotheca collegii Ambrosiani Medioianen'-
sis evulgavit post Bacchas Euripidis a se éditas Oxoniî 18iîl (Lipsiae
1822), aiterius Rossignoiius in Piurnis Eruditoi-um Paris. 1832 p. 240 sqq.
P ah initio mutilus incipit §. 5 ol âè ta fjiékij avKp ipaait^^ A desinit
Jj. 9 cum epigrammate Euripideo. ex his antiquis fontibus, scd novis
quibusdam aliunde additis , ductae sunt vitae Euripidis recentius scri'^
ptae, quae ex codice Havniensi ab 0. D. Blochio (v. MiscelL Critic,
Hildesh. 1822. I p. 394) et Yindobonensi 119 (v. Diurna Scholast.
Darmstad, 1828 p. 9 série II) a viro docto editae legunlur, tum eae
quae a Suida, Thoma Magistro , Manuele Moschopulo conscriptae sunt.
vitae recentiores quae habent propria, haec in Prolegomenis posita
sunt: omncs Euripidis vitas uno conspectu qui videre et contemplari
volent, iis Westermannus consuluit in Novis annal, philolog. et paeda^
gog, Lips. 1843 supplem. t. 9 p. 517 — 525 , et mox iterum prospiciet
in libro Vitarum scriplores graeci minores a se edendo.
1. MyfjOittQXOv A: Mptjaaçxov ceteri vitae scriptores. A etiain $.7
MytjaiuQx^^^i^' ^' xlviovs superimposito et A. 3. Jia)MovX*
§. l. iy Zalauîvi — ot "EkXtjyfç : in Vita Sophoclis (§. 3) Euripi-
dem annis viginti quattuor nalu minorem et Sophoclem Olympîadis 71 anno 2
in lucem editum esse Didymus narravit. is igitur (nam ab eodem banc
Vitam esse in Prolegomeni» docere conati sumus) niinc diversam rationem
temporis secutus est, aut in Vita Sophoclis fixoatiéaaaQa pro ôexcttéa^
accQcc perperam irrepsit. conf. annot. ad 1. c. archontis nomeii oaiissa
média syllaba Kakklov scribit liber A : KaXXtAâov correctum ex Kerodoto
VIII 51, Marmore Pario (Ep. 52), Dionysio A.R. IX l, Diodoro XI 1, Dio-
gene 1145. Theopompo deberi quae §. 1 — 3 legimus in Prolegomenis p. 93
ostensum est.
§. 2. nccyxçàrtoy ? nvyfiiqy î possis susp'icari fuisse nctyxQÔnioy 5
nvyfjifjy xai ndXtjy, sed in fictis rébus incerta circumferri fama soiet. alii
igitur de lucta et pugilatu (nayxQÛîioy hoc est;, alii de pugilatu sôlo io-
cuti sunt. cf. Proleg, p, 102.
164 BI02
3 Kai noXXoiç nQoas^BvQS *) Xoyovç, qivaioXoyiaç^ çtjvoçsiaç^ ova— —
yvœçtojiiovç y œç ai] dxovaTrjç yevô/nsvoç ^Ava^ayoçov xai J7()0_-
4âixov xai IlçcoTayÔQOv y.ai !^œy.QUTOvç ératçoç 2), f^oxst d^9
avTfo xtti 2(oxgùiT?]Ç (pthfaofoç xai MvTjotlo/oç av/Ltnenoifjxé^-'^
vai Tiva^ œç q)7jai T/]X€xlsiô/]Ç' ^^^Mvijaiko/oç âè èxeîpoç CP^v—
Syixàv Ti âçufia xaivov Evçtnt'ârj xui ^mxgâxr^ç vnon'&fjaiv,*^ oâ^
âè jà f^éXij avzw (paai KijcptaoçœvTa ^) itoiuv ^ Ti/âox g ârfjt^
^Agy^tov. tpaoi âè avxov xai ^œygd(pov yevéad^ai xai âitxvvaS'a^
avTOv nivdxia èv Blsyâçoiç- yevéa&ai âè avxov xai nvçtpàgow^
TOv Z(oaxrjç/ov ^AnôXXœvoç * yevvfj&tjvai âè rfj avxfj -^fièga Xflc> ^
^Elkâvixov èv 7] èv/xœv rijv nsçi ^aXafitva vavfia/t'av 01 "EkXti
evBÇ' dç'^aad'ai âè dycoPiXsa&ai yevo/Lisvov èxœv sixoaié'^. (zsxê^
axrj âè èv Mayvfjata *) xai ngo^evia 5) èxt/Lti^df] xai dxeXu'a <>).
èxet&ev âè sic Maxsâov/av negi ^Ag/èlaov ysvôfXBVoç âiérgiif/s
xai xagil^6/€V0ç avito àgàf.La oucavvficoç èygaxjjf, xai (nsyaka 7)
sngaxte nag* avxM^ ox€ *) xai èni xœv âioixr^aBcov èyèvsxo 9V
*y Xèysxat âè xai Pa&vv ncôycuva dgéipai xai èni j^ç dipscoç Ç)a-
sigiiolius. 4. fxttyvïjalip A. 5. ngoîévt^ A P : correxit Ëims-
Icius. 6. dtsUri A. 7. fzâktt A P: usyaXK vir doctus in Dia~
lio Class, XLVI p. 402. 8. ôV y s Pflugkius. 9. êyéysro om P
in lacuna. statim iXéyêTO A P : corrcctum a Dindorfio.
(j. 3. TioU.ovç TiQOOi^fvQe Xôyovç: lôyoi' (dicendi viae ac modi) no-
men est ^eneris, cui duae subiectae simt h. 1. species, (fvatoXoyiai (Reden
ûber das Werden der Dln(je)^ orjTooFîcct, h. e. oraliones iuste compositae.
adiun^uutur di'nyyujQiauol [Erkennungsscenen) nove solerl(T(|ue inventi.
verbuiii ngoa^'^vos (adinvenil) posuit rcspicicns antecessores Euripidis,
imprimis Aeschylum et Sophoclcni. de rc conf. Prolcg. p. 102. axav-
GTtjç ysyôufyoç ' v. pag 103 annot. 1.
§. 4. âoxeï âh • — Zioxoccrriç inotC&r^aiy : v. Prolcg. p. 103 sqq.
2^(ox()(<i/jÇ ô (f i).ôoo(foç: cf. pag. 104.
§ 5. ot ât Tù fiihj — èy MéyccQotç: v. Proleg. p. 105. quae sub-
scquuntur yfpéat>av <ïë avioy — inoy tixocstél , haec accepta referri Phi-
lociioro demonstrarc teutavi pag. 94 sq. ^Ellàviy.oy : v. Prolegom.
p. 105 sq.
§. 6 fxnéaTï] âf — fhfXfffi : conf. Proleg. p. 107. ^xfî&€y âk sic
Mtty.ۉoyiny: illuc al)iit Olynip. 92 4 vel paulo post hoc tempus : v.
pag. lOG sq.
§. 7. kéysTcct — 7iii)y(ûytt : cf. Prolcg. p. 97. yvvctïxa âk •— Xoc-
QiXt]y : veram esse hanc de rébus domeslicis Euripidis tradilioncm mon»
stravi p. 107. 3Ioschopulus et Yita libri Ilavnieusis ac Vindoboncusis prio-
. ETFinUOt. 165
9€mç sçxfjxivàiy yvvatxa as ytjfiai nçoirîjv MtXiiw ^), ifvrsçav
^è XoiçtXfjv, xtti vîovç xatéXins rgstç^ Mvijoaç/i'âtjv fxlv nçw»
X"Oy 2), e/Lmoçov ^ ôsineçov ôè MvfjGtlo/ov, VTroyçiTi^v, veoixeçov
<^è EvQiniàtiVy oç sôiâa^e rov naiçoç svia âçdfiaTa,
Hç^azo de ô'tôâaxstv èni KakXiov àç/ovroç xarcc 3^ 'OXvfi-»s
TitcéJa oyâqijxoairjv nçcittjv. nçœzov âè èâiôalèê idç nskiàdaç *)
irsL nçœTO) *), oxê xai rçixoç èyévexo, ta navra ()' ^y uvx^i
^çifiaxa h^y aœï^êxai âè orj, ' xovxtov voâevsxai xçta^ Téwîjç *>),
^Paâûiiiaid'vç , Hsigidovg, èxeXevxfjos Je, œç T) (pî]Gi (J)ih6yo^9
Qoç^ vnèç xà ipâo/Ltijxovxa extj yeyovcoç^ (oç as ^çaxoaOéiTjç oe,
xai èv MoLXsSovia ixdq)i], xsvoxdipiov âè avrov èv ^^^t^vî^giv
fyévsxOy xai imyQaf.ifÀa ènsyiyQanxo ^) Qovxvôiâov xov laxoçio»
yQuçpov noii^aavxoç tj TifÀodéov xov /neXojioiov •
fÂVîjfia (Jièv ^) ^EkXàç anaa EvçintÔDVy oaxéa ô' laysi
y ri Maxsôoiv ^<0* fl 7^9 ") ^^ê^^^ xéçfia fii'nv ").
naxçiç ^^) ô' ^Ekkâôoç "^EXXàç ji^ijvai. nXttaia **) ôè Movaaç
xéçxpaç SX noXXdov xai xov enaivov €)r€i **).
1. fiilixtii P. 2. fifv TiQùitoy, ^ixnoQov P: jiQeofiùiéQoy, èfjno».
Qov A. 3. x«Trt om A, non P. 4. IJêXëinâaç A, TiXëittâaç P:
oorrexit Elmsieius. 5. ^xei TiQcSifp Elmsleius et VYftsterinannus post
ôyâ- TiQuiTtjp reponi volunt. 6. yéyytjç A P : correxit Elmsleius.
7. wç oni A, non P 8. yéyQKmo A, non P. 9. âè P. 10,
^ttxsâôyioy \ P: A/«;ré(faîj/ Thomas Magister. 11. ^jifQ iôi^njo ro A:
§ novnëQ âélctio P, f,nsQ âé^ttro Vindobonensis, l yctQ ât$. Thomas
(sed Thomae codex Monacensis n. 500 jjtisq âé^arOj et anle /uuxiâô-
ytuy), n ynQ (f. Elmsleius, sed non ex Thoma, ut ait. scribe tfi yàq â»
12. 10V jS/ou A P : phv Thomas et Vindobonensis. 13. Timéqiç ô'
iklââoç dd'ijytti A, nûxQij pro naïQiç P. 14. nolXà âe yQdijfaç
Movaatç P. idem nXeiOTojy pro moXlùiy, 15. f^/eiy A.
rem uxorem Enripidis Choerilam fuisse narrant, nomen altcrius quam per-
inde lascivam faciunt réticentes, erunt fortasse qui Mëhitj non verae mu-
lieris nomen esse , sed et nomen et personam a fiéXeaty taclam esse di-
cant. xai vîovç xaréUns Tçêïç: v. Proleg. p. 109.
§. 8. quae hinc leguntur a prioribus quodammodo discrepant. copio-
sius enim et accuratius iam singula narrantur, iam testes magno numéro
comparent , cum ante praeter Teieclidem nemo laudatus esset. sed quia
subsequentia ab iis quae praecedunt divelli nequeunt, sic statuendum erit,
priora varie castigata esse et in breviorem formam coacta , in sequentibus
autem alienam manum aut nihil aut fere nihil ausum esse. cf. Proleg. p.
92 et 110. TiQÛjToy âf iâlâa^e: v. Proleg. p. 111. t« Tiayia
(T ^y avTip ÔQttfxttxai lege Proleg. p. 114—116.
§. 9. itêkevxfjaê xik: de his dictum in Prolegomenis p. 116 sqq.
. 166 BIOS
10 (Daai ôs xai xfQuvvcod^^vui ct/LtfÔTSça fivtjiiHa, Xéyovai ôs
xai 2oq)oxX6a, dxovaavTU on èisXsvrtjfrs , avrov /tièv ifiaiia
cpaiM *) nQOêk^stp, tov as yO{)Op xai rot); vnoxgtzàç dateq^a^
vfûTOvq siaayuyeip èv rot nfjoayœvi , xui ôaxçvaai tov àtifxov,
iih€7.svTi]a€ ôs xov rçônov tovtov, èv r^ Maxsâovi'a xoifif] éari
xalovfiévf] &()dxiç 2) ôià to noie xuTtiJXfjxévai èv ravit] 0()«-
xaç. èv ravTfj novè xov ^^ç/j/mov MoIottix^ xrœv fjX&sv dno^
nXavrj^etaa, lavitjv Oçaxeç , (oç s&oç , ùvaavxsç sîpayov • xal
ôr^ *^Q/slaoç €Çt]f.uœaev uvxovç xaXdvxcf, ènei ow oix si'^
/ov, EvQiniôov èâsr^&ijaav dnokvatœç zv/e^v âsfj&èvxoç xov j^a-
aiXéœç, xqÔvm as vaxsQOv EvQintôov èv aXoft^ xivi ngb xijç tiô-
Xsœç rlQSfjLOvvTOç ^ ^/iQX$Xdov ôs èni xvviyyèaiov è'^s'kdxivxoçj tc5k
axvXdxœv dnoXv&èviœv vno xœv xvvtjyœv xai nsçixv/ôvxtov Ev-^
çiniôfjf ôi€anaQd/&fj xaxa^QmdBiç o noifjirjç, ?]oav ôs exyovoL
oî axvXaxsç x^ç vno Oçuxcov dvaiçsd^siaf^ç xvvôç^ o&sv xai ^
t2naçoif4ia [Jni'] naçà xotç Maxsôoai "xvi'oç ôi'xi]*' saxœnxs ôè
ràç yvvatxaç ôid noi/jjudxœv ôi* aixiav xoiavxfjv êlysv oixo^
ysvsç f,uiQdxiov ovôfxuxi Kriq^iaocpuivxa 3). nçoç xovxov è(pœ^
çaos x^v oîxsiav yvvatxa dxaxxovaav, xb fxsv ovv nçwxov dnè"
XQsnsv d/LtaçidvsiVy ènsi ô* ovx snside, xaxèXinsv aviro x/jv yv-
vatxa y ^ovlofiévov avxtjv aysiv xov Kf](fiao(pœvxoç, kèyêi ovv
xai b l^oiaTO(pdvt]Ç
1. qai(p ijiot noQipvQip P. 2. Qq/(xù)v P. correxit Rossignolius et
sic liber Havniensis. 3. Kioitfàiyicc P , mox KiaKpwyroç et Ki^
aiffioy.
§. 10. (^aaé — f^tyrjfxëîcti eiusdem famae mentionem Plutarchus in-
îecit in Lycurgo c. 31 : Xtyêiai ôk xai xiCp lenjjiiyajv avtoû xouta^éyrtoy
oïxttôë xéoiwyby iîç iby tàipoy xaiaaxij\pai. tovto âè ov Qr^âiùjç éré-ot^
ityi tiuy éTïKfayuiy nkr^y Euçiniôri au/j,nea€ty vaifQOy, Tdtvirjaayti
xai tatfiéyii rijç Maxtôovtaç negi '^çéd-ovaay. diaie anoloy/j/Lia xai
fittQiÙQioy fiéyct éiyat lOlÇ àyanûiai xoy EvQinlôtjy to fioytp avfirtfOdy
ccÙKp fxsitt tslévir^y xcci yeyéad^ai, a t(p è-fotpikéaiâKp xai ôaiOTÛr^
TtQÔiêQoy avvémae. Plutarchus tamen de uno Macedonico monumento, non
etiam de xf:voxai^[(i) Athenicnsi cogita vit. Xtyova^ ôk xai JSotfOxkéa
xxk: V. Prolegom. p. 117 sqq.
§.11 ii(XtÛTtjaë âk loy iQÔnoy lovrop: v. Prolegom. p. 119 — 122.
eadem narratiuncula iu priori ac breviori vita Ëuripidea codicis Haynien-»
sis. ceteri scriptores quomodo différant in Prolegomenis expositum est.
mox pro ini nagà roîç Mctxtôôoi Rossignolius scribendum censuit ^ta,
77(xçà, Westermannus ton tiuqÙ : inihi duplex scriptura ini totç Maxtâoai
et Tiaçà TOîç MttXfôôoi' in unam coniuncla videtur.
J. 12. êaxianté ôè làç yvyatxaç: V. Prolegom. p. 107 — 109.
ETPinUOT. 167
Kriq>iao(f,mp açtaiê icai fÀëXavxaxe ,
av ôh gvvfÇ^ç *) BÎç tÙ noXX' EvQinîSfi
xai avvBTioiuç^ œç ^j) (paai, Tfjv fisXtgôi'av.
Xéyovai ôè xai on yvvatxiç âm rovç tpiyovç^ ovçènoiêi eiç aiî-13
zàç ôià tœv noijjfidiœv^ rotç Qsa/ÂOq^oçtoiç inéaiJjaap avjw fiov-
XofisvuL àveXetv^ èq)€iaaPTO âè avtov nçmov (,ilv ôi* avxàç ràç ^^
Movaaç, ensita as p€^ato)aaf4€vov fttjicéri avxaïç xaKcoç eQiTv»
èv yovv xf} MsXavinnrj *) nsçi avxœv xiôs cpijai •
fidxtjv Sq' sîç yvvatxaç i| avôçcov rpôyoç
y/dXXsi XBVOV xo^svjLia }^at xaxdoç Xsysi *
al *) â' Ha' dfÀilvovç dçaéiœv^ èyœ 7Jyœ,
xa/ T« iS'JÇ- ovxùD as avxov WiXr^^îov r^ydnr^aBv ^ œç xoX/Lttjaai t4
nsçi avxov &av6vxoç *) uneVp
si xatç dXîj&eiaiaiv ol xs^vtjxôxsç
aïa&rjaiv si^oVy avâçsç^ (èç çaoîv xtvsç,
dnjjy^d/Lir^v uv wax' iôttv Evçiniôfjv^
Ilsçi xçaytoôiaç svioi xavxd (paat , xoïç nçwxov vixijaaai 15
XQvya âodrjvai xax* dç/àç a&Xov xai dno xovxov xXij&^vai xçvyc^*
^ 1. ^vyé^tjç Rossignolius : P avyé^fjs- idem Evçmiâov. 2. <5s (paai
Rossignolius : wt^ai xai P. 3. làç add Welckerus Mus. Bhen. 1833.
4. fjifyttXlnTip P. 5. ttlâ' iîç P: correxit Rossignolius. 6, tou
oyjoç P : d'ayàyxoç Rossignolius.
§. 13. XéyovOi â^ xni ôxi yvpttïxfç: de hac fabula ex iocis Arislo-
phanis hausta et composita dictum in Prolegomenis p. 122. hoc exemplo
condisci potcst quomodo narrationes de rébus et moribus virorum illustrium
nasci solitae sint.
§. 14. ovT(û (fè ttVToy 4>ùfjfjiu}v ^yaTitjaey: conf. Anthol. Palat. IX
450. de Philemonis imitatione et amore Euripidis cousulendus Meinekius
in Reliquiis Philemonis et Menandri p. XL et 410, in Fragmentis corn, Gr,
t. IV p. 48.
§. 15. n€Ql TQttyrpâittç xrX: novae disputationis fragmentum incipit:
nam hoc prooemium est sententiae post vitam enarratam de virtutibus et
vitiis Euripidis dicendae; quae si incolumis ab interitu evasisset, haec vita
praegressis Aescbyli et Sophoclis etiam similior foret quam nunc est, sed
rninor eius pars et parum desiderabiiis intercidit, prier et gravior perpau-
cis deletis conservalà est. infiâij nçôreçoy xatà xiôficcç — àjio tou
xwfittÇeiv: haec conscribens ducem secutus est Aristotelem, ex cuius Poe--
lica c. 3 §.3 sua petivit. perinde Didymus in vita Thucydidis (§. 41)
eundem librum respexit, ut monitum in annotatione ad h. 1. ex scriptori-
bus nobis cognitis Didymus primus et antiquissimus videtur esse, qui Poe^
ticam Aristotclis et inspexit et nonnulla inde recepit.
168 BIOS ETPiniJOT.
âovç ^}. rçvya as ixdXovv ol naXaioi toi' véov olvov, ^v ôs
TO oPO/Lia TOvTO xoivov xai nQOç lijv rçayr^âiav jcai nçoç xco^w-
iiaVj ènsi ovnco âisxéxQiio tu tîjç noifjastoç exiisça. xœ/Âfoôta
Se œvoiiiuç&/]y èniiÔq tiqùisçov xatà xœ/naç è'ksyov avràç èv xaK
ioQzaiç Tov Jibç xai Tfjç ^/jf^fjiQOç^ ^ dno lov x(Ofidl^£iv
1. TQay(t}âic(ç P, quod correxi. de Voce tQvyoç conf. U. Stephan. Th**
saur. Grâce, vol. VII p. 9695 éd. Lond.
INDEX RERUM ET VERBORUM.
Idyad'ioy tQuytxoç 132.
"uiya/bitjaKaQ ô uiaî'ov 125.
^jiytiVfoQ o l^xéaroQOç 125.
€(âéX(p6ç âfjLOfin'^Qioç 127. ôfÀOfii-
TQioç xai ôfxonâTQioç 128.
aâijXTOç V710 JbSy xœfupâàiy 142
coll 45.
'A&rtvai 'EXXàâoçjElkàç 165.
'Ad-tjvaZot àyanmvisç Aîa^vlov 158
coll 85.
Ataxoç ^toç 125.
AiaxvJ^oç EvîpoQlcjvoç 154. «JéZ-
(poç KvyaiyslQOv ibid coll 71,
x«2 AfinvCov 154, quôd non ve-
rum 72. tiozé ysyovms 154.
^€Téax€ Ttjç iy Magadw^ fxàxfjç
ibid. i^ç i€ ip 2aXafjLÏvt xai t^ç
iy JJXccTatalai 155 coll 73—75.
ùnrjQB TiQOÇ 'JéQcoya 156, quod
confictum 80 ciyêâCâcc^e tovç
UéçiOnç ^jz-Ti^ÉArrc 160, quod Era-
tosthenes i^oniectura perperam ex-
cogitavit 64 — 67. i/çioato vno -
xQiTJj TiQùitoy KXsdyÔQa)^ inêncc
iby ôivtEQoy 7iQoatj\palb9, quod
grave ad rei scenicae Athenien-
sium gradus recle intelligendos. v
annot. i6y rgCioy vnoxqixriv i^sv-
gey 159 coll 68. xiafÀfpâeîtcct^
jiaQK l/^QiaTOifccyovç 156. semel
fuit in Sicilia, non 1er qualerve
75—82. crimen profanatae reli-
gîonis 82 sq. r^aarid-eiç ZotpoxXEï
157, quod incertuin 11 --19, Zi-
ILi(oy(ârj Iblt quod fictumSOetSl.
fxôvov anovââ^f.i fxéys&oç xni
ôyxoy neçtriO-éyai toîç nqoaut-
noiç 155. To énlovy ttjç âçafia-
TonoUaç 160 et 155. comparatus
cum Sophocle 160. âgd/nata ip^
ôofÀrixovta xcci inl tomotg aa-
tvQtxà àfi(fi Ta néyxB 158 coll
87 sq. vîxai 159 coll 87. jf-
Xsvxri 157 coll. 83 sq. tiuaï 158
coll 84--87. èv Tp NU^r, 156.
iy TOÎÇ "ExTOQOÇ AvTQOiç ibid, iy
Tj iniâst^ei T(ôy Evueylâcjy 157.
^;r/)/ça,a^a 158 et loO coll 74 sq
et 88. cur pauca de eius vita ad
posteros tradita 70 sq. primo sin-
gulas fabulas docuit, mox tetra-
logias 87 sq. cf annotatio ad §. 16
Vifae Aeschyli. S-sov io^^S xaz"*
AiaxvXoy vnsQTiQa 126.
Airya urbs 157. Aityaïai 82.
àxctkXcjTttatoç 137.
IdxéaxiûQ 'Eniâtxov 125.
il dxQonôXecjç 148.
'AXccl variae 95 annot 2.
AXaisvç Evqmlôtjç 95.
'AXé^ayâQoç ô Ah(oX6ç 96 sq.
'AXtfiovaioç Bovxvâlâfjç 129 140
coll 17 annot 1.
'AXxùjy ijQùjç 148.
â/LLaQtccâa 139.
Itifietyiaç 154 coll 72.
«fiot^ccîa TiQÙç 'EQfi^y 156. a/uot-
paioç 140.
dyayQttntoç sic joy ijiêira XQ^^oy
Jtfiij 134.
àyayiyyœaxoyta trjy'Ayrtyôyrjyi^Oy
joy Oiâinoâa 149. dydyyoiOiç
150 coll 60 annot.
12
170
IXDEX reruu
àv Tçî TiQÔç IdyaUiaç noXéfjiip 148.
àycexiuç 139.
*jiya^ny^QOv ijxovae Govxvâiâtjç 130
coll 19, xai EvQinlânç 164 coll
102 sq.
\4vÔQ6u(r/oç 6 narijQ Tt/uaiov 131.
\4yfiooiltJv èv jjj lAidiâi l3i coll
14, etiam annotationc ad Vit. Soph,
§. 7 j). 147.
'.^yTiycyfjç (lyâyvcjotç 150 quan-
do in scenam commissa 60 an-
110t. postreuia fabularum Sophoclis
ibid.
\4yii(fdjy ôtâttaxnXoç Qovxvâlâov
130, quod perperam compositum 20.
Uyjvkkoç 130 et 140 côll 13 et 30.
ànayOl^et àw ixdaiov lo Xctungoy
153 coll 45.
âjiélavos koiâoQtaç 131.
*j4no}.X6ô(x)QOç 24.
(tnoaluiooiç 139. •
iéyay (cnoiftyat T^y <f taytjy 150.
ànoiiL'/ioiç 139.
UQiajô^eyoç 142 et 153 coll 46 sq.
eius ov/Li/Âixxci av^noTixà 7.
*^QiaTO(f((yfjç (jioitjtiç 153 coll 56.
xwfxtpJf'î u4îaxvkov 156, Kfjq lao-
(fujyitt 167. Aescliyli Persas a
nostris non diversas legil 64 — 67.
IlQoaywy 119. QfOfjiotfOQid^ov-
Otti, 7iQÔT€Qai, xai âfÙTêQccù 122 sq.
l^QtaiO(fi(iytjç ( yga/ÂiLtttTtxôç) 152
coll 52 60.
\4QLaiujy 149 coll anuotatione.
\4Qy(Xaoç (i ûiy JMaxeâôyujy ^uGiXivç)
132 et 164 et 166 coll 106 vt 121 sq
'u4axXr^7i tàâfjç (d Mvolfayôç) 141
coll 33 sq.
^y l4o(07itât> 126. V 'EXlâyixoç»
dtoyunenoç 6 Xoyiauoç iïyai qiXtî
doùèPQvyioç aoj^caoç 137.
ctvio^ofi 139.
€(V'/fl TO yé'yoç ciywOey 125.
ttqftynt rrjy xpvxh^ f^vy TJj (fcjyjj 150.
'u4xfQ(^ovoioç lov ^qfjioy Qovxvâiôi}ç
TlOtrjXrjÇ 132.
'Aiptyatot 126.
àxpvxovç (SanfQ eîoàyiiv iccç avy~
yçaq^ciç 134.
ptt&v)(ttiitj€iç Mfjâoç 158.
paxttjQla xttfinvXii 146 coll 53.
vno paaiXiivç (a rcge Persarum Da-
rio) 128.
pnioç ïya fiij nâaty tî/j 134 coll
annotatione.
BQUOiâaç ovx àn^Xnvaê Xoiôoqiaç
nctQtt Sovxvâiâ»! 131.
^néyua jvnfiç 160.
réXa7ivQO(f>ÔQoç 158. rsXùjoi 157 sq.
apud hos sepullus Aeschylus 80.
rXavxoç 68 sq.
FoQyiov jov Asopiiyov naQiauJasiç
xai dyri&éaitç lojy ôyofidrwy 134.
imitator Tliucydides ibid et 139.
FoQyù} xÔQti évuoQifoç 63.
yQct(ftj {èniyQttfjifxa) 75 annot 1.
JaïxX^ç ô <PiXaiou 125."
/façêîoç 154. dntjyyéXS-ij nSQi da-
Qélov réd-yStuToç 164.
/idziç xai *AQta(péQyriç 154.
ôivjeo^îa 147.
JfjuijjQioç iy 10ÏÇ açxovatv 133
coll 11.
Jtiuoa&éyrjç ntag âtatpéQei- anb Gov-
xvôlôov 141.
âfjfÂÔattt fxyrifjLattt lùjy rtXùjwy 158.
diâvfjioç KXavôioç 29.
Jiâvfioç 6 x^^XxéyifQOç 2 et 3. ^«(?-
lypft TOÛTO*? 125 coll 3 — 4. dno
MiXzidôov xaTdyiOâal (ptjoi lo
0ovxvâ(âov yéyoc 128 coll 16 sq.
û5ff xai JMfx^ âoxéî 129 coll 4.
iy ^Ad-^yaiç Bovxvâtâfjy dnoda-
yèîy fiiaùt) ^aydifp X(y€i 132 coll
23 sq. ZwTivQoy XrjofTy yo/ui^ei
133 coll 12 et 6. JlXàxwyt (oç
naçiajOQOvyit ini(pvôuéyoç(\i, c,
7nolesta reprehensione tnsislens) 8.
Ciceronem circumlatrans 3 annot.
a Suelonio refutatus ibid. ingens
librorum copia ibid. cf 7 et 45
annot. iestinanter «t paruni ac-
curate scribens 15 et 17 et 43 et
57 et 62 et 104. o ^i^XioXâactç
3 annot. t« kixàia seculus 62 —
64. cupidus quaestîonuni 5 et 16
et 19 27 et 42. scribendi ratio
5—6 et 44—45. vitam Thucydi-
dis conscripsit 2 sqq. item vitam
Sophoclis 40 sqq , etiam Aeschyli
et Euripidis, ut videtur, 67 sq et
90—92. scholia Sophoclis magnam
partem ab hoc jiuctore profecta 35
—39, item scholia Euripidis 39 et
90, Aristophanis 4l et 66 et 91,
Pindari 39 annot 1 et 37 annot 2,
Apollonii Rhodii, etiam Aeschyli
ET VEBBORUM
171
et Ilomeri ibid et 68 et annotatione
1 pag 40. ostentalor doctrinae 6
et 44 et 62. arrogans 6 et 12.
couiecturac Sophocliae 37 sq uo-
mcn restitutum 128 et 92.
âti^oâixà xal âtfjytifÀUi txtt xalànccy-
yêXjixà {notijfxaja) 161.
ôiknovt'i^n TifQi nalalaïQtty xcti
fiovatxfjy 144.
ât^vQOLfiHixùç jQonoç 153.
^txalccQxoç Méaaiytoç 159 coll
08 69 sq.
/Jioy û a toç{ô 71 QQifQOç) 97 » tç5 vé(p
diovvoUt} fPlkiQToç 10ÎÇ iéyotç
oufÀnoXe/Liei 131.
idi^oyùaioç à uéhxnQyfcoêvç 14i)coIl
29. iikkoç auctor Musicae histo^,
riae 89.
/tiàyvaoç inioiaç uiuoûyfÎQO) 151.
^àXoyxoi nokèfÀOvyt€ç tiqÙç Idtl^iy^
d^iovç 126. ^ •
ÔQctfxaitxà xuifjLi/jirjrtxct {no irisât a)
161.
ÔQdfxccKoy intyQaq)at : v intyQcetfctL
ixatyoÙQyt]Oa nolkà iy loïç àyùJat
145.
ixnovyd-n vixvay 150.
ix/j.uTiOfieyoç Uf^fjQiJtr^y /ccçiy 2.0-
qoxXijç 153 coli 45.
J"*' ixjvntoy yeyQctfjftéytj 157.
^EhivatyioçTOy âf-^ov Àla^vloç^^^.
'EXXnyixoç iy Tjj iniyqatpouivi^ 'A'
au)n£di 126 coll 10. qiÉiido na-
tus et morluiis 105 sq
iftnfaàyjce yOfjtiaTi ^axgt^J 150-
tfÀ(f>OQ^0^tyTceç yofjfÂfCJCjy 124. ^,a-
(f.OQtiO^éiç â^eojQictç 130.
i^rjrâC^TO iv nolmir^ xcci iy 7iQ€'
G^tiaiç 143.
iï^QX^ To*]»»' ijityixlcDy lotç naïayl-
^ovai 145.
intjXviai, 139.
iutyçccffai iiby âfhctgjLàtbyy jiQoyQà-
(f'OyiCCl 70U 7l0lf]10Ù 161.
*r.niôixoç ô /liù'xXiovç 125.
inixotviiy 134 et 141 coll 34.
iiiilOy^ni 139.
VSQttioaifiy^ç 64—67 165.
"EQjLlinnoç 129 et 133 coll 12 et 13
et 25. de Euripide scripturn 97 sq.
evxttiQia yXvxvidiri ŒoŒOxkéovg)
153.
EvQinCârjç vîiiç Ulyt^aciQ/ov xrtî
JiXénovç 163 coll 100. ônÔTe xaï
7I0U y€yyf]xheiç 163 coll 101 sq.
j£ ijaxfjaa xnt* uQxàç 163 coll 102.
ini iQay(t)âiay 7()ttneiç nolXù
TiQQOeiiÙQë 164. âiâccoxnkot ibid
coll 102. liaîQoç 2!ùjxQttiovç 16^
coll 104. - avfÀUOiovyjiç nvKp 164
coll 104 108 sq. xai CtayQÛfpoç
165 coll 105. JtVQffÔQOÇ TOV Ziti"
aTr]Qlov\4nôlk(jùyoç 164 coll 94 sq.
àgl^âfiefoç âiââaxeiy 164 coll 110.
7J fQl ^A^x^laoy âtUiQi^fjf 164 coU
106 sq. itkiviij 166 coll 119—122.
x^y^ià^iioy xai inlyQtt^fia 165.
mortuum veneratus Sophocles 166.
quod confictum 117 sqq. ÔQâfiata
xai yZxtti 165 coll 114 — 116 et
il2sq. fj,iaoyvyijç 166 coli 107
— 109 et 48 et 122 sq. ves do-
mesticae 165 et 166 sq coll 107—
110. et singulas fabulas docuit
et tctialogias 110—113. eius 'An-
xUaoç 164, Ilfltnôeç 165, iWe-
Xayyintj 167, ÔQÙ^iaia yod-èvô^U"
va 165.
JSÙQi7i£âi]Ç 6 ySùJTSQOÇ iâlâa^e rov
Tiativoç iyia âoâ^aia 165 coll
109 &q.
Euq^oQibjy ô nat^Q Ala^vlov 154
coll 71 sq
yoovfÂivoç eiùxfQtaç 134.
^ijitjdty nnQéa/e 128.
^fjîfjTéoy 130 coll 5 et 19
ZaJnvQOç 133 coll 12.
ZuiairjQ 95. AnôkXcjyoç ZtaGrrjQ^ov
nvQffiôçoç £vQiniâf]ç\6^ coll 95.
^Hyfjamvkt] jutjirjo Qovxvôtôov 125
coll 16—17. alia 128.
^B-onouîiai Zoifoxlris 152. ix fxi-
XQOu ^juiaii/iov oloy r}d-onotfîy
TiQÔacûnoy 153.
^HUùôfûQoç àniQiriyijT^ç 14annot2.
'HçaxXêiânç 69 83.
'HQaxXijç Mriyvtoç 149.
'Hnôâixoç 66.
'Hoôâoioç èï ye fxrj xpivâetai 128
coll 10. vnéQoqj&iiç vno Ko-
Qiy&Cùjy 131 collata annotatione.
(fi' ôUyvûy inotijas kàytot^ tjç
TiQoaianonoilaç fiàïXoy îiîifQ âq-
fxrjyoQtaç 134. fiéo(i) /aouxi^Qi
iyQrjàajo 135. jqy vnô^^saty
ypeùâeiai 138. a Didymo prae
ceteris auctor adhibitus 10 16 17*
'HQùîâ^ç (6 Aiiixôç) 129.
172
iudex rebum
BnfxvQiç 146.
ovâk GsfjLioioTiXéovç dneaxifiérot
xtofi^âoi 142.
Ôêônounoç 136 et 137. de Euripide
93—94.
fjiàyoç S-toç i^ ttfÀrixàv(ûv ëéQ(ax€i
nÔQOvç 126 coll annot. ^sov ioxvg
vnSQiéQtt ibid,
Géamç 160.
SewQiç Ztxvcjvla 149 coll annotât.
^Ittooy Ix Tioy TiSTittiâfVfÀéywy avy-
ayayfïy toTc Movaaiç 146.
Sqtfxeç xai do^oyxoi 126. •
OQf^xiç xtâfxij 166.
GQfTixo(poîiat jlyeç 121
Govxvâiâf]ç nolvç Ttxycttç xai xâX -
Xéi Xôyujy xai uxQi^tlr^nQayfjià'
i(ay xjk 124. 'OXôqov tiqû^XB-s
naïQOÇ ibid, ini jwy 'HQoâôi ov
Xqôvioy yerôfuspoç 140 coll 31.
«716^0^0^ WhXiiàôov xai KifÀta^
yoç 125 coll 16. ja inl GQfjçxrjg
XJïl^aza 128 coll 18—19. xai
djio Jlftoiai Qajtâûjy tXxfi to yé-
yoç 129 coll 18. âi,a(f)^oyéî loîg
tisqI '^Qfj,6âioy xai 'uéQt&toyflio-
ya 129 , quod falsum 18. 7/()o-
âôiov tàç iôlaç iOTOQlaç (niôii^-
xyvuéyov naçtày iââxQvas 140
coll 31. ^ydyfTO yvvalxa àno
ZxamtiavXrjç 129, quod incertum
19. joy TjXovioy Stiwç àyf]Xiox8
129 sq, quod fictum 19. axônog
rjy at/Kp trjy dXtjO^iiay Toiy TiQay^
fxâtiûv ovyyQctxpai 130. èx Tijg i(ijy
noXXùjy avfj(^'(i)y(ag ^r^Qw^xerog
r^y Ttjç eîXrjd-iiag xaTàXt/ijjiy ibid,
âtâàoxaXoi aviov 130 coll 19-20.
71 OQTOvIJiXoTiopvrjaiaxov noXéfxov
Toy nôXf/uor aiad-tjO-iiç xivtloOai.
^éXXoyja 129. à&éog i^Qt/na ivo-
fxiaif-ri 130, quod non vcrum 19.
ovx ènoXnsvGmo yëyô/Lisyog iy
)jXix(f^( 130 coll 21. GiQaitiyog
'Â/LiqtTiôXeùjç /LÙy cifuaQrâi'fi'Hïà'
ya Ô€ Xc<u^(iy€i 131 coll 20. qv-
yaâsvexai 131 coll 21. ^nà irjy
qyvytjy èy ^dîylvi^ xai ty ^xamjj
vXri 131 et 138,' quod falsum 22.
iyçacfey ov fjyf]aixaxà)yioîgL4&rj~
yaioig 131 coll 23. 071 (og ((né-
ihare 182 et 137 coll 23—26.
■jiavoaa&at (q>aoi) loy (iioy vjitQ
%è myit'iXQyia ir// yfyoyàxa 133,
quod non verum 24. hôoç 133.
^riXujTriç 'Ofi^qov xai Jltyâânov
133 sq coll 26. àaatpàiç Xiyioy
in£n]â€Ç 134, quod falsuni 26.
iÇ^Xtaoe Foçyiay xai JJQÔâixoy
134. iUvQé Te d^fifiyoqlaç xai
tiXktiJDÇ ènolijoê uéià x^tpaXaitay
xaiâiaïQéastoç \o^. i^Xtooetoy-
v\\)rjXoy XffQf^xt^ça 135. nottjii'
xaîç noXXâxiç ixQiaaio Xi^eai xai
fuiiaqoQalç riai ibid, (piXaXi^d'tiç
131. Toiç jnîfd-oiç iyayjloçl^*
ifiéXrjoe TtQoç âxQf^etay jtoy fxay^
a^ayôyjwy yQatf sty ibid, ây dt^a-
fiytfod-ji jiyog nfQiiTOv , âià r^y
dyâyXïjy Xéyii 138. âsiyog jJ^^o-
yQatfrjaai ibid. iy roîg fÀtneoi
oa(f^g, TifQi avyia^iy iyCote aâij"
Xog ftyai âoxiÔy 138 sq. avyd^S-
Oi^ 139. PQ€txvTtjç ibid. ibyxa-
fAoXoyixoy ibid, iy jaîç dipriyr,"
Oéot oq.ôÔQa âvyaroç 139. 710-
Xufiâtjç iy joîç Gxifxaai^ laxvg
iy laîç atifxaalaiç, tiixqoç iyiaîç
avOTtjQÔitjoiy ibid, œç ini nXeî-
aïoy XQitf^''''S dçxfiitjçl^T^lât. 139,
ivQST^g xaiycjy oyof^ÔTivy ibid.
(fiXoaôcfoig tïôeai ârjint^yoQSî 140.
firj^è iy lOîg oîxTOig dq-iaiarai
TQv fÂfyaXoTiQenovç 141. noixi^
Xuiiaioç iy loîg tijg Xélifag oxi^
fiaaiy.^ xarà i^y âiâyoïay doxi"^
finriàioç ibid, fiifi(f€iai avit^
Jtoyùaioç 6 ^AXixaQyaaèvç âC
dyyotay 140. vloç Tt/u6d-€0Ç 129.
^t;^'ar)7()136coll27. historiam eius
compleverunt Theoponipus et Xe-
noption 137, etiam Cratippus 12.
Govxvâiâcei noXXoi 131. Tioitjtfjç
132. qui fuit apud Archelaum
ibid coll annot ad §. 28. auctor
cpigrammatis Euripidei : annot ad
Vitam Thucydidis §. 28 et 29, ad
paginani 121.
ïôta rja/naja 153 collata annotatione.
^Jé{)(oy J^ixfXtag ivgayyoç 156 et
160. eius cum Aeschylo commer-
cium quod fertur 65—67 80 sq.
*j€Qi6ivfAog (ô'Pô&ioç) 148. levis
auctor et rerum incredibilium scri-
ptor 47—49.
îxQioy t7iî 1 où 1 âtfovQovxvâlâou 132.
vjifi ^Jo(f(oyjog lov vlov ^0(poxX^ç
lôovyi^tig 148 coll annot. tp^"
ET TEBBOBVM.
173
vdiv xaï nQoç rot*^ UQaioQaç
iyxaXwv iip naïQi 149, quod •
fi ctum a Leucone 43. accusator
Sophoclis apud iudiceii 149. hoc
excogitatum videtur a Satyro 53
et 62. post patris mortem Anti-
gonam docuit sibi relictam 60annot.
'Jnnoxkelâtjç o TtaâvâQOv 125. i(p'
ov oQ^oyioç Jlayaô^^yata iiééij
ibid,
"JoTQOÇ 142 143 144 146 149 152
coll 50 — 52. axi^iâoaç 57 ann 1.
Ttl^y "JaiQov nag' oùêkH héQq>
tovT* iojiy évQéîy 143 coll 40 sq.
Icvis scriptor 57-
"Jwy Xîoç 54—56. eius ^Eniâii-
fiitttt non Ycrum auctoris opus ibid.
jilura ei supposita 56.
JÇaiQOç énfXttd-éC^TO 153.
Kakliaç aQxtoy 165. é â€ÎjêQOç60
in annotatione et 117.
KaXlidâtjç KQXojy 163.
Kfxllmnlâqç vnoxQiti^ç ano iQya-
aCaç i^*Onovyioç T^xtay neçi roi)^
Xôtxç 150.
Kccovatioç (ô Jlsoyaatjyoç) 147
coll 52.
xajalùaaç j^y vnôxoiaty To£f noni-
70V 145.
xttiaanovâaad'siç (neghetus) 157.
Kt^qnoofptûy 166 sq coll 107 — l^P.
JKifiwyia/AyijfittTtt (y Xoimi29 133.
KltayÔQOç ènoxQiJ^ç ibv. ■
xU^âtjy ikd€iç 133.
JKUiKoXaxccyértwXiç 163 col) 100 sq.
JKXéojy naQÙ Oovxvâtâj^ ovx dné-
Xavas XoiâoçCaç 131. nmx^d^
yijai Qovxvâtâqç ttvi^ xai (uç
yffÀtjyôicc ctmoy itaayH nécyia"
Xov 137 coll 28. KXétoroç oôx
oicT rt tcy tïnoi jig 139.
iy KoiXp âsCxyviai 'Hqiûôov xai
GovxvâCâou idipoç 129.
KoXwy^t&èy 143.
KoQtyd-tot 131.
KQttlêQOÇ 120.
KQfjnîâiç Xévxai 146 coll 51.
XQOiaoç aequalis Pisistrati 127.
KvvKtydQpç. V uiîoxvXoç.
y.vyoç ùlxq TiaQOifiltt 166.
KîfxpéXoç ô 'j7i7ioxXi£âov 126
xwXûfÀtj 139.
Aciïos l'i5.
Lenaea ab Anthesteriis non di versa
110 annot 2. quando celebrata ibid.
^daxiâatfÂfjytoê ttjuxtxôifç tiy x*^
Qoy oS làt^oç ÈoipoxXiovç 151
coll annot.
jlttfiTiQoç fiovaixôç 145.
Akvxwy {xoiu^âonotàç) 43 et 53.
Mx»iç (?J 125.
u^vaayâQOç 151. iniatccç aôri^
^tôyvaoi tfttd. avioCàQittj 1^2,
èy Ma^d^wvi /iiàx>j 154. MaQU-
d'tûyio> ûXaoç 158.
MttQÔôytoç 155.
MaqxMlyoç itç 1*
/jiaxaiQonotoç t^y iQyaaiay 1^2»
10 fjieyttXoTiQfnh Jf«* i(9tutx6y 156.
fidoy fx^ty liày noXs/xnuy 126.
MeXayinnfâtjç {fifXonoiôs) 132.
TiQOÇ inîç MiXiilai nvXaiç 129.
fjiéXtjia HotfOxXîjç 153.
fiéofiy 5 ««' vnoariyfifiy [cotntnavel
colon) nQoç àvnnavaiy fii ^x^yit
yoifÀUii ^fxneaôyitt 150.
fieaiovç yeyofÀtyovç yotifiâiwyti^»
l^tjyvioô 'HQttxXiovç itQày 149.
fiiXQOifxayta 145.
MiXiiàôtîçoç ^xioë XsQQÔytiaoy 126
sq. prior cui pater Tisander et
filius codera nomine 125. terlius
Miltiades, atqmny og lov tiqoç rovç
PUQpttQOVÇ 7l0Xéfi0V \2S. fxGçt^'
xtjç âtaq.vywy ouîC*'"* *^^^- ©y*
dntâote it,y ovxotfityilay ibid.
naîâéç r28 coll 16 annot 1 et 18
annot 1. ilno loviov xaïayeia*
t6 Govxvôtôov yéyoç 128 cotl 16.
Mytjaaçx^f^fjÇ ^fifiOQOÇ vtbçEvçiJtl'
âov 165.
Mv^aaQxoç xAntjXoç l63 coll 101.
Halaeensis 95.
MytjatXoxoç socer Euripidis 164 coll
104 sq et 107. fcXXog vnoxçniç
{EvQtnlâov vîog) 165.
uovaixt] iaiOQla (Dionysii) 161 coll
89.
Mvyytaxog ô XaXxiâevg inoxQitijg
159.
uvaiag yeyéytifiéyovg ^etoiy Xoyiay
124.
Nicty&vjç 149 coll 49.
yéàitig *^Xxi^tciâov 139.
NixriQttJoçéno7ioioç 1*2 collala an-
notatione ad §. 29 VU. Thucyd,
174
INDEX RERUM
Nixlov XQIf^^ÔTtiÇ â€taiâcciuoy(a sv-
iv/ia fié'/Qt ^ixeUctç 139.
NixoaTQKxtj {yvvti i:o(poxUouç) 149.
fy rj Niôfip 156. cf 161.
^ysfxôya xàv àno tùjv IbvImv 127.
Séyo(fùjy Miptavi' koiâoQiîiai I3l.
io^yoç x^^QaxtiQ 135. ttUTOÙ rrjp
oyéôfjy latOQtuv Sovxuôiâov ov»
fiyai 6 xaQaxirjQ uôyoy ov^i fio((
136. 'EXktjyixq îaiOQifc 137. Sov
rvMov tOTOQlav èç âû^ay r^yaye
25 in annot.
Séo^f^ç 155.
ol 71 foi MtlTtàâr;y xcci Ki^tjjya 125.
coliata annotatione.
oixmttfÇ XiQQoy^oov 127.
oixoyfyëç /ueiQcixioy 166.
oixoyofÀOÛyTaljiyeç itùy iQay(pJnuy
&ià /Ltôycjy. d-eàiy 161.
Oiyâpioç 24.
"Okioç (?) ^Ayr^voQQç 125.
"OAooGff éQrtxàiy fictaiXéùç 125 et 128
alius pater Thucydidis 124. "Oo'oXoç
Obx "OloQOç 128 sq coll 4.
"OfXijQoy i^*jX(oO€ Qovxvâiâ/jç 134,
xai 2o(f'Oxk!jç 152 sq.
'OfjirjQixâjç âyofi(i^€iy 152.
oÔQdyioy p^Xoç 158.
nciy/ccléTioy 139.
TOtç iôLoiç nâf^èOi ovyéùiany làç
lOTOQiaç Qi noX).oi 131.
JTayalitoç. eius error 104. *
TinytjyuQtxtttç énod-éoêOi 7ioXùçV2^.
tô nnyovoyoy xo^uifjonQenég i€ xcd
yytjfÀoXoytxoy 156.
TittQcetfQoyovyTi, vno y^nioç 149.
na^eiuinoloysî ZoffoxXtiç xad'"'Ofifi'
Qoy 152.
Hagnântoy 24.
Jlavaayiaç. eius error 24 74
JIsiQlO-ovç Euripidis fabula siippo-
sita 165.
JleiaiajQartâdjyivQayyiç 127» nXr^y
rùiy HetaïaïQatiâioy 132. v &ov^
xvâlôrjç,
TieQt^eîyat nooaojnotc Xôyovg nyàç
134.
UçQi^Xéovç (pQÔytjfÀU 139. JTeQi-
xX^ç xai Bovxvâiâijç (6 MsXtjaiov)^
ol 7iq(6toi Tt]ç nôXeojç 142.
n€Qi<faynç 7^ j9/ç) xai ijj noiriatt
143.
TIéQaat, Aiax^Xov num dati in Si-
cilia 65—67 80 sq.
TltyâttQOv è^ijXioas Qovxvâlâfjç 134
coli J26. avyfXQ^'^''^^ AiaxvXoç
rtvjfp 154.
nioç interpres Sophoclis 36 annol2.
iy nXnittittiat 7ieCofi€e)((fc 155.
ia IlXàiojyoç avyynà^^Kva 135.
TlXârœy 6 xtof^ixôç 132. fuit apud
Archelaum: v ^nnot ad §. 29
Vil. Tkucyd.
Tioitj/Ltàrioy yéyrj 161.
jj noixîktj aion 146.
noXf-utjaeCoyieç 139.
ïloXéfXiay ^y lo'i Jtéçl axQoriôXeujç
129. iy roiç jifoi dxQonôXstuç
132 coll 14.
JlQa'^ifpnyrjç éy ju) nfoi iaxoniaç
132 coll 13 sq.
IlQttiiyaç 81 sq.
Uqoôixov 70V Ksiov n ^"^ ôfôurt-
oiy (ixQi^oXoylcc \3^. Eôomiâjv
ôtôûaxakoç 164 coll 102 sq.
hii TiQoâoou^ (ffvywy {Qovxvâiâfjç)
140 coll 31 sq
7iQ0xt]Qvx0-èy ^y -lâXuyxoy 149.
ot JlQOfxtjxf-Sîç {âodfxma) l6l.
fiQUjiiitt Xft^àyTccTQayixjj ^é/yr] 152
Qciyn (OTfCffvXnç) ért oufpcext^ouOay
XttBwy tiç 10 aiôfia 150.
'Paâa/Liay&vç fabula supposita Ëuri-
pidt 165.
èy 2aXafiïPi yccvjLiax((i 155.
2dtvQ0Ç 146 149 150 coll 52—54.
mira aectatur 54 et 58 sq.
Schollnsta Thucydidis unde sua tran-
sci'ipsit i\larcellinus 1 et 2 el 4 et
6et33. Soplioclis36 sqq. Aeschyit
68. Euripidis 39 el 90. cl .dT/-
âvuoç.
2en}f)y iy tçî /Lty^uccTi ^oipoxXiovç
151 coliata annot.
Xi^mylâqç 157 coll 80 sq, cf Al-
O'^iXoç.
jà iy ^xanifjavXr] jutitxXXa /(>t;a«
128 sq. ^ • . . ,
là ànb tfjç oxfjytjç xai t^ç OQxi'
OTOceç nçôOMnce l6l.
2o<f>hoç oCie réxrcjy rj x^^xeùç ovii
fittxai'Qonoioç rtjy iQyaoCcct^ 142.
XotpoxXîjç "A^f^fjycùoç, ou ^Xuiatoç
143 coll 43. KoXcjyn^sy 143.
nÔTiyeyyri^ëiç ibid. xnXiog inai,-
âêv&ij 143» in musicis a Lampro,
in Iragoedia ab Aeschylo 144 et
145 coliata annotatione. %fùy ini-
ET VEBBOBUM.
175
v€WfjLaytxtv è^qQX^ ^^^ ^^^^ annot.
noklà éyMiyoÙQytjaey éytoïç uyio'
ai 145. iy &afivoiâi ixid-âoiOE
14(5. iy TjJ noixlXfj aïo^ yeyQK-
(fd-eiç ibid. tou ij&ovç ;^âotc 147,
(fû.ad^iytttoç 148. yîxut 147 coll
lî5. OTQaitiyoç 147 coll annot.
"uikxwyoç isQuiOvyfi 148. thëoq.t-
Xt]ç ibid. éCxtj nqoç ^loffwyitt 149
coll 43 et 53. jiai avytjyuiyCaaio
152. ÔQàunxa ccvj(i) qô* ibid,
TiXivirj 150. lâqtoç 151. i//if-
qioua xai' ^toç avT(p &ùeiy IC>2, *
quod fictum 51 sq. fjiôyoç 'OfÀ^-
Qov fÀCcd-^rr^ç 153. dtp'' Ixciarov
70 Xtt^nqoy ànay&(^H 153. ylv-
XV ç ibid. TÔX/Âf] notxUtjlbS, Kni'
Qoç inexceO^éCfJO 153 coll 56. ir^y
<pQvy£ccy fxtXonoUay nccQékafis
153. de vita eius ciir pauca cuin
fide tradita sint 59 sqq. Oedipus
Coloneus post mortem eius data
60 annot. item Antigona ibid. et
tetralogiis ceriavit et singulis fa-,
bulislllsq. singulas fabulas do-,
rend! inoris non tam inventor quam
causa 112. avaritia quae fertui*
115. num honore prosecutus sit
inortuum Ëuripidem 117—119.
Soqioxkijç ysmeçoç 149 coll €0
annot 1. .'■* ^;.. v
n7ioçccât]y slaiiyety royj^oçùy 157.
*; /Quan OTétpdytj 148.
2Liqa(xy6Qaç 111.
OTQccTr^ylccç à^tud-^ytti 142. cf an-
not 1 p. 60.
ainaTtjyixaîç avfj^ovkaïçnolvç 124.
10 tlâoç i^ç avyyQcc(f,^ç xaià Jiyaç
ovx hoit QtjîOQix^ç dXXà noiijTi-
xtjç 135. ovx ioxt Tiot^Tix^ç dXXù
Qt]T0Qixtjç ibid. xotyùiç naacc ovy»
yQa(f"j èni to av^u^ovXevTixoy
(lyàysrai 135.
^ùjLifÀctxoç* auctor secundarius sclio-
liastae Aristophanis 41 et 66.
Xvunoomxn /fiâvfiov 7 — 9.
7»7 tùjy 7iX(t6y(oy avyr^tâovap ov/n-
ipioyCff f^eXéyx€Tcct lo dattq,kç 130.
avoxevaaâfisyoç ta nvroO 128.
ox^/nK i6 xfëuyÔTCdoy 152.
^loiââfjç 50*84 119.
Tciffoç îiatQ^oç ^offOxXéovç 151.
if&yfu)T€c xttXeîy èç ^loyvatu 86.
leXejdiy Qovxvdlâov (yroç xaraat^
yai 124*
Tiyytjç Ëuripidis fabula non genui-
na 165.
jBiQaXoyitt» V ^ïiaxvXoç 2^o(poxl^ç
ÈvQiniôqç.
Ti^yliov nyâçoç ri 141.
Tn^sxXdâqç 16^ coll 103-105.
il ttÙKp 71 QOÇ Qovxvâtâtjy 126. t/
xttxoy où naa^oyieç ibid.
Tifjititoç ô TttVQOfjiiyttfiç 131 et 133
coll 11 et 25.
Tifiôd-soç 6 fiêXonotoç 165 coll 121
annot 1.
TiOttyÔQOç 6 uiyccfXj^OTOQoç 125. â
MtXiKcâov ibid
lôXufj noixlXfj {ZotfoxXéovç) 153.
TQiayfioi loni suppositi 56.
TQvy(pâoi rCyéç 167 sq.
Tvifioy (i) 125.^
vnfQSnpysfJS tou gisiQtov Tlfiaioç
TiuoXéoyia 131.
ineQerujyKp XQ^J^^fp ^ffy^yay 127.
VnSQ^QS TIOXV lOVÇ TIQO CtVlOV
AtoxvXoç 154.
vjioxQixriç tqIioç 146 et 159 coll 68.
âtvjfQOç 159. vnoxoijctç xétQlai
axsndaaç xai tç? ovQfxatù i^oy-
xijoaç uéioxvXoç 159.
iy vnofÀyifzixti xl 37.
ot vnofxyfifj,ajèadfj.êyoi rlyeç 38.
idem è vnofxyrjfAaiioâfieyoç 39.
vXrjç (fttxéXovç 139.
(pavXoy xai ànQayfidrfvjoy dno-
XttfA^âyoi 160.
^PeQixvfJrjç iy TjJ TiQuJiij TÛjy taxo^
Qtùjy 125 coll 9.
(ptXtt&ijycetoç {ZotfoxX^ç) 148.
<PlXmoç Aïayjoç oixeî iy Id&i"
yeetç 125.
'PiXrjfjiwy Euripidem vencrafus J67.
<PtXtn7ioç aQXùjy 143.
'PtXôxoooç 133 coll 10 et 11, 165
coll 94-96.
TO dyéxtt^sy <PXtttG toç 143 coll 43.
71 oos" TOUS" (fQttiOQUç iyxaXiïy xtyè
149.
^pQvyta fxfXonoiia 153.
<pQÛytxoç {iQayi'XOç) 160. singulis
fabulis certavit 87.
XaïQiç inlerpres Aristophanis 65 66»
Xttfj,utXéù)y 69.
X^Qf} ytxtji^ilç 150.
XnQccxxtjoeç (pQaaxixoi iQfïç 135.
176
INDEX RFHVM et VERBOaUlf.
(poxliouç 15 t.
XeQQoytfaoy MxiaiMditfiâ/iç l^^^^I*
Xôsç 150 cofj 50
XoiQiltj (yvyrj Evnmiitov âivr^nit)
165 coll 107 sq
XoiqUoç (jQrcytxôç) 152 coll anno-
tationeot 100. sing^ulis fabulia cer-
tavit 87.
XoiqUoç (fnonotôç) 132.
XoçëuTttl nôaoi iy tttiç iQay^â(atç
Zoff'Oxléovç xai vnoK{iiT(ù 145 sq.
X^iy^f'i IttfuiQdttjç 154.
XOQ^S Tcui' TQay^âiiiy i6l, rtSy xai-
fimâdêy 102.
êyo^a^ijatty (Jôloyxoi) 126.
e^ fifj 'HQoJoroç ij/êùâëtttt 128. ipEii-
' âëttu tijy vnàSfOty 138. xoJir
i}}tiva$-tiatty itSy Uniâtoy 126.
^xèitoro (Bovxvâiâijç) i^ yéyn nqoç
Miliidâtjy 125.
^xoyùufiaëy à Xill^/*^^ aviotç tccCia
127.
*rypi8 Caroli Georgi.
\
■^^'r-JPJ,.
-^^