Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
University of Toronto
http://www.archive.org/details/disceptationesec03ursa
DISCEPTATIONES
ECCLESIASTICJE
UNA CUM RESOLUTIONIBUS,
feu Judicatis Sacrarum Congregationum , in qui-
bus pro una Partium fcripfit , vel pro veritate
confultus relpondit
DOMINICUS URSAYA
IN URBE ADVOCATUS, A BOSCO
NuUius in Provincia Salernitana , U. J. Philofophiac , &
Sacra^ Theologix Dodlor , & in Almo Urbis Archigymna-
fio Publicus J. C. Profeflbr.
TOMUS TERTIUS.
VENETIIS, MDCCXXIV.
Ex Typographia Balleoniana.
SUPEI^OI^M PEJ^MISSU, AC Fl^IFJLEG I IS,
u
U77
N D
X
ARGUMENTORUM
Tertii Tomi Difceptationum Ecclefiafticafum.
PARS PRIMA^
DISCEPTATIO I.
^omana Mdtrimonii.
A R G U M E N T U M.
OStenditur nulJitas Matrimonii ob defechim moralis
prsfentix Parochi. pag.i.
i. I. Fadi feries . ibid.
<^.II. DeConfenfusinMatrfmoniisneceffitate. pag.^.
^.III. Qiiomodo exprimendus fic Contraheiitium con-
" fenfus . ibid.
^. IV. Verba , referentia Matrimonium de prsterito ,
vel ilhid in futurum indicantia , apta non efle ad il-
lud probandumj oilenditur . pag.<5.
.f V. De Probationc Matrimonii . ibid.
§. VI. In dubio quando pro Matrimonio judicandum fit ,
oflenditur. P^g.?.
•§. VII. De Clandeftinitate Matrimoniorum . pag.S.
^.VIII. De Denunciationibus . P^g'9-
^. IX. De TefHbus pro Matrimonio deponcntibus . pag. lo.
§. X. De Teftibus dcponentibus cont. Matrimonium . ibid.
^.XI. DeParochiprsfentiainMtttrimonio. pag.ii.
^. XII. Virtualis prsfencia non fufficit ad validitatcm Ma»
trimonii . ibid.
^.XIII. Affeftante Parocho non audire verba, vel non
videre indubitata, &evidentiafigna Matrimonii, &
revera illa non audiente , & ilta non vidente , an il-
lud fit validum . pag-i--
^.XIV. Oftenditur verus, & germanus fenfiis refolutio-
num Sacr. Congregat. Concilii circa Parochi affeda-
tionem. pag.13.
I^. XV. DepoenisParochi, affiftentisMatrimonioclandc-
ftino , & ad iJIas effugiendasquid faccre tencatur.pag.14.
$.XVI. Remedia dejure, & de Facto contra Parochum
affeftantcm . ibid.
^. XVII. Formam Conciliarem non poflc per cEquipolJens
adimplcri, pluribus exemplis , comprobatur . pag.iy.
^. XVIII. Dcmonftratur defectus confenfus Helenicxdi-
ciis , & fadis omnium perfonarum , exiftentium in
Ecclefia, & primolococxdepofitionibus Parochi, &
duorum Teftium, in omnibusconcordantium . pag. 1 6.
1$.XIX. Demonftratur fecundo dcfeftus confenfus ex di-
dis, & faftis Hclcni prxtcnfi Sponfi , & Francifci
affertiSponfi. pag.17.
$. XX. Tcrtio infertur idem defedus confenfus Helenx ex
depofitionibus ipforummct tcftium, pro matrimonio
deponcntium. ibid.
$. XXl. Defeftus confcnfus Helenx a Scntentia Tribuna-
lis Ecclefiaftici, a Papa approbata, intra evidenti.E
fincsconftiruitur. pag.iS.
^. XXII. Spccialescircumftantix, operantcs, utrigoro-
fior, magifque concludens exigatur probatio confen-
^^^ ■ pag. 1 9.
^. XXIII. Infubfiftens prorfus dctegitur probatio confen-
fiis Hc: fundata in dep&fitione duorum tcftiumpro Ma-
trimonio . pa''.;©.
$. XXIV. Rtfpondcturconjcaurarum complcxui. pag.zi.
<. XXV. Conjcduri antecedcntcs confutantur . ibid.
^XXVI. Concomitantcs oftcnduntur prorfus irrelevan-
^^. XXVII. Subfequentes in nulla confiderationc habcndas
effe demonftratur . ibid.
§. XXVIII. Oftenditur , Parochum non affedafle no"n au-
direinnoftrocafu . pag.z^.
<S. XXIX. Diluuntur objcdiones contra Parochum.pag.21S.
§. XXX. Rejicitur objedio,fundata in poffibilitate Adul-
teriorum . ibid.
f.XXXI. Conelufio. pag.;?.
^. XXXII. In eadem Caufa Replicatio . pag z S..-
DJSCEPTATIO II.
Mediolanen.
ARGUMENTUM.
Monachis Ciftercienfibus Bafilici S. Ambrofii Mediola-
ni, procelebrandis feftivitatibus propriorum Sanfto-
rum , licitum eft eandem Bafilicam propriis paramen»
tisornare, recufanteidfacere CanonicoCimiliarcha i
Idque vigore Tranfadionis,approbatrab Urbano VIII.
in ejus Conftit. 1 40. in BuIIar. nov. tom.4. pag. 3 3 .
D I S C E P T A T I O m.
^omana BulU Innocentiana .
ARGUMENTUM.
Conftitutiolnnocentianacirca Miffarum celebrationem ,
illiufque leduram , bis in anno faciendam a Communi-
tatibus Religiofis , quando adimpleta dicatur . pag. 3 5 .
DISCEPTATIO IV.
Homam .
A R G U M E N T U M.
Religiofus, pricipitanter privatus fuo Officio a Superio-
rcgencraJi , quando fit ftatim adidem Officium reintc-
grandus ; Ex jufta caufa Sac. Congregat. folcnc dcmai •
darc, ut Generalcs incarptam V^ifitationcm Provirtcia-
nim lufpendantad arbitriumearundcm Sacrlr. Congrc
gat. plgr^e.
DISCEPTATIO V.
Trovincia: S. .Angeli Delationis Crucis .
A R G U M E N T U M .
In Procedionibus , qurfiuntaReligiofis, anfitdcfcrenda
Crux a Clcricis profellis, vel i Laicis Conventus , & quid
dicendum , acccdcnte foIitofavorcLaicorum. pag..^}.
DISCEPTATIO \'I.
t{eapolitana "Reflitutionis in integrim.
A R G U M E N T U M .
Rcligiofo, reclamanti poft qufnqucnniam, quando, &
quibus concurrentibus, dan<Ja fit in intcgrjmreftitu-
tio ; Et anhic ncccflariafitinillis Rchgionibus , \n
quarum Conftitutionibus prxfcribitur , ut illi Rdigic^
fi, qni tacentaliquem eflcntialcm dcfcaumantccmif
fioncni profclGonis , illo detcfto , ftatim poflint ab
eorum Supcrioribus dimitti . pjg 4-f-
Vrfayx Difcept. Tom.in,
m-'i-
A 2
DI-
Index Argumentorum
DISCEPTATIO VII. DISCEPTATIO XVI.
Ti-anejiina mllUatis Trofeljionis . ^ndrien. ^g'i_remiatioms .
ARGUMENTDM. ' A R G U M E N T U M,.
pftcnditiir nullitps proreiHonis , tam ex eo, quia fuit InEcclefiis reccptitiisquando non pofsitdenegariCivibus
cmiflapervim, &metum, quam ex Novitiatus inter- adfcriptio, feuaggremiatio, &; an Capitularespofsint
ruptione. p3g-47-
DI^G^PTATIO yill,
Eporedien.
ARCUMENTUM.
Beneficiatus pro quanio tempore obligare , vel donare
poffit fiuftus fui bencficii ; Et an fubllincatur ilHus
cibligatio perfonalis tradendi alicui eofdem frudus ,
vcl pro toto fux vit3ccurfu, velfaltemproaliodeter-
minatotempore. ' pag.49.
DISCfePTATIO IX.
Mognntinx , fen Herhipolen.
ARGUMENTUM.
Epifcopi , quibus concurrentibus , ^ cx quibus caufis ,
cximi pollinta lurifdiftionc, i\' immediata fubjeiftio-
ncfuorum Mctropolitanorum . pag-J?.
PISCEPTATIO X.
Lucerina Tracedentix .
ARGUMENTUM.
PP. Minoribus Obfervantibus Refocmatis S. Francifci ,
an, &qualisdebeatur pricedcntia , quando ingrediun-
turConventiis, reliftosa PP.Obfervantibus deFami-
lia: Et an iltidebeanteis prxccdere, quando habitant
in alio pofteriori Conventu , pofito in eadem Ci viratc ,
in qua ade/l Convcntus antiquior , qucm derclique-
£Unt. pag-54-
D I S C E P T A T I O XI.
Sndffana M)zxettx .
ARGUMENTUM.
Quibus concurrentibus Confiatrcs polfint addere Moz-
ztttam fupra 5accur\i , npn obfiantear.tiquofolito in
contrari;im j Et quid dicendum in paritate Voto-
rum. pag-5^-
DISCEPTA TIO XII.
Cutroh^^n. lurts Fune^andi .
ARGUMENTUM.
illam non conccdere , abfque cxprefsionc, &proba-
tione jufts caufx , ^ facienda coram Epifcopo , fed pro-
cedere pofsint per viam feciCti fcrutinii . P^g-yo.
DISCEPTATIO XVII.
yintimilien. pricteiifx Qiiicfluationis .
ARGUMENTUM.
Fratres Reformati quibiis concurrentibuspoflintimpedi-
reCappuccinis quifiuatiorcmin illis Locis, inquibuS
ab antiquo foliii iunt iidcm ilcformati qusfiuare :
Omnia gefifa per Judicem , utiiufpeftum rccufatum ,
dicunturnulla, & injufia. pag-74-
DISCEPTATIO XVIIl.
Ordinis Carmelitaruni Excalceatorum ,
A R G U M E N T U VI .
Tradatus confultorii an prxmittendifintante canonicam
Eleftionem in Religione Carmelitarum Excalceato-
rum ; Et quid dicendum de Nominationibus ad officia
vacantia , ilne tamen arftationead cligendum unumex
nominatis ; Diftinguuntur plures fpecics nominatio-
nis . pag,78.
DISCEPTATIO XIX.
'R.omana M-itrimonii .
ARGUMENTUM.
Matrimonium , contraclum cum licentia Ordinarii , di-
re6ta alicui Sacerdoti, cum fuppofito, quod fitParo-
chus proprius Contrahcntium , qualis apparebat effe
ex machfnationibus, &opcrationibus corundemCon-
trahcntium, deteda deinde veritate, quod talis non
cflet, anvalidum fit. Pofita nullitatc matrimonii ex
defeftu formi, an illud rtfolvatur in Sponlalia de fu-
turo, prxfcrtim fi fequaturcopula in figura matrimo-
nii. pag.S3.
D I S C E P T A T I O XX.
Surrcntina Ordinatiortis .
A R G U M E N T U M .
pefunftorum Hireots quaixlo rcncanturinvitareCapitu- Natus per accidcns in aliquo Loco , an poilit liciteordi-
' ~ " " nari cum Dimifioriis Epifcopi Loci domicilii , non
obtentis Tef^imonialibus abEpilcopo Loci originis ,
ad ornatum Confi.44. Innoc. XIL pag.90.
DISCEPTATIO XXI.
J^epefina Le^ati .
A R G IT M E N T U M .
AppHcatio Lcgati pii , fada a R. F. an fufiincatur , quan-
do Opus pium injundum cfl Legatario , & in illius ap-
plicatione citatur folus hxrcs , qui procuravit ad fui
favorem Compofitioncm ab cadcm R. F. fibi appro-
priando fummam, qux dcpofita rcperitur in publico
Banco , ad pricifumcfftftumadimplendi didi TcftO'
toris voluntatera. pag-9-'
DISCEPTATIO XXIL
Tolonix , & Lithtianuc Capitatioms .
A R G U M E N T U M.
Exquibus urgcntibus caufis foleat Apcfiolica ScdcsGia-
tiam conccdcrc, ut pro nugis nccclfitatibus alicujus
Rcgni , imponatiir Capitatio Clcro Sxculari , & Re-
gulari i I.t quando talis Gratia , uti fubrcptitf^ extor-
ta, cxcquutiontmnon mcrcatur. p3g-95'
DISCEPTATIO XXIII
Rotn.via ScpultKr.t .
A R G U M E N T U M.
Filius quando fcpcliri debcat in EccJcfiaParochiali, vcl
in Scpulchro Kla|oium, & qiiibus concurrcntibus Sc-
pukhrura pollit dici iuoium Majorum , tam de (urc
communi , quam attcnto tcnorc Statuti Clcri Ur-
bis. pag-97-
lum ad funus , & q'.:a' kimma tidtm Capitulo debeatur ,
thm proafiociatiunc Dtfunfki , quaiTipr.o {urccompo-
ntni', & lurcCampara:, nccnonproCuIcirra, qua
cxpuniiur Dcfundi us, pag.59.
DISCLPTATIO XIIL
Qjiitcn. Cohfi)-mnionis Capituli .
ARGUMLNJTUM.
Elcftto an poiru impugnari abfqtic fpcciali mandatopro-
ciirx: An poffit concludi ptr viamCompromiiU, &
quandointr Eiigtntcsftrvandusfit rurnus, fcu Altcr-
nativa : laici an pofsint afsiflcrc clciftioni , non au-
thfjiitativt, fed protcgcndo Elcdorcs , atqutadtvi-
tanJafcaiidaia, quK vtrifimilitcrtimcntur . Inquibus
calibus locusfitfanationi clcftionisnuUx. pag.65.
D I S C li. P T A 7 I O XIV.
Leyrien. Elc6l,o.>iis .
ARGUMENTUM.
Elcftio , fafta in ;iba.ntia Prarlidentis , quando, valida,
fit, &■ an , infiantc tcmporc clciffionis , fuftincatur
privaiio Vocalium. Adventa dic clcdtionrs, an, &
qnando c>;ptftaridtbtat uliimahora cjufdcmdici, vel
ficripofsir dc manc diti intimaix. pag.66.
D I S C E P T A T I O XV.
Tortu^iiUen. filcUionim .
A RGUM L N T UM.
Of^cnditur validiias tkttinnis , fafl.tvigorc Rrcvis Pon-
tilitii . Ktligiofi, aci.c.Icntcs a 1 Urbcni fint Siiptrio-
ruinlictntia, an dicantur Apofiatx , & quilnis po:nis
punitndi (int . LIcQio iiulJa inquibus ttrminis fanari
(oltat \ S. Congr. pag.f^S.
DI-
Index Argumcntorqm,
DI5CEPTATIO XXIV.
Mediolanen. Confrateniitatii .
ARGUMENTU M^.
BerwdiiStio paryorum J^abituiim facienda cft a PP. Carmc-
licjsiniliisLocis, inquibusConventushabenc, eciam-
/lante fundationemdiftonim Conventuumfaclafuiflet
i Par.ochis , vel a Cappcllanis Confraternitatum . A*
quibus paritcr Patribu^ facienda efl: Proceffio in die Do-
minica infraOfSavam proprisfeftivitatisj Cum facul-
tate tamen ConfratribusillamaflTociandi, yelfaciendi
aliam Pioceflionem poflcriori dic . pag-99'
DISCEPTATIO XXV.
Hifpalen. redidlionis Miffarum.
ARGUMENTUM.
Quibus concurrentibus foleatC. C.Gmtiam concedcre ,
utEpifcopi, nomine ejufdem Sac.C. pro corumarbi-
trio , & confcientia Miflas in ccrtis cafibus , Locis , &
temporibus, reducant. pag.ioj.
piSCpPTATIO XXVL
Jiolana Trocelfionis .
A R G U M E N T U M .
Proccflio in FcftoSS. CorporisChrifti, aninciperc, ^
terminare debeat in JBccIcliaCollcgiata, vcl potius in
Ecclefia Parochiaii, aquaanteeredionem Collegiats
inci piebat , .& terniinabat . pag. 1 04.
D i S C E P T A T I O XXVII.
Hydruntina Fontis Baptifmalis .
ARGUMENTUM.
Fons Baptifrnalis^quando conlbui poilit in ilia Parochiali
Ecclefia, in qua abantiquo tempore permanfit , & de
prifcntiarnplius nonexiftit ; Idquercftriciiveproali-
quibus tantum Familiis , & Perfonis , addi{5tis fervi-
tio illius pcclefi*, in qua Fonsbaptifmalis erigipri-
tctiditur . pag. 1 06.
DISC^PTATIO XXVIIL
llarnien. Colle^arum .
A R G U M E N T U M.
Jn Statu Ecskfiafticoproquibusbonis, ,& proquaquota
Perfons EccJefiafiics, & Loca pia colledtari poiEnt ;
DiftinguunturpJurcsfpeciesbonorum , & pluraCoJle-
Aarum gencra , & oflcnditur , Eccleiiafticos non tene-
ri indiflindo ad omniaonera, proquibusgravatifunt
Laici. pag.109.
DISCEPTATIO XXIX.
Ordiriis S. Francifci Subflitutionis .
ARPUMENTUM.
Mortuo Definitore generali inFamilia Cifmontana Ord.
S. Francifci, poflquam in iJIius locum, ad tcrmino?
Conftitutionum , fubrogatusfuitalterRcIigiofus , \i\o
pariter mortuo, anin illiuslocumfubrogandus, vcl
fubftiti;cndus fit ProyiqciaJis iJIius Proyincii , cx qua
erat Definitor generalis moriuus ; Vel potiiis fubrogan-
dus , veJ fubltitucndus fit Prpvincialis iilius Provincir ,
cx qua crat Definitorgcneralis , fubrogatus jnJocum
primi Definif oris gencraJis . pag. 1 1 j.
DISCEPTATIO XXX.
Ordinis S. Francifci Exemptionis .
A R G U M E N T U M .
Syndici ApoftoJici Ordinis S. Francifci, an gaudcant
exemptionc aboneribuscommunitativisi Ltincafu ,
quo iidcm SydicifintSacerdotes, an txempti fint a Ju-
rifdidione Ordinariorum, tamin Vifitatione.^ quaiji
extra illam. Quibus eoncurrenti.bus iidcmSyndici A-
poftoiici vcndcre , .& alienare pollinc bona , relicta illis
Convcntibus , quorum funt Sy ndici . psg-'' ^ 9'
D I S C E P T A T I O XXXI.
"^uUius ^tintc Juris Sepeliendi .
A R G U M E N T U M.
Prtpofitus, j&CanoniciEccicfiiCoJJcgiati , aflbciantes
Cadavera ad Ecclefias Rcgularium, quomodo iniftis
rccipi debcant, ,& quas fundiones in iJJis facerc pol''
fint. pag.122.
PISCEPTATIO XXXII
Imolen. Ter.ftonis .
ARGUMpNTUM.
Pcnfio, rcfcryata adfavorem pueri decennalis cum claufu-
laj yita, cr tnorum hone/ias&c.anviUdaCn, Scin
Pcnfionarius tcncntur folvcrc intcgralicer pcnfioncm ,
refcrjiatam fupcr frudtibus iJJiusBcncficii, aquoPapa
aliqua t)ona poftca difmembravit. Manutentioin exi-
genda penfione , quandoconcedenda fit Titulari , ctiam-
fi illam non folyerit Pcnfionarius , nequcipfi Titulari ,
ncqueejusimmediato AnteceflTori. pag.i:^.
DISCEPTATIO XXXIIL
Melphien.
ARGUMENTUM.
Vifitatio Ecclefis , pofiti in Confinio duarum Dicecefum ,
adquem Epifcopum fpcftct , & quibusconcurrentibus
yalidi, vcl nullce fint Ccnfun , latsc pro defenfionc
proprix Jurifdifiionis . pag.ii'?.
DiSCEPTATIO XXXIV.
Reatina Cenfurarum .
A R G U M E N T U M. •
Delegatus ApoftoJicus, an tcneaturoftenderc Literas fu«
Dclcgationis Epifcopo illius Diceccfis, inqua procc
dere vult ad cxequutiontm Literarum Apoftolicarum ,
adornatumConftitut. ^^.Clement. VJL & quando pro-
cedercpofl[it contraEpilcopos, aljofque, ci impedicn-
tcsexequutioncmfuo: Dclegationis . pag.i?o.
DISCEPTATIO XXX\^
Tullen. Ere&ionis Epifcopatus.
A R G U M E N T U M-
ErccSio novi Epifcpp^tuS cum difmembratione aliquo-
rum Oppidorum abantiqua Dioeccfi , rel in fubjectio
nc Locorum, qux aflerunturNulIiijsDiccccfis, qui
bus concurrentibus permitfatur , & in quibus cir-
cuinftanfiis ab Apoftolica Sedc concedi foleat ,
ct)m immediata fubjtclione cidem Apoftolici Se-
di. pag-154-
PARS SECUNDA^
PISCEPTATIO l.
I^eapolitana Livellormii.
AKGUMENTU M.
LJvella in qua dcbeantur quantitatc Monialibus S. Jo:
Baptifta-Ncapolis, & quom 'do poirmt illa admini-
ftr^rc, dcquccisdifponcrcMoniuics c)ufdcnMonaftc-
rii. Jatiirimeoftcnditur ; Cumrcjcdionc omnium il-
larum reflcxionum , qux- advcrJantur introdudioni ,
& confcrvationi Vit;v communis , ncdum in dift. Mo
nafterio S. Jo: Baptilhv Ncapolis, fcd in omnibus aJiis
Vrfayx bifapt. Tom.Ul.
Monafteriis, tam Vironim , quam Mulicrum totJus
cathoILci Orbis . pag. i\%.
<f. \. Facli ferics. , ibid.
$. II. Oftcnditur nullitas Decrcti Vicarii gcncralis Sili-
quini, & iicnccntiarum conftrmatoriarum , in \'ibc
cbtentarum. pag,!^!.
fj. l!I. Ex illis' Monialibus, aquibus fundatum fuit.Mj-
naftcrium S. Jo.B3ptift,T, &quic fundarunt Monaik-
riumS. Maria: Divini Amoris. pag.14:.
§. IV. Exclaflicorum Hift ncorum tcfttmoniis . ibid.
^. V. Ex Atteftationcuuo um gcncralium AfiorumMa-
giftforum MoniaJium Civiratis iNcapolitaojc . pag.i.^v
A i $. VL
Index Argumcntoruai.
§. VI. Ex ]udfcio omniutn Equltum , & Gubernatorura
Montis 29. FamillarumNeapolis. ibid,
f.yil. ^xScntentiaRegiiConfiHiNeapolitani.fag,!^.^,
$.Vni. Ex feris , replicatifquq Confcflionibus Monia-
liun)S. Jo:Baptiftx. pag,!^^,
§.IX. Ex Articulis, in Curia Archiepifcopali NeapoH-
tana, ex parteMcnialium S. fo; Bapti/te productis ,
Teftibufque illorum vigorcfervatisfervandisexamina-
tis, aliifque cx partc Montis fupcradditis . pag.146.
^. X. ExSolijtionibusLivcIlorum, faftisdirtft(^ Abbatif-
ii , n in autem Monial ibus ipfis S. Jo^ Baptifti. pag. 1 47.
^,XI. ExInfprmptioneCard. Phiiamarini, Archiepifco-
pi Nf apolitani , & cx ah'a Informatione Reverendj Ifimi
dc Rubcis Epifcopi Maff*, & Vicarii generalis Nea-
politani , pag.149.
^. XII. Ex Relationibus Status Ecclefije Ncapolitons ,
Sacr. Congreg. Concil, tranfmilfis ^ Card Gefualdo,
&Philamarino. pag-M'-
^.XIII. Ex Oraculis S. C. E. & Reg. & Conc. pag 151.
^.XIV. Ex Approbationc Apoftolic.t Sedis , mcdia.nte
e jus fpedal i Delcgato . pag. i < 4.
^. XV. Ex folemni Profelfione Monialium ii. Jo; Ba-
ptiftx. ibid.
$.XVl. Ex animadverfionibus gencralibus, & fpeciali-
bus. pag-'U-
$.XVII. Rationes, & Motiva, adducla ^ Dcfcnforibus
Monialium S. Jo;Baptit^£ , ad canonizandum d. Mona-
fterium prononobfervante,nequcrtformato , pag.i 56.
$.XVIII. Refpondeiureildem Rationibu5,&.Mot pag 160.
^. XIX. Cauli ref :>iutio , & Difcept, C-inciufto . pag. 1 65.
<^.XX Ali.2 vationes, &motiva, adiuc^a pro Monalk>-
■ rioS. Jv->: Baptifti. pag.i<?7.
^. XXI. Kefpondetur eifdem Rationibus , &' Mbti-
vis. pag.i6S.
jf.XXII. DelJvellisingenere, pag.i73-
D I S C r- P T A T I O II.
Ti-h.ana ,' fei4 lanuen. Leiatorum.
'ARGnMENTUM,
Difponcnte pio BtneGftore, ut cjus h^reditatis fruftus
uillribuantui qu.niba anno inter paupcres fuosConci-
ves, &: aifigntntur dotcs mikvabilibus Puellis, lorte
extrahendis , aii iliius Conlanguinti prxfercodi ve-
niant , licct ^nTcflamentocontcmplatf , &:qualisgra-
dus i"' hac pai tt atten JtnJus fic , & an facienda fit illo-
rum c( mputatio dc (uit canonico, vel civili . Addu-
cuntu'- mulficafus, inquibusSiibfiJia dotaliaprarftari
dcbcant, \el nona Locis piisU^fcis. pag.i^S,
D I S C E P T A T I O in.
iiirvi S. Seri lchr. Iniulti .
A R ~G U M E N T U M ,
Monialcs Cappuccinr fnnt incapaccs liiccedendi abintcfla-
to taruin C Onfaiiguincis , praciio particulari P^ntifi-
cio Induito . Ofti nditur magnii difFerentia interMo-
nialcs , profitcnres Rcgulam , approbatam ab Innoc.
IV.&raliam , m'tigatam;i!) Uibano pantcr IV.Saccr-
dotcs, infcrvicntts Ecclcfia. S. Hiconymi dc Chari-
tatcUibis, nullam habcntconncxioncm cumPVcsby-
tcris ( ongrcgat. Pratorii, k S,f hilippp Kcrioinfti-
tut«. ^ '' '• pag.iS^.
D I S C E P T A T I O IV.
0'dinis CUr. Rp^. Mimriim.
A R G U M Ji N T U M, ^
Religiofi ad tituhim Jubilationis«an cximi poffint in Capi-
tulisgtneraJibusaChori ferviiio,adornattim Conft.6o.
CltmVIII. & Confi. iS. TTrhani VIH. Rcftruntur multi
cafus , fn quibus a C. C, conccdi folcat , vcl dcncgari
Indultum Jubilafionis. pag 191.
D I S C n P T A T I O V,
Mcdtuljrcii. Fiindat Cnnvcn.
A R G U M L N T U M.
Fundatio novi ronvcntiis , qiiando dtntpai i non prWfit \n
magnis Civitatibus , non attcntis cxccptionibus diftau-
XXX a Convcntibus RcHgioforum, :pr£ju3icii^ rclui-
tantis Ecclefiis Parochialib js , diminutionis Concur-
fus , eleemufynarum Miffarum, .& fimiiibus . Car-
■melit^Difcalceati exfnduItoCIem.IX. erigere pofTuta
novos Conventus, nullo aliorum Religioforum requi-
fito confenfu . Ad gncm effcctum nullam prastendere
poflunt r-aroihicompenfationtmeXei , quia coguntur
proptii Paiochiani difcedcrca-bilJisDomibus, quinc-
jceflarisfunt pro novi J'onventus fundatione , pag-ljS.
D I S C E P T A T 1 O VI.
, i{ itisbj/ien. V.vochtdium .
A R G U M £ N T U M.
Vacantc Ecc'cfia Parochiaii perobitum Sacerdotis Szcu-
laris , quandodcillaprovideri poitit Regulaiis, &an
fullineatur inlHtutio Sacerdotis Scecularis , fa£bi fine
priitntationc Abbatis Rtgularis, Patronid. EcclefiE
Parochialis. pag.ioj.
DISCEPTATIO VII,
Tridentina Irregularitat.
A R G U M E N T U M.
Occidens aliquem cb fui neccffariam defenfionem , an fiat
irregularis ; Et quid diccndum , quando id fequitur
fine moderamine tutcii inculpati ; Et an fuper tali ir-
regularitate difpenfarepoffit Epifcopus , pag.io6.
DISCEPTATIO VIIL
^fciiUna.
A R G U M E N T U M.
Vicarjus generalis Epifcopi , an polfit effe Oriundus ex
Civitate, vclDioccefi; EtquandoexGratiafpIeatC.
■ E, id permiftere , vel tolerare '. pag.107.
DISCEPTATIOIX.
Baren. prxtehft Mit' monii .
A R G U M E N T U M.
Matrimonium quando dicatur nullum , fi contrahatnr
cumea, cujus Sororem Vircarnalitercognovit , &ex
quibus probata dicatur copula illicitaad cflt£t'.:mdiri-
mcn.ii matrimonium, fervatis ftrvandiscf>ntrattum .
Adducuntur multi cafus, in qu.bus Caifx matrimo-
nialesdecifi fuerunt aC. C. in primainftantia. pag.210.
DISCEPTATIOX.
Salisburgen, Claufi-.rce .
ARGUMENTUM.
Superiorcs Monafleriorum Moniaiium , terminata eJe-
ctione AbbatifTx, an potfint ingredi Claufuram, ad
publicandam elcdionem , confirmandam AbbatiJam ,
ciquc tradcndampofTeflionem, mediante Clavium , &
Sigilliconfignatione. pag.117.
DISCEPTATIO XL
Homana .
ARGUMENTUM,
Cappella Burghefla , pofita in Bafilica Liberiana , in quibut
cafibus, & fundtionibus cxemptafit ^ Jurifdidionc Ar-
chipresbytcri , & Canonicorum tjufdem Bafilic^, &
an poiXit dkiliullius, cumvcra, & propriaTcrrito-
rii feparationc . . pag.-*9'
DISCEPTATIO XIL
T^amien.
A R G U M E N T U M.
•Magiftratus S.Tcii!aris attenta immcmorabili confuetudi-
nt, an poifit rttincrcScamnum intra Prcsbytcrium ,
una cumaiiis prxrogativis, dcquibus in totaDilccpta-
tionc. pag.J24-
DISCEPTATIO XIIL
Luuien. pii Operis .
A R G U M E N T U M.
Patronus rapptll.r , pofit.r in Ecclcfia Collcgiata , Vcl
Parocht.ili , an poflit in)nnpcrc rccitationcmaliquarum
quotidianarum prccum , cuincantu, vcl fiiie, inlua
Capptlla, invitis, ^: rtluttantibus Rcdorc , &: Ca-
noniciscjufdcinEcclcfix. P*g-^3S«
DI-
Indcx Argumcntoruoi .
DISCEPTATIO XIV.
Temfti.. Jnrifdiilionis ,
ARGUMENTUM.
In Monafteriis , fub/edis Rcligioni Hisrofolymitans ,
qaid facerp pollint, vel non Epifcopi , tam authoritate
ordinari3,quam uti Dclegati ApoftoJics Sedis.pag.135.
DISCEPTATIO XV.
Hydruntina ^lternativ<e.
ARGUMENTUM.
Altcrnativa , an fit fervanda inter Provincias Hydrun-
tinam , & Barenfcm , & an iJlae dividends fiot in duas
partes, vel in trcs Di/triftus . pag.i^i.
DISCEPTATIO XVL
ForoUvien. ^Ahhatiie.
A R G U M E N T U M,
Abb^tia: Cong. Canonicorum Reguiarium S. Salvatoris ,
quando ex neceflitate conferri debeant per Nijtiones ,
fcuOriundos exaliquapartc, conjprehenfa fub Natio-
. ne, & an feryand.a fit Concordia , ad d. cfFcaum ftabi-
lita i Superjoribus gencralibus fine confenfu Nationa-
lium. pag.i4<5.
DISCEPTATIO XVII.
Maiortcen. luris eli^endi,
ARGUMENTUM.
In Religione Carmclitarum Prior inquibusConventibus
eligi debeat a Conycntu^Iibus , vel ^P.Gencrali, feui
DefinitorioProvincii. pag.160.
DISCEPTATIO XVUI.
gononien. Legati MiJJarnm .
ARGUMENTUM.
Legatum magni quantitatis Miflarum , unica vicc celc'
brandarum, an poflit converti in eredionem Cappcl-
lanii, cum onere perpetuarum Miflarum pro Anima
pii Teftatoris . pag.zfi^.
DISCEPTATIO XIX.
Beneventam Sponfalitm .
ARGUMENTUM.
Ex quibus acSibus, & operationibus dicatur conftare de
Sponfalibus , & quibus concurrentibus cogi quis poffit
ad iJIorum implementum. Cong. Concilii Caufas , in
quibus requiritijr teJa judicialis , folct remitterc ad fuos
judices. pag.z65,
DISCEPTATIOXX.
Heatina VniQnis Ecclefta.
ARGUMENTUM.
Gratia Unionis Ecclcfiarum ficularium, quibusconcur.
rcntibus , fperari pojfit a regularibus FamiJiis. pag.i yp-
DISCEPTATIO XXI.
l>{uUius Difpenfationis.
ARGUMENTUM,
Jn Matrimonio rato, & non confumato, juftaconcur-
rcnte caufa , an pofllt Summus Pontifcx difpcnfare ,
altero ex Conjugibus diffcntiente . pag.i 7 3.
DISCEPTATIO XXn.
Totentina Troceffianis.
A R G U M E N T U M.
Jtafra 0<9:avam fcftiviratis SS. Corporis Chrifti licitum cft
' omnibus Religiofis folemnem Proceflionem faccre , ad
ornatura Conft. i o. Greg. XIII. pag.279.
DISCEPTATIO XXm.
Kegien.
ARGUMENTUM.
Gsnfratres laicalium Societatum, exiftcntium in Ecclc-
fiis Collcgiatis , quas fundiones in illis facere pof-
fint, invitis Canonicis , & pcrmittcntc Archipresby-
tero. pag.zSi-
DISCEPTATIO XXrV.
Dubia Indulgentiarum .
A R G U M E N T U M .
Jndulgcntia , conceflW ccrto Altari privilegiato , ob nu-
mcrum detcrminatum Miflarum , quolibct die in illo
cclebrandarum , an ceflent in totum , vel folum fufpen-
dantur pro eotenipore, quo ex accidenti Miflxindi-
ftodcterminatonumeroibidem noncelebrantur: Uni
cum multis aliis cafibus , conccmcn. Indulgentiarum
acquifitionem . pag.;8j.
DISCEPTATIO XXV.
Homana Subhaftatioms Ecctefite , &Conventus.
A R G U M E N T U M .
^d Crcditorum inftantiam an poflit infubfidium deveni-
ri ad fubhaltationcm , & venditionem Ecclefix , &
Conventus illorum Regulariura, quidcbita conrraxe-
runt. pag.aS8.
DISCEPTATIO XXVI.
Ufcidana Decretorum .
ARGUMENTU^l.
Pccrcta , fafta pcr EpifcopuiTJ in Vifitationc, quando
non mcrcantur paratam cxequutionem . P^-- 9 ^ •
DiSCEPTATIO XXVII.
Faventina B:neficU)tum.
ARGUMENTUM.
Bencficii y vacantia pcr obitum Familiarum Cardina-
lium , qui fucrunt etfam Conclaviftx , an poflint ab
Epi/copis uniri Scminariis. pag.z 91.
DISCEPTATIO XXVIII.
I^ullius S. Law. in Cantpo .
ARGUMENTUM.
Sacerdotcs , & Clcrici , non participantes de rcdditibus
Ecclcfiarum , an poflint fogi iilis infcivire in folem-
nioribus Fefti yitatibus . pag.s 9 j .
I N D E X
DISCEPTATIONUM ECCLESIASTIGARUM
Tcrtii Tomi ordinc Alphabetico pcr Diceccfe? difpofitus .
ANdricn. Aggrcmiationis par.i. d.i(5.
Afculanapar.i. d.S.
Afculana Decretorumpar.i.d.z(S.
pag.i^
B
pag.70. T> Arcn pritcnfi Matrimonii par.i. d.9.
pag.i 06. mJ
BenevcntanaSponlalium par.i. d.i^.
Bononicn.LegatiMiirarumpar.i.d.iS.
Burgi S. Scpulchrilndulti par.i. d.3.
pag.iio.
pag,i^6.
pag.:<S4-
pag.lS-f
Vrfaj4t Difcept. Tm.m.
Colo-
Ifldex Difceptationwm per Dioecefes.
c
COIonicn. Immunitatis par.i. d.22. num.^j. pag.97,
Cong. B, Petri de Pifjs fub diospef, ^omima par. i . di-
fceptat.4. pag-^o»
Cotronen. Jurisfunerandfpar.i. d.i>, f^g.j^,
D
DUbia Diftributionis Subfidioruin detalium p^rt.i.
d.2.anunl.95. pag.iK'^.
Dubialndulgentiarum par.i.d.i^. pag.^Sj,
Dui»ia JubilatiQnumpar.z. d.^- 4 nuiii.| i {, pag.1^6,
l^olana Proceffioni« par.i. d. 2 6.
Nuliius Atini jurisSepeJiendipar.i.d.ji.
"NulJius Difpenfationis par.2. d.2 r.
NuiJius $. JLaur, in Campopar.2. d.2S»
pag.104.
pag-i2i.
pag.273.
pag.393.
o
ORdinisCarmelitar. Excak^atorum p.i. d. i S. pag.^S.
Ordinis Clericorum ReguJarium Minorum part.2.
difccpt.4. pag. 191,
Ordinis S. Francifci Exemptionis par.i. d.30. pag.i 19.
Ordinis S. Francifcf Subftitutionispar.i. d.29. pag.ii 5.
Ordjnis 5. Fran. Vcnditionis p. i . d.3 0. a n,5o. pag. 122,
Porcdien. part.i.d.S.
' OroHvien.Abbatixpar.2.d.i(9.
Faventina Beneficiprum par.2, d. 1 7,
H
HErbipolen. feu Moguntina par, 1 . d.9.
Hydruntina Alternativi par.2. d.i 5,
Hvdruntlna Fontis baptifmalis par. i , d.; 7.
Hifpalen. RedudionisMiflarum par.j. d.2 y.
pag.49.
pag.t4<?.
pag,292.
pag.51.
pag.2^1.
pag.iocj.
pag.io?,
JAnucn. pHOpcrispar.i.d.ij; pag.255.
Januen.feuRomanaLegatorumpar.2.d.2. pag.i^S.
Imolen. Penfionispar.i. d.j2, pag.124.
Ihfulana Exemptionis par.i.d.30. iium.y9. pag.121. infi-
ne,& pag.i2 2.
Llthuanix ,Sc Polonii Capitation. par.i.d.22. pag.95.
Lcyricn. E,Ie(5i:ionis par.i. d.14. pag.<56.
Luccrina Pricedcntii par. i . d. i o. pag- J -f
M
PEnnen. Juri-fdfftionfs par.2. d. 1 4. pag-i 3 J-
Polonis, & Lithuanix Capitationi* part.i. difcc
pat.22. pag-95-
PortugalJien.Eleftionumpar.i. d.ij. pag.6S.
PotentinaProcelIionispar.2.d.2 2. pag.279.
Prineftina NuIJitatis profellionis par.i.d.7. pag'47.
ProyincitS. AngeJiDelat.Crucis par.i. d.j. pag.45.
Q
/^ UitenConfirmationisCapituli par,i.d.i3; pag.63.
^ R
RAtisbonen. Parochialium par.2. d.6. pag.205.
ReatinaCenfurarumpar.i.d.j^. pag.150.
ReatinaUnionis Ecclefia: par.2. d.20. pag.170.
Rigien. par.2.d.2 5. pag.281.
Romanapar.2.d.4. anum.i27. pag.196.
Romanapar.i.d 4. pag.40.
Romanapar.2.d.i I. pag.^ip.
Romana BuIJsb Innocentianx par. i . d. 5 . pag. 5 j.
RomanaExemptionis par.i.d.g.num.Sg. pag.54.
RomanaFuneraJium par.i. d.zj.anum.^S. pag'99-
Romana Matrimoniipar.l. d.i. P^g-*-
Romana Matrimoniipar.l. d.19. pag.S^.
Romana, feu]anuen.Legatorumpar.i.d.2. pag.i^S.
RomanaSepuItunpar.i. d.25. pag.y^.
RomanaSponfaiiumpar.j.d.i^.h num.165. pag-S^.
Romana Subhaftationis Ecclefii- , ik Convcntus part.2.
difcept.25. pag.iSS.
MA joriccn. Juris eligendi par.2 . d. 1 7.
Mtdiolancn. par.i. d.2.
Mcdiolancn.Confraternitatis par. i.d.24.
McdioJanen. FundationisConvtntuspar.i. d.j.
Mclphicn. par.i.d.35.
Moguntina , fcuHerbipoJcn.par.i. d.p.
pag.160
pag-5 5
pag.99
pag.igS
pag.127
pag-5i
SAlisburgen. Claufura: par.2. d. 16.
Sueflana Mozzctti par.i.d.i i.
Surrcntina Ordinationis par. i . d. 20.
N
NArnicn. par.i.d.ii. pag.124.
Kcapolitana Affiliat. p.2. d.i 6. l num.i^C.pag.z^o.
iNjarnicn. CoJicdtarum par. 1 . d. 2 8. pag. 1 09.
Narnitn. Colkdaium par. i. d. 2 S.inum. 136. pag.i 1 j.
Ncapolitana Livtllorum par.i.d.i. pag-' 58.
Ncapolitana Rcfiitutionis in intcgr. par. i. d.6. pag 44.
NcpcfmaLcgati par.i.d.2i. pag-Vi.
pag.217.
pag^'^.
pag.90.
T
TRidcntinaIrrcguIaritatispar.2.d.7. pag.206.
TuIIcn. Ertdt ionis Epiicopatus p. i . d. 3 j. pag. 1 3 4.
V
UGcntinapar.i.d.^. num. 88. pag-^4-
VintimiIicn.pra.tcn/a.Qua:ftuationi$ par.i. difcc-
ptat.17.
pag-54-
difcc-
pag-74-
DlSCIl:
DISCEPTATIONUM
ECCLESIASTICARUM
ADVOCATl
DOMINICI URSAY^.
Tomus Tertius.
PARS PRIMA.
DISCEPTATIO I.
Romana Matnmonii.
/ T^^ r £ K
Ffancifcum, )
£ T
Helcnam.
ARGUMENTUM.
Ojlenditur nullitas Matrimonii ob defe^im moralis
praf^tiie Taroehi .
$.1.
FACTI SERIES.
IjU B fpeciofo, & colorato praEtextuaddifcendi ar-
tem Aromatoriorum , quos Pigmentarios vocat
GloJf.i»leg.l.§.i. verb Vigmentariis ideftSpe-
ciariiff'. adleg. Cornel de Sicariis , & Unguenta-
rios, Pliarmacopoias , Myropoias, & Apothe-
a carios Tira^. </fNo6////.f«p J4. ».58. ubirefert, Ariftoteiem
aliquandofuiflfe Pharmacopolam ex ^liaHolib. 5. var. hiflor.
3 Qiiofque(quocumquenuncupenturnominej propter neceffi-
tatem honorandos ad inftar Medicorum, obfervat Grtrz.</f
4 N.obil.glof.:,%. §.4. «.12. infine. Caffan.in Catal glor. Mundp.
II. confiJ..^i. ubi quod illorum miniflerium efl necefTarium
5 quoadconfervationemfanitatis, & quoadaliasresellutile ,
& ad bene elTc, er P,;g,a,f//. f (,„/-„/., 46. „.6.,(,w.8. ubi quod 11-
6 lorum Arshoncftaeil, & uciiisReipubiicae. Iliorumque offi-
cium ex confuccudine aliquorum Locorum nobiiitati non no-
7 cere obfcrvat Carval. de Utraque quatt.part.i. mmer.ii j. in
fine .
F. procurando locum Juvenis in Aromataria , fe introdu-
xit in Domum G. infervientis tunc temporis uni ex primi or-
dinis Magnati , revpra tamen ( ut cventus docuit ) cum inten-
tione feducendi illius innoccntem Neptem, unicam hxre-
t dem fui pauld antcadefunaiGenitotis, cujus facultatcs
juxta folitum, multum amplificaverat fama , dom paucis
elapfis menfibus ab ingreffu, nuliam praEmittendo operam
fe infinuandi in afFeftum tenerrimas , Sc innocentifTimae
Pueliae, uc legitur in ejus judicialiConflitutoibi : Mifeni-
na intornoy e mi faceva mille fmorfie , e dimoft^ava di vo-
lerfar l' amore con me : iilum tamen fummopere odio hdlxn-
tis, rationc forfanadduda per TeAesin Procejf. fol.^f-.jatn
tradare caepit de illam adducendo ad Domum quarundam
fuarum Amicarum, &inefiedu, occafione accepta ablen-
tias a Domo Confanguineorum He. quando hjpc conflituta
reperiebatur in fola aetaie, deceptionibusfuppofita , anno- g
rum duodecim, ut ex fidebaptif^matis, onginaliter in Se-
cretaria exiftente, qua attenta necetiam facraadhuc com-
munione reficiebatur, ut tefiaiurParochus cum illis verbis: 10
Fo piena , (s indubitata fede dt aver ricercati dihgeniemente
li Libri dellamia Parocbia, & avervioffervato., cbe tra le
Anlme,atte alla communione,non vi e laSig-E.&c perran.if^ t
&altri antecedenti., ma bensi effere tra quelle, che non ficommu-
nicavano: & quandofolita illiusexercitiaerant quot:dif plu- n
ries: farelebagatelleconleCreatute , e lo fvurcar/icon le Pu-
pazze: (quod evidentitjsconvinceretioiaeflRgiesPuella hu-
justenerae aetatis, fi pofTet hic inlcri ) ut deponunt Telks ,
fer. fer^Curia Ecclefial^icaexaminari noit.3men lli fex ,
qui depofuerunt circa confenfum , prarilitum in Ecclefia ,
quorum depofitioncs fuerunt cor.Sacr. Concrcgatione produ-
dae cum illis claris verbis ibi ; In offcio Cfc. Procuratjr c?.-. 6f
in termino&c ad docendum magis , mag fque deboioj uredi-
8ie fua Principalts , fi8o produxit coputn aittji .monis fex
Textium , faH<e per aBa Marto.'icum irtfc-rionc fidei baftif ix
matis , prout in decemfoliis tenorts&c. : Qusr non obllantc
quacumque contraria gloffa extendi nunquam potcrunt ad
comprehendcndam produtlionem toiius PrtvefTus , conflan-
tisex 74. foliis, &duodecim Teitium depofitionibus, utdc
feevidenter patct . Sed , utdeponunt Muliercs, examinat}
fuper furto Coronae , quarum depofitiones ieguntur in Pro-
cefTu originali fol 70. & feqq
Die 9. Novembris 1^9 i.fubdiftopraEtextu Dotius Ami-
carum, illam duxit ad l'arochialem Ecclefiam .Sancli Ivo-
nis, variisfimu!3tionibus,,artificiiS,& malisartibus. curan-
doibidemconfenfumabea extorquerecorjm Parocho , frau-
dolcnter vorato. & duobus Telhbus, non fine induflria in
eadem Ecdefia moram facientibus, eadcm tamen Helcr.a
nullum prorfus, pe:Mtuf)uepr.Tflandoconll;-fum , n?i: ver-
bis, nccfignis proutdeponunt Parochusibi : Lad. Eienanon
parli mai, ne dicde altio fegno delfug confenfo Cff. Xonpuol ef-
ferey
Difceptat. Ecclefiafi:. Dominici Urlayx
/irrtf, c^e ffJettaEleHa apejfe paylat^, fifattofeinoverfino >
ionon 1'avejfifefitiraye veduta, »on ofia»te detfa iflitntanea vol-
tatura difpalle , fbe in effettp non confifte i» altrp, che in alzer-
mi, & ufcire daJConfe/fionario, r^intre per debttodellami"
carifaftettifernpre avveftito , ftf attentpa tutto &c: Antonius
ibi; Elena ffava tutta timida , e pallida ■, non proferl mai paro-
(a di forte alcuna , nefececenno dineffunafone , conilquale
avejfepo-utppreftare ilconfenfo al d. Matrim., che io motto bfne
offeiV'ii &c. Cif i.Hus ibi : Elena, che in tutto iltempo, chc la me-
defirfiafitriittenne in Chiefa, cbe arichevifitrattenneilVaro-
cOi cptneancheifc. Francefco non parli mai , nedijfe paroLtdi
fpfte ak^na con alcunaperfona , ne diede confenfo &c. al Matri-
Tnonio&c. ne cen parole , neconfegno difprte akuna, percheio
pffc^y.iituttili andamenti dellarnedefima , cioeviddi, ihenon
p4iip, nefecefegtjodifortealcttna, checpnfentiJfealfud.Ma-
trtmotfip: Etipfatnecfairafuitinfuojudiciali Conftituto, ibi :
Non volendp accpnffntire a quefio Matrimon.per il quale io non
dijfi, neprpferiiparolaakuna, ne inaltraformapreflai tlmio
fonfenfo, anzi ftavo tutta j bigottita, e tremante &C.
R.eae»ntibus ad DomumconfanguineisHclenz, & non
finepropria, Vicinorum omniwm , & totiusUrbisadmira-
lionc, confiderantesinnegabiletnconculcationemlegum fa-
inulatus, hofpitalitatis , gratitudinis.&reyerentiae, Magi-
ft ris debitac , Sc ut obfervat Raynald. in tom^. Obfervat. C ri-
min.adcap.zi. fupplet.^. n.^l.CMm\\\^ ttmnnex3iX.ionc,c\a2.m
facit rous in pera , ferpens in gremio ,& ignis in finu , de qua
incap.Etfii } de Judf£ij,Tecui{am habueruntad Judicem Ec-
clefiaftipum, querelamdefadloexponentes, nullatamen ha-
bita potitia loci per quindecim dies , in quo njorabantur F. &
He. veritas tandcqj dctefta fijit ab uno ex contrariis Teftibus
nullaq; interpofita mora coHocata fuit eadem fle. in Confer-
I j vatorio,ptvocantrff/ B.»»iti»()Gr.;«,adeffeflumexplorandi
jllius voluntatem, injundorigorofiffimoordinenin)isexem-
plari illius Superioriffaj, nepermittereteandemcumaliquo
colloquia habere ; ^ccelTitdeinde Judex ,dignitate, virtuti-
bus, & omni fcicntiarum genere Eminentiflimps, ad hunc
effiClum , &ante pculoshabendoperfonam , aetatem, verba,
gcllus, & fupplicatiooes Jie. conqucrentis, &eKclamanti5
(edeceptapi, &irnplorantisejufdempatrocinium , & fum-
piopere commiferandoeand.He.quaemagis, magifquecon-
clamabat^fefuilTedecepcam ,& nullomodoconfenfumprae-
puilfein EcclefiaS. Ivonis, necdeprasfenti , imonunquam
jn futurumconfentireveile, jufljcidem Eminencfiimusean-
dem depofirioncminfcriptisreduci, uc faftumdeinde fuic ,
cumaffiftenciatuncteqiporisVicefgerer.tis, qujein authen^
Itica forroa data fuit in Secretaria .
Nullam omittens occafionem F- deveniend i ad optatum fi-
nem fui propofi.i, temporequo idem EminentilTimusrulti-
cabatur, tentavicHe. abeod ConfervatoriotoHercmedianr
te fupplici Libello , propria ejus manu fub infubfirtenti nomi-
nc Hefcripco, & porreftoeidem cunc temporis Vicefgeren-
ti , aquouibpraEtexiuillam inalium Locumpiumducendi ,
(fed reverk Patriam verfus) extorferar ordinem Superioriff?
diretturo ,qu« lent^felhnando, atq: morastotis viribuspro-
jA curataeexequutionicumpromptoCurruprudenterdando, in
caufafuit, ut ,fraudecognica, ad precesConfanguineorum
He.ncdumrevocaverit idem digniffiinusPraelatus fuum or-
15 dinem ifed roandavit, ut incnminaii Proceffu racio habere-
turcjufdemfidiJupplicisLibcHi, in cujusfol.47. legicur re-
giftracum,unacum3iiisduobuscopiis,diverfaquidem manu,
j6 fedex induftna, &daca opera , arque juxtacriminalem pra-
xim ibid.infertispro necelTaria recognitionc , utpatecexier
^uradepoficionis A. P. «» frocejf.fot.io.&feqq.
Profequcbaturhoc mediotempore in Curia Ecclcfiafiica
criminale Judicium contra Fquandoifienonfincfalfisfup-
politis pxtorfitab Auditore Si^ |urt.decretum proillius rc-
miffione ad Judicem civilcmi td prorei novitate, dclato
fadtoadSS.prodiitdecretpm , procedendum efTe ad ulterio,.
ra in Judicio criminali , quibufcgmque non obftancibus .
Pifcufljs igicur in hoc Tribunali per annuin , &ultraCau-
fx merici;?, cxaminatis teilibus, Cx indullria i F- in Ecclc-
fiam invitaii» , & aliis, ibidcmcafualiter exitlentibus, vi-
fjsomnibusvidendis, & macurdconf. omnibusconf. i plcna
Congr.Criminaliommum vnris, neminepenitrtsdifcrepan
le, c^ndcmnatusfuit F-ad Tr^remespcr 'iiiinquenoium , uc
ex Sententi.1, in jodicatum trnnfafla. .Mitigaca ordinaria
pa:na ap.illifliocunrcnfu, & apparenti fpontaneitacc Hc.ab
iiincre Eccleri.Tm vcfuslocofuppofitacDomus Amicaruip ,
& aqoalitatc Tribiir.ilis Ecclefi;»llici , ad rradita pcr Guiit-
zln. ad Dejenf Reor.JeJtnf. \.cnp. i i.nurji. g.f Panimol de-
j; elf I 7.WHWI 14 &firmata per Kot. in nonrispundlu.ilibus tcr-
minisin celebri Lcodien NuHr.uu Mairlmonlicoram Cerr. la
i6-^j&inpar.i$. rec.le6o.i^2.& loy&inpar. ig./aijo.cy
inpar. lj.lay<j.
Terminaca hocmodoCaufacum liceralideterminatione ,
quod non conftabat deconfenfuHecoramParocho, & te-
fiib:us, & in neceffariam confequentiam cum implicita de-
clarationenuliitatisMatrimonii , recurfum habuii F-ad SS.
k cujus tunc temporis Audaore caDdem remiffa fuit huic Sac.
Congr. infpeftioquoad validitatem Macrimonii tantiim, fir-
ma camen remanence ptsna , in qua quinquids propofita Cau-
fa primo locodiez^. Apriiis 1694. relcrriptumfuit .• Coadiu-
Venturprobationes . Il.die i^ . Novemb. 1695- obpariearem
yotorum dilara fuic refolucio. III. die;. Junii 1696. relcri-
pcumfuic; Confiare de validitate . IV. die 18 Juriiejufdem
anni non fine magna votorum fcilTura perfticum fuit indeci-
fis; Ec V.candemdieij.Sepc. i^^e.pullacaptafuicrefol.u-
tioob votorum paricatem .
Inhocrerum flatu, fumptaoccafioncab articuli gravica-
te, & Eroirt- Patrumdifcrepantia, quaactenta i controver-
fia fimilis abipfomec SummoPontijGce decifi fuic , prasvia
relacione Vocorum Cardinalium, tefte Fagi. in cap- Qiiod no-
hisfub num.},\.deClande^.defpon.\\)\: 'Propojfohocdubioin i^
Congregatione generali , cui interfuerunt J. R. E. Ctrdinalts
Moionus ,Verufinus ,S.Pra>iedis ,Qefualdus , SS. Quatuor ,
Akiatus,Senonen, Montaltus, Albanus,'Riarius, Carafa,quin-
que nempe Perufi»us, Gefualdus, Alciatus, Montaltus , Carafa
arbitratifunt,nullum effe Matrimonium, non contraiium coram
proprio Parpcho muli^ris, aliifex tenuerspto v-iliditate Mutn-
rnon. &c. San&ijfimus audita relatione opitionum Congregatto-
nis , approbavit fententiam fejf Cardinalium pro vlfditate
Matr. & quodinfuturum ita refpondeatur , nulla habita r.atio-
ne alterius decifionis, editte die l s.Decembris i 5 74. Nonftudio 1 9
glorice , fed veritatis ferre non valensfcand.ilum, acceptutn
abhis, quileviter credideruntCalumniatoribusmeis, jniquo
animoperfuadereconantibus,menulloprprsusjurisfundamen-
fofultum, &c. molirt dijfolutionem Matrimonii. Nam qui retri-
Jtuunt tnalapro bonis detrahebant mihi , quoniam fequebar bo-
nitatem: ut in fuocafu fcripcum {e\\(\wOHver.<ie M^urimon.
null. ex defeSiu confenj. in Utrodu&.fol. 5 • Opporcunum duxi-
musinunuroreftringereracionesdefe^ilumconfcnfusHe. & io
rooralis prasfenciae Parochi ,
Ad tollendam ver6necefntatemperiegendidift. integram
Difcepcationem ( quae nonfinemagno , improboquepauco-
rum dierum labore , & non modico prKJu Jicio iilius jam ni-
miumdebilitatifenfus , inquo Animainhabitac,P//»/orey?^ zi
lib w.qu.natur.cap. j.relacorf Mottanella Fificdel Prencip.
cap.i^.antemedium, incra plaufibiles, & folitos brevicacis
cerminos contineri non potuit } fequendo methodum celeber-
rimi J. C. .ffi7i'//^<?/(jw,e/ CrtWfr^r;/ in fimili confiliomatrimo-
niali , quod legicur impreirumport Co«/)/;.jZ.j6</>^<7<f , prac-
roictendas duximus principalesconclufiones, quKpocerunc
adarbicriumrecognofci . velomitti ,cumabfqueincerruptio-
nealiquaajj'. i.fieripollictranfitusad jj". 18. Enixe rogances
EE. Pl'. uc : tequo animoferantfi&c. videbwtt me Cjufie de-
fenfioni fttettue incumbere , atque urgere &c. quia &c.l:cet o-n-
ni jurejus fuum tueri , qiti ex Dcoeft ,five/itjudex , five alius tt
libenterverba Dei audit &c. ut dicebat Oliver. dc M uriiti. nul-
fit p.tg.^ inprinc SctiHenCam Uifell. concl 60. n.Si Advoca- 2j
tus in agitandis ciufis dcbet effc jiicnuus &:.& n 19. A. AJvo-
catus debetpra viribus fuisfuum Clientulum dejcndere . 24
Prscipuequando agiturde Advocatis iuniorihus, quini-
rois diligentes effe debent, wo\>[etv:xntToht.lnftr.Sacerd. tj
(tb. S.cap. Co.fub num. ^ Ncvizzan i! Sylva Nupt. lib. J- nu-
mer. 11. non \3\M\Af)S\\\QS(\\i\;Quan.ioqueconfidentes mfcien-
tla , &experientijfuanoncurant quterere alleg.itiones proep ;6
yumdiftis .
Qi^iando verofu-isa.limplent partes illorum 0;^.;'KW (/A/rur
Jneritorium,&illoiumvitatamfanfia,quamquorunK'ii Reli- »7
eioforum: uc profcquinir [///i?//. ubi fupra ««.119./« ^ne, & ob-
(ettnFagn. Incap. Nc innitaris n.lZC-ide Confl.
Atquefi illiusopcr.itioncsln hiscafibus vix a-Rim.itiopcm 18
recipiuncad fcnfum H:ppol)t.M''jaSicul conful.i^ pertgtum
M.igon dec.Floren \i. n.i.Qolin de Procur.par.^cap.^n.t^-..
& Lach de Sal.ir q-si.n.i. quanccN minus compcnfari dcbcnc
cum illis rcbus, de quibuscxcat G.-rmaniCumaxit^mVP'''^ *9
Tlraijiicll ailcocs Connublales l^glofi . p -j.n. iSlnfinfe!.
joi, ibi; Wortfullen. den beuthel nicht .
Perafto igiiur fuoofficio, appllcaturciPhyficorumaxio-
roa ; Siomniafectt uicur.uet Medicus ,peregiipa>(ef fuas ,de J»
qunSenec llb.y. de Benefic cal>. 1 ? . Clcollnin difcur. cul tir. dc
Blle fmtfchcrat fol.mlbi ?i. Ncc minus mcrcturfiobtinca-
tur vidloria , quim fi caufi pcrdacur , iin<i quod in hoc
fccundocafuplusdcbcKur AJvocaco, quim in cafu viQo-
riz.
Tom.Ill. Parsl. Difceptatio I.
31 rix, quaehabeturlocopramij, Ceqwaio Martial.ifiEpi^r.
l6.adSextunt\b\ :
Egi Sexlc tuampaHus due n%illi<t caufam .
M.ififtinumniosquotmibi> miUequiJefi?
Nafafti nibilinquis , & a te perditacaufa efi .
Tanioplus debes Sexte , quoderubui : obferva^t Tiraqu
de Kobilitat. c/i^ . «. 5 5 • & 7^ich. de Salar. q S^. ».64
3}
nac.de Uatur.<if ptopriet.matr qu.i.propofit. uniea ».€.&feq.
ibi : Rogabis , utrum taciturnitas fufficiat adexprimendum con-
fenfum matrimonialem.Refpondeo,fegulariter non fuff.cit ^quia
taciturnitas non babetur proexprejjione confen[us<ac. Exhis
Colligitur primd,non ejfe vnlidum matr.quando Puella tacet &c.
quamvis ipfa interius confentiat, & ratio efi, quia confenfus ip-
[ius non fufficienter exprimitur per taciturnitatem (sc.Obiicies:
Cctterum quemadmodum non detrahit bonori Medici ,glori<e Qui tacet confenttre videtur i3c. Refpondeo , tacentem cenferi
Ducis , & laudi Naucleri , ubi omnia egerunt fecundum regulas confentire in , ebus fibi gratis &c. nec promijfio alterius eft illi
artis, quamvis Navisfubmergatur, Infirmus mortatur , ©■ Vi- fimpltciter grata , confequentertaciturmtas illius non accipitar
iioria nonfequatur,ficapudbonos jgravefq; Vitos,non minus proexpieffioneconfenfu: Guttierez de Matrim.cs.n.i. ibi: Ta-
beniaudit,quirite,reBe,atq;fecundumjunsrationemaliquid cens vtdetur confentire quantumefl in fuifavorem , nontamen
molitur,licet ex anim» res nonfuccedat, namfufficit ubi quis fe- infat prcejudicium &c. Unde taciturnttas non eftfufficiens con-
34. citquodfuumerat ,quiaetiamCbriftianusOrbts majorefi Ur- fenfui fignum ad obligandam perfonam: Sancb. eod.trafl . lib. i.
be,omnifq; attus non ab eventu,fed a caufa ubiqjudicatur , & difp.;. «.J.ibi ; Tacens cenfetur confeniire in quantum eft infui
judicabitur,maxime quia inforenfibuscontroverfiis multacon- favorem non lamen infuiprcejudiaum : Ec Dicafiil.pariterde
'fiderantur adjacentia , & circumfiantia loci , temporis,Afloris, Matr. difp.idub.z.n- y \b\:(^uaret lamen a\iquis,anfufficiat ^
Rei , Procuratorum ,Teftium,Advocatorum,Sufurronum , 6" taciturniras admanifeftandampromifiionem , Cr confenfum &c.
Inimicorum , ut regulariter nemounquamfcire pofiit,an odio,an Refpondeo non &c. hi quo etiam DD.communiter confentiunt :
amore dignusfit , quia ingenere loquendo abfq; alicuju's pr,eju- ^uod fi obiicias vulgarem illam regutamjuris in 6. qui tacet
dicto, bujufmodi, & alittsfapefolent hominum redos perverte- confeniire videtur , Refpondeo, taceniem confentire , videlicet
refenfus,fed rogoDominos Judices , & Confultores , ut bonam qu.mtumefi in fuifavorem, non icrdquanium eft tnfui pr,eju-
fidem meamagnofcant, &C. Sunt verba ejufdem Oliver. ubi fu- dicium, juxia aham Regulam in €.nempe:t)ui tacet. neque con-
pra »«?.»»/'&/ 18. ««»»?</. Habemufque inhacpartenotum il fentire, neque dijfenii/e videtur. Cumautemrepronuffio, &
lud adagium, dequo Cardin. de Luc. de Teftam. difc. 2 1. infin. confenfus traditionis fui corpons nonfii infuifa otem . fedin
habent fuaSyderalites. Necquidinvenias, fed quidqujeras favoretnalteuui ,iacensnoncenfiturconfentire&c.& K.bell.
confideramus.ut obfervat D. Hieron- in Epift. ad Paulin. im- de Obligat.Juftjt.libi. de Matr. qu. 10. nu.^ fol. mtht :66. ibi:
preffa in priucipio Sac Biblise .
§. II.
Dc Confenfns in Mcitrimoniis ntcejfitate .
ABfoIuti Juriseft^confenftimtaJiterefreadmatr.neceffa-
rium, uc necetiam fine illo perdivinam poientiam con-
I fifterepoffit, ex \nnximtt\szAiv{k\s\itt Marc.Viflal.in Arc
falutar.tit.de Matr.Sacram. inquif^. n.^6 & feqq.Veracrux
■ inSpecul. conjug. art. z. infin. Oliverius de Nullit. matrim in-
fpeS. i.fol.mibi-^cj.verf. Tertio hrecDeJufiis de Difpenfat.
matr.lib i.cji.n.i^. Coninch.de Sacr.tom. .difput.2.^. dub.j.
pertot & Ant.aSpir.Sa^!fi inDire^. Co--fcff.tom.t.tract. il.
de Matrim. difp.l.feil.z . /».87- &feqq.fol mi/ji^ij.
Iftequenon fufficirmere internus, etiamficor Parocho ,
& duobus Teftibus Contrahentes ilHim in mente babeant , &
de illius exiftentia Parochus , & Teftes certi fint imediante
a Deirevelatione, cuinon poteftfubefrefaifum, utadverttint
ViHor. in Summ. de Matr. ;m8o. Anglef.in fiorib. par.i qu
Non teneiui Pue!l.t rrclamare , acproinde ucendononmagis-
confcftnn, quam diff. nfumfignificabi: . Omniumque pr*mif-
forMin ilia aflignari fjlerconvincens ratio , quia lacimrnitas
eft quid medium inter affirnja Jonem,& negationemCa^.^tt*
tacei de Regul.Jur. in 6- del Hene dejuram. cap. 3. dub. i b. n.
26 fol.mibi^^^i.
$. III.
Quomodo exprimendus ftt Contrahentitmt
confcnfns .
SEd debet idem confenfus neceffarioexprimi ab utroq;Con-
t rahente cor. Parocho , & duobus fait.m teftibus , ciaris,
&univocis virbis, ex praecepio Ecclefi t necefTariis , juxti i
cclebrerefponfum InnocIII lupcr hac ipfaquaeftioneconlul-
ti ab Epifcopo Brixienfi , & regittratum in Cap. Tuaifrater-
niiati de Sponfal.thi: Not igiturtaltter refpo-idemus , quod
matrim. in veiitaie contrahitur per legitimum viri,& mulieris
confenfum , fed neceff.triafunt quantum ad E':cUfiamvirba ,
deOper.matrim.di^iiiff z-j.an.i.d7fiic.t.fol.Si2. Ledefm.de confenfum experimentia. Etclaram determinauonem Con-
M.atr.qu.^yart.z.dub.1 anie folutionem argumentorum.Gut- cilii Florentiniin Decrero fitici Eugenii IV'$..yr/>rywtt'nibi .-
titr. eod trail. cap.e,(>. «9. ^ ancb. pariter de Matr. lib i. d:fp. Caufa effititns matrimonii regularitereH mutuus confenfus,per
■^o.n.z.&pertot.Gavard.inTbeolog.exantiq.uat.tom.6.qu.i. verba de prrvfenti expreffus , Cujus Ponrificiioraculi ratio-
iieMatrim.art.sn.7.fol.^-jU ' riemaffig^nai CarU.Paleoth. de Noih.& Spur.c^ n i \by.Lex 3
Minufque ad hunc effeilum aftenditurtaciturnitasunius Pontlficia, qutecujufquefalutempraocuhsfemperbabet, ut
exContrahentibus,aIteToproferentc verba,ad matrimonium periculis omnibus occurrat &c. illam panem^qua; unicuique tu-
apta, quia cum aga tur de onere, perpetuaq; fer vitute , tacitur- tior effe poffit,femper ample/iitur ,prop;ereaque ubi verba noit
5 nitasnunqukm proconfenfu habetor ,ut in terminisobfervac funt expreffa, cumdubia&c fitcoifjun^io, altcriufquemuta-
Nicol.Rucber.conf.^H.fubn.^^.interconfmatr.diverf. Germ. ta voluntate , frausfacile commiiti .
ib\:Tertlb non obftat taciturnitas AHoris ,quando Reaprotulit In quorum literalis textus , & Concii jrisdifpofitionisfc-
verba&c per quod videbantur confentire per regulam: Q^ui ta- queiam itateneni Glofin d.cap.Tu<e,ve>bVerbis ,\hi : Ltcet
cet&c maxime cum matr. res favorabilis fit;Nam nd hoc poteft cnimfoloconfenfucontrahatw mainm.finc veitis ,ut iif Mutit
refponderi, quod matrim. ipfoi Contrahentes obligat adperpe- &c.tamen in iis,qui^oquipoffu.itinon contrjhiturfinc verhis ,
tuamfervitutem&c.undehabere ASloris taciturnttatem&c.pro per qute exprimatur confenfui,qu,e ad bo Kiventafunt .- Etin
confenfu,non refpiceret eorumfavorem ,fed onus , &gravamen cap. Tua nos, verb. Necforma eodem tit. ib' . Nofi , quod adef-
maximum, ideo proconfenfu baberi non debet, fedpotiuspro fematrimoniiduofuntneceffaria fcin et fubpjntia,&forma ,
tontradtilione, & diffenfu, , unde nonobfiantjura&c. Inielli- ficut ad effe homints^pro fubftantia eft ibicotiftnfi.t,& proform*
litur enim infavorem tacentis , attenditur namquefavor non verba, adexprimendum conjcnfum depKtat.t Glof. in I Cnm ao-
cauf.e,fed tacentis, Camer. in Citat. conf. matr. Impreff.pofi illa tlffimi C.de Prtefcript. ;o . el ^o.an'. verb S». nn, ibL- Hor ito-
Zabar. nu. 24. ubi quod taciturnitas non operatur coiifenfum menfolam non excludit exeiuiorem.fed liiis rritefiationemjirut
in noftris terminis, etiamfifequaturcopula . Pont.de Matr. cumdiciturfolus confenfusjactt mjtr.quia&vefbajant necef-
• Itb.z. cap. 14. nu. 1 j. ibi: Seeundb obflare videtur ,quiafialteri faria,fedexcludii concubitum.lnnoc. Can.niftarum Patcr inc.
dicenti accipioteinmeam, PuelUtaceret, neq,reclamaret , Tu<edeSpo>iftl.\b\:Licetentmfoluiconlenjuifufiici.>i^admair.
non habereturpro expreffoconfenfu , neq; tacito&c. in cafu &c.
neque perfe , neque per alium , neq;fa{lo , neque verbo confcn-
fum exprimit.Eft autem ad matrtmonium neceffaria mutuafuj'-
Jklent exprcjjio confenfus : Maur. .iHnton. Bcrarducc.in Summ
contrahend.tn Mutii <:fc in loquentibus lamen no > fufficit quoad
Ecclefiam fine veibis- !b:que itiam Suir fub "u 4 <;? Calder. n.
J. Pr<epofn. 10 & plunbus feqq.tt Hennch ooicb.tt.i.& fei}.
Jo: Andr. in cap. 1 . fcu Rubr. d.- Dcfponf ImOuber *« o. antef-
Coron.ConJeffar.n.if.Verfic.Dicofol.zio. F.ignanincap. Tu( nem, \b\ : Potiffiir.ecaju , quovctia r(qutn.itur.ui mfpoeja-
literte n. s6.de Ckr.perfalt.promot.Scopp.inObfcrvat.adRe- libus.&mairimoniisGoffied.uiSum itt de ^ponfji n ii.Honi-
gent.Merlin.inobfervat.il. n.6.infine fol. 377. ibi.- Tarfa/ , J'ac dcVitalin.in eiem. Sepe,n.:.9.dc Vobfigitif.^by.lntereos,
&noncontradicens conftnfum pnefiare non dicitur ,Ugolin. de quijari yoffunt neceffaria lunt verbaad mjtrim.contubendum.,
Sacram.cap.zi.de Sacram.matr.fol. tiJ;.R.tgg.deRegim. Re- tamen ipfa vcrba nonjaciun: mjtrtmo.'i.fe.i muius Coifenfus ,
uJ.dub.i^z.n.z.fol.^^O.le.MajJon.inTbeolog.Moral pcrTa- verbis dcclaratus. Laniell.lnftit.Canon lil' l.tit de Nuptiir
lipar.l.deSacram. matrfol. mibi i\il. verf. Ctnfenfus Bo- 6. Licet , ibi : Attamtn quantum ad E<(lcfiam vtiba,p'^if»:
tetn
Mi
Difceptat. Ecclefiaft. Dawiaici Urfdyx,
teiptf<>9fenfuimxprimeHtta,faKt necejfaria, fCcvtrahentes lo-
quiliotetunr.Bart.inl.Nuptiai intr.sd.jfde Re^uljur- Baldin
f.Cum noJiJfimi.,yt.y.C de Pr^fcript. ?o. vel ^o.annor. ibi; Itt ea
Giojf.ibi, verbafunt necejfaria,hocin:elligitu ' in his^qui loqui
peffent (ifc.alias Mutus (scEtinl.Ad recoz,r,ofendos, C. de In-
geu;&m^numiff.\bi:J^uied.7mfunt,qiid;'j!nevocefierif>fnpof-
fuol,ut matr pt i» c.Ex tranfmi/Ja n.z de ReJlit.fpoliat.\hi: Et
debet ijle cofifenfus effe verbis exprejfus:Cor enim datiiui ejl ho-
mini adjignijicandum Deo , /abij autem ad Jignificandum horrii-
nibus^nam vox ejl inllrumentum vo!untatis,<:f tntstleHus ratio-
nalts.CaJir.in l.Exfa^io^l.n.l.^.De Vulg,& Pupill. \h\: Nota
•ifc. ejuod Mutuspgteji cont rahere matr. nec tuncfunt necejjaria
•verba, i:fc.licet quando pojfit loquijin: necejfatia ■) &a!iasnon
vjletmatrim. ./■iretin Injiit. de Patr.poteji. col. i.inprmc. Pa-
dilla in l.Et i» epijiola, k.i J. C.de Fidetc. yile.x. inl.i- «u.l- &
feqq. ff. de Verb oblig.&coof 1 4 }. fiib n i . lib.z- -^nton Frafic-
in Addit. ad Abba.tem in c. X . ».6- de Sponf Vfrf. Circa hanc ibi:
Dicas , ijium verumdicere de necejf.tate ad ftibjiantiam ipjius
m.itr. in quofujficit^tam defure canonico,quam ai^lifoJus con-
fenfus Contrahentium, ve'rb;s expteffusjifarifciunt, alias nu-
tUt&fignis poffunt Contrahere-Qozza.confTj.nu g-C? l^.Ant.
Patav. conf.fsZ. n. i o. inter Confmatr. Zileti , inter quae eciam
■Siephan- de Bonacurf. conf.c)- n.z Caphal. conf.$^. n.l9& feq-
ubi« ^i.,qtiodcor^tumefiadJtgnificandumDeo.!i>:gua veio
aJjignificandum hominibus. Torniol. conf^t^. n.j- Gig- conf..\6.
n j o. ubi quod cafus ifte decifus eft ad Hteram per Tex. in cap.
Tuce de Sponfal. qui non poteft caviliari, & n.zi. Barbat. conf.
,6. n-ii.infinelib.x-Joan. l.up. de Matt par.i . mi.^i- (:ffeqq.
Htntiq eodem traB. lib.io c.z.n.6. Trivif. de Sponfal. prtvil.6
».}. infine ibi: Ad temovendum,& radicitiis tollendum abufum,
<if extirpavdatn clandefiinitatcm, vetbafunt neceffatia: Medic.
infupp/em.^.pat. D.Thom.qu.-\ ?7- art. i. Veg. in Summ, f. 25.
deMattim cafz-j. inprincip &caf. i^.^Tofreblanc.Jut.Spi-
ritual-Hb.i.c.i^.n.l^. Sylpan.conf.^^.n 57 Franc.MaiC.dec.
i^.n.t- \h\: J^u<eritut ,a>i in matrimonio requirantur verba pro
fotma in valentibus &c. vidctur dicendum qucdfic&c Coivin.
dejur. Pan. lib.z- c. \l.de Nupt. ibi; Pure confenfus interpo-
)!i debetpet vetba. ptafentemconfenfum expnmentia ,/iCon-
jrahentes ioquipoffunt ,finonut Muti, Surdi per figaa Cevall.
fjpin.comm.contracomm,qu.io6.(^ ^SO.pertot.Emanue! Stia-
jez.in Summ. tom. i. i. Edit.cap. 21 6. nu. 'j.Greg Lopezadleg.
paytnat.leg.^. verb- Per paiabras tit.2. pa^.^.& Tiraquell.nd
' ^egconnubfalesglof.j. Verb.Expref. n.i-j. Brufiei. de Sponfaf.
foncl.iscol.i. Layman.inTheol mor. iibr.y. traff. io.de Matr,
fecundumfe,par.z. c. 1. nu.i, foi.mihi 964. & Villa/ob. in Theol.
nor. tom.X.traB. \\.delo effential del matr. difficult.-]. n. 5 .fol.
295. ibi; Ayprecefito , que el matritr.Kr.luf: contraigaporpala-
bras, ajft lo dizen Ledefma , Er.nquez.y otros , pnieba^Iopor
uncapituloTu<ede Sponfal. Havemaij- deJur>c.onub.!ib.i.tii.6.
pojit.^. n.z.fol. mihi 1 7,2. ibi.* Innocentius verba tequitft , yJle-
xandet cooc/udit, matg tfftati tefles, qui dicunt ,fe vidiffe , con-
-. traxiffe hos,ve/ iilos matt.quia ifie contra^us non vifu,fed au-
ditu nititur,&cverba requiri quantumad Ecc/eJiam:Brovver
de J ur. connub,/ib.\. c.io. n.i it.foLmihi 185. \\>\:Signarequi-
runturin mutis,&furdif^uifart nequeunt &c.verba regulari-
tet requirunifir ab iis, quifaripoffunt:& Ledefmade Matrim.
in Addit.ad ipar.qurtft.i^yart.i./it. A. ibi; ConttuHus ma-
trimonia/is fieri non potcfi,niJiper verba, quie exp/icentconfen-
fum, ex quo infert D Jhomas , quod exprejfio verborumfe habet
md matt Jicut ablutio exteriorad Baptifmum : pt in §. His non
obftautibus, ibi : Doilrina D Thom<e eft veriffma , & hancfen-
ttntiqm tenent omnes Scolaflici , & Jurifyertti: Et verf.fecfin-
daconciufiofol.mibi 151 dat tationem\h\:Namcumcoiitrafiut
matrimontalisfitgravtjfirnus,oportet,quodconfenfusexpiicetur
Tnodocommodiori,itaque non tation: (onttafius , neque rafione
Sacramenti, fed ratione Ecclcji.ijlici prieceptifunt necefjaria
vetbaadmatr.LapBn.difcepfoi(n.i-Ji.n.\k-\b\: Et/icctverba
ptnjint de effentia matrimonn &c. tamen funt neccffaria quan-
tumadEcclefiam: cum alnscancordantibus, ab irtis ailega-
4 115 , & egrcgit M.nchant, in Tnb.facram.pofi tom- J. c.if. 3. ue
Saeram. mair.in pn>tc.,fo/.mihi 31 ■ ubi,qui>i.l hxcopiniopi\)-
pttrautlioritaicm rextujm,jfic multituduicm Authorum.ita
icntiencium , mulium probabilis ell, & culvislicecin con-
fcientia, &praxi iliaiDcenFrc.
^d qucm cffcdum fola fufficcrct authoritas D. Tboma v q^J'
5 tot fccit miracul-i , quot fcripfic articulos, ut ex Oraculo
JoannisXXII. Itn lur m RrcviarioOrdinis ^.dicinfta Oila-
vamcjufdcm, & rrliri l' Abbi ae Stript.Ec(lef.\b\: j^uiemm
6' fenttntiamhuius Auihoris tenet , nunqujininvenitut averi-
tatislramitedeviafje, & qui eam impugtavit , femperfun de
7 vetitatrfafpeflus , Innoc Vl.Judice,ut rclVrt Fiamin. in vi-
t*cjiir«l«\m/jrt^'w. iSy.iofi"-, & Ugitur in IJrcviar:oOrdii,.s
Lea.j.j.Nofturni zdiei infrap£lavaincjufdem,^tque y
Do^rina ifljus iani/iofleoditureffeverafupTa.omwsdoSii- $
nas DoSorum modernorum , ju^ta (lurjta vetbaClern.Vl. t eia-
uhLucar.in Man.ThorviJi.eontrov.par.z.infine^AngelicusJi-
quidem DoSorin ^.Senten.difci. qu. 1 . art- J. Supp!. ypar.qu.
45 artic.z. quterens: Utrum oporteat conienfuci per yeiba de
prxientiexprimi ; clariiriqiedubiumfolvit.CumiUis veibis ;
Refpondeo dicendum , quodficut ex /diSis patet, jcpnfitnBio
mattimonialis fit ad xnodum ob/igationis inc.onttaBibut niate-
ria/ibus , & quia materiales conttaBus n.onpoffunt fiet.i,niftfibi
Invicemvolufitatemfuam verbis promant, qui ContraSiunfa-
ciuntfidem etiam opottet, quodconfenfus mattimoniumfacien/,
vetbts exprimatur , ut exptejfioverborum fe habeat ad matri- 9
monium , ficuti abjutio eyteriot ad Baptifmum: Refpoudendo
etiamobiedioni, quaepoflet.fieri, duftaparita^ei voto,-feu
promiirione, quod in votononeftaiiquaSacranj.entiobliga-
tio, & ideo non oportet , quodfiacadmpdumfliateri9.1iuqi ;p
contraduum adhoc, quod oWiget, ficut de mat^ijiiqnio .
Cui objediioni refpondet etiam.O/; wr- tit Nu/lit.mattim par.
i\.fo/. 96.'ante finem , ibi; J^uamvis enimEcc/eJiataci.tamac-
ceptet ptofejfionern Religiojiy ad mattimonii va/iditatemex-
prejfum requirit confenjumper verba depreefenti , & D.Tbom.
fequitur Cur</. Beilarm. iib.z. cpntrpv c. .8 . de Sacr.matr. lu/f.
J0'ianto y & feqfo/.l2-ji^.
Admittendoautem probabilicatem cootyafi,«Qpinionis,de
qua pl.end Fagn. in cap. Tuie de Sponf Coninch. de Sacrdifput.
34 dubit.S.pertot.& Boft'.dfContraS.matr.c.i..nsi&c.l.n.
36. &feq. Adhuc dicimus , inapplicabilem efle 'm npftris ter-
minis . Primoquia Authorej, i.nc!inante5in.contiariaip/en- if.
centiam ,Ioqu.unturincafu,totocoeloa noftrodiv£ffo,quan-
dofciHcetnuliumadeftrcandaiutn, nullumijuepericulum in-
explicabilium iitium , uc videre^ft apud Coftrop.Oper. mprai.
tem.^.tit. de Matr. difput.x.punff.T. n. 3. Gobat- inTheol. ex-
perim. tom. 7,.par.z. de Mttr.Sacr.num.i^ofylmihi Zf. Sajich.
de Matt.iih.z. difput.il. n.\o. l/^arc.Vidai.iit Atc.fa/ut.fif.de
Matrim. Sa^ inquif s- » lofoimihi 167- Perez ab Unanaa dt
Matr. difp. is.feS. 1 . ».i }, «b ^off.eodem traS.fap.i. § . j S- n.
49. Acqueloquunturincafu, quo matrinranium cootraha.tur i^
fervat. ferv.prxCentibusParentiboj, velaliisCopfanguiaeis
SponfiaB, .&magna Adftantiumcorona, quo^^ut» praEfentiae ij
attribuunt iidem Doitores yerecujidiam in loqven.do ad Text.
inc. Honotantut 32. autefl.z.infint, ibi; fpfum cpnju^iutn p/ux
commendet vetecundia;. & obfervat p.Thorn. inSupp/em. j.
pat. quaft.^s- art-lad 3.ibi; Sicutquandp Puel/a tacetpta vt-
recundia , Pateatibus eam vitottadentibus, & de Regim.Ptin-
iip /ib.^.c (,.G/of.incap.Si'intervirum,verb.f>icenteinJint .•
de Sponf'\b\:Nam mu/ta prppter x>erecundiam aonuuntpotiiu,
quam/oquantut,maximepttefentibus Patentibuf'. Luc.de Peit.
in leg.unic. ».4. & s-C de Mu/iet. in quo ioco, /ib. f o. ibi; la wu-
/ieribus a natura qutedamfunt laudabi/ia,qu<edam vttuptrabir
lia,/audabi/eeft,quiautplutimumfunt perecttndte: Sinibald.lit
Geneanthrop./ib.^.traS.i cap.^ //r.C./o/. ^io.ubi ,quod vc»
recundiaiuMulier:busdefiderabiliseft,Mti V.cnpri con.trayia,
Fagn. incap. TuteJ'raternitati,n.i^deSponf ibi; f^ammuile-
tes prte vetecundia,& pudote p/etumq; annuunt potifts .quam
ioquaniur, maxime pteefentibus Parenttbns . Card. de Lucde
Matr.difc.z. n.14. ibi: ;Quonianif<epe modiftte J^uellie ex vert-
cundia in eo aSu non audent/oqui : Haveman dejutt ctonub.
/ib.\.tit.6.ppJit.t^.n.i.\b\:Virgines proptei verecu.ndiam,inaxi-
mepttefentibut Patentibus,ne Sponfum vidcarttur ambire,ptl
annuete, veidexterampprrigerefo/ent, non autem ioqui ■. 6r
Brovver.dcjurcconou0.iib.i.(ap.io.n.\l.fol.mihi 185. ibi :
Ipfum nuptiaium nomen bene moratis,& indeiibatis t>l ginlbut
fanguinem diffundit,cuiMque exornct Pueliam, de ctijui nuptilt
agttur,f) ons adpfidorem compofita,facles modfflite, & i^-^enul-
tatis colore purpurani , & mtxta tenerrimis iacrymi) fantui nt-
tas,fatis efl,ut vultu annuat Sfonfa , qute a Parentibus defpon-
dciur&c. tiintda quafimentem etiamtefiatis perbis expromerf
tie appetentite procactoris e(fe,& expeteremartiumpldeatur,^
Tifaquel. adieg.connub. /.9- »■ 1 J i-, "bi inter multa fr3:n.i,qu« ; ^
n.:tura muiierioijs impofuit,anouri)eraturetiam verpcunjli* «
.•■L fertquc illud Homeri in iib- O^yf^-
Verecundata cfl novas nuptlaf nomlnare .
Etleg. tl.glc0'. \par 1 l num^ fol- iqS. ubi, .quod hocT\A-
luraipfa rciuinomnium parcnsapertijrimcdocpit , qua ducc
niafculjcfoIumCicadzcanont, mutum ycfdeftfoeniinarnqi
Ccltbranturqiicinhac panpabcrpditis Virisrelponfioncs If
Ciariclc^apud Hcliodorum , quaeintcrrogaia nin)isinod*ii*
dc nuptiis refpondiftc fcrtur; Magis decebat meuni J 'atrem
Theagenem p>o meioqul , quam inecum Viri verba facert :
Si CyJippa: ajpad AMftenaciMiD. I"»"! )cgcnccm pomo in-
fcript»
Tom. III. Pars I. Difceptatio I,
Ycripta bxc verba ; Tsr Vatnam Acomio nubam Sermoiiem 2 e •
' recundataprojecit^ dimldiamq; reliquit vocem ultimam , in qua
tiuptiarummentio., tjiias etiamaliis loquentibus erubefcunt bo-
„efiaFir£i»es:\itohCervantLat.Cipr.c.i.§-2-&feqq-c.^co-
dtm §■ dejur. connub. /. i. Gamo!. Synopt. Arnif- c.j,.fe&.i.n.
£.parirerdeJur.connub.&Brovvcreodet»Tra^.!ibi.c.zo.^,
jQuibus v£rbis contrahanturfpmfaHa n. 1 4. Er Hermionis rel-
ponfio ad Oreftem illam ad nuptias petentis ibi :
Sponfalium quid(m meorum Pater meus
Curam fubibit , meum non efl h<ec difquirere .
Qu3elegitur»;jf<r». Honorantur ii.q.i.on\\(C\stzmtx\ Grg
cisverbis, imperitiaforrandlfficiliimi idiomatis, vel Libra-
riorumincuria , ucobfervant eruditiflimir/r^r^He/A^^/. Con-
nub.!c^-9fubm. 155 fo^.isS.&Gratian. Hervet.inOration.
adConcii. Triden. de Clandefl.matr.fo!.^.a terg. imprefla /)<>/?
Confil. matr. diverfor. Venetiis n.Cl-
Quae verecundiae ratio cumnonmilitetrefpefluiiiarum ,
16 quaEnuiiailiiuspudorishabitaratione,dequoeft Tex incan.
Honorantur 32. qu-z. ibi: Noi eft cnim virginaHs pudoris eHge-
re maritum, & obfervant D.yimbrof de luflit. Virgin. c. i . ibi;
VirginaHs dos qu<e</am eft vcrecundia quie commendaturfi!en-
tiovMedran. de Confsnf connub. f. ?• n.-j. ibi : Indignum efl pu-
iori virginaH matitumfibieligere. Zaulad Stat.Favent. rubr.
26.!ib 4.« 1 1 .fo!.; 40. \h'\: ^uod eo magis procedit in fi!ia,cum
VirginaHpudori repugnet Virum eligere: & Kot. dec.^^x^. «. i r.
cor.Ludov. prorfusinvitis, infciiSj&abfentibus Pafentibus,&
aliisConfanguineis, matrimoniacontrahunc, necetiam il-
17 lorumfavocemilitaredebetead.opiniOi7</rt'A;./;;/fg. Jiifa^f.
de Manum. teft. & :n I. Servus,ff. de Stal. !iber. Surd. conf 6 7.
».!')& Rot. dec 205. n.6. par. 1 7. & dec. i6;. n-iz.par.K). rcc.
Et in noftris individualibus tenn\n\s obCcrvar Marchant in
Tribun. Sacram. poft tom.^.caf j. in Sum. tot. refponf fol. tnihi
il! ii.\h\:Nec credo, Authores ,qui dixerunt,fignis poffe matrim.
contrahi abfque verbis,idita inteHigere potuijfe^ut femper qua-
vis occafione, & ad!tbitum qui!ibet&c. utipojfetin hocSacra-
mento extracafum necejfitatls, angttftite ,ve! caufe mu!tum ra-
tionabi!is,cum hoc aperiatjanuam omni do!o,fraudi,& incerti-
fudini,acmil!epeccatis , quodne: Ecdefiaprudentijfima, nec
Refpub!icain contra8ibus veHet permittcre .
Qugomnianuilo modoconveniunt noftrocafui:Pater enim
Hf.jamexhoc mundodifcefferat, IMaternon aderat inUr-
be, Proaviam in Domo relinquerar, Confanguinei proxi-
ij mioresreperiebanturin Ecclefia^D.Gregor. dicata; Unus te-
(tisorabat'anteCrucifixum,cumdiftantia 8o.paImorum,ter-
ga vertendo ConfefTionario.alter ( ut dcponit Parochus) fcde-
batad finiflramejuldem : Verfo!a PortieeUa, corrifpondente
aHOftaria deHa Campana &c. & in confeguenzagliera impedi-
to affatto ilpoter vedere d E &c. e/i/!ente a mano deftra , come
depongonoi due C^/fr/a;Circa iftosparumerreclabnrandum
jo pro cxcludenda vcrecundia , poruiflTet fiquidem Hc. fuppone-
reelTedeillis, cum qu\hus piuvo!tei!giornofaceva!e bagat-
teHe, &tamen: Teflisuterqueftabatadlav.tcrumAqueebe-
nedi&neindtftantia ii.ve! i^.paftuum ab ipfoConfeflionario,
in taiifitu locato , ut PueHa in eogeniflexa, Tcftibus iifdem con-
trariis verteret terga : ui legi:ur in Scripturadiei ii. Novem-
bris iS^').^. jQ^uodtjuefortius , Parochus demum lupponitur
illamnonrefpexiffe, fed terga vertifTe, quod ruboremdimi-
nuebac . Cui igicur adftancium qualificatagcoronas, quorum
Confanguineorum refpedtu , qualiParentum reverentia?at-
tribui poteftin noftrocafu He. verecundiain Ioquendo,quan-
do in his cafibusmulierestali matrimonia contrahences non
fubmiffa voceloqui , fedexcIainarefoIent,iit legiturin Pata-
Vina 1 r . Maii tS<^c). ibi; Quefto e mio marito , e Signor si , che
aSig. Gambara dei/e effer mio marito
Si autem ad lenfum ipforummec Dndorum profignis, &
nucibusfiipra allegatis, abolenduseft abufusctiam in matri-
ll moniis, quae fervatis fervandiscontrahuncur , &inquibus
propterea ceffac omnedubium voUintacis , omnifque fraudis
fufpicio, \xtv\df:ree(lapud ConinchdeSacram difp.2.\.dub.
^.concluf.^.ihi: Omninodecet cos , qui loqui pejfunt , verbis
fuumconfenfum exprimere , quia ho: eftfcre neceflarium, ut
omnind clare tam Partibus , quam Ecclefitf de eo conflet , quod
in re tanti motnenti omninb fieri convenit . QuareParochi nul-
lo modo deberent permiccere , uc aliter fiat benc Medran de
Confenf Connub. Cap. 11. »«. 1 5 . ibi : Abfurdnm cft , & a refia
ratione alienum injragravijjimomatrimonii contra^u commo-
diori modo poffihili confenfum non aperiri , qul quidemmelius
Vcrbis, quamfignis dcclaratur-.Sannazzar. de M.itr.ci. art. 4.
j». l II . ibi; Cauti tamcn efl^e debent Parochi nefortifigna dubia
(jfent, ve! Teftes ea nonperclpcrcnt ut Contrahentes omnino lo-
^uifaciant,prout ita ctiam obfervatur: & B»fl. de Contr. matr.
f -J. n,x9z.ih\:Ufus expHcaHdi confenfumpsr figna^& pcr nutus
fiidfiat cor. Parocho,& Teflibus,juxtafoYmam Tridentini &c.
eft abrogandus , & in pr.ixifervandum, utipfiComrahentes ii
verbis refpondeant , confenfumq, mutuum exprimant , nam eo-
rumloquutio,& vox&c magisenixamcontrahendivcluntatem .
&c.judicabunt : Quanto maiiis introduccndus n m videtur in 25
Macrimoniisdandeflinis , Parentibus in vitis, & abfentibus,
atque nemine reneram Puellam interrogante, non quidem ab
aliquoprivatoDc£loie, fed fupremaauthoritatehujusSacr.
Congreg , contraquamrecalciirarenon licet exanrmadvcr-
tendisinfra §. 6. «. ^S.&^^.
Secundononapplicaturopinio, nutibusfavorabilis, quia
iidem Authoresloquunturde fignis, & nutibusitacertis, &
univocis ,iit ad nihilaliud referri poffint.&ex iis determina- 24 '
ta , indubitata , & pra?cifa Contrahencium voluntasdefuma-
tur, ucprobanCi46^. ;wf llud quoque n.^.de Pr<efumpt. uh\ ,
quod fignum aequivocum nec probac, nec prasfumpcionem 15
facit. Angel. in Summaverb.Matrimoniumfecundoquomodo
contrahitur n-ii.in fin.\h\:Sedtamen egocredo&c.&fic eftcon-
fenfus&c, & cumfignis nccejfariis, ihique UngareHin Addit.
fub n. 4. Camerar. in Conf matrim. imprejf. poft Confil. Zabar.
nu.\^.\h\ : Siquidemfigna , qui€ adprobandum Matrimonium 16
concurrunt , prtnclfaejfe debent,nen autem ttquivoca: Cephal.
conf^^o «K.49.ubi, quod matrimonium , quod probaturfi- 27
gnis, non continet veramcertitudinem. A//co/. Rucker inter
Conf. diverf. de Matrim.conf.7,^ n.zi. ibi: Inter Contrahentes
matrimonium dsbet apparerc&cnon ex levibus prafumptio- xZ
nibus,fed evidentibus,inter fe faBis &c. Et n.z^. ibi ; Pericu-
lumfit di ■Jtnarc de matrimonio: Marchan. in Tribunal.facratn. 2 9
poft tom.j,. in refol- de Matrim.caf^fol.mihi ^^.ih\:Signa aqui-
vocaadmu!ta,& ideo nihilcertumprobant: /'aleotth deNoth.
& Spur. c. <;.n.i. \h\:Non nego tamen,& abfque verbis &c. dum
&c. evidenti quopiam indicio &c.fignifi:etur : Perez ab Unanoa
de Matrim. difp. i yfeff. r . «. 1 1. ibi ; t^uod intelbgitur dummo-
do externaftgna bene, &fujficienter confenfum mutuum expri-
mant:Marc Vidal.in Arc.falutar.tit. de Matrim.facram.inqu,
5. nu.T,o.fo!. mihi 167- ibi ; QuodintelHgunt &c dummodo ex-
ternafignafuflicienterconfenfumexprimant:De Graff. Dec. au-
rear.p.i. Iib.i.c-izde Matr.facram nu-i i. ibi; Dummodoper
evidentiafigna Confenjus mutuus exprimatur, & in confi j. nu.
ii.de Sent ex:otnm. lib.s- ibi; Quare nifi probetur evidentibus
fignis&cMarchant.in Trib.Sacr.pofltom.^^.cafi.deSacr.ma-
trim. vcrf.Refpondco fccundd.fo!- mihi ji.ibi; Requirunturfi.
gna certa ,& qu^e abfque tergiverfatione , & dubiojoris confen-
JumexprimantTambur. Oper.Moral.lib. 8. r/r 4.^.5. «.6. ibi :
Rega!agenera!ishiecefi,il!udverbum,feufig»umrequiritar ,
feufuflicit, quodcerto in circumftamiis , in qutbus ejformatur ,
exprimit internum conjeafum , & Card. de Luc. ad Concil. difc.
26. «. 28'. ibi: Nutus , &fignaadidj'uffi:iunt,dummod6exeis
certa, & determinata voluntas arguatur, vcl refultet .
Quod nonefl fpecialein matrimonio, fed generale inom-
nibuscontra(Sibus,qui probari pr.rter.dunturper figna , fun-
daturque in iplhmet natura aequi voca: probationis, ut in debi-
lioribustc-rminis aliorum contraduum minorisponderis, & 30
rerum , ac fit illematrimonii , qui principem locum obtinet
intercoinraftus, ohCervar^tT hefaur. qu^ft.forenflib.z. tju.
99. nu.-]j.\h\: Ettalis fit »u:us , ex quoclara mentis intentio
percipiatur, & Grnfl', de Succefl. §. Inftitutio quteii. i -J.fub n.
4. $. Ctetcrum infin. ibi; Dummoilo i!!e mitus ejfetfatis certus ,
& dilucidus: dc Ang. de Reg. Teftat. volunt. «.81. imprefT.po/?
Tra8.de hnpenf.dotalib.\ih\ , quod tunc folum admittuntur
teftanienta per nutus, & figna,quandoce(Tac omnedubium,
omnifque fufpicio, &conlt.udc Teftatorum mente, antea
propalata. Etplurieslirmavic JJof. utindec. 55. num. ^.apud
Zacc qu. mcdic legal. ibi : Necfuerunt adco certa illa fgna , ut
daram , & deliberatam demovftraverint ejus voluntatim , ita
quodnuHum reliquerint h<efitationi iocum,prout in omnemca- J I
fum neceflariumfuit &:.& in decif.^6^. num.^.cor. Peutin«er.
ibi; Nutus ita certi , & indubitati efle debcrent , ut ex iHiscla-
ra&c.intentiocolligi, & neceflartb infcrripeflit , &de:.^o^.
tt. <)■ cor. eod. \h\: Ideoque meritb nullum fuper eis conftitui poteft
pro validitate acius jundamentum , cum deficiat inconcufla e»-
rumccrtitudo,& dec.\c^ n.j.par.xo. rec. ibi :Nutus eftaSus
valdepericulofus, &ja!laciis fuppofitus,ic applicaturlopidum Jl
didum^o: de Anan.in c Cum tibi,fub n.yde Teftam. ibi ; Sed
amice mifum contentus , quod /iemusjuri Diz-i.to : fed dic mi-
bi, quiddtcitjus Divi-:\:m, quodin ore duorum , ve! trium
ftat omtK vcrbum, Nota qued non dicit nutu . Etinprarcifis
terminisSponfulium , quoJ non probcntur per figna arquivo-
ca Rota in Mcliten. prtetenfornm Spo/tfaliutu 4. lAaii 1682./.
Signa eor.im Paulutio .
5. IV.
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urlayac-
^. IV.
f^erbai referentia Matrimonium de prxterito , velillud in
futumrn indicantia , apta non ejfe ad illud probandim
oftenditur .
ET quidem de confenfu conflare debet cor. Parocho , &
Teftibusnonper verba referentia , vel figna indicantia
I tnatrim. fatlum de prsererito , quiatuncnullomodo valeret
matrim. ut de verbis obfervat Cht^. de Lugo dejuftit- & jur.
tom. . . tiifput.22. n. zz. irfeq. quem refert , & fequitur Tamb-
Oper. moral. libS- c(e Matrim. traH.d.de Solem^.C.i.^ l-t.l ^.
&de £at\\s Gonzal. in cap. Cuminhibitionu.^-in fn, deClan-
deft.defponf- Pont.de Matrim.lib $.c.z2.n 6. ibi: ^uaretan-
tum tefiificarl poteru»t,vidi illos copulari , & prcefumo , ante-
quam copu!arentur,habuiffe confenfum depreefenti , licet mihi
nonconftet, quod quidem non efl teftificari de matrim &c.
Nec per verba , feu figna, indicantia voluntatem pofte^
Z contrahendi; Earatione, qu\a : tam Parochus , quamTeftes
effe debent Tefles, nedum matrimonii incboati,fedetiam perfe-
lii , & complcti : Ut probat Marc Vidal. in Arc.falutar- tit. de
Matfimfacram.in quz.nu ^H.folmihi 157 Pont.de Matrim.
3 lib.s.ciz. nii. 2. \b't: Parochus ^&Tefles debent effeprafentes
aSui, &c. ad fgnificandum confenfum deprafenti.alias matri-
moniumefl nullum,i}c Ratiofacilis^quiaidcd requiruntur Pa-
rochuSy& TefteSyUtpoffint Ecclefiiefufficientemprobationem af
ferre de ctnjugio eorum: Ergo debent effeproefentes aBui , five
fignis manifeftativis confenfus depr^fenti, &c Sanch.de Matr.
H hb.i.difp.iS.n.z^. verf Limitai. ibi: Velle contrahere non eft
contrahere: Sotus in <i.SentendiJlinB.2j q.i.art.\.po(l fecun-
dam conclufionem,verf. Eademfere- Coninch. de Sacram. to>».
2. difput. 2C). dub.l. n lyfo/.mihi jSj iht: Debent elfeTefles ,
5 non modb inchoati , fedperfeHi , & abfoluti contraBus , &c. i.
MarchaHi. in Trib.facr.poft tom.%. in refol.de Sacram.matrim.
f. j./o/.J^.ibi ; yiperteT fidentinum ,&c .mandavit fub paena
nuUitatis,ut matrim. contraheretur cor. Parocho,& duobus Te-
ftibus. Quare ? ut nimirum moraliter aftifterent , & Teftes effent
conjenfus expreffi matnmonialis , & contrafJus conclufi , &c.
^uidveroteftabitur, quitamitmfignaaliasinccrta, & dubia
6 viJcitt ? qui n.hil verborum audi '^erit ? &c. du Hamel in Theo-
log.fpe.ulitt.& pruB.tom-]:traH de Matrim./ib.i.differ.l c
^.n.6.fo/ 651 ib\:Eft enimfa/tem Teflis contrafli matrimonii .
Tancred de M.itr./ib. i.difp. l<).nu 2.infin tb\: Nam hic non
poicfteffe Tcftis , mfi de vo/untate (ontrahendi ( quam i/li tem-
pore, quo habet ocu/os, & au rei c/aufas poffu/t: mutare, & oppo-
fetum v:/le) non de ipfo contraBu, atque adedfiiuraret,fe vidif-
fe, &percepiffe , eorum contraBum per verba depr^fenti fuiffe
initum, e(fet penurii reus , cumipfetantiim perceperit , eos
Vo/uiffc contrabere .
VedtateinA fubfiftentiam hujusconclufionisdocuitexpe-
rientia , qua telle , non femelaccidit ,ut unusexContrahen-
7 tibusin iplbme; ailucontrahctercculaverif , verificatumiue
fuitadagium, irulta traflsntur , quas noo perficiuntur, de
quo in n<rtris pundtualibus tcrniinis Camer. inconf matrimon.
imprcff. ^o?iconf. Zabare/. num-i^.pofl med.Decconf.i t^}- n.
i S.verf.SextusTeftis, ubi quod tota visconfiftit in conclufio-
ne , dejuftii de Difpenf. matr./ib.i. cap.^. n.z7,('. &feqq. ubi
9 quod fruftra infiltitur inantcccdentibus, quandode conclu-
fioneriondocetur , intcrminispuii(flualibus 606. confu/t.x^.
*.14 fo/.i izCard.de A/bic dc inconftant.inj udic. in prtefat.
nu- l<). ubi,quod Mulicrter in hora mutarifolet. Et Corrad.
in Prax.dtfpenf /ib.-. ■ .-j.n. 57 >t ^8.ubi,quod mutatiovo-
10 luntatis fole' faciliuseveoirc in toEminispropter fexus fragi-
litatem , & variar oneincerebri , in quoomncsilliusinfirmi-
II latcs rcfident , tcnarurque ita accidiffe Paduecum illis vcr-
bis ; P.idute femel hoc accidit , nam interrogatus prius Z'ii ,
1 1 refpnndit , fe eam ve//e tnfu.im , poftmodiim verb mu/ier inter-
rogita negavit , fe i//umvc//c infium, & fic remanfit derifus,
& cx eo tempore fonper Padute fcrvatur,ut priiit fponfa inter-
rogetur , proutetiimin mu/tir a/iis Locit.Q^od commendat
etiam Fagnan.incnp. Llcet nu.i z.de Sponfiiuor. & Viva/d- in
CanJelwr.aur.tit 17 de Matr n. ^t. Averf de Sacr.matr.q.
b.fefl 7 vcrf Atquefo/.ist Noftrifqucdlpbusfimilem cafum
Ij fcquuium fuilTe ui Urbc in Parochia S. Francifcide Paul.i ,
teliiscrt illiusParochus, cum majori partcRcligioforum di-
fli Oinventus .
Quod (1 cvcnirc folcr in mairimoniis, fervatis fcrvandis
Contr;ihcndis, A in quibuwlc lilicra.& fpontanca voluntatc
Contrahcntium nulla adcft difficultas, juxta tcrminosautho-
ritatum aiiegatarum, Sc in quibuscademprjrfentiafpODta-
nea , & libera Parochi , & Teftium , omncmdoli, & ma-
chinationis fufpicionem tollit, ut obfetvatUffe/.in Con/u/t. j^
Connub.foi.^Cinprlnc ibi: Pr<efentia Parochi,& Tefllum,&c.
adpr,ecavendoi do/bs,& deceftlorKs eorum,qui i//egttimecon-
trahunt aConci/ioTridentinoinmatrimonio requirivldetur ; IJ
& Marchant. in Trib. facr.pofl tom-i.in refo/ut. de Matr. Cap.^.
fol mthi j j. ibi : Unde aperte Tridentin. mandavit , &c. Qua-
re , &c. utique ad evitandos dolos , fraudes , incertitudines ,
qu<e fcandala in Ecclefia caufant , & contraiius nullos f<epe in-
troducere fo/ent ; Multo magis piocedit , quando agitur de
matrimoniis, in quibusde eadem libera voluntatenoncon-
ftat, fed potiusdecontraria,quod fcilicet mulierfeduflafue-
rit, &dolofisartibuscircumventa. Iniftisenimcafibusfa- 16
cilius poteft habere locum poenitentiaex aliquactignitione ,
etiam confufa, dcceptionis, feu ab aliquaaliacircumftan-
lia, utdefepatet.
§. V.
De Trobatione Matrimonii .
QUando vertitur lis circa probationes matrimonii duplex
occurrere folet inlpeftio .■ Unacumliseftfuperlegiti-
mitateadefFedum fucceffionis, velalir/ientorum; Al-
tera quando agitur de ipfometfcedere ; Atquecommunis ,
receptaque eft diftinClio, quod in hocfecundocafu nonatten- '
dunturconjcfturae, & praefumptiones fecus in priori, jux-
ta celebre confilium Geminiani 27.^ Dodloribus , & Sacra
Rota paflimapprobatum, ut videreeft apud/rrtwfjfo/r/.jj».
ttum. 5 . Cardin. de Luc. dc Matrim. difc 1 6. num. 7. & b'. Car-
din.de A/bic. in Addit.ad Pamphi/.dec i I9.mim. i j. & Rot.
deciCi.num.z.coramCerro, ubl, quod hoccafu nonatten- a
dunturconjedlurjB, &c\Ttdec^\t.num. i coram Royas , & in
dec.6^^.eod.num.cor.£urat.,&dec.S6 ».4 , & $.&dec.t<^S
n. 5. & dec. 5 1 7. ». I j . ^. 1 1. rec. ubi , quod hoc cafu probationes
debent efleconcludentiflims, 2i.\aTbeat. Matrlm. z^.Jun.
1696.$. i.co»-. P;o.
Quae concIufioabfq;difficultatcproceditincafu, quoma-
triraonium abuno ex Conjugibuscontrovertatur, ut obfer-
varcitatus Cardin.de A/blc in Addit.adPamphi/. d. dec.t 59. 3
numi^.verf Probatio & Rot. dec^it^.n. i.verfic Et per Ca-
tharinam ncgetur fuiffe contraBum , cor. Burat. & in Toletana
Matriinonii :6. Apri/. 1596. ^ 1 cor. Juft,
Etincafu, quoconftat de vitiofo initio, feudeceptione ,
vel allucinationeuniusexContrahentibus, quod operatur ,
uc eo certior , & concluJentiorexigatur probatio , per ea, quae +
generaliterobfervant Panmo/.decif. i^.annot. 2. num. 1 $.&
Rot. dec.(>6'/. num. !■& dec.6Sz.num. ^.cor. Emer.jun. Et in
noftris praccifisterminis Lamerar.incit.confmatrim. poft illa
Zitbare/.n.^S. & Mnfcard de Probat. conc/. \ozt . n.i t.&Rota
cor.Seraph.dci.^^l- n.-iz.& J J.
Tripliciconcurrentccongruarationc. I.quiaagiturde pro-
banda intentione Adoris , quod praeftari nequit per conjedu- 5
r-is, juxtskcommunemopinionem , dequa ,addufl:isconcor-
dantibus yidd.ad Burat. decjo-j.nu. 10. vcrf. Nec fuff.ciunt y
Rot. deciog.n 1 ypar. \ s.Tec&ln To/et. Decim.de Capi/. 15.
Jan. 1677. §. Primumcor. Lour/. ibi: Qu<e tamenconcludenter
piobari d(buiffent,&c. Non autemper conjeciuras, &prtefum-
ptiones,qud: ad fundandamintentionemnon fujficiunt : & in
Romina Pcc .^.Junii i6j9. $• Perperamcor.eodTufculana
hnmiffion ? -j Jun. \6<)S.^ Veiiimcor.Card. Prtolo .
II. (^iia, quandoagitur foiumadcffeftum luccefTionis ,
velalimentorum, nonagitur detantoprarjudicio.acquando 6
agiturileipfofo;dcrc,quam in noflristcrminisadducunt , &
exornant Crcfp.de Va/dav-ohferv.i 5. numer.tci. yidden.ad
Greg. decif z^y- numer- 21. & Rot. decif 590. num. z.verf.Et
ratiocft quia , quandoagiturfo/itmadeffeBum/egitimitatij ^
par. z.recen-
Et 1 1 1 . quia in cafu probationis ad cffcOum alimentorum -,
feu li-ccefTionis, non poteft aliquid imputari filio, quod fibi
non prov;derit dcfufficiciiti probationc , cum tunc nondum
cffetnatus, quod ron verificatur inco, qui infiftat in proba-
tionc la-dcris Matrimonii, qui optime poterat, & dcbcbat 7
niajores probationcsexquircre,quamadducunt CrefpdeVa/d.
ubifupta Adden. addec.z^-j. Greg.&Rot. inpar.i. rec. in/ocir
moxa//cg Gavat.inierConJ.matrim.diverf.ctnf.Hl. itu. 17-
aliiquc infra citandi fi- iz. num. ^.
Pi>fito autcm, quod hujufmodi concIudcntifTimac proba-
tioncs non concurrant , itaut controvcrtatur iplommet fa-
flum prarftationis confcnfus, in dubio contra illiuscxiftcn-
riam pronunciandum cft , nulla habita rationc piafum-
ptionum, & conjctlurarum , ut inpraEcifis tcrminisobfcr- 8
vSnt
Tom. III. Pars I. Dilceptatio I.
nntBaltl in rtp.E )f tranfmijfa , fubnum.i. deKeftitfpoliat.
ubi, quod in Sacramentorum materia nimispericulolum eft
divinareDfc conf. i n,i,.n.i.Wames conf s:,i.num.i. Zaf.ccnfx.
0.i6.Camer.inCo»f.matrim.\n\pief(o poft ii!a Zabarel n^iJn
fn.\h\ : Quod^uJclem non eritfri tolis , ac ,equivocis conje/Iuris
pMDpria cervice adinventis , fedper vercs legutn tramites , 6" n.
ito.ibi : Ex qutbus jam vides , haspreefumptiofies imaginarias
euafdam chinacras contrajuris regulas ejfe : Nicol Rucher in-
ter confdiverf.de matr confi^.n n.i} 2 ?.ibi.- Inter Contrahen
tis matrimenium debent apparere , 6"f - non ex levibus prafum-
ptionibus,fedevidentibus infefa^is, ifc periculum ft divina-
re de Matrimonio ,J acob.Heinrchman. confio.n. i . inter Conf
matrJiv'\\>\ : Cum itaque matrimoniumfit magnum Sacrarnen-
tum, iffa^um individuumcenfeatur , non debet ex leviprte-
fumptionejudicari ; Alexconf.i ft) num. i z.libj ibi: Cum enim
matrimonium fit Sacramentum maximum , C? maximiprtejudi-
cii , non debet judicari ex leviprasfumpfione , 6" Rot.d.dec 76 1.
n.icor.Cer.Ei ratione , quia in dubio , Adlore non probante ,
9 Reusabfolvitur, quam in nollrispraccifis terminisexornanc
Zafconf.i.>t.^^'Alex.conf.i^o.n.i.<ifconf.is^».6./ib.s.Card
Ant Quet int§r Confmatr.div.conf. \\.n.\ .ubi,quod hoc tritum
eft in utroque Jure , eif Anton.Franc.de Doc?.inter eadem Con-
filiaconf.62.n.um.ii^.Eftius in j^.Sent dift. 17 ■§■ 7 -'"fi" ifRotin
10 Agrigentiar. pratenfiC lllegitimifatis i<{. Vecembris i5 8y.,0"-
^uibus infincor.Orano , & in Faventina Matrimonii S.Julii
1660.^5. Nec obftititcor.Card.Taya . Et in dubio femper pro li-
bertaterefpondendumeftiUt beneobfervat /Jf^«^i«co;?/^6S.
col.fin.verf. Necmeconturbat , & fi. mavit Rot.decif.j^^ i.num.
20. coram Rojas , & decf^. »«?». 85. &feqq.coram Argucl/.
.Quae regulafilocumhabetin omnibuscontradibus , itaut
femper in dubio pro exclufione obligatioois refpondendum
n fitadText. literalem ;«/ff. Quidquid adflringend.i; 99. ff.de
Verb oblig^t ifRot.coram Bichdecif.^y.num 17. Quantomagis
incontradlu Mairimonii , quodcontinet perpetuamfervitu-
tem , juxt^doftrinam H.Thom i'iSupplem.i.part.qu<eft.^i.
12 4r?. 6./«for^. &inindividuo cafusnoftri obfervant Nevizz.
inS!)lv.nuptfol.xs%.num.\Z.Jacob.Leoniff.confif^.nnum-z^.
interconfmatr.diverf.Rub.yiJexand.confy^.n. izintereadem
Conf. tom. 1 • Theodoric. Reifacher. conf. 48. & Nicol. Ruckcrus
cenf.g.fub num.S if conf.\n.n,li. \ntet Confmatr diverf J.C.
German.Pantzfchmann.quteft.pra&.part.\.quiefl.<).num 44.
ibi ; Requirunturprobationes,lucemeridianaclariores, &c.
13 aquiparatuf enim fervituti \ Sanchez de Matim. lib. i.difp.^-
»K»j.5.ibi ; In dubioobligatioinducenda non eft , cicmfitcontra
pejfejjionem loluntatis, fuamlibertatem poffidentis ; Spcrel.
decifi iS.num.t i. verfConfirmatur 1 8c egrzg,!? Rot.decif^ n .
n. i.coramRoyas \i\i\, quod cCim hoccafu aj^atur deftatuho-
ininis, plena, & concludens requiritur probatio, &debent
14 tertcseffebonaccondicionis, & famx, nulloquemododefal-
fitatefufpefli , & decif.io-j.num.i .pa>-t.\ .recent & in Me/evi-
tana proftenforum Sponfalium ^.Mai/ 1 602. ^.i.cor.Paulutio ,
ubi,quod talisdebenteftenaturae, utficpro'fusinverifimiIe,
quod proaiiquo velint falfumdeponere, Sc mel.hs Adden.ad
Decconf. \6i.,'it A.\h\ : Hincmeritbirridenda , imb execranda
illorumfuperftitioprtspeftefa, quiex quaprobationenon judi-
15 carent ,e(fe Ugitimamvenditionem E qutC , vel LevidenfiS ,ta-
men judicarent matrimonium , nonfolumineequale, fedfune-
ftam , perpetuamque perfona alienationem, &f(rvitutem &Cr
f. VI.
In dubio qnando pro Matrinionio judicandum
ftt, oftcmitur.
NOn obftante favorabilitate Matrimoniorum, qua at-
tentaetiam in dubio pro illo fit inclinandum , ad regu-
lam Text.ln capfinal.de Sent&rejudic.
Inter mulcas (iquidem limitationes hujus regula? , quas lare
comprobant, & exornant Mafcbard.de Vrobat.concl. loi j.cr
^arbofi^ot decif.i q anum.^Sz. ubi quodtalisprsefumptionon
militatattentadifparitateperfonsrum , trescafui noflromi-
» rabiliter appljcantur, operanturque ut etiam fi eftcmusin
dubio, contrailludrefpondendum effet.
I. Quiaregulaprocedit , quandoMatrimonium eft plen^
3 probatum . ngiturquefoli^mdeilliusfolemnitatibus; Eara-
tione, quiadubietas, feCl favorabilitas, noneft modusfnp-
4 plendi infaftoprobationes , utegregicobfcrvan: Zafconf^.
Ttum.yi.antefin ibi: No» obfl.ir ,&c.Refpondemus negaidoln
primis , quodfimus in dubio , imb in clarb , ex quo Afirixfuam
intentionem nonprobavit ; Nec obfiat , quodcaufj Uatrimonii
fitfavorabilis , nonproptcrea debemus injufiiti.vn alterifacere,
imo »tiamfidif}a Teftium ejfent ambigua, nun tamen ob hoc de-
beretfieri interpretatio pro eo, ta iquam pro caufafavorabili ;
5 D.v-ro»/.i33.i/;>«.ibi; Nonobftat ^quidindttbiofitjudicaii-
dumpro Matrimonio , qitiahtc nonfumus in dubio , fed in cafu
elaro , in quopatet , quod Aclor kgitime nonprobavit intentio.
nemfuam, licetcaufa Matimoniifavorabilis fit ^ tamenfavo-
rabiiibus caufis ita debitores fumus, ne aliis injuftitiaf.at; Alex.
conf 152. niim. 1 lib. 5. ibi ; Tcftis , deponens ambigue , nonpro
bat etiamin caufafavorabilt , & propter caufam fazorabilem
non debemus tamen injuftitiam alleri Partifaccrc i^c Etpofi- 6
to quodaliquo citfu verba dubia inierpretentur pro Matrimonio
illudeft quando Teftis refert dctcrminate , & pra:cise verba
Contrahentium ; Cemerar.in d Ccnf.mutrim.poft illa ZabarelL
num 43 antej)n.\h\ ; Aliud quidem efl pro Matrimon 0 in dubiis
judicare , aliud verb nihil conftito , pro quopreefens initiatus ,
legitimufque confenfus adfuerit ,ftuprumjn Mairimoniumcon. 7
vertere; Angcl .de C afiro C onfiflorialis Advocatus confi^.n.^.
& 5 interConf.matrim.diverJ \b\: Et /icet matrimoniumfitfa-
vorabile , favor Matrimonit nonefitalis , <iftantus,utproeo 8
judicandumfit , finon fitprobatum , quia pro co non efljudi-
candum, etiamfifitfemiplene probatum, cvmfit demajoribus
caufis ; Alexand.de Nevo inter ead Confconf. i; n ^o.ibi ; Nec
ohftcit , qubdin caufa Matrimoniiin dubio judicandumeft pro
Matrimonio <&c.Quiailiudeft verum ubimatrimonium eftpro- 9
batum plene , fecus ubi matrimonium non eftpleng probatum
&c.nam ad probandum Matrimoniumrequiruntur Teftesbon<e
converfationis , & vitieprobabilis ,itaquodnonfitzerifir>4:e lc
quodpro aliquo veiint falfum deponere iJacob.LfoniJfccif^q.
n.i.interead.Conf ibi ; Licet enim Matrimoniumfit res favo-
rabiiis ifc.tamen efl d:ligenter animadvertendum , nefubhu- jt
}us favoris pratextu dcfendatur Matrirr.onium , &introduca-
fu r , ubi non eft , quia tnvitie nuptiiefolent exitus dijf.cilespa- 1 1
rere , & egofepiitsexpertus fum, &vidide fa^o&c. NicoL
Ant.Gavat.intcr Confmatr divcrf.confSi.num.zy.uh] , quod
imputandum eft taliter contrahenti , qui ita contraxit , ut cla- i j
riores probationes nonprocuravcrit Ga/eat. Malvatic. inter
eadConf conf.>>.^. num.t.&feq.\ih\ , quod licet matrimonium
ficfavorabilc, illud tamen allesanti plena , & legicima in-
cumbic probatio Theodoric.Reifacher. confj.num. ? 7 &feq in- I4
terConfmatrim diverf J C .Germ.in ubi , quod favorabilitas
matrimonii, quaefupponicilliusfubftantialia, &forroalia , 15
noneft tanti ponderis, utproiJlafieri debeacinjuftitiaaltcri
V^xuHavemann.deJursonnub.tom.i.in Appcnd.adconf.^cj. jfi
fol mihi 2,6o.\h\: Etfifavormatri'noniimagnusfit, quodin-
tetligendumdematrimonioinfaci; Ecclcfia: contr aPio , non ta-
men defende 'dum efl fub i.>oc pratcxtu matrirhoiium ubi nul-
lutn eft , necfaier adclandeftinafcrtur. quee inul:it nominibus
funt odiofa Iioptng.conf.~.verJ'.ReJpondetur entm ■.t^vamcs conf
5 } ^ «.4. ibi ; In dubiaprobationecontraiiludeft.}udicandim ;
Mafcard deProbat.conc/.iozy num.J,. ibi : Prtetereafecundo
loco procedit eadem conc/ufio . ubi tnatrium ejfet probatumpicnc
&c.Secusubi matrimonium ((fet tantumfemip/cne probatum ,
ita/tmitant &c.O/iver.de M.nrim nu/iit.part. 7,.folmihi ~j. in
fin ibi ; Qti.tmvis caufimatri^noniifitfavorabt/is ^etiaminfa-
vorabiiibus caufis dehitoresfumus , ne a/iis injuflitiafiat &; &
egregi^_/oir». Ficaraconf.7,^ n. -i^.inter Conf.mjtrim. diverf.
German. ibi ; Dcnique noy. ohfiarct , qiiodcaufi matrirr.oniaiif
fitfivorabilis , proindeque proni.itrimonio Cjfe in dubiojudi-
candum ; jQviarefpond^tur &c.quodpropterca non debemus a/-
teri injuri.-tm , fcii injuflitiam faccre &c.fanefi rrfle remper-
pendimus ^favor matrimonii non in eo confiftit . utprotinus pro t j
matrimoniopronuncietur . &inviti, reiuffantes, &impares
feepe conjugantur ubi a/ias /egitimus confenfus , & contrjffus
ip/iusmatrimonii nonefi c/are , & fufificienter pr:b.itus , nam
(X ta/i vio/entaconJun8ione dev.-rfiatiopotiiis matrimcniorum 1 S
quodipfa docet experientia , quamconjug.r/ts concerdia ,&di-
lefiio confequitur .
II. LimitatiofundaturincIandcftinitatemstriiTioniorum ,
quaeoperatur,ut indubiocontraclandeftinamatritnonia , & 19
punibilimodocontra(3a , refpondcndum fit, per rfx/.litera-
lem in cap.i.de C/andeft.defponf.]m ita fummatur ; Proc/an-
dcfiino mairimonio nonprtefumitur , & obfer vant Ba/d in /eg.
1 .n. I. in fin .Cod de Interdif} matrintcr Tutor & Pupii/.Qrat.
conf.Ti.n.^X interCenf.m.itrim diverfiwter q»x c:\am J .tcob.
LeoniJf.conf^2.n.jf.&co>if.4<)n i &feq.nA acn Ga/eat.M.d-
%rat.conf.%. n.i & feq V: aines conf^ ;j. n.\ ibi ; Nttl/at.micn
in dubio , & ambiguo debet ejje inciinatio , ve/Ju dlcis. re/ pra--
fttmptionis pro matrimonio , quod dicitur c/andcftine contra-
S}u>n ; Honor.Van. Axc/ de Seny in c ompend.Jur Canen./ib.^.
r;r.4.«.2.ibi : Pro ciandefiino m.itrimonio non prtefum.i:ur Soc
cin fen.conf.ss n.-:,i./ib.i. Gigasconf .^i. n.$i Purpurat.co:if.
579.« 16. /ib.i. Rebujfconf.Saji.^^i.RiminJun.confiSi.n. 1 o.
Mova/d.conf^. n..^ p.ir.i Catnerar incit confmatrlm. poft illi
Zabarci num. : 6 w.4 ? .antcfin.& in Epiicgoante medium vcrf
Neque i>i hocc.ifu , M.fcard.de Prebit.concl. loiy n.ic ubi ».
1 1, quod hujulmodi nutriinonia funt fu.mmopcre" oJioia Saa-
diez de
8
Difceptat. Ecclcfiafl: Dominici Urfayjc.
thiz de Mafltn lih- J. difp.^s.n.i.verf.Et rntio efl, Caponcon-
trev.i7».2i- &difcepforen.zi.n.t \.&feq.Barbofvot.decijiv.
1 ».157. Card.de Lucde matrim.difc 16. ».61. dejufiis de Di-
fpenfmatrim.lih.l.cap./^.n.Zi^i. uhiqaodin hujulinodimatri-
1 1 tnoniis przfumitur mala fides Wames conf. 534. ».8. ubi , quod
ciandeftin^ Contrahentes dicuntur ignorantiam affetlare .
Havemann. dejure connub -tom. i.in Append.adconf -j^.fol.
rnibi^ib. ibi : Favormatrimonii non tranji/int adclandefiina
&cquteodiofafunt ; Tambur.Oper.moral. Hb.S. de Matr.trail.
6.cap.2.§.i. ««w.ij.ibi: Licet matrimonium e/fet dubium , &
in dubio foleat pr^efumi in favorem validitatis matrimonii
32 tamenquiain hocParochus fuitinvitus ^ &nonprd:ce(ferede-
nunciationes , unde matrimonium fecundumjurafuit clandefti-
vum illi non eftfavendum &c. Cr confequenter non erit validum
pronunciandum : Et Cardde Lugo dejuft. ifjur.tem.z. difp.
A 2i.num.zi. verf.Addidi autem , ibi : jQuia licet caufa matrimo
ftiifecundiimfefavorabilis ftt , fed tamen matrimonii clandefti ■
jj num,qualeerat illud , fi'-e denunciationibus pramiffts , & Pa-
Tochoinvito prcefente , nonefifa.orabile, fcdodiofum ,necin
to locum babent , qu<e infavorem matrimoniifunt .
Hujusquoque liroitationisnondelunt rationes, neccon-
gruentiae. Non rationesy QuiaabrqueprsmiiTis denuncia-
i4 tionibus Contrahentes matrimonia, exponunt fe pericuiis
multorum impedimentorumdirimentium, atquefraudoien-
tcr, & pofitive facros Canones contemnendo, reddunt fe
indignos illorum fa vore , ad Te.xt. clarum in leg. .^uxiHum
25 in fin. ff. de Minor. & in individualibus terminis egregid
SacrofanftumConcil.Trident.yVjJf.t^. </f22f/orw.w/' j.ibi ;
Siquidem folemnitates requifttas in contrahendo matrimonio
26 neglexerit , eifdem fubiiciatur pcems; Non enim dignuseft ,
qui Ecrleji<£ benignitatem facile experiatur , cujus falubria
preeceptatemere contempfit ; Olivet. de Matrim. nuHit.part. i.
/o/.^i. ibi; Non efi dignus favore , atque Bivineelegisbcne-
27 ficto,quilegemSacramentievertit , Coninch.de Sacram.tom.z.
difp. jy. dub. 9 . num. b'o. fol-mihi 774. 6" Rot.coram Seraph.
decifSqi.nttm.^. mwWaie impiedaapuddelBenedeJuram.
decif.i^.num.2.
28 Nequedefuntcongruentiae; QQiacim materianonpofTit
eflTe delicatior, magifquelubrica, atque maliducesfacilio-
»9 rempraebeant errandi viam hominibus, quibus imitariinli-
30 tum eft a Pueris , 6f breve , & efficax reputetur iter per exem
31 pia, nimia favorabiiitas, in hiscafibus, flabiliendomaxi-
mumexemplum, haberetfpeciem iniqui,utin individuoca.
3» (usnodiiobCervani Adden.ad decif^ii.num.^^z.part.^.tom.
trecent. Quam viam noneffe inhiscafibus aperlendamper
3J favorabilem interpretationem, in individuo obfervat Bojf.
deContra&.matrim.cap. ^.«KW.^.ibi; Ne dttur anfapajfim
•violandi faniiionem Tridentini de denunciationibus priemit-
tendis , & aliis obfcriandis incontranumatrimonii; & egrc-
^ivRot.decif.io^. n.io.coram Dunoz.fen.ihi : Et via aperiretur
fraudibus , clandeftinifque matrimoniis , qutsfacri Canones
34 tantopcre abhorruerunt , habcrefiquidem videtur fpcciemini-
qui omne magnum exemplum , quod contra fingulos uttlitate
35 publica rependttur . Nec fupcr his qu<e rarijftme accidere&c.
benc Card dc Luc de Matrim.difc. 1 6 . nvm.zz. &feqq.
III. Limiiaturregulafavorabilitatismatrimonii, quando
concurrunt fufpiciones fraud is , dcceptionis , improbae fugge.
36 ftionis, &extorfior.is , quocafufemperindubiocontra ma-
trimoniumrcfpondendumeflTcobfervant , Addcn. ad Decium
conf\6^./it.A ibi ; Non de/tberatus , & /egitimus Pue/itecon-
fcnfus , fed tmproba fuggeftio , &extorfio non valet : Gratian.
difceptfor.Sif^.num. ^ i.ibi ; Conira authoremfraudis , if do/i
37 in ta/i matrimonio adhibitas , ifcjudex debet .rrbitrari , i//ud
effe omnino inva/idum , ciimtotum i^ocejus arbttriocommitta-
tur , qui , omnibuj rcBe (onfidcratis , non debct aliudjiatucrc ,
38 <:j ita ex preedtftisjuitjudicatumpiO inva/iditate matrimo/iii
pcr Rotam , (•fc.March.mt InT-ib Sacram.poft tom.},.de Sacr.
matrim c^f.i, in fin vc>f Dixiitaquefo/ mihi ^^.ibi ; Nccvalct
quoda/iqui dicunt , in dubiis in favorcmmiiirlmonii judican-
39 dum . Hicenim in favorem mvtiimonii vcrejudicuiur , nc prec-
fumant do/is,erroribut,aut Ignorantiii i//udprofanare.maxime
ciim In hoc cafu nui/afuerit ncccjjlt.:} , anguft.a , aut caufa ratio-
nabiliificmatrimonlumct/ebr>i>tdi ,<3c.Hoc fa> e non potuit fie-
ri , nlfilgnorantia , ve/ma/ltia Contrahcntium , quibus Ecc/e-
40 fiatn retantl momentlfuffragari non debet ; Oitvcr.de matrim.
nu//lt pnrt. .fo..rni/ii ^i, ibi ; Conc/udo, pronunci.indum con-
tra do/ofum matiimonium , non fo/iim in Joro intcriori , fcd
41 etiam exteriori , vc/ l-cc/efiie , quie quidem Dlvinam Lcgem in-
terprctaiur .feumentcmexcqultur, &c.'<. mc\\iispag..\i. ibi ;
Inforofori, ve/cxttrtorl , ubiproceditur lecundiim a//cgata ,
41 (yprobata, fido/u! probarl potcH , Eccl/fia no.i judkabit pro
matrimonio , ;ie fcllnet injuriarum occafio nafcatur undejuia
43 tMpeSantur .Et Barbef.voi.dceif.t^.aHum.ai.lib.i. Ethauc
limitationern in cafu pra^lico ftqiiuta foit Rct. ceram Sur.tt,
decif 634. num. \. &j)er totumSc fi^iianter num.z- vtrf 6.
Tanto miniis .
Pra:cipuequando hujufmodidcceptioncs, & aliucinatio-
nes refpiciunt incautas Puellas, quibus in dubio favendum
e(fe , quia fimplicius res trafla re foient , faci iiufque a viris de- 44
cipiuntur, perhaec verba uniformicalamoin eoriimTraOa-
tibus</f M^rr/wj.afTerunt Henriquezlib, 1 i.cap 1 1.^. 6.lit.O.
Pont./ib.z.cap.g.n.i s.BoJfcap.i.num.i^^.Sanchez/ib.i.difp.
iS.n.^.in fin.& Ledefmqu<efi.4$ art.i.dub.i conc/..^.ihi : Et
p/acet nobis quod ajfirunt a/iqui viiido8i, vide/icet quodin
fimi/i dubio decinandum eft irifavorcmPue//<e , &c,
Quibusjungitur coufioeratio,quod Caufa fimilis,cum tot
circumftantiisnofiri calus, ab JiacSacGongrtg. non ofien-
diturampliusdecifa , nullufque Doilor exadverfoallegatur ,
qui tot punQualibusauthoritatibus, fupracitatis, contradi-
cat, minores circumliantias caufam dederunt replicatis re-
curfibushuic Sac.CongregteftibusCardinaiibus Lancellot- 45
to, & Bellarmino, ut inhujusEpiftola, refponfiva ad Ar-
chiepifcopum Mechlinienfem, quamregiflravit P/g»»/;^/ in
confult ctf»e». i45.Azttw. 22.*om.4.& inquapromi/Tafuerunt 4^
remedia, quz delideranturadhuc.
Non igitur videntur augenda eademmala, & diiatanda
eadempericulofa vulnera, inclinandoin favorabilitatem il-
lorum matrimonioruni , quajconcludenter non probantur ,
incontrovertibiliter contrafta fuerunt infpretum Sacrofan- 47
fli Concil. Trident. cum concurfu improbarum fuggeflio-
num , deceptionum , &aIIucinationum; Hoccnim non ef
fet indubio pro matrimonio judicare, ied dolis, machina-
tionibus, & deceptionibus Contrahentium illud profanare
3L^{eni\imei\idiuff\m\Marcha»t inTrib.Sacr.pofttom.T^.caf.
■^. fol.l^. Suppjicantesobfervare, quod non fuperelfet aii-
quod remedium proimpediendo indies majora mala, quia
nonefTemusin cafuopinionisalicujusprivati Dodoris, quas
aContrahentibus fpernipoffet, velabaliis Dodoribus, &
Theologis infubfil^ens demonflrari , fed ageretur de fuprcma
authoritate hujusSac. Congreg. cujus refolutionesmultum
ponderis habere, raiionibus, & exemplis late, & nervose 48
probat Fagnan in cap.^uoniam num.%. de Conftit.Sc ad verfus
illasrecalcitrarenonlicet , quodfaseftadverlusaliorum Do 49
florum inieipretariones , utad propofiium obfervatdoftifli-
m\isRaynaud.in Heroclit Pietat.tom. \(t feB.i.punB. \\.de
Matrim Sacram. num.iz.fo/.mihi ly^.Imoquod faciant Jus 50
quoad omnes, habeantque vimlegis, obfervavimus in no-
llris Inftit.crim . /ib.i. tit. . o. $.^ mm. 1 49 .
§. VII.
De Clandefiinitate Matrim6niortm .
DUas affignant Theologi, & Canoniftx clandeftinitatis
fpecies, Primam quando matrimonium contrahitur
Parocho abfente, fecundaverd, quandoillo pratfenic, fed
culpabiliter non praemifTis denunciationibus in Ecclefia ,
quaEclandeflinitatis fpeciesin eodifferunt, quod folumpri- i
macaufatnullitatem roatrimonii, incoautemconveniunt ,
quod utraque diciiur odiofa , &rcflringenda quoad fieri po-
tel^ , caeteris autem folemnitatibu.i omifris, non clandelli- 2
nuin, fedminilsfblemneappcllaturmatrimonium, ut,praE-
terauthoriiatesmoxaddudlas, utramquefpeciemdiflinguen.
tesben^obfervant Gonza/. incap. i.fub num. 1 1. de Defponf
impub.&in cap.Ciim inibitionum.6, de C/andeftdefponf ubi ,
qutiJconciliaripofrunt Authorcs, confundentcshas clande-
fiinitatisfi ecies, .Tfferendo, illasdifferrequoad fubflantiam
denominationis , nonveroquoad incurfum pnenjrum; Sa/-
fed.in Vrailic critnin.canon.cip. Ti.deC/andeftin.nupt. fo/.
i^cfub/it.A ycg inSumm.cap.ts.de Matrim.caf ]6.in princtp.
iJcaf.^o.infin.Cocq. Inprincip. Theo/og moral. &fpecu/at.
cap. I 5. deMatrim.fcB. 9. inprincip- Pcrez .ib Unanoa dc Ma-
trim. difp. ic).fed.\.num.^. ubi , qudd m iccundomodocon-
trahendi Matrimoniadecfl huic folcmniias magni niomen-
ti, ad pcrfedlam cji's publicitatcm ab Ecclefia petita, ta-
metfi non fubflantial s, ncquccontrai^ui cirentialis; Gut-
tier.dcMatrim cap. ^$.ttum. i.ubi, (iiiod iflisduobusmodis
appellaiurclandefiinum, aliisautcm folemnitaiibusomifris,
ininCisloknineappellatur matrimonium Pont.eed TraB./ib.
^cap.i . num. I .& cap.i.H.^.J acob.Leoniff.inter Cenfmatrim.
dlvrrfconf^t) num.^. Thefiur de Parn.Ecc/. part t. vcrb.Ma-
trlToniumcap 6 fub num.t verfFi/ti natl,Coninch dcSacrarn.
tom.z.difp.i. nz.Sanchczdcmatrim./tb.^ dijp.^] H.6.Z'erf.
Sedquidquld Ant.aSpirit.SanJi.in Dircfl C.onfel]'.tom.\ trafl.
J 1 .dtfp.^ fcB I n. ic.fo/..^ 53. Gratian difccpt.^ 3.». i (•<s\'cq.
Pafferin de E/eHxap.\ i.n.so.verf.Idco matrimonium J'uip.in
Prax foT Ecciefcap lyn.j. \\ti;Valtrctqutdemmatrimomum,
ftd
Tom.III. Pars I. Difceptatio I. 9
(eddiceYetufclandeftimmquoadahoseffeUus : O RoJf:g>i. in rfrrf».</?Co»/V«/:ca««K^.f.io.n.z.ubirefertPragmaticamfan-
PraxTheohglegaldeMatrpranot-i^-tnprinc.&n€.\\i'\:Con' ftionemmaximiRegisPhilippill.HifpaniarumSalomonis,
tra buttC textum multte infurgunt rationes dubitandi , &c.Pri- editam contemporanee ad terminationem Concilii anno fci-
tnaefi anintelligaturtantumdiconjugie.quandocelebratumejl licet i ^6i.Ouaclandeftine Contrabentibus exbqredationis p;- i
clattdeftinejine ParocboyCfTeftibuSyanveroetiamquandocele- naindi^laejl , amijftonifqueomniumbonorum, & exilii non
hratum eft coram Varocbo,<3 Teflibusfidjine denunciationibus tantiim Contrahentibus , fedetiam omnibus bujufmodi matri-
alure requifitis . Sentio abfoluti intelligendum ejfe etiam quan • monio clandeflino interejfentibus . QijamexharedatioDis pf,-
tlopreciseomittaBturdenunclationes.Caftrop.Oper.moral.to.S. nam imponi poireclandellineContrahcntibusmatrimonia ,
tii.Defponfal.pun.i l.§.l.n. ■^■\h\: Matrimoniumverb prqfente devera, & receptaopinione teftanies , obfervant Oliva de
Tarocbo &Teftibuscelebratum,omiJfis culpabiliter denunciatio- For.Ecclefpar.i .q.zg n.H4.& Sancb.de Matr.lib.i.difput.^T.
nibus^quiaexeommunifententiaclandeftinumeji^penasomnes pertotam , &fignanterH.i2.
3 contrabiti qu^MatrimonioclandeftinoJure antiquo impolitte EtdePatria nortri 1'arochi videri poffunt , Bell-conf 114.
erant:&§ult.n.l.Salarin.refp i2.n.2.^.fol.mibi^l. Leand. ds Tondut.q.benefic.to.z.e. i6^ fub n.i-<iTNatal ab y^lex.inTbco- 5
Matr.difp.l7.q.9i.^h\citatal]os,(:fTamburOper.moralltbS. logdom.& mor to.i de S(icram.matr.propof.%.folmibi4%i.<if
de Matr.tr.e.c.^ jj^.ia.i^ibi: Matrimonium .,celebfatumcotam ^oz.DuHamelin Tbeolog.fpecul.&praS.to.T.tr.deMairlib.i.
VarocboJ&Teflibus , fed omijfis culpabiliter denunciationibus difp.l.ci.n.-i, &Caroluj Feuret.de Abufulib.i.c.z.n. i^.ibi:
altqui,&c.fu^ftinent,fion fubjici pxnis matrimonii cLandeftini , Par luos les Concile de France cettefoUnnite a eflefortfeigneu-
fedjamcommunis eji doilrina,&c.fubjici ;J2.»'a,&c.in lufc ma- fement recommandee, mefmes ilyaeupeined' excommunica-
trimoniumfine denunciatienibus clandeftinum ejfe dicitur, id tion , non feulemeni conire les Curez , qui adminiflreroient ,
quodTridentinumnunquamcorrexit.if Quintanadven.de Sa- &c a ceux des quels les mariages n' auvoient efle proclamez , 4
cram.titdeSacram.p(nit.tr.ifi/fgt(l.yn.i.>bi:Licetenim, &c^ (i^c.maisaujftcontreceux, quiauroient negHgeence point les
afserantp^nasyin lure impojitaspre matrimenio clandeflino,no commandemens deWEgifie ■
inueniri^quando illicite omifl^funt denunciationes,&c.& verior Eidemque Galiiae gratias referendas e(fe pro maximo De-
fententiadoCe:,proprieeJfeclandefliHum,p(nifqueclandeflini creto, quod in Trid. Conc. promulgatum fuit contra clan-
fubiici:\ate Monacell.in Formular.te.i.tit.i€.fofmul.i.a n-tT.; deftinamatrimonia , teftantur Aflaejufdem, in Arce S.An- 5
Quodquematrlmoniaclandeftinadicantur, &fint controla geliexiftentiafow.«/f.;>aj y.&obfervat C<j*-rf. P<»//4Z) inhifl.
4 giuftizia,contro la carita,econtrol'onefla,condanatt dalla Cbie. d-Conc.libzz.c.%.n.i6.ubi , quod Oratores Regis GalllaE pri-
fa orientale , &occidentale per hf c verba obfervat Card. Pal ino loco tale decretum a Concilio magnoapparatu petierunr ,
lavinHiflor.Concil.Trident.lib.ii.c.8.n.20.infine- & Redingin C0nc.Trid.to4.tr. ii.feS-i n.ij.fol.zii.verf Hoc
Qaandoproindeinantiquis Authoribus, &inJureCano- poflulatumGallorum. quodcertefolemnefuit, & in A8a re-
5 nico legitur mentioclandertinitatis, haccnonde prima fpe- latum&c.& du Hamel.inTbeolog.fpecul.&pracIic.libydiJfert.
cie, derivanteaConc. Trident. intelligendaeft , fed de fe- -^.de Matr cap.i.num.i :. ; Quidquid aut dicat Douja;. i«ipf-
cunda, multdantiquioremoriginemhabente , & fignanter tim.Jur.Gallic: inprtefat.fol.^.xbi: Ab Ecclefiaquoque Gj!-
6 imagnoilloConc.Lateranenfj, circainitium decimi tertii licanaflu.xijfeconfuetudtnempubltcein Ecclefiu mattimonium
fjBculifublnnocentioIII. celebrato, cum interventu 70. Contraberevolentiumnominafignificart , nemo dobitat \oa-
Archiepifcoporum , &4l2.Epifcoporum , cujus decretum i^eantiquiorcmefledenunciationum ufum in Catholica Ec- 6
7 circa hanc clandeftinitatem reperitur regiftratum in c-final.de clefia , ciim de illo mentio habeatur apud Tertull. itlib-z. ad
Clandeft.defponf, Sc oiikivat Trullencb. inPrax. Sacram. Vxer.circafincap.^.camiWisvecbis: Undefujf.ciamadenar-
lib.'J.c.6.dub.i.n.i. randamfelicitateme]usCon]ugii, quod Ecclefia conciliat , &
Circa conclufionem , quodEpifcopusnonpoffitfubpaena confirmatoblatio: &inlib.de Monogamcap.ii. ibi : Idmatri-
8 excommunicationisimpedirematrimonii celebrationem in- tneniumpoflulas quedeis, aquibus id poflul as nonlicet babe-
ter illos,inter quos nullum adeft cannonicum impedimentum, re ab Epifcopo Monogamo , Cir ibi : Petere maritumab Epifco-
quamcomprobavit J. C. C »« Bo]anen. Matrimonii 6. Julii po: &lib. ii.de Pudicit. cap. ^.ihi: Penss Nos occultte quo- 7
s68o.lib.^t.Decr.fel.i^z.con{iTmatadieiii. /Iuguflie]ufd.an- queconjunSiones, idefl nonprms apud EccUfiam pfofeJ]'a: ,
«»rf./;6.jl./o/.io6 cumrefcripto, Non conflare de nullitate ; ]uxtamecbiam,0 fornicationem nidicari periclitantur : Apud
D.lgnat.in epift. i i.ibi:Decet verd,ut,&duceniej uxores,<:f nu
bentescumEpifcopiarbitriocon]ungantur : Apud D. Gregor.
Nazianz.epift. 57. inqua fcribensad Anyfium feexcufans ,
non poflead nuptiasejusfiiiac , adquasfuerat invitacus vc-
nire, itaait: Animo,tf voluntate adfum.fimulque Jeftumcele-
bro,]uvenilefque dextras interfe ]unge,& utrafque Dei manui:
Apud Evarifl.lin Epifl ad Epifcepos Africanos. ipvid D. Am-
brofepifl.zl.adVigil.vit. obktvant Albafpin de Veter. Ecclef.
ritib.lib.i .obferi/.znper tot.Eflius in ^Sent difl.i6.§ io.!it.C.
Cenfuras nonfubflinert ; (if Epifcopum moncndum acritcrper
9 Eminentifs.PrtsfeSum , curiofusevenitcafusin una Cafer-
tanaanne 1717. qnando requifitus fui ad fcriben.ab uno ex
CaufaePatronis, quemconluUonominarenolo, fuperfimi-
liarticulo, Incongreffudefuper, penesmehabito cum eo-
dem Caufae Patrono , &aliojuniore Advocato , ego inge-
nud dixi , quod cafuserat pundtualiftime decifus per S. C- C
10 inuna Bergomen.citatapoReainTo.^par.t.difcept.i^.n.i^i ,
& inCufentina Matrimonii iS.Novembris \68^.adfecundum
dub lib.^^.DecretJol.i^ 3.Deinde vero nihil amplius mihi di- Jol.mibi 66.&§.iiinfine , Carol.Feuret.de jibuj. Iib.zcap.i-
flum fuit : Caeteriim quando expeftabam fcribere in Caufa , n. i6.fol.mibi t^oFerdin.Roxas in addti. ad Htrmenegild. Re-
obfervavi inFolioCongregationisConc. habitaedie ii. Se- xas deIncompatib.Regn.par.S.cap.i.n.i^.&feqqfol.mibi j5j.
ptembris i^i^quod illafuerat jampropofita fub duplici du- Sirmond.Oper.var.to.s.inCemment Epifle!.Theedori Studits
11 bio. Primo:AncenfurasincurrerintJofepbSponfus,Francif- fol.i-]0.lit.D.i:f Aiarcbant.inT rib.Sacr.tt.ltit.-i.quafl. lin
cusPater^ifCanoniCusRoccbusVatruus, &quateniis affir- princ.fol.mibi ^75.ubi refert pluraantiqua Concilia , in qui-
mative: AnRoccbuseb Mifl^tecelebrationem incurrerit irrc- bus mentiohabetur hujufmoidi denunciationum .
gularitatem. Quorum primum fuit refolutumcum refcripto: QiiasCardinalisBaroniusautumat fundatasefte in Apo-
Negative:& Epifcopusprocedat ad alias p^nas prout dejure, ftolicistraditionibus, & abipfifmet Apoltolis orig nem du- 8
dequibus in To.z.par.i.dtfc.i^.a. 16. Secundum vero Negati- xiffe , ut obfervat in To.iAnnal.anno Cbufli ^7 foi.fitbi 4^0.
«ff;Cilmquegratiacuriofitatispercurrere voIuerimScriptu- ib\:C teteriim quead illum fpeSat,primitm quidem,non aliundiy
i£ ras, ind.Cong.exhibitas, obiervavi, cautumDefenCorem quamab Apoftolicatradttionefluxijfe , ut non fine Hacerdetis
unictJ citafled. pumSualem refoIutionem,cum qua C^ufae vi- prffentia Matrimonium centrabatur,boc cfl enim.quodidem A-
ftoriamreportavit . Verum tameneft , quod ifticafus,non poflolus injeriiis dicit:Cuivult nubat,tanrumin Dommo./n Do-
funtrari, &cgo poflcm multoshic recenferc: Anautemid mino enim nubere nibil aliud efl , quamfecundit'» Lcges ,& Ri.
Ij laudemmereatur, tacitusLeilor judicet, ut in fimili fcri- lus Ecclefite,(:f ab ipfis ^ipoftelis imditos centrabcie Mitrimo
li>tumtQ\iq\xit.D.Hieren.lib.z.epifl.4.adDomn.apologet.
§. VII.
I>e Dcmnciationibus .
IMA quantihujufmodi denttnciationumdefcaus.etiamex-
traltaliam, fftimctur , ad oftendendam odiofitatem
clandeftmeContrahentium , ubique ferd Locorum , novis
I luperadditispoenisabillis , quarftatutxfuerunt in Concilio
7;;aw:Etcxplicandodcindc verSalupradifli Tei tulliani fub- •
dit ibi :Ecclefia quippe Fidelium conciliat Mjtrimoniwi , ditm
perSacerdotcmCenirahentiuminutue elicito pi.iit cenjenfu
Junguntur:(ff Card.Bjroniu lequitur FerJm Roxjj ubi fupra '
7i.l%.ib\:Ab initio n.ij'centis EcclcjifRirus ab Apoflelis inlhtuti.
Cum LatinaEcclefiaconcordatjCiam c.ci lu.i;-: R , .;
Ecclefia Graica , utcruditcobfervat du Hamr' ir ll-.eleg. 9
fpecul.if pra^ic.to.-j.trafi.dc Matr C.6 nu.^.fel.bJlibV.iiuc aJ.
de GritCte Ecclefi<e cenfenfum , Timetheus Patrtarchj AUxan-
drinus,qui Conciliofecundo interfuityfic babet injuis Reiponfis
Canonicis:Si quis Clericus ad conciliandas nuprlas , if ohl^tie-
Tridentino , recognofci facile potcft cx iis , quac fcribit Me- ncmfre nuptiis cdcbranJain evocciur , nc idjaciat' , fimairi
Urfaya Difcept. Tom. lll. B moaium
10
Difceptat. Ecclcfian:, Dominici Urfayac.
monium ilkgitimum efl ; 6" Sirmond. Oper. var.to.s.in Comm.
10 Epift.TheodoriStuciitte lit. D.fol. 270. referens in Grfcoidio-
piatcformulamhujurmodiantiquifimi Ritus.
Necdefuerunt, quidenunciationes cum benediftionibus
nuptialibusconfundentes, illarum umbram etiam Roma-
norum temporefuifleobfervarunt, fundandoeorum credu-
litatem in iliis verbis Taciti lib. iz.yinnal.-.Pa^tm inter Claii-
dium , & y^gripinam Matrimonium ]am fatna , & amoreillici-
Ji tofirmabatur,nediimtamencelebrarinuptiarum[ol$mnia au-
diebant : ut videre eft apud addudos pi?r Carolum Feuret de
Abuf.^ib.i.c.z.n.^i^fol.^Suhi, quod Romani nuptiarum fo-
ip lemnia appellabant huncufum, refertqueM.35.adid proban-
dum verba iila Valerii Flacci in Argon .
JndeubifacrificasCumConjugevenitadAras, Et apud
Vlutttrchvm in Prolog.lib.de Prtecept.nupt.uhi , qu6d Cereris
Sacerdosfolemni vinculo Contrahentes coniungere foiitus
crat, &deconjugalibusPiiSmeminitetiam Tacit.de Mortb.
jj German.& jQ^uint/lianHsdec/amat. :^:^y.\h\: Vos profeBo Dii
conjtigales . Cfterum quod nuptiales benedidliones originem
habeantab EvarilloPapalegitur inledione ejus cfficii diei
}4 j6.0itobrisibi : IdemconftituitextraditioneApcftoUca, iit
Matrimeniumpublice celcbtetur , ^ Sacerdgtii bencdt&io ad-
htbeatur ■
§. IX.
Z)e Teflibus pro M.-itrhmtdo deponentibus .
TEftes matrimoniajes , a Sac. Conc. Trid. ex neccffitate
adhibendi , non debent divinari , feu argumentari ,
} unum ex alioinfereutes, fed probevidere , redeque audire
id , de quo teftantur , ali^s non attcnduntur , juxta receptam
opinionem ■> de qua Barbof.in c.Tutefratemitati n.z.infi>t.ae
$ponfal.Ve»trigl.in P,a.\.par.2.tit.deTeft;b.incauf matr.an-
pot.l.^.z.num.z.Ciarlm.contr.ill.n z^.Bonac.Oper.moral.to.
\.de Matur.& propriet.matr.q.i.punH.Z.nu.i^i.fol mihi 506.
Vtgrtatel. confult.canon.jq.n.i9.verf. Dummodb tamento. 5.6"
yJdden.addecif-m.n.is.&feijq.par.i^.to.z.rec.
KcHlonermdignatGargiar.confi^ ». .^. ibi : QuiaConci-
i liumrequirit prtefentiamTeftium, ut audiant , necjufficitper
fignacredtre , Contrahentes praftihfte confenfumper verba ,
&c.nec conjeBurie hodie pcft Conctiiumprofunt : & Btfsinje-
rwg.feudeSacr.Rit.verb.Parochus, ^.'/q- infine, &Gobat.
fn Theol.experim tr.c).n.^\.antefin.
PraEterea/ Male teftantur teltes , qui dicunt, vidiflTecon-
5 traxiflehos, vel illosmatrimonium , &cc H.tveman.dejur.
connub.lib.utit.6 po/it.t^.n.z. Nec fvffidt eos audire lerba ,aut
videreexternafigna, nifideterminate intelligant quid iis fi-
^ gnificetur, quia non debent tefiari , ta/ia verba prolata ej]e ,
fed matrimoniuni ejfe contraiium , fa/iemquoadapparentiam
externam. Coninch.deHacram.to.t^difp i-].dub..\.num.t^^.fo/.
m^hijf^^.
Innuilaautc-mconflderatione ad probandum matrimo-
5 nium habcntur teftcs, invcrifimiliadeponentes, ut in indi-
viduocafus noftri obfervant inter Confmatr.div.J acob. Leo-
nifs conj.ng.n.')-] A/ex.aSca/aconf.^6 n.iO.Jo:Maria Brunc//.
crnf.jort.'}! .Sigifmund.Brune//.Conf.j.\ .num.y. Nico/. Anion.
Gravaf.conf^i n-t^lO Vau/us Mcrend conf.S6.n. ly&inter
Confi/.matr.divcrf.l CGerman Theodoric.Reifach.confy.n.fo
ubi , qu6d teftinon verifimiliadeponenti , nedCim non cre-
f> diturineo, quod dicit invciifimile, fed nec etiam in aliis
rationeindividuitarisjurflmcnti, df Rot.inRom Matr.24.Fe-
bruarii 1 6(M.$ Sub hoc cor Card.Carpin.\h\ : C um novum non
fit , J udicem pojfe fidemTcflibus , /;. etpiene dcponcniibus,no>t
7 adhibere , quando , ut hic , vei nimis animosc , (S inverifi-
tni/la deponunt .
Varii, & de falfofufpedi , gcncrailfcr rfc K(>/7//><?r. :.oZ'-
8 fervj^.n Y-^.f^ordonin ManualSan^ii O^cii ft^/.60. nu. l.<ij:f
Voniiieus confult H6.n.f^.& iu tcrminis C<7;/)f r ;;; Conf. matr.
\mpfe(ro poft C onfZ,.ibarel/.num.i.\ihi ««/w.jo.quod tclljs fal-
9 fiisinuno, tali.sprjcfumitur in omnibus , c/ ;;«;;;. ;i. ubi ,
<\uM in hi.s tcrminis fufpicio falfitatishabetur pro f.ilfitaic ,
& num.^^.in fin.uhi rckxtWWi Sufanntt.loMaria Brunei/in-
10 lerConfmair.divetfconf.-o.n 27. 6f 2<>.ul)i, quod tcfli vario,
&fal(ninuno, nullomodo crcditur , inter qux cti.nm ^-in-
ton Rub.Alcx.confii.n.i7,.& \.^.(:f Sigifm.B^uncii conf 7^. n.
j 6f ^ubi, qu(^d fufpiciof.ilfitatis in his cafibus habeturpro
falfitatc, & tcfli variononcrcditur .
,Sibi ipfiscontrarii , lcCi contrariadcponcntcs, ut pcncra-
litcrobfcrvantadduOi [>CTCarti. de /ilbic. dc lnconfl tnjud.
M if.^^.n i2.&fcqq & Rotdcc i^-^n \^).par.\X.rec.Sc lutcrmtnis
f)\\»UOt\\!i Rttit dec.ioo H '^ par. 19. & In Ro^nana Fi/iatitnif
f.y^pri/itiCEo.ff.Prtetereacor.A/bergato. Et in praecjfistef,-
minis teffis , deponentis pro matrimonio A/ex conf. 143. num.
z.ubi refertexemplumJji/'»/»»^^ , & confis ]"-\i" fi"-^ "•^-
lib.\.Cephti/.conf.s^o tt.S(j.Gig.conf^6.n. ig-Jo: Maria Bru-
ftei/.interConfrnatr.djverfconf.fjo.num.zy.ifRotincit.Rom.
Matr. 2^.Febr. \66%. $.Duo veio, cor.Card. Carpin. Et quod
Teftiumcontradidioincertamreddat probationem , in eo-
rumdidtisfundatam, obfervati2or<j;« Cava/iicen.Pecunia-
ria I yjunii i6g6.§.Contra coram Olmo .
NeclocuseRconcordia?tef^ium , quandoilli funt folCim
duo, ut in individualibus terminisegregieobfervatlo:^»rf>-. 11
in addit.ad Spicu/.in tit.de Teftib.§ Lim de interrogatoriis , n.
i6./it.yi\h\ : Abfit enim,qudd uno tefte deponente de Matrimo.
niocontraBo , &c.certo/oco, ve/ hora - fi a/ius deponat idem de
aiioloco, veihora, quodfintprobatamatrimonia , Oc. iicet
fatear,quodnonfttcontrarietas, eft tamen ibi finguiaritas , 6"C.
nonobfiat , iifc.quia ibip/ures erant concordantes in tempore
uno,<3 aliipiures in a//(3,quem,aliisaddu6lis, refert & fequitur
^iexconf^^:^ n.-^./ib.2.\h\:Licet dicatur,quod teftes debent re-
diici ad Concordiam,&c.ut probent,tamen iliudefi verum,quan-
do reperiuntur p/ures conieftes.fa/tem duo, &c. fed ubi duo tan-
tiimfunt teftes,nonconteftes,nonreducuntur adconcordiam,ut
proberJ :K?ii\ontm aflignat Camerar.incit.coifmatr.\mpte[- 1 J
{opoftConfZabar.n.i^^.\nfi\ed\o, alTerens, quod fi admit-
tereturconciliatio, polTent ad fummum teftes falvari a per-
jurio, fcd nullomodoprobarent, quiaquilibec in fuo diQo
remaneretfingularis.
Deponentesper verba , credulitatem denotantia , etiam
fi afferant firmiffimecrederequoddeponunt , ut generaliter '4
probat Bordon.in Man fanB.Offic.feff66.n.zyi\h\ , qu6d Te-
ftis, deponensper verbum Cjfrt^onecetiam meretur nomen
Teflis, etiamfi addat bcn^, procerto, firmiier , & firma-
v\tRot.indec.ty6.n.\^.cor.Peuting.&dec.i72.nS.cor. Dunoz.
jun (ifdec.nS.n.22.par.g.&dec.267.».it.par.i6.&inRoma~
na Fi/iationis t .Apri/is i6iio.^. PnttertaTeftescor. Aiberg.
Er in terminis Teftium matrimonialium obfervant inter
Confmatr.diverf.^/ing.de Gamb- Aret.conf. i ^.».9 ^.lacob.Leo-
>]iJ].Conf.49.n.t03;.A/ex.aScaiaConf. 57. n.6.& Antom. Ga/eat.
Ma/i'at.cof:fSi.n 1 1.& \\i:cr Conf.matr diverf.l.C.Germ.Cor-
rad Weim.conf.6.n.l .^ & Thcodor.Reifach conf.-j.n.^6.& A/ex.
conf.fy6.n.\t.iib.').& Havemann.de J ureconnubb.to. i.inap-
pendic. adconf. y .N .fol.ntihi 961
Etteflisconvidus in unodeperjurio, quia rationeindivi-
duitatisjuramenti , in omnibusrejiciendusctl, ut in termi- 15
r\\spxoh2itMon.t/d.conf.<;, n.toytom.2.i Et generalirer obfer-
vant InnoC.inc.Fraternitati de Hteretic.CaJJ'an.conf.t^4- "■ ^8.
& Gxazzin-ad Defcnfreor defenJ.2Sc.t i,.n. fj. uhi , quod in
hismateriis, qui in unodelinquit , faftuseft omnium reus, 16
jux'a dictum i5'Mr;y<rf«(»;./4^c)/?o/;,quemrefercetiam Bordon.
in ManuaifinBi OJficii J'cB.66.ns.& Rota Avenion.dec. 5 j. n.
I.«b2 ubrefert illud Viigilii; Crimine ab unoDifce omnes.
Dc Tcfiibits dcponetitibiis contra M.itrimoninrn . .
QUnmvisautemquando agitur contra Matrimonlutn
necefTarium fit , quod hujuimodi teftesfintomniexce- i
ptioncmnjorcs, necadnii[tantur minorcs , vcl aliquetn ii-
roilem dcfcftum paticntes .
Limit3turtamenconclufio,quandoimpedimentumconfi-
fii\inconfenl"u , ad cujusdcfcitum probandum .ndmirtiquoS. %
iibet teltesin individuocafusnoltri egrcg'c obfcrvant Mo-
na/d.conf^.n.96.tom 1 Guttierde Matr c.i^i^.nu^^.Barbof.vot.
dec. \ n X : . ibi .- ObjeBlo autcin ob teflium inh.ibi/itatem admit-
tenda noncft , quod effent omniexccptione majores , quamvis
non rcquiratur uOi incaufa matrimoniali nu/iitas i^tentatur
ex dcfeiiu confcnfusy&c.Scd admiltuntur qui aiias non adtnit-
tcrentur,&vot dcc.fj n I \6.\h\:Et quamvis non dttuerint,qui
in caufa inacrimoniaii requirant,ut teftes fintperfonte iegtiies ,
& omni exceptionc majorcs,precipuc iitm deponuntcontrama-
trimo>iium,&c.nihiioinlnus tamen ubi nui/itas procedit ex de-
feliu confcnfus.fuff.ciunt quicumquc tcftcs, etiamfinonfint per-
fon<e /cza/cs,&c admittunturquc qui alias non admlttercntur .
Etdejuft de Difpenf.malr./ib.lc. to n.6i.\ih\ poftqu.^m «.5.^,
6//t(/ .igciidodcdifsolutionc insrrimonii conlum.it! , & ci
tandonmncs luthoricatcsincontrarium allcpari l(^Iiias,fir-
mavcrat rcquiri ad hunccflcdtum.quod tcftcslinf omnicxce-
ptioncmajorcs,conclufioncm limftat.ibi:EA(f;/>f, nlfiimpedi.
tnentum,de qiio agerctur,cjfet defeiius confenfui in Conjugibus
V(ta/icrol/ltrum, qula !unc omnes tcfla ^dniittuntur.
Limi-
Tom. III. Pars I. Difceptatlo I.
II
Llmitaturfecundo, quando Tefles minores jam effedi
3 majores, deponuntdeillisrebus , quae cadere potTunt fub
fenfu Minorum , utexemplificant Dodores in Teftibus mi-
noribus, deponentibusde numerationc monetae fadta per
aliquem, &deeo, quod eadem moncta erat falfa , quod
lcilicetbendprobentnumerationem , quae cadebat fub eo-
rumfenfu, non verodefalfitate, quaEfubiliononcadebat ,
juxta receptam theoricam Felin.in cap. Cum nobis de Prtef-
cript ibi.-^Korf, &c.intel/ige , Jimateria e/i talis , qu<e non ca-
dit infenfum illius atatis ffecusfimateria eft , qu<e poiuitfaci-
ie cadere in fenfumetiam infantis , quia potefi de eatejUficari
faHus ma]or.Alex.confM.n.zo.&feq.lib.').Farinde TeJUb.q.
<ii.n.6i.iffeqqM.afcard.deProbat.conc!.i2:i6n.4.& ii. ubi
teftaturdeopinionecomiiiuni,addui3;i3Concordantibus.7V7<zr-
honde ^tateann.\J,.q.^<\.n.ii.\ih\, quod pienam fidem fa-
ciunt, quandofadi jampuberes, teftificantur de iis , quae
in ztate proxima pubertati viderunt , quando fcilicet habent
decimumannumcumdimidio, (i?«.i4 ubidepueroofloan-
4 norum , teftificantedeeo, quod condllebat in fafto , quod
percipi poteratabipfifmet infantibus . Card. de Luc. deTe-
fiam.difc.z6,num 4.&Rot.dec.zio num.%.par.i.diverf.v.h\ de
puerodecemannorum, & dec.J^.n.^par icw. ubi, quod
5 proximuspubertatidiciturimpubesannorumdecem, & dec.
29S.«««>.9./>^>-.i5.ubi, qnodminoresopcime probant , de-
ponendodeillis, quxviderunt inastatepubertatiproxima ,
t &dec.j2 num.9.cor.Uba£.
Accedente congrua ratione , adduda per Senec. lib. 7. con-
7 trov.cap.yantefin. ib\: Nihilpuer«eftTeflecertius ., &c.nam
&adeospervenitannos , ut intelligat , et nondumadeos,qui-
husfingat .
Certius, qaandodiiftumhorum teftium non adducitur
principaliter ad probandum, vel neaandum matrimonium ,
8 fedfolum adadimendam fidem teftibus, illudaffirmantibus,
unicumquampluribusaliis adminiculis , &: probationum
generibus , ut obfervant Bald.confio.num.i^.lib.y Rom. conf.
/^%6.infine , & Rot.coramCoccin.decif 1017. num. 27. &coram
Celf.decifi^i.num.i. &inrec. dec. 186. num. zs. &feqq.
par. 19.
Quamvisaatem ad coarflandam negativam deponere
9 Teftesdebeant perverba, quodalitercffe non poflit , quin
ipfifcirent; NihilominCis , quandoagiturde Teftibus ple-
reinformatis, hoc noneft neceflarium ,fedeadem negativa
dicitur coardtata ex fola negativa , cui virtualiter inefte dici-
turcoarftatio, mohCervaiGratian.difcept.^zyn. iy& feq.
Adden.ad Ludovifdec.iz$.n zj.ihi.-Et /joccafu.quando Tefiis
eft verifimiliter infortnatus fuper negativa,nonefi necejfequod
I o removeat fenfum ab afIu,dicendo,qHod aliter ejfe non pojfit,quin
ipfe fcivijfet; Sedfujficit, quod fmpliciter deponat de negativa:
Adden.ad Burat.dec.^i.a 1 o.ibi.- Hoc tamen non procedit quan-
do Tefles deponuntfuper eo,quod verifimile efi, eis ejje netum ,
tuncenim non efi necejfe,quod removeant a&um afenfu,fedfuf-
ficit,quodfimpliciterdeponant de negativa.Rot. apud Matchef
de Commif.p.i.fol.6ig.§.jQ^uia efl advertcndum, ibi: ^uiafuit
refponfum , quod ex quopr^diili Teftes profitcntur (cire omnia
enera , &c. meritb ipjam negativam virtualiter concludere vi-
dentur , &c. Maximi ciim unus verifimiliter de ipfa veritate m •
II formatus^&c.&cor.Burat.dec.-joyn. J.ibi: ^uorumpr^cipue
fextus optime coarBat negativam,prout etiam Ct€teri,quamvis
direBefuper illa non deponant,Jed vi rtualiter,cumfue rint ad-
miniflratores :& cor.Merlin.dec 9%.n.i in fin.& z.\h\:Et quam-
vis hec negativa exprejfe nonfuerit co.trBata per diilos Tefies,
attamen virtualiter cenfetur coarBata , ciim tpfiTefies Juerint
OEconomi,& Adminiflratores,&cor.Bich.dec. SiZ n.v^.& 16.
Js \hi:Quorumquintus,&c.deponit,&c.quodvidit Evangelium in
hisfeflivitatibusCani a Canonico,necunquam vidit,quod alius
non Canonicus cecinerit, idquodin Tefie verifimiliter informa
to,&c.includit negativam coarBatamjicet nonfuhdat,aliter fie-
rinoapotuiJfe,quinfciveritj&ctr.Cerr.dec.soii.n.i. ibi ; ^ui
proinde videntur coarBare negati vam,etiamfi non exprimai/t,
aliterejfe non poJfe,quin ipfifnent, ciim adhunc ejfcBum fqui-
pollensfit , quod dicant ,fe ejfe bene informatos cT f • Rot. in Ca-
tnerinen.Cappelia ^ lu„ii , 590 .§.Minufque cor. Manuel. ibi :
Prteter quhm cumfimus in Tefiibus ,qui obJ'requentes,& conti-
mias accejfiones addiBam Ecciefiam, dignofcuntur inform.it ijfi-
13 mi ,etiam abfquejormali coarBatione negativ^e per reviotio-
nemaBus.iJenfu, virtualiier illamprobare dicnntur ; & in
RomanaRefiitutionisinintegrumzz.Jun. I69b'.^. Nonobfia-
tt cor. Card. Caprar.
Urfaya Difcept. Tot». Ul
$. XI,
De Tarochi prsfentia in Matrimonio .
SEdulo, & maturaconfideratione libraiis in Sacrofanfta '
TridentinaSynodo, inconvenientibus, cxciandeftinis
Matrimoniisderivantibus, dequibusDw Hamel. in Theol.
fpecul.'& praBic.to.j.in tr.de Matr./ib.t.dijfert.i.c. J. n.^.fol.
6jo. concordifententia , omniumq; votis, poft . ^.Congre-
gationesparticulares, refolutum tandem fuit , tanto malo
efficaxaliquod remediumapplicandumefle . In horum ao- -
tem remediorumdifcuflione, in diverfas abeuntibus Patri-
busfententias, ineumtandem( nonfinealiquorum diflen-
l"u) maximumdeventumfuit decretum , quod legitur in
fejj. 24. de Reform. cap i.ubi fub pcena nullitatis , nomine
EcclefiaEaflilteredeberet omnibus matrimoniis in futurum
celebrandis, aliquaqualificata Perfona , a qua in cafuum
contingentia poflet eadem Ecclefia ra tionem exigere contra-
Qusmatrimonialis, & interomnes Ecclefiafticos min.ftros, ?
publicoNotariotandem k majori parte feclufo , non fuit
aptior repertus Parocho, utlegiturin aCiis per Cardinal
Pallavic. add\ii\\s in lib. zi.fere per tot.Sc fignanter in cap.
4.»«?». i-ubi, quodintot Trident. Concilio non adeft de- 4
cretumifto majus, & num. 7,. &feqq. refert plures variatio-
nes, & mutationes hujufmodi decreti , quas refert etiam
Redingus inConc. Trid. tom. 4. tr.iB. i i.fcB.i.fol.zS^.num 4.
&feq.verf.DecretumJiepiiisadliman} revocatum&c. Et quod
Card.ad Lotharingiaomnium primus exquifivit in Conci-
lio , utunusextribus Teftibus eflet Sacerdotali dignitate
praeditus, ohkrvatidem Card. Pal!av.eodemlib.2i.cap. 4.
num. S. infine.
Nondefuerunt, de more , intcr Theologos difputatio-
nescircafiguram Parochi in celebratione Marimoniorum ,
aliquibusexiftimantibus , ipfum figuram facere principalis
miniftri; Alils vero perfonae ecclefiafticz, authoritatem ^
quandamMatrimoniis contrahendis praeftantis ; Sed ve-
rior, communior, &receptior opinio eft , quod figuram
faciatTeftisEcclefiae, magnaeauthoritatis, authorizabilis,
&authoritativi, ut, aliisaddudlis, videreeft /;» r<j. ipar.
2.rf;/«;)r.a.«.4J.Quibusadd. Segur. in DireBor.Judic. Ecelef.
par.ic.iyn.s^.& 57-
Extantafide, quam habuit Sacrofandum Concilium in- °
tegritati Farochorum , derivavit aliacommunis conclufio
inter Doftores, &TribunaIia, eidem plenam fidem adhi-
bendamefle, etiamfi in fuodidofingularisfit, quiateftatur
dere, ad fuumofficium fpeQante, utvidereeft apud cita-
tosin To.l.p.idifcept.i.n.s.mi\b\isaddoRot.in Rom Matr 29
Maji \6<^l.§ Datum enimcor.Pirovano,& i^.Febr.i66S.$ Et
licet cor.numquamjatis laudato clm.Card. Carp.
Quia veropr^fentia diflinguitur in pr^fentiam localem , bu-
tnanam,five moralem,& po!iticam,P ) efentia localis dicitur, fe.
cundiimquamhomodicitur in locoprffens , five doimiat , five ^
Vigiletfive aliud agat. Pr^fentia bumana,live moralis dicitur ,
quando homo efl in loco videns .& advertens qu^ in locofiant:&
prffentia politica efi ,quando quis efi in loco ad ufum aliquem
politicffiveecctlfiaflicfyfivecivilisexercendi. utin his vcrbis
ohCeivat Marchant.inTrib.Sacr.tcl.tr.i.de Matrim.lib.y. q.y
in princ fol.mihi 376.
Ideo dubitatum pariter faic,quae nam ex pracdidis pra?fen-
tiisefletnecefl"aria ,&communirer firmant Teologi , & Ca-
noniftae, requiri przfentiam moralem , humanam , & po- '
liticam , utnimirum advertat P.irochus , & probe intclli-
gatid, quodagitur, ut videreeft apud citatos in7"o. i.;>jr.
z.difp.z.num.->,i.
Fundatur haccopinio in literali Textuiul.Coram Titie ,ff.
dcVerb.fignif.\b\:CoramTitioaliquidJacere\ujfus, nonvide- 9
i:ir prefente eoJeciJfe,nifi is intelligat&c.Sireautem,non etiam
velle is debet,nam,& invito eo reBefitquod juffum efi &c qucm
prxter moxadduiSos, inpunflualibus terminis lequuntur,
& exornani G:>nzalezad Reg.^ Cancell.glofs.^S.n.i \.& feqq.
Parlad.Rerun: quotidian.difier.^ynum.^.&feqq. Conincb. de
Sacr.to.z.difp \7 .dubit..\.n 4.±foI mibi 768. Barbof. de Poieft.
Epifc.atIeg.iz.n..\').&Rot.dcc.i7^.n.9p.n..rec.
5?. X 1 1.
Virtualisprsfentii non fufficit ad validitatcm Mitrimonii.
Q
Uodeftadeo vcrilm , ut fi P.irochus i prlncipio
tiimum habeat propofitam , dctcrrainatamquc i
B i volun.
12
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urlayac.
I volunrjrcm matiimonio interefTendi, & verba Contrahcn-
tium audiendi , & deinde involuntane diftraliatur in ip-
fomet aftu prolationis verborum a Contrahentibus matri-
monium fic nuilum , eoquia iiliuspracfenrianondicitur for-
malis, fed folum virtuals, quam ad noltrum propofitum
non fufficere, cum de aducoramfe »eRo teilificari non va-
Jeat , pupftuajirer ohCervsntSanc/j de Mjtrim.lib. 7,.difput.
■\<). num. ^ ubiadducit illam rationem, quia : ^ttentio, &
ai'.ieftenti.i Tavochi, & Tiflium defider^^iur , ut ipforum te-
Jlimonium coiyiprobari pojfir . co»[{etqtie Ecclefi^quodteflimo-
nio>7ium nullo mcioferre pofftint , nifi aliu advcrtant: Er id
i probateemploSacramenri pcenitenriae, inquoquia . 5^ fi'-
dos efl fu th rus leccatorum Judex , quamvis 7>o!ueri: adverte-
j re , fi adhuc non advertat , minimefujficit : Ergo nec in Sacra-
mentoMatrimonii, ubi Parochus ejl tanquamTeflis : FilLucc
Oper. moral. xra8. i o. de Sacram. matr. p\. c6.de Minijlf. nu.
zzx.f.mihii-^-j.\b\: Anautem.,fieotempore contraB.menteva-
garetur,fatiseffet,probabiliusvidetur, no'>fattsfore,quiaad
4 teftificandumrequtriturattentioa&ualisy nonjtc in audienda
Miffa^velconficienda Euchariftia,Franc Torreblanc.fur.Spir.
praBiC. /ib.l.C.l'). n. 5 5. Hurtad. de Mat. difp.;. dijfic. 1 5. n 4')-
ibi ; Eft tamen difficu/tas &c.an fuffici.it artentiovirtua/is &c.
non fufficere&C.Jed requiri a&ualem , &meriid, quia abfqiie
tntenrione . fcu advertentia aBuali non poffunt tcfiihcari , ja-
5 Humeffe matrim. Trul/cnch. tn Prax. Sacr. lib. 1 . c.6.dub.j. n.
2 . ibi .- Dicofecundo ^fiParochus , Sacerdos, aut Tcfies acccjfe-
■iint animoadvcTtendi, tamen diim a8u p rofe runtur ierba.,aut
exprimuntur conjenfus diftralti funt;itaut nul/o modo adverte-
rint <ifc fed pyobabi/iiis, & veriiis docent &c. Ratio eft, quia ad
teftificanduw rcquiritv.r a8'a/is aitentio, a/iterenim nonpote-
(, rutit de contra8. tcjhficari.fi dum fit vagatur animo,& diftra8i
funt: Ventrig/. inPrax.p. i . de Tcflib. m caufa matr. adnot. ?.
ij. I. n.6'\b\:Rcfpotdco negative,'if non va/cre matrim nam ve-
re&c non dicuntur pr.tfentes; dum non advertunt &C.& ad ef-
fe8um teftificandi de matrim. ContraHu.perindcvft , acfieffent
abfentes: Tambur.Oper.mor. lib.S.de Matr.tra8.6.c.i.§. J. ».
5. \b\: Quid fiquis interfit nnimoadvertendi ,feddeinde , pro-
ptermentis 0V:!gationem,non advertat,quie appe//a!ur a Theo-
logis ajftftentia virtua/is. Refpond. hanc non effefatis,quamvh
^ cnim attentio virtua/isfatisfit in minifiro , ut conficiat facram.
tarren in Cafu noftro, in quo Parochi - & teftes debcnt tefuficari
fieJa8oa/iorum,fujficiens noncfi : Pcrezde Matrim. difp- ^o.
$ fe8.ion 3,.\b\: Dicotamencumco>nmuniorifententia,nonfuffi-
cerc attfntionem virtua/em: R.itio eft ,quia nifi P arochus ^ &te-
desafluadvertarr , nequeuntcertb tcftificari , quod initumfit
niatrim. nam ad cffe8um tefiificandi dc eo ,pc/indeej} aihmon
a advertere,& non adeffe. Firmo,quia Tridcnr. ftarificat prffea-
tiam Patochi , & tcfiiiim &c. Atfitefics pr<e mciitis eva^atione
non advcrterent admtituum confenfum,mi>!ime fufipceret , quia
revera non effent tcfies : Ergo idcm dicendum de l'arocho ; Et
dcindeadducif paritatem Sacram. PoenitcntiaE Anton. aSpir.
SanH.in Direfi. Confcff.tit.de Matr.tr. II. difp.^ fe8. ii.n.
10 ■j6.Jo/.mihi 4.^2. \b\:U;ide nonfujfi.cit attentiovirtualis,quaac-
adant ad affiftenflum matr. fi tempore contra8us non advene-
runt adillud: Ratioefi, quiaAdtcflificandum rcquiritur a8ua-
lii attentio, aliits non pofjunt tcftificari,fi dum fit l>agantur ani-
mo,veI diftraSiifunt: A/phon. a Veracr. in Spcc. conjug. in Ap-
11 pen.dub ^.conc.% Jo/ mihi t /^.\h\:Intantii'n htccpriefentiapro-
ptii Sacerdotii &c. rcquifiiacji, ut ha;c non qu<ecumq;fujficiat ,
fed bumana dcbcat sfj'e,fcu mora/is,quodcfl dicere, quodjipro-
prius faccrdof efiet &c non atrendens ad contra&um,& ad Con-
trahcntcs , Cf ad cxp > ejftoncin coifcnfuj, talis ajftftcntia nonfuf-
ficeret,ncq; diccretur afiftere, &fic ejfet irritum & nu//um . Pa-
tet, quiaS Synodiif ,qua' ajfiflentiam exigit necejfariam , hanc
pctit,qud:human,t,'Z/ mora/ij,iiire!/igendi cjhfcd ubi miniflcr
&c. nonadvertit.pcrinde efl,acfinon afiilierct:Ergo non eft af-
li fifteniia,quiaficutla\iis,vcltruncusadeffet: Pont.de Matr.iib.
$.c.^i.nu. 8. ibi : Ideoenimnomine Ecclcfite Teflisadhibeiur ,
ut pnfitt Ecc/cfiam ccrtam redderc de hujufniodi contra8o matr.
quoJpftejicre non potcfl,nifi inic/iigat id,quod agitur,qiiieniin
»01 advcrtit,lnj ure non ccnfciurefjeprtefcni; Laym.in T/jco/.
jj mor.lib j.tr ic- p-2. c.4. n.O. Barbof adCo>!cfcjf:.i. de Refor.
Cl.nu.7i. ibi . Idctr.parlier diccndum de iUo Parocho,quiprar-
fenscorpore cft.fed antmo nihi/ ofinino advcrtcni ; VcnttigLin
Prax.p t.ann.x ^.i.deTeflib.in cauf.matr. n j.C/ ('1. ubi,qund
14 dillr.icliis , & athi.Tlitfr non advcrtcns pcrindocn .icfi cffct
ablcns Leand. Opcr.mor t.r trgde Mair.ficr q.^S Jol.mihi
151. ibi: iedlon^irprob.ibiliiii&c.nenfujficcre, fedneceffario
requlri,quod P.nochut h.ibeat a^/ualcm attentioncm,& advcr-
tentiam,CumaliaJ ncqucat tcHificarl , fal/um elje matr. Amic.
l T in Curf. tljco/. tom 9 . difp 7 fe<'/. 1 j ». 9 ? qucin ri.KTt , <3c fc-
^lwtMt DlanOper mor.fom li tr.ii rcfo/. 10 ihi ■.Priefeniia
Paro'hi.& Teftittm in matriin. requititur,ut pojfnt decontral/o
mati , fiopus fuerit cor. Ecclefiajuridice tefian: A'' hoc autem
non jujficit pT<ecedens attentio aHualis , virtute tantiimperfe-
verans tenipore contraBus , quiaper prtecedentem attentionem 1 6
noa intellexerunt &c. Dicafiii. de Matrim. tr.\o. difp. 1 9. >i. i J9
& feqq. ibi ; Ideocommunis fcntentia doret , neccjfariain cffe
a&ua/em majoremadvertentiam.quiaabfque hactefles efi\ non
poffunt eorum , qutf coram ipfis gefla funt ; Gutrler. eodem
rraR. cap.6<). «.7. ibi ; Secundi) inferturnoneffe veram da8ri-
nam quodfi Parochus accefferit animo attendendi,quamvis tem-
pore contraclus diflrah.ttut evagatione mentis^ va/ere matrim. 1 7
Hoc enimfilfum effe ex pluribus iate , & refte probat Sanchez
&c Rojfigno/.in Prax.Theo/ogicoleg.de Matr.fnenot.^i. n. 7.
\b\:Preefent!aParochi debet eife cum aSuali attentione,nec fuj- 1 S
ficit,fiflt cum virtuali ad validitatem matrimonii .
§. XIII.
^ffc&ante Tarocbo non andirc verba , vel non videre in-
d '.jit.ita , & evidentia figna M.itrimoiiu , & revcra
illa non .indiente , & ifla non vidente, anillud fitv.i-
lidum .
IMo etiam fi Parochus affedate, & data opera non audi-
ret verba , vel non viderec evidentia (igna , adhucma- i
[niTiOnium nullomodofubfifterer, ca viva ratione , cui nun-
quam poteritalVignaricongruarefponfio, quianon potelt te-
itari de matrimonii contraftu, ut punftualiteromniumpri-
iT\us advernt doLhfdmus Sanch. de Mairim.lib. ^. difp.lc).nu.
6. ibi ; Unum tamen fcio, nullo modo valere matrim. quamvis
Parochus affef/ate , & Confultb non attendat , quia tunc reve-
ranoneflpfiefens , nec potefi teflificari de matnmonio : quem
communiter iequuntur Theologi, &CanoniftaE, utvidere
eH i>iTom.i.par. i.difcept. t.num. ii(). & difcept. z. numer.
\o6.&feq
Non obftante duplici ratione, cui innituntur Lfrf^/)», ia
Summ capit. 7. de Matrim. concl. 7. & Pont. eodem tra8. lib. 5 . 1
capit. 21. infine, qui incontrariam incliriare videntur fen-
rentiam . Prima,quiahoc modoPnrochusfua culpa nonau-
dit; Etfecunda, quia audivilTeprsefumitur ,t'eu percepifie,
quod de matrimoniO agcretur , coipfo, quod percipere af-
fedar .
Llltra quod enim hujufmodi raiiones fe ipfas deflruunt ,
arque una potell congruedefcrvircpro refponfioneadajiam ; }
Quia fi culpa fua non audivit ; Ergo prsefumptio auditio-
nis non militat; Et fi h«c admitticur; Ergo jam audivit ;
Dicimus pro adaequara refponfione ad primam rationcm ,
quokl fuppofita difpofitione Conciliari , requirente profor-
ma Parochi auditum , hujus propolitionis ; Pnrochus cul-
pa fua non audivit; L^gitima confequeniia ell ; Ergoma-
trimonium ert nullum ; Prorfufquc difparata , & infubfi-
(lens cll alia : Ergo matrimoniumell validum . Sienimhu-
iiifmodi arguendi modus non admittitnr in Sacramentisnc- 4
rcnitatis, in quibus de fideellex infra.Tllcgnndis^. 16, nu.
10. hincpropofitionem clfefalfam ; Parochusfuacuipa, vel
nnlitia non habuit intentionem babtizandi , abfolvendi &c.
Er,;o Bnptifmus, & Abfolutioelt valida, ut fuit noviirime j
a San8aSede dcfinitum 5. Deccmbris 1 6<)0.propof. zZ. Quan-
tc^uMnCiradmitti potcft in matrimonio, quod eit Sacramen»
tum vohnratis, utinterminis prfibitGttr/«£'c deMatr. cap.
6i).num. 9. ibi ; Infummaigitur va/ebit matritnonium fi in rci
veriiate cos inte//igat drc. Secus a/i.)s, quamvis fuo Jaf/o ,
cum, ut refo/vimus , & cadem Congregatio Infinuat , requiri-
turinte//e8us, & advenentia Parochi , ajftftentis matrnmnio
pro va/o re ipfius , unJe his deficientibus , quamvis propter &c.
cu/pam Parochi &c. matrimonium non va/cbit : Et fi inaliis
minoribusconirndibus, puti in Ttdamcntis.ablcntia uniuj 6
Tcllis.fi ve propna culp.i,fi vc cx accidcnti opcratur.ut Te(la-
mentum fit nullum ,ex Tcx.inlcg. StunusCdcT (lam cuin
aMs, addu(\\!i'aG/ofl:inleg.i.§.Slqulireger, fl.iJuemadm.
tcftam aper. Salycet. inl. Inexercendls, C. de Fid.inflr Fagn.
in cap. Cum effes, n. 3 7. de Teflam.Soccin jun. conj.i^^- "«^- ''"'■
Z. Surd coirf i-H.n^ & 1 0.& Roi.iii Rom.fciijanuen. Tcf/am.
imprclTa poll Card. de .ilbic delnco^ft. injudlr.qu^s. ii n r><
ufque ad ft'i. & (iiMiantci nuin. 61. \h\ : Ex fuofo/emnitas Te- 7
ftUim adeocu»! Ipfa 7-o/untarc dcfiinRi unltaefl , iir una finitd
Jormamfub(lanlta/em Conflituanty&fiufusfo/us dericiatex di-
80 numerofcpicnario, ii /cgcconfiituto, teflamentuw ipfojure
annu/latur&i. Qii.irc cund^cm c(fedlum opcrai i non dcbct ab-
rfentia , fivc culpof.i , fivi- accidcntalis unius cx nccclTa-
iis tcllibus cuntrddus matrinionialis , dc cujus cxccUcntia i
iscer
Tom. III, Pars L Difceptatio I.
f nteromnesalios contraftus late tTa(\aiScl?e/l(/e Oblig^tt ju'
ftit Hb.2.deMatrim.in procemio .
Pro refpo"fione vero ad fecundam rationem , dicimus , il-
lam, otitundataminprxfumpcione , cedere veritati , ut
b generaliter probat Te.\t in leg-fin.f. J^uo.imet. cauf. & obfer-
. vantMenocl>.conf.S6.n.io6.Gai!/.PraS.obferv.c 144.?;. 6. /i^.
2.&. firmavn Rot dec. ilz-»-i cor.Prioh , & in noftrisindivi-
dualibus terminisegregi^GoW.z»r/&fo/.f.v/'^ri»»/r.9.;7.49l.
ibi: Prejumptionem tamen.,quodreipfa perceperit percipienda ,
Tton effe tamfirmam , quin Ltdex Ecclejiafticus pojftt , 6" debeat
fidem habere tali Parocho .jurantife non intellexijfe .
Atquandocontracommunemopinionem,negantem mul-
tiplicationem praefumptionum , dc qua G/ofi'i /eg. i .verb.Do-
10 tem.C.deDot.promifs.Rot.deci^.n.zg.cor Cerr.if dec.i\\ nu.
^par.\^.<:} dec.C^t.n.npar. 18. rec admitterecurpraElum
ptionumcumulus, quodParochusaudiveric verba , vel fi-
11 gna, fufficienter indicantiaconfenfum , haec ad iummum
terminarentinfolispraeparatoriis, quae non fufficiunt ex al-
legatisfupra ^.^.«.^.Adomnemenim pejus praefumerctur ,
II Parochum pe.cepifTe , quod Contrahenteserant in via , &
paratiadcontrahendum. Ipreautem; Utvalidumfitmatri-
monium debet poffc teflificariJefa&o.eos contraxiffenequefuf-
ficit , quodteftificetur.eos vo/uijfecontrahere.-nt in individuali-
13 busteTm\n[sohl'crvatBifs.deSacrRitibverb.Parochusfub§.
74.& alii adducti fupi a §4 n.i- Aliud enim eft velie contra-
here, &aliud defadtocontrahere, utprofequi(ur£«/j-. ubi
14 fupra Tancred.de Matr./ib.->,.difp.i9.fub n.i:\h\:Nec dicas cum
Pontio Parochum nonpoffe ignorare confenfum Contraketium,
eo ipfo,quod fit primb admonitus , eos , qui adfunt , vei/ematri-
15 moniumcontrahere ; Nambicnon poteft effe Teftis , nifi de
vo/untate cantrahendifquam i//i tempore., quo habent oculos.fii
auresc/aufas , poffunt mutare , is oppofitumve/lejnon de ipfo
I (, contraHu , atque adeofijuraret ,fe vidiffe , &percepiffe, eorum
contradum per verba de pr^fentifuiffe initum , effet perjurii re-
vs,cumip[etantumperceperit^eosvo/u!ffecentrahere:\Xk^T\\ii-
J7 quefimbriasdilatantes , quandoeriamadmitteretur , Paro-
chumpercepifleinnegabiiiterContrahentium imentioiiem ;
Vel qiflia ifti dicant alicui tertiae Perfonse , Parocho audiente
omnia, volumus modd contrahere matrimonium ; Vel
quiaidem Parochusin principioprobdomnia advertat , &
defaftovelitmatrimonioaflirtere; Adhucfi deinde aufu-
giat, velmenteevagetur , femper matrimonium erit nul-
lum , ut de primo cafu eft celebre refponfum Card de Lug.dc
ti quoinfrk^.i 5.».j.Etdefecundo videri polTunt Authores ,
aliegatifupra$.u./»fr ro?.&addimuSi4;«ir. ;« Curf Theo'o-
gic.to.9.difp.y.feff.il.n.9^.uh\, quod fi deinde Parochus re-
19 fleftendoadaftusantecedentesadvertatad contraftum ma-
trimonii, iftudeft validum , dummodoin ilio adu reflexo
adfintContrahentcs , & Teftesmatrimoniaies, Secusfiifti
lo nonreperianturampiiiiscumParocho, cif i<wia</wrefert ,&
fequitur Dian.Oper.mora/.to. io.tr afl. i %refoIut. lo. circaprin-
cipium .
f XIV.
Oflenditur veriis , & germanus fenfus refoliitionum Sac.
Congreg. Concilii circaTarochi ajfe^ationem .
1 /^ Uicommuniconclufioni nonadverfaturrefolutio S.C.
V.-' C- in celebri Giennen.^mm refert Fagn.in c Quoniam n.
2,^.deConftit.fiiTr\znSf non vaiere matrimonium , fi non in-
tellexic Parochus, nifi ipfeaffeftaftetnon inteiiigcre; Illius
enimverus, &germanusfenfuseft, matriroonium efle va-
lidumquando, non obftanteaff^eftatione, Parochus verein.
3 tellexit, ut illamexplicando in individualibus terminis ob-
fervant Sanchde Matrim./ib. 1, difp.i<).fub ».^'.ibi.- Scnfus i//o-
rumverborumeft , nifiParochus afjeBet , fenon intel/igere ,
hoc efl nificonfu/tb , & data opcrafing.^tfe non inte/Iigerc. cii»>
tamen revera non inte//exerit ; Tancred de Matrim.ltb. i.difp.
39.».i.ibi.. Fateor , dififlci/emeffe horum verborum fenfum ,
unum tamen fcio , nu//o tnodova/ere matrimonium , etiam in
"^^.^''Ij^^ '/"^'"funcreveranonefl pr^fcnsmora/iter , nec po
teft tefiificari dematrimonio : Fortctamcn horum x>erborum
3 fenfusefi, nlfiParoc/ms confu/tb fingat ,fenonintei/igcre , fed
reverainte/Iigit , ifquamvis hec exp/icatio diffici/isfit . tamen
abfurdusinte//el}usvitanduseftec. Debebat igitur Pontius
prudentemfimul,ac modeftam noflri Sancii refponfcnem mirari
pot!iis,quamfrigidamappe//are<:fc.Debuit , inqu.xmPonti is
4 modeflamSanciirefponfionemmirari , necfoliundebuitultima
verbaSancii refcrre.fedintcgram rcfponfioncm.pojitam a nobis
n. i.fideliterabipfoexfcriptam,utomnes adverterent hominis
modefiiam , qui citmpoffet abfque ullo abfurdo,etiam pofita tali
Urfaya Difcept. Tom. 111.
declaratione .fuamretiHerefenten'i.tm,v3/uitn.hiIominiisut-
cumquee.imexpIicare,'eaIiquodabfurdumCong. ardtn.tlium
tribueref.NamreverafiParechiprecntia qutoculos & aures 5
claudat , itaut quandoprqflatur confenfus non atttndat quid a-
gant,non efifujficiens,Cur erit fufficiens.fiipfe data operaclau-
dat.itaut non tntelligat,nec attendrt q od 'iat?Pac.Iordan.var.
refo/./ib.^ tit.~.de Matr» 9 -^h' : cotigregationis fenfumfore ., •■ .-
validum effe matrtmonium quande Pr.rochus affeciat, fe non in- 6
telligere Qii.mtamenrev;raintelle>^erit &c fecus &cquandove-
renon intclligeret etiam fi affeclate HerintT. in Theo/. Scbo/afl.
mora/ tr.ydeSpon[a/.'iS iiiatr difp.: q.i.n 24 ^hw Et quamvir
dicantur,Cardin iles refpendiffepro matrimonio,d.umP arechut
ignorantiam affe8avii,idfaneexp/icari debet de Parocho fimu-
iamefe non inte/iigere, ve/ ad/aborante quidem adfubterfugie- 7
dum & non attendendH vera tamen aadi.nte.Diana Oper. mor.
to. io.tr. \ ^.rofo/ lo.i 1 fin.\b : Nec huic declrine obflat de/aratio
Cardina/iumqu^ficeft i te/.igenda nt ve:it fieri verum matri-
monium,ciim Parochus,invite ajftftens , dffe^.ttefiagit , fe non
percipere cum tamen reverapercepertt ac i tel/exerit uc ad ver-
ixtTambur.Oper mora/.tit.deMatr.c.i.').!, n.]z in fine,\h\:Ni- ^
mis immer.to vanamji} inutilem appeliavit diinnBionem San-
ch.BoJftus Amic in Curf.Theoiog.to.g.dtfp.'/ feclion. . i .«.70 ibi:
His accedtt dec'aratioCardina/ium quod fiParochus adfuiffet,
nihi/ tameneorum qufagebanturtidit.,&audivit Coigregatio 9
refpondit.matrimoniumnon va/eic Jinoninte//exiffet . nijiipfe
Parochus affeHaffet non inte//iger(iNon etrf nfus <3fiaffe8et
non intel/tgere,itaut revera non inte/iigat validum effe matri
7nonium\Sed hic alius etiamfi fingat feuoftent.^t fe nointellexf- '°
f; m«db reipfa intellexerit,validi:m .ffe matrimomum . citm va-
lori matrimonii obftare non debatParochi 1^810 modb reipfain-
telligat,qu^ a Cotrahetibus aguntur:Tru/ench in Prax Sacram. ' ^
lib.T.c.6 dub.yn.l-antefin fo/ mihi ^86. ibi.- Dec/aratioautem
Cardina/iumforte intel/igenda efi.quando Parochus.aut tefis^
qui vidit i; i -tellexit fingit,ncc audiviffe, necintellexiife ; Bo-
rac.Oper.moral to.t.deNatur &propriet matr q i ptinh.n 8o
ih\:Refpondeo,validum effe;modb veri intellig.it. Ita declaravit
Cardina/itimCongregatio quamcitat &c Guttier.de Matr.c.69. **
n.<).\h\:ln fumma igitur valebit m itrimonium .fiinrei veritate
eos inte//igat fecus aiias.fci/icetficonfenfus non inteV.exit \^
quamvisfuofa8o,ciim,utrefolvimus,&eadem Cogregatio infi-
fiuat,requiriturintelle8us ittadvertentiaParochi . afliflentiT
tnatrimonioprovalore ipfius , unde his deficientibus . qua^nvis '5
p ropter affe8ationem & cuipam Parocbt &c. m.ttrimonium non
VaIebit;Et Perez ab Unanoa de Matr difp ^o fe8 . 10 fub nu 7,.
ibi;2Vff /?uic do8rin^ ohflat declaratio Cardina/tum , que fic efl
vitelligenda , ut vehtfieri verum matrimonium cum Parochus ^^
invite ajfiflens affe8atefingit.fe nonpercipere citm tamen reve-
raperceperit,ac inte/Iexerit :Et Rojftgno/ inPra . .Th:oIogicole-
gal .tit.de Matr.i .pr^notat z,! fub n.-^.\h\: 0mninbimprcb.2bi!e i
efl.quod Sac.Congr.voIuerit , tcflimonium iHius effe validum ,
quinihiIpercepiteorum,quefa8afunt; Quoy:odb enim tefl fi- '5
caripoteft de matrimonio,quod non cognovtt^EtJorius de Ma-
tr.p ^.deParoch q.-i .n.^i.Sed contrarium d:cit declaratum a Sa-
cra Congregatione,inodo vere intelligat Bonactnaifc.
Quaecommunis interpretatioeomagisrecipienda videtur,
quouniformaturcum praeiumptione, queftat pro redlo ju-
dicio Judicantium, ut in tcrminisobiervat Oliver. de M.:;r.
ttull .par.i.fo!.^c.\h\ : Nullo modo credendumeft , hujufmodi
c.ifus noftrofuijfefimiles , nefiatinjuriajudictbus, quimale
judicaffent , non debct in Ecclefie judicio ccmmuni error face-
rejus.quia exemplis non eft judicandum,f'ed legtbus ,& rationi-
bus ; Et concordatetiamcumpoteftatcSac Congr. i qua
regulari voluntatem inaftibus humanisobfervant Alex conf.
. 210 fub num.i.lib zHonded.conf 2.0 num 6.& ■j.eodcm.ib Eu-
gen.conf()^.n.ii.infincparitirIib.i.AmbrofindeImmun.c.ti.
)ium. I : .iffeq & Rot.dec. 1 5 S nttm. 1 o cor.CeIf& dec 1 9 : num.
iz.cor PrioI.'iftnrccdec.i^-nu.<ip.tr. i^.ConciI umenimdi-
cit ; Eorummt,tuoconfenfuin!eIIe8o &c.quJaIiter.q.iampre-
fente Paroc/jo , &c contra8us , irritos , & nullos cfft decer-
nit : utin pundtualibusterminisobfcrvat Ufifelius inConfuIt.
Connub.folmihi^i tnfine, ifCaJIald in Prax Crrem.Iib z.
cap <).num. ^.fol.mihi 36 1.tif Ugoltn de ■'''acramtnt.tit de Matr. ' 7
ffl/).3.»ttOT.i. i;//». Eoautem ipto. quod P.irochusafte£l3t ,
vel mcnteevai:.itur , lemper verificaturnonin-cllcdtuseiuf-
dem mutui confenfus , illiHlqueabfentia , & confequcntcr
impofl"ibiiita$ieftilicandidc matrimoniicontradVu , ijuod k
Concilioproformarequiritur , ut noviflime oblervat Gj-
vard. tn Thcologexantiquat.tom. (>. qutefl. 2 . de Matr. artic. 8. ' ^
//(/;»u.7/o/.59i.Contrarium vcrodccidcreeifvt non fecun-
tliimConcilium , fcddcConcilioiudicarc, quod foli Sum-
moPontificieilrelcrvatum , luilloqucmodo convenire Sac.
Congrcga. gcneralitcr probant Alvar. Pcgaf. ad Ordftat.
B 3 Poriugail.
16
«4
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici UHayas.
Portug-il.t()tn.\.titi.glofs.jo,n.i,& Frafs.de Patran. Reg. In-
ip ^iar.cap.q. tt.cj.Leand Oper.mor,tom.i.de Sflcram.Ord.q i6.§.
ied clarius .\h\:Et BU.Cardfolum declarent , ir imerpretentur
non vero difponant,d!fpenfent,refiringant^autamplient; Et \n
punftualibus termtnis obfervat Raynaud.in Heteroclit. Piet.to.
j.f'ftS.ipun.\n.deM.atr.Sacram.n.\i.tnfinfol.mihi 178. ibi ;
ao Hiporrb Eminentifs Interpretes non habentlocum Legislato-
fum &cfed mere interpretantur Legislatoris mentem , quali.t
fuit cum lex efi lata &c. eorumfcripta &c.funt tantum declara-
tiones fenfus Legis a TridentinaSynodo iatq , non autem reno-
tjationes ejus adabrumpendum &c Tantumque differant ab in-
trrpretationibus privatorum I>o8orwn,quodfint cmthentic^ in-
terpretationesnec advcrfus eas recaicitrare liceat , quodfas efi
adverfus aliorum Do^orum interpretationes prtefiare &c. Ni-
jj niis erudite , & foUde demdd i n. 2 j.ufvjue ad finetn,matrimo-
niorum confcientis materiam pertraftando . Atrenta prasci-
pue efficacia , & virtute decreti irritantis , contenti in Literis
confirmatoriisfa.me.Pii IVqnf operantur, ut nullius finc
}i efficaci?e,nequeallegari mereantnrgefta contra conciliarem
difpofitionem ,utgeneraiiterfirma7it l?(«i»i» ii-c 1279 ».17.
6" i8^dec.ii^6.n.i6.cor.EmerixJun.6c in precifis terminis
d\{pofiuon\s conciWaris in fejf Zi^.de Reformmatr. c. i.eadem
RotainColonien.JurifdiBionis ij.AprUis <f7g.^.NecfuJfra-
gnri^& i^.Martii i6Sc.^.Cum enim cor Albergato .
Sedquidadhucimprobolabore infiftimus \n adducendis
J5 Authoriratibus, comprobantibushanc veritatema verifimi-
jibus , & improbabilitate contrarisE interpretationis , dijm il-
laintraevidentiaefinesconftiruiturafola , fimplici, & pu-
la narrativa fafliejufdem refolutionis Git^wwfw. quam refert
Vetrde Ledtfm.de Matr q.n^.art.^j.dub.z.verf.Et aliafol.mihi
20i .ibi;£y? alia declaratio eorundem Cardinalium .faBa Epi-
54 fcopoGiennen.quiequidem declaratJograviJJimaefi , & fe ha-
bet in hunc modnm &c.In Civitate Giennenfiquidam Alvaricus
iSc.in quadamtamen no8e quidam Confanguineus d. Vuellee
vocavit Parochumpro audiendaconfejfione ,confingens . quod
qutcdammulier parturiens laborabat in extremisqui Parochus
pde bona domumfuit ingrejfus,ubi aderat diila Vvella , &ibi'
demconfiitutis multts hominibus armatis , Confanguineis d.
PueHiC ut ipfa Puella cord.Parocho^cum ifc- matrimoniu)» CO'
t raherefecerunt,reclamante& dicente Parocho fe neque, ut Pa-
Tochum.neque ut Tefiem illi clandcflino matrimonio pojje , nec
vel/e intereJfeCEcce innegabilem Intelligentiam, & adverten-
tiam Parochi)re^f/ tamen dicunt, contra^um fuijfe matrimo-
nium ifceod.Parocho obtttrante aures licet eis vis fieret &c. Se-
ciindum dubium &c utrum tale matrimonium va'.idu>nfit ; Con ■
gr.cenfuit , non valcre , finon intellexit , nifi affcSiatum cjfet
non intelligere .
In irfdem prorsusterminisloquitnr refolutioSac Congr /,1
Sj P^ifrtD;»<r qug proindeeodem prorfusmodo intelligenda eit,
cxnddiiQisper Cardde Luc.dePenfiondifcSifubn. 19. Inil-
la enimclar^conftabacde intelligentia Parochi,qui,ut legituf
->6 indecreto; C tepit indignatuseos (nimiTam Co\itrahentes )
increpare,& redargucre,te[r\pore , quoconfenfum perfeflcex-
phcabant: Sponlusenim : Innvens Varocho d. Mariam pro-
nunciavith/ecverba: Vedete, qucftac mia mogiie: Eadem
veroSponfa fiatimfubiunxit ; Qjerto e miomarito, &c- e
S7 Signorsi, che ilSig.GambaradeveefTcremio marito ; Dc
qua Parochi intellipentia, &deade6claris,&incontrovcr-
tibilibusverbisSponfaeincafunollronulio modo condat cx
fupra animadvcifis .
Refulutio in Caufa Sarzane». nulla indiseret refponfione ,
j8 cx quo non cxhibcrur folitis lcgalitatibus nninita , ut fuit
pra^icatum rcl'pe<!^u refolutionis Vataiin,c . Quando enim
rcfnlutioncs Sar C.C nnnadducuntur miinir« folitis legali-
fitihus, cxfpccia'i l'an(fiione Urbani VIII //;/frytt<r.f /<» 197.
;« 5«//rfr.;70ti./o.4.nulla fidtsclHllisprarlianda , ut, omirtis
19 ucncralibus, in noflris praecifis terminisob(ervant</tt Mrwt'/.
in Thcol fpccul.& praiJic to.-; tr de Matrim lib. \.dlfcept. m: ^,
n € verf Qiio auiem,& cap 6.fub n ifol 671. Hcrimbx.ubifu-
pra n.Hiiti ampliat conclufioncm ,quandunon vidcntur con-
Jo venirecuOT jurisrntionc, & nencralitcrj^/ir/r.r o/»M/i-. 2 re-
fof.if.dc Dcclar.Cird.nu 7 /0/ 28 ^. & rciulvit C. C> i ^ug,
I 6 } J.tclk- Barbof.dcJur.Ecclcfuniv.lib. 1 c.^i^.num.^l. Quan
communitcrreceptaniconclufionem limitarj in Urbe, obfa-
31 f ilirarcm rcco;',nol"(Cndi Rcv.clti S.irraium Conj'r. advcrtit
Card de Itic in Rc',it.Rom.C'urfor dtfc. \6.n. 2. in fine ■
AugcturqiieduS ct.is,^ nimise.'cganti,& fundatifllmo Vo-
Ji fotunctcmporis PrxftOi, cidemaffcrra: rcfolutionicontra-
rium , quod h.icocc.ifionc pcr m.inuscircumfcrtur.
Ettamcn, qu,Tnd('jctlam adduccrctur iii /iiuhcntica fnr-
5J ma , illudnilaln-.dfirin.1t, (piani quod mitrimomuni fubdi
neaiur, ctijjrfi Parochus ron inicllcxcijt vcrba Iponfar ,
quamconflabat, fuiflrealloquutam, dummodratamendeili
lius confenfu ex aliis fignis , juxta juris communis difpofitio-
nem legitimdconftet, idquead ipfius Epifcopi difpofitio-
nem pertinere; Ex quibus nullo modo infertur validitas ma-
trimonii, quandoParochusnonaudivic verbaillius , quam
non oftenditur, fuifleloquucam , nec vidit figna ejufdem , 34
de quorum exiftentia , & fignificatione concludencer non do?
cetur, ntinnoftrocafu .
$. XV.
De panis Tarochi , affijientis M.ttrimonio clmdefHno^
& .tci illas effugieJidas qnidfacere teneatur .
QUs omnia fi habent locum in gcnere , & refpeftu Ma-
trimoniorum , contrailorum etiam denunciationibus
piaemiftis, juxtaierminosmajorispartisauthoritatum , fu- g
praallegatarum, multomagisprocedunt in rerminis Matri-
moniiclandeftini, cuinedum Parochus affiftere non tene-
tur, necpoteftabfqueincurfuplurium poBnarum,&fignan-
ter fufpenfionis^Divinis, ut videreeft;»row. j.par.i.di'
fcept.z.anum.zi.
Sed tenetureifdemcIandeftinisMatrirooniispoCtiverefi-
ftere, feu illa ,quantum in feeft , prohibere^<i TeA-/. litera- ^-
leminc.CuminhibitiodeClandefl.defponf.\W\ : SanifiParo-
chianis Sacerdotales conjunBiones prohibere contempferit &c
pcr trienniumabofiiciofufpeniiatur , gravtiis puniendus , fi
culpe qualitas pofiulaverit ; quem fequuntur , & exornant
2.ddwdt\inTo.\ p.z.difcept.'2..n.-i.6
Ultr^ quamfufpenfionispfnam , incurrunc etiam Paro'
chi, clandeftinismatrimoniis voluntarie aftiftcntes , rea-
tum peccati mortalis,ucinfpecieobfifrvantinnumeri Theo-
\og\,c\tat\ in d To \ .p.z.di^a difcept.t.n.z^ .Sc addo FuJp.re-
fo/>noral.ioj.n.j.&a SpirituSanii.in Dtreilor. Confeffar. to.
2.fol.i^2.n ^,)^.&fcq.
Si igiturrefpe(Suhoruiiin)atrimoniorumParochuspoteft,
jmdpraeciseteneturetiamfubpoena peccati mortalis, pofi-
tivev&aftiveagere, illa prohibendo, quantomagis-neu- 3
tralit^r fehabendo, poteilaffedarenon videre, velnonau-
dirciimofugamarriperead nonaudiendum, & videndum,
juxt^ prafticum cafum hujufmodi affeiSation s, mediante fu-
ga , dequopro veritateconfultusrefpondit C^ir^. d^^LKf . de
Jufiit &Jur to.i difp.zi.fubn.z\.\h\ :PrafentecafuParocbo ^
& duobus T efiibus .& femina ex induflriaiiii expeHante, adve- 4 -
nitSponfus^ut clandcfitne cotraheret qui iit ipfo :ngrejfu a qtto-
liamTertiorogatus . ad quidveniret tn eum lociim ,refpondit :
Venio,ut videam Dominam meam &c.qu^ mea Conjux efi; Ipfa
autem tuncj'ubjunxit,& ifieefi meus Conjux,quo audito Paro- ^
cbus furrexit,&fugit, ne cogerctur Matrimonioclandefiino ajft-
fitre.Dubitatumergofuit , &c. Egotamcn in ngoreexifiimavii
non effe verum matrimonium quialicet Contrahentes pofiea >
data mutub manu , confenfum exprcjfcrint , idtamen Parocbus,
nonvidit^ necaudivit.
$. XVI.
licDiedia de Jnre , & dc FaSio contra Varochtim affe-
Clautcrn .
NEcpcrParochiaftciSationem in aliquo dcrogatuf li-
bi?rta'i tnatrimoniorum , ulrocnimadmitlimus , ad
horumccjebrationcm , non cfte necclfarium Parochi con- i
fenlum, feuad^um ahqucm voluntariacpotcntiaE, juxtifir.
vc\Ma pcr Hurtad.de Matrimdifp j diJficult.\$.Veg.in Sylv caf
lib.6.caf. i 14. Cf 1 1 S-Ciar/in.controv. i ^i n.6o.& fcqq. Barbof.
adCon:i/.felf.-.4.n^$ Scadtc\wrem(eMMt\ov\\sS!\c. Congr. %
Qo\^c\\\\ in Brugnaten \6.MaJt 16^0. Inquo Parochi confen-
fuconliftcrct reltri(L\iolibcrtatis, uc in fpccic obfcrvat Fa-
gn incap J^uodnobisfub n.^.^.vcrf Non cfi cur m.t.rimonium
dc C/ande\i .dcfponf.\ih\ , quod non eft crcdendum Concilium, j
quod maximc ftuduit liliertati matrimoniorum , voluifre il-
ludlubjiccreconlcnlui Parochi; Scdcxvi dccreti ("oncilia-
risrequiri f'lumatLhiin poicntif ncccn:iria^ , infcllci.'^us,lci-
Hcct , fcuur |oquiturC'<r»-<^./'rf//<rr;r.;« Hifior.Concil.itb. 22.
cap.^n H. his vcrbis : Nort fiibifo<;no n/ va/ore dc/ m.itnmo-
nio che ne t/ Vcfcove , ne vcruno de V.trroccbiani prefli autori-
tii.dconfenfo, bafia,chc in fua prefenza, eti.tmdio ,'tfuo dtfpct-
tolhuomo , ela donnacon i interventodi duca/trt nfltmonti ,
efprimano/a vo/ont,'i dt fpofarfi, fJT» ^7 ibi ■' /.; Vadri , &C.
non vo!/cro chci/ Parrocchiaftoco'ia/trovi dovcjfc concorrcrc, 4
fctio 'Co/miiiffcrio, ai.vndiofortnto , dcli' orccchtf, e dc/l
9CchJ ; ^
Tom.ni. Pars I. Difceptatio I.
o^c/Vy, Quod potcft commoile haberi,tam de Jure,quam de Fa-
ftocontraipfammetvoluntatemParochi, ncdum in marri-
moniisfer fer.contrahendis, mediante recurfu ad Superio-
rcm, utParochumcogatad intercfiTendum , vel alium in
5 ejusloaum fubroget , madvertvint Gonz.incap.Cumin/nbi-
tiort.Z.in nied.de C/andeftin.defponfGratian difcept.i6^.nS.
&<).<if in eorum TraS.de Matr.Sanch.lib.i.difp.iZ.nuni,t^. Le.
iiefmqu.^f.art.^.punS.^.pauldantedub.^.Guttter.cap. 66. nu-
7,.& t ^.& Vennigl.de JurifaicLArchicp cap- i^^.nu.i-Ofeqq.
Sed etiamin matrimoniis clandelUnis, mediante pofitiva
6 coaftione; Licetenim inhiscafibus Parochi detineantur al-
li^ati, velaliomodoimpediantur, ne difcedant, adhuc )
quidquidficdepeccato) certum eft , quod fi advertant , &
intelligant, matrimoniumeft validum, ut obfervant Zoef
inJuscanonlib.^.deClandefl.defponfn.Mfol- 398. ibi : So!a
pT<efentia Parochi,tanquam Teftis qualificati 'bc cumfufficiat
Jiadfit,& intelligat quid agatu r,&c. etiam per vim compulfus ,
^c.modb intellexerit quidaliumfit.Sanch.lib.2, difp.i<).n.-}&
/>^^.&fignanter «.9. ubi, quodhoccafufalvatur finis de-
cretiConcilii, cCim jam matrimonium , talitercontradum,
7 conllet Ecdefiae , &refertita decifumabSacC.Conc.citat-
que innumeros concordantes , Cnftrop.Oper.moral.to.z.difp.
xdeMatrim.punS.i3, § 8.».ii.ubi, quodinjuria non impe-
dic, quin ParochusdeMatrimoniotedaripoffit, quieft fi-
nis Concilii , Barbofad Conci/fejf. ^.de Reform.matr.cap. \ .
8 n.gb.Cabaffut.inNoti.Concil.innotisadConc.Trid. fcjf. 14.
verf.Hk ]am quariturfolmi/n ^^^.C/jriftin.dec.Belg.c.-^^ ^n.
io.lib.t-PaC J ordan.var lucubr-lib.^.tit.-j de Matr.n.96. Gutz
tier.de Matr.c^g.n.io.uhi , quod confulta S.CConc.ab Eplf.
copoSaiamantino ita refpondit Albornoz.de Art contraB. lib,
H.to.i Aval.de Segur.in DireS.Jud.Ecc/ef par.z.c.i 'i.num. 51.
Corrad.in Prax.difpenf/lpofi.lib.j.cap.j.n.;^. verf Necta-
men,T hefaur.de P^n.Ecclefpar.^i.verb.Matrimoniumc.d.n.^.
verf.Notafecundo, Ciarlin.controv.i 3 1.«. 6^. ubi , quod Pa-
9 rochusnonrequirituradapprobandum matrimonium, fed
utipfefciat, &intelligat, &ab illoEcclefiaeconftare pof-
fit , Parlad.Rer.quotid.dijfer.i^-i. num. 5. & feqq.T lullench.in
Prax.Sacram,lib.7Cap.6.dubit -inu. i.ubl , quod Tridenti-
ic num requirit praefentiam , fufficienremad tertificandum, &
affiftentia, quamviscoadla , fi fiatcumadvertentia , cftfa-
tisad teftificandum , &cenfetur humanomodo, de Rubeis
deValidit.legaI.c.i^.n,66.& feq.Hurt^xdde Matr.difp,^. diffic.
iyn.n9,Merbefin Sum.Etlnc. Chriftian. de Sacram. Matrim.
difp.i q^.fol.mihi ^6z. ubi , quod matrimonium eft validum,
fed illicitum , tum ratione injuriae Parocho illat?, tum racio-
Ii necontemptusEcclefiae, Gobat.inTheolog.experim. traB.g.
n,^()\.in p I inCip.P erez abUnanoa de Matr .difp.^ofeB .\o.n.%.
ubi , quod Tridentinum requirit folam praefentiam Parochi,
fufficientemad teftificandum matrimoniumfadum , qijae ,
12 quamviscoaiSa, fufficit ad diilam teftificacionem , late
MonacellinFormul.tom.^i.tit.z.forms.an.^.fol. mihit^S. &
Rotacor.Seraph.dec.i099.num.;.\ih\ tcftaturdeopinioneS.C.
(Zonc.& ir) C alaguritana Matr.i6 J unii i6-ji.$. Acceditcor.
.Alberg.& Gavard.in Theolog.exan!iquat.tom,6 par.i.de Matr.
Ij art.Sfub n.\6fo/.^q$.Sc pluriesrefolvit ha:c Sac.C ut viderc
eft tnTo.z.par.i.difcept.ion.\^5 &feq.
Et tamencum fimusintcrminis Sacramentorum , hujuf-
modi voIuntasParochi, qu.indoetiam eftet neceirario re-
quifita( quod femper negamus) .idhucnoneffecres nova ,
dum nece(iari6requiricur inaliis Sacramencis , non volun-
14 tacis, uceft Matrimonium, fed neceffitatis, ut eft ' Baptif-
mus, P(Enitentia&c. inquibus , voluntate praecifa , illa
nullomodoconferuncur, juxca communem Theologorum
fententiam, Ae(\\ia.Uafquezin ^. par.D.Thom.to.zdifp. iSS.
pertot.Cabren in \.p.to % q.^^^^.art.S.difp.s .& .Qumtanadvea-
de S acram.tr. \.fingul. i .per tot. uhi , quod hoc eft de fide uti de-
tcrminatum in ConcTrid.feff.-j.can 1 1 . & nov iffime fuit defi-
nitumaSSede 5. Decemb.l690.propofit.zZ interillas, da-
mnatasabAlex.Vm.
Etinpraecifis terminisSacramenti Matrimonii cxpreffi^
j) probant E/>ius in 4.Sent.dift.z6.$.\o.per tot & Card.Pa//av.
i:i Hiflor.ConcH lib.zi.c.S.nii. ubinimis folide obfervat ,
quod non verificareturdecanrata rcftriilio marrimoniorum
per Authoremdamnataemcmoriar , quem reprohat , quia
iMornmcelebrationonab una , fed k quatuor qualificatis
Perfonisdependercc, nimirumParochoMuIieris, Parocho
Viri, VicarioGenerali, &Epifcopo, & addi polTunt Vi-
cariusGeneralis Archicpifcopi, & ipfemct Archicpifcopus,
16 whencvttohnmVentrinl.deJurifdia.Arc/mpcap. i^S'. pcr
tot,AmicinCurfT/}to/cg.tom.9.difp.j^.fcfJ. jo. mtm. 80. &
feqq.&JoriuUe Matrim.p.^ q.n.de Paroc/j.num 6 verf Et
etiam polfe . Ec refol vic h^c S.i^.in Nullius Carpen Matrimo-
Urfayat Difcept. Tom. UI.
*s
f^iiic.Januariii6ii0.in/ib.^\.decr.fe/.i.lmoti\sitnLegit\iS
aLatcre, txmditispeT eundem VentrigHamubi proxime ,
eoquiaifteomniapoteftinfua Provincia, quae poteft Epi- 17
fcopusinfuaDifcefi, quosomnesprorfusinverifioiile , r.e
dicammoraliterimpoffibileeft , velle confpirare in matri-
moniorumdeftruCtionem, ucbeneobfervat Rot.de:. 1 35. nu.
T&feqq cor.Meriin&dec.<^oZ.n.\o.cor. Priol. Ecadapcantur
firmatain Voto, edito a b.m.Lonioin Romana annuof Pr<e-
ftationisii.Martii \jiy^. z^.Itaut meritoconcludat idem 18
P<i//i!rjic;»«/nonfuifleauditum: Che ne/lofpatio , e ne/rufo
di 90. anni &c. /i Popoii Cattolicigridino di non poter /tbera- 1 9
mentecontraereli/oromatrimomi, percheli Preti non va-
g/iono ■
Si autem aperitioni merje poffibilis Feneftrae voluntatis tot
qualificatarum perfonarum, tanio zelo fe oppofuit olitn
hujusS.C.PrasfeausCard.Caraffa , ut legitur Jn apoftiUa
propriamanufcriptainVotooriginali ibi : Ne patefacere- 10
mus m.tgnamfeneftram : Quali Intrcpiditate , fi viveret , fe
opponer et hodie maximae Port? cont.Concilium , quam nul-
lahabitaiationead magnumexemplum, fpeciem iniquiha- ;i
bens, omuiadhibitoconatu, & fereper vimF.aperire prs-
tendit .
EnixeEE. PP. rogandoadvertere , quod ex affirmativa
refolucionenoftricafus, non finecongrua deduftione , in-
ferrilegitimepoftet , quod vaiidum fit matrimonium , con-
traflumabfquefolemnitatibus aConc. Trid. prxfcriotis ,
cor. Parocho, cum juramcntoaffirmance, fe accente adfti-
tifle, & non obfervafle confenfum unius ex Concrahcnti- 22
bus ; Fundandoeundemconfenfum indiftoduor.Teftium,
nullo modo conteftium , innumetas exceptiones patientium|
&defaIfoconviiSorumaParocho , &aliis Teftibus, cum'
Farochoperfedliiffimeconcordantibus . Quodque pro vali-
dicatematrimonii , etiam poft Concilium , non fit necei-
fe, «cParochusaudiat, & inteUigat mutuum Contrahen-
tiumconfenfum ; Quae propofitiones , deftruentes conci-
liaremdifpofitionem , non videncurab hac Sac. C. per-
miC[endaeexanimadverfis/tt/)r<7^. 14. num. lO.Talifque vi-
denturnaturasefdempropofitiones: Percui farebbefi fotu- a--
to nnritamente congregare un Conciiio apofta , uc ad propofi-
tum obfervac Card. Pa//avic. in Htflor. Concii. itb. 22. cap. S.
num.i^.inmedio. Ec faciunt animadverfa/)a Card de Lu:.
de Matr.difc.i6.n.zz.
Quomagisautemexageratur libcrtas matrimoniorum ,
quaminrei vericatefummopere prae oculis habuit Trid. 24
Conc. excludendoetiamneceffitatemconfenfus Parentum,
eomagisemicatnecefficasmajor attencionis , & perfefta
intelligentiaeParochi , quemfubpoena nullitatis , uci prin-
cipalem, & qualificaciffimum Tcftemadhibcri voluic , ad
hocfcilicecutfupplerepoflecvices eorundem Parencum ab-
fentium, &accencd videre , macurequeconfiderare.an ve-
uisadficconfenfus, abfitqueomnis doli , & fraudis fufpi-
cio, \it\aterm\i'iisadveTt.nMarc/xant.inTribun.Sacram.poft
jo.lcaf.-^.inRefoiut de Matr.foi.mibi il.ihi: Ut nimirum mo- 25
raliter ajfifterent , & Tefles eftent confenfus exprejfis matrimo-
nialis , &contraBusconciufi, utiqueadevitandosdoios,frau-
desi incertitudines , qu/efcandaiain Ecciefia caufant , &
contraffus nuiiosfcepe introducerefolent , & Ujfei. in Confult.
connub.fo'..4(\inprini.ihi:PrafentiaParochi&cadpracavcn-
dosdolos, & deceptioneieorum, qui illegiiime CMtra/jun: »
Conc-Trid.in matrimonio requiri viditur .
$. xvu.
Fonnam Concilijrem non poffe per aquipollens adimplt-
ri, pluribtisexempUs , comprobatio- .
CUmrcccptumunanimiter fitinterTheoIogos, & Ca-
noniftas, ca , quae refpiciunc affiftenciam Parochi ,
& TeftiutTi in cap. \.feff. 24. de Refon». matr. efle de huius
torma, hinccommunicer admittunc , illamnon poflct pcr l
apquipollensad^mplcri, uc obfcri-anc quamplures , adJuai
perSanch de M.ttrimiib.idifp.x-^.aum.^.&feq.Bjrbof.de Pa-
roih.c.tpz\.num.6\.Cjrd.dt Lucde Mjtrim.difc.^. num. 14.
.-idden.ad dec.^ix num.i^ & fcq.p.tr.^.to.z. rec Rot.inmagi.
ftrali dec.6 5 ^per tot.par. i diverf.& dec. ^oS.ff . 1 .&per tot cor.
Dunoz. fen.
Nullumproptercarcputaturmatrimonium, in hac for-
madcficicns, ctiam fi peratquipollens plulquam adimplc- 1
tumvidcaturhujufmodidecretum , utde matrimonio con-
traaoabfenceParocho , &fcientibusomnibus Vicinis,ob-
fervant Gonzai,iacap.Citminbibitioiium.6Jnfiit deCian.itft.
B 4 difpotf.
i6
Difceptat. Ecckfiart:. Dominici Urfayac.
difponfSanch.fle Matr.hb. ; .difp. i 7. ». 7. Enriquez de Matr.
iib.ji.cap.^i.ff-S.Navar.!» Sumcap.z^.num.ii^ Bcfs deCpn-
trail.matr.cap.l.S.ii.nuw.zg^iffeqq.Guttiercodemtraii. c.
S^.mm.6.&cap.6i.f3uS. Btrrbof.de Paroc/y.c.zi.n. 6 i.&Fil-
liuc.Ope*.mor.tran.iode Matrim.cap.6.deMinijir.n.\^6.verf.
^uartus , folmihi il<^.
Etdematrimonio, contraflo mpraefentia Parentum,&
2 plurium Tertium, Gavard.inTheolog.cxantiquat.to.^qu.z.
de M.atr.art.2.n.ifol.590.
Et de matrimonio , contraflo in praefentia mille Teftium,
4 &muItarumPerlonarumegregiarum, atqueSacerdotisnon
proprii Zippinjus Pontific.tit.de Sponfil.if Matrim. nu. 14-
Gonzal.adRegul8.Cance!.glofj.:^S.num.io C? 31. Cor/rtrf. in
Prax. dtfpenf.lib.-j.cap.-J.nwn.i^ Barbofde Poteft.Epifc.alleg.
■>2.num.i i .Bofs.de Contra^ matr.cap. i mim. 29. <S dejuftis
deBifpenf.matr.lib. i.Cap.S. num.^j6.iT lib.z.cap 19. nn.^S.
Et dematrimonio, contradlocoram omni Populo , Pa-
5 rochoabfente, Caftropal.Oper.mor.tom.^.difput.z. de Matr.
pii>i8.il$.^.num.i.
Etde matrimonio, contraftocoramMagiltratu, <x Fle.
6 bismultitudine, Parochoperaccidens, &tanquam nnode
Populo, fpeiSanteintermultitudinem, Herinthz. in Tbeol.
Sc/jo!.&mor.tr.ydeSponf.& m^trim.difp.^i.q.z-n. t3-Etdcma-
irimoniocontraflocoramParocho, a Contrahentibus non
roaato Fagn.in c.Ciim ejfes n 20.de Teftam.
"tt dematrimonio, contradoin publica Platea , coram
7 magnocoE;u Virorumqualificatorum, &corammagno nu-
mero perfonarum , in Eccleiialtica , etiammajori dignitate,
conftifutarum, feu aliasqualificatarum , Card. de Luca de
M.itr:m.difc.i.n.i4<cri5-
Etdeinatrimonio, contraOoin facieEcclenaecoram eo,
S quipublicereputabaturParochus, nonobilantedefcriptione
inLibroParochi , &confumatione , imo Prolis fufceptio-
ne , cumpublicaEcclefiaebonafide, Adde". ad dec 4?i.
num. iJ.&feq.par.^. tom.z.rec.Gobat.inTheolog.experim.
traB. 9.num. 417- & Rot. ia celebri</ec. loi.^er tot.cpram Dts-
Vivaautemratiohujus infupplebilis formae ( fequendo
9 modumdifcurrendideSacramentis , mediantibus terminis
m3terise> &forms, primo loco ufurpatis anno 1215. <t
Guillelmo ylltijfiodorenji, quemdeincepsomnes pen^ Theo-
lo2i fequuti fqnt, ut ex Morin exercitat. ide Sacr. Ordin-oh-
(cTvatetudkiisduHamelinTheolog.fpcculat- & praff. tom.
rj.tra^.dcMatr.lib.i.differt.i.cap.s. per ror. ) ea eft ,
ouiaConcilium Perfonasmatrimonium , contratormam ab
eopraefcriptamcontrahentes ; omnindin/jabdes reddit; Ma-
jp tcriaautemSacramentiMatrimonii funt Pcrfonae contra-
hentes, ut docent communiterTheolQgi, addufti per Bel-
iartn Contr. Itb. i.deMatr. cap.6. Suar.in i.part.tom.-^.difp.
z. feH. I. coicluf ?. Raynaud. in Hctcrodit fietat. Iib.i6 feff.
j.pun&.\4 de M.itr.Sacram.num.i.&feqfol.mihii-JS- Tolet.
inftrufl Sacerdot.lib. 7- cap.i.num.^ Filliuc.Oper moral. tom.
i.cap.i cfe Effent.matr.num i^ Barbofad Conc.feff.z^ide Re-
for.eap. t .nwK.izs (iffeq.Cafal.de Feter.facr.Chrift.ritib. cap.
i.ttum.\^.Cotion.contr.i de Matr cap.i.num.\S.& Gavard.irt
T'}eol.txantiqu.tom6.quaft.zde Matr.art.-z.^.^.nu.^fof. S5S-
ji InhabiliratisigiturPerfonis, dceftmateria, proindcquc da-
rcturaccelfusad non fuam , conrra praEceptum Divinum, ut
obfervant Araux decif moral.difput. i i.de Stat.civii quaft.^.
num. yfotmi/u ^9-] Sanch.de Matr.lib.l. difp. 1 7- num. 4 Paf-
qualigde PrtvilegConftit.in art mort qu,efl.44.^j.num.i.& per
totamy & firmavit J?of.</fir.?98.»Kt«.3.iif 4(:oy<mJ Dunozjun.
Nonmirumigitur, fi eadem Sacramenti materia fupplcri
ncqucat ab aequipollcntc , ctiam fi plufquam fupcret rcquifi-
lumConcilii, utdefcpatct.
Nonobftantibusinduilionibus, &argumcn[is , i Civi-
U lium lcgumdifpofitioncdcdudi ; Allas enlmejfe leges Cffa-
rum , allas Cbrifti , aliud Paplnianum , aliud Paulum pr^e-
cipere; fcr'ipumtcUc\\i\tD.Hicr.adOcean.inEpitom. Fa-
biol.te([cU}f'cliolnConfult connublalfol.mihiOl. in princ.
Atquc Apollolorumdidlapracvalcrc diilis Impcratorum ,
obfcrvat Fagnati. incap.Cumeffes num.iin.deTeftam,
$. XVIII.
Demonflratur dcfe^us confevfusHdenxexdiilis, & fa-
&!s onmiim perfonar/m , exificnti:m in EccUftu , 6"
pnmo loco ex depofttionibus T.rrochi , & dnoruin Te-
fiiim , in omnibus corxjrdantiim .
REdeundoad probationesdefedusconfenfus , adverten-
dumeft , nosefTeinterminisaftus , gerti in Ecclefia
S.Ivonis, przfentibusleptem perfonis , nempe Parocho ,
Antonio, & AlexandroCIericis, Helena , & Francifco ,
affertisSponfis, &Domlnico, & Pecro Teftibus.
Paroclius, tam in Relatione abfque juramento , fafta
Curiae Ecciefiafticae, quam induplici jurata atteftatione ,
ad puram veritatis comprobationem emifla , non poteft
clarioribus verbis confenlum excludere , & quideni non
afierendo , quod nonaudiverit verba , vel non viderir nu-
tus,quod fuperabundarct , fedquodHe.ab ipibattentillime
ratione proprii officii confiderata,non fuerit loquuta , minuf-
quealiquodfecerit fignum, feunutum ,cui Parocho plenam j;
in hocadhibendam cffefidem, exquoteftaturdere,adfuum
officiumfpcftante, punctualiterprobavimus fupra §.ii.h.6.
Antonius, & AiexanderCIericiin omnibus concordant
cum Parocho circa exclufionem ejufdem confenfus , uc ex eo-
rumdepofitionibus, quicumfuerintad faftumattentiflimi , z
tocamqueilliusferiemoptimeconcludant, licet non forma-
litcr, virtualitertamennegativamcoardlaredicuntur,exai
!esatisfup.§.io.«.9.
Nec illisobftatdefeiSusminorissEtatis , quiacum teften-
turdeverbis , &nuiibus, quiabfquedubio percipi polTunc
aMinoribus , pubereseffedliplenam merenturfidem,- Prf- 3
ciinicquiaconcoidant cuni aliis adminiculis , de quibus
infra , necadducuntur principaliter ad difToIvendum ma-
trimonium , fedfolumaddemendam , feudebilitandamfi-
dem Teftibuscontrariis , ex allegatis fupra </. $1. o.num.S.
& addimus in punftualibus terminis d. Uffcll. in Confult. con-
ntib.fol. mihi 5S. inprinc. ibi : jQ^uod univerjim etiamprocedit.,
ubi teftimonium (sc aliis argumentis, utinpr.efenti controver-
jia , adjuvatur. Prasfertimexquo in Ecclefia non aderanc
alii , exquibusidcomprobari podjt, in pundlualibus termi- 4
t\\s AleK.confi sb.num io.//6.5.citansconcordantes, a Pont.
conf.^^.num 2 Gf J-C^ Ventrigl in Prax.p.t.de Matr.wet. con-
traS/.^.<i annot.^num.^.jhiqcicde Luc.in addit.num.z.\h\: Di-
ces in caufa matrimoniali , quando agitur ad deponendum ma-
trimonium.i requiriTcfles omniexceptione tnajores , it pro-
bationes exaBas , Ergo Tcftes inhabiles non admittentur. Ref-
pondet &c.Regens dc Pont. d. conf. &c. non procedere objeffio.
nem, quandofumus inprobandofaclo, ad quod alii Tefles ha-
beri no;i poffiint ; OHver.de M.itr.nullit.infpeil .a,fol. mibi 8y.
ibi : Vcriiin i» cajibus dtffcilis probationis adinittuntur Teftest
qiii alias effentinhabilcs .
AdJitaconfideratione, quodconcordanc cuin Parocho :
Efio enim Teftes pc r fc admittendi non ejjent ad ma: /imonium ,
obcorumvttium, & dcfeffum ,quia tamcn admittuntur fimul j
cum Parocho,cxcjus priefentiaeorum vitiiim fupplctur ; ut ir»
terminisobfervat Cajiropal.Oper.moi.il to 5. difp. 2. de Matr.
punff.\o.$.\J,n.-!,0!iver.dcNull.matr infpe^t.^. fo/. 86. in
princ.\h\: Inhabiles etiam admituntur,quando&C concurrunt
cum aliis h.ibi!ibus;Vcntrigl.in PraTt.p. 1 .de Tcftib.in cauf. ma-
tr.annot.T,§.2fub n.9. \hi : Defcffus horumTtJliumfuppietur
perprtefentiam Parochi ; j^inic. inCurf.rheolog to. ^.difp. 7.
de Confenf.clandeft.n.ioi.\h\ : Hunc tamcn defef/utn fupplct
Ecclefiaper Pa)oc/mm,qutefl omniexceptione major , & cum
duobus Tcftibus,!icei infamibus,potcrlt in judicio fiiffcicntem
piobationCDiftcercj&Rot dec.\-<) n.H.cor.Pcuttng.\h\:Ac Pc- 6
tri Tcjlcs corroboraatur , tam ex ct-terls f.:fit circuwftantiis ,
quam cxirajudiclall depofitione Parochi,<iT ob /loc prafcrri de-
licnt cxjuciicls arbitrio,Et du.^90.n.i i p.\9 rcc.\h\: Etulte-
riiti adcft Saccrdosyii Parochodcpiitatus,cu]us diiSum, & aii-
tl)Ofitas fuppleni,<:f relntcgrant aliorum Tcftium perfonas, &
d.noJitlones,lt.tut plenc probent.
Ablquculla difficultatc , cx quodubium vcrfaturcirca de-
f. £lumcon(enfus, ad qucm probandum , quosJibct admitti
Teftcs, etiamfiali^snonericntdcjiireadmittcndi,puniihia-
libusauthoritatibus, lo^iucntibus in fpcciccontra Matrimo- 7
niumconfumatum,probavimu$fupra $.io.»».i Et ad hunccf-
{ct\\\m Ncccffe efjc ludlcem Ecclefiafticum oninia rlmari , &
pcrpendere , omncque genus raiionabllis ptobationis admittere
adouend.im verltatem, in tcrminisoblcrvat Olncr. dc Mul-
lit.matrfc!.S.)inpri!ic.
(). XI\.
Tom. III, Pars L Difceptatio I.
»7
§. XIX.
Demonflratur fecmdodefeBus cotifenfusex diBis , & fa£iis
HeUn<epra:tenfai $ponJA , & Francifci afferti Sponfi .
HEIena ferio ab Ecclefiaftico Judiceinterrogata , poft-
quam repofita infui libertate reperiebatiir inConfer-
vatorio, eundem confenfum apertis verbis negavit, quod
1 interminisobfervantCf/»o/ C(j«r/ ^9. «ttw. ii.SanchezdeMa-
trim.lib.z.dilp. i^z.tium- ii.Ciarlin.controv.foren. 1^1. num.
7,^.8cBtmav\tRot.decif. loi.num, '^.part.i;. rccent.Anemo
pracfertim, quod non adducitur principaliter ad deftruen-
dum matrimonium, & adminicuiatur ab aliis probationi-
bus, urpraEciseobfervantCor«. conf.^i.colum.^i.verf. Item
facitlib. J. ibi; Et fecundum hoccum Domin.t N. afferat ,
nonconfenjiffeineumuti inMaritum., multiimconferat., ciim
aliter verba faltemjint aquivoca ^ & maxime fiante aperta
confejfione &c. qute dicit quod nunquam contraxit matrimo-
nitmcumdido&c f&Rot.decif^os.mim.q. part.iyrecent.
ibi; Prtecipue quia hanc ejus deliberatam intentionemPucl-
la Rev. Namurccnjiabhoc facro Tribunali ad explorandam
ejuj voluntatem deptitato , exprejft, talis enimdeclaratioin
fubjeSamateriaplurimitm attendifolet ; EtinColonien. 11-
legitimit. 6. Maii 165;. §. Jluorum coram Verofpio , & in Fa.
"ventina Matrimonii s.Jiinit 1658,$. Certiiis inftnecor. Card.
Taya, &in Bononien. Matrimonii l$.Juniii(>76. infineco-
r.tm Ficecomit.&in Novarien. Sponfalium i.Julii i ^9l-$- Et
omniacoramMuto, & in MonaJierien.Matrim.zj Junii 1696.
^.JujhficatacoramCard.Caprara. Quae punttualesdecifio-
nesloquuntur in terminis explorationis voluntatis, nonpoft
unum 5 &alterum menfem, ut incafunoftro, fcd poftan-
num, &ultra. Inhisenimcafibus visnonftat intempore,
fedinlibera, & praecifa volyntate, quaequandocumqueha-
beatur, fempcraitenditur.
Nec credimus repetendas divinationcs, quod hujufmodi
dedaratio procefferit, & perfeverer abiliecebris feducentis
AvijE, Haec enim feorfim habitat a Confanguineis, mo-
% ram facit incelcbri Monafterio, cum omnibus palam , &
quotidie loquitur, ejufque voluntariae perfeverentiac in hac
deciaratione adfunttot Teftes, quot exemplaris vitae ibi-
dem degunt Moniales, quotquot in quinquennio cum ipfa
funtallocuti , &F. met qui per interpofitas perfonas non fe-
mel fuam tentavit voluntatem , hanc femper expertus eft
conftantiam .
Sed quando contra hanc faCli evidentiam concederetur ,
Confanguineos He. aliquideidemdixifTecirfahoc fadum ,
nonncjuft^ conqucri poffent , licitum fuiffcF. eadem fedu-
cere malis artibus, deceptionibus, dolofis fuafionibus, &
machinationibus (juxiaverba Sententiae Tribunalis Eccle
fiaftici injudicatum tranfatSae, & a Papa approbatae) &
3 deinde in culpam imputare eifdem Confanguineis pietatis
neceffaria officia ab ipfa natura infira, aperiendi fciiicet ,
& deciarandi eafdem feduCtiones innocentiiTimas Nepti :
In bisenimcafibus Itbertas non diminuitur , fed regulatur ,
& perficitur, quando Pater ex ojficio pietatis , quotcetur ,
curat nimalefilia nubat ; ut obfervat his verbis Tranchedin.
4 confult. ii.num.i^. &concordant aliiaddudlih Rof.;» i/m/'.
loi. num.i^.part.x I. recent Siautem voluntarieutexadver-
fo practenditur ad nuptias convolaffet He. vix pubertatem
egrclTa, multo magis poftquam eftedlus earundem experta
fuit, adultahodie ineodem propofito perfifteret, utinter-
5 minisobfervat Oliver.de Matrini. nuiHt.part.i.fol. ^^. ibi :
Probatur etiamdiffenfus &c. quia Ji vere confenfiffet , illum
non fpreiiffet, ncque odio habuiffet; lirfof. 58. i n fine ibi :
Mulier i^fc.peifeveravit inconfejfione dijfenfus &c. nam perfc-
verantiaomnem levitatis , & iracundia priffumptioncm e.v-
cludit&c.&fol.yo ibi : Mulier &c. perfeveravit inconfejfione
diffenfus, fignis addendo fignaifc. perfevtrantiam, confef-
Jtonem , & failionem magis ejfe attendendam quiim verbafe-
mel prol.ita, non etianfobflante copulai^c. ubi nonproccjft
conjug.iliaffeflu ; '(spart.4 fol. »04- 'l'' : Nonefl pr.efumen-
dum&c.nec ipfitamdiu perfeverajfet infignis dijjcnfus ; 6"
in Faventina M.itrim. j. Junii lO^ii. §. Conjeiiuriecoram
Card. Taya .
F. eundem defeilusconfenfus Hc.non obfcurc indicavit
ini.fimet EccU-fia , quandopoft colloquia habita cum Pa-
rocho, praelentibus, & intelligentibus, tam teftibus ma-
6 ttimonialibus, qu^m contra matrimonium deponentibus ,
replicavit verba matrimonii ad effec^um extorque.idi ali-
quod verbum, vel Cgnutnab He.quapi nuUo modofuiflc
loquutara, nullumque fignum confenfus tunc temporisde-
dilie, uniformiter deponunt, tam teftes matrimoniales ,
quam teftes deponentes contra matrimonium, quje verbo-
rum replicatio exdudit, feu faltem nimium dubium reddit 7
confenfum antecedentem, ut in terminis punflualibus ad-
verutJacob.Leonijf.conf^.num.l.&fcqq.interConfmatrim.
diverf. ibi : Prcejupponebat Matrimonium jam fui/fecontra-
Hum intereos, ideb non erat opus alio fecundocontraffu Ma-
trimonii &c.quiaillefuiffetfuperfluus &c. imo illudqui reiterat S
facit injuriam Sacramento : Corn-Conf^i.col. l.lib.l.& Gon-
zad. conf.77- num. i 5.
Nonobftante refponfione , quod id faClumfuerit adcau-
tefam, quia hoc etiam per hypothefim admilfo, cautela
nonrefpiciebatconfenium F dequonulla unquam fuitdiffi- 9
cultas exutrinque admiftis, fed refpiciebat confenfum He-
Cum igitur hacc nullo modo fignum aliquod dederit, vel
verbum aliquod protulent poft audita cadem verba , illius
confenfus rcmanetin ftatuprorfusincerto, vel faltem mul-
tum dubius ad fenfum ipfius met F. ex nllegatisfupra .
Ex hac verborum replicatione reducuntur ad perfeflam
concordiam ea , quae dixerunt Parochus inRelatione, fa-
daCurias, & He. in fuo judiciali Conftituto, in quibusex- 10
adverfo infiftitur; Veritas cnim una eft , & faspius exami-
nata magis elucefcit, difputnndoque faciliijsinvenitur , ut
obfervant addufti per Barbof. axiom. ^24. num. 1. & bene
Probincap.Ojfic. noftri num.^.de Offic. Legat.in 6.Fenzon. ad
Stat.Urb-lib.z.Cap. iqi.num. i.& Rotain Romana , feuja-
nuen. Teflamenti Z. ^prilis i^^Sj. inprincipiocoram Card.
Matthee]o. Dehac fiquidemfecunda verborum replicatione
loquutum fuilTe Parochum , alTerentem non intellexilTe n
verba He. oftendit fola ledtura illius depofitionis, in qua
verba , negantia intclligentiam , cumdidione copulativa ,
immediatecohaErenr eidemfecundaEfeplicationi ibj: Pietro
&c.adettoal dettoFrancefco, datelial Sign. Curatoalmeno
linomi, alforail dettoFrancefco&C. Cavatodi faccoccia que-
ftacarta&cemePadatainmano dicendomi, eccogli li nomi ,
e replico di miovo : lo piglio per mogf^e quefta Signora , la
qualeftaVaallaPorta, e queftiSignori , cbe ftannoqui , fiano
per teftimonii , e non 0 intefo fe ta Qiovane mi abbia detto co-
fa alcuna.
Necpoteft aliterintelligi id, quod dicit He. infuoCon- ii
ftituto, ibi ; Sentii, che detto Francefco alla prefcnz.i dtl
Parrochiano, e didueUomini , cheftavanoin Cbiefa&cper
mialegitimaSpofa&c. Quoniam necF.praetendit , necipfi-
inetcontrariiteftesafteruerunt, ipfos fuifte praefentes coram
Parochoprope ConfelTionarium, temporequo F. primolo-
co protulit verha matrimonii, & tamencdm He. afterue-
rit, F.fuiftealloquutum in praElenti.i teftium ; Cheftavano
in Chiefa: non prope ConfelTionarium , etiamfi intellige- Ij
renturde prioribus verbis , nullomodo obftarent ubicationi
Petri prope Altare Crucifi.xi , quia fcmper verum eflet , quod
manebat inEcclefia, quod folum lcgitur inConftitutoHe.
§. XX.
Tcrtib infertui- idem dcfetlus confcr.fns He. c.x depsfitior.ibus
ipforuiii fiict teflinmpro matrimonio dcponentii(m .
DOminicusteftismatrimonialis (cujusrefpeflu applican*
tur verba Ciceron.pro Client.ielati ab UJfellio tn Confuft.
Connub.fof.z<).ib\: Vos auditis de eo, &c.quemnon videtis ,
&c.deeo quem natura mulifiavit ) not\potu\z verbis masisro-
tundis eundem confenfum cxdudere qu^mcum jurameoto
aircrendo, ibi : lononfentii , chelafudettaGiovaneavyan-
tialPa^rocchiano, ne avvanti Noi altri dicfjfe coja afcuna :
qui teftis, quamvis unicus, contra F. illum producentem I
plcnd probat, ut obfervant adJufti per Kot. coramCoccin.
decif.t :,<)(<. num, 31^. & coram Priol.decifl. num.6. & decif.
li.\. num.i.&in rccent. dcciC^lJ. num t^.part. iS.Ciimqae
data opera proquarta vicefe contuIifTet ad Ecclcfiam, ad
rcmgratam f^cicndam F. ut ipf.-met in fua dcpofitionctefta-
tur, utiquc dicendumeft, fliiMe ad omnia attentifllmum ,
&tamcn: Mirumvidetur, quoddidus D. H conduBusfuif- %
fct , ut ejfet pr<efens , Intafi contraiHu^ ut ipfc dcponit, &
quodipfe nonvi'1erit y vel aiidierit contrahl difiummatrtmc'
nium : ut in fpecic per hxc numcro vcrba obfervat Dec ctnf.
16;. num.zo.
Pcirus demum confrnfum probarcnon potcft , quia rcpc-
ricbaturin Ecclcfia, ut ipfcmet fatctur cx mero accidenti ,
& ad audiendum Sacrum, m^ncbatquc oduaginta p.ilm^s
dirtansa Confcflionario, cui vcrtebat tcrga ; Si ieitureun-
detn
i8
Difceptat. Ecderiaft. DominiciUrfayas*
j dem confenruro non audierunt Parochus, duo Clerici, &
Dominicus, quiCveex officio uti Parochus; Sive exani-
nii deliberajione ad faciendamrem gratam F. utiDomini-
cus; Sivedemum cxmagnificoadventu incognitae Puellae ,
cumCurru, abfque ullofamulo, vel fainuia, uti duoCIe-
rici,- Multo minus potuit illum obfervare in fua ubicatio-
ne, & fitu terga veftendo Petrus, & quateous de eodem
cpnfenfu ifledeponat, attenta hac maxima inverifimllitu-
dine, nullaeffetei praefianda fides, ex allegatisfupra ^. 9.
4 num. 5. &addi poteft RotacoramSeraph. decif- 89 ?. num. 26.
& iit Romana Tiliationis i- Aprilis i6go. jj". Prtetera co-
ram jilberg.
Non obftante , quod in fecundo examine, oblitus prio-
ris, in quodixerat, audi/ilTequando manebat : All' Altare
del Crocifilfo, rivoltatomi verfoil Confejftonario ., nel rivol-
3 tarmifentii ; fubjunxerit : Accorfipcr vcdere , e fentire ., che
cofa fi faceva , e nel medemo tempo intefi, ifc. Ciim enim
hujufmodi depoficiones fint inter fe contrariae , ftatur prio-
ri , ut firmavit Rotain Verufina Filiationis j. Martii 1690. j5".
Si verb, coramCard. Caprara^ cum aliis infra allegandis
$.■2.2,. num. y.Praecipuequia in illa tefiisclariiTlmeindividuac
jS fitum , ubicaiionem, & modum videndi, & audiendi ,
nempe; AWAltare delCrocifijfo, voltatomi , e nel rivoltar-
mi fentii, &c. Nec poffunt clara hsec verba detorqueriad
auditum poft approximationem , ficque non : A/l' Altare
dcl Crocififfo: neque : Rivoltatomi: minufque ; Nel ri-
toltarmi .
Habemus prasterea in laCto ex depofitionibus ipforummec
teftiumconrrariorum, &exi!lis, qui deponuntcontra ma-
trimonium, Parochum k Confefifionario furrexiffe ftatim
j acaudivit priora verba F. praetenfum matrimoniurn invol-
ventia Suppqnitur etiamexad verfo, hoc ipfo temporefur-
reitionisParochi (quodconfiftit in tot momentis, quotfue-
runc necefTariaad facicndum quatuor, vel quinquepaffus ,
poftquos Parochus ftecic inmedio parvae Ecclefiximmobi-
lis) He. fuifl"ealloquu:am,&figna fecifle; Indeque pra;ten-
debatur inferriin prxteritum, ideo non audiyifTe, vel vi-
:' difTe, quia ftatim terga verterat: Senza darli tempo: com-
plendidifcurfum . Hocpoilto, He.vel loqucbatur, velerat
alloquuta; Al mormorio delle parole ; Slve attendantur illa
F. qus fuerunt illa dumtaxat abeodem tefte relata, ibi :
Jopiglio permialegitlma Spofa la Sign. Elena enon furono
ttltre , de quarumefficacia , & virtutei?o/a in Romanaju-
ris adminifirandi ^.Junii 1 696. jT. Fortiiis concurrente coram
Molines ; Sive illa Parochi : lo non vi conofco , non so chi
fiate , &c. Si autem Petrus terga vertit folummodoaudito
hoc verhorum murmure , k quo ejus magna devotio in
orandoforfan fuit interrupta , feu ii : Aquefte parole accorfi
per vedere^ efentire, che cofa fifaceva: Quomodo pofTu-
"< musdlcere, ipfum audiviff.-id , quod anteadidum fuerat ,
vcl in ipfomecinftanti dicebntur, quandoeadem verba non
audierunt teftes , qui non vacabant orationibus, erancque
in ibladiftantia ofto, & tredecim pafTuum refpeftivt?; Et
rivoltati . & accorfi yer vedere ; antequam Parochus (e po-
rcret in ConfcfTionario, Mirum certe videri debet, quod
cadcm verba audierit tanta facilitate Petrus , orans in diftan-
tia 8. pafTuum, vel fe vertendo: E nelrivoharfi ; ut dixit
inprimo^examine, vcl accurrendo, & fc approximando ,
audito vcrtorum murmure , ut dixit in fecundo, quando :
Piflus D B conduflus , &cutelfetpr^fensinta/icontra^u ,
utipfe deponit , (yc. nonviderit, vel audierit di&ummatri-
moniumcontrahi ; funt vcrba Dec.conf.\6i,. num.io. Non cffe
5 autcm in Jurc novum : Judicem poffe jidem tcflibus, licet
pleni deportentibiis ,non adhibcrc, quando, ut htc , &c. ni-
mis animose, & inverlfimilia deponunt : pundlualifTimd his
formalibus verbisfirmavit , &praaicavit Rot. in Rom. Ma-
trirn. »4. Februarii 1668 §■ Sttb hoc coram Card.Carpin.
Qi^ibus junijitur impr^pnctas maxima practenfae refpon-
fioniscum duabusilli."; diilionibus; lo ancora : quae, ut de
fc paiet , nihil fignificant , nuilumque habcnt perfcftum
fcnfiim, cum juxta DialcClicaB rcgulax, fintfola tcrtia pars
cafhcporicae propofitionis, contincntis nimirumfolum fub-
10 jcihim & carentiscopula, feu vcrbo, & prardicaio, ita-
utmcriti^appiircntur vcrba ^/Ziff/f. Gfnr;/. Iib. z.deNupt.
cap 9 rcIatiab//,i7)frMJ»« dejure connub. Iib.i.tiiXipof.d.in
\l fine , ibi ; Mthi maxlme hic difplicet , ut ficfyllabas , & ar-
ticulosin tanto contraflu , Or.ciptemus , (juos ncc ipfi Teriti
fatis In^elllgunt : Aurcturquc improprict.is fi confidcrcntur
unita vcrbi.s , qu.T rcfcrt Alnyfius Bibi ; Diffc&c.Francefco,
Signor Pnrocho quefla c mia moglie, etoltato allaSlgn. E
iton [on 0 voftro marilo ? lo ancora. In tcrminis Ciarlin.
cnntrov.lii. «BOT.37- C^ ^8. & inpunflo cafusprxclfi , dc
quo d ifputamus , Rainald. obferv. crita. tom.i\. ctdcap.zi.fup-
plet.t^. num.zl.
Quiavero inhac partedaturomnibus argumentandi, &
pddendi locus, fupplendo: loancora piglioper mio legiiimg la
Spofo; Quare Noseciamdicerenon poflumus: Etioancora
voglio pigliare ; Vel : loancoramicontentodi pighar permio
Spofo ; Ex quibusmatrimoniumdepraelentinullo modopro.
bari, adduftis concordantibus, in terminis longe duriori-
bus, fupponendo interrogationem praecedentem , firmavic
Rot.decif.12t.pertot.part I. diverf &c (fgmnteT num. j. ihi :
Atincafu iftoabfque dubio adeft cotnmunis opinioDoHorum ,
volentium verba ifta: Vi^ accipere in Uxorem: non importa-
re matrimonium de prieienti , nam ita tenent Joan. Andr. &C.
etiamfi, &c.funt proLitain pr<efentiateftium, <3 Sacerdotis ^
& poflea fequuta funt ofcula; Teftaturque, hancefTeopinio-
nem Legiftarum, Canoniftarum, & Summiftarum, &co<-
ram Petiting- decifiji). num.i ihi: Verba , &cViContenta-
te di pigliare per vofiro Spofo , non matrimonium perfeUe cort,
trahendum infeiunt, ut plene probat , &c& inPerufinaMa-
trimonii : o. Maii i6SS.^, jQuibus ita , CoramHervault .
Quare, inhasrendoprobatisfupra§.4.»«»3. 16. probabili-
tatemaximaaffererenon pofTumus, He.allucinatam poeni- ij
tuifle, noluiffeque ulteriiisprogredi , pcenitentia laltemin-
terpretativa, & occafione accepta a verbis Parochi , defu-
mLndohancnoIuntatem, feuinterprctaiivam poenitentiain
ab immediata nova interrogationeF^abfqueulloverbo, vel
aliquofigno ejufdem He. Sienim in iftiscafibus perfeveran-
tia voluntatis pra;fumitur, ut generaliter probant ^rijwor.a I4
Sole inloc commun. verb. Voluntas num. 9. Clemen.de Patr.po-
teftat effeil. ultim.num.io^.Surd.decif.x 11 . eod. num.& Gra-
ti.ui. decif March.j^i. num.z^. ubi ampliatconclufionem , 15
quando nulla caufa mutationis deducitur, & apparet Rot.
decifiiz^. num iZcoram Coccin & in noftris praecifis termi-
nisCor». c9nf.gi.c0l- i. verf Itemlib.^. ibi: Preefumitur ,
quod perfeverabat ineadem voluntate ; Card. QiiettainteT
Conf. matrim. diverf Gcrman.conf. I J. num.c). ibi ; Prafumi-
tur perfeverantin in priori volunsate ; & Rota inPerufina
Matrimonii lo. Maii l688. §.Hinc tollitur , coram Hervault ,
ibi : Inftantanea mutatio nonnifi gravi cumcrimine inSpon-
fa, &Parochofingipoteft . Atquefi antecedens voluntasab 16
immediate fubfequentibus, & concemporaneis aftibus con-
gvuedcclaratur , ad nocacaper Ruin. confiqi. num, ^. lib^zi.
Soccin.jun. conf\i. numii. lib.^, Surd.decifj^. num.6. & Rot.
decif. 71. num.j.coram B;c/>.& in noftris terminis Oliver.de
Matrim. aullit. part. i.fol.79.i^i '■ E.\- pr.ecedentibus enim ,
&fubfequentibus declaraniur mcdia: Noftra interprecatio , 17
uti verifimilior, &concordanscum tot aliisprobationibus ,
conjcfluris, & adminiculis, dequibusfupra , & fignanter
cum jurata confefTione He. praeferenda eftcontrariae , egre-
g\C'Ro!.decif 517. num. i l.coram Piiol. ibi ; Cui declarationi 18
valdc iicquiefcit dublus, yudicantis animus , cum non pojfit fieri
fecurior interpret.ttio , quamilla, cuiconvenit, &propendit
dcclaratio ipfius difponentts .
Praecipuc quia : nulla nos necejfitas cogitad interpretan-
dnmillaverbaaliter : ut profequiiur Rota d. de.if. izt. num.
I ?. part. \.diverf. tcfpondcndo praecisc circumftantiarum
complexui: ibi ; Secundo, principnliter movebantur ali-
qiii , quia etiamft hujufmodi verbamatritmonialia , fum con-
tcntus accipere HicllaminUxorcm, noncjfent dejureitacla-
ra, quominus exufu, obfcrvantia , fcuvoluntntePartium ,
exvariis circumflantiis colleila , pojfent recipere aliaminter.
pyctationcm, & intelligipromatrlmonio de prtefenti , tamen
id eft verum, quandores ttrgeat taliicr, ut non pojfit mcns
comparari cum omni fcnfu , & intelleSuitloruin verborum , I9
alias abfurdum eft &c.
$. XXI.
Dcfcflns coufcnfus Helena a Sententia Tribnnalis Ecclefia'
fltci , a 'Pupu approbata , iiitra evideiiii.t fines cofi-
liitnitur .
TRanfiium vcr6facicntcsh probntionibu.itprobantibusad
probationcs probatas , dc quibus Rot.coram Cerr. dccif. %
49X.wuOT.11. inncgabilicvidcntiacxcluriis rcmanct Hc con-
icnCus in Ecdcfia .^ rc |udicaia qualificatiflimi collcgialis
Tribunalis Ecclcdaliici , In qua rotundis vcrbis dicitur ,
ibi • Dolofii futrfionibus , minis , & malls artibus allucinatam
l'urllam, nondum 1 j. annumcomplelum hahcntcm , vlolan-
do ei I ain fidcm famulatus , &c. F. &c. tdfiigam arriplendam ,
&c induxit, &in cxcjuutionem nullohabito confcnfudifla
PiielU
Tom. III, Pars I. Dirceptatio I.
^9
TueU,e(ontra formam Hituum Ecclefi<ematrimoniUm in pr<e-
ferttia Varochi , quem fuh pratextu cortfejftonis accerfirefe'
cit , if duorumteflium., quorttm alter dataoperaindiilaEc-
clefia ad hoc reperiebatur, contrabere curavit, quod tamen
affequi minime potuit, quia defecit confcnfus diSlie He- &c.
Dicimus , & fententiamus &c. condemnamus &c. inpcenam
Iriremium per quinquennium .
Si enimverd magnusinteileftus Card. de Luc. agenrisi»
2 difc.6.fubnum.i^. de Matrim. de viribusfententix , latsi
pedaneo Judice laico, captivari non potuit incontrarium
fenfum : ^uoniam fi Judex criminalis credidijfet matrimo-
nium validum , utique nullus fuberat condemnationi , vel px-
•me locus , ideoque non videbatur fubeffe probabile fundamen-
3 tum , quod&c. captivaret intelleffum ; Quomodo poffumus
noftrum captivare, dumnoa foiiim idemcollegiale Tribu-
nal, fed ipfemetSS. D. N. poft maturam caufae cognitio-
nem, & rcvifionem ejufdem fententia , mandavit, illam
elTefervandam. Confumatio enim matrimonii, inquatan-
ta vispro validitateconftituitur, debitis circumftantiis ve-
4 ftita, & ingratiaexercita, aduseft meritorius, confertque
gratiamex opereoperantis, juxtafenfum omnium Theolo-
rum, Mty\Atfte^a^uAD.ThominSupplem.i.part.quteft.i^i.
art.!^.&quaft.^-!..art.\.pertot.Eftin^.Sentent.dift.i6.^-T jfol.
mihi 6o. Card. Bellarm. tom.z. Controv. lib. unico de Matrim.
cap.l.& pluribusfeqq Zacch queft. medicoleg.tib.6. tit.iquieft.
%.num.^.Paludan.in^.Sentent.diftinB.26.quceft.z,num.(>.Joan.
Baptift.Corrad. in refponf Caf Confcient. quaft.it^^. Sanchez
de Matrim. lib. 9 • difp- 1 .pertot.uhi, quod haec eft Cathol ica
veritas, quam nullusTheologus negat , vel negare poteft ,
& Pont.eod.tra8. lib.9. cap.i.per tot. ubi unice infiftit in con-
futatione Haereticorum , hanc veritatem impugnantium ,
du Hamelin Theolog.fpecul. &prall. tom. j. tra8.de Matrim.
lib. i.dijfert. ^.cap.^. /'fr ror. Quomodo igiturpoteratF.pro
illa condemnari posna Triremium , quae multum differt ab il-
lis, quas imponere folenc noftri tcmporis Confeftarii, ni-
5 miumforfanin hac poenltentiarum impofitioneindulgentes,
utohkrvat Card.Denhoff'. de Pcenit.feulnftruff. Paftor.fol,
mihi lo'). &P.Segner»elCriftian. inftruit.part. i.ragionam.
II. num.i.ih\: J^uanto alla fodisfazione , fono si leggiere le
penittffze, chei Confejfori (compatendo forfe piii deldovere
alladebolezza de' Penirenti ) impongono a ciafcheduno diejft
prima di ajfolverli , che apena meritano il nome di penitenza ;
Adquorum Confeflariorum folatium fubjungimusea, quae
fcripta reliquit Card.Pallavicin. nelllftor. del Concilio lib. 24.
cap.iz. num.6. antefin. J^ueftacommodita dtottenereleplena-
rie Indulgenze y agevola it miniftero, per attro gravijfmo ,
de'ConfeJ}ori , mentrefpeJfolit'beradalto(crupu!o, chetepe-
nitenze , da loro impofte ,fia no inferiori atta quatita de'peccati.
Cum autem nefas fit dubitare de fubfiftentia didae fententiae
injudicatum tranfaftae, &aPapa approbatas, & facientis
6 proinde dealbo nigrum, ut in puncluaiibus terminisobfer-
vat Hotomann.conf ■!,(). num.^. interConfmatrim.diverf, Ger-
manScfivmzv\tRotadecif.%i.num.6.coramUbag. dicendum
utique eft. Nosmajorem probationemafFerre nonpoffede-
feftusejufdem confenfus.
Nequeobftat, eandem fententiam efte contumacialem ;
Hoc enim operatur, quod fe conftituendo Reusintra an-
num , poffit contentain fententia purgare , fed non impe-
dit , quin, eadem fententianon revocata, non vigeat pro
illa maxiWia praefumptio, quam auget F.illius revocationem
non procurando, ut bene obfervant Spad. conf.6s.num.').
Raynald. Obferv. Crim, tom. 3. cap. J4. ^, 9. num. 50 &feqq.
7 ubi , quodpoftannum fententiacontumacialis facitrcmno-
toriam, & liquidiffimam probationem, & firmavit Rota
decifi^S6.num.7. &feqq.part- 1^. recent. ubi , quodexcon-
luetudineUrbis, &OrbisftntentiacontumaciaIis, durante
contumacia, habetur proliquida probatione, quidquid di-
ccndum elfet purgata contumacia per comparitionem , &
dcci\ 5ii num.^j.part 18. recent.&decif. ^61 num.z^.coram
8 Ewf r._7M«. Et tameninrei veritateeadcm fentcntiaexpoft-
modum fequutisdici non poteft contumacialis , dum fuit ma-
ture revifa, recognita, & tandem approbataa tunctcmpo-
risPapaj Auditorc, opponentc contraiilamF.omniaoppo-
nibilia , ut obefervat Rot. in Cavaltic. TranfaN.-j. Maii i6c)f.
^.NeccontracoramCard.Prioloy ibi : J^uamvis emanaverit
per Contra.ii8.is , ciim ab illa Communitas non appellave-
rit, & poftea fuccubuerit inta.\atione, & reJc8ione cxpen-
farum, eandemvim habet , acfiin contradifforiojudicioema
najfet , ut modo tenet Rota &c.
§. XXII.
Speciales circtmftantix operantes y ni ri^orofjor , magifqiie
concludeus e.xi^attir ptob.tiio confenfus.
SI hacc onoDia , praEcipu^ fimulunita, fuperabundarentad
excludendum confenfum, quandoprobatio iliiusnegati-
v£e Nobis incumberec , cujus contrariumdocetpunftualis :
Gloff. in cap. \.verb. Viro incumbit probatio de Clandeftin. dt» j
fponfat. \hi: Negantisfaffumnutlaeft probatio . Quintoma-
gisattendidebencaddebilitandam fidem teftibuscontrariis ,
& ad hoc ut F. non dicatur plene fundadefuam intentionem ,
utenet neceflarium, fincenioi perfeda probatione confcn- j
fus, raatrimoniumpernuUam potentiam poteft fubfiftere,
ut probavimusfupra §.z.num.i.
Crefcitque in iinmenfum neceflitas hnjus concludentis
probationis exdupiici circumftantia, prima quod liscft fu-
per ipfofoedere, quocafunon admitticonjefturas, fed nc- »
ceflarid requiriclaras, &concludeiues probacionesdemon-
ftravimus fupra ]$■. ^.num.i. & feqq. Eainteralias concur-
rente congruaratione, ^ Dodlonbus, & Sacr. Rotaconfi-
derata, quod fibi imputare debet Ador, fi concludentes a
probationes ad fundandam fuam intentionem , ut tenebatur,
nonprocuravitexallegatisfupra ^.^.5. num.y.
Secunda circumftantia , quam fupplicamus prjB oculis ha-
berein qualibet parte probationumcontrariarum, fondatur
inSentencia, k Tribunali Ecclefiallico fer. fer. lata, &in
judicatum tranfadla, qua proinde facit dc albo nigrum , <
& proveritate habctur, ut generaliter firmavitUof. decif
3ii.»ttw. 14. coram Bich.& decif.ili. num..^.coram Priot. &
in indi vidualibus cerminis fcncentiac contra matrimonium la-
ta: , obfer vat Hotoman. conf. 5 9. num- 4. inter Conf. matrim.
diverf. Gfcw. & firmavit i?or. decif,Sz.num.6.coramUbag.
quaeiententia principaliterlataeftfuper deceptionibus, do-
lofis fuafionibus, malis artibus, minis , & machinationi-
bus F. pro extorquendo confenfu ab He. Sub hac etenim
confidcratione certum eft, quod probationes cjufdem cot>
fenfus debent efle evidentiflimae, nedum quia tot habent fi
contra fc conttarias probationes. Sed etiam, quia referri
pofl"unr adeandem deceptionera, &alIucinationem injure
odibiliflimamper rfA-f. integ. unicaCod.de RaptVirg ibi ;
Nifietenim eam fotticitaverit , nifiodiofis arttbus circumvene-
rit , non facit eam vette , de quo Sanchez de Matrim. lib. 7.
difp.iznum.i 1.
Quibus non refiftit matrimoniorum libcrtas; Alind enim
eft, facros Canones defider.qre in illis libertatem, illaque 7
relinquercinarbitrium Contrahentium; Aliudvcro, quod
ifta voluntas, & libertas fitpura, & immunis abomnido-
lo, nec procurata fraudibus, & machinationibus : ^ui t
enimdtto capiturerrat , & votuntAti viminfert, quifrau-
de perfuadet , in terminisB/cI^fr. dejur. connub. lib. i. de f
Sponfal. dot.contra8.cap.\<j.num.\.& zfolmihi ly^.&ibi :
Sanffijfima matrimonii focietaj amore , & benevolentiacoire
debet , non arte , cr doto &c. .^ibfit itaque omnis fallacia ,
catliditas, machinatioadcircumveniendum, fallendum , de-
cipiendum , parata , tiifi quis velit reftitutain integrum per 10
Pr,ttoremParte attera, praiam, quamvenabaturereptam
fibicumdedecore deplorare . N am ficut in amore , & ambien-
dis Puelliscandide, & fyncere agere taurum meretur , &lau-
dem, itaftllere, & candorisoblivifci, ignominiam, & pce- ij
nam: & num- ^.ihi : Ne:mutat&c. dummodo fraus , doluf-
que intervenerit &c.&in cap.-.o. num. 1 5./0/.1 86. ibi : Omnis
c.iptiofa obfcuritas&C. abjit, inquo quammaxime exubera-
if bona fides debet , & cogitare quemtibet oportct , non ejfe ij
cperofam gton.im jallerccredentem Pueltam , cu]us fimplici-
t.(S potiits dign.iJ\ivo,e fuit&cnecuifua calliditasprofit , & i j
attcri fuafimpticitasobttt .
Non cnim acquum eft, dolum fuum quemquam rcleva-
re , funt verbar^^.vfH//»»/^^. Vcram^ Tcmpus jf.ProSocSc
cblervant Veinngl.conf.Crim.g^) num 14. Mjftr.i.decif 169.
num.\i.& Pammoll. decif. q ^. num 1 5. CClm autcmduobus 14
modis, ideft, aut vi, aur fr.iudc fiat injuria, fraus quafi
Vulpccul*, visLeonis viJctur . utrumque alienifliraumab
hominc , ledfraus odiodigna majore, ut pcr haec verba ob-
lervat Ctcer.inlib.ldc Oftic.idiwxsa PignattlxoHfult.<^.num.
^.infitt.tom I.
fXXIII.
30
Difceptat, Ecclefian:, Dominici Urfayx.
$. XXIII,
Infnbftflem prorfus detegitur prohatio confenfm He.fundatix
in depofitione duorum TelUum pro Matrimonio .
REftat Igitur confiderare, an in noftro cafu concurrat
huiBfmodi fuperlativa probacio . Praecenditur liaec
fundarl ih diftisPetri, & Dominici , multas, & relevan-
tiflimas exceptiones patientium , ut fuit aiias demonltra-
lum, quibusactentis eifdemnuliam prasftandam elTe fidem
j probavimusfupra jT-g ««w.j.^f/V^^. Specialrterrcfledendo
adexceptionescontrariecatis, varietatis, fufpicionis, falli-
tatis, fubornationis, & perjurii , juxta firmata ubilupra.
Interquas exceptiones illae contrarietatis , &varietatis ,
refpeftu Petri non polTunt eflfe clariores; Intriplici enim
jurato examine conftanter aiferuit; E(fer andato acciden-
talmente per fentir Meffa inChiefa. ^T.ciaris verbisnegan-
• dofeacceflilfeex invitationeF. & tamen iftecontrariumde-
indefaftus fuit, ibi: Undefaciliits funiendaejl conciliatio in
cafunofiro, ubiEcclefia eft angufta, isTefles iverant ad Ec-
ckftamadhunc effeSum ; Et ibi : Dumiverant ad hunceffe-
iium, tanquam fngentes aliud agere , nibilominus oculate
attendebant negotioperagendo.
Quod comptobant etiamea, quaefequuta fuerunt in Ec-
clefia, dumftatim ac fe approxiinavic F. dixit ei: Dateli
almenoalSign- Curatolinomi: quod illicoprafticatum fuit ,
inedianteporreftione chartulse j iibi illa erant defcripca. Si
enim prorfus erar ignarusrei, quae gerebatur, & ex mero
accidenti venerac ad Ecclefiam ad audiendum Sacrum ,
quisei revelaverat, F. non dediflenomina ParochoinCon-
feflionario? Quis eadem nomina habere in facculo prom-
pta ad hunc cffeOum? Quxnamcura, uc Francifcus daiec
nomina ? Dam ipfe proprium recufaverac dareParocho ,
€um roganti, aflerendo; Non voler effer teftimonio ■, mapoi
avendoliiofatto inftanzacome fichiamava , &c. gli diediil
rnionome, e cognome , e Luilofcriffe in dettopezzo dicarta ,
nel qualefcriffe ilnome di unaltro , che parimentefi trovo pre^
fente a quefto fatto , che diffe chiamarfi Domenico , Cfc. nel
tjuale il Curato fcriffe il mio nome , e di poi quella di detto Do-
tnenico, &c. loloricoaofcerei , perche viddifcrivere tidetto
Curato : uc in Procef crim.fol.y- 6" S.cujus ramen contrarium
depofuicin Procef. civil. fol 15. aflerendonomen Dominici
fuifle jamfcripcum in charcula , ibi : Nella detta carta vi
tra ancorafcritto ilnome, e cognomedi Domenico , tfc. itil
Tarochodiffe , chi e queflo Domenico? &c. il medemolipre-
fente diffe , fon' lo ■
In primopariter examine afleruit, non cognofcere He.
ibi : Vicinoal Confefftonario, &c- una Giovane, da mi non
' tonofciuta , ftava parimente inginocchiata poco difcofta Ual
fudetio France(co; Et tamen Parocho; Stando, &c. dub-
iicfoil dettoPietro, &c. dijfe , forfe fara lafiglia diquefto
Spetiale, &c. Sifciebat efle filiam Aromatani, quoniodo
camnon cognofccbat; Etfi illam ignorabat, da me nonco-
vofciuta, quisciftatim revelavitefleforfan/<i Fi^liadique-
ft» Spezlnle.
Legitur etiamin contrariis Scripturis, ipfum ingrefl"um
fuifle Ecclefiamprima vicead recognofcendum , an ibidem
eflct Dominicusunus cx teftibus, & cumeo intrafl^cetiam
Petrum, quibus in Ecclefia reliftis, rcdiifl"e fecunda vice
cum He. ibi ; VenneiviunGiovanebaffotto{^'\iL{\iyoa\\n\-
CMi)quale, &cepoi, &c fipofe afedere , &c.vicinotxlLon-
fcffionarlo vicino alla Vorticella, che riefce verfo lOftaria
della Campana , epoi doppoun pczzovenne unaltroUomo ,
-vcftito di nero lungo , & inun fubito entro in d. Chiefaun Gio-
vanedellaSpezlaria, &c. ( idell Francifcus) f /.7/ffoWd ro/-
tacon iui tnenb una Giovane , &c.
Quis igiturpoterit fibi pcrfuaderccxhis, &■ aliiscirrum-
ftantiis,&coniraclaram, univocnm ,& lireralcmconfLlfio.
remF. Pctrumacccflifle ad Ecclcfiam accidcntalitcrad au-
dicndumSacrum , & tamen cCim idcm triplicato juramcnto
id nflcrucrit , ei noncfi prseftandn ullafidcs, vcl (.iltem illius
didum nullomodo luflkiens rcputari dchet ad faciendamil-
Jam toncludcntem probationcm, qua: in his circumftantiis
requirirur cx allcjvitisin jT. j.wbwi. 1. &fcqq.
A conirarictaie , & varietatc Petri , tranfitum facimus ad
veras, & formalcs contradiilioncs Dominici; Iftecnimin
unocxaminccum juramcnto afl^crit, ibi . Nonfentii , che
diceffccofaalcuna ; In aliovcrocum fimili juraniento dcpo-
nit, ibi; Dl(fe nonsi , chep.iro/e, chc ntnle potcl fentlre :
i qui fccundum rcgulas Dialc«ici (unc vcr« contradiao-
riae. Necexplicari pofl"unt deintelligentiainconfijfo, q,uia
hoc polfet verificari quando teft-sifte dixiflec, nonaudivk,
aliquidquod dixiffet , non vero alfeiendo , nonaudiviquod
dixiffet aliquid, &dtxic aliquaverba , qude no» potui audi'.
re, quas ficuti feipfas deftruunt, ita omnem iideni toliunt
slla proferentiexallegatisfupra ^. g.num. 11. &interminis
Camer.xn fepmscicato Confmatr. impieflbpoftZa/xiyf//.».».
ibi: Exprejjam contrarietatem in fe continet , audivi., non
audivi: & num.lz. in fine, ibi: Sed fuper aliocontroverfia
eft , nimirum audiviffe , vel non audivtffe, qute exdiametro
contraria inter fe funt , & teftem omnino per]urum faciunt : 3
&liotainMelevitanapr<etenforum Sponfaliumq.Maii i68i,
§. Terttus teftis coram Pauiut-
Agnofcitur Jifficultas probandi matrimoniumper verba ,
&proinderecurntur adnutus, inquibuspraEtenduntur con-
cordare Petrus, & Dominicus; Scd recurrunc eacdemani-
madverfiones. quud ifte nutus negatur ^Parocho, a duo-
bus Clericis, abHe &excludifur'a ("a^SoF. & quod magis
eft, iiciem contrarii Teftesin primo examinede eo nonde- 4
pofuerunt, Petrus enim quamvis in;errogatus, uc diceret
omneid, quod viderat, examen conclufic illis verbis; E
quefto e quantofucceffe jermattinain queftaChiefa di S./vo
per quel , cheviddi, e fentii : Ertamen in toto examinede 5
nutunihillegitur ; Eft ne vsrifimile hoc , qttod, &c. imme^
morin primoexamine fuerit , pofteaverb utritifque recorde-
tur? autreiiiiis dicemus inftruiiumfuiffe , ut hanc falfitatem
deponeret , ut in fuo cafu obfervat C awer.in Confmatrim. im- 6
pteffo poft Conf.Zabarel.num^ . antefin.& num.ii.paulo ante
fi n. ibi : Diitus Benignus , &c'fed poflcafubduHus aliuddepo-
juit ; & Rot tn Rom.feujanuen. Tejiamenti impreff.poJtCajtd.
de Albic de hiconftant.inj udic quttfi- 5 y. nttjw.i 6.ibi ; Regula^ 7
re enimcji intejhbus , quod , &c fecundumdiifumnunquatn
attendiiur, quia pr,efumitur dolus , & fubomatio, quando
agitur de re fubftantiali ; Etin Colonien. Illegitimitatis 6.
Maii ^(,^1. §. I. coramVerofpio, & i» Cajetana Matiimonii
^^■Junii i(>^^ §. Nihil coramCard. Matthtejo , &inPifau- •;
ren. Hieredttatis 10, Decembr. 1696. ^. yidljuc tamencoram
Ciifd. Priolo.
Quodque in omnem cafum opinioaffirmans in loqui valen-
tibusefleneceifaria vcrba expraecepro Ecclefiae incontraftu
matrimonii, eft adeo firma, utpofliccuca confcientia am-
pledti, etiam in terminismatrimoniorum fer. fcr. contradlo- 8
rum , multoigitur magis inclandeftinis, ut probavimusfu-
pra§.i.«ttw.i. & feqq.& num, 10 & feqq exdoiltrina illorum-
met Auihorum contranorum, aflerencium, ufum contra- 9
hendi matrimonia fignis uti periculofum clfeabolendum ,
eriam in matrimoniis, quae fer. fer. contrahuntur; Ergo 10
mulro minus introducendum in clandeftinis. Jus fiquidem 11
Divinum loquiturde verbis, nondenuptibus, ut obfervat
.j-inania , citatus jupra §.^. num. ; }. Liniiua data eft ad figni-
ficandum hominibus adfenfum i{rt/<//, & aliorum , citato- M
rum d^.v »Hw.^.^4.Atqueinftrumcntum humanz volun-
tatiseft eademlingua , ucibidem probavimus, &ben^ /'106. 15
ad Monach.m cap-Siquis num.T.dcEie&.in^.wVy , quodani-
mxracionalis inftrumentum cft vox, & coreft linguaeimpe- 14
rator , cum illam habeat ficut mancipium infua jurifdidio- ij
nc, ic cs,itg\e ^mic.in Curf.Theohg. tom.c). difp.t^.feff.7.
num 7% ibi : Et fane ratlonabili caufa Ecclcfiamoveri potuit
adid prcecipiendum , elionon deeffent aliafigna, quibus pof-
fet celebratum matrimonium Ecclefia.' confiare, tum quiah<ec
funt ceriiora, tum ad omne periculumtollendum, ne dubium
reddatur matrimonium,Eienimciim non omnta fignacertafint,
fcdaiiqua obfcura, ambigua .iliqua, & miniis certa, e.xpc-
diens fuit adomne periciiliimdubii matrlmonii tollendum in
ils , qtii loqui vtilent , &c.Jicutfec:t ad dnbiam eleHionem evi-
tandamin ^''rdtlatorum elciiionc ■ Quodautemld notato cap.
Tuz , fub priecepto determinaverit , fatis probat termmus
ncccflaria, alioquin non poffcnt in rigorevocls verb.i dici ne-
ccff.iria, ne quidemquo.td probathnem, fi unicuique contra-
hcniUiberumforet aliajigna locoverborumadlubcrc .
Non nitcnta rcplicntionc , quod Mulicres cx vcrecundia 16
fipcloqui nonfolent. Quidquid enim fit in.iliftrndodchac
rcrponfione,illa in concrcio noHri cafus prorlus inapplicabilis
cft cx animfidvcrli.slupr^ jT.}. num 16. & i.S'.
Vctiim quid ulicriii.v deponat Dumninicus circa huncin
fccundo cxnmineiuperadditum nutum, obfervenuis atten-
tii^s. '\h\: Inchinbla teftacon ilfegnodi s) , per qu.inio iocre-
do: Harcfola crcdulitasoperatui , ui nulla ei pr.rll.inda fic
fidcscx fupra allcp,aii.s^ 9 num.lt^. Quamvi.^cnim in cclebrl
illa 'luarftionc, an loqui valcnics matrimoniuin contrahere
poflint pcr nuius , repcriantur quamplurcs in aftirm.ni-
yam inclinantcs, illi tamcn onincs, ut fupra dcmonftra-
vimus
Tom. I II. Pars I. Difceptatio I.
21
17 vimusS. j.^HW-av^/f^^^requiruntnutus certos, eviden- vertendumfiti Licctemm matrimoftiumfitta/orabik, ad-
tes, neceffarios, & ad nil aliud refenbiles , quod tantum vercendu
^ m tameo eftdiligcnter, nefubfavoris pretextu in
«"beft^^^uchrcafunoftroconcurrac^quinpociusiplemetteftis, troducatur ubi non e(t: lilmsfiquidemfavor nonineocon'
quideillodeponit, hanc evidentiam excludac, dum fequi- ''•'^" "" ""-'••—'• ""^ rT.o^r,nnr.r,,/^ r.rf^niin^,/.riir Xr =
turfoiam, & fimplicem , & nimiscenuemfuam credulica-
tem . Excluditurulceriiashujufmodi evideiuia a noftristelli
bus, ^Parocho, abHe. &arefoIucionehu]usSac.Congreg.
iS diei 14. Aprilis 1694. quando diftum fuit, uc coadjjvaren-
tur probationes, perea, quaeadveitit Tifrw/g/. co^/ 10. ««-
mer- z. & ^rmdivh Rot. dec. 40J. nui». 54 par. 5. rec&coram
Priol.itec.ioi. «ttwj. 10. 6" 11. QuamvisautemeademSacra
19
fiflit, ut protinus pro matrimoniopronuncietur, & inviti,
reiuilaiitefque conjungancur, quia ex hocdevaftatiopotius
matrimoniorum , ou^m concordia conjugalis fequerecur ,
ex animadverfis fupra jj". 6. num. 5. •iffeqq. Tum quia fumus
in terininis matrimonii clandeftini fecunda: fpeciei , & in 28
Jure odiofiirimi , & indubioiiunquamcanonizandi, uc pro-
bavi;nusi;c?. j. 6 tjum. i^.& feqq.C^im enim irtefavorfun-
detur iii facroruin Canonum benigna difpofitione : Nonefi
Congregatio deindc in contrarinm inclinaverit lenfum , ex (iig>ius qui Eccleji^ benignitatemfacileexperijtur, cujusfa- z9
lubria pr<ecepta temeri contempfit: juxca vere aurea verba
Trid.Conc.in/fjf/". z^.deReform.cap.s loquencis infpeciede
eo; Quifolemnitates requifitas in contraben matr. neglexerit :
Tumdemum quiaconcur,unt in noftrocalla traus, deceptio,
& malae artes F. necnon allucinatio He. perfencentiam in
udicatum cranfadam canonizatae, quaeomnia operantur ,
ratione , quam adducit Fab. in EpifloLt ad LeBorem fui Codi
cis, ibi; Idemplane Senatus eji , <:fc.fed non iidemSenatores
quemrefert, dcCcqniw RotadeCiHi.inprincip. cor Emer.
lOJun.&decif.f^.inprincipcoramAnfald. 6" inFulgin.Fidec.
fj.Martii 168 J. j^. if«;i: coc«w G.va.v.tc. Vericascamen ell: ,
quod ex concordibus vociscapta CLinc refolutione, idem r.a- judicatum cranlaCtam canonizatae, quaeo.mnia operantur , 30
tusnonfuithabitusprocerco , &indubicato figno confcnfus utquamvisefTemusindubio, fempercontia taliterquaiifica-
j^g_ tum matrimonium refpondendum fit, ut puri.n;uaribus Au-
Pro majori auteminappIic.ibilicatepraEtenfi nutuseftani- choricatibusprobavimusfupra^it?. j5". 6. nu:». 16.& feq.
madverfione di^num , quodHi;.a nemine fuic interrogaca . In omnem ver6cafam in hocdutiietafjm contliclu poflet ;i
Quomodoigicur^poffumusfundareconfenfumindiao nutu , exquiri Votum magni illius Tribunalis , acujusdecifioni-
21 frnonoftenditurilliuspr^cedensdeterminativum , median- hwsfugantur omtres dijfcultatumtenebra , utobfervat fr«<//-
te congrua incerrogacione? quando , fequendo didlam opi- tifs.de Rubeis >n epifi.ad Le8or.\m'p:i:i^A inpar- 7. rec nnm.
nionem, nutibus favorabilem, praecederead hunceffeftum ;?i. &: quorum Judicantium placita canquam leguoi dogma-
debetnecellaria inrerrogacio illius, qui per nutumconfenfit f^ , & lacri Caiiones fcrvantur , uc iuis eciam tempnribasob- 31
fiveillaprocedataParocho, five^ Sponfo, five a quolibet iav^vitjo: Franc. Rip.refpon. ^.num. ii.de Caufpojfefj <y
alio Confanguineo , ju.^cta exempla adducta pcr Caftropal. propr. &CComptQbzvit Card- de A/bic in addit.ad Pamp/j. dt'
Oper.moral. tom ^.titul. deSponfal.difput. i.punS/.i. num ?
& in punftualibus rerminis , quod non praecedente Pucllae
interrogacione, huius confenfus nullo modo inferatur aqui-
bufcumque aliis aftibus, & fignis coram Parochogeftis ,
jmonececiam abipfamet mutuamanuumconjundione , co-
ramParocho, &teftibus, in terministerminantibusprobat
Marcbant- in Trib. Sicra>» pofl tom %. caf. ?. de Sacr. matrim.
fol. 34 . ibi ; jQuomodo vero in hoc cafu Presbyter ille confenfum
Maria intellexit, qui nec eam interrogavit , necab illacer-
tum aliquod fignum accepit ., quoejus confenfum intelligeret ?
Apprebenfioenimmanus ejus ., fa&a per Petrum, etiam ver-
bit prolatis , de confenfu quidem Petri certitudinem in Foro
exteriorireddunt , feaexp.nte M.arice nullum fignum datum
ejl prtefentis aBualisconfenfus admatrimonium requifici : &
i rationemadJuxeratfupr;! /0'. ji.ibi; Pr^fumitur prob.ibili-
ter expe&jffe donec a Sacetdote interroga<etur, ut twn de-
mum confenfum in ordine ad matrimonium exprimeret, &c
35
H
cfm.num 9.& 10. SclateUife.'/. congrejf. legal. 8. numer. ic.
ubi , quod tanta eft in Urbe Rotaeauthotitas, quantafuic
Pi liagorajapud Pithagoricos, & quod Confilium Neapoli-
tanum in quodim magnodubioconfuluit Rotam Romanam
& fecundum illius opinionem ludicavit, quod retert ctiam
de Rv.beis ubi fup fa num. 2i6. & recognofizi poteft ex dec jif-
fliir. 5i I. num. 10.
Nec aliquam involveret novitacemrefpecluhujus Sacrs
Congr. O.niflis enim antiquioribus exe.mpliSjita pradlicatum 35
fuit in Mediolanen. NuUitatis Pco/fy/io;»// refolutaabeadem
Sac. Congreg. die i o Aprilis v 6^8. A jlque refoIucioDe repro-
pofita die \Q. Aprilis 1689. Ec Alex. VIII. mandance i Ro- 3,6
ta decila rf/v'i>«/ J. Mjc/«/, ^f^.Junii, & s.Juiii lix^o.coram
Emer.jun.Q]\.\(A^cn Sac. Tribunalisolim meritilTimoDecano
uc videre elt in ejus rfi? j// /^ 95 1 . 9 8 j . 6" 1005. & inFa/j/?//.
Pi,eeminentiarum, quajadhuc pendec in Roca , inquaema-
mtuni duiC dec.corameo.iemEmer.diebus i^d.Jiinii 1694. c:» 57
Non fufpcit confenfus , qucm M.nia pratenditur dedi(fe h 1 1. M-/C/// 169 J.hodie imjirelV.E .V 11^8 j. e 1 2 K'. 6"//; Fc;//-
principio, conveniendoad Ecc/efiam , adeundo S.tcerdotem , " "" '
nec il/e , quipermijfione apprehenfionis fu<e manus a Petro ex-
primitur , fedreqitirebatur confenfus u/timatus , requifitus in
aSlu forma/i , cum j.im cenfetur coitraclus concludi , quem
jam exprimendumputabat more Ecclefite fo/ito ad intsrroga-
tionem Sacerdotis , & verba ab i//o diflanda, velalio fimi/i
modo : &duHame/. in Tbeo/og. fpecu/. & praff. tom.j.Traff.
de Matrimon.cap. i. inprinc.ibi: Confenfus , &c. uiiqusde-
bet innotefcere , fecus nu/lam habebit contraHus rationem ,
»u//a ex eo nafceturob/igatio .
Exhisigituromnibusfimul unitis, veladeodareexclufus
remanet He. confenfus, ut vixpofTicaltercafusinveniri, in
gen.Matrimonii, in qua ha:c S icra Congre^a lodie :6. Sept.
1695. refcripfic: Di/.tt.t, & Exquiratur Votum RotiC , ut iit
Tom 45. Decretorfo/. 49 5. <i tergo . Qi^iamvis poftea ad enixas
preces, SS. D. N porectasper mmiu.m qualificatumOra-
torem refctiptum effcdu vacuum remanferit .
Etdepraxi a!teriusS.C.E.videreeft;« TurrltanaE/cemo- jS
fynarum, feu Legatorum, nedumabead. Sac. Congreg. pnCis
refoluca, iedroiorata Congreg. relolutione , mediancePon-
cificioBrevi, &tandem, ipfamecSacr. Congr. Vocum Ro-
taeexquirence, abhacdecifafuitfub diebus ic. Januar.1695
& 6. Aprilis 1696. uc legicur indecifionibusdi«itis diebas cx-
tcnlisfoc.7WfO(y^'n £'/«;'c. incerfuas/.j iiiQ.f /a 13^6. Ec de
quo toc, & tancae probationes, animadverfiones, & fadta praxiSacCongreg. fuperftatuRegularium videreeftin dtc
ipfum excludant, &applicanturverba Gozzad. di^. confi/. 1 1 -jl.cor. eod.Emer. jun.
77. antefin. ihi : Fateorin dubio promatrimoniojudicandum
-? 'ii^ 1 fcdNosfumusincafuclaro, in quo apparet de diffenfu ,
& Avendan.in Tbefaur. Indic tom. 2 tit. iz. cap. 14. nunier.
'^^^.infine, ibi ; In illius enimfavorem fcmper inc/inandum,
cum res dubia eji , &c nififorte non dubium tanttim , jed pro-
24 babi/is opini« fit , tunc enim eam licebit amp/eHi , &c. Vel
laltem idem confenfus remanet Innegabiliter dubius, pror-
fufque incercus , & folum incerpretaiivus , & praefumptus ,
quem non fuffi;ere in pundualibus terminis probant (?'/»./.'.
In Theo/og.experim. tra^.^.num. .^^i.fi princ.& Marcb.mt.
:j indiB.ciJ. i. vtrf.Refpondcopiimo, ibi ; Non poteft deduci
nijt confenfus privativus , qui eji non diffentire , quietiama<i
Pr^cipue fi habeacurratioad iplammecCaufznaturam , jj
qusecum nonconliltat inillisarticulis, qui .id fenfum /'0«.'//
in Proem. de Matrim. magnum efpofcunc Theologum . &
iuxta opinionem du Hame/. in Proem.parit*r Difput.de Mjtr,
tcn.j difficillimi reputarilolcntomnlum Theoiogorum judi-
c.o, fed pluresinvolvac infpciltionesfadi , averbs, &cxa-
m;ne Teftium dependences, eo magis difcutiendaeft ineo-
dem Tribunali, ncdum juxca antiquam Sandioucm Sixci
V. qua; lcgicur in Kuliar. inrer fuas/.i74 fed juxta moder- 40
nam Rcform.irioncm fanft. mcm.Innoc. XII in cjus Bu/ia-
rici.ia-jl ibi ; Nonpvffe in dd.CongrtgatioHib.cognofci Cau-
fas contentiojtts , feu negotij, form.im , & ordtnem juJicij-
matrimoniuin nonfufficit , cuni rcquiratur utrimque confcnfus riumreqtitrent: < ; Caufas autemcontentiojas , &ordinemju-
pofitivus . dici.trium requiientes , ce-fuitejfe omncs li/js , infiuibus ite- 4I
Nec dicatur , quod in hac dubictate adhuc rcfpondcndum ccjfarius efl Pro.cffus judicia/is , aut fic>i debentprob.ttio»es ,
i6 fic pro matrimonio ex regula Tcxt. in cap fiij/.de Sent. & Parte citata, feu ti.ediante examineTeflium la Curia, five
re judic. Tum quia dubietas incafu nollrorcfpicic nonexi- niediautejurium , & InflrumentorumproduSione&c Subla-
27 ftentiam confc.ifus, quicumfit quid fadi , non poteft ^ du- ta&ceijdcmSaCr.Congr.earumque Prtefc^is , ac Secretariis
bietatc iupplcri, tavor vero matrimonii fupponir , iftudef- &c. facv/tate Caufas ^r^edidas&c Quod fl fccus apr^fenti
feprobatam, neceft tanti momeiui , ut nonconftito, quod dccretof.iiiumfuetit,omniaa8a, refoutionu , acdecrctafint 4»
Iegitimusconfcnfusadfuerit> ftupruminmairimoniumcon- ipjojure nuUix, patnde ac finontmana^ent .
^.XXIV.
21
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayac.
§• XXIV,
"Refpondetur con]e£iurartim complexui,
TJibus omnibus contraponi nonmerecurcumulus, feu
decreto, & afTerentium : Niuna raggione rkhledere, chefi
reftringeffe ilvalore atteteftiynonii, potendofi averelegitima
prova , operdue, oper viadiScrittura , laquatfecondayro-
vazione e affai piiiferwa, epiiicerta, che quella de'teftimo'
nii : uc reterc CardPallav.irj Hijio> Concil.lib.zi.cap.^. num.
QUibus omnibus contraponi nonmerecurcumulus, feu 19;«/«. Approbata inunaexparcicularibusCongregationi-
complexus conjedurarum, deduftarum ex eo, quod busfuiflethujufmodi fuppIetivaprobatiOjUtconftatex Aftis
He. voluntarie exierita domo, deceperitProaviam , illam in ArceS.Angeliexiftent. ^.Septemb. 156J & referc C«><^.
interrogantem , advenerit ad Ecdefiam Sandi Ivonis , PnHavic. in !ib. zi.cap.S.num. g.ib\ : Vargomentodelle que-
ibiqueParochumexpeftaverit praEtextuconfefTtonis, coram fiioni difputate erail matrimonio clandefiino, e peragevola^
eodemParochononreclamaverit, voluntari^ itcrum abEc- re la dclibemzione fiipropofla un altra forma nella quale fi
clefiaexiverit, in iila S.NicoIai Tolentinatisper horamcir- tetnperavafanmdlamento conquefte parole : Sepure ilVefco-
citerpermanfetit, nonfeconquerendo, neque auxilium im- vonongiudicajfeopporiuno&c. cheii matumonii , e/ifponfa-
plorando, tempore, quoF. quaerebatdoroum , ubi habiia- /i, contratti in prefenza dt treteliimonii , fi pojfano provare
ret. Quodqueconfeffa fuerit matrimonii contradtum coram eon duedi loro, oconaltra legitima prova: Illatamen reje-
utroque Aloyfio. tla fuit in publica fedione, neque indecreto legiturappofi-
Huicenim^coniedurarumcumuiofolideopponipoteftfola ta. .Si igiura facrofandoConciIio legitima probatioin ge- 11
nere, abillateftium matrimoniajiumdiverfa, non fuicad-
miffa, quantominus atiendipoteft in noftro cafu generalis
probatio, dedudaex vagis, aequivocis, & infubfiftentibus
conjeituris, quasnon potefteffe magisdubia, minufque le-
gitima exanimadverfisfupr&§ iS.^^/f^^.
Nec eifdem aliquod pondusaddunc teftes matrimonial
■::mus , fed aliquid interimagere , ut cum Cdeteris pnefum- i:
ptionibtis conjungantw . Res quippe ha^enus non audita, ut
fufpcc9us defalfocumaliis conjungatur .
Certius, quiaamboteftescontrarii, ultr^ fdlfitatis fufpi-
cionem , multasalias, &quidem relevanti^Timas patiuntur
I Judicis Ecclefiaftici fententia , & SSapprobata , illiusalluc
nationem canonizans , congrue afTerendo, quod hujufmod
adus, & quotquot exadverfo unquam adduci pomerunt
procelferunt abeadem allucinatione, ficque in nulla confi
deratione habendi funtpere^, qua? firmant Authores, fu-
pra adduiiii. ^ ^ ^ „...„,v..
Slcapari videmusinfuriofis, mentecaptis,habentibuslu. patientes tot, & tantas exceptiones, & fignanter illamfu-
'X cida intervalla,&fiiiiilibus,quifi matrimoniumcontrahunt, fpicionisdefalfo , qua attenta nullo modo, imo inauditum
iftud non tenet, utdematrimoniofuriofi , & habentislucida effe , ut cum conjefturis conjungantur ad probandum, in
'3 intervalia, Medran.de Confenf.connnb. cap. 6. num. i.i\h\ , lermifiisprohat Cimer.incit.Confmatrim.num. 18. & ^;. !>i
qi'6d adhoc, ut valet matrimonium probandum eft , illud fi n. ihi : Sedaudio novijfime , aliquemdicere , hoc certi fate-
effecontraftum tempore, quoquis habebat Jucida interval- mur , ut ipfifoli fujficientes non fint , ut pro matrimoniojudi-
]a , Rota in Romana , feuVenetalmmijfo/jis i^. Maii i6^S.^.
Rurfus corCard.de la Tremoille , Carol.Feuret. ds Abuf.lib.^.
cap.7, num. n.verfic.Comme lafureur jof. 11 ^.Mhi , quod ha-
bcnslucida intervalla poteft contrahere matrimonium, fed
illud afterenstenetur probare, tunc temporis habuiifeluci-
daintervalla, & raroexcmplo, poftpoficis anthipaticisjllis cxceptiones, de quibusfupVa §.20. In his enim cafibus, li
confiderationibus, de quibus Carol. Garzias in particula,i inrerteftes non reperiantur aliqui valdeidonei , & integri ,
Libellocap.il. &feqq. ad comprobandam fuam opinionem lcd omnes patiantur exceptioncs, & quidem relevantes ,
refert hifpanicam legem .- ibi : El Loco, 6 Loca, que nunca nunquam conjunguntur adfaciendam probationem, eara-
fierdenlalocura, nopuedenconfentir parabazercafimiento: tione, quia.F;/;^, & defe^us vicifim fuppleri nonpojfunt :
EtdemeniecaptisMichalor.deSurd. & Mut.cap. ^g. num.y quam in noftris pra^cifisterminisadducunt Bo/. deContraff.
4 EtdeCIericoamente, quod fi contrahat matrimonium iftud mairim.cap. y ^.n.num.Q4.& <)$. yidden.ad Buratt. decif.
cft talitcr nullum , quod necetiam vacent Beneficia Ricciull. ij^}^.num.l^.& Rot.coram Merii,,. decifzyy. num.ii.&coram
dejur.perf0n.iih.7cap. 2. »«w.2. Etdematrimoniocontra- Priol.decif.<-jT,. num.n.& i-^. ubide propofitione viginti te-
5 ilotemporeiracundiaE, quod non valeat noviflim^, & bene ftium, patientium divcrfasexceptiones, <:fin Meiiten.pr<e-
probat Gavard.in Theolog.Exantiquat. tom.6. qu,ef}.2.. de Ma- tcnforum Sponfalium 4. M.iii 1681.$. Reliqv.i coram Paulutio .
trim.art.j.nut» ?/o/ 58». ubiid probat aparitate voti , & ju-
ramenti, quae ficuti tcmpore iracundiae non obliganr, ita & XXV.
6 nec obligat matrimonium, quod majorem requiric libena-
tcm, &priiis;?.'<7Krf'y?.z.a)-;.5.»/i»; j./o/.569.ben^advertit, ConjeSiHrx antecedentes confntantui- ,
7 confenfum in hiscafibus terminariinfolo ore, &adeffeve-
rum diffenfum in animo, ad matrimonium autem requiri ' | ' Rlplicem tamen hunc conjedturarum complexum pro
8 vera^ conjundionem corporum, & animorum, cilm fit J. faciliori difruptionc feparantes in conjefturas antece-
vinculum perfedi amoris, quihabet animosnon cxteriori- dentes, concomitantes, & fubfequentes; Dicimus quoad
tatesunirc antecedentcs,quod ift* in nulla prorfusconfiJeratioiiehaben
Opponi quoque eadem foliditate poteft huic magnificaro daefunt, quiaciim variabilisfithominis voluntas, &inefte-
conjeaurarum complcxui tcnerrima actas He. tunc temporis itu non feme! acciderit in noftris prsecifis (crminls hujufmodi
annorum duodecim , & illius fimplicitas, & innocentia : volunt.itismutatioin mulieribus,fuafpontc Ecclefiasadcun-
dum: Ceme chc aveva poca eta , cosianche non aveva giudi- tibus, non poffunt adnu^mcrari intcr illa figna , & conje-
zio,necapacitadellecofcdel Mondo: m deponit yintonia B.in fluras, quae deierminatam , & pericdam voluntatem con-
Vrocejjufol.bi^. E piitdunavoltail giornoveniva damc , efi tincnt, &dequa, non autcm de hujufmodi initiativisadi-
mctteva acombattere, efare le bagattelle con lemie Creature: bustcftaridebcnt Parochus, &teftcs, ur probavimus fuprk
utdcponit AntonitiR.ineod. Procef.fol. 68- Etera ancora Ra- ff 4- num.i.dc addimus Ainic. in Curfu TheoUg- lib.g.difp. 7.
gazza, e cometalein vecediattcnderealle facendedi Cafa , /<?<?. ^ »«»» i 4. ibi .• Cteierum ad vallditatem inatrimonil non
fifvariavaconleVrpazze: \itiiepoi\it Margariraeod, Procejf. fuffcit , ut Parochus antea ccrtus fuerit de mutuo confenfu
fol.71. Si enim dilgcnti criticatione in unum unirenturopc- Conju^um , fed requintur tunc, quando coram fe , (3 tcfli-
rationestcnerrimac astatis fucllarum (utfit rcfpefto He. ) hus co>n,.ilmnt , dc eo certior fiat , citm potuerint illum nvo-
«lualis compltxus, qualifvc conjccTiurarum cumuluscxtor- carc , & refpondcndo conjciMuris, in noftro cafu pfscisc?
queri non poffctad qucmcumque cfTL^dhim , ut dc fcp.itct. concurrcntibusegrcgic Al.irf/7.r«r.»« rr//>. "iacr pofl tom. i.in
Praftcrcaex hoc conjcflurarumcomplexu .id fumnium in- rcfol de Sacram. matrim.caf i folmihi 31. iz.<ir ?4.ibi .• Pe-
fcrri poffetalia probationis fpecits, abilla Conc ili.ii'i divcr- trui volens contrahcrc matrimoniumcum Maria&c. in Ecc/e-
J) <a, quamvis forriiiicjdem xquippollcntis . Scd cum dcrrc- fia cum illa convenlens advccavit Preibyterum , ut fupponi-
tumhujiifiT>()di inco, quod rcfpicit probationem rfinfenfus , tur habentem poieftatcm, & duos teftes , coram quibusaccc-
contincat furmampraccifam , illa non potcft pcr jrquipollcns pit manum Mari,c hli z-erbls : Accipio Mariam inConJugein
ndimplcri, ctiam fi plufquam fupcrct ccrtitudinem formae weam ; Marianibil omninb ad boc rcfpondit , fednec m.:num
Conciliaris, cx authoritaribus, cumuiaiis fuprA §. 17. Ea rctraxit , nec deconfen/ulnterrogata fuit , lifC.Meafentcnti.i
rationc, quiactiam antcConcilium hujulmodi probationis eft , prtetenfum mntrimonlum Petricum Marla effe abfolute
jo fpecic^dcfcrvicbat ad piobanda matrimonia , fcd idcm Con invalidum , &"ullum, ficque inforo Ecclefi^ judicari dcbe-
ciliumaliamexquifivit, nonut ita dicam ,mortuam , .Mon- rc , Cirf& ibi ; DKesfecundo, &c. Hodpfo, quoconvcnerat
gcpctitam, & :i rcinotifrimis conjcihiris dcdu6him, lcd i^ ad Ecclcfiam , & accedcbat ad Sacerdotem in pr.rfentia te-
viva vocc Parochi , &Tcftium, reiicicndo in Ipccicquam- ftlum, & cenfebatur iniendere , & eonfentirc inairlmonio :
lihct aliam lcgiiim.im proKitioncm ; Cum enim ad mlti- Ergo fufjiciens fig^num crat, faliem ex circumft.intlis adjun- 3
tandos animos fcxagmta Pitrum , fc opponctitium huic fils , tuminteniionls , tiimconfcnfus , &c Rcfpondeoprimd y
&c.
Tom. IJI. Pars I. Difceptatio I.
^l
6tc.Nonpotefl deduci, »iji confenfus privativus , quiefttion
diffentire > lui etiam ad matrimonium non fuff.cit , c«w requi-
6 ratur utrinque confenfus pofitivuf , &c. Refpondeo fecundo ,
fyc.ttonfu^clt quilibetconfenfus etiam externus, fedrequiri-
turille ultimatus , qui adjignum principale , <3 formamex-
primituriSclSLon fujfcit confenfus , quem Mariapreetenditu r
/ledijfe a principioconveniendo ad Ecclejiam , adeundoSacer-
dotem ., fed requirebatur confenfus ultimatus , requijitus in
aHu formali , citnt jam cenfetur contraBus concludi, quem
]am exprimendum putabat , more Ecclejite folito , &c. & in
cafu prcefenti quid ajfijientia Presbyteri , aut tejiiumfectt ,
ifcutpote qui a foloViroadvoCati, ipjius Jolius verbaaudte-
rint , ipjius apprehenjionem manus viderint , Pueila nihil di-
cente , &c. Certe talicafu noncenfetur Parochus, aut teftes
vere adcontraBumprtefentes , ciimverusconiraffus nonjit ,
fedpotiits adaliquam Tragiediam, qut£ diverjtmoiam inter^
pretationem patitur .
§. XXVI.
Concomitantes oflendnntur prorfits irrclevantes .
X ^"^Uoad concomitantes, reducuntur haead duas, ad ta-
V2 citurnitatetn fcilicec, & ad non retraftionem manus
jnEcclefia. Primam fundatam in DeHffro». fa/». 12. in quo
adalium, prorfufquedifparatum effedum leguntur iila ver-
ba : Qiiianonclamavit ciimeJfetinCivitate: in individuali-
buscerminis reprobant communiter Theologi, & Canoni-
ftae, addudlifupra j^-a-wttwJ-S ii feqq.
Secunda veronon probatur in fadto , in quo habemus ,
He.non manibusjunCliscum F.fed : Inginocchtatapoco difco-
ftodal fudetto&c. Ec ; Quella Giovaneftava avvanti aLui
&c.EftaVa a bracciodi Ejfa F. ut deponic Petrus& : .Appog-
giata nel Confejfionario vi era la Giovane , chefeco conduffe il
dettoF. utdeponic Dominicus , &: Pigliatala inmezzoal
braccioinjiemeufcirono&c.wdeponn Alexander : E lapiglio
perunbraccio, e/a condujjefulaporta&c. E la piglio nova-
rnente in un braccio , e la conduffefuori di detta Chiefa : ut de-
ponic Antonius, & : Kitornando It, dove liavolo , mipiglibper
unbraccio, emidiffe, andiamoviatnCarozza: uclegicurin
judicialiConfticucoHe. decujus viribusbeneiJo/. decif. loj.
ftum.iz.cor.Priol.de mel\usindec.2J,g num.zi.part.ij.recent.
Exquorumfeftium concordidepofitione declaraturParo-
z chiRelatio, fadaCuriae Ecclefiafticae, fupponentis, F.ac-
cepilfepermanum He.juxta theoricam Specul.in§,S<epe 10.
fub num.j.dcTeftib.de qua Ciarlin.controv. 16. »«/«.40. Cum
enim ex rei novitateelTet : Tutto [lurbato: ut legitur in fina-
libiis verbisejufdem Relationis , nil mirumfi non fuitcurio-
fusoblervareea, quae adfuumofficium non fpedtabant, &
anathomica diligentia perfcrutari , an F.apprebenderat He.
infinebrachii , fea perunbraccio, utdeponit Antonius, a
braccio, utdeponit Petrus, in mezzoalbraccio , ut deponir
Alcxander, fed fumendo parteni prototo, brachii excre-
micatemcum tocobrachioconfudic, ad firmataperr/5f/dttr.
decif.zz9. num. j. iffeqq. Afftilt. decif 199. num 7. Baron- de
Corp. tit.de Manib.num.b. & Gratian. difcept. %i%.num. 17.
3 ibi: Quamvis utroque pollice , ideft pro utraque manu acci-
piatur , Synecdtche ii parte ad totum .
Si igitur non conftat de hac manuum conjunClione , in va-
num philofophatur circa illius fignificationem : J^uilibei
4 enim bonus Judex debet follicite inftare ad indicia indagan-
da, nonexhis , quce Jibi, uthomini occurrunt , jed exhis ,
^u^e fibi tanquam Judici ex deduiiis in Procejfu conftare pof-
funt: ut in terminisobfervat Camerar incitatoConfmatrim.
num.i^z.antejin & Haveman.de J ure connub.tom.z.in ^ppend.
5 ad conf 6^.fol.mihi^64. \bi: Judicemjuxtaaffa, & probat:i
judicare(2fc. Oliver.de matrim. part. -^.Jol.jy infinc, ibi :
J^uamvis Judcx uti privata perfona ex aliquodivcifumpu-
taret&c.ubienimltgitimisprobationib'S de reconftat , debet
^ 'pfi J"dexpropn(e credulitntis &c. Atque: Unumquodque
admtniculum,vel indicium , faciens ad m.ttriinonium , ad hoc
7 ut pojfit haberiratio illius adminiculi , debet probari leiitime
perduos teftes : funtverba Alexand conf. i jo. num. 2^. iib.^.
Nccin histcrminis habctlocum regula : Singula, qu<e non
8 profunt&c egrcgit? Camerar in citatoConf.matrim.mm..^\.&
4.2.Minul(qucimperfeftaeprobationesconjungunturin termi-
9 nis Parif.con.i^. num.'^7.& iZ.ltb.z. &Rot.decif^96.»um,7.
coram Emer.junior.
Verum quando eti.im hujufmodi manuum conjunflioco-
ramParocho, & teftlbuspcr impoffibilem hypothcfim fu-
Jo perlativdprobaretur, ili.i nonrclcvavct, nedumattemafen-
tentiafuperdeceptionibus, &allucinationc,quibusillacon-
grueattribui poffet , fed etiam quia non retraflatio manuum
inhiscafibusnonpotelldelervireprovalidoconfenfu , juxta
originalem doftrina m D. ylntonin. in Summpart.i .tit.i. cap.
i^. inprincip.Tabien.p!iTit£r in Summ.verb. Sponfaquaft.-i, n
num.^. ibique Armill.num.7,.& Bartholom. a Ledefm.de matr.
etubit.i) . quos refert , & fequitur Sanhez de matrim.lib.i.difp.
zz. num.6. ibi .- Secusejfet Jtquis foeminiemanum capiatdi-
cens , do tihifidem de matrimonio &c.fienim ipfa nihil refpon-
deat, non faffciens fignum&c. Guttierezeodemttaff.cap.12.
num.j.infine, ibi : Secus autem fi quis fxminie manumca-
piat dicens , dotibifidemde matrimontoifc fi ipfanihil ref-
pondeat : Beuft de Sponfpart. i . num. 5. fol. 7. Tarnov. lib. i .
cap. 84. ubi aflignat rationem , quia manuum acceptio ad
alios fines folet ufurpari, & przberec occafionem litibus ,
Haveman.de Jur.connub. Iib. i. tit 6. pofit-s num.z.fo/.i i^.
ibi .- Nutus &c dextrte porreffionem &c. heec figna ejfe <equi-
voca \ Et in Append tom.i. refp.^K ibi : Die hand von fichge-
geben : latine, manum a fe porrexit ,egregie ErroWer.de J uie
connub.lib.l. cap. 20. j^uib verb. contrahant. Sponfal. num.i^.
Jol.mihi iSj.ibi: At ver» caute agendum eft , necapieturmens
Puellie exfignis , animi confenfum non plane injerentibus , non i *
enimftatim ex complexu manuum &c.reffecolligi poteft , Puel-
lam&c.confenttre , poteft enim invitte furripere , & manum
Puell<e non fponteporreffam , zelnon tneum finem, utcon-
fentiret : Marchant.in Tribunal.facrpoft tom.^.caf.j.de matr. I J
vcrf Dices prtmb , ihi : Fxmina non retraxit manum ; Refpon-
deo non teneii retrahere ipfo inftanti manum , fed potuiffe ex-
peffare donecfuper Confenfu interrogaretur , ut fuam tum de-
ffiiim intentionem exprimeret i Etm terminisdurioribns ncn
retradtionis, fed fpontanese oblationis manuumcoram Pa-
rocho , & feftibus , bene Hoppingh.conf.T- antefin.verfSedre- ^4
fpondeturfoi mihi 19^. ibi : Conftat etiam inter Doffores , ex
dextra datione non Jiatim argui confenfum exi^reffum , ten-
dcntem ad fidem conjugalem , ciim ex mu/tis a/iis de caufts fui>-
inde adhibeatur : & cll punftualis</ff// 1 jq.Coram Peuting.in
pr ! ncip. ihi : At ftatim amboconcorditer mutub fibi manus per- ^S
rexerunt &c. & num. i. ibi : j^."' affus inter vu/gares Perfonas
frequens fecundiir» communem obfervantiam non priefefert
matrimoniicontraffum,fedprteviamdifpofitionem&c.matri-
moniicontrahendi Oc. Quae pundualis decifio magni facienda 1 6
eft, ne dum habita ratione qualitatis Tribunaiis, de quo
Bondcncolluff.legal. ?. »a»w. 7. ubi, quod quando allesacur i?
Rotaedecifio, non eflamplius quacrenda racio, & Vizzan.
de Mandat. Princip.legz.num.icj.uhi, quod tanta ell Rotae 18
Auditorum authoritas, ut quod ipfis in judicando placuic
communis opinio rcputetur , & in Romana Juris Tumu/andi
^.Martii 1707,. §. i.coramCard Priol. uhi , quod Rots deci-
fionespraebent normam in polterum judicandi , & in Legio-
nen.Parochialis zjulii 1706 §. Admijjacoram Kauniz , ubi ,
quod Rotacauthoritas potius venerari meretur , quam fcru-
tari, &in Romana P rimogeniturte de Corfini s 16. Maii 17 10.
§. zS.coram Aldrov.indo, ubi , quod Rorafacit opinionem
communem, & prasvaletaliis, eciam excra Statum Eccie-
fiallicum. Sed etiamquia nonailegatur auihoritas in con-
trarium, undeilla habeturprocafulegis, utoblervant Bfrr. '9
conf.il- num.6. Franch. decif. 56 \ num..\ Surd. decif 29 . num.
■^b.Gratian.difcept.^^ii. num.2().& Roccdifp.ii) i.num.zf. &
fitmaviiead.Rot.deciff 60. num-lpart.iS. recent.& in Gerun-
den.Beneficii S.Martii 1697. $ Secus coramMuto, &inS)ra-
cufinaPrimogeniturte 20. N»vembr.i697. infine corameod.
$.^ XXVII.
Subfeqnentes in nnlla covfidcratione lubeudus ejje
demonjlrattir . '
QUodcmumadfubfcquentes, illa fur.data in matrimo- I
ni confunmiatione , poterat , imo dcbebat prorfus
omitti, uti deitllabile fadum, faltcm fccundum pr^fcn-
tem juftitiam , quia ^ Tribunali Ecclefijllico pcr lcnicn-
tiam, in judicatum tranlaflam , & a Papaapprobatamqua-
lificatur proa<3ione, diur>a pcena triremium: Si enimju-
dex Criminalis credidijfet matiimonium va/idt.m , utique nul- z
/us fuberat condcmnationi , velpcrnte locus , ideoque nonvi-
deb.itur e\fc probabi/e fudamentum quod &c. captivarei intel-
leffum: iit in ird-viduo oblcrv.it Cjr</. de Luc. dc M.itrim.
difc.(-i.num.z\. Ncceftde illa mirandum, raticnc addvda
pcr He.infuoConltituto, ibi : Clcondifcendevo , perchefta-
Toin man fua&c perche /crrore , ch: bfjttoperejjerftata&c
in^.mn.Tta dalfudctto F.Scdui\\oni-mc\V\m , &deceptionem 5
f.icilii).'!prafumi in tenerisPucllis, Virorumconvcrfationum
ignaris, interniinisobfcrvant Knipfcbildtde Fideicom.Ko-
bi/.cap.
24
Dilceptat Ecdcliafl:. DominiciUrfayac»
bii.cap.S.nuin.tio.uh], quod hujufmodi rTvulJcrum fragilitas difcendevo, percbeflavotnmj»[uit^ che peraltrononfdmai lo
naturalis, & immutabiliseft : Tiraquell.ad Leg.connub.leg.
9gloff-i.part.i).num. 137. ubi refert illud Pro^mw arf Cin-
thiamlib- s.
At nimium faciles aurem prahere Vuella .
Barhof.Vot.decif.iy. num.ios. Carol.Ant. de Luc.adVentrigl.
inPTax.part.i.dematrim.met.contraS.annet.'i.^.i.n.').JoviuJ
conofciutoy necenofco&c.per Marito&c. CuieflTe credendum
probant authoritates, fupra addutlae , d: addimus -<4^^. i»
cap Sttper eo num. 4 de Confarg.iJa0init. & Mafcard. de Pr«-
bat. concluf. 13;. num.8.
Illavero, quaededucitur exdepofuione utriufque Aloy-
fii, domumF.commodantium, non probatur in fadlo, ex
deSolemn.incontraff.Minor.gloJf.().(!-J.num.ioz.ubi, quod quoiidem teftesfuntm eorumdiftofinguiares, ut exledu-
matrimonium non redditfagaciorem, & prudentiorem mi- ra ,_ficque nullo modo atteridideberit in teTmMs^Alexand.
norem , Card.de Lucde matrim.difcS.fub num.ii.&ad Con,
cil.difczS.num. 12. &Rot.decif.2l.num.-i^.&feqq.part.\z.
decifiS. num.iopart.i6. recent.(S in Peraftna Matrimoniiis.
Martii 1688.$. Litterali coram Uervault .
Refpondemus paritercum punduali authoritate Antonii
Galeatii Malvaticei in conf 84. num, 9. inter Conf. diverf. de
matfim. quod : Citm in cafu propo/ito &C. nonintercejferitcon-
j fenfus , per copuUvn fubfequutam perfici non potuit matrimo-
nium ; Nuptiasenim non concubitus , fed confenfas facit leg.
Nuptias -ii ff.de Reg.Jur.uhi G/ojf.quod fa:pe eft concubitus ,
Jicet non fit matrimonium Galganett, dejur. public. lib. 3- tit.
j io.de Nupt.in princGargiar. conf.19. num.z.& 3.ubi , quod
quandononconftat devahdoconfenfu, licitum eftContra-
8 hentibuspropria authoritate recedere , etiam ficopubeflet
fubfequuta , GigasinSing.de matrim.\mpreffis poft Confjing.
9 51. fi^jy.ubi, quod fequenscopulain hiscafibusarguit ftu-
prum, nonmatrimonium ; Havemann.de Jureconnub.tom.
zin Append.adconfi^.fol.mihigjo. ibi : Talis copula non re-
perit materam pr/e]acentem : Portellde Dub.Regular. tom 2.
cap.i^j.verfAdpritnumdicfol.mibi^zi. ibi .■ Traditioenim
10 corporisinter Conjugesnonfit , nijiper veyummatrimonium ,
verumque Sacramentum, quod in boccafu non intervenit .-
deGraffisconfis- num.it./ib. $. de Sent-excomm. ibi : Nec
H confenfus iftedebeteffeoccultus , fed exprejfusifc. aliternon
inatrimoniuin, fed adulterium, velfluprum, aut fornicatio
diceretur &c.^ /jodie clare patet per Concil. Tiid. (:fc.etiamfi
fubfequatur coputa ; Bottiglier.de Succeffion- cap. i. tbeor. 5.
vum.6. ubi , quodhoccaluabfqueSententia Ordinarii uter-
quc Coutraheniium poteft difcedere^ primo, & cum aiiis
fecundumcontrahere matrimonium : Oliver.de matrim.nul-
Ut.part.i.fol. jg.ibi: Confenfusfi defuerit ca^tera etiam cum
ipfocoitu conjugali fruflrantur , &cofruunt. Et in terminis
12 (ponCaViMmRot.coramCelf.decif.^jH.num. ■^. &decif.ii%').
T)um.i\. coram Emer.jun.
Alias F, ex proprio dolo, machinationibus, & malitia
commodum reportaret, quod generaJiter improbat Rot. in
Ferriarien.Reftriffus Ghetti iz. Mart. 1697- $. J^uoenimco-
yam R. P. D. Lancctta, Sc in terminis improbat BroVver. de
13 Jur.connub.lib.i cap.i^.de Sponfal.dolmalcontrafl.fol.mihi
J77. ibi: Stepe folent&c cencubitum adjungere &c. utdolo
captosmajoribus implicent pedicis , utque efficiatur, quafire
n»n ampiiiis integra , difficilior refiliendi poteftas &^. jQuod
14 quidem fiagitiumduplex continet crimen: & Oliver. de ma-
trlm.part.l fol.j^.ibi : Fraudem neminideberepatrocinari ,
15 fed potiiit fibi , quamalteri nocere, nefruHum fu<e malitite
confequatur : cr jimicin Curf.Theolog. tom.^ . de Diffolut ma-
trim fefl.i\num. ■>,<). \b\. Dolus neminidebet patrocinari , &
nullus debetjui perdere ob alteriut culpam. Et Salfed. in
Praflic.CTim.canon. cap.-Ji.de Clandefl.nuyt.fol.z%6. ibi : Quod
finontantum matrimonium ctandeftinumcontraSum fue>it ,
fedContrahentes carnali coputa conjumaverint , graviore fup-
plicio immune hoccrimen ab atiispuniri oportet : Veg.in fumm,
cap.iyde Matrim.caf.S9. & cgregid S.C.C. in Ulixbon.de qua
in Tom i.part.i. difc i- num. 108.
Atquandotot nonadcffent congruae refponfiones huic fe-
quenticircumRantiz, fola fufficcret animadvcrfio, quod in
16 hiscafibus matrimoniiconfumatio, tunc folum dcfervirc (b-
lct pro conjeflura, quandofcquuta fuit affcdu mariiali, in
quibusterminisloquunturomncscxadverlballegabilcs, qui-
hus iddlntus Oliverde matrlm.part.z. fol- S0.& fol.61. in fine ,
&part. i. fol. 66. pat\tcTinfin. ibi : Quiomncs ptobant non
(infericontraBum tegititnummatrimonium , atque iia proillo
17 noneffe judicandum , quando copula non prteceftituxorio, vel
maritali affe^u refpeilive : Circa quodcrcdcndum eflc affc-
Tcnti , prribaverat/w;>ra</./o/. 50. rcfpondcni.lorcgulae, quod
18 ncmoaudiatur , aljcganspropriam turpitudincm , limitari :
l^uando .igitur dc anim,e pcricuto ; Quod iifmnvxtetiamRota
indecif.^T.num.^\. poft Zacch.qu<tft.mcdic.legat. &Oiiver.
fot.b^. in princip.<\un\ accedcnteConjugis con^fllonc: Ctrca
]f) hocnon eftulteriui difputandum, quia in ctarisnon cfiopus
mrgumentis , %'tlctnjefluris
(|uoautcm.ifrcd\uleqoura fucrit in noflro cafucopuia de-
ciaiavit cum juramcnto Hcinfuo Conftitutoibi : locicon-
conf. i^l fubnum.i. lib.z. uhi, quod hoc cafudidum unius 2S
tellis fingularis nec etiam declaratur per didtum alterius . Et
in Jure reiicitur a Grat.difcept-S^^.num. 1 5 .&\-j.& a Rot.dec i j
634. num. 8. coram Burat. Atqueprorfus infubfiffensdetegi-
tur exipfis met verbis diftorum teflium, refcfentium pro 14
Authoribuscju('demconfefTionis, tam F. quamHe. incon-
fufo, 2c fignanterilla AloyfiiP. ibi .• Anzi , che per mag-
giormente indurlo ata'catto, tifttppofe, chefenon lacendu-
cevavia inquelta fettimana&c.equantofoprao narrato, me zj
fanno raccontato fuffeguentemente motte attre volte , si il det-
toSign. F.cheta dettaSig.E.ScinWla Aloyfii B. ibi ; ^lter-
nativamente funo e faltro mi differo &c.Sc ibi ; E dato quefto
appuntamento , come efftdijJero&cQaxpTopTia orisconfef-
fio fuperat omne probationis genus , ut contra eundem te- 26
flemfirmavit liot.decif.ySl.num.6. part. iS.recent.Siigitui
Authcr harum confeflionum e(l ipiemet F nullumgradum
probationis conf^ituunt teftes, de illodcponentes, qui non
magisprobant , ac illiaquibusaudivifTedicunt ,ut in tcrmi- zj
nisobfervati?»'. decifS num.z^. coramArguet.nevideaiuT
plusefTefideicopiaE quamoriginaiicontra Jf^;. incap. Licet
ex quedam de Teftib-ihi : Citmfatis videretur abfurdum , itlos
admitti, quorum repetlerentur Authores : & obfervat;«f)K/
Vot.impteffoinpart. i^. rfCfof. inordine;/ 5 3 ^. num. 11. & 28
num.lz.b m.Marceltus Severolus , Canonifta cetebertimus ,
& Juris Confultus maxime exercitatus , ninuumque erudi-
tus , &omniiimfcientiarumcognitione percelebfis . Erfirma-'
vitRota inFirmana Prtediiic). Martii i6t)^. $. Non minut
lOramCard.Capraia, & tn CaValhcen. Vecuniaria S Junii
1 696. ^.Simititer coram Olmo : & in noflrispraecifis terminis
Rota ceram Scraph. decif. Z9\.num. 1 5
Recurritque fempercongrua animadverfio, quodmatri-
monium, nonConjugumconfeffione, inabfentiaParochi, 29
&teftium, fedcx adu, coram iflisgefto probatur, in ter-
minis InneC in cap.Tuet Eraternitatis de Sponf ibi : Imdptus
videtur , quodetiamfi conflctmodd , quodad invicemconfen-
ferunt , quiahoc confitentur , tamen non efl matrimenium :
Gargiar.conf. 19- num.^.ibi: Matrimoniumper confeffionem jo
mulieris , quodex verbis taciti colligcbatar , non probatur :
G fat.coaf.7 yn ..^z.inter Cenf mat r.diverfde Vatduar.obferv.
2 3 .num.94. &feqq. Mhi , quod quidquid efTet a nte Concilium,
quandomatrimonii probatio^ foloConjugumtonienfu pen-
debat, poft Concilium hujuimodi confclfiones ad nihilum ji
defcrviunt ^ar^o/. loqucnsin terminismatrimonii confuma-
ti , cum fignis approbationis, &lactitiae Vot. decif . num,
115.0^ feqq- ibi : Prcetenfaconfeffio de matrimonio&c. fuit
iii.'/us tiiatrimenio poflerior, qui fanare non potuit defeflum }£
confnfus , in ejus cetebratione intervenicniis .
l^raecipu^ quando hujufmodi confefTiones emi fTat fuerunt ,
ut innofiro cafu, prasfenteSponfo, & durantc adhucallu- jj
cinationc, e^regie Parif.cenf.6o. num. ij. tib. ^.ibi: Tatem
confeffionem , & z>erba in nihito obcffc , &c ex quofuerunt
prolata durante metu , & extflente eademcaufa metus , &cen.
fcquenter omniatunc temports , nedumdiSa, fedetiamfafia 34
tolluniur, & nonfubfiftuDt, quiacenfentur omniameticutofa y
&fa6ta, &diila: Ventrigt.in Prax.part \. annot..\. $ z. de
m.ifrim.met contra& . num.i\. Ricc.decif \y num.6.part.i.&
Seraph. S6i.num. 4. ubi , quod ctiam indubioaflus inhis JJ
tcrminisattribuuntur caufx praeccdenti Atque fucruntpo-
Jlca hujufmodi confeffioncsrcvocatsc, juxta punclualesau-
thoritates, quas3\lcii,3t Barbof.in d votodecif.i. num \20.fc
i-i;rcgic Cerrad. Weidman inier Cenf diverf. German. conf 6.
fub num.^4.\h\ : Etlpfa, & eafdemnunc veras confeffaefl , 36
& ,i quibufdam&C induf}am\e , & perfuafam dicat , ut ex
rcfponfione &c. Certe pr,rfumendum efl ijfam fatutlsfu,e ma-
^is mcmorem fulffe in refponfionibus ad pofitiones , &c quam
priiis , ubiex inftig.itione pravorum l>ominum animatajuit ;
& firmavit/JoM/w Perufina Matrimonii ly Martii \6HH. $
Retiqui vere coratn Hervault ■
$. XXVIII.
n
Tom.III. Parsl. Difceptatio I.
25
$. XXVIII.
Oflenditwr , Tarochum non affe£iajje non andire in
noftro cafu.
j ^Edquatcnusomniaiftadeficerent, conftaretque de iodu-
O bitatoconfenfuHeinuiiaqueadeffetfententia, canoni-
Zansillius deccptionem 1 adhuc matrimonium efletnullum
exdefcftu inteliigentiaeParochi . Habemusenim infafto ,
«juod ifle ad omniaattentifTim^ii, eundem confenfum non
percipit, proindequematrimoniumeft nulium, juxta lite-
Talemdifpofitionem Sicr.Conciiii Trtdentim feff.z^deRe-
format.ntatfim.cap.i Hujusfiquidem inteiiigentia adeone-
z ceCfaria e(t , nt non fufficiat iilius ibla praefentia materialis ,
&phyfic3, fed requiricur moralis, & humanomcdo, ut
probavimus fupra $.ii- num.i. Imo etiam fi Parochusac-
3 cedat animo adverteodi , & deinde vageturanimo, tem-
pore, quo Contrahentes proferuDt verba , matrimonium
adhuc ell nuHum, ex allegatis fupra §.ii. per tot. Mult6
magis, ficonfenfum verenon percipiat, etiamfi affedtate
4 fehabeat, exdoarina.ia«f-6«, quamcommuniterfcquun-
tur Theologi lupraallegati ^.ii.pertot. quiegregie refpon-
dent omnibus contrariis, & aperiunt verum , & germa-
j numfenfumrefoiurionum hu.nsSac. Congregat.quaefoient
incontrariumallegari, ut videreeft \n^.\^.pertot.
Quae tamen omnia dida fint ex abundanti , & ad folum
materiaEomatum. Suppofiiofiquidem, quodafFedtationi-
hilaliudfic, quim determinata, &confulta omiCfioalicu-
6 jusrei, utin noiiristerminisbeneobfervant Sancb deMatr.
iib.^. difp i^. num $ Guttier. eod. Traff. cap.69. numi &
Jtofftgnol. in Praxi Theologica Leg.tom.io. de i/latrim.prtenot.
jinum.y Ejnfdem affedationis termini , nec etiamire-
motifllmiscafuinof^roapplicantur, tamfihabeaiurratioad
fubjeftum affeftans , quim ad rem affeftatam .
Quoenim ad fubjeftum affedtans, nofler Parochusnon
claufitoculos, neque feobturavitaures , neque fugam ar-
lipuit ab Ecclefia, &tamen quod ifla facere debeat , qui
vultaffeftare, declarando rcfolutiones hujus S.Gdeaffe-
g ftatione loquentes, in terminis obfervant Fagnan.incap.
^uoniam, num.zj. de ConJ!it& Natal tib AlexinTheolog.
tiogmat.&moral. de Sacram. Matrim. lib.z. art.i de Confenf.
tlandeft.propofit.i.reg.io.infin.fol. mibi 494. Sed permanfit
in medio parvx Ecclefiae, difcurfus habuit cumF.abipfo
8 nomina in folio fcripta recepit. Quandopoft hazcomnia ,
iterCkm de macrimonio idemF fuii loquutus, perfe^ifTim^
audivit, ut ipfemet CurlaeEcclefiaflicaE retulit; Vocavit
tefles, exinduftria inEccIefiaexiflentes; Ipfos rogavit ,
vc propriumdarentnomen;FuitqueuItimusindifcedendo ,
&redeundoadSacrifliam, ut mifram celebraret , quotem-
porepoteratetiam F- matrimonium coram ipfocontrahere ,
juxta exemplum, de quo Card. deLuc.de Matrim.dijc.r.
9 nbi de matrimonio contrailo coramParocho dicente,- Do-
minus voblfcum : dequo n\2Lmczi\iRot.cor.Royas dec^li.
Cfinpar.ti.rec ^(ff.j^j. cumaliis , dequibusinrom. 2.^.1.
difcept. 10. num. i j 5 .
Quomodo igitur poteftdici, ipfum afreftaffe nonaudire
verba, vel non viderenutusillius matrimonii , cujuspro-
bationes tantisdiligentiis procuraverat ^ teftibus, recufan-
10 tibusdare proprium nomen, utdefeipfodicitPetrus, ibi :
Che egli fi era trovato acddentalmente , e che non occorreva
^are il fuo nome , il quale poi dijfe , <Src. Et clariQsidem Pa-
jochus in Relatione fa6ta Curiae, ibi: Ebencheilfudetto
Tietro, ifc.diceffenonvolerejferteftimonio., mapoiavendo-
Xli'ofatraiftanza,comefichiamava, mi dijfe chiam.trfi , &c.
It r^ecinfiflatur ineo, quodterga verteritinGonfeffionario ,
quia cOim non effct ncquc de forma , nequecongruentiiis ,
tnatrimoniutnibidemcontrahi , minufquepoffet divinari ,
He: vellefacere figna, utexadvcrfo figuratur , fcd potiCis
credere debcbat voIuifTe loqui ad imitationem F tergorum
verfioinhiscircumflantiisnoneft modusaffeftandi non au-
11 dire, utdefepatetj Vcrba enim non minusiparteantica,
qu^mportica audiuntur, experientia tcfte , quandorevera
adcflquiloquatur.
Voxfiquidem: C urrlt concavo , velreflo, &c.fpatio&c.
finuUaintequalitas impedlat: jux'a Mathematicorum axio-
ma, quod P/;«/o attribuic Bartolus in Traffat del Suonode
Tremori armonlci, e deWUdito traS.x.cap.i fol. mibi 99 . verf.
Oravedere, tffRot.<iecf.6.num.\\. ^declf.7. num.j- apud
JJ Antonell dejurib. Clericor Et, habita rationcabbrcvcm
diftantiam Confeirionarii i loco , in quofletit immobilisPa-
VrfasteDifcept.Ttm IIL
rochus, non obfcare deducipotcflexiis, quae nlmisfolidd
&d\iCTt\t yitalisjordan. f in Romana Sapiencia , afqoe iti
Rcgia Gallorum inUrbe Accademia pualicusMathemari-
cacProfeffor, jammeuS Magifler) infuo Euclit/e Re(}itut9
indemonftrat. princip. Parateilorumpoft Tbeor. 18. prapofit.
Z6.lib.l.
^ Quo vero ad rem affeaatam , hoc efl ad verba He: afFe^a- 14
tio non potefl effe Infubfifientior. Si enim nonconflatdc
verbis , quat difta fuerunt in Ecclefia , dum ipla cum ;ura-
mento afferuit: per il quale t/atnmonio non pro/eriiparota
alcuna: PetrusafTerit, fuifTe taniummodoilla : loancora :
A\oyfi\xsP.Cbeanche Leirifpofedisi. Aloyfiu. B Dijfe ,
dff . Sig. Parocbo quefta e mia moglie , e voltato alla Sig. Elena
Nonfono lo voftro marito ? Ellapiii congPatti ■, che con lepa-
role facendofi rojfa, dijfe dt j/. Dominicus.- Non fentii ,
che la fudetta Giovane av.inti al Parroccbiano , ne avcnti
Noi altri dicejfe cofa alcuna: 8cini\tOcxam\ne : Dijfe non IJ
jocheparole, che iononlepoteifentire. Antonius.- Siava
tutta timida , epallida , nonproferi mai parola diforte alcu-
»a. Alexander: Nonparldmai,nediJfeparoladifortealcu-
na con alcuna perfona^ ne diede confenfo , ^c- Quomodo
quaefo poceft dici in hoccafu, Parochum aflfedaffe non au-
dire, velnon videreca, quzabfolucencganturabilla ,qu2 16
praetenditur fuifTe loquutam , &^duobus teftibus, inomni-
bus conteflibus , non afirmantur ab altcro pro matrimonio ,
conduflo ad audiendum prxcisd , & illa negante cum illis
claris, &univocis verbis, oportunircpctendis: lononfeit'
tii, cbelafudetta Giovane avanti al Parrocchiano , niav-
vantiNoi altridicejfe cofaalcuna : & prorfiisdefiruunturi
conbinacionedi^orum tefliumcontrariorum? Quanam ve- 17
rifimilitudinisapparentia praetendipotert , Parochum affc-
ftate non percepifieconfenfum illum Hc:circa cujus non cxi-
ftentiam adcft fententia ,fervatisfervandis lata ab Eccleftia-
ftico nimirum qualificatoTribunali, in judicatum tranfa- 18
£la , & ^ SS. poft maturam Gaufa: revifionem mediante or-
ganoejus R. P. D. Auditoris fpccific^ approbata f
Nonobftantc, quod eadem verba auditadiftinddfuerint
ikPetro, & confuse h Dominico, ut ineorumi. examine 19
depofuerunt. Ultraenimcongruasrefponfiones, datashuic
clarsE auditioni Petri , & confufae Dominici , fuperaddira
inz.examine, quaelegipoffuntin $§. »0. eSr 2 jSempcr ur-
cet animadverfio, vimque facit intelleftui confideratio, quod
Parochus, eximprovifo vocatus ad audiendam confclTio. i@
nem , &fimplicitatemaxima , opcimaquebona fidefccol-
iocansin GonfeffionumSede , sffeftate non audiveritid ,
quod coramipfodidlumhonprobatur, quodquc unusextc-
fiibus, adaudiendumcondaCtus, cxpropriaoris confeiTio- 21
ne, fimpliciternonaudivit, coram Parochodiilum fuiffe,
ut legitur in juratoexamine, ib\ : lo nonfentii, chefafu-
detta Giovane avanti al Parrocchiano , 6f c dicejfe Cofa alcu-
na, ifc.
Etquod prorfusintolerabilc videtur , omifTonimisfolido,
inconcuffoque ufquead prtfentcm diem modo difcurrendl
deaffedatione, velqaia Parochusclaudatoculos, obturet
aures, velaufugiatabEccIcfia, exanimadverfisfupra «u- tt.
wr.7. afFeftationem praBtendercex fadi ferie , & illisprae-
fumptionibus, &conjc£luris,circaquasolcum , &opcrjm
perderent ipfcmet Hermes, Ccecilius , Cf Camo, quicum-
que ex illis fit Author, vel Audtormodi lambiccandi, &
iiltrandi, & diftillatoria: cucumellae (decujusfignificatio-
ne videri poteft Glojf marginalis inl.Si quando, verb. Catel- Zj
lianus Cotta circa med. ff. Sifervit. vendicet . ) quod inter
Chimicos non conftat, dum communisquidem Schola in mt-
giftrum agnofcit Hermetem Donzell. nel Formaceutic. nellln-
troduzTJone $ ■ Altri, fed nondefunt illum attnbuentes Caf-
cilio. ut videreeftapud Ptm.in Hiflor. natur.in princ Eptft.
Vefpaf. Imperat. foi mil'l 16. Etin Autborem agnofccntes
C.tmum , iEgy ptiorum Rt ^em , uc probac LucateL nel Teatri 24
d'Arcanif'ol.mibiio.circamed. ve*f. E percbe Camteftatol'
I'ivei ore , Cf Autore, &c.
Quinqueigitur exiftis, imdetiam fimulunitimadlaboran. s;
tcSj operam , & oleum pc dcrenc, prxtendendo cx illa-
rumexquiiitifTima diftiliationeunicam mifcr.ibilcm guctam
affedlationis Parochi extorqucrc. quando dconverfocx fo-
la, &fimplici manuum comprcfTionc ex illis undiqucma-
nat unda fraudis . dcccptionis, machinacionis, malarum
arciuin, allucinationis, minarum, dolofarumfu.;fionum , 16
&c.iuxt3prscifa verba Scntencis , de quafupra^.ji.
f XXIX.
%6
Difceptat Eccleliail. Dominici Urlayae.
§, XXIX,
Diluuntur Ob^eBiones eontra Varochvm^
t VT Ec replicetur , Parochum terga vertifTe; Quia fi pote-
[^ rat, imdtenebaturaufugere , imo fi debebat matri-
moniopofitiverefiftere, ad effugiendas poenas , &noncom-
tnittendum mortale peccatum, ut probavimus fupraj}'.: J-
WKW.j.eiy j. Nedum nihil malifecit rergaVertendo, fedpo-
tiCiS ilie fuit aftus meritorius, quales funt omnesilli, qui
j fiuntadevitanda, &effugienda peccata, Itaut mircim vi-
deatur inculpam imputareeidem Parochoaftusveremerito-
rios. Obfervando prsEcipue, quod idem Parochusnatus ,
&enutr)tuseft in illisRegionibus, ubi ; Fartov.s les Conci-
les , &c cettcfolemnite a eflifortfoigneufement recomandee ,
tnefmes , ilyaeupeined'exeomuntcatioa, nonfculementcon-
tre les Curez, ^ui adminiftrojent , &c. aceux des quels les
I mariagnes naurojent efte prochmez , &c. mais aujfi contre
ceux, qui aurojent neglige emepointles comandewentsdeW
Eglife; funt verba Caro!. Feuvst de Abuf. lib.i.cap i.nu-
mer. i J. Certius quia in fe ipfo ftatim reverlus , confiderans
forfan, quodnon reperiebatur in Patria, quodque proprias
fatisfecerac confcienris, ofterdendo, fe non aliifiere vo-
luntarieclandeftino mairimonio, poft paucos padus perman-
4 fitin Ecclefia > difcurfus habuitcum F. (eftes contrariosad
fevocavit, quotempore nonunum , ied pluracontrahi po-
tetantcoram ipfomatrimonia, foitqueultimus in dilceden-
do, quae circumftantix tanta evideiitia exceptionem affe-
Aationisexcludunt, utnihilmagisaddi poflit proilliusex-
clufione.
Minufque infiftatur in eo, quod replicatas emiferitattc-
j ftationescircahocfa£tum ; Si enim licitum fuit Petro, qui
inprimo examine faltem implicite negaverat iiutus, illos
fuperaddere in fecundo, &Dominico, qui dixeratprius ,
non audiviffe, He: aliquid dixifle, in poftetioriexamine
contrariumcieponere . Quareeidem Parochopermi(fum non
^ critRelationem, faftamCuriaeEccIefiafticae, declarare ?
Cum hac tamen maxima differentia, quod Parochuspri-
tram Relationem feceratabfquejuramento, &adfeexcu-
ftndnm cofatn JudiceEcdefiaftico, teftes verocontrarii in
fecundo examine jurato , depofuerunc contrarium iiiius ,
quod in priori cum jnramentoaffirmaverant . Et tamen quod
ip hiscafibusoptimefegcrant Parocbi, novasdeclarationes
addendo, hafqucanteponendaseffe priinx, in individuali-
bus u-Tminis firmavit Rot. cor. Peuting. dccififg.numer.j.
Crfef-ihi: Et hoc ipfum ejufdem l'4rochi depofittojudicialis
mffifmantis , nullum fuijfe matrimonium conttalium , ccm-
n proiat, &e.Etparumrefert, quod idem Parochus extraju-
dicialtler aliud attcftatusfuerit , quia judicialis affertio ma-
gis attendidebety utlateprobat, &c.Idqtie ebmagis , quia
Judiclalis atieflatio pofterior, non fit antecedenti extrajudi-
Ctali CoKtmria , fed potiits dedaratoria , & Jicmagis atten-
denda: Et generaliter quodfecunda atteftatio jurata , de-
ciarativa , & aliunde adminiculata , praeferenda fit priori
Rotain Roma/ia . [euj anuen.teflamenti x. jiprilis 16^1 $.
In confliflu coram Cardtnoli Matth.eio .
8 Speciemqucbabct veri patadoxiprctenfio convincendi de
mendacioex tftifmetdepnfitionibus, &aliisconje(3urisPa-
rcchum , in fuodiOo cuncordamcmcumduobustcftibus, &
totaliisprobationibus , de quibus fupra ii ^ iZ.ufque ad ^.
^T,- Hof enim effc proprie di vinare , quod nimis periculofum
rcputatur in hia matcriis, in individuo notat Bjid. incap. E.x
trarffni Ifa fuh niim.i.de Keftit. fpoltat Ci^ Nicol. Ruckerius in-
rerCo"ftl. mntrim. diverj Getman. confl^. num.z^.& Hop-
ping. conf.-j. verf At cumfol:<)i.
Artentis pratcipue inftibfillcntia in faiin , & equivoca fi-
pnificationcin jureconjcOurarum, &fignorum, ex quibus
inducif>rartenditur Parochi fcientia , ex alUgatis fupra $.2<i,
9 Si cnim illa iiulln modo probimur in faflo, & in totorigore
Thicolopicononatimittuntur.jb Authonbus, allegailj fupra
</ |5.:6. QuantA minusdcfervire potcrunt .id convmcendum
noftrum Parochum , rum juramento afTeri-ntcni , illasnon
jo vidiffe, & proindc matrimcnaim non ftndc contrailum .
Jn his enim cnfiiius attendi cap;icitatcm Opcrantium, &
fommuncm, non cprcgioium Theologorum , &fubtilium
ScholaflicoroTn micllircndi modum, in tcrminisobfcrvant
iddu6i pcT Qabriel. a Sanii. Vincent.de Matrlni.dtfcept.l.
quicft 8. num 74 ibi : Ncc &c tiJJiffi.ult.iics Thcolcgicas ,
neque ad illatum formalitaici aitenJetc , fcd adcommunem
loquen.il modum : fioft de Conir.i^l . matrim cap.}, iium.i^j.
ijGunier eod ira(l fj/> j iiiw i j. Subtiliias ciiim pcfiii.
ciofa reputatur, ncc facile ^ Judicibus admitrendaeft , ot
obfer vat Fagnan tn cap. Cum effes num.^ J . de Teftament. Et
propter nimiamfubtilitatcm fspeerramus, adfenfum, &
verba Batdiinleg.t.fub nttm.i-j. C.de lmpub.& aliif fubftit.
quem refertiJofa indecifioy. num.i.par.iS. receat.uhi quod
idem Baldusnon fuitcraffir Minervs.
Indeque videmus, quod fi Parochusnonintelligatidioma II
Contrahentium, matrimonium non valet , etiamfi memo-
riae teneat confufos illosfonosidiomatisfibi ignoti, quibus
verus confenfus fignificatur .- Surdinamque fumusontnei in li
linguis , quar non inielligimus : ad lenfatn Cicetonis lii^.f.
Tufc. qu/efl. &obiervat generaiiter PignL,tell.ct»ifu! sS.fub
»t<m.2./ow 6.&in noftris terminis Ventrjgl.in Prax.par.i.
deTeffib. in Caufa matrim.adnot.^ ^.i.num.z. infin.uhi ,
quod nondiciturpraefensParochus,fi non inielligit quid agi-
tur, &alii, addufti fup. num.ii. Im6 non defunt Autho-
tes, firmantes, matrimonium nec etiam per Interpretem
in hiscafibus validumeffe, ut videreeftapud Popt.de iAatr.
lib.s-cap.ii. num.ic.e&nuone, qaia : fi ParocAus , &te- 1}
ftesper Interpretem intelligant qiiod agitur , mn ptjfurttilli
effeceiti, neque Ecclefiamcertam reddere, innvmeris enin*
litibus pateret aditus '&C. Teftis deponere debtt de his , qua:
novit , & quibus pr/efens fuit , & fic per propriumfenfum ,<:;
non per fenfum alterius : & noviliime Gav^r-d. inTheolog. I4 ,
exantiqtom.^.qu.afl.i de Matr. art.S num.i6.fB! s^S-^^t ■
Parochi prafentia , & teftium neceffaria eft pcr Trtdentitmm .
ut certam reddant Ecclefiam de matiimoniojam contraiio , un-
defiParochus, & tefles audirent per Intetpretem &c.matri-
monium effet nullum , quia debent effe tefles de ttfu , -<if audi-
tu immediato , non mediato .
Sumit robur exorbitantia hujufmodi pratrtnfionjsconvin-
cendi Parochumabillius verbis; Nonenimailcrit , nonau-
diviffe verba , neque vidiffe nutus He: quo cafu ex legiti- i j
mis, & concludentibus probationibus poffent forfanappli-
caritermini iilumconvincendi ; Sed cum repetito jurarocn-
toatteftatur, ibi: Lndetta Elena nonparlomaj , nediede
altrofegnodelfuoconfenfo^&c. & ibi; No» pualtffere ,ti)t fe la
detta Elena &c. aveffeparlato, dfattofegnoverum, ionmm
l'aveftifentita, bvcJuta^c mentre per JehitvdtTlamia Cari-
caflettifempre avvertito, ^attentoa tutto Oc. drcti^Qaam
attentionem concordant omnes teftcs, duindicunt, Paro-
chum, coram F.& H.femper ftetifte, niWque aliud egSf-
fe, quam exire a Conftffionario. In his enim rcraiinis » 16
prjEtcndere Parochum convincere, nihil eft aliud, quim
velle, ut ifteaflerat id, cujuscontrarium non feunei cum j«-
ramentoaffirmavit, paratufqueeft , veritaEeHaimpeileste,
in aeternum affirmare .
Sedquando, perimpoffibilem hypothefitn , admittere-
tur, quodex magnificatisconjeduris, & circunftantiisfi-
miilunitis, (uppieretur Parochi inteliigentia, hocnilaliud
eflet, qu^m peraEquipoIIenshabereeandem Paroobi jntcUi- 17
Ecntiam . Si autem hanc aEquipollcntiam non a-dmiitunc
Theologi ex fcientia totius Viciniz , mille rcftium , & mui-
tarum perfonarum egregiarum, totius Populi, Magiftra-
tu.'?, & Picbismultitudine, & Ccctus Virorum qualificato-
rum, &magni numeri Perfonarum, in Ecclcfiafticai-MiaTn
majori Dignitate conftitutarum, ex authotiUitibus , fupra
allegatls j^. 17. Et ex cadem ratione per eofdem Authorcs ad-
duaa,nccetiamaequipolIeret in noftfocafuprfffciitia totius
humaniGeneris, fi poffibilecffet inaliquolocaadunari, ad iS
inftar illius unionis, quae crit in Valle Jofapbat. Qiiomo-
dopotcft Eequipolientia hasc fundari inafferti* con ieduns ,
& circumftantiis, dequibusnuila h.Tbeiurprobatioin faiUo,
&quaE , quando effcnt concludentiflimt? probata;, nullam
halKfcntopcrationemin jure, ut probavimus fupra ^ . s-nu-
mer.i ^f/ci/ Ubi $ i. «uw.i.oHendimusctiam ad hunccffe- I9
ftum non fuffragari ccrtitudincm , ortum halientcm i Di vi-
rarevelationc, quantominus conjefturalisprobatio admit-
tipoterit, utdefcpatet.
$. XXX.
Rcncitur obynio , fitndatu in poffibiltt.itc .Adulteriorufn .
PlacmeditationicircadupiicatB ponibilia««ioltcria , quac 1
divina: Providcntiacin hi.'; c.Tlibus rclincpicnil.T rflc rcl-
pondit Summus Pontilex Clemcns Vill- mcdi.uHeorgaiM)
huiusSac C inwu Elboren. te\at»aPignate/l. cvnfult ijo
uum.^OJo.i. ibi .• lnhis,quaadforvmjoripcnincnt\fatis cf-
je provlfum /uir Canonico , qu.r voo ad lorum Polijpe-
iiant, ipfiui Dcl Providentiie rf/<»?J/fff<i-».Opponipotcft cla.
ra ,
Tom.lIl. Parsl. Difceptatio I,
2?
ra, univoca, Sc jurata confefTio He: ibi : lo no?f d/Jfi , fie
proferii parola alcuna , ne in altraforma preflai il mio con-
fenfo : Quae fi in foro interiori tocumoperaturciimde Jilb
i Judicesnonteneantur judicare, ut in terminis obfervat To-
let.lnftr-Saceid.lib.T. cap.z.num.^.infinc . Atquepraeva-
letmilleteftiumexercitui, dire^Sifqueaciebus, juxtacele-
\ireA\b.\imCovar.in'Decr. tit.de Sponf.part.zcap.rnum.i.
ibi ; Inforo in:eriori confcientia ipfius Confitentis diliumfuf-
fciens exhibet teftimonium , etiam repugnantibus milletefti-
3 bus : quem fequuntur ineorum Tra8.de Mntr.Sanch.lib.i.
difp.iS. nu.6. ront. lib.t.cap.^ . num. 1 6. 6" Hofs.cap.l.n.i J ^ •
Cif 247. 6" Rot. dec 994. num <^.cor. Dunoz.jun Imo fy.Il/i cre-
tfendum eft inforo exrerno , &c.fiadfintprobabiles conjc8ur<e,
i:f priefumptiones ,qutbus animus prudentis J udicis pojfst mo-
.4 veriadprtcftandamil/ifiiiem: Sufttcit enimierritudomoralis,
qu<e injure non eft definita , qualis effe debeat , 6^ tdeo ta/is
fufficit, quaVirumprudentem , atteniii circumftantiis .^ 6"
coiijeBuris , certummora/iter redderepofjunt &c. utoblervat
Ciar/inuscontr.i i i.ntt/w.zo.anipjians, idem procedereetiam
5 fi negansconfenfumreclamct ex intervalio. Quanto minus
hujufmodi He: jurata confefllo expugnari poteritabinermi
6 fufpicione, nuda, infubfiftentiqueprasfumptione, & pura
adultcriornm potentia poffibiiiratis ?
Tanti autem non folent ajudicibus aiftimarihujufmodi
inerdpofribiliaadulteria, quando, ut inprsefenti,noncon-
Itat de valido , & legitimo Contrahentium confenfu. In
terminisfiquidemmatrimoniiconfumati ioquuntur Barbof
iiot.dectfiv. 1 . Grat. difcept.forenfS^^. de Juftis de Difpenf
matrim./ib.i.cap.io. num.^i\.if feq.^ Rot. decif^l^.coram
Burattcum a/iiSf ab iftis a/legaiis ; Et in terminismatri-
7 monii confumati cum Prolis Ibfcepttone eft decio^i.coram
Dtt»oz. /fff. cujuscircumftantiae, fipoffetdari cafus , quod
forma Conciliaris poftet adimpleri per aequipollens , ut exad-
verfopraetenditur , talisvidenturefTenaturae, utarbitrium
extorqueri polTet ab ipfifmet lapidibus, fi voluntatem habe-
!§ rent; BonaenimfidesContrahentiumnon poterat effe ma-
jor, illaqueinterminisetiamdifpofitionis conciliaris atten-
ditur, fupcrabundatque proilliusadimplementoin terminis
fimilibus, ut obfervant Concio/. a/leg.6-j. num.S. Pignate//.
conful.i6.»um.2./ib.^.&Rot.in Hortana Parochia/is ^. Maii
i69^.§. ^ute omnia coram Mo/ines . Etin praecifis terminis
mairimonii Genuenf in Vrax.Cur. Archiep. Neap.quief/.z.
cap.iO- in adnotat.O Roftigno/, inPrax.Theo/og. /ega/. de Ma-
trim.prtenot.io.numer.i. Et indurioribus terminisob defe-
ftumfoliusqualitatisfpontaneitatis, nonfubftantiajconfen-
fus, ut innoftrocafu, eRdeciJ.t^o$.par.iS. rec. inqua, ut
dicitur num.i. mulier; Perp/ures annosvixeratcumviro ,
& fi/ium fufceperat : & ben.^ Gentian. Hervet. oration. de
CLandeH matrim. imptsis. poft Conjil.matrim. diverfor. Vcne-
tiis ijOl.fo/.m. iitergoibi : Confumutum qaoque miitrimo-
nium nunquam efi dirimendiim , fedprius videndum eft , an
fit matrimonium , alioquinnendirimetur matrimonium, fed
ftuprwny & adu/terium .
Congroa vero ratio in his cafibus ea eft , quia non fuit
9 Deus, quiconjunxit, fedfraus, malitia, deceptio, fubor-
natio, ficquematrimonium fuit in radicenullum , & quan-
domatrimoniumeftnullum , nondiciturdiftblvi , utinter-
10 minisobfervat Mo»<r/rf. conf^.num^s tom.i & Pajferin.de
E/e8. cap 10. fub num.io. ubi , quod hujufmodi matrimo-
11 nium , tam coram hominibus, qu&m coiam Deonullum
eft . 0/iver. de Matrim.nu//it.part.i.fo/.^i.\h\ : Deusenim
non conjungit quos animorum , & voluntatum vincu/umficra-
ir menta/iter non adfiriigit, neque /igat &c- Unde non dicitur
homo , ve/ Ecc/efiafeparare i//os &c. quia privatio preefuppo-
nithabitum&c. Et in cafu hujus Authoris aoebatur in fpecie
dematrimonio confumato, prout in noftris terminis, per
copulam continuatam quindecim diebus , ut Icgitiir in/n/. ? :.
ibi ; Hahuijfecopu/amperquindccimdies ^(ifc.&fo/ Tj.\b\: hi
omnemverb cafum uti/ius fcanda/um nafci permittitur , quam
t3 veritas&c.deferatur&c&fo/.Sl. ibi ; LeJJatcnim ratio^quia
tamincap.Supereo, quam m Cap. Quanto , agiturde dift'o/u-
tionematrimtnii, vcroaccedente confcnfu /egitinic contrafli :
Sed in cafu nofiropeiitur dec/amri , ab iniiio nu//umfuijfc con-
tra8um matfimonium , fi/tem va/idum , & /cgitimum : Cfo/.
85. in medio rcfpondendo favorabllitati matrimonii, qua
attentapotiilsp.iticnterferendum fit, aliquos conira homi-
14 numftatutadimittcrecopulatos, quimconiundos legitime
contraDominipra?ceptumfeparari, ait ; Verifimafuntubi
agitur dcdifjo/utionc inatrimomi, vere , atque/egitimi con-
traili , propofito a/iquo impedimento dirimente poft /ongam c«-
habitationem , & copu/am /ongi temporis &c. Sed/onge diver-
fa eft ratlo cafiis noftri , quia , &c. abfque animi (onfenfu, &c.
Vrfa-ja: Difcept. Tom. III.
noneft matrimonium : Caro/us Feuretde Abufu lib.icap.t.
num 4. ibi : En/a/oy depurete, & de perfeSion Evange/ique
touteautre conjon8ioneft condannee , e repreuvee, horscel/e
du /egitime mariage , fo/emnisefe/on /es formes , e ceremonies
de//' Eglife , /es que//es neftansfuyves , nyobfervees , /esco- IJ
pu/atiorts aujfifaites in contemptum Ecc/eft,e , nonfervatisfo-
/emnibus , fint urayesfornicationts , contubernia, nonma-
trimonia, furtiv^ , occu/ta , c/andeftirtde con']un8iones ,ne>t
/egitimte nuptite :& Coinch.de Sacr tom.i.difp.<^€. dub.i. n. 1 7.
fol.jjz. & Spere//. dec.119. num'.\-]. ubiquodinhis cafibus
non Deiis fed Demon conjungit , & Card. Pa//av. in Hiftor.
Conci/.Trid. /ib. 21. cap.^. num. 12. ubi , quod in his terminis 16
nonannullatur matrimonium poftquam eft Sacramentum ,
quia nonobfervantia folemnitatum operatur , ut contradlus
non fint matrimonia , neque Sacramenta .
§. XXXI.
Conclifw .
EXquibusomnibus, praecipu^ fimul unitis; concurrere i
prorfus videnturomnes animadverfiones , circumftan-
tiae, &con;e(Surac, praetenfum matrimonium fubftinentes,
unde juremeritofperatur ^decifisrecelTus . Inhisenimcir- 1
cumftantiisgloriareputatur fupremorum Tribunalium, ab
antecedentibus refoiutionibus recedendo , Sapientum more,
confilium mutare Rot.decifzl.inprincili.cor. j^nfatd circa
quod celebre habemus extm^\MmJ uftiniani , & celebriora
funt verba ejufdem, quaj leguntur io Auth. de Nupt.poft
princ.ibi : Nonenimerubefcimusftquidme/iushorum, quee ?
ipfipriiis diximus adinveniamus , hocfancire, & competen-
tcmprioribus imponere correBionem: & late C<7j-</. de A/bic.
delnconft. injudic. in pnefat. num.r^z & feq & Rotain Ro
manaP rimogeniturte de Corfinis 10. Decembris ijio. inprinc.
cor.Aldrovando . Et de laudabili ftylo hujus S. C teftis eft Tf-
gnat.confu/. can. i6i. num.J-j. tom /^. quem, me fcribente , 4
prafticavit indurioriCaufa, minorunque confequentiarum
produdliva , Veneta, feu MantuanaNuKUatisProfeJfionif , 5
dcqoainTom i.par.i.difci.
Praefertim habendo praeoculisCaufai^gravitatem , arti-
culi rarit.ntem , magnumque exemplum , fpeciem iniqui ha-
bens, ad fenfum nimiiim noti Auchoris , tacitonominefc- ^
quuti a Rota '\n noftris individualibus terminis 'widecif loi.
num.zo.cor.Dunoz.fen. Atquc femperdeteftatum, Sc etiam
poena mortis ^ hominum memoria deleri procuratum, ab
ipfifmet antiquis Romanorum Imperatorihus , & quidem
Religioni Chr ftianae infenfiffimis, ut de Valente, quire-
gnavit circa finem quarti faeculi, teftes l':iri: Amianus , &
Gregorius Tbo/ofanus \ quos refert, & fequitur Ca/vin. de
yE.quit./ib.2.cap.\€^.num.-j().'\b\: Et cmn quid.im Marinus, 7
o/im Rontte Caujarum Defenfor , tempoi-i Va/entiniani , &
Vaientis Hifpani//te malis artibus affc8ajjet matrimonium ,
u/timo fupp/icio damnatus eft : & Card. Sfrondat. i>r No./o
pr.fdeftin. dijfo/. jy.j./b/.zoi. & recognofci poteft ex//r.io.
de Rapt. Virgin. & Vtduar.&tit.ii. ae Corrupt. mu/ier. anti-
qtti Codicis T hcodofianifo/.mihi 697. <3jo\.-izo
Quibus atientis certo confidimus, quodnediim revocare °
dignabuntur illas: Duas fententias , quibus z-o/untariam E.
fornicationeminfani^ummatrimoniumconvertere&cScd ul-
ter u6 ; j2.iiod X'iam hanc non aperi.mt, re fomicationes Ja/-
so in matrimonium convertantur ; ut in luocalu fcriptum re-
liquit Camer. in Conf. matr. impreftb poft illa Z.fbare'/ in 9
e.xpofitionc fui cafus ante num.i. & in fineconfiiiii . & beneob-
iVrvat Ca/vin. de y^.juitat./ib.i.cap.ig ««w.i. Hujufmodi
cnim matrimonia ; ut p/urlmumfunt femina dijcordiarum ,
fonienta carna/itatitm , /itium , &injuft:tiarum inftrun-cnta:
te[{c Marchant inTribun. Sacram. tom.i.tra8.i. tit.j quteft. 'o
5 ionc/ufi. infinefo/. mihi j 77.
Favorabilitas cnim mattimonii inhiscafibus: Nonineo "
covfifiit , ut protinus promatrimonio pronuncietur , & inviti^
re/tt8antes , & impares , f<epe conjungantur , ubi a/ias legi-
t imus Confenfus , & contra8ns ipfius m«ti tmonii nen eji clarg,
&J'uffirienterprobatus,n,7m ex ta/i vio/enfa Cfijltnf/tone devj-
fialio potiut malrimoniorum , quod ipjj do^et expertCMtijt , '*
qur.»i Coniugatts ccncordia , & Ji/e8ioconfequltur : fum verha
Ficard.conf^S.num 19. interCorti!. Matr. diverj GfnKat.
Imoveriis favor matrimonii rcputatur illud dinoivere ,
quando de IfiMtimo confcnlu non conftat, ]\ixtk cclcbrcm
theoricam Abb in capSeries numer.^. ante n:ed. deTeftib.
ibi : Nonminorfaver efi difjolvere matrlinonium . cfntra le- 'i
^em Del co»tr^r8iint , Jicut cenfolidarc lffi:imecontra8um tfc
er ffl di8um verijfimum ifccpim fequuntor comjnunitcr
C i rcpctcn-
38
Difceptat Ecclefiaft. Dominici Urfay».
repetentes, & Ggnantet Felia. incetp. Lator^ fub num.-i,.fofl
I4 princ.verj. Hanc declarationemde 6ent. <:f de xe ju<tic.,\h\ :
Abbas ^c, dicens hoc effe verijfimum , quia itafavor eft diffol-
vere matrimonium ^ Contra8umcontralegernVei , ficutconfo-
lidare legitimecontra^um: <&Rot,cer. Pamp/}il.dec,i6.n.6,
JJ ibi ; Cuifi ita favorfitdijfolvere matrimonium, contrailum
(ontralegem Dei , ficut confolidare legitime contraiium .
Brevilfime totam Difceptationem paucis vfrbi? perftrin,
gendo; Pnttenditur, defenditurque prafumptionibus ^ iT
Conjeiluris magnum Sacramentum ,, deficientibus materia, &
j6 fcrma: ad fenfumuniusex limineinirs.& Reverendifs. Pa-
tribus ad beneficentiamnati , quinonexoflScio, fedpuro ,
nimiumquecommendabiiizelo DecretorumConc. Trident,
perlegere voluit Scripturas , in ultima Congregatione diftri-
ij buras, in integritate, reftitudine , veritatis, & jufHtiae
amore, animi ingenuitate, &candore, ftrenua tuitione
Jurium ApoftoiicaeSedis, &Eccief)arum, ejuscuraecom-
inifTarum, necnon EccIefiailicaElibertatis, & immunitatis
defenfione, admirabiliqueconftantia, cumiis, quosmira-
taeftantiquitas, meritocomparandus, ipfifmet livore, &
invidia, & in veritatisobfequium, prs confufioneobmu-
jB tcfcentibus. CaEtera , propriofatiscorrufcantiafpjendore,
confuho praetereo,
HamQeniis , & Proavuos , 0 qu.i^ non fecimus ipfi
Vix ea noftra voco
Cdm Ovid.lib. 13. Metam. relato ^ Tiraquell. de Nobilit, cap,
iz.aum.i',
$. XXXII.
Jn eadem Catifa Replieatio.
I V^ Onquinquennium, fed vix quarta pars uniusannief-
XNl fluxacft adieprioris refolutionii hujus exemplariffi-
ini articuli , quem expediret forfan potius Iblitum Caufarum
matrimonialium exitum habere, de quo Card. dc Luc.Ug
Mitrim. difc.9. num,t.(:f 14. quam mediante pofitivaDeci-
fione terminari , ob confequentias, inde refultantes, ut
praflicatum fuit ab hac Sac. Congr. in KeapolitafiiKMatrimo-
fffi 7. Septembris t ^Ho.lib.ii.Dccr.fol.iz^.
f Agiturdematrimonio, probandopoft Concilium, deque
interpretatione illius maximi Dccreti feff,it\. deReformat.
(ap, i.quod tantam dedit materiam fcribendi hinc inde Theo-
Jogis, &Canoni{li.^, duminipfomec facrofando Concilio
J7. Patres diflrenfifTe narrat Cardin. Pallavicinus in illius
5 Hifior. lib.r^ cap.<).num.6.^aiochus inculpatae vitsE, opti-
maequeconfcientis, nullum prGrfus,prortufquc, nececiam
i remotiffimis, habensinfcreflre inCaufa , tcllatur non vi-
diffefigna, nequeaudivilTe verba Helenae,nonfeobturavic
auresneaudiret , inonclaufitoculosne videret, npn aufu-
git, juxta terminos Refolutionum, in contrarium allega-
^ rarum ; Permanfit in medioparvae Ecclefiae, difcurfusha-
bui( cum F- vocavit, ropaviique tcfies, abcodem daia ope-
ra ad Ecclefiam invitatos , ut proprium darent nomcn , fuic-
queultimus indifcedendo, & ieconferendo ad Sacrifliam ,
5 utMifTam celebrarct, cui interfuit Petrus; DuoClcrlci ,
quieranr in Erclefia, concordantcum Parocho; Nondif-
icntit He. Fadlum F iJem comprobar , Tef^es matrimo-
riales ron funt r onteflcs , unus dcponit dc verbis lo ancora ,
cum invcrifimilitudine , vim faciente intelleilui , quodau-
i divcrit in diflantia So. palmorum ea, quae non audierunc
duoClcrici indiflantia 1 v & Dominicus indirtantia 8 fians
adaudiendu.Ti, & Parochusfere tangens Hc. a|!<iqucntem ;
7 Nihilque dicit de nutu in unocxamine , quindointerroga-
lus, utdiceret omne id , quod viderar, vcl audierat Proc.
fol.i. ita concludit . E qiiefto c quantofmcefie jer mattina in
quelia Chiefa di Sant'Jvoper qurl ,, che viddi , e feniii ; AI-
terfibi ipficontradicit, oppofitione, in loto rigorc l'hiIo-
fophico, contradiiloria ben^ Ko:,</ff//".ix|. ««ffj.l. ^i.cor.
Emer.jun. In Ecrlefia nonaderantalii.
Inhis terminis ab Ecclefi,if}ico Judire interrogata Helc-
nam exdamat nunquam fonfcnfifle ; Perfcvcraniia maxi-
8 nia, uniformiqiie pcr fpaiium quinquc annorum in hac vo-
luntatc pcrfiflit, ulicrius inaternum pcrtlittira. Conque-
riturdemalisartibus, & deccptionibus F. Pn^fua libcrtatc
nondefinit dcprccati , Judicis auxilium implnrat tencrri-
maxras temporc pra-tcnfi matrimonii , fjlus lapfuspauco-
9 rum menfium mor.r F m Domo luorum Conlanguineorum,
«tque , ilfare piu d'un,tvolta ilglornole b.if^atiellc , emct-
terfi a combattcre con lcCreaiure, t\ccnrtr\ lo fvari,ir/icfl>i le
Pkpazre, voliintntem lcic conunr ad rrcdcnd.ix dc.cpiio-
rfs, Adducimusciica ha:c Scntcntiam fapicntiflimi Judicis
Ectlefiaftici , approbatam quoad ptsnam ^ Sanftiffimo 10
Non plus ultra . Majorem comprobationem afferre non pof-
fumusfub So/e.
Res ex confeffione ipforummetDD. exadverfoScriben-
tiumreducitur admaximam dubietatem, Eminentils. PP.
in contrarias divifi fententias, dubium apgent; Imointra
finesevidenciz ponunc duo ex illis, qui flant pro matrimonio , 1 1
primo loco contra illud inclinantes , ut mihi inter informan-
dum fumma benignitate retulerunt , quorum unus nimis ele-
gans, fundatumque Votum pronullitate compofuit, con-
fervatque.
Vidcndum igitur inhocdubioquid agendum; Allegatur
generalis regula Text, in cap.final. de Sentent. <3 rejiidic. fir-
mantis in dubio pro matrimonio refpondendum; Adducimus
iimitationem , quando, uc in praefenti, agiiurdematrimo- ij
nio, punibili modo, &fine denuneiacionibus contrailo ,
uniformi calamo Dcflorum comprobatam; lllam incafu
praiSico fequutum fuit magnum Rotis Tribuaal coram Bu-
ratt.decifbi^. <ifcor.Dunoz.fen.decif.i6Z. quaEcftintermi- 15
nisdurioribus; Non defunc rationes . non congruentiashu-
juslimitationis; Uc terreanturalii , Uiprohibeanturfutura,
utfacrisCanonibus, oecumenicoqueConciliodebita prjefte-
turreverentia in pofterum , ne F. eorundem facrorumCa-
nonum , facrofandiqueConciliiinexcufabiiis contemptor ,
illorum gaudeac favoribus concra omnia JuraMundi; Ne I4
facilior fternatur via facros Canones , facrofanctaque De-
creta conculcandi, nimia crgawanfgrefTcres conniventia ,
& favorabilitate. Materia non poceft elTe delicatior, ma-
gifquelubrica . Ciio malis Ducibus erratur ; Imitari infi-
tum efl hominibus a Pueris , 6" in hoc differunt a Ceeteris Ani-
malibus; Longumfiquidemiterperpriecepta, bre^e ,, it effi- IJ
Caxper exempJa . In noftris terminis hujufmodi exempla ha-
bercni fpeciem iniqui , in individuocaius noftri bend Adden.
ad decifnii. num.i^z. par ^. tom.z. yf f. & egregie Rotacoram
Dunoi.fen. decif ^08. num.i^ . ib'i : Etviaaperireiur jinudi-
bus , clandefiinifque matriinoniis , qu<e fac. Canonestanto- »6
pere abhorruerunt , habere fiquidem videtur fpectem iniquf
omne magnum exemplum , quod contr a fingulos utilitatcpubli-
(arependitur; Ulquequo igicur adducatur , comprobecur-
quelublimitacio, proiimitacione ftacdumeft , vulgatisju-
ribrs.
Hisjungitur confideracio , quoddubium, nedura verfa-
tur circa confenfum He. quod fuperabundaret , uc iimper
prolibertatc rtlpondendum eifet , utbene obfervat £f iaj^. I7
coif 6'<i. column. fin. vetf.Necme conturbat , & meliCis Rota
decif^g I . num. 10. f or. Rojas , & decif 9. tium. 8 3. &fc^q. co r.
Aiguell. Sed circa omnia. Dubiuin circa advertenciam ;
Dubium circa intelligentiam Parochi (iuxta contrariam prj-
tenfionem, quia rcvera Soleclariuscft , non incellexifte ,
nequepercepiiTe. ) Dubium circa intelligentiam verborum iS
ateftibus, dum unusaireric, illaaudivifTe , altcrnon; Ne-
gantduoCIerici; Dubium circa teftium fitum in Ecclefia ,
its ut cjfvs fit rccurrere ad improprias vcrborum detorfiones ,
&ince(Tus moic.Cancrorum pro illoadftruendo. Dubivm
circa exiftentiam nutuum, dum Petrusin primoexamine
afrcrit, illosnon vidiflTe, duoCIerici,& P-Tochusconftan-
ter illosnegant Dubium circa illorum fignificationcm, dum l^
Dominicus non evidcmer , ut cflct neccflarium , led tenuil-
fimacredulitace in affirmativam inclinat, ibi .• lifcbinola
tffta con ilfegno di si , pcr quantn io crcdo .
In hocdubietatumconfl;du Hetexclamat ,3gitur d^ mea
libertate, poflcflionai pro me , nondcdiconfcnlum , eccc
tcftes, Parochusteftatur itaefl"e . Cu/, liietfingulari Rota 10
folet in h.u materia plcnam fdem adhibere , f v quo tefi.itu r de
fa(^io prcprio nomine fui ofliiii , Sunt vetba Roi<e decij.~6 1 .
num 1 j. cor. Cerro. FIujus didlum coadjuvatur i duobus
Clericis, teftcs in.itrimonialcs illum demcndacio noncon-
vincunt, utincafibus, exadvcrloexageratis, lcdcontun-
duntur ad inviccm , fibique contradicunt ; CauU limilij
cum his Ipccialiratibus ab hacSac Congrcg. non t>ftcndiiur li
amplius decifa , nullus Doilor cxndvcrfo citatur , ad hos
icrminosdcfccndcps; Miiiorcscircumftantia-caufamdcdc-
i»unt rcplicatis rccurfibushiiic Sac.Conprcp. tcftibus Cardi-
ralibusBcII.irmino, & Lanccllctio, SuininisPontificibus :»
illos rcfcrcnribus ; Promifla fucrunt rcmcdia , dcfidcr.in-
tur adhwc , ut obfcrvat Pignau/I. conft^J- numer.i,^.
tom 4. Saltem non aupcantur mala , non dilatcmur
vulncra .
Quatcnus igitur in hoc dubietatumcuniulo pri^nullitarc
refpondendum non vidcatur, pofTet in Confultorem acccr
firl ctHeglale aliquod Vrbis Ttibunal, cui In pr,eteritoSie- i}
culo fimilit Caufa, ii ^un falm trium, pcniius ttto dlvi-
, forum
Tom.IlI. Parsl. Difceptatio 1.
2^
forttmOrbe; Regnonm pendebat , le^itiir commijfa , plau-
''denteOrbe; Portecfaltem injungiaiiquibus Theologis , &
Canouiftis, uccoram hac Sac. Congr. fcribant inretamar-
dua tamdubia, tantarumque confequentiarum produdli-
va 'fupplendonoftrosdefedlus, dumfcribimusadmomenta
24 temporis, infufficiences in minimis, quanco magisinhac
maximainfpedione; Hefternadieeracjam primahorano-
Ctis pulfaca , & Partis Scriptura ad noftras manus non per-
venerat , hodiemane oportet refponfiones diftribuere ;
Quomodo igitur poceft in materia concludenter fcribi \
Caufae pecuniarae cum majori otio traftantur , & deci-
duntur .
Dubietatibus circa folemnitates , & formam , accedit
concurfusdeceptionis, fubornacionis, fraudis, &allucina-
tionis. Inhisprascifis terminis nullus exadverfo allegatur
25 Dodor , qui firmet in dubio pro matrimonio refpondendum .
Nosadducimusindividuaiesauthoritates, firmantes ,quod
Tion deliberatus , (^legttimus Pue!l<econ[enfus , fedimproba
fuggeflio, &extor/iononvalet; Adden.adDec.confi6i.lit.
i6 A. Qaodcontraaut/joremfraudis , i& doli intalimatrimonio
adhibitas , &c.Judex debet arbitrari illud effe omninb inva-
lidum^ cumtotum hoc ejus arbitriocommittatur ,qui omnibus
veBeconfideratis, nondebetabudftatuere, & ita exprcedi-
iiisfuitjudicatumpro invaliditate matrimoniiper Rotam,&c.
Gratian. difcept. forenf c^ipS.i9»um.ii.Quodqueindubio
f«vendum eft faeminis , quiafiniplicius rcs trailare folent , fa-
Ciliufque a Viris decipiuntur : Sanch. de Matr. lib. i . difp.z^.
17 num.^.in fin. Quibus individuaiibus doflrinis folum filen-
tiumopponitur, peftimi jurisoptimum indicium .
Repetunturfolitaeanimadverfiones circumftantiaruman-
lecedentium , concomitancium , &fubfequentium ; Non
eftmultum laborandum prorefponfione ; Iftasadfummum
aequipollent probationiconciliari , fed haecutideforma non
admittita?quipollentia, etiamfi plufqam iuperent requifita
jS Concilii , mag\(\ra\iter Rotadecif 6; j.per totpar.i.diverf.
quamrefert, & lequitur Card. deLucade Matrim.difc-i.
mm.i^. yldden. ad decif^-ji. num.T,'). & feq. par.^- tom.z.
rec. & Dunoz. fen. decif.i,o'S. «Kw.i.Ratio inprumptueft ,
Conciiium requiric confenfum a Contrahentibus ciareex-
preiTumcoram Parocho, &teftibus, non^ Judicibiis, vel
abeifdem tcftkbiis econjefluriselicicum , quamcomproba-
vibus fupra mediantibus punilualibusauchoritatibus, &fi-
gnantereArfOA/T?/.!^. num.^.Gargiareei, ibi : Sufficitper figna
2» credere, Contrahentesprceftttijfe confenfumper verba, >&c.
tiec conjeSIurie hodiepoft Ctticilitimprofunt , quibus libentcr
aliquam refponfionem vidercmus . TenenturParochi in par-
ao ticulari Libro probationesconfenfus Contrahentium ex fac.
Concilii praefcriptoadnotare Ci-rj-.rfw/.;. ««w-^. Quidpra-
flicandumincaiibus, noftrofimilibus, oporteret fcribere in
jiload fupplendam teftium pra^fentiam, & intelligentiam .
Trtefentibus circtimftantiis , videntibus conje^uris , (3 h'a-
rum complexu audiente , & comprobante . Parocho autem cum
juramentoaifirmance ienon percepilfeconfenfum.
PraEcerea Tridentinum Concilium perfonas , matrimo-
nium contra formam ab co praEfcriptam , contrahences :
Omnino inhabiles reddit : Maceria Sacramenci macrimonii
21 funtperfonaecontrahentes, F;//Hr. 0/>fr moral.tom.i.cap.i.
deEffent. matrim. num.i^. Barbof- ad Concil. fcjf.ii^. de Re-
form.cap.iz^. <3 feqq. & Theologi communiter . Inhabili-
tatis igitur perfonis, deeft materia , fere per haec verba in
ji pundlo Rot, dec^oS. num ?. 6" <\.cor.Dunoz. fen. Eoautem
ipfo , quod Ecclefia inhabilitat mate riam , ideft pe vfonas ali-
tercontrahentfs , daretur acceffus ad non fuamcontrapT<ece-
ptum Divinum : Rotaubifupra . Ercum quibus Theologiae
princif)iis poterunt unquam exad verfo Scribentes nobisollen-
dere, Sacramentorum materiam luppleri polTe per asqui-
35 pollens, abextrinfeciscircumdantiis, ^coniedurarum cu-
mulo , vel complexu ? Egrcgid Pafqualig. dc Privi/. Conftit.
in mort. artic quiefl. ultima ntim. 5 .
Cum his propoficionibus, in folida Theologia , &lice-
rali Sac. Concilii Tridcntini difpofitione fuwdatis , quomo-
docohaErentanimadverfionesilkT exndverfoScribentium in
34 terciaFaaicumReafrumacur;.Junii 1696. &c. Ecratioeft
ibi ; Suf.cit hoc requifitum adimpletum fuijfe dcfa8o , ficuti
dici folet deconditione , qu^ adimpleri no-i poteft da Jurc ,
fujficit quod adimpleatur de faflo leg. Mulier ^, i . & ibi :
Bart fJ.deCondit.inftit. Exagerando complexum coiiusfa-
fti, conjunftisfimulomnibus-peftis, tamante, quampoft,
35 adprobandumconlenfum praEftitumcor. Parocho, &tcfti-
bus, itauf eciamfiiftideipibnontcftarentur, adhucincla-
ris pofii V iTi-c ex eodem magnificato complexu . Novus
difcurroiai ui .dus, deSacramcntorum matcria authorita-
Vrfaya Di. \ept. T$i». III.
te civilium legum , illarumque Repetentium . Moderna
Theologia. Theologi egregiiLabeo, & Jabolenus, autho-
resd.Ieg. Mm/;? r . In mea Summa Divi ThomasdeConditio-
nibus mftitutionumnullaquaeftio, deadimplcmentodefa- 36
floarciculusnuUus. Alicerdelegibus, & ulcimis voluntati-
bus, deTheoIogia aliter philofophandum . Aliarenimfunt
leges Cafarum , aliaChrifti , aliudPaulus, aliudj^bole-
tiuspnecipit .
Concilium novam induxit formam adevitandaspolyga-
mias, teftesrequifivit, ad hoc u: tentantibus uxoratis novum
inire matrimonium, poflfent de jam contrafloteftari . De 37
hoc nemo poteft dubitare , Concilii textus e\ reiplb clarus eft:
IUiusegregius Defenfor. Card.Pallavicinusclanus, & la-
liiisidcomprobat, c\ix\ff\mePac.Jordan. var.refol.tom.i.
tit.de Matrim.Iib.^. tit.j.num.^^. Hennthz-in Theol Schol-
moral.traB.^.deSponfal. if matrim.difp.^. qu.aft.1. num.zi-
ibi : Ratio efi quia&c. Namillorum prdefentiam requifivit , 38
utpoffent teftari de matrimonio contrailo, fi forteConjuges
vellent alias nuptias inire , & Adden.addecif.^ii. num.i^.
& l^.par.^. tom.i.rec.\h\: Farochienim, tcfiiumquepra-
fentiamnonrequifivit , nifiadeffeBum, ut pojfit Ecclefiiecon-
jiare de eodem matrimonio contr^Bo ,& deeo tefiifkarepojfmt,
ni vivente prima Uxore aliquis pojftt ducere fecundam : & Rq-
tainCoIonienJurifdifiionis i j. Aprilis i6j9. $,Habuit co-
ram j^Iberg.
Ergo ad hunc eifedlum conjefturae non attcndendae , nam
ctiam ance Concilium defervire poteranc ad probanda ma-
trimonia, & tamenidem Concilium, nuUa illarum habita
racione, etiamfi plafquamevidentiiTimematrimonium con- 39
cluderent, aliam exquifivic pro forma probationem, noa
ut dicammortuam, alongepecicam, & aremocisconjeQu-
risdedu^am, feda viva voceteitium , &Parochi, dequo
multum confidit , ucohCetvat Fagnan.incap Ciimquts nu- 40
mer.^i.de Tcftam. incaf. J^uod nobis num.^:^. deClandeflm.
defponfdcfifmav\tRotaiamagiftral.decif.2j5.num.-j.&per
totpar.i I. rec.
LaceiTitur ifte, contumeliofis verbis aificitur, latocala-
mocriminatur; Videamustamen inquopeccavit, quid ma-
li fecit . Vocatus confeflionis pr^texcu , inexpllcabili prom-
ptitudineftatim accelTit . Exabrupto, maximaque impro- 41
prietatein confeffionisfedeaudivit verba macrimonii , kfe-
ipfoin Ecclefianondenunciaci, aiTurgita confcftionarione
poenasincurreret a facr.Canonibus com.minatas; Nonau-
fugit,audirenonrecufat, non viderenonaifedat, inmedia^;
parte Ecclefiae fe collocat , ibi omries excipit , F. alloquitur;
ab ipfo nomina recipic , He: prope portam ftantem intuetur,
non loquentem , nec figna aliqua facientem .
SeJ ecce fervatur foima Concilii , deponuntur veftes fidac
peribnae pcenicencis, Paroihus non amplius terga vertit ,
nota eft illi F.intentio, in medioEcclcGasfixus pcrmanct 43
( Eft forfan locus ifte pars illa EccleCae , in qua folct Spon-
ios matrimonio iungerej probe intelligit, iplemet faQum
refert , ex Refponfioneexadverfoin fadofcribentis i. Junii
1696. ^. Denunciat Parochus .. teftes matrimoniales ftant
propeParochum, poiTunt pcrtcflillimc audire^ Ad abun-
danciorem caucelam adftant duo alii Clerici, Sponfuscla-
mat ; Replicbdi nuovo , lopiglioper Moglie qucfla Signora ,
&C.E quefti Signori , che ftannoqui fiano pertcftimonii , &c.
Actentisaudiamus verba, Joiifffor.j, aPetrotantainvcrifimi-
licudincmodo audita ; Cautiobfcrvemusnutus,crcdulitate
tcnuiiTima, in fecundo dumraxac examineadienfum Do-
miniciindicantesconfenlum; Expeclanturadhuc, He. non 44
loquitur, caput tcnet immobile. Mirum ell, quod utan-
tea tecerat F. <t femetiplb pro ca non reipondeat , lo Toglioleiy
eleivuoleme, fcd in meliusmutatoconiilio, novoqucexco-
gitatomodoConcilii tbrmam fervandi , la pighb nuovamen-
teper un braccio , e la condtiffe fuori di effa Cbief.i , Cf ambe-
dueentraronotn dettaCarrozz.r, Nonneacquc innegahileac 4J
cvidens hoc taclum maniteftiiiimum eft diirenfus He. fi-
gnum, plufq.iam evidens nonlervataE formac Conciliipro-
batio? cgres,\i} Corn.conf.<)i.colum ^. verf.Tertio, <ifverf.
Itemlib.l.Gozzad.conf.-]~. num.\l.&Ciarlin. fofffrof.Iji.
rr.im.ix.
Refpondetur cxadverfo , id tadum efle ad cautelam ;
Curiofarefponfio; Dilputamus de confenlu Mulicris, prx-
tcnditurifteluppieri pcrcautelam confenfus Viri ; Interil-
lasCcepoIlxnon rcperitur hacc cautcla , qua nonindigebat 4$ X
Francilcus, dum adcdiUepitose loqoutusantca tucrat pro-
pe Contcnionarium , uc nedum matrimoniales tcftcs ,
fed ipfcmet Parochus , & Clerici , quibus fi.'re audi-
tus, & villis fenfus cxadvcrlo dcncgatur , illum audie-
lant, dc coque uuitbrmitcr tcftabantur : lit crdme ad ^y
C } conj'cij-
30
Difeeptat. Ecelefiaft. Dominici UriayaCf
fe!ifpnfutf> nuUa dubititiia ex parte Viri , totaque diffcvltas re-
fiucitur adpttrtem Mulieris . Ut legitur in contraria Scriptu-
ya. AdquidergoVircautelas adliibecf' cautelacauteiaruro
poteft merito appellari modusifteoperandi- Maximacau-
tela, ubidubitationuila, ubi maximadnbitatio, nuliacau-
tela. Hoc ellabundareinfuperfluis, & deficere in necefTa-
riis, cautela erat necefifaria ex parte Mulieris , de cujus
confenfu dubitabatur, & nuliomodo conftat. Incafuexa-
^5 geraii conjtl- Decii 16 j. V.Hyppolita replicandodixitViro ,
te accipio in Maritum , promittendo non accipere alium i>$
Maritum, quamte, ut legitur fub «hw.i. Cautelarefpicie-
bat Joannem Petrum Virum, qui illudfecit adcautelam ,
&adclarioremprobationem, utipfe BenediBus (teftis) di-
cit , &ideoabundanscautelanqnnocet , funt verba ejufdem
Vecii fub num.20.
Qualem igitur, quantamque Parochusiftemajoremprae-
ftarepoterat patientiam, audiendi, &darecommodicatem
loquendi. Eratnc deformamatritrionium coatrahi inCon-
(«9 feflionario, eratneforfancongruentius .'' Haec folacircum-
dantia fer^ obftinatz perfeverantiae Parochi inmedioEc-
clefias, ufque ad omnium difcefTum, ab ipfifmet teftibus
5q contrariisinclaris pofita, talievidentia affeftationem non
videndi, & nonaudiendiexcludere videtur, utnihijmagis
addipoflit proulteriori illiuscomprobatione,
QooiTiodo igirur poteft dici affedafte non videre , vel non
audire verba Conrrahentium ? Et fi nonaffedavit non vi-
^\ dere, nequeaudire, quomodo validum poteft dici matri-
monium coram ipfo contrac^lum .^ egregie Vener. inExam.
Epifc.cap-z()- de Paroc/j.inmatrimon. num. 6- ibi : Siquiiin
prtefentia Parocbi occulte tontrahat , <ls Parochus nihil in-
telligat , quia dixeruntverba fecrete , vel adeblonge , utin-
telligere non poff(t , valetne matrimonium? Ref^ondeonega-
tiye , quia requiritur prafentia Parochi cum intelllgcn-
tia rei ■ ' '
Rationem adducit Text.in l.CoramTitio, jf.deVerb.ft-
■jl gnif- ibi ; Coram Titio aiiquidfacere juffus , non vidcturpree-
fente eofeciffe , mjiis mtelligat , dfc.Scireautem, nonetiam
lielle is debet , nam & invtto eo reHe fit quod jujfumeji .
Queii) in terministerminantibus refert, & fequitut i?<j/a;a
Jf3 dec.Z9S- num.i. O 9. par.ii. rec. ubi innumeri allegantur
concordantes.
In hiscircumftantiis nulla unquam allegata fuit , neque in
?Eternum allegari poterit authoritas alicujus Dodtoris, vel
refolutio aliqua hujus Sacr. Congr. determinantis validum
?4 piatrimonium , Parocho nonaudiente verba, nequeperci-
pientenutus Contrahentium; Illasenimomnesprocedunt ,
&loquuntur in terminisParochi, fimulantis, velaifedan-
tis , fe non intclligere , veladlaborantisad fubterfugiendum',
& nonattendendum, juxtaclaram leiluramomniumufque
adhuc allcgacarum, & in individualibusterminisobfervat
$!} GugUelm. Herinthz in Theolcg. Scbolaji. moral. traH.^. de
Sl/onfal. if matrim. difp. 5 . qutefi.i. num.z^. ibi : Et quamvis
dicantur Cardinales refpondijfepromatrimonio , dumParo-
thus ignorantiam affeflavit , idfane explicari debet de Paro-
cho , Jimulante fe non intelligere , vel adlaborante quidem ad
fubterfugicndum , iy non attendendum . Iftaequepundtuales
56 authoritaccs prasferendae funt generalitatibus, folitisexad-
VCrfocumulari^/ff.^g. num.l.par.i^.rcc.
Sed quando per impoffibile aliquaallcgarcturdoftrina in
contrarium, oporterct illambenc^rccognofccre, & vidcre ,
ancfTct altcrius gcneralisConcilii , velSummi Pontificis .
J7 Solus cnim iftecft fup. Concilium, &6 utinamabfquc Do-
florum catholicorumdiffidio .' Conciliumdicit ; Eorummu-
tuoconfenfu intelk^o . Parochusiellatur , non intcllexifrc ,
duo Clcrici fuumdidumcomprobant , fadhim ipfumoftcn-
ditcum nonafTtQafTcnon intciligcrc, non fugam arripuif-
fe, fcd ut itadicam , immobilcm, intrepidumqucin mcdio
Ecclcfiaepermanfiffe, ufqucadomniumdilceftum ; Iniftis
tcrminis non loquuntur contrari» auchoricaccs , ncc loqui
pofTunc, quia cffct vim infcrrc litcrae Concilii, quod foli
Summo Pontifici cft rcfervatum ; Prout ctiam cidem pari-
tcrrcfcrvatum eftillius dubictatcs tollcre, ut nonat CoAf//.
fiotit. Cardin. quteft.ii. (ontrov. €. fol- mlhi 56. verf
j^uam.
VcrCimrepIicaturexadvcrfo, Parochus infua Rclationc
dicitcontrarium , ibi ; lofcnza darll tempolivoltjiiafchie-
' )%na: Rcfponfio clariffima, fafla praevalcnt vcrbis, legcs
non funt impontaEVcrbi.s, cxpofcunt ffl([\a . Parochus vo-
Juit fc cxcufarc cor/im Judicc Eccicfiaftico, quiapofitiva
pcrmancntiain Eccicfia ipfumaccufabat, ad qucmeffcdum
ita dixit ,~: fcd f ifttim nc.^ari non poteft , tcmpus non fuit F.
fublaiumjaycroisParochi, in Curia Eccicfiaftica lcqutnti
die prolatis , fuit vero illi \ permanentia in pcclefia pljiifquarn
impartitum. AtParochusnonfibicontradicit , proprieta^ jq
haec quarto modo convenit teftibus contrariis: Quiddicit
Parochus? Senzadarlitempo, i&f. Ubi manebattunc tem-
poris? in Confeffionario? Ergo adfummumnon deditiJIi
tempusinConfe.ffionario,infiftendoJudaicein verbis, con-
tra communem Do^orum fenfum, de quo F<7g»<ia incap.
Cumveniffentfub num.^Z. dejudic. fed cx hocnon infertur ,
abfolute tempus non dediffe; Erat forfandefoima matri-
monium contrahj in Confeftionario .'' Adeone rigide , &
fcrupulose in hac materiaprocedendum, utdebeantParo-
chi , quando audiunt verba matrimonii , fieri immobile? 6%
qaafi lapides ? Renovanda miracula Uxoris Loth ? Non?
ne aliquid primismotibus, inafpedatae rei, & ne volunta-
rie Sacr. Canonibus contrafacere yideantur , conceden-
dum ?
Eftne forfan incongruum, quod F. facrorum Canonum $1
inexcufabilis tranfgrefTor , facrofanftique Conciliimanif?-
ftus contemptor, non inveneritinParocho affabijitatem ,
bcnignitatcm , quasexperiuntur illi , quifervatisfervandis
matrimonia contrahunt.'' Inauditum prorfus eft ( citentur
Annales, individuentur Chronologiae, necetiamillasbar-
bararum excipimusNationum) Canonum tranfgrefTorem , ^s
Conciliorumquecontemptorcmarbitria, favores, benevo-
Jentiam multiplicatis verbis , & fcriptis praetcndere a Cuftcr
dibus, a Defenforibus , a VindicibusfacrorumCanonum ,
non poftquam eum fadli poenituit, cum difplicentiaefigna
oftendit, quando veniamimplorat,fedinipfometaflutran- 6j
fgreflioniSj&contemptus. EtqualistranfgrefTionis? Qua-
lificatiffimae. Adeftfententia, lataafapieniiffimo Judice ,
exadverfo etiammeritiffimelaudato, noncontinensfylla-
bam, qusE non vcrfetur circa fedudiones, dolofas fuafio-
nes, deceptiones, malasartes, minas, & machinationes
F. atque allucinationem He conftitutae in duodecimofuae
aetatis anno, quando p;K duna volta ilgiorno fimettevaa €*f
combatere, e fare le bagatelle conleCreature , & inveced'
attendere alle facende di cafa fi fvariava con le Pupazze .
Haec fcntcntia eft a fummo Pontificeapprobata; Ec infi-
ftituradhuc inarbitriis, infavoribus? Non funt haecaudi-
ta^confticucioneMundi .•'non audienturufqueadilliuscon-
fumationem?
Innegabile ftuprum , per quindecimdiesimpune adarbi-
U\\im coMicwiaivm piii volte quandogfeparfo, epiaciuto : fj
utnonfemellegitur in ProecfTu, quod juxtafacratiis. Cano-
nes , & csfareas fandiones etiamfemel pcrpetratumcum
minoribus circumftantiis noftri cafus poenammeretur ordi-
nariam, quodque fempiternaetradideberetoblivioni, regi-
ftratur in Summario , diftinguitur cum lineis , literifque
minoribus,notaturmajufculis in margine . Nonfinelcpidis €6
phrafibus exageratur, proobtinendoarbitrio incafudubio,in
iibertatis pernicicm.Extollitur promotivo validitatis Matri-
monii; Nec infiftatur in praetcnfa bona fidecontradusma-
trimonialis; Ha;c cnim excluditurabipfamet replicationc 67
verborum, qua; ficuti dubietatem indicant , itabonamfi-
dcm tolluntM<J^o«. decif Flor.i so.num 11. 'it ii.Barbof.
incap. jQ^ui cenira de Regul JurinS. Nccnonin radicere-
nioveturomnisdubitatioex illa folida refiedtionc, quod ma-
trimonium contradum fuit fpretis Ecclefiae folemnitatibus ,
in quibus tcrminisinallegabilis prorfuseftomnis practextus
bonae fidei Rota in Mediolanen. Impotentia ad coeundum
16. Martii 15X8. ^. Veriim coram Gyptio, ibi ; Nam in fi-
tnlli vidcmus conira interdtf/um Ecclefiit Contra/>entespri-
vUcgio bonae fidei non gaudere , juxta Textum incnp. Ciim
inhibitlo jT. Siquisverb de Clandeftin.dcfponfat. Excludi-
lur ultcrius a fententia , lataijudice Ecclcfiaftico, &ap-
probata a l'apa , canonizantcftuprum, quae ulqucquonon
revocctur, mapnam habct profcpraefumptioncm, &quid-
quid fit, an intluerc polfic in implicitam malitiam pecca-
ti , ccrtumcft, <]uodoperatur , ut fccundCim pranentem ju-
ftitiam fadum F- cxpicitam habcat fpecicmqualificatide-
lidi; Non igiturampliiisaudicndum, prafigendumll/ini' ^^
grum theta .
Arbitria , quaefpcrari non pofTunt Ji patratoftupro, mcn-
dicantur.\mcrL' poftibilibusadulteriis , Noneftadultcriuin
finematrimonio, Iftudnondatur fincconfenfu, Hc.luam 69
rcfpicicnsanimam dcbita follicitudinc , eo modoquo faciant
Domini cNadvcrfo Scribcntcs , confenfum ncpat , in li^ro
polinon quarritur aliud, Judiccs non judicanc dc inccrnis ,
beneinnoftristcrminis Tolet InftruS.Sacerdot. Iib.-j.capr.
num^. infin. Pa-niccnciae qualitates, & rcmcdia mctitin-
tur Confcftarii ;\ Pninitcntis confcfti(Mic , in hac per-
manfit Hc. & pcrmanct al> annis quinquc , non finc
frequcn-
Tom.IIT. Parsl. Difceptatio I,
i^
'f 70 frequenti Sacramcntorum rcceptione ; Horret animus tot
facriiegia fufpicari , quant6 magis , cum fuppofito illorum
exiftentiae , prattendere arbitria > inciinationem in partem af-
firmativam , toilentem , vel faltem reftringentem libertatem .
Ubi funt igitur hujufmodi fcrupulofa pericula ? Adeft
7I aliudquidem, & maximum , fed He.libertatcmrefpiciens,
Poteftas, feu arbitrium hanc tollendi, vel reftringendiin
facris Paginis neminilegitur concefla . Unufquifque Jusha-
betproifliustuitione? Hejenaillampoflidet, bmnia Theo-
logis principiainhis circumftantiisfaventlibcrtatiPrt/^Ktf-
Ug. quteft.moral.juridic. 12. n. 160. Rotadecif. jii.num. 15.
7» cor.Cerro. Non igitur haec Isedenda ad occurrendum fcru-
pulofis adulteriis, quae adeorumpurampoffibilitatem pra:-
fupponuntneceftariam exiftentiam totfacrilegiorum, quot
Helena recepit Sacramenta per quinqucnnium , fi nullum
crimen eftpraefumendum, qyanto minusfacrilegium?
Utroque judiciotraHatur ., an matrimonium probetur ; id-
7J eft anconfenfus conjugalis fueritpreeflitus , fed inforo inte-
rieri confcientia i ipfius Confitentis diilumfujjiciensexhibet
teftimonium, etiam repugnantibus mille teftibus : Covar.in
Decret.tit. deSponfal. par.i. cap.z. n.i.Ecclefia nonpotefl
facere , ut Jit matrimonium , quod invalidum eft , fedtantum
incognofcendimodoverfatur differentia , nam inforointerno
ftatur confejjionipropriie ., in externoautemallegatis , ispro-
74. batis , utopttmeCovarr. Sanchez deMatrim.lib. l.difp.i^.
num.6. A Judice Ecciefiaftico praevio juramento interro-
gata Helena rcfpondet ; lo non dijft , ne proferii parola al-
cuna , ne in altra forma preftai il mio confenfo : Confeftio
75 haec, quae fuperari non poieft mille teftiumexercitu, dire-
difque aciebus , expugnaripraEtenditur ab inerroifuipicio-
ne, nuda, infubfii^entique praefumptione , & pura adulte-
riorum potentia poftibiiitatis.
At relinquamus ifta ConfeiTariis , & Dlvinae Providen-
76 tiac; Judices Tridentinum Concilium praeoculis habere de-
bentinhiscafibus, curando, ut forma abeopraefcripta fer-
vetur, omnibusaliisconCderationibus omiffis . Hujus vc-
ritatis non minus praiticum , qu^m punftualiffimumhabe-
muscafum, decifum per Rot. cor. Dunozeit. fen. dec- jo8.
jy pertet. Agitur ibi dehoc eodem magnomatrimonii Sacra-
onento, ab ipfomet Deoinitio Mundi in terreftri Paradifo
inftltuto. In parvo Oppido Barbarano Vincentinae Dioe-
cefis, ubi unus aderat Parochus , Vincentius, &candida
cupiebant matrimonium contrahere, de libera voluntate,
necumbradubii. RecurruDtadEccIefiam, Parochumquas-
Tunt. Ecce nosdicunt, prompti fumus omnia adimplerc,
facrofanfti Concilii Tridentini difpofitionemfervare , vo,
lumus matrimonium contrahere , Sacramenti neceflarium
Miniftrum petimus. Candida laborabat inextremis, Pa-
rochus per horam antecedentem ex hac vita migraverat,
fubftitutus ci fueratScacchusSacerdos, qui eoipfotempo-
re revertebatur jkcommendanda illianima. Epifcopusmo-
ram faciens in Civitate adiri nequibat , ob diftantiam vigin-
ti milliariorum . Non eftdicendum, facrofanftum Triden-
tinum Concilium adeo matrimonia reftrinxiife, ut poftet
clari cafus, quod volentibus Concrahentibus ad illius con-
traftum devenire, exdefeftuMiniftricelebrarinonpoftet,
Effijt haec manifefta libertatis latfio , Matrimonii Sacra-
menti adminiftratio non k Parochi , fed h. Contrahcntinm
pendet arbitrio, teftibus omnibus Authorihus, qui dehoc
magnoSacramentimatrimoniofcripferunt . AccurritScac-
chus fubftitutus, fponfos Matrimonio jungit juxta Trid.
Concilii difpofitionem , teftibus praefentibus, illud in Li-
bro Parocfai defcribit, in figura matrimonii nafciturfilia,
Conjuges per longiffimum tempus maritali affeftu feipfos
cognofcunt .
Vincentiumtandem fa£lipoenitet, litem fuperinvalidi-
98 tate introducit ob noninterventum legitimiParochi ; Ex-
clamat Candida , cxagerat bonam fidcm, libcrcatem , in-
negabilem confenfum, Sacerdotis fubUitutl , &telliumin-
terventum, Epiftolam Card. Bellarmini de ordine SS. &
bujus Sacr.Congr. fcriptam, in quahabetur, nonefTefer-
vandam fortnamConcilii, quando in Civitatibus non ad-
75 funt Epifcopi , & in Oppidis P.irochi , quam rcfert , & fequi-
tur Rent in Encyclop. univ. Theolog.tom. i. lib. i. de Sacr.
trafl.Z.deMatr.cap. i.fea.^. q.\ verfDifticultasfol. $01.
Hujus cafus circumrtantisB, in Dccifione latae recenfita ,
arbitria extorquere potuiffcnt abipfifmet lapidibus, fivo-
luntatem haberent .
Contratientes non Scacchum , vel alium Sacerdotem ,
80 fed Parochum qtiaerunt , hujus perfona non foiet per teftcs ,
vel alio modo in his cafibus rccognofci , Scacchus figuram
Parochi fecerat in ipfamet hora vocacionis, animam de-
Vrfajif J)ifcept. Tom. III.
funfto Parocho commendando . Uti Parochus accedit ;
Non affi:rendum voluilTeContrahenres decipere, fub hac
Ecclefiae publicafide, vu('4aris conditionishomircsmatri-
moniumcontrafaunt, confummant, filiair hacmatrimonii 81
figura nafcitur, in fimilibuscafibus etiam difpofitionisfa-
cri Concilii fundatacredulitas , publica fidesfuperabundant
Conciol. allegat. 67. «.8 Tignatell confult. x6- n. 8. ubi refert
ita decifum ab hic Sac C > : rey 10 i^na NeapoUtana 2,3. A-
prilistft^i. isf Retain HortanaParochtalis 4. M<r« 169^. jf. 82
^ua omnia cor . Molines \x'o< ^hialleji.ir rurconcordantes,
& innoftrispraEcifisterminisX«»f>6 <Ji?Af/»fr lib.i- difp.it.
per tot.& Verarux in Append adSpecul Conjug.dub. $. fe-
lut. 2. Barb. ad Concil.feff 24. de Matr cap. ■ . n. ■j^.Herintz
in Summ Theolog. meral. lib. n.de Matr- cap. 6- ».4. & Rejft-
gnol. de Matr. pr^notat.ic. n. ?. Subjungeret exad verfo Scri-
bens , Refteili fupplicamus , agi hic de matrimoniojnm confum-
mato ( poffist addi cuni Ptoiis fufceptionc ) vahditatem ma-
trimoniiexigere ad fuifavorem arbttriajudicum ; Laberare 8j
Nos preSacramento . pro honeftate , ij procaufafavorabili ,
& in dubioftandumeft prematrimonio , ifc.quiaagitur defce-
deredivino ., & humano , deSacramento , & de periculo ani-
m<e , netotfint, ac duplicata ex dupltci hincinde futuroma-
trimonie adulteria .
Quid inhoccafupradlicatum? Harumcircumftantiarum
complexus, antecedentes, concomitantes,&fubfequentes
conjefturaE, motiva evitandi adulteria diligentcr, &fimul 84
unita ponderata, inventa funt minus habentia , pro nihilo
reputata, foiusTridentini Textus praeoculishabitus, Lex
quamvis durafervatafuit, non delege , fed fecundnmkgem
fuitjudicatum , juxta monitum D. Auguftini,{e(\M\iivim a Ro-
ta dec. 1 78. n. 1 9. par. i S rec.Magna exemplafpeciem iniqui ha-
bentia nen approbata . Articulomaturedifcuffi3,&omnibus
Auditoribus votantibus contra matrimonium confumma- Ss
tum cum Prolis fufceptione intrepide refponfum eft . R atio .■
Maximum , & pretcipuum decifionisfundamentum elicitur ex
verbis facri Concilii Tridentini ; Ex quibus verbis clare ap-
paret , induci formam pracifam , iffubftaniialem . fine qua
a9us fubfiftere nenpoteft , qute ttec poteft adimpleri per <equ,i-
pollens , ifc. Nec obftat , quod diflum matrimonium dicitur ce-
lebratum urgente gravijfima necejfitate , qua Candida in arti S6
culo mertis cenftituta , qutebona fidenupfit (ffc. Placuit enim
refponfio ,formamprtefcriptam afacro C oncilio non ejfefole-
mnitatem extrinfecam , & accidentalem , ut funt publicationes,
(if denuntiationes , if alieefimiles , fedrealem, ejfentia/em , Cif
fubftantialem, quce nec poteft adimpleri per tequipoUens , (ifc.
Unde nullampoteft aliamrecipere interpretatienemfac.Con-
cil.difpofitie qua voluitformamprtecifam indiiccre , &c. alias
aSus corruat neceffeeft .
TalizclOjtantaqueconftantia magnum,& nunquam fatis 87
laudatum Rotje Tribunal in cafus contingentia pro Triden-
tinoConcilioftetit, ejusrefolutio communi plaufuabOrbc
recepta , ^Dodloribus celebrara , unum pro curftisin hac
temporisanguftia citafTefuffic.atdodiffimnm , &eruditif-
f^mvim de Rubeis in Addit: addec^W.a n.i^.part. ^ tom.i. 88
rec. Quomodo pra^tendere poterunt contrarii Scribentes , ut
S.hacc C.in eodem non perfiftat fenfu,dum ab iilius interprc-
ratione, &defenfionc, dcnominationemeftfortita, utfu^s
rebus nomina conveniant .
Motivum porrectionis , & junQionismanuum poterat vc-
re omitti, ex quo , nedum aliquam non habet fubfiftentiam in
Fado, fedetiam quia nimis debilem operationem fortitur Z9
in Jurc, imonullam, quandononprobatur inipfomet a^u
cor. Parocho,& teftibus, dequa prarcifa,& limitataiemporis
circumftantia, fi verba contrariorum Scribentium excipia-
mus, nullam habeniusprobationem ; Imooppofituni dcfu.
mitur cxipfifmetteftibus, exadverfoindudis , Etquando;
Exfafltfpecie , & depofiiionibus P.jrochi , 4C tiflrumutriuf- 90
quePartis , compertumfuit ■ non fuiffe comr.iffum i>i.itrim»-
Tium : lunt verbapundualiffime da. 1-9. pcrtot. cor.Peu-
ting. utexFadi ferie ibi : Dubitaium fuit ifc- acftatimant-
bo concorditer mutuofibi manus porrexcrunt , ifc.
Practenfio, ut iplamet dilatio refolutionisnoftrx contro-
verfiaeob Votorumparitatenih.ibcnda fit proaflfirmativa rc gi
folutione cum illisverbis. Dtljtarefolutiont fub d:e \-.No.
vctnbr. 1 6<>5 propter Suffr.igiorumparit.item , cred.mus ufque
ex tunc flaHlitum cffe dec^etum affrrmativum provaliditate
matrimoniiifc &££. PP in tribus propofisionibus pronu-
trimonio flctcrunt , primo nnr.pe 1 1. Novcmb. 1695. inqua
parit.is Suffragiorum importabat fcntentiant pro -aHditatefa-
vorem.urimonii.juxtj Tcxt.in ctiu.dc Sent.dfrfjudicil.cla-
riits z.Jan.&ci l\.i%.Ju!iimox dapfidfc Potcrii addiquar- 93
ta 2 2- Septembris curtentis. Nullam omnino habct fubfi-
C a ften-
3*
Difceptat Ecclefiaft. Dominici Urlayx.
^entiam ; Aliud enim eft , quod duobusjudicibus , &c. di-
perfas fenteatias proferentibus &c.ptx(erat:uT illa (^yoie ma-
trimonii, vtdicitText.di^.cap.fin. Aliud veTo; quod nul-
lacapta refolutione obVotorum paritatem, hujufmodidi-
latio habenda Ct pro fententia , quando agitor de matri-
monio .
Poftquara Conc. fubfuo unico , legitimoque ftetit Jodice ,
^ quo omnis ei praefervata fuit reverentia,mediante refcriptoi
^l Firma remanente pxna ; Adhuc leperitur in ftatera() Ex
alia parte non alicujus Catholici Rcgni imminens ruina ,
nontotius Chriftianae Reipublicse faius, fed intrepiditate
helvetica ftat fac.Can. manifeftus tranfgreflbr, & inexcu-
fabilis contemptor . In hoc aequiiibrio , Conc. ne minus
primo examinc : Jnterrogatus , ut dicat quid eveaerit^i^
Poft recenfitam fafti feriem circa verba loancora, abipio
audita, de nutibus, necfyllaba, quamvis in fkie itacon-
cl uda t : £■ quejio e quantofucceffejerf mattina in detta Chiefa >
perquelchevidii, efentii.
Duas nihilominusfupraadduximus, & punftualib.usat'. ^^Of.
thoritatibuscomprobavimusjimitationesopinionis, fignis,
& nutibus favorabilis, & ad ev itanda fcandala, & propter du-
bietatem mairimonii, circa quasexadverfoScribentesdant
manus vidas , nihil prorfus refpondendo .
Depofitionibus utriufque Aloyfii ,domum F commodao-
tibus, ut ipfimet ineorum depofitione fatentur, refpondet
Gratian. difcept.2i^<). ««»».15.^ i 7. ibi ; Nec aliquamfidem, ;pj
porderare debet ? Adeo mendax ftatera interfilioshominum facitStepbanus, alterteftis, quiaetiamipfe particepsfrau
gA reperietur nunquam. Non aliqua faliem habendaratlo ve-
perationistali, tantoque coetui fummo Jure debitJe, aquo
plura Ecclefia Dei confequuta tft commoda , quiro ab
omnibus aliis generalibus Conciliis fimul unitis, experien-
tia tefte , & id obfcrvantibus Cabaffut. in Notit. Concil. in
Notisdd Concil.Trident. inprincipiofoii^Ti. tt Authorecu-
jufdam Libellt ; Gallicoidiomatecompc/lri <, fubtituloTrait-
tezdes Legats Colonl<e imprejfo anno 1669. /0/ «37. ibi : A
favantage du quel enpeut dire , quid adecide plus dcs que-
ftions en matiere defoy , que tousccux qui&c.ont preceae ,
equiidnecedeapasun ; Nonrefpedusaliquishabendusad
id, quodoperationeshujusfacrorum Canonumconiempto-
'risunooredeteftenturabomnibus, mpropriadoniotimean-
tur a fingulis, pcenam meruerintcondemnationis ad triie-
mes, Papa ipfo dodifllmi Ecclefiaftici Judicisfententiam
«5 approbante. Siquando majoraminoribus coeequantur , mi-
noris comparatio, majoris injuTiaeft , qualem injuriam fa-
ciunt exadverfoScribentes Trident. Conc. praEtendenies ,
ut nedum comparandum , (ed collatione fada , & in dubio ,
poftponendum fit Canonum tranfgrefl^ori }
Gratias agimus uniexScribentibus exadverfoprorefolu-
tione Giennen- a6.y«//; t 5S:. ibi: Non valetmatrimoniwn
fi non intellexit , ipfe affe8affet non inteliigere: lila enim
0 mirabiliter favet huic Pani, &retorquetur adhominem ,
qula nofterParochusteftatur, reteflatur, & triteftatur, non
intcllexifle . Affedatio autem non inrelligendi plufquam
evidenterexcluditurafadliferie, & fignanter a colloquiis ,
•7 &difcurfibus, habitis cum F.&afixa permanentia , nona
lcnge , fed in medioparvee Ecclefite , ut videret finem .
Si ver^doftiflimus Card- Ant.Caraff.i , olim hujusSacr.
C. Praefeftus tantum timebat .• Ne paKficeremus m^gnam
fenefir-mcontra hoc Sacramenium : ut k^iiur inejus Vuto ,
quali zelo, quania conftaniia , fortitudinc , innepiduate
fi viveret hodie, feopponeret maximae Porta contraCon-
fl5? cilium, quam nulla habita rationead magnum exemplum ,
fpeciem iniqui habtns, omni adhibito conatu, & fcre per
vim aperire , feil verius dehifcere practendunt exadverfo
Scribentes.
Deceptio He. non eft meta ptaefumptio mal^ fundata ,
iit exadverfo dicitur, fed pura veritas, mcdiante fententia
Tribunalis Ecclefiaftici canonizata, & in judicatumtran-
fafla, ficque facicme dealbo nigrum, & quadranterotun-
da, juxta vulgara di(3eria , & in terminispundualibus/io/.
99 cor.Vbag decif.Si- «uw 6- Et quod illi inexplicabile pondus
addit cft illius approbatio, fafta k Sanflifs. tammediante
organocjus Auditoris, qii^m fuae vivac vocisoraculo. Sed
concedamus, quod hacc omnia deficercnt. e(Tctqiic juxta
Partis prai-ffnfionem mera pr<ifl"umptio; Nonne (.■(fet ma-
gnifacienda , reSac.C.incafu dubioarbitriuni impartiatur
leo ei, qui contra fe taleni habet deceptionis , & feduilionis
prsfurnptionem Puellac , vix puhcrtatem eurcflae , cum ipfa
ccmmorantifpatio quinqiicduiTif.ixar menfiuni, tota Urbe
obftrepentc, & nonfubmiffa voccfatlumdeteltante; Non-
fi r\t omniz Juraclamant deceptis, & non decipieniibusfub-
vclendum effc f
Quoad nutus nnn ncRavimuj, in Sentcntia aliquo modo
probabili poflc ipfis mcdianiibus matrimonia CDntrahi ;
Pummtdofer ei'identiafig»a confenfus muiuus expfimatur ,
joxiaverba deGraff.decifaur. part.t,lib.\, cap \x.num.\r.
fOi prartcr aliasauthoritates fupra allegaias ; Stil ubi funt ifta
cvidi-ntia figna in noflrocafu ? Parochus, &duoClerici ,
optimd vidcntcs, illa nondiftinxcrunr . Dom nicusamicus
Sponfi cum iriplicaioincommodoad Eccleriain pcrventus ,
prope ronftfrioniriumflans, cumaticntionr maxima, illa
non vidir, ut tefla»ur in primo examinc; In fccundovcrA
illa vldifrcdicit , fed tanium abcfl cum (inalitarc evidcniir ,
quinpoMiVs fcnuifTrna crcdnliiaie id aflcrucrit, ibi : Inchi-
10} nh la ttflaton il fignt disi, per quantdtcredo l'ctrnsin
dis , permittendoin domofuatalematrimottium dolofumcom-
mitti, & Rot.cor. Burat.decSi^num.S.ihi : Cumproptera
domum adpr^etenfum matrimonium contrahendum accomoda-
verit &c.ideorepel!itur: Recurritque femper congruaani-
madverfio, quod matrimonia, nonConjugum confefTione
inabfentiaParochi, &teftium, fed exaftucoram iftisgefto
probatur, in terministerminantibus I»««f. ;«c<7/».r«rf/>^-
ternitati de Sponfal. ihi: Imbplus videtur , quod etiamficon- 106
ftetmodb, quodadinvicemconfenferunt qttiahocconfitentur ,
tanie" non eft matrimoniumi;c. 6f Gargiar. conf.\<).numer.^.
ibi ■ Nec conjefiurce hodie poft Conciliumprofunt : (3 Rofa in
Tidlen. Matrunonii iS. Martii 1627. $.Laie dedu^aforam
Gbislerio . Quibus, & aliis authoritatibus fupta aUfgatis
nihilexadverforefpondetur .
Preces tandem , fupplicationes, precibus, & fupplica- ko7
tionibusaddendo EE. PP. enixe rogamus , utdignentur re-
fltttere , quodnonagiturdeconiemptibilisfummae tredito,
Fiec de vilifTimaE veltispretio, fed de vita, libertatequeho-
minis. Probationes contraris nonpoifniu effedebiliores ,
noftrsB funt augumentoincapaces. DeParochoenimadeo
confidit Sac. Conc ut ipfiusinterventum proforma requifi-
verltad hujufmodi SacTamenticelebrationem, eidem ,licet
Rota(o\et in hac fingulari materia plenam fidem adhibere
cor Cerr. decif. 76 1 . num. i }. «if deetf. j 74. num.^. & decif 610.
num.i par.T,, >ff. Ad noftrum praecifum etfeftum : Suffice-
re conje^uras probabiles ad diffenfum probandum , & ex iiiis 108
poff.\f udicem deprehendere confenfum defeciffe : per haec ver-
ba oblcrvat Ciarlm. contr. 1^1. num.iz. Si in diftis cafibus iii
dubio pro exclufiooe obligationis refppndendum eft , ad
Tixt. inleg. ^uidquid adftringenda ^<).ff.deVcrb.obligat.^
Rot.cor, hich.dcc.i.num.z-j.Q^'"^^onit\^tx(t:v\x\, ad pro-.
f ofiium Ledtfm. de Matr.in Addit.ad i^.par. qutfi^.l^.att.i.
lit. Efoi.mthi iji.ibi; Nam cum contraiius matrimoniaiis
fit gravijfimus , oportet quodconfenfus explicetur modo commo-
diou; Et in terminis itarefercndo deciium per Officialem
Epifcopi Sueflionen Add.ad Dec.conf.i 6 i.iit. .^-i ihi: Hinc IC9
meritb irridenda , imb execranda iiiorum fuperftitio prapo-
ftera , qui ex qua probatione nonjudtcarent effe legitimam ven-
ditionem ./Equtc , vel Levidenfte , tamenjudicarent matri-
moniuin, nonfo!umintequaie,fedfune/lam, perpetutimjue
perfon<e aiienationem . &ferr<itutem &c.
AbfolutadefenfioneHc. iranfiredebcrcmusad propriam , | itj
relpondyndo vcrbis vert* pefTimiexempli , necnoftri, nec
prxteritorum lasculorum ibi : Cumque demum omnia e:*ad-
verfocongejia nonfujficerent ad ojlendeniampueriiitatem He.
aujifunt Adverfirii confingce novum Piocefjum, citantque
ineorumRefttifiu^.^i. intrestejies Muiieres AntoniamPro-
cefs.JoK^^ A/ilonian)foi.6S & Margaritamfo!.7i qui quldent
ProceJJus in retum natura non rcperitur , vei fi 'epenretur ,
ejfetinventio maieexcogltata ; No/irinanque Piocejfus funt
tres , quorum major non excedlt fol 40 (:f nullibi eorutn huiuf-
modi tejles reperiuntur , Jicuii teftarl dig>iabirur liiuftnjs. D.
Secrctatiuj : Res eft peffimi exempii , nec noftrifacuiieft,nifi
quaienui tantitm de motibus audent Adverj,iril .
Libcnter tamcnabillaabllinemus, ioquentes, codemque
tcmporccxadverfoScribcntibusinfinuantcs Co/ijliiut.2 Be-
nedi^i XI dilii XII in Buiiar nov. tom. I . ibi .• Sit ergofau- 1 1 1
fteVjtronui&c.jupcJlua , O imperttnentl.i non adiniitens ,
necuiiratiuam cauja expofcit uiiiitas inlicentiam conviflan-
di, ^ m.iicaiccndi tcmiriiatem prorumpat : &dlfpofitiqncm
Tcxt. inlcg SluifquU Cod de Poflui. ibi .• Ante owniaautctn
Cff. ita prtfbeant p,itT0CiniaJurg4niibus , W no» ultra quiiin
lltiumpofcitutiiitas , iniiceniiaincenviciandi , ^nialcaiccn: lii
di temeiitatctnpioiumpat . Ag.ini quodcaiifa dcfiderat , lem-
percnl fe ab tnjuria ; nam fiquii aaeoprocaxjiioit , ut nai
rntione. fedprobrii putet ejfecertandum, opinionisjute im-
miniitionemp.iiietur .
Atquc imitando, nedum Curi»nunquamfati$lau<l»tann
urbnni-
Tom. HI. Parsl. Difceptatio IJ.
urbanltatem, fed prarcipue Advocatorumfolitum, de quo
« I j Cardin, de Luc. de Teftam. difc, 8 i . num. i . in med, & in Mif-
cell.difciyrtum.i.
Adderoonftrandaspalpabiies, innegabiiefque puerilitates
He. in lenerrima aetate conflicurae tempore praetenfi matri-
IiA monii, & ad oftendendum, quod k confenfu, &^ forma
Conciliinonfervata, nona magnificata dote veniebant fagit-
t£^ ailegavirausdepofitionestriummujierum, indlviduan-
tes foiia Proceffus, nomina , & cognomina teftium , cum
eorum praecifis verbis: Haecioiadiftinftafpecificatio, ftans
pro maxima praefumptione iilarum exiftentiaB , motivum
praebere debebat exadverfo Scribentibus, vel juxtamorem
1 1 j probatorum Curialium Adla perquirere , vel fecundiim urba-
nitatis regulas nos percontari , fed quando defuerunt congruj
& civilesrefponfiones, fuit faflus tranfitus adcriminalit«-
tes, notaeftinUrbejocofa illacautela, quae vulgotribuitur
roftri faeculi Vitruvio, de quo mentionem cum laude fecic
'Rota in dec. 764. ». ^par. 1 8. rec
Mult6 tamenantiquioremoriginemhabens, ex quodeil-
la mentionemfaciunt Barr. :«/fg. In crimimbus §■ Cum quit
H6 ff.de ^u^fl.\h\: Egovidii» Civitate ifta , cum quidam non
haberet contra eum, nifi unum teftem, vidi fieri hanc mali-
tiam, quia dedit reus illi tefti unam alapam&c. Contraiftam
malitiam babetis fimedium hic : & Bald.in auth^Sed., &ipfis
fub num- 5. Cod. de Teftibus ibi : Cautelatamen ejfet quodper
interpofitam perfonam quisfaceret diffamari &c. lllamque di-
dicerunt exadverfo Scribentes a magnificato, & totidsper
eoscontranoscitatofowf. D^f. i6j.»a»j.i8. ibi ; Etinproyo-
fito notat Ba/d. in auth. Si dicatur verf Modo quteritur Cod de
117 Teftibus ubi inquit , quodficgoeram debitor tuus in certum ,
^tunonpoterasprobaredebitum, nifiper Petrum , &Joan-
nem, Cum igitur ame velles petere debitum, ad hoc uttibi
auferrem potcftatem probandi per ifta , accufavi illos de gravi
crimine, concludit quodfi apparet demalitia, teftesfunt acci-
piendi, nemeacalumniamihi profit . Quamcautelamdiabo-
licam voca.iNevizzan. inSylp- nupt.lib. s.fol.^^S.
Proceffus eft in rerum natura, tempore hujus calumniap
reperiebatur pcenes D. Card. Cavallerinum , D. Secretario ,
118 qujiUum voluit videre,ftatim oftenfus, non exinventione
mali excogitata, fedoriginaliterexhibendusinSacra Con-
gregatione in quo fol. 47. legiturfupplex Libeilus, propria
manu F. fcriptus, & fcr fer. recognitus. Quomodo potui-
mus ilIumfingere?Pofrumu<;ne palpabilioricalumiiia de fal-
foredargui? Tanta intrcpiditate, calibus verbis, acfifalfi-
119 tas eflet per tresconformes canonizata . cum Signaturaere-
fcripto: Sine prtejudicio, & amplius ; VelcumBrevi Pon-
tificio , iroponente defuper perpetuum filentium , quando
fomniata ha?c falfitas eft verum ens rationischimericum ,
Quanam fronteafferi poieft , majorem Proceffum non cxce-
iio derefolia^o. fi D. Secretarius, in teftemexadverfo vocatus,
recognovitillum fuperarefolia ■jo.Excufandaeftintentio,ubi
excufari non pote/i opus , juxtanobilem aniroadverfionem.S'
Bemardi fuper Cantic.ferm. zo. antefin.ladub.contrafalfi-
tatem refpondendum , omnifquecapienda eft interpretatiopro
illius exclufione , Rota in Vcrufina ii.Junii\6<)z,.^.Verum
coramCard. Priolo. Nos inclaris ejufdem odibilis criroinis
rei perfummam calumniam gratisappellamur. Quando in
praeteritum ailegabantur juridics exceptiones ad meram
He.defenfionemcontra unumexcontrariisteftibus, diceba-
lil turexadverfo, &forfannon extra propofitum, teftem .- ef-
fe in eadem hierarchia Scribentium , optimaque fam<e Cauli-
dicum j Modo hujus congruentia; , &urbanitatisconculca-
lis legibus, contrarium tanta divcrfitate prafticatur ? Non
fine myfterio in ultima propofitione, in quadumtaxat fcri-
Ul pfiinus,prorfusomiflisexceptionibuscircaperfonasteftium ,
unice inltetimus in illis clrca difta . De bonis operibus lapida-
mur\ Retribuuntur nobis mala probonis; Magis contra nos
elevantur ^ qtiia magis a Nobis contra meritum bene traRan-
tur . Noftrumnoneft , exadverlbScribentes cum iliis com-
parare, quibuscum benefcripfcris pejo-esfinnt , efemetiplts
dijuduantur. Seddehoc fttis, loquatur originalis, & au-
I}5 thenticus ProcefTus, omne.'' judiccnt : Si quis adeb procax
jue>it, ut non ratione ., fed probris putet cffecertandum , opi-
tiionis fu,t imminutioncm pjtntur : funt verba Tex.inleg.
(Juifquis Cod. d: Poftul.md. Atque malum effc fignum quan-
114 do quismaleuiais (c dcf.-nderc vult , bcni} obfcrvat Nciiz.
7Mn.inSylv.nupt Itb-s.fol.i^^. &meliCis ReinckdeRei^im.
Sa-cul.ir.Ecclej.lib. i.cLmf. ycap. n. num.6i.W\swcxh\i^ubi
Caujarumfibi (ommiffarum i/iHrtnitatem rationibus tucri non
poffunt , ad conviciand: libidimm defleliunt .
HujuscaufaEexitum y\<leinTom. x.par. i.difccp.i.n.zii.
»5 (ifii^.&difcep. z.num.ijy.
3i
PRaefens Difceptatio fub titulo Dijfertatio Theohgico Lega-
lis de Matrimonio , impreifa fuit in Typographia Came.
rali , ufque abanno 1696. Verilmquia illius Exemplaria non
de facili reperiuntur, iterum hicreimprimen. curavi, pau-
cismutatis, veladditis; SequendofimiIeexemp!um5rfp/j4. nj
ni J^uaranta, qui cum prius particularemedidiftet Trafta-
tum de Praflantia Arcbiepifcopi , (^tejus authoritate in Suf-
fraganeos , quia deinde rara erant ilJius Exemplaria , illum
reimprcint in SummaBuUariiiah verb. Arcbiepifcopi autho-
*itas inprinc.feu num. \.fol.mihi 4.%. Xit ibidem ingenuetefta-
tur his verbis.- Ego Stephaaus Quaranta dixi in Traiiatu,
meo, impreffo Neapoli in anno i s%(>. de Pr<eftaHtia Arcbie- 127
pifcopi, ifejusauthoritatein Suffraganeos , eorumque Sub-
ditos , 6" in tota Provincia , qui cum nonfacile reperiatuTy hic
inferendumeffecenfui, recognofcendo, ifaddendo.
DISCEPTATIO II.
Mediolanen ,
Pro Monachis Ciftercicnfibus Mediolani,
A R. G U M E N T U M .
Monachis Ciflercienfibns Bjfilicx S. ^mbrofii Mediolani ,
pro celebrandis fefUvitatibus propnormiSanBortm, U-
citutn efi eandem Bafilicam propriis paranicntis oma-
re , recufante id f.uere Canonico Cimiliarcha j Idqi vi-
gore Tranfa&ionis y approbatx ab Vrbano FllL in e)ns
Confiit. i.:jo. in Bullar. nov. tom.^.
AD dirimendas antiquifiimascontroverfias, h quingentis,
& ultra annis vigentes inter D. Cardinalem Archiepi-
fcopum Mediolanen. protemporeexuna, P. Abbatem, &
MonachosEcclefiaeS. Ambrofii Mediolancn. iacri Ordinis t
Ciftercienfis ex alia , &Cap:tulum, Prapofitum, &Ca-
nonicoseiufdem Ecclefiae ex tercia parte , fanft. memor. Ur-
banus VIII. ufqueabanno 165 .mediante particulari Confti-
tutione, impreffa inter aliasejul"dem Pontificisin ordinc la
140. in Buliar. nov. to. 4. in forma ipecifica approbavit fole- z
mniflimam Tranfattionem,&Concordiam inrerdiftasPar-
tes, initam, cooperantibus pro illius conclufione, & ter-
minationecl. mem. Card. Francifco Barberinofeniorc, Ro-
berto Ubaldino, & Theodoro Trivultio , ut xtittivt in prin-
cipioejufdem Urbance Conftitutionis .
Inter alia Capita praefatx Tranfaftionis, & Concordiar
nuilam habentia connexionem cum hodierna infpeAionc , $
num 21. difpofitumfuit, utinft^.
Teneatur Cimiliarcha , abfque ulla contradiRione , utri-
que Collegio neccffaria, communia tamen, profervitioDivi- .j
norum tradere.
Nume>o autem 44. difpoficum pariter Ajit , ut idem Ci- 5
miliarcha.
In folemnibus Ecclefiam decenter ornariproutroqueCoIic- 6
giocuret, &ornatampariter inpriftinum redigi ,
Inexequutionem hujufmcdi Concordiaemihi infafto con- 7
ftanter iupponitur, quod die I4. Augufti anni I71S. occa-
fione tunc proximae feftivitatis S. Bernardi, facri Ordinis
Ciftcrcienfis infignis Propagatoris, deMediolanenfi Eccle-
fia , ejufqueCIero, necnon de tota Catholica Ecclcfia opti- 8
nic meriti , Pater Magifter Innocentius Gradignani fe contu-
Icrit in Canonicam , ibique alloquutus fuerit Pracpofitum
ejuldem Ecclefiae , eiinfinuando, ut inexcquutioncm dilf)0-
fitorumindidaConcordia«/;//';ff«/«.4;.6'44- vcllct injunge-
reCanonicoCimiliarchaE,ut£cclefiam, qnjcdeccnterrepe-
ricbatur ornata , occafionc antecedentisfcftivitatisBcatilfi-
m» Virginis in Ccelum aifumpta', relinquere vcllct cum 9
eodem ornatu profeftivitate S Bernardi ; Quodquerclpon-
fumaccepcrii abcodem Pracpofito, vclle iJ participare luis
Canonicis, quos crcdcbat , nullatenus id efle denegaturos ,
cum omni civilitate iubjungcnJod P. Magillro Gradigna-
no, quodea, quzaccopturuserat.TddCanoniciscidemfta-
tiincommunic.nrcparatuscat .
Tranl"ac\is autem, noo fineadmirationcquatuordicbus , 10
aWquculIorclVonfod. Prgcpofiti, atqueurgentecx unapar-
tcpraccifa nccclTitateornatusEcclefiA', ob immincntem te-
ftiviiatcniSancli Bcrnardi, exalia verocrelcentccadcmad-
miratioDC, ob przccptum, datum a Canonicis loIlcDdior-
camcn-
J4
DifccpUt. Ecclefiafl- Dominici Urlayac.
namenta, qusejamcxlftebant, utfupra, in Altarc majon ,
II otfuitpunaualiterexequutum; Congruumexiftimav.tidem
P GradJgnani itcrum fe conferre ad Canonicam, ad effettum
repetcndi fuam mftantiam , prout faftum fuit cum Canomco
Sacrifta ,'in prafentia Alexandri Rampini Notarii publici ,
U & duorum teftium, omni fide digniorum . Audita eadem
inftantia , pctiit Canonicus , an ornatus Ecclefia; przten-
deretur ^ Patribus ex juftitia , vel potiiis ex gratia : t uitque
ftatimrefponfum, quodcisdebebaturexjuftitia, & ad ter-
minos difts folemniftimae Tranfaftionis, & Concordis ;
Cumimmediatareplicationc, quod Canoniciex dia.titulo
n juftitix nuliomodo intendebant id facere . De quibus in-
terrogatione, & refponfione ab eodem Notano in praclen-
tia diftorum teftium fafta fuit folemnis atteftatio , & pu-
blicus aftus.
Pofthxc optantesadhucReligiofi omnia m pacecompo-
14 nere, iterum, & tertio fc contulit apudPraepofitum dift.
Patr. Gradignani, cidcm fideliter narrando ea, quas geita
fuerant, quacqud evenerunt paulo antecum Canonico Sa-
crifta, fed aquaiieventu , eoquiain omnibusfeconforma-
vit Prscpofitus cum refponfionibus , antea datis a ditt. Cano-
nico Sacriila. „ . .., n ,■ ■ r i-
In iftis proindepofitianguftiis ndem Religiofi, aiio mo-
do non vaientescelebrarcfeftum Sanfti Bernardi, eo quia
Ij jamintrabattempusinitiiVefperarum, circahoram i^.or-
nari curarunt Cappellam majorem cum propriis ornamentis ,
vidente, & non contradicente Subfacrilla Canonicorum ,
de quorum mandatoeodem temporeappofitafuerunt in eo-
dem Altari candelabra argenteacommunia, una cum aliis
ornamentis ejufdem Altaris, in quo deinde fumma pace ,
priiasi Canonicis, & deindea Religiofis de morefolemni-
ler recitatsefuerunt VefpersE, attentoquod in eadem Bafi-
licaduo interfeprorfusdiftindtaCollegiaEcclefiaiticarepe-
riuntur, quorum unum regitur ab Abbate regulari , aiiud
TCrd ^Praepofitofacculari, ut notoriumeftin CivitateMe-
diolani, & notant Lott/jer- de Re beacf. Hh.i. guafi. li. num.
jo. & Rota decif.\oi. num. i-par. i().rec. ubi , quod id etiam
praflicstur in Ecclefia Montis KegaWsjtixtadecifi-jj.corain
Coccin.&dec.6/^o.n.il.cer Dunoz.ju».
Quae deinde circa primamhoram noilisejufdemdieieve-
16 nerunt, non fineadmiratione, & fcandaloineadem Eccle-
fia, adeo nota funtin Civitate Mediolani , utopusnon fit
lllorum memoriam hic renovare , folunnque videndum re-
manet, An , renuentibus Canonicis adimplcre diftam eo-
j j rum obligationem , ornandi Ecclefiam in folemni fefto Sandti
Bernardi , ad terminos antediftae Tranfaftionis , Jicitum
fuerit Religiofis illam propriis paramentis ornare .
Inquaparte, fuppofitotanquamcerto, exparteCanoni-
corum , feu Canonici Sacriftac adfuiffe eandem obligatio-
18 nem, quaEliteraliterdefumiturexdifpofitis;»</</.»«»»fr.42.
fef 4.4. mcmoratae Tranfaftionis, cujus verba funt adeo cla-
ra, adeoqug praccifa, &exprefTa, ut nulla poflintcontra-
ria interpretationeinaliumfenfum detorqueri, dumobliga-
19 tur Cimiliarcha, feCi Sacrifta in folemnibus Ecclefiamde-
ccntcrornare ; hiim ver\ficerni)t vetha Textus in /eg.lf/eaut
ille ff. de Legat. tertio, &cummajori proprietate refpedu
matcriae, dequa agimus, applicantur ea, quarfcripta reii-
20 c\a\tS.Gregorius Magnus ep. 61. indiff.z-dc quibus tam.z.
par. I . difcept. n. num yg-
Quod autem fcftum Sandi Bernardi refpeftu facri Ordinis
il Ciftercienfis, cujus fuitinfignisPropagator, &egregiu$II-
luftrator, ut legitur in z.lefiione ejusojfcii ., necnon incon-
flit. 54. Sixii V. $z.i)i Bullar.novtom i- & notant Jo; Ma-
ria Novar. in Lucern. Regular. verb- Ciftercienfes numer. i . &
Earbof i» Sumin- Apofi. dec. coUefi 489 . nurner. 1 . &feijij. an-
ti nnmerandumfit interfolemncs feftivitatcsdiiriifacri Ordinis
cxcifJemconfidcrationibus, quod Ordincm ipfum illuliri-m
reddiJcrit, & fcliciter propagaverit , non potcft indnbium
rcvocari , & confcqucntcr illud celebrandum crat, & eft 4
23 Rcligiofis cum omni majoripompa, &dccentioriorn.itu ,
ut pracfcribitur/;»C(rrfwo» libi.c. ii.& advcrtunt Biiuldr.
in Man.facrar. Cxrem.p.ir. ^cap. 1 8. art. 19. num. l./o/.zgo
if Pifcar. in Prax.facr.Coerem.lib.i.feS.i.de Celebrat.dier.
fefi cap. i.num. yfol. 199.
Ad comprobandam ver6 candcmqualitatcm foicmnitatis
14 fcftivitaiisS Bcrn.irdi, trcsparticularcsrcflcxioncs in prx-
fcniinimisurgcrc vidcntur.
I. Quod agitui dc fcfti viiare San£li , qui ncdum multa pa-
15 travit miracula inCivitatc Mcdioltni, (Id mcdiolancnfibos
Civibusmultasrcripfitepiftola?, amorc , &benignitatcplc-
naj, ut vidcre eft intcr efus Epijiclas ^ & proinJc ex ani-
madvcifii pet Qavantln Manual Epifcof.yerb Bcdorum ,
<if Patronontm cultus num. i6.fel. 14. fpeciali cultu , & diftin-
dla pompa celebrari debet fellivitasejufdem Sandi in illaCi-
vitaie, inquatotfigna amons, & tantabeneficentiae argu- 26
mentareliquit , &^cujusCleroelcdusfuit inejus Archicpi-
fcopum , quamdignitatem moderti(finierccufavit,«f /fg;f«r
i>t z.leli. ejus Offic. in Brev. Rom.
II.Quia, ^temporecujusinitiimemorianonexiftit, hu-
jufmodifeftivitas, nedumcelebratafemperfuit cum triplici 17
foIemnicampanarumpuHarione, necnoncumdiftindlo mu-
ficali concentu , ut pratlicat ur in omnibus aliis magnis folcm-
nitatibus, fcd etiamcum praecedeiiti jejunioexdevotione er-
gkeundemSandum,& propterea,utom.niaad invicemcon- a8
cordent, atquecx omni parteemicetqualitasdidasfolemnis
feftivicatis, omnind conveniens eft, utetiam ipfa Ecclefia
eo modo ornecur, quoinaliisfimilibusfeftivitatibus ornata
confpicitur.
III. Quia ineademEccIefiaadeftparticularis Cappella , 29
^ ReligiofisereftainhonoremejufdemSandli Bernardi, in-
fignis Propagatoris facri Ordinis Ciftercienfis : Dignum pro-
inde , &juftum videtur,ut illiusfeftivitascelebrerurcumea
pompa , &ornatu, qui in fimilibuscafibusprafticaturaCa-
nonicisproparticuIaribusfeftivitatibusillorumSanftorum ,
quasexdevotionecelebrant in noftra Ecclefia , utfigoanter 30
paul6 ante feftivitatem Sarfti Bernardi die 12. Julii 1718.
pratticatumfuitabeifdem Canonicis, cxdevotione fpeciali
erga Sandtam Manam Magdaleijam, incujusfeftivitateor-
natafuerunt Altaremajus , & Ecclefiacum illisornamentis
communibus, cum quibus CanonicusCimiliarcha , adter-
minos Tranfadtionis in folemnibus tenetur ornare Ecclefiam:
Difficile fiquidemeritoftendererationisdifparitatem, qua- H
re id permiiTum cnTe debeat Canonicis infeftivitatibus, ex
meradevotione abipfiscelebratis, non autcm permitti de-
beat Religiofis proillis feftivitatibus, qu« propriaefunr fa-
criOrdinisCiftercienfis; Quiaaliasad imparia judicarentur,
TiAweriiiSd\ffof\t\onemTextus in leg. NonlicetdeRegul Jttr J-
in fi.cumconcordantibus, allegatis/» Tow. i.par. i.difcept.
II. num. 11.
Quseomnia compFobantur ulteriijscxfolitoinpluribus fi- i\
milibus feftivitatibus, k Religiofis cejcbratis cumdifto or-
natu, ^ Canonico Cimiliarcha adeoruminftantiamprafti-
cato, qusinfaflocomprobanturex publicisadtibus. In }u-
re vcrimagnifaciendae funtad obtincndam illarum continua-
tioncm, exanimadverfis, perCagnol. inRubr deOrigJtu: 34
fub num. i.verf Etfic conrinuatioy cumconcordantibuscita-
tis Tom. i.par. z difcep. i.num. 16.
Non attenta refponfione , quod iidem adlus poflint dici
expleticxgratia, nonautcmexdebito, feiiobligatione, &
confequenter uti facultativi non inducant obligationem in ?J
futurum , exadduiftisinrow. t.part. i.difcept. 16. ««w.74.
Tumquia iidemaftus funtmulti, & fjepe repetiti , &qul- 3^
ddm nonfineincommodo, & expenfis; Inquibus terminis
nunquam praefumuntur facultativi, & ex gratia, ut bene
obfervat Rota decif. sit. num.<).(:ffeqq.cora>nBichde^az
in Tgm-2. par. 1. dijcep. 3}. num. 30. quibusaddo citatosa ?7
Rotain Olomucen.JurifdiHionis ig.Janu.ini 1691. ^. j^uoad
idiimum coram Muto. Tum etiam, quia in Tranfadtione ,
fcu Concordiarfrf.»«wfr. 41. 6f 44. adeft clarum , & literale
principiumobligarionisillosfaciendi , & proindd femper re-
ferridcbentaddidtum titulumpnexiftentem, nonautemad
alium, dequonullatenusconftat, e)i.&&d\i(\\sper Henoch.de J*
Prtefumpt. lib. 6. prtefumpt.if. numer z.&feqq. Cardin. de
Luc.de Feud.difcu.c)o. fub num.j. yidd.ad Ludovif.dec 261
num. $.& Rot.dec Sb6. nam. i.coramCoccin.Odec.i ^i.nu-
mcr.ii.par. i 7. rec
Ad vcrsCls quae non rcleva t rcflcxio , quod de practerito non
femper hujufmodi fellivitas cclebrata fuit codcm modo , J9
dum aliquibus annis celebrata prattenditur finet.iliornatu .•
Quulquid cniin fit in f.idto circa hujufmoJi prsetenfamdif-
formicatcm ; Hoc unum ccrtum eft in Jure, quodea, quae
(lctcrminata fncrunt in diiSa TranfaCtionc refpiciunt com- 4°
iiKKlum , & favortm totiusfacri Ordinis Ciftcrcicnfis.- Et
proindc ctiamfi pcr infubliftentem hypochcnm admittatur,
quod uno, vcl alicro anno id non fuerit pradticatum ex fi- 4*
dlo, vel nejjlipcntia unius, vcl altcrii»s Rcligiofi noftri Mo-
naftcrii, adhuc nunquam dicitur rcnunciatum Juri , clare
fundatoind. Concordia, eoquia particularcs Rcligiofi , nc-
quctacitd, ncque cxprcfscprafjudicarcpofrunt Ju.ibus, S^ 4*
prserogativis , toti Ordini conccflis , ut notant citati in
Tom. I. part. 2. dlfcep 10. num. u.quibusaddo Rot. indecif.
6ofi numer 6. cor.im Emer.Jun. ubi , quod particulares Rcli-
giofiabfqueapollolicobcncplacitonequcunt pracjudicare Ju-
ribiis, toti Ordini compctcntibus.
^ Pofita
Tom.HI. Parsl, DifceptatiolIL
35
Pofita proindd hujufmodi clara obligatione ornandi Ec-
41 cleriamexparteCanonicorum, necnon attenta prajcifa ne-
ccflitate talisornatusexparteReligioforum, oritur diftum
aliud dubium, An , deficientibus dd. Canonicis in corum
otligaiione, licitum fueriteifdemReiigiofisEcclenam pro-
priaauthoritateapparareeorum ornamentis, ve! potius de-
buirtcnc in hacparte implorare Judicisofficium, adobiigan-
4A dos dd.CanonicosadadimpIendaea, adqusadftriitierant
cx tenore , & claris verbis Tranfadtionis .
In qua parte procedendum videtur cum illafolidadiftin-
4j itlione, quod, aut fermo eft de iliisrebus, &adibus, feu
fundionibus , quae admittunt congruam dilationem , qua
durante, poteft haberi neceffarius recurfus ad Judices, ifti-
que opportuno tempore poffunt obligare Partes recufantes ad
eorum obligationes adimplendas, & in his terminisnoiific
licitum propria authoritate facere id, quodalia Parsadim-
4$ plerecenebatur ; Aut verofumusinterminisillarumrerum ,
^dtuum, & fundtionum , quaenullamadmittunt congruam.
dilacionem , fed per neceffe fieri debent in illis temporisangu-
ftiis, in quibus Judices, vel nullomodo, velcummaxima
difficultate obligare poffunt Partes recufantesad adimplen-
Aj daspropriasincumbentiasintemporeprsfixo, quasfuntpr?-
cifaecircumftantixnoftricafus, & tuncpoftmonitiones an-
tecedentcs, & opportuno tempore faftas , licitum fit pro-
pria authoritate id peragere .
Videmus id prafticari in illocafu, inquoaliquisfepultu-
ram fibi eligat in Ecclefiis Regularium ; Iftis enim nullo
48 modo permiffum eftejuscadaverad propriam Ecciefiamaf-
fociare , nonvocato, nequeauditoParocho , fubcujus Pa-
rochia defunftushabitabat; Caeterum fiParochus vocatus ,
velinvitatus, recufetaccederc, adfuumofficiumadimplen-
49 dunij in affociatione di<Si cadaveris, non eft recurrendum
^d Judices, fedpermiffum eft ipfis Regularibus, etiamfine
Parocho, cadaver ejufdem defunfti adpropriam Ecclefiam
affociare, ut per viam legisgeneralisdeclaravit J R.C. iz.
Januarii 160V.& videreeftapud Lantufc. inTheatr.Regular.
■verb Exequianum.sfol.ziS.
Quae fi procedunt in illisterminis, inquibusfermoeft dc
50 rebus, feu aftionibus , refpicientibus favorem hominum ,
mulcd magis admittenda funt in iis, quaeconcernuntdivi-
num cultum, Ecclefiarumqueornatum, inquibushabemus
regulam, uno orereceptam ci Dodtoribus, quodaflus, ref-
picientes divinum cultum omnibus dicuntur permiffi , nifi
51 oftendatur illorum expreffaprohibitio, quamaddudtiscon-
cordantibus, (eqnwafukRotaindec. ii6.numer. i. &feqq-
par. li{.rec.& in Romanajuris celebrantii f].J anuarii 1698
$. Ratio refolutionis coram Card. Priolo \ In cujus $. Nec di-
5i catur ad rem advertic Rota, hujufmodi praxim effe iiimis
commendabilem , uteomagisperfomeecclefiaftic^e (funtejus
praecifa verba) diligentiores reddanturcircaea, qu^e refpi-
5j ciunt cultum , & ornatum Ecclejite ^ juxta praccifos terminos
noftricafus.
In qua partehabemusrf^^ufw, idexprefsedemandantem
54 inc<7/>.I«»z\f i/^Pr/z;;/?^. utfcilicetinrebus, quseaddivinum
' cultumfaceredignofcuntur, benignafemper fiat interpreia-
tio, &liatio, in cujus fequelam ita tenent Bttfr.;«ca^.
Cumolimnum. 11. deConfuet. Rot.decif 847. num. j. cor. Se-
raphin.&dec. dZynum. ^.coramCerr.&dec.z^S.numer.zi.
part. 7. recent.
Habemus praeterea hoc idem individualinime aliisetiam
55 Vicibus, &feftivitatibus, abfqueulla contradiftione Cano-
nicor. prafticatum .fignanter veroanno i704-inferiav. ma-
joris hebdomadae , ac in ipfo die Pafchatis ; Necnon in feria
56 v. majoris hebdomada: anni i 706. quando , recufantibus
Canonicis ornare-AItare majuscum paramentis communi-
bus , ad formam difpofi torum in Tranfailione «hw. 41. (ir 44
illud ornatum fuit cum propriisparamentisReligioforum ,
neque auditae fuerunc conqueftiones aliquaeCanonicorum ,
57 &merit6quia Religiofisineorum Ecclefia licitafunt omnia
ea, quardivinaofficia,divinumquecultumrefpiciunt ,dum-
modo in Tranfaftione, feu Concordiaprohibitanon finc ,
qualisertmajorEccIefiaecultus, ampliorque Altarismajoris
58 ornatus, qui potiCis exprefse reperitur permiffusind. Tran-
faftionewwm. 5:. his verbis : Abbas profuoarbitriopropria
Mcnachorumcandelabraargentea, (:f Sanflorum Reliquias ,
in fuisvafise.-<:ifientes, adampltorem yilraris majorls orna-
tuin, candelabris tamen argenteis communibus nonamons ,
59 exponerevaleat. Ubinotandaoccurrunt vcrba hsc pro fu«
arbitrio: Ex quibnsremanet manifeftum ,quodornatus Al-
laris majoris non cft fi\us , & invariabilis ex parte Rcli-
gioforum, vei Canonicorum, fcd potcft ^ffij major, am-
pliorqi ad arbitrium Abbatis noftri Mouafterii .
Prouc etiam notandum eft , quod verba illa Candelabris ta-
men argenteis communibus non amotis , non funt intelligenda €9
de qualibec minima mutatione fitus eorundem candelabro-
rum , fed de totali amotione ab Altare ; Icauc proinde ad ma-
jorem A'tarisornarum licitum omni Jure ficeifdem Religio-
fis propria adderecandelabraargentea, velfimiliaargentea
ornamenta , etiamfi oporteret d ifta candelabra communia ia
aliqua parte reftringerc, velmagis prop^adaliaornamenta
ponere. Ea viva ratione, quia diftacandelabracommunia
non dicuntur amo^eri abAItare, eo ipfoquod in illorelin-
quuntur, licetunicumipfisaliaornamenta, & candelabra
addantur ad procurandam ampliorem Altarismajorisowa-
tum , qui literaliter in Concordia permiffuseft.
Omniahaec videnturinfeclara, nimifquefundaca, &ca-
men, practeromnemneceflitatem , dicimus, quod , quace- 6l
nusetiamadmitterentaliquasex contra/iis criticationibus ,
adhuc iftae attendendae non effent, eo quiaomniafequuta
fub fundamento difpofitorum in Tranfadtione; Ad hunc
enim effeftum fuperabundat folacredulitas , &opinionon
tranfgrediendi fines diftae Tranfaftionis , juxt^ literalem 6i
Textum in leg- tgitur verfEtgeneraliter , ibi .• Jufiis rationi-
busdu&usjf.de Liberal. caufcum concordantibus, citatisin
Inftitution Crimin.lib.^^.tit.^.num.zi. Atqueadevitan. om- 63
nem pcenam, omnemque reatum, quaelibec caufa , etiam
colorata admittitur , Anfald. in Addtt. ad dec.86. mm. 99. 6?
100. & Rot.dec. i€o num. i^.cor. Onhobon. uhl^ quodfufficic
etiam caufa minus jufta , & beftialis .
Caufa pendet adhuc indecifa . 64
DISCEPTATIO JII
Romana BuUx Innocentianae .
Pro P. CaGmiro Guida Trinitario.
AR.GUMENTUM.
Conflitutio fnnocentiana circa Miffarim celebrationem , //.
liufque letturarti , his in anno faciendam a Commu-
nitatihus B.eligiofis , quaudo adimpleta dic.itur.
COntraria inftantia, excitata aperfonisiilis, quasgra-
cis fide dignas vocac Pater Commiffarius Provincialis,
& profequuta mendicato nomine cujufdam Fratris Laici
Conventus Sandtae FrancifcapRomanacOrdinisTrinitario- j
rum, tanquamProcuratorisFifcalis, unaeft exillarumnu-
mero , quae non promovemuT propterjefum tantum ; Atque
videtur participare de natura illarum criiicationum , qua
adverfusD. N J C. Apoftolosexagerabanturfubprztextu, «
quod non lavabant fibi manus quando panem manducabant ,
dequibusd/^a^/D. Matth. 15. 2.
Adhocdemonftrandum neceffeert percurrcreomniacapi-
ta accufatiopum ; in Proceffu dediiila , ut cum omni fermo-
nis proprietate dicere poffumus PatC Gener. Procuratori
Generali ejufdem Ordinis, & adluali Minillro difti Con- }
ventus San(fta: Francifcx, EminentiffimoProtedorinoftri
Ordinis, inCivitace Neapolis, & in Urbefatisnoto : Vi-
de in quantis te accufant , Quorum omnium rcfpetluex fe- 4
quentibus apparebit in noftro cafu verificari vulgatum illud ,
Parturient montes .
Circa accufationumcapita,non poffumusmeliusilla per-
ftringere, quim mediantibus verbis 4. tertis, cuiusopera , y
& cxpenfis praefens promota fuit , & profequitur inftantia ,
de quibus in P rocefs.
i . Non aver ritenuta la BoUa in Refcttorio ■
a. Non averlafatta mai leggere .
j . Non aver confegnata la chiave di dttta Caffctta «
perfona legitima.
4 Non aver quetla apert.i in fite di ogni mefe •
5. Non averla aperta alla prefenza de' Padri di-
fcreti .
€. Non aver ritenuto dentro di ejfo il Libro : Ac
dcmum .
7. Non aver aotati li dtnari, e fatto il caUolodel-
le Mcfe.
Quibus capitibus in fecundo?xamine ( noncontentusdc 6
primo ) idcm ^.tcrtisaddidit aliod , quod his verbisaperuit .
II P.G. in tempo, che il medefimo era Prefidente di qufft»
Convento , vtnne a trovarmi ntllt mle Stanzepfcbigiornipri-
ma.
l&
Difceptat. Ecckfiafl:, Dominici Uilaya:.
7 ma , che Ji facejfe il CapitoloprovincLile ■, & a!/aprefe»za di
F. P. C. &c. mi pregb a dire , chefefojfijiato ricercato in occa-
fione del Capitolefudetto , che dovevafarfi , fe avevomaice-
lebratoper Lui , avejfi detto di si , perchz e(fo inolte voltefera
fcrittoal Librodiaier celebrato ., e nonavevacchbrato^ & lo
/irifpof, fe quantevclteerafiatoqtiejio, mirifpofe, che era
ftatodii^o.6^$. volte incirca, & lo li dijft , che avevafatio
moltomale , echefe nefojfiftatoricercatoeftragiudicialmente ,
lo averei detto , che quando Lui non aveva celebrato , avevo
celebrato lo per lui da /^y volte in circa ; Mache fe poinefofti
Jiato richieftogiuditialmente , lo nonavereipotuto dire una co-
fa, che nonera , e cosireftajftmo . Ac fi negativum illud De-
calogi prsEceptum : TSLs dicas falfum teftimonium , non obli-
getlemper^ &adremper, fed infolojudicio.
Incipiendoa primocapiterf/»(?» aver tenutala BollainRe-
fettorio , nefcimus videreubi nam fundetur tallsobligatio re-
8 tinendi Buiiam Innoccntianam in Refeflorio: Et proinde
primum hoc delidli caput congruentius in tenebris relinqui
pocerat.
II. D; non averla fatta 7»ai leggere , ejufdem eft infubfi-
ftentiaE; Ad quod demonftrandum, I Praemictendum in fa-
i.loeft, quod fadem Confutut. Innocent. per extenfum im-
9 prefla a Matth^eucc, in OJftc. Cur- Ecclef capit. lo. $. i . <J nv.m.
8.emanavit<^if i^ Decembtis 1C97 & fica ao., & uitraan-
nis . II. Prymittendum , quod eadem Conflitut. Innoccnt a
Supericribus illius temporis, quoemanavit, nefcitur quo
fundamento, nuliatenus procurata, minufque aliigata fuit
inter alias Pontificias Confiitutiones , quae legi debent in Re-
feiSorio determinatis anni temporibus, quae ia unumcolle-
dse reperiuntur in noftro Conventu, & puniluaiiter ledlcE
jo fuerunt temporeP. Cejusptaecifo mandato. III. Praemit
tendum eft , quod calnsobligationis ledtionisejufdem Bul-
lae nonnifi femelevenit tempore gubernii P. C eo quia ilia
Jegi debet bis in annodifponitur in ejusjy. 5^. hoc eft feria
fecunda poft primam Dominicam Adventus, & feria6.poll
Odtavam Corporis Chrifii , quseanno praeterito 1717. fuit
II dies^. Junii, quandoP.Ccratabfens ab Urbe, ut uno ore
deponunc omnes teftes fifcales in Proceffu , & fignanter/o/. 1 7
libi , quoddifceflitdle6 Maii , & rcdiitdie 10. Junii.
Exquofequitur, quod tempore didiP. C. femel tantCim
omifTa fuit eadcm letSio , idque optima fide , quia fcilicer ne-
II mo dubitabat, vel praEfumcre poterat, quod in ipfa Urbe
fuboculisSummi Pontificisperadeolongum lempusnon fuif-
fet a Superioribus, qui per:o. annos noftrum Convcnium
gubernarunt, neq; etiamempta , &al!igata inter aliasPon-
iificiasCouftitutiones, quaeiniiloredadaein Vohimen repc-
riuntur , & quoiibetannopunftualiter lcguntur .
Dum igitur idem P. C. referente primo tefte filcali in Pro-
15 ccff. folio 8. demandavit lefluram Voluminis Pontificiarum
Conftitutionum , inter qu:isadc(Tedebebateadem Innocen-
tiana, ut videre efl in illo, iii Typographia Camerali im-
prefTo anno 1 69S- in quoadeft etiam inprefTa dift. Conftitut.
Innocentiana , ad nihil aliud tcnebatur , ut in fortioribus
tcrminis inadimplcmcnti difta: Innocentianas Confiitutionis
cx long^ minoribona fidc, Partibusacerrimc informantibus,
refolvit i. C.f in Provinciie Marchiie Capituli provincialis
14 i.Decembr. 1713. Ponentc D. Card.Cafino, utvidereeft/»
Tom. ipart. i.difcept. 13.»«?«. 149. (7 1 ^o.&tom. 2, par.i.
difc.z^.pertot.
Cumqueaitenta earundcm Conftitutionum multiplicitate,
ac longitudine , illas non poffinr intcgre legi in unica refeftio-
nc Rcligioforuni, nil mirumfi Pat.Commif. non cognovit
15 omiffioncin Innocentianap , quia ad orcurren indigcntiis
Convcntus, & (atistacicndum oncribus Procuratoris Gene-
ralis fui muneris , non poterat continuA cidem communi
mcnfz intcrefrc; In qua paric rclinquimus confidcrandam
qualiratem zeli contrariorum tellium , qui probi; fcicnics ,
16 ut ipfi afTenint , difpofitioncm diila- Bullae , omiflionemque
ipfius lcitursEpcrannos 20. nullatenus volucrunt charitativc,
rcligioscquc admnncre cundem Pat. Comm. ui feicna fronie
roffcnt dcindccontr;^ ipfunideponcrc, qua; lcguntur in Pro-
ccfTu .
III. Di non avcr confegnata la chlave dcUaCaffetta dcllc
meffeapcrfonalegiiima , app.irct finc ullofundamcntocx dc-
17 pofitione i.tcflis fifcalis, ha-c afTcrcniis in Proceft.fol. 7. Le
chlavi dt detla Caffctla fnnoftatc fcmpre a mto tcmpo , una rl-
tenuta da! P. Minift. , cfaltra dal P.Sagr. , che lelhb rltcmt-
ta femprc , perchc quandocro Depofil.iriocro anche Sagreflano;
Quodautfmrlcdlusfucnt c.ipitul.irircr talis, hoccfl" Dcpofi-
18 tariu.s. afTcnt idrmic-ftis fik.ilis;» yVo.-r/r./o/.fi. ibi : S^iian-
do lofiiitleiio Dfpofitarlodl qucfioConvcntofuicktloCapito-
htmcnte dalli Padiidi quefto Convenlo.
IV. Di non aver aperta deitaCalfettain fine iT ognimefe ,
nullam pariter habet fafti affiltcntiam , juxta rocundam de-
pofuionemd. i. teftisfifcalis, dtc{M?iin Proci.ft' lui ig.iiierg. 19
ibi ; LafudettaCaffetta, efiflente inS.igreflta , e Itatafempre
apcta infine d' ogni mefe in tempo de! mniifteio .lci detto P. G.
a riferva d' una fola voita . che il deito andtedei.t Napoli , e
ftiede due tneji fenza aprire d.Cajfettu , pochc uonfitrovbia
chiave ; Ex quibuspatet, quodexmero acc denti Id unica
tantiim viceadimplerinon potuit, prvip'^-rt'b!vionemrcIin-
quendiclavem, quandodifcedendoab Urbea:ce(ficad Civi-
tatem Neapolis; Quae omnia iftu ocuii romprobanturcx lO
Librooriginali, in Secretaria S.C V recognira, & appro-
bato, in quo initiocujuslibet menfisadnotatur.apc:'tioeju(-
dem capfulae icc\Vitnu\yMS\!Qth\s ApertafimorefolitoiaCajfet'
ta , fifono ritrovati &c.
Eft autem prorius infubfiftens id , quod cum juramento in
bac parte tcflatur 4 teftis/« Pjoc./o/. 2?.his vcrbis; Detta 21
Cajfetta in tutto ii tempo , chefono in quefioConvento (hoceft
adie 14. Novembr. i7i6.utd.xerat folio 20. ) nonjoionone
ftata aperta y come l' obiigoin liaed' ognimeje . Idhijueoculi
deicgitur tale ex concordi dido omnium aliorum trium te-
ftium fifcalium , uno ure aflerentium , femel rantum non
fuiffe apertam in fine cuju<;libec mcnfis , hoc eft de mcnfe
Maii t 7I7 occafionedilccfTusP. C. ab Urbc, &acceflusad
Civitarem Neapolis, ut vlderc cH in Proreff.foij. ibi :Lafu-
dettaCaffettaefiatafemprefoiitaapriifiogniinefe, &fol 12. is
&foi. I 7. Teftiautcmperjuronullam elTcadhibendam fidem
ea rationc , quia falfus in uno talispraefumitur inreliquis ,ra-
tione individualitatis juramenti, uniformucrnotantDodlo-
res, addudi a Guazz. ad Defenf Keo>: defenf.-.^. capit^ 13. 2J
numer. 1 7 is Rot. decifton. 5 8 . numer. i o. coram Anfaid & dc-
cif z^^S.numer. lo. coramBenincaf. & decif ^Cj.num J par.
1 6. recent.
Non minus palmare , & aeque foiemne eft aliud srqoi-
vocum I. teftis fifcalis , in Proceff. foi. 28. fequentia cum iu-
lamcntoafrercntis; II P. C. ogni giomofolea fcrivere nei Li-
bro e/iflente in Sagrcftia, nei quale fi defcrivono tutti quelii ,
che celebrano ia mcjfa , e viftfcriveva ancorchei' avejje detta 24
fuori dei Convento . Ettameninhoc L.bro, mquo, iiuer-
polatis menfibus, 4S'. fublcriptioncs didi i. tcftisfifcalisle-
guntur, bculiscorporeisapparent multidies, inquibusnon
repcritur illius (ubfcriptio, quia non celcbravit , in quorum
aliquibus adeil fpatium album cumdi6tionc Vacat: Inaliis aj
verodeeft adnotatioilliusdiei , in quo non celebravit, utvi-
dere eft ibidem /0/. i. pofl diem 18. Februarii, Scpoildiem
14. Martii , &Jol.z. pofl diem ly ejificm menftt Maii , Sc
poft diem 7. 9. 1 2. i 5. 1 8 & zo. Aprilis , 2c alibi ; Difficilc
autem eft adducere evidentiorem probationem falfitatis, &
mendaciid. I. teftisfifcalis, cui proindcnulla fidesadhiben-
daeft, utobfcrvant addufti in I^y^/f.ovw/v.//^.; tit.€.n^l
Et in terminis tellis , vocantis alium in contcftem , quod 16
nihil probet , & fit de falfo fufpedhis , quando vocatus in
conteltcm non concordat , pluribuscumulatis, probat Cow-
ciol rcfoi. crim. verb. Teftis quoadd. refol.f.-per tot.
V . Di non aver apcrta deita Caffetta ali.i prcfenza de'Padrl
difcicti: Hoc ex coproceftTit, quia in noftroConveniu hu-
juimodi PP. difcrcti in praeceritum nonadfuerunt, vel priva- 27
ti fuerunr voceaftiva , & paffiva, «t norariumcft innoftro
Convcntu, dc paiet abeiuuTieratione Religioforum , coquia
1. tcftisuti Sicrifta, & Depofitarius (cmper fuit praeiens ;
Prout ctiam fempcr cidem apcritioni prxfensfuit P.C Vi- 18
carius, qui propriis in.inibus candem capfulamapcricbat ;
2. tcftis erat pnvatus voceadiva, &paniva; j.non crat
convcntualis, qualis nequeetiam eratj.tcftis, licct uti Ma-
giftcr, honoriscaufa, aliquando vocatus fucrit ad Capitula
conventualia : Et quod magiseft didi 2.& q. tcftcs (c decla-
raverant, vcl nolle intcrvenirc, quando vocabantur , vel 19
illorum intcrvcntum non cflcncccflarium.
VI. Di non aver liicnuto il Libro delU meffe dent ro defta
Ciiflctta- ut fecerunt OppofitorcsP.C. qui tcmporcProccf-
fus ftatim oroarunt dirtamcapfulamcum novo Libcrculo ,
habct fpccicm ridiculi, & tamcn incoconcordaiunt omncs 50
contrarii tcftcs ; ImtS, ncdum fuitconrcllatum P.CiCom-
miffario, acfi cfler iTnximum intcrcjus prartcnfa deli».'l,i ,
fcd ujicriij^ maxima fimplicitatc , idcm Comniiffiirius .if-
fociaius h Notario , & tcftibus fe contulit ad .VicriliMm
ad ciclcrihcndum dcIidH corpus , fcu ad rccognulccndur» ,
an idcm Lilur rcpcrirctur in didacaplula, roiilVlo dcin-
d(}publicoa(flu pcr cundcm Notarium , quod in iH.i mllus
fuerat rcpcrtus l.iber , nuilaque ali.i Carla (JC. Nclcimus
cnim viderc ubinam lcgatur iirtpofira didla obligatio ; Iii
cadcm fiquidcm capiula rctincri dcbcnt nummi , fcCl clee-
mofy-
Tom.lII. Parsl. Difceptatio III.
37
mofyn*, reli(3aj pro miflis, non autem Libri , feii cartae
inanes, &vacuae, ut difpooitur in §, ejufdeoi Conftit. ibi :
Omnes t &quttfcuiique ekemofynuj <:;c. MJjfarumreponere in
■*! capfulaparticui-nijubduabusctavibus. Et proinde magnifi-
*" catodelido, pueriliterdefumpcocxnonretentionc Libri in
capfula eleemofynarum, applicantur verba Cardin. Baron.
4eM.onarch. Si.il.in Refp.adCard. Afcanium Columnam num.
t^.fol. 191. Sic itaque ridiculum de ridiculo fumptutn , reddi-
turargumentum, feudelidum.
V 11. Di non aver mai notato li danari , efatto il calcolo delle
meffe , nonregitinfado, idquead hominemolkndit i.teflis
ji filcalisfcquentibusverbis; liP. Commijf.era folito notare tl
denaro , chejitrovava ogni volta nella detta Cajfetta in un Li-
bro^ eneltempo, che lo, comeho detto, fuiperquattromeji
Vepojitario, li confegncA>a ame &c. Qui etiamfi effetunicus
contra Fifcum , ipfum inducentem , plenifTimeprobatexcu-
jnulatis per Conciol. Refol. crim. verb. Teflis quoaddiEla refol.
34 16. numer. iz.VermiglioI. ccnf <j S ■ num- i.& Guazzin. ad De-
fenf. Reor. defenf J l ■ cap- 1 4. numer. \ i . Farinac de Teflibus
guiefi. 6i. numer. 114. iffeqq. Hujulmodi autem Liber hod ie
originaliter exhibetur, in quo cum omni dillindione , &
candore quolibet menfe leg^tur adnotataiilaquantitaspecu-
niarum, quae in capfuia reperiebatur, qusaliquibusmenfi-
bus non excelTit tres julios .
Circa verocalcuium miffarum , illarumqueadnotationem
35 in dido particulari Libro, tresteftesfifcales nempe 2. ?.&
4. voluntario asquivocoeundemLibrum negarunt; Quia il-
le omnium oculis expofituserat inSacrifiia, &fuocongruo
temporeexhibitusfuit in SecretariaS.C V. a quapoftaccu-
ratam recogoitionem , & praevia approbatione Secretarii
ejufdem S.C. remilfus fuit ad noftram Ecclefiam , & fideii-
bus oculis fubiicitar ; Ex cujus recognitionc iftu oculi dete-
guntur infubfiftentes omnes contraria: criticationes, &pia3
meditationes.
In dido autem Libro videtur maximaconfiderationedi-
3^ gnum , quod 2. teftis fifcalis, qui eundem Librumrotunde
negavitj in ejus examine hisverbis: Manonvifie trovato
ne menoil Libro , ne maici e fiato , proprio charadere in illo
adnotavit , pluries miffam celebrafle .
Occafione vetohujufmodi adnotationiseleemo.^ynarum ,
& numeriraifiarum adventitiarum, quasproportionabiliter
37 celebraridebebant, videtur ponderandum , quodnuliaade-
rat necefiitas adhibendioperam Ratiocinatorum , qaiaage-
batur depauperrimoregno, hoceftdejuliistribus , novem,
vel decem proquolibetmenfe, ut iftuoculidefumiturexdi-
doLibro, ad eundcmeffedum retento, cui menle Januarii
ijiy.datum. fuit initium fequentibus verbis ; .Adi i^.Genna-
ro 1717. apertafi la Caffetta delle Meffe in Sagrefiia, Jifono
trovati glulj nove , & deindecum sequali claricate , & can-
dore continuatur pundualis defcriptio per totum annum
I717.
Remanet ultimum exageratum dclidum defcriptionis mif-
farum pro illis dicbus , quibus gratis utique afTeritur non cele-
39 brafle, quodeftomniomantecedentiuni debilius, mirumq;
in rei veritate eft, quod Procuracorfifcalisnon erubuericil-
lud cum tali , tantoque faftu in fcenam adducere .
Fuodatur atrox bocfacinusin miferabilididtounici teftis
40 afferentis, id fuiffefibiconfidenterdidum aP.C-Omiffaau-
tem indagine , an fimiles confidentiales difcurfus , abfque
inhumanitacisnota , in judiciispropalari poffint , ad fenfum,
& verba Ciceronis , fequuti a Dofloribus , quos citat Card,
de Luc.de Judic.difci^i.M.ii.cumalusin Tom. 1. par.z.di-
fcep. 26. num 1 7. (::ffeqq.
Rcfpondemus 1. quod dehocnon habemusnifi unicum tc-
ftem , cujusdiiSumaEquiparaturdidlonuilius , re.vrujeft li-
4 1 teralis in cap. In omnijudicio de Teftibus Cf in leg.jarujuran-
di Cod^ eoHem , cum concordan. apud Conciol Rcfolut. crimin
verboTeftis quoadd. refolut i S.per 101. ubi «.^.conclufioncm
ampliat,etiamfi teftiseffetdigniffimus, &fenatoria qualita-
42 te praeditus, id exemplificando \n iJ^ScevoIa, quoJ refcrt
etiamr/ci^ttf/ dejudic.inrebusexig poft princ.
IL Relpondemus, quod ifte teftisdc(egitluam turpitudi-
nem, quiatateturfcriam promiffionemmentiendifavote P.
4J C.quatenus tuiffet exirajudiciajitcr interrogatus, Teftiau-
tem , iuam turpitudincm detegenti , non effe cre>.lcndum,uno
orc afferunt Uoiftores , adduati per Rot. cer.tm Cerr. dec. 474.
ftum.ii.&coram Emer.jun.dec. <i num 8.
*III. Refpondemus, quod notoriumeft in noflroConvcn-
tu, iftum teftem fuhminiftraffe de proprio omnesexpenfas
Proceffus , contra P. C fabricati , quod omnem fidem cidem
44 adimic, perea, quae notantaddudl .1 Cenciol. Refol Cri-
min. v^tho Tejtis , quoadperfonas rcfolut. i.ptr tor. Cf m tom.
i.difcept.S.num. 61 ■& Rot. dec.i^i.num. -jpart. t b.&decif.
zoj.num.ii.& i€ par.17.rec
IV. Refpondemus, delidumhoceffepenitus inveriGmi-
le, & omHinA improbabile , quia nullum omninolucrum
extaliinfigni mendacio perciperepoterat Pat. Commifs.ex
quo eIeemofyn<E miffarum non implebant cjusburfam, fed 4;
ufquc ad ultimum quadrantemerogataefuerant in utilitatcm
Conventus. Praecifa autem utilitate delinquentis, incrcdi-
bile redditur omne delidum , juxta nobilem aiiimadvcrCo-
nem Roland. conf j8. numer. ^o\. &fequentibuslib. i.ubi ,
quod licec plura fint gcnera deliflorum , ad nullnm patrah-
dumfoletquisabfquelucro, vel utilitate moveri , quodque 46
hoc patec racione naturaliquam folamailegarefufficic Con-
ciol. Allegat. crimin. verbo Falfum refol. 6. numcr ;. Cif 5. ubi ,
quod non omne lucrum ad hunceffedumattenditur , fcd il-
luddebeceffenimisconfiderabile,cumaliiscitatisinrr<j^tff.
de Livell.cap. i. $./^.num $ 8c\DVoioed\to\nPeruJ;nafaI-
fie monetie i^.Novembris irti.ubi, quod , quando, utiii
praefenti verificatur , fcrmoeft decriminc, quod non affeti-
tut commiffum inoftenfam, velodiumalicujus, non fe ade-
quatad incelledtum , quod perfona ingenua promodicaquan-
titate, & miferabili fumma voluerlt feexecrabili turpitudi-
ne foedari , feque periculo amiftionis honcris fubiicere .
V. Refpondemus, quod faIfitascontraria?affertioniscvi-
denterdefumitur ex fola ledturadidi Libri miffarum , i Se-
cretariaS.C V.approbati , inquoocuiis corporeis leguntur
illi dies , in quibus Pat. C. cekbravit , & non celebravit . 48
Quis igitur poteft credere credat, quod voluerit pctcte«td.
4. tefte ea, quap. ipfedepofuit, cujuscontrarium folaapcri.
tione d. Libri remanebat , & remanei plufqujlm manifeflum,
acfuperlativeevidens.
VI. Demumrefpondemus, quod feria, &attenta leftu-
ra depofitionisd. 4. teftisfe ipfamdeftruit . Dicitenim, mi
pregbadire , che fefojfi ftato ricercatoinoccajione delCapitoIo ^a
&c.fe aicvo mai celebrato per lui , avcjji detto di si , perche ef
fo molte vohejierafcritto aJ Libro dt aver celcbraioi e non ave-
vacelcbrato . Sienim ex Libroapparebat , P. C.celebraffe,
uc ifte teftis dicic, & idu oculi patet cxeodera Libro, a4
quid requircre falfos teftesad probandam duplicatam proba-
tionem didascelebrationis ? Quodenim miffarumcelebratio jq
probeturex folaatteftationeSacerdotiscclebrantis , certum
eft, ex pundualiteranimadverfis per Carol.de Luc ad Ven-
trigl.par. z.annot.zS.§. t.num.()o. & ex firmatis per iZcf. i/i
Toietan. Adminiflrat. \s.Febr.xjoo. $. Hmc primocor.Pio .
Qiiodque fine caufa nemo praefumatur delinquerc , pro inJu-
bicato fupponunt Dodlores illi , quos refert , & fequjtur j|
Farinacqucefl. $o.num. ^curaaliiscitacisI/r/rt.frM» Itb. 4.
tit. t. num. }6.
Non ncgavic tamen idem P. C. aliquando ccc^fione impe-
dimentorum ob fuurn munus Procuratorisgcnerahsobliga-
tum fuiffecelebrare mffasextra Ecclefiamproprii Conven-
tus, & fignanter in EcclefiaSandiFrancifciad Ripas, & j^
inalia S. DionyfiideUrbe, juxtii authenticas atteftationes
exhibitas, & concordat iteftis . Sed inhocnullumconfiiic-
rari valet deliflum, ad quoddemonftrandumfat eft relative j»
fe habeie ad Difcurfum pro Veritate , de mandatoS C.C
com^o{n\}m ab R. P.D^ Lambertino, ac impreffum poft Ap-
pendic^ de Livell.cap. %■§. ^i.a num^ $c.ufquead num. Si . In
quo non minus erudite, quam folide probatur , miffasfim-
pliciter reli«l^asin una Ecclefia , prascifa particulari devotio- j^
ne erga aliquem Sanftum, velfpeciali inclinatione, utilla
indcterminaraCappella , vel Altaricelebrentur ,quacin no-
ftris tcrminis ncquc etiam allegatur, ablouc ullofcrupulo ,
poffecelebrari inalia ; Ea vivarationc, quia per celcbrat'0-
nemmiff^, in quacunque Ecclefia fequutae, pio bcneta«3o.
ri folvitur totum id, quod eidebetur; Solvens autcmm alio 55
loco ( lunt verba Pafqual. de Sacrif.nov.Icg. qutcft. ii^S.itv-
mer.^^) foiv.ttotumid , qioddebet, qucm fequutus fui , pro
veritate pariter Icribens circa idemdubium dc mandatoejuf-
dem Sac Congrcg & Difcurfus imprcffus paritcr fuit in d:9.
Append.de Livell.cap. \. §.i\.num.i.^.&fcqq.ii.<c'i}s.inTom.
z.par. l.difcepl. 5.
Proquorum taciliori admiffionenon omittimus enixe ro-
£;are, ut digneiuur rit1c«3oro, quoJ tcn-.porcP. C.quolcmel 56
t<inti\m legi dcbcbat , & icit.i non tuit Bulla Innocent. in no-
fho Conventu, tuit nihilominus pundualiter obfervata in
omnibus illiuspartibus, taiii quoadexaftam ccicbrationcm
milsarum , qu.\mrefpevlurctcntionisJiftipclxc3pfuIa,cum
duabus clavibus, illiulque apcritionc in finccujuslibct mcn-
fis,necnon inordincad Dcpofitariumcleemol"ynarum,&aIia
dc quibus fopra . Negari autem nonpotcft , quoJ inhis cir- 57
cumnantiishu^ufnicdi inncgibiiia t'<ida pariciODJs < & 'xe-
quucio-
38
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Uilayac.
quutionis di£taeBullae longe potendorafinr verbis , ex quo-
rum criricatione praetenditur, non fuifTead liceraipjudaice
exequutioni demandatam , juxta Text-i n ttg. Paulusff.Rem
tat.baber. (if leg.De ^tiibusjf.iie Leg.cumaVnsapud Rot.efec.
■zi. num.Z.coram Celf- Habemufqueinhac parteaureum il-
58 lud d\CiMmSBernard. inCant.ferm.^^-Operisvo.walidior
efi voce fermonis .
Dignenturpariterobfervarcaequediftinaamacegregiam ,
illam notitiam , quam habebant contrarii teftesomnium ope-
59 rationum, omniumque circumftantiarum, circa quas exa-
liiinari debebant, antequam examinarentur, ibi: Jo sb be-
' nijfmolacaufa, lerlaqualt li fudetti vengono procefiti, is
e percbi fono ftati trafgrejfori della Bolla Innocenziana, &
alibi; Et exindedigiienturinferrequaenam fideseifdem de-
60 beatur, eo quia illorum refpeftu verificantur ea , quas his
verbislegunturnella P/f</. i^^.mimer.i^.del V.Segneri. Nel
rejio fe voi mirate , (]ui furono f iftejf' Accufatori ., Fifcali ,
Emoli-, e Teftimonj . In quibus circumftantiis P, C unicum
folamen recipit a verbis illis Cajftod. libr 4- epiftol. ^4. icriptis
Epilcopo Poienfi SanBitatisVeftrieanimusnongrauctur ,
61 necfefaUacibus verbts doleat accufatum , quia multo major eft
opinio purgata, quant, Ji defineniibus querelis , non fuerit
itnpetita .
Et tandem dignentur praeoculis habereanteactam vitam
P.C. contra quem nullusefformatusfuitunquamcriminalis
6i Proceffus, nullaque infliftaprivatio vocisaftiv^, & paffi-
vae, vel alia fimiiis pcena , quodadpraecifum effeftum ab-
fol vendi accufatum ex titulo innocentiaf poft Text in leg-De-
fertoremy ibi ; lnfpe^ovit<e ejus pracedentis a&uff. de Re
;;)////«»-. cumuistisconcordantibus, obfervantadduftis/alo-
6 j ftit. criniin. lib- 4, tit 7. ntim.finali .
Cumqueex hucufque animadverfis cxuna parteundique
effujgeat infubfillentia omniumcontrariarumcriticationum,
64 & ex alia ex ipfomet Proceffu fifcaJi remaneac evidenter
comprobatabonafides, & innocentia p. C.ejusfavore , ne-
dum profcrenda videturfententia abfolutoria ex capite diiSac
^5 cjusinnocentiacut in terminisfimilisinventionisergaalium
Reiigiofumpradlicatumfuit^Congregatione particulari Jie
19. Aprilisijo^. ut videreeft in Inj?/fiir.O'w/;;. //6.4. /;/.8.
numer.zi. & feqq- Idemque prafticatcm pariter fuit a Congr.
r>iw/» GuberniiUrbisfavore nobilis Perufini, ut patet ex
f>6 VoioinPerufinafalf^monetie z^.Novemb. iy\ l. ^. jQ^uain-
nocentia; Et quidem fubtituloinnocentiae , quem Crimina-
liftae vocant Juris , hoc eft refultantis ex recognitione Piocef-
fus fifcaiis , & ex deficientia concludentis probationis afferto-
lumdelidorura, wnox.ax.Bald inl.Nibil .■j.n.t. ff.de (^u^-
flion. uh\, qu6dlexquemlibethabet pro innocente, quando
«7 nonconcurruiit delidiprobatioucs, cumaliisciiatisin dido
W 010 §.Hos inf.i^o , & $. Omnia ufquc ■
Sed ulteriCis videnturP.C rcficicndaeomnescxpenfae hu-
juscalumniofae vexationis, ad quiscondcmnari inhistermi-
nis folent promovcntesfimilcsinIlanti.TScOntra innocentcs ,
€8 utpIuriesdecifumiiS. C. patec e\Inftitui.crim lib. i.titul.y
num. 38. & concordant Monacell- in Formul- tom. i.tit. ^.for-
mul. 3. num. 1 o fol- i 59. Anfald. de C omir.erc C? Merc. difcur.
jr.wttw. 44. lifdifc. 7,-;. uum. ?.Cif 4. & idem prndUcavic 5. C.
69 J. inSpoletana 10 Aiig. lyoj. & S.C.E.^ R.in Bifinianen. 14.
Decemb. 1708.
c
In cadem Caufa.
Oiitrarli .Scribentcs, omifTistribusexfentcm capitibus,
circa quarconnpil.itusfuit ProcefTuscontra P.Commif
jo tcftringunt hodid eornm iuftaiuiam ad quatuorcapitadum-
laxac.
I. Nempc, qued nonrctinuerit, neccuraveritleglBulla>n
71 Irinoceniiiin.imtcmpore eius guhetnii .
II. J^ubdnonelegerlt Religicfumprobattt fidei , qui retine-
72 rei unam ex du.iUu 1 clavibus c.tpfulif eleemoj \njrum
' III. J^uod eandcm capfuhim aperuerll icm^oribus fibi beni
7 5 vifts , C iihfquc niiervenlu Pl'. Ulfcrelorum Convrntus .
IV. S^uod fnlsi) fe celebraffe fubfctipfcrii In Librls celc
74 bratlonii mijfarum , eiiam illis diebui , quibus no» ce/e-
bravit ■
Qu« capita cum ojufdcm prorfus infubfirtciuiic fint, ac
^^j dd. alia tria , hi)dii} conliilto exadvcrfo omiffa; Ide»") cum
omni fundamcnto fpcr.it idem Pat. CJ. cfTc ab impctiiis tx
innoccntiac capitc abfoivcndum, cffufis delupcr humillimis
prccibus.
Non cnim fubfiftit primum , ctrra quodadcvitan. volun-
7?. tariaatquivoca, cu-n quibus proccdunt conttarij Scribentcs,
fupplicamus obfervare , (;,uo.i tempore cjus gubernii fcinrl
tantum evenit cafus ledurae didae Bullx , ut es recognitione
depofitionum omnium tclfum fifcaliumprobavimus/n/xJa
num.g. ubi ulteriusdemonftravimus, quod id fequutum fuit
optima fide , quia fcilicet non poterat catiere in mentem fani
hominis, quod in Urbe fub oculis Summi Pontificis eadem 77
Bulla Innocentiana ailigata iion elfec cum Fafciculo alia-
rum, & fignanteralterius Urbani Vill. edita circaeandem
omnino materiam , &quaelegi pariterdebet bisin anno, ut
pundualiter prafticatum fuit . Si ieitui l-*. C- cumdifta bona
fide in hac partefemel proceffit , non poteft idei impucari in
delidum ,Superiorenimbona fidefaciens id , quod ejusarre-
cefforesfecerunt , numquam diciturdelinquere , exanimad-
verfis per Cravet. conf 280,»«. i.l^cfl med Cancer. var. rcfol. 78
par. i. cap. ynu.izCa vale. dec.iyi.n.JQ.& Fontan. dec.^s^.
ntimer. 1 1.
Hodie veroaddimusaliam reflexionem , quae videturom-
nem difficultatem in hac parte toilere, in o confiftenrem ,
quod Bulla Urbana , quaeindubitanter leita fuic in Refeflo- 79
no, literaliter mandat illud idem , qu 'd confirmatum fuit«6
Innocentiana , ut videreeft /» j)". 1 ^.& ^. g6. exquarum com-
binatione palparur manibus, in Innccentiana mhil addicum
in hacpartefuiffe, fed nullo jota addico, vel minimo apice
immutato, tranlcripium tuilfeintegrum paragraphum dift. 80
Bullae Urbani VIII ut ex illarum recognicione remanetma-
nileftum. Dum igitur id punftualicer adimpletum fuit , rc-
manec clarum . quod nulla poteft allegari contra ventio Bi.Ilce
Innocentianae confirmantis, dum in hac parte punftualiter
exequta fuit Bulla Urbana confirmata; Regularefiquidem
eft, quod confirmationon extendir adum confirmatum , fed 81
folOim illi addit majusrobur , prout etiam confirmatum, &
confirmansnon funtduoadtus feparati , &diftinfti, fed ha-
bentur tanquam unus aflus idem omninddifponens, & dc-
mand.ins, utaixCceleftin.III.incap.Ciim Momfteriumm fi- 2i
ne de Eleffion. & notant Matta de Caufis Confiftoiial.feS. 40.
num./^2,&feqq.& Rot. dec.6i.num.S.cor Anfaldo.
Necdicatur, quod in Bulla Innocentiana additaefuerint
aliquae difnofiiiones , quae non continebantur ;n Bulla Urba-
na ; Refponfioenjm inpromprueft, quod fcilicet praetendi- Hj
turexadverfo, utdiiflasadditionesconftituant diftin(3um,&
feparatum deiiflum itlpeilVu P. C & proptere^ non funt con-
fundendi tcrmini lefturac bis Inanno facienda* , circa quam 84
ad unguem concordant, cumaliis a<S^bus, qui exagerantur
luidiftinfta delifta .
Deveniendo modo ad dd.diverfasdifpofitionesBuIIjeln-
nocentianae, fecuodoloconon regit in fado, quod P. C nop 85
elcgeritReligiofum probataefidei ,quiretineret unamexdua-
buscKivibuscapfulaEeleemofynarum miff.irum, fed illam re-
tincrefccerit :i Novirlo, fuis muibusobiemperanti-; Hujuf-
modienim Rcligiofus probatasfideieleftus fuitcapiiclarme»-
te daHiPadri di quefioConvenlo, ucdcponit ceftis fifcalishis '^
verbis ; Quando iofui cJetto Depofitario di quefto Conve"to.fii 1
elettocaprtolarmenie : Nefcimus proinde viderc quanam fron-
ic hodie Oppofitorcs, volvcndopallium , nimis incivilitcr
afferant, eundcm noii fuiffe probatae fidci, dumtamquam 87
Rcligiofusprobatae fidei fuitabipfifmct capitulariter cleftus
DepofitariusConventus ; Si enimah cishabiius fuit proRe-
ligiofoprobataefideiquoad omnesredditus Conventus, quod
eft majus,cum omni candore habitus tuit pro tali ^ P.C.quoad
minLis, fcuquo.id didaselecmofynasmiffarum, quaeconfi-
ftcbant in paucisobulis in finccujuslibet mcnfisrecognofcen-
dis, ui patctconfideranti .
Pofitaautcm diiSa probatafidc, recognita, &canoniza- 88
ta nbomnibusRcligiofis, qui illumcapitularlierelegerunt in
Dcpofirarium Convcntus, refprdlu cuuisofficii potfrat a fe
folo rcdditus Conventuscxigerc, & adminiftr.irc , difficilc
crit oftendcre, deliquilTeP. C. quandoeidcm iradidit unain
cx dnabus clavibiis <lin.F capfulac, cu)us rcfpcOn nihil ii fc
folo agcrc potcrar, nttcnco quod altcia clavis rctiiicb:ifur^
.Soprriore, ad pra?lcriptum Innoccntianae . Sunt h«cc adc6 89
cUi.i, adcrtqUc in l.tiflo, & in opcrationibus Oppofiiorum
fundata, ut mirum vidcaiur, quod cxadverfocriticcntur ,
& qualificcntur pro idcalibiisdcliflis .
Eiufdcm prorsusfarinKcft tcrtia, quod prscdiflain capfu
lamP. C npcrucrii tcmporibusfibi bcne vifis; Pi^mcxcon
cordidcpoli-ioneomnium tcftiu.n fifc.ilium habcmus, Chela 90
fuddia Cajlciia e ftatafetnpre follta aprirfiogni mefe , ut pro-
b:iv\mwifupra a numcr. I9 ubi oftcndimus vcrum niojivum ,
quarr fcmei apcrta non lucrit infincmenfis Maiii7i7.& 91
quare aiiquandoapcrta non fucritcoram PP Dilcrctisnoftri
Convcntus .
Admittuntur hsrc cxadvcrfo, fed rcfpondctur, quod fal-
tcm
Tom.IIL Parsl. Difceptatio III.
39
tim aperiri debebat conm duobus teftibus .- Hoctamen in
noftris lerminis non defideratur, quiain aperitionecapfulsE
9* femperfuicpraEfensdidtusDepofitarius, iiecnon P. Vicarius
qui, prxfenteP.C tanquam Superiore, illam propriis ma-
nibusaperiebat, &confequenterexhujufmodi innegabilifa-
floceffare videtur in hac parteomnis dubitandioccafio.
Nec replicetur , quod pecuniae , quas reperiebantur in difl.
capfula adnotabantur proprio charaClere P. C. in quodam
az parvo Libro, feu in utta Cartapiegata amododt Liitfo, ut
dicic unus ejt teftibusfifcalibus, quae poterat ab illo deinde
mutari. Mirum enim in rei veritateeft, quoJattentiflimi
teftcs fifcales non admonuerintcontrariumScribentem, ei-
dem aperiendo, quod ideratimpradicabilea folo P.C quia
in eodem parvoLibro, quem Opporitoresgratisubique vo-
cant Cartapiegata a mado di Libro , originaliter exhibito, ac
approbato k SecretarioS.C V. A. oculiscorporeisleguntur
91J. plurcs adnotationes celebrationisniiirarum , fads propriis
charafleribus didlorum duorum teftium fifcalium; Exqua
fadiinnegabilicircumftantiapalpaturmanibusimpoflibilitas
mutandi paginasejufdem parviLibri , quiaopusfuifl^entfal-
/ificaremanumdd.duorum teftiumfifcalium .
Hoc autem admiflb, cum habeamusinprincipiocujusli-
bet menfis in d. Libro fpecificam adnotationem iiiiusfummac,
9J quae inventa fuit in capfula , feqoentibus verbis. Apcrtafi
morefolitc la Cajfetta , fifotto ritrovatigiulj itove , remanent
abfqueullo colore probabilitatis exagerationes illae , quod ea-
dem fumma k P. C. potuerit occukari, &intercipi; Quia
adhocutid poflibiieeflet, debebac , utdiximus, &repcte-
96 rejuvar, falfificari manusduorum teftiumfifcalium , appo-
fita in eodem Libro, feiipoftd. adnotationemeleemofyna-
rum , reportatarum in fine cujuslibet menfis , quod neque
9 j etiam aflercre aufi lunt ipfimet contrarii teftes .
Remanec 4. capuc, quod falso P.C. fe fubfcripferit.celebraf-
fe miflam multisdiebus, quibusillam noncelebravit, quod
inrei veritaienullamomnindfadiafliftentiam habet, utvi-
divnasfapra itum. J9.
Quia veroexadverfo, ad proiicien. pulverem ar.re oculos
^g fapientiflimorum Judicantium, aperta fronteaflericur , hoc
deiiilum probari exconcordidepofitionetriumteftiumfifca-
lium; Refpondemus, idnuUomodo, nequeetiam ^remo-
tiflimisfubfiftere .
Ad hoc manibus palpandum dignentur obfervare, quod
duoinhacparteobiiciunturP. C.Pnwo, cheilfudetto P.C.
99 ognigiornofolevafcriverenelLibro, ejijiente inSagrefiia ., nel
quale fi defcrivono tutti quelli .. che celebratio la mejfa , quam
tamen multotiesnullatenuscelebraverat ; Et hoceftfolemne
mendaciumd.teftis, quia indd.LibrisocuIiscorporeisappa-
rent mulcidies, inquibusnoniegiturhujufmodiadnotatio .
100 Ifteigtcurteftis, iduoculi utl mendaxconvittuscx fola ape-
ritione Librorum, nullam omninomereturfidem , vulgatis
Juribus, dequibus Francif. Pa/ni.Conf li. numer. ii.dt Rot.
decifsz.num.S.coramPeuting.&inpart. iS.recendec. 319.
num. 9 . ey 1 9.
Ejufdemfarinaeeftalterteftis, ferenafrontcaflerens: Sa-
lOi pevocheil noftroP.Com.fi erafcrittopiuvoLtenel Librodelle
Mejfe, cotidire , cheavevacelebrato , enoneravero. Qixm
enimnonexplicaveritmotivumd.fuac aflertionis, e nonera
vero, nullam inhacparte fidem meretur; Tefti enim non
adducenti caufam fui difli , & moti vum fuaeafl^ertionis , nun
101 quamcreditur, ex cumulatisper i2#r. j«</ec. loo. «ttw.j.^o/?
2. Fol. Confil. Farin. (y dec.6€. n.i>.par. 7. Cr dec. 344. »«. 9. 6"
1 o. par. 1 8 . *ec. & dec. i$i tt^.cor. Benincaf.
Fortiiis quia potuic id credere , quandocelebra vic in Eccle-
loj fiisexcraConventum, quod nullum involuit delidum , cx
animadverfis/«/>ra«7«.y2.
Aliud verd , quod obiicitur P. C- eft , quod praetend itur ro-
104 gaflcdteftem, ut aflereretcelebrafle proillo , idqucin dif-
curfibusconfidentialibus.
Diximusautem ineademScriptura, & repetimus, quod
tcftisiftenuliamraereiurfidem; Qi.iia unicus; Quiadetcgit
105 fuam turpicudinem ; Quia propriisfumptibuspromovecprje-
fentem vexationem ; Quia aflerit inverifimilia ; Et quia con-
trarium apparecex fola recognitione Libri , in quo k P. C ad-
notatae fuerunt celebrationes raifl^arum, eo quia diim illo
106 fcripferat celebrafle, nonopus habebataliofalfofulcimcnto
ad proban.celebrationem, ex3dduais/»</>»rt »«»».49. & mo-
66 addimus Monacell. in Formul. tom. t. tit. i 3. formul. z. n:i-
mer.^6.fol. $1-
Ex quibus patet , quod hujufmodi tres teftesnuUomodo
107 concordant circa eundcm aftum.Quod omncslunt fingularcs
in propriodifto; Quod funt etiam apcrti inimici P. C. Quodq;
innegabiliter deteguntur mcndaces , ex fup. animad vcri:s .
Negaturexadverfo, quod praefensvexatiopromoveatur J
contrariis teftibus . Pro refponfione autem non pofl"umus , ni-
fi rogarc EE. PP. ut dignentur reminifci, andd. teftesun-
quam coram ipfis comparucrint, faciendo partcsacetrimi
Fifcalis, & deinde concludcre, an, & quaiem fidem me-
reanturinfiguraprartenforum teftium .
Quia vero contrarius Scribens negare non potuit, alacri
animo unum ex diftis teftibus fubminiftrafle , & fubminiftra-
re expenfas prjefentij vexationis, aflisrit hocinnihilorele-
vareP.Cafimirum , coquia quicumque fit Authociftius ve-
xationis, ipfe P. C. propriam innocentiam probaretenetur ;
Nosauiemcongrudrefpondemus, quod fahem Jebeac idem
teftis efle contentus in hoc Judiciofacereunamfiguram.hoc
eft Accufatoris , Fifcalis, & Inftigatoris, non autem illam
icftis Omnibus enim in reproprtadicendi teflimotiumfaculta-
temjurafubmoverunty d\x\tText inleg. <;. Cod.de Tefiibus
PraEiereafiunoorefirmant Dodores, neque etiam incivili-
busadhibendam efle fidem illi tefti , qui folam propenfionem
oftendit, ut viftoriam reportetille, pro quo deponitex ad-
dudis a Rot. i/i dec. 544 a numer. 4. par. 1 8. rec. Ratione ma-
jori fides praeftanda non eft tefti , qui incriminalibusadhs-
rendo Fifco, cum magna aSeftione ad Caufam, uniccft>-
(ftivam esburfationem mulcarum pecuniarum , ut de fe
patet .
Afl"erit pariter , quod non fit permifl"um P. C. alios accufa-
re antequam puiget propriam innocenriam; Rcfpondemus
quod P C. nunquam fomniavit in hac pariealiquem accufa-
re, probefciens, accufacionem vocarigenusiliaudabilisin-
tentionis in can. Si quis Epifcopus 2. quctfi. 7. ubi Glojf. verbo
illaudabiiis, fequentem adduciC rationem ; Quia pr<efumi-
turfemper, quod invidi,£ caufafi^t accufatio<:fc.& quia vix
fineculpaexperiripotefl^ cum concordantibusapud/Ztfy^j/rf.
tom. -^.cap. 34. ^.8.num. i.
Caeierumquod permiflum fit accufatodeicgere teftium vi-
tia , quando id neccflarium eft ad propriam defenfionem , eft
unum cx primis principiisCriminaliftarum, exadduQis /«
In/iit.Crimin.lib.2.tit.c).num. 114. In qua parte copcordant
etiam Theologi , &CanoniftaB; quorum refpcdtnnonpoteft
efle magis punfluale celcbre diftum, & imegabilefti^um
Cardin.Pallavic.neWlflor. delConcil. in jntroduS. Capit.i.
itumer.z.
Coronat tandem fuam Scripturam contrarius Scribens cum
aliarcflexione, quod Pat C. utl translatusaoalia Religiooe
non poteft efle Superior innoftra; Quodqucproindcenhoc
moti vo pri vandus veniat muncribus , qua: in noftra Reiigion»
obtiner ; Quamvis autem fuperabundaret refponCo , quod
haec reflexio non eft praefei;tiscriminalis infpeiiionis; Potcft-
que proinde illam in aliocongruojudicio promovere, & tunc
illius infubGftentiam demonltrabimus. Nihilominiisbrcvi-
terdicimus, Textum, in contrarium c\wum In C/em. i.de
Regul. loqui de Rcligiofo mendicante , translatoad Rcligio-
nemnonmendicantem , quinoafunt noftritermini, &pro-
indd nullaccniis in hac parte ulteriOs immorandum eit .
Audivimus exagerari ad verfo nefcio quam Gratiam Sacr.
Poenit.proconJonationepoenarum , in Conftitutione Inno-
centiana inflidlarum , quam nunquam petiit P. G. &circa
quam proinde nihil diximus .
Carterum ad evitand. aequivocaopportunefubiungimus ,
quod, veleftfermodeillaGratiaeJufdem lacri Tribunalis ,
quam pendente hac inftantia obtinuit P. Vicarius Provincia-
lisNeapolis, antequam mittcrerad UrbemCommiflarium,
adcompilan Procefl^um contra P. C quaeGratia notoriacft ,
tim in noftro ConventuUrbis, quim inalioNeapolis, &
haec nullam habet connexionem cum praefenticontraria n-
ftantia ; Auc venMermocft dealia fimili Gratia , quaeafle-
ri turobtenta ^ P. Vicario noftri ConventustemporequoPac.
C. cracabfens abUrlie, & harcnulIomoJoattribui potcftei-
dcm P. C- illam nonfommanti petcre, nealtcri per ahcrum
iniqua conditio inferatur, adverfusdifpofitioncm omnium
Jurium, Atc\M\o\isB.ubof axiom.zx num. i.
Qiioad pra-tcnfas panas, Jicimus, qucxlnon oous habe-
musid mendicare .^ fimilibuspriv.itionis Bcncticiorum , de-
lacionis habitus talans, utcntis tranfumptis, noohabenti-
bus necefl"ari,T rcquifita , dum liabcmusmatcriam , Panibus
acerrime intormantibus , ex profefso difcuflam in terminis
Buli.r InnoceotianasiS C E- in una Proviwcitc MjrchneCa-
pituli Piovincutlis , in qua dic i. Deccmbris i 7 1 }. Poncotc
Card. Cafino refponfum tuit procxckifioneomnium pcena
rum didlae Conftitutionis, cx illomotivo, mirabilicer prae-
fenti cafui accommodato , quod non conftabatdcpertinaci
voluntatc non parendidiOaEConftitutioni , dumadduccbaa-
tui atteftacioncs circabonainfideiiielcdliin ProriiiciaJcm ,
nt vi-
loS
109
1I4.
"5
ii6
117
liS
119
120
40
Difceptat Ecclcfiaft:. Domlnici Ufiayx.
Dt videreeft ifi Tbm.i.part. 2,difcej't. ig.pef tot- & fignanter
num. 1*4. Qoae jbona f des in noftris terminis remanet evidcns
11} ex hucqfque animadverfis: Eft ^utem nioiisimpropriuin ,
& scqudinfolitumrecuirereadfimilia, pbihabetnuscafum ,
indi viduajiter decifucn , ut ad vertit C<ir^iM. ^? jtafr <^/ .^fj:*/.
difr-bi.num. 7.
Ex accurata demunj pervolutione noftrl Proceffps, ex Pa,
tre Segneri obfervavim\isfupra»umer.6o, c|uo4 in illiuscon-
124 fedtione fuerunt f iftejft Accufatori, ePifcali^ Bmoli, eTe-
fiimonj: Modo vcrd, iterumpervoiutoeodemProceftu, iJ-
Joque combinato cunj fontrariis Scripturis , fubdimus e^
Petro de Monte , fequuto « Gallef dejuflit. 4nr/atar. »«w.i J-
jtj lefturam ejufdem ProceflTus; abfqueulia operationeintelle-
Aus digito oftendere, pmnfafbfdemcorftfntaplena (jfepdii ,
dijfidii ^ (^ ambitionis ,
Ad quae pvitanda , quatenus nilaiiuddefiderent Oppofi-
tores qu^m obtinere gradum Superioris localis in llrbe , &
J26 munUJ Procuratorisgeneraiis, jn p.eligione, quosP.Com'
miftar.aftualiterexercet j Abfquenlla neceffitate recurren-
di ^d frivolum prastextuo) translationisjk fuaantiqua Reii-
gione ad noftram^* Et parcendoexpenfisreplicatarum Scri-
pturarutn, quae, ^dverfus laudabilefolitym Urbis, & Or-
127 bis, apariicularibusDefenforibusnomineFifc. criminalisin
hac parie divulgatse fuerqnt , quod neque etiam prafticaT
tur in caufis lacfiE Majeftatisdivinae, vclbumanae, prom-
ptus, paratufque eft idem pat Commifs. eorumdefideriis
plene fatisfacere , paucis mutafis, utendo yerbisillis ; qUi-
bus infimilicafu ufus (uit Cardin- Baronius , & legunturin
,1:8 ejusVita, pof\A\amS. Phil Neriifolmihi^l.lonon homai
cetcati, tiedefideratilidettiOffcii, perbfenzadolorelafciaro
quello , chefenza amore pojfiedo &c. Nie >tre a/tro defidero , che
far tftotno a' miei Fratelli , & alla mia Cella f^c Tenetevi per
yoiliVoftriOfftcj , cbe a rne bafa/amia buona confcienza, &
P Bernab in ejuj Vita Hb. z.cap. i.fo!'o6i. HujuCmodiau-
j ij tem declarationoneft hodieexcogitata, fed antepraefentem
vexationem multoti^shumillimd ferio fa^a, Sc nonfemel
cvim qiajori ferietate repetita fuit Cardin. Proteflori noftri
ijo Ordinis, quijneleftioneSuperiorum illarum Reiigionum ,
;;;: quae ejus proteftioni commendatae funt, reducere folet ad
praxjm aureum illud di^um Sanfii Gregorii in Pafloral. Lo-
fus regiminis defiderantibus nigandus efl , fugientlbui offeren-
tlu] , quem (equutus fui in Torrf. x. part- 1. difceptat- n.m-.
tner.\%\.
g|i Diet6. Septcmbrls 1718.Sac.C0ng. partlcularisfuperre^
vifione Oncrum Miflarum refcripfit ; P. C e>! ha^enus didu-
fiis rtpn e£e rri*leflandum .
DISCEPTATIO IV.
Rcmana .
T R 0
P. Jofepho Maria Gagn/o
C V M \
V. SupcrJore gcncrali .
ARGUMENTUM.
Keltgiofus y prtecipitanter privatus fuo Officio ^ Sttperio-
re gcneralit qtiando fit fiatim ad iilem OfficiKm rcin-
tegrandiis , Ex yifln caufa Sac. Congregat. folct dc-
tnandurc , ut Ccncralcs incteptam rijnutiomn Trjvtn-
tiartm Jitfpcndant ad arbitritm earundcm Sacrarum
Congregat.
Glufeppc Maria Gagini dclla Congrcpationc del Bcato
Pictro di Pifa rapprefcnta umilmentc all' EE. V V. cf-
fcr cgll ftato cmonicamente cicttoperla fcconda volta Sc-
grctario , o fia CanccMicrc della Provincia Romana ncll*
ultimo Capitolo gcncrale , tcnuto ncl nKfe di Maggio
1716. it tcnorc dcllc Codituzloni dtllamcdemaCongreeazio-
necaplt. 38 ncl qualc, tr.i le altre fucincumbcnzc, Ti prc-
fcrivc , chc fia tenuto il Canccllicrc accnmpagnarc il Pa-
drcGcncralc, quando fi porta in Vifita , comc appuntoff-
gui negrultimi giornidi Agofto, quandoilfud P. Ciencrale
li fece ilire, che fi meite(feal]'urdi;)eperaccompagnarlo-, 1f>
jeflecuz'one del fuoOfScK».
Gionto ii medefimo Otatotf nnitameflte cn\ Padre Ge-
nerale nel Convento di Ser; nesnno, DiocefidiFano, ex 1
flbrupto fu precettato da deito Padre Gen^rale, chenonlo
feguitafte nplla Vifiia, al quaieffcnofu foftituitoaliroRe-
ligiofo .
Non mancd rOratore nelTanguftie di detto Convento,
& in un cafo 3/Tai raro txa le F^meglie religiofc, da pro- 5
(Cedura tanto irregoiare di appe ia fi alfEE VV pertrat-
tarfi di gravapie. 3! quale irreparabilmentein faccia a tut-
ra la fua Cong. egaz'onecontro ognigiufiizia, viene defa-
/?o fottopofto, rion eflTendo in facolta del P.Generaledi ri-
movere da'loro OfBcj quelli, che ineffecuzione delle loro
CoHituzioni canonicamentefono fta'i eletti ne'Capitolige-
neraii , de'quali fonoEffecurori, non Deftruttori i Genera-
]i delle Famiglie religioiV, come ofter vano .,-?«:. « Sjrtr. Sanff. 4 -
4e Regim. Regul- c<»/>. i j. num. 1 5 . C Bordon. tom.l. Var. refol.
par. i. refol. S^.num. j,
Mk perche , ci6 non oftame, fottofrivolopretefto, che 5
rOiatoie due anni, e mezio fono, men re in Napoli fa-
bricava un Proceffb contro alcuni Religiofi, che avevano
maltrattato un'altco Religiofo, puiilicalfe prima del tem-
po le depofizioni de'teflimoni, perfille detto Padre Gene- '
rale a non roler reiniegrare rOratore.
Percio il medefimo proftrato a piedi dell' EE. VV-umil- 6
mente le fupplica ad Ordinare, che fia rcmtegrato nella fua
Carica , o almeno , che il Padre Generale fopiaff^eda la
continuazione della Vifica, fino achel' Oratoreabbiacon-
cludentemente dimoftrata la fua innocenza , come epron-
liftimo a fare ad ogni cenno delTEE. VV. dalla nota giu-
ftizia , e piet^ delle quali fpera reftarconfolaro, attefochc ^
foflifte r efpofto , comprovato dalla ReUzione del Padre
Procuratore generale; che TEE. VV- fi fonodegnate vo- 7
lerfentire.
La prima parte della fua umiliftima fupplica per la re-
integrazione a qucirOificio, al quale e i\ato ferTatis fer-
vandis eletto dal Capitolo generale , eappoggiata aldifct- J'
to di aiitorit^, che non ha il dettoPadreGeneralefoprali
Capitoli generali , ne pu6 a fuo arbitrio disfare quel , che
ne' medefimi i ftaiocanonicamente operaro , come fi ^dimo-
ftrato di fopra riumero^i eliteralmenteddcerminatonelle
noftre Cenflituzioni capir. 6z. irr fine , dove fi dice, che in 9
qucfti cafi vi polfa apporre Ic tmmi folum generale Capi- '
tt'um.
■ Al che fi aggiunge l! modo precipltofo, tenufo daldet-
toPadre Gcnerale col far partire da Roma rOratore pcr
eifercitare il fuo Officio, e poi, fenza precedenteprovadi le
dclitto, privarlo de faSo^ e fenza ordine di giudizio , ne'
quali termini dfolitaquefta Sag. Cong. direintegrareimme.
d'3t3mcnte quei Religiofi, che fonoopprcfTi da"loroSupe-
jiortgen.comea rclazionedcl Cardin.Gabriclli prattico /> 8.
A^dfio, C25. Jf/ffw6rf i704.conun ReligiofoCarmchtano, ir
e?i pudriconofcere</a7<i !>//<:<« ii.part. itom z- e con un'
altro Religiofo Domenicano pratticd/i lo.Irr/fwj^rf 17T j. '
Ponente il Cardin.Grimaldi y comefi pud riconofcere dalla
Difcrtt. xipart. 2. tom. i.
NcIIeqnaliCaufefu avutofpecial riflefroalla riputazione
de'povcri Rcligiofigraduati , ilmcrito de'quali^ftato rico-
rofciuto, e prcmiaio ne'Capitoli generali, cocrentcmente 11 '
Jkqucl, chc\ak\^{ci\noil Card. de Luc. de Regul. difcur. 15.
vum. 16. ibi .• Tum ob dlminutionem fam/e , feitexiflimationii
^uie refultat ex remetione prater folitum , e concorJa /'><»/)(•;».
inPrax crim.tit. %.quieft. x.num.g^. '
Epurcne'cafi fudetti fi .rattava di reintegrazioneaquelle ij
Cariche, ailc quaii crano ftati promoffi d.t quci Supcriori
mcdefimi , thel'avevanoprivati ; Qi^iando nel nnflrocafofi
vcrifica Toppofto, perchc C\ tratra di lcvarc all' Oratore
quclla Carica , che non riconofccdal PGcncralc , ma dal
rjapirolo Gcncrale .
E pcncralmentc, chc nc'noftri rcrmini fi applifhi qucl
Turpiiii eiicitur , quam non admittltur hofpei , rcgiftrato </<» i^
lnnocen. 111 nelcap. ^uem.idmodutn dcj ure jur, i offcrvano
yJlexand conf. 1 ^ . num. 7. Surd. conf. 64. num. 7. & Monacell.
in Formul tom. 1 . f;r. 1 1 form. 44. num. 3 3. t' Rot. decif. loj. '
num. 8. tr 9 par. 1 7. rec-
La feconda partc dcll' ifianza dcirOratorc , chealmeno
il 1' Gencralc noncontinui la Vifita, primachc fi conofca 15
la vcritidel contrarioprctefto, ^ugualincntc foiuiata , pcr-
chc in altra manicra controtutti i principii di Ic>;ge , di con-
prucnza , c di cpichcja, il P. Gcncralc verrcbbcadopcrarc
difpoticamcntc, e disfare ik fuoarbitrio qucl, cWeconogni
tnatu-
Tom.IlI. Parsl. Difceptatio I V.
4*
maturit^eftatocondufo, e determinatone'CapitoIigenera-
ii, militandoogniprefunzionedigiuftiziaafavoredi quelii,
che foDo ftati eietti da molte qualificate perfone , come al ce-
lebre detto di Cnfftodoro, feguitato nelie Irtflit.crim.lib.i.tit.<) .
16 ».i7iibi: Digiius amultis qui meruerit approbari .^unienim
acceptumfuijfeiinterdunig ratia eft , multis placuijfejudicium .
Senza, cneoftidettoftivolapreteftodipretefa rivelazio.
Ecdeldettode'teftimonii primadella terminazione del Pro-
ceifo; Percheci6non^Iaminimafoniftenzai»/a£7o, ne fi
tra-ta dioperazionein tempo profflmo al principio della
Viiira, machefi pretendefeguitainNapolidadue anni , e
17 mezzoaqueftaparte; Ondefeavefledettopreteftola mini-
maapparenza, nondovevailzelode! P. Generale differire
tantotempoapunirlo, il Teftoelittcrale nella lcg- Si quis
forte $ i.ff. de Pcen. ibi : Nec enim debebat tam magnam rem
tandiu reticere , e concordano gl' Aurori , feguitati dalia Rot.
18 Belladec.zi^./ium.i6.cor.Royas , e nelladec.^-j.n g.p.t^. rec.e
fielURofanen.Jurisprohibendii. Jul. 1701. jj". jf«- coram
Lancet.
Oltie dl che in qualfivoglia circoftanza fi efTageri d. frivo-
lopretefto, nonpotr^maicolorirfilaprecipitanza , con la
qualeilP.Generaleaprocedutoinquefta parte , commune-
19 mentebiafmata, non folamenteda'Legifti , feguitati daHt
Rot.nella Auguji.Jurispatr.-iO.Jan.i(><)^.$.C(etertecor.Urfi-
m i MadamedefimiSantiPadri , tra'qualiecelebrelade-
gna rifleffione di S.Gio:Crifoft.ho>»il. \ .de Pcenit fol.mxhi 6 j 8.
tom.i.inter e]usOperaPariJ(ts imprejfa anno i6zi. dovc, ri-
fcrcndoilfattodel Profeta Giona , lodaquei barbari Mari-
20 nari, chebenche fi trovafteroconracquaallagola,feguen-
do il folo lume naturale , non attefod. ugualmente proffimo ,
cheevidentepericolo, doppochiaritifi per mezzo di forti ,
checglierarunicacaufadiquella gran tempefta , vblfero
fargli quelle inrerrogazioni , che fi leggono nMcap i . di Gio-
na: Audiigitureos , quemadmodumin)udicio , examineexa.
11 Sijfimo, cunilainquirunt: Quod opus efi tuum '.Vnde venis}
J^uovadis} QuadeRegione} jQuodePopuloesTu} Etqui-
dem accufabat Mare , exclamans contra ; Increpabat autem
fors , &condemnabat :Sed tamen ,neque Mare , contraexcla-
mante, nequeforte, exadverfo teftimonium reddente , fen-
tentiamufquidabant ., fedvelutiin]udicio , & accufatoribut
inftantibus , & teftibus prtefentibus , indiciis , atque argu-
tnentis veridicis ntnpriiis damnant , ipfi Sententiamferunr ,
quod damandus ipfe propriig fieret accufttor culpa : Ssd , 6*
hiNauta, homines barbari , &infenfati , eum , qui in ]u-
diciis optimus eft , erdinem imitantur , ifidquidem tanto ti-
more, totfluHibus , tantaipfoscircumftanteprocella, & Ma-
re neq;refpirare permittente .
Ne' quali termini di fimil proredure , benche contro Reli-
giofi disferamolto minore , ^ communemente ricevuta la
teorica d'Innoc. nel cap.Infinuante fub n.i.^ui Cleric. vel Vo-
ai «f»r.doveaflerifce, chtSioccurreretcafus{Sii3^^Mmo\{
prefente ) in quo Abbas , velSuperior velient ex malitia remo-
■vereiilumaloco, quemeideputarunt , poJfitfupplicareSupe-
riori, &Superioreitmaudiredebet adfimilitudinemfervi , e
parlandone'noftriprecifi terminidi Religiofi , precipitofa-
menteprivatida'IoroOfficii, puntualmcnte concordano il
Rebuff.de Pacific poffefs .n.zTi Gonza! .ad Regul.^.C ancel glof.
5.§.^.».40.f Lotter de Re beneflib.i.quaff- J ^« ^fi.ibi : Retar-
»3 datur excquutio , ^fiinte iliius plenam excujftonem moveatur,
illicoreintegratur ; Competit enim poffefforium recuperanda .
In eadem Caufa.
PRefcntendofidalia vocecommune di molti Rcligiofi ,
cheanomedelP. Gcnerale fia ftata cnmpolLi per di-
UriburfinellavigiliadellaCongr. all' EE- VV. una longi
24 Scrittura, colfuo Son^mario, contro il P. GiufeppeMarii
Gagmi, umilifllmoOrarore, Cancelliere, ofia Segretario
generale di detta Congregazione . A nome del medefimo Ga-
ojnifonoumilmentefupplicatefEE VV- fofpendcre il loro
prudentiaimogiudiziofinoalleRifpoftedelmedefimo Ora-
15 tore , chcinqualfifiaanpufiiaditempo , non fi mancar^ di
farligiungereall EE. VV. perfarli toccarecon manirinfof-
fiftenza di quanto exad vcrfo fari per efponerfi .
Avendo per altro detto V.Generale procurate da Reliaiofi
di qualita due Atteftazioni ad effettodi far comparire 1' Ora-
26 toreReodirevelazionedelfegrctodiunProccITo, fabricato
JnNapolidueannifonoincirca, cper far vedere, chenoni
pri vato TOratorc della fua carica di Cancelliere , o fia Segre-
a7 tario generale , conferitali neir ultimo Capitolo gene-
rale , mentre lo chiama talc nella Patcntc , c perch^
Urfaya Difcept. Tom. IIL
glienefa confervare gli emolumcnti dal Padre Provin-
ciale.
PrevcntivamentcilmedefimoOratorerifpondeallaprima
Atteftazione, cheanzidaquefta spparifceevidenentTela
fuainnocenza; Perchefe,nedal P. Generale, nedai P.Pro- 28
vincialefucommunicatacofaalcunaair Ora;orc , coijcer-
nente la Caufa , delia quale fi faceva il l^roceftb in Napoli ,
comealleparolealfaichiaredidetta Arteftazione, riefceaf-
faiinverifimile, pernon direaffittoimpoffici!; , il preten-
dere, chepotefferivelare.Tiel , chenon li era (iato confi-
dato, neeraafua notizia; EiL-ndo veriffimoralTiomafilo-
fofico, ricevutocommnnementeancheda'L?gifti , che nil
volitumquinprtecognitum, Asc\noGob.confutt.izz.nu.^\.& 29
R0t.dec.96.num 6.p. i •j.rec.& in NovarienPenfionis i^.Martii
ijio.ff.Confeftiocor.Falcoierio .
Rifpondeancheallafeconda, chel Officiodi Segretario,
ofiaCancellieregenerale, conferitoli nellultimo Capitolo
t;cnerale, noneriftrettoallefoleparole, che lo qualificano 50
ralenella Patente, con verificarfi dell' Oratorequel, che fi
le^gtapudTerent.inAndr.conqpeReparolc: Hocfoium mi-
bi nomen reliBum eft ; Ma a tenore deile Conflit.cap. j8. oltre
allemoltcincombenze, ividefcritte, debet illa , qute quo-
quomodoadPP.VifitatoresinaSuVifitationif fpe&ant , di- ji
ligenterinCapitulorum Libroperfcribere , if fideiiter regi-
ftt are , necnon etiam , qude in Capitulis perlegendafunt ,juf-
fu Superiorum perlegere ■
Ildire poi •, Chefinfcuotelafolitacortefiadaciafchedunode'
Co.iventia beneficiodi elfo PSegretario Gagini,onds non refla
privoincontoalcuno dell' Officioconferitoli,iunadic[ae\le ri- Js
fleffionijchenon^capaceamuovereranimodel medefimoO-
ratore, chein tuttclefueoperazioni, ^fempreprocuratodi
metterein pratticaquel, chefilegge»f//'Erf/f/. ^t 15. Cu-
ramhabe de bono nomine , hocenim magis permanebit tibi ,
qua:nmilleihejauripretiofi, &magni. E che fempre k ca- j-*
minatoccrnquel , che lafciofcrittounFilofofogentile/;6. de
Morib.in princ.\h\: Pecunite imperareoportet , nonfervire ■
Potendoancoraaddurreper adequata rilpofta a detta fpon-
taneaeffibizionediemolumenti leparolediClemcntelV. ad
un RediFrancia, regiftratenellefueEpiftolero 2.f/>;;/?.i2, 34
Nec nos divitia fibifub]iciunt , quas nunquam permifimus do-
minari ; Imo ( quodlati referimus ) quem fervum babere ne-
queunt ,iJcomitem dedignantur .
Oitredicheparefi adatti mirabilmenie al pre.rente calb
quelladegna rifleffionerff/ P. iegwffri , benche ad altra fine
fatta dal medefimo nella Predic. j. 5. num. 10. che fe vole vanfi
dareairOratoreilfolotitolo , elifoliemolumentidella fua 35
Carica, achefinefarlopartiredaqueftaCiti^.^ Edoppofei
giornidi peffimoviaggionelmefedi Agoftonel primo Con-
ventolicenziarlo , avvantidi cominciare la Vifita ? Anzi
peraggiuntaugualmentedolorofa , con ftrangulatoria ob-
bedienia immediatamente mandarlo ad altroConvento .do-
vealprefentefi ritrova, affai pu lontano ? A fi^lo cffetto
checondifficoltamaggiorc poteffe ricorrcre all' EE. VV- Jf
Se non volevaammetterfiairefferciziodella fua Carica , a
chefinefarlopartireda Roma ? Efefi fa partire da Roma
per elercitare ia fua Carica , perche nel primo Con vento non
feli permettedieffisrcitarla?
TcrminafinalmenterOratorele fue umiliffime fupplichc
riverentemente pregandole a riguardare con occhio corapaf-
fionevole 'efueanguftie, &oppreffioni , fcnza il minimo 37
rimorfodidelitto, odi mancamento alcuno , ritrovandofi
<fif/4^*fpogliatodella('uaCarica , con(critali neH' ultimo
Capitologenerale,conunpretefto, talmentcrancido, &in-
foffiftentc, chefar^difficile poterfene affegnarc un' altro
egualmentefrivolo; Senza nepurceftereftato intefo prima
dicffereftatoprivato, controladKpofizioncdi tuttcle leggi
divinc, &um.ine, cffi;ndoaquefto propofito ugualmente
celebre, cheftringentcquelladegna rifleffionedii. fr.ir/^o 38
nel can. Deus Omnipotens i.q. i .5/ enim Deus cotnitor omnium ,
Sodomorum m.ila , quorum clamor ad C jrlum ufque pervenerat
emniafciens , priits neccredere, n:c ]udicare voluit , quam
ipfe ea cum fidelibus teftibus diligenter inveftigjni , qute au-
dierat , epere compiobaret ; Nos , qui fumus homines , <Sf
peccatores &cnuiium ante veram . ]uftjmque proitattonem iu-
dictre , autdamnare debemus . E moltopiiicclebree quclla
dcgna dichiarazione di SGregorio Magnolib.J.indiS. 7. epifl.
101 riferita nel Cap prim.de Cauf.p*ff'e(fir prcpriet. Nec nos
contra inauJitam Partem aliquidpoffumus definire , con mol-
tcaltrealtrcautorita, kg\i'uncdaU' u^lnfald. nelladecif. jc
num.6^
lo
42
Diiceptat. Ecckfiafl:. DomifticiUrlayx.
In cadem Caufa.
NOn fi ncga nel contrario Memoriale il fatto della precl-
pitofa remozione , eprivazionedel P, Gagini della
Caricadi Segretariogenerale, mafolamente fuppone il P.
Cenei3\ea.veredbpotato£iTepergiuJIecaufe, adeflonote ,
// di ciii ricapidi ( fono fue parolej li ahfciatl itellejue Stan-
ze di 5. Onofrio di Rotna .
Quantofiafrivoloquefto pretcflo apparifce chiaramente
dafeftefib, ne^bHognodi provaalcuna, perche non man-
40 caqualificatoReligiofoin Roma, furrogatodalP. Genera-
le, chepotrebberitrovaredetti ricapidi , e prefentarli all'
EE. VV.quando, ofoffero v^ri , oavefferofacciadacom-
parire.
Maperche laverita ( che duna, efempreaimeno in fi-
netrionfa) echelacaufa preiefanonala minima fofllrten-
za , per queft'effetto non fenza millero il P. Generalenon ne
41 allegaalcuna, pertoglicreaHOratore ilmododidifenderfi,
eciocontroladifpofizionedi tottele Leggi , feguitate dal
Zuff'. adCotjfttt.Barb.ti.ziedalConcioLRefol. CritnVerb.ln-
tjuifttorefol-^.pertot.E perfchivarelafacilitadi efTerconvin-
^j to, degna r Reffione del Card,Pal/aviC.fjeir Iftor. del Concii.
lib.ii.cap.6num.J.
Peraltrofarebbeun^effempioafTai elforbitante , c fenza
^ dubbioforfeilprimoinqiiante Religioni fono nel Mondo
cattolico, ilpretenderecheun Generale faccia partire con
iui daRomaunqualificatoReligiofo, Officiale eletto nei
Capitoiogenerale, per vifitarefecounaprovincia, & indi
doppofeigiornatcdiflentato viasgio , lolafci in un Con-
ventoonorevolmenterilegato: Riccrcatopoi delle caufe ,
^^ cherannomoffoad operarecon tantaprccipitanza , in evi-
dentepregiudiziodel decoto, edella flima di d qualificato
Relfgiofo, ballaffeil rifpondere, comefa il P. Generale :
he cavfejono contcnutc nelleScriiiure , lafciaic neUe mie Stan-
ie in Rotna , e doppo la terminazione delta Vijita , darb tutte
le fodisfazzioni , c/jc firicercanv.
Ne giova il dire , c/jc vifiano moltifofpetti ^cJie in ailu Vi-
Aj fitationis , e anc/jeprimafono [lati impicjfionati neWaniwo del
P. Generale ■
Perchcla privazionedegrOfficj , aqualifonoflatieletti li
quaiificatiReligiofi ne' loroCapitoligei erali, iion fi puo
4.6 farepermerifofpetti , madevonoprecedere prove conclu-
denti , come ofTcr vano i Dottori , citati nclle Ifflit.Crim.hb-
i.tit.^.n.t ■i.& lib.4. tit.i .a.n.12.
Oltredichefequefti fofpettierano imprcffionati nelfani-
modcl P.Gencraleprima, che partifTeda Roma , achefi-
ncfarfareal povcroOratoreun viaggiodi ici giornate ncl
47 mefed' Agoflo, fenza nepurecommunicargli uno di detti
fofpetti. EfrendoafFattoinfoCrillcnte, che tali fofpctti gli
fianofopragionri inaffu Vifit.jtionis ,pcrchd queffattonon fi
fiepotutoverificarecon f Oratore, giacchcnc) primoCon-
^8 vento, eprimad'ogniattodi Vifitaettato</£'_/./t7o privato
dal P. Gcneralc dcl luo Officio .
IIniezzotermine,che fi propone,di far tcnninarela Vifi-
tadal P.Gencralc, fcnzi rffHiudiziodellc r.igioni , e dclli
(.9 dritti, chefonodovmri aliOr.itore. non c praiticabile, pcr-
chdoppof\oa tuttelcLccgi , It quall ioquclli cafi vogllono,
chefis primarein c;',ratochi c llaioprivato ingiullamcnte, e
precipitoramcnte,coinenc'(jrecifi tcrmini di fimilcprivazio-
nedi Rclijiiofi , (* ltatoprovatp/i/>ra«. i i.^f 1 :. Tanto piil
rhe, tralidritti, er.igioni, checompctono a| nicdefimo
JC Orato'e, ilprimn, c prinfipalc-i.M'iiUcrvciiirec')! P. Gcne-
ralenclla Vifita , conic littcra'nu-ntc fi pfcfcrivc nel/e Con-
///r.f.j8 delqualcnonpotevain conto alcuno prjvarlo il V.
Generale.
Si rifpondcexadverfo,cheil P. GencraleAqucfia facobi,
51 cchefidprcfocquivocodaquclla partencir aHerirc il con-
trariodifop n. y.
Sircplica pcrr"), chequefioequivoconon vi c fiato , ne vi
JJ c, eficonfcrmi, che il P. Gcncrale non a autoritii alcuna
di rimovercquclli , chclono llati cletti ne'Capit<>li gcncrali.
N«?offano!eparolc, regiftraiencleonirario Mcmorialc ,
5} r fnno lcfcsucnti : l.icet lanioi Qcnera/i ,fiii Protincia/i ,nb.
fetite pr^Jil/o Cancellario ,rcl alla ration.ibili dc caufa^aliuiu
in Cancelltirium dtpiitare , qui vel Vifitatores profcquaiur , vcl
Proceffusfabrlcare valeat . Imi , (y In illius itiunus Jubcunduiit
fimplllclier ellgire.fidect]f,(fe,ve/privaricontiiigat; Pcrchc Ci
prftcndccxadvcrfoburtarc la polvcrcavvanti gl'occhi , col
J4 darcad intcndcrcchecon qucRc p.irolcabbia facolt.'» 1! P.(Jc-
ncralcdimutarc,fo(p<ndcic, c privarcli Srgrctari j;cnciuli,
eletti ne'CapitoIi. Ilchefi dimoflraadevldenza ,fupplican-
dofi adoffervare, cheduecafi fonoftati previili , C provifti
dalle noflre Conflituzioni con dd. parole .
Ilprimoe, quandoilCancellieree afTcnre , o per altra
caufaragionevole, comefarebbed'infermit^, ofimiIe,non 55
puoadempire ilfuo OfficioyEt in queflo cafocon fomma pru- '
denzacomandanole Corticuzioni , chefenzaafpettareil fu-
turoCapitologeneralc , non lolamenteilP. Generale , ro^
anche il Provincialepoflinodeputareun'altro,cheprc?feguif-
calaVifita, oterminili Proceffi ; Equeftocafononeilno-
flro, .perchdrOratorenoneaffence, ne infermo , nd per
fuapartevi concorrelegitimoimpedimento, o caufa ragio-
nevole , chegrimpcdifca adempire il iuo Officlo .
II fecondocafoe, (\aar,dLOconting!t priifari , ve/ decedere
C anee//ariuin,e/eBuin in Capitu/o , & in qucflo cafo vogliono 56
leConftituzioni ,chcfiaIecitoaI P. Gencrale a/ium fimp/ici-
tereligere adillius munusfubeundnm .
Quef^ocafonepureperonibra fi verificaoggi , perch^ nd
rOracoreemorto, ne eltaio/f )-./>)'. congiulta caufa privato
dclla fua Carica : Sicchd cona luogorautorit^del P. Gene- 57
ralcdi forrogarneun'altro, attefbche lafuafacoltae rifiret-
ta add.due folicafidi privazione, edimorte, che non fi ve-
rificano : II TeltoeIitterale»f/C«/> Verum de Condit appofir.
[eu.u[tzio daUnRot.ne//adcc.2i.].n.t2.cor.Ptio/,
il direfinalmente, che rOratoreneperdegremoIumenti,
neil caiatteredi Scgreiario, conla femplice ibfpenfione ,
fatta dal P.Generaiedella prefente Vifita , e una di quellc 5.S
propofizioni, cheannodelfapparenza molta, ma che con-
tcngonoancoradellecofemiflenoledi molto, e fonodeftrut-
tivedelleConftituzionidellcFamiglicreligiofe , percheque-
fle, non fenza degni riflcffi comandano, che intervenghino
alle VifitedelleProvincieperlonegraduateaffieme,& elct- 59
te ne'CapicoIi , non gia dependenti daGenerali , per evita-
requei fconcerti , & inconvenienti , cheriferilceper pratci-
ca , e diffufamente biafima Atnen.de Dc/iBJif Pqn.tit.\§.>in.
z 5./fl/ 540.11 che tanto piii ^luogo nel prefcnte cafo, nel qua- (o
lefi trattadeirukmia V-fiia , chcpreccdeilp roffimo Capi-
tologcnerale, dalla qunledipende la confonanza d.e'VocaIi
neirelegerelifucceflbri Offioialigenerali ; Ondefefiapre la
fjrada diprcfcrvareleragioni, (?cemoIumentiagr Officiali
generali , con facolia al l^.Gcncralcdi rofpenderli per I'ulti-
ma Vifita , e furrog.irealiri a fuoarbitrio , verrcbbe a fer-
marfi eflempioaffai p-cgiudizialeal publicobenedelle Reli-
gioni, piCifacilcairEE. VV. daconccpiifi, che necefTarro 61
(|ijiad elprimerfi : ErTeiido veriffimocid , che lafcio fcriiro
3. Aiubfofio in L«c./;/'.4.c.4.cioe , che ; Stfpc quos vitia nu//a
delci/ant,quosnu/laprotuitmovcrc/u.\uiia, nu//a fubverte- 6j
re avatitia ,facit ainbitio criminojos , riferito ne/ To.i.p. i . di-
fcept.n.num.g.
Mcntredunqueil P Generalenonfolamente non prova ,
ma nepureallcgalaminimacaufa inparticolareconrro ilpo- 6j
veroOr.itorc, reftachiaro, chenonpuoal medefimo ne-
garfi ia rcintegrazioncal fuoOfficio, effendoopinione , ca-
nonizata daquefta J.C. inunaVual/obelgica 17. Septembris
J- 1 l.Ponente Eminentifs.Cafino , che incuefli cafi fianote-
nuti i Superioriefprimerelacaufa particolare, ancheinquci
rcrmini, ne'quali nelleCofiituzioni fi dctcrmina , che fo/i
Vco redditurifunt rationem del loro operare , come fi pub ri- 64
conofcerc dalla difcett.iO.par. i .to.i. c particolarmentc a//i n.
27.^0,6; 115.
I)ic i6.Septembris x^iSpropofita inC. E. Caofa fuitref-
criptum . AudiaturGenera/is ,fufpeirft interim Viltt.ttionc uj~ <f j
que ad novuinordincin.Kcpropoiita vcr6dic p.ejufdcm men-
i\i rcfcriptum fuit : In dccifis .
Compofitisdcindoamicabiliterrcbuscumduabusconditio-
nibus, pnnftualitcrcxcquutis. 66
1 . C/ie il P Generale dcputi un Vi/itatore , quale unitamente
col P Provinciale , c/)e a/ prtfcnte firiiroX'a in Fano , vifiii li 67 J
Convcntidc//a Roinagna ,dc//o Stato diUibino , e conducafio 1
\ccoi/ /'■Cance//iere Oaginl. '
1 1 C/tc nel icitipo /lc[Jo i/ VGcnerale , i! qua/c a/ prefente fi
riircva In Roma ,vi/itl i/Convemo di SatiiOnoffio , t de//a €i
Canipagita , con 1/ Vi/iiatore , c/>e fara dcpuiato dai P. Provin.
ciale , e ciie dcito Gener i/e poffacondurrc fcro una/tm Cancc/-
/icre , reji.ifiiioperd li joliti onoraij al Canccl/ieie Gagini .
Rcpropofita Cauiudie I vDcccmbriscjufdcm anni J7 S.
pcr Eminentils. lanaram Ponentcm, rcfcriptum tuit . Su- 69
b/atafufpenfione^ V.Gentra/isprofcquatufVifitaiioxem. '|
DISCE-
Torn.III. Pars I. Difceptatio Vi
43
DISCEPTATIO V.
ProvincisC S. Angeli delationis Cnicis.
p « 0
Cleripis profeflis.
C V M
Laicis ejufdem Provinciie .
ARGUMENTUM.
InVroceJJionibiis, quxfiunt al^eUgiofis , an fu dcferend.i
Crux d Clericis profejis , vei d Laicis Conventus , & qnid
dicendum, accedente folito favore Laicorum.
ALleumilifTimefupplichede^Chiericiprofeffi dellaPro-
vincia di S. Angelo de'PP. Riformati di S. Francefco ,
efpofteairEE. VV per opportuno provedimentoail abufo ,
a pretefodaXaicidellamedefima Provincia,clienelIe pubbli-
che Proceffioni la Croce debba portarfi da uno di detti Chie-
riciprofeffi, eindifettodiqueltida un Sacerdote religiolb,
cnon daun Reiigiofolaicodeilamedefima-Provincia , co-
me fi prattica in tutta la Religione di S. Francefco , e in tut-
te ie aitre religiofe Fameglie del Mondo cattolico ,fi degnor-
1 noTEE. VV. refcrivere, VrocuratoriGeneraliprolnforma-
tione, &Voto, chefueffibitoinSegretaria , favorevole a'
dettiChiericiprofeffi .
Riferitafi fuffeguentemente finftanza delli medefimi Lai-
3 ci dal Sig. Card. Cafone nelia Congr.tenuta li i8. Decembrc
1716. fCirefcritto; Superioresregulares procedant prout de
Jure .
Non anno mancato li mcdefimi Superiori generali a teno-
redelleloroConftituzioni, ineffecuiionedidetto refcritto,
'4 diordinare, che liLaiciadempifferoleloroparti nel portar
dettaCroce,- Macontroognidovere, &afpettazione anno
incontrata tale , etantarenitenzane'detti Laici , che n^
puredftatopoffibilefuperarlacon lapenadi carcere formale
diunode'medefimi Laici, ineffecuzionediquanto fi difpo-
ne nel Capitologenetale Salmaticenje , riferitn dal P.Samhu-
cofol. 3 1 . con quefte parole .• ^«i Minifiro , Vit.ario , & Com-
5 mijfariogenerali non obedierit , trimeflris carceris pcena, vel
graviiis , ad eorum arbitrium muUletur .
Ebberoperddetti Laici nuovoricorfoair EE. VV. che
6 fottolig. Aprile i^iy.doppoaver fentitoilP. V. Cgenera-
le, fidegnoronorefcrivere:i2e/iir«.
Man^purefodisfattidiquefto nuovo refcritto , con ef-
fempioaffai rarotraleFamegliereligiofe , e con oftinazio-
nenonpiviintefa tra quelii , cheannofatto Voto folenne di
obedienza, ricorferoperla terza voltafottoli 4. Febr. 1718.
7 quando TEE. V V. fi degnorono refcrivere .• Audiantur Vice
Commi/fariusgeneralit , & P rocurator generaHs .
LimedefimiSuperiorigenerali in elfecuzione de' cenni
8 delTEE. VV. doppoaveredi nuovolentiteleragioni di am-
beduele Pariicollitiganti, fottoli 7. Marzo i7..S'.efibirono
inSegretariail Voto, nelquaie, non Iblamente furono di
parere, chelidettiLaici ubbediffero alie Collituzioni deil'
Ordine, &aliireplicati Oracolidell' £E. VV. nel portarc
dettaCroce; Machedi piCimeritaftero effemplarc caftigo
9 perlalorooftinata inobedienza , termin.indo detto Voto
conqueftepaiole .- Qitapropter non tantum ad obcdienti.vn
compellendos ., fedinjuper detemerario contra Sac.C. refcri-
ptum &c.punlendos ejfecenfemus .
Cioperononortante, perfiftendotutt.iviadetti Rcligiofi
laici nellalotopertinacerefoluzionedi nonubbidire, di nuo-
10 vo, efemprepiCiumilmente, li medefimi Chierici fupplica-
no 1 EE. V V. ad ordinare, rhe li detti Laici s acquietino un.T
volta a glbracoli deir EE. V Y. & alli precetti de')oro Supe-
riorigenemli, conportarcdetta Croce,in efferuzionc di
'11 quantofiprelcrivenelleloroCortituzioni, Re-ole , e Sta-
tuti , conuniforinarfi inqucfta parteall uibcommunemente
ricevuto, &usunlmenteIodevo!edi tutteleaitre Piovincie
Riformate, &OffervantidiS.Franccfco, oparticolarmen-
teaquei, che fi prattica inquerta Citta di Roma , il di cui
it folitofervediregola , enormaatutteleProvinciedel Mon-
docattolico, comeoffervanoli Dottori,cheriforifcela Rot.
ne/la dec.46g.n.62.& dec.<i6o.n.z.(if j pl9-rec.cnclhMawri-
Urfaya Difcrpt. Tom. UL
cen.Parochialis de Manacor.z.Junii 1708.$. Hocquecor. Oman-
na,c nella Confiantien. Prtecdentiaij.Jan.iyi i.$.laipfum
coram Anfaldo .
Senza che poffa farfi fondamento alcuno nel pretefo ufo in
contrario. Attcfoche, fequalche voltae ftatocio prattica-
toperilpaffato, il tuttocfej^uitoperdife:tode'L3ici , che ;
O non vi erano ne Convenri ; O non Cfanoabiii a portare la
CrocenelleProceffioni, cheli face/anone' medefimi Con-
venti; Ofinalmentepercomandode'Superioriartualididd.
Conventi, cheinuno, oin un'altrocafoparticolare, perfi-
ne, adeffinoto, annocidordinato; Qualedifettonon ve-
rificandofidiprefente,nonhapiuluogoquel, che per derta
caufa e ftato pratticatoper il paffato per mera neceffita,fecon-
do la chiara difpofizione del Telio nella l. Adigere $. Quamvis
f'deIurepatr.i'egUHa(od3\lsiRot.ne/Lidec.iSz-/ n.8. cor. Coc
cin.eneWaRomana, feuFlorentinaCenfus i^Juniiijn.in
princ. cor. Anfaldo .
Oltrediche, quandoancora, per infoffiftentcefalfaipo.
tefi, fitrattaffed'ufoinveterafo. & inveteratiflimo, ilme-
defimo, comeoppoftoa tutteleLeggidigiuftizia,edi con-
gruenza, fichiamarebbefolenneabulb, non admittendus ,
fedeliminandus ,comekTmdlaS.Rot.nelladec.io.n..^o infin.
apud Pacion.de Lofar.e concordanogl' Autori , addotti , efc-
guitati dal Rovit.dec. i6.n. i.if ^.e daUUrceol.dec 2 r .« :; :;.
Anzi in quefta parte fono degne di tutta rattenzione le pa-
rolsd\ S.y^goflinodeunicoBaptif.lib.2.dovedice:Nemoco>tfue
tudinem raiioni,& tteritatipreponat,quia confuetudinem,& ra-
tio.,& veritasfemper excladit xome fi puo vedere nel can. Ve-
ritate j.diflinS.e le altre di S.Gregorio in Epifl.ad Guilimund.
Epifcop.dove lafcio fcrirt0:i; confuctudinemfortafis opponas,
advertendum efl , quod Dominus di.\-it : Egofum via,veritas ,
& vita,non dixit,Egofum confuetudo fed ventas^if certe que-
vis confuettido , quantumvis vulgata , veritati omninb eftpofl-
ponenda^&ufus^qui veritatiefl contrarius, eft abolendus^rezi-
flrate nel can.Si conjuetudinem 8 diflinH.e nel can. Confuetude
eadem diflin ff.S.ihi: Namconfuetudo^fineveritaie vetuflas
errorisefi, conmoltealtreautorit^ , rifcritenel To. 2./><»r.i.
difcept.j.n. i ().iffeq.
Alchefiaggionge, chela pretenfionecontrariadin oltre
direttamenteoppoftaa tutteleLeggidivina, naturale , ca-
nonica,eciviIe,a tenoredellequali liReligiofi laici ,come
inferioridimoltoa'Chiericiprofeffi,devono effere in tutti
gFatti pofpofti a'medefimi Chlerici , a'quali fono percio fem-
pre tenuti dare il luogo piCi degno,come de lure divino fi puo
vcdetenelcan.u/t.diflinff.g.DeIurenaturaline\%.final.Iiflit.
delure natur.Gent.& Civil.De lurecanon<conel c. Statuimus
de M.7']orit.<if obed.Et de lure civili nella leg. \.ff de yilb.fcri-
ben.Wche non fi verificarebbe.fe i Chierici portaffero la Cro-
ce,e,comepii>degni,feguiLafferodetti Laici. Anzifi verifi-
carebbequeirinconveniente,chene'terminimenoeibrbiranti
diprecedenza,pretefadaun Diaconoin concorfb di un Sa.
cerdote , riprovo l.i Rot.nel/.i dec.4 a n.y.cor.Ott/jobort.Qf ».40.
con quefteparole:i?<»f;o»; ,fenfuique repugnaret , quodcorput
naturaie origina/iter pede fuper humeros confiaret .Vaxcndoai-
fai piu improprio,che un Religiofo laico preceda ad un Ch.e-
ricoprofeffo, diquelche (ia la pretenfione d'unDiaconodi
precederead un Sacerdoce .
CrelcerebbeinoItre;;»;wwf«/«w quefto inconveniente ,
percheammertendofiallidettiReligiofi laici laloro preren- ;
fione di precederea'Chierici profeffi ,col non por arela Cro-
ce,in cafochenon vi foffcrodetti Chierici profeffi in unCon-
vento ,qual cafo non c met3fifico,ma alfai frcqviente, almeno
perqualchetempo,airorafarebbeobIig3topo rarla im Re-
jigiofoSacerdotc, & inquefti termini verrebero i Reiiciofi
laiciadaverela prccede(izaanched,i' Rel:gioli Sacerdoti ,
contale, etantamoftruofita , checpiii facilea concepirfi ,
cheadefprimerfi .
In eadem Caufa.
DEirAutoredellacontrariacruditaScrittura fi "crifica
quel, che lafciofcritto^ (jiro/jwfp//?. (Ji.di Pam-
nunh. con queftc parole .• B:ni fcripfit , fed ithi/ ad Caufam
faciens .
Poichetuttelc.-iutorit;">dcl Ceremotl.t!e Romano , diquel-
li, che uaitano de' Sacri Ritl, cde' Tefiicivi/i , non fenza
t.ifto diftintc con lettere maiufcole, .niuna ecccrruata , par-
lanodel Clcrofecolare, d.illeconfuctudini , c Riti del qua-
Jc ron fi puo dcdurreillazionealcuna in rigu.irdodellcFa-
miglicrcligiofe , chc , com'enotorio, fi regolano nclle lo-
ro p"onzioni ccclcfiaftiche con le CoMtiizioni dc' loro
Ordini , approyatc dalla Santa Sede , c con
D 2 lc
'4
IJ
16
'7
iS
'9
14
25
44
Difceptat Ecdcfiaft. Dominici Vriayx,
Jeconfuetudini, eRIti, ufitatineIleloroReligioni,ateno-
redi quantodifpone ilTefio nellaleg.Vapinianut ii.ff.de Mi-
*6 npr.iScoffetva.noSurd.coKj!!.iio.n.<}i-i^^otJffc. ibi.num.y
Cor.Celfo.
poftedunqueda partetutterautorita citate exadverfo ,
cheattefo ilcafodiverfiffiino, ne! quaieparlano , dicuntur
fllltgateeadornatumUrbis ., come sWaitziedeWoSperelldec.
\l% num 57.moltomenoaniuogole amplificazioni , e figu-
^7 reretforiche, con lequaliconmoita apparenza , ma poca
profondiia fi pretende addoflare a' Chierjci piofefTi 1' obligo
di portarelaCrocenelleProcefifioni , econ il motivo deila
fommadignita, efantit^dellamedefima, e della venera-
zione, perogni titojodovutaa Legno tanto falutare , che
j8 dalla Santa Chiefa vien meritamente chiajnato Splendidius
[unBii aflris ., Mundoce/ebre , hominibus multum atnabile ,
uni! erJif^ifj^^i^J ■• edairimperatori Tfixfa/o, e Valente ,
Salvatoris noflrijcfu Chriftifignum , nella leg.unica Cod-Ne-
'•g minilicere, efinalmentedall Autori, feguitatidal/1-/<7fc.;«
llierolexic.verb.CruxInafiimabile noflrte redemptionis In-
ftrumentum, qute nunquamcft aChriftianis fatis colenda ;
Oltreallemoheautorita, conugualefagra, eprofana eru-
dizione, citatenella contrariaScrittura ; Allequali fi pof-
ifi (onoagg\ons,erc i! Fivizzan.de Ritfb.San^.Cruchb. ^cap.
7.pf;';of. egralcri Autori, citni nc\ Tom. z. par. l. difc. l.
fium ^■&f'^-
Attefoche, felemedefimerifleflloni aveffero fofliflenza
alcuna, provarebberodirettamente , che nelle Proceflioni
laCrocedovrebbefi portaredal piiidegno , che interviene
nelle fagre fonzioni , e confeguentementeda'Superiori gene-
i| rali , eprovinciali, Guardiani, Definitori , e fimili , e
maida'Chiericiprofefli, cheieguonoimmediatamentedop-
poli ReligiofilaiciindetteProceflioni, e doppo de' quali
vifonograitri Sacerdoti , e qualificati Religiofi , come e
<j notorio. Periocheinquefta parte ancora dell' argomento
contrariofi verifica quel W/w/j/iro^'!? , ergo nihi! probat ,
^^mtkoi^MaRot.neHadec.e^.ntm. ij.cor.Anfaido,
Se per efcludere rimmemorabile bafla un miferabile atto ,
^nzi il folorumoreln contrario , come oflervano Al<7>f/(r.
yariar. refol. lib.z.cap. ic)On.\o. Gratian.di.cept.qiS. num,
i,q.&Rotadec i3.q6 num.ii.& i^.cor.Emer Jun.Q^amo^.ix
rievefi direefciufanelcafonoftrodaquegl' atti replicati , e
pofitivi, chei^/aA^oconcludentementefigiuftificano, & in
f«rf perefcludereogni preteftod'immemorabile fonoatten-
1» tamenteponderatidal Alowfr de Dccim. cap. 5. quaft. i.
num ySRot dec to^.num.i.cor.Celf & dec.(<o^.num \2.pnr.\g.
»4 rec. © in Trojana Delationis Crucis tyjuntt 1708 .^5'. Mlnus
cor. Lancetta .
Onde, efclufodettopreteftod'immemorabile, ogn'altro
pretefoufoconproprietadi parlarefi chiamaabufo, il qua-
25 ledevetoglierfidimezzo, enonmai permetterfi, comecon
J'autor!t^de'SantiPadrieft3to puntualmente provato /0-
pra num. 5,
1'arendoin veromodruofita , danon tolelarfi , ilvedere,
cheinuna Religione tanto diffufa nel Mondo cattolico ,
%() quantoe la Francelcana , comprcfivili Convcntuali , Of-
fcrvanti ; Riformati , Cappuccini , edel Tcrz' Ordine ,
quattroLaiciduna miferabilc Provincia non voglino ofler-
vareli rcplicatiprecettide'ioroSuperioncencraii, per l'of-
fervanza di quel , che fi fa in tutie Taltre Provincie di detta
RcligioneFrancelcana ,• MonftruofiiJibiafimata da Innoc.
IIIiielf( (if»»o«/;ff(j/<i'f /'"rf/fr/predagl' Autori, checi.
J7 ta la Rot.nelladcc.i^<i.nu.io.cor. l^riol.e nella FirmanJ urif-
diil.io Mjrtii \-]oi.^.Et quamvis cor.MtHnes .
Crefccpdo 1.1 moltiuofiiadal toccarficonmani , che det-
tiquattroReligiofi laici non folamcnic ricufino doppo tre
annidi ubbidireaili replicatiordini dc loro Superiori gcnc-
rali, avvalorati Halli fuprenii comandi , cda ipeciale refcrit-
jl? lodeirEE. V V. Ma nemcno.Tlli rcplicati oracoli dell' EE.
VV.rultimodc'<iualitdelli ^.Aprile i7i7.quandoallecon-
trarie iftanzc rcfrrifrero : Relata .
Conofcendofiii.ilmentcil contrario Difcnforela ragionc,
chcchiaramrnteafliftca quclla Parte , con ingcnuit^ , de-
fnadilodc, tcrmina I1 fua Scritturacon la feguentc protc-
39 fla , chelcaqticfta S C- parer.i di rcfcrivcrc a tavore dcgl'
Oratori , rchquumerit Fratrum 1'rtncipalium fuprtma EE.
yp'. mandatn fevfrenii/fime ohfcqui , rcf/e (cientes , quod mc-
iiidi rfl tbedirc^ quamfanflificare . Pcraliro, clfendo quc-
fla kntrnza uj.'i).ilmcnteantica , chcdi ctcrna vcrita , co-
t^n mercgiftratai K^g ^^iix.^:; Ecclef. 4. 17. potcva molto
prima infinuar'aalli mcdelimifui)i Principali , fenza il prc-
fcntctcdi:>, pcr In qu.iria volta datoairEE. VV. con .tc,-
giurgerli, cheairobligazioncprecifa , chcanno tuttili Tc-
delidi metterein pratticadettamafrima chriftiana ,a Joro
riguardoeunita un'altrafpecialeobligazione, coinenuta in
quelleparoledellalorofolenne Profeflione , Promiiio obe. 41
dienriam Deo&c. &Tibi&c. & quod ero obediens Tibi , /«//".
que Succejforibus ufque admortcm .
Die 16. Sept. 1718. relata Caufa inC. Ep. per Card.Cafo-
nem fuitrefcriptum: Fratres Laiciomninopareant , & in az
cafu inobedientia puniantur .
DISCEPTATIO VI.
Neapolitana Reftitutionis in integrum .
T K 0
P. Salvatore a Conceptione,
ARGUMENTUM.
fidigiofo , recUmtmtipoflqninquennium., quattio\ &qui-
busconcitrrentibus y dandafit in integrtm refiitutio ; Et
ank.tc necefjariafitiniilis Heligionibiis , in q^oi-um Con-
flitutionibiispyafcribitur , ut illi B.eligiofi , qjd tacent
aliquemeffentialemdefeiiuKi , ante emifftbnem p-ofeljio-
niSf illodeteitoy fiatimpojjint ab corum Superionbtts di-
mitti .
DIEz.Oiitobris i^i^.propofitafuitprefensCaufa , fuit- t
querel"criptutT»D;/<jr<i, 6" Coad]uventur probationes ;
Reafl"umptisautcmScripturis, inSecrttariaexhibitis , at-
que attente confiderata Sententia , fer. fer. a Definitorio no-
ftrf Provincielata, quf dii^a dieexhibita nullaienusfuitin
Summario,^proindeab EE.PP.Iblltaattcntione pondera-
rinonpotuit, credimusefl^einclarispro obtinenda Gratia
reftitutionisin integrum favore P.Salvatoris, cujusextremjc
anguftixin talircperiunturhtxlieftatu, ut eidem impofl;bi-
leprorfus fit novas f.icereexpenias pro aliis probationibus , i
piocurandis in Civiratc Neapolis. Supplicamus proinde re-
afl^umereantiquasScripturas, iScexiHis, unacum infraob-
fervandis, inpraeterita propofitione nullatcnus deduAis .,
fpcramustavorabilehujusfacrofandi SenatusOraculumob-
tincre.
Ad hunccff"eflum praemittimus, Nosnon amplius hodie
infifterein iliainfpeilione; An , tranfadoquinquennio , k }
diecmifl".r proftflioniscumaliquo detcclu , ^ropter quem
OidinisConlLtutiones, a Sede Apollolica fpecifice confir
niatas, mandant, laborantcsdidodefedhi non efle admit-
tendosad profcfllonem , licitum fit Superioribus diita; Re-
ligionisillosdimittere, nullaalia fervata iolemnitatc ; Vel
potiijs proccdendum fit pcr viam reftitutionis in integrnm ;
DCimultrofatemur, proccdendumefle per hanc viam ,
juxtaoraculum hujusS. C.in hacCaufa cmanatum die 8.4
Augufii 1 716.& cum quo longcanica proceflerat in Frifingen.
dequa inTom.ipar.t.difcept.i^.
Praimittimus i.quod fundamcntumdidlar Gratlac reflitu-
tionisinintegrum unicerepofitum eft.in nullit^te proleflio-
niscxprefl^ae; Siveenim illa probeturtalis,coquia{uit emij- 5
fa per vim , & metum , juxta tVcqucntiorcs calus; '^ive ob
defcdumlegitima;aetatis; Siveobintcrruptionem Novitia-
tus;SiveobinhabiIitatcm,leudcfcftumcflentialem inemit-
tente profcfllonem , cum declarationcSupcrioris, ill.imre-
cipientis ,quod non intendir .icceptarclaborantesaliquo pcr-
pctuoimpedimcnto, veldcfedu, juxta tcrminos noftri c»-
i'us, fcmper protl-fliodiciturnulla in radice , cx adduftis in
dcc^ 5 zcorEmer.jun Lipfus autcm quinqucnnii opcratur fo-
liim , ut advcrlus hu;u(inodi profefllonem , quamvisnuHam,
non pnifit audiri Kcclaniansfincipecialigratia Summi Pon- 6
tihcis, non autcm , ut , tranfadto quinquennio , nullo mo-
do, nulloquccalu pcflitcandem nullitatcm fuae profclfionis
probarc , ad terminosdifpofitorum i^/ConcTr/^i /f(/. i^. ''e
J?ir^u/.f i^iiuta innumcros illoscafus, iroprobolaborcime 7
collcdhis / nftii .C rimin.lib \ .tit.\c § 4 <7 ».19-
Pra-mittimu? ^. quod Ciiin profelsiofit Contra^Uis ultfcN ,
citrdqueobli?atoriusintcr Rcligioncm , & Religiolurn .
quivc, ciiiplo , quodcx partc Rclipiofi concurnt cflcn-
tialif dcfcflns voluntatis , & rcfpcdu Supcrioris ejufdcm 8
Rcligi^^nis concurriraltcrxquc fffcntialisdct"cd\us potcfta-
tis adinittcndi Reliiiiolum , labotantcni aliquo mor-
bo,
Tom. IIL Pars I. Difceptatio VI.
45
bo, veldcfeflu, prffeffiodJciturevidenter nulla, exaddu-
* dt is per Novar.ia Sum.Bull.comment. i oo.ntf. 5 .^feqq. par. i .
Tanimoldec.zs.tt.yRot.dec.T^Z.nz.&dec.l^i^.n.^.&feqqcor.
9 Ul>ald.&dec.^ni^2.cor.Arguell.c\imaU\Sy ciinismTo.z- par,
idifcept q.n.ii &difcept.iK.n.i ^.
Supplicanteshicobfervare, quod hujufmodi eflfentiales
defeftus voluntatis, & proteftatis admittentis ad profefTio-
nem, adverfusdifpofita inConftitutionibus Ordinis , non
10 operanturnullitatemejufdem profeflionis tunc , quando
iidemdefedlusapparent, fedillam inducuntabinitio , ta-
liter inficiendo aftum profeflionis , uc hacc perind^ habeatur,
acfi nunquamemiftafuiflec , ut bene difcurrendo notant
Bartholom.de VeccbinPrax.Novit difput i i.dub.i^pertot.
.II & fignanter n.y&feqq-Dian.Oper.moralto.-j. tit. de Dub. Re-
gul.refol.ijq.n.z.Card.de Luc.de Regu/.difc.^z.nu.i 2. & ig.&
difc.^i ■n.ii.& Rot.in imigiAtahbus eiec.17 1 .& dec.^^ii. per tO'
tas coram Ubald.
Praemittimus^.quod licet ad dedarandam nuUitatem
profeffionisexdefeitu perpetui, &incurabilis morbi , quo
ji laborabat Reiigiofus, ifteprobandusfit de tempore praeci-
fo ejnfdem profefsionis , ad terminos Text. in cap. Sicut tenor
</(f J2fg«/<iy. cumconcordantibusapud iio?./»</fC. ^8.»«w. 5.
for. tf^dW. Attamenunoorereceptumeft inter Doflorcs ,
qiiod fatisfit illum probare de tempore praeterito , & de
ij praefenti, duplici ratione I. QjJia dantur aliqui morbi ,
jnterquosannumeraturEpilepfia, qua ab i;ifantia labora.
vitP.Salvator, quifunt talisnaturse, &qualitatis,utfem-
per durarepraefumantur, ut videbimus;»/)vi<i »«>». 41. II.
Quiaprobacisextremis, hoceft temporibus, ante, & poft
profefsionem , prasfumunturmedia, uc recedendo k didta
14 contraria </fr. 58. innoftrisindividualibusterminis firmavic
egregie Rotin dec. 1 71 .». 1 j.cir ff ^^confirmata in dec.ig^^.cor.
I/^<»Wo, quf funthacmateriamagiftrales : Circa quod ex
ij Medicisconcordantadduftiper Corwf/.CV/.t/f 22f wf^/(r//i'.j
c.izpertet.Sc ex Legiftis citatis per Menocb.de Prafump. lib.
6.pr<efump.^^.a num.2.
Videamusmodd, anhujufmodimorbusperpetuus, & in-
16 fanabilisanteprofefsionem, dicatur concludenter probatus
in noftris terminis refpedu P.Salvatoris .
Adhunceffeflum videturfuperabundarefola Sententia ;
17 fer.fer.Iata^DefinitorioProvinciaeNeapolitanxdie ^Sept.
i7i5.perextenfumoriginaliterexhibita , quae nominetenus
dicipoteftunicaprobatioanrecedentisperpetuae , & incura-
bilis Epilepfiae , fed inrei verita-.emuitiplex, facitque pro-
bationemprobatamcircafadum , feu didum morbum P.
Salvatoris, iniilacanonizatum .
Exilliusenimiefturapatft, quodrefpefludifti morbi P.
Salvatorishabitumfuic maturum confilium , fueruntque
accurate , &juridic^examinata omnia ea , quse refpicie-
bant illiusexiftentiam , & initium ab incunabulis ejuf-
iS dem , &quidem nonabuno, velalteroReligiofo, quimo-
veripocuerit abaliquo refpedluergaeundem , fed ab omni-
bus gravibus Religiofis, integrumcomponentibusDefini-
torium, & loquentibus , feu procedentibus in hac Cau-
fa, utifoIumDeumpraeocuIishabentibus , auditis infuper
1$ multisaliisgtaduacisPatribus, ad didum effeftum fpecia-
literaffumptisquiunanimi Voto, &unifona voce in hac
confenferunt fafti veritate, quod liquidoeisconftitit ,etiam
exteftibusde vifu , P. Salvatorem infseculoEpilepfix mor-
bolaboraffe, cum quo fuppofito , ad terminos noftrarum
Conftitutionum , procefferunt deindead declarationem nul-
litatis ejus profeffionis , circa quam declarationem hodid non
infiftimus.
Separandoproptere^ eandcm juridicam declarationem
nuUitatis^fado, feCi^praeexiftentia difti tnorbi , quo in
fxculoP. Salvatorlaboravit, & ficante Religionis ingref-
10 fum, fumus in claris refpedu concludentis probationis
ejufdemperpetui, & incurabilismorbi , five habeatur ref-
peflusadqualitatemReligiofam Authorum didlae Senten-
tiae ; five ad illorummultiplicitatem , five ad rlgorofas
informationes, addiftum effedurn procuratas , ut dc pri-
21 maconclufioneviderecftapudC(j^.tfo»/.io.«KW. 15. &Rot.
Coram Prio/.dcci^i^.num.i.cuni aVns citaus in Tom. 3. p.ir. :.
difcept.x.num.-^] Et defecunda apuJ /?of.;»rffci j^.mu.? cor.
Merlin.&dec.^o^.n io.cor.Prio!.& dec 11s1.n7.cor.1m Emer.
j«».cumaliis, addutlisinrracS'.*/? L;i»f//f.i.§.4.»M.4. Et de
terciaapud Gr^ri.z;>.//;/f<r/>r.5 j $.»„,„..5.^,/^.^ Ludovif dcc.
%l ItSnum.ij.Add.ad Burat.dec.^\.num.io.& Rot.dec iiz.nu.
15. &\6.cor. Bicb.
Enixisprecibus fupplicantcs, omnia hacc unitim ponde-
3J rareadnoftrumeffeftum , juxta regulam , de qua Cir.rhn.
controv.}o^.ful) num. 68. Barbof.Fot.deciC.nu sS.&decif.^.
Urfay<e Difccpt. Tom.Ul.
num-x^. & feq.coram Arguel.Q^iSi id, quod apud multos inve-
niturunum,dicitur ratum , nonauiein erratum , utfcriptum
leiiquitTertuil.de Hterefcap. 24. Atqueperamphoreshomi-
nes perfediffima veritas revelatur, uc dicit Textus in le^.
S^uajiionem iz.Cod.de Fideicom Etfacileinvenitur, quod 24.
apluribusquaeritur, juxca verba Glojfa incanon. De quibus
verb Pluribus diftinii. 20 Integrumqu^ dicitur illud Judi-
cium, quodplurimorumfcntentiisconfirmatur, utperhasc 15
verba id obfervat GlofJ. in cap. Prudentiam Verb.Pluumorum
deOJfc. Delegat. cum concordancitatisin Inflit. Crim. lib. 3.
titq.num. i6S.&feqq. qmhas addo Ptgnatel. confu/. 54. num.
iz.lib. 10.
Et inpunftualibusterminis, diftinguendo cafum , inquo
petiturexequutio fententiaecirca concernentiaea , quaefue-
ruDtinilla demandata, acafu, quo inilla infiftaturad fo- 26
lumfinem probandifaftum, cumquo Judices procefferunc,
tgte^\cRet.decifi^S^- num.^.&decif^^-jy num l.coramRoyas,
& decif296.num.^.&4.part.^.decif.ji.num.:o.& i i.part.().
&decif.^l6. nun , .0 &^i.part.i^. recent.
Dignenturautcm EE. PP. cum hac concludenti probacio-
ne, refultante exdidta Sententia , unirealiasprobationes 17
fer.fer. poft illam procuratas, digitoque oftendentts, eun-
dem morbum t^m ante , quam poft profeflionem . Ante
profefiionem .
I. Solemne, & juratum Conftitutum P. Salvatoris, in
quoafferitur: Pativofin dallamiafanciuHezzaunmale incu- 28
rabile^ che mi togHeva lufo de' fentimenti : Quod unitum
cum aliisprobationibus, de quibus infra, magnifaciendum
effe monencadduftii Pignatel.conful. 4. num. <).tom. i. ibi .-
Nonobftat, quodin re profejfionis fiari nondebeat juramento
Profejfi&C.^uiaquandofunt alite prafump iones , adminicu-
la,&conjellur<£ , quce nulliter profeljo favent , multi Autbo-
ret , iiquegravifiimi ,docent , ft iripojje iuramentoillius , ita 29
limitantfuam doBtinam &c.Qj\xm quibus proceflit hac S.C.in
Venet a,feu Mantuana Nullitatis projejfionis \%.Augufti 1696.
uc videreeftin;o»».i.;)<»»-f.i.</;/ff/>r. j.;;«w.48. &num.8o.
II. Depofitionem MatrisP. Salvatoris, jbi : Fra Sa/va-
tore intempo , cheflava nel Secoloin etadi 5. annicomincioa
patire diun male , che li venivafpeffo , le vandolo dafenfi; Ubi
ulteriiisaddit, quod ordinariusMedicus ejus, quieratAlc-
xander Vitellius, oleuni,&operamperdidic,procurandoil- iq
lumliberare abeodem mo:bo, quodqu^ eidem Matri dice-
bac,eundem morbum vocari Epiiepfia, eche eraincurabile'
Quancaautemfidesad noftrumeffeSumdandafiteidem Ma-
tri , licetdeponenri favorefilii ,praetendentisnul!iratemfu2
profeflionis, oftendit Rota indecif.ziynum.ti. &decif.is6.
fubnu.\.coramEmer.jun.& decif.iT!,.num.\i.part.iZ.recent. Ji
Ecplurids refolvic haecS C figriTimer it\ Bifuntina 9. Jufii
1710. &in Mantuana eifdem die , & anno in Neapelitana ,
feii Sueffana xb.Januarii 1710.
III DepofitionemNlcolaide Fufco, ibi: Shbenijf-.me,
che il dette F.Salvatore intempo, cbeftavane! Secolopativa 3»
diunmale, che da'Mcdiciera cbiamjto eptlettico, del quale
comincioa patire intempo eradi cta danni fetein otto, ubi
loquiturdeproprio vifu, quodoperatur , ut omnemmerea-
turfidem , exadduCtisper Rot.in decifiii.num ^coramCelf.
& decif. z%S.num.i6.coram Beninc-
IV. Depofitionem alterius qualificatjc, & nobilisperfo-
naeTherefiaeCapycis Bnzzutae, ubiquodP. Salvator</j//a jj
fua fanciuUezza comincio a patire di unmale, che quandoli
fupraveniva lofolevava da'fenfi&c. il qual male maifiguari ,
bencbe fojfe flato piuvoltecurato&c & m tempoil medef.me
cntrb in detta Religione ancbe ne pativa di detto male &c.
V. Depofitionem alterius honeftae mulieris, pro caufa
fcientije aflerentis, loto, perche fonoftataallevata, e cre-
fciutain Cafafua, e fempteo dimoratoin cafadelli medefi »4
tni , nbi, quod P.SsWaiOT dalla fua fanciullezza coniincii a
patire di un male , cbitimato da Medici epileiii:», e bemht
fojfe ftato piii voltemedicateper detiafua Infeimita da Alef-
fandro Vitelli , Mcdico della fua Cafa , rnai potiguarire dt
detto male .
Poftprofeffionem verdhabemusformale eyamcn PCaG-
miria ConceptioneConnovitii , ubi juxta 7. non folilmre-
fert univoca fignaejufdem morbi dc temporc Novitiatus , 55
fed juxta 8. interrogatorium afferit, poft profefllonem, a(>
coemiffam, cognoviffe, che il medefimopjtiia dun ma/e ,
che da' Medici fi diceva , efter male epi.ettice. cuius refpeilu
rcfercmultaaccidentia , .^ P. Salvatore mifere paffa , ipfo
praelenre, &videntc, quae non poffunt abfquclacrymisfub
oculishaberi, itaut nequeodo Religiofi fatis eranr<» »;<JB/f- 56
ntrlo , tra'quali vi ere ancbe io .
Habcmus :. formale csamen altcriuj Religiofi , ibi :
D j Nelh
45
Diiceptat. Ecdcriaft. DominiciUrfayat,
NcllaReligioue6de«ji»feiutobe»iJfinjOy cheil medeftmopativa eodemreiterataEproteftationesillaE, qtis condudenter pro-
»7 d'unmale, chiamatodaMedici epiletiico&c. Aflerens juxtk bataefuerunt, qusoperantur, utin taii ratibcatione non
g.quod duobus circiter menfibus ante profeflionem taliter tri- poflint figi pedes ad validam profefljonem , nuiiiter emiflam, 5 j
ftiserat, taliterquefacieturbatus, cheparevaun uomo con- mm terminJs piohn Pignatellconfult.^So.num. 16. tem 9.
dannatoamorte., quodquemorbus, quo laborabat 1\ Salva- &fitm3vitRot.dec.2i^.yer tot.coramCaril loquens in ter-
iS tor^medicisvocabaturepilepricus , illequ^ haBreditariam minisratificationis, fequentibusverbisper Monialemfa(3ac.'
originem habebat ab ejus Patre • Quamvis Mpnialis non ejfet , hodie Monialis ejje volebat , &
Habemus j.Examenaliorumduorum Religioforum , in rekWnhxcSac.CinCephaluden.iz.Febr. ifi^g.juxta ver- 54
-9 omnibusconcordantiumcumdiftis aliis duobus Correligio- baFoIii, didadiediftributi , ibi: Profejfionem exprejfe ra.
* fiscircaeundemmorbum- tamhabuit^ &muneraMagiJ{rietiovitiarum ., it Decani{f<e
Habemus^.ExamendporumMedicorum, praidiflaom- laudabiliterexercuit . Etin Maniuanap.Ju/ii fjoi.iht: So-
niaproveritate, &confcientiaconfirmantium , & afleren- lemnememifitprofeJftonem^&ceamquedieiSJeq.men/isJan.
^s tiumulterifts, nonfolum didum roorbum efle incurabi- tatificavit.
lem, CedeJfercertOy cheilmedejimopafadamale in feggio , SedfortiusexinnegabilidefeaupoteflatisSuperiorumno-
&eanchevero, checontinuandoilmedeftmo a portare li peft ftraERe/igionis, dequoinOrdinisConftitutionibus in for-
dellaReligione, Jivieneadinabilitareafattoperdetromale , mafpecificaiSede Apoftolicaconfirmatis , de quibus pr^-
rendendoJiaLuidifommopregiudizio, <:f anfhe alla fua[He- aseloquhatCard.de LucdeRegul.di/c.^^.num. 1^. & 14. 5;
lipione ■ qiiem egofequutusfuitin Tow. i./^ar. t. difcept.z^.num. ii.
Pofito igitur ex hls , quodnonpoflitdenegarifides elfdem Aquibusftriaiflimeprohibuum eft ad habitum admittere
qualificatisteftibus, quorum refpeCtu verificantur ea , quae morbispetpetuis, &:ncurabilibusIaborantes , quod intelli-
4I defeipfofcripflt5/o:f/»7y?.i.»»/>r/»c.hisverbis: Quod vidi- gendumeft, tkmperprofefljonem, qukm per illius ratifi-
mus oculis nojiris , quodperfpeximus, & manus nojira con- cationem , neuna via Superioribusnoftrae Religionis pro- $6
treSaverunt ^ tejlamur, & annunciatnus ; C^odque proin- hibitum, aliapermiffumdicatur , adverfus difpofitiooem
deconcludentcrprobarafintextremadidimorbi, tamante, TextusinlNequeper feC.de Hared.injiit.&in cap. Civn
quampoftprofeflionem, aP.Salvatoreemiffam, medium, quidu!taviadeReg.Jur.in6.dec[u\h\is Sefs. dec. Aragon.
41 feu tempus profeflionis , omni Jurepraefumitur , ut omiffis iS.num. i\.<:fBarbofaxiom.t()i.num.x.&axiom-tsyn.^.
eeneralibus, innoftristerminisfirmavitegregie J2of.</ef.57i. Praecipuequia uno prohibitoccnfenturomniaea prohib ta , 57
num.l^.cor.Ublad. perquacad illudpervenitur, excumulatiSrfUor. dec. »714.
Ultraquod, cumfimusin terminis morbi hscredltarii , ftum.tycoramCoccin.
utdicuntteftes, probatoprinclpioin infantiaejufdem , ille, DemumnonomittimusEE.PP. rogare, utdignentureo-
4} tanquam incurabilis , fempcrdurarepraEfumitur , ut bend rummifericordesoculosconvertereerga verd infelicem fta- 58
difcurrendoprobatR;wr.»wPrflAf. Aff<//c./)dr. 2.rjr.</if Mor- tum P. Salvatoris, ejufquemiferiis mifereri , etiam ob bo-
biscap.&Thorac.cap. ^.deEpilepf fol. mihi 41. & meliijs num noftras Religionis , confiderarum in hac parte ab ex-
/o/.45.ubipoftquamenumeravitplurafpecifica medicamina cellentiMedicoNeapolitanoibi : Continuando il medejimo
adcurandumhuncmorbum, non finemaxima compaflione aportarelipeJidcllaReligione, fiviene adinhabilitare afftt-
erg^illumpatienics, fubdit, Sedprohdolor, quomm maxi- toperdettomale,perchevieneadavvanzarfi,rendendofia Lui
44 maparseffe^urarocoirmendatur , & concordant addudU diiommopregiudizio,anche allafuaReligione . Quaomniain
perZacch.quap.medt(olegal.tom,\.lib. 8. tit.i.quiefi.yn. 11. circumftantiisnoftri;cafus ad facilitandam gratiam reftitu- 59
ibi: Epilepfiagravir, Vix, acnevix quidem rationalibus , tionisin integrum confiderant addudli per Pignatel.confult.
(kcacijfimifque medicamentis cedit . i7?.»,6.e T-ro 9 Terminantesnoftraspreccs verbisillis ma-
Quibusnonadverfatur, quodexhac parte non adduca- ^niptiQici .^mayden.deStyloD^jt.ni^libi.c.ii.n.i^.Egofa-
turdepofitioMedici Alexandri Vitelli, qui P. Salvatorem ne, uthocin?enuefatear,propenfior fumergadimiJfionesRe- 60
4J curavitanteingreffuminReligionem. Quiaillede tempore gularium^inClauJirisvitamdegersrenuentium: Namhifunt,
intentatipraefenti Judiciijamabhumanisdecefferat,utnoto- qui reliquos quietos turbis mifcent , Ordinemque univerfum
riumeftinCivitatcNeapoIis, &ingenuefaietur 4. teftis ; fufque,deque agunt,&proptereaexiJlimo,meobfequiumpr{'
Cseteriimciimhabeamus tot alios teftes , & alias proba- ftjreDeo,quandocumqui adfumCaufte Regtilaris,contrapro-
liones , de quibus fupra , prsemorientia ejufdem Medi- fejfionem reclamantls , quiopemeaa Religionis vinculo libf'
ci nocerc non debct , eo quia agitur dc morbo , haben- ratur-
In eadem Caufa.
REfcriptum fuitinhacCaufa die li.Martii 1718 Dilata,
coad]uventur probationes , reajfum.n habitum ,&/>o/{ea
fupplicet;Qax omnia punftualiteradimpleta fuerunt, & pro 61
inde, cum omni fundamento fpcrat hodie Orator multiplici
46 tefignanimisunivoca, qvix i<el ipfis mulieribus notijfma
funt, utperhaecnumero verba , aliis adduftis , obfervat
Zacch qu.Medico legal.toz.confult.x.nu- 1 . & firmavit Rot.deC'
1 71./«^ n.i.cor-Ubald.
Proutetiamnonobftar, quoddetemporeNovitiatus nul-
lumcpilepfiaEaccidenspaffumfuerita P. Salvatore ; Ultra
47 quod enim illiusConnovitii multa indicanr univoca figna ,
multafqu^animiaffeOiones, defcriptasin Summario , quo-
rum magna parsfunt evidentesdemonftrationes, & veraar- ££. PP.favorabili fuffragioconfolari .
4S gumenta epilepfiae, cnumcratx a Riverioin ejus Praximed. Adimplevitenimpartem , relpicientem reaffumptioncm
inTraSl de Morbis Capit.&Thoraccap^.de Epilepf.fol.mi- habitus,utconcludenter probavimus .mcdiantibus authen- 6»
hi ;?. & feq- ticis juftificationibus , in Secrctaria rcliilis .
Striflc , ac folidd refpondemus , quod fp.itium anni No- Adimplevitpariteraliampartem, coadiuvandoprobatio-
vitiatusnoncfttcmpusaptum , minufqu-jfufficiensad often- nescirca perpctuum, &incurabilcm morbum confirmatac
49 dcn.curationcm morbicomitialis , fcCl cpileptici, quia <///«j EpilcpfiaB,qua laborarecfpit antc ingreflum in Religionem,
periodialiquandocitiiii , aliquandotardiiis recurrunt , C)(pe- circaquod tempusreftrifta fuitdiflicultas in ultima hujus 6j
rientiatefte, & perhTcnumcroverba id obfcrvantc eedem Caufsepropofitione .
River. in d.Traf/.de Morb Capit ^Thoraccap 9 de Epilepf. Ad huncenimcffccSum , fcr.omnibusfcr. prarviis multi-
fol. mihi ^5. & concordant addufti per Zacch. quttjl. Medico- plicatis interrogatoriis.ultinio loco cxaminati fucrunt iii Cu- ^4
leg.lib.?l.tit.i.deEpilepfqu^/I.S.num.9-&numto.ibi : ria Archiepifcopali No.TpoIis duo tcftes , omni fidc digni ,
Atmorbus, quigravn quidemjit , fed non gravijfimus , fe- nllevati ,e crcfciuti i^jficme ,cvm OnxtMc , unitormiter afle-
mel , atqui iteruminfingiilis annis iuvadcrc.folct , interdum rentci, eunikmin tempo ,che Jl^va ncl .'''ecolo , pailva di un
50 etliimrariiif.Unde non foHlinnon fujficit men/lruuin fpatiumad tnale ,il quale quandoli vcnlvi' ,loJaceva cafare in lerra , e
defumendumexpcrlmcttumfanitatis^fednequeforteannuum, /otenevalevatodafen/iperlofpaiioditre >oquattr'ore in cir
&cumcffeilu idcm Z.acch. 10 i.tlt. 10 confil.')<)tnJi'i.are,vim^- ca ,e dettomale piii volte alla mi.i prefema li fnprax^eniva in
tum fanitatixab hacfpccic morbi dcfumcreconatur & bicnna- tempoci rltrovav.imo dent ro h> Scuola &c.e dctto male fo benif-
51 li C\y:if\n,'\h'\:Ciim ergo In cafu nOjiro in fp.itto duorum annorum fimo, cbe non pote levarfelo , attcfo li dicevano ejfere incurabi-
morbus quleverltfyc dicendumeji ab illaijc.fanaium i&c. /e , e col medejimo male entrb nclla Rcligione .
Minii.<;ndvcrfatur prattcnfa ratificatio, i P, .S.ilvatorc S\.\h]vin^en\c%\\\icx\(\% ,che detiomalefoleva replicarli alle
emilf.i 18 Scpt. 1708. Non folCimqui.i illa cxtorta fuit mo- ^olre ognlfelgiorni , allevolte cgnifettimana , & alle lelte 6%
disillis, qui rcfcruntur .^ tcftlbiis indiifloSummario ; Cum opnl mcfc ,e iinakhc volta/iava unannoanonp.iiirne , e pol
51 illo.iddito, quod tcmpoic diftarprftenffratificationis dura- (fi nuovoll foprax\eniva,qunl malelicagionavaun danno nota-
batcadcmcauf.i nullir.itisprofcffionis , pcr P. Salvatorcm bllc al fuovl!'C>e.a feznotale,chequandp,ind.ivamoallaScuola
cmiffi, quodqud.intcillius cmiffioncm faflae fucrunt ab dclno/lroMae/iroJiJ^^acevafedcreinunnfc.-innoba/fo, accio^he
fc
fell venlv«dett«maU K»nieteJ[ecagicttarlitanto danno nella
tafcata .
Exquibus, pofitaclara probationc ejufdeiTi morbi , vi-
gentisar5teejusingre(Tum In Religionem , qus , ultra de-
f6 moiiftrationesadduftasin praecedenti Summario , conclu-
dentiflimerefultatexdiftauniformidepofitione duorum tc-
ftium, omnifidedignorum, exfirmatisper /?o;.»»</;f. 6i».
tium.6.coTamEmer.')Utt. Nec non fuppofita concludenti
aliaprobationedurationisejufdem, tempore, quoin Reli-
r gonepermanfit, ut vidimus fupra; Medium , feCi dura-
tioejufdem morbitempore Novitiatus, omni jurepraefumi-
£7 tur, ut, omiflisgtneralibus, in noftris praccifis terminis
firmavit Rot. in dec. iji.num. i-}.cor.Ubald. confirmata in dec.
■^^^.coreodem.
CumquaproceffithaecS. C interminis alterius Religiofi
' roftriInftitutiin^//a»f/»a24. i"?/»:. i^ia.in qua recedendo
iidcdiisiS.Juttiiejufdemattni, refcripfit pro Gratia refti-
tfS tutionisinintegrum, & in fpecieir eademCaufa concurre-
bat praecifa circumftantia noftri cafus , quod fcilicet morbus,
antecedensprofefllonem , habitusfuit uti probatus , inter
aliadocumenta, exSententia, feiideclarationcProvincia-
lis, & Definitoriiprovincialis, utvidereeftin Folio, di-
ftributo die 5. Martii 1712. poft mediiim , ibi : Acpariter de
69 clarationeProvittcialis , & Definitorum fupradi^i Ordinis
Carmelitarum, qui, innixiMedicorumatteftationibus , de-
clararunt , Oratoremtanquaminhabilem, ]uxta Leges Con-
flitutionum ., nequaquamfuiffe admtttendum ad Vota eorum
ReligioniSy fiejus tegritudines innotuijfent . Itautcumomni
proprietatcdicerepofl"umus, quod favore Oratoris militat
cafuslegis, qualesdicuntur pundluaies refolutiones hujus
70 SacraBCongregationis, ut obfervant F<7g».;»f<i/>. ^uo»iaw
num.7-&feq deConftit.&Rot.dec.-j num.i-pofi Antonell. de
Jur- Cleric.
Necrelevat, quodnon doceamus de aliquo accidenti ,
paflbabOratoredido tempore Novitiatus Ultra quod
enimab iliiusConnovitiismultafpecificara fuerunt univoca
71 figna , multaequepeflimjecorporis affeftiones , oftenden-
tes continuationem ejufdem moibi , de quibus fupra.
Cathegoric^refpondemus, quod fpatiom anni Novltia-
tusnoneft tempus fufficiens ad oftendendam curationem
•jz morbi epileptici, quia ///;«// petiodi aliquandb crtiiir , ali.
quandbtardiusrecurrunt , juxta przcifa verba River. de
Morb Capii. & Thorac cap. 9. de Epilepffol. mihi l$ kc con-
cordantaddudi pei Zacchqmedic.legal.lib.itit.i .de Epilepf.
q.ynum^.&io.
Ethabemusin hacparte magiftralem refolutionem hujus
73 S. C. »» Brugnaten. i().Junii 1(90. ^ lO-Sept. i6^i. lib. 42.
D.*i:rffor/o/. J4}. inquaagebaturdelongo fpatio 4. anno-
rum , Inquibusquidam Sacerdosnullum paiTusfuerat acci-
densepilepfia;, qua antecedenter vexatusfuerat. Ettamen
7+ haecS. C nullatenusexind^admifit praefumptivam proba'
tionem curationis ejufdem , morbi , quamvis perdidlum
iongumfpatiumquatuorannorum nunquamabeodemmor-
bo vexatusfuiflet .
In noftris autem terminis omnia haec tranfeunt in eviden-
tiamexfolemnidepofitioneeorundcm 2. teftium , afleren-
7S tium Oratoremabeodem morbo fuifle vexatum <7//f volte
ognlfettimana, alle volteognimefe , e qualche volta ftava
un annoanori patirne , e\oi dinuovo li fopraveniva . Ex
quibusremanet manifeftum , & CNperientia comprobatum ,
7^ ^dilationeuniusanni , refpeftudifti morbl , quo Orator
vexatustuit, non pofledefunii argumentum aliquod verae ,
vel praefumptaE curationis , & liberationis ab eodem
morbo .
Die 1 2 Martii < 71 S. propofita Caufa in S. C. C. refcri-
77 ptumfuit: Dilata, coadjuventurprobationes ^reajfumat ha-
bitum, &pofteafupplicet.
^ Repropofita verodie ^Septembrisdiflianni i^iS.fubdn-
bio.- An fit danda reftitutio in integrum , refponfum fuit :
A^rmativi .
Tom. III. Pars I. Difceptatio VII. 47
DISCEPTATIO VII.
Praeneftina nullitatis Profeffionis .
Vffayte Difcept. Tom. III.
r fl 0
P. Conftantino Cafolf.
ARGUMENTUAI.
Ofienditur nuUitas profeffionis , tatn ex eo , quiafnit emif-
fa. per vim , & metum , quam ex 2^ovitiar»s interru-
ptione.
DUo funt feparata quidem , fed aequtf folida motiva , ei
quibus evidenter conftat de nullitaie profeflionis i
emiflaeabinfeliceC-C. Oratorel. Defumiiurabaperta vi ,
qua profalvanda vitacoaiSusfuit ineredi Religionem Cle-
ricorum RegulariumBarnabitarum II. Veroinnititur inne- r
gabili , & plufquam trigefies repetitas interrupt ioni anni Pro-
bationis, feuNovitiatus.
Dcveniendoad primum , in Jure nullum habet contradi-
florcmpropofitioilla , quod profeflio , pervim, & metum
emifla, nulliuscft efficaciae, earatione, quiailJaeft verus s
contraftusinter Religionem, & 1'rofitei tem, de cujus na-
turaeft, utex utraqueparteconcurrar fpontaneus, & libcr
confenfus, qui ommr.odcficit , ubi vjs , & c.^adlio concur- 4,
lunt, ]uxtkli,eta\en)Text.incap.i. Oi.de His, qu,e vi
metufve caufa, cumconcordantibus, addudisin To.i.par.
I .afcept. I .d? i-per tot,
Infatto veioplufquamconcludenterprobati apparent d.
metus, &apertacoaaio, unitim praeocuiishabendo aver-
fionemCafoli^ftatu Relij;iofo, ftrias, & replicatas decla-
rationesejusanimi , nolleingredi Religionem , aequ^ cru- 5
deles, & repetitasoperationesfuorum Pattuorum , nedum
perfeipfos, fedaohibitaetiam opera Pedagogi , inaudita
barbarie veiberantisC- eaadduflarationc -.Penhe in tal
modofifarebbertfelutodi farfi Religiofo; Proteftationes 6
emidf immcdiateanteadlum profeflioms. Che non avcva
alcun penfiero difare detta profejfione , mache lafaceva per io
timore defuoi Zii , e che percib non intendeva legarficon detta
profejfione. Diligentise, & opeiationes ejuldem , necnon
humiles fupplicationes , ante pioftffioncm per epiftolam 7
porrcftasuniexdd.ejusPatruis. Supplicandolo, chelovolef-
feroricevereinCafafenzaflrapazzarlo, perche in Religiom
nonvolevaftatvi . Cum illa inhnmana , & barbara relpon-
fione. ChefemaiaveJ]etentatofarcii,fa'ebbe venuto Lut
ifiejfoin Roma, e co" leproprie mani faveiebbe ammazzato .
Lacrymae, conqueftioncs, &continua5 lamentationesante 8
Novitiatum, temporenovitiatus, ante profifllonem , in
ipfoaftuprofcflionis, & poftemiflam piofefllonem , unico
verbo, femper continuatac, & nunquam interrupz ; Ad-
dita publica voce, &communifama ejus coadae profeflio-
nis, quasomniaunitimfupplicamusprajoculishaberi, jux- 9
ta regulam.de qua in noftiis pundualibus terminis,aliis.Tddu-
dis, Barb V«t.dec.i6.tt.^6 lib.-: &Rot.dec.i<i.n.^-j.cor.ArguelL
Etconfiderandoaverfionemrrofitcntisaftatu Religiofo,
notantaddudi »/»</<•£■. 10 ). num.i i cor.Burat.c; dec.j. num.if>. jo
cor.yJrgueil.& dec.>^l n.i cor Dunoz ^un.if dec m n.i.tffeq.
p.i j.ifr.Cumquibus proceflit SacCongr. Concilii in refolu-
tioT\\bus,cit3{\sinmeisDifiept.Ecclef.to.i.p.}.difcept.i.n.i6.
Etcondderandodcclarationes , & proielUtioncs Reli-
gioliadoftenden.ejus animum non emittendi voluntari^ n
profclfionem bene Iranc de Proteftat corfiJer.-i^ nu ; & mc-
hixsRot.indec.x^^n.i^ par.\^.rec.& in Taurinen. NuHltjtis
Profejfionis coram Veiojpio , ferc per extenfum imprcfla J P».
gn.itel.conful.iJi n-i(>i.tom.<).
Et confiderando violentas,atque irregularesoperationes
dircdasadobligandum profitentem ad tm!tten. profortio- is
iiem idem /'ignateLconfult.xJi num.\66.&feq.tom g.irRot.
«/«.9 J.«. J.ubi cumulantur concoidantes , cor. Dunoz ]kn.
Cum quibus procefli t Sac.Congr. Conc injanuen. 1 .Dccemb.
J696.& in innumcrisaliis tefolutionibus, fpecifice relatis in IJ
meiSlnflit.crimJib i tit.io §.4^ n.iO^ufque ad 11 \ifi.
Etconfiderandopreces,direCUsad fleilendum obftinatum
animumincutientismetum, beneobfervantaddoili in pun- I4
ftuali dec.iM .a.^.iffeq.p. 1 q. rec cum qua^me fcribcntc pro-
ccflitSac Con^r.Conc.»«Ijntt;»i.i 3..4^r»/// iji^dcqua 1.1T0.
i.p.ldifci.n.io.&is-
D 4 Et
48
Difceptat. Ecdefiaft. Dominici Urfayac.
15
EtconfideraBdoconqueftiones, & lacrymas , emiffas , omnesalii tcfteserantdeauditu , &tamcni. S. C habuit
tamante, quam poft profeflionem bend notant Ciarl. coa- metumconcludenterprobatumexdiaounicotcftcde vifo , !♦
trov i88 fub n.i .& H.'i5.Rot.cor.^fguell.dec.<).n.n.& dec.zy. ^dminiculato ab aliis pr.sfumptionibus , &conieiauris.
• » 40 ubl refert , & fequitur , illud Poets , Nam lacrnm^ in- Et contrarium aflerendo oporteret diccre , omnes dd. Per.
,f, terdumponderavocisbabent^ & dec.zumi.lo.par.il.iT dec. fonasdifparisqualitatis, conditionis, & gradus uniforml J5
xiznum-^.par.iS.rec. confpirationc, abfqueulla propnautilitate, fuiflemencitas
Et confiderando d.conqueftiones , emiflas immediate poft in veritatis perniciem , & in favorem Oratoris , attenta cjus
,, nrofefljonem, heneRot.d.dec-^.n.y&feqq.cor. Arguell.ubi , extremapaupertateprorfusimpotentis compenfare eorum
quodafflatusbonifpiritusnontamcitdpertranfit , quodque mendacia, quodhorretanimus, nedumarterere , fed fim-
ftatim fubfequtsconqueftiones voiuntatis repugnantiam cla- pliciter fufpicari ex addudlis per Roland. a Valle conf. iS.num. ^6
" ftendunt. ii.&feqq.lib. i.ubi, qu6d Hcec plurafint gcnera deliao-
»9
.n\nmtnn\nraRot.cor.MerHn.dec.m.num.s.&inpar.il.rec. folut.^.num.z.e^.&Rot.dec.j^j.num.zi.par. i8. if^ec. jy
V . T^ 2i;.»,ii par.iQ.yfC.cumaiiisinnumerisrelatisiwfweo TraS.
dec.iiifi}9- . ... „ f,.^,.„ V. r ;,.,//,. iT ,- wc c
po
Etconfiderandopublicamvocem, &communcm famam de l.ivell.c.t.ff.^.n.4.<:r 5.
ad f omDrobandum metum in noftris terminis bene ad vertunt In omnem ver6 cafum poflbr in his terminis ad praxim re-
ret,halconf.z.n.%.t^enoch.dePr4umpt.lib.i.prifumpt.\zb.n. duciiegaleilludconfiliumclairicorum , Authorum , quos 3J
VyRotdeci^cin n.cor.Seraphin.'&dec.2oyn.iS.cor.Burat.& refert, &ie(i. Pignat.confult. ^.num.gtom. i.juxta Rema-
A q' iicor Arzuell namimprcjfiorrem, in fupplemento dd. probacionum dcfc-
OusomniadignenturEE.PP. fubeorum mifericordibus rendo Oratori juramentum , m his verbis id notatidcra
oruirsbenianehaberefub illa confideratione , quod iidem Author: Qtianciofuntali^pr^efumptionespotentijim^, ad- 39
aftusexercitifucruntergamiferumOratorem, ztatem mi- minicula, Cfconjeffura y qua nulliterprofejfo favent , mul-
^ norem abomnibusdcrelidtum , atqueufque ad fanguinis ti Authotes , iiq>.egravrjfimi, docent, Jtari po(fe jurament»
effufionem non femel verberatum , exeofolomotivo, quod illius , italimtmitantfuam doilnnam Anglef Cajetanus ,
arredebataddomumproprismatris ad fe conquerendum & Navarrus &c.Cum qi:il>us tenent Bart.Menochius , Oddus
de PatruorumiaEvitia, &barbarie, direftis ad ipfius coa- «irc.Eccumquibus . niefcr.beme, proceflicS.C C in alia 4*
aumin2refl"uminReIigionem-, Metus enim facilijis incu- Mantuana li. Augufli \6g(,.\xx.viAexeea.\i:\Tom. i.par. i.di-
* tituraEtateminoribus,utadvertuntC<7y?rf»/'.co«/.i-4»«'»- fcept.i.nutn.^%.& num.^io. ,. .r «
lib Purpurat conf.fj^num.j.Kot dec.iz6.num. z6.coram Minusfundamencumiieri valet meo, quodmipfo aiJ^n ,
Pro eoenimquodfpeftatadadlumprofeflionis , conftan-
terdicimus, quod noneft neceflein illoreiterareproteftatio-
^_ nes, &conqueftiones, anteaemiflas, fed conftito de eif- 4»
^tneadefenfwnenemomihi adfuit , fed dem vi , & metuantecedenter ad profeflionem , fequentes
&
coramDiinozjun.&dec.JSnurn.jcoramPeuting&dec.icfZ.n. 4jl
^.cor.Ludovif.& dec.i7V.n.7.& 8 corCariH.& deciJi nu 1 1.
rum , feumediantegratia reUitutionis in integrv
precesillorumR.eligioforum, quidurantibusiifdem vi ,
metu cumquibusprofelfionememittere coadi fueruni . _ , , n
reclam'arcintraquinquenniumnui!atenuspotuerunt , juxta 6'/><7?.p«?-.i8.rfc.quarum verbaregiftravi;/»row.i.;>4r.i <//- 44
umerosilloscafus, improbolabore^ me collcaos ,& /'a'/>fji. /;««.?«.
' ' ' '^ AflertaEdemumEpiftolx, fcriptseJlSororeOratoris , m
longedurioribusterminisEpiftolarum, fcriptarum ab ipfo. 4J
met Religiofo , qui non eft cafus nofter , punftualiter refpon-
&et.Rot.indec.7^.numn coramPcuting.h\sy/cih\s: Nec ob-
Jiare dixerunt DD. epifiolas Raph.ie/is , non recognitas , ad
Patremconfcriptas, quiadummeti.s]ameratincu(Jus,&Pa- 46
tercaufameiusviveret, dd.epijiolteliberamvoluntatem, j«-
tranfcriptos//»I/j^ir.<:nfftJj^. i.f;r. io.5.4^« »«»»• 169. «/-
aue adnum. igt. ... o j
Necdicatur, quodcircapracdittas violentias, & crudc-
lesoperationesPatruorum, nonhabeamusteftes , formiter
»6 examinaios, fed folas juratas attcftationes mulcarum Per-
fonarum, loquentiumdefaaoptoprio, cum juramenco af-
ferentiumea, quaeeorumfidelibus oculis fubjeda fuerunt .
huscoiftolis fcripcisadEpifcopumForofempronicum, ad- fadto , inquonon unum, feualium, fed plures habcmus
^nrnonDotuithabereunumobulum, miferabilemquc qua- tclles , loquentesdefaitoproprio , & intra evidenci.e fi-
,..„.ipot ....
draniem, noncxbonis Pairuorum , fed ex propnis bonis ,
20 occupatisabaliis, quiinaudita obftinatione , nequc etiam
tituloLivelli, cidem folemniter promifli , aliquid , velmi-
nimum tradere voluerunt .
Inhisautemtsrminis, acanguftiis, cam cx una parte
formaliumprobationumdefcftusnonprovenit h voluncario
jo faaoOratoris , fcdkdura, atqucamara neccflltate, ncc-
nonatitulo dcficientiae folirorum mcdiorum , & cx alia
partc concurrant jurata atteltationes Saccrdotum , aliorum-
11 quctcftiumdivcrfaBConditionis, &qualitatis, uniformitdr
depnnentibusdcdd.vi, & metu in emittcnda profertionc ,
iftediciturconcludenterprobatuscxcumulojuratarum atte-
ftationumdiiftarum perfonarum , loqucntium dc vifu , &
coadjuvatarum a dd. pracfumptionilnn , & cnnjcituris ,
Ji juxracomunemDD opinioncm, de qua in noftris terminis,
aliisadduai.iRsf.rfrc. ^o^num. ^coram Merlln.& dec. 326.
«aw 27 & dec.1,7^ num.zz coram Ludovtf&dec.zos nu. 17.
wbi ytddennum.li.coram Hurat&decSjo num.6.& fcqq.cor.
nes
tus.
ponentcs d. rciteratam intcrruptioncm Novitia-
In jureverc^unoorcadmittunt DD hujufmodi nullirarem 4S
cflcadcoconfiderabilem , ut iMi renunciari nullatenus poflic
^ nulliierProfeflo, cx pundtualiterfirmatis pcr Rot. in dec.
z-ll.num.xc),ctram Priol. &:tA\\sn\y\\na% verificdtur ctiam
fola interruptione, feudclcctu p.nurarum horarum , im6 ,
&uniushoraE!, uc infpccic notat P/^«<»rf//. ro^/rf/f. 17?. nu.
3^j.to>n.4.'}u.\ta Roman.lmprcjf & de (oliusmeJictaris horjB
dcRflu Dian. Oper.moral p. J,.iit. de dub. RcgiiL refolut. 57-
■verf fedqu<trct , & Panimoll.dec.io.nuin.^.i^ num II.
infme. Et gcncraliterdequocumquc dcfi.-(nu integri Novi-
tiatu.s, iiliulqucctiambicvi interruptionc , notant innu-
mcri illi Authorcs , fruftra hic tranfcribcndi , allcgati itt
tom. \. par.\.difccpt.\.anum. Xl.ufquead num. ly. Qux 5«
omnia vcra funt etfi Novitius cum liccntia Supcnoris Novi-
tiatum inicrrumpit , quando id praflicatur per longum
temporis fpatium \uxta magijlralem dec. j6i part.
I9. reccnt. uSi adducuntur ftringentcs rationcs pro hac
4f
So
^'cum"T'u>busmefcribenteultimolocoproceflitS.C C in opinionc, & dcclarantur Authorcs , comrarium opinan-
3 j Mantuana 17. Februarii 1 7i7.de quai»rowi.^«r. !.</'/(■?- tcs. .n • n •
/)/.9&inquaunicatantumfimmadcponcbat dc vifu, & Quibus additur mdiviJualis iHa circumftantia^,^P^rx
Tom. III. Pars L Difceptatio VIII.
49
<i oculij rummopere habenda, quod interruptioin noftnster-
minis, nonfuic ad praxim reduaaexfola velleitate Novi-
<X tii, feu ex humanae fragilitatis imperfeftione , (ed (ermo
cftde interruptione nimis quaiificata , data opera procura-
ta &quod magiseft veftita iilaratione.- Percie alhravo-
54 kva andar via dalla Religione . Itaut eomagis noftro cafui
applicentur ea , quz didi Auchores uno ore affirmant de
(jmplici Novitiatus interruptione abfque intenrione , feu de-
terminato animo deferendi Religionem , ut de fe patet .
Inuniverfum deniquenonmeretur allegari Religionisfa-
5j vor, itaut indubiopro validitate profeffionis inclinandum *
fit; Earatione, quia in noftristerminis in omnemcafum ,
quatenus dici poflic remanerc aliquod dubium, quod non
>credimus, iftud fe tenct exparte liberi confenfus, in qui-
bus circumftantiis non confideratur favor Religionis . Ifte
cnimnunquam verificatur, quandofpontaneus,& libercon-
56 fenfusprofirentisnonpraecelfit, Rebuffconf.^jinjin.Card.
de Luc de Regular.difc.4^\. num.i. Plgnatell. confulr.tji, num.
li-7S-(inS7 tom g. &Rot.decif.^.num ii- (iffeqq. coram
Arugell ^ deeif i J. mtm. i6.parri^. recent. Cum quibus no-
57 viflrimdprocelfitS.C C- in Bifuntina, Jannea.& LingonetJ.
dcquibusinfow.i.p<irr.i.</i/iT/>r.i. 2.6^4.
Itaut nondefint Authores, in Urbis Tribunalibusmul-
58 fum ver(ati , nedum exiftimantes fe obleqUium pratftare
Deo, fndubio opem ferendoiliisReligiofis, quiopprelT» ,
59 8c angariati^ propriisConfanguincis, profeffionem in ali-
qua Religioneemitterecoaftifunt; SeduIteriClsconfideran.
tes inhac partcfavorcm ipfiusReligionis, & quietcmalio-
60 rum Rcligioforum, inter quos ./Imaydeus de StyloDatarite
libi.cap.i2.num.2-i.
€1 Diei^. Julii 1717. propofitacaufainS.C.E. perCardde
Abdua lefcriptumfuit: Examinentur teftesformiter, eita-
ta Religione , &aliis intereffe habentibus, quodpunduali-
6i terfuit adimpletum. Deinde repropofica dle 12. Novcm-
bris ejufdem anni , refcriptum fult : Conftare de nullitate
profejfionis-
DISCEPTATIO VIII.
Eporedien.
l T^ T E K
Alexandrum Gabutum.
£ r
Joannem Francifcum dc Tarditis.
ARGUMENTUM.
Beneficiatus pro qnanto tempore obli^are , vel donare poffit
fru6lus f:ii beiieficii j Et an fubfiineatur illius obligatio
perfonalis tradcndi alicui eofdem fru6lus , vel pro to-
to fux v.ta cnrfii , vel faltem pro alio determinato
tempore .
Dle 8. Aprilis 1 S98. per Ada Antonii Oddi Notarii Ca-
pitolini publicum ftipuiatum fuit in Urbe Inftrumen-
tum incer Alexandrum Abbatem Gabutum, & Joannem
1 Francifcum Prioremdc Tarditis, inquoidem Gabutusaf-
ferens, muita recepiiTebenefiaia id.de Tarditis, & fperans
alia infuturum recipere, ftatuit, &decrevit ad illiusfavo-
rcm amplirtimam intervivos, irrevocabilemque faceredo-
nationemomnium reddituum , .iffiduum, penlionum , re-
fponfionum, livellorum, & fruduum , fibi qunmodolibet
fpectantium , tam patrimonialium , quim Eccltfiaftico-
rum, creditorum , jurium , & acbonum, contra quaf
cumque perfonas, afSduarios, colonos, & debitorcs cu-
jufcumque generis, &[peciei, qualitatis, & quantitatis ,
» nedum dfcurforom , & maturatorum, fed etiam in fuu-
rum, fuis loco, & tempore, durante tamen vita tantiim
ipfius Abbatis Gabuti , decurrendorum , & ad iplum tunc
fpeftantium , &qui in futurumfpcQare poterant , ex quo
cumque capite, via, jure, titulo. caufa, & occafionc ,
ctiam incognita: Quos omnes ftuftus, credita, jura , &
adlionestitulod-ftjE univerfalisdonationis inter vivos, r>m-
niquealiomeliori modo, donavit, &clargitus fuitd. Prio-
ri , ftipulanti pro fe , hxredibus , & fucccffcribna qui-
buicumque .
Interaliasvero conditiones, quaeind Inftrumentoappcv
fitsBfuerunt, leguntur fequcntes:
J^uod idemPrior Donatatius teneretur quolibet annoeffe- s
Rivedare, & exburfure d AbbatiGabuto Donanti fcuta ^o.
tnonette Romante , donec , & quoufque idem Donans natU'
raliter vtxerit , (ifcum d. Pnorede Tardinis Donata^io co-
babitaverit .
Quatenus autem infimulcobabitarenoluetint , tunc firmis
remanentibus dd fcuns 10 annuis ^teneieturultenin idemDo- 4
rtatariusfolvered.Donantifcut.-], quohbet murfe y & Jicalia
fcut.S^ annuit fimilis monot<e Romana .
Quodteneretur d Donatanus de jruBibus decurfis ^ & non 5
folutis antefeflum Sanfii M...rtiniantecedentis anni 1^97. re-
ini/eflire pro unicavice libras 1150. monetce Pedemoniis ad
faVoremejufdemDonantis ; j^uod inveftimentum , tamquo-
adfortem , quamquoadfruSus.^ facien.omnibus fumptibus , 6
& expenfis di&iDon.itani, femper fpeiiare debeietad eun-
dem Donantem, & fuos: jQ^uodJt Donani majoremquantita'
temex dd effeShbus recuferaffety iltuaplus cederadeberetad
favoremdi8i Donatarii.
Quodque de fruBibus , maturandis poft d.feflum S. Mar-
tini didi anm 169 y.teneretur d.Donatarius quolibet anno tra-
deieeidemDonanti annuas libras mille Ducalesfolidorumio. 7
pro quaiibet, moneta Pedemontis , iliafque ad beneficium
ejufdem Donantis cum e]us confenfu de iriennio in triennium
inveflireteneretur.
Qusomma munita fueruntfolitis , eifrarnatifque claufu-
lis, cumampIilTima obligationeDonantisfervandi conten-
taindonatione, qui in cafucontrarioteneri voluit ad omnia 8
damna, cum effraEnaca renunciationeomnibus legahbusre-
mediis, omninmquelegum , & Statutorumauxiliis, &cum
conftitutione in Procuratorem adinfinuandam d. donaiio-
nem inperfonam ejufdem PriorisTarditi , quieifdemdic ,
&anno per Acla Gregorii Trovarelli Notatarii Senatoris
Uibispraedidamfolemniter fecicinfinuationemcoram Mar 9
chione Oflavio Riario, tutictemporis Almae UrbisSena-
tore: Quaeomniarefultant exfola , acfimplici kduraejuf-
dem donationis.
Infailomihi conftanter fupponitur, Donantem fopervi-
jtilfeper integrum decennium poftdiem ftipulatae donatio-
nis, quodque haec nullum omnino habuerit effrilum, ram 10
exfaftoDonatani, quamex fado Donantis, qui omnibus
modis, tamperfe, quam mediante aliorumopera , procu-
ravit, ut idem Donaiarius nuilos unquam frudlusfuorum
bonorum,tjl;n patrimonialuim ,quim Ecclcfiaft corumpcr-
ciperet , prout de fado nullos percepfTe afferitur .
Hodie vero poft anros vtginti pro veritate quseritur ,
aneademdonatio intotum, vel in parce rubftmeaturquoad 11
bona, frudlus, & redditus Ecclefiaftics, quia circa bDra
temporalia, feu patrimonialia Donantis nulla occurrit di-
fputandioccafio.
Circaquam requifitusde mcofenfu, abfque uMo prorfuj
dubioccnfeo, candcmdonationemefTeintotumnulIam, & II
omnind invalidam .
Moveor exclaradifp.ifitione Cem. i. deReb. Ecclef non
alien. inqua Clemeni V. fimilcsconceffiones p.d vitampoffi- 1}
dentisredditus, & frudlus Ecclefiafticos, nuliius valoris ,
& efficaciae folemniter declaravit, ibi : Perfetuo p>ebibe-
mus Edi8o, ne quis advitam ejufdem, pecunia eri.im inde
recepta , quovis medo concedat&c. Slquis autem conrra boc
fecerit , paenam ifc. nec ex con.ejfione ipfius recipienti ]usa.'i 14
quod acquir.itur: Nec non ex clariori determinatior.erx/rtf-
vag. ^-imbitiofe de Rebus Ecclef non alien. in qua Paulus II.
nedum prohibuit omncm concefTioncm , infiudationem ,
obliiiatiunem, & hypotecham canonum , fVutf\uum, &
reddituum Ecclefiafticorum , fed etiam locat onem , &con.
duflonem ultra trieniiium , ncdum declarandonullos, nul-
liufque roboiis, & efficac'X omnes aftus , omnefquc con- ij
ceffiones, oppofit.isd. cjus Conftitutioni. fed uiterius cx-
prefsedemandardo, urt.^miui alienat, qudmis, qui alie-
nacasres, &bona pratdn^a rcccperit , fententiam excomu-
nicationis incurrcrent .
Inquarum Apoftolicarum Sandliorum fcquelam ira uno
ore tenent Repe entes omnes, ibidem allegati per Bjibof
&, prTterillos, infpecieoSfcrvsntGjrz </? ^f».'jf,-. p4r/. . 16
cap 1 . a num. 1 ;. ufqtie ad num »"?. ub qiiod pro vcritate con-
fultus ita rcfpondir , G.imi decif. LuKtan. «sf pertot. ubi
quod ita pIuries)ud'C.->vit Bifi' de.if wx. num.tWi : Olim
lcitum erat dare henefi :um ad fer en. ,rd fiptennium . <tc
etiamad mortem Eencficiati ufque i Hodie tamca per extrt-
v.,g.
50
Difceptat Ecclefiaft:. Dominici Urfayac.
v/tg, ^mbitiofaid pYohlbitum ejl , terminansdifcurfumhis chinatioad fraudan.d.legem, quje^ Jurereprobatur,&Iatrf
ly Vcrbis; Caveantergo^ tam tradens , quam accipiens acen- Bartholom. Peret.inComment.add.extravag. Ambitiofacap.
furis Mandof.inPraxi Signat. Gratitetit. de Indult. locand. i.num.tS fol.mibi z^.
redditus benefic. verf dej ure novijftmo inter eius Opera fol. Proutetiam locumhabent, etiamfi in mli locatione ad hn-
mihi \^i\.^terv.Tolet.Inftruiiion.Sacerdot.lib.i.cap.gi.num. gum temput exprefse agatur ^ quod nullumcenfeatur transla- ji
y.verf.Item, ubiquod licetanteeditionemi/.fafrrrtT.Tg. /4»j- tum dominium, quia commoditas fru8um ^ qute adlongum
^zVio/rf nonefletprohibltum vendere, feuconcedercfrudlus tempus transfertur ^ habetur pro veraalienatione inmateritt
beneficiorumad vitamBeneficiati, adhucidnon erathone- proibitionum , funt veihsiRedoande Rebux Ecclef. nonalien'.
ftum , Barbof.de Poteft. Epifcop.part. l.allegat.g'). nam. 20. quieft-<!,i. num.6.
jS Turricell deReb- Ecclef.nonalien.cap.^.num.^l.&cap.ij.^ Et indebilioribus termini^, c[\iod extravagans Ambitiofa
fjum.^^.O RotainComen.io.Martii i6oo.coramCard.Hie-^pTocedateuam inlocationefrufluum dumtaxat ultratrien- iz
roym. Pamphil- quam aliegant, & fequuntur Authores , nium, bcne probat P/i»i»Jo//. decif.6o.annot.^. num.ij.uhi
moxaddufti, &Merlin,tiecif.'iZ6,num.^. ibi: Nonobftat , illam adducit bonam rationem, quia eadem Extravagani
quod fuerint locata bona Ecctefia , Jeu fruSus, & proven- excipit folum illos frudlus, qui fervando fervari non pof-^
tus ^ quiabteccautelafublata eft exdtiiisverbis extravagan- funt, quorum appellatione nullo modo venire poffuntfru-
\') tis Jlmbitiofte , quia ibi probibetur locatio ultra triennium , ftusfuturi, &concordant addufti per So»(jf;». Oper.moral.
&in locationenon transferuntur , nec venduntur bona^fed tom.i.titde ■/4lienat.bonor.Ecclefdifp.i.qu<eft.unic.punfi.i..
foliimf)u^us, tif redditus . num.z;. ubiillam adducit rationem, quia in his terminis
Vivamautem hujus communiter receptaeoplnionis addu- nondicuntur locarifruflus, fedlocaturres, ex qua fruftus j?
cunt Vf ntrigl, in Prax. part. 1. tit- de j^Uenat.rerum Ecclef. percipiuntur ; Resautem, ex qua percipiuntur fruClus ,
jo annot.i.^-i-fum.M.ManticdeTacit-lib-i.tit.ii.fubnum.ii. nonpoteftuitra triennium locari, refiftente literarf. extra-
Gratian. difcept. zji. num. 29. infin. ^S Bonacin Oper. moral. vag. Ambitiof<e , (if clemen. i . de Reb. Ecclef non alien. in qua
tom.i^titde yilienat.bonor-Eeekfdifp-z.quaft unic.punB.i. permittuntur folum locationes fruftuumad modicum tem-
ttumi^verfSedoppofttumfol.mihii^^. Quiafcilic^tfi ad- pus, Sc de Rub.in Singul.Rotee Romana circa alienationem re.
. mitterentur fimiles conceftiones, & donationes ad vitam rumEcclef.num.iSj.impreff. intom.i.part.i^fol.mibi i^;,
?i Beneficiatorum, inventa effet plana , &fpatiofa viaeluden- quem rr<7<?af«w fuifte compofitum , non aheodemdeRu-
ilidi6tam aequ^fanftam , & Ecdefiis utilem difpofitionem beis , ki. aCard. HieronymoPampIjilio, PatruoS M Inno-
extravagantis Ambitiofa. centiiXtemporequo fuit Rotae Auditor, teftis eftCrtr</.rf?
Procujusmajorirobore, &firmiori , purflualioriqueob- Lucde y4lienat.& contraff. probibit. difc 1. num i^^o
21 fervantia, in duabus aliis communiter conveniunt Dofto- Omniahacc infe clara, tranfire videntur in cvidentiam
res opinionibus. innoftris terminis, inquibusfuit proceflTum per viam am- J4
I. Quod poftquam Beneficiatus, fine apoftolicobenepla- pliflimae donationis, feu conceflionis omnium jurium, &
ai ctto, de rebus Ecclefiae ultra triennium inconfulto difpo- aftionum , quomodocumque tempore Inftrumenti compe-
fuit, non folilm non tenetur id obfervare , fed nequeetiam tentium , &quaeinfuturumpoterantcompetere AbbatiGa.
ligatur juramento, interpofitoad majoremcontraftusfirmi- butodonanti, ut conclufionem ampliando, in noftis prap-
tatem: Sed , eononobftante, ipfemet ContrahensnuIIita- cifis terminis adduftis concordantibus, probat Redoan. de
tem contraflus allegare poteft, ea ratione, quia inhiscir- lieb.Ecclefnonalien.quteft.si.cap i. num. i6.&egregiefir-
cumftantiis, aflerendo contrarium , juramentum eflet ini- rmvttRotaindmagiftralidecif.iiC.num./^.&jcoramMcrli-
quitaus vinculum, quiadifta extraVagans A mbitiof <eoh\i- no , ibi : In pr.tfenti ceffat omnis difficultas , quia, nedum JJ
jd gatetiamfubmortali peccatoad illius obfervantiam , utvi- concejfi fuerunt proventus , fed omnis aflio , tf ficjusipfum
dereeftapudadduftosaG.ryz. </f jBf»f/f./i<jr/. 2. cap. i.num. illos percipiendi , quod fune non potuit in alium transferri
26. Bonacin.Oper.moral.tom i.tit. de Alienat bonor. Ecclef. fine Beneplacitoapoftolice .
difp.i.quaft unicpunfl.z.num z6.fol mibi^iJ. Panimoll. Hujufmodi autempunflualis J/zrr. Rotte decifiomagnifsi-
(lecif^o.annot.^.num.j.Antonell.deRegimin. Eccleflib.x. cienda eft , nedum attenta qualitateTribunalis, ex addu- 36
• 5 cap.t^. num.2^.& yentrigl. inPrax.tit.de Alienation.rtrum (\\sfupradifcept.\.$.ii a num i\. © j5".2 6. »tt»j.i 7. quibus
Ecclef.annot.t.^.l.num.i 5
II. Qiiod in pcEnam temereconcedeniium bona Ecclefia-
rum ultra tempus, in facris Canonibus , & facrofanitis
Summorum Pontificum Conftitutionibus prsEfcriptum , ne-
dum generalis, & amplaconceflio, fed fola locatioadlon-
a<\do eandem Rot. in Perufina Penfionis 11. Mali 17^6.^. Nec
contfoverfite coram Herrera , ubi , quod fententia Rotae prac- J 7
vaietfententiaeomniumaliorum Dodlorum . Sedetiamquia
ciim percutiat praccifosterminos noftri cafus, & contradi-
ttorcm non habcat , reputatur cafuslegls, perea quae no-
• o gumtempusnuUrtmodotencr, minnfque vim habet, neque t3\^tnddv£\.]d.difcept. i.part.z6. num. t^. & inmeis Inftitut. j8
etiamproprimotricnnio, ut, addudisconcordantibus, ob-
fervant l/cff//. concl legal. 8j. num. lon.iffeqq. Gam decif.
Lufitanl ^Snum.i. Manticde Tacit.lib.y tit.4 num.io. yin-
tonell.deTempor. legal.lib.z. cap.29. num.j.& Jeqq. Panimoll.
decif 60. annot. j. num. 4. ubi quod hoc eft verum ratione in-
dividuitatis contra£>us, quiin totum inficitur, & num. 5
Crimin.lib.i.tit.S. num.iAO &feqq. quibusaddoCai-*/. de
Luc in Mifcellan.Ecclef.difc.47. num 16 infine, (jRot. in
Gienncn.Juris Vorandi z. Juiii i-jo6. ^ . Quod indhbitanter
coram KaUnitZ.
Unicam inhacparteinfinuantes DD.cautelam, adhocut
Beneficiati poflint obligare fiudus fuorum beneficiorum ,
quod procedit etiamfi contraflusfiat , mediantibusfcparatis jneo confiftentem, uteadem obligationon cadatfuper fru-
Scripturis, quia dicitur fieri in fraudem legis , & »h»j. j
» 7 Garz de Bencficpart.z. cap.i.num ^i.Zerb.in Gemm Epifcop.
tit.^\ qu<e(l. -'>,. num-i. Novar. in Summ. Bullar part. i.com-
tnent. \. num. ^, & Rota decij. iig. num 1. part. 10. recent. Cf
decif iz6.num.z. &pertot.coram Mci'/;». quae inhacmateria
i-ft mapiftralis, & in qua reprobantur Authores, contra-
riumfcnticntes , innumcri allegantur concordantes, & te-
Oaturde perpetua , conftantique^ipinionefacr. Rotx, ibi :
9'^ T.imen Kota contrarium femper tenuir^ & intotum locatio-
nein improb.iVlt , ut nec etiam pro primo triennlo fubliinea-
lur : Dccujusopinionc icftcsfunt J/)f rr//. decif.\^<^. nom. 19.
& 7,0. ubiquod hicopinio cft vcrior, & rcccptior, quod
flibus, feuredditibus , & multdminusfuper Jure, &a£lio. 391
neexigendidd fruClus, &reddiius, fed unice r.idicetur , &
fubftantietur in ipfamct perfoiia Beneficiati, fe obligando
nimirum, velad determin.itum tcmpus, veltoto tcmpore
ejusvitae, alicui traderepartem , vel intcgrosfruftusfui be-
ncficii, velpenfionis, ad ipfum fpcftan.et^ quia inhis cir-
cumftantiis nondicitur alienari ultra triennium rcs Eccle-
f\?e , fed folCim remancr pcrfonaliter obligatus ipfcmct Bc«
neficiatus, quod nullo Jure prohibltum eft uthanc caute-
lam cxplicando, notant ^uarant. in Summ. Builar.verb. 40
yilienaiio rerum Ecclef num. 1 R. vtrf. ■>,. Declaratur Molin. de
fujlit ^Juyedifp466.num.yverf.Inferti»auiemeventu ,
Barbof. dejure Ecclef. univerf. Iib. i . cap. i 7. num^z^Pttion,
qurproindc nullatcnm circaill.im dubltaduiTi fit , & Card.
de Luc. de dienat. <if contrafl. prohibit.dtfc. i. «urw-^^ubi de Locat. cap.\^. i^- y num y. Donat. Rcr.Rcgular.tem. t. tit.
quod hodie haec opinio communitcr rcccpta eft in Rota , De Reb.Ecclefnonalien.quteft.^^.num.z.^ Rotadecif.171.
&C',uria. num..^.eoramDuran.
Quod cft adco vcrum , ut proccd.ir ctiamfi cxprcflaap- Ciimquohac cautcla nullatcnus ufifucrintin noftris rcr-
»9 ponafur dccUr.itio in Inftrumcnto locationis , quod non minis Contr.ihcntcs, fcd potiiis cxprcfsd, & cubitalibusli-
fir unica Idcatio ad longum tcmpus, fcd tot rcputandcbcant tcrisprocefliim fiicrit pcr viampurae, & fimplicis donatlo- 41"
lorationcs, quot funt triciinia, cx cumulatis pctTurrlcell. nis, ncdum fruCluum, & rcdituum Ecclcfiafticorum , fcd
dcRebus Ecclef.nontilicn cap%.num.z() <:f cap.z^. num.^7 & ctiam { funt vcrba Inftrumcnii ) clrca redditut , affiFius ,
fcqq.ifniim..^j.Mttntic.deT,tcltlibt^.tit.4ynum.l7Pacion. pcnfonei , livclloi, & fruflus omnes , & fingulos quofcum-
de Locat.cap. ,\.num. \7.(y /iarbofdc Poiejl. Epifcop.part-i. tjue , cujufvir gencris , (:f fpeclel , qualitatis , & quantita-
fllegat.c)ynum.t7. ubi quodhujufroodicautcla diciturma- tts , nedum decurfos , &maturatot, veriimctiam infuiurum
fuls
Tom.IlL Pars I. Difceptatio IX.
51
fuhlof», if ttmptre dtcurrcios ^ contra quofcumqut affiBua-
riof, Coloftos, eontiuSores , dtbitotcs , & pcrfotis, tam
Ecdejiaflieas , quam ftecularts ,& ab tifdem tidtmD. Abbati
quomodolibtt , quomodocumque , & qua/itercumqite , tam de
prtettritOi quamdeprtefenti, & iitfiuturum ,ipfo naturdUter
vivente , debitos, & debendor, ex quocumquecapite, via ,
Jure^ titulo, caufa, & occajione , ttiam incognita, ifcxco-
gitata , txpreffa , vel non expreffa <3c. Ita quod &c. titul»
bu]ufmodi irrevocabilis donationis &c. cejfit&c. omniajura
&c.nulloJure <ifc.ad baben&c. ponens &c.conJiituens ifc.danj
&c. transferens &c,& tnterimfe confiituit &c.
Remanere videtur evidens, quoddonatio, de qua quae-
. ritur, fitevidenternulla, &peDitus infubfirtens, prxocu-
41 lisfignanterhabendo verbaiila: cejfttomniajura, nulloju-
re &cponens &c conftituens &c. ex quibus ad hominem pro-
batur vera, & propria transladio Jaris exigendi dd. fru-
(kas, quodfine Apoftolicobeneplacito fieri nullomodo po-
left , ut in nodris tertninis firnnarit Rota ia decif. iz6. num.^,
coram Merlin.
Itaut fi in Scholis, gratia cxempli , adducendum eiret
exemplumconceflionis, feudonationisBonorum, Jurium,
&Aftionum, Ecclefiiscompetentium, oppofitarumdifpo-
45 fitionicelebris eAffratx»^. Ambitiofte de Reb.Ecclefnonalie-
nan. congru^ adduci polTet Inftrumcntum, de cujusvinbus
difputatur .
Piufquam tacite harum omnium reflexionum relevantia
admifla fuit ab utroque Contrahente, dum in fafto mihi
44. fupponitur, quod, licec Donans fupervixerit per decen-
nium poft flipulationem Inftrumenti donationis, adhuc in
difto longo temporis fpatio illud nullum habuit effedum ;
Et proinde nimis improprium videtur hodi^ infiftere pro
exequutione d.Inftrumemi donationis, quam peradeolon-
4J gum tempus decem, & ultra annorum, quibus fupervixit
Donans , pro nulla , & infubfiftenti habuerunt ipfimet
Contrahentes , &cujuscxequutio iDonacario nequeetiam
procurata fuit perdecem alios annos, decurfos a morre d.
Donantis, inquibusnuUo modo vigebantdifficultatesillae ,
& oppofitiones, quaeforfan temporevitae Donantlspraiii-
46 catas fuerunt, velad praximreduci potuerunt, uc infimili
obfervant communiter Dodlores in materia penfionis ; una-
nimiter firmantes, quodfi illa nonexigatur per deceman-
nos, velpraefumaturexcinfta, vel habeacur pro derelida ,
utvidereeftapudadduftosa Ferrett.conf.^^S. num.^. coif.
^uantbmagis , Gigas de Penfion. queefl.H^. num. i.&Rota
decif.Zi\().num ^.coramCa^aler. & decifz'-6.num. zz. coram
47 Priol.&decifi^. num.^.apud Antonelt deJur.dericAe qui-
h\iSinVoto inNeritonen. Penjionis an»i \6i6 ^. Etquidem
editoabR P D.Cremona VaMina, dequomentionemcum
laudefacit R.P.D. Ccrrusin Voto, edito in Romana annute
Pneflationis i6Jan,fji^. ^.Quartum .
DISCEPTATIO IX.
Moguntina, feu Herbipoien.
V R 0
Aichiepircopo Moguniino.
C V M
Epifcopo Herbipolen.
ARGUMENTUM.
Epifcopiy quibtts concttrrentibus ^ & ex qiiibtts canfis ,
eximi poffmt h Jiirifditlione , CT" immediata fub}e5iione
fuorum Metropolitanormn .
PRaptendente EpifcopoHerbipoIcn.fefubtrahere ^ Jurif-
diftionc Archiepifcopi Moj;untini, fui Metropoiita-
ni, ex caufis, & praetextibus , de quibus infra , iliius in-
J ftantiareiicicnda videtur, eo quia nimisinjuriofum reputa-
tur quemcnnque .Superiorcm ptivare fua ordinaria Jurifdi-
flioncinSubditos, AAText in CapCiim perfon<e de Privil.
* i» 6.& in leg. i Cod de Exequut. vdjudic. & Rot,i in Gienncn.
21 .Februariit6gS. $.CiimenimcoramVtJino ; Et rcfpon-
«lit haec S. C.inOftunen. Indulti z6.Aprilts 1698. Propccrea-
quae nonnifi excaufis valde arduls , & cum maximadiffi- i
cultateid prafticari folet cum inferioiis notac Judicibus ut
SiAvttt\tM.archefdtCommiff.paft.i.§. z. dejudtc. fu[pe9.
num.^t^.fol. J97, Et profequitur tadem Rota in d. Gtennen. $.
Citmenim, ubi probat hocefleetiamdementeSac. Concilii 4
Tridentini, cujus verba refert , &exornat.
Multo minus hoc prafticandum videtur in noftrocafu cum
Metropolitano Moguntino, de cujus dignitate , qualitati- 5
bus, &praErogativisbeneGo^Zi7/. /'Jfa;». Bonamemoriee Ht.
AverfTandemde E/f<7. ubiex Martino Sceio, ad rem no-
ftram referr, (\vod Pipinus inCivttaie SueJfonen. a Sanflo
Bonifacio Archieptfcopo in Regem unffus , Regnt honoie fu-
blimatus efl , & ob id dein,/c pofl Papam fecundus habetur 6
Moguntinus Archieptfcopus in hodiernum diem; Et meliiis
Phil. Reinhard. Vitriar. in Inflitut.jur. public. Roman. Ger-
fnan.lib.ltit. to.dejurib Jingul. Ele8or. Ecclef competen. a
num. I. ufqueadzo. ubi in principioobfcrvat, M.^ximilia-
num Imperatoremin diplomatcanni 1498. eum appcliafte
Obriften. Chufurften. hoc eftprimum, feu fupremum intcr 7
omnes Eleftores, necetiam BohemiaeRegc excepto, Vil-
tabold in Vtta Sancii Bonifacii cap. 44. l'etr. Kratapo.'itan. in
Caihal.Epifcop Mogunt. Pilip.Doffer.diatrib. 1 foliM.. Hal-
lier.de Hieranh.Jurifd. lib 4. cap. ?4 /0/. mthi^A^ Arnold.
Lunecenf inSupplem. Hormold.lib.6cap. 7, &Thomapn. de
Vet.&Nov.Ecclef. difctpl.part. i. lib.i.cap. ii.num.z. Et
omniponderatione dignafunt verba Zachariae PapasadBo- 8
nifacium Moguntinum Archiepifcopum , regiftrata in can.
PetifliJ. quteft. I. ibi : Hocnullt concediafii parimur , qusJ
tibicharitatecogeme Lfgiricenfuimus , &Card. Caraff^ain
LtgatadTraH. Rhen fol.i ^S.&iiq.
Pro recurfibus enim, & appeliationibus ad eundem fun-
datamhabent intentionem DD Capitulares Hcrbipolenfes 9
in Cap. Roman.i. de Appellat.in 6. ubi late Mon.ich. num 4. ©■
feqq.& Pignarelconfi.\.num.io. tom.8 Qjod appellationis
remedium favorabileeft , atquead innocentia: pr«fidium in-
ftitutum, mkghar in SacConcilioTri.leniinofeJf.ii.de Re- jo
form.cap. i-Sc ohCervaiU Fagn.m tncap Dileffus tl i.num. ;>.
deRefcrtpt.& Pafqualig. qutcfl MoraLcentur 1. qu<efl.\iz.
»ttw. 7- Illiufqueufus, nedum vetuftiftimus, fcd neccflrarins
eft, cxcum\i\at\sinTom. i.diverfConJil.German. confi^. II
num. 56 ubi ex Baldo in lege x.Cod.Si de momentan poffeff. ad-
vercitur, concra venenum Judicum dacam efte theriacam
appellationis, cum aVitsii Inftit.crim.lib.^tit.^.num.i,
Poftquam igitur Suffraganeus Herbipolen. tanquam Jn-
dex intcrpellatus, mediantefua Sententia, vel Decreto , i»
propriac fatisfecit obligationi, & zelo, fun<!^us diciturfuo
officio, nccdcbetampliiis inCaufisfe intromittere, velcir-
ca appellationes, ad Metropolitanum interponcndas, ali-
quid moliri , Dtobfervant Sbrozziusdeoffic Vtcar.lib.z.qu^efl.
x^x.num.b.verf.Quodautem . Multoqueminuszgre ferre, i»
quod fentientes fegravatos ab ipfius Decretis, lcr. fer. rc-
currant ad legitimosSupenores; Qui enimfcitfe^uibufd.7m
effe prapojitum , non molefte ferat , aliquem Jibi effe prtela- I4
tum, fedobedientiam, quamexigerit, etiam ipfe rependat ,
funt verha Text. in canon. jQ^ui fcit 1. qu.efl.6. ibiqueegregi^
Glojf. lit.H.vhi, quod ficuti Epifcopus vulc dcferri appclla-
tionibus, ad ipfum faftis, iia, & ipfe deferre tenetur ap-
pellationibus , ad Superiores interpofitis , & oblervat ;
Quarant. inSumm. verb. Arcbiepifcopi autboritas num.6. 15
verf. EtSuffraganeifol. mihi^^ Idqueprobatetiam ex Tom.
j.Epifl. Innoc Ill.fol.mihi ii8. cum illis verbis, ad Arela-
tenfis Ecclefiae Suffraganeos direilis; Ciim fecundiim do-
Srinam Eiangelicam , quttcumque vuliis, ut faciant vobis
homines , & vos eis eadem Jacere debetis , e,rm reverentiam
Voscoivenit pr^eflate Ptielatis , quam ^''oiis vulns a Subiii- 16
tisexbiberi: & jol. 108 in alia Epiftv !.i , fcripra Epifcopo
Lcxovien.Suffraganeo Rothomaaen. ibi : Ad b,ec , nepto-
pter hoc tu videaris ab ipfius fubjefiione fubirafius , volu-
mus , ut/ibi tanqu.nn Metropolitaaotuo , dibit.im obeditntiam
txhibeas cum bonore .
Non obftat, quod Metropolitanus fit ctiam Canonicos
Herbipolenfis ; Nuliatenus cnim implicat d.iri appellatio- 17
nem ad EpMcopum, vel Archepifcopum .ib iilo ailu, in
quo idcm Epilcopus, vcl Archiipifcopus intcrvcnit, non
u;i Praflatus, fcd tanquam C.moniciis, per utriufque Jur^s
faiidioncm , ut de Jurc Canonico habemus Tf.vr ItterjUm 18
in cap ^collatione de^pfellat in 6.uh\ Repetentes communi-
ter , fionanter verojoan. Andr. Geminian Rutr. Ancb,ir. &
B.irbof num. \ Abhincap. Pcftulaflis num. 10. de Cetceff-
Prteben. ibiquc Ananiai num. 1 1 verf Pneierea , Ci<ft<e>if.
in leg I. ^.Solent num.-i^.if. J^uand.appelland.ft , Evera'd. in
Topic. legailcco dtTanquam, ftu RefpcSivis num.9. ubi ,
qund
5»
Difceptat. Ecdefiaft. Dominici Urlayac .
quod ciiin in h!s cafibus Epifcopus , vel ArchiepUcopus
non interveniat uti Prselatus , fed tanquam Canonicus ,
nonappellatur ab eodem ad eundem , fed appellatur ab
jnferiori ad Supenorem , quod obfervat eiiam Scaci:- de
so Appellat. M. 3. cap x.quafl. 8. num. 60. verf.Secus tamcn
ejfct , Vener. in Exam. Epifc lib. 4. cap. 19. de Decano Capi-
tuli w.jj.&firmavit Rota dec 193- num. ^. par.^i- rec. Et
dejure Civiii flatutum ert inl. i.$Solent ^ff Quand.ap-
3 1 p^lland. fit ., ubi, quod ab ordjne Decurionum appellatur
adPrsefidem,licec Prasfesinterfuerit in Confiiio.tanquam
nnusde Decurionibus, ibiqueS^r/o/. «. i. ubi». 4. probat ,
Canonicum , faftum Epifcopum , poflTe judicare de his , qus
fecitcumaliisquando erat in Capitulo , & Caflrenf. pa-
riter num. I- Ablf. in citatg c Poftulatis n. 10, de Concefs.
Praben.
Et in terminls fimills controverfiae inter SufFraganeum
Herbipoien. & Curiam Metropolitanam Moguntinam, re-
£2 folvitSac.haecCong. in Herbipolen. ;8, Septemb. 1697. ubi
in fine narrationis Fafli egregi^ advertitur ; Qualttatem
PijfKowi (fcilicet Archiepifcopi Moguntini ) impedire non
potuiffet exercitium Juris Metropolitici ineademperfona; du-
ij pliciJure.<Stituloconftderata. Eomagis, &ablqueullapror-
fnsdifficultate,4uni MetropoIitanus,quamvisfit Canoni-
cusHcrbipolenfis, tamen non intereft Capitulo,minufque
aliquam partem habuit , aut habebit in futurun? in illis
gi aftibus , a quibusad ipfum fuit interpofita , &forfanin-
terponetur appellatio y Quod operatur, ut nedum eadem ap-
pellatio omni jure admittenda fit , fed etiam , ut , feclui^
etiaip eminentifTima , qua infignitus eft , dignitate ,qua at-
tentanullo praerextu allegari poteft fufpettus ex adduflis
pet Pacian. de Probat. lib. 2. cap. 32. ». 15. Card. de Luc. de
Judic difci. num.6S.& Rot dec. ^o^.num. ij part.iS recent.
Quidquid dicat Conftant. adStatut. Urb.tom. i.annotat. 2.
tfrfic«/. 2.fl»«w.i02. AdhucnuUomodo recufari pofTjt u(i
fufpe^tus, eo quia voluntatem fuam nuilatenus propala-
13 vit, juxta celebrem theoricam Innor. Canoniftarum Pa-
fris in cap.lrrefragabili num i. verf. Sed di:es deOfficJ u-
(iicOrdin.<\MerT\ ibidem communiter Ceq\i\}m\ir Repetentes ,
Sciignintet Hoflienf num. 7. loan. Andr.a'. 35. Zabarell. n.
4. Abb.eodem num.fif Fagn. in citato cap. $. Excejfus n.i-j.
?6 ubi, quoieft valde notabilis , quodque cmn illatheorica
franfeuntomnes Dodores.
Quibus noncontradicii rf*/.i«M/i. CkwR.^/.* Oj^f. 6" />(>-
teft.Judicdeleg. Nonenim loquitur de Judice ordinario ,
%n fed dedelegaio,utexledlura; Nosautem fumus intermi-
nis,toto ccelo diverfis, dum Metropolitanus dicitur , &
eft Judcx nondelegatus, fedordinarius SuftVaganeorum ,
Mtzd\'tu\inxSbrozz.deOflic.Vicar.lib.z. quceft. sS.num- I.
Quarant.in .Summverb. Archiepifcopi authoriias n. 1 o.fol.mi-
j8 ht i^-j.Genuen.inPrax cap.jo.n. \.& Barbof dejur. Ecclef.
/ii.i.f. 7.W.14. Diverfitatisautem ratioineoconfiftit,quod
in Judicedelegato faciliCis admittitur , & fine in)uria pra-
iticatur recufatio , vel fufpenfio, dum fecum agiturdeac-
quirtnda jurifdiftione. Secus autem eft in Judice ordina-
rio , qui amittcret , quam habet , Jurifdidionem, ut pon-
>c) derat Cardin.de Lucadejudic.difc 3.« 6}. Quam refpon-
(ionem fadlo ipfo probavit , & admifit Epifcopus Herbi-
polen procedendo in prima inftantia,& procedere intendens
in futurum In Caufis fuorumCapitularium, quorirmtres ,
jo utpoidCanonici , tam Herbipolcnfis , quam IJambergcnfis
Ecclefiae , in qua ipfe Canonicatum retinct , lunt etiam ip-
(iusConcanonici .
Pfaeterea in caufis appellatlonum ^ fententiis Suffaga-
neorum Mcropolitanusnon proccdituti Canonicus , ju-
Xtatcrminos didti Tcxtus, (cd tanquam 1'raElatuj, ajure
31 dererminatus, ad cafdem appcllationes recipiendas , ra-
lionc duplicis illius pcrronae , quas icprscfentat, ut hcneob-
fervar Fagn in cap. Irrcfr.^gabili %. I xccffus ». I 3. (if fcq. de
Cjfc Judtcordin.&Card de Luca dc Feud.in annot, addifc-
:.w. I 5.7rr/.^H/«;>Mo,& refolvit .Sac hapc Congr. incitata
^2 HerbipoUn. qiijEcft in cafuduriori ; Inibi cnim Mctropoli-
tanus non proccftcrat tanquam unus dc corporc Capitu-
li , fcd tanqunm unicus Patronuj Parochialix Hcrzogc-
II nurach , & tamen hsecS. Crationcchiplicis perfonar , pcr
ipfum rcpraclcntatsE , approbavit itiftitutioncm Parochi
cjufdem Metropolitani , priCis dcr.cgatam ;\ Suflraganeo
Herbipolcn
Minusobftat, quod Metropolitanus quamplurcsh.ibcat
Confanguincos,& Affincs in Capitulo Hctbipokn. Quia
J4 quoad Affincs, failum nonafliftit : Licct cnim unuscx I'a-
milia dc Stadian. in Uxorcm duxcrit cju.s fororcm,non
indc tamcn fcquitur, quod alii dc Stadian. Affings cjuf-
dem fororis , fint etiam AtSnes Metropolitanl , .ad li-
teralemrfA/KWf incap. Quedfuper deCoafangu. & Affinit.
& obfer vat Lancell. in Inftit. Canon. lib. 2. tit. 1 3. de Triplici
cognat. §. Quamquam autem ; Quo vero ad Confanguineos ,
objedtio retorquetut adhominem, quia Epifcopus Herbi- 35
polenfis habetgermanumfratrem, &duosConfanguineos
Concanonicos Ecclefia: Bambergenfis , qui infimuJ iunt
CanonicJ Herbipolenfes ; Si igitur hac, confaoguinitate
nonobftante, in prima inftantia fuamexercetordinariam
Jurifdidionem in fuosConcanonicos, tantafibiarititudi-
ncjunitos, nefcimus viderequare, fervando illam aequa-
litatem, quac in Judiciis fempcr prie oculis habenda eft , jtf
leg.fin Cod. deFruBib. (if lit.expenf. Card. de Albic.de In-
conftant. injudicquaft.i. n.9. ifquaft.n. Hum.fin. ean-
dem Jurifdiclionem ordinariam in fecunda Inftantia, &
per viam appellaiionis exercere nequeat Metropolitanus J7
Moguntinus?
Qu3E fi proceduntincafu, inquo Metropolitanus, utin
Italia pradticatur , folus judicat de viribus lententiarum
fuorum Suffraganeorum, quanto magis admitti debent in j8
Germania, ubi inaudita forfan eft fimilis exceptio fufpi-
cionis Epifcoporum , & Metropolitanorum ratione con-
fanguinitatis, &affinitatis, ex motivo,confideratoaC/ir-
dinal. Pallavic in Hift. Conc Trid- lib. 25. cap. 1 2. w. 1 1 . «^
a Card. Caraf. in Legat. ad TraB. Rhen fol. 58. 6^2 i 5. Et
ubiexnimium laudabiliconfuetudine appellationes devo- jj
luunturadConfiftorium Archiepifcopi , conftans exquali-
ficatisPerfonis, tam rationeecclefiafticaedignitaiis, quam
doitrinjE, & experientiae, dequaconluetudine mentionem
cum laude facit Ci?ri/. rff L«c inRelat.Curite difc. ^i.a.pj,
Deeaqu^ oculatusteftis eft Kockier. in Vindic- libert. EC'
clef. part. !. cap. 2 num. 19. quem refert Card. Sacrip. in
Defenf EcdefjurifdiB. cap. 8. n. ?8. Et in efteitu in noftra 49
controverfia manus appofuiffe idem Confiftorium, parec
ex inhibitione, exhibita in contrarioSummario, ibi:y«-
dices SanBee Moguntinee Sedis iic.
Et ex hac confideratione aliud aeque val dum refultat
fundamentum rejeftionis contrariaeinftantis; Non enim 4!
adeft inCuria propofitioforfan magiscerta, masifqudin
praxi recepta , quamCollegialia Tnbunalia recufari non
poffe, neque proiufpedisallegari , exaddu£tis pe\ Ridol- 4»
ph in Prax. p. 1 . c.t/>. 7. «. i ? 5. &feq. 6" Marchef. de Com^
miff. part. 2. de C ommifs . fufpicion. Judic ^ i. n. 4. iffeq.
fol.i9\. PraElertim quando lis eft coram Perfonis, emi-
nentifTima dignitate fulgentibus , qualis eft Moguntinas
Sedis Archiepilcopus, ut vidimusfupraaKw. 24.
Non attento, quod in eodem Confiftorio adfint Kun-
kel , &Enghelert, olimDefcnforesinUrbeCiphuli Her-
bipolenfis; Nullumenim relinquunt furpicandi locum nota 4J
probitas. integritas, doilrina, & zclus harum qualifica-
tatum perfonarum, quaE Libros contra hxreticam pravi-
taiem accurate fcripferunt, typifque manJarunt, & non 44
triginta nobilescatholicos, fed multoscenienos adcatho-
licam Fidemreduxerunt , ut in Germania fatis notum eft,
& quoad Kunkel conftat ex publicis documenris, cor.im 4J
Prodatario exhibitis, quando Summus Pontifex in con-
curfu 40. aliorum Concurrcntium illi cor^uilit Praepofitu-
ram , fimplex Beneficium nuncupat. Collegiat.-c infii;nis
S Mauritii, Auguftanae Civitatis, Et tamen. his dem-
ptis, remanentalii fex Conjudices, plufquam fufticienrcs 46
ad cognofccndum dc viribus quarumcumque fentcntiaruni ,
iit docet Marchef deCommifs p.trt i. jl". :. dejudicfufpic.
».5. in fine fo!. 1^0. Im6 in omnem cafum iilorum loco
fubrogari pollent alii , Epifcopo Herbipolcn. non fulpc- 47
i\\; Non enim credimus prof^ufpcdis haberj omnes Do-
cloies, omnefque qualiticatas Perfonascclcbris Mogunti-
nae Civitatis, quia id redolerct manifeflam c.ilumninm ,
iuxta opinionem Albcric. in lcg Apcrttjfimi itfine . Cod. de
Judic Marchcf de C«mmifs. p.trt. 2. ^.1. dej udic.fufpit.
"m. i./o/. ^90. if C, ird.de Lucadejudic. difc^. num.if.
Omiiti potcrant magns amplihcationcs facilitatis reci-
picndi, &admittcndi appcllationcs, abfquc ulla lcgali ju-
ftificationc ; Nam imptoprit} nimis titulus cgregii d,icu- 4S
menti attribuitur epiftolse Epifcopi Hcrbipolcn. Summo
Pontifici dircdta:, dum in illatanquam in i'artis afTcnio-
nibus nullum conltitui potclt fundamentum , vulsari-; ju-
ribus, &ad propofitum hci^C- Ror.t inSurrentina Manutcn- 49
tionlt 4. Mail 1695. §. Vifceptationcs cor.Card Scotto, &
mcliiisG-»//'. dc Valdaur.obfervat.i. n. i. ubi rcfcrendo cc-
jcbrc fadum Numerii ait . Et quii innoccns cffe poterit fi
accufaffe \uffcial .
In hac liquidcm parcc habcmus Tcxtum Concilii Tri- jo
dcn-
Tom.III. Pars 1. Difceptatio IX.
5}
dentini nimisclarum, &: quamplures seque iiterales deter-
minationes SummorumPontificum Clementis, & Urbani
VIII- fpecificantescafus, inquibus appellaiiones admitti ,
vel non admitti debent per Metropolitanos k Suffraganco-
«l rnmSententiis, regiftratas^? ^ttarrtw/. /«^ioww.z-fc^.ilrf^/-
epifcopiauthoritasnum.io <3l'eqq i^ Barbof. <KiConcil. fe(f.
52 j -^. de Reform. cap.z. Aut igiturConfiilorium SaDdaeSedis
" MoguncinaEfuasadimplctpartcs, prout haflenuspunduaii-
ter adimplevit, & nonhabet, de quo conqueri ponit Suf-
fraganeus Herbipolen. Aut vero prastcnditur exadverso ,
quodin hocdeficiat, &doccri debet, petitam, & denega-
tamfuiflemoderationem inhibitionis, iftique efTcntcafus ,
5 3 inquibusadiri folent Urbis Tribunalia per appellationem ^
Decrecis Metropolitanorum, ut interminis obfervatC^rrf.
tie Luca in Mifcell. Ecclef difc. i . num. 80. Non autem per no-
vas , infolitafque vias limitare, &: coardare Metropolita-
norum Jurifdidionem faseft .
Non cft autemverum, quod abomnibus decretis, faftis
per fuffraganeos in Vifitatione i.on detur adMetropoIita-
54 num appellatio fufpenfiva, dum plurcs recenfentur cafus
indd. Pontificiis determinarionibus, illam admittentibus ,
utvidereeftapud Barbof ubi fupra mtm. 21. & fignanterca-
fusiile exadverfoadduftus/tt^ pceiiti certb fecutur<e ceffatto-
5J nis^ qMzm Suffraganeus decretofuo, inprima inllantia la-
toindixerat, uc obfervac Card. de Luca in Mifcell. Ecclef
difc. j.num. 7 ^.uhi, quod erroneaeft opinio, quam genera-
liter habere videntur Epifcopi, ut omnia, quae in Vifita-
tione demandantur , appellationem non admittant , &
Card. de Albic. in additad Pamphil. decif 149. »h»m. il.vevf.
56 Limitatur ; Et in terminis fortioribus, quod ab excefliva
etiam, & injufta morum corredione, praecipue , quando
jn Judiciiforma proceditur , admittatur appellatiolufpenfi-
va, obfervant Kokier inConftit Concil.Later. impreff. pofi
Tra&. de ]urifdi8 . in exempr. part . i.^.J- fubnum.']^. Dian.
Oper.moraL tom.j.traS.i. de Dub. Regular. refoL i i.num.z,
& firmavit Rota in decif it. num. il. apudNovar. in Summ.
57 Bullar.&i refolvic C-E. exoraculo vivae vocisClem. VIII.
telle y^ddenadVamphil.decif.M^g.num. 1 1.6" i^. EtdeSen-
tentia hujus S. C- late Fagnan. in cap. Irrefragabili num 6. de
Offic.Judic.ordin. & in Cap.Ad nojl rnm a num.il.ufquc ad fin.
de Appellat. ubi quod , excepto Cardinali Carafa , omnes
58 alii unanimiter fteterunt pro admiflione appeliationis ad
utrumque effeftuni , & quia Cardinalis Moronus dixerat ,
agendumeffe cumSS.Sandlitas fua , fadta relatione , Con-
gregationisfententiamapprobavic .
Ejufdem prorfus infubfilkntiac alter eft praerextus refor-
59 mationis Canonicorum; Ex vetuf^iffima fiquidem confue-
tudine Germaniae in illa Epifcopi fc ingerere non poflunt ,
nifi in cafu negligentiae Decani, ad quem fpeftat Jurifdi-
iX\o, telhhusPirhing.inJus Canon.tom.z.lib z.Decretal.tit.
6. leil. J. i)"- 1 • (^uidjttjudex competens num.j4- Vuagnarech.
defacr. Canon. lib. 2. rir.s. ibi : Talis confuetudoefi in Germa-
nia , ubi Decani Ecclefiarum Catbedralium jurifdi^/ionem
habent in Canonicos , df Clericos , Capttulo defervientes ,
rjuorum correBioni non je immifcent Epifcopi , nifi Dccani
60 fint negligentes , if officiofuo defiiit : Quje confuetudo appro-
batafuit ingenerali Concilio Lateranenfi pcrlnnoc. III ut
videreeft in cap. Irrefragabili de Ojfio. Judic. ordi». ubi egre-
%\^GIojf. verb.Per C apitulum , & latif1imeF<7^«^/;. poft an-
liquiores, quosciiat, &fequitur, obfcrvans num.-j. quod
61 tunc demum Epifcopus poteft inhis cafibus incorredione
fe intromittere, qnando pofl prasfixum ab co terminum ,
corrcdio fequuta non fuit , dcRotadecif 254 »um \ii.part.
19- recent. Et in terminis durioribus, quotl in Germania
adfint Cleri , qui nullatenus fubfunc Epifcopi ordinariae po-
6: tet^ati, ohCeTviit Card. Caraf.in Legat.ad tra^L Rhen fol.^y
il)i ; Cleri , tam primarii, quam fecundarit , ncutcr e»im
fubeft Epifcopi ordinari<e potcfiati : Quibus Cleri exemptio-
nibus, & privilegiis adfcribunt communiter Autliorcs pu-
6j ricacem catholicae Religionisindiverfis Gcrmaniae Difrce-
fibus , ut videre efl apud Petr. Grathcpol in Annal. Colonicn.
rdituma Raynald. tom. i. Annal.annol Sl^- num.66.infine
Capher. inSynthemat. vetiift. ad dicm^. Februarii, Card.
Vallavic in Hiftor. Concil. Tridcntin.lib .■;. cap.i .per totum :
Famian.Strad.de Bell.Be/gic.lib.^.aniio 15S4 folmihi ?6j.
VerfAcindi^is,Matth.ab'^Iflel(.i,i Hiflfui tempor.anno 158?.
64 fol.mihijSe.verfCapitulum, Sur.in Comment.rerumin Orb.
geftar. anno iS^^^foL mihi 385. verf Per hocferi tcmpus , 6"
anno i 544 /<"'. '{Oi.verfUaquc Clerus , & NicoLM.PallavtC.
in Defenf. Pontif Roman.tom.z.lib.\.cap.\o. i i.Ci/ 12.
Siigitur, hujufmodiconfiietudinenonattcnta, nulloter-
6i mino prafixo, & Decani ncgligeinia non probata , Suf-
fraganeus Herbipoien. plura edidit in hac parte decreta ,
nonhabet dequo poffit conqueri, fi Capitulares infigniter
gravati, congruam appeilationem ad legitimum Superio- ff6
rem interpofuerunt, quam inhis cafibusadmittendam e(T'e
in terminis rcfpondit hacc S. C \r\FirdueK.ideHaa Nicolioin
Flofc. verb.Vifiiatio ordinaria num 1 3 .
Ea autem, quasdicuntur deCapituIationibus, nilcom-
mune habenc cumpraefenci dubio, poterantque congruen- 6^
tiiis omitti ,• Praetermittcre tamen non poffumus, quodin
hacparteprocediturexadverfocum fuppofito infubfiftenti ;
Nam Capiculationcsceffatx non fuerunt^particulari Con- 6^
gregationedeputata, ucexadverfbafferitur, fed dumtaxat
Epifcopus abfolutusfuiti jurejurando, quo fe ad illorum
obfervantiamobftrinxerat, ncfcilicet^Iimine judicii, tan- 69
quamperjurus, incafus contingentia rcpelieretur, neve vi-
goreejufdemjurisjurandi poffccconveniri . Prointieque nui-
lomododiciturabfblucus abaliis vinculis utriufquelegisca-
nonicae, &civilis, nec non municipalium Statutorum , &
inconcufraeconfuetudinis circa ea, ad quasancea tenebatur. 70
& modo tenctur, praefcindendo, etiam k Capitulationi-
bus: Ubienim plura obflant, fi unum removeatur, rema-
nentalia C(r/». Paftoralis: ibique Gloff.verb. InduJgentiade
Privileg.Gratian.difcept.96. nuM.S.Gofizal.ad Regul.Concell.
glof i^. num.<)6.Sperell.decif.i la. num.zi.in fin.iffeq.de Juft. 71
deDifpenf.matrim.lib.\.Cap.\.num.-]q. &feqq & Rot.ioram
Lud0vif.decif.S7. «ttw.e.ibique yldden.num.\6.
Iftequeefl catus , rcgiftratus i n contrario Summario ,dum
Decanus, nonCapitulationum vigore, fed in exequcionem 71
anciqui , &perpetui Scatuti, nullatenusaboliti pcrnoviffi-
mamConflitutionem , petiit in fuf^Vaganea Curia Herbipo-
len.Imperialesmille, fibidebicos aCamera Epifcopaii, ob
annuam, & continuam refidentiam, quam peragcre cogi- ■-j
tur, cuicum hacconditione fatisoncrofa frudlus Decana-
tusalim aufti fuerunt, in qua infiantia, ciim contrarium
patTusfuenr decretum , abiplbomni jurepermittebaturap- 7.^
pcllatioad Meiropolitanum, utobfervat Dec incap. 4. num.
6. verfScd confiderandumefi de Appellat quemretert, &
fequitur j"<ir<iii. de yidjun^. /juitft. z6. num-S. verf Itemfi
aliquid .
Exhoc autem , quodetiam remotojuramentiobftaculo ,
Epiicopus Herbipolenfis aliis vinculisobflridus rcmaneat -j^
pro regimine fuae Direcefis, nullo modo illius fupeiioritas
diminuitur , fed potiiisid in ipfius regiminisg!ori.im , & tcE-
licitatem rcdundat, uc loquendode Imperacore advcrtic :
Arumreus de Comit.lmper. cap |. num. 28. ibi : Qiiapropter ,
ut aliorumRegum , ita , & Imperatoris noftri M/iJcftas feciin-
dum formam ab Eleiloribus inftitutam , regulans debefiifc. ^6
fecundum quam veluti cynojuram Imperium dirigit , quoddum
facit nihil indecorum^ aut contratium Majefiati committit ^
&genecaliter dealiis CivitatibusGcrmaniac Nicol. M}Urus
de PrincH>.& Statib.Iiiipcr.cap.xg. «ttw. j.ubi, quod nullus
in totoOrbeChriltiano Princeps exillit, cujus Majeftatem ^y
noncomprimat, vel jusjurandum, velpadio, i:f Limmeus
de Jur.public.tom.i.c.iP.iz.num.\.\h\: Inomnibusfere , non
foliim Nationibus , & Gentium Univcifttatibus , vetitmetiam
in aliis minoribus Circuli Univeifitalibus , & corporibus ob-
fervatum conftantijfime hucufque ctiam depr.ebcndere hcet , -S
Regum , Imperatorum , Princtpum, Magifiratuumque potefia-
tcmcenis juramentorum, paflorumque formulis fuijfe coar-
fiativn , nefilicet adgubernacul.i rerum eveffi , e.\' poteflate
in tempefiatcm , & adminifiratione ineftrcenem ruerent li-
centiam, Rempublicamque pro privato babentes peffunda-
rent, aut everterent , (s Mich.iel ab Iffelt.de BcLColon.lib.l.
fol.mibi^-i,l.verf. Habct pr<etere.i D:(rcefis .
Pro coronidc dcmum dignentur EE. PP. duo praccipue
ponderare. I. Quod ctiaiTilj Epitcopus Hcrbipolenfis indi-
da Epiltola ad Summuni Pontificem lcripta , peticrit ,
appellationumcaulasrccipicndasclfe, vcl hicinUrbe, vel
coram NuncioCoIonii; Illiuscamen Dv:enloresiofuppli-
ci Libcllo, porrciLlo cidem Pont fi. , & in noftro dubio ,
unicc fc rcftrinxerunt ad modernum Nunciuracx moiivo
oninibusobvio .
II. Vcrocft, quod ad formam cticdidli dubii pretcndi-
tur, appcllatiuucsconccrnentc^ —u.ni ^ntereire Cngiilorum
Capitui.Trium cognofci non p ' - h ^ietj.ipolitano. Patet Si
igitur , quod non Aflinium pt.i •-"xtu,, non Confanguineo-
rumexiitcntia, nequeafTertai. icir unius, vcl altcrius dc
Confiftorio, (ed alius fit finis pra:ij:.-;is difputationis , &
utinam non ille ablnnoc. III. perf-nu - n perlbna SurtVaca-
nei Lcxovicnfis, juxta 3n;m.idverii /u/)»-.;»»/»;. 1 i.&scnc- Sj
raliter improbatus.r D r.ernardolib.],. deC0Hfiderat.cap.4in
priiicip.tcliio a Paulutio injurifprudfacr. tom-i.hb.i- fraS,
2 (ap.
79
So
Si
54
Diiceptat. Ecclefiafb, Dominici Urfayac.
1'
j xap. iii.tie Mitfopo!- num. 4. verf.Per Sedem iftis verbis ;
^^ Murmur loquor ^ 0 (juerimonium Ecclifiarum., truncare fe
clamitanty ac demembrari , velnulU, vel paucts admodum
funt^ quaphgamiftam, aut nondoleant , aut nentimeant :
Quaris quam ? Subtrabuntur &c. Epifcopi Archiepifcopis
&c- bonanefpccieshcec? Mirumfiexcufariqueat, velopus ,
Icaut Promotor Moguntinas Sedis, cui pluries aiia:, cutn
85 tranquillitatemaxima lubfuntinfignes Ecclefias, Vvorma-
tienfisfcilicet, Spirenfis, Eyftetenfis, Argentincnfis,Cu-
lienfis , Auguftana, Paderbonenfis, & Conttantienfis ,
iuremeritoconqueripoffe videatur, fecumunoSuffraganeo
pacem habere non pofTe .
Die 29. Novembris 169 8. Propofita Caufa in S. C C fub
dubio: AninCaufis appellationuf» aSententiis, & Decretis
86 Epifcopi Herbipolen. interpofitarum , feu interponendarum
per Capiiulum, &Canonicos Ecclefice Cathedralis ., ac quo-
mcdohbct interejfe ipfius Capituli, five etiamfingulorumCa-
pitularium., Concemen. deputandus , «if delegandusfit Reve-
rendijfimus Nuncius yipoflolicus Colonien. in locum Eminen-
87 {ilf- Moguntini Metropoliiani incnfu. Refpon(um fuit : NS'
gative , & providebitur in cafibus particularibus .
Naliafimili Caufaexemptionis Cleri, &totius Oppidi
Ji iSlorciani^ Jurifdidione, &fubjedlioneEpifcopi Ugen-
ttni in qua C.E.die ^.Septembris 1 7 j 6.Ponente Card. Gri-
58 maldorefcripfit : CumSaniJijj.pro petstaexemptioneTerra
Morciani , &fubje^ione Epifcopo Gallipolitan» ad tempus ,
lene vifum Snc . C ongregat (.k qucL in Toin . z.part. t.difcept. 7.
num.i^i- &pertotam,- In illiusrepropofitione fequutadie
16. Novembiis 1717, lubdubio: ^afit fiandum, vel rece-
dendum a decifis die ^- Septembris 17 1 6- quoad exemptionem ;
Relponfumfuit: Ejfe recedendum adecifis ; Verum tamen
eil quod Epiicopus nullum habuit frudum ejufdem favora-
bilisrefoiutionis, eoquia in redituad luam D.oscefim vitam
cum morte in Civitatc Neapolis commutavit .
A Ltervcr6 curiofus evenit cafus in Urberefpeflu exem-
.x\ ptionisintegrsE Familiaeafubjedione ParochiSS.Cel-
59 (i &Tulianiquem non pcffumus meliCisexprimere, quam
mediante fupplici Libello, porredo Card. Carpineo Urbis
Vicario , immortaiis memoriae Viro , qui ell fequentis
tenoris •
Eminentiflimo, eReverendiflimoSig.Inoccafione, no-
ta alTE. V.ha moftrata volontariamentCjefenza averne avuto
9© minimomotivo, tale inclinazione, e paflionecontro NN.
umiliflimo Otatore, ilParochodcSS.Cellb, eGiuliano ,
chedubitandofi ,nonfenza fondamcnto,di procedurelimili ,
epeggiori, fi lupplicaumilmentelE.V.afinche, ad imita-
Zionedi ci6, clie pratticafi quotidianamentecon Vefcovi ,
&altriSuperiori Ecclefiallici , fi compiacciaordinare, che
lOratore, con tutti li fuoi di Cafa , fiano fubordinati ad
aliro Parocho, dadichiararfida V.E. a finedi evitare ogni
inconvenientc, fpecialmcntenelleproflimc Fcftivit^ per 1'
adcmpimcnto delprecetto Pafquale, giachein cafo fimiie
ii fece lccitoranno paffatod.Parochodi ncgatc con fcanda-
lo la commnnioiie in giorno folenne a chi, confufamente
con aliri Parrocchiani, era apparecchiato per ricevcrla ,
con pretcfioaffai frivolo, noto al TribunalcdeirE- V. &
il tutto&c
Excaufis, Nobis notis y permittimus , &indulgemus, ut
tam PerfonaOratoiis , quam Familiarium, de prrefenti aiiu
infervierttium, valeat , tam ni fufccptlone Sactamen'orum ,
91 quamin aliisallibus , depcndentibut a ParochiaSS .ccl_(fi , <b
Juliani , accedere ad /'arochiam SS Simonis , &Juda' ,cujus
Patochum ad hunc tanium effefium jubrcgamus , cumfacuUa-
tibui necejfariis , & opportunis . Datum hac die 5. Aprilis
lf'99. Qiifpar Cardinidii Vuarius .
Provifio hac, qu« punftualiter luum hibuitcffcdhim ,
9» vifa fuitaliquibusexorbitans,& nova : CaFrcriim ,rc medul
liiCis confidcrata , julliffima , & legalis oinni Jure dicenda
c(l, c6quia'nondclictcffc in facultatcPatochorumfuns Pa-
rochianosde faClo gravarc, fcd cis luccurrcndum 111 tcmpo-
93 rccft antcquam fcandala evcni.int, nequc facilior dari po-
tcft provirio, quhm illos tcmporalitcr eximcrc.ib corum Ju-
rildictionc, & (upcrioritatc, co modo, quo prailicari (o-
let cum Epifcopis, & aliis Judicibus, juxta animadvcrla
per Lotier deRt bencfii libi- qu.i^.&Card.de Lucdc fudic.
94 4/i/(:.j.»ttw. 70. Vcruintamcncfl, quod ad eundem cflTcdtum
requiritur macni rau(a, qualisconcurrcbat ind. calu: Et
qoando agitur dc Epifcopi.s, vcl Judicibus dcbcnt probnri
fxvitix pcr fpecicm lyr.innidis, aliis cxcmptio non lolct
Lconcedi, ucfignanter ilUmdcncgavtc C Cincanbusaddu-
(X\sinTom. i.part.i. difcept.i. a num.lSi.Cf num.T()i.Ni-
que admittereturpro caufa defenfio proprii Juris, quando 96
illafequitur per media legalia, Cajfiodor. decif. 5. num. 4. 97
de Privileg.
DISCEPTATIO X.
Lucerina Prsecedenti^.
T n o
PP. M. O. R. S. Francifci Lucerii.
C V M
PP. M. O. cjufdem Civitatis.
A R G U M E N T U M.
VP. Mimribus Obfervantibns Reformatis S.Francifci , an ,
& qnalis debeatnr prcccedentia-, qitando ingrediuntur
Conventus, reliSos dVT.obfervantibusde F.ir/2ilia: Et
an iflidcbeanteis prxccdere, .q:u~ndohabitant in aliopo-
Jlenori Convciuu , pofkoineMlcmCrjitate, inqua adejl
Conventus antiquior , quem dircliqtierunt .
PRjEtenden. PP. M.O. R.Civitatis Lucerinae prseceden- i
tiam in Proceffionibus, aliifque publicis funftionibus
inconcurlu PP. M. O. R.ejufdem Civitatis, diebusS. Junii
1658 & i^Augufti i666.mediantefimpliciMemoriali, Re-
jormatis non auditis, adita bac S. Congrat. declarationem
extorferunt pro pr<ecedeutia ad eorumfavorem , tanquaman-
tiquiorum in Loco , juxta praecifa verbad. refolucionis diei a
1 3.Augu!li 1667.
Veium, recurrentibus eifdem Reformatis, & deftinato
in Ponentem Card. Pallotta, ab eoquedie t^.Augufti 1667.
formiter, & utraque Parte informante propofira Caufa , j
nulla habitaratione ejufdcm fubreptiiiae, & obreptitiaire-
folutionis, recfriptum fuit : Pi<ecedentiaminProceJfionibus,
&aliis Ecclefi.Tfiicis futclionibus deberi Fratribus M.O.R.
degentibus in antiquo ConventuSS. Pietaiis ejufdemCivita'
tis ; AdverfusquodrefcriptumreclamantibusiildcmPP.O.
rcpropofita Caufa die 10. Septembris cjufdcm anni 1667. 4
per eundcmCard. Pallottam, cadem S.C. ftetit in ulti.mo
locodecifis, nempe, PreecedentiamdeberiPP.O. K.degeri'
ttbus in Loco .
A diQotempore ufquead annum 1718. & fic pcr annos
unum lupra 50. nihilomninoin Caufaaflum fuit a PP. O.
Reformati verocontinuantes in eorum antiquiffima poffef- 5
lione praEcedendi , in qua rcperiebantnr ulqucab anno 1615.
ut patetcxfolcmniatteftatione antiqui Magiftratus d.Civi-
tatis, in omnibus artibus, & fundionibus , in quibus ad-
fueruntdd.PP. O fcmpcrobtinucrunt praecedcntiam , utte-
ftantur omncs de Ma^iftratu hodie cxiftentes , & concor-
dant Supcriorcsirium religiofarum Familiarum , in noftra
Civitatc exiftentium; Nec non Magiftri Coeremoniarum 6
Ecclcfi.T Cathedralis noftraeCivitatis; A quibus non dil-
fcntit Vicarius Capitularis in Rclatione, ibi : Madoppo /'
enunciati Decreti di cotefta S.C.afavofC deRiformatiJiPadrl 7
Ojleivantl per evitare m^iggiori d jjcajionicon laloro Croce alle
Proccjfioni, fonofempre andatt avvantt a tuttigli altri Rcgo-
iari , e li Padri Riformaii Jo/io feinpie ftati in pojfcjfo dclla
precedenza , come oggi anihefitrovano .
Quia vcr6, his (ininilnis non obftantibus , ncqu^ attcn-
tis, ad inftantiamPP O. proponiturhodid poft annosfupra 8
50 dubium : ^4n fit fiandum, vel reeedendum H decifis d.
anno 1667.
Pro favofabili rcfolutione fuffircrct fola illa rcflcxio ,
quod futnus intcrminis Caufas, nonfcmcl, fcd bis , folit.i
maturitatc, utraquc Partcaccrnmi informantc, abhorla- 9
crolando Clonfcnu dccila, & pcrdimidium fxculum paci-
ficc'obfcrvara , inquibus tcrminisapplicatur cclcbrc diilum
S.GffgoT. M.igniFi'ift.6i.indi(^.i.dcq\ioinTom. 1. pait.i.
difcept.ty.num. 59.
Prajcipucintcr rcligiofasFamilias, & Ecclonallicas pcr-
fonafi, inquorum orcquotidic? rcfonant vcrba illa : Extin-
gueftammaslitium;Dift'olvelitltvln:vla: Nclitis /jorrorin-
fotttt , ut bend notat Ureeol.de Tranfallin pramio num *i.Sc
meliCis
Tom. IIL Pars I. Difceptatio X.
II
melius Rota decif.li. num.l. coram Priol. 6" decif.ioy num.i.
part.l%.rece»t.<:t tK Neapolitana Proccjfionis z.Junii i 707$.
finxof.Oman. Ad rem obfervansjnullo modo decedere religio-
las, &EccleCafticas perfoHaslitium folJicitudinibus occu-
pari, adhocut illispenitusabfoluti, facrisoperibus, divi-
nifque officiislibere vacare, & incumbere podint ; In qua
partehabemos Textum, quinon poteft efiTe magisrotundus
inautbent.Apudquos oport.cavfdicer.ibi : Sedetiamaccelerari
• Lites f«ncimus , Monachis illatas , ut non mens eorum occupe-
tur circa Litis follicitudinem , fed velociter liberati , facris
eperibus obfecundent .
Abfque ulia prorfus difficultate , ex quo fermo eft de prae-
f cedentia, feudejure pratccdendi, inquibuscircumftantiis
' uno ore receptum eft inter Traflantcsde facris Ritibus ,
quod quafi pofleffio, &: folitum prascedendi , quod in no-
ftris terminiseft innegabile, totum faciar, & omnino at-
jz teDdendumfit, Mtnoiant F ranc de Ecclef.Cathcd. cap.is
num.m.Tranched.cenfult.Mi.tJum.x.iffeq.ijranimol.decif.i.
■ num. i.&feqq. Quodmilliesfirmavit Rota, ut videreed i?i
decif.7'/.<).num.i.cor.Merl.& decif.^66. num.Z.cor.Bich. i; in
Tarracoiien.Pnecedentite zH.Junii 169 -j.^.Nec deeft cor.Card.
13 Capfar.&in Andrien.Pr«;eimtientiarumi-j. Febr. 1710. j)".
Vr^eter cor^im Aldrov. ubi folid^ probat, in controvcrfiis
Pfa-cedejitiarum taliter attendendam effeconfuetudinem ,
. & quafi pofleffionem prscedendi, utpctiusfit habendara-
tiopofleflionis , quam tituli .
Circa quod habemus rotiindam Conftit.^^. Gregor Xlll.ia
.cujiis§.3.h<)c idem literaliterdemandatut his verbis: jQ^uiin
14 quajipojjijftone prcecedentiie , & Juris pracedendi funt &c.
in Proieffionibus , tatn publicis, quam privatis , pracedere
debeant .
Et propterea , nifi vellt exad\^erfo in controverfiam addu-
cifummi Pontificis authoritas, inmateriis prsecipue fpiri-
15 tualibus, & concernentibusfacrosRitus, noftercafus, uti
Jiteraliter decifus in dida Pontificia Conftitutione , remanet
omni difputatione indignus, & applicatur regula Text.in
leg.Hle, autilleff.de Legat.i. Etinpraecifis terminisdidtae
Conftit.Gregorianae, relblvithafcS.C.iHJ. SeverinaPne-
16 cedentia, utvideteeRintom.i. part.z.difcept. 11. nufn./^.&
5 . & a«w. 80. cura concord^n. apud Anfald . in addit. ad dai{.
»5. WHW. 25.ubi, quod tantaeft vis confuetudinis, &foliti
praecedendi, utlicec antianitasefficiat, ut quis dignior al-
t^rooenfeatur, &eidem prascederc debeat , adhuc Gregor.
XIII.ipan,daverit , fupra ajjtianitatem (e-cvandam efl^econ-
fuetudinem, &folitum prsecedendi .
Quaeomniafi verafunt incircumftantiiscujufcumque fo-
liti , & ordinariae confuetudinis pra:ccdendi , juxta termi-
17 nos praediftarum authoritatum , multo magis, & abfque
ullo difficuitatis principio locum habebunt in praefenti, in
quofermoeftdefolito, &confuetudine prseccdendi percen-
tum fereannos, nempe abanno 1615. ulquc adcurr^ntem
annum i^ig.Cumenimcentenaria in omnibusasquiparetur
immennorabili, ex firmatisperJJo;. </fa/. 749. nun).i.& .\.
part.\%.recent.&inRomana j4ugumenti Dotis^. Maiii6c)^.
18 per tot.coramCard.S .Marcelli , poiTumusilinis vic^oreallega-
re conventionem , tranfaftionem , & ceffTonem ab Obfer-
vantibusobteotam, omnemque alium meliorem , magifque
proficuumtitulumdeMundo, juxta notam indoIem,'&ef-
ficaciam immemorabilisconfuetudinis, dequa Rot.decifzo.
19 anum. I4. coram ^infalSo , & in J anuen.Abbatia 11. Novem-
bristCgo. § Nonobftat, & 10. Martii 169». §• Innibiloco-
ram Manuel .
Non attento , quod pro complemento diflae cehtenariac de.
ficiant aliqui anni , quodque Obfer vantes primo loco fa vora-
biles obtinucrint refolutiones ; Hujufinodi enim defedlus
paucorumannorum nonattenditurad demendamefficaciam
20 cidem centcnaiJaE confoetudini, ex adduftis per Card. de
Luc.deJurep.difc.-iT.nutn.iz. Lotter.de Rebeneflib.z.qu^fl.
l.nuni.61 Vacioatle Locat.cap.\<\. ^.4. ;7«w.7. & firmatispcr
Rot. dccif.io.num.<^.&6.cor. Mcrfin.& decif.142.nutn 6.&y.
& decij.6Sy„utn 1 5. cor. Rtirat & decif.Zo<) .num.6. c»r. Dunoz.
JUH.& decij.ioi-j. Hum.z. cor.Coccin.&dccif.6B.nutn. ii.coram
Emerfen.& decif. 509 nutn. 1 . part.;.recent.& decif 184. num.
^payt-^&decifi^.num.w^.i^ffeq.apuddeProfper.deTcrrit.
fepar.& in Fanen.Canenicattuim 5. Maii 1 700. §. Natnquecor.
Card. Caprar. Rcfolutiones autem , cxadverfo expifcata,
21 fuerunt poftca revocatacabhacS. C. &proindenuilomodo
aptajfunt impcdircvim, &efticaciam d. antiquiflim^con-
fuetudinis, ut io fpccteobfervat Ror.«/cr»/". 1469. hkw. 15. ro-
yam Seraph.& decif 10 ^. num.C). & lo.part.i-j. recent.
.^inCls credimus infiftendum in co, quod hsec 5. C dd.
11 iithh 8. Jnnir 1658.& i<j. Augufii i666.pr8ecedcntiam Ob-
ss
fcr attribuerit ex illo raoti vo , quod in hiscafihuseadem prf-
ccdentiametiendafitabincolatu Religiofotum , non autem
ab antiquitate materialis Conven:us, przEtendertes ipfos
hodi^ habitantes in pofteriori Conventu Picatis, rst;ore
praEcedcntis incolatus, efle antiquiores in Civitate Lucc-
riae, licttConvcntusSalvatoris, in quomoramfaciuntRe-
formati , fit antiquior rationematerialis fundationisex Pi-
gnatel. confult. 1 2. num.ytom. i .
Re(ponfiofiquidem,asqueclara,&cathegorica,inprom.-
ptucft, quodfcilicet id procedat in Monafteriis, feu Con-
vcntibusdiverCarum Rciigionum , & inquibus ultroadmit-
tirous, quodReligiofi, fubintrantesinantiquaMonaftcria,
dicuntur ingredi in Monafteria materialia , non autem in pri-
vilegiaantiquorumRcIigioforum, utsit Rot decifsSS.nutn.
^.verf.NecDominicoramCavaler.loquensdcivgied^uMoni
chorumOIivctanoruminMonaftcriumCa-leftinorumSaler-
ni; Non auiemprocediteadem conclufioin Monafterii? ,
& Conventibusejufdem Religionis; Aliashoc fequideta-
cilipoflijt inconveniens, & abfurdum , quod, gr. cx. exi-
lientibus duobusConventibus cjufdem Religionis inuna ,
cademqueCivitate, atquecx placitoSuperiorisgeneralis di-
miflis omnibusReligiofis ab aniiquiori Conventu ad Con-
ventusdiverforum Locorum , & Oppidorum ( qui non cft
cafus metaphyficus ) tunc Religiofi pofterioris Conventus
haberentpraecedentiamratione priorisincolatusin concurfu
Religioforum antiquioris Convcntus, quod quantum ablo-
num fit, de fe patct , quia adversias claram difpofitionem
notoriasCoff/7ir. Grf_g(j)'-X'n2. penderet a voluntate Superio-
rum hodie dare praecedcntiam uni Conventui , quam heri
habebat alter . ''
Solida haec diftinftio, ulfra quamquod patet rationena-
turali, quam folam allegare fufficit , ex animadvcrfis per
Card.Pallavneiriflor.delConCil.lib.l.cap.li.n.Z.dc peiCard.
de Luc.in Mtfcell. Ecclef.difc.4j. n.26. infine . Innititur aeque
celebri, acindividuali refolutionihujus S.C.quajdie i^.Julii
i627.ad relationeCard.Millini id per viamlegisgencrafs.ro-
lemniter dcclaravit, praecedentiam fciHcetin h\s terminis
regulandam eflie ab antiquitate materialium Convcntuum
Familiae PP. Obfervantium, quando in illis irgrcdiuntuf
PP.Reformati, ut vedcrecftapud Taniburin.de Jur.^bbat.
tom.i.fol.mihi 194. quem retuli »« tom.z.part.z.difcept. 11.
««tw.24.ibi: ProcuratorgeneralisM.OR.narrans .. Fratres
O.RpatiControvcfiam ciict prcecedentiattt, quafinuper afci-
tos inCivitale , Ciimtatnen ingtcjftfint, & h.tbitent in Mona-
fleriis Familice , ideb fupplicavit provideri, &S.R.C.rcfe-
rentellluflriJftmoCard. MilUnotnanAavit , dari omnia» pT£-
cedentiatn dd Reformatis .
Supplicantes obfcrvare diflionem illam, omnino , qux
nullamadmittit;exceptionem , nullamquc patitur rcftridli-
vam , & prjccifam importat exequutionciii , cxcumulatis
per Barbofdic7ion.z^o.pertot. & fignantcr J nam.l^.
C^odautcm Reformati, & Obfcrvanics unicamconfti-
tuant Rcligionem, fubuno, eodcmqueCapite, ieu Supe-
riore gciierali, eftadcopatens, adeoque evidens, ut nulla
indigeat probatione, fatifquefit recogncl"cereCo;;7?ir.9:.C/f.
men.VlII. ncc non rclative Nos haberc ad quinque magiftra-
les RotsE decif //; Hifpalen.Pneccdentia , imprcifas apiid Mo-
nacell.tom.i- Fortnular.decif. \6.& i^feqq.
imd in d.Conllit.(ji.CIetn.VIlI\x\indi7\duodec\dnur prx-
fcnsquaeftio, dum literaliter dcmandat ibidcmd. Summus
Pontifex, «f i?f/o>w.Tri(funtejuspraEcifa verbo )i«o»J»i^«/
eoTutn Monafleriis , Locis &c. omnibus , & fingulis PrivUc-
giis , Gratiis , & Induliis , tamfpiritualibus , quatn tetnpora-
lilHfs , &pr<ecedentiis , in Procejfionibus , infuneralibus &c.
quibus dd Fratres de Familia &cfrui , potiri , &gaud:-rc fo-
lcnt , &pojfunt , acpoterunt quomodolibet infuturum .fir.i ,ili-
quadiffcrentia ,ffuipotiri , & gaudere pojje , acdcbere. Ita-
ut difficilefit magis punftualcm, magilque pondcrofiorcm
iub Sole adductre authoritatem , quiin ditflam literalcm
Conftitut. Clement. VIII. demandantis, Rcformatosfrui ,
&gaudercde'iercin eorum Convcntibus illisprafccJcntiis ,
quibusin cifdcm Convcntibusfrui , & gaudcrc loliti crant
Obfervantcs.
In eadem Caufa .
NOn controvcrtitur pacifica obfcrvaniia Decretorum
huius S C. favorc Rcformatorum, emanatorum dic-
busij. AugulVi, & 10. Scptcmbris 1667. & confcqucntcr
uitrc^ admittitur cohl\ictudo pra^ccdcndi , r.ilitans favore
eorundcm inconcurfu Obfervantium poft ditSa Dercretaab
annis 52. Et proptereictiam ad tcrminosCo»;?i/. Sj. Gregor.
xm.
2?
-4
-5
16
27
2?
29
JO
3»
3»
3?
34
$6
Difceptat. Ecclefiart:. Dominici Urfaya:,
XIII. coDtraria prstenfio nullam omnino fubfiftentiam ha-
jj bet,quiain iliius jJ^.g.literaliterdemaDdatur, utquiinqua-
fi poffeffione pracedentia , tb Juris pracedendi funt ifc.
i» Procejfionibus , tam publicis , quam privatis preecedere
debeant .
Neque hujufmodi claras obfervantia: , & pacificae con-
fuetudiniadeolongi temporispraejudicium aliquod illatum
dicipoteft^lite,exadverfocoramhacS. C.promota. Cum
jg eniminilla Obfervantesinnegabiliter fuccubuerint , appli-
eatur conclufio, uno ore a Dodloribus admifla , &a ma-
gnis Tribunalibus recepta , quod prascedendi confuetudo
nunquam dicitur interrupta ab illa lite, in qua qnis fuccubuit,
dequa Felin.i» cap.I/lud numAJs de Prrf/Vr;/>f. quem fequun-
tur adduili in tom.i.par.i.difcept.i^j-num.l^.
Nulla habita ratione affertaE proteftationis, utpraEtendi-
turabObfervantibusemifls inaccefTu ad Proceftiones, &
27 concurfu cumReformatis , quibus femper priorem Jocum
cefferunt .
Refponfioeniminpromptu eft, quod fcilicet hujufmodi
proteftationes aptae quidem funt praefervare Jura , prote-
ftantibuscompetentia , fed non mutant, nequealterantea,
quaeinfado confiftunt, & pofTeffioirem concernunt; Imo
quandofunt contrariae fado, nullum operantur effeftum,
nnllamque merentur animadverfionem juxta Text. in leg.
Ciim in plures j5" Locaior ff. Locati , & fitcmta. per Rot.decif.
»8 Sji.num-jpar.iS.rec.Ei ratione, quia obfervantia magis
fafto, quam verbiscomprobatur, ex adduftis i» dee.^E6.
num.j,cor.D!i!joz.]un.&dec.l ii.num.l.^ dec.62q.t7um.1i.cor.
Merlin.if i» Olomucen. J urifdiiSion.i<).Jan.l69i.§.PoJfunt
cor.Mut. Atque operisvox validior eft voce fermonis y juxta
verba S.Bernardi in Canticferm.^g.
Et inpraeclfis terminis accefTusCleri S.Jacobi Nationis
hifpanicae adProceiriones, cum fimili proteftatione, quo-
libetanno femperfoiemniter repetita, iliamin nulla pror-
l^ suscoofidetationc habuit S.C.C.in Nenpo/itana ^. Aitgujii
1709. ucvidereell inTom.zpar.2.difcept.i{.num.zy & iii.&
ni"n.6(f.& 70-
Minus infiftatur in eo , quod Obfervantes occuparunt
femper ultimum locum in didtis Procefllonibus , aliifque
^o aftibus; Quia quidquidfit, an hodie attenta quafi poflef-
fione praecedendi, qua: verificatur etiam refpedu aliarum
Religionum Civitatis Lucerinae , quibus iidem Obfervantes
voluntarie locum , &praecedentiam dederunt fibipraciudi-
caverint; Hocunumcertum eft , quod refpeftu Reforma-
torum, id nullam meretur animadverfionem, eo quia fat
cft, quodipfi vlgoredecretorum hujusS Cong. femper pri-
41 mumoccupaverint locum, nonanentoeo, quodalii Reli-
giofi, quidveObfervantes pradicaverint intcrfeipfos, five
exconvenientia, &urbanitatc fiveex aliismotivis, quo-
lum judicium non fpetlabat ad Reformatos, fed ad illos,
quorum curae commiffa crat ordinatio , & direftio Pro-
ceflionum .
Pofitahacconfuetudine, remancnt extraneae a praefenti
41 infpeftione ca omnia , qu«EdicunturdeObfervantiumanti-
quioritatcin noftra Civitate, quia Gregoriana Conftitutio
ab Urban. VIII. confirmata , 'foliim praecipit, recurren-
dum eflcad antiquloritatem , quandononconftatde poflef-
4J fione praecedendi, juxta verba illa: Ubi non probatur^ aut
nonconftatde pojfejfitnc ., pr<ecedant ii y qui funt antiquiores
inloco controvcrjiit , ubicumque contlgerit de eadem prtece-
dentiadubitari. D^m igitur in noftristerminisneque etiam
Jmpugnaturquafi pofleffio prjtcedendi refpeftu Rcformato-
44 rum , fupcriative comprob.ita in fafto , remanet manifc-
ftum , quod non pi-aetenfaanterioritas, fed foldm confueto-
do prxccdendi in noftris tcrmlnis attendenda eft , ad for-
mam diftarum rtteralium Conititutlonum Pontificiarum .
Coeteriim circaeandem aiucnoriiatcm proceditur ctiam
cxadvcrfo cum scquivoco palmari ; Quia ad terminosGre-
porianzConftitutionis tuncfoium negligi folct anterioritas
45 Convcntuum , quindo fermo eft de Convcntibu.? d i vcrfarum
Rcligionum ; Secus vcrA, quando, ut in praclcnti vcrifi-
catur, liseft inter tluosConvcntuscjufdcm Religionis, quia
in histerminix ntl aliud confidcrari folet, qu.^m marerialis
antcrioritasCon/fnruum cjufdcm Rcligionis, juxta magi-
46 ({talcm rcfolutionem /jujus S- Cong.dequa fupr,t num.18. Et
concordant Hnc. var.rcfol tom.t .par.z. refol 101. num.\. ibi :
BullaGreg XIII. intelligltur de diverfis Religionibus , non
atttemdecadem Relij^^ione ., (:} Antonellde Regim.Ecclef.lib ^.
cap.\^.num.<).\h\: Notand.tm tamen efl , quod d.Conftitut.
GregorlanalnteHigcndaeft dedlver/is Rell^lonlbuSy non au-
tem de eadem Rcliglone .
Cui non coniradicit Lonftltuile Urbanl VUl. imprcffa apuJ
Tignatel.confult. I j j.num. zotom. i.juxtaRoma»am imprejfio-
nemy eoquialoquitur in praecifis terminisConvenr,uumdi-
verfarumReligJonum, ut cx iefturaremanei m.nifeftutn,
&p3tet ex Bullar.tem ^.conft.zio.inter a/i,is ejufdemSummi 47
Tonttficisy ubi itafummatur : Super pracedentia inter RC'
^ulares diverfarum Religionum ■
Inquibuspariterterminis, nulla excepta,loquunturom-
ncs re(oIutiones hujus Sac. Cong. ex?.d verfo allt-gatae , nem-
peMontis^lti i. M«rf/; i6i ^.quaeeft inter Pl'. Carmelitas, 4S
& MinimosS.Fraccifci . In Terracinen. ^oSeptembris ejttf-
demanniy quaeeft inter PP MinoresConventuales ,& PP.
Reformatos S. Francifci . In Caputaquen. i. Aprilis 1618.
quaeeft intcrPP. Difcalceatos S. Auguftini, & PP, Mino- 49
resdeObfervantia. Et in Ugbeutina z^. Martii 16 jj quae
eft intec PP. Carmelitas, & PP. Minores de Obfervan-
tia.
In quem fenfum diflas , & fimijes refolutiones Sac. Con-
greg. in punflualibus terminlsRcformatorum interpretata
eft Rota in Hifpalen. Prtecedentite z 1 . Aptilis it-po. impreffa }o
apud Bertacchin- Vot dec.iz^.fo..iOt. ibi : Neque apflicabi-
les vif<e funt plures refolutiones S. R. C. in oppofitum cumula-
tte ; Nam Decretum in diHa Salernitana Preecedentia infine^
ubi dtcitur , fervandam effe anterioritatem fundationum ,
etictm inter ejufdem Ordinis Monafteria , debet intelligi refpe-
ffupracedentiteinterFamilias , feu Monafteri.j cjufdemOr- Ji
diair, non autem refpe^upreecedemite inter Familias , feu
Moaafteria Ordinis ditterfiy nam alias imp/icaret contradi-
ilionem fztc.
Stringensdifparitatisratio inter unum , &alium cafum
illaeft, quod inter Rcligiafos ejufdem Inftituti , impoffibi-
teeftpoffedari prius, &pofterius inordinc ad anteriorita- 51
tem Religionis, & propterek recurrendum eft ad diftindti-
vum materialis futjdationis Conventuum , quae in noftro
cafu eft innegabilis. Non fic interConventus diverfarum
Refigionum, quia inter iftosficutide faftodatur antcriori- y}
tasregularislnftituti, ita abilla regulandafemper eft prae-
cedentia, utdeterminatur in di^aConftit.^^.Greg.XIII.
Quodautem Reformati, &Obfervantes unicam confti-
tuanc Religionem,maneantquefubuno, eodemque capite,
feu generali Supcriore, quodque gaudeant illis praecedeo- J4
tiis , quae competcbant Obfervantibus in Conventibus, ab
iftis derelidlis, & in quibus admiffi fuerunt iidem Refor-
mati, literaliter demandacur in Conftit.g-Clem. VIII. &
pcr viamIegisgeneralisrefolvitiJ<ff J" C . apudTamburin- de
Jur. Abbat.tom.l.fol.mihi 1 94-
Die;8. Januarii 1719. propofitaCaiifa inC. R.Ponente
Card. Zondodariofub dubio: An fit ftandumy vel receden- 5J
dum a deci/is dicbus 1%. yiuguftiy & Jo. Septembris 1667.
Refponfum fuit: Jndeeifis.
DISCEPTATIO XI.
SuefTana Mozzettaj .
T R. 0
Societatc SS. Rofarii Sucfliirum ;
C V M
A liquibusConfrat ribus cjufJcm Socictatis ,
A R G U M n N T U M.
QHtbus conciineiitibus Confratrcs poffint adderc Mozzettam
fupra Saccum , iioii ubjiante antiquofoHto iv. contrarium >
Et qitid dicctidiim in paritateyotorum .
C> Onfratrcs SS. Rofarii Civitatis Sueffarum i muito
> tcmporc habcntcs in intcntionc rcdirc ad unitatcm ,feu
fimilitudincm Indumcntorum, quz gcftare foliti funt om- i
ncs alii Confratrcs, fub cadcm dcnominationeper univcr-
fumOrbcm fparfi , hoc cft addcndoMozzcttam nigri co-
lori.<; lupra Saccum album ; Tandcm anno 1691 dic 20.
Martii lcgitimc, & morc folito congrcgati , unanimitcr
ftatucrunt addcrc diftam Mozzectam nigram Sacco albo,
qucm gcftabant : Qiiae refolutio ftaiim , ac pervcnit ad
notitiam afiorum Confratrum , qui non raluerunt dict«
Con-
Tom. III. Pars I. Difceptatio XII.
57
Congregationi intervenire, approbata ab eis fuit ufque ad
numerum jS.Confratrum .
Nefcitur autem quo fpiritu dudti , huic refolutioni fe oppo-
fuerunt muiti Confratres, qui recurfumhabentes ad Vica-
5 rium generalem SuefiTanum , ab eo injuft^ extorferunt In-
hibitionem , ne aliquid innovareiur h qua interpofua ap-
pellatione ad A. C. Thaurufium, inftitum fuit coram eo-
dem pro revocatione Inhibitionis , & permirtione didls
Mozzettas ; Verurn placuit eidem ad inftruftionem fui
animi , & fine alicujus prsejudicio , deccrnere, ut ad no-
4 vam Congregationem generalem deveniretur , pro die ta-
men, & hora certis intimandis , ad effedtum exindd di-
gnofcendi, quinamexConfratribusinclinarent , quivenol-
Jenr d. ufum Mozzettae.
Quia vero cx iZ2. Confratribus , qui in didta Congre-
gatione generali interfuerunt, inaudito forfan exemplo^t.
5 fteterunt pro tefolutione, jam legitime capta , aliis aurem
6t. iucontrariamfenientiam inclinantibus; Ideocongruum
exiftimavit idem Judex diffidium horumConfratrumcom-
ponere, mediante oraculo hujus Sacrae Congregationis cui
Partes pro bono pacis, adevitandadiuturna litigia , & pro
majori culcu divino remifit, pro certo fupponens , Fadtio-
6 nem, illam, quae fuccumbentiam patietur , reverenter, &
omni contentione fepofitis, illudexequuturum. Quodalias
ex fe ipfa pradlicareconfuevit Sac. harcCongregat. nonob-
-ftantejudicio, inaliisTribunalibusinchoato , exeo, quia
hujufmodi materiafuaedeterminationi peculiariter eft refer-
vata, injungendoetiam A. C utfuasinhibitionesinhisma-
j terUsrevocez ut zdvenit Pignatel.confult-ultintaper tot. tom.
3. ubi ««wfy. 8. refertitapluiiesabhac Sacra Congrcgatio-
ne refolutum ; Imo quod non obftante pendentia harum Cau-
farum in Roca , folita fit haec Sacra Congregatio in illis
S roanusapponere, eafqueterminare, probat idem Vignatell.
confult- Si.nutner, y.tom. j. ubi referr ita pradicatum in una
Salamantiiia Cucullaj de qua inTom. i.part. i. difcept. 7.
iiumer. I4.
Cogimur itaque hodie fupplicare pro permiflione , feu ufu
9 Mozzettae nigrae fupra Saccum album , ad inftar omnium
aharum Confraternitatum SS Rofarii .
Siv^ autem attendatur primarefolutio, legitimecapta ,
circi d. additionem MozzettaE, five habeatur relpedus ad
ultimamCongr.generalem, inquaob Votorumparitatem ,
10 nulla capi potuit refolutio, femper exaudiendae videntur
preces noftrorum Confratrum .
Quoadprimamrefolutionem, fumusinclaris, quiainca-
11 demfuit unanimiter ftabilita didta reaffumptio , feCl ulus
Mozzettae nigrae , & propterea eidem refolutioni omnino
ftandumeft, Gratian-difcept- ■jii.numer. iz. & fequentibus
& Donat. Ker. regular. tom. 4. trad, 8. de Confraternit. qu<eft:
i^.pertot.
Non obftat, quod eidem Congregationinoninrerfuerint
omnes Confratres, & in fpecie aliqui excontrariaclafte ;
12 Quia receptum communiter eft in his materiis, quod prae-
cedente folito circa intimationem Confratrum , quod in no-
Ilris terminis non controvertitur , fadlum a majori parte
eorundem Confratrum, exiftentium inCongregatione, di-
citur fadlum a tota Confraternitate, feu ab omnibusCon-
fratribus, utbene prohat Gratiaft.difceptat 184. numer.fj.
u^fpB. decif. \ . numer. 4. de u-Jngel. in opufc. de Patron. Suf-
frag. numer. 1 6. &fequentibus & RicciuU. var. lucubrat. lib. 4.
cap. <). num. 7. Atquemajor parsdicitur refpedu prjefentium
IJ in Congregatione, nulla habita ratione abfcntium, Natt.
conf i6S.numer. j. Feder. de Sen.conf 6 s ■ numer. i. verf Ad
id, j4dd.adBurat.dec. sj^. num. zi.& Rota dec. 19.»«/«. ij
par. 1 1 . rec.
Abfqueeo, quod refragetur defedusfpecialisintimationis
refpeftu omnium Confracrum ; Quia illa in noftra Confra-
14 ternitate nunquam fuit in u(u, ut deponuntquamplureste
ftes, &proptereaapplicatur concUifio, quod illiusdefeclus
iion obft.Tt , ut in terminiscafus noftri probat Barbof. dcjur.
Ecclef univ.lib. i.cap. I9. num. S<).lib. i.QT Rot. d.decif 19.
■num. I f.part. i i.rec.
Qujf confuetudo optime proba tur ex teftibus , noftrae Con-
fraternitatiadlcriptis, quiacum iiiorum dcpofitio tendat ad
15 probandumid, quod competit omnibus, utiuniverfis, non
uti fingulis, attcndcndaeft , & ex ilia refuitat concludens
probatio, ut innoftristcrminisprobat Tignate!. confi/t. S6.
»!■■}. infin.tom. 4. dcfitm3vkRot.decif.s66.n.io.cor./^tcl).&
dec.i^o.n.li.par.s.&dcc i9.n.is.par.ti.&dec. iio.nu.t.
& ^.dec.^19. n.'i.& ^.par.^. re:.
Nec habetdequojufteconqucri poffitGattuIus, unus ex
Oppofitoribus , quod non fcripfcrit iplc ditlani rcfolutioncm,
Urfaya Difcept. Tgm. IIL
exercendo munus Secretarii; Quia cum voluntarieabfuerit
a dittaCongregatione, valideillam potuitregift^arealter in 16
illius locum fubrogatus; Hujufmodi eccnim officium , u;i
concernens nudum minifter:um , nediim exerceri poteit a
quolibet alio Confratre, led a quocunqueextraneoex pci- 17
miflione illorum Confratrum , qui Congrcjiationi interiunt ,
Lauv de Peyrin. de Regular. tom. 1 . de Subd. quieft. i . de Obe-
dient. cap.^t .<^.%.& Lezzan. in Summ. to. 1 , cap. 1 5. <^e Obiig.
Regular. num. 20. infine .
Quover6adultimamCongregationem, in quanonpotuic 18
capirefolutioobparitatem Votorum , adhuc locusefte vide-
lur didtae additioni Mozzetti, quiapereandem nonfuitre-
vocataprim.arefolutio, &proptereafempereftobfcrvanda ,
ex fupraanimadverfis.
Prasterea etiam in hacparitate Votorum .Tiilitantprohac 19
parte plura, ex quibus fperamus, favo.rabilemobtinerere-
folutionem .
I. Scilicet , quod per ufum Mozzettae, nedCim nullum dam-
num , & prsEJudiciuminfertur Confratribus, utdefepatet,
fedex illiusdelationemagnuseisrefultatdecor , &majusor- 20
namentum , ut advertuntCampand. m Diverf.Jur.Canon.
rubr. 9. cap. 5. num. 3- &feq.fol. 208. & Gratian. difcept. 84 j,
num. 50. & si-
II. Quia per didlam delationem Mozzettaerediturad pri-
mumfontem, &fittranfitusad univerfalem , & univocam.
naturamhabitusConfrateriiitatisSS. Rofarii, & propterea 2I
timniscapienda eft interpretatio,& inclinatioprodidofavo-
rabili redituad naturam aliarum Confraternitatum , utfta- zz
tuit Textus in leg.Si unus $. PaSiusin fineff.de Paf}.\h\ :
Quoties enim adjus , quod /ex naturic ejus tribuit , de dote
affioredit, nonfitcaufadotisdeteriof,fedformtefu<g reddi-
tur , quem fequuniur Ba/d.in /. Maximum vitium n.ii. verf.
Jncontrarium C.de Liber.prteter. Gratian.difcept.")!^^. nu.\x
Card. de Luc. de Regul. difc.z I .fub nu.<).& de 'itccejf dtfc^^.
v.-j.&Rot.dec. ^50. ff. is.cor.Cerr.& Lezan.in Sum-V Con-
fraternitasfubnu.ij.Et\n fpecie, quod aliae Confraterniti-
tes Orbis uniforraari debeantillis Urbis, probat C<7/>ofl.d'/-
fcept forenf. z 76. num. z j.
III. Quod ex eadem Mozzetta diftinguitur noftra Confra-
ternitas a tribus aliis, quae reperiuntur in Civirate Suefta- 2J
rum , quasv^ cum folum Saccum album foleant seftare ,
nulla intercedic differentia inter illorum Sodaies , & noltros
Confratres, Ri:ciu//.ver./ucubr.tit de Confrat./ib. ^ capit.
^.niim.^ ubi , quod Calispraelumitur petfona , qualisefthi-
bitus , quem gerit , & Cafa/. de Veter. Sacr. Cbrifli.in. Ritib.
cap si-de Habit. Monacb.inprinc.uhi , quod congrua cft dif-
fcrentia , quae per Indumentorum diftindlionem inducirur ,&
haecconfufio omnino evitanda eft perhabitusmutationem , 24
vel additionem , ut probat Roderi:. quteft. Regu/ar. tom.i qu.
']6.aft.af.Scf[rm?iv\tRot.cor.Cerr.dec.s\.^.nu»t.. & dec.6\2.
nu.^.Sc pluriesrefoluichrcS.C- ut teltatur Pign.ve!.confu/t.
jj-jfubnum.^o.tom \.&confu/t (iS. num.i.tom vubi, quod
quando duae Confraternicates ejufdem Loci deteruot eund.
liabicum, diftingui debent , addito aliquo colorisfigno, &
Nico/. in flofcu/. V. Confrate/nitas nu. i6 Quod in calu noftro
congruentiftime, & commodiftlme pradticari poteftperfo- 2J
lamredudtionem habitus noftrae Confraternicatisad fimilitu-
dinem aliarum Confraternitatum !>S.Rol"arii .
IV. Qiiia inhancfententiam, & partem indinant fanior,
& dignior pars, feu numerusConfratrum , &infpecicOf-
ficiales, & Epifcopus, necnon ipf.i RelisioOrdinis Prsedi-
catorum , hujufmodiConfraternitatum Macer, utconfide- 2S
rant Menoch. confSS num.tz. & 16. & .-idJen. aJ Btir.>t dec.
57J. »ttw. 2o. ubi , quod major parsdicitur non folum , <}uac
elt majorisnumeri, fed fanioris judicii; Et deadharllonc De-
cani, quod lcilicet in paritate Vo;orum illa p.irspra:valcre 27
ilebcat, exquaftat Decanus, firm.ivit JJor.K/rr.S 1. «uw. :o.
part. 18. rec
V. Quia affiftit huic Parti m.ii-u ratio, & pictas , &
proinde merlin poteft dici major pars, & debet pr.icvalerc i8
juxci G/o//". fingularcm inc.ip.i.verb.Rationabi/itCT de Hls ,
qutefiunt am.t)or.pnr.Cap. ibi; Major etenin» pars eft i//a,qute
tnajoriratione , & pictate nititur , qucm lequuuntur Menocb.
d. conf.<)6. n. 1 6. & dc Ange/. in Opufcul. de Patroa. Suffrag. n,
20. p9ft Traf/. de Impcnf dota/tb.
VI. Deniquc , quia cxclufocs his pracjudicio Confratrum
& admilfo majori decore, cx orn.imcnto Mozzftix rcful-
tante, niilitarevideturproh.ic partcmaxim.i xquitas, qu« 19
operatur, ut in Votorum paritatecontraria parsdicatur mi-
nor , & infirmior ,utdocuic ArcbiJi.tc. In can. Ntcen,e i\.di-
liin<7.&: noiar\tJ acobat. de C»nci/./ii<.6 . .j< t S.circafnnc Mc
nocb. conf.(j€. n.ij.& Rot. cor. Cerr.dcc.i6. »34.
E Imb
58
Dirceptat. Ecckfiafl. Dcminici Urfayx.
Imo qaod quando tninorpars moveturabsequitate, prae
valere debecalteri, etiam in majorinumero, determinatin
19 fpecie Textus /« /. ^uoJ dkHiir^.fin.jf. de Impenf. in rcb. do-
tal.fafi. ibi .- Sedetfxpleriqusnegcnt., tumenpupter ^quita-
tem M.arcelli fententia admittendaeft ; & adveriuntC<i/w«.
de ./Equit. lib. \.cap.a,.n.\ 8. Cirocch. difceptzS. w.43, Conciof.
alleg.to. ».46. 6" Rot.cor.Dunozjun. dec.^j^g, n,^6.
Abiqueeo, quodrelevet, Confraternitatem, dequaagi-
tur, ex fui inflitutione vocari delH biancbi , feii 4e' Sacchi
%\ bianchi; Quia hujufmodi denominatio nonaUeratur; Non
enim decreta fuit delatio Saccorum nigrorum, velaiterips
coloris, fed folius Mozzettae nigra? , & propterea poterunt
bend ftare fimul, quod nuncupetur Confraternitas de' Sac-
fhibianchi, quodque deferat fupra illosfolitam Mozzettam
nigri coloris, more aliarum CoDfraternitacpm, ut patet ad
fenfum .
Minorem animadverfionem meretur panicus timor, qui
exadverfo exageratur, ami0ionis fcilicet antiquarum prae-
rbgativarum, & pratcedentiaE, fi fieret di^a fuperinduttio
Q2 Mozzectaei Quia illa ceflfat evidenter, five attendatur Jus
communc , fiv^ Jus fpeciale Confraternitatum , hoc efl
Conftitutio 8j. Gregor. XIII. de Jure fiquidem comrouni
praerogativa , feu praecedentia debetur antiquiori Confra-
rernitati, qualiseftnollra , Thob Non.conf-i. numer.:,i.(if
.:^<i.& Rotacoram Bich. deaf. $66. num. i. verfjusenim, &
pluriesrefo! vit haec Sac- Congr. tefte Pignate/. confult. 86. ««.
1 . tom. 4. Pe Jure vero fpeciali , feu attenta d.Conft. Gregor.
J 3 Xlll.eadem praecedentia femper debetur noftr? Confraterni-
tati, quia illa fuitconceffa intuituoperum piorum , & ufus
Saccorum, nulla habita confideratione dehujufmodi addi-
tamentis, & proptere^eo ipfo, quodnoftraConfraternitas
continuat in ufu antjquorum Saccorum, femper praccedere
debet aliis, quamvij illius Confratres deferant Mozzetam
|A juxt^ verba 5.3.</. Co«//;. ibi : InterConfratres vero , inter
fe litigantes , ;/ , quipriits Saccis ujifunt in P>oceJfionibus,tam
publicis, quam privatis, pr<ecedere debeant , Sc advertunt
Panimol.dec.i.annot.i.n-^-]. Pignatel.d.confult.S6.num.i.<if
feqq. tom.^.&Rot.coram Bich.d.dec. 566.num.11.
Qusfiprocedunt de ftrida Juriscenfura itaut , illisatfcn-
tis , a quocumque pedaneo , & infer iori Judice vidoriam fpe-
f j rareliceret, quantomagishabent locumrefpeftuhujusSacr:
Congr. quae cumfoleat Principismorerefcribere, nec intra
rigorofosjuriscancellosfitcoardata, cum illis legibus, feCi
regulis procedere in his materiisfolet, quaeprudentialesdi-
cuntur, ut fimilibusdiflentionibus finem imponat, ut tefta-
lUT Card.de Lucde Alienat.difc.icj.num. ^■'ifin Relat.Romy
Cur. For.difcurfiS . num. z-
In eadem Caufa.
ADverfusexceptionemfoIiti ,exadverfopropofitam,con-
trafundatasrationcs, fupraexpenfas, fac eftet addu-
t6 cere:i\ir?a veth^Text. in can. Frujir. y. difl- S. dequoinTom,
ipar, i.difcept y.num 19. quibusaddo Seuec.deVita beata
37 cap l.antefin.ibi : Nthtlergomagis praiflandumefi , quam
ne , pecorumritu, fequamur antecedentiumgregem , pcgen-
tei , non quo eundum efi , fedquo ittir .
Pro majori tamcn remotione objcfti fupplicamus obfcr-
vare, quod duo folita in hacmatcriaconcurrunt; Primum
38 eft gcncrale oniniuro Confrawrnitatum Sanftiftlmi Roiarii
Urbis , & Orbis , qux hibent ufum Mozzectae nigrae fu-
pra Saccum album; Secundum particularc folitum eft no-
ftrs Confraternitatis, qus diCtam Mozzettam in praeteri-
tum non gcftavit.
Pondcrando igitur harc duo folita, certum cft, quod fe-
cundum invenictur minus habcns , quia de dircdo rcpugnat,
»9 nedum uniformi habitui Confratcrnitatum Sandlinimi Ro-
iarii , fed quod pluscft ipficrcftioni, faftata l>atrc Ambro-
fioSauIioincxc lutionem BrevisS.Pii Vinquocxprcft^aha-
bctur mcntio Mozzcttac fub nomine Infignium, &Signi ,
40 juxta illa verba .• Cum eorum Infi^niis &c.<:} projcflu ad P ro-
cejfiones ttc . curn Signo corum , aur difll Signl dclatione&c. Eo
autcm ipfo, quod hocfolitumopponiturdiilsccrcdioni, &
folitounivcrralc , (equitur, quod fit irrationabilc , quodquc
proinddin nulla confulcrationefit habendum , Glojfa incap.
A I Confueiudinem de Confuetud. (3 Panlmoll. dcc. 1 . annot. i. nu-
mer. ii.vbi, quod in lolito irratlonabili iion poftunt fig.i pe-
dcs ,& quod irrationabilitasdcduciturcxco, quodfitcontra
bonumcommunc.
CcttiiJS, quiapcrcxtcnfioncmd.foliti unlvcrfa|is,&abo-
liijonispartici'Iari$,fittranfitusaduniformitatcm Indumcn-
tornmomniumaliarnm Confraiernicatum SS.R.orarii, au-
geturdecor, &ornamentum ipforum Confratrum, tollitur 41
confufio de pra;fenti vigens in Ci vitate Sueflarum inter habi-
tus plurium Confraiernitatumdiverfi Inftituti, atqueindu-
citur neceffaria illa diftinftio iu his cafibusab hac Sac. Cong.
prafticarifolitaetiamperadditioneronovicoloris, utobfer-
vatNicol.in Flofcu/.Verb.Confraternitas nu. i6,ibi : Sidu.£ 4J
Confratemitates ejufdem Loci deferunttundemSaccum, di-
Jlingui debent, additoa/iqueco/oris Jigno, referensitarcfolu- 44,
cum ab hac Sac. Congr. in una Novarien.
Agnofcitur exadverfo neceflitas hujufmodi diftinftionis, 45
& pro illa jnducenda proponitur fpeciofa excogitatio, im-
pediendi aliisConfraternitatibus, poft noftrameredlis,ufum
Saccorum alborum , adhoc ut noftra antiquior ab eifdem
diftinguatur; Sed infubfiftentia hujus objedti ftatim detegi-
tur ex eo, quod aliae Confraternitates, SuefiTaB exiftentes,
non poffunt mucare Saccum de albo in diverfumcolorem,
nifi eod. cempore propriumderelinquantlnftitutum ,attcn- <}5
toquod, hoc infpefto, non habenc ufum Saccialteriusco-
loris, quam albi ; Proindeque hoc effet extinguere , non 47
autemdiftinguereeafdem Confraternitates, &inconveniens
non oritur ex ufuSaccialbi , quem neceftariogeftaredebent
ConfratresaliarumConfraternitatum, fed ex non ufu Moz- 48
zettas nigrae , quam, obprivataspaffiones, aliquiexnoftns
Confratribus impugnant,
Pr«tereafi poffumusin hacdiftinftionefequimorem alia-
rum Confraternitatum SS. Rofarii , quse, nedum in ipfa
Urbe, fed incoto Orbenonperaliud , quam perd.Mozzet- 49
tam nigram ab aliis Confraternitatibus diftinguuntur, ad
quid inparvaCivitateSueflraequaerere, &excogitarealiadi-
ftindiva, omnino iinpropria, &impradi:icabilia, afliften-
te huic Partiregula, quodomnesaliaBConfraternitatesOr-
bisdiftingui inter fe, & uniformari debent illisLIrbis,ucob-
fervat Capon.difcept.for.i-jd. «.25.
Ulteriiis exadverfo propofita diftinftioeftundequaq; im-
practicabilis, quia oporteret, ut Confratern. de r.ovo ere-
ct?, mutarenc Saccum albumin viridem, croceum , puni- jo
ceum , velfimilisimpropriicoloris, quonihilabfurdius, &
forfan non invenirentur tot diftlmiles colores, quotadfunt
Confratres, geftantesSaccum album.
Nec contrarium dicunt Doftores, afferentes, quod Re-
ligio antiqua impedire poteft novae Religioni ufumproprii J»
habitus, quodquantum ell verum, cancum diftac a noftro
cafu.
Ex hac aucem impraflicabilitate diverfi colorisrefpedu
Saccorum diverfarum Confraternitatum , inolevit praxis ,
quod illarum diftinflionona Sacco, fed a Mozzetta , vel ^ Jl
Capucio, vel aliquoalioadditout plurimum fitdefumenda,
"vel demum ab imagine alicujus iandi, vel abaliquofigno
in pcdore Confratrum geftari Iblito , quando color Sacci , &
Mozzetta; eft uniforrais, noftraautemConfraternitasnullo
ex his fuperadditis indigetadfediftinguendum abaliis, led
fola reaftumptioMozzettaenigraE, quod ipfiusproprium,& jj
fpecificumeftconftitutivum ,facictillamabaliisdiftingucre.
Magnificata refolutio hujus Sacrac CongrcgationisinC/"-
vitatis Cafie//anee mutationis habitus , retorqucti:rad homi-
ncm potiiis quhm obftet ; In tantum enim ibidemfirmatum
fuit noneft"e permittendummutationemSacCtirumde rubeis J4
in albos, quia agebatur dcvcra, & proprianovitatc, con-
cra formam Inftituti ; Nos au;em iumusincafu cxequuiio-
nis noftri Inftituti, & non mutationis, fed pefe^ionisno-
ftri habitus .
Addentes pro faciliori refolutione, aftlftereulteriClshuic
PartiIiteralcmCoff//;r.5. /'/; r. in Bul/ar.novotom.z. /a 86.
Inillacnim Sanftus Pontifex poftquam prarfcripfit M.igi- JJ
ftro Generali Ordinis, & Fratri Ambrofio Saulio, noftro
Iriftitutori, modum, & Ibrmam , fervand.Tn) in creftionc
Confratcrnitatuni SS Rofarii , mandavit; Ut Conjratrcs ad
quamvls Proccjfioncs acccdere &C. cumcorum Inf-gniis pojfint
iifc. & infra : NcqueeofdemConfratrcs fufcr cxcrciiirplorum
Qperum, & prcjcilu ad Procejfioncs , fcii incejfucum Signoeo-
rum , aut difli Signi dc/atione molefi.trc <ifc. Ccrtum eft autcm
appcllatione horum Infigtiium, & Signi non vcnirc purum j<
Saccumalbum , (cd ctiam Mozzrttam nigrain ,uf dorct pra-
xis omnium ConfraicrnitatuiT! Orbis , & advcrtit /'wr. C'a-
/Ixtus dc Mtf]anelio in Kegu/.ConJ.San3lJ/iml Rofarii fart.i.
cap. 5.de Ojfic. Confa/oner.^. Quandofifa, <S $ Quando poi
Joitoi6.&i7-
Ultraquod pcradditioncm Mozzcttf nigrf rcmovetur non
Icvcdubiuin circa Gracias , & Indulgcntias, noftrjc Confra-
tcrnitati conccdas, quarum indigni funt illi Coiifratres, qui
cadmfignia, fciifignum, hoccftcand M^Uicttaninigrum
aott
Tom.HI. Parsl. DifceptatioXII.
59
*-7 nondeferunc, utptoleqMkaTidemS.PiusF.d.cenJlit.i^.^.
S.iftfin.ihi: Not enimomnei pramijfis contravenientes , In-
tluhentiis, & peccatorumremijjionibus , eis concejjls , priva-
mui, ac dignos e$ci &c. decernimus: qux verba omni pon-
deratiooedignafunt.
NecefTariam obfervantiam hujus Conftitutionls manibus
paiparunc noftriConfratresanno Jubilsi i^y^.quandojuxta
folitumaiiarumConfraternitatumad Urbem accedentes fub
nomine Confraternitatis SS. Rofarii, ^P. Roccaberti^tunc
j8 temporis Magiftro Generali Ordinis, non fueruncuti tales
recogniti , & recepti , fed eis injunftum , uc mucarenc no-
men, velhabitum; Ben^ verumeft,quoddeindeprseceden-
tcpromiflioneaddendidiflamMozzettam nigram, illof re-
cepic , ut notorium eft inter noftros Confratres .
Meritoautem IdemP. Generalisdurum feprabuit, &re-
tinentem in dida recognitione, & receptione inConfratres
«a SS RofariijUtfcilicet feoftenderet verum Exequutorem pro-
priz Regulae, in cujus prooemio leguntur illanotabiliffima
verba: Jujlumeji, ut tfui fub una Regula&c. vivimus , uni-
form'! t'! obfervantiis &c.-inveniamur , quatenus unitatem ,
quce interiiis eji fervanda in corMus , foveat , &repr^feniet
uniform:t.<s , f*/fr;«//er7;af/» «j^ir. quaEapplicariquoq;ad ha-
bitum noftrsConfraiernitatiS probat idem P. Mijfanellus in
par.s- Reeul Confr.SS. Ro farit tit.de Exercit.facr.MiJfion.
cap. 1 5 $ >f.^o, che, <b §feqq-fol- 1 77-
Nec dicarur , Vota Confratrum non efle uniformia in hac
additione, fed zequaliterpermedium fcirta ; Ultr^ refpon-
fionesenimdatasfuprai»»»». j8. dicimusagi in praefentide
«o exequutione noftri Inftituti, & de re, perficience noftrum
habiium , dediftinftivo noftrae Confraternitatis ab aliis,Sucf-
he esiftentibus, atque defcmotioiieimpedimentorumadlu-
crandaslndulgentias, quocafuexfeipfa foiet injungereSac.
C. ut fiat fimilis additio tcftibus Kicol. Flofcul. verb. Confra-
ternitas num. 166" PignateH confuit. 68. nu. 2. row. 3. Proin-
deque etiamfi unus tantClm ex ncftris Confracribus id peterec
%i cffec exaudiendus; MultO autem magisdiim progratiafup-
plicat major pars, nedClmfi habeaturrefpeftusadqualitates
praeponderantes , confideratas/wpra §.i6. fed etiamfi habea-
tur refpcftus ad folumnumerum Votorum; Quamvisenim
ingenerali Congregatione intimata ad efFedum explorandi
voluntates Confratrum ex 122. Vocis, 61. inventafuerinc
(5i proaffirmativa, & totidcm pronegativa, addinihilominC^s
noftri debet VotumP.Prioris, quod inhiscafibusactenden-
dumeffe, imdaliismultumpraeponderare, fancivitCapitu-
lum generale FratrumOrdinisPridicatorum , Venetiis cc-
ti lebratumannoijgi.cujus difpofitionem refert, & fequitur
Cltatus Miffaneilus ubi proxime cap. 13. j5". Lafettimafoi. i^i.
infine, & 171- inprinc
Minus repetendum videtur antiquum folitum ; Ciim enim
exprcemiffis, diftum folitumutidedireflorepugnanslnfti-
tuto,&rejedium^diftoMagiftrogeneraliOrdinisPrsEdica-
^4 torumdeanno i67j.appareatundiqueirtacionabile, in nul-
)a confideratione eft habendum per Tex. in cap.fi». de Confuet.
ibi : Licet enim longieVie confuetudinis nonfit levis authoritas
Cfc. nontamen eji ufque adeovalitura&cnififuerit rationabi-
lis: ibiqueG/ojf. /;r.B.& ytiiXsincap.ConfuetudinesdeCon-
fuet. Pafquat. de Sacrf. nov. legis qu<eft. 914. nume.i.in fine,
6$ & Vidai. Cafconfcient.tlt.de Juft. &Jur. quaft. 4. numer. 4.
foi. mibi 1 1 o.
Ulteriviscumquaeftiofitdeindulgentiislucrandis, & aliis
gratiis, conceffisperdiverfos fummosPontificesConfrater-
nitatibus SS. Rofarii, quibusindignos, & privatoseffe vo-
Kfi luit S.Pius V. illos Confratres, quicontraveniunt propria:
Regulae in omiffione delationisfigni , & infignium, juxta
verba fuperiCls relata , hujufmodi folitum etiamfi cffet jurid i-
cum, &fundatiffimum, adeffcftum, dequoagicurnoneft
attendendum, quia pro confecutione Indulgentiarum indif-
penfabiliter requiritur pofitiooperis injundi , & nuUa caufa ,
quanturnvislcgitima, nullaqucconruerudo, licerrarionabi-
lis , fuftragatur , lat«? D. Thom. in Supplem. qu.x-j art. ?. per
67 tot. & Bonac. Oper. niorai. tom. l . de Indulg. difput. 9 . qudffl. 1 .
pun&. %.propof-i,.num. i^.fol. tnihi 141 ubi nu. 19. quod hoc
eft adeo verum , ut eiiamfi aliqua minima pars operis injunfti
omittatur, nunquamconfcquantur Indulgentiz.
Die Sabb. 1 8. Aprilis 169,. propofito in C R. per Cardin.
68 Nigronum dabio,- An effet locus deiationi Mozzett<e nigr.e
fupra Saecum album ; Refponfum fuit ; Pro ufu Mozzetta ni-
grae^ juxtapetita.
Vrfaya Difcept. Tm. 111.
DISCEPTATIO XII.
Cotronen. Juris Funerandi .
T R 0
Capitulo Cathedralis Cotroni .
C. V M
Hiredibus Alvari de Luna , & AJiis .
A R G U M E N T U M.
Defun^orum Hxredes quetndo teneantur invitare Capitulnm
ad funus , & qux fumma eidem Capitulo debeatwr ,
tam pro ajfociatione Defunlii , quam pro Ja-e compo-
nendi , c^ lure Campame , necnon pro Culcitra , qua e.x-
ponitur DefnnEius .
Dle T. Jan. 1707. Alvarus de Luna, rcgius Gubernator *
CivitatisColtroni , improvifomorbocorreptus, nul-
loque conditoteftamento, circ^ horam 16. exhacvitami-
graviCjftatimquepcrCivitatem innotuitejusobitusexufita-
to fonitu CampanjE; Quia vero Capiculum Cotroni , ultra
Canonicos, compofitum etiam cxomnibusParochis d. Ci- *
vitatis, quifunt numeroquinquc, quive Sacramcnta mini-
ftranceorum Parochianis in Ecclefia Cathedrali , reperitur in
immemorabili poffeffione affociandi cadavera illoru.Ti De-
funftorum, qui ineadem Civitate decedunt , illifquefuncra
peragendi, mediantefumma,amicabiIiterdeterminanJa in-
tercjusProcuratorcm, & Defunftorum haeredes^hinc Mir- '
tillus Barricellis , qui affumpferat curam funeris ejufdem Al-
vari Gubernacoris, ccepic deilla traftarecumCanon. Petro
Paulo Ventura, Procuratore ejufdem Capituli , tunctem-
poris in capitulari Aula exiftente, fed nulla capi potuit rcfolu- ■♦
rio ob acceffum Fabritii Luciferi , qui immincntcmconclu-
fionem impedi vit ; Delataque proinde Caufa ad C- C. in ca
fuerunt propofita plura dubia .
I. Nemp^: ^n Hteredes Defttnfforumteneanturimitare
Capituium in Exequiis .
Dubium hoc duplicem poteft habere fenfum . left: An
Haeredes illorum Defundlorum, pro quibusfemel, velbis ^
tantiim pulfantur Campanae, feu quod idem eft , illorum
Defunftorum, qui non excedunc feptimumactatisannum ,
teneanturinvitareCapitulum in Exequiis , & nullatcnusin-
firtimus.inilIiusaffirmativarefolutione, juxtiquernfenfum,
vel in aliis diverfis fadli circumftantiis , intelligenda! func
Atteftationes, defaciliin contrarium adducendc, nccnon
interpretandae funt authoriratcsomnes, & rcfolutiones liu-
jus SCIl. fenfusnoftridubiicft , An Hatredesillorum De- ^
funftorum , qui excedunt feptimum annum aeratis, & pro
quibus Campanac ter , vcl majoribus vicibus pulfantur . tere
anturinvitareCapitulum in Exequiis ,& inhocfcnlufappli-
camusrcfponderiaffirmative. -
Militac enim ipfius favorc Juriscommunisdifpofitio, de
qua in Cap. i . de Sepult. & in ciem. Dudum $. Veriim eod litulo
i«6.in quibusad rcm advertitur , id fundari in Jure Divino,
quoattento, habemus, debere cffefociosconfolationis, fsu
participes oblationum Defunftorum , il!os, qui fuerunt fo-
cii paflionis , Sacramenra eis in vita miniftrando .
Cum qua Juriscommunisdifpofitionefavore noftri C.ipi-
tuli jungicur laudabilis confuetudo , in failo concladentet *
probata .
Qujcfi in omnibus matcriisutilcxfervandaeft, juxta no-
toria principi.T ; Multd magisin noftris tcrminis , inqnibus *°
totum facit , juxt^ Text in capit. Aho endte deSepu t. pcrcx-
tcnfum rclatum ibidcm a Goiza! his vcrbis Iniungens Laicis,
tit iaudabilem coffnetudiaem e>ga Dei Ecc!efiam,pia devetione
Fideiiumintrodui9jin,obf(Tvent,nef'ermentoh.tret!Cie pravi-
tatii illam corrumperevidejnturfubprtetextu ecc efi.^fiiCie pu-
ritatij,& Iniap. Ai ApoflotiCam de Simon. ibi : Et pt.ii confue-
tudinesprtecipimuiobfervaritfc.c mpefcantur , quimjlaiyie
nituntur laudabilem confuetudinem iwmutare , bique A^^b. his
vcrbis; Contrariumpr^cipit bicPapa, quod fHicer haneftai '
Confuetudinii omnin6obfervetur,!c noz3r\i Thom.i^-'. iiVeter.
& nav. Ecclef. difcipl. par.^llb. i . cap ( 7 nu.t' dr cjp.t-S. pet
ttt. Cofi. de Rat. rat. ^.14.».}. Larr. de Anniv. Cr Capel. Iib.i.
E s :ap. >7.
6o
Difceptat. Ecckfiaft:. Dominici Urlayas.
cap.z-i-num iT.Grat.difceptwo-num. lo & dec.M.anb.z6.
»,14 ©■ I J. Pajfer. de Siaf. bomi», ?. 1 8 7. art.4. »49 8. (iy 50 j .
Amofiaz. th Cauf. pijs lib.6. cap.-j. n.iy. Anton. de Reg. Ecclef
lib-i. cap. 1 2. ».55. cif Rot. deci. n.l. apud eund.de J nr.Cleric.
&dec,iy6 n.z.p.t rec,& dec.zoj.n^iS.p.j.&indec.zz.an.z.
apud Mcnacell.in Formul. tom. :. Certiusquiaeademconrue-
li tudo recognita , & approbaca fuic in Vificationeanni 1 699. ut
Videbimus infra num. 15,
Nccdicatur, pradidaprocedere refpedufbliusParochi ,
non autemfavoretociusCapituii Utenimfupraopportun^
IJ praemifimus, in noftra Civicace Parochi faciunt unumcor-
pus cumCapituIo, &SacramentaminiftranturParochianis
abipfametCathedrali , ficque Jus Parochiale reprefentatur
aiocoCapitulo, quocafuomnesCapitularesinvitari , &in-
ter venire debent ad funus , ut obfervat Card. de Luc, de Pa-
roclj.difc. 28. »«. 7. ibi : Primi enim repr,efentant Parochum.,
I^ cui dc J ure competit J us interveniendi infuneribus ., hiric inde
coaiiivum^ &ex necejfitate reciproca, [euailiva, &pajfiva^
quodfcilicetipfetenetur, quamvi' tnviius , intervenire, &e
converfoParochianitenentur , quamvis inviti, eumvocare ,
^»ttw. 9. ibi; Cumfpe&eturipfumCollegium, tanquamcon-
ftitutivum , feu repr^fentativumperfon<e Parochi , & n. tz.
ibi : Eorum mterventus efl voluntarius , non autem necejfa-
rius , /icuti eft ille Collegii Hebdomarior.utpote reprafentantis
Parochum, Sciiin^v'\tRot.decif.4<i.i.num.n..par. i^.rcc.
Dub. II. An, & qu<e fumma debeatur Sacerdotibus ^ ^
Capitularlbus invitatis .
uubiufn hoc nuila alia aegere videcur refponfione, quam
Serventur difpoftta in Ritual.Roman. in quo titulo de Exequiis
Jj ffr/ Cat;f<f«f eademfummadetermin^turin eaquantitate ,
quje approbata eft k confuetudine , vel praefcripca S Loco-
rum Ordinarijs ibi .• lis eleemofynis contentifint, q^'^ ■> <""
probata confuetudine darifolent , aut Ordiuarius confiituerit ,
&advertuncaddudiper Pignatel. confult. iQ^.numer.i'{.&
confult. zzs- numer. zo. tom. <i.& confu/t. SH.numer. 10. tom.^
t &confuIt. iso. num.is. & 16. tom. S.Rot, dec. 448. numer. i,
p^jr 1 3. rec
Concordantinhacpartedifpofita per Div.Carelin yi^is
j5 hUdiol.Ecdef. part,^.lnj}ruii. tU.de Careis, &Eleemofyn,
§ Exequiarum ibi ; Qute , autconfuetudine approbata , aut
^rchiepifcopi authoritate probatafuerint ,
Dub, lll. An , & qu<e fumma debeatur Capituloextitulo
prtetenfijuris componendi, tam pro iis ,qui moriuntur cum Sa-
cramentis ,quam pro iis,qui obeunt rcpentina morte ,
Duas habet parces praEfensdubiurp ; I. Anfumma aliqua
77 debcatur Capituloex ticHlo Juriscomponcndi. Ilvcro, in
quo confiftat haec fumma .
Incipiendo autem a prima , pro illius affirmati va refolutio-
18 ne urgere videcur immemorabilis confuccudo, vigcnsfavo-
re ejufdcm Capituli pro eodem Jure componendi » de qua
tcftis , omni exceptione major , eft Epifcopus in ejus Re-
latione. Et concordant omnes fere Nobiles noilrae Civita-
tis in authentica atteflationc, in Secretaria cxhibita . Ea-
demquc vericascomprobatur ulterius ex partitis , exhibitis
incademSecrctaria, necnon inaliis, qux de faciliponfenc
J9 cumulari. Vigore enimejufdem immemorabilisconfuetudi-
nis allegare podumus folcmnem Partiom conventionem ,
Apcjftolicaauthoritateroboratam, omnemque alium melio-
rcm titulum dc Mundo , juxia notam efficaciam , & vigorem
ejufdcmimmcmorabilisconfuetudinis, de (\\iifupradifcept,
10. num. 19.
Et indebilioribusterminisconfuctudinisminoris.temporis,
to ac fic immemorabilis, folvcndi funcris occafione aliquam
fummamdccerminacam , quod talisconfuctudoomnirid fer-
vari dcbeat, f\ non jurc adionis, faltemoffitio Judicis, fe-
qucndodifpofitioncm plurium 7Vjc/a«w, notant Cafir.confil.
Jftj./iii num. i.&conf. 401- num. 4. tom.i. Roman.conf.^ {4,
tium,\.& x.&fingul.,\l ^.per tot.Gratian.difccpt 110 a n.^^.
Lavor.var.lucubr.tit.i.cap.lu.n.zz.&z^, Jimofiazde Cauf.
pilslib.€.cap.-] n. 17. Larr.de Anniverf&Capell.lib, i.cap.
25. ««TO.i 7. jintoncl. de Reg. Eal.lib. i cap. tz.nu. iy& Rot.
dec.ii.a n i^.apud Monacell in Formul.tom.t^.
Earationc, addudla.^ prarfatis Doiloribus, & Rota.quod
talis confuetudo tendit in augumentum divini cultus , ncc
non in deccntcm, & congruam MinilUorum Ecclcfiscfub-
jl ftcntationcm, quod in cafu nollro fupcrlative vcrificaiur ,
dum cadcmfumma Maffaccapitulariacccdit , tc locoquoti-
dianarum dillribuiionum fubrogatur, attcntoquod in noftra
Ecclefia Pracbcnda: nimis tcnues funt , & nulla; aliscrepc-
riunturquotiJianxdiflributinncs , ut tcftatur Epifcopus . In
quibus circumftantiisomms favorabiliscapicnda cll intcrprc-
■ zt tatioproobrcrvanciacalispiar, & laudabilis confuccudinis ,
juxt^ msn\.em D.Thomie z z.qu.\oo.art.2.i»corp.&ad^&
artici. in f orp. & ad z, qnem fecpit i Rot,d,dec.zz. n.ij.apud
Monacell. in Fermul. tom,^,
Quibus accedit, quod cadeiriconfuetudofolemniterreco-
gnita , approbaca , & canonizaca fuit in Vifitatione anni
1699. quae in magnaconfiderarionead noflrumeffeftum ha-
bcri debct Card. de Luc. de Benefic. difc.90. "um. 1 2, & in Mif-
cel. Ecclef difc.j. nu.i6. & Rot. dec.SSs-num.^ . coram Cerr, &
rfff.460. »«. 10. p<ir. 18. w.Ecquodmagiseft, admifTaeciam zj
fuit exadverfoproejufdemexecutioneexhibcndoducatos 50.
per relemofina deirajjociazione , che dttto Capitolo dovevafare
alcadavere delq. D.Alvarode Luna, juxta praecifa verbaat-
teftationisNotariiFrancifci AntoniiTirioIi, qua meliorem 24
probationem adducere non poiTumus, juxt^ Text.in vulg.leg.
cumprecum Cod. de Liberal. cauf. cum ajiisapud Rot. decif. 7.
num./^.cor.Priol.
Et ulterius eadem confuetudo viget etiam in aliis Civitati-
bus, & DicEcefibuscatholiciOrbis, utobfervant Pf///zz.i3
Man. Regul.tom,z,traS.%.cap.s.fpe^.n.fubn.i6z. Francde 1$
Eccl. Cath.cap.i 7. »«.104. Liber. in Lib. cui titulus IlMaeftro
diCaJalib.l.Cap.ij.fol.i6j.&feqq Lavor.var.lucubr.lib, 1.
tit.i.cap.ij.n.zi. Pajferin.de Stat.Homin.qu. 187. art.^.fub
».498. Bonac.de Contr. difp.i.pund.6.n.6.$. Idem dicendum^
Panimol, dec j. adnot r\ num.z-j,& Pignatel confult. z 1 1 an,
5. tom. 4. ubi per extenfum rcgiftratSententiam trium Cardi-
nalium, favore Parochoium Urbis latam Partibus acerri- j6
meinformaniibus, inqua adfuntfequentia verba, fraterni-
zantia cum noitro Jure componendi , ibi ; Aut alterius fum-
m<e concordat<e , feu concordand<e .
Et de confuetudine dandi Parocho meliorem fuppellefti-
lem Defundi, vel aliquod vas argentcum, feu aliam rem
mobilem pretiofam, quam ipfeParochus elegerit, vigente
in Regno Portugalhae, teflesfunt Covar.var.refolut. lib. i, zj
Cap. I 7. num. ^. Guttier. Canon. qu. lib.z. cap.i i . num. 60 ubi ,
quod illa vigetetiam. in Epifcopatibus Piaccntino, &Civi-
tatenfi , & Barbof deParoch.par.^.cap 24. ».2?;.
Etdeconfuctudinedandimc>bilium, vel immobiliumpor-
tionem Parocho , idem Covar, ubiproximejub numer.^. verf.
Sicfane, & Cajfador.decifi.per tot.de Confuet. ubide con-
fuecudine Bricannif dandi Parocho terciam partem roobijium
Defundi.
NeccredimusexadferfofaciendamcfTevimin verbis, in-
fiffendofuperfignificacione, &cricicando verbum illndfow-
pofitionis , atqueexagcrandocurhillis Authoribus, quosde-
clarac Rot. in diil. decif. iz. a num. i y.apud MonaceH in For
?/j«/./o. 4,quod ali^s venalesdiccrencurpresbyccri , quodque
de humanis vidercntur morcibusgra^ulari , fi ex corum cada-
veribusftuderentquolibetmodocommodumreportare. Ami-
cabilis enim compofitio, fuper qua folum infirtimus, non jo
folum improbaia non eft aSandisPatribus, fedabeifdem
pluribus in locis cxprefs^ admilTa, ut videreeflinlocis, in
eadem dec citaiis a num 13.
Et attcnto Jurecanonico, in noftrisindividualibusternii-
nisliteraliterapprobatalegituriactf/»»/. £.¥/><Trrf 5. deSepult.
ibi; Exindepacifice, &amlcabilitercun:iliisconveniat ,, ubi jr
Gonzal.num.y ibi ; Licet in rebus fpiritualibui , autillis an-
tjexis , non admittaturpaBio , nonreiiciturtamenamicabilit
compofitio; QuaeineflTcftu, ncduminomnibusfer^Civitati-
bus Regni Neapolitani, licct fub diverfo nominc, &cum
aliquali difcrimine , inufueft; Scd inipfamet RegniCapi-
lali viget longcdurior confueiudo, non favorc Parochi , ut in
nolho calu , fed fa vore totius Capituli Mctropolitana; Ecclc-
fia;, cxigendi ducat. 18. cum dimidioaltcrius, abomnibus )>
iis, qui noneIcflafcpulturadeccdunt,tam inipfaCivitate ,
qu,Tm intotacjusDiocccfi, fivcdivitcsfint, fivepauperes ,
&fivcnobiIes, fivc ignobiles, nulla habita rationc faculta-
tum , &qualitatum Dcfunftorum , fedfolius fixaB,&dctcr-
minatse fummac ddducatorum 18. cum dimidio; Specifici
approbata per Synodos Dixcefanas Cardin.Philomarintnnni
1644. rir. deSepultur.decr, z Card. Caracciol.in prima Syno-
doeoJ.tit.n.i &infccundaanni ifjzead.par.tlt.deSepult. }j
n.^.& Card. Canielm. in Synodo anni \(i)^.par.l.Capit Sde
Funer. cxequ &fepult «.19. ibi;yttr<r,^»/<f competunt Capitu-
lo.&Canonicii nofir<e Calhedralis Incafibus nottfafi<e elefiio-
nisfepuliur<c ,juxta vetufiam , & Immemorabikm conjuetudi-
nem,tn pr<eccdentibus Synodis memoratam,falvafemper exttt-
revclumus. Etdc illa mcntioncm faciunt, & lcrvandam cf-
fe .TlTcrunt de ylfflifl. in capit. 1 . verb. MuUi.irum numer. 7. in
Vfibus feudorum ChloCcarcll.de y-ircblepifop. Nc.iptlitaH.J'»-
lio mihi z6o. Cr :6i. &Franclfc de SUg-ftr.dc Stat.EccleJ.
Neapolii. Iibr. i. Jefiion. i. de Marntfic. & fplcndor. A'f<»-
polit. Civltat. refpeSivi ad Magnific clrca Tcm{^a , tf L*-
ca
18 )
29
I
Tom. III. Pars I. Difceptatio XII.
6i
ta Pia num. yfolh mihi 169. A quibus particularibus legibus ,
54 &fanaionibusaliarumDi(Ecefum, & Givitatum, robora-
turimmemorabilisconfuetudo, vigensinnoftraCivitateper
ea , qusnotantja/. ?«/<?!• Dequibus nu. 6.ff de Legib. Add.
ad Rovit.in pragm.z. de Cejfton.ionor.verf. Licetvero Vrat.
refponf. crim/{6. a num. 55. Card. de Luc de Servit. difc. z. nu.
jo & Rot. dec.i^j. a num.^^.par.i I. rec
bmnia haec mirabiliter, &adevidentiamufquecompro-
bantur ex communiter recepta condufione , quod funerale
35 nonfaftum, fiveobhaeredum negligentiam, fiveobTefta-
toris praeceptum , etiamfi idabhumiiitateprocedat , puta ,
quia velit habitu religiofo in Ecclefia exponi , vel quovis aiio
modo humiiitatem, & modeftiam involvenie, integrum ,
& toium debeaiur EcciefiaeParochiali , habiia ratione ad
qualitatem , & facultates Defunfli , nec non ad Locorum
confuetudines, ut magirtraiiter , & articulofunditusdifcuf-
36 fo, firmavit Rota, ioquens de funerali non fadto R. P.D.
Kit^einRomana Funeralium 14- Aprilis 1690: coram Cardin
Caprar.&indiH.deczz.pertotamapud. Monaceli.in Forwu-
lar. tom.^. loquen.de funerali non fafto PrincipisFlavii Urfi-
ni , quae huic Sac-Congreg. commiffa fuerat per Innoc. XII.
exquifito Voto RotcC, utlegiturinprincejufdem decif cui
Partesacquieverunt .
Igitur multoniagis, & inhaerendoeifdem principiis, la-
tiffimeexpenfis in didisdecifionibus dicendum eft , cogi pof-
feharedcsDefunaorum ad faciendum idem funcrale, cum
37 illapompa, & expenfis, quar congruaE reputantur, atten-
tisdiitisqnalitatibus Defundorum, quod foliim , & unice
importat in noftro cafu Juscomponendi , feu faciendi diflas
Exequias, abimmemorabili competensCapituIo, adquem
effeftumfufficere videturfola naturalisratio, quaBmilitat in
utroquecafu, perea, quxnotat Cardin.Pallavic.in Hijior.
Concil.Trident. lib.i.capit. i^. «Kwr. 8.dum in noftrister-
38 minis nullaaliegari valetfoIidadifferentiaEtatio, quare hae-
redes Defundli de Jure obligati fint, &cogi podint ad fol-
vendumParochointcgraliterfummam illam , quae impenfa
fuifletinfunere, nullatenusfafto, quareiidem hasredes co-
ginonpoflintadfaciendumidem funus, non fupra vires, &
qualitatcspatrimonii, & bonorum Defunfti , fedadillorum
praccifosterminos, mediante amicabili compofitione, quo-
niodocumqueifta vocetur, vel nuncupetur, &quidem,tam
infuffragiumeorundem Animarum , folatiumquevivorum ,
quimadfignificandum, animas^corporefeparatas vivere ,
39 immortalitatis dono gaudere, Defundos obiifle infide, &
rcfurreftiopem , ac fruitionemsEternac gloriseexpeftare, ut
fequendo D.Augufi. in Libr. de j^gend.cur.promort.nonxnt
Citffan. in Cathal.glor. Mund.part. 2. confider ^ Bejerlick. in
Theatr. Vit. human. verb. Sepultura ecclefiaftica, Franc.de
Ecclef. Cath. cap.t 7. nu. 1 17. hfeqq. & Amoftaz. de Cauf. piis
lib.6. cap. I . a num. i . ufquead num. z-j.
Supplicantes hic obfervare , quod admittitur etiam in dua-
buscontrariis Atteftationibus, inSecretariaexhibitis, quia
reverkinncgabileeft, quod Cadavcra de'Poveri fonoftati af-
fociati gratis k. noftro Capituio, omnem in hac parte adhi-
40 bendocautelam, &moderationcm, itaut Epifcopusnondu-
bitaverit huic S C- illuftrc rcddere leftimonium hujus verita-
tis , afTcrendo, quodper 1 7. annos Regiminis mei nullum ha-
Henus indefequutumeft inconveniens .
Pofitoexhis, quodaliquafummadebeaturin noftrocafu,
ad tcnorem dift. immemorabilisconfuctudinis, admittentis
4T hujufmodi jus componendi , juxtaprimam partcm dubii ;
Deveniendomodoadfecundam , quaEfcilicet , &quantae(-
fe debeat hujufmodi fumma, impoflibilecft illam in abftra-
flo determinare pro fingulis futuris cafibus, undefupplica-
VCnisxt[zi\V\ Affirmative quoad primam partem, quo vero ad
4,1 fecundam dabitur refotutio in cafibus particularibut , juxii
laudabiiem praxim hujus Sac. Congr. de qua in Tom, 1 par, z.
difcept. i. num. 24 & alibi quotidid .
Impoflibilitas autcm deveniendiad rcfofutionem fccundae
43 partis diili dubii in eo refidet , quod funeris impcnfa:, &
confequenter JusCapituli pro amicabili compofitionc , rcgu-
laridebet^qualitatibusDerundorum, illorumquedivitiis ,
& facultatibus , ut fequcndo Text.in lcg. Si quis §. Sumptut ,
&leg. Acfiquis§. ^quurjiauiem ff.de Relig. if fumpt. funer.
unoore aflfirmant ibidem Repetentcs , & fignanrer Florian. a
SanfJo Petro, Molin.deJuft.&jur.traff.i.difput.z^iS.num.
\.CoftadeRation.rat.qu<eft i^^-i. num. io.& 11. Jofeph Lu-
dovicdec. Peruf 78. num, i J Lavor. var.lucubr.tit.i.capit.
jg.num.-jySamuel deScpult.traff.\.contr. is.conclufy. nu.
lofol- joo. Pignatell.confult cSR. nam.j tom.6. & confult. 1 50.
«.U./ow.S ubirefcrtita pluricsjudicatum, ttconful.J^sn.
I4. Jom :. Z<i«/. adStatut. Favent. totn,l.f«l,iio. HU.6.&Rot.
Urfajia Difcept. Ttm UL
dec.2. num. 1 5. apud Auonel, dejur. Cleric. & in d. decif ii- a
num.g.tom.^. Et ineffeclu ita lemper prafticatum fuit in no- 44
ftra Civitate, utrecogno(ci poteft ex Scripturis, inSccre-
tariaexhibitis.
Imd, quod funcris impenfas regulari debeant a voluntate
Haeredum, itautfiex gr. Haeres mercatons velit exequias
Defundo, nobiliummore, peragere, in hoccalu iliae regu- 45
landae fint a qualitate nobilium , non autem a folito mercato-
rum, noiabiliter obfervat Aymon. Co'ius in Epitom. Decret.
Concil.Mfdiolanen. verb. Exequiarum ta\a nu. 16. ibi .'■ i Mer'
Cator morem Nojiliumfequatur, ead. fiant, qu<e pro Nobilibus .
Circk verdhujufmodiqualitatesDefunftoram , & volun-
tates Haeredum, uno, vel alio modo faciendi funeris im- 4^
penfas, dari non poteft certa, & determinataregula inab-
ftrafto, & propterea neque etiam dari poterit fpecialis de-
termjnatio, antequamparticularescafuseveniant, &indu-
bium revocentur.
Dubium IV. An, & quee fumma debeatur exjurecam-
pana .
Quodexpenf? pulfationiscampanaenumerentur interalias
expenfas fuuerales, nonpoteft indubium revocari , & inter 47
illasreponuntur <T Cocriaf/. dec.i6o.nu. i^ Hodiern.ad Surd.
dec 112. num.^.Gam. dec Lufir.^oi. num. Jz. &Za'<l.ad Stat.
Favent. tom. z.fol. 320. num 7. Pulfantur autem , ut Populus 48
moveatur ad fundendas pias pro defunftn preces , ut obfervat
Samuel. deSepuU. cor.tr.j.conclufi.fol 587.
Et proptereA nulla videturfuperefTedifficultas, quod ali-
qua fummadebeaturprotalicampanarum pulfatione, juxt^ 49
primam partem di£ti dubii, & juxta animadverfa per Ga-
vant.inManual.Epifc.verb.Exequiie n. ^*<.
Quia vero confuetudo pulfandi eafdem campanas pluri-
bus, velminoribusiiSibus, velvicibus, in funeribus, nul- jo
latenus determinata eft, fed inomnibuscatholicisCivitati-
bus diverfimode pradicatur, & permitti debet, ut notaiic
Ventrigl. in Prax. tit. de Funer. & Exequ, adnotat. %i.§. unic.
num. ji & Lavor.var.lucubr.lib.z.cap.^^.numer.So.&feqq,
Et pro Urbe relinquitur Haeredum arbitrio in novifllma
Compilatione Statutorum cap.€.^. lo.inaddit.lit.I. Hinc
fequitur, quod fumma, quae in controverfiamdcduda fuit
in fecunda parte hujus dubii, regularidebeat i majori, vel Jl
minori labore in campanarum pulfatione, ut infpecie, ad
hanc circumftantiam majoris laboris in pulfarione campana-
rum defcendendo, legiturdcterminatum ind.Statuto Cleri
Urbis, ubi proxime .
Quiijus ulterius accedic, quod Jus campanaBCompetit The-
faurarionoftraeEccIefiaerationePracbenda:, annexacDigni- J
tatiThefauriatus, utteftatur Epifcopusin Rclatione.Etcui
nulla adeft niemoria, quod unquam denegatum fucrit, & J*
proinde refpedtu etiam hujus Juriscampanasmiiitantomnia
ea , quae fupr^ adduximus circa confuetndinem Juris compo-
nendi, fruftrahicrepet«nda .
Dubium V. An retineripoJfitfericaCulcitra,eumquatran-
fportaturcadaver, feufitlocus reftitutioni.
Affirmativa refolutio quoadprimam partemhujusdubii ,
& negatlva quoad fecundam, folide dcduciturcxco, quod 5}
Culcitra comprehenditurnominefuncralium , atquedebetur
illi Eccleflae, inquaexponiturdefunflus, ut in terminisdo-
cent Oldrad. conf. 211. num 7. Petr. de Ubald de Canon. port.
cap 4. num 10. Laurent. Cutelt.apudJ acob. Mancin. in Prax.
Vifit. Jnfirm.tra&at. de Quart. Funer pag. mibi 7^ J . Samuel.
deScpult traR. l.controv.ioconclufj.num. i6.fol. m.Paf-
fcr.de Stat homin- q. iS y art.^. n. 1^91 tom. 1. Anlonil.de Re-
gim. Eccl.lib.\.Cap.\ J-W.^. Pignatellconfult.i \\ .num.q lom.
4. Barbof de Paroch.cap.i^.n^^ Lavor.v.jr lucubr.tit.i cip.
^. n.l9^. if ZOi.if cap. l-!. n.io & lyPanimol.dcc .^ a.li.et.
z.nu. 19. Etconcordani difpofita per D. Carolum in A^iis Ec-
clef. Mediol. par. i . Concil. Provinc, tit.de Funer-O Exequ-fol. J4
^y.ibi; Siveio nobiles homines , auro, vclfenco, vel omni-
Tidpretiofopallioutivoluerint, pecuniafujfjcien.cmrent, tf
illi EcclefitC illtcopoflfunus acquifitumjit,(3 ia ejus ornjmenta
coni'ertatur , & part.^. In^ruff de Funer. ducendofo! ■',<,(>. ^ .
S i verdpropinqui,ihi : jQ^uod /i jureum,vel feriium,aut omnino SS
pretiofum fuertt , ad hujufinodi ufum nullo modoimpefterum
aihibeatur, fed in ejiifuem Eccieji^ ornjmCKtum ceJdt. iJeni 5^
icfoliitum fuic in Syrtodo Dircefana Card. Canteimipro Dt.v-
cefiNcJpoiitana fub titul. dc Funer. Exequ.if Sepuit. cap. nu,
2. ubi approbatur Taxa , regiftrata in fineSynodi/o.w* i4^.
quac ith cantat : J^uando fara portatoa fcpeilire alcunmorto
can la Coitr» nuova di fotto,e queila glt Eredi non Uvolcft'ero
lafciareaila Chicfa,comefarebbedi rjgione , intjic.ifoii Ret-
tori, 0 Paiocbi, 0 altri,acb:fpetta,non ecccdano ilprczzo di do-
cati feifer dett4 entratura di Ciitra .
E ? Et
6l
Difceptat Ecclefiaft. Dominici Urlayac.
Ec in lofig^ durioribns terminis, quodri, loco Culcitrae
fericae, defpratur Defunflus involutuspannoaurco, adhuc
jj iftedebeatur Ecckfiaetumulanti, advertit idemO/i/r. ro»//.
>i j. ».7. ibi .- Et quod panniferici veniant, dubium non vide-
ttir &c.parva enim restVel magna injure difcretionem ngnfa-
ctt , ji(rgomutatomore, hodii pannus aureus deferatur , de-
betfuneralibus adnumerari . Etdefim |i aureo ornamento ,
j8 quo antiquis temporibus corpora Defunftorum obtegeban-
tur, quod il;ud debitumerat Ecclefiae iepelienti , fuisetiam
temporibusobfervavit Divus Hieronlib. i.f//;?. 55. reiatusa
Durant.de Rit. Ecc/ef. libr.i . Cap.i^^. 8c notant ulteriusM<j>-f.
de Jurif.part- 4. cauf 54 nu. j & Amoflazzde Ciuf.piis lib.
6. f.//>. 4. «aw. j6. ubideCulcitrisfericis, &auro conteftis ,
J9 quijjusNeapoliaffocianturcadavera Nobiliifm, &quaEpo-
tte^defeiviuntproornamentis illarum Ecclefiarum , ubife-
pultifuerunt.
Et in terminis longe fortioribus , quod Ecdefiae fepeiienti,
nedClmdebeanturfimiliaornamentafericea , fivefintpretio-
$9 fa, five auro contexta, fed etiamquod eisdebeantur Sten-
dardi, & Equibardati, quamvismagni valoris, quibus af-
fociarifolentEqnites , & llrenuiMilites, ex doftrina Bald.
inleg.i.^.Sed, <^quiCod. de Latin. hbert.toHen. ohktvdint
Jul.Ferret-itttra^at. variet. intjus Civile , & Longobard.
Hub. de Hepult.violat. num-i. & Raynald. Obferv- crimm- tom.
l.Cap. ij..^.^.& i.num.ioi. Ad probanduna autem , quod
Cuicitra non debeatur Capitulo , adduda fuit Atteflatio Ca-
(>l noniciComi ,qusead hominemretorquetur ,eoquiademan-
dato Vicarii generalis fuit eidemCanonicoinjunftum , ut
feceret fidem veritatis , non folum fuper confuetudine favore
Capituliexigendiducat. 18. J5. proillis, quidecedunt in ea-
cem Civitate , vel Dioscefi, non eleda Sepultura , fed
etiam; Cosiperladifpofizione adpias caufas , comeperV af-
fi fociazionCy ue mai fi ritiene la Coltra ferica ,come e fortito nel-
la morte di detto q. D Alvaro , che perbfupplica V S. Viujirifs.
crdinare al CeUerario , daltro,a chifpeitj, che di tutto cibfac-
(lafede della verlta .
Videamusigitur, quamfidemfecerit idem CanonicusCel-
lerarius fequentibus verbis: Perobbedireal fudettoordine fi
fafede da tne fottofcr.CanonicoCellerario&c.come nell' occa-
#3 /ione che ijualcheduno morijfefenzaekzzionedifepoltura, in
talcajo il dritto, overojus, che efigge dettanofira Etifilica ,
nontpiii , che duCati 1 8. J 5. Cf infede &c. Cum igitur nullam
jn hacfidementionem fecerit , neque negativasdifpofitionis
ad piascaufas, nequedimiffionis, feu rellitutionisCuIcitrae
Haeredibusdefundi, diciturmanifefteafferuifTecontrarium;
^4 Interrogatus enim de duobus , & ad unum refpondens affii-
mative , ad aliud videtur negatiue refpondere , & e contr.i ,
funt verba Bart. inleg.f>y Etjifine $.Sedquod Papinianus
numer. i .#■ de Mmortbus & concordat ibid. Bald. verf ^an-
doqtiisde dupbus , ubi quod hoceft multum notanUum, &
Rot. cor, Co.cin. dec.zzs ' • num. 1 7. In qua parte nobilem habe-
(j musfacraeScripturac locum, idem comprobantem, _/<)<»/;».
fc. ^Sibi: Refponderuntii^yc.&dixeruniei, nonnebene dici-
musnos, quia Samaritantis es tu , & Pemoniuni habei ? Ref
ponditjefus , Ego Demonium non habeo , ubi communiter
obiervant facri iiuerpretes.nullatenus negaffe, Samariranum
clfe, &concordat D.Greg.hom.i S.in Evartg.\b\ : Duoquip-
pi eiallatafuerunt , unum ncgavit , aliud tacendo confentii .
Pro caufarum autcm dccifioDCcongrueallegari polTe facram
Scripturam notant Barbat. inc Quitfitum n.^i^.de Offic deleg.
ti cumaliis, AUe^iitsinlnftif.crim.lib.^.tit.^.an 19.
Refpicit lexf um dub. validitatem Cenfurarum , publicata-
rum contrad. Dipofiiarium, quaccum lataefuerint, fer. de
Jureler aflignatoquceidcm termino, quicongruusexifiima-
tj tusfuit incircumltantnsnoftri calus de nullitatc nullatcnus
valentredarguijuxtianimadvtrla ciinmuniter pcr Repeten-
tes inCapit- Sacro de Sentent Excowmun.ctimaWtsipudCo-
varr.incap. Alma Materpart. 7 ^. <j.num.\ deSent. E.\com.
in6.Hellet.difquifit.Clerictlt.de Favor. Cleiic.Can. $. 4.«
numer. I9.
Et in prxcifisterminisexcommunicationii, lataEprodehi-
topecuniarioin illis Ditionibus, &Regnis, in quibusdcfa-
(>t C\o non permittitur Epifcopis ulus, lcu exercniumgladii
temporalis; Card.de Luc. ad Concil.dif- ^^.num. 15. ibi ;
In iilis autem Ditionibuj , vel Regionibus , tnquibut defaflo
nonpermiitituT Epifcopls ■> aliifque Prieljtn , O Ojficialibui
eccltfiafilcls , (xerciiium gladli temioralii &C- junt excuf.ibi-
les , cum aliud tton fuppetat remedium , atque Ljici dcieni po-
tluj dtfeipfi/ fcandjlumionclpere , quod non permittant id ,
qu$tifacrlCanonescoicedu>t: Cui cldffico Auihori , noftn
^9 ctatisfacultatislcgalisornamcnio, atqj Jurisnollri illunia-
tori, qualcm ipfumappellat ; Roia In tallien.'} Juril i^o^.
§. Etenim coram Aldrovan omnis inhacparte praeftands eft
fides, ob munera Vicarii generalis, &capitularis, abipfo
in illis Regionibus laudabiliter exercita , anteaccefTumad
Urbem, ut refert in rf;/f , 30. dejurifd. num.r) inprincip.ty
difc. 17. de Canon. numer. 6. Supplicantesobfervare , quod in
noftris terminis , non foliim agcbatur cum fimplici Laico , fed
cumregioGubernatore, dequo verificabanturea , quasdefe
ipfodicebat Cf«/tt>-;oi!Ieapud D. Luc.Z. Nam, (yEgohomo
fum i^c. babensfub me milites , & dico buic vads , & vadi!,fif
alii veni, & venit , Itaut multomagis in noftrocafu verifi- ^
cabatur impedimentum illud , de quo generaliter meritd con-
queritur Card. dc Luc ubipro.^ime .
Nec credimus exadverfo infiftendum in illarum afferta
praicipitantia, attento brevi termino fex dumtaxat hora-
rum; Quia cum periculumeffet in mora ob jadationesdi- 71
(X\ Depofitarii , velle fiatim tranfmittere ad HzredesDe-
fundti , Neapolim commorantes , bona fibi Joco depofiti
confignata, in iftiscircumftahtiisetiamfubbreviori termino
latae, femper fubflinentur, ut limitandoregulam , defacili
jn contrarium adducendam , id fia tuit Text. literalis in capit.
Confiitutionem infine de Sent. excommunicat. in 6. ibi : Obfer-
vent aliquorum dierum competentia intervalla , nififaBi necef- 75
fitas aliter ea fuaferit moderanda, ubi communiter Rf^fff^-
tes , &Ridolph.in Prax.part.t. cap.J ^.num- iiO.& Sperel.
dec.t^S.anum. sg.uWi, quod quandopericulum eft In mora ,
monitiopoteftetiamomninbomitti, & ad remadducir vul-
gatum illud : Dum Romaconfulitur Sagunt. expugnatur,<\\Jioi
ad alium cfTedum refert Rota decif. 76. n. <).cor. ^nfaldo .
Dub. VII. Anfit locus Teftamento adpias caufas ,
Remanetultimumdub.an fitlocusteftamentoad piascau-
fas, quod in Regno Neapolitano communiter vocarifolet
Teflamentum Animie ; Et affirmativa illiusrefolutioinnitiiur 7J
laudabili confuetudini, nedumineodem Regno, fedinaliis
ctiam catholicis Provinciis vigenti, faciendi perEpifcopos
fimilia teftamentaad piascaufas, feuproanimabusillorum ,
qui inteftatiex hac vitadifcelTerunt, quasconfuetudoappro-
bata fuit in Civitate Neapoliiana in antiqua Synodo Cardin.
Marii Caraffte Anni 1 ^So. cap. ^S-de Teftam. &ultim.volunt.
verf.QiiontamdeTeflamentojinimte, &de illa uti valddra- 74
tionabili, & vere pia , mentionem cvim laude faciunt Ge-
nuen. in Prax.Cur. Archiep Cap.-j^. SpinodeTeflam.glofz.
num. s^.Cortiad.dcc. 2 58. »«,5 5. &fcqq. Amoftazz.de Cauf.
piislib 6.cap.6,aniiwer. ')'),delBene de Immun.verb Tefta-
ment. jQuefad.coritr.for.^o. nu.T,S. &feq. Nicol. in Flofc. verb.
Teflam.nutner. 7. & feqq.& infuis Lucubr. tom. i . lib.i.tit. 10.
de Tejlam.n.ib. Ferr.q. Vicarial.zi.^ar.\.\n\(^\ivc Abb.Ju-
flin inaddit- ad Novar. inSum. Buliar.fol. I7. Card.de Luc.
de Teflam. difc.i^-per tot. Raynald. tom.i.Obfer.crim. adcap.
i . fiipplet. ; . n ^(S . & Rot. dec.66. nu i . par.i j. & ind.dec. iz.
numer. 9. apud Monac in Formul. tom.<^. §. ^u.f omnia coram
Molin.
Quod fi exad verso prztendatur in hac parte excefTus , feu ,
quod lervataE non fuerint conditiones illar, prarfcriptas in 7?
Epiftola circulari , fcripta deordine Vener.Servi Dei Inno-
ccn.Xl.die 9. Aug. i678.& relatjcab Abb Juflinian.&Ni-
colio tn locis fupra citat. nec non in Taxa Iiinoccniiana §. lit
quelle Diocefi, quaceft imprefTa apud Pafcucc. ad Pignatell. to.
i.folioz5<) fub verb.Epifcopus, Idcni Dcpofitarius recur-
rere debet poftquam fe gravaium fenferit, & quidcm mc-
diante fubfcriptione particularis dubii , rcfpicientis afTer-
tum individuale gravamen : Gcnerali cnim dubio , quod
hodie difputamus Anfit locus teftamentoad piascaujat , lion
alia congrucre vidciur relponfio, quamaffirmativa , attcn-
ta difla laudabili confuetudine, quac in Jurefolidc vindica- 76
tur abomnibu.'criiicationibus.ib Authovibus, fupracitatis ,
infafloautemadmilfa fuitabcodcmmct Dcpofitano.
Quia ver6 cxadverso exhibiiac fuciunt in Sccretaria trcj
attcftationcs divcrlorum Rcligiofnrum circa aliquas Mif-
ias, celebratas pro animadiflo AIvaridcLuna , forfanad- 77
duccndae ad impcdicndum diflumieftamcnium animae, di-
cimus, ill.TS ad noltrum clfcdum nullatenus cfleattendcn-
das, miniifque impidire polTe conlldioncm cjufdem tcfta-
mciui animac , cx qno pio illius validitatc nihil aliud rc-
quiritur, quim obitus ab intcllnto , ui noiant pr»tati Do-
ftorcs, & tn fpccic ndmifit Sacr. C"ongregat. Ecclcf in alia
Epiftola dici 25. Februarii 1677. rclata ab codirm yw-
flniiano in addttion. ad Novar. in Summ. r.ullar. folio 19 /S
veif. De hujufmodi: ibi : Huefta Sagra Congrcg.izltne non
ba mal difippiovata I' antica pia confuetudlne , (ht ft irova
in alcune Dioccfi di fare i! tcflamenlo ad plji caufat , a quet-
ll , chemuojonoabinteflato&c.E.tcon\.X!it\\nw alTcrendo,k'i^
prnendcndo, quod pcrcelebrationcmatiquarumMinarum
pra
Tom.III. ParsL
pro anlma defunfli, non efTetamplius locusteRamentoad
piascanfas, deflruftio talis piaE,&IaudabiIisconfuetudinis
ng dependeret h voluntatehsredum , quod permittendumnul-
latenus videretur, per ea , quac in noftristernsinisfirmavit
Rot- in d. dec. iz. tiu.j. apud Monacell in Formul. tom- 4. Prae-
80 cipue, quiainnoftriscircumftantiismajorparsdidarummif-
farum celebrata fuit, nedumpoltjurgia, & diflenfiones in
Partibusexcitatas, fedultimo. loco, &eotempore, quoin-
fiftebatur exad verso fuper fiibfcriptioned. dubii .
Circa quod non omittimus obfer vare cum codem Juftiniaa.
uhifuprafol. \^.vsrf. Eademqueconfuetudo, licet a Miniftrii
8i Regiis, nefcitur quo titulo impugnetur , antiquam efleprac-
tenfionem eorundem Miniftrorum regiorum , impugnandi
eandem laudabilem, & vere piam confuetudinem, etiam
medianteexorbitanti medio Hortatoriarum . Econtra verd
Sac.Congreg.fortiter, &fuaviteromni tempore reftiterunt
conatibus eorundem regiorum Miniftrorum , approbando ,
& fubftinendo eandempiamconfuetudinem , utreferendo ,
8z & fequendo aliquas refolutiones , iunfu etiam Clem. VIII-
editas, nervos^probant2V/fo/. a6;/«^r. , if Marcell.Vulpe in
prax.Judic.capit. \o.pertot. atquecelebresfunt in hac partc
Tt[o\ViUOn^sS.C.E.dieiii.Martiii6t^. inuna Caputaquen.
& diei 5 . Sept. ejufdem anni in una Tricaricen. quas refert , &
83 fequitur y«^;». ubi fupra, cum infertioneEpiftoIasfcriptae
Card.FrancMariaeBrancatio, Epifcopo Caputaquen.quaB
taliscft. AWavvifo, datoaqueJiaSag.Conginmateriadell'
Ortatoria, fpeditale da'Regii, accio non facci ilTeftamento
adpiascaufasper quelli, che muojonoab inteflato, coiforme
aWimmemorabileconfuetudine, cbefioffervacofti, queftilUu-
84 ftrifs.mieiSignorimihannoordinatodirifpondere, chedifen-
da^ emantengalefueragioni, ecosi lodevole, e pia confuetu-
dine , eperfuoajutofidaordinealNunziodiNapoH, chelaf-
fifta, che la protegga , efaccia quelf offizj , chefarannonecef-
farjper quefto effetto (itc.
Inuniverfum fupplicantesobfervare, quodcontrariaepr?-
tenfiones fomentum habent k perfonis , ecclefiafticis Juribus
85 &Ordiniinfenfifr)mis, quasnon aliofpiritu , quamcontra-
diftionis, &quidem fumptibusSororum Defunfti, praefen-
tem litem acriter fubftinent, &in fubftantiaomneseaedem
praetenfiones tendunt ad deftruendas pias , laudabiles , & an-
tiquiflimasconfuetudines, fpontane^, &fumma paceintro-
duftas, femperqueobfervatasa Laicis, etiam hodie coram
hac Sac. Congr. inftantibus pro illarum continuatione . Itaut
86 cafui noftro, & pro reiolutione omnium noftrorum dubio-
rum , congruere videatur refponfio illa Caleftini JII. quae le-
gitur in Cap. J^uoddile8io de Confanguin. & afftnit ibi ; Unde
in hac parte confultius duxirmts multitudini , & obfetvatie con-
faetudini deferendum , quam aliud in diffenfionem , & fcan-
dalum Populiftatuendum.guadam adhibita novitaicfequmam
& ad praxim reduttam h Rot. in Aretinajur. Paroch. 1 S.Ja-
ma.ljo\.$.Cceter.cor. Anfald. Et fumma ratione.quia no-
vitates femper odiofae fuerunt , femperque perniciofae exi-
87 ftunt, nihilq; magisanimumperturbat, quam innovare ex
adduftisinrow i.par.i <///c(?^r.26.».iif.
Die j.Septembris 1707. propofitisin S. C. C feptem fc-
S8 quentibusdubiis, refponlumfuit, utinfra;
I. An H<eredes DefunBorum teneantur invitare Capitulum
89 inExequiis . Negative.
II An, &qu<efummadebeaturSacerdotibus, &Capitu-
90 laribus invitalis . Epifcopus conficiat Taxam , auditis inte-
rejfe habentibus , iftranfmittat .
III. y}n,& qute fumma debeatur Capituh extitulopr,etenfi
91 Juris Componendi, tamproiis, qui moriunturcum Sacramentis
quam pro iis, qui obeunt repentina morte. Nihil deberi .
IV. An, ifqutefummadebeaturexJurecampame.Utad
91 proximum.
V. An tetineri pojfit ferica Cukitra .^cum qua tranfportatur
9 } Cad.iver , feufit locus reftitutioni . Affirmative quoad primam
partem : Negative quoad [ecundam , falva tamen confuetuJi-
ne, legititne probanda .
VI. An fiflineantur cenfura , publicata contra Mirtillutn
94 Syndicum. Negative.
VII. Anfit locus Teflamentoadpias caufas, .tifprmative
$^ ad formam Literarum Sac. Cong. Epifcop. O Rcgularium , &
Taxte Innocentianie .
Vrfaya Dlfcfpt. Tufn. 111.
Difceptatio XIII. ^3
DISCEPTATIO Xlir
Qtiiten. Confirmationis Capituli .
T K o
Definitorio Provincia; Quitcnfis ErenMtarum
S. Augultini .
C V M
Nonnullis Religiofis ejufdem Provinciz.
A RGUMENTUM.
Ele£iio an poffit impugnari abfque fpeciali mandatoprocu-
m : w^« pofjit concludi per viam compromifji , c^ quan-
do inter Ehgentes fervandus fit Tumus , feu ^lterna-
tiva : Laici an pojjint ajfiflere ele£iioni , non authonta-
tivK fed protegendo Ele£lores y atq; ad evitandafcanda.
la, quis verifimiliter timentur. In quibus caftbus locus
fitjanationi ele6iionis nuUa.
QUamvis hodie, terminato Provincialatus Officio per
fumptionemPat. MartinidelxaradEpifcopatum SS.
Conceptionis Indiarum , praefens controverfia ipfius
refpedlu quodammoddfupervacanea videatur, necefTaria ni-
hilominuseftrefpeftuuniverfaEProvinciae, rationeaduum, i
exercitatorum a difto Provinciali , atque omnibus Re-
ligiofis furnmoper^ intereft , Capitulum , nemine penitus
dilTcrepante, velappellante, celebratum, folitamconfirma-
tionemobtinere, quae, illius validitate admiffa , nunquam
denegatur , ut ad vertunt Lotter. de Re benefic. lib. i . qu,e/i.ij.
tium. z. Ricc.in Prax.par. ^..refol } t . nu.i.&feqq. Adden. ad
TamphiLdec.<)\-]. num.^.& Rot. cor. Ludov.deci^o.num. la
&inrec.dec.i€-j.num.z.& i.par.\6.
Patet validitas ex ledura iilius publ ici Inftrumenti , in quo
fervatae apparent omnes folemnitates, in fimilibusfuni^io- 2
nibusfervari folitae Sperel dec.iZi.num.ii.Card.de Luc.de
Regular.difc.il .&Rotadec ^^^ num.i^.& feqq. p.tTt. 8. rec.
ubi , quod fateftprobareipfumfadtumeledionis, quia quod
fuericcanonica , de juraepraefumitur ,
Nonobftantibuscontrariisexceptionibus, antequamenim
fingulas reiiciam, licitum fitquserere, quanamauthoritate
proponantur; Agitur fiquidem de defeftibus , &oppofitio- g
nibus contra eledionem, unanimiter conclulam, quocafu
nonquilibeteftadmittendus, fed requiriturad hunceffe£tum
fpeciale mandatum, ut generaliter probant Berov.confil. j.
num.6. Mozz. de Mandat.num. ■jy& Golin. de Procur.par.i.
Cap. ^.num.iy.
Et in noftristerminishabemusiiteralemTfAf/uw/wftf/». LTr
circa de Eleflion. in 6.\h\:Ut circa eleSiones &c. viam malitiis
pracludamus & . EdiBoperpetuoprovidemus •cc.ut fiquan- 4
do altqui ele^ionibus &c.fe opponant , proponenda aliqua con-
traeleBionis &c.formam, aut perfonas Eligentium&cappel-
lantes in inftrumento publico &c. omnia , &fingula exprimant
qu<e informam intendunt obiicere , vel perfonas &c. corporali
pr,eftito juramcnto, quodcredunt ea, qu<t ficexprimunt , ef-
fe vera &c. alioquin&c obiiciendi poteflatcmfibi noverintin-
terdi^am&c.quem lateexornant Ricc. in Prax.p.jr.^.cjp.jz
per tot. & Vener. in Exam. Epifc. libr. 4. cap. 4. de Elcff. num.
96. Proindeque eo ipfo, quodexadversononoltcnditur Ipe-
cialehocmandatum , cum hisindiviJualitatibusftipuIatum,
fiiperfluusvidciuromnislabor circarejeilionemprsEtenlarum 5
nullitatum .
Nec dicatur, fuffragariadhunc effetSum mandatum pro-
curac, ab antcccdenti Definitorio cnncelTum . Uitr.^ quod
enimiilud uiigeneraIe,nunqiiampotcft JefcrvireadciVcdum,
dcquoagitur,ex modoanim.idverlls. Ad fuperabundantiam
rcfpondcmus, didum mandatum cxpiraffe perconvcKatio- 6
ncm novi Capituli, & Conftitotionem fecundi Dcfinitorii ,
ut cxprefsedilponitur innortri.^ Rcrormationibus,^ Vcn.Scr-
voDei Inn.XI.c0nfirmatis.1T 6. Et in fimili,quod m.indatum
procurx, taiflum ab Epifcopo, cxpirct pcr hujus translationcm
ad aliam Eccicfi.im, probant Pahn. in diverfjur.ctmmglej].
j 5. n.$i.& Goiin.de Procur.p. i.f. 5. » ^o&feq.
Haec fufflccrcnt pro vidoria , & tamen , ut undiquc
elutcfcat candor, illibataque pcrmancat cxiitimatio , Pa-
iris Martini de Ixar, atque ab omnibus vindicctur ob|e- 7
E 4 i^is
64
Difceptat. Ecclefjafl. Dominici UrlajiE
^is validitas noftri Capituli , aggrediendofingulas exceptio-
res , exadvcrropropofuas.
Non refragatur prima , deduclaex fo, qucd non fuerit
proceffum per viam fcrutinii , {ed rnedante compomifTo,
qnod praeterditur efleconrra dirpofiticncm Sac. Concil. Trid.
/ejf.2j. ((e J?fg<J. c<rp.6.Quiacppofitio habeie forlan poffet
'Jocum , fieledtiolequuta fuifTet per fimplex conipromilTum,
8 fecusverodum in noftraeleftioneproceflum fuit per viam
compromiffi , fcrutinio mixti, quod licicc ficri poffe etiam
po(t Concilium advertuct Einbof.deJur.Eccicflib.i.cnp.xq.
»u>n-i4^.& I j6. Portcli.de Dub. ReguLverb- ElcSlio mtm.
10. Mirand. in Miin::aI.Prce!at.tci>j.i quefl.zi.art .T,^ &fcqq.
p Lezzan.in Sunjm.vcrb. Eleiiiointer Begularesnum.^^.Donat.
Rer. RcguLir. tcm.2. traSI.i.quecfl.x6. per tot.& Pignatel.
confult.1c9.per tot.tom.i ubi, quod Concil.Trid diff.fejf-
2S.de Regular.eap.6. non derogavit huic modoeligendi . -
Certius, quia ifte modus exprefse permittitur i» nojlris
Conflitut. par.^.c.i.quss ad ungucm fervardas effe fancivit
ic iJem Conc Trid.d.fejj.is- de Regul. cap.j in fine , ibi ; In
reliquisferventurflngulorum OrdinumConflitutiones ; Pro-
indequc etiamfi de jure hoc permifTum non efTec , fufficerec
in noftraeleftionefervatanielTeformam, per noftrasCon-
■ftitutionespraefcriptam. ut, probai Donat.RcguI.to.itraff.
.^.qu.i'6.num 9.
Minoris fubfiftentlas eftfecunda obie£liocirca Alternati-
vam , feuTurnum inter Hifpanos, &CrioIlos, in noltro
Capitulonon fervaiam ; Quia haEcalternativa in fadlo non
M oltenditur unquani executionidemandata,& proprerea illius
inobfervantia ron elt attendenda, Card. dt Luc.de Regul.
difci. num.i.&i.
Ufus hujulinodi praetenfse AiternativaE effet exadverso
concludenter probandus, uti fundamentum intentionis, &
tamen exhacparte ille mamfeiteexcluditur ex eo , quoj in
noftro Capituio nemo ex Hifpanis Reiigiofis intervenit,
jj qui fueric capax pallivse eleiilionis Provincialis . & quod
magiseft, necetiamhodie adeltaliquis ex diflis Hifpanis ,
C)iii fecontemptumpraEtendat, unde n.mis improprium vi-
detur, Ut contra propria commoda invcniantur aliqui cx
ipfisCrioIlis, qui hanc exceptionem promoveant , quando
pereledtionem Provincialis inperfonam P.Martini de Ixar
iequutam 5 ipficontinu^nc porteffionem paffiv^ clcftionis
Provincialis; Quodautemnon vitieturelcdio, quandonon
reclamantii, qui praetendunturcontcmpti , prohat Fignat.
fonfult.i.num-zytom.i.
Cacterum, quando etlam in noflro Capitulo adfuiftcnt
aliqui ex Hifpanis , quod ufque adhuc exad verso non juflifi-
catur, adhuceledtioineorum perfona validefequi non po-
lerat; Eleftio enim coariftata ad paucos eligibiles ell ipfo
13 jurenulla, utadvertunc PorteII.de Dub. regular.V.Ele^Iio
num.4 Lezzan. qu<ffl.Regul . part .1. cap.\s.num.zi . Barbof.
v«t. dec.isnum.6 ^.&feq- Sigifmund. a Bonon.de Elcff. dub.
<,t.Caflellin.codemtrafi.cap.\.nu.'].& Card dcLuc deCanon.
difc.i.num.iXi2'\3i in his cafibus magis obligat lex divina,
prohibens eligcre indignum , quam lex pofitiva , hiuitans
eledionem ad certum genus perlonarum , ut coufidcrat Paf-
ferin de Elcflcap i.num.\z «^^48. ubi dereltridioncadquiii-
que Reiigioibs , & rctiert iia refoluium h S. C. C.
Et in noftris terminis obfervat Rodriquez qutefl. regul.tom.
3 ^«rf-yy.ji.^r/. I i-ul)i rctl-rt irritationem trium elettionum
?4 obpaucitatcmeligcndorum , quem , in lerminis alternati-
vac inter Criollos, &Hifpanos, rcfert ,& fequitur6"o/orz.
deJur.Ind.Iib-7, c.7p.i6.n.\ci (■;feq.
Aique in finiili cafu , fraiernizzanre cum nofiro , hoc
eft refpeitu P. Franciici Montani Criolli , eledti Provincia-
hs imincdiatdanteP. Mattinumdelxar , refolvit hiPcS. C,
I 5 ;» aiia J^iten Confirmattonis cicHtonis ar.no 1 6i/c. Ponentc
Card.Carpineo , in qua negii.da fuitdicta Alicrnativa , cx
codcm dcfcdu non probaiac cxiltentix Hifpanorum eligi-
bilium.
Nullius dcmum rclcvantiae cft altcra iniilitasCapituii ,
qusrdcduciturex co, quod in illo intervcncrint Lairi cx au-
ihoritaie Fagnan. incap. Quifquis num.<\o.dc Elcfi. Cum
enimdidi LaiCiadfuermt , nimad eligcndum , dd ad prote-
pendum Elcdorcs «i periculofisfadtionihus , iiccnon adin-
vigil.indum, ut elcttio canonicc perageretur, illorum in-
tervcntu.s in nihilo validitaicm Capituli turbavit , juxta
thcoricam Bald.in c.ip Mcffana7 crf.Soivc de Elcfi. ibi .• Ad-
}6 dttamen , quod Inct Laici non pojfml intcrcflcad cligendum,
poffunt lamcn ejfe ad proicgcndum : quam , aniiquioribus
addudlis, (cquuntur iylvrfl.in Summ. veyb.Elctlio I nuw.r.
Cucci). Jnflit.marallib.^.tit.dc EleH. numi 1 l.Sigijmund. <i
Poncn.declc£i.dub.i'j.numjilt.l'itfjcrin.evdcmtraH.cap,ionu
19. Rbenat.C oppin.de Sacr.PoIit. lib.' .tit.\.ni'.m.-].<if li.qaj
teftatur depraxi GermaniaE,& Gallia;, &aliarumProvin-
ciarum .,Bertachin deEpifcop.Iib.i.par.i.qv.afl.i. J.Hum.6^.
Nep.a Monte Alban.de Exccption.cofitraeicfiPresiator.art.j.
77t.m.:..Pignatei.confult.xi nu2n.6.tem.^.&Donat.Rer. Regu/, 17
par.2.tra8.4qu<eft.6.num.i.\\)'\ : Do8orcs ccmmuniterdicanty
qv.od iiiterditm Laici , &preecipue Principcs .propacefervan-
da , admittantur , ut Eleiiores ab Opprcjforibus lueantv.r ;
Cum qui bus poft hacc fcripta procefTi c Rota in dec.%6.a nu.it).
cor. Anfald. quse in hac materia eft magiftralis .
Non applicatur authoritas Fagnan. ubifupra nu. 1 6. Quia
exprelse loquitur in cafu abufus iscularis Poreftatis, qui
longediftat^ noftro, in quoLaicorum afllftentia tuic unica
caufaquietisReligioforum , &canonicaE eledtionis, ut te-
ftantur omnes Religiofi in publico inftrumento noftrae ele-
ftionis, ibi : Efi/uta quefla funzione , ufcirono &c.gi'aitri 18
Cavalieri, cheper lapace , econcordiaajfiflerono: & infra ;
Vfcirono &c. d Sig.Govrnatore, & aitri Cavalieri , che ajfifle-
rono&c perlapace , unione , econcordia, conches'eranoce-
lebrate , chefufeftegiata confuoni di campane di tutte ie Chie-
fc, egiubilouniverfale; Adhocenim, ut in hiscafibusele-
diodicaturfada perabufum, requiritur , quod Laici , non
probonopacis,fedauthoritativeintervenianr ,ur beneprol>ac
Pignatel. confult. \ . num.z verfDicitur autem tom.6. & meliis
Rot cor .Anfald.d dec.S6.a n,\S.
Exhisigitur, fpcdatoetiam fummo Jurisrigore, locus
effe videtur petitas confirmationi ; Caeteriim quando circa
iuris apicesaliqua fuperefrec dubietas , adhuc illamfpera-
inus ex inconcufTa, & laudabili praxi hujus S.Cong. quf poft- 19
poficis fubtilitatibus, femper coniuevic pro confirmatione
refpondere , fanando defcftus, fiqui adfunc , quando ele-
itiocelebrata nonfuit perminas,fordes,autmachinationcs,
illiufque nullitas non provenit ex culpa inexcufnbili, adeour,
lam in Eligencibus , quam in Eledomala fides nondignof-
catur , atque eorum , qua: geita funt , retradatio, fcandalum,
velgraveprasjudicium parerepoceft ; Exalia veropartecon- 20
currunt optimz qualitates Eledi ut tellatur Card. de Luc. de
Regui difc.\\ »K.i ^. ubi ».'(.14. quod haecefldifferentia inier
coufirmationem petiram a Generalibus Rcligionis, & ab hac
Sac. Congr. quod primus illam concedit ibIummod6 incafu
dubio, haec verbSac Congr. (blet ilhmconcedere, etiamfi
nullitaslJtomnindcl.Tra , &indubitata, & difc; ^, nu-e^ 6c 21
pr'\iisdifc.T,.per torcodtit. ubi refert ita pradicatum ab hac S.
Cong.de anno 16 "o. non obltante , quod non effct fervaius
o.doturnarius, fcu akernativaein eledionc GcncralesCa-
maldulenfium.
In cadem Caufa.
COntracledionem P. Martini de Ixar inProvincialcm
Qiiiten. tres oppofiiae fuerunc nullitates. 1. Scilicec,
quod non fueritproccffumpervia»! fcruiiniifccreti.il. Qood 23,
neglcda fuerit Aitcrnativa interCrioIios,& Hifpanos; III.
Demum, quia inadii eledionis interfuerint Laici; Licct
aurcm contraomnes didasnullitates validas propofuerimus
reiponfiones.
Contra primam fcilicct, quia fuit procefTum pcr fcruti-
r>ium, compromifTomixtum, quod fi.fficerc, llcitt;q;ficri
Pofre,etiampoft Conc Trid. adveriuntor.j/i/tt/T-r^/i/w.S. i;
Contra fecundam, quod eadem alternativa intcrCrioI-
los, & Hilpanosnunquam in noftra Proviiicia ("ervata fuit ,
fignantcr autem in immcdiate aiuecedcnti provincialatu
nulla deea habitafuit ratio, proindcque illius inoblcrvan- 14
tia nullamcaufarc potuir nullitatcm, ut in teiminisprobat
Cird. de Luc. de Rcgui.difc.^.num. \.<S 2. Optinia aucem
ratione iiegleda fuit , quia fcilicct nonadcrant Hilpani cli-
gibilcsin numerofiifliicicnti , quo cafu nulla habenda cftra-
tiofimilisalternativa- , ut probant citati fupra mim.\\.ic
in noftris pra-cifis terminis altcrnativf intcr Criollos , & 2J
Hifpanos jo/orz dc J ur. Ind.iib.}c. 16 n. 101 &fcq.
Coiura lerriam ilcrilque , quod intcrvcntus Laicorum
non luit authoritaiviis , fcd pro bonop.icis, quod licitc fie-
ripoireproS.irc cita:i f.pra num 17. Proindcquc hoc c.i'ii,
ccn.irc difpn|i(jt.|icm racrorum t.monum, intcrdiccntium
Laicorum intcrvcntuin in C".ipitul s , & elcdioncm cuin
corurden^alTillcntia cclebratam validam cfTc , ultra (upia
addudos, admittit ipicmet Fagnan.in cap. Qiii{quis nui».
16 dcElcfiion.
Placuit nihiloininus hulc Sac Congr. folita maturitatc
proccdcnti , rclcribcre ; Cum Sanflijfimo pro fanattonc ,
quod rcfcriptum Oppofitoribus favorabile , urpoc^ ca- :6
noni-
Tom.HI. Parsl. Difceptatio XHl
6s
flonizans aliquas ex prartenfis nullitatibus , ad quas tollen-
das fanationem injunxit, nonfuit, ut parerac, admiffum,
fcdacriter impugnata fanatio, itautSaniSifs Dom. Noft.
illiusconceffionemiterataedifcufTioniremiferitrevidendam;
Undc iterum quoque pro favorabili refolutioneinltantiam
humillimereplicamns .
Non enim exadverfo impugnantur perfonales quaiitatcs
Provincialis P.Ixar , quae niodo emicant in regimine Epifco-
palisEccIefiaeSS.Conceptionis Indiarum , &dequibuste-
ftis omniexceptionemajor eftP. Generaiis, Miniifquene-
17 gari poteft, rem ampliiis non efle integram, ex quo fere
per integrum trienniumfuum Provincialatumpacifice, &
nemine reclamante laudabilit^r exercuit, tam inadmini-
ftrationetemporalium, qu^minconcernentibusfpirituaiia ,
ineleftionefcilicetParocfiorum, Priorum, Confefforum ,
&fimilium Miniftrorum, aquibus innumeraadminiftrata,
&colIatafuerunt Sacramenta; Quibus ftantibusfaltem !o-
cuseflevideturfanationi , quas abhacSacr. Congreg. nun-
quam dencgatur , quando cum optimis qualitatibus elefti
concurritexercitiumProvincialaius, utadvertunt Pajfcrin.
28 de Eleli.cap.li,. num.i6-].ir} fine Peyriu. inFormular.lit.C.
cap.l^-mm.y iufin.&Card.cie Luc.de Regul.difa. numgs-
&difc.r.num 2. & difc. li. num. 5 &difc. ii- num.li.'if difc.si.
numn. &deCanon.d!f.iT.nuiH.i.& i. ubide praxiakcrius
Congregationis Confillorialis .
Ali^s intolerabilia refultarent inconvenientia , &abfur-
da, quia omnes Definitores, coeteriquePriores, & Offi-
ciales, canonice, & per fecreta (uftVagia ele(fti, cum eo-
rum perpetuanota, abfqueullopropriodemerito, exabru-
29 ptoaDignitatibus, & OfficiisReIigionisdejicerentur,cum
inftantanea deftrutlione omnium aduum , ab eifdem uti De-
finitoribus geftorum , quod non videtur permittendum .
Fortii^Sj quia ex denegatione fanationis, &perconfe-
quens ex nuliitate eledlionum noftri Capituli alia, & qut-
dem nimis clara nullitasrefulrarec omniumgeftoruminfe-
quentiCapituIo, modoin Indiiscelebrato, quodjuxt^Re-
30 ligionis Conftitutinnescompofitum fuitpromajori parteex
Officialibus, eledtis inanteeedenti Capitulo; Hujufmodi
autem inconvenientiatantiaeftimari folent afupremisTri-
bunalibus, ut ad illaevitandaomnem capiantbenignam ,
& aEquitativam intelligentiam , etiamfi Apoftolicae fanftio-
nes literaliter refiftere videantur, ut videreeltinrfff/.^ir.
jium.z. &decif.ji^.num.i$.& feqq.parr.iB.recent.& inea-
dem Caufa in Romana Tefiamenti i 8. M.irtii id-ji. ^. Et ad-
jecerunt cor. Card.Taya ; Inquibusdecilionibusadcvitan-
dam ftragem Inftrumentorum admilTum fuit provalidote-
ftamentum, rogatum a JuveneOfficiinon maciicularo, 6"
31 in RomanaRedditionisRationls ij. Novembris t6S.^.§. Non
obflat cor.Card.Caccia, ubi refponfum fuit prolnventario,
bonafidecontra Jurisdifpofitionem , & fecundumconfuetu-
dincm faQo, ne exdeclarationc illiusnullitatis Urbisim-
plereturlitibus.
Multo igitur magis aequitativtim hoc remedium fpera-
mus ab hac Sacr. Congregat. accedente triplici fortioricir-
cumftantia.
I. Scilic^t, quod nonagitur inpraefentidc everfione, &
deftrudlione rerum temporalium tantClm , fed & fpiritua-
lium , hoceftdediflToIutioneinnumerorum matrimoniorum,
31 deirritationeomniumprofeftionum, innoftraQuitenfi Pro-
vincia ferd per integrum trienniumemiftarum, &deinva-
lidandisfereinfinitisaliisSacramentis, perMiniftros^ Pro-
vincialieleftos adminiftratis; Proindeque denegatiofana-
tionis importaret totalem everfionem fpiritualium funda-
mentorum , tanto zelo emeriti Provincialis in Quito per
triennium jadorum necnon impleret eandem Provinciam
infinitisfcrupu/is.
II. Circumftantiadefumiturcxbonafide, quaeademSa-
cramenta adminiftrata , & recepta fuerunt , & prodftlones
cmiflTae, cxquoncdum nullus P-.eIigiofus in aftuclcdlionis ,
33 necpoftca redamavit, fed potiiiseledio noftri Provincialis
fuit unanimi omninm confcnfu rccepta , & recognita ab ip-
filmcc Oppofitoriiius. Quidquid autem dicendum cflTet re-
fpcaugeftorummalafidc, ccrtnmcft, quodomnis legnlis ,
& prudcniial-s rigor ceff;irc dcbct in noftra hypoihefi , 'in qua
denullitatcelciilionis, & perconfcqucnsoniniumgeftorum
34 Frovincialatus temporc didum fuitinfine Ofncii^ & qui-
dcm , nec etiain pcromncs , fcu pcr majorcm partcm lN.cIi-
p,iofor-.i , tcinfimilibusicrmini^jaftuum, h.-ibentium im-
pliritum '>?tum validiiatis, quod fcmpcr inclinandiun fit
pro il! 111.1)1 fubfiftentia pluricsfirmavit Rc/<» , &figii3nter
in d^ctf.^^ y. fium.9.par 1 j. rec. & in Rom. Cenfus i 7. Fcbr.
1686. $. Sedomnis Cuf. Card. Ca.ci.i .
Crefcit vis hujus circumftantiae ex eo, quod hujufr.odi bo-
na fides non fuit deftituta probabili , & verifimili fundamen-
to , diftoram Authorum, fupraallegatorum , exquorece-
ptumeft, quodad bonamfidem inducendamfufficitdiduin.
unius Doflgris, ut plurics firmavit Rct.t^ fignanter apud
Urccol. deTranfa& decif%z.num.\ & coram Bich.decifi^Q. jj
num.\ii^.<:f \^.&cor. Otthob^dectfzs- num.x ^.Csrfeq.
Pro cercia circumftancia aftTftit qualicas hujus fopremi
Confeffus , qui cura non fit adftriftus intra legum cancellos ,
fed more Principis foleat refcribcre, cxpcricntia tefte, &
id obfervante Card. de Luc dt Alien. difc. 1 9. numi). & in Re- 36
lat. Rom. Cur.difci^.numer.z. Sanationem concederefolec
ctiamincafibusnuIlitatiscIaraE , & innegabilis , utadvertit
idemCard.de Luc.de Regul.difc^ i.num 1 j.6" 14. ubi,quod
hasc eft differentia inter confirmationem, pctitamaGenc-
ralibus Religionum, &abhac Sacr. Congreg quodfciliccc
primi illamconcederepoffuntfolumincafudubio, hascau-
tem Sac. Congreg. illamconcedere poceft , &foIecetiamfi
nullitasfitomnino clara , &indubitata.
Nec obftat Fagnan. in cap. Quifquis num.7,0. & jeqq.de
E/^?^?. Ibienimnilaliud firmat , quameleitionemin fuoca-
fu fuifle nuUam ob laicae Poteftatis abufum , nullumque ver-
bum facitdefanacione, dequahodicprincipaliter agimus ;
Stantautembenefimul, quodaliquaelcfliofit nulla, quod- 37
quead evitandaintolerabilia inconvenientia veniat fanan-
da, utdefepatet, imo fanatio per ncceffe fupponit nulli-
tatem eleftionis, quia alias illa confirmaretur , non fana-
retur .
Minufque pro denegacione fanationis urgct quod noftra
elciSio laboret vitio cujpofo, feuadu peccaminofo contra
Concil. Triden. & Conftit.fanil. mem. Innoc. XI Separan-
do enim diftas ConciliareiTi , & Innocentianam Conftitutio- j8
nesab s6tibuspeccaminofis , dicimus, quod hujufmodi de-
feiSusincinnem cafumdicerentur folum provenireaforma- .,
litatibus, feu difpofitionibus Juris, inquibus cafibus fem-
perconcedi fdet lanatio, ut advertit Card.de Luc.de Re-
gul.dec.s^i.num.^. Adus veropcccaminofi ad hunc cffcdum
dicuntur folum illi , qui lefpiciunt captationes Votorum pcr
illicitas , & fimoniacas paftiones , necnon perfonalia de- 39
merita Elefti juxta Text. literalem-.ncap.SupereodeEleff.
quae ncc pcr umbram verificantur in noftrocafu \ Itaot con-
trarius Defenfor folita in^enuitateinpratteritis admtfrrit »
praefenicm controverfiam effc cum elcilione, non autem
cum perfona P. Ixar.
Hasc omnia didta fintad fatisriciendnm objeftis, exad-
foetiam minus legitime promotis; Ccercriim cnixe roga-
musadvertere, quodpraEfcnsconcrovcrfiaagiratarqnidcm
fub mcndicato nomine noftras Quitenfis Provincias , led con-
tra voluncacem omnium illorum, ad quos fpeftat; Quod
evidcnter deducitur ex fola lcitura mandati procurz, ad
impugnandam noftrr.meledionemexadvefo exhibiti, quod 40
eft generaliffimum, in eoqac, ncdum non individuantur
nullitates, contra illam objiciendas, ut effet indifpenfabiliter
neceffarium , fed quod magis eft nccetiam habetur aliqua
mentio elcftionis Provincialis, anteafequuta; , quandoad
hunccffeitum habemusrcvrttwexprcffum in Generali Con
cilio. Lugdunen.a GiCgorioX.editum, ac rcgiih-atum ;•/
cap. Utcircade EleH. in 6. fpccialc procura mandatum in his
cafibusrequircnrcm , qucm fcquuntur ,Sc exornam Fener. i»
Exam. Epifc.lib.n.cap.^.de Eleff. num.^6. 6f RiccinPrax. 4I
par.4. cap 51 pertot.\ih\, qu6d Procurator fine hujufmodi
fpeciali raandato non fit audiendus, & Coccin. decif. lozi.
num.\. & decif.icSo. num.^o.& feq.
Qiiibus additur, quod impugnatiofanationis dircftccp-
ponitur intcntioni ipibrummct Rcligioforum, quorum no-
inine pracfens promovctur oppofitio, coquia in todemgc-
rtr.iliflimo mni.Jato procura; interalios leguntur fubicripti
e;;.im , P. Bonavcntura dc Cardencs , P. Francifcus de
Carrcrcs, & P. HlafiusGucxara , quiclcdi fucrunt Defi-
nitorcs in noftro Capitulo . Nulla igitur verifimilitudine
poffumusaffiruurc, cofdem Rcligiofosin diftogcicraliffi- 41
ino mandato dcdiffe facuhatem impugnandi fanationcm
nullitatum propriarum cliiftionum in Dcfinitores, quanJo
irdubitati Juriscft, quamcumqucampliffimam facultatem , 4 J
Profiiratoii tr.iditam, nunquam rctorqucri in pryiudicium
Principnlis, ut late probat Golinde Procurat.par.i.Cap.^.
niim i.&feq.
Congreg.Tt. Epifcop. & Rcg. Ponente Cardin. Nigrono
dici^. Aprilis if^^.refcripfit : Cum SS.prof.maSie^eCepl-
tuii ^ ctiriomnibus inde fequytis; Rcproiv-ifiia vcro Caul»
pcr Cnrdin. Matcfcottum , abfcric dicT. Cardin. Nigro- 44
ro, dic 21. Aucufti cjufdem anni 693. rcfcripfit .• Cum
SS.pr»
66
Difceptat. Ecclefiafl;. Dominici Urfayx,
SS. pro fanatioae C apituU anno 1689. inomnibus, prater-
quam quoad affertas alienationes ^faBas a P. Ixar , ^praro'
gativast &honor(Sy refultamesexeleilionibitsy fequutisin
todeHi Capitulo .
XIV.
Leyrif
'1i
DISCEPTATIO
ien, Ele6lionis.
V ^ o
P, Emanuele Vellofo Ordinis Pr^fdicatoruni ,
C V M
P. Emanuele ab Afccnfione .
ARGUMENTUM,
Lle^io , faBa in ahfentia Trafidentis , quando valida ^■^'Jf^'^fZ\aJ!'f!i
fit y & an , inflante tempore ele£lionis , fnflineatur ^ .-—-"-. .r.»,.^
privatio Focalium. ^dventa die ele£iionis , an , &
quando expe£iari debeat ultima hora ejufdem diei ,
vel fieri poffit de mane diei iiitimatx .
mm.^i i-]-&feqq,& conJil--]i. num.i^. Card. de Lue.de Canon.
difc.z^num.z.
Et in individualibus terminis eleftionisin noflroOrdine
Praedicatorum refolvit haec Sacr, Congreg. anno 1654. tefte
Nicol. in Flofcul. verbo Ele8io num.ij . & in Infiit. Canon. Ub.
X.tit.d.deEleH. num.ii.
Atque habemus noftras Conftitutiones, id exprefse de-
mandantes in diftinB.z. Textu i.ubi Fcnt.in- in Comm. nu-
mer.^.fol.io-j. quasConftituciones in hiscafibusprolege fer-
vandasefteftatuit ConciLTride^t.fefJ.z^. de 't\egul.cap.-}.in
fi»e, ibi; lnreliquisferventurJinguloiumOrdinumConfli-
tutiones: & fancivit Clem Ylli. inton flit .60. ^.zi.\b\ :
In Superiorum , (:t Officialium omniuoi Ele^ionibus , forma
prafcripta a Sacr.Concil.Trident. & Ordinis Confiit. invio-
labiliter fervetur , utadverttt Barbof. Vot.dec.\o(>. num.6.
Sed noftra elecliodicuurfaftaabomnibus, quia renuen-
tesvotare, innullahabentur confideratione Gonzal.in cap.
Ecclefia veftra 57. »«»».5 de EleH.FermoJin. adRubric.de
EleSion. quceft.i. num.97 Barbof.Vot. decf.io6.num.iii.
Murg. adConftit. Benediilin.conflit 6. num.C()S.(tffeqq. Car-
dm.de Luc.de Regul.difcsi. num.ii.& Rot.dec.$^i.num.i.
Cor. Merlin. & in Ratisbonen.Canonicatus i J. Martii 1684.
PRaevia infirmatione Sententiae P. Generalis , confii-
manda videtureleftioP. Vellofii , cujus validitas late
probaturinFatlo, &Summario, iJIaqueadmifTa , confir-
matio nunquam foletdenegari, utadvertunt Lofffr.^/eRf
benef.lib.iquieft.i-j.num.z.Ricc.in Praxipart 4. rcfolut.s
Et in praecifisterminisfimilis fcifl"ura? Patrum noftri Or-
dinis inaiiaeleftioneProvincialis, cum fcandaloiaquoque
rebellione Prioris illius Conventus, ubi deftinaia erat ele-
Oio, &convocatum Capltulum Cardde Luc.de Regular.
difcti. num.i.&pertot.uhi , quodab hac Sacr.Congregat.
approbata fuit eleftio, a majori parte perada, reprobata
aiia, a minoriconclufa .
Quantitati Votorum P. Vellofii , junQa eft etiam illorum
quaiitas, dumex ig.Prioribus, qui in totum conftituuntur
in noftra Provincia, fexdecim numerantur prohacparte ,
quorumVota, utpote fecum trahentia obedientiam Subdi-
I?
I4
'S
numi.&feqq. Adden.adPumpbil.decif.}i-j.num.9. & Roia [orum totidem Conventuum , ad effedtum dequoagitur ,
ponderofiora dicuntur, & in maxima confiderat. habenda
iunt, junftisetiamqualitatibusMagifterii , Provincialatas
cum laudeexpleti, & fimilibusrefpeflu allorum Vocalium
ufque ad num.iS. itaijt pars nedum d icatur major , fed & fa-
iiior, & per confequens praeferenda, Menoch. conf.^6.nu-
merii. 6" 16. Adden. ad Buratt.decif.sil- num-io.Donat.
Rer. Regul. tom.z. trcicl.i- de Loco ekHion.qu<eft g.pertot.
Caftellin deElcB. cap.^.a num.n^.& Rot.cor.Cerr. dec.i6.
«»«»».32. ubi, quod majoritas, &fanioriras, nediamcoa-
lefcic ex numero , fed ex meritis , & dignitatibus Eli-
gentium.
Nec pro minuendo numcroEleftorum noftri Provincia-
cor. Ludovif decif.i^o. num.xz. <b rnrec. decif.^6-j num.i
3, ©■ i- part.i6. Et interminisalterius eleflionisProvincialis
Auguftinianorum , revocando contrariam Sentenciam il-
Iius P. Generalis , refpondit haec Sac. Congreg. in Portugal-
lien. EleSionis 2J. Jan. & 24. Aptilis legj.adrelationem
Card.de Carpineo.
2 Infirmationem fiquidem meretur Sententia P. Generalis ;
Tumquia lataabfque Jurifdiftione, poftquam fcilicdt legi-
timead Nuncium appellatum fuerat , qui appellationi defe-
rcndo, manusjamiupereleftionis negotio appofuerat , in-
ter alia deputando ex officio alium Provincialem , donec per
fuamfententiam validitatemeleflionisftabiliret, ipetText.
exprelfum in cap. Poftquam deEleil. in 6. quemfequuntur lisadducanturdeclarationesincapacitatisquatuor Priorum ,
^ Paffer. de Elefl. cap.-^^. num.6i^. & ■js.&Caftellin.eodem &duorum Praedicatorum generalium, aprivato, & faaio-
traii.cap.i/i.num.^i.& PelliZZar.inManual.Regular.traB. narioCongrefTu quinque Magiftroiumin vigilia dieiclcdio-
^.cap.i.num.^^. nisemilfsE, Ultra quod enim frivolae , & infubfifteiites
•5 TCimquialafa fuit, nonperfcrutatisqualitatibusElcdi , oftendunturinfaQocaufachujufmodiexclufionis.
ncc examinatisoppofitionibus contra eleflionem, im6nec Relpond. i. quod fimilesprivationes obatfertasinhabili-
audito fpeciall Procuratorc, adUrbem trani"mifl"opro im- tatesde Jurefieri nequeunt, inftantetemporeeledionis, &
pugnanda difta confirmatione, eidem compctentcm afti- laiClaE non attenduntur , fed relinquuntur difcutiendae ad
gnandoterminumadprobandam nullitatemclcdionis, pro- congruentius tempus poft elcftionem , utadvertunt Cofow.
uthfComnianece(fari6requirunturad validitatemconfirma- controv.lib ^.de Rcligiof.controv.^. numer.t^^. Lavor. var.
6 tionis, Gonzal. incap. Poftquam num.ij. de Eleff. ubi , quod lucubr. cap.iy. de EleSion. num.5. Barbof. vot. decif^-j. nu-
aii^s ncdiim confirmatio eft nulla , fed Corfirmator poteft mer.iSi. & Card. de Luc de Canon.difc.zj.num.i^ dTde
puniTifFermofin.in Rubtic.de Eleil.num.j.fol.mlhigj. Ld-
vor.var. Lucubr. cap.i S-num.SJ.Donat. Rer. Regul part.j.
trall.'! ^uieft.S- Cafiellin.de Elcilion. cap.i^. nu»i.6. ubi ,
7 quod ad hasfcrutinationesde Juretcnetur Confirm.insetiam
nemineinftantc Peyrin.in Formular. lit.C cap.\S numcr.7,.
Pajfertn.de Eleilcap. II. numjS.iif Samucl. eodcm tdiflat.
conarov.i.num.\6.jol. mthi 11$. ubi, quodhoc proccdit licct
nihil Ele<Cloobjiciaiur .
Tumquiacft confirmatoria clcflionisP.ab Afcenfione ,
quae fuit faita iminori partc Vocalium , & annull.-iiiva il-
8 lius, fatlz in pcrfonam P. Vcllofii, quatutpotc fail.i a ma-
jori partcomni Jurccratconfirmanda ; Ex ^i.fiquiJcmVo
\€
I7
18
Regul. dijc. 1 1 . Hum. y .
Cumqua juris difpofitione concordant noftrac Conftitu-
t\or\c%\n diflmil .1. cap .7,. Text.-j. ibique Fontan. inComm &
tedaiut Fermofin.inRubric.de Elc^Lquieft.t. mtm.^-j fol.9.
& ultimo loco refpcdhi noftrrt Provinciae idem lancivit P.
Gcncrali."; Rorcabertidc.inno i6~t.'ih'\:Deca:teroauiem nul-
his , fcu M.igifler ,feuPriorfcu P ra:dicatorgencra/ij quicum-
(]ue , /'«/ offkii , vcl gradus pacificagaudens poffcjfionc ypojfit in-
flante elcilione piivarivoce ^fcd^ofi cleBionemcauf,e ipforum
examinabuntur •
Proii.dcqut' fententia dit^orum quinquc Magiftrorum con-
tracxprcffnm difpofitioncni Juris, & Conftitutiones Qrdi-
calibus i8.fufffai;atifucrunt cidcm P. Vcllofo, rcliquisjj. nisfuit ipfo Jure nulla , & \\V]u[\a\ Rot.dccif.<ii.anum.\l
poft rcplirat..s inft.inti.ns rcnucntibus vot.irc ; Pioindcquc par.i^.rec ubiquod (iinilcs rcntcntiapfunt talitcrinjuftac , ut
noftradcQio, ncdiim fafladiciiuri majori partc Capitula- nccctiam ilcbcant pcr contrariam rcvocari .
lium, quod fufficcrct, ctiamfi cxccffuscffct in uno Voto , Jl: Rcfpondcmus, quod ciim iidcm Priores, & Prardi-
9 mptohaDtj-lbb.incap.Pofiulafiltnum.i^.de Concefs Pra;b. catorcs!;cncralcsrepcrircntur in pacifica poffcdioncs Priora-
Felln. in cap Cimi omnes num.^l. de Confilt. Samuel de EleiJ. tuum, & Juris votandi , non potcrant cx abrupto fua voce
traii.l difp.^. controv.\c.Hum.^.&6. Mcgal inPromptuar. privari, ur .idvcrtunt ^.ir/'o/". fof. ^^^//^47.;;«"» 101 Paffe-
Theologic.par.iverb.Elcfiiofub num.-j. Mirand.ln Manu.il- rin.de Elell. captt,. num.-}6. CbT cap.l''. num () cr Rot.de-
Prtelat.par.i.qu.efl z^ait.i-j De Angcl. dePatron. fufl rag. cif.\6-jo. numer.j. coramCoccln.6cdctcttr\\r\3\\t pronoftra
opufc.i. num.\o. (:f feijq.poft trai7.de Impcnf in rcb dotahi'. Provincia Patcr Gcncralis Roccabcrti , juxta vcrba fu-
Gabt^el.dSaniloViceniiodcRemed ignor.difput.ult.dubib- pra relata.
III. Rcfpon-
I
Tom.lIL Parsl. Difceptatio XIV.
III. Refpondemus > quod inomnem cafum hujufmodi af-
2j feftatum , partiale , & faiflionarium judicatum quinque
Magiftrorum , revocatum deindefuit^toto ConfefTu, Je-
gitioie congregato , ficque in nulla conCderatione haben-
dum eRRot. coram Pampb.iiecif-il'j.nur».^. &coramBich.
{lecif40S.tJum.i4.
,§ Attento prscipue, quod provocatio ad didum Confef-
fumexprefse permittitur in Reformationibus P. Get.eralis
deMarinisanni i666.ibi : Salvojure^ quogravatus intali
judicio pojfit modefle appellare ad plenlorem Confeujfum to-
tius Capituli: & P. Generalis Rocaberty anni 1671. Siquis
37 intaliConJiliOy feujadiciofegravatumfenferit, pojfit nthi-
lomittus modefie appellate ad pleniorem Confeujfum totius
CapituU .
58 MinusobftatabfentiaPraefidentis^loco e/eftionis, quia
cum illa procefferic ^fua mera voluntate , in eaque ade6
obftinatepermanferit, utilliusduritiem emolircnon potue-
rint humillimae, &ierreplicatae preces majoris, &fanio-
ris partis Vocalium, ea abfentia non obftante, valide ad
- eleftionem deveniri potuit per Text. in cap.i.de Suppl. neghg.
Pr<rlat. \hi: Statulmuspr^terea , utJiEpifccpus tertiocum
humilitate , tf devotione , Jicut convenit , requifitus , fubfli-
29 tutos Abbates veftros benedicereforte renuerit , eifdem Abba-
tibus hceat proprios Monacbos benedicere , &aiia, qua ad
officium hujufmodi pertinent exercere , Aonec ipfi Epifcopi
fuam duritiem recogitent ^ & Abbates benedicere non recu-
fent : Cujus difpoiitionem haberequoque Jocum in recufa-
ao tionePraefidentisinterminis advetiunt Samuel deEleBion.
trail.i.contr.\. concluj.^. num.S.& Murga ad Conjitt. Bene-
31 diB. conft.6. Alex.IV. num.S^i. ubi , quod cum utrobique ap-
plicetur ratioduritiei, in uiroquecafu applicari debethujus
Textusdifpofitio.
Ali^seCfet inarbitrioPraefidentiseledliiones differre , vel
centra bonum Religionis toialiter impedire, quod noneft
jj permittendum, rationibus, addndtis a Peyr. dePrivi/eg-
Regul.tom.i-Cap q.num.is.'ib\ : Sedponecafum , quodifte
ViCarius generalls per malitiam fe abjentet a Capitulo , '^
idem dicfiGeneralis fe abfentet a Capitulogenerali , & Pro-
vincialis a CapituloproVinciaU , quis prcefidehit &c. Reffon-
deo, qaodtunc celebrare Capitulumpertinebit adalios Capi-
tulares , 6" cap. 1 j. num 1 2. Bubal. en la efpoficion de la Regla
ijj de San AuguJlinpart.i.quceJi.zQ.num.^l. ib\ : Peroencafo,
que el P. General defpues de auer convocado alos Diffinidores
para bazer alguna eleccion , llegadoeltiempo parabazeilo ,
34 maliciofamente dilatajfe la ekccion , podrian !os Dijfintdores
requifirle , y aun crapel/erle a quejuntajfe Capitulo, y de no
lo hazer podrian juntarfe ios Diffi-Hdores , y proceder enia
elcccion: Samuel.de E/ed traB.\. difp.z.contr.^. conc/uf.iz.
^5 /o/.4i.ubi, quod ita difpofitum rcpericur in Gomiriisgene-
raiibusOrdinis Prjedicatorum , habitis inUrbeanno 1501.
&Parifiis \6\i.Roderic.queeft.Regu/.tom.i. queeft.^i.artic.
ad ^.dubium Cafte/iin. de Ele^i.Cap.i$.a num.2\.& Murga
36 adConftit- BenediH.conftitut.6. ^iex.IV. num.6^o.& fequen.
/0/.174. loquens interminisPraefidentisnoftri OrdinisPrae-
dicatorum.
Indeque manant duf receptiffimae conclufiones in hac ma»
teria I.Quodafllftentia PraefidentisinCapitulis, fuppofita
illorum legitima convocatione, non eft defubftantia, de
37 qua Innoc. in cap. Cum non ignores num.i. de Prab. Fagna».
in caf. Quia propternu.-]Z. ae E/eB. Samueipariter de Ele8.
trad.l. difput.z.contr.^.conc/ufi foi.^z. Camii. in DireBor.
Ordin. Preedicat. par.z. cap. ^ ■ num zi.infine, Murga adCon-
ftit. RenediB. conftit.6. A!ex.IV.num.(i4i.foi.\j6. Pajferia.de
Eiefi. cap.\4.num.6.inprinc & Mcgaiavar.refo!.K)S.nu ^,
11- Vero, quod votum Prarfidentis eft ejuldem proifus
pohderiscumquolibetaliocujuslibet Vocalis, dcqua Repif^
35 tentes communiter in cap. Pofiulafiis de Conccjf. prtec fi-
gnanter Imoi. nuin. 1 5. verf J^uod t.vncn Anch.-ir. /lum.i). verf.
Contrariumloan.Andr.num.zo. i; Abb.num.l^ Rebuf.conf.
60. Kum.ii. Fcder. d: Sen. confi-a num.j. Card.de Lucade
BeneJ. difc.\o.num^. Addcn ad Conftit. BcvcdtB. Confiit.6.
59 Aiex.IV.Inb num.e^ 1 . ibi : Prccfes Capituii in negotioeiefiio-
nis niifii plus hjbet; fubiata Pra-fidentia , quam reliqui :
Ror. cor. Sur.it rfffi/.go^. «1.7W.7. ibique Adden. ««OT.17.Cir
cor. Cocin.decif.i^n.anum.6.<:f num I4.
40 Adh:vfio iiitur Praefidcntis minori parti in noftro cafu
nuIlumcide.r.adJiditpondus, praetcr fuum Votum, &tali
adhapfionc non obftantc , major pars abfque Prrfidenie prs-
ferenda vcnit : Rot. dec. 1 j6. <i nu>n i i.par. 1 2. rec
41 Ha;c tam.^n omnia diQa fint prscter necelTitatcm, quia
idcm Prajfidens tot, & tanta perpatravit circa ne^otium
noftra; elcftionis, in fai^ocomprobata, & inmajoii partc
67
tendentia ad impediendam legitimam, & liberam eledlio-
nem, ut irrecitus rcmanfcrit pIuribuspcEnis, &c.onfequcn-
rer a difto munere fua culpa cocidit : Samuel. de Eiecl. traff.z.
contr.i^. num.i.fol.lio.vhi, quod hoc proceditetiam nulla
declaratione fubfequuta ex Confiit. Ordin. cap.z: de EieS. 41
Prior. dift z. num.y lit.P. Ant. a Spir.SanHo Op::r.moral.
tom. I . tra^.l. difp.6.feii 6. $. 1 5. nu. 1090. Sigifmund. a Bon.
eodemtrali.dub.Sif num.18. Barbof vot. decif.^j. num.iS$.
&Donat.Rer. Regui tom.z.traff.^. de Eieffor.queeft.i6 ubi
refert OrdinisConftitutiones, idcmdetcrminantcs.
Et in fpecie, quod, quandoPraEfesCapitulifua abuti-
turpoteftate, licitumfit VocalibusfincilloaJ validam clc- 43
ftionem procedere , juxta difpofita in noftris Conftiiutioni.
bus , & in Capitulogenerali , Bononiaeanni 16 .;. celebra-
to,ptohzs\t PaJfer.de EleS/.cap.i^ num.i linfine . ibi : Er
aiias ubi etiam datur Prafidens ,fiip/einjufto modoprocedat ,
poteftmajorpars ad eieBionem Jmeipfo procedere , ^ett.im
fineminoriparte , fivocata /loiit convenire : 6" Cafteltn. pa-
riter de Ele&.cap.i i,. num.iz.\h\: Dato, quod majorpa.s
Capittiit renuat in hoc Ptefidenti , ve! Superioti obedirepto-
pter injufiitiam, quampretendunt , poteli adeledionempro- 44
cedere abfque Pr<efidente , ac etiamfine minoriparte .
Minoremhabetfubfiftentiamea , quaedicuntur depraeci-
pitantianoftraBcIeaionis, nonexpeftata ultimahoradiei ,
ad illamdcftinatas, Haec fiquidcm intcrcedit in hac parte 45
differentia intcr majtirem, &minorem partem Vocalium ,
quod fcilicec minor pars debec cxpedtare majorem, ma;or
autem ad id nontenetur, feddemane dieicleftionispotcft
valide ad eledionem devenire, nulla habita ratione illorum,
qui eodem tempore a Capitulo difccflerunt ; vel nolueru nt
in illo intervenire, ut probant Pei/izz. in Manual. Rfgui. ^J
tra^.t). cap.i. num.js- Peyr- de Privii. tom.^. cap.g. in addit.
adConfiit. ClemVIII. num.\ j. ibi ; Et adverte unum bonum
punBum adfrenandos beiios humo^es , quodquando efifi.nu-
tadies eicflionis , fia/iqui E/eBores noncompareant dewane , 47
pojjunt qui funt prafentes e/cBionem hora folita facere&c
Mandagot de E/e8. par.i.cap.l-j. ubi , quod in elcttionibus,
in quibus fobrictas exigicur, nifi abfentes mane v.niant ,
praefentcs ad cleitionem valide procedunt , iliorum abfenria
non obftante Petr. de Bayfi.o in DireB. eiedton. par^cap.ii.
numzQ. MurgaadCond.BenediB. confiit.6. ^iexIV. n.6ss- 48
&fcq.fol.fj^. Donat.Rcr.Regul.trafi.i. qUeeft^. pertot.^
tra&.4 queefi.\ l.tom.z. Barbof.tot.decif^-]. a num i-j.Ca-
fteilin. de EicB.cap.6. num.6. «Jr nu.ii. verf Tempus ce.cbran-
di, tt num.is.iif Pajfer. eod. traff. cap.l l.num.ioi.(^ 107. fif
Cap.il mm.lz. 6f Rot.deciJ'.jo num.i-cor. Ubag.
Abfqueulladifficultatc, accedentcrationabili caufa, ut
efttimorfchifmatis, quamcyentusinnoftrocafucomproba- 49
vit, iUamquc pro valido motivo accelerationis eledionis
Si^inM^nRot.cor Mino:.decif.Zi. num.s.&in rec. decifj.nu-
mer.i.(i;feq.part.i8.
Ex quibus vindicata abomnibus objeftionlbusvaliditate
noftraseleflionis, cx fcruitilla in perfona P.ab Afccnfionc
conclufa, & tamen illius infubfiftentiaultcrivis demonitra-
lur, fivehabeaturrefpeftjsadEligentes, fivead Ele^ftum;
Quoad Eligeates, quia diim mai.^r p.^J.rshorum prioremclc-
dionem unanimiter co'-!cIufe;-ac in perfonam P. Veilofii , yo
nonpotuit validdadfecun.Iamdcvcniri , prima non calTata
Text. eft in cap. Cc.ifi.Iera-jitnuj de Eieff. ubi Gonzai. num. j .
Fermofin. tn Rubric. de EieS. quieft.\. pertot.foi.9-j. ubi , 5 I
quod hfcpiocedunt, ctiamfi fecunJd clei>us poftcfrionem
ab ElcifloribuihabeatFrrt-rf. Marc.quaft. 11 <)~. infirteCuc-
cb.hi/iit.KJorai. W.^.r/r.i. *,'. EIe3. num.t^^ Latter de Re
bcr.efic./tb.i. qutefi.ij.num.i :^.&J'i.q. & num.tiz.Gabne/.
a S. Vincent conf.-ji. num.6.Petr.Gregor. de E/eBcjp.iS.
num 5 Cari. ds Luc.deRegu/, aif.i 1 /;«;». 2.
Uemquoquediiponitur»^ noftris Confiit .cap i.diflinB \. yj
text.i. de E/eS. Prior. ubi G/offa lit. D. ibi : Nuilus prteCu-
mat adallam elefiionemprocedere , fcu .iliud dccretum eleHio-
nisformar', fubpxnaprivationisvoclsadivee, ^ p.rjfivtt , jj
quam ipf\ta.'^o incurrat : & fequuntur P<»/7fr. di Ele^ion.
Cap.\z. mtm.z6.verf. EleHores Fotitan.ai ejtdtm Cotfiit. tit.
de BleH. num z-j.ifCamiU in DireHor. E/cH Ordin P rx-
dic cap. I 5. num i.in fin.
Qiio vero ad perfonam eledam, pratmifTa conclufionc , 54
quod principale rcquifitum elcCtionis rcpofitum fit in norum
iiitegritatc , &optima tama Eiigendi , per Text incap.Ii-
decorum dt /Etat. Cf qualit. C4p. CumincunHis 7. de EuH-
cap. Gravc nimis ii).de PrttbenJ. & adveriunt Cett.f.contr.
cclebr. lib ^de Religcontr.g num.jz.&feq. Lczzan.ifSumi»-
X'erb. Pr.tlatus Rcgularis «ur». J. Murg. aJ Ce^fiit. Be.^ediH.
cof'fiit.6. A/cx. IV. num J.j5 CrRo;. cor. Serapb. decif.5\6. 5J
nam s-
61
Difceptat. Ecclefiaft, Dominici Urlayac.
aaw. j. und^ D. HleroHymus inexplicat.eap.i. Levit. notabi-
literfcriptumreliquit.- jQuipr<efiantiorefi , quidoSior, qui
itt omni virtute eminentior , ille eligaiur .
Sola ledura Summarii oftendit, P.ab AfcenGone fuitTe
principa/e motivuum fciflTurs, &originem fcandalorum ,
56 &quidem, nedum in ultimoCapituIo, fed ufque de anno
i686.quodeordinehujus Sac. Congreg. inquifitus, &pro-
ceffatus fuit ; Proindequenon videturtolerandum , utreti-
nendo Provincialatum, tot artibus procuratum , locopos-
57 nae, quamprodiftisexceflibusmeretur , confequaturprae-
mium, quandodejureineligibiliseft ille, quicaufamfcan-
dali praebiturus eft , etiamfi nullum alium defeftum patiatur,
nuliumque crimtncommiittnx. Abb. in cap.\ .num.i.dt feq . de
EleB. Rom. conf 331. infine a Bonon.de EleB. dub.^snum.i.
tf 8. Pafqual. qucefi. moral. juridic.zj-j. »um.$. Samuelde
EkH. trah. 2 . contr.^. concl.S. nu. i o.fol. 38*. Rot. cor. Seraph.
dec.si6.num.^, &cor.Ottobon. decioz. num.i ^.&Pignatel.
58 confult ^i. num.S. tom.6. ubi de ineiigibilitate Faftionarii .
Procoronidedemum fcandalorum , idemP.ab Afcenfio-
ne recurfum habuit ad regia Tribunalia , petendo mandata ,
59 &juflriones etiamcontra Nuncium, inqua parrefuperavit
Concivem fuumO/;z;^ffJ, Ecclefiafticas Jurifdiftioni infen-
fiflimum, qui quamvisin CaoTraffatude ForoEcclefi^ mul-
ta prorfus infubfiftentia dixerit ," circa hunc deteftabilem re-
60 curfum ad Judices laicos , non tamen aufus fuit aflerere illum
Religiofiseftepermiff^um, fed potiCisconcrarium firmavit ,
addufta ratione, ne Regularis obfervantia , ejufque regi-
men perturbetur, ut videie edtt) d.Tra^L par.i.quiefit $.
num.^6. cujuscontrarium exad verfo totis viribus procuratur.
fl Die j.Ottobris 1695. qua non fcripfi , propofita Caufa
inC E.& R.perCard.Lauraearefponfumfuit .- Ele^ionem
V db Afcenfione ejfe confirmandam . Repropofita verodie n.
Tanuarii 1694. refcriptum fait; Recedendum a decifis ., C^
neutrameUflionemfufiineri ., cumomnibuj inde feqiiutu; Et
proinde intra tres menfes a die notiti.je hujus Decreti novum
Capitulum effe convoca^dum ., in quo prafideat D. Nwcius
cum lireve yipoftolico , exclufis ab cledione pajfiva Provincia-
lis PP. Emanuele ab Afcenfione, Emanuele Vtliofo., <3 Antonio.
DISCEPTATIO XV.
Portugallien. Eledtionum .
T n 0
Dcfinieorio Ordinis S. Auguftini Provincii LiiGtani.
C V M
Nonnullis ReligioCs ejufdeni Provincii.
ARGUMENTUM.
Oftenditur validitas cUnionis , fa&x vigore Brevis Von-
tificii . Rcligioft , accedentes ad Vrbem fine Superio-
rim liccntia, an dicantur ^pofiata:, & qmbus pcenis
pujncndi fint . EleBio iiulla in quibus terrninis fanari
foleat a Sacr. Congregat.
I A 7 Idetur confirmanda refolutio capta die 13. |an. 1(93.
V cleftionem fcilicetPriorum , & Vocalium proCapitu-
logeneralifubftineri ,quia nil fclevanscontra illam afR-rtur,
quod pro rcccfTu urgcat .
Q^atenus cnim infiftaiur in co, quod elcflio eorundcm
Priorum fuerit nulla, cx quo celcbrata fucrit anic lapfum
a tcrminiCapifuIi piovincialis, prorogati ab Alcx. VIII fo-
la ledlura Brevis pmrogatorii omnem elimin.it umbram diffi-
rultatis, quia inconulla fit proropatioCapituIi convocati ,
ncqueadcftfufpcnfioelcdionis Priorum , icd folCim injungi-
tur, neidcm Capitulumconvocarctur , ibi .• Ne ante Donii-
nicam quintapofl Pcntccofles huiufmodi Capituluin preiincta-
3 le celebrare quocumque modo audcant , fcii prafumant , fub
nullitatis o c. pacnlj &c. Quod Brcve pundlualitcr , ut par
erat , fuit adimplttum, dum idcm Qipitulum ncc antc ,
ncc poft didhim tcmpusfuit cclcbratum , cx quo fupervcnic
j.Brcve, quomcdiantc cligcbantur Prarfidcns , Definito-
rium, & Vifitatorcs.
Sicuti autem pcr hocj.Bicvc, &mcJiantccIe£lioncdi-
ftorum Officialium , a Summo Pontifice fafla , deroga-
tum fuit prjori , &exchiia neceftitas ceebrationisCapituli 4
proeledicme eorundem Officialium a. Jtxi.in/eg.fin.ff.de
Conftit. &firmata per Ror dec.^^ 5. nif,t..Emer.jun,lia.V!i-
lidedeveniri potuit a folo Definitc < ad eleilionem Prio-
rum , & aliorum minwrum Offic.a' um extr^ Capitulura
provinciale, iuxt^ difpofita in ncftrs Conftit. quas inhis
cafibusprolege fervandaseffeftatuit Co» Tiident.feff.i^.de $
Regulcap.y. infine, & advercit Donat. Rer. Regul. tom.z.
trafl..\.qu^fl.\% num^.
Cernilsquia proceft^um inhacgravi materia fuitcumfen-
tentiaP.Generalis.qui idperfuam Epiftolamdiei i6.ApriIis
1690. exprefscfervari manda*it, mediantibusllis verbis;Ce- 6
fat modd necrjfitas Convocandi C apilulum , adevque omittetur,
fed publicatis Apoftolicis Literis P. V novos Vefinitorii Pa-
tres, in eodem Brevi nominatos , fimulcongregaredebebit ,
atqut cum eorum Voto ad cceteras Provincite ele^iones, ut
fuHt Priores , aliique Officiales ,deveniat\ Hisftantibusnon
damnandum , fed fummoperecommendandum eft noftrum
Definitorium, quod omni ftudio Literas Apoftolicas, & 7
proprii Siiperioris prascepta execunoni demandavit, utin
terminisalterius Capituli provincialis noftri Otdinisobfer-
V2iX.Barbof.vot dec.^ij.a num.i%
Ex quibus ceflare videntur ea omnia , qcx exagerantur
de incapacitate Eligencium,ob incurfuni cenlurarum,com-
minatarum indiQo Brevi Alex. VIII. Quiaeidem in nihilo 8
fuit contraventum ; Et tamen ad exclufionem did^ac poenas ,
accenfurarum fuperabundat confideratio, quod Definito-
rium proceflirad didameleflionem extra Capitulumin vim
prarcepti P.Generalis, utinterminis advertuntc/ai' /ajj".
fin.qucefi.€o. num.\^.Leztn. in Summ- verb. Alienatioa n ij.
& Thefaur. de Paen. Ecclef par 2. cap. i • verb. Alicatio bono-
rum Ecclcf. verf Nota quod .
Non urgentc replicatione , quod non fit in facultate P. Ge-
neralis noftris Conftitutionibus, quicontrariae fupponun-
tur, derogare; Quia PP. Eligentesnon fueruntuli Epifto- 9
la P. Generalis pro derogatione , fed pro interpretationc
Conftitutionum ; Quidquidautemfit, an idem P. Genera-
lisindidiscircumftantiisbend, vcl malefegefl"erit, rotun-
dis literis clar^fcribendo, ut Capitulum omitteretur, cer-
tumeft, quod non erat in facultateSubditorum deearedi-
fpuiare, fed , ut fequutum fuic , ftacim p.ireredebebant
Minoremhabetfubfiftentiam nullitaseledionis Vocalium,
exeodeduCla, quod illa ficridebebataCapitulo, noniDe- 10
finitorio,- In hac enim parteafliftunt quoque nobis Cow^if.
Ordin. par 3. cap.\o. $.10. «Kw.^ibi ; Quando autcm extra
tempus Capituli eleflionem Deffinitoris , (3 Difcretifieri ne-
ceffcfuerit, fufficit , utProvincialis , cum PPDcfinitoriiad
ele^ionemconveniat; Attentaproindeneceflitateillosmit- II
tendi ad proximum Capitulum generale, & impoflibilitate
convocandi novum Capitulum provincialc , valide proceflit
Definitorium ad illorum eleftionem de menfe Augufti 1 69 3.
ex aiithoritaiibus fupra addufli $.6.
Neque obftat , eandem eleftionem potulfle fieri in aniece-
dcnti Capitulo, quia in tantum illa omifl^a fuit deconfenfu li
illorum, adquosfpedabat, inquantum jam notaerat Gra-
tia prorogationis Generalatus, per P.Generalem obrenta
ab Alex VIII. qua ftante, eleflio Vocallum eratprorfus
fruftratoria , fierique debebat in fequenti Capitulo, juxta
difpofita per noftras Confiit.part.icap.ic. $ S.nw^A-^^^ '■
Et fifequenti biennio Capitulum generale debeatcelebrari ,
ell^atur Definitor, (3 Difcretus , quiproilla Ptovincia ad
diaumCapitulumvadant : Prudenicr proptereJ fegeflt-runt ij
iidcm PP. omittendo id , quod ad nihilum erat delcrvitu-
rum , ut confideranc.Suj-d'. decifS-jnumv. Magon.dec.Flo-
reiii 6-j num zi. Card.de Luc.dc Penf. difc 3 1. w«w.iO.& in
fimilibusterminis<///f. I ^j.num.i. verf.lllud. autem deFi-
deicomm.
Nec rcplicetur, pcr rccens refcriptum hujus SC idein
Brevcprorogaiorium Gcncralatusefl^edeclaratum fubrepti-
tium, infcrcndo cxindc, quod fi lada fuiflct in Capitulo '4
elcOio Vocalium illa luiflet utilis; Ciimenim refoluiiohu-
jiis SacrCongrcp dc tcmporcdilfoluti Capituli crtetomni-
ii6cvcntualis, & dubia , & fecundum ftatumrcrum, dcco-
dcm tcmporcexillentium , non cam facilis , confidcrandum
noncftid, quodcvcnic, fcJquod poterataccidcrc : Huma-
nx fiquidcm, & prudentcsaLtionesnoncvcntibus , (edcon-
filio mcticidx funt, & arftimandac, ut ad propofirumad-
vcrtunc Bald.conf. ult. fub num.^. lib.4 Titaqucl. de Pcenit. i J
temper. cap.j*. num<).(y Rot dec.\f>^. a num.ti.par.i^.rec.
iibi refcrt vulgaium illud Ovidli: Careat fuccefftbui opto :
<^uifquisabev(mufaflanotandaPutat
PoHc-
Toin.III- Parsl. Difceptatio XV,
69
Pofterior verddataejufdemBrevisprorogatorii nonbene
l€ exaoeratur ad inlcrendam improbabilitatem fcientif ejufdem
Brevis,quianosnunquamdiximusPP. Eligentesmotosfuif-
fe^Brevi, jamexpedito, fed anotitiaejufdem, pauiopoft
expediendi, &acertitudineGratiaE, perSumm.Pontificem
p, Generali faftae , quas fufficiens fuit motivum dilacionis .
Tertia nullitasekftionis Vocaliumdefumi praEtenditur ab
Inhibitione Nuncii, nead illam deveniretur ; Sedhxcdi-
luitur ex ipfofailo, exquoconftat, eundem Nunciumnil
aliudrefcripfiffeinftantiisexadverfoporreftis, quam : Che
17 fedajfeviftaalPadrePraJidente^ efratarttofiojfervafferole
Confiituzioni ; Cumque tocum hoc fa(Sum fuerit , & P- Prae-
fidenti, rematur^difcuffa, cumtotius Definitoriiconlilio,
vifumfuerit, Conftitutionesnonrefragari , quaeomniaper
cundemmec P. Praefidentem notificata fuerunt eidem Nun-
cio, ceftac magnificatum hoc accencatum, quod nunquam
adeffedicicur, quandoinhibitio, utin prxfenti verificatur,
j8 nonadeft, & fpretus Judicis , utincafunoftro, noncon-
currit Rot. in Rom. feit Nepef attentAt.<^Julii i6c)i.§.Et
quidem cor- Hervault.
Pro quarta nullitate adducuntur Ordinis Cotifiit, part.^.
19 f<y)9.§.5.mandantes; DePatrumconfenfu perballotas ex-
prefse deputari tres Judices pentos, & expertos, quiante
omnia Literas Difcretorumexaminent , acde babentibusvo-
cem, tamaffivam, quampajfivam omnemcontroverfiamdi-
rimant \ Quod in cafu prasfenci non fuic prafticacum . At ob-
jeflum procederet , femotoBrevi Alex. Vlll.quocafulocus
eratdiftaceleftioni Judicum, adhoc, utunfcum, & pro-
priumofficiumexercendo, cognofcere poflfent de validitate
10 Literarumillorum, quifuffi-agiumferredebebant ineleftio-
nePraefidentis, Definicorum , & Affiftentium ; Ciimau-
temeidemSummoPoncifici vifumfueric, eleilionemdifto-
rum Officialium indiftoBrevidemandare, ceflavitucique
neceftitasillosdepucandi, quiaceffavitfinis, propterquem
deputari debebant ; Cumque eifdem Confticutionibus ampiif-
fimeinhacparte fueritindidtoBreviderogacum , nullum ,
ad effeftum de quo agicur , praeftant impedimcntum, minufq;
21 illorum inobfervantianullitatem aliquamcaufare potuit, ut
probat Card.de Albitiispoft Card de Luc.de JurifdiS.difcept,
2. ^. I . ». 1 9. & firma V it Rot. cor. Merlin. dec.t^d i . num.z^ ■
Exhisigicurdemonftrara infubfiftencia praecenfarumnul-
licatumeleftionis, t^mPriorum, qu^m Vocalium , fupe-
22 reftjUtrefpomieamusexceptionibuscontra perfonamP.M.
ChriftophorideFoyos, quiinquodamMemoriali, vulgari
idiomaceimpreffum, deapoftafiaecriminegratis ubique no-
tatur, exquoacceffericad Urbem fineVicarii provincialis
licentia ; Verum unica animad verfio omnem amaritud inem
jj inhac partetollit, confiderandofcilicec, quod idem P. de
Foyosmoramnontrahit inaliqua Civitate , deFidefufpe-
fta, fcd inipfaUrbe, veritatis, & Fidei magiftra, incon-
Ipettu Summi Pontificis , SacraehujusCongregationis, &
proprii Superioris , & quidem exercendo munus Procuratoris
fuae Provinciae , proindeque prorfus incongrua videtur exce-
ptiohaec, ^paucisReligiofispromota .
Et tamen illius infubfiflentia detegicur ex eo , quod quam-
24 vis eidem injuft^ denegatafuerit licentia fui Superioris pro
neceffario advencu ad Urbem, habuit, tamenillamCard.
de Alteriis Procedoris. Undenimis improprium videtur ,
fimilia delifta imputare illis Religiofis , qui ad Urbem acce-
dunt cum licentia Emin.Ofdinum Proteilorum, quiidiii
25 facultatibus hahuerunt ^CIemen. VIII. \xttxConfiitut.(,o.
JBullar, nov. tom.^. §.iyihi : Nullos Fratres Romamvenire
Superiores permittant , nifiprius aGenerali, velTroteiiore
dumtaxat licentiam infcriptis impetraverint .
Quaediilafint exabundanci , quianovahaecfpecies Apo-
ftafiaEnuUam habec fubfiftentiam ; Illaenim tuncfolumin-
curritur, quandoconcurrit animusdefercndi inperpecuum
16 jugum , & Inftiturum religiofum , uc uno ore affirmanc
Theologi, &Canoniftae, apud Azor. Iiifiit. moral. part.i.
lib.\z.cap.\6.qutefl.\. Sancb. ad Pnecept. Decal.lib.6.cap.S.
num.i Lef.deJuft.&Jur.cap^i.dub 'j.„um \o^.Portcil.
jnDub. Regul. verb. Apoftatanum.i. Lajman Theol. moral.
lib.x. trafl. 1 y num 1 Rofs. in Florih. Theol.praaic verb. A-
po^afiam.\\.(JPr.fqu^l qu..eft.moral.cent.\.qutifi.^^. «5.
»7 ubiffK./f<7.quodproind^cranfiensdeuna Religioneadaliam
Jaxiorem, ecl^mfinoliccntia, non poteft dc Apoftafiaecri-
mirepuirii, <3 Ricc Colie9an.^il6.pirtot.
•Etinfpccic, quodR> ;ulares, accedentesad Urbem fine
fuorum Suicriorumlicentia, nonApoftafia: deccftabilccri-
28 men , fcd minoros alias pa'nas incurranc, fancivicClem.
VIII incitat.Conft €o. Bullar. noi'./o»».j,§.i ;. ibi : Siquis
autemj^aehujuJmodifacultateRomam venire pr<efumpferit ,
voce aflivat & pajfiva biennio privatusexiflat , fubiturus
etiam alias , arbitratu Sugeriorum infiigendas posnas
Imo , quod Regulares recurrentes relio tramite ad Urbem
agravaminibus fuorumSuperiorum , nonincurrantpxnas yl- 29
pofiafia., ex quo difcefferuntfine eorundem Superiorum obedien-
tia, dummodo nonvagent , &feprtefentent R. P.D.Secreta-
rioSac. Cong. nec ideo moleftandifint , per hsecnumero verba
id obfervac Monacell. Formul. tom. 1 . in Appendic. ad Decr. de
Eje^. num.i.fol. 1^2. \ib\, quod ita refolvichaec S. C /» Ka- Jo
Ieatina6 &27.Junii 1698. referente Card Pf/cftff/o , quam
it<\MMMsiw in Inft. crint.ltb.i.tit.%. dt Crim. Apcfiaf. nu.i^.
Sc concordantmuItacaliaEfimilcsrcfoIucionesrelataE a Nicol.
Lucubrat. canon.lib.l. tit.^i.de Regul.pofi num.4^. Amen. de
Deliff. & Pcen. tit.i. ^.Apoftafianum.i 7. ubi ad rd probandum 5 1
validasadducitrationes Meroll.tom.i.tit. de Legib.difput.^.
dub.S.num-l^j.Ricciull.deJur^perfonar.lib.^ cap.i. num.zH.
Coriolan. de Cafih.referv.par.z.caf.z^de Apoftaf num. i j. San-
ch.ad Pracept. Dccal.lib.6.cap.i num.i-j.Roderic.quafi.Re-
gul tom. I . qutefl. \o. art.^. Donat.Rer.Regul. tom. 1 . trafi.6. dc
Fugitiv.aClaufir.quaffi,\i.num,i uh'i, quod haec opiniode ^t
Jure communi indubitaia eft , fi ve Subditus fugiat intuitu il-
lati, vel inferepdigravaminis& fivecaufaappellandi , fivd
exponendae querelje apd Supei iorem,& laciftime Matthceucc.
in OJficial. Cur. Ecclef, cap. 5. a num.tz.
Quibusnonadverfantur difpofita/ flCof/"/. Trid fejfi^-
deRegul.cap.^.hisverhis: Nec hceat Regularibus a fuis Con- jj
zentibus recedere , ettamfratextu ad Superiores fuos acceden-
di, nifi ab eifdem mijfi ., aut vocati fuerint ; Objeiloenim
punCtualiteroccurrit Mattbeeucc.ubifupranu.il. his verbis.-
Credendumnonefit Conciliumvoluijfederogarejurinatura- j^
// , ipfumque non loquiturde Religiofis , a Superiore injvftiy^S
contra Jus gravatis, feddeilliSy quifine veracaufarecur-
runt , quod illa di8io prxtcyLt\ifignificat ; Prietextus enim
eficolor qutefitus y & nonveracauja ; Prohibetur ergoaCon-
ciliorecejfus , & recurfus excaufacolorata, &levi, &fiil'a ,
non verb ex caufa reali , 6f in Cafu realitgravaminis ^pnafen-
tis , five tmminentis ; Circa quam refponfioncm concordant
etiam Pignatell. conful.^^. num.i-j & i^. tom. 10. ubi reftrt J5
ica decifum ab hac Sac Congr. 4men. de Deh^. <3. pxn. tit.z.
V. Apoftafianum.l\, ^uarant. inSumm.Verb. Archiiptfcopi
authoritas fub num.io. verf Conclufionem Ricciull. dejur.
perfon- llb.S. cap.z. num li.ihi : Et proptereaKo» itajaci/i
exiflimandum efi , de menie Sacri Conciliifuiffe auferre reme-
diumrecurrrendiincafibus , in quibus dej u>e alias liceret ;
Dicendum efl ergo , mentem Concilii fuijfefubtrabere Re/igiofis 56
in.ines ,affe3atofquepretextus,quibusfubnixifa!piJfi>»e non-
nulli levijfimis excaufis Conventus exibant , C? quodinillis
cafibus intellexirit Religiofos effe puniendos , t.imquamfui Or-
dinis Defertares , etiamfi recedant fubprtetsxtu accedendi ad
fuos Superiores .
Quaeomnia comprobantur cx Epiftola huJusS. C. regi-
ftrata per Fagn- in cap. de Priore ««/». j8. de Appellat. ubi de
ordineSSftatuic : Utftquis Rcgulariuminpofierumiemere , }7
levique ex Caufa hanc almam Urt^em , feu Curiam , abfquefiii
Siiperiorislicentia , (iTfupradiii.iformapr<etermiffa, adire
prtefumpferit,adfuoseofdemSuperioresfveiipxnaple^en-
dus remittatur: Quod nocanc eciam Pignateil. oonful 14. n.iS.
tom 10.& Monacell. in Formul.tom.i.in Append adDecr.de
EleB. num i. ibi .• Si tamen temeie , levique excaufa Urbem 38
peterent , feu Curiam, abfque fui Superioris licentia, ad
eundem Superiorem remittendi effcnt pleHend'. juxta Decre-
tumS.C.E.&R.
EciHi funtcafus, inquibusmeritohatc S. C. quotldierc-
probacfimilesacceffusad Cunam , quia fcilicetidfe^ui fo- J9
let levibusexcaufis, & cuiu illisinconvenieocibus, qihr no-
tn Fagnanus , harum matcriar.im , peritiffimus/ot#pjo.v/-
mecitaio; Qiiialcilicctdaretur Reltgiofismatcna facilcva-
gandiexcra Clauftra; Quij pron-eringentesfumpcus, qui
anncxi funt litibus, experien: a ;clK-, & idoblervantc/?*/'.
dec.lisnum.li.par.i^.rec.ibi : Cumommbus p, ite.it litesiH 4*
Vrbcnonfinem.ignodifpendioagitari, t; decij.^-j^. num.ij.
par.19.rec. ibi: Recejfus altteous , qi-te inVrbcnonJinemj-
gno difpendio agitaiAur ; Cop,crentur Rclig ofi pccunias illi-
citismediisfibi comparare; Quiapcrmittcndofimi/esaccef- 41
fus ad llrhcm cx lcvibus caulls, non finc ignominia Reli-
gionum , & fcandaloSa^cuiarium , eorumdelida publica-
rentur; Quiademunienervarctur monafticadifciplina, &
Regularibus Pra:latisdebica fubtrahercturobcdicntiaconira
Text. i)i :ap. Reprebenfibi/is de Appell.
Quibusaddimus , quodomnesprardift-cfrivolaBexceptio-
ncsproponuntur , ut itadicamin vigiliaCapituIigcneralis , 4>
& quidcm data opera , cx quo i dic ultima: rcfolut/onis, huic
Parti
70
Difceptat. Ecdefiaft. Domiijici Urlay^c.
Partifavorabllis, Oppofitores nunquam petierumiterum
audiri, nifi paucis ab Fiinc diebus, proindeque applicatur
conclufio, inhismateriisreceptiflima, quodrciiicetcrimi-
na, aliaeque objeftiones, eontra Vocalium perfonas paulo
aHteCapituIi ceiebrationempropofitaB, nonattenduntur ,
fediliorumdifcuflio, &cognitiodifferenda eftadcongruen-
tiustempus poft conciufionem, & terminationem Capituli,
4J mzdvenumP.iJfer.ifeEleS.qureJi.ii.num.^. Caflell.eodem
TraB. cap. l ■ num zo. Cf 2 1 • 6" Card. de Luc.de Canpn. difci-j.
mm.iS.&feq. r ^ n
Die 24. Aprilis 1694. PropofitaCaufa inC.E &R.per
^4 Card. Carpineum , refponfum fuit .- CumSaniiiJfimoprofa-
aatione , cum claufula quatenus opusjit .
OISCEPTATIO XVI.
Andrien. Aggremiationis.
v n 9
Epiicopo Andriif.
C V M
Canonicis cjufdem Civitatis .
ARGUMENTUM.
/» EcclefUs receptitiis quando non pofjit denegari Civihus
adfcriptio , J'eii aggrcrtiiatio , & an Capitulares po[]int
illam non concedere , aiifque expreffijt.e , & probatione
j/iffx caufx , facienda coram Epifcopo , ftd proccdere
pojjm per viam fecreti fcnitinit .
'<
I /^ Atbedralis Ecclefla Andrienfis , prateraliarum Ecclefia-
VJ fumCathedraliumufum ., & naturam, nullos httbetCa-
pouicos, vel Befieficiatos , in titulum provideri folitos , fed ,
txceptisquatuorDtgnitatibus , tanquamfimpltx Ecclejiare-
ceptitianonnumerata, conjlituitur exomnibusPresbyteris ,
6f Ckricis nationalibus , ejus fervitio adfcriptis , ut per
baec verba obfervat Cardin. de Luc de Piteemin. dlfc.zz. nu^
mer.jo. Et fatendo quaiitatem EcclefiaereceptitiaEexpofue-
rnntCapitulareshuicS.Cin precibus, porredisdie iS. Apr.
j67J.ibi: IlClerodAndria, confiftente nella Catedrale , e
due Colleglattede'Pretifecolari,tutte C/jiefe recettizie; Nec-
% nonlegitur in Folio S.C. C. diei 5.Maii i696.inuna j<»-
drien. ibi •• In Cathedrali Ecclefia Andrien. qua receptitia eji .
Adhocautem, utaliquisClericusad illiusfervicium ad-
fcr iptus aggremietur , coiicurrcre in co debent qualitates ori-
5 ginisinCivitatc, & legitimorum natalium , necnon,quod
nonhabeataiiumfratrem , fervitiocjufdcm Eccicfiseadfcri-
ptum , ur videreell in Siatutis, inSecretariaexhibitis.
Poft adfcriptioncm , & aggremiationem quilibet Clericus
infervire gratistenctur Ecclefiajperfpatium fex annorum .
4 Subdiaconus pcr biennium, quoclapfo participat decom-
muni maHa pro fola mcdictate unius portionis. Diaconus
verd pofl gratuitum fervitium fimilis biennii , participat pro
duabus tcrtiis partibus , & Sacerdos , termitrato codem
biennioEcclefiaegratuitofervitio, participat intcgram por-
5 tionejnmaffa; communis, dummodo vacansrepcriatur , ut
conftltexditlisStiitutis, & inter Partes noncontrovcrtitur,
Circa hanc afgrcmiationcm antcccrTorcs Capitulares dc
6 rcmpore in tcmpus cxorbitantcs cxcitarunt praetcnfioiies ,
primolocofiatucntei ^nulliuscfTe roboris Apollollcajdifpcn-
fationcs circacandcmaggrcmiationem, picirfiu inhabilcm
reputandotalitcrab Apoftolica Sedcdifpcnfarum , proobti-
nenda participatione maffaE commuiiis ; Qnod ramen Statu-
7 tum cx rcplicatis rclolutionibus hujus S.C nullius rolioris dc-
claiatum fuir, & c Libris capiiulanbus aboliium, cum
abfolutioneicenfuris, pcrStatuentcsincorfis, uthincinde
admittiiur.
Secundo locoftatucrunt iidem Capitulares, noncfTcag-
8 grcmiandoj Clericos illos , quibus Epifcopus o/dincscon-
ferrct, abfque fpcciali llccntia Capitull , prsrtendcnti,': «}
contra aggremiarc etiam Laicos, antcquam prima tonfura
initiarcnturab Epifcopo; Qiiod paritcr Statutum, Sc\>ix-
• 9 tenfio nullius roboris dcclaratsr fucrunt ab hac Sacr. Conrcg.
ut paritcr inconfefTocrt intcr Partej .
Tertio loco aliam excitarunt iidem Capitularcs praeten-
fionemnonaggremiandiClencos, quamvisftatutariis qua-
litatibuspraeditos, &ab EplcupoE.clcfiaEfervitiojam rit^ 10
adfcripros, feddemenfe Januarii ic^i.habito oportunore-
curfu ad hanc Sac. Congr. fuccubuerunr Capitulares , me-
diantefcquentirefcripto; Obtentaprimatonfura, teneatur
Capitulum aggremiare ; A quo icmpore nuIIiClerico, ab
Epifcopo adlicripto Ecciefiae fervitio, denegata fuitaggre-
roiatio in exequutionemejufdem tefolutionis , pofitiveac- II
ceprataE a Capitularibus inprec bushuic S.C porreftisdie
;o. Sept.ejufdemanni 1671. cum rdcripto : Detur Decretum
jam editum ; Circa cujus refolutionis exequtionem exhibitsc
fuerunt juratas attefiationes Canonicorum , t^m Ecclefite
Cathedralis, quamCoIlegiacarum SS. AnnunciacaE, &S. xt
NicoiaiafTerentium .- C he dopofanno i6-]X.nel qualelaSag.
Congr. de'yefcovi , dichiaro, che ilCapitulotenetur aggre-
miare &c. neffun Clerico , ajfegnato dal Vefcovo &c. eftato mai
rifiutato da niuno defudetti Capituli , a titolo , chefo(fe infua '■
liberta di aggremiare , e non aggremiare .
Poft J4. annorumfpatiumpacificxexequutionis cjufdem 13
refolutionisanni 1672. anno i^gj.moderni Capitularesag-
gremiationem, nullaconcurrcntelegitima caufa, denega-
runtClericoFrancifcoPauloGrasco, adcujus inftantiam ,
cum adhaefione antecefforis Epifcopi, propofita Caufain 14
hac S.C.die I j. Mart. 1696. in qua plura prorfus infubfi-
ftentiafuppofita exadverfofnerunt , emanavit refcriptum :
Reajfumatur fofirio anni '€-ji. & revideatur refolutio infe-
cundaparte , acfcribatur Epifcopo pro me/iori Informotione
fuper affeliibus aggremiatlonis , audito Capitulo .
Paruithujurmodidecretoidem E^^ifcopus antecefTor, re- ij
ferendo huic S.C. treseireprinc'pa!cscffeftus aggremiatio-
nis, I. Scilicethabere voceminCapitulo, poftquam Sacer-
dotali caraftere infigniti funt ; H. Aggremiatos, pratce-
dente determinato, &gratuito Ecclefiae fervitio, partici- 16
paredeeffedtibusMaffaECommunis, cumarbitrio tamenex
parte Capitularium admittendi ad participationem etiam il-
lns, qui idem fervitium integraliter non praEfliterunt . Ec
III. Cuilibet Sacerdoti aggremiato obligatumefieCapitu-
lum funcralegratis peragere, uni ciim aliquibus millisa quo-
libet Saccrdote defunilo CoIleghaE celebrandis .
Repropofitadeinde Caufa dieSFeb iCj^.dilata fuitre- 17
folutio, quam hodiefperamus, & fupplicamus proconfir-
mationc ditli decreti annl 1671. Capitulum fcilicet teneri
aggremiare Clericos, ab Epifcopo legitime ordinatos, &
Ecclefiat fervitio ritd adfcriptos .
Ad quemeffe(2umfolafufficerctanimadverfio,quodaBtiur
derefolutionibushujusS. C. Partibusinformantibuseditis,&
cxequutioni per 10 & ultraannospacifice demandatis ; Si li
enim j am plenijfimum finem accepit,(2 neque per appellationem
fufpenfa eft &c. Satis durum eft hujufmodi querelee indulgeri ,
ne in infinitum Cauf<e retraflentur , & fopitajam negotiaper
hujufmodiviam iterumaperiantur , ad literam Tf.vr. rw/fj- I9
final. infine , Cod. de Fid. inftrum. quem refert , & fequitur
Rot^ dec^ioynum^\^.par.\%rec.
Certiiis, quia eadem refolutio jul^ifTima efl ; Eo cnim
ipfo, quodClerici AndrienfespoIIent qualitatibus ftatuta-
riis, dicuntur habere fundarum Jus ad acquirendam con- »0
gruotempore, & mediantepraefcripta gratuiti ferviiii praE"-
ftatlone, participationem maffaE communis, juxtadoftri-
nam Ang. Doflor.in i.i.quteft.Siart^i, a*/^. cum aliiscon-
cordantibus, fequutis aVixuan. de Jurepatr. lib.6. cap ir.
WUW.4 tffeqq Pignatell confult.S'^.num.^ tom.i.ahx , quod
hujufmodiflatutariiedifpofitiones, & confuctudincsdicun- 11
tur rationabiles, &fan(:^aE, & Ror. dec66. num.6.&feqq.
cer. Caril. ubi , quod utinam ubique Locorum ficrcnt hujuf-
modiStauita, & vlgcrent fimilcsconfuctudines, quiaEc-11
clcfiis, Sacerdotiis, ac DivinocuItuifan£lius, & diligcn»
tiusexhibcretur minillcrium .
Ex qua animadvcrfione inapplicabile prorfus remanct
cxcmplum Novltioriim, cxadverfo allcgatum , quia ifli
nullum habrnt Jus, ut Religloillos rcciplat , & admlttat ,
miniifiiiicdicitur illis irrogari inluria pcr non admifHoncm ,
& non rcccptioncm , utdcfcpatct.
NuIIum igitur romanet arbitrium Capitularibus non ag-
prcmlandi Clcricum, talitcr quallficatum, ut in tcrminis ij
obfcrvat Card. de Luc deCanon.difc.19.numt. & mcliiis
difc ii WHW.4 ibi : CumEcclcfiaex Statuto, ve\ confuctudl-
ne effet Ctvium reccptitla, hlncproindi bujufmodi Clencorum,
feit Freshyteroruin receptio, non provenlt alibcrafacuUate
Capilull , quodpoffet non recipere ,feit conducere lHospotiiis ,
quam alloi , fed ex Jureclvlco , quodfine dubiopr^bctjus
peceffarium, tfarflatlvnmCapliuii^ quod volcns , non p$-
ttfi
Tom.lII. Parsl. Difceptatio XVI.
71
tefl recufare aclntijfwnem adfervitium, &majfamCivium ,
hahentiumprtefcriptas qualitates <ifc- Etconfequenteradmif-
fio non eft mere voluntaria , itautpeadeat a nutu Capituli ,fed
/jabetfundamentumineojure, quodtribuit Statutum, vel
confuetudobaber.tibus prtefinitas qualttates y &firmavit Rot.
decifS^'- num.z^. verfic. Sed quidfit cor. Merlin. & decif. 3 7.
rium.6 par. 1 5. rec. ibi / Vifum eft DD. quod , probatis quali-
i± tatibus , Sacerdosveniatadmittendus , non ex meravolunta-
tt, &gratia, fedexofficio, &Juris pracepto, &decif.<),
num.20. & decif^ iJ.a num.z^.par.lS. rec.
Quatenus autem de faflonon admittantur, feCinonag-
gremicntur, habentur pro admiflis a Jure, utinterminis
nxiMVit Rot,dec.Siz.num.2^.cor.Merlin.uhi , quod non vi-
ij detur Juri , nequeaequitati confonum rejicere habentemre-
quifitaStatuti, efietquecalumniam, & injuriaminferre ,
& dec »25. num-^. & $.& decz6^.num.2. cor. Ottob. & dec.68.
26 flnu.i.par.ii.&d.dec.^j.num.i.par.i^.ubi, quodhocpro-
cedit, nonexgratia,fedderigorejuftitiaE, dec iSS.num.ii.
par. 1 7. 6" dec^ . num. iz.& i^.&dec ^^2. num.i6. infin.p. 18.
17 rec ubiquod bonus virpati nondebet jUthabenspraefcriptas
qualitates, gratis, nuUaqueconcurrente legitimacaufa, re-
jiciatur, & dec.j sj. a num.iii. ead.par.iS.rec.
Ali^sexcontrariapraEten(ionefequerentur omnia illaab-
furda, quaedemediofubfluIithaBcSacCongr. mediantibus
18 pluribus refolutionibus, datis inSummario, & enunciatis
perantecefforem Epifcopum ; Quia pofTent Capitulares fub
velofecretifcrutinii, exadverfo praetenfi, non aggremia-
reDifpenfatosab ApoftolicaSede,necordinatosab Epifco-
pisfine Capitulilicentia , inEpifcopalis dignitatiscontem-
29 ptum, &divini cultus maximum detrimentum , dumag-
gremiatio direfte tendit ad gratuitum Ecclefias fervitium per
fpatium 12. annorum abfque ullo, velminimo praejudicio
jamadmifibrum ad participationem, utfatentur ildemmet
Capitulares; Quaeomnianon videnturabhacS C. permit-
tenda , utobfervat Pignatel/. confult.^o^. pertot. tom \. &
30 confult 9^, nttm. 10, verfic.Addolib.^.Scin noftristerminisfir-
ma vit Rot. decij- num 7. part. i j, rec ibi .• Etfuit exfaBo
cbfervatumt hosSacerdotesnonconvenire , atque itanonfo-
veri difcordiam , imo augericultumdivinum^ & propterea
numerum non reftringendutn •
Infubfiftentia modernae praetenfionis Capitularium non
obfcure deducitur etiam exantiqua praeteufione nonaggre-
31 miandiordinatos ab Epifcopo, abfqueillorumlicentia; Si
enim ipfislicitumeratlibereaggremiare, velnonaggremia-
refibibene vifos, poterantutiqueaggremiationera denegare
illis , quibus Epifcopus ordines contulerat abfque illorum
permifltone; Cumautem inhac praetenfionefuccubuerint ,
non debet hodie per indireftum idem permitti contra Text.in
32 leg Sejus , & Augerius ., ff.Adleg.falcid. &obfervantMe-.
noch conf.iSs- num.^i.Surd. dec.ii.nutn.^. Bellet. difquif.
Cleric.tit.de Exempt.Cleric.amun,$.-] num.6. Emer.jun,
decifizi^.num.j.
Non adverfante praetenfa quafi pofleflioneCapituIi non
aggremiandifibinonbene vifos. Haecenimquatenusadfuif-
fet, quod abfolutd negamus, fublata fonditus remanfiflet
3J per refolutionem anni i672.^quotempore incontrovertibi-
lispofleflloftatprocoaftione, &neceflltate aggremiandi ,
ex propria confeflione Capitularium , qua non poteildari
melior probatio , vulgata leg. Generaliter , Cod. dc Non nu-
34. Wfr.pfcEcquibusCapituIaribus, utpotedeponentibuscon-
trapropriuminterefl"e, &commodum , dere , circaquam
praefumuntur optimeinformati, plenafidesefl adhibenda ,
Soccin.jun.Conf.6l.num.t<).& 20 lib.z. Surd. decifio-j. au.^.
3J &Rot.dec.2S^.num.6.cor.Dunoz.Jun.&dec.tSt. nu.12.par.
1 j. rec Et in lerminisatteflationis Canonicorum conrra pro-
36 priumcommodum, &interefl"e, hene Rot.cor. Celfdecif
l8q. ««W.4.
Quod praefumeretur etiam de Jure, quo attento agsre-
miationesomnes, pofldi(flamrefolutionemfaaaEproceflilTe
37 dicuncur in cxcquutionem ejufdemardativasrefolutionis ,
cum exclufione cujufcumque facultatis , Dec. in cap. Ciim M.
Ferrarienfis anum.u-j. de Conflit. Poflb.de Mamt.obferv.
it,~num.2i. & obferv.6o fub num.6. &Rot. dec.^66.num.l<).
Cor. Cerr. &dcc.\ji. ««w.4. i„ finepar.-^. rec
EttamendiligcnterpcrvoUuisomnibusScripturts, exad-
verfo exhibitis , unicus tantOm alleg.Ttus fuit adus anni
38 i6ig. cum iuppofitofacultativaj exclufionisFrancifci Jaco-
biFanelli.
Hxc autem unicitas atflus ad cvidentiam oflendit dcbiiita-
tempraetenfionis; CClmenim intcntioCapituli nonfit fun-
39 data injurecomtnuni, privilegioaliquofpeciaii , feu flatu-
tarla fanilltione , quaepotiiismilitat inoppofitum, fcdinni-
tatur aflertx confuetudini , haec numquam inducitur ex uni-
co a£lu , Rot. decio-j, num. j.cor, Peuting. & dec 551. num. i "6,
&feq.cor. Cerr.gcia noftns terminis heni Card. de Lucde
Canon. difc.zo nu.20. ibi : Sedpariter &c. idcontinebat dequi- ^o
vocum mantfefium , quoniam id refieprocedit in eo , quihabet
Juris ajfiftentiam , acfundatam intentionemin univerfum ,
ut eft Epifcopusin Jurifdiiiione Epifcopali &c.SeLUs autem
diitajuris afft^entia non concurrente , adeouttotum J uspof-
fejforis aliquorumafluumfundeturinfolaconfuetudine , feu ^I
prtefcriptione&c.ic Rot.dec^zi. nu.\ par.^. rec&dep.j^t.
num.i ^.cor. Cerro .
Ultra quod cum diftoanno 1616. aggremiarenturetiam ^j
non tonfurati, quodprohibuithaec S.C>anno 1620. Aggre-
miarenturctiam Clerici, nonaddifliper Epifi;opum Eccle-
fiaefervitio, minufqueabeodemexaminaii , &approbati;
Prouc etiam aggremiare foliti erant Capitulares etiam illos ,
qui determinata fervitia Ecclefias non praelliterant, quod
etiam de prasfentiadcorumarbicrium pradticatur; Eadein
exclufio, quatenus in fado fubfifteret, referri poifet alicui
ex didtis Jegitimis caufis, & non voluntaria; condonacioni
fervitii non praeftiti, ficque nullomodotrahipoteft ad no- <ij
ftrum, exfirmatisper/Jor. «/fr.jji «ttw.j. &feqq.cor.Cerr.
& innoftris terminisi«<^ff,327. num.2j.verf. Etdebentin-
tellig.p-tr.lj.rec.
(^am verifimilitudinem comprobaruntipfimet Capitu-
lares, adducendo fimilem exclufionem Roberti Vulponi ,
caufam habentemexeo ^uod petierataggremiari tempore , 44.
quononeratClericus; Exquoaperteliquet, didumFran-
cifcum JacobumFanelli , quianno 1616. pratenditurabag-
gremiationeexclufus , nonfuiffe Clericum , neque Eccle-
fiaefervitioabEpifcopoadfcripcum, fed merc Laicum, uti
tunc tempor-s moris erat Laicorum aggremiationes fieri , qui 45
abufus, ut diximus, improbatus fuit mediantibus pluribus
decretis hujus Sac. C. Si enim fuiflet Clericus , faita fuiflet
mentio Clcricatus , ut prafticatum fuit in aliis aggremiatio-
bus,& fignanter inillaanni r6gj. inqua terexprimiturqua-
litasClericalis petentium aggremiationem , ibi : LiClerici
fono, videlicet, Clerici ; Quidigiturad rem noftram , quod *,6
Francifcus Jacobus Fanellus ron adhuc Clericus fuerit ab ag-
gremiationeexclufus; TalesenimLaicosdebereCapituIum
excludere , imo nullo modo pofle aggremiare , conftanter af-
firmamus, t^m de Jure, quam in exequutionem decreto-
rum hujus Sac Congreg.
Diximus, quatenus eadem exclufioin faQo fubfifteret ,
quiaciimdeilla nullum habeamuspublicum documentum ,
fundeturqueinprivatisLibris, ab ipfilmet Capitularibus.ad 47
proprium commodum, inconfuho Epifcopo, confcripcis ,
&exadverfo non doceatur, quod idem rejeftusacquieverit
non adiniffioni , eo minijs contra alios Clericos , caufam non
habences^ Fancllo,& multocertiuscontramodernum Epif-
copum, nullo modo fuDdicum , fed innegabiliter Superio-
rem , aliquod fieri poteft fundamentum in eadem exclufione,
uniceinnixafidei privatorum Librorum Gipitul.irium , per 48
eaquaein noftristerminisfirmavit Rot. dec.^81. num..\.&de-
cif^Sl.num.i.&feqq.par 1 8. r^f. ubi , quod hocproceditad
evitandas fraudes , quae ali^sfequi de facil i pofTent .
Minus fundamentum fieri exadverio poteft in exagerato
modoprocedendi per viamlcrutinii lecieri, quod pratendi-
tur incompatibile cum neceffitare aggrcmiandi Quidquid 49
cnim fic de tempore antccedente ad annum if-^z emanatae
RefolutionishujusSC. proneceflit.itcaggrcmiandi , ccrtum
ell quod ab eo tempore citra , cxScripturis mct exadverfo
cxhibitis apparet, non fuiffe ampliCls proceflum perviam jo
fcrutiniifecreti , fed; E ifatoconclufo vii-.i ro:c d.ituttine-
minedifcrepante , cbefirlcevino ; QKiod ad eftvClum , dcquo
agitur, &aJ interrumpendam quamcunque pra-tcnlam im-
memorabilem conluctudincm iupcrabundat, iuxta theori- ji
amSpecul. in rubr. de Probat. nam 20. qu.im lcquitur Bald.
dePr<efcript. quteft.2.par i.princ. quteft 6. fub num.-.^.Sc ,
omifllsantiquioribus, Rot.dec.2Sl.num^.p.ir 10 rec.&cor,
Cerr.dec^66 num2i &i2.vhi, quod unxus atitusfufficit
adcxcludendamconfuetudincm, non lliiim immcm.^rabi- j»
lem, fedctiamquadragcn.iriam , &quamcumquc interpre-
tativamobtcrvantiam, & cor. Z.arat. dcc ii. num-ii.&dec
5 ;.;;«»». 14. ubi, quod fola umbra , folufqucfumus contrarii
adtus immcmorabilcm deftruir, &innoftris individualibus
term]nisRof.dciifli7.num2jpart.\7.rec.ih\: Ettamea , JJ
ut rcmaneret elifa , fuffciens erjt unica admijfo , abfque fcrtt-
tinio , iwofolus rinnor in contr.irium .
Veritastamcneft ,quoddeficitctiam in factooppofitio, in
qualitatc fccrcti fcrutinii fundata, dum nullashabcmustalis
tnodi proccdcndiconcludentesjuftificationes, fiexcipiamus
ailcr-
72
Difceptat. Ecckfiafl:. Dominict JJdayx.
54 aflertionesipforummetCap/tuIarium intereflatorum, quo-
rum fa^Sum , affertiones, & quicumquealiiadus, nullum
intulerunt prasjudicium Epilcopis pro lempore, nondofto
de illorum fcientia , &: patientia Sa/yc- in l- fin. inprinc. C. de
55 Vriefcript.Bov.deStatut.Urb.priefoipt.glofs.ii.numi^ late
V oflh.de hlanut.obferv.^o.num.6. <3feqq. &Rot.decif] ^^.
numer.in. coram Bicb. <if decif.%i%. numer.M). coram Priot.
&decif.z'n,num.c). part.ij.&dccif.i 36- num.l-j.part.i^.re-
cent.Sc in noftris terminis eadem Rot decify^-j. a num.z\.
par.iT.rec ubi, quod voluntarium faftum Capituli proce-
56 dendi per fcrutinium fecretum, non inducit validumtitu-
lum , necobligatin futurumad coniinuationem .
Junftaconfideratione, quod talispiocedendi moduspra-
fticari defacili potuitinillisfolum cafibus , in quibuspete-
57 baturgratiofacondonatiofcrvitii non priftiti; Sicque, uti
ex alia caufa procedcns , & non femper uniformiter fervatus ,
non eft atterdendus, in terminis Kor. decif.iiS.a num. zS.&
dec. iiy.ff.b num.i 7. par. 1 7. rec.
Et tamenetiam in cafibus, in quibusmodusprocedendiper
fecretum fcrutinium in exequutionem literalis conventionis ,
58 feu Statuti elt undequaqueconcludentiffimt; probatus, ille
bene compatitur cum necelTitate eligendi habentem prsefcri-
ptasqualitates, utdeclarandoauthoritatesin contrariumci-
taras,& Ggnamer decif.iSo.par.^.rec.firmctvh Rot.dec.S}z.
59 num.t^. & 50. &decif.882. num.zi. verJicNecex eo, quod
perfcrutinium , &fabas cor. Merlin. & dec. i-j-H num. i . par.
1 ^.&dec.iS8. a num.^o. par.i ■j.& dec.^^ i.num z^.verf. Ne-
queexeo, &dcc.5S-j.nuin.'.ii.par.i8 rec. Ea ratione , quia
60 modusprocedendi perfcrutiniumdatquidemarbitrium, fed
illud non debet effeabfojutum, & irrationabile, ut loquun-
tur exdem authoritates , & obfervat etiam J^ >V7/»,^. de Privil.
Jurampriv. i ?2. w.8 1. 6" 3*. Sed regulari debet a Jure, quod
nonpatitur excludi eum , quihabetneccfTariasqualitates-
Quibusnonopponunturauthoritaies, in contrarium alle-
61 gatae; Ultra auodenim Jn Caufa /fc^^fw. C(3j;/()r/// quatuor
emanarunt fentcncias ad favorem Mauritii , qui necelTarias
habcie probavit qualitates , una in Parvibus, <jc uiisinRota,
\x: hg\W indec.ssi. inprinc.par. iS. rcc. ubi iiifine i.^.qu d
hasfentcntiasconfirmandasDomini conflanterdccrevcrunr,
&inhacopinione, tanquamjuri, &arquitaticonfona per-
fliterunt. In contrariis decifionibus cxclufio principaliicr
fundata fuit inqualitatibuspetentisaggregationem , conclu-
%% denternonjuftificatis, ut viderc efi \ndec x€\per tot.par.i^.
& dec.z^izper tot.par iS.uhi ««?;>. 2. quod ex hocunicomoti-
vononprobatarumqualitatum procelTltrefolntio Rotae, &
\ndcc.6<)^.anu>n j.ufquead iS.par.^S.rec. Quamvisautem
Rota amplexa etiam fuerit motivum fcrutinii lecreti in una,
velaliacxdecifionibus, exadverfoallegatis, & fignanter in
ultima , una tantum Parteinformante, edita. Reccptum
£j tamen eft in hiscafibus, quod attenduntur folum ea , quae
dcfervierunt pro folida rationc, & principali motivodcci-
dendi, non autem ea , quaedidla fuerunt , vcl ad majorem
ornatum, vel gratiaeriiditionisab Extcnfore dccifionum ,
utobfcrvant Card.de Luc.de Dot.difc.^j. num.s. &Rot.de-
cifli)6. num.^^S.par. 1 1 . rec.
Proutetiam in cafu contrariarumauthoritacum exdufio
64 fundata fuit in divinicultuspraEJudicio,ex quo tenueserant
redditus communes, itaut fi admitterentur omnesCivcs ,
participatio rcduccretur ad quid mininnun , ut vidcrecll in
6j dec.i^S- num.S &').apudPacichcl.de Biflant. &decifi>i>i.a
tium.\ i.par.\6. rec. Et in co, quod ultra qualiiatcmoriginis,
dcbebat ctiam praECcdcrc iii cxcquutionem litcralium Conrti-
tutionum diligentinima infortnatio dc vita , nionbus, ho-
ncftate, ac (ama pcicniisadmiffioncm, itaut univerfoPo-
puloexemplurn , & fpcculumcfledebcrct , ut legitur ;>;</£■-
cifij. inprinc- piir i 5. rec. & oblcrvat Rot. dcc^ j. ,) nuin.y.
66 par.i-j.&dec 6i/j. «uwig. /><'»'• 1 8. rfr. Quas circunillantiie
non coMcurrunt in noftris tcrminis, dum inilla cxigitur^
.StatutisEcrlcfix infoimatiode vita , & moribusnggremian-
<li, (]U3enon ad C]npitiilarcs, fed ad Epilcopum dcjurclpc-
67 £lat, utprobant /'afqualig- qutcp. moral J uridic.ii ;,. nu '^.
Venlrlgl. in Prax. par. 1. adnot.^l. dc E.\,im. ordi». ()". unico
num.S- & fcqq. dc yingrl. dc Rc^ul. vel nonin Cledc.Mtlit.
Confort. poji Trafl de Impcnf. dotalib. cpuf y num 59. C'
feqq & Vulp. In Prnx For. Ecclefi.ifl. Cap.-j. nuin.iH. inprinc.
& dccrcvit haccS.C. .1. Maii 162 1. his vcrbis .• Chc nonfi.rt;-
gremil alcnno, (he non abbia avula l.rprima tonfura, 0 fia
afcritto a Cole/laC/iicfa , c (hcfi.iflalocfttmilato, & approva-
to dal Vcfcovo , conjornic al Sagio Concil. Trident.
Nullumquc inlcitur prarjud;ciuindivinocultui, feu Par-
ticipantibusdc maffa cominuni , cxquo adminioaliotum fit
in cafu portionum vacantium pcr mortcm ; Itaut aggrcmia-
io in noftris terminis unic^ ttnuar ad divini cultusaugumen-
tum, quod pendere r.on debet a voluntario fado Capitula-
rium , ut interminisfirmavit £■>.' deciflj. num.j. part.i;.
recent.Sc in terminisduricribusconfcnfusEpifcopi , &:Ca-
pitulariumparticipantium, re!olv;r Sacr. Congreg. Concil.
in Converfanen. 3. Febr. 1651 quam referc Pignatt/. confult.
^c^.tom.i.
Noncredimusinfiftenduminexemplis Ecciefiarum Tra-
nen. &Moniis Pe/ufii . Ultra quod enim exemplis judican-
dum non eft , adTexium /!:cra!emin/. Nemo J udex , Cod.
de Sentent &interlocur. oir^n.Judic & obfervac Rot.dec^^zS.
num.^^i.part.l 1. & deciJ.i.^T. num. 11. part.i-j. ?fr. ubi,quod
exempla non debenc movere animum fudicantium . Dici-
mus in Ecclefta Tranen. idcontingere, quia adelt ibidem ta-
lisinveterata confuctudo, & immemorabilispofleflio; In
illa ver6Mo»r;r J^f//(/;aafuntantiqua Statuta,legitimecon-
fir.mata , & ab Epifcopis approbata; QuaEcircumftantiaB
non vcrificancur in noftia Ecclcfia , in qua Scatuta potiClsfa-
vent Clericis,habentibusqualitatesoriginis,& legitimita-
tis; Inveterataconfuecudonullomodo probatur : Et poffef-
fioimmemorabilis eft adeoinfubfiftens , utnecetiam exad-
verfoailegetur ; Merito proinde adiflisEcclefiis nullomo-
mo inferri poteft ad noftram , vulgaia /eg. Papinianus ff. de
Minor. qosim in noftris tcrminis fequitur Jior.t/t-c. j jy.aBW.J.
par. 17. & dec9. num.z^ par. 18 rec
Interceditetiam maxima diffcrencia intcrnoftram, &di-
6tas EcclefiasCathedrales, quia in illisadfunt veri , &pro-
prii Canonici, quorumcollatio, & provilioin fuis menfi-
busfpedatad Epifcopum , ultra quosreperiuntur Cappclla-
ni , fcu Presbyteri receptifii; incilUernque EcclefiisadefTe
dicitur verum , & proprium Capitulum, utobfervat Card.
de Luc. de Canon. difc- ; 8. &difc. zo. urrobique in princip. In
noftra autem f)lumabufive talesdicuntur Canonici , quo-
rum proindecollatio, & provifio nullomodo fpeftatad E-
pifcopum, &:impropricdenominaturCapitulum , ucinter-
minis ad vertit Card. de Luc de Prteem. difc.zz-num. 10. & de
Canon.difc.\j.num.i.&difc.\y a num.-^i.uhinum.s quodin
fimilibuscafibustalesabufiveCanonicidicuntur potiiiscon-
fticuere quandam Congregationem , feu Communiam Cleri-
corum, & W/WJ.6. rcfpondendo adibus, qui fiunt per inte-
relfentiam , &votum, quoddant in Capitulo, bencobfer-
vat,CanonicuiTidici illum , qui habetCanoniam intitulum
ab Ordinario, velaSede Apoftolica , juxta vacationum
contingentias, non aucem illum , qui finealiquotitulofo-
lamhabetCanonici nuncupationemimpropriam, acabufi-
vam dc fado , quas non facit Canonicum , quod firmat Ctiam
Rot. dec6y.. num.J^.& i s.part.^. tom.l.rec
Si hsccomnia fufticerent prorefolutione favorabili, cciam
incafu, quo praefens controverfia dccifa ampIiiisnonefTet
abhac Sacr. Congreg. Quanto magisfuperabundare viden-
tur pro confirmationc rclblutionis , ab iifdem C.ipitularibus
fuccumbentihusacceptatas, pacificeadmifTae, &cxcquutae
pcr fpatiiim 20.& ulira annorum, wtohkivziCardde Luc.
in ConfiiH. /eg. & ration. obferv zSS per tot- ubi , quod in-
ter primae claflis irrationabilitates adnuneratur prsetcnfio
oftendendi inlubfiftentiam decrctotum, & fcntemiarum in
judicatum tranfaflarum , & excquucioni demandacorum ,
cum eadcm ficilitatc, ac fi liseflcc infui initio, quia hoc
modolcmpcr inccrtus remanerct rcrum ftatus , perpctuam-
quclnbercnt vitam litcs, quo nilabfurdius, nilvcirrationa-
bili us; EftcinuU]ucrei judicatae, vcl Decrctlexequuci , ille
lit , ut id quod priiis erat dubium , & incertum , & pro in-
gcniorum varictatc uni vcl alteri cycntui fubjeflum , ccrtum,
ac firmumcfficincur , ac ftatumfirmet .
In cadcm Caiifa .
PRoinccrprecacioncdccrctilnijus Sacr. Congrcg. utraquc 8r
Parcc informainc cditianno 1672. non recurrimus ad
fu'iitilcsgl<^ffas, noiiail vrrbnrum cricicationes, necadfub-
auditiim iniellcdlnm , lcd adducimnsclaram, &univocam
confcirinnem ipforummcc Capicularium , de quafupra"u-
mer.\i.S\ autcm obfcrvanti.i ncdum cft optima intcrpres Sz
omniumdilpofiiionum, (cJcciam.- Extorquet, & impro-
prlat verlorcm Jignificalum verborum, utcomodo, quojuit
objcrr.alum^ accipialur : Rot.decif.^)J.num.-j. (oramPrio-
lo, rumcniic(irdancilHis/«7'o»».l.^<»i'.i difccpt 16. ;;«//>. 1 01.
Quid diccndum in noftro calu inquo vcrba illa dccrcci : Ob-
tenla vcro priin.i lonfura , tcncaturCapiiulum agg> emiare ;
falva rationc rci!^i fcrmonis non pofTunt in alium fcnfum dc-
torqucri.
Dato
Tom. I JL Pars I. Difceptatio XVI.
n
Datoaucem per impoflibilcm hypothefim , fed nunquam
8i concefso, quod ante diftum annum 1672. probaretur ex-
adverfo rigorofa immemorabilis , cum omnibus fuis re-
quifitis, mediante refoiutione hujus Sacrae Congregatio-
nis ik Succumbentibus acceptata, & pacifice per Ipatium „.,„„.„.,._
ad. & ultra annorum exequuta , ilia nec etiam mcrere- pl'catis vicibushaecSacraCongregatio7crvVrrpr"opVer'ea
84 turhodi^allegari, uti folemniter interrupta, & funditus luppiicamusa verborum involucro , cumquoexaJverio in
• everfa , ex adduflis per Rot. dec 208. r>.i'^.& 16.& dec.x^^. hac parte proced itur, & dignentur Eminentifs. Patres fer io
n.S.p.ij.rec. "?)"n§"e eifdemCapi[ularibus,netotiesrejeCtasab hacS.
Non fubfiiht m fadto , quod polt annum 1672. procelsum C inluCitentes praetenfiones iterum in lcenam punant
«5 exadverfofueritad aggremiationes per viam fcrutinii ie- Neconfundanturofficia, & muneraCapituiarium cum
creti,oppofitumenim probatur ex ipfifmet contrariisScri- !";- c„;r — -.. 1.. .. ,- r.
pturis, ubi ,qu6d procefsumfuit viva voceyErgonon per
lecretum fcrutinium ; Et iite folus ailusexcluderet omnem
prxtenfionem immemorabilis , ut in terminis firmavit Rot,
86 decizj.num zi.par. 17. rec, & infimilibusterminiseadem
rc.n, etiam^ Sede Apoftoiica prcvifum, quod inter effe-
(Llus aggremiationis exadverfo adnumeraiur , coincidit
cum illa vereexorbitanti Statutaria difpofitione , inhabili-
tante difpenfatos ab Apoitoiica SeJe , quam,praEvia ablola-
tione a ccnfuris.aboler; a Libris Capitularibus .iiandavii re-
^-. v^...v.i<» , w". niuijcia v.,dpi[uianuni cuoi
illis hpilcopis, licitumnobisfit quaerere , ubi nam funde-
turpraetenfio.illaCanonicorumcapiendi di!igenteminf;,-r-
niationem de vita , moribus , & honeftate Clericorum , pcr
Epilcopum legitime ordinatorum , fub quorum velocoope-
riri prstendit ur exorbitantia fcrutinii fecreti ; in cafu enim
99
;appa-
Rot.cor.Priol.dec.^-!,2. n.ii. ubi , quod hoc llante obler- <'f"/-95-/'- '7^. Illafundaiaerat in literali Statu;aria di
vantiaretorqueturpotiCis, &defervit pro deftruaioneju- fpofitione,quaelegiturextenfain</fc. ll.inprincip.par \k
riumCapituli. ''«''^•innoftrisveroterminis nullamhabet tatti aut
Authoritates, magnifacientes modum procedendi per ■-r..,r.^ . . „ ■>
87 fcruiinium, &exeodem inferentesin fuis cafibus liberta-
temeleftionis,loquuntur interminis, in quibusidem mo-
dus determinatusfit ^lege communi, velparticulari Sta»
tuto; innoftroautem calu nefcimus videre, ex quotitulo ^ ^
88 ifteprocedendimoduspraetendatur.cumluscommunenon munis maftae noftrjereceptitise Ecclefiae'"' quibus de
allegetur, & particulare Privilegium, vel Statutum non fenti fruunturmoderni Capitularesde nunioo partifiDan"
oftendaturi Et quoad voluntarium , & difforme faftum tium, non tuerunt relitti abeorum anteceiroribi;.'; fed
Capitularinm , utplurimum fecretum fcrutinium adhiben- elt mconfeflbinter Partes , abomnibusGivibus AndrieAf'
tium, infciofemperEpilcopo, incafu, quo petebaturag- bus, &ficetiam a Parentibus , & Proavis Clerici Paur
rcntiaefubfiftentiam,dumStatutum, nec ctiamallega'' r
& de jure inforroatio circa vitam , & mores fpeaa- ad £pi'
Icopum, nonadCanonicos, exallegat,s/«;>r.i§ 67
Enixe luppl.cantes oblervare , quod reoditu. nun exiauz
quant.tat.s^ducatorum circiter fex mille annuorum com-
lOJ
IC4
105
utinfpeciefirmavitl2o/.»»</'^. ^ff 317.». i^-^^feqq. part.
fj.recent.
Non ben^ etiam exageratur uti punftualis Vulp. in Vrax.
<p for.Ecclef.c.%- num, 11. Poftquam enim ifte Author nu-
merisantecedentibus probaverat, pofsealiquemClericum
promoveri ad facrosOrdinesad titulum lervitii tcclelias,
cuiadfcribitur (quodtamen non eft in Jure certum , cum
contrarium nimis folide probent Vgolin. de effic. Epijcop.
91 cap. z€. $■ S.num. j. & feqq-& Garz. de Benefic. part. 2.
cap.^. num.<)Z.) d.num.ii- tirmat Iblum , quod ; Si ali-
quis adfcribi voluerit ferritio alicujus Ecclefice Cathcdra-
lis , five Collegiatte , vel Varochialis , debet habereprihs con-
fenfum , ac licentiamCapituli , ^ReBorumEcclefiarum ^ ut
dicitur in d. Brevi Sixti V. quam praetenlionem in adfcri-
92 ptione Clericorum fervitio noftra; Ecclefiaenecetiam ha-
bent Capitulares, & merico , cum a SacrofanSio Concilio
Trid.feff. 2 ?. cap. 6. de Refor. id relinquatur judicio , & arbi-
triotolius Epilcopi .
Refert deinde Vulpius ad comprobationem fuae opinionis
BreveSixti V.emanatumproCivitaie Venetiarum , quod
foS
107
quas
tores
tem videre quonam colore oftulcari poflit in his ci.cum-
flancm non levisinjuria, qua; ini.rretur didis innocen-
tibus Cienc.s per voluntariam , & injultam exclufionem
Capuulanum, poftquam EpKcopus, prscedentibuslolitis
proclamantibus m diebus teftivis , nihil auuivit in con
tranum, & iUosdignos judicavit pro Ecclefis fervitio-
Et quod eftmajus, imo maximum , poftquam prcbatum'
fuit ineifdem concurrcre omnes illas qualitates
eorum anteceffores , & communis mafli Funda'
necelsarias reputarunt pro obtinenJa fuo tempore"'rar*
ticipatione. ^ ^
Exaiia parte dignentur etlam refledere, quodEoifro-
pus non vulc lequi cxempla al.arum Ecclefiarum rece- ic8
ptit.arum , in quibus totum dependet ^ fola voiuna-e
Epilcoporum in admittendis Sacerdotibus , vel Clericis
ad Ecdefiarumgremium, utdepropria Ecclcfi.i fcripium
rc\\<imi Pac.Jordan. var. lucubr.Hb. io.tU. jn deDiflin^J
feu divif benef.,nter fe num ,2. (irij. .M.. EccUfi. mea ,00
Tragurien.numerata efi quoad Dignitares , & CanU-cTs
tres enim habet Dtgnitates , v.deltcet , Archiai.-.cowm qui
cejfum ^c. id non probat , quiaeft gratia fpecialis : Tandem
refertfimile Breve GregoriiXlil. ad favorem Capituli Ta-
rentini , dequo»«ro>». 2 par. i.difcept. 7. nil aliud firman-
usy<]\ia.m : jQuod Clericorumejiifdem Metropolitantc Ecclefiq
95 f^vitioaddi8orum,veladdicendorum eleBio ,five "ggregatio
adClerum, & C apitulum , feu Canonicos pradiSlos ^ abfque
aliquaipfius Archiepifcopt/fiveejus Vicarii confirmatione, i.t-
ftttutione^vel approbatione ,pertincat , itatamcn ut EleBi , <*)•
^ggfgati hujufmodiab ipfo Archicpifcopo , feucjus Vicario
mandatumde fe fe ad diflumgrcmium admittendis (sc.petere
rf;7M«/ur,«ifc.Qu.'e nih.lomnino communehabent cum no-
96 ftra controverfia, in qua Epilcopus non prxtendit confirma-
re, inftituere,vel approbare Aggremiatos^ Capitulo, k-d fo-
ICim,qu6d non fit in iftius libera tacuhaie^nulla concurrcnte
legitimacaufa,nonaggrcmiare,&reiicereconcivesClencos
in quibuscClm concurrant omnes qualitates, d Statuto pise-
97 IcriptaBjCapitulum arttatur illosaggremiareex ncceflitate,
derivanteex JureCirico,&concurfupr«fcriptarumquali-
latum, utinterminispiobat Card.de Luca de Canon.difc
22. n. 4, & firmavit Rota dec.^J.n.ep. 1 5. rec. & cor. Manza-
mddec.jio.n.^.ubl, quod cxcluiio in his circumftantiis
fapit apeniflimam, & notoriam injuftitiam, confirmata
in dec. 729. ror . eodem .
Praetenfio admittendi ad Dignitatcs Capitularcs unum
98 degremio, &excludcndi qucmlibct alium non capitula-
VrfayatDifcept. Tom.III.
decim circiter ,prout ab Eptfcopo admit. untur ; Pr oire^i - m
non praetend.t idem tp.icopus adm tie:. ad participario-
nem ejuldem maflae commun.s fuos Co.^^^nguineos, vel ,,3
Aftines, nonClencosexteros, non eti.im Ci-es caren-
tes qualitat.bus llatutariis , minulque ii;iiat -ro faculta
tefibiconcedenda(quam habere pia-tendurr Coi-tulares)
condonand.fervitium,EcclefiisdeMium.&aS'at-'-spr«-
fcnptum ; Sed ad conler vandam p.iceni . & unionem r C lc- 1 1 1
ro,ejuscur2nupercommiifo, adevitandam injuria -. n.
nocentibusClenc.slus Civita: s, de taciliin tutu. ii.-n . -
logandam, &quod prjeocul.jinaxime habendumeft iro
loiomotivolerv.tiiEccleliarum.&d.vinicultusauoumen-
to , humil.ter pctit , non derog,.tionem ,& abolit.o.-em ad
te.minos quaellionis, individuali.er uaUnx pcr Vulp. in
Prax.jor.Ecdefcap. 59./>fr ro.-. Sedcxequut^oncm illortm 11-
Scatutorum , quacipfimtt C;<pitv-laris condiderunr, quz-
quenon eflc rigidc crit.cai.d.i , quando, ut in prxfenti
nullumconcurrit prarjudicium jam adiniiforum . individua-
liter oh\e:\nValenzuol.conf.<)0.n.ioi. Cffeq./,b.i. & fir- 111
mavlt Rota in dec.ji^y.n. i.iif i^.Cor.Mer/in.
Exqu.busrelinquiturmanifcftum,CapituIarium, pr«-
tenliontniinlubftantiatendcread proprioru.n Concivium
injuri3m,& damnum , Epilcopalis dignitaiis vilipendium, lU
& contemptum , & fcrvii.i Ecclcfiar , divinique cul.us
maximum dccrimcntum . E convcifo aurem Epifc^pus
E in
74 Difceptat. Ecclcfiaft Dominici Urfayac.
^nipfftmet initiofui Prafulatus, & ante poflreffionem fuae
jj Eccie()S,vereinvitus,&cumillisnecen"ariisin3penf!S,qu»
inleparabiles funta iitibus , utioptimus fpeculator opera-
lionum fuorum Subditorum , juxta Graecam ethymologiam
nominis Epifcopi, & tanquara verusPacer fuoium Eccle-
liafticorum propriis expenfiscogitur curare ,ut divinuscul-
tus, Ecciefiarumquefervitiumdetrimentumnon patiatur,
atque aequaliter dividatur interfiliospanis, icommunibus
116 Parentibusrelii^tusincommunis mafiTajconfervatione, cir-
ca quod nulium habent arbitrium , nedum Capitulares , fed
necetiam Epifcopi ut probai Ricc.iiecif.74.pcr tet.part.-^.
ubirefertita judicatum, quodque reftringere aggremiatio-
117 neminhis cafibus efTet denegare alimentatllis, quibus de
Jure debentur, &applicarenturterminirf*/M/>«Crt». Prt-
fcefamerr)crientemdift.()l. <- t- o ■,
DiezS.Februarii 1697. Propofita Caufa in S.C E.&R.
118 perCard. Petruccium, refcriprum fuit .■ EdiSlum Epifcopi
fufiineri , & , concurrentibus requijitis, nonpoffe Capitulum ag-
gremiationem denegare .
DISCEPTATIO XVII.
Vintirnilien. praetenfe Quasftuationis.
V R 0
rPP.M.O. R. S. Francifci Saorgii,
C V M
PP. Cappuccinis Sofpitelli,
ARGUMENTUM.
fratres Reformati qitibus conciirrentihns poffmt impedire Cap-
pticcinis qneliuutionem in illis Locis , in quihui ab antiqi.o
foliti funt itdem Reformati quttjluarc : Ommagefla per lu-
dicem, titl fufpedumncufutum^dicuntur nullay& iniufla .
PAtrcsReformatiS. Francifcijfupplicesperuntdeclara-
ri,non licere PP.Cappuccinis Oppidi Sofpitelli quae-
1 ituare panem,& vinum , aliaquecommei^ibilia in Oppido
J3reiii,& voticompotesfieri fperant .
Ad quem effedum prarmittendum in faftoeft ,quodanno
171^. occafione munet s Concionatoris, quod exercuit m ea-
dem Terra P.Honoratus a Brelio Cappuccinus,interconcio-
9 nandum commendavit fuos Corri.-ligiofos pietati Civium
cjufJem L'>c\;EJ]ortando quefio Popolo a voierfoffrire, che
detti Padri di Sofpello veniffcro a quefluarc in ogni tnefc, di pt-
ne , e vino , con preg.ire il Popolo a volerli ujare /a carita , trat-
tandojidi pocacofa,ut dc proprioauditu tellantur ouo nobilex
Conliliarii in Summario. Et concordat Syndicus ejufdem
j Loci . ibi ; Chefarebberovenuti aqucfluare una vo!tai! mefe,
echechiavcrebbe datoun panepcr volta . farebberoflati dodici
panil ann» : Lllii ulteriiisadcUc^f/^t^/f^/f.r /rf predica <ifc cotne
Stndicogli dijf ,chc noneramododiqutcftuare echeil pr<€fen-
tt Luogo non cra obbiigato afoffrire alcuna qneflua de' Capfuc-
csni di Sofpeilopcr il pane , &ilvino; i\ quibns neque ctlam
4 dilcordant tcltci contrarii , ibi ; Finitala prima parte eforto
egnuno a vo!crCt per amor di Gesii Criflo.fare la caritii di qtial-
che pane ad cjfi C appuccini , (iante lanecejfita , incui diffe tro-
varfiilfuo Conv. nto . Idemque deponimt PraEpofnus , ac duo
alii Sacerdotes , tcdes omni exccptionc majorcs .
Statimac notitiacjufdcmnovitatispervenit adaurcsPP.
Reformatorum , inquorummaximum prarjudicium eadem
practenlio tendcbat, ilii humillimum habuerunt rccurlum
5 ad EE PP.i quibus dic 2. junii 171 5. refcriptum fuit : ^M-
diatur Procuiatorgcneralij Cappuccinorum, & u/tcriui rcfe-
rat : l^ecnon Epifcopepro Injormatione , isVoto; Qusc cx-
hibita fun in Summario; Illaqueaacn(a,die ;■ Au(',u(li 171 j.
6 Pon.Caid S Clcmcntis, & uiraquc I artc aterrimc infor-
mante . iclcripaim fuit ; Servarifolitum ,lif hplfcopo procxe-
quutione , cumfacultatibus S C.Piout omnia hac patcnt cx
Tom \ p i-difccpt g.periot,
Non omilti um m Parnbus iidcm Cappuccini multas af-
fcdtatatas addticcrc Attcltationcs coram F.pifropo,ad hoc,
7 ut iflc referrc dignarctur, ipfos folito^cffi- qu.tftuarcpancm,
& vinum inOppido Brciii ,quzlunt lilxmct numcro, quas
eorum Procuratorgeneralisexhibueratannexas cjusVoio,
ut ex illarum confrontationc remanet manifeflum ; Illis au- 8
tem meritononattentis, idem Epifcopusinveritaiis obfc-
quiumindidaRelationeafTeruit : Diaver prefe le informa-
zioni dovutefopra Vefpoflo da' Vadri Hiformati , e ricavato in 9
folianza,che li medefimifonofemprefiatifoiiti diportarfia quc
ftuare pubblicamente pane , e vino nel Luogo fudetto di Breglio
<ifc. Lo che non anno mai fatto , nefannoliPP-Cappuccini
diSofpello, qua/ibensi fog/iono andure in queftuaperline,ca-
nepa , & oglio , Ma non maiperpane , e vino , come anno co'
minciato afare da qua/che mefe in qua , con nonpocopregiudi-
zio de' medefimi PP. Rijertnati di .iaorgiOy il fupplicatode'
quali 6 trovatofojfftere in tutto .
Quia vero ab hac S. C fuerat etiam eidem injunflufti pro-
priumaperirefenfumiii hac parte, {ubili\t:Cheperd.fe devo ,
comem^ingiongonor EE.VV foggiongereilmiepropriofenti- \0
rnento ,fitmarei accertato , che pcr andare al\ipar6 di u/teriori
confufioni,e difordini nelVax venire.fi ctignaffero E//ino dccre-
tare ,che non dehbonofarfi innorazioniin materiadi queflue^e
fi offervi cib,che per /addietroficftmprepratticato.Pfoat d.die I •
oblervadum elfe demandarunt.cum rc\ciipto.Serzarifo/i S .
Credebant Reformatipundualiexequutioni,ut parerat,
demandandum efTe diftum oraculum EE. VV. Pra»cipue li
quiaillud emanaverat,ad fatietatem ufqueauditisdd. PP.
Cappuccinis, vififque,& attenfeconfideratis,iam abEpi-
fcopo,qu^mab EE. VV.omnibusattellationibus, alnlque
Scripturis, abeisin Curia Epifcopali produdtis, & dein-
d^ in Secretaria hujus S Cexhibitis, un^ cum plenifTimo
Voto didi P. Procuratoris generalis Cappuccinorum; fed
eventosfuit longediverfus. Et proptere^pofl omnesurba-
nitatisadusi pluriesexhacpartereplicatos, tandem coa-
t\\ fuerunt iidem Reformati preces fundereeidem Epifcopo
ad procurandamexequutionem relbluticnis hujus S.C.vi-
gore facultatum , eidem fpeciaiiter communicararum dida
die 2. Augufli 1 71 j.Fueruntque voticompotesfadi die 10.
jo Decemb. i 7l6.mediante refcripto; Mandamus inhtbe-
ri ,proutinhtbemus RR. PP- Ordinis Cappuccinorum .quate-
nus in poflcrumnon audeant.nec prafumant qu^jiuarepanem,
&v:numin DiftriBu Loci Bre/ii , fub p^nafaniiaobedicntia,
donec a/iterprovifum nonfuerit a S.C. E. & R. ..
Hoc autem modo juridicc coadi Cappuccini ad parendum
d.refolutionj.convolarunt ad aliud temperamentum de fido; 1 J
Edquia, fecerorimetter Lettera a/medcmo Sig.SindicoTea/-
do ,fcrittag/i da//' Ecce/lenza dt/ Sig. ConteSolaro di Govone,
Marchefe di quefto Luogo pcr laqua/e prcgorno detto 5 ig Sin-
dico a voler infuo riguaraotolerar detti L appucciniper d. que-
J?tt(r i Verum tamenelt , quod iidem Syndicus, &Confilia-
rii.non finemaximadexteritate,modeftinimefeexcufarunt
cum eodem Marchione , eorum legitimo Domino , & fsBcu-
lari Superiore, officiofiflimerefpondendo, wo»at»f»7tf Cow-
muntta dafar alcunaparte in detta queftione, con lafciare la
cura a detti PP. di Saorgio , come chc qucfti cfsendo inpofsefso
diqueftuare , dopo lajondazionc dcl lcroConvento, ira /ero
interefse ad accudire a/la /oro Lite .
Ek parte vero Rctormatorum congruum csinimatum
fuit eidem Marchioni aperir e verum flatum Caufje , cidem-
que ultenils candide narrare motiva omnia , quaead eorum
«J
14
l<
1;
favoremmilitabant ; Exquibus fadumeft, ut idcm Mar-
chio non amplius in hac parte infiflere voluerit favore Cap-
puccinorum , ut paietcx Epiftola digniflinii Religiofi , da-
ta in manibus Errii Ponentis, in qua fc declaravit idem Mar
ch\odiefscr/ifiatofuppofioma/e. Ex qua ulteriOsapparct,
cflcdu vacuasremanlifle (imilcscommcndationcs, abalia
longc fublimiori laicali Poteflateexadvcrfo, non finema-
gnisconatibus,procuratas.
Nequehic finem habuerunt flrcnuac operationcs eorun-
demCappuccinorum , ad impcdicndam cxcquutioncm di-
dacrefolutionishujusS.C fcd potiiis modoincipiunt myflc-
ria . Rcdeuntes enim ad Curiam Epilcop.ilcm Vintimilien.
nulla habiia ratione,quod illa in hac p.iric proccflcrar vipo-
rc facultatumhujusS. C Minufquc ponderatis vcrbis illis
dccretorumejufd.Curix Epifcopalis; Doncc a/itcr provijum
nonfucrit ii S. C. E if R cx quibus patct , canJcin Curiam
Epilcopaicm nonampliiis potuilfc apponcrc manus inhac
Caula ,pciicrunt lubdelcj;aiionem Jud;cis,adeffcdum pro-
bandi,foliium quflluandi m noflra Terra militare proCap-
puccinis, non auicm tavorc Rctormatorum .
Invcncruni autcmbcncTolos Rcccptorcs corum irrceu-
laris inflantia- , fuitqiic proindc cifdcm affignatus injudi-
ccm PctrusDon,itusCotialorda,qui cum , uUth dcfeclum
Jurildidionis irtum delrgantis, dequoinfr.i , cfsetctiam
lufpcdiflimus Pacium Rcformatis ab cifdcm in Partibus
fcr.
«9
Tom, ril. Pars I. Difccptatio XVIL
75
- ' fer hr.cxmotWiS, detiovo fupervenris, fub die jc. Jan.
I -1 8. & fic longe ante aflercum Judicatum , uti fufpeilus re-
;' ciVatusfuit, uc patecex eodem adu recufacionis in fulpe-
' ilhim, perexcenfumdatoin Summ. qui reiteratus fuic dic
«.Febr.ejufdemanni.
Fueruntqueulteriusduoaliifolemnes aftusin hac parte
z^ aReformatisgcfti., adhocutidem fufpedliflimus Judex fe
abftinerct ab ulteriori procefTu in Caufa .
l^Geftus fuit in Partibus , mcdiante appellatione ad hanc
S.C- petendo abeodem Judice Teltimoniales ejufdem ap-
14 pellacionis,quasulcr6concenric; ibi .- A/trimenti proteftan-
do della nullita di ogni attofutto.e dafarjt, e di voler ricoirere
, & appellare.,come in quefli Scritti riccrre , e appella alln mede
yTw^J.Co^^.cumconcelfione Teftimonialium,eis fada ^
Judlcefequentibusvevbis. Tejiirrtoniales de diBis .,<b leventur
Affa&c. Cottalorda Delegatus .
II. Ailusgeftus fuicinCuria, medianteeffeaivorecurfu
adhancS.C quaedie4.Febr.1718.a1cencoobicucI.me.Card.
25 S. Clementis,hujusCaufaeanciqui Ponentis , eundem Re-
fomatorum humillimum recurlum remific ad D.Card. Cor-
linum , quae appofitio manuum hujus S. C- operacur , uc om-
nia , poftea in Partibus gefta , perinde babenda finc , ac ti non
id emanalfent, juxcacommunem Dodornm opinionem, de
. qua poft Text. in capRomana §. Si autem de AppelUt. in 6. ce-
ftancur addudti in decif. izz. n.6. cor. Prio!.& dec- ? J.w.5. cor.
Anfald &dec. 84.». i.p. i7- Habemufque inhacparte fpe-
Q.ab\km authoutatemS.Bernard.in Epift. \^f>.ad Innoc-z.
27 inter ejusoperafo/. IJ55. ibi; Etiampoft appellationem tui
nomin is aujifuntexercere .
Csterijm his , & quibufcumque aliis non atcentis , neque
obftant. ex mocivoforfan indignaCionis,quod in hlstermi-
nisconfideravit Gregor. IX. in c. Sufpicionis ff. de Ojfic Ju-
28 dic. deleg.\h\ : S^uiforfanprovocatusobejfct, uhi Glof.verb.
Forfan ak . Licet non debeant moveri ,tamen indignantur pro
ma/ori parte , &concordant Giurb. dec^i^.nu. 2. Ihi : Indi-
gnaricommuniterfolsntJudices,dumfifpeiIialleganturFon-
tanell.dec i.n.i^^.&ConftantadStat.Urb.tom.i.annot.'^^.
n. i^.fol. 44i.Idem Judexallegacusfulpeftus,& propterea
29 indignacus,fuum voluit proferrejudicium, Reformacisin-
timatumdie i2.Feb. ejufdem anni 1 7i8.quomediante,funt
ejusverba Fifs ,& adm!_ffis fummariis Attejfatiombus ,inma-
30 fiibus ntflris pridie diftributis z j. Teftium , unanimitcr afferen-
tium de confueto quaftuationis preetenfafa vore RR. PP. Cap-
puccinorum ,falvo t,amenjure eos in meritis formaliier repe-
tendi&c.dicimus &c.dec/aramus ,'.& ordinamus eos ( hoc eft
Cippuccinos ) manutenendos ejfe inpofjfjfone , feu quafi pu-
Hice^ ®ulariter queeftuandi pancm, aliafque res , vi^ui
ncceffarias ,in LocoBrelii .
Hodieautemadverfushoc Judicatum , aEqualievidentia
rulluni , & injuftum ,fupplices recurrunc Rcformaci ad hoc
51 facrofanitum Tribunal , enixe rogantes EE.PP. ut, prae-
via illius circumfcriptione , dignentur refcribere. In decifis,
& ampliiis ; fe u , Kon licere PP. Cappuccinis in Loco , de quo
agitur , quteftuarepanem , & vinum .
Eftevidenrer nullum judicatumdifti Cottalorda, eoquia
idem in figura Judicis non poterat amplius procedere , poft-
31 quam fuerac allegatus fufpedtus, omniaque, abeodemge-
ftaperinde habentur, acfj fadla effent i perfona privata ,
&de fadto , & conlequencer omnino circumfcribenda vi-
dentur , ex animadverfis per Ofafchdec.i>i. »um. 'i.&feq.
33 Mynfing.cent.^.obfer. S9. num.z.Ridolpb.in Prax.p.i. c. 7.
«. ii^.Card.de Luc.de Judicdifc. ^. n. 71. & Rot. dec 72.«.
9par. i.cor.Verall. &dec. 8-j^.num. i.coram Dunoz. jun. &
^^^- S9l.n. lo.&feq. corP amphil .v,h\ , qu6d Judex proce-
34 densinCaufa, poliquam fuic allegatus fuspedus, fetacit
Adverfarium ^(ifrfcc. 545.». 7. corXerr.&dec ijJ,(). n.$.&
feqq.p. 18. rfc. ubi tblid^ probat,qu6d Judex allegatus lulpe.
dtus procedendoin caufa, nedClm Partem rccufantem gra-
vat , fed caufam fufpicionis evidenter fuo irregulari ladlo
55 comprobar, Scdec.S^^j.an.z.ead. par. tS.cumaliis fequu-
tis a Zaulio ad Statut. Favent.rom. l-fol. 385-^ num. i.ubi
quodnihil pcriculofius in judiciis, nihilquc durius, quim
cor. eoIitigarc,quifufpcauseft,quodquc cxinde triftilTimi
56 fcqui folent eftcdus .
FortiCls in nolf ro cafu accedcntc triplici circumftantia . I.
Qi^ia in diiSla allcgatione fufpicionis individuantur multa:
57 ju(la»,& lcg.iIescaufat:folidaE, & fundatac fufpicionis , &
proinde eo raagis idcm affertus Judex fe abftincrc debcbat k
Judicando,ut primam conclufioncm ampliando, cbfervant
Jg addufti kRidolp/j.in Prax.par. i. cap.-j.n.-j^. &feq & ab
Add. ad P.imph. dec 595 «.21. &feq.
II. Quiaidem alfcrtus Judcx poltquam fucrat fufpeilus
Vrfiisa Dtfcept. To^it. Hl.
allegatus, agnofcendojuftitiampetitionlsReformatorum,
dedic ei Tcitimonialcs in forma . Poll quas mulco minus 39
in Caufa manus apponere. poterat, per ea , quae notant
jdem Ridolph.in Prax par. \.cap. 1 i,.num. \ ^9 Feftr.pati-
terin Prax.cap. ^.lib.T.n. iz.& Scaccde AppsHat q.i^ n.
18.& q.lji.n. j.&feqq.
III. Dcmijm, quia Epifcopus, quiipfum delegavit, ta-
lcm non habebat jurifdidtionem,poftquam in cxequutionem 49
relolutionishujus SC. & vigorefpccialis facultat^s^eidem
attributaE, nedum mandaverat, Cappuccinis inhibendum
efte, neauderent, vel prsefumerent quasftuare Panem ■ &
Vinum in ditliidtuLoci Brclii,fed ulteriilsidelfe intelligen- 41
dum ( funt ejus praecifa verba ) ; Donec aliter provifum non
fueril aS. C. E.&R. Igitur Cappucciniad hanc S-G rccur-
rcredebebanc, nonautem rediread didum Epifcopum, vel
ad cjusDelcgatum, quia idem Epilcopus nullamaliam ha- 4!;
bebat in hac partejurifdidicnem ,e.iamad tenorem ,& tbr-
mamdccretorum,ab ipfofactorum, poftquam in fuaSen-
tentiaadjecerat verba ilia .opportun^repetenda; Donecali-
ter provifum non fuerit a S.C.E (ifU.perea, quz notant
addudtia Sccac.de Judic.g'of. \i,. numer. ">,<).& ^c). Vant. de
Nullit.ex defeU.jurifd. nu. i^i.& Card. de Albic. de Inconft.
injudicqu. ij.a num.2o.\.&Rot.dec.26j.nu. i.i.&^. cor.
Priolo .
Adverfushujufmodi propofitiones, folidein jurefunda-
cas, &in praxi quotidie admiffas, unicamdedit refponGo-.4j
nemconcrariusDefenfor,innixam pricenfoconfenfu.prae-
fticoab unoex Religiofisnoftri Conventusin deputatione
ejufdem Judicis, adducendo ad id proban. uti pundtualem
awthoxnaicmGratian.difcept.fZ.n. 21.
Quidquid autem fic dc probatione hujus confcnfus in fafto;
Relpondemus in jure , quod non erat in poteftate didti Re- 4!^
ligiofi , vel renunciare , vel przjudicare juribus noftrie Pro-
vinciae , eideni quzfitum per refolutionem hujus S. C- ex ad-
dudtis in To. \.p. i.difc. \o.n I2.
Certius quia, etiamfi cffemus in terminis perfonae , valen-
tisfibi praejudicare , mediancibus propriisoperationibusad- 47
hucex novacaufa, veleciam ex antiqua ,cujusnocicia poft
confenfum fuperveniac, licicum eft recufare illum Judicem ,
inquem fuitconfcnfum , & tunc Procelfus coram illot"adtus
polt recufacionemeftevidenter nullus , juxca rf.vf«w///irj-
lemin cap.Infinuante 25. de OJfic.judic deleg- quem lequitiir
Rot.in dec.87'). n.6.cor. Dunoz.Jun. Ncc non juxca aliam
dec Vcrall. 34-/'. a- ibi ; Procefsus , faBus cor.imJudicc com 4^
pulfore , recufato &c. reputatus eft nullus &c. Nec obftat , quod
Judex non pojfit rccuf.tri , quando Partes a principio i» iJlo
confenfcrunt &c. Quia \atis efi , quodcaufa denovo adPartis
notitiam fupervenerit , quiajudex , inquemfuit confenfum ,
recufaripoteft etiampcft .item contefiatam &c. quam lequicur 47
eaditmRot .cor .C avaler . dec.\ 78. ».2.cumaliisapud Lancell.
deAttent.poftrecufat.ani6. ibi ; Namfideindeex caufalicet
antiqua , de novo tamcn adejus notitiam fupcrvenieme , com-
pufcremrecufaverit, & ille pofi recufationem procedat , Pro-
cefsus dicitur nuUus , utfuit tentum&c.Ridolph in Prax.p.
i.c.j.n 29. Ec inhisprarcifisterminisciarc loquitureciatn
Gratian difcept.6Si. n.z\.'\b\ : Citmnulla caufaadefsct , &
clariilsin</;/rr/»r.7oi.». I^.ibi; ^ute procedunt etiamfiju- 4S
dex recufsatus efsetperfona valde rcligiofa , & titnoratte vitdC ,
ciimjlla non confiderata.femper pofi re.ufjtioncm Procefsus fit
ipfoJurenuUus &c. Non obftante pi etenfo confenfu in Jurifdi-
iiionemjudicis rectifati quiafupervenit nova caufa fufpicionis
ut diSum cfitquo cafu non attenditur talis confenj us fcdfemper
Procefsus poft rectifatioacm cfi nul/us , etiamficaufa, in recuf.t- 49
tione exprefsa,nonfuifsctprobatafedefsct talis,qutefiproba-
rctur efsctlcgitima &c K.et"crens , ita tuilfe judicacum nu. 1 8.
his verbis ; Et ita ex pr.ediBisfuit perjudicem jppcl/ationit
dcclar.xtum ,rcvocando ,& annullando decretum &c.
Quod auccm in nollro calu non una , fcd multx novar cau-
faeconcurrcbanc ad ailcgandum fulpcdum cundcm Judi-
cem , cvidcnsert cxrccognitionc Proccifus, in cxcquutio- 50
nem rcfcripii hujus S.C- nupcrad Urbem cranfmiffi/*/. 2.
ibi : Coofccndofidal PComparcnte.camf Superiorc di d Con-
ventodi Saorgio J.ip,irzialitj familijrita , eco^jgiunzionc ,
cbe p.ifsatr.ilj pcrfona fua ,( hPjrcnti. Famtliari . e Cen-
gionti.col Sindico didd. PP. Cjppuccini , patrtcinjnte ditts
Caufj^coHgiont.imenteairinteIItgcn\aavutadi efserfilt 1 1 ivr»
rfwrc(hoccil Jao. 1718 ) & 'i^c po l incegrum mcn cmi die
prs^tcnfi con!cni'us,quiaftVriiur praeftitusdic 1 2.Dec.i 71"-)
refo Commenftlc di detti PP. C.jpuc. di Sofpello \ Mot:ivitut:i
fujficicnti jd eiso P Comparente di difiidenzj.come coii tatto il
petto per tjIcU giurj .fa pcrh iftliza debbj defiftcre dal progrcf
fo di tnle fubJelcgazione &(.{^od caim Judicistamilian as,
F 2 &«mi«
76
Difcept. Ecclefiaft, Dominici Urfayac;
&a?Tiicit!a, cojusnotitiaadauresCcUitigantisde novofu-
perveniat, fit fuperlativa caufa recufationis ejufdem Judi-
5* cis, adeftmagiflrale ctnjil. Calder.i.de Appell. ubi iftam
' adducir bonam congruentiam , & legalem raiionem, utli-
tesfinc omni fufpicione procedant , & Calder. fequuntur Fon-
tanel.dec.x J.« i- &Rot. dec.ii. n.^.apud Conjlant .ad Statut.
53 Vrb. ibi : In pfcefenti autemcafupro caufafuit allegata fami-
liaritas , & amicitiaipjiusjudtcis cum D. Pmulo &c.juxt. con-
fil.Calder. ifc&dec 713. ». 6.p. iS. recent.
^quali evidentiainjunumeft judicatum d. Judicisdele-
gati: Adquod demonflrandumprzmittoconclufionem, in
Ja quaconcordant omnesDodores , quodper ApoJJolicasCon-
jiitutiones , & Decreta Sacrar Congr. determinatum habemus ,
ut quilibet Conventus qutcjiuationem exerceat intra proprios
Jines , neque ullus illos alterius ingrediatur ; fun c verba Card.
de Luc. de Regul di\c.iS.n.2.&n. 7. & concordant Matthauc.
in Offc Cur. ealef cap. 43. num. i. &feq. ubi ». z. refert , &
J5 fequitur refolutionem.hujusS. C <\»zdieiz.Junii i6ji^. in
fimiJi quaertioneinter PP.Obfervantes,&Cappuccinosde-
claravit,&decrevit; Ne in pojierum prtefatorum Ordinum
Conventus proprios fuo Rejirifius ad quiejiuram egrediantur ,
56 fed intra fuos iimites fe quifque contineat , ut abeis, quibus
infcrviunt , faciliiisfubjientaripojfmt .
Hoc praemilfo, quodOppidum Brelii,de quoeftquafftio,
afundatione noHri Conventus, ufque ad hodie, refpeflu
quaeftuationis panis, vini, aliorumque comeftibiiium,pri-
|7 vative deftinatus fuerit pro quaeftua noftrorum Keforma-
torum , quidquidfitde quaEftuatione olei , canabis, & )i-
ni , femel, vel bisinannofavore Cappuccinorum , dequa
nondifputamus.
Probatur ex relatione Epifcopi Vintimilien. ab hac S. C.
jS proverjtate, & confcientiacircahoc fadlum requifiti ; Ip-
fe enim non po;uit hanc veritatem clarioribus verbis in-
tta finesevidentia- ponere. qiiam aillerendo; Averprcfe le
Iriformazioni dovute fopral efprtjfo da'medeJimiPP Rifor-
m.iti &c.ricavato in fojianza ,ejfeielaverita ., che li medejimi
fonofempre { notetur qiaefu hxc diiWo) Jiattfoiiti di portarji
^quefiuarepublicamentepane , e vino ncl Luogo fuddetto di
59 hrelio. dtfiante poche miglia da quel di ^ aorgio ., eciofempre
ctcvnfenfo . e tolie>anzadi quel Topolo , e Parttcolari , che
fia' medefimi Padri rejianoferviti continuamente nclf afcoltare
le confejfto :i, e con le prediche &c.
Deveniendodeindead praetenfum folitum Cappucclno
runi , aEqudclaris, & rotundis verbis iHud excludit, afte-
^o rendo ; Lo chenon annomai (notetur pariter dii\io haec )
fattoli PP. Cappuccini diSofpello ,pereffere dijiantefei miglia
circa d d Luogo fuddetto di Brelio , quali bensi vi fogliono an-
■ dareinquejiuapcrlino ,canape,eog/io,manonmai { Reite-
ramuslupplicationes proconlideratione hu;usdictionis,wo«
^I mai)ptr pane ,evino f.conu annocominciatoafare da qualche
mefein qua .
Tandemparendomandatis EE.VV. circafuam fenten-
tiam in hac parte, concludit; Che fedevo, come m' ingiot-
gonol' EE. VV.aggiongereilmio propriofentimento ,/iimarei
^2 accertato ,chc per and.irc al riparo di u/teriori conjufioni ,e di-
jordini neW av^enire { quae fcrba fupplicamus (blita beni-
^n'nMeauen{e^onAti2tTc)JidegnaJferoE//enodecretare , chc
non debbanofarftinno '>azioni in materia di quejiuc , eJiojferx<i
cio ,chc pcr /' addietro fi e fempre pratticato . Chei quantopcf-
focontuttafinceritariferire all' EE.VV. quae deferendocan-
^3 ti Praelulis Atteftaionidiez. Augufti 1715. ad ungucm re-
fcripferunt, proobfervationcdidi foliti , & nonadmilTio-
ne innov.-Jtionum ,&confufionum,cum refcripto. Benigne
committitcidem Epifcopo , t cumfacultatibus S. C.fcrvari fa-
64 ciat fo/itum, <{\xoJi non poteft spplicari, ni(i ilii folito ,de quo
prsccedentcr , rpcciaiitcr requifitus , tcftatus fucrat idcm
Epilcopus.
Quamvisautcm unica hrc probatio fupcrabundaret ad
intcntum ; .Sivc confidcrcrur cxccllentia, & qualitas pcr-
f5 {onx^MiitC3r\t\s j txtaText. inCan.Nobi/llfimus 97. diji.
ibi ; Ncrt tamenehs gravit.ilcm , & e/oquiorum i/iius veridt-
(as agitofcentei ajjerttonet <Sc. & juxta firmata pcr Rot.in dec.
^Oi.n ().cor.E}mr. Jun & dic.^f^o. n- m.&ii.p. iX. rcc &
m Roman.t H<ercdttatis 1 .Febr. iji 5. ^. Hicctcjiamcntariacor.
$6 Crtfpo ; Sivc pr.vlumpta . cV vcnfimilis mformatio rerum,
& con(uciud:num (uat Dincccfis, juxia animadvcrla pcr
cznAccnRot dcc 115. «4 cor. Prio/ & d dec. ^tio. n \o.p.
18 rcf & in Hituntina Jurifp.ttrbnatus iS. Martii 1707. ^.
Et demurncor.Ctr Scotto : Sivc circunll.intia illa,omni con-
67 fiderationc digna, quod Rclationc tr,inlmi(it, </o/>e irrr/^ri--
[e It informaztoni devute fopra I cfpojio Anfa/d. in Voto im-
preAb in hlcapvlitana AJfignamnti iy Ju/ii 171». jj^. Nthi-
/ominus ; Sivedemum prae oculishabeatur ,ut enixefuppri- 6t
camus, optimailla congruentia, che i/ Popo/o, e Partico-
/ari di Breg/io reflano da' medejimi Padri ferviti contimia-
mente ne/l' afco/tare /e confeJftoni,econ ie prediche, circa quam
concotdant pariter multi qualificati teftes: ibi ; Attefo che
detti RR.Padri anno affiftito, & ajftflono »e'bifogni /' anime 69
di queflo Popo/o,si ne//e prediche , che confejftoni , juxta indi-
vidualem relolutionemhu|usS.C- de quafupra $ .^6.'\h'\ .In-
trafuos /imitcsfe quifque contineat, ut ab his, quibus inferviunt
[uftentarifaciliiispojftnt .
Nihilominusprobatur 2. idem innegabile folitum favorc
Reformatotum ex folemni Attcltaiione Syndici ejufdem
Loci, quireferendo principiumcontrariaeinnovationisad 70
annum 1712. leu 171?. exprimit praeciium irregularem
modum, quem tcnuit unus ex Cappuccinis, alferendo ;
Effendo io Sindico di qucfta Communita /'anni 1711.^1713.
pendente detto mio Sindicato , predicb in qucfta Parrocchia-
le i/ P .Onorato da BregiioC appuccirio , Cf in ejfa predica dif-
fe , che li Cappuccini dei Convento di 6 ofpe/^ 0 farebbero ve-
nuti a queftuare ne/ prefente Luogo una vo/ta i/ mefe , e cbe
chi averebbe dato un pane pervolta , farebbi.ro ftati li.pa"
ni/' anno&c.
Ubiad remfubdit, quod rationefui Officii poft concio-
nem acceiritadeumd.P.CappuccinumConcionatorem , e 71
comeSindicofudetto/i dijfi , chenon era modo di queftuare , e
che i/prefente Luogo non era obligato a foftrire alfuna queftua
de Cappuccini di Sofpe/ioper ilpane , e vino .
III. Probaturex aliafimili atteftationeConfiliariorum ,
&aliarum qualificatarum perfonarumOppidiBreiii , cum 72
juramento alfercntium ; Sappiamo, & a pieno femo infor-
mati, che non avendo , da che fi ricordiamo , ii PP. Cap-
puccini del Convento di Sofpel/o ,mai pofta inpratica queftua
a/cuna di pane , ne vinoin quefto Luogo , alcuni annifonopre-
dicando&c. refcrentcs deindeeundem moJum, expreflum
fupraa diCto Syndico.
IV. Probaiurexmodisindireftis, quos tenuerunt Cap-
puccini,'3d introduccndam didtamnovicatem quaeftuatio- 75
nis, inicf qoos multijurati , &qualifi(tati teftcs, referunt
fequentem. Dubitando/i Cappuccini dinonpotcr fojienerfiin
d. fuopretefopcjfejfo, ii decorji giorni fecero rimetter iette-
raai medcmo ^ig.Smdico Tealdo . fcritt.igli daii' Ecce/tenza
de/ SigConteSoiaro diGovone, Marcheje di quefto Luogo ,
per /a qua/e pregava detto Sig. Sindico , e Conjig/ieri a voler in
fuo riguardo toierar detii Cappuccini pff ■detta queftua , qual
letteiafatta leggere ne/ Confglio da detto Sig. Sind co , per ef-
plorare da' Conjiglieri ii fey.fo de/iarifpofta dafarfe/i ,fappta-
mo ,che iifu detto , non avcr /a Communita dafar alcuna parte
in detta queftione , con iafciare /a cura a' det ti Padri di Saor-
gio come che queft i ejfendo in pojfeffo di qucftuare doppo la fon-
dazionc di loro C oi.vento ,era /orointerejfe di accudire a/la /oro
/ite , ecosi dovcjfe detto Sig.Sindico rtfponrkre a dctto Sig. J
Marchefe in termine appropriato al/a Caufa , e per ejfere tale \
/averitli , abbiamofjtta/a prefente .
V. Probaiurex alio longeltrangulacorio modo , ab eif-
dcmCappuccinis ad praxim redatto . Si cnim eorundem 74
fivorc aliquo , vcl mmimocolorcpraEtcndi polTet i nedum
dccancaca immcmorabilis , quseex hucufque animadvcrfis
nullam omnino in fadlo fubfiftcntiam habct ; Scd fola , &
fimplexdcccnnalis po(fe(fio, ncmo non videt,quod opus
non habebant recurrcread dd.cmcndicatas commcndaiio- 75
ncSjiivcinConcionibus, fivcjk Domino Loci Brclii, fivd
^ (ublimiori laicali Potcftate.' Friiftra enim prccibus impetra-
tur , quodftnei/iis permtjfnmeft d\x\t Rotain Gcnucn Jitris
mut.indi i6.Apri/is 1 700. $. Non.ittentocor, Muto & concor-
dant.iddudi pet Thomifettin Floribus Leg. regu/. 150.
VI. Dcmum , aliis gtatia brcvitaiis omiflis, hoc idem
probatur cx alia folcmni , & jurata Aitcftaiionc trium di-
gnirtimorum Saccrdnium Tcrrac Brclii , quorum depofitio 76
magni facienda efl . cx adduftis in Voto rxtcnfoa R. P. D
Cerro in Romana Anniite pricflationis if.Jan. ■ji.^.ff 1 i.&
in aIiocxtcn(ofl/>.>«. Lon:oinead.Catifa dic i^. Martii ITIJ-
^. 14. Nec nonquin.juc jliorum , tutti uomini principa/i di
quefto Luogo , qua/i tanlo unili , chefepardtamcnle . prccedcnte
loro lefpcitivogturamcni 0 &c. in parola di veriti att<Jiano &c.
cheda 10. 10. 30.40. 50. e piii anni in quatienviememoria in
f<);;/r<jr/o,quodqucnoftri k<.-(igio(i (cmpcrfolin tucrunt quac- 77
lluarc pancm , & vwum.fcnza oppo/izione alcuna pub/icane
privata.attefo che detti Padrt anno ajftftito & ajfiflono ne' bifo-
gni /Animc di qucflo Popolo.si nc/ic predlchc , che confcjfioni .
Tranlitum dcindc facicntes iidcm qualificati tcllcs ad
prztcnfum folitum favore diitor. Cappuccinorum , cum 78
limili juramcnco conftantiOimc' aflciunt . Ne fapcrc ,
Tom. I II. Pars I. Difccptatio XVII.
77
metto dverfaptttt , uetaftpeco aver intefo dire , che li PP. Cap-
pucini del ConvCnto ai Sofpello , e Tenda abbino pretefo di
quefluare ne/la predetta ferma publica pane , e vino , faivo
da tre , e quattro anni in qua .
Explicantes vero clandeflinum modum , quem iidem
Cappuccini^ didtis tribus, velquatuor annis adhibuerunt
79 in principioeorum prjEtenfaEquaEftuationis, addunt: Con
andare eziandiofottola guida diun Ragazzofecolare ., & tn-
trodurfi nelle cafe de'Particolari , fenza che preceda la de-
mandaalla Porta diquelle , come e fotito di Mcndicanti fimi-
li . Adducentes optimam caufam eorum difti , nec non
fpecificanteseorum grandaevam setatem ^o.circiter anno-
rum .
Uniendo proindd has omnes probationum fpecies , ut
80 in qualibet materia faciendum effe , monent addudli i
Rot.in decifTl^.num.i.cor.Emer.jun.&in Vienncn. Ma-
trimonii z^y. J unii ijo^. ^.Etquatenus cor.Card Scotto , ta*
lievidentia,tantaquepalpabilitateprobatum remanct foli-
tum queituandi panem , & vinHm in Tcrra Brelii favore
Reformatorum, & exclufum aliud praetenfum folitum quae-
Sl Ituandi panem, & vinum favore Cappuccinorum , ut nil
clariils, nihilqiieevidentius ad didlum «ffedlum de mero
pofTibili adduci poffit.
Ex quibus abundc fatisfaftum remanet omnibus adduft is
8i irtcontrarium^&nuiliusremanetefficaciaE contrarium Ju-
dicatum, nonfblumquianullum ,&attentatum, fed etiam
quia injuftum ex fupra addudis.
Et nihilominusad hoc , ut EE. PP. manibus paipent ean-
deminjuflitiam, dignentnrobfervare motivum judicandi,
83 quem Judexdeiegatushis verbiaexpreflit in Senrentia: Vi-
fis fummrriif Atteftationibus , iimtnibus noflris pridic diftri-
butis 1 5. teftimn , unanimiter ajferentium de confueto quceflua-
tionis , prtetenftcfavore PP Cappuccinorum , falvo tamen
Jure eas in mcritis formaliter repetendi .
Patet igitur, quod unicum fundamentum didi affeila-
tiflimi Judicis, fuit fola, & fimplex extrajudiciaiis Atte-
84 ftariodi£torum 13. teftium , neqne formaiiter examlnato-
rum, nequefer fer. repetitorum; Qiiandoomnibusnotum
eft, quodinqualibet materia,fimilesextrajudlciales atte-
ftationes , lite pendente , & fine Partis citat ione procuratae ,
nullamomnmdconfiderationem merentur , ut unooi^e af-
8j ferunt Doitoresilli quos citat, &fequitur Rot.decif. jor.
»«. ypar. m.rec.&in MexicanaDepofiti 27. Novemb. 170J.
$■ In nihilo cor.Anfa/d.ub\ , quod hoc notum eit ipfismec
Tyronibus.
Patet etiam , quod idem Judex procelTit in hac parce cum
aequivocopalmari ; Telles enim contrarii, mediante ver-
borum involucro, & nonfinemyiterio, in diiSis aff;:dtatis
S6 Fidibusconfunderc voluerunt illam particularem qusifua
tionem panis, vini, & comedibilium , qua; fuerunt ne-
cefTaria pro vidtu , & manutentione unius, vel alcerius Re-
ligiofi, quaeftuantis linum, oleum , &canabem, cumalia
generali quasftuatione pro viCka , & manutentione om-
rium Capuccinorum , moram facientium in Conventu
Sofpitelli.
Palpantur haec manibus ex Relatlone P.Procuratoris Ge-
"8; neralisCappucinorum, in qua poH mentionem didorum
contrariorum teftium , quorum atfettatae fides tunc darae
fueruntannexaeeidem Relationi , ut videreeft in ff. IlCon-
'vento; Refpondendodiftaelnformitioni Epifcopi in > E
benche ., ait ; Tuttavia confefsb in detta Relazione ( hoc efl
^P^Ccop\}s)che liCappuccinifog/ino andare inSaorgiopcr la
queflnazione di/ino , e canepa , e oglie , mi non di p.ine . e
vino ; II chefirende inverifimi'e , rncntrefe/i Cappuccinif*
froin poff(ffo di queftuafeper /'oglio, can.tpa, e/ino, queflo
ftcjfo auno avuto ,e anno per i/ pane , evino .
)Nemo enim non videt, quod in hac parteproiici prae-
tenditur pulvisanteoculosfapienrilfim.irum JuJicantium,
contundendoillum panem,illudque vinum , aliaquecome-
Itibilia, quaEnecefTaria fueruntpro m.inutentione unius ,
68 vel alieriusCappuccini , Religiofi laici ,quaE(tuantis linum ,
oleum , & canabem , cum illo panc , & vino , aliifque come-
ftibilibus,quaE hodie quaeltuare prartcndunt pro omnibus Rc-
ligiofisdidti Gonventus Sofpitelli.
Clariiis hoc comprobavit contrarius Defenfor his verbls .•
89 Qu^ftuationiimQiia:ftorcs , diflantes ab eorum Convcntuper
/f*w//i.ir/<»;maiina hxcdiltantiaomni confideratione di-
gna videturad noftrum cfTeaum cx animadvcrfis/«prj a
fitim 54. )dcbuijfc>it comedere, ^bibere & fic pdnem .fif Z'i-
>iu>?> qu<el/uare, quia linum , o/eum, 6" cann.tbis funt' extra
ffo fph.ramcommeftibi/ium : Pcrnccejf' igitur diccHdumeli , quod
eodemtcmpore, quoquaritabant /iit um, tt e/eunt, qu<erlta-
Urfay,e Difcept. Tem. lll.
bantprimo/ocopanem , Cif vinum iUti CenfidtrMHtifaSum red-
dttur manifcftum . ' .
Rcdditurenim plufquam manifcftum, quod diita quse-
fluatiopanis, & vini pro foIisQuaElfonbus, eft quasltuatio
prorsusdiftinita, &omnin6(eparaia^quaE(tuatione.quam 91
hodie CappuccinipraEtendont, quae nonefl rcftricta ad vi-
aumQuaeltuantium, fedad viitum ommum Religioforum,
moram facientium in Conventu Sofpitclli , ut conlideraoti
fatlum plulquam innegabile remanet .
Clari(!ime demum hanc veritarem demonftrant ipfimet
affedtatiffimi teftes, quorumdep;>fitiones dataEfuerunr an
nexae Informationi F. Procuratonsgeneralis Csppuccino- 9*
rum§ I/Convento ,a(rerentes. Cappuccinos fuiife folitos
(\uz[\Mi\tcane^a,o fiapane. CCim en.mpanis, & canabis
non fint fynonyma , fcd longe inter fe diftent , dicendum cft,
quodexiifdem contrariis tellil>us plufquam evidenrer pro-
batumhabemus, quodquaEftuaiio , de qua hodie difputa- pj
mus, eftlongediverfa abilla , dequa loquuntur iidem tc-
fles , & quam diftinguerc noluit iratus , & ind ignatus Judex
delegatus, propterillius fufpicionem, inadisdeclaratam,
confundendo quaeftuationem iilius par vae quantitatis panis ,
&fimilisquantitatis vini , aliorumquecomeftibilium , quae
neceffaria erant pro vidu unius, vel altcrius Laici Cap-
pucciniquaeftuantis, cum illamajoriquantitate, deftinata 91
pro vidtuomnium Cappuccinorum , moramfacicntium in
ConventuSofpitelli .
Ultripalmarcmhancdifferentiam inter utramquequz-
ftuationem, qdaeintcrcedic inter unicam Perfonam qua-
ftuantem , &inter omnes Religiofos in-egri Convcntus 95
Sofpitelli , alia non minus palmaris ex eo derumitur ,
quod qua:(tuatioolei , cannabis, & linlfit folo temporeeo-
rum recolledionis, & fic femel m anno ; Non fic auteiti
quaeltuatio panis, vini , & aliorum comeftibilium , quae
cxadverfo fieri ptaetenditur falrem quolibet raenfe ; ibi ; 9$
Che farebbcro venuti a quefluare una vo/ia i! mefe . Quae-
Ituatioautem pro uno, vel alio Q^i^itore femei in anno ,
exadvcrfoprailicataoccafionequaEifuationisolci , lini, &
cannabis , nullo colore , nulloquc longiffimo filo trahi
poteft ad quaeftuationcm, quolibet annoduodecies pradi.
candam; Ea ratione , quia in terminis fohti non poieft
ficri extenfiode temporead tempus, ne^uede perfona ad 97
perfonas , ut'de prima conclulione videre -t citJtos i«
decif- 3 5. num X. cor. Ccrr St. dc ("ecunda in decif ro. num.
48. cor-Anfa/d. Ultra reguUres illas propofKiones , quod
fblitum femper intelligitur in cafu praecifo . in quoferva-
tum fuit , c%3Ailn(X\sindecif 6i6. num. ^.cer Dunoz. run. 9$
Quodqueiliud nunquam extenditur decafu ad cafu.n Rot.
dec.2ji.n.6.p jz rec.
In omnem vero cafum . quitenus criticetur exadrcrf ■> hu-
jufmodi conciliatioconcrario: um fellium,cum re<ti-iusejc
hsc parte adduftis, literali'er defumpta cx Informarione 99
P. Proc generalis Cappuccinorum , exadmiflis in c ^ntra-
riaScriptura , & ex ipfilmet verbiseorundem rcftium con-
trariorumexanimadverfisfuprai jf.Sy. Semper urget pro-
pofitio illacommuniter ^ doftoribusadmiffj , quodinc-n- 100
fiidtu teflium , inter fe contrariorum , fempcr pracferendi
funt illi, qui concordant aliis probationibus , & cumdi-
ftoaliorum qualificatorum reftium, cx addudii in dccif.
647. numcr. 14. & i^.cer.Dunoz.jun.if decif. JOOi.num. 5.
cor Emer.Jun.
Eifeautem calisqualitatisnoftrosteftesex eoad ocuiom
patet ,quodconcordant cumdiifto plufquam qmlificatiifi-
miteltis, qualiscft Epifcopus , &cumillis probationibus ,
quac fcr. fcr. ci atifque PP Cappuccmis ab eoJem caprae lOI
fueruncanfe Relationem , adhfnc S. C. tran^^TiitTj-n ibi ;
Prefe/e Infermxzieii dovutefopra /' efpofto daPP. Rifermjti
&:. il Supp/icuo d;' quali 6 trovato fufiflere in tutro
Dic K^.Sept. 1718. propofita \n S. C E.& R Caufa pcr
Card-Corfinum fuit rcfcriptum ; Non/icere PP. Ctppucci- loi
nis in Loco , de quo agitur , quaftuare pancm , ^ viftum .
DISCE-
78
Difcept. Ecclefiall. Dominici Urfayac.
DISCEPTATIO XVIII.
Ordinis Carmelitarum Excalccatorum .
T R o
Pcfipitorio generall CarmeUtarMm Excalce^torum .
C V M
l>7onnullis particuiaiibus Religions.
ARGUMENTUM.
TraBatus confultorii , an prainittendi fmt ante canoni-
cam EleSlionetn in Keligione Carmelitarum Excalcea-
torum ; Et q:4d dicendum de l^ominationibus ad
officia vacantia , fine tamen arilatiofie ad eligendum
unum ex nominatis : Diflinguuntur plures fpecies no-
minationis.
COndansinfafloeft, quod ab initio fundationis Con-
greg. Patrum Difcalceacorum Ordinis S. Mariae de
Monte CarmeJo, feiiab annoi^So. ufque ad noftra lem-
} pora , Priorum , & aiiorum Officialium ciediones fera-
per fadtae fuerunc , praeviis TraiTtacitus confuitoriis inter
Eleftores, concernenres ma)orem habilitatem, majorem-
queidoneitatem Reiigioforumadunum , velaliudofficium
Religionis.
InquorumfequeIam,eleftonovoProvinciali , iHe , una-
cum aliisgravioribusPatribusProvinciaEjpodexailamdif-
cuffionem meritorum cujufcumque Religiofi , adnotabat
2 in Lifta nomina illorum, qui inter ipfos rerutati fuerunt ma^
gis habiies, magiique idonei ad fubalcerna, & particula-
fia Officia cujufcumque Convcntu^. In qua Liftaadnota-
^antur nomina , &:cOi;nominailiorum , qui ad divla Offi-
Ct.i magis apci h d.dis Patnbus gravioribui exiftimaban-
r jur , pon ad efied':um coaidandielectionein ad illosdum-
8 taxat, qui adnot^ancur in didta LiHa, fed, ucCapiiula-
resde eorundemhabilitatealinndd fefe informare pofTent ,
ytque opponcre valerent quirfcjuid comr^ diflos Eligen-
(ios fentirent •
Abhoceligendimodo, per fa;culum, & ultrJl , incon..
cufsefervaro, nuiluminter Rctigiofos ejufdem facri Infti-
tuciunquam ortumfuit inconveniens, nullutpque (candar
ium , rainMfquead vcrfus illum i tot dignidimis Religiofis ,
quot hnc mediotcmpore in nodra Religione vixerunt cum
4 iequ.-»ii fimafandlitatis, &doilrin«, rjclamatum fijit un-
quam,nec in Capitiilisgeneralibus, nec inCapitulis provin-
cialibys,minu;que fuit habiiusaliquis recurfus ad Sac. Cong,
Womma fgmma pace pcratla fueruiu , neaiinc penitus ,
penMufqgc reclam-inre .
D''necanno '71*- nonuna, vcl altera cx 1'rovinciis in
corpore, minufque Detinitorium generale , led nomne unius
fimplieis Relijiij') Provincia: Romanae, non finc magna
f cxager5iiMn«n<^rratumfuit , quod, mediantibus dii-Us Li-
His ,coardUba:ur voluntas Vocalium , quodque illae. oppo-
fjebanturOrdin.Conlhtut. Rel.iraquc e)us inli^ntia dieib'.
Ni vem.z7 .'. a D. Card. Cahno , relcriptum fuit ; Sublatis
Liflii , ferventur ConflituHoncs ; Cui promptc , ut par erat ,
i.^ obcUiendo, Religiofi Provincix Romana;, advcrfus quos
c.idem intianria porredla fuit, ngn ampluis ditlas Lirtas
dederunr, diW inrei veritate nou alio fincdiftribucbantur ,
nili, ut Pi'. i/ocaleSjConfulcndopropriisconlcicntiis^apc-
rireni exceptioncs, qusr forfan cis notae trant contra dc-
.7 fctipiosindirtis Liflis, hi.-runtquc proindecontinu.-.ixelc-
fl/oncs,cum foliiis Tratlatibus conlultoriis , omni Jurc
pcrnufTis , & h. nollris Conilitutionibus apptobatis , ut vide-
himus infra .
Vciiim nominc cjufdcm Rcligiofi dici?. Martii 171,^.
Itervini inftitum fuit coram hac S. C pctcndo dcclata-
8 tionern nullitatis elcilionum, faftarimi in Capitulo pro-
vinciali Rom.ino y.nni 1 7I 5. fucruiii]ue ctiain rcircrata:
prccci pro vchcmcntKiri rcmcdio in (uiurum .ec^qui^, llctJt
in illo non fucrinr diftr ibuiz Lifla: , quod ultit^ .-.Jinilfum
fuit cxadvcrfo, fiicrunt mhilominiis l.)i!la-in vocc n^jini-
nationcs Eligcndoruin ,illscquc patctaila* tucrunt Vorali-
9 bus ,quorum aliqui cafdcm nominationcs j^roprio caraOc-
rc adnotavcrant ad cxcitandamcnriin icminilccniiam , &
relaia infiantia die 17. Martii 1618. fuit refolutnm ^ Trif
vinfanatione cleBionum prteteritarum ad cautelavt , & fubla-
tis etiam in futurum Nominationibus , dirciie, ifindireSIe,
tiec perfe , necper alios ad Officia, quee ambiri nonpojfunt ,fer-
vcntur omnino Conftitutiones fub pcenis nullitatis .
Quia vero idem Religiolus fe jaCtabat , fubeodem decrc-
to inteiligi etiam prohibitos Trattatusconfulrorios, h Jurc
permiflbs, & AnoftrisConfiitapprobatos, P. Prior Con-
veniusS. MariajdeScala, unusex Vocalibus Capjtuli pro-
vincialjspr.aefens in Urbe , in Cong.habitay. Aprilis diili
anni 1718, fupplices porrexit piecespro deciaratione, an
fubdidtorcfcriptocoraprehenderenturdidti Tradatuscon-
fultorii, fuitquerefcriptum ; Satis provifum-,& publicetur
decretum S.C- in Capitulis provincialibus 6" generalibuA^ Cr
inter AfiaCapitularia defcr ibatur .
Delata noticia hujufmodi refcrlpti Definitorio generali
tptiusOrdinis, quod ufquead pra?fens nonfuerac in Caufa
unquamcitatum ,& confiderans difficuhates, quae in tota
Religione poflunt de facili oriri ex muiatione difli antiquif-
fimifoliti ufus Traftatuum confuhoiiorum, petiit audiri*
Congtuit2sautem,& juftitiaejus inftantijefuit etiam exad-
ycrfoadmKTa, mediante confenfu praeftiio fequentidecre-
to AuditorisSS.exterfo inconirariacitatione,die 23. Apri-
lis 1718. £■* tunc Illuftrijfimus D. de confenfu DD. Procu-
ratorum, hincindi pr <efentium , mandavitfuperfederiinpu-
blicatione dccrctorum S.C .E ■ & R. & fublatis Nominatienibus,
qu^ obfiflunt Conftitutionibus Religionis ,fervari emninb ai-
8as Conftitutiones .
Hodieigitur llrifle videnduroeft, an Nominationes, de
quibus loquuntur Dodlores in ordineadeleftiones, dejurc
permifTaefint i Quatenus vero permiccantur a Jure,an pro-
hibitaefinta noilrisConftitutionibus; Idquenonin ordine
ad unam , velaliamProvinciam ,ted habiiorefpefluad to-
tumOrdinem; atqueadomniaCapitula, tam provjncia-
lia , quam generalia . •
Antecujusdifcuflionem praemittimuscum Abb.inc- J^ucd
(tfie §.Supcr eon.i. deek^ion- triplicem dari nominacionem .
Ni^rm queedam nominatiocft miniis folerr.nis , quando fit de
aiiquo eiigendo , ut quando aliqui proponuntur in Coliegio ,
ti^nquambo>n viri^ ut .ic- eis fiatfcrutiniv.m ifc. undepoteft Col'
leg II. m nomine iftorum iranftre ad eleilionem aherius;ejutedam
eft nominatio , qutsftt m lcrutiniotlc-^ionis(ifc.&!j , quino-
minavit . non poteft amplius variare.fi d.gnum ncminavit.pu-
blicato fcrutmio ■ ^ute.iam eft nominatio foiemnis , fcilicct
ciim duo , velplures nominantur Principi , & petitur , ut f^
/>ist/!gatunum&c. Hanctcrciam nominationisfpeciem pra-
ilicaii quotidie videmus relpeClu illorum, qui vcla Jure ,
velex conlueiudine, vel ex pnvilcgiis, velcx gratia hujus
S.C. facultatem habcnt nominandi cluos,vel tres ad aliquam
Dignitatcm, velofficium ,five(aecularc, liv^ rcgulare,cum
hoc,qu6dquatenusnominati dignifint, unus exillis, nc-
ccrtario cligendus veniat , juxiacafum, A me difputatum
in una Papien. de qua i>i Tom. i.part. 1. di[cept. 13. pcr
tot.
Hoc praEmiflo , deveniendoad explicationem illoruni ca-
fuum , in quibus nominatio icducitur ad primam, vcl ad
tertiam fpeciem , dillingueiuium cft, qu6d, vel fermo clt
de illis nominationibus , quai: talitcr reltringunt libcrtatcm
Vocalium , ut non polfint , nifi unumex nominariscligere ,
& quidquid aliquj nodtores in hac panc aflciaiu , diflin-
guentcs rcflridlionem , vcl ad unam, vcl ad plures pcrlo-
nas , in primocafuaffirmantcs, iilas efle prohbitas, ((■ri'is
vcro iniecundo , eoquiaintci plures vcrif;c;ir potefl liber-
tascligend; magis unum,qu^m alium ; Uiiro.TJmiitimus »
inhiscafibus, eledlioncm cfll- nullam , talcnique nomina-
tioncm, fcil rellridioncm non clfe perinittcnd.im . Et ifli
(unt ipfiflimi tcrmini,inquibusloquuniuromncsDodlorcs,
cxadvcrfoallegati,quospromaiori partecit.->vimusin Toi».
i.part, i.difcept. ij num. ii^.quofquc iicruin infontercc» -
j.'n()vimus , ncmpc Fagn. tn cip. Confiituns il 1. nu. z. if ^.
dc Appellat Caflcll, de hieB. cap. 3. num. s- Samuei. codemtit.
traii. i.contr.^.n. i- <3fcqq.a Boiion. de E!cf} ■ p. i.c. i.dub.
52.«. J Piiffertn.codemtraiicap i.n.\i. inftn. LapdeLi-
hert Ecclcf.q- 14 n.s.Gambar. dc Auth. Legat hb.i. tit. de
Var Ord- nomin. n. 110. (irfeqq. Tufch. ver (Uff.conc!. dt.per
tot. Card. dc Luc. de Regul.difc. 3. ». it.dfde Canen. difc.x.ir,
X. R.irbof. Apofl. dcc.coikU. ijj. n. 18. Pignaicl conf.'-^-i n.
^ 10 .o.Tabicn tnSumm vtrb Elciln.iy Pafqual. q.mor.
cent.i.q. 1:5.;;. I. 7.<irS. Lezzan in Summ tit deOblig. Rr-
gul.in Elci/.ficien c.iyn \\.Ant.aSpirit. S.wii.p.x.traH.
<^.dcthii.Pr,rlRegul. difp.-j fe8. v.}«u.X8 Azor. Inftu
mor.to.l.iib, .-c. il.q.ii. Nicol In F/ofcuI.verb.EfciJion >,.
Rodir
1?
'4
«;
16
17
»9
Tom. I II. Pars I. Difceptatio XVIJI.
79
Ro/fet. quajt. Kegul lem. 2 . quafl. 5 1 . ert. 1 1 . Mtrand. in Mn-
nual. Priel- quJfl. 24. art. zz. concl. 3. verf. Unde tom. 2. An-
fald.inAddit.ad dec. 61. ».44. ifRot.dec. \-]. n.b.cor. Ottob.
dec 65. n. b.par. \.if dec. 279 •«. 25- ^ iS.par. 9. & dec 189-
num.U-part-i^.rec . . . , . „ ^
Iftiquepariterfunttermini relolutionum sacrar. Congr.
31 utrecognofci poteftex illarum praecifis verbis , quas func
fequentia : Cenfulta a Generali Ordinis S. Auguflini , an
eiliceretin ekBtone Vrovincialium , Priorum , aliorumque
Officialium facienda , aliquos nominatim proponere ■, ex qui-
bus unus canonice per fecreta fuffragia ad Officium eligatur .
Refpondit, non licere . Idemque refolvit S.C.C. ut vide-
re eft in Lib.iz.Decretor.fol. ij6. quam per extenfumim-
prcflimus in Tom. i.par. i.difcept. 1 7. n. 16. ibi ; Qutefitum
fuit^anftante libertate ele&ionis , ficeat PralatoR gulari pro-
ponere duos , veltres , ex quibus neceffarib e/igatur unus S . C.
cenfuit , non licere ; Quafvereferuntetiam Pa(Jcr. de Ele8.
s. 2. n. 12. infin- Lavor.var.lucubr.tit 4 c.iz- (kelecl.n.i6.
Pignatel. confult. 77. ».9. to. lo- Gallem. adConc.fefs. 25. de
Reform.c- b.n. ^.verf.Aut alios-Fagn.incap. Conflitutis ilz.
71. 2.6f i. de Appell.^^ Mattheeucc.in Oflie Cur.Eccl c.iB.n.z.
Vel lermo eft de altero calu, qni toto ccelo a primo diver-
fuseft, quandonominatioReligioforum magis habilium,
22 magifqueidoneorum, fitquidem ^Superiore, prasviocon-
filio, feiipoft Tractatus confultorios , habitos cum aliis
Vocalibus , fed abfque ulla omnincireftriftione , ut non pof-
fint Vocalesalium, velalioseligere , quatenus eos melio-
resjdignorefquejudicent; Et in iftisterminis, qui funtno-
flri hujufmodinominarionesomni Jure permiffaefunc, ex
addudisper Lotter.de Re benef. lib. iq. ij.n.^y&^e.ihl :
2 J J^ui quidem a8us verius efl pr opofttio fimplex , tanquam de
perfenis vifisidoneis . quam nomi/tatio . necpropterea propo
nentes ar8at in eademfententia pr<eftflere , velalios cogitad
hujufmod judiciumfequendum : Barbof. dejur. Ecclef. univ.
lib. i.cap. \9.num. i8j. ibi .- Nominantur utrinque plures ,
quijudicantur dignieleBione . Donat.Rer.Regul tom.i. traB.
i.deNatur &Form eieil.q. lO. »,9. ibi ; Ebfortius (icoar-
ilationon fitfaBacum aliotumexclufione ut cumSuoerior de-
clarat . fe per di8am limitationem nonvelle excludeie melio
res fiq.'Os babent . Bordon.refolut.26.quafl H. n. i"). ibi ;
■ Vel quodlicet duofofumproponantur , Superiorfetamen decla-
rat, nolle alio s excludere ,fedillosfibi videri idoneos prte aliis
ubiin bunc renfumexplicat relolutiones Sacr Congreg.de
24 quibusfupra. Quasin huncet;am lenfiim explicant P-i-j^Tfr.
de eleil. cap. - . de CoarSl. elcB. n.xd. verf. Neque , & Donat.
Rer Regul tom z.trail. i . de Natur .ifform. eleB.q. lonu.
16. & Rot. dec. ^-'.ni.t.cor Ottob- uhi le^ucndo Lotter. ubi
25 fupra , aii ,qu6d nonadeft vera coardlatio, quando folum
ante fcrutinium unius, vel pluriummerita fueruntcxage-
rata, adeffedhmi, ut vota ineosdirigantur, quatenusdi-
gniexiftimentur.
Difpariratisratio interutrumqiiecafum evidens eft, &
inhoc confiftit, quodin primocafu Eledores tenenturom-
nin6eligere unum ex nominatis i Superiore , quod libertati
56 eledionlsopponitur, nonficautem infecundo,in quonon
obftantefimplici nominationc ejuldem Superioris, rema-
nent in plena libertateomnes Eledorcs cjigendi alium ,
quem judlcant meliorem , inqua libcrtate folidum funda-
mentum voluntariaceleilionisrelidet .
Et in efFodu, huncfuiftefenfumhujusS. C in refcripto
die \H. Novembris )yii.3ii hominem infertnrex VotoCard.
»7 Cafini , diftributoin Cong. habita die 17. Martii 1718. in
quo cum hac Ibiita diftindhone iirocelfum fuit , adducendo
pro ratione : Che pareli oppongaindirettamcite alla liberta ,
volutadaeffo Capitolo ( hoc eft cap jQ^uia propter de Ele
28 Bion.) P.ire ancora ,checontrocio rijfolvelJelaSjg. Congr.del
Concilio citata nelle Note delGallemarte ifc.
Tantumvero abeft, quod hujufmodi nominationes fa-
vorabilesreputenturnominatis, uc potiiis ipfisnimis prarju-
dicareapta- fint , lolumquedireclaBfuntad melioris, digno-
19 rifqueelcdlionem ; Eo quia taliicr nominati poft Tr-ida-
tus conlulioriosdicuntur poni, tanquam fignum ad fagittam
refpedlufuturi fcrutinii ,iciunt enim Vocales, quinam fint
illi, quicommuniter eligendi puiantur , & proinde contra
iliosomnespolfunt, imodebent promoFere , &divulgarc
exccp'iones, fi quae opponipolTint , uc in tcrminis obfcr-
vat Abb.in c.rp.Cumintcr n.i.de Ele&.\b\: Contra nomi
natum potefl fingularis de Ecclefia opponerc , neeli^.ttur • ir
30 Lotter. de Re bencf. lib. \qu<cfl. 17. num. 47. ibi ;^ No.nina-
tio hujufmodi valde cfl ipta noccrcfic nominaio , cum inde ,
excitatis animis , liceat cuivis finguLiri perfontc dc Ecclefi,t
opponere , ne eligatur .
Urfayte Difcept. Tem. IIL
Pofitoexhis, quodde jurenominationes , dequibusagi-
mus,omnijure permilf» linc, uti fimplices propofitiones
qualitatum bonorum Religiofornm , circa quas faciendum
eft fcruiinium , cum omni libertateEIedorum illosexclu- jt
dendi, eligendiquc alios non nominatos , quos juaicinc
meliorcs, fat elTet in noftro cafu, ut contrarium expref-
senondifponerent noftraeConftitutiones, ad hoc , ut cum ji
dlfta foiida, & in jure fundara opinione eftec proceden-
dum, adText.inleg.Commodiflime ff'.deLiber.& Poflhum.
cumconcordancibus apud Rot.in dec.H'j.n..o p. id.rec &
m Tom. i.p.z. difcept. 1 6 . ». I o 3 .
Cocceium devenicnjoad fccundam infpe<5lionem , dici-
mus, hujufmodi nominationes literaliter demandari ineif-
demConftitucionibus,aS. MatrcThertfia coropofitis, & ^
^ duobusSummisPontificibusSixto V.& Gregorlo XIV.
fpecifice confirmatis. In illis enimM/>. i./o/. 29. ubifermo
eft de eledtionc Abbaciftarum , fic exprelse difpomtur :
L' elazzionifi faccino con Votifegreti , e fatta r elezzione ,
h cedole dell' elezzioni fiabbrugino&c Potra il Prelato no-
tninare, 0 proponerea tuttoil Convento tre , 0 quattro Mo-
nache, acctb elcgghtnodieffe quella cheloro parera ., ma non
obligarle ,che forzatamente debbino eleggere u>ia dtejfe, anzi
refti libera facolta alle dette Monache di poter eleggere un' al-
tra qualfivoglia , che loropajaa propofito; Adebque verba
didlarum Conftitutionum clariora efle non polTunt , Sc 34
proinde applicatur difpofitio Text. in legille, aut ille ff.
d: Legat. 3.
Nccdicatur, quod diftaEConftitutionesloquanturdeele-
flione, facienda a Monialibus , non autem de cle^ione , :5
facienda a Viris Rcl,giofis .
Objedumenim nuliam habetfubfiftentiam ;Quia Leges,
& Conftitutiones, loquentes de Monialibus , aJaptantur
eclam Viris Religiofis ejufdcm Inftituti ,in illis rebus, &
adibi;s,in quibus non repugnat fcxus,ut unooreobfervant 36
addudi per Tamburinum de Jtre Abb.nifs tom. 1. difputat.
17. numer. 1. & numer 49. Bordon. Oper. rr,oral tom. z.
refol. <^i.n. 365 PetraadConflit Apoftol. tom z. foi. 198. k
num.is.QfRot in H.rbipoen. Menaflcrii zy Febr. \-jiz. $.
Abfque eo cor. AnfalJo .i^t\r\T\o[\f\s prjrcifis teiminis habe-
musidclare, &liierallter concefTuin a Grrgorio XIII in
ejus Conflit.6t^. ^.^.in Bullar. nov.tom.z necnnn a Cle-
menteVIII.\ne'juspar:\ci'\iriConflit.\T\cip\cn. CumduJum 37
2i,.Martii 1 594. imprelfa in Butlariol Privil.Carmelit. Ex-
calceat.fol z 1 8.«. i . de quibus in To. \,p.f. difc.S. ». 1 1 . ^fcqq.
Certiusquia nonfolum nullaelt aflignabilis ratio dil^c-
renciac inter unam , &alieram cledionem , adeoque cum jS
vigcatcademratio, eadem quoque intrare, & locum ha-
bere debet difpofitio didarum Conftitutionum , ad Text.
in leg.de quibus , jf. de Legib ubi Bald.nu. \. aic, eandem
fieri debere decfionem cafuum dubiorum , ubi eadem militat ra-
tio, quem fequuntur Alcx. conf 5. infin lib. 5.6? Ret. cor.
Priol. dec .zi9.n.2S.
Sedquod magiseft, long^major ratio nccclTitas d.nomi-
nationis militat in VirisReligiofis, vel unius Provinciac,
coadunatis in Capitulo provinciaii, vel totius Religio-
nis , uniiisin Capitulogenerali; Eo quia Moniales unius 39
Monafterii, quaenon folent excederc numcrum 21. ad ter-
minosnoftrarum Conliitutionum , perfedinimam habenc
DOtitiam nominum , cognominum , qualitatum , & ha-
bilitacis omnium sliarumMonialium , cum quibus cotn-
munem vitam concinuo duxcrunt Non fic auicm evcnic
in Rcligiofis, qui moram fecerunr, vcl indiftinilisCon-
ventibus cjufdem Provincise , vel in divcrfis Mundi par- 40
tibus, ut de fe notum cft . Si igitur nonattenta caliinnc-
gabili cognitione meritorum , ac omniumqualitatum no-
citia, intcrMonialesneccfTaria exiftimata fuic d noftra S.
Fundatrice noininatio trium vel quatuor ad procurandam
eledioncm melioris; A fortiori, & ratione longc majori
necelTariaericinter l<.eligiofosillos, quieligcre dcbent,uc
plurimumfibi prorsusignotos, ut contingit in Ciprulispro-
vincialibus, & fempcr accidit in Capitulisgencralibus, ut
confideranti manifcftum eft .
Minusreplicetur, quoJ in noftristcrminis notitia quali-
tacum eligendorum commoddhaberi poiTitabillis Rcligto 4I
fiscujufcumque Conventus, qui tanquam Socii mittunrur
ad Capicuh Provincialia , quivcin cxequutioncm Corfiit.
3. par. cap. :". dc Off.c. Socii ituri adCapit. provinc n v Tf-
netur defcrre Cittb.ilegum Fratrumfingulerum. cum nomini-
bus patiia .antiquitate , & qualitatibuscuiufcumque ■ \ci/icet, 4:
an fint Prtedicatcres , Confej]'arii , df fi'mi/ia , quem Definite-
riopoflmodum ofttret .
Ultr^ quod enim ex tali Cathalogo , offitrcndo foli
F 4 Dc-
8o
Difcept. Ecciefiall. Dominici Urfayac.
^4
Definitorio, non autemomnibns Vocalibus Capituli pro- generalium, quaetranfieruntinConftitutiones. regiftrafis 5S
Vincialis , nullo modo quoad didosalios Vocaies,etiam poltdidam i.part.fol.mihi i6i.». jz. inmed- eligMntur tres
4J adterminosnoftrorumConfticutionum vetiticari poteftno- Judices ex Gremialibuf Capituli ,qui teneantur inquirere ,&
titia qualitatum didorum Religiolbrum? ut fe patet. punire antequam Capitulum ((ijfolvatur , tam illos , ^uicon-
Strifle dicimus, quodqualitates, refpicientesfcientias, tra jufiitiam, & cfjaritatem circa eleiliones deliquerint quant
feu munera Praedicatorum, & ConfelTariorum , & fimi- ahos non Gremiales, qui prius non rogati ab eo , vel iis , cum
iia, inter Religiofos , non habenmr in aliqua confidera- quo^velcumquibustra8ant , {cingeruntcircaeleBicMes cave- SJ
lione ad effedtum ilios eligendi ad Prioratus, &alia Oi- «ic<w/tfaf»rf,ri.Exquibusad liominem infertur,quodconfuI-
f cia oeconomica , eo quia mulium inter fe diitant dirige- torii Tradatusfinifolumprol-iibiti Religiofis non gremia-
re & fandtificare, necnon regere, & gubemare, ut ex- libus ; Sectas autem gremialibus Capituli ,feu Vocalibus,
perientia notum eft, &ad remoblervat Card.de Luc. de &iis, qui tenenturinquirercdequalitatibusEligendornm, 58
Varoch. difc- i. num. '?• ubi , quod experientia docet , li- utdigniorcseligere valeant .
teratos homines, ac nimis ingeniofos , aliquando carere Exquibusremancre videtur evidens,ad terminosnoftra-
45 prudentia , qua; oon femper magnoruro ingeniorum co- rum Conliitutionum, Nominationes, Tradtatufque con-
meseft, Sc mdius Rot.dccif S<).numer. 8. part iS.w.ibi; fultorios , dequibusagimus ,abillisnedum efle permiffosjj^g]
Cum ftudiis addi^us., ut plurimiim nullam , aut exiguam ied etiam Ipecialiter demandatos. Et propterea non fine
familiayium , Q; forenfium rerum curam habeat , & con- magna exagerationedidum fuitexadverfo, SeraphicamS.
cordant addutli per Fagnan. in capit. Conftitutis ilz. nu- Matrem Therefiama fummoCoeloper organum d. Reli-
mer, 14. Appellaf. Maynard. decif Tho/of /ib-i. decif. 38. giofi hodie comparentis cxclamaie adverfus hujufmodi €0
&i9- "^ " '"""" "" " "" ' '
PrjEterea fupplicamus benigne refleflere , quod in 6.
magnificato Cathalogo pereademnumero verba defcribun-
rurqualitates fereomnium Religiolbrumcnjulcumq; Con-
46 ventus, neque in illo ponuntur defeitus , & inidoneita-
teseorundem Religioforum, quae ad terminos nofir.Con-
Tradatus confultorios, & fimplices nominationes, quac
gratis ubiqueappellataefuerunt perniciofa praxis, detcfta-
bil/s abufus , & recidiva infirmitas .
Refpeilu enim S. MatrisTherefiae, haec nonperfiguras
rethoricaS,minufqueper pulchras phrafes,fedrotundisiftis
verbis , opportunehic repetendis , eafdem nominationcs 6l
^7f. /lar/. 3. f<rp. 59r«ttw. 4. femper praEOculishabendaefunt approbat , & injungit; Potra il Prelato nominare , e pro-
a Vocalibus, &qu£cnonnifi vocemediante, communicari ponere atutto il Conver^to ,tre , 0 quattro Monache ^accio eleg-
nimiaconiJdentia iblent, non autem divulgari perCatha- ghinodieffaquella,che a loroparera .
logos, Definitoriisofferendos. Circ^ verodittasgraiuiias qualificationes pro abufibus,
Quae omnia ad hominem comprobantur ex pluribvs locis ac perniciofa praxi , refpondemus , hujufmodi ufum effc an. 6x
noftrarum Cotiftitutionum, in quibus, vel expreise per- tiquiflimum,im6coetaneum cum noftro Inftituto, deque
47 mittuntur , vd plufquam taciie injunguntur conlultorii tali confuetudine , in noftra Religione vigente, nominan-
Tradlatus, ad hoc , ut fequens nominatio fundamentum di perionasdigniores, illafqueproponendi Eledoribus,eo-
habeat inprudcnti jadicio, &communiexiftimationenon demtempore illos relinquendo in plena libertate eligendi
unius, vel alterius, fed multorum graviorum Religiolo- alios, quosmeiloresjudicant ,mentionem in fpecie faciunt
rum- Integrumenimeft judicium illud, quod plurimorum Carmelita Z,f;:..r«.7;/» J>tt?»>» ;>^rM. cap. is.n. 21. Donat.
fentcntiis confirmatur, ahGlofs.in ctp. Prudentiam verb. Rer. Regul.tom.i tra8. i.deNatur.iT form.ek^. q. 10 n.
48 Vlurimorum de Ojfic. deUg. Atque faciliiis invemtur ,quod \oVojfir deBieEl.cap. ..q J.n.7. 6" Pafqual. quafl. mor.
ipluribosquaFntur , juxta verJDa alterius Glof in can. De cent.i.q. i^.n.z.
quibus Verb.Pluribus difiin&. lo. Idemqueablque ullo inconvenienti praflicaturetiam in
1. Enim fupplicamusobletvare verbailla /'«rr. 3.^/7.16. aliis Religionibus, & iignanter in Ordlne i^rapdicatorum ,
«.4. Sufjragium fcrat pro ea , quem unicuique Off.cio ccram cujusConllitutionls verba , relata a Donat Rcr. Regul.tom.
Deo judicavtrit mqgis idoneum. Negari enim non poteft, 2.traff.\.dcNatur.&form.Ele&ion q.\c.n.\$.\\ini(e(\\ien- 63
49 quod notitiahujufmodi majorisidoneitatis prounoquoque tia: Sineccffartuncftecxiftimabunt ,nonpauciores .quamtres
Oificio ,longe meliiis, longeque faciliils haberi poterit cum infingulis ele8ion:bus proponant .CceterumftEleiiores , «/;•-
illotali ,quali luminc , relultante ex nominationetrium , qum dignum .quamvis non de propofi.tis .elegerint.,eamtamen
cie8ionemConfitmator confirmarenon dijfcrat; Ubi «. 14. te-
ftatuc ,fuiUedeclaratam validam fimilem elettionem Pro
vincialisfaitamadnominationem P. Generalis Rodulphii
quajomniaconfirmata fiierunt in pluribusCapitulisgenera-
libus ,& fignanier in Bononien aiini 1564. ifin ValUfolet.
anni 1601.^1^ refercndo illorum ptarcifa vei ba, teftatur Fon-
64
vel quatu jr in concrcco ad Dignicatcm.vel officium vacans
50 nomir>ato;uma gravioribusPacribusDefinitorii provincia-
lis , vel generaiis, quamfinetali lumine, ut itie. nocum
eft , & faciunt animadveria pet Card. Pallau. nell' Jftor. del
Conc.lib. 3. cap. 13.«. 8.
II. In idem coincidunt illaalia verba t/ic?. Co»7?.Mi^. 3 p.
cap. 7 dcRation.ferend. fuffrug.nu. 5. Omnibus EleSloribus tan adConft.Ord. Pricdic tit.deele^.n i.fol. 107.
jj confidentibus furgcnt Pra-fes . &digni*r poft tpfum,&fin- Pofitoex his hujulmodi antiquiiimo Ibliio, in noftra Re-
gu/i ade-tnt unutn f.v iiits duobus Fratribus ,<:f abcoduo , vel ligiore vigcnte, atque pracoculishabcndo illam aliambo- 65
tria omnia i/lorum , qiti zu/go putantur eiigcndi , dcpofcant . nam confiderationem , quod nunquam .idvcrfus illud recla-
CcrtOMienim tlt,viaod nomna tliftotum duorum, vci trium, rnatum fuit,nullumque ex illoortum fuit inconvcnicns, vel
qui vulgbputantur el;gendi,non cx accidenti, vcl cafualiter, rnlnimum lcandalum , applicari vidcntur omnesregularom-
fedcum maturacoiili.eratioiie mentorumcujuicumqucan- nesque regularcs propolitiones , quod ntmis dttrum fit im-
32 itjd.attum talcs fuciuiii exiftimati, & cx communi opi- mutare ea , qu<e longo temporls curfu fervatajunt : Quod
nione habiti , ut de le parct . ipfa mutatio confuetudinis , eti.im qu<e adjuv^t utilit.uc , no- 66
lll iixaiiis vcrbisCo»^/;./). 3. cap.\$.de Cap. provinc. z,ii,i,cperturbat .QuoJi nihil adco conturb.it animum , eii.rmfi 6 f
n. i^.ibi; Preefes, velcuircm ipfc commifcrit , brcvem con- id pat obaliquod uti'e , uti innev-ire . J^.iod novit.ites fem
5 3 cionem habeat dc bona eleflioncfaclcnda , if rcigravitatcmfini pfrfucrunt perniciofee ,femperque odiofa- reput.intur : Capon. 68
uHius nominc c.\prcjfo , vel ei.im indicaio , pondcrct . Non difccpt-S}- a num 1 1 . tom. 2. ifplurib us feqi<enttbus . Q^oA-
cnim poierant in hac parie nollrac Conftiiutioncs dariCis quc demCim la novit.i non dimoftrano mai a primo afpttle
Tradtatusconluliorios,luccenivamqucnominationcm illo- tutte le difi/colt/i, ihcpoffonoprodurre , vedcndofenetuttoil
rum,<]ui in illis tuerunt digniorcs,magilque idonci prouno- d, meltc, che promoffe con oitimo fitic , anno p.^rtoriio pcffmii 69
54 quoqucOflicioexiftimati , pratiupponere, quam prohibcn- fj^f//;,ut oblervavi in Trafi ■ dc Llx-ell c.ip.i. ^.unicenum. 70
docxpii.flioncm , & mdicatioiicm nominum illorum, qui zy.i^f i6.&inTom t. par- \ difccpt. lo- n- 1 1.
in praccdcntlbus difcurfibus, tanqu.im digniorcs, cligibi- AJvcrfus , quac non rdcvant tria, qux cxagerata foc- 71
lesfucrunt cxiftimati a Vo:alibus. l'rohiliitio fiauidcmcx- runt.
prcflionis, & indicationis nomlnum didorum RcliKiolo- I. Sdlicet, quod haccomnia procedant in illis Rdipio- 71
5j rum, inquibuscadcrcpotcll liona cledio , ncccftario prs- nibus , in quibus Rdigiofi non habcnt particul.irc Vo-
lupponit antcccdcntcmdifculfionein meritorumcorundcm, ^m non ambicndi , quod habcnt Carmditac difcal-
quiaaliiisnon poHet ul!o m"do vcrifiiarid cxptcllio, lcCi ceati .
indicationominum , quat i diilisConftitutionibus prohibi- H. Quod habcant locum In illis cafibus , in quibusper- yj
lafuit. Non cntis cmmut Philofophi dicunt, nulla:funt miirumcft procurarcOfficia proalii»; SccCis innoftraRe-
qualitatcs, juxtA tcfi,u\3wTcxius inl. Eum ,qui in Proiin- Hgionc ,aticntis illis vcrbis Co;;/7//^<»r. ^- cap.T;.n.6.Nu/lus
(ia, ff.ficerl pct.rt.de qua Rot.i In Rom. Immifs. fuper ex- in teiaCengrrg.itione unquampojfit dlrcfle , vcl indireffc pcr
pen. •j.Dcccmb. i 70 s.infinecer Anf.t/do . fe^vel per .tHum p >ocurare Ofiicium aliquod pro Rcligiofe nofire
IV. Dcmiimcx vctbis illisOrdinationum Capitulorum cx his , qu<c pcr noftras Conftitutient} ambiri non poffunt . Hx
quibus
Tom. I JI. Pars I. Difceptatio XVIIi.
81
quibujpr«tcnd!turremaneremanifeftum , quod nequeetiam
74 poflinc procurari ^ Provinciali, &aliis Definitoribus, me-
diantibusdd.nominationibus.
III. DemCim, quodforfanadmltti pofient inllliscafibus,
&terminis, inquibusob deficientiam perfeilae notitiaEqua-
75 litatum Eligendorum , differri pofTet eledio; Secus in no-
flraReligione, inquaex difpofitis «»Co»y?uKr./!^r/. 3 cap.
7. de Ration. fere». fuffrag. num. 6. omnind fequi debet ele-
dliointertiofcrutinio, eoquiafi Eleflorespriroa, &fecun-
da vicepromajori partenonconveniantcirca determinatam
76 perfonam, 3. viceponidebent in urna nomina illorumduo-
rum, qui majora fuffragia fecundo loco habuerunt, & ex
illis unus ex neceflitat e eligend us eft .
Hujufmodienimobjeda , plusjuflomagnificata, nullam
77 omninoanimadverfionem merentur.
Nonprimum, quia in illis etiam Reiigionibus, qua; vo-
tum nonambiendihabent, quascnuineravi/wrcw. 2./>/rrr. i.
78 difcept. 37. a Tinm. 282. nullatenusprohibentur nominatio-
nes fimphces, feuillae, quae, utdicit Abbas , citatusiupra
num. 10. nibilaliud funt, quam propofitiones, qu^ fiunt
79 Vocalibus, aliquorum Religioforum , tanquam de bonis
Viris, ut deeisfiat icrutinium, ftu, utdicit Lorrfc.citatus
pariter fupranum, zj. & iequutus/ii?o/ dccif.7,j niim.z^.
«r<7»3 Orri^o&. nihil aliudimportant, quam e:<pofitionesillo-
rumnominum, ad hoc , utin illisEleflorum votadirigan-
tur, quatenus iilos digniores, magifque habiles judicent ,
80 ut in fpecieeidem objei^o refpondentes , obfervant Pirjfer.
de E!ec7.c,rp squ.ii ■ n.t^Z Camtll in DireSor.Eleiiorcap. 1 .« .
'^.Veyrin de Subdit.ReUg part.i.cap. ii. ^.n.Caflellin- de
Ele^. Cdp. ■^.num. C.Novar-in Summ. Bullar.comment. lob'.
num.4i.part. 2. Dian. coordin.tcm.J- tracl.x . de Dub. Regular.
refol. a 1 6. num 4. ibi ; Vatet igitur ex diBis , pojfe Regularem
hujufmodi Re/igionum, ubi adefttalisprobibitio, cum Ele-
iioribuj , vel aliis , per madum confiiltationis , traiiatum
habere de aliquo eligendo, utfciat ^ an talis Jitdignus , tcI
81 fi fciat , ut a/ioj informet , & perfuadeat , ac il/um e/igat ,
hoc non ofpcit , dummodb hoc non effciatur ex confenfu , feu
opera ipfiuj Eligendi , fed fponte ab E/eiloiibus propter
ipfius merita , cumaliis citatis;»;o»j. z. part. 1. difcept. 37.
num.-!\.& 72.
Minorem habet fubfiftentiam fecundum objeflum , imo
Si non finemagnaadmiratione illud legi poteftin Scripturis ,
compofitis a Religiofis nollrilnrtituti , qui plurics inanno
legereaudiunt , & fcire tenentur noftras Conftitutiones .
Etenim verumeft, quodinillarum/^iTr/.^.frfp.j.www.i^i.Ie-
guntur vcrba, in objcdo allegara , (ed ajque veriin:! eft ,
83 quod inillis Ordinationibus , qute ex lcgumnoflrarum pr^-
fcripto in Conflitutiones tranfmunt ab anno 162?. ut dicitur
\ndd.Confiit.Venetiis impreflis anno \6<}^.fohmh:z\<). inin-
84 dividuo explicatur tenor Conlbtutionum , cxadverfo alle-
gatarum, fequentibus verbis 3. part.cap. 3. nu:n. g.poll illa
verba: Exhis, quaper noflras Conflttntioncs ambiri non
pojfunt , addatur : Dec/arantes , difium prieceptim dc non
procurando pro alio , debere intelligi Juxta noflras Conftitu-
tiones 3. part.cap. \(,. num 2. cujus vetba funt h,TC ; Prtcter
85 ea , qu<e diHa Junt , dcponatur Supertor quicumque noflne
Congregationis , fi a/icui ex noflris Fratribus Dignitatem
quamlibet , intra ve/ extra Congrcgationcm ziolenur, puta
minis 1 promiflis , precibus importu/iis , dolo , fraude , aut
aliomodo fimili obtnierepcrfe , velpcr alium curaveiit. Alii
vero Religiofi pcena privationis vocis , acloci, arbitrio Defi-
nitoriigeneralis puniantur .
Ex quibuspalpatur manibus, in noftra Religioneprohi-
bitum dumtaxateffe Superioribus, aiiifque Religiofis pro-
S6 curare Dignitatcs proaliis, violentcr foliim, &medianti-
bus mini.';, aliifque mediisimpropriis, lupraexpreflls, non
autemintcrdiftumeft Supcrioribus, nliifqueReligiofis fim-
pliciiernominareReligiolcsdigniriimos, ad hoc, utdcillis
fiat fcrutinium ,atquein illoseorum votadirigantur , quate-
87 nCls melioresillos judiccnt Vocales, fcd abfquculla obtiga-
tionc; Che forzat.tmente debbano elcggere una dicjfe, ami
refii liberafacoltlt alle dftte f 'cnaclie di poter eleggere un'altra
qualvpgli.r , che loro p.,j,^ crpropofiio .
Itaut in rci vcitate vidcatiir nimis improprium, coram
8S hoc facrofanflo Senatu, phis jufto exagerire cum verbis
Conftitutionum argumenta ill.T , quoruni folutiolittcralitct
defiiinitur ex vcrhisearundem Conftitutionum .
Nec crediir..-.3 afTeri.-duni , quod in prxteritis eIct.Tioni-
hus vioIep'i.p pradicatae fucrint. Mirum enim eft, quod
illautita'iri>,i) Reiigiofo, fubcujus nomine Jiftributx fue-
89 runt contraria Scr.,nur.ie, notaffuerint , longeque mirabi-
lius, quod idemannofus, zeloque cxtimolatus Religiofus ,
cui, utdicitur, folilim fupereft fepulchrum , & qu) il/as non
finelacryrnis deplorando , vic/it , & quorumpars magna fuit , <,o
Dullumhabueiitfcrupulum fpcrnendicEqueterribi)L-, acfor.
maleillud praccepiuni , dequo tDpart- z. Confiitut. cap, 20.
ibi ; Perailis eledionibus , Prajes imponat praceptumfcri-
ptum , ut intra 14. horarum fpatium Patrcs Capituli adillum
deferant, fi in recenter elcctis aliquod impedimentum cano-
nicum, vel a noflris Conflitutionibus ortum ccgnovennt ,pro-
ptcr quod niereantur ron confirmari . Korret ennn anicnus
lufpicari, & tremit calanius hicfcnbere, quod cmres illi
graves, graduanque Keligitfi, quiprateriia duoCapituia 91
noftrae Provincia; compclueiunt , propriarum corlcientia-
rumobliti, obligationem , aCcnftitutionibuseisinjurdam,
&renovaiam perdift formale praccptum Superioiis, pun-
dlualiter non adimpleverint ,
Quaienus autem idem ztlo extimulatus Religiofus imi-
tari in hac partenoluiftet zelum Dodtoris Gentium, qu' in $z
faciemrefiftebat cis, quireprehenfibiles eranr, ut ipfemct
ficriptum reIiquit<7/^G^/<irrf/ 24. poterat adpraxim idccm-
modiflime reducere, mediante Epftola, quae ncn erube-
fcit, eoquianoflraECo»/?;/./»(7r;.3.r^/>.i ^.«fewj.y.mandart , 93
ut Epiftolaeomnes, ^Religiofis lublcriptar, publiceinCa-
pitulis legantur, idque fubpcera depofitionis abOfficio ;
CCimigitur cmnia haec omifla fuerint , atque r.ulius exdi-
&\s aliis Religiofis, qui non per meram exagerationem ,
fed inrei veritatemagna pars fuerunt eorundemCapitulo-
lum provincialium, aliquod vel minimum, verbum fi:ce-
ritdedidis praetenfisminis, &violentiis, iftae reponi pcf- 94
funt inter illaentia, quae Philofophi vocant rationis; Non
enim cum fundamento praefumi poteft , quod cmnes difli
qualificati Religiofi in hac parte mifere defecerint , vel men
titi fuerint, exadduftis in Trailat. de Live/.tap. \.§. 4.
mum. 4. cr 5.
Ejufdemdemum irrelevantiae nonfolumcn tertium obie-
dlum , defumprum ex neceflitate eledionis, quae in tenio 95
fcrutinio omninofequidebet, ex difptifitis in noftris Con-
ftitutionibus, fed ulteriiis illud retorqueturad hominem ,
aperitque femper viam elet^ionibuscalualibus , & peracci-
dens , & aliquando fternit etiam viam elcdionibus minus
dignorum , idque adverfusomnia Jura .
AperitviamelePiionibus pcr aicidens , ifcafua/itcr modus 96
eligendi, exadvefo praftenfi.s, eoquia, inter alia requifi-
ta bona?eIettionis, iila iVqui debet praeviis Tradtatibuscon-
fultoriis , aliifque confiderationibus majoris habilitatis ,
nonih genere, fedunicuiqlie Officio, non fo'umad termi-
nos nofirarum Conftitutionum , dequibus fupra >^. 49. Sed
etiam de Jure , Fagnan. in Conflimtis i/ 2. num. 14. deappel- 97
Iat.\W\ : E/igendumin Prie/atumdebereejfemagis idoneum ,
non tantumrefpe8ufui . fedetiamin ordineadutiiitatcm Ec-
c/efiie ; Pojfbilc enim efi , ut i/!i , qiii efi in cb.:rita'e perfe-
Bior , deficiantmulta, qute requiruntur . ad hoc , uta.iquis
fit Prte/atUJ idoneuj , qu^eina/io , quieflminoris charitatis ,
inzicniuntur , ut junt fcientia , induflria, potentia, & alu
hujufmodi. Qiiae omnia nullatenus conveniunc modo cli- 98
gend i ; exad verlb praetenfo , ut in terminis r\ox?ixMatth<eutc.
inOjfc.Cur. Ecclcf.cap. iS- «iiW.^J.ibi : Vn.ie ade/efiioncm,
non preemrjfo tra/iatu, prudenter nonproceditur , fed eftca-
fua/is , qnamvis inca dignior e/igatur , quia ho: cft per acci-
dens , if E/ei^ores mort.i/iter peccar.t , citmin incognitum teti'
dant , & contra Canones in re adibgravioperentur .
Slernitpariter fpattofimviam ideme/igendi modus eleSio.
niminuj dignorum, quia, vel ex fepoteftde facili darica- 99
fus, vel poteftnbaliquibus Rebgiofis faciliu'' procurari , ut
vota taliter dividantur in plurcs Eligendos, utgr.ex.duo ,
vcltria Vota in 1. fcrutipiodicanturni.Tiorcs partcs, habi:o
refpc£luad omnesEiigibiles . InhoccaUi , qui noncft me-
taphyficus, nomina diftorum duorum Rcligioforum, qui
candem majorem parrem Votorum habuerunt, debcnt pori loo
in Urna , nequc aliud remaret arSitrium Votantibus ,
nifi unum cx illis duobus tligendi ; Q^iod fi Eleilores illrs
ronhabeant prodignioribus , velcredant, illos eCic mirCis
d'gros incomparatione aliorum , quorum romina non funt
in Urna , nul!iim haScnt a^bitrium illos cxclnlordi, fcd
contra propriam confcientiam tenentur illisproprium votum
dare, quod vidctur nimis durum, & Tqualltcr amaruni . 101
Neque inconvcnicns hoc vcrificari po^«ft adrv-^rmin.is pn<i-
qniflimi fot ti noftrapReligionis, quia Religjo': lih , qui ad-
iiotabnntur inLiftis, vel nominabantur Vocalibus, non fo-
kVn tranfiveranr per privatum illud examen iantc fcn-ti-
nium, fed quod m.-g;seft , cx tali nomina;ijre, vel Lifta ,
tcmpore habitiexcitabantur animi Vivraliom ad in-redie i-
dascorum clcflioncs , quatenusdigni noneifcnt I ut ir ter- ici
iTiinis
b2
Difceptat. Ecclefiall: Dominici Urfayac.
TOinis obfervac Jl>b.i» cap. Ctim inter num.i. de EleB. & con-
cordatdo(ftusintheorica, & inlignis prafticus Lerrer. </f 5?
kenef.lib.i,.qu£ft.\'/.num.^-j.
GoiicUidimus proinde, quod in nodris terminis, omni-
busmaturepenfatis, cumomni fundamento fperamus, ni-
5C5 hil elTein noftra Religione innovandum, mediante refcri-
pto, Serveturfolinim, quod folet efifc magis frequens, ma-
gifqueufitatum refcriptumSacr. Congregat. tefteCW. de
\ucin ^el<it. Rom- Curfor. difc.iT. num.iz
non fuerant requijiti intrailatu eleBionis , caffatur eleBio ,
Donat. Rer.Regul. tom.z. de traSl .\.de Natur. & Form. EhB.
quaft.xl.num. ii. ibi: TraSlatus confultorii , in quibus di-
fcutiuntur merita y partes , &qualitates Eligendorum, &f>i
dc necejfitate habendifunt in qualihet eteBione , aliter nonva-
/ersteieBio, &num.l.(iftom. ^.traff j.deEledio». Abbatif.
quieft.id.num. i.ibi: Traffatus confultorius eft defubftantia
eleBionis , utcviftat&c. Irritatur eleBio, ob defeBumdebiti
trailatus ; Paff^er. de EleB. cap 5. quieft. 4 n.im. 47. ibi : Di-
116
Inomnem verocafum, cCim agatur de infpeftione, quae citur igitur , TraUatum confultorium&c. nedumnonejfepro-
debet facere ftatum pro tota Relig:one, dequd interpreca. hibitum , fed necejfarib eleBioni prtemittendum; ABiones
tione nortrarum Conftitutionum , illarumquae praetenlb enimhumanarcBenonfiunt , fifant ftneconfiiio: Confilium
abufu, quaeomnianeminimeliCis, quam gravioribus Patri- vero humanum noneft fine inquifitione ejus , quod eft agen-
bustotius Ordinisnota funt, poffetEE. PP. exquirerc Vo- dum. Vt igitur muititudo Eligentiumin unius prtealtis ele-
tum proximefuturi Capituli generalis, demnandando, ut Bionemconveniat , neccffeeft, quodEleBores fimul conftlien .
in paucis menfibus , qui currere debent ante diftum genera- tur de unopra altis eligendo , fimulque Eligendorum merita ,
k Capitulum, nihil innovetur , ut, recedendo aprioribus & demerita inquirant , ut pojfintfimul inunius eleBionempru-
refolutionibus, inlonge debilionbus terminisapprobationis denterconcurrere , &cap.\s.qutefi.i.num.-j.& 8. uhi, quod
unius Novitii Romanae Provinciae noftrae Religionis, me fimilesTraaatusfuntaliquomodojde praeceptoex jurecon
naturali eleftionis, quia eft necefleex lege prudentiae, &
Religionis , ut Eledores tradent, & deliberent ea, quae
funtdeliberanda, uteledio, nediim vaiide, (ed etiampru-
denter fiat , & religiose , 6^ Matth^euc.in OffiCur.Ecclefcap.
i8.»u»j.4?. ibi : TraBare , ut eleBio in dignioremcadat , e.xa^
loj fcribente, te(o\v\zS.C.C.inRomanaApprobat.Novitiiii
Septembr. 1705- Cif 31. Maii 1704. cum relcripto: Dilata ;
& exquiratur Votum Capituli generalis , & interim nihil
innovetur .
OmiffainutilileiSione, quaeexadvefofit, circanaturam,
& Ipecies, nec non circa requifita validx eleftionis, quae minandoejus merita, &virtutes, &ad regendumfufficien
106 non fine magna fuperfluitateenumerantur, quantCim pro- tiam, noneft colligationesfacere, vel in faBiones , &parti-
priainScholis, tantum inufitata , &: inutilis coramhocfa- tasEleBoresfcindere,fedpramittereeleBionibusTraBatus
crofantto, fapienciffimoque ConfefTu , ftride petiturexad- confultorios , qui de necefitatefunt prcemittendi , &finequi-
verfo refcribi: N«nlicereTraBatus confultorios praventive bus eleBio eft nulla&c.Vnde ad eleBionem , nonprcemijfotra-
gd ekBioies . Batu , prudenter non proceditur , fed eftcafualis &c. Idque
Abftullt autemnobiscontrarius Defenfor laboremconfu- procedit, etiamduranteOfficio, leu vivente "suptrioreRe-
tandiea, quibusmed antibus conaiustuit probare, TraiLta- gulari, adhucenim permiflioinni iurefunt dicli Tradatus
407 tus confultorios nnnelTe necelTarios, neque utiles ante ele- confuitorii, direaiad procurandam bonam eledionem Suc-
ttiones, quia agnofcendo deindeillorum efFicaciam, & vi- cefforis, ut conclufionem ampliando, notabiliter adver-
goremultroadmifitillos, efleneceffarios, &utiles. tunt addu&ia Cucch.Inftitut.Canoniciib^^.tit.i.num.iiis.
Refpondet tamen in noftro cafu , eofdem confultorios ^^ Dian. coordw.tom.-j. traB.i. deDub. Regular. refolut.
108 Traft^tus haberi poflepoft eledtionem, & ante confirma- -,\b.num.T,.
tionem , fubillofpeciolb praetextu: ^uia mediantibus Con- Quodeft adeofirmum injure, adeoque communiter ad-
fiitutionibus , informa fpecificaconfirmatis , datur modus ha- rniflum inter Doftores, ut ifti unooreaffirment (funtver-
bendi notitias mcritorum cujuslibet ReHgiofi, & dtfeBuum haDonat.Rer.Rcgiil.tomz.traB.i.deN.itur.&foim. e!eB.
perfonee eleBa , antcqnhn confi, metur a Vraftdente Capitu- qu<gft. 1 \.num. 7^.)i.t TraBatus confultorii nonpojfmtin quali-
li, quipoterit jufleconfirmationem denegare, fiineptamPer- bet eleBione canonice preetermitti , necpercontrariamconfue-
fonam Ofticio , adquodeleBafuerit , reperiet . tudinem abrogari .
Fateor autemingenue mtam imbecillitatem, ego nefcio Imdquod in hacparte, net|ueetiam fecxtendat poteftas
109 pcrcipere quomodo, ponendo Currumante boves, poflint Capitulorum generalium, quibus proindd nullo modo per-
vocariconfultoriiTrad^atusillidifcurfus, qui fiunt poftcon- mifl"umfit demandare, neVocales ante elediones inter fe
clulam eledionem ? Ante omnem adum confilium, dicicur confultorios Tradlatus habeant, in fpeciedemandavit Ur-
inEccle[. ^7.10. & poft faQum nil remanet confulendum . ban.VIII.dieio.Oftob. i626.medianteOraculoillo, quod
Et quomodo poflit Eledlor jurare ante fcrutinium eligere referunt , & fequnnturKo^^r? ubi proximeww?».;. Cbi^wttf/.
Jio eum, quem judicat meliorem , fi id ignorat antc diiSum ^cElcB traB.\.difp.a,.controv^.concl.i.infine .
adum clcaionis-, Imonon curat lcire, mediantibus difcur- Etmagis in fpecie, quod haec S.C.^/fi?. Jav.i^i^. rc
fibus, praecedentibus eleftionem , fed omnia refervat poft mature perpenfa, cxprefse recufaverit confirmare Confti-
aiaumejufdemeledionis, & anteconfirmationem . tutionesRegularis Familse, inquibus prohibebanturhujuf-
VerCim eft, quod noftrae Conftitutioncs mandant, non rnodiTracSatusconfultorii, n ota n t Prt/Jfr deEleBion.cap.
cfle confirmandos illos, quibus canonica obftant impedi- 5. qutcft.]^. num. ^-j. in fine , & Nicol. in Fiofcul.verb.E/e-
inenta, quiveprivati funt vocepafliva, ut funt Illegitimi , Bionum.^.
t)l Apoftatac, Expulfi , & fimiles i Sed vis in eo rcfidec , Diei?. Maii 1718. propofita Caufa perCard. Paraccia-
quodeaedem Conftitutionesnoncontcntantur fola , &fim- num in S.C.E.& R.refcriptum fuit : Sublatis Liftis , & No-
plici habilitate Eligendorum, fed ulterius in illis, quibus rninationibus ferventur in reliquis Con(lituttenes Ordinir ,
nullumobftat canonicumimpedimentum , requirunt majo- quo mediante plufqu^m tacite permifli fuerunt Tradlatus
112 rcm habilitarem , majoremquc idoneitatcm cuicumque
Offlcio; ibi : Suffragium ferat pro eo , qucm unicuique Of-
firio coram Dcojudicaverit magis idoneum , ut vidcri poteft «w
part.7, cap. 6.num.^
Eftautem voluntariumaequivocum infincrc in authorica- , „
tibus, loqucntibus de fubornationc Vocalium, de quibus paucis diebuspoft d. refolutioncm in Capitulo Provinciali
J13 as.unx.Samucl.de E/eB.controv.ti.concluf J..& Sigifmund. a Romano, in OppidoCaprarolaECClebrato, pracviisdd.Tra-
Bonon.eodemiraB.par.z.cap.xdub.-isaAc^ncndciidnm dam- rtatibusconfultoriis, (ummapaccdcvcntum fuit ad elcaio-
nabilit.itcmTradtatuumconfultoriorum;Talis cnim, can- pcm Provincialis, Definicorum , aliorumque Officialium
raqueadeftdiffcrcntiaintcriftos,&fubornationcm, ut nul- iliil:a: Provinciar , abfquc co, quod .ndvcrfus taleS cieftio-
,la major excngitari poflii ^ Quia fubornatio cft verum, & nes rcclamacum fucrit cx partcillius Rcligiofi , qui acritcr
114 licteftabiledelidum, ut notant ildem Aulhorcs , aliiqucad- inftctcrat pro Traftatuum confulioriorum piohibitionc .
.!uQi ab Amcn. de DeliB. it Paen. tit. ^. «J.S. deSubornat.
//ttw.i }.<if/t<7^. Non ficantcmconfulcorii Tradl.TCus, qui ,
vel ntccfl.irii , vcl falccm nimis utilcs lunt , ut fuic cti.tm ad-
mifl^umi» VotoD.Card.Carfini ^.CioriJcritOydc nnt.intcom-
muniter Rcpctentcs in Can. In nomine Dotnini i. dift.i.%.cap.
115 Ciimintcrcap Incaufis cap. Ciiminvctcri . & cap in Gencfi
de EleBion. Gloff. in cap C iim in veteti Verb In traB. de Ele-
Bion ibi : Hincpatet , quod traBatut dcbct habcri aiitc cle-
Bioncm . &collationem<tdinviccm, alias quomodieligcrcnt ^
nili primide aliquo cltgendo traBarent ? ifc. Et ided fi iftl
^ ^ / o DISCE-
iiS
119
confultorii, dum illinon fuerunt prohibici, nonobftantibus
omnibus, cxadverlb addudlis, &:cxagcratispro obtinenda
illorum prohibitione , qusc mcritodencgaca fuit cx hucufquc
animadvcrfis .
Quaeomniacomprobavitfubfequucacxpcricncia , cdquia
1^4
126
Ii7
I
Tom. I II. Pars I. Difccptatio XiX.
83
DI5CEPTATIO XIX.
Romana Matrimonii.
Inter Dominicum, &Joannam.
ARGLTMENTUM.
Matrimomum , contra^um cum licentia Orditiarii , direcla
alicui Sacerdoti , cumfuppojito , quod fit Varochos pro-
prius Contrahentium , qualis apparebat ejfe ex machina-
tionibus , (ifoperationibuseortmdem ContTahentinm, de-
feiia deinde veritate, quodtaiis tion effet, an -ualidum
fn. TufttanuUitate matrimoniiex defeiluform(e , an il-
ludrefolvatur in Sponfaliadefuturo, prxfertimjtfequa-
turcopuLa iri fi^ura matrirnonii.
REquifitusprovcritate, cirra valicfitatem matrimonii ,
in Urbe contradi ^tcr Dominicum , & Joannam ,
i)Homtp.irt.l.difcept. lo.cenfui, liludeHl-nuiium, ratio-
nibusibidem Jat^adduiftis; Deindevero Caufain judicium
dedudla , Judex admittendo omnia alia motiva, ibidem
comprobata, infiftebat in eo, quoJ matrimonium contra-
ftumquid,emfueratcoram ParochoSS. Salvatorls ad Mon-
tes , qui non erat proprius Contrahemium , fed idfaitum
fuerat cum licentia Card. Provicarii, inferendo exinde ,
quod illud validumefTer , eoquia, juxtadifpofita inConci-
z cilt« Trident.fejf.ii^ . de Kefotm Matrim, illud contrahi valide
poteftcoramquocnmque SacerdotecumlicentlaOrdinarii ,
vel Parochi .
Ad tollendam hanc difficultatem , Scribens coram eodem
Judiceadoftendendamnullitatemdi£timatrimonii, non at-
tenta tali licentia, dicebam. Sirid^ ad Licentiam Card.
Provicarii , cx qua prsctenditur validiias noftri matrimonii ,
5 etiamfi illudcelebratum fuerircoram Parochonon proprio ,
earatione, quiade Licentia Epifcopi illud valide contrahi-
lurcoram quocumqueSacerdote.
Condanter dicimus, objeftum nulIamomnin6 fubfillen-
tiam habere , ad quod manibus palpandum , fuppiicamus ob-
4 fervare, quodexnotisJnfruSionibusCo^gregatio/iijySS.l»-
quijttionis , per extenfum regiftratis a Franc.de Ma^iftr in
5 SylvaEcdef.paft.ii.lib.i.cnp.zx.num-^J & aCafddeAlbic
delnconftant in Fidelib.x.cap.id. num. 100. & ex notionbus
provifionibusCuriaeCard. Vicarii, nequeunc Parochi Ur-
€ bis matrimoniisfuorum Parochianorum liciteaffirtere , nifi
ad dictumcffeflumin fcriptisobtineant licentiam adiftendi
dd.matrimoniis.
Ad obtinendam hanc licentiam iiecefTe eft concludentcr
7 prob^re ftatum liberumcontrabere volentium matrimonia ,
necnon fubjedionem uni, vclalteri Parochijc Urbis, & ,
multaalia, ad praefentem infpeftionemnon facicntiai Qui-
8 busprobationibusperadis, illarum pondus , vis, & effica-
cia pcrReftridum, faciendum a Subrtiuito, vel Noiario
Curiae, Card. Vicario exprimuntur, qui cum hac diftin-
ttione folet procedcre ,
Aut Sponfi volunt contrahere matrimonium coram non
9 proprioParocho, & tuncclare, &literaliter id declaratur
inparticulari liceniia ,fequent:bus verbis: Deputamus fupra-
diSlumVarochumad fupradiilum effeflum ., i/t locuin proprii
10 Farochi ,e.\-juftis caufis, animutnnoftrum moventibus , juxta
cafumfimilisdclegationis, & particularis Licentiae, dic i.
Aprilis i69i.concefr« ParochoSS XII Apoftolorum , pro
conjungendis in matrimonioduobus PaiochianisS- Mariae
ii fuper Minervam; Aut ver6 Sponfi matrimonium contra-
here volunt coram proprio Parocho; Ec tunc formula ejiif-
demLiccntisc efttenoris fequentis: Si coficedeiicenz-t al R.
Curato &c. dipoter intervenire alla celebrazione del m.ilrimo-
lito , c^e defidcrano contraherc affieme N.N.&N-N. ambedue
di eoteftafua Varrocchia , percbe fatte le debite denurtciazio-
11 »;(irr. Qiisomnia, licctnotoria , ad omnem bonum finem,
&: cautelam comprobantur ex jurata atteftationc Notario-
runa , feu Subftituiorum Curix Card. Vicarii , data ad partcs.
DifTerentia inter utramque fpccicm Liccntisc palmnris
cft; Quia in primocafu dcf «us proprii Parochi noius eft
Ordinario, & proindc nil mirum fi removetur pcr ipfius
fpccialem delegationcm , {cu per attributioncm pot<-ftacis
1? affiftehdimatrimonio, quaralihs Delegatonon competebat ■
Nonficauteminfecundo, inquo cCimcidem Ordmariono'
lanon fitneccflQtas diaacdelcgationis, quia fiiJit procefTum
cum fuppofito, quod ille eftet Parochus proprius Contra- 14
hentium , ceffat inradice talispotertas , exclarodefeiSu vo-
luntatis OrdinariidelegantiS, ea viva ratione, quia fiuma
navoluntas, cum fitpotentia coEca, ut Philolbphidicunt ,
& innegabileeft, ferri nonpo;eft in nc ignitum , ex gene- 15
raliter firmatis/^fr Sot.in Novarien.Penfionis i^Martii 7 \ o.
§. Confejfiocoram Falconerio; Et innortns praccfis termi-
risprobant Tondut.quteft.benefic part.i.cap 1 j^.ftum.i.Card.
dc Luc-deMatrim. difc 1 . num.^. & Pigaatell confult.yft. num.
i.fow J.ibi; Nonergopoyrigiturada.ios^ ex defeSluinten- \(,
tionis Ordinarti., qut Licentiam reftrinxit ad tllas determi-
natas perfonas ; Etenim abfque intentione , five confenfu con-
cedentis, noneftvalida Licentiasc Nammutata, Vel abla- 17
ta ratione aliqua in obje&o aSius indivifibilis , neceffe eft totam
entitatem ailus variari , neque enim idem aBus voluntatis re-
rnanerepoteft , fi aliquidinobjeilo . in quoferturvoluntas , 18
varietur , fed aflum variari necejfeeft , & firmavit Rota in
NeapoUtana Matrimonii iz. Junii i70<i. tnfimcoram Card. 19
Priolo; ibi ; C iim delegatio fit ailus voluntatis , ifta ade.fe
non poteftfine volunt.ite delegantis , ^ 26. Februarii 1 706 .6.
Tertium corameodem,
Exquibusremancre videturevidens, quod Licentiac \\\s,
quae conceduntur in his circumftamiis, non funt fpcciales ao
gratiac, quae fiunt Contrahentibus ab Ordinariis, tnbuen-
do fcilicet Parochis Jurifdidionem illam, quam aiitea non
habebant, fedvere, & proprie nilaliudfunt , quam remo-
lio obrtaculi pro indemnitate Parochorum, nealias incur- 21
rant pcenas, ^ facris Canohibus infl ftis, nuUoque moJo
percutiunt fubftantiam, feu validitatem matrimonii, quo-
ties i!Ie, cui cftdireda Licentia , uti proprio Parocho, in 2i
reiveritate talisnon fit , utfeie per haec numero vcrba in
praecifisterminis noftri cafusid obfervat Card de Luc dema-
trim.difc. I. num 5- & in cafu pradico id adm:fit Rotaind.
Neapolitana Matrimonii 2,1 .Junii 1705 §.Defenfores , ir z6.
Januarii i7o<^.§ TertiumcoramCard.Priolo , & concordant
addufti ;« dectf^^ i num. ic.fif i i.coram Dunozjun. juxta il la
verba ; Nec diHum matrimonium poteft fubflineri ex Licen.
tia, concejfaper Vicariutnd.Archiepifcopi, quia dato., quod
Vicarius potuerit dare bujufmodi Ltcentiam itc cttm illafit re-
firi&a&c. &cumfuppofito, quodd. Archipresbyter effct pro-
prius Parochus ContPiz/jentitim, aut alterius ipforum noten-
lurquaefo fequentia verba )iilo nonpoteft extendi adfaculta-
tem celebrandi matrimonium , cum Licentia tion extendatut
ultrapetita, eademque dccifio fucceffivebis confirmatafuit
corameodem, ucvidereeft in decif. ^6t. ^ /^66- inter alias
fjufdem Dunoz.Jun.
Quodautem LicentiaCard.Provicariiin noftro cafu con-
ccffafuerit ParochoSS.Salvatorisad Montes,non tanquam
alicnoSacerdoti, &inIocum proprii Parochi, fcdutivero,
& proprio Parochoutriufque contrahere volentis matrimo-
nium, manifeftiim eftexfola illiusrecognicione, & leftu-
ra , qujeeftfequentis enoris; Siconcede licenzaalR.D.Cri
fanteCoziO) Curato diS.Sahatorealli Monti, dipotcr inter-
venire alla celebrazione del matrttnonio , cbe defiderano con-
traere ajfiemetl Sig Do>neni:o&c. elaSigiora Giovannaifc.
ambedue dicttcfta fua P.rrroccbia ; Poicbe fatte ledeiitede-
7tunciazioni ^epcr le informtjzioni ,prefeper grAtti deUinfra-
fritto N ot.iro , non fi trova (Jfervi a!cun',mpedimentofraloro;
Etperindecx hoccapitcexd.clarodefeclu volun;atis Card.
Provicarii nullitasmatnmonii, ex eflentiali defeflu intcr-
ventusproprii Parochi , remanerc videturplufquamevidcns
& (uperlativepalpabilsex fupra allegatis.
Quacomnia vera funt procodcndo etiam cum difpofitis»»
Concil.tridcnt.feff. i^.deReJorm. m.j.rim. abomnibusDo-
doribusadmiifis, quod fcilicet , tam Ordinarii, quim Pa-
lochi, poffinttalemLiccntiam conccdere, ncdumParocho
non proprio, fed cuilibccSaccrdoti, tam facculari , quim rc-
gulari ; Quia in his tcrminis non attenditur quid facerc potc-
rant Ordinarii , &Parochi, fedquodde fado fcccrunt, &
applicatur regula rc-.vr »»/f^ Muhumintcrcft C Si quis alteri, 53
Velfibi, hoceft; Quod potui nolui > quod voluijdimpiaene-
quivi , de qua Rota in decif 251. num. 19. part.^ recent.c^m
aliis , citatis /'; tom zpart.z.difccpt.i s.num.ioi.
Fuit hoc in t^ratcrnizantibustcrminisfoIemniteradmifTum
2l C E.PonenteC.rri/ Colloredoin NuHws Burgi S Sepuhbii 34
2j. Februarii »701. Cunicnim, abfquc ulla controvcrlia ,
pcrmifTum cfTer Epifcopo ejufdcm Civitatis, tanquam Sc-
dis Aportolk-acDclcgato proccderccontra Abbatcni Sandsc 35
Marix inBalnco, quamviscxemptum , vigoreeencraliuin
DccrctorumS R.Cab Alcxand.VII. in forma ijpecificacon-
firmatorum , dc quibus Panimoll. decif jc.ubi iila pcrcxtcn-
lumimprclTii : Qiiaiamcn comraeundem nonprivciTlt uti
Delcra-
»5
28
84
Difceptat. Ecclefiaft: Dominici Urfayac^
56 Dclegatus , ftd tanquam Ordinarius, eadem S.C, d.die , cor.La>icetta;Etinno({iis}prxc\listerm\n\stxchtxnykC/ird.
utraqud Parte acriter informante, refcripfit : Cenfuras ab 4nton.CaraffaS.C.C. Prafeaus inejusVoto, At<\wfupra
ipfofulminatascontraeuntkmAbbatemeJfenullas, utvidere (iifcept.i.$.i6.num.zo.& ^. 31.wttw.98.ibi ; Nepareface.
J7 e&.in tom. i.part. x.difcept. i ^.pertot. &:fignanter»K?«. 30. remus mognamfeneftram contra boc Sacramentum ■
Applicantur hzc mirabiliter prasfenti cafui; Ad quod Et in lerminisfraudis, &doii ,cumquibusmatrimonium
28 manibus palpandum fupplicamus obfervare , qu6d Sacr. contraGumfuit, qudd nemodebeac fruftumfuaEmalitiajre-
Concil. Trident. incelebriillodecreto/f/. 24- deRefcrmat. portare , egregie Srowc. tnterConJil. diverf. Germaniade
59 matrim. cap. i,in quofub pcena nullicatis matrimonii, & matrim confil.^w.num- 4i-& dejureconnub iib.i.cap.n^.de
inhabilitationis perfonarumad illud contrahendum. requi- Sponfal.dol.mal.contraH fol.i-jl.LopezdeSalfed.inpraflic.
fivitprsefentiamproprii Parochi, duolnterfediftindla, & crimin.canon.cap.-ji.de Clandcftin.nupt.fol.i^S^^.Veg.tnfum.
feparata demandavlc . I. Ut illud contrahi poffet coram pro- cap.i^.de Matrim.cafSp. Oliv.de matrim fiulIit.part.^.foL^.
prioParocho. II. Vero, ut poffet contrahi coram Parocho ibi : Fraudem nemini debere patrocinari . fcd potiits (ibi .
Ao non proprio, fed, vel extraneo, vel fimplici Sacerdote , quamalteti noccre., ne fni&um fueemalitite confequatur , if
dummodo inhoc fecundo cafu id fequeretur cum Licentia AmicinCurf.The0l0g.t0m9.de Bijfolut.ynatrim.feii.^.num.
proprii Parochi , vel Ordinarii , 39.ibi : Dolus nemini debetpatrocinari .
Hocpofito, in noftrocafu certum eft , quod matrimo- Etmelms J.C C.i»[7/«A^o»£';;. quam fequutusfui;»?ow.i.
4I niumnon fuitcontradumcoram proprioParocho, quiaul- part . % ■ difcept . i. num ic8.ibi.- Etlicetalias dejure^eteri
trd admlttitur, & pro indubitato habetur, Patochum SS. dohs mn annullaretmatrimoniMn ; tamenConciliumvidetur
Salvatoris ad Montes, coram quo contraflum fuit mairi- tendife adtnem pumendtiftos dolos ^ faltem nuliitatematri-
inonium, nonfuififeproprium Parochum, nec Dominici , monii : Sc\h\: Alii,quiarcsexemplogravis , &quiamultiin
4) nec Joannse; Nonfuit paritercontraflum coram Parocho j/loRegno {\nUrbe, &catho]icoOrbeaddi poiellinpraefen-
alieno, de Licentia Ordinarii, quia iidem Contrahentes v) aaiperent occaftonemutendiiftisfraudibus ; Quae,eodem
mediantibusfalfis teflibus, dolis, & machinationibus pro- prorlus modo, quo praftica^um fuit in prjelenti, confifte-
barunt fe eflTe Parochianos Parochias SS. Saivatoris , & bantin examinefalforum (eftium,in&multismendaciis, &
4? proinde Card. Ptovicarius abfqueullo, vel minimo dubio dolis, adextorqucndamLicentiam contrahendiabOrdina-
hujufmodi Parochialitatis, confiantiffim^ habuit eundem rio, iuaraiUaverha: Fraudoietitcr ,& dolosepermultamen-
Parochum utj proprium utriufquc Conirahentis, ut ciar^ daciaobtinuerunt LicerftiamabOrdinarioElborencontrahcn-
expreflit hanc voluntatem in Licentia contrahendi, cubi- di, ^conftmandimatriinonium ^Sc ibi :Jacobus .,& Antonia
talibus iftis literis, ambedue della fua Varrocchia: Igitur examinaruntteftes . eorumoperacorruptos &c ik\h\ : Habita
44 remanet manifeftum, quod Ordinanus non fecitid, quod Congregatione fuper hoc cafu &c. cenfuerunt , matrimonium
facere poterat , hoc eft dare Licentiam Parocho non pro- mltamiitc Motipnectpue , quia hicdolus adhibitus fuitifc.
prio. Etconfequenterex defffluvoluntatis Ordirarii, feu cumtotfallaciis , if teft:busfalfts , &qma Conci/iumpreeci-
Licentiae, qu» non fuit conceffa Parocho SS. Saivatoris pue occurrerevoluit omnibus fraudibus i;c.
co modo, quo neceffaria erat , & in quo fimpliciter, & Itaut ciim habeamus cafum , individualidime decifum a
fub ptEna nullitatisconcedi debebat, matrimonium dicitur S. C. C i»<^ l7/iA./'0«-niIa!iudqu2rendum fit, eoquiaijiius
4» evidenternullum , vtno\amPafquaIig.qUieft moral.canon. pundualesrefblutiones vim legishabent , exaddud1isi»row.
cennir.^.qiiteft. ?47.»«»;ii.ibi : Cumenimd.&a qualitas ftt j. part.i. difcept.6. num.6^. c^xiihwszddo Rot in PeruftnaPrte-
omnino ignorata y Licentia quoque , utftat fub ipfa qunlita- eminentiarumi. Decembrisl-jW.^.Fortiiis coramAnfaldo ,
te^ (ftignorata, atque idto im oluntaria , faltem nega'.ive , f-afdemque refoiutiones Sacrarum Congr.abomnibusUrbis
46 ^proindein Paroiho deficit co»fenfusin ipfam&c. &confe- Tribunalibusclaufisoculisrecipiuntur, & admittuntur , «t
quenterex intentioneconcedentis non fe extendit ad perfonas dekipCaieRaivr Rotadccifs-j num io.coramPriolo,&decif.
pro qiibus pe:itnr - fiqiiidcm non poteft confenfus extendi ad <^;.num.7. coram Benincafa , if decifji.num.j coram Anfald.
perfonas . affefias quaiitate ignorantiie , citm non trahatur &declf t^-j.num. 17. part. i9.rccent.& in Bononicn.Exem
Av adincognita Card.de Luc de Matrim rfi/r ^«ttw. Ii. ibi ; ptionis€juaiii-joS.§ffistalescoramFaiconerio,(ifinBur-
Deplano ref Itabat nulli. as , ob exprejfum Dccrctum irritans , gen.JurifdiHionis i.juliiejufdem anni §. Moti cor. Lancetta .
in Conciliari decretocontentum, dum iftePresbyter , coram Quibusnon merenturopponi^refolutiones, exadverfocita.
48
...ifque habens prop . .
qu<e concejfa pio una perfona , Jurifdiiiioncm , feu faculta- coram CardPrtoIo , & a Rota intcrpretatac, & declarata? in
tem non trtbucbatpro altera
Q^oA utevidentiillsdcmonflremus, fupponimuscum Ctf-
4? rolo Antcniode Luca , qui integrum Traflatum compoluit
de Pluralttate hominis legalts , & cum aliis Authoribus ,
eofenfu, ut intelligendaefintiniilsiterminis, inquibusnul-
lus concurrat dolus, nullaque fraus refpeftu Contrahcn-
tium, fed folaopinio, feufimplcx credulitascxparteOrdi-
narii, niialiud quaErendumeft, quiaquandoin Urbe alle-
ganturRotaEdccifiones, noneftalia quxrendaratio, ut vi-
d\in\isfupra difccpt.2. $.16. num.iy.
Fonius, quia non cft fermo de interpretatione al^qua ,
5«
57
J8
J9
60
6t
63
46
67
(9
quosfcquuntur cvati in tofi.i.part.:: .difcept.ii «(/w.:;5 qui-
busaddoF<7rfi«r/-. rcfponf^i num.9 iow. 2.qu6d Parochus
SS. SalvatonsadMontcsduas, utitadicam, rcprefentarc
50 potcrat perfonas in frena , feu aflu matrlmonii, de quo parcicipante de naiura illarum detorllonum , qu.is pcrbelle
difputamus. I. Erat illa proprii Parochi; Et II. Parochi dcfcribit CF^rr:»». nclla Piazzauniv. difcurf^. ibi; Lafcio
alieni, cum licentia Ordmarii; Cumque licentia conccf- flarele difefe , chefannoeonliTefti , econleGloffedelle Lcg-
fafueritcidem juxta primam figuram Parochi proprii , nul- gj .che non tiranotanto liCiavattlni il coramt , comefannoejfi
lomodo, nulloquecolorcex defeduintcntionisOrdinarii , /i dettiloro, per portarelcragioni , oveliparc, fedagiturdc
<i proccdentis in hac partcpreviis probationibus , falsoprocu- interpretatione, literaliter dcfumpt.i cx tadi ferie, & ver-
ratisaContrahcntibus cumillofuppofito, quodtfTet Paro- bis ipfisdii^arum refolutionum , incontrarium allegatarum.
chus proprius, & fic juxia primam figuram , extcndi po- J;; Wwfriwdcnim didTa S.CCcenfuit , valfdumejfematri.
teft , & dctorqueri ad fccundam figuram , Textus funt in tnoniumillud, cuiintcrvenit Sacerdos juJfuEpifcopi ,ftEpi-
hg.Tutoremff.de His , qiiibtit indlgn.\h\ : Difcrctafunt enim fcopus deceptus eft , ratus , Sacerdotem illum effc Parochum
Jura, quamvls phira in eadcm pcrfona devencrint , 'ifin/eg. Contrahentium, citm tamen noit effct , juxta prarcifa verba
Dcbitor ^ final ff adTrebeUian. ibi ; Hxiia non quafihicres , cjufdem refolutionis , quam refcrunt Fagnin cap^uodnobti
fcd quafi Mater acceptt . num.^^.dc Clandcft.dcfponfation -^[g^-^fel. confult. 1 4 7,. num.
I ranfeuntomnia haecin evidcntiamin nonristcrminis , ^^tom y-if Barbofin Summ ApoPoI.dccifco/lcCf.n6^.num.(j.
cx illafohda rcflexione, qu6d alihs apcriretur ampla pot- Et proinddpalpatur maniSus, quodin cafu hujusrefilu-
52 ta conrra magnum matrimonii Sacramentum, & fpatio- tionis Epifcopus non fuit dolo, fraude,& machinationibus ,
fa fterncrcfur viadolis, fr;iudibns, & machinationibus ad dataopera, dcccptusab unacx Partihus, volcntibusmatri-
illud profanandum, fi illius validi'as canonizarctur , non monium contrahcrc, juxta rcrminos noflri cafus, fcd ipfc-
51 obflantc, quod ilhid proharetur conrraflum mcdiantc Li- nicterrando crcdidit, Saccrdotcm illum, qucm dclcgavit ,
ccntia, cxtortafraudibus, &doIis; Et quod magiscfl ,Par- fuifl"cproprium Parochum, qualisrevcra nonerat, ut patet
tcsillac, quz, pr^v iscorum pcflimis opcrationibus, illud cx illis vcrbis: SiEpifopus dcccptus cfl , ratus , Sacerdotcm
profanarenon crubucrunt, mcdiantedcclarationc validita- i/IttyneffeParochum ; Obfcrvando vcrbum illud , r.r/u/ ,quod
54 tis matrimonii, confcqucrcntur fruflum corum malitiar , lolam, & fimpliccm proprlamcrcdulltatcm importat, juxta
& dcceptionum, advcrsC^-: omnia Jura Mundi, dc quibus illud Vlrgilii : Rcbarquefuturum , qucmfcquitur Calcpin-s
EcneralitcrRo/tf in Ferrarien zi. Martiiid^-j. ^. Dubcnim vcrboReor, ibi ; Pcnfare, Credere, queinvepro caufarum
•^ decifio-
74
7J
I
Tom: HI. Pars L Difceptat. XIX;
decifionibus allegari pofTe notant addudli in Injlit.crimin. tib.
•7 z.tit.io.num.izi.
Qualis autem, &quantaadfic differentia inter involun-
tariuinerroremEpifcopi, proveniencemex propria creduli-
78 taie, & inter malitiofam deceptionem, ortum habentem
^machinationibus, dolis, niendaciis,&fraudibusuniusex
Partibus, matrimonium afFedantis, defe patet , &proin-
75 denilmirumfi inprimocafu S- C \v\ d- Amerina , benigne
procedendo cenfuit, matrimoniumfuifTevalidum; Non fic
autem in fecundo cafu refolutionis Ulixbonen. ea ratione ,
Jo quia, admifla contraria praetenfione, Pars decipiensEpi-
fcopum, ex propriis culpofis operacionibus, machinationi-
bus, &dolis, commodum validitatis matrimonii reporta-
81 ret, adverfusomnia Jura Mundi, &adverfusomniaprinci-
pia ) juxtafuperius ailegata a num 54.
In eifdem quoque termmis fimplicis erroris Partium loqui-
turaliarefoIutiod.S. C.Canni i^Sz.inCaufaNul/ius ^ per
ts facram PtEnitenciariam eidem S. C. remilfa, quia in ilia
punftualiter concurrebat eadem prascifa circumftantia, ex-
clufivamachinationum, fraudis, & doli utriufque Contra-
Sj hentis, juxta illa clara verba : Per errorem , abfque tamcn
eontemptu claviam, quierror in cafudidtae refoiutioniserat
adhominem probatus exeo, quodContrahentespauIo ante
habitaverantin Parochia S.Demetrii , & propterea interro-
S4 gati a Notario, quifnam efl"et eorum Parochus, ad eife-
dtumfaciendi denunciationes, bona fiderefponderunt, efl^e
eundem Parochum S.Demetrii; Qui Parochus ulteritispo-
teratefle talis, exeo, quod ex particularibus Confticutio-
85 nibus Synodalibus in muhis DitEcefibus, & fignanter in
Civitate Neapolis, nonnifi pol^ quatuor menfes effedlivae
babitationis in fecunda Parochia, is, quiad illamfetranf-
fcrt, poteft dici Parochianus ejufdem fecundae Parochiae ,
Btnotoriumeft ind.CivitateNeapolis, & obfervavit Rota
in diHa Neapolitana Matrimoniicofam Card. Priol Ciimque
86 d.cafus expreflus fuerit fub nominibus Fulani , & Bertac ,
juxta modum, qui pradticatur in facra Pcenitentiaria, de
facili , abfque ulla machinatione, vel fraude Contrahen-
?7 tium, eadem expreflio poteftdici vera , veluti cafusunius
exillisDicecefibus, inquibuspradticatur id , quod in Civi-
tateNeapoIisftatutumeft in Synodalibus Conftitutionibus;
Vel faltem innocenter erronea, abfqu^ ullo Clavium con-
temptu, juxta praEcila verba Folii , remotifque omnibus
fraude, dolo, falfitatibus, & teftium fubornationibus.
Eadem infubfiftentia laborant ea omnia, quas dicuntur
gJ refpeftu alterius refolutionis J. C.C.»» Xowrt;?^ ij. Aprilis
1667. in qua fcripfit Card. de Luca , ut videre eft in ejus difc.
J.deMatrim. Quia fundamentum eiufdem refolutionisnulJa.
tenusftetitin licent-a, obtenta a Vicefgerente, ied ineo ,
J9 quod concludenter probabaturhabit^tio Mulieris in Paro-
chiaS.NicoIaiin Carcerc , coramquoParocho contradlum
fuerat matrimonium, ut videreeftinFoIio, d. diediftribu-
to indidla S. C. in quonullus apex, nuliumque miferabile
90 jota legitur, concernens didlam licentiam Vicefgcrentis ;
Licet autem de iila mentionem faciat Card. dc Luca , ubifu-
pra num. j. Id tamen nuilam meretur animadverfionem ,
quia in his cafibiis noneft attendendum quod Advocatidi-
cunt , fedquod in Judiciodeducitur, ut obiervat idem C<Tr^.
91 de Luc.de Suixejf. difcurf. 16. num. 15. sliiquecitati;« J«^/r.
crimin lib.i.tit.S.num.ii^i.qaibusKddoFattincf/refponf.^6.
inprincip. tom.z. & Rot. decif 13. num.zi. apudde Profpcr. de
91 Territ feparat. Et in eftedlu in eadem Caufa m.rjor, pceneque
totadiffcu/tas conjifiehat in primopunBo , hoccft in proban-
dodomicilio, jux'^ verba pr<edi8i CarddeLca, ubifupra
num. 8. &juxtaea, quasin Folio ineadem Congregatione
diftributo, contincntur; Atque applicantur ea, quae Rota
93 faepd firmavit defuis decifionibus, quod fciliccc non debet
attendi id, quod perfundlorid, velad ornatum inillisdici-
tur, fed unice infiftendum ineo, in quoCaufas diflicultas
ftetit, quod non poteft meliiisdemonftrari, quam ex ledlu-
ra integrae relationlsFaai in Folio didla die diftribuio , &
hodid per extenfum exhibito .
Et tamen femper recurrit eadem folida refponfio , quod in
94 cafuhujusrcfolutionisdiaa Licentia Vicclgerentis non fue-
rat procurata malis artibus, minufqucmedlantibus falfistc-
ftibus, juxta praccifos terminos noftricafus, fed fubvalido
motivo concludcncis probationis domicilii in cadem Paro-
chia Sandti Nicolaiad Carceres , ut notat idem Card. de
95 Luc. d. difcur. i. »;o». 5. ibi .■ Sed eti.im a/iorum, qui pro
validitate refponderunt , e.x motivo domicHii ; £>■ confe-
quenter non finc magna detorfionc cadem refolutio prx-
tenditur aptari noftrje controrcrfiac , ia qua nulla rcmanet
9* umbradubiicircadd.malasartes, dolo$,fraudes, &machi-
8s
nationes, quibus mediantibujextortafuit eademLicentia .
Pro inapplicabilitate demumalteriusrefolutionisdidis S.
CCin Neapo/itana Matrimonii tj. Novembris ijia. CufFi- 07
cerec fola rtflexio, quod advetsus illani, nedum concefla
fuit nova audientia,& permifTa facuLas faciendi novas proba- o 8
tiones; Sed quod magis eft, ultimoioco, pcradtisdii.novix
probationibus, eadem Caufa fuit terminata mediante con-
cordia, quod operatur, utprodecifionealiarum Caufarum
allegari nullo modovaleat, ut de refolutionibus, adversus
quasconceflia fuitnovaaudientia, Cxpi£imatRota, utpa- 99
tetcxdecifionibus, citatisin ;»/?;/ crimin /ib.i.tit.S.a num.
*55-Quibus addoeandemfiof. in .'>po/etana Succejfionis 29.
Januarii i7o6.§. Nu//aquecoram Mo/ines , &in Rom^naPe-
cuniaria-}.Juniii7o-j.§.^uoautemcorameod.E:di:Caul'a , loo
tetmtnata per tranCaiVionem Bertacc/>in. Vot. tkcif.ico. n.ig.
Rotafe/eS.lnterpretat. cap. 1 94 num. 1, ?. Card.de Luc.c/e Ufur.
difc. i.num.g (ifRot.decif.^7. num. 1 1 .coram Emcrjun.
Ettamen difcurrendo etiam demeritis cjuldem Caufa , loi
tempore propofitionis in C.C. fuit proceflum cum fuppofito ,
quodhabiiatio percongruum tempusin quodam Conferva- lot
torio Neapolis, coram cujus Parocho fuerat contradlum
matrimonium, erat fufficiens ad acquirendam Parochiali-
tatem; & fubjedlionem Parocho ejufdem Confervatorii ,
juxiarefolutlones, relatas , Scfequutasa Monacei/. in For-
mul.tom.i.tit i6.formu/.i.fubnum.J,^.fo/.tii.Q2xomn'\a. , 105
mediantibusdidlis novis probationibus, prorfus corruebanc
infadto, & proindenil mirum , fi eadcm Caufa , ut fupra
diximus, ultimoloco terminata fuit mediante Concordia. 104
Exquibus nuUaadeft necefiTuas fedivagandi in infpedtio-
ne, an matrimoniailla , quaecontrahuntur, mediante Li- 105
centia, obtcnta dolo, velfraude Goncrahen:ium, finc va-
lida, vel nulla,
Et nihilomiiiiis ad foliusmateria; ornatum dicimus, quod
inhacparteunifona voceconcordanc Theologi, &C3noni- Ic6
ftaeinhacfolidadiftindlione, quod,aucdolus, &frausver-
fanturcircacaufam impulfivam, &accidenialia , &matri-
monium eftvalidum; Aut vero verfanturcirca fubftantia- I07
ha , &caufamfinalem, & tuncmatrimonium eft nullum ,
ut videreeftapud Aver\am deSacram matrim.qutfjl 6.fecl.^.
verf.Debetfo/. 541 . ibi .- Addeetiam ^yc.non vaiere licentiam , loX
quandodo/us , &errorejfet circafubjlan:iam, Barbof depo-
tcfi.Epifcopipart.2.a//egat. },-!.. num.ij,i.\h\: Metu, vc/ dolo 109
obtenta /icendafujf.cit , nifiper do/um , & mendacia , verfantta
Circafubftantiam,ve/caufamfina/em, exttrqueatur , quiadi-
fpofitio , faiflaper do/um . verfantemcirca caufamfina/em,eji
inva/ida . IdemqMC repsut de Paroclj. cap. 2\ . num 70. iTad
Conci/fejf.i^ deRefor matrim cap. 1 .num..^c.& Vot.decifiv.f;.
& 1 g.pcr tot.Bonacin.Oper.mora/. tom. i tit De matrim qutefi.
2punff.2.num.i7.'\b\: Refpondeo, matrimoniumejfeinva/i- iro
dum, quando/icentia extcrtafuit per do.um, cJ- mendacia, vcr-
fantiacircacau[amfina/em. Bcjf. dematrim contrad.cap. .^.
^'.46. «ttw.127. ibi: Mendacium,&falfitascircapropriam,<iT iil
veram caufamfina/em , ipfam hoc elt licentiam ) vitiat , nu/-
iamquereddit ; Bucc traB.y.de Cafibus Mifcc/Zan.qu^Ji.ibi. n»
petit. 1 1 . Ca^penfin Curf.Tbeolog. tom.i. traff.i6. difp.^ fed.
ynum.z^.Cafiropa/.Oper moral. tom.S traci .zS , difp.l fcH .{.
nutn zi.Coninc/;.Oper.mora/tom.3.deSacrjm.difquif.iy.dub.
7,.num.l;. ibi ; Excipecafum, quando do/ws e:Jet circt fki- nj
jiantiam ; Dian.coerdinat.tomi traii.b.deSacram.Matrim.
refo/ul.%z.num.z. ibi .• Quiadolusin impctranda liccntia a 114
Paroc/jo verfatur tantiim circa caufim impulfii'.nn,fcciis autem
fi verj'aretur circj fubftantiam , Efcobar.in fbco/og.mor.j/. tem.
7,.tit 1 <i.fcff. I . cap. 5 . »«m. 6 5 . i bi : Quando /iccntia ajfftmdi \ 1 5
matrimontoextcrtafuit pcr doJum ,ifmendacta, verfanJactr-
cacaufamfinalem ,eft invalidum ; Sccus quando /icentiafuitex-
tortapcr do/um , & mendacia , 7 nfantia fo/ummodi circa cau-
fam impi/fivam ; Fi//iuc.Oper mora/. tom. i . traS. \o de ma-
trim part. 1 num. 11 7. ibi : Q:,i.i n»n conccditur /icentia ,j Pj- 1 1 6
tocbopropter caufamfiialcm , fed tantiim impu/fivam ; Gut-
tier dematrim cap.f^. num.i.^. & \7.dejuftis de Dtfptnfma- 117
trim./ib z.cap 19. «ttw 91. ibi .• Prout non viti.jbu . quamz-is
do/o, autmendaciis .'i diSoParocbo /jujufmodi/icentta imt>e. I18
tratafuijfct &C. quia bujufmodifa/fitas non eft circa Caufarn /»-
na/em ; Card.de Lucde matrim dic 1. num.2z.'\b\ : In prtefei-
ti agcbatur de deception: fuiftantiali , inducente prxfippofi- 1 19
tum perj'pna: , omninodiverftt , Ne^uero/ a,'iegat.i.}. num. 1S7.
ibi: Diftinfiioeft , quodfidoius efl incaufa^impu/fivantatri- 110
monium tenet , fecus qu.tndo i//e refpicit CMufamfi-ta/nn ; Pj-
fqualig.qu^ft mora/ centur.,^. quieft.^^6. num ^ibi .- J^uanJo lii
crrorvcrfaturcircafubftantiama^at, aut c.-ufam fina/an , a
qua dctcrminatur aSus <tc Non autem quanJa error verfatur
iirca qualu.atti aiddcKtalcs tf(. qtuiiseftetLnn caufaimpul-
fivA i
%6
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urlayas.
Jiva; Vereztktvairint.difp.i^i.fe&.f^.num.y.fol- ^^S.ibi ;
iii Dicou timo , in eo cafu.in quomendacium s df do'us ejfet eirca
fubftannamifc. certumeft , co>/ce_ffionem inva/idam ejfe ; Re-
l-l ginaldin Pr,ix fori p.csnitcnt lib. t \ .miui.\%i. Sanchezdema-
trim.iib-T, difp.^^.T.i^verC.Necobftanty ibi.- Namadeaom-
niarcfponditur ^ verumtencre .quandoerrer , iffalfitas con-
tingitcirca caufamfinacm , hic autemfoliim circa impulfivam
j 24 eft : Stephana S.Greg de J^ acram lib- ,. cap 98. num.i Tondut.
}15 fli' (cf bencf.part.-^.cap. 54. num.i j.ibi: Omnes conveniunt ^
" quodfi icentia obtentafuerit cum exprejfione eorum , qu<e ron
itafe h^rbebart circa ea , qutf concernunt fubftanti dia . if cau-
fam finalemconcejftonis , tnatrimonium redditur invalidum ,
116 KSjTrullencI:.deJure Parochor cap S.num 5.
Obfervantes hic , quod dd D^xSoresaflerunt, tunc cau-
|27 fam dici impulfivam, & non finalcm, netju^ tangentem
rubitantiamaflus, quando ilia fetenet cx pane modi conce-
dendi, putaquia concefTafuit ad faiias preces alicujus Ma-
gnatis,ex metu , incufro ad iliam extorquendam , vel ex ali-
quoaiioadditoaccidentali , &extrinfeco; Tunc verorefpi-
^28 cere fubftantiam adus, quando verfatur circa effentialia
matrimonii ; Inter quas innegabileeft contineri qualitatem
proprii Parochi , eAquia hapc fub nullitatis prena injungitur
|29 a oncil Trident feff-i^. de Reform matrim cap. 1 . ut notat Pi
gnatell cotfult 7S. num.\ in fine tom 5 ibi ; Prafentiaproprii
Parochi datur a Tridentino pro forma fubftantialicontra&us ,
150 abquee .imform.Tf bftantiali nonpoteft resfubfifiere y <i?pro
inde reque contra^us matrimonii , 6" Rota tn mngifirali decif.
50^ pe>' tot iafignanter num. 1. coram Dunoz fen ibi • Maxi-
\ii mum. & preecipuum decifionis fundamentum elicitur exver-
tisSacri Concil.Tr dent.fejf.i.i. cap.tde Matrim ih>: J^: i ali-
ter q:.amprief nte Parocho, vel a/ioSacerdote ,de ipfiiis Pa-
roc/ji feu Ord n.jrii /icentia ., & d' obus , ie/ tribus tcfiibus
contrahere anentabunt . eosSanlia Syuodus adficcentrahcn-
dum omniifo inhibi.es reddit ■ if hujufmodi contraflus irri-
tcs , <J n^ios tff^ d.Ctrnit prout co! pr,eftnti decreto irritos
facit & an>iu:7at : f.v qiibus verbis clare apparet induci
forn-"--: Prcecif.im <l3 fubftantiakm - fine quo al/us fubpftere
}ion oirfK t/Uif nec potejt adimp/eri per <equippollens ., dum
irritui r faf.i.mfine formafpecifica. Quse fubtiantialis for-
tna & Ipec fica atque prascila circumllantia cubitalibus
ift s i (cisexpreflTi , & d ftmdla fuit in licentia, de qua di-
j^ja fpu''mus, ibi ; Ambedue de//a fuaParrocchia .
Ex quibus iUi>je propofitiones remanere videntureviden-
343J tes, t5r innegabiles.
1. i.'U d juxia opinionem Congregat. Sacri Concilii Tri-
denr. & Sicrae RotaB , quaeduofunt poli , fuper quibustota
I j,j iudxrori.m machina validitatis matrimoniorum voluitur ,
& revolutur , piorfus nulla , & omnino irritafunt matri-
moniailla, qu* fuerunt conirada , praeviis licentiisOfdi-
nariorum , procuratis, & extortis fraudibus, & dolis, ac
mendnciis, falforum tellium depofitionibus, &aliis(]nnili-
bus m^ichinationibus .
II Vcid, quod infenfu omnium Theologorum, & Ca-
nonifiarum nulla pariterfunt , & nullius^fficaciaemarrimo-
j;55 nia illa , quac contraita fuerunt mediantibus fallaciis, &
mendaciis, quandohaec refpiciunt caufim finalem , feu (ub-
ftantiam matnmoniorum , quidquid fit quando concernunt
folam caufam impulfivam, illiufqud accideniia , cum qua
folida dillindione procclTit C Q.in Bononien. Matrimonii
136 cj Februiiri \(6<).n\i\\\im dcclarando matrimdniuni , etiam
confummatum , exeo quia illud contradum fuerat cum fal-
fis attelUtionibus, concernen. fubfiantialia, ut videre cft
in/ib.i6. Decret fol- 1 6^.
In noMris autem tcrminis utrumqud mirabiliter applica-
j,yj turnoftraccontrovcrfiae, c6 quia Scnbentes incontrarium ,
nedum ultro admiferunt , hujufmodi dolos , mendacia ,
falforum tcflium depofiiiones, & fimiles improprias opc-
rationcs, ad praxim redadas fuiffe; Scdcum fuppofirota-
lis concurfus nicndaciorum, falfitatum, & tcftium fubor-
jjS nationis, infillebant in eo, quod non ponentallcgari abeif-
dem Contrahentibus, cum foliiisgcneialitatibus qutVl au
diri non dcbet allcgans propriam turpitudlncm ,quibusabun-
d(} rcfponfum fuit in aliisSciipturis .
Non omitiimus dcmum , cmx s prccibus folita attentio-
1.39 ne bcnignc obfcrvarc, quod matcria non poteft effc magis
delicata, magifquc lubnca ,• Quod Inngum folct effc itcr
1.40 per praeccpta , brcvc , & cffiraxper cxcmpla, ut vidimus
141 fupra $.i,x.num. 14 Quod fi declarctur validum pracfcns ma-
trimonium cum diila Licentia Provicarii, ror fraudibus ,
141 dolis, filfiiatibus , telliumqui' fubornationibus cxtorta ,
muItUnUrbc alliceremur ad fimilia pcrpatranda , fcu , ju-
xtA verba C. C- in Vlixbonen. de qua in itm.i.part. i, difcept.
I .num.zoZ.Rcs excmp/ogravis eft , & quia mu/ti ifi il/o Regno
{ in catholico Orbe polfumus addere) acciperent occafionem
utendiifiisfraudibus. Quod in histerminisnon dicitur homo
fepirare, quos conjunxit Deus, quia, juxta lepidam , fed
nullatenuspiamobfervationtm illius Epifcopi, cujusdifcur-
fuscumSummo Pontifice refeit J/ifrf//. rffc;/. 159. nutn. 17.
verf. Circa quod, in circumftantiis fraudis , doli , fuborna-
tionis tertium , & falfitatum, quibus profanatur magnum
matrimonii Sacramentum, quando peffima fide. median-
tlbus fimilibus operationibus cunrrahitur, non Deus, fed
Diabolus conjungeredicitur Sponfos, circa quod videndus
Card.Bel/arm controv /ibi.tt. De Matrim. Sacram.cap. 26.
co/tmn. i^.rerf. Sicigitur. Qiiod nonminor favor eft diffol-
verc rnatrimonium contraBum contra legem Dei , ficut confo/i-
dare/egitimecontrai/um, funi vcha Rotiedeaf. 16. num. 6.
coramPamphi/. circaquam propofirionem coi cordant Abb.
in cap. Series num. 5. de Teftib. & Fe/in in cap Lator fub n. m.
3,.deSentefit.&reJudic. Quod quando fcrm:)el} dematnmo-
niis, (imilibus fcandalofis mediis, & cum pefrimis opera-
tionibus contraftis , Les copu/aticns aujfi faites in contim-
ptumEcclefite , nonferv.itis folemnitatibus , funturaycsfor-
nications , contubernia , non matriiriOnia ■ ut exclamantetiand
Authores illarum Regionum , in quibus ReformationesCcn-
cil. Trident. forfan non obfervanrurcum illa punflualitate «
cumqua merito vereranrur inUrbe, ut videre e({apudCa-
rol.Feuret de Abuf/ib i.M/».2. «ttw.^.Quod nullum declararj-
do matnmonium, fimil'bus malis afl bus contrafl-um, in
favoremmairimoniiverejudicati.r ■ nea/ii pr^fumant do/is ,
erroribus , & igno^antiis i//udprofanare . Hoc fane nonpO'
tuit ^eri , nifi ignorantia , ve/ malitia Contrahentium , qui'
buf Ecclefia in re ta ti momenti fuffragari non debet , funt
verba Marchant m Tribun..Sacram poft tom.x.caf.i,.verf.DiSli
itaquefol.mihi 54 Quod Eccltfia nondicitur feparareillos ,
qui cum falfis Liceiuiis, mendaciis, teftiumque fuborna-
tionibus, & dolismatrimonium contraxerunt, ea viva ra-
tione , quia in his terminis matrimoniumeft nullum in radi-
ce, & quod nullum ert , diffolvi non dicitur , hce Monald.
confil. 5, «a>». 9 5. tom. t. & melCis Oliver.de Matrim nullitate
part.\.fo/. 42. incujuscafuagebatur de matrimonio confu-
mato, & refpondendofavorabiliiati matrimoniorumait/o/.
Sz.FeriJfimafunt hcec ubi agitur de diffo/utione matrimonii.vere
atque /tgitime contraHi ifc.fed/onge diverfa cft ratio cafus no-
ftr: ; Repctendo folidam illam rationem, quod non dici-
tur diffolvi, quod S principio nullumert , & Card. Palla-
vic in Hiftor. Concil. lib.ii. cap.j^ num. 1 1 Quod in his cafibus
non annullatur matrimonium poftquamcft Sacramencum ,
fedconcurfus fraudis, doli, fubornationis teftium , & raa-
chinationum , circa non obfcrvantiam tormac, & clTentia-
lium foIemn':tatum , a Concilio praEfcriptarum , operatur
utcontradlusnon fint nequc matrimonia, nequefacramen-
ta , Card.Pallaxic inHiftor. Concil.Itb.ii.cap.i^. num.ti.&
Gentian. Ger7>etin Oration de C/andcftin. matrim . poft Confi/.
matrim.diverf Venetiis impreff. anno 1 56^ fo/ 14.^ terg ibi ;
Confumatum quoque matrimonium non ejfe dirimendum, fcd
prius videndumcft t an fit matrimonium , a/ioq: in non diri-
mitur matrimonium , fed ftuprum , (if adu/tcrium ; Quod
matrimonia mendaciis , leftium fubornationibus, dolis ,
fraudibus, & machinationibus contrafta , {\int femina di-
fcordiarum , fomenta carna/itatum , /itium, & injuftitia-
rum inftrumenta , juxta pra:cifa verba Marcbant. inTribu».
S acram. tom.\. trafl.\ . tit.-^. quiell .i.concluf.i.in fine fol.mihi
^77. Qu(jd cuminmatrimonio , de quo agimus . adfuerint tot
fraudcs , 'S Parochus , & tefteslintfufpcf/tjfmi, <ir concur
rat di paritasmagna inter prtctenfcs Conjngcs , ultra alias
circumftantias , iT qualitates , qu<cmilita>it contra Authorem
fraudis , & doli , in tali matrimonio adhiiitas , de quib.u
/atius inf.il/o : Judex dcbet arbitrari , illud cjfc omnino in-
Talidum . cumtotum hoc fjus arbilriocommittatur y qui . om»
nibus iftis ref/e confideratis , non dcbct aliud fl.itucre &c. &
ita ex pr/ediSis ftiit judicatumper Rot. coram Buratt. (unt
verba Gratian. in difccpt. .S49. ««»».:{:. Qiijc non pofruntcfTc
magispundlualia prodccifionc prylcntis controverfix, ita-
ut dici poflint fcnpta pro prarlcnti c.^^fu , & fit auihoritasta-
litcr puniilualis, ur pofTit vdcari r/f/Ai F.7rf.Tr<)/^<», juxtaea,
<]\.\xr\ot:\t Citrd.de Luc dejurepatr </;/i.^.»«'W 7. cum aliis ,
a mecitatis in Inftit crim lib i.cap.i. tit.y.num i^,<) in fpccic
loqucntibus dc authi ritatibus , qiiibus coni.ruc .idapiantur
tcrmini dcllc Vacchc roffe ; Quodquc dcmum cx hucufjue
animadvcifis rcm.iiicrc vidctur plufquam cvidcn.s nullitas
matrmonii, dc quo difpuramu<ls, &tamcnctiamfi illaali-
quo colore oflTufcari poflct a contraiiis criticationibus, in
bocdubio adhuc iutrepidO pronullitatc matrlmonii rcfpon-
dcndum
143
»44
14J
146
I47
I48
»49
ijo
IJX
155
154
156
»57
158
155»
i^o
l€i
1
Tom. III. Pars L Difceptat. XIX.
16: 6iT)damt((etB/trbof.yot.iiec.\9num.Sl.\h\: Namcumtant^
fraudes .f doH^ & errores in eo intervenerint , ft forfan du-
bium aliquodinde oriretur , quod oriri non potefl nihilominus
16; adfavoremFrancifcirefolven. cumconcordan. citatisCupra
difcept.\.$.i>-num.i6.
Demenfe Februarii 1719 matrimoniumper Scntentiam
164 Eminentiffimi Paracciani Vicarii fuitdcclaratum nullum .
QUia ver6ineademSententia Dominicus obligatus fuit
ad iieram contrahendummatrimoniumcum Jpanna ,
f velad illamcongruedotandam, circaquam infpeditontm.
1^5 Egonon fcripfi .
In hac parte eadem Sententia non videtur fubfiftere ex cla-
ra difpoCtione ; Sacr Concil. Trident.fejf.i^. de Reform. ma-
'166 friw ffl'/'. i.inquaContrahentes, non fervata forma ibidem
prsefcripta, omnino inhabiles redduntur ad contrahendum
matrimonium, ibi : J^ui altter , quam preefente Parocho ,
'vel Sacerdote de ipfius Parochi ,feti Ordinariilicentia, <ifduo-
bus , veltribus lejUbtis ..matrimoniumcontr^hereattentabunt,
eos Sanlla Synodus adfic contrahendum omnino inhabiles led-
dit , Cif hiijufmodi contraSus irritos , 6r nullos ejfe decerntt .
Incujus lequelamuno ore arterunt Dc^tores, matrimo-
nium ablque praefentia proprii Parochi contradum, non
i<7 folum cffenulium, fed neque refolvi in Sponfaliade futu-
ro, ot videreeftapud Natal. ab AlMand. injheolog. Sche-
laft.&tniral. tom.i. Hb.i.de Matrim refof. ^s./o/.jid.ubi rc-
fert itadecifum h Concilio Provinciali Mediolanenfi , &
iiQC.SabelLinSumm.verbMatrimoniumnum.6.& late San-
cbezdeMatrim. lib- t.difp.zo. pertot. quemcommunem in
matrimonii materia Magiftrum merit6 vocant adduOi in
Tom. I .part.i. difcept.i. num. 1 80. quibusaddo Zaul. adStat,
Favent. tom. i.rubr.^\.hb.i\. nnm. gic.ubi merritddod^ifTi
li% mum hunc Authorem vocat Gigantem inter omnes alios
ScriptoresSocietatisJefu: Fagnan.incap. Deiilis H i.num.
^i.de Befponf.Jmpubtr. Pignate/l confuit.i ^5. num 51.6' 56.
tom. 9. laie Cened. praB quaft.canon, quaft. ii.a num. ^9. 6"
feqq.Sebaftian. Giribald.de Sacram tom.i.traB.\o- deSacram.
matrim.cip.j. de C ladeft -confen dub.<i. a num.iy& Barbofad
C onc feff.ii\, de Reform. matrim- cap.x.num iio. ubi inname-
Tosrefertconcordantes
Ifteque fuit, & cft perpetuus fenfus, & conftans opinio
169 S. C C. ut viderceft in fequentibus refolutionibus , quarum
aliquasreferr, fequitur, & exornat Cenedubifupra , magi-
ftraliterprxfentemtradansqua:ftJonem, & refpondens om-
nibuscontrariis.
„ Nullius : ibi .• Die 8. Junii 1595. cenfuit .- Matrii^io-
„ nium, fine prsfentia Parochipcr verbadc praefenticon-
170 „ traftum, etiam copula fubfequuia, & irritum, & nui-
„ lum efle, & in fponfaliade futurominime refoivi lib. 8.
„ Becret fol. 1 jo.
„ Et inalia2Vtt//ia/ ; ibi ; Titius, &Sejacontraxerunt
J71 „ matrimonium per verba de praffenti, non tamen fadis
„ publicis denunciationibus, ve! Parocho adhibito, deni-
„ que non fervata forma a Sac.Co'cil Trid. conftituta , &
„ oiAinata SeJf.z^.deReform.Matritn.cap.i.darvmtii, ta-
„ lemcontradum irritum prorsus, & inanem effc; eodem
„ Concilio ipfum annullante d. cap. t .
„ Seddubitatur, anfaltempariateffeftumfponfaliorum ,
171 „ ut C non valeat, ut matrimonium depraeienti, valeac
„ tamen , ut fponfaliadefuturo , n^atSuspereat omnino ;
„ Prjefcrtim libero Contrahentium confenfu vallatus ,
„ exemplo cjus. quod habetur in terminis '\r\cap. \.$.ldem
), quoque de Sponf impuber. in 6- ubi dicitur, matrimo-
„ nium, nulliter de prsefenti contraitum, refolvi in fpon-
n faliade futuro .
» Cuiaccedit communis regula, affirmative concepta ,
I7J )) videlicet, quodCaftusnon valeateomodo, quoagitur ,
„ valettameneoinodo,quopotcft,ut poft alios faf.iiileg.i.
„ §Siquisitanum.ii.&Rip.n.i7.&iSff'deVcr^or.ob/ig. ubi
„ ampliiisdicit, idctiamproccdcie, cClmfumusindubiodc
„ voluntateContrahentium; Cuiadftipulatur P.rA;orw r.r;?.
»74 »> Cumfuperfubnum 17. col finverfSifumus in dubioc.\tra
„ dedffic. deleg.ca ratione, quia fcilicct cft facienda inter-
„ pretatio, ui adusmagis valeat, quam pcreat /ff j.jf de
„ Teft.mi/it. ci^m fimilibus J,r/o« d.f. Si quis itanumz 5. Rip.
,, nttm. 1 4. Abb. /oc.dt.
„ Quxfant? regulamulto magishoc cafuadmittcnda vi-
„ deturprimofavorcmatrimoniij/. ctf/).i.</f Df/po;;/ impub.
»75 j) ^leg- Sidivottioff. de ycrbor.ob/ig.xxhXob iayio\cxr\rt\atri-
„ moniipromiffio fafta ex caufa Dotis, qua? non valuitco
„ modo, valeatquopoteft ,idcft in v\mdonationis,q'iaeta-
176 „ menregu|a, utnoiumcft, pratfuminonfolet/c^.Cttwx^
„ indebitoff.de Probat.
87
„ II. Quia videturhrc pafto fuccurrifimplicibus mul^e-
„ ribus, qujEignorantcstortafseDecreta Concihi, utfacile 177
„ eftin Villis, &inLocis, a Civitate remotis , poftint ab
„ hominibusdecipi, &ad contrahendum induci, quocafu
„ aequumefret, eas, in vimfaltem fponfaliorum, talesob- I78
,, ftridoshabere .
„ Convenit praetere^ hoc SEquitati canonicse, fccundCim
„ quamomniapada, omnesconventioncs, quae neceffario 179
„ talemcontraflum praecenerunt, vim habent, & fervari
„ oportetcap.i.dePaJF.
„ Convenit naturae rci , de qua agitur , qu^certc folo con -
„ ter\lapeif\c\iui /(g.Nuptias de Regjur. li o
„ Convenit verbis , quae licet fint de praefcnti , tamcn com.
„ modcpoffunt, & debent impioprian , & ad fuiurum rra- \ti
„ hi, adaflumquoquomodofubftinendum , Alexand.d.sSi
„ quisitanum.il. ubi Jmo/ num.ij.
„ Convenitdcniquementi, & volurtati Contrahentinm ,
„ qui fivolunt de pra-fen i , multo msgis volont in futu- 181
„ rum, vt\\T\c\u\i Gcmm in d.cap .§.ldtmquoqueco/ pen.in
i, fin. l.membri, ubi ctiamaddit , quodcum intentio fuj;er
„ eo, quodfit, nonexcluditur abeo, quod ficri poffet , ut
„ hoc cafu , etiamfi pcccatum effct informa, fdts tamcn iSj
„ valct, fcquitur Ff/iw /« £•<?/'. Citmfuperfubnum.h.. vtrfic.
„ Tertius defeBus eft de Ojf.c. de/egat. Atque his pars affirnia-
„ tivafulcitur.
„ Contraria vcro fuadetur in primis, quia agiiDrdema-
„ trimonio nulloex deftdlu formae, quo cafu commonitcr 184
,, LD. conftituuni regulam negat.vam, videlicet, qnod
„ a£lus, quiex tali defedu non valet , ut agitur , nec valet
„ w vakrepoieR /eg,\. §.Ciim qui f.de Conftit.pccun /eg.t.
,. Cod.de Latin /ibert to/ien.d eg.i.$ Siquis ita , ubi Dcfto.
„ res, acprxapne A/exand poft Bartol num ro.infin.Jtr.o'.
,, fub num.ti.verf.Notarii , <:; num.it in g/ojf.vcrb Annutf- 185
V fft i Jafon num.t 19 . (ir 1 ^.Rip. num.z j. de Vertor.obligat.
,, Federtc conf 1 64. inprtncip,
„ Er maxime quiaaf^uscft contra Icgem faflus, cuilex
„ cxprefserefiftit, VLtcaiw^^^oJ afon%.$.Si quititanum.ii. \16
„ verf.\ iimitaRip.ihid num.^z.
„ Aftusenim, contra legem fadlus, pronihilo habetDr,
„ ac fi fadusnoncftet , /eg.Non putavit $ Non qutevisff. \tj
„ de Bon.pojfjf. contr tab. /eg. HffdeAutb. Tutor./cg. jQuoti-
„ dte ff .Quifatisdarcogiint.
„ Ei hoc vidcturefle demcntcConcilii , talcscorrraflus
,, prorsCisirritantis ; &annullantis //?</ cap i. z^.feff.Tcrf. \tB
„ Qid aiiter , jur.da ejufden.cap. prafat. NuHaetiam, ut
„ opinor ignorantae adhibitaeyi.ufaiione, juxta cap. Cum
,, Inhibitio^.SiquisierbextradeC/andefi. dejpottfat.cujus
„ veftigia Conciliumeft fccuium.
„ NecquidquamofFiCitrfArr.prima faciefatisurgcrs/ff d
„ cap.\,deDefponf. impub Quoniam ibi agitur de nullitare jga
,, exdefeftncauia; effi ientis, non autem formalls, uc ibi
„ dicit Gemin.in u/t. Not. & fequuniur praEallcgati Doilores
„ inrf§. Si quis ita .
,, Ex quibus patet , rem diffir ultate non care re , cujus rum
„ def^nitio dcfidcretur. Petitur humillime ab lilulinffiinis ijo
„ QD.meis , ut ipfi , quorum authoritati hoc munus dcman-
,, datumcft, digncntur, quid tenendum , quid fervandum
„ fit, ftatucrc. JuIiusBenignus.
„ \j\.]&r\\iar Card.Mor.VV.C^f.Col.Summ.Alc SenJ.Sixt.
„ Crtr^/..y^«.omncs, excepio Aqu.iviva ,cenli.crunt , ma- 191
„ trimonium nullumelle,ade6ut nec i.^v mfponlaiium va
„ leat; Quia deficit informa prariciip a jlConcilio, & ided 191
„ nonofficcrecT/».! </c.^/)o«'//w;/'i/^. inquo.^giturdedetedu
„ caufxtlBcientis, ut viderc til in/o///.^ .Pofitionum . exi
,, ften. in AruhivioSarr. Congresiaiions C oncilii , f'gnat. 191
„ for is Sejf. 14.de Rcform . cap. 1 .fol. 1 1 1 . 6f 1 1 1 .
„ Mtjfanen. Fuit contraClum matriiiionium in Civiratc
,, MclTanaepoft publicationcm Decreti Conciiii Tndentini loi
„ pcr verba dc praEfcnti , & mutuuni confcnlum , non t'a-
„ ftispublic.itionibus, ncc prarlente Parocho , nifitanci.m-
„ modcNNotario, &Tcftibus&c.
„ Humilitcr pctiturab Illuftnllimis, & RcvcrendifT DD.
„ Cardinalibusdc CongrcgationcConciln Tndentint, de- jo 5
,, clarari, fi fupradiiluscontraflus matrimonii, riimfirfa-
„ dtus contri formam , traditam per Dccretum c;uldem Con.
„ ciliidccontrahen.m.itrimoni.s, eftadc6nul!us, quod nc-
,, quctranfitifllponfaliadefuturoS.C.Cccnluit, non tran- 196
f, f\relib.z.Decrct fol.w f^j
„ Co»ror<//c» IlluftriffimT, & Rcvcrcrd^lTimi Pater .
„ InforoConcordicn. dcinfr.-5fcriptisdubiis harfitari io pra 1^8
„ xicontingit, proquorumrcfoiutiOQchuQul.tcr D.V. IJIu-
„ ftrlffima iupplicatur .
locer
88
Difcept. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
307
208
,, Inter C3Etera autem Dubia adeft infrafcriptum , vi-
„ delicet.
„ III. Difponitur eodemConcilio/fjf. 24. Becretorumde
,, Reform.matrim cap.i.verf ^ui aliter : Quod matrimonium
„ finc praefenti^ Parochi , acduorum, vel trium Teftium
„ ceiebratum, fiinullum, &invalidum. Joannes contra-
200 ,, xitcum Bertaper verba de praefenti, Teftibus requifitis
^ praefentibus, &:fidejurata data iiludconfirmavic.
„ Quaeritur. Antaliscontradlusmatrimonii fitvaiidus ,
201 „ & videturnullusob defedum pryfentiae Parochi, velal-
„ teriusSacerdotis, iu}nk d.verjicu/um : jQuialiter; Incon-
„ trarium non videturratione carere, quiajuramentum fu-
„ pradidum videturcontraclum matrimonii vaiidare, licet
lOi ,, per fe effet nullus: Juramenti enim natura eft fupplere
,, defeftus contradus , cui apponitur , & de virtute jura-
,, menti in lioc cafu traduntomnesw/>.^tt<T/irfr, ifcan.Be
203 „ pa^is quamcumqueiz.qud^J}.^.)demquetenetNavarrus ,
,, cumcertisiimitationibus , i»fuoManual.cap.\(y.fium.l^.
„ Cafuautem, quod noneffet validustaliscontraftusma-
204 j> trimonii, an Contrahensfaltempoftlt compeili Jurisre-
„ mediisad contrahendumdenovo, adhibita Parochiprae-
„ fentia, aliifque, requifitis k Synodo, & videtur, quod
„ fic, ne juratapromiflio fiarinanis, & irrita indetrimen-
„ tum animas juranti^, perea, quae tradunt DoiSores , &
205 „ Navarruslocis fupracitaiis. Lic^tcontrariumetiamfua-
„ detur , quia cxquo aprincipio fuit contraflus nullus ex
,, defefluformaE, traditae^Synodo, videturcfieiocuspoe-
„ nicentiae, itaut, juramento nonobftante, quod conver-
206 „ titurinnaturamcontraflus, cuiponitur, qui nuliusfuit,
„ & uterque Contrahcntium poteft pcEnitcre , & altericui-
„ libet nuberc.
„ Et quidem cclebrato matrimonio modo, quo fupr^ ,
acccfteritcopulacarnaiis fubcertafiducia, qu6d iegiiime
iilud cclebratum fuerit, maxime cum juramento, licet
,1 fineParocho, cCimcopula habeatvim convertendi fpon-
faiia in matrimonium .
,, Die . .. Januarii ijS^.SCC.ccnfuir, ad j.d.matrimo-
„ nium contraflum, nonadhibita Parochipraefcntia, efte
„ nullum,nec is,' qui vult refilirc,poffeab Ordinariocom-
%C9 „ pclliad contrahendumdenuo, fervataforma Concilii. A
„ CaT6.Cara{fa/ib.^.Becret.fol.\6.aterg.iiffol.i7.
„ B;/«»;;;». liluftriffime, & Revererdiftime. Hubertus
jlo „ de Bojflet Dolanus Bifurtin D'cecef& CiaudiaCeiiard ,
„ alias per verbade pr»fcnti matiimoniumcontrascerunc ,
„ nullo tamcndd Contrahentium Parocho prsefentc, nec
a;i „ quovis alio Prcsbyteri^ de iicentia eorum Parochi, auc
„ Ordinarii , antcquam dd. Contrabentes a matrimonio
,. receftierunt, intantum. utfuper nuilitate d.matrimonii
abOrdinariod Claudia lententiam reportavit, Hubertus
tamendubitac ; tutaconfcientia non pofte protere^ tran-
,, fireadaiiud matrimonium, idcirc6recurric ad liluftrifti-
, mam, & Rcvcendiffimam D. Vut dignetur fupcrhis
„ quid fentiat ' . Concilium refcribere .
,, Die... Martii 1587.S.C.C cenfuit , matrimonium ,con-
II j „ tracSum per Puberes abfque praefentia Parochi , vclalte-
„ riusSaccrdotis,deipfiusParochi, vel Ordinarii iicentia,
214 „ cffenullum, nec rcfolvi in vim fponfaliorum, itautCon-
,, trahenics judicialitcrcogi non poffintad denuAcontrahen
115 „ dum , (^cTvsifafnrmaConcil.ifeJf.z^.cap.i.deReformat.A.
„ Card.Car.ifTa Lib.4. Dccret.fol. 2.7,0.
,, /f;fr<Tff«. Praefuppofito , quod matrimonium fit faitum
a|6 ,, abfque Parochi pracfentia , & duorum , vcl triurn te-
„ ftium , quocafuirritum declaratur a TridcntinoConcilio
,, fcff.it^. de Rcformat.matrim. cap. I . vcrfc Qui aliter . Quae-
„ ritur; An d in.itrimonium tranfeat in fponfalia de futuro,
»17 „ itaut cogi pofTit Vir pt-r ccnfuras , aliaquc Juris remedia
„ ad fervandam fidtm Sponfae , quando maximc fcquuta
„ fit copula ?
„ Etanfituerint fcquuraepromiflioncs, & darxfidesde
ii8 ,, conrrahendo matrimonium pcr verba dc fiiiuro, pofllt
,, cogi nnlens contraherc ad contr.Thcndum per vcrba dc
„ pracfenii cum foltmnitatibus Sar.Concilii , cCim jurc ca-
„ iionico vidcatur contrariumdecifum cx Cap. Requifivit
>, de .Sptnfa/.
„ Dic. . . Novcmbris I jSp. Q^ioad primum CC. ccnfuit ,
219 „ ron ranfirc. Quoad (ccundumde coucndis Contrahcn-
„ tbusad obfervanda fponfalia , nihil noviinduxifle Con-
2»o „ cilium Tridcntinum. A Cardin. Caraffa lib. 6. Decret.
„ fo/. 61.
,, Paduana . Marcu'; Andrcae Jancfini dcGalio laicus ,
2»! ,, Gafparina Laizari Molcndinarii mulicr , amho Padna-
,, nae Diococfis, Incolx tamcn Vcnctiarum, diim invi-
?r-
„ ccm amorecapti efl"ent, dematrimonio inter fe contra-
„ hendofidcm dcderunt, &deinde coramduobus laiciste-
„ ftibus, non tamcncoram Parocho, vcl aiiquo Sacerdo-
„ te, ad interrogationem alteriii? eorundem teftium , ma-
„ trimonium inter fe perverba de praefenti contraxcrunt ,
„ carnali ccpulactiam fubfequuta . Et quia a nonnullisin
„ PartibusJllishsfitatur; An ftante DecretoConcilii Tri-
„ dcntini, irritantis, & annullantis matrimonia, abfque
„ praefentia Parochi, feu Ordinaril licentia, duobus, vel
„ tribus teftibus contrafta , matrimonium hujufmodi in
„ vim fponfalium refoivatur, itaut Contrahentes praedifti
„ judicialiter cogi poflint addenuo contrahendum, fervaca
„ forma Conciiii Tridentini . Ideofuppliciter &c. S. C. C.
„ cenfuit, Nonrefolvi I/i.i.Dfcrfr /0/.79.
„ Granaten. Vicarius Epiicropi Granaten. dc pluribus du-
„ bitavit cxtcz cap. t.fejf i^. deReform. marim. difpopen.
„ matrimonium, contratSum per verba dc praefcntinonad-
„ hibitoParochocumteftibuscflis nullum .
„ I. Ancontrahens, nonfervata hac folcmnitate, obli-
,, gatusfit faitcm in obligationenaturaii , cujus vigore ali-
,, quo Ecclefiaffico remcdiocompcili poflit ad obfcrvanda
,, promifla .
,, II Qnidfi in hujufmodi contradluinterpofitum Ctju-
„ ramentum/
„ III. An talis contraftus valeat faltem, ut fponfalia
„ defuturo.
„ IV. AnficContrahenspeccetmoraJiternonadimplen-
„ dofuampromiflionem .
„ Ad primumCongregatiocenfuit, roncfleobligatum ,
„ etiam obligatione naturali. Qiila quando defcflus eft In
., forma , nonoritur, nequeetiam naturalis rbligatio: Sic
„ ftipulationuila ex dcfedtu formae non inducit, eciam pa-
„ ftum nudum , Jafon in /eg. \. $. Si quis ita num, j. 6' Rip.
„ tium z^.dc Verbor. ob/igat.
,, Ad fecundum. Congregatio refpondit iderj, etiamfi
„ Contrahens juraflist . ,
„ Adtertium. Congregatiorcfpondit, non valcre, licet
„ enim juramcntum opcrerur, utatSusvaleat omni m<^do
„ meliori , quo poreft /eg. Ciim Pater §. Fi/ius Matrcmff. de
„ LfgiTf. i.& ftipulatioinutilisexdcfeduformar, accedcn-
„ tejuramento, valeat in vim patfll rudi ; ^.;/e»./'o/ iJ<7r-_
„ to/.ind.^.Siqvis itanum.14 zyif 26.i1 Rip.ibid numji
„ Taoicn, quia in cafunoftro fecundum bonosporcs dt-
„ buerunt Ccntrahcntes palam ccntrsherc, nnr> clani , ut
„ coiligiturproeniio</ ra/». i.ibi,- Tuftiflimiscouiis dLttita-
„ taeft, ibi : Gravia peccatacx ciandtftinis , &iteri;/'; :
„ Cuimalo&c.Undejuramentumcnntr.ibonosmnrf^s, rcc
„ oblip.ar, necquicquamoperaturc^T^. A.'o,vf^ ob/i^atorium
,, de Rcgu/.jurin6.
„ Adquartum. Congregationon pcccare ccnfuit ; Toin.
„ "jz.PojitionumS C.C.fgnat foris Seff.z^.deReforv). c.ip.
„ i.fo/. i6i &iC9.
„ 178. Nu//ius . An matrimonium, per verba de prarfcn
„ licontradum, non fcrvara forma Concilii, refolv;i!U: in
„ fponfaiia defuturo, adedutqui reruic , itcrumconirahe-
,, re per Ordinarium compclli pnflit, Sacra Conj;rcg3i,io
„ cenfuic i Nonrefolvi; Tom ■ji.Pofr.fo/.iyj.
„ 179. Nu//ius . Dubicatur 1. An marr'monicm clim
„ fincParocho, & tcftibuscontradlum , refolvatur faltvm
„ in vim (ponfaiium.
„ II. An omifliodenunciationum reddac matrimonium
„ nullum .
„ Ad primum . Congregatio cenfuit , non rcfoiv: , qula
„ cfidefertusin forma.
„• Ad2.Nonrcddere7"w;.75.7'<)/r/./<ig.:9l.
EXquibus nulio modoaudiendi funt Doflores il!i, qui
contrarium aflerunt, hoc cft , mr.trinrnium claiule-
ftinum habercvim Sponfalium , & proin.ii- oMi^arc rulli-
ter Contrahcntes ad itcrum vaiidt' ccintrahendum , quns
citat Barbof. (idConcl/.frJf. 24. dc Riform.it. masrim. cap. 1.
num. 310 vtrf Contra reracru.ie ■ Ulnj quodcnim I<m-,j.io
majoris authoriratis, & in majori numcro funt DiJifJoics
illi, qui coiitr.iriam tucntur opii.ioncm , cx adJiCHs /'/,••<»
niim. 1^7 frmpcr urgct rcliexio illa , qvidd in onfl.f^u
divcrfarum opinionum intcr Do^lorcs, (emper pra-'\rcii-
da cftilia, qu.im (cquuta fuit Coiigrcgatio Corrir;, qux
facit Jus , ci' fquc rcfolutioncs tanquam Ici;c.<: li rvan.la:
funt, er adduiClis;;;row. i./>.rr/. i.dlfcept.j.poto:. & fi-
gnantcr »tt»w. »4.
Ncc fuflrapiinr confideratio, qut^d fi r.on valct uti ma-
trimonium , & non fuftinctur rarionc fpor.lalium , fal-
tCill
222
J25
224
225
226
227
Z28
229
230
"3»,
»U
H6
»J7
»39
«41
244
Tom.riJ. Parsl. DifccptatioXIX.
8?
tcm tencat tanquam contradlus , & utl talis potens fit ad obli-
246 gandumContrahcntes, eoquiamatrimoniura nonlbliimcft
Sacramentum , fed etiamcontradlus, cxaddu6tis/»row. t.
p.i.<iifcept.2fi-i l9-v\ii i quddprimumoccupatlocum in gc-
nerecontraftus.
Nonfoium, quia in Sacramento matrimonii ratio con-
»47 traftusinfeparabiliseftabilliusnatura, poftquamadftatu.m
Sacramentielevatumfuit, ut lat^ probat Ga/les in integro
litrOy cnititiilos -.Ecckfiaftlca in matrimonium poteflas , in
^uototuseftinconfutandoalio Libro, anno 1674,4 Joanne
.aunojoedito fub hoc titulo Regia in Matrimonium pote(ias ,
ubi ex hoc prxtex.tu , quodmatrimonium non folum fit fa-
cramentum, fedeciamcontraduscivilis, male credit , il-
ludfubcftefaecularibuslegibus , at referendo verba ejufdem
Launoi , notatidctRGaHef.uhifuprafol.l^o.nt^i.ihi: Hoc
jaS argumento nititur : Matrimonium eft bumanus contraiius.,er'
go civilium legum difpofitloni, & ordinationifub]acet (:jc.Quod
autem fit Sacramentum nihil imereft omnino , tum quia cen-
tralius civilis , cui innititur Sacramentum , ab Regum pere-
ftate non eximitur per Chriftum , Sacramentorum jduthorem;
Tumquia ratlo Sacramenti , matrimonio fuperveniens , bu-
manumcontradum non mutat , fed potiits uti ideneam tnate-
Tiamfupponit , &c. Mule loqueris , ortodoxis Inftitutis op-
peftam doffrinam doces Vcut intentum haberes probare de-
buiffes y quedmatrimonium, flve conjideratum , uti Jimplex
centraSus.) flveut Sacramentum , fubjacet ofdinationi Le-
gum civilium ; Hocautemprobare nonpoteras ; Quia quod all-
€Mi legifubeft , vetditina difpofitione , velfut naiura fubeft ;
Matrimenium autem non divina difpojitione fubditumunquam
legimui civihbus legibus ,fedfoli4mfui natura , antequam ele-
laretur ad effe Sacramenti , iff quatenus contraffus ctvilis ;
^uamobrem utpote Sacramentum ,& divinaCenftitutione ,&
uii resfacra ecclefiafticis legibus nonfubeffe , nennifi proftituta
frentis bareticus negarepoteft .
VerC>metiampraete*tn$iftefundJtusfubIatus fuit a Saer.
Concil.Trid.feJf- 2/^. de^eferm.cap.i.xxbi, non foliim Con-
«49 trahentcsmatrimoniacontraformam , inibi pracfcriptam ,
redditinhabilesadcontrahcndum , fed in fpecic defcendit
adirritandummairimoniaitacontrada, etiam fub ratione
contradtus, juxtaillaclara verba, quas nulla indigent glo-
150 fa : ^uiahter, quamprafenteParocho, vel aheSacerdoie ,
de ipjius Parochi , feu Ordinarii Licentia , itduobus , vei tri-
bus teftibus , matrimonium contrahere attentabunt , eos ad
fic contrahendum omnino inbabile s reddit , ij hu]u\modi con-
traSus irritos , & nullos ejfe decernit , yrout eos pr^efenti de-.
cretoirritojfacit, & annullat .
AnnuUatoproinde, &irritoeffefludiftocontraftu , ni-
hilfupereft, exquocogipoflit nulllt^r matrimonium Con-
851 trahensadeffeduandumcortrailum , neq; fub ratione Sa
cramenti , neq;fubrationecontraflus , neq; fub quocunque
aliocolore, ut patetconfideranti,&applicaturregula Text.
inleg.^.S-Condemnatus ff.de Rf/tt</;f.dequa Rotdec 650«. 4.
par. 1 8 & dec J 1 5». 1 j.par, 1 9 rec.
In illis ver6cafibus, in quibus fponfalia contrahens , &
»Jl renuensmatrimoniumeffeduare, cogi poteft ceniiiris , ob-
fervavimusi» Tom. i.par. i.difcept. ii.wttf». i4<j.qu6d Judi-
cesnonfoiumSponfum petentem abfolvere poffunt poft-
quamdiuftetitcenfurisinnodatus , fedeundem, etiam non
»5J petcntem, abfolvere tcnentur ; Remanentefoliim difficul-
tatccirca tempus,' quod decurreredebetantequam abfolva-
tur, quodregulariierfoleteffet illud uniusanni , ne poftea
efficiatur de hacrcfi fufpeftus , juxta difpofita in Concil.Trid.
*J+ /'''iri5f'»^-?Cumconcordant apud Menocb.de Arbitr. cjf.
416. «ttw. 5j.Verumtameneft , quod ex particularibus f»
dlicircumftantiisUor.;»</ff.i4». num. t ^..coramDiirancen-
fuiteffc i6.menfium, df in Majorice». Cenfurarum t^. J.t-
nuarii 1715 § Longum ceram Card Scofto , ccnfuic efTc Ipa-
tium 17 menfium . In cujus ^jfWiRoM, eo tempore ,qiio
demanda yit abfolutionem Sponfi , renuentis effeftuare fpon-
355 falia, sdjecitmodum, quifuit refedionis omnium expen
farum, tam judicialium , qiiiim extrajudicialium in Caufa
fadtis, cumre(ervationeJuriumrefpedtu mulieris in con-
gruojudiciopcendidotem, qu.itenus illade Jure deberetur
eidem Mulieri .
Termin.yahac Caufa , mediante Sententia favorabili
>5o Eminentiniiii Vicarii, circapiimam partcm declarationis
nullitatisrriavrimonii, adversClsaliampartcm , canonizan-
temSpon(alia, ex parteDominlci interpofiia fuit appella-
tioadRotam, deftinatoquein Ponentem R. P D. Corio ,
corameodemfer.fer.fuerunttranfportata omnia Aita , &
fubfcriptum dubium , uni cumdeftinationc Rotac , prscvia
congruadilationcunii^smenfis, data Defcnfori Malicrisad
Vrfaya Difupt. Tom. IIL
feprjeparandumproCaufaepropofitione . Casteriim in Vi-
giliapropofitionis Cauff in Rota , inftitum fuit exadverfo
coram R. P. D AuditorcSS. proremiffionc Caufij ad Con- 257
gregationem Concilii , & poft multOs cafus , & muica rerum
difcrimina , tandcmdiezy.Maii 1719. prasvia repofitioneab
omnidecretopraEJudiciali, abeodem R.P. D. AuditoreSS. 158
remiffafuitCaufaadRotam, videntibusomnibus Audito-
ribus; Cumaddito, utexparteMulieriscitationcsamplius
nonreciperentur.
Temporeautem magnarumdiligcntiarum , proobtinen-
da remlffione CauHcad Rotam , in exequutioncm cnixa vo-
luntatisDominiciimeadhibitarum , tam coram R. P. D.
AuditorcSS quamcor.EminentiffimoCard Vicario, quam 259
demumcorameodemmet SS.D.N.in adimplementum illius
prfcifaEobligationisDefenfnrum ,quam his verbis agnovi ,
& faffusfum in Inflit Crim.lib.i.tit-i.nu.2. Indequi Egoin ea
fumopinione , quamfafiiscomprebare nendefino , quod nu!-
lam omnino pr,gtermittere debet Advocaius diligentiam , quam
ad Caufx viiloriamproficuam agnofcit,eo quia illas abfque du-
bio nonprtetermitteret Littgans ,fipropriam Caujam defende-
re \ciret, fuit mihi candiderelatum abunoex Confanguineis j6o
Dominici , eidem infinuatum ferid fu.ffe , ut in hac partc
circa Caufaeremiffionemad Rotam, quam d. Dominus to-
tisvinbus, toroqueconatudefiderabat, & pro qua non fe-
melapud SS.D. N. humillimas, reiieratafquefunderat pi*
cei, utcautdageret, utqueoculosaperiret , quia in Roia
foIentCaufaelongiilsdurare, acinSac. Congrcg Et proin-
d^nilmirum, fialiqui Profefforesadfaciendam eorum bur- zSx
fam hyJropicam , juxta lepidamphrafim yoaa»;/ i/c Bla-
nas , inloco, citatoin Inftit. Crim. lib. j. tit. 9. num. 61.
infifterefblcnt, utCaufaeagitentur in Rota .
Praecipu^ , quia Dominicus Collitlgans non crat de numc-
roillorum Clientum, qul forfan in Urbe non reperiuntur , x6z
quofve perbeliedefcribit S;w confz^S.lib. ;. num. i. ibi :
J^uamquam non fatis etiam deteflari , &execrari va/eain a/i-
quorum ingratorum C/ientum perverfum morem^ qui diim agi-
tatte.Caufafervor, & neeejfitas ca/et , viget , &urget, ma-
ria, iifmontes, memores, &/iberales Viros feJa3antes,po/-
licentur ■ Tranfafloautemnegotio , te/ viSiaCaufa ,& refri-
gerato, & extindo prima i//ius coitionis , tfcoigrejftonis ca.
lore , &ardore, frigidi homines , ob/iviofqtie fa8 i , & il/i-
bera/es , ingrate tot vigi/ias , tot ajftduos egregii j4dvocati ,
ve/fiynceri Confuliorit , & integrijudicis /abores^ fruftran-
tur&c. Qiiofit , utmu/tihac artcfraudati , inquiant ; Dum
doloreft , accipes : ./inguil/a eft , e/abttur ; Ficulnee fo.':o
eumtene quafiauribus Lupum , necfinis te bis nug.itionispi }-
mijfionibusja^ari, & demum decipi , &eb perduci , *; f.'j-
mans dicas , ohfpesfallaces, ohinanes cogitationes mea .
Sedidem Dominicuspun£tualitatcnimis commendabili «
nedumfolituseft recognolcere labores Profefforum , quo- j6j
rum Honoraria merito Card. de Luc. deEmpbyt.di [c. 58. in
princ. appelht Pretiumfanguinis , ut obfervavi ;« Inftitut.
fy;»>. /;i. 2.r;r. 8. «u»>. loj.ubi addidi , qudd congrucntiCis
appellarieciam poffunt /'rfryttw/"<jff;r<ir;/, cdquia jn certis 2^4
caufis, & temporisAnguftiis, Irontra regulas, ^Mcdicisfi-
bipraefcriptas, non poffintnonapplicare, & aliquando tan-
tilm vigilarc innofle, quandodicsmagni funt , ac quando
funt parvi , juxta przcifa verba Glofs.in ylutb. Utjud. fine
quoquojujfragio in princ lit.Xverb Ifieniis .
Inqua partefolituscrat dicerecl: mc.- Card. Panciaticas,
noftri ffculi facultatisIegalisOrnamentum , quod inAdvo
catorumprofeffione, quam ipfe nonfine laude cxercuerat , atfj
non datur medium; Aut enim eadcm proteffio , ob multiplici-
tatem ncgotiorum , vivercnonfinitcofdcm Advocatos; Aut
verd non fubminiftrat cis fufficiciuia ad viitum ,concru.imq;
inanutcntioncm.quandode illis veri(icanturca, quf ieguntur
apud D.Iojffo iS.jS.dequibus In I^y?/f.f r/w./;^ : /;/.8.w. 104.
Scd uiteriiisidcm Dominicus xqualigcnerofitatcacgra-
titudincad praxim reducere folituseft ca,qtie h:s vcrbisnotat 166
Rota in Romana Mobilium l ^.M.irtli 1 7 1 1 f. Quoad Tabulas
cor.Aldrov Koieftres noia ,vel infolita ,quod Ciientes i/.u-
ftres, & nobiles , ultrafolir.t hotoraria , aliqa.i eriam dona
profundant f rp.i Defenfores Ciufarum , ad ccmpenfandes in-
foiites laboresK excirandamque il/orum fedulit.rtem ; Q\iod
ohCervavcrai pT\iisc:idi:m Rotacer. LuJovifaec. ^ii. nu. }.
ibi : DD.dixerunt , eas non omnino diftare a folito Litigan- i^7
tium, quorum va/Je expedit , Procurjteres fibi ValJecbaros,
& devinBos reddere, eerumque diiigentiam muneribus exci'
tare, &fovere , & in Remana Multiplic. }. Apr. 1699 $.0b-
tinetcor Meilnes .
Verum tamcneft , qu(5dadmfu^d confilium , uni es
dd. ConfanguiccisDominici, ut (upra rum. 9. datum , s6S
G ipfe
So
Difceptat. Ecclefiad. Dominici Urlayac.
iJemumraemoria inbenediitioneeft .
jpfepromptererpondit, illiusappiicationemlonge diftare % n-i.vum.^^.eoramPribl.&inBituntinaJurifpatroitatus z%.
circumftantiisprilenciscalbs, omniaqueeidcm infinuata , Manii i-joy.^.Et demumcor.Card.Scott.Eldea.\izftz^iam-
«69 rcfpeftuMeiefreprorfus innaplicabi/ia , quia ipfe probe ptione, quod Vicinusprxfumaturfcirefada Vicini, ^iabe- 6
fciebat id quod nocorium eft in Curia , quod fciJicet magnse m\isTextumliteraUm;nc.:^uofdamde Pr.tfvnjpt. ibi : ^uaa-
OCcupacionesinCaufis, pendentibusinSacris Congregatio- tbvicimoreseflir , credo, quodtantb fubtihus cognoviflis ,
170 Oibus, unitjecumfacrorumCanonumLeftura in RomanaE camaU\sa\>ad Mafcarti.de Prolfat.concJ.y^z.n.i.&Rot.decir.
Sapientiae Archigymnafio, &cumdebiiicat€illius fenfus , Ti9.a.y&6.par.^to.-i.rec.
inquoanima inliabitat, tefteP//«/o, citatofupra/)ar.i.rfi- Concordat cum eodem Parocho alter Sacerdo?, it:dc5m
Jtept.u^ i.»«w.2i.mihi nonpermittuntapplJcareinCaufis, examinatusfupereademrc, qui pariformirercum juramen- 7
mSac.Rota, coramAC.&in inferioribus Tribunalibus todeponitdecodemdomicilioRenatiabejus infantia ufqoe
ijl Urbispendentibus, quod Egoipfe^ mulcisluftris, inter in- adannosi5.circiterfuaBStatisind.Di(EcefiSurrentina,ibi:
formandum in una Nepefina Leg>tim,e , Ponente b. m. Muto , Betto Renatofin dafigliuoto aveva abttato in quefta Diocejiftn»
debitareverentia infinuarenonomifi iildemmet Sacra; Ro- aWetadi is.anniincirca.
faeAudiioribus, quorumaliquietiam hodie in Sacra Rota Quantam verofidemmereantur hujufmodi duo qualifi-
menciffimefedent, alii verd,eorumcxcelfismeritisitaexi- catiteftes, in omnibusconceftes, nemoignorati Inore fl-
gentibus, eminentifrimasoccupant Dignitates , & aliorum quidemduorum , vel triumftatomne verbum , ut dicitur g
A^ „ ._L-_.j.ii: n Matth.\%.i6.Sc notzntCard.de Luc deCred.difciynum.'j.&
Rot.dec6ii-mm. 6. f oraw £»jer. ja». Praccipue habendo prae
cculisillorumSacerdotalemqualitatem, quaeoperatur , uc
unufquifqueex illjsmereaturfidem duplicisteftis, ut obfer- 9
vancaddudi inTo.i. />«)•. i.(/;/i:. 12 ». ii.cumaliis longa ma-
T\\.\ <:tim\i\!it\sin Voto edito a R. P.D. Cerroin Romanaannuat
pr^flationis i6.Jan.i7t4.^.i\ Scimlio confirmatorio , ex-
tenioa b m.Lonio i^^.Martii 171 5. §.14. ■
Jundis auiem hujufmodi nov is teflium depofitionibus cun»
aliis, inSecretariaantecedenter exhibitis , remanet con-
cludenterprobatum, eundemRenatumfuifte, &erte Sur-
rentinum adomnem finem , & effeftum , & multo mar to
gis ad effedum folius ordinationis , de qua difputa-
mus.
Exeifdemenim conftat , quod cjus Pater natus , cotn-
moratiis, & mortuiisfuerit Surrenti ; Et proind^ nativitas
fuifilii, (equutaNeapolidie 7. Novembris 1691. fuit fo- ii
liimaccidentalis, quiadidlus Andreas Pater- nunquam ha-
buitdomiciliumfixum Neapoli, fedfemper illud habuic ,
&continu6retinuitinDi(EcefiSurrenuna , exccpto brevi
tempore, quo Roinasmoram traxit negociorum caufa , & • -
D I
i^
A R
SCEPTATIO
Surreotina Ordinationis .
T R o
Archiepifcopo Surrentino.
C Z^ M
Sacerdotc Rcnato Maffa.
G V M E N T U
XX.
M,
"i^atns per accidens in aliquo Loco , an poffit licitd ordinari
cim Dimifforiis Epifcopi Loct domicUii , non obtmtis Neapoligratia recreationis; In quibus terminis nativitatis
Tefiimonialibusab EpifcopoLoci originis , ad ornxtnm accidentalisnunqu^m praetcndi poteftmutatio prioris domi^
c\\\'\.,tx2L\\e2.zt\s}ptr Add.ad Burat.dec.ij. n. iq. Card.de
Luc.de Regal. difc. 10 j. nnm. 5. & Rot. dec. 14^. num. 30. tSr
l\.coramOttob.Et&^ noftrum effeitum per viam legisdeter-
m\nit\ixinCon(iit.4^.§.Ca:reriim, feunum. \i. inter alias
Innoc.XII.
Quam veritatemdemonftrantetiam fafta , fubfequentia
diflamaccidentalem nativitatem Rensti . Conftans cnim
Conjiit. 44. Jnncc. XIL
ileil.Dccembrisiyiy.petiitRenatusde MafTa decla.
i J ratioDcmabhacS.C ipfumfuille liciceordinatum ab
ArchiepifcopoNcapolitano, finc Tcftimonialibus Archie-
pifcopiSurreritini ; Fuitautem lefcriptum : Coadjuventur
probationes , juxtamentem ., quaefuit, ut fi idem 1'cnatus, infactoeft, quoJ ab ejusinfantia , unacumdiftoejus Patre
ante ejus erdinationem in Di^cefiifla Surrentina vcre perman- continuam moiam fecerit in Dioecefi Surrentina ufqucad an-
fit ., & domiciltumhabuit ., fuper taliejus habitationemeliori- num i^.circiterejusaetatis , dum in prarcifa , & indubita-
bus documentis ., ^ urgentioribus probationibus Sac. edocent tatemporis circumftantia pundtualitcr non concordarunc
Congregationem, juxtapraecifa verba cpiftolf , fcriptf Ar- noftriteftes , deponentesde illa cumdidta didione /« cir-
chiepifcopoSurrencino. ca , quae veiificari foiet inmodico, Judicisarbitrio , & fe-
Ad hujufmodicffcftum per Curiam Archiepifcopalem cundain fubjedam materiam , ex adduftis in decij.
2 Surrentinam, examinatifueruntduoteftcs, omni fide di- i8j. num. zo- & decif. 205. num. 26- cor.Priol.
gni, nempeParochusParochiac S. Marixde Mortola , cu- Imo , quod poffit etiam vcrificari inquarta parte pius ,
jUsfuntFilianiConfanpuineididliRenati , qui medio jura- minufvd, notabilicerfirmavit Ro/<i in iL\'if. i. num. 10.
mentofolcmniterdepofuic, Familiam diftorum de Maft";» p.ir. \i.rec.^in Me/evitana Penfionis 16 Junii 1698. $.
abantiquiffimocemporemoram fecifte in noftra Dioccefi , in tahi cor.Card.Prio/. Cu\r\en\mid Civicatcm Venafri (e
quacorum Maiorcs Umpcr habitarunt , multaque bona fla- contulericpoft mortcm Patris , quas contigit dc merfe
biliapoffederunc, &poffident, proutfecit AndreasMafla, Oecembris 1704. Idcmque Renatus natus fit anno if^^t.
Patcr Renati , cxccptomodicotempore,quoRomam pctiic cx combinatione hujufmodi circumftanciarum fadi clarc
negotiorumcaula , fed Pacriam reverfus, in cadem lcmpcr rcfulcar , qudd in aEtaceannorum if. circicer , quot cfflu-
permanfit , ufqucquc) vitamcvim moriccomimitavit. xcriiiita didloanno 1^191. ad annum 1-04. poft obitum Pa-
Subjungitidcm Parochusnelrire, ubi naius fuerit Rena tris , difccfTerit^ CivitateSurrcnti , & Vcnalrum ie con-
3 tus, cum camcn nnn laicre,qi)6d fiextrinoftram Difcefim tulerit
/-.. I ^.^.^^ « .* :- .,:/; :j j'..\ I....»
IJ
natusfit, hoccvcmrenon poruir , nifi pcr .iccidcns, fcij
pcrtranfitum, attentofixo, & ftabili domicilioGenitorum
cjufdem Renati inDicecefi Surrcntina , modo fupcriCis cx-
preffo .
Ec tandcmconcludit , cundrmRcnatum h f»a infamia
cumdifto Andrca P.itrcin D recefiSurrcntnia h).^bical1e, &
ImtWemcnftracuruItcriiliscadcin vcritas ex Fidc Com-
placearioiinr. Neapolis; llfi namquedicunc , Auguftinum ,
& RenacumfVatnvdc Milfa , abanno 1709. ufquc ad an- 15
num I 71 «. habitailcin Rcgionc, viilgo 0///«.» S. Mariat
AdvocatacNcapolis , nulla fafta mcncionc tcmporis .intc-
ccdcniis . Igiiurabannci i6()i. quo Rcnacus luccmafpcxit ,
poft brcvctcmpus.Td Dicuccfim Surrcniin.im rcgrc(fum fuif- ufquc aJ aniuim 1 7. ■; & fic pcrannos i8.circiic'r , non ha
fc, & quamvisaliqiiando in Civicatc Ncapolitana (ccontu- buit domicilium inCivitate Ncapolis; Sicutienim cxhibuic
lcrit , pro majori tamcn tcmporispartc (cinpcr in ['lano,
fcCl Dineccfi Surrcininamoram traxiftc , ill.im adduccndo
concludcntcm rationcm fui didi ; E queflo lo lo fo , pcrclte
fono vecchio Paroc/io di S. Maria dl Mortela , di doi'ejono Fi-
j^iianidetildi Maffa ., & lovi fonovicino diCafa ; Q>iz an-
numerantur h Di6f')ribusintcroptimascau(iisfcicncisinte ■
5 ftibus, utdc pixfumptionc , vi^cntc pri> P.irocho rirra
fcicntiam, & cognitioncm fuorum Parochianorom vidcrc
eft apud C*Td. de Luc. dt BenejHi. di^'c.()o. num.ii. & Rot. dcc.
)ullificatii')ics pro Jii.io rcmporc , icA illas cxhibuiffcc pro.in-
nisanccccdcnfibiis, fi m diftaCivitate Ncapolis moram (c
ciffcc , ut confiiicr.inti patcr.
F,t proindo nullaccniis pocuic promovcri , uti originarius
Ncapolitanu.s , fcJ dcbcb,-)t promovcri , uti Surrentinus ,
vd (iilt<?mciim Litcris JimifTorialibus Archicpifcopi Sur-
rcntlni , quoadpriinam tonfuram ; Q^io vcro ad mino-
rcs , &ma)orcsOrdincs , falfcmcum Liicris teftimoniali-
bus cjuldcm Archicpifcopi Surrcntini , quatcnCls afTet-
tum
Tom.nL Parsl. Difceptatio XX.
5i
tumBeneficium, eicoI!a;uminCivitate Yici?quenfi , fue-
ritfufficjens, utreferendopIuresrefolutioneshujusS C. no-
tat P/gnatel-confult. iii<). fjum.S^- tom. 9. & per viam legis
generalis fancivit hiaoc XII. in ejus Conftit. 44. $■ Hitic eji ,
feii num. S.
Adcvitandam efficaciam hujufmodi folidarum reflexio-
17 num plurcsexhibitas fuerunt exadverfo Atteftationes , ad
probandum , Renatum partimhabiiaffein CitateNeapoiis,
partim veioinilla Venafri, quae tamen nullatenus probanc
Intentum.
Ad quod manibuspalpandum, praemiflTo, quod idem Re-
18 natusnatusfuitdie 7 Novembris 1691. mirum in rei vcnta-
teeft, qudd praetendat hodie, abinfantia ufque ad annum
17; y. femper habiiaffe, vel in Civitate Neapolis , vel in
alia Civita;e Venafrana , non adducendo partiras Librorum
19 StatusAn-marumdiii^arum Parochiarum, fub quibus prae-
tenditurmoramfeciffe, cxquibus iilu oculi eadem veritas
defomi poflec, utucfepatet.
Caeteruni percurrendoomnescontrariasprobationes ,nul-
la ex eifdem excludit neccffitatem didlarum Literarum telli-
monialium, quianonexcludit moram , & habitationem in
Diocefi '^urreniina . Non Informatio Archiepifcopi Neapo-
litani , quiacft reftcfla abanno lycg.nfqueadannam 171 r
10 ibi : Conftare^c eundem Renatumab anno ijo^. u\qt<ead an-
vum I^/X^i.ajfidue ccmmoiatum fuiffe , ac permanjijfe in hac
Civitate Neapolis . E promde in eadem Informatione nul-
lum fieri valet fundamentum circa habitationem , & moram
abanno 1691. ufaueadannum 1709 & ficperannos 18.
Eadem tefponfioapplicatur etiam Attellationibus Com-
plateariorum , acaliorum teftium , enunciatorum in didta
>I Informatione Archiepifcopi Neapolitani , nec non Fidei
ParochiS. MatJx. deit' Avvocata . Qiiiacmnes Icquunturin
eifdcm pariter terminis , & habitationis ab anno 1 709. ufque
ad annum i^i^.utex leilura .
Atteftationes Magiftratus Surrentini , aliorumque Ci-
vinmejufdemCivitatis, oftecduntur evidenter erioneae ex
ai diila Infor.macione Archiepifcopi Neapolitani , & alia Ac-
teftatione Complateariorum , &aliorum teftium Parochif ,
ka On\{)? S. Maiii de/l'Avvocata : Idemenim Magiftratus
teftatur, qualmenteil Sacerdcte Renato Maffa Napditano a
fempreviftutointuttoi/tempo de/la fuaeta ne//a Citta di Na
poli , it atcun tempo ancora nel/a Citta di Venafri . Ec tamen
didti alii teftes Complacearii Neapolis , dequibus in Rcla-
tione Archiepifcopi Neapolitani , afferuntdumtaxacaban-
aj no 1709. ufqueadannum 171 J. ineadem Civitate Neapolis
habitaffe . Etproindeuna ex diftis contrariis Atteftationi.
busdcftruitaliam.
FidesaliorumquatuorTeftium loquicur de habitatione
Andreae Maftac Parris Renati , ejufque Matris Viftoriae
24 Amorellxper /ofpaziodi i:^. 0 lyanni , &ficantenativita-
temejufdemRenati, quiamatrimonium eorundem contra-
flumfuitdie 15. Aprilisanni 1674. utex fide Parochi , in
Secretaria cxhibita . Quibusfi addanturditliquindeciman-
ri, dequibusloquunturdidi teftes, palpatur manibus , il-
Jorumdepofitionem percutere habitacionem, ac moram uf-
quead annum »689 & fic nedum antenativitateuj,fedetiam
anteconceptionem Renati.
AliaEFidesquatuor aliorum teftium . deponentium de
pofTeflione I alatii AndrcasMaflaE PatrisRenati, atque ali-
25 quibusannuis redditibus, & Arrendamentis,abipfo poflef-
fis inCivitateNeapolis, nullomodoprobant illius domici-
lium ineadem t.ivitateNeapolis , minufque excludunt do-
micilium , & habitationem in Dicecefi ^urrentina , cordu-
dentiflimeex hac parteprobatam Notum fiquidem eft ,
qudd Arrendamenta , dequibus loquunturdidi tcftes , quac
lunc fimilia Locis MontiuTn Urbis , poflldentur eiiam ab
Exteris. Prouteriam, quodex dominio , & prfl^cfllone
Palatii . non probetur domicilium , nequehabitatio Domi-
36 nicjufdemPalatii, in fpecicprobancaddudi in To. i.;>ar. i.
difcept.io.num.^^.
EccamenrefpeQuomnium didarum affedatarum Ave-
ftationumnonomictimusobfervarc, illasfa<Sasefl"efine ju-
ramcnco, fed fequenci myfleriofomodo , da venHcarft an-
cbecongiuramento, quandofoffe „eccfJario , &ficfineaihia-
37 lijuramento, in quibusterminis nullam merenturfidem , j^
Text.li:era/emin/egjurisjurandi %. Cod.de Teflib. cum
aliisapud Rot. dec. 73«. num..^. cor.Dunoz.]un.6; rf^c. zn. nu.
ipar.irec.
Remanec tandem Atreftatio Epifcopi Venafri Patrui
Renati , qui in Li eristeflimonialibus, eidem conceflls af-
?.8 ferit , ipfum apud di^um Epifopiun femper ab infantia vi-
niffe, in qua cnunciativa nullum paticer fundamcntum fieri
Vrfaya Dlfcept. T«m. lU.
poteft;NedumquiaiIliopponunturconc!udentesprcb3tiones,
demonftrantesoppofitum , dequibus lupra . Sed eciam ,
quiaagicur dc Actcftacioneperfona? , fangtine, & affedio-
neconjundliffimaeRenaco, cujuserac Pairuus , in quibus
terminisrationed.affedionisr.omereturtantamfidem.quan-
ta necefiariaeftad plene fundandam inceniionem tjufdem 29
Renati , & in terminis fimilium Atteftacionum Epifcopo-
ruvc\{iim3.v'n Rot.in/ocisciiatis inTom. r.par. z- difcepe. 7.
num.i6.c\\s\b\iiaidiOeandemRot.in Colcnien , Matjimenii
!<). J an. ijw. ^. Prteterea cor. Fa/coi.eno , loquentem de
AtteftacioneEpifcopi Rofmeafis, Sufiraganei, & Vicarii
generalis Archiepifcopi, & Eledloris Trevrei.fis , ubi , 30
quod quamvis Rotanullumhabuericdubium circa eximiam
ejufdemEpilcopi incegritatem , nihilomnCis ita |udicavic ,
quia Juracanonica, &civiliaibidemal!egaca difponunc, fi-
milibns Acteftationibusfidemadhibendam non effe, & in 31
cerministeftisbeneaffefti J2or. </ff. ■^9.»-'icor. Veutingtfdec
12SC. a num.^.cor. Coccin.&ia termiaistedis confanguinei , jz
&afEnis Gabr.deTeft.conc/.i^.n i.ORot.dec.i66 n.€ cor.Ce/f
&dec.i6.n.Jz &feq.cor.Cerr.
Opporcune hic repetentes , quod fi revera Renacus moram
traxilTec inCivitaicNcapolis, praecertempus ■ uc fupra ,
narracum, ad cerminos diftaruracontrariarum Acceftatio-
Eum, facili negotio potuifl^ec exadverfo concludentiffime 33
probari, vel.mediante Atteftacior.e Parochi , fubcu^s Pa-
rochia permanfic , vel adducendo aiiam fimilem Fidem Com-
plareariorum Neapolis ; Quia tamen Renati domicilium
in Dioecefi Surrentina nullo velamine rergiverfarl valet pro-
indc& rationenativitacis, utiaccidentalisin CivitateNea-
polis, & rationedomicilii, habitiperlongumtempusinno-
ftra DicEcefi , ad effedum recipiendi Ordinescenfendusfcm-
per fuit , &eftSurrencinus, juxradifpofitionem Conft. In-
«oc.XIi. nulloquemodo licite proindeordinari poterac , lal-
tem fine Literis teftimonialibus Archiepifcopi Surrenrini , 54
juxta literakmdifpofitionemdiflaECowy?/^ I/7»(>c. j5". Cate-
rum: ibi .• ^ubdJiquistantotemporisfpatioinLoco, in quo
exaccidenti , ficut prtemittitur ^ natuse/i, moratniraxerit ,
ut fotuerit ibidem canonico a/iquoim}edimento irretiri , tiim
etiam ab Ordinario ejus Loci Literas teftimonia/es , utfupray
obtinere , it/afque Epifcopoordinanti, pereum in co//atorum
ordinumteftimoniofimi/iter recenfendas , pra:fentare tevea-
tiir : Nedumenimex teftibus, exhac parte addndis , fed
etiam ex contrariis Acceftacionibus remanet maniteftum ,
qu6d Renatus tantocemporis fpacio in DcEcefi Surrencira
moramcraxic, fivefolus, fivecum Epifcopo Venafri ejns
Patruo, utnonuno, fed multiscanonicisimpedimcntis ir-
rcciri potuerit .
Huicfolidomocivoadprobandum, Rcnatum illicite or-
dinatumfuiffe . junflum tuit aliud aCaufae Patrcno , Inni-
xumpraetenfo Proceflui , contraipfumfabricatoanteOrdi- 35
num fufcepiionem in Archiepilcopali Curia Capuana, & in
Nunciatura Neapolis , cujusmotivi refpcQu iibenter tunc
abllinui ,& modoabftineoabilliusdifcuffioneexilla ratione,
quam hisverh\szddux\ in Proem. Inftitcrim.Neque ab u//a
exercitatione magis animus nofter , ^projejfio, ruamacaufts
crimina/ibus fit a/iena .
Necdicatur, quod hodienonfumusin promovendo , fed
in jam promoto, fcCiordinato, cuiusrefpcQu procedi folet £6
cum majori compaflione , ac indulgentia , ut in terminis dif-
pcnfationisabirregularitateobfervancaddudli in Tom.i.par.
2 «///"t.g.wuw.^.Quiahoceft, dequo quaetitur , an Renatus
fueritliciteordinatus; Siautem prajdiita urgebant contri
eund.antedirtam Ordinumfulceptionem , de fcpacecquoj
illis non purgatis, ncqueper fencenciamabfolutoriamex ca-
pite innocentiac , nequcex unoexaliistribus capit^bus , cx
quibusproferri folent fententiaeablolutoriae , enumeratis ia
Injht Crim./ib.^.tit.S. num. 9. rwiWomodopotcA dici licit»?
ordinatus, &confequenter in nol^ris tcrminis , in quibus
nonquacricur , an Renacuspoffic valide. vel liciteordinari, J7
fcd ftridd , ac praccise peiitur ab EE. VV- declarari adusor-
dinationis, de tcmpore praeteriio explcius , hoceft, anlici-
tefieripocuerir , feuan idem Renatusfit liciteordinatus, vi-
dcturex hoc etiamcap te lefpondendum Neganve.
Die 21. Maii i jiS.propofitofeqacntidub. inC-C .^nSj-
cetdof Renatus Maffafit/tctteordinAtus : Refponfum fuit : 3S
Negative-
DISCE-
^2 Dilceptat. Eccicfiaft. DominiciUriayx.
DISCEPTATIO XXL
Nepefina Legati.
Hisp.craftis, prasfataeDivitia, Cynthla , & Hierony.
maliasredes, utlupra inftitutae , inftiterunt coram eodem
yicefgerenteproreintegratione fideicommifli , ordinatiad.
Francifco Galeotto , lub praEtextu , quodd. DominicushjE'
res gravatusilliusbonaalienaflet, &noncitatod. Syndico
Apoltolico, minurqueauditisReligiofisjfacilinegocioSen-
tenciamobtinuerunt , qua medianteeis conceffa fuit petita
reintegratiofideicominifli ufque ad fummam fcut. izifio.
&proeffeftud. reintegrationisfuerunt eis aflignata non-
nullabonallabilia incomputumdiiSae fummae , & pro il-
liuscomplemento demandata fuit eorum favore configna-
tiopecuniarum , exiitencium in dido Sac. Monte Pieta-
tis, recraftarum, utdiximus, ex deiiberatione bonorum ,
utlupra, lecutaadinftantiamd.Syndici Apoftoiici , cum
ijla camen Jege , ucrelinqui dcberent ineod.Sac. Monte fi:.
30C0. adeffctlum illa periblvendi dd. PP. S. Francifci ad
Kipani pro conftrudione Conventus ejufJem Religio-
^ppli(.itio Lfgati pii.y fu^iit B.. F.anJuitineiXtitr^qum- pjs in Civitate Nepefina ad formam telbmenti , non
do Opus pium in]m£i!'.m eji Legatario, & m ilUus ap- confignanda tamen , nifi praefliita per eos cautione de
plicatione citatur folus ha:r(S , qui procur.ivit ad fui refliiuendo prioribus , & potioribus Creditoribus , &
favoremCompofitionemabeadem K.f.fibi appropnando de liberando a moleaiis eofdsm hsredes fideicommifl"a-
fummam , qm depofita ^'P';"';f';' P^^^^^^^i "°1,; fcquelam difls Sententi^ memorati h^redes fideicom-
prxcifum ejfeaum adymplendi di^t Tejiatons voiunta ^^^^^^.-^^^^^^ ,^^3 aaualiterdepofuerun: ineodem Mon-
tem, tc Pietatispraefatamfummalcut. jooo.ad effeilum illa fol-
vendi eiidem PP. S. Francifci , qui hujufmodi fummam
QUadragintaeffluxifuntanni , in quibus per duo fer^ obligati fuerunt relinquere in eodem Monte ad eorum
luftrainmuIclsCaufis, concernentibusinterefle Rev. creditum , ad effedum poftea illam integre erogandi in
Fabrica adjucriceshabuimanus, peraliavero fex aliquas conftruifionem Ecclefiae , & Convencus, a Teftacore vo-
traaavitanquam Advocatus, 6";« l. Tomo ;» Compend. litam, rcpetitaeademkge , quoddd.PP.S. Francifci pr?-
Vrivil.Rev.FabriCie t confideravi individualescircumftan- ftaredeberent cautionem, uc iupra demandatam in eadem
T n 0
PP. S, Francifci ad Ripam,
C V M
Hircdibus Francifci Galeotti ,
RGUMENTU
M.
10
Sententia.
JSon omiferunt pauperes Religiofi maxima attentione,
& aEqualibiisdiligentiisprocurarepundualem exequutionem
diCti Legati , ieu adimplementi voluntatis d. pii Teftatoris ,
ad quem effi.'d:um hoc medio teropore obcinuerunt a C E. &
tiasaliarumcentumCaufarum, abhacS.C iolita maturi-
tatedecifarum; Sed nullam traftavi , velabaliis Authori-
bustraaataminvenifimilem illi , de qua diipuiamus , eo
quia in prsEfenti Caufa canonizacae tuerunc dua- propofluo-
nes, nimipmpraejudicialesJuribusR. F. l^rimacft, quod , ^ , .r .
aperiturfpaiiofaddmitcendihaeredesad Compoficionem pro R licentiam, nec nona Populo Nepefino , proutetiam ab
illafumma, quserealiter , &cumeffeduabejfd. depofitata Epifcopo, &abaliis Religiombus mendicantibus , oppor-
5 fuicinpublicis Bancis, pro totali adimplemento legati , tunumconlenlum pioconftrudionecorum Conventus , &
nuod/ itaunavoceafl"erentibusomnibusProcuratoribus hu- Ecclefiac.
WsSac.Trib. )nunquamin praetericumadmiciere voluicbec Ca:terCim dumhxcagcbantnr , unusex Cohaercdibus fi-
S C.&fignanierultimolococonftantiffime id facere recu- deicommiflariis, qui iniimul cumdd. aliis haeredibus pun-
(avii inwaTufculana, in qua agebatur de tenui fumma fcu- dualiter depofitum d. fummg fc. 5000. fl-cerac in Monte
torum joo. Secunda, quodadverfusomnia Jura Mundi Pietatis , reducendo ad praxim vulgatum illud ; Dunt
haeredesexmopriaculpacommodumreportarepoffunt , eo Romceconjwitur, ii^iguniumexpugn.uu, ., de quo Rot. dec.
quia negligendo adimplemencum piorum relictorum , admit- 76. num. 1 9. coram uinfald. per miiu , ut eius adfualis Procu-
9 tunturadcompofitionem , non ex titulo.compaffionis , & rator, mutuoaccepto nomine Procuratoris R.F. fub nomi-
mifericordix, quaspraeoculisfemper habcre folet hoc S. neejufdemR.F.aequalitercuriofa, & inaudita praxi , ci-
Tribunai' admittendoad compofitionem pauperes debito- taretfe iplam , & alios Cohaerejes ad docendum de adim-
les- Sed procaptando lucro, & in veramdeftruiSionein pii plementodiQilegati , vel impetrationegratiae commutatio-
OperisfundationisConvcntuum, & quod magiseft , fere- jiis voluntatisincaiumimpedimenti , aut inlufficicntia? il-
quc videturincredibile, inauditoprorsusmodo, hoceftcum jjus, aliasiUudapplicaridebuilfet favored. R. F. & magna
palliatonomineuniusex ProcuratoribusR.F. ciiando leip- facilitaie, quia finecontradidtore, obtento opportuno De-
iosaddoceiuium deadimplcmento Legati.quod voluntam: creto , nonobftantc, quodantcain Aitisfer. fer.aliiscohac-
negliguntproobcinendaCompofitione. redespoteftacifuiffenc, diftum legacum fuifle jam adimplc-
ManibuspalpanturhsecinpraefenciCauf^ , in qua pius tum ex eorum parte, mcdiante actuali dcpofito pecunia-
TeftatorFrancifcusGaleottusNepefinus efficaciflimc «.xo- uun, taCtoin crcdituin PP.S. Francifci, aJquosonus (pc-
ptans, ut inejusPatria omnino conftruerctur Conventus iLtabatconftrucndi Conventum, & Ecclefiam , extorfic ,
PP Refor. S. Francilci, iniuo, cum quo decelfic Tcfta- p»xvianudainterpellatione, feufimplici notificatione talis
mento condicodicX.Maii le^jhaEredem inftituit Domi- dccreti, fadadidis Rcligiofisadejiis inflanciam , admitti
nicumejusfilium, cumhaclcge, quod fi fineprolc dcceflif- abcadcm R.F.ad Compofitionem cumcelfionc jurium , lo-
fct, dctrahipriiisdcbcrcntcxfuahffrcditatelc. 6000. & in lutisduintaxat fcuM''00. Jivcrfistemporibus, &proretincn-
reliquatupoOcafucccdcrcdcbcrent l^ivitia , Cynthia , & da prolciploinfigni lumma lc.2400
Hicronyina, cjusfiii*lcEminac, cum divcrlis conduioni-
bus, & fubltitutionibus, ad rcm non facieniibus. Difpofuit.
quculicrius, qudd cx didta fumma k. <;cco. fic detrada ,
5 lolvercturraiafc :oco.dd.Cynthia-, & IfcionymsEfilia.
hus, aliaratafc. loeotradcrctur Altari S. Rom.mi , cxi-
flentiinEccIcfiaCathcdrah Ncpcfina,& rcliqua fcut..;coo.
I?
IJ
Inhistcrminiscoepit in Judicium vocareeofdcm Rcligio-
fo.s, &in lequclamdiclaeCompofitionis, tandcmpoft va-
rioscalu.s &p>.'ftmuli.i rcrum dilcnmina , confulto hic
omifla, outinuit m pruna lollanti.i rclaxationcm mandati
dcconlignandodd. Ic. 5000. exiftentia in MontcPictatis,.ic
i-nam in lccunda Inllanna Excquaturd. mandati . Quo cir-
applicarenturcrcflioni, & conliruflioni unii.s Ecclefia: , ca mudoabhujulmodi mandatodccxcqucndohumillimc in-
&Convcn(usinCivitatc , lcu Tcrritorio Ncpcfino , in ftam dd. pauptrcsRel giofi , & pro cis corum Syndicus A-
qucmintroducivoluitPP. Rcform.Sar.ttiFrancifciad Ri- poltolicuspronova hUpcnfiva Onnmiflionc ulterioris ap-
_3PP pellaiioniscumclaulula : ./ilteri , qui ad lcgitimam y &
Annoi75?.deccflitd. Dominicushaercsinftitutus fincfi- cxaudiri coiifiduiu , attcnta ilhus cvidenti injufti-
liis, faituuiuf-pyiiidcfuitlocusdiftsctcftamcniariae dilpo- tia
fitioni, & llc Jctradionidd, (c.6000 procujuscxequutionc '
16
'7
Eicnimcum iidem Religiofigtavatifint oncrc conftru-
wcd ibi : Dcclaramus
ut (jtavatis certus competens ter-
minnj
Tom.ril. Pars I. Dirceptatio XXL
5»3
minus prafigatur , cumaliis, cMnusinCompend.VrivilR-
F.q.<). mni. ^^.Cumqueipfi minimecitati fuerinc in tali Ju-
19 dicioapplicationis, certumeft, d.Judicium, &appIicatio-
nemefleevideniernullam, ex infanabili defeftucitationis ;
Proindeque InjuftenimisproeiFciSu d. appjicationis, & in
illiusfequeiam , demandataremanfit, taminprima, qu^m
infccundalnftantia , confignatiopecuniarum , ut in pun-
20 ttualibusterminis, obfimilem nullitatem Judicii , in quo
nonfueruntcitatiLegatarii, firmavit J2«f. in Rom. Locor.
Mont.fuper Applic ffu^.l 1 Jan.17 1 y^. Exuberaniius ^ & 2.
Becembr.e^ufdem anni ff.Mijfacor.Card.Scotto .
Quodautem Religiofigravati fintonere conftruendi hanc
21 Ecclefiam , &Conventum , &ficadimp!endi Legatum,
ad evidentiam ufquedemonftratur : Quandoquidem idem-
met Oppofitor hoc ipfum infimul cum aiiisCohasredibus
voluic , &rotundisliterisdeclaravit Judex in Judicio , ab
jpfisincaBpto , &adeorum Inftantiam terminato , uc le-
giturinSententia , pereum lata ad eorum favorem , &
jj data in Summario , inqua demandatum fuic , ut pecunia
legatadepofitaretur , & poftmodum confignaretur Reli-
giofis pro conftruitione Conventus , & Ecclefiae ; Quae
omniainnegabiliterconfirmantui ex eorumfubfequuto pro-
priofaflo, dum ipfimet depofitum fecerunt dd. fc. 3000.
increditumeorundem Religioforum , exprimentes , quod
haecfummaeisconfignari debuiflet ad effeftum , ut illam
■43 erogarent in conftruftionem Ecclefiae , & Conventus .
Exquibus remanet manifeftum , literis rotundis fafTos
fuiffe, quodonus adimplendi Legatum , & fic conftruen-
diEccIefiam , &Conventum , ad dd. Religiofos fpeda-
ret: Qu6d autem propria confefliocontra confitentemple-
niffimamfaciat probationem , imo , quod etiam de mero
poflibilimeliorexcogitarinequeat , probatio , eftunumex
primis Jurls principiis , de quo Rot. dccif. 7. num. ^.co-
lam Priol.
Quasomniatranfeunt in evldentiam , animadvertendo ,
qt»6d dum difti pauperes Religiofi praeftare debebant in adtu
24 receptionisdi(!^ae fummae legatae cautionemde illam refti-
tuendo prioribus , & potioribus Creditoribus , & de li-
berandoipfoshatredes h quibufvis moleftiis , quemadmo-
ddmpraefeferunt prascifa verba didae Sententiae , per eos
impetrataE , &didumdepofitumab eis fadtum , manife-
ftumeft , quod ineorumdorfumcollatum remanfit grava-
mencircaereftionem Conventus , & Ecclefiae , dum di-
ftaEpecuniaeerantpraecisea Judice, &abomnibus Haeredi-
busdeftinataeproconftrudione Conventus , & Ecclefiae ,
& aliisconfignari nonpoterant, nifi eifdem Religiofis . Ne-
25 moenimcogipoteftadreftituendumid, quod non accepit ,
nequefuumeft , ex idduQisper Mart. Medic. exam. iinum.
^.tfa Bofcol. in refp.impref.apudCardtn.de Lucade Ofpc. va-
cab fol.^^inum.j.
Addicopraefertim, quodipfi Religiofi in praediftorum
omnium exequutionem , hujufmod i onus tanquam propr ium
praeciseagnoverunt , c6quia poftea femper folliciti fue-
26 runtilludadeffeflumperducere , uc demonftranc diligen-
tiae , fa(ftasproimpetrationeLicentiaeC. E. & R. & pr6
obtinendoconfenfuPopuli, & Epifcopi Nepelini , alio-
rumque Intereftacorum , quem aftualiter impetra-
runc .
Necdicacur, quod litera Teftamenti praefeferre videa-
tur, hujufmodionus conftruendi Ecclefiam , & Conven.
tumnonfuKTeaTeftatore literalicer injunftum Religiofis ,
27 eoqu6ddiftusTeftacordic;iC, eofdem Religiofos deberein-
iroduci ineandem Ecclefiam , & Co.Tventum , quod deno-
tat , eosconfequi debuiffe Ecclefiam , & Convcntum ,
quandojameffentaedificatae , & fic pcr hoc eis non fuifTe
injunftum onusaedificatipnis, fed potius iilud f"uiftc repofi-
tuminPerfona haercdum, quiregulariter exequi tenentur
voluntatcmTeftatoris.
Cathegoricdenimrefpondcmus , quod Tcftator literali-
38 tcrnonexprefritinTeftamento perfonam, quae dehuifrctef-
fcobligataadadimplendum legacum , quia imperfonaliter
loquutusfuiti Quocircainhoc""dejureattendi debet , quod
ludexfubfequenterdeclaravit, & quod ipfimet hxrcdcs vo-
lucrunt: Dumautem, t^m Judcx infua Sententia , qu.W
haeredes in depofico , in excquutionem ejufdcm Sententi» fa-
flo, feri6declararunr, &voliierunt, utonus , & orava-
menexecutionisdiiti LegatiefTecRcligioforum , ut^^funra
19 prob3vimus,ncgarinonpoteft, quodhocidem importet li
teraTeftamenti, ideqiiecx videdarationis , fartse.^ Judi-
ce, &abha;redibus, qui prscfumunturinformati volurtatis
Teftatoris, juxtafirmata perAV./»<fff. t$o.»«w. 1. coram
Benincaf
Vrfaya Difcept. Tom. UL
RursiisTeftatorit^ imperfonaliter loquendo ciim grano
falisnondixeritlegatumReligiofis, earatione, quiaadva- 30
liditatem, &fubfiftentiamlegati, quod fit did s Religio-
fis, necelTeeft, quod illud noiifiatdiredeipfis Reliaiofis ,
proptereorum incapacitatem , ut notat Card. de Luc.de Pa-
roc/j. dj fc. i^. num. 1 1. &. armavit Rot- decif 456. num. 9. Cf
feqq.coramMerltn Sedopuseft, ut fiatdiredtc ipfis haeredi- 31
bus, velEcclefis, fubmodo licito , qualis eft prd con-
ftruenda Ecclefia , velConventu, cijm tunccenfeatur reli-
ftumDeo, &fubftineatur, &hoccafu direfle peci poteft
per Syndicum Apoftolicum eorundem Religioforum , &
peripfumconvertiinFabricam Conventus , & Ecclefiae , 32
feCiinaliosufusReligioforum , ut referendo plures refolu-
tioneshujusSacr. Cong.advertitj Rot.coramMerlin d dec.
^K^.anum.^.
Quinjuvetreplicare, hoc pofte procedere , fi agendum
fuifletcumipfishaeredibus, fedcumefTet agendura cum R.
F.quaepetebatapplicationem, & folum tenebatur obfcr- jj
vareliteram Teftamenti , hoc cafu non pofTit de nullitate
redarguidiftaapplicatio, jamfecuta ejufdem legati , pera-
<5tacitatishaeredibustantum, diim in litera Teftamenti fo-
lumipfihaeredespoterantdejureconfiderariobligati ad im-
plementum Legati, nonautem Religiofi , & fic baeredes
dumtaxaterantcitandi ind. Judicioapplicationis, prout ci-
tati fuerunt .
llltra enim fupra adduGa , circa necefTitatem citandi Re-
Jigiofospro validitatediftaeapplicationisin Judicio , inten-
tntoquidempalliatonomineR.F.fedreveraabunoexdidlis 34
haeredibus, didtamdeclarationem fecerat , & Sententiam
a Judiceobtinuerat, praecipu^poftqu^m ad notitiam R.F.
mediantediftaproteftatione alcerius ex hseredibus devene.
racdepofitumpecuniarum, fadlumea lege , uc exequi de-
berec a diftis Religiofis .
Refpondemusulterius, qu6d prccfens quaeftio traftinda
roneft inpuristerminfs, inquibusadeffetfola litera Tefta-
menti ; Sed in cerminis, in quibuseadem litera Teftamen- 35
tifuitfer.fer. per Judicemfolemniter declarata , cum con-
fenfu, &acceptationehaBredum, qui hoc attento ad noti-
tiamR. F.deduxerunc, ipfospumftualiter adimpIevKTepar-
tem, fibi ipfiscompetentem , mediantedepofito, nequeaJ
aliud teneri ; In hisenim circumftantiisR. F. non poterae
fimpliciterfequi folam materialemliteramTe';amenti , fed
illam tenebaturunirecumdidadeclaratione Judicis , & fa-
ftohaeredum, fibi in A<SisfoIemniter notificata ; Ciimque 36
dccIaraiioelTet, qu6donuscxequendi Legatum (pertarec ad
Religiofos, ipfosproindein difto Juoicioapplicationisomni
jurecitaredebebac, expunftualiterfirmatisper Rot. ubi fu-
pra num. 20.
Abfqueeo, quoddici pofTit , quodR. F. ignoraret hanc
<?eclarationem, camqueperquirerenon teneretur , & pro-
ptereiibenefcceritcitando folos haeredes . Refponfio cnim
inpromprueft, quodR.F non ignorabat , nec ignorarcpo- 37
teratprsefatam dcclarationem teltamentariae difpofitionis ,
coquiaillafpec^ficecumomnibusaflis. fententiis , caterif-
oueindividualibuscircumftantiiseinotificatafueracineodem
JndicioapplicacionisabunoexCohafredibus , mediante di-
ita folemni proteftatione, contraeam in Aftis fa^ta , &
quasoperaturpraefervationcmomnium Jurium adversus R. 38
F.quomodocumquecompetentium , ex addutt. per Ret. itt
tlec.i6:\.n.6<ifdcc.iTJ.n.io.cor.Beninc-
Demonftratoiraqueexprjedidis, quodapplicatio d. Le-
gati, reportataa R.F fitevidenter, & infanabilirer nulla ,
exmaximodefedtucitationis, fequitur , quoddidushacres,
cefTionariusejufdemR.F. frui , acuti non pofrn bcnefic.o , 59
& cfTciSudidtaeapplicationis, quemadmodiim illo uti , &
frui nonpofTctipfamet R.F. excuius Juribus hodic inftat ,
utin noftristermiiiisfirmavit J?tff.//fi-/y" 3 !2.«i/w. ;. Cf 7.
coramCaval.if dec. ^60. num. II. pait 10 rr.'. cum .iliiscita-
usmComp. Prwil. R.F.qu,ef}.^i.pertot. Et propterei non
{ineinjiiftitiae nr>ta rclaxata f"uerunte;us favore mandata dc 40
confignandopccuniaslegatas, &ii monte Pictatis exiften-
tes in executionem d. applicatioiiis , ad quod maximum gra-
vamen reparandum , roeritdconcedendaTcnitpctita appel-
laiio fufpenfiva .
Agnofciturex.idversAv?s , & efficacia hurufmodi folidi
difcurfus ; Sv J gratis u!jiquea(Teritur , quod htc fumma 4I
fcutorum 5000. fir prorsus infufficicns ad conltruendam
Efclefiam , & Conventum , uni cum corum appendi-
cibusneceffariis , juxta voluntarem teftaroris . qux i"uit ,
utprarter Ecclefiam , &Convcntum, providcrcturdc om-
nibusaliisnecelTariis ,.dumdiitit, ur Rcligiofi in illa mtro-
ducercntur, quoddcnotatoinnia necclT^ria , ctiamadma-
G 3 nutcn
94
Dilceptat. Ecclefiafl. Dotninici Urfaya:.
nutentionem Ecclefi», &Conventus, confici , & expleri
ante^debuifTe; Adeoqueracione hiijus intufficientiaE bene
potueritR.F.devenireadd. applicationem.
Quamvis autem pro adequata refponfione fiifficeret unica
41 animadverfio, quodhaecomnianon funt praefentis infpe-
flionis, fedexaminandafuntinfuo congruo Judicio appli-
cationis , valid^ faciendo cicatis Religiofis ; Ad oronem
tamenabundantioremcautelamfubdimus hodie , quod hu-
jufmodiobjedumex duabus reflexionibus apparet prorfus
irreievansy Primafcilicec , quiaubi a R. F. practenditurin-
lufficientiafQmmae, relataepro adimplendo Legato , per
neceflfe Legatarius gravatus citari debec , atque ei prxfigi de-
betterminus, veladadimplendum , vel ad impetrandam
commucationem voluntatis ,aIi^snullit^rprocedicurad prg-
tenlamapplicationcm , ut fetis nota , &apertafunt Decre-
4J ta, &;PrivilegiaR.F.rff 9a/6«//M/'r^»w>M. iSQuodadhuc
jncafuinnoftrofervatumnonfuit , dum Religiofi nunquam
citati fueruntadaliquid faciendum , neque unquameis prae-
' fixusfuicaliquisterminusad impetrandam commutationem
voluntatispiiTeftatoris; Licetautemdici poilir , quod ad
eorumnotitiamdedudumfuerit per 4' Cohaeredem , prx-
44 viafimplici, &noda incerpellatione,, quodRF. obtinue-
ratdecretum proapplicationediiliLegaji ; Adhucfimplex,
& nuda interpellatioinefficaxprorf^s reputatur ^4 falvari-
dam palpabilem nullitatem antecedentercommiffapi in Jiidi-
cioapplicationis, ex infanabilidefedlu citationis , omifTae
contra Religiofos , qui principaliter de Jure citandi erant
,. «X fup.allegatis.
' " Fortiusquia di£la interpellatio fuit admifTa per Judicem
locofoliusproteflationis, dumvoluit, utafficeret prout de
dejure-, Et ficucide Jureper nudam interpellationem nemo
privari poteftrefqa, nificontraeum agatur fer. ler. it^ Re-
Iigiofi privari non potuerunr d. proprio legato in vim difti
fimplicisinterpellaiionis ; Ciimque probe fcirent , eorum
45 Jusfalvumeffeexdida palpabilinuUitate , fundata in el-
- ientialiffimodefeflucitationis, nullomodo fibi prjejudica-
^"runt, flatim noncomparendo, hetieRot.dec.zs^.num. 10,
cor. ^erapff. iUi : Sed, etji no» recUma(f«rt , data injuflitia
46 \e»t4>ttite, tiibil ei obeffe taciiurnUas .^cumfciveru ,Jus fuum
fibifalvumeffe, & dec.iien.ii.cor.Burat.&decsi.fium.i;.
pttr. I ^.rec.
Corruit fecundoobjeflum , quia experientia, rerum ma-
, ftra , patet , quodfimilisfummalcut jcoo.fitplufquam
lifficiens, imoexuberet, ad totalem , & perfedameredio-
nem Conventus , & Ecclefisecumommbus fuis annexis ,
"Sc connexisneceflTariis , proporcionatishumiliftatuinoflro-
rum Religioforum , ad d. effcdum crnfiderando, quodvix
fola cosmenta parandafintcum pccuniis , & quldem cxtra
Urbem, extra quam longe minori pretio haberi poffunr,
ur de fe notum eli , eo quia opcra Fabrorum , t^m mura-
riorum, quim lignariorum , aliornmque Miniflrorum in^
fervientium, haberi facilc poteft abfque pecunia k perfo-
nis ipforummet Religioforum , in arte plulquam perito-
rum ; Etad^ualitcr inrei vcritate habcmus alios Cnnven-
tus, aliafque Ecclcfias , aedificatas , pro nolha Rcligione
cum longe minori impenfa ficut. jooo.uc docemus circa erc-
dionem , faftamin Terra Vallis Curfas Fundanse Direcc-
fis , ubi ^ fundamentis uoflris dicbusercdus fuit Conventus ,
4? &Ecclcfia, cumomnibusanncxis, conncxis, mobilibus ,
« fupelltftilibtis, i'cduni ppocommodo 1 z. ied io.& ultra
Reiigioforum , & impenfa pccuniarianonexceffit fummam
fcut. zoco. utprobatur inSummario , & meliCis judificabi-
tur in proccftu Caufiecum mclioribus dorinncntis , quac
mndA parantur in diQ-i Terra a pcrfonis uiiivcrfi Popuji ,
tanquampiiblica , & notoria , &ti;ri}ficdc omnibus Con-
ventlbus , & Ecclcfiisnollrae Rcligionis dcmonflrari pof-
49 fcc , cum malori oio refcrcndo origincm uniufcujufque
Conventus ; In quaparter;ratiasagimusrontrariis Dcfcn-
foribus , qui in praeterita Caulae propofinonc , taciendo
partesMagillri Domusnollrorum Religioforum , omnibiiS
modisprsfcndcb.int hanc vericatem involuerc , plus nam-
qucdomifu» ign.irus fapit , quam concordaius alicn». ,
50 tiirttvcrha P.Didacide CeanoJi>-,e Religionis Alumni , rcf-
pondcntisfimili obictflioni in •lUegationc , imprcfTa a D.
Vitono lom. i. difcept. Ecclcf. 1. num. -j^- m fin. fo!.
milii^t.
Et tamcn.idahunilantiorcm cautclam irtius vcritatis da-
mus Judicium , & Pcriciam Archite«[torum cum Planita ,
51 qui clarifrimcrefcrunt . quod pro ajdificando .'i fundameniis
Convcntu , & Ecrlcfia proufu nortrorum Rcligioforum ,
omni cx partepcrfe^lis , &;rapacibus po commodo 12.
exeis, jujitad plan^lamcxubctct fumma fcut. 3oc:o. ut
t
47
probaturinSumiTiar.o . & originaliter data fuit Planfla in
manibusSecretarii , una cumenixisprecibusadhoc, ut di-
gnaretur illamfubjicerefidelibusoculisEE. PP. Ulcra qu6d
experientiain hac partenotumefl , quodomnia magna ae-
dificiaexiguahabueruntprincipia , quod his verbis afferit
Card. de Luc. in Mifcel- Ecclef. difc 36. num. 1. ibi ;
Cum illis exiguis principiis , qua omnia magnifica Opera
habuerunt ■
Demum nonofficit , quod fi hoc permicteretur noflris
Religiofis, idopponeretur voto eorum altilTimz pauperca-
tis , quamprofiteiKur , eoquodfe immifeercnt in profa-
nis , pecunias pcrrradtarent , & fscularia opera , & ne-
gotia peragerent . Refpondemusenim , quoddum legatum
fadum fuit corumfavoreadefTcdumerogandi inufusfabri.
cae , illudlicitepereos , &locoiplorum , pereorumSyn-
dicura Apoflolicum , affequi potcft , etiamfi illud magnac
fit, &confiderabiIis quancicacis , abfque eo , quod in iii-
hiloopponatur Votoeorum altilljmae pauper-atis , ut pro-
hit R. l'. D. Petra ad ConfiU. Apofi.tom. z. fe8. 4. num. jj.
/0/. 454. ubi/r(i»«»j. 37. refertrclolutio.nemS. C- id appio-
bantisetiamfuperanDuisrelifbis, ScaAvettn euamCard.de
Luc- de Paroc/j.dijc.z^. num.S-<tffeg. Mbirefeit ita fuilTe re-
iolmum a Rot- indec 26 i. num. 19- tjfeq.par. »5. rec. Et ra-
tioeft, quiahujufmodi legata func direda in Ecclefias pro
cultu di vino, & fic Religioforum mendicitatem non tollunt,
necminuunt, &,perconfequenspetipofrunt , ut dixitetiam
Rot.dec- \ii9-n.y.&feq-& dec.iii^.^paxiter n.x.cor. Emer.jun.
camalUsdtausinComp.PrivilR.Fabr.q.S.pertot.
Rursusnon obflat , quodetiamfididlafumma poffit efTe
fufficiens, impoffibilefit, quod nollri Religiofi poffintcum
eaaedificareConventum, &EccIefiam, eoquod impoflibi-
lefit , quodillamacciperepoffint^ MontePietatis, attcn-
to vinculocautionis, abeis prsftandae de refticuendo prio-
ribus, &potioribuscreditoribus, &deIiberando hseredesa
moleftiis, quamnullomodo, obeorumaltiffimam pauper-
tatem, przftarepoffunt, minufquefacilealiosinvenirepo-
terunt, quiillameorum nomineprfftare valcanc , uc non
finebonorumlaude , & omnium fdificat.one , in fimili
cafu pradlicavitCard.FrancifcusBarberinus fenior.- Un-
de inhoccafuobdidlam impoffibilitaccm exequendi piam
voluntatem Teftatoris intrenc Privilegia R. F. pro applica-
tioned.piiRclidi .
Quiadidum vinculumcautionisadjeGumfait uvSenten-
tia, &indepofito, noncicatis, nequeauditis di£tis Reli-
giofis, & ficeonullomodoafficerepoteft , rf.vr.eft literalis
;/; /eg. De unoq iioquejf.de Rejudtcata , ibi ; Aliter enim iudi-
caium tantum inter prcefentes tenct , cum concordantibus ,
citacis li Rot.dec.9i0.num.2.cor.Coccin.ihi : jQ^uialicet fent<tn-
tia Confervatoris detur , tamen &c- non noCet MonaflertOy citm
illud 7ion fuerit citatum , nec auditum ; Tanto magis , quia dc
Jureilludapponi nonpoterat , eoquia nullusconcurfus cre-
ditoruiTi unquam intencatus in praiterirum fuit , aut de pre-
lenti vigetfuperhxreditateFrancifci Teftacoris, aquolega-
tumpruvenit, & excu)usbonisdebetur : Licec autem con-
curfusadfitfuperhafredirateDominiciciusfilii , hoc nobis
nonnocet, quianihilad Nosded. hacrcJicate Dominici ,
a quo ncc jota unum , vel apicem aliquem praetendi-
mus .
Adeoautem verumeft, quod perpcram , &fineul!o iu-
ridicofundamento vinculum d cautionisfuitadjctlum, quod-
quelolumexpifcatumfucritabharredibus , ut impoffibilita-
rctur , veldifficilisnimisrcddcrccur noftris Relipiofis con-
fccutiod.Legati, uc licct Lcgatumcllet fcut. 6000- cx qui-
busratafcut.'300o danda efTct Religiofis pro conftrudtio-
nc Ecclefiae , & Convcntus , & qu6d rcfiduum in rata
fcuior. jooQ. crat capicndumab ipfis harredibus , & rata
tcut. looo.cratdanda Altarl S. Romani , foliim apponere
aftl''.l.ivcrint d vincuhun in d. rata , fpeiljntc ad Rcli-
giofos, nonautem in rcliquisratis , adcofdcm ha-iedc; , &
Altarcpraediftum pcrrincntibus . quod .nd ocuhim demon-
ftr.u, d. vinculumc.mtionisluiircatfedatumfolCim pro im-
ponibilitando, ucdiximus, & non inutilitcr rcpetimus ,
cxccutioncm Lcgati , &hoc modoillud captandi per me-
dium Jiinum R. F.
Cfvtcriim prorsf^s abfonumcft , quod unusex cohacrcdi-
hus rcftatoris , qui juxta fuain difpofitioncm tcr,enjr
adimplcrehiijufmnJi Lcpatum, admilfus fit ad compoti
tioncm k R F. contra cxprcftum dccrctum huius S. C.
cmanatumdic 1 5. Dcc. 1646. inquo litcralitcr fancirur , uc
cum hxrcdlbus, obligatisad folutioncm hiiiufmodi Lcgatr>-
rum, fadlorum FrarribusS. Fr.incifci , fivi- illorum Ecclc-
fiis,aut ali.'>scf)ccrncntiuni coiumaliqualc iMtcrefre,nulla fiac
cotnpofi-
y*
5J
54
J5
56
57
38
59
60
61
fx
Tom. III. Pars L Difceptatio XXII. 95
compnfitio, velremiffio, auctranfadlio , uc expreffe iegi-
gi tur jneodemdecreto, perexcenrumreIacoaFf/}!>ij»./«Cow/>.
Vitvil R- Fabr.fol. mihi ■]■].& abRP.D. Vetra ad Confiit. A-
pofiol tom. i.feS.^.fubnum. 53./0/. 464. In his cnim termi,
nisaliuddicinon poteft , quodubiinhoc legato R. F. po-
tuilJetdeJureexercererua privilegia , adverfus omnia Ju-
risprincipia, voluifTecjaftarefuum, feu verius , quod raa-
nifeft^ decepta fucric , quia ei nullo modo narrata, & expref-
64 fafueruntinconceffione Gratise compoficionis , ea , quae
neceffarioexprimendaeranc, quasve ipfam retraxiffent a
conceflionetalisexorbicancisGratiae.
Eccirca hoc propofitum cadit alia ftringensanimadverfio,
quodfinedebitocandore procefTum fuic ad capit:icionem
l5j compofitionisnoftriinfignis Legati , dum non fine myfterio
huicS. Cexprefirumnonfuic, quod prohocLegaco in pu-
blicoBancoabhaeredibusin adimplementum propriae o61i-
gationisfueratadtualiter, & effedive depoficaca totaifum-
mapecuniarumfc. 3C00.& fic ex parte haeredum omnia
erantadimpleta, perquod ipfiadmitti ampliiis non pote-
rantadullamcompofitionemfiiper hujufmodi Legaco , per
eos integraliter foluto ex huc ufqueanimadverfis .
Infupernon fuitnarratum , qu6dapplicatio iftius Legati
favoreR.F. pertradtata , &compIeta fuerat modisobliquis,
£6 & illegalibus , eoquiaiile, quifuic, &a£lueft Procuracor
uniusexdiiSishaEreJibus, hodieOppofitoris, egit in Judi-
ciocontraeundcmfuum Principalem nomine R. F- quan-
quam incortice , & nudo nomineufusfueric figura unius ex
ProcuratoribusR.F. quemadmodumtum ifte, tum ipfi in
Inftrumencoapercis verbisdeclararunc .
Nequecoloraliquisdefumi potcft ex eo, quod pro d.Co-
haeredeadfincduo Judicata, qua; in Tribunalia R. F- ha-
67 bencvimcrium, &conftituanc rem judicacam . Quando
eniiiiiftafuncnuUa , &injufta, ucfuntilla , de quibus di-
fputamus, uclateufque adhuc demonftravimus , non fo-
lumduo, fed nequemiJIeJudicataattentionem aliquamme-
rentur, juxtapraximJ.i?of. 7»rfff.i68. »«w. i. apud Cen-
flant. ad Statut.Urb ■ & in Imolen. Bonorum 25. Novembris
1^0$. ff.Nihilcoram ^nfald-ciinnaliis., citatisin Traliatu
de Livel.cap, 1. $• ^9-»um. 1 1. Et in praecifis termini<; noii
168 duarumdumtaxat, fedquatuoriiencentiarumhujus S.Tri-
bunalis, habemuscafam , mefcribente,foIemniterdeciliim
^Signatura JufticiaElocoSignaturaEGratiae, proponente R.
f.D.Foffomhtonoin .tmximana Divifionis ^S.Julii 171?.
inquaPartibusaceriimeinformantibus , & exciamancibus
NobisadversiisinJHfticiamdd.quacuor Sentenriarum , plc-
69 nis votisrefcriptum fuit ; yilteriReverendifs. Cardinali , qui
ad legitimam cum Voto Rotce ,\it ohkrvavi in Comp.Privil R.
Fab. q.S.antefin. feu w.^o.
NonomiccimusdemnmenixerogareEE. PP. ut dignen-
turobfervare, qudd praefcnscafusnullum fimilem anteceden-
terhabuit, fed, nifiefficaxadhibeatur remedium , multos
70 habebitfequences; Haeredes enim piorum Benefaftorum ,
reducencesad praximea , quaeinhac Caufa pradicata fue-
runc, facilinegocio fubvertere poceruncomnes piorum Be-
nefadorom voluniates. Magnaautemexempla habere fpe-
71 cieminiqui. notat Authorille.quemtacitonominefequitur
Rot.decicS.n.zo.cor.Dunfen.
Die 17. Augufti 1718. propofita Caufa in Congregatione
R.F. PonenteR.P. DSergardo illius Oeconomo , refcri
ptumfuic : yilteriEminentiJfimo, non attentis exclamacio-
7* nibuscontrariis, &incuIcationciIIius propoficionis , quod
inTribunaliFabricaeduacfententiafhabeant vim trium , &
rem judicatam confticuanc , ex racionibus , de quibus;» Com-
pend. Priz)//.J?.F. ,K. i3./ifH».^o.6"4i.Idcmquerefolvic in
73 Rom. Locorum Montiumfuper Applicatione Fru^uum i R .-i-
prilis i7i7.quandorefcripnc£w/?7C;;f;/V. Pr^fci7oR F.cum
VotoS.C.^cumclaufula: Conflitodc duabus . Repropofita
CaufaDie 10. Maij i^i^.confirmata fuit refolutio cum ref-
cripto : 2« decijis , & Caufa amplius nonproponatur .
y4 ConfirmatafuicrefoIutiopraflenusCaulsin Congrcgacio-
; ne habita die 1 7. Januari) 1 7:0. cum addito ut Caufa amplius
non proponeretur .
Urfayee Difcept. Tom. 117.
DISCEPTATIO XXII.
Polonise , & Lithuanias Capitationis .
T n 0
Clero Ssculari , & Regulari .
A R G U M E N T U AI.
Ex quibits urgentibns canfisfoleat ^pofloUca Sedes G--atiam
concedere, ntpyjmcignis necejjitatibus altcujns Ii?gm ,
imponatur Capitatio ciero Sxculari , & Hegidari ; Et
quMidotalts Gratia^ uu f.ireptitie e.vturta , exeqnutio-
nem non rncreatur .
DEmenfeO£lob. 1717.55. D. N Clem XI. porrease
fiierunt nreces , inquibus narratum fult ( lunc verba
Brevis) quddi.iimnobdes Viri Ordinii Regni Polonite , C? i
Magni Ducatas Lithuantee in eorum C mitiis generalibus ,
die I Febr.ijiy.Varfaviiehabitis. de averte^dis in pojierum
calamitatibus , qu<e ob retardatas Jiipendiorum , militibus d:-
bitorum, folutiones., Regnum , & magnum Ducatum hujuf-
tnodi , non itapridem mifere afflixerunt,co>7Junf/is fludiisegtf-
fent,falubriaquecepiffent conjlia ,ut ftipendia prqdiffis militi-
bus ex.i&edeinceps perfolverentur,ineamquecaufamdiSiOT-
dines eorundem Regni , <^ magni Ducatus Lithuanie quafdam
pecuniarumfummas tribuere ,& conferre decrevijfent ^c.ii-
demque Ven.Fratres Archieptfcopi,Epifcopi,ac ddeHifilii Cle-
rus univerfus pr^diBorum Regni,& Ducatus &cfimii! proin.-e
confiderantes ob incertum rerum inibi , nec diimintegre p.ica:a'
rum,flatum , &gravem,quam meritdverenda finitimTurca-
ftim Tyranni arma ingerunt ,formidinem , validas mtlitum co-
pias in Regno,& magno Ducatuprqdiflis &c. retineri , acfubfi~
ftere necejje ejfe &c. contributionemper capita , ftve Capitatio-
ttem ab univerfoClero S teculari ,& Rcgulari diilorum Regni,
&mngni Ducatus folven&c prdeftare ,&conferre obtuleruntji
noftra , 6" hu]us SanBce Sedisfibijuper hoclicentia fuffragare-
tur ^&facidtas .
Cum fuppofico,qu6d hujufinodi preces veritati nitcrentur,
idemSS D.N.cumdecl3racione,qu6d fpccialtmgratiam in
hac parte facere intendebac eidem uni verfo Clero S?culari,& ;
Regulari ,enixefupplicanti,benignepetitam Graciam con-
cefIit,demandandoNuncio,incodem Regno exiflenti , ut
pr(di8is Archiepifcopis, & Eptfcopis, ac dilcBis filiis Abbati-
bus,& aliis Perfonis Ecc/efiafticis, tamS(cularibus , quam cu-
jufvis Ordinis, Congregationis,Societatis ,etiam Lfu &c ut con.
tributionemperCapita ^fcitCapitationem&c. fponti tamen,
& adbienniumproximum,ac pro fumma , qu^ eis videbitur
dumtaxat,prceliare,& tribuere &c. abfque confcientiit fcrupu-
lo , & cenfurarum , acp^narum Ecclefiafticarum incurfu Itbere,
6" iicitepo/fint , authontate noftra Apciiolica indulgendi ,acli.
centiam concedendifacultatem , &poteftatetn , tenote prttfen-
tiiim tribuimus , & impartimur .
Publicato hujufmodi Breve, non fineadmirationc obfcr-
varuncEcclefiallici , fubcorum nomincexhibitas fuiffe SS.
D.N. diftasprcces, quasnunquamporrigerecogicavcranc; j
Siatim proinderecurfum habuerunt ndversijsdiclum Brcve,
eodcm temporemodeftiflime feconqucrentcs, t^m de clara
infubfiftentia motivorum , quibus illud innixumcft , nullam
omnin6 in fa£lo fubfiftentiam habentium , quamde prccibus,
cnrum nominc,utfupra,abfquefaLli veritate,porrCLtis,inft3n-
tillime proinde rogando pro declaratione nullitatis d idi Brc-
vi.t, uti evidentcr fubreptitii , & manifeftiflimeobrcpcitii .
Fuitautemeisbenignercfponfum, ut inflr^: Capitationem
iftius Regni Ecclefi.ifltcis Viris , non Pceflatis Stecii/arisjuf-
fu , vcritm , SS.D.N.beneplacito , ac voluntate impofitam fuif
je,San8itatem vcro Suam ad hujufmodi expeditioncm duofpe- 4
ciatimimpulerunt.Primum,quia Comitiageneralia, VarfavitC
habita , quibui interfuerunt etiamperfon<c , a Clero deputate,
in eam unanimitcr jverunt ftntentiam^.ilterum vero,quod non
aliud Arcbicpifccpi , & Eplfcopi iftius Rcgni remedium aptius
ejfe retulerunt , quo res iflic pararipolfcnr , &frequentibus eb-
liam iri d.imnis , qutc ex dilatis militibus ftipendiorum pr^c-
fiationibus , gr.tviora in dies eriebantur , & merito terenda
finitima Turcarum Tyranni arma propu/J ari poflent .
Exquibusobfervantcsitcrum iidein Ecclefiaflici eviden-
tem coniprobationcm ditlarum fupreptionis , & ohrc- j
ptionis ejufdem Brcvis , rciccrarunt corum humilli-
G 4 mas
^6
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
jnasfupplicationesproeademdeclaratidnenullicatis, & re-
vocationed.Brevis.
De raore remiffae fuerunt esedero preces huic S.C.& ab hac
remifTspariter fueruntpro Inlbrmatione Apollolicae Sedis
6 Nuncio , in illis Panibus e.xiftenn ; Cumque ex una
parteperfpatiumfere feptem menfium ubtineri nullatenus
potueriteadem Informatio, quaEulteriusnullomodo necel-
faria videtur pro detegenda , & canonizanda fubreptione
ejufdem Brevis, ex quo illa , ut videbimusinfr^ , idu ocu-
lorefultatexfola, & fimpiici illius ledura ; Ex alia vero
parte fi longiori tempore expedlanda ellet eadem Informa-
tio, Jiduriflimisaeque, ac inexorabilibus Exaclonbus di-
dtsCapitationisresad ultimumextremum miferiatum , &
defolationumreducerenturin Regno Polonise ,& magno
7 Ducatu Lithuaniae; Hincnon finefundamento hodie Ipe-
rant, iliasefleexaudiendas . Ertenimade6certa, adedque
in Jurefundata propofitiohaec, quod quaelibet Cratia intel-
ligitur fernper conceffa cum luppofi to, quod fubliltani funda-
menta illa , ex quibus motus fuit Summus Pontifex ad illam
concedendam, utunooreadmittunt Dodtorcs, & quotidic
refpondent Suprema , & Collegialia Tribunalia , quod
corruentefuppofito, cum quo GratiaconcelTa fuit , neceffe
omninofit, utetiam ipfamet Gratiacorruat , uc videre eft
apudcitatos/^Jrt^fr. s8i.««w. ii.corainDunoz'ju>itf (leaJn.
?:um.j\.par.l'7.rec tfinCoIonkn.Canonicatus 4. Febr. 1699.
jY. Hinc neque , cor.Card. Scotto ; Inferentes propterea iidem
g Doflores, quodGratia , (ubreptitie , vei obreptitie ex-
torta, perindtihabenda fit , acfinonfuifletconcelfa, exal-
]e2^zusittdcc.J,un.Tpar.iZ.rec.
Quodeft adeo verum, ntprocedat, etiamfi in gratianon
exorimanturpermoduraconditionismotiva illa , ex quibus
eademgratiaconceflafuit , ut in fpec.ercfpondendo i. Tho-
ma Cantuarienji Archiepifcopo , qui pio Ecclefiaftica; Irn-
D munitatisdefenfione impiorum gladiis occubuit , fcripfit
Alex.IIL i«f/»//?.impre(ra in 3. General. C«nci!. Later.par.y-
cap- i8.®iltrata;«r//f. 2. de Refcripi . lcqucntibus aureis
verbis: Inbu]ufmodi Literis intclligendaeji hcec conditio ,
etiamjinon apponatur , Jipreces veritati nitantur : cum con-
cordantibus, citatisa Rot.dec. 155. ««• ;■ par.4 rec.
Precesautem, quibusinnixaeftdifta Gratia , feu Breve
longea veritateabeffe , iiSuoculi ad hominem demonltra-
tur exfola, & fimplici lefturadd. Cotuitiorumgeneralium ,
10 VarfaviaEceiebratorumdic i.Febr. 17:7 quaeper extenium
impteffaexhibentur, &adquje expreOa habetur relatio ,
tam in difto Bre vi : ibi : Cum dile&t fj/ii ifc. in eorum Comi-
tiis generalibus die i.Fcbr.pioxime pr,etenti Varfavitc habi-
/uCff. quam in Refponfo, de quolupra ;«(»». 4. ibi: Comitia
GeneraHa, Varfaviie habita , in quibus intctfueruni eti.tm
perfonte , h Clero deputatis , in eam unanimiter iverunt
fcntentiam .
Non adeft autem in Jure prnpofitio magis certa , magifque
communiterabomnibusDodoribus , & collegialibus Tri-
bunalib.amplcxa, quatn, referensnunquam errc attenden-
dum, quandodereiaiononconllat, txad^\xiX\sperRot.dec.
20S. num.^i. cor. Btch.df dec. ^i^o.num.iycor.PrioLQ^citi mul-
11 tomagisadmittendumcllin praeienti , inquoexcombinatio-
nerelati , &referciitiscon(tatcvidenterdc oppofito , & qui,
demabfqueulla intellcdtusoperatione, fed ex Ibla , & fim-
plici Icdturarclati , qui clt verus, &ccrtusmodus detegen-
di Lnfubfiftentiam reterentis, exadduftispcr yJ>^«f/. de Le-
II gtt.Contrad q.z art.f>.n.\SH.& n.^^^.i^f de .ylcqutr.pojfejf q.i.
art.-^num. n^.(if Capyc. Latr. dec. i6ii.nui/.. .^^.i^ 1^5. &
firmatispcr ft(»r.rf£'C 756 num. i. par. iS.rcir.ubi, quod om-
nino clarum dicitur id , quod cx fola Librorum apcriti one re-
fultat .
Non minuscliraeft fubrcptio,&obreptiocircaaliud mo-
tivumejufdem Brcvis, inquo k-gitur, Cipitationem tuilfe
1} conceiramobtbrmidincm , quam ingereb.int finitima Tur-
r,irum Tyranni arma. Hujufnodi enim tnnor ( funt vcrba
Ecclefiaiticorur.i in humilliinis illorum precibus ) apud Nos
pcr Veigratiam adh^c ufquc tempora miniinc auUitur, ncc uila
«4 ejus vidcnturcffc piicparamcnta, imo nec .i/lquando in tra-
^iatucircahocconfu/tumfuijfe, nec adpr^fcns ejfe ; Et quod
magiscft, dumha-c (ciibimus, idein Tuic.irum Tyrannus
fpcciaicmtranlmifit Ablcgatu.nad Pojonif Kegcm , ad ro-
gandum ca , qux pacis (unt , ut toti Orbi notorium
cft.
Etproindead cvidcntiam cx huc «foue animadvcilis
comprobata iiilubfdentia diilorum duorum motivorum ,
15 quibus innititur diitum Brcvo, nuila vidctur fupcrcflcdifli-
culta.srcfpondmdi pro illiusnoncxcquutionc; Sumini ciu.n
PontificesicbJtircumltantiislibcntcr cxaudiunt prcccs il
Jorum , quiaperiunt infnbfiftentesinfinuationes, eis faO.as
profimilibus Gratiis extorquendis , ut in fpecie fcripfif ,
^/ex.III.Gerardo ArchiepifcopoRavennaten. ut videre cft
incap.Siquando de Refcript-ihi : ^uia patienter fub/Iine-
mus , fi fionfeceris , quod prava nobis fuerit infinuationg
fuggejtum .
Suppiicantcs hicobfervare , quod fumusin terminisGra-
tia;, in quibusunoore receptumelt inter Canoniftas , quod
fubreptioetiam in minimiseandem Gratiam in totnm vitiar,
quodquefalfi expredio , & veri taciturnitas in gratiofis
lemper praefumitur dolofa , quidquid dicendum fit in aliis
materiis; Utdc primaconclufione videri polfuiu Doftores,
quosreferc , & fequitur , Fagn.incap. Super Literis num.
iS.if i-j.de Refcript. ibi : A fortiori /ocum habet etiam in
privi/egiis , quia mendaCium ruCat privilegium , ut dicit BaL-
dus&cif fubiepnomagiszitiat Literas gratiofas , quam
Ltieras adbcneficia^c.Unde fubreptio in gratiofis , etiamfi
fitminima , eji attendenda&c- etiamfi Vapa alias fuiffet
concejfttrus «^c.Roi.decif. i^c coramPut./ib. i.ibi; Expref-
fiofaifainGratiis , etiamquod a/ias Piincepsfit concejfurus ,
rCiiiitt Gratiamfubreplitiam , ^ coramCocci». dec. 675. nu.
3. ibi : J^ua; jubreptio , ciim vcrfemur in gratiofis , etiam
quoaminimafit i ejl attendenda ; Ec de fecunda recognofci
po(funt citati abeodem fdjH. zn</. cap. Si^per Literis num.
^S.de Refcript. \h\: In Litetis autemgratiofisftat regula in
oppofitum , quia fxprejjio falfi , lif taciturnitas veri femper
pra-fumiiurcum do/o, JecunttumlnnoC.&c.Rot.dec. 20. num.
4Co/am^eraph.Cf dec. i ss- num. 'i-par. .^.rec. ibi : In gra-
tiojis litc. quie/ibetja/fi exprejfio doloja prcejumatur , & Gra-
tium vitiet .
Pro quorum faciliori admiflionedignentur EE. PP. eorum
milericordesoculos converteie erga infeiiciflinmm praefen-
tem ftatum ftorentilTimiolim Poloniae Regni , maenique
DucatusLithuaniae, totiEuropae, totique Afiae nctum ;
Fereenlmperquatuorluftracontinuoexpofitus fuic mijitari
licentiae, rapimlquemilitum , etiam domefticorum , nem-
pePolonorum, Saxonum, Suecorum , & Mofchorum ,
a quibusad illoscalamitatis, &miferiaeconfineshodie rtda-
CUiselt , ut in lola D;oecefi Gnefncn. 200. Parcchi coacli
fuerintadderelinquefidum eorum Parochiales Ecclefias ,
& ad fultinendam propriam vitam , oltiatim mendicando ;
Itaiitlegentibus cpiftolas , qusc ab afftidtis Ecclefiafticis
tranfmittuntur, in quibus lubmifliflimc implorant miferi-
cordiam , &compa(rior.em a SS. D. N.&abhacS. C- vix
pcrmiflum (it a lacrymistemperare. In prcclbus enim , ei-
demSS. D. N.diredtis, &fub(cript;sabomnibusferc Supe-
rioribus generalibus omnium RcliL;ioiium , cxilteiitium in
RcgnoPoloniae, & in magnoDucatuLithuaniae, non du-
bitarunc, omni confufionecontempta , haecfcribere : Dijfi-
cu/ter emendic.itopane tenuiter a/imur .
II.Dignenturrefledere, quod inhujufnodi vere mifera-
biliftatu, inquohodieconftitutus rcperiiur idem Clcrus ,
adhucin ultimisComitiis generalibus , VarfaviiC habitis
men(e Febr. 1717. fecit quantum potuit ad occurrciidum
communibus indigcntiispropriacPatria: , feofferendo para-
tum ad folvcndosflor. J46666. & groflbs ii.quos ac.;u(}dt!ri,
ac incxorabiles Exaitores non fine magno rigore exigere non
cellan t ; Itaut fi ultcriiisobligentur ad aliud diftinftuin onus
Capitationis , loco totalis cxemptionis , qua: omni jure
Ecclcfiafticis Perfbnis competit , cx addrftis In Infiit. CrAv».
///>. j,r;;. 9. «Mw. 80. duplici gravarentur onere , adverfus
omnia Jurisprincipia, dequibus .•'; icg- Navis o.iufla ^.
C iim autemjj. ad Leg. Rbod. dcJaH. ibi : J^uia no' dc!'Ct du-
p/ici damnooneraii , <:fin leg. Titia cuin lefiamento ^. ^ui
mviraff'. de Legat. i. \bi : Noneftcnim verifi»it!e , Patrein
dup/ici piieftatione doiis {i/ium , eumdcinque hteredem ,
ovfr<iif io/k///V. cum concordantibus citatis •) Mar. An-
lonvar.refol.tib. i.refol.c)j.num. i^.& Rot. decif <)yi. num.
a.par. l.rec.
III. Prjc oculis h.ibcnda pariter funt aliae antiquiorcs
coiuributiones , ijuibus annis proximc prztcritis de (.i-
tLlo (ubjCiLfi (uciuiu iidcm Ecclcfiaflici, itaCit illarum tri-
plicaio , & ultcrior inultiplicatio hodic omnind intrlc-
rabilis rcddatiir , ("cd piitius in hiscircumllantiis , & m;>-
ximis angufliixcorum niilcrix milcrendum cft , corum-
quc aiflictioni nova non videtur addenda a(fli<I^i<> , ut
in fiimli fcriptum rcliquit Imtoc.lll. in cap. Ex parte dc
C/i-r/c. rt-^gror cum concordantibus, citatis in Toni, 1. p. z.
difc. i6. n- 19.6" fcq.
1 V.Spcciali paritcr animadvcrfione dirjium vidcur ,
quod pcrfi)naclairac ( (] uac Ecclefiafticis nimis infenf? funt ,
cxpcricntia tcflc , & idoblervantc /yo';','.rii/. i« f- Cleri-
tii
15
16
19
24
ij
Tom.Ili. Pars I. Difceptatio XXII.
eis i.Je Immtn Ecclef. in 6. quem fequutus fui i» Tomz.p.z
difcept.2^.num.i^4 ) immuiiesprorfusluiit a dittaCapita-
tione: Videturproinde magnum inconveniens, &in[ole-
•»6 rabile abfurdum, ut perfona;Ecclefiafticje, de jure magis
privilegiatac , majus in hac parte praejudicium fentiant,
longeque majora onera fupportent circa illasres , iliaquc
pericula, quac afferunturcommuniacum iifdem Laicis.
V.Rigorofiflimus modusexigendi praEtenfamCapitatio-
nem.fuamquoque meretur animadverfionem, dum inexo-
rabiiesmilites, quibus pro majori partecura exigendi di-
27 fiamCapitationem atiributafuit, omnia fibipermifla pu-
tant pro illius punduali executione; Accedentes enini ad
domos Ecciefialiicorum miliiari Jicentia portas per vim
aperiunt, &quidquid intus inveniunt, intercipiunt, gra-
batostollunc, comeftibilia confiimunt; Unico verbo om-
nia devaftant , fecum portant , & vendibilia exponunc ,
28 ejeftis propriisDominis ab eorum Domibus, & lutiffimis
habitaculis, utd\c[tui in leg.Plen^ue ffdcjus vocnnt^. qua;
omnia notoria funt in illis l'artibus .
VI. Omni confideratione dignum cfl , quod juxta ea ,
quxin fimili refert Tncit /ib.i 5. A»»ai. ibi: Peterent quo.i
eripuerant, quodretuli inTom.i.par.s.difcept.z^- fiuin-^j.
eadem Capitatio praedifli.s modis de fafto llrangulatorio
modo exigicaepit perfex menfes ante concefConem diftae
29 Gratiae, feuante expeditionem didti Brevis, quodinPar-
tibus notorium eft , & non obfcure deducitur ex leduta
ejufdem Bre vis , in quo nemine Joquence pro Clero Sa^cuia-
ri , & Regulari PoloniaeRegni , & magni LitliuaniaE Du-
catus, prorsiisignaro omnium iJlarum rerum , qus in Ur-
betradabantur, procurata fiaitabfolutio iJIorum, qui ean-
demCapitationem exegerant ance expeditionem diftiBre-
30 viscum iftisdubitativis verbis, quaienus diBamCapitatio-
ntmabfqueSedis ^{•ojiolicie licentia receperint . Quaeomnia
manifettamfubreptionem, &evidentem obreptionemdidi
Brevisdigitodemonftrant , eoquia finonfubverborum in-
volucro, fed aequalicandore, accJaritateSS. D- N.narra-
tumfuirtetdiftum innegabilefaitum , vel nuilo modo, vel
ji faliemdifficiliusdiftam Gratiamconceftififet, quodad no-
ftrumeffeflumfuperabundatexaddudlisper D./';fo».rf//tv/»r.
£ff/.48.»u.8 &Rot.dec.zi4.n.i.cor.Mantic.&dec.loi.n.ycor.
Bicb&dec.S^.n.l7,cor Anfald.
Et vivam hujus conclufionis rationem , palpabiiemque
congruentiam gdducit Sac. Conc.fejf.z^. de Reform. Matrim.
Ji f/j^.j. his verbis: Nonenimdignus efl y ut Ecclefia; bengni-
tatem facile experiatur , t]ui ejus faiubna pi a;ce£ta <3c.
contempfit .) cum conccrdantibus, owiS fupr-difc. 1. JT. 6.
num. i6.
VII. Supplicamus benigne refleftcre ad infignemnovi-
tatem , quae introduci exadverfo praetenditur m Polonias
Regno, inquo fimilisCapitationis cccleliafticarum perfo-
33 narumonusprorsCis inauditum, novumque ell, &inquo,
ad differentiamomninmaliorum RegnorumMundi, noto-
rium eft , ad aliquid ftatuendum , publica negocia refpiciens,
jnalterabiliter requiri trium Ordinum uniformem confen-
fum , & affenfum , quod exadverlb negari non potuic ,
fuitque etiam SS. D.N. cxpreflum, cum inlubfiftenci ca-
menfuppofito, quoddiftusuniformis confenfus, &affen-
fustriumOrdinum Regniaccederec, ucpatetex fupra ani-
madverfis»tt»«. 4. ibi: Quia Comitia generatia, Varfavite
habita, quibus interfuerunt etiamperfona , aClero deputa-
3<T ta , ineamunanimiter iverunt fenteniiam ; Quodexhucuf-
que animadverfis nullo modo fubfiftit : Novitates autem
femperperniciofas exiftere, nihilque magis animospertur-
bare, qukm tnnovare aliquid, & a confuetudine alicnuni
facere notant addufti fupra difcept.\8 a n-d^^.iJ in Tom.i.par.
2.difcept.ij.nu.i09.
VIII. Specialiftima animadverfione dignum eftfolitum
Mofchorum, &Suecorum, dolorofaexperientia notorium
in Poloniae Regno , magnoque Ducatu Lithuania;, aliif-
J5 quevicinisRegionibus; Illi fiquidem quando armorum vi
Provinciasaliquas, Civitatefqueoccupant, res;ulantCon-
tributiones aTariffis, feuLibris, quos vocantCaftrenfes,
& in quibus adnotatae reperiuntur .intiqua; impofitiones,
feucontributioncs Si ii-Jtur f quod lemper avertatDeus )
infuturumrenovarenturinvafionesill* , qua; noftra xtate
omnium oculis expofita: fucrunt in Polonia: Regno , ma-
gnoque Lithu;:nia- Ducatu , adum cric de utroque Clero
?6 Sa;culari, & Regulari, co quia invenirenc apertam por-
tam, & fpatiolam viam mukiplicatisCapitationibus , de
quahodiequafftioeft; Breve fiquidcm, & efficax foletcffc
iter per exempla , ut expericntia notum eft , & oblervar.c
iiduQi fvpradifcept,i.^.6.anum.iS.
S7
IX. Non minorem meietur reriexionem maximum exi-m-
plum , quod in totoCathoIico Orbe ftabiliretur , eo quia
motiva , expreffa in didoBtevi, & innixa foli aUertivz
Supplicantium, quodacceditconfenfuscociusCIeri , dequo ■•7
m noftris terminis non apparec, imr^j concludenterconftat '
de evidenti diffenfu, & innegabili opporitione; Nec non
tiinor aiinorum Turcarum Tyranni, faciii negocio verifi-
caripoftunt, &utinam indies non verificarentur , refpettu
aliarum multarum Provinciarum, & diverlbrum Regno-
rum catholici Orbis. In Regno veroPoloni^, & magno
DucatuLithuanisEhujufmodicaufafempercfferaequepara-
ta, acevidens, ut de fe notum eft. Magna autemexcm- 58
planoneffedefacili admittenda, fcnptum reliquit Author
ille, quemtacitonominerefert, &fequitur ;2of./»fl'^f.3oS'.
mif}.z<).corDunoz. fen. Atque habemus in hacparterotun-
dum Text.in cap.Cum teneamur,te Pra-bend. ibi .• Aquani- la
miterfuflinemus , fipro eo mandatum noflrum non.ium duxe-
risexequendum, quem lequitur Oldrad confzdi. numi-m
fine , ubi , quod ad evitanda fimilia pericula , &inconve-
nientia, neaiim faSum Epifcopi debet cejfare , fed etiam
Gratia D, PapdS ■
X. Etultimareflexioineoconfiftic, quodquarenus, his
omnibus non atcentis , Capitatio fuum haberet effcaum
illa exigeretur adverfus cxpreffam voluntatem SS. D. n'. 40
Cumenimexunaparteind.Breve fequentibusrotundis li-
teris appofita lega ur expreffa conditio: Dummodo tamen
pccunia;, indeprovcturce, tncaufam Jupradiffam, & non
m altos ufus convertantur , ^(3 erogentiir : Ex alia veroparce
caulas illae , propter quas S S". D. N. motus fuic ad approban-
damd.Capitationem, ex hucufqueanimadverfis, apparent
penitusinlubfiftentes, & nullatenusfaili veritati innixa: ,
remanet plufquam evidens , palpaturque manibus, quod' 40
Capiiatio, de qua difputamus, vere, & reallter exlgere-
tur adverfus expreffam voluntatem , & claram mentem SS.
D.N. Etquodmagiseftpecunis, inde provenientes, ero-
garentur, & converterentur in ufus . penitus diverfos ab
illis, qul praefcripti fuerunc ind.Breve, quod nullo modo
tolerandum videtur ex addudtis per Baib.axiom.9<j.HU.3,.
Die 2 1. Julii i7i8.relatis fupradidis precibus inSacC
particularl Immunitacis Ecclefiafticae , refcriptum fuit • **
Dilata . t ■ -t
SCripfi pariter in alia fimili Caufa Colonien. pro CJcro
S^culari, &Regulari, inqua Sac. Cl.PoncnteCard.
Vallemano, tunc cjufdcm Sac. CSecretario, dieiS. De-
cembris 1696. Partibusacerrime informantibus, refcripfit;
D. Nuncius procedat ad ulteriorem exequutionem Brevii ; 43
Servata tamen form.i il/ius , fignanter eirca erogationem pe-
cuniarum in caufam exprejf.im. Et falvo jure^ Recurrenti-
bus imputandi , fiqu id in hanc caufam , poft datam di cii Bre-
Vis, exaSumfuiffet .
DISCEPTATIO XXIII.
Romana Sepulturac.
■P K O
Parocho SS. Quirici , & Julitti .
C ~J M
Fabio Puro.
A R G U M E N T U M.
Filiiis qnando fepeUri dcbe.it in Ecclefia Varochi.^li , vel
iit Sepukhio Mjjorum , & qit-.bus concnrrentibus Se-
piilchrnm pojjit dici f-.iOTinn Mjiornm , tjni ds lurt
coiumuiii , q:um artento tcnoreStatittiClcri Vrbis .
PRoceditur inhacCaufacum iliofuppofito, quod Sepul-
cluum FabiiPuri, pofitum in Ecdefia S- Ana tafiar,
dicatur, & fit cjus Majorum , quod nuilam omninb habct i
in fadto fubfiftentiam,
Ad quoJ demonftrandumpracmitto, Tr.-.clantes dc Se-
pulturis uno orcdividercSepulchra in trcsipecies ( qa« ,
quamvisinter fcfint feparat» ,&diftinctaE, poffuDtrainea s
uni-
98
Dikeptat. Ecclcfiaft. DominiciUifaya:.
unitim verificari rcfpeftu uniusSepulturas, juxta id, tjuod
contingerepoteft in Sacrilegio locali, reali, 6c perlonali,
exanimadverfis inlnflit.Crim.lib.l.tit.^f.num.jz.') nempd
in haereditaria, in familiaria, feu gentilicia , &inSepul-
chra Majorum , ut videre efl apud citatos a Garz.de Ex-
3 penf. cap.%num .^.Ventrigl. in Praxi ^art. i.annot. jz.de
Ele^.^epultur.^.unico num lyverf.Et quodSepultur<e , &
"Pafqualig.qutejt.moral.^uriclic.^b. num.^.feqq.Sc funt Textus
Hterales m leg. Familiaria y ^ leg.fequen.f.de Religiof.&
fumpt.Funer.
OmiiTisautemduabus primis fpeciebus, ad rem nofiram
non facientibus, cxplicaot iidem DoiLtores didtam tertiam
4 fpeciem, &alTeruiit Majorum Sepulchraeffeilla, qua?coii-
Jlrufla fucrunt a Patre , Avo, vel aliis Afcendentibus ,
Affirmantes proinde in hac Sepulchrorum fpecie , Majo.
rum appellatione primo, & principaliter venire omnesAf-
cendentesexpr.rtePatris, fecandarid ver6,& inlubfidium,
5 venire eiiam Afcendentes ex parte Matris , nullo autem
modo coiitineri Confanguineos, & Affines, Collaterales,
feuTranfverfales, fed reftriftive contineri folos , & fim-
6 plices Al"cendentes, ut notancaddudiper Barbof TraBat.
var.tit.Ve Appellativ.appellat. i 37. num.j. 6" de Paroch.cap.
j.6.num.ii.A)noftaz.deCjtif.piispart.i.cap.Z.deFuner.num.
zJ.SannwI.de Sepult.fol. mii>i zjs- mim-i 3. Panimol decif.-i.
adnot.i.num.is.<:fMatthceucc.in Offic.Cur. Ecclef cap.^Z.
t3um.i^.<it Reverendifs. PctraadConftit. Pontific. tom.z.ad
(onftit.i.Honorii lll fsH unic.nu.i^fol mihi 39 ;.
Cum hac Juris communis difpofitione , & Doftorum
communilTima opinione , nedum concordat noviflimum
7 StatutuwCIciUrbis , fed ulteriiisreftrinoit fignificationem
verbi yifcendentiumad folos Afcendentesperredam iineam
mafculinam , ut v\dexc in cap.^. de Jure eligendi Sepultur.
$.y\h\: Sepulchrum MajoHim illud dtcitar , quod a Patie ,
^Avo. jcualiis, per H'ie,im yifcendeniiu>nm:ifculinam , coi-
8 ftruBum fuit . QuoJ Statutum , uti a Papa Ipecifice conhr-
macum , dicitnr LexPapalis, & propterea in Urbe , uti
pontificiaConllitucio feivandaefi, cx aJdudis inTom.z.
part. 1 .difcept.i. num.zg. & difceptat. 10. num. zo. iih\ in fpe-
o cicfermOefldediftaconfirmatiane StacutiCleriUrbis.
Hoc praemifTo , clarum efl , Sepukhrum Fabii Puri ,
10 exiftens in Ecclefia S.Anaflafiac, hxreditario jure ad ip-
fum perventum, nullo moJo , nuUoque colore dlci pofle
Sepulchrura fuorum Majorum , quia iilud non fuit conftru-
dtum , nequeabipfo, nequeabejusPatre, Avo, velalio
Afcendente mafculino per reitam lineam Afcendentium,
11 &propterea egofateoringenue meam imbecillitatem, ne-
fciopercipere, quomodoobnubilari pofTit vcriiashaBcadco
patens, adeoque evidens, ut ex fola terminorum nocione
innegabilis fit.
QuodautemSepulchrum, dequoagitur, fit fimpiiciter
HaEreditariumdidtiFabii, ad oculumdefumitur exilia in-
11 negabili fafti circumftantia , quod idcm Sepulchrumcon-
ftrudum fuitanno i68i.aPetrodeSandtis , qui, ultra ejus
Armagentiliria, fequentia ftyloferreo inciderefecit fuper
firpulchrali lapide : Hic immutationem expeH.u Familia de
Sanllis . quacqaalitatemgcntilitiamrefpedtufoIiusFamiliae
deSanftis digito demonftrant , cxadduftis a Capyc Latr.
\\ confult.q\.num.iT.lib 2.& ycntrigl.in Praxpar.i.annot.^z.
de Elefl. Sepult. $■ unico nu<n. 24. verf. Et quod Sepu/turiey
ylntonel! dc Regim. Eccleflib.T,cap.€. num. } 5. Ricc.ia Trax.
par.i.refo!.^TS'>u.z.'& Moron.refponf.^i.n.6s.
Admittitur ulterius infaflo, quod anno 1 71 5. idcm Se-
pulchrum relictum fuerit , unacum cjusuniverfa haefcdita-
14 te, k di<i.t.dc Sanil:sL'.vioCaefalano, ejus cx Sorore ne-
poti .
Et demum non ncp.atur, anno i^i^^. hsBreditario pariter
titulo pcrvcnifre ad Fabium Purum , ex Sorore nepoteni
cjufdem Caefalani.
Exquibusremanetmanifoftum, quod idcmSepulchrum
non folumnoni-ft , nequcdici potcft Sepulchrum Majoruin
15 refpcfluFamiIi£BdcPuris, icd quod nequcitiam dici potcll
familiare, feugentilitium cjufdcm familia;, fcd f jIChti ap-
pellari valet Sepulchrum hacrtditariumi Uquerali, tanca-
quc evidcntla , ut fi inSchnlis, gratia exompli , adduccn-
dum crTet cxcmplum, exclufi vum Scpulchri Majorum in
nliqua Ecclcfi.i Urbis, fequendo phrafim cl. mcm. Caidin.
Sfondratl in Libro , cui tiiulus Legatio Romamfol mtht i od.
»6 abfqucullacxaceratione, & cum omnifcrmonis proprict.i-
tc, adduci polfct Sepulchrum Familisedc Purisin Ecck-fi.i
S. Anartafiae ; Eo quia illud , habito rcfpcdtu ad dujilcx
medium tranlverlalium fa-min.irum , hxreditariocitulo .id
candemFamiliamPuram pcrvcnit , nulloquc autcm modo
conftrucJum fuit iPatre, Avo, vel alio Afcendente maf-
cuIinoperredamlineamejufdemFabiiPuri, quod omnino 17
requiricurad hoc, utSepulchrum poffit dici fuorum Majo-
rumexclara, &cubitalidifpofitioneStatuti Cleri , de qua
fupra »«>?;. 7. 6r 8.
Nequejuvat reflexio, quod ad noflrum effeiSum non eft
inopiendaiiumeratioGenerationum a FabioPatre, fedab 18
ejusFiliadefunda, cujus refpeCtu ijegari non pofTit , quin
idem Sepulchrura , utifpeftansadejus i^atretr) , hodiedica-
tur Sepulchrum Majorum , quia abfque ullo dubio Pater ve-
nitappellatione dii.torumMajorum , ex authoritatibus fu-
pracitatis.
Refponfioenimaequecathegorica , & iJteralis defumitut
ex diftis cubitalibus verbisStacuti Cleri Urbis, qtiod ad-
hoc, utSepuIch.-umrefpectu filiidicatur elfe fuorum Ma- 19
jorum , non contematur fifriplici acquifitione , vel titulo
haereditario, velalio tiiuloonerolo , fadta aPatre, fed re-
quint efFedlivam, & materialem conftrudionem , fadam
de ordine, & expenfis Pacris, vel aliorum et reda linea 20
Afcendentium mafculinorum, juxta dida cubitalia verba,
opportune hic repetenda: Sepulchrum Majorum illud dici-
tur , quodaPatre, Avo<ifc conft uiiumfutt; Supplicantes 21
oblervate vetbum hoc, fo.vy^rK^ytt)», longediverfum abalio
acquifitum, vel fimile, & proptcrea aliiticuii acquifitionis
nullomodoadduci pofTunt ad eludendam claramdifpofitio-
nemd.Stacuti, quod uti Papalis les fervandumelt , ex fu-
pra allegatiswK?» u.
Fortius, quia contraria prastenfio tendit ad corrigendam
dilpofitionem Juris communis, quoattentoquilibet fepel-;:s
liendus eft in fua Parochiali Ecclcfia juxta Textus in cap.
Omnts de Poenit. (s rem.jf ifin cap. Is , qui de Sepultur. in 6.
cum concordan.apud Kot.inRom. Juris tumuLiadi lO. Fe-
bruarii 170* §. Nonnulla cor.Card.P liolo . Et proinde in 23
iftis terminis omncs regulf militant proexdudenda quacum
quedetorfione verborumdidti Statuti , quia inomni dilpo-
(jtione feinperquo roinus fieripoteft corrigendum eft jus
commune , omnifquc fumenda eft congrua interpretatio pro
favorabilireditu ad idem Juscommune, ut de prima con-
clufionehabemus Textum inleg. Pracipimus , Cod.de Ap- 24
pellat. quem fequitur Rotain Romana Matrimonii j^.. Februa-
ui 1697. §. Et muttb minus coram Uijino ; Et de fecunda iiO-
tantaddufti aGratiandifcept ^76. »ttw8.cum aliis, allcga- a5
US in tom.ipar.i.dtfcept.i num.i 59.
Mintls j'u vant generalicates illx ,& regulae generales,exad-
verfoinculcaiae , quoJhaeres, &defunduscenl'entur una,
&cadem peribna , quodque faftum h Tcltatore cenfeatur 26
failum ab C)ushacrcde, &demum, quoJ verbum conftru-
ffum fuerit , non fic judaic^ intelligendum , fed fecundilm
rationabilem, & juridcumfenfum; Quia ad hoc ut recedi
pofTit a clara difpofitione Juris communis , mjndantisquem-
libet lcpeliendum effe in propriaParochia, utque executio-
nidemandata non (ic lexPapalis, qualis elt difpofitioSta-
tuti Clcri Urbis, nonfufficiuntgcneralitates, & rcgulaege- 27
neralcs, quas merito pannos calidos, & herbam bettoni-
cam ad fanan. vulnera vocat Card de Luc. de Leg it. difc.6\.
»um.4. quem fequutus fui in tom.l.par.z. difcept. 1 4. w«w.78-
Ertquia illaeinnulla confideratione habendae funt inconfli-
du dJ. puniSualium legum, &canonicarum Sandionum , i8
& ubi allegatur Statutum, a Summo Pontificc confirmatum,
fileredcbentomnes Dodores,atquein nulla prorfusconfide-
ratione habenturgencralesregulae, & regulares propofitio- 29
nes.ut notantcitaci a 1'. Gruther.de .lirtebene defiderand. re-
folut.id §<).num.-]^.
Ultroautem admittimus, vcrbum illud , conflru/Iumfuit,
nonclTc juJaiccinterprcran. fcd accipiendumcflefccundum 50
cjusratioii .bilem , & iuridicum fcnlum ,■ Iftcautem illecft,
ut non accipiatur pro manuali conltruftionc , itautfoliFa-
brimurarii habcrc poffint Scpulchra M.ijorum , non au-
tem t.ilitcr detorquendum e(t , & in dcftrudtionem dldlx J»
Sratuariae difpofitionis accipicndum, ut confunJantur Se-
pulchra harrcditaria , familiaria , fcu eentilitia , & Sepul-
chra M.ijorum, ([u cc< hoc praicisc d:ftinguuntur k primis
duabusfpeciebus, qma illa acquiri poflunt ex teftamento ,
ha;reditate, vcl lcgali fucccflione, non autcm ultimafpc-
cic^, qua:ad icnorcmdiCta: clarae Statutariae difpofitionis, ja
tunc folum vcrificatur , & nunquam aliJis quando Scpul-
chrum cnnftrudtuin fuit expcnfisPatris, Avi, vclaliorum
Afcendcntium pcr lincam redam mafculinam , cx fupra ani-
madvcrfis-
Potcrant vcriMnhacpartcomittidifcurfus illi, quodSc-
pulchrumhacrcditarium , co ipfi>, quod cll dcftinatum pro 3J
hxrcdibus , omnes iftos indillinitJcomprchcndit ex Pignat.
cort-
e6tt{ult.\j.num. i ? tont. i . loquente de Sepulchro hjereditario ;
Quiaubi habemus legem claram, &literalem, qualis eft
diipofitioStatutiCleri , illud folum , & unicd qualificans
ptoSepuichro Majorum, quod conftruftumfuit h Patre,
Avo, vel aJiis Afcendeptibus per rcdtam lineam mafculi-
nam, noneft terendum itempus in confutationehujufmodi
piarummeditationum, ied procedendumefl adpundualem
34 exequutionemd. Papalislegis, es,teg\e Rotainciec.^.»um.6.
caram yitifald.vhi ^ adremfirmat, incafibusratiociniorum
contra clara verba legis: Super gefiera/itatibus , con]eiIU'
ij r/j , & difcurfibus in oppofitum excitatorum., immorandum
noftelfe, fed prtecise , & adamujfim exequendamejfe legem
ctaram, &literalem.
Hujufmodi aeque folido , ac in Jure, in StatutoCIeri
Urbis , & in communi Doftorum opinione fundato motivo ,
36 jungitur aliud aeque folidum, innixum facultati , & arbi-
trio, quodhabet Pater eligendiSepulturam pro filiis impu-
37 beribus, vel in propriis Sepulchris, vel in Ecclefia Paro-
chiali, tamde Jurecommuni, &ex confuetudine, exad-
dudisper MurgamdeSepuliur.tia^.jfeff.z difp.^.§.t.ce>3c/.
3.pertot.& Leon.in Prax.Ecclefpar.^^.cap.z-deConfraternit.
««w.94.&firmatis pei Rotamindec.i^-nu.Zapud j^ntonel.de
Jur.&oner.Cleric.ubi fequitur refoIutionemS. C R Quam
j8 vigoreejufdem StatuHCleriUrbiscap.l.de Jureeligen. Se-
ptt7r. ^.5. Idque cohasrenter etiam ad vetuftiffimam Urbis
confuetudinem , quaeve notoria eft ipfiimet Lippis , &
Tonforibus .
Non valenscontrarius Defenfor controvertere in Jure fo-
39 liditatemhujufmodimotivi , fe reftringit ad faflum , affe-
rendo , Fabium Purum fuifle coadum ad fepehendum filiam
in Ecclefia Parochiali .
Quantum verdfrivolafit hujufmodi refponfio defepatet:
40 Inltbrotmm i-Diffrf/.r/r.^o. duofpecificantur modicogendi
fub illis verbis : De his , quteve , metufve caufa, quorum
neutrum a remotiflimis applicari poteft in pracfenti , quia
41 nequeetiam exadverfo allegatur primusmodus, confiftens
inaperta vi, minufqueverificatur i.circa metum, qui fi
unquamaliJs, fand noftristemporibus inallegabilis prorfus
eftinUrbe, inqua omnibusnotorium eft , verificari verba
xW^Textus inl.x .C.de His , qurepermet.Judic. In SacroCo-
tnitatu noftro nihil timere potuifii , cum concordantibus apud
Zjul.ad Statttt.Favent.tom irubr.J.lib.l n.l6.fol.z\i.
Habito praEcipue refpedu ad qualitatem Sacerdotalem
noftri Parochi ; Adfolutionemexpcnfarum funeris, nullo
41 praEcedentemandato Judicis, ab eodefn Puro fa<Cla ; Cum
ilia nimis ftringenti reflexione, deduda ex eo, quodnul-
lam emifit, neque publicam, neqne fecretam proteftatio-
nem , quaeuniceabejus voluntate pendebat , quod nonnifi
coadus, &contra ejus intentionem permittebat humatio-
4J nemfiliaein EcciefiaParochiali ; Quae omniafimul unita ,
manibus palpare faciunt infubfiftentiam hujufmodi exceptto-
nis, expundualiterfirmatisper Rot.in dec.^ig.num.j.&i.
part.i-j. rec.Et prasoculishabendo didlum pacificum , &
innegabile fattumSepuituraein Parochiali Ecclefia, appli-
44 catur textualis, &communis iilapropofitio, quod fadum
d iita: fpontaneae humatiotis praevalere debet verbis , de qui-
busdeponuncaffedatiflimi contrarii teftes , juxta Text.in
45 /. Paulusff.Rem ratam haber. cvm concotdan. dequib\iS in
tom 1. par. t. difcept . i€. nttmij.Quodc\uc pod d\(\a praetenfa
verba, quatenuspoflibiiiacredipofTint, quod abfolute ne-
gamus , potuitcumpfnitere, declarando proind^cjus vo-
46 luntatem magis ex innegabili faQo pofteriori , quam ex
praetenfisantecedentibus verbis , ex adduftis in d.Tom.z.par.
idifcept./^.num.zS.
Die.... menfisMaii 1718. perSententiamCard. Vicarii
abfolutusfuit Parochusabimpetitisper Purum ; Sed credo,
47 qund fueric eodem temporedcclaratum , idemSepuIchrum
in futuris cafibus haben. effe pro Sepulchro Majorum , circa
quam infpcaionem non fcripfi ,
C^ Ii'caFuneraIiumcmo!umenta;»fwM./).2.</;/"ff/)r.2 8. /t
i ««'«■' 57- obrervavimusinfubfiftentiaminftantiafParo
chorum, prartcndentium duplicata cmolumenta, quando
48 Cadavcrafepeliuntur inaiiqua Ecclefia,vel Sepuichro Ma-
jorum, pofitoextra Parochiamdefunai, ibiqueperexten-
fum rcgiftravimus decrctum Cardin, Carpinei anni 1710.
quandocratUrbisVicarius, rcprobantis eandcm prxtcn-
Jioncm .
Tom.IIL Parsl. Difceptatio I V. 59
DISGEPTATtO XXIV.
Mediolanen. Confraternitatis .
T B. o
PP. Carmclitis Difcalceatis Biumii ,
C V M
Confraternitatc Laicaii ejufdem Inftituti .
A R G U M L N T U M ,
BenediElio parvorum Habitunm facienda e(i a TT. Cameli-
tis in illisLocis, m quibus Conventus habent, ettamfi
ante fundationem diSlortm Conventuum fa£ia fuiffet d
Tarochis, vel a Cappellanis Confraternitatum . ^qui-
bus pariterTatribus facienda eft TroceJJio in dieDomimcet
infraOCiavampropritefeflivitatisi Cumfacidtate tamen
Confratribus illam affociandi , velfaciendi aliam Trocef-
fionem pofteriori die .
VErtentecontroverfiainier PP.CarmelitasDifcaiceatos
Loci Biumii Varefii , & Confraternitatem B. M. V.
de Monte Carmelo ejuldem Loci , fuper d. Confraternica-
tis translatione ad Ecciefiam prasdidorum Patrum , caque i
delataadhancSac. Cong. prodiic dieij.Septemb, 1707. re-
fcriptum: Confraternitatem noneffe transferendam , (ycum
SS.pfo fanatione, cui refcripto PP. Carmelitae revcrenter
acquieverunt.
Qgia veropraefataConfraternitas benediftionem parvo-
rum habituum , qui diftribui folent a PP. Carmelitis, impu-
gnare, & Proceflloncm folemniter fieri folitamquolibetan- J
noinFeftivitate ipfius B. Virginis ad fui libitum celebrare
prastcndcbat , hinc propartediilorum Patrumhabitus fuit
recurfusadhancSac. Cong. quat die i.Martii i ^oS.refcrip-
fit: BsnediHionemhabitusparvifpeSareadCarmelitas , it
quoad Procejfionem particulariter videatur v Die ver6 21.
Junii ejufdem anni 170S. iterum refcripfit: Quoad benedi-
i^honem , if difixibutionem habitus parvi , In decifis ,&in le-
liquis ad Eminent. Arcbiepifcopumpro Concordia .
In exequutionem hujus refcripti comparuerunt Partes co.
ram Archiepifcopo, &quamvisprobonopac!sdifcrcra , ac
rationabiliSckPP. CarmelitisoblatafucritConcordia , ut in
Capitulis, datis in Siimmario, nihilominus difta Confra- J
ternitas noiuit piaebere aurcs Archiep fcopo, qui adftabi-
liendaminterdd. PartesConcordiam totum conatum adhi-
buit, ut retuiit idem Archiepifcopus in Epiftola , ad hanc
Sac.C tranfmifla , ibi : Ho procuraio con tuite lemayitre
pcjfibili di ridurre la Confraternita del Carmine di detto Luo'
goadunaperpctuaConcordiacon detti PP. Carmelitani Scal- 4
zi intornoallapubblica Procejftont , folitafarfipcr la Fejiafo-
lenne delCarmine nelmefedi Luglio , ma quefia non ha tnai
voluto acconfentire a cio , chegli eflato propoflo in modo decen-
te , edifcreto.
Recurruntproinde diftiPP ad hanc S. C. humiHter fup-
plic3ntes,quatenusdignenturhuiufmodicontrovcrfiisfinem 5
imponere , perfiftendo indecifisquoad benedictioncmpar-
vorum habituum , & quoad Proceirionem dcclarando , ca m
indicta dicDominicoperagcndam efreabeilJem Pa:r:bus,
illorumque preces vidcnturoxaudicnda: .
Verfamureniminconcurfu PP. Carmelitarumcum laica-
li Confraterniiatc, quaecum non fitmcmbrum Hierarchiac 6
ecdcfiaftica;, incapaxeftjurium fpiritu3lium.& in illisim-
milccre fe non valet : Natt.conf.6 1 .num.f. tom 1 . Tofdut qu.
Benefcap.^^nu.y&feqq.toni.i.cumihis, dcquibus;«/ow.
l.par.zdifcept.i 1. nu.64.
Fortiiisquia exLiteriscicdionis, ab eadem Confratcr-
nitateexhibitis, conflat, vigorePrivilcgiorumfac Ordinis
C.irmcliiarum tuif^c a Vicario gcner.ili Congrc2ationis
Mjniuanae in Ecclefia Parochiali S. Gwrgii ereilam, & 7
perconfequens cum totum luumEfTo ad doOrdinchabue-
rir, ncmoeil , qui non vidcat, nim'.simpropri.im cifepra:-
tenfionem , quod Contratcrnitas vclit cum eodcm Ordine
concurrere, & licctad cfteftumeam tran.^tercndi ad Ecclc-
fiam dd PP Carmclitarum , ifti creclionis nullitatcm pro-
■pofucrint, & haec SCiliius fanationcm , quatenus "pus S
cflcr.
lOO
Difceptat Ecclefiafl. Dominici Urfayas.
«ffitt, injunxerit, ca tamen ubi fequacur, ftatum Confra
ternicatisnon immutat \ Sanatioenimopcfaturdumtaxat,
utConfraternitasin fuoprimsvoeflTe, acfiadrincipio va-
lideeredafyiffet, omnino permaneat, adnota^a per Dec.
in Cdp fii.num.^y-jJe Confiit. & firmata per Rot. dec.Ci^.nu.C,
cor.Bich.^if dec^i.num.^.par. i i.rec.
Abfque difficultate infpeftis controverfiis fundionibus,
quae inlua origine privative adReligionemCarmelitarum
9 fpcitant: unde fit, utmonftruolum eflTet, quod indd.fun-
riionibusConfraternitas filialis praifcrretur Carmeiuarum
ReIigiO!)iMatri,quandoeideminilIisomnemreverentiam,
& priEeminentiam prjcftare omnino tenetur ex addudis a
Lezzan.cap 25. H num.y.tom.i.& a Card.de Lucade Praem.
(iifc.^i.»u<».i).& 10.
Hisgeneraliterpraemiflis, particulariterdefcendendo ad
benedidionem parvorum habituum , ea fine ulla prorsus dif-
ficiilcatead PP.Carmelitas Ipedlat, quemadmodumad cae-
•fo leros Mendicantium 0;dines , juxta pium , Sc laudabile
cujuslibet Infticutum, & particuiarem formulam, in Ri-
tualiOrdinis cxprelTam fpeflar, ut de benedidioneCorri-
giarum S.Monicae pluries fivore OrdinisS. Auguftinicon-
rra Cappellanos Confraternitatis refolvit Sac.Con;:!. apud
Nicol.inFiofc.veib.Bs»cJi&io>ium,^.& in terminis Ordinis
Carmelitarum ex refcripto hujus Sac. C declara vit D.Card
SacripantesProceitor die 8. Septembris 1701- ut patet ex
II Brevi defuper expedito, datoque in Summario, ibi .- Ad-
mijfo! tnfupir ad aliquamcanonice ereSiam ConfraterniUitem
bu)ufmodi ,, teneri pnma vice reciperehabitum , feuScapu-
larc ., benediBum a Superioribus Religionis , vel ababoSa-
cerdote , ac i>er hujufmodi admijfionem cum aliquibus piis ope-
ribus , Indulgentias a Summis Pontificibus conceffas acquiri ;
jiliter autem admiffos , /1?« admittendos , feu Scapularia
alias, quam., ut fupra dicitur , pro prima vice benedicla ,
feudifiributa recipientes , feu receptures , Indulgentiarum ,
feu gratiarum fpiritualium , fion fuijfe , nec ejje , Jeu fore
participes .
Qua declaratione attenta , nullius roboris eft reflexio ,
quodhujufmodibenediftionon fiata CappellanoConiVater-
nitatis, fedaPaocho; Quia benedidtionesParochiales ni-
hil commune habent cum bened.dlione Rofariorum, par-
vorumcordonum , Corrigiarum , & iftorum parvorum ha-
bicuum, nequedicuntur benediiSiones Parochiales, ut re-
folvit, S.R.C, in Urbis , & Orbis 10. Decembris i^o^.ut
viJereeftapud Monacell.Formultom.l.tit.io.formul.iS.nu.^.
&tom.i.tit.i yformul.ifub num.q6,
Ejufdemlevitatiseft alcera refponfio , quod refolutiones
S.C procedantinConfraternitatibus, ereilisin propris Ec-
14 clefiis Regularium, non autem inOratoriis feparatjs, &
in EcclefiisParochialibus; Ifta cnim interpretatio nullam
It
ti
de Confracernitaiefiliali OrilinsCdrmelitarum, folapoffi-
bilitas, quod pro tSmpore, quod non ; derant PatresCar-
melitae, fada fueritdeiej^stio proilliusbeiiedidione, juxta
confuetum ftylum , exuberat . e« ratione , quia allegans
cectenariam conlueiUdmem, leu obfervaiuiaiv, ad praefu-
mendumPrivilegium Apoitoiicum, tenetuream plene, &
concludenterprobare ,utait Rot dec. lo^z. num.t^.cor,Seraph.
& dec.j ^q. Kum. 12.& i^.cor Ouhob.
RursCis fruftra Confraternitas coiifugit ad alTertam cente-
nanam , dum exhibuit Liceras eredion.s ,ab eadem Carmc-
litana Religione impeiratas; Ideoque dumhabemus titu-
lum, & initiumipfiuseredionis, noneft, quod Confrater- 19
nitastuerife valearclypeocencenariae, fedconfideranda eft
tanquam Confiaternitas filialis Religionis Carmelitje , qua-
lesfuntomncsaliae (imilesConfiaternitates, quaeinCatho-
lico Orbe reperiuntur, nec per umbram revocant in contro-
verfiam, quod benedidioparvjhabitusfiat a PatribusCar-
melitis, quatenus fint prasfentes , finminusa Commiflario
aSuperioreOrdinisdelegato, ut notat yJnton. a SpirSanff.
Oper.moral.tom.i.cay.i^. pertot.
Quibus ftantibus nil lelevat, quod Conventus PP.Car-
melitarumfueritereiausabfqueiuriumParochialium, &al-
teriuscujufquam prsEJudicio; Nam in praefenti non agitur
dejiire Parochiali, & multo minusde jurealiquo ejuldem xo
Confraterniratis, autaltcrius, fed dumtaxatde Juribus ip-
fius Religionis , a qua cOm Confraternitas fuum eft"e habue-
rit, nonfineingratitudinisnota adverstiseamdidta Jura im-
pugnare poteft .
Deveniendomodoad Proceftionem , pari facilitateintrat
favorabilisrelblutio; Agiturenim de Proceflione, inftitu- zi
ta occafione folenmitatis B. V. de Monte Carmelo , cujus fo-
lemniratiscelebratio cum Ordini dumtaxat Carmelitarum
concefta fuerit ,&exeo , juxta Privilegia Apoftolica, Con-
fraternitatibus , ab eodem Ordine iniiitutis , & ereftis ,
communicata , fequitur, quod Proceftio , quae eft accef-
foria folemnitati principali, Confraternitatibus acceftb-
rie , & communicative cenfeatur permifTa , juxta no-
tum J uris principium , quod accefl"orium fequitur fuum prin-
cipale.
Bene intelligens hanc verit atcmConfraternltas iterum con*
fugit ad Jura Parochi, obiiciendo , quod Proceffionem invitis
ParochisaRegularibusperagi nequeantVSed refponfioclara 22
eft; Tum quia praefenscoiuroverfia non vertiturcum Paro-
cho, &quatenus verteretur, cft aeque indubitatum, quod
cum in praefenti agatur de Proceflione , fieri folita ab univer-
fo OrdineCarmelitarum, adeout ipfimet Patres Carmcli-
tae, quiex PriviIeg?o Apoftolicoad Procefliones ccclefiafti-
iftam celebrare non praetcrmittunt, uc
cascogi nequeunr
conftat ex tranfaftione, inita inter corum Praepofitum ge-
habet fubfiftentiam, nedum quia in Confraternitatibus , neralem, & Magiftrum generalem OrdinisCarmelitarum aj
creftisin EccIefiisRegulariumcadcre nonpoteft infpeftio, Calccatorum, confirmatapcrPauIum V.in iftocafu fufficit
dequaagitur, cx quoab ipfis Regularibus , five eI Rcgula- petita licentia aParocho, licetnon obtenta , prout irfprae-
ri Cappellano diriguntur ; Vcriim eciam quia cilm Dccre- cifis terminis Carmelitarum rcfpondit S. C C in ^quen. 6.
15 tumdeclarationis pcr Card. Protedorcm cditum, loquatur ]„nii 1 708. 6" 27. /</»'»/;> 1709. quas rcfert,& fcquitur Mar-
univerfaliterdeomnibusConfratcrmtatibus, quaenonnifia 'ih^uccin Offlc. Cur. Ecclefcap.^o.fub num. 7. Tum etiam
GeneralibusOrdiniserigi pofl^unt , declarando indiftinfte, ^ ' '
quodearumConfratres rcciperedebeant habitum, feu fca-
pularc aSuperioribusReligionis, vel jkSacerdote, ab eis
deputando benediftum , hujufmodi gencralis declaratio
quamlibctrcftriiilioncm penitusexcludit, adText. inleg.ln
fraudem §. ultiniofi.de Miliiare teftam.it in /.i.§. Generaliter
ffde Legat.prafiand.
Sicuacioautem Confraternitatisin Ecclefia Parochiali ni-
hil opcratur, quia Confraternitas ctiam in dirt.i Ecdefia
conftituit CoUcgium perfonale , quod de per fe confideratur,
16 nnllamquchabctconjunftionem cuin Ecclefia , iiquk ficut
adlibitum rcccdercpotcft, ita Parochus cam potcft ad libi-
tumdimittcre, juxtaea, qua; tradit ro«</«/.i. f<j/».<}j. //«.7.
& firm3i Ro! dec^ji.per tot.cor.Coccin.
Alia refponfio, dcfumpta cx aflerta ccnteniria obfervan-
tia, qujEimmcmorabili aequivalet , indc infcrcndo ad IVi-
vilegium Apoftolicum, potcrat omitti ; Quoniamvis non
17 ftat Inexamin.indacfficaciahujusccntcnaria;, fcdincapro-
bandi .• Confratcrnitatcm autcm inhujufmodi probationc
dcficercconftat cx cjus propria confeflionc, dum iftam fa-
cultatcmrcfunditau Parochum, & proind(?d. Confratcrnl-
tas impugnarc non potcft relblutionem S. C- ad verfus ipfam
Confratcrnitatcm cditam .
Prae.crea ncc ctiam refpcftu Parochi probatur aflcrta ccn-
tenaria obfcrvantia ,• Rcflcxio cnim ccntcnari», vigcntis
j8 proercdtioneConfratcrnitatis, nihilconcluditad intcntum
controvcrfx bcnediftionis parvihabitus, quia cum agatur
In
quia in hujufmodi Proccfllonibus fatiseffet obtincre licen-
tiam abEpifcopo, fine cujusconfenfu non foICim Rcgula-
res , fed nec ipfae Confraternitatcs Proceffiones peragere
pofl"unt.
Ultima demnm Inftantiaexadverfo promota, quod PP.
CarmelitaE nequcant feftivitatcm cclcbraredic Dominico in-
fra Odtavam, qua cam cclcbrat Confratcrnitas, cft pror-
sCisinfubfiftcns; Cum enim eadem folemnitas principalitcr 24
compccatfacroCarmelitarum Or.lini , iftius Regularcscle-
dlioiiem habenteam celchrandi die , (ibi benevifa , & dum
Confratciiiitas eamcclcbrac depondentcr a communicatio-
nc Privilegiorum, (ibi A d. fac. Ordinc fadta , propriamcon- ^
ditiopcm, &depcndenti.im abcodcni Ordinc, ca , qua dc-
cct rcvcrentia , rccognolccre, & fateridcbct , &nonlcpa-
rcm, imtjfupra Rcuiil.ircs fe cxtollcrc, & pcr confcqucns
(upcr ifta praetcnfioncaudiri non dcbet , qucmadmodum au-
diri nonpofrer, (i aliqua Confraternitas SS. Rofarii , cre-
dta inaliquo Loco , ubinonadeflct ConvcntusOrd Prapdi-
catorum , fi poftmodum , co acdificato , advcrfus ciuf-
dcm Ordinis Religiolbs talcm prxtcnfionem promo-
vcrct «
Tom. IIL Pars I. Difceptatio XXIV.
101
In cadem Caufa,
CRedebant Patres Carmelitse , ex replicatis decretis
hujusS.C peripfos acceptatis, neciion ex remiflio-
2« necontroverfiae fuperProceflione ad Ordinarium , termi-
naripofle praefens litigium, acimponi finem exorbitanti-
bus praEtenfionibus, perConfraternitatero contra eofdem
Patres aiacriter promotis, Sc alacriCis repetitis ; Ideoque
omni fludiopromptitudinem parendi eidem refcriptocoram
eodem Ordinario exhibuerunt , fed quia fua fpe fruftrati re-
manferunt, coguntur iterum moiefti efle inexaminequa-
tuor articulorum , alias propofitorum .
Inchoando autem ^ primo , fciiicet a benediftione parvo-
rumHabituum, feuScapuiarium , praEmiifo, quod fuper
a6 illoafliitunt nobisduofavorabiliadecreta hujusSac Cong.
eam tribuentia noftris Religiofis , fuper quibus cCim non
fuerit per Confraternitatem obtenta nova audientia, illa
revocari non poflunt in dubium , fed potiias fupponi , & exe-
qui , juxta t rad ita per Rot.cor. Celf.dec tsi.num/^& dec 5 6.
nnm.z.apudVoft.de Subhafl.is dec.T^z.num.io piir.i^d.^if dec
l ^t\fub mm.\ spar.J^.rec
Neautem videamur pugnamdetradtarefuperarticuio evi-
denti, & uti tali decifo cum fundamentis ali^s deduftis ,
27 hodieautemevidentioriefFei!.to, caveri ante omnia videtur
^fuppofito, exadverfodeducifolito, quod lcilicetcum haec
SacCong. diezj.Septemb. 1707. refponderic, Confrater-
nitatem nonefletransferendam ad nollcam Eccleiiam , per
implicitamconfequentiamdeclaraverit, quodillius eredio
firma remanferit cum omnibusfuis Juribus, &praerogati-
vis, ideoqenecetiameife transferendum adnoftrosPatres
jusbenedicendididlosparvos Habitus, fed illum relinquen-
dum ineoftatu, eodemque modo, quihuc ufque fervatus
fuic .
Quod tamen argumentum, nec in antecedentibusfubfi-
ftit, nec in confequencia condudit; Non inquam fubfiftit
2? inantecedentibus; QuiaSac Cong.refpondit quidem , ean-
dem Confraternitatem nois efle transferendam , (ed tantutn
abeft, quod illiusftatum pro valido , &firmo approbave-
ric , quin pocius illius nuliitatem , & invaliditatem ex-
prefse declaraverit , mediante fecunda parte didi reicri-
pti, cum verbis : Et cumSS.profanatione ; Sanatioenim
pernecefle fuppponit vulnus, & infirmitatem , ut nocum
eft.
Et non concludit inconfequentia , dum non repugnat,
quod Confraternicaces erigantur etiam io Ecclefiis faeculari-
25 bus , & inibi permaneant , & tamen fubjedlioneni reco-
gnofcant aRegularibus, ^quibusereftionis , vel aggrega-
tionisPrivilegium confequuntur vigorefacultatis, habicaei
Sum. Pontificibus faciendi tales ereftiones , vel aggregatio-
nes,tam in propriisEcclefiis,quaminaIiis,dequibusin Bulla
Pauli V". relacaper Lanttif. in Theatr. Regul. verb.Confra-
ternitasnum.i i5".4 fubprinc Ideoque ex eo, quod Confra-
30 ternitas remanere poflic in Ecclclia Parochiali, nec tran-
sferri ad Ecclefiam noftrorum Pattum, non exinde fequi-
tur, quod recurrere nondebeac ad illos pro bciiedidtione
Habicuum, omninodiverfa, &compacibilicum didaper-
manentia inprxfacaEcclefia Parochiali , ucrefpondic Rot.
apud Buratdec.6^1 infig.
GClmquefacultasbenedicendi, &diftribuendi di<Sospar.
vos habicus fpeitec adRegulares, privacivc quoad omnes
alios , juxta fpecialia decreca Sac. C- relata per Nicol. in
Flofcul.verb.Beaedtffio, &in addit.ad eofdem Flofcul.pofi
-tom.Lucubrateodemverb.BenediSiio', Ec de fimilibenedi-
51 ftione C>ordularum proConfracribus cordigcrls S. Franci-
Ici, nec non Corrigiarum pro Corrigiatis S. Monicae, feu
S.Augultini, acRofiriorum proCoiifratribusSs Rofarii,
quodicilicec benedici , &dirtribuinon poflinc, nifi a Re-
gularihus diaorum Ordinum , deierminatum habctur in
Bullis Apoftolicis, de quibus apud Roder.qu.Regul. tomi .
qu<eft.^Z.art.\ fubprinc. & noiai idem ^uthor. jT. 4. vcrfeli
notandiim. Cherubin. in Comp. Bullar..^d Bulljs Sisti F.
num.i \.jcho'.i.. & Miitih,euc. ;.: 0^'cijl. Cur. Ecclcf c.ip. 1 4.
Ji num.iy.anrt' fi',. Itaut benfJiitio, ac diftribucio, fatta pcr
alium, qu.\m pcr diitosRegulares, imib etiam pcr ipfum
Epifcopum, nullarenusfofffagcntur, ohdefcitum authori-
taris, iibinullatenuscompctcntis, fcd tributx foiiimdictis
Regularibus , uc probat L.nttufcd.Theatr. Rc^uL verb. Con-
/"wrer«/f<rj ««w.S.Im^ ipfis Ordinariiscxprefsc interdicitur,
nealiquomodofeingerancin f.iculatibus, acjuribus, pr«-
fatis Regularibus conccflis in Bulla Clcmentis VIII.
relata per Lantufc. ubi fiipra mmer. 7. vtrf Ordina-
rius .
Privilegia autem, uniReligioniconceffa, omnibus aliis
percommunicationem effeifta fuerunt communia, & prjc- x\
fertim de tali communicatione favore noftrorum Carmelica-
rum habetur in Bulla Alex.lV.rcIataapud Lezan.Oper.mor.
tom-i.in Mar.magn. Catmelit.num. lo^.
Quinimo ultra irrefragabilem authoritatem diflarun»
Pontificiarum Conftitutionum , concurrit in cafu noftro ju-
ridicaratio,fundata ineo, quodcum vigoredi(!;taEeredtionis,
feu tundationis Confraternitates prsfacas illico aggregacae 34
remaneancfuiOrdini, feuReligioni vigoreBullaePauli V,
ralatae per Lantufcubi fupra «.j. jT.i. Prsfertim ed affectum
fruendilndulgentiis,&gratiisfpecialibus, toti Ordini con-
ceflis , utdifponitur in alia Bulla Ciem.VIII. relata per eun-
dem Lantufcnum.i.fub §.7.& comprobac Lezan. Oper.mor.
tom.^^.ci^.num 67.
Incongruum omninovidetur, in praefencia Patrum Car-
melitarum, & ineodem Loco, in quofundara reperiturdi-
fta Confraternicas, fieri debeac benedidio, & diftributio
didtorum parvorum Habituum perSacerdotem faecularem, JJ
dum ifte nullam tribuere poteft aggregacionem , vel commu.
nicacionem Privilegiorum , nifi ex fundatione, anciquitus
fequuta cum confenfu, & authoritate eorundem Patrum,
qui negari non poceft , quod hodie concurrendocum ditto Sa-
cerdoce praelacionemhaberedebeanc ex Philofophico axio-
mace, Propter quod unumquodque tale , & illudmagis .
Quoftance, nullatenusobftac, imomirificeretorquecur,
quod cum eredio , ac funda rio Confraternitatis fequuta fue-
ric tempore, quo in loco Biumii nullus aderat Conventus
Carmelitarum , jusbenedicendi , &diftribuendid'dospar- yS
vosHabitus collatum fueritParocho, in eoquefirmaturo ,
ideoquehodie nonvideacur immucan.Siquidem non impu-
gnamusfacultatemcalisdiftribucionispropraeterito, fed re-
lolubiliter , ac revocabiliter per fupervenientiam novi ftatus
ac admiflionem noftrorum Patrum in didto Loco , de qua re-
vocabilitate in his prsecifis terminis, licec non habeamns
pundtualem auchoricatem , adhuc habemus receptiflimas
regulaslegales, quodfcilicecdifpoficionesomnesfcmper in-
celligidebeanc, rebus ineodem ftaru manentibus , quodque
exiftarummutationeomniamucari , acvariari debent, de 37
quibus Anchar.conl-S^.num.j.if s.&confS.^.num.i.tir ^.Cra-
vet.conf ^'S.num.^. Surd.conJ. 17 n. 6. Barbof.tra&.i-ar.axiom.
•y l.num.i. Morort.de Tregu-if Pacquteft.Mo. Prefercim quan-
do resreducuntur adeumftatum, a quo incipere non po-
tuiflent , l.Ufanius ff.de Fide]u(for.Bald.ia!.Pater furiofo s^
num.l.ff.de His , qui funtfui yVel al.jur.C.rpyc.G.i/eotcontr.
io.nu.l4.lib.z.Rotdec.676.num 6&j.par.2.rec.
Parum relevante, quod in adiniflione, &ere£tioneCon-
fraternitatum inalicnis Ecclefi-sfoleant SuperioresCarmc-
JiCaEapponere exprelTam condicionem , quod , fupcrvenien-
te Religioneineodem Loco, cefletere£tio,inahen3 Eccie-
Caiequuta, & Confraternitas in eadem Ecclefia Regulari ?9
renovari debeac , ut legitur in Conftit.Ord. relat^s pcr Lezan.
in Summ.qu.Regul.tom.i par i.cap. i^ tit.de Confrat. num.6o.
Praefata enim Conftitutio prasiefci t caucelam cxuberancem ,
infinuatam pro removend.s prae.iudiciis, & controverfiis,
eidemReligioni inferendiscontra formam fuorum Privilc-
giorum , ut praefcfcrunt verba ipla procemiaiia diBar.
Conftit ibi : Et ut ,quod infavorem noftne Religionis a Sum-
mis Pontificibusconccjfumfuit , .ihquando in illius dctrimeH-
tum vergat , Reverendifs- Pater in pofterum Confraternita-
tem noflram inexteris Ecclefiis , prafertimaliorum Regula-
rium, non inflituat y nififub hac cxprejfa conditione ; Cuius
ConftitutionisantecredlionemConfratcrnicatis,dequoagi-
tur iam publicatas, forma adamuflimfervata fuitincredio- 4°
ncillius,approbata pcr Icgicimum Superiorem, ibi .- Qutd-
que ubt contmgcret aliquo futurotempore hjbcri hi: in parti-
bus F.irifil aliquod Monaftcrium , & Conven:um Ordinis prte-
difli., tunc &eocafu, acipfo fafiocenfejtur , <3 fi. inilliur
Ecclcfia omnino transl.:tapr<edifij Confraxernitas , ut fupra
erc8a, CTnon alt.is ; Qiiar co. ,.<itio intamum non jecitur
inaliacrcdtionc, per folos no-.cii J ics anre, ut practendi-
tur, fcquuta, inquantum illa procenitauthoricate VxMrii 4*
gcncralisCongrcgationis Mantuar, qui regitur fub divcrfis
(Lonltitutionit>us,&qui facultatcm hjbct apprdb.inJi foliitn
crcLtionesConfraiernitacum in propriis E.ccfi sOrdinufn
vigore BrcvisPaul.V.apud Stratium ir l'iftru8 p>o FtJtrib.
Carmelii. D,J\jI.ejt.cap. i l.num. 14 Undc non mTum , fi
inibiadjet^ta nonfuicdift.iconditio ita-.sMtion s, non fup-
ponenJ.e, idcoquenon apponcnd.r ex'ra obfcrvantiamdi-
i.tarumConftituiionum;CiiaiquejuxiadecretumS.C agcn-
dum
102
DikepUt", Eccleriail. Dominici Urfaya;.
dumfitcumSS.proranationed.eredionis, eadem fanatio
fupponendaeftproeoftatu, &raodomagis valido, &con-
gruo, &minu5defe<ftuofo.
MinufquefuffragaturquafipofTeflio, &confuetudo cen-
tenaria Confraternitatis recipiendi benedi<aionem , & di-
ftributionem prifatorum parvorum habituum ^ Parocho ;
Id enim fequutum fuit tempore , quo noftra Religio non ha-
buit Conventum, & Ecdefiam in eodem Loco Biumii ;
Ideoque tempore , quo impoflibiliserat, benedliflio, &di-
ftributio praefata per manus nonrorumReligioforum, qui
41 pauldpoftillorum admiffionem inchoarunt extrajudiciales
infiantiasprotransIationeConfraternitatis, &deinde illas
judiciales, exadverfo intentatas, profequutifuerunt ; Un-
dequidquid geftumfuit, illisabfentibus, & in fiatu, quo
rihil ipfi praetendere poterant, nullatenuus valet prsEJudi-
care, minufqueattendi, necproobfervantia, necpropra:-
fcriptione centenaria , ac immemorabili , non allegabili
nifi concurrentibus omnibusprscifis circumflantiis cafus
<J4 controvetfi, juxta receptiffimamregulam,dequa G/<rri<i«.
di^cept -7^ num 10 & eiifcept.q09.num. i .Rocc difputJur.c.jH.
uuin.j t.Rotcor.Seraph.decy-inum.x.iiCiir.Caval.eiec.XTi.
fium.s.dec z78.»um.y<iffeqpar.ii.rec& i» Leodien.zo.Jan.
I •joi.^.Fruftracoram Priol.if zi.Januar.\-]Ol.§Cceteriim ,
Cor.Molines .
Imociim pofTefiiopraEfata innitatur titulo exprefibdiQae
ereftionis, fadae authoritate noftraeReligionis, ad illum
referri, &cum illoconfundidebet, nonautem conftituere
45 novumtitulum diverfum, Ang.in l. J^ui Jureff.de .^C]uir.
poffejf.Cfavet.conf.t) i .fub num.z Soccinconf i 5 i.num.t .lib.i.
fy SurdconfC num.\o.Yiecc[mAc{\iim operari in praeiudi-
cium cjufdemReligionis, ex cujus fadlo, & permiffione
inchoata fuit eadem poffefiio, & confuetudo, fed cenferi
46 debetfequuta Jurefamiliaritatis, &dcpendentiae abeadem
Religione, utadvertit i?ar cor.Ceccin.dec.jf-]i.n.6.i}feqq. &
C0T)C0tdat Lezan.dtcm.ipar.i.cap.i^ num -ji.
Ceffanrautemqu^ftioncsomnes in hodierno ftatu rerum,
exfpecialidecretoCard. Protedoris noftri Ordinis Carme-
iitarum, dequo/tt;>. ««w.ii.perquod indefinite praefcribi-
47 tur, quod omnesConfratres recipere teneantur Habitum
benedidlum ^ Regularibus , finequo participesnonfinc Jn-
dulgentiarum; Quoddecretumfirmiftiroum habet validita-
tis ftatum, dum non folum nititur generali authoritati,
competenti Protedloribusin negotiis, concernentibus fia-
tum univerfalem Religionum , prjefervatam in omnibus
Conftitutionibusantiquis, ac etiam in ultima Bulla Innoc
XII.inejusBuIlario /«zj./ttfe^.ii.Sed qnod plus eft , ha-
bet praecedens refcriptum S.C.ac fublequcr^sBreve confir-
48 matoriumSummiPontificis, quibus ftantibuspromptam ,
&generaIemobedientiammeretur , juxta firmataper Rot.
dec.^ii.n. j.«b dec i oi^.nuj.cor.Emer.jun.
Levioris momenti videtur aliudobjedum, quodin ad-
iniflionenoftrorumPatrumadConventum Biumii appofita
fuerit expreffa praefcrvativa , cum verbis , ibi : yibfquelu-
^iumVarochi.ilium , aut aUerius cu]ufque prte)udicio: Dum
49 ncutrumex diftispracjudiciisincafunoftro, & pro contro-
verfisarticulis concurrit ; Non inquam prsejudicium Jurium
Parochialium , quae reftringuntur ad fundiones, Parochis
competentes JureParochiali, fcilicet curam Animarum,
adminiftrationem Sacramer.torum , Jus funerandi , Deci-
mas, Primitias, & Oblntiones,ex allegatis/u;>r-a»tt»>.i3.
Nonautemcxtendunrurad benediftiones, & diftributioncs
yo noftrorumScapuIarium , nullam penitils habcntes depen-
dentiam <k Juribus Parochialibus, ut declarando eandcm
claufulam , & praefcrvativam , appofitam in apcritione
Oratorii proConfratcrnirate Aponizantium in Platea Paf-
quini , rc(^onA\i Rot in Rom.Tn QTator.i6.Junii \6i;<) ^.In
ejeflionecor. Card. Priol. Eft liiftinguendo funilioncs Paro-
51 chiales abaliis permiffis intra EcclcfiasRcguIares probat
Matthttuc.in Offc.Cur.Regulcap.^ »1 8.<<? 1 9.
Prxjudicium ver6allorum, aut praEtcnditur in fiibjcflio-
neConfraternitatisnolhoOrdini , & hocalle^-.nbilc non vi-
detur fiiic nota srmulationis, quia cilmc.TJcm Confr.itcrni-
tasnon pofFit , ncc practcndat r.ilcsadlus cxplcic. ncc per
5» fuosConfratres, ncc per fuosOlficiaics , iVd pcr ncceffc rc-
currcrcdebeat ad alienam authoritatcm , talifqucauthoritas
perncccfremcdiam , velimmcdiatamcaulamhabcrcdcbc.it
i nnftroOrdinc, cui folum talisfacultas pcrSummos Pon-
tificcsronccfTa fuir, imperceptibilc rcdditur , qu.ireid po-
tius pctcre , &(ibtincrc vclint 4 Parocho, & pcr mcdia-
tamauihoriiaicm , quim pcr immediatam manumcorun-
dcm Rcgularium, qui vclint , nolint Confr.itrcs, in h.ic
parterunt eorumPatrcs, &finc quibus, nccConfratcriu
tatem habuiflent , nec Induigentias confequerentur; Ubi
auiem nuUum vertiair praejudioum , & tamer. obftina;^
contenditur, perneceffe refi_lta: aemuiati:', .ij notata per j»
DD.in l. AltiusCod.de Servit.Caid.de Lv.cde liegal.difc.
J9f'b num,io & de SciVit.dtfc^-. .Hurr..6.i. .ipy. . Latr dec 50.
«ttw S.Inomnibiisperfonis, praerer.ini Rei.giofis , &apud
Suprema Tribunafia, nullateniissdinittcinJa, Card.de Luc.
de Regal.d.difc.-jg fub num.io Ro: .aec^ 5 - >:u. ; 9 ccr.Bich. &
in rec.dec.^i^.nu.iQ.par.i^.
Aut protali pra'judicioa!lega". r mi-rci".onium , quod fu-
per diftisScapularibus fuppo'^ rui' fier \:>'.: uoftrosPatres,
& illi fufficit refpondere cum notifti.na pietate eorun-
dem .
Poteratpariter omitti, quod Confratcrnitashabeat pro.
pria Statuta , aothoritate ordinaria apcrobata. Quia ifta j^
non derogatJt , necderogarepolfunt JiiriL.us, noftraeRell-
gioni competentibus; Approbatio auiem ef.rundem Statu-
torumab Ordinariodemandatur in iifdem Conftitutionibus
Apoftolicis, in quibus tamen prselc^blrur fubiedio earun-
demConfraternitatum Superioribus Rcsulanvm, aquibus
inftitutionem recipere debent, prapfcrt^m in Bv.liaCIem.
Vlll.relataapud Lantv.fcinTheatr.Regul fub tit Confrater-
nitiTs num-^ fub ^.^.iafin.
Quoad a.articulum concernentem Prnceffionem , etiam
in iftoprincipaliterexadverfo irififtiturannqu fTimaeconfue-
tudini illam celebrandi fine interventu noftrorum Patrum ;
Qua: tamen facile ceffat ex illa fatali circumftantia,{viperius 55
dcduda, quod fcilicetdidta confuctudo viguitfolum tem-
pore, quo inlocoBiumii nullus adfuit ConventusCarme-
litarum ,quidiifam Proceffionemdirigere potuerint, ided-
que nullatenusallegabiliseft poft fu pervcnios didtus Patres,
ex quorumexiftentia celTaredcbetdifta fpecials, leddivcr-
fa confuetudo, & exequi generalisconfuetudo toiius catho-
lici Orbis- omniumque fimilium Confraicrritatum , qua-
rumProceffionesfemper ^didisReguIaribusdiriguntur , &
crdinantur, dum Privilegiaconceffa fuerunr , ncn particu 55
Iar:busConventibus,fed rotiOrdini, ut ad propofitum ob-
fervar Rot.cor.Emer. ]un.dec.\otA.fub num.ii.
Alias refultarent duo evidcniiffima abfurda ; Primum ,
fcilicet, quod Confrarernitas,quaEeft membrumdi£li Ordi-
nis, feparareiura fuo capite , quod inhis terminis repro-
hziRot.coram Emerii; Jun.dec.^6i.num.\i. in fin. cum con-
cordantibus, chatlsin tom.z pir.i.difc.i6 num.c) num.'^i.& 57
««w.gj.Secundumautcm, quod idcmOrdo modo uno, &
modoalio Jurecenfcretur, ac inunoLococum Confrater-
nitatibusunitusincederet fubratione unicicorporis , inalio
autem ab illo fcinderetur , quod pariter improbat in fimili ca-
fu Rot.d.dcc.^6i.num.z.in fin.&dec 1014 »h/w.i8. coram
Emer. jun,
Exqua monftruofitate, & novitate potiusqurimcx jufta
iniiovatione, habentefuam congruamcaufam, cxfuperve-
nientia noviConventus, oritur potiiis admiratio, &fcan- 58
dalum in Popuio, femper, & praefertim in Ecclcfiafticis
funftionibus vitandum, uibenc, & in terminismonet Jiof.
d dcc.ioi^.n.i.& (>.cor.Emer.jun.
Frullra pariter opponitur, quod Regul.ires non poffint
Proceffiones facere extra ambitum fuorum Conventuum fine
liccnrla Parochi , adquem fpcftet illas dirigere, &ordina-
re ; Tilm quia didusParochusnon eft inCaufa, & Con- 59
fratresnon poffunt allegare Jus, Tertio competens, con-
tra regulam , approbatam aRot. dec ^ii. num. 7. coram Se-
raph.iif dec^fit . ct\a\yi num.-j.coram Ludovif.^itdec.i^o num.Z-
par. iz. rec.& in Marficen. Decimarum 7 Junti 1709.$. Ultra
quani quodcor.t ard. de /./ Tremoille .
Tnm, &fortiils, quia fimllcsProccffiones , t-^m B. M.
de MonteCarmelo, qu;im Rof.irii ,Centuratorum ,& plu-
rcs hujusqualitatis , tam inUibc, qu.^m in loto catholico 60
Orbe, publice, & quotididfiunt cum acdificatione, & pic-
tatcPopuli, ac fiiic iilla liccntia Parochorum , ut notum
eft, & rcfcrtur inConcordia, inita intcr FratresCarmcli-
tanos difcalceatos , ac mitigatos , approbatam in forma
fpccifir.i pcr l'aultun V. mcdlantc Bull:» rclata intcr Privile-
gia Difcalceatorum p.ig. 1 28. Ex qu,i gcncrali , & jmmcmo-
rabili cor.fuciudinc .Tllcpari potcfJ quilibct titulus, & quod-
libct Privilcgium . cxrotis Junbus. Dccrcta autem , pro-
hibentia Rcgularibns Proccffioncs cxtra fua Cl.uiftra , vel
ambitum, non comprchciidunr , nec dcrogant piriiculari-
bus Privilegiiscnrundem, ut cxprcfsedcclarnvit S.ic. Ciong. 61
particularisad hunccfTcdlum pcr Pontificcmdcpui.ita , me-
diantedecrcto , rclato pcr Donat.Rer. regul lom i .part.z.
tT.\ yqu.Si.nu.f^.ln fin Pignat.confult.MJ.nu.i.infirttom.t Cf
Mattbetucin Offcial.Cur.Ecclefcap./^o.num 7.
Tum
Tom. IIL Pars I.
Tumdeniquequia ad hunceffedtumfufficit, quod Patres
licer.tiam praefatampetant, eciamfi illamnon obtineant «
6i cx punftualiirirois decfctis Sac C C- in y^quea- de quibus
fup.mm.zi,.
Ex refoiwionehujus j.dubii ceflTat neceffitasdifptitandi
tcrtium , concernentem diverfitatem temporis celebrandi
dBpIicemProceffionem , dum per unior.em utriufque cor-
63 poris, fcilicetReligioforum, &Confratrum, unica foliim
Proceflio componetur cum majori frequentia, &per dn-
fequens majori aedificationePopuli, quod etiam motivum
faciiiorem reddere videtur refolutionempro unione dido-
•■ rumCorporum.
Ultimumdeniquedubium, concernensdiem celebrandae
FeftivitatisB.M. V. deMonte Carmelo, eadem facilitate
64 refolvendum videturfavore Religioforum ; Quidquidenim
dicipoflitcircageneraiem infpedionem, anliceatuno, «o-
demque die eandem Feftivitatem celebrare , certum eft,
quod praetenfio contrariarepugnac univerfali confuetudini
?5 celebrandi eademdie unicam feftivitatem inpiurimls, &
diverfis Ecclefiisejufdem tituli, velinftituti, juxta refolu-
tionfs, dequibus tnTom.^.pir.z.difcept.6.num.^()-&[eqq.
Ultra quod deberec Confraternitas reminifci , quod ipfa,
rcceflijntiam , necnomen, nec Priviiegiumaliquod habet
dc per fe, & independenter ^ Religione Carmelitana, k
cujusconceflione originem, & ftatum habuit , & habet ,
ideoque dicitur iilius Patrona, ut bene confiderat Lezzan.
66 quiefl.Regul.tom.\.part.i cap.\^.nun7.-ji. Quodque nimiam
involvic repugnantiam, & incongruitatem , quod ipfa in
tali ftatugratiofsefiliationis, & fubordinationis, &depen-
dcntiae, velitfuae Macri, & Pacronaeleges imponere ,cilm
tamen omnem iiii rcrerentiam , & obedicntiam praeftare te-
neatur, ut indurioribusterminisConfraternit^C'S, nullam
habentis connexionem, & dcpendentiam k Regularibus,
refponditC.R. 2. Julti 1712. in S. Severinee feflivitatis S.
Crucis , de (\MZ.intom.i.par.z.difcept.6.num.^^.
CiimquecontroverfiaBoranes,concernences Procefliones,
67 iilarumqueordinem, &diredlionem , regularicerremittan-
tur judicioEpifcoporum, etiam vigore decreti S. Concii.
Trid.ucnotat ^ar^o/.ai/ feff is- deRegul.cap il'num.^\.<^
feqq.& de Ofltc.& poteft. Epifcop.alleg.i^ ■ num. 5 sCbf 4 i:fRicc.
dec.Neap.par.^.dec.^jy.num,.^. Sc in cafu noftro per S. Cong.
rcmiflas fucrintOrdinario proConcordia , iftae autem ap-
68 probaverint temperamenta,adhunceffeftum propofica, &
iConfratribusinciviliter recufata, contra ipfosdubia om-
nia rigorose , & fecundum terminos Juris decidenda vi-
detur.
Dic I. Martii I708. propofita Caufa inC. E&R. per
69 Card. Corfinum, fuit refcriptum: Benediflionem , & di-
flributionemparvi Habitus Ipeffare inpoflerum adSuperio-
rem Conventus PP. Carmelitarum ; Et quoad Procejfionem ,
videatur particulariter .
Repropofita vero dicii. Juniicjufdem anni 1708. rcfcri-
. jo ptum fuic : Quoad benediffionem , & diflributionem Habi-
tus parvi , perjiftend.indecifij : Inreliquis ad Em.Archie-
pifcopum pro Concordia .
Tertia tandem vicc iterum propofita die 10. Apriiis 1 7 10.
refcriptum fuit : Quoad benediUionem , & diflributionem
71 Habitus parvi ., perfiftendum in decifis i. Martii , & ii.
Junii I 708. Qiioad Proceftioaem vero , iHamfaciendamprius
tjfe die Dominico infra O&avamper Patres Ordinis , cumfa-
cultate Confratribus , velillamafjociandi ^ ve! aliam Procef-
fionem, aliadie pofleriorifaciendam .
Obfcrvavimusinprincipio, S C primolocoinhac Cau-
fa rcfcripfifte , Cum San&ifs. pro fanatione, quam folet
72 ApoftoiicaSedcsfacil^concedereprofecuritate confcientif
Confratrum, utque ifti Induisentias , earum Confraierni-
tacibus per divcrfosSummos Pontifices concefl^ss, abfque
ullodubioconfequi valeant ,uc refpeftuomnium Confrater-
nitatumSS.Rofarii, ad preces P. Gcneralis Ordinis Prae-
7j dicatorum, die \^.Jun,i \6y,) pradticavit fa mem.Innoc
XI. mediantcBrevepercxtcnfum impreflb hlattb<euc.inOf-
jicial.Cur.Ecc!ef.cap.\^ num.\o. Utquc proomnibusCon-
fraternitatibuscatholiciOrbisinh.ncpartcdcberctpr.idtica-
74 ri , ad tolh ndum omnem fcrupulum , omnemquc dubieta-
tem circa validitatcm Ercilionum , & circa Indulgentia-
rum confequutionem .
Difceptatio XXV, lo^
D I S C E P T A T I O XXV.
Hifpalen.redudionis Miflarum.
V R o
Clero Loci Xtrcz .
ARGUMENTUM.
Qjtibus concuneiitibus foleat C. C. Cratiam concedere , ut
Epifcopiy nomineeiufdcmSac.C. proeorumarbitrio y C*"
confcientia Miffas in cenis caftbus, Locis , & terapori-.
buSy reducant.
JNhacrendodifpofitis;«c<»^.Ejf partede Ctnftit. ubi Gloff-
verb.Diminuti^Trid.Concilinfelf.i^.deRegul.capi^.
tacultatcmconccflic Epifcopis , ut in Synodis Dicecefanis,
tediligenterperfpedta, circamiffarumadimplementum , & j
reduftionem, idftatuercnt,quodipfisexpcdiens videretur,
adDeihonorem, divinumque cultum, atque Ecclefiarum
utiiitatem, &hoc, utquantnmfieri pofli^t, piaedefundo- i
rum voluncacesadimplerencur .
Attcnta aucem eorundem Ordinariorum in hac parte ma-
gna facilitate, &efFraenatoarbitrio, At ({uoCard. dt Luc.
in Mifce!.Eccl.difc.-^%.n.g.providehxcS.C.an. i^z^.autho- j
ritatc Urbani Vlll-fibi fpeciaiiter atcributa, eandcm fa-
cultatem Epifcopis adcmit, demandando in poftcrum , ut
pro reducendis, moderandis, vel commutandis fimilibus
oncribus, ad Scdcm Apoftolicameflet recurrendum , ut vi-
dsre eHapiid Barbofde Poteft.Epifcpar.\.alleg.i^num.\6.& 4
Pafqualig de Sacrific.nov leg. qutefl. x t-jz. num.^ (3 Nteel. In
Flofcul. verb. Mijfa ntim. 14. Qpod ultimo loco confirmavic
Innoc. XII in Confl. imprefla a Matth<euc. in OjpcCur. Eccl.
eap 10. § l.<j num.!).
Veriim t.^jmenert, quod non minori providentia in qui-
bufdam cafibus folet hasc Sac. C. candem faculcarem Epifco-
pis tribucreadccrcum effeftum , & pro determir>ati« vici- 5
bus , ut videreeftapud Novar in Summ. Bull. comment 8 r.
tium.i6- ibi .• Mijfarum redufliocommittifolet arbitri* Ordi-
narii , infa8oexiftentis, & de meritis bene inflrufft , Paf
qualig.de Sacrif.nov leg. qu i \S l.per tot, Lezzan. in Suntm.
verb.Miffa num.i\ circamid. Bordon.Conf.Regul.refolut.iy
»um. 5 ^.Tamb.in Opufc.de Sacrif. Mifflib.i- cap \ . ^.i.nu.^o.
Dian.Oper.moral.tom.i.tra^ 1 de Celebrat.Miffar.refol.S per
/of ^rf/o/.9.§.4. ubi dcfimili GratiaabUro Vlll.conccifa 6
Procuratori gcnerali Ordinis Minimorum S Francifci de
Paula, dequa pariter Pe!!izz.ar. in Manual. tom. i.trad 6.
Cap.\.nu.Z. Garz.in Sum Theolog moral.traS.% diffc.\Ci.dub.^.
num.ii.Card de Luc.de Sacram lib. s .cap. \ i.quaft.gnum.gS.
Marchant.inTrib.SaCfam.tom.i. traS.z.par.z.tit ^.deSacnf.
Miff quieft. *. refo!. .verf Certiusfol-^zZ. u4verf.de Sacram.
Euchar. qu. i\.feS. iS^. J2,'ioJ fi , Tignatel Confuit.6q num..^. 7
&^.tom. 6. ubi , fuppofita Gratia reduitionis, direita ar-
bltrio, &confcicntiaE Epilcopi , pr0b.1t, indefcitum eiuf-
dem Epifcopi , iilam excqai non pofle Vicarium Generaleni
C.irdde Luc.in Mifcell. Ecclef dijcurf.i,\num2.\ib\, quod 8
hrc materia arbitraria eft , & haec Sac C arbitrium rcgula-
tur afingulorumcafuumcircumftantiis, & qualitatibus, &
die6. Martii 1700. rclolutum fuic C«ii<i)T.t/?. M. ubideGra-
tia prorotaamplilTima D cecefi , &m3gna Inluia Cuban.i, 9
& pauldante nempe ii. Decembris 1699 inJuflinopo!it.inj
y SS. L. inquarcfcrcurfimilisGratia , concelfaanteceil >ri
Epifcopo , ut viderc eft in Lib.i<) Litcrarum Vif'tatiorts Sa-
corum Liminum fol. i -'9. ibi : Refpondentes autem Vcftula-
tis circa renovationem Indulti pro reducendis oneribxs •r Ja-
rum , ab hac Sac.Cong. ufque de anno i66q. bo. mrin h fifcopo I o
Zenoconcelfi ^^ tunc minus exjfle , quampar erat , .'*.'., -■1;-
tiom demand.iti A T. eommittendum cenfuerunt , ut vigore
pr,efat/e facultatij , &fervjtaformaintrocluj'te ItftruSicnit
oiera, dequibuj agitur , piojuoarbitrio, iT conjcientiagra-
tis moderetur, atque reducat .
Cilmquchuiufmodi ciicumftanti*, &qualitates verifi'
ceni ur in oneribus annuarum milfarum 8"7i40 Oppidi Xercs
dc Fronticra Hfpalen Diffcefis , quarum fundationum il
Inllrumcnf.iafcenduntad numcrum i^vi.novar porrigunmr
preces, ucEE. PP-pro unica dumtaxat vicc in proxima
Vifitatione eandem faculcatem , quamdcnegaruncdie J--
Martii r^codigoenturimpartiri Archiepifcopo, &exaudi-
n fpcramus.
Quia
104
DHceptat Ecclefiaft. Dominid Urlayas ♦
Quia , nedutMnlmis4ifficile, fedfereiinpoflibileeft om-
nia Inftrumeiua dd.r^gj. Fufidationum in authenticam
12 fsrmamexfuisProthocoiiisexcrahere, &adUrbem tranf-
mittere , attenta tenuitate reddltuum hujufmodi piorum
Legatorum , qui nec etiam forfan fufficerem pro congrua re-
ccgnitione Notariorum , Tradudiorum , & Copiftarum,
necnonpro indifpenfabiiiier neceflaria mercedeMiniftro-
rumPoftaei QuibusadditurpaupertasnoftriClej-i, proisus
inbabilis adaliquid expenJendum de proprio pro exiradtio-
13 ne, & tranfmiflionedd.Inftrumentorum , dum, tcfteAr-
chiepifcopo inRelatione, &Voto pro veritate huicS.C-
rranfmilla , magna laborat ageftate , juxta ejus praecifa
vcrba, inquaulterius, fententiamfuamaperiendo, profe-
54 quitur. Noftfam fupplicationem juftam effe , benigmimque
EE. VV.auditum aon 'demereri.
Itaut, nunquam alias haecSac. Cong ex particularibus
faQicircumftantiis, in reabejus arbitnopendente, beni
gne conceflerit diftam facultatem, juxtaauthoritates, &
iji cxempla, fupra indicata, nonfinefundamento, idempra-
fticandum inprsEfenti fperemus, ex quo paupertasCleri,
&tenuitasreddituumproMiflisdertinatoium projufta , &
rationabili caufareputarifolec kDodoribus, utvidere eft
apud Tambur. in Opufc. deSacrif Miffjib-i.cap.i.de Stipend.
Wff-S j.HUwgi.ibi: Cafus tioneft tamrarus , ut mora/iter
16 contingere nonpojfit , Accidit enim f^pe , ut quandoCappel-
l.inus admifit onus , cenfusfueritfuffictens , deindefinefua cul-
padiminuatur, if ex aliaparte, five propter paupertatem.,
propter aliud non pojfitadire eum , cui licet numerum Mijfa-
rum temperare , i& lib. y^.znum. n . ubi inter cafus redudtio-
nisquintoloco numerat cafum, quando ea, qu<e pertinent
17 adviHum , <3 cultumSacerdotis , fint multo majora , quam
antea, quandofundataeftmijfa, & Caftropai. O^er.mor. tf'
zz.de Sacram. tir.de Eucbarpar-i ynum-i 7.
Addita morali impoflibilitate extrahendi ferd innumera
j8 Inftrumenta Fundationum , illaque tranfcribendi , & tra-
ducendi, nccnon ad Urbem tranlmiitendi, quasomnia la-
tam fternere videniur viam aequitati, &gratiaead Text.in
§ Impojfibilis lnftit.de Hared. inftit. quem ad noftrum praEci-
lum effedum exornat Pafqualig. de Sacrifie. nov leg.qu. 1 1 77.
;jtt.5.QuibusaddituraiiareflexiOj quod magna illa lumma ,
Wtfupra,expsndenda procopiis, recognitione Notariorum,
&Miniftrorum Poftae, utiliCis convcrti poterit in fatisfa-
ilionemonerum, &celebrationem Mifl"arum, ^Teftato-
libus demandatarum; Praecipu^ quia in minoiibus angu-
19 ftiis noftri calus , & atienta fola Loci diftantia , fimilis
Gr»tia concefla fuit nonpro unico, & angufloLoco, fa-
culcatibus non abundante , fed pro tota , nimium vafta,
&ditifl)ma Dioecefi, ac Infula Cubana , nccnon pro tota
Dioecefi Juftinopolitana , ut vidimus fupra n 9.& 10.
Non obftante decreto hujus Sac. Cong. per quod fuit decla-
racum , inhiscafibusrecurrendumefle ad Sedem Apoftoli-
19 cam, etiamfiagaturde legato aded tenui, ut totum, aut
ferdtotum infumendum fit proexpenfis, ad obtinendam re-
duilionem ncceflariis, quod referunt ,& fequuntur Barbof.
II adConcllffjJ 1'j.de Refor cap.i^.nu \^.6f Gavant.in Manujl.
Epifcop.vcrb.Mljfa num- ^y^ 56. & infcrium iwind.Conft.
InnocXlI.decelebr. Mijfar.
Decretum enim loquitur , Jure communi attcnto, quod
fcilicet in cal'u tenuitatis Legati , de }ure non competat
Epifcopis facultiis illud reducendi, juxta verba dubii , in
;i S C.difputati , ScziAveiut Fagn.incap.Significatumnu.\$.
de Prteb. & meliCis Pafqualig. quteft. morai cottur. 4. num.H.
Non autem cx codem dccreto abbreviata cfl manus Sac C
13 cx jufta , & rationabili caufa Epifcopis talcm tacuitaiem
conccdcndi , prae ocuiis habendo aquiiatem illam , quam
fummoper^in noflrispraccifis ^trminiscommendat Pafqual,
l»co fupracitato , & cnumeiardo jiift.iscaulas pro fimilibus
rcdudlionibus concedendis , ol)l«;rvant Mnnhin. de Ordm.
trall.l.par.i. cap t^. num. i6. Tamburin. de Sacrif. Mijf lib }.
S-i.de Stipend Mi(] num-i i.P.ifqual.de SacriJ.nov.leg.qua-ft ■
> tfj ptr tot.Lar de Anniv hb.x.cap.iytf yimojlaz deCauf.
piis lib.l.cap iz. ''um.j J.
Quibus inNofulis dc Partibus addcbatur alia rcflexio,
quod non dcfunt Authorcs , aflercntes in Hifpaniarum Re-
^,nis vigere confuctudincm, circa punilualcm cxfquntionem
difpofitorum in Concii. Trid. in ea parte , in qua Epiftopis
facuitatcm miflas rcduccndiconccflit , & non ufum contia-
riorumdccretorum hiijusSac. C ut viderccftapud Anton a
J4 Spirit San^ inDiuQoT. Confeff lom.i. irnS-S dtfput f>.
fefi.\.num iii. M.trtinezr^c Prad.de S.icrifMijfpari.i.quH^.
dub.\\^ i\.num.i% Garz inSummtraii.i diJf.\odub <) ''" '•
Trulltnk.deSacram.lib.ycitpH. dublt. 11. num.\o. yimtftaz.de
Caufpiislib.1cap.11. num.i\. ibi : Foft hocdecretunnlejure
novijftmo adfunt difpofitiones Sac. Cong- de celebratione mijfa-
rum Sumtno Urbano VIII. Prafide , quibus reftri^a eftfacut-
tas moderandi mijfas , tam Epifcopis , quam ^bbattbus , &
Generalibus , qutn potius ad Sedem Apofiolicam refervatam
&c. In Hifpania verb Sac. Congreg. decretum iflud admiffutn
nonefi, quia DD.Epifcopi mijfas reducunt : &exDodlori-
busexteris Marchant.in Tribunal.Sacram.tom.itraB.i.par.z.
tit.^.qu.z.refol.^fot.mihi ^3.8.
Verilm id nullam habet fubfiftentiam, quiaPapalcsIc-
ges , quales funt refolutiones Sacrarum Congregationum , h
Papaapprobatas, nulla indigent confuetudine , feu PopuU ij
acceptatione , vel ufu , fed ftatim ac fer. fer. publica tae funt,
indiftnO^, & praccis^omnesobligant , ut probavi »»fow.i.
par .i.difcepr. I ^.rtum.i7.& '" tom.z.par i .difcept.Tij.nu.ij. >
Die 17. Martii i^oo.relatisprecibus inC C Gratia fuit
denegata, &re(olutioconfirmata fuitdie 17. Juniiejufdem i^
anni 1700.
DISCEPTATIO XXVI.
Nolana Proceffionis .
T n 0
Collcgiata Oppidi Siimmar .
C V M
Paiocho ejufdem Oppidi.
A R G U M E N T U M.
Vmeffio inFeJio SS.CorporisChrifli, an incipere , &ter-
nnnare debeatab Ecclefta CoUegiata , veLpotius in Eccle-
fta Varochiali , d qua ante ereiiionem Collegiatx incipie-
bat y & terminabat .
AD preces Hominum Oppidi Summat Dioecefis Nolan»
anno 1600. EcclefiaS, MariaeSanitatis, poGta intra
menia ejufdem Oppidi pcr Epilcopum Nolanum , Execuco-
remfpecialitcr deputatum , vigore pecuIiarisBrevisClem. i
Villcredla fuit inCoIIegiatamfub tiiuIoS.MariaEMajo-
ris, feuadNives, cumCapituIo, menfacapitulari , arca,
&figillo communibus, caeterifque collegialibus infigniis,
Componiturque prasfatum Capitulum ex tribusDignitati-
bus , nempePrxpofitura, ufum Cappae, & Rocchetti ha-
bente, ad inftar Canonicorum Bafiiicae S. Petri de Urbe , a
Cantoria, & Thefauraria, necnon cx Pracbcnda Thelo-
gali, oilo CanonicisPresbyreris, Diaconibus , Subdiaco-
nibus, Sacrifta, & ex tribus aliisCanonicis fupranumera-
riis , ac demiim fex fimplicibus Clericis lieneficiatis refidcn-
tialibus, utconftatcx Bullaereftionis, & exdecretohujus
SCanni i6o7.datisin Summ.
Verumquia ex negligentia anteceflbrumCanonicorum
m.Tgnus irrepGt abufus, quod Proceflioin dieFcftivitatis
CurporisChrifti incipit in Ecclefia Parochiali S. Michae-
lis Arcangeli cxtra mcnia pracfari Oppidi pofiia, tcrminat-
qiiein prardiibm irfigncm Ecck-fiam Collegiatam ; Hinc }
pro hujufmodi abufus totali abolitione pcr C.apitulum , &
modernosCanonicos eiufdemCollegiatx , habitus fuit re-
curfus rd hunc facrofandom Conlcfl^um , fupcrventaque
Iiiformatiooc Epilcopi Noiani, contingit modo dilputare,
ubi nam incipcre, & terminarc debcat d.Ptoccflio, quod 4
rclolvecidum vidctur tiiv.)reCapituli .
Ad quem cftcflum prasmitrimus, quod Proccflioncs ee-
ncrales fqualu cft ill.i Sanfliflimi CorporisChrifti ) i Ca-
thedrali , illaqiic noncxiftente , a majori Ecclefia Loci in-
choari dchet , & iNdcm finire, ;uxta literalem dilpofitio- 5
Dcm Caeiem.Epilcop/ti' 1 cap.^y dc Feftiv.SS.Corp Chnf}.
vcrf Abfenie , ibi : ^jfenie Eptfcopo , Cf in Colleglatis , Ce-
lebrantipfe, finiiami(fa, tf depofitis pUneta , &manipulo,
capieiPlHAaie, (SSS. Sacramenlum ihurlficabii , llludque
fub B.ildacrhino portabit ; Cum quibus concordant Cen- i
cdlit Prov- Mediol. I & ^.fub D. Carolo Sorromeo par 1. tit.
de Procef
Idquc plurics rcfolvit hsec S. C ut viderc cft apud Barbof.
In Summ.Apoft dee coUe8 6oi.num.t.iT z. ncmpe in Flotent.
»7-
Tom.IIL Parsl. Difceptatio XXVI.
105
i^.Junii 1610. relata etism pcrPignaiell. tom ■j.confult.^6,
vun}.a.ifi»Sir.ictifafia6.5ept.l6i6. & in Camerinen. i^. A-
7 pri/u i6j?-tefteeodem Pignatel.d.confult.^S.num.g.Scno-
tant Pacjordan. var. lucubr. lib. i i.tit.i. de Proceff. num.d^.
/offi.i- 'bi : Etcum Procejftonesgenerates aCathedrali, veld
tnajofi Ecchfia LoCi incipere debeant <:;c. Mu/to magis locum
habebit in Procejfione , de qua traBamus , SS. Corpons Chrifti
g &c. & in noftris terminis Rot.apud Novar. Summ. Bullar.
decnper tot. & dec.%$. num. i ■j.&decifS6. num. i j. apud Ur-
ceol. de Tranfjffion. &dccifZj. num. 10. par. i 7. rec. ibi : Et
interniinis Proctjfonis SS.CorporisCbrifli , quoificdebeat
inchoari ., & terminari, quam fequitur eadem Rof. «/m/.^oo.
f)U>n 3 i./Jar.iS. ibi : Et in foit:o'ibus terminis Ecclefice Lol-
Jegiatie , cum ea concurrentibus Refioribus Ecclefiarum Paro-
chiaiium , in ipfa faciendas ejfe Pro ejfiones , & Canonicos
pracedere., ^funBioncs peragere debere , decifumfuitind.
9 Burgen. Pr<eeminentiarum. & decif^-j^ nuin.6^ part.tq.
tom z . rec. ibi : Sed etiam uccreta .3 acrorum Rituum Congre-
gationis , &Cteremo»iale Roinanum , ad unguem confoime
difpofiiioni Juris , requirentts , q-.ibd ProceJJiones in die SS
Corporis Chnfti Incipiant , & termtnentur in Ecclefia Ca-
jhedrali , feii majon , qualis efl Collegiata S. Mari^e .
Ea convincenti ratione , quia circa przcedentiam ordo
10 dignitatisfemper fervari debet /(?g Omnes Cod Ut dignit.ord.
ferv. libr. 11. leg Utgradatimff.deMuner.de qui digniorell
praecedere debet minusdignum, argumenro Text. incap.
Preecipimus dift 95.& late Pignatel.tom./^. conj u/t.i^. num. 1.
&i.Rot.cor. Pa^nia decifg^^i.numi.in fine, & propterea
11 l'roce(IioindieFeftivitaiisCorporisChrifti incipere,& ter-
minaredebetinnolha Collegiata, utidigniore, utvidebi-
niusinfra .
Quibusaccedlt, quod Ecdefia Collegiara , tanquamdi-
gnior praeceditomnibus Ecclefiis Parochlalibus , utunoore
notantaddudi per C^jf/a». /« Lata/glor. mundpar i^confid,
^g.Spere/.dec.i6-j.num.i\. & 12 & Rot.cor. Pten dec.ii^io.
tium.^. &feq. & cor Seraph. decifi 2 . num. 1 . & dec. 1^4.5. eod.
II num i.&cor.Burat.dec 4SS num.i. 'ifinrcc.decSj.num.^.
&feq.par.\'j.ihi: In ipfautriufquej uris difpofuione , man-
dante ., ut prxeminenti<e concedantur digniori , &cqu,i/is efl
, Ecclefia infignis Col/egiata refpeBu Parochta/ium ; Et in lor-
tioribus terminisin<j'.</«'a/!469. »H(M.;5./>a;'. ^.j-ff. ibi: Sed
tantiimproitendit prteeminentiam infun&ionibus Ecc/efiafli-
2^ cis , ad quas convenire fo/ent Parocbia/es cum C/ero ., qUiC ta-
menjufi confona efl , quiaCo/ieglata , etiam noninfignis ,
prtecedit tanquam dignior omnibus Ecclefi s Parocbiaubus ,
etiamfi, antequam eftet Col/egiata , i//is non prtecederet •
Ex quibus infertur, qudd nimis foiide fundata eft petitio
.14 Canonicorum , U[ ProcelTio in die fertivitatis Corporis Chri-
lli inciperedebeat ab infigni Coliegiata, ineaqud termina-
re, tanquam majori , & principaliori Ecciefia , exdeter-
minatione<:<. C<eremonia/is ,declarationibushujusS C.aliif-
queauthoritatibux, lupra addudis, & fignanttrex ^/t?. d^f-
cif.Sj. num.^.par.i 7. rec. ibi : Ut generales Pfocejfiones a Ca-
thedra/i , ve/cujufiuaque Locimajori Ecc/efia , proficifantur,
ebdem revertantur .
Quodautem noftra infignisC'>IIegiata fit principalior , &
dignior Ecclefia Parochiali D. Michael s Arcangeli , ctEte-
IJ rilque, exiftentibusin prsefatoOppidoSummae, nequitin
dubium revocari ; lilaenim a dieertdioniseft in quafi pof-
felTione expiendi omnes , & quafcumque publicas fundiones,
ind. Oppidoperagendas , ad inftar Cathedralium , facien-
di fcilicet omnes alias Proceftiones publicas, habendique
2€ praccedentiam in Campanarum pulfatione in die Sabbati
Sanili , atquealiaspratrogativas, ut deponunt Tcftes: ibi :
Per effere quella /a maggiore , nel/a qua/e quotidianamente vi
fiofficia dal fudetto Capito/o , ornato di Prepofno con Cappa
tnagna, eRoccbetto^ Dignit.) , Canonici nunierarii ., e C/e-
ricibuiati, & in quella tutre /efunzioni pubbliche , eProcef-
fo' ififo/ennUano, Prediche, Giubilei , fuono di Campane
ne/SabbatoSanto, non potendo.r/tra Chiefa fonare prini.i , e
tutte /efumionipubb/iche . cbefifanno nel/e Catcdra/i , fifol-
lennitanoin detta noflra Chiefa Co//egiata .
Qi:6J in noftro cafufuit folemnitcrdeclaratum, t.nmab
17 hac S. C. 10 Julil i^oi. ibi : S. R. C.inhterendoaecietis,a/ias
JaHis , quo.i Ecc/efi^ Co//egiat,e in omni aSu , femperpr^-
ferend,e,!t Ecc/cfiis fimp/icihus , & nonCoJ/egi.ttis , dec/a.
ravit , Ecc/cfiam Summanam , tanquam Col/egiatam , & i>ifi-
gnem, pr,fferendam ejfe a/iis Ecclefiis non Co/legi.itis , nec
infignibus. QuamabaliaC E <3c R. »4. Junii 1(99 ir ATo-
18 lana Pr<eced. Ponente Card. Col/ored. conccoendo prsece-
dentiam noftras infigni CoIlegiat.rrefpcau alteri:»s Ecclcfif
Collegiate, licet antiquioris, nullatenus tamen iofiRnis ,
VrfayteDifcept.Tom.m.
exiftentis in d-. DicEccfi A?o/<?«a . Et demum i.locoabhac
Sacr. Congreg. 18. Apnlis i682.quando, reclamantibusPa-
rochoejufdem Ecciefiae, unacumaliistnbus Parochisind.
Locoexiftentibus proercftione eorumCrucis, tatnmpro- ly
ceftionibus, qnam inexequiis, peragendis cum interventu
noftri Capituii , eadem Sacr.Congr. exeoqu/a ipfi fimplices
Clerici bullatinoftri Cipituli pracceduntdidis Parochis, ut io
conftarexjurata Aiieftarioneeorundem Parochorum , data
inSummario. V la Informaciooe Epifcopi Nolani , audi-
toqued.CapituIo, inftantiae quatuor Paiochorum Oppidi
SummaE, non incedenJi in Procefllonibus fub CruceC^IIe-
giatae, fed fubpropria refpoivlit; Negative , quasfanepre-
rogativa, noftra? Collegaiae ^ «ncefTa , indubnanter deno-
tac aliarum Ecclefiarum fubjedionem, ut advec lunt CiTi-rf.
de Luc. de Rega/.difc.i6.num.ii. & Rotadecifiio.num.zj.
part.i I. recentioiib.
Certiils, quia habemusulteriiisclaram difpofitionem Sy-
nod Fabritii Galli Epifcopi Nol^nidie 6 Novembris 1 5^8. zi
& ficlongeanteereilionem noftrae Collegiatae , incojusc^/>.i.
de Procejf. rotundis literis demandatur: Profi:ifca"turverb
procejfiones preediliie a - athedrali , ve/cujufvis a/terius Lo-
cimajori Ecc/efia , ebdemque revertantur , quae Synodalis is
conftitutio tanquam particulans lex in D.oecefi cftomnino
fervanda, perea, quaeobfervant addudi ;« row.i./i.i/r.:.
difcept.i% num.96.
Quibus nonobftat unicumobjeftum , quod EcclefiaPa- 23
rochialis ab immemorabili reperiatur in quafi poffcffione , uc
ibi inchoetur Proceftio .
Triplicicerenim refpondemus , & i.Qi'.6d talis praEtcnfa
confuetudo non probatur in fjftocum fuis neceffariis requi-
fitis, ut omninoeftet neceftarium , 'ju-xta G/c]f.in /eg i.Cod. 14
J^uce fiunt /ong.confuet-cum alUs apud Mohed.deCoofuet.de-
cif.^.num.[ . '
II. Quod etiam fi perpoftibileprobaretur, adhClc non re-
lcvaret,quia illa verfaretur in adibusmerefacultativis, Ne-
Vizan. conf i.^. loquens ile confuetudine retinendi SS Eu-
chariftiae Sacramentum in Ecclefia Monialnm per totam
OdtavamCorpnrisChrifti , 8c Pignatel/. tom.4. confu/t.z^. 15
«uw.i^.Quocalu indubitatumeft , quoJetiam G fuericcon-
tinuata per mille annos, nullam poteft inducereconfuetudi-
nem , ea convincenti ratione, quia inattbus facultaiivis
nunquamadmittiturpraffcriptio, Menoch.de Arbi:r.caf.\€o,
num.io & conflQX num.6 I. Surd.conf iz^.num Z. i-j-fin.Pi-
gnatell.tom..\.confiilt.:^;.num.zs.Rot.coram Ludovif.dec. \(iz.
num^. &is &coram Caial. decif s i^. num.9. iS iO.&Cor.
Vera/.decif.lo6,num S&J- part. {.'Et in terminispr^emi-
nentiarum cor- Buratt. decif.i^y num 6.& -j. & coram Serapb.
decif.i \6. num.io.
III. Qiiod prattenfaconfuetudofuitfublata ^CIem VIII. 16
qui deanno.t6oo. (inquonoftra infignisCollegiata fuitere-
dta ) in ejus conftit.6g. ^.1. & 6. C*ri:monia!e Epifcopo-
rum approbavit, mandavitque illud obfervari inuniverfali
Ecclefia, ciimdecreto, quod non po.lTir in aliquoimmuta-
ri, necaiterari, nonobftantiDus Conftitutionibus, etiam
juramento, confirmationeapoftoiica , velquavis alia firmi-
tate roboratis , ft.itutis, & confuetudinibus , ibi : l.icircb 27
Cteremonia/c Epifcoporum hujufmodl, j^Jf^' neftro emend.r-
tum, & reformjtum , motu proprio, & exceitafcieitij , ac
de .,'ipoflolicee potefl.rtisplenitudine , perpetub approbantes ,
i/iudque in univerfali Ecclefia ab omnibus , & fingu/is perfo-
nis &c. perpetub obfervandum effe prtecipimus , & manda-
mus&c.Nonobfiantibus prtemijfs , acCenftitutionibus Apo-
fto/icis , aC etiam in l rovincia/ibus , & Synoda/ibus Conci/iis
editisgenera/ibus , ve/ fpecia/tbus , nec not quarumvit Ec-
c/efiarum, etiam juramento , confirmatione ApoftoJiCa , Vtl
quavis firmitate alia roboratis , ftatutis , & coifuetudinibut,
Ctfterifque contrariis quibufcumque &c. Et ab Innocent.X.
qui deanno 1650. mediantepartirul^ri Conftitutiore, im- iS
prefta in principiociufdcm Carremonialis , iliud rpcnficeap-
probavit, ciimexpreftaderogationecuilibeccontrarix con-
fuotudini .
Qi^^odautem pcr prafd dlisConftitutiones, apprnbartes .
& coiifirniantes Cafremoni.ile , fuer^tomnind luMata p^af-
tenla conluetudo, & comrarius ufus . in roftr s fermia:s :9
probat Pign..tc!l tom ^. ioifu/t'o »um.i.f.'\h't: Ter::iquim
Conjuctu .0 J.iii fui'/atj a ^ /em.Vlll quimoru fuoprofrio, 6f
exccrttifcientia, ac de pknitudine pcteftitis fu<e , C*rt>no-
nia/e app'objiit, mandavitque i//ud obfervaii in ofnniSiis
Ecc/efits Mctrotiolitanis , Cathedfalibus , itCole*iJtis,cnt,
decreto , qubJ no.i pojjit m .'liquoimntutari , nec a/iertri; Nft
obftanttbus Conlitutionibus ,etiamjurjmento , cct"!- "lanove
Apofitltci, V(l quavis alia firmitate rotafalis ftaiif • *"
io5
Difceptat Ecckfiafl:. Dominici Urlayac.
fetifuetudhiibus , Ctetetifque coiitrariis quibufcumque &c. Ita-
que,tflm confuetu.io, quJim contrarius ufusv idetur iri totumfu-
ilatus,quare C qremoniale prrtffatum in C^remotiiis Ecclefiafti-
Cis habetur tanquaw le.x fcnpta , &Jus comrnune , quod in-
violate obfervandum efl (yc. QuodquedidumCaeremoniale
39 vimlegisobtineat , in fpecie loquendodeconfuetudine^oppo-
^ta eidem Caeremonlaii circa ordinem incedendi in Procef-
fionibus, notanzadd\ii\.iinTom.i.par.i.difcept.i6. num 56.
& generaliter \nd Tom.\ par.i.difcept-zt^.num.io. Quibus
&ddoRot.dec.\o.»um. 10. tf 1 \.par.\o.rec.
PraEtereaquamvisperpofTibiieaiTertaimmemorabiliscon.
g I fuetudo ^ praefatis Conftiturionibus non fuiflTet fublata adhuc
ilia uti irrationabilis, abufiva , & iniqua nunquam attendi
ideberet, ex animadverfis per Sa)itarel.variar.refol-tom.\.
part.^. Mum.l-j. Covar.var.li.h.1. part.\ J. mm.s.tom.z.veff.
Sententiam, DtanaOper.mor.par 6.traff.;. refc/.^z.Spere/.
decifi 79-rf »ttw-}6 Panimo/. decif.i. adnot.z. a num.T,/^. ibi;
Confuetudoautemimmemorabi/is nunquamcenfetur fub/ata ,
Mi/ide ea fiat e.\-preffa mentio 'irc. Sub/imita , quandoconfuiti^-
do eft irrationabi/ts .
a? Ultraquod nonprobaturexadverfo, quod difla prastenfa
impiemorabilis temporeedici Cafremonialis,.&emanatf Cle-
oientinaeConftitutionis, illiusconfirmatoriaeexifteret, vel
eomplctaeffet, utomninorequiriturex animadverfisper ,
Pignate/. tom.i^. confult.z^. num.i 5. ibi : Et quamvis Confue-
fudotmmcmorabilis y non vtdeaturfub/ataind.Cteremonia/i
^c. probatio hujufmodt iwmemorabi/is debet percutere tempus
fditipnis Cieremcia/is , i//iufque confirmationis ab anno 1 6co.
Quia licet non to//at confuetudtnem immemorabi/em , difia
tamea immemorabi/is , debetprobariantequamCeeremonia/e
fonfirmaretur , ex quo in confitmatione il/ius to/liturcontra-
riusufus, & contrariaconfuetudo , namubiremovetur prit-
teritaconfuetudo ex caufa irrationabilitatis , mu/tb magis re-
movetur futura, de novo introducenda , Ea vivaratione ,
quiaconfuctudofutura, tanquam induda ex infedis radici-
bus, refiftenteiege, vigore decretiirritantis, in dd Con-
32 ftitutionibus appofiti, nullomodopoteft induci , &mult6
poinus praefcribi» Ut tradunt Gabrie/. Comm. conc/uf. tit.de
Clauf. concl.'^. num Jg- Gonza/. adregS. Cance/.gloff6^ nu-
fner.^O. Caff^ad. decifi. num.z- de Refl. fpo/iat.<& decifiin
pr-inc. eod tit.in Novis , (:f dec z^^.num.y par.2.divcrf&
(iecif.6z. num.6. par.6 ■ rec. «i-in noftris terminisJ/ifrf/. «/fiv/".
179.WttW.54 & 15- tom.i & Panimo/.dcc.\.adn»t.z. num.^l.
(2 j^.ImpofTibileautem eft, quod exadverfo fieri pollithu-
14 jufmodiprobatio, quodnempcanno i6oo. jamexifleret im-
memorabilis inchoandi procefTionem in dida Ecclefia Paro-
chiali, co quia eredio noiUae Collegiatae evenit ineodem
praccifo, & individualiianno»6oo. utinter Parteseftinccn-
tefTo.
j) Nonrcfraganre, quodpraetenfaconfuetudoimmemorabi-
lis faitem pofTet verificari antequam noftra Ecciefia erigere-
tur in Collegiatam , quod evenit d. anno 1 6?c.
Ultra quod enimid nonregit infafto, adhuc non eft at-
tendcndum; Quiaeoipfo, quod di(Sa Ecclefia fuitererta
in Collegiatam fueruntei conceffa omnla fura prascminen-
Xt tlarum, acpraerogativa»' CoHegialt.Ttis, cum quibus ucnic
ctiam prarrogaiiva faciendl proctffioncm in dlc ipla Fellivi-
tatis Corporis Chrifti , utinlpecie obfervat Rot.cor. Sera-
ph </fc.H45 num yibi.- Confuetudoverb ante erefiiOnem ,
nonfacit ad rem , quia tmtaloflatu , mutaturjus , & ejus
tffeltus , & ex his conc/ufum y> 0 Col/egiata , 6" in rec. dec.j^^g.
rum.z$. par,\c).\h\: t^uiaColiegtaia, etiam non infignis ,
pracedit tanquam dignlor ommbus Ecc/efiis Parocbialibus ,
etiamfiantequam cljet CoUegiata , illis non pteecederet .
Et intcrminisfimilisconirovcrfiajinterCathedralcm Tu-
^7 fcancHar, novitcr crcclam, & Corcgiaram c;ufdcmCivi-
ratis, prxtendencem cfTc ab Immcmorahill inquafi poffef-
fioneperngcndi Procc^onem indift, dic FcftlvltatisCorpo-
rlsChrilli, rcfolvic haec Sacr.Congr.inTufcaa. Pratemin.
\<) Augufii \6i9. quam referc Vignatel.tom.^.d confu/t.z^.
num.6. & feq Ncc rclcvat rcplicatio , quod In omncm cafum
1% cadcmpractcnfaconfuctudo, tanquim particularis, attcn-
di dcbcat , ctiam fi juri rcpugncc , quia non vidcturindc-
ccns, quod inahquoparticolaricafu , vcltcmporc, infe-
rior fupcriorem praccdat, exadduflis indcctfj6o.num. 16.
C? \-j.part.i^. tec.
PrxmirTocnim , quod coiuraria praetcnfaconfuctudonul-
J9 lomodo concludenfr probatur de didloanno 1 600. qundquc
q.)alifci,'mqucc"ii(ui.tudo, (ivc pnrticularis , fivt' univcrfa-
iis fubfata rcmanlit cx prsrfitls Conltiiutlonibus, confir-
matoriis Cccrcminlalis ; iicmpcrverum c(l , qu6d DrtQo-
resoRjnes tunc contrariam prncnfioncm in ccrtis cafibus
admittunt , quando concurric aliqua qualitas , $c ratJo..
nabilis caufa, utait Ruin ipnf.i^ynumer.ii./ibr.i^.&Rot,
cpr Ludov. dec^io. num6. Add.adeundemdec.\Zi\.nuiK.^.
verf.Sedheec, & Spere/.clecif.i'j9.num.i6.\h\. Benique ad
hoc , ut to/erabi/is fticonfuetudoejufmodtincafuparticulari , ^q
neceffe eft , ut a/iqua concurrat qualitas , & rationabi/t s can-
fa ,cumaliis,adductis in dec.s6o. num.\ii. par.\^.rec.
Tantumautemabelt , quod incafunoflroconcurratqua-
litasaliqua, &caufarationabiIisfavore EccIefiaeParochia-
lis, ucpoiiusclara irrationabilitas palpeturmanibus , pro-
utunoorecumjuramentodeponunt S^.teftcsinterquosmuJ- 4!
ti Sacerdotes ; ibi ; E /afudetta Procejftonecon ufcire da/Ia
ftidetfa Chiefa Parrocchiale riefcefcanda/ofa , odiofa , efa-
tigofaperi/circuitolungo, inuttle, e dup/icato,attefo che per
il fudetto circuito , cofi inutt/e , paffa /a P rocejfione due vo/te
per/amedemafitada, tantoi! Clero Secolare , quantoRego-
lare , ftanchi per le ftrade flrapazzofe accompagnano tl Santtf-'
fimoindetta Procefftone con poca rtverenza , e fenza ordine ,
6" a mezzaflrada relia Noflro Signore abbandonato , e le maz-
zedel Pallio , chedalGovemo , eNobili fiportano ne/1'ufci-
re , reflano in mano della Plebe neWentrare, equeflo/odi-
chiaramofo/amenteperze/o,& honore de/cu/todivino; Qui- 42
busetiamaccedit depofitiojurataduorum Priorum Regula-
rium, indifta Proceflione inter^enientium, Conventuum
Ordinisl-^raedicatorum, ac Carmelitarum , praediftaomnia
fuperlativecomprobaiitium; Et ulteriusalTerentium, quod
omnia inconveniencia ceflarent ; Se lafudetta Procejftone
delCorpodiChrifto ufcijfe dalla Chiefamaggiore , &inquel-
la ritornajfe ad entrare, come farebbe piitconveniente di No-
flro Signore, ftanteche s'evitarebbe dettocircuitoinuti/e ,/un- 4J
go, e duplicato , & demum fubjungunt, quod Collegiata
ertcapax totius Populi numerofi , ad Procefllonem pracdi-
dam concurrentis, quod non verificatur in Ecclefia Paro-
chiali, caliter angufta , uc nuUo moJo capax ficomnium
perfonarum, Proceflioni intervenientium , quae omnia in
noftris terminis ponderat Rot. d. dec.$6o num.iq par.ig. rec.
ibi ; Projuflaautem, & rationabili Caufa confiderarunt Do-
mini in pr^fenti cafu majorem Populi commo.-ittatem , dunt
Ecc/efiaS.Thomcefitaeflin/ocop/aniorl, in medioCaftri ,re- 4"^
dup/icat itt majori Popu/t qttantitate a/teram S- Leonardi, am-
p/ior eft , & magis apta ad ecc/efiafticas , & folemnes fun-
Hlones ,
Die i.Scptembris 1718. pcr Card.Vallemanumpropofi to 4J
inC. R.fequentidubio: AnProceJfwSS.Corporis Cbrifliin-
cipere, & terminure debeat in Ecclefia CoIIegiata, feitpo-
tiiis in Ecclefia Parochia/iincafu&c Refponfum fuit ; yifti- 4^
mative quo.td primam partent , iiegative quoadfccuadam .
DISCEPTATIO XXVII.
Hydruntina Fontis Baptifmalis.
I J^T E K
Pr.tpofiturn Oppidi Nicopolis.
£ T
Parochum cjufdcni Loci .
A R G U M t N T U M.
Fons Baptifmalis qnnnda conflrui poffit in ilLx Varocbiali
Ecclefi.i , in qita ab aittiqiio tcmpore pernhiiiftt , &
dc prxfeiiti ampliiis mn e.xiflic ; Idqne rcfirifiivi pro
alijiiibiis tantimi l\tniiliis y & Tcrjoiiis , addiflis fer-
viiio illius Ecclcfix , in qua Fons b-tptifwalis erigi
prxtcnditiir .
INfaflifcric, mihl communicata, fupponitur tanqiiam l
ccrium , quod in Oppido Niropolls, Hydruiuinar D o;-
ccfis, anno 764. crtduH) lucrit Monaftcnum, pIciK)jure
Cxcmptum ab Archicplfcopi Jurlfdiflionc , tim rcfpcclu
Loci, quam pcrlonarum, omnlumqucOfficialium , & Mi-
nlftrorum ficcuLirium, corumquiiFamiharum , cumimme-
dlarafubjcclionc ApoftoIicacScdi .
QudJCivcs, & Habitantcs in eodcm Oppido Nicopo-
lisTTicct quoad JurildiAioncm tcmporalem clTcnt fubjcdU i
Abbati
iTom.IIl. ParsL Difceptatio XKVIl.
107
AbbatJ ejufdem MoBafterii , quteftetiam S. R. I. Princcps,
quoadfpiritualia fubjedifunt Archiepiicopo Hydruntino :
Quamvisfamafit, antiqaiiiis totumPopulum fuiffeexem-
ptum ab ordinaria Archicpifcopi Jurifdidionc , & autho-
ritate .
Qudd ante annum li8o. quandoAbbas didi Monanerii
«dincavit pro Popuioejufdem Loci Ecclefiam Parochialem ,
" diftinftamabaliaEccIefiadiit.Monafterii , funtlionesom-
3 nesParochiales , & Sacramentorum adminiftratio fiebant
in dida antiquaEcclefiaMonafterii ; Poftea veroPopuIus
femper continuavit recipere Sacramenta a Parocho didae
fecundae Ecclefiae, qui in illanominabatur ab Abbate, &
inftituebatur ab Arciiiepifcopo j Quod etiam hodieprafti-
4catur. In prima autem Ecclefia retentum , &confervatum
fuerit Jus Parochiale pro Officialibus, & reliquisperfonis
dumtaxat , aftualiter infervientibus didas primas Eccle-
fise, necnonproomnibuseorum Familiis, & cis Infervien-
tibus.
Quod anno 1460. Monafterium praediftumfuitfaEcuIari-
zatum, illiufqu^ Ecclefia fuit ereda inCoIlegiatam, Ab-
batefado Praepofito, &Monachis mutatisinCanonicos ,
j cum retentione tamen privilegii antiquae exemptionis, &
omnium aliorum Jurium eidem Monafterio competentium ;
EtdefaftoenimhoditJindidaEccIefia Collegiata repericur
proprius Parochus , quiplenojure inftituitura Prepofito ,
quiv^ de praccerito exercuit, &etiam hodieexercetomnia
Jura Parochialia, noncumPopulodifti Oppidi, fedfolCim
6 cum Officialibus , aliifque Miniftris , & Infervientibus
Prarpofiio, &Canonicis, eorumque InfervienciumFaini-
liis, fact-^Jmenta eis miniftrando , benedicendo nuptias ,
omniaqudaiiafaciendo, quasveri, & proprii Parochicum
fuis Parochianis faci'int, excepto unico , & folo Sacra-
roentobaptifmatis; Idque ex eoaireriturprovenire, qu6d
nonadeft indidaEcclefiaColIegiata Fons baptifmalis, ex
cujus defedu faftum eft , & quotidie pradicatiir, utfilii
Officialium , & aliorum Infervientium didae Ecclefiae
7 exempta;, baptizati fuerint, &baptizentur aParochoOp-
pidi praedifti in ipfius Parochiali Ecclefia , in qua Fons ba-
ptifmalisreperitur.
Quod, didounicobaptizandi aduexcepto, omnesalia:
fundtiones cum baptifmo, &cum matrimonio maximam
S conjunftionemhabentes, refpeftueorundem Officialium ,
& Infervientium, femperfaftaE fuerint in Parochia Eccle-
fiae CollegiaraE, inter quas fpeciali animadverfionedignae
videntur benediftiones nuptiales , necnon benedidtiones mu-
licrumpoftpartum, eoquiaillaefemper ^propriisParochis
fieridebent, ut, confiderandodd.benediftionesnuptiales ,
firmavit Rota in Corduben. Benedi&ionum nuptialium ;.Ju-
lii i6%l.& ij.Martil 16^4. for. Paulatio.,<^ lo.Junii 168 J.
9 & zo.Novembris i6S6.cor.UrJtn. InquibusdecifionibusSa-
cra Rota folidef firmavit , illas, privativequoadomnes ,
fpeftare ad folosParochos, earatione, quiaParochispro-
prid conveniunttanquamfequeiaSacramenti Matrimonii ,
ut, fequendo eafdem magiftrales decifiones , obfervaviin
Inflit.crim. lilr. i.tit. 10. §.i.num.i66-& 167. Et refpediu be-
nediftionum mulierum poft partum habemus oraculumC.
10 R. inUrbisy Cf Orbis 10. Decembris i-joi.ad 6. dubium ,
inquarefolvit quidem, eafdembcnediftionesnonefTede Ju-
ribusmerd farochialibus, led ftatim in eadcm refolutione
fubjungit, illas fieri debere iiParochis, ut videreeftapud
11 Mo>t.icel. in Formular.tom.z.fol.M. & concordant addudi
P^r Genucnf.in Prax.cap.yonum.t^. Pignatell.confult.-j^.
pertot.tom 5. lifper eundemUonacelLtom.i. tit.io.form.iZ.
num.io.tif duobusfeqq.
Qviodque demum quolibet annoin dicSabbathi Sanfti ,
. & in Vioilia Pentecoftes a tempore, cujos initii memoria
nonexiftit, bisinannoineadem Ecclefia d\Oi?c Collcgiatac
iz ^mperfaaafuerit , & depr;i>fenti fiat folemnisbenediaio
Fontisbantiftrnlis, iljaquefiat inquodam magno portatili
Vafe ; Quae tunftioin magna pariter confiderationehaben-
daeft coquia, exdifpofitisinRubricisMiiralis, ubi for-
mul.iejufdembene.iiaionis Fontis baptimalisperextenfum
regiftratur, praEfcribitur , illam fieri deberc in illis Eccle-
lits, ubiadcftFonsbapcifmalis , Sc-xC^. in d.Urbis ., &
IJ Orbis 10 Deccinbris 170^. ad6.dub. demandatur, cffe fa-
cienuamiParochis, ut videreeftapud Monaccll.ubifupr.t
foL 1 1 . tom i. & concordant addufti per Barbof de Paroch.
Cap.ii.numz.ifRicc. i>i Praxp.irt^. rcfolut. ^^o^.pertot.im
& refolvir eadem G- R. in NeapoHtana 18. Maii 160:.
teftc Monacell. in Formul. tom.i tit.\i.formul.\.numer.6.\.
foL\6.
Rcbus autemficfchabcntibus, proutindiCtaFaftiferic
Urfaja Difccpt. Tem. III.
fupponitur, eoquia , teiis Card.de LucadeDonation.difc.
10. ««w.S.NocutedcPartibus, circaea, pro quibuj peti-
tur confilium pro veritate , ut plurimum folent efte defedluo-
fae, vellentfaodiePraBpofitus, & Canonicidenovo erigere id,
Fontem baptifmalem fi.xum, & ftabilemin propria Eccle-
fia, non pro omnibus Infantibusdidti Loci , fed rcftrictivd
pro Parvulis illorum, qui eorum EcciefiaECxempcaEinfer-
viunt ; Aniequam autem ad dittum adtum ereflionis Fontis
Baptifmahsdcvcniant, infenfu vericatisconfilium pecunt,
an icilicet id facere polfint.
Fundatur eorum intemio in eo Jure Parochiali , quod pro-
priae Ecclefia: innegabiiiter compecit , ex hLcufqueanimad-
verfis; Inferendo exinde, quod illudcomprehendacctiam 15
Jusbaptizandi, cd quia ;;; A^/is Eccleji^ Mediolanen/is ex-
prefsepraEcipitur, utfingulseEcclefiaEParochiaies proprios
habeant Fontes baptifmales, ut videre ellin eifdemj^^it
/o/.8.ubifermoefi dehis, quaepertinent adbaptifmi admi-
niftrationem ; Idemque demandatum fuifTe in Concitio Mel-
denftcap.j. teftiseft Franc. de Ecclef Cathedr. capi^.nu- 16
mer.i^. ubi , quoJ ante dift. Conciliare decrecum unicus
tantum cxiftcbat Fons bapcimalis in qualibet Ci vitate , vel
Oppido; Numer.iz. iffeq. fpecificans plures Civitatesin
Italia, in quibus antiquus mosmutatusnequaquam tuit ,
& , fequcndorefolutionemCongrcgationisConcilii deman-
dantis, utin qualibet Ecclefia Parochialiefte debeai Fons
baptifmalis, aotatFagnan.incap.Cumcontingatnumer.^^. 17
de Decim.
Reguiariterautcni, Jurecommuniattento, Parochiani
omnes a proprio Parocho baptizari debent , juxta theoricam
Innoc.incap.DileSis num.i^. deCappell. Monach. quam uno
ore fequuntur addudi a Card. de Albic. apud Card. de Luc. de
Jurifd.dif.z.dejurifd. Card. tn Ecclefiis propriorumtitulo-
rum qucefi.6. in ^rinc. quos fequucus fui in Inflit. Crim lib.\.
tit.\o.$.i.num.t<j\. Quibusaddo Murg. de Benefic qu^ji.i. I?
num.jf-j^. if feq. ifRot.decifn. num.$i.if sz.a^ua Mona-
(eil.tom.4.\ib\, qu6d quandoParochiaifunt diftindae, noa
eftpermiflTumuni Parochoponerefalcem in meftemalienam
quodque nequeunt l'arochi egredi fines, &limicespropriaE
Parochia: , if Rot. cor. Peuting. decif \ oz. num.y.
Imo, quodmorcalicerpeccet Parochus, baptizanseum ,
qui (ibifubditos noneft, earatione, quiacum baptizatus , 19
medio baptifmo in unionem , & communioncm Ecclefias
adfcribatur, fiatque Chrifti membrum , omniuinquealio-
rumSacramentorumparticeps, nullusfine necelTaria poce-
ftatehujufmodi effedus alicui communicare poteft, utad-
vertunt Gobat, in Theolog. experimen. trati i. de Baptifm.
mm.17,1. Lajm. Oper. moral. lib.;. traS.z.cap.-j.conclufi. zo
Caflropal tom^. trafl.\^.difp.unic.pun&.6. infiit.Thefaur.
de Pcen. Ecclef. part.z. cap.^. de Sacram.fo!. mihi j 1 1. ubi ,
quod fi quis miniltret Sacramentum baptifmi alieno Paro-
chiano, animo ufurpandi hanc Jurifdiftionem favorefuae
Parochiae, nedumpeccat, fcd incurritetiamcenlurax, I.1-
tascontraufurpantesjura Ecclcfiarum Macb.ui enleperfc-
^oConfejfor, y Curade j^lmaslib.^.quteft.z.traB.z. docum. >r
<^.num.^.(if Barbof.de Parocb.cap.i^.num.-] if ii.ubiiftam
adducit bonam , & convinccntem rationem , quia baptizans
fibi non fubdicum , ufurpatalterius Juriliiidionem , eoquia
pafcereanimas, quod maximefit verbo, &Sacramcntis ,
pertinet ad proprios Paftorcs , propriofque Parochos .
Adverfus hujufmodi tundamentum videnturobftarcduac
propofitiones, quae in Jnre folidisinnixae funt principiis , 2Z
& inpraxiquotidicfervantur.
I. Eft, quod Fons bapti!"malis noncft efTentialeconfti-
tutivum EcclefiaEParochiaiis, eoquia bene eilc fimiilpof-
funt, quod aliqua Ecclefia fitvere, & proprii! Parochia- 25
lis, quodqueFontembaptifmalemnon habcat , utdetaCto
viJeiriusinmajoriparteEcclcfiarumParochialium Urbis ,
& dc JurcobfervantaJdudi.) Pignjtcll.confulr ^. numer.ij.
in jine tom.^. inxta Romanam imprcjfionem, Card de Lucs
deParoch. difc.i^. numer.\z.i:f difc.x,%.numer.\c. cs .) Rota
decif^i. num.iS.part.i. dii<erf.tif coram Ludovif. decif. jjS^.
ttum.t 1 . cum aliis apud RcvcrendiTnnus Petr. aii CcnH.Apofl.
rfl»«.4./o/.:8f-.»«>w.i7.Etproindcdefedtushuiufmodi Fontis 24
baptifmalis in nihilo prarjudicct vcriParochialitati Ecclc-
fia-Coilcgiatas.
II. Verocft, quia poteft ex Icgitima. & antiquiffima
conluctudine introduci, ut parvuli uniusParochielicite ba- 15
ptizentur inalia, qncconluctudorervanda , cft^utinno-
ftristerminisnotantP/g;»4/. </.<■<»»/«/;. 5. num I5. &fub>i.xt.
tom..^. <if F ranc. de Ecclcf. C.itied.cap. 1 9 n. n o ubi retert. Sc
fcquitur rcfolutioncm C. R. inuna 0»;o.V». quam fequitur
ctiam Barbofde Parocb. (ap. 18.« 7. verfQuifjut: Et t j vorc
H a, Bafili-
io8
Difceptat. Ecclefiaft. Dominlcl Urlaya;,
B^filicaeyaticanaB, PartibusacriterinformantibuSjrerpon-
56 ,ditC..C. I j.M<»;« 1700.de quamentionemfeciinZ«y?ir.,CW-
mi». lib.i tit io.j)".z ««w.ig J. quamve fequiturcitatusiJe-
verendijftmus Petra in Comment. adCqnflitut. Apofttom.e,.
fol iZ€.»um.\-j.
■zy Verumtamenefl, qu6dfacllepoteft,evitari.vis, &appli-
jcatioharumpropofitionum, obfervando in ordine adhanc
fecundam propofitionem, quod illa procedit interminis ,
in quibus fermo eftdecumuiativafacultate baptizandi Par-
yulos unius ParochiaB h Parocho alteri.us dlAinaae Paro-
chiae, non autem deprohibitione, facienda veroParocho ,
neFontem baptifmalem .retineat procommodo fuorumPa-
lochianorum^- Inhisenim terminishabe.mus cafum, deci-
}i fum in .Urbe favore Ecclefiae B- Mariae Tranfpontinae .
Cumenim annofaecuJari i^oo.illius Parochus veilet in iila
Fontembaptifmalemfacere, feoppofuit Parochusejufdem
Vaticanae Bafiiicae , fed irutiliter , qui.T per fententiam
Cardin. Vicarii decifum fuit^ licitum efte Parocho diftae
EcclefiaeTranfpontinae Foutembaptifmaiem erigere, effe-
du punftualiterfubfequto; Quia vero Idem ParochusSan-
fli Petri agnovit bonum Jus , quod competebat Parocho
Tranfpontjnae, eidemSententiaeuItro acquievit, j&hodie
adarbitrium Parochianorum diftae Parochiae Tranfponti-
raebaptizantur illorum Infantes , vel in propria Parochia ,
vclin Vaticana B^filica., vigore antiquiffimse confuetudi-
nis, ad ejufdem Ba<ilic3B fivorem militantis refpeftu Pa-
24 rochorum omnium Parochiarum Urbis, quamdifl:. C G.
a#probavjt, die i 5. Maii .1700. ut vidcreeft in Lib.^o. Decr.
feltS^-
Refpedu verodiQaEfirimae propofitionis, advertendo ,
quod quamvis aliquae fun.ftiones non poffint dici deillsrum
gp numero, qaz aDo(ior\byisappe\hn[ur fun^ionei meri Pa-
' rochiales , adhucfieridebent a Parochis , ut exemplificando
in benedi(Sionibus nuptialibus, & in benedi.dionibus Mu-
lierum poft partum , refpondit C, i?.i»/^/i'//, fsrO/bis 10.
91 Pecemb.i-joi />rf,6, (/«6. quandoeodem temporedeclaravic ,
pafdemfunftionesnon effedejuribus, mereParochiajibus ,
fed fieri debere ^ Parochis ,
II. Fundamentjum refidet in ea circumftantia, quod in
faftoconftanseft^multotiesfuiftebaptizatosInfantesdd.Of-
|a ficialium , & Miniftrorum Ecciefiae CoUegiatae , non in Pa-
rochia Oppidi , fed in particularibus domibus eorundem
Miniftrorum, femper cum licentia Praepofiti , nunquam
autem cum illa Parochi ejufdcm Loci .
Caeteriamexhaccircumftantia nihil folidiad noftrumef-
feftuminferri videturi Nonenim dici poteft acquifitum Jus
aj aliquod Parochodiftae Ecclefiae Collegiata: perdd. particu-
lares, & fingularesadus, geftos cum licentia Ordinarii ,
feiiPraepofiti, in propria Ecclefia facientis figuramOrdi-
narii; Eo^em prorfus modo , quonullum praejudicium ir-
TOgaturParochoperhoc, quod LociOrdinarius, vpliliius
Vicariusgeneralisaftiftat matrimoniisParochianorum, vcl
concedant aliisSaccrdotibuslicentiam illisafliftendi , qu6d
34 omni Jure permifl"um cft , ex animadverfis per Amtc. in
Curf.Theolog- fo/M.9. difp.i^- fe8ion.\o. num^o. liif feq.Ven.
trigi dejurifd. Arc/jiepifcopicap.),^S.pertot-cumahisaiJm-
0.\sfupradifcept x-^.iC^ num. 16. & 17.
Omniumque praedidlorum iila folet aftisnarlcongrua ra-
tio, qupd gencralisjurifdidio, quam habct Otdinarius in
totafua DitEcefi , compatibiiis cftcum illa particulari, &
gj reftrifta jurifditlione, quam quilibet Parochushabet in fua
Parochia, nequc proindc cx ufu hujufmodi .gcnpralis, &
fuperioris JurifdiQionis , qua; rcfidet in Ordinariis Loco-
rum, infcrtur aliquod praejudiciumd'£^a-particulari, & in-
feriofi Jurifdii^ioni, quae rcfidet in Parochis, quaroratio-
rem adducunt pracfati A"thores .
III- Fundamentum iolidius innititur alteri circumdan-
riae pacifici, & immemorabilis cxercitii omnium aliarum
Parochialium fundtionum , quae rcfpeflu Officialium , &
^6 Infervientium fcmper faftjefucrunt i Parochis protempore
Ecclefia:Collegiatae, unicocxceptobaptifmatc, exdefcOu
Fontisbaptifmnlis, quemccnumclfcmthi luppnnitur, an-
liqujstemporibuscxtitiflcin cadem Ecclifia, inccrtnm .iu-
tcm, quando, &cx quo motivD, icu caula in illa dc(ci.e-
fit, & ampliCisnon extitcrit .
Cumenim fcrmofitdercientlonc Juris Parochialis, quod
eftaliquid univcrfAle, fomrrchtnfivum pluriumati^uiim ,
J7 ic furClionum , vidctur applicabilis conrli.fio, qii6d illud
in tota fnagcncralitarc nunquamamiffum fucrit , (cd (cmpcr
retcntum pcr cxcrcitinm pariicularium afluum , etiam quo-
«dillos , quorum ufu.'. intcrnnnus fuit , juxta theoricnm
JnHOC. i»(ap, Pileflus Hum i- deCappell, Montuk- qucm fc-
quuntur citau in decifi 10 num.6.apud Pqfl.de Maauteitf.
&f decif.ii. fium.\x apud Tondut. de Penfion- if decif^n.
num.i. cor. Buratt. & ^ecifij). BUmii. part.%.0 decif.^ii.
eodemmm.pait.s.rec.
Qria: re.flexio eo majoremhaberevidetur vimin praefen-
ti, quiautiquiftiiTiHmexerciiiumomniumaliorumaftuuin ,
omniumque aljarum Parochialium fun.dionutn, pro tem-
pore praeterito , & prjefenti , mihi ftipponitur aequaliter jj
innegabile, acpacificum; Itaut interruptiofoIiusa.clusba-
ptizandi verifimiliter oriji potuerit ex particulari caufa ,
putaexdefe.flu materialisFontisbaptifinalis , vel fimilis ;
in quibus circumftantiis eo forti.iis applicatur eadem con-
clufio , quod , pofitis dd. omnibus aliis fudlionihus Parochia-
libus, magisattendidebeatcaufa univerfalisearundemfun- j^
dionum, quam d.omiffiouniusadlusbaptizandi , dequa ,
praeter fupra addudos, bene Rot- decif-^^^.nutn 10. apudde
Profper.de Terrjior. fepar.ihi : Adeoque minime curandum
veniat , anexercitafuerit, fy quomtdo in aliquibuscafibusin
particulari, cumpro i/lius confervatione inuniverfumpotiut
mfpici dcbeat caufa aBus , quam exercitium .
Eodem prorfus modo , quo id obtinuit in Urbe P. M. Pu-
gliani Parochus Tranfpontinaed.anno 1700. cujusrefpeflu
concurrebant oinnescircunftantii praefentiscafus , eoquia 40
fcmper idem ParochusexercueratcumfuisParochianisom-
resaliasfunitiones parochiales, folobaptifraateexccpto ,
ex quo tunc non habebat Fontem baptifmalem in fua Ec-
clefia ; Quo deinde conftrudo , hodie (uis Parochianis ,
vokntibus ad propriam Parochialem Ecclefiam accede-
re , adminiftrat eiiamdidum Sacramentumbaptifmi.
Neque vis aliqua fieri poteft in negligentia reftau-
randi , vel de novo erigendi Fontcm baptifmalem io
Ecclefia Collegiaia , poftquam ille , vcl temporum in- 41
juria , vel bellorum infortuniis devaftatus fuic , neque
amnliCis retentus in d. Ecclefia CoUegiata .
Ultra quod enim fermo eft de re , cujus refeflio fpe-
([labat ad plures , hoc eft ad omnes Canonicos diflae 4»
Collegiatae Ecclefiae , in quibus terminis experientia
docet verificationem illius noii adagii , quod commune
eft neghgitur , de quo in Tom.z. par. \. difccpt. i\.infin.
Refponderi congrue poteft , quod ex didta negligentia ,
nihil aliud inferri valet , quam continuatio exercitii Sacra-
menti baptifniatis in Ecclefia Parochiali Oppipi , quouf- 4}
qucFons baptimalis non reperiatur in Ecclefia CoIIcgiata ;
Sumus enim in terminis poftelfionis, feucon(uetudinis/a-
vore didae EccKiiaE Parochialis pracfari Oppidi , quaenon
potert extendi dc cafunon exiftentiat Foniis baptifmalisin
Ecclefia Collegiata , ad cafum, in quo in illa hujufmodi
Fons rcpcriatur , idque ex natura, & indole confuetudi-
n.s , quae nunquam extenditur ultra illcs tenninos , in
quibuspradicata fuit, juxta animadverla per Purpur.con- 44
fi! SST- fub numer.y. Ponden.collu8at. legal. 15. nuiner.ny,
yJnfald. in addit. ad decifso- num.^Z. Cf Rot.corameodem
decif.ioo. num.^i.& ^s.<i;decif.z\j. num.\S. part.ij. cum
aliis , citatis in Tom.x. part.z. difceptat.\i. numer\S, Ct
feqq.
Quibus non advcrfatur Textus in canon Vlures baptif-
maiis 16. quaft. I. in quo dcmandatur , in uua Parochia 4$
non poffe conftitui duos Fontcs baptifmales , quod in
fequelam cjuidem Textus advertunt Rebujf- de Decim.
(]u,cft.6. num. 15. Monet eodem Traiiat. cap.O. fub numer.
4. ©• Barbof dejure Ecclcf libi.i. capit. \. nuwer.x^.
& rcfolvit Sacra Congregatio Concihi \t- Augujti \6i(k 4^
in Sedunen. tcftc Nicol. in plofcu/.veilo BapHfmus num.9'
Tcrf Pctente.
Quialnnoftristcrminis in OppidoNxcpolitanonon una,
fcd duse adfuerunt dcpritcrito, & ailu hodic lepcriuntur 47
P.irochia', intcr fe totaliter diftinL^a:, uoa (ciiicct inEc-
clcfiaCoHcgiata, cui (ublunt Miniftn , Officialcs , & In-
fcrvicntcs cidem Ecdcfiae Collcgiatx, nccnon corundem
Uxorcs, nati, natorum, & qui nafccniur ab illisi Alia
vcroproreliquo Populo cjuldcm Oppidi ; Inquibusiermi- 48
nisl'arorhiarum , inicr fediftinflarum , nullo modojocum
li.ibct dilpofitio d.Tcxtus, loqiicnii.^^c^crctcntionc dupliris
Foniis baptifmalis inuna, cadcmqucP.irochia , juxia illa
ninii»clara verbac;u(v.!ctr) Tcxtus , & clarioremcxplicwio-
ncm Aut/jo> um fupra citiitO'um .
Et in ctfitlu in illis cifibus, jnquibus ogitur dcmagna
Parochia , in qua rctircri vdintduoFontcs baptifmalcs , -19
hoc adhibcri folct tcmpcramcntum , ut illa dividaiurin
duflS Parochias, & tuncin Parochia, novitcrcrcila.de-
rcgari nnn folct retentio Fontlsbaptifmalis, utrcfolutum
fuiife i\ Congrcg. Epifcop, & K inUibaniit i^.Juitil 1 648. fO
rcfcrc
Tom.HI. Parsl. DifceptatioXXVIIL
109
refert Nico!. in Floff. VeTb.Baptifmui num.^.verf J^uain
'Parocbiam ■
51 Nequeeftnovum in hacmateria , qudddenturduae, vel
plures Parochiz in aliquaCivitate, quasdiftinguantur per
Familias, nonautemperdomosmateriales, feupervias ,
& partem Civitatis, vel Oppidi, utnotantadduitia K;».
in Sylva Comm. opin. cap.zio.num.n^. ^ ^$ Tamburin.de
Jur. ./ibbat. tom.i. difp.i^. quafl.i. mm.zi. & Barbofde
Parocb.par.i.cap. i . num.i.^. & adConcil. feff-^^. de Reform.
jz cap.i J. ffww.y. &refpeduOppidi ,appellati Hofpitale,un\us
cxnovemLocis, efformantibus , &conftituentibusdiftri-
dtumForeni, inDioecefiSalernitana , mefcribente, ulti-
moloco admiffum faita C. E. & R. Ponente Cardin. Corfi-
no in Salernitana , feu Abellm. 1 3 . Aifgufli j 7 1 7. <i? 29 • Apri-
///1718.
5j Exquibus, prsEcipuefimuI unitis, ut inqualibetmateria
faciendum etfe fa:pe monuit, & fspiiis prafticavit i2of<» ,
utvidereeft/»ro/M i.par.i.difcept.i.num.^^^ccnieo, cre-
dioni Fontisbaptifmalis in Ecclcfia Collegiata, reftriftive
tamen pro Filiis, & Infantibus ejus Miniftrorum, eilque
5<j. Infervientium , non poft"e impediriaParochodicli Loci ;
Proucetiam non pofteeundem Parochum allegaread lui fa-
vorem praEfcriptionem privative baptizandi omnes dd. In-
fantes, eoquia, quandodeprateritoid faftumfuit, in Pa-
55 rochia Oppidj , nonaderat Fonsbaptifmalis, proutctiam
nechodieadeftinEccIefiaCoIlegiata; Praefcriptioautem ,
feCl confuetudo non potcft egredi limites illos, inter quos
prailicata fuit, ex aIlegatis/«/>M»K»;.44. quibusaddi pol-
{antLotter de Rebenefic.lib.i.quiefl.i^. num.jo. Rot.coram
Coccin. decifS59. num.^. & 4. & cor.Emer.jun. decifS^S.
numS.&cor. Anfald.decif^j^S.num.^^.
DISCEPTATIO XXVIII.
Narnien. CoUedlarum.
T H 0
Menfa Epifcopali Narnis.
C V M
Communiftis ejufdem Civitatis .
ARGUMENTUM.
In flatu Ecclefiaflici pro quikns bonis , & pro qua quota
"Perfonx Eccleftaflica , & Loca p'a collellari poljint ;
Diflinguuntnr plures fpecies bonorum , & plura Colle-
3arttm genera , & ofienditiir , Eccleftaflicos non tcne-
ri indifltn£ic ad omnia onera , pr» quibus gravati funt
Laici.
» T NqueftaCaufa, altre volteagitatatragli Ecclefiaftici ,
J. eSecoIaridellaCitt^diNarni , fu piia volte ordinato.,
che leParti venifteroa Concordia ; Ilchenonavendoavu-
toeffetto, furelaft"atoil mandatocontro Monfig.Picarelli
Vefcovo diqueltempo, pe.rla fpmma difcudi 87. 75. per il
pagamento di Collette arretrate , dal qualeefTendofi il me-
defimo Vefcovo appellatonellaCongr.tcnuta lin.Agofto
' 708. fu refcritto : Mandatum D. Secretarii ejfe e.rcquendum ,
nifiadprimam. E fotto il primo delfegucnte molcdiSet-
tembre fu refcritto; In decifis : Ma ripropoftali la Caufa
2 fottoli i5.deiriftc(Tomefe, cdanno, fudetto.- DHata, &
Coadjuventur probationes per Communitatem fuper folutioni-
bus . Pcrche poi in quefto tempo furono portati tre pagaraen-
ti, fatti da Monfig. Barlocci negli anni 1604. cleguenti ,
percidadie.deirOttobrei^oS.fu^detto .• U decifisfubdie-
busw.yiugufli, &i.feptembri,: E finalmente Ibtto il i .di
Decembr.turefcrltto.- In decifis ., (ffacquiefc.it.
3 In quel medefimo giorno 1. di Deccmbre 1708. pafsoa
miglior vita detto Monfign. Picarelli : Onde tiovatefida
Monfig. Guicciardi Succelfore le cofe in quefto ftato, ed
avcndo intefoda molti , checi6doveva in gran parteattri-
buirfi alla fl-rmezza dell' AntecefTore neirelctudere osni for-
tedi Concordia, ftimd di tencre altra ftrada , ed a pena
giuntoallarefidenza , procur6, chetuttcqueftecontrover-
4 fic fuffero rimefTe al Sig. Car. Sacripantc, comefeguicoa
Urfaja Difcept. Tgm. IIL
rifoluzione, prefada tuttala Cernitafottolijj.Giug. 1709.
Ma perche le infinite occupazioni di dettoSign. Cardinale
nonleannomai permeffo diapplicarcaquefto negozio, ed •
intantonelle annue impofizioni delle Collette fivedetaffa-
ta la Menfa Vefcovale a guifa di un patrimonio meramente
profano, elaicale, perci6r£conomodelIa medema Men- 5
fa, benchenonfia maiftatorichieftodi pagare, eMonfign.
Vefcovo odierno nella fo:tofcrizionedeIleLifte abbiafem-
pre prefervate le fue ragioni: Contuttocid, non potcndo
acquietarfi adunoftatosipregiudiziale , fi trova inobligodi
rapprefentareumilmenteairEE. VV. limotivi , per li qua-
licrede dinondoverfoggiacerea queftopagamento, alme-
no nella quanti'^ , pretefa exadterfo .
Ne qui oras'intendcd'impugnare lerifoluzioni, gi^ pre- 6
fe, inquei termini, ne i quali emanarono.avendogia avu-
to il loro plenario effetto nellaefecuzione delmandatofu-
detto; Ne tampocodi infifterenellepretenfioni, ailorapro-
inoffe dal Vefcovo anteceffore; Sia per raherazionedelle
Tabelle nel trafporto di tantepartitedairEntrata cameraie
allacomunitativa ; Siaperla non coroprefione de^Vefcovi
fottoil nomede'Cherici ;»ofl'/()/r/. Sia per la mancanzadel- 7
laCongrua, e povert^ della Menfa , efimili, cheorafi
pongono tutti da parte, Si dice folamentc, chetutti, o
quafi tutti li beni, oggi poffedutidalla Menfa Vefcovaledi
Narni, fono beni antichi , dotali , e fcome dicono) di
primoerezzione,e nonbeniacquiftati ,de'qualiparlala Bol-
li di Paolo III cnmprenfiva degli Ecclefiaftici, eriferita
d a 1 Cohellio volgare al la pag. i r .
EfTendolaChiefaperogniragione, divina, ed umana , 8
efente dal pagamento di ogni forte diCoIlettefbpra lifuoi
beni , come non fi puo mettere in dubio , e fi comprova nel-
Ja magiflrale decif.i^o:. coram Merlin. ne fiegue , che la Men-
fa Vefcovaleabbia la regola , erafTiftenza dellaragiopeper
fe, echelaCommuniti, che fi fonda nella limitazione , c
relcafo, eccectuatoperla Conftituzionedi PaoioIII com-
prenfivaanchedegli Ecclefiafticiper i beni acquiftati , deb-
baprovare quefta qualitll, neila qualeunicamente puo fon-
dare, edappoggiarerintenzionefua, fecondoquella trira ,
e veriffima-conclufione, che la qualita diunacofa debba
provarfi, da chi Talle^a per fondamento delUpropria in- 9
tenzione, comefi pratticagiornalmenteiii tutti li Tribun^
li, quando (per cagione di efempio) fi trarra, fe li berri
fiano ereditarii , o fidcicommilTarj, oEcclefi.iftici jOemfr.-
teutici , chetali qualiii fempredevonoprovarf: , dachifi
fondaineffe; Onde apari deve procedereanche nel pre-
fente cafu contro la Communita, chedeve provare, chc
libeni, delli quali fi tratta, fiano beni acquiflati , enorr ic
dotali , giacche fopra quefta quJTita di beniacquiflati fon-
da lafua pretenfionc dicollettarelibeni Ecclefiaftici , chc
di loronatura , eceffante detta qualit^, farebbero efenti ,
comealle autofit^ addotte nel Tomo x . part .1 . difceptat.^^.
numSS-
Quefta propofizione e ftata pid volte feguitatada quefia ri
Sagra Congregazioneefpecialmcnte inunaltra Caufa Nar-
nien. tra la Communitadi Collefcipoli , el: FP. Francefca-
nidelTerzo Ordine fotto li 10. Luglio 1706. ivi y Quoad
PatresTertii Ordinit , ad D Secretarium proCcncordij fu-
peri}onis, dequibus perCommunitatemnondoceatur depat-
ticulari acquifitione .
Contuttocio effendofi ftimato, che lipagamenti fattida ts
Monfignor Barlocci neglianni 1684.^1685. polTanoaverc
fgravaia la Communiti dalfobligo di fjre queft» prova ,
contrasferirlo neirEconomodella Menfa ; Non hi quefto
ricufatodiafTumerlo, ed a taleeffrtto ne hadara psrticola-
re Supplica ailEE. VV che fi fonodegnatefiiiod.il mefe
di .\gol^o i^iS.commettercIa verificazonc diqufito fatto
a Monfignor Governatore di Narni , ilquale; doppoave-
lepiii voltcinvitati , c per mi-^lti mefi inutilmen-e sfpetrati 1}
li Signori Communifti ad affirterc alii Congredi , tcnuti
fipraquefto, hi poiriconofciuta la veriti delI'Effoftodair
Oratore, comepiii difTinramenteegli medefimo riferifceal-
la Sagra Congregazione neirinfbrmazione , e(;bita in Se-
grctaria .
E per darneairEE. VV.una piQdiftinta , ed individua-
lecontezza, fi pongonofotto gliocchi leparricole deglln-
ventarj . edesrinftromcntianiichiffimi , da i qnahf^ hi >
chc la Tenu a ai S Miri.j In Menie y detta voljiar.ncntc 14
Rocca carl(a , fit^pofTeduta dalli Vcfcovi antecc.tor molto
prima del Pontificato di PaoIoIII. come coftadagrinven-
tari degli anni 1515. 1501. e 1498. che n^enunziano altri
piuantichi, eda un'Iftromentodi Concorda , fattoranno
I499. tra Monfignor Piccro Gormaz , e la Communiti
H 3 coofinan-
IlO
Dirceptat. Ecclefiafl:. Dominici Vriayx,
confinantedi Stroncone, equel, cheepiii, cofta , chefi
polfedevano infinodei!'anno ij6o.quando furonocompilati
1J liScaturidella Citta, ienza chefi poffa trovare iJ principio,o
lume alcuno deiracquirto didetts Tenuta .
Sinnilniente raltraTenuta, invocabolo Cajlelciiiaro, 6
fia CaftellodelVefcoVo , fi legge defcritta nclli fbpradetti In-
j6 ventaij , ed in p;u aitri deltempo intermeJio, enellip;ii
antichi 1 fempre fi chiama con il nome di Cafirum Epifcopi ,
qnaldtiiOn-iinazionebendimoi^ra , quanto anticofia qnello
p;-. -; imoniodella Menfa .
1.,'iiler.ofiegiuftificatodella ponTeiTione, detta d i i. More,
edi qaella dellaRota , ofia jcII' A^gentcllo, ed in u.na parola ,
J7 rirteffap- 7va ficfatta di tutcek ak/epo/reflioni , cggi pof-
fedu"?ii .:ia Menla .
Ch'. 1, Jetcibeni fianoftatidatempo immemorabile poffe-
dutidalladectaMenfa , provafi nonfolamentedaliefopraci-
tateScritture,delleqi.iali non neha ia Citta piuanciclie , per
j8 il lagrimev^ie facco, ed incendio fofterto a U117. Luglio
1527. Ma tiieDra dalla pubblica vnce, efama, efiendono-
torio in detta Citt^ , e confeflandofi ingenuamente dalli
Communifti, chedetta Menfa, amcmoriadi uomo, non
hafattomaiacquiftoalcuno , toltoneun Cafino inCampa-
gna, fabricatodal VefcovoTufco, che morl rannor^^i.
jo edalcunepermute, ed unioni , fattein tempo Jcl moderno
Vefcovo, mediante Talienazione di altri beniegua^m.nre
antichi della medefima Menfa ; Bensi nelli detti Invenia-
rj fi vedono defcritti molci altri beni , de i quali ora la Men-
/a non 6 in pofiTeflb , come h^ riconofciuto Monfignor
Governatore , delej^ato da quefta Sagra Congrega-
zipne .
Confermafiquefloancoradaquantoriferifcert/g^i?///o«£/-
iO fJxaliaSagratont.i. in Eptfcopis Natnieti.fol-ic^i. del Ve-
fcovo Oilando , che fedecce circa Tanno 1^78. e fu ri-
prcfo da Nicolo III- come dilapidatore delli beni della
Menfa .
Chefeli beni, prefentemenceda quella goduti ne! Terri-
toriodi Narni, nonfofferoantichi , edocali, nonfarebbe
alfegnabile ajtfa congrua , e verifimile ragione , per cui
ii detta.Menfanon efigeffeindetco Territoriole Decimepre-
diali, come Jefigge (quantunquetenui ) in tutti glialtri
Territorjdella Diocffi , comefi e fatto vedereadettoMon-
fi;in. Governatore Delcgato dell' EE- VV. nonpotendofi
c\i) riferirc ad altro giulto titolo , fe non che la Com-
muniti di Narni , fe ne fia anticamente liberata con
furrpgare a quelie J^aiTegnamento di alcra dote propor-
/'onata.
E fi come non trovafi;».;K/^prefcritta veruna formajit^
di proveparticolari, eprecife, adeffettodiprovarelaqua-
jl lita di beni antichi, edotali, o (comedicono) diprima
erczione, co.s'i ctede J'Or3tore , che un'immemorabiIe ,
piovaia per Scriptu/as poffa baflargli alTintento, eperal-
\ez^re.}nelioremtitulumde Mundo : come baflerebbe in qua-
lun-iucaltra piiigrave, privilepiaca, ed imporcante mate-
na, cziandionellegiurildizionali , efpjrituali.
Ma quando mai non fi giudicalTe (ufficicnte, fupplica 1'
Oratore per laconceflione delle Lettere remifToriali , ad
zj cffetto di efaminarc (nongiagli Ecciefiaftici) mngriftefTi
Communifti piu atctmpati , ed accrcditati , e fiofferifce
pronroa cederealla lirc , qviandocfTi poffanodeporre in loro
cofcicnza di avere vciUito in tcmpoloro, oudicoda i Joro
Ma|;j<iori, ovcro per fama , o inaltra qualunqueforma ,
fecondoli requificidclla celebre Glnffa ncl cap i. Vcrb. Memo
riade Pr<efcriptlon irtf> che le pofTcffioni , diforranomi-
naie, fiano(\atcda ico.ico. joo. afuii c/ri<jacquilUtedaIli
Vefcovl.
Non ncgano li Communifli refenzione dc beni di prima
erezionedal pagamenco, ma folamcncc .-.lcunidi lorofilu-
34 fmgano, chcnon fi poffa provarc airttfeito, dicuifitrat-
ta, cheii bcni fiano dotali, edi prima dczionc , (e non fi
produce 1'Inrtromcnto , o ia Bolladclla fondazioncdcl Ve-
icovato, ollnventario, fattodal primo Velcovo ; Ma fi
irigliequcfta frivnla obiczione colla k-ttina dcllaCon^it.di
Vaolo Ul chc (* la rcgolatfice di qucfla in.itcria , c quefia
Sagra Congrcgazionc quando hi voluto litfipnarc libcri ,
e(tn'fdal pagamcntodelle Collittc , ora gia h.^i chiamaii bc-
n\ di prirnaciCTtene , ora Pairiinoniefagto, promifcuamcn-
tc, lccor.dola ii.Ttura , pioprictj», cdcfigcnza necafi par-
clcolari , comc fl put) vcdcrc ntlla Lctfcra , fcrittaal Vc-
fcovodi Odnio li 1 1. Agofto i^^ic ivi : F.ccetluati ligrani ,
raccolii ne beni anlichi dclle Chicfe isc.pofcduti awnntl l'tm-
pejfxione dil Svjftdioiriennale ; E pcr non divagarfi inutil-
/nenic, in provarcuna vcria lanto certa , bafteii ilricor-
dare, che fottoliiz. Novembre i^gS.nella Controveriia , ;j
vertente tra la Communita, e gli EccIefiafUcifoprail pa-
gamento delle Collette , quefta Sagra Congregazione re-
fcriffe; Ecclefiafiicos leneri^ .excepn.' bonis dotalibus Eccle-
ft.irutn, &Patrimo>iiisfacris . II ciie fu fpiegatoanchepiu
chiaramente nella letterafcritta dalla medemaalGoverna-
tore di Narni a di 4.^^01^01704. con lefeguenti parole :
Li beni , ajjegnati in Pat rimontofagro agli Ecclejiaftici di co-
tefta Dioceji, non devono ejfere foggetti al pagamento delle
CoUette , cbe s^impongonoper la fodtsjazione de'peji camerali ,
fe non oltre lafomma di ^^o.fcudi deHanniiarendita deldetio
Patnmonto, quanta vien lo'o ajjcgnata nelle Confiituzioni
Sinodali., dovcndoladetta fommareflaie int.itta. E li beni i6
dotalidclle Chtefe fonoefentiper /jualuncjue fomma daqualji-
voglia Colletta , alla rifervaperd di quflle Collette , c^if e bi-
fogno imporre per fupplire alla mancanza del Macinato , al
quale devono lifudetti benifoggiacere . Tanto EUa dunquefi*-
rii tntendere a coteftipubltci Kapprcfentanti , per regola a'me-
dejimi neWiflanze dafarjiperparte della Communitaavanti
Monjig. Vefcovo diTerni controgrEccleJiaftici , fhe pojfeggt-
no beni di talforte , e Dio la confetvi ■
Quando poi fi e trattato di fondazionimoderne, fucce-
dute in quei Secoli , ne iquali erano in ufo, efonotuctavia 27
reperibiIileBollede'Papi , e Diplomide'Prencipi, & Iftro-
menti di Notari , fi efbrfepotucoprocedeie confopinione
rigorofa de'CommunilVi . Ma fe quefta voIelTe ora eliender-
fi ancheallefondazioniantichiflimediquei primiSecolidel-
laChiefa nafcente, nonfarebbepiu opinione , maiJIufio-
ne, edomandadi una prova, fificamente impoffibile, pcr-
cheneil VefcovatodiNarni , neaIcun'aJcrodi Cmileanti-
chita, fu erecco per viadi Bolle, odocacoper viad'Iflro-
menci , ed ilgloriofoS. Giovenale , primo Vefcovo, della »S
medefima Cicca, non ebbealtrocapitale, che la fperanza
delmarcirio, nealtradote, oafiegnamento, chequello ,
dato da CriftoSig- N. a'fuoi Difcepoli , quandolimandoa
prcdicarc Jinefacculo ,& pera , nealcro Inventario , chequel-
lo deWApoftolo , regilirato rel cap.tt. dtlla i.H Corintii num.
2 I . &feqq.
Ma diSanCafllo, altro Vefcovo, eProtettoredi Nar-
ni, e contemporaneodi San Benedecto, riterifce ^aa CJrf-
gorio Magno nelfOtnelia i,-;. in Evang. LuCte cap.xt^. e ncl lib.
defuoi Dtalogi iilc.ip 6. che a veva il f uo Epifcopio , ed in ef-
folafuaCappella , Preti, e Diaconi al fuo fervizio , e ve-
niva ogn'annoa Romaper folennizarvila fefia diSanPie-
cro, e di piu faceva molte elemofine: Le qualicofenon
potTono pratcicarfi fenza rendice , ed o:^n'uno s^ , chedop-
poche li Ecclcfiaflici ufcironodalk-Giottc, elaChiefain-
comincio a icfpiraredallcperfecuz'oni, ancheli Vefcovati
furnodotaci , odal/a liberalic^de Prencipi , odalla piet^dc
Fedeli, e cominciarono a poffedere convenienti Affegna-
mcnti , per il congruomantcnimentode Prelati , edelTOf-
pitalita, tanto raccomandatadairApollolo, edi tantialtri
pefi, che loro incombono. Pocodoppo San Caffiofedette
quel Giovanni Vefcovo diNarni, alqualcfu confomma
prudenza conceduto dalSommo Pontefice PelaglounCos- 51
diutote, obhoc, qubd fe ingerenda patiimotii gubernandi
cu ra , 7'f / tn difciplina Ecclcfiaftica confer oanda , ininimefa-
tct"r tJone^m , comefi legge nellEpiflola diquel Pontefice 5»
al Clcrodi Narni .
Quefti, enonaltri fono, epofTonocffcrelibeni diprima
crc7,ione, cioc li bcni dotalide Vefcovati antichiflimi, cle
quclli non annoda godcrerefcnzione, bifogncri^dire, che
fianopiu privilegiati li bcniEcclcfialtici di ccnioanni, che JJ
quellidimille, c che le fbndazioni piu antichc fianodipeg-
giorc condizionc dclle moderne ; llcbcnonpuo maieffere
caduto in iTientcdi qucfhi Sacra Congrcgazionciiemenodel
faviiflimo Ponteficc Paoio III.
Neminore f.ircbbe raltroafTurdo, chc feguircbbe , feat-
tribiiendofi da lutii yli Autori, cdatutti li Tribunali una
forza , ed efHcacia co.si miracolofa airofTcrvanzaccntctia
na , chc ha{\a pei i.in: dealbonigrum, cpcrallcgarcfcn-
tenza , concordic, rc judicaia , privilcgio, Indulto, c
(comcdicono) mdioremtitulumde Mundo, intuttclema-
icrie, anchefagre, Ipiiituali, pi ivilciMatiffimc, ctorfc
anchcimprclViptibili , come alle autoriticitate v\Q\Tom.\.
/)rfrr.i.rf;yrf/>/.io.«i.>« 6. Inuna C.iufa poi , mcramcnccpe- J5
cuniaria , comcqucfla, non una lola , mi piCiccntcnarie ,
anzi una vcra , c propria immcmorali'!c,incui non fi ha lu-
mc , omcmoria , ofamn verunadcl principio, nonfijivel-
fero da ripuiarc luflicicnci a giuflificarc una fcmplicc qua^
liti di licni antichi , di bcni dotali , e di prima erczio-
nc ; E c (') non pcr rivnrjnrc il Mondo , ne per lcvare
alcuno
2.9
30
34
Tom.lII. Parsl. Difceptatio XXVIIL
i 1 1
alcuno di poffeflb) reper indurrequalchegrande atTurdo ,
o tbndare qualche grande mondruufiia, oaltroabufo, ef-
-"6 prerfamcnte riprovato dalle Leggi , ma per ridurre lecofe
^ airantico, cnaturale fuoeflfere, cioe alla difpofizionedel
Tuscommune, fecondolaqualedetti beoi farebbero, efo-
ro efenti dafimilipef], covneodervah Ro:a nelladic.izz.
r.um-^- ccram Dunoz.jun.
Concorrendovi mairime tre fpecialifllme circoftanze ;
La prima dellc quali fie, che, fequefta prova non fiam-
niettCjnondpoflibile/J^^Tffedi produrnealtra migliorc"in/((6-
,-, Je^iainwr.ia; Laltra, che detta Menfa non farebbeobli-
gataa portarereanchequefta , fenonfoflerofeguiti rincau-
tipagamentidiMonfign.Barlocci a favorc della Communi-
ti, che per altro, fecondo tutti li principj legali farebbe
effateButa a provarcroppofto; E la terza tinalmente, che
quandofi tratta di provare rantichiti, elidentitade^beni ,
fi procedeafl"ai-benignamente ,efi annoper l^iifficientirenun-
ciative, lecongetture, eleprellinzioni , ed altrefimili le-
gieriprove, anchepreiedagli Atti , ed Inlhomenti , e Li-
38 bri pofteriori , che vaglicno adichiarare li precedenti , co-
mecentovoitehkfermato/fl 2^c)/<T,anchein terminiaffai p \X
tbrti , ^ pii6 vedei fi nel/a decif. 1 84- num.9. e nella decif. ; 1 1 ■
num.i.part.-jrec. eneliadccifSj.numz.dfj.part.s. encUa
decif.t^i. num 5. & 9. part.i. enelladecif. 06. nutn.i.&z.
part.z.rec. e nellatiec1f.199.num .^.& s.part.is.rec. enella
ciecifzi^. num.i.^.<iS ^, part.x'). enella decif.-.C). num.\e.
f 4I. part.ti). e nella dectf6ji. num.i. cor. Pamph. enelU
iiecif.i^i. num 4. 6. e 10. coram Ludcvif. e nella decifsJ^S.
num.t.corameod. enelladecifSfyi.num.^i. & it.itj una Nar-
nien. Fideicom. laibl- coram Dunozet-jurr.
Rella dunque fermo , che quel^ beni , poff"eduti dalla
Menfa tanti anni prima del Sulfidio iriennale, fianobeni
j9 ancichi, benidotali, e benidi pnma erezioue , eperconfe-
guenza efenti dalle Colletre camerali feconJo lollile, ela
maflima inconcufTa diquefta Sagra Congregazioneprovata
fopra num.z^. e li decreri uniformi diquella deirimmuniti
40 Ecclefiaftica, chefipolTonolegge:eappreflb//i?!fc;o/» J}'-
nopfi verbo: Bona prima ereSionis pertot. dove al num.^,
fi vedc eftefa quefla efenzione anc he a 1 li beni , dati per accre-
fcimentodclla dotedi unbentfiziog^ erecto.
Tutto Fefporto finora vale ancora a dimoftrare quanto
poco fondamento pofla faifi exadverfo nelli trepagamiui
tatti da Monfign. Barlocci , perche quefli non anno potuio
pregiudicarealli Succelfori ,ne menoalla Iiberta,ed al privi-
^i legio, compcterte allaChiefa di non pagare, comeinT'-
minis rifponde la decif Magtflrale <i)Oi.cor. Merlin-dal nu-
mer.-j i./ino .il fine \ Maffimcdoppoche ptr lo fpaziodi I40.
anni, cioe dal 1 544. quando fu impolto il Suflldio triennale
42 finoal 1684. in cui fei-ui il primopagamento, aveva la Men-
fa prefcritta la libcrtadi non pagare, come dichiar6Clein.
V III nel decreto , riferito dal Panimol/. alLi dec. 1 00 num. 1 4.
Cosi ha rifolutoanche la Sagra Congregazione deirimmu-
nita fottolizi. Aprile v6i^o.\v\\Bona .^ab Ecclejiaflicis pof-
4? /f /fa , vaudere exemptione &c. Nec non abiinpofitionibus Ca-
meralihus , etiam comprehenfivis Ecclefi.iflicoium , tjuando
Eccleliaflicilibertatemeanon folvendi prtefcripfcr.tiit , juxta
decretumannt i^oc.tempore fjn8 mem Clem.VlII editum,
ecomepiii ampiamente fi contieneneldecreto , uiexMoper
^4 exienfumdal Cohell.ad Bull. Bon. Reg.caplS- num.^^.infi-
»f, edal Nicol.in Ftofcverb.Clericus num.i:^. e dat Pigna-
tel. tom.i. conful.')^. num.^z,.c concordano le rfoluzionidi
quelta Sagra Congregazione cnunziate dal Cohelliovolgare
alLi pag.t 70.
Uniformi fono altri decreti della medema Sagra Congre-
gazionedeirimmunita,riferiti dal RiccioinSynopfivcrboSub-
fidium, il primo de quali percuote individualmcnte ilcafo
HS noftro, edice perapuntocosi: Die i.Ofiobris i^j^.iV.i»-
nien. Communitas . Epifcopo , qui , conflitode lcgitimacon-
fueiudifie adfnorem Cleri nonfolvendi Subfidiumtncnnale ,
juxta dectetum anni 1600. tempore fan8. we Clcm. flll. edi-
tum, non poffe Cogi d. Clerumad illius folutionem, pra.'fertit>i
attenta compenfuione , fuppofita in Literis Epifcopi Lib.z.
Decr. P.iul.fol.-o\. .1 terg.
46 Qiiclii libertcl di non p.igare fi prova dal non trovarfi de-
fcritti li beni Jclla Menfa nel CataflroanticodelFanno i j < r.
come fu altre volte giulVificato in quelLa Sagra Congrcgazio-
neconrattelkzione,fottofcritta li 16. Luglio i 704. d,i Che-
rubinoSpada, Nocaro publicodiCefi , cd allora Segretario
dcllaCitt.\: Chefefuronodcfcriitinel Cataflronuovo'Icli'
Anno l667- chc ora in parte fi fupponeperJuto, non olla
punto airOratore, (\ pcrchc inqucllofi contengono.inchc
li beni di prima erezione , coir.efi pu6 attcftarcdairiflcfro
Urfajje Difcept. Tm UL
Segretariodella Communita ; Comeanccra, perchefufar-
to fenza pregiudizio deHefenzione degli Ecclefiallici , co- 47
riiecoflada una LetteraoriginalediqoeftaSag.Concr.al Vi-
cario Capiiolare di Narni in data delli i.Febr. 1C56. ivi ;
Dichibrandofipero , che nonfi intendainnovatocircal'efenziO'
ni de medemi Ecclefiaflici , edaltrifopradetti, dapefide qua-
lifonolegitimamenie liberi . In modo che tale jijfcgna non gli
debbarecarepregiudizio . Qiialc prefervativacoi.corda con 48
quella di Paolo V. nella fua Conftic. revocacoriadi tutter
efenzioni dalli pefi Camerali, apprelTo alCobelJiovolgare
allapag 99. ^8.
Ne fi dica, che in tanto non fi trovano pagamenti de
VefcoviantecefTbria Mon.Barlocci, in quantoailoranonfi
imponevano Collette, pcr ii miglior flato economico, in
cui fi trovava laCommunita; Perche ilcontrario fi prova 49
adevidenza con molteLettereoriginali di quefia Sagr. Con-
greg. emanate ad iflanzadella Communiia per obligaregli
Ecclefiaftici a pagare leCollette, chefi efibilcono , efono
delli 20. Febr. e 50. Luglio 1671. e delli 2:. Maggio , t 8.
Agoflo, e I ^.Settcmb. 16^8. edelli 27. Agoflo, ei7.De-
cembri 1667. e delli zg. Agofto 166«;. e delli jo. Settem- jo
bri 1662. e delli 27. Luglio 1658. e delll 2 j. Agolto 1657,
Econcordanole partite, eftrattedal L>bro, incitolaio .• />»-
troitus ,& exttus llluflr. Communitatis NarnitC 1654 ^f^ll-
come per Fede del moderno Segretario dellaCitta, focio-
fcrittali 6.Marzo I 707.alire volteprodotta inquellaS- C.
dove a fogli 208. a tergofi leggeli RicevutadelleColiettc
per Tanno i(iS<)-
La medefima verita fi comprova da ana copia di Lettera ,
data dalla Communita ne.ia Congr.delli ii.Agollo .ycg. 51
chc fi fuppone fcritta da quef^a S C- a Monfig. Caflelii Ve^
fcovo di Narni fottoli i^.Lugl. ejS.del tcnoreintValcritcr :
Perehe le Conflituzioni /ipofloluhe foprarimpofiz-oni dc pefi
Camerali comprendono ogni peifona , benche di qualfivogli t
digniia Ecclefiaflica ,e privilegiata , non bd V. S. da mcttcre
in dubio , che li beni della fua Menfa Vefcovalefiano compi cji
nella Colletta , che simpone a queflo cffetto &c.
Donde fi raccoglie, chefinoaquel tempola Menfa V>:-
fcovale nonaveva pagateleColIette, perchefe ravcire pa-
gate, non averebbeallora potuto dubitarnequei V^efcovo ,
evolendone dubitare , fe gli farebbe oppoila dalla Comrou- 55
nit^ lolTervanza contraria , di cui non facenJofi veruna men-
zione, fe^noe, che non t"u nemeno allegata . Epureakie
CoUctte anche piil ancichc fi eranogia impolle inNatr.i ,
comefi deJucemanifcitamente dal Decreco rii'erltodi Ibpra
al5-4?.
Se poi in virtu della lopraJctta Lctteradelli 27. Luglio
1650^. Monfign. Caflelliincomminciafl"e a p.igaieleCollet- 55
ce, doverebbe provarfi Jalla Communiia , irfieme con i
pagamentidellaltreimpolleneglianni feguenii , primadcl
Vefcovato di Monfig. Barlocci ; Altrim.enre ij prefume ,
chela Menfa coiuinuaire nelFantica fua libertidi non paga-
re, o perche quella Lettera non fofTe prelentata (giacche
nelfArchivio Vcfcovale non fietrovata) comeeluccedu-
co di piii altre; O perche il Vefcovo. che primanonera
Itatoiniefb, deduceire Ji poi le ragioni , cheglicompere-
vano, per non elTereallrettoa fimile pagamento , t"jcenda
vedere, che ("e bene le Confiituzioni Apofioi.chc fopra Vim- 5,
pofizioni depefiCametali comprendcno ogni perfona , come fi
diceva nelia Lecicra , non comprendono peroogni l"ortedi
beni , come fi i^dimofl.fatodi io.^ra , ne meno comprendo-
110 gli Ecclcfialtici al pari de Laici , ma folo pcr qual-
che onella porzione , come li tark vedere in apprclT^>
i)".-i8.
Da quefte ragioni dunquc fi deve regolare la decifionc dcl-
la prcfcnte Caufa , c non Jairinconliderati pagamenti di
Monfig. Barlocci, n.tm ab obferz-.mt^ia pr.rreriucircjmo- SS
dumcollciiandi ^ reccdendum efl , concurrente tnjufl.tin , fo-
110 parole del Card. de Luca de Regjl.difc.toz. nwm.i j. E
quelli non potcronofoggettarca fimle pefo, m pregiujizio
tiellaChiefj , ede SuccciTiri , li beniancichifllmi , edotalt
JellaMenfa, doppocheJa 140. annicranog a inpolTclTodi
nonpagare, i)uando fecopJofopinioiiede.fulclTo CobcII 0
ad Bullam bo<t. Reg cap.yS num ^^.baiUrebboro :o. ar.ii a
prefcrivcre Jetta liberti, anchefci.zacitolo, cmoltop.iiad 5^
ciTetto d'in[erprerare , Jichiarare . c corroborare il tiiolo
prcccJente, confiikmtenella qualitaJi beni antichi , eJo-
tali, e non acquillati, come drfiingue, efpicga il Cj>»/ ./if
Lucade Regal.difcsi num.^. & j.
E farebbe purcmol a fvantagiofa, edeplorabilc lacon-
dizione dcllaChicfa , l"e ranticoqu.ili pofTciTo Ji non p.'^3-
rc, clie fi hi per furticientilTimo ad elimcre la Communi-
H 4 ti dal
112
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urlaya:.
59
eo
6i
ti dal pefo dclle Decime in pregiudizio de Parochi, e de
Vefcovi, non fofre poi baftante adefimere quefti dal pefo
delleColiette, quanaoquellefono dovuteper ragionedivi-
57 na, equeftefoloperleggeumana , efecondoi'opinionepiii
favorevole a Laici, ie unc, elealtre vengono parificate ,
eregoiate neliilkifo modo, e vaie l'argomenfaredaquefte
aquclle, come infegna il Card. de Luca deRe^al.difc-^T.
num.l .^ difcAoz. num.iz.
Maquando anchetutto ildettofinoranondovefTe averfi
in alcuna confiderazione; Pure ad omne pejus , non per
quet^o potrebbero li beni della Menfa collettarfi ( come fi fa )
perintiero, e neiriftefra forma, chcficollettano libenide
Secolari, irm [ol^meate per quakAe onejla porzione , come
parla la Conftit. di Pao!oIII. comprenfiva degli Ecclefiaftici,
58 e riferita dal Co/jell. volg. allapag. \i.in fin. e nel Bollar. to- 1 .
(onft-l^- laz. j5"-l-ivi: In GabelHs adjuvanduw, &facili-
tanduin folutionem Subfidii hujufmodi , pro aliqua honefiapar-
te dilli-SubJtdii univerfuHter impofitis , vel imponi , aut
augeri permijfts , diSi. triennio durante , contribuere te-
neantur .
Quefta onefla porzione, non vuoIgiSdire, chefipashi
per inticroa guifa de Laici , ma folo per una quota molto mi-
nore, laqualepergliEccIefiafticidi Narnieilata regolafa ,
edichiarata, chefia ia ?. partediqueilo, chepsganoi Lsi-
ci, come fii rifoluto daquefta Sagr. Congreg. liiy. Agofto
1695, ivi; Narni . Communita. Contro gli Ecdejiaflici ;
Ecclefiaflicos teneri ad folutionem Colle&arum pro tertiapar-
te tantum ejus , quodfolvunt Laicipro qualibet libra .
Edanche piuchiaramentefuordinatorifteftb in una Let-
terapiu antica della Sagr. Congreg. indata delli 15. Agofto
1657. aMonfig. Caftelli Vefcovodi Narni , ivi : Intende :
(^fupple S. S.) che li deiti Ecclcfiafticifecolari, e regolari,edogni
altroprivilegiato, per modo di fujftdio concorrino airaccennato
ripartimentoper laterzaparte , apropofzione delgravame ,
cioe , doveil Laico, perfigura, pagatre, l'Ecclefiafticopa-
ghifolo uno . In queftaguifa adunque EUa ne procuri fejf^ttua-
zione &c.
E perche fopra riiuelligenza di quefta Lettera inforfero
nuovedifficoltk, furono poidichiarate conaltra Letteradi
Monliig. Fani allora Segr. a Monfisi. Vcfcovo indatadclli
28. Agofto(658. ivi .• E' ricorfiqualACommuflita&c. (&
jnfra) Infoftanzalifcud.^iioS.fidevonoripartire fopralibe-
ni di tutto il Territorio , tanto de Laici , quanto degli Eccle-
fi.tfiici , cott quefta diftinzionc , cioe , chefc psrfare la fomma di
quefto denaro, fi dovera collettare a ragtone ditregitiliiper
rubbiodi Terra , libenidegli Ecdcfiaftic^ifaranno tajfatia ra-
61 gione^i ungiuliofo/amenteper rnbbio. SeunaCafaditin Lai-
co di val«re di millefcudi, fitajfatre fcudi , uaaCafadiun
Lhierico deWifteffo valore , fi cfovera tajfare un fcudo , e cosi
»g»i altrafpecie di robba .
Dovendofi dunque proccdereconquefta regola nclcollet-
tare li beni di tutti liChierici, non fi sa vedere, perchefi
vogliono eccettuare li foli beni dclla Menfa Vefcovalc, e
collettarfi intutto, epertutto<i</;/»/?<iydcbeni laicali , co-
61 mcfequeftinonfofteroEccIefiafticiquanto glialtri, o purc
il Vefcovo fofTeinquefto di peggiorcondizione di qualfivo-
glia minimo Chicrico della fua Diocefi .
Epure, fe rimmunitade^beni Ecclcfiaftici provicnedal-
la Dignitadella perlonadel Chicrico, qua dignitas perfon<e
64 tnHuit immunttatcm in ipja bona , come infegna la Rota nella
celebre declf^ozcor. Merl al num.iT^.ctveio fu data in ricon-
penfadeelioblighi , epcfi ipirituali , che ilChiericofoitie-
rc , Come fuppone il Card. de Liic. de Rcgal dtfc. <; 8. num.\ 5.
ogn'un vcde, chc da qiialunqiie dilli- .iccennate due caufe
65 dcrivi, quantoe macgiore la Dignit^ , e qunnto piu cMvi
fonolipefi del Velcovo, comparativamente a glialiti Ec-
rlcfiaftici infcrjori, tanto mapgiori arcoradevonoeffcrc 1'
Immuniti, cd efenzionifue, cdeTuoi bcni.
Laondc, ft- quefta Sagr Congrcg. prefcrva daoi?ni pcfo
li patrimonii latjri de'Chicrici (ccondo la conriua Sinod.-i-
Ic , pcrla medcfima ragioiic dovcrebbc prelcrvarfi anche
il patrimonio fi^Todel Vclcovo, fccondo la Coneruacon-
ciliarc , o almcno fccondo quclla , chc chiamano ali-
mentare , diftinta dalla Rota nella dccif."!,.^!. part.t^.
recentior.
Attcfi dunquc tutti li motivi fin'ora dcdotti , fonoumil-
mentcfupplicatcPEE. V V. pcrducdichiarazioni .
La prima , noncfler iciiura la Menla al pagamcntodcllc
f% Collcttc ( tolioncquclle, chccfprcflamcntc comrffndono
anche libcnidotali ) pcr li bcni antichi , poffc.luti d.iH 1 dcr-
ra Mcnfa moltoprim.T ilcl SufTidio tncnnale, comcficp. h
giuftificato avvanti Monfirn. Govcrmitorcdi Narni , Ipc-
6b
«7
cialmente Delegato dalPEE- VV- aqueftoprccifo effctto.
E la feconda, che per quei beni, e per quei pefi , nci
quali non poteffe forfeaveriuogo lafopradetta cfenzione ,
non debba la Menfa gravarfi, e taffarfi (comefifaj per 69
intiero, ecomefi tafTarebbero, fe foffero beni mcramente
laicali: M.aColamei^teperqua/cheonefiaporzione, e fecon-
do laproporzione, altre voitedichiaratadaquefta Sagr.C.
per gli Ecclefiaftici di Narni , come fieriferito difopra
§.6o.e6i.
In eadem Caufa.
SE bene il Memoriale, dato per parte de'Communifti 70
non contenga moti voalcuno rilevante , cbe non fia lUto
preventivamente difciolto, con tutto ciofiftima utilc, &
opportuno di efporre le feguenti rifleffioni , per mettere
in chiaromoltiequivoci , ed .infuiTiltenti fuppofti , con i
quali fi precende confondere, ed inviluppare quefta ma-
teria.
Primieramente, bafta dare un'occhiata a tutta la Pofi- 71
zione della Caufa , ventilata in tempo di Monfig. Picarel-
li, pertoccare conmani, cheegli pretefe refenzione totale
dalle Collette, per li motivi generali, allora dedotti ; II
che non fu ammeffo da quefta Sagr. Congreg. ne mcno fi jz
pretende dal Vefcovo Succeftbre, il quale pero non impu-
gnalerifoluzioni gia prefe , nclimotivi, perli quali furo-
noprefe, nedoifnandail reccfTorf^/ff;//.
Ma perchealtroe, chelaMenfa Vcfcovalenonfiagene-
ralmente efcnte dal pefodipagareleCollette , cdaltroe , 75
che robligo di pagarle cada fopra tutti libenidella medefi-
ma, e la Sagr.Congregazionenelfermare iiprimopunto ,
non hcl pcro mai recedutadairantico, eperpetuo fuo fenfo
di farne elenti li beniantichi, edotali, o (comechiama- 74
mo) diprimaerezzione, che^Taltropunto, aftattodiftin-
ro, e fcparato, e queilo folo, dicui aiprefenre fi cratta. ;
Quindi i-, che FEconomo della Menfa , chinandoilcapo
alle rcfoluzioni , prele fopra ii primo , cd inercndo alla
prattica, e teorica inconcuffa dalla Sagra Congregazione
circa il fccondo, chiedeora, cheglifi faccia godere fefen-
zione, chegli competeper li benidorali .
Nonfinega, chetra limolti mocivi, allegati da Mon-
fign. Picarelli, non fuffe toccato anchequello della prima 7J
crezzione; Ma fi fupplica di riconofccre nelconffOncodeU
IcScritture, che a neffuno fudata ininordote , che^que-
fto, chepurela meritava piiideglialrri , echcintantonon
produfte ij fuoefifetto , inquanto, eifendoCinesflUe.\adver-
fo con troppa facilit^ tutti li Fatti , le prove, addotteper
verificarli , furono riputate fcarfe, ed infufficienti , come
in realt.^ ron arrivavano alla decima parte di quellc , che
orafi portanodadetto Economo, il quale nonhamai efalta-
ti li fuoi documcnti , come nuovi , emiracolofi, coincfi
tlice e X adverfo , ma con tucta verit^ , efimplicitjigli h^ po-
ftifotto Tocchio, e fotto il giudiziodella Sagra Congrcga- 7$
zione con quclla modeftia, che refulta dalla fola lettu-
ra ; Oltre di che , come potrcbbc chmm.irli nuovi ,
fe fino antichilTimi ? Ovcro miracolofi , fc fono natura- 77
liftimi ^
Se poiqueftofiaui) volererefufcirare un cadavcrcquatri-
du.ino, comc (percontinuarc larubricadc^rniracoli) con- 78
chiudc lAutorc contrariodel Memorialc, fi palTa per bre-
vita foito filenzio.
E'verillimo, che ncllc Conftituzioni Apoftolichc, fo-
pra il Suflidio tricnnale , ed altri pcfi Camcrali , vcn-
gono comprcfi anche II Vcfcovi ; Ma c falfilfimo , chc
qucflo fi.i fcnza alciina diliinzione , comc troppo franca- 70
mcntc fi alTerma exadvefa. Qiiclla di P.10I0 III. chc fu
iaprima, ed c l.i ma);iftr.ile inqucfta matcria, ccomere-
polatrice dcllc altrc pnltcriori , ponc duc diftinzioni fo-
(ianzialiffime tra 1'ohlipo de'Vcfcovi, c qucllo deLaici .
L'una fi c, chc qiiclli fono comprcfi pcr li foli beitl aqui-
ftaii , e non per tutti ; Donde poi nc i nata la prefer-
vazionc de'bcni .Tiitichi , c dotali .• L'altrae , che an-
chc pcr qiicMi non fi oMigano acontribuire pcr inticio , 80
nia folo per qua/che pnefta lczrote , comc littcralmcnic
fi vcdc cipicflo rclla Bolla mcdcfima rifcrita dal Co/>c/-
llo To/gare a//a pag.it. vcrft. Chiericl , feccndo 1' impref-
fione Rpmana del.anno i^^i.Cosihidichiaratoancor.i queiia
Sagra Conf.rcgitionc individualmentc contro li Commu- 81
munifli nclla Lcttcradclli 4. Apofto 1704 dovccomanaa ,
che non fi collcttino li patrimonii fagri fino alla lom-
ma di 4. fcudi , nc nt' mcno li bcni dotali dclle Chicj:
pcr
Tom.lII. Parsl. Difceptatio XXVIIL
»^3
85
Z6
nifti fidice, e non (i prova,enonh£ialtrotbndamento, che
ne i loro detti, efatti; Perche quando potelTeeirer vero ,
cheiLaiciavefTero, propriomarte^ taflata anche la Menfa
Vefcovale, nonperqueltosinferirebberoperneceflTariacon-
fequenza li fuppoftipagamenti, perchedalla pretenfionede'
Communifti, nons'infcrifceracquiefcenzade'Vefcovi i Ed
per qualunque fomma , come e ftato ofTervato/ii^rtf ««- chenellalimitazione, originata ,ed Introdotta i^ge/jfjt^^a/-
mer. z6. licap.Nonminiis , ec^,4dverfus deImmun.Eccief.(^nt\ca.- 91
ElealtreCoftituzioniPontificie, exadverfotimc ^io^pra. fode'quali Teftioranonfiamo) EpiCirecentemen cda una
rimpofizionedeli^oattrinodellaCarne, efoprail Macinato dichiarazionedclla Co»/?.rf/ PWo III. fopra ilSuffidiotrien-
■ nonfannoal cafo, pcrche i! Vefcovopaga puntualmente , nale, wicrnadalCobeliovolgare alla pag.ii. cht^txi\r\xm
8i &integralmentel'una, eraltragabella i Esiaquefte, co- caii , e percerta forte di beni, e per qualihe onejiaporziine , 91
me ad ogni altra, chepofTacitarfi , epronta la rilpofta con e per certo fpazio di tempolimitato , havoluto, cheanche
un breve dilemma ; Perche, o tali Conftituzioni compren- laChiefa, e gli Ecdefwftici pagaiferoper modo di limita-
dono efprerTamenie li beni dotali delle Chiefe , o non li zione, edicafocccettuatodallafopradettaregola; Ondele-
comprendono; Senonli comprcndono, cinutikrallegarle condo tutti li principii legali, efilofofici, aliaChiefabafta
nella prefentecontroverfia; Selicomprendono, giafOra- di allegare lafuanativa efenzione, perfinoa tanto, che la
tore, inqueftocafo, fopra«K. 68. fi ^dichiarato, edinuo- Communitll non provi concludentementeefterenoi rel cafo
vofidichiara prontoafoccombere. eccettuato, e nella limitazionedellaBolla, comelafciando 95
Confeffano finalmente li Communifti, effere ftateimpo- daparteleregolegenerali, fi provanella Diatribe Canonica
fteleCoUette moltianniprimadi Monfignor Barlocci, e fi- de Dote Ecclefiajiica , ftampata in Vittemberga 1'anno 1676
Sj no delfanno 1657. come Ci e provatofopra »uw. je- Mala da Gafparo Ziegiero, Gtudice nei/a Sajfonia , che (olo ( per
confeftione non e intiera, perchc fi sa, chesimponevano quanto fifappia) trattae;tf/»o/>)forarticoloprecifo, fe, eJ
ancheprima, comecofta da una Lettera , fcrittadalli l^rio- a chi fpetti il pefo di provare laquaIitkde'benidotalidci!c
rifottoli 17. Aprile 1658. a quefta Sag. Congregaz.edaeila Chiefe , a favore delle quali ( benche Lutcano ) con-
communicata al Vefcovo C3fti;lli, con altra Lettera deii' chiude.
84. irtefTo mefe, ed anno, che originalmente fiefibifce, nella Quefta veritlk non fCi piiidifFufamente provata di fopra , «j^
quale chiaramente ficnnfcffa , efTereftateperraddietroim- per non recedere dallavia, ed opinionedi mezzo, abbrac-
pofteakreCoIlette. Machepiu? fele medefimes'impone- ciatadaqueftaSagCongr. chehaftimatoconvenientediad-
vano, finodalTanno i6}4.comes'edimoftratodi fopra nu. doffare il pefodi quefta provaa chi nonein poflefro, inmo-
45.Ondepertutt0 ilcorfo ditantianni, non portandofi altri do tale, che dcoba farfi dalle Communiti, quanto quefte
pagamenti, che quelli tredi Monfignor Barlocci , foflifte ii nonfonoin pofrelfo di collettare, edebba farfidagli Eccle- 95
difcorfofattodifopradal »awj.4i.finoal;/tt/«.y8.SenZ3, che fiaftici, quando queftinonfono in pofTefTodi nonefirerecol-
pofiafarficafoalcunodi tuttoilriinanente, cheda'Commu- lcttati, com'enotorioair EE. VV.
ConformandofidunqueTOratoreaqueftofiftema, e por-
tandolapena, ed ilpregiudizio, cheallaMenfa rifulta dal-
li pagamenti, fatti da Monfignor Barlocci, fi e fottotivcfro 95
al pefo di provare, che libenidel Vefcovato non fono beni
acquiftati, ma benidoiali, di maniera tale, chefirendefu-
_ . perfluo tutto fapparato contrario, perconfondereuna md-
i: regola generale, chequandofi vuolefareforzafoprai'of- teria , gi^ dalfOratore a baftanzadiftinta , dilucidata, ed
fer vanza , deve quefta provarfi con i fatti , c non con le pre- accordata , fecondo la pratica di quefta Sag. Cong.
tenfioni. Cosi, perefempio, ancheneltempodel moderno Piu toftoquicadeva inacconcio refamedelleprove, dall'
Vefcovoeftatada^CommuniftifempretafTatala Menfa Ve- Oratore d-idotteper dimoftrare, chelibeni, prelentemen-
fcovale, ma non percio eflata mai pagata ( anzinemeno tepodedutidallaMenfa, non fonobeniacquiftati , madota- 97
domandata) tale^rafTa,- E fi potrebbefar vederealli mede- ]i; Ma ilcontrario Difenforenon tciiendoilpidfermo, pcr
fimi_, che nelprincipiodel Vefcovatodi Monfignor Caftelli difetto di fodezza, pafl"a airaltromotivodella prefcritu li-
neiranno i6jy.furonotafratituttiliBenefizj, e Luoghi pii bcrtadi nonpagare, pretendendodiefcluderetale prelcrizio- 98
a pagargli il fuffidio caritativo , quale nondimeuo non fu neconduefuppofti non provati; Cio^, cheprimadeiranno
pagato. 1638. non fianoftate impofteCollette; Echedopoquel tem-
Ne fi deve mera vigliare alcuno , fe 1' Economo fudetto non po abbino tutti gli altri Vefcov i pagato .
pu6 mdurfi a preftare intierafedeallcprove, cheficavano Mafacilmentefi replicaairuno, &alI'aItro, cheleCoI-
dallaSegretariadelPubblico, percheefTendoftataperraddie- lette cominciarono fin dalTanno 1654. comefieprovatodi
trotantomaleregolata, cheanchelemateriepiugravi con- fopra ««w. 45. e cheneperallora, nedopo, fi portanoaltri
fiftono in Cartuccie, come^notorio; E tenendofi oraogni pagamenti, chequellidi MonlignorBarlocci, con iqualifo- 99
cofacelata, enafcofta, in modo, chemaipuo faperfene ii lamentecomincia , profeguifce, efinitcetuttoiltrionfo del- '
87 netto, ed alli Vefcovi fi^ Degatoognicommododi ricono- liCommunifti.
fcere ia veriti infonte; Nonrefta l'Oratoreperfuafo, che E ritornando al puntofoftanzialedebenidotali , fidice ,
gl' intercffi degli Ecclefiaftici deWjano regolarfi con le private c fi ripete , che il Vcico/ato di Narni era gia dotaro ,& a ve-
Scritture, eNoteafTaifofpettede^Secolari . va il propriopatrimoniomoltoprimade! Secol.ilefto, comc icko
NelTanno 1667. e 1668. fu formato con grande fpefa di coftadalla Icttera di Pelagio Pap.i al Clero di Narni , riferi-
S8 ambele Parti il nuovo Cataftrode Secolari , e degli Eccle- zandcanon. jQuiafrater y.qu,eji. i.folfcquefti il primodi tal
fiaftici, erefto nella Segretariadella Communiti, cullodi- nomc; che mori nelfanno 559. Ov-crofofTeil fecondo, che
toda'fuoi Miniftri,edUfiziali.InqueftiuItimianni, quan- mori neiranno j^o.equcftopatrimonio, e quefti beni data-
do tu dimeftieridi valerfene, per rcgolare la TafTa, edi- li erano griftcftl , cheorapofliedela Menfa , echefipofTe-
ftribuzione delle CoIIette, fi.dtrovato, che mancava , e dcvanoancheda 100, 200. e 300. annidietro,cdai:empoim-
manca tut-aviaquellapartedelCataftro, che contienelibe- memorabile, fenza, che ii: nepolfada verunorinvcnireal-
89 nide^liEcclcfiaftici; E percioilripartimentodelleCollettc troprincipio.
adetriaddi:?~ate, fufatto, e fi f;i foprauncertoScartafaccio Onde ficome li Commumfti nonardirebberoreplicare, le
che pri mtonomafia chiamano //L/^^rro/o, forfedi quella ora (perimpoffibile) potelTerOratoreproJorreflnventa-
natura, della qualeparla G/oi^tf/»./"./;;»-. 7. ibi : Libellus ,nu- rio di quel VefcovoGiovanni, chedomando ilCoaJiutore 101
pcr meglio governareil fuopatrlmonio, e ricuperarc li bcni
ufurpati, come fi legge nellallegato Tello , &eftatoofrer-
v.ito fopra nuin ji. Cosi riftelfoprocedeequiv.ilcitcmente
pcr la provadi tintccentenarie , ediuna vera , c propria im-
memorabile, con il benefiziodcIlaqualepuiM'OratorealIe- ici
t^arc ildetto Inventario, (S quemcutnque aiiumniiliorenttitu-
lum 'ic Mundo .
Ncqui fa puntoalcaforallcgatione del Breviario Rom.i
»0, chc (nonfi fa a qual propofito) fi cna eAjdverfo; Pcr.
chcnienicart.ittodicediqucllo, chcalVcrifce ilcontrarioDi- ic;
tciifore, tbrle ni->nobligatoalla rccit.izioncdeirUfizio divj-
no; E gia di ibpra Alnum.zS. aveva rOratoreconi"ciT.<:o
ngcnuamcnte, qualc fulTe il patrimonio di S. Giovenale ,
gis rcfertus: Tanto alterato neiraccrcfcimentodelle mifu
rc, delleftime, e delle libre, in pregiudiziodegii Ecclcfia-
ftici , in;.i'ifofic vcJutoogni volta, chcalcunodi ctli ha vo-
luto !■>:,.... nbere alla Ipcfa difarenuove ftime, e mifurc ,
comeipecialmenteeoccoifoalliPP.Serviti, cd allc Mona-
che c S. Bernard -) , d'onde fi vcdequal t"cde poft"a darfi a fi ■
mili Scritture .
Nci,) '^ofloqucfieprewcffe^ 1' Autoredcl conrrario Vlc-
moriale P' '^ilc uifcrrore dcl Joppio, fupponciido , che la
rL;c!a aftilb alla Communit^ , c ia limitazione alla Chicla .-
Ma la vcrit=ictutta inoppofto, eli Chicla li t'onda nell.i
regolagcnerale, egeneraliirima , dclla fua nativa cfcnzio-
ncdaogni l"orte di Colletta, c Tributo, incominci.ita in
fino da piii antichi tempi della Legje di natura , c prima primo Vclcovodi Narni , chc non poiTcdeva , e non potcva
deiriftelfaLeggc evangclica, c dclla mofaica , come fono poiredcrebcnidotali , perchcfinoairora noncra ftjtodota-
pieniliLibri dc" Scrittoricattolici , c puo vedcrfi m/LM/). 47. to il Vcfcovato .
deilaGenefi; Ma laCommunitii non pu6 fondarfi inaltro , Non s'impugna , chctraquefti beni dotali pofTano ciTcrc
114
Diictptai. Ecckfiaft. Dominici Urlajx.
comprefealcunepochepiggionidiCafe, e Bocteghe , ed un
Mohno, aff.ttaio per annuiqLiattrorubbia di Grano ; Pet-
104. che anche di quefli provafi antichirtimWil pofreflbdella Men-
fa. Nonfuflilleperoilmocivo, che (nonfenzagrandearti-
ficio) i mCinusi ctadverfo , per introdurre unadiitinzlonetra
quefti beni, che non pagnnoCollette , eglialtri, chefono
pofti nelCataftro; Quafi chequellifoli, enongliaicri, fia-
no ilati confiderati per beni di prima erezzione. Perchela
veriti fi ^, che inrantononfono rtati fin'ora poftinel Ca-
tallroilMolino, ele miferabili Cafe , e Botteghedel Vefco-
vato, in quantofinoalprefente non vi iono ftatemaipolte ,
105 nepuntoficoIIettanoleCafe, leBotteghe, ne liMolinide'
Secolari, ancorche di qualita, quantit^ , ed uiilitamolto
maggiote, nongiaperchequefti ben\privative(}udag\iahti
fiano mai ftati riputatidi prima erezzione, e per taltitolo
privilegiati , ed efenti , a diftinzione degliahri , come pa-
le , che fi voglia far crcdeie exaifverfo .
Cerco e bensi, che tra li bcni doiali non dovevano annove-
raifi li Catedratici, perche pagandofi quefti fopra libenefi-
tii, ogn'uno ii , che l'erczione di qucfti fia pofteriore ali'
106 erezionc, edotizionede' Vefcovati , ficomC tutteleChiele
Parocchiaii fono pofteriori alla Catedrale, che d lamadre
delfaltre-, Se pure non vogliimo dire, che f 'lamente in
liij Natni fiano ftati eretci, e dotari !i beneficiiintcriori prima
del Vcfco/ato. Ma quantoalledecime , Faigomento fi ri-
torce, adevidenzadaquantoeCatodetcodi lop.ff.i r.
Adunque finoatanto, ct^e li Communifti non moftreran-
uo , che una immemorabile, con piucentenarie, (ia inelfi-
cace a provare una meracontinuazione di poflelTo, mafli-
'I08 irte i>i antiquis; O rhca provare la qualita di beni dotali ii
ricerchi qualche fpccialita di piove , difterenti da quelle , che
baftano in tutte lealtrc materie , biiogna , che conU-lTino ,
chelibeni, de'iinali fi rratta , nonfono beniacquiftati , mi
bcnidotali , ediprima erezzione ( gia che tutti quefti rcrmi-
ni lono finonimi ) come fi puo prbvarc coii infiniti dccrc-
ti, erefcritti dl querta Sag.Congregazione, efieanchemo-
livato di fopra ;2HW. 14. E fequelie pruve non balhno, b,f'>
gneri, che li Communiftifi fpieghinopiCi chiaramente, ed
loa efprimano di qual forte, etempra lc dcfiderano, perchc i>i
fubieS/a matena r\on ve nefono altrc migliori , opoftibili ,
coiiiepiucopiofamentefi^dettodi fopradal/jK»». 27.^110 al
WKW. J9- DoveefTendofia/^iiW. jb'.dctto, chcquando ancb^
tutto il dtttofin ora , rjo>; dovejfi averfiin alcuna conftdcrazio-
ne ( il che non fi puole mai credere) pure ad OTinepcjuswoj
1 10 pcr i]ucjlopotrebbero li beni della Menfi colletturfiper inticro :
Cosi crcdetterOratoredi farc paiTaggiodalmotivo, t«<nda-
tonella qualitade'bcnidotaIi, alfalcro, &ft"attodifparato ,
diverfo, ed indipendence , chcnafce da quelle parole.- Pcr
tmaUbe onefla porzione , che fi Icggono nclla Bolla di Paolo
Tll.ecidperdimoftrarc lemolteraggioni, chegliafTiftono ,
c iiongiaperdarfi pcr vinto , comc, con mirabilefranchez-
23, Cxdlc^icxadverfo ■ econ la mcdcfiina fi profeguifceabat-
nj u-zz^reanchedaqucftofccondo mocivo per molto piii infuf-
fiftcntcdel piimo, afegnotale, cheneanchemeriti Monfi-
gnor Vefcovo diclTere Intcfofopraqueftopuntoper oftargli
( co.me fi dice) Urejudicita, coniroleMonache, eglial-
tri Ecclefiafticidi Narni.
Mafirifponde, chc riftefTocfempio, cheaJIega pcr una
111 re judicata y diitrugge affatio il di lui affunto, e ftabilifce
maggiormentc 1' intcnzioiic dcll' Oratore , perche nelfuno de
fudecti EccIcfiafticiSecolari , oRcgolari, ficollcrta per in-
tiero; ,Ma alle Munachefi prcfcrva iii pcrpctuoli terza par-
te Je' bcni accaraftari , oltrcalla condonazioncdi lutiili dc-
113 corfi ■, Edagli Ecclcfiartici fi prcfcrvano li Patrimoniifjgri ,
et'toli della lorooriiinazionc, giufta la Taffa finodalcdi jo.
fcudiannui perciafcuno, edi piii fi pn-fcrvanopcr gli uni , c
per gli altri lutte lc primcerezzioni , chc in non poco numcro
fi giurtificano concludcntementc con llhoincnti puMici , al-
mcno pcr diverfcpariicol.ui fondazioni piu modcrne; Ed in
oltre con il Capitolo dclla Caicdr.ilc t\i fitt.i Tanno 171-;.
iina Coiicordia, approvata da qucila Sagrn Congrrgszionc
invinudella qualcfu convcnuto, che pci IcC'oIlcitc, pro-
ccdenti dallo fcapitodel Macrnato, li Canonici paghinol'
inticro , c pcr lcaltrc , proccdcntida tuttc lcalttc mancanzc
114 camcrali , c sbilancio dclla TabeHa camcralc, p.ighinofo-
lamcnic duc quinti di qucllo, chc pagano, c pagarannoi
Laici, Cosi , chefc i Laicipaganopcr cfcmpiocinqucquat-
trini pcr llbra , i C^anonici nc paghinoduc, ecomcpiCi .iin-
piamcMcficoiuicncnclladctta Concordia , dimanicra talc ,
che a far bcnc li cmiti , lutii glialtri Kcclcfiafticigo.lono 1'
cfcnzinnedcllc Collctic pcr la maggior partcdellc lororiiiJi-
tc ccclcCaftiche, c moiii noii le pagano di foncjlcv.ii:» ,
qnando le proprie renditc fono infcriori alla lorocorgrua
finodale.
II folo Vefcovo fi vuole collettare pcr intiero, eprivare
diognifortediefenzione, anchepcrlaCxingrua, a luidovu-
ta perqueiriftefla ragione , per cui a gli Ecclefiaftici inferio-
ri fi prefervano illefi , ed iniatti li pacrimoniifagri , fiaper
la qualita de' bcni dorali della Menta , pcr qudla iticfra ra-
gione, percui fi prefervanofimilmente intacci, ed efenti li
benidotalideiraltreChiefe; Moftruofita, che non ha efem-
pio. E putecredefOratore, che li aftiftano, non folamen-
teeguali, ma ancora piu fbrti, cd efficaci ragioni diquelle ,
che afTiftono a gli Ecclefial^ici inferiori .
Primieramcntequelladelledfcime, che fi paganodatut-
ta la Diocefi , eccettuatoneil folo Terriroriodi Narni . IL
C^uelladella maggiore Dignita, ede^maggioii pefi , a'qua-
li efottopofto. 111. Perchc, ne le Monachc ,negli altri Ec-
clcfiaftici hannoprovata la qualitade'bcni dotalinel modo ,
cd a quel l'egno, chefi c provata dallOratore , come fi puo
facilmente riconofcere, col foIocontrontode'Sommarii , e
pure la Sagra Congregationepoteva forfcefigerleda quellc ,
cdaquefti, tanto piu chiare , econcludenti , quanto piu re-
centi eranolefondazioni loro, di quella dcl Velcovato. IV.
Finalmente perche glialtri , e fpccialmente alcuni Regola-
ri , ilCapitoIo, elcMonachc, poffedono quantita di altri
bcni , chenon ficollcctano, comeCalc, Botteghe, Cenfi ,
e Luoghide' Mon i , elTendovi tal Monaftcro , cheinLuo-
ghi de Monti , eCcnfi ficuriffimi a maggior vaifentedi qucl-
lo, che importanotutti li Terrenidella Menfa Vefcovale ;
Al qual vallcnteaguiungendofi la tcrza partcdelle Terreac-
c.itaftate, chelaSagr. Congregaz^oreha voluro, chefipre-
fervilibera, ed immuneda ogni fortedi Collcrte, fi vedra ,
e toccaracon mano, cherefcmpioallegatofArjii^^ifr/o, co-
me lY/^w^/Virfja f"avorede'Communifti , eun'efempio, cd
una res judicata, che prova tutto foppofto , e favorifce mi;
rabilmcnterintcnzione di Monf Vefcovo.
E laf"ciandoancheda partegliefempj, pei efaminarerar-
ticolo, fccOndoIifuoi principj, nonpolTonocfrerpiCl chiare
leparolcdclla Bolladi Paolo III. regolatricedi quelle matc-
ric, cheobligagli Ecclefiaftici a pagare folo per «^Kir/c^f one-
fta poizione : Parole, che nonhanno bifogno di glolTa , odi
commcnto, ncfi pofTonomai Ifiracchinrea fianificare , che
paghino^f»- intieio. Ciijal e ftato fempre il fenfo diquefta
Sagra Congregazione come fi edimoftratodi fopra allt«»w.
<^<).<^feqq.
II dire poi , che qiiefti decreti non parlino dolle Corette
camerali , ma folo di quelle , che s'impongono per altri rcli
ilraordinarii , edaccidentali , eun parlareafTaia cafo; Pcr-
che tutte leCollette, comprenfivedegli Ecclcfi.-iftici , fono
camerali, o perloro natura , o perdifpofiz one fpecialede'
Pontcfici , che in alcuni cafi , e bifogni particolari hanno
polle in quefta linea alcune altre impcfizioni, fi comc ne
haniio privilegiatc tafune, anche piil dcllecamerali . co-
mandando, cheadefrecontribuifTcrocgualmcntecon i Lai-
ci, anche le perfonc, e li beni, efcnti daII'iftelTcColli.cte
camcrali, come fi vedrA relltfcmpio da rilcrirfi nel ;?«»,?!'.
) iS". e potrcbbe giuftificarfi con altri mohi , fe non fi trattaf-
icdi fatii , notifTimiairEE. VV.
Unadiqucftefuin partcquella, dicui (i parla nellaJLc;-
tcradclli i^. Agofto 1657- dall' Oratorcallegatadi fopra tiu-
mer. 60. dovc "fi dicc, chcla Collctta di fc j8o8.fi era im-
pofta pcri pcfi Camcralidcglianni fcorfi, c per fodisfarealli
fiuttidc'Ccnli , impoftl pcr ipalTagpidiSoldatcfchc, cd al-
trc fpcfc nccclf;iric . Eccodunque , che in primo luogo fi trat-
ta lcttcralmcntc di pifi camerali , chcclscndodi piu anni do-
vcvano verifimilmcntcconftituircla maggior fomnia , come
in fitti finfT"crma nclla dctta Lct cra , ivi : Aiutoriguardo ,
cbc /.» tna^gior paitedi dctio deb:toi contra:to pcr Caufc com-
prcfive delll inclrfiini in vlgoe dl BoHc ■ Ciuanto poi alli
pafsjggi dclIcSoldaiclWic, cdaltrcfpclcncccfsarie , che f'u-
!ono tnitcper i fofpci ti dcl Contagio, proccdc roiservazione
fatra di f(>pra , thc lc bcne non trano di loronatura camerali,
vollcnoiulimcno il l'oiitcficc, chcfi parcggiafscroalle camc-
rali , c privilegiiN qiicllc dclcontagio anche Ibpra Ic c.amcra-
li, comc cofta da unn Lcttcradi querta Sagra Corgrcgazio-
nc indnta dcl!i9 Agofloif^jS dovcfidice, chcaqucllcdcb-
bano concorrcre gli Ecclcfiaftici , anc/ft Regolari , cMcndi-
canti , e qunlfivfiglia altra pcrfona , privilcgiaia pcr tirolo
cnerofo , e dfgna di fpcci.il menzione , ancocamcrale ■
Non fi s.\ pcr nntocapire, qual vantaggio fi pictcnda dc-
diiredallealtrc LcttcredcllaSapraCongrcgazione fuppollc
ncllequalifi d\ce clie ^li Eccli/fafticl deionocontribuircpcr i
peficamt' a!l la !o) 0 poi^zlo/te pcr aj , <3libram. Pcrchcqucfto
non
"5
11(5
"7
i:S
'-?
1:4
lij
116
'17
S I
Tom. III. Pars I. Difceptatio XXIX.
iis
non vuoldire, che debbano contribuire egualmente , ma la
loroporzione , qual porzione fe non fi efprime in quelle Let-
tere , percheforfein quei particolaricafi , etenopi, cio non
bifognava, fi e poi efprefsa neirakre, a!legatedifopra«K-
i;o wffr. 59- C^/<?9^- e fpecialmenteneirultimo, &individuale
decreto contro li Communifti, emanato fotto ii 27. Ago-
fto 1695-
Delreftoqualunquefia laporzione, chedeve pagarfi da-
gliEcclefiaftici, fiaper intiero, fiapermeta, fiaperunter-
131 zo, certo^chedevepagarfi/'frrf/ ,Cir//6ra»;,perchequefte
parole fignificano il modo , e prefcindono dalla quota del
pagamento ; II che e tanto vero , che in virtu della fopraci-
tata Concordia, ftabiiita tra hCmk, cdil Capitolo nell'
anno 1714. quefto pagale roancanzedelMacinatoperintie-
ro, e luttelealtre mancanzecamerali perduequinti, epu-
reruno, efaltro pagamentofi fap^r #/, &!ibrant.
Keda dunqae maaifedo a primo ad ulrimuifj , cheildifcor-
fo , fatto di fopra numer. 60. &[eqq. pienamente foflifte, non
131 oftanti le pie confiderazioni, che fuori di propofito fi Ibno
cumulate exadverfo , ed eftendofi provata la qualita de' beni
dotali inquelmigliore (anziunico) modo, cbe e pofTibilc
13 J iijfubjeSamateria, forzaedi conchiudere, cheairOrato-
reaflifteevidentementeogniraggioneper Tefenzione.
Die . . . menfis Martii 17^8. propofita per R.P.D. de
134 AbbatibusCaufainSC.B. R.refcriptumfuit.- ProCortcor-
dia , quae fuit expreiTa in fequenti Epiftola ejufdem Sacrac
Congregationis.
Narni Governatore . Ejfendofi ora conaregati li Prelati di
135 quefta Sagr. Cong regazione a' quali dalla medef.rr: a eflato com-
meffo di comporrc le differenze , vertenti trailVublico, e la
Mcnfa Vefcovale di cotefla Citta, circa il doverco-ncorrerel'
ifleffa Menfa al pagamentode' peficamerali , fonolimedefimi
Prelatiftatidi fenfo, ed anno determinatoy c/:>e dall' una , e
r altraPartedebbaftipolarfi, Cf indifetto, anche ex ojficto ,
/' lnftromento di Concordia in queftaguifa , cioe : Che la detta
Menfafia tenuta indifiintamente , conformegValtri Eccleftafti-
ci, per la mancanza d.el Macinato; E rifpetto agi' altri pefi
Camerait, per la quartaparte folamente , adiemota litis .
Dovera dunque V. S. daregi ordiitt opportuniper la fiipolazio-
tie del detto Infiromentonellaguifafudetta, accibvengadato
fine alle dette differenze , eficontentera di renderpoi la mede-
fima Sagr. Congregaz- intefa deW effettuazione Cinr. Roma 1 4.
Marz.0 J718.
IN alia Caufa Narnien. Celle&arum, in qua fcripfi pro
utroqueCleroSascuIari, & Regulari Civitatis Narni^ ,
</.C. B.R. die 22. Novembrisifi^S.refcripfit .- Ecclefiafticos
156 teneri ad folutionemColUBarum, impofitarum , &imponen-
darum pro oneribus Cameralibus fuper bonis , peripfos poffef-
Jis; Demptis tamenbonis dotalibus Ecclefiartim, & patrimo-
fiii , ad cujus titulumfuerunt promoti adfacros ordines , quod
refcriptumconfirmavit i. Decemb. 1708.
Verum tamen eft , quod exemptio patrimonii facri non iti-
137 cipitcurrere, nifiadie, quoquisordinem facrumfufcepit ,
utpluries declaravit C.I. leitxtntt Ricc.in Synop.verb.Pa-
trimoniumfacrumnum.s.Mhinum.S.&g. quod id procedit ,
tam quoad CoIIeftas camerales , quam refpedu oneris Subfi-
i?8 dii triennalis, & num. i. oblervat, id limitari in oneribus
certis, realibus, & invariabilibus, quando bona profacro
139 Patrimonio afllgnata, tempore afllgnationisfnbjeila eranc
dd.oneribus.
Quodfibona inailuordinationisaflignata, non fint fufii.
cientia pro facro Patrimonio, quoatteoto, fiatpofteafup-
140 plementum, juxta Taxam Synodalem , hujufmodibona ,
afllgnatainfupplementum , gaudentcademexemptione, uc
reMvkC.I.inRecanaten.iS.Decembris t€€S.lib. iDccret.
Altovit-pag. 300.
<«2Sft
DISCEPTATIO XXIX.
Ordinis S.Francifci Subftitutionis .
V R 0
Defirvtorio generali Ordinis S. Francifci Familii
Cifmontans .
C V M
Aliqnibus parcicujaribus Religiofis .
ARGUMENTUM.
Morttio Definitore generali in Familia Cifmontana Ordiias
San£ii Fiaru:ifci , atqne in ilUus locum , ad terminos
Conflitutionum , fiibrogatiis altrr Religiofns , iflo pxn-
ter mortuo , an in illiits locnm fubrogandus , lel fub-
flituend:ts ftt Provincialis iUius Trovtncix, exquaerat
Definitor gcneraUs mortuus ; Fel potius fubrog.vidiis ,
vel fubflitncndiis fit Vrovincialis lUiiis Trovinci.i, ex
qua erat Definitor generalis , fiibrogatus in locum pnm'.
Dcfinitoris generaUs .
1N Capitulo generali , Romas celebrato anno i 700. inte*
alios Definitoresgenerales canoniceeledusfuit Pat. Jo-
lcph ab Agrigento Provincix Vallis Mazzarise; Iftoqnee
vivis fublato, in exequutionem difpofitorum in Stat.Gen. t
noftriOrdiniscap. S.^.z6.num. 13. lubrogatusfuit Pat. Paf-
chalis h Tropaea , Provinciae SS. feptem Martyrum , eo
quii eidem talis fubrogatio uti Ex Definitorigenerali omni
Jurecompetebat, exadmiflisabutraque Provincia .
Cumque paulo poft vitam cum morte commutavcrit etiatn
dift. P. Pafchalisa Tropaea , faftusfuit locusfubtogarioni ,
feii fubftitutioni alterius Religiofi, in locumejuiiJem Defi- z
nitoris generalis , ultimo loco tunc defundi prsetenden. illi
fuccedere Patre Miniftro Provinciali Provinciae feptem Mar-
tyrum , ex qua erat Definitorgeneralisfubrogatus , ultimo
loco defunftus , necnon P. Miniftro Provinciali Vallis Maz-
zariae, exquaeratDefinitorgeneralis, primoIocoeledDS :
Controverfia autem delataad tunctemporis PP. Minilb-uni'
generalem Ordinis, & V.C G. Reformatorum,fubrogatus j
fuit Pater Dominicus iMaropita. ProvincialisProvinciae
feptem Martyrum, excInfoiunctemporisMmiftroProvin-
ciac Vallis Mazzaris .
Quamvisautem idem P. Dominicusi Maropita^ feptem
circiter annis in pofleflione ejufdem Officii Definitorisgene-
ralis fubrogati reperiretur , vigore Literarum Patentium P. 4
Generalis Ordmis, & P.V. C. G. Retbrmatorum , voca-
tus nihilominus fuit in Judiciuma P. Hieronymoi Calta-
nifl"eta , P.^ovincias Vallis Maz-zariae moderno Provinciali
Miniftro, adcujus inft.intiampropofitaCaufa , dic19.N0-
vembris 1717. refcriptum fuit: Definitoriumgenerale Urbis 5
procedat ad noz<.-im eUBionem , feitfubrogationem, juxta Or-
dinis Conftitutiones .
In hujus refcripti exequutionem die 24. Februarii 171 8.
coadunatum fuit dift. Definitorium generale, compofitum 6
ex 11. digniflimis ReligiofiscxutraqueFamilia, hoceftcjc
Obfervantibus, & Reformatis , in \ltx moram facienti-
bus, in quo mature penfatis, & iblita diligentia pcrpcnfis
dirtisConftitutionibus . & Statutisgcncralibus noltri Ordi-
nis, oilo ex iifdcm RelipiofiscomponentibusDehnitorium
generale, unifona voce fuerunt in fenfu, m nortristcrmi-
iiis, &circumftantiispracfentiscafus, nullomodolocumcf-
fe fubrogationi in locum d Definitorisgcncralis, fed foli ,
&fimpIicifuhftitutioi)i , non faciendx hodie, fed in primo
Capitulo, vcl Congrcgationeaenerali, &tuncin pcrfonam 7
aftualis Miniftri Provincialis Vallis M.iZ7ari* ; Gumqui
bus concord.1t etiam P. Gcnir;ilis Ordinis, mediantc eius
Epiftola, fcripta P. V. C.G. R.eforaiat(^rum . in qua aiTc-
rit , attenteomni.iconfidcrafle, cfleque in cofcnfu, ut fub-
rogatio nullo modo competcrcpctTit Miniftris I rovinciali-
bus. Unusceiifuit , fubrouationcm fsciendamefli; in perfo-
nam Minilhi Provincialis Vallis M.izz.irisc. Duo inclina-
runt pro approbationc fubrogationis , & alter demum pro
approbationefubftitmionis jam faitar ^ Miniftrogencrali in S
perfonam Provincialis Provincisc feptcm Martyrum , con-
tinuan-
it6
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urlaya..
tinuandae in perfonam Miniftri Provincialis pro tempore
ejufdem Provinciae feptem IVJartyrum . '■ r\ c ■ ' ■■
Ad tenorem proinde didz refoiutionis totius Definitorii ,
quae uti conclufa , nonfolumex majori Votantium, fedex
duabus ex tribus partibus eorundenr , cum addito alterius
jequediftindi, acponderofi Voti PatrisGeneralisOrdinis ,
in quo attentiffime confiderata fueruntomnialiincindead-
9 dudta, dicitur capta ex omnium fuffragiis, juxtaregulam
Text. inleg. Nulli , ubi Glojf. verb. Du<e partes , & leg. Tla-
n'e ]f. ^uoii cujufqite Univerf. nomin. quos fequunturadducti
aRot.indecif.i7i.»utn. i.pmt. 19- recent. c\im aliis, citatis
in Tom. i.part. \. difcept. \ 8. numer. i 5. A moderno P. V. C
G. Reformatorum editum fuit decretum, iii omnibuscon-
forme didae refolutioni .
Gumque modernus Provincialis ValiisMazzariacacquie-
10 fcerenoluerireidemfundatiflimsErefoIutionidd.qualificatiiTi-
morum Religioforum , concordantium in hac parte cum
Voto Patris Generalis totius Ordinis, totamque Religo-
nem reprefentantium , adveriusea, quaeunooreinhacpar-
te notant Dodloresallegati in Inljit.Crimin. lib. i,.titul. 9. nu-
mer. i69.6'/>^j.obfervantes, integrum cffejudicium illud ,
li quodplurimorum fententiis confirmatur, quibusaddJ potell
reflexio illa Tertull. de Haref cap. 24. ibi : J^uod apud multos
invenitur unus , non eji erratum, fed ratum . Nonactento
diiTenfuunius, velalteriusexdd. Religiofis, quivotum de-
derunt in eodem Definitoriogenerali , quia ( funt prxcifa
verba Cajfwdoriy [equuu a PerezinCod.lib. 10. tit. 6$. num.
U 7.) Umacceptumeffe^ interdumgratiaefl , ynultis p!acuiffe ,
judicium , & concordant Pignatel. confuit. 54. n.ii. lib. 10. <if
Card. de Lv.ca de Regul. difc. i o. num.().
Hinc ad inftantiam cjul"dem moderni Provincialis Vallis
Mazzariae die 7. Martii 171 8. itcrum propofitafuitGaufa ,
jj fuitque refctiptum D//arrt. GumquereproponaturhodiL', vi-
detut lekrlhcn J am provifumper Defivitoriumgenera/e .
Caufae momentum in ea refidet infpedione , an in circum-
flantiisprjEfentiscafusfitlocusfubrogationi , velfubflitutio-
14 ni akcriusReligiofi inlocum DefinitoriatusGeneralis , va-
cantis primolocoperobitumP. Jofephiab Agrigcnto, legi-
time elefti, & fecundoloco per flatutariam fubrogationem
Patr. Pafchalls ^ Trop«a, a cujus affirmativa relblutione
quoad primam partem pendet alia fubalternainfpeftio , an
fcilicet eadem lubrogatio, feu fubftitutiofaciendafit potius
cx una, qujlm exallaProvincia, refpeducujusfubalternae
infpeflionis Partes ipfecoram hacSacraGongregationede-
ducunt fua Jura, & propriam pracrenfionemdefendercpro-
curant.
Ad demonftrandum vero, quoJ nullomodoinhisterml-
nis locus fit fubrogationi .
Pr^Emitto, quod quidquid dicendum fit de fignificatione
15 vctboivm fubrogationis, vel fubfiitutionis , attenta difpofi-
tione Juriscommunis, in noftris teim\n\s Subrogatio eft fuc-
cejfioalteriusin locumDefinitoris vacantis , cum eifdemjuri-
bus , pertotumtempus , quoduraredebebat inojficioDefinitor
vacans; Subflitutioverb efl i'igreffus alterius in locum Defini-
toris abfentis , cum eodemfuffragio, pro illatantumfundio-
ne , qu<einabfe>itiaDifimtoris adu.dis cclibratur , (unt ver-
ba P.JofephtXimenez SamaniegoEx MiniftriGenera!is no-
ftrq Religionis in Compilat.St.jtut. Matriti imprcjfa anno i 704
cap.n,. $ IT de Subrogai. , &fubflitut. §. 1 fo/. mihi l J y.
Hoc praemilfo , videamus modoquid difponantcad.Sta-
16 tutageneralia, tee,\i\T3taa PatreDominicodeGubernatit in
OrbeSeraphic. tom. ^^ fol.mihi j jubi loquendo defubroga-
tionehxcleguntur.
UtnuUocventu Nationes, vel Provinci^ deflituaatur ne-
ceffario pairocinio in Capituli' generaltbus , ftatuitur, ut fi
contigerit, aliquemcx Deftnitonbusgeneralibus X'lta , vclof-
17 ficiodefungi; vel inCapitulo generalt noncomparere , fubro-
getur alius en eadem Natione tn ipfius locum , cx iis , quifue-
runi , velProcuratores , velCommiffariiCurite Rom.in<e,vel
Definitorcs generales .
Loqucndodcindc de fubftitutione , prxcipiunt .
Sivero nullus t.ilisfuerit , fubftituatur Minifler , Vicarius
18 ftii Commijfarius Provincialis, cx quaerat dtfundus , vel
abfens .
Exquibusclarumremanct, duosdillinilos, fcparatofquc
cafusconfidcratos fuiffcinonris itatuiis, Primuscd ,qii:in-
19 doDefioitorgcnirtlis vitr. , vciofficiodcfungitui , &coJein
temporein cadcm Njtione, vcl Provincia , cxquacratDo-
finitor , rcpcritur ;\lius Rcligiofus, qui tucr.it, vcl Procu-
ratorMncralis, vclCJommiliariusCuriz, vcl Dcfinitor gc-
neralis', Et in his tcrminis , qui non funtnoflri, manJant
Statuta , proccdendumclTcaJfubrogaiioncm, juxtacafum,
qui prasciseevenit in Provinciis VallisMaztarfaE, &fep{«m
Martyrum; Guin enim tempoe obitus P. Jofcphi ab Agri-
gentoDefinitonsgeneralis, reperrusfueiit ineadem Natio- 20
ne alter R^Iigiofus, qui fucra Definitor generalis, nemp^
P. Pafchalis a Tropaea , meritoad teiminosdd. Statutorutn
generalium procefTum fuit, non ad fubftitutionem , fed ad
iubrogationem diiSi P. Pafchalis.
Alter cafus, pratvifus, & provifusadi(SisStatutisgene-
ralibuseft, quando Definiior generalis vita, velofficiode-
fungitur eo tempore, quoexeaJem Natione, &Provincia 21
non reperiuntur Religiofi , qui fuerint Procuratoresgenera-
les , Coramiifarii Curiae, vel Dtfinitores generales ; Et
tunc Statuta difponunt, effe procedcndnm ad folam fubiti- i:
turionem , non autem ad fubrogationem Miniilri , Vicarii ,
feiiCommifrarii provincial;s, juxta illa clara verba , oppor-
tunchic repetenda ; SiverbnuLus talisfuerit , hocelt r>eque
Definitor Generalis , fubfiituatur Mimfier, Vicarius , feu
Commijfarius provincialis , ex quaerat dcfuniius, ve! abfens;
Confiderando vim, & elticaciam illiiis didionist/fyo, quac
eft adverfativa precedenterdilpofitis, excumulatisper Bar-
bof.diiL 420- ni. & Rot.dec.6l<^.jju.\o cor.DunoZ.jun. ibi :
Qii<e didio^ieio, tanquamadvofativa, videtur diftingucre
hjnc exprejfionem ab alia antecedenti .
Remanet proinde manifeftum ,& plufquam evidens, quod
attenta clara, & literali Jil poficione didorum Statutorem ge- 1.5
neralium, in cafu vacationis, vel obitus Definitorumgene-
ralium , Miniltri provinciak-s, illorumque Vicarii ,& Gom-
mifTarii nullum habent Jusfubrogationis, nullamquefacul-
taiem , nifi illam nimis reftridlamfbliusfubftitutionis, qui
unicoaduexercctur j & quafi momentodurai , utdiciturin
Capit Rom.ann. 1651. teftei/f Gtt6ir>?af. /« Orbe Seraph to.
r^.fol- mihi 131. »;(>« 8. his veibis; Nam indecorumexiflima.
mus , ex uno a^/ujubftitutionis , qui exercetur quafimoinento
habere pr<erogativ.is Miniflrorum provincialium , & Procura-
lorum, ac Sccretariorum Ordinis , qu<e tot laboribus acqui-
runtur .
Nec dicatur, quoJ in Compilatione eorundem Statuto-
rum generalium, (\iMmiec\x.P. Michae! Angdus de Sambuca
fol. I 79. confundat idem Authorfubrogationemcum fubfti- 14
tutione, afferendo, inutroquecafueffelocum fubrogationi-,
tam Procuratorum t.',eneraliuin , Commilfariorum CuriaF ,
& Definitorum generalium, quam Miniftrorum , Vicario-
rum , & Commiirariorum provincialium .
Quatenus enim in hac partc proceJi nolit cum bcnigna in-
terpretatione, dataa P. GencralinoftriOrdinis, ut fcilicet
id verificetur de fiibrogatione impropria , quae coincidit
cum fubftitutionci Stride , & cathcgorice rel"pondemus , 15
quod ifteunuseftexilliserroribus, qu: vocantur palmares ,
iCtuque oculi talisdeiegiturexcitatione in margine Jraf. To-
lct. i6j3 quudibideiTirefert, S<.(ec{\i\a\r\dem P.Sambuca ,
& iaquotale quidnequeperiomniumcontinctur. Et proin-
de in eodem erronco fuppofito nullum omnino fundamentum -(>
fieri valet , ex addudis petjovium de Solcmnit. in Contr. Mi-
nor.gloff.if,. $.11. numer. 1 4. Anfald. de Commerc. (3 Mercat.
difc. zi. num. i6.cumaliis, citatis/nlffy?/f. Crimin.lib.i.tit.
10. a num. 71-
Nequeiltc primuseft crror exiis, qui irrepferuntind/da
Samjucana Compilationc, dum tot, & tanti in ill.i repc-
riunturerrores, ut inmuItisfequcntibusgeneralibusCapitu- 17
lis, fignanter in illo Romanoanni 1676.& in tlloToIeti anni
I68i & infl/;oR(?;w^;70/T»»/ I68!i. dcmandatafemperfucrit
illorum corrctftio, & cinendatio, ut viderc cft in Orb.Se-
raph. tom.<^.fo!- mihl iq6.num. i.&fol.iJ<) num. i.Exquo
ulterius patet, pro uno cx CorictloribusdiclarSambucana;
Compilationisdepucatum fuilTeillum P.ir. Pafchalem h Tro-
paca , cujus obitus pr.Tfenti controverfix viam apcruiti Et
promdc eo minuscum J':i\x .Sambucana Colledlione procc-
den. dlt, conl'.ito dc didto clarocrrorc, multifquc allis, in
dittistribusimmcJiatis, & lucccfTivis Cipirulisgercralibus
cognitis, canonizatis, &corrcdtioni fubjcttis , per ci , qua;
nntant Rot. Aven.dcc.-,inum.i.&i. ubi refert , & fcquitur
']\\oii yirgilii, Crinii/icab unoD:fcc oinnes , Rot.Rotnan.dec. iS
ifi. n. lo. cor. yl»fald.& dec 7^6. n ipar. ifi. Ecloqucndodc
noftric Rcgulat dcclaratione, oblcrvat Mnth<eucc. in Off,--
Cur. Eccl. cap. 1 7. //. ;. ubi , quot! fjpiftimc per GlofTas , ieil
Commcntatblct lcgitimu.'; verboium fcnfus, vcldepravari ,
velalterari, &addivcrfum intcntumcxtorqucri , quar om- 19
nia praevidens d. P. Sani!<uca, in finc Epiftoliad Lcdtorcm
harc ait ; Errata dcnique , qua- Typis irrcpfere , judicio , tJ
■ Xorrefhoni tu<t difcrct<e committimus •
Cumquchx!cSac.Congregat. d.dic t7- Novcmbris 1717.
mandavcrit , Dcfinitoriumgcrcralc proccdcrc in hacparte
debcrc ,
Tom.IIT. Parsl. Difceptatio XXIX.
ii7
30 debere, nonadterminosAuthorum, bene, vel male cotn-
mentantium, velreferentUimnoftraStatuta, fedjuxta Or-
dinis Conftitutionej , eo ipfo , quod ad terminos dd. Conft itu-
tionum, & Statutorum generalium, remanetsqu^innega»
bilis, ac literaliseademdiftindliofubrogationis^fubftitutio-
ne, adterminosearundem proccdendumeft , nonautemat-
tendendac videntur illarum relaiiones, tranfcripiiones , &
impreffiones , evidenter erroneae , minufque atienden Ja func
j verba, ab Authoribus relata , quz illorum authenticisori-
21 ginaUbusnon cofrefpondent, literaii fenfui Statutorumop-
pofita funt, & ex diametrocontrariafolaaperitioneLibro-
rumdignofcuntur , ex firmatis per Rot.decif. 296. num. 4. cor.
Benincaf&dec. 10:). num- ^ par. i6.«tf.cuina)iis, citatisin
Tom.i.par.^.difcept.-j.n.^T.
Comprobantur haccex alioantiquiori Statuto Vallifoletano
jj anni 1 59 ;.ad quod fe xtkitdxQiMm StatutumToletanum an-
ni 163}. In sWoenwc.tit.deJiefinitor.gener.^. Quandotempo-
re , relato in 0 rb.Siraph. tom. i .foli^'^ 5 . colum. 1 . loquendo de
caiu prefenti , itadifponitur; l/iterimvero/icorumquifpiam
ex hac vtta decefferit , aut ad Dignitatem extraOrdinem pro-
motus fuerit y ejus loco ad prdedi3amuneraobeunda , exea
deruFamilia antiquior Pater Ordinis fubrogeiur , voceturque:
Eft autem notum ipfilmet Novitiis, & LaicisnoftraeReli-
^ionis, quodMiniftri provinciales, iilorumque Vicarii , &
Commiflarii, non finc , neque vocenturPatres Ordinis; Et
j j propterea remanet etiam ex hac reflexione ad hominem com-
probatum , quod iidem Miniftri provinciiles , eorumque
Vicarii, dc Commiflarii nullum Jus habeant ad petendam
fubrogationem in c«ifibusobitus, vel promotionisDefinito-
lumgeneralium.
Praeterea comprobantur etiamex aliogeneraliCapitulo ,
Roroje cekbrato anno irtj^.inquo, nedumliteraliter faepe
diftinguiturfubrogatioifubrtitutione, fed , quod magiseft ,
34 in titul. de Definitpr&eorumfubrcgatis, (^falj/Iitutis , de-
mandacur, ut tam eirca fubrogationem, quamcirca fubfti-
tutionem feiventur difpofita inCapituloToletano^nt\i 16 JJ.
UZvidefeedinOrbe Seraph to 4 pa£^<^. colum.t.ihi : S)uan-
4o in utraque Familiacontinget , utDefinitoresgenerales ab-
finty vel quolibet eventu deficiant , ftatuttur ,ut eorum loco alii
ftatimfuhrogentur, Vfl fubftituantur ( Ecceinnegabiiem di-
ftinOionem interfubrogationem, &fubrtitutionem) Veriim,
J5 tam iii fubrogatione , qitam in fubftitutione . ( Repetiturhlc
eademdiftinaio-)/orw^, tn Statutis apud To/ctum novifme
teditis tradita, obfeivetur, quae forma continetur in wpiibis
ejufdem Toletani St.uuti anni 1 6 5 J. regirtratis fup. « 32.
Nec credimus criticandamdidionem illamy?^/;OT, acfi ,
ea mediante, non fic difFerendafubftitutioad proximumge-
iierale Capitulum , fed fiendebeat immediatdpoftobitum ,
promotionem, vel abfentiam Definitoris . Literalis enim
fcnfusdifpofitionisdidliStatuti , &ejufdcm dittionisilleert,
ut talis fubrogatio, &fubftitutiofiant ftatim, concurrenti-
bustamenhabilibusextremis, omninoneceffariisad illorum
perfeftionem ; Hoceft, quandoeftfermo defubrogatione ,
36 dummodd , una cum promotione , vel morte , coocurrat
perfonafubrogabilis,exanimadverfisfup.». 17 6fi8.Qnan-
do ver6cft fermodefubftitutione, dummodoadfitneceifitas
dandi Votum in Capitulo, in quo nonreperianturaliasdi-
gnioresperfonae , quaepraEferendae veniant infubftituiione ;
Quod ex eo patet , quia in dido Capit4ogenerali Romano an-
«i i65l.dicitur, fubftitutionern ,quafimomeiitoexerceri .lg\-
tur fi iilafieri dcbec ftatim , ftatimetiam, hoc eft ^Uiryf too-
/Mewroterminatur, juxtapraecifa verbaditti Capituligenera-
57 lis, nec eft novum in Jure, quoddidioy?^/;;^ non (jtacci-
piendagrammaticaiiter, fed prout fubieila materia requirit,
juxta Tfxr. quos refcrunt, &fequuntur Si»r^o/. </,/? 2,Z\.nu.
1 1 . Gratian. difcept^ I . « ««. 1 2. 6f Gonzal. ad Reg. .S. Cancell.
glofg ^.i.inannot.numer.tij.&feqq.ihi: Namdiffa di&io
j8 non erat intelligendagrammaticaliter , fed prout materia fub-
jeBa requirit.
Comprobantur demum ex Statutis generalibusFamiliae
. Ultramontanae , Typis editis Matriti a^ino j 704. pcr P. £.v
Generakmjofepbum Xiwenez Samaniego : lo illis '•nim catr.
59 ^.deEMion.einftit.effic. §. ,7 deSubrogat.efubftitut.fol.
ilS num. I .apertc d ilponitur ; Ut quotiefcumque cxtra Cipi-
tulum vacaverit morte , vel alla quacumque caufa, Offiaum
Definitorisgeneralis, hocipfofukrogctur ,<:f profubrogatoba-
beatur Pater dlgnior qui babet Jusfubrogandi in Definitorium
generale; Explicando deindc, quinam fint ifti , qui habent
^o Jus fubrogand i , ait : Patres autem , qui babentjusfubroiandi
in Definitoricitus generales , funt tantuttilli , qui fuerunlPro-
curatores gener.iles Ordinis , vel Conimiffarii Romanie Curix
pcrintegrumbiettnium, & quifuerunt Definitoresgeaeraiei :
Ut confiderandoefficaciamdidaetaxative ;<»»?«< >M,atqueob-
fervando, illampenitus interdicere omnem, & quamcum-
que extenfione.Ti , t\otant Donad.deRenunc.cap.^y »«.14^. 41
Manf.confult.i^l.n. $ &6 & Rot.dec.^j. n.j.cor. y^nfald.
Ei proindc excombinationedd.Statutorum t^enerafium
nedum Familiae Cifmontanae, fed etiam Ultramontanae ,
videturevidens, Miniftrosprovinciaies, iilorumque Vica-
rios , & Commiffarios, nunquam vocari , nullumque Jus
haberead fubrogationem , fedad illam vocari tancuin Procu-
ratoresgenerales, CommiftariosCuriae, & Definitores ?e- 41
nerales; Noneftautemdubium, quod a Statutis unius Fa-
miliaE validum defumaturargumencum prodeclaratione, &
interpretatione Statutorum alterius , ex generaliter animad-
verfis per Prat. Refponf Crim^o. n. $6. Card. de Luc.de Re-
gul.difc.^j.n II. & (itcnatls per Rot. in Rom. Prteced. j.Maii
fjlO.^SedabeacoramCrifpo, cumalii.'-, citatisi^ ro/n. 2.
par.\. difc- tTn.6y& difcept. is ■ nit. iS. Etin noftris praeclfis 4 j
tercninis habemus Statuta generaiia , id exprefse demandao-
tia, ut vidcreeiiapud Giibern-in Orb.Scaph.tom.a.tit.In-
dex fecundus tnfinepag.i<).ihi: Sietenimcafus a.iquis occur' 44
rat in Ultramontana Famtlia , non in Cifmoatana dectfus^pro
fccuriort eju/ decifione ad Statuta FamilideUltramontan^ re-
currere debemus , ad hoc , ut quajilummeabinde recepto, tn
Cafus no/iri no oa decijione tuiiores effe pojfimus .
Imo, quatenusinhacpartealiquod , vei minimum rema-
ncret dubium, quod noncredimus, illud penitus fuiftet fu-
blatum \ didoDecreto Definitorii gencralistotiusCifmon-
tanxFamiliae, emanaroin exequutiondm oraculi hujusSac. 45
Cong. Ea ratione, quiacum illud habeatetiam Juscondendi
Statuta, & ieges prototaReligione, ut probac Dowar.Rfr-
Regul.tom. t.traB.i.de Legib.ingen q.i<).pertot. muitdma-
gis facuiiatem habebat interpretandi d. Sratuta , quatenus
Litigantes illa habeie velint proobfcuris, & capacibusdecla- 46
ratione,velinterpreiatione,exgeneraliteradducl'sper.4.'f.«.
conf.^ 1 5. n.i€.lib.z. Menoch conf. ?. » 21. Barbof. axiom. 1 ?o.
num.i . Donat- ubi proxime n. l.(:f Rot cor Serapb decif Z^i^
nu.l- Etin noftris pundualibus terminishabemus pariter hoc
folemniterdecifum annftris Statutis general jus , relatis io
Orbe Serapbic titul.deConftit fol.6%>i.column.i.h\%vexhis :
Veriimfialiquiscafus occurrat , totam Familiamcoacernent , ^j
quiinfacrisCanonibus, & Statutis notfuerit decifus , arbt-
trio Miniftri , aut Comnnffariigeneralis , Cum L arjtlio Difcre-
torit illiusProvincite , in qua moraricontigerit , abfolvetdut
eft . Com illoaddito,quod in noftrocalunon Min.ftcrgc-.e-
ralisfolus, aut Commiifariusgeneralis, feparatim conlide-
ratus, ita interpretati fuerunt Ordinis Scatuta , fed amba
fuerunc, & funtejuldemopimoms, & concordant ineadea»
intelligentia , feu interprecatione , quae& u.-iiformiseft opi-
nioni, & fenfuigeneraiium Dffinltoium , & P.urum Ordi-
nis utriulque Familiae,Cifmjntanae fcilicet, & Ulcramon-
tanae; Itauc in rei veriraie cuai d fficultate reperiri poteric
altercafus, cujusrelpcftu cum ali, tantaque confonantia
concordent omnes atluaks Superiores noftri Ordinis, illo-
rumque generalia Definitoiia, & noftn Ofdmis Patres; Si 4S
enimfolus P Generaliscum foio confilioDefinitorum poteft
talem interpretationemfacere, illaquepiolejjefervandaeft,
ex fupra addudlis , quibusaddimus Stacutagt>ier.t!ia Valiifo-
letanum anni i^9Ti Segobienfe anni iOi:. cyToletanumanni
1611. dc quibus in. 0'be Seraphic.pjg ijz.Q^intomigisid
admittendum videtur hoaie quode mandato hujus Sac Con-
greg.omnia Stacuta fucrunt in fonte recognita , &circaiiio-
rum verum fenlum , & iegicimam incerpiecationem concor-
dant omnes actuaies Supcriores generalos , fcreque omnes
Ordinis Patres, omnefque generaies D.finitores, ut patct
confideranti.
1'ofitoexhisomnibus, praecipucfimulunitis, utinquali-
bet materia ficiendumeir.; m.jiient adJufti in rotTi. i.par. U 49
«/ifc^jpr.i.wH»». s4 quod iiicaiu , dequoagitur, nonfitlocus
fubrogationi , lcd loli Ijbilltucioni , ex fupraanim.^d vcrfis ,
harc noneft taciendahodie, fed tempore adlualis Capituli ,
vel Congregitionisgencralis , ancecujus convocacionem p.if-
funt multa cvenire, qujc pr.cfentemcontentioncminterdd.
duas l'roviiiciasdemedio tollcre •.•.ilenr.
Exquibusnoncrcdimusrepe;?nd.i ca, quacj;ntis. ubique
difta cxad vcrfo tuerunt circ.1 a ftVrsam conrradidione i^ Voto-
rum . anteceJcntcrdatorum ^ PP. V. C. & Proci.t-.toreee- ja
neralibus, alTcrcntibus, fibi ipiis vderi, bonas rationesaf-
fiftcrefavorc IVovinciar Vall'sMjzisritr .
Ultriquod cnim hujufmjdi bonjtrationes refpicerc pof-
funt bonuni Jus ejufJcm Provinciar, quoad fubftitutioncm,
fuisloco, tcmporccidcra Provincizdcbiiam , proutdiilum 51
fuit in Dccrcto .
Scri-
11 8 Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
Stria^ dicimu5 ,quod inprimo Voco procefferuntcum eis,
quae oculis corpofcis ieguntur in Col]e<ilione Stai utorum , U-
anaP.SamOuco. quxCoileaio, cum exhucuCqueanimad-
5t verfisiuhacparteappareatevidentererronea, &utitalisre-
coguita , & canonizata tuit a pleno Drfnitorio generali
ucriufqueFamiliE, ntlmirum, fimutatofaao, cui innite-
bantur eorum pnora Vota; Jusquoque deinde mutarlopus
fuerit ; Inhisenim circumltantiisgloriarepuiatur, Sapien-
tummore, confilium mutare, €xadduaisfupra</;/tf;;/.i.§.
^i.anuiSc concordant innumera alia exempla , addufta ,
& fcquuta i Roi- in Roinana Prin:ogenttur<e de CorfmisxQ.
52 Decemb. i-jto.in pnnc.coram AUrovand.\b\: Unius namque
Peiefi, immutabtlemejfcinju<iiciisfuis, quidefe dixit,Ego-
Peiis , & non mutor : At bumanajudicia^ prodiverfaconjt-
deratione, mutaiinon foliimpoffunt , fedetiam debent , neq\
id tribuendttm comr/iunis infirmitatis naturce , fed faptentite ,
perfecnoriq\Judicantium cognitioni, cum aliis longa manu
adduitis a Card. de yilbic, de InConftant. injudic in Prafat.a
fi.^\.ufque adfinem, ubi, quod idquod femel nobisplacuit ,
c:rcumftantiismutatis,difplicerenobisdebet,&refertexem-
54 pla SanflorumPatrum, Summorum Pontificum, Impera-
torum, Regum, &fimiliumegregiarumperfonarum,ablq.
ullo fcrupulo in meliuseorum fententias mutantium .
Quibus non adverfatur fequensreflexio. Inconftitutioni-
busDidinis, & inCapitulisgeneralibus, relatisa Lantufc.
in Thsatr. Regul verb. Subrogatio num. 4. difponitur , mortuo
jj Dcfinitoie provmciali, eidem fubrogandumelTe digniorem
Patrem Provinciae: Quod fid. temporeiftcnonreperiarur in
eadem Provincia, fubrogandusfitGuardianusprincipalioris
Convcntus; Difcurrendo igitur ^ fimili , defuniSoDefini-
toresenerali , fubrogarieidemdebetdignior Pater Ordinis ,
fiveTfte fit Exprocuratorgeneralis, fiveCommilfariusCu-
riae, five Exdefinitor generalis : Quod finullus iftorum re-
periatur , tunc fieri debet locus fubrogationi Miniftri provin-
cialis ejufdem Provinciae , ex qua erat Definitor generalis
defuniSus.
Tantumenim abeft, quod argumentum hocafimili ali-
quid concludat , quin potius ad hominem retorqueaturj Quia
ficuti Conftitutiones incafu obitus Definitoris provincialis
j^S mandant, deficiencibusaliis Patribus Provincix, effe fub-
rogandum Guardianum principalioris Conventus , ita favo-
re Miniftri provincialis idem demandaftent in cafu mbrtis
Definitoris generalis, fi id voluifleirt; Quod ciimnon fece-
rint, fed in hoc cafu mandaverint foICimeftefubftituendum
Miniftrumprovincialem, dicendumeft, id noluifte, dudlo
argumento i difcretiva loquutione, quod in Jure vaiidifli-
rnumreputatur ,&diverfitatem voluntatisdigitodemonftrat
adText inl unica §.SinauremC.de Caduc tollen cum con-
57 cordantibusapud Spad.confsi-ft-^ & ylib. 1 .& Rot.decif
2 1 79. «.4. cor. Coccin. & dec. 3 :8. ». 1 o. cor. Bich. Et in termi-
ris fimilis difcretivae, pro interprerandis Conftitutionibus
OrdinisCarmelitarum, obfervantaddudi/nJow. i.part. 2.
difccpt.2$ ■ num.y. if 8.
Ettamenexaliaetiamfolidareflcxione argumentum hoc
«uHius remanet efficaciz ; Uno fiquidem ore receptum cft
58 inter Doftorcs, quod argumentum a fimili procedat folCim
{ funt verba Barbof- in Loc.commun.loc. loi- num \.)quando
in utrequeftmtli adefl eadem ratio , & concordant adducti per
Mafcard dc Probat.concluf 1215. num.$.& Menoch de Atbit.
caf.iZ n.^. & firmavit Rot.dec.^<i6.nu. 12.6" i\.paTt.i6. rec.
iibi , quodargumentumafimilicorrruitdataquavis minima
diverfitatc .
!n noftris autem terminisdiverfitaseftxqucpalmaris, ac
cvidens, quia Definitorcsgeneralesfemcl tanaim in quolibet
J9 fexcnnio congregantur (licct cx notis Mundi viciflitudini-
hus, dcquibus;« Tom. i.part. i.difcept. lO-per tot.\n [patio
i8.annorumcongrcgati non fint)Con:Jregaiirurrutcm,qu.in-
doconvcniuntadCapituluniRcneralc ,in quofuffrajiium ha-
bcnt , & fuffragandorum Judicesfunt ,utell in noftia Refor-
maiione notorium , & conll.it ex Cap.gen. Rom. ann. 1 689.
Econtra vero Dcfinitores provincialcs ff pilfimc concrCk-.a-
60 ridebenr, fivead eligcn. Superiorcs localcs in Congregatio-
nibus Provincialibus, fivc una cum 1'rovinciali ad dfciden-
das Caufas Provincia: , co quia unacuin illo lunt ordinarii
Judiccs, fivc ad rccipicndos Juvcncs, fivc ad ,ilia fimilia
61 muncra pr.Tftanda ; Et proptcrci illorum officia krc ncrcff^i-
ria,& xqualitcr prompta cffcdcbcnt in Provincia ; Undcnon
mirum , fi, uno defiricntc , fiat locus lubropationialtcrius
digniorisPatris, & in iftiu.uicfcdum fubrogandusfit Guar-
dianusprincipaliorisConvcntus.
Hujufroodiautcm ncccffarium excrcitiumnullomodo vc-
rificacur in inunere DefiDicoris generalis, quod femeltan-
tum in quolibet fcxennio occurrcre folet, & inquibuscfr-i
cumftantiis quafi momento cxcicctur , ut dicuiit Ordinis 6x
CoDlt.cutiones, tclaixaGubn/iuc. in Orbe Seraphic.tom. 4.
/oi i2i.«tt»».8.Quodpcrfedeadimplcri potcft perfolam, &
fimplicem fubftitucionem , faciendam in ipfo Capituiogene-
rali, iaquoexerceridebet.
Prattrea,fi attendenda effet finiUitudo inter Officia Guar-
diani, & Definitorispto\'incialis ^n cafibusluDrogationuro,
iftud veremaximumfequeretur intotr/eiiiens, &oriieturab- 65
furdum , qnod fcuti Gu.)rd!anuj ( funt vcr.a t .'/>'/• iioraaw-
ann. 165 i.cap. 4. ^. 4. num. &. ) qui vices Jyefinitoiisfubioga-
vit, fi biennio duret fubiogundo gaudet p^ tvilegio Defintto-
rum; Ita idemdicendum eife. relpidu ivjin.itri provincialis,
fubrogandiin locum DcfiuitorisgeiieralisdefuLdi ; Quodfe-
quentibus verbii improbatum tuit indidt. .. ap.Roman. anni
i6^i.^c\iioaGubern.inOibe Serapb.iom :<.fol. iH- numS, 6^
Indecorum exiftimamui , exunoaSlufubJtitutionis, quiexer^-
cetur quafi momento , habeie pnetogati.as Miniftrorum pro-
vincialium , & Pi ocuratoium , ac Secretariorum OrdintJ,qua
tot laboribus acquiruntur .
Ejuldeminfubfiftentiieftaliareflexio, quod nifi fiat fub-
rogatioin locum Definitorisgeneralis defuniiti, Reformacio 6j
in primo Capitulogenerah rcmancbit fineunoex fuisDefini-
toribus gene.alibus, Objedum enim nullam mererur confii-
derationem .
I. Quia hujufmodircflexio non langit folosReformatos ,
fed comprehcndit eriam Oofervantes; Ec tamen abillis in
nulia prorfus habita fuit, vel habetur confideratione ; Et 66
proind^, vel non mere.ur exagerari inter Retbrmatos, vel
ficut nulliuseft efficac ae in:erdd. Obfervantcs,itaetiam talis
natursdicendaeft inter Reformatos.
II. Qiiia idem magn;ficatuin per.culum non eft omnind
certum, quia proeotempore, quo convocari debec Capitu-
lumgenerale, poterit daricafus, quodinter Reformatosre-
periacur Pater Ordinis, ad ternvnosnoftrornmStatutorum
fubrogabilis.- Unde fub tali inccrtitudine eo minijs videtur 67
confideracionedignum exanimadverfis per lAart. Medic.dec.
z\.n.i,z-if ?3.&firmatisper Rot.dec.~8.n.i6.tS tj.par.iy.
rec &cor.Emer jun.dec. 11 ')jn.iq, iJ
III. Quia eadem reflcxio nonhabct^adiafiGftentiam, ex
quoinillounicoadu, leumomento, hi quo Dcfinitorgene- 68
ralis debet exercerefuum munusin Capitulogenerali , fem-
per verumerit, quod adcrit Definitor generalis, faltein per
fubttitutionem , ut difpoiiunt noftra Statuca , ex allegatis
Jtipra.
IV. Demum , quia quando etiam , advcrfus reieviden-
tiam, nulla ex hisreflexionibus in noftro calu militaret , ad-
hucadmiffo, quod dcficeret unus, imoplurcsex Definitori- 69
bus generallbus, nihil omnino Infcrri valeretad prefcntem
cafum, c6 quia id non proveniret cx fafto voluntano Reli-
gioforum, fedexclara litera noltrarum Legum , fcu noftro-
rumStatutorum , quaequamvisappareant dura , femperfer-
vanda funt , nequc dc illis, fcd fecundClm illajudxandum
cft, juxtacelebre monitum D. Augufl.dcVeraReiigio.cap 1.
ibi : Cumleges fuerint inftitutee , non licet de ipfis judicare fed 70
fecundumipfis , qucm fequitur /?»;. ./er. -jy.num. i^.par. 17.
rrr cumaliis, cicatis;« 2'ow 1 par. t. difccpt ^j.nuir.er jf.
&facitrf.vr in l.Profpexitff. j^ui , <:f a quibus , ioi ; ^uod
quldem per quam durum efl , fed Itahx fcriptaeft .
■ FortiCis quia cum tali clara difpofitionc StatucorunTcon-
cordar clarior praxis noftrae Religionis, dc quatcftis smni
exceptionc miioi eft P.Gcncialisnoftri Ordinis, ibi .• Hor- 7I
tamur P.y.R ut toro con.itu iinpedi.it t.rlemfubregattonrn ,
fivc perclefli»nem, five .iHomodofiiiend.im , utilegibui, (T
Pr,t\itepugnantcin: Qiiaepraxisomnium nculiscxpofita eft
in Famili.T Ultramonrana , in qua cx dcccin Dcfinitoribus
gencralibus, lcgiiime cleinis in ultimo Capituln generali ,
vix fuperfunt quatuor , vcl quinque, ahlquceoquod .nudita 7I
fucrit fim'li'i praricnfiu Miiiiftrorum provincinlium cjufdcm
Ultramontanaf Famil ;r circa fubiogacioncm in locum prae-
morruorum Di-finitorum gcncrahum .
Nccrcplicctur , quod inomncmc.ifum, finondcficiet in
C.ipitulogcncrali unusfx I^cfinitof ibus, ciquiain illiuslo- 7J
cum potcrit ad formam dd. Siatutorum fubftitui Miniftcr
provincialisillius Provinciac, cx qu-i eratdcfunitus; Saltcm
Rcformatiamittimtunum Votum, quia idem Mimllcr pro-
vincialis, fubftiiutus in lorum Dcfinitoris pcncr.1l s , unum
dumtaxat votum d.irc poffct, non autcmduo, hoccft, &
uti Definitorpcncralis, & tanquam Mimftcr provincialis.
Antc rciponfioncm huic ultimoobjcdonon poHumusnon
laud.irc zclum Contradifloiis, cxagerantis huiufmodi prac-
judiciuof), co tcmpore, quoipibefl illiusunicus auchor, &
pro-
I
il^
Tom. III. Pars I. Difceptatio XXX.
ii^
74 promotor; Si en!m praefentem litemacriternonmoviflet ,
&acriu4noncontinuaret, hocprasjudicium nulio modo ve-
DISCEPTATIO XXX.
Ordinis S. Francifci Exemptionis.
p « 0
Syndicij Apoftolicij.
C V M
Communitatibus Status EcdefiaRici . ,
AR.GUMENTUM.
rificari poffet , quiain primoCapitulogeneraii , locoDefini-
toris genera/is defunfti , votumdaret Minillerprovinciaiis,
qui fubrogatus fuerac tempore cjufdem mortis , abfque ullo
prsjudicio Voti , dandi ab iiio Miniftro provinciali, qui teuj-
poreCapituii generaiis effet aQualiter talis .
Refpondemusautem, quod hujufmodicriticationesparti»-
cipanc de fcotifticis fubtilitatibus, quia in noftra Religionc
75 nunquam faftaB fuerunt in practeritum, ut notorium efttn
utraqueFamilia: EtJoquendodenoftraCifmontana, deque
Religiofis Reformatisgr, ex.fi tempore P. Varifii fuiflet con-
voca^um Capituium generale, certum eft, quod in illoex
duplici capite Votum habebat , & uti Excommiflarius gene»
ralistotiusFamiliaBCifmontana;, &utiex ViceConimifl^a-
riusgeneralisReformatorum, & tamen unumduntaxatde-
dilTet Votum, idque abfque ulla quereia Reformatorum ;
LoquendoverddeuraqueFamilia, nonfunr metaphyfici ,
minufque nimium rari cafus illi praEterirorumCapi'ulorum
generalium, in quibus intervenerunt uti aftuales Miniftri
76 provinciales multi , qui eodem tempore erantetiam Defini-
tores generales, in quibus fumma pacCj^numdederunt Vo-
tum, abfque ulla querela, vel criticatione; Sicutidefafto
( ut alios ommittamus) in ultimogeneraliCapitulo Vi^So-
rienfideannoi694. P. FrancifcusiBaflano, adualis Defi-
ritor generalis, & fimul Minifterprovincialis Reformatae
Provinci» S. Antonii Venetiarum , unicum dedic Vo um ,
tanquam Definitor generalis, a!)fque eo , quod fuppletum
fueritillius Votum, utiProvincialis: Ettamen , nec Vene-
ta Provincia , nec tota Reformatiodetaliunius Votiamif-
fjoneullamquerelam movere,
Quod fi ulterids dicatur, pofle in hiscircumftantiiseligi
77 ProMiniftrum , qui nomine Provincias darer Votum , eo
tempore, quo Minifter Votum fuumdaret uti Definitorge- etiam idemmct Pontifex voluic , quod , nedum proanima-
generalis, ut pra^a^icatumfuifle afleritur inter Obfervantes. rum falute potirentur quibuslibet indulgentiis, & peccaro- »
Refponfioinpromptueft, quodeodemprorfusmodo pro- rum remiflionibus, quibusFratresOrdinisOhfervantia» po-
78 cedipotericinnoftrocafu, & resericexpedita,nullufquere- tiuntur, &gaudent, fed etiam F<jt)or/ia/, &Gratiis, eif-
manebitlocuscontrariiscriticationibus. demmet Fratribus impartitis , ut pariter legitur in eadetn
NonomittimusdemumEE. PP.rogare, ludignentur re- Conftit.fub§. i.ScinaVusapudConfeffinCoUeS-PTUil.Sac*
fleiSere, quod unus intotoOrbe Seraphico reperitur Reli- Ordi;t.rrat.M.endic.fo\. i^^.tffeqq.
79 giofus, unico innixus Voto interomnescomponentesDcfi- Hanc ipfam Conftitutionem, prout etiam decreta Sacr.
nitoriumgeneraie, qui pra;fentem promovic,&profequitur Congregat.idipfum demandantia, confirmavit informa fpe-
praetenfionem , adverfusfundatarB.communemqiopinionem cifica Innocen.XI.ut, referendo verbadiiSxconfirmationis,
P.Generali^totiusOrdinis, P.V.C.G Reformatorum,to- mtintMatthteucc inOfficial.Cur.cap. Si.per to:um, & Ricc. }
tiufque generalis Definitorii, in quorum poteftatcfi repafi- tn Synapflmun. Ecclefverb.Svndicus ; Ea motusratione ,
tumeft leges etiam condereprocotaReligjone , exadduSiis quod nonnulli prsetendebant , Privilegia hujufrnodi inaliqua
fupra numer. n^ multomagisillorumjudiciumatteiidendum partenonefleampl.iisin ufu , quodqueSyndicis praedictisra-
80 encprofoladeclarationeStatutorum , pro qua difputamus ; tione eorum Officii tantum, nonautem, url talibusPerfo-
Prxcipue poftquam ad terminos noftrarum Conftitutionum nis competere pr/fllnt, ac proinde cum ideflfet indetrimen-
haKcSac, Congr.eidem Di-finitorio decidendamremifi' prae- tum paupertatis, & Reguiae , quam proficentur iidemmet
fentemcontroverfiam,- Videturenim nim^s durum, Oppo- FratresS. Francifci , dum neminemampliuspoterant reperi-
fitorem praetendere, ut iidem qualificatiflini Religiofi ve- re , qui eo^um Syndlci, fiveProcuratorismunus in felufci- 4
rum fenfum propriarumConftitutionum non intellexerinc , pere, eumque laborem alTumere vellet , expediensdignofce-
longequedurius, quodadverfuspropriasconfcientias deter- batur hujufmodi onfirm.itio, ut fereper haec vetba idobler-
8i minaverinraliquid ,eifdem Conftitutionibusnullatenuscon- v3iX.Matthieucc.lor, -'lcg.
forme, idque abfque ullo propriocommodo , velutilicate , In fequclam horum Pontificiorum diplomatum EE. PP. in
quod impercetibile vifumfuit Ro/^/?^.f(»/?/^ j^. fftfw i,%.&fe- hacSacr.Congreg. afliJentesplurics demandarunt, quoJ ii-
quent.lib. \. aliifqiie Authoribus, c\idkt\$ inTrail.de Lncll. dem Syndici fruantur exemptione onerum communitativo- J
(f.p. \,$. /^. nurn. $. rum , &:. Civs^^nKex ivi Anagnina \o.Decemb 16(^1 & in Reca-
Die 17. Aprilis I 71 8 propofitaCaufa inCE. per Cardln. naten. i.Septcmbr. i6^6.& ii Ufbin.ucn. i^.Jan 1699. (:fin
Syndki .ApofloliciOrdi)iis S. Francifci, angaudeantexem-
ptione ab onerihus commi'hi:ativis ; Etincafu, quoii-
dem Syndici fint Sacerdotei , an exempti fmt d lurifdi-
[iione Ordinariorum, thm in Fifitatione , qnkmextrait-
lam . Quibus concurrentibus iidem Syndici ..dpoflulici
zfndere , & alienare po/Jint hona , reli^a illis ConVtn-
tibus , quorumfunt Syndici .
ILlorummSgnorumlaborumintuitu, quos Syndici Con-
ventuum Fratrum S. Francifci fubirecoguntur , aliqui
Summi Pontifices multas Gratiaseifdem conceflerunt , in- i
dicatas in Conftit. 47. Innocent. XII. fub numer. 6. quornm
primus Clem. VH- eifdemSyndicisfpecialemexemptionem
h Foro faeculari , t^m in Caufiscivilibus, quamcrimii:ali-
bus, &mixtis, ampliflime indulfit inf/ttj Cow/?;; ig.Prout
Si Spinolam, refcriptum fuit ; Suflineri Subrogationem., fa-
ilaminperfonam Provincialis Provini<efeptem Martyrum .
Firmana H.Novemb 1 70:. in quibusexprefseeifden: Syndi-
cisconcefl".» ruitexemptioa f.-lutione Colle(ftarum , necnon
Onerum communitativorum .
Cumque in prsefenti CommunitatesStafUS Ecclefiaftici ta-
lem exemptioncm controvertant, fupplica.-nusrefcribi, di-
PRo inteiligentia illorum verborum Statuti Toletani ,
quaeregiftravimusfupra num. }i. notandumeft hic cum
8j Lrint%(fc in Theatr. Regular- Verb. Subrog:itio numcr. i. quod ilos Syndicos adOneracommunitativa non tenci -
Provinciae Patresproprie, & rigorosetunt illi qui faltem per Profavorabili autem rcfolutione fat elTe' obf.-rvarc, quoi
bicnnium fuerunt Provinciales, Vicarii, Procuratores, & ita abhacSac. Congreg. pluriesdeclaratun fuit , u: fup i ob-
Cominiflarii RomanaECurias, Dcfinitoresgenerales, Guar- fervavimus, diitasenimrefolutiones , 'cl la.n^uom icjes vc-
diani H enifalem ,.Secretarii generales O^dinis , qui per nerari omnino debent , gcneraliter /Jof dec -j.-tu. \.fcflAn- 7
tr'£nnium fervieruntSuperioribusgeneralibus, canonic^cle- tonel. deJur.Cler.fydec. tj^.nvm-..pa wS.rec & in termi-
84 ftis, Ledores jubilati , necnon Definitores , & Cuftodes nis refolutionis hujusSac. Coni;r i\ -^rat Cob.H.ad Sn .'. Bon. 8
a<auaIesinfuisprovinciis; IftienimomnesPatres Provinciar Reg.cap.^j n.icig.verfFerum. Vel uti religiosca Commu-
vercS ac propric funt , cumtitulis, honoribus ,& privilegiis nitatibus obfervata:. pofitivam imporrant obfervantiam ,&
Patrum, uni cum jure fubrogandi , & debent obfervare m- declarai >nemClement.Conftitut. qux fi in vcrbis, lcu litc- 9
terfeordincm, &pra;cedentiam, juxta difpofica iaCo;»/?;r, tera contr-iverfim exemptionem non prarfcfert, dic turta-
gener.ordin.Cap.i. num.^. fnen ex prxf.i is Jecretis, & fucvlfiva obfervantia t4li:er
decbrata , utea.iem interpretatioomninofequenda fit^eria-n
fi intelleSusconir.iriuselfetde Jure vcrior , & magis verr >- JO
ru-" .'enfuiaccommod,'»tus, ut notantadduifli ;fl Tom.i.par.
j. difept 16. num. lo».
Foriius, quia talisinterpretatioconforinij eftcidemCIe^
mcn-
120
Difceptat, Ecclefiafl:. Dominici IJriayx.
tnentinae, dum ineadem dicitur, quodidemSumrnusPon-
ti tifexcommunicarevolneritomnia, & quaecumque privjle-
gia Fratrum Minorum ObiervantiumSyndicis, & Procu-
ratoribusReligionis, itaut illorumprivilcgiisfrui, & poti-
ri valeanf, ut legitur/u^ jl. i.ibi: Omnibus, & fingulij i/t-
Mgerjtiij , favoribus , & gratiis , quibus Fratrej Ordinis
Ob[;rvanti<£ prtediHi utuhn.r ,potiuntur ■,<i} gaudent &c. uti^
potiri, & gaudere poff.nt ., & valeant. Unde fi privilegio
exempcionis ab oneribus Communitaiivis Fratres Minorcs
Obfervantes potiuntur , ut eft notiflimum , & obfervant Tho-
mat.deColle8-interTra8at.magn.tom. \i.fol. i ; \.n.\.infi-
i % ne verfic Si verd Barbof. de Toteft. Epifcop.par.i.. alleg. i 3. w.
14. e Card. de Lucade Regal. difc.^^-j.fub n. 2. Ita podem pri-
vilegiofruidebentSyndici , ex vi parificationis, in ipfamec
JJ Conrtitutionedemandatae, adTex-inleg.i.Cod- de Epi(c.&
Cleric. \b'ique Caftr.Squillan.dePrivileg.Clericpart.^ anu.
1J.& ^intoncl. de J urib.Cler.cap.z. num-lz.
Qiiibus accedit , quod licct in litera id non eontineatur in d
Conllit. adhuc iUius vigore potiuntur Syndiciexemptione
34 abOfficiis, & muneribuspublicisearund.Communitatum,
prouteiiamgaudcntlmmunitateabomnibus reprefaliis, uc
refpeCtu Officiorum publicorumdecrevithaecSac.Cdie 14.
Jan. i^^S.inSppletana, & y.Jan. 16^^. &Sac.ConJultafa-
vore Syndici Conventos Terrae Fabrianifubdieg- Augufti
I 701 . Quae refolutioconfirmata fuit contradicente Guberna-
toreLocifubdie 19 ejufdemmenfis, &annii Refpedu vero
exempcionis a Repraefaliiseand. exemptionem decrevit S. C.
iy ji.diei4.Jan. i698.proi!itetiamhaEcSac.C.diei4.d.menfis
Jan. & anni , ut notat Matt/jteucc. in Offic. Cur. Ecclef d. cap.
^l. »■<;.& Ricc.inSynop.verb Syndicujn. ij.&feqq.
Et propterca in nihilo refragatur, quod liceraClemen-
tinae Conftitut. non praefeferat controvcrfam exemptionem
»6 Onerum communitativorumfavoreSyndicorum; Qiiia eo
jpfo, quodipfiotntiibusfavoribus, &gratiis, FratribusOb-
fervantibuj indultij , uti , & potirl voluit idem Summus Pon-
ti%x, per necefse fequitur , tjuod etiam priviiegiumcontro-
verfjE exemptioniseiidemSyndiciscommunicavit. Et que-
madmodum aliasetjaipimmunitaies, non expreflas, Sacr.
J7 Congreg.utfupra, comprehenfasdeclararunt, itaexeadem
ratione controverfa exempcio , licdc non expreffa comprehen-
fa dici debet ; TCim ex verborum generalitate , elicita ex illis
•^erbis ow»;i«/ , ^b fingulis , quae nihilexcludunt, adregu-
lam Text. in cap. Circa , ibique Glojf. Verb- Omnia de Ele^.in
6. Tilm ex SEqua interpretatione , pluries canonizata , & am-
plexa ^ Sac. Cong.ex huc ufq^ animidverfis .
Quae omnia clariora redduntur ex Confiit. 1 1 . S. Pii V. in
18 .PH//a>-. ro»i.2.$.i.inquaexprefseconfirmanturexcmptioncs
Ordinum Mendicantium ab omnibus Gabellis, eafqucex-
tcndit adeorundem OtA\nMmNegotiorumgeftoret , fub quo-
lum nomine Syndicos , & Procuratoreseorumdem Ordinum
yenire, nonellambigendum, dumprotalibusreputanturin
aliis Conftitucionibus, de iifdcm Syndicis loquencibus, il-
>9 lofquede Jurehujufmodi nomine venire, probat TfArr. ;«/f^?.
Quicumque 5. $■ Etiam eos ff. de Infiit. a&. & notant Giurb.
decifS S.an.^j.&Rot^dec i;z.an.i2.par^io^ rec.
Non attcnta refponfione , quod hujufmodi cxemptiones
ao rcvocaraEfucriiit inConftit. ^. Innoc.XII Contrariumenmi
oftcndit fupra relata obfervantia exemptionis, pacifice admif-
fa , & il SacrisCongr. canonizata pnft candcm Conftitutio-
nem Innoc. XII. quapad hunc effcilumfufficic. Ecquidem
x\ fumma ratione, quia ficuti nonccffanclaborcsSyndicorum,
jtaneoiccffaredcbenteorum privilcgia, illorum intuitucon-
ceffa, cum de caetero non rcperirentur perfonae, quae tale
munus, fcCi potiusonus , in fe fufciperc vcllcnt, uc fiiperiiis
infinuavimus, & innuit confirmatio , fcuapprobatiolnnoc.
XI- relaca a Matthivuc. ubi [upra n. i fub^.i^
In cadcm Caufa.
t; "VT On obftantibuscxadvcrfodedu£tisfubfirtcrc cvidcntur
i^V omncsci'uli, quibus innititur cxemptioSyndicorum
abOiicrecoiiedtarum .
1. Tituluscxcmptionisfondarur indivcrfisConftir. Sum-
morum Pontificum,& fignantcr la Conftir. 19. Cicm. VII in
2J qua liceris cubitallbus conccduntur cild. Syndicisomncs illi
favorcs, &gratiac, quibuspociuntur,& gaudcnt Fraircsdc
Oblervantia. Qiioruinfavorum , &graciatum .Tppcllationc
vcnirc controvcrlam cxcmptioncm proba vimus/u^. «. i 7. Et
intcrmlnisobfcrv.1t Matth. inOffc Cur. Eccl.c.$i. nu.i.
Ncc fubfiflit , cadcm vcrba dctori)U<.-nda cflc in fenlum fpi-
14 ritualium favorum , &!'r.Ti.irum, dum habcmu.s inn^-gniii-
lcmobfervantiam ,qux illa inccrprctata cft pro tcmporali , &
lfgaIiexempcione.i:irinai->OneriliusGo!Ic3arum,quam2Re-
piaelaliis. In Confticuticnibus e;.ini Apoftolic:s illedicitur
lenlusin verbis, qualen-' dtT.on^havitfubleqiKiTHobfervantia
eciamfi concrariusinte!leftu-;de Jure veri.jrclfec, magifque
accomodacus verborusn fenful , ut probavimus lup.n. ro.
Secundus ciculus ejufdem exempcionis fundatur in Jurii
communisdifpofirione, quaartenta, e.vempc.okColledis ,
competcjis Ecclefiafticis, & Religiofis , comprehendit eriam
illorum famulos, familiares , & negotiorimi geftores , ex ij
Zii&aSi\sfupra}ium.iZ.& 19.
Cui non adverfatur refponfio, quod pr*diO:a verafintde
illis Famulis, quiantiquitusfub dominio, &expenfisMo-
nachorum vivebant, atqueerant perpeiuo aJfcnpti fervitio
Ecclefiae; Tantumenimabeft, quod Authorcs, ajidcor/i-
probandumexadverfoaddudti, idafferanc, ut porius retor- i6
queantur , exprefsi^ probantes contrarium, Micik Surd.dec.
? j.», 8. referens, ica decifum infuocafu a Senacu favore il-
lorum famulorum, qui perpetuo Monachorum fervitio ad-
fcripti nonerant ; Thefaur. decif Ji. n.y&decif' 16. nu. 12.
nec non de Grajf deEjfeSlib. Cleric effe8. nu. i^S-.loquuntur
de Clericorum Colledlis. Econversoaurem innumeri DD.
addufti per Squilant. de Privileg. Clericor. c. 1 8. «. i 7. &feq.&
Antonell.deJ urib.Clerichb. i.par.i.c.znum. ji.indefinire
probanc , hujufmodi pri vilegia compeereeriam famulis , feQ
familiaribusadtempus,ibi : Qineres 5. An privilegium immu-
nitatis a folutione CoUe8arum&c.conceffumEc:]efiie , & Cle-
ricis, extendatur etiamadfamulos EccUfiif , &Llericorum; '.-j
Refpondeo affirmat. , five fint famuH perpetui ■, five ad tempus
quiafamuli comprehenduntur inprivilegiis Dominorum .
Minusfubfiftitalia rcflexio.quod inomnem cafumdidlafa-
mulorum exemptio verificetur in bonis Ecclefiarum, quo-
rum funcfamuli , non aucem in bonispiopriiseorundem,cum
inucili divagatione circaqualitatem immunitatis, & exten- 28
fionem privilegii perfonalis, vel realis,communicabilis, vel
non communicabilis; Famuli enim Ecclefiafticorum nuila
indigenc communicatione privilegiorum circa bona propria
Ecclefiarum , quaeomni jureexemptafunt , utlaciffime pro-
bac Cartar. in Opufc. de For. competent-feu in Difput.pro Ec-
clefiar.Immun.anum.m9. referendopluresrefolutiones Sac. 19
Cong. Immunitacis , Sperell. dec r, 7. d nu. 76. Diftaque com-
municacioad hoc, ucaliquid operetur , verificatur circa bo-
na propria, & inhispra?cifiscerminisIoquuntur DD addu-
iX\ psr Squillant. & AnionelL ubifupra, acque habcmus in hac
parte punftualcm Gloffam in Capit ex literis Vtrb. Suisfacul-
tatibus de Vit^ & honeft. Cleric
Tertiusciculusexcmpcionis fundatus pariter in jurisdifpo-
fitione, feiideduciturper juris receptaspropofitionesabalia jo
excmpcione fori , quae pro quibufcumqueCaufis, tamcivili-
bus, quamcriminalibus Syndicis Apoftolicis competit, ex
punftualiteranimadverfispcr C/ar//;;. f<»;rrtib'7 to i.&SpC'
rel.dec.iiS.n.S.infine, feuinadditione , refcrcntcm unifor-
mem Tefo\ut\ot)em,&PanimoIl.dec6.adnot.j.n.^6.\3h\,<\aod
id verum eft etiam proCaufis, motisantedeputacioRcm in
Syndicos, referendo ita decifum k C l.Scin Maceraten. b'.
Martii i6^H.& in Fanen. 2i.Mail i6^j, Dummodo tamen
adfit legitimus Confervacor Privilcgiorum Religionis, cui
fubiiciuncur, qui alias dicuncur fubjedli jurifdidioni Epifco-
pi , nonexiftcncelegitimoConfervatoreReligionis, ut refo-
lutum fuiffe.iC.I./« t/c^-fwrrt;/.» 6.M(ii'/. 165 5. teftiseft idem
Panim. ubi fupra num. 57.
Rcfpondeturexadverfo, id noncffeuniverfalicer vcrum ,
adducendo exemplum Clericorum conjugacorum , qui non 3I
func immunes a Co1Icl1;s, licct fintcxcmpti i» Forolaicali ;
CaeterCim refponfioconfirmatpoiiiis noftrum affumptum , cd
quia iidemClerici , cxeodem niotivocxcmptionish potcfta-
tcLiic.ili, habcnc piriter ^ Jiirfcxcmprionem .iCollcdis ,
ut probat punC\uA\\s Gloft. incap.wiico in figurationccafus pau-
lopoft principium, & inverb. lncicteris de Cler. Coniug. ind
Sed cx fpcciali lantflione Summi Pontificis fuitcisadcmpta
\n di^.cap. unic.de Cler.Coniug in 6.ub\, prjctcr pnvilciva
Fori, &Canonis, inc.itcrismandavit Summus Pontilex ,
cos nulloaliogaudcre privileHioClcricali ; In hacautcm p.T'- jl
te, ut in tcrminisnotant Cafirppal. Oper.Mora! tom.2.tr. 1 1.
difputunic punU.9- n \.& liarbof. de Poteft.Epif: p.2. alleg.
i^. num.6. fi.mdumeft Juricanonico, &exequutionideman-
dandxfunt PontificiaeConftitutioncs, ut in Urbe pradVicari JJ
vidcmus in Gnbella Vini, ab Alex. Vll.impofita, .^ qua
ncdum Clcrici conjugati , fcd etiam aliac Ecclcfiaftica; pcrfii-
nac,inmaximi Ecclefiaftica Dignitatcconftitutx,cxcmptx
non funt ,& rcfcrcndo prarcifa vcrba Chirographi impofitio-
nishujusGabcll.T notac/?.P.D dcRubeu apud 'Zaul.ad Stat.
Favint.toin.i.f«l.i-6. an. ^iubi, quod inhacparcedcpoce-
ftace
Tom.III. Parsl. DifceptatioXXX.
121
ftatePaps nemodabitat, quodquede illadifputare non li-
cet • Ufquequoigirur in nollristcrniinisnon adduciturcor»-
tra.'.a iiimmiPontificis fandio, undlque fubfiftit diflusti-
54 tuius exempJonis, adeofolid^fundatus in incontrovertibi-
liexcmptioneFori, exauthoritaredd.ClaflicorumDD.ap-
probatoruinetiamad.ii.C.E.&R.
Quartus tandem titulusexemptionis fundatur inpraxi ,
feCi innumeris refolutionibus hujus S. C quae nunquim talem
35 exemptiorem in dubium revocavit, fed in omnibus faili
contipgentiis , & rccut fibus femper refpondit pro ejulJem ex-
emptionisobtervantia, & continuationeantiqui ioliti ,cum
illa confiderabiii circunillantia, leu expreflionc; EJfendo
jlato altre volte dUbinrat» dallaS C.chea tMli Minifiri attua-
li di e(faRelig:one compet.i l ejfcmione fudctta : Non enim
mutandafuni ea, qu^cerratnobfervantiam habuerunt/r^
li lA.i>iimeffdeL(gib.Go;}zal.in cnpCumconfuetudinis num.zl-
de Confuet Borden.in Ma.tual.S Offic.feB. 7,.\. «.40. Capon di-
fcepfor.Ss.n.ii.fifRot.apvii Antcitt.deJur.Cler.dec.ig-^-^ i
Adverfus quam non juvac refpondere , eafdem refolutio-
nesemanaire inaudita Parte; Contrariumcnim patetex ad-
i3j duftis in Summario, in quo reg (Irantur inftantiae ccntra
Syndicos fafts , una cum recurfiljusad hanc S C interpoiitis.
U!tt^qu6dadcd longaobfervaniia non potell diciofcitantcr
prafticata , neque proinde adverfusillam talis exceptioad-
28 mitrivalcc, perea, qux Grmavii Rot. inP/acent.Cellegia-
lit. i .Jutii \69€.^.^uin ckflct coram Olmo .
Demiim non adve;fatur, qudd in omnem cafumnoftra
29 excmpt'oex quocumque capiteproveniat , revocata fucrit
per InriOc.XIl.inejusCondit-J.
Recurrunt cnim contra 'alem pretextum diftae rcfolutiones
hujus S Cpoft earidem (, onftirunonem replicate emifTB .
Quia non potcft ininentem cordati Viri cadere, qudd haEC
40 SC.reniatureperpenfa, totiesrcfpondere voluiiretprocxc-
quutionenoftisc exemptionis, fi ijla fmfletaJed folemniicr
revocatain«/. C«»^i/. Quae praefumptio validiflimofulcitur
fundamento, quia fcilicetm<^. Cenftit.^. 9 pa-aefervantur ,
feuad limitesjurij communisreducunturEcclefiafticorum ,
& Reguiarium 'mmunitates, & excmptiones; Ex hucuf-
que autem animadverfis noftram exemptionem competere
A\ pariter adtcrniiaos Juriscommunis man feftumeft, proin-
deque pr«tenfa revocatio nullatenus fubliftir, nec aJlcga-
biliscft, utinrerminis oot^tMatthauc<. inOjfc.Cur.Rcgul.
fart.zcap.i.tit. Officialis quead Gakellas num.S. juxta pri
tnam imprejftenem .
Nonomitientesobfervare, qudd agitur favorepixCaufae
fcupro manutentionepuritatis Keguljc PP.deobfer.& Re-
42 form. quiexcontraria refolutioneinfuturum vix Syndicum
aliquem reperire poflent , quioneraeiscompetentia affume-
revellent, quod abomni pietaie alienum viliim fuitlnnoc.
\^.\nejusConftitut. perextenfum regiftrataa Maitbauc.in
Offic.Cur.Ecclefcap, 5 i.Ea autem , quae pietatem reipiciunt ,
&piz caiif«favoremconcernunt, etiam indubio facilead-
4| miitenda funt , per ca , (\mx notant Felin.incap, AdApefte-
licam n.im.% de Simon Lagunde FruS. part. 1 . cap. 5 j jj. unic.
anum i^.& Rot.inUrgellen. Serviiut.iy Maine^y. §.Et
quidem coram Molines .
Quia vero ultio admittitur exadvcrfo ampliffima excm-
ptio Syndicorum Apoftolicorum h foro iaicali , fed praetendi-
44 tur, illamnil commune habere cum prarfenti infpeftione :
Dicimus, ex illaad homineminferricandcmcxcmptioncm,
etiamquoadoneracommunitativa , nonquidemexeo,qudd
abuna ad aliam ex diflisexemptionibusargumentari valeat ,
feuab exemptioncperfonali inferri poftit excmptio rcalis ;
Sed ex eo, quiaeadem militat ratio exemptiva in utroque
cafii; Jn tantiim enim iidem Syndici exempti dicunrur i
Foiolatfsli, quia ramiuamMiniftri, &negotiorum Gefto-
res PP.Minorum Obfcrvantium , de iilorum exemptionibus
paricipsnt , ipforumque privilegiisfruuntur , & g.-.udent ,
45 & uti talcs, ad inft.ir eorundem Religioforum , immediare
SiunmoPontifici fubjeftuitcuntur, &funt, ut in individuo
no'.int Roderic. qu^H Regul.tom J qu^ft s:. art. . PelliZT r.
dcMonial.tra^.i.cap.b fe^.i.num ^. ten».i.& Augvftin a
Virg Mariade PrnHeg. Ord Xendic vcrb Precurator fib
: num i. Etrtterendoitapluri^sdecifum^S CobCervant Lrf*
46 tufc.i'^ The.u Rtgul vcb. Syndicvj num.'. Pignatel cenf +4 ^
tom- , .De! Bsn in novijf. AdditutdtraS. de Immunit ve^b-Sya-
dicus , &M.iith^uc.inOfficCur.ReguI./ib..cap. xo.num ^;.
ijlib 2.c<7/).;:./»rrror ;uxta primamiiTiprcnioncm . Quod eft
adc6verum, utprocedat ctiam pioCaufis, motisani^illo-
47 rum deputatiopcm ad Syndicarum, utbis refoluium abea-
dem S.L.rcfcrt Panimel.d. decif.6. adnot.-j num.^fy.
Ciimquchic eademratio tnilitetetiam refpcdlu Onerutn
Vrfaia Difcept. Ttm.llL
communitativorum eadcm quoquemjlitare debet Jurisdi-
fpofitio,exaddufliSperiJc/rff«/.i48.»«»». ■ \part.i-jrecent,
Necmirum, fiabhacS.»... K-mper ipf jrumfavotcreiponfum 48
fuitproexcinptit ncidictisOiieribuscomniuniiativis, jujcta
refolutionesadduttas/a^ri»«»j. 5.
VidemushocquotiuiepraCticaiiin Familiar.bus Ep'fcopo.
rum, qui, utegregieoro verita.econfulius, refpondet, ac
proba t Ciar/i». centrtv- »87 /«w. z.nonaliara-ioncexcmpti ^9
funt agabellis, nifiexco, quiautiexempri aFo'olaicali ,
tanquam Miniftri ,& Famuli Epifcoporum , de illorum quo-
que exemptione^ gabellis pariicipare debent , licet nullus
Canon. nullaque Papalis Conftitutio illos cximat abonerc
folvcndicafdem Gabellas ; Optinejdvertens ««»».14 hoc
nonefreextcndere privilegiumForiad privilegium immuni»
tatis, fed efle privilcgium immunitdtis, compe cnsDnmi- 50
no, extendcre ad cjus Familiam, & Minillros, quod juri
etiam confentaneumeft , juxta Textinleg XJnivtrfiCed.di
VeHigal acmfpecie animadverfaper Sanchez Conf.morjl.
lib.i. cap.^.dub. ^H. nunt- i.ahi ^ qudd omnestenenr, exem-
p'umi Gabelus pro ufufuo, effc etiamexemptum prafuis
Familiaribus,ac Miniftris,&Gi«r^.f»«/8.a;.w.i. loquens in
fpeciedeFamilianbus Epifcoporum DcA7<r; Rer. Regul.tom \. }i
traS.^.deExtenfprivil qu^ft. ^. per tot.vbi probn , privilc-
gium conceffum Maritodenon folvcnda Gabella , cxtendi
etiamad Uxorem, ea ratione, quia ratioexcmpiionis Ma-
riti militatetiam refpedu UxorisM;flcfA.<<^ .,4r6;rr cif '^x.
Mum. Ji& ii.de Graff de EffeH.Clrr.-ffeS. 5 »«»3. 1 2 : . <ir Tbt-
faur.dccif.il num.t.
Pioindequc non fine fundamento poteft dubitari , quod ex
contraria rcfolutione prarfentis controverfiae, cum recelfu
abopinione, hucufqueinconcufsd prafticata favoe Syndi- jj
corumadedcxemplaris Religionis, cxeofpc-ciof) motivo ,
quod nulla Pontificia Conftitutioin fpecieeximar Syrdicos
a folutione Onerum communitativorum , defumi poterit
practcxius impugnandi eandemcxcmptionem Familiarium
Epifcoporum, pro qua aded infndarunt Ecdefiaftica: Im-
munitatis Defenfores, ut viderceft apud D;a« coordinatum
tom 9 de Immun. Ecclef.traff .\ . refe!.i.num.i6. itfeq ubi re- 55
fertperextenfum Epiftoiam fcnptamdcord nc Pauli V.Epi.
fcopoLiparen.^/r/»(7 i.r</ff/.i8i &plur.fiq.i\blear\<ievi\ ,
&al asfimilesEpiftolaspcrcxfcnfuiTi rrarfcrbf, E; ratio-
nem dubitandi adducit Ciarlin.diSi.controv 1 87. «'iiw.j. ibi ;
Ouianenvidetur adeffe aliquis Canen aut Conftitutio , qum J4
iHis b»e tribuai , & licet ii pnvilegie Foriperfruantur , /j-
tntn hecnen debetextendi . etiama.i privllegium Immunita-
$, s , quia diverfafuKt ,6rabune ad aliud nen valet argumen-
tum^eirfpecialia nenfunt multiplicanda&c.idee vie/ftur di-
eendum quedficuti Ceeteri Laici tencntur adfelitas QabeHas .
Ncque poteft dubiiari, majora elle gratuna onera Syndi-
corum Apoftolicorum rcfpedu Rebgionis, cujusfunt Syn-
dici, quJmdiftorum Famliliarium Epifcoporuro incommo- J5
da, quzfubeuntquideminfamiliaritate Epifcopoium, fed
non fine aOuali, acconfiderabili menftrua recompenfatio-
ne; Illa vero patcnt ex fimplici leftura Ap^ftolicarumCon-
ftitutionum , &fiijnanterexilla Martmi \\ .apniCherutin.
peftConflit.\^ C/fw. Fll. inqua interalia datureifdem Syn-
dicisfacultasampliftima circa elcemofynas omncs, ad Rc- 5^
ligiofos fpedantes , nimiiiim illas; Perfe petendi . rccipien-
di , exigcndi . alienandi , tranfigendi , paci cendt . cenvenlendt,
promittendt , remittendi , quietationemf.iciendi , agtndi , de-
fendendi (ffccum i-.Iis . tr centra tllos , qui bujufmedi res mobi-
les , & immebiiCs aut pr^tium earum ,/« reiiaas eleemejynas
Fratribusin Teflamenteo:cuparentiTcacgenera!itertn emni-
burCaufis . pro rebus , 6t lecis bujufmodi ad ipfam Ect.'efijm
fpeBantibus&c.dequ\b\>sUie P.de Gubirnatis inOrb S^ra-
pkicHb !,.tem i.cap.ijacRotain Rom feu Mtxicanaii.Ju-
nii 1 699 ff. QuamebTem ceram Card.de la Tremetile
Itaut, fiabhac SC. rclponderetur p o exclufione cxcm-
ptionisab Oneribuscommunitativis ,de facili , non finc pau- 5 7
pcrtaiis,& Regul«,quamprofitentur .luarumqucconfcien-
fiarumdotrimento, in futurumiidcm Rcligiofi vix aliqucm
reperirepoflirnt, quiSyndici, fcu Procuratoris mcnusm fc
fufcipere, enmque laborcm aflumeie villcr, q.od abomni
pieta.c, & iiiftitia aljcnuni vifumiuit. Jk pcr h«c prarcua
vcrbaimprob.itumabInr.XI.cxonimadve'fisfupra n\.mi\.
Die i^julii i-?c.^.pTOcof]xaC»vfAin C.B R pcrR.M.Sc- 5^
verolum,'immo't3l smemo i* Virum.relcriptum fuif.Sjn-
dices tenrri ad Onera cemniunitativa ; QiuW relcriptum referc
ctiam Mattbtcuc in Offc Cur. Eiclef cap.^ 1 . num.'^.
SCnpfi pariier in alia Caufa Infulana Exemptienis piO
Syndico Apoftolico, quierat Saccrdos, inqua fcquens
fuit dlfputatumdubiudiinS.C. Cdie j Jaliii^io. AnSa-
i etrdes
121
Dii^ceptat. Eccltfiaft. Dominici Urfayac .
ttrJos Fe!ix d: Soda , Syndicus unicus PP Minorun S. Fran-
J9 tifci de Obfervantibus Civitatis Infulf.fit exemptUs a Jurifdi-
Sione Epifcopi , tam extra Vijitationem , quam in a&u San8<e
yifttationis i Fitquerekuptuvn^Negativeincafu^detjuo agi-
/Br, in quoconcurrebant multae circumftanttaj , exclufivs
talis exeojptionis , propter quas Sac Congraddidit illa ver-
ba: Infafuy de^uoagitur ,
DEmenfeJuIiiiyiy, Scripfi pro veritate circa infubfl-
ftentiam venditionis cujufdam domus , faflf a Sy ndi-
CQ ApoftolicoConventusPP Reformatorum S. CrucisPa-
to piseprolong^minori pretio, quim in rei veritate valebat ^-
Cfterumad impediendafimiliainconvenicntia in futurum,
congruumexiftimatumfuit , inC-C. habita die 18. Mariii
I 7i.9.exquirercaliquod remedium, narrando, quod ^ Syn-
61 dicis Apoftolicis, res, 6cbonaConventibus , & Religiofis
relidtf , aliqoando vilifllmo pretio venduntur, vel quia Syn-
dici eas vendunt favore Propinquorum , vel quia contrahunt
cum Perfonis, quibus refiftere non polTunt , vel noiunt; Fuit
propcereainCongr. habitadifladiequaefitum : An . crqua-
€z (etemperamentumfit capiendum • Fuitq;refcriptum ;^«ofl^
mobiliapretiofa, Ecclefi<e incerporata , effe necejfarium Be-
neplacitwnApofi. Qubverhadomnes alias res , in futurum
5j Hoitpoff^eSyndicosprocedereadvenditionem , nifipraviaaff-
xiene Ediclorum , ^ vendiiiofiat ma]ori Oblatori .
DISCEPTATIO XXXI.
Nullius Atinae Juris Sepelliendi .
T n 0
PP. M. O.R. S. Francifci.
C ,V M
Capitulo Ecclefis CoJlegtat»
•. iot.r.wA R G U M E N T I.
Loco adneHunturfequentia dttbia .
t.AnPP-Reformati S. Francifci Atina teneantur fo/vere
■ v '■ quartam Parochiali , & Ccllegiat<e Ecclefite ejufdem Lo-
X!. f j ,pro illis Dejuniiis , qui in eorum Ecclefia fepulturam
■;i) elegerunt .
H. A» in affociatione cadaveris adpropriam Ecdefiam poffint
itdtmPatres incederefubpropriaCruce , vel potiitt te-
neantur incederefub illa Ecclefia CoUegiatde , ii Paro-
chlalis .
III. ^npojfi CapltulumepifdemParochialis ., &Co!legiatte
Ecclefite cumStola , ifCruceingredi Ecclefiam dd. Pa-
trum, ineaquefun^ionesaliquasfacerecifCacadaver ,
antequamfepulturtetradatur i Seu potiits debeat tan-
tiimdareultimumVale; Et quatenus ajfirmalive quoad
i.partem .
IV . -^» diilum ultimum Vaie confiflat infimplici benediiiione
cadaveris^ reflotramite introducendi in EcclefiamRegu-
iarium; Veipotiiis inrecitationealicujus /■'falmi , vel
alierius Orationis .
V. Dub- yintempore Procejfioaum^ quoCapitulum prtefa-
tam Eccicfiatn ingredlfolci ypojfit Celebrans recitarepre-
ces , (ifetiam Mijfamcelcbiaie , (ff teneantur Patres
Capitulumurbanlter excipere , (^ Campanas pulfart.
FAflumhujusCaufafatis, fuperquc refultat cx fnla lc-
fluradd. dubiorum, quibuscaufamdcderunt Canonici
EcclefixCollegiatse , & Parochialis, occ.ifionefcpulturaf,
1 vigorcfpccialisek-(!^ionisiradcndacin Eccli.lia PP. Refor.
matorum cadavcn Krancifci Coppolae .
Pronegaiiva auicm refolutione i.dubiifar cft rclative fc
habcre ad </ff . ig^.^fr/or.par i^.rrcubi Ibiidt', ac magiftia-
2 litdr firmatur , nolUos Rcligiofos vigorc privilcpiorum un-
dccim Summorum Pontificum , in illa individuatorum ,
exrmptos offc d rolutione cujufcumquc quarta: l"uncraiis,cum
qua proccftit fW Roi.dtci.a n.i, apud Antonell. de Jurtbus
Cleric.Sc ha:cSC inSenogallitn.de qua in Tom \. par- ».
dlfcepl. ^H. num. i ^6.
Monminiis clara vidctur alTirmatiTa rcfolutio primac
I
partis, &negat!va 2. partiss. dub. Regula enim inconcufla
ell, quodinfuneribusfemperdeferturCruxillius Ecclefiae,
jnquadefunftusfepelliridebet jUcfequendo Rituale Roma-
num, teftandodepraxiUrbis, atquecitandoinnumeras re- }.
folutiones.Sac. Congr. probat P;_g««;f//. foa/a/f. 58. fl num.
J j. /9/w.6.QuaE conclufio unicam paiitur limitaticnem in ca-
f u , inquoad funus invitetur ,& interveniat Capitulum
Ecclefif Cathedralis, quinonfunt termini noftri dubii ,
quiaEcclefia AtinaccftColIegiata, non autem Cathedra-
lis.
Quod CapitulumejufdemCollegiataE nullam funQionem
facerepofljtinEcclefia Regularium, circa cadavera illa ,
quaeincafcpulturamelegerunt, quod concernic g. dub. vi-
deturafqueclarum; Quiainauditumprorfuseft, quod in Ec- 4
clefiisRegularium, omni jureexemptis^ Jurifdittione Or-
dinariorum, poflint Parochi ffculares funflionesaliquasfa-
cerecircacadavera, in illis fepellienda , praeter ultimum
Vaie, feufimplicembenediftionem , dandam cadaveribus
in JanuisEcclefiarum Regularium, ]uxi3 tnagiflralem refo-
lut.S.C.C.zi.Aprilis 16*5. quam perextenfum refert , & fe.
(]uhuT Novar in Summ.Bullar.p.i .comment. ^i.per tot.Sc fi-
gnant^r n.i.\hv.Scepiiis cenfuit ,quoties cadavera mortuorum
ad Ecclefias Fratrum Mendicantium deferunlur , officia mor-
tuorum, &rel!quamunia,quce in hujufmodiminifieriis adbi»
berifolent, non a C anonicis , neque aClero,fedabipfis Fra-
tribus peragi debere; Cum quaproceflit inaliis moderniori- j
bus, relatis, & fequutis <i P<j/^urt/.«</ La«r. de Franch.nu.
I 'iqi.PignaUt.confult.47.a ».3. ro. 3. juxta Romanam impref-
fionem, Lantufc.inTheatr.Regular.fol.6iipofiprincip.Mat-
th.xucc.in Ojfic.Cur Eccief.c.ion.^. &6.<if Monaccell. in For-
tnular.to.i.tit.i8.form.tX.n.i^fol.2.i4. ubi, fequendo aliam
punflualem refolutionem S.C.R ;« Mantuanaii.Novembris
i699.afterit , Parochum, nontanquamtalem,feduti unnm
depopulodumtaxat, polTeainitcreexequiisin EcclefiisRe- 5
gularium, Rot.dec.i6o.n.l.apud Poft de Manut.ScrehUh S.
R.C in Camerinen.J ■ Septembris t7c8 Ponente CardCprara,
in qua fequenti dubio : yin liceat Parodfo Catliedralis Came-
rinen.occafione affociationis Cadaverum ad Ecclefias Regula-
rium,depofitoferetroanteliminaEcclefite , confuetas precet
w/'r<if f ; refponfum fuit ; Noalicere, cum addito , ut Caufa
ampliias non proponeretur .
Demum, quidquidfit, feuinquoconfiftat ultimum Va.
le, juxta terminos^.dubii , facilioreft refolutio ; Id fiqui»
dem noneftdeponereferetrumanteforesdidae Ecclefiae, Sc
fuperillocanere Pfalmum Al;/f»-frf , Deprodundis , Libera
meDomine, aucaliam Orationem , cum Afperlbrio , aut
Thuribulo, quod infubftantia eflet ibianticipareexequias ,
fed folummodo , & onice reftringitur ad hoc , quod perven-
toParochoaddiftam Januam, fe vertitad Populum,&per 7
confequensad cadaver , iliudque fimpliciter benedicit cum
Afperforio, abfquceo, qudddeponaturferetrum in terra ,
imonecper temporis moracntum moraturcadaverante torcs
Ecclefie, fcdredto tramite indidtam Ecclefiam introduca-
tur , ut piohivtmus inTo.i.par.i.dtfcept.i 4 an.p.^ difcept.
i8.«.8o & unoore teftantur omnes Parochi Urbis in folcmni
Atteftatione, in Secretariaexhibita , ih\ : L'ulii!noVale,che
fida dalproprio Paroco al Cadavere ., quandos' introducenel-
taChiefa dePndri Riformaii di S. Fr.mctfiO, oaltri Regoia-
ri , deve dal Defonto efiaia eletia la Sepoltura ,opure dove Im
ia Sepolturapropria , confifle inunamera , efemplice benediz-
z-ione , ci>e fi daaldettoCadavert, &al Popolo, chelaccom-
pagna con fafperforio nella Porta di detla Chiejafcpclliente ;
Cioe ,arrivato ll Paroco alla detta forta di deita Chiefafipel-
liente , fivolta verfoil detto Cadavere , e Popolo.,e fenza far
pofarein terraUbara,ne puntofaiUfcrmare,ne dire ocanta-
re il Salmo Mtferere, ne il De profundii , ne il Liberame Do-
mine , ne altra Orazionc fopra dctio Cadavere ,femplicemente
io benedice , afpergendo , tanto quello , quanio il Popolo con
l'acquabenedetta , ret'/o tramite sintroduce dtntro detta Chie-
fa; Eciblofapplamobenijftmoperefiereliile inconcujfo , <Sf jl
immcmorabilt apprejfo tutio il Clero di Roma , e da Nol , come 1
Parocbl, femprecosi prattKato , e vcduto pratticare, e fe ^
foffelofltle , e pratticadiverfamcnte, Noi indubitatameme lo
fapreffim», per aver fatto , efare allagiornata fimlll fumio-
ni . Quodioliium, & inciincufl^a praxis omnium Parocho- 8
rum Urbisad nollrumcfll-dummagnifacicnda funt,ut in
ipcc\ef\tm:\v\tRot.dec.^(^c)n 61.par.19 rec ubi,quc^domncs
conirovcrfixEcclefiarum infcriorumfecundCim confuctudi-
nem, & folitum Urbistcrminaridebcnt, tf dcc sC-.o.n.z.it
i ead p.i^rec.uhi , quod praxim Ecclefiarum Urbis cundlae
alizChriftianisOrbisEcclcfixfcrvaredrbenc, cum aliis ,
dc quibns in Toin i.p.z.dlfcept.io n 28.
In
Tom.IIL Parsl. DifceptatioXXXI.
^4
In eadem Caufa.
OMinadircuffioneprimidubii , circa quod Canonici
agDofccn.eseorum malum Jus, dantmanus viflas ,
9 Tranfeuntesad fecundum , concordamus cum contrario
Defenfore, quod Inaflbciatione Cadaverum , ad differen-
tiaro Procefllorum , unica tantum Crux eievari debeat ,
fubqua omres incedere rrneantur : Diximus vero fupra nu,
2.&conflar.terrepet)mus, quodha-cCrux debet effe iilius
Ecclefiac, in qua Cadaverfepeliridebet , unicoexceptoca-
fu, inqooad funusinterveniat Capituium Cathedralis , ut
pTtetet Pigrtateltum fupraaddudum, probant Samuel de
10 ScpulturtraB.\.difp.-3,.co>7tr.:!,.concluf(>.n.^<).pag. ■ii.&M.o
nacell.inFormullar.toA.tit.^^.form.y.tt.^-jfol. 1 1 J ibi : In de-
funfforum ajfocialione ,Ji Capitulum Cathedralisincedat rum
Kegularibus ,unatantum Crux eli deferenda ab Ecclejia Ca-
11 thedraliyobilliusreverentiam ;CadaverJi fepeliatur in Ec-
clejia Regularium non erigenda efi ab eis alia Crux ; Si verb ab
Ecdejta Cathedrali non defertu>.,eam Rtgulares erigent,fiCa-
daver efl tumulan.infua Ecclefia,& refol vit C.Cin Aquen.lu-
tium Parochialium^ lunii i^cS.ad tertium dubium, \b\:Subu-
nica CtuceEcclelia tumulantis,confirmata die 17 Apr. i ■joq.
Hocipfumdeterminatumhabemusin UTbeaStatuto Cle-
Ix riRomani; informa fpecificaconfirmato^ SS DNf.J^?-
ibi : Demumprocedant omnesgradaiimfub unatantiim Cruce,
illiuj videlicet Ecclefia! ,ad quam Cadaver tumulandum defer-
tur, nec aliaCrux , five Crucifixus ,fub quovis pratexiu,vel
confueiudine , quapoiiiis dicenda eft corruptela , erigatur,fi-
"Vefitpfopriie Parochi( ,five Regularium ,five Laicorum Con-
fraternitatum ,five etiam CapiiulorumCollegiatarum , etiam
infignium , & Patriarchalium .
Exquibusabundefatisfadlum remanetpraetenfs qualitati
15 Coilegiara:, & Parochialis Ecclefiar; Nunquam enim erit
lalisnaturae, utcomparari poflitCollegiatis infignibus , &
PatriarchalibusEcciefiis Urbis, cujusfolitumfervaridebet
proreguIainuniverfoOrbe, exaIIegatisi»ro«j.2./>a)'. z.di-
fcept. 10 Hum. 28.
Neccontrarium probat Pignatellconfult. 7^ num 87. tom.
14 8. Scripfitenimibidemdiilus Author tanquam Parocho-
rum Defenfor, imotanquam unusex Parochis Urbis , con
tra prarenfio -em Confraternitatis Mortis , in qua fuccubuit,
ut ingenue reflatur in fine ejufdem confultationis , feu ».175.
ij ih\:Die '7 lanuarii tf^Si. S C.C declaravit ,Crucem ,deferen-
dam in funeribus , ejfe debere illius Ecclefite,ad quamfunus du-
CitUT, quacreiblucioeft illaeadem, quaehodi^ reperitur im-
prelTa /7 /id Htionad StatCler.Rom fol mibi 50. Et propterea
applicanturea , quf idem Aarhorobfervavii inconfult.HJ.
num.i6.infinetom.i).(\md fcilicctquandoalle)?anturconfilia,
i6 opuseft vidcredecifiones, & fecundum Judxium placita ,
non autem Confulenrium fcripta )ud icare , & concordant ad-
dufti in Inflit.crim lib.i.tit.%.ri.t^-^.
Minufque fundamenfum aliquod fieri potefl in refolutione
SC.R.in Fo(fanen.i\.Iul.\6^ .r\\i3caxeieri Monacell. in For-
mul.to. 1 tit.^.form 7 «. s 7 6" J 8 fol. 1 1 ? ibi. Ad fecundum ; Sub
17 unicaCruce incederedebere omties ajfociantesfunus , &eafit
illius Ecclefite , ad quamcorpus deferiurfepeltendum, nifiin-
tervenerit , ut fupra Capitulum Cathed/alis , vel Collegiat<e ,
guo cafu fub una duarum refpeBive Cruce , omnes incedere de-
tens , pTfdiff.i confuetudine non ol>flanre;Q»Oii decretum afle •
rit idem Author hiifleporteaconfiriTis>:um ab eadem Sac.
Congr. in Arttinaanno i ^^64 inter Monachos Cajfiienfes , &
Capttulum Cnthedralis , & denuo intcr eafdem l'artes ji.D;-
ffwi» 169 7 adprimum dub.
Pro adequara enim rcfponfionefat efle videtur , verba
ab eodem Authorerclata fimpllciter confiderare , quia de
fcpatet , vcrba illa vel Collegtat^, appofita ibidem fuifle
pcrerrorcm Extenforis . vel per inruriam Impreflbris ,
18 velobaliud accidens , Nobis quidcm ignorum , fcd talis
qualitatls , ut potens fit ad hoc, ut in nulla valet haberi confi-
deratione.
I.QuiaidtmAuthor traflat ibidem quaFflionem inter
CapiculumEcclefixCathedralis , & Regulares , utvidcre
eiXmim. J7. Igiturad llius terminos intelbgendac funt au-
19 thoritates, ibidemallcgataE G9/>.fo>,/"u//. «^.««.49, ©■ Rota
dec.h-j uum.g .<y dec.i<^i num.6.coramCo:cin.& dec.6oi..num.7
Cor.Cerr.
II. Quia decretum Epifcopi Foflanen. de cujus viribus du.
biiatu.nfuit , rcfpicii'bat Canonicos Cathcdralis , non au-
ao tcmalicu/usCollegiatac, utvidcrcefi ibidem fub num. iS.
Etpropterea nimis impro,oriumeft aflcrere , qu6d Epifco-
Vrfay^e Difceft. Tom. lll
pusdubitaveritdeuno, &Sac.Congr.refponderitclrcaaIiud
punftum , non controverfum ab eodem Epifcopo .
III.Quiaconfifmatiociufdcm decrcti , relata ab eadem
Authore«« Aretinafub die 15. Martii 16^4 & n. Decembrij
1697. literiscubitalibusloquiiur iiuer Monachos Caflinen- ir
fes , & Capitulum Cathedratis , juxta verba regirtrata
fupra «ttw. 1 7. Exquofit, quod ineifdem terminisCapitu-
li Cathedralisloquidiciturdecreumconfirmatum ; Ne di-
camus, confirmaiionem, &aftum confirmatum nullate-
nusconcordare, comra TegulamTextus inleg.OmniumC.de
Teftamdequa Gratian.difcept.<)09.n.iy.
IVQijia fpecialeillud motivum reverentiae , debirae Ec-
clefiaeCathedrali , quaeunaeft in tota Dioecefi , &Civita-
te, & in qua fundaturlimi'atio regulaE deferendi Crucem 21
Ecclefiae tumulantis , nulla^enus ?igec refpeftu Ecclefiarum
Collegiatarum , quaeplurcsefle poff^unt , & in multis Lo-
cisdefjdtoreperiuntur , ubiantemdivetfa viget ratio , non
poteftefleeadem ^urtsdifpoiitioKot.dec.ioyft 6 p. i6.&dec.
16$. n-ii.par. 19 rec.
V. Quia taliseft praxisUrbis, ultimoloco a SS. D. N.
fpecialiterapprobata in confirmarione Statuti C!eri,in fpecte »5
comprehendentisetiam Ecclefias Patriarchales , interquas,
& Collegiatas de Partibus nuUa adeft proportio , ut vidimus
fupra a num. ii.
VI Demum, quiaconttarium in punf^nalibus terminis
CollegiataeEccIefiae, Loci Incifaecujuseit caput , & Paro-
chusiiliusPrfpr,rmisrefolvicC.L,.i« .4y?f«.y«r/ttwj Parocbia- 24.
ltum() J unii • ■joK.& »,. .-Iprilis fjo^.adit. dubium\h\ : Pro
diiemptionecontToveifiatum^vigentiuminter Prapofiium Pa-
rochialis Ecclefi( Loci Incifeex unayS PP.Carmelitas (ifc.dub.
I z.Anvocattadaffo-ianduin Cadauera defunBorum.priUJ con-
venire debeant ad EcclefiamParocbialem , cumeorumiCruce
&c. Pojfe convent-eetiam in Eccle/ia viciniori domicilii defun-
fft ,& intumuLitione Cadaveiisfub untcaCiuce Eci^lefiie tu-
wa/a;»f/j; Laucinomnemcafum fempe: efle in hac parce
procedendum cum refolutionibus pcllerior.bus, qu^? prioribus » J
praeferendf funt,exaddudis/;7 To. \.p z. difcept..8.n. 10.
Neque ma'jO'\se{i\cacixei\ratio\l\3:^vdd inconcurfu Ec-
clefiie j uperioris cum inferiori , non hujus.jediliius erigendteji i6
Crux,licetfunus adinferiofem ducatur ;Qa\a{l\inx. verba Rot.
dec.^-oZ() n.io.cor.coccin.) nulla Ecclefij,citTaCathedralem ,
fundat intentionem fuam de]ure fuper fubje&ione alteriu s Ec- *7
clefite ,eii!mfundatit incralimttes fuce Parochite . Etfi ea-
dem ratioaliquid concluderetprobaretetiam , qubd in Urbe
fempererigendaeflet Crux Collegiatarum infignium , &
Ecclefiarum Patriarchalium inconcurfu Ecclefiarum Paro-
chialium, vel Regularium, adquasdefruntur Cadavcra,
quodopponiturd.btatntoC.cri Urbis, &laudabili praxi ,
omnibusnotorif .
Ultraquod non videntur habercaflii^cntiamfadtica , quf
dicunturdequalitateinfignisEcc'efiaE Parochialis cum fup- it
pofito, quod habeat Jurifdidionem quafi Epifcopalcm in
Clerum , &Populum, dumcx una parsc talis infignitatis
nullaexhibetur juftificatio, &exalia mcxicrnus celeberri- 19
mus Geographus Baudrand. in ejus Lex.con. Gcographicon.
Atinae Terramappellat fimplicem Vicum Campanii Feli-
cis, qualisautem infignitaseffulgerepoflit in Loco qui pro-
pterfuiangul^iam, appellatur Vicus, aliis judicandum re-
iinquimus, & patet ex adduftisi» r». \.p. i.difcept.d.n.^j.
SubjungentesNobisprocerto fupponi, quod diebus 17.
Decembris 1694. & 11. Jan. ^95 ^5- Sedeabolita fuit um- jo
bra illa talis, quallsantiquac Jur fdiftion!s,quamexageranc
Canonici , cumomnimoda fubiedlione Terrae At^nac Epif-
copo Aquinaten Idq; in pcenam mortis violentaiillatar pro-
prioSuperiorifpirituali, feu illnis Pracpofito ad tcrminos
Clem. I. de Pan.
Hujus Difceptationisfub maximo dubio rctulimus alio-
rumdida , quam Atinjc infignis Prfpofitura fubic^lfl fucrat
Epifcopo Aquinaten. Poflea verb perlegcntiS eruditum li-
brnm, cuititulus: DeViris illuftribuf Marforum, compofi-
t\imah Abb.Pctro Ant.Corfign ino, m illius /0/. 9: hecait :
Atina,pafVa Civitas Nulliut Dirctfis in La:.o&c Mupcr ve-
rb ob mortem , ab .^liquibus nequijimis ytrli Thomte de Mjt-
CeultitnoEcclef^ Priepofito .iffcSjm , anno 16;)^ J.e 1 i.Apii-
lis ab InnocXn Epifcopo Aquinin fubieSj rfl . Er pro nJe ,
hoc a :mijfo, ceiVare vidctur in radicc fundamcntum refjiu-
tionisS C.
Quoad ^dub non fubfiftit , quAd nnllumprjejuJ-cium rc-
cipiunt Regularescxco , qu6d l'arochi ingred antur eo- •;i
rum Ecclcfias cumtlola , & Crucc ; Si cn^m imesabi^e
cft , quod ncceriam Epifcopialiquam hsbe.mt juri:d ftio- J»
nem in Rcgularium Ecclefiis , cx adduA s per CejpcJ.
1 » de
Ti4 Difceptat. Ecclefiafl. Dominici UrfayaB.
de Exempt.Re£u!Jiib.tz2.numz.& Pignatel.covfult. 47. num,
56.ro»;.3. Q^omododicipoxeft, quod nullum irrogetur eis
praejudiciuiTi , fi pcrmittatur fimpiicibus Parochis , uc in iljas
jngredi valeantcum vero, acojajori figno jurifdiilionis,qua-
lisexsi 'crfoappeliarurftoJa ?
Quamvisau.em admittanius. quodpofTit Parochus, tan-
3J quamu.iusdepopulo, ingreJi Ecclefias Regularium , jux-
ta nc ata/i/»-rf num. 6. Jd neque i remotiffimis importare va-
lecingrefrumcumStoIa , &Cruce, aliisoporteretaflerere,
Sacerviotesomncsde populo pode ingredi cum ftola , &
Cruce , quo nihil incongruentius, nilve irrationabilius .
Minusrelevac , quodauthoritates, exhac parte addu-
ftae , loquanturad exc]unonemo.fficii,nonautem recitatio-
34 nisprivatarum precum; Quia verba dd. pundtualium refo-
lutionum nullatenustalem admittuntdetorfionem , fed in-
definiteexcluduncomnemomninoaflum , & privatas fun-
d\ionesParochorumcircaCadavera , expofita in Ecclefiis
Regularium, ut videreeft apud Barbof. de Potefl. Paroch.
35 quieft.'ifCap.i6.mm.Zi.if Pignatell-d. confult.^-j. a num.S.
& »um.i^.ton).i.\h\: Sem-a, che iPa^ochi ..ancorcheprefen
ti, fii7itromettanoincofaaIcttna., & ibi ; Clerus fcecularis
poftquam ^hriftiftdelium Cadaverain Fratrum Religioforum
Ecclefiis fepelienda ajfociaverit, Ojficium' defun&orum &c.
ffahnos , Refponforia , aliafve -ipreces , vel orationes recitare,
aut pfallere nonpotell fed ab ipfis Fratribus dumtaxat hqc om-
niaperagendafunt ■ Oblervando verba ilia hiecomnia,6c alia
mn s'iniromettano in cofa alcuna , quae omnem aflum , om-
nefque funftiones excludunc , ut de fe patet .
Etip terminislong^fortioribus, quod Parochi in Regu-
latium Ecdefiis, nedum foli,fednecetiamunitimcumRe-
g6 ligiofis , poftint fe intromittere in funftionibus circa Cadave-
ra , ibidem tumulanda , refpondic ha?c SC.?« Sutrina 2^. Fe-
bruarii ijoS.Ponente Card.Corftno ySd 2 dubiumibi : An Ar-
chipresbytero Collegia:<eRoncilionis ,five foli ,five cum Capi-
tuloHceat ingredi cum StolS , &Cruceere&a EcclefiaRR. PP.
Carnielitarum , ibique unacum RR. PP.facerefunus fuper eo-
demCadavere.Negative.lmQ habemus in hac parte Conftitu-
tionem Clem X idem per viam legisdeterminatis favore no-
ftr2Religionis'-quam perextenfumrefert,& feq.MatrArfttff.
jn OfijcCur.Ecclef.c.io.n.f.tbi : Parochis in ajfociatione , five
37 eccajione aJfociStionis C adaverum ,non licere ingredi Ecclefias
Regularium ,fed teneri dimittere eadem Cadavera ad januas
Ecclefiarum ,ibique foliim poffe benedicere , & dare ultimum
Vale ; Officia vero , & alia munia , qu{ in hujufmodi minifteri-
is adhiberlfolent, ab ipfis Regularibus peragi debere , nonau-
temi^^tParochis&c. Contrariis quibufcumque non obftantibus
Rom^z-j.Novembris 1671.
Refpedu ^ dubii dat manus vidascontrarius Defenfor, &
nierit6,quiailliusaffirmativa refolutioinnitur omnium Ec-
38 clefiarum Uib s,& OrbislaudabiIipraxi,utprobavimus/u-
pran.-j & 8&addimusaliam refolucionem hujusS.Congr-;»
d.Su:rinaCenfurarum,referenteCard Corfino,ihi:Dub.i.An,&
29 ufq ue ad quem locum pojfit ajjociare Cadavcr ,tumulandumnt
diila Ecclefia ; Ufque ad januam exclufive ■
Remanet 5. dubium, circaquod nihil exadvcrfo adduci-
^o tur , qudd illius negativam valeat reiaidarc rcfolucionem ;
AdduciCurenimdifpofitioCnrremonialis, quo.l tamen co-
dcm remporeadmittitur , noneflTefiarum , ncquc liieralc ,
Aj propterca mfillitur in praetenfa confuetudme,. quf nullomo-
do, nullaqnr probationisi'pccieoftenditiir , fed , quod ma-
piscft, ad hominemexcUiditur, dum admittitur ,qu6d no-
fter Convcntuspaucisabhincanniscreflusfuerit in Ferra
Atina ; Scd fubditur^aftcrcam confuetudincm fervacam fuif-
fccumaliisRcgularibus,anceadvencumnoftrorum Rcligio-
Ar forum,& conlequenterantcquam noftra Ecclcfia cffeda ef-
fec Rcgularis: Difficile aucem cric oftendete , & difficiliCis
authoritatibuscomprobare,qti;'KiconfuetudoEcclcfiarum ff-
cularium extendacurad EcciefiasReguIarium, rcfiftcncibus
omnibus juris principiis , & in fortioribus terminis, quAJ Re-
gularcsunius Religionis, corumfadVis,& nperaiionibus Re-
jiuiaribusaitcrius Ucligionisnon praejudicent , probavimus
inTom ]. par.i.diji\i4.n ~o .
Evidcnti inapplicabiliiati authoritatum . cxadvcrfo allc-
gatarum, corrclpoiKJct palral>ilcxquivrriim , cumquoaf-
4} fcritiit , quod ['roccffiorcsRogitionum Urhistranfcant pcr
Ecclcfias Rcpularium, quod adeofalfumcft , v ncc ctiain
44 rcfponfioncm mcrratur , necredntur vcrifimilc, juxta nobi-
lem animadvcr:Hincm5. y-itbanafit , dci]va inlnft crim.lib.
4. tit i.num IX l
Exalioctiam motivn hoc y. dubium vidctur ncpativd
rc foivcn. quia fcilicet Prcrrflioncs, qux-fiunt inTcrr.) Ati-
45 nae , otnncslncipiun; ^ Pb(ochiali£cclefia, inqaa ^proinde
debcnt cerminari cum Mifirae celebratione , non autem la
aliis Ecclefiis; Proceflionesenim in illaEccIefiadebent.ter-
minari , aquaincipiunt , juxca inconcuflum principium ^t
facrorumRituum , de quolatefupra<i;/ff/»f.26/>fr^of.
IncongruaedemumcontrariaeinftantiaB, pro punitioneil-
liusReligiofi , quipraetenditur injurias contra Canonicos 47
protulifte, innullaconfideratione habendae videntur , ne-
dum utiextradubia, de quibus difputamus , fed ctiam ,
quianonafferturprobatioaliqua , & fpecifica demonftracio
dd.afTercaruminjuriarum , &exaliaparcenimisnocumeft,
quodincriniinalibus, non verba Parcium , fed probationes
delifftorum Reum faciunt, ut dicebat Pratus refp. crim.6.
«».i j.Indequemerit6laudatur./l/f*. rt P/«r<rrf>^oin ejus Vi- 48
ta , qui in udire qualche Accufatore coftumava di chiuderficon
unamanoun orecchia ,dicendo , che la ferbava intiera per l'
Accufato , uc his verbisidnotac P. 5fg»fr. nel Chrift. inftr.
par. r. r<T^;o«.28.».8.Ecratioaflignat.j>.f«« Nonne 8 fu.^.
quiafcilicetnonomnis, quiaccufaturreuseft , fed qui con-
vinciturcriminofus, <\atmitc\a\tw de .Angel de Habilreor, 49
inexord.nu.il.
Die^Aug. 1 709. per Card, Corfinum propofitis in C. E.
&R.dubiis, impreflisinprincipio. 50
./6dp rimum refponfumfuit : Negative . 5 t
Adz.Negativ'equoadprimampartem,(S quoad fecundam 5*
Ajfirmative in cafu , de quo agitur , quando Canonici accedunt
capitulariter,
Ad 3. Negative quoadprimampartem ; Et quoadfecundam J J
Affirmative quoad ingrejfum , &ultimum Vale ■
Ad ^.Vltimum Vale confiftere in fimplicibenedtilione. 54
.Ad 5. Epifcopopro Informatione . 5 j
Repropofita ver6pereundem Ponehtemin Congr.hablta ^6
die^.Sepc. 1710. refcripcumfuit.
Capitulo licere ing redi cum Stola , & Crucein cafu , de^uf J 7
agitur , nullumtamen peragereOffiiciumcirca Cadaverin Ec-
clefia , & ultimum Vale ejfe dandum extra Ecclefiam .
Exquibus patet ,quodS. C. habuit Terram Atinae pro
NulliusDioecefis,&cum hoc fuppofico mandavit , illius jt
Capitulum ,& Canonicos in hac parce frui debere ilJis prcro-
gativis , quf competunt Capitulis Ecclefiarum CathedraliQ .
DISCEPTATIO XXXII.
Imolcn. Penfionis.
p K 0
Card. Joanne Francifco Nigrono.
C V M
-Dionyfio Rofciolo.
ARGUMENTUM.
Teifio, rcfcrvataad f.tzorc»i piicri licccnnalis cuin claiiftt-
U ; Vita , & morum honcflas c\c. anvlida fit , & an
Tctfiomriiis teneatnrfolvcre intcgral.ter penfionem yrefer-
vatarnfiipcrfriSibns illins B:neficii , a qno Tapa ali.
qtiabonapoflea difmembra-Jt : hUiititeutio in exigenda
penfione , quando concedendafit TittiLvi , ctiatnfi illam
mn folverit Tetftonarius , vcqiie ipft Titidart , neque
c]us imniediato .Antcccffori .
POfTidcnte Card. Nigrono Abb.iiiam Pontis Sanfti ufque
abanno i6S7.inlurrcxit Dionyfius Rofciolus , & pc-
tiitmanutcntioneminpoft^eflionc, feu qnafi cxigcndi an.
nuam pcnfioncm fcut. ico. mon. ad fui favorcm rcfcrva- t
tamufquc ab anno 16:8. pcr Urban. VIII. fupcr fru-
dlibus , rcdditibus , & cmolumentis iini?erfis dift. Ab-
batisc . r ■ c
Injuftitiaautempctitioniscxtriplicifonte derutriicur; tJt
inlubfiftentia nimitum tituli , ex partc Pcnfionarii produfti;
Exdifhicmbrationcconfidcrabiliumbonorum Abbatix.fa- x
flapcrClem X Et cxdiuturnolapfutemporis in cxaaione
controverfa: pcnfionis .
Quoadprimum, pracmittimusinfafto, quod ex conrra.
rilsScripiuris, manifcftcconftat, hancpcnfioncmrcfcrva-
tamfoifrcdiei4.Auguftii628.QuddDicnyfiu$Pcnfionarius
natus
Tom. III. Pars L Difceptatio XXXII.
125
BatusGtdiey.AogufHi^iS.ficquedc tempore refervationis
t penfioniseratin decimoruz ztacisannodumtaxat con(ticu-
tus; Quodqudpcnfiorefcrvata cidcm fuit cum cxpreflTione
boncftatis vit«, &morum, &cum unico , & individuali
motivomeritorum, & virtutum; Nonautemcummentio-
nelaudabilium indiciorum, utincafibus pennonls , refer-
TatxadfavoremMin i^.annisfaciendcfre teftantur Man-
4 tlef.tie Min.ietat.cap.i.H.z^.if Barchin.in Prax.Cancell. Apo'
fiel.c.iUExordinBeneficial.$.Religipniszelus , & f:q. «m-
preffa poft Rebujf.in Prax.benef4nVroett).circamed\\3\: Niti-
tur enimpotijfimum hsecpraxi Notabilibuj ipjtus CanceUari^ ,
qu^ loo feri annis in quotidiatumrpraximdeduSa^ acexut-
riufquejuris vifceribus extraSa , ntmo efi qui ambigat ,
Exquibuscvidenterfequitur, quod cadem penfio fit in-
excurabiliterruiia, &fubreptitia, prout uniformi calamo
affinnant Azor.l<)ft't.moral par.i.lib.S.c.j q.i.Fivian.deJu-
5 repatr.lib.i.c.t,n.tt9.(rlib.i2C.q.nu.li Gratian difcept. 508.
an.xi.Baurtyin Prax.beaef.difput.iiqv.t^.lit.D verf. Quar-
/d, Garzi.ude Betiefpar.iJ.^.n.M%.Ridolpbin.in Praxip.
iCap.^.a num.S ^. Marchefan.de Commift.par, ide Commifs.
0ppellat.in cauf.Pettfion.^.i.n^9 fol.sS6.Molphef.in Summ tr.
6.de Benefcap.i.n.^S.Parifde Rcflgtt.lib.n qutefl. 9. »«. 1 2. &
lib-6.q.l,a n.S2.£oreil.in Summ.dec tit.^ode Penfioa num. 66.
Karbon.de .^tat ann.\^.eu.^c).n. i ^.Ricc. in Prax. til. Frax.
exig.Penfion.refol.y/ S.infin par. 1 Corrad in Prax. Benef. lib.
j.(ap.6.ms yentrigl.in Prax titde ./Etat.Beneficn. i.infin.
& firmavit Rgt.dec.^^.ii.^ cor.Burat.& dec, 51 1 .per tot.par. i .
sor. yerall.
t Stringens autem ratio hujus communis conc!ufionis ea eft ,
quia rcfpcdlu Clericorum , minorum 14. annis inapplicabile
eftmotivumrefervationis penfionis, ^ Papa expreflum in
illit verbis: Vit<e .,& morum honeflas .,alsaquelaudtbilia pro-
bitatitf&virtutummerita.-Nosinducttntifc. quz verifica-
rinequeuntiiididlateneraaEate, quam rationem confide-
7 rantcitataeauchoritatej, &fi3nantcrin iUafefundavit JJor.
</n?« dec. iHpar.i .cor.Veral.
Abfque eo , qudd relevet , aliquas ex prydiftis authorita-
tibus loqui de Infantibus : llltra quod enim, quidquid dicen-
t dumfitinaIiismateriis,innoftristerminisbeneficialibus In-
fansquisdiciturufqueadannum 14. ut punflualiter adver-
tuntGigde Pe»fion.quieft. li.fub num. 4. ubi teftatur de
praxiCuriae • & Narbon.de ./Etat. ann. 14. quteft. 59.
mm. I }.
Adhuc refpondemuS , hanc difFercntiam ad effeftum*, de
quoagitur, cflefolim vcrbalem , confiftentemfcilicetineo,
9 qu6d inpenfionibus, refervatis ad favorem Clericorum ,
minorum feptennio, diciturinrcfervatione: Laudabiliatute
infantilis atatis indicja i Inillisverd, quf refervantur ad
favorcmClcricoruni, mlnorum 14. annisdicitur: Laurfrfi/-
Uatuapuerilis tttatis indicia ; Subftantia autem coijfiftit in
hoc , qu6d : Vitte , & morum hoieftas dicitur , quando efi Cle-
J© ricus jVelScholartsmajor i^annis : f\im verhi Barchln. in
Prax Cancell ApefioUtt.de Exord.inbenef.§ Religionisztlus
<»;f».imprefra poft Rebuffin Prax benefic.
Aliaquoqucaddiiaconfidcratione, qudd in Literis pen-
fjonis, refervataeadfavoremClericorum, majorum i^.an-
11 nis, dicicurineirdem Bullis: NetTibipr,emijforum meriio-
rumtuorumintuituffecialemgratiam facere volentes <3c. In
aliis vero Litcris , expeditis ad favorem Clericorum , mino-
rum,five7. fivei4.anni , dicitur": NosTibipramijforumin-
diciorumintuiiufpecialemgratiamfacereVolenies , ut rcfert
Mandof.de j^tat.minor.c. J • «. i J .i» y?«. In Li ter is autcm , pro»
du£lisiDionyfio, &expeditisad ejus favorcm tempore ,
quoerat lo.annorum, cxprimunturmerit.apro unica ,&
fpecifica caufa conccflioms, ibi; Not pramifforum meritorum
1 1 tuorum iniuiiu fpecialemgratiamfacere volenies . Quf haben.
turquoqueinaliaGratia, ad favoremparitcrejufdem Dio-
nyfiipauldantcexpedita, in Indultofcilicet retinrndi con-
troverfampenfionem, etiamfi matrimonium contraxirtct ;
QuzmeritorumpofitivaE, & fpecificf afTertiones , ut dixi-
mus, & juvatrepetcre, nulio modocongruercpoirunt arta-
ti ro.annorum, in quatunc temporis conftitutus eiat Dio-
>3 nyfius, exauthoritatibus, nWe^susfupraa num. <; . Sc con-
fert Lotter.de RebeneJ.lib i.qu,efl.^o.anum. 88. CQm ergo
penfio fuerir k Papa refervata favore Dionyfii , uti majoris,
meritifquediraii, qualisinrei veritatcnoncrat, cxinde fe-
quitur , illam corruereex defcflu intentionis Papz refervan-
tis.
Nulliufqucrelevantiaeadhunceflfciaumeft claufula mttu
l^preprio. fubqua refcrvatafuit controverfa penfio ,- Ciim
enimiftaad privatumtcndatcommodum cjufd. Dionyfii ,
hujufmodiexprelTion^nonobftantc , femper gratit dicitur
Vrfaya Difcept. fmn. IIL
prodiifTedePartisfupplicationem , utprobant Marchef. dt
Commifpar.i.titde Commifs.appellat in caufPenfion. «. 11 j.
/c/.5i)4.ubi, quddhoccafucxpreffio motus proprii dicitur
roendicata , Cardde Luc de Regal.difc. 1 Xj.bk.i i, Et tamen
eademclaufulanihiloperaturiniis, qujefuntfafti,utiDno- 15
ftrocafu, necfuppletintentionisdefeaum , excumulatisin
genereper Parifeonf.inua.Si.ltb t.&cenf^. num. i^.hh.^.
GabrieUencl.i deClaufnum.io.Mart deClauful.clauf.ni nu.
1 1.& Barbofeodem traff.clauf.j^.num.^ & 47. Et in noftris
tcrminis per Paulut.tn J urifp.facr tom.t Hb.d.traS.xode Be-
nefic.$.i.fubnttm.\.8c Pac.Jordan.var.lucubr.io.iJib. 10. tit.
Z.deProvifbenefn.Zs.&iit.ii.num.iy Etinfpecie, qu6d 16
claufula motuproprio non tollat impedimentum pcrfon? pro-
bitit Parifconfi.n jglib.t.Barbofubiproxime n. ^i.& RiC'
ciull.de JurPerfon.lib.^^cap.b.num.j Im6, qu6d non fup-
pleatdefeilumaetatis, puntlualiteradvertunt , Staphil. de
Liier.Grattit Molus propriui y anfuppleat defe&um atatis y
tt.z Gabrielconcluf.i.deClauf.ttum.47. 6" de Rubeis pariter de
Claufclauf^Si .n-it.
Nonobft.quodadfaoc, utquisfitcapaxpenfionum, fuf-
ficiatactas 7. annorum; Quidquid enimfitdehacopinione , 17
contta quam urgere videtur dilpofitio Conc. Trid. & di verfa-
rumrcfolut.SacCongr. fcquutarum ^ 5^«///«»^. de Privil.
C/eric.c.yn.ii.Sanffarell var.refolqu. ■j^num. 17. infin.Lef.
dejpfi &Jur.cap.i^.de Benef.dubit.iZ.nu.i^i. EmanuelSa
iti Aphorijm verb.Beneficiumn lc.Campuntl. in Diverf.Jur.
canon,rubr,7c.6.n. ^.& rub.it cap. t^.n.i q.verfic De legtt.atat.
ubicontrariisrcfponder, & retert plures refolutiones Sac.
Congr. Cafiropal. 0per.moral.iom.z.tra8.\\.de Benef punS.
\y.$ l-num.n Barbof.de Poieft.Epifc allegal.fo. nu. 78. Nar-
bott de ^tat.anno i^.q.^().periot& Paulul. injurifprud. fa-
cr tr.io.de BeneficEcclef.c 1 1 .n.sin fin.& in §.z .n.i verf.C irca
/egilimam
Adhuc verfamurextradifficultatem, cx quoNosnon af-
ferimus, penfionem , dequaagitur, elTenullamob incapa-
citatemDionyni, fedconftanterdicimus , & punftua! bus 18
authoritatibusfupracomprobavimus, efTenullam, uti fub-
reptitiam, quiafcilicetnonfuit Summo Pontifici exprefTa
aetas loannofum Dionyfii, quam fi fciviffet, vel penfio»
nemnonrefervafTet, vel refervaflet cum majorid'fficultatc,
accum illisexprefTionibus, fubquibusfolcnt , juxta pracdi- 19
flum inconcufTumftylum, refcrvari pcnfiones pro Minori-
busannor. 14 quod ad inducendamfubreptioner« fuperabun-
dat, Lotter.de ReBineflib.i.queefl.^4.num8.Rot.cor.Burat.
decsyn.6.&cor.cel{deciii.n.y.&cor Beniitcaf deciSi.n^.
Haccfiquideminteicedit difFercntiainter ztatem 7. vel
14. annorumadcfTeAum, dequoagitur, quAd ad hoc , ut 2*
validafit penfio, refervataad favorem minoris feptennio ,
nonfufficit inSupplicationcmerKJonem facere attatis , fed
ulterius, vel necefraria eft exprefTa , & pofitiva Pontificis
difpenfatio, utprzcstensadvertunt Faf». /^ f»^ Cum in
cunilis num 9i.de EleS . Selva de Benef.par. i.quaH. 5 n 17.
Gig.de Penfion qa\\ fub num.4. ubi teftatur fc vidifTcfimilem
difpenfationem , & Paului snjurifprud.facr. to. 1. traS. 6,
de Benef.Ecclef^.i fub n.iverfCi.calegitimsv); Vel quod
Penfioreferveiurcumclaufula; Etfinondumfuerii clericali
caraSere infignitus , m^dveTtitTondut.qu bentf par.i.c i.
§.^.num.i. Qiio cafu non dicitur provifio fa(2a, tanquam Cic- 1 1
rico, fed utiLaico.
E'contra verorefpcituClerici , majoris 7. licct minoris
i^.annis, foIamentioaEtatisfufficir, \itiivtrtont Narbon.
de.rEtateann.1^ ^ ii).jubn.6Parif-ieR.'fignatJib^.qu 9.«. is
ii.ubirefertitadecifum^S Ro;a . Eademqucdiftiniflio vJ-
dcturefredementeV?/fa;/v/'fa* Penf d refei. ^^i.infii.
par t.&Ventrigl.in frax.tit de .rEtaiBenefji ^ in fin &»lio.
rumDodorum, dcquibusfupra, quidifputanrcsaniculcm,
anfufficiatztas^. velrcquiraturiila 14. annorum , admit-
tunt quidcmfufficercfeptennium, fed fubdunr , ncccfTe ef-
fcadevitandamlubreptionem , ut in Supplicatione fiat
mentioziatis ; Et dc artate 10. annorum, cxprefTain Li j;
teris Apoftolicis , loquitur Card de Luc de Penfien iifc.
lo.inprinc Et de fimili cxprclfione actatis , fiLla in Litc-
ris , expcditis paul6 antc noftram penfionem , obfervat
Rot.dec.ii6.num i.verf.lnpnefenii, itnum.feq pjr, 4.
tom. \. rec
Necdicatur, vcrba , indicantiamfrita, &virufcsPen-
fionarii, cfTe verba Expeditioneriorum , n>3n auiem Pan* ;
Qiiia, utprobavimus/ly/Jr^if.ii. verb s ill s prix.iv •Iibus;
Vitte ^& morum honeftas ,ii\ corpore L'tcrarum coTelp"'^- ■ j
dcnt i\ia;Nos prfmijfarum meiiioiii tuorum iituitu q f r^ini-
feftKTimefunt verbaPoniificis, qufve fuffiiieniiffi.na «cpu-
tantur a Do^oribus pro motivo icfervaiionis pcnfjonis ,
I } uc
ii6
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.
Mtv\deieQ({apQdRidolpfMH.inPrax.par.z.rap.c).num.6S.& Certiusicjtur incafu noftro, ex quo ncflraf excefpttoori-
Rot.dec.li-n.ii.par.g.rec. Ec lamenex iildem verbis pice- tur ex ventreLiterarum Apclloixariim , ^uocafu femper 37
25 mialibusmentenvPontificisconcedentisoptimededuci , le- admittitur, etiamin Judicio mariutenrio?' .^ , ut in noltris
quendocit.</f<.-. j:i./»<i/'.i.co)-,Ff/a//.individualiternotat Spa- terminisadvertunt Marchsf.de Commifp .>>. .ttt.ne Appellat.
da Conf.62.ttum.6& J.ltb.i,. i» Catif. Pe»f. §. 2 num.ioZ.fol.^SQX.Aiurij o-.vay. refvl. lib.i.
Exquibusinnapplicabiles remanent auihoritates, qu» cap.zi.mm.j Ridolph in Pra.-<.^a,'.i..cap.^.r.um i^.\& lOi.Sc
videnturcontrafia-, J/5«;/jenim(ro«'/.55./;^.j.tradatfo]Lim (itmav\tRot.dec.64C).num.i.& dec.6<.i,.}ii'.m.s.p. i.diverf&
16 quasfftionemcapacitatis, velincapacitatis Penfionaril , de- dec6i-}.n.i.infin.p.i.rec.
dudasexJEtatey.vel i4.annorum,&probat , fufficere fe- Abfqueulia difficultate, exquoeadem ..-.cepcioeft undi-
ptennium, unicefefundandoin eo, quodPeDfionarius, in qucclara, fundatafciiicet in Srriptiiris , evadverso rtodu- 38
fuocafufeptcnniomajor, nullaproinde indigebat difpenfa- dis, &in communifenientia Dodorun: . aRota recepta ,
tione, «;;«a. i,6^/>^.ff.4. Hocautem nonturbat in praefen- qusc inarticulo, abeadecifo, omnem Juris ambiguitatein
ti, in quout diximus, nuUitatem penfionis defumimus ex fugat; ntnozamGob.confultat (^■J.num.-.i.i^Urceol.deTre»-
fubrepcione, ncnex incapacitate Dionyfii ; Tranfitdeinde .p^.^.^^.^.^.cif/f^^.&obfervavitnuslirira d/fcept.i.^.z^.n.
idem Authora. 4. w>/. /4« autem . ad aliam infpedionem ^ r.Proindequeetiamfidida exceptio tanigat merita , ad- 39
27 difpenfationiscircahabitumclericalem, cujusrefpeflucon- hiacattendeiidaeft iii priefenti Jud.cio , ex cumulatis per
fiderat, quodenunciativje, infuadifpenfationc contentse, Pofl.de M.anut.obfefvat.i^z.n.i.^o.&Rot.cor.L:idov.dec. 42$.
verificaripoterantin Penfionario, maiorefeptennio, quod- num.-^.(:f ^.& cor.Priol.dec.n^l.mm.i j. dcegicg^c Spad. conf
quefoIentapponideftyloExpeditioneriornm , quae difpen- sj.num.ic.& ti.to.^.uhi, quodinhiscafibus petitorium ab-
fatiocircahabitumclericalemnil commune habet cum no- forbetpofreftbrium.
ftrocafu . Imo idem Author , confiderans deinde;»/f^. Necclaritasnoftraeexceptionisiollltur ex dd. ingeniofis
fowyF/. 62. »ttw. 9.6" 7- verba ipfa proemialia.noftrae referva- contrariisrepiicationibus; Adhuncenim effedum turbidi-
28 tionis, illamagnifacit, atqueex illismentem ipfiusPontifi- tas, feuindago, refultansexreplicationibus, non eft apta 40
cisrefervantis Penfionem, non Expeditioneriorum , dedu- impedireeffetum exceptionisclars, minufqueili.^im ad pe-
cit, fequendoin (pecie decii z.cor.Veral.p.l. titorium reiicere, juxtn communem ,& rcrepLam diftindio-
In iifdemprorfusterminisloquitur F<rga. in cap. Cum in netn, de qua Afflt8.dec.6i,.?t z.Pofl de lA.inut obfer .^x num.
cun^isdeEle^.abi, poftquam-}a.89.probavit,adobtinen- i^^.Rot.apud Pdcific de Salvian dec.S^.,.num.t j.C? 14.& dec.
2<) dampenfionemfufficereaEtatera 7- annorum , quaeftionem isjjium.\o.& i i.&inpar.z.d!verf..Jec.i :^a num ^.iria Rom.
concluditillis verbis: Unde ufureceptum eft , utpaffimrefer- Salviani zj. Martii j6S6. ^.;^uibus cor.Rondin.& in Rom.
venturpenjiones Clericis prim^ tonfurf , 1» quacunque <etate Ptimog. de C<efarinis 1 j.Junii 1686. $. Minufque., & $.iem-
fintconftituti,nullaprteviadifpenfatione Apofiolica , nec un- perque cor. Albergat.Ez in noftris termmisead. J?or.</fi.M:o4.
quamvidimus ,refervationes infringi ex boc capite. Dicit igi- nz.cor.Emer jur.
W Fagnanus , fe non vidiffe infringi penfiones ex defeilu Quo veroad difmembrationem , pia-mittimus in fiadlo ,
30 difpenfationisin majoribus feptennio, fed non dicit ,fe non quod ufqueab anno i673.redditus noftra: Abbatia: ita dimi- 4!
vidiffeinfringiex defeduexpreflionisetatisminoris 14. an- nuti reperiebantur, utexinde ., [atisfaclis oneribus pra-fa-
norum, Etpropcereacum in prffenti fit incontrovertibilis tis.qu<equotannisadtercentafcilicetfcutamonetieafcendunt,
defeftushujusexpreftionis , concurrente potius expreflione non remaneant annuatim , fubdu^a infimut piurium annorum
majorisaetatis, refultan. expraedidtis verbis, Vitte, & mo ratione, nifiducentafcuta , jaxtapTxoUveThk Breri CJc-
Tum honeftas , utique pernecefle ruit pracdida penfio . mentis X.
CA^yisdec.Burgen.Penfionis , xmpteSxapud Marchefartto. Cum autemcontroverfa penfio refervata legatur fiper
\ fol.$zi.& duplatte penes eundcm to. l.fol- \zi.toioc<x\of.V\- redditibusuniverfistiuCd. Aobatia: , in'erquos fpeciali no-
31 ftat^noftro; Ibienimpenfio refervata fuerat Laurentio tadignumeft Palatium . feuDoinus, & Clem. X. ufquede
Scholari, nonutiCIerico, ut innoftrocafu , fcd poftquam anno 1675. uiV.mdid^ Domus , nec non Arearum , feu
clericalicarafterefuiffet infignitus, inqua conditione unice Impluviorum, illainambientium, ac duarum Viarum ,4*
fefundavitRoftf, ut videreeft ina.^.eir 7.'zi^»-f.^H;<»rf)/»ow- ieu Ambulatorioium , duabus illius januis adjaccntium ,
detur . Etmerito, inhocfiquidem divcrfiftimo cafu ceffat Apoftolicaauthoritate difmembraverit ; Uiique pro fum-
ratio, obquamaEtasexprimi folet, m zdvertit Ridolphin.in ma , correfpondente penfionibushuius Donius , & anne.
Trax.par.zcap.<i.num.<,o. & cum di(Sa conditione penfio re- xornm , non porefteflelocusmanutentioni , exadverso pe-
fervari poteft, nedum majorifeptennio, fedetiamminori , titae; Nonpercipiensenim fruftus Bencficii , non tenetur
3» juxtacafumdidaedccifionis, ut probavimus fupra numin. ad liiluti^nem penfionis, \it nox^nt Borell.in Summ. dec.tit.
Imdadfuntrecentiaexemplafimiliumrefervationum ad fa- de Penfion.n.Ji^.&Tondut.qu.benef.par.i.cap. 35. w;<9.6" 10.
voremlnfantis lo.tantilmmenfium , &alterius Infantis z, Eodem proifusmodo, quoCapeIlanus,non percipiens red-
dumtaxat menfium, ditusCappellaniae, nontenetur ad celebrationem Mifla- 45
Miniisdicatur , quodhatcexceptio , uti rcfpiciens titu- rum, cx 3dd\i^^\s per Monncell.in Formul.tom.].formul.9nrt.
lum , reiicienda fitad petitorium , Quiilquid eiiim fit in ma- t.tit 6.&to zfol 59. «.^6& f\Tmat\sper Rot. inRom. Cappel-
33 teriisprofanis, velquandonon produciturtitulus ^ Pcnfio- la>}i,e ig.Apri/is ijop.^.Abfque cor. Caffar. Et aif prjecifum
nario, inquibusterminisloquunturquotquot exadverfo ad. cffedum impediendi Penfionariomanutcntionem oblcrvant
, ducipofl"unt, certum cft, q\^(\d hoc >ioa procedit in Benefi- Pofi.de \Ltnutobferv.64..n. 10. Et Tat]onem addi\c\t Loirer.
cialibus , inquibus exceptiodefefhis tituli. qui adcolorandam de Re benef.lib.l.q.yj.num. 69 quia fciliccr'a(Sio Penfionarii
poffejfiorremexhibetur , obitcipoteft, funt verba Meioch. de in hiscafibusremanet clifa exe<i, quoJ Tituiaris noo pofli- 44
Reitnend.remed.i.n.6il.quemfcc[\x\t\iT Poft. de Manutobjer. dct rcm , in qua talisadiofundatur ; Et revocando manda-
^.i.num \ ^').& Rot.dec.6()i.num.i.par.i.& decijj. »««».7.6' tumdemanutenendo, aliisconcefl^um, firmavitRof-for*;»
feq.par.^.rec. Ubaldodec.t^Jinum.y.
Et interminispcnfionis,cxaflcrpatio63.annorum Cjrrf. Aliaquoqucaddita ratione, quia fruflus funt pars fub-
de Luc.de Penfdtfc.iZ.fereper tor.&fignantem. 9. uh\y qut^d ftantialisBencficii , itaut Dominuscorundcm fru£luom quo- 4^
34 talisfuit fcnfusCongr.particul.iris, & Rotae,& ultcriCis te- ad p.irtem , qu«fibi raiionc pcnficius dehctur , infummet
ftatur , hancconclufioncmncrctiam JlcontrariisDcfcnfori- Beneficium habcrcdicatur , ut pro! ant CoUant. In Pragm.
businfuocafufuifleconirovcrfam^ibi .- Nec contro7<rrteba- Regn.lib.i.c.^.n.t<.& Acoft de Privi! Credit reg\.ampliat. 11.
turperScribentespro Penfonario veritas di8e conclufionis , num. iS.
Nonrckvante , qu(id hsecquoquecxccptiorcquirar alrio-
rcm indagincm,ficquerciicieJa vidcaturad petiforiuin;CCim 46
cnim illa incontinenri probeiur , moJi.intc Brcvc Poniificio ,
ab A. C in Judiciocanoni? .ta , .Tdmittiiurcti.Tm in Judicio
manutcniionis, utprxcisii firmavit Rot. apud Poft. dcMa.
nut.dec.b^i.n.i'
Rclcvnns h«c cxceptio nnn offufcatur ex folutionibus
hujus pcnfionis,faflisaFa^nano,&Rcv.C.imcra,qucpenfio- 47
ncs B:.K'ficioruin vac.in;iuin,iv>n Jc pr(>pr' ',k-d cx fiir;\ibus
folvit;Quidquid cnim fit dc fubliflcn lin dd lolutoimm , hoc
i
qubdfcilicet ; dato vitio tituli, adquem Poffeffor per illius pro-
dufilonemfe rcftrmxtt ,poff(lfio^quantumvti diuiurna,non fuf
fragetur ; Dicebant vero ,td procedere ^quatdoex Ip/ius Pof-
fefforit parte tituliinfeflt produfiiofaiia efjet yita,& taliier ,
quod extnde refultaret reflriSto ad tltulum mcllorem,fccus au-
lem.ulri titului pcr alieram Partcm exbtbe.irur.C\i\T\ igiiur in
35 noftrocafu produ(Cliotiiuli iolcdli tadla fucritcx paric ipfius
Pcnfionarii,& (luidcmin ipfoinitioliiis , fumus in claris ,
qu6d illius infcdio influai in Judicium manutcntionis
Et indurioribustcrminiscxccptionis, refulfantiscx Scri ,^ ,
pturis, Ji PcniionarioproduiLlis, rcfpicicntibu? nnn riiuUim unumcft indubitatum ,qu6d dcindc molii funt cliiuxiann
3^ pcnfionis,fedfoliim lolutionccn aliquorri tcriniiioru firmavit inquibusc.idcm pcnfionon fuit (oluta;Cum autcm plufqu.im
.F«.".498.i«)f«f«r.Af»;«confirma[a in<^ff.i:4.f«rji« eodcm notoriumfit , fruihis Bcncficii quotidic diminui , ctiamli
illi
Tom. III. Pars I. Difceptatio XXXIII.
127
illiconfiftantinftabilibus, & redditibuscerris , hoced cer-
tidsadmittendum videtur inpraelenti , quo major pars fru-
duumnoftrae Abbatiaeconfillitin voluntariis eieemofynis ,
48 quf, frigefcentein diescharitareFidelium , paulatim defi-
ciunt, ut infpecieconfideravit Clem.X inBrevi difmem-
brationis, quod fuitexhibitum.
Quodeinumad taciturnitatem Dionyfii inexigendo hanc
^5 penfionem, haEcfufficiensquoque reputatur ad impedien.
dam manutentio.iem , ut ad vertuiu Gigas de Penf. quieJi.Hy
num.i- Marchef. de Commifs-par. i . ^. 2. de Commifs. appell.
incaufVenfion.^i ».^yfol.-)iy & Ridolpf:» in Prax.par.z.c.g.
Jo w-i 8 J.& firmavit Ror.cor>Priol.dec.i6f>.n.z2.&cor.Cava/er.
</ff.249.».5 Etdelbla taciturniiatequinque annorum Rot.
coram Burat.dec,^^ \.n.^.
Fortius, quia initium hujus longaevat taciturnitatis non
fuitaccidentale, fedortum habuit a Judicato Rotali , con-
51 tra Dionyfium emanato; Ciimenim ille alias quoque pen-
fionesobtineret, & fignanter unam fc. 1 50. fuper frudtibus
EccIefisE CoilegiataeS.Profperi Regii, quam perplures an-'
nosexegerat, contraxitdeindematrimonium , & in illius
exaftionecontinuavit, donec perventa notitiaejufdem ma-
trimoniiadauresFrancifci Calcanei , moderni Praepofiti
ejufdem Ecclefiae, ifieintroduxit Judiciumfuper extinftio-
52 nepenfionis, &favorabiIemobtinuit refolutionem , regi-
^ra.tzm in dec. \6^.par. \-j. rec.c\i\ idem Dionyfius acquie-
vit, optim^fciens, permatrimonium e6ipfoextingui pen-
fiones, ut poftantiquiores , quos citat , advertit Gig. de
Penfion.qu-Sn »ttw, 4. ubi quodobmatrimonium ,ab ipfocon-
tradum, omnesamifit penfiones, quasei Clem. VII. refer-
vaverar, Gavz.de Benef.parA.cs.n.ioS.Sc Lotter.de Rel>e-
)iec.lib.\.q i^i an.^$.
TemporehujusDecifionis , quac emanavit anno rg^i.
unusex Rotae Auditorjbuserat Flaminius Taya, qui dein-
ddfaftusCard.ab Inn.XI.provifusfuitdecontroverfa Ab-
55 batia, SicquenilmirCimfiab eodem , uti plenifJime infor-
mato de cadem Decifione , didta penfio nunquam fuit petita,
nec ab inde citra exadta .
Necdicatur, adhunceffeftum non fufficere iolam taci-
tumitatemPenfionarii, fedulteriCis requiri petitionem,re-
54 jeftionem, &acquiefcentiamejufdem ; Authoritatesenim,
quae videnturin hic partecontrariae , facili negocio ad con-
cordiam reducuntur , advertendo, qu6dpetitio, rejedio ,
&acquiefcientia tuncfoliim debent concurrere , quando
qusEftiocftde perfidtaextindione penfionis , fecds ver6 ,
5J quando, utin praefenti , talis taciturnitasdeduciturad effe-
dtumimpediendi manutentionem , pront in noflristerminis,
conciliandocontrarias authoritates , firmavit Rota coram
Priol. deci\. 2^8. num. lo. ^ 1 1 . «i^ coram Cavaler. dec. 249.
infn.
Ratioautem hujusrecfp!aediftin£tionisea eft , qnia hoc
fecundocafuexunapartenon aufertur Penfionario fuum
creditum, feu principale Jus, fed puniturfolumejus negli-
56 gentiainagendo, n^fcilicet iile, qui tamdiu tacuit , poffic
breviterfuum creditumconfequi, Ex aiia ver6 parte nihil
Titularisacquirit , fedfolum, utdiximus, in pcenam ne-
gligentiae, auferturPenfionarioceleritas in agendo, quam
libensamififle videtur fua tarditate , ut in terminis praefcri-
57 ptionis viaeexequutivf advertit Carlevtil.de Judtc.lib. \tit.
^■dijput. 4.nuw. \.Caravit.in Rit. magn- Cur. Vicar rit.X 67.
num. j. & Maffol. in Trifmeg. legal rntioc. 82. a num. ^ ;. Et in
noftris terminis Marchef.de Commifs.par. i.tit. de Commifs.
K appellat. in cauf Penf. jT. 2. num. if.fol- mihi 587. ubi , quod
; 58 ficutipermultosannosPenfionariusdiftulit penlionem exi-
gere, itaaequitasfuadet , utper multasinftantiasillamcon-
fequatur .
Praetenfaeautem folutiones, fadtse a Camera , poni pof-
luntad partes, quiacumilla, ejufqudMiniftri.non habeant
titulum Beneficiorum vacantiiim , & quorum fmdtus admi-
59 niftrant, folutionestalium Miniftrorumad effedum manu-
tenrionis noti attenduntur , ut late proba t Pofi. de Manut.ob-
fcrv. :i^.ferepe'tot.Et\r\tcrimn]sCol\inQ\^\im, fadarum k
60 MiniftrisCamers dc fruaibus Bcneficiorum vacantium
Gratlan.difc.for.c.u^s.n. 5 1. Lotter.de Re benejic.lib.-i,.q.\() num.
I lo.Si.feqq. r ofi.de Manutobfer. i^.a num.-j<i.(if Rot.apud Pa-
cific.de Salvian.dec.^^-n i.
Fortius, quianoDdoceturexadverfodcfoIutionilnis , fa-
€1 ftisiCard. Taya, immediato AntcceftbreCard. Nigroni ,
ficqu^e6minuserat locuspetitacmanutcntioni pcrea ', qus
norant Ferretcoafi^S.n.i yGig.de Penfion.q.Ss. n ^.&Rot.
cor.Cavaler.dec.ij^c).n. J.ibi : Non enimpoterat Pr.cietuspr,e-
Itndere manutentionem , cum de tcmpore hu]us mot* litis
coram Vicario Urblni non ejfet in quaji poffejjione txiaendi con-
Vrfay,e Difcept. Tom. III.
tra Sylvium modernum Refforem, imo nec contra Marcum An-
tonium immediatum Antecejforem Sylvii : Et juxta longe poft 62
haecfcriptalatdfirmata perfi. P. D Cremonam Valdittam in
Votoanni ij\6. inNeritonen. Penfionis ^. Saiis igitur, &feq.
Cujusfoliditasagnita fuitab ipfomet Titulari , qui non at-
tentistribusSententiis, adejusfavorem latis, adhiicCaufa
terminata fuit per Concord iam , & recepta quadam pecunia-
rumfumma, penfioni, adejusfavorem translatae , renun-
ciavit.
Ex his igitur tribus capitibus , nempe ex nullitate referva-
tionis, utpote faftaeDionyfio tanquam majori , meritifque 6^
fulcifo, cumeftet minor, &meritisdeftitutus; Ex notabi-
li difmembratione multorum bonorum Abbatise , Et ex diu-
turno tempore, quohxcpenfio non fuit per duos , dignita-
te, &meritisEminenti(rimos Abbates folura , etiamfi di-
vifimconfiderentur, mult6 magisfimuljundis, videturlo-
cus refcripto cum claufulis fufpenfi /is .
DieJovis22.Septembris i^g^.propofita Caufa in Signa-
tura Juftitiaeper b.m. Portam , refcriptum fuit : Sinepr^ju- ^4
dicio , nen retardata , 6" ampliiis Caufa non proponatur : Id-
que, nonexirrelevantiaexceptionum ,fupra acduitarum ,
fedquiaftritHd. & praecisefermoerat de manutentione , &
TitularisconcludenterprobaveratfuampofTeffionem , tam
ex folutionibuseifadtisaFagnano, quando pofTedit diftam
Abbatiam, qu^mk Miniftris R.C.tempore immediato ad
provifionem ejufdem Abbatiae in perfonam Card. Nigroni .
Quid autemdicendumincafu, in quo quaeftio fic cum
TransIatario,anfciIiceteidemdandafitmanutentio, vellm- ^J
mifTio; Quidquiddicat F<j/f;»f/ de Fenf.cap. 10. pertotum:
Refpondeo, eidemeffedandam Immiflionem , earatione ,
quia Translatariuscenfeturfubrogatus ad pofrefTionem Ju-
ris, quamhabebat Transferens , non autem ad pofteffio-
rem fadti, juxta opinionem Rota cor. Coccin. dec. 2 240.6' afi-
bipajfim .
DISCEPTATIO XXXIII.
Melphien .
T ^ 0
Curia Epilcopali.
C V M
Epifcopo Murano.
ARGUMENTUM.
rifitatio Ecclefi.t , pofitx inConfinio duanm Diceafum , ad
quem EpifcopumJ'pe£ict , & quibus concurrentibus vdi-
dx , velniilUJintCenfurx, Utu: pro defenjione propri x
lurifdi^ionis .
JN Territorio Mellx RapoIIe n. Dicecefis,qoac anno i (28.
aClem. Vll.aequeprincipalit^runitafuit Ecclefijc Mel-
Phien. fitareperitur Ecclefia S.Mariae dePerno, titulo Ab-
batiae DD. Cardinalibuscommendari folita , cujus confide- i
rabilesredditusannuorum millc circitcr aureorum , refle
Ughill.inlral.Sacr tom. i.foi 9^1 princip.iliter confiftunt
inquodamFcudo, pofitoin Territoriodidi Loci Atellr, &
in quopraefataEcclefia pofitareperitur, utconftarex Parti-
tadefcriptionisterminorum, & confinium didi Feudi , &
Ecclefiae, fadaetcmpore Abb. Antoniide Paulis , ciufdem a
Abbatiaeacerrimi Defcnforis, fideliterextrada ab criginali
Rcgefto, d\iixCaval/one. Necnonex AfeftationeSyn-
dici, & Eleftorum Communitatis d. Terrac Atella: , lo-
qucntiumetiamdeOblatorum ' & ConfelT.iriorum dcputa
tione , fada ab Epifcopis Melph en. pro tempore .
Cilmqu^idem AbbasdePaulis ufque dc anno if^i^. prx-
tcnfionemexcitafTct , eandem Ecclefiam non cfTe fubje-
dam Vifitationi Epilcopi Melphien. habitus proindt' fuit re-
curiusadC E & Rquz, audito Vicario Generali Mel- 3
phicn.eidemrefcripfit; Cbequandola Cblefa della dif.a Ab-
badiafiapoftadentroliConiiii di corefij Diare.f . lavilfrure,
con dich!ara:.ione , chelaVifirafifa in virris dtl Sag.Conc. di
Trento, ordinandocio, cbe giudicartte efpedientt pcr aagu-
mento del Culto divino .
I 4 In
12
Djjfceptat. Ecckfiafl:. Dominici Vrkyx,
Incuju5«fcripdexequutionemexhibita fuit Vifitatiodi-
AacEcclefiae, ingenerali VifitationeMelphien. fafta anno
1 589, aFabioTempertino VicarioApoIloIico, necnonfue-
4 runtpereundem Vicarium generalem examinati Enulti te-
ftes , qui , medioeorum juramento , depofuerunt, praefa-
tamEccleCamfemperfuifle vifitatamab Epifcopis Melp-
f hien. & itaafuisMajoribus audivilTe , efTeque in DitEcefi
Rapollen.Melphien. uhitae, atque Abbatespro tempore d.
AbbatiaE£onventosfui(Te in Tribunali Epifcopali Melp-
hien.
Exquibusclarisprobationibusfuper fituatione diflae Ec-
$ clefije, necnonfuperasque indubitata pofleffione vifitandi
favoreEpifcoporum Melphien. praedidus Vicarius genera.
lisVificationem diftaeEccIefias decrevit , prout , praevia
intimatione, & notificationed. Abb.de Paulisde fadlo pu-
blice, &palam, neminepenitus, penitufque fe opponen-
te, eamvifitavit; Cumqueunusex Sacerdotibus, quieum
7 aflbciariint, incruentumMiflaeSacrificium peragerevellet,
& Confeflartusibidem promptusnonadeflljt, idem Vicarius
flatim fscuitatem. conceflu alteri Sacerdotijofepho Gagliar-
do, utdiftiSacerdotis celcbraturi confcfiionem in eadcni
Ecclefiaexciperet.
Commendata poftmodumfuiteadem AbbatiaCard- Gaf-
g parideTorres, medianteceffionead fui favorem fada a
CardCofmo, pariterdeTorresanno 1615. cutn exprelTio-
re, quod fita fit inDioecefiMelphien. Prout pariter in ea-
demDicEcefi fitacxprimitur in Literis coltationis ejufdem
Abbatiaeinperfonam Card. Cafanattae anno 1674- Circa
quamexpreflionemfituationis didje Abbatiae in Dioecefi
9 Melphien. concordaat Ugfjell. in Ital, Sac. tom- i • verb. Eptf-
copiMelpl>ien.fo!.^9i-h\sveih\s: I» Dioecejicelebrisefl yfb-
batia S. Angeli &c.& altera S.Mari<e de Verno , in loco horro-
•;is ., ^vaftte foUtudinis , valoris niille aureorum , quae re-
petir roffj 7. verb. Epifcopi Rapollenfesfol. 1 1 88. de cujus Au-
f jo thoris ad noftrum efftftum authori tate , ^4rj{ald. in Addit. ad
dec.ultim.num. 19. Ci' Rot.dec. 196. ««w.^.^if rf^c. 404. num.$.
par l^.rec.&in Caput.iquen.Jurifd.i^. Maii 1708. $, Concur-
runtcorCaffarel.
SuccefG ve autem non folum vifitata fuit ^ Lazaro Carafi-
noEpifcopoMelphien.anno i62j. cum expreflione reco-
yi gnitionisCathedraeEpifcopalis, fadtae per Abbatem in ca-
rol.i6.fed, quod magiseft , fuitetiam taxata in Synodo
Dioecefana, per ipfumcelebrata, & Typis imprefl"a aniio
1 614. procontributioneSeminarii Melphien in ducatis :o.
quaefummapundualitqrfoluta fuit ab Abbitibus pro tem-
pore, proutaequali punftualiratefolvifur de prefenti a R.
Cam. Apoft. quae fruitus exigit ab obi n. Card. de Afte ultimi
Abbatis.
Eodcra pariter modo in fequenti Synodo Difcefana , celc-
braia pcr EpifcopumScaliamanno 1635. interaliascelebrcs
\.% Abbatiasinnoitra Difcefi exifientes , fimilitcr Typisdata ,
defcribiturnoftra EcclefiaS Mariaede 1'erno.
Pcrvento autem ad Ecdefias Epifcopales Melphien. &
Rapollen apqueprincinalitt-r unitas , moderno Epifcopo
Spin.hicfuorum Predeccflbrum vcfiigiis iiiha:rendo , non
femel, fed fcmper abanno i^oi. ufquead annum 171 1. five
7j perfe, fiveper fuum Deputatum , d. Ecdefiam fumma pa-
ce vifitavit , nonnullaq;riecretaad diviniim cultum fpedlan-
lia, facicndo, prout U;7itur cx Adis Vifitationum, & prf-
fertimnitima? , pcr3(3.rdif4.Jjlii i^n.quae decrcta juxta
folitumaffigi mandavitad Valvasdidlar Ecclefiae, & in pri-
ma VifitationedcpuravitetiamConfcflarium , jujtta docu-
mfnta, inSecretaria exhibiia.
Hancvei6 antiquiflimam pofliflinnem Ecc!cfiae Melp-
14 hien. iniervertcrepraetendens V:carius Epifcopi Murani ,
tranfiensantccandem Ecclefiom , vitiei^lque dida decrcta
Vifitationis, in illius Januisaffixa , fubfigurato pra:tcxtu ,
quod difla Ecdefiaad Junfdidionem Mur.mam fpeflaret ,
prfdifladccrcta vioIentereJanuisEcdcfi.i cvuKit, ut con-
flatcx documentis , in Secrctaria exhibitis .
Ad refarciend.im vcro Jurildiftioncm Lcflefiac Melphicn.
cx prapdi6\onntoriofaCtonimis fenfibilitcr larfam , nectflc
Ij habuit Curia Epifcnpalis Mdphien. procederc contra prae-
diflum Vicarium Muranum , ad qucm cflViflum cum citarc
ffcir, mediantebrachio, ^MciropolitanoC omplanoliben-
tcr imp.irtito , ad cnmparendum infr.'» triduum in Civit.itc
Mclphicn &dircndam C<jtt/rtw , guare, nondcberet dcda-
rari ., if denunciriri excommunicatvs ., ob perturbationcm, &
ufurpationcm Ji:rilUiclionit Epifcopabs Difccfis Mclphicn .
Ipfoautcm iii magiiacontumacia pcrJurantcaccufati fuc-
runtcontracundem confueti tcrmini, quibustranfaftis , lirr.
16 fcr cxpe'iti fucrnnt Ccduloncs, & in CivitatcMuri , aliif-
quefolitis LocisafRxi ; Ipfeque nonfolum , abfque ulla ci-
tatione, autcanor.icamonitione, fed de fadlo , inaudita.
que prascipitantia , quandam fecit denunciationem , qua me-
diantedeclaravit, Vicarium Generalem Melphien. incur-
fuminpoenas, comenias infejf.zi.Concil.Tridc. ii.de Re- 17
/orw. Etquodomnemfuperatcredulitatem , in manifeftutn
Cenfurarum fprefuro , public^, &palamceIebrarenoneru-
buit; Concordataproindefuerunttriadubia; Profavorabi-
liautem refolutioneprimi, concernentisfacultatem vifitan-
di EcdefiamS.MariaedePerno, pofitamin Territorio A- 18
tellas , aliofqueactus Jurifdidionalescircaeandem exercen-
di, fateflis videturpercurrerejuftificationes , in forma au-
thenticaexhac Parteexibitas inSecictaria .
LSiquidemoccurritdepofitio multorum teflium , fafta
anno 1614. inexequutionem refcripti S.C. E. qui uniformi-
terdepofuerunt, tamdedifla fituatione, quimde vifitatio-
ne, abfqueulla interruptionefailaab Epifcopis Melphien, ig
& itaaudivifle^fuis Majoribus, qui pariter id ab aliis eo-
rum Majoribusaudiveruut , cum caeteris requifitis notoriae
Glojf. in cap. i . verb. Memoriade Prafcript. in 6. Itauc ufque
abeotemporefavoreEpifcoporumMelphien.militaret imme-
morabilis, cujus vigore quemlibet melioiem titulum de Mun ■
doallegarepofTumus, e^addu&isin Toi. p. i. difcept. 10. n ^.
II. Hanc eandem fituationem Ecclefiae Abbatialis in Ter-
ritorio Ateilas, ultrdadmiiit idem Abb.dePauIis, median-
ledefcriptioneFeudi, ad didam Abbatiam fpe£lantis,cum 20
fuisconfinibus, &Iimitibus; Imo ; cum annis elapfis in-
furrexifletfimiliscontroverfiainterCommunitatem Atellse,
& illamS. Feiicis MuranaeDisECefis, praevio acceffu unius
cx Regiis Miniflrisfuperfaciem Loci , cum Peritis amba-
ru.mPartium , idem Minifler recognovit, & declaravit, Ec.
clcfiam praefatam ,cum fuisadjacentiis, e/fe in Territorio
Oppidi Atellae, Rapollen.DiCEcefi fubjedae . Hujufmodi n
autem probatiofituationisperoccularcm infpedionem didfi
Regii Miniftri , un^ cum Peritisambarum Partium conclu-
dentifTimeeandem fituatioHem probat , atque intra finesevi-
dentiaepoiicredicitur, fivehabeatur refpeflus ad quali'a-
tem di(Si publici Officialis , per ea , quae notan; Curt. fen.
conf.yo. n. I %.Valenzuel.conf.\co-ii n.i CJ? Tiraquell.de Retraff. ji
Lignag.^ ..^.giofs.i.a «.yg.ifivead praefentiam , & confenfum
PeritorumutriufqueCollicigantis, exaddudlis per Hier.de
Mont deFiniv.cio.n 4 Sperel-dec. 176. n.iS.xWi: Id procedit,
quandojudex ; ifnacum Feritis , ad locum dijferentifaccedit , 23
Capyf.Latr.conf.ii.n.i i.&Rof.dec.i lo^ n.ii cor, Emer.jun.
ubi , qut^d talis probatio pravalet cuicumqiie probationi .
Crcfcic 3 loco vishujus animadverfionis , obfervando ,
quoJcum nemomeliuscenfeatur infirmatusdeftatu Bcnefi- 2^
cii , quilm illiusPofTeflbr, perea, qua;adveriuntCa>rf. de
Luc in Mifcel. Ecclef. difc 7. num. i ^. & Rot. dec 280. num,
10 cor. Bichio, eomagisftandum videtur diiflo Libio , vul-
g6nuncupatoC<»Z)<7//«»(r, uti confedotempore Al>b. de Pau-
lis, qui accerimus Defenfor Jurium dicla- Abbatix nuncu-
patur in publico Inftruinento, in Secretariaexhibito, &da-
toin Summarioex animadveifis/«</ff. 49. »B.i7.<j^«rfCjr</.
de Albic, de Inconft. injudic.
IV. Mirabiliter urgerc videntur diflf duf Synodalcs Con-
fiiiucionesEpifcopDrumCarafini , &Scalix , publice , & 15
palam Typisdataeannis 16:4. & 16^5. iu quibus non tran-
fcunternominaturdida Abbatia, feJ in prima taxatur in
annuisducatisio procontnbutioneSeminarii, cum lucccf-
fiva, & nunquam intcrrupia puntluali folutione ciufdem
fummaeufqueadhodid ; In fecundaverAeadcm Ecclefia re-
cenfetur intcraliasccicbres, atque infignes Abbatias no-
ftraeDitEcefis. Iftiautemaftus , uiipublici , & patcntcs ,
isTHi^rari nullatcnuspotucrunt ab Epifcopis Muranis , ha, 25
lieinibuscorum Di*ce!im prop^illas Ecdefiarum Melphien,
& Rapollen.pcrca , qu«advertuntaJdudi per ylnjald. dec.
■ji.nu.n ubi , qut^J alleganti ignorantiam (imilium publi-
corum atSiiumobjici poteftillud: Tufolus Peregrinus es in
Hierufalem,
Poiita vcrd illorum fclcntia , nimis verifimili in hac par-
tc, noncft utique prffumciidumcndum , illos fuiflif negli-
pcntcs in vindicamiis Juribus Ecdcfiarum ,fibi fubietlarum , 27
Rot.dec.^^i) n. 1 7 apud Card de Alblc. de Inconji inJudicCf dcc.
c) n.t\.p.\r).tfdcc.Sc<).^ 17.6^ iS./^.iS rec (tf In Marjkana ,feu
Nuiliui Hcneficli-i J unii\i^f</^ Dupliclcor. Hervault. Ec
quodmagisert, eominiisdicendum cft , iHos voluinfc pcr-
mittcrc,ut ncdum taxarctur inannuafumma duc JC.proSc-
minario , fed ut illa punrtualiter folvcrctur , ipfis nullatcnCis
redaminnhus Vn'ian.dc lutep.p.tllb.i i.cj.n.i.^. Rotcoram
Prlol.dec.TitS.n.ii.& in Nulllusjeu Capulaquen.lurifdl8.i6
Junii 171 \ $.Conenrrebat cor.Anfald.
Accc-
Tom.Iil. Pars I. Difceptatio XXXI il.
Accedunt j.loccprovifioncsd. Abbatiac cumilla expref-
fione, quod fitafit in nollra DKEcefi , decujusefficacia ad
iJ probandam fituationem Ecclefiae in aliqua Dicecefi , vide-
ri poffunt citati in tom.i -p. i . difcept.i) .a num. 1 6.
VI. Tandemcumomnibus iftis adibusantiquis jungun-
turdepofitionesmultorum teftium, in nortroProcefTu exa-
minatorum, ac Vifitationes, femper fadaeabantiquis, &:
la modernoEpifcopoMulphicn.qui teftes, neUumdeponunt
de affirmati va favore noftri Epilcopi , fed etiam fubjungunt,
nunquam vidifte, Epifcopos Muranos, vei eorum Mini-
ftros, diftam Ecclefiam vifitaffe, &exdiQisteftibusunus
fuitOblatus fpatio decem annorum ejusdem Ecclefiae, Sc
eftClericus, alter vero eft Presbyter, fed ambofunt Dice-
cefisMuranae, &; proindeomniseiseftadhibendafides,ut,
confiderandoqualitatemSaccrdotis, advertunt adduCti in
tom.i p.\.difc j.wttw.^i. Etpras oculishabendoverifimilem
jo informationemteftium J?or.rfec.3i6.«tt io.cor.Priol.&dec.c).
nu-i i.cor.Mant. ^rt/ff.ji 2.a«.4foy.Cf//cumquibusconcof-
dantetiam Syndicus, &Eledid Terras Atellae.
Exquibusomnibus, prascipuefimulunitis, cumeviders
remaneat, EcclefiamcomroverramelTe indi^toTerritorio
Atellae, femperquefuilVe vifitatamabEpifcopis Melphien.
j I nunquam vero ab EpilcopiS Muranis, cum omni fundamen-
to, primaparspriiTii dubiid dam Vifitationemconcernen-
tis, affirmative refolvenda videtur.
Exquainferturetiam affirmativa refoiutioz.dubii: Po-
fitoenim , quod d. Ecclefia fubjedafit JurifdiftioniEpifco-
pi Melphien. in neceflariam venit confequentiam, quod Vic.
Muranus, defigendo decreta Vifitationis, Jurifdiftionem
d. Epifcopi Meiphien. ufurpaverit, ac violaverit, & pro-
^i ptereacenfuras, tamcontra ufurpatores, & perturbatores,
alienae Jurisdiflionis , quam contra impedientes Epifcopos ,
ne fua Jurifdiitione utantur, incurrit, juxta ^.^j.Bulla
C<en<e , imprefTce in Bullar.nov tom.S.inter alias Clem.X. la
34. de qua Sayr.de Cenf.lib. l cap.io a num.z<if Pignat. conf.
S.num s-tom.g.
Nec dubitari poteft de juftitia, & validitate noftrarum
Ccnfurarum, five refpeftu Jurifdiftionis , qu<E fatis , fu-
3J perque reluitat ex praefatis juribus, OrdinarioMelphien.
competentibus, quoad vifitationem Ecciefiae, dequa agi-
tur ; Sive refpettu probationum difts amotionls EdiQi,
propriaauthoritate, & dc fafSoattentatae^d. VicarioMu-
rano , qui rationehujus delidti effedtus fuit fubditus Epifcopi
Mdphien.Card.de Luc.dejurif.difc.g. difc.i^.n.^.&difc.-}^.
»tt.?.Sivedemumrefpedu judiciariiordinis; Fueruntnam-
quefervatiomnesconfueti termini , praeniilTa fuitcitatioad
34 dicendum caufam, quare&c.fatiunt acculatae omnescon-
tumacisE , & latum decretum pro relaxatione diftarum
cenfurarum .
E contra vero declaratoria contra Vic. gencralem Mel
li^
cili negligendo i Dealbatoribus, literas nefcicntibus • Et
ide6 abfque evidenti injnftitia nullo modo potuit Vicarius 7q
Muranus ex abrupto devenire ad Cenfuras contra Vicarium
Meiphien.exquo vifitaveritpraefatam Ecclefiam, in Dice-
cefiMelphien.fitam, & abEpifcopisMeiphien.femper i«
praeteritum vifitatam .
Non minusevidens eft injuftitiafAra«/wo; dumadillam
devenitVicariusMuranus invindidam defenfionis Jurif-
diaionisEcciefiaMelphien. adquam coadlus, ut fupra ,
fuitilliusVicariusdevenire, Text.efiincan.Eptfc.ii.qu.^. 40
ibi .• Ex animo efl injuflafententia , citm aliquis ifc. noH amo-
rcjufiitia , fedlivore (Sc. induiluf fententiatn profert ; ubi
commanitzx Repetentet, cumaiiis, c\i3iUsinTom.z.par.z.
difcept.ls.num.e.Scconcordant aurea illa verba S. Leonis
Pap£ epifi. 67. adEpifc.per Vienn. Provinc. confiit. Nec ad
indignantis fiat hocarbitrium Sacerdotls , quod i>i magno rea-
tu ultionem invitus , (y do/ens quodammodo debet ejfe ani-
mus vindicantis , fequut. k. Covarr. in cap.Alma Materpar-i.
$.qnum.i.deSent.excomm.
Evidentiflima demijm eft injnftitia ex ordine fubfiantia/i
prorsusomijfo. Datoenim, fed nunquam concefTo, quod
per malam hypothefim adfuiftet dubium , vei 1'uper prac-
tenfo jurevifitandi, veicirca abolitiooem d. infcriptionis, 4^
adhuc debebat citari , & moneri practenfusdeliquens , aliiq;
aftus praemitti , quide jurefunt praemittendi , ex quo non
agebaturdere, qusedilationem nonadmittcbat, minufque
verificabantur ttrminidefenfionis defado, adverfns ma-
gnam potentiam occupantis, in quibus , attento periculo
morae, permittitur omiflfio folemnitatum , juxta Texr. in
Cap.DileilodeSent.excom.in 6. ubi Glofverb.Propter hoc,6f
Barbof. num i .Ricciul. dejureperfgn. Itb-^. cap.bx . mtm. I.6r
Card. de Luc de Judic dife <).num. 10.& in Mifcel. Ecdef.
difc. t j. num.9. Sperel. dec^Z. num.p. ^ 5 J. Cf Panimol.dec
90 num. i^.
Nonadfuntauteminter Traftantes deCenfuris propofi-
tionesmagiscertae, magifque communiter receptae , quam
excommunicationis, fententiam diifto modoprolatam ta-
literinjuftam , &:nullamefle, utnec etiam nomenfenten-
tiae mereatur , juxtaauthoritates, allegatasin ro»j.2./)<jr.:.
difcept. ij.rtwww.S.
Etin tcrminisfententiac, prajcipitanter latac, habemus
egregiummonitum D. Grd-^. ep.i2.cujus verbaretulimus in 44
toin.z.p.i.difc.l') num.17 & 18.
Diei6.Julii i^ii.propofitis in C. C fcquentibns dubiis,
refponfum fuit, ut infra .
Dub. i . An Vifitatio Ecclefite S. M:trl<e de Pernofptff^et ad
Epifci/pum Melphien. vel pottus ad Epifcopum Muranum .
Affirmativd quoad primam : Negative quoad fccundara
42
43
4J
46
partem
Dub.i- ..4nCenfurce, LttaperCuriamEpi[cop9lem Mel
phien. facta a Vic. Epifcopi Murani juxta terminos lertii pbien.contTaVtcariumgeneralemMuranumfufiineantur:f\.i
dnbii, injuftiffima eft ex caula, ex animo, &:cxordine, firmative, &proabfolucionearbitrio Metropolitani .
triplicem Cenfurarum injuftitiam , de qua Glojf.in cap. Sacro Dub.l. An declaratoria Cenfurarum, fa8a per Vicarium
35 Verb.Jufia de Sentent. excom. in 6. ibique Fagn.nu.l- Eftque generalem Muranum contra Vicariumgenera/em Melpblen.fu- 47
pariterevidenternulla. fiineatur : Negativc.
Injuftitia excaufa palpatur manibus, quia innititurDe- Circa facultatem excommunicandi ultimo loco interro-
cretis Vifitationis , fadis per Vicarium Melphien. &; affixis
ad ValvasdidaeEccIefiae.&praetenfaEabrafioni aliquarum
36 aflertarumLiterarum aparietibusdidtasEcdefiaB, deman-
dato ejufdem Vicarii , denotantium , eandem Ecclefiam
anno 1694. reftauratam fuifle fumptibus Card. Cafanatae,
tuncteraporis AbbatisCommendatarii, jufTuEpifcopi Mu-
rani Alphonfi Paceili : Et nihilominus dehujufmodi man-
datoabrafionis, quod uti fapiens , juxtafenfumPartis,de-
lidlum, concludentiffimeprobandumefTet , exaddudtisper
Conciol. refelcrimverb.DeliSlum a nu. i . rub de validit. legal.
c.\6.num.t^:^<3 Rot.dec^^.nu.e). pofi i.vol conf.FarinaC nulla
exhibctur exadverfoconciudens probatio . Sed , quando illa
37 per iniufiftentemhypothefim concludentiffime probat.i ef-
fet, adhucnulluminvoiveretdeliftum; Imo,etiamfi illud
effet dubium , fempcr pro illius exciufione capienda efTet in-
ttrprctatio, iaxtaText.inl.Meritof.proSocio, Guazzin.ad
mffKeof.deJenf.ii.c.i.num.^i.&S.&Conciel.refolut.crim.
verb.Delictum rejol. i.num.i.
VicariuscnimMelphien.ufusfuitjurefuo, &nemini fc-
citiniuriam, imddcbitofuofatisfecit , demandandoin vi-
fitationcd.EccIcfiae, ea, quac cultumdivinum concerne-
?« bant, & pracfertim, quod dealbaretur navis Ecclefix ,
neceiimputandunjeft,fiFabrimurariiobdiaamdeaIKitio-
nem, forfan cx inndvcrtentia , noncuraverintde fupradi-
fta infcriptione ; Obfervando hlc , quod illa non erat in-
fcriptainfilicefcrreoftylo, leJ fimplici nigrocolorc,de j«-
gatusfui, an Clericiconiugati , excrcentes judicaturam Ju-
dicis Ecclefialtici ,durante Conjugiopoffint excommunica-
re; Refpondiautemnegative, fequen.authoritatem Say 4S
de Cenfu r.lib. \.c.ynu.\i.& MonaceUn Formal.tom. j./» pr^-
ludfol. I i.num. <{i. qui ex.hoc inferunt , eofdem Clericos con-
jugatosnon pofTeefiTe VicariosEpifcopi duranteconjugio .
Requifitusparitcrfui, an violansCenluras, nulliter la-
tas, irregularitatem incurrat , mifTam celebrando . Rel- 49
pondinegative, quia Cenfura nulla , pcrindc habetur acfi
lata non elTct , ut relbi vit C. C. in Nullius Abbail<e Fulden.
I gy tt/. 1704. quam fequitur Monacell in Formultom.iftl-^o.
num.xi- &elt in Lib.^^.Decr.fol.ii j.Idemquepariter refol- 50
vit in Cafertana 1 1. Septemb.i 7 > 7- de qu.i fupra difept. i.$.7.
num 1 1. Et fac iunt verba illa S Bonav.in epufc.Sicpace Fra-
trcsfol.^ojce!.!. Quod autem dicitur , qucd Sentojri.i excom 5 1
municationis , (Ivejttflafit , five in]ufia , femper efl timenda.
verum efl ; jQuiaficutijufl.i tiwenda efiprtmerenti , ita i^Ju-
flaferent ' , vel promoventi .
tJISCE-
igo Difceptat. Ecclefian:.
DISCEPTATIO XXXIV.
Reatina Cenfurarum.
T R o
Archiprcsbyfero , & duobus Canonicis .
C V M
Vicario Apoftolico Reatis.
A 11 G U M E N T U M.
Delegatus ^poflolkus , an teneatur oflendcre Literas fiue
Deleiatioiiis Epifcopo illius Dicecefis , in qm procedere
"^ultadexcquutionernLiteranm^pofiolicanm ad orna
timConftit. i^.Clement. FII. & quando procedere poffit
contra Epifcopos y aliofque ei impedientes exejuutionem
fu<s Deleg.nionis .
POftquam Epifcopus Sulmonen. Vicarius Apoftolicus
Reatinus, gravaveraiCanonicum Simeonem Domini-
cum Ponam , nuUo Jurisordine fervato excarcerando quem-
damejusDebitorem, captuminaaufugs, vigoremanda-
ti, expediti "k Gubernatore Reatis, ingrave praejudicinm
cjufdem Canonici, eo quia fuum creditum ex hujufmodi
cxcarceratione amillt , necefle liabiiit idemCan.recurrere
adS.C. C. petendo condemnari d. Vicarium Apoftolicum
, ad folutionem iiunmas , fibi a Carcerato dcbitaB , a qua ob-
tinuit, remitti Inftantiam ad A. C ubi pendet indecifa,
idem Vic. curavit caufas mendicare contra cundemCano-
nicum , ac propterea cum confueviffet feftum diem Nativi-
j latis B. M. V- celebrare in quadam Ecdefia campeftri , pofi-
tam propequandamejusDomumruralem, nulla impelien-
te nova caufa , in Vigilia fcftivitatis didam Ecclcfiam In-
terdiiSo fuppofuit, non fine Populi fcandalo, devotionis
caufaconfluentisad diitam feftivitatem, ad confequendas
Indulgentias jCidem EccIefijE in eadem feftivitate a Summis
Pontilcibus conceffas: Itaut coailus fuerit idemCanoni-
cusex hoc novogravamine novum recurfum habere ad S.C.
in qua, recognita infubfiftentia Informationis d. Vicarii,
nec non agnita nullitaie ProcelTus , fuper hac re fabricati ,
2 die 3.JuIiii7o6 ad relat. Card. Rubini , d.Proceffum cir-
cumfcripfit,remotoque Interdlfto, decrevit i Licerecidcm
Canonico feftum diem celebrarc in d. Ecclefia .
Crevit ex hoc refcripto indignatio Vicarii Apoftolici , ta-
liter ut impedire curaverit eidemCanonico l'onam poflef-
fionem Bcneficii S. Regis David , & S. Marise Novae,quod
ad fui favorcm fer, fer. refignavcrat Canon.Petrus Paulus
Matthaejus , opus proinde fuit mut.ire Dclegato.s Literarum
Apoftolicarum, quipriilserant Caiionici Reatini, quorum
Jocofubrogati fucrunc Jannochius , Archipresbyter Civita-
tisDucalis, & Francifcus Rofellius, Canonicus ejufdcm
Cathedraiis; CCimquc.\d. Archipre.sbytero luctitcomper-
tum, pratfatasLitcras Aportolicas elle conceffas in forma
gratiofa , juxta illa verba Bullae fubrogatoriae,, yipoflolica
authoritategratiose provifum^ quae, in tali forniaconccftf,
juftificari non dehcnt.Rof.de Exequut.Lit.Apo/IoLpar.ic^iS.
tj.i2^.& Rot.iiec. t/^o. a. i^- par. 10- rcf. prompcum fepraebuic
diClis Literasexcqui , adqucm effi-dli.im fucccffive acccftit
ad Civitatcm Rcaiis , 6c poftcliionem diili Bcncficii tradcre
ctEpitd.C.inon. Ponam, dc cd gratio.scprovilo, &ciiaiad
iniegrandam ditlam poftcdioncm, & pro illius valiJitate
neccffarioeflent publicand.1- Ijullse, idem ArchiprcsNytcr ,
^ Judex Exccutorialis. eandcm publicaiioncm injunxit Sa-
fcrdotibusPhilippo Bianchino, Sacrifta: ErclciiaeS. M. in
Via nova, ubidichim Bencficiumcft fiiuni ,& Jo: Aiuonio
Colamo, SacriftididlaECathcdralis ErclcfixReatinaE,qui
lamcn praevcnti ab codcm Vicirio Apoftolic o , cui innotuc-
rat policflio d. Bcncficii favoic Canonici Por.ain , cildcin
Saccrdoiibusprohibuit , nc'nd prafaiam public.iiioncm dc-
vcnircnt; Itaut oScorum contumaciam , &: inobcdicnti.Tm,
fcr.fcr.fucrint h d. Judicc Exccutoriali ,tanquam Inobcdicn
tes cxcommunicati .
Vix publicatis dd. Ccnfuris, Vicarius Apoftolicus ftatim
cxpcdivit Moniioriuin cum comminationc Ccnfurarum ,
contra diftum Judiccm cxccutorialcm , ob publicatasdida;.
Dominici Urfayae.
Cenfuras, ac adlus jurifd^ionales, intradltioncd.poflef-
iionis in Ci vitate Reacis ab ipfo exercicos, & ad hoc , ut ma-
jori publicitate id fequeretur , nedum manda vit affigi diftum
Monitorium in publicis Januis d. Ci vicatis Rearis , & Civi-
tatisDucalis, ubi Judexexecutorialisdegebat, fedetiamin
multis Arboribus, &fcopulis faxeis, quiinVia, quae in-
terponitur interCivitatem Reatis, &Civitatem Ducaletn
continud occurrunt.
Unde ex hoc laceflitus Archipresbyter Jannochrusad de-
fendendam Apoftol. Jurildidtionem fibi delegatam, vald^
laefamadidisadibusgeftis ididlo Vicario Apoftolico, ex-
pedivic contra eundem fimilem cita tionem, (eu Monitorium
quodmodefte fuit executum per affixior.em ad columnam
EcclefiaeCathedralisReatinse, ad Januam Palatii Epifco-
palis, ubi inhabitabat praefatus Vicarius , & ad Januam
CancellariseEpifcopalis, in eodem Palatio exiftentis; Ec
fucceffive intermino allignataind. Monitorio, ciimnihil
fuerit dedudtum ex parte Vicarii Apoftolici, pra:fatusAr-
chipresbyter Jannochius, uti Judex Delegatus, Apoftolica
authoritatedevenitcontrad.Vicariumaddeclaratoriam in-
curfusinCenfuris, comminatisin Bulla CcenxDomini ,&
Clem. VII. Builar.fiovola^^.tom.i. tanquam impedientem
executionemLiterarum Apoftolicarum , & expedivit Ce-
dulones in forma , quos, majori , qua potuit modeftia , af"
figi cura vit tantummodo in Januis publicis Ci vitatis Reatis,
& indidtisCedulonibus declaravitquoque incurfos in eaf-
dem Cenfuras Bernardinum Bracciolum , & Jofephum An-
tonium Buccionum , primum , ex quo affixerat in Janua
Civitatis Ducalis praenarratum Monitorium contra d. D.
Jannochium , (ecundum , quia idem Monitorium fub-
fcripferat.
Rebus inhocftatu manentibus, fuit habitusrecurfusper
diiSos Excommunicatosad hancSac. C.expolitoque faQn ,
cum diverfis infubfiftentibus circumilantiis, inauditisAr-
chipresbytero,& CanonicoPonam , die i^.Septemb. i 706.
obtinuerunt declarari nullas , & ternerariasdiiSasCenfuras
& ulterius, qund accederent ad Urbem praefatus Archipres-
byter, &Canonici Ponam, & .M.ittharjusad Aquas; At-
tento aerispericulo accedendi ad Urbem tempore aEftivo,
&autumnali , exaddudis inTom.i.paf.i.difcept.i€.r>u.i6.
c[u\husz.AAo Glojfin Cii!7 Comniuns Verbfuorumdifl.il. ibi :
Nota^ quodpropter intemperiemLoci aliquis excufatur .^ ut
hic t Menoch.de y^rbitr.lib.i.centur.ycaf.i^ii.n.iT.ifCorrad.
itt PraxDifpenf/ib.S.cap-io n.i^.verf.J^uartum .
Hodie igiiur en ixe fupplicanr pro reccfl"u h decifis , & pro
revocatione omnium in Partibusgeftorum poft diftumre-
fcriptum ; Incipiendoautem ab Archipresbytero Janocchio,
ipfe, vel juridic^ proceflit., vei faltem non culpabiliter ;
Fucrat eteniin in Literis Apoftolicis deputatus Judex cxecu-
torialis, &proinde ficut Apoftolicaauthoriratepoterat il-
lasexequi , tradendo Canonico Ponam poflcfllonem Benefi-
cii, dequofueratindd. Litcrisprovifus, Rot.decK^^.nu.i.
par-i .& dec.41 ',.>tum. 1 7 par. i S.rec. Ita quoque potuit quem-
cumqucaftum jurifdidtionaIemopporcunum,& neceflarium
prointegralicxecutionediftaefuasdelegationis, in quacun-
quc Dicecefi, & ubique Locorum , excrcere contra quof-
cuniqucqui in concernentibusCiufam , libi delcgatam , te-
ncbantur illiobcdire, cumidtendat ad liberumexercitium
Jurifdidionis Apoftolicas , proquonnllidubium cft in jurc,
quinDelegatus apoftolicus valcat animadvcrtcre in quosli-
bet, quacunquetiignitatcprajfulgentes, qulveejus Apofto-
licis pr.rccptis obtcmperarc tcnentur, juxta theoric.im /i/woc.
in cap.Prudenti.im num t rclat. per Fazn.ln cap. Ciim inju-
reperitus de Offic.dc/ei;.num.iS. & ii).8c adcll rotundus Text.
incap.Saneilzdc Offc dcleg.Sc ibi Glojf.vcrb Pctfona.
Nccnon contra inobcdicntcs valct Dclcgatus proccdcre
etiam mucroncCenCurarum ,ut cxprcfscdcfinit Text-lncap.
(^uia Poniifica/it'' pn- ubi Glof verb. ./4/iier dc Ojfc^ potcfi.
Judic & notantcuinul.iti pcr H.irbof.de Offcif potefl Epifc.
al/cg to6 n.ij-(:fRotdcc.i9q nui. par.^.rec
Ablqucco, quod cx hujufmodiprxccptis, &a£libusju
rifdidionalibus dicaiur invafa JurisdidlioOrdinarii ; Qi'ia
Dclcgatus Papse l'apam ipfum dclcpantcm rcpiaefcntat , &
nonfu.im , fcd apoftolicam cxcrccrcdicitur Jurifdiftioncm,
juxia Tcxt.in dcap Snne ibi : Viu-i noflras <:fc. de Offlc. dcltg.
F.ign in cap.Citm Injureperitus nu. : ■& ? de Ofjic dcleg. Rot-
dec.\\^.n.\.cor. Coccin. & dcci2iinu.s cor Seraph.
Quo calu pcr cxcrcitium diftae Jurifditlionis Delcgatus
non invadit Epifcopalem Jurifdiinioncm , fcd ill.im incjul-
dcmPontificis proprioTcrritorio excrcet . nam JusPapac
quoad JurildiOioncm cft territorialc in totvi Orbc Tcrrarum
quidicitur illiusDiceccfis, & inqualibct Diccccfi Papa cft
Or
I?
Tom.ni. Parsl. DifceptatioXXXlV.
'3A
Ordinarius , ut docemCaniJe Lucin Relat.Cur. Rom.difc. tur i die datae Brevis cap Super eo il z. verf.finalJe AppelUt.
i.niim.i^.§-lttm RiccinPrax par.i.verfSed, (itte/tium \ih\ Fagn.num.^.Gloff.inClem x.verbReceptis de Procur.Ar-
Ripot.var. refoUap.g-j^.Rof de Execut.iit. Apofi.lib.z.Cap.^. c/jid.incap.Siis cui num.ide Offc.deleg in 6.Bald.in I.FalfiC.
num. 19. deFurt.Ro/.de Execut.Liter.Apefto!par.i.cap..\.nu.i'ifpar. lo
Qusconclufiononfol^tneft indubitata , fed opiniocon- icap^.nu.i.&^. Rot.dec.i6<^.nu.\i^.&feq.par.i.rec.lT\iCt[i
traria k Sacra Inquifitione exprefsefuic damnata tempoTC ver6 exercitium diilae Jurifdidionis , acquiritur prxfatis
jA lonocX. (Scdedarata nonfolilm temeraria , fedetiamhaE- Executoribusadie prask-ntationiscoram ipfifmec Dclegatis
refi, &fchifmatiproxima, ut teftaturidem Ca/</ <^fLttC<r Literarum Apoftolicarum , duma dictadiedicuntur rcddi-
de Preeemin. tiifc. 1 . num.^. & in Relat. Cur.Rom. di[c.z. num. ti certi de propria Jurifdittione, ipfis delegata , Fagn.ubifup.
^^.$ Item. n.z.& ^<if Rof.de Execut. Liter.Apofl.par. \.cap.:^.n..^.& par.
Quare Jannochius ad integrandam exccutionemLitera- z.cap.i.n.i. & profequiturRor.(/.rfff.364.».i6.«if t7.;><»r.9.rff-
rum Apoftolicarum , & valide tradendam pofteflionem Etconfequenter,ficutinfa(SoJurifdi(Sioradicatadicitur in
Can.Ponam, ciiii necefs^haberec illaspubiicare, tam in praefatisExecutoribus, etiamquoadillius exercitium , fta-
EcclefiaS.Mariae nov£E, ubi beneficium eft ficum, quam timacipfisfueruntLiteraEpraEfcntatse, ita indubtcanterfe- 11
inEcciefia Cathedrali , benevaiuicadinftanciam Refigna- quicur in jure, quodcum Junfdiftio ficPapaiis, exrcgula,
tariidevenire adpraecepta, & injungereSacriftisdd.Eccle- quod Delegatus Papac , Papamdelegantem reprzfentat, &
fiarum , uc illa publicarent ad formam notorias Confiit. 8 j. non fuam , fed Apoltolicam Jurifdiftionemexsrceat , ut vi-
Gregorii XIII. & contra eofdem renuentes Cenfuris proce- dimus fupra n. i z. bene Executores illa uti , &: exercere pof-
dere , tanquam quid concernens executionem propriac funt ubiqueLocorum , abiqueeoquodopushabeantde pro
deiegationis. pria Junididionccertioratumreddere Ordinarium,nam Ju- 21
Necdubitaripoteft , quind.publicaiio fitpars integrans rifdictio Papae, ubiqueLocorumpoteftdeper lelibcreexer-
poffeflionem, quia , ciam illa in Bulla Gregoriana ftriitd ceridirefte, abfqueeo, quod indigeat aliquofuperaddito,
demaodetur, cumfolito, &:efficacidecretoirritante, ne- quia tan^juam territorialisin totoOrbeTerrarumtemperiiia
15 d^m poff"eflionem , fed ipfaromet Gratiam refignationis , exerceturinproprioTerritorio, yndiOztntGetuen.inPrax.
utiquediciturparsintegranspoflcfllonem, dum, illaomif- far.icap.-j. numis.if Rof. deExecttt. Liter.Apcftol part.i.
fa, poffeflionondiciturtradita ,&ficadtuspofleflionisnon cap.^.num.it).
remanec integratus, necperfe(Sus, Rot.dec :o num.i.coram Nec incontrarium urgetdifporiciorf*;.iar4p.C««» Jure-
Seraph. & cum Bulla Gregor.annullec adtum , dicicur indu- peritus de Offic. deleg. Quia cum didti Textus difpofitio ema-
cereformam, omnindfpecificeadimplendam, & illa non naveritadremovendam excepcionem mandatis JudicisDe- *5
fervata, nihilaftum dicitur, ad Text.in Authent.de Non legatiobtemperarerecufantibus,ibi : AcTibifupetmanda-
alien. autpermut. $. Emphyteufis , & refpondit Rotdec.lOi^. to Apoftol hcefitanti , ab aliquo nonfitfaSafides ; Sacis dici-
n.iJ,.p.ilrec.<bdec.-]\g.n.b&>i.cor.Pamphil. tur eademdifpofitioadimpleta, etiam fecundiim masisri-
Etquidemabfqueulladubitatione ipfejudexexecutor ad gorofam Do(Sorum opinionem, quoties, vel Judex Dele-
inftantiamProvifi pocerac procedere apoftolica Jurifd. ut gatus in Liceriscicacor.fiveinejusmandatis, infcriccopiam -
di(SaeLiterae publicarentur; Namhujufmodi Jurifdiaio , fuaedclegationis, utin d.cap.Cum inj ureperitus no:ar.:ad-
nonfolumde Jurecommuni, qaoattento Delegatodicitur dudti abarbofa, necnon aGaidon. Pap.dec.^^<;.pe) lot. &
16 tributaquaelibetpoteftasquomodolibetneceffaria ad execu- Zeccbde Republ.Chrifi.cap.zi.verf Q^uintodebetdeOjfcde-
tionem caufae, fibi commiffae, ex regula, quod qui vult legat- Velquoties in mandatisfeallegat Delegacum, uc tc-
confequensvidecurvelle omneneceflarium afitecedens, de nencDoQores, relaci per Fag» quibusipfequoque affenci- ^4
qua in leg.llludjf.de Acquir.haredGrat.difcept.-i^j^. num. 19. tur in dcap.Cum injureperitus a num. i ^ufque ad iz.de Off.
Rot.dec.\^z.n.M.par.io.!ifdec.-i,^-i,.n.\^.iartc).rec.SeAtMm. &Poteft lud.deleg. Iiauttale pracceptumcumfimplicididta
ex ipfa BuHaGregoriana , hujufmodi fpecifica Jurifdidio afferciva, &abfqueeo, quodcopiadelegationisin ea infe-
tribuitur Executori Llterarum Apoftolicarum , ibi : Etfi ratur, afficiatquofcumque citatos , quitenenrur compare-
propterlitem, autaliudlegitimumtinpedimenium^ nequive- re, &ex Adtisejufdem JudicisDelegati ,inquibusfervatur
17 rit fattem Literas Apoftolicas y cum earum pubticatione &c. originaldelegationis, fecertioresreddere, Innoc.mcap.Pru-
Judici, feuExecutoriillarum, velaliis, ad quos pertinst , dentiamnum.\.deOff.c.(:fPoteftJud.deleg relatusabcoJem
perfe,velProcurntoremfuumlegitimumintraidtetnpusprie Fagn.in dcap.CitmJ ureperitus num.ib.(:f 19.
jentare, & apud ittum , vet itlos , pro ipfarum Literarum Ideoque , licetatcencadifpoficione</.c<T/>.CtiOT/;»/ttr<r/>f ri-
executioneinflare, & poffeftionemhujvfmodi inftanterpetere tus , Delegatusteneacur in fuis ordinibus, velcopiam fusB ij
teiteatur: Si enimhujulmodi executionem cum d.publica- delegationis inferere, vel talemfe afferere, non tamen in-
tioneProvifusteneturpetereabExecutore, quifnamdubi- ducipoteftexinde, quod antequamfuam e.^.eqtaturjurifdi.
tare poteft , quin ipfi Executori fit data facultas poffeflionem (ftionem , & haec in eo radicecur , teneacur Liceras Apoftol.
tradendi , cum fupra recenfita neceffaria publicacione , nam Ordinarioexhibere : Quia hoc effec prasbere magnum impe-
aliisfruftratoriaefsetinftaiftiaProvifi, fi petendo abExe- dimentumexcrcitiojurifdi(ftionisJudicisDeIcgari, quodab
cutore, poflTeffionemfibitradi, adformam inBullaCrego- ipfoacquiritureodcminftanti , quo coram eopracfentanrur
rianapraefinitam, illamobtinere abeo non valeret, Judex Literx Apoftolicac, \itiiTmitRot.dec.i6.i.num.i6&:j.par.
enimillaomniapcteft, quae ad ipfam Jurifdiaionemperti- 9 rfcNam ipfeOrdinarius, quieft infcrior Judit.deiegato, ;6
nent, &fine quibusCaufa, fibi commifsa, expediri non tanquamgercnti vices Papae, &, quoad Caufam fibi delc
poteft, cap.J^uidquiefitum de offic.detegat. ibiGtofs.Vetb. gatam, eftma)orquolibcrOrdinario,ctiamdeiatereLrga-
Impedire . to, cap.Studutfti, ifcap Sane iti.deOjfi:.dcleg.\iui Fagn.
Hinccorruit objeflum, quodDelegatusper traditioncm num.z.<if i & cjp.Paftoralis §. Propterea de 0^..J uJ.Ordin.
pofseflionis beneficii , de quo agitur . fun(ftus efset ofilcio ibi : Ad quod dicimus , quod ciim Detegatus , quantum ad
fuo, &expleta exinde remanfcrat ejus Jurifdidio; Quia ittud, fit majorOrdinario. <if Rof.de Execur. Liter. ,Ap>l!ot.
cumverfemur in beneficio, collato vigore refignationis , M;).i.»uw.6.e 7.Poffetfubpritexruc..nibi,ionisL;terarum
18 nunquamdiciturtraditapofseffio, nifi adimpletafupra re- Apoftolicarumeidem retardareexercitiumdidt* jur;fdidio- 17
cenfitaformaBulIaeGregorianae, dumdiaadifpofuio irri- nis, J3macquificum,quodeffccmaximum abfurdum, quia
tatquamcumquepofseffionem, alitertraditam , dictafcili- inferior nondeber, nec poift iioaremanusSupcrioris, rcc
cetformanonfervata, perea, quaenotat i5.j/</.i« cj/^.Cu-» ei legemimponcre, can. Infenor n.dtfl Roman.coifi.nu.x.
dilet, mum.e.de Refcript.ScfitmivitRot.decioy.num.^j. Angel confi^7.n.7.(:f Rot.dec.ii9^.n.S^.ifiS.cor.CQ.cia.u\yi
^"''' «.bj.quod nequeid pracllare velie cci;fc:ur.
pa
Minuiquerelevat, quod Dclegatus Apoftolicuscommif- Et licet ha-cclara videan.-ur in Jure, nihilominCis ad rc-
(amdbi junldiaionemilliufque exercitium nonafscquatur, movendosomncs abulus, in nonnullis Dicccefibus, qiiini-
ni ) priCls propr.as Jelegationisdocumtntum Ordinanoexhi- m<^ ad radicitus Schifmatis pcricu! i climinanda , & ne Epif-
19 heit. c regub , quod in alien.T Dioecefi , vel Provincia, copi indirecte impedire poffent cxecinionem Litcrarum A-
nem- insdicere valeat, niflOrdinanus fit certus de illiiis
Jnrila iltlonc , pcrexh'bitioncm propriaedelcs.itionis, fiiie
quajurlfdi^ftio in Delegato, quitntumvis Aixiftolico, non
raJicetur, &fiquos aitus exerceac, omncsfunt irriii, &
atcenta i.
Quidquid cnim dicendum fit de Dclep^atisi Principe , pro
exercirio temporalis Jurifdidtionis, hoc unum cftcenum, ^...,_„ „ _.^ , ..v..wx.,...-...
quodJurildi(ttioLiteraromApoftolicaruminhabituconfcr. portolicaslibercexequiabfqueco,quod tcneanturillasexhi
p:)ftolicarum , fub practcxtu, quoJ prifiscffi:nrcoram ipfis,
five eorum Otiici^iibuspraslcntJnJar , &h3c via fufpcndcre
esercitium JurifJiitionis Pontt^ciae , in Deletjaris ftatin
prxfentatis Literis radicata? , t. Icni. VII. mediante c^us
C««/?if.j9. i>t IJuttar.nov.tom.t fonfirmandofimiies ordina-
tioncs, privis ediras a Bonif IX.Mart. V. & LeoneX. cx-
prefsefjncivit , Exccutoribus Apoftolicis liccreLiceras A-
bere
»9
^3»
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Uri&yx .
bcre coramquocumqiieOrdinario ecclefiaftic», five mun-
darjjE Jurifdidionis, &abrquelicentia, &confenfu eorun-
dem, excujusproind^folaleilura omnis inhac partetolli-
turdifficulcas.
Nec dicatnr, quod eadcmConflitutio procedat quoties
Ordinarius praetendat iliam non exequi , abfque ejus confen-
lu, nonautcmquandopractendit folummodo, utdiftaeLi-
teraecoram ipfopraefementur; Taliseniminterpretatiotol-
30 litur ex litera didac Bullae , in cujus narrativa habetur,
quod Urbanus Vl.conceflerat quibufdam Prjeiatis , quod
in eorum Dioecefibus executio Literarum Apoftolicarum
fieri non pofTet , nifi priusfnerint eifdem, five eorumOffi-
cialibusexhibitae, & pcreosapprobatae, quod privilegium
diftusCIem Vll.un^cumfucceflivisaliisabufibus, exind^
ortis , inhaerendo difpofitionibus Bonif. IX. Mart. V. &
LeonisX. penitusrevocavit, rbi ; Sane, licet olimbo- me.
Urb- Papayiinfuaobedientianuncupatus , concejferitcertij
Pralatis , ut in eorumCivitatibus , & Dicecefibus executio
Litirarum yipoflolicarum fieri non pojftt ^ nifiLiterte pnedi-
51 SdteifdemPrtelatis y aut eorumOfiicialibus priusexhibit<e ,
tf per eos approbatte forentf & eorundemPrtelatorumOff-
ciales id in confuetudinem deduxijfent &c. & infra ; Concejfio-
nempradiHam, & quacumque Statuta , circapr<emiffa quo-
modotihetfaBa , authoritate Apofiolica,d.S. Concilioappro-
btinte , revocavit, cajfavit, (if annullavit.
Exquibuspatet, ex privilegioUrban. VI. duofuiffecon-
terta nonnullis Epifcopis , fiveOrdinariis: I. Quod Literae
Apoftolicac in eorumCivitatibus, fiveDioecefibus exequi
31 nonpoflent, nifi priiis illisexhibitiscorameifdemPraelatis,
five eorumOfficialibus; II Quod didtaeLiterae, aut illa-
rum executiones efTent ab ipfis approbandae , ur ex verbis (u-
prarelatis, ibi : Ni(i Literaipfte&c.pnus exhibit<e,&per
eosapprobatie forent; Itaquoque, dum Clem. VII. in fiia
Bullairritavir in totumdifta privilegia, fequitur ademifTe
Praelatisquodlibetjuspetendi, non tantCimapprobationeni
Literarum Apoftolicarum , fed etiam illarum fimplicem
exhibitioncm .
Ethunc eftegermanum fenfum diftseBuIIsnon eftam-
l\ plii^sdubitandum, quiahabemus in hac parte declaratio-
ncm C. C in Turritana i 5. Novetnb. 1 704. in qua in i- dubio
quaefitum fuit . ^n Executores , deputati in Literis j^pofto-
licis , procedere valeant abfqtu illarum exhibitione in Cancel-
taria Archiepifcopali ; Refponfum fuit , Ad 1. affirmative ,
juxta Bullam 2,<).C/em.y^II.Eici}m\n ^.dubiofuerit quoque
difccptatum , an Archiepifcopus contra illos procedere pof-
(It in cafu contraventionis , refponfum fuit ; Negative,
34 five jam provifum in i.ut videre eft in Libr. ^4.. Decretor.
fol.i^t^.
Exquibusadmiftb, quod Archipresbyter Jannochiuspo-
terat Litcras Apoftolicas exequi , abfque nulla neceflfitate
iiiasexhibcndi Vicario Apoftolico Reatino , in neceftariam
vcnitconfequentiam, eundem Vicarium non potuifsepro-
cedere pro adibus Jnrifdiftionaiibus ab ipfa praefentatione
3J diftaedelegationis excrcitis, necullom eidem praebere im-
pedimentuinproiniegraliexcquutione Literarum Apoftoli-
carumabfque incurfu ipfofad^o, & iplb Jure inCenluris ,
tfomminatisin praefataBullaClem.VII.contra quofcumque
Ordidarios, & fpccifice contra Patriarchas, Archicpifco-
pos, Primates, &Epi(copos, qui impediredirefld,vclin-
dire^td, publict?, vel occulte , aut quovis quaefito cclore
cxcquutioncm diilarum Literarum Apnftolicarum , fub
practcxtu, quod illacefscnt priDscoram ipfispraefentandx,
prxfumpfcrint,ut viAerec^ind Confi.lf)Clem.yil.ii£.
Etconfequenterdum contrarium facicndo Vicarius Apo-
g^ ftolicus invafit jurifdidtioncm Apoftolicam , difto Archi-
prcsbytcrodeleeatam , impediciidoilliusexcrcitium,& in-
tegrationcm poisefTionis , in Literis Apoftol. eidem commif-
fsm, fedexpcdiendo ulrcriCiscontra eundem Monitorium,
cumcomminationccenfurarum, exco, quod proccfscritad
cxpquutioncm Literarum Apoltolicarum , & ad adus Jurif
57 di(flionales, fibi incumbentes vigorc prscfitae I^clegationls
ApoftolicsB in Din-ccfi Rcatina , prius non cxhibitisdiilis
Litcris, bene idem Archiprcsbyicrpotuircontr.i cum , ob
impeditam, & turbaiam Jurifcliftioncm Apollolicam , fibi
dclei-atam mediantibusC.cnfuns proccdcrc, juxtal e.\tum
exprefjum In cap Snneil i.dc 0/fic deleg ubi F.tgn.n lic no-
tant Abb.incap 2 n.l-^ <> Harbofincap.Slgnificffiieodcmtlt.
Tlgnatellconfult if>9 num Hverf Itaetiam lom.l. Tambur.de
Jur u4bbat tom l dlfput.ty qu i nu to.& ii.Molln de Hrach.
S<ecul.cap.f> n 1 1- y-lzor litflir.morul par.i.lib.^ Ctip.^^ Koicor.
Siraphdec. 1 1 39 .» j <i7 /» rcc. dte 1 09 num.ult. par 1 1 .Cf dec.
^7HUm.6p*t\J-
Attenta praecipue fsepiias recenfita Conftit. J9- CI«m. VII.
qua Ordinariiomnes, etiamEpifcopi afEciuntur fencentia
cxcommunicationis, eo ipfo , quod requirunt cxhibitio-
nem Literarum a Dclegatis Apoftolicis , & fub hoc pfariex-
tu illos inearumexequutionedire<Se,fiveindirefte, &quo- jS
cumquequaEfitocoIoreimpediunt, namin vimdiftae Buliae
praefatus Archipresbyter, utiDelegatus Apoftolicus, juftd
potuitaddeclaratoriam incurfus di^^arum Cenfurarumde-
venire, quamvisagereturcontra Epifcopnm, d-cap.Saneil
2.&cap. Qtiia Pontificali de Offic. Deleg.in 6. ubi Glejf. verb.
Alirer, Barbof.de Potefi.Epifc.alleg.io6.num 6.Rot.dec.i^9.
num.t.part.^.rec.
Ncc turbat, quod regulariter contra Epifcopos non
fitproccdendum adCenfuras , nifi gradatim , priusprohi-
bendo ingreffum Ecdcfias , fuccefti ve injungendo fufpenfio-
nem, & tandem inlubfidiumdevcnircadcxcommunicatio- 39
ncm ad Text incap.z.de Ojfc. Deleg.
Quidquid enitn fit, an id procedat, quando agitur de
Ceniuris, infliftis ab homine, indubitati juriseft, quod
nonhabet locum, quotiei, prout incafunof^ro, agitur de
excommunicatione, ipfo jure incurfa, &inflidta a Icge,
cxprefTam, acfpecificammentionemfacientedcipfifmct E- J
piicopis, utlegitur in Bulla Clem.VII.Etratioevidenseft, 1
quia fcilicet hoc cafu Cenfur^ non dicuntur illatae ab ipfo de-
leeato, fed incurfaeexfadoproprioabipfisEpifcopis, 6ck
Lege, Tivei jureeifdem inflidlis ; &exindd inculpari non
poteft Delegatus , curdid\um ordinem non fervavit, quia
non ipfc Delcgatus , fed lex Cenfuras contra Epifcopos tulit,
ut, relidisgencralibus,habemusTextum iddemandantcpi 40
in cap J^uia periculofum de Sent .excom.in 6. ibi : Nijiin ipjis
de Epijcop e.>tpre{fa mentio habeatur,Sc notant ibid.Glofver.
Epifc.& Fagn in c.Procurationes an.i\.deCenfib.
Minufqucobftat Tcxmsin extravCitm Matthfus de Ha-
retic. Quoniam ex huc ufque firmatis , manifefte iiquet , De-
legatos Apoftolicos pofTeCenfuris procedere contra Epifco-
pos, quotiesipfi, velimpedimcntumpraeftant Delegacisin ^i
exercitiofuaeDelegationis, vel illis rebelles, velcontuma-
ces fuerint , juxta Text.in cap. Sane ilz& cap. Significafii de
Ogie. Deleg. ca ratione, quia Apoftolici Delegati gerunt vi-
eesPontificisdelegantis, & uri talesgerentes viccs majores
funtEpifcopis, &quibufcumque aliisOrdinariis, ideoque
non mirum , fi cos fentertia Ecclefiaftica coercere vaieant,
d\i\ocap.Signtficafti , ibi : Delegatus Judex eam authoritate
nofirajibi commifiam potefi exequutioni mandare , &fiquifibt
refiiterint,eos fenteatia Ecclejiafiica coercere, & explicat ibid.
Glofverb.Non vult ; ibi : 1^/ non vult , potefl compelll a De-
tegato , qui major efi Epifcopo quantum ad Caufjm lllam , tt
capSane il 2. ibi : Judex a nobis Delegatus vicer noftras ge-
rtt , unde inCaufa illa fuperior efi , &majorillis , quorum
Caufa fufiepit terminandam , idebque fiEpifcopus&c rebel-
. lis, aut contumax fuerit , fecundum qualitatemfaBi poterit,
vel interdiHi, vel fufpenfionis fenrentia d Judice delegato 42
compelli , 6f cap J^uia Pontificall de OJfic.Deleg.in 6. ubi poft-
quam HoncifexmandaviC Judicibusdelegatis, ut gradatim
proccderenrcontra Epifcopos, poftea eifdem Delegatistri-
huit poteftatcm procedendi mediantibus cenfuriscontr.i eof-
der.i Epilcopos, quinimo, fi itaCaufa fuaferit, adCtnfu-.
ras procedendi, etiamdiftoordincpolthabito, ibi: I^-gref-
fus primb ipfis Ecclefiee , vel Sacerdotalc interdicatu r tnimiie-
riuin , ac deinde ab ojficiofufpendatur , tffubfequenrer aggra-
veturCenfura ecclejtafitca contra eos; Nififorti altter fierl
fuaferit nimiacontumacite ptotervitas , fiveculpa .
Quamvis autem Epifcopi non fubfint Jurifdiflioni Judi-
cisDclegati, adhucprseftandoiliisimpcdimcntum , cx hoc
fiuntdeniius Jurifdiftionc, &cxindepotcft eos excommu-
nicarc, w mA^HhaWteTiiocetGlofmcapSignificafiideOflic. 4}
Deleg. i<erb. Reftiicrint , ibi ; Etjic videnru r fieri defuajti-
rifdiHione prafiando impedimcntum , unde illos poteft ex-
communicare .
Et proindc , fi dubitari non poteft , quod Delegatus Apo-
ftolicuspofTit EcclcfiaHicacenfuracoercerc Epifcopos, fibi
impcdimcntum prarftantcs, corruit in radicc afTumptum,
quod id ficri nonvalcat, inconfulio Summo PontififC , ncc
applicaturM/>CM»> Matthxus e.\trav.de Hxretic Qiiia illud^44
proccdit quoad Officialcs Apoftolica: Scdis, vel Nuncios,
ibi : Dlftri^iits Inhibemus , & mandamus exprefie , ne Cott-
tranofiros, & Apoftolice Sedis O^cia/es , velNuncio< , aut
ipforum aliquem itc. abfque noftra , Cr Apoftollcte Sedis llcen-
tia^c .procedete quoquomodo prtrfumant ,aut In eos , velip-
forum aliquem excommunicationls , velfufpenfioii , feu quaf-
vlt aliaifententlai promulg,ire : Et proindc hu)ufmodi difpo-
fitio, loqucnsdcOfficialibus, & Nunciis Apoftolicis, non
po-
Tom.III. Pars L Difceptatio XXXIV.
potellapplicari, nequeextendiad Epifcopos aliofque Judices
ordinarios, inquibus diverfam, & fpecificam habemusju-
risdifpoficionem , contrariumdecerrientem , tribuentem ni-
mirumpoteftatemDslegatis Apoftolicis procedendi contra
Epifcopos, mediantibusetiamecclefialliciscenfuris, juxta
theoncavnBaldinl l//u<in.6C,tieSacrofEcc/efdcfac\untfii'
4 j mata per Rot. dec 2 j 5». 1 9. /'Ar. i o. 6f dec li.nu.t.par- 1 1 ■ rec.
Ptxfenlm qutn d.cap. Ciim Mattliieuj eRexorbkans a. Jure
communi, ideoqueftrifle venit iiliusdifpofitiointerpretan-
da, necefttrahendaextra Cuosu-rminosRot.dec^li.nu.i 1.
par^. rechautnon trahaturad Gubernatores, eleftosclS.
Confulta , & ab ea deputatos , quam vis hi quoque largo mo-
do dici poflint Officiales Papas , uc notat PignateH.co»fult.n.
nutn.-j.tom.^.
Non relevante, quod Epifcopus Sulmonen. fitVicarius
Apoftolicusin Dioecefi Reatina , & ided videatureffeOffi-
cialisPapae; Quiade jure Vicarius Apoftolicusfi eligatur,
Epifcopo vivente , dicitur Vicarius ejufdem Epifcopi , a
Papaeleftus, propterinhabilitarem ipfiusEpifcopi ,& talis
Vicarius Apoftolicus, nonpapalem, fedepifcopalem jurif-
diftionem exercet , ut notat Sbrozz. de OffcVicar. lib.z.q.f^^.
46 ».6.Si veroeiigatur, Sedevacante, dicitureledusioco Vi-
carii capituiaris, & minorem habet Jurifdiflionem, dum
CapitulumX^athedralis repraelentat , & tenetur fervare om-
niaea, quarVicariuscapitularisfervac, ututrumquecafum
diftinguendo, advertunt iAarchet.in Prax- VicCapitul.qu.l.
tit.\f.n.64.fol.Si. ubi refert , ita deciarartchanc S C.in Aqut-
lana2Z.Sept.l6i8.& Pellegr.in Prax.Vicar.par.i.feB.^.nu.^.
*3i
jj
5«
/0/.16. Ethinceft, quod kSententiis Vicarij Apoftolici non Jus autem cotam Urjin
i69.nlipar.S.&dec.z6onu.lo.&iJ.par.t7.recN3miod\-
ftinfte, his concurrentibus, ceflat quaelibet fraus,vel dolus &
exindeexcluditurdelidum , ad Text. in/. In vefiditione,%.de
tempore , ff.de Bon.autborJudicpeJfid.Abb.incCum veniffent
n.ij.de rifl.in integr.Rot.dec.ioi. n.zopar.^ rec Eftqueregu-
lare in qualibet materia , quod femper eft praefumenduin pro
exclufione deiifti,ad quem effedum omnis pofiib.lis interpre-
tatiofumenda eft, exaddudisinlnftit.crim./ib.i tit.i.na.i^.
omnifque caufa etiam fatua , & beftialiscxcufat juxta phra-
fim Rot.deci 60 num.^o cor.0tto6.& in Romana Fideicom dt 57
Rufpo/is z.Martii i7oy§.i6.cer.Molinej.
Nec fubfiftit reflexio, quod jurifdidtio Archipresbyteri
JannocchiiExequutorisexpiraveratper pofll-flionem, tra- j8
ditamCan. Ponam.
I. Quia publicaiio refignationis Beneficiorum , deman-
data in Confiit.j^. Qreg. XIll. refpeftu refignationum , ad- 59
miflarum informa grariofa , fieridebet ab Exequutore, in
Literisdefignato, ut advertn de Rof Exequut- Lit.ylpoflo/.
par. i .cap. i ^.num. i ^8. ubi la t^ agit dc ma teria , & docet mo-
dum , quem in hacparteteneredebet Apoftolicus Executor.
H. Quia , fi Refignatarius non curet , u- intra ties menfes
cadempublicatiofequatur ,rali'trcaditaiurefuo, utgratia 60
perindehabeatur,acfinonfuiflet c - cefla ,& beneficium li-
bere impetrari poteft.ut ad vertunt ; Jr|u£l, « d; Rof. ubifupra
71.169. Lotter.de re Benef/ib.\ q.xi.r. . .Sard.ae Luc.de Be-
}ie^c.difc->,6.n.\%.& R0t.dec.4iz, a n.t co,- Me.lin. <? dec < 72.
& dec. 191. per tet.cor. Ce/f.& dec. 1 oio.nu.^.O dec.io^g.nu.i,
cer. Emer. jun- & in Romana Capel/ani<e 16. Febr. 1 68i. ff.
appelleturad Papam , fed ad Metropolitanum , ut profequi-
47 tux Pe/legr.par.\. feB.6.nu i^.uhi.^ quod faaoverbocumSS,
quieratGreg. XIII. ita declaravit hjec S. C. inX<j/fr»/r.7.
Junii isSo.Idemqucpoftearefoivit pariterin Caputaquen.
iZ.Apri/ij 1586.
Ultraquamquod cap.CumMattheeus ioquiturde excom-
municatione, decernenda abipfomet Delegato, hoceftab
homine, &fic nonpoteft applicari adcafum noftrum, in
qnoverfamur in excommunicatione, iHata ipfo fadlo, &
ipfo jure ab ipfa lege, fpecifice contra Epifcopos; In hoc
48 enimcafu non dicitur Delegatus ferre fententiam excom-
municationis, fedabipfamet legeexcommunicatur, neque
Sententia declaratoria aliquod infert prf judicium declarato,
fed irtetantummodoabipfofaftocontraventionisliga{ur,&
pcEnaexcommunicatTonisineum infligitur, dum Sententia
fimpliciter propalat incurfum, &fic nihilponitineflie, ut
49 noi3it Fagn.incap Pertuaj de Sent.excom.de edText.apenus
in cap.Paftora/ij §.Verum quia de yippe/latSc firmat Rot.dec.
^S.per tot.par.^.tom.z.rec.
Aflerta veropraBcipitantiaprocedendiconira Epifcopum,
50 abfqueullapraEcedentimonitione, toUitur ex fadlo , &non
relevat in Jure.
Tollitur ex fado, quiaconftat, proceflifle prasvia mo
nitione, actermino /uridico, notificato eidem Vicario A-
poftolico, utjuftificatumfuit inSummario.
Necrelevatin jure, quia cQm verfemur inSententia de-
claratoria ccnfurarum , jam incurfarumex praecedenti con-
traventione legis, nempeConftit. ^^.Clem. Vll.excomm.
51 nullae requiruntur monitiones, ciimfatis fit, quodconftet
defafto, proquoa legepoena excommunicationisinfligitur,
quiaipfalex. iquainflifta fuitposna, interpellat pro ho-
mine , cap. lrrepre<^Jibi/is inprinC de Appe//. ubi G/of. verb.
Ipfo fuo genere , cum concordantibus apud Be//et. Difquif.
51 Clerictit de FavorCler.Can $.i\.nu lq.& ^o.Spere/.dec j^^.
n.^4.tom.\.& dec. i6o nu.i-j.&Jeq.tom.z.& Rot.decili.nu.i j.
& i^.p.^.tom.zrec.
Ex quibus videtur fatis , fuperque demonftratum , diftum
Archipresbyterum , quoadcenfuras, latascontraSacerdo-
tesjoann. Antonium Cofmum,& Philippum Bi.inchinum,
53 renuentesillitanquamDelegato Apoftolico, inCaufa,fibi
commifla, obtemperare, fumma juftitia proceflifle ; Quo
verdadcenfuras, latas, contra Epifcop.Sulmonen. vel ju-
fte quoq; fc geflifle , vel faltem non lemere, nec culpabiliter,
dumcumfupraenunciatisjurisi'"undamentisproct;flir,quihus
lufl^ultus, beiie potuit fibi perfuade.e , ex muncre proprii offi-
cii,&addefcn(ionem JurifdidionisApoltolicae,id.Epifco-
poirivafae, potuirte contra cundem mucrone Cenfuraium
lueri ,dum ftante hujufmodi jufta credulitate, remanet exem-
54 ptuSc\quocumq;dolo,&culpa,adquemcffeaumquflibet co-
loratacaufa fufficit , itaut etiam jufluscrror faciat qucmlibct
inculpabiIem,quaniumvisagaturdecrrore Juris,quotics,pro.
ut in cafu noftro verificatur,agitur de jure intrigato, & obfcu-
ro,nam tunc aequiparatur errori fafti , Rot. decjz.n.^.O dtc
III.Quia in cafu,quoobIegitimum impedimentum Apo- i\
ftolicaeLiterae, illarumquepublicatio cffeaumfortit^ non
fuerint.tenetur Refignatarius illam petere ab illarum Execu-
tore, utdifponitur/»§.3</Co»;?.75.Gr<xXlII-
Exquibusremanetmanifeftum, eandempublicationem , €%
nedum efle indifpenfabilier neceflariam ad perfcftionem
gratiae,illiufqueeflentia!ecomplementum,& integrationem,
feu veriQs partem,ut ad vertit Lott.de re bsnef/ib.i q.iin. 3 1 .
ibi : Ciimjam ven at ex reftgnatione.,cujus pa rs efl pub/icatie,
&Rotacor.Sefapi>.dec lioq.nu.i.ibi : Teneturdocere dep'x-
b/icatione y quaeji pars Gratia\ Seddepcndere ^facuitati-
busExequutoris; Al^senimadquid SummusPontifexde- €j
mandaffet, illam peiendam effe abcodem Excquutore, fi ifte
illam concedere non poffVt ? H« enim implicant contradi-
dionem, & manifeliamredolent fuperfluitatem , quscfiin
nulladifpofitioneadmittidebct , mult6minusin Pomificiis 64
Conftitutionibus , ut bend ratiocinatur Torre apudCard.de
Luc.de O0ic.vacabfol.2.i\ .».55.
Dumitaquedittus Archipreshyter juft^, vel faltemnon
temer^,necculpabilitcrprociffit : MuKominus videturcul- 65
pabilis Canon. Ponam, qui nil aliuJfecit, qukm perere
executionemLitcrarum Apoftolicarum,quasad fu' tavorcm
obtinuerat, quod ficutici a ju^ccrat permlflum , ita nec ad
culpam , minufque ad delidum eidem imputari porerat, nam
quidqu'd Icge permittente fit,Iicite expletur juxia Text. in l.
Injuriarum 1 1 ff.de lyur.& /.Nu//uj videtur ff.de Regu/.Iur,
Cyriac.contr.^S^S.n 7\ &R tdec^z^.n.i &feq.p.yrec.
Canonicus autem Matthafjus ncfcitur quomodo in hac 66
Caufa includatur, quia ip(e nihilaliud fecit , quam refigna-
repropria Boneficia favoteCanon.Ponam , quzrefigratio
rite , & redte gefta , & a Summo Pont ifice admiffa , non po-
teft prodeliftoeidem adfcribi .
Cumi'aquea primoad «Itimum conftet,ncmlncmcxprf-
dittis/>rchipresbyern,&Canonicisc(recuIp.ibilem,mirul"- f;
quetemere fiioceffi(re,&adhucfubii(repluresfCEnas,com-
prchenfactism illa caiCcrationis , non fipeopprobrio,& de-
ilccoicqual taiisCanonicalisCathcdralis Reatin3e,necnon
acceffusad Urbem maximocum eorum incommodo.dilpcn-
dio, &prariudiciopropr.arum Ecclefiarum, &etiamAni-
m,irumCuiac, qu.r incumbit d. Archipresbytcro, mcrito
fpcaiit ^fumma juftitia, pietate, &clcmentia EE. PP in 68
totum liberari abulieriori mora in Ufbe, necnondcclarari,
diitum Arrhipresbyterum juridiceprocclTiffc.
DiC iK. Februarii 1707. propofita Caufa inC. E & R per
Card.Fabronum refcriptum fuit ; In decifj quoad Cenfuraj; 69
Quoad Canonicos , petlta bumi/itcr zenia ab Epifcepo, Vica-
tio Apofloi:coy diir.ittaniur , exquofatij; Et quoad J anno-
ebiumfoftea providebitur .
DISCE-
134
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayac.
DISCEPTATIO XXXV.
Tullen. Ereftionis Epifcopatus.
T R o
Archiepifcopo , & Eleflore Treviren.
ARGUMENTUM.
Ere£iio novi Epifcopatus cum difmembratione aliquorum
Oppidorum ab antiqua Dioscefi , velin fub]e£iione Loco-
rum y qHiC ajferuntur T^uUius Dicecefis , quibus concur-
rentibus permittatur , &" in quibus cicumflantiis ab ^po-
ftolica Sede concedifoleat , cum immediata fubieStiune ei ■
dem udpoflolicx Sedi .
PRorejeftionecontrariaEpetitionisfufficeretfoIa, & fim-
plex reflexio, quod illa concernit infignem novitatem
in ProvinciaTrevirenfi, eo quia non foliam petiturereQio
1 noviEpifcopatus inOppidoSaniliDeodati, cum difmem-
brationealiorumroultoiumLocoruma Dicecefi Tullen.Suf-
fraganea ProvinciasTrevirenfis, fed ulteriusinfiftitur pro
exemptione novi Epifcopi a Jurifdi^Slione, & fubjeftione
Eleftoris, &Metropolitani Trevirenfis, quodnullomodo
permittendum videtur, utinterminisexclamat SBernard.
deConftder.adEugentib.i.cap.^.kc\vi.vtth\i: Murmur lo-
^uor, <if querimontam Ecclefiarum\'Truncari fe clamieant ,
2 & difmembrari , vel nullte , Ttel pauc<e admodumfunt , qux
plagam iftam, aut non doleant, aut non timeant : Qu^ris
quam? Subtrahuntur Abbates Epijcopis , Epifcopi Archie-
pifcopis , Archiepifcopi Patriarchis , Jive Primatibus : Bona
nefpecies htec ? Mirumjiexcufari queat vel opus , lefte Pau-
lHt,inJurifpr.i>acr.tomi.tib.%.traii.z.deMetropol.cap.\^.fol.
244. (icC[xiofup.difcept^ nu.84.
Et in terminis folius fubtradlionis temporalis Epifcopi
Herhipolenfis afubjeftione, & Jurifdidlione Archiepifcopi
3 &Metropolitani Moguntini, habemus pundtualemrefolu-
uoTicmS.C.C.inHerbipolen.z^.Nov. i^jS.impreffa apud
Antonel.de J urC leric.fol zt .
Novitatesenim nondimoflranomai al primoafpetto tutte
ledijfcolta, che poffonoprodurre, vsdendofenetutto dtmol-
^ te , chepTomoffe conottimo fineannopaitoriti pejfimi effetti ,
ut (ctif^njoann. Garzias Card. Millinus Grcg. VI. in cpifto-
lam, quam perextenfumregiftravit P/g«<7rf/fo»/«//.9.w«w.
S./ow.^.cum aliis, de quibus inTom.ipar.i. difcept.lT.
num. I9.
Conftansfiquidem infadoeft , quod in multis ahisLocis
nimisconfpicuisGermaniz nonfemel fimilis promota fuit
praetenfio, & fignanter in finitimis Ducaiu, & Civitate
5 Luxemburgcnfi , utadpraECifumcffedum excludendi prae-
tenfioncmnovi Epifcopatus inOppidoNarcaei , obfervavit
Card.OHavius ParaVicinus Pro-Datarius Ciem. VIII. in
epiftola , refponfiva ad Lotharium Archiepifcopum , &
Elcftorem Trevircnfem , inclinantem pro dida eredionc
novi Epifcopatus in dii^a Civitate Nanc«i , fcripta diei.^.
Novemb. i6or.his verbis: Optima quidem ratione adduci
6 vldeturJ.D. V. ut in Epifcopatus NanCeenJis ere^ionem con-
fentlat, Q^uiatamencontrapugnareyldeturaliaratio , [atis
gravis , ncmpe e.xcmplum , exquojacilefieripoterit, ut alii
novam Epifcopatus Luxcmburgcfis ereilioncm, quamantea
tcntarunt , quamve vifa eft J ■ D. F.aC ipfius Prtedccejjo-
rcsminiis probare , majoribus viribus aggrediantur ; Itaut
7 ficuti anno j6oi.pra;tenfio trcdii)nis ntivi Epifcopatus in
Civitate Nancacana rcjcdta fuit, ad evitandum exemplum
fimiliscrcftionisnovi Epifcopatus in proxim.i CivitateLu-
xcinburgenfi ; Ita admlttcndohodic creflioncm novi Epif-
copatusin longO infcriori, magifquc anguftoLocoS. Deo-
dati DucatusLotharingisc, nuilomododcncgari poterit fi-
miliscrcdlioind.Civitate Luxcmburgcnfi , qusc, utcftno-
torium , &obrervat F.aubrand in Lexicon Gcographic. Urbs
eft ampla Helgli, Ducatus cognominis taput . fitifque munita .
Ex (juibus proindc' uno c)rc obfervant SS- PP Theologl ,
&Canonl(taE, noviiaicsfcmpcrcffcfugicndas: Nihilenim
8 adci conturbat animum , ctiamfi id fiat oballquod utllc , uti
innovarCy ({iutvcrba SJo^nn Chrlf. Inepift. t.adCorinth.
homil.j. Sc concordant Div. yiuguft.epift. 1 28 cap.y ubiitiuod
ipla inutatio confuctudinis, ciiainfi adjuvct utilitatc, nu-
vitateperturbat, alifqycitati inTra&.de Livehcap.i.^.unlc,
num zi Quib\isaddoCapo».dtfcept.&$.n i.&feq.to t.Rot.in ^
Aretina J ur.Parochial '^.Jan.iyii.^.' <eferurn , cor.y4nfald.
& inPampilon.Manut.iO Matt x-job. §.final.cor,Caffarell.iy
in Mutolen.ib. Januatii 1708. jj'. Leeteritm coram eodent
ylnfatdo .
Fortiias, quiaagiturdepraetenfione, nonfemelexadver-
fo promota, &. i tribusSummis Poniificibus Clem. VIIL
Paulo V.& Urb. Vlll.femper conftantiflime rejefta; E:
proindeapplicaniurea, quaelcrlptareliquit D.Grfg.JMig/jay 10
lib.j.ep 61. indlfl. i. ibi : Valae Ecclefiafticaeft moderationi
conveniens , ut qua ordinata fmrtnt , vel deci\a, nulla in
pofterum debeant refragatione turbari , relaius in Tom.i.par,
2. difcept.Zi^.num. 1 6.
Abfqne ulla prorsus difficultate , ex quo pra?tcnditur ere-
ftio novi Epifcopatus in parvo Oppido S Deodati, quod
atientaejusmagnaanguftia, & majon paupertate, dcqui- n
bus late in Summario Epilcopi TulJen. nullo modo decorari
meretur Epifcopalidignitate, eoquia haec vilefcerefolet in
Locisobfcuris , &nulIatenuspopu!of)s, iuxta Text.litera-
les in can. Epifcopi , &feq. 80 dlfttn8. <if in cap i.de Pnv.
D.Gregor. Nanianz.inOrat lo.inlaudemS. Bafilii , DGre- iz
gor-Magnus in epifl.fcripta ad Angufitnum AnglorumEpif-
copiim, ibi : Memor , quodin[acns Canonibus priccipitur y
ut minime inVillulis , vel in modicis Civitatibus ordinentur
Epifcopi. .
Circa quam folidam , Textualemque propofitionem con -
cordant fer^ omniaProvincialiaConcilia, citra, & ultra ij
Montes, r\em^e Concil.Toletan.ii.can..\.\h\ : Utinlocum
Villulce fu^radi&tff Aquis deinceps Sedes Epifcopalis non ma-
neat , nec Epifcopus illic ultracr/;f!ituatur , Concil Sard.Can.
6. ibi : Licentia vero danda non cft otdinandi Epifcopum , aut
in Vicoaliqno, aut in modica aliqua Civltate , cuifuffciat unut
Presbyter, quia noneft neceffe Epifcopum fieri, ne vilefcat
nomen , & Epifcopi authoritas , Concil. Laodic.cap. ^7 ibi:
J^uodnonoportetinVillis, Vicis , aut Agris Epifcoposordi- I4
nari , fedVifitatofCS , qui circumeant , 'ijConc. Carthag.i.
frt«5-lbi: Ut Diacefes , quiEpifcopos nunquamhabuerunt,
nonhabeant, nifi accedente tempore , crefcentefide , & mul-
tiplicatus Dei Populus , defideraverit proprium habere Reffo- 1 5
rfw,& fere pereadem numero verba Conc.Cartbag.i can.nz.
Concordant paritercommuniter Repetenics in cap. i.de
Privil. & fignanter Gonzal. Barbof. & Fagn- necnon Theo-
logi, &Canoniftae, quos referunt , & fequuntur C^rJ/?;<»», i6
Lupus , &Balfamon.incan.6.Concil.Sardlcenfis , Hallier.de
Epifc.necejfit lib.z.epifl.\.& in Vindic.Sorbonic lib z.cap.i.fol.
2.1-j.Efpenc.inepift.i.adTit. cap \ digrejfion \ Cellot.de Eccl.
Hierarch.cap. 1 1.§. final.Mofcon.de Majeft Ecclef.par. i.cap. 1 5.
Le Maiftre dejur. Epifcoplib.l.cap. i i.de Epifc.Inftit.Solaz,
tom.i.lib.^Politic.Cap.^j.&to.z.lib.l eod.cap.^.BoJquct in Not.
ad Innoc.III lib.J epift.-^.Petr.Grcg.de Bencfcap.\.\.<:tde Re- 17
pub.lib. icap. I. Turrian. de Canon . Apoft, lib.i .cap. i^.itlih.^.
cap SLavor. var. Lucubr. lib.n-de Eled. cap. i.periot.& Rot.
dec.zo.n -j.apud Profper.de Territ fepar. Et referendo relolu-
tionem C. C obfervat C<jr<//». de Lucde Priecmln difc.6.
num. 16. ibi : .tiff^umpta defuper fonnali difputatione , fatis
facilejuit reportare ncgattvam refolutioncin , ob exiguitatem
hujus Di^cefis , 6" incongruitatem Loci in quo novtc Cathcdr<e
eie&iopetebatur ■
Novitati crcftionis Epifcopatus in Oppido, ubi nunquam
fuit , & anguftiae Loci S- Deodati , ubi ille practcndltur erigi, iS
jungiturdcfcdhis rcquifitorum ^ fac. Canonibuspracfcripto-
rum ,ad fimilesercdioncsEpifcopatuumomninAncccffario-
ruin ; Necnon jungitur paritcracqnc magnum.ac pcrpeiuum
pra-judicium Mctropolitani , & Archicp. Trcvirenfis ,fub-
traiLlionis nimirum ab cjusSupcrioritatc , & naiiva Jurifdi-
flionc omnium illorum Locoruni , proquibu»; erigi practcn-
ditur novus Epifcopatus fub im:ncdiata proiCLlionc Apofto-
licjeScdi; Quibusattcntis, non folct S. Scdcs fiinilcs Gra- 19
tiascumaIiorumprarjudicioconcedcic,ctiamfi hnccoiiliilat
inminimo, ut obfcrvat .Ro/.foj.P,Twp/^»/. </ff 81.»«. J.eif 4.«if
(or.Emcr.jun.dec.<)C).<.num. 1 3. cum aliis , de quibus in totn. 1 .
dlfcept.io.nu.x\par.-x.
Circadeftdusdd. rcquifitorumhxc vigore celcbris £*• 20
trav. Saivaior J oannis XXII. rcducuntur ad tria .
I. Confiftit in ampIitudincDireccfis, .^ qua petitur dif-
mcmbratio; II. Inqualitaie,& nobilitatc Loci, in quncon- 21
nitui prtctenditur novus Epilcopatus; E' 111. In prajvidi-
cioantiquar Ecclcfia:, Aqua pracicnditur ficridilmcini^ratio i»
procrcftioncnovi Eplfcopatus,quz rcquifita laiccxplican-
tur ii Card.de Luc.de PrtemiM.dlfc.6. a ttum.i.i; difc.)opari- »J
teranum.i-
Quoad
Tom. IIL Pars I. Difceptatio XXXV. ,35
Quoad hsrc requifita, cum illarefpiciant interefle Epif- Subditirecurrerc poflTunt immcdiaid ad Metropol. puta.
X4 copi Tulien.NoslolCim aliqua indica vimus circa qualitatem
&anguftiamLoci S. Deodati, ad ollendendum, quod ad
icrminos difpofitorum in fac. Canonibus, prorsus indeco-
f um fit , nulloque modo expediens in eodem Oppido novutn
eripcre Epifcopaium .
Quo vero ad magnum , perpetuumque prasjudiciumMe-
tropolitaniTrevirenfis.hocremanetinnegabile,- Autenim
»j infaftofubfiftit, quod OppidumS. Deodati nullo mododi-
catur Territorium feparatum , illiufque Pracpofitus nuiio
colore, vel praetextu dicatur, & fit Prxiatus exemptus,
cumdenominatione2Vtt//<aj, fedverd, &propri^fit in, &
dcDicecefi Tullen.circaquaminfpeftionem remifliveNos
habcmus ad,ea,quf deducuntur ex partc Epifcopi Tullen. Ec
inhis circumftantiis tale prsejudiciumevidenseft, eo quia
Curia Metropolitana per ereftionem novi Epifcopatus im-
26 mediatd fubjeftiSandlaESedi privaretur fua ordinaria, &
nativa Jurifdiftioneinomnibus illiscafibus, in quibusSub
ditiEcclefiarumSuff"raganearum recutrerepofTunt, & de-
bentadCuriam Metropolitanam, enumerati al^enttigl.in
Trtt3.de Jurifd. Archiep.&a Quarant in Sum.Bullar. verb.
Arcbiepifcauthoritas afoial & in parteregiftiata ingtnera-
li Decreto C E.& R- « Llein. VHl. fpecialiterapprobato 16.
»7 Decemb.xtG^ pcr extenfum impreifo a^tfrfr<j»r. ttifi /i/pr«,
a foL6i
Auc verd id in fafto non regit , & Prarpofitus S. Deodati
J6
ObfufpicionemSuffragancijjuxtacommuniter notau per
Repetentes in cap.Super $.fin. de Ojfic.deleg.CMm concordao.
apud Ventrigl in Prax par.l.annot 49. dejurifd. Archiep.in
Suffragan. ^unicn.j. Ob negiigcntiam ejufdcm Suffraganei
Felin in cip.Paftoralis n6.de Ojfic Judic ordin. ubi, quod uoi-
verlus Mundus tenet hanc opinioncm , Qenuenin Prax.Cur,
Archiep.Neap cap.f i nu.i.<S 4. Qratian^ difceptfor. cap. 1 69.
H \.Quaran inSum.Buil.veib-Archiep autioritas nu.q& xi. 5,
Ventriglin Prax.par.i .annot 49. $.unic-n ^.^ Ret.deciiiz.
yertot.cor.Seraph. Indeliftis notorlisSubdico.um Suffraga-
nei,quospunire, etiamextra V.fitationem Provinciae, po-
tiiiMttxo^\\Un\ii.,)\ixi3iText.incap.\.§.Notoria de Cenftb.
inS. Abb.incap. Exfrequentibus num 10. de lnflit-Syveji. in
Sum verb.Archiep.n.-i& Quaran in Sum Buil.verb.Architp.
autboritas n 24. In deputatione Vicani, ftu Offic.alis Eccle-
fiacfuffraganac, fi infraodlodiespoft mortem Epifcopi,Ca-
pitulum ler. fer. non deveniat ad legitimam ejufdem Officia-
lise!eiSionem,juxrafandlionemCo«r.r/-/rf./>jf.24.ftf^.i^.de
<\ua.\3Li^ Barbof ibidcm a n.\i-Genuen.in Prax.Cur. Arcbiep.
Neap.cap 70. ».6.^ Quarant.in SumverbArchiep.authoritas
nu. \6. Si In eadem eletlione Vota Canonicorum (int paria ,
quia tunccleiSioVicariidevolviturad Metropolitanum , uc
difponitur in dConc.Trid.fef.tyde Refor. cap.i6. & refojvit
C. CinVerce!/en. iz. Martii i6\\.utv\deitehin Lib. iij. 40
Pofition.fol, 768. Sc notat Monacell in Foimul.tom z.tit. 16.
?«
J9
in rei veritste eft denumero illorum Prxlatorum Nulhus /or»j.io.».i8 7>i?r/.^v;;jro;SiCanonicieligant in Vicarium,
Di<rrf//prim3ef(»eciei, dequibus lat^ agunt Authares ., ci
a8 tati in To>».i.par.\. difcept.^.a «a»».64.diftinguentes hujuf-
roodi Praelatorum inferiorumlpeciesin tresclaffes, quarum
prima eft illorum , qui non lolum veniunt fub nomine Ordi-
nariorum, fed exceptis iis , quasfuntOrdinisEpifcopalis,
in nihilo differunt ab Epifcopis .
Et in hoc pariter cafu , attentacontrariapetitione totalis
exemptionis novi Epifcopi ^ JurifJiftioneMetropolitani,
&immediataefubjeftionisSedi Apoftolicac, didtum prxju-
diciuminnegabilefimiliter effet, faltemdurantc iite Jurif-
t^ diftionaliinterEpifcopum Tullen.& Praepofitum S De^-
dafi, eo quia quoad concefliooem Literarum D iTiiffofia-
lium proordinatione Subditorum Capituli S. Deodati , non
Obftantibusquibufcumque privilegiis, praefcriptiooibus, &
confuetudinibus, etiam immemorabilibus, facultas conce-
dendi diftas Literas Dimifforiales nunquam fpeQare poteft
iaferioribusPraElatis, eriamfi Nulliuf Dioecefis, fint, &
amplifl»m^exempti , ut l.teraliter pracfcribituri» Conc Trid.
fejf.zide Reformcap.iQ. in cujusexequutionem, nonatten-
30 ta imroemorabili confuetudine incontrarium, ita refpon-
dit C C in Nulliut, feu Briiiinorien. 6" Policaftren. 21.
Januar.lj\^
Oiyiimus ftltemdurantelite ; Quiahocmedio tcmpore,
cxrefoiutionediflaBC.C./aA/ «<///«/, feu Tullen, Jurifdi^.
31 2 Aug. 1715. facultas concedendihujufmodiLiterasdimif-
foriales attributa fuit Metropolitano Trevircnfi ; Propofito
enimd.diedubio: .An Jusconcedendi Literas dimijforiales
Clericis EcckfieeCapituliS.Ueodati, aliifque perfonis illius
31 Territorii, qu<e promoventur adOrdims , competat Capitu-
lo, feu potiiii Epifcopo Tullen- refcriptum fuit: f^uoad i.
partem Negative , & quoad * Dilata,&coad]uventurproba-
tionesjuxtalnftruffionem; Etinterim per modum pm'ifio-
»is , &finepr^judicioJuriumPartium, dentur Dimijforia-
les rt Metropolitano Treviren.
Ex quibus proind^ remanet manifeftum , quod hodiernum
praejudicium Metropolitani Trcviren. eft innegabile, quia
3J poft eredlionem novi Epifcopatus , cum immediata fubje-
ftione ApoftolicaeSedi, non amplius concedere poflet dd.
Literas dimifloriales, ad tenorem, & incxecutionem de-
creti cjufdeir. G C.
Hor autem pra^judicium , non ad tempus, ut eft illud
COnceffionisdd.Litcraiuindimifforialium , fed aeque perpe-
tuum, acnimis confidcrdb le , fuperhtive emicat refpcdu
J4 Locorum Senonis , Stivagii , Mediani , TrovillsB,& Re-
langii , quae nullatenusgaudent totali exemptione h Jurifdi-
aioncEpifcopi TuUen.cx documentis abejusDcfenforibus
sdduflis, &confequei-.terin multiscafibus immediatdfub-
ditietiamiunt JurifdiaioniCuriaEMetropolitana?; Et ta-
men eximi h tali Jurifdidlioncpraetenduntur & in omnibus,
& per omnia (ubiici novo Epifcopatui, cum omnimoda pari ■
tcr,&toralicxemptioiiea Dioecefi,& EpifcopatuTullen.&
c«mimmediata (ubjeitioneS.Sedi : In quibuj tertninisdi-
ftumprafjudiciumeftacqualiterccrtum , &multiplcx, tam
35 quoadappellationes, interponendasadCuriamMetropolit.
quim refpe£lu ahprum a^uum , inquibusSuffragancorum
41
♦4
4J
ieuOfficialemaliquem, quifaltemin Jurecanoniconon fit
Doftor, quo cafu illius eleiftio ad Mccropolitanumdcvol-
vituf, cx3dd\i(}.'\spst Vulp.in Prax fori Ecc/efcap.^.nu.j.
Card.de Luc.de Canon. difc.14 «.4. Nicol- in Flofcul verb Vi-
car.Capitular ttum.z. cumaliiscitatis;n Tom.z par.i difcept.
8.».i6.<ir/(f^. Quando Archiepifcopusextirpare intenditpra-
vamconfuetudinem, in tota Provincia vigentem , in qui-
buscircumftantiis , etiam extra Vifiiationem , Jorifdidio- .ji
nemhabet inSubditosSuffraganeorum, )\iimText m cap,
Paftoral de OJfic .ordin. fequutum ^ Dodoribus, quoscitant,
& fequuntur Barbof.de Jur.Eccl u/iiv lib.lc.-j n.ji.& a Ven-
trigl locfup cit.annot.4.9.§.unic.nu 1 3.
Et inaliiscafibus, qui recognofci poffuntapud Q_uarant.
Lotter (s Ventrigl. in locisfupr.citat. Sc apud Barb, depotejl. 41
Epifc.p. i.tlt.^.per tot. fub tit de Archiepifcopali Praftantia ,
eiufque authoritate in Suffraganeos , 6r eorum Subditoi , ac in
tota Pfovincia, ubi enumerat Privilegia, & Praeftantias
Archiepfcoporum, ucipleait, erga Suffraganeos, corum-
queSubditos.
E\ quibus remancre videtur evidcns, & perpecDum d.
praejudicium, qnod cxpcriretur Curia Mecropolitana Trc-
virenfis per novam ereil.tionem Epifcopacus in OppidoS.
Deodati , cum immediata lubjedionead S. Sedcm .
Nec dicatur , quod omnia hac non applicentur noftroc»-
fui, attentaqualitateOppidiS Deodati , quod praetcndi-
turomnindcxemptum , & fub veraqualitateAri///;^/.- Nec
nonftantcalia ampliffima exemptione, quae practenditur
competerediftis aiiisRegulanbus Abbatiis , novo Epilco-
patui unieiidis ; Tnplici enim refponfione omnis removetur
difHcultas.
IQuia quidquid fit refpciflu fubjeftionis Epifcopo Tullen.
circaquamfuasadimpleni partes iHiusDefcnforcs; Refpe-
du fituationis, & exil^entiac eju("dem Oppidi , ditlarum-
que Abbatiarum in Provincia Trevircnfi nulla omni-
no adeft difliculcas , eo quia uti talis denominatur in
omnibusaftibus, indicatisin utroque Summario, &utit3- 46
lisdefcribiturrt F.tgn incap.Citm contingat fuh n^x- ie Foro
comp. ih\: Prrepofiius Stccularis Ecc/efie S. Dej>d.iti Oppidi
ejufd.S.DeodatiyNu/lius Dixc Provincitt Treviren.
II.Ver6refponfioeft,quod fecundiimpraclcntem juftitiam
&ad terminosd re(olutionisCC?4 i^w^.i^i^ quandorelcri-
pfit: Dilata&coadiuvandasejfeprobaiienescircad.quj/ita- 47
tem Nullius,]uxta JnftruSionem ; Et interim per modum pro-
vifionis^&fine prtejudiciolurlum Partium.dentur dimiforia-
les a Metropolitano Treviren Oppidum S Decdati non poteft
negari in Provincia Treviren illlii.(".4;Mctropolit. effccund.
Archicp Trevirenfcm,dum uticalemex una partecanoi.ixa- 48
tumexprtfit» tuit abcad.Cor/gr. didis verbiSa Merropo/itaao
Treviren exalia veronullatcnusadmiffa fuitampla tacultas
refpeftu Prarpofici S DeodaticonccdendiLitcrasdimiffor.ab
ipfo acriter prxtenfa.
III. Demiim , quia in omncm cafum afferta privilegia
exemptionisrcCpeftudd Abbatiarum Reaulariumpcr illa- 49
rumSascularizationcm.&anncxionem PraepoficurarS. Deo-
daii, adconftituendum novuro Epifcopatum, rcmsnercnc
cxtin'
1^6
Diiceptat Ecclcfiafl:. DominiciUrlayac*
5» ejttinfla, caducata, & rcfoluta , juxta punctuales DeciJ.
RoT. cor.Emer.iu». //» 1029 . 4 jj'. i6 elai^oj.i $. num- 1. quas
funt in hac mater a magilirales.
Quibusnon mcreDtur opponi aliae authoritates, loquen-
tesin terminis Juris conferendibenefiiia , quod perfeverat
51 ctiam in ftatu SaBcularizationis, n.fi exprefse contrarium
per Summuin Pontificem difponatur . Quia hon loquuntur ,
. nec loqui pofTuntdecxemptionea JurifdiflioneEpiicnpi, &
& Metripolitaoi, ea viva ratione, quam his veibis addu-
5Z ci: Boi.dec.iosl-Juitnum.n.coramEmer.jun.^uiitexem-
ptto , qu<e ivftatu Regularitatis videripotuit rationabilu , it
Jufiit ^ iaflatuSiecuiaritatis evaderet inattonnbilu .t & tni
guc! , tanquamfubtrihens CatbedrakmEccleJiam ., Epifcepi
i>lonf.tm, abilHusJiiiifdiSione^ & yifiiaiione .
Hocsuicnr, p (iio, atque ceffantibusdfts afferiis Privi-
legiisperSaecular.zationem .ciimomnesdd Ecclefif Regu
lares rtperiantur , & fitse fint in Provincia Trevirenfi , nul-
53 hilque alius compareat Metropolitanus, praetendensin il-
lis Junfdidtionem , validirtima oritur Jurisafliftentia favo-
re Metropoiitani Treviren.Kf firmavit Rot. apud de P'of-
per. deTerritor. fepar.dec.^.num.i.\\i\: Extra omnem eft
controvsrfiam, quod Ecclefia Salisburgenjis fii Archiepifco-
palis , if Metiopoiitana, ex quovahdtjfima oritur Juris af-
fifientin, quod ttlateneat fuam intentionem fundatamfuper
■54 aliis Ecchfiis, in proprla Provincia exifteniibus &c. Eoque
foniiis., quia vejpeHu d.Ecctefia&c. nullus alius adeft yir-
cbiepifcopus vicinior .
Quibusaddituraiia reflexio, omni confideratione ad no-
ftrum effeflum digna , quod Sanfta Sedes in Regionibus ul-
tra Motues, & confequenter abU'belonge diftanttbus ,
J5 nonfoleteffefaciiisad cxiniendosEpifcoposab immediata
fubjeftione fuorumMetropolitanorum, ex ea forfan con-
gruentia, & rtringenti ratione, quod, attenta magna di-
ftantia , eadem Sanfla Sedesnon poteft dcbita, &aliquan-
doneceffaria correitione, congruo temporeemendare ex-
ccffus , & irregulares operationes Epifcoporum Suffraganeo-
rum. Exquo faitum eft, quod in tota Germaniadao fo-
Itiro reperiuntur, &quidem nimium qualificati, pluribuf-
quetituiis infignesEpifcopatus , a JurifditWoncMetropo-
liianorumexempti, Vienncnfis nimirum, &Bambergen-
fis; In tota autem Gallia unus dumtaxat, nemp^ Auxc-
renl-.s, vulgo le Puy, ut videre eft in Defcriptione Archiepif-
36 coporum, & Epifcopornm totius Orbis , impreffa apwd
yidditiones Baudrand. ad Lexic. Geogr. Ferrar^ & poft
Corrad.in Prax difpenJ.afol.^Hi.&»pud Rebuffin Prax.
kencfi:.poflfol.n\^.Sc apud Robertum idirsum in Notit.Epif-
tepatUHmtot.Orbis Cbriflian.
Quanta autcmpraejudicia Archiepifcopalibus Scdibus in
Germania, quantaque mala timeri pomot ex privilcgiis,
cximentibusSufftiganeos ^ fubjedlioncfuorum Metropoli-
57 tanorum, non poiTumus meliilsofiendere, quam median-
tibus fequentibusverbis omnium Eleftorum Eccicfiaftico-
lum , ckquibusin cpiftola, abeisanno x6i8. fcriptaUrba-
noVIlI. jQ^uorum laudatilfimis exemplis , atque veftigiis ,
rtifiS. y.hoc exutceratiftimo prteferiimtemporefortiter infti-
terit, hoc infaltibili fequela futurum profpicimus y ut anti-
58 quis tAi chiepifcopatum noftiorum Juribus pr<ejudicium fiat
gravijfuHum . yicinarum Dicecefum , & Regnotum difcordite
infinitte; Populi Chriftiani, qua haretici , qua catholi^i ,
fcandaia innumera ; Privilegiorum, if EteSorum Ecclefia-
flicorum perntcies , ac ruina ; Rei Chriftiame in Piovin-
ciis Germani< , totiufque Imperii , perturbalio defrloran-
da ; Multaque alia incommoda gravijfima, tf maxima con-
fequentur .
Inquorumconfi dunulla prorfus ratiohabenda eft mul-
tarum contrariarum piarum meditationum , ad oHenden-
dumafferta pracjudicia Habiiantium in VallcGalileae, ubi
5J pofitum cftOppidum S.Deodati, nifi in illo erigatur no-
vui Epifcop^tus: Non folilm quia eadcm a fferta praejud i-
cia, velnullomodo in fadlo fubfif^unt , vel ortumhabent
i voluntariis opetationibus ccclcfiafiicorum Superiorum
dd Locorum , nolenriwm admittcrc Epifcojum Tullen Mi-
nidroltiue ejusCurix Epifctipalis ad propria officia adim-
plenda, juxtaca, quae cxpartccjufdcm Epifcopi lat^ ad-
ducuntur.
VcrCim ctiam, quia hujufmodi prtttcnfa , & plus jullo
cxapcr.ita praejudicia unius Vallis, in angulo Loiharin-
gixpofirar, poliponi debcnt dd. longc majoribuspracjudiciis
fo totiut Gcrmaniac , concludentifrimcprobatis, mcdiantibus
fcrii.s, &claris verbis omnium diflorum Ecclcfiallicorum
Eleflorum , nccnoncedcrcdebentpericulis, adiftomagno
exeniplodefacili orituris, juxta obfcrvationcm Card Pa
ravicin. ce qua (upra num.b. &c juxta animadvcrfidricm R«r.
decif7,oB.nutr,.zo.& i i.coiamDuMZ ju>i. ub , quod magna
exempla nuilaiuhabent bomfpeciem, quoaque privatum
ccmmodum in his terminis publica utiljtate compen-
fatur.
In omnem verd cafumfcmper wpxf. reflexio illa quod
cum mille aliis modis fuccurri p' fTit mdigentiisHc-b.tan-
tium in ValieGalilae , quorumunus praeicnbitur mConcil,
Laodicen.can.:^-!. his verbis; ^uod non oportet inVtllis ,
ViCis , aut agris Epifcopos oruinaie, fnd Vifitatores quicir-
cumeant, dequo Goiizal.in cap.i.fub tnimi.de Ptivileg.
Aiier autem infinuatur a Card de Luc ad '. onc difc.x^.num,
22. ibi; Alter veio Ad]ut0'is , <12 Vica>ii potiiis partei gttat
(itC.eo moJo , quoplures mugni , Cf qualificali Vrtffules ,pra-
fertim inGermania &c reiinent pio Vicaiiis petfanas, in
Epifcopali Dignitate confiuutas , pia:fe>tiw Epifcopos ti-
ra/ayf j; Non cft recurrcnduiradexiraordinanum remedium
creftionis nova?Cathedaiis, e* anirradverfisptr Franc.de
EcctefCatbed.cap.b. num. 1 54 efeq. & num 1 jh- Et m termi-
niserettionisnovar Parnch:ac inipccedbfL-rvant L^ip.alleg.
66.num.6. veif Limitatur , Lotter.dc Re Bencf lib.i quteft.
i%.num.i\.Matt.iie CaufConfift feS/.xo.num.ii.veif.Tuncque
Franc.de Ecchf.Cathed.c.6 num ^^.Beiticchin.Vot dec.tij.
ziuw.a.ubi^fequitur relolutionem C C inMkinen :6.Jt*nuar.
1 697. 6f Rot dec. niS.anum i^cotam Cofc/n.6' deciiii.nu }.
par.^.& dec.iti.nu.il par6.<3 dec S7i.nu.-j if^.par i().rec.
Atquehabemus inhac parte multas uniformes decifiones
Rotie in Leodien. Tiifmembrationis in quibusfirmatur, nun-
quamefredeveniendum adexorbitans, & exiraordinarium
remediumeredionisnovasParochiae , quandononfine ma-
gno incommodo periculis Paro>hianoium fuccurn poteft
aliisordinariis , &miniisftrcpitofis mediis, nempei.Fc^.
1712.«$. NullitaticeramFalconerio, & ^. Julii 171 J.a $.
Prtetercor.Crifp«,iif it.Junii 1714.«^ Prtefens ,& li.lan.
1 7 1 ^.^.tequahs cof-Lancet.
Dignitas novx prf renfae Caihcdraiis innixa maximaE Di-
gnitati Summi Pontificis, cuiilla immediatefubiicipraeten-
ditur, earationequiaquantoquisdigniori fubeft, tantodi-
gnioripfereputetur,juxta notata pcr Rebuffconf.x^i.num.i^,
ir yalenzuelcenf. 41 num.6^. &7y retorquetur ad homi-
nem; Quianequedignum, neque juftum vLdetur , utprae-
tenfosnovusEpifcopusangufti Loci ■. Deodati reputaride-
beatdignior EpifcopisTullenfi, Metenfi , &Verdunenfi,
antiquiflimis Provincialibus Provinciae Trcvir Et mult6
minus, quod repuiari debeat talis refpedu omnium aliorura
Suffraganeorum Epifcoporum Germaniae & Gallise
Ultraquod, fimajeftas,&decorSupremi Principismen-
furatur ^ qualitate, &dignitate illorum, qui eidem fub-
diti funt, (crvitiaque eipraeftant, juxta animadverfa pcr
Card.de Luc. deServit. dtfc.6',.num.i i.&Rot. dec.i:\^.num.
^.in fine par. ^. rec. ahoCqxie , citatosin Tom ipar zdifc.i.
«ttw.^j.cum quibus proccflitC. R.»«22o»>. 26. /4;»///. 1708.
dc qua in Inftit.crimin.lib. i .rir. lo.jj. 4.4 num. 1 1 v Longe ma-
gisdecorumefTet, magifqucS. Sediconvenirct , fib' imme-
diar^ fubiicere multos alios ex Germamac, &Galliarum
aniiquiffimis Epifcopis, prafcipud ijlarum maenarum Ci-
vitatum ,quaE fa mofaefunt in Hiftoriis,& famofioresin Ec-
clefiaf^. Annalibus, vel rationeConciliorumGeneralium,
in eishabitorum, vel ex aliis rcflex'onibus, potiCis quam
fibiimmediat^ fubiicereEpifcopum S Deodati , cujus no-
menantiquis, &modernis Gcographis ignotum cft, mi-
nufquedcfcriptum rcperitur in magno Lexic.Geog/aph Bju-
dfand.in quo multo minora Loca defcribuntur , & tamcn
de Oppido J/i<»/ Diez nulla lcgitur fy llaba , mfi dici velit ciTc
Diiodcciacum, vulgo Dieuze, quod appellat Oppidulum
Lotharingiac .
A»'horitnt\ Card.de Lucde Prieem difc.^o num.\\.& ad
Concit.difc.\6 »«»7.7. alferentis facilcm e(ie h.inc Sac. Cong.
ad conccdendascrertiones Epifcopatuum in illis Locis ,quae
fmtNultlus , adcvit.Tndaslitcs , & controverfias inur in-
ferioresPraclatos,& Epifcopos, cathcgoricerefpondet idcm
Card.de Luc de Succejf difc. 1 6. num 1 s . ibi ; VnJe propterea
refle quoad iflas autlioritatei intrat confideratio FrancdcC
\fo.num.6.quod quandoalleganturConfilia, epus eft videre
decifiones , fuperhis edttas ; Ipfeenimirgenud fatetur>»</.
dlfc^o.de Prtcm.num i.c]uod rclolutio hujus SacCong. fuit
contraria ejus fcripiis, quodquc credlio novi Epifcopaius
fuit rotundddcnegata ; Et proptcrca , non id , quodipfcad
Caufxopportunitatem 1'iripfit ,fcd quod harrS Cong. icfol-
vit, attcndcndum cft, juxta firmata pcr Rot. in Lauden.
Cenfus %i. J unii \(i66. in fine ceramCar.i.Tiifa , cum aliis,
citatisinJ»/?ir.rrim./i^.i.rir.8.i>um.a45.quibusaddo Fatinel.
rtfp.
61
6z
«5
h
66
67
68
69
71
7i
74
Tom. III. Pars L Difccptatio XXXV.
IB7
tefpenf.iS. tHptincip.t9tm. Torr. var.Jur.quafi lib.i. quxfi.
xo.num.53.tom. z. &Rot. dtcif. 13. num.zi.apudProfper. de
ferrit.fepar itinlmolen.Satviani 12. Martii i^joS.infin co-
ram Card.Scotto , & in Romana Vrimogen.de Corfinis 1 "j.Apii-
lis lyii.^.CravettacoramAldrovait.ibi : Unde intrat vulga-
75 taregula, non adharendiConfulcntibus adCaufa epportuni-
tatem, nificonfiet devifioriaCaufa •
Ettamen, quddinhis terminis, &exdiflo motivo non
foleat Apoftolica Sedes facil^ deveniread novaseredJiones
75 Epifcopatuum , neque etiam in Italia, habemus cafum ,
ultimo locum decifum a Congregat. particulari , Partibus
acerrim^ informantibus , in .dmalphitana , feu Nullius
Ereff. Epifcopat.i^. Decljoi. in qua ad terminandas Lites ,
qua: a duobus Saeculis invaluerant inter Archiepifcopum
Amalphitanum, & Praepofitum Oppidi Majuris, pravia
ampiiflimarenunciatione Juri nomiiwndiPraEpofitum,quod
abfqueullacontroverfiacompetebat Univerfiiati, cumfpe-
cifica exhibitione conftituendi congruam dotem nOYoEpi-
77 fcopatui de propriis effeilibus ejufdem Univerfitatis, qux
ad hunceffeftum fpecialiter abiegaverat ad Urbem unum ex
ejus Civibus , pro Vniverfitate Oppidi Majuris fuppliciter
SS. D. N. infiitumfuit pro ereliione Collegiata Ecclefi<ein Ca-
thedralem hc. iffubdie \e,.mox diHi menfisex audientia SS.
decretum extitit ; Quoad ereBionem in Cathedralem , Nihil :
Jterumque his repetitis precibus pro eredione in Cathedra-
lem&cin Congreg.fpecialiter deputata preces rejeBtcfuerunt :
SuntverbaFolii, didTibutiin C C.die 17. Jdn. lyi^.inquo
defcribuntur omnes controverfiae, k duobus faeculis , vi-
7S gentes inter d. Praepofitum , & Archiepifcopum Amal-
phitanum.
Plufquam tacite admittuntur haec in contrariis Scripturis ,
inquibusgratls ubiqueafleritur, quodfoleatSanda Sedes ,
79 etiaminvito Metropolitano, Suffraganeas Ecclefias abejus
Jurifdiftionemeximere; tnSindoText.in canon. Decimas 16.
quafl-i- qui tamen intentum nuUo modoprobat, quia Te-
xtus loquitur deabfoluta Summi Pontficis poteftate, non
autem de folita , ibi : Metrepolitano invito, qutelibet Eccle-
fiaab ejus Jurifdiffione Apofiolicaeximi poteft authcritate :
Nosautemomiffa difpofitioncalterius Text. infeqq. canon.
Multis 16. qutefi- I. inquociaris verbis aflTeritur, amultis
80 Conciliisftatutumfuiife, ut idfierinonpofllt , nifiacceden-
teconfenfu, & voluntateEpiicoporum,- Sicuticum Lo/^fr.
de Re benef. lib.j ■ quafi.\ 1 . num. lo.ultroadmittimns, qucjd
Summus Pontifex ex ejus plenitudine poteftatis id facere
queat, juxtaillud, Erigit , & fubiicit Cathedraj , & divi-
dit, unit , dc quo Hofiien- incap Sicutde Excejf. Prielat.&
Rotin Meliten JurifdiH zr J anuarii i ■jt6.§.Et tametficoram
81 Falconerio . Quodque cidem , haec facienti , nemo dicere
poteft, Cur itafacist Ita conftanter dicimus cum eodem
Leter. ubifupranum iq. qu6d haecomnia , noncenfueverunt
Summi Romani Pontifices abfquecaufa facere , minufquead
praxim id reducere , fequentes illud Apofl ad Ce.'inth. . . 10. f :.
Omnia licent ., fed non omnia expediunt , lu in roftristerminis
^z obfervavit, &faflus fuir Card. Caroius k Lntharingia in
Epift.diey. Septemb. 1^01 fcripra tunc teinpons Archiepi-
fcopo Treviren. ibi ; Caterum nihil penitus inter obeundam
8j ejufmodi Epifcopatus ere&ionetn infctis , iHnvitisiis , quo-
quorum iniereffe potuit, aggrnffi fuimus , quorum cenfenfus
inVrhe reperiuntur , nec id aUterfieri confuevit .
N^autem idfcquaturhodid m Oppido S.Deodati, ultra
tnotiva, congruentias , & rationes, fupra addudas, fup-
"4 plicamusbenigne ponderare, quodGraiia, exadverfoprae-
tcnfa, non poteft, nifi graviflima incommoda aflFerre Ar-
chiepifcopalibus Ecclefii$ in Germania , adedque loipcrio
Romano, juxta praecifa verba omniHm Ecclefiafticoium
Eieaorumind.Epift0ladic9.Maii 1617. Urbano VIII. fcri-
pta ad impediendam ereaioneoi novi Epifcopatus in Civita-
te Nanceana, effeflu punflualiter fublequuto, ed quiare-
fcriptumhujusS.Cdie l.Martii i627.quando refoiutum fuit
pro Gratia , fi Sandliff. placuerit pro Epifcopatu crigendo in 85
Civitate Nancese, poftrecurfumdd. Ecclefiafticorum Ele-
ftorumad Sandam Sedem , nequeabeodem Urbano VIIL
approbafum fuit , ut erat omnino neceffarium, juxta ilia
conditionalia verba; S.C. cenfuit , fiSS. placuerit ; Nequ^
uliumunquam effedtum habuic : Itautiliud potiiisad homi»
nem retorqueatur , juxtaea, quxunoore obfervant Dodo- 86
res , deillo, quipetitcanonizationemconfuetudinis, quam
ad ejusfavorem militare contendit, fienim in litefuccum-
bat, confuetudo, nequ^ interruptadicitur, nequeeidemin
roinimodiciturpraejudicatum, cxcumulatis »»/«»». 2. part,
i.difcept.\'j.num.i$.
Et proindenon fine maxima improprietate in conrrariis
Scripturis idemdecretumdenominaturresjudicata, edquia
cum omni fermonis proprie«ate dici poteft res rejeda, & 8y
nuUatenus approbataaSummo Pontifice, cujus arbitnode
more omnia remifla fuerant ab hac S. C.
Quo demilmadmerita Sereniffimae Domus Lotharingiae
cum ApoftoIicaSede, &cum totoChriftianoOrbe, quxin
rei veritacemagna funt, &quibus attentispetitur fal em ex 8?
Gratia ercitio novi Epifcoparus , immediar^ fub efl' ei-
dem Sandjc Sedi ; Oicimus cum Vignatell. conult s*.
num. •j.tom. 10. quod Sedes Apofiolica nen concedit Gratias
in preejudicium Tertii , cum quop: nc p op^rceffit i. S. ..;«
Pragen. ^iAgufiii-jl^. PonCard Barberino , denegando
ionge minorem Gratiam exempt<oris unfx pr.mfclaffis
Abbaribus Regni Bohemiae, exageranti fui,>rum Praedeccf-
forum merira erga Apoftolicam Sedem, ed qu:a illa invo- ^9
luebatpracjudicinm Jurfdicl^onjs Archiepifcopi Praoenfis ,
ut videre eft ' n Tom 1 . part. 1 difc. i o. per ttt & figna nrer nv.m.
41. conftaniiflimerefcribendo; Negatixein omnibus \T\has 9°
gratiofis petitionibus , ab eodem Abbare magnb cajore in
Partibusexcitatis, &majori diligentia inCuria promocis ,
&profequutis.
DieiS Martii lyi^.prorofitainftantialnCongreg Confi-
ftoriali, reicTiptMTn fuit : Confiaer decaufis, ob quas deveniri
poffit adereBionemnovaCathedratis , & admcytem ; Mens 9*
eft , qubd exquirantur cenfenfus liberi : Quoad Jus patrona-
tus ex haSenus deduBis Negative , if in rehquis Dilata .
Cohjc enrer ad ve\bi\Un , juxtamentem, noiaiidum eft
hlc cum RotainTfburtina Fideicom. Martii i •jO^.^.Ratie co- 9 *
ram Anfaldo, qu6d Sacrae Congreg.tiones, & alia Urbis
Tribunaiia foientuti d. refrribendi modo, velaliofimili ,
pWA AdD.Penentem, ve\ AdD.SecretariumcumSS.quia Ju-
dices nolunt ftatim publicare eorum refcripta , ad hoc ut Par-
tesedodae^ Sccretario, vel Poncnrede d. mente Judican-
rium , illamifeipfisexequutioni demandent, juxra cafum
decifionis2Z(»w. AmpI.Ecr/efi^. ApriJis 1705. ^. fin.coram
Card Caprar.Vel quzodo congruumexilHmant , ut Secre-
tarius Congregationum , velPonensin aliis Tribunalibus ,
Papae repraefentenr quid Trib. intellexerit , ad hoc ut de-
inde idem Princeps demandare poflit id quod ci videtur , 9i
eoquia conveniensfaepefit , quod Princeps informatusexi-
ftatdegravioribusCaufis, & juxtaejuspl.icitum, ubiopor.
tet, fuum authoritativum brachium clemeiiter impertia-
tur; In quibus terminis foletdeinde clare cxplicari cidcm
mens. AdverfusrelblutionemhujusCaufarconccffa ftitno 94
va audientia, dicir. Aprilisiyj^. cum addito, ut Caufa
proponatur ia menfe Julio .
Finis Pars /. Tomi IIL
Vrfds* nifcept. Ttm.lll.
DISCE-
DISCEPTATIONUM
ECCLESIASTICARUM
A D F O C A T 1
DOMINICI URSAY^.
Tomus Tertius.
PARS SECUNDA.
PISCEPTATIO PRIMA
Ncapolitana Livellorum .
■ ? « 0
Monte Magno delU Maritaggi Civitatjs
Ncapolis ,
C 'U M
Aliquibus Monialibus Sandi Joannis Baptifis
cjufdem Civitatis.
ARGUMENTUM.
Livella in qnadebeantnr qtiantitatc Mmalibi4S San£iiIoan-
nii Baptijia J^eapolis , & quomodo poffint iila admini-
flrare, dequccisdifponere MoniaLese]ufdem Mona[lmi ,
lattffiine oflenditur ; Ctitn re]c£iione otnniim illarum rc-
flixtoniim , qux advcrfintnr introdu&ioui , & confcrva-
tioni yitic communisnedim ind. Monajierio San6li loan-
nis BtptiflteT^eapolisfed inomnibus alis Monafleriis ,
tatfi yirorum , qnam Mnliertm totius catholici Qrbis.
§. I.
FACTI SERIES.
On poteft ferics fafli prafentis Cauf» cla-
riCl5, breviCifquecxprimi, quam mediantc
imprefTione fupplicis Libelli , nomine Mon-
tis Magni SS D.N Clemcnti XI. porrcfto ,
qulcft fequentisfcnoris .
„ Beatijf. Padre . Le Monache Dome-
„ nicanc diS Giov. Battifladi Napoii, il
„ dicui Monaflero, a pena tcrminatouno Secolo, fu fon-
„ dato dj Suor Oorotca Viliani , Monaca dcl rcformafo ,
„ & ofTcrvantifTimoMonaflerodclla Sapienza didctta Cit-
xii{prtefenti $ x.num. ?. ) furono foiennementc dicliiaratc
„ incapaci di L'vrllo, c Vitalitiorannoifi;?. (^.^•/'rrro/.)
„ attcfo, che crano olfcrvanti, e tifi)rmafe, c comc tali
„ nonpotcvano pofTcdcrc, ncritcncrc Livclli difortcalcu-
„ na, &ineffetfocontinuoronopacificamenteinquefloflaro
,, d'incapacit2ldi Livelli finoalTanno 1664. quandoa titolo
,, dicompaflione, perattodipieti, epermeragrazia ($.8.
„ «ttw.i J.)f"ronoeflaud ite le loro Suppliche intornoalla do-
„ mandadiqualchcfuflidio, attefalaloroferlaconfeflione,
„ che benche oflervanti, eriformatecon licenza della loro
,, Abbadefla potevanoefler foccorfe ne'lorobifogni ($. n,
„ niim 2- antefin. Jcome apuntofi pratticaindetto Mona-
„ ftero oflisrvante, e riformato della Sapienza, dal quaie
„ riconofce la fua origine ( $.5 . niim.z.& §. 1 1. num 8. ) e nell'
„ altro di SMariadeldivino Amore, parimenteoflervan-
„ te, e riformato, deirifteflb Ordine Domenicano, che
„ fu fondato rannoi6?9 daSuorMaria Villani, Monaca
„ didetto MonafterodiS.Giov. Battifta(jJ'. 3.»«»». 3. Cif jT.
„ I2.Htt?»4.)
„ LaquantitiperodidettiLivelli alle reiterate inftanze,
„ eSuppIichedellemcdefime Monache, tafl^ata ,edetermi-
„ natainannui duc. sc.folamcntc (^.S.num. li.antefin. jfa
„ folennemente approvata Summo Pontifice annuente dalla
„ Sagra Congr.de' Vcfcovi li i^.Giugno 166 1.(^.14.»«»». 1.)
„ previaunafondatiflima RelationedelCard. Filamarino ,
„ allora Arcivefcovo (jy.ii.wuw.i. )appoggiataaIIedcpofi-
„ zioni di molti Teftimonj (.<S.g.« mm.6. ) & altre Scritturc ,
„ prodotte per partc di dette Monacheneila fuaCuria ($.1 1.
„ num.i.inprinc.) Epoinel leS^.doppo 10. annidi matura
„ difcufTione, ne fuanchc ingionta la puntuale offervania
„ dal RegioConfeglio di Napoli ($.7- num. 7 J ncl quale fen-
„ zaminimoriguardoallenottproibizioni defagri Canoni ,
„ e Bolla»» CoenaDomini , le medefimc Monache vi pro-
„ pofero a decideredetto articolo, benche rifoluto, comc
,, fopra dad.SagCongrcg. con roracolo Pontificio.
„ Mapcrchcper partedeilemcdcfiinc Monache, conpre.
„ tcfto, chenonfolamcntetuttocioffpuifle pcrerrorc, m«
„ ancoraper erroreil Vicariogeneraledi Napoli Periflio 1*
„ anno 169 t.annoverafTedctto Monaflero tra glialiri Mo-
„ nafterjofTervanri, c riformati , bcncheciorcguifTc fcr.fcr.
„ ( ^. i.rt num- 1) con nuova prattica , & efTorbitante prc-
„ tenfionc, cbbero dettc Mon.iche Tanno 1701. ricorfo al
„ Vicariogcneraledi NapoIiSiliquino, pcrotrcncrcdalmc-
„ dcfimo ci6, checragli ftato ncgaio daunVicariodi Cri-
„ fto, & incfTctto, noncitati pcrogli Oratori , bcnchcfo-
„ pra dicicN foflcgii contcftata Lite form.ili-(§. i. num.^i.)
„ dalmedefimo, non meno nullamentc, chccon cvidcnre
„ ingiuflizia, prccipitanza , efurrezioncIi9- Setfcmb. 170».
„ ottcnnerodccrcto, uniformcalla loroinftanza,conofciu-
„ topcri infufriftcntcda^loroDefenfoti , a fegno t.ilc, chc
„ giudlcorno domandarncallaS. V. laCcnfcftna, chefiin-
tamcn-
I
Tom. HI. Pars II. Difceptat. I.
„ camentcnon volfeconcedergli, mafidegnofemplicemen.
„ te rimetternc la cognizionealla Congr.de" Vefc.e R.( §.17,.
„ «ttw.ii.<»/»i?)'aqualeildi i.Marzo i^oj.uniformando-
fi in quefta partealla rettiflima intenzionedella HVcontra
Monialesdunttaxatinformantes , refcriflTe, non efferluo-
" go alla Conferma di d.dccrcto del Vicario generale di Na-
„ poli(i5".i ?■««»»■ ii->^
„ Cio perd non oftante, il medefimo decrcto eftato poi
„ confermato inCuria, con Sentenze ex diametro oppofte
„ a dette due rifoluzioni di d. Sag. Congreg. una dclie quali
„ cmamtiSumtnoPontificeannuenteC^i^nutn. i.^elaltra
„ prefa contra lAonialesdumtaxat informantcs {$. 14. num.
„ 12.) nellequali Sentcnze, edecretofi determinailLivel-
„ lo nella fomma di duc. 120. contro il Monte de'29. ediduc.
„ 8o.controgli Oratori, eficanonizzidMonafteropernon
„ oflervante, v\tuiorm!iX.oadverfus reievidentiam ^ etrale
,, altre mafllme impropriet^, controla folenneprofeftione
„ dellemedefimeMonache, nellaqualefileggonolefeguen-
ti parole ; Voglio anche ojfervare la Riforma , fattaper ordine
della fel. mem di Papa Clemente VIII. particolarmente per
quello , che tocca alla Vitacommune , fenza poffedere cofa alcu-
na di proprio , e tutto quello , che avrb , darollo alla Superiora ,
edalla Communitd ricevere tutttli miei bifogni ( §. i ^.num. 5. )
„ Piii facili in quefta parte detti Giudici Ecclefiaftici in Ro-
,, madi pronunciare controRifoIuzionidelle SagreCongr.
„ approvate da'Sommi Pontefici, diquel che era ftato un
„ Tribunale, tantoqualificato, benchelaico, di Napoli ,
„ per la foda ragione , addotta dal Vicario generale de^Roffi
„ nella fua Relazionc ( ^. i i.num.XT-antefin. ) che detto Re-
„ gioConfeglio aliter pronunctare non poterat , fiante Apo-
,, Jlolicoajfenfu . Ragione, chemolcopiudoveva prevalere
,, inRoma; In Giudici Ecclefiaftici; In materiadi ofter-
„ vanza,criformadi unMonaftero ,FigIio, ePadredidue
„ oftervantiflimi Monafterjdi Napoli,intempo,chcilzelo
„ della S.V.e delle Sag.Cong.in qucfta partee notorio,e mai a
,, baftanza lodatoda'buoni, anche per rintrodutzlone dell'
„ ortervanza ,eriforma, inquelliMonafterj , eConventi ,
„ ne'quali nonvi^, moltopiu perconfervarla, dove dalla
„ loroerezzionevifiritrova introdotta, epacificamente of-
„ fervata , e dove fi fa efpreflamente profeflTione da ogni
,, MonacadioflTerTarla (jj"^ lynutn.i.)
„ Gravati percio li Governatori del Monte grande dc'
„ Maritaggidi Napoli, umiliflf.Oratorijda dettiDecreto,e
„ Sentenze, fenzafondamentoalcuno, n^di giurifdizione
„ (§.i.»«f». i,)ne digiuftizia(§.^,6f/fy-)cperci6manifefta-
,, mcntenulle,& ingiufte; Proftratia piedidellaS V.umil-
„ mcnte la fupplicano ad orJinare la tocalecirconfcrizzione ,
„ &abolizione dalli Atti didctte S^entenze dc'Giudici Ec-
„ lefiaftici,oppoftea RifoluzionidelleSag.Congregappro-
,, vateconOracolo Pontificio, edicommettercdinuovoK
„ revifione della Caufa a detta Sag. Congr. e ne fperanodal-
„ la S.V lagrazia, per trattarfi di materia , propriadidcc-
„ toEccelfo Tribunale, giidecifavi, comefopra, conap-
„ provazioneancora Pontificia(§.t^. mm.i.) TantopiCiche
„ viconcorronodue remiflionidellaS.V- [^.i num.i ^ & ff.
„ I? «K»».t2.<»«ff_/?«)&ilconfenfoefprelfodellemedefime
„ Monache,chenella Congrdclli j.Sectemb.iyo^.ipenade,
„ putatoin Ponente il Sigii.Card.Carpegna , fenza la folita
„ intimazione delli Defenfori delfOratori , informorno la
I, medefimain voce,& in fcriptis, benchenon vi foflepre-
), fa alcuna rifoluzione , e poi non vi e ftata mai piu riferita ,
), per lioftacoli , & impedimenti ,promofli exadverfoavan
„ tiMonfignor.UditorcdcllaS.V.contutto, chegliOrato-
„ ri fidichiarafleroprontiper la Congr.immediata, echea
„ dcttoeffetto, con fpefadicirca trcntafcudi , avcflferofat-
„ te ftampare,& inuliimamenteanche diftribuire in detta
„ Sag. CongregleloroScritturc.
Exqua Fadtiferic remanet manifeftum, quod inter alia
2 Loca pia, quaefubnoniine Montium crcfta tepcriuntur in
Civitatc Neapolis, cumob'lpationedotandi Dcfcendcntes
abillorum Fundatoribus, nubentcs inSa?culo, & ultra do-
tem, folitamdariillis Monafteriis, inquibus profeflionem
emittunt, cum alia obligatione dandi cifdem Livclla, feu
Vicalitia, quandonubunt inDomino, rcperitur illud voca-
tum Monte grandedc'Maritaggi apenum die ij. Jannuarii
16^9. incujusCapituIationibuscircaquantitaiem diftorum
Vitaliriorumdifponitur, ut infra .
„ III. Chea rifpettodelli Vitaliziinon fia tenuto detto
,v Monte adarpiiiaciafchedunadi dcttcMonachc d'annui
„ ducatiSo.lor vltadurante, dapagarfeli inductande,ogni
„ fci mefi la rata, incominciando daldi , chc averjtfatta
„ profeflfione in d. Monaftero. Vcriimarifpcttodelli Mo-
Urfaye Difcept. Tom.lll.
>39
j, nafterj oflfcrvanti, darli per Vicalizio il folito, darfi a
„ detti Monafteriid'annuiduc.50.
A tempore ereftionis Monafterii S. Joan. Baptiftac Ord. S. j
Dominici ejufdemCivitatis, fundati vigorefpecialisBrevis
Clem.VIII.expcditidic6. Decemb. 1597. quod non fmema-
gnis diligentiis repertum , per extenfum rcgiftracur infrapofl
»aw. I2.ufqueadannum 698. & ficpcrannosfere 90.nun-
quim rcvocatumfuit indubium, illudfuiflTe, & eflerefor-
matum, &deobfervantia, qualeetiamillud declaravitan-
no 169 i.i 5. |unii Vicariusgeneralis Periflius , idem Mona-
fteriumannumerandointcr alia Monafteriadcobfcrvantia ,
&reformataejufdemCivitatis, prsvia Relatione Adtorum
Magiftri Monialium his vcrbis .
HlufiriJfeReverendiJf. Sig.B GiufeppeCaracciolo, unode'
Governatori del Montegrande deMaritaggi efpone a V-S. Illu- 4
flrijf.come deftderafapere , qualiftano li Monaflerii di Monache
diqueftaCitta, che diconfi di ojfervanza .,»e'qualiivitaltzj ,
affegnati alle Monache particolari , s'incorporano alla Commu.
nita , efonoinpotere , e dtfpofizione deV.e RR.Madri Abbadef-
fe , e non dellefudette Monache particolari , accib pojfano i Sig.
Governatori di detto Monteregolarfiin ojfervanzade'loro Ca-
pitoli , eConclufioni. PertantofupplicaV.S. iJ/uflriffima or-
dinare a chifpetta , chefe ne facci documento legitimo , e lo ri-
ce era agrazia ut Deus isc.
R. D.Joan.Jacobus Cioccia Magifter ABorum referat fuper
expofitis adfinemprovidendi hac die 1 1 Junii 16 9 1 .Sebaftianut S
Periffius Vicarius generalis .
Illuftriff.e ReverendiJf.Sig. Li Monaflerii riformati , [eu delV
ojfervanza , che fonoin queftaCittadi Napoli , chegodonoli 6
Vita/izii, chefiajfegnano per ciafcheduna Monacafijpendono
per la Communita a difpofizione deirabbadejfa , 0 Priora , &c.
fono lifeguenti S Maria del Gesu , S.Patrizia , SPotito , S.Ma-
ria Maddalena dePazzi , del SS.Sagram.S.Giov. Battifta^S.
Maria della Sapienza . S.GioJeppedel/eCarmelitane Scalze ,
S.Andrea, S Francefcodelle Capuccine , S.FrancefcodeWOf-
fervanza , Bettlem , S.Caterina di Siena , Divino Amore , e SS.
Trinita ; Che e quantopoffo riferire a V.S. I/Iuftrijf.a/Ia quale
umilmentefo riverenza . Napoli 19 Giugno 1 6)i.Giov. Gia-
como Cioccia .
Vcrum d. anno 1 698. die »7. Junii , rccurrentibus dd. Mo-
nialibusS.Joan. Baptiftae, non ad fucccflbrem Vicarium ee- n
neralem Siliquinum , fedadCard Cantelmum Archicpifco-
pum, illarumque precibusin plcnaCongreg. corameodem
Card.habi£a,examinatis, &funditilsdifcuflis, die^y.Junii
1698. iitraquc Partc informante, impertitus fuit tcrminus
quatuor dierumad probanda incumbentia , quo terminodu-
rantc cx parte Defcnforum Montis fuerunt reprodui-ts Scn-
pturae, Proceflus , &alia, ad Caufam facientia , cumpro-
teftationc, quoad cxpenfas, \h\ : In C aufa , inCuria Archi-
epifcopi Neapo/itaniverten interl//uftiff. DD.Gubcrnatorcs
Montis magnt Maritaggiorum hujiis Civitatis ex una , ir Ven.
Monafteria Monia/ium SS.Tri •it.xtis , S.Potiti , ifa/iorum ,ut
in A&is ex altera . Die 27 mcnfis Junii 169S. Neapoli .
Per I/luftriJf.D.Generalem Vicarium Neapolitanumcum Vo-
toCong habitie coram EmiHentiJf& ReverendiJf.D.Card.Can- 8
telmo Archiepifcop» NeapoHtano , referenteD.Can de Auria
Commijfirio.^ Partibus informantibus fuit provifum ■ 6f dc-
cretum.qubd.fufpenfojudiciopojfejforio^ (:^fufpenfit decrctis,
faSis a D.Vicario i/lius temporis fub diebus 1 5 Junii 1 69 I.
(ir },o.eJufdem , fuit datus , ifftatutus terminus dierum 4 utii-
quePartiad probandum in petitorioj udicio corum incumbcn-
tia . Ita hocfuum , & intimemur (ScJo.And. Siliquinus Vica-
nusgen Rubinus Not. D. NkoUusJ ordanus ARorum Magtft.
Procurator Montis (sc.accept.u decretuyrtpr<edi8um, fi, C? in
quantum, &quate>us profeipfofacit , iif non a/ias aliter&C. 9
Crrefervat omniajura&c.ir ipje Mons reproduce'-do intcr-
ttiino in vimprobationis omnes Scripturas , in ProceJJu exiften-
tes , inib totum Procejfum in parte , Cif partibus , pro fe /4-
cien.if non aliterifc ojfert fuam depofitionem, if pro:ej/.f
tur de cxpcnfis .
SilvitdeindeCaufa ufquead annum 1702. quodie^. Sepr.
non auditis, nequc citatis Defenforibus cjufdcm Montis 10
( jT. 1 1 . nuni.(. infin- ) cacdem Moniales rccurfum habucrunt
ad Vicarium gcneralem Siliquinum, k quo proinde facilc
fuit, ipfis dumtaxat inlormantibus, extorqucre decrctum
revocatorium lub vano, infubfiftentique przccxtucrrorisd.
dccreti Vicarii gencralis Perlflii .
Cumquc poft dcncgitam iSC- E. & R. intormantibus
dumiaxat dd. Monialibus, confirmationem hujus fecundi I»
dccrcti ($ 1 5.Mtt>». i2.)3d ipfarum inftantiam proobfervan-
tia cjufdcm dccreti expeditum tucrit Monitorium cor.im
A. Cquod intcr aliosfuic etiatn iDtimatum Dcfenftribus
K i Mon-
140
Difcept. Ecclefiafl, Dominici Urfayx.
Montis magnl Maritaggiorum, lioc modo inftancibus eif-
demMonialibus proobtinenda confirmatione, CaulaEpun-
dumredudtumfuirad infpeflionem, anidem Monafterium
dicendum eflet reformatum, &de obfervantia, in qua re-
quifitus ego ad fcribendgm .
Dicebam infenfu veritatis, idemdecrgtum Vicarii gene-
li ralisSiliquini, canonizantis d. Monafteriumpro non obfer-
vanti, neque reformato, eflTe evidenter nullum , & inju-
ftum, & propterea revocandum, ad quem effedtum pras-
micien.eft Breve ereftionisd. Monafterii, quod eft fequen-
tis tenoris.
„ Venerabfli Fratri Archiepifcopo Neapolitano . Clemens
„ PP. VIIl.Ven.Fr. Salutem&c.Ali^siNobisemanarunc
„ Literae, TibidireftaECenorisfequentis vid. Ven. Fr. Salu-
„ tem, & Apoftolicambenedidlionem. Decet Romanum
„ Pontificcmad eafuaefollicitudinisparteslibenterextende-
„ re, per quas Sanilimonialium ftacui profpere dirigendo
,, opportuneconfulitur, hfuperfiquidemad Nos perlatumeft
„ alias dileftasin ChriftofiliasDoroiheam Villanam Nea-
„ politanam,& Eugeniamde Tranfo,&q JuflinamdeTran.
„ fo, tuncinhumanis agentes Sucffan.MonialesMonafterii
„ yion\3L]\umdellaSapienza ^ Neapolican.Ord. S.Domini-
j, ci,fubcura, & regimine PP.Congreg Clericorum Regu-
„ larium dcgcn.exdiito MonaiXeiio ciella Sapienza adaliud
5, Monafterium S. Joan.novi Capuan.Ordinis praedidi , quod
„ dileflusfiliusFrancifcusdeBalfo, piadevccioneduftus ,
,, fuis impcnfisaedificari curaverac, ct)m incencione, quod
,, aliud MonaftcriumS. Joan.illicontiguumfupprimi , & il-
„ liusfruftusfecundodidoMonafterioS.Joan noviapplicari
„ deberenccuique interalia reddiiusannuos fioofcuti in per-
„ petuum donaverac, ad regularem difciplinam inibiintro-
„ ducendam, &falutem Animarumprocurandam,exSen
„ tentiaVen.Fr Noftr.S. R.E. Card.fuperStatuReguIan
„ dcpucacorum, translacas fuiftey Veriim cum res multo
„ aliter, qu^m putabatureveneric, & ultimodidlum Mo-
„ nafterium proptermuItasdifKcultares propierea exorcas ,
„ fupprimi nonpotuerit, didcB Moniales translataedcfide-
„ ratosin viaDomini progrelTusfacerenonpotuerint,- Pro-
„ pterea ipfsEMoniaiesad Civitatem Neapolitan. ubidile-
„ ftusfilius Joan VillanusMarchio</f//<jPo//rtaliud Mona-
„ rterium Ordin. S.Auguftini fuis fumptibusemicad ipfum
;, Monafterium iranfiredefiderant . Q^iare proeorum parte
„ Nobishumiliterfupplicatum fuit , ut opportunam illis ad
„ hoc licentiam concedere de benignitate Apoftolicam di-
„ gnarcmur . Nos igitur earundem Monialium profpero
„ ftatui, & quicti profpicere, ipfafquefpecialibusfavoribus
„ &c.cenfentes, hujufmodi Supplicationihus inclinati, ex
„ Scntentiadd.Cardinalium, quibus hoc negotium exami-
„ nandum , & Nobis rcferendumcommiifimus, F. T. per
„ praEfentcs committimus, & mandamus , ut MonaTterium S.
,, Joan.novihujnfmodi, ac ineoOrdinem , necnonomnem
„ ftatum , & clfcnciam Regularem , Apoftolica authorita-
„ teperpctuofupprimas, &extinguas, ac omnibus,& fin-
„ gi-lisd.MonafteriiS. Joan.noviMonialibus inibi receptis
„ excodem MonafterioS.Joan.ad Monafterium , abeodem
„ Marchione de confenfuiroftro, &dd. Cardinaliumr em-
,, ptum, tranfeundilicentiam, & facuhatcmcademautho-
„ ritate concedas, illalque dcccnter, ut par eft , cransferri
„ cures , &facias, necnon rcJdicusannuos 6oo.(cut.huiuf-
„ modiabeodem MonaftctioS.Joan. novi pracdidifmembres
,, & feparcs,iIlofquefupertotccnfibusannuis,quosd.Fran-
„ cifcusin cadem Civitate Neapolitanapro codem Mona-
„ fterioinlbipcrdi(3um Marcbioncm (ucpratfcrtur )empto,
„ cum paOodcrctroveniien.ad rationcm fcptcmproquolibct
„ ccnrenariocmii deconlenfud.Francifcicildem authorita-
„ te&tenoreperpetuoafligncs, ilhqueapplices , & appro-
„ pries; Ita qu6d liccat pracfatisTraiisfcrendis &protem-
„ pore exillcntibusd. Monallcriiper cundcm Marchioncm
„ cmpti, hujufmodi Monialibusdidtoscenfuspropriaautho.
„ ritatepcrcipere &cxigcre,ac incorum ,& didHMonafte-
„ riiufus, & utilitatcmconvcrrcrc, nulliu.sad hoc rcquifita
„ liceniia . Nnn obrtan. fcl.rcc Pii PP.V.Pra-deccffori."; No-
,, ftri C onftit.quacavcturexprcfsd,ncMoni.i|cscxtraClnu-
„ ftra Monadcriorumfuorumcprcdi audcanr, nifi inccrtis
y, tuncexprciTiscafibus, aliiliquc Conftitutionibus Apoftoli-
„ cii, ac Mnnaltcrinrum fuorum , & Ord.pra-diilorum , Ju-
„ ramcnto, cnnfirmationc Apoftolica , vcl quavisfirmitatc
„ alia robor.iti.s, Statutis, & coniuciudinibus , privilcgiis
„ quoquc, Indultis, & Litcris Apoftolicis , incontrarium
„ quomodolibctconccftis, arprobatls, & innovatiw (liii-
,, busomnibus, corum tcnoics prarfcntibusprocxprcni.sha-
„ bcntcs.iliisaliisinfuoroborcpcrmanfuris , hacviccdum
„ taxat fpecialiter, & expiefse derogamus, ceterifquecon-
„ trariisnonobftant.quibufc. Dat. Romaeapud S.Marc. &c.
,, dic. i9.Maiii597.anno6.Cumaucemficuteademexpofi-
„ tiofubjungebat in prasinfertis LiterisexprelTum non fue-
„ rit,praEdidum Monafterium , leu locum a pra?didoMar-
„ chione,cum padtoderetrovendendoemptumfuiffe, &ob
„ nonnullasaliasfubortas difficultates, &praEfer[im, quia
„ locushujufmodi DomuiS.PauliCongr.Clericorum Regu-
„ larium nimisproximis, &fere contiguus exiftit , neclta-
„ men ad Monafterium Monialium erigendum eftomnino
„ cipax; IdeoF. T.adearundem Literarumexecutionem
„ nondumdevenic; Verum neprsEfataE Moniales opporcu-
„ no remedio defticucae , remaneanc , Nos , ut par eft , prov i-
„ derecupienies, eidemF.T.perpraefentesmandamus, &
„ injungimus, ut ncgotiumhujufmodi reaffumens^utfupra-
„ didlum Monaftcrium S.Joannovi Capuan.acineoOrdi-
„ nem,ftatumque, &cftentiam regulares , authoritateno-
„ ftra Apoftolica perpeturifuppvimas ,&extinguas, acom-
,, nibus,& fingulisejufdemMonafterii S.Joan.novi Monia-
,, Iibus,&Converfis, ut ex praEfatofupprimendo Monafte-
„ rio ad fupradid^um locum per Marchionem dellafolla em-
„ ptum , & ipfis Monialibusgratis oblatum , donec tamen in.
„ frafexennium proximumalium Locumaptiorem,&com.
„ modioremad Monafteriumerigendumrcpererint tranfire,
„ & ibidem fubdecenti tamenclaufura degerc, acquafcum-
„ quealiasin earumOrdine, & loco Monialesfieri cupien-
„ tesad habitum, & profeflionem Kegulares juxtaOrdinis
„ hujufmodi Regulas ,& fervata forma Concil.Trid.recipe-
,, re, &admitterelibere, & lici e valeanr ; Dummodoca- j
„ menextra fexenniumproximum alium Locumaptiorem , I
„ & commodiorem f utpraEfertur ) omnino reperire, & ibi \
„ de confenfu tuo, & pro tempore exiftentium Ecclefiae
,, NeapolttanaE Praefulum Monafteriumaliquod transterri ,
„ & in quo perpetuoremanere-poftint omnino teneantur ,
„ authoritatenoftra licentiam , & facultatemconcedas, &
,, ad hunc effedlum elcemoiynas dotales a Monialibus, in
,, praEfatoLocorecipiendis,erogandas inemptionem reddi-
„ tuum perpetuorum, vel cum padlode retrovendendoad
„ ejufdem Loci commodumconverti , &ex illispofteaeam
,, quantitatem, quaeneceffaria fuerit in novi Lnci proMo-
„ nafterio erigendoreperiendi , & ipfius Monafterii extru-
„ dionem ,proutopuserit, expendicurcs,& facias .• Infu-
„ per , ut Moniales transferendae prat-fara: fe congrue fubften-
„ tarepoffint, redditusannuos6co.duc.apraEfa!oMonafte-
„ rioS Jomovieademauthoriiaie perpctuodilmembres, &
„ feparcs, illofquein totcenfibusannuis amemoratoFran-
„ cifcoin Civitate Neapolitana cum padlode retrovenden-
„ doad rationemfeptem proquolibetcentenariocmptiscon-
„ fiftentespro fubftentationetrarsferendarum, & protcm-
„ porecxiftencium infupradidlo Loco, & fuccv"fl1 vcerigen-
,, gcndo, ut fupra , Monafterio Monialium de prxdidii Fran-
„ cifci confcniu perpecuoafllgnes, applices,&approprics \
„ Itaquod liceat praefacisTransferendis.&protcmporeexi-
„ ftentibusMonialibus, tam indidlo Locoper Marchioncm
„ rt'f//(rP(».7.Tgracisoblato, proquod.Marchio ;oo duc.quo-
,, libecannodepropriispecuniis, ucpnihs, donec Moniales
,, pradid^ac ineodegerinc,folvercteneatur, qn^m inprzdi-
„ dioerigendo Monafterio dd.ccnfus a praEd.Francifco, ut fu.
„ praaflignatas,propr:aauthoritatcperciperc, cxi.^ere, &
„ Ievare,acincarum ,& praedidti Loci, acerigcndi Mona-
„ ftcriiufus, &utilitatemconvertcre, nulliusad hocliccn-
„ tiarequifita . Volumusauremur praedidiar Tiansfcrcndac,
„ & protemporeexiftentcsMoniaUshujnfmodi in praEdidlo
,, Loco fcx annorum fpatio ta ntummodo morari pofli nt , quo
„ icmpore durante didlus Marchio dc folvendoannuatim
„ pr:ed.200.duc.dcpropria pccuma 'i': in f )ima Juris validio-
„ ri ohli^aridcbcat , utquc (i inlia (cxcniiium aiius Locus
„ commodior, &aptior proMonaftcrio crigendo icpcrtus
„ non (uerit . Mt)nialestunc in prarjidlo Lococxiftcnics ,ad
„ alia Monaftcria MoniaMum Civitaiis Ncapolit.cuiufcum-
„ qucOrd.fucrint,cumcarumdotihvis, ac omnibusrcdditi-
„ hiis,& honispcrcas,carum(iucnngulasdatumci("qucdono
,, roiiri-fli.s ,& rclidlis, ac eti.im dcccntcr acquifitisarbit rio
„ tuo transfcrri, & in ipfis Monaftcriis, adquac translatac
„ fucrint ,quoad vixcrint remanercdcbeant ,(cmpcr autcm,
„ lamdum in prardid^o Lnco,qu^m fi in Monaflcriocrigcn-
„ dodcgcrint,(ub tua, & Succcfiforum luorum Lci lcfia; Nca.
„ polit Prapfulumcur.-i, JurifdidHonc,&obcdicnti.jpcrpctu(^
„ mancant,irritumquc, & inancdcccrnimCisqulcquid fccus
„ (iipcrhisaquoquam,(iuavisauthoritaicl"cicntcr, vcligno-
„ rantcrcontigcrit attcntari. Non obllan. pracmKfis, ncc-
„ nonConftit.&Ordinat.Apoftolicis, acomnibusiIlis,quj:
j.inprac-
Tom. 1 1 1. Pars I J. Difceptatio L
141
in praEinfertis Literis voluimus non obflarfc, caererifqiie
'', contrariis quibutcumque . Dat. Romx apud S. Petruw
„ &c.die6.pecemb.i597->nno^-
$. u.
Oflenditur nnllitas Dccnti Ficarii generalis Siliquini, &
Sentcntiarnm confirmatorianm , inVrbe obtemarrwi.
l "rjXduplici fundamentopromanat hujus decretinuUitas .
JZj Primonempe exeo, qu6dexparte Monialium Caufa
introduda fuerat in plenaCongrfgat. Card. Cantelmi Ar-
chiepifcopi, aquainformancibus, tam Defenforibus Mon-
tis, quam Monialium, impartitus fuitterminus 4. dierum
adprobanda incumbentia , quiinRegno Neanoiitano ftare
z dicitur locolitisconteftationis, uiobieivaiGa/iup.in Prax.
part.t.cap. 1 8. de Bilat.feu tcrm.probat
Proindequelicitum nonerateifdem Monialibusrelinque-
5 re Tribunal ipfius Archiepilcopi , cum Voto ejus plenae Con-
■ gregar. & clandeftine, nemine audito, neque citato, per
aCladiverfi Notarii, nempeNicolai Jordani, adire folum
Vicarium, ab eoque fub infubfiftenti, vanoqu^ praetexm
erroris, extorquere revoca.ionem prioris decreti , cumdu-
plicimaniferta, & infanabili nullitate, una jurifdiaionis ,
& altera citationis, uc confiderando utramque nuliitatem
rotat Rot decif.^.95»Mn.i. 6" icoram Priol.
Videmus hoc quotidieprafticari in Urbe, in qua kdecre-
4 lis, faftis abunoex LocunuenentibusCard. Vicarii, cum
VotoejusCongregat. non eft licitumrecurrere ad eundem ,
vel alium ex eifdem Lbcumienentibus, fed coram codem
Card.Vicario, &cum VotoejufdemCongr.refolvuntur, &
terminantur; IdemqueprafticaturetiaminCuriaGuberna-
«oris, & A.C.&mcrit6, quiaali^srefolutiones, &decreta
cuminfignimaturitate, & trutinakCoIIegialibusTribuna-
libuscaptae, & inierpofita , revocari poffent ab unodumtaxac
ex illis , qui Votum habent inter plures , & forfan ab eo , qui
lefolutioni plenaeCongreg.nuIIatenus adhasfit, quo nihil ab-
furdius, nilv^irrationabilius. Etfaciunt firmataper /2o/. ;«
Cajlellana Bipartitee i i.Jan. i']0^. ^.Eoque magis cor.Molin.
ubi, qu6d Definitorium nequic ftatuereid , quod inCapitu-
logenerali concludi non potuit , fuitque impugnaium.
Ad validumfiquidem judiciumferendum juxtadodrinam
5 J).Thom.z.:.qu(efl.6o.art.i- mcox^oxe., tria indifpenfabili-
ter concurrerc debent, authoritas nimirurn judicantis, ju-
ftitia, &prudentia, finc authoritatejudiciumdiciiur ufur-
patum , fine juftitia perverlum, & fine prudentia temera-
rium , icBThom (e(^\i\w P.Segner.nel Chrifl inftr.part.\.
ragioft i?>.numr ■infi.^e, & notatetiam Fagn.in cap.Non po-
tcft deSent &rejudic.Scfira\3vk Rot.dccif.x-j-nunt. i^.apud
Antonel.dejurib. C/wf.obfervans, Sententiam nullam ex
defedlu Jiirifdi<3ionis, nec etiamnomenfententiae mereri ,
& perinde habcndam , ac fi non emanaftet .
Secundoexeo, qudd-cumannq i665.utvidebimus /»/><? 5.
^ 13. ««m. i.qiialitas reformata, &deobfervantia Monafte-
rii S. Joan. Bap;iftacanoniz.ita fuiftet aS. C. E.& R.Sum-
moetiam Pontificeannuente, non erat permiftum Vicario
Neapolitano , aliifque Judicibus Romanae Curiae , circa
ill.nm manus apponere, minufquecontrarium determinare.
Et haemanifeftae nuUitaes, nedum inficiunt idemdccre-
7 tum Vicarii Neapolitani, fed ctiam confirmatorias Senten-
tias, in Urbeobtentas , juxta theoricam Innocent.i'icap. i,
num. i.deConfirmutil velinut. Scnntar Card.dc Luc.de Be-
ncf. di[cA)t.num.\o. Sc firma vit Rot. dccif.i <;6. num. i z. cemtn
Peuting. decif. 1 9 f . num 11. pa>t.> ■;. recent. & in Cenftant, Ca-
nonic. io Febr. 1699.^. Non ebftante coram Pio.
Tertia nullitas refpicit Sentcntias confirmatorias ejufdem
8 dccreti, non foIOmin eaparte, in qua ^ dd. Judicibusde-
claratumfuit, Monafterium S.Joan.Baptiftaenon effecom-
prafhenfuminterMonafteria refirmata, &dcobfervantia,
& in alia, qu6ddi(Sum Monaftcrium in prajteritum nun-
qnam fuf ritretormatum, neque dc ohfervantia, quod nul-
latenus fubfiftit, nulloquemodo continetur in decreto Vi-
cariiNespolitani, utex illiusledura in $. 17.»«,». jt. & ex
confeftioneDefcnforumMonlaliumfl'^', 17 num.i.&num.q.
infine- & lat.i^s in jT. i*!. »/0». iS Sed eiiam in alia , inqua
diaum tuir ; Mon:em Magnum tcneri, & eb/igatum c/fe ad
folvcndum .mnuum yitnlitr.m adrationemannuorum ducati
9,0 proauaibft Momali Alterumque Montetn i<) Familia-
rtim di^ee Civit.nis Neapolis teneri paritcr , (if obligatum
tffe folvcre annuum Vitalitium ad rationem ducati i io. pra
quahbet Moni.iJi § t9 »um i.inmed. Quia hujufmodi arti-
^ulus quanti atis Livcllorum, toto ctKlo diverfus ab alio
Vrfajia: Difcept. Totn. IIL
qualitatis Monafterii, &ad inftantiam Monialium decifus
aRegio ConfilioNeapolitano, ut demonftrabimus in §. 7.
nuUatcnus dcduflus fucrat , mult6qnt; minus aliegatus co-
ram Vicariis Neapolitanis , nec ex parte Gubernatorum
MontisMariraggiorum, exanimadverfisfupra ^^*. i. anum.
4.necex parte Monialium , exobfervandisinfra $ 17. num.
5o.Perindequefuper illonon poterant pronunciare Judicesin
Curia , ad literam r^^r in kg.Utfundusff.Commun. divid.
Nequead falvandamhancpalpabilem nullita-em juvatre- 9
curreread decreta rem.iftionisCaufae ad dd. Judices, obten-
taab Auditore SS. Inftantiae cnim coram Ipfofadtae refpi-
ciunt Caufam illam, quac decifa fueratper Vicarium Sili-
quinum, ^ Monialibuscoram A.C. introdudlam, & fic me-
rum , & unicum articulum qualitatis Monafterii S.Joan. Ba-
ptiftae. Quod intracvidcntiae finesponit fola illaconfidera-
tio, quodexpartcMontis petitafuitab eodem AuditoreSS.
remiftio Caufae , non ad Regium Confilium Neapolita-
num, a quo decifus, & terminatus fuerat diftus difpara-
tusaniculus quantitatisLivi;llorum , fed ad S.C. E.& R.^
quo decifus fueraialter articulus qualitatis d. Monafterii ,
tam mediantcconfirmatione tranfadionisanni i^C^.quam
mediantedenegationc confirmationisdecreii Vicarii SiUqui-
ni^.i^.ftum.g. & ii.
Et licet idem AuditorSS.die l.Aprilis lyoj.ad generalem 10
Illaminftantiam Mon\z\\\im ad videndum , prteviaavocatio-
neCaufa" aquibufvisTribunalibus , declarari , ijlamfpe^are
adJudicemcommiJfarium\ eeneralitei decreviffet ; Ex tunc
remiftt C aufam adj udicem commiffarhim . In audicntia tamen
dieiz^.ejufdemmenfis Aprilis, in qua emanavitab ipfoul-
timum decretum in hac Caufa, &mqaa cxagerata fuitin-
juftitia ejufdem generalisdecreti, in acerrimo contradifto-
rio, praefervavit Monti omnia fua Juradicendo: Jlluftrifti-
tnus D.decrcvit , quodutatur Jure fuo, Precuratoribus prte-
fentibus , per quod poftremum , ultimumque decretum ge-
neraliftim^ praefervata fuerunt Monti magno omnia Jura ,
eiquomodocumque, &qualitercumque competentia.
Minus infiftaturin confenfu Defenforum Montis coram il
Judicibus in Curia, quo attento allegari nequear Jurifdi-
dionis defe<2tis; Refponfio cnim clarifTima pft, & dcdu-
citurex inftantia Monialiumcoram VicarioSiliquinocoram
C.E.& R.&coram A. C.Coram quibusnon petierunc , nifi
fimplicem , & reftiiilam declarationem, quod earum ^io-
nafterium non erat reformatum, & de obfervantia^. 15.
numli.if ^. I 7.»«w. <S.(if j.cb ww. 50. Igiturconfenfus ,
dedudus a comparitionc coram dd. Judicibus , nullate-
nus irahipoteft ad jurifdiftionem circa diverfum articulum
quantitatis LiveHorum, ^ nemine ex ei("dem taftum, vel
decifum .
Abfque eo, quod juvet replicare, eundem confenfum , Ja
faltem defumi poffe ^ profequutione CauCae coram z. &
5. Judice, pollquam ^ primo Judice in Curia, feu ab A.
C. ideiiarticulus comrrehenfus fuerat in prima Sententia
confirmatoria ; Quia in dd.duabus pofterioribus inftantiis ,
nedum femper oppofitum fuitfed in omnibus Contradido-
riisexclamatum, qudd Caufa quoad diflumarticulum erat
jamtermioata in didoRcgio Confilio, dieii.Maii 1-04.
producendocoram i.Judicem integrum ProcefTum , & Sen-
tentiam, abeodem RegioConfilioproIatam, addocendum
deCaufac terminationequoad darticulum, ju\ta illa verba
produrtionisper ABa Archtvii Brol.fol. ij7;.aterg Addece»-
dutn &c.fa^o produxit authenticum Proceffum de Partibus ,
cum inclufa Senttntia definitiva, lata per Regium Confilium
Nfapolitanum^ abfolven d.Ven Montem&c a petita folutio-
neducati 6 o prietenfa per d. V . Monaftcrium , contra formam
Conclufionis ; fa8<eanno 1664. feu&c- mandando, fcrz-ari^
deberi d. Concluftenem , prout in Foliis tenoris &c.
Defedum hunc jurifdidioniscirca d.articulum quantita- >J
tis L'vellorum , nonoblcure, & plufquam tacitcapprobaf-
fevideturC.E.& R cujus Votum in hac partecxquircre vo-
JuitSS.D. N die ii.Fcbr. t7ov.mcdianterefcriptOi<//dCo>f-
grcg.1t. deVcfc.e Rcgol.pertlVoto . Propofita enim C.i«l.i in
ead Cdict^ Ma ii^cj. aC.irJ. C.irpineo, refcripfit qui-
dem , CaufamnenfpeflareadSac.Congr.incafu, dequoagi-
/«r.Sed nondeterminavit, unicumeftc Judicem illum . ad
quem fpeilabant duoarticuli ciuldemCaufa*. Primus nem-
pc. An Monafterium S Joan. B.ipiiftac cflet retbrmatum ,
<^ui abfque uIlodubiofpeihTbat ad Judiccm Ecclefiafticum ,
lucratque unicc decifus per decretum Vicarii Gcncralis Nea-
politani , pro cujus confirmationcrcftriftivc, acprxcifivd
Moniales inftantiam primo ioco fecerunt in eadem S.C ^ i ?•
tium. 11.& deindccoram A C §.xy nufn. ^.6" j Secun-
dusvcro, in quaquantitatcfolvenda eirent Liv«IIa , nulla-
X l tenus
142
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urlayx.
fcnus tadtus^ Judice EcGlefiaftico, feuadiito Vicario Sili-
quipo , & unicedecifus a d. Regio Confiiio $.7. Obrervando
ulterius, quod Monialesin ead.S.C. petebant remiffionem
utriufquearticuliad Judicem commiflarium: ibi; II Morta-
ftero fupplica umilmente rEE.VV.a rifiettere ■, che fopra /'
articoic, fe jiade reformati^ e di ojfervanza, come anco per
larifpofta deirannuo Vita/izio , la Caufa come contenziofa ,
iflata rimeft^aaMcnf&c juxta firmata per Rot decifi^i.num.
1,6. coram Prio/. ulji, quod quando Judices non refcribunt
juxtaPartispetitionem , daturinteliigi, quodcjusinflantiaE
noluit adhaerere.
Merito autem ead.S.CitaprocefHt . Quando cnim articuli
J4 diftinftifunt, poflTuntqueaddiverfosJudicespertinere, uno
decifo, folent Sacr- Congreg. aiiumfuis congruisjudicibus
dcterminandumrcmittere, vtgeneialhtt aoiatCard.de Luc.
deDonat. difc.z€.infine, &in fimilicafu prad^icavlt C. C
cum eodem Regio NeapoIitanoConfilio, refcribendo J. C
cenfuit , profejfionem afantementis Pfiel/a, utcumque admor-
lem eegrotante , etiam [uafionibus Monia/ium emiffam , nifi
a/iudobfliterit, ejfevalidam. Cieterum, anPue/lafueritper
do/um, &circumventionemadprofitendu7tia//e8a, itautpro-
ptereados Monafterionondebeatur, ad judicium Congr. non
pertiftere, fed a Judicibus competentibus ejfe di/igenter infpi-
ciendum, quamrafolutionem refert, Sciec^witynRovitdecif.
4^.num.2.pertot &deilla mentionem facit Ftfg»««. incap,
SicutnobisinfinedeRegu/ar.
FortiCisquiainScripturis, ex hacparteexhibitis ind.Sac.
15 Congreg^ ihfpecieexagerata fuitterminatioCaufaeperSen-
tentiamquoad qualitatem Livellorum, unkcumdenegatio-
neetiam reftitutionij in integrum adverfusillam a Monia-
libusperitzin difloRcgioConfil o, ut recognofcipoteftex
Reflridu^. 18. 58. Cir 59 & patetex «(.'w. 7. Summariiejuf-
dcmReftriflus, inquo regiftratusfuit fere mteger Procef-
fus , & per extenfum ttanfci ipta Senteniia ejufdem vcre tpa-
g;:i Tribunalis.
Qiiartademumnullltas, refpiciensparitercafdem Senten.
16 tias, in Curia obrentas, deducitur ex co, quod Moniales
non petierunt jl VicarioSiliquinodeclarationem , ipfasnon
clfcindefinite, &ad omnemeffeflum non reformatas, nec
de obfervantia , fed reftridiv^ad folum ^ffedlumexcluden-
<ii Monafterium ^ parricipatione Vitalitiorum , ibi .• Sup-
plica reftarfervito dichiararecon decnto, d Monaftero noH
ejfcr comprefo fra /i Monnfleri riformati , feu de//' Ojfervan-
za , che /i Vitalizii del/e Monache cedono in bencficio de//a
Communita a difpoftzione de// Ahbdejfa , oSuperiora didetti
Monaflerii rifortnnt: , feu de//'OJfeivanza^.ij. anum.42'.
ufquead 49. Cum quapetitione, & probationibus feconfor-
inavit VicariusSiliquinus, declarando, idem Monafterium
non effe comprehenlum imer illa Monafteria reformata , &
dcobfcrvantia, quorumVita/itia Monia/iumfedunt inbeneH-
rium Communitatis ad difpofitionem earum Abbatijfa , &
Priorijfte fejpeilive §. 1 7. num 5 t.infine .
Ser.teutiae ver6, obtentasin Urbe, latiilsfimbrasdilatan-
^7 do, &excludendoreformationcm , &obfervantiamabom-
nibus operationibus Monialium, earum Monafterium de-
clarant nonreformatum, nequedeobferv^ntia ad omnem ,
& quemcumquefinem, &effedum, feugeneralitate maxi-
^ma , ibi ; Monaflerium S .J oan .Baptifl aminime fuijfe , necejfc
compr^fhenfuminter Monafteria reformata ,feu de ebferz'antia
§. 1 9. num.i.in medi» , & num.^. & ^.Ifaut Moniales ejufdcm
MonafteriiS.Joan.BaptiftaeadiOisgcneralibus Sent?ntiisli-
beratae dicantur ab omnibvis obligationibus Monialium re-
formaiarum , & de obfcrvantia, cum illo inconvcnicnti ,
& abfurdo, quo vixpoteft dari majus, vel excogitari ma-
gis irrationabile.
Apericndohoc modo magnam, &rpatiofam viamomni-
1^2 bus aliis Mnnaftcriisrcformatis, &deobfcrvantia , ncdum
Civiiatis Neapoliranap, fcd omniumaliarum caiholicarum
Civitatum , cum fundamcnto dd. Scntcniiarum obtinendi
fmiilcm dcclataiioncm , & quidcmcum facilitate majori ,
co quia rcfpcOu majoris pariis corundcm Monaftcriorum
rcformatorum , & dc obfervantia cjuldcm Civiiatis Nca-
politanae, totiulquc catholici Orbix , non concurrit, ncc
etinm ccnicfimapars conciudcntium probntionum reforma-
tionis, & obfcrvantisc, quae vcrificatur rclpcdlu Monafterii
S Joan. RaptiftaE.
Ea, quaeinli.icparte obfervavimushic, fubcalorc Scn-
19 tentiarum in hac Caufa cmanatarum, ad praxim rcdafla
fucrunt J» Monaftcrio S. Pmiti, h cujus Monialibus anno
1715. obtcntafuit cadcm dcclaratioipfas non cfTcrcforma-
tas, & dcobfcrvantia, ut v\(.\eteefiindecifSacr Rotafub
tituip Neapplitana Lh c/lorumfuper bonojurty fif fuperma-
nutentione 1 1 .Februarii ejufdem anni 1 7 1 ycoram Crifpo; Mi-
rumqueinrei vcritateeft , quodaliaMonafteria retormata,
acdeobfervantia Ncapolisenumerata in ^.11. num. j.d";»(5,
i^.num.iz. fimilem nonfaciant inftantiam , & hoc modo pul-
lumomninoremancat Monafteriumreformatum, &deob- 20
fervantia ineadem CivitateNeapolis; Quae voluit hicad-
notare, non quia id videatur utile, vel defidcrabile, fed
quia ad evitandam ftragem reformationis. ac obfervantiaE
regularis, forfan cxcitabitur zelus illorum, ad quos perti-
net, ad opportuneoccurrendumhujufmodiaEqui^ proxlmo ,
acprobabili malo.
4. III.
Ex illis MonialibnSy a qtiibus fimdattmi fuit Monajleriim
S. loan. BaptifliC , & qiia fundartint Mjnafterium SanBx
Marite Divini ^Atnoris .
EX duplici folida animadverfione qualitas Monafteri rcfor- i
mati , & de obfervantia refpcQu Monafterii SJoan.Ba-
ptiltaedemonftratur hic.
I. Defumiturexeo, quiaillud fundatum fuitaSoror.Do- x
rothea Villani , Moniali Monaft.S Mariae deSapientia Nea-
polis, quod MonafteriumrcFormatum, &deobfervantia cfl
tcfte Vicario ^feapolitano in cjus informatione , de qua io jT.
1 1 num.S. Sc refcrt etiam ; CarolCe/an. ne//e Notit.de/ be/lo ,
dei/'antico, ede/ curiofode//aCittadi Napo/ifoJ. 17. Nimis
autem veriCmile, imo magnopere naturalecft, quod ejuf-
dem qualitatisfit MonafteriumS. Joan. Baptiftae, acerat ,
&cftillud S.MariaEdeSapientia , aquooriginetn ducit, &
cujus proinde nonincongrue dici poteftFilios, juxta phra-
fim P. Marchef.in Vita Soror. Mariee Vi//anafo/. 60. infine ;
ibi ; Che fipoteva chiatnare parto dei/a Sapienza . pcr ea ,
quead rem notant Graiian. difcept. 845 num. 48. &Card. de
Luc.de Benef. difc. 6 1- num ii-&.{itmavitRot.decif. iji.num
l.coram Ludovif
II. QuiaaSor. Maria Villana, Moniali ejufdcm Mona- 3
fteriiS.Joan.BaptiftacincadcmCivitateNcapoIis fundatum
fuitaliud Monaft. S.Mariaedivini Amoris, ut eftineadem
Civitatenotorium , & refcrunt Franc de Magiftr. in Lib. cui
tit.Stat.rerummemor.tamEcc/efquiimpoiitic.Civit.Neap./ib.
I .fot. 197. & fo/. 5 3 J . ibiquey o/f/)/&. de Magiftr in Addit. ad
eundem; In quomonafterio S.IYiarias divini Amoris/)rtr;/fr
cxaBeVitacommunis cuftoditur ,]uxtn praecifa vcrbacjufdem
Vicariiin d.Informat.data in §.i [.fubnum.)i. Undeer^magis
urget dida verifimilitudo, quodcjufdem qualitatis fit Mo-
nafterium S. Joan.Baptiftae, quod, ut ita dicam, congrui
vocari poteft PatcrcjufdemMonafteriiS Mariaedivini Aroo-
ris, exanimadvcrfisfupra mim. t.infiney &exanimadver-
icndisinfra$.i2.»K»j.4.
§. IV.
£.v clafficonm Hifioricornm teflimoniis .
COncordant omncsNcapoIitani Hiftorici in defcriptio- I
ne Monaftcrii S. Joan. Bapliftx, iftud cfTc reforma-
tum, & dc obfcrvantia , ut videre cft apudiw^f». Carac-
cio/. in Neapo/itanaSacr. fol. iio. ibidcm iniprcfTo anno
i<;ij. ubi loqucndo dc eodcm Monaftcrio Sandti Joannis
Baptiftx, ait: Fondato da Suor Voroiea Vi//ano, c/je ufci
(In/la Sapienza , Monafteri di OJfovanza , e fr.nta Vita ,
fundo i/ Monafterodi San Giovanni Baitifta de/l'Ordineri-
JormaioDomenicano, piant.indoin quellaCitta Monafterodi
vera offervanza : A Francifo de Magiflris in Lib. cui titu-
\\isSiat.rerum mem. ifc.impreflo Neapoli Anno 1 6 59 fo/. ;{ 3 J-
ibi t Ete.\ eo Monaftcrio dtfccftit il/atam perfpicua inbonita-
tc, & vita ior. Maria yil/ani pro fundatlonc novi Monafterii
S Maritcdivini Amoris ejufdem Rcgu/if : A P.Mttrchcf Domt-
tiic in vita P. Leonord.Fufchi Neapo/iimfrcfja anno 669 fol.
4 ^ reimprcjfa Ronon.anno i^s' * ^Jofeph de Magift.in Addit.
ad Franc pariler de Magift.Ncap itnprcjjis anno i6"8/"#/.iy7'
CtJol.ioi.ACarol Celan.Can \'eap in Lih.cui tilulus : N«ti-
tlade/ be//o, dcllanlico, e de/ curiofo de//aCiita diNapo/i
gicr.i. fo/. 17. Ncat>oli it>]f>rcJ]o anno l69i.qui, ut ibidcm tc-
flatur, occafionc Vifitationum ,fa(flarumab Archicpifcopis
Ncapolitanis, idvidit, & rccognovittanqu.^m unuscx Vi-
fitaioribus, ab cifdcm Archicpifcopi.'; dcputaius; Eratque
l<)liiusomncsfoIrmncsfundlionc$ in MonailcrioS Jo.in. Ba-
ptiftxpcrapcrc, Eta Parrinnel/afuaNapo/i ,efpoftaagl'oc-
chl de Cnrioji ,fcu Moderna diftintiffima Rc/axione de //a Citii
di Na-
Tom. 1 11. Pars 1 1. Difceptatio L
14?
di Kapdifol. tio. ineadem Civirate impreflTaanno 1705.
Circafidemautem , &authoritaiemcIaflricorum Hillori-
corum hahemusText.ifi legii» princ.f.deOffic.PrieJtd.ibi :
2 A quibufdam Scriptoribus traditum efi , & notant Melch.Can.
lib. 1 1 .de LocTheoicap. ?. Bertacchin.vot. decif- 141» 1 1 • Rot.
dec.joi.n.i. cor.Dunozjuft.&dec.z^. n.i.corUbag.&decif. 77-
n.z.cor.Em!r.fen&dec.i^.n.%&decifl^%.n.i).cor.Emer.juii.
<-fdec.7,5ianum.zi.part-y&decif},i(>n.^.par.i4.rec.&dectf
^g6.num. II. part. 17. uh]\ quod Doflori concivi valde de-
ferendum eft , uti de qualitatibus proprisc Patriae ben^ infor-
mato, Sc decif. i S. a nnm.(). apvtd Profper deTerrit.feparat.
De quibusproinde Hiftoricis, reftantibus de re omnibus
notaineorumPatria,adaugendaniillorum fidem verifican-
5 tureajquaedercipfofcriprirjjojw.f/);/?.'.»»/^;/;^ ibi:^«orf
«udivimus , qu^dz-idimusoculis rtofrti ^ quodperfpeximus ,
6" manus noflra contraiiaverunt i;c teftamur, & annunciamus.
Urgecqueulteriusmaxima illa inveririmi!itudo,quod vim
facere videtur intelleflui confideratio, quod iidem claffici
4 Hiftoricidifparisconditionis, qualitatis, &g'adusdiverfis
temporibusfuos labores luci dantes, abfqueullo, velmini-
mopropriointerelTe, uniformi calamoconfpirare voiuerint,
in perniciem Monafterii, defcribendoinipfiusprxjudicium
didtaminfignem falfitatem, juxtaanimadverfa per /0/17)^.
Hebr. lib. t . contra Appion. relaturn in Criticot Polidor fot.i.
<ir j.ubi, quod veracishiftoriaefignum eft ,fi derebusiifdem
omneseademfcribant , &dicant, uiconfiderandomultipli
citatem . & qualitatem diverfarum nerfonarum, obfcrvat
Rot.dccif. 155. Mum. -j.coram Merlin.if rf> f ;/+oH num. 1 o. coram
Priol.& dccif.\is\.num 7 coramEmsr iun if decif 1 i.num.\i.
part.iS.recent.& in Rom.feu Alb^rne>t Bonor.ii). Aprilis 16S6.
§.Etfin}coramRondin.&in Forofeinp. Teftam 5. Dec. 1698.
§. Minufque coram CardCaprttr.
Etm termimsadus, null..cenus uti!'$ illis, quibus gratis
Impingi tur falfitatis nota , obfervant RoUnd conf 5 H.num. j8.
5 &feqlib.i.yih\, quod lic^t plura finr e,enera deiictorum, ad
nuiium patrandum foletquisabfquelucro, vel utiliratemo
veri, quddqiiehncpsre' ration?natura!i . quam folamalle-
garefufficitFfrw^/co»/". !,,)?.»«»» '.Menoch.conf.9%. num.'.S.
if dePrafumpt.lib •:.prafump. o. num.-.'^ Rub Alexandconf.
1 S,num.7,.Cravet conf.j^ num.i ^.Guaz ad Dtfcnf.Reor defen.
Z,^num, 116. Conciol.alleg.Ciim. verb. Fafum refol.f^. num.i. if
j.ubi, quodnecetiamOinne lucrum ad hunc eflTeftuinatten-
ditut ,feddcbetefremagnum & admodumccnfiderabilc,&
Rot.dec.i j.n. 10. apudMer in de Pignor.&decif.-j^-j.n.i^.par.
iS.&decif.iiin ii.part t grecenr (ifit Rom.Teftam.iS.Febr.
i6()^.^.NullaeoramMift& Fo>ofemp.Tcft.!m 4. Martii 1697.
S.Re{pe6lucoramCard aprar.vhS . qudd ceffa; fufp ciofal-
6 fitatis, quando lucrumdefici' , & ff Nec ad arguendam ., &
3 I . Dec ejufdem anni § . Et alterum coram Anfald. ubi , quod
majusargumentum, eKclufivumfalfiratisexcogirarinon po-
lcft, quhm non lucium illius. qui praEtenditur , iliamcom-
mififte, & 5. Dec i6<)S.^.SufpiciocoramCard.Caprar.&in
Aquinat. Fideicom.x. Junii i6^'^. $ Et ob id coram Anfald.
Fortius quia illorum Hiftor. non fuerunr imprefTae in Chi-
na, veiinultima Thulc, fcd in ipfamet C'Vit. Neapoliin
7 qua proinde facile convinci potcrant de mendacio, fiea ,
qoscindiflis eorum Hiftoriis circa qualitatemMonafteriiS.
toannisBaptiftscontinenrur, vera nulIatenusefTcnt, juxta
onamanimadverfionem P Segncr.predic7.nutn. 8. ibi : Le
riferi quando apunto quelleavvenivano cieequando ognuno
vimprovcrar lopotcvadigrandiftimotemerario , fe nulladifuo
tapo viaveffe altcrato. 0 aggiunto ^ non che mentito, quod
«^Smineminotentatumfuerit, inidomnesconcordent indi-
fta veritate, qua; inCivitate Neapolis notoriaeft , licitum
robis fitpracfentem paragraphum terminarc verbisillisLrf-
flantii de Falf. Relig. lib \. cap. z. Quihus igitur credemusfifi-
demlaudantihus non habemus ? Qui nos mentiri putat . pro-
feratalios, quibus credemui , feuadducant alios Authores ,
quicontrarium affcrant.
^. V.
Sx >Attijlatione duorttm genoaUum ^^orum Mngiflrorum
Mmialium Civitatis 'He.ipolitame .
* R Equifiti demandato Supcriorum duo Aflorum gcncra-
1\. Ics Magiftri Monialium Civitatis Neapolis, eandcm
qualitatem obfcrvantix, & rcformationis refpeflu ejufdem
Monafterii rcplicatis, incerpolatifquc vicicibus, clari fafli
fuerunt.
UnusnempeannoifiSj.diei?. Fcbr. dcmandato Vicarii
- gencralis Mcnatti, afTerendo; Perobedireal fudetto ordine
UrfajaDifcept, TmUl.
&c.fofede'ifc.conformean{hefipratticadjiUi Monaflerj dells
Sapienza.. di S Giov BattifladellaSS.Trinita y <:faltriMo-
tiaft rj riformati .
Alter ver6anno i^pi.die 16. Juni!demandaeo Vicariige-
neralisPerifTii, tefiando; LiMo§afterj riformati . feudelV J
Ojfervanza , chefonoin queftaCttta diNapoIi &c fonoli fe-
guenti; vfddicet, S.Maria delGesit, S.Patrizia, S.Giov.
Battifta, S.Mariadella Sapienza&c
Quibus, uti deponentibus dere, ad eorum ofGcium fpe-
(Sante, & fibi aSuperioribusdemandata , omnisadhibenda 4
eftfides, exgeneraliter notat.per DD /fg jQu<enam $.Num-
muhtrios ff de Eden. Gen. de Enunc verb .ib i quiefi. 1 , . num.
H.&Rot.decifi ;,fi.num.\ 1 .& iz.part.ij.recent Et in noftri*
terminis per Piafecin Prax Epifcop.tit. de Perfon.judic num.
4f.. Pajfer.de Stat.Homin.totn.l. queeft. 1Z7. art.i. num. 54- C^
Monaceil in Ferm.tom.^ .form.^nvm 6 foL 17.
Obfcrvando praec pue, quAd unus ex d-Ois Aftuariis ,
nempe Jo:JacobusCioccia, perfpatium40.& ultraannorum J
&ufque ad ipfiusob tum, idemOificiuiri fummalaude, &
intcgritacefcmperexcrcuit, itaut Neapolitani Archicpifco-
pi eorumqucgcnerak-s Vicarii in rebus . ad Moniales fpedlan
tibus, claufis oculisftarent ipfius dido, & teftimonio, uc
infra§. i^.in fine, eftqid in Civitate Neapoli notorium , in
qua conimuniicr vocabatui i/ M<jg//?ro in materiis Monaftc-
rio um Monialium, ad inftar fimilis denominationis ^«Z»-
nini deFlore inUrbein rebus, fpeftantibus ad Datariafl ,
de quo in Infiit crim. lib.i tit.iS. num 30.
§. VI.
Ex Iiidicio onminm Eqititim , & Cubernatoruin
Montii 19. F.:7nilistm l^eapulis .
COaduna is anno 1637. omnibus Gubernatoribus, & f
aliis Equitibus, componentibus Montem zo.Familia-
rum, juftsde caufismoti, & ntcrpretantibus voluntatera
Fundatoium. quorum aiiqui tunc vivebant, &craot prjc-
fentes, conclufcrunt, & declararunt , Monialibus, ab cis
d cendentibus, & profcfTioncm emittentibus in Monafte-
riis retormatis, nullum competere Vitalitium, feu Livel-
lum , & cum effi-ftu , eadem Conclufio pacific^ obfervata
fuir ufqueadd.anno 1664. abomnibusMonaftcriis rcforma-
tis Neapolitanis, & praecis^ ab ilio S Joan.Baptiftz; Quo
anno, fupplicantibus didis MonialibusS. Joan. Baptift» ,
iidcm Gubernatores, & Equitcs, mofft a co-npa!f,one , fe
obtulerunt, velie dare pro Vitalitio illis Monialibus, quae
accepiaverant illorum determinationem, nempeS. M. de
Sapicntia , & S.Francifco ducati 40. illis ver6 Monialibus ,
quaEnonacceptavcrant d Conclufionem, fed fibi refervave-
rantjus confequendi Viralitiiim , qualeserant Moniaics S.
Joan.Bapiiftac, annuos ducati 50 quaeoblatio non finema-
xima gratiarum aftione, & junftis mambusacccptata fuit
abeifdem Monialibus, effendofimatur.tmente difcnjfalama-
teria colparere di piii Avvoc.ittearyxm Monafterii , & uno
oicconclufum, illam cfreevidentcrutilem . &proindeuna-
nimiter, preces porrexerunt pro Apoftolico beneplacito ,
quod matura delibetaiione przhabita , & SS annuentc a
C. E.&R. conceftum fuit , deirlarando in illius excquutio-
nePaulum Garbinatum Apoftolicum Delegatum, eandcm
oblationcm: Inevidentem dd Monialiumutilitatemceffi.ram,
ifcedere, omniaque inearum fupplici Ltbello expofita. fttif-
/f, dfejfevera , veritatequefulciri , ex animadvertendis in-
fra(5.8 9. 1 I. \7,.& 4
H.rcautcmproba.iouna (^uidemcft nomine, fed rcveri , Z
& virtutemultiplex, cx fefola fufF»CiCnsaJ tollendumom-
nc dubium: Concinct enim noii unius, vel alrerius judi-
cium , fedomnium Gubernjtorum , &aliotum Equitum ,
componentium d. Montem 19. F.jmili.uum, ad iiftirilio-
rum Locorum piorum , quse ered.j v demusin Urbe lubno-
mineSicr.Stigmatum , SS.Annuntiatx, Sanili H crony.
mideCharitatc, SMarcelli&c Omnesifti n.i i, & educa-
tiinCivitatc Ncapolitana, unoore conclulcrun: , Mona-
(tcrioS. Joan. Raptiftz, ui rcform.ito. non competcrc Li-
vella , cum iubfequuta acquicfcentia Monialmm cjufdcm
Monafterii S.Joan. Baptiftz pcr annosx6. Si difcurrimuj
deillorum volunate, harc non potuit ad diflam ref->Iuticv
nemvcnire, mfiex motivom.ignaeiuftitiae in conf!nl^u m*-
ximac pietatitp'0 carne, & fanguine. Agebatur fiquidcm
de privandis propriis filiabus, & dcfcendcntibus confide-
rabileannuafubventionc ducati 1 10. Si vcroloquimurdcil-
lorum intellettu, feu de notitia qualiratis Monafterii S.
Joan.Bapiiflc, harcnon pocuit cfrem.<iior, fivcquia ineo-
K a detu
144
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Uifayac.
dcmpiopriasfiliasCollocaverant; Sive quia^ fe ipfis prae-
fumuntur informati qualitatum omnium Monafteriorum
propriaeCivitatis; Sive demum , quia praelumendum non
eft , quod ad talem infignem refolutionem devenerint abfque
.: neceflariis informationibus . Igitur ex hoc Jncontrover-
tlbili faiSo, &innegabili acquiefcentia,nuilusampliusre-
manere in hac parte videtur dubitacioni locus >
§. VII.
Ex Sententia Regii CovJiUi T^eapolitani .
I A Nno i67j.parumcohacrenter addifpofitain BullaCoe-
./x nxDomini, paulo ante publicata ^ Clem.X inejus
Confi 34. <$• 14- ex parte illarum Monialium S. Jo; Ba-
ptifise , qiiae folemnem Apoftolicam confirmationem ea-
■. rum conventionis procuraverant , ut infra $• 15. in eo-
dem Regio Confilio fuit habitus rccurfus pro refciflione
dida: Tranfatbonis, annuente SS. confirmatae , praeviis
tot Informationibus , Tertium depofitionibus, & Monia-
HumreplicatisaiTertionibus, & confeifionibus , ic tamen
in eodem magno Tribunali fuccubuerunt, mediante Senten-
tia,demandante, GubernatoresMontis 19. continuare de-
berefolucionem Livellorum, fervata forma Conclufionis
^nni 166^. cujus verba videri poffunc infra §. i6.». 17.
Supplicantes hic aliquantifper fiftere, & prs oculisha-
berehanc probationemcum iftiscircumftantiis. Quodagi-
turquidemde magno, fupremoque Tribunali, ledlaico ,
% fenipercompofitoex primi nominis, & famofiflimis I. I.
C.C.quales temporeprolaiioniseiufdemSententiae, erant
Padiglia , Ulloa , Sylva , Quadra , Cortez , & de Andrea .
Quodeadem Sententia per fpatium annorum decem , ab
annofcilicec i<575. quo fuit introdufla lis,ufquead an.1684.
quoemanavicd. Sentencia, maturata fuit , & quidem in lo-
co, ubi Moniales degunt, & cum illo vigore , & calore
defenfionis, quide faciliconjedturari potelt. Quodquede-
rium,petita adversus illam in integrum reihtutio , fuit
perd. RegiumConfilium Monialibus denegata , cum fuc-
ceflivaearundem acquiefcentia, utnotat Vicarius genera-
lis de Rubeisin Relationedatain jj". 11.». 17.& latius vi-
dereeflcxdd.Monialium petitioniuus , & Sententia ejuf-
dem Regii Confilii , tenorisfeq.
„ S. K. M. -SupplicathumiliierM.V.MonafteriumMo-
3 „ nialiumS. Jo; BaptiftaE,dicensM. V. annisretro elapfis
„ Judicium inlHtuiffe in V.S R.C.& coram VeftroRegio
,, Confiliario Mufcettola lasfionis, & invaliditatis concra-
„ i,luscontraMontem jp.Familiarium nobiliumhujus Ve-
„ ftraEfideIiflimaECivitatis,experfona Sor. Mariae Hiero-
„ nymaBSpinelix,comprehenfaEind.Monie,adSupplican-
„ ti folvendumannuosduc.izo.adieprofeftionisjcmififpcr
n ipfam in didlo V. Monafterio , & fic continuandum ejus
„ vita durantcquod Judicium cum jam reperiatur compila-
„ tum jfailaquemonitio&c.proejusexpeditione, & inien-
„ densSupplican. illudexpediri facere, etiam per viamre-
„ ftituiionis in intcgrum,omnlq;aIiomeliori , & pinguiori
,, modo,ei de Jurecompctenti,nedum ex perfona praefata:
„ Monialis, fedetiamex perfonisSor.Mariae Evangeliftae,
„ &Sor.MariaEEienacde Coftanzo , parit('r Monialium ,
,, profcftarum in d. Monalierio , ac comprehenfarum in d.
,, Monte,& unicaSententiadeciarari facere,tcneri Monte
„ ad Ibl veudum unicuique ipfarum annuos praed. duc. 1 20. ^
„ dieprofenionisemifTae, vita carum durantc;Rt.currit pro-
,, indcad M V.ac fupplicat ordinari , quod infufflato vitas
„ fpiritu,quatenusopus fit, in d.Caufa procedatur ad c)us
„ cxpeditionem,ncdumex JuribuSjSupplicanticompctenti-
,, busex perfonad. Sor. Mariac HieronymsE, vctum ctiam
„ cx perlonisdi(5larum& M.Elcnf, cum unicum , &fquale
„ JusSupplicanshabcat contradiilum Montcm,& itafup-
„ plicat,acomni meiiori modo.
„ Idcm Magnihc^ Caufje Commiffarius lapfu temporis
4 „ nonohnante,infufflatocjusfpirituinC.iu(apraedida,pro-
„ ccdat,& Juftitiam faciat,in tcrminis, inquibus repcritur,
„ habita ratione cxpenfarum.quaedc Jurc habcndacrit,f<.r-
,x vata ibrma Rcf^ia: Pragmaticae, fupplicatarccognofcat ,
„ laricsaudiat, providcai ,& in S. C.rcfcrat . Ulloa Rc-
„ gens, &l'ra:lcs. Provifum Ncapoli dic 11. Janu. 1683.
,, De Litto .
„ Catolus II. Dci Gratia Rcx &c. Visa fupplicationc
„ olim M. N.noftroqucS. R. C. oblata pro partc V. Mona-
5 „ ftcriiS. Jo:Baptiftac Monialium dc Ncapoli ex pcrfona
„ Sor.HieroDymac Mariac Spinclli contra MagnificGubcr-
j, natoresMontisjp.fubdie 8 Oflob 1^7^ fol. r.cnjusSup-
„ plicationistenoreft videlicetS. R. M. &c.
„ Vifaetiam aliaSupplicationefimiliterM N noftroque
„ S R. C- oblata pereundem V. Monafterium S. Jo; Bapti- 6
„ flaeex perfonisSor. Mariae Evangeliftae,& Mariae Elens
„ de Conftantio Monialium ,contra eoldem Magnific. Gu-
„ bernatoresMontis29 fubdiez.menf. Jan.l685.fol.96.cu-
„ jusSupplicationistenoreft , videlicet &c. S. R. M. Vifis
j, deniquevidendis.
,, Per hanc noftram definitivam Sentenciam dicimus,pro-
,, nunciamus, fententiamus -decernirous, &declaramus, 7
,) MagnificosGubernatores Montis 29- abfolvendos eflc ,
„ & abfolvi debere, ptout praefenii hac noftra definitiva
„ SententiaipfosMagnificos Gubernatores abfolvimus,&
,, liberamusabimpeciiisper fuprafcriptom V. Monafteri-
j, um S. Jo:Baptiftaeex perfonisSor f-iieronymaeM.Spinel-
„ lij&M.Evangelifts, ac M. EIena?de Conftanzo Monia-
„ lium,& proindefupradidi Magnifici Gubernatoresconci-
„ nuencfolutionemfervata formaConcIufionis anni 166^.
,, fol.7cumfequ.excaufis inProcefl^u dedudis , & in difto
„ noftroS.R.C.difcuflis; Neutram &c. hanc eandem &c.
, Ledla, Iata,& publicata fuit praefensnoftra definitiva
„ Sententia pro Tribunali fedente,ibidemexillentibusfpe- S
„ i^abili PraefideS- R. C Viceque Prothonatario D. Feli-
), ce Ulloa R.Confiliario.D.Stephano Padilla Caufa: Com.
5, miflario,DAntoniodeSyIva,D. AIva^^odeQuadra^D.
„ PetroCorte&c.&D.Januarioda Andrea , & aliisperfo-
„ nis innumeroopportunoNeapoli die j. Dec 1684. Tho-
„ masVefpolusAdtorumMagifter.
S;uduiautem ,qu6magispotuj,probationem hanc^lai- 9
ca Poteftate dedudtam apud ecclefiafticos Judices extollere j
Noneiiim poteramcredere,qu6d in Ufbe h. Judicibus ec-
clefiafticis , poft paucas Infoimationes , per Sententias
deftruerecur aedificium illud vitaecommunisin Monafterio
S. Jo;BaptiftaE, procujusmanutentioneclamabant , & cla-
manc, nedum facri Canones, facrofanda Concilia, Apo-
ftolicae Conftituciones, &facrarumCong. oracula , fcd e^
tiam laicalis Poteftatisauthoritas, & quod magiseftMo-
nialiumexpreflae,& foIemnesprofefliones;Videbaturenim
iiiihi efle prorfus incompacibile, & a parte rei nullatenus ve-
rificabile, quodcononizari polTec illud Monafterium pro
non obfervante vitamcommunem, cujusMoniafes in fo-
lemni profeflione promittunt Deo, qui non jrridetur , illius
obfervantiam per haec formalia verba , omni detorfione
incapacia ; VoglioancoojfervarelaRiform-i ffatta per ordine
dcllafel. vmnoria di Vapa Clan. Vlll pdrt^cou-rmente per
quello , chetocca la vita commune,fenza pojfedcre cos^alcuna di
proprio , € tutto quello-, che averd, daroHo alla ^ uperiora, e dal-
la Cemmunita ricevere tutti li miei bifogni &c.
Necnonfirmitercredebam,& nonattentis iis;quaema- 10
nibusinhac Caufa palpavi, credulitacem hanc nullatenus
deponere volo ,qu6d reverentia illa,debitaoracul sS.Cong.
roboraiispra:fercim Apoftolicobeneplacito,quoat;cnto verc
magnum Tribunal Regii Confilii Neapoliscontra Mopia-
lcs S. Jo; Baptiftae , relcripferat, lervanJam cfle Tranfa-
dtioncm ann. 1664. ratione addudtaa Vicar gener.de Ru-
beisin». 17. ejuslnform.datae injT. ii.ibi; Aliter pronun-
ciare non potoat , ftante Apoflol.affenfu i Muli6 furiiiis</o-
Tcjfc prcva/erc in Roma; In 0'iudici ecchjiaftici \ In matcria di
ojjcrvanza , e rifonna diun Mon.iJIcro, Fig/io e Vadre di due
ojfervantiftimi Monaflerj di Napo/i ; Et in tcmpo , chei/ ze/o
dc//a S F- e dei/e Sagre Congr in qucfla parte e notorio , e mai
a baftanzalodato da buoni, anchepci /introduzzione de/i'offcr-
vanza , e rifoi ma, dove non VI e ,fno/to piu pcr confcrvar/a do-
vc Jifa cfprcfjamcnteprofcjfoiicda ognt Mon.ua di ojfcrvar/a ;
Juxta pra:cii.i verha (upplici.s Lil'Cili,ex parte Gubeinatu-
rum MontisSS. D. Nporrecli in audicntia publica dici 4.
Maii I 705.de quoiupra jy. i.n. 1.
Eidemumtotis viribus cxclamare non dcftiti , adver- II
tcndum cflc,qu()J in hocSuprcmo, Regioque Confil.Cau-
fa reperiebatur jam iniroduilia ad inllaniiam Monaflcrii ,
qiKWij; idem polt dccennalc ccrtamcn in co fuccubucrat ,
cx quo re maturd pcrpcnla , dccilum fucrat , fcrvandam
cflo Concliilioncn^ ann. i(,('^. captani \ Gubcrnatoribus
Montisig.Familiarum , fcu pro folutione Livcllorum ad
laiioncmannuorumduc. 50.
Non potcrat proiiuli; idcm Monafterium candcmmct
Caiifam coram illis 'iribunalibus introduccrc , qui non
liint Judiccsappcll3tionumC.iufarum,decilarumabcodcm
Rcgio Confilio , cum inconvenicnii unius Scntcntix
contra 'aliam , improbato , A DD. adduilis A Rldo/-
ph.in Vrax. part.i.\cap.i. »«;wr. 1 II. & pratlicato in hac 11
Cau-
Tom. HL Pars 11. Difceptat. L
I4S
Caufa inquad. Regium Confiliumadinftantiam Monia-
lium dcclsravit , Montem 19. Familiarum teneri folvere Li-
vella, nonad ratfonemduc. iio.fedadrationemannuorum
duc. 5*0. Judicesvero Urbisad inflantiam earundem Monia-
lium declarairunt, Liveila folvenda efle, nonad rationem
duc.jo.fedizo. n . n^
Licet autemexceptio hsec literaliter refpiciat Montem z9-
Familiarum, aliegarietiampoteft^ Monte Maritaggiorum ,
ij quiaSententisEContra utrumque Montem lataenon fuerunc
percapita diftinfla, &feparata, fed unica vcrborum ftru-
ftura, ut videre eftexillarum integro tenore , regiftrando
infrair. 18. num. i.quocafuadmiftaillarum nullitateinuna
parte, taies funt in totum , juxta generaliter no-ata per
Cyn. &SalfC. inkg. i.Cod. rf^ fif ./«rfic. & in fpecie firma-
ta per Rot. decif. 177. num. 5. coram Buratt. ^if decif. z.num.-j.
(oram Emer.jun.
§ VI 11.
Ex feriiSj replicatifque Confelfionihus Moniditm
S. loan. B.iptiftx .
1 T Eguntur hujufmodi feris, &replicata: Confeftionesin
JL^ duobus fupplicibus Libellis, ex parte ejufdem Mona-
fterii porredis S.CE. &R. anno 1664. Nec non in ter-
tio , porrefto Gubernatoribus Montis 29- Famliliarum
Neapolis : Et demum in 4. porreiSo eidem Sacr. Con-
gregationi .
„ In quorum i, aflerunt • Per parte del Monajfero delle
z y Monache riformate Bomenicanedi S.Gio: BattifiadiNa-
„ poli, ex perfona di.Suor Anna MariaEvangelifta Ji rap-
,, prefenta a loro Signori Etninentijfimi (^fc- pluries dein-
„ de in coniextu ejuldcm Memorialis replicando, fe efle
„ reformatas .
„ In 2. veroeodem annoeidem Sacrae Congregation.di-
3 „ re(So literalisexpreflioqualitatis reformatae millicsrepe-
„ titur ibi;
,, Foris&c. AHa Sag. Congreg.de'yefcovi ., Ver liMonafle-
^ ,, riirifofinatidiS.MariadellaSapienza, diS.Gio:Battifta,
,, e dt S. Maria deWOrdine di S. Francefco di Napoli .
„ Intusverb: Eminentiflimi , &Reverendiflimi Signo-
5 ,, ri : Li Monafteriiriformatidl S Mariadella Sapienzat/i
„ S.Giov.Battifta, edi SMaria deirOrdine di S.France-
„ fco eipongono, che neHerezzione del Monte delle 29.
„ Famiglienobili , tralecofecapitolate t"u , chealleFiglie,
„ nafciture dalliCavalieri coinprefi \n detto Monte, & a
,, ciafcheduna doppomonacata , fi foflero dati dipiu deil'
„ Elemofinadotale diduc. 200. per lifornimenti della Cel-
„ la, efcudidieci il mefe vitadurante, equeftofupuntual-
„ menteortervatocon tutu li Monafteril , tantoriformati,
„ quantonon riformatifinaUannoi^^^.
,, Nelqual tempoeflendofi avvedurili Governatori allo-
6 „ radi d.Monte, cheli Monafterii riformati , olire lado-
„ te, non folo di fcudi 1000. madi 1500. cfigevanoda d.
„ Montealtri ducati^oo. eftim.mdoanche, che leMona-
„ cheriformate non godefferod. Vitalizio, come quelle ,
„ chevivono incommune, contro quello, che dagrEret-
„ toridid.Montefu confiderato, quindi nacque, che uniti
„ infiemeli Cavalieri , si inriguardodi d. pagamentodelli
„ ducati 500. difopra dote, come pcrche il Vitalizionon
V fi godeva dalleMonache particolari, conformefi fuppo-
„ nevacontemplatoind.Capitolazione, levaronorafligna.
)) to Vitalizioalli Monafterii riformati.
„ Alla quale determinazione, non folo, non fi contra-
7 J» diffe, ma quando le Monache, cx perfona delle quali
„ vengono li prefati Monafterii, anno prefo rabito, iac-
„ cetiaronoelpreflamente.
„ Ad ognimodo, perche IacaIamit^de*tempihaca2gio-
8 „ nato, chenelli Monafterii riformati non annole Mona-
„ che tutto il neceflario, fi fono percio rifentite di detta
9 „ determinazione, riclamato anchequelle, chc lannoac-
„ cettata, contro lamedcfima loro accettazione&c. Onde
„ eflendofi maturamcnte difcufl^a la matcria col parere di
„ y>[ii Avvocati, non potendoli dd. Monafterii foftenere
„ unalitc, quale larcbbc moltodifpendiofa, fifono accor-
„ daticon liCavalieri, liqualimofll acompnflione atito-
„ lodelfudetto Vitalizio, pagaianno inVita perciafcuna
„ Monnchadi quelle, che annoaccettatala fud. detcrmi-
„ nazione fcudi 40. annui, perlaltre, che non lannoac-
„ ccttata ducati 30. ilche clTcndo di utilc evidentca dd.
,) Monaftcrii, tanto piii, cherentrate dcl Monte fonodi-
„ minuite, e non puo continuarfi a pagared. Vitalizio fe-
„ condo la fomma, capitolata neirErezzione, come fo-
„ pra . Supplicano del Beneplacito Apoftolico , che il
„ tutto&c.
„ S.CEE.S R. E.Card.Negotiis, &Conful. E.& R.
„ praepofita, attentis narratis, ac audita Relatione Emi- 10
„ nentiflimi Philamarini, Archiepifcopi Neapolitani, an,
„ nuente SS. D. N. cenfuit, committen. prout praEfentide-
„ creto commifit eidem Eminentiflimo, Archiepifcopo ,
„ utconftito fibifer. fer de expofitis, & quatenus expedire
„ judicaverit, praefatae, conventionis ineundse licentiam
„ pro fuo arbitrio, & prudentia conccdat Romae 17. Ju-
„ nii 1665. M Cardinalis Ginettus Epifcopus Camerini
„ Secretarius .
„ Quoveroad tcrtium Memoriale, porrc£lum , Guber- ii
„ natoribus Montiss?. FamiliarumNeapolis, iftudeftte-
,, noris fequentis.
„ Airillurtriflimi Signori Govcrnatori del Montede ven-
„ tinovelefottofcritte MonacheriformatedelleFamiglie , la
„ quali godonodeld.Monte, li rapprefentano, come nelle
„ Capiiolazioni di quello alle Signore Monacande, oltre
„ della dote&c fe lifufledatoancoun Vitalizio diducati
„ 120. lanno, quale Vitalizio in vigore della Conclufio-
„ ne, fattailr. Gen. 16^7. con Aflembleade Cavalierili
„ fu toltoin avvenirealle Riformate, fotto pretefto, che
,, daquelle fi ricevefle maggior dote dellafolita, che perd
„ volfero, che reftafle eftmto detto Vitalizio, come da
„ queltempo fi^oflervato; Epercheal prefenteecosi pc-
„ nuriofoil tempo, eli Monafteriifonoridotticon taleftret.
„ tezza, che non poflbnoefle Supplicanti eflere da quelli
„ rovvenutenelle loronectflita . Chepero fonocoftrettedi
„ ricorrerea'Ioro Signori Illuftriflimi, liquali, cosi come
„ rapprefentano il luogo de'Governatori del Monte , cosi
„ vengono a rapprefentarelc perfone de'noftri Antcnati ,
„ anzidi quelliiftefli Signori, quali iniervennero in detta
„ Conclufionedel 1637. cosila fupplicano a foccorrerli dcl
„ d.Vitalizio, nonnellafommadi ducati iio.madiducati
„ 50. perciafchuna Tannodi quelle, chefe Tannoriferba-
„ to, e non Fanno efpreflamente rcnunciato, comc femo
„ noi SorMaria Evangelifta, e Sor Maria Elena di Co-
„ ftanzo, eSor Maria GeronimaSpinella , cducati^o. 1'
,, anno airaltre , quali renonciaronoad- bencficio in tem-
,, podella loro Profefsione , equefto dali.diGen. deircn-
„ tranteanno i664.infuturum, durantelalor vita , afsicu-
„ randole, che, oltre Tatto di pieta, ch'efli;rcItaranno ,
„ efleSupplicantilo riceverannoagratia, utDeus&c.
Propriamautem, feriamque confefsionem omniumalia-
rum probationum reginam, &merit6, vocant Do<:^ores , 15
addudti per Cyriac. controv.J^z- nunt. 19. de Angel. de Confejf.
part.i l!b.z.qU(eft.\.num.i-j. & part.i.quaft g.num.i.& Rot.
decif.nZ.nutn.^.coram Bicb.if decif.x i^.num.z.part.w.rec.
C? in Rom.feu Mexic. Depcftti Eleemfyn. 1 6. Februarii 1 69 9 . §.
Pr.fterea coratn Card.de la Tremoille .
IV. DeniqueConfefsio, facta eidemSC.foIcmniterex-
tradlafuitab ArchivioVaticano; ibi .• Fidemfacio&c.Ego
5 S. C.C. Notarius ifc qualitcr die 24. Novemb. i ^oyrequifi-
tus <2c.acce(ft , meque perfonaliter contuli ad Archivium Vati-
canum S C.E.&R quopervento D. Abbai Jofeph An lonius
Maggi Secretarius Jlluftrtjfnni , cr Rcverendijfmi DNicohi
Grimaldi&c 6" Archivifta refpeSive , mibt Notario cvbibutt,
6 pricfentavit quandam Pofitwnem in Caufa Neapolitana
pro Subprioriffa , if Monialibus Monafterii S.Jovan d. Ci-
vitatis , e.\- qua^ if fignantcr e.v fupplici Libello. nomine
earundem d S.C porreSoextraxi infrafcriptas particulas ,
vide.icet .
Emineniijfimi., Reverendiffimi Signori la Sotto Priora , e
Monache del Monaftero di S Giovan. dell Ordinedi S.Domenico
di Napoliumilmente efpongono aHEmincnzeloro , come ef-
fendofi avuta notiziadi una inftanza, fatta a quefta Sagra
Congrcgazione pcr partc di Suor Maria ViHani di voiereufci-
tc (ial detto Monaftero tfc fottepretefto di voJerne edificare
un' altro &c.
Si fupplkarEE. Loro afoprainrenderebene quefto nego-
zio , qualevice fomentato da unafcifma , e per dilucidaxio-
nc evidente , chc tal pretenfione fia unafnfma , eper ufcire af-
folutamente pcr dominarc , e non per maggtor riforma .ne ma* .
giorfcrvizio di Dio , fi apportano le feguenti r.-ggioni .
Prima, pcrche detto Monaftero di S Giovannie unodelli
Monaflerii piit ftretti riformati, cbe fiano in Napoli, non
folo per la ftrettczzadella Claufura, nontenendo nelleCrate
bucovcruno, dal quale pojfmo vedere , 0 cjftr vediue , maan-
co pcrcbe offervano perfetta Cermnu.ita , cot frcqutnza de'
S.Jgrj.
14^
Difeept. Ecclefiafl:. Dominici Urfayae.
'Sagranienti . Vfafie Camifcia , e Lenzuola di lana , e npn man-
giane Carne ■
Secondo. Perche quando lafudettaSuor Mariay e fueAde-
vfntifimovejfero da zelo di l^aggior riforma{fe maggiore Ji pub
dare) le Monache fono difpoftijfime-iquando cosi comandaran-
no l EE. Loro , ancorche ji eccedeffe la Regola, cjte indcgnamen-
teprofejfano .
*4 Addito , quod dd. primae confefliones funt judiciales ,
qutenonnifi cummagno ftudio y ac praviamatura confidera-
tione gerifolent , ut bbf(?tvat Rot. in Rom. Communantiar. i6«
April.i-joo. $.Alteracor.Olm.hx. proinde eo magis atten-
dendae funt, juxta Text.inleg. ^.ff.deConfeff. 6" inleg. 2-
C.eodem., cumaiiis apud Mafcard.deVrobat. concl. ^^i^S.n.
l.Rot.coT.Cpccin. dec.^^^. num. \.&i.& in Rom. Manut.
it.Junii 1698. §. Erroneitas cor. eod. OlmQ ■ Quia habenc
vimfenten!ije,&rei judicatae, ex addoiWsptT Gratian. di-
fcept. i^i.n ij. Faciuntque notorium, & ftianiteftum , ex
allegatis per de Angel. de Confeff. libr. 5. quteft. 20. nu-
mer. 10.
? 5 Fortius , quia emi ffs ruerunt maturamente difcujfa la ma-
feriacol parere di pi ii Afvc:ati , ut vidimus fupra^.g, &
videbimus infra §. 1 1. w. z.Quandoenim Advocatoruroju-
diciuiB concordat cumaliis probationutn generibus , ut in
frsrenti verificatur, magnifaciendum eft ,per ea, quaE no-
tant Ce>iciol.alleg.for.6i- anum. 1$. de Angeh de Confeff.
lib. 5. qudsft. \. a num. Z.Rot. dec 206. num- 6. cor. Ludo-
vtf &dec.66d. fiurn. J. for. Burat.& decif. i66. ». 2. co-
ram Royas,
S- IX,
Ex^AHicidis , inCuria .Archiepifcopali T^eapolitana , ex
parte MoniaUum S.lo: Baptiflte produ£iis , Teliibufque,
ilLorum vigore fer. fer. examinatis , atiifqui ex part?
Muntisfiiperacldnis .
$ \ Rticulorum tenor ralis eft . Quae offeruntur fummari^
jix probandacor. Rmo Vic. Neapolit. Subdelegato Apo-
», fiolico pto parte Monalteriorum D. Marix deSapien-
„ lia&c. S.Jo; Baptifts&c. &fuper jurtificatione Litera-
,, rum Pontlficiarum , ad eorum inftantiamobteqtarum ,
j, omni modomellori,&c.
„ In primis. Voleno provare , come eflfe Sor Maria
j, Evangelifta , Sor Maria Elena de Coftanzo , e Sor
% „ MariaGeronima Spinello, al prefente Monache pro-
„ fefte nel Monafterio di S. Gio; l>attifta , (imiimenteri-
„ formaio deija Reiigione Domcnicana &c. fono.defcen-
„ denii dalle Famiglie &c. comprele fra ie zq. Famiglie
„ nobili di queftaCitta, dalle quali fu inftituito iJ Mon-
„ te dettode':9.Famiglie nobiii di quefta Citt^ , e come
„ tali iarebberocomprefe nel bencficio di d. Monte , per
„ gli Fondatori , dei quale fucapitolato,chealie Mona-
„ che , oltre delladote, folitadarfi aili Monaiteri, dove
„ fofterocntrate,fe li pagaffero duc. 10. ii mefe , durante
,, la loro vita, Adogni modoertendofi uniteneiranno '637.
„ iedeite Famigliea partedi effej&avendo confiderato,
,, che alle Monache riformafe fi pagava dai Monte, ol-
„ tre ladote di duc. ! 500. ftabilita dalla Sag. Congr. al-
,, tri duc. 500. e che dttto Vitalizio non fi godeva dallc
„ Monachc, conformc rintenzione di dd. Fondaiori del
j. „ Monte, madalli Monafterii , ondc di commun parere
„ fu conclufo,chealleSignore , le quali in avvenircavef-
„ fero profeftatoin dctti Monafterii , oltre della dote di
,, duc duemila,cduc. loo. pcr il fornimento dclle Celle ,
„ non fe li daftc detto Vitalizio , come dalle Scritturc ,
„ quali producono&c.
„ Itemvoglionn provare, comeeflTe Articolantiprofef-
„ faronodopod.Conclu(ione,cper conlegu. da d. Montc
j, non annoavutod. Vitalizio.
„ Item vogliono provarc, comecffendofi lamentati dd.
^ „ Monafteriidi d.ConcIufionc,ftimando,che fuftcfroppo
„ rigorc, &c. (i lono con liGovcrnatori did. Montc con-
„ vcnuti,chc dal 1 . di Gcn. if^^^. avanii al d. Monaftero
„ dJ S.Cio: Battifta cx perlona di dette trc Monachc fc li
„ pagaftcro lc. 50. per ciafchcduna , durantc la loro vita .
4 .„ Itcm hatc, & alia &c.Item qu6d dc przdiilis&c. Iccin
,, (taniibu&his&c.
Licct autcm articutans non dicatur fimplicitcr fatcri
5 contcnta in Aniculis, ncpari tamcn non potcft , quAd cx
Ariiculis magnum rcfultct vcritatis fomentum , co quia
illi non fioe piagna circuoifpcClionc Aeri lolcnt , ut ad-
vertunt de Angel. deConfeff.Iib-z. qu.t- num.^, Card. de
Luc. dejurep.difcii. n.^j.Rot.dec. iio.n, l.poft z. vol.Conf.
Farin.h dec.6;2.n.S cor.Dunoz.Jun&dec.lz^.n. 10.par.17.
& dec. 501 . » . I .par. I ^ .rec.
Tellium verodepofitiones funt fequentes . D;V 4. tnenfis
Martii 1665. Neapoli&c.Primus Teftis R. Antonius Groli^ i
di Neapoli .
„ Superprlmo Articulointerrogatusrefpondit,e vero& 7
„ io s6, come Procuracore del MonafterodiS. M. dellaSa-
,, pienza , come Sor Maria Gaecana , e Sor MariaTom-
,, faMilani Monachc nelMona(terodeIlaSapienza,com€
„ ancoSorMariaEvange!ifta,SuorMaria Elenadi Coftan»
„ zo,eSor MariaGeronimaSpinello,MonacheProfeflenel
„ MonaftcrodiS.Gio;Battifla di una iftefla Religione ri-
„ formata Domenicana &c. (bno defcendenti dalle Fami-
„ glie, &c. e come tali (onocompreie fra le 29. Famiglie
„ nobilidi queltaCittik, e come tali (arcbbero comprefe
„ nel beneficio did. Monte ,& appare , che li Fondatori
„ di detto Monte capitolarono , che alle Monache , ol-
„ tre della dote ,fol!ta darfi alliMonaftcrii , dore folTe-
„ ro entrate, fe le pagalTero fcudi dieci il mefe , durante
„ la loro vica, &cflendofi poi nelFanno 1637. unitele d.
„ Famiglie a parte di efleSignore , & avendofi confide-
,, ratOjChealicMonacheriformate, oltre della dote, fta-
„ bilita dallaS. C. de fcudi 1500. fi pagavano dal Monte
,, altri fcudi 500. e d. Vitalizio non fi godeva dalle Mo-
„ nache, ma dalli Monafterii , contro I' inienzianc di dd.
„ Fondatori del Monte , che pero di commun parere fu
„ conchiufo,chealleSignore, lequali in avvenire aveffe-
„ roprofeffato indetti Monalierii, oltredella dotedifcu-
„ di 20oo.efcudi 200. per il fornimento delle Cclle, non
,, fe ledaifedetto VitaliziOjCome quefto chiaramence ap-
„ pare dalle Sriccure , da me vi(te, e riconolciute, co-
„ rae Procuracore di detco Monaftero in caufx fcien»
„ tiae .
„ Super 2.Art. inter.fefpondir. EVerifTimo, cbeappa- 8
„ re anche dalle Scritture, e Fedidiprofeflione ,chedet.
,, te Sig. Monache profeiforono dopo d. Conclufione , c
„ per confeguenza non anno avutoil Vitalizio del dct-
„ toMonte.
,, Super ^.Art.intet.refpondit. E'verifllmo, cheliMo- 9
„ Ileriiludetti effendofi lamentati di d. Conclufione, &c.
„ fi fonoconvenuti con li Govcrnatori di d. Monte , che
., dal i.diGen. paffeto 1664. avvanti fe li pagaffeio al
„ Monaftero di S. Gio; Battifta ex perfona delle dd. tre
,, Monache lctidl 50. per ciafcheduna Monaca , duran»
„ tc la loro vita . lo Doct. Antonio Crolio ho depo-
„ fto, &c.
„ Eod. die ibidem , &cor. eod. Rtno D. examinatus lo
,, fuit V. I. D, R. D. Franc. Ant. Celentanus Ncapolita-
,> nus&c
„ Super i.Art. interr.refpoodit. E'verifIimo, &ios6, H
„ che Suor Maria Gaietana ,eSuor Maria Tomafa Mi-
„ lani, al prefente Monache profefte nel MonafterodeU
„ la Sapienza riformatodeirOrd. Domenicano , e Suor
„ Maria Geronima Spinello,Suor Maria Evangelifta , e
„ Suor Maria Elenadi Coftanzo Monache Profeffe f>el Mo-
„ nafterodiS, Gio;Battifta fimilmenteriformatodcirOrd.
„ Domcnicano , &c. fono dclcendenti dalle Famiglic «
,, &c. comprefe fra le 29. Famiglie nobili dalle quali fu
„ inftituito il Monte, detto dei^. Famiglic nobilidiquc.
„ flaCiit^, c come tali fono comprefe ncl bcneficio dcl
„ d. Monte , per li Fondatoridelquale fu capitolata , che
„ allcMonache, oltrc della dote , folitadarli alli Mona-
„ fterii, dove folTcro cntrate , fe lc pagallcro lcudi dieci
„ per ciafcheduna il mcfc, durantc la loro vita, adogni
„ modo cfsendofi poi ncl anno 1637. unice le dcttc Fami-
,, glie a paric di i:isc , & avcndone confiderato chc alle
„ Monache riformate fi pagava dal Montc , oltrc dclla
,, dotc, ftabilita dclla S.Congr, di icudi 1500. altri fcu-
„ di 500. chc d. Vicalizio non (i godeva dallc Monachc,
,, conlormc rintcnzionc di dccti Fondatori dcl Monte ,
,, ni;i dalli Monaftcrii ; Oiiilc fuconcluio dicommun pa-
,, rcrc , chcallc Signorc, lcquali inavvcniroavcisero pro-
„ fefsacoindcitiMonal^crii, olcredclladoicdi (c. 1 500. c
,, 200. pcril fornimcniodellcCcIlc, nonle dafsed. Vita-
,, lizio ,conformc chiararacntc apparc dallc Scricturc, &
„ io los6, pcrchc fono Doctorc , & ho praiticato in tutti
„ dd. Mcmaftcrii&c.Super j. &c.Si (onoconvcnuti con li
„ Governatori &c. chc li pagafscro al d.Monaftcro duc.
„ jo. pcr cialchcduna . D. Franc. Antonio Celcntano 6
,, dcpofto, utfuprai _
Si
Tom. ril. Pars IL Difceptat. I. 147
l> Si autcm advcrfus induccntem unicus ctiam teflis con- vella in IVlonafterioS.Jo. Baptirtae folutafuiffc direa^ ipC-
fludentemfacit probationem,juxta Tf*».;» /. Ji 9«;/ tefii- met AbbatiffaE, non autemMonialibus.
bus-,C»cl.deTeftib.8cfi'rmit3L [itt Rot.dec lo^ anumer. ii. Alia: fimiles Juftificationcsprodgdae fucrunt coram Vic. 3
part. \-.& dec^o^n-^iifdec.ef^Z.num. i^.part. i^.recir generali Neapolitano,qui id teflatur in Informat. S.Cci
in MaJJalubren. Obed.il. Junii 1698. ^.£f tefles cor. Card. cranfmiflTa ,de quain^ li. n.g.his verbis ; U/terius produ-
Priol. Quanto magis eandem probationcm facient dd. z. xeruntquampluresfolutionesVitalitiorum, qu£ pro tempore
teftes.inomnibascontedes, cx parte MonialiumS. Jo.Ba- faHse fuerunt per d.Montem Menafterio S.Jo: Baptiftee ex
pciftaE indufti , examinati , & produdli .' perfona Monialium , non autem direBi Monialibus tpfts , ■&«-
Alii verd teftes omni fide digni ex parte Montis fupradi- riafq;giratas earundemfo.^utionum ,per Friorijfam in aliorum
flifunc 1. Canonici NeapoUtani , qui paulo poft illorum beneficiumfafiat .
depofitionem mcrito eledti fucrunt Epifcopi duarum in- Quibusnullatcnus opponi valcnt aliae , dc quibus in J.
fignium Cathedcalium Regni Neapolis , qui ita dcpo- i-j.i «.45. Tum quia non excmplis fcd legibus judican- 4
fuefunc • dutn eit , )uxta Text.in leg. Nemo Cod de Sent (Jf interl. omn.
„ Attefto lo fotfofcritto &c. Canonico primo Prete Judic. \ib\ f\ihdit\iT :Sed omnesjudices noftros veritatem , (5r
• „ della MetropoIitanadiNapoli, dalTanno i68j. appli- 'legum juftititefequi vefligia fancimus , «3c oblervant Card.
1} „ catodi continuo nel fcrvirei Sig. Cardinali Arcivefco- deLuc.de Pr^em.difc. t^.n. i^.&Rot.dec 318, numer.^i.
,, vine'piugraviaffari di quella Chiefa , e fpecialmente par. 11. &dec. 1.^7 num. ix.par.iy recTum ciuia ium re-
„ neirOfficio di Vifitatore della Citi^ ,e Diocefi, anco con centiflima; , anni nempc 170:. Tum quia funt quatuor dum-
„ facolt^diprocedcre con Cenfure , come dalle Lettere taxat Moniales numcrofiflimi Monafterii ; Tum quia
„ patenti, che confervo, di Commifsario , e Segretario contrarium practendereidcmcft^ct, ac per indireaum adfui
„ de'Sinodi Diocefano, eProvinciaie , celebrati in Na- favorcmdifpenfarc,de fafto ad praxim reducendo id ,quid
„ poli, di Confuitorc deila maggior parte dellc Congre- ?k Jurc permiflTum non eft; Tumdemum, quia operationes
„ gazioni ordinarie, cparticolari,e per aver veduto gran unius, vcl alterius Monialis contra propriam Kegulam
„ parte delle Scritturc dell' Archivii della Curia Arci- profelTlonem , Sc folitum Monafterii, non pofTunc dcfcr
„ vefcovalc, oltre rapplicazione .cheho per cerra Ope- vire proaliarum norma,minufque deftruere obligacioncm
n ra, incui defcrivo leNocizic Sagre di quella Chiefa.e illam, &fidem, Dco per folemne Votum promifTam ,
„ che ho lettomolte Scritture, e Libri,;che parlano del- cum canonizitione integri exemplarisMonafterii pronon
,, la religiofita, ofservanza, e buon coftume del nobilif- obfcrvanrc, neque refortBato . Aliis recentifljmsc tranf-
,, fimo Monaftero di S. Giovanni di Napoli d?irOrdine grcfTioncs legum allegari valcrent pro illarum abrogatio-
„ Domenicano, mirato fempre con diftinzionc dalTEmi- ne, quo nihd abfurdius, nilveirrationabilius.QuiacfTec,
„ nentiffimi Arcirefcnvi , e confiderato pcr uno de'piil non ad AmufTim lapidem, fedad lapidem Amuffim apta-
„ riformati, e del numero di molti altri , cosi delmede- re, f«.'unon legi voluntatem fubiicere, fed legcmipfamad
„ fimo Ordine, come deH' Agoftiniano , e di tanti altri, voluntatem trahere,utexclamat C<rrrf. </f Laur.in epifl.ad
„ chefono cfempjari, riformati , & ofservanti , benchc LeS.fuaEpit Can inprinc.
14 „ non fiano, ne di Cappuccine, n^ diFranccfcanci On- UiiraquoJ femper rccurririn hacpartefataiisillarcfpon- 5
„ de confoinma verita dalCapccllierc D. Gio: Giacomo fio, inmxa authoriratibus Donat.Rer. Regul, tom 4. iraff.
„ Cioccia, chen'erainformati(rimo, per aver avuto tal i 5.deFot pauper.quoffl.^.pcr tot.<if quaft. ii. par.ter per
,, carica finda'tempi dcl Card. Filomaiino di chiara me^ (ot.Bartbol. a S.Fauft.inThef Relig tit de Vot. pauper qu.
„ moria,&inma'eriade'MonafteriidiNapolifi riputava- i^?-"- 5 <if Fagn incap.Monacblaam. I. & fignamer n.jB.
„ noifuoidecti perTcfto, come^ a me notilTimo , per la de Stat.monacb. Quod inhis terminis obfovandacft via il-
„ flima , chefu di cid nc facevano ilCard.Caracciolo , la.non^ua itur, fed qua eundum eft ; In quo fenfu fcm-
„ Iiin.XIt.nel tempo,chegovern6quellaChicf3, & i Vi per fuitC.E &C.juxr3 rafus, reluos.J Fag». ubi fupTM ,
„ cariidi Napoli ,fi^atteftato, che iHud.MonafterodlS. &aCri^pin nellaVifit.paftor part : $. 4.1.»«»». ?9. in qua
„ Gio;(icollocafrefrairifi>rmati,&ofrervan[ifriini,ilche concuirebai in Ipcciedidia citcimitantia pofteftionis Mo-
„ epuhlico in Napoli per il buon odore Liclle Sante Virtii nialium , ib' ; Quale renditafempre 1'anno efatta effe Ora-
„ disi nobili ReligiofeiEconparticolar difpiacere ho fen- tricip:r iorobifogno , & tamen eadem S. C nullarenis ca-
„ tito.cheper farliotterieiequalchecmolumencomaggio- non ziv • d tt .11 pofteftionem , fed intrepidc refcripfit
,, re ditcmporaleinierefre,fi<ino ftaieconfigliatea compa-
15 ,, rire nc^Tritjunaliccccfiaftici perquel,chcnon fono.eften
„ dodi edificazione commune, vivendo con tanta efcm-
;, plariti , ritiraiezza, eofTervanzi , chenon han chc ce-
„ dereagli altri Monafterii riformaii , & ofrervantifTimi
Hos redditus ab ipfamet Abbatiffa exigi 6r adipfius manui di.
re8e deferrioportere .
In qua parteego farcor ingenuc meam imbcciliitatem ,
percipere non valeo, quanam rationead eliminandam Vi-
-. , ram communem ^ Monafterio, ubi viget , ex contellione
,, dellaCitta, fcrcditandole, con t irlecomparirc inoffer- ipfarum Monialmm, ad Coslum ufquc cxtollatur faauai
„ vanti .cdecadutedalprimitivotervorcartfftatodatanti unius, vcl aiterius Monialii , quod uti ex diametro op-
,, Scnttori dellc cofe di Napoli, e riconofciuto da quel pofitum tot facratiffimisfanitionibus, & folemni earundein
Pubbiico, Etin fede del veio ricercatoho fcritto,e (ot- profeffioni, posna potiui, &cofredtione dignum cft , no-
ftris praEfertim tcmporibus , in quibus illam forcicer , &
fuavitcrnonfine bonorum omnium afdificacionc introdu-
dam vidcmus in Urbe , in omnibus illis Monaftcriis , &
Convcntibus , in quibus nulUteniis vigcbat , &: quorum
refpeitu, nec etiam ccntefima pars illarum probationum
concurrcbat, qujc in cafu noftro vcrificantur ; Et cx alia
parte, quare in noftris tcrminis preferri non debeant fa-
flailla aliarum Monialium , quje funt punfluales excquu-
liones earum folemnium profeftionum, & qux func con-
formiacum tot nrobationibus ,ufque^dhuccxpcnfi$? Con-
culcationcsforfanfacrolanClorum Conciliorum, & facra-
rum Conftitgiionum habent nc vim illas dcftrucndiPA quan-
to tcmporccitra folcmnes profeiriones abrogari poiront \
contraventione Profiien.ium,' Se opponcntituspraecipuc,
"idieclamarcnon cefsaniibus Summis Por.tificibus ,
„ tofcritto laprelente di ptoprianiano . Koma quefto di
16 „ ij. Novembre 170^ Attefto il mcdefimo lo , &c.
„ Canonico dclla Metropolitana di Napoli , ed al pre-
„ fente eletto Vefcovo, &c. In Romaquefto d) 14. No-
„ vembre 171J.
s: X.
'S.x Solmiombut Lhellorum , fa^it direSii ^bba-
tiffx y non autem Monialibus ipjis
S. lo: Baptifli^ .
I TNterargumenta, Vitamcommvinemcomprobantla .an-
A ""^'."^'^^«''^^«'amilludfolutionisLivcllorum , noa ^^ .......a.... „,....„....„„. ouu.u..> . u..t.«c.ous
airecie ipn monuh, led AbbatiftaB, quae lamen pro luo tam mcdi.intibus corumConftiiutionibus, quim per orea
arbitrio fubvcnire.nprimis tcnctur neceiriiaii iUius Mo- num , & refolutioncsSac. Coner.
nialis , cujus intu.tu redditus Monaftcrio obvencrunt, & Idcm fafs* fuerunt Moniales, ncdDm in Articulis in
jd, quod lupereft, debet m communem Monaftcrii ufum Curia Aichiepifcopali Neapolitana annolS^^a. cxhibitis.
convcrtcre , juxta author.taces , & re(olut,ones C C ibi : Voghonoprovare , come eJfenJofi /amentati d.i. Mona-
quas rcfcrt , & fcquitur Cr.fp.n. ne/la Vifit . Paff.p. i. 5.4:. fierii , &cfij-onc convenut, , <ifc a/ dMonaftcr» d,S.Gi<^:Bat-
»i/w. 39. . ,-., tifta, ex pcrJ'onadidd.tre Monacbefe/i parjfferodoc^o.per
Argumemum hocnecct.am dcfideratur i« prarfenti,dum ciafcbeduna,<iTc.§. 9.num. 5. A/ d MonaLodi S. Qio Batti-
"^'^;'^""""^ '" Ailis , & reg.ftra.sB in fine hujus ^. y?...v/>.,/*..,(irc. Igitur non Momalibus ipfisdirca<i' ; Scd
Juft.fica..ones annorum 169.. .6^9. & ,705. omin.sinter- ctiam anno 170?. Vicariodc Rubcis , quiid tcfktur in U.
«cdi.sfimil.buigratiabrcvitatii, exquibusconftat, Li- /mw.trtVwf .datainiT. ii.a.ic.
% Idem
?4^
Difeeptat. Ecdefiaft. Dominici Ijrfsiyx,
S Idemdepofuerunt teftes, vigore eorundem Articulorum
icr.fer. exparteMonialiumexaminati ibi; Sifonoconvenuti
UGovernatoriifc.che fe lipagajferottl Monaftero diS.Gio:Bat-
tifia experfona delledd.tre hionache doc 50. per ctafchedti'
na, &C. ^.g.num. 10. & ibi .■ Sifonoconvenuti con li Gover-
itatori , drc. che li pagajfero al detto Monaftero duc- jo. per
ciafcheduna ,^- q- nutrt. ii.Igitur folutiones fieri debcbanc ,
noo dired^ Monialibusipfis , fed Monafterio ex illarum.
perfonis.
g Idem afferuerunt Moniales infupplici Libello, C. E.&:
B.ei.hibitohis verbis: Inriguardoancora , che d. Vitalizio
non figodejfedalle Monache ,eccetto ^cheincommune -, 6c ibi ;
Comeperche il Vitajizio , nonfigodeva dalle Monache partico-
lari&c.^.8.n.6.
io Idematteftatusfuit Card.PhiIamarinus;aI;7/orw^//o»f,
datain $. \i.7t.2.\\yii Vercheil Vitalizio nop fi godeffe dalle
Monachi^
ji Idem recognovic Apoftoiicus Delegatusibi .• F"/^j?/i;itt»j
exegiffc, & confiderantes illo minime Moniales potiri <ifc.atten-
tacowmunione ,quafritunt'.tr , ^ . ii.n. 3.
32 Idemdemiimdettrminavit Reg. Conf Neapolitanumdie
' " 5. Dec. 1 684. ibi ; Magnifici Gubernatores continuent folutio-
nem , fervataforma Conclv.fionis anni 1 66<j . §. 7. num. 6. ob-
lervando verbum '\\\\iiContinuent\ Igiturprius ita pradli-
cabatur .ServataformaConclufionisanni 1664 quse eft pro
folutione duc. jo. facienda Motialkrio, non autem Moniali-
bus,ut ih§. 7.«. 4.
43 Quibusopponinonmeretur RatJonalis, feu Gomputifta
' Moiiialium, cujuidepofitio perextenfuinregiftrabitur in$.
ijnum.^i,
|4 Quia,quatenusefsetcontrarius,necetiam mereiur con-
^raponituc condudentibus jul{ificationibus,& fignanter re-
plicatis, & feriis confeffionibusMoniaiium,^ntiquis,me-
diis , modernis , & recentiffimis etiam poft datam Atte-
ftacionisejufdem, ex hucufqueaJiegatis.
J5 Dixi, quatenus effet contrarius &c. quia hoc non verifi-
catur inpraefenti, ad quod demonftrandum non opus ha-
bemus recurrere ad benignam illam, & conciliativam in-
tci pTe^ationem Text. itt cap. Cumtu de Te(lib.\h\ : Nos di-
<Ia tefliumbenigne intcrpretari volcntes , fequutam a DD.
afiduitis in dcc.^i^.num. ..cor.Priol. & decifi^yd. numcr.
•J.part ii.(if decif. 150. n. 36. jO<Tr.ii.Sed fat eft praocuiis
finnplicitdr habere didta eorundtm teftium .
|Vp Duocnim illiex paJteMonialium, fer.fer.examinatian-
no 1664. quoad qualltatem earum Monafterii , vitamquc
communcm , in iilo vigentem , dicunt ibi ; MoiafierodiS.
Maria della Sapienza , ifc e Monafiero di S.Gio: Battifta d'
unaiflejfaReligione riformato Bomenicano , & ibi ; E detta
j. Vitalizio non figodeva dallc Monache , ma ditlliMonafterii.,
juxtaverba primi tettis ^.g.wa?». 9. & ibi •' Monaftero della
Sapienzariformato dellOrdine Domenicano ijc. Sn ibi : Dctto
VitaHzio non fi godeva dalleMonache , conforme ai/'inteft-
zione delli Fondatori , juxta verba z. ccftis §. 9. nu-
tner. I2.
£x quibus duo probata habemus, primum, <juod Mo-
nafterium S. }o; Baptiftae fit reformatum , feu de obler-
vantia, (ecunduni vero , qu6d in illo Vitalitia cedant in
beneficium Monafterii ,nonauiem Monialium .
Didtusver6 Rationalis, feu Computifta ad perpetuam
rei mcmoriam anno 1701. faciens Atteftationem , dandam
in§. 17 «.^y.nulla fadla mentionequalitatis reformarx e-
iufdcm Monaflerii , afferit foliim per vcrba praefeniis tcm-
poris ; J^ualmente li pagamcnti , che fi fanno alle Sig. Mona
che <iifc cosipcr caufa iie' /oro Vitalizii , cotne per aUroifc.dal-
lemcdefinicSig.Monacbe fig^odono per altretanti , <ifc. flanic
chcdi quelli dettoV Monaflero non nepartccipacofa alcuna
<iff. Cum quo concordant quiJem quatuor \\\x dumtaxac
fotutioncs Vitaiitiorum , cx parte Monialium exhibcndae
in d.§. I7. w.45.(cd difcordant innumcras alise , ex parte
Montis Magni exhlbiiac in principio hujus paragraphi , &
quodmagisc(t , cidcm unico tcfti opponuniur Priorifta ,
omncl(iucil!ac antiquiores Monialcs ejufdcm Monadcrii ,
anno 1705. dc mandato S. C G- opportunt' intcrrogatas
k Vicar.de Rul)«ij, ut in Informaiione , data in $. 11.
num. I o.
j <; Igitur indldlo hujus unici teftis nuHatenus fundari po-
teftcxclufiociualitatis rcformataE , & de obfervantia cjuf-
demMonadcni , dcquanon loquitur , neque loqui potcrac
contra rci veritatcm .
ao Minus fundari potfft cxcIufio«jufdem qualitatis rcfor-
itnat* in co, qu6J Monialcs convcrtant in proprios ufus
LivfeiJa , dccilqinonparticipat Monaftcrium ; H«c cnini
1(7
'iS
ex fpeciali Sedis Apoftolicaeinduigentia , dequa in $.14.
&1'). in eodem Monafterio incompatibilia nullatenu^fu.nt,
juxtaea, quaeexconfeffione ipiarum Monialium S. C E..
& R. retoWt Card 'Philamarin. §.M.n.i^exhxc \efh3 . E
chefebeneeffe fonoriformate , ad ogni modo poffono anche ,
con licenzct della Superiora , avvalerfi nelli loro bifogm del
Vitaliziq ; Exhoc igitur, quodutaniur eorum Livellis ,
non infertur , quod non (unt reforraatas .
Mirum proptere^ eft qu6d pro tali qualitate non re-
form^ta obtentaE fuerint in Urbe ires Sententiae abfque
eo qirtid neculla mifcrabilis fyilaba probationis , exclufi-
vaetalis qualitatis coram Judicibus ipfis ex parie Monia-
lium fueritpvhibita ; Et quando e converso pro tali qua-
litateobfervanti,&reformata militant unitim omnes illae
prabationes, quae etiani feparataefaciunt de albo nigrum,
& quadrant rotunda, nempe res judicara , Partis confef-
fio , & inftrumenta , feu documenta publica .
Sed quando omnia ifta ceiTarent , conftaretque ds in-
controvertibili fatLto quatuor Monialium , in noflro Mo-
nafterio in proprios ufus convertentium , & direfle exigen-
tium fuaLivella, ufusifte , feu verius abufus , nullate-
nusaptus cffet immutare Regulas, Conftituiiones, & mor
dum profitendi in noftro Monafterio, taliter ut canoniza-r
ri debeat pro omni futurocafu,& tempore prononobfer.
vanti , neque reformato : Multa enim in uno , vel altero ca-
f u , de fado per patientiam colerantur, quasfidedudta fue-
rinc in judicium ^exigente juftitia , non debenc tolerari ad
Text.cap. Cum jamdudum de P rccb.&c animadver(a/»fr Glofs.
in can.Inipfis verb. Abrogata diftm 4- Abb.incap ult. num.
'S.dsConfiiet.Vidal.Caf.Confc. in Append. mifcel. inquif. j.
a num.ii. Rotdec. i'i^z.n.ii,.cqr.Coccin- if dec. i^i^. a n,
li par. i8. rec. Ec in punftualibus terminis tolerantiae de
fafto contra obfervamiam Vitas communis, egregie Bar-
tolom.a S.Fauft.inThefaur. relig.tit. de vot.pauper. quafi.
j^j.rt numer. 5. Cb' pcr tot & meliiis Donat. Rer. Regul.
tom. 4.rr. lydevot.paup.qu. iz.per tot.
Hodiefiquidemnonfumus in terminisfimplicis toleranr
tiaedefaClounigs, vel alterius Monialis , convertentis in
propriosufus fuum Livellum ,circaquod, cCim prasjudici-
um fic leve , terminandumque cum Monialis obitu , in
praeteritum non fuit habitaomnis confideratio, Sedagitur
de magna,& confiderabiliinnovatione, &reccftua Con-
Ititutionibus , Regulis,& modo profitendi in Monafteriq
5 Jo; Baptiftae,& nedum dccanoniiando, & qualificanJo
iplum pro Monafteriononobfervanti , neque reformato in
omnibusfuturis cafibus,& temporibus, (ed firmamlo hoc
modo magnum exemplum pro omnibus aliisMonafteriis,
6 Religio(is totius caiholici Orbis : Habere autcm vide-
tur fpeciem iniqui omne magnum exemplum , juxta
verba Taciti , fequuti ^ Rot d(C. J08. numer. 2y. (;qram
Dunoz fen.
Demum , fi innovationes femper repuiatae fuerunt , &
funt odiofae , etiamfi introducintur authoritate priyata ,
nihilque magisanimos perturbat, qcirn innovarealiquid ,
& i confuetudine alienum facere , ut lotiJem vei bis ob(cr-
vavit S.Jo:Chrifofl.epift. l. ad Corinth. iclatusii i?o/. <»■<■<■.
i<).iifiri.apud Antonel.deJur.Clcric Ciim quo concordanc
J). Augttft.lib. 5. cap. ^. cont.Ju.ian. liT eptft. i;8. cap. 5. 6"
S.Bcrn.epift. 1 74. aliiquc Auihorcs^adducH/rr/iotV Jf/r(7.
intcrpr. cap. 75. ».20. 6f Pignatel.confult. 74. n. .<^ i. rc/w. 4.
Quantomagis removenda; (unt.quando noviiaium intro-
dudiopetitur ijudicibus, &.nnhoritaie publica conltabi-
liri praEtenditur,quocal'u kcmpcr refpondendum cll pro no-
vitatiscxcluiionc, & redu«Hionc rcruiu ad (ua principia , ui
omilfisgcneralibus, in praecifistcrminisconlcrvationis Vi-
ia;communis jii Monafteriis Monialii.m , Partibus aceiri-
mccontradicentibus, refoluit C.C.in Cafenaten. Sjnodi^.
Junii 169J.
Judificationc^autem, dequlbus fit mentio fupra w«w. 1.
funt icquentcs.
„ 1691.^ 21. Agofto Alli Governatori dcl Monte dc"
„ 19. doc. »17 i.y.epcr loro allc (bttoicrittc Sig. Mona-
„ chedi viiacclibc, nccnon aHinfrafcriiii Monaftcriirc-
,, tbrmati , cx perfonis dcll' infralctitie alire Mooachc ,
„ cioca cialcuna lintValcritta raia ,chc li (pcita pcr la mc-
„ fata di Luglio 11^91. pcr cau(a dcirannuc cntratc , chc
,, (cli corrifpondono da dctto Montc, viia duinnic taa-
,, liim diciaicunadi loro , comc Hglic dc'Cavalicri , al-
,, critti al bcncficiodcl mcdciimo Montc,cioc,&inicrcsc-
„ icra,«l Mona(lcrodiS.(iio; Baitilla , cx pcriona di Sor
,, Maria Evangclifta di Coftanzo per I' annui docat. 50.
„ 4. \i.
^7 >» A'
23
H
Tom. UI. Pars II. Difceptat. I.
27 „ AldctroexpcrfonadiS.MariaElena di Coftanzo per
„ i*annuidoc.50,4. 16.
28 „ Al detto ex perfona di Sor Maria Geronima Spinelli
„ per 1'annuidoc. 50.4. 16.
19 „ Noi Protteitoridel Sacro MontedellaPieti facciantjo
, fede, la fud.partita elTere eftratta dal Giornale di Banco di
., noUro Arcinivio, meliori revidone femper falva,firma-
,, ta,e fuggellata. Napoli6,Marzoi704. Loco J^ligilli .
„ Antonio Tontano Archivirta .
30 >, 1659. ^24. Ottobre. Alli Sig.Governatori del Mon-
„ te de'i9.doc. 258. i. 1 l.e per eiriallefottofcritte Sig. di
„ vitacelibe,eManachc, necnon airinfrafcritti Monafte-
„ rii reformati , ex perlonis dell'infrafcritte altre Mona-
„ che.cioeaciafcuna J'enre finfrafcritta rata ,che lifpetta
„ perla mefatadel correntcmefed'Ottobre 1699. percau-
„ fadellannueentrate, che fe li corrifpondano da detto
„ Montede'i9. viiadurante/(r»/«?«di ciafcunadiloro, co-
„ mefigliede'Cavalieri,afctittialbeneficiodi detto Mon-
„ te , cio^ , & inter caetera .
31 ,, Al MonaikrodiS.Gio; B.ittiftaexperfonadiSor Ma-
j, ria Elena diCoftanzo per Tannui doc- 50. in conformiti
„ dellaConcUifione di dettoMonte ,e Sentenz^ del Sagro
„ Confegliode'5,Decembre 16^4 doc. 4. 16. Al detto ex
32 „ perfona di Sor Maria Geronima Spinella in conformit^
,, della fud.Conclufionedoc. 4 16.
J5 ,, NoiProteitoridel Sag. MontedellaPiet^ facciamofe
„ de, lafudettapartita eitereeftratta dal Giornale diBan-
„ co dinortro Archivio, meiiori revifione fempre falva ,
„ firmata. efuggellata. Napoli 6.Marzo 1704, Antonio
„ Pontano Archivirta.
34 „ 170^.^0. Giugno, AHiSig. Governatoridel Montede'
„ 29. joc 218.3.4.6 per loro alle lottofcritte Sig, di vita
„ cehbe ,e Monache , (icome anche alfinfrafcricti Mona-
„ fterii, ex perfonis dell'infrafcritte altre Sig.M-jnache cioe
„ aciafchrdunad^elTe rinfralcrittarata , che li fpctta per
j, lacorrente mefata di Giugnopercaufe deirannue entra-
j, te,chefe licorr'fpondonodal loroM.)iue de'25. vitadu-
,, rante?tf«;«wd'ogni unadi loro, comefiglie de'Cavaiie-
„ ti , afcritte al beneficio di detto Monte ,,& inter coetera .
35 „ MonafieriodiS Gio; Battifta ex peribna di Suor Ma-
„ ria Elena di Collanza per Tannui doc. 50 in conformi-
„ tadellaConclufioncdel loroMonte, e Sentenza del S.
j, Configliofc.4. i6.
36 ,. Aldetto Monafiero ex perfona di Suor M. Geronima
„ Spinelli giuftalafudetta Concludone, e Sentenza {c. 4.
„ 16. &c,
$• X I.
Ex Informatione Card. ThiUmariin , ^Ai-chiepifcopi Ts^ca'
politani , & ex alia lnfonnatione Keverendijjimi. de
Rubeis Epifcopi Maffn^ , & P^ic.irii generalis i^eapoli-
tani .
l f NformatioCardPhilamarini fub die lo. Julii 1664. zi
JL inftantiam Monialium S Jo; BaprillaB procurata , dire-
fta eft S. C, E. & R. requirenti iplius Voium circa verita-
tem , 6c fubliltentiam fupplicis Libelli , eidem porrec^i no-
mine ejufdem MonalleriiS Jo: Bapiillac, & al.oruni duo-
rum Monalteriorum retormatorum Civitatis Neapolitanae,
jnqua,nedum approbata nnia , in d. fupplici LibcUo con-
tenta, fed ulteriiisclarc alTent , in eiidem tribus Mona-
fteriis (cr vari Vitam communem , Monialefque, ibidem exi-
ftcntes,reformataselfcibl ;
Z LaSuppHca fattadarein cotejia S. Congr.per parte delli
Monafleriiriformati diS. Maria dclla Sapienza , <:!c.di S. Gio:
Baitifla^ijc.e di S -Maria del. Ordine di S .Francefco &c. vie-
negiiiflificata ^cosi per Scritture, coinepcr provegiuraie, ripro<
dotte in qtieflo mio Trlbuiiale , da//e qua.'i , confla , c/je ne//'erez-
zionedid Mome frataltro chefucapitolatofu , chea//eFi-
gliuoie ,qua/i n.ifcejJ'erodal/t Cavalieri .comprefiindctto Mon-
te,e.-iopomonac le.Je /ijoJferodati.oJtre dcli c/cmojina dota.
/e.doc. zoo pcriojornim.nto dei/uCe/ia, edocio. i/ mefe ,
durant^ /aioro vita chequcflofu cosi puntua/mente oJjWvato
contutti/i hionaflerii cost riformati ,iomeno>i riformati ,fi-
ttoa//'anno \6 :,7-come in detio annoejfcnjofia corti /1 Gover-
ttatori , iiquaUgovernavanod. Montc cbeii Monafleriirifor-
mati,oltrede//a dote ,fo/ita darfi , ncnJ'o.'o de//i doc. 1000. m.t
de//i doc. 1 5CO efigevanoda/ detto Monte aitri doc. 300- c fii-
nandoancorachcdVitaIixioieM.onach: riformate non/oeo
H9
deJfero,comeque//e,chemenanovltacommuney ma cheanda-
vi i/i bene icio de//a Communita , contro que//o , che d.dV Eret-
tori di detto Montefu confiderato ; Quindifu , che unitt i„ una
AJfemblea tutti /i C ava/ieri ,qua/lfiritrovaronoprefenti ,eche
godonoin d Monte formaronoConc/ufionc.invigore de/iaqua-
/e , cosi in riguardo de/ pagameutodi detti doc. 500 di piii della
dote , comepcrche i/ Vita/izio non figodeffe daUe Monache , co-
me fifupponeva contemp/atoin deita Capito/azione , /evorono
i/ dettoVita/ixio a//i Uonafleriirifotmati , ai/aqua!e Conc/u-
fione , nonfo/o nonficontradijfe , ma quando iefudette Monache
fono manticatein detti Monaficrii , a/cune di ejfe l'anno efprejfa-
mente accettata . &c. Ad ogni modo , perche /a ca/amitade tem-
pihaportacoinqueftaCitta,chene//i Monafierii riformati le
Monac/ie no» ricevono tutto que/ ,che l'e neccjfjrio , che da/ia
Communita fe /ideve; Sifono pcrcibrifentite di detta Conc/u-
fione , efatto rapprefentare al/i Governatori di detto M.onte.,che
/idoc.<iOoricevutidae^edipiu.de//a dote, non eragione ,che
eftinguano un Vita/izio di docati \ 20. ianno , eche f bene efse
Jonoriformate ,adognimodopofsono anch; con /icenza de/la
Superioraavva/erfine//i/orobiJ~ognide/ Vitalizo , e c6e pero
non fi dovcfse tener conto de/l'accettazione , fatta di detta Con-
c/ufione ; Onde ejfendofi fopra di cib fatta matura difcujfione ,
con i/parere dipiuAvvocati , ejfendofi confiderato per parte
didetteOratrici, cJ)e/o /itigareHcChe perb mojfi anche detti
Governatori da//a picta de/ cafo , fi fono convenuti , cbe dal
mefedi Gen. 1664. avvanti al/e dette Oratrici , Monacheind.
Monaftero di S.Gio.Battifta ,o/tre de//i doc. soo.iifc.fe/i dajfe
durante /a /oro vitadoc.;o. /' annoper ciafcheduna^c.
. Cuiomnispraftanda fides, nedum attenta verifimili no- ?
titiaqualitatum Monafteriorum fuacCivitatis, exgencrali-
ter animadverfis ^tf Card.de Luc.de Benef. difc. 90. num.
11.& in Mifcei/.Ecc/.difc 7. ». i6. Bertacchin Vot.dcc. 100.
n l6.Rot.dec.6^s.».9.cor.Cerr.&dec. i:^.n.^.cor Prio/ O'
dec.zi^.n 16. 6" 7.par.\6- rec & in Conftantien. Cononic.
fuper Remifj. i.Ju/ii 1699. $. Etenim cof Pio,&in Bifunti-
na Jurifp.io.Novembris ijos.§ N.ecdiSltcor Card. Priol.
& i8.Mart.ijoj $.Et demumcor.Card.Scoito ,<if in Htrbi-
po/. Monafterti lo Jun. 1707. j5". Conftare lor. Caffareil. ubi
de Kelatione Nuncii Colonien. Et in ptsccilis termmis fimi-
lium Informationum Epilcoporum J?or</ff.254.a.i6.;>.i6.(if
dec. 305.«. 12. ^i^,^<fef.46o.».io./>ar. V^.rec-^iTcor.Cerr.
dec6Hs. num.^.
Sed prasoculishabendo probationes.&Scripturas illas,
quibus innititurejuslnformatio,ad Monialium inftantiam
coram ipfofa(£las, & produflasi Ei demum confiderata e-
jusmaxima Cardinalitiadignitaie^perea, qu.-e generaliter
tiotatCrot.conf.i^i.n ii./it. 3 Card de Luc.de Rega/. difc.
loS.n. -^. & de Emph)it.difc.6^. n-l ubi de Epilcopo, Cardi-
naliti-adignitate proedito,& hrmavit JJor. dec.SHS.n. ^S.cor.
Cofd». ubideCard. ^Sabaudia ,& in Rom. Praenrn: nti.tr.
\b.Jun.i6jc). ^. Secundaacceduntcor. Rondinino,\xb\ de Card.
Montalto,&S<ibcl;0, & in terminis fimilis Attcftationis
Card.Palcotti JJo/ i/t-c.i^S.». ii./)<jr!0 rec.& dcc. 234.»«.
l^./J^Tr.i^.rfir. & in terminisaltenusadus, (eil Ediili ejuf-
dem Gard.Philamarini Rot dec 257. n.iq.p ig-rec.
Secunda verolnformatio Rtfiide Rubeisdircda S.C. C.
fuitextenfa noa fcmel auditis UetcnloribusMonialium S.
Jo:Baptiftaj, 6c clt lcquentistenoris .
,, Ut Sacram iftam Congr.diftincle rcddam inftru£lam l
„ (upercxpolitisin annexoMemoriali ,porredlopro parte
,, GubernatorumMontismagni Maritaggiorum hu)us Ci-
,, vitatisNeapalis, vigore LiterarumabEE. VV. uiquc a
„ dic^.Aprilisbenignitcr tranlmiflarum,humiliterrc(ero,
„ quod pendenteadhuc indecifa litcintcrdidlumMontem ,
„ & V.MonaftcriumMonialiumS. Jo;BaptiftarOrd.S.Do-
„ niinici cjufdemCivitatis , ingradu appellationis per il-
„ luminterpolita: i contrariojudicato A. C coram R.P.D.
,j N (uper quaniitate Livellorum.quac )uxta dicti Montis
j, Capitulalubminiftrantur Monialibus retbrmatis,dci'ccn-
,, dentibusex illiusFundatoribus in duc. 50. illis vcro non
„ reto/matis induc-Xo. Gubernaioresprsct"ati ad finemob-
„ tinendi, iplostantum tencri pra;llare di-^isMoniaiibus
„ S JorBaptiiiardidam minorcm luinmam duc 50. petunt
,, in prflcntiab EE.VV.dccIarari,illasc(Teretbrroatas, &
,, oblctvantes, fivc quodnequcant Livella,& Vitalitia
„ nomine proprio adminiftraic, led illa dctcrri dcbeant in
,, commun'. dcpofitum , fivcin manibus AbbatilTz ; qu.e
„ Monidiium ncccftitati , prout opustucrit ,providcat jux-
„ ta di(po(it Conc. Tridfcjf.i^.de Rrgul. c. i.ir l.ac Bui/^ J'j:
tnem: C/cui. Vlll intcrfuas /a 60. $. J.
j, Adquod probandum , primb dcduxerunt Scripturas , 2
„ dcmonftran[cs,qu0id dc anuo i664.pra-tcndcotcalio Mon-
„ tc nua-
i$o
Difcept. Ecclefian:. Dominici Urfayac.
; tenuncupat. 19. Familiarum nobiliu/n, nondcberi Livel-
, JaaliquibusMonialibusjtuncexiftentibus in Monafterio
, S.Jo:Baptiftas,defcendentibus ex ejufdem Moutis Fun-
> datoribus,fubmotivo, quddeffent obfervantesjacrefor-
) mats,necnon qudd de praeterito ultra folitamdotem^tem-
, poremonachatusalios duc. 500. recepiftenc, fuic tandem
, imer d. Gubernatores , & Mona{t.S.Jo:Bapt.inita Tran-
, faftio, qua conclufum fuit , quddiltius Monialibus in
, poftcrumdarenturannuiduc. 50.tanquamreformatis,&
, de obfervantia, itaut ampliuspraetendere non poifenc ,
, nonautemduc. i2o.qui,juxtaejufdem Montis Scatuta ,
, debenturquolibetannoMonialibusnon reformatis.
„ Cumque Monialesad obtinendum Beneplacitumapo-
, ftolicum fuper eadem Tranfaftiorre , fupplicem Libel-
lumS-C- porrigere fecerint , in illo fe enunciarunc re-
, formatas Ord. S. Dominici , prout non folum fadum fuic
, in Arciculis,propartedidi Monalterii praefentacis , pro
, verificationeexpo(itorum,fedetiam perceftes,fuper illis
examinatos, nec non per c. m. Em. Philamarinum in ejus
, Reiatione add. S. C rranfmiffa, ejufque Vicarium in
, Sencentiaexecutionisdecreti ejufdem S. C diflamTran-
, faftionem confirmantis, in quibusomnibusadis Mona-
fterium prsed. S. Jo; Baptirt» canquam reformatum, 6c
, deobfervantiaenunciarur.
„ Nolens autemhuicTranfailioniMonaft S. Jo:Bapti-
ftcE,acquiefcere,infteticdeanno 1675. in hoc fac. Regio
Confilioexperfona Monialium , propcer quas illa inica
fuerar,condemnariMontemad praeftanda Vicaliciaad ra-
tionem duc. izo-proqualibecMoniali i Sed produdlis in
eodem Regio Conc. Scripcuris anteditlis , in quibus Mo-
nafterium enunciatur reformatum , una cum acteftatione
JacobiCioceiaEjtunccemporisMagiftri Aflorum Monia-
lium,fic parit^r idem Monaft. nominancis,fub die 5. Sept.
i684.emana vic Sencencia,qua Gubernacores difti Montis
abfoluti fuerunt ab impetitis per fupr. V. Mon. S.Jo.Bapt,
necnon demandatum , qu6d continuarent folucionem Vi-
calitiorum , fervataformaConclufionisanni 1664. nem-
pd duc. 50. annuatim pro qualicate didlarum Monialium .
„ Deanno ver6 1691. cum Gubernacores d. Montis pe-
tierincdeclarari ab hac Archiepifcopali Curia,quaEnam
eft"ent Monalterioreformara , ad finem regulandi folu-
cionem Vitalitiorum, Vicgcneralis cunc temporis Se-
baftianus Periftius , auditapriOis Relatione, five potiiis
Atteftationc AflorumMagiftri Monialium, fub die 8.
Junii cjufdemannidecrevic , fervari in futurum debere
Capitulationes, ^V Conclufionesdifti Montis refpeflu Li-
vellorum, & Vitalitiorum,folvendorum Monialibusgau-
dencibus , nempcduc. ^o-pro Monialibusreformatis, vi-
delicer , S. Mariaede Jcfu,S. Patritiae, S. 1'otici ,S. Mariae
, Magdalenaede Pazzis.SS.Sacramenti ,S. Jo; Bapiiftje ,
S Maria;deSapientia , S. Jofephi Difcalceatorum Car-
I melitarum ,S. AndreaE,S. Francifci Cappuccinorum , S.
Francifci de Obfervantia. SSPr aefepis D.N.in Bethelem,
, SCarherinaESenenfij, S. Mariasdivini Amoris, & SS.
Trinicatij,folvendosin manibus Abbatiffae , & Priorif-
faedidtorum Monafteriorum , & duc. 80. aliis Monialibus
Mooafterioium non reformatorum , nequedeobfervan-
tia , folvendos ipGs Monialibus pariicularibus .
„ SuccefTivc (ub die 9. Sept. 1701. fupplicantibus diflis
MonialibusS.Jo;Bapt.prodeclarationeearum Monafte-
rium non comprehendi fub numero reformatorum,de
ducendoad hunccffedum partiras folutionum Vitalitio-
rum,fa6lis diredc ipfis Monialibus particularibus, non
autem Monafterio, fcu Abbati(fae,obtinueruntdccretum
abalio Vicarioilliustemporis,quodeclaratum fuit, non
, ctTecomprchenfum intcr Monafteriareformata,& deob-
fcrvantia , inaudito Montc .
„ Seddemenfc Novemb. anni i^oi. ciim d\i\x Monia-
, lcsfuppIicemLibellumSS. D. N. porrexcrint proconfir-
, mationedecreii praefati^ead.inftantia remiffa fuit ifti SC
, quae fubdie i.Dec d.aoni 1702. refcrip(i(,y4tt</;.i/ttr £»»/«.
, Arcbkpifcopus Dic ver6 i. Martii 1 70?. eadem S. C. rcf-
, pondit; Non ejfclocuinexpciiitioni Brcvis .
„ Inquorum omnium comprobationem deduxerunt Gu-
, bcrnatorcsMontis, pariti'rquc probarunt , qinNd d. Mo-
, nadcrium fundatum fuit i SororcDorothca Villani,Mo-
, niali MonafteriiS. M.dc Sapicntia ,quod eftobfcrvantif-
, fimum Vitjccnmmunis ,Qii6dquc MonialisS. ]o: Bipti-
, flacfundavitMonaftcriumS Marijcdivini Amoris,Ord.
, S. Dominici , in quo pariti-r (.•xadU-communis Vitacufto-
, ditur; Und<* nimij vchcmcnsoriri afTcritur vcrifimilitu-
do ,iJlud paritOr cfTc rcformatum, & dc obfervantia; Ma-
, xime ver6cijm ineodem Monaft. S. Jo; BaptiftaE vivatur
, fub ReguIaS. Auguftini fecundum Conftit. Ord. Prxdica-
, torumiquiobfervant, vel faltem tenentur Obfervare d.
, Conciliaremdifpofitionem,&Conftit. f. m. Clem. VIII.
, retencioremfubfidiorum nomine propriodiftinifle prohi-
, bentem , Quam quidem Conftit. fpecialiter etiam prsc-
I di(SaeMoniales feobligantfervare paul6ante,quam pro-
, (etr^onem tm\tiam ,'\\\\sverb\s;VogIioanc/;;e ojfervare Lt
Riforma, fatta ptr ordine della fel. mem. di Papa Cle-
, rww/f.F'!!/. proutconftacex duabus exploracionibus vo-
luntatis , faftis a Vicario , & Magiftro Adlorum Monia-
, lium,&coram me reprodudis , altera fcilicec Sorori»
MariseGaetanie, inSaeculo Antonia de Anna , fadla fub
dieii. Julii 1698. Altera veroSororis MariseCarmelsE ,
inSaecuIoD.DianaCap}'cioIatro,fubdiei6.Decem.i7o2,
„ Ulterius produxerunc quamplures folutiones Vicali-
ciorum, quaeprotempore fadlae fueiunt per d. Montem
MonafterioS.Jo: Baptiftaeex perfona Monialium , non
autemdirede Monialibusipfis, variafque girarasearun-
dem folutionum per PriorilTam in aliorum beneficium fa-
' iLlas.exquibusper Gubernatores praedidlos arguitur ob-
fervantia VitaECommunis,&Conft.Clem.VIII.Ita qu4d
Moniales S-Jo. Baptiftae Vitalitia nomine proprio retine-
re non poffincfedea in man.Abbatift"aereponere , Ik qua
fi.igulis , prout cuiq-, opus fic , di videnda veniant .
,, Cujusrei veritatem adfacilius inveftigandam , perfo-
nalitOr mecontuli ind. Monafterium S. Jo; Baptiftae , \
cujusPriorilTa , aliifque Monialibusantiquioribus, op-
porcund interrogatis.refponfum eft ,qu6dex Liveilisfo-
lum penes fe rctinent carolenos tres , & id , quod fupereft ,
involutum carcuIis,infcriptione nominiscujufque Vlonia-
lis,rtponitur inquadam Arca ,1'eu Armario, fiften.pro-
p^ Rotam Monafterii : Qupdque in ele^f^ione Officialium
eliguncur quacuor Depofitariacquarumdua; luncfimpli-
cesMoniales,aliaE veroduaepermanenter funtillae, quae
Rotae Monafterii affiftunc .
„ Veriim fubjunxerunc, quod hi funt a(Sus mere caere-
moniales,ex quoPriorKTaparum in id advertat , quini-
mo tolerat,qu6d omnis Monialis impendat Vitalitia juxta
foas religiofas nccefTitates, petita ab ipfa dumtaxat licen-
tia , feu , uc ipfae dixerunt benediftione .
„ HisadjunxeruntpluriumHiftoricorum teftimonium ,
quocomprobatumremanct, Monafterium S. Jo; Bapti-
ftxenumerari inter Reformataj&deObfervantia , & fi-
gnantcr Cefar.Eugenii Caracciofi in Libro , intitulato ,
Napoli Sagro ,\mptei{o in ditta Civirate aniio 1623. p;
202. Caroli Cclena nelle Notiziede/ bel/o , de/l' antico, e
delcuriofodellaCitta dt Napoli, ibidem impreftb anno
1691 nella giornata 2 fol. 17. Author. Libri ,cui titulas
Modcriia difliniijfima Vefcrizione di Napoli fo/. 200. P-
Murc/?- Dom.ne/IaVita de/ P Gio: Leonardi Fofc/n Ncapo-
li imprefta an 1698.fol.4J.apud quosomnesproreforma-
to,& obfervaniiffimorefertur Mon.praefatum S.Jo;E»3pr.
„ Et tandem Gubernatorei Montis magni allegarunt ,
qu6dfm.CIem.VIlI. indeclarationeConlUi. fuper regi-
mine MonialiumCivitatisNeapoIitanae,emanata (ubdic
26. Jun. i6oi. praecipit , quod in omnibusillis Monaftc-
riis, in quibus jam fuic introduLta, & acceptata ^ ma-
jori parte Monialium Vitacommunis, omnesredditus,
cenfus, aliaque bona, quovis modo ad illarum ulum
conce(ra,& re(ervaca,cedant in beneficium Communi-
tatis, & Abbaciftacencatur inhis, quae ad vic^um,& ve-
ftitum , & reliquam vitscfubftentatloncm pcrtincnt , illis
pr^cipuOproviderc&opporiuncomnia nccclfaria (ubmi-
niltrare . Inaliis ver6>in quibusrciinentur hattenuspro-
vifioncs,& fubventiones,pra?ter alia deccrnit,qu6d Mo-
nialcs , quae poft eafdcm Conftitutioncs rcceptaE fucrint,in
poftcrum admittcntur ineildcm Monaftcriis , nullatenus
invitas cogantur ad Vitam comnuincm , fed obfervarc
teneantur (lapitulum , cum declarationibiis indt' lccutis
fubdie 9 Maii if>oo.& 5.Mar.i6o2. inquo C apitulo con-
ceditur liccntiaaccipiendialiquam (ubvcntioncm.de m.\-
nilnis tamcn AbbatilTjc,fcu Pr*lcit« Monaftcrii, fivc De-
politariar pro (uij religioiis ncceffit.itibuSiquar vcr6(iiper-
(unt,Abbatl(Taerogarcteneatur incommunesu(us Mona-
ftcrii,ut vidcrccft apud J^uar.in Sum. Bu/ p-'g ^^fb-i^ 5J8.
„ Ex advcrs6autcm pro parte Moniaiium dedudtumcft,
qu6d (cmpcrextiterunt in pon'eftionc rccipicndi , acrcti-
ncndi Vitalitia nominc proprio, abfqucco, qu6d Mona-
, fterium , five Abb.itifta aliquid pcrccpcrit , (cd dumta-
xat peticrunt, & pctunt c|u(dcm AbbatiflTac liccntiam ,
ut illa cxigerc, & rctincre qucant, prout conftarc fccerunc
„ cx At-
lo
i
I£
13
Tom. 1 11. Pars 1 1. Difccptatio L
151
„ ex AttenationibusMaglftri Aftorum MoniaIium,& Ra-
,, tioi5alis ejufdemMonallerii , & pluribus Pardtis folu-
j, tionum , faiJarum per medium Banci , non minus
,; i. difto Monte , fed etiam ab aiio , nuncupato de
,, Gitnti , nec non^ Confanguineis Monialium proVi-
„ talitiis, qua: fpecialit^r ultraea, quae ^ diflis Montibus
,, debentur,tempore ingrcflus inMonafterium promifseTunt,
„ Quasfolutionesapparent direttae Monialibus ipfis, non
„ autem MonafterioS Jo:Baptifta:,fiveejusPriori(rae.
»S '» Qiiibus juftificationibus motus }o-Andreas Siliquinus
„ Vic.generaiisfubdie g. Sept.i702. deciaravic , Monafte-
„ riumpraed.S. }o. Baptiftac noneffe comprehenfum inter
„ Monaftcria reformata , & de obfervantia , quorum Vita-
„ iitiacedunt inbeneficium Communitatis, a quo decreio
„ appellancibus , tam Monte magno Maritaggiorum, quam
„ didtoalioz^.Familiarumad A,C. ifteUludiubdie 17 Ju-
,, lii 1703. meJiante Sententia confirmavit , decernendo
„ pariter,praefatumMonaft. S. Jo. Baptiftaenon efte com-
„ prchenfum interMonafteriareformata,",&|proinde^praEfa-
„ tumMontemmagnum teneriad {olutionem Vitaiitiorum
3, adrationemannuorum duc.8o. proqualibet Moniali, al-
„ terum vcrdMontem»? Familiarumadrauonemduc.120
„ juxtaeorundemMontiumStatuta .
16 „ Etlic^tdeannoifigi. fub die t^. Junii Vic. generalis
}, Perifliuscontrariumdecreverit, utfup innuimus , nihi-
„ lominClsporteafubdieiy.Junii 1698. propofica caufa in
„ plena Cong. cor. c.m.Em.Card. Cantelmo, utraque Parte
„ informantCjimperciius fuic terminusdierum 4. ad proban-
„ daincubentia,&fufpenfadccreta,lata^D.Vicario illius
), tempofisfub dicb.15. Juniii69i.& jo.ejufdem, ut con-
„ ftat ex Aftis originalibus , tunc in hac Curia Archiep.
,, compilatis ,pofteaquedidadecrcca VicariiSiliquini, 2c
„ fucccfliv^ A. C. emanarunt .
J7 „ Ad Tranfaftionem , faflamdeanno 1664. inter Gu-
), bernatores Montis z^.cumMvOnafterio S. Jo.- Baptiftae ,
,, experfonaquarundam Monialium ,defcenclentiumex il-
„ liusFondatoribus,in qua Vitalitium, praeienfum ad ra-
„ tionem annuorumduciio. fuitredudtumad annuos duc.
„ ^o.prout folvitur Monialibus reformatis, nec non ad Scn-
y, tcntiam,abhocK.egio Confiliofubdie 5. Sept.1684.ema-
„ natam,eandem Tranfadionemcanonlzantem,refponfum
„ eftproparteejufdem Monaft. S. Jo; Baptiftae , qu6il ideo
i, id evenit, quiaMonialcs tempore profeflionis,ultra fo-
,, litam dotemduc. 1500. &duc. ioo. profornimentisCel-
„ lae, receperancalios ducatos 500. & Vitalitio renuncia-
„ veranc, uc conftatexScripturiscoram mc praclentatis .
j, Ideoque nil mirum,fi acceptarunt Vicalitium ad rationem
„ annuorumduc 50o.&Sac. Regium Confiliumproobfer-
,, vantia ejufdem Tranfadionis pronunciavit ; Maxim^
,, quiaaliterpronunciarenon poterat,ftante Apoftolicoaf-
„ fenfufuperea fubfequuto, Ultraquod, petitaperMonia-
„ lesiaintegrumrefticutione,d. RegiumConfilium, iliam
ji licdtdenegaverit, fubjunxic tamenquod Monspraedidlus
5, prouna vice folvere tcneretur duc. 1 500. d.Monafterioex
„ pcrfonadittarumMonialium .
18 „ Infuperoftenderunt,qu6dpromiflioobfervandi Refor-
„ mationem Ciem.VIII.in adtuprofelFionis, nonfolilme-
„ mitticonfuevit inMonafteriisreformatis,fedetiam inil-
„ lisnon reformatis. Nam obtento per Prioriflam S. Jo:
„ Baptiftae^ Vic. generaliordine, direfto Magiftro Afto-
„ rumMoniahum, ut fidem fuper hujufmodi fafti veritate
„ conficeret, ifte atteftatusfuit, quod hujufmodi formulae
5, ab annis 14. lervataefucruntinomnibus Monafteriis Mo-
„ nialium , fubjedtis Em. Archiepifcopo , inter quae ccr-
„ tum elt, quamplura non reformata cnumerari, inqui-
„ lus Vitalitiaccduntdircitdin Monialium beneficium, pe-
„ tua tantum licentia ^Priorifl"a, feu Abbaciflia illa exigen-
„ di,& rcimendi .
19 „ Netamendidapromiflioobfervandi Conftitiit. Clcm.
„ VIII. inanis videatur fubjungunt Moniales , quod cum
„ multafint ,quaeinBull3faped. 5 Summo Poiuifice injun-
„ guntur . prajter id , quod pcriinenc ad Votum Paupcrtacis,
), & Reformacioiiis, dequa agitur,nempc)lla , quaead Ora-
}, tionem, jejuuiiim. Silcntium^ccetcraquelimijiaipcdant,
„ circahujufmodi riiiquidoperari pofllnc verba , quibusca;-
„ dem MonialcsS. Jo.Baptillae ietvarc (pondent lupra me-
), moracamConft.tutionem .
„ Atquehxc lunc, quaf ad demonftrandum Monaft.S.
„ Jo: Bapcilta;reformatuni,& nonreformatum, pcruiram-
20 „ que Partem refpcdtiveaiiducuniuriQuaenam autemcx ra-
„ tionibus, hinc indc allatis, validiorcs fint , primo ;n-
ti tuitulolidifllmumjpurgaiiniinumqueEE. VV.judicium
„ difcernet .-Interimfincmagendo, Deo inceffanttrr oro «
„ utEE, VV.admultosannosincolumesconfervec. Neap.
„ I. Aug. 1704. EE.VV. Hum. & Add Famulus jac. M.
„ EpifcMaffasVicGen.
Obfervandodiligenterhujuslnformationisrcfpeftu.ver- 21
ba illa »,17. in medio ; ^ai Mofiiales temporeprofeJftoKis Vi-
talitio rcmnciaverant , elTc merum Sgmentum, & proisiis
infubfiftensfuppoficum, ex parce Monialium eidcm Vica-
rio infinuatum,dum pervolutisdittis profeflionibus , illud
fibi refervarunt exprefse , ut ex P.oceflu , faito coram
coram Confilio Neapolis fo'io 47 ibi ; Fidemfacio egt
Notarius J anuarius Grifi, qualiterfub die i menfisjuiii 1658.
e^c. Soror Maria Hieronyma Spinstla &c. Itemfirife-va li doc.
^oo. al d. Menaflerodcbtiidal Monte d; Maritaggt di 29. di
quefta Ciita &c. II Vitalizio ■fpettante a pagarjtda d- Monte
&c. come una delle Sign ore , inclufa m detto Monte &c tir anco
lidoczoo. Etfol 140. ibi ; FidemfacioegoinfrafcriptusNO'
tarius i&c- qualiter fub die 5. menfisjulii iS^-j.Suor Maria
Evangeliftadi Coftanzofifc.Refervandofid.SuerMaiia, drc-
la ragione di confeguire dal Monte de Maritaggi de i<). doc. 500.
<&c.altri doc.2.00 per leVefli .feuformmenti , che li fpettana
per detto monacato ,& ancoilVitalizio , che li fpettu , come
U"a delle Signore inclufe in qucfto . Quac publica inftru-
menta, ad oculum deraonftrantia infubfiftcntiam cjufdcm
fuppofiti , per extenfum produita fuerunt cor.i.Judicc: Abf-
quc co, quodexparte Monialium jota unum replicatum
fuerit incontrarium ,ncccor.2. neccor. j. Judicc: Imopro-
ductaefuerunt Scripturae,exquibusconftatdeoppofito , ut
vidimus fupra $■ 8. n.iz.infine .
$. xir.
ExKelationibns StatttsEcclejt.t Ts^eapolitana , Sac. Congr
Cor c. tranfmiljis aCard.Gcfnddo , & Vhilamarino .
ANnoi<?oo.Card Gefualdusin Rclatione , exhibita die ^
13. Dec cjufdem anni , & modd aircrvata in Ar-
chiVio Vacicano Sac. Congr. in Lib Relat. fignato lit, N.
O./o/. 116. «'«•». loqucndo deduobus Monialium Mona-
fteriis, pauloaiuefundacis, & eredis inead. Civitacc,in-
terquaeunumerar illudS. Io:BaptiftaE, fundatum , & ere-'
ftumanno 1 ^-97. juxta Bri-veClcm. Vlll.regiftratum/ji^r<r
$. I. i» fin. hxchabet .-U/timatnamentecon fpeciale licenza ^
ottenutada V.B. fene fono fatti due, nelli quali fi ojferva-
no efattamente laRegola liVoti ., e la Riforma &c. e molte
di quelle Monache che gia ftavano oftinate ne.li Monafterii
vecchi , filafciano intendere di volere accettare ■ e viverefecon-
doiaRiformay eDccreto dellaS.V. Pero nonfi vede migiiore ,
nepiiificuro rimcdioper la R forma delle Monache , cbefar Mo-
naftcrii nuovi ,<3 offervantt perche aquefto modo nelli nuovi
fipianta, eftabilifce vera ojfcrvanza .
Quaeverba non polfunt clariiis importare, & compro- ^
bare vcricatem,dequaclt quKitio : Illa enim Moniaiium
Monafteria . in c^nihviS efattamente fioffervanoLiRegoIa,li
Voti., e la Riforma , necnon in <\\i\buf fipianta , eftabilifceve-
r<r o/J?rz).r«ZJ, ablque ullo dubio dicuntur ,& luiit reforma..
ta , & deobfervantia, juxtaliteralem verborum fignificacio-
nem .
Nonminoriclaritatecadcm veritascOmprobatur cx alia j
RelationeCard. Philamarini, exhibica in Sac Congr.die
8. Augufti i663.&abcodem fufcripta dieio. Feb. eiufdem
anni, affervata paricer in eodcm Archivio Vaticano in-
ter alissRelationes nullatenCis alligatas . In illa enim ,
narrando fa£tum translationisaliquarum Monialium S.Jo.
BaptiftacadnovumMonafteriumS. Matiacdivini Amoris ,
afl"erit .
Et quiain hujus Relationis veftibulo fefe offertfaSum nevi ^
Monafterii 5. M. divini Amoris , de h»c quoque pr<e c^teris
dicimus ,nondum adhuc vita fun8o b. m Card. Boncom-
pagno , Pradccefjore mco. & Sede Apoftclica .mnuente , non-
nul,e Sanflimonia ies Jegentes in Monafte lioS.Jo: BapriftaJ u b
ftriHiori Obfervantia S.Domi ici, abilloegreff^ tanquam defi-
gnat<epro novo Monn^cno conftruenao , f infirundofub invo-
cationeS.M diiini Amcris <ifC.Monij!ium translatio in hunc
locumfcquutafuit 1 6 5 9 3 > . .//^ Nov prjmafcilicct chfdem diei
luce.pofitis Monialibus in Rheais cl.ru/is , ab eleSijfmis Marro-
nisfociatis , ncc non .1 meis Minifiris . iT fic non tjnti.m ad
Irges ipfufvict S.C Viriimeiltandi gratia atfucnti.mt . Ofcen-
curfum aliaium nobiiium Mulicrutn.qu,e defiacrio /eftuabanr ri-
dcndi i or Maiiam Villanam , unam ex .td. Monialibus , bcn,e-
qui opiniorjij ,ircxiftimjtioniSyjpud emncs Rch^iejam fdt-
•' mi:>.im ,
152
Dilceptat. Ecclcfiafl:. Dominici \Jt^ayx.
ftrinam cittn hancfntisfaSienem obtinere non vakrent in Mo-
nafterio , in quo neque crata , neque hoftiolum apertum pro
JAonialibus profejjis exiftit, & ideo violentiamfacereper viam
rnachinabantur ; De his admonitus, quia ars deluditur arte-fuit
inopinatefaila hac translatio .
Duo prjEcipue obfervando in di£la Relatione i. Quod
Monaft.S. Jo:BaptiftaEdiciture(re/«6/r;<?wi obfervantia S .
Pominici , quod ipfius qualitatem de obfervantia , & refor-
y roatam , manibus palpare facit . z. Quod in iila non exiftunt,
neque crates, neque hofliolum apertum pro Monialibus pro-
feiTis , quod juxta inconcuffam omnium totius catliolici Or-
bis reformatorum Monafteriorum praxim , univocum e(l fi-
gnum Monafteriorum rcformator. & de obfervantia .
Quibus additur alia Informatio Card, Franc. Boncompa-
gni jOlim Neapolitani Archiepifcopi ,ad S.CE & R-occa-
6 fioned.ereftionis, &fundationisnovi Monafterii S M.di-
vini Amoris , qu^m facere intendebat Soror Maria Villani,
Monialis perfediiTimae vitae in Monarterio S. Jo; Baptiftae ,
quam Informationem regiftravit P. Dominic. Mar. Marchef.
Dominic. eleHus deinde Epifcopus Puteolanus in Vita ejufdcm
MoniahsSor.MariieFillan<e yNeapoli imprejfa anno 1674.^1
recognofci poteit inlib. z.cap.%.h\s vcxh\s: Emin eRevSig.
mio Col.Hofattala debitaconftderarionc foprarefpofto nel Me-
7 rncriale .,dato per parte di alcune Monache di queflo Mon.tftcro
di S-Gio: BattiftadeUOrd de'Predicatori.,erimeJfomiper dae-
ne laformazione colmio Voto, circa l'inftanza, chefannoper la
licenzadi erigere un nuovo Monaftero con certeConftituzioni ,
per mfggiore ojfervanza , eperfare piuflretta Vita : Intorno
a che vengo a rapprefentare aV.E. che vivendoftin detto Mo
■naftero di S. Gio: Battifta cen mo.'ta ojfervanza in modo chc vi
ianco quella della Vitacommune ,non pareva necejfaria m.tg-
gior ftrettezza , ni io appravarei quefia nuova erezzione, quan-
do loftato delle cofeprefenti nonla richiedeffe; Mafsime aggiun -
te leinftanze ,cbefifannoin contrario dalle altre Mona^he, e
da loro Parenti , alle qualipare , che apporti qualche pregiudi-
lio nlbuon concetto , in che e tenuto detio Monaftero , chefe iie
levi Suor MariaVillana , che e in opinione di bonta non ordi-
naria , e di profefsione diperfetifsima Vita d?c. Ma ben conftde-
rate tutte le circoftanze , che zi concorrono ,ftimo efpediente ,
(heficoncedalapredettalicenza&c.
Quidenimclariusdici potert ad comprobandam qualita-
8 tem reformationis, & obfervantixin Monail. S. Jo:Bapii-
f>aE?quamqu6d inilio, fivveconmolta ojfervanza , inmo-
do che vieancoquelladellaVita commune^ Ilte autcm, qui
ita loquitur, noneft aliquis Mcrcenanus Minifler Mona-
flerii, feuillius Rationalis , fed unus de Neapolitanis Ar-
chiepifcopis, generisnobilitate fcientia, prudentia , & Car-
dinalitia Dignitateceleberrimus; Neque ifla(cribit ad ef-
feftum exigendi aliquam pecuniar iam fumivam , fed pro ve-
ritate ,& Votorequifiius kS. C. E. & R. Ita ut illi in hac
parte abfque manifefla injuria omnis fides denegari nullaie-
nus valeat .
Addentesulteriiis, qu6d cumdiflisduabus Relationibus
Status Ecclefiae Neapolitanje concordanr omnesaliaE Suc-
g cefforum Archiepifcoporum,fimpliciter fereferenesad an-
tecedentes, uti funt illeCard.Odavii Acquavivas, Decii
Caraffac,Francifci Boncompagni , Innici Car.iccioli , Ja-
cobiCanielmi ,& Antonii Pignatelli , poflca Innoc. Xll.
omnesrecognitac & foliatim pervoluiae indifto Archivio,
ita uf circa hoc uno ore concordare videantur omnes omni-
no Neapolitani Archiepifcopi ab ereftione Monaflerii b.Jo.
BaptiftaE ufque ad pracfens .
tffe autem prf (landam magnam fidcm fimilibus Relatio-
10 nibus, praecifaetiam ampliflima dignitatc Cardinalatus ,
notat Fagnincap. EgoN-Epifcopus <i «. i.& fignantdr/j».
7^. dejurejuran. i! Rot.dcc. 14. n 17. cor. Anfald. ibi ; Tettio
indiemconipiratmoderna Relatio Vic.Faventini . quam ante
Sententiam , a Succcjforefuo pro/atam, exhtbucrat S.R.ECard
Conc.Trid.Intcrpretibus &c Admpduw nutem attcidendas ejfe
confimiles Relationes, qute per Ordinarios ad SC.tranJmittun-
furjrefpottdit Rot.t^c.con^fmatii ij yw».i6y8.corameod.
^. XIII.
Ex OraculisSdC. Congr. Ep. & Kegul.&Conc.
I A D duas reducuntur clafles refolutiones didlarum S.
Jl\ Cong. ad noflrumcffcdlum . Aliarcnim cx eifdem funt
i gcneralcj quidcm , ferl nimi.<; flringentcs ad noflrum cafum ,
aliae vcr6individualiflimac,& inpunflo Monafl. SJo;Ba.
ptiliz ■
Quoadgenerales , primaeft illa annl 1619- fub dle 16.
Nov. in qua §. 6. determinatur per viam legis; Chelefovven- 5
zioni annue ,che ft aJfegnanoalleMonacbeparticolariperlele-
ro religiofe necefsita ,fiano daprincipio volontarie a Parenti •
Le Monache poifiano ob/igate di tenere li frutti di tali ajfe~
gnamenti nel commune depofito , e cf)e fi prendinodalle{mani
della Badejfa per le loro religiofe necefsita folamente , &
il refiduo s' impieghi nelliufi communi del Monaftero : Cutn
illa animadverfione,qu6dhaEcrefoIutioemanavit in fpecie
proMonafleriisCiviiaiisNeapolitanaEad inftantiam Depu-
tatorum ejufdem , juxta illa verba EpiftolaE,direflae Car-
din. Boncompagno , tunc temporis Archiepifc. Neapo-
litan.
AvendoMonftg.Illuftr.Card.diS.Sifto riferito nella Sagra
Cong. quanto eftato dedotto in nome di cotefta Citta iutorno \al- ^
la ridozzione dclle doti , e moderaz.ione dellefpefe , chefifanno
dal/iParenti dclleTjitelle , monacande in cotefti Monafterii ,
foggetti a/lagiurifdizione ordinaria di V. S.Illuft. e confiderato
anco /oftato di ciafcuno di efsi da Lei trafmejfone , quefti Illuft.
miei Sig fono venuti alle feguentii rifoluzioni ifc .
Secundam verodiei 1 1. Febr. i^^S.approbatam ab Innoc. y
XI- XiittxiCrifpin.nellaviftt. Paftor.par.^.§. ^z.rt. j^.cum
addito -.Cheftlevi ogni altro abu[o , introdottocontro lebuone
regolemonaftiche , fenza ammetterfi alcun pretefto dieJfeMo-
nacbe , emafsime quel/o di aver trovato tal forma dt viverct
e tali abufineltempo delloro ingrejfo nel Monaftero . Merjfd
proinde conchiuens idem dodliflimus Epifcopus ».59.111
medioquoi in his terminis a Monialibus inallegabilis eft
ufusin conirarium , attenro didlo oraculo Pontificio , &
refolutiont ejuldem Sacr, Congr. (if Donat. Rer. Regul.tor».
4. tra&. I <• de Vot pauper. qu. 5. n. 5. if 4.6" Fouc. ad Conflit.
Ori:in.P,tedic.Verb.Profefsion.\\.fol j^o. ubi , quod ejc
claradifp-ifuK.ne Capituligeneralis, Parifiis celebrati anno
l6i i.iTrf?»o»;/-. 5. utMuique (exus Regulares , viventes fub
habitu S. Dominici , tenentur ad obferuantiam Regula , &
Conftit.noftrar. non prout bic ,velibiferuatur , fed fimpliciter
prout literafonat .
Quaereflexio defervire potefl'pro adaequata refponfione
motivo terfii Judicis , in ultimo Contradidtorio afTeren- 6
tis, noneifeoblervanda juramenta iila,qua;emittuntur pro
obfervan[iaalt£Uji:sRegulaE,quandodubiumefl, an iliaEin
ufufint, adducendo exemplum fui ipfius, quandoperman-
fit inquodamCoilegio tcmpore ejuspuerilis aetatis; Nihil
enim firmanies circa didlam propofitionem ingenere, ego
in noftris lerminis illamnullarenus admitterem, innixus,
oraculo d.Summi Pontificis, in cujusconfliftuerubefcerem
adducere exempla luerorum , vel allegare aliquem Do-
florellum, feu authoritatem alicujus Religiofi clauftra-
lis , defendentis propriam Caufam , quos nunquam ad-
mittere voluit in hac parte , & meritd S. C. C teflt
Monacell. inejus Formul- tom. i.in Append.fol.19t. tium. 2.
«if V
Eademquereflexio defervire pariter potefl pro adaequa-
ta refponfione authoritati Moroni , quem longe pofl haec
fcripta , ur\\c^kc\Vim3i\i'nRot.inNeapolitana Livellor. fu-
per bonojure U Feb.l-j ] $ .§.Nihi/ hinc coram Crifpo ,quan-
dofavoreMonialium S. Potiti Neapolisextenditea, quae
inhac Cauiaderermlnata fuerunt favorcMon.S. Jo; Bapti-
ftae, firmando ( funt ejus verba ) quod Monia/es , Regulam vo-
zentes incarum Profefsionibus^ultrafe adftringerenoncenfen
tur, quam ad eam Vitam communi tn. quam in Monafterioferva-
turlamfirelative add Confuetudinemfc habuerint , prout in
dd. formulis continctur,juxtndoSrinam Abinc.Monachin. 4.
deStat Monach.quamfimpliciter Rcgulamfuciint profeJfa,ju.
.xta/atediJ^uJJ^aperMoron.ReJponJ^Mor.i.n.i jr.fb 1 p,
Si cnim Summi Poniifici.sauthoritas, nedum maxima ,
fed neceflariaefl, ut inrerCatholicosefl innegabile, & ob-
fcrvat Card.de LucdeBenef.difc.i^.fubn. 2. &firmavitc«-
dem Rot. in Mindonicn.pr<et.obfcrx'.Conftit.i. Mattii 170S.
§. Veriimcor.yinfald. nullo modocidcm maximae,& nccelTa-
riaeauihoritatiopponcnda vidciur opiniod.Rcllgiofi Moro-
ni,dcfcndenri.spropriam Caufam , ut ultra punftualcm au-
thnritatcm hUnacc/l in Appcndice adFormuftom.\fol.i<)\.
n Z.& ^. cgrcgid notatalter.Tquc'doilus, ac pius K.eligio-
iusPGruthcrde Artcbenedcfider rcfol.iy%.<) ". ]•;•] fol.\yo.
ibi ; Sacri Canoncs puros nutus , & umbras voluntatis Pontifi-
cis cjfc feftinanter.if inoffenfo pede cxequutioni mandandos ,
ifadorandos ,fuadent i;c.
Piartcrca, fi Papa: fmtentia praeralct fententix tofiiu
Mundi , Juxta Tcxt. incan. Nemojudicabitq.qu. 5. ubi G/of.
t crbAb onini clcro , quor. vcrba relcrt Gruihcr.ubifupn.\77.
non fmc maxima improprietate contiarium prztcndcre
polfunc
1
Tom. III. ParsII. Difceptatio I.
pofTunt Moiiial^Sjinnixae authoritati ejufdecn Religiofi Mo-
roni ; Quia ( funt verba ejufdem RotiC in Leglonen Parochia-
lis II Novembr. \69l§ NoHobjiantecor Pto) quandoalh-
gatur Summi Pontificis autboritas , fas n$n efi Cteteris Judici-
busaSummorum Pontificumfententiis , qui [unt legum Condi-
teres, imdjurisfontes, longe aberrare . eidemq\aaverfarl,
tum paries obfequentijfimi filtt jtnt Patris pLacita reuerentet
ampleSi ,<yea> qua decet , re -uerentia exequi , 6f venerari ,
{^M3imie(\\x\itMsfuiintom.\.par.\.difcept. M.n- Jll-
Omnia haec figiilando verbis iilis dodifiimi, &piiffimi
Epifcopi Crifpini nella Vifita Paftor.par.i. § 41. «.^o./o/. j j8
Queftifono gli oracoli venerafjfimi di Papa Innoc. XI. Penjiil
buon Vejcovo difarli pratticare; Quibus egononfolum me
fufcribo, fedreverenteraddo, quodeadem vcnerabiliirima
oracula ejufd. Summi Pontificis ab omnibus punftuah exequ-
tioni demandanda func, non obdante authoritateomnium
Moraliftarum , & nonattentiscontrariisoperationibusom-
niumiilorum, qui Deo aliquid mediantefojemni Votopro-
Diiferunc, quiaDeusnon irridetur, eique difpIicetinfiJelis
promiflio, utd\c\tai Ecc/ef. ;. ^.
Ali^s verificaratur illud vere maximum , & non tolleran-
duminconveniens, quod nonampliiisReligioforum opera-
tiones, & fada rcgularenturabeorumlnllitutis, & folem-
ribus profeflionibus , fed profeiTio, & Inftitutum modera-
reniur, acregerenturabeorundemoperationibus, quonihil
monftruofiusdici , nequedemeropoffibilicogitaripotell ,ut
exclamat Cardin.de Laur.in Epift- adLeBotemEpitom. his
Ycrbis: Nec amplius ad Amujfim lapidem ., juxta Phtlojopbi
fr4eceptum,fedlapidemad AmuJfimaptarecontendamus,Non
inquam legi voluntatem fubiicimus ,fedlegem ipfam ad volun-
tatem trahere ntnfoimidamus .
In tertia demum relolutione SC. qujkm perextenfum re-
} fertCrifpin nclIaVifit- Pafioi-al.par.i^.^i.num i^.concar-
rebat prxcifa ciicumttantia, quod Moniales reperiebantur
jn pofTeffione defsQo recipiendi, acretinendi Vitalitia no-
mineproprio, qucim praetendunt habereMonialesSanft. Jo:
Baptiftx. Et tameneadem Sac Congreg. illanonobftante ,
contrarium, &merit6refolvit, juxta illaclara verba ; Suor
Doralice , eSuor Doraftella , Monache nel Monafierodi S.Ca-
terina, avendo gia fodisfatto al detto Monafterola dote necef-
fsria, lifurnodalloio Padre ajfegnati\cudi ^o.di renditaper
SJ
peflimi Juris rignum eft, argumentumque convincens.
,> Beatils. P. La Priora , cMonichedcl MonafterodiSan
„ Gio: BaitilladeirOrdinedcPredicaiori JcllaCit kdiNa-
poli, uno de'Monaaerii non foggcto aJia Riforma, feuof- J*
fervanza ( Notecur quajfo diverfa exprimendi f irmula ab
aliisfupplicious LiDellis, deqmbusfupra §. 8. ) jmiimente
„ efpongono alla Santiii Voftra comeruftekRR.Mona-
,, chedidettoMonaftero intempodella profcftioi.e, oltrela
„ dote, che fi pagaa beneficiodel Monaftero daciafchedu-
,, na d'elfe, fegraftegnaalle medehmeda loroParenti un'
„ annuo Livello, loro vitadurante, & a liberalorodifpo-
„ fizione, acci6 con eftbpoff^aiio fupphrealli iorobifogni ,
„ &occorrenze, fenza chedi eftb Vitalizionefia partecipe
,, incofaalcunaild.Monatleroi E perche B Pad.nelfan-
„ nipaflatidovendoiIMaftrod"Attidelle Monachefareuna
„ Fede delli Monaft. riformati , ediolfe. vanza, fuperer-
„ rorefcrittotraeiri Monafterjd'offervanza, ancoraquello
„ di San Gio;Battifta, & avutanedi cionotizia rOratrici
„ comparverofer. fer. nellaCorte Aicivcfcovaledi Napoli ,
„ dovefeceroiftanza, acci6dichiarafle condecreto, adfu-
„ turamreimemoriam chedettoMonafterodiS.Gio; Bat-
„ tifta non era comprefo tra li Monafterjriformati, edciT
„ offervanza, efatte leprovedovutc, fudecretatoda quell'
„ Arci vefcoval Corre forto li 9. Settembre 1 702. che il fudet-
„ to Monaft.di S. Gio; Battifta dell'OrJinedi S. Domcnico
,, noneracomprefotrali Monafterj ritbrmati , odtli^offer-
,, vanza, come il tutto confta dalla Copiadel Prcreftb, in
,, publica forma fatto in detta Corte Arcivefcovi.ediNa-
,, poli^ , che fi produce . Supplicano per tanto la S. V degnar-
„ fi d'ordinare, chea tenorediiiectodecrerofe nefpedifchi
„ ilBreve. Che&c.Foris. AUaSanr. diN S. PapaClem.
,, XI. PerlaPriora,eMonachedeiMonaft diS. Gio^Batt.
„ dell'Ordin.de'Predicatoridella Citca di Napoli. Dieia.
„ Nov. I 70Z. AUa Cong de' Vcfcovi , e Rcg.vJari .
„ S. C. Emin. & Rev. S.R.E. Card. Negotiis, & Confulr.
„ E.&R pracpofita, aJquamSS.D N fuopKcem huncLi-
„ bellumremifit,audita Rclatione Vic. Caf/.i uaris Neapo-
„ litani, &attentisnarratis,cenfuit, &decrevi[, ncneftl- lo-
„ cumpetitaEexpeditioniBrevis;Rom i. Martii ijoj. Gaf-
„ par Card.Carpineus N. GriraaldusSecret.
Necjuvatafferere.eafd. Moniales porrexiftedd. preccspro 13
«gn una diloro, adeffettodifoivenirgltnelorobifognidive- obtinenda Gratia B evisconfirmatorii , non autem proillius
ftiti, &altrecofenecejfarie, tuttoper minor aggraviodel Mo- canonizationeex meritis, & motivisjuftiriae .
Tiaftero, quale rendita fempre f hanno efattaeffe Oratrici per
loro bifogno ,finche f Atcivefcovo ha coftrette le Monache a vivi-
•vere communemcnte ■ S. C. C. cenfuit , hoc redditus abipfamet
Abbatijfa exigi, & adipfius manus reSadeferri oportere , de
quibus pro fuo arbitrio fubveniet inprimis neceffitati Monia-
lium ,quarum intuitu hi reddttus Monafterioobvenerunt ,coete-
ritm quodfupererit, in communem Monaflerii ufum convertet ;
QuaBindividualisrefolutioprolege fervandaeft, nedum uti
emanata«ld. lupremoSenatu, exaddudis;«ro»j i.part.i.
difc.6. num.6^. &6$. Sed etiam uti pundualis doftrina abfqu;
Contradidore, ut beneobfervanccitaciin laftit.critn.lib.z.
tit.S.num. z + i.
S Quo vcrdad tefolutiones, in indiriduoIoquentesdcMo-
nafterio S. Jo; Baptiftae .
Primacapta fuitan. i6fiy. I7. Junii, annuente Alex.VII.
9 in qua apnrobata fuitconventio illa , innita inter Moniales
ejufdem Monafterii, & Gubernatores Montisi^. Familia-
lum, io quamilliesfit mentioqualitatis reformatae , & dc
obfervantiaearundem Monialium , & quidem , tam in lup-
plicibus Libellis , coram eadem Sac Congr. porreftis, qu^m
iteftlbus, abeifdemexaminatis, &produftis inCuriaAr-
. chiepifc. Neapolitana, qu^m demum in InformatCardin.
Philamarini , tunctemporis Archiep.afterentisid juftificari,
tosil'er Scritture , come pe r prove giurate , riprodotte inquefto
mio Tribunale .
Siautem fimplicesrefoIutionesejufdemSacCongreg. vim
10 legishabentexanimadverfisfupra m< 7 Quanto magis id ve-
rumcrit, attenca difta confirmationePontificia ? Illa enim
noftra facimus , quibus noftram impertimur authoritatcm leg.
J.§. Omnia Codde Vetet.Jun. enuc.Surd. conf}oi.nu.<^^. &
Barbof axiom \6l.num.i.
Non polTumus autem meliiis fecundam individualem re-
11 folutionem indicare , quim regiftrando per extenfum pre-
ces Monialium Sanfti Jo; Bapcifts, Sanaiftimo Domino
N- direilac proconfirmarionc decrcti Vic. generalis Ncapo-
litani; Illarumque remiftio Sacr. Congregation. & reiertio
illarum , informantibus folum diftis Monialibus , & fic
contra Informantcs , quod non folet de facili in Curia
prafticari , & quando ad praxim rcducitur , univocum
Urfa^a Difcept. T«m IIL
»4
ij
Ultra quod enim reje^Sioearundem, informantibusdum.
taxateifdem Momalibus, nonobfcuieoftendit illaruin infub-
fiftentiam ex quocunquemotivo purreft p dicantur . Refpon-
fio non concordat cumrelc:riptoSS.D. N. fimpliciter remic-
tentiseidem S Ceandem inftantiam, ibi ; Alla Cong. de V(f-
oovi, e Regolart ,^h\\\;z\\o n^^l^to p(r i! Voto. vel fi niili,quod
proinde, non pro Voto feu proGratia , fed fecundum jufti-
tiam intelligendum, & interpretandum eft , ucnorantcom-
muniter Oo(\.otesi)icap.C,iufam, qu<e de Refcrip Sc(\gnzn-
tetjo: Andr n.\. iS Fagn. n.^. Pignatell. conf.i 5 \. fub num.i.
tom. I Cf Rot. dec. \ 9. num.i.pari. & Jec. 5 j ! . num. H.part. 4.
tom.} Odec-4^i.numi^.par 9. rec. Inilhsenim inateriis, in
quibus non una , feddiverfae reperiunrur fbrmulz refcriben-
di, attendenda funi prjecifa verba Reicripti , cxanin:adver-
(\s\>€t Rotdec.l ^.anum ^pjri-j. rec
Comprobatur hocexquotidiana relcribendi formulayQiian-
doenim SS. D. N.exquirere vult Votum unius, vclaltcriuj 16
ex Sac Congreg. pro Gratia aliqua facienda , id clare expri-
mcrelblet, ut in fpecicpraftica um fuitcum Gubernatoribus
Montis magni Maritaegiorum in hac cadem Conirovcrfia
die II. Februarii i 705. mediante refcripto : All.iCong.dt'
Vefcovi, e Regolari cerilVoto; Igitur, ubi di(2a verha ^irr
r/Kerononrepcriuncur, dicuntur confult6omifta, & ex hoc
difcretivorefcribendi modo in haceadcm Caufa , & unifbr-
mi petitione Brcvis confirmatorii , diverfa ejufdem SS. D-
N. volunias manifcftecolliglturarguni. r^^.vr. »;»/<■» uHica^.
SinautemC. deCaduc.tollencamalts, addudis.^/C t.decif.
176. num.\i.&dec.ii% num ii.coi.Priol Crdec.nSo.uu. 7.
&dec.i 566. num.^i.cor . Emer. jun.
Non concordat pariter eadem refponfio cum precibusca-
rundem Monialium , in quibusnon fulQm , nccmin-ma lc-
gitur mcntioGratias, vel miferabilis lyilaba , illam i reiro-
tilfimis apca importarc, fed omncs illarum parces iuftiti.im
undiqucfpiranc, & demoi.ftranc , ci'm relacionead .i«Su« iu-
diciales, ProcclTus, &decrcca, illoiumquec^hibitionc. &
produdioneineadcmSac Congrcg. inqua produfhss fuu illc-
mec l'rocefliculus, unicecvhibituscoram omnibus Judicibus
& regiftrandus/w J. 17. d nuni ^o. ufque ad finem , urintcr-
minis , quod Supplicatio, Piincipi porrcda cum fola narrati-
L ra pcn-
17
154 Difceptat. Ecdefiafl:. Dominici Urlayac.
va pendentif iitiS) dicatur peniciis diflinfta, & feparata ^
1% Gratia, &unic^reftri(ftaadterminosjuftitis2, etiamfiidem
Princeps refcribat per viam Gratiz (quod tamen innoftris
tern-inisnon verificatur) Eimavlt Roi.in Carpent. Laudem.
zo. hiniii(<g2.$.E\-pr^ediffiseo)amCarci.Cacciai confir-
tnaia coram Emer.jun. dec. 1 1 3^- num. jC.
§. XIV,
Ex ^pprobatione ^poftoliciS Sedis , mediante
e)us Jpeciali Delegato .
I ,. A Nno 1665. vigorerefcriptiS.C.E& R- tenoris fe-
„ J-\ quentisS. C.EE.S.R.E.Card.Negot.&Conrulr.
„ Epifc & Regul. prjepofita, attencis narratis, ac audita
„ Relac Emin. Plnlamarini Archiepifcopi Neapolitani, an-
„ nuenteSSD. N.cenfuitcommittcn.prout praefentidecre-
„ tocommifiteid. Emin. Archicpifcopo, ut conftitofibifer.
„ ferv.de expofitis, &quatenusexpedirejudicaverit, prse-
„ fata» conventionis ineundae licentiam profuoarbitrio , &
„ prudcncia concedat Romse 17. Junii i66j. M.Cardinalis
„ Ginetius. Epifcopus CameriniSecrTecarius, Idem Apo-
ftolicusDeiegatusDonpotuitciarius-qualitatem obfervanti(^,
& reformationisin Monafterio S. Jo; Baptiftaecanonizare ,
quam alTerendo.
„ PaulusGarbinati V.I. D.&c. Emin.& Reverend. D.
Z ,, D. AfcaniiciCuliS.M. AracafliS.R.E. Presbyt. Cardin.
„ Phiiamarini, Archiepifcopi Neap. ad infrafcripta Dele-
,, gati Apollolici in Spiricualibus, & Temporalibus Vica-
„ rius , Locumtenens, & Officialis generaiis, ac.idinfra-
„ icripcaabcodem Eminen. D. Subdclegatus, fpecialiterele-
,, <Sus, &deputatus.
„ Vifo fupplici L:belIo S. C. EE. S. R .E. Card. Negot. &
3 „ ConfEpifc. & Reg. praepofitap, porredlo pro parte refor-
„ matorum Monafteriorum S-Marise Sapientiae, vedelicec
,, ex perfonaSor. MariaeGaetanae, & MariaBThomac Mi-
„ lani , S. Jo; Baptiftae , ex perfona Sor. Mari« Evangeliftae,
„ & Marias Elenae deCofiantio, &Sor. MarixHierony-
„ mae Spinelli,ac S.Mariae Ord. S- Francifci ex perfona Sor.
„ Mariaejofeph MendozzaNeapoI.perquodexponitur, in
„ eredioneMontisnobilium i^.Familiarumnuncupatarurn
„ inter aliaoriturisfiliabus, habitumque monialcm fufceptu-
., ris conclufum, ac ab Equitibus diili Montis determioa-
„ tum fuifTe, ultra eleemofynam dotalem ducat. zoo. pol^
,, habitum fufceptum monachalem pro utenfilis, rebufque
„ aliis Cellas aptis, acneceflTariis, aliofque duc. 10. quoli-
„ bec menfe, Vica refpeclive durance, cuiiibetcx Monia-
„ li dari debuiffe; Hocque inviolabiliter ufque ad annum
„ 1637. ab Equiribus praediftis obfervatum fuifte , quo in
„ tempore Gnbernatores Moncis antedifti animadverten-
,, tes, Monalteri.i mentionaia, praeterdotem , nonfoliim
., fcut. 1000. fed I joo. aliosduc. jo. ultra Vit.ilitiumexcgif-
,, ie, cc confiderantcsillo minim;? Moniales pociri , concra
„ M)ii' s credorum diipoficionem , aitenca communionc,
„ qua fiuunrur. Hinc fuit, quod Gubern.itores, & Equii
„ tes prasdidi in unum congregati , mentionatum Vitali-
„ tium eiftlem Mon.Tltcriis hiinimcf darecenfuerunt, deter-
„ minaverunt, & conchiferunt, cui dcterminationi , eifi
,, aliquiexdidlis Monafteriis Moniales ta.irc, vclcxpref-
„ seacquicvcrint; Nihilominus ipfaeSor. Miria Evancdi-
„ fta, Sor. Maria ElenadcCoUantio, & Sor. MariaHie-
,, ronyma Spinelli, cxprcfsefibi debitos rcfcrvaverunt, &
,; attendentcs ex Conclufionc prardifla magnopere fuiffe
„ jjcfas, tum quia quantitatesfciic joo.ultra dotcm , folu-
,, tam Monafteriis rctormaris non iHifTe legitimi*compenfa-
,, ri cuin ditlisannuis rcdditibus, leu Vitalitiis, tumquia
„ ob temporum calamitates, ncccnTatiis, acutilibus, quo-
„ rumegcnr Moniales, utcnfiDsrarerc, contra ilh Mona-
„ ftcria prarfata inlurrexcrunt ; Re tandcni mature difcuf-
„ fa , agnofccntcs nicncionata Monaftcria ,litcs, & caufas
„ hujufmodi fubltincrc, ac profequi non valcrc , ac attcn-
,, dcntcs, Montis rcddirus, ac illnrum intraitus loredimi-
„ nutos , Moniales ipfaj fuppliccm Libcllum Equitibuscx
,, cifdcm Familli.^porrcxerunt , cifqiie fc fubmifcrunt , qui ,
,, confidcratis omnibus , precibus ipfarum annucrunt . ac
,, pra:vio judicio plurium Advocatonmi habito, attcndcn-
,, tes pratcipue, quod Monialesin Monaftcriisrcformaiis h
,, Communitarc illoruin non cisomnia neccffaria fubmini-
,, ftrantur obtemporumanf.uftjam ,&caUmitatcm ; Mcri-
,, tA , pietatis cii.im caufa mntj , rum diftis Monaftcriis ,
„ convcncrunt , & pra:via Conclufionc , faCla cum intcrvcn-
,y tuomniumEquitumd. Montis,fivemaiorlspartisipforum
„ decreverunc, quod fupradiftis Sor. MariaEGaetanae, &
„ MariaeThomasMilano, Monialibusind.Monaft.S.Ma-
„ riae Sapienti£F,& Sor. Maria; Jofeph Mendozza in Monafl.
„ S- Francifci Reforroatorum.quasConclufioni prasdift. non
„ difTentierunt , duc. i jo. ^die j. Jan. 1664. & infuturum,
„ & praefatis Sor. Marije E va ngeliftac , Sor. Marias Elenaede
„ Conftantio, & Sor. Marias Hieronymae Spinelli, Mo-
,, nialibusind. MonafterioS. Jo;Baptii^ae, quaeexprefsefi-
„ bi d. Vitalitium refervaverunt, duc. jo.annuiab eodem
,, die in antca eorum vita durante, ultradotem , vclalias
,, quancitates eis,tempoicmonachatus, & profeflionis per
„ eund. Montem folucas, folverentur, perlolvere promifc-
„ runt, cumconditionedealiudulteniis, etiam de prasceri-
„ tonon pecendoqus Monialf's,& proeis Monafteriamen-
„ tionaca , pecierunt ,& 'hriiuierunt annuente SS. D. N. Pa-
„ paarbitrio, &prudentia praefati Emin.D. Philamarini ,
„ quatenuseiexpedire videbicur, diftaeconvencionisineun-
„ dae licentiam ; Quapronrer viforefcriptoejufdem S. C- in
„ calceipfiusLibelii, fubDatum Romx 1 7. Junii i66j. Vi-
„ fa Informatione ex ceftium depofitior.ibus, praeviojura-
„ mentocora.TiNobis rcc'pto!um, vifa Rel.irione, eidem
„ Sac. C.fuperhocdata , vifisScripturisprodnftis, ex qui-
„ busconftat, Conventioncrn modoprashudato ineundam,
„ in evidentem diftarum Mjnialiutn utilitatem icfpedlivd
„ ceffuramefre, & cedere, omniaque in diiVo fuppIiciLi-
„ bello expofita fuiffe, & efiTe vera, veritatequefulciri ;
„ Propterea authoricate prxdicta, Nob'S fubJelegaia, eif^
„ dem Monafteriispraefatas Conventionis ineundas (quam
,, cxpedirejudicavimiis) licenciam roncedimus, &imper-
,, tiniurad praefcripium d. Refcripti .Daium Heap. ex Pala-
„ tio Archiepfcopali hac die 1 5. Aug. ^^'''j.PaulusGarbi-
,, nati Vic.gener.ilisSubdelegatus Apoftolicus. JofephPrc-
„ ciperCuriasAitor. Magifter.
§. XV.
£.r folerrmi profcffione Monialitm SariBi
loamiis BaptijliS .
HUicprobationiconvenirevidetur lepidum illud diflum, r
feu mocivum Leonelli , probaci Curiali, qui in plc-
niflimaScriptura , & longifTima Informatione in voce, in
qua plurescumulabacconje£turas, & pracfumptionesad^pro-
bandam iblutionem cuiuldam fun-^mae controverfae ■, tan-
dem j loco ultiroi novi motivi, aitulit folemnem quietan-
tiam, feu Recepucara, faftam ab co, qui feafTerebatCre-
ditorerti .
Conftatexenimpnblicis, &authencicisjuftificationibus ,
Moniales '>.Jo:Bapclfta5, ufq; ab anno i66j. & fic ik primis
fere incunabilisearurn Monafterii ; (etfi majoresfiercncdili- i
gencie invenirentur de facili alif antiquiores .) incarumex-
plorationibus voluntatum , feu in folemni profefTione, feobli-
gare ad obfervantiam vitae communis fequeiuibus verbis,om-
nidecorfione incapacibus.
Vcglio anche cfferi'nre /<t Riformix , f.ittaper ordine dellafe-
licememor di PjpaLlem. VllL particotarmente per qttello.,che J
tocca alla z<ira comivune , feu con /' iniicra vtta commune , fen-
za pojfedere cofa alcuna di propric , etiittotjiiel/o, cheavrb ,
darollo nlln Superiora , e dalla Communita ricevere tutti li mlei
l>ifog>ii; Alias fuhjungentcs, quod Vitiacommnnisyro//>>r.'»
in d.Mon.iftero , dove fi tiene ogni cof.t in communiia; Alif
vcro, quod in eodem Monadei ioft tengono .inche l» cmnmu-
ne li pttnni. Obfervantes hic cum D/i>u. Thoma., fequuroit
Fagn. incap. Citm ad Monaflerium numer. 6. dc Statu Monach.
quod Voti obfcrvantia eft de Jure naturali divino, quoJquc
cjtistranfgrcfriofcmpcr cft mortalis.
Iraut impofTibilcfit, quod MoniaicsC.ippuccinf , & alif
ftridioris obfcrvanti? Sandti Franc. nccnnn Carmelitarum 4
cxralreatarum , & omncs alij*, Viranirommuncm ftriftif-
fimc fervantcs, clarioribiis vcrbis, magifquccflficaciori for-
mula, obforvantiam Vitf communispromittcrcpoflint, ut
patct confidcranti .
Adduccrc autcm Dotlorumauthoritatcsadprobandum ,
quod Moniales tcncantur fcrvarc ca, quelnfolcmni profef- j
fione Dco promifcrunt , cfTctdcbilitas intcllcdus, proindc- i
qiicdicimusfolum , difplicerc Deo infidclcm ,& ftulcampro-
mifrioncm, ut lcgirur Ecclef. j. 4. Atquc ipfum iion irridcri ,
ut notat in his prccifis tcrminis Fngn- in cap. Monachi num 7 j
in fn- de Stat. Monach
roncnics antc oculos cmiifcntium fimilcs promiffioncs
aurcum
Tom.III. ParsII, Difceptatio I.
155
C aureum confilium S. Ckm. Vap. epifl. y. his verbis : Vnde con-
Jiliumdiintesy veftramfrudentiambortamur^ ut ab Apofloli-
Cis rtguLis non recedatis ., fedcommunem vitamducentei •, &
Scriptiii.is facras refJe intelligentes ., qu<e Vomino voviflis
adimplerefatagittis , de quo in can. Di!eBiff\mis in fine in f •
I. Ecaliud S.Auguft inferm.de Comm. Cleric.Vit.Aeqnom
tan. Non dicatis tn qutefl. l. ibi : Qui non vult mecum in com-
tttuni vivere habeat libertatem, fed videat , utrum baberepof-
ftfelicitatis hiereditatem.
Necnon verba illiusgeneralisConcilii, iquopiura Catho-
5 lica Ecclcfia confequuta ell commoda , quam abomnibus
aiiisgeneraiibusConciliisfimul unitis , teftibusCar^/ifl, Val-
lavinipfius Hiflor.lib i.c^.i.h 4 & Cabbajfut in NoiitCon-
cil.in Not.ad ConcTrid.in prin.fol.mihi 'i-j i.fejf.iy de Regul.
6f Motial. cap.i. Necejfarium ejfecenfuit,pr<ecipere,prout hoc
decretopt<ecipit,utomnesRegulares,tam Viri^quam MuliereSf
ad Regul<e, quamprefeflifun(,pr<ffcriptum, vitam inflituant ,
fif ctmponant , atque in primis , qute ad fu<eprofeJfwnis peife-
Sionem &c. necnon adcommunem Vitam , viilum , & vtflitum
(onfervandapenitentia,ftdeliter obfervent&c omnifq;cura ,
& diligentiaadhibeatur&c. utabilUs non recedatur .
Etdemum faiutaremonitum I/;moc. XII inejus conftit.()$-
S ff.l2.ibi: Nec ab eorumobfervantiainanibusinterpretatioti-
bus, &fallaciis aut relaxationum pr<etext:bus, adexcufandas
excufationes in peccatis , abducifefinant, fed profejftonis fuce
memores &c. nimis enim turpe ejfei &c obligatam Deo , qui non
irridetur , primamfidem irritamfacere .
Quibus addimus verba praccila Conftitutionum Monia-
lium S. Jo: Baptiftac, ab ipfisexhibitarum S.C. E R.^cujus
Archi vio cum foiemnitate , indicata fupra ^. 8. num. 1 3. ex-
iraftaE fuerunt ibi :
Item pariter ex quodam Lib. carta alba cooperto , intituia-
9 to: Confiitutiones ■^ororumOrdinis Pr<eJicatorum Neapoli ,
impreffo anno 1610- apudjo: Jacobum Carlinum , <S Conftan-
tinumVitalem, ineadem Pofitioneinfertofub fol.i^.cap.i 1.
tle Commutatione Rerum extraxi , utinfra .
Omnes Sorores fingulis annis, vel pluriesfieis diBumfuerit,
mtnia fibi commiffa Prioriffe fuaexponant pariter , &exhi-
10 beant, ejus difpo(itioms omata relinqusndo . Nulla etiamCi-
phum , velVas aliquod , vel aliquid hujufmodifibi appropriet,
Itemnullahabeat Aicam, vel altquid , quodcumclave firme-
tur , exceptisiliis , quapropterOJficiumfuumnecejfehabent
ki habere 13c. Qudecumque autem contra fecerit , furti judicio
(ondemnetur .
Itemiubfol. 17. h tergoejufdem Libr.e.vcapit.i^.de Reci-
piendis, extraxi quoque, utinfra.
Verumtamen antequam ftabilitatem , if Communem Vitam
l iz promittat , <3 obedientiam , & profeflionem ficiat , tempus
probationis nflignetur .
I.em fubfol. zy ejufdem Libr. ex capit.io.de Graviori
(ulpa .
Gravior culpa eft fiqute percontumaciam , velmanifeftam
rebellionem fuis Majoribus inobedicni extiterit , vel cum eis
1 3 pioterve contendere aufafuerit; Si qu<e aliam malitiose percuf
feiit ; Si qu<e res al:quas, aliis conceffas , vel de communi , ani-
tnocelandi , acceperit, ve! proprium habuerit .
Item fubfoi. ;8 cap. g;. cui titulus : Forma adinduendas
Novitijs : adeft, ut infra videllcet .
Quantiim ad paupertatem fimiiHer nonpoteris habere ali-
1J4 quid, quantumcumque modicum, quod pojftt dici tuum , vel
qiiod tu poflis dice re hoc meiim eft , fed ea, qu<e tibi erunt concef
fa , erunt fubjecia voluntati Pr,elat<e tuee, qu<e ea tibi auferre
poterit quotiefcumq; voluerit, &tunoi habebis contra eamjus
aliquod. necpoteris tenere pecunias, & fiiibi dat<e fuerint, non
poteris eas expendere , nec aliquidde Tibi concejfis donare,aIie-
tiare, velcommutate , fineltcentia Pr<elat<e tua , quantum-
cumque minimumfit .
„ lij-^m panter ineadem PofitioneadeR infcrta FidesSoro-
„ risCandid«de ArgentioPriorilTjBdidiMonalterii, cum
„ Sigiiio ejufdcmMonafterii, cujus tenor talis elt, ut in-
Si fa fede per me Suor Candida Maria d' Argentio , Prlora
del Vei.Mon.iflerodi S.Gio: Batiiflaacbilaprefentefpetta ,
15 quilmente nel d. Mon.ift dtS.Gio:Bjtti(IafitenenoIeC»nfti-
tuzioxt delle Suore deW Ord. di S Domenico , e non altre , e fi
difpinfj ficihnente aUe Inferme , t Convalefenti lo Ilno, e
(arne, e li di^iuni delle Conflltuzioni, qualefla ad arbitrio
dellaPriora, epcr efitr queftolaverita hofaitala prefenteji-
gnatadimiap<opriamano,e figilI.UacolnoftrofolitoSigiIlo<SC.
Jo Suoi Can,ttda Mana d' ArgrntloPrioradl S. Gio: Battifta
"ffermout fipta .
ti „ Qu-is quidem partitasfideliter, & dc verboadrcrbum
VrT
Qu-)s quidem partitasfid
Vrfaya: Difcept. Tom. HL
„ cxtraxi , deindeque coliationa v!, & concordsrc inveni Stc.
5, didUmque Pofitionemoriginaiemeidcm Dom. Abbati Jo-
„ fepho Antonio Maggirefticui Scc. Ita eftCacfarde Par-
„ chettis&c.
Opportune,fed nunquam fatis,repctemeshic,quod incon-
fliftuduotum Summorum Pontificum , Inn. XI.& Inn XII.
<iemandantium,Monialesteneriobfervaread literam Rego- 17
lam, quam profeftae funt , non atrentis relaxationibus, \n
Monafteriis vigentibus tempore profeffionis , ex adduiHis fu-
/>ra§.i}.»(-»s(rr.6.$.ij,»«»),}^. nuliomodo, nuiloquecolore
attendi debent MoraiiftaE , contrarium afTerentes egregie Mo-
nacell. in Form.:om.i. tit. i j formul.s. nu. €. & 7. nbi fequituf
J 0: Herolt.ferm. lyde Tempor. Itt. D.
§. XVJ.
£.v animaiiverfionibus getierdibus , & fpeciaUbus .
COncIudebam difcurfum cumpluribusanimadver.gcnc- i
ralibus, &fpecialibus.
Circa generales , ponebam ante oculos Judicum fac. Cancv
nes, ApoftolicasSindiones, Conc.Trid.determinationes, 2
oiacula Sacrar. Congr. & demum ConftiturionesOrd. S. Do-
minici, fub quibus vivunt Moniales S. Jo; Baptiftsc, cum
quibus omnibus, quaienusallquoddubium remaafiffet, ad-
huc feconformaredcbebant .
Quoad facros Canones habemus Tex. id claredeterminan-
tem in cap. Cum ad Monaflerium de Stat.Monacb.\h\ : Pr»-
bibemus quoque dtflriai in virtute obedienti<efub obteftatione 5
titvini judicii , ne quis Monachorumproprium allquo modopof-
fideat, cum aliis latc ibidem cumulatisper F^r». quempro
cund^isallegarefufficit.
Quoad SummorumPontificumConftitutiones, videncur
inhscpartefalcemponereadradices /^60. Clemen. VIII. t 4
la 26 Urb. pariter Vlll.confirmatoriaejufdem, dequibus
Fontan ad Conftit. Ord.Pr<edic. tit. de Monialib. «« . 38. cum
aliis indicatis in didla Conft. 9 y. Innoc XII. in quibus omni-
bus veritashic tali claritate, & verbisadeoeffrznatitdcter-
minatur, ut nedum contrariuspraetextus coercmoniarum ,
fed quaecumque alias infubfiftentesinterprctationesidaliega-
biles remaneant .
Quoad fanftionem Conc. Trid. abfquculla Doitorum in-
lerpretatione, fat eii percurrere verba illa fejion is ie Re- 5
gul.& Mon cjp. i.NeminiReguIarium, tamVirorum ,qttam
Mulierum , liceat bona immobilia , vel mobilia , cujufcumque
qualitatis fuerint, etiam quovis modo ab eis acquifua, tan-
quam propria , aut etlam nomine Conventus pojfidere , vel
tenere, fed flatim ea Superioritradantur, Conventuifueiit'
Corporentur ,
Quoad refolutiones Sac. Cong. E. & R. & C ultra illas ,
quas referunt , & fequuntur Fagn. in Cap. Monac. de Sttt. Mo- 6
nach. & Monacell. in Append. ad Formul. tomx ./«/. mihi 2.^1.
an.i &C2\\3Erelii3E\nSynodoCard.Denof.llb.-iCap.7.deM9-
nial.verf. Et qutaTrtdentinum , Ipeciali animadverfione vi-
dcntur duas , approbatas a totidem Summis Pontificibus ,
Urban.VIII.& InnocXI.&tertiainterminisMonialium ,
quar longo temporis (p.itio Ll vella proprio nominc exegeranc
dequibusfupra jj". ixnum. 7.
Quodemumad Conftit. Ord.S. Dominici, fubquibusvi- 7
vunt MonialesS. Jo: Baptiftae, hac non poftunt efleclariorcs,
illafque refert , &exornat Fontan. adConftit.Ord.Pr<edtc.
tlt.de Bon.Fratr. & fignanterwi/.^. ubi refert difpofitioiicm
Capituligcneralis, in Vrbecclebratianno i- i^ordmat. 11.
ibi : Ordinamus juxtadifpofitionem S Conc, Trid j'ejf. 2 ; . cap.
z.ut FrtUres redditus annuoi quocumque titulohjbentes , eot
nonperfe, fed per Syndicum nomineConventus cxigaet , ac
di eifd. in Libro communis depojiti , tampro recepiis , quampro
expenfis , rationtm reddat ipfe Syndtcus , contr.fj.ientes Vc.
& tit. de Monial n.6. & tit. de Profefl'. n. it.
Neque omittebam Judicibus rcverenter cxponerc, & ad 8
vivum expnmere, maximum inconvenicns, quod cxcon-
traria Scntentia poterac promanare, uti ex diamctrooppo.
fita Tranfadlioni anni i66j.ab Alexand. VII. confirm.itse,
nec nonexprenacdcclarationi, &prsccifjc voluntati SS. Do-
min. Noft. circa obfervantiam Vitxcommunis, patcfadtjc
omnibus Gcneralilius , & Procuratoribus generalibus om-
nium Religionum Mcndicantium in feria 2. m.iiorisHeb-
domadx anni i~oi. poft folitam C'">ncionem in Palatio Va-
ticano habitam, necnon uti cx dircfto contraria , nediini
didla: individuali refolutioni Sacr. C. E & R. dequains^.
12. numer. j:. Sed ctiam toc commendabilibus opcra-
L i tioni-
M«
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Vtiayx.
eionibusaliarum Sacrar. Con.^reg. o.vijem movertiujD lapi^
i^etn pro introduc^i^cU viti eoaimuni, etiaminillisMona-
fteriis, ubievidense{l,quoddetadoi)onrcperiafnr, Quan-
t6 igitur minils perSeicentiamexcludenda, &c climinanda
videturnbillisMonafteriis, inquibus ;eperitur? Ante ocu-
Joscorundem Judicum ponendo m.ijeliacem, & authorita-
temSacr. Congregat. quaecaiis, (iftantaefl;, utetfiab illius
refolutionibus aamittaiur recurfus , ob «ximiam uihilomi-
nus EE. PP-fapientiam, & obfequiumeisdebitum, adhuc
jnagni facienda' fint, &clau(isoculisab mferioiibus Judici-
tusfequlrndaB, utdefeipfagloriarurinfpecie Rot.tiecif 220.
vum.i 1,. cor . Ottebon. 0 iiec ■ 214.« nu.(>.par-i^tom.2,. rec, ubi,
quod fi inqualibet materiadejuredeferturdoftrinaialicujus
infignis Doftoris, muho magis def^rendum videtur doilri-
nae tantorum Patrum in maieria , in qua ipfi quotidie verfan-
tur; Conciudentes nofiras preces hispraecifis verbis.- Itaut
Ji verificareiur coatraria juridica determinatio, & Sententia
7nnoftristerminit adunguemverificareturid ., quodD. Grego-
rius homil. ^y.in Evange/. fcriptut» reliqult , aliudfcilicct fu-
pret)\um , maximumque Cbriftiante legis l?r<econem clamare ,
aliud nuniiarejudicem^ feualiudPontifices inculcare, aliud
fenientiare Judices ecclefiafiicos , &, quodomnemcredulita'
temfuperaret, refpeSu il/ius Monafterii , quod , Monialibus
ticerrime informantibus , utide obfervantia , & reformatum,
r£CognitUM , ^ Canonizatumfuit etiam afupremo laico Tribu-
nali Neapolis .
Circa fpeciales ver6 advctebam, quod Mons Maritag-
9 gLorutn creftus, apertufquefuicdumtaxatanno 1669- quan-
do Don foliim , nec minimum aderat dubium qualitatis obfer-
vantiae, & reformatae refpedu MonafteriiS, Jo;Baptiftae ,
fed forfan necetiamnataEerantquatuorillacMoniales, quae
anno 170I. Vitam comrounem in illo non obfervabaot ; Imo
pauld ante przcefierant innumerae illae judicialesConfelTio-
rcs Monialium, teftium Jep©?itiones , & alia, de quibus
fupra. Non adeftautem injurepropofitiomagiscerta, ma-
^ifque communiter i DD. approbata , & a magnis Tribuna-
Jibusrecepta, quamquodomnisdifpofitio, & quselibeccon-
-ventio debei intcrpretari fecundiam illud tempus, quofit ,
io «a ratione, qoia tunc fuam recepit perfeflionem , juxta Tex.
in leg. i.ff.dt TeSam.leg.n.f. de ^idimen. legat if^. Pofierto-
tt Inftit. Quib. mod teftam. infirm. cum concordantibus apud
y ufar.de Subftit.quteft. 257. nam.^-j. Antonel. de Loc. legal.
lib. l.cap.U num.i.Card de Luc.de Fideic.difc. n^.nu.s &
dife.nT. ».8. infin is Rotdec.i^. n.ti. cor. Ottob. & dec. 1 08 4.
num.i-tf 6. cor. Emer.jun.
Quae interpretatio edmagisfumendaeft, attenta duplici
circumftantia .
I. Quia aliis eorundem Fundatorum obligatlo , contra
ji ipfQiamintentionem, extenderetur abannuis ducat. 50. ad
duc. 80. adverfus omnia jurisprincipia , fecundiimquaB ha-
bemus, quod obligationcs omnes funt ftrifti juris , & quo
magisfieri poteft , reftringendae funt , & nunquam extenden-
dae , nec ampliandac ad Text. in leg. j^uidquid<)9.ff. de Verb.
obligat. ISi itaflipulaius ^.Cbrifogonus ff. eod. cum aliisapud
Rot. coram Dunoz.jun. dec. 570 num.^ «i^ 5. 6" coram Burat.
dec.i9num f) &coramBici> dec. $.numey.ij.&cor. Emer.
jun.dec^ l^- num.6.6f inpar.ll. rec.dec. J9. num.j.tfinpar.
i^.iec 40^.»um. %.
II. Verd, quialicetnoftcr Monsnominc,&quaIitatcve-
xi pii Opcrismagnusappeiletur, & fit , cxconfuctis tamen
foriunz cafibus, &accidentibus, ipfiusnomcnnon convc-
jx nitrcbus, &deeovcrificatur id, quodlcriptumreliquit Jir-
nec.in Hercul.furiofa^. 1. ibi; Hoc entm foliim mibinomen
reliffum eft ■ Reperitur fiquidemgravatirssraealienoin fcut.
^oo mil. prototidemdotibui, promifiis,& non Iblutis Def-
cendcntibus ab illiusFundatoribus , infjccuiotiuptis, uteft
inCivitatcNeapolisnolorium . Undedeilliusfummisangu-
ftiis,multdminu$cxtcndenda videturobligatioFundatorum
iducat. ^o. adduc. So.refpeftu nubentium m Domino, quo-
rumdotes, & Vitalitiacxejufdcm MontisConftit. praEferri
debentdotibusnubentiumin facculo. Aliis verificarctur id ,
quod improbavit D. ^<tH/. a(/' erinth.t. 11 ii.Quia fcilicct
una cx Defcendcntibus a Fundatoribus noftriMontis ebria
efTet, aliaautemefuriec , quod pcrmitttndum noncft , quia
Jura noflra non patiuntur , umui inopiam, alttTiiu injuria
relevariy noluntquebeneficium, quod propietate a/icui conce-
dttur , tn alioruin pcrmcicm redunditre , juxta pricifa vcrba
Xtt. in Rom. fcu J anuen. Legatii.Mati i6'^.§'Nec magii cor.
Card. de i.i Tremoilie .
Tcrminando hunc Paragraphum cum illa nnimadvcrfio-
13 ne, cum qua ad Civitatcm Ncapolis non fineadmiratione
perv«nit notiiia Scnteoiiarum , obicotarunn >n Curia , &
expeidhturexitushojiisCaufac, quod fcilicet cum Parcntes ,
& Confanguinei monacandarum , Jure communiatiento ,
teneatur iliisaffignareLivella, «omodo, & in ea quantita-
te, quae dari folet in Monafteriis, in quibus profeflionern
emittunr, ex addudis per C<r)<]f. ^f JLwc. ^;;?. 1 6 7. »?<- 1 1 . 6" 1 1.
& firmacis per J2of. dec. 671. w. 27. cor. Mer/in. h deciso. n. i,
6- doc. 3 jo. ».5. & dec.i^m. ». 3. © dec.6^g. n 6. cor Emer.juit.
Earatione, quiadicunturpars, feuappendixdotis , ut no-
tantGratian.difcept.^gn.n sS. Add.ad Grfg.dec.iio.num.i i.
Card.de Luc. de Donat. difc 2 j . « 1 8 . «*/ difc. 5 g. ;?. 3. G" de Re-
gul.difc.i. «.152.6" Rot.d.6T^.n.6.cor. Emer.jun.& dea s ^,
nu. 10 p.19 rec. Itaut pro illorumconfequutione intrecetiam
fubfidiarum remedium Autb. Res qua C.Comm. de Legat. pro
alienationebonorum, fideicommiftisfubjedorum Cardin.de
Luc. de Donat. difc.^i. n.^ & adC0nc.difc.i4 n-^.&deReguf.
difc j6.».2.Cumevidenti , magnoquepraejudicioLaicorum
infuturismonacacionibusin Monaft. S Jo; Bapti.eruncobli-
gaci iidem Parences,& Confanguinei ad aftignanda Liv,, non
amplius in duc. jo.fed in duc.i 2c.& fic cum infigni augumen.
coduc.30.feucuracapitaleduc.3000. circicer :QuodfcnfibiIe
quidemericFamiliisillis, quaeFortunaebonisaDundanc ,fed
fereinfupportabilealiisnuliatenusdivicibus.
Echxcforfan, inceralias, fuicracio, propter quamRe-
gium Confilium, reiedis replicacis inftanciisMonafterii S. 14
Jo; BaptiltaE, poftdecemannosmaturaedifculTionisCauljE ,
approbavitConelufionemGubernaiorum Montis29. Fami-
liarumanni ifi^^.fequenciscenoris . Et ajfinche monacandofi
per r avvenire a/cunedel/eSig.comprefenei Monteindd.Mo-
ttafterj riformati, non poffa nafcere differenztt alcunafopra
d.Vita/iziofieconciufo, eftabi/ito, cbea//e Monacbe ,dafar-
fiin Monafteri riformati , fi diano annui duc.t^o in vita, opure
duc. $00. peruna vo/tatantu.m a/oroelezzione , epiitfeli dinno
duc 100 per /ifornimenti &c.
Obfervando ulcerii^s, quod malum non terminabit in folo
Monafterio, S. Jo; Bapcifta: , quia allegando Sentencias , i J
ab ipfo obccncas in Urbefacilitate maxima omnia alia Mona-
fteria reformaca Neapolis obtinere poflTunc fimilemdeclara-
tionem, & confequencer nuUa remanebunc ineademCivi-
tate Monafteria reformata , faltem quoad quancitacem Li- .
vellorum , & libercacem de illisdifponendi ; Quod quale ,
quantumqjprsjudicium , allatarumfit, & Monialiumpro-
feduicircafpiritualia , &Sxculariumpatrimoniis, vix cx-
primi verbi$poteft;ut indicavimusfup. $.13.».« ubioftendi- i
mus, inconveniens hoc jam incepiflTefimbrias dilacare. E.t
declarando in fpecie Moralium auchoritates, ad hominem
probavimus , mediancibus duobu.<' Summorum Pontlficum
OraculiSjin hac parte non effe actendendasin.i»^ > tnterpreta-
tiones ( lunc verba lonoc. XII. ubifupra §. i i. n.3.) auc relaxa-
tionisprtete.\tusfed fervandam elfe Deo, qui non irridetur fi-
dem , eiobiigatam mcdiantefolcmni profelfione.
§. XVII.
Rttiones, & Motiva y addntiaa Defcnforihits Monialitm
S. lo: Bipliflx, adcanonizandimd.Monafieriimpronon
ohfcYvante , neque reformato .
NOn polTumus mcliCis, eleganciorique mechodo hasra- t
ciones, & mociva adducere, quam inferendoperex-
ccnlum ScripCuras, favore e.irundem Monialium compofi-
tas, & Judicibusdacas, un^ cum integroProcedicuIo , cor.
Vicariogenerali NeapoliianoSiliquino, & in Curiaexhibi-
co, in quorcftringunturomnesomnino Juftificacioncsaddu-
(Xx cx parte earundcm ^onialium in hac Caufa , quorum tc-
norcsfuncfequcnces.
Memoiiale, datum primo Judici , dc quo babebitur mentio ~
„ in fequenii^.iS numer. s.lnCwixate Ncapolis habpntur
„ quam plura Monafteria Monialium , quorum Archlc-
,, pilcopus dcclaravit, aliqua elfe fub Rcoula obfervantiac
„ adcffedum, ut annui Livclli MonialiuincxiHcrcntur .ib
„ AbbatilTa , non autem k particularibus Monialibus , &
„ hoc pro Vita communi, quamlervantMonialesciufdem
,, obfervantL* .
„ Cumqucpererrorcm Aduarii fucritadnoratum Mon.i-
„ fterium S.Jo: BaptiftfOrd. Rcligionis Prardicacorum S. J
„ Dominici loter rcformaia , hinc proindc ad inftantiam
„ cjufd. Monaftcrii pro emcndationed.erroris inilitum tuic
„ coram R. Vic gcncrali,pro rccognicione vcritacis hujuf-
,, modi fadi, illaquc rccognita , rcpcrtoquc crrorc , idcm
„ Rcvcrcn. Vicar.dicq. Sepc anno lyoi.dccrevit^Vicalitia
„ MonialiumSan£l.Dominici fpcdarcadlibcramdifpofitio-
ncm
Tom.Hl. ParsII. Difceptatio 1.
i$7
nem earundem Monialium , prsfatumque Monafterium
^ " minimietTe comprehenfuminterMonafteriarcformata ,
" lit latiis continetur ex AAis , quae dantur in praefenti Sum.
„ num.unico.
Pro cujusdecretiexequutione expeditumtuitad mltan-
4 " tiam e>ufd. MonaftcriiMonitcriumcor. Dluftr. D. meo ,
' a quo pctitur contra Montem magnum Maritaggiorum
> " NeapolisdeccrniExequatur vigorefuarumfacultatumper
" Conftit.SummorumPontificumeid.attributarum, relata-
„ rum per Ridolph.in Prsx.p. i . cap.t 3. »-6 J5-
Etfineulla prorsusdifficuitatc, quia AftuariusinFide
5 ', datafuperdccretoMonafteriorumreformatorumpereiro-
„ rem reportavit noftrucn Monarterium,cujuserror non prac-
„ judicat Monialibusper Text.eipertumin t.Nihilconfenfui
„ §. Vtdeturff. de Re^uljur. I. Siper erreremf. dejurifdi^.
„ om»-judic.leg.2.ff'.deJudic.c\im(.OT)coTdanc\h\iS, & per
„ confequens latis fundata cft intontio Monafterii proexe-
„ quutioned. decreti Revercndife. Vicarii, quicumrecogno-
„ veritd.errorem , &ex juribus inSum. datisconftet, no-
„ ftrum Monafter. minime fubjaccre Religioni obfervantix ,
„ jdcirco bene pronunciavit Vitaiitia effe propria Monia-
„ lium, non autem cedereaddifpofitionem Abbatiffae, feu
„ PriorilTaj refpedive pro cnjus exequtione fupplicatur ;
,i^Quare&c.
Jura, indieatain hoc riUtn. S& datatn Summario,ju»t il-
lamet exhibita ittfra anum.^o.ufque adfinem, quaifueruv.t
deinde rtpetita coram aliisjudicibus , quibus exhihitafuerunt
fequentet Scripturee.
„ In Civitate Neapoiis hatentur quamplura Monafteria
6 „ Monialium, pro quibus Mons magnus Maritaggiorum
„ nuncupaiur tenetur fceminis, defcendentibus ab Equiti-
„ bus tradere doiem, &acconcium, necnonannuum Li-
„ vellumduc So.cuilibetMoniali, dummodo nonfintpro-
„ feflje in Monafteriisreformatis, feddeobfervantia, quo
„ cafu Vitalit. folvi detet Monafterio in annuis ducat. 50. ut
^ Sum.num. i.
„ Adeftetiam in difta Civitatealter Monsi^.Familia-
7 „ rum nobilium ouncupatus, qui indiftin£ld promific , fe-
„ queobligavitfoIvcreMonialibusdediftis Familiis, ultra
,, dotem annuum Livellum ducat. 110. nullohjbitorefpe-
„ ftu, ctiamfi Moniales profiterentur inM(5fiafteriisrefor-
y, matis, & de cbfervantia , ut eft inconfeftfo, &inferius
„ demonftrabitur .
„ Sedanno i69i.evenitdecretum Vicariigener. , quiin-
S „ ter Monaft. reformata, & deobfervantiareportavitMo-
„ naft. S.Jo. BaptiftaEPrincipaIe,praEviadecIarationefoIu-
„ tionis^Livellorum in manibus Abbatiffac, ut Sum. n.i
„ Quod decretum cum emanaverit inauditis Monialibus
9 „ Principatibus (i) acpererrorem (2) eoque nonobftante
„ Moniales exegiffentfua aunua Livella (i) fignanter a Mon-
„ tC29.FamiIiarum, cum qnopraEfensCaufa difceptatur ,
„ hinc proinde Moniales S.JorBaptifta: Principalesan. 1 702.
„ recurfumhabueruntadeund. Vic. generalem Neapolis/>r<?
5, emendatione d-erroris {^) dtc6ec\3LTHTiox\t , d.Monaft. wi-
5, nime ejfe comprehenfum inter Monaft. reformata. feu de ob-
„ fervantia, prout d. Vic exprefse declaravit Sum. n. 5 .
>, Pro cujus decreti executioneexpeditumfuitad inftant.
10 „ ejufd. Monaft. S. Jo: BaptiftaePrincipalisMonitoriumcor.
5, A.CA.quifer. fer. Caufaq.,plene difcuffa (;) peT deffin\u-
„ vam pronunciavit decretum Rcverendifs. Vic.declarans
„ noftrum Monaft. minimefuijfe (6) nec effe comprehenfum in-
5, ter Monafteria reform.feu de ob]ervani ia, cy^tc^Mcndnm fors,
„ & effe, praefatofqi Montes, tam M.iriraggiorum,qu^m jg.
5, Familiarum, teneri,& obligatos effe folvcre annuum Vita-
I, litium direft(? Monialibus, ut Sum. n 4.
,, A qua Sententia appellavit Mons Maritaggiorum,non au-
„ tfmalterig. Familiarum, dc cujus intereffe prinr ipaliter
1» ,, agitur, im6nunquamexcepit, neccomparuit, &paffus
1, fuit, Cauiamexpediri perContradiftas, diftaq;appella-
„ tioncftante, uti interpofita a Collitigante , fufpenfa fuit
„ executiod.Sententiae A.C.commiffaq;Caufa appellatio-
„ nishujnfmodiR V.i:>.N.maqueacrlter agitata {j^tindert^
„ evenit Senten.confirmatoria alterius A.C.A. favore noftri
„ Monafterii, ut inSummarion. 5.
„ Cumq; iterum Mons magnus Maritaggiorirm ab hac ul-
11 „ timaSententianrclamaverit, Caufaq; hujuCmodi dclega-
„ ta fuerit liluftr. D.meo. Proptereaad inftantiamejufJem
„ Monaftcrii S.]o: Baptift« Principalis fupplicatur pro illius
„ confirmationc, attenta validitate, & Juftitia cjufdcmuc
„ rcfpondit Rot. cor. Alex.VIll.dec ii.&ln recJec. 461. urro-
„ biquen. i.par.tj.
15 „ ValiditasfiquldemliquetexASljii)c\imi\xi:tint.k:ym
Urfaya Difcept. Tm. 111
„ omnia requifita, adduda indecCaputaq.zSo.p.z Jufti-
„ tia vcroabunderefultat.
„ Namintentio, & AftioMonialiumPrincipaliumcon- 14
,, fequendi Livclla direfte, eft fatis fundata in Capitulis
„ MoniisMaritaggiorum Adverfariinu. I. Necnoninaliij
„ aIteriusMoDtis29.Familiarum , relatisab Archiepifcopo
„ Neapolitanoinejuslnformatione, quacdat. Summ.nu. 6.
,, quorum vigore cum Moniales ajftdue exegerint a Monte 19.
„ Frfwi/iartt»» diftaLivella (9) abanno 16^5. ufquead prae-
„ fcnsSum.num. y.fan^, tam inpoffefforiojuxo vulgatum
„ ^. Retinendie Inji. de Interd. q^inminpetiioTio, Moniales
„ habent intentionem fundatamproillorumconfecutione ,
„ quodconclufumdicitur, medianteSentcntia A.Cdecla-
„ rante, dd. Livella deberi diredleMonialibus, utfirmavit
„ Rot.d.^Si.n.iapudPoflh.deMan &aribipaffim.
„ Innihilorelevajite, quodobligatiodidorum Montium 15
„ locum habere debeat favore MoniaPium , dummodonon
„ fintprofeffae inMonafteriis reformatis, feu deobfervan-
„ tia; QuiafuppIicaturadverti,quod illa Montiszg. Fami-
„ liarum non habet hanc rcftridivam, feddirefteloquitur
,, {a.voTeearundem, & de aJteraobligatione Montij magni Ma-
„ ritaggiorum non efl quiefth ( 10) cumin noftroMonafterio
„ non adfitMonialisdependens, autdefcendensabEquiti-
„ busdifti Montismagni .
„ Verum, quidquid fit de hoc, dicimus,quod in praefen- 16
„ ti Judicio petitur confirmari Sententias A C A. & R. PD.
„ N. confirmantes antecedens decretum Vicarii generalis
„ Neapolis, inquodedaratumfuit, noftrum Monafterium
„ minimdfuiffe, neceffedereformatis, feudeoblcrvantia,
„ a quocumnonfueritexadverfoappellatum (n) imdexecu-
„ tioni demandatum ab A. C juxtafuasordinariasfaculta-
„ tes, relataspeT Ridolph. in Prax.part t.cap.ll.num.6is-
„ fane hic ultimus ftatus ab Ordinario Neapolitaiio firmatus
„ eftomninofervandusjjuxtafofl/". CaWf». iS.verf&ftatus
„ prafens , &alios, aIlegatosi»</ff.i47.»«»j. j.fjr, Ewfr.
„ fen. & faepius in aliis .
„ Axt!imeTicumnoftrumMonafterinmnon/tt,neq,Cappue- *7
„ Cinorum, neq; Minorumde obfervantiaS. Francifci ( 12 ) fed
„ velfubinvocationeS.Dominici. vel fubRegulaS. Augu-
,, ftini, indefequitur,quod noftrum Monafteriumru/f /»>•.*-
j, fuinidebeat, qualiaregulariterfuntilla, fub dd. inflitutis
„ viventia. Etcnim Sac.Conc. Trid. exceptis Oblcrvanti-
„ bas, &Cappuccinis, quorum incapacitasprovenit ^ dif-
„ pofitione, claufaincorporein Jurisincrt/). £'A;ii/4'f Tfr^.
„ fignifi:.in6.& inckm. Exivi de Paradifo eod tit. deternit
„ proregula, qaodomrres Mendicantes, feu Regulares in
,, univcrfum effent capacesacquifitionis, &rctentionisbo-
„ norum, utinfejft^. deRegular.capit 3. prout benenotac
„ Em de Luc. de Regul. difc.S^.num.m.^difcis. num.^.i»
„ annot.adConc.Trid.
„ Itaquedumftatus, &obfervantiaeft,utnoftraBMonia- 18
„ lesreceperint(/</. LiT^f/Za, \\\\(c\Tie folutafuerint in particu-
„ /ar»( I j )utd. n.7. nilampliiisquxrendum eft , noftrum-
„ que Monafteriumefi judican. qualeprafeferunt , atqucde-
„ monflrant ejfeBus , & modusvivendi, uni potiCis , quam
„ alteri qualitati convenientcs(i4) ut advertit Donat. Rcrum
„ Regul.traff.s.deTranfeunt.qu.iS.n.i.&feqCard.dc Luc.
„ deRegul.difc.^e.num.j.
,, Non obrtantib. objedis, ali^sdecantatis, ad effeflum
,, oflendendi, noftrum Monaft.cffedereformatis, cumfuf- 19
,, ficiat pro hac parte dicere, id ncceffarioprobandumeffc
,, ablnftitutione, de qua non cotftat (i s) ptoindeq;3Tgaa\cn-
,, ta contraria, in quibus nitunturobjedlacxaJverfo , non
„ relevareincafu , &adeffcftum, dequoagitur.
„ NoncnimauthoritasHiftoricoruoiexadveribadduda, »o
,, nempeCarfarir EugeniiCaraccitH, referen. noftrum Mo-
„ nalterium, fuiffefundatum fubtituIoS. Jo; BaptiftacOrd.
„ rcformati, &deveraobfervantia S. Dominici ; Tnmquia
„ notum eftomnibus,quod Hift*rici regiflrarefjciuntdefum-
„ ptj ex Tradirionibus minime veris , ( 1 «0 incertifq; vocifc-
„ rationibus; Undcadumcffetde probationibus, fi eornm
„ diilaadftruerentin Judicio. Imo deftruitur ex f*lutionibut
„ &obfervantij'i-j )centrariaRot.ceram Ottobon. dec.iSi-
„ n»mer.io.
„ Ejqucminusenunciativa, contentain fupplicihus Li- -'
,, bellis, porrcdis Sac. Cong. E. & R.alijscxadverfodatis,
,, quia nonconftjt de ulloviandaie Pracurte ejufd. Mcnafteni
„ (18) huiufmodiquc enunciativae roinime attcnduntur aJ
„ effcftum prohandi Inl^ititutum , nccad conftruendamba-
„ fem probationis, quando quael^Iio principalisaffumpticft
„ (uper veritatccnunciatiUprrtr Burat.dcci^s-^ <if^- J^'4
„ utrobique nttrn. ^.
L j Maxi-
Zi
SJ
H
?J
i6 V
'■7 »
sB
?9
15S Difceptat. Ecclefjail.
Maximequia vlgorerefcripti.Sac Congreg. craarailum
fuit inter Mbniales Principales , & JVIontem 29 pa-
miiiaruni , quibus Moniaiijjus , Mof)J jolvii dmeBe l.i-
vella ( 19 ) quod minimeevenidet, fi Moniales Princi-
paies tuiffent adfcriptas Regui* R.eforniatorum, feu de
Obfervantia, ut videre eft ,ex ead.Tran.fa.Gione, exad-
verfo danda-
Nullius tandem relevantiae eft alterum argumentum,
Cxadverib defumptum ex eo; Quod noftras Monialesin
adu profeffionis , pra:ter tria Vota fubflantialia , fpon-
deanc fervareRetormationem, editam in BuUa Clemen-
tis VIII- atque ideo exadverlb defducicur, nol^rumMo-
nafterium de Reformatiseflecenfendum, /frf^ra/.t/, &
male (20)
Quoniam Bulla Clem. YHI. non pro noftro , aut proali-
quopeculiariConventueditaeft, fed genfraliter proom-
nibus, ut ex illius infpedione patec , unde nonmagisex
eanoftrumMonaft. , quamcaexra obligantur.
Nuilatenus refragante , quod alia: Monialcs non feobJi-
gent ad illara fcrvandam , Naro , quidquid fic, an lex
mere civilis ex fola promulgatione Subditosobiige:, vel
ipforum acceptacio requiratur; Nulli dubium eft, quod
inlegeecclefiaftica, & Bullisiummorum Pontificumnon
requiritur acceptatio , quia poteftas, quam habet Sum-
mus Pontifex immediateeft aDeo, non autemaSubdi-
tis, unde ab eorum voluntate efficacia legisnonpendet ,
&ideo, licetaliaMonafteria exprefseproceftarentgr , fe
nolle fcrvare praediftam BuUam Pontificiam, quod non
eftdicendum , tamenad iilam fervandamde Jureteneren-
tpr seque, ac alia Monafteria, quae illius obfervantiam
apertepromittunt, quiahiochabet lexecclefiaftica , utad
acceptandum obliget Suar- lib.^. de Legib. cap. >. 6- Rot. cor,
PaVal.dcc Ss-pertot.
Nec dicatur , quod verba hujufmod i promiflionis noftra-
rum Monialium circa diftam Bullam , aliquid debent ope-
rari, netalispromiflio, Deofada, eluibria prorfus red-
datur, quia cum praster Votum paupertatis, & reforma-
tionis, injungatur in pr^fata Bulla ., oratio, jeiunium ,
Jilentium , &Jimilia {zi}fateji , ut quoadtfta promiffio ve-
rificetur, ne inanis dicatur , nameciamcircaea, adqus
vigorelegum, autConfticucionum tenemur, finovapar-
ticularis promiflio audacur , nova quoque ratiomeritiac-
cedit, minfimihhui letminisSuar- tom.i,de Relig lib i.
de Vot- cap. u.num.i o.
Nec prget replicatio, quod promiffiofervandiBuIIam
extendaturadomniainillacontenta ; Semper enim ead.
recurrit refponfio, ex praemiiTa Bulla xque noftrum Mo-
rafterium S- Jo; Baptiftae , ac caetera Monafteria obligari ,
& tamen omnia Monafteria per hoc non funt de Rcforma-
tis ; Sed dicimusulteriijsquod wr^tf^rt)?»;/7;o»;/, quan-
tumvis generalia adea foluin cxtenduntur , de quibus fuit
cogitatum { li ) adText. tnl. Emptor. $. Hitjus nu. i.ff. de
VaB. Zaul- ad Statut. Favent. lib.6. rubr.^. n.y to-z. Quod
autem cum hujufmodi promiffionenoftrae Moniales nolue-
rint obligari, nifi ad ea , ad quaEtenebanruranteeditio-
nem d. liullae, nec per ejusobfefvantiaepromifllonemad.
majora circa Votumpai-.percacistenericrediderunc, ma-
nifcftumredditurexcnnfecutivi.<;adlibus, etiam impnedia-
tepoftemiflam profeflionem fatt^s, \^etend\,& confequen-
dtannuum Livellumad infi^ir non Reformararum ( i? ) qui
aftus confecutivi valde contcruncad illarum intentionem
decegcndam.earumqipromiflionemdcclarandumrap.CKOT
dileBusdeConfuet. Menoch.conf.zi(,.n.\c).
Etbcnc, quacinjure, ut fupra firmara funt , roboran-
tur cx ipfofaiV), namformula,cu>n qua tio{lre Monia/es pro-
fejfionem emittunt,eft cadem.,qua titunttt r,ram cetera Mona-
fteria non reformata,quam eiiam alla rcformata, 6f dc obfer-
vantia( 14 )Bf »B,8.Undcad fatictatemdcducitur , quod
noftrum Monaft. non tft de rcformatis , ncc liante promif-
fioncfervandi Bullam Clemen, VIII- fuit intcntioMonia
lium,fcpro talibusdeclaraiidi , Eo(i;maj; squia cild. ver-
bis fic promiflio obfervandid.Bullam .'i Moniaiibusrcfor-
matis, acetiam ab illis, qux non (unt dcrctbrinatis Sum.
d. n.8. & proptcrca cx prxmiflis ncccflarib cmergit Juftitia
nolhorum Judicacorum, pro quorum confitmationc jurc
meritf^dcnuofupplicatur . Qiiarc&c.
Refponfie in cadem Caufa . Elcgantcr , & dc morc rcflri-
Oa fuicab Illuftriflimol3.mcodifficultashujufniodi(>.iu-
facinduahusinrpecUonibus, prima ncmpc' ,an Scncenci»,
quaErcvidcntur , coi-.tincntes liquidationcmannuorum Li-
vellorum, dc quibui .igitur. fint in h.icpaitcconfirman-
<ix; Sccunda , an Mons Maritsi^giorum tcncaturadan-
Dominici Urlayac.
I nuosduc. 80. velpocius jo. noilrisManiallbnsprofcflisin
MonafterioS Jo; BapxiftacNeapolis ; Cumque in onuii.
bus prasfatum jytonaflenum , ad cujus Jnftantiam Caufa'
hujufmodi pendec, fovcat bonumjus, propterea videiur
locusconfirmacionidd.Sencentiaruai,.^Judu;ibusaqujbus
iacarumexfeq.
Nam quantumattinetadprimamjnfpeftionemdieinws,
quod berfe A.C. procejfit adliquidationemdebiti (ij) tam jo
Montis 29. Familiarum inannuisduc. ao quamalterius
Moncisrnagni Maritaggiorum inani'uisduc So.caufadi-
florumLivellorumjquaconcraucrumqueiVlontem/ttfrfta/
exbibita Capitula, hujufmodi liqudationem concernen.
tia (:6) prout eft in confeflb , & ob id A C poltquam
mandavit exequcndum fore , & e/fedecreium Vicarii gc-
neralis Neapolis, bene proceflit ad Jiqu.dationem didlo-
rum Livellorum, tanquam Executor dii.ti ciecreti , co-
ram quoMonitorium fuic expeditum ,;ux(a Coi/ftit. Apo-
ftolicas, relatas ^ Ridolph. tn Prax.part. j cap. i i.num,
, 594. & per confequens, licet Vicarius Neapoiitanusdecre-
, verit, noftrum JVIonafterium nonefliscomprehenfum in-
, ter Monafteria reformata , feu de obfervantia , quarum
Vitalitia Monialium ccdant in beneficium Communitatij
ad difpofitionem earum Abbatiflae , fane idem A. C. po-
tuit id decernere Qratian.difcept..^o a »um. S.Maximi ^
quiautiExecutorpotuitcognolceredeexceptionibus, rel-
picientibusexecucioncm,nempequanticacem LivelJorum,
ut ben^ d;ftinguendofirmaviti?pr.c()r<»wCf»-r.</fC. 8^.»»-.
mer. 9. 6^ 10.
Et abfqueulladifficultate, quiapafllmhaibeturin judi- 31
cio immiflionis, in quo Judcx dat immiflionem in bdnls
AiSori, abfquc expreflione , & liquidatione bonorum .,
liquidacioinexecutionem SenientiaEfit. Icaquecumcoram
AC. fuerit liquidatumquid , &quaniumdebeant folvere
diili Montesprodd.annuisLivelliSjiTiericb A.C. ad qgan-
ticacem illorum, in Capiculisconccntam , proceflic, et
fuperiiisallegacis.
Qud verbadalteram infpeftioncm fupermodofolvcndi }•
annua Livella , illorumque quantitate^ Monte magno
Maritaggiorum Adverfario, fumus in claris pro annuis
duc. 8o,]5*^onialibusdireiicfulvendis, nam Capiculadiit.
Moncis, & fignanterin j.cap. ubiloquiturde Vitalitiis ,
debitis Monialibus, conventioeft folvcndieifdemannuos
duc. So. ibi: C/je rifpettoalli Vitalizj non fia tenuto dett»
Monte a dare a piit a ciafcheduna di dette Monac&e annui
doc.Zo.lor vita durante \ Quandoautem d Siatut. rcfpicic
Monafteria, uciobfervantia icadecernic ibi : Veriimarif-
petto de' Monafterj ojfervanti darliper Vitalizj ilfohtodarji
d dd. Monaflerj d' annuidoc 50. Igitur quociesarfff»/r/»rK«'
iinnuum Li'-ellumdeberidireile Moniali (27.) neceflarid
dicendum eft , teneri d. Montem ad annuos duc. 80. juxta
pracmifluniCapitulum, quod , uttclarum ,tfliterale,no)t
admittit cogtrarium intelleBum {iZ)ad Text.in I. llle , aitt
tlleff, de Legat. 3. cum concordancibus .
Praeferrim , quia decretum Vicarii Neapolis declarat , no-
ft rum Monafterium ntn tffe comprehenfum i nter reformata , 3 }
feu obfervantia , perconfequens minime locum habere potefl
alierapars diiiiCapituti {2t))Vcriim a rifpetto de' Monafte-
rj ojfcrvanti , utfupra; Non obltantibusaliisverbis, ind.
Decretoappofitis ibi : ^uarumVitalitia Montaliumcedant
in beneficium Communitatis , ad difpofiiionem earum Abba-
tijfte, Quia cum indiiSoCapituIoMontis Adverfariifuic
habitus refpedusad Monafteria obfcrvantia ,illijqucdire-
dlefolvi Vitalitia in annuisduc. 50. certum ett , quoddidl.
verba, in decreto conccnca,non immucanc , nccalcerant
qualitatcm noflri Monaflerii minime dc obfcrvantia dccla-
rati, proindeque Vitalitia, dcbica Monialibus, funt re-
gulandaad racioncmduc. 80. juxiadiftindioncmCapiiuli,
luperii^srclaram .
, Agnofcit Pars Adverfa difficultatem, (:t ob id allegat }+
difterentlam{io) feufpeclemillorumReligioforum, quini-
, hil omninbpoflldcnc, prouc funtCappuccini , & Fratres
Minorisobfcrvantio:, qui funt omninbincapaccs, quibus
, nullatcnus vcrificari poflc Capitulacionesd.Monciscona-
turdcfcndcrc, (cdgraiis, &nialc.
Quoniamcxledural.i-plCisrcpctitidift.CapituIi, quan. }J
, do Vitalitia funt folvcnda Monialibus, illa dcbcnturad ra-
, tioncm annuorumducit. 80. quandoauccm lunt folvenda
, Monafterio fub rcguladcobfcrvantia, tunc dcbcnruran-
, nuiduc. 50Cidem Monaflcrio; Igiiur intclkftusdiili Ca-
, pituli non alitcr rclirrcnduscft, qu.^m^d fpcticn» Mona-
, ftcriorum inc.ipaciuin , ui dc (eliquet .
, Nccdici valcc, noflrumMonaflcriutr. cfl^caitcriu.i: fpc-
clei
Tom. III. ParsIL Difccptatio 1.
159
38 „ dcilllorum, qusreformatarunt, &dcobrervantia in vi-
„ gore prlmsc fpcciei polTidendo L' vella ex benignitace Sedis
„ Apollolics, juxta RelationemCard. Phiiamarini ,cxad-
„ verfo relatam , \nc\\inaulLtVis ficrivaktcxadverfo, tum
„ quiadc eotcrr)po>e aderat dccrctum D. PeriJJli (n) quire-
j, portaverat noftrum Monafierlum inter reformata , &'de
„ obfervania ; Tumetiam, (\\i\ad\{\:i RclntioCard. Pbila-
„ marini venit ad petitioiier», & inflantiamparticulanum Mo-
„ nia/ium, non autcm Monajierii ( ^2.) pro partecujushodid
„ lisagit3!ur,& per confc-quenshicomnia minimelufficiunc
„ ad intellieentiamdidiCapituli , loqucntisde Monalleriis
„ deobfervantia .
„ Sed proomoimoda illiusexclufionefuppiicaturadverti,
37 j> quc^d Vtirs adrerft allegat modum , qui pradicatur cum
„ Monalkrio S Aidres Ord. S. Augul^ini, &cumaltero
„ San Jolephi Ordin s Carmelitani, 17«» TOi/;/iV rf;or^«frHr
„ contraeandemPartemadverfam (55 )
„ Etenim utrumque Moiiafterium in pr^fatodecreto Vi-
38 ,, carii Periffii , dequo ihexadverfoSummarioimprefTonu-
„ mer. ^. fuit reporcatum inter Monafteriareformata , feu
„ deobiervantia , inquofuit etiam tuncannotatumnoltrum
„ Monafterium; Igitur Gubernatores Montis Adverfarii
„ folverunt annua Vitalitia, non Monialibus, feddireftd
„ eidcm Monallerio, ut inexadverfoSummarioultimoloco
„ datonum. i. Exquibusclarus intelleiCtuspatefit difti Capi-
„ tuli Montis Magni ibi ; Vetumarifpeito delliMonaflerii
„ ojfervanti darli pcr Vitalizj ilfolito <» deiti Monaftctii d' an-
„ nuiduc- 50.qui iocum habet tantummrjdo in lolurione, fa-
„ cieada Mona(}erioreformato, (eu de obfervantia in roa-
,, nibus AbbatifTae, aut Prioriffaedd.Monaderiorum , non
„ auteminaliisnon reformatis, nequedeobfervantia ,cum
„ tali cafu (olutiodecernendafit induc. 80. eifdem Moniali-
„ bus , prout decrevit idem PerifTius; Quapropcer cum irt
„ ctnfeffofit , Lizello deberlnoflris Monialibus direSe (34)
„ Cf noftrum Monafierium non effe ampliks de reformatis ,
„ »f^uf </f o^/VrijflAjf/a^meritd verfamurin primadifpofitio-
„ ne Capituli diiti Montis folvendi annuosduc. 8o.eifdcm
„ Monialibus.
„ In nihiIoreIevanteu//iOT<ii2f/(7//o;»f , exadverfeclande-
3> yt ftineextorta (35) ^moderno Vicariogenerali Neapolis,
„ referente audiviifea Prioriffa, & Monialibusnolhi Mo-
„ nafterii, quod exLivellisfoIiim pfnesferetinenr caroie-
„ nostres, & id , quodfupereft, reponitur inquaJamAr-
„ ca , utinj. io.Quiaiu§. ii./f^. eju(dem Relationislegi-
„ im\hi:Vertimfubjunxerunt, quod hifunt aflus mcecxic-
„ msniales {11) exquo Prioriffa parCim id ad vertat , quini.
„ mdtolerat, quodomnisMonialisimpendat Vitaljtia jux-
„ ia(uasrel"^';ofisnece(ruates, petiia abipfa</«mMxaf /;««-
„ tia,f(u, ut ip^,e dixerunt, bencdizione, quod pa (Ti m praftica-
„ tur inomt)]busMona(teriis, quasnonCunt deobfervantia ,
„ & ho.- rarione voti paupertatis, pofthabita etiam Bulla
„ ClementinaiData igiturfaculrate Moniali impendcndi Cu:!
„ Vualitia juxta fuasreligiofisnecefTuates, & quod didta
„ Vitalitia ("olvantureifdemMonialibus, neceffaridfequitur
„ quod relli iftivadidi Capituli tertiioperaturtantummodo
„ quoad Monaderia reformaia, feudeobfervantia , qu^in-
5, ducit incapacita'em Moniali utendi fuis Vitalitiis; Igitur
„ cum nodrum M)nalkrium noiificde illis, necampliis
„ comprehenCum indecretoD. PerilTii , proculdubio Mons
„ magnus Advcrfarius tenecurad folutioncmannuorumdu-
„ cat. Jo. utdixi . Quare&c.
,> Illul^rifs e Rever. Sig. II Procuratore de! V. Monaffero
40 „ diS. Gio.-Battifta deirOrd.dc-'Predicarori,fupplicando ,
„ cfponea V.S. IlluHr. , comea rurte le RR. Monachedi d.
„ Monalterioin tempodella loroproCefrione, «Itredclla do-
,, teabeneficiodid.Mona(terio, felanTegna da'lora Padri ,
„ Fratelli, ed altri, achiCpetta, il loro Vitalizio, qu.ile
„ Virahzio refta adarbitrio, elibera difpofizionedelle me-
„ defime RR. Monache per tutti li loro bKogni, & occor-
„ renze , (enzi che di effo Vitalzionefia partecipe incofa
„ alcuna il d. V. Monartero . E perche hi prefentito . che an-
„ m(.jnodaIq D. G;o:GiacomoCioccia, olim Ma(Uo d"
„ AttidelleMonache, fi avefref.utofedc,chefraIi Monn-
,, (krj rit .rmati, feu deiroffcrvanza ( che li Vitalizjdelle
„ Monachc vanno a benefiriodidetti Monaderj) vi era ;!
„ fudetioMonnftfriodiS.Gio.-Battina, ilchecx errore vt
„ fu pofio fr.i detri Mona(lcrj; Percidfopplica V. S. lllua-if-
„ fimaordin.nrcalR D.GaeranoBuonhomo, attualcMa-
„ ftro_d'Artidide'reMoi>ache, che facci fededella vcric^
„ deircGiollo, arc.(\quella tatta lafuppjica, dichiarare ,
„ cheilfudctto Moncflerlo non eljer contprefofra liMon.iHeri
„ riforrnati, feu deil' ojfcrvanza , llantechc lefudettc RR.
Urfaja Difcept. T»m, lU^
„ Monache godono li loro Vitalizj, enonvannoln benefi-
„ cio del fudetto Monafteno , ut Deus &c. Fiat fides Veri-
„ tatis. Jo: AndreasSiIiquinus V.car.generalis.
„ Per obedire all' Ordini di Monfig. Illuftr. Vic- generale 41
„ diNapoli, fofedeiofottofcrittoMaftrod' Atiidelle Mo-
„ nache della Corte Arcivefcovaledella medefimaCitti ,
„ come effendomi pienamenteinformato , cosidalla R.M.
„ Piiora, come dalfaltre Monache vecchicdelMonaftero
„ di S. Gio; Battifta di quefta ftefTa Cittk , circa il pofTederfi
„ i Vitalizj dalle Monache , miannodetto, cheorimadi
„ profefTare Ce li affegna da'Ioro Padri , Fratelli , o altri a chi
„ fpetta, il Vitahzio, ilqualereftaa lorofbera difpofizio-
„ ne(dopocheferannoeCatco) di CpenderloCecondo i loro
„ bifogni, e neceffit^ , non elfendone tenutefarnc parte ai
,, Monaftero (fi come fannoalli Mo.iafterj riformati) ma
„ folamenteperobedienza,eperil Votodi povert^,chetcn-
,, gono, quando s efiggonod. Vital'2io, ne fannoavviCata
,, laM Priora . equejla li da licenza di poterloritenere , &
„ fpenderlo, & in CeJe&c. Napoli 4. Sett. i 701. loGacta-
,, noBuonhomoMaftrod' Atti delle Monache .
„ Sifa fedeper mefottofcrittoNotaroGovannidiFlnrio 42
„ dj Napoli Notaro, e Rationaledel V. Monafterodi Sao
,, Gio; Battifta delle Signore Monache di quefta Cit a di
,, Napoli, ancocongiuramentoachila preCentefpetter^ ve-
,, dere, e fara inqualfivoglia modoprelentata , cosiingiii-
„ dizio, come fuora , qualmcnte tutti quelli pagamenti ,
„ che fi fanno alleSignorcMonachedidettoMonafteroper
,, mezzo de' Banchi, cosi per caufa di loro Vitalizj, come
„ peraltraqualfivogliacaula, dallemedefimeSignore Mo-
„ nachcfigiranoperaltritanti, opercauCaa perCbneda loro
„ dependenti, e nella fotmazione, che fode'Libri didetto
„ Ven. Monaftero, cosi d'introito, come d'efito, non fo
„ ncffuna menzione delli fudettipagamenti, ftante, che d1
„ quelli d. Vener Monaftero non ne partecipa cofa alcuna ,
„ ma quelli vanno in beneficio didetteSignoreMonache ,
„ & in fedc della vent^ h6fattala prefenre. Napoli li ji,
„ Novembre 1701. lo NotaroG:o;de Fioriodi Napolifo
„ fedcutfupra .
„ 1701.3 i.Luglio. AIS12. Giacomo Roccodoc. So.eper
„ efroallaSig, Suor Maria iQeronima Sp nelli perun'anna- 45
„ ta di (uo Vitalizio,macurata nel meCedi Giugno 1 ^Tich'
„ effo li paga innome, epartedelSign. MarcheCedFofcai-
„ di , epercontodi Cua amminiftrazione, come erano nello
„ Stato di Ciivano, c S. Arcangelo, e perefToa Gaetano
„ Galottoperakritantidoc. 80.
,, NaiGovernatoridel BancodellaSantifTima Annuncia- 44
„ ta ficciamo fede, la fudetta partita eftere eftratta dal Gior-
,, naledidettonoftroBanco, meliori revifionefcmper falva
„ formata, e fuggellata oggi li 5. Octobre i 701. GalJierc
„ Rationale.
„ 170.3 uLuglio. AlSignor D.GiufeppeProvenzale 4J
„ doc. 50 tar. j.e gran. lo.eperluiaSor M.iria Angelica ,
„ eSor.Maria Angela Provenzale, M 'nache nel M^onafte-
„ ro diS. Gin: Bittifta, nel Secolochiamatc D. Anna Ma-
„ ria , e D. Grazia, efonoper lo (emcftre , maturatoa 10.
,, diMaggioprolTimopafTatopercaufa della metideirannui
„ doc, 100. lafciatia decteSur Maria A:'.^clca , eSirMa-
„ ria Angela dal fpettabile Signor Reggente D. Ignatio
„ Proyenzale loro Padre, loro vitadurante, attef)i'^!tra
„ meta fpetta pagarfi alli legitimi Eredi dclla quond. D. Lui-
,, fa Provenzale, Duchefta di Collevivoin virtu d'Inftru-
„ mcnto di divifione dellibeniereditariidid qu. Regente ,
„ tradetta Ducheffa D. Luifa , elaqu.D Gio annj Pro-
„ venzalc fua Moglie, anco figlie dide;;o>.;u Regencper
„ manodi Notar 'VirgMio CarJinaledi Napoii, .alquales"
,, abbia relazione, e ta detto pagamentocome Padre , e le-
,, gitimoamminiftratoredi D.Ottavio, eG o: Provcnzale,
„ figli,&eredididettj quon. D.Giovanna Cui Mogl e, di-
,, chiarando tlTer fodistattodel palf.u o; E pcr clTc a Gia-
„ comoMicheroIi peraltri tanti.e pcreiioa Pictr.iD ezper
„ aItritanti,epereffoad Andtca RuCpolopcraltr; tantido-
„ cat. f :.a. 10.
., Noi Govcrnat. del BancodelloSpiriroSantofacciamo 46
„ fede, la fuJctta pirtita elfer eftrattadal Giornaledi noftro
„ Binco, meliori rcvifionc (emper falva, ('ermata , el"ug-
„ gellata . Napoli li 1 7 Nov. 1701. Averfi Rationalc.
„ 1700. a iS. Agofto. Al Signor Francefcod" Annad.v. 47
„ ;;. I. .j.eperlui a Suor Maria G iet.snad" Anna fuafigfa,
„ Monaca proCelTa Monafterodi SanG'0; Bitt.ftadi qucfta
„ Citti per la Tcira, maturata nelpalTito mcfedi LuglTo
„ per caul.i deli'annui doc. lo:». ("e li vornfpondonoper Cuo
,, Vitaiizio:DichiaranJoeirctclUtafoJ sfattadel paftato ,
L 4 cper
l(3Q
Difceptat. Ecclefiajn:. Dominici Urlayac,
„ e per elTa a Nicola Paflena per altri tanti ,e pereflaad An-
„ dreaMolinaroperalfri tantidoc. ^J. I- 1 J.
,, ~ A di detto. AD.GiufeppeMoccia doc.40. eperluia
a8 ., Suor Maria Rofa Capece Latro,Monaca profelTa nel Mo-
„ naft.diS.Gio;Batti(h.iiquelkCitt^,innome, edipro-
„ priidenaridelSign. Duc. diDianoluoFrateiJo, ecompi-
„ nientodidoc- ^o.attefolakridoc. 10. 1'ha ricevuti perno-
„ ftro Banco, e fono per l'annata,maturata a 2 j. Luglio prof-
„ fimopaffatodelfuoVitalizio, fe licorrifp-jndedad.Sign.
„ Duca fua vita durante , & e ftata fodisfatta pcr rutto il det-
„ todi, eper tuttoilpaffato,epere(raa Nicola Paftenaper
„ altri tanti, e per effo ad AndreaMolinaroperaitri tanti
„ dOC.vJQ.
,, Noi Governatori del BancodelloSpiritoSantofaccia-
49 „ mofedelafud.PartitaeflereeftrattaiJalGiornaledid.no-
„ ftro Banco, meliori rcvifione femper falva, firmata , e
„ fuggellata.Napolili ij.Giugno i70t.Colangeb .
„ jlluftrifi. , e Reverendifs. Sig. II Procuratorde! VMo-
50 „ nafterodiS.Gio.-BattiftadeirOrd.di SDomenicodique-
„ fta Citta di Napoli , efpone a V. S. Illuftrifs. come tutte le
„ ReverendeMonache di d. Monaftero intempo della loro
„ profeflione, oltredelladote a beneficiodidettoMonafte-
„ ro fe raffegna da'ioro Padri, Fratelli, odialtri, achi
„ fpetta, illoro Vitalizio,chereftaadarbitrio,ediipofizio-
„ nedellemedeme Monachepertutti li lorobifogni,&occor.
„ renze, fenzachedi quellonepartecipa in cofaalcuna il d.
„ Monaftero, delchechiaramente cofta , non folodalla Fe-
ji „ dedelRationaledid.Luogo, maancodalli pagamenti che
„ fi fannodidd.Vitalizj.comedallePartitedi publici Banchi
,, di dd. pagamenti . Perciofupplica VS. Illuftr.reftar fer-
„ vita dichiararecon decreto, rf. Monajhro non effercomprejo
„ ftali M.onafleri riformati , feu deW olfervanza , che li Vi-
„ talizjdelle Monarhecedonoinbeneficiodella Communita
„ a difpofizionedeir Abbadefla, o Priora di dd.Monafterj
„ riformati, feudeironTervanza , utDcus&c.
„ Dieg.Scpr. i 70:. Neap. Per Illuftrifs. ,& Reverendifs.
,, D.generalem Vicar. Neapolitanuni . Vifis Juftificationi
• j „ b\xs, ex quibus conftat, quod Vitalitia Monialium V.
4, Monaft.S- Jo: Bapt. OrdinisS.Domin.hujusCivitatisfol-
„ v^intur Monialibus cjufd. Monaft. ad earum difpofitionem,
8, fuitprovifum, & decretum, Monaft. praed. S. }o: Baptilt^
8, fore,&efl"edeclarandum,prout praefentidecretodeclaratur
3, non efTe comprehenfuiTi inter Monafteriarcformata , feg
„ de obfcrvantia, quarum Vitalitia Monialium ceduntin
9, beneficium Communitatis , ad difpofitionem earum Abba-
'„ tifl"aE, &Priorifl"aerefpeftive,& ita hocfuum&c Jo; An
„ dr. Siliquinus Vicargeneralis. D-Cajetanus Buonhomo
y, AftorumMag. Monialium.
$. %VUh
Hefpondetnr eijdem Kationibus , & Motivis ,
Llcccexhucufqueanimadverfisfrivola , & nulliusefficaT
ciseappareant omnia ea , qu<c deducla fuerunt incon-,
trarium, nihilominus , ut illorum infubfiftentia iftu oculi
palpetur manibus, congruum exiftimavimus, mediantibus
brevibusrefponfionlbus, indicatis^ numeris abacalibus, ad
oculumoiknderepmniaaequivoca , cjuibusabundantcontra-
rJsScripturae .
l Jnauditis Monialibus .
In promplgatione hojus decreti non poterant, necdebe-
bant citari Moniales S. Jo;Biptiftx, ficuti citataenonfuc-
runt Moniales aliorum Monafteriorum rclormatorum , &
de obfcrvantia Civitatis Ne.TpoIis, quia nihil petitum fuit
3 Vicario Neapolitanocontra ipfas, fcd folijm in gcneic in-
ftatutn fuit pro declarationc, quac, &qualia cflent Mona-
fteriarcformat^ejufdemCivitatis, ut probavimusfupra $. i
0 nutn 'f
» Acpererrorem .
Propofitio haec , quod pfr errorcm cminaverit decretum
Vicarii PcrifTii, annumcrantcs, Monaft. S. Jo:Baptifta? in-
ter alia Monaftcria rcformnta , & dc ohfervantia Civitatis
Ncapnlis , cft dc illarum numcro, quae rcfponfioncm non
rnercntur , nc credatur vcrifimilis, juxta anim.idvcriionem
p. yith.inafii fcquuti in Jnftit.criin-lib./^ tlt R.« 1 1 ^.Fulcirur
enim d. dccrctum tot aliis demonftrationiluis, dequibuslup.
ut illudgraiis nS-qucatque inaudita libcralltatc, rcdargucrc
dc crrorc , fit vclle carcutirc in mcridic .
Aflerunt prartcrca Monialcs, fuppliorm illum Libcllum ,
jiliafquc Scripturas, quibusinnititur d.dccrctuin, crrontax
elfe. Ex alia parte omnibus palamfacitPauIusGarbJratuj
Apoftolicus Delegatus. Ex tefiium depofitionibui , prtevio
juramento cor- Nobis re.ceptorum &c- & cx Saiptuiis , corant
Nobis produSlisexparte Monialiumifc.con(lat , omniainfup-
plici Libel/o expojita fu jfe , &efle lera , veritaiequefukiri
j)" x^.infine- Cui igitur in hacpartecredendum eft ? Nonn^
diCtoqualificato Judici , loquenticum fundamentodepofitio-
nisteftium, & Scripturarum, coram ipfoproduiftarum, &
concordanti cum tot aliisdemonftratiotibus? poftpofiti.s fri«
giditatibus hujufmodi praetenfi erroris .
Moniales exegijfent fua annua livella . 3
Exegeruntquidem , fed utireformatae, tam refpeijufum-
mae duc jo. quam refpe<Su recipientis, hoc eft per manus
Abbatiffae $. 10. per tot. Non enim eicim Monafter. Sandl.
Jo; Baptiftae, ex parte Montis Maritaggiorum impugnatur
Livellorum folutio, fed diciiur foliim, illa eidem deberi ,
uti Monaftcrio reformato , & de obfervantia jn fola fum-
ma duc jo.
Proemendatione iiSlierroris . t^
Curiofa nimis cft unica probatio hujus practenfierroris ,
cum qua inftatum fuit proilliusemendatione , quiafcilicec
quatuor Moniales anno i 701, decretum Vicarii Periffii non
obfervabanc jj". ly-ini/rinc.
Tanta eft hujusargumenti infirmitas, ut illud fimpliciicr
repetere, fit abunderefellere. Quatuor Monialesan. j 701.
non obfervarunt decretum Vicarii Periflii , promulgatuman.
l6gi. Igitur illud eft erroncum . In Topica Icgali£z)/r«r</»
piodus irte arguendi nullatenus reperitur .
Caufique plene difcuffa . f
Coram i.Judicecaufa expediia fuit poft unicumContradi-
jftorium , &cum breviffimoMemoriali, quatuor dumtaxat
paragraphorum, ex parteMonialium coram eodemexhibi-
to, & perextenfumregiftratoin jT. ly.num. .& fequentibut
An modus ifte expediendi Caufas . talis naturae, qualiseft
praefens , dicatur plenus ,alii d ijudicent ; Ooferventque etiam
quali, & quanra f-.ciliraterevocata fucnt Sentcntia illa ver^
magni Regii Confilii Neapolitani, maturata perfpatiuman-
norum decem , circa articulum quantitatis Livellorum ,
pro cujus decifione nec etiam inftabanc Moniales ^.2. nu-
tner. 8.
Monajierium niinimefuijfe reformatum ■ ... 5
VicariusNeapolitaiuisnccetiam fcmniavitafferere,quqd
Monaft. S. Jo; Baptiftaj non fueritin prarteritum reforma,-
tum; 5ed dixit folum, temporeejusdecreti, hoccftdiej.
Sepc. i^Oi.noneffe comprehenfum inier Monafteria refor-
mata, feu deobfervanti3,ut videreeft in $. i-jn. ji.cohac-
renter ad reftrifiam replicatam petitionem Moni.ilium, de
qua ind.§. 17. num.^o.infin.&n- 49. pariter/n/v.
Verba illa Minimefuijfe reformatum , gratis ubique addita
fueruntinSententiis, obtentisin Curia , abique ulla prorsCis
fadlialtiftcntia, fed contra rei evidentiam ; Contra volunta-
tcm Monialium, quac nec etiam idpetierunt, dum inftetc-
runt lbli!im proconfirmatione decrcti Vicarii Neapolitani ,
inquodd. verbanullatenusadfunt , utvidereeft in§.lj.nfi,
jiEtdemum contra Textum in/eg Utfundus ff. Commun.
diZ'id ibi ; ^uiau/traid, tjuodin judiciumdeduSurnefi ,ex-r
cedeic poteftas Judicis nonpotcft ,
Motivum vero talis, graiuitatquidem , fed nimispracju-
dicialisadditionis, illud forfan fuit , quia declarando , di(fl.
Monafterium fuiffe in practeritum, & de przfenti non cffe
rcformatum, oportebatexprimcreanniun , iii quo tale cffe
dcfiit, ut femper exclamavimuscoramomnibus Judicibus ,
vifumque tuit nimis improprium cifdcm Judicibus indicarc
an. 1 70i.antecedentcm ad dccrctum, aiiulque illos.qui cau-
famdcdcrunt liti,&in quibus nullum fieri potcrat fundamen-
tum , iuxta regulam, de quaRofcoram Bic/.>.dec. i69.nuin.
Zl.^&coram Prio/.deC- liS- num. S &dec. 377, »i/w. 18. & in
par.\s dec.lli. numer.tz- & apud Anivne/i.deJurib.Cler,
dcc ^ I . num- 7.
Practerca finc difto pratuitoaddito JW;n;>«f /«///"<: rr/"or»n<«-
ruw, quod Icgitur in omnibus Scntentiis, nullo modo pof-
iet obligari Mons ad folvenda fcut. bo. pro Livellis, quia
ad rcgulandam iftorum qu.intit.itcm attcndi debec tcmpns,
quo emiffa fuicobligatioab Ercfioribus Montis , ncmpt'an-
nus 1669. quo tcmporcncqucctiamcxadvcrfopractcnditur ,
illud non fuifl"e rcformatum , juxta lateanimadvcrfa/tt/>r4
§ 16. num- V.
A' qua fentcntia appe/lavit Mons tAaritaggiorum\ nonan-
tem Mons ic) Fami/iarum .
Appcjlavit ctiam Mons iftc 19. Familiarum , nt tcfta-
lur Vicarius dc Rubcis in cjus Informationc, dataln§. u.
n-tyin rpcd ibi: A quo dcireio.tppellantibui^tam Monte m,'gn9
Mari-
Tom.lII. ParsIL Difceptatio I.
ibl
Maritaggicrum , quam d- alio 29 . Famil. ad A.C- &c. itludifte
confirmavit .
Quare autem ex parte ejufdem Montis 29. Familiarum
appcllationonfueriiprofequuta , nortrumnonelldivinare ;
Nifi dicere veiimus, id proceiriflTe ex pulchra illa phrafi
Tarquinii Urbani , qui volensexprimere motivum nonpro-
fequutionisCaufae, fibi commiflaE ^inVot.-]. num ^.poft dec.
Rembol. modeftequidem , fed nimisfigmficativcdixit.-^Mii»
Pnncipalis ampliusnonfuit inCuria i Unde ortum habuit
commune Curialium didlerium , quibus nonfubminiftran-
tur nece0aria pro Caufarum propofitionibus; Principaiis
tjoneft inCuria, quanJo ponuntur i Judicibus inanguftiis
proearundempropofitione, &difcuflione.
y Caufa aCriter agitata .
VerClmeft, quod Cor i. JudiceCaufa haecacriteragitata
fuit , fedhiiic acriagitacionifundamentum dcderunt fortes
operationes Monialium , diredae ad impediendam Caufae
expeditionem contra ipfas, dum idemjudex inodoCon-
tradi<5oriis, coramipfohabitisapertefemper fedeclaravit ,
liabuitque terminum pro fervato favore Montis; Imo in
ultirnoexeifdemContradidoriis, coram eodem Judiceha-
bito, cpmmendabiliingenuitate DefenforesMonialium in-
genu^fafll fuerunt, iilasmalum fover^ ;us , dantes proinde
manus pro Caufae expeditione favore MontisMaritaggio-
rum, fibique folCim refervantes confirmationem Senrentiae
contra Montem 29, Familiarum pro quo nemo compare-
bat, & bis appellantes ^ Sententia cum fuppofito, quod
idcm Judex ad tenorem illorum confeflionis pronunciaf-
fec ibi .
Die 7. Martii 1704. Broliard.fol.lf^q.
Tro V. Monaft- & Monialtb. S.Jo: Baptifta Ordin. Prted.
Heapolis., contra V. Montem magnum Maritaggiorumejuf.
demCivitatis .
Coram J). meque 6fc. comparu t &c. Procurator , & in ter-
tnino Profervato habito, & quatenus contra appellavit ., &
ttppe/lat , proutinCeduia y quamfa^o dedit tenoris &c.pe-
tens &c omni &c.
Die J9. Martii 17O4. Broliard.fol.^^O. aterg.
Pro V. Monaft. & Monialib S.Jo: BaptijlteOrdin. Pradic.
Neiipolis , contra V. Montem magnum Maritaggiorum , feu ,
ut diCitur de i^^.dCivitatis .
Coram P. meque &Cr comparuit&c. Procurator, &failo
repetiit appellationem, in termino Profervato interpojitam
fubdie 7 currentis , & quatenus opus , denuo appellat , pro-
ut in Cedula in Allis mei &c petens &c. omni &c,
Dantesigitur gloriam Deo , aquoomne bonumdefcen-
<lit, dicimus , non pofle k quibuique etiam ftrenuifllmis
Defenforibus aliud praeiendi , quamobligarecontrariosad
fatendam veritatem contra fe ipfos coram illo Judice, qui
Sententiam ferredebet. Quodenim poftea Judexuno, vel
aliomodopronunciet , attribuendumeft illisaccidentibus ,
infortuniifqueCaufarum, dequibus ioquuntur Scannar.de
Vi/tt.carcer.fol. lo^. num.i6 icacc deSent. & rejudic glofs.
JO. qu^ji.i^. fub num.i6. Add. ad dectf.\i num c^T,. part.^.
rec & Card. de Luc.de Tejiam. difc.ii. infin. concludendo
ibi : Ideoqueadmtttitur , feitverificatur vuigare differium ,
qubdhabent fuafyderaiites , feu dantur FataCaufarum .
Licitum autem mihi fit in hac parte uti verbis infignis
Concionatoris Verbi Dei PSegn.nellaPredica SS.num.ti.
ad alium difparatifllmum quidem finem abeoprolatis, fed
cafuipraefenti mirabiliter accomodatisibi : Aierebbe (, fup-
ple Mons ) potuto mai bramare ^iii , quando a perorare per Lui
foffero infteme fortitigli Ortenzii ,& iTuliida Roma, &iSo-
crati, e liDemoftemdallaGrecia, fe non c/je ilfarecon taie
evidenza palefe ie fue ragioni , che neii'uitimoCoitraditorio
Soffero a pieita bocca confeffate dalGiudice, dali'Avvocato, e
Procuratore delie Monacbe? &c. e non dimeno conefempio
inaudito, cibnone ba^ato.
Indeque folituserat dicere Card. Taurufiuseotcmpore ,
quolummalaudcAdvocatimunusinCuriaexercuit , qu6i
poteft AdvocatusdicereCIienti: Avete ragione; fed non ,
Chevinccete la Cauft. Innixus forfan propriaE cxpericn-
ti«, & cohaerentcr ad animadverfionem Rart. inieg.Per
unprudeiitiam jf.de Eviaion.xc\M\p3tAm\i]tiA\cMmSimcn-
tiascaluitoriuito, & Bartolum fequitur Sc.innar. deVifir.
Carcer.Jol. lO^ num.-€.& de Rub. in dijc. impreffoin prmcip.
far.-j.recn.i 79. Inquo idem Bartola, non fuit obfcure lo-
quutus, feuThcutonicc', "t in fimili pcr jocum lcpidefcrip-
fic Alex. in lcg. Miles 6 V Dccemfub num.T^ff. dg Rc juJic. ibi.-
El i'arto!o parlj To.iefco, fcd rotundis vcrb salTirendo '•
Q_uam enlm cuipam habet emptor fijudcx maiefluduit ? Dico
^rgobrevitert qutdincafu legis aoftrte , qu.tndo resevinci-
turperignorantiam, velperculpam^ t>elperdo!umJudicis y
res videtur deperdita cafufortuito, Schcntde Angei.de De-
liH. par. I . cap. 3. num.H . ubi , quod Ad vocatus cavere debet
Ccut ab ignene vidoriam promittac Clientulo , quoniam
eventuslitisincertuseft, ficdubius, nec vifloria Caufseft
ineo, fedin Judice, & Rot. decif^i^. num xz.cor.Vbaid.
ubi,_ quodSententia injulU nondicitur cafusinfolitus, fed
facpecontingens.
Vahditas liquet ex Ailis . %
Ex Adlis palpatur manibus nuIIitasiTA; animadverjts fupra
§.i.pertot.
Motti^ies exegerunt Liveila . a
Repetenda funt hic , quse diximus/tt/»M num. 3.
Mon habet hanc reftrUlivam .
Haecrcrtridivaeft liteialis, illaquerefertur ^Vicariode
Rubeis in Informatione, data in§.ii.»uOT j- antefincm
Perextenfumrcgiftrata fuit in $.16. num i;. Produdta fuit m
prima produdione Jurium coram 2. Judice, &inomnibus
Sumrtariisfemper exhibita , fignanter in jmpreflbattOT.4.
Jit.LI. Omiflis igitur congruis refponfionibus,quf dari pofl"enc
huicin&uditae facihtati negandi Solem in meridie, dicimus
foliimcum Peiie£. in Prax.Vicarfoi.^iS.fub num.z<) Sed
certeexcufari meretur D. meus , qu:a h<ec negajfe nofcitur ,
nonvoiuntarie, fedpotiiis e.vtrema necejfitate , obdefeilum
Juris, & inopiam rationum ,
De aitera obligatione Montis magni non eft qudiftio . I o
SicumdidtoMjntcnonerac quiftio, ad quid Defenfori-
bus ejufdem folemmter intimare Monitorium cora.Ti A.G.
expeditumproconfirmationedecreti VicariiNeapoIitani.''
Reveri tamen fuifl^e, &: efle cum ipfo quaeftionem, ex
parte Moniaiium , intentatam ufque abanno i^gy.coram
Card. Cantelmo, cum VotoejusCongr, demonftravimus
fupra§.2.»ttrw.3. & ^.
A' quo Decreto Vicar, nonfuitexadver. appeilatum . 1 1
Hoc dccrcium extortum fuic inaudito Monte, uc tefta-
tur Succelfor Vicarius in Informatione , daia§.ii.num.6.
in fine . Ab illo igitur non , nifi ProphetaE appellare poterant.
Non folum autem poft notitiam , fcu intimationem d. Mo-
nicorii, abeoappellatumfuit; Scd coram omnibus Judici-
bus manifeftti oftenfa illius palpabilis nullitas, & evidens
jnjuftitia.
Monafteirium SJo: rum nonftt, neque Capliuccinorum , ij
neque MinorumS. Frani.fedfubinvocationeS. Domini:i,vei
fub Reguia S. Auguftini, taie prafumr debet , quaiiafunt
tlla , fub dd. Inft^tutis viventia .
Omiflls hujufmodi generalitatibus, quas pannoscalidoi
vocat Card de Luc.de Leg difc.bi. num.-j ftriftiiis dicen-
dumeft, quod potiilsprsfumidcbectale, qualia funt illa ,
aquofuit fundatum, &qLio<i fundarunc MonialeJejufdem,
exanimadverfisfupra§ \pertot.
Exeoaucem, qudd Monaft S. Jo.-Baptiflat non fitCap-
puccinorum , neque S. Franrifci deobfervantia , nhil infcr-
turcircaLivella, quia in Civitate Neapolis adiuntmulta
aliaMonafleria , quaenon funt Cappuccinorum, nequcS.
Francifcidcobfervantia, & tamen funt rctbrmara , &de-
bentur eis Livella in folisduc. Jo. Suntqueilla defcripca in
Scntentia Vicarii Periflli , nempe.
Monaftcrium S. M. de Sapientia Ordin. S. Dominici , a cu-
jus Moniali fccundiim ejufdem Monafterii Rcgulas , &
Conftitutiones , fundatutn fuit Monafteiium S. Jo; Ba-
pciftae .
S.Jofephi Ord- S. Auguftini .
S. Catberinte Senenfis Ord. S. Dominici .
S. A^idreitOrd. S. Auguftini,
SS Trinitatis Ord. S. Clar^ .
S. Marite divini Amons Ord. S. Dominici, fufldatumi
Moniaiibus Monafterti S.Jo: Baptiftte .
S. Maria dejefu Ord.S. Ciara: .
S.PotitiOrd.S.Bei.ediBi.
S. Mari<e M.igda!en<e de Pazzis Ord. Carmelitar.
S. Patriti.t Ord.S. Benedifli.
Solutjfuerunt Livciia inparticulari . i j
Nonfubfifticin tado,&ad id probandum, interaliasde-
monftracianc:, adduximus lupra in sj 10. num.-;. ingcnuam
confeirionein M mialium, anno ito^. id fatentium Vic.irio
pencralideRulicis, & prartcrcndamomnibus teftium dcpo-
fitionibus. Qiiianon adcft injurc propcificiomaais ccrta ,
magifquc comnniniter rccepta , quiim nullam fiJem pratftan-
daoicfle illisteftibus, quideponcreauJenr contraPrincipa-
liumconfcflionem, ucfirmavit iJo/. </rr J iS. «uw 4. cor. A'l-
rat. & </fi-.994 num.^. cor. Duncz jun. Cr in Colonie». 11'egit.
6.Maii 16$^. §. ^uoniam cor. Verolp & inCalaeur.D.'Cim.
S. Pe-
^'^i
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici UrlaycX.
i.TetriUanfiq. l^ Aprilis 169^^ Firmata. &§.Noviter
ter. delfOlmo , d/ in Lithuatia Doni. 10. Maii 1^98. §. jicqui-
fitiocof V'fin.
Crederemautem injuriam facere Informationiade6quali-
ficatiSuperioris, tranfmiirae S. C. C. fieidem nedumprae-
ferrem , fed fimpliciter compararem Aiteftationem iiiius
mercenarli Miniftri, quaeregiftraia fuit »» ^. i 7. ««w.41 ju-
Xta nobilemanimadverfionem D. Hieron.rclaiama P.Segn.
nellapredica i 7. num.^.e nelCrift. Inftr.p i.ragion 7 num 7.
ibi : Quandomajora minoribu! coiequantur , tnferioris com-
paratioSuperioris ii^juriaeft \ Nilidicamus, Religiofas il-
las, a quibus tl. Minillcr die ^.Sept, 1701. feinfomatum
afferuit , confcientiadeindedudu? , eum paBnitulfe, &in
veritatis obfequmm contrarium faffum fuilTeeidem Vicario
deRubeisdie z. Augufti 1 ^o^.utipfemetteftatur indidta In-
format. regiftrata;«$.i 1. num.io.
Uitra , quod fi in liacpartenoncrederetur ipfis Moniali-
bus, ad eorum favorem deponentibusea , qu.t retuierunt
did Mmiftro, ex notis Juribus ; Muit6 minuscredendum
cft eid. Miniftro, loquenti ex ore earundem Monialium ,
nihiique de propria fcientia addenti , fed referenti unic^ ver-
baMonialium, ne major prasfteturfidescopiae, quSm ori-
ginali , contra Text.incap. Licet ex quadam deTeftib. c\im
concordantibus, zmusfup.difc.i.^ x-j.num.ri.Sc innoftris
termii):s Pignatell. confult. 1 74. num.^.pofl princ.
If Monaftfriumeftjudicandum, quale demonflrant effe^us y
Cf modus vivendi .
Ul^roccncedimus propofitionem hanc, dummodofermo
fit deeffedtibus, & modo vivendi, abomnibusMonialibas
praiSicatisabercdioneMonafterii , ufqueadfinem praeteri-
ti Ssculi , non autem de modo vivendi recentiffimo quatuor
dumtaxat Monialium , indicatarum/» jj'. i^. ««wj.i^qui in
■ullaconfideratione haberidebet, exaddu(flis/»(rP.r/;;;. ne-
pot.al/cg.^. num,^. Rot. decif. num 1J2. num.i "^. part.$. rec. &
apud Meriin. de Pjgnate!/. decif.jy. num.S. Sc apud Sa/gad. in
Labyr. Cred. decif.1,6. infin.
Poteftque ulteriihs folideaddi, quod ta!e judicandum eft
Monafterium, quale ipfumdemonftrant folcmniirimae pro-
feflioncs, exanimadverfisfupra^.i ^.pertot.
ij yib Inftitutione Monaflerii , de qua non conftat .
Quom.odo non conftat dc Inllitutione Monafterii, fi eft
plufquam manifeftum, & ^Nobisfemper incu'catum, &
probatum coram omnibus Judicibus, vix effluxum effe inte-
grumfseculum itempore, quA fundatum fuit iSor. Doro-
thca Villani, Moniali Monaftcrii S. Mari» deSapientla
Neapolis?' utprobavimusfupra$4.»tt»j i.^f/fy- Idqueno-
torium facit Breve Fundationiside m.andato Clem. VIII.
expeditumdie6.Decemb.jj97. &perextenfumregiftratum
fup.in§.\.pof} num.ii.
1 6 Hiftorici regiftrarefaciunt defumpta ex traditionibtts mini-
meveris .
Oportebat in noftro cafu oftendere, qudd ea , quacrcgi-
flrarunt Neapolitani Hiftorici de Monafterio S.Jo.-Bapti-
fts, fint miiiime vcra , nonautem fufficit idgratisubique
affercrc. N"S enim ad demonftrandum oppoiitum , ultra
Jegalem prarfumptionem , qua: ftat pro eorum affertioni-
bus, dicimus, illosconcordarecum totaliis probationibus ,
de quibus fup. uc illis fidem denegarc fit Solem inmeridie
controvcrtere.
17 Deflruliurexfo/utionibus., (^ ohfervan.contraria .
Solutiones , & obfcrvantia militant pro Montcexani-
inadvcrfisfupra§.io./>rrro;.
Ultra quod mirum certc eft , quddad proflifiandam Vi-
tam communem ^ rcligiofiffinio, & numerofiffimoMona-
CcrioS. Jo: Biptillas, contra intcntioncm fanioris & ma-
jorispariis Monialium , infiftatur in recentiflimo faftoqua-
tuor dumiaxat c3( cifdem Mnniaiibu': , diredlcoperantibus
contra propriam profeffioncm , & Rcgulam, ut vidimus
fupra § lypcrior N"n cnim fpcflandum cft quid ididlij
quatuor Mnnialibus faflum, fed quidabt-is fieridelicbat 1
juxta rotundum Tcxt.in/eg Sed/icet ff de Offic. Prtefid.
1 8 Non conftat dc utlo mandatopiecura: Monajierti .
Mandata procuraexhiberi folcnt in judiciiscontentiofis ,
non ,iuttm mSecretai nsSacr. Conp,rc;.v unita cum fupphci-
busLibcllis, qu.indo una Pars inilai pro obtincnda aliqua
Graiia, ut contmgit in prafenti , in quo concurrunt tot
a£tu3, utnonunum, fed millcmandata procursc prarfumcre
faciant. H^bcmnscnimtresLibellos, pro partc Monalte-
ri: in Sac. Conpr.cxhibito<;, cxaratofquc cum confilioqu.im-
plurium iiifignium Advocaiorumcjnfdcm Monaftcrii ; In-
formationcm Card. Phil.miarini ; Rcplicata refcripta cjuf-
dem Sacr.Congr. annuentv ctiam SS. emanaia; Subdcle-
gationein Aooftolici Dvkgati mCivitate Neapolis , Arti-
culos, coram ipfoproduftos; Teftes, cxparteMonialiuni
fervatisfervandisex.iminatos; Judiciumcoram RegioCon-
fiiio Neapolitano inftrudtum, & per decenniuni profequu-
tum k Moniahbus, cum indivuiuali relationcadea , quas
agitata fuerunt anno lefi^. &fi;nilia, non fine magnaim-
penfa , temporifque laplu procurata .
Vldetur autem vim facere intelledui , quod omnia ifta g€-
ftafuerintabfquefcientiaMonialium , iliarumqueapproba-
tione, &: abfqueulladubitationisumbra exceptioha:cman-
dati procuracallegata fu.ffet in d. Irte, perdecenniumagita-
ta in Regio Confilio Neapolis ex parte Monialium S. Jo:
Baptift» acerrime impugnantium ditlam folemniffimam
Tranfadionem , ab ipfis ptocuratam , fi fpeciemaliquam
fubfiftentix habuiffet .
Monsfo/ott Monia/ibusdireile Live//a . l^
Noncft verum, ut probavimus fup. $. 10. ffr'/o/.
Sedgratis , &ma/e. jo
Sigratis, & male Monafterium aliquod probatnr refor-
matum , ex folemni prcfeffione Moniafum ieq. tenoris .
Vog/ioanche ojfervare /a Riforma , fatt.i pet ordine de//afe/.
mcm. di Papa C/cm. Vlll partico/armenie per quel/o , cbe toc-
ca a//a Vita commune , feni.apojfeiiere cofa it/cunj dtproprio >
e tuttoque//e, che<iv>b, daro//ea/la Supe^iora , e da/laCom-
munita ricevere tutttimiei bifcgni. Quandoid eritcum fun-
damento, &bene, Leftor judicet .
lnjungiturinpr<edi^/a BuUaoratio, jejunium, fi/entium, 21
^fimi/ia\ Satigitureft, ut quoad ifla promijftoveiifi.etur .
Curiofa quidem refponfio. Seoblganc M ■malesfervare
BullamClem. Y lll. particoiarmente per que/o , che toccaal-
laVitacommune , cumaJiis verbis , iupr.i regiftratis , & haec
cubitalisobligatio , folemiiifquepromiffio, fictaDeo, qui
nonirridetur, detorqueri prartenditur ad orationem , jeju-
nium > &filentium. In meoCalepino Vita communisnon
cftaliquod fynonimum cum oratione , jejunio, &filentio ,
& ^ parte rei innumera fuot illa Monafteria , in quibus ora-
tio, jejunium, & fi!entium praiflicantur , & tainen non ler-
vatur vitacommunis; Applicatur igiturhuic contrariaein-
terpretationi , & detorfioni Bullae Clem. VIII. lepidailla
animadverfioTiiow. (J«>zo;j nel/afua Piazza univerfa/.difc. ;
^.ubidicit; Lafcio (lare le d/fefe , chefannocon llTefii, c
con /e glojfe del/e Leggi , che ncn tirano tanto ItCiavattiniil
corame , cemefannocjfiidcttilaro, per portareie ragioniovt
ii pare ,
Verba promijfionis , quantumvis generalia, adea foliim is
extenduntur , de quibuscogitatur ,
Retorquenturad hominem, qula, nedumMonialcscogi-
tarunt, fed feobligaruntcxprefse, veileobfervareConftit.
Q^QCci.WlW.particolarmente perquel/e , che tocca al/a Vita
commune . Ultra qu6d nimis notoria in hac parte funt princi-
pia, qu6d fimiles generalespromiflloncs referanturad om-
nia, juxtaT^Arf. in/eg.Taiii fcriptura ^.finai ff.de Legat.x.
& animadverl"a/>fi- Dff/a« conf yo. a num.ig /ib.i. Menoch.
deyirbitr.caf6.num.2iGrat.dec.March.'i^ num.i .\. Manf.
confu/t.i^jS. num.iT,. (if i^. & Rot.dectf sz. num.i .& ^. cor.
Alrt;;r;r Etiam fi agatur de materia odiola , &cxorbitanti ,
ut ampliando obfervaiit 5hi</ conf.^e^.^. num.iS. vrrf.Imo ,
Barbofde C/auf. ciauf.jo. num.^.Meno h. de Prdff./ib.^.praf.
l^iii.num ^.&Gonzal.ad Regu/.9. Ciincell.giofl.z^. num ly.
&zS. Qu^Jque fub approbatioiie , feu promiffione totius
quaelibet eiusparspromiffa, & approbata cenfetur , exad-
duft is per Barbof axiom.} 1 . num.z. tir Monacb. decif. Ronon.
5J num x^.
Confequendi annuum Livellum ad inflar Rcformatarum . JJ
H'K, quia non vcrum , negaium fempcr fuit , &inafter-
num ncg.ibitur, &quatenusuna, vcl altera Monialis id dc
fadlo praflicaverir , dicimuscum y.j/ow hi leg. Licet num.'^.
ff.dc Lciiat i qucm feqintur Kot. in dec:f.i ^X. num.^. coram
<'0fc//;.'qu6d in hac p.irte, non quod de t,ido tit , li:d qu6il
de jureficri debet, attcndendum cft ; Circa quodhabemui
paritcrrcA-r.Iitcralcm in leg.i i ff.deOffic. Pricfid.
Formula ,qua h\oni.tles utuntur ,cfi ('demquautunturCtf- 14
tera Monafleria fcjormala , is non rejoimata .
H>ccft unumcx illis voluntanis asquivocis, qujc palpa-
bilia funt, cxagcruntquc, ut dici folct, ad projicicndum
pulvercmanteoculos, quia in Atteftationc Attuarii , abco
fubfcripta die 1 1 . April. 1-04. & dcqua mentioncm f.icit Rc-
vercndiffimusVicar.de Rubcis, in fua Informat. ^ 1 1. nu-
mcriR.diciturfoliim, eundem Atluarium attcliatum fuif-
lc, qu(')d hii)ufmodi formulx ab annis 14. fcrvata-fucrunc
inomnibus Monaftcriis Monialium, lubjeflis Emincntifs.
Archiepilcopo , juxtaiila vcrta didl* Attcftationis: Dallt
pTofeJfio-
Tom. 1 1 1. Pars II. Difceptatjo I
i6j
prefejfioni delle Monacbe^ fatte da 24. annlaqueflaparte ;
Ex parte verd Montisconcludentiflime proDatumfuic, id
prafticatumfuifTe inMonaft.S. Jo: Baptiftat, nonabannis
24.fed abannis 90. $.i5- num.2. Nempd anno i6ij.die j.
Nov.iSororeMaria DominicadeSorgentio . Annoi6i6.
die 1 2- Augufti a Sorore Serapfiina Maria Gaudiofa , & fuc-
cefliveabaliis, juxtaauthenticadocumenta, produiJ^taper
afta Fatii de menfe April. « 705 . Proindeque nimis improprie
talisfolemnispromiflio attribuiturformulae , mitium fuum
habenti ab annis 24. hoceftanno 1678. vigorsEpiftolsedc
mandato Inncc XI. fcriptae Archiepifcopo Neapolitano ,
& dequa mentionemfacic Crifpin. ne/la Vifit.pafior. part.x.
j5".42.ffBM.39-
Ultia quae dicimus, afTertam formulam , fervatamab
annis 24. in Monaft. {ubjetlis Archiepifcopo Neapolitano ,
reftrjftameftead hascformalia vcrba : Veglio ojfervarelari-
forma, fattaper ordine d: Papa Cleni. VllL Abfque iilo ef-
fencialifiimoaddito, particolarmente per quello ., chetoccala
Vitacotnmune, fenzapcffeclere cofaalcunadi proprto ^ etutto
quello, cbeavro, darolioaliaSupcriora, edallaCommunita
ricevere tutti li miei bifogni ifc.
2 j Bene precejfit A. C. adliquidationem debiti Montis i^.Fa-
miliarum in duc. 120.
Ex judicio S C E. & R . annucnte SS- ^ Monte 29. Fami-
liarumMonaft. S- Jo.-BaptiftaEnonpoteft habereproLivel-
lis nifi annuos duc. jo. $ 2 ^. num.9. A. C. determinat oppofi-
tt>m, nempe, ipfum obligatum effead folutionemannuo-
xumd\ic.izo.§. 19- num 2.
Practerea ex Sencentia RegiiConfilii, inquo introdufta
fuic Caufa ad inftanriam Monaft. S. Jo; Baptiftae, appro-
bantisConclufionem illam anni le^^.datam /»$.16 num.i$,
Livcliorum quantitas ineodem Monafterio erat jam deter-
minata, & reftrifta ad fummam dur.jo. ^.7-»«»j 6.
Igitur A.C.demandando , illa folvenda eflead rationem
duc 120. non proceflir ad iiquidationem alicujusfummacin-
ccrtat, fedfummamfolemnitcr, &maturitate infigni, per
Scntentias dd. maximorum Tribunalium determinatam ,
revocaviccaflavit , &aboIevic, illamampliando aducjo.
ad duc.120. Ifteautem proccdendi modus , deftrudivusduo-
rumjudicatorum taliter quabficatorum , quatenus velitap-
pellaribonus , eric talis bonitate illorum, dequibusloqui-
tur Jfaj. 5. 20. ibi : J^ui dtcitis malum bonum , Cf bonum
tnalum .
l6 Fuerunt exhibita Capitula-
Fuerunc etiam aliegarsE dida folemnifllma Tranfaflio ,
approbaca i Papa, & juiliflima Sententia Resii Confilii
Neapolicani , quaEligabanc, & iigant manusomnium Judi-
cum , tam Ecclefiafticorum , quam Laicorum ; SubSole
fiquidem major approbatio ab una, vel altera, poteftate
excogitari non poteft .
27 Admittitur , annuum Livellum deberi dire^e Moniali .
Redicur hic ad foiitam cantilenam , abunde confuta-
tam fupra $.10. per tat.
1% Quod uti clarum , 6r literale noa admittit contrarium intel-
leSum .
Refponfio haec non dicicur data adcollendamdifficulta-
tem, fedadornatum Urbis, juxta lepidumdidlum^';>i?rf/A
dec.ili.fubnum-sj. quem leqaviius fui in Inftit.crim.libr.4.
fir.8.»«w.20. Aliud enimeft, quddclarum, &litcralefic
Capiiulumillud Montis, ubidifponitur , qu6d Monafteriis
nonreformatis denturproLivellis annui duc8o. Aliud ve-
ro, qudd fitclarum , Monaft. S. Jo:Baptiftacnoneflerefor-
matum; Eftautempulcher, novufqucrefpondendi modus
confundendi unam cum alia claritate .
29 Decretum Vicarii Neapolis dedarat , Monaflertumnonejfe
reformatum^ per confequens minimi locum habere poteft alte-
rapars diBi Capituli .
Dccrccumhocapprobacionem nonmeruitaS.C. E. & R.
ex animadvcrfis fupra $.ii. n<:m.iz. Ncc noncrat, &eft
fubjudice, etiam quando ex parte Moniaiium ifta fcribc-
bancur; Mirum proindeeft , quod ex parce ean ndemalle-
gecur tanqu^m Textus . Ultra quod talibus laborat nullita-
te, &injuftitia,utnecetiamallegarinicreacur, cxaddu£l,s
lup. (J.2 (itpertot Difccpt.
30 Allcgat differentinm , feufpeciem Religiojorum .
HaecdifFv-rentia Religioforum adeflFeaum p.-flldendi Li-
velia, velalia Io;nraannua, eft innegab;I;s.- Cappuccini
enim , & Fr.Tcres S- Francilci , non (MiSrn pofTidere non pol-
funtannua Livella, fcdncceciam polfunc petcreLc£!atum
uniusfcrculi, qualibet dieeis, ex motivopictatis, & cha-
ricatis reliiCVum, uc rclblvit C C. in Faventin.t jz.Martii
l6()-].lib.^j. Decret.fol.ijl & notac Bertacbin. Vot. decif-i l.
«ufw.i.Illamquepcrcxtcnfumrcfert Titon.folT\.nttm I7J.
tom,\.fuar.do8ijftmar.Difcept.Ecclef. Nonficaucemalii Re-
ligiofi diverforum Ordinum Regularium ,quibusex toleraa-
tia, acbenignitatc Apoftolicae Sedis Livellorum ufusper-
mittitur, cumconditionibuscamen, tnp\\c3.usaMonaceU. ,
in Formu/. tom.i.foLz^i num. ^.ihi: I. ^uod illum habeant
dependenter a voluntate Superioris ■ ll.Utfnt paratipecu- '
/ium confignare ad nutum ejufdem Superioris . III. Ut pecuniat
convertantin/icitosy &piosufus, & decentiam eorumflatus.
IV. ^MtfiyTr penes Depofitarium. Obfervando num.feq. id
verum efle in Monafteriis, inquibusnon perfedlclervatnr
Vicacommunis,quiainiftis, vel inaliis, in quibusob abun-
dantiam reddituumdefaci/ifervaripotefl , non /i:ei Moniali-
bus Live//a retinere , ncque ad nutumSupenoris, & hnnc
fententiam tuetur Fagn.in cap. Monachi anum.)^. ufque ad
fin-deStat. Monac.Cuifententiiefubfcribo, quain his cejfnt
motivumcarentite rerum, advitamfubftentandamneceffaita-
rum, cujus intuitu , (if refpeffuufus annuorum Lit/elloium
toleratiir . Tunc cnim Monta/es , cum habcantomnia nece]]«-
ria, fiLive/la exigerent, <b expenderent , ejfentvenepro-
prietarite , non objtante Superioris difpenfatione ■
An aucem utriufquefexus Rcligiofi tacite , & exprcfse re-
mittere poflint Confanguineis, velaliis donarehujufmodi
annuas fubveiniones , quae.fibi proeorum extraordinariis in-
digentiis afTignatEE func, non concordant Canoniftae , &
DD. Rota enim dec.^io. a num.%.cor Cerr, inclinare vidctur
inopinionem negativam, quam tuetiir Donat. Rer.Regu/.
tom.^.tra8.\ '^.de Vot.pauper. quteft.il-i:} ^««e)?.} j. Econ-
verfo autem Sanch. adPracept. Deca/. lib.-j. cap.21. num.i6.
Dian.coordin tom.i. tra8.^ de Pauper.Re/ig, refol.ig.nu.z.
Card.de Luc de Regu/. difc.$6.dnum.7 iT Rot.decif.ii6z.
}ium,fj cor.Emer,jun. magis folide affirmativam Senten-
tiam defendunt , pro qua interaliasduae rationesnimium
flringerevidcntur. I.Quod pertalemdonationemReligio-
fus nuDum damnum inferc Monafterio , fed parcd vi vendo ,
detrahere videturid, quoddonat, velremittitcondecentiaB
fusperfonac, ejufque genio, & ventri . II. Quia ficuti fi
cxaftioLi velli fequuta fuifTet , & Religiofus talem lummam
excharitatis, velhoneftatismocivo, in fuorum Conjuntto-
rumfubvencionemerogafrec,rcira<Sarinonpoflct , ita vide-
tur, quodperaftum negativum, feu abftinentiamabexa-
flione, abfque inani circuitu, ralemlaudabilemerogacio-
nem fingulis annis erga Conjunftosfacerevoluerit ; Cirta
quam quxftionem vide R. P. D. Petr. Cenft.yJpoJi. tom-^.
fo/.iT^.num.^S.
Nu/lavis fieripoteft inRelationeCard. Pbilamarini^tum ;i
quia de eo tempore aderat decretum Vicarii Perijfii ,
Bone Deus ! & ohfacultatis legalisdeplorabile infortu-
nium; Evclamarct Ziic Cafareg.adStat.Januarcfo/Z.nu-
mer.\,infin. feufo/.i\z^. ^uandoqueoba/ienam infcitiameo
vilitatis reducimus intcl eBum , ut ipfifmet hominum deliriis
refponderecogamur . IntbrmatioCard.Philamarini procura-
tafuit a Monialibusanpo 1564- $.1 1. num 2.0biitqueidcm
digniflimus Card. Neapjh oduagenario majordic ^.Nov.
1666. Caiher. in ■■yiith.vetuji in Compend. L hron.fol.^s-'
Decretum vero Vicarii Periffiieditum fuitdie 5. Junii ifg r.
§.t. num.3.& fic poft annos2j.abipfiusobitu , & 27. a Da-
ca Inforroationis : Quomodo igiturdici poteft , quod tcmpo-
re Informationi? Card.Philamarini aderatddlum dccretum?
Poteftne dari refponfio magis frivola , magifque iDfubfiftens ,
& voluntaria ?
Rtlalio Card,Phi/amarinivenitadpetitioiem, &infian- Ji
tiamparticulariumMonialium , nou autco Monafterii ■
Hxcrefponfio pariicipat de narura, utdicifolet, dclle
baftonatedeCiechi, quia Card. Philamaninus mcipicfuam
Informacioncm pcr hac vcrba LaSupplica , fatta darein co-
tefta S.C.pcr parte de//i Motjfterii r.formati diS.M.de/ia
S.ipienza ifc. di S. Gio: Batt:fta &c,
Igiturcft divinareance lciluram Scripturarum , nonau-
temrefpondere cum tundamento, quando nfleritur, qui^J
dida Informatio fada fuit ad petitionem parcicularium Mo-
nialium .
Concordat in hacparrcidemCard.Philamarinuscum fop-
plici L bello, cx pirce Moniaiium S C. E & R. exhibico
ibi : Pcr parte dei Monafterodi Moiache r.forntjte Domeaica-
nc di S Gio: B.ittifia d; NapoH jT 8 num ^.
Cum Arciculis, coram Delegato AroftoPco produdis ,
ibi .• Quieofferunturfumm.irieprob.tn.1.1 cor.Reverendilfim«
Vicario NeapofitJKO SubdeUg.tte ^ipoftohco prpparte Mona-
fleriorum D, MariiC de Sapientia &c. S.Jo. Baptiftte &c.
^.^ nuin.i.
Cum depoiicionibus tcftium , datis in ^.6. a Hum.6.
Cum
I&4 Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayae.
Cumaliofupplici Libeflo, ci£5emS.C.E.& R.exhibito,
ibi; Foris AlldCongde Vefc per li Monaflerii riformati di S.
M. della Sapienza , di S. Gio: Battifta &c. Intus vero : Emi-
nentijjimii e ReverendiJJimiSign. Li Monafierii riformatidi
S. Maria della Sapienza , di S. Gio: Battifia &c. §.8. ».4. & y .
Cum decreto demum Subdelegati Apoftolici, ibi; Pro
parte Monafieriorum reformat. S.M.de Sapientia ^c.S.Jo:
Baytifta eifc. $.i4.»«»J.3.inq«ibusadibus , & Script.mil-
lies reperitur ead.afTertio .
Verum eft , quod pro fundamento inftantiae eorundem
Monafterioium in contextu dd. aftuum indicanturperfona
iiiae Monialium , exquarumnominedebeantureisLiveila .-
Sed hoc non immutat principalem inftantiam , & debcbant
praccifa neceffitateexprimi, quiaMonaft.pr«didum , non
expropriojure, nequeexpcrfonisomnium Monialium , fed
folum ex perlbnisiilarum , quaedefcendebant a Fundatori-
busd. Montis, Livelia prsetenderepoterat .
53 Parsadverfaallegatmodum, quipra^iCaturcuwMonafte-
rioS. Andreie&c. qui mitifce retorquetur ■
Retorqueturmirifice,fed contra Monaft.S. Jo; BaptiftaE,
cujus Abbatifla , nor»autem Moniales nomine proprioexege-
lunt, &cxigunt Liveila, utprobavimusfupra^.io.pfy/c^
Exempla autem Monafteriorum S.Andreae Ord.S.Au-
guftini , S. Jofephi ejufdem Ord. S Auguftini , S. Potiti Ord.
S. Benedifti , & S- Patritiae ejufdem Ord.adduximusad tol-
lendam de medio cantiienam iilam, ufque adnaufeamin-
cuicatam , quod in Civitate Neapolis non exiftant aiia Mo-
nafteria, nifi Cappuccinarum , & S. Francifcide veraob-
fervantia , quibus folvancur Livella ad rationem du-
cat. 50.
34 Cuminconfeffo ftt , Livelladeheri noftyis Moniahhus dire-
ffe , & nofirum Menafierium non effe ampliu)'de Reformatis ,
neque de obfervantia .
Nifi verba illa inconfejfofitpet errorem tranfcripta fue-
rint, feu poprio marte aCopiftis addita , dicendum uti-
que eft , propofitionem hanc continere verum Ens ra-
tionis.
j j Ultima Relatione clandefiine extorta .
Informatio haeceft illamet, quaeper exttnfum regiftrata
ftrftin$.ii.Confe£lapoftacceffumejufdem Vicariiad Mo-
nafterium , utvidere eft»«»Bw.io. PoftquamMonialesde-
duxcrunt corameoomnia deducibiiia , quaeleguntur in ipfa
a num-i^.ufque adfin. Et poftquam Defenforesejufdem Mo-
nafterii inpluribus Cootradiftoriis, coramd. Vicariohabi-
tis , ad fatietatem ufque auditi fuerunt , ut ex illius contextu,
&fignanter»Bw.i4. ibi ? Exadverfoautemproparte Monia-
litim dedu8um efi .
Affercndo igirur mirabili promptitudine , Informationem
hanc, cum totcircunftantiisexaratam, effeclandeftineex-
tortann , &continuatur in hac parte rubrica illarum refpon-
fionum , de quibus fup. num. 3 1. verfn. Htec ref^onfio .
ai Subjunxerunt , quodhifuntaflus mere caremoniales .
Refponfio haec non poteft fii>e animi horrore fub ocuiis ha-
heri , & fola atque unica confideratio , fcu fer ia ponderatlo
reducendi obfcrvantiam folcmnium Votorum , faflorum
Deo, qui non irridetur, ad cacremonias , interCathoIicos
defervirepoteftproadacquata refponfione : Longcenimme-
liuseft non vovere, qu^m poft votumfubhisfrivolispraetc-
xtibus promiffa non reddere .
Praetcrca facrofanftum Trid.Conc.fefs ly de Regulcap i.
nondocendocaeremonias, fcd falutis viam par.dendo, ftri-
dcpraecipit Rcgularibus omnibus , tamViris, qulkmMu-
lieribus; Ut Regutaris difciplina., ubicollapfaeft , inflture-
tur, ubiveroconferziataeft , conftantiiii perfeveret ; Praeri-
picndoultcrius : Ui oinnes Re^ulares , tarnViri, quamMu-
iicresad Regu/te , quani profejf; funt prtefcriptum , vitamin-
Pituani , & componant , atquc inprimis , qutf ttdfuee pro-
fejfionis perfeBionem &e nec non ad communem vitam , vl-
Bum, is veftitum confervanda periinentia, fideliterobfer-
vent . Etproindt-nuIIu niodoiiitcr Catholicos,atqucin illis
Provinciis, & Civitatibus, ubi idcmConcilium , tanquam
in propria Scdc, rclij;ios(;(crvamr , &colitur, ab Ecclc-
liaftiris Judicibu.sadmitfcndae vidcnturpropofuioncs, qut^d
Votorum promiflio, Vitaeqiic comnninis obfcivaniia , fit
a^usmcrd cacrcmoiiialis, ncquc proindc fidclitcr oblcrv.in.
ut dicit CnnciliuiTi , lcd a Mc)nialium arbitrio dctorquciidus
inanibus intcrprctatinnibus,caercmonialibufqu(}adlibus, .id
cxcufaiidas cxcufationcs in pcccatis , juxta praecifa vcrba
Innoc- XII./icJHj Conftit.c)$. num. iz. Et quod con};ruiscx-
primi nullatcnus vcrblspotcft , prztcnditur, uthujufmodi
propofitioncs admittantur ;\ Judicibus Ecclcfiafticis in Cu-
ria , rcvocandocontrarla JuUicata Judicum laicorumCivi-
tatisNeapoIij, eotempore, quocor. ipfis, nec etiatn fit in-
ftantia pio tali revocatione .
Prtoriffa parum in id advertit . 37
Faculiates Pforiffas , &cujufvisaiterius SupcriorisRc-
gularis, ad haecnuilatcnusfeextendunt , ut in terminisfan-
civitClem. VlII.C()»y?;f.6o. §.2. verf Neque Superioribss ,
&verf.Nulla quoi umcumque , in cujusfequelam ita femper
deciararunt Sacrae Congr. in refoiutionibus,quas referunt , &
fequuntur Fagnan. in cap. Moaachi nurn.6i. de Stat. Monacb.
Quarant. inSum. Bull. verbo Cafus refervatifol.i 59. & i 57.
Lezzan. in Sum. quteft. regul. tit. de Obligat. Relig- ration. vet.
pauper. num.is. infin. Capon.dlfcept.iSS. num 49. tom.^. CT
Bart.aS. Fauftoin Thefaur. Relig.iit de Votopauper.qu.19s.
anum.i.& Monacell.inForm legal- prafftom 1 .Jol.i^i. n.j.
ubi , quod haec S.C-mFlorentina i\.Julii it^o. adrciat.
Card. Petruccii, refpondit, circa Livella ab omnibusRe-
gularibus fervandam cffe Conftit. Clem. VIII.
Et in praecifis tcrminis , quod in noftra Religione DomN
nicana Abbatiffae, nedumnon poffintconcederetalesliccn-
tias, feutolerando, velnonadvertendo, idpermittere, ied
quod praecise , & fub gravi poena teneantur confuetudinem ,
etiam immemorabilem,adminiftrandi Livella pcripfasMo-
niales, forfanintiudiiftam , demediotollere, &extirpa-
re , notat '.Donat. Rer. Regul. tom.t^. traB. is.de Vot.pauper.
quitft.ii.pertot.Scf]gr\amer, ibi ; Quantur, anconfuetu-
do, introduiia a Monialibus babendi, & e><igendi Livell»
perfe ipfas , extirparipojfit aPnelata, &dico, qubdfic ,
etiam Ji foret centenaria , feu immemorabilis : Imb Abbaiifjt
tenetur illam extirpare &c. Secus auiem efi in ma!o fiatn , &
MonialestcnetJturobedire, aliier poffunt adftringi , &gravi-
terpuniri: Obfervandoin fineabuius, quifolentprovenire
exd. adminiftratione ^onvdhum in vanis veftibus , veldo-
nando Si^^cularibus, aut aliis charijftmis .
Ratioautem, &quidemconvenienseaeft, quiaaliasre- 3S
ducendo Votorum obfervantiam adcacremonias, utexad-
verfodicitur, Religiofiomncsdicerentur vereproprietarii ,
proprietate illa , quam malorum multorum caufam appellat,
& merito D. Carolus , relatusa Crifpin.neila Vifii.pafior.
par.z. $.42. »ttw. 39. hisverhisOmninoincumberedebet Epl-
fcopus, ut ex MotiafteriovitiUmproprietatis , tanquammul-
torummalorum caufam, evellat , & in noftristcrminis JMo-
nacel.inFormul. tom.i.jol.z4% (i»«w.^& fignanter »«w.^.
i«^».ubi, quod inhoccafuMonialeseffent verae proprieta-
riac , noD obftante Supcrior is d ifpenfatione .
Adquae inconvenicntia evitanda, non adeft propofitio 39
magiscerta, magifque communitcrrecepta interCanoni-
ftas, &aS.C. quotidi^approbata, quimquod Religiofi ,
nequeetiam dicantur poffidcrepannosipfcs, quosindorfo
geftant , itaut nequeant dicere httc veftis eft mea , ad inftar
Ser vi , ut bcnc obfer vat Zabarel conf 1 7. num. 5 . quem fequi-
X\iX Quarant. inSumm. Bullar.verboCafus refervati num.6.
fol.isS.inprincip.Rot. dec2i. num.i.cor.Bich. &decif.isi.
»um ;. par.il.&dec.tios.num.-j. & Ceq.par.\6. Et intermi-
nisRciigiofi, vivcntisfub Regula S. Auguftini, fecundum
Conft.S.Dominici , fubqua vivunt Moniales S. Jo: Bapti-
ftat, Donat.Rer.Rtgul.tom./^tran.lS deVot.paup quteft.^.
pertot ubicxplicando verba Rcgula:advcrtit, hocadeovc-
rumeffe, ut non folumjure noninveniaturproprietas, fed
etlam, necinore, cumdicn, nccdicatisaliqued proprium
&c. exemploprimiliv/e Ecclefiie bc& Mon.iceUus in Append.
ad Formul. tom.z fol-i^i.a nuni.i.Vihi , ncdilm tcftaturdc
praxi S.C fedctiam , quodabcifd fcmpcr fuerunt icproba-
tacopinionesaliquorum Auihorum Rcgularium , propriam
defcndcntiumcaufam; Merito proindcconcludendo;/(/»;.i.
(i^ vhancopinioncm ffrmiter iriH-iHlam cffe, ibi ; Veriim
opiiiloncm iftam a S. C. C. pluiibui dccrciis , qute refcrt ,fui(]'e
reprobatum , laie , doBcquc cftcndit Fagn. tjufdem S.C.Se-
creiarius &c. Tcnendum igitur firniiicr eft , qubd Regularcs
utriufquefexus , nequc de Supeuoris perm:l[w e , haberepof-
funt , & tenerefuperflua , ut munera , & donael.irgianiur ,
aut expendant, etlam m ufus licitos, neque audiendl funr
Auihores , prteferttmrecenliorci , [iudioftfclefLorcslaxiorum
opinionum , qui evertcre cupiunt TridcntinidifpoJitionem,per
totvlcestrS.C.&aSummts Pontificibus innovatnm , & deda-
ratam, &Superiores , .u ciiam .^ubditos Regulares Inperi-
cullsfalulls conanturadducere , quos meritb nonfcqultur Do-
natus &c.
Multa alia adduci poffcntcum majoriotio ad comproban- 40
dum bonum Jus Montis magni Maritaggiorum , &confu-
tandascontraria.s inlubfiftcnrcsprxtcnfioncs ; Id tamcn mi-
hi non pcrmifcrunt Fori , & Cathcdrxoccupationcsaffiduae;
ladulgendum eaim tft Romantc CurU Advtcatit ( ut utar
vcrbis
Tom. IH. ParsII. Djfceptatio I.
i5s
vcrbix Cari. de Liic. deServit.difc.69.fub t7um.$.(ffdeDot. primd, &inprirt)acor. A. C A.fecundo, 6fi»fecundacoram
difc.\i\.ttum.i.) Jtjurlsqu<eftio»es , Exterorummore , non R.P.D.N.Judicecor»miJfarie,tertidverd, &intertia ,feu
dtfputant^fedconclufivejuxtareceptasopimonesdifcurrunt, aliaveriori, coram Nobis verf^efuerunt , & vertunturi».
quoniamfemper currenttcalamo properando ,atque , utvulgo ftantia, interVen. Monafi.if MonialetS.Jo: BaptlftaOrd.
rfiarur correndo ia Pofta , fcribere coguntur : Qiiodadun- Pradicat.Neapolis j4ffrices , if appellatasexuna , &Ven.
guem vcrificatum fuicinbojurmodi notisrefponfivis. Montemmagnum Maritaggiorum , acalterumV. Montemzg.
Familiarum nuncupatum ejufdem Civitatis Neapolis , illo-
$. XIX. rumque Miniftros , &Officiales, Reos Conventos , (s appeU
lantes, Pertibusexaltera, de , ij fuper confttmatione , feu
Canfa refolatio, & Difceptationis Conclufto . infirmationeSententiarum, tatarumperdd. A.C. A &R.P.
D. N. adfavorem d. V. Monaft. Monialitun S Jo: Baptifne
I X^T On obftantibus iis, quaEOmnibusTudicibusproponere Neapolis appellatarum, contra dd. Montern magnum Marl-
i^ fludui,quaEqueeademfuntcumaddu£lisufqueadhCic, taggiorum , & Montem i^.Familiarum Neapolis appellart-
iidero Jndices, approbantes contraria motiva , & allega- tes ., rebufquealiisirc.dtcimus,pronunciamus , declaramus,
tiones, ineofueruncfenfu, ut Monaft.S. JotBaptiftaenun- &definitivefententiamus , bene, rite , ifreflefuijfe, &ef-
quamfueric, nequehodiedicendum fic retbrmatum, &de feperdd. A.C.A.ifR P.D.N.jadices aquibus ,judicatum,
obfervantia, Sententias ferentes , utinfra. & fenteatiatum, maleque, perptram, & indebitefuijfe ,
a Die \S.Julii 1 703. Babutius. Lhtifli nomine <&c. in Caufa , <:t effeperdd. Montem magnum Maritaggiorum , (3 Montem
ifCaufis, quaprimb, &inpr!ma, feu alia veriori coram z<). Familiarumappclfatum, &reclamatum , (S de nullitaie
Nobisverfafuerunt, &vertuntur inftantla, inter V Mo- diilum, propteraque dd.Sententias confirmandas ,& appro-
nafterium, & Moniales S.Jo: Baptift<e , ReligionisPfitdic. bandas , proutconfirmamus , & approbamus in omnibus , &
S. Dominici Neapolis, AEltices ex una , & V. Montem magnum per omnia , &pro confirmatir , & approbatis baberi volumus,
Maritaggiotum, & alterum V. Montem 29 Famil. nuncupaium & mandamus , Partemque viiiam viHrtci In expenfit condem-
ejufdem Civitatis Neapelis , iilorumque Miaiftros , &Offi- namut, quarttmtaxationem Nobit , vel cuidejurein pofie-
ciales, Reot conventos , Partibus exaltera, de, &Juper rumrefervamus , & iia &c.nonfoliimifc fed, &omni&c.
exectttione decreti Reverendifs. Vicar.generalis , mandantis, Itapronunciavi &c
Monafteriumpned. S.Jo: Baptift<tf non ejfe comprehenfum in- Ecccigitur, quod abhis tribusSententiis,inUrbeobten- 5
terMonafteriareformata, feudeObfervantia, emanatumdie tis, ob frigida illa verba ?wfttw, &tuum, tali amplitudine
9. Sept. 1 joi.feu &c. rebufque aliis &c. dicimus , preemijfum verborum , de praefenti declaratum fuic non reformatum , ne-
decretumReverendifs.Vicar.generalis Neapolis , dedarans , quede obfervantia , Monaft S.Jo.-Baptifta:Neapoiis, ut
Monafl. pradic. SJo: Baptifl <e mmime fuiffe , necejfecom- Moniaies difponere poffintdeearumLiveilis adinftar tiai-
prehenfuminter Monafleriareformata, feudeObfervantta , corum , pubiicorumqueMercatorum, etnmper altreianti
exequendumfere, & effe , prout exequivolumus , & manda- ^.\-j.num.^^.& .^y.Et tamennihileftmiferius , qubmpro-
tnus , inemnibus , &peromnia, & quodcumque Exequatur pter nummumDeumcontemnere , juxtaaurea verba D. iZ/rt-.
decemendum , & relaxandum fore, &c(fe, prout decerni- ad Levit.de duob.gener.hom.Tehuin can.Duofuxt :i.qa.i.
mut&cpradiBumqueMontemmagnumteneri, &obligatttm Illud inquam Monafterium, quod congru^appellari poteft
effe ad folvendum annuum Vitalitium ad ratienem ducatorum Primogenito ceiebris Refotm. Clemen. uci erecilum , & fun-
^opro qualibet Moniali, alterumque Montem 19 . Familiarum datum paul 6 poft ipfius edi tioncm §.1. infine , Cr f 1 j . num. J .
d. Civitatit Neapolis teneripariter , & obligatum ejfefolvere & ^. Educato in obfervantia perfeftionis religiofa; , Vitseque
annuum VitaHtiUmadrationemduc.izO.proqualibetMoniali communis perlongum annorum fpatiumab infigri Religio-
ex.nunc , & in pofterum, tamdecurrendum, &folvendum (oP. Jo: Leonardoa Literis , utkgkur InDiar.Dominicia^
refpeiilve, juxfaStatuta, Ordinationes , & Conventiones , diem\t.Febt.fol.z\l.&feqq.Figlio, e Padre AMOtamMo-
cum eifdem Montibut ; &Montiftit refpediveemanatat , & nafter.S. M.de Sapientia , dJcS. M. divini Amoris, ambo-
proillit, quatenut opus fit , mandatumexecutivum, &aliud rum perfeQiflimx VitaEcommunis,®ularls obfcrvantiae
quodcumque , defuper neceffarium , &opportunumdecernen^ CivitatisNeapoiisJ. j./Jfr/of CuiusMonialesin earumfo-
dum, &relaxandumfore , &ejfe, ptout decernimut , &re- lemni profefTionepromittunt fervare Vitamcfommonem for-
laxamut contra pnediSot Montet , &ptedecieto, &rela- mula ftriftioriilla , quautuntur Cappucina» $.1 5. /)fr;ora;»
xatobaberivolumut, &mandamut, viilamque Partemvi- Cum quibushabent commune non ulum Cratarum, &pri-
{{rici&c.&itadicimut&c.ltapronunciavi&c. vacionem hoftioii ad coiloquendum jj'.!!. «uwj.^.Uti reibr-
5 Die 7- Julii ijo^. Archivium . Chrifli nomineinvocato,pro matum, & de obfervantia conclamarum abomnibusNea-
Tribunalifedentet , &folum Deumprteotulit habentet , per politanisHiftoricis^.^. Abillius Archiepifcopis,«/i/«t/fri-
hanc noftram definitivam Sententlam , quam dejuritperito- iiicriobfervbntia S. Dowj/wrf/expofitum oculis SC. SummcT-
rumconfilioinhisfcrtptisferimus, inCaufa, & Caufis ,quie rumque Pontificum j5".i2. ««w.4. Taieque comprobatum ex
primb, & inprima cor. A.C.A.fecundb , & infecundacor. Atteftatione duorum generaiium Aftorum Magiftrorum
Nobisverftefuefunt,&vertunturinftantia,inierV.Menaft. Moniaiium Civitatis Neapolicanae^.5. Ex judicioomnium
& Moniales S.Jo: Baptiftee Ordin. Prcedlcatorum Neapolit Equitum , & Gubernatorum Montis ig.Neapoiis, &fic
A&ricet, & appellatasex una, & V. Montem magnum Ma- exomnibus ferenobiiibus Familiis eiufdem Civitatis$.^. A
ritaggiorum, acalium V.Montemig Familiarum nuncupa- fcriis ,rcpiicatifqueconfeftionibui, tam judicialibus , quam
tum ejufdem Cii>itatls Neapelis, illotumque Miniftros, & (iffi- extrajudiciaiibus Moniaiium, quartim aiiquac emifia: fuerunt
ciales ,Reosconventos ,& appellantes ,Partibus ex alterade, etiam cumconfilioearum Advocatorum §.8. «Kwfr 9.^.11.
&fuperconfitmatione,feuinfirmationeSententite,latteperd. num.z.infine . AbArticulis, earum nomine produflis ; &
>4.C. yi.adfavoremdiSiV. Monafl. & Monialium S.Jo: Ba- tcftiumdepofitionibus, adearundeminftantiam fervatisfer-
ptljlce Neapelis appellatum contra dd.dd. Mentem magnum vandis examinatorum § 9. A folutionibus Livellorum , fa-
Maritagglorum, & Montemz^- Familiarum Neapolit , ap- £lis direcS^ AbbatifTa: , non aucemMonialibusipfis (J.io Ex
pellantet, rebufque aliis in yi^is Cauf^e , &Caufarumhu- Informacione Card. Phiiamarini , tranfmiffaSC E & R.
jufmodi latius deduHis , ad quie &c. dicimus , pronuncta ^.W. inprinc. Etexalia informacione Vicarii dcRubeis ,
tnus, decernimut , declaramut , & dcfinitive fcntentlamut , tranfmiffa S.CC. ^W.pofl princ. Ex Relationibus Status
bene,riie, &reflefuijfe , &eJ[eperdi^umA.C.A.Judi- Ecclefix Neapolitanac Card. Gefualdlanni i6cc.&Card.
cem, aquo, judicatum, &fententiatum , maleque, perpe- Fhilamarini anni i6)o- $.12. Exoraculis S.C $.t 5. Exap-
ram, & tndcbiiefuiffe , & ejfe per dd. Montem magnum Ma- probationc ApoftoiicaeSedis, medianteejusfpecia/i Ddega-
rltaggiorum, & Monicmzg. Familiarumappellatum , &re- to jT 14. Incontradiflorio judicio, incaeptodie 8. Oifl.16-5.
clamatunt, & denullitate diflumProptereaque d.Sententiam & terminato dic 5. Dec i^iS^.uti retormatum ind-ibitan-er
confirmandam, prout confirmanms , & approbamus in om- praefuppofitum in Sententia primi Tribunaiis collegiaiis lai-
nibusy &peromnia, & pro confirmata , & approbatahabe- ci cotius Itali.r (^.^.pirr rof. Et dcmum contra Monialcsdum-
rivolumus, & mandamus , Partemqueviffamviffriclinc.x- taxat informanns , die i. Martii i-o^ folemnitcrcanonL-
penfis condemnamus , quarum taxationem Nobis , velcui zatum pro obferv.inti , & reformaio k Sacr. C E. & R-
dejure, inpoflerumrefervamus , &ita&c. nonfolim &c.fed denegante continnationem decreti Vicar. Siliquini , in
& omni&c.Ita pronunciavi&c, quo declarabatur non reformatum , ncque dc obfcrvan-
4 Die 6. Julii 170$. Archivium. Chrifli nomine invocato , tia .
proTribunalifedcntej, &fohim Deumpraoculis habcntet , Itaut concurrcrc vidcantur omnes il!artrc.<:probationum ^
perhancnoflramdefinitivamSententiam,quamdeJurifperito- fpecies, quarum quaclibet , ctiamfcparatiir. fumpta , apta
rum confilio In hit fcriptitfcrimut , tn Caufa , & Cau/it , qu,e cft faccrc de albo nigrom , & qaadrarc rotunda , ncmpc Coo-
fcflio
[66
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfaya.
fe(rioPartis$.8.6^9.InftrumentuinpubIic.um $.i5-EtKsju-
dipata$.7.
7 CiKaquasSentemiasnotaridum, qued Judicesplusinii-
lisdixerunt , quam unquam fomniaverint Moniales, nedum
cbtinere, fed nec etiam pctere, non folum decernendo ,
iVIanaft.S.Jo:Baptiftaedeprarentinon effe, fednecetiam
«nquam in praetentum fuifii reformatum ,& deobfervantia;
l^equ.eadunicumfincm poffjdendi Vitalitia ^ tanquampro-
pria , & deillisdifponendi pf/-a//)'f ««»/«, juxta animad-
verfain §.17. <r ««w.^j. Sedgcneraiiflime, &adomnem ,
& quemcumqucfinem, &tffedum; Idqueconirareievi-
dentiam , contra tenorem decreii Vicarii Neapolitani,quod
confirmant, & contra omniadocumenta, fupraadduda,
abfque eo qupd ex parte Moniaiium jota unum , vel unus
apex addudus fuerit ad probandum , vel petendum declara-
ri , carumMonaft. in proeteritumnonfuiflercformatum ,&
deobfervantia, vel quaiit.-item nonreformacionis feexten-
dereadomnemfinem , &efffdhim.
g Proindequehodic,attentotcnorediftarum Sententiarum ,
adcanonizandumMonafteriumaiiquod pronon obfervanti ,
iiequereformato, fateft, quoduna, velaltera Monialisde
failo Vitam communem non obfervet , etiamfi majorpars
carundem proprjam profeffionem pun(3ualiteradlmpleat ,
plustribuendounius , velalterius Monialis adionibus, &
operationifausdefado, &contra Regulam ,atque profeffio-
nem, &ficdigniscorredtione, & pcena , qu^maliisopera-
tionibusaliarumMonialJum , uniformibusReguIaB,& pro-
feffioni. &fic!aude, & praEmiodigniffimis.
0 Dixi, attemotenoTecontrariarumSententiarum^ nam fi
ego effem Judex , nulia habitarationediftarum , &fimi-
iiumSententiarum, oppofitum intrepidedecernerem . J^uia
( licitummihifitinhacparte uti prafcifis verbis magni I. C.
Taul deCaftr. conf.^^/[.inii>t.lib.z. ) video .^ df cognofco ,
preediBa omnia vera ejfe , & veritateftilciri .
jo Neque terret me Sententiarum numerus; quandoenim
funtinjuftaE, etiamfi cffent mille nunquam exeqoi debent ,
e^:\ddviX\sin dec,l6S.num,i.apudCo!iJ}ant. adStat. Urb.if
f nJ/no'en. Bonorumis. ?iovemb. ijo'). §■ Nihilominuscoram
finfald. Ultra quod illae non funt irreparabilia tela , nullam
admittentiadefenfionem , fedfoietilie, quicontrariaspaf-
fus eft injuftas Sententias, per appeilationis remediumin
priftinum fuorum Jurium ftatumreponi ; Indeque Bald.in.
leg. unic. num.6. Cod. Si de Momen-pojfefs.fuer. appell- quem
fcquutusfaiinlwy? Cc/w lib.^ tit.^.de Appell «uw.i.appel-
lationemlcpid^covat Theriacamcontra Judicum venenum,
ad d ifferentjam Sententiarum imperitorum Medicorum , ad-
vcrfus quas non nafcitur herba in hortis , nullaque juvat The-
riacacontraipfarum venenum, ut vidimus /^I;?;?;/. Cr;/w.
/ib.i.iit.z «Kw.i^.In qua parte omni confiderationedigna
eftreflcxioiila Plinii Iib.i9.cap.i. fequuti aNHol.i» Flofc.
Verb, Medicina num z.ihl : Medicidifcunt periculis nofiris ,
& experimentaper mortes agunt , 'medicoque tantum bominem
cccidijfe y impunitasfumwaeft.
jr l-^rxcipue quia eajdcm Sententiae, utievidenternullae ,
& injuftae , tx hucufque animadvcrfis , nec etiam nomen
Scntentiae mcrentur juxta Textum in leg 1 .C. Quand.provo-
car.voncft neceff.^ ftrmaiaper Rot.decif.i:^^. num.^.coiam
Prio/. Judicesautem nnlliter, & injufte procedentesdicun-
tur procederc tanquam privati , ex adduftis in rfff.i 86. nuZ.
cnr.Ottob dfin Rom. Hteredit,de Rufpolis i.Martii 1 ■jos§-
Et in terminis cor. Molin.
It Minusadducatur incontrariumaffcflioilla Clicntum,qua»
Advocatorum intclledlumfafcinarefoletfA^C^rfl'. de Luc.de
Bmphyt. difc.^^. num.ii. Quia cgo fum in illaopinionc ,
nurSd ctiam intcllcdlus Judicum aliquando fafcinari foleatab
adjacentibus, & circuniftantiis Caufaruin, utcgrcgicob-
fervar Oliver.de Matr.nul/fol.i&.inmed. &doccrquotidiana
rctradatio, & revocatioSententiarum , quam i Judicibus
appcllationum vidcmifsad praxim rcduci. Quibusproinde
ab Advocatis , fuccumbcntibusin illisCaufis, inquibuspro-
bant bonum Jus (^ovcrc, dicipotcftcum vcrbis illis »i(r_^»y
C)fj. fcriptisPffro Diacon» ep>fl.^Z.lndii'l.<). lib.i. De hii ,
^Urt" tibt pro fervanda J uftilia fcribo , egoabfolvor , (:f tufine-
gligis , obligarls .
I J Anautcm in hac Caufa cgofucrim fafcinatus, cx animad-
vcrfisinh.ic Dilccpiationc , combinatiscumcontrariis Scri-
pturis, enhiinUf.in^.i-j.tacitusLef/orjudicet , utinfimili
fcrip um rcliciuit D Hicr.lib.i.ep^.ad Domn.Apolog-
J4 In omncm vcroc.ilum tribus hi.s Sentcniiis in Uri)C , nul-
liter, & injuOc obrcntis, opponi poffunt tria fundaia iiidi-
cia totidcmS R E Card.& NcapoIitanaE Ecclcfi* Archiep.
Gcfualdi, Boncompa{;ni , & Philamarini . lionc Dcus ,
qualianomina tam in Nedpolican^eEccIefiaEFaflis , Chro-
nicifque, quam in Romana;, & uni verfalis Ecclefiac Anna-
libus: Ita utde Voto uniuicujufque£x ipfis, cumomnifer-
monis pioprietate dici poieft id , quod de quodam infigni
Theologo Societaris Jefu fcripfit P. Segn. nella predic J9.
»«»;.4.nempe l/oi«o, ;/ dicuiVotoequivale a quello4'unin-
tieraUniverJita.
Dicant proinde quatuor Moniales S. Jo: BaptiftaE cum dd. I j
tribus Judicibus; Ipfarum Manaflerium mmime fuijfe, nec
ejfecomprehenfuminier Monuftena reformata, neque deob-
/f/7).r«r;<7;Quiaego,omiirisaliis, in hac Difceptationeex-
penfis, dicere non definam cum tnbus S. R. E Card, Arcbie-
pifcopis Neapolitanis , nempe cum Card, Gefualdo §.iz.
««w.i.quod ineodem MomRctk) /iojfeivanoefattamentela
RegoLx ,, liVoti, e laRforma . Cum Card. Boncompagno
^.iz.num.-j.Q^MoAind. Mon.iftcrio di :.• Gio: B.ittifta fi vive
conmoltaojfervanza, inmoao, chcvie ancoquella dellaVita
commune . EtcumCard. Philam.irinu ^.'.1. nu.^. quod idem
Monaft.di S.Jo: Baptiftaeft fubflii^iori obfetvantia S. Dom.
Obfervandopraecipue, quod dd. vigilantiffimi Praefules , 16
&digniff!miCardinales , non fuerunt loquuti fubcoecafidc
iinius, velalteriusmercenarii Mmiftri , denumeroillorum,
quicupiunt placere corumDomniisin Regione Vivorum ,
juxtaanimadverfionem</f Ruk.mdifc.ad Leilor.^art.^to.
%.rec. a num 95.<i? Zaul.a4St.it Faveat.tom. i.fol.j6. »«. 18.
&adeffedum confequutionis alicujusmilcrabilis fumms ,
fivemajoris, vel minorisLivelli , fed ex illa experientia ,
quamabordinariis, neceffariifqueannualibus vifitationibus
omnium Monafteriorum , fibi fub.jedorum , perfeftiflime
habebantcelebrisMonafteriiS Jo.- Baptiftasfiti in illaCivi-
te, inqualongacvesaEtatis venerandacanitiepraefulgentes ,
virtutum meritis cumulati, iii Domino quieverunt;, & in
quauiquead fenedam , & fenium continu6attenderunt uni-
verfoGregi, in quoSp.Sanftuspofuit illosrcgeredidam Ec-
clefiam, fcribentes non Rationalidifti Monafterii, ncque
Miniftris alicujus Banci, faciendoclandeftinas giratasLi-
vellorum per altrettanti .^ii^it tolcranre , fue ignorante Prio-
riffa§.i 7. ff.4?.&/i?99.SedfcribentesSummo Jefu Chrifti in
TerrisVic. , SacrifqueCongr.admeram veritatcmrequiren-
tibus ab ipfis eorum Votum , & Informationem , vel ex fe
ipfis narrantibus verum Statum , veramque qualitatem Mo-
nafteriorum,fibi fubjcftorum, incxequotionem Conft.i S- Si-
xti V. ad hoc, ut Summus pro tempore Jefu Chrifti Vicarius:
De foto Ecclefiarum flngularum flatu certior rcddatur &c. at-
que omnibus cognitts , <& examinatis 'bc. alia in Vtnea Domini
Sabaoth evellat, aliaplantet, alia ledificet, alia drftruat &c. ju-
xra praecifa verba ejufdem ConH. Sixnna- pofiprinc.
Ad imitationcm practerca celebrisiliiusrefponfionisr^o- I7
mte Mori, datae Angliae Regis Miniftris, eiobjicientibus
opinionem Epifcoporum AngliasRcgni, quaun Ez'equede
leurpaiti' ilen oppoferoit cent ^c. relattC a Sander. nelfHiftoi-
re du Shifme d' Angleterrefol. 162.
Quatuorillisivfonialibns, Mercatorum, feu Negotiaio- 18
rum ad inftar ,difponentibus de earum Li vellispc r altrettan-
ti , dequibusin^.iy. <7«//w.4.opponimusmilIealias Monia-
les, nedum ufque ad diem 4 Aug. i^o-i.&ficpoft contra-
riumdecrctum Vic.Neapolitani, & duas Senientiasin Vr-
beobtentas, exearum LivelllsfoIClm poenes/V retinentesca-
rolenostres ( qui vix faciunt baj 1 1. mon. Romanae) repa-
nentes reliquum in aliqua Arca, jcu Armario prope Ratam
Monafterii§.ij.num. 10. Sedct\amhod\e , &dum haec fcri-
bimus, oblcrvantcs('/.i///»wf';rf la Regola,li Voti ,ela Rlfor-
ma, ut praQicabatur tcmporcCard Gcfuaidi, & Boncom-
pagni$ 12. w«»». r.(& 7.
VicarioSiliquinoopponimus Vicarium Pcriffium.in Ur' 19
bcfatisnotum, Opponimus Archicpifcopos omncsNcapo-
)itanos$i.i:./)f>-/o/.Opponimiis Emincn. PaircsS. C. E Sc
R. & C. <j.l }■ Opponimusapprob.itioncm illiusSedis, quac
Supcriorcmin Tcrrisnon rccognofcir §.14.
CajctanoBuonhuomo, modcrno AdorumMag"ftro Mo »0
nialium niialiud facicnti, quam rcfereiiti pr^cifa verba Mo-
nialium $17. «.^ Opponimus Jo.' JacobumClocciam , inhis
matcriis;/ Magiflro de AJrf(;»/"/r;^ 5.;;.5.cumcatcrva illa Hi-
ftoricorum , quam rctulimusin<5 4./>fr/o/.Quibutaddimus
Auth. VitxSor.M Vill.inte, Ncapoli imprcffa: anno i674-
lib.f.cap.S. (ifcap.i i.lib.i.cap.i.&focpertot.
Rationahdcmum, fcu C.nmputiftx Monaflcrii opponi- 11
musomncsillos Nobilcsi? Familiatum , coadunatosin pu-
blicis.Afff^niblcis annorum 16^7. (J 6.& i'''^^. ^.tf.num 14.
&'i5. OpponimusJudiciumSacriRcgiiConfiliiNcapolita-
ni $.7. dc qun in cadcm Rcgia Clvitatc vcrificatur illud :
Nonplusultra. , -vy
Tom. Ili. Pars II. Difceptalio I.
167
$. XX.
^li<e rationes , & motiva , adduda pro Momflerio S.
lo: Biptijiie.
NCongregr.Sig.Juftitiae, habitadieiy. Septem. 170;.
' nomine Monafterii S.Jo.- Bapciftae exbibicjB fuerunt fe-
qucntesScripturaE.
„ R.P. In Civitate Neapolishabetur Monsig.Familia-
I
, Cuftodes illius folveruBtdirefteMonialibus, ( 2 ) & fi
,', gnanterillisin MonarterioS. Jo:Bapcift£ePrincipalibus ,
„ Summ.num.i. ( 5)
„ AdeftetiamalcerMonsmagnusMaritaggiorum, cujuj
„ Cnftodes pariter tenentur focminis, abillis defcendenti-
,, bus, tradere Dotem, Acconcium ,(3cannuumLiveIlum
„ duc.80. cuilibet Monialt, dummodo nonprofiteantur in
,, Monafteriis reformatis, &deobfervantia, quocafuVi-
„ talitiafolvuntur inannuisduc.jo. & in manibus Abbatif-
„ fae, quarum Famiiiarum non eftmemorja, quodinno-
,, (Iro Monafterio S. Jo: Bapriftse aliqua tcemina ab illis de-
„ fcendenshabitumMonafticunifufceperit, ucnoncontro-
„ vertitur (4)
„ Ad quorum Cuftodum Montis magni inftantiam evenit
^^ ^nno i6<)i. clandeftinum detretum ($) Reverendiflimi
„ VicariiNeapolis, quiinter Monafteriareformata, &de
„ obfervantia reportavit didl. Monafterium S. Jo; Baptifta:
„ Ptincipale, [eda.d\t/>abitce noUtiie (6) Idem Monafte-
„ rium recurfum habuic ad eunde.a Vicarium Neapolita-
„ num, qui viGs&c decrevit, d. Monafierium fton ejje (7)
„ compreiienfum inter Monafteriareformata, feudeobfer-
„ vantia, quarum Vitalitia Monialium cedunt in benefi-
„ cium Communiiatis addifpoGcionem Abbatiftas , ut in
„ Summ.oum.2. (8)
„ Pro cujus decreciexecutioneexpeditum fuit ad inftan-
„ tiam ejufdem Monafterii Monitorium cor. A. C. A. qui
„ contra utrumque Montem, caufaplene difcuffa (9) per
,, definitivam pronunciavit, praemiffum decretum Vicarii
„ Neapol.declarans, noftrum Monafterium ;«;»i,v3<?/M»/fff
„ ( lo^ neceffecomprehenfum interMonafteria teformata,
„ leudeobfervantia , fore, &eireexequendum , praefatof-
„ queMontesteneri, &obligatose(re, folvereannuum Vi-
„ talitiumdireadMonialibus, Summ num.j. (11)
„ A qua fententiaMonsz?. Familiarum, decujusinte-
„ reffe principaliter agitur, miuime reclamavit (12) fed
„ tantum MonsMaritaggiorumappellavit, quaappellatio-
„ ne ftante, uti interpofita a CoIIitigante, fufpenfa fuit
„ executiodiftaeSententias A.C- conv.niftaqueCaufa appel-
„ lationishujufmodi R. P. D. N.hicdiflam Sententiam A.
,, Cinomnibus, &peromniaconfirmavit,Summ. num.4.
„ (i:;) quam in gradu appellaiionis , iterum interpofita?^
„ d. Monte Maritaggiorum, pariter confirmavit R.P. D.
„ P. Summ. num.5. ( I4) A quibus tribus conformibusin
„ Curiaprolatis, porrigiturabeodem Monte magnoMari-
,, taggiorum Commiffio, quae videtur omninorejicienda ,
,, & refcribendum Paj/M /«rf/rafo, (15) quod eft de Jure
,, per Text. expreffos in !eg. unica Cod. Ne liceat in una ead.
), Caufatertib provoc.&incap Ut incalunniis de Hent.^re
„ judic. Ac de ftylokujus fupremi Senatus pofl tres conformes
„ ita refcribcndum (16) ejfe teftacur Marchef. deCommifs.
„ reftit. in integritat. part.z. §.i. num ^^. fol.i iS. exgratia
„ viden.
,, Accedente praefertim validitate, & juftitia dd.trium
„ Scntentiarum conformium, ill.i n.imque fatis liquet ex
„ revolucionc Aftorum, j\ixu decif. Capjt.z6o.part. i.ii\i
,, pari modo firma rer.ianet .
„ Naminrentio, &a£tioMoniaIium Principaliumcon-
„ fequendi Livella dirt-ae , cft (nus fundjita inCapitulis
■,, utriufque Montis. (17) quorum vigore Moni.iIes.T/^Jrt^u^
„ exegerunt (j8) h Montez^.Familiarumdd Livellaab
„ annoi64j. ufqueadprxfensd. num.i. pcrconfcquensbc-
„ ne Judices h quibus declararunt , diclj Livclla eifdem
,, MonialibusdireQedcberi, ad alIegatosin</fr.5 i6.»ttw.i.
„ apud Pofi/j de Manut.
„ In nihilorelevantcquod obligatiodd. Montiumlocum
5, haberedebet f»vore Monialium.dummodononfint pro-
„ feffaein Monafteriisreformatis, leudeobfcrvantia , quia
1' cilm Vicariusgencralis Neapolisdeclaraveiit, noftrum
„ Monafterium w;»;wf/tt//7> , (19) neceffedereformacis,
„ ieu de obfervantia, k quo ultimo dccreto ciim nonfuerit
,, exadverfoappellatum( zo) Imoexecutionidemandatum
„ abA. Cfanebicultimusftatus, ab OrdinarioN^apoli-
„ tanofirmatus, eftomninofervandus, ']a%t3conf.Calder.
„ zi.verf.& ftatui prafens , &alios, Tdsitoi inJecif.i^j.
„ num.i.cor.Emer.fen.
„ Supplicando RR . PP. ad vertCre , qudd Religiones refor-
„ rrtata, & deobfervantialo!iimdicunturill<e , queefuntfub
„ RegulaMinorumdeObfervantia S.Fra^tcifci, &Cappuc-
„ cinorum (zi) illifquetantum incerdi(5tuseftufos,autca-
„ pacitaspoffidendibona, &refpe(flivcrctinendi Vitalitia,
„ aliae vcr6 Religiones, licet Mendicantes , funtcapaces
„ poffidendi bona , illiufque redditus, eorumque Livella
,, convertendi ineorum ufusneceffarios, cijmid nonrepu-
„ gnet Voto pauperpatis, uc explicando decreium Co»f»/.
„ Trid.feff.t^. de Regul. cxzAvtvio allegari folitCim, referc
,, Card.de Luc.in adnot.ad d.Conc. d/fci^.a num.i.&feq.
„ ubi »ttw.9 . firmat , Rcligiones reformatas , & de obfcr van-
„ tiaeffefoliim OrdinisS Francifci, &Cappuccinorum .
„ Cumque noftrum M:)nafterium ftet fub Regula D. Augu-
„ ftini, licetficOrd Prasdicatorum , velejurdem Regul»
„ D. Dominici, & ficdcMendicantibus, propterea Mo-
„ niales funt capaces recipiendi, & adminiftrandi earum
„ Livella, ut praeter allegatos, ^ddo jQ^uarant.mSunfm.
„ Bullar. verbo Monafteria Monialiitrny pag.^st. Card.de
„ Lucde Regul.difc.3 ■]. nu!n.ij. Rot. coram B/cic. decif.^oS,
„ pertot.
„ Igiturdumftatus, &obfervantianoftriMonaftcriieft,
„ utMonialesreceperintannuaLivclia, iWiCquefolutafue-
„ rintinpart/culari ., (ii) utexPartitis, datis d.num.i'
„ (23) acetiamex Juribusin Proceffu, fado coram Vica-
„ rioNeapoIiiano (24) nil atnp^iusquaercndumcft , cum
,, fir judicandum tale , quale prsfeferunt, atquedemon-
„ ftrant ejfeffus , & modus vivendi (15) ut advertunt;;/
„ cap. Sane de Regul.Jo: And. num 5. cr Abb. num.6. Uonjt.
„ Rgr.Regul. traii.$.deTranfeun.tju.l6. nu m. z. & fcq. c\;<Uii
„ laudar, SckqanatCard.de Luc.Regul.difc^.num.y.
„ His igitur pofitis, cum exadverfonon doceatur, no
„ ftiimi Monafterium effe dc reformatis, quod neccffario
„ probandumefi ablnftitutione ,dequanonconftat (i6:)noa
„ autem apraefumprionibus, &argumentis, hincproinde
„ beneOidinariusNeapolitanus, qui praefumiturifH^-foa-
,, fciusdequalitateejufdemMonafterii (27) Jeclaravit,non
„ effetpterreformatajautdeobk-rvantia; Quodcumfueric
„ executioni demandatum pertresconformes, Monscon-
„ trariusnoneftampliusaudientjus, utfuperius probavi.
„ In nihilorclevante Bull.CIem. VIII. Qiiia illa noneft
„ determinate pro noftro, autproaliquo particuian Con-
„ ventuedita (28) Sedgenetaliter proomnibus.ondcnon
„ magisexea noftrum Monafterium , quam coetera obligan-
„ tur, quiahochabet iev Ecclefiaftica, utadacccptadum
,' o\>\\z,':x.Gvc\X\ts,Suar.lib..\ de Legib.cap,\6.Rit cer.Caval.
,, ^^r.S^.p^rrof, Igitui cum noftraeMonialesin profeffioni-
„ bus promiferint (ervare Bui. Cicment.VIII. per hanc pro-
„ miffionem dici nequit, fefe adftringere voluiffe. nifi ad
„ id, quod temporei\.aBprofeffionisin Monafterioiervaba-
„ tur ab aliis, quae fimilem omnino promiftloncm emifc-
„ rant, nccaliud promififfe, quam id , quod in Monai^e-
„ rio fervabatur ; Ciimque nofirie Moniales .'Jfidue re.eperiMt
„ din.tLiveH^ (29) faniJBulla nihiloperari valer. eoqae
„ minusillius acceptatio,& promiflio^cumhaeccmnlaope-
„ rcntur ad id , quod tempore fuaenrofeffionisin Ccnventu
„ fervabatur, praecipuecxatSibusfubfecutis circaexaclio-
,, ncm dd. Livellorum, qui valdeconferunt ad promidio-
„nem, ^fe iaclam , dedarandam, fuamqueintcntior.em
„ detegendam cap.CiimdileSus de Coffuet. i. S; Je/nie-.pr.
„ C. de Legib. Menoc/j.confi-jS.n 19. Quare&c.
„ Refponfio in eadetn Caufa. Animofa nonminus, qu.im
„ fubtiiisv;deturDifceptatioHiftoricoli-gali.<:, acutoinae-
„ niodD. evadverfo injure fcribcntecompofifa, fcdcitm
„ nil novi affcrat, quod tion fuerit difcvffum ( jo < inaliis
„ inftantiis, propterca brevitcrme cxpcdiam iarefpmd.-M'
,, dendo, ftriSe tamenadpw/i^umCaufie, non auteim ^b /u ■
,y ftoricis aut/)oritatibui duSus ( ? I )
„ Nullitas enim, qur cxadverfoproponirur mfnimocft
„ alleg,ibi!is, & fii;nanti.r fupcr decrcto Vicarii PerMni,
„ deVoto Congr.Emin Arcbicp. Nc.?politi>ni , tttijea-
„ dem Cofigregationon avocavit Cauf.vn ^ a.i fe , ^rc::e jb-
„ di:avit.tbemicmyivarioordinariamJunfJ,8i^t(t>i ( ;i)
„ fedillam prorogavit, quiaJecrcrumcum Voto Cor.;re3
„ emanatum idcm Vicarius promiilg.-.vir, & fi'b'CM, fit ,
i6B
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayaci
„ m inexadverfo Summ.num^ prour paflim fervaturhic
., in Urbe in Congregationibus , quaede morefiunt coram
„ Emin Vicario, A C &GubernatoieinCriminalibus ,
„ inqnibusjudex , rcilicetLocumienensproceditpronrdc
„ Juie, & per confequens objeiSa nuilitasnon implicat Ju-
„ rifdiaionisdetcdum, necclaradici poteft , imdtanquam
,, infubfiftetis, velfaitemdubia, attendendamininievenit,
„ &, eanonobftante, bene Judicesaquibus^procecefTunt
„ ad confirmationem Sententiae A.C. utin terminisfirma-
„ vitRor. dcc.lto-anurn.^i.par.^irec. exgratia viden.
„ Itaque cum Vicarius generalisPerifliusann01691.de-
,, fcripferit noftrum Monafterium inter reformata , & de ob-
,, fervantia inautiitis Monafieriis (35) bene noftrum Mo-
„ nafteriumrecurfum habuitadSucceflbrem , nempeadSi-
„ liquinum, quiabillo, tanquam interlocutorio , contra-
,, rio imperio decernerepotuit L J^uodjujfitff. de Rejudic.
„ cap. Cum cejfante6o.de Appeil. Marcbef. dt Commifs.ap-
„ pell. ab Interloc. par.i . ^i ■ num.i-j fol.iioi.
„ Nec exagerari valet aliera praetenfa nuliitas, exeo ,
,, quoddecretumejufdemSiliquinicontineattantummodo ,
„ noftrum Monafterium non effedenumero iilorumrefor-
„ matorum, quorum Vitalitia cednnt inbeneficium Monia-
„ lium, (J4) quod A C.ftrift^minimeconfirmaverit,;fed
„ ad liquidationem Livellorum procefleritcontrautrumque
„ Montem, (icqueexcefterit finesdecreti.
„ 'Hzm z^m cot&m A.C.fuerintexhibita fjj) Capituia,
„ hujufmodi iiquidationemconcernentia , poftquam idem
„ A. C mandavit , exequi decretum Vicarii Generalis Nea-
„ polii, beneproceffit ad eotumdem L/z;f//£)»«w liquldatio-
„ nem (?6) tanquamexecutor, utinterminisfirmatGcd-
„ tian.difc.40.num 8. (if/if^.Maximequiauti executor po-
„ tuitcognofcercdeexceptionibus, refpicientibusexecutio-
„ nemLivellorum , ut benediftinguendofirmavit Rot.cor.
„ Cerr. decif.1^6. num.<).& 10.
„ Etabfque uiladifficnltate, quiapaflim habeturinju-
, dicioimmiflionis, in quo Judexdat immiflionem in bonis
„ Aftori, abfque cxpreflione , & liquidationebonorum ,
„ quaE liquidatioinexecutionem Sententiaefit : ItaqoeiKw
•„ loramA C.fuerit liquidatumquid ( jy) & quantum de-
^, beantfolvere dd. MontesproannuisLivellis , meritoA.
^, C ad quantitatem illorum incapitulis contentam, pro-
,, celfit, ciim veniat infequelamdedarationisMonaft. pro
„ nonreformatohaberemajoremquantitatemLivellorum ,
„ direfte Monialibus folven. ad formam authoritatis fupc-
,, riijs alieeatae.
„ Quo veroad juftitiamnoftrarum Sententiarum nuliiim
j, cadere valet dubium , quia noftrum Monaftenum C z,Z J
^,tionefi, nequeCappuccinorum , ncque MinorumdeObfer-
„ 7i.i»/M S Francifci , & perconfequens Monialeslunt ca-
„ paces lecipiendi, & adminiftrandi per le ipfasearum Li-
„ vtlla , iliaqiieconvertendi inearum ufus neceflarios, ciim
,, id non repupnet vocopaupertatis , mprohaviinlnforma-
„ lione§ SV.ppliCandum , &feqq.
„ HocaiKcm pofito, nulJatenus fuffragantur argumenta
, contraria; Quia , vel praetenlamqualitarem Monaftcrii
»5 reformati fufficientcr non probant , velji taliter, qualiter
^, prtemiffaqualitas probata C^9j effet, non relevaretad
j, effedom, dequoeft pra-fensdifceptatio.
,, Quoniamdumdeficit Inftitutio , drfundalionofiri Mo-
,t nafterii C^^J fruftra praeienditur , illud habercqualita-
„ tem reformati, & quamvisprotali probationeniiarur D-
,, exadverfo in Jurefcribcns in authoritate Hiftoricorum ,
„ Titm^^i EugentiCaraccioli, reterentis, noftrum Mona-
„ ftcrium fuinefundaiumiub tituio S. Jo: Bapiiftac Ord.re-
„ formati S.Dominici ; Attamenciim notum/r, quod Hi-
„ florici regifirare faciwt dcfumpra ex tradittombus minime
„ vcris C-i^J incertifque vocifarrationibus, hincadumef-
„ ftt deprobationibus, fi eorumdiila illa.sadftruerenr in ju-
„ difio, im6 hujufmodi authoritas deftruiturcx folutioni-
,, bus; diredW Monialibus fa61i<i, & obfervantia contraria
,, Rotcor. Ottoh. dccif.i',7,.tium.i'^.
,, Enquc minus attcndenda vcnitenunciativa , contenta
„ in fupplicibus Libellis, porrcdli.sS C P^. & aliifqueaflis,
„ jt Monialibus gcftis pro con(cqin.-ndis carum Livellis ;
„ J^uia hujufmodl enunciativ<e non probant Inffitutum ,
„ ^41^ ncc (ufficiunt ad probandam intcntionem contra-
„ riam, noftrum Mon,T(UTium fuiffc, &c(Tedc reformatis,
„ acdeobfervantia , quando, prouthic, quaeftioprincipa-
,, lisafTumpticft fupcr veritatc cnunciati Rot ceram Burat.
„ decif.^S Odecif ^^q utrobique»uw.l.
„ Maximc' quia viporc rcfcripti SC. etiam authoritate
„ Alcxandri VII. tranfailum fuitintctMonialcS)& Mon-
„ tcmi^. Familiarum, quibusMonialibus, diClatranfa-
„ ftionenonobftante, Monsfolvitdirelie C4lJ Livella ,
,, qnod nrnTrme evcnifTet , fi MonialesPrincipaksfuifTenc
„ adfcriptas Regulae reformatarum , feu de obfervancia ,
„ utdefeliqucc.
„ Sed quod ponit falcem ad radices,&quod fupplicaturad.
„ verti, il\udeR,q\i6dinpTxdiii3iCaufanonfuntMoniales
„ tantiim, fed Monaflerium C ^a) quod , caufa cognita ,
„ Ord. Neapolitanusdedaravit, nonefTeinterreformata,
„ neque de obfervantia , & per confequens antecedentia
„ a£la, peraliquasMoniales fada, non praejudicant, ju-
„ xta Text. in leg. Ab eojudicato JC Quomod. Cr quand.Jud.
„ Coccin. decif. 1 10. num 40-
„ Quod agnovit Auditor SS. quiCaufamhujufmodijtS.
„ C.£T& R.avocavit, illamque remifitad Judicemcom-
„ miffarium, &quodpluscft , cvrrt Defenfores (4J) con-
„ trarii nimis animoie , bisnon obftanttbus , recurfum ha-
„ buerint adeandem S.C haecfubdie 1 j.Maii i^oj.refcri-
„ pfit : Caufam nonfpeBare ad 6.C. in cafu , dequo agitur .
,, Cavendumtamcncft abeo, qudil Livelladirefle folu-
„ ta fuerint AbbatiffaB, nonautem Monialibus, quia Di-
„ f^eptatio in ^. 10. exadvetCo allegataidnon firmat ; (46)
„ Sed fe refert ad Tranfaftionem , a qua liquido conftat ,
„ folutionem fuifrefadamdirefteMonialibus nonautetn
„ AhbatifTae, ut probaviinprarfatoSumm. num.i.&Iegi-
„ turinConcordia, in manibusR. P.D.Ponentis.
„ Reliqua verdfunt potiiisdifteria ,quam Jora, nonme-
„ renturaliam refponfionem , citm nonftt htijus fupremi Tri-
,, bunalis ,Difceptationemhifiorlcam, legibusmtxtam , exa-
„ minare, C^lJ inter paucosdies propofitionis plurium Cau.
„ {arum, nam requireretur aliquod magis longitm tempus , &
,, aliis occupationibus defiitutum, quo jruitur D.exadverf^
„ inJurefcribensCA^J^^^^^^^^i ut poffet admufTim re-
„ fponderi frivolisfubtiIitatibusDi((:eptat'onis contrarise »
„ illarumque infubfiftentiam RR.PP. DD.oculis exhibe-
„ re, prout fuitoftenfumSC. E &R. Auditori SS. &Ju-
„ dicibusCommifTariis^coramquibusin Difceptationeam-
„ pliatis fuitacerrimeexculTa, &fummoJurepropugnata,
„ quod praBicari ncquitin hocfupremoCo<^fe^u inter tempo-
„ ris atiguftiam C^9J ad parcen. Voiuminibus, aclongo
„ taedio. QuapropierCaufafatis ventilata, &Juribusfun-
„ damentalibus fulcita, non vidcturamplius protrahenda
„ poft tres conformes , utprobaviinlnfoini.
$. XXI.
B.efpondetur eifdem Rationibtis , & Motivis .
ULtra dotem annuum Livellum duc. 1 10.
Refponfum prarventivefuit jf.iS. num.^. id non efTe i
vcrum, &adduximus in § 16.nnw.15. verba prascifaCon-
clufionisanni 1664.
yijfiduefolverunt direSie Monialibus . »
Hoc nonlubfiftere authenticisdocumentisprobatumfuit
Q.io. pertot.&^.iS.num.Kj. zj.&alibi.
Summ. num 1 . j
Regiftrantur in hocnum.l Sum.partitaefolutionisLtvel-
lorumanni 1645. adrationemduc. 1:0. In illis tamen nullum
fieri poteft fundamentum ; Quia Conclufio Gubernatorum ,
reducentium Livella Monafh reformatorumad duc yo. ca-
pta fuitanno 1664. $ \6.num.i 5. Approbata jkS.C. E & R.
annucnte SS. anno i66j.§. 14. «u»j. i. Et a RegioConfilio
Neapolis exequutioni demandataanno 1684. ^ 7. num.-j.
In noftro Monafierio aliquafxmina babitum Monafticum noH 4
fiifcepcrit .
Mirumnoneft, ob multiplicitatem MonafleriorumMo-
nialiumCivit Neapolis: Obdeterminatas Familias, com-
ponentes noftrum Montem , Etattcnto, qu6d iftcere^us
dumtaxat fuit anno i(.f>c).
Clandeliinum decretum . j
Hujus decrcti dandcftinitaj folidcconfutata fuitin§.i8.
num. I
A die habitie netitif habuerunt recurfumadVtc Siliquinum.'Ji
Fateor inpcnii^, meconrcptumfermonem hicretmere ,
nemca verba molcftc accipiantur.- Coram quo Tribunall
aflcruntur hsc, & ad qucm fincm ; Egoinconlcientianoa
cflemfccuru.t , fi Cau(as cumfimilibusfacti altciationibus
vincerem, nam fifumus rationemreddituri deomniverbo
oiiofo, mult6magisde verbis, &afrcrtionibus. Tcrtio,&
juftitijT prarjudicialitius; Quanam frontc afleri potcrt, qurtd
Monialcs ^dichabitae notitixhabucrunt rccurfum adVica-
riumSiliquinumanno ijoz.Siquatuor annisantea , ncmpe
anno
Tom. IIL Pars II. Difceptatio I.
i6^
annoiS^S.foIemnlteradierunt Cardinalem Cantelmum ?
iquocumVotoejusCong. referenteCan. ab Auria , obti-
rcre non potuerunt revocationem decreti Vicarii Periffij ,
led prsfixionem termini ad probanda incumbentia $.i att. 7.
Quxcircumftantia notiffimaerat exadu. Scribenti , dum de
illa omiffisaliis demonftrationibus , mentionem facit in
fua Refp $■ 10. fupra impreffa » 2.& ex animad vertendis in-
itaiiuM.il. «■ j «/. . 1
Poffumustamenomniaconciliare, aflerendo, Moniales
fccurfumhabuiflead Vicarium Siliquinum, k die habitae
notitiaE, qu^domnesillarumdiligentiae erant inutiies co-
ramCard. Cantelmo, procedente cum Votoejus Congreg.
Obiternotandohic, fimilesfadi alterationes, velaequivo-
ca, mirabilesoperarieffeilusinillis temporis anguftiis , in
quibusaliquandoreperiuntur JudicesproCaufarum decifio-
nibus , Verumtameneft , quodadinftareorum ,quae Anti-
quarii obfervant de Lucernis vererum fcpulchrorum , ftatim
aclucemafpiciunt, daturquetempusrefpondendi , evanef-
cunt.
7 Decrevit , Monafiertum non ejfe comprehenfum .
GratiasDeo, quiaadmittitur, VicariumSiliquinumde-
clarafle, Monafteriumnonefledepraefenti, non autem in
praeteritum, minim^fuiflereformatum . Quomodo auteni
abfquepalpabilinullitate, evidentiquein)uftitia, idaddere
potuerintJudicesinSententiis, confirmatoriis ejufdem de-
creti, difficileeric demonftrare, ut obfervavimus §. 18.
num.6.
8 Sum.n.2. Eftimpreff"umi»§.i7 »-5'I"q"0 notandumoc-
currit, quod inilloMonafteriumdicitur non efle , hoc eft
temporediaaeSententise, nonautem minime fuifl^e com-
prehenfum inter Monafteria reformata , id referendoad tem-
puspraeteritum .
9 Caufa plene difcuffa
Quanam plenitudi.ne difcufla fuerit praefens Caufa coram
l.Judice, oftendimus/«§.i8.«.5.
so Declarnns, noftrum M.onaf{eriumminime fuiffe , nec ejfe
comprehenfum inter Monafteria reformata .
NonertfibiconftansexadverfoScribenscumlis, quae fu-
pta dixn ^ j^d quorum , amefinem, & non concordat in
hacpartecumverbisdecreti VicariiSiliquini , regiftrati in
§.ij. num. 5t.
11 Sum.n. 3. Eftimprefs.?»^.! 9. «ttw.j.
12 Minime reclamavit .
Contrarium probavimus in $. iS.fub num. 6,Verf.Aqua .
15 Sum.num. ii.Eftimprefs. ««if. 19. num. ^.
14 5tt»w »uw 5.Eftimprefs.i» Jj^. 19 »aw. J.
1 5 Vartito judicato .
PetidebebatCommiflio ,noncumcIaufula, Paritojudi-
cato, fedcumalia: Sineprte]udiciotriumconformium,]Vxt3
Signaturae ftylum, inhacetiamcaufa pradticatum . Id au-
tem evenit forfan , velex Amanuenfiserrore, vel ex ma-
gnisillisoccupationibusexadverfoScribentis , de quibus in
$. ultimo ejus Refponfionis .
1 6 Poft tres conformes ita refcribendum ■
Sifolaclaranullitastrium conformium , qnalis demon-
flratafuicillaSententiarum/»^. »./)?/• fef. apta eft ijlarum
exequutionem retardare , ut bend notant Bald. in leg. z.num.
i.Cod.Ne lic.tertibprovocar. Felin.in cap.lnter Cdfter.column.
^■verf.Sextade Rejudic.Barbof.in Clem.i.n.yeodemtitul.Ro-
land.conf.z<).n.t\^.lib.i.Gabr.Com.concluf.concluf.i.de Exequ-
ut.rei iudic n.^.FerfContrarium , Covarr. pra&. qucefl.cap.
zS.num^z. Lancellot.de yittent.nul/it.pend.cap.u nu.\^^. Me-
tioch. de Arbit.caf.g.n.l.& Gratian.difcept. i iS.w.^y (if c 5 8 1 .
»«.13. Et Doftores, quicontrarii videntur , vel loquuntur
interminisnullitatis, oppofitsedumtaxatpoft tertiam Sen-
tentiam, velquandoaliaeprsECcdcntestranfierunc injudica-
tum ( quorum neutrum vcrificatui in prefenti) ut illns decla-
rando ad vertit ^dd.ad Greg.deci 76». \$.(:f iZ.<S firma vic
Rot.dec. 3 u.». r .p. 5 .6f dec. 391 .«. 1 8 par. \%.rec Quanto magis
eundemcffedumoperabitur, quandounitaeft cum notoria
injuftitia? exhucufqueanimadvcrfis.
I 7 Jntentio fatisfundata efl i» Capit. utriufque Montls :
CapituIautriufqueMontis, circi Livellorum majorem
quantitatem, loquuntur favore Monaft. non reformato-
rum , quale exadverfo non probatur , cffe illud S. Jo:
Bapriftae .
18 Moniales ajfidue cxigerunt .
Juftificationes, cxhibitaein^.io.pffyro/.demonftrant op-
pofitum.
if VicariusGeneralisNeapolisdeclaravity uoflrum Monafle-
rium minime/tf/jfff de reformatis .
PoftquamLatinedixi, rcpctii , & multoties replica/i ,
Vrfayie Difcept. Tom. UL
hoc non efle verum , nec concordarecum verbls ejufdem de-
creti, regiftratiin jT'i7-».yi nonpoffum nifi, pro faciliori
intelligentia , hoc idem Italice conftantiflime repetere . Non
e vero , che il Vicario di Napoli abbia dichiarato, Monafterium
S.Jo: Baptiftie minimefuifse reformatum . Subjungendo pro
mea inftrudtione, qu6d , autjudices, qui in omnibus , tif
^fro/w»/(iconfirmarunt Decretum Vicarii Siliquini §. ig.
attw.i.2 Cif j.illud Icg:runt , vel non legerunt: Inter duo
haecnondaturmedium: Nequehicfermoeft de interpreta-
tionealiquadubiorumverborum, fedde illorum fola , &
fimplici leilura . Silegerunt, palparunt manibus , verba
h^c minime fuijfe reformatum \t\ \\\o r\u\\2HST)\is contineri ;
Igitur in gratuita additioneeorundcm verborum tam grandis
emicatinjuftitia, ut majorexcogltari nonpoflit. Si non le-
gerunt, &iIIud»«of»«i^tf j, i^; per omniaconf\:n\ztut\t.^tr\\-
hinonfuppetitterminusexplicandi modum hunc ferendi
Sententias, rogandoproindcLedtorem , ucillumqualificer,
mihiquead Poftcrorumeruditionem communicaredignctur.-
Agentcs interim gratias Di vinf bonitati , quae non permifit,
idem decrctum Vicarii Siliquini tranfcribi abaliquo a catho-
iicoScriptore, quimalitiosealiquid in eo inferere potuiflec
contraStatum, perfedionemq; Religiofam , velquidfimi-
le; Idq; hodieinnocentcrconfirmatum videremus in Urbe
pertresconformes.
A quo ultimo dccr. cum nonfuerit exadv. appellatum . 20
Quareappellatumnonfucrit, imonccappellari potueric
abhocdecreto, inauditoMonte extotto, poftquamcum co
conteftata fuerat lis , oftendimus in jj. 1 8.». 1 1 .
Religiones reformatte , & deobfervantiafolumdicuntur il- II
/«e, qu<e funtfubRegulaMinorumdeobfervantiaS. Franci-
fci , & Cappuccinorum .
Authorihujuscantiunculae, invoce, & infcriptiscoram
duobuspofterioribusjudicibus faltem vigefies contutatx ,
nulliufqueprorfusefficaciaeofteniaei» §. i8.»tt»». iz num. 30.
&3libi, teCpondetctJo-.Lud.Vivesia Exercit. ling. latin.
fol.^.poft princ. Htecefltuaprimacantio matutinit , 6f bene
vetus, cui fubfcribo . CClmqueex illius inculcata , futiliq;
repetitione, feroagnoverim, meoleum, &operam perdi- .
difleeidem latinercfpondendo, dicamltalice.
NelMondocattolicovifonomolti Religiofi . come fono li
Carmelitani, & Agofliniani Scalzi , efimili, e nellaCitta di
NapolivifonodieciMonafleriidiMonache(§.\S n. \i)cbe
nonfono, neCappuccine, ne diSFrancefcodeirOjfeivanza,
epureli primi noHanno Livellodiforte alcuna ,e le feconde ,
come Riforwate , logodono in commune nella fola quantita di
doc ^o.Dunque dall ejfere il Monaftero di S.Gio: Baptifta diver-
fo dalle Cappuccine , e Frati dellOJfervanza di S Francefco ,
niente confondamentopuo inferirfi, ne in circa la quantita de
Livelli , ne earca il modo di amminiflrarli .
Siautemconcedaturdifta propofitio, cumqua Judicesin
hacCaufaprocefferunt, teftcexadverfoScribente in pluri-
bus Scripturis , & etiam in praefenti Refponf. §. Quo verb ad
juftitiam, pcrmittendo, contrarias Sententias , eidem ra-
tioniinnixas, in judicatumtranfire: Conftituendo proinde
irrctradlabile Jus, inducendonotorium, quadrando rotun-
da , faciendodealbonigrum ,dequenonenteens ,atque fal-
fum immucando in verum , juxta notam indolem , &
efficaciam rei judicatae , ex addudis/>f r Barbof axiom. zoo.
nu.z.tt i.& Rot.in Romana Divifij. Martii 1700. Nequefa-
ne coram MoIin.& inRomana Fideic. i H.Jan.i-oo. §. Sed ut di-
ximuscoram .^»/<7/i/.ubi,qu6d res judicata fehabcrad inftar
muri, qui in mediopofitustranfiri non potcft. Facillimo
negotiorcformatio, & Vitacommunisrelegaripotcrunt ad
folosConvcntusCappuccinorum,& S. Francifci dc obler-
vantia,demonftrationefcqucnti .
Religiones reformatie , & de obfervantiafolumdicuniur il-
l<e , qutC funt fub Regula Minorum de Obfervantia S. Franci-
fci , & Cappuccinorum .
Sed Monafterium , ex.gr. S. M. divini Amorit, ts fc de aliis,
non efl fub Regula Minorumde obfervantia S. Francifciy nee
Cappuccinorum .
ErgoMonaftcriumS.Mari/e divi'ii j^moris, nonefl refor-
matum, dfdeobfcrvantia.
Argumentumcrt in B.jrocco, modo quidcm imperfeQo;
Noncric tamcnmultiimdifficile Religiofis claultralibus ,
acuentibusingcuiaad propriamdefcnfioncm , aliofque do-
centibus argumentandi formam , illud ad dircctum , &
perfeitum modum in Barbara pcr impcfl"ibile redu-
cerc.
Exempli, honorifquccaufadicli rcligiofiffimi Monafte-
rii S M.divini Amorismcntioncmhic feci , uti fund.iti
ab infigni Rcligiofa Sor. Maria Villani , Moniali Mj-
M naft.
i7o
Diiceptat. Eccleriafl. Dominici Urfayac.
■aft.S.JorBaptiftae, utobfervavifupraiJ'-?''"'"'?^^'*-
Mum. 4. & 7. fere prodigios^ei affignatoi^undoduc. loooo.die
»4. Dec. 1^56. a Camilla Sanfelicii , eodem tempore nupta
cuaiMarcelloPignatelioexDucibus Bifaccii , poft cujus
pbitum abfqoefiliis , pmnia fua bona in d. Monaft. S- M. di-
vini Amoristransferendo, religiofuml^abitumiQeodem fu-
fcepitfubSor. MariaeGeltrudisnomine, in eoqud pie obiit
diei4. pa. i6j6. tefteP. Dflw;«;ru Ar<?«a Marchefio Ord.
Vriedic. Epifcvpo Vuteolano , in Vita ejufdem Sor. Mariie Vil-
lana, Bononiaereimpreffaann. i6ii.fo{.i\o,inmed.iffol.
4^%yantefin.
ti Solutafuerint inparticulari .
Noaeftverum, utexPartiti?, exhibitis/wjj.io^aw- ij-
ufq:itdfin. & ex animad v. in $. 1 8.n. i }.
3J ExPartitisd.num. i.
Repetendafunthic, quaediximusfupra-».?.
24 Ac etiam ex ]urib. in Procefs.faHo cpr. Vic. Neif.
Jura, contenta inProceffibus Judicum de Partibus, ex-
hibert^IentinSummariis,coram Judicibusin Curia ; Hoc
autem condonandum eil exadverfoScribentipropter illius
magoasoccupationes, abipforelatasin $.finali fu<e Ref-
^o»/ Nonenimaffererevolumus, idproceffiffe ex eo , ne
exeorundem Juriu|[i vifione, &recognitione, illorum in-
fubfiftentiadetegeretur, juxta nobilem animadverfionem
Card. Vallavic nell Iflor. del Concilio lib.t i.cap. 1 6.num.7.'>hi:
llSoave alfuointentoproducemolti Autori, mafema citare,
Tieiluogbi, nilefaroUi M^nieraeccelfentepernon poteref-
fere convinio di falfita . Quamvis fundamentum nobis prae-
berettalisfafpicionisconfrontatioilla decrcti Vicarii Sili-
qnini, inquoafferiturquidsioexaiei^rfo^fed r;ullatenusad-
funtverbaifta Minimi fuijfe reform$tm» ^ juxta animadver-
fafapranum. 9.
« 5 EffeBtu , & mmiuj vivendi .
RefponfumfuitpraeventiveiniT. i8.»«»j. 14.
i6 frokattdumtefl ab lafiitutione , de quanonconflat .
Inftitutionetnprcbavinvusex ^reye Clementis VIII. in
S- i.peft fium. li.
J17 Ordinaptniieapolitanusprttfumiturbenicpnfciuidequif-
JitateMonafferii.
Panfa«ndumhicaliquantulum ; Card. Gefiialdus , Bon-
/rompagnus, &PbiIamarinusfuer!unt OrdinariiNeapolita-
pi; jigitur praefumuntor bend confcii qualitatis Monafterii
S. Jo.-Baptiftae; Norepoteritproindeamplids controvetti ,
iqndd in todeta Monafterio non fi ojfervino efattamene la Regq-
//«, liVoti, eiajtiforma , nt dicit Card. GefualdpsJjT. u.
fllf». t.&z.Qoddlneononfivivacon molta ejfervanza , in
modcy ehevli ancegueUadellaVitacommune ^ utdicitCard.
Boncocopagnus $.\z. aum. 7. Quodque non fit (ub ftriiliori
obfervantiaS. Domittici, m didt Card. Philamarinus j)".
12. nut».^.
In comprob^tionem quarum feriarum affertienum , fafla-
rum SummoEccIefiaeCapiti, &Jefu Chrifti Vicario , in
confliftu trium Sennntiarum , fa vore RJonialium latarum ,
mihi videoraudirediftoj tres digniffimos Cardinales , lo-
quentesperosS. FrancifciBorgiae, verbisillisepiftoJac , ab
eofcriptaeCarolo V.Imperatori ,®iftratis^i?/^«(/<j»f'r.
fnejus Vitalibicap.ii.Pare, chefidebbadarepiu credito
aNoi, chefiamoviffutiineJfa( poffetaddi, e che almeno
per 50. volte neliofpaziodi altretanti anni iavemocon ogni
attenziq^fe vifitato) cheaquei, chg vivonofuori , eloguar»
danodalontano .
28 Bulla ClementisVUI nonprotioflro, autproaliquoparti-
(ulari Conventu edita efl .
Ultravim, &efficaciamhuiusBuIIaB, cxipfius promul-
gationc derivantem , habemus in .noftro calu fpecialiffi-
mam promiffionem Monialium , iliam obfervandi , p.trti-
(elarmenieperquello, chetocca allaVitacommune ■ Eft au-
rcmintellr^usdebilitasadducereauthoritates ad proban-
dum, qudd teneatur Religiofusfervare ca , quae in profe-
ffioncfolemiiiterpromifit [)«o, quinon irridetur, utoftcn.
dimusi» jf I yn y& feqqSc addimus S Vrbanumlineplfl.de
Rerxommun.c\\)\is vcrba funt harc .• J^uicumqueveflrumcom-
munem Vitamfufrepiarn habet , if vovlt , fe nibil proprium
babere, vidcai n« pellicitallonem fuam irrltam fadat , fed
^of , quod Domlnoeft poliilcitus , fidelliir cuflodiat , ne da-
mniitiettcm. fid prfiKlumfibi acqutrati ^uoniamfatius efl non
vevere quaw Vtum , prout rmHus poteft ,non perficerc ,im-
prcfs. in^etOperaS.CIem Pap^e,ParlfilJ aditaanno i6s^fei.
i09.&impreffactiamCo/o»/f >4gr//>/>/'ff.rtffl»o.i56i./()/.iy3.
J9 Noflr^ Monialesnflidui receperini dd Livella
Rccepcrunt, fcd utircformat» , &dePbfcrMntia f ir
pcnot.if ^.\'&.num.i.
Nihilnoviafferat , quod nonfuc : difcuffum . ,,
Difcuffasncnfuerunt, imoneca /Jicibus vifac, juftifica-
tionesexhibitSEin j5"-ii.repertae poft terriam Sententiam .
Obit^r notando hic facilitacem , dicam meliils ilafr^ncheiza
mirabile di negare il Sole in mezzogiorno .
Refpondendo, firiBitamenad ptinSum Caufic , non aw ji
tefiMb Hiftoricis authoritatibus duiius .
Merito. Nonenimomnibusindifferenierdatum eft coi-
gru^refpondereargumentis, in Hiftoricorum tpftimoniis
fundatis : Praecipuequandoifti diverfseconditionis, &qua-
Jitatis, concordantin aliqua infigni veritate, illcrumque
hiftorif impreff? fuerunt in illa Ci vitate , de cujus geftis lo-
quuntur, exadduftisis^.^.a».?.
EademCongregationonavoCavit Caufamadfe, neq',abdi- jj
Cavit ab eoderh Vicauoordinariamjunfdi&ionem.
Ex noftra crafla mincrva, ututar phrafi Vrat. refptnf.
crim.^.fub ».61 . nefcimus videre, quid commune habeat cuaj
praifentiinfpedlioneCaufarumavocatio, quae tuuc foliini
pradticatur, quandoillaintrodudafuitcoiam ur.o Judice ,
&iIIiusdecifiofpedlatadaiium , juxtadchniciocem avoca-
tionis Caufarum , traditam ^ Mart. Compil.Jur. tom.x.cap.
4. verb. Caufa infine, & UrJell.Concluflegal.i 72.«. ; .ut neni-
pefit, Litis coramunojudicependentis ^ adaiiutK, abfque
provocatione , fa^atranslatio, dum in noftrisrerminisCau-
fa introduftafuitaMonialibusanno 1698- noiicoram Vica- J
rioSiliquino, fedcoramCard, Cantelmo , cum Voto eju< m
Congr.deputatioinRelatoreir. Can.ab Auria, &contefta- ^
talite, medianteaffignationeterminiutriqueParti ad pro-
bandaeorumincumbentia .
Hisftantibus, authenticis demonftraiionibus comproba-
tis;« j5'- !.«»«»». 7. defedusjurifdidrionisejufdem Vicarii ,
&nullitasejusdecreti , nondubia, juxta terminos(/fr.^8o.
num.ii.&feqq.par.S.rec.Ced palpabilis re.Tianet: Obfe-
cranteshicadvertere, quddhaec, &alia2nuliitates,nonaI-
Jegantur modo , poft tresconformes , in quibus terminis ani-
piadvcrfionemaliquam merercnturcontrariae reflexiones ,
fed allegatJE femper fuerunt coram omnibus Judicibus, licet
ab iftis gratis fuerint rejedtae .
Inauditis Monafteriis . j }
Monafteriaahtedecretum Periffiinon poterant , nec de-
bebantcitari, rationibus, addudlis/»^- 18 »«■ i.Quia tunc
nullaaderatcontraipfaconteftatalis, nihilquefuit petitum
in fpecie contra unum , vcl aliud ex dd. Monafteriis , fed fo-
lum ingenereinftatumprodeclarationc, quae, &qi'.aliaef-
fent MonafteriareformataCivitatisNeapolis , cum ae<;>uali
indifferentia erga omnia . Non fic autem refpeftu decreti Vi-
cariiSiliquini , quiadebebarjtcitari coram ipfo, feu veiiis
coramCongr.Eminentiffimi Archiepilcopi , Montes illi ,
cumquibuspendebat lis, introduda^Monialibusipfis , ex
animadverfisin $.i.n.~.
Quorum Vitalitia cedunt in beneficium Monialium • j^
NuIlitasha5cineorc(idet, quoJ Vicaiius Siliquinus non
declaravit, Monaft. S JorBaptifta; indcfinite , & ad om-
nemeffedlumnonrcformatum, nequedeobfervantia , fed
adfoIiimfinemadminiftrandiLivella §.17./». 5 1. Sententiae
autemfinesd.decretiexcefferunt, generaliratemaximadc-
clarando, illud depraetcritominimefuiffe , & de praffenti
iioneffecomprchenfuminterMonafteria rcformata , & de
obfervantia^.2 ».i6 & 17-
Coram A. C.fuerunt exhibita Capitula . J J
CHmexhibitioncCapitulorum, fadacoramA. C. cxhi-
bitaefucriintTranfaaio, approbata ^ Papa , & Sentcntia
ConfiliiNeapolitani,in quointroduiS.i fuitCaulaad inftan-
tiamMonialium, qnaEdcterminant Livella in Monaftcrio
S. Jo; Baptiftae in fumma duc. 5o. A.C. igitur non liquidavic
fummamaliqaamincertam, foJiil.im, utfuprafer.fcr.de-
terminatam, immutavit, auxitq; aduc. 50.adduc.S0. &
120. rcfpcftivc.
A C. bene procejftt ad eorundem LivcHorum liquidatit- j6
nem.
Licitum Noblsfit in hac partc pctcrc A. C A qua Inftan.
tia, quibus vcrbisconcepta, & ubi regiftrara ^ motus fuit
addetcrminandam Livcllorum qusntitatcm , fub liquida-
tioniscolorcinfirmandoduo folcmniffima judicata totidcm
maxkjiorum Tribunalium ? Non enim motiisdicipotcft ab
inftantiisMonialium , quia iftac nunquam fomniariint ta-
lcmdcclarationcm ab copctcrc. ^.17. /?•(«• ^o.Minufquc
k Scripturis Dcfenforum carundem Monialiijm , quia
iniftis, pcrcxtcnfumrcgiftratisind. ^- 1". " >"""■ !• ufqj0
ads. id ncc legitur , nccpetitumfuit . Si ipitur vcritaicm
amamus, fntcamur libcntc'r, cxafieratam hsnc liquidnno-
ncmeffcmaum prartcxtum ad falvandam Sentcntiam A C
^nuN
Tom. IIL Pars
SnuIIitate, &injunitia , fatis ex hucufque animadverfis
eiucidatis.
5 7 Cor/im A. C.fuerit liquldattm .
Adverfus praEtenfam hanc liquidationem dicimus cum
Glofs.in leg-firtC.de y€.dific-pTiv.S(dubi eft ; Subjungentes .
A quo fuic pecita ? in Aftis enim nullum reperitur veftigium
alicujus inftantisE pro illa obtinenda ^ Judicibus .
Noftrum Monafterium tto» eft Cappuccinorum , neque Mino-
38 rum S. Francifci de obfervantia .
Repetenda funt hic, quaediximusfup.».ii.
35 Taliter, qualiter qualitai reformataeffet approbata .
Admittiturhic, qnaJitatemreformatam Monafterii S. Jo:
BaptiftcE, taliter, qualiter probaricx noftrisdemonftratio-
nibus ; Igitur prztextus erroris Aituarii Monialium re-
manetomninofutilis , &prorfus vanus; Quia , noii fo-
lumprobatiotalis, qualis, fed fola poflibilitas in contra-
riumomnemerroris un>bramellminat, juftadoftrinam Ca-
ftr. in leg. penult. $■ Docere n-^.ff.Ne quis eum , quam fequun-
lUT Dec.conf.iyfab n.q.Rot dec.i $6n.4.^ 6& dec.'!,z:}.Tiu.i 1 .
<i; dec.i9Tn.6.cor.Bicb. Idemqueerrorconcludentiflime pro-
banduseflfet, eoquia nunquam prffumicur, ut, aliisaddu-
ftis , firma vit Rot.dec. i z x 4.». \z.corEmer.jun.
40 Deficit Inftitutio , & Fundatio noftri Monafterii .
NondeficithaecFundatio , fed exhibita per extenfum
fuitinjj'. \. pofl num.xz ubi in fpeciedixit Summus Ponti-
fex, qu6d MonialesS. Jo; Baptiftjfieri volebanttalesjuxta
RegulasMonafteriiS.M. deSapientia, in quo Vita com-
muniseciam hodieexaftiflimecuftoditur^. 11. num. 8. pofl
princ.
41 In authoritate Htftoricorum .
Paragraphus ifte ad literam impreflus fuerat in §. 1 7. num.
aO. Eique refponf um in §. 4. « num.i.& in $. \%.num. \6. De-
bebat igituromitti prsefens tranfcrlptio , illiufqne loco ali-
quid replicari contra noftras Refponfiones , juxta laudabiie
folitum iflorum etiam Curialium , qwi multis occupationibus
detinentur .
42 Quia bu]ufmodi enunciativa nonprobant Inftitiitum .
Inftitutumhoc non probamusabenunciativis, feda Bre-
ve SummiPontificisCIem. VIII.§. i.poftnum. 12. Adom-
rcm veroabundanrioremcautelam illud comprobamus aliis
argumentis, &demonftraiionibus, dequibusfupra , quas ,
praecipu^fimulunitae , ante oculos , intraqu^ evidentiae
fines ponunt veritatem , & fubfiftentiam ejufdem Infti-
tuti. -■'■ j-1
'43 MonsfolvitdirelleLiveUa. 4 .v ■■\-'}\
Cantiuncufa haec latefuit confutata in %.\Q.pertat.&§.l^.
«.j.i^.iy.i^.&alibi .
44 InprtefentinonfuntincaufaMoniakstantkm, fed Monar
fterium.
Hoc idem Monafterium , quod hodid in Caufa eft , fuit
etiam fempcr in Caufa in prf teritis adibus , uc remanet ma-
nifeftumex iliorumrecogiiitionein § 18.^.52.
45 Defenforescontraninimis animose bts nonobftantibus &c.
Proapplicationeillorum verborum nimis animoie dtgne-
turobfervare Le(Sor,qu6d DtfenforesMontisrecurfum ha-
buerunt ad S.C. E. vigore iilius fpecialis refcriptiSS D. N.
dequo mentionem fccimusin §.z «1 j.^^i ?• ""• •'^- ^ P^f^"
quara fupplicesillaseidemporrexerunt precesin publica au-
dientia ^.Maii 1 ^o^.quae regiftrataefuerunt inprincipioprae-
fcntisDifceptationls.
Qu^ia remanet manifeftum , illos notari de infigni animofi-
tate, nonaliomotivo , nifi quia in Urbe , fer.omnibus fer,
per Juris tramites procurant exequtionem refcripti Papat re-
gnantis: Juvat propofitionem hanc iterum repetere .- No.
tantur Dcfenfores Montis de mngna animofitate , quia in Urbe
procurant e.xequutlonem refcripti fapte viventis .
Exquafola, &feriaanimadverfioneccnabit admiratio,
fi Moniales plusobtinuerunt a Judicibus , qu.^m ab cis petie-
rint: Petierunt enimdeclarationcm, ipfasde praefenti non
cfle rcformatas§. 17. num. 50. in fin. & obtinuerunt decla-
rari, necetiam in praEteritum fuilfe taies $. \g. num. 2. &
/>(7. Petieruntdeclarari, fereformatas noneflead folum fi-
nempofliJendiLivella^. \-j.num. jo. /» fin. Sc obtinuerunt
ampliflimamdeciarationem , ipfasefl"etalesgeneralitate in-
audita, jT. 19 num.i.iiffcq Non pctierunt declarationem
quantitatisLivcliorum, cogitantesforfan pro illa habere
recurfum ad Tribunal, abipfifmeteledtum ]$■. 7. num. ?.
Ec Judicesultr6cisobtuIerunt talcm declarationem $. 19.
«Kw. z.6r/fy. RefcindendohocmoJofoIcmnifllmamTran-
fartionem, approbatamaS.C. E. & R.annuentePapa , $.
T4. num I. Et revocandoSentcntiam Regii Confilii Ncapo-
hs 5. 7. num. 7.
Urfayig Dlfcept. Tom. UI.
IL Difceptatio I. lyi
Nequeexorbitanriaminorprafticatafuittn prmcipio ha-
juscontroverfiae; Poftdeclarationemenim Vicarii Per^fEi*
annoi69i.annumerantisMonaft. S Jo; Baptiftse inter alia
MonaftcriareformataNeapoiisj)'. i.wftw. j. eif feq. Anno
1698 &fictranfadis;am feptemannis, prorevocarione ta-
lisdeclarationisrecurfumhabueruntad Card. Canteimuni
Archiepifcopum , cum Voto ejus plenac Congr. Coram
quo, referenteCan.ab Auria, talem revocatior.emcbtine-
renullatenuspotuerunt, fed foiiim Partibus contcndenti-
busftatutusfuittcrminus ad probanda incurabentia jT. i.
num, 8.
Acuentesautemingeniura eaedem Moniales defperan-
tefqueprobareeadem incumbentia , relidto eodem qualifi-
catojudice , paul6anteipfius obitum , nonrequififo Vo-
to Cong. ncqueetiam fcicntecaufaeRelatore , Deus fcit ,
qualibusmediis , exabrupto , nemineciato , & inaudito
Monte, poftaliosquatuor annos , obtinuerunt a Vicario
Siliquinoid, quodeis denegaverat Archiepifcopus , cunr
VotofuaeCong. Adcolorandam vero fubfiftentiam hujus
decreti, recurfum habueruntad SS. pro obtinendo Breve
confirmatorioejufdem, ^quoillud nullatenus ob;inere po!
tuerunt, remiflis fimpHciter, &abfque verbis/>i?r //.Kora
illarum precibus S. C. E. & R & fic juxta terminos Juftiti»
exadduaisin§.i ^.anum.i^.ufqueadfin.
In hoc fapientiflimo Confefl^u primo loco refcriptum fuit :
E.vpcffetur novus yirchiepsfco. us , ut ex annotatione in Po-
fitioneoriginali , decujusjudicio merito dubiran es , fup-
l>iicaruntiiiftantmsproCiufaspropofitione , votique com- •
potesfadae , pervenaque Inr^ormatione Vic Capitular.
diei.Martii ^oj.in voce , & in fcripris inf.rmantibus
dumtaxatMonialibusipfis, ab eodem facrofauCto Senatu
intrepiderefponfumfuit: Noneffelocum petita: expeditioni
Brevis $. i 3. »«w. i s. Remotisa Secretaria omnibus Scri-
pturisexillarumparteexhibitis, unkcum originali Pofitio-
ne, neuliounquamtemporeincognitionem fanfliflimi hu-
jusrefcriptideveniripofler; Inquatunc folum aiiqua ex
eifdemScripturis , &Pofitiocum refcripto charadtcris Se-
cretariireftitutaefuerunt, quandopoft annum , & ulrra ,
habitanotitiatalisrefoIutionisC3ufde,& Scripturarum re-
motionis, ex parte Defenforum Montis exclamatum fuit
pro iliarum reftitotione .
Pofthaec, ac fi resomninointegra eflet , expeditnm fuit
Monitoriumcoram A. C. pro confirmatione decreti Vi*
carii Siliquini , obtenta cum circumftantiis fupra ex*
preflis.
Autigituregoiftanoncapio , aut mc expHcare non va-
Jeo, autcontraria judicata fubfiftere nunqnam porerunt ■
Erparcat mihiCard.Taurufius, fi ejusprudentiflimi confi-
liifinestranfcendo, dequoin j5'. 18. ;?«»>. 7.rfr/ Indeque •
Talisenim, & tantaeftapud meopiniointegritaris , & in-
teiligentiaBjudicumRomanaECuriae , talifq^ue . &tantafi.
ducia , juftitia itaexigente , fe conformandi in hac parte
cumoperacionibus , & efficaci volunrateSS. D. N. circa
Vitapcommunisconfervationem , ut credere non pofllm ,
qudd velintinhacCaufa magnum exemplum , iniqul fpe-
ciemhabens , in Urbeconftabilire , non pro introduOione
Viiaecommunis , ubi non adeft , fed pro iieftru<3ione in
illoMonafterio , ubireperitur , & ubi Moniales in carum
foiemniprofeflionefeobligant illam fervare §. i j. per tot.
Efl^ctenimaeneum illum Serpentem ir U'beeIevare,dequo
fermocftinN«w. 21. 9. Cumhac tamen diffsrentia . quod
qui afpiciebant illum fanabantur , qui vero hunc vide-
bunt . poftquam fani fafti funt , ipfirmabuntur , atquc
k perfcdionis , & regularis obfervantiae via declina-
bunt.
Cavendnm tamen eft ab eo (Sc.quia Difceptatio itt §. 1 o. e.x'- 46
adverfo allegata id non fi> mat .
Si LeQordignabiturDifceptationem loco citato perctiri.
rcre , inveniet , quod uitra ahasprobationes ,-anum :j.
ufqueadnum. 16. reo]i\r:int\}rvetx , auihenticae , &reales
partitaefolucionum, fadarum Abbatiifa? , nonauiemMo-
nialibusipfis , coram i. Judicede mcnfe Novem 1-0;, fcr.
fcr. produflxperada Archivii; Nec non , qv.oA in §. 10'.
t.'um. jadducunturpracifa verba Vicariidc Rubcis , idciti
afl"erentis. ■ •
Hic igitur , conccptum parit^r rctincndo fermonem ,
fupplicamus dumiaxat obfervare , quod fi rromptitudi- *J
ne vcre mirabili controvertuntur ca , quae habentur in
manibus, & foia Scripturarum pcrvoIutioDcpatcnt ,dealiii
quid dicendum ?
Rcferam pcr iocumca, dcquibusleriumtimorem habui:
Pcrvoluta Difceptatione in loco controvcrfo , & rc-
M s pecto
172
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayas.
pertoicJ, quodfolcmnU^rn«gabatur , combinavi ca , quae
irA^cavifuprauum.^^i.Vcrf.lnhoc, cumdiftaferia, & ro-
lunda ncgativa, diuquemirabundushasfi , dubirando^mels
tnanibusdiftasjuitificationes evanefcere , conticuendo ta-
in.eni meipfocogkabammodum, quopra-tenditur viftoria
~ in hac Caufa; Juftificationes recognofci polfunt ad arbitrium
vel originaliter in A<!lis , vel in Difceptatione fideliter tranf-
criptjc .
ij7 Cum nenjit hujus fupremi Tribunalh Vifceptationem Hifio'
ricam , legibus mixtam , examinare .
Difceptationonfuitcomponta pro fupremo Tribunali
Signat. Juflitias , neceidemdiftributa pro illius examine ,
cxquofuitineodemTribunaliexhibicusReftridus Fadi de
Juris , cumfuoplenoSummario , cum quibus Caufa com-
modedecidipoterat : Fuitnihilomin^sRR. PP. «Jirtributa
inobfequium , & venerationem ,eisab Authore omnijure
debitam , & adhoc , ut fi , praster Caulae necefiicatem ,
aliqui ex eifdem voIuifiTent Caufas merita latius deguda-
re, idpoffencfacilinegotio, &forfan non infucunde , ad
ptaximreducere .• Nequeenimnovumeft, minufqueinau-
dituminlegalibusmateriis fimiles Difceptationes Judicibus
exhibere, utcontemporaneepradlicatumfuit in illo cafu ,
\n({aoem3iaav\t dec.liinprinc.^.Profequtaq; apud Prof-
per.deTerrit fepar.ihi: DD.pofi plenam, maiurawque do-
elarum, acelegantiumDijfertationum, hinc inde exhibita-
fum, difcujfionem .
Nam requirttur aliqued magis longum tempus , & aliis ec-
48 cupationimn defiitutum , quo fruitur D. exadverfo in Jure
Scribens .
Veriflimaeftprimaparshujuspropofitionis , fi intelliga-
tur de magis iongo temporc , in prseteritum feri6 implicatum,
ncdum ftudiislegalibus, fedaliis, cam humani , quam di-
vini Jurislucubrationibus. Abfqueenim ta/i longo ftudio ,
omncpraEfens tempus, quamvislongum , reputabitur 6re.
ve, omnefquddiligentise adequat^refpondendierunt inuti-
Us ' Eodemmodo, quoad lorgumperficiendumiter , con-
gruumquidemrequiriturtempus, fed multaalia, & prfce-
iJere, &concurreredebentrequifita.
C^terfiminceptafuitDifceptatio poft terciam Senien-
(tiam, promulgatamdiejovisi6. Juliiijoj. licdt ratione
terroiniprofervatohabiti , lata appareat die 7. ejufdem
menfis, &anni, & terminatadie 9. Augufti feq. quando
revifafuit, & permiffa illius impreffio. Utinam verohi 24.
dies, ultraaftiduasleftiones inRomanoSapientiae Archig-
ymnafiopertorum menfe Julii , liberifuiffenraboccupatio-
nibusaliarumCaufarum; Quiamagisperfefla componi uti-
quepotcrat, majoribufquefa(Si , & Juris animadverfioni-
busexornari , atqueminoribusTypographiaeerroribus fca-
teret ; VerifTimum fiquidem, comprobatumqueexperien-
xizt^ApulteidiHum., Tehtuma Brancaccin. de Jur. dolio-
rat. in Epift. ad LeEor. pofi med. qudd nulla res potefi effe ea-
demfeftinata fimul , & examinata , nec efi quidquam ownium,
quodhabeat, tf laudemdiligentia Jimul , & gratiam celeri-
tatis .
lilarumqui infubfiflentiam RR. PP. DD. oculis exhibere,ut
49 fuitoftenfumCongr.E.i^R.yluditoriSii.Judicibus Commif-
fariis .
In S. C- E. & R. non fuit cx parte Monialium exibitum ,
nififimplex italicoidiomatecompofitum Mcmorialepro de-
clinanda illius JurifdiiHione , terminatu.n fequentibus ver-
bis /' Oratrtcifperano doverfirimettere adfuo sjudices , atte-
falarettagittfliziadellEE. VV. Nec minimaadduil^a fyl-
laba circa Caufae mcrita , minufquc' aliquid refponfum
noftrislnformationibus.tangentibuseadem mcrirn Caufse.
Coram AuditorcSS. pro parte Monialium Tartarorum
moreftridoribus, &clamoribuspugnatum fuit , obtcntaquc'
remifTioCaufaEad JudicesCommiHarios, &c(>r.cod.paritt'r
nihilfcriptum fuit, vcldiilumcirca meritaCaufaE.
Judicibus demum Commiftariis illis cxihibtae fuerunt
Scripturac , quas rcgirtra vimus pcr extenfum /;; $. 1 7.CX qua-
rum ledura patct , anex illisitifubfiftentia .Tppar(.ant ca ,
".uaihicadduximus , vclpntiiis, an ma^>,is lolida , m.igil-
qucfirma rcmapcant , attcnta ilobilitatedd Scripturarntn ,
Kquivocis, quibusabundant, & fadidcficicntia , qua labo-
f«nf .
Quodprallicari nequit in bocfupreme Confcjfu i» temporis
J« aneuftiii .
Magna; occupationcs fuprcmi Tribunalis Sign. Jufti'i«
notifrimacetiamfunt Lippis, & Tonfonbus , cum illo ad-
dito, dcquomcntioncmfacitC-rr/»'. </^ Luc. in Relat Ro<».
Cur.dife- ?i. rauwi. ly.qut^J fert'gratis ade<) magnum fuppor-
tantonus, &Iaborcm: Vcrum tamcncft, quod non ptom-
de eft prasfumendum , qu6d in dd. temporum anguftiis Cau-
iaecumfolitamaturitatenondecidantur , attentis probato-
rumCurialiumScriptis, folidein Jure compofitis , & la-
formationibusin voceeorundem Judicium, ut notat Card.
Pallavin.neirjftor.del Concil.lib.i^.cap c^.num S.afferens, fi6e
nonpuelchiamarf, ne trafcurata, nefprovedutala decifiene
digran Litigio, che fuolprenderJiingraviJfimiTribunali con
lojtudiodi unfolgiemo, atrefele Scrttture, meditateda va-
lenti Avvocatj per molti mefi .
Haecprorefponfioneadomniaea , qusE pro Monialium
partein Scripdsdedufla fuerunt; Quia ver6audivimus,il- ji
larum nomine verbaliter exageratam fuiffe diftindtionem in-
ter reformationem Monafteriorum , & obligationem fervan-
di Vitamcommunem, acfiresefTent penitus diftiniSae , &
fcparatae , quod motivum cum plaufu ab aliquibusexccptum
fuifreafTeritur.
PtaEmifTocum D. Tho. i.par.qudefi ^^ar z. ad^. Sapientis
efTenoncuraredenominibus, &cumcommunisDoillorum j»
Schola , non verborum corticem , iti^ ipfam rcrum fubftan-
ciamattendcndamelTe , exaddu(S!sper jB^r/a/. ;»/fg. J^uo-
minusnum.ii.ff.de Flumin.\b\: Noncurode nomine .Anton.
^uiring.de Scient.med.cap.\^.fol.-;<\.^h\ ; Sicuti vanum eH
difputare de nomine , itavanijfimumefi dtjputare de re , de
cujus entitate nonconfiat Mantic deConie^ '•b.'\.t!t. ?. num.9.
Catd de Luc.de Feud.difc.44.num ij.&de FideiL.difc. i u. ».
$.& Rot.dec.i<i^infin.cor.Ottob.(:fin Pifanajur ifp. 4. Ju/ii
iyoo.§ Ut enim cor.A»fald,uh\ , ({uddfatuum tfi auresprabe-
re quafiioni de nomine -
Dicimus, itadifcurrerecfTc verbisludere, nonautem fo-
lide refpoiidere , Quiaadnoftrum efFe(ilum finonymapror- jj
fusfunt reformatio, &obfervantia , itaut idem prorfus fit
dicere, Monafteriumaliquodeffereformatum, feu de ob-
fervantia.
Patec hoc ex fola , & fimplici lciSura decreti Vicar. Sili- J4,
quini, ibi: Fuit provifum , dfdecretum, Monafi.prted.non
ejfecomprehenfuminter Mcnafteriareformata, feu de ebfer-
vantia ^. i J.num.^ i .
ExomnibuscontrariisSententiis, ibi : Minime fuijfe ,
nec ejfe comprehenfum inter Monafieria refermata , feu de ob- J J
fervantia§.i<).n.z.l.& 4.
Ex infdrmatione Vic.de Rubeis. ibi, In quibus omvibus
AHisMonafi.prad.SJo. Bapiifiie tanquam rejormatumy & jS
deobfervantiaenunciatur j^.i i.ff.j &alibi .
Ex Monialium replicatisconfcfTionibus, & inftantiis, (a-
dliscor. Vicar. Siliquino, ibi : Supplicadichiarare,ilfudet- J7
to Monafiero non effercomprefofra li Monnfleri reformati ,feu
dell'oJ}eri'anza §. 1 7.».40.& \h\:SuppliCa V- S lHuflriJfima vo-
lerrefiar ferviio dichtarare con decreto,d. Monaftero non ejfer
compre/ofrali Mon.iji.riformatifeu dellojfervanza 0.i 7.». JO.
Exatteftacionelo. Jacobi Ciocciae , generalis Adorum
Magiftri Monialium , non per minus cemporis fpatium , j8
quam per aiinos fupra 40 Li Monafteriiriformati yfeu dellef-
fervanza,che fonoin quejla Cittadi Napoli Oc.^.i. ».6.
Exconfeftionc demum ( omiffis aliis demonftrationibus
gratia brevitatis) millicsreplicata Defenlbrum Monialium jj
inomnibusinftantiis, cor.omiiibus Judiiibus , & in omni-
busomninoScripturis, necetiamexccptis iilis, exhibitisin
Sign. JuftitiaE, feiTiper accipientium pro finonymis eadem
verba , Monafttriumaliciu()dcireret'ormatum,feudeobfer-
vantia , ut ex illarum recognitionc in § 18. ««;>;. 6. 7.8.9.
10.& fert'in omnibus Et fupva jf.Idefi ^.Adquorum^. Pr»
cuius §Innihilo, ^.Hisigitnr, Cfi-i Refponfi.Nullitas , (f.
Eoq\§ M^ixime, tt^Sedquod.
Nonomicteiitcstamcn obfervare cxorbicanciarum conti-
nuationem, nullatcnus interrup.am in totohuiusCaufaedc-
curlu, hcJid-unumaflercndoin Scripturis, Judicibuscxhi- 60
bitis , & juxta folicum Partibuscontendcniibuscommunica-
tisad rcipondcndum , cras vcro aliud orctenus Judicibus
fummocalorcinfinu.mdo, hacnova mciliodo toUcndo mo-
dumrclpondcndicontrariisobjei^is , ilia dumiaxt lcicndo
p(illC.iuf«refolutionem , & pr<cti.ndendo, ut Judices, non
il-cund um ada , & probata judicarc dcbcanc , fed ad ccnnrcm
verborum, inauribus cisinfufflatorum , & fic cxtra Mun-
dumexiftcntium , contraomnia principia ; quac fequutus
fui in Infllt. Crim llb ^tir.S. n 9.
Tcrminantcsnoftroslaborcsinh.icCaufa, cnixt'rogando
Judiccm illum, quiadhurcertus, &dcpuratusnon cft , ut
obfervet dilipcntcr , nc ejus Scntcntia , ferci^da invocato 61
Salvatorisnoftri Jcfu Chrifti nomine , & ioiijm Deum
praeoculishabcndo, quxjuxia folicam formulam , pcrpe-
tuum imponcrcdcbct filcniium inhacCaul.i , dcfcrviat lo
coTubar, adcxcitandos Rclisiofosomncs catholici Orbis
pro
I
Tom.III. ParsII. Difceptatiol.
173
proexcutiendofuavi jugoVitfcommunis; Eidemque Judi-
cirepetendocum verbisiiiisDivi Gregorii , regiftratis fup;
^.\^.n.ii.De/jis, e]ii<e tibiprofervandM Juftitia fcribo , (go
abfolvor, &tu, JinegUgis , oblig^ris.
$. XXII.
De Livellii in genere .
i /^ UmoccafionepraefentisCaufE, argumenta contraria
V^ diluturus, multos pervolvere Auihorescogerer, non
putavi committenJum , ut quae inter jegendum mihi occur-
rerent, quaEveSrudiofisufui forepu;o, negiigenti vitioprf-
terirem : Ideoad hunc ultimum Paiagraphum eorum com-
modoeareferenda duximus, ut quaiuum m Nobiseft , no-
ftroLeftori prodeffe poflimus. Qiiod fi mirum aiicui videa-
tur , meabafliduis, & tumultuofis Fori , & Cathedrae
occupationibus in hac Difceptatione crannul.fl^e animum ad
difceptandumdccommuni Monachorum Vita , quae paca-
tispofius, quietitquertudiis , quam Fori clamoribus con
venit, is non meam de tumuituofis rebusad tranquillas , fed
aliorumde tranquill ssd tumulruofas digreflionem admire-
tur . Siquidem inForopafllm occurrunt ij , quicommunem
Vitam , ex Inftituto (uoproficeridebentes, eandem forenfi
artedeclinareconantur. EquamvisLucubrationeshae no-
ftraeinCaufa, k Nobisdefenfa , finem fuum minime fue-
rint aflecuta; ; Tamen , quia habent lua sydera jites, &
qui laboresnobisirriticeciderunt, prodefle aliis poffunt ,
proptercahiceaimprimeredecrevimus, ut fi quid forte ,
Leflorbenevole, tibi ex ufu fuerit , id veluti extuofundo,
mc libente , atque volente uberrime colligas .
Quaeresi. jQ^itid ft Livellum} Omiffa fignificatione hu-
3 jusverbi, intota fua latitudineconfiderati , ad noftrum ef ■
feflum . Refp. Ejfe annuam illam prceflationem , quam fibi
refervatReligiofus ., velReligiofatempore profeffionis : Seu ,
qutefibia Pareniibus ., vel aliis ajfgnatur pro fuis particula-
libus indigentiis . \t.a. Mirand.de Monialib.q 9- art. i.&con-
cordant Lapondifcept.Zi.n i-to i.Sc Card.de Luc. adConcit.
<///ir.^4.«.4. Obit^robfervandohicdifFerentiam , quae inter-
cedit interannalem , &annualv."m praellationem : Annalis
fiquidemprafftatioeftilla, quae intraannum fic, annoquc ,
terminatur, annualisverdpraeftatio, quae quoc annis repe-
titur, \xtoh{ttvztRot.dec.9ii.num. scor.Cer.<i} dec 125.
Tinm.i^.par.Xi^.rec.
Quaeress. ExquomotivoafftgtiarifoleantLlvella volenti-
3 busingrediReligionem. Refp. Parent>JS,fiveConfanguineos
folitoseffeillaaflignare, correfpcftiv^ ad renunciationes ,
quasemittunt , occafiane ingrenTus in Religioncm , ut obfer-
vat Rot.in Lucan.Livelli 9-Maii i -oj.cor.y^nfald.
Quaeres 3. Anpro Livelli co»fequutio»e c*mpetat fpecialis
4 hypotheca. Refp. cum diftindtione; Vel pro illa obligati
funtfrudtuscertialicujusfundiprofaciliori illius exaftione,
&fuperaIiisbonisnoncompetit hypotheca ; Vel obligara
funt bona ipfa ingenere , & abfque alia fpecificarione , &
tunceadem hvpothecacompetir, Rot.dec.-j^n i.apudTorr.
dePafffut.fuccef
Quaeres^. Anf^iBafemelaJfignationealicujusfundiprofo'
5 lutione Li'.elli , pcffitMonialisvariandoilludexfruSibusal-
teriusfundi pctere ., Marant.refponf.i)\ to 6 in negativam in-
clinat opinionenirContrarium tamen probat Ho.iier.adSurd.
dec.z66 n.i\& ii.veterens ita plur'cs decifum .
Quaeres yA/? Lwcllum impuuuidt:m (it inLegitimam Refp.
C Negative cum Va'afc.de J^uatt c. 1 5 «:.•»». 59, 6f Carvahal. de
Utraq;j2^!iar p.ir.^.c.\ n,9i.Eira'\oci\ , quia illud fortitur
alimentorumnaturam . Quod limita in illisLocis, inquibus
dos faccedir loco Legtimoe , quia cum illud confi Jererur tan-
quamparsdoris, ut videb.mus infra ^ 7. Coniequenter de-
trahetiduin eft ex por tionc Legitimae . Ita Rot.cor.E,ner.]un
d.f^.num f>.& y.
Quacres 6. ^, Livella veniant appelUtione mobiHum.KcCp.
7 camCapon. difcept.X, . per tot rsw. 2. Illa noneffe res mobi-
les , neque ftabiles, (ed cAnftituerc tertiam fpeciem intcr mo
bilia, &ftabilia, venire tamcn fub bonorum appellatjone.
Qua-rcs-. '-in Livellumrepunturpars jotis Monialium.,1-
« Itufqueprivilegiisgaudeat. 9.e:[p Afffmaiivecnm Rot.de:.
. i9-n.i~i.par 1 i <& «/--f. 1 5 J » lo./^tfr.ig.w. & aliisauthorltati-
bus, adduftisrupra ^. 16.» I 5.
Qua?resS. An promilfiofolvendi annuum Livellumindigeat
<i inJi'!U,]tione , aliifqucfolcmnitatibut. Relp. N egat iv e ^c\\i\a.
dicituralTignatum incaulam piam, inquibusterminis fole-
mnitas infinuationis non requiritur , Card.de Luc. de Donat.
Vrfayie Difcept. Tom. IIL
difc.6o.n.^;,.&Rot.cor.Dunez-junJee.y7^.}nfin.Add\tQ,q\:6d
in annuisprieftacionibustalisfolemnitasnon eft neceflaria,
exi\iT\h\isadduQ.\S3heodem Card.de Luc.de Donat. d. difc.
60 «.j^.Cif J4. Inqua parte videiZor. aliter diftinguentem /«
decxi^i par.16 rec.
Qua?res9. Anexlapfuif.annorum folutum prafumaiur
Livellumvigoredifpofitionis S:atuari<eVrbis . Refp. Ne^a- 10
tive c\im Rot . dec i,9num.i^ & :^ par.it rec Tumquia Sta-
tutum Urb.sdoraledebitum non comprehendit , cujus pars
reputaiur Livellum , utdtximusfupraq.-.Twmc.iam quia
abilloecclefiafticJB perfonsE nuliatenus afficiuntur .- Quid-
q\i\d d\catCard de LucdeCfgdit. difc. 14:^. n. 17. «jfiSubi,
quod quamvishodiecum hac R()'f opinoiiecoTimuniter vi*
vatur, illiustamen Sententis nunquam proprium intelle-
ftum captivare potuit .
QuaEtes 10. Anprobeturexaffio Livelli , ex auo Monialis
fejateatur in aliquafumma dcbitricem illius pefo-ne , pu<e 11
Livellumexigebat ■ ReCp. Affirmatitecum Rot in Rom. Pe-
cun.\6.J an. i joz.^. Hocque cor.Molin.uhi , quoJali^s oporte-
retredargueredenimia fatuitate Monialem , fi vo!u ffet ac
ciperemutuopecuniasemanibusillius, quiexcaufa Livel-
lierat fuosdebitor .
Quaeresii. ^uidfaciendumJitdeforteilliuiLivelli, quod
con/Ututum fuii infru&ibus Ojfcii vacabilis , pojito , quodper i»
illiusextinilionemreflituatureademfors. Refp. cum Card.
de Lucde Regal.difc. sd.num. I .& de OJfcvaCab.cap. iz.numa .
Vel eandem lortem erogandam efle in alia fimilia jara , cum
afllgnationefiudluum ijli Religiofo, cuidebetur LivelJum '
Vel illamretineri pofl"ea Monafterio, cumhoc, quod fup-
peditareteneatur Religiofofrudusillos, quiex novo inve-
ftimento perciperentur .
Quaeres 11. An expediat Monafleriis , quod Religiolihabe-
ant Livella. Re(p. AflHrmative cum Card.de Luc de Regul. i»
difc.^yb.n i^.qoia hoc modoeximitur Monafterium ab illis ex-
penfis, qug in infirmitate, vel aliis u/ibus ex nereflijate ,
vel congruentia Religiofofuppeditare teneretur; Nec non
etiam , quiacum talesrcddituserogarl foleant inemptionem
Librorum , aliorumquemobilium , Religiofo fta-ui decen-
tium , ifta . moriente Religiofo, remanent penesMonafte-
rium , vel Religionem.
QuaJtes 1 3. An Epifcopi curare debeant , ut Monlalibut af-
Jignetur Livelluma Parentibus in illarum ingrfjfu. Refp. 14
AJfrmative cum Fagn.in cap. Nos ampliiis n.4.y.de Inftit. ubi
qudd ita refolvit C.C.his verbis: Debere Epifcopumid curare
omninb , ut Propinqui publico , validoque Infl rumento fe obli-
gent adcertamannuampraflationem , qu<e minomon fi: i:.
aureis , pro necejfitatibus Puellarum , donec lixerint , afle-
rensinfine, reiolutionem hancapprobaramfuifle^ Papa ,
non tamenadeumfinem , utfiat nova Bullafuper hac de-
claratione, fed ut fingulis Epifcopis petentibus ita relpon-
dearur .
Quacres 14. An Livellageneraliter pro omnibus Reliriojii
Conftituendajintinaliquadetenninataquantitate. Relp 7V'f- 15
gativecumCard.de Luc ad Concdifc. i^. nu.^ Sed illa re-
gulanda eflTe a Perfonarumqualirate , Monafteriorum foli-
to, patrimoniorumq; opulentia ; Qnod limitatur ineocafu,
inquoilla dererminata fint a particularibus Statutis , vel
Conftit.alicujus Montis , veialterius Lxi pii , Tunccnirn
nuIIahabitar3tioneud.circumftanti.irum, in ea quaniitate
conftituendumclt, in qua determinatum fuit a dd. Conftit.
vel particuIaribusStaturis, ut pradicatum tuic Neapolis .\
Gubernatoribus Monti magni Maritag. , ut vidimus/i/^. ^.
i.a num. I.
Quxresi^. AnReligiofui anteprofcjfionempolfit Livellam
aliii cedere . Rc(p. A^rmative cum a Poicconf. 1 $q. nnm 2. 1 5
& Catd.de Luc.de Regul difc<)^.n.^.Qi\\a , non aJhucemif-
(a profeflione , nullum concurrit obftaculum , qu6d talcm
cefllonem impediac , vel invalidam reddat .
Qnapresi6. An Monialispcjfit renunciart Livellum Jibi in
Teftamento reli&um, refervata t.in:um illius parte , folaejui 17
Vitadurante y jub i.'la conditione . quod nibil Monaftfrio ac-
quir.ttur. Retr. Negativecui) PignaeU.ccnfult \ i-^.tom.^.
Quia illud acquifitumdicitur Monallerio, incujus prariuJi-
cium talem renunciationem , fiveintoto, fivein parte ex
defeftudominii tacerenonpoteft Monialis, ratiombus ex-
peri(is(7tt,<7f>. 1 2.
Quaeresi; Andcbeatur Liiel/um, ejctwditlone .Tf.on.t-
tum., velauffum, ut Religiefus perfcverare tefe.ttur m Re.'i- 18
gione, fuamque pypfejfoaem non impugnare , pojito qubJ fer.
ferprtetendat nullitatem did<e projejjionis . Retp. Ne^aiive
cum Rot.in LucLi7-ell.^.Maii\-o~ cor. .nf.tl.ea rarioiie quia
hcccalu Livclliaflignatio, fcuaucumcnrum ,diciturcorre-
M i fpcai-
174
Diiceptat. Ecclefiaft. Dominici Urlayx.
fpeflivumadobligatloneronon impugnandj p.ofeflioneai ;
Exforrefpe(^ivisautcm-, unorublato, aliud fubfiftw non
poteft, exnotisjuriSprincipiis. apad Qiweii.tii ^.^.zp.Qr^'
tia/i.ttifcept.<j^^.n i^Roi d.6%^\^~ii.(9T.€er-
Quasres 1 8. An Regulares utipojfint eorum Livellij, noiffr-
J9 VataformaCfinfiit.6oClem VIU ^e^^. I^e^atii^e cum AUna-
: cell.in .Appfnd.ad Formul.to.\fol.2^in.-/.yih\tektt ita de-
cifuroaS.C. E.&R;« F/o/f «;//;<» 21. y«». ib^p.ad relat.
Card. Petruf.
Q>iaeresi9. AnLiveUa, permultumtemporij fpatium non
?0 exaila aRetigipfo , &magnamconflantiafummam , fpeS/ent
/idipfvm, vel ad Monafterium . Refp.cumCar</. de Luc. de
Regul.difc.^y.n.s.&pertot. fpeflaread JVJonafterium ; Quod
limitatur incafu , inquoReligiofus citra fraudtm pro iilo
lempore, quoLivellum nonexegic, profuisextraordinariis
indigentiis, & iicitisunbus, debitacontraxilfe, yelmuiuas
pceuniasaccepiffeconftat , quiaaliastalcdebiiumdiflblven-
dumeffetexddredditibusLivelli, non exadi , uc probat
Card. de Luc. ubifupra ■
Quacresio. Quidrequiratur ad hoc , ut Religiofus licite
3J pojfitexigere, tf expendere Liveila . Refp.cum Monace/I.in
fuoFormultom. i.tit.ii.jorm.icfol. 24}.». \.i^feqq. idfieri
pofle cum illis quinque conditipnibus , expJicati^ fupra jT. 1 8.
num. 8.
Qusereszl. yin confuetudo ., etiam immemoraliilis , intro-
92 du^a a Mpniftlibus il/ornm Monafieriorum, in quibus ferva-
tur Vita (ommunis , e.xigendi Livella , illaque expendendi in-
dependenteravoluntateSuperioriffa, toleranda fit ■ Refp.
Negativitvca Donat.Rer.Regul.tom. i.traS.i;.deVot.pau-
per.qu.j2.pertot.ubi, quod SuperioriiTa tenetur talem con-
fuetudinemexcirpare, aliaserTet inmaloftatu, & Monia-
lestenentnrobedire, &inc"afucontrariopo(runcadftringi ,
&graviter puniri .
Quaeres ii. Anidpermitti faltfm pofftt mediante fpeciali
?J Indulto, fciente, & toleranie Siiperiori}fa . B.efp. Negative
cum S.C.E.&R.in Neapol.y.Aprilis 1707.^0 quia idopponi-
jtprdireft^confervationi Viiacommunis, incujus cafu ali-
quxMonialcsMonaft.SS. TrinitatisdldaiCivitatis de fa-
itoobtinuerantadeundem cffeftum didum fpeciale Indui-
lum, & nihilominus, recurrentibus aliis Monialibus , at-
qoeexponcntibuspericuium deftrudionis Vitaecommunis in
.eodem Monafterio, difla S. C- refpondit . Servandcs ejfe
fimninoConfiitutiones , nonobftantelndulio, quamrefer!,&
fequitur etiam ReverendiJJimus Petraad Conftit. Apoflol tom.
^.fol.tji.num.^.
Idem reCoWit S.C.C.in Leodien.annu^ praft.€Junii \68t
?4 Lil>.i2.Dccrei.fol.29},.atergo,it\ qua Paterlegaverat Mona-
fterio, obfervanti Vitamcommunem , inquo tres habebat
filias, infignem fummam, cum hoc , qudddidtae ejus filiae
ex illiusfruftibusperciperent annuosflorenos 500. profuis
particuiaribusindigentiis, earum vitanaturali durante, &
incafucontraventionisappofucratpoenamcaducitatisfavore
nlterius Subftituti. Sac. enimCongr. ne vuinerarcturperfe-
fla VitacommunisejufdemMonafterii, non attcntis Sup-
plicationibusomnium Monialium, difla dierefcripfit . Mo-
nafteriumpoffe acccptare legatum , & quoad iegatumparticula-
re, ferveiur Decretumf. m. Ciem.VIIl.
Quajres i^In quos ufus regulariter teneatu r Religiofus con-
3J vertere Livella.Refpxixm Di,in.coordin tom.y.traf/.i dcDub.
Regular.refol.-ji^.num.i.Card.dc Luc.de Reguldifc.^i).n.\i.&
Rot dec.^i^n.i cor Burat.lUa tcncriconvcrtere in ufuspios,
&honeflos, puta librorum, vel vcftimcntornm cmptioncm
&c.&contrariumfaciendoMonafterium, feu Rcligio , ne-
dumid poteft impedire, feddiverfifiodedifpofita retraftare,
utpraflicavit Kot.dec.isyn.tipaf. 11. rec.6uplaiacor.Bicil>,
dec.^cX.n ii.Cf i j.
Quaprcs 34. An Rc/igiofus , cui tenue Livclium ajfignaium
l(> fult ,poJfit ,parciiis vlvendo , illudaugere ex fru^iibus , quos
/■'onefliconfumere poterat . Quiuquid dicat Capon.to.^dljcept.
IJ9 KeipNegatioe cum RodriquezqRegulto.lq.^().art, 10.
Navar.inComment de Regul.can.Non dlcatis liqu.\ n.i\^(y
Rnidec.^o^.n.i.&fcqq.cor.Bich.eztniorie, quia Relii;iofus
rmerepvoprionominc, vcl propriispccuniis, fubnomincal-
tcrius, iiiiiiatcnusaiiqiiid potift.
Indequc-JJof in Rom Pecun.i ^.Jan.i jof.cor Muto , Cif iz.
»7 Martncjvfdcmnnnicor Card.Caprar. rcfpondit, Loca Mon-
«ium, cmpta a Rcl.gioiiicx pecuniis, in fui facic cantanii-
businMoniePictatis, ad favorcm Extrinci , non ad hunc
fcdadMonaftciiiini(pc6>arc , cidcmquc Monaftcrio pcrti-
nui(refrudluscoriiiidcmLocorumMontium, idquc a dic ,
quacmptafucrunt
QusKS>5. AHMenialijpoffitdottmctnflllutre ru(li< ad
ingrediendun Monaflerium cum FitaHtio , fibi reliffof fub ii-
laconditfone, utfxpeidcrepojfitinquojujusvoluerit,&qua,. ii
teniis in iiiius adminiflrat ione fe ingerat Monafteriutn , iicud
amittatur . Relp. ^jflrmativecam Pafqualig.qu.worai. cen-
tur.. qu.6S.pertot.<iaiaintali dotaiione nufium confiderari
potcft Monafterii prsjudicipm , & Monialis fe habec uti me-
ra Executrix.
QuaEresi6. ^n LiveilumReligiofi , tranfeumis ab una ad
aliam Relhionernrem.ineat in prima , vel transferatur cum
eodeminfecunda. Refp. cumdiftindlione; VeJ lecunda Re- 29
Jigiononeltcapax bonorum, & tui cconfolidaturcum pro-
prietatepenesobligatum foJvcrcd.Livellum ; Vcleftcapax,
ucerat primaReligio, & tuncfequuur Religioium , necre-
manet in prima Religione, quia Rehgiofi perfonamcomita-
tur , pendetque ab illius vita , ita Donat.Rcr.Regul.to. \ .traS.
8.deTranfeunt.q.6 i.«.9.^ 10 cum aliisa/^Ki/Go^. confuit.ii..
anum.T,. Verum tamen eft, quod aliquandoS- C E. & R.
eotempore, quo Monialibus concedit Gratiam tranfeundi
adaliudMonafterium , folecetiam demandare , ut aiiqua
parsLivelJi remaneacprimoMonafterio , uc prafticavic in
Neap. ii.y/ug.iyi^.PonenteCard.Corfino, in qua duabus
MonialibusexFamilia Caracciolaconceflic Gratiam tranf.
eundi a Monafterio S.Poiiti ad aliud SJofephi .- In]unSa ta-
men obiigatione fubminiflrandi quot annis Monaftedo S.Jofe-
pbi vita duranteMonialium transferendarum duCaios 40. pro
quaiibet ,xemanen.dece{r\ ducatisproqualibet primo Mona-
llerio, quia Livellum dd Monialium eratduc-^o.
Quaereszy. yin dljfoluto viniulo reiigiofre profejfionis per
lcgitimamdeclarationemnuilitaiis ejufdem profijftonis , de^ jo
beaturampliiis Livei/um. Refp. Negative cum Bordon.de
J^Cgat.Cap.l. num.64. & Pauiut.dilJert.^^^.art.z.num 4^. quof
fcquuta fuic Rot. in Lucan, Ltvelii 9. Maii 1707. $. Ponamuf
cor. Anfald. earatione ,c[n\a iiludaflignarifolec proreJigiofis
indigentiis, quaEceflantineo,qui vitamreligiofamamplius
ducerenom tenecur.
Qua:res 28. An ceffet obiigatio folvendi annuum Livelium ,
ajfignatumintiiituillorumbonorum, qute deinde avocata fue- \i
runt ab Ajfignante . Refp. Afiirmative cum Rot. dec. jE $, n.S.
&i;par. 18. rec, Kaiioed, quia cCim bona , cujus incuicu
promifl^umfuicLivellum, nonaniplms reperiautur penes
debicorem , nulla ratiopaiitur, uccoiura ipfumdari poflic
aftioprofolucioncLivelli , quodceflac, ceffancccaufa , cu-
jus vigoreemanavit obligatio , Rordec^\ ^ a num. lo.p.ij.
&dec.()o.a n.^ypar. 19. rff. Qiiod tamen procedit, quartdo
nullam involvif indaginem cituli,feuannuaEpr*ftationisinf-
peflio, quia in cafu oppofito, pofl^efl^ori irf fummariiflimo
judiciomanutentionis nullatenus pracjudicat allcaatioextin-
dlionistituli, ex3dduflisperl?o/../<'f. 16j.num.2S.par. 19.
recent.
Quasres 2<3. ylniiceat Monialibus , etiam ad Saperioriff,e
nutum exigere , & in proprios ufus expendere Livella , in il- 5»
lis Monafierlis , in quibus ob reddituum abundanttam intro-
duci, i^fervaripoteft Vitacommunis Rcfp. Neg.iHve cum
Fagn.incap Monachi a n.j<).ufque ad fin.di Stat.Monachor. &
Monaceil.i» Formular.to.\.tit.i].form.2ofol.2.\T,. ». j Quia in
his Monafteriisccflat motivumcarencife riTum , ad vicam
fubftcncandam neccflariarum,cujusincuitu Livellorum ufus
ab Apoftolica Sede toleratur .
Quaeres 30 Sub quibus condltionibus foleant Sacr<c '^ongr.
Liveltorumufus approbarein lilis Monafterlis , in quibus </f JJ
faf/ofervatur , vel commode fcrvari potcft Vita co-nmunis .
Rcfp.cum Rot.dec.^Cj.n.^ verf.Tota par.\6.rcc.(^ dec. 410 in
princ eadempar.id ad praxim rcduci ; Dummodo annuus red-
ditusa Procuratore Monafleriiexigarur , & ref/a via defera-
tur in commune depofitum , & tur.c dc manu Delofitarll , & de
licentiaSuperiorumipfcOratorrecipl.it qu.rntum , 6f quate-
niis opusjuerit , rcquifitus , ranotcm reddat , ^ refiduum in
Communes Monaflerii nccejfitata erogctur .
Qu«rcs}l. Circaannuampr<eftaiioncm, rellfiam Monia
il()us vitanaturaiiduranic tantitm, non iniegri foluta in ip- J4
fiusvila, an habeat ius Monaflciium iliam ab h/trcdibus pe.
tendi. Rcfp.cumdiftindlione, aut Livcllum fuit )»m folu-
tum , & pcncsTcrtium rcpcri.itur , & in Moniahs iikim
non convcrfum , & tuncad Monaftcrium fpcflit . Aut
folutum non fuit hdcbitorc, vcl illius h»redc, cx condona-
tione Moni.ilis, & tuncnihii potcft pctcre Monaftcrium ;
Ita Gabr.a S Vincln Mifcli dc Remed. ignor. dub. ^9 <///)). 14.
J'oi^~>i.n 40.^ if .io-^.rubric Quid fciri dcbeat clrca foiuiioiem
pofimortcm Moni.dium, Cf Lczzana in Summ.quteft.regui.tit.
de Vot paupcr.n.'^:^.
Quarcs ji. yJn Mo^iialis rcmitterepojfii Confangulnels,vcl
aiiij donarefru^UjfulLivtillR<fp.yijfirmative,T3'.ionih\is, J J
ifiCau-
Tom.IlL ParsII. Difceptatiol.
»75
& authoritatibus , adduflis fupra jf . i S . «• ?o. verf.A» autem ,
& ladkisne Paulut. ifi Voto arbiir. pro veritate edito in una
C,t:finaten-q\iodreB,i({raiurindiJfert.i6.art.z.per tot. ubi
folidefuamopinionemprobat , omnibus contrariis refpon-
dendo : Atquek num. 3S. oftendendo , quod Religiofus
per talenj donationem non facit , neque conira Votum
paupertatis, nequecontrajuftitiam: Noncontra juftitiam,
quiaexconfuetudine , abEcclefiatoIerata , jushabet con-
fumcnditotamillam pecuniam, quaeproejus neceHitatibus
titulo Livelli Cbi debetur : Neque etiam contra Votum
paupertatis, quiaid nonfacituti Dominus , fed potius uti
fcrvus , nempevigore tolerantiae , & facultaiis , ad nu-
tumSuperioris , fibi inprofeffione refervatae ,• No» eiiim
repugaatVotopaupertatis { funt verba iJor. dec.TJi. num.z.
par.i.diverf.) habere peculiumex permijfu Superioris , &
concordaz SuarezdeFauper. religioflib.^&.cap. 15 num. 7.
8.6' 9.
Uitraquod, quandoReligiofuSy funtverba Paul.ubi fn-
36 pranu. I40 ) habet certamquantitatem ad fuamfubflentatio-
nemifc.tuncadefltaCitalicentiaSuperioris; Eo enim ipfo ,
qubd Religwlo certa quantitas priefcribitur , cenfetur etiam
dari taciie ticentia expendendi in honefios ufus id , quod fub-
trahit ex parjimonia^ Be]iad. caf. li. verf Refpondemus ,
Bonac d.punS.6 n.i 76 Navarxonf.i-n.^e.deStat.Monach.
Qui Paulut.num.99.& feqq.cot)gr\iam adducitrefporifionem
communibusillisaxiomatibus, quod quldquid acquirit Mo-
nachus, acquiri: Monafterio, &qu6d juraomnia Reiigiofi
poftprofeffionem tranfeuntinMonafterium , obfervando ,
id verumelfequoadproprietatem, &dominium, non vero
quoad fimplicem ufum .
Imd non minus fubtiliter , qu^m folide in hujufmodi dona
37 tionibusLivellorum illudconlideratbonum Frt/^y. </f Biffer.
Btriufq; Fori verb. Munera num. 37. qu6d donatio illius,quae
^ parciCls vivente St , adjumentum praeftat Religiofoad ier-
vandamabftinentiam, caftitatem, modeftiam , & fobrie-
tatem . Quidquid dicat Donat. Rer. Regul. tom.^.trali. i<;.de
3S Vat.fauper. qu. i g. illam terminans fequentibus verbis . Quod
efl valde notandum f ad compefcendum quorundam bellos hu-
mores .
Caeterilm, quateniis hujufmodi oppofitae Sententiai ad
39 concordiam velintreduci, placetmihiconciliatio Card. de
Luc.deDot^dtfc i6j.mm. 17^. ubi, poftquamcitavit Au-
thoresproutraquefententia, fubjungit, quod , aut agitur
deLivellisdecurfisin vitaReligiofi , & illa valeat libere
donare, quatenusfintexada, &remittcre, fi exaiSa non
lint: Aut ver6fermoeftdeiptojure exigendi Livella , in
futurum dccurrenda , & ifta donare , & remittere non
poftit ; Ea viva ratione , quiaquoadifta Monafteriumha-
bet intereife , neMonialisdiftafubventione fe privet pro
jllisufibus , quibusaliasincafuindigentiae , vel «x debito
juftitiae , vel charitatis deberet Monafterium providere .
Conciliatiomihi videturaequa, prudens, jufta, rationabi-
lis, tantoqufe Authoredigna , quem merit6 Jurisnoftri Illu-
llratorem vocat Rttain Callien. Liberat. a molefl 7. Junii
1709.$ Et enimcor. i4/rf)'o6««</.Euiidemqueinfignem theori-
cum, & pradlicum appellavit in</f(r. 67. »tt»j.5. p. ig. rec.
Nec non dodld femper fcripfiffe dicitur in decif.i OS.fub num
S.par.iq.rec.
Alio verd mododiftinguit Rft. coram Cerr. dec. 6 loa num.
40 Q. u:fcilicetopinioaffirmativa proccdat ,quandoawwtt<r/>i-f-
ftatie itaconcejfa, feu reliffafuit , ut concedens , z<el relin-
quens noluerit , illam in Monaflerium transferri > fed omnini
eederein Monialisufum , & ead. Monialis accipientis fue-
rit intentio , fecus verb , quando de tali voluntaie non
conflat .
V olens antem in hac p.-irte fequi dd. tres Sententias , regi-
«jl ftratasfupra jT. 19. ». i.nullumhabet opusutendi his, velfi-
rnilibu.<conciliationibus, quia procedendo cum tenore dd.
Sententiarum, canonizataruma^/fw/rf. diebus 17. Sept.
lyoyifi^- Febr. iyo6.PonemeCornelio, cum refcripto :
Sineprajudiciotrium conformitim , poftunt Moniales dif-
ponere ad eorum libitum de Li vellis , ex quo ifta nullo niodo
cedeiedebentadbeneficiumCom.nunitatis, & ad difpofi-
tionem AbbatKfae , juxta praeciia verba Sententiae Vicarii
Neapolitani , dequa in jT. 17.««»,. ^i.confirmataein Urbc
pcrtresconformes , utfupra. Itaut publicorum Mercato-
rurn , &famoforum Negotiarorum ad inftar licitum fit
eiiJcni MonialibusdeLivcIlis difponere , mediantibus or-
dinibusp.T rf/rrf r/tf»ri, utvidcre eft fupra di^. ff. i-j.a
Tiurr. 40
Ql.'i'rcs?j. Ad evitaadascontrovcrfias inter Superiores,if
4 2 fuidiros quo.id Livellorum ufum , p«fi frefejfioncm ajfignato-
Vrfaya; Dtfcept. Tom. lU.
rum, quanamcautelaajfignaripojfit. Navarr.conf.64.de Re'
gul.dub.i8.num .49 .^if Donat.Rer Regul.tom. i .traS. 1 1 de Suc-
cefs.Monafier.qu^fi ^S.affignai.tfequenteva, utteftator le-
getMonachoLivellum, quoufque Superior ejus ufum illi
permittat, &exeotempore, quo illum non permilerit ,
nondebeatur amplius. Hocenim modoialvatur proprieta-
tis vitium , quiaRegulaiisilloutiturdependentera volunta-
teSuperioris, necaliquid turpe continet dicla conditio ,
dum Religiofusdependentdra voluntatefui PreJati eft ca-
paxLivellorumufus, utobCetvatJov deSolemnit. in con-
traff. Minor.glof. li.^. j6.num.z.^.Ex alia vero parte non 4J
ampliilsdebeturpoftconrradidionemSuperioris , quia fub
diitaconditionereliQum fuir, & illa purificata , adeft lex
c]arApror\onconiin\iaiioneNovarapudRicc.colle^.loi.verJ.
Beneverum, &verf.Ve)u>nade/fugiendas .
Quaeres54. Anfuflineatur Livellum , Novitio reliHum
fubeaconditione , ut pertineat ad ipfum independenter a vo- 44
luntate Superioris . Refp. Afjirmative cum Botdon. de Paup.
Relig.cx^i.hn 4o.ic\a\\K\melo.M.Novar. apud iJ/rf. coUe8.
loz-].verfAn autemdonatio: Earatione, quia ex bemgna
legis interpretatione prf fumendum eft , teftatorem fenfiffe ,
utnihilfadiad Superiorem pertincat, & concordarSuar.de
Stat.Relig.tom.i.lib.C).cap.\^.an.l.Caren.refol. I99. pertot.
Franc.dec.7i3.per tot.referens itadecifum in M.CV Seraph.
dcc.74^n.().Pen.dec.iz^.n.7.Quidciuiddicai Cenfal. adPe-
regr.de Fideicart.^.virf.Neque vimfol.'^.
Quaeres 35. ^dnconditio, apponifohta LivsHis , ut nihil 4^
t.Unaflerio acquiratw , adverfeturVotopaupirtatis, & obe-
dientite. KeCp. Negative cum przciCis yerhis Rot- in Rom.
Pecun.i6.Jan.l-]Oi.%.Firmatocor.Molin.ihi: Certumeft,quod
ubiin Livellis, aliifque Legatts , reli^is Mot.tchis , & Mo-
nialibus, appojitafuitcondttio, nequidquam acquiratur Mo-
naflerio, hacconditiononvidetur adverfari Voto pauperra-
tis, (sobedientife , nec tanquaniillicita reiiciendavenit ,fed
intelligendamodocompatibilirejpeSluufus , qui , conniventi,
busoculis Superioris , permittiturperfonis Rsgularibus , ubi
concordantes. Quandoautemadducitur Rotae aurhotitas
noneftampliijsquaBrendaratio, utobfervavi fupra difcept.
J.§.i6.n.ij.par.i.
Quaeres j6 J^uiddicendtimin cafu , in quo Livellum ea 46
conditionereliflumjit, ut nihil ad Monaflerium pertineat ,
fpecificando , tamqnoad dominium , quamquoad itfum. Ref-
pondeo, hoccafueandemconditionem haberi pro non ap-
pofita, &de;ure impoftibilemcum Rotcor Pen dec.iii.^.in
cujuscafuagebaturdehaereditate , relifta Religiofo , cum
hoc, qu6dadfuumarbitrium , ablque Superioris licentia ,
tanquamliber homo, de illa poftet difponere, ac fi profef-
fionem nonemififtet ; Et propterea inhisterminis , vitiata
diftaconditione , firmum remanet Livellum favore Reli-
giofi , juxtaejuscapacitatem, utnotat Fagn.incap. Mona-
chi n.z ^.de Stat.Monach.
Qujeres ^-j.An Religiofus ex fruSiibus fui Livelli pcfiitCen- 47
fumvitalitiumadfuijavoremctnflituere . Relp. Negative
cumRot.decso^.n.^.cor.Bich.Ea ratione,quia id oppofitum
eftpaupertatisVoto, «iamfi tales pecuniae fint de illis,
quaspoteratinhoneftosufusconiumere, ex quo Religiolus
eft folum ufuarius dd. reddituum , & concordat Rodriqu. qu.
Regul. tom j . qu<efl. 19. art. 1 6. column. i.fubprinc. verj'.Nort
Jamen .
Habeturhicfermo de Cenfibus , conftitutis ex Livellis
Religinforum ; Quaoccafionenotandum eft , non eife in-
terD.D. receptamopinionem , quoJ fruitus Cenfuum a
Locispiisreduci poftlnt ad minorem fummam abfquc Apo-
ftolicobeneplacito; Negativamfiquidem opinioncm lcqu-
untur Ricc.deci^H.par. t.&refol. 17. niim. ^.eadempar. i.
de Marin.refol.Jur.cap.6.num.\oto i Ventrigl.in Prax par.\.
annot. i. ^. z, num. 6. & Barufius refol. loo. per totam . Atfir-
mativam ver6dcfendunt Carl. Ant. de Lucaad Ventngl. ubi
fupranum. ^..Card.de LucadeCenfibus difcur. 14. num.^.tf
^■&in Conflic leg. & rationis obfer. %c.\. per totam Monacell.
in Formul.;om..ifupplemfol.\^\,an.\46.if R. P. D. Petr. *d
Co'ifiit../lpofiol.to.i.fol.i }8.n 88.
Vcrum tamen cft, quod in hac opinionum difcrepan-
ti.i Sacra Conyr. Concilii proceftlt cum illa diftirdio-
ne , quod , vel rednLlio f.irta fuit bona fidc , & cum
approbatione Supcriorum Locoram plorum , & tunc
rcfpondit pro facultatc diQos Cenfus reducendi , uc vi-
dere eft in Romana Cenfus 11. Maii 17*0. in qua at-
tenta didla bona fide , dubio .^« redu.liont fni-
Uuum Cenfus •fubfiineaatur , rcfpondit ; Ajfirm.rtive ;
Vel adcr.ic pra-fuiTiptio collufionis , & tuiK refpon-
dic pro nullitatc , uc vidcre cft in Scno<:a!liea.
M 4 'Cen-
17$ Difceptat Ecdefjafl. Dominici Urfayac,
eefifuum^Junti ryiS.inqua , quia aderat difla prasfuni-
pti.d , primo dubio .- yin reduBiofru^tium Cenfusfine Bene-
pt0Cito Apojlolico \ubffineatur , refpondic , In cafu , de quo
^lituriNegative . Secundo verodgbio; y^»^jf«'//of«j- revali.
ftationi , &confirmationi ccntrafius redu^iont, tampropt^-
teritiJ, quamprpfuturo, refpondit. Negative qucadpra:te-
ritum, refervotojure Hypolito agendi contra Priores , qui
veduxeruntcenfum , & quoadfuturum arbitrio Eminentijfimi
Epifcopi. Cumquibusrefolutionibus proceffit in Aquipen-
dien.^.Ju!iii7ti quandodubiis i.An aJftgnatioCenJus fufti-
veretur , & quatentis negaiive 2. An.ejfetlocusgratite revali-
dationis, rcCppnda Negative in omnibus.,eo quiacontraftus,
jntercreditorem, &debitorem conclufi , non .erant unde-
quaque immunes a iabe collufionis .
4.8 Quaeres^.S. Anlegatumannuum, filioteliSim, emittfnti
pnfeJfioHem in Religione incapaci , fideinde Apo^olica autho-
vitate transferatur adReligionemcapacem , eidem debeatur,
tfaquoternpore. Refp cutn Rotdec.641. per tot.cor. Buratt.
deberi^dietranfitusadfecundamReligionem , & in difto
cafuagabaturdeinfigni legatoannuorum fcur.4000.
49 • Q«*res jg. An Religiofus , fibi refervans in Religionis in-
greffufertam fummam, putafcut. spo.pttcorwtnixW in ufi
"pii, ifiosujusdeclarare pcjft peflquam profejfionern emifit .
Vitip.Affirmative cumRotdec.i^€4-per totpar.i9.rec.Q^\a.r)o
agiturdedifpofitionequoad dominium , quae prohibita eft
Religiofis, feddefimplicidedaratione diftorum ufuum ;
Declaransautemnihildenovodifponit*, fed aperit dumta-
xac , quod latebat , juxta Text. inleg. Meoff.de ^quir. rer.
dom. ubi adducitur exempium excutientis gtanum % fpicis, &
Card.de Lucde Fideicdifc. 5 J-»- J.
^p Quaeres^o. Ad quem fpeSet LiveUum illud,in quopoft mr-
■ temReligiofi fuhftitutus fuit Conventus , pcfito , quod idem
Religiofus prpfiieatur in uno Conventu , & deindeferfer. affi-
lieturalteri Conventui , juxta ea, quae obferva vi in Inftitcrtm.
hb.^tit.^.a n.9\. Refpondeo, quod fi loquimur de Theatiris,
debeturConventuiiili, inquoemiifafuitprofeffio , ex eo-
rundemfpecialibusCoril^itut.<jp«</C</^o«. «"//f. 97-»«- ^o Si
verofitfermodealiisReligionibus, fpeclatadillud Mona-
(tcrium, cujustemporemortiseftfilius, rationibus, perme
adduftis, ubifupra,Sc ita ie(por\ii\tCengr.particularis a SS.
^eputatatnRomana annuiredditus "j.Junii 1707. proP.Jo-
anne Oroio Religiofo Carmeiitano ,contra Convenium SS.
S ylveftri , & Martini ad Monies .
11 Qusres^i.. AnproconfequutioneLivellihabeatlocumfub.
fidiarum remfdium Anth. Res qu,e C. Comm. de Legat Refp.
^j^rw<jr«rfexadduftisfupra$.i6.».i3.&addol?«.«/ff.i53.
a n 8par i^.^c.ubi concordantes .
ji Quaeres^i. Anlocusfit immiJfioniinSalvianopro confequ-
' utione Livelli . Kdp. yjffirmftivecumRoi.dec. iZ^.pertot.
Mr.J?«ra/.rationibus , in illa lat^expenfis .
>j Quaeres43. An SuperioriJfai'oJftt permittere , ut Moniales
adminiftrent , & exigattt eorum Livella , illaque convettant
ineorumufus, licltos tamen,& boneftos fedindependenterab
tademSuperioriffa. KeCp. Negative , 6'eftcafusde indubi-
tabili , uiidecifus^C/fw. Vlll ine]us Co»y?j;.6o. iT.g.quam
fequuntur Authores , fupraaddudi ^ 18. « jy.quibusaddo
^uar. in Summ- verb Cafus refervttifol. i 57- rderens ita de-
cifum kS C C. & Capon. difceptJorenfi%%.n.^ 5-
54 Qiixrcs44. ^uandonon ctnftat , ea intcntione reliSum
f"'ff' Moniali LiveHum , ut non acquiratur Monafterio , an m
hoc dubiofpeiiet ad ip,'am , vel ad Monafterium . Refp. cum
Rot.decico.n.Jpar.i ^.i-cf. fpeftarcad Monalierium , &ra-
tionemibidemadducitiJora, hisverbis; X^uialicet Monia-
lisfit cafax retentlonis annuteprtc^aiioms profuis necejfttati-
bus , abfque pariicipatione Alonnjlerii , hociamen procedit ,
quandoitaconcejfa, feureliii<ifuit , ut co>icedens , feu retin-
quens noluerit , Htaminkfonafteriumtranjjcrri , fedomnino
cedere in Montalis ufum , <3 eadcm Monialu accipientis fuerit
intentio i Secusvero, quando de tah voluntate non conftat ,
hoc enim cafu acquirilur Mtnaflerio .
55 Qu«rcS45. QttiddebeatfacereSuperioriffade Livettis Mo-
nialium illorum Monofleriorum , in quibu.f l'ervaturVitacom-
tnunit . Rclp cww Fagn. in(.ap. In/inunntc n.l3,. QuiCleric.
t;r/T'OT>f«r.Pio("piccrc-debercneccfli(.Ttibus illius Monialis,
cujusintuitufolvitur Livellum , & refiduum in uCus totius
Monaftcriiconvcrtcrc, rcterciido itadccifum aCC in ^a-
normitana, dcqiia fupra §. i }.«. 7. & incap. Non ampllut
num- ^7. verf yidquartumde Infltt. \ibi , qucNd hoc appro-
batum fuiti Papa, & concordant Barbof de Votett. Ep.
par.l atteg. .ot. num. 7. CfadConc.feff. 2^. de Reg. caf. 1.
num. IJ. C/ Rot.dcc.7$. in fin. apud Tor. de Pali fut
fuccef
Qaxres^S. An Moniatfs poJfttPettfumvitatitlumconflittie, t6
reexfumma, ei l,egata,nonproLiyel!odeterfninate , fed a4
fuumlibitumexpendenda. Accedente Superioris licentia ,
& voIuntateLegantis, ucdominiutntalis fummz nuHate-
nusacquiratur Monafterio , fed ccdere debeac in IVJonialis
ufum. Ke[p. AffirmativecutaBarbofad Conc. fejf. 25. fle
Regut.cap.z.^um. l^.& de Potefl. Ep. par. l-aileg. loj. nft.
I Q. & concordant Cordub. C af Confc. qu^efi. 54. dub.tttt.San-
ch.adVrtec.Pecat.tom. z. tib 7.cap. z^.num. s- & in Veg.in
Summ. Caf. Pqnf. cap. 31. caf. 12. penes quos recognofci pof-
funt rationes , quae pro hac opinione militant .
Q^s.ies i^-j..An pojfit Regutaris perciperefruiius iltius fum • jj
mte, quieexe')usperfonadetatafuitfjdMonafterium . Refp,
De Jurenullat. ideftepermiirumea ratione , quia quidquid
acquirit Monachusnon fibi, fed Monafterioacquirit . Cas-
terumfoIetApoft.Sedesex juftacaufa , mediante fpeciali
gr. idindulgere, ut pra<Sicavit7»A7fa/>. 24. Maii i6yo. lib.
2,6' Decr.CCfoi 345. omnibusmature penfatis folita be-
nignitateampliffimum , concedendo Religiofo Indultum
percipiendi frudusfcut. 500. ex ejus perfona ad Monaile-
riumperventorum i Cumduabustamenconditionibus, pri-
ma, ut ad eundemeffedum exprcffius accederec confenfps
fui Con ventus 2. vero ut idem Religiofus ad nutum Superio-
risinfuasindigentiasdumtaxat , &reIigiofos pfus dd.fru-
.dlusimpenderepoflet .
Quaeres^iS. AnRetigiofusfinepeccatopoJftmutuo dare pe- ^$
cuniam , fibi ex Liveltofolutam . Refp. Ajfirmativi cum Pet.
de Ledefm. in Addit. adSumm D. Thom. tom. 2. cap. 4. dub, z.
fol. 97. Peyrin. de Retig. Subdit. tom i . Cap. 2. quteft.i. num. 5.
Sanch in Summatom.z.lib. ^.cap.\9.num-6\.w Dian coordi-
nat.t0m7.traii.de Paupert.religiof.refot. I4. num.z. Racio
eft , quianullum per talemutuumfit prasjudicium , neque
Mpnafterio, nequeRcligiofo, quiafuppono, quodmutua-
tariusfacultatibusabundec, valeaique mutuum fuo tempo-
repromptereftituere : Ita etiamfenferunt mutti viri doiii ex
Tl?eatinis, &Iefuitis, aDianaconfutti , utfaisverbis tefta-
tur , \xh'\ fupra . Quidquid dicac Lef dejuftit. & Jur. itb. ?,
c.^i.dub.().nutn.-/q.
QuaEres49. AnMoniatis , vet Retigiofus , cui Confangui- {^
ueus , vet Amicus paratus efi atiquamfummam donare , pec-
cet , fiiltam non acceptando , eundem yimicum , vet Confan-
guineum roget , ut diiiamfummam atteri dqnet , Refp. Nega-
tive cam Dian. coordinat. OperMoral lom ^.traii. 2. dePau-
per. Retig.refol. l.per tot. ubi n.6. quod ita confultus refpon-
ditcuidam Moniali, & ejufdem SententlaE fuerunt multi
Viri dodli , & concordant Turrian. z. 2. to. i . difput ^^.dub.
^.Cened.de Pauper. Relig.dub. 29 num.^.Fittiucquitfl Morai.
tom 1 traii.i'i.cip.iqu.S.n.6i. \3b\\Uam requirit conditio-
ncm , ut donatiofiat nomineConfanguinei, vcl Amici,noo
autcmnomineRcligiofi , ScGratian.difcept. 2.03. n 35. Ra-
tio eft , quia Reiigiofus in his circumftantiis nihil aliud facit,
quampetere, utdiiSa res , vel fumma, alteri donetur ,
quodnullum involvitaftum, Monafterio pra?judicialem ,
cxquoAmicus, velConfanguineus, fi nolunt ^poffunt non
donare rem , vel fummam , exhibitam , feufponteob-
latam .
Qiiaeres jo. An Monachus , velMoniatispoffttexeorumLi-
vcllisfacere eleemofynas .
PraefensquaEftiocommoderefoki poicftex probatis fupr»
qutefl.ii.(\\i'\&ii permiffumcft RcligiofisLivella indifferen-
tcrdonarc, multomagisid poicruntfacerc , mcdiante clc-
emofyna,utdefepatct. CaetcrLim, quatcnes proccdit vclit
cum fentcntiaillorum, quicontrarium fubftincnt rcfpcflu
didtaiquacftionis, przfenciquacfito Rcfpondco ./-IJfirmative
cum Ric.inPrax to.i.refot.zyperroi.Sccnncordsrit Souf in
ExplicBult CiemVIlI ^.y.num.t) \.<:fDian. coordin. tom.7.
traii.ide i'auper.Retlg.refot.(>:^.l'eriot K^tiocii, quia in il- 6j
lorumfcntcntia , quifubftinent , Rcligionsprohibitumcftc
donationcsfaccrc, nihilaliud practendi potcft , qujiiri qu(id
Rcligiofoprohibcatur donarc, faccreautcm clccmofynam
propticnoncftdonare, ut cx fc notgm cft , & in noftristcr-
minisobfcrvatCi;>0Aj.<///ff/j;.94.« 37.
Quod ampliar Ricc ubifupra , fsGraff. conf. j. ie Regut.
/ii. I. ut muliomapisproccdat ,fi Confanguinci e)ufdcm 6^
Rcligiofi cftcnt paupcrcs, nobilcs, autfcncs, quod admic
tuntctiam Poj;<jf. AVr. A'(y»«/. /of». l./rd//. IJ de Largit.Mu-
nerq<).n.2.(:f Graiian.dilcept.i8o.it 2l.tr iiif Rot. dec. 606.
num-ncor.Lavaler.
Qujcrcssi- An Retigiofus difponere pojfit de Hlis eleemofj OJ
nis qu^ annuatim ei per BenefafioTes ofl^ignaie funv,l\.cccicn-
tcSupetioris liccntia , Rclpondco poflcad limitcs tamcn
faaiumindigcntiarum, convmendorcfiduumjnutiliiatcin
Con-
I
<S0
<$(
61
Tom.ni. Pars II. Difceptatio I.
177
Conventus, MtteCoXvxtC.C.in-^ndegaven- 1\, JuliiiSyi.
lib.if,T)ecr'foli^i-iterg.
Quacrcs j*. Anpermiitetidumjit Religiofo , jttprofubnen-
66 tatione fueeMatriSy confiituta infiatu magna paupertatis ^
litipojit eleemofynis , fibiipiis BenefaSoribus elarptis CC
inM.inor.obfervilJunii\f>^^. id indulgendumeflccenfuit,
/,ii.i8. J^fcrfr./o/.jS^.aliafquerefolutiones refcrt Nicol-in
pjffjfcttl.verb.auxilium »um.\ . Q^od ipari videmuspraaica-
ri infimililndulto, jitad fuccurrendumMatri, fcniocon-
(etlxy Religiofus extraClauftradegat, dummodo tamen
exira il|a nonpernoftet, ut refolvit C.Cin Rom.Induiti
j.-j.Augufii !6^'i.l'b.<^yT)ecr.fol.4q9.aterg.& njan.i6q6,
". Li&.Decr.n6.fo/.,^.dcpT3(X\aiv\KC.E.inyEJina anno tyo^.
favorcReligiofi Reformati S Francifci Maffacii, .^finac
Dioecefis,
QuaEresjj. An Religiofus pojfit dofiationeremuneratoria
6y dareid^quodfupereftexejusLivello. K^fp Affrmative CMta
Cened dePauper.Relig.dub.zT.Barthol.aS.Fauft.inThefaur.
Religlib.^.queefi.zij. num 4.. Gratian.difcept 202. i num.\.&
JDiancoordmat. al\o$chi(\te , &:contrariis(atisf3cientero.7.
Oper.moral.tra&.-3,.dePauper.relig. refol.^y.num.i.&pertot.
ubi illam adducitbonam rationem , quod fubprohibitione
fimplicisdonauonis, veldonationismodalis, nunquamccn-
feturcontineridonatioremuneratoria , quacpropri^donatio
noncft, efficiiurquehaEcdonatiodere, exgratitudinis vir-
tute, moraliquehoneftatedebita , Facitque etiam ratio il-
la, quamhis verbisadducit Donat.Rer.Regul.tom^.traB.i.
de Vot.paupcr. Relig.quicfl.x^. attw.3. Decet Religiofosgratos
ejfe . & piis operibus intendere .
Veriimtameneft, quodtalisdonatio remuneratoria de-
68 betaEpuipolleremeritis, non autem illafuperare, ad hoc ,
utvalidafit, earatione, quia incxceffudiceretur donatio
fimplex . Ita Dianaubifupra refol.^%.pertot.& Donat. Rer.
Regul.tom i.trail.i\.de Larg. M.uner.quaft.i.num.%. ubi ad-
mittit, &bend, quod remuneratiopoteftexcedere valorem
meritorum , &beneficiorum inquarta parte, puta, fi me-
rita valeant \z.\ Religiofopoffunt donari iK. Quodeft de
mentePr/Jow.i.i. ^k,*,/? log.peyror.ubiad remaic, quod
qui recompenfat tcquale , nonvideturfaceregratls, fedred-
dere quod accepit , & ideogratia recom^enfatiofemper tendit,
utprofuo poffe aliquidmajus rktribuat ■
Qufrcs 54. 4n Religiofus teneatur rationem reddere de red-
ditibusy perceptis ex bonis acquifitis ex fuo LitJello. Ref-
69 pondeoAjfrrmativecvmCC.inMantuanaAdminiftrat.zS,
Novemb. 1 6 yS.Lib.z^ .Decrfol. iMadz dub. in cujus cafu in-
greffurusReligionem anteprofeirionem teftamentuin fece-
rat, ineoque fibi refcrvaveratannuum Livellum , ad efFe-
Oum illud erogandi in fui commodum , abfque eo , quod Jus
aliquod favorecujufcumque perfonaEacquificumdici poflet;
Cum enim progrclTu temporisexfruftibusdiili Livelii prf-
dia, &ccnfus acquifiviffet, fuitquaEfitum indift^S C. an
dcredditibus, perceptisexboni$,pofteaacquifitis, tenerc-
turrationemreddere, cuii.C. Ke^poi\d\t Affirmative .
Qaxres^$. An peccetcontra pupertatis Votum Religiofus
ille , cui a Cortfanguineis conjtderabilis fumma datafuit , ad
70 fui libitum expendenda , cum hoc , quod dominium e]ufdem
fumma remaneatpenesCanfanguineum. Quidquiddicat in
hacparte Souf. inExplicat.Bull.Clem.Vln.^.-x.num.-ji.ea.
ratione, quiahoc cafu Religiofus dicatur nudus Minifter.
Refpond. Negtitive , quia in fubftantia Religiofus hoc modo
haberet abfolutum ufum pecunia: , qui paupertati reppgnat ;
Ita Dian.coordintom.j. traB. l.de Pauper.relig. refol is .nu.z.
ubi, quodcontrariaopinioei videtur nimislaxa, & contra
perfcftionem paupertatis religiofsc , qualis videtur ctiam
mihi, &propterea inpraxi nullo modo recipienda videcur
cpinio^OM/rfr.
Qufres 56. Andebeantur tivella illis Monialtbus.qutepofl
ajjtgnationem eerundem amplex<efunt Vitam communem . vel
71 potiusper talem mutafionem ilta remanea' t exiniia. Refp.
Deberi, utrefolvit C. £.6" R r . Ff6r.i69i.;«Crf/>«. juxta
verbaillaSupplicisLibelli, & Rcfcripti Emin.&Rev.Sig.
Le Monache delli Monafl. dello Spinto Santo , e di S. Catari-
rta di Cejcna umiliJflmeOratvici rapprefentano , ritrovarfial-
cuni Particolari . li quali ricufapo di pagare loro i Livclli ,
6-a/rr/ affcgn.tmenti, dovutiad ejfeper 1'Inflromenti, fotto
pretefto di non effcre or.t tenuti , dopo che 10 uxt rici hanno ab ■
bracciatalaVitacomune , perconformarfiaila loroRegola di
S.Bcnedetto, alDccretodelConcilio ditento, alleCoftitu-
zionideSommi Pontifici , &anche alliDeoett dellEE.VV.
Onde fupphcanole medefime con cgni umilta degnarfi dichia-
^*''^ > detti Livelli , & alf<gnjmenti ,dovutiperaltro .fideb-
P»nolorodiprefe.ite, comeprfm.ty nonoflante laVitacomu^
ne , introdotta ne'!oro Monaflerj , quale nonpotrehbero conti-
tiuare fenza quefti Suffidj per l'infufficiema deltentrate de'
Monaflerj . S.C,&c. Attentis narratfs , cenfuit , isdecrevit,
prtediSos Livellos , |>» annuas praflationes deberi . Ror/i,e
l.Februarii i6<jS G.Card.Carpineus PrafeiSut . ji. Alto-
vltusSecr. Idque fumma ratione ad facilitandam introdu-
tlionem Vitaecommunis, ubi illanon fcrvatur.
Qujeres 57. JPuo tempore pneftandum, feu folvendum fit
Livellum. Reipondeo ( pratcifaparciculari conventione ,
quaEfervandaeli J?o/.</ef.2io./»«w.6.coya»>EjMfr^Kffloquens
de Depofir^oCardinalis Cennini , fdfto ab ArchiteClo Joan-
neFrancifcodeRubeis, diverfimodekconveiKione) Illud
deberi quolibet menfe, ad inftar alimentorum, rationibus
beneperpenfisper/eor forAler//»,</ff.67i.»«w Ji Quamvis
nondefirjtaflrercntes, illud folvi debere inprincipiocujusli-
betquadrimeftris, utvidere eftapud Amendol.in addit.ad
Franch dec.isyfubn 1.
QuaEres58. An reliSo Livello Religiofo, vel Moniali in
aliqua determinata , vel indeterminata fumma , dummodo
nonexceditex.gr fcutaie.annua, cumhoc, quodfi Religio-
fus, vel Monialis prouno, velalioanno Livelium non petat ,
iftudnon debeatur , an diiJa conditione n»n obflante , illud de-
beatur, (S peti pojjit a Monafterto: Qjidquiddicat Cj/Jca/.
difcept.67.per tot. Refp. Negative ex dettdu conditionis non
impletac, feupetitionis Livelii, non fatasa Religiofo, vel
Moniali; Legatumenimconditionaie, non purificatacon-
ditione, nunquamdebetur , leg.fi italegatum^.Illi fivolet ,
&leg.Senatus§.i.ff'.de Legat.t.Sc aUoscMitCard. Tufc.litL.
concluf.^Si.num.i^. & faciunt animadverfa fupra queeft.n.
feunum.^l.
Nequevisullafieripoteft in ratiociniis, latocalamo ad-
duftisper C4/>o«. ubifupra; Quia nullamfieri valet funda-
mentum indecifionibus illarum Caufarum , quaetcrminata
fuerunt per concordiam , ut proba vi in Inftit.crim lib.i.tit 8.
«KW.255. Etipfemet Capon.m fine refert, quod Caufa ter-
minatafuit perconcordiam: Ultra affeftionem illam, qui
fafcinarefolet Advocatorum intelleLlum , ad opportunita-
tem Caufarum pro Clientibus fcribentium, teile exper ietuia,
&idobfervanteC(irrf. de Luc.de Emphyt. difc.i^.fitb num.
ij.cumaliis in Infiitcrimin. libi.tit^^num.i^i.ttfupta
§.\q. num.2.
Quseres J9. Anomnia hucufque probataprocedgnt iodifft-
renter refpeBu omnium Monafleriorum, cujufckmque Reh-
gionis . KeCp.Negative ; Quia in illisMonaileriij , inqui
busperfeftifervatur Vitacommunis, Religiofus, & Reli-
giofa nullo modo adlum aliquem facere poflTunt circa Li vclJa
fedhaccdireildfolvidebent in manibusSuperioris, vfl Su-
periorilTaE, inquorumdeind^arbitriorepoficum cft illa im-
plicare in utilitatcm Monaftcriorutr. ; Habito tamcn refpe-
£luad particularesindigentiasillius, cujus contempiatione
Livellumdebetur, &foIvitur, exanimadver jsperDoff<rr.
Rer.Regul.tom.n.tit.de Vot. Pauper.Relig. tra8. i J.quteft.ii.
num.j. & fupra queefit.^^. & refoivit C.C in PanormitJipui
Fagn.incap.Monachinu.6i.de flat. Monach & ap\}dCrifpin.
nellaVifit Pafior. par.i. ^.^i-fol.Jii hisverbis: C.C.cen-
fuit, hos redditus ab ipfamet ylbbatiffaexigi , 6" ad ipfius
manus reSe deferrioportere , dequibus tamen pro fuoarbi-
triofubveniet inprimis necejfitati Monialium , quarum intui'
tu hi redditus Monafierio obvenerunt ; Ccf .%-) fi'w quod }'uper-
(rit , in communem Mtnafterii ufum convertet .
Quasres 60- & u!tim6 : uinprocedant refpeSu omniurr^Re-
ligionum, & ReligiofarumCommunitatum . JLeCp.cumS.C.
C.inTheatinorfjcultat.a!ienan.iS.Jan.i6j<)Lib.lo.Decret.
/o/.i5^quod inhacpane videturdiverfimodcprocedendum
cum Theatinis, quibushodie indifferenterpermiirus vidc-
tur Livellorum ufus, quidquid ab initio illorum Congreg.
dicendum efile , & attento tenore propriarum Conftit. ut lc-
gitur inFolio, d. die diftributo, his verbs: Imo Vitalitii
particularisujus , per Conflitutiones probibitus , bodieper-
mittitur , quiafrigefaflaFideliumch.iritate,^bi itu confu-
lunt, ut vivant, & potiiis forteconvenlcns /oret , ut bona
pcffiderent in communi , quam in particulari .
Quoad impreflionem hujus Difceptationis, primo loco
imprefiasanno 170J. repctcnda funt hic ca , quzobferva-
vimus bu]us Tom. par. i. d.jceptat. i. in fine num, lj6.
6f 127.
Qiiovpr6ad illiusrefolutioncs fuperC.iufj meriris, re-
petendaparitcrhicfuntca , qu2adnoc<JVimu$-n Tpm.xpar.
idifcept. tz.nl ^ s verf.In huius Cauf.e , quas rcfoiuCnJncj 1
feu f(Sitentias rcgiftra vimus in ^. q ,
Qiiodemumad modum refcribcniliS;;nat Ju;1it1a,harc»
rcferentc R P. D. Cornclio, dic 17. Sepccaioris Jjoc. rc-
lcri-
n
7J
75
7»
178
fcripfit: SiHepraiudieiotriumceffcrntium. Die ^. Decem-
brisejufdemanni 1705. refcripfit: Conjtitodetribuj . Etdie
iJ.Februarii 1706 In primolocodecifis
CaBterflm refpeftuomnlum, in hac Difceptatione con-
80 tentorum videndafiiniea, qugsdixi inlnftit.crimHb.ztit-
to.tium.72,
DISCEPTATIO II.
Romana, feu Januen. Legatorum.
T n 0
Commtinftatc Vulturi,
C V M
Jo: Baptifta Dongio,
ARGUMENTDM,
Dlfponente pio Benefa&ore , ut €jns hareditatis fruBus
diliribuantur quoUbet anno inter pauperes fuos Con-
cives , & affignentur dotes miferabiUbus Tuellis ,
forte extrahendis , an illius Confanguinei praferendi
tjeniant , licet in Tejiamenio canteniplati , & qualis
gradiis in h.xc parte attendendus fn , & an fac:enda
ftt illornm computatio de lure canonico, vel civili .
.Adducuntur multi cafus , in quibus Subftdia dutalia
pr(cftarid(beant , vd non a Locts piis Vrbis.
X^ XPO^u^u^tSS.DN.Jo.BaptJftaDongius, & Maria
XZ/ Almilia ejusfilla, quod erantConfanguinei Cardin.
Donghii; Quodque Jo: AuguftinusCappellus, illorum A-
vunculusmagnus, &major refpeftive inCodiciilis, exa-
1 ratisdiei Februar i63<j..interalia piaLegata confiderabi-
liflimsequantitatis, ad praefentem infpeftionem nonperti-
- nentia, reliqueratfru(3us Loc. So.Mont. Noven. z.ereil.
dilhibuendos proSubfidiisdotalibus, forte exrrahendisin-
tcr paupcres, & miferabiles PuellasOppidi Vulturi, Pa-
triaeTeftatoris, qui fruftusadcurrentemrationero, dcdu-
2 ftisexpenfisprocxadione, &ftrcnis, afcendunt ad an-
nua fcut. 1J5. circiter; Frour etiam afferuerunt reliquiffe
frudus aliorum Loc. 7». eiufdem Montis , diftribuendos
qXioVihet nni^ofra povere Fameglie miferabili , xati , &abi-
tantiindetto Luego, qui , deduftispariterdd. oneribus, &
expenfis, confiftunt hodie in annuis fcut.i !o. circ.
Eandemquc vcre piam difiributionem inter dd. pauperex ,
& miferabilesperfonasmandavitficri indiiabus vicibus, &
2 tcmporibusnimiaconfideratione dignis, hocefi: La mera
nella Settimana fanta , e r altra fotto le Fefle di Nataic :
Illaetiamhabitaacqu^prudenti, charirativa, & pia confi-
derationc . Perche maggior numero di perfone poffano go-
dere detta Ltmofina , d. Codicillante aichiara , cht not> fi
poffa dare ad alcuna Fameglia piii di lire 16. per anfto
Cquat confiitunnt julios 25. circiter mon.Rom.) cioe lire
ettoper ogni diflribuzione ,omene , fecendeilcaricemaggiore,
0 minore ^ che aveffere .
PetieruntqueeoJem temporeduasinfigncsGratias: Pri-
mam, faciendamd. Jo: Bapt Patri , diconcedere allOrato-
^ li frutti di deiii Luoghi ( hrc cU dd. annua lcut. 1 10. ) da
4 diftribuirfi a Poveri, fina tantn, che piii pincera allaS . V.
Sccundam vcio, faciendam d. MariaEiCmiltat ejus filiac,
inediantcfubminiftrationc alicujus fummar, quae in Fojio,
difiributoinCong h.ibita diei j. Aug. I 718 exprimitur in
illa fcut 4. vel 3. miJlium, ad hoc utpofTit matrimonium
contraherecum Viro paris condirionis .
Demorc csrdem prcccsremifTat fuerunt huicS.C & ab
^"c Archicp. Janucn pro Irf ■rm.& Voto, quod non finc
\ myftcrlonullatcnus apcrircvoluit idcm Archicp. led tcrmi-
narit Rc\nt.inomnil'tijfe remittcnde fapieniiffim,i- dctermi.
natieni hu)uj S C. Nihilque aliud in cadcm Inform.conti-
netur, qu^m fola , &fimplcx rclatioejus, quod roAlratcx
fidc duorumtcftium, coramhacS.C. paritcr cxhibita , dc
quibusinua.
Quamvij autem unicum intcrcffc praefentis infpcdlionij
Difceptat Ecdefiaft. Dominici Urfayac.
verfeturcircamaximum piSJudiciumHomlnnm, &Cotn- ■
munitatis Vulturi , eoquia illius pauperes, & miferabilei 6
utriufque lexus perfona; , nata: , & habitantes in eadem Ter-
ra, abanni4-o. reperiuritur inpacifica poftelTionediftaruna
fubventionum , & eleemofynaruiTi , a pioBcnefaftore Jo:
Augurt. Cappelloeorum Conci ve relidarum ; Nihilominns
citatis dumtaxatPP.Carmelitis ex<:alceatis, Exequutori-
bus teitamentanisdidipiiBenefaftoris , inCong. habitadie
j J. Augufti 1718 defciipta fuit in Folio contraria petitio,
fuitquedilata refolutio ad enixas preces ejufdem Conmuni-
tatis, &Hominum Terrae Vulturi, adquorumnotitiamdc-
veneratpriediftorum intertio.
Hodit^igitur iterum proponunturcEdempreces, quasta- '
roen ntMi videnturexaudiei^d^', Quiaexuna partenullomo- 7
dofubfiftunt fundamenta , quibusillae innituntur; Exalia
vero nihil magis Judicibus cordi efte folet , qu^m ut piae
Morientium difpofitiones punduaii exequutioni demanden-
tur , ut probavimus;«f(jw.i./)<7/.:.y//r^/>/.ji.».8.
Non lubfillunt fundamerra conrraria: petitionis; Non
cnimfubfiftit primo.quodOrdroresfintConfanguineiGard.
Donghi; Ifte enim , ut rttcn Ciaccon.in ejus f^itatom 4.fol. 8
nf^ibn.fuit Patritius Jarjuenfis , Bartholemei y (s J aco-
b<e de Bernardis filius ; Quod autem talisnon fitOrator,
neque etiam ex cjus parte afterirur , & multo minus conclu-
denterprobatur, ut effet neceftarium , eoquia in hac cir-
cumftantia robilitatis, & confanguinitatiscum dCard.fun-
datur illiusintentio,exanimadverfisper liip inleg.ExfaB* 9
^Siquisautem z^ff.adS-C Trebel Rot.coi- Coccindec.io%i.
n.io.&cor.Priol.dec.^gi.n.^-
Non attenta myfteriofa Fide diiorum teftium , afleren-
tium, ipfumefte, deliofle(forar»o . eflipite, che era ilqu.
Sig.Card.Donghi ; Idquefcire, perche ..avendoeffoJeftimo-
nie molti effettinel LuogodiVoitri , P.itriadeii dd. Signori 10
Bonghi, ihacoiifentiiodirepiii, e piuvolrepubblicameme,
nullum fpecificando confant.uinitatis gradum , nullamque •
perfonam, a qua id audiverit; Idque ne poftent de falfo'
convinci, juxtaaiiimadverfionem Card. Pallavlc. nell' Iflo-
ria dcl Concil. tib. 1 1. cap. i (. num. 7. de qua fupra difcept. r.
§.il,num.i^.
Confanguinitas fiquidem in histerminis non proba^ur cx
computatione , quae fit ^ teftibus, velfuper eorum nigitis,
veldivinaJsdo,fedexprimendo praccifumgradum ; ;r.edinn- II
te efforraatione Arboris, uc experientia nocum cft, &de-
terminatur in cap. Licet ex quadam de Tefl
Pofita proinde deficicntia concludentis probationisd. con
fanguinitatis, & nobilitatis, non juvat i loco recurrere ad
ejus afTertam paupertatem ; Qnanv!oenim haec elTet vcra, 12
& legalibus documentisdemonlfrata , quc>d ufque ad l-...'di^
nullateius ad praxim reduftum iuir, adhuc non rffi .>rec
nobilitati , juxta literalem Text. in I Humitem Cod. cie /ncefl.
nupt quemfequitur Rot decio')^. num.io.cor.Cocin. in qua
parte habemus vulgatum illud Hilpanicum axioma .''a-
breza no es vileza .
Mmusfundamcntum fieripoteft incognominis identita
te, adcolorandumdidfam confanguinitatem ; Quia cadem
co:;nominisfimilitudonullatenusconfaiiouir;tatfn)frobar,
idobfervantibus Card.de Luc.de Fcud.difc.f^ynum.i^.<:f ij
Bertjccb.votdcc.^.num. i & Rot dec i^num.iip -j rec.df
in RemCappell<e 5 Mail 1688 §. ^ua"doquidemcor. Molia.tf
in Bononien. Fideic. de Bove ^ 1 .Jan 1 69 1 . ^. 1» nihilo coram
£0./ Videmusenimg. e. inUrbe, muliosdticrrC cCjjnomi-
na deCoIumnis, dc Caefarinis , dcUrfinis, de Sal>ellis,&
fimilibus, qui tameiineque etiam h remotifTimisconjunfti
funt cum dd. nobilifTimis Familiis .
III. Nonrelcvar,quod fumus in terminis temporalisfuf-
pciifior.isdd Legatorum,non aiircm vcra-,& propnaEcomu
tationis voluntati.snoftri pii Tcftatoris .
Uliraquod cnim fulpcnfio, cv.idvcrfo prsetenfa, nimis
confidcrabiliscft; ,Sivc h.ibeatur rcfpcdus ad it.Ticm Ora-
toris, agentisannum 3 3. Sive ad iummam , nb iplo pr;ricn-
fa omnium frufluum 72. Loc Mont. juxta illiushodiernam 14
pffitionem ; Vcl laltcm frut. 1 y.quolibct menfc, ut dicit.
in Foliodic 1 \. Aiig 1718. qux uti confiftcns in annuisfru-
ti,*; 1190 fercabforbct intep.r.iiuquantiratcm Lcgati fruftcum
dd Li;c. 71 iVlon'. Novenn.non cxccden. Icut. 2ro..iniiua :
Sivcdcmumaddotcm.prjptcnfamabeiusFilia in f.ir.3000.
utdicitur in Folioubi (upra ,ad quam iummamconfl.Tndam
rcquirunturlruftus dd.Xo. Loc. Montium pro .innis i?.. ut 1 J
calculantipatct , quo tcmporc privarcntur c.idcm (ubvcn-
rinnc, fcu pio Lcgato dotium paupercs , & milcrabiles
PucHaEnum.^gCi.
Striild rcfpondemus , quod fumus in tcrminis piorum
Lega-
Tom.III. Pars II. Difceptatio II.
Legatorum , in quorum pacifica pofreffione , tam Pauperes
pro aliqua annna fubvcntione , quam milerabilesPuells
proSubriiJiisdotalibusreperiunturabannis 70. inquibuscir-
16 cumftantiis non folCim locuoi habet regula de Jurequacfito
nontollendo, quam innoftristerminis, expendunt P;;gw<»r.
Confult.ii6. num.^. tom.^.juxta Rom. imprejf- <S Rot.dec.Z(^%.
tittm.io.coramEmer.ju>t.h\sveTh\s: Reperiuntur]am a plu-
■ ribusannis In qua/i pojfejfione percipiendi fubvemionem con-
troverji Legati , & fic intrat Regula de Jure qu<efito non tol-
lendoy cuipapanonfolet .,necdebetfaciliderogare\ Sedap-
plicaturconclufio, unoorea Dodtoribusadmifla, &ama-
17 gnisTribunalibus amplexa, quod in cafu pii Relitti, feu
Legatl, incujus po(Ie(fione quis reperitur, eadem prorfus
eft ratioprafjudiciiextinllivi., &fufpenfivi, adhocut neutro
cafu pofiit effe locus commutationi , fupt verbaSo/.f^ff.gjS.w.
I i.cor £wtf».j««.& concordantaddudti i Cravet.conf.zq6.nu.
^.verf. J^uod^rocedit etiam indifferendo, & aRot.in Rom.
feuJanuen.Legat.i Maiii 69^- ^-Nos ver6cor.Lard.de la
18 Tremoil.\h\ : ^Uiequidemratioprajudiciieademe/i^etiam-
Jf confiftat in fimplici fufpenfione , non autem in adempttone
Juris jam qu<efiti ■
Et viva raciohxceft , quia illaEpauperes, &miferabnes
perfonae, quae funt hodie in pacifica pofleflione diftac iub-
ventionis, mori poflTuntantequamdemediotolIatur eadem
praetenfa fufpenfio , itcrumque admittantur ad novampar-
ticipationemejufdemfubvencionis,- Proutetiam mori pof-
funt, velmatrimonio inmifcriisjungi illaepauperes, &mi-
19 ferabiles ^96. Puellae, qua:hodiefunt, &infuturumperdi-
dumlongum fpatium annorumz^. erunc capacesdidorum
Subfidiorum dotalium ; Et proinde quoad ambos eadem
omnind eftratioprasjudicii, five illud vocetur, velfitfuf-
penfivum, fivc dicatur, &fit extinftivum, utpatetcon-
fideranti.
IV. Nonfubfifiit, quod Oratoresconjunfli fint in3,&
4. gradu refpedi ve cum pio Benefadcre Jo; Auguft. Cappel-
20 lo; Quia in hac paneproceditur exadverfocum asquivoco
palmar; , computandogradusconfanguinitatis ad terminos
Juriscanonici; Cijm enim nonfimus incircumftantiis ma-
irimonii, fed ad alios effedus , computatiograduum fieri
debetfecundum regulas Juns civilis, utgeneraliter notant
Gratiatt. difcept. -jj. num.i. Carol- ^nton. de Luc. de Lin.leg.
art.2.num.i^.& Fontan.dec.Cath.iz. a num.-j. & in terminis
noftri cz{asRot.d.dec.%c)Z.nu.i,ccram Emer.Jun. ubi ad rem
21 probat»KW.3. adeffedum, de quo difputamus, naturalem
charitatem, &affe£lionemnon excedcre^. gradumdejure
civili, inquonuUatenus eft FiliaOratoris, in 5 dumtaxac
graduconjunda Teftatori , computando gradus juxia regu-
lasjuriscivilis, exfapra citatis, quibusaddo Rot in Rom.
feuJan.Leg S-Maii . 6^^ $.Similique cor.Card.de laTremoll.
ai ibi: Res enim eft cumCognatis , 5. graduTeftatori conjun-
iiis, ergaquosnonufgetffecialiiratiodileSionis, qua re-
gulariter ^.gradum non egreditur . Unicam hujusconclufio-
nisadducendo limitacionem Rota in Reatina Succejfionis ^,
Maii j6i)6. cor.Car.Caprar. quando fermo eft de Teftamento
Idiotae, & quandoaliaslocumhabere nonpoffic difpoficio
Teftacoris -
V. Nonfubfiftunt pia; mcditationescirca Jurahonorifi-
ca, hodie competenciaOracori , ob prascenfam excindio-
nemlineae Bernardi Cappelli , germani fratris Jo,- Auguft.
aj Cappelli noftri Benefaftoris, quae lineapraelataj^uit lineae
Benediftx ejus Sororis, ex qua defcendit Otator. Vivit
enim cum numerofa Familia mafculorum , & foeminarum
CarolusCappellus, unusex Defccndeiitibusper redtam li-
neam abeodem Bernardo ,ut fuit juiiificatum in Summario .
Etpropterea ceffant omnia ea, quae l.ue dedudla fiicrunt
circadiCla praetenfa Jura honorifica, cum fuppofito extin-
dionislineaed.BernardiCappelli, coquiacorruentefuppo-
»4 pofirojcorruuntomniafuperipfoaedificata, juxtarcgulam,
dequiRot.deci^.nu i j.cor.Dunoz.iun.
Nequevis aliqua fieri poteft indidoduorum teflium, ad
probandam diftam e\tinftionem lincae Bernardi Cappelli,
25 necnon ad colorandamConfaoguinitatem cum nobili Fa-
milia Donghia , Patritia , & ex primariis in Civitate
Januae.
Refpeflu fiquidem d.Confanguinitatis primus ex didis
teftibus, conflitutusinanno t^.fuac aetaris, iiacusfuic, &
a6 educatus Aloni, v\ih},a Alicante, & Arribusdumcaxacannis
^9
acceflit adCivicatcm J.inua;; Et proptercanimis invcrifi-
■ " '. riteaei ■
facilitate deponit.
m'leeft, qund pofliteUeinformatusdciis, circa quae tanca
Praecerea, ucicompaternitaiis vincuIoOratori, ^unftus,
37 nuUumprobationis gradumadilliusfavorcmiacit, cx ani-
mzd7eTrispetFariHac.deTeftib.quteft.^4.regul.i.num.ioi.tf
Rot.dec.il. num.i<f.coram 'Larat. Alter vero , utiexercens vi-
hm AncmdiBancalaro, nullampariterfidemmeretur, ex
adduftis per Rot.dec.i6z num.l. coratn Vamphil. (y dec.i 3 50.
num.i.cor.Serai'h.& decSyanum. i j.cor.Zarat. A mboautem
neque diflinguunc gradusConfanguinitatis , neque fpccifi- 28
canc illos, k quibus audiverunc ca, qusdeponunc; Con-
fanguinitas verdadhoc, ut probacadicatur, debenc tefles
diftinftefpecificarcgradusejuidemGonfanguinitatiSjdequa
deponunc, j^xtaText.incap. Licet exquadam deTeftib.ibi:
Vel ab utroque latere fingulosgradus clara computatione di-
(linguant, Monaccll.tom.^fol.^ l.num. \i.if Rot.dec^c^nu.i.
ctr. Royas , ibi : Non concludunt , quia teftantur de fmpllci
auduu, nec deponunt , ficut debebant per gradus diftinflos ,
&dec.io6 num.^cor. Bich. & in noflris terminis refolvit hsc ig
S. C- in Vintimilien. Subfidiorum dotalium xa,. Jan. 171 :.
quando, interalia, injunxit Epifcopo, ucad proban. con-
fanguinicatem tranfmittcrec Arborem, uc iegirur inFcl.o
diflributo in eademCaufa die yi.Decemb. efufdem ann.in
/)i-/w. Teflcs autcm non individuantesillos, a quibusaffe-
runc, fealiquidaudivifTe, nullam probationem faciunt ,ea
racione,quia deponentcsfub hujufmodicaptiofa ;Vjrm3,adi-
munt altcri Parti faculcatcm fe defendendi,& oftendendi in-
fubfiflenciam eorum depoficionis , quamadoucit Rot.dccs ^8. 30
num.ticor. Dunoz ]un. & dec.610 num.z. cor.Manzan. i: dic.
Z^J.num ji.par i<^.rer,
Refpedtu verodicle pr?tenf.f extindionis lineaeBernardi
Cappelli, nonpoffumus mehi^sillius exiflentiam compro- ji
bare, miniifqueclariusdemonrtrarefalfitatem depofitionis
diftorumcontrariorumteflium , quam mediantepublicodo-
cumenco, & folemni ceftimonio unius ex Dcfcendentibus
ejufdem, datoin Summario; Etexhac palpabili falfitate
faciledignofcipoteft, quamfidem inreliquismereanturdd.
contrarii tcftes , juxca illud Virgilti: Crimine ab unoD:fe 35
omnes , (equ^num aRot.Aven. </fr. J}.».i.& 2.& concordant
addudi \r)Inftit.crim.lib.2. tit.6.n i^.
Ex quibus 6. loco nullum fieri valec fundamentum in Re-
latione Archiep. Janucn. Eft enim voluntarium sequivocum
afTerere, dedifle VotumOratoribusfavorabile; Idemenim 35
Archiepifcop, non fine myfterio, quamvis rcquificus pro
Voto, modeftiffim^ fc abftinuit ab illius prolatione , ter-
minando fimpliciter fuam Relation.fequen. verbis : Ideo- 34
quein omnibus me remitto fapientijfim^ determlnationi iflius
Sar. Cong.
Quamvis autem in corpore ejufdem Inform. referat ea,
quseaiTcruntur in didis Fidibus, quas unicascum difta In-
form. adhancSacCong. cranfmific, &funcillaemet, quac
fuerunt imprcfTae in contrario Summario; Nihilominus ,
cQm iflasFidcs, exanimadverfis/«pr<j a num. zj.nuW^m jj
mereanturfidem, nequeeciamactendi in hacpartedebct di
fta Inform. nulli alteri prircipio, medio, &fini probatio-
nis inmxa, qu^m didis affedacis Fidibus, ex ?;ener.ilicer
firm.^cisperi?(»;.;» Colon.Can.i.Gratiie^. Febr.\6^^.^.Hi>tc
nequecor.Card.Siotto, ubi , quod, corruenccfandamcr.to,
cui innititur Rotf decifio , harc in nulla prorsCisconfidcratio-
nehabenda cfl . Et in terminis fimiliuiTi R.?btionum , Ror 35
dec ^Sj.a num.ycor. Priol.if dec.t6o a lum.S oar.\S.rece>ir.
loqucnsdeCard. Ep f'c. ACc\i\anQ,ifdiC.i7i./ium 1 3 p.ir 4.
tom.i.rec lo<juens.de.rsr^ deLatercLcgato ,&inColonicn.
Matr.9.Jdn.\i'. i. j).s for. Frf/fo«#r;(>, loquensdeEiedorc
Trevirenfi .Eti^eneralitcrdealiisEpifcopisobfcrvantaddu- 57
ili in to. I par 1 difccpt 7.;;. J S .Cr 4 1 .
VII Nonlubfiilu.icea , quaecxageraca fuenmtcirca pau-
pertatemOratorts; Non folum quia illa fundaturpariter in
affedatis Atteftationibuseorundem teflium, qui nullam me- jS
rcncurfidcm, exfupraallcgatis, eoquiafalfus inuno. ta-
lis cenfecur inomnlbus, utvid^mus fupra »«»». ji.Ncque
aliquod pondus eidem additur ik fimili Actcftacior.cParo-
chi; Omnibuscnim nota eftmagna illa lacilirasParocho-
rum faciendi fimiles paupertatisfides, quod ohrcivacctiam
Set. de Offic. Loramt. fol tnihi 16^ num ii . Ex qua m/>ta fuic J9
Congrcg. Rcform. Trib. Uiu:s</;<'l4._/j»»ujr. 16-7 .-«J de-
mandandum, ut fimilibus Parochorum arteflationibus in
hacpartcnulla p..eflctiir fiJcs, \.<:\\iCard d: Li/.-.qui eidcm
Congreg. interfuit, ut rclert in Trji3.de CnJi: d:f: 155.
nutM.fi n.
Obfervando ulteriiis, quod tam d. Parorhus , quim alii
affeClatitcfles, noniL>ICimoflcnduntinflirLu'onem, & qui-
dem magnam tavorc Oratoris , qutxl c .ifideran folet k Do-
ftoribusad dcnegan. illis oinnem tiJcm . ex adduflis J Sjtt. 40
confi6i.num.i i.CravetconfiSi. num 5. Confljnt. ad Stjt.
Vrhtom.i annot.^^ art-ynum l^\.if Ror.d.-c.ioi.eunt.T.ccr..
Emer.
-8o Difceptat. Ecclefiart:. Dominici Urfaya;.
Emer.jun.&dec.i^S. nuui.^.par-i. rfc.Sed ulieriusnondn-
bitarunt pro illis enixe exorareEE. PP- juxta i!Ia verba ;
Che percio Ji [upplicano li pii Benefattori ad a^iflerli con
quakheiujfidio , Jicuritiviedefimidi ripotarne daS D.M. il
41 premio , dal vicdefimo prcmeffele ; Eft enim aeque novus,
ac curiofus modus ifte teftificandi, longe diverfus ab eo,
quem femper agcoverunt, & agnofcunt Doftores omnes ,
afterentes, teftesdcbere folum ferre teftimoniumcirca ea,
quaEipfisprobenotafunt , nullaienus feimmifcendo inillis
partibus, quae fpeftant ad Judices, aiiafque Perfonas, ut
^t notant Baid.confi^iS.n.i.lib-i.Ruinco/t/.iS^nu.io.eod.lib.t.
& Rot.decm 8.««. $.cor.Coccin.
Sed etiam, quia exhibemus particulam Teftamenti Jo:
Bapt. Cappelli, germ. Fratris, &haeredisJo: Auguft.no-
ftri pii Benefadoris, conditi die26.Februar. i6(5z.Qiii Jo:
Bapt.rciiquit hiredes fuae opulentiftimas haereditatisChri-
.^5 ftophorum , & Emanuelem de Donghis, Patrem , & Pa-
truum re(pefliveOrator:s; Imo in eodem tiftamentoreli-
quit infigne praclegaium Loc ico. M^jnt. Reft. 1. Ereft.
cumhac norabiliconditione, quod neque ipfi haercdesinfti-
tuti , ne li loioFigli in perperuo, & in feecula feeculorum,
pojfino mai difponere del Capitale di ejfi Luoghi cento , ma fo-
4 lamenie de'lo'Ofiuttt , obligandoeffifruttiprimieramente al
maritiire , e monacare le Figlie legitime .
Difficile autem crit olkodere • quod ad noftrum efFe(Sum
dicaiur pauper Fili.i Oratoris, dum profua Dotein fpecie,
& praecise habet deftinatos, & obligatos fruftus didorum
45 Locorum centum d;di Montis, ut confideranti patet . Et
longedifficiliCiscolorareprsftextum ejuspauperratisin prae-
judicium illorum ^96. Puellarum , quae non pofTunt confe-
qui Subfidiadotalia, a noftro pio Benefadore relida , nifi
concludenter probetur, chefianopovere , e miferabili ,']\iy.ta.
verba teftatnenti .
VIII- Non regit in fafto, quod SS. D. N.Oratoris in-
ftantiamadhanc S.C. remiferit proGratia . Prodetegenda
^6 fiquidem infubfiftcntia huiulmodi voluntarii aequivoci, fat
.fft recognofcere RefcriptLm, in quo ncque per fomnium
habcturmentioGratiae, quamSummi Poniificesconcedeie
rojentexeorumplacito, &arbitiio, quando exaudire vo-
JuntprecesSupplicantium, utdefenotum eft, &iniermi-
nisnoftricafisfirmavit Rot.in Rom.feu Jan. Legat. ^ Mnii
471698. jj". Sedomiffo coramEmin.de laTremoil. \hi : Sienim
jllamjupremapoteflate itnpartiri-voluijfet, cur no(1ro Audi-
torioCauftecogniiionemdelegaJfet? ImoadmifTo, prout in-
negabileeft,quod verba Relcripti non contineant Gratiam,
fed fimplicem remifTionem ad hoc facrofaniftum Tribunal,
in necefr<3riam venitconfequentiam, quod illa remiffa fue-
48 ritpro Juftitia, juxta ejuldem iaudabile folitum, in omni
Cong. raroexcmpIo,& non fine myftetio repetitum inprin-
cip cujuslibet Foiii fequ. verbis: Juxta flylum e]ufdemSac.
Cong.de Jure refolvcn.
O»f.98.fo?- D«ra«.exadverfopropunftuaIi expenfa, nul-
lo modo applicatur pracfenti cafui: Inilla fiquidem ageba-
49 tur de Grafia , jam fadla, dcque commutationis voiunra-
tis pii Benetl.doris, folemniter approbata , mediante fpe-
cialeBteveaGrcg.XV. obtento: Agebatur ulteriusde te-
ftatoris Agnaiis , quae jam nupferant cum affjgnamcnro
Subfidiorumdotalium,fibiaSummoPonnficeconcefTbrum,
& proinde merit6 dicitur in d. dcc. 98. num. ?. quod aquitas
^O fuadet , ut Breie exequatur , exquo ']am iflee F>li<e nuptee
reperluntur cum di^a dote , ifeequum non effet, utMariti,
qui cumtali dote contraxerunt , decipiantur .
Nullapariter visfieri potefl inrefolut.hujusSC /w Cfl/'^/-
51 /fw.y^/i/^/ifrtf./fgor/abfquefpecificatione anni , mcnfis, &
diei, cxadvcrfo allcgata .
Ultrafiquidcmgcncralem, &textualem regulam , quod
non cxempli! , fcd Icgibus ']udicandumefl , dequ^ inleg. Ne-
moCod.de Sent.Cf laterl.omn Judic.cuTnconcoiiiar). gcncra-
Ji liter fequutisrt Rot inRoni feu Liman C ambior.^.J ulii 1698.
$.Ma']oremcor Urfin.Sc in terminisnoflri cafusin </.Jlfow./<"u
Jan. Legati 5. Maii e]ufdem anni $ . Minimecor. Emin. de I.t
Tremoil.'\h'\ : Ceetca exempla non attcndit Rota , qu.e ab
eis non 'ludicnt , fcdjecundum rcgulas ]urts modcraiur rcfpon-
/"<», Icg.Ncmo&c.
Dicimiij, cxemplumejufdcm Ci/rt/rw. retorqucri ad ho
mincm , co quia , revdlutis hujusS C. Rcgfft .<; , rcpcrtum
fuir, d. inflaniiamfuifTcporrcflam in Cong. habitis dicius
JJ ijtili' ^(''>^'^3.'iNor<embif ■j.Dcccmb. li-^j-ic^wnAo, ut
pa^etcx lcdlun <ld. Fi)linrum , fuit confidcratum ab h.ic S.
C. quodd.ihim Lcg.Ttum, ^ piotcHaiorcrclithim, rcr.Tn-
noS2^-.abc)usmoitcnunqu,im fucrai adimplctum, &qu')d
magisellln futurum adimplcri nonpoterat,ut;diciturin Fo-
)ils,dd diebusd;ftributis^ Ve > iim in fine,& $ .C umq;in prln}.
Et proindenij mnum, fi in didis terminis, inquibusmens 5^
teftaroris, qua* nunquam adtnpieia fuerat, & in futurum
adimpleri non poterat , modosbipfa ptasrcripio haecS.C.
inclinavit proGiatia favore iflius (. onfVirguinearum; Non
ficaurem in noftris termmis, in qii.ouseiftuxi funt jamanni
70 & in eisad urguemquoilbet a. nolemper punilualiter ad* jy
impieta fuitncftn pii Teltatoris mens,modo,ab ipfopraEfcri-
pto, neque ullum adeii impedimentum , quod pari modo
adimpleri nequeat in fuiurum , lu fvn.per facien: eft, exad-
duftis [upra num.-].c[\x\b^iSd.i6oRoi. I» i-^ec.-]^. num.iz.if 13.
Cor.Duran.
AlteriexempIoReipubiicae Januae; Incafu, inomnibus
fuispartibus prasfenti fimillimo, \i:\\-ii' .'e: Rot.in Rom, feu j6
Jan.Leg.^.Maii idi^li. ^.Minime , ob(i rv jrJo , id pofTe fa-
ciliuspradhcari, attento confeniu Voc.uorum , feu Admi-
ftratorum didipii Relifti , qui ind.cafu i-crificabatur, &
innoftristerminisnullatenusconcurri' ; Imoadeftpofitivus
& rotundus diffenfus PP. Carmelitarum excalceatorum,
Adminiftratorum , feu Diftributorum diftorum piorum Le-
gatorum .
Coeterum nondefunt exempla , cum raajori otioperqui-
renda in Regeftis hujusS- C inquibus refcr prum fuit pro J7
punduali adimpiemento voiuntatum piorum Benefadorum,
ac denegatione fimilium Gratiarum , iner qua; fpeciali
confideraifonedignumeft illud in Rom.Subfid.douiI g.Junii
1714. inquo quinqueProneptcs teftatoris, quae, ur dicitur
inFolio, d diediflributo ^. ////cf , in nubiH ditate dereli-
Bee fuerunt ab earum Genitore in ea rerum anguflia , quee ad
ziTee fubflentationcm vix fubfidium percipiant annvor. fcut.
21. Licet auiem Card.Carpincus, tunc Urbis Vcarius,
Votum eis favorabile dediflet, perfpe£t<» Oratric.im pau- j8
pertate, & qualitate Proneptum teftatoris, ut diciiur ind.
Folioubifupra ; NihilominushaecS- C.dubio; AnSubfidi.i
dotalia , relifla per qu Jo: Angelum Baldum , <isper Archi-
Cfifr.S. Rccchi pretflan.debeant affignari ad favoremPuel-
lurum, defcendentitim ab Ueeredihiis inflttutis ab eodem J 0:
u-ingflo, refpondit : Negative. Nulla habita ratione quod j^
eraut Defcendentes ab haeredibus pii Benefadoris; Quod
erant in xtate nubili ; Qi^iod erant Pauperes ; Quo.'que
Puellae , quibus diftribui debebant dotes juxta Teftaioris
praeceptum , non erantex ccrtogenereperfon.irum ,fed for-
teeligidebebant , ut dicitur ind Folio, & patet cx verbis
pii Teftatoris, quae funt fequentia : Vogio, che il Mari-
taggio fi faccia per Biifjola dallaCompagnia, come hodettt
difopra .
EtinRomana Subfidiorum dotalium i \- Septembris 1717.
inqua agebaturde Neptibuspii Teftatoris Bartholomaei Lu-
pardi . Etdubio, An , '^quot Subfidiadotalia ab Arch.Sacr. €0
Stigmatum fint ajfignanda Annee Tberefiee , & Columbee &c. ~
refponfum fuit : Negative ,fervetur mens Teftatoris , <y aw
pliits Caufa non proponatur .
Et in Meffanen. Subfidiorum dotaliiim propofita die iq.
Nei>f'«6.i7i8.quandofuir pariter propofita praelens caufa , 61
inqua agebaiur deProneptibus Teftaroris, qu.Trum favorc
Archiep. MefTanen. urdicitur in Folio ^ NonnuHec ,de Pau-
pcrtate , de Conjunflione Sanguinis cum Teflatore, & tan-
dem de gratiee congruitate amplijfimum dedit teflimonium ; Et
tamend. diedubio: A>j& quomodoOr.itricumprecibusfitan-
nuendum, refponfum fuit .- Negative.
In concurfu autemcxcmplorum , juxta ,&contra volun-
tates piorum Bencfadorum , femper attcndenda font illa, 6»
quaecohjerent verbis Telfamcnti , cum non poffit fieri fccu-
rior interpretatio , quamilla, cui convcniunt vcrba Tefta-
toris, 3i'\X Ror.deCTii -j.num.t i.cor.PuoI. & facit Text.inl Ex
faflolai.^.RerumJf. de H.ered. niflif. ibi : Et ficit quidcm
totum voluntas dcfunfli , nain quidquid fenferii fpeSandum
cfl , cum concordan. de quibu^ Rot loqucns in noihis termi-
r.'\s'\r\ Rcm.fcuJ an. Lcgat y Maii li^^^ cor Em delaTremoif. »J
(qu.Tctlrcvocatoriaaltcriuscoram codem . cmanata! 1. Ju-
lii 1697. cxadvcrfopliiiicJcitat.T) ubiinjj' Ai longe ad tem
conciudit, nil in Jurctarihus, firmiufque cfTe oportcrcfu-
prcmis hominum judiciis, quacpublicc cxpcdit cxitumha-
licrc, ibiqucrcgilfrat , & fcquitur vcrba illa TrA-r /«/. I Co</.
deSac Ecdcf.Nihilenim cfl^quod magis hominibus debcatur
quamut fuprcmeC voluntaiis , poflquam aliud vclle nonpef- 64
funt , Itbcf fitfl\Ius , (sllcilum, quod Iterum non rcdil,aibi-
trium; h^ c^\\\ nwtcm d.dec.diei yMaii i'''^^. quac in h.ic p.tr-
rc magilUalis clK concurrcbat circntialiffima illa crcum-
ftantia, quod pttitioOratricumi fummo 1'oniificc rcmlffa
fuerat.nd Roiam , cumfacultntibu: Sign.Graiiee , tempera-
tojuris rigorcy & pret oculls hablta efquitaie, E converfo
autcm
N
Tom. III. Pars II. Difceptatio II.
i8i
amemin noflristermioisOratorisinftantia remifTa fimpli-
citerfuitad hancSac.C &confequtnter, juxta ejus lauda-
bilefolicum, dejurerefolven.ex animadverfisfupw.^g.
Nonomittentesexorare, quodquateniis preces Oratoris
65 ab hac S. C exaudiantur, adtum erit de exequutione vo-
lontatis pii Benefaftoris, dcque charitativis Subfidiis, &
eleemofynis, cum tali, tantaque circumfpedione ab ipfo
demandatis, eo quiaquatuor aJii germani fratres ejufdem
Oratoris, omnesuxorati, nempe Jofeph , quihabetfilium
mafculum, & fceminam; Chriftophorus, qui habet duas
filiasnubiles, &quinque mafculos, quorum unus ei^ uxo-
ratusi Jo:Stephanus , qui habet filium mafculum:, & A-
loyfius, quiduos alioshabetfiliosmafculos, nonfine ma-
gno defideriofibi, iplbrumque natis, &qui nafcentur ab
illis, apropriandi integra noflraLegata, junQis manibus
expeftant exitum praelentis litis , quam circumftantiam
fummoperepraeoculishabendam elTcpro denegaticnefimi-
lium Graiiarum , omiflis generalibus, in nofttis terminis
66 obfervant Lef.de Jufl&Juf.lib.z.cap.ii.dub.-j aum.ij.verf.
Secundb quiapr-(ebet occajionem , &Rot.dec.^qi.num.i\.cor.
Emer.jun. Mjxime quia quemadmodum bedie inflant pro bu-
jufmodi fubventione Maria , &Jacobus, ita deinceps eorum
exemplo excitari pojfent ad bu]ufmodi inflantiam alti Confan-
guinei, &Jic(ifc.deflrui funditus voluntas Teflatoris , <:f in
d.Rom.feuJan. Legat. 5. Wd/; i6gS. §.Nec magis Cor.Emin.
de la Ttemoil. ibi : Tum denique ex concurfu atiorum Cogna-
iorum , qui adjimilemgratiamaucupandam facile confluent,
€i ad quas omnes ci rcumftantias in hocgenere Gratiarumpritju-
dicialium advertendum e(fe , docent &c.
In univerfum deniquepro exdudenda applicaiione illa-
rum generalium- regularum , & regularium propoficionum ,
infuiscafibus verarum, circa verifimilem voluniatem Te-
ftatoris, quiconfuIuilTet utiquefuisConfanguineis, fi illo-
rum praetenfamhodiernampaupertatem prjevidiflet ; Nec
6t noncircaxquitatem, cumquain histerminisprocedendum
eft, omiflb Jurisrigore, excumuIatis;»ro»».i/'<ir.i.(///fe/».
j. num.iz.
Rcfpeftu didae verifimilis voluntatis dicimus cum Rota in
d.Rom.feuJan. Legat.^. Maii 1698. §. Similique, conjeflu-
ram hancfalfifllmam vocari ^Dodtoribus, ioidem citatis,
&abeademKflr. fequutis, &concordantalii, citati indec.
69 %(i%.num.6.cor.Emer.jun.\h\: Nimiumque fallax eft argu-
mentum lerifimilis prcedileSionis , ciim pojfit ejfe , quod Te-
ftator y etiamfihodie revtvijceret , nibilomtniis pradtligeret
tfc.&in Ariminen.Legatiz.Maii l6^ i.^.final.cor~Herwulty
in cujus cafu agebatnr de prasfumpta praedileitione erga ger-
manum fratrem Teftatoris , in concurfu extranei , & ta-
men nullahabiiafuitratiohujufmodi praEfumptae, & veri-
fimilis voluncatispiiBenefadloris inconfiiflu claracdifpofi-
tionis tcftamentariz.
Refpeftu verodiftac asquitatis, dicimushanc nunquam
fequi pofle cum injuria , & prxjudicio alterius , quod in
70 noftris terminis palparetur manibus , eo quia pro conftituen-
da dote filis Oratoris, juxta quantitatem ab ipfa prasten-
fam, dequafupra »aw. 14. deberentremanere indotataeper
fpatium 22. annorum 396. pauperes, & miferabiles PuellaE,
quibus^ Teftatore reliflafuerunt Subfidia dotalia: Prout
etiampluscaperet folusOrator, prsetendendo annua fcut.
180. ex Iegat0 7i.LocMont qu^m haberentyg.pauperes,
& miferabiles Homines, &Habitantcs inTerra Vulturi,
quibusex praccifo Tcrtatorispraecepto non potcft darifum-
71 ma , excedens illam librarum 16. feu julios 15. circiter
mon. Rom. utinfpecieeidem motivo asquitatisrcfponden-
do, firmavit Rot.inRom.feu Jan. Lcgati ^.Maii 1698.^.
£fl igitur cor.Emin. de la Tremoil. his verbis ; Prietextu
Gratice nonminusjuflitia, quam aquitas l<ederetur , «ifCo-
gnatorum <egeflas fublevanda effet fubtrabendo yJgnaiis ,eque
miferis partem diflributiouis , ipfis a Teftatore defiinatam :
Idque prceterea fieret adeo injuftaratione , ut unus exCogna-
tis plus caperet ex reh&o ifto , quam percipiant decem ex
7» ^gnatis; Innoftroautemcafuaddcrepofl"umus, quodplus
caperet folus Orator , quam 79. pauperes , & miferabilcs Pa-
tresfamiliasPatrizTellatoris, abiftovocati, & prsdilc-
fti , cum illa declaratione , quod eis relinquebat diflum
Subfidium , per elcmofina qui fciebat eiUre zrato s & ac'
cettoaS.D.M. ^
RcfpeCludemum utriufquereflexionis dicimus, tam vc-
rifimilemvoluntatem, quam afquitatemin noftristcrminis,
praeoculishabi.-ripofl"e inillis dumtaxat circumftantiis, in
quibusfermo cftde iis, quaefunt extra tertameutum, non
autem iniis, qus evidenti fcriptura teftamenti manifefta
7J funt, uc in circumftantiis noftri cafus vcrificatur , juxta
verba Rota in fxpe, fed nur,quam fatis laudata Rom.fcujan.
Lcgat-s.Maii 169^.$ Similique cor.Em delaTremoil.laaai
parte habemus Tcxtum , hoc idcm literaliter demandan-
tem, quinonpoteftefli^rotundiorin leg Jf.de Condit.&de'
wo»y/r. cujusaureaverbafuntfeaec. Intis, qua extratefta-
mentum incurrunt , pojfunt res ex bono , & aquo interpreta-
tationemcapere ; Eavero, qu£ exipfoteftamentooriuntur ., 7^
neceffeeftfecundumfcripttjuris rationem expediri ., incu-
jusfequeIamitatenentC«;j<if. //7 /f^. 8. Co;/. de Judic. Duar.
CommentJur.Inftit.de Re judicat.pr^e/efl.i^.ad legSicut zl.
fol.mihi i^y.Col.z Petr.Fab.in/.In omnibus qo.f.de Reg.Jur.
Sarmient.fe/e^I.interpriib.i.cap.H.fub n.zi.^ Pignat.confult.
l^.nu.i.to.^.jaxtaRom./mpreJf.
Cujus textualis, ac receptiflimse propofitionis illa afli-
gnaturfolida, &{itiagensratioir\dec.q-ji^.»um.6cor.Emer.
JM». quia alias, admitfa contraria praetenfione, minquam 7?
ferefortiri pojfent effeSum voluntatis Teflantium favore cer-
tarumperfonarum, natnvix pojjet daricafus , quod nonfu-
pereffet perfona, cui porentiori , aut aquiorijure debitum
videretur JudiciumTeflantis, & aoacotdi^r. ead.Rot.in d.
Rom.feuJ an.Legat.^.Maii i6!)%. §.Simi/ique cor.Card. dela
Tremoi/. ibi: Hacenim via ex inopinatis eventibus femper
mutarentur fuprem^e bominum voluntates , firmumque fla-
tum, quemleges illis tribuerunt, nunquam haberent ; Ite-
rum, lednunquamfatisrepetendofttw/?5;.^ff.89«.» 5.for 76
forf.Ewfr. jtt«.quodneglcaishujufmodi motivisptaBtenfae
a^quitatis, &aflerta venfimilis voluntatis, non poteft Ju-
dex meliiis interpretari voluntatem Teftantium, quam fe-
quendo normam , ab ipfis in tcftamentis pra^fcrjptam , quod-
quedefideria Morientium ex contrariis piis meditationibus,
exadverfoexpenfis, colligi nullomodo pofl^ant, alterando
inpr<e]udicium Te'tii ffunt verba Rot. in Rom.feuJ w. Lep.
yMaii i6<)8.§.Ut etiam,cor.Emdc /a Tremoi/) difpofitionem,
morte Teflatoris ]am confirmatam ; Etiamfi i/la in me/iin com-
mutanda ej]et,nam difpofitiones Tejiatorum ciim nihi/ iniquum 77
vel d lege reprobatum continent , quod il/i vo/uerunt , adim-
plendumefl , nonautemquodvolutlfeme!iiisfuiJfet,eflatten-
dendum , & m Valen. Canonic.X^Junii \ 70 j. \. Eque coram
Mo/iner, ibi : In dubio meliiis efl defervirc vtrJbif , quam
a/iudphantaflice divinari .
Quas omnia mirabiliier praefenti cafui appiicantur , in quo
^qudpiiis, ac dives Teftator, apertiflime fedeclarans in
principioCodicillorum, efler Difpenfatore piiicljePadrone
debenidifortuna, cheDio /i ha d.iti&:.e perciodt valerll 7!
difpenfare aque/COpere, cbefa, effergrate, (SaccetteaS.
D.M. Volenfque illa permanus paupcrum incoeleftes the-
faurosdeportare,propriorumqueConcivium inopiamabun-
dantialuarum facultatumfublevare, non folum nihil ini-
quum, nihilque h legibus reprobatum, in teftamento ap- ;>
pofuic , fed omnia ad terminos Divinorum prsceptorum
difpofuit, &ordinavici Atqueadevitanduminconveniens
illud, dequo D.Pau/. lad Corintb. ii. i^. Aliui quidem
efurit , alius autem ebrius efl , attentiflima confidcrariorc
cxprefse mandavit : Cbe non fi pejfadare ada/cuna Fame- Jo
g/iapiitdi/ire 16. per anno, ubi pracfcripnt etiam quaJitates
dd. Familiarum his verbis frapovere Fameg/ie miferatili ■
ItautcontrariapraEtenfio tollendi aliquld etiam minimum
adiaisvcrepaupcribus, & miferabilibus Familiis, quibus
iubemurojferre, juxta nobiIemanimadverfionemC.7//;o</./;^.
5. f/>;y/.7. videatur arquedura, atqueamara. Cum illo ad-
dito, abeodcm Cajfiod.ubi proxlme folemniter reprobato,
quodOratorisintcoc:oom,iemfuperatexorbitantiami Mo- tl
vetenim omnem lapidem adhoc, ut pinguia capianc afli-
gnamcnta exmiferiis didarum miferabilium Familiarum,
ibi: Ui.raomnescrude/ilatesefl , diviteno velle fieri de exi-
guitate Mendici .
Neque omiccimus obfcrvare, quod non fumus In cermi-
nis magnarum Civicatum , in quibus refpciSu fimilium clee-
mofynarum , & Subfidiorum dotalium verificatur iijud ,
uno avulfo, »ott deficit aliud, led fumus in circumftantiis
parviOppidi, P.itriaE Teliaioris, in quonullumaliud adcft
fimilepiumRehduro , &quatenusOrator fuumconfcqua-
turintentumrelpedufummaf, abeoexccflivepc it^, non
habentquofe vcrtantpaupercs, &miferabiIesejufJcm Pa-
triap Teftatoris.
Quibus non foli^m non coutradicit Text.incan.Eft proban-
dadifl 86. fcd pracdida omnia mirabilitcrconfirmat , dum , ll
conftito dc acquali paupertatc Extrancorum, & Confan-
guineorum, quxutobfervavimus/ii/^rjwuw.i: 6" 5!>'. in no-
ftris terminis probata: non funt , mandat folum nccclTiraribus
Confanguincorumconfulcndum talitcrelVe, ut nondcfrau-
dcntur Extranei , utquc non fiant Coiifanguinej divircscx
i8z
Diiceptat Ecdefiaft. Dominici Urfay a: ♦
95
96
co, quodauferturinopibus, juxtaaurea ilia verba : Meliuf confanguineorum, ftridtiffimoaffinitatis, vel cotifanguinT-
eflenim, utipfefubveniaj his &c.»ontamen utilli ditiotes tatis vinculoTeftatoribus junftorum, d quibus non poteft
fierivelintexeo^ tjuod tupotes conferre inopib. fileriaiiqua illatioad praElentemdifparatum cafum confan- 9J
Dum igiturnofterpiiisteftator inopibus, atquever^mi- guinitatispraetenfaEultraquartumgradum vulgata, l.Papi.
?j ferabilibusFamiilisnofiriOppidi contulittitulo eleemofy- nianusjf.de Minor.
naejuliosduosquoiibermenfe, feu libras i6.quolibctanno, Die Sabbathi 19. Novembris l^iS.propofitodubio inC.
nonvidcturaEquum, nequejuftum ,uthujufmodifubventio C.An, ^ proqua [umnta Jit locus applicationi Leoatorum., 94
tollaturdd.pauperibus, ad hocut Oratordivesevadatcum refcriptumfuit ; DiUta, & ad >nentem . &menj%ff, quod
tnenftruoaflignamentofc.ij.qus ipfe praetendit . Em. Arcbiep infotmet fuper exifientia, & paupertate Fra-
Omniumqueprfmifforum illamaflignatbonamrationem trumjo: B,tpti/ice auditaCommunitate-; Etquodcuret ex-
ii^ idem Text. in d.can. Eft prohanda difl. 86. quod fcilicet, trahiex ^jinno pariitas flabilium , poffefforuma Jo: Bapti-
quaodo Confanguinei fub fimilibus coloribus pra^tendunt Jia : Et e.xhibeaiur aji^natio Locorum Montiumfa^aaheod.
iibiappropriareredditus, reliftospauperibusexiranrto, nil Jo: BaptiJiafaVoreCreditorum .
aliud faciunt , quam defraudare pios teftatores mcrcede , feu
merito eieemofyn?, feu, quod idem eft, praetendunt pri- * Dhujusmareriaeornatum notanda funthicmulta, quae
vare eofdem Confanguineos facukate faciendi eleemofy- J\. occafione difcufTionis praefentis Caufa; , inter Aii-
nas, ibi : Preemfur» quierunt horiim &c.&acc:tfant , quod thores inveni , concernentia diftributionem Subfidiorum do-
eosdivites nonfeceris , citm tc vslint illi teterme viteefrau- taiiuin .
dare mercede. Quod nempe, quando fruftus, relidli pro dd. Subfidio-
_Nonnegamusproind(?ad lerminos hujus Textus in iftis rum diftributionetaliter diminuti funt,ut Locapiadamnum
85 circumftantiis fuccurrendum effe Confanguineis piorum fentiant ex illorumcontinuatione, folet C.C. illas ad ali-
Benefa(Sorum , fed fumendo confanguinitaiempro natura quod tempusfufpendere, w^ya&xavn in NeapolitanaSub-
caufaefubveniendi , non progratia, vei afFedione majori, Jtdiorumdotaiium 29. yipr. 1698. «rf 5. duhium, Lib.Decr.t{ii.
juxta illa verb.i : C aufam enim natura pr<eftat, non gratia, fo'.\ j^.inqua refcripfit ctTc fufpendendamatbitrioPraEfedli,
ubi Glojfa verb. Non gratia ait : Unde fupple , & ajfefiio , C? in Lucana Sufpenfionis legati i ^.Augufli 1 6o7.vif 1. Decem-
qaodchriusdetermlnatur in can.jQ^uifquis iz.q.z. ibi: jQ^uod bris 1708. Ltb.5-j.Dec.& lib.^^.fo/.6ii. in qua refcripfit pro
fipauperesfuerint (ideftConfanguinei) ut paupertbus lar- fufpcnfionc ad decenninm , cum hoc , quod omnesfrudlus
giatur, & incttnCharitatis eflverfProximus autemdeTtt- temporehujusdecennii decurrendicedere deberent in folu-
fiitent.difl.i. tionedotium effedtivd promiffarum, ju\ta temporis ante-
Retoiquetur pariter ilia fadi circumftantia , innixa fpi- rioritatem .
26 ritua!ibus'^uftVagiis, a Teftatore injundis, quorum refpe- Quod , renuentibus Monialibus acceptsrePueilam cum
ftumandavit, illaeftepriusappiicanda profuisConfangui- dotali Subfidio, relido pro determinatoMonafterio, dari 97
neis, deinde pro Amicis, & ultimo loco pro Hominibus folet faculcas ingrediendi aliud Monafterium , fecum du-
Vulturi ; Qiiia ficuii Teftatorinhac parte, refpeduSuf- cendodotem, pro primo reliflam , ut pradlicavit C. C./«
fragiorum, leuOporum mifericordiae fpirtualium, homi- Romana Subfidii dotalis \^.J anuarii, <jy i.Martii i-o2. Lib.
nibusVuIturi pra-culit fuos Confansuineos, ita pratuliflet yS. Decr Jol.i l&fol. i^l.
eciam iiiOpenbus corno^abbus mifericordiaE, fi ideni de- Quod, aftignatadote pro matrimoniofpirituali , non fo-
mandsre voluifTet, quod ciam non fecerit , dicendum eft let effe facilisC. C Gratiam concedere, ut deferviat pro 98
noluilfei Citm ideo videatur Tejiator diftunUim, boc reli- matrimonio carnali, qmm denegavit inRomanabubftdiO'
Bj ^"'/T^' "' unufquilijue fuum onus , non alienum agnofcat j rum rfo/a/ittw ^o M.;;/ 1 699 In cujus tamen Folio referrur ,
Namficontrariumvoluijfet , nullaerat dijpcultas conjunBim bis eandem Gratiam Sorori , i?c AvunculaeOratricis fuifte
eadifponere, {atMvethaTexi.in l.unicai.Sin autemin flne conceflamLi^ ?g Di-cr/o/.ioj. De Jure vero, qnandolega- _>
C.deCaduc.toilen. tumdotis, reliitum pro Virgimbus, nubendis infaeculo^de-.^j
Rerorquetur demumillareflexio; Qualibet pauper Fa- beatur, & peti pofllt ^ Pueliis monacandis, late difcurric
B8 milia confequi nequit, nifi modicos nummos quoltbet anno , Panimo! dec.^j.adnot.i.pertot.
nempeiibrasi6,duabusinvictbus,utvoluitTeflatsr. Tum Quod legatum pium , relidum prodotePuellarum , non
<]uia cxhacmodicirarefummas, titulo eIeemofyna.'relidaE poteft afllgnari jam nuptis, quamvisaequitatismotiva mul-
•miferabilibu$Familiis,nonfine magnacxorbirantia praEten- taconcunant , C Cin Ripana Subfidn dotalis 7. J ttiii 1 71 4. '100
V- diturexadvcriodetrahialiquodetiam mmimum ad impln- Lib.(ii\. Decr.foi jio.Prout etiamneque aflignari pofl"unc
puandum prastcnlum contrarium Subfidium menftruorum Viduis, ex verifimili Teftatorum voluntate . Non attenra
fcut.15.ex aUegatis /i//>r<i »J(to.8i. Tum ctiam, quia vis A\(i\o(X\ovit Card de Luc.de Dot.difc.io num.-i.\iX.\d\im\xe-
non ftat in niodica, vel in magna fumma, paupcribus ^ turinVidua, adhuc Virgine , quia fcilicet Vir, contra<flo
Teftaroreaflignata, fed inclara, & literali voluntate il- matrimonio, ante illiusconfumationem decerterit, juxta
lam erogandi mmeras , modcrdtafqueeleemofynas, feu dl
difpenfaria in qiteile Opere , che sa efjergrate, O' accette a
89 J. D. M.adeundem effctflum illam relinqucndodido titulo
eleemofyna:, cujus meritum, & mercedem confequi vo
Juit piusTeftator, quam nullatenushaberet , fi converte-
cnium, dequoloquitur C/j^j/f L^j/r confult.iij.ii num.^i. loi
Qiiiaidem Author loquitur deSubfidiisdotalibus , debitis
cx juftitia, fcu exdilpofitione Teftatoris, vel particularis
InftitutialicujusMontis, nonautem dc illis, quaEdebentur
ex motivo pietatis, & charitatis a Locis piis, m qnibus
returinConfanp^uincorum fubfidium , contraclaramdifpo- communis ufus id prohibere vldetur in hujufmodi Subfidils , loj
fitionem<//(V Text incan.Ejt probanda difl.%6. Earatione, qu<edantur pcr Loca pia, juxcapraecifa verba per cjufdem
<\u\Anihiimagis hominibui debetur , quam ut fuprema vo- Catd.de Luc ubi fup.
luntatls poflquanialiudveiie non poffunt , iiber fit ftyius , <:J Aliam diftinftionem refpedu nnilierum nuptarum facit
lieitum, quoditerumnonredit, aibitrium , utperhsec nu- Bertacch!n.Fot.dec.\zo.num.:,.Q}i.>d{'c\\\cet , autlcgaium, loj
tnetoverh3\dden:nn\r\3tv\rinixCoddeSacrofanfi.Ecc!ef. relidtumfuit pro fceminis dotandis, quac aliunde non ha-
t)o Quodfi procedit in rebus inditTerettibus, mult6m,igis lo - bcantdotem,& tunc fubfidiumdinJumeft ctiam nuptiscum
cumhabebit inpiis Relidlis, & in OpcribusmifericordiaE , parva dotc; Aut ver6 legatumcantat fimpliciterpronuben-
ut dcfe p.atet . disfiliabus, & tunc nondebcatur nuptis.
Quoad Filiam-Oratoris rcs vidctur carcrc omni principio Rifpcilu Vduarnm alitcr dift nguit Panimot.dec.^j »ur,
91 difficultatis , quia ipfa cft conjunila in quinto dumtaxat
graducum noftro pio BencfaOorc , ut prob.ivimus /u^ivr
ftum. lo.El} autcm principium, uno ore rcccptum h Do-
ftoribus, & quotidie canonizatum h fupremis Trihunali-
104
i:?»i; i^.qund fcilicct, aut tcmporc diftnbutionispii SufTi-
dii, rcpcriuntur Vidux, dt Virginescap.iccs ejufdem, Sc
tunc dandum cft Vir^-inibus ; Aut vcrA Puclla: vireincs,
apif ad conlcqiifnilum Subfidium . non rcpcnuntur ,(Sctunc
bus, quod .Td ntiftrumcflfcflum nntuialis charir.is, & prse- pnflir ctiam dnri Viduis, nc p:um opus dilTcratur .
fumpta affiQiononcprediturquartumconlanguinitatis gra- Qjod C'>nfr.itribus noncft pc-rmi(fum lliniiarercmpus ma-
duni, computandoillosadtcrminosJurisCivilis, cxaddu- trimonii illis Pucllis, quibus fuerunt afTignatadotalia Sub- lOj
€t\sjupra»um.-!}:(if2i. fidia, C C.in S.Seccrini Subfidit dotaits i <.Jan. \710.iib.
Et cx hac rcflcxionc rcmanent inapplicabilia cxempla,cx- 60 dec fol. 1 1.
»dvcr(o\i\d\c3ta in Rom feu Sabinen.fubfidil dotalis iz.Apri-\i (luoJ pro cautionc rcftitutionisSubfidiorum do-alium h
lis 17*7 & 1" Ferrarlen. Reduffionlr, & Subfidiorum r/orrt- nLocis pi s Urbis Pucllis , incafu, quo mori.intui fiiic filiis, loS
hum\i\. Novembrii , & \().Junil efufdem anni ij\7. if in vclinhoncft.imvitamduc.int, admitti Jchet cautio juraro-
Rotnana Dotium z. OlJobri, \-j\',.Etin alia Roinana Dotium ria C. C. in RomanaSubfidiorum dotalium it. Maii i 714./;^.
34. Septtmbns 1718. Eo quia omnia illa funt Sn terminls e^.DctrfoLiii.
Quod
T m.lll. Pars II. Difceptatio II.
aiodadSubfidiadotalia infimul concurrentibus Puellis
ibus, &>gnobilibus, femper praeferends funfnobiles
' C.C.i» Amerina Subfidiorum dotalium . . .Juiii 1 71 o. lib- 60.
Dfrr./o/.?Ii. ^ „ . . j r .
Quod confanguineis Teftatoris mtra^.gradum folet ea-
^og dem C C Gratiam facere pro redditibus unlus anni.vel mul-
torum Subfidiorura , prout pradicavit in Rom.feu Viniimil.
Subfidiorumdotalium ti. Decembr. i 7! i.lib.Bi.Decr.fol.^l^.
in qua pc.entibus Rofa Maria , & Gatharina , duabus Soro-
f ibus Subfidia dotalia plurium annorum , ex iis , quaeearum
con^nguineusreliqueratquolibet anno diftribuendis, quia
RofaMariaeratjamnupta, licet cum promiffione viginti
109 exdd.Subfidiis, fadaiPatre, S.C dubio, Any &quomo
doOratricum precibusfit annue». refpondit Negativequtad
fLofam Mariam . ^uo vero adCatbarinam indulgendum ejfe
pro dotibui uniut anni tantum , & ampliiis , <S in Cufentina
Subfidiorumdotalium j. Februarii i^il.in qua refponditfa-
vore mulicris annorum }.o. in z. & J- confanguinitatis
graduTeftatorijunftjB, ejfe anuendumpro redditibus unius
annitantiim, inquo ^eridebet eregatiodotis , lib.SiDecrtt.
fol.^A. Pro majori verdquaniitate folet Summus Pontifex in
1 1» plena Signatura Gratiscfimilia Subfidia benigne concedete ,
tefte Card. de I,uc. in fLelat. Rom. Cur. difc jo. ntim. j l . ve>f
%4pplicati0nes .
Quod, praecifa ^ultate, refultante expropriisStatutis
III cujufcumque Loci pii , qus incafuscontingentia fervanda
funt , non poffunt Confratres ad eorura arbitrium demanda-
re, utdotes, diftribuendaeperfortes, feu per buffulam in-
tcr Puellasunius, velaiteriusRegionis.dcnturConfangui-
neis, vel Affinibu$Confratrum frequentantium, C C.in
Romana Subfidiorum dotalium 1 2 Jan. 1697. quando propofi-
l|Z tisduobusfequentibus dubiis l. Anfamili^e Confratrum fre-
quentantiumjipt dejureprdeferend<e in hujufmodi Subfidiis,
quatenus negative il.^n faltem ex aquitate concedenda fit
aliquadifpenfatiofavore eorundem frequentantium , in cafu
II} ifc i\.(iWMm<\uttti'pOT\bimi\A\iNegativilib.ti-!Decr.f.i 1.
Dixi, adeorum arbitrium , juxta cafumdidaerefolutio-
nis, quiautendofacultatibus, fibiattributisinStatutis, in
114 formafpecificaconfirmatis, idpoffunt Confratresomni ju-
re facere , ut praCticatum fuit anno i-jio.h Confratribus Ar-
chiconfraternitatisSS. Sacrairenti in Ecclefia SS-Laur. &
Damafi , qui ad omnem majorem cautelam procurarunt
etiam confirmationem ab Em. Proteftore;PraElatione$ en im
Confanguineorum , & Affinum Confratrum in his terminis
Commendatione dign^ funt , rationibus addudis a Hota dec.
Hz.nnm.i.par.i^i. ree. ibi : Ut ob fpemconfequendi Subfidia ,
1 15 Oratorli ntuniafrequentiusfubirent , quod inplerifque Urbls
Societatibus ad alliciendos in afiiduapietate Confratrei.lauda-
biliter inftitutum &c.
Quod onus, impofitumSubfidiis dotalibus in una parte
116 teftamenti refpeda unius Locipii, non cenfetur repetitum
in ajia parteejufdem teftamenti refpeAu alteriusLoci pii,
praECipu^accedentibuscircumftantiis, diverntatem volun-
tatis Teftatoris denotantibus , juxta dec.2 \t.par. l^^.rec.
Quod Confraternitati, vel Loco pio , doccnti per multas
pracfentationcs, & nominationcs depofleffione nominandi
fly Puellas, cumSubfidiodotaIi,praeftandoabaliqua Familia,
danda eft manutentio ineadem poftcflionenominandicum
obligatione haeredis folvendi Subfidium dotale , juxta dec^ 5.
Cor.Dunoz-jun.
Quodfacultas nominandiPuella^ adSubfidiadotalianon
%i% cotuummiturpernomlnationem ineffeduatam, & proind^
morte praeventa , vel pri vata didlo Subfidio ob vitae inhone-
ftatcm , vel aliam legitimam caufam, unaPuella, nomi-
nari debet iWi^Rota in Romana Ele^ionis Puellarum ly.No-
vembris 1 €i^.cor. Pirovan quam fequuntur Card. de Luc. de
I Dot.difc lo.n.s &Rot. Cor Cerr.dec.6-j-i.n-2.
I Quod hoc tali religiofitatc fervandum fit, utnonpoftint
> 1I9 Locapiafibi appropriareeafdemdotes, etiamfi in lummis
anguftiisreperlanturconftituti; Imoctiamfi concurratha;-
rcdisconfenfus, C.C.inRomina dotiumz^. Septembr.i-j\Z.
lib.7SDecrfol.^i2.
Quod , mandantc pioBcnefaftorc, ut exfuis redditibus
«10 Conlrater.dctaliqua Subfidia dotaliaquolibctanno,pofito,
quodPuellar, quaeabcadcm Confraternitate habentSubfi-
diaexpropriisStatutishaberedebeant partisularia requKi-
ta , haec non dcbenr concurrere in dd. Subfidiis dotalibus fu-
peradditis ; Qnia fi Teftator idcm voluiffet , exprefliftct
utique, quodciimnonfecerit , dicendumeftnoluiffe, illo-
rumque diftributionem efte liberam pro dd. Confratribus
Iii £urat.dec.ttg.&Cerr.dec.6jT.u\3i fcrmo eftdc exclufione
cautionis , quam praeftare tcncntur alias Puellac , dc quo
i8j
cafuagitetiam Cardin.de Luc.de Dot. difc.lo.pertot.
Quod, rcIiftishujufmodiSubfidiis dotalibuB filiabus ali-
cujusConfanguinci, velAmici, folven. exfruaibushaere- lii
ditatisTeftatoris, filia major natu praeferenda femper eft
aliis natu minoribus , nonautem fimultane^ad eandem Sub-
Cdia vocataecenfentur , juxta verifimilem ejus voluntatem ,
eoquia minoresnaiupoftuntcommodeexpedare , quatenus
fuper vi vnnt , Card.de Lucde Dot.difc6.
Quodfiliae illiusConfanguinei , vel Amici, qui inalie-
nam familiam tranfeat, participare adhucdebeant de illij uj
Subfidiis dotalibus, quae rclifla fuerunt agnfltis, a primo
Benefa(Sore dclcendentibus Card.de Luc de Dot.difcB.infin.
ubi, quodproveritateconfultus, ita rcfpondic i» una Pi-
fauren.
Quod, demandante Statuto alicujus Confraternitatis,
utPuellae, habcntesdcpropriogr.cx.fcut. 400. non pofTinc
admitti ad participan.de ipfius Subfidiis dotajibi.s, pofito
quodcontradJomarrimonioreperiatureidem Puell3?a(Tjgna- 124.
ta alia fumma per Adla alter:us Notarii , vcl per Sctip-uram
privatam, quod praaicanfolet adhoc, ne facild idemex-
ceffusprobaripofljt, quaerifolet ,adquemfpe(Set onuspro-
bandieffcauationcmd. promiflionis, Card.de Luc.de Dot.
difc.j. cam hacdiftinftjonedubium rcfolvit.
Autconftatdeeffedivapromiffioneper AflaaltcriusNo-
tarii, vel per Scripturamprivatam , & tunc onusproban- ijj
di ineffeauationem dotis promiffae , ultra fummam taxatam
^Statutis, fpc<aare ad Mulierem ; Quia per conftitutio-
nemdotis, jamprobatam .fundata diciturintentioConfra-
ternitatis, &proinde toca defenfioDotataercftringitur ad
exceptionem ineffedluitionis, quae uti fundamenrum pro-
priae intentionis abipfaprobanda eft; Aut veroprstendit
Confraternitas, quod temporccootrafti matrimonii Puella
haberetaliabona, vel jura, adeafpeftantia, quas abfque
dubio computari debent, & tunc Confraterni tas tenetur pro-
bare illorumfacilemexadtioncm; Quia non tene;urPuel!a
pcrfequibonaintricata, veU Tertiispoffeffa,nequeexhoc Uf
tituIoarceridebet^d.Subfidiodoiali: Quae diftiiiiiioraihi
videtur folidd in jure fundata,& bonis rationibus fukita, quat
rccognofci poffuntapudeund. Authorem .
Quod in illis terminis , in quibus Confratrescerto gereri
perfonarumSubfidiadotaliapraeftarctenentur, fi hujufmo- 117
di perfonafnegligentcsfint in petendisdd. Subfidiis, quae bo-
nafideabiifdemConfratribus aliisPuellisquotannis diftri-
buuntur, nontenerurad iteratamfoIutionemConfratcrDi-
tasj fed liljerata dicitur per effedli vam tradiiionem aliis Pnel-
lis, bona fidc fa<3:am , imombasaddadtis a Card.de Lucde
Dot.di/cS.pertot.
Quod nomineConfangnineorum, vel Attipcntium piis
Benefaftoribus, in hac materiaSubfidiorum dotalium vc- tiS
niuntfoliimilli, qui intra ^.gradumd.: Jure canonico, &
io.de Jure civili Teftatori conjurdi func, nt ultra citatos
{upra num.ti.pto veritateconfviltusrcfpondir dir.i. de Luc.
de Dot. difc. I jyper tot ubi quod neque eiiam veniunt Atti-
nentesTeftatoriperdupJex toeminarum mediurn.
Quod, quandoSummi PontificcihabilitantaliquasPrel'
las ad ccnfequendapIuraSubfidia dotalia, relinquendoa- 1:9
meninarbitiioConfraiTumillaafTJgnare, fi iidem C^^^tia
trcs inci viliter Simmi Pontificis voluntati fe confor.-nai e no
lunt, foleceis pcr viamprajccpti id deraandari, ucprafti-
f affe Greg.XV. notat £9/. dcc qSinprinc. cor Duran.
Quodadhoc, utPuelljedicanturpauperes, ad effeflum
capacitatisSobfidiorum d-^ialium , reliflorum p.Tuperibus,
eadcmpaupertasintclligiturmoralis, &ad terininos hone-
ftatis , juxta fcemn» qualitatem , numerum fiiioruin i'i;i ijo
Genitoris ,& fimilium qualitatum , i prudenti arbitrio pen-
fandarum , Card.de Luc.de Dot.difc. 1 j.^.num 9 &f^qq- ubi ,
quodquandoagiturde fimilibuspisSnbfidiis, reliitis pro-
priisConfanguineis, proccdi foletcum majoriarbitrlo ruod-
queadhunceffeftumdiciturpauperille, qui cum una', vel
duabusfiliabusfoeminisfiiultoshabet hliosmafculos, ob i'l-
vifionem ejus patrimonii in tot poitiones, quo: f\int e-ts filii ;
Undemulto magtsad didum cffeduro reputibitur p.iuper
Pater ille,qui multashabet filias ttrminas, quibuscongruas
dotcsfubminiftrarcnonpotcft .
Quodrcliflaaliquapccunijrum fumma, cuiusfrvflus ex
pracccptoTcftatorismuItiplicaridebeant prodotalbusSub- IJI
fidiis, nonfolctC C Gratiamconccdere , utexforte c;uf-
dcmfummaedctrahacur congruados proPuella volcnte in-
grediRcIigioncm, ut praflicaviti» Romam Subdierumdot*-
talium iS.Febr. 1711 .denegando fimilem G rac iam Monafte-
rioS AmbrofiiidcUrbc, lib.6i Decr.fol.%'..
Quod , mandante pio Bcnefailnrc , ut cx fruftibus fux 131
h«rc-
184 Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayac.
hsreditatis praeftentur quolibet anno Subfidia dotalia or-
phanisfuscPatriaE, veldeterminatiLoci, fi iniftisnon re-
periantur Puellae , privataE utroque Parente, quae proprid
orphanjcdicuntur, admittidebentaliae, unodumtaxatPa.
rente orbatae. quae largo modo orphanae paritcrdicuntur,
exprobatisin Tom.i.par.i.difcept.z.mm.z^.&m iftarum
defeaumetiamilla!, quac orphanaenonfunc, idqueadhoc
ut voluntas pii Teftatoris eo modo , quo fieri poteft ,exequa-
tur , Pa»mol.eiec-<i-j.r>u. II).
Quod adnoftrum effcdumorphanarum appellatione ve-
niunt iilae Puellas , quae Patrem habenc inutilem , eodem
l»j prorfusmodo, quo Viduaedicuntur mulieres illae, quaeha-
bent Virum inutilem ad effeftum fruendi privilegiis conceflis
orphanis, &Viduis, exaddadiimTom.i.par.i.i^ifcept.i.
aBW.85.ef 86.
Quodque legatum dotis , relidlampauperiPueUas, lihaec
1>4 ingrediatur Monafterium Cappuccinarum , in quibus non
folvuntur dotes, illud debetur R. Fabricae , quia perinde
habetur, acfi h principio reli<aum fuiffet mulieri incapaci
ex addudtis i» Compend. Privileg. Rev. Fabric.qa<efi.^')'
Quodquedemum annualegata, relifta proSub^diis do-
talibuspauperumPuellarum, fpeftantad R.Fabricampro
135 eotempore, quodlftributanonfuerunt rationibus adduiSis
inComp.VrivR.Fabr.qu.-y.num.^Z.
Repropofita inCongdie iS.Februarii 1722. refcriptum
136 fuit; Praviorecejfu adecijis, ejfe ■^elaxandam fupplicatio-
»em , cum expeditione tamen Gratite informa Dignnm, nem-
pecumclaufula, quod per diligentem examinattonem coram
Ordinariofaciendam idoneus repertusfuerit., & adtnentem;
mens autem fuit, quod examinaretur, tam fupermatri-
monio , quam fuper confeftionibus .
DISC EPTATIO III.
Burgi S. Sepulchri Indult i .
T n o
Fratritus de RomaneJlis . —
C V M
Monafterio Cappucinaraim ,"
ARGUMENTUM.
Moniales Cappuccina fmt incapaces fuccedendi ab inte-
flato earum Confanguineis , preeiifo particidari Ton-
tijic lO Indidto . O^^fenditar magna diffcrentia inter Mo-
nides , projitentes Rcgulam, approbatatn ab Innoc. W.&
aliam , rnitigtftam ab Vrbano pariter IF. saccrdotes,
infervientes Ecclcfix S. Hieronymi dc Charitate Vr-
\)is , nidlatn h.ibcnt connexioncm cum Trtcsbyteris
Congregation. Qratorii , i Sati^o Thilippo T^erio in-
ftituto! .
MOnafteriumCappuccinarum Burgi S Sepulchri prae-
tendit cx perfoiia Sororis Felicis, Monialis inillo
piofcnae, fucrcdcrc al> intcllato in bonis Angclae deCuc-
1 chis . & LaurzdeSyris , quarum Fclix crat filia, & So-
ror refpcftivc' ; At Fratrcs Romanelli , Ncpotcs Cofmi
Syri, & poffcfforcs bonoruni , ab hoc rciiflorum , autu-
mant fucceffionem ipfisdchcri , & nulium Jusfopcr harcdi-
tatc , ac bonisrcliftis ,pcrCofmum compctcrc Monaflcrio.
Supcrquacontrovcrfia pro vcritatcconfultus contraMona-
ftcrium refpondcndum ccnfco.
Nam MonaflcriumCappuccinarumcxpcrfonad.Fclicis,
2 inilia profl-fTae, cfl incapax fuccedendi , & proindc fucccf-
fiofpcftai ad proximiorcs, vcnicntcs ab intcft.it o <■* C/f/«.
Exivi , ^Cupientes de rerb /ignific.& ex Concit- Tridattln.
fpcc.ficcMo()ucntedcCappuccinorum incapacitaicad (uccc-
dendum fcjfiyctip.i dcRcgular & in tcrminisCappucino-
rumadvcrrunt //o«rff</. fo«/' 62.<i num. \^.lib A.Cafttl.con-
3 trov.J ur.lib lcap.M. numc)T,.& feq.Trift-tn. decif.Cit/ial.
C^.num.t ^ Rot dcc.Onum i-tf ipar.yrec.& dec.^lo.num \
(oramBurat.
Nec idem Monaftcrium potefl pFftendcre fucceffionem in
vim Indulti Pauli V.pro ejus ereftione conceffi die i6. Fe-
bruariii6i9. permittentiseidemcapere bona , & fic exd.
Indulto Felix, & aliae MonlalesCappuccinae, fint faftsc
capaces fuccedendi, & ex iilarum perfonis fuccedat Mo-
nafkrium ; Verba fiquidemlndultihabilitant adfucceden-
dum , fiMonafterio, & Monialibusrelinquatur, donetur,
vel legeturex difpofitionehominis, non autem ad fuccc- 4
dendumabinteftato, feu exdifpofitione Juris, quajadver-
fatur in fuccedendo mendicitati , & fummx paupertati Re-
ligionisCappuccinorum ex authoritatibus fupra allegatis y
Quaeevidentia fiunt , attentis illis verbis d. Indulti , & qua-
libetearum f ideft Monialispro tempore recipienda inMo- y
nafterio) faltem diicenta fcnta illarum partium pro eleemojj-
nadotah dare , & perfotvere debeat , ilJique fic ereBo pro
ejus dote , &commoda Abbatijf^e., & Monialiumfufienratio-
tie, omnia , <3 fingula bona , tam per diSlum tejiatorem ,
ajfignata, quam expretio milte fcutorum&c. emenda, if in
pofierumper quofcumque alios ChtifiiFideles in perpetuum,
veladtempus , acjimul, vtlfuccejivepro argumento, & be-
neficio Monafierii, ftc erigendi, illiufque Abbatijfa , & Mo-
nialiumprtediilarum , feu alicujus earum tntuitu, vel con-
templatione per viamTefiamenti, codicillorum , donationis
inter vivos , C? caufa mortis , feu alterius cujufciinque dijpo-
Jitionis , ac etiam tn eleemofjna, vel alias quomodocunque y 6
O qualitercunque donanda , & ajfignanda . Et poftca fequun-
tur in eodem Indulto verba , quod poffint MoniaIes,feu Mo-
nafteriumproventus ex eispercipere.
Extaliquippe tenore Indultihabcturfolumfimplex dif- I
penlatiOj&derogatiofadaperPapamdidisConciliis Vieii- 7 J
nenfi, & TrJden(ino,inhabilitantibus Religionem ,& Re- ■
ligiolosCappuccinosadfuccedendum; Sed difpenfatio, &
relaxatio non eft generalis fuccedendi , & capiendi ex Tefta -
mento , &abinteftato, fedfolCim, utMonafteriumcape-
re, &acquirercpofric bona, illi relinquenda, etiam con-
templatioiie Monialium ex Teftamento , Codicillis , dona-
tioneinter vivos, velcaufamortis, feuper viamrenuncia-
tionis, legati, & aiterius cujufcunquc difpofitionis , quae
talisMonafteriifavorefieretpcrConIanguiiieos,ac Affines, 8
vel alias pias perfonas, quae vellent relinqnere, vel darc
quovistemporeeidem Monafterio; Non tamen dida ver-
ba importanc , quod Monafterium , ac Moniales poffint
fuccedereabinteftatoftcundum difpofitionem Juris, dum
Papainfuolndulto, fupra relato, hocnon conceflit, fed
folum voluitredderecapaxMonafterium, priusadrctinen-
dum bona, relida per Fundatorem Monafterii pro hujus
eredione, &dote, &poftea retinere etiamfcutamille in-
veftienda, &finaliter ad acquirendum bona , relinquenda 9
^piisBenefaftoribus, & fic f;mperPapa refpexit acquifi-
tiones bonorum , jam faftas , & in futurum faciendas ex
difpofitione, &faftohominis; Undecontra verba Indulti,
&contramentemPapaenonpoteft talelndultum difpenfa-
tionis , &derogationisextendiadcapiendumbona , & fuc-
cedendumabinteftatoexdifpofitionelegis, exquo difpen-
fatio,&derogatioeftodiofa, ftridi, imoftridiffimi Juris,
fkrilis , & infaecunda , & fic extendi non potcft , ut probant
Valcnzuelconf.\<i^.i)num.\.^.Roccadifput.Jur.cap.\^\.num.
2 1 .<if zz.FontaneldeJurepatr.tib.^qu. i x.nu-i.qu. \x.nu. 1 . J.
«^^4 verf.Et difpenfatio, &qutefi.\6 numCCorrad.in Prax.
di fpenfat./ib. 1. cap. $ num. \. & feq Surddec. z6X.n. 21. Sperell.
dec. 1 10 nu I \.&dejujlis de Difpenfat.lib- \ .cap.i.num.i6 &
jeq.if Rotdec.iS.nu.7 &feqcor.Duran. Itaut difpenfatio nec
cxtendaturex paritaterationis. &adfimilia Fagn.in cap. lo
^uiatantum nu.iode Pr<ebcn Ro:ca,deJufils ,& Fontanel.
ubiproxiind, folilm derogatio.^ paritatc rationis procedit,
fi agaiurdcdifpenfatione, fada i lcge, fecus fiabhominc,
ut probat dcj uftls c z.n.<)%.
Qnioimdncc cxmaioritatc r.itionis fit cxtcnfio, Hofl in
cap J^ofiulafti infinde Rcfcripf. & ibid. Fclic. num.g. Velafq; 1 1
conf.t <i9.num.iode JuHls difl cap.i.num lg.Rotadcclf.i>i.
n i^.& \6.par<). rec. Et in difpenfationibus, &privilepii$
non valctargumcntum .^majori ad minus, ac efTcdifpenfa-
tuminuno, ergo, & in aliofimili , Hofiubi fupr. Velajq;
Con[ I ^g.n^ylib.iCorrad.in Prax. difpenfat.llb.t .c.ynu.z.
verf Vtinmateria,Surd dccz6Smo Rot.dec^flnu u.for.
/Mdovifdejifftltcap.7. num.it. \ih\ , quodfimplici tcnori
Indultiftandumcft, nullohabitorcfpci.luad maioritatcm, I>
vclminoritatem rationis, qui nu 21. probat in f|Kcic, qund
difpcnfatir(.qdfucccdcndumnoncxtcnditur, Scbcnil Fonta-
n(l d qu.\ if.num.f^.
Eoquc minu.s poteft in tali Indulto difpcnfationisficri'cx-
tcnfio, quia cum illa dcbct lolli duplcx impedimcnrum,
Ca-
Tom. IJI. Pars II. Difceptat. 111;
185
15 Canonisnimirurnfeud. CIem.& Concilii Tridentini , qua
duplicitate impedimenti attenta, multo minus poteft dici
fublatum didum duplex impedimentutr, , nifi clare id di
flum fit Velaf.d conf.x 3().num. z^.nb.i.
Illaque verba Indulti, quod Monafterium Cappuccina-
rum poffit capere relitSa, vel data ab homine , dum funt
14 reftridla ad certas difpofitiones expreffas, iila alia verba
fubfequentia /f tt <7//f r/«j cujufcumquedifpojitioni! ., uti gene-
ralianon comprehenduntcalum fuccefTionis abintellato, i
Conciliis Viennen. & Tridentmo , & fica Jureprohibitum ,
Taborr.Axiom.lib.n.cap.ii.axiom.Z.verf.Limitatertib ,Ruin.
conf.it7.num.9.lib ^.ubi praecisenotat , quod pergeneralem
difpofitionem nonvidetur Princeps tollere Jura fpecialia ,•
Undedum ex una parte Religioni Cappuccinorum fuit prac-
cise prohibita omnis fucceffio, ex alia vero non fuicfpeci-
ficeper Indultum plene, &pra5cise conceffa reintegratio ,
§5 etiamad luccelTionem inteflatam, fublatam perdiila Con-
cilia, pertale Indultumnon fitreditusad Jus commune ,
fed potius illi derogatur, &fic extendi non debet, Ruin.
(onf Jij.num. lo- Ideoquereintegratio, & habilitatioad
acquirendum, per Indultum tributa, fltiftd debet intelilgi
de habilitatione ad capiendum ex vocatione, fafta ab ho-
mine, non h lege.
Idqueed magis affirmandum efl. exquo in materia dif-
penfationis verbaetiam propria reflringuntur , attenta veri-
fimilimentedifponentis, quajex qualitate, velfubjefto,de-
prehenditur; fecundumquam verbadfpenfationis declara-
Ti debent , ad hoc ut minus, acpofTibilefit IsEdatur Juscom-
mune, mbenesdvenh dejuj}is de Difpenfat. cap.z.a num.
23. loquensdchabilitationead capiendum. , & acquirendum
j6 ex vocatione , fafta ab homine , non autem ^ lege ; Et quidem
verifimilis mens Papac, nedum infurgit ex verbis,-ab eo
prolatisinfuolndulto , concefTofavore Monaflerii , ut pof-
17 fercapere, fiabhominibus, acpiis perfonisilli relinquere-
tur, vel donaretur, verum etiam ex qoo, fi voluifTet illi
concedereetiamfuccefTlones abinteftato, defacili potuifTet
idexprimere, enantmadverrjspcrdii^lumdejujfis , ubipro.
A:/»jff<J»ttw. 24.quaE corroboranturex nota praxi , &obfer-
18 vantia C.E.&R.qusin hacmateria Indultorum , concef-
forum aSede Apofloiica Monialibus Cappuccinisattendere
folet illorum praecifum tenorem .
Antequam autem refpondeam motivis, mihi incontra-
rium exhibitis, dnoprasmitto.
Primum, quod OrdoCappuccinorumeft prorfusincapax
fucceflionum , & rctinendi ftabilia ex clara difpofitione Con-
cil.Trid.feff.z'). cap.^. deRegul. ut probavi fupra num :. Quse
19 conclufio procedit, tam in Monafteriis, & domibus Viro-
rum , quim Mulierum, utexprefse remaner fancitum per
Sac Concil. di&ocap. J. dum ibi Sacrofanfl-a Synodus indul-
get omnibus Monafleriis Virorum , & Mulierum mendi-
cantium ( exceptis Domibus SanBi Francifci Cappuccinorum ,
&eorum, qw de obfervantia vocantur)c\u\\ms erat prohibi-
tum, autex Privilegio Apoflolico nonerat conceffum reti-
rereimmobilia, acpoflidere; Undedum Cappuccinje funt
ad literam exceptse a retentione , ac poffeffione immobi-
lium,contrarium praetendere, efl pugnarecontra legem cla-
ram, & utdici foletcontra ftimulum calcitrare . IdqueJT^
10 frH»jCo«f/7;ttW(fo^.frf/>. ^.clariiisexprefTlt in fubfequentibus
verbisibi.- In freedi&is autem Mortajferiis ., tam Virorum ,
quam MuUerum , bonaimmobilia pojfidentibus y velnonpojft-
dentibus ( & in hoc numero non poflidentium funtdomus,ac
Monafteria Cappuccinarum priLisexprefTam ) istantumnu-
mcTus corftituaturqui ., velex confueiis eleemofynis comtnodc
pofjintfefubjientare , & hoc i.locoSacrum Concilium loqui-
tur de Monafteriis Fratrum, ac Monialium Cappuccino-
rum, acCappuccinarum, & deObfervantia .
Quaefuntindubitata, dumC. E.& R. nonconfuevit per-
mittere ereaionem Monaikrii Cappuccinarum , nifi ria-
21 bear perpctuam aaecurationem pro vidu, cilm ipfae non
poffideant, utexdecretisejufdemS.C.notantN/f»/./» Flofc.
Verb. Cappuccini num.6.<if Barbof.deOffc& poteJl.Epifc.par.
l.alleg.^^.nuyn.i. 6" l.<ifSanchez adPracept.Decal.tom.i.lih.
7 cap.ii.num. i.Quod ade6 verum ell , ut talis aflecuratio non
2» debeatefrePerfinaeprivatap,fi-dConfraternitatum. nc Lo-
corum Piorumhabentium facultates fuificientcs ad Monia.
lesCappucinas manutenendas, ut notat Nicol.d. num. 6.
Terf.IJli ^•'/ffttr^r(jrf/,& RomacMonaf^eriuin Cappuccina-
rum habetalem afTecurarionem, faaam ab Archiconfra-
ternieateSS.Crucifixi in Ecclefia S.MarcclIi .
II. PraFmittendum ell. quoJ fi in aliquibus Locis Mo-
nafteria Monialium Cappucinarum retinent, & pofTident
immobilia , hoc evenit vigore fpcialium Indultorura, ^
Urf^ya Difcept.Tom.ni.
S.SedeillisconceiTorum, nonautem quod in fefirt capacia ij
retinendi, &pofl)dendi, dum exprefsefuit hoc prohibitum
per Sacr. Concil.in allegat. cap. ^. feff-i^. de Regularib. &
tali cafu ciim agatur de Indultis diipenfativis , conceffis
contra difpofitionem Conciliorum , debent adliteram, &
prout verba fonant, intelligi, & non exiendi ultra ver-
ba , cum quibus conceffa funt, ex animadverfis fupra a
num. 9.
His praemiflis , facilis efl refponfio omnibus in contrarium
allegatis, & fignanter, quod Concil.Trident.quandodene-
gatretentionem immobilium Monafleriis Cappuccinorum , 24
loquaturde Monafl. mafculorum , non fcEminarum; Hoc
enim efl velle verba Conciiii clara evertere, dum iliud lo-
quitur,tamdemafculis, qu^mdefceminis; NecDoftores,
exadverfo, citatiattendi debent, quia illinon pofTunt ali-
quid firmarecontra legem Conciliarem, exprefse, & clar^
excipientem Monafleria Mulierum ,• Ultra quod Do^ores ,
qui videnturcontrarii loquuntur deMonafleriis Mon^alium
S.CIarz quibus ante Concilium erat permiflum pofliJere
per particularia Indulta Apoftolica , nonautem deMonai- 25
libus Cappuccinis , uc bene probat Honded confr.c. num.$ . &
6. /ib. 2. uhi refert in hocdeclarationem C.C.& conf. 61. num.
Z.&^. idemquerepetnconfjS.num.^.&feq.&num.io. 25. &
Sanchezad Pr^cept.Decal .tom.r .lib. ■j.cnp.ii. num. 2. ubiin
fpeciedicit, quod fubdifpofitione Cow///; Trident. d cap.^.
nonveniunt MoninlesSandtae Clarae, quiajllisante Concil.
fuerat permifTum p^ifTiJere .
Quo vertiad MonialesC^ppuccinas anteConcilium non
oftenditur, necoflendi potell aliquod Privi/egium pofliden-
di , & abipfoCondilio^.M/'. ?.hoc fuitexprefsedenegatum »5
per viam particularis cxceptionis, quod non pofHnrpofn-
dere immobilia , & cum agaturde Monaflerio Monialium
Jonge poflConcil. Tridenr. ereiSo vigorelndulti Pau/i V.
cumafilgi^ationecertorumbonorum, accerti multiplici , ac
etiam , quod quaelibet Monacanda debeat perpetuo dare Mo
nafteriofcutabisceniumprodote, taliseredio fic faaacum
dlndul.onon praefefert, quod fit fublata incapaciras fucce-
dendi abinteftato, fed foliam permilTafuccefljo, & pofTef-
fio, fi illi fit relidlum, vel aliotitulo relinquere, vel rra-
dere volentibus capere, quod eis permifTum eft, ut retVrc
Nico/in [uis Flofcu/.Verb. Cappuccini num.i.
Quatnvis autem DD. parificent Moniales S.CIars, &
Cappiiccinas , iir facium Pe//iz~ar de Moni.i/.c.rp. j. />^. i.
num.i.& Lezzan.Oper.mora/.tom.i.cap.i. «.-(/w. 8. Hii , uti 27
loq^jentes contraclaram dilpofitionem Conciliarcm, atten-
dendinonfunt ; Praecipue, quia uti Antefignanum aJlegant
Rcdriquez qq Regu/ar. tom.i,. qu^Ji.i^.in §. Denique verf.Ex
quibus inferturfo/.t^i. C^/o/.i 45. qui loquitur de Monialibus
S. Clarae primae Regul« , quas Concilium TriJent. inc<i;>. 28
^lf^Jf''- ^ deRegu/ar.te\\c[wz in fuo efTe , & quod pollmi pof-
fidere, ex quo habent conceffionem abUrbano IV pofll-
dendiftabilia , &redditus, & meliushoc noitix Sanc/Ttzad
Prcecept.Deca/.tom.i.lib.j.cap. Jz num.z. verfCccterum ,
tb'i, qudd Moniales S. Clarae i.Regulac compreher.dun ur
fubillis, quaEpnffiderepofTunr, & bonamallegat rationem ,
exrnuoConci/. Trtdsnt.cap.\. expreffic folos Religiofos Mi-
noresde Obfervantia , & Cappuccinos, ^fc Monialos 5.
Clarae remanent fub conceffione , quod polfint polTIderc ,
& adducit Honded conf 60. num. $.&<). lib. i. id pundualiter
diflinguentem.
Miniisobftat rtflexio, qutlid in Monialibustotalismendi-
citasnon convenint; Duplici refponfione. PrJma genera-
litcr defumpta a Conci/ Trident. cap. 5. cuius diipfitionem -5
comprobarunt Sandlus Pius V.& Gregor. XIII & ^ declara-
'ionibusS.C.E. & Rrelatispcr A/eo/. /«F.o/r.tfr^. C.ippuc-
cininum 6. quod fcilicet Epifcopusin credlionetalfum Mo-
rafteriorum Monialiumtot Monialesrecipiat , quotexelee-
mofynisaffecurantis, juxta Loci qualitatcm all, &manu-
reneri poflint, cum aflecuratione fuper hoc f^da i Locis
Piis, ac Confratcrnitatibus, quac hoc adimplcre podmt ,
ex traditis/>frS<n'^o/.T</C(»«r./. Tri.Icitfeff. ly caf.zs.de 30
de Regu/ar n:.m. \%.<&de OJf.c ifpotejiEpif part.-),. a//ei.Q^ .
uum.i.& j Sancl>ezadPriecep. Deca/ /ib.-;.cap.\^.num ' . ^e-
cunda refponfioeft fpecialis, &concerni. contrarium Mo-
nallcrium, quiain illocefTatmotivum mendici'atis, ex quo
earum Monaiferium fuit ere<flum .prarvia Rclarione Epiic'».
pi, &Sac.Cong. Epil"c.& Regul.cumInduItoP.5uli V.cum
affignatione certorumbonorum , acctiam tr.-?d;rnmfuit cer-
tummultip!icum , nccnon fuit fancitum , qu(SJ Puellr Mo-
nacandx deborent traderecertamdorem, undecx hoccapi-
te cedatin radice motivum totslis mendicitatis, u.in fpc-
cie advcrtit Sanc/KZ nl/cgat cap.ty num.%
N Pront
i86
Difceptat Ecclefiaft Dominici Urfays
Proiuetiam non mereturin contrariiimsjlegari dccif i-ji.
num.io.coramCerr.Kotaentm ibidem non fbmniavit firmare
31 conclufionem , oppofitamJ^rpofitioni Concilii Trident. fed
potiusfjper illa nihil voliiitdetefminare , juxta illa verba y
Nam fimijfo , an fufficicnter probetur exiftcntia diB<e fili^
( ideft Monialis Cappuccinsc } <b' nct obefl difpofttioSac. Lon-
Cil Trid.feff.z 5. cap ^ de Rcgular loqiientibus tantiim de Cap-
yi puccinis , <ifnonde Moniaiibus , placuit refponfio &c. & fic
Rota noluit figcre pedes (uperhoc, ied convo!avitadaiiam
lefponfionem, &abfqiie unodubio Rota non potuiffet fir-
mare , quod jbi Concil.Triiienr.non tuerit ioquutumde Mo-
iiialibus Cappuccinis, duin in verbis fuere e.xceptn Mona-
fleria tam Virorum , qu^m Mulierum Ord. Cappucinorum .
Nec Monafterio Cippuccinarum poteft prodcrfe Indul-
tum, illi concefTum a PauloV- nam per illud Papa non
33 fomniavit conccdere fuccedionemabintcftato, fcd foliim ,
,qu6d capere pofTit ex Tcllamento, Codicillis, donationi-
businter vivos, & caufa moriis, feu altcrius cujufcumque
difpofitionis; Ec ficert icrtriftumad hoc , uc pofTint cape-
re , fiillisquovistitulorelinquatur , vcldetur, nonautem,
quod poflint fuccedere ab intenato . Cum enimagatur de
Indulto^contradifpofitionem SacConcil Trident.concefTo ,
iion potefl extendiad id , dequo non loquitur , juxta ani-
inad verfa fupra <7 »ttw.9 .
Ejufdemlevitatiseftargumentum, deductum afupcrflui-
tate, quodfcilicet , Ci Monafterium non fuccederet abinte-
flato, verba illa Indulri, feualterius cujufcumtjue difppfitio-
nis rcmanerent otiofa,- PraemifTo enim, quod argumet. ^
fuperfluitateprorfuscelfat, quandodifpofitio aliquodetiam
minimum, operaturexaddudis;«ro;M.i./>rtrr.i.^//(:.i ^.tiw»,
?4 ^^.f^rifterefponderi potell, quod verba pofTunt verificariin
Legatis, non nominacis in Indulto, vcl quacunque alia di-
fpofitione , quae tiuovls modofieret abhomine ex animnLl-
yerfisfupra num.i •;.
Adveitendo praecipue, qu6J fi Monafleria Cappuccina-
rum habuiffent cxdifpofitione Concilii Triilentini , vcl al-
terius Conftitutionis Jus pofTidendi. immobilia, ac fucce-
dendi non indiguiffent Induho, ex nota regula, quod fru-
ftraimpetratur precibus, qudd dejure compeiit, de quain
tom.x.part.t.difc.^.num.g.
Demiim omnium aliarum rcflexioiium debilior efl illa ,
quaepraetenditur dcfumiab obfervantia , a-.ioJ fcilicet alias
P5 Monaflerium admifTum fuerit ad fuccedendum ab intcfla-
to, quae .obfervantia attendi debeat, ci^m per illamdeda-
itntur leges, ac etiam Conflitut. ApofloIiCEe; Conclufio
.cnim regularitereft verade Juree,'. ailega;is7»fow. \.part.i.
difc. 16 num. lor. fed illa int>icto nulla:enus probatur, iic
mihi conflanter fupponitur . Ego autem addo, qjoj ciim
ex difpofiiior.e Concil. Tridenr. Monafterium fit incapa\
fuccedendi, & Indultumfitclare reftridlum ad capiendum
36 ex provifionchominis , Ohfervantiadebcret exadvetfopro-
bari fpecialitdr , quod Monafterium fiierlt admifTum ad
fucccdendum ab intel^uo, reluftantibus aliis proximiori-
biis capacibus, ad quos fpefflabat fuccefllo ab inteftato, '&
quod fuerit juJicatum contra ipfos proximiores , nlias fi
57 aliqui voluni^rie admififfent M^nallerium ad fuccedcndum
ab intcftato , hoc non prafjudicavit nolentibus admittero
Monafterium ad fuccefrioncm inteftaiW), exregula, quoJ
ad hoc ut ohfcrvnntia fulfragetuf , requiri ur (cientia, &
patpcniia illius, decujns prsejudicio agitur, de qunT/jom.
dccifiHo.num 1 7. SpereH decif r 79. iium 2 5 Rot de-if^6.num.
'j.coram Uba/d & decif Sj.part.j^. f dec/fsti.nu)». o.part.
ig.reccnt. Ultraquod talis obfervantja , uti contraria difpo
fitioni SacrConcil. Trident.non cfTet atiendenda Rot. dccif
7,11). num <^ & i^.part if<.recent cumconcorJantibusdequi-
Lvi.s /;; tom. 1 .part. 2. difcept.i ^.num.z 1 .
Tantiim vcronbcli , (|u6J <i;)f<.rvantia fuffrapetur Mona-
ftcrio, quin potiiis cidein mirab liier prarjudicet, cx quo
conftansin fadloeft, qu()Jcum anno iC(!'' obierii Joanncs
38 Baptifta Schiaminofi , & fuccenivt? anno 1^91. Marghe-
ritaejus Uxor. rcI.Llisquauiorfiliabus fn-minis abfiiuenin-
fculis,- quarum iinn crat Mnninlis in d.Monafteriofub nomi-
ncSoroii'. Eliiabcih , d Monafleriun) C^Tppucrinariim nul-
lam adlioncm in ctnavit cx pcrfona cui(l!cm Snroris Elifa-
39 bcth fupcr hyredit.iic , tamp.itcrna, iju^in niatcina , prout
rcfultat cxcl.iracoi-,((ffioncdd.Moni3lium , cmiffa iiiquar.
laPofitionc, & rx l'idepublici Cataftri, inqua non rcpc.
litur transi-Ttain Monafterium dd.Monialium pofrcflio aii-
<)o qua bonorumdicforum |o3n.B3ptifl«, & Mnrgharita; .
Diccndum proindccft , qutxl vigorc praclati Indulii fit in.
terditf^a Monialibus prardidlis fucccfTio ab intcflaio, cum
jnjure clarum, &irdub:tatum iit, qi 6J ciiam cx nor fa-
ilo, ,& fic ex fucceflione non petita, Inducatur obfervan-
tia interpretaiiv^a incapacitatis pe:endi intefiaias fuccefli 1- 41
nes, jiixtn Dot.per Spad conf.^^f.num \^./ib.f conf^^ num.i.
if^.ifconfiii.num. i7,./ib.t. &firmata per Rot.decif 2^1.
)!um loverf Acetiam , & num.i 1 .& daif ^'^^H.num.li^. &feq.
part.<) . if decif S2. o- num.^ . &feq.part.y 6" decif.jol. num.z;.
pfcqq part. Z.recent.
In eadem Caufa.
AGnofcentes ex praediftis Moniales malum Jus fovere.fu
per prasfatishasreditatibus, refirtenreeildem ,tumclara
difpoficione Co»a/. Trident.in cap.i- deRegu/.feJf. zs- r"Oi .4*
ctiamfuprad literali indulco Pauli V.eas habilitantis adca-
pienda tantummodolegata , aliafque hacreditates, quseipfis
exfoladifpofitionehominisdeferuntur , convolarunc poltea
ad alteram .aeque infubfiftencem exceptionem, eas (i:ilicec
ampIiCis non profiteri primam Regulam S.Ciarae , hodie nun-
cupatamCappuccinarum, apprvhazam ab Innoc.IF. inejus 45
Confiit. iz.in Bul/ar. nov.tom- i.ac prohibentcmacquifi.io-
nem, & poftelTionem bonorum ftabilium, fedfecundam ,
confirmatam, Ce\im\ugaxamabUibanoIV.inejusConflit. 7.
in d Bu//.nov tom i.dd.bonorumacquiGtipncm non.denegan-
tem , ,&fubhocpraEtexiuafrerunt, leeffe capaces yenieii.di .^(.4
ad prxfatasinellaias fucceflTiones.
Prohujulmodiautem excepcionisremotioneoperepretium
eft inqurereprius originem, ac naturam Monialium, tam
primas, quamfecunda: Regulae, ^diverfisSummis Poniifi- 45
cibus confirmatae, acpoftmodum ad evidentiam ufque de-
monftrare , Moniales praedidtas effe comprehenfas fub prima
Regula SClarac, hancque ^bfque ullo dubio profiteri , ac
proindeeffeomninp incapacescujufcunque inteftatae fucccf-
fionis , feuha:reditatis.
Ad quem effeftum praemittendum venit, quod inflituia
prima, ac ftridliori Regula per Seraphicum Patrem, illa-
que tributa S. Clarae, ejufque Monialibus , in qua Aridlc ^O
prohibebatur bonorum polTeffio, ac acquifitio in commi:-
ni , fuit poftmodCim confirmata , ac approbata viv« vo-
cisoraculoji Gregor. IX. quipriiis uti Cardinalis, & Epi-
fcopusOflienfis, & Veliternus ,Ordiniscuram gerebat , ,& 47
Monialesomncs praediflseperfeverarunt inearum Regula ,
cjufquc exadiflima obfervantia iifque nJ annum ii^j. de
quo tcmporc ad inftigationem quorundam Pra;Iatorum , alia,
rumquc mulierum, aegreferentium caEteroquin lauJabilem
paupertatem , idcm Summus Pont.f.x alteram Regul.im
conftituit, bonorumacquifitioncm non Jcnegan em , illaf-
que vocarijuffit fubnomine Monialiuin claufarum Ordinls
S.Damiani; Qua difpenfatione , feu derogatione fummo- <j8
pereopprelTa Snncla Clara , commota cceleftizcl.) paupena.
t^s prima:vx, ab cjuilnftiiuiore reli>^a;, recurfum habuit
aJ Innoc I V. timcregnantein , quiremcliils confiJcrata ,
.Tcpcrpenfis rationibus, abeadem S Clara cxpofitis, juirit ,
accxprelse declaravit , quod impofterum obfcrvaretur pri-
ma RcgulaS Clarac, eademque folemnitcrconfirmavit an- .{9
no iit?. mediante particulari Conftit inter .Tliasejudlcm
Poniiflcis.- in Bu//ar. nov.tem i /a ii.qucd (adumcandiJe
jurr.itur, & decfribitiir in Chroii\,.<; Ordinis//^. ^.cap.iq.
Poft fpatium dccem circitcr ann .rum, quia hoc mcdio
icmpore, iionobftanteBulla Innoccntiana, adhuc vigcbat
altcra H egula S.CIararapprobata , ut (Vpcriijsinnuimus, ^ ?o
Gre:;or. IX. pr'us Epiicopo Hoflicnfi pro Woniaiihus inclu-
fis Sandi Damimi, tuit denuo per eafdem habitus iccur-
fusad Urbanum IVquiad evitanJasconfufiones, quaeorie-
banturintcrMonialesSCIaracprimi inflituti, roborati , ut
diximus, per Bullam Innoccntianam , ac alias Monislcs ?i
incIufasS Damvani, quibus Rc^ujam dcdit idcm Gregnrius
IX dcterminavit mediantealia pariicul.iri Jiulla, feu Con-
flitutionc coifiiinare, fivc potiiisrcin cgr.ue ctiam Rcgu-
lamfccund.tn», eildem tributflBi nbcoJemGrcgor IX. pro-
\n\i.'f,\mrinejiisConflit/.fj Bu//.ir.no.'.tom 1. 6'rc(criin-
tur .^ Card. de L.uir.in Epiiom. Canon. verb. Moni.i/fi S. C/a-
rtcinprinclp & a ReierendiJfmoVet adConftit Apofto/ lcm.
l.adCoilflit.\ '. ln/ioc. ir a n:im. 1 J'o/ ,»v'.
QuoJ.TU cm hujii(,n.>di Uib.ma Cnnftitutiouniccdirc^a
fit Monialibus iocIulisS.I )ami;ii>- tanium, adcfTedumin- 51
ftitucndi, fcuconfirmandi fecundam Rcgulam Sanila- C.la-
rac, conce(Tam abEpilcopo Hoftienfi procifdcm Moni»li-
bus incIuTls, cvidcniiflimc apparctcx fola lciUim cltidcm
Bulla; , & pracfcrtim r .v ^ s-circa medium ibi ; Nos inlpef/it
omnibus Regu/is pra-dif/is ifformis & fpecia/iter i//am quam
ptitfatui Pr^cdcccjjor /unc liofiienfis Epifcopus , Vobis dcdif
fe co
Tom. III. Pars 11. Difceptatio 1 IL
187
fe co^ijofcitur , diligentiiis attendentes \ Clarededucitur ,qudd
« animus Pontificisfueric confirmandi fecundam Regulam ,
datampro Monialibusindufisab Epifcopo Hoftienfj , poft-
modum Gregorio IX. & fic conftituendi fecundam Regu-
lamSandtae Clarae, abfqueuUa deftruftione primaerigidio-
Tis obfervantix, confirmats ab Innocentio IV. quia ciim
54 Pontifex Urbanusnullam mentionem faciat deprima Re-
gula SanftasClarac confirmata ab Innocentio IV. fedtan-
tummodo intendat roborare, acconfirmare fecundam Re-
gulam pro Monialibus inclufis, pernecefte dicendum eft ,
qudd d- prima Regula fuit relida ya fuo elfe, robore, ac
obfervancia , cum caeieroquin ad effedum , ut dici pof-
fec revocata prima Regula requirebatur exprefta Pontifi-
cisderogatio, qua deficiente, proutdeficit incafu noftro ,
remanet praedifta Conftitutio Innocentiana in fuorobore ,
Jj ac viridi obfervatia ; juxtaText. incap. Ex parte de Cap-
pel.Monach. &animadverfa per Fel. in cap.Nonnulli num.
z.deRerfcript-ic firmaca per Rot.coram Caval decif.ioi num.
2. decif 2iS.num,n.decif6oi.pertot. &coram Burait. decif.
Idque tranfit in evidentiam ex verbis iliis argumenti d.
Conftic. Urbani IV. InftitutiofecundeeRegulaOrdinis Soro-
rum , S.Claree nuncupatarum , (ive mitigatiopri 'n<e Regulie , a
B.FrancifcofroejufmodiSororibus traditie : Ecmelius, ac
clarius ex illis aliis verbis ejufdem Conftitutionis, direft.s
56 MonialibusincIufisOrdinisS.CIarae,ibi : Urbanus Epifcopus
Dileilis inChriflo Filiabusuniverjis Abbatijfis , & Sororibus
inclujis Ordinis S.Clara falutem&c. Ex quibusomnibusue-
negari nonpoteft, quod animus Pontificis fuerit approban-
diReguiam, ab EpifcopoHoftienfi conceflam pro Monia-
libus inclufis, quodqueiftae non fincadftriftas ad obfervan-
tiamprimasrigidioris RegulaeSanftaeClarae, ablnnoc. IV.
confirmatae , &fic dicendumeft, quod hujufmodi Urbana
Conftirutionon fuerit derogatioprimae Regulje, fed potius
inftitutio fecundac mitioris, fpecialiter faftae pro Moniali-
J7 businclufis, diverfis abillis, quae primam Regulam San-
flae Clars profitebantur, ideoque dici debet potius accu-
mulativa praecedentis Conftitutionis Innocentianae , ut in fi-
milibus ratiocinatur Card. de Luc deRegular.difc- ^i.num.S.
Corroborantur haecexaltera Conflitut. EugeniilV anni
58 l^sj.inti^rfuas /a iS.§. 2. in Bu/lar.nov. /o>». i.occafione ,
qua idem Pontifex ealdem Moniales fubjecit Superioribus
OrdinisFratrum MinorumS.Francifci deObfervantia,ibi :
Intendentes eadem authoritate . atquevolentes, quodTu, 6-
Succejfores tui , per Vos ipfos , & alios , quos duxeritisfubfli-
tuendos , poteftatem , &facultatem habeatis eaficm Moniales ,
atqueSorores , fiveprimi , fivefecundi, fivetertii , aut alte-
riusOrdinis SClaree , & B.Francifci&c. vifitandi&ccor-
rigendi<ifc-Et pauio poit ad probandum,qu6d eciam poft Con-
59 ftitutionem Urbani IV.adhuc vigeret , cftetqueinobfervan-
ria prima Regula Sanflae Clarae ; Idem Pontifex in jj". 7. d.
Bullat easabfolvit ^ lo^.praeceptis, abeadem Regulain-
didis, ibi : Infuper cicm dileflus Filius Frater J oannes de
Capiflrano , tuus in Vicariatus officio Vradecelfor , delarave-
rit , qubd in Regula prima B.C lar(€ contineantur lo^. pnece-
ptaregularia , in tjuorum tranfgrejfione Moniales , five Soro-
resprofejfcc peccatummortaleincurruut , idquenimis durum ,
<^ fcrupu/ofum judicetnus , authoritate, '<zf tenore prtefen-
tium dec/aramus , (j vo/umus , quodinnu//ius pr^ediBorum
tranfgrejftone , prteter quamcorum quatuor , quce concernunt
principa/ia cu/ta , obedientia fci/ieet , paupertatis , caflita-
tis, &claufur<e, & fuper e/eBione Abbatijfee , (sdepofitio-
ne , peccatummorta/eincurrant , de quibus Conftitutionibus
mentionem faciunt Rodriquez^thtus, & fequutusa Do»a-
60 toRer.Regu/ar.tom-t^.traS.z. deMonafl.Monia/.queeJ/. ij.
num.i.Card. de Laur.in Epit.canon.verb. Monia/es SanB,e
C/ara inpfincip.<2 Revcrendijftmus PetraadConflit. Apoflot.
tom. 3. adconflit. i i. Innocentii IK. ntim. i. &feqq.foi. 99. &
tom.4,.adconflit.i%, Eugenii IV.fo/. 571 .
Exhacproinde Bulla nemonon videt, Moniales S. Cla-
raeprimai Regulactempore EugcniilV. anno fcilicet 1457.
€1 &fic longepoft Conftitutioncm UrbanilV. viverelubexa-
dliftlma, & rigida obfervantia , quia fi hujufmodi Re^ula
iuiffet abolita, ncc ampliCis ellet in rerum natura, iiica-
paxquidemforetrecipicndifubjeaionemOrdiniMinorum ,
& abfolutionem^ fupradidisprsceptis, utde fepatet, &
<i applicacur regula Text. inieg.Ejus qui in Provinciaf.Si ccr-
tum petat.
Etquod magis eft , de fado claram fuper hoc habemus
obfervantiam , dum in omnibusfcre Locisltalix, ac prse-
<3 cipueGalliae, vigenc Monialcs , & Monafteria S. Clarae ,
tam primae, qu^m fecundx Rcguls, imo ineadem Civi-
Urfaja! Difcept. Tom.llL
tateBurgi SanftiSepuIcri haec diverfa Monafteria defaflo
exiftunt, dumprimam ftridtiorem Regulam, confirmatam
ab Innoc. IV. profitentur MonialesCappucinae; Secundam
vero, ordinatam, &approbatam ab UrbanoIV. proMo-
nialibus inclufis, fervat Monafterium SandEeCatharinae , 64
vulgo le Murate, quod idemfonat, ac inclufae, de quibus
exprefseloquitureademConftitatio Urbani IV. proucomnia
haec latiOs expendendo in terminis obfervac Nata/. ab A/e-
xand Hiflor. Ecc/eff<ecu/. i i.cap. 7. art.ynum.6. verf.Prccfer-
tim .fecundte imprejfionis , Tamburrin deJur.AbbatiJf, tom-j.
difp. iS.queefl. M.num. 2,. Petr.adConJlit.Apofto/. tom. 3. ad
conflit. tz.Innoc IV. num.f^.& y.fo/.mihi ^^.ibi ; Imo , quia va- 6 J
rias Regu/as fervabant , unam omnibus uniformemprtefcripfit
Urbanus; fub/atis nominibus pauperum Inc/uJarumOrdinis S.
Damiani , <ifDamianiffarum, undeii/ammittgatamRegu/am
fervantes, Monia/es SC/artenuncupantur ; Alitevero, qu<e
utuntur primtevaRegu/a , ab Innocentioconfirmata , dicuntur
Reco//eB<e , feuCappucin<e , prout prima: freqv.entius adfunt
in Galiia , &in Urbe adfunt Moniales Cappuccin<e , & S.C/a-
r<e ; Unde dehujufmodiduplicitate, acdiverlitatcRegulae
vanumeft hodiedubitare.
Pofitoigitur, quoJ MonialesS.CIaraealiaeprimam , aliae
fecundam Regulam fequantur, fatendum omnin6 eft, no- 66
ftras Moniales vere effe Cappuccinas, comprehenlas fub
prima Regula, eamque a principio iliarumlnfticucionis ,
ac Monafteriiercdionis profeftasefle, & depraefenti pro-
fiteridebere.
Ad quam veritatem intra evidentiae fines confticuendam
fac eflec obligare eafdem Moniales adexhibendum earum 67
Regulam, ac peculiares Confticuuones, quas ufqueadhuc
fub manica retinent , ex illis enim apercillime apparebic ,
eas efte Monialesprimas Regulae S. ClarjE, confirmatae ab
Innocentio IV. illam inprofeflione vovere , acjurare, &
fub illmsobfervantiaomni tempore vixiflij , &vivere, quae
exhibitio, concurrentibus confuetis extremis, prouc certe
concurruiit incafu noftro, exiftentia nempe didtae Regulae (>%
apudeafdem Moniales, acinterefl"e dd.de Romaneilis, cx-
hibicionem petentium , veniret omninddecernenda, ad tra-
dita per Rot. decif.iz- coram Cavaier. decif. 1 2x4. num.^.. coram
Seraphin. decifnc)- num.x.pofl 2 vo/.confFarinac. & i/t rccent.
decif ^ ^^.num. i . & i.part.%.decif.zo-].num.i.part. 10. (irdecif.
t^^^^.num.z- &feqq.part.i4.
Exiftentia veiodidlx Regulaeapud Moniaiesnon indiget
probatione, quiacum omnia Monafteria teneanturretine- 6a
re Regulas particulares,^ fub quibus Moniales vivere, ac
profiteri debent, tali cafu non eft neceflaria probatio exi-
ftentias apuddd Moniales, fed ineifdem praefupponicur ,
ranquamomni Jureobligatis ad retinendas proprias Regu-
las, acConftitutiones, ut , caeterisadduiSis, firmavit JJor.
coram Anfa/d. decif 6- num. 6. Sc magiftraliter in Sa/tsburgen. 70
Vicari<e fuper Compu/foriai^. Junii I714. $. Extflentiayn
coram Fa/conerio .
Interefle verodd. de Romanellis, in hujufmodi cxhibi-
tione requifitum, fatis probatum remanet, ex quo kdiCtx
Regulae exhibitione iftu oculi recognofci potcft qualitas -r
Moniallum; Ecenimcum eacdemaflerantefle Urbaniftas , '
nonautem Cappucinas, ac hujufmodi cxhibitio tendat ad
dilucidandam hanc veritaiem, & fic innegabiliter confer-
repoflitad decifionem Caufae, tali cafu interefl"e dlciturfu-
perabundanter probatum , ad Text in /eg Non efl novum Cod. 7,
de Edendo , & firmata per Rot. decif.ti^.num.fipart.S. decif.
^a.num. ?. & dccif.S 1 j . num.f . &feq part. 1 7. rccent
Necdicatur, quod arma fumenda non fincdedomo Rei ;
Omiflisenim gratia brevitatispluribuslimitationibus, qux -j
commnniter ^ Dodoribus dantureidem regulari propolitio-
ni , ftrid^ dicimus, quod contraria refponfio claudicat in
fado, coquiaNosnon verramurinhistcrminis, quia Mo-
niales non funt Reas , fcd Adriccs, undeciim ex hac parte ex-
cipiacur , eafdem Monialcs efle comprchcnfas fub prima
Regula, quod refultac cx illarum recognitionc, & ledu-
ra , utiquc ad repellendam noftram exceptioncm, Monia- -4
les Aftricesexhibereillam tenentur ,ut unoore notant S.rrr.
aliique Repetentcs in/eg.fin. Cod deEdcnd Sc advertunt Ca-
l>al/inconf.i2Z.num.ii.i^./ib.i. G.ut deCredit. cap.i. art.i.
tit. I . num.io6e.& io.( SRido/ph in Pra.x.part.i.cap. ^. num.
^i.&6;.Card de Luc.deJ udic.difc 10. num.i <;.& feqq. Sc fir-
m^wtRot.in reccnt. decif.i$o. num ipart i.irdecif, ii.Hum.
l.part. I o. &coram Cerr.decif.6^4. num.i. vi' S
Imd , cum in anteccdentibus inftantiis fuerit pcr Ro-
manellos fa(fta , & pluriesrcpctita fimilis pctitio, & Mo- 75
niales conftanter rccufavcrint fuas Rcgulas cxhibcre ,
prsfumitur id faftum fuilfc ad occuliandam vcritatcm, ex
N 2 animad-
m
Dilceptat. Ecclefiaft, Dominici Urfayx,
conf.ioS.tt.Sj.lib.i. Cravet co»f.iyi.num-6.& \z.Cephal.conf
fi-]%. »umS6.infin.&feq.& firmacis per Rot.cor. Seraph.decif.
ti ^g.num.i.cavn aliisconcordantibus , citatis in tom.ipart.i.
iifcAT .num.^o. Jtaut , perfeveratibus iVIonialibus etiam hodie
iiieademnegativa,contraeasomnismiIitetpraEi"umptioma-
76 Ji Jurjs, &ex hacrepugnantia, & occultatioae cum omni
fundamentoaffererepoffumus, quod veritasfit^easprofifejri
j)rimam Rcgulam , urinfimiiibujbeneratiocinatur.Rof. ^fc.
^l.num ^.'verf.Done.cfaltemapudUrce.olumdffcept.forenf. &
tnrecdec. jSy m>»-(>-&7-P''y^5&cor.Cerr.decif6^^.infin.
& coram Anfald.decifii. num I4.& decif ^0. num.\6.& decif
78 • num 48. & 49. & in faventinaRedditionis rationis fuper
exhibitione Libror. 1 7. Mart. \ 706. ^.i.&feqq coram Cajfarel.
HisoportunepraEmiiris, deveniendomoddad CaufaEnie-
77 rita, quod Moniales fintver^ Cappuccin?^, ideoque com-
Erehenfae fub prima ftrlftiori Reguia SanilaeCiaras indu-
ium revQcari ponpoteftex tribus prsEcipue fundanjentis.
Prim,^ nempeex clara intentione, ac expreflTa mente pii
78 Teftatoris, qui demandavit funda.tionem, & eredionem
Monafterii pro Monialibus Capp.uccinis^- II. Ex proprio
fa£lo, & jnnpgabili obferyantia ipfarummet Monialium ,
rccnon.exp!uribusferii$, &cIarisconfeffionibus, abeifdem
rcpetitis vicibus, &in proportionatis aftibus emifljs; III.
Denique ex fpecifica voIantateSummi Pontificis, inSuIIa
ereftioniscubitalibus literis nonfemel declarata . Incipien-
do^priniQ, feuaclaraint.entione, &expre0a mentcFun-
fj^ .d^torjs, illaevidens elucefcit , dum cupiensifteinejusPa-
tria erigere Monafterium Monialium Cappuccinaium, &
quidemdegenereftriftiori, quinieCrent aliaMonafteria, in
eadem Ciyitate exiftenti^, reliquit in ejus teftamentodo-
mum , necnon fitutri , ad hunc efFeftum fufficientem , eafdem.
:8o quefuturas MonialesvQcandanseflefubnominc Cappucci-
pa.rum exprefse demandayit, prout recognofci ad ocuium
poteftexejus teftamepto, &clar^ deduciturex illis verbis
BrevisPontificii, proillius.ereiSioneexpcditi, \b\:lnTefla-
$j *pento, pfr eumcondito ., fubcujus difpofitione decejfit ab hu-
fnanis ,qfiemdam/itumcum .^dibus , i&hortisin d. Civitate
poftufn , (ideffeSnmibi earum Monaflerium Monialium, Cap
p%ccinarumnuncupandarum ^fonflruendi , reliqui j ^fotentur
/quaEfoverba hsEc Monaflerium Monia/>um, Cappficcinarum
puncupandarfim., omniderorfione, omniquecontrarjaglona
'} npa p3cia; Et ppus hecpium diBa Chnfliern^ magna Duiiffa
; fdmmendavit ,prout in d.Teflamento pleniits contineri dicitur .
Quomodo igitur incontrove;fia bodiededuci poreftclara
f 2 intentio Teftatoris erigcndi £i fondamentis Monafteriorum
Monialium Cappuccinarum, dum ip(e in ejus teftamento
icliquit pro illius conftruflione propria bona , & ex prefse de-
jclaravit, illaseftedebereCappuccinas, ac nomineCappuc-
5j cinarum voc3ri debre.- UndecilmhaBC fueritmens explici-
ta Teftatorisfundandi Monafterium Cappucinarum , nul-
lomodo pcrMoniales poteft hodi^ alterari , & non obfcr-
variillius voluntas profitcndoRegulam, diverfam abilla ,
quam inteftamento dcclaravit, feddebet omnino tanquam
lex excqui, adimpleri, & inviolabiliter obfcrvari , utno-
184 iantzii\i(\.\inTom.i.part.i.difcept.i\ numS.&feqq.i\Tn\a-
v]tRot.decif,^o^ num.y.part I4 dfcif 164 »um,\i.part. 18.
tem.i- decif.' 8. num.6.part.t9. tom. i.& in terminis erc^ionis
pii Operis decif.610. num. t -part. 1 9 . rcfcnt.
QujE tranfcunt inevidentiam ex illa innegabili fafticir-
?j cumftantia, qu6d temporcteftamenti nomcn Urbaniftarum
nonitrat incognitum innoftra Civiiate, atque ibidem rcpe-
ricbatur alterum Monafterium, vulgo/f Murate, exprefse
contentum in Conllitutionc Urbana , & obfcrvan.s Regu-
lam , moderatam, & approb.itam ab Urbano IV. Et pro-
ptcrca noneratopusineadem p.irva Civitatc duplicarc aliud
Monaftcrium ejufdcmOrdiniis, &rubcifdem Rcgulis, fcd
quatcnus voluntas Teftatoris fuiffct bencficandi Moniali-
1)6 bus Ufbaniftis, facilinegotio id ad praxim potcrat rcduce-
rc, relinqucndo eadcmmct bona cifdem Monialibus, quz
tvincfub Urbani Kegula, & Conftitutionibus, ah ipfo ap-
probatis, vivcbanr, abfque ncccflitate novae crtilionis al-
terius Monaflcrii, Ci!imque, his omnibui non aticntis ,
87 idcm piuj Tcftatorcxprefsddccliraverit animum fuumfun-
dandi Mnnaflerium Cappuccinsrum , fruftra conanturMo-
rialcs aflercrc, amplius noneflTc talcs , & fic deftruerevo-
luntafcm earum Fundatnris, qui fi modA interroeari pof-
(et, an volueritcrluerc Monaftcrium Monialium Cappuc-
Cinarum, vcl pntifis aliudfimilc pro Urbaniftis, ccrtt? rc-
fjpondcret, fc nonadalium fincm rcliquiflc lot bona , & fi-
I? lum, nifiad cfrcflum ronflrucndi incjus Patria novum Mo-
naAcrium pro Monialibus Cappuccinis, cx qua verifimili
refponfione, deduftaexejusTcftamento, inquofe ffxpref
sedecjaravit , aliifqueconjefturis, id fuad.entibus arguitur,
taiem fuiflenientem Fundatoxi.s, ad Text.in leg. Titius ^^
Lucius Titiusff.de Lib.&poflhurn. Mantic. de Conjeii. ult. vo-
lunt.lib.i.tit.\9.num.^. Manfconfuft.t^H.num. 24 cumaliis
apudRot.in decifiin.num.-j.coramEmfrixJun.&infom. i,
part. 1 . difcept. 5 . num. z i .
Quod coinprobatur ulteriiisex motivo, & caufa finali .,
cx qua motus fuit idem Teftator relinquendi propria bona 2^
ad effeflum prasdidum ; Is euimnil aiiud in mentem ha-
buit, quam novumerigere Monafteriumdegenere, .&qua-
litate jyionialium, quae adhucnon reperiebantur in eadcm
Civitate, quales tunc temporis e/ant Moniaies Cappucci-
ux. Quo Jure igitur,, quove titulo evitare modo valeant -90
Moniales obfervanciim illius Regulas , pro cujus inftitu-
tione, ac introdudUonein noftra Civitateidempius Tefta-
tor propriisbonisfe fpoliavit, iljaque omnia ad hunc prac-
cifum eife.aumdonavit, noneft facile demonftrare. AJio- 91
quin cfletcontra praElcriptamTeftatoris voiuntatem calci-
trare, jilamque propriomartead libitum commutare, con-
tra omnia Juris principia Cum inftitutio Cappucinarum
fuerit h Teftatore principaliter confidcrata, & propteril»
lam praEcipue motus fucritad donandum, etfi forfan prae- 9^
vidiflet, quod tradu temporisejus voluntascontempiafuif-
fet , ac ineffeft.uata renjaiifiifet , ucique propria bona non
reliquiflet, ut in fimilibus terminis bene ratiocinatur Rf-
denafc. confy. num.^ lib.i. Gratian. difcept. 9 6. »«»».4 i.&di-
fcept.s^i^.num.z i. Mantic.de Tacit.lib.i.tit iz.num.i,^.& 25.
Rot coram Carill. decifi 8 6 . num i . & coram Burat- decif J7 7.
mim.^. & coram Cerr.i6^. num.j. & 8.
II Eadem veritas palpabiliter demonftratur cx proprio
fadlo, nec non ex piuribus fcriis confefliombus ipfarum- 9f
mec JVJonialium ; Iftae etenim poft contruftionem Mona-
fterii , ad elfe<&um inftituendi , feu iniroducendi vcram
Rcguiam, acObfervanciam , ficuticasterasMonialcs Cap-
pucinjc, vocaruntduasMoniales, non Urbaniftas, & Re-
gulae raitigata: ab UrbanoIV. fed primi Inftiiuti, appro-
bati ab Innocentio IV^. fubquarum diredione vivere, ac 94
profiteri casperunt . Quomodo igitur inrer fe uniri valent
duo iftai, qudd Monafterium praEdiilum initium habuerit
^ Monialibus Cappuccinis, acab iftisveram Cappuccina-
rum vivendi normam confecutum fuerit; Quodque fubin-
de, mutatoprorfusconfilio, arbitrariam vivendiformam •
Rcgglam, obfervantiam fequantur, aiiis judicandum re- 9$
linquimus. Hocenimeflec propriofafto, & voluntateRc-
guias, & Inftitutum ad iibitum mutarc, ac modofubuno «
modd fub alteroDucemilitare, quod noii vidctur pcrmit-
tendum , \1zrat\odn3tuT Catd.de Laurin Epitom. Canen.i» 9$
Epift. adLeUorem in medio verf.Nec amphus ,
Maximequiaagituriie commutanda Regula Monialium
Cappuccinaium magis (hifla, adaliam Urbaniftarum la- 97
xiorem, quodnunquam permitiipoteft abrqueexprt/Ta vo"
luntate, acpotcftate Summi Pontificis , codem prorlus mo- yJ
do, quonuilus Religiofuspotcft deunaad aiceram Religio-
nem laxiorem tranfire , nifi exprefl"us accedac confenfus
Pontificis, cx clara difpofitione J.rr. Co«r/.''. 2V;i/(?»r f<T^. 19-
fefif. i<i.de Regular. ubi Barbof num zf, &feq. & animad verfa
per Menoch.de Arbitrar caf.^i 1 . Tambur.de Jur-Abbat. totn. ^.
difp.y-Gratian.dicfept.^^^.pertot.
Eodcm proinde trodo dilcuncndo in pratfenti , permifl^um
nonerit Monialibus poft amplexam , prsevio ctiam Apofto- 99
lico Brevi, Rcgulam ftriitiorem S Clarae, con volare ad aliam
Jaxiorcm,obfervandamarbitrioproprioacfineexplicita Apo.
ftolicaE Sedis authoritate ad Text. clarum in cap. unic §. fia.de
Religiof.Demib. ibiquc Glofinvcrb. Tota itcr , & animadver-
l'a pi: r Fagn In cap.Recolentcs nnm.i^ &fcq. de ^tat Monach.
Qiiibusaccedunt quamplurcsconteflioncs abcildcm Mo-
nialibusfempcr fadae, tamextra judiciales, qu.^m judicia- '^o
Jes; Si enim loqui volun^usdcprimis , quonam nomine Mo-
nialcs, ut moris cft, pcr totam Civitaiein, qualibct hcb-
donudaelcemofynam pctunt, nififub ilio paupcrumCap-
pucinarum, quod in noftra Civitatc Lippis, & Tonfori-
busnotum eft . Si ver6 loquamurdc illis judicialibus, quac 'Ot
abfquc dubio conftituun; vcram probationcm, cx adduilis
in dccift } 6 num. i .coram Celf& dectf.j.num.4 coram PrioJo,
& alibi pa(fim,h8cnullatcnusdcficiuiu: IIIaEcnim inommbus
Supplicationibus, quaE fun' abfiuc numcro, porreilis Sac.
Coni;r.tamC.Trid.quam E& R .fcmpcr(cappcllarunt Mo-
nialcsCappuccinas , & inomnibus Inftrumcntis, ab initio
crcdlionis Monaftcriis ulquc ad pracfcntcm dicm ab eifdem 'o»
fa£lis, fcmpcr contraxcrunt fub nominc Cappuccinarum :
Si igitur cx lot , tantifquc aiHibus apparct , qudd ipfat-
met
Tom. III. Pars 11. Difceptatio III.
189
lOi metMonialesremperconfefraEfuerint, feefleCappuccinas,
nonauteni Urbanidas, feu Inclufas, vanum eft exquirere
alias validiores probationes, ciini nulla major reperiri va-
leat, quam proprii orisconfcHio Cir/>./?(rr tuas de Probat. Et
104 magis llandum eft confefTioni Partis, & fic Monialium ,
quammille Teftibuscontrariumdeponencibus, ex alicgatis
InTom.i.part.i.difcepti.mm^ij.
III. Demuminnegabile reddituraHumptum ab explicita
los voluntate Pontficis, deduda ex primaeva concefljone eri-
pcndi Monafterium Cappuccinarum, ac fucceffivo fpecia-
li Brevi, ab eodem ad hunc effedum conceffo.- Attentis
cnim precibus Paulo V.porredtis pro ereftione didi Monafte-
rii reperitur in Secretaria C- E. & R. in Libro Decretorum
je6 fubtitulo Regulariumanni 1619. paginaprimaa tergo, in-
frafcritumdecretum, videlicet: Borgo S.Sepolcro. Ereilio
Monafterii Monlalium Cappuccinarum inCivitate Burgi S.
Sepulc/jri , fiSS.Domino Noflro placuerit , S.C.E.R attenta
Epifcopi Relatione , ereilionem Monafterii iujufmodi coyucdi
polfe cenfuit : Et fubinde, faCloverbo cum Sil. fequiiurde-
cretumibi: SS.D.N.auditaS.C.fententia, illamprojavit ,
acereBionemper Breze expediri mandavit .
Siigitur fabeo fuppofito, quod Moniales Monafterii eri-
107 gendi Regulam Capuccinarum profiteri deberent, motus
fuit Summus Pontifex ad eandem conceflionem indulgen-
dam, impofribile eritoftendere quonam Jure, quove p:£-
textu, contraexprelTam Pontificis voluntaiem, Moniaies
fubnomineUrbaniftarum vocari fehouiec^ncendunt .^ Qina
10? fi mcns Pontificis fuit erigenai Monafterium Cappucciiia-
rum, acportea contraejuse/preftam voluntatem diverlam
Re!?uiam, ac profc-flionem Moniales emicierent , utique
erciAio Monafterii , ac f:cuiiaserigendi, concefla pro Mo-
naftcMJ Cappuccinarum , uti erronea , & nuiia , prorfus
fubrept':ia remanerec ad Text.incap. Dudumit i. vcrjic Infu-
109 per deEh8.Fagnan.incap iuper iiteris num.6i,de Refript.
Rocdifp.Jur t,i. nuM.:2&fc^q Capyc. Latr decif. ii.num.
li^.Rot. coram Cerr dcfif.i.^') num z&decif^i^.num 7.
Comprobancur harc ex lucctrtfivo Brevi , feu Indulro ,
110 in ipfa ereitione concefl"(;, quia cam in narrativa, quam
indifpofitiva patfat Brcv:s iummusPoncifex femper ufus
fuit nomine Cappuccinarum , ac fub Regula iftarumcon-
ceflitfacuitatemerigendi MonafteriumMonialium, fignan.
11 1 ter, quia occafione, qua Summus Poncifex Legislacor ,
voluit ejufdem Monialibus concedcre indulgentias , gra-
tias, & privilegia, eafdem imp^^rtitus fuit illis modo, &
forma , quibusreperiebanturconcefla cxterisaliis Monafte-
riisMonialium, Cappuccina^-um noncupatis; ibi .- Ut om-
nibfs , iffingulis privtlegiis ., immunitatibusexcmptionibus ,
favoribus , concejfionibus , Indutis , Indulg:ntiis, tteterif-
quegratiisuniverfis tamfpiritualtbus , qamtemporalibus ,
quibufvis aliis Monaiieriis Monialium , Cappucinarum nun-
tupatis pr<ed\Bi Ordinis &c. ac quibusilla , &ill<e de Jure
utuntur , fruuntur &c.
Ec proprerea, fi omnia alia fimilia Monafteria Monia-
IX lium Cappucinarum nullacenus vivunt , nec vivere pof-
funtfub Regula UrbanilV. nulloprastextu noftra:Monia-
les, quibus conceifa eft eadem Regula , ac Indulca , pof-
funt modoallegare alceram, quae in totodiflo Brcvi nun-
IJ quam legitur impartita , imdevidcnterconftat de exprefla
114 contraria voluntatePontificis, dumeasinfticuit, & viverc
volnit , ficut caECerac aliae Moniales Cappucinae .
Abfque ulla prorfus difiicultate, fn quo idem Summus
II J Pontifex exprefse difponit, qudd noftrz Moniales tenean-
tur fufcipere habitum , pcr Monialesaliorum Monafterio-
rnm didli Ordiris geftari folitum , quodque magis cft fiiu
ctiam adftridaEcandem profeflioncm emictere, ficut ca?te-
raEaliaeejufdem Ordinis, acritus, nmres, & rcgularia In-
116 ftituta A\(k\ Ordinis fcrvarc , ibi .• Omnefijue eari.m habi-
tum ■ per Moniahs ahorum Monafttriorum diSi Ordinis ge-
ftari fthtum , fufcipere , <S profffsionem , per eafdcm emitti
covfuetam, etapfo piob^tionis tempore ^ exprefse emittere
i:fc. necnon perpetuam c/ai.Jaram . Cif quoad fi»ri pottrit ri-
tus , mores , confuetudines , ac regularia Inftituia ejufdem Or ■
dinis fervare .
Docere igitur debcnt Moniales, quod Ordo Monlalium
117 CappuccinarumprofitearurReguIam, abUrbano IV.con-
ceffam, ad fundandam illarum intentionen) fiipcr hac no-
va excepiione, cx vulgaca Jurisrcgula, qu6d affinnanti ,
&non negan'i incumbitonus probandi ad Tcxt.in It". z.Cod.
de Probat. Ug. Qui accufarc Cod de Eden. 6" hg f.n^^jf. dcRei
7'indic. Quicnim ncgac non tcncturprobare/V^. AHor Cod.
de Probat.
Tantum vcr6abeft, quodcxtcrae Monlalcs Cappuccinx
Urfajte Difcept. Ttm.UL
fub dida Regula vivant, quin potius ex eadem Regula ,118
k didlis Monialibus exhibenda, ac omnibus aliis , quae re-
perire poterunc in allis Civicatibus, concrarium evidenter
apparec, illas fcilicet profeflionem emictere fub Regala ,
approbata ab Innocencio I V. non autem ab Urbano IV. inter
quas magna reperiturdiverfiias, uc notat Tantbur. dejur.
Abbat.difp. lo^.quaft j.per tot.\xh\piirt)t\.tn(\ia\ refcrcfor-
mam profeflionis , quameminunt Moniales Urbaftinx, &
latiiisobfervac PetraadConftit.Apoftol.tom.^.adConftit. 12. 119
JnnocIV. num 7. 6f 8.
Unde ciim Nobisafliftat exprefla, &l!teralis Conftjtu-
tio Pontificia, ac in ea cxpreise demandetur profcflio fa- 120
cienda, ficuc aliae Moniales Cappuccinae, non valentMo-
niales allegare diverfam Regulam , ac alccram profeflio-
ncm emitccre , minufque adverfus claram difpofitionem
ejufdem Conftitutionis infiltere in praEfumptiombus , ad-
miniculis, & conjefturis, utnotat R*t.dccif.^.num.6. eo-
tam Anfald.
E6que in.igis, quia idem Pontifex ad diflam erc(3inem
proceflit privio VocoC. E.& R.ibi : DeVen Fratrumno- 121
ftrum S.R E. Card negotiis Epifcop.& Regul- Pr,epofitorum ,
quibus negotium hujufmodi maturi examinandum , & excu-
tiendum commifimus , conjiho ; Ec proinde cCim Summus
Poncifex caufa cognita , ac negotio matur^ dilcuflb, mo-
tus fueritad erigendum Monafterium Monialium Cappuc-
cinarum, illafque u i tales profeflionem emittere juflerit ,
nimis improprium hodie eft , voluncatcmSummi Pontificis
nonfervarc; Sicutenim Perfonis, in fublimi dignitatecon.
ftitutis, aliquid aflercntibusomni jure defercnd. efleobfer-
vavim\is\nTom. i.part.i, difcept. 4 »«w. 4. multocertiusid
affirmandumcntde Papa , aflerence Monialesefle Cappuc-
cinasex allegacis in Tom. i part-z. difcept. lo. num ^.
Quibus poficis, nullius relevanciaE ellaflijrca Formula ,
quam didlas Moniales adhibere praEtendunt in p-Hu profef- iz2
fionis, & cujus vigore auchumant , fe efl'"- Urbaniftas ,
non autemCappuccinas; Quidquid emmfii, and:d>aFor-
mula fit eadcm, qua: repcriiur imprefla inearum Regulis ,
& Conftitutionibus, de quo cum omni fupdamento dubi-
tariponfcftexcontinua renitentiadd. Monialiuroin illarum
exhibicione.
Stridte dicimus, quod ad conftituendas eafdem Monia-
lesin ftacu Urbaniftarum, nonfufficit allegari mutanonem i»j
anciquaE profiflionis, de fadlo forfanab illis attcnaias, fed
exprefse rcqiiiricur probario fundamentalis taculcacis, fub
qua ab eildem adhiberi pocuerit, & poflit cadem Formn-
la , diverra ab illa Innoccniii IV. quam prifcribit Ordo
Cappuccinarum, Sc fub qua proficentur omnes allz Mo- I14
nialcs Cappuccinae, quod onus probandi incumbit Monia-
libus, quaefe fundant in eadem Formula, quia fateftNo-
bis aflcrere, illam non efle Formulam, adhiberi folitam k
Moiiialibus Cappuccinis, vivcntibus fub Rcguia Innocentii
IV. Ideoque infiftencibus in limicatione praEdidlse Regulac ,
incumbitonusillam concludcnccrprobare, e.i Manf confuh.
11.;. num. 1 8. Card. de Luc dejurepatr. difc. 1 3. num. 9. Rot.
coram Anfald d 74. »«»»,5 5.
Nec relevat reflexio, quod Moniales manurenendi funt
inquafi poffffrionc, in qua defafto reperiuntur ; Quiacum Itf
eadem Fnrmulafic protfus contraria diipoficiorl , acmen-
tiearumFundacoris; Sit ulceriOs exdiametro oppofiia pro-
prio tadlo, & quamplunbus confefHonibus carundem Mo-
nialium ; Et denique clar^ advcrfetur literali Conflitutio-
ni ApoftolicaB, non poteft dici ufus, fed vcre, & proprid
dcnominatur abufus , & corruptela , non fequenda , fed
prorfus climinanda, & dc medio tollcnda , ut ait; Ri::.
dccifi^.num.i.if^. &Urceol difcept.:i.nu-n.-^i.Si mel lis
Rot. decif. 10 num. 40. apud Pacion.de Loc.it. ibi : ^ i.i in I}o:
cafu talis ebfervantia judicandus eft abufus , non admiiticn-
dus , fed ehminandus .
Etin tcrminusabufum,qui introducuntnra Mi^nialibos , 1:6
& dcindcfcqui, & prafticari praficndunturabaliis , ineif-
dcm Monafterlis profeflioncmcmiccen. quod omn^no ci-mi-
nandi fint, hsbemusrocundum Oraculum Innoc XI.de qeo
fupra difcept. i . $. 1 5. ,1 num 5.
Ecir terminis mutationsRcguIas, quod iila ncque etiam
fieri poflit acccdcnieauthoritacc Ordinanorum probat F.r- ii-j
gn.in.i>!Cap. Reco'cntcs num.^s deftat. Mon.icb. bi ; Mo-.rcr
u/iimi . q:iia Mon.i/lcria Monia/ium . d: quibus agitur ex /iiT'i-
tiontbus Fide/ium fupponuntur inftttitj . iffundatafutjfefub
Rcgu/atertii OrdinsS.Francifci; Hui: tatr.en kgi Fun.iatio-
tiis Epifcopi, ve/Pra!.itiregu ares derog.rrenon pef^nt , Jfa-
tuendo , ut dcinceps Mon.if.eriafint fub R.gulj altcrius Ordi lif
iffub aiiainvocatione ,feu titu.o , if Monialcs novum bjbuum
N j induant.
190
Difceptat. Ecckfiaft Dominici tjrfayac.'
c
ifnduant , & aliamprffeffionem emittant , diverjam hfrimee-
•vainfiitutione ; Httcenimfieri non poffunt (me commu^tione
tpluntatum ■, qute Sedi Apoflolicte tantitm eft refervata .
1j8 pum haec imprimuntur Caufa pendet adhuc indecifa .
'Ohserenter ad diverfiratem Inftituii Cappuccinorum ,
profeflionemeniittentium , vel ad terminos B-eguiae,
jfjgr approbataeablnnocIV. veimitigataeab UrbanopariterlV.
dequa diverfitate latefopra anum i.
Obfervandum e\\ hic, quod anno lyij. Typis Joanies
Francifci Buagniin Urbevulgata fuit/d VitadelServo di
Dio Buonfignore Cacciaguerra , con laQionta dcila Vita di
alcunifuoiPenitenti hSaceidote Joanne Marangono Vicen-
tino, qui per muitosannos moram fecerat in DomoS.Hie-
ronymi deCharitate, inquo Libro aequali eruditione, ac
ilP claritateadnotavit multa circa qualitates, & Exgrcitia fpi-
ricualia illorum Sacerdotum, qui in eadem Domo manfe-
runt, vel tempore, quoin iila permanfit S. Philippsjs Ne-
rius, vel poftquam ipfe ab illa difccflit, feque contulit ad
EcclefiatnB.M. de Valliceilainqua Congregationem Ora-
torii fundavit . Nec nonindicavit pariter multa circa fu-
perintendentiam . & fuperioritatcm Afchiconfraternitatis
laicalis ineiidem Domo, &EcclefiaSandi Hieronymi de
Charitate . Quia vero aliqui , praeierintentionem ejufdem
Authoris, inferre ex illis prasiendebant, quod didli pii Sa-
J31 cerdotes fuiffient Sociiejufdem S Philippi in Exercitiispro-
priis, & particulafibus Congregationis Oratorii , quodque
di'di Sacerdotes non e(T"ent Miniftri Archiconfrarernitatis ,
ided commendabili ingenuitate folemniter declaravit fuam
inientionem , fequentibus yerbii, iropreflis poft cundem
Libfum.
5, L'AotoredeIprefenteLibro, afflnchedaquantofi tro-
„ vaineflbfparfamentoefprefTo, &aflrerito, iionpo/Tana-
„ fcer pregiudizioaila veriti, nefipofTa iJfuo fentimenio
332 „ interpreiare diverfamenteda quantoeftata femprelafua
j, ingenua intenzione, ha ftimato fpedienteil dichiararfi ,
j, chefebencneidecorfodcirOpera, fi epiu volteaflerito ,
j, cbeqpellianiichiSacerdotidiCngoIareprobita, delliqua.
„ liin eflafi parla , p cheper longo lempo abitarono nella
j, Cafadi S.GiroIamo, foflero Compagnidel gloriofoSan
j, Filippo Neri, per iltempo, chedimoroin detta Cafa ,
^, comecoloro, che eferciiandoin cflail proprio officio, i]
j, ppo dire, che praticaflero tutti daccordo yarie opcredi
j, pieiaa bcneficiodel Proflimo.
„ Nonfi eper6maiintefodi aflerire, chei medcfimi Sa-
,, cetdoti, o Servi di Dio, fi abbiano per Compagni del
,, Santo negrElijrcizii proprii deirOratorio, introdotti fo-
„ lamenteda Lui, conformcdiquel tempoglifuronoCom-
,, pagni indettiefercizii ilTarugi, ilBaronio, cdaltri, ri-
„ feriti nella fua Vita ; Nonoftante, chequeibuoni Sacer-
„ dotifi efercitaflero ancheprima, che il Santo entraflein
„ San Girolamoin confeflare, ecommunicare, e fare al.
^, tre opere di piet^, communi ad altri, ficomefi efercita-
„ noancora quelli , che vidimoranoal prefemey E molto
„ meno, chc i predettiSaccrdoti, oServidi DiofofleroPa
,, dridclla medefimaCongregazione deirOratorio (non ef-
„ fendovimai flatad.CongregazioneinSan Giro!amo)ab-
„ bianonulia chefarc conlad Congregazionedi SanFilip
„ po, e funlrtituto.
„ Etinoltre fidichiara, chefcbeneind.Cafa diSanGi-
,, rolamo fi praticarono nel fudetto lempo varii efercizj dj
„ piei^ per direzzioncdcl profllmo,edeccitamentodellofpi-
„ riio. Con tutiocio dairAutorenon fi pone indubbiOjche
„ l'Iftituto dcirOiaiorio, fopraefprcflb, ricevc reflere, e
„ la forma di Congrcgazione nclla Chiefa , e Cafa della
„ Vallicella, ovc di prcfentefi trova, edivi fu approvaio
„ dalla SantaSedcinforma di vera Coromunii^ ; Echedai
„ Padri did.Congregazionc dclla Vallicclla fi fianoricmo-
„ fciute, cdoflervatcaltreRegole, anche prima della loro
„ approvazione, fenonquclleapprovate lanno 1611. nclla
„ Bolla ^J.dellafelmem diPaoloV.
„ Si davuia pci altra panc mira p.irticolaredal medefimo
„ Autoredi farcpcncralnicntcronofccrc il tiiolo fpccialcdi
„ vencrazione, che da i Saccrdoii dcIIaCaU diS.Giroia-
„ mo, fidevc ad uncosigran .Santo, pcrcflorfi ivitr.itte-
„ nuto tanto tcmpo , pcravcrvi dimoflr.ito csigrandeaf-
„ fctio. c pcrtanicopercdi croicapcrfezzionc, collc quali
,, ilhiflrAd.Luopp.
„ Efi cprocuraio dipu difare apprcndcrc pcr vcrit.\ a
„ chiunquc Icggctiil prefcnteLibro, chcin dCafadiSan
„ Girolamofi fono coniinuamcnicpratticatc v.iric opcrcdl
,, picta, c di profitto fpiritualcdell' Anime, chc anno ivj
„ dimorate in varii tempi Sogetti d'infigne probit^ , e di pu-
,, blica edificazione, cd ajutodel Prolfimo, iquali fifono
,, per il paflato lodevolmente impiegati , e s'impieganodi
„ prefente in queft'Alma Citta diRoma inpromoverc la
„ gloriadiDio, elafalutedeirAnime.
,, Si dichiara parimenteriipetto alle notizic, riferitenei
„ prefente Libro fopra rorigine, prerogative, e priyilegii
„ deirArchiconfraternitadella Carita, PadronadeliaChie-
„ fa , c CafadiSan Giroiamo, quandoquefle, non corrif-
„ pondefleroalla verit^, dirimetterfi allepiu vere, ecert.c,
,, cheefiflononeirArchiviodid.Archiconfr3ternata,averi.
„ doforfein talparte mancatopernonavere avu.o ilcom-
„ modo diriconofcerli originalmente in d Archivio; Ri-
„ fpetto poi atuttocio, chenel contefto didetta Opera il
„ medefimo ha riferito de'PP.che al ferviziodi d.Chiela foao
„ convifl"uti indCafa , fi protefta di non aver'intefodi pre^
„ giudicarpa quella fopra intendenza, anzi fuperioriti ,
„ chefemprehaavuta, ed haprefentemeoteladetta Archi-
,, confratefnita, eiuoi Sign. Deputaii a dd.PP. e Miniftri
„ ilipendiati, e dalla medefima ritenuti per il buonfervizio
„ did.Chiefa, edadempimentodellepiedifpofizioni de'Be-
,, nefattori , ftimandol'Autorefuoprecifoobligodi fare tali
„ dichiarazioni, e protefte, si peruniformarfi femprecon
„ Javcrica, comeancheacciochemai inalcun tcmpo poflino
,, redarpregiudicateletaggioni, efuperioriia d unasipia ,
5, ed infigne Archiconfraternit^, alla quale eflb prcfefla
„ ogni rifpetto, edobligazione, pereffere ftatoonorato d'
5, eflere ammelToal ferviziodclla medefima nel numerodc
5, ifudetti, Padri, tra'quali per longotempoe vifTuto.
Quasomnia ad hominem comprobanturex originali Ep'-
fiolaejufdemSandi Philippi, fc. ipta Sanfto CaroloBorro-
meo, afTcrvata inreralias ReliquiasejufdemSandli Funda- ij<
lorisineademEcclefia S.M in Vallicella, inquacIareafTer
rit, quod iidem Sacerdotes, moram facientes in Ecckfia
SaniSi Hieronymi deCharitate nonfonoUommi dellanoflra
Congregazione , mafono Capellani della Lpmpagniadella Ca-
rita di San Giro/amo , ut patet ex integro tenore cjufdem
EpiftoIaE, quaeeftfeqq.
Illufirijf. e Reverendiff- Monfig- e Patrone Ojfervandijf N.5.
mi mando jer una Pofcritta , fcritta da V. 5. llltiftriff e Reve- ( jj,
rendiff. dove moflra reft^ tr.oltomal fodufatta deila noflra
Congregazione, prefupponendo . che due ds'noflri Sacerdoti
abbino data intenzione , e poi fi fiano pcntitidi andire alli
fervizii del Buca di Bavtera, echequrfla lormutazione fia
flata contro I' obbedienza di Sua Santita ; Mi e parfo con
quellaliberta chrifliana , conla quale Ella fuol procedere ne
fuoi negozii, darle conto di queflofatto, non per altro., fe
non perche Ella rcfii certificata fchiettamente della -verita .
Sappia donqueche queili due Sacerdoti , che dicono aver da-
taintenzione diandare al d. fervitio , non fono Uomini della
noflra Congregazione; Ma fono Capellani della Cotnpagnis
dclla Carita inSan Girolamo, conla qualenon avemo com-
municazione alcuna; E che tali (i.ino lidue Sacerdoti Ella
fe nepuo informare da Monfignor Speziano. In o:trc VS.U-
lufiriff. e Rcverendiff.fia certa , che in qi efloparticolare nen ci
e mai intervenuta obbedienza diN.S- E cib !e affcrmo afferti-
lamente, perche lo fleffo in pcrfonn hotrattato fopra queflo
ncgozio con Sua Santita , la quale fon forzato allegarla per
teflimonio. Supplico dunque VS Iluflriff. e Reverendiff- cbe
fidegnia non creder dinoi tanta cont;macia . quanta fartbbe
l'aver contradeito aliybbedienza di N . S Chequandocio foffe
cireputarcmo effere inchrfi ingravijfmoe-icre , epeccato, dal
quale preghiamo , e fpc^i""*' che il Signorelddio fia per ll-
bcrarci fempre conla fua grazia . E prcghianw ancor Lei ,
che fidegni favorircicon ie fue Or.nloni ■ E fidegni , quan- 1
do ie venghi odorato qualche cofa di Mc . e dcgli altri No- 1
flri, che meriii correzzione, Ella flcjfa farne ia carita , cbe 1
la riccvcremo per grazia fingolariffima . Et umilmente lo ,
con tutti ie baccioiamano . Di Roniaii i^. di Luglio 1581.
DiV.S lllufiriff.eRcvcrendiff. InCalce- JJevotiff. Servito-
re Filippo Nerio ; Forii vcro: Alf llluftrijf e Reverendtff-
Monfig ilCard.diS PraJJedc Padron mioCoteadiffiitM.
PISCE-
Tom. III. Pars II. Difceptat. IV.
1^1
DISCEPTATIO IV.
Ordinis Cler. Reg. Minorum .
T n o
Patribus generalis Regiminis.
ARGUMENTUM.
Heligiofi ad titulim luhiLitionis , an eximi pojfmt in Capitii-
lis generalibusaChori fenitioy ad ornatum Conftit.So,
Clem. FIU.. & Conflit. iS. V,bani yill. Rcferuntur multi
cafus, in quibus a C.C.concedi folet , vel denegari In-
dultum lubilationis .
INComitiisgeneralibusCIeric. Regul. Minor. in TJrbece-
lebratis anno 171 1. excicatum fuitfequens dubium ; A>i
1 privilegiumexemptionisquotidianeeacanonkis Horis in Cho-
ro , c um aliis Religiojis cantandis , vel recitandis ( quibuj ■
dam diebus de pracepto exceptis ) concefsum per decretutn 1 4.
^ Capitulo generali 19 anno 1675- editum ^ ejufdem Ordi-
nis Le8oribus , qui pcr annos 15. laudahtlitcr rnunus fuutn
in LeBionibus fcholafticis exercuerint , opponatur Conjiitu-
tioni, afitmem.Clemen.VULanno 15^9 emanat<e, eo qi od
in ea mm. i. pr<efatum privilcgium conceditur Le^oribus
aSualibus tantiim.
Cilnique illud tunctemporis, &intoto fexennlofequen-
ti, nequedifcuffum, neque refoiutum fuerit , hodierniRe-
2 giminis Patres ejufdem Ordinis; una cum aliisfenioribus
Religiofis, deftinatis pro recngnofcendis, & examinandis
quampluribus ^liis Decretis, i diverfis Capitulis generall-
busin praeieritumconditis, agnolcentes maximam contra-
diftionem ejufdem Decreti cumdida Apoftolica Clement.
Conftit.perea , quaeobfervant Lantufc.in Theatr Regul.verb.
3 Leilor. num.^ fol.i^i) humillimumhabueruntrecurfumad
hunc facrofan(!}umConft;(rum , ^quode moreexquifita fuic
Informatio, & Votum V. Procurator generalisnoftri Or-
dinis , quod fuit exhibitum in Secretaria .
Antedifcuftionem autem didi dubii, pro illiusaffirmati va
refolutione, pracmitto, quod Ciemenr. VIII- illam, acqud
generalem, acceleberrimamRegularium Refdrmationem ,
4 ^ qua omnes i^eligiones, omnefque regularesFamiliaepro
priarum Conftitutionum pundluale adimplementum, vit£e-
que Regularis exaftam obfervantiam recognoicunt , im-
preftam in Bullar novo tom. J. Conftit.6o. inccepit a reftriftio-
ne, &revocationeprivilegiorum, eximenriumeofdem Re-
gulares^ Chori (ervitio, necnon ^ rigorofa prohibitione illa
in pofterum concedendi quibufcumque perfonis, quomodo-
cumque qualificatis, &inpropria Religione graduatis, fe-
5 quentibus verbis; Nullus omnino, prcetextucujufcumquepri-
vilegii , vel fuperiorit.rtis , etiam Gencralatus , a fervitio
Chori cenfeatur immunis , nifi protompore , quo quis inpro-
prii ojficii muncre a&u fuerit occupatus , Cum Lefloribus
Mtem,&Pradicatoribus ^Superiores ^iis tantiimdicbus ,qui-
' buseis legere, autpr^dicare contigerit ^ difpenfate poffint ,
quam , mediante fpecifica infertione/« ejus Conftit. iS.in
Bullar.novotom ^.in fpecie confirmavit Urbano VIII. Itauc
refpedlu exemprionisaChori rcrvitionBlli Religiofo, nulli-
qu^ Superioriquocumquepraetcxtuconcedendx, non unum,
fed duplex habeamus Pontificiumoraculum , omni Jue prom.
€ ptac executioni demandandum , exadduftis in lonpe debi-
lioribus terminis/?frP. Gruthcr^ noftrac RelipionisAlum-
num de Art.ber^e defider.refol. 15. ^.9 num \jj.fol. 5 ;o. ibi ;
Dei facri Crnones puros nutus , <ifumbras voluntatis Ponti-
ficis cjfe fcflinanter , &i ojfcnfo pcde cxcquutioni dcmavdan -
des , ir adoiandos fuadent , cum aliis citacisi» Tow. 1. />j»-r.
7 i.difccpt..^.num.iz. Necnon pr ipunduali exequutioneejuf
dem Reformationis Clementina? applicanture.i , quac pro
cxequutionealierius Gonftt. cinfJcmCiem. VIII. firmavic
Rot. dccifi. num. ('.coram A'fa!d.W\s\eih\s: Non eratco^i-
tra BuUam lamfanSi.im , &c.\prcftm Cupcr gci. ralitatibus ,
conjeiiuris, <J difcurfibus , in opPofitum excit.itis , immo-
randum y fed cadcm Bulla adamuffim , if pr.ecise veniebat
fervandu pro !cgc .
Adversi^sfolidumhoc fundamentum triaexadverfoaddu-
da fuerunr; I Qii6d ( onftit. Clemen non comprehendit
^ Clericos Regulaics Minores; II Quod illi , vi fuarum
Conftitucionum non dicuntur aJdiiti Chori fcrvitio. III-
Urfaye DifceptrTom.lIL
Denique , quod in coocurfu obfervantiae Decreti Capitularis
^didlo anno 1675. attendendanonficcontraria difpoficiod.
Reformat. Clemencinae.
Nullacamenexcontrariis criticationibusfubfiftic, autia-
tentum , exadvcfopractenfum probat .
Non prima; Quia omnibus Superioribus regularibus in 9
ejus§. 8. cubitalibusiftisliterisprori^us interdifla eft quaelibec
declaratio, feu interpretatio , & relaxatio didae Clsmenc.
Reformat. Superioribus autem ifc. hac noflra Decreta delara-
re , interpretari , aut re!axare uV.o modo poffint , (3* omnino
interdicimus , & prohibemus . Decernen:es irrttum ifc.E.^ pro-
ptere^ nonpoieranc Religiofi illi, qui intervenerunt Capi-
tulo generali 19. anno 1675.!^ Utbecongreeati , opp; fitum
ftatuere , declarando, vel reftringendo & relaxando Cle-
mentinam Reformationem , ut non comprehendat Cleri- 10
cos Regulares Minores. minufque id arTerere pofTun mo-
derni Letilores jubilati, fed illi confuierc debebant, &ifti
tenentur recurread faniflam Sedem , cujuseft declarare, &
interpretari leees, & Conftirunones , ab ipfa conditas, ex
cumulatis per Barbof. in cap. Ctim ver"ffent num. ^. dejudic
&axiom. I io num.i'<i & Tambur.de J ur Abbat. tom. i.dtfp.
j6.quieft.6.pertot ubi »«»».7. quod quandoSummi Pontlfices
niandant, ut nemo Apoftolicas Conftitutiones interprete-
tur, id verum eft de inteiprcatione judiciali, nonautemde
imerpretatione d-rxarinali, & magiftrali; Idque per viam
i',eneralisregulaefancivitC/fw.ir./;;o'i// Conftit. ti. in Bul-
l.tr.nov.tom. 1. ibi ; Ciim ejus fitinterpretari . cujus eft con-
dcre , interpretatio fuper hvjufmo di dubiis , & obfcur ts , d.
Scdis judicium requiratur .
Certiils, quia quamvis eadem Clementina Reformatio
habeat protitulo fequenrem infcriptiorem , a Laertio Che- H
y/(t;»oin ImpreffioneBuIlarii eidem aptatam. Decreta gcne-
ralia pro Reformatione Regularium , tam Monachorum quam
Mendicantium cujufcumquc Ordinis , & Inftituti- Idque ca
forianratione, quia temporedidlse Keformanonis Clemen-
tinas Clerici Regulares nonadhuc erant inillo numero , in
quo de praefenti funt, vel pundluales erant in adimplendis
eis, quaepraefcripta erant ineorum Conftitutionibus; Sem-
per tanien verum eft , qu<!)d ea , quae continentur in diiSa
Clementina Reformationenon funt taxative reftriiSa sd fo-
los Monachos, & Mendicantes, fed juxta unanimem fcn- I*
fum omnium facrarum Congregatvonum ( a quihu,« nunquam
derlaratum fuit, diftam Clementinam Reformaclonem efTe
reftriftam, & limiratam ad folos Monachos, & Mendi-
cantes ) comprehendit omnes reeulares Famillas, ac prar-
cipue illasClericorumReguIarium , quaeChcri fervi:ioad-
diftae funt .
Etviva ratiohaeceft, quia nulla afTignari poteft congrua
difparitatis ratio. quarenullus omnino Reguidris, ctiamfi
Generalisin fua Rellgioneexiftat , in exequurionemd.Cle- '3
mentinae Reformationiseyemptusdici pofTu a fervitio Cho-
ri , fi illefit ex Monachis, vel Mendicantibuscujufcumque
Ordinis, & Inftituti; Sivero fitexCIericis Regularibus ,
cali gaudere valeat effraenata libcrtateaChorifervitio, qucd
ctim innegabiliterirvoluat favorem dlvini cultus, latilTitna
in'erpretatioad huncefRdum faciendaeft , juxta theoricam
But.incap.CiimoUmnum i \.deConfuet.<^\i^m fequunturad- 14
dufti a Rot decifS^i. num.^. coram Seraph.cam aiiis , citatis
in Tom. 1 part. 2 . difcept.i 5. num ^ if 6,7,
Et in terminis difpofirioniscirca Horas canonicas, quod
ilia latifTimd interpieranda fit, bene probit Do-j.rr. JZct. Re- 15
^u/.tom.t.tra&.S delnterpr.privi!. qu,cft.6.num ^.\h\ : Si
autem privilcgium ftpi.u n.itur.un beneficit, utilludde rcci-
tandi! Hons canonicis , eft Lirge interpretan.Ium .
Abfquculla prorfusdifficultate , dum habemushoc f-il^m-
niflime dechrAiun^ ab Urbano VIU. med ante cius Co^ifiit.
j^S.in Bullar.nov. fow. 4. In quo idem Summus Pontifcx , 16
poft maturamcaufdsdilcuili.inem , huic S.C ^njurdam , cx
lius Votodeclar.Tvit , Clerlcos Recula^es non comprchendi
in lUisDectetis Reformationis Clementira? , inquibos fer-
moeftde certis Monafteriis, & Locis, defignatispro reci-
piendis Novitiix, ut in focv-ie obrcrvat Novar. in Suum.
BuHar part. -. . commcnt <^\.num.xc.\\.
Exqua particularl e\cep:ione firma remaner acncralis rc-
gula quoadomnia alia, inddU CKmentina Refonitat o- 17
neconrenta, juxTa anim.idverfa per Deci>icip Ciimd:!c&j
}!:tm.6& i.dc Conf.ym.util 7'el inut ir Barbo! ..txiom.f!^ n tn.
4.& firmara por Ro: inRom.Emphft 1 ..Ahvtii 1609.^. 0:i.im
coitfeJfiO'iem ror.7»« .V»f. Ali^s cnim fi attendendoscrat ma-
teridlis titulus cjuldem Reformaticnis , !i cralitei' d^reifa: iS
IMon.iohs, & Mcndicantlbus . nuih .tjfii-fre: necefTras
fpecihcandi illa capica , in qu;bu,<: C!;r!ci Rcg.iLcs non
N ^ * comprc-
l^i
Difceptat. Eccleflafl Dominici Urfaya.'
comprefcenduntur, fedfatis fuiflet dedarare, illos in nulh
parte didla; Reformationis contineri, eandcmque de ipfis
non loqul , Joa». Andr.in Adit.ad Specul. tit deTefiam. §. i.
19 verficOccurit ., ^Rot.decif^^.nim.ipart.i-j.recent.
Plufquam tacite admittuniut ha^c in contra; lis Scripturis,
XO in quibus proindefit tranfitus ad fecnndam limitationem ,
praetendendo , Clericos Rcgulares Minonsexeorum Initi-
tuto , fpecialiter addiftos non efle Chori fervitio .
Pro remocione auLemhujufmodi fecund« criticationisfa-
tis eft percurrere verba noflrar.Conftit.part. i ■ cap 4. de Inflit.
Chor.ad divin.Oflfic. In iliisenim noo potuit hi-jufmodiobli--
Xl gatio clar.iisexprimi, quam fequentibus veibis : Canonica
Preces a noflris in Choroftatis horis perfolvanlur , nempe ma-
tutintCiic. Vrcindi infingulisnofins Vomibus Lhoruminjii-
tuendum ejfe dccernimus, 6" in Domibus quidem Excrcitio-
rum, &Recejfus, & in Novitiatibus fparatis , quotidianus
finealicujus dieiintermijftone erit ; In Co.Jc^iis vero , ob lite-
rarias fiudiorum occupationes , nuHo modo quotidianus , fed
Dominicis tantum ,
Qua: veritasadeo notoriacft in noftra Religione, utmi.
rum in rci veritate videatur, quod poflit indubium revoca-
5> ri ab illius Alumnis, fub vere fnvolis illis praEiextibus ,
qu6d aliquiCierici Regularcs, ut funt illi Societatis Jefu ,
Miniftranteslnfirmis, & Scholarum Piarum , exempti fint
aChoro, Idenim prsfcriptumeft in corum Conllitutioni-
bus ab eorum Fundatoribuj , ex fpecialibus motivis, vel
afliftendi Infirmis, veidocendipuerosin Scholis , quxcum
non militent in praefenti , nilmirum fi noftri Fundatoies 1
nuUa habita rationcdiverforum Inftitutorum , luos Alum-
nos fervitioChori mancipatos efle voluerunt,- Subiila ta-
meninoderata diftinflionequoad Domos, feu CollcgiaStu-
diorum, in quibus demandarunt, Chori obligationem non
efle quotidianam, ut in Domibus Novitiatus, & Reccf-
fus, necnon Exercitiorum.
Poterat au:em ad hunc effeftum omitti illa reflexio , quod
Clerici profefli in noftia Keligione, non tcneantur ad re-
J3 citationem divini Off^icii, pro eo tempore, quo ad facros
Ordinespromoti non lunt . Exhoc enim nihii omnino in-
ferturquoad Chori fervitium refpeftu Conftitutorum in fa-
cris Ordinibus, & in ordine ad totam Religionem, dum
jftorum refpeflu Chori rervitium cubitalibus literis deroan-
da'ur indiCtis nollris Conftituiionibus, juxta verba, regi-
{{rztafupra num. ii. Necdcluntinter Clericos Regulares ,
Religiones, quae injungunt Chori fervitium in Domibus
profcflistantim, obligandoin illisClericos ad recitandum
24 divinumofiicium, etfiad facrosOrdinespromoti nonfint ,
utin fpeciepradicari videmusin Religione Somalcha; Et
proinde, omnibus mature confideratis, reiiianere videiur
innegabile in ftoftra Rcligione fervitium Chori , cui ab il-
liusConftit.fpfcialitcr addiftifintillius Alumni, cxhucuf-
que animadverCs.
Necdicatur, quodpofitaetiamcomprehenfione Clerico-
Tum Regularium fubdifpofitione Reformationis Clcmcnti-
tj nae," Nec non admiflc), qu6d excorum Inftituiofint Chori
ftrvitio addi(^i, adhuc permiffum erat Capitulo generali
19. anni 167^. eximere Leftoresjubilatos^Churi fervitio ,
vigorefaculiatis, qu^legitureiattribUta Conflit.part.^.cap.
?. »«»♦. 4. ubidaturcidem Capitulogenetali atrplafaculias
mutandietiam ipfafmet Conftitut ones.
Refponfiocnim inpromptueft, quod fcilicet id verum fit
circa ca , quae difpofita funt in dd. Conftitutionibus, non
gcneraliicr, & ad atbiirium Capitularium , fed ubi fumma
utilitafK, velfumma neceffitas idexpofcant , juxta prafcilia ver
j6 badd, Conftitutionum ; Non autem procedunt in lis, circa
qi>se habemus claram , & indubitatam legem Papalem , ut in
prxfenti ; Quia in iftiscircumn.inriis nullo modo, nulloquc
practextu licitumcfl rcligiolis Vins demandare oppolitum
cjus, quod in Pontificia Conltitutionecontinctur ; Sienim
fx claro tcnore cjufdem Ccmentinac RcformationjS , de
qnoincjus §. 8 permifl"um noncfl .Supcrioribus Religionum
illam intcrprctari , & dcclarare, multd minils licitumerit
illi dcrogarf, illamquc rcbxare, qund cft longc majus, cx
»7 addudis per C«/rr;f » co f i j 7. num. ic.ii; Barbofin Locis
comm.ioco il.num, : . Verfic ^uia ne 1 vaiet ,
Afcnto p.ttcipue, (|u6d finiiles derofjationcs, & pcrpc-
fuac cxemptioncs aliquibus cx noflris Rcliginfis nntiquiiis
conccffy, ab Urbano VIII. uti dcftrui^iva; Rci;ularis C)b-
fervantiaB, fublatar, & rcvocatx fucrunt , mcdiantc fy«/
;(? Conflit.-.a,-) inBidlar. »or fcw-J. Erquod mapiscft illac hic-
i»\ucT ptch\h\iri\}vr incifdemConflitut.Ord part. 4. cap. j.
ubi rimis appofiic appclbntur perpctua Ril uionisi.ibrs ,
ibi : Deindcperpetuas difpenfattones , feu txtmfttonei , fivc
ab omnibus finml Regulis , oneribus , & exetcitiis ^fivetantum
ab eorum a/iqao .peculiariperfonie nullopaBo concedinAas ejfe
fancimus , eafque, uti perpetuam Relig.onis labem ,ftc omnina
interdicimus , ut nullotempore , ni-.lioque prxtextu , etiama
Gencrali , de AfffientiumVot»darip<jfevelimus : Itauc^at-
tenta huiufmodi claritate vcrboruiii , applicentur termioi
Textus in leg.Vle , aut illeffde Legat.T,.
Nulla habita ratione ill.us gratuitae Notac marginalis ,
eifdem Conftitutionibus additas, his verbis; Non tft hic
fermo depote^atecapitUii generaiisdecret. 14. Cap.gener. 19.
Quia verba Conftitutionum, prohibitiva pcrpetuarum dii- 29
penfationum, non funt direfla aliquibus pcrfonisparcicula-
ribus, fed refpiciunt iplafmet dilpenla-ionts ibi ; Perpctuas
difpenfaiionesifc. nullopa&oconcedendas ejjl- J^Tncimv.s , &
ibi ; Nulias, ^ irritas reddentes cas, queejorte aiicui conceden-
tur . Etpropterea paljiaturmanibiis, quod eadem Conltitu-
tioncs, nuliohabitorefpeduad perfonas, iintli;, & Ibiide
prohibucrunt ipfalmet perpetuas difpeniationes, & excm-
ptiones, quasproindC-anuilagratuiia marginali Nota , &^
nuilo Giojfatore poifunt attribui Capituiis generalibus , eo 30
quia ha;cnon funt ConftitutiODum Authores, &dcftrudlo-
res, fed Cuftodes, & Execuutores, ex addudis \ntom, z.
part.i.difc. 23. num 14.
Quibus addiiur ultcridsevidens defeflus poteftatisin no-
ftiis i<.eligiofisgiolfandi Ordir.is ConllnuMones, de qua in
part ^.cap.T,.num.i.infin.ib\: CaterumConflitationes ipfas 31
ex profejjoexponere y velcommentario elucidare , nemini om-
ninoliccbit , quamvts glojfce quadam H Capituiogeneraliipfis
adiicipoffint. Quudefectu po.eitatisatanto, nuliaomnino
visfier: poteftineadem gratuita gloflj , juxta dodrinamD.
Thom.i.i,quteft,6o, art.z incorp.ubi, qnod in his circum-
Itantiis Gloiiator dicitur fibi ufur,3are illam facultatem , qu«
ei non comperit .
Ejuldem infubfiftentiaeftultimum contrarium refugium
prjEteniiiobI"ervanti<Ed dccreti Capituii generaiisanni 167 s- ^I
per annos 36. ex qua praetcnditurilliuscontinua io, nonat-
tentacortrana Papalilege, feu didaceiebn Reformat.Rc-
guI.CIem.VlII.
Objedum cnim non fubfiftit infaflo, & non rclevat in
Jure ,
Nonfubfiftit inf^iflo, exquoconftansefl,qucd multijcque
dofti, acpii Religioli noftrae Religionis, etiam poftjubila-
tionem,nunquam lervfitium Chori delerueruiit , quandomo- 55
ram fecerunt in Domibus EKertiiiorum, iiuer qiios iiumeran-
tur P.GregoriusCanfora Neapolinatus& P. JoannesdeCar-
denasHilpanusin noilra Religionc fatis noti ■
Conifanspariter infattoeft, quoo idcm decretum '4.ge-
ncralis anni 1675. nunquam ftabilcmobtinuit firQiitatem ; 34
Sed in fequemibus gencralibus Capituhs multoties muta-
tum , rcftridum, & limitatum fuic . InCap tuU) cnim 20.
immcdiatoanni ttHi. multislimiiatioii bus rcftridum tuit ;
Quamvis auiemin Capitulo 21. ad piiftinam amplitudinem
rcftiiuium fuerii; Etdeeo nulla mentioUiila tocrit in Ca-
puuio gencrali II. habnoanno 16^5. A;taintn i erom le-
tlr ftum fuit incap »3 habroanno 1^99. k quo obligati
fucrunt ad Vcfperas Leflores Jubilaii, moram facicntes J^
in Domibus, quotidiano (. horo addiftis. In Capitulot^.
celcbrato anno 1705. de nicdio fnblaia di(fta obhgatione
acccdcndi ad Vcipcras , iierum in lota fua amplitudine
confirmatum fuii primum dccicum Capituli gcncralis.m-
ni 1675. quod pariier declaraium , & rcfpcdive rcftri-
dum fuit in aliis Capitulis gencralibus; Demum in Ca-
pitulo 25. in Urbecciebiato anno i ■• i .ab aliquibus cxcla-
matum fuit adversus didtum dccreium, illudquc rcc>>gni-
tum , utt oppofitum dittsc Clcmentin* K.cformatioiii , & ^6
proinde injund^um tuit , <. fle rccurrcrdum ad -Summum Pon-
tificcm, & ad hanc Sacram Congrcgationem pro tali dc-
clarnticmc .
Patct igifur cx hac contlnuata fcric Jd Capifulorum ge-
ncralium, illudanni j 675. nullo modo l"u (ic pacfice obfcr-
vatum, mulfoquc muu"; cxeqtuitioni punduali cr dcman- }7
lum (Uiifc dccrc um, dc quoeti qus^ftio, utcxadverib prac-
tcnditur,- Quinimopalpatur manibusrelpcc^^udd Capitulo-
rum vcrificata fuifll-ca, quac improbantur ;>; woy?r Conflii.
part.^.cap.x »few..^ his vcibis ; ProfeBi totiuimailfons , Gf
crlgo, turpis iiiainconftartiaefl quafuffa vetanlur , vellta
jubcntur , Vvaciiiiibit Reiiglo, ubl ieges vaciiianl .
Mirillscadcm rcflcxioobd-rvantix dii^i decreri , (quan-
do advtr^Os rci vcriiatcm in f.iito fubfilUMii , ) rclevarct
in ?urc; COm cmm fimus in icrminis lcpis Pjp.iiis, non
foliim irriium, & inanc dcccrncntis to:um id , quod ci- iS
dem lcgi opponitur, fcd quoU magis cft, lucraliicr aufe
fcntis
Tom. III. Pars IL Difceptatio IV.
i>3
rentls Superiorlbus regularibus facultatem illam declaran-
di interpretandi , & rclaxandi , efl inera vanitas praeiende-
re, ut dida Papalislex demediofublata dicatur per obfer-
vantiam contrariam, feuper adus Religioforum , eidem
legi oppofitos,qui cum omni fernionis proprieiate vocan-
tur potiiis foIemnes,imd folemnidimi abufus , omino eli-
minandi, qu^m aftus talis efficaciae , talKque vigoris, ut
potentesfintad tollendamdi(Sam Papalem iegem, Rot.dec.
/f.n.to.apudNavar.inSum Bull.&dec- 7i.n.20& zt.cor.
Anfald.&dec. 269. a nu. z6.par i 7. rec, &dec.'io. n.^o.apud
10 Pacio». de Loc. ibi ; 1« hoc cafu obfervantia judicanda efl abu-
fus , non admitteniius , fed eliminandus , is Pajfer. de ElcSl.
c. 9- «.^i^-ibi :H.!ncnon obfervantiamejferationubilemex par-
te Superiorumnon puto ,fed ejfe maximum abufumexi/iimo,&
tninime tokrandum .
Et in rei veriiaie videtur nimisexorbiransj.&aequaliter
durum praeiendere dertruitionem Papalis iegis ex illisadli-
bus , qui potius merentur pcEnam , & clamante Suninio
40 Pontifice, ut adverfusfuam legem non audiantur Supeno-
resregulares > volentes illam dcclarare, vel interpretari, aut
relaxare, debeant exindd irregulares operationes eorun-
dem Rcgulariumattendi pro revocatione, relaxatione, dk
abolitionediftae Papalis legis; Hoc enim non eft lapidem
ad Amuflim, juxta Philofophi pr£ceptum,fed ad lapidi.-m
Amuirimaptare, leu non elt voluntatem legifubjicere, fed
legem iplam ad volun;atem trahere , ut bis v-erbis exclaroat
Card.de LaurinEpift. ad Leilor. Epitom Canen. Eftquc
Ai in rei veritateadeo monHruolbm , ui iiihil monlhuofius ,'
nedOim defaitodari ,fcd nequeetiamde poffibili valeat ex-
cogitari.
Crefcitqu^in immenfum vishujus reflexionis exilla fa-
fticircumllaniia, quod omncs reiigiofje Familias tenentur
quolibetanno ,inter multasaliasrontificiasConllitutiones,
4» bispublice legereetiamdidlam Reformationem Glementi-
nam, contemam proinde in particulari L;6f//o, annoi^j^-
impreiTo inTypogr.Camfo!. 115. Et proptereaomnibus Ju-
ribus , omnibuiqud congruentiis opponi videtur propofi-
tiohaeCjUtpraetendi poflit inobfervantia diiti Pontificiiora-
raculi abillisReligiofisFamiliis, quibus quolibet anno bis
renovatur mcmoria iUius prascifae exequutionis, & punitua-
lisadimplementi.
Poterantomitti utilitates ilIae,quaepIusjuftoexagerantur
incontrariis Scripturis refpedu illorum Religioforum no-
ftrae Religionis , qui poll diflum decretum 14. Capituli
4J generalis 19. anno i675.in!llrbe celebrati , aliquas prima-
riasCathedrasindiverfis Univerfitatibus obtinuerunt ; 11-
las enim non obtinuerunt piaecis^, qUia uii Ledores |ubi-
lati non intervenientes inChoro,doi!tioresfuerunt habiti ,
habiliorefque reputati, fed quia doili erant, & uiitales,
dignioresexiilimatifuerunt in concurfu ad eafdem Cathe-
dras .
Eft etiam obfervatione dignum,qu6d inter Viros illos ,
pietate, &dodrina vere illuftres , & acqualit^r infignes ,
quos enumeratP Pifellus innotit hift.noflrte Relig<\\i\ funt
44 unusiupra triginta,mdicati in ultima pagina Indic. ejufd.
Tomi fub verboVita , unus dumtaxat P Innocentius Croy.
nondodtrina, fed fanititaie confpicuus, reperistur ibidem
adnotatuspoft diftumann. 167 ^. feu pofteditionem 15. de-
cretiCapituli generalis i^.ufquead annum 1688. quo ter-
minatdida Notitia hiftorica , Signum plufquam cvidens ,
quod exemptio ^ Choro , feu difpenfatio ab obfervantia
noftrarum Conftitutionum, Vel , utmeliiis dcam , aper-
la trafgreftio Reformationis ClementinaE,noneft medium
admulriplicandos Viros ilkiftres in noftra Religione, in
qua aniequam lucem afpicercnt illi , qui didti decreti Au-
ihores fuerunt , aderant in Hifpaniarum Regnis Tho-
mas Hurtado , & in Italia /.ifo^tt/ Romanus , R.-.phael
Avcrfa , aliifquefimilisdodtrinas , & piofundx eruditio-
4^ nisKeligiofi.totiMundonotillimi; Quibusin nihilo prae-
judicavit Chorifervitium,eoquia ,neduro procoiempore;
quo incxercitio propriis muneris occupaii funt, ctiam ad
rcrminosClement.Reforaiaiionis,difpenfarccumiIlis pof-
(untSupcriorcs,&defactoiemperdifpcnfant \ Sed etiam
cum Ledoribus Logicae , & Tlieologiae, quibus intcger con-
cediturannusexemptionisilChoro^ ad (e preparandum ad
ledturam .
Exempla Rcligionum, in quibus vigore propriarum Con-
ftitutionum,poH aliquot «nnosletturae, dantur multa; cxcm-
ptione.v, ac interhas, aliquando etiam difpcnlaiio i Cho-
46 ri fervitio , poni poftuntad partes: Quia fi faCtum in hac
parteaflrifleret ,femper verunieftet,qu6JSummi illiPonti-
fices, qui fpecific^ approbarunt Conllitutioncs patticula-
rium Religionum,ciimfuis genefalibusexemptionibus ,&
fpecialibus privilcgiis , tantam babebant authoritatem ,
quantam habebatClem. VIII. quiper viam regulae , & le- 47
gisgeneralisillasprohibuit. Et proinde nullum reputare-
lur inconve.niens, quodexaliaPontificia lege , titulo par-
licularis privilegii , non fervaretur in hac parie difta Re-
formatioClemeTitina : Non fic autem in praefenti , in quo
nonaliquisex Summis Poniificibus , fed folum illi Reli- 48
giofi , qui interfuerunt Capitulo generali , in Urbe cele.
brato anno 1675. nulla legitima authontate fuffulti , aufi
fuerunt determinarecontrarium ejus , quod in didta Cle-
mentina RefoimationeexprelTis vcrbis continetur ; Quod
quanium abfonum fit, inaud tumqueintcr Theolo^os; &
Canonift. remanet manifeftumex hucufque animadvet.
Ex tamen hujufmodi raris cxemplis unius , vel aiterius
Religionis,exadverfo magnificatis, opponi poflct univer-
falis,& communisomniumaliarum Familiarum religiofa-
rum , praecipu^ aliorum Clericorum Regul.nrium , Ch >ii
fervitio innegabiliter addidtarum,in quibus raiione jubila-
larionisnuUus Religio(usexemptuselt^Cho:o ; Itaut ad
noftrum propofitum applicetur celebris illa refponfioT/^e/wdr
Mori, qui hngWz Cancellario,aflerenti , omnes Anglicanos
Epifcopos fuam reprobare opinionem , inirepide refpon J it :
J^ue adunEveque de Leur partiil en oppoferoit cent , de qua
i> ander in Schtfm Angel Itb. 1 -fol. niihi 1 6 :.
Diximus , fi faCtum In hac par. aififteret,Quia exadverfo 49
quinque lpecifican'ur Religiofi Ordines, inquibus praeten-
ditur , idpradtican , quod tamen nullam habet lubfilten-
tiam .
RefpedluenimCongr. Canonicorum Regularium Late-
ran. tranfcribiturparticulaConft. inquibusnihil aliud dici- J®
tur , quam ille , qui Ledurie integrum curfum 15. annorum ex-
pleverit ,eligaturin Prdclatum titulaiem ab iis,adquos fpena-
bit . NuUotieinde addudto alio TextuConftii.eximendum
dd. Pra;ljtostitul.^Chori fervitio.
Rcfpedtu Ord.PraEdic.adducitur antiquatumCapituIum
generale- Avenione celcbratumanno 1 561. & fic longean- 51
teClementinam Reformationem , emanatam anno j6oo.
InquoStatutoit fequela Chori excipiuntur Magiftri i'ro-
vinciatum, Lcdtorcsadtu legentes , & Pracdicatores adtu
prsEdicantes; In hacautem parieproceditur cxadverfocum
equivoco, quia inOrd. Prasdic. duae funt fpecies Magiftro-
rum.Unaeft illorum ,qui perannos 15. legeruntextra Stu-
diageneralia, nequcfueiunt in ifti« Baccalaurci, vel Re-
gentes, &ifti, qui vocaniur Magiflnflmplices , &corref-
pondent Ledtoribus jubilatis in noltra Religione, pauca, ni-
mlfquereftridtahabentprivilegia; Secundaipecies cft ilio- 51
rumMagiftrorum, qui vocantur MagiflriProvincice, cum
/efo^Cs^twf ,& iftihabentquidem ma.iora privilcgia , fed
nullatenusgenrea!iierexL-mp:ifunt 4 Chori fervitio , quia
juxta dilpofit. Cap. gener Rom anni 1 619, adCompletorium ,
Salve Regina ,&adOflfcia Mortuorumdiebus feriatts , queti-
die tenentur atcedere : Diebus veiofcltivis omnes Magiliri ,
cujufcunqu^ qualiiatis (int,Chori ferviiio addidti funt , uc
obfervat Font. adConfl OrdPrad tit. dgchor. «^. & 5. fol.
.101. C^ 10?.
Refpedtu Ord. Eremit. S: Auguft. nimia libcralitate aflc-
riturcxadverfo^Chori fervitio generaliter cxemptos ciie
Theologia: MagiftroSj&Profcirorcsadtuales , tain Philo. jj
fophiac, qu^m Theologiae; Ei tamen Religiofiejufdcm In-
ftituii , quibus nota eft praxis propriarum Conftit. con-
ftanter aflerunt, id non lubfiftcre, neque in eorum Reli-
gionepradticari ; Quod idtuoculi coftitilTet cx ledtura di-
dtarum Conftitutionum, (\ , ut decebai m.ijeftatem hiijus
Sacrof Senatus , iniegralittjr cxhibitas fuilient .
Refpedtu DifcalceatorumHifpaniarum ,& Indiarumc-
juldem Ord. S. Auguft.dicitur , incorum G^nltitutionibus,
Theologiae Ledlorescxempu-scfte .1 A1j/«//«o . Sed refle- $4
xioretorqueturad hominem,quiadigitoofiendit.qioJ iidem
Rtligiofi obliga.i funt adreliquasdivini Otficii par.csncin-
pc ad LauJes , & Hcras, ad Velperas, & Complcio-
rium .
Rcfpedlu dcmum Ord. B. M. Jc MerccJe adducunuir
Conft.inquibus demandatur , nedum Le£ortbus Theolcgttr 55
Jcho/aflicie , tnor.tlis , & tnyftic<e , fpcci.iliter j8u , CT afsi.
due quo fuomunerc intenderint , eosquantumad Chorun: tif-
dem Le^orum jL, u.i.'iumgaudcre immunitatibus dcc'.tra7t:us ;
Que verba .cilm m ipccie cxprimani ca(umy/>fc/j,;/ ,afiua-
lis, & afstdui lahorit inStudiis , nullo mooo Jciorqueri po(.
funtad noltrumcalum folius jubilationis, & ficltudii, non
adliialis,ncquc ipccialis,nequcartidui .
Non attcnta contraria pretcnfionc , qu6d dicatur adlu
56 lejc-
15^4
Difcept. Ecckfian:. Dominici Urfayac.
5^ legere, afltimque praedicare Religicfus ille , qui Libros
edit, &cafuscon(cientiaE- rcfolvir ex Lexz- in Sum. quteft.
Rcgul.tom. 2.C. 13. ». ^■'.'ifPeliiz-in Man.totn.i.traii.^.c.(^.
feSl.i.n 62.
Uirraquod enim nonfnnt adeofrequentes irti cafuscom-
pofitionis Librorum , neqiifadeoobvise occupationes Reli-
gioforumnoftri Ordinism refol vendis cafibus confcientiae,
57 ut fub hocpraetextu exinii podinta Chori fervitioomnes
omnino Ledores jiibilati , etiamfi habiles non fint adcom-
ponendosLibros; A;que kges ,qua!is eft Clemen. Refor-
niatio , aptantur aJ ca , qug? ut plurimum contingunt , non
5S autem adea, quaeraro accidunt/t;^ Tslam adeaff. de Leg.
Strifte dicimus,qu6d non fine magnadetorlionedici po-
teft aftu legere ille ,qui jubilationem obtinuit , neamplius
legeret ,eoquia refpeclu Clemenrin.r Reformationis, prae-
ter aiXuaic.n Itrihiram , quam exercent ilii , qui afpirant
ad Jubilarionem ,procedendo , cum benigna opinione illo-
]orum Moraliftarum , qui propriam defendunt caufam ,
il/e LeStor dtcitur aclu legere .,qui tempore vacatio)iis fludet ,
iit legat , iunt verba La/itufc. in Theatr. Regul verb.LeSlor
55 num. 4. ubi , quod hoc eft adeo verum, ntfiper longumtempus
putafemcflre,&ulira , exercitio decjfet , ut fierifolettempore
ifflatis ,velpropter aliquod ahud impedimentum , tunc hoc
privilegionongaudereartum efl , quiadatumprocaufa,ccjfa-
re debet ,caufa non exiftente ; Cica quod concordant etiam
60 Sylveft in Summ.verb-Privi/egiumquieli.i2,Rodriq. qu.Reg,
tom.i.quteft g.art. loSanB.ad Stat Obfer.t»."^. pag. 302. Pe-
ycrinto.i adConft.i.Juliili. ^. 5 .n.ii.i;Nov.inSum..Bull.
to. 1. commen. 1 08. «. 34.
PraEtereaomniscontraria gloffa protsCis deflruitur a fe
quentibus illisverbis difla; Clem. Refbrmat. Cmw Lc&ori
61 bus autem ,<if Prtedicatoribus Superiorcs iis tantiim dtebus ,
quibus eis legere ,au:preedicarecontigerit , difpenfarepojfint;
Quae verba i:s ta-iti'.m diehus , quibus cis legere contigerint, di.
fpenfarepojfnt t funtadeo clara .adeoque cubualia, ut mi-
ruin certe videatur ,qu6d poiTint inoppofitum fcnfum de-
torqucri , ut norat Jnfa/d.der,:,. num. 6.
Refpedludemum Giatiae Jubilationis , quas^ C C. con-
cedi folet Canonicispoft Jaudabiie fervitium annorum 40.
62 unacumconcurfualteriuscaufaE,puta infirmitatishabitua-
lis, veifeneclutis, proceditur exadverfo cum aequivoco ,
fupponendo.iilamper viamlegisgeneraliscompetereomni-
bus Canonicis poll fervitiumdidorum annorum 40. uicim-
queeorum Ecclefiisprxititum; Eoquia, juxta prascila ver-
ba Monacel. in Formul to. 1 . tit.z.formu/.^. ».1 J ■/«/. jS. indti/-
tum iftudjubi/ationis eft Ecc/efite odiofum , 6" ideb parce con-
63 eeden dum , non conftito de/audab/i ftrzitio Ecc/efi<e per 40 an-
nos prieftito , acdealiquaa/ia comtmferationis caufa , puta in-
firtnitatis hab.tua/is , vel feneiiutis,qu<e una cutn l.wdabi!ifer ■
•vitio i.oncurreredebet,nonfo/et,neq;debetconcedi.,utfuitponde-
ratum in Maceraien. Indulti 8. Uartii 169^. in qua Induilum
per fubreptionemjam conceffum ,fuit revocaiutn .
Ex quibusfcquitur ,qu6d Sedes Apoltolica nunquam fo-
letapprobare Statuta illa , in quibus per viam regulic de-
cernitur ,ut illi , qui per annos quadraginta e^irum Ecclc-
liae infervieriint , habcantur pro Jubihfis , ut relpeilufimi-
C^ lis Statuti Ecclefiae Compoltellans relolvit C.C.rT/»«rfCir<r-
tian.dtfcept.igo.n. 19.& oblervat etiam Gn//emart.adtonc.
feff.z^.dc Rcform.cap.i z /it N.N N.fo/ mihi 572. ubi,qu6d
ptoindc Greg.XlIl.mandavit ,toleran. elie d. Statutum ,
mileriusfenibus,& benemeriiis, led Ibli^im per viam Gra-
65 tia?; Concurreni. veio aliis motiviscompsflionis, & pieta-
tis ergs Beiicficiatosfolet illis Indultum Jubilaiionisconce-
dere, ut advettunt Pignate/i.confu/t. 210. n. 19. /0. 4. i&Wo-
nace//.loL ofupra a//cgato .
Inqua paitenoitias Connitutiones fimilibus cafibus op-
poriune provu» umt , dum in p.irt.^.cap. 3. ;/. «.Sampl.im
6C concelleiunt facultatem ,iH\luin Gcneiali ,& Provinciali,
fcd omnibusaliisSupcrioribus , in luisquifque Locis, & Uo-
mibus , difpcnfandi cum Suildiiis in illis cafibus , in qui-
tus ncceffitatis raiio , vcl alia gravis caula interccffc-
rit .
Nequc valctinlnc partc arpumcntum i miliiiaarmata
adCanonicos , v-l Religiofiis , ut in (pccic rclpondcndo
67 contrario aryumciKo oblcrvani Pignaic/.ubi ^uprahtsvcf-
bis. jQuia huiuftnodi /e.\- protnu/gatafarorc Milllumaim.itie
mi/iti,t , nonfuffrag.iiur C/ericis beneficiaiis &c. Monac. Oper.
moral.to. .tit.dc Hor can difp.i qudft j punfi.(\ nu- . ^.Jo/.
677. il)i ; Non rft cadctr, ratio huiufmodi Bcncficlatorum & Mi-
/itumfacu/arium: Tumquia cum hctninibus armat<c mi/iti,c /f.v
cirilis hoc pcrnuiitt . ut corjlat cxj C.in tcg. Ainuncrlbui ,ff.
dt Muncr.&c.Bcneficiariis rcro nonfolum hcc nonpcTmiltilur,
fed potius /cge canonica contrarium univerfa/iter cavelur , &
oppofita conjuetudo reprobatur ; Tum quia Mi/itibus f<ecu/aris
mi/itice major exemptionis concedenda caufafubeft , quamBe-
neficiariis -.Expedit enim hocil/ii pcrmittere , utpericu/o vitee
amittenda non detcrreantur , a/iefii fpe evadcndi , 6" immuni-
tatis prtetnium perjruend; Benefictarit iro vitam pericu/o non
exponunt rcfidendo confcquenter / cceodemgaudtre debentpri-
vi/egio,& Monacel/. in Form. toin. ^fubnum.ia verf. Hinc- 6i
^ttf , ubi,qi)6d proinde quando cefiat moiivum commile-
rationis, & fenetluiis, li Beneficiatusrobuftus , & ianus
peteret hoc Indultum poft 40. annos laudabilis fervitii ,
non effet ei concedendum , quia inhis circumftantiis ma-
joraequitasaffiftit Ecclefis pro fervitio , ei debito a fuij
Miniftris.
Non iblum demum admittlmus cum Capituiaribus il-
lis,qui inierfuerupr C.=ipiruto generali, in Urbecelebrato
anno 1675. dJigentibus , if laborantihus pr<emium , neg/igen-
tibus autem, if defidiofis paenamdebrri: Sed fubdimUi cum
Cafsiod. var. cpift. 16. Nutriunt fane prtemiorion excmpla 6g
viriutcs , nec quifquam eft , qui non ad tnorutn fumma nit.i-
tur .^fcendcre ..quando irremuneratum non re/inquitur ,quod,
confcicntia tefte , /audaiur ; Nei: non ultro tnicinur cum D.
Augufl. adi. yri.'/. Hierof de MiracHieron,Minuit /aborumpon -
des prctmiorumfpes , & cum D.AmbroJ . tcm.^. de Reflit. lihr. /O
it.rap.i. To/le Giibernutori perveniendifpcm cf in mediis flu-
(ithus inccrtus errabit : To//e LuSatori coron.im , /entusjacebit
in tStadio : To./e Fifcatort c.ipiendi efficaciam ,dtfinctjaffa-
re retia.
Refpondemustamen , quod hujufmodi prxmiorum Ipes
refpedu Lettorum jubilatorum in noftra Religionenonde-
lideratur , eb quia ini.'/ius Decr.Rrfcrmat.dccret.i^.dkkm
Leftoribus iubilaiisdoo nimis coniidciabilir. prasmia aitri- 7r
buuntur . Primum,qu6d habilitantur ad ferendum Votum
pcrpetuum in CapitulisPfOvincialibus illiusProvinciaE ■ in
qua fuerintafllgnaii . Secundum ver6,qu6d polTuntmoram
iaccre in uno ex Collcgiis, fcu Domibus Stiuliorum pro-
piiaeprovinciae, inquibus,utnotumeft ,vi nolt.Conft. pra»- 7^
cipue circaChoriairiftentiam no 5 obiervantur omuia ea,
quaein Domibus Exercitiorumpraflicantur, ut videreeft ;»
p. i.cg.n.i.
In horumautem primiorum confideratione emicare vi-
detur ZelusilIe)3omus Dei , qncietiam poftiilius mortem 7J
ftagrabatCor unius ex noftris Fundatoribus , eo quia ex
unaparte negari non poteft , quod eadem praemia magna
Iint, nimilque coniiderabilia : Ex aiia vero de fe paiet ,
iliam nullum afferre prarjudicium divino Cultui , nullum-
que impedimentum lacrofandlis t"unctionibus,ad Dci lau-
dem ordinatis, & fpecialiier prafcripris in noj/r. Conflit.
par. 1 cap.g. n . i. his verbis ; Decet re/igiofos V:ros, divino cul-
tui manripatus, quam colereprofitentur Religionis virtutem,di-
vinis laudibus exhibere .
In eadem Caufa.
ANte confutationem contrariarum ciitlcationum celc-
bris Confl. 60 Clem VIII. pracmitto , quod P. Genera-
lis noltii Ordinis de menfe Aprlis 171S*. propofuit Patri- 74
bus,ad examcn complurium Decictorum a pluribus ge-
neralibus Capitulis emenatorum , deltinatis , ut quilibct
eorum dignarctur excogitare aliquod iunvc remed'um ,
dulcemque modum , opponcndum laxitati ( etfi contra
intentioncm Conditorum ) in noftrnm Religioncm inve-
i\x , per controverlum Dccrctvm Capituli gentralis 19.
Manifertanfquc iildem Pl'. proprium fcnfum dixit , in
id bbcnti animo confenrutum ( li lieri polVet ) quuJ nimi-
rum peimiiicrctur poiiitieniibus fiui obtrnio privilegio ,
quoad vixcrint. At talislenicmia foriiier , & iuaviter cor.
omnibus d.qualiticatis Rcligif (is ^ P. Piocuratorc pcnera- 7S
li impu^naia, elaplis iiuibufdam menfibus , non loliim k
iiiajori patie, fed ^ iribusex quaiuor paitibus, inconprei-
lu prardidlo fuffr.-?j'anfibus , pcr fccrcia Voia rciolutum
fuit , rccurrcndum cilf ad hanc S. ('. pro dubii rcfoluiionc,
codumiaxat aninni, ut corundcm diuniifimorum Kcligif)-
forum conlcicntia- Itin ulus folido fundamcmo rcpellcic-
tur,non auicmut privarcnturcontroverfacxcmptionc Pa-
trcs Jubilati in Urle.
liicujus cvideniis veriiatis cvidentintmum fi»?puin PP.
Prirpoliius, & Procuraior geneiales niHi»- Rcl gionis co
lemporcquociiixis prctibus logam EE. \ V. ui , li id cis
videatur,digneiuurmanutcnerein polkllionc didli pnvilc- 76
gii Patrcsjubilatos, qui nuuc lalcs tunt, tam in Uriic ,
qu^m
i
Tom. IlLParsII. Difceptatio IV.
1^5
qu^mrxtra ilIain,quoconque loco morentur ; Omni tna-
jori humilitate repetitis precibo$exflagitant eciam k fumma
prudentia , authoritate,ac zeio EE. V V. validum apponi re-
medium, nemorbus laxitatis Regularis Obfervantiac pcr
Religionem totam in poflerum augeacur .
Hoc pr«minb, dignentur EE. PP. ponderarc, qudd
fumnJa praefentis controverfix hasceft :Sub fpeciofo titulo
77 praemii,& prateritorum laborum praetendunt Ledloresju-
bilatiexemptionem^Choro,quod idemcft , ac exemptio-
nem k Dei fervitio , neque contenti funt praEmio illo ,
cum Divino fervitio compatibili, quod in noftris Confli-
tutionibus ultro eis conceffum eft , de quo fupra nu-
Diximus autem , & conftanter repetimus , qu6d contra-
riapetitio opponitur cubitali Confl.6o.Clem.Vlll. qui ex-
prefsemandavit, ut nullos omnino , pr<etextu cujufcumque
privilegii,acfupertoritatis.,etiam Generalatus .^afervitio Cho-
ri cen(eatur immunis , nifipro tempore , quo quis inproprii Of-
ficii munere ailufuerit occupatus ; Cum illo additto , quod
78 nedumprohibuitSuperioribus praEdidla Apoftolica Decreta
intrepretari , fed mult6magis illa quocunque praetextu in
roinimorelaxare ,ibi: Autrelaxare ullo modopofsintomni-
no interdicimus , <!^ prohibemus .
Relpondetur exadverfo, Conftitutionem hanc , uti di-
reftam ivlonachis, &Mendicantibus;, non comprehendete
79 ClericosRegularesMinores, qui in Capitulogenerali 19.
potuerint illam dodrinal. declarare , & interpretari .
Refponfio autem nonrelevat , quia Capitulum genera-
leij. non fuit interpretatum didam CJementinam Refor-
mationem , inrerprerationedodlrinali, fed plufquam jurif-
So di(Sionali poteftate iliam relaxare, procuravit , eximen-
do aChoro, praetextu privilegiijubilationis , Ledores il-
los, quiperannos 15. legerunt, qua: contradldio, & rela-
xatio palpatur manibus , obfervando, quod, mandante
8l\CIem. VIII. ut nullus omnino , prtetextu cujufcunque pri-
vilegii , afervitio Choriexemptusjit , Capitularesoppofitum
determinarenondubitarunt, mandantes, ut omnes ilHRe-
iig'ofi ^ qui per i^.annos legerunt , a fervitio Chori exem-
fti fint .
Praetextus vero non coroprehenfionis Clericorum Re-
gularium Minorum fub difta Conftitutione non po-
teft efle magisfrivolus, ut vidimusfupra a n. lo- Quibus
Sz addimusin prsfcnci, quod ConftitutionesillsSummorum
Pontificum, quae per viam legis generalix aliquid deman-
dant , ut eft didta Reformaiio Ckmentina , comprehendunc
omnes illasreligiofas Familias, inquibuseadem vigftra-
83 tio, ut in terminisCo»/?.84 Gr/'^.XIII. direflEEOrdinibus
Mendicantibus,& laicaiibus Confraternitatibus , qudd lo
cum habeatetiaminter Monachos , & alios Religiofos ,
qui func Ordinum mendicantium , in fpecie advertunc
Tignatel confult.x^-j numii.tom.i.Rom. imprefs.& Matth^uc.
in OfficCur.Eccl.cap.y]. ». 4. rcfercntes multas refolutiones
S.Cong. in quibus id faepiusdeclaracum fuic .
Quaeomniaintra cvidentiaEfinespofuit LJrb.Smediantef-
^■«jCo»/?. i88. inquamandavit,Clericos Regulares mino-
res non comprehendi fub illis Decretis Reformationis Cle
S4 mentinae , in quibusdcclaranturnullaeprofeflionesiilorum
Religioforum,quaEnonfuerunc emiffaEinDomib. ad reci-
piendos Noviciosdeftinatis .
Non attenta refponfione , qu6d ab Urb. VIII. non fuit ge-
neraliter quaefitum , lub quibus capitibus Reformationis
8j ClementinaEComprehenderenturClerici Regujares Mino-
rcs, quocafu urgeretnoftra reflexio ; Sed fuic folum par-
ticulariter dubitatum de viribus profeftionis , cmifl^aE in Do-
mibus , ad recipiendos Novitios non deftinatis .
Refponfioenim nullaroomninofubfillentiamhaber, quia
fi folam vcrifimilitudinis fpeciem haberet concraria prae-
tenfio, qu6d ReformatioClcmentina reftriftacfTctad folos
86 Monachos, & Mendicantes , piorsCls fuperfluum faiflet
didtum quaBfitum,ea viva ratione , quia Conftitutio Pon-
tjficia, irritaiisprofefnonesMonachorum , & Mendican-
tium, nonemiflisin certis Domibus , tanqu^m poenalis ,
87 &confequenier ftrldcinterpretanda , exnotis Juris prin-
cipiis, nullomodoextcndi potcftad irritandasprofeflloncs
illorum Religioforuro , qul neque Monachi , ncquc Men-
dicantcsfunt; Si autem iu Conftitutionibus Apoftolicis ,
ncque fyllaba dcK-r dici otiofa , juxta phrafim Torr.. !/»«</
Card.de Luc. de Offic.vac-fol.zii. n. ^j. cum aliis ciiatis tn
Tom.i part.i. difc. 57. num. 169. Quancd magis diccndum
eft , non eflc fupcrfluam intcgram , cclcbremque Conftit. d.
Summi Pontificis Urb. VIII.pra:vio hujusS. C. Voto, prac-
cis(^,&unicedeclarantis,Clericos Rcgulares minorcsnon
cfTccomprchenfos fubuno, vel altero cx d. decretis Cle-
mentinae Reformationts .
CCim igitur Clerici Regulares Mlnores folemnit^r pc-
tierinc , & Summus l^ontifex folemnifTime declaraverit , il-
losnoncomprehendi fub didto capite Clcmcntinde Rcfor- H
mationis.pajpatur manibus, illosin caetcriscapitibuscon-
tincri,- Ali^scnimdubitantibusde validitate profclfionum
illorum Clcricorum Minorum , qua^cmiflae non fuerant in
Doroibus, ad id fpecialit^r deftinatis, aeque cathegorica ,
ac brevi refponfione fatis fujfrcc affcrere : Conflitutio de
Nobis nonloquitur , ut in fimilidixic I(ot. dec 93. num i. 89
par. 1 7. rec
Pofito autemcxhis, quodConftitutio Clcmentina faepe
diftos Clericos Regulares Minores comprehendat , poni
pofTuntad partcs aflerca contraria obfervancia,& praeten-
fa uniformitas difpofitionis trium Capitulorum generali- 90
ura , aquibus praetcnditur derogari pofTe ipfilmct Conltit.
Ordinis.
Ultraquodenim, nequc probaturinfaflo uniformisfcn- 91
tentia, &coniinuatadi(poficiodidlorumCapitulorum gcne-
ralium ,ex animadverfis fupra a n. 25.
Striflercfpondcmus, quod fub Sole uon daiur poteftas
aliqua , ncque refpc6lu unius perfonae , neque in ordine
admille Capitula gcncraiiaomnium Familiarum Religio-
farum,quaedemandante Summo Pontifice.w/ nullus omninb 91
frtetextucujufcumquepfivilegii , cxemptus fit aChorifervitio
oppofitum praecipeie poflit ,& conirjrium exadverfo prae-
tendere in ipfamet Urbe, & in confpeftu ApoftohcaeSe-
dis , nimis abfonum eflet , oppofitumque omnibus juris prin-
cipiis .
Ea autero , quaedicunturdcpoceftaccCapiruIorum genc-
raliom, vera funt in ordine ad illos cafus , in quibus vc-
rificecur ,&urgeac, vel fumma utilitas , vcl fumma necef-
fitas,juxta praecifavcrba nott. Conftit. Sed fempcr cum il- 9J
lo indifpenfabili praefuppofito, qu6d non adfit in conira-
rium Apoftolica Conftitutio , quia inhiscircumftantiisdi-
ximus, &numquarofatisrcpetimus, qu6d fubSolc lallsfu-
prema,acilliroitatapoteftas,nequede fadlo dacur , neque
demeropolfibilidari poteft.
Non fineautcmpalmari aequivoco infiftitur in hac par-
te in noftris Confiit.par.^.c.ip.i.n.' .ad probandum , quod
jca, quas inunoCapiculo noftriOrdinis deierminantur, &
in aliis cribus confirmantur ,fcrvari omoino debcanc , uti 94
particularis lex in noftra Rcligione , E6 quia , ulcra alias
refponfiones, fupraadduftas, id procedit, juxcalitcralcm
difpolicionem dd.Conft. quandopcr tria Capit. gcneralia ,
immediate fibi iHvifemfuccedentia , fucrunt lemper fpecia-
tim in fingulisipfisconfirmara , quod nullo modo verilica-
tur in praefenti ,coquia controverfum decretum, fadtum in
Capitulogcncrali 19. fuit quidem confirmatum,non fimpli-
cit^r,fcdcum pluribus limitationibus m Capitulis gcncra- 9^
libusio. & 21. Cxierum in Capitulogenerali 23 nullaom-
nin6meniiodceodem Decrctofada fuit; Ex qua eviden-
ti dcmonftrationehujus veritatis circa innegabile faitum ,
remanet clarum in noftro calu deficere confirmationem
trium Capiiulorum generalium , quidquid proprio martc
adnotaverit SecrctariusdifliCapituligeneralisii.
Ad demonftrandum, quod Clerici Regulares Chori ler-
vitio addidi fint in Domibus Receflus , & NoTi;iati:s ,
ron opus habenius vagari per prjefumpcioncs , & cunie- 96
dturas, ut fit exadverfo. fed fatclllegere vcrba illa noftr.
Cehfiit.par. i.c n.delnfiit.Chori,q\ix non poflunt clSv ma-
gis c\ara,magif^;c\ibna\i3.Canoni.-tepr(ces ,j nofirts in Choro
flatis boris perfolvantur^ncmpe matutine (iri.In quarum con-
flidtu frigelcuntomncsconciar^aepiac mcditationes , addu-
dJas ad demonllrar.duni oppolitum.
Quoadexcmph aliarum Religionumfupr an.^(. often»
dimus, idnon iublillerc infadto; Injurevero luboimus , 57
qu6dfi in una, vel ali.i Religonepradticuur, id fcquitur
cx clara difpolitionc propriarum Conflitutionum ,quac cum
fuerintin forma ipecitica conlirmatar ^ Suiv.mis Pontitici-
bus, & quidem cx particulari, & diilind^o motivo , quale
concurrit in cafibusPP. Jofuiia.um ,& Scholarumpiarum,
idnondcbct trahi incxcmplum aliarum Rtligionum , in
quibusidcm motivum non verificatur, & inquibusnonad-
ducituralia Summi Podiificiis Conftituiio. Vis ciiim non
Itat ineo, qu6d un."» , vel alia Rcl^gio , vcl seiierdlitcr ,
vcl determinatis diebus cxcmpta lic iChori icrvitio vigo-
rc fuarum Conititutionum , in foima (pccif.ca k Summis
Pontificibus confirmatarum , fcdineo, quod Capicul.igc-
ncralia omnium Rcligionum catholici Oibis non foliim
mediar.tibustribus Capitulis, fcd ncquc ctiamconcurren- 98
tibus
i^jS
Difcept. Ecclefiart;. Dominici Urfayac.
tibus longd majoii numero Capitulorumgeneraliuni,non
pofTunc eximerc h. (ervitioChori , prsEtextupraEteritorum
Studiorum aliquem , quancumque privilegiatum, acom-
ni pracmio dignum , in conflittu didlse literaiis Conftit.
60. Clemenr. Vlll. qui concrarium cubitalibus lirerisde-
mandavit.
Pro quorum faciiioriadmiflionedignentur EE. PP. be-
nigneponderare.
Quod nonagiturdeaiiquomajori onere ,fuperadditocir-
ca lubftantiamLedtoribusjubiiatis,quia iftiabfqueullodu-
95 bio quotidietenencuraddivini OfScii recitationem; Unde
fola difficultss reducitur ad illud recicandum in propriis
Cellis , vel in Ctioro , cum fola aliquali majori lem-
poris confumptione,fed cum devotione , & attentione longe
majori , & cum recitatione folius medietatis.
Qu6d contraria inftaniia tendit ad hoc,ut Leilorcsno-
ftrae Religionis omni tempore exempti fint i Chori ailiften-
100 tia, hoc eft antequ^m incipiant iegere , tempore ledu-
rae , & poftquam legerunt, Antequim legerc incipiunt ,
quia Conftitutiones noftri Ordinis aflignanteis integrum
annum exeroptionis ad fe praeparan. ad ledluram •, Tem-
pore ledlurae, quia tunc , tam a Reformatione Clemen-
lina ,qu^mabOrdinisConftit. exempti funt : Poft ledturam
vero, feu temporc jubilationis vigoreCapituIi genetaiis 19.
Licitumqueinhac parte mihi fit peiere ^ Ledloribusjubil-
latis, an poft jubilationem velint incumbere Scudiis, vel
non. Si primum dicant , nullam habent neceflltatem pu-
101 gnandi pro obfervantiaCapituli generaiisan. 1675.& gau-
dere polFunt cxemptione ilia , concefla , tam k Clemen.
Reformacionc , quam ^noftrisConftitutionibus . omnibus
Religiofis ,aftuali fludioaddiftis ; Quod fi verificetur fe-
cundum , tunc licrt non videanturprarmiodigni ,attameri,
«beorum arb:trio pendec talem exemptionem habere , fi-
bi eligendo Domos Coilegiorum noftraeReligionis, inqui-
busobligatioad Chorum long^ minor ert,ac in Domibus
ReceiTus .
Quodagitur inpraEfenti de relaxatione fervitii aChc^ro,
toz non ibium refpeituCleric. Regul. Min. fed etiam aiiorum ,
hoceft TheaiinorumS. Paulidccollati,Soma(chorum,Ma-
trisDci Lucae , Miniftrantiuminfirmis ,&fimilium : Quia
prztendirur exadverfo , quod Conft.Clementina nuiios Cle.
ricos Regulares comprehcndat , & propterea diiti alii
Clcrici Regulares fequendo exempium Clericorum Rc-
gularium Minorum poterunc fe eximcre ^ Chori fervi-
tio,cum illoinconvenienti , & praejudicio divini cuitus ,
quod facii.concipi , qu^mcxprimi hicpoteft ,vcl debet .
Quod afTiftentia in Choro,eotempore,quo Lettores ju-
103 bilati adlualiter non lunt in ftudiis occupaii , non eft ali-
quid incompatibiie, cum compoficione . Librorum , rcfo-
lutionibus Cafuum confcicntise , ac fimilibus thcologicis
funflionibus, eoquia in noftra Religioncante annum 1675.
& in omnibusaiiisReiigionibus, tam Monachorum,quam
IVIcndicantium , & Clericorum Regularium , adfuerunt
iemper , & dc prasfcnti rcptriuntur arqiic ciodti , acpiiRe-
ligiofi,quiun3 cCim Chori fervitio , pertedta confonantia
univerunt,L?c uniunt fcholafticas fui)dtioncs,ut notoriumcft.
Quodque dcmuni , fi ultra multa privilegia, quibuspo-
104 tiuntur in noftra Reiigione Ledlorcs jubilaii , qOae certc
pauca non funr, utvidimus fupra n. 71. aliquod aiiud pri-
vilcgium ciidcm conccdendum videatur , cxpcdiret potii^s
ilios cximcreabomnibusomnino obiigationibusnoftrarum
Conllituiionum, illifquc omnia aiia pra-miorum gencra con-
ccdcre , rcl'nqucndo infui pcrlefta obfervantia Chori fcr-
vitium,uti prjEci.a-, &; unicc dircdtum ad Dci cuitum,(iui
nunquam minucn(lusi.'fl . ]u'ni:\Tc.\ltim hi cap Exparte tz.
dc Conflit. ibi .■ Nolcnta igitur Dlvifii Nuininit diminui cul-
tum , fcei poiiia augmcnt.ire , Cb in cap. Q_uia per ambitiofum
(ie Rcfcript. in 6 ibi ; Minuitur cultus divinus , quon dcfidcra-
105 mu.t augcri ,Rot.in Rom.Ornatuj 6. Junii 170^.$. Vcrum ;
cor.OmAnna ,ubi , quod in dubio (cmpcr illa via tcncndacfl ,
106 il!fi|ue modus ampitdlcndus, qui tcnditad inducendum ma-
jorem cuiium diviiniiTi .
Qiixomnia tran(cunt in evidcntiamcx fola Icclura Brc-
visUrb. Vlll.impiefli a Novar.in Sttmm. Kull.comin » 11.
107 in quo habctur, CLm. VH 1 Ipccifict', & incr.TJitcr dccia-
ra(Tz, C.lcricos Rcpiiinrc.i Minorcs fub cjus Conflitur. di-
rcfta Monachi.'; , & Rcguiarcs , gencraliicr cfTc comprc
henlos, '\h\:ldcmClcir,cni Prtcdcccftor ,qul excipicndo ineif-
dem Decretlj , utdl/cnifiiH Pr^pofituj gcneralis , if alli ^tt-
periorcj ClcricoiuM Rigularium fiUnorum nuncupatoriim , ^
illiuj Inflltuti Rdiglofi , t.inqunm non e.\ccpti , fub dccrcto ,
fcit dccrctis hujufmodi(omp'chi n.icrcMtur .
Excujus Pontificii oraculi leftura comprehenfio Cleri-
ricorumReguianum Minorum fub Clementina Reforma- 108
tioneremanet innegabilis , & confequenter vanum eft re-
currere, tam ad prastenfam contrariam obfer vantiam, quam
ad authoritatem Capituligeneralisanni 1675. Quia incon-
fliduclarae Conftitutionis Pontificiae nequ^ etiam allegari
merentur difpofitiones Capituiorum generalium , & in 109
nuila confideratione habeturquaEcumque obfervantia , ex
fupra addudlis«».^7.
DieJovis25. Martiiiyi^.perCard. Corfinum propofiT no'
t^ Caufa in C. E. & R. refcriptum fuit ; TsLihil effe inno-
iiandum.
OBfervavimus fupra»«»M.6:.ex Monacell. ibidem citat* ,
quod C. C- in Maceraten. Indulti H.Martii 1698. De- m
negavit Jubilationem Canonico poft 40. annos laudabi-
lis iervitii fuae Ecdcfiae . co quia bona gaudcbat valetu-
dine, & nulh alia concurrebat caufa commiferationis ,
vcl pietatis , ad conceden. Jubilationem, circa quod concor-
dant Authores,fequuti a P/g«<T/£'//.fo»/«i'r. 420.». 19./OW.4.
Rom.impref.&ab eod. Monacell.tom. ^.fol. z. n. 1 5. ubi late .
Cxtetiimeadem S.C.C.in Ripana Jubtlationis iq. No- 11 1
vcmbris 17:0. in quaaddufta fuitauthoritascjufdcmDodlo-
ris ,una Cum didta tc[o\\iUoneMaceraten. in Folio tuncdi-
ftributo , Jubilationem conceflit Canonico , cujus refpeftu
nullacaufa commiferationis concurrebat ,(edconchidenter
probacur laudabilc fcrvitium annorum ^o.In caluum contin-
gcntia recognofci pofTunt circumftanciae utriufque refolutio-
nis didlas S. C. C. & attent^ confiderandae .
Quia vero Jubilationis materia frequenseft,operepretium iij^
duxi hic adducere aliquas ex niuiiis modernis refolu- '
tionibus , a C. C. diverfi tomporibus captis , & prarci-
pue .
Dtibia Jubilationum 18. Decembris I718. quando dif- 114
putara fuerunt plura dubia , & per viam regulae , & legis gc- ■"
neralis refoluta , nempe.
l.An indulgenda fit J ubilatio Canonicis , & Beneficiatis , 1 1 j
quifpatio 40. annorum Ecclefiiis infervierunt , licet di&i tem-
poris fpatio cum debitis licentiis,<if indidtis abfucrint ab Eccle-
fiis , 'velex caufa infirmitatis ,vel cx cnufafiudiorum ,vclpro
fute Ecclefite fervitio , vel pro ratione munerum , pro quibus
obtinuerunt Jndulta abcjfendi prodiebus , & horis , vel In-
dulta fimplicitcr' , & abfoluti abcffendi ab Ecclefia , du- '
ranteoffcio illis commiffo : Quod tuit refolutumcum lefcri-
pto : Affirmative quoad abfcntes ex caufa infirmitatis , cum de-
bitis licentiis ^iif Induitis yvel pro fua Eccufice frvitio , vel
cumlndultis abeffendi prodicbus ,& horis : Negative autem
quoad abfentes ex caufafiudiorum , 6^ quoad habcntes Indulta
abcffcndi abfolute durante officio .
II. An indulgen dafitjubilatio illis . qui infer : ierunt fpatio t i 6
annorum^ofedpartim in unaEcclefia , p.ntimin alia, atit
tanquam Canonici in ambabus , aut tanquam Bencficiatt irt
una,&Canonici in a/ia , necnon i/lis , quiinuna , lireadem
Ecclefia per toiutn teinptis infcrvierunt , fcd partim tanquam
Clerici Beneficiati , partim tanquam Beneficiati , & aliquando
partimtanquam Beneficiati , partim tanquam Cononict , vel
partim tanquam Coadiutorcs, i^r partim tamquam Principa/es
Titul.ires; QuoJ fuit rclblutum cum rcicripio : Ncgativc
adprimam partcm : Affi: mative adfecuniam .
III. An indu/gcnda fitjubilatio illi , qui infervierunt fpa- 117
tio annorum 40. non obflanteparvo numcro aliorum , qui rtma-
nent addiili Eccefiafcr i itio, & quufit parvus numcrus infcr-
7'icntium in cafu , 6" adefi'el/um , dc quo agitur : Dabitiir r*fo-
/utio in cafibuj particularibus .
ly. An ,nonobflante Jiibi/ationii Indu/to , Jubi/atus cogi iiS
pp_f[it adinfervifndum , / divimts cultus detrimentum patta-
tur ; Affirm.ttive
V. An , non obflantejubi/ationij Indulto ,Jubi/atus teiea- 1 1 9
tiir adrcfidendum , /lcet non tcncaiur adintcrcjfendum : Ncga-
tivc .fuxta decreta.
Hiiiufmodi aurcm (iccreta de facili erunc fcqucntia S. Iio
Angcli in Vado ij. Aprilis 1690. in qua rclblutum fait ;
C •monlco jubi/ato dcl>cri diflribuiionej , necad refidentiam /0-
calemtcncri , dc qua ;;/ llb. ^o.Dccrct .fol. 1 56.
Rcatina Diflributionum l^. Aprilij 16'j: ■ 4 dMo: AnCa- iil
nonico jubilato dcbcantur fallentitv Canonicoruinabfentium ,
fi Chorononintcrfit ; Rclponlum fuit : Affinnative , dum-
inodo non obflcnt Conflitutioncj particalarts , 0 confuetudo
Ecclefia- , lib.^i Uecrct. fol.14 1 .
Patavinajubilationis^ J unii ij'^.\n qua ditflum fuit , 12>
Dcbcri Canonico /ubi/ato diflrlbutiones .ifcum non cjfcobliga-
tumadrcfidendiim li. 64. Dccrct.fo/.zij.
Aqtii-
Tom. II I. Pars II. Difceptat. IV.
197
Aquipendii Indulti \. ApriHs \-jl9- in qua t. dubio . An
113 Canoiicus Scrap/nnus , vigorelnduUiJuhilationis^fiChofO
non interjit participare debeat depun&aturisfeufalle^tiis , in
cafu &c- Relponfum fuit : Affirmativa ,&/ius
Dub. II. Anidem participare debeat deemolumentis adven-
124 titiis Anniverfariorum , ir affociationum cadarerum, Ji fun-
Sionibus non interjitincafu<ifc. Refponlum tuit ; Affirma-
tive adprimam partem , dumtnodo non obflet voluntas Te-
fiatoris , veldantis i Adfecundampartem negative .
Novarien.Jubilationis r.OBobri: 1677- An duo Canoni-
1 1 J ^' iubilati CoUegiatde Ecclefi<e S. GiUdentii Civitatir Nov-aria
frui debeant emolumentis Anniverfariorum ., jquds fiunt tntra
annum, /icetnonajjiflant. Affirmativi . Quse refoJutiocon-
ij6 firmata fuirdiezS. Novembris 1681. cum verbis .- In deci-
fis ,quoad Anniiierfaria fixa & in quibus non efl cautum a
Tefiatoribus , ut fnterejfentes tantum participare deberent lib.
2i. Decr fol^4.
Romana Diflributionum 5. Martii iSj^irin Romanajubi-
iij lationis i^. Martii 170?. addubiumyi'» Simetni de Magani-
nis jubi/ato debeatur emolumenium Procejfionum , etfi i.7is
non interfuerit , Refponfum fuit .• Affirmative , lib 53. Decr.
fol. 81.
Romanajuriumcanonicalium ^.Masi 1703. Dub. I. An
jl8 CanonicoStradee , cui.excaufa inhrmitatis , fuit cpnc-jfum
lndultumvacandtaC/)oro, alHfque Officiis divinis , iUud e
liamfujfragarivaleat pro Laudemiis , Quindenniis , Capi-
tulis , A^libufque capitularibut , Annive>fariis , Feflivitati-
bus , Procejfionibus , ac pioquibufvis funSiionibus in Ecclefia
peragsndis , itaut lucrari debeat omnia emolumeata cujusvis
generis y iffpeciei , Communia nuncupata , ac etiam viSua/ia ,
&cande/as; Quodfuit refolutum cum refcripto: Affirma-
tive etiamquead Laudemia .exceptif Anniverfariis , aliifque
Conventionibuf nonfixif .,<i) in quibus diverfimode fuerit a
Teflatoribus dfpofitumlib-^l. Decrfol 207.
Dubio II. An eidem Canonico cempetat pro fua rata parte
119 etiam jus accrefcendiearumDifiributionum , &Communium,
quteob abfentiam , vel vacationem C anonicorum intereffentibus
■accrefcunt y f^ a qua diefupradida omnia debeantur , in ca-
fu, <sc.
Ajfirmative a die prafentationis Indulti ,- Quae refolurio
130 conhrmata fuit^«io.yK»i/ )7o^.cum refcripto- J» </ec;yf/,
& amplf its .
Imdeademdie additum^uit aliud dubium fequentis te-
131 noris j An Canonicus Strada lucrariva/eat omnes Difiributio-
nes , queefimpliciter appellantur quotidiana ; Quod paritec
refolutum fuit Affirmative lib. 6^.Decr.fol. 107.
X3a ./IquipendiiJ ubilationis 23. Martii 1697. in qua propofita
fuerunt tria dubia , & refoluta ut inf;
AnCanonicusjubilatusteneatur, 'vel per fe , vel per alium
tW ad celebrationem Miff<e Conventualis per turnum y Nega-
tivi ,
IJ. Anitidem teneatur facere depofitum tertia partis fru-
J34 fluumPriebenda pro diftributionibus quotidianis , prout fa-
Ciunt ceeteri alii C anonici : Affirmative.
Anpojfit ipfe participarc de difiributionibus , quas ponunt in
1 35 majfa Cieteri Canonici ,tam quoties ipfe preefens efi inC/joro ,
quametiamquoties abfuerit , Affirmativi etiam quoad fallen-
136 tias t nifiobfiet Statutum , vel confuetudo .
Bituniina Anniverfariorum i.Julii 1679. quando refolu-
137 t^mhut .Jubi/atumnoneffe admittendumad participan. de
emolumentis Anniverfariorumlib. 30 Decrfol.ioS.
Romana Dijiributionumlib. ?o. Decr fol.\6. 'bfol.\i.ater-
Jj8|o, quaiidotuit reMmum ; Fallentias non deberi Canonico
jubilato .fiC/}oro noninterfit .
Maceraten.Jubi/ationisH.Martii i^gS.quando fuit refo-
IJ9 \\ir»rr\ Indultum Jubilationis non fubftincri , quando dificit
laudabilefervitium Ecclefide per fpatium anaorum 40.
Bononien. Jubi/:!tionts \6.Junii 1^96. in qua didum
140 fuit Canonicojubilaio deberi difiributioncs , non folum re/i-
Bas Ecc/e[ia antefervitium quadragenarium , fedetiamil/as ,
qua au8,e fuerint duranteeodem fervitie . Incujuscafu age-
batur de dillribuiionibus audlis anno 2<}. fervitii : Qua
refolutio fuit co ifirmata die ?8. Aprilis 1(597. cum ad-
diio , ut ampliias Cau^a non proponeretur ; De hac re-
lolutione mcntionem facit Bertaccbin Vot. decif. lo». per
tot.
Romana 12. Decembris r^^g. quando fuit refolutum ,1»-
141 du/tumjubi/ationis deberi C.moiico , qui infervivit pcr annes
40. Ecc/efii , priiis uti Bencficiatus , Cr detnde uti CaneniCMt
lib.^g.Decr.fo/. 50» Quod non proccderct in cafu , in quo
feryitium fuirtct prius prsftitum inqualitatefimpIicisClc-
»«ci, przcipue li pro reliquo tcmporcncquc etiamcoolh*
rct de fervirio laudabiJi pr«ftito; Uirevocandolndultum 142
priis concelfum refolvit C.C. inTranen.Jubi/ationis 13.
Januafii 1703 /ii. 5 3. Decrfol. 1 2.
Burgi S. Donninijubilationis 29, Aprilis ijo^.Jib <i^.Decr.
fol. 182. quando reloJutum tuit Indu/tumJ ubi/atibnis fujfra-
gari , nonfo/itmpro difiributionibus ordinariis ^ fed.£tiam
fA;fraor^/»«r/;j . Quaedebencur ^d:c intimatilnduiti non
attenta lite , defupcr per Canonlcos piocaou -^ Jbidem ad du-
bium fecundum .
Quando aJiqua concurrit difficuJtas circa integrum Jau- 343
dabile fervitium, EcclefiaE praltitum per annos 40. vcl
oblndultum abeffendi , vel ex caufa infirm;tatis ; vel ex
aliorationabili motivo, folet S. C. E benignd conredere
Indultum abeffendi ad tempus , ut pra«llicavit in F'oren-
tinajubilatienis lo.Januarii 1 7 1 1 /ib. 6 1 • Decr. fo/.v.. ubt
conceffitfacultatem aijclfendi i Choro per triennium • &
in Nepefinajubilationis 28. Novemiris d. anni lyi t . ubi In-
dulto vacandiad iricrnium .
AbelTendi Indultum niultoties prorogatum, tamcxcau-
fu difficiliS acceifus ad refidentiam , quam adualis fervitii , I44
praeftiti uni cx J>. R. E. Cardinalibus in Urbe praefenti
canonizatum , & approbatum fuit a Sacr. Con^r, Concii.
inAvenionen.Indu/torumg. Februarii ij.j. cum addito ta- 145
men ut polt uhimum lerminum lnduI:iCanonicujomn;i)6
rederedeberet ad refidentiam
Servitiumpriefli'Hma Canonico , utt Coadjutore connume- I46
raturin annis quaJragmta , ad effe8um obtinendi Indu/tum
jubi/ationis S C.C.in Brixen.i-j M<»r/;/ i682.ubi deannis
duobus Coad)utoriaE ; & 1 1. Februara 1696. ubi de annis
fepiem , & in Bergomen lubil. Z. Auguftt 1687.0^! de annis
novem , if /« AZoi^ar. 4.^-?//^. 1691. ubi de anois quinque.
Segobien. 1 5. Decemb. 1704. it 16. Novembris , iif lo. De- I47
cembris , 1704. C- Cnoluit confirmare Si-atutum , in quo
petebatur reftridlio temporis annorum ?o. pro confequen-
da Jubilatione, refcribendo in i. dubioi Negative quoadpri-
mampartetn Statuti.inquapetiturredufiiotemporisad lo.pro
confequenda Iubi/atione:Pcoai etiam noluit contirmare i-
dem Sratutuminalia partc , in qua Canonicis abfentibus
concedebaturtertia pars diftributionum , refcribendojATf-
gative pariter quoad tertiam partem , concernentem diftrtbu- J48
tienes quotidianas /ib. 6 ; . Decr. fo/. 701 &/tb. 64. fo/. 6 1 2.
& 717. De quibus refcripris mentioncm facit , Monac.
in Formu/. tom. 2. /// 1 3. form.i n. 77. fo/. 6c. &inTom.
ef. fo/. 2. numer. 13. ubi , quod Indulium JubiJationis ori-
ginem habet a Collegio Levitarum Mofaicae legis , in
quoLcvitac Scrviences ab an. 25. ufque ad annum 50. tan- 149
quam cmeriti non amplius inferviebant , juxca verba
illa Num.^. 24 B^ec eft /ex Levitarum. A z^. annis , 6r
Jupra ingredientur , ut mini/irent in Tabernacu/o fwderis ,
cttmque ^o. annum atatis impleverint , fervire cejfabunt ,
eruntque Minifiri Fratrum fuorum in Tahernapt/efcederisy
ut cujiodiant , qute fibt fuerint commendata , ope^-a autem
non facient
Circa diftributiones illas , quz vocnntMx Accrefcentite ,
de quibus fupra »uw> ii9- aliam diftinftionem facit Pi- I50
gnate//. cenfu/t. 116, tom. 9. ut fcilicet iJlas tunc lucrctur
Beneficiatus, quando in Jubilacionis Indulto dicitur, il-
lum perinde habcri , acfi Divinis Officiis intcrelfet; Se-
cus autem, fi dcatur , ac fi pracfcns eftet , & in hunc
fenlum aitloqui rcfolutionem C. C. in Viterbien. z6, yiu.
gtifii 1628. (y in Romana 3. Maii 1651./« rfl.autcm^. con-
fu/t. 210. juxta Roman. impreflioncm lat^ paciter loqui-
tur dc hujufmodi materia, in qua meritd aftcrit , atten-
dendumcfte tenor»m Indulti ,eo quia agicuc dc rc , pen-
dencc^ voluncacc Conccdentis.
DISCE-
1^8
Difcept. Ecclefiafl:. Dominici UrfayaB,
DISCEPTATIO v;
Mediolancn. Fundat, Conven.
V R 0
PP, CarmelitiS Excalceatis .
C V M
Collegfata S. Laur. IMediolani .
ARGUMENTUM.
Fundatio novi Conventus ,quando denegari nonpoffit inma-
gnis Civitatibus , non attentis exceptionibus diflanti^ a
Conventibus Religioforum , prajudicii , refultantis Ec-
elefiis Tarochialihus , diminutionis Concurfns , eleemo-
fynarum Miffarum , & fimilibus . Carmelita Difcalcea-
tiex Jndulto Clem. IX. erigere poffunt novos Conven-
tus , nullo aliorum Religioforum requijtto confenfu ; ^d
quem effe£ium nullamm pr^etendere poJfuntTarochi com-
penfationem ex eo , quia cogmtur proprii Tarochiani di-
fcedere ab illis Domibus , qua necejfaritf fnnt pro no-
■ vi Conventusfundatione,
r
''N Civitate Mediolani PP.Carmelitae Dafcalceati unicum
habentConventum, pro Novitiatu deftinatum , inquo
recipi non pofTunt omnes exteri Religioli ejufdem Pro-
vinciae, minufque valec ibidem retineri formaleftudium ;
Cupientes propterea novum Conventum fundare intus
eandem Civitatem , & praccise prope Portam Ticinen-
I fem, in loco nnncupato Viarena , praeviaemptione fitus,
ti. concordato pretio in lib. 2^200- obtinuerunt primo loco
Jl S. C R.C. Majeft. opponunam permidionem , fubin-
deque confimilemlicentiam expofcentes a Senatu Medio-
Jani, ifte, auditis prius infenoribus Magillratibus , eo-
rumque Votis exquifitis, fuum pariterconfenfumlibenter
praeftitit.
Quamvisautem nonfuidetneceffariusconfenfusaliorum
Religioforum ejufdem Civitatis , ad formam Pontificio-
rum Indultorum Pauli V- &Clem.IX.die 6.0Sol;.\668.
% noftrae Religionisconcefs. \b\: Be Apofiolica j.otefiatis ple-
nitudine ejufdem Ordinis Carmelitarum Di^calceatorum Supe-
rioribus .,& Reli^iofis , ut ubique Locorum quilibet in diflriSiu
fuo&c Domos .,& MonafleriajuxtaConctiii Tridentini decre-
ta , defolalicentia Ordi/tr,rioritm ., nullaaliarum perfonarum
Cujufvis Ordinis ..etiam Regularium ^requifito confenfu , con-
dere,fundare,&eri£ereva/eant ,auti?oritate Apoftolica licen-
tiam ,& facultatem coftcedimus ,non obfiantibus , (ifc.de quo
latiusinfra a n. 28.
Ad omnem nihilominus abundantiorem cautelam , atque
ad removcndum in hoc parre omnem lcrupulum , procura-
3 tus , & rcportatus fuit confenfus omnium Religioforum
ejufdemCivitatis Mediolani, nempe PP. Icfuitarum, PP.
S. Antonii, Clericorum Regulariuni , PP. Cappuccino-
rum , PP. Carmclitarum primi Inftituti , Monachornm
S M. P4/rionis,Monach.S. Simpliciani, Monac. Coslefti-
norum, Monac. S.Petri Inpcftatae , Monach.S. Ambrofii ,
Alonach. S. Vidoris, Monach. S.Ccifi , Monach. S. Da-
miani, PP. S. M Giardini,^ S. Ambrofiiad Nemus,PP.
Auguftinian. PP. Minimor. PP. S.M.Coronatan, V. Hof-
pitii B. V.deCaftcllo, PP. b. Jo. adConc.im , V. Collegii
S M. Secretae . PP, S. Franc. PP. Minor. Obfer v. S, Angc-
li , (ScPacis, PP, S M.Gratiar. PP.Domcnican.S.Eiiftor-
gii , V. Collcgii S. Petriin Monforic, PP. S Dionyfii ,
PP. S. M. Scrvor, & PP, Ord.S. Jo. Dci , quorum omnium
confenlus exhibiti fucrunt in Sum.
Prour ctiam ad rcmovcndani omnem umbram practcnfi
4 praejuJicii, quod cx hujulmoJi nova fundatinnc oriri po-
tuiftet cifdem Coiivcntibus antiquor. Rcligiofor. & pracci-
put* Mendicamium , praeviis, folitis, & ncccftariisliccniiis,
altcr noftcrConvcniusSCaroli ^ jam fundatus in Civita-
tc Mediol.ini, folcmniter (cobligavit aftlgnare, &ccdcre
partcmdiftriifluscjusquTnuationis cjufdcm Civitaiisfa vo-
rc difto Convcntus crigcndi pro quatftuaiione clccroo-
fynarum , tieccflariarum pro congrua fubflentatione Re-
ligioforum , qui In di^o novo Couveatu morabun-
tur .
Cumque pfo complemento faujufmodi novae fundatio-
nis deficeret neceffaria licentia Apoftolicas Sedis , hinc
proparte eorundemReligioforum SS- D. N. fupplex por- y
redlusfuit Libellus, huic S.C. demore remiftus , emana-
toquefolitorefcripto:.^rfAry/>./>roI»/or»M/. <if^e/o; Ifte ,
demandata menfuratione litusConventus, novitererigen-
di, &refpedtive diftantiae , tam ab Ecclefia Collegiata ,
& ParochiaJi S. Laurentii ,qulm a nonnullis aliis Monafte.
riisReligiofor. & Monialium circumjacentium , ad qucm 6
effeftum de Patrium confenfu fuerunt depuiatiduoPeriti
Architeili, qui ambofuerunt concordesciica quantitatem
fi[us,& diftantiaE,utexeoram Relationibus , quas exhibi-
taefuerunt, fuamdie 10. F^^r. 1715. tranfmifit primamln-
formacionem , & aliamultimo loco, nempe die 16. Maii
1716, per extenfuminSecretaria rclittas.
Quia vero ad retardandam dgrauaeconceftlonem , prae- 7
ter omnem expeilationem, pro parte Collegiatae S. Lau-
rentii PP. Dominic. !:. Euftorgii ,Cappuccinorum, &Mo-
nialium dellaVetera, & Vifloriae, pro impedienda nova
fundatione, porredi fuerunt fuppiices Libelli , deputatus
fuit in Pon. Em. Corfinus , qui cum in hodierna Congr. 8
dubium proponat ; Anfitlocus fundatioii novi Conventut
in cafu , &c. illud videiijr relolvcndum' : Affirmative .
Ex notis fiquidem requifitis, pionovorum Conventuum
fundatione, in ApoflolicisConftitutionibuspraefcriptis ,de 9
quibus Ventr.in Prax.p.ut. i . 6. 18 ^f Nov, Monafi. adific.
§. unic per tot ibinu^. Caro.. Ant de Luc. sn addit. Torr.de
Pa&. fut fucceff- lib. 4. cap. i.an 1 5 9. C? Anfald. in addit ad
dec.jH.n. Sif- nLillum deticu in praelenti.
Et incipiendo^ neceftiiate, hasc viJetur innegabilis, eo
quianoftri Religiofi unum dumtaxac habent Convencum
in magnaCivitateMediolani, illumque praecise deftinatum
pro Novitiatu, ut inter Panes eft in confelfo , qui nuilo 10
inodocapaxcft recipiendiomnes exteros Religiofos, con-
tinuo ad eandem Mediolani magnam Civitatem , tanquam
Metropolim,ex tota vaftilfinia Provincia Lombardixcon-
fluentes, eftque eodem tempore infufficienspro exercitiis
formalis ftudii , apprimd utilis, & aequalicer neceffarij ; .. ^
Ec confequenterneceftitas fundationis noftrinoviConven-'
tus non potert efle magis urgens , magilque fundata prO
recipiendis didis exteris Religiofi», ibique inltituendifor-
inale ftudium, qua necelfitateattenta^denegari nunquam
lolet fimilisgratia fundationis novi Conventus , per ea , ir
quae puniftualit^r notancaddudi a Donat .Rer .regul.to.l .par.
2. tit. de Monafl. tedif q. yper tot.
Necdicatur, quoJ ad occurrendum eidem verc magnx ,
& aequaliter urgenti neceftitati, ampliari poflit antiquus
Conventus , praeexiftens in eadem Civicate Mediolani , ii
velnovusxdificariextra illam, & prascisc in \ozoVarifii,di\-
ft^ante ^ prasdidta Civitate Mediolani miliiariis 30. ut mnuit
Archiepilcopus in dd. Relat.
Diftinguendoenim contrarium objedtum induaspartes >
proeo , quod refpicic ampliacioncm noliri antiquiConven-
tus, dicimus, illam efte ad pr.ixim irrcJucibiicm, &fie- IJ
ri nullateniaspoire, attenia noiona anguftiaejufdem fitus,
& aliisdifficultatibus, &congruen(iis , de quibus leftis cft
idem Archiepifc inultima Rclat. Ul ra cxpreftam pro-
hibitionem Conftit.noltre Rcligionis fundandi novumCon-
ventumpropc alium aniiquiorcm praEexiftentem .
Quo ver6ad ampliationem Conventus Vanfii , vcl ad
fundationem alterius propc ipluin , dicimus, illum nulla-
teniistollcre inconvenientiailla, & incommoda , k quibus
moventur noftrl Rcligioli aJ ficienJ.im praefeniem inftan- '4
tinm , quia lichgioli , oblig.ici acccdcnJum ad Civitaiem
Mcdiolani , ab corum pariicularia nci'otia , cogerciitur
pcrmaiicte in diltaiuia circitcr 30. mill. abeoJem Civita-
le; Ac infuper pro co , quod atiinct ad StuJium , licuti
omncs aliae Rcligiones retincnt corum formalia Siudia in-
tra iplam Civit. Mciiiolani , iia idipfum permittcndum
vidciur noftris Rcligioli.s proptcr corum continua cxeri;i-
tia fcholaltita, quac lo Coiwcntibus , politis in Locis an- 15
goftis,non poftunt cum aquali Rcligiolbrum fruLlu , &
facilitate ad praxim rcduci , proptcr quod inomnibus Ro-
ligionibusintrodudumclt , Studiagcncralia pofitacfle, &
ftorcrc in magnis Civitatibus,non antcm in parvis Op-
pidis.
Ex quibus corruit pariicr alia rcflcxio , quiW ^\ nova 16
fundatiofierct cxtra muros C vitatis , cenarent in parte
pracjudicia , & conqueftiuiiei ContraJiClorum i Eo quia
caicm
Tom, iJl. Pars II. Difceptatio V.
i>9
cadem prxtf nfs prsciuilicia nullo modo fuWiflunt , nulli-
que folido fjnJamcnco func in lixa , ut viJcbimus in-
fra .
Concurrit fecunJi loco exprelTus confenfus , feuveriiis
enixa voluntas S. C R..M. Prouc etiain accl.imatio , feu
17 confenfustotius Populi ,repiefentcTtu.^ . t.im ab inferioribus
MagiftratibusnoftraeCivitatis quami loto S-n.itu Mcdio-
lani ; Quaeomnia ad effe^lum, dequo apimus ; in ma?na
conlideratione haberi folent, ex animadverfis per Anfald.
iit addition ad dec. 7^ »■ 89- ibi ; Confenfus ifc Principis Ci-
Vttatis , & Loci Hibitarttitnn ■
Nullatenrisrelevante dilfenfu Canonicor. dift. Ecclefix
Collegiaiae, & Parochialis S. Laurentii , intracujus fines,
iS & Piftriflum teperiiur fitus,emptus,&deftinaius pro no-
yoConventu .
Non enimpro requlfito fundaiionis novi Conventusin
Jurecautum reperitur , minufque in Apollolicis Conditu-
lionibus praefcribi-ur necelTitas confenfus Cleri faecularis,
19 ex addudiisper Vajferin incap unic. an-^y de Excejf Pree-
lat in 6.& Franc.var-refol.cap. ij.n 3. ea ratione,qiiia hu-
jjfmodr aiieita praejudicia Cleri laecularis, vel non taerunc
habita inconfiJeratione i Summis Pontificibusad nollrum
effeftum ,vel, utiincerta.&:eventuaiia,apta noii fint im-
pedirecertam utilitatem , & inncgabile augumentum tiivini
cultus,refultans ex novoruai Conventuum ardificatione ,
20 quam in noftris terminis adduxit jRo/'. ^ff 745. « i.par.i.
rec. his verbis : Minus obflat , qubd , ereilo tflo Collegio chri -
flifideks poteruntin illius Ecclefi.t eltgere fepulturam .faccre
celebrare miffas ,& anniverfaria ■ quodredundat in prttjudi-
cium Ecclefiee del Pilar , in qua pnediBa hucufque faBa fue-
runt ; ^uianegatur huiufmodipr,fjudicii<m ,cumfimus in fa-
cultativis ^ex quo quilibit potefl ad libittttn ubilibct pia Opera
facere , <iffibifepulturam eligere &c. Et i/i omnem eventum ta-
/e pr^Judicium non ejfet confiderabile ad effe^um impediendi
noviCollegii ereSSionem.juxta doilrinam &c.Sc concordant ad-
21 dutli pet Donat Rer.Regul.toni. i.par.i.iit. i. de Monafler.
eedilc ^. ib'. ». 9 Pign.ttc/ cortf 177. num 5?. tom. i. & Rot.
in Barchin.Fundat.Conv cor.Card. Panzirol quam refert ,
& fequitur Pignatell. ubi fupra ibi ; Nectimor , quod in h.ic
nov.r Ecclefia Fideles eligant fepulturam , ac m:ffits ceiebrari
faciant , videtur confiderabilis , cum pr dsdiBa fim facult ativ-^ ,
utfirmiVitRota&c.&cor.Seraph ^f.8^7. ».j. ioi; Quarttim
2J prtejudiciumex eodeducitur , quod dim>nuitur concurfus Po-
poli ,accedentis adCathcdralcmirc.Sedho: non elfc pr^ejudi.
cium confiderabile cenfuerunt DD. cum cx ahaparte pr<tpond:-
ret favor augumenticultus divini&c. c\im A\ns de quibusin-
fra a n. 147.
Toto fpiritu fupplicanteshic obfervare , quod in Apo-
fiolicis Confti;utionibus,prxfcribentibus requifita fundatio-
tj nis novorum Conventuum , non confiderantur hujufmodi
poffibilia praejudicia, five evcniuaiia , (ive certa refpettu
Ecclefiarum fkcularium , fed relpeftu Religionum Men-
dicantium dumtaxat , ut in terminis notat P;^»j/f/. cumu-
)ansconcordanies;« (£ confult. i-jj.n. ^^.toni. ihisverbis ;
Rationemhanc ^nefcilicet propter eleemofynas , crogandas in
.14 novam Ecclefiam , detrimenium a'ii patiantur , non confidera-
ri in Conflitutionis yipoflolicis , 1 ifi refpeilu Mendicantium
dumtaxat ,& fic cefsat omninb refpeBu aliarum Ecclefiarum ,
pr<efertimf^cularium , ut in terminisfuit diBum in dec. &c.
Ncc replicetur , quod ii ex praemiirisaudiendi non func
Can.d. Collegiata; EccleliceS.Laurentii , uii componeircs
Clerum faecularem, faltem audienduserit illorum Pra^po-
liius, utiParochus ejufdem Ecdcfia; , ratione praejudcii ,
quodejus Prochiae inferri potcft tx vicina fundatione no-
»j (Iri Convemus/ Objedoenim rundaliteroccurit Pafqual.
qumor.jurid. i^i. pertot. in qui omnes Apoilolic.is Conlli-
tutioncs , quasin hac pavie habcmus , cxplicanJo , (oli-
de probat ( (unt cjus pra>cifa verba num. i. ) Porochoi ncc effe
convocandos ,nec audiendos , quando inttodttccndi funt novi
Religiofi in aliquo Loco .
Nonomidcnies ohfcrvarc , quod oppofitioncs ejufdem
Praepofiti , tanquam Parochi didx Collcgiaiac , in fubftant ia
unicc leftringunturadaliquod mire buifale .xquc iiiuic, ac
eventuik- prajuJ cium , quod non folec ad noftrum elfc-
26 tluin pi;v(Kulishabcii, ix .Tllegatis fupra .5 tfttw;.i9 Qiiiluis
addimuS lucralemrf.vr //; cap.NuIlus Laicus in fincdcju-
repatr. ibi Et fiquis&c.avanti^ caufaconjcntire noluerit ,
Romano Pontifici nuncictur ,& quod ojferendum efl ,tun:eius
licentiaofleratur , quem ad nuftruni cflcilum lequitur P/-
gnatel. confult. 1 79 . ;; . i . / ow 1 .
In omnem verc) cafum conlcnUis ifte , quatenos requiri-
reretur , fuppleri poffet ab hac S. C- quando , ut in praelenti
verificaturjilleirrraionabilltjr denegatur , 2c concnrrunt
omniaalia requifita fubftantialia , quorum praecipuum , j-
eftconfenfus, feuacclamatio Populi , fupremique Migi-
llratus, ipfum Populum repraefentantis , cx ammadverfis
per Carddc Luc deRegul.difc.i<).num. \<^ Carol.Anio». de
LucaadVentrigl.in Prax par.i- annot.xt.i.uni:. n. 5. ver\.
C iCterum .,Piton.difc. Eccl. i^n.j.&Pignatcl tom.l.conful.
i^y-^-S^cumaliisinfra allegandis«. 150-
Abfqueulla prorfusdifficultare in noftra hypoiefi , dum
habemus d.cub-rale Pon.ificium Indultum Clem. IX con
cecientis noftrae Religioni amplilfimam facultatem ubi- li
<iue Locorum fundandi novos Cinventus cum fol-. Iicen.
tia Ordinarii.; Nullo aliarum perfonarum cujufvis Ordinis ,
.etiam Regularium , requifito confenfu , juxta lilius prscifa
verba, quod pundu^li exe^juutioni omni Juredemandan-
■tium eft ex addudis per C:ard. dg Luc.de Benef difc. ^.fub n. i^
i^^.Schtmausper Rot.detr.^.n.e cor.Anfald.
IncujusIireralisConftit. conflidlunon credimus allegan-
.dair. nor.amCo;7_/?//'.i7. LV^.^niderogaroriamfimifumpri-
vilegiorum ,quam |)sre Ktenfum \mpreiVM Donat . Rer.Regu!-
tom. 2 traff. i.jde Monafl /edificq.^^.per tot.
Quidquidenim fican [>er talcin generalem revocaiionem
antiquorum privilegioru ai, diverfisReligionibus, a tnultls
SummisPon-ificibus co :cefforum , revocatum dici rollit :o
didlum fpeciale privilig ium , n.-ftrae Relieioni concclfum
a PauIoV. \n[e- ejus Coitfiit.in Bnn.nov.Jom.^. /aio. c^iise
irafummatur: jQ^^tod Fratres Ord Carmelit. Difcaljre.^J.pof-
fintubiq,defolaltcentiaOr.dinarii nova conflruere Monafleria,
ck. cui in dida Urb. Com.-; n. fpeciahccr , & cxprelscderoga-
tumnonfuit; Hocunuui eft aeque indubitatum , ac inne-
gabile,qu6d in omnem ca ium idempoiieriusfpeciale privi-
legium Clem. IX. omnin.o prajfcrendum eft antiquae gene- 31
rali revocationi Uib. VU I. juxta regulam , quodpolterio-
ra derogsnt prioribus, de qua Sylveir. opufc ^■de Declar.
Card.num.M. foLi%i. ^'S >^ttel.confuit. loj.mm. i^ tom. 1 •,'.
Rot.dcc. 49';. n.i.cof.E}»e r.jun ifin Melevtt Decrct x.Mar-
/ii i-joj.^.fin cor.Anfa'd.cumi\nsa\\.:gn.sin Tom l. par.
3. difc 1 8. >i. 10. ifdifc. i<;. n. 57.
Neque iiieretur attendi; idertum prscjudicium Jidae Pa-
.rochialis, ineo confiftcns , quod in fitu novi Conventus
.extent Domus,inhabiiat 3 ; de prxfenti ci 70 perlonis ,qua-
tenus vero poftea amplic;i ir idem Cooventus, juxia laculta-
tem , adeuiidemeffedtuan )b:encam , Jemohri pari er de- JJ
herenr multaealixdomus, in quibus habitant zc3. perio
Jiae, uiait Archicpilc. in c j us prima Relac adcjqui dimi-
nuereniur decimae,debiia3 < • dcm Ecclefia: Coliegiata* , dc
Parochiali , necnon illa h: ibere amplius non poiict qu.it-
tainfuneralem,aliaque ince rtaemolumenta, in quibuspiae-
tcntiitur exadver(b,qu6d pi o majoriparte confiftant reddi-
iuse)u(demCollegiatde .
Pro adacquata (iqiiidem i '•efponfione adverfus huju(mo-
Ji magniticatumpfarjudiciut. 1 lupplicamusobfervarc, qudd
noftri Religiofi i^ridte,≺ ecise intendunt fundaie Con-
vemumad terminos meniuia • , ptalente Jo: Bapt. Lcrco
Can. Collegiatse fadasadiil ts ArchittcMis Caroio Jo,- Ba- ;4
ptilta Formenio, cledlo a Ca nonicis, c^ Jo^Baptifla (^a-
iirio, eleifo^ Religiolis, quor um dii'incl*. & cxadliiiima:
ineniurationes fuerunt exhibic, Te in StcrvTiaiia , AJeoqi.J
celfat in radice prastextus decan^ ati pra-juJicii , quia , ju-
xia didns rrenlurationes , non veniunt dcrmolienoz om-
Dcs illae Domus , a quibus Cainv lici dida incerta «molu- ;;5
mcnta percipcre folent , fed (bium aliqux in fito ignoH.e,
CT abitatc dt iniferabili pcrfone , tti te a penacon la fa iga t
procacciarfiil vitto , cfodisfaicaldel itodclla locazione , rief-
conoptii di aggravio , chc diemolumcn. '0 al P.irocboli loro ju
nerali , juxta pr<i;cifa verba Archiep. inultima KeL .
Ultraquod idemallcrium prjc;udi( rium remanet fcmpcr
aequeincertum ,ac tenue, & evcntuale ,qui3 cum Parochus,
nuIliIegaIi,'und3mentoirnixu5,obligiirep-'ft'; Laicos.nio-
ram facientes inCivitatibus, ad habiv andum omncs Do- J6
mos, fitasin C)us Parochia, non poieft Iblidc praEtcndcrc,
niinufque allcgare ccrtitudinem prarjud.'cii , ci refultan-
t.s exincorporationc dom.in 111 ,necen'ar i.i pro fundationc
noviConvcntus, uc in termiiiis oblcrvar Pignalel. itipon'
dcnsfimiliobjeitoinfo»y»<.'f 177.W. 5 j./ow. >■ ibi ; P.irociuj }";
:;on h.ibetjus cogendi Laicos adh.tbitandum Domoj , tn fna
Parcchialitas , . tqueadco non potefi allegare J uj qutefitum
c^rca emoiumenta inde evcnientij^fuxia Tcxtum Cr.tum ali; j
infraalieganJis an 1:4.
Minus rcfrag^tur diifenfus aliquorumrRegularium no-
flrxCivitatis; Tum quiacx diiJooraculo Pontificio, ilio-
rumconfenfusnullomodo rcquiritur-, Igitur corundcmdif- ^8
fenlus
200
Dilceptat. Ecciefiall:. Doniinici Ufnjy3c.
fenfusinfiullaconfideratione habendus eft . Tum etiam ,
quia iidem Reguiareseorum confenfus jam praeftiterunc ,•
Adeoque quod femel eis placuic , amplius difpHcere non de-
39 bec, juxtanotoria Ju'risaiciomafaapud Barbof. axiom. 196.
num. 16.
Non attetito , qudd iidcm confenfus prasfliti fuerint eo
tcmpore,quonoftri Religiofi eorum Conventum intende-
bant erigere , non ubi de prasfenti id facere procuranc , fed in
40 ParochiaS. Viti;Cumenimdidiconfenfusfuerinc praeftiii
fimpliciter pro fundatione noftri novi Conv.intra Civitatem
Mcdiolani, utremanec manifeftum ex illorum foia lectu-
ra , mere materialiierfehabei, quodfundandusfic inuna,
velaicera parteCiviiacis, feuParochia; E6 quia iili Re-
guiares, quierancmagis proximi eidem novoConveniui ,
sedificandoinParochia S. Viti, hodi^ funt quidem remo-
jfi tiores , led eidem novo Convenciui func proximiores alii
Reguiares, qui tunc temporis cranc remotiores, ficque in
hac partenul!a(ub(lanciaIisadefthodie differentia, ut con-
fiderantipatec.
Proutetiam non obflat rcflexio' , quod aliqui ex diA.s
confenfibus finc conditionaies , i')C fignanter iile Cappuc-
cinorum , dummodo alii Reguiares confentiant ; Ec ali-
41 qui confenfus concincant conditi^onem , dummodo ferve-
lur debita diftantia , necnon ceflcc peaejudicium aiiorum
Reguiarium.
Refpedtuenim didti condicion'.s, appofiiae in confenfu
Cappuccinorum , dicimus, iilam fuiffe purificacam , quia
43 alii Regulares confenferum , Qoo ver6 ad diftantiam ,
dequa fermoeft inaiiquibus conlcnfibus, ultra quod , ex-
44 ceptoConventu S.Euftorgii , ocnnes aiii Conventus ion-
gediflanc, cathegorlce re;pondemus, qudd cum verfemur
in magna Civirate jpraeicxrus m nonsdiliantiae non atten-
dicur , uc obicrvat Card. de Luc.de P^egul. difc.i,l.numj\.
Quodefl adeo veriim, ut in ip/aftiet Civitate Medioiani
major pars Conventuum Regula r. pofita non reperiatur in-
4I tra diffantiam, in ApoltolicisCoi iflit. prsEfcriptam, imoali-
qui funt ferd contigui , nempe C.oiiventusS AmljrofiiCi-
flercienfium ,& Convcntus S. Fiancifci Conventuaiium ;
ConventusS. VidlorisOlivetanorum, & Conventus Cap-
yuciriarum Portae Verceilinaf; Cc >n ventus S.k lexandri Bar-
rabitarum ,& ConvcntusS. Jo.Ln Conca , & Conventus
Carmelitarum Congr.Mantuanx ; Conventus S Barnabae
Barnabitarum , & Convencus f 'acis Minorum Obfervan-
tium , & quampluresalii , qui ijrevitatisgraiiaommittun-
tur .
Indequein histerminis quotidie videbimus , quod juxta
laudabiiem praxim hujus S. C. quando fumus in tcrminis
48 fundationis Conventuum, & .'Monaflcriorum , crigendo-
rum in magnisCivitatibus, nonfolet procedi cum illo ti-
gore, quimcrito fervatur in tci minis fundationis , quasfie-
ri praetendatur in parvisCivita tibus, ut in fpecie ioquendo
47 de CivitatcMcdioiani ,obrerv aiCardde Luc. de Regul. d.
«/i/f. 3^. ». 4.ubi, quod itapluricx pradlicavit in fimilibus
quaeffionibuSj/Jcrf/m;»»^ funt fjusvcrba) induphciMedio-
lanen ca ratione, quiain ma>;nis Civitaiibus ctirant moti-
vailla , quibus innixae funt /Vpoft. Conftit. circa rigorcm
rcquifitorum pro novorum C'onventuum fundatione .
Quodemi\m ad affertum •praEJudicium , iftud nullatenus
infcriur ,nequ(^Conventui S. Euftorgii, ncque aliis Con-
ventibus ; Tum quia in dift', idu novas fundationis adcft nu
merolus Populus,afccndcMsadanimas 30. m. circitt-r, tefte
45 CardArchiepifcibiquea.^ieft lolumd.ConvcntusS Euftor-
gii , & Coilcgiata S.L.'.urentii , quando in aliis partibus
Civiiatis, miniis numeroiis, cxiant plurcs Convcntus ,&
Ecciefiaeut eft noiorium ; Tiiin quia nofter Convcnius S.
Coroli ,jamfundaiusin Civitaie Mediolani ,ad tollcnduin
hujufmodi practcxtum folcmiicm cmin,- obligarioncm afti-
Hnandi ,& ccdcndi pro quarliuationc clccmolynarum novi
49 Conventus, proconf;rua fubftcntationc Rcligioibrum ,qui
in d. Conventu erir/.ndo morabuntur , ncccffarioruni,par-
icmejuspiopiii di('ridlus,& quxftuationis , quam habct in
d.Civitaic; Et prc.indc ccftat omnis pnicxiusd. prajudi-
cii, itautin his civcumftantiis iicquecii.im cit.iiidi (intalii
Rcgularcs , dum. h.ibctur , ac fi novus Convcnius eius
quacftuationi favore corunicm rcnunciaftct , quoc.ilunul-
lum prarjudiciutnconlidoi.iri valei Lczzan. In Suvmu Vcrb.
Monajleri.in. 6. Pcyir.iti Form./it.Z cap t.not ult fo/.yi6.
Donat. Rcf. Regul.tom i.p.irt.i. tr. i dc Menaft. tcdific. qu.
50 i8./>fr/o/.ubi;/. ^.rcfert iia pluric; dccilumab hac .S (.. &
fignanter in Napolitan.i Fr Ord.li.M dc Mcrccde IHfal.cit.
t/^.Juniil6iy fifinCa/lrcn.Uvorc P<itr. Rcformat 5. Bcrn.
yjunii 1641. & in Cajciana favcrc Patr. Difcakcat. S. Au-
guftinii.KiB. ib^i.&jnNeapo/it.fsiVOtePair.Eremit.S.Au-
guli.anno 1646.
Quajomnia vcrafunt, ncdum refpedlu fundationis Mo-
naftcrior.Rcligionis non mendicantis, fedctiamfifermofit
de Ordinibus mendicantibus,dummodo ,ut in prsefenti ve.
rificaiUT, esEuem Reiigiones mendicantes capaces finc in jt
communi annuorum rcddicuum, vel bonorum poffeflione,
utomiffisantiquioribus exemplis , qui de facili poffenc cu-
muiari , anno 1692. ad relat.Card. Fecrucii die^- Juiiifa-
vorcPP. Scholarum piarum rdoluic hsec Sacr. Congr. rn
una Derthonen.itdc Monace/.inFormu/itr.tom. i.tit.6.form.
iqfo/. iC'5 n. i8. ibi -.Cieteri Rtgu/ares, qui pojfejfionebono-
rum , 'if annuorumreddituum capaces funt , quamvis Ord.
Mendicantiumjint .p-ojfunt ad novas fundationes admitti ^re- ^x
cepta eorundem cb/igatione non quicf/uandi , ut admijit S. C,
Ejufdcm infubfiftenciae eft exagerata oppcfitio Monia-
lium Vidloriae, & Veterum,qu6d cx fundationenovi Con-
ventus in controverfo fitu haberetur profpcdtus in earum
Monafteriis; Manfionesenimnoftrorum Religioforum non 5}
debcnt haberefcnefirascxicriorcs, rcfpicentespraEdidla i\lo-
naft. Moniaiium ,fcd foluminteriores verfus Atrium novi
Convcntus, ut fuit recognitum ,&a communibus Archi-
tedlisftabiiitum in folemni delcriptione ; Et confequentcr
ceftac pariter in hac parte d. prijudicium Monialium ex
nova fundatione noftri Convenius,ntoblervat Emincntif-
fimus Archiep. in 2. Rclat. loquendode utroque Monafte-
rio ait : Fattaji poi /afperiertxa da//e fineflre de//a d. Cnfa y^
ne//oflato prefente , nonfie comprefo poterfi darc aicun prof-
fetto pregiudizia/e .
Nullam quoquemeretur confiderationem reflexio iiia ,
quod in fitu nova fundationis extcnc duo privata Oraio-
ria , feu Confraternitates, in quibusexplicari (olciCathc- 55
chifmus, aliaque pia opera excrceri .- Ultra quod enim om-
nia ifta meliiis, longeque facilius peragi poffenc in nova
Ecciefia, ibidem aedificanda, fubdiredione, &afti(ieniia
noftr. Rcligiofor. quoad ea , quae concernunc fpiriiualia J
cxcrcitia , in dd. Oratoriis pradticari loliia ; Semper ur- %
get refponfioilla, dequain d. uft. Relat. Archicp. quod •
fine didlo ficu ,ubi exiftunt dd. duo Oratoria pronovoCon-
ventu, i/fito acquiftatoe baflante pcr i/ /orodifegno; E che ^f,
fein avenirevo/ejfero attent.ire /'acquifto didddue Oratorii;
comeda//iOpponcntifiteme, dotnbbe fempre dipcndere da//'
arbitrio del/' Ordi/i^rio , de/ Paroco , e dei/ Opir.irii de//a Dot-
trina Crifliana , co^nc di cofa /oro , /a concejjlone .
Demum nuiiiusmomenticit contrarius practextus,qu6d
Archicpifc fuum non pr*ftet aftenlum fundationi noftii
C^onventus ; Id enim non regit in t;.dio,eo quia ip(e fub prae-
luppofito, quod fubfiftercnt oppofiiicncs Coniradidloruin 57
dumtaxat inejus prima Relat. innuit , quod fi ampliaretur
Convenrus, cxiftcns in Civirate,3U' nltcr Varifii, vel.fi fun-
dario fierec cxtra murosejufdem Civitntis , ceffarcnt in
paiie afferta prasjudicia , & conqucftiones Contradidto-
rum •, Cumque ex hucufque animadvcrfis remancat mani-
feftum , affcrta praejudicia nullum h.ibcre fundamcntum,
ceftante contrario prasfuppofiro , feu dctedta crrontit.ue
fundameniorum , quibus eidcm Archiep fuppofituinfuit,
non pofle devcniri ad fundationem Convcnms , dicitur
ceftnrc diflenlus cjufdem Archiei' (copi , juxta rcgulam ,
de qua gcneraliter Rot in deci-^ n.w.par. i7rtr. &cum 58
qua in noftris pundtuaiibus tcrminis , proccfTit iia;c S. C.
in Mantuana S. Augufl. 1710. Ponente Caid. Gozzadino ,
non habcndo in aliqua confidciationc aperium d;ft^nlum
Epifc. Mantuani, eo<;uiacoirucbar praefupp(-fi;i in fubquo
confcntite rcculabat fundationi novi Hofpitii Rc('ormalor.
S. Francifci, ut viderccft in To»». \.par. z.'difc. 8 n.S.&^.
Iinoex infubfidcntia d. conn.irii fuppofiti ,alia aequc tlh-
cax ,ac Ihingcnsdcrumiiur u-flixio proronccflionc Gratix,
co qui.i rcmarci mamleftuin , Oppofi.oi um contradidHoncs
oriuiii habcic A lol.i afmulaiionc , in quibus icrminisctiam in J9
dubioinclinarcfoict haic .*«. C pro novorum Convcii.uum
fundationc pcr ca , quy in icrminis noi.it Pignat confu 1. 179.
».4 tom I . ib'\ : DiJJenfu^ /lorum Rcgidariumnonpoteftattri-
bui nifiamu/ationi ,(ir J C . providcrc omninb dcbet ■ ifindu-
bio firofundatione rcfcrlbere , cum c.\ ea notabilc cultus Dnini
augumcntum rcfultet.quodcateris confidcralionibus pr^ponde- ,
r^rr dcbet .
Ex quilus.ncdum cclT.inthodie omncscontrarii prartcx-
tus citca d. diftcnfum Archicpilc. (ed conftai ultcriiis ile
cjuldcm pofitlvo conlcnlu ; Imo de c)ufdcm cnixi.'; pn.cl to
lius , quibus icrminat cjus 2. Rclationcm ibi : F quanio ame
crcdcrcl , (hc.fanato conqua/che oneflocompcnfoif priegiudi-
ziOf chenc rifu/tarebbe aV.a Co//cgititadi S. Lorcnzo , ne//a
forina ,
Tom.Ml. Parsil. Difceptatio V.
201
famj , cheparirapiu prepria al fuperhre intendimento delf
EEW. le querele deWaltri Regolari pocopotejfero oftare all
irttenziotte dell'Oratori , il zelo, buonefempio de'guali po-
irebbe riufcire di profittofpirituale alla partepiit gopolatay e
mttucoltadi quefta Citta .
In eadem Caufa.
AFfirmativaerefoIutioni noftri dubii , nullo modoobftant
exad verfo deduiSa ; Concurrunt enim omnia requlfita
Ci Apoftolicarum Conftitutionum , ex fupra animadverfis ,
in quibus terminis non folet hasc Sacr. Congreg fimiles Gra-
tias denegare, ex allegatis fupra num.ii. quibus addimus
Matthauc:. in Offic. Cur. Ecclef. Cap. \f>.a ntim. i .
NonattentaoppofitioneCan.S. Laurentii ; Procedendo
fiquidem inhacpartecum ultima Relat. Archiep. juxta no-
o6z tamregulam, quod pofteriora femper praiferendafunt, ex
allegatis fupra num-iz. ad tria capita reduci poffuntomnia
prstenfa praejudicia , abeifdemCan.exagerata; LNempe
ad emolumenta Funerum, eo quianon ampliilsomniafie-
rent in eorum Ecciefia , fed aliqua fieri poflent in noftra , in
6j qua de faciliParochiani iepulrurameligcrent ; II. Adelee-
mofynas celebrationis Miflarum, quaEhodi^abeifdem Pa-
lochianis, utplurimusdemandantur indidaCollegiata Ec-
clefia , quaEveinfuturumpotTent injungi innoftra j III. De-
mum ad diminutionemconcurfusPopuIi ob vicinitatem no-
ftraeEcclefias , ut videreeft indida ultimaRelation.Ciim-
quc nuUam ex iftisreflexionibusfubfiftentiamhabeat , ;me-
rito contradidtio ejufdem Capituli attendenda non vi-
detur .
Non obftat prima reflexio , quia ex Ordin. Conflit.part.l.
cap.Xi.num.i.foi.Sj. noftri Religiofi non poffunt aflbciare
€4cadavera, adeorum Ecclefiasfepelienda , juxta verbailla :
AdmorruoJ autemfepeliendos&c. Patres noflri nonexeant ,
nifiin Terrislnfidelium, velubi^rerefesgraJfantur^FoniiiS
quia etiam in illis cafibus,in qo ibus Religiofis non eft prohibi-
tum a propriisGonft. aflbciatecadaveraad eorum Ecclefias,
utad rem obfervat Archiepifcop. in Civitate Mediolani ,
fS quandocadaverafepelliuntur in EcclefisReguhrium , Pa-
rochi Collegiatarum perla celebraziorie dell' Ejfequie ritengo-
itoperferalrrametadiCera, contuttalaquantita , chefer-
"ve per l'affociazione del cadavere , in cut per lopiuconfifte la
maggior pompa , efpefafunebre; Etproinde, velnullum ,
veinimistenueremanere videturpraejudicium hoc, plusju-
ftoexadverfoexageratum , &uti talenullatenusattenden-
66 dum eft ad impediendum fpirituale bonum , refultans ex
novi Conventus fundatione, per ea , quae notantaddufti
fupra num.i^.
Minijs obftat fecunda reflexio circa eleemofynas Mifla-
rum ; Tum quia iu hac etiam parre habemus Conftitut.
6j chxe demandantes par. I .cap.i nuin. lo. quod ^noftrisReli-
giofis non recipiantur , nifi eleemofynae pro rllis MilTis ,
quae ciro celebrari poflint, quodqueidemprafticeturetiam
in Miflis perpetuis ; Tum quia cum noftri Religiofi non
utanturopera Cappellanorum, feiiSaccrdotuinfaccularium
adadimpienda Miflarumonera , propriisEcclefiisieliila ,
utexperientia no.umeft , &obfervat Archiepifc.in i. Re-
lation. inde fit, quodinomnem cafum reduciturad paucas
Miflas propriorum Sacerdotum Regularium hujufmodi prf •
tenfum praejudicium , quod compenfatur ulteriiis refpedlu
Canonicorum cunj illis perpetuis oneribus , quae reiinqui
€8 folentannexafimilibuslegatis Miflarum , utnotat Archiep.
ubi proxime his verbis : Detii Padri non ammettendo nelle
loroChiefeCappellanifecolari, nonricevono maggiori limcfi-
tie della quantita de'loro Sacerdoti , quali potendofi accrefcere
perlafcitepie, probabilmente reftara ancbe aggravata de' pe-
fiperpetui, che foglionoingiungereli Benefattori . Tumde-
mum , quia fuit concludentifilme probatum , quodmajor
eft numerus quotidianarum Miflarum in d. Ecclefia Paro-
^9 chiali, quam fint Canonici , aliiqueSaccrdotes, illiinfer-
fervientes, damcoftada'Libri deilaSagreflia, qualmentefi
celebrano ogni giorno tnejfe i j. ne/la Chiefa di d- Collcgiata ,
(ioecinquedaSacerdotly cbenonfonodelgremio, nedelCa-
pitolo , ne del Coro , fiche al Lapltulo non folo non mancano ,
ma fopravanzano per obligbi di j. meffe giornali .
Prout etiam nullius relevantiaeert tertiarcflexiocircadi-
minutionem concurfus Populi, ex illa inncgabili fafticir-
cumftantia , quod fumusinpartcCiTitatisMediolani nume-
rofadiPopulazione ( funt verbacjufdcmCard. Archlcp. ) di
70 circa trenta milaperfone. abitaati nel Diftretto di Porta Ticine-
ffiiHcuinoncontandovifi,oltrelafudettaCollegiata,cheduefoli
Vrfajte Difcept. Tm. UL
Conventi de' Regolari, poftia'dileiConfini, nonpotra, che
riufciredigranprofittoVaCcrefcimentodegliOperarjevangelici
in una s) vafta Vigna , cheper effere la parte piupopolata della
Citta,tuttavia e la menoproveduta di ajfifteaza fpi fituale;Q^^
circumftantia nimis confiderabiliseftadnoftrumeffedum ,
eoquia innumeraereperiunturCivitatesin Italia, inquibus
numerusanimarum nonpervenitad jo mil.&tamen nume- yi
rusConventuum, &Ecclefiarum, long^ fuperatillos, qui
reperiuntur propePortam Ticincnfem , ubinoftri Religiofi
fundare praetendunt eorum Con ventum .
Quibus, ad totalem everfionem hujufmodiplusjuftoma-
gnlficatorum praejudiciorum , duas alias addimus aeque foli-
das, & claras refponfiones. I. Quia domusillaE, quasno-
ftri Religiofi jamemerunt proibidem fundandoeorum Con-
ventu, nedum pofitaefunt inyfio/g»o^;/f ,utdicit Archiepifc ri
fed ulterius/bno abitate da miferabiliperfone , atte a pena con
lafatiga aprocacciarfi il vitto , e fodisfare aldebito della loca-
zione , riufcendopiudiaggravio, che diemolumento a! Paro-
co li loro funerali ; II. Ver6, quod in omnem cafum ifta
praetenfa praejudicia funt incerta, eventualia, &merepof-
iibilia , quia Parochiani liberam habent facultatem relin-
quendj Miflas, &eligendiSepulturam in Ecclcfiis, fibi be-
nevifis, quibusattentiseadem incerta, &eventua!ia pr«eju- -j
dicia in nullahabentur confideratione adimpediendum ma-
jorem cultum divinum , & proximi innegabilem utilitatem ,
ilnovorumConventuumfundatione refultantem, )uxta au-
thoritates, allegatasfuprawKW. ig.quibusaddimus^/fri/. 17
per tot. & fignanter num. 1 j. upud Antonel dejur Cleric. ibi;
Ideoquecumpraponderaredebeat augumentumdtvinicultus , 74
& pecutiaris falus animarum, fimiiia pr<^judicia , tanquam
eventualia, in nihiloconfideraridebent , cumaliis,dequibus
inita. a num. 117.
Imo refpeilu aflerti praejudicii, innixi diminutioniemo-
lumentorum funeris eadem Rot innumer. 8. ejufdem decif
17. apud Antonell. aliam adducit folidam refponfionem ,
quae omnem in hac parte difficultatem tollit, quia fcilicet 75
Jus Parochiale nullatenus confiftit in privativa humatio-
ne omnium cadaverum , itaut Parochus circa Jus funeran-
dihabeat fundatam inten;ionerH proexclufioneomniumalia-
rum Ecclefiarum , led folum refpedu illorum Parochia-
norum , qui alibi non elegerunt fcpulturam , & in fola
exailione quartae Funeralis, pro illis exequiis, quae fiunt
in Ecclefiis , diftindis h Parochiali ; Et proinJc ex hac
etiam iolida reflexione Sacrac Rotae, quim pundualibus
authoritatibus ibidem comprobat, exclufum remanetidem
prsjudicium ratione emolumentorum funt-rjs , circa quae
Parochus nuUum babet fundatum, & aduale Jus ex fu-
pra citatis .
Ejufciem prorsiis irrele vantiae eft oppofitio PP Con v. San.
Euftorgii ; Pro eo enim, quod attinet ad prae:enfamdimi-
nutionemconcurfus Populi , &eIeemolynarum Miflarum , jS
ad hominemapplicanturrefponfiones, lupraaddudaerefpe-
ftu Collegiatae Ecclefiac Sandi Laurentii; Quae cofortius
militant in praefenti , ex quo feftivitates Regularium di vcrf«
Religionis, fien folentdiverfis, & diftindistemporibus, ea
ratione, quia illas ficri folent occafioneiolemnitatum San-
«Sorum propriae Religionis, quae proinde non funtimpedi-
mento ad invicem, neque Populi concurfum minuunt, ut
cxpericntianotumeft .
Proeovero, quodrefpicitdiftantiam, cxadverfopraeten-
fam in folis cannis 117. beneadvcrtitur in ultima Relationc
Emincntifs Archiep. mcnfurationem k dd. Religiofis faclam 77
fuifleperaerem , quaepropricconvenit Avibus, non homi-
nibus, non autem perterram, & pc: vi.isrri.-qucnt.-»ris, ut
in his terminis, & ad noftrumciTedlumfaciendumelTtf mo-
nent communitcr Repetentes inleg. i-ff- Siquis ctution ubi
Caftr. ».4. &Jaf nu.z6. Rovit. in Pragm. i . de Salar. eo> qui
viittunt.projervit. «7. Antonel- de Lo: Lcg lib car. :. nu,
i-j.&Card.de Luc.deRegul difc.y.. nu^ cumconcorJar.ti- 78
bus, ciratis in Tom.i. par.t. difcept.i i, n.i 70.
EtuItcriClsfubjungimus, quod in magnis C"V!t.i»ibosnon
proceditur rcfpcflu diftantiaj, cum illorigore , qui ir.>iiiis 79
parvis Oppid is , & infcrioribus Locis merito fcr .atur , ut vi-
dimusfupra <i nuw. 46.
Pro eodemum , quod attinct ad congruam manutcnriorem
corundcm PP Dominicanorum dicimus , il'oxno.n vivcrecx
quaeftuatione, foJ plufquam necciTaiios habctc fixos. ccr-
tos, & annualcs redditus, dcftinatos proeon..i abunJanti 80
manutcntionc , ut in noftra Civiratcnotumcft , &cl3reaJ-
mifit Archiepifc- inultima Rclatio.ie iiv. :1 fud.Conve^todi
S. Euftorgio gode abbonaantirendite , f-r: alla Famiglu , e
pefi, che foftiene; In quibus tcrminis non folent in magna
O habe-
202 Difceptat. Ecclefiail. Dominici Urlayz.
haberi in confideratlone oppofitiones Religioforum, qui divt-
tiisabundant, velexvera, &proprianiendicatioQenon vi-
Sl vunt, perea, quxndvatvntaddui\i a Card. de Lucde Re-
gul. difc.i. num.6%.\\>\: Percutit [olumReligiones, tnendi-
cantes per veritatemy non autem per fiSionem ^ feuprivi-
legium .
Neque ullam babet connexionem cum praefenti iftantia
magnificentia, & amplitudo Ecclefiae, & magnificentior
Conventus diftorum PP.S. Euftorgli, quaEomniumoculis
8: cxpofitae funt in Civitate Medioiani, imo potiiis reflexio
ad hominem retorquetur ; Quia hoc modo in confpedu no-
ftrifuturipauperis, &humiIisConventus , necnonincon-
fliilunoftrsEparvaEEcciefiae , magisapparebit magnificen-
tiad.Conventus, magifqueemicabitmagnitudo, &fpien-
didior ornatus EcciefiaE PP. Dominic. juxta vulgatum illud .-
8j Oppofita, juxtafepofita., magis elucefcunt , deqao Bald.in
leg. I . C. Quando licet ab empt. difced. & Barbof. axiom. 171.
»aw.2. E6quia juxta no/ir.Conftit par.i. cap. i. num. 10. Ec-
clefiae noftri InftitutiinmajoribusConventibus nonpoflTunt
excedere latitudinem 40. palmotum , in minoribus vero
Conventibus non debeot effe latiores j^.palmis, atquein
illis ( funt verba Conftit. ) nonfianttefiudines, vulgdCvipa'
le, ipf<eque Cappellee nonconfiruantur nimiumfutnptuofa ,
?4 necauro, velftuccoeorum Ecclefia exornetur , necexmarme-
rf, aut mixtis lapidibus parictes vefiiantur , fed nitorempo-
tius , quam fuperfluam , & prftiofampukhritudinem pr<e-
feferant .
Poterat autem omitti reflexio, qu6d noftri Religiofi du-
pliciter fib ipraejudicaverint refpedu PP. S. Euftorgii . I. Pe-
Sj tendoabeisconfenfum , hocmodoeos agnofcendoin legiti-
mos Oppofitores; II. Ver6 acceptandoeorum confenfum
conditionatum illis verbis: Dummodi debita fervetur diflan-
tia, nullumConventuinoftro afferatur prtejuditium , iU^efa
remaneantConientusnoflriprivitegia, &fe/venturaiia, de
Jurefervanda; Utraquecnimanimadvcrfiounica, &qui-
aem folida rollitur reiponfione, advertendo, fimilem nu-
meroinftantiam ad omnem abundantiorem caucelam , & ad
toliendum omnem fcrupulum faflamfuifte, nonfoliimdi-
iS ikis PP. Dominic. fedetiamomnibus Rehgioforum Conven-
tibus, &MonafteriisMediolani ; Idque ut diximus, &op-
portun^repetirousad Iblamcautelam , &ad tollendam om-
nem difficultatem in hac parte,& proindd procurata ad unum
effeftum, &adcautelam, nondebent inalium longediver-
87 fum effeflumdetorqueri, minufqueoperanti praEJtidicare ,
ex adduftis per Rot. dec.i6 »«»3.24 cor. Anfald.
In oranem ver6 cafum , femper urget fequensreflexio ,
quod iili particulares Religiofi , qui didum confenfum pro-
curarunt , illumque tali(er conditionatum acceptarunt , non
potuerunt, neque poffunt praejudicare noftrac Religioni ,
88 illiufque privilegiis fundandi Convcntus in illisLocis, in
quibuspraEcifaurgetnecefTitas , &aequaIisconcurritutiIitas
protota Religione, abfque ulloconfenfualiorum Religiofo-
rum, juxta communem Dodlorum, & colle.jialium Tri-
bunalium opinionem, dequa in Tem.i. part.z. difcept. 10.
num.iz.
Cumquibu.';pro noftris Religiofis proccffit C.CinLau-
den- Funer. i M,tii 171 i.quandoin praEJudicium noftri Con-
S9 vcntus Laudae iiuliam oninino habcrc voluit, & merito ,
rationem multarum opcrationum particularium Rcligiofo-
rum, & Superinris H.Conventus, ut videre eft in Tom.i,
par.i. difc.\<\.pertot. & fign.Tntcra ««w 21.
Quoad oppofitiones duorum Monafteriorum Monialium ,
dellaVeteray & VifloriaE nuncupatorum , fatisdidum Cu-
pra«»«»j j^. lilarumque gratuitarum oppofitionumdebili-
90 tatemad homincmoftendit Archiep. tcftisocullatus, & ap-
primt: informatus in d. ultima Relat. ubifolidc' advertit ,
quod ncqueaprofpeflufencftrarum, ncquci vicinitateno-
ftriConventusaliquod , vel minimum praEJudicium rccipcre
poffunteaEdem Moniales , ncdum fccurdum prjcfcntem fta-
tum, & delincationem noftri Conventus, fed etiam fccundum
quamcumque fufuramfabricam,forfanfacicndam, imdne-
qucctiami pofTiliilidcmolitionc cujufdam parvaETurris
91 quaE in Domibus pro Convcntu dcltinatis rcperitur, ibi ;
Tuitavia remanendo nclle Monache il duhlo dl qualche novi-
ta . che potrebbe d.trficol tempOy 0 pcr ladcmoltzione dell.x
Torretta, 0 pcr lclevalione della nuoVafabrica , fi fonodi-
chiarati li V P. chc r.on apriranncfeneftre , chc pojfano appor-
tare alcun profietto, ecbe reftera fempre aWOrdlnario, &
alle Monache l.i r.i^gionc di impedirglido : Et proind^ in hac
51 partecscdcm Moninles vcrctrcpid.int timorc , ubi nullus
depraefcnti adeft , ncqucdc polTibilidari potcft infuturum
timor .
Nequc majorisfunt rekvantiaEdiffcnfus Cappnccinoru.r/,^
PP.S. Damiani, S.Antonii, & Minor Obfer. exadvefo 9»
magnificatiadfacicndamimpreflionem , faltem Oppofito-
rumnumero, &multiplicHate, «bioppofitionumpondus
nonfubiiftit, necreievat.
RefpeftucnimCappuccinorumadduximus, liberum, Sc
purum confenfum totms Definitorii ; Refpeftu PP. S. Da- 5»^
mianiadduximus etiam eorum leguimum confenfumi Re-
fpeftu PP. S. Antonii idem oninin61ibcr confenfusconcur-
rit; Et dcmilm icfpeQu PP. Minor. Obfer.doilumpairter
fuitdeeorum libero, & puiroconfenfu , & propterea , his
ftantibus , nefcimus videre , ubinam fundetur praetenfio
contraria, qu6d di^i Religiofi Ic opponanc hodiernaeno-
ftraepetitioni , feuinftantiae , quamrotundislicerisadmife- oj
runt , & quatenus in rei verltate comparerent , illorum op-
pofitioattendendanoneflet, refiftentevulgataregula Text.
in cap.j^uodfemel de Regul.Jur. in 6 cum aliis apud Surd de-
cij.zbi.num.z^.
PrjEterca refpedu omnium diflorum Convcntuummili-
tataliareflcxio, quod illorum Religiofi, utirxiftentesex- 96
trafpatium, acanonicisSanftionibus, & ApoftolicisCon-
ftitutionibuspracfcriptum , nullumhabent Jusfcopponendi
fundationi novorum Conventuum , ut in terminis obfervant
Vaffer. in cap. unic. num-so de Excejf Prtelat. Francvar.
refol. cap.z-]. a num. 1 4. Card. de Luc. de Regul. difc j i . a nu-
nier. i j, . Fattinell. refponft^z. nutn.^, & Piton. difcept. Ecclef.
l€. num I . & firmavit Rot. deciz^. a nu.zi.par.Z. rec & re-
foluirz&rtT J. Cin Vicen.Fund.Conv.Tehta per Piton.ubifup.
Qu£E omnia dida fint ad foliusmaterijEornaturo, &ad
oftcndendam infubCftentiam omnium contrariarum critica-
tionum; Quia pro totali rcmotioneobjedi , fundati, vel 97
in difleniu , vel in qualificatione, & conditionalitateconfen-
fuum aliquDrum Religioforum , quos ad meramcauteiam
petieruntnoftri Religiofi, fuperabundare videtur unica illa
reflexio , quod ex rotundo Privilegio Apoftolicae Sedis ,
obtento a Clement. IX. Ca/melita Difcalceati fundare ,
condere, & erigere valent eorum Conventus, nulloaliarum
perfonarum cujufvis Ordints, & Regularium requifito cott-
fenfu .
Quatenus vcrorefpeflu corundem Religloforum repetan-
tur iidem pretcxtus praejudicii, vel refpeflualiorum incul- 98
cetur defedus diftantiaeinterdiftosConventus, & fitum ,
ubifundari vult novus Conventus, applicantur caedemre-
fponfioncs, dataefupra adverfusfimilem praetcnfioncm PP.
S.Euftorgii, in fpecie admiflae, &approbataBab Archiep.
in cjus ult Relat. E quanto a me crederei &c. le querele degli al-
iriRegolari non poteffero oftare aWintenzione dellOratori ,
ilzelo, e buon eftempio , de qualipotrebbe riufcire diprofitto
fpirituale allaparte piu popolata, emenocolta di queflaCit-
ta : Cui omnis in hac partcadhibenda eft fides, utiappri- ^g
me informatodeftatu ,& indigentiisfuae Civitatis,& Dioe-
cefisex animadvcrfis/«/)ra<///ce/»M.§.i 2. »HOT 10. Cr /» row.
j.par.t.difcept.^. num.j.
ImdCard.de Lucde Regul. difc()-j.num.(). non minClsfo-
lide, quam praftice in introduftione Religioforum excm- loo
plarislnftituticonfideratetiambonum ipforum Rcgularium
antiquorum, ca ratione, (funtcjus verba) quia introdu-
ilio aliorum Religioforum , profitentiu v; eandem rigorofam ob-
fervantiam Regulte , pr<tftabit (limulum antiquls beni viven-
di , & exaSe obfervandi Inftitutum .
Minuscxagerari mcretnr, qudJ quocumquemodoaugea-
tur illorum numcrus, vclin duas dividatur numcrofa Pro- loi
vincia Lombardiae, poffunt noftri Religiofi, velinoram
facereineorumantiquoConventu, atientaillius magnitu-
dinc, &capacitatcampliatioDis, vcl inomncmcafumpof-
funtalium fundarcConvcntum propecundcm antiquum,co-
dcmmodo, quoin Civitatc Januaeiidcm Religiofi duosha-
bent Convenius , intcr fccontiguos .
Separando enim oh)cftum in duaspartcs, proea , quae
rcfpicit ampliationcm .intiqui Convcntus, illumreddcndo loi
capaccm pro majori Rcligioforum numcro, ibiquc collo-
cando, tamStudium, qu^m Novitiatum, dicimus, h<K
ad tcrminos cxcrcitlorum noftri Inftituti, cnfcprorfus im-
prai^icabilc, & uti talccxprcfsc vctitum faklnneftr. Conft.
par.i ctipi deConvent ubi Novltli funt educandl numer i.
/0/103. ibi .• Conventui Novitiorum&cineo , necPrapofi-
tusCongreg neque Dcfinitores gener.des , ncque Procurator
Gcneralij habiiabunt : Nequeftudlorum aSus e.xercebuntur ;
Ncque Hofpitesfrequenter admittentur .
Vidctur autcm pcnc impoflibilc frcqucntcr non admittcre
Hofpitesin antiquoConvcntu Mcdiolani , attcntamagni- 105
tudinc Provinciae Lombardiae , ut patct confideranti ,
&eft
Tom.HI. ParsIL Difceptatio V.
203
& eft vim inferre litteralibus Conftit. noftri Inftituti , in for-
ma ipecifica ab UrbVlII. ann. 1651. approbatis , excrcerc
adlus Studiorum in Conventibus , pro Novitiatu deftinatis ,
quodpermiflumnuilatenuseft, exadduftisin Tom.i.par.t.
104 rf;/(-tf^f.ii.»aw,3j. Attentispraecipuedecretoirritanti, &
claufula J«W<ir<«, in eadem Urb. Conftit.feu apprcbatione
appofitis, perea, quae notant addutli inr«w.i./>ar.i.</i-
fcept.i :^.nutn. zi.
Poterant proindeomitti exempla aliarum Religionum , in
105 quibustalesConftitutiones, id prohibenies , nonadfunt,
& inquibusforfan Novitii non indruunturcum illorigore ,
quimerit6 prafticatur in noftra Religione , cohaerenterad
diilas ejus Ctuflit. inpar.i. tit. J . (ie Conventu , ubi Novitii
funt educandipertot,fol.\Oi.
J06 Pro fccunda vero parteobjefti, quarefpicitunionem ,
feucontiguitatemduorum Conventuum .
Dicimusprimo, quodillacontiguitas, quaereperiturin-
107 terConventusGenuse , pofitosinCivitatenov^a, utibidi-
citur, &inparteminusfrequentata, &ipaucis habitata ,
ron eft pradticabilis in Ci vitate Mediolani , quia anibo Con-
ventus habent in circuitu fpatium duorum fer^ milliariorum,
108 ut probatum fuit Summ. eftque in Ci vitate Januje notorium,
quod fpatium intus Civitatem Mediolani non occupant ,
neque decem alii Religioforum Conventus , ut ibidem om-
nium oculis expofitum eft .
Dicimus fecundo, qu6d contiguitas diftorum Conven-
109 tuum verificaturrefpedlu extremitatum praediorum ruftico-
rum utriufqueConventus, nonautem refpedu commuiiis
fabricae, &habitationis Religioforum ; Quodnequeetiam
prai.licaripoteftinCivitateMediolani , quiafitus, quimo-
dofuperficialiterconfideratus, &plus juftomagnificatus ,
videtur magnus prouno Conventu , in fraftione panis ,
feu in Architeftorummenfuratione, & dilineatione, ex-
periretur incapax produobus in fuogenere undique perfeftis,
& completis Conventibus , cum fuisOfficinis , &aliisne-
ceffariis membris formalisConventus .- Mukaenim, qus
ilo inabftrado, & primointuitu piaufibilia videntur , quando
dcind^ adpraximreducuntur, longeminoraapparenr, &
execurioni mandari non poflunt , tefte cxperientia , & id
obfervante Raynal. tom.z. Obferv. Crimin. ad cap.tS. fup-
plement.^. num.i.quem kqmtasfuWnlnJiitut.Crimin.lib 3.
tit.j.nuni.S.
Eodem modo omitti poterat reflexio, quodannoi^^S.
ili adinftantiamnoftrorum , &aliorum Religioforum Medio-
lani, expeditum fuerit Monitorium in Rora adverfusPP.
ReformatosS. Francifci, adeffedtum impedicndifundano-
nemnoviConventusextraPortam Ticinenfem ; QMidquid
enim fitin fafl;o detaliMonitorji expeditione, hoc uiium
eftcerturo, quodcumexadverfonondoceatur deprofequu-
tione litisin illiuscxcquutionem , &multo minusde illius
lerminationc, nullum omninofundamentum fieripoteftin
llJ ditto Monitorio, quod juxta illiustotam indolem, & no-
tiorem naturam refolvitur in fimplicemcitationem , exani-
madverfis per Mandof. de Monit qu<eft. 1 7. num.^ i: Ridolph,
inPrax.par-z.cap ^.anum.^S.
Ultra quodindidlocafunonconcurrebant illjE eflentiales
IIJ circumftancixinfado, quaeconciudenterprobantur in prae-
fenti , & fignanterpraccifa neceffitasfundandi Conventum,
proNovitiatu , diftindtum ab alioproStudiis, &adreci-
piendosReligiofos, confluentes in magna Civitate Medio-
lani k vaftifiima Provincia Lonbardia-, ex hucufque ani-
jnadverfis.
Non valens deinde conirarius Defenfor criticare operatio-
JI4 nes , & pia exercitia noftrorum Religioforum , gratvitum fa-
cittranfitumad fomniatasforundem magnasdivirias, afle-
rendo, feupotiusdivinando, quoJ eorum qui.'ftuntiolon-
p^edifferatabaliisReligionibus, quiaprocnianr pinguia p,i-
trimonia , ampla fuppellcclilia , & aiT)pliores perpctuos
proventus, ex qua pia meditationedeindccpnciudit ; Utdc
cautiiii procedendum efi cum PP. D:f:alceatis i» concejfione
fundationis novi Conventus , ijui^jm cum Cteteris verc Mendi-
115 cantihus. In hacautemparte, nonfolCim longcidiverfimo-
d^difcurritdenoftraexenipl.in Rcligione ,ac tecerint Sum-
miPontifices Peul. y.in ejusConJiit.io. in Rull.nov tom.-,.
& Clem.lX inlndulto^ dcquofup. «kw.iS. eo , quiadifti
Summi Pontifices afTerunt, noftros Relis^iofos ; Dco, &
Ecclejia San^cefu^ pcrfeffum exhibere famulatum , non fo-
lumipJiDeoper or.nionem , & contemplationem.fedulb vacm-
tes,veriim eiiam Animarumfalutem exemplo , C? do^rinafol-
licite procurantes : Sedclareoftendit , fcnullam haberc no-
116 titiamilliusrigorofcpaupcrtatis, quam ex vi Conftit. fer-
varetenentur, & defa(Sopundualitcr obfervaw, tlura/;»
Urfa^^d.- Difcept. Toin. IIL
pttr.i.cap.i.num.-j.expreCssdemnndam, utFabricaE, tam
Convcntuum, quam Ecclefiarum ,paupertatem , &humL-
litatem praefeferant, illarum vero CappellaEnon exornen-
turmarmore, vclftucco, minufqueex mixtislapidibus ve-
ftianturparietes, fed illsepotiusnitorem , quam prctiofam
pulchritudinem prasfeferant , quotidie ad memoriam redu-
centes, & in praxi fervantesid , quod folituserat dicerede
fe ipto D. Bernard. rda:us in Infitt. Crimin.lib.i.tit. 10. §.4.
num. 7 j . nemp^ ; Paupertas nnhi feinper placnit , fordes vtrd
nunqusm.
Exagerat pariter contrarius Defenfor , nefcio quod^/wK-
mentum ( funt ejus vcrba ) ipforum zelantifs. Gener.Jo: So-
rekfuper interpretatione Regul<e .QuaEdigreftio aeque impro-
pria , ac infubfiftens, exomni parte claudicat, quia idem
SoreKnonfuit Generalis Difcalceatorum , fed Carmelita-
rumantiquaeObfervantiae anno 1460. & CoRftitutiones pro
eifdem Rcligiofis antiquae Ojfervantiae edidic anno 14^6.
quo tcmpore , nedum noftri Religiofi non erant in rerum na-
tura , fed quod magis eft , S. Therefia Fundatrix noltrae
Religionis, nequceciam lucem alpexerat, uti nata anno
1515. &ficanniS49. poftdidas ConfbtucioncsSorefianas .
Idern proptereaexageratumdocumentum habet illam con-
nexioncm cum praelenti infpeftione , quamhabetcupreffus
cumnaufragio, juxta phrafim .fiforrtr^z , fequuti ^ LfOH^ a^cr
l^nepar.Judic.par.^K. queefi.i. nutn $.
Cseterum ad demonftrandam infubfiftentiam omnium
contrariarum critir.itionum, fat cft fola illa reflexio, quod
Archiepifcop.Mediolancn.coram quoeaEdemexceptiones ,
millies repctitae exadverfo fucrunt illas habuit proirrele-
vantibus, concludendo fuam a.Relationcm , fequentibus
verbis, omni confiderationedignis .- Qiianto ame crederei ,
che , fanato con qualche onejlo compenfo il pregiudizio , che ne
rifultarebbere alla Collcgiata di San Lorenzoiffc. le querele
delV aliri Regolari poco potejfero ofiare all' Oratori ilzslo , e
buon effempio de quali potrebbe riufcire di projirto fpiritua-
le alla parte piii popolata , emenocoltadi quejia Citta .
Rel^peiSu vero ejufdcm honeftje compenlarionis, unice
innixasafiertopraEJudicio, quoJ pr*!enjiturrelulcareeidem
CollegiataE, velexdeficientia Parochianorum Indomibus ,
^ Religiofis emendis pro fundando Cor. ventu ; Vcl in emo-
lumentis funerum , & elecmofynis MiilarniTi ; Vel de-
mum in diminutionc concurfus adeandem Ecclefiam Col-
kgiatam ; Conftanter rcpetimus, quoJ '.aleprae ujicium ,
velnullomodo in fadtofubfiftit, vel inomnemclum , ha-
bito refpedu ad augumentum cuitus divini cx novo pio
Opere refultans , Ecclcfia anriquo laeto animo aliquoJ Icve
pracjudicium fupportare poteft , ut in fpecie , cidem objefto
refpondendo, obfervavit Rota inRoman.Orator. i6.Junii
\6ij6. $.In ero&ione cor.Card.Priol. ibi; In ereclione vero
i^arum Ecclejiarum projuflacaufa conjideratur faiot pti Ope-
ris , & augumentumcultus divini ., in quorutn gratiam Ec-
clefia antiqua poteji fupportare aliquod pr<ejudicium .
Nonfubfiftit idemprajjudiciura refpettu domorum , in-
corporandarum pro habitationc Rebgioforum , ad infiar
PraEtatici, quoJ praEtenditur ab Hebr^ is, fuointrantibus
indomos Chriltianorum , juxta animadverfa apud Pigna-
tell in jin.tom 10. ajol-i^i. Quia ultra animadverfa lupra .:
«(/>». 56. talispraEtenlio, utiprorfusirrelevans, &t3nquam
infigne gravamenrciigiofarum Familiarum , inlpcccqua-
lificatur, &canonizz3tur^ Grcs.lX. incap.Nimis prava
1 7. de Excefs. Pnelat. ibi ; Ab eis etiam de Hortorum fruffi-
bus decimas, necnon H.wttaculis Fratrum ( Jicut de Judteo-
rum domibus ) contendunt redditus cxiorquere afferendo ,
quodniJiFratres morarenturibidem , a<> aliis H.xbit.ttOfittts
proventus tiliqnifolvcretitur .
Et innoftris terminis, rcferendoita Jccifum a C Vifuar.
Apolt.contra ParochumS Angeli in ForoFilcium, prstcn-
dentem aliquam honeltam com[>enfationem iPP. S. M. in
Campitello, quando ibidem fundarunt corum domum re-
gularem, ob pra:,iudicia , qua: airercbat pati fuam Eccle-
fiam Parochinlem , proprer dimi(rioncm ill.irum Pcrlbna-
rum fafculariuni , quae in antiquisdomibush.ibi:abant. ob-
fcrvat Card.dcLuc.de Parocbdij:.i<). pertot & fijnancr
infin. num.io ibi; ^-lccedentetotius dthohci Orbis praxi ,
& obfervantia , quod fcilicet nunquant .iuditumefi , Rfligi»-
fot, ob novas conjlruS/iones , vel ampjijtiotes a.i bujjfintdi
compenfam , fcu rcjc^ienem teneri .
Minus fubfiftit idcm pracjudicium refpc«!tn cmolunicnro-
rum funerum , & clcemofynar Milarum ; ^uia ( 1 unr vcrKi )
Rot, in d. dec Rom Orat. i^^Juiit 1 '^^c. j,v Sc:un.i.: ; Ciiit. ex
indulgcntia Summor. Pontificum relifiafiirt araitrio Fidciium,
ifpcndeant ab etrum Itbera voluatate , t.itquain aecidtt>:.:.'i.»
O i tto» :cn-
117
i:S
I 9
1-3:
1-4
1:5
i;6
204
Difceptat. Ecclefiaft, Dominici Uf^ayx.
tjoft conmmerantur interprajudicia Ecc'-(J''^ Parochialis , &
concordant addufti per M.arnat. refp.z 8. a num. J4. (if Rot. de-
cif.i6s. num. 1 7. par, 1 6. rec. & fupra a num.ia.
Prout ctiam ejufdem prorfus infubfiftentiae ad effeilum
II? compeDfationis, ellaliudaffertumpraEiudicium , refultans
exdiminutione concurfus ad Ecclefiam Parochialem Anni-
verfariorum, omniumque aliarum contrariarum reflexio-
num ; Eidem enim aff. prasjudicio individualiier refpondet
Rot.ind Rom Ornf.fequen. verbis; Reliqua ,qu<e refpiciunt
decirem Ecdefne Parocbialu , frequentiam Pojpuli , eleemo-
fynas , ac Anniverfariorumcelebrationes , neque unquamre-
tardare valuerunt ereftionem novte Ecciejite , ut toties judi-
catum reperirur, neque aliqua reparatione di^na exijlima-
tafuerunt , fed oytime compenfata actento favore Cauf<e
pi£ .
In conflidu autem hujufmodi punftualis refolutionis Sacr.
119 C. Vific- Apoft. relatac aCard. de Lucubifupra , & pun-
duajioris dccif S.Rotae ad excludendam alf. compenfacio-
nem, exadverfo praetenfam, nuila prorfus ratiohabenda
eft Authoriratum , exadverfo allegatarum', Quia nulia ex
eisdefcenditad noftrosterminos, compenfatioiiis nimirum
cxadverfo praetenfae: Et proinde eadem refolutio S.C. &
dec. Rotas, utinullumhabentesContradiGorem , &infpe-
ciedefcendentes ad prxcifascircunftantias noftricafus, ha-
jp bentur uti cafus legis, pcr ea qux notant Card.de Lucde
^fur.difc.ii..ffum.i.& i.& Roi.in Legionen. Parochialis ^.
J lilii 1 706. $ Admijfa coram Kaunitz .
Plufquam tacit^admittuntur haec in contrartis Scripturis ,
Kji inquibus Oppolitores inutiliter fediffondunt ad impugnan-
dam (piritualem utihtatem ,refultantem Habitantibuspro-
peillumLocum , ubi Religiofi petunt fundareeorumCon-
ventum , multiplicando Presbyteros fxcuiares , aliofque
regularcs Operarios , acfi noftri Religiofi nullum omnino
fruiftum in fpiritualibusalaturi effent .
Procathegoricaautemrefponfione fateffe videturfolale-
ip flura 2. Relation. Archiepifcop. in qua pro veritate , &
confcientiarequifitus, afferuitea, quaeregiftravimusfupra
num.-jo.
la cujus clarae affertionis confliilu frigefcunt contrariae
tJJ exagerationes , adexcludendam diftam maximam utilita-
temfpiritualemex nova fundationecoftri Conventus, quia
Epifcopi, taliaafferentes, omnem merenturfideni , ut in
fpecie loquendo de fimilibus Relationibus , quas Epilcopi fa-
crisCongr.tranfmittunt, notant adduftifupra difcept i.§.
tl-num.f,.
Exclufo ex his praEJudicio EcciefiasCoilcgiatsB , velfal-
tcmconcludenter demonftrato, qucd illud etiamfi inaliquo
verificaretur, non effet aptum impedire fundationem no-
154 ftri Conventusy Multominiliseadem fundatioimpediri va-
letadiff^fualiqtiorum Regularium , exadveifomagnifica-
to; UItraqu6d enim idemdiffenfusReguiarium , uti infub-
fiftens, & nuilius relevantiae, recognitus fuitab Archiepi-
fcopo, utteftatur inejus :. Relat.Stridedicimus, quoJex
TotundoprivilealoPauIi V. dequoincjus Confi. 10. in Bull.
1 35 nov.tom.T,. fpecifice confirmato a Clem. IX dc quo fupra
num.x. ille nullo modo requiritur .
Ncc relevat refponfio, qu6d idem InduItumCIcm. IX.
attendendum non fit, uii fubreptiiie, &obreptitieexior-
»^6 tum, eoquia in illiusimperratione nonfuit SummoPonti-
fici narratum , qu6d in contrarium aderant Confiitut.6o.
Clem.Vlll &aliaConftit.z-i. Vrb. yill.in Bull nov. tom-i.
Rcfponfio enim in promptu eft, quddd. Conftit.CIem.
VIII. per viam legis in certa diftantia pnfcribit confcnfum
137 Regularium antiquorum profundationc novorum Conven-
ruum. Difta ver6 Conllir. 17. U'b. VHI. noncft aliqua
fpccialis, & praecifa deroj^atio privilei;ii Pauli V, fed eft
confirmaciodift. Conftit.Clemcntinar , pcr viam Icgisgcne-
ralis demandando illud idcni , quod in diifl. Clcmcntina
Conftit. contincntur circa fundationcm novorum Conven-
tuum , pracvia lifcntia Ordinarii , & prsrccdcntc confenfu
Rcligioforum an-iquorumin Loco, dcrot^.indo gcneraliter
omnibu.s, &fingulis, incontrarium faclcntibus
Hocautcm pofiio, uti rcfult.Tntcex fola lcdlura dd. Apo-
ftolicarumConftit. ultr6admittimus, quoJ Indulium P.iu-
138 li V.comprchendarur fubdiiKgcncrali revocationc Uii).in.
VIII. Scd cxadvcrfo ncgari non potcft , quod alter cx Suc-
cefforibu.s Pontificibus illud confirmarc potuerit , ut fccit
Ciem. IX. cui nullo modn i notarerantdifpofitioncsdd ge-
neraliumConliit. Clcm VIII. & Urban. panter Vlll.quia
iiJx, uti in Bullarioexiflcntcs, & pcncralitcr , &pcrviam
kgis multa dilpnncntcs circa novorum Conventuum crc-
diones, dicuntur notoris, quod fufficitadexclodendum
vicium fubreptionis, & obrcptionis, exadduflis;«</ff.ijo.
K«ff3.2 5. cerawOrr. Et inpraecifisterminis verifimilisnoti- ijg
tiasPapae, refuitantis ex iis, quae continentur in una ex
Conrtir.antcccfforum Pontificucn, per viamlcgisemanatis,
& in Builarioimpreflis, habemus pundualem dec Rot.cor.
Emer.jun.ia ■ fjj.pertot.Sc fignanter »«»».4.
Famofo vero moti vo , ultimo loco non fin^ magna admi-
rationeexagerato, & ineoconGftenti,qu6d noftriReligio- 140
ficonfenlerintfubje(3ioni Forilaicalispro obtinenda funda»
tione noftri Conventus , refponderi congrud poteft cum
vulgatoillo: Parturient Montes , quia nonregit infaClo ,
&nonrelevat in jure.
Non regit in fafto, quia ex verbisconfenfusMagiftra-
tus, nil aliud infertur, quimconditiofolvendionera, in- 141
fixadomibus, a Religiofisemendis , ac praeftandifidejuf-
fionem apud Ada Magiftratus reddituum extraordinario-
rum de non declinando Forum ad effeftum pracdiGum ,
Quae non poffunt verificari , nifi de oneribus fixis, per-
petuis, & invariabilibusdiftarumdomorum, aReUgiofis
emandarum , quae tranfeunt in perfonas exemptas , una
cum ipfis bonis , juxta celebr. decif. Alben. Gabella , coram
Merlin. la 902. a numer-^y cum qua quotidie; procedit C-
I.juxta cafus , relatos « Ricc. in Synopf. Verb. Onus nu-
mer.i.& 5.
Miniis eademconditiorelevatin Jure: Autenim verdm
eftid, quod fupponitur in difto confcnfu, quod fcilic^tid
confentaneum fit praxi Civitatis Mediolani , juxta illa vcr-
ba incontrariis Scripturis omiffa, adeffeBumpr<ediBum , 14»
juxtapraxim, quae, uti notoria in eadem Civitate, fup-
ponenda eft etiam nota Superioribus Ecclefiafticis; Etin
hoccafu, fi eadem praxis toleratur cumomnibusaliisRe-
ligionibus, habentibusConventusinCivitateMediolani,ex
eodem motivo toleranda paritervideturcum Carmelitis Di-
fcalceatis.
Aut veroeadempraxisnovaeft , opponiturquejuris di-
fpofitioni, & inhisterminisconfenfus, cumdifta reproba-
la conditione praeftifus , remanetpurus, &conditio vitia- I4J
tur, juxta Text in leg. Sejus, & Augerius jf. Ad leg Fal-
cid. & animadverfa per Campanil. in Diverf. Jur. can. rubr.
li.cap.j. num.i^. Sanch. ad Pracept. Decal. Itb.-j. cap.\'j.
num.i . Card. de Luc. de Donat- difc.i^. num.<) . & Rot. in Rom.
Neminat. iT,. Januar. 1698. §fin cor Olm. Et fuit noviffi-
meadmiffum a C.Concifi.inTullen. EreBionis Eptfcepatus I44
iZ.Martii i^ip.inqua, attentot-udd adoudi fuerunt con-
fcnfus, cum conditionihus, Juri repugnantibus , rcfcrip-
piumfuit, utprocurarentur confenlusliberi , utvidereeft
fupra i.par. difcept- ultim. infine .
Quoad aliumconfenfum Archiepifcopi , quipraetenditur
datuscum conditione honeftaecompenfationis, itaut, ifta
deficiente, dicaturdeficereidemconfenfus . Dicimuspari-
tcr, id non regerein fafto, quia ipfe oftendit quidemejus 14;
inclinationem favore fui Clerici faccularisprodidlahonefta
compenfatione, fed omnia rcmificEE.PP- arbitrio, ibi :
Nellaforma , cheparerapiii fropria al fuperior intendimen-
todeW EE.VV. Ad cxcludendum vero omnem praetcxum
Oppofitorum in hacparte, (\i^'H numei.ii6. ad hominem
dcmoiiftravimus, nunquam auditum fuijfe in CaiholicoOr- I46
he , Rcligiofos ob novas conftruSiiones , vel ampliationes eorum
Connentuum ad hujufmodi compenfam , feu refe^ionem
tencri .
Ad facilit.-Jndam Gratiam, proqua fupplicamus, inter
aliasauthoritatcsaddudlaslupra num :i citavimusi/ff. Rot.
in Rom.Orat.z6.Junii i6q<). cor. Em. Priol- inqua $ Inere-
«7/0?;^ firmatur, in gratiam piiOpcris, & divini Cultus , 147
rclultantiscx novorum Conventum , & Ecclcfiarum funda-
tionc , antiquas Ecclcfias libentcr fupportare debcre aliquod
prariudicium .
Refpondctur autcm cxadverfo , id ron o'ift.ire , quia
idem Oratorium ereflumfuitcx IndultoUrblll. Qiiicum
obicrit die 16. Odlobr I 187. vidctur inpcrccptib;le, quomo- 148
modoid verificari poflit , co quia pauci cffluxi funtanniab
cjufdcm Oratorii conftruClionc .
Rcfpondctur i. fonrcnfum Parochi in diilo cafu fuiffc
irrationabilcm, &proindcnil mirum , fi Rota illumlup- I49
plevit.
Scd Nosrcplicamus, qu6d talisctiam naturae , &quali-
tatiscft diflcnrusnortrorum Oppofitorum , quia pctunt com-
pcnlationcin aliquam j* Religiofis, qute cis dc Jurenullo
mododcbctur, quo cafudiffenfusdicitur irrationahilis, & 150
tunc fupplcri folct ab hac Sacr. Ctcftib. Vivrjatell confult.
157. numer.il. tom \. juxt Rom.*lmprfjf ubi refert verba
pun^.
Tom.IlI. ParsII. Difceptatio VL
punft. decif. Rot. inBarchin. Fundat.Conv.ii. Maii 1657.
f or. P<»»z/ro/. fequutz etiam in </ Rom. Orat.ii-Jan. i€^Z.
^.Veruminfine, cor. Em, Priol. if $.Reliquiver6^ ibi :
Veleoirrationabiliter denegalo , fuppleripo/ftt, perOrdina-
riutfiy velSententiamJudicit.
In qua patte fupra »um.z6. adduxinius verba Text. litera-
hsincan. Nullus infinedejurepatr. quem ad noftrumeffe-
151 flum przter P;;g»«^f//. ibidemcitatum, fequuntur^4i'^o/.
dejur. Ecclef-libr.z. cap.z. num.i-j. Amoftai.de Cauf.piis
par.i. lib.5 . cap.z. num.^S. & Card.de Luc.de Regul.difc.i9.
verf. Nec negata, &ttum.ij. ubi conclufiouem ampliat »
151 quando, ut in pracfenci ad unguem verificatur, agiturde
Keligione, quaenonacceditadfunera, eaaddudaratione»
quiainhisterminis^funtejusverba^ Sequitur , ut nullum ,
aut modicum , ac remotum prajudium Parocho , aliifque Cle-
ricis ftecularibus ejus introdu^io caufet . Iftaque oppojitioper
Sacr. Congreg. negligifolet, quando Populus concorditerid
defideret.
Afferiturparitcr, dec.Rom.Orat.z6.Juniii€^9. contra
15} Nos retorqueri, eo quia diftinguendo Jura Parochialia in
duasfpecies, nempeinilla, quacprim^, &privativefpe-
ftant ad Ecdefias Parochiales, utfuntFons baptifmalis ,
adminiftratio Sacramentorum tempore Pafchali , tempore
infirmitatis &c.&inalia, quaBfecundario, &cumu]ativ^
pertinent ad eafdem Ecclefias Parochiaies , uc funt eleemo-
154 fynaeMlfTarum, celebratio Anniverfariorum, audireSa-
crum , Sepulturam eligere , & fimilia facere , afterit ,
emolumenta hujufmodi fecundaefpeciei, cvlm pendeanc a
mera voluntate Fidelium , nonconnumerari interpracjudi-
cia Ecclefiarum Parochialium : Seciis verdaliaprimaefpe-
ciei , quaEproinddnonpofTunt falvari^ foloaugumento, &
favoreCuitus divini , fed folent a magnis Tribunalibus prae-
155 fervari cum folita claufula: Siaeprajudicio /uriumParo-
chiallum .
HocautcmadmifTo, utlrefultanteexfola leflurad. Dec.
palpaturmanibus, illamretorquericontra Oppofitores,quia
156 Nos non praetendimus inminimopracjudicarcEccIefiaePa-
rochiali in concernentibus diftamprimam, &principalcm
fpeciem Jurium Parochialium , &ultrdadmittimus, utin
GratiafundationisnoftriCoiivencusaddaturdidaclaufula .-
Sine prajudicioj urium Parochialium. Diximus vero, &
concludenter probavimus inomnibusnoftris Scripruris, &
modo addimus cum praecifis verbis diflas pundtualiftima:
157 T>tc.^.Secunda, qu6i illa CKw ex indulgentia Summorum
Pontificum reliila jint arbihio Fidelium , & pendeant ab eo-
rumlibera voluntate , tanquam accidentalia, non counume-
ranturinter prajudicia Ecclefiie Parochialis . Et propce-
re^ rclinquitur manifeftum , qudd pro iftis Juribus , utl
accidentalibus, & tanquam pendentibus^ mera voluntate
J58 Fidelium , non poteft peti aliqua refervatio , non poteft
praetendialiquafixa, &ftabiIiscompenfatio, &nuIloJure'
poteftretardari dift. pii Operisfundatio .
Conqueritur demum Contrarius Defenfor ex eo , quod non
vidct aliquam juftificationem, qudd noftri Religiofi pofti-
155 deant tot bona , cum quibus commode manuteneri poflint
inConventu, de quoagimus; Sed in hac partelaboratin
aequivocis, quia Nos non infiftimus pro Gratia fundationis
novi Conventus, cum dote, & poffeftione temporalium
bonorum , fufficiencium pro congrua manutentione 1 1 . Re-
160 ligioforum, fed fupplicamus pro Gracia fundationis adti-
tulum paupertatis , eo prorfus modo , quo omnes noftri
Conven, fundati funt .
Die 21. Martii 1719. propofita Caufa inC E, &R.per
Card.Corfinum, & mediante particulari Memoriali fup-
cante Collegiata pro cjufd. Caufae dilatione , refoonfum
fuit; Siilata.
Vrfaja Difcept. Tm. UL
20$
DISCEPTATIO VI,
Ratisboncn. Parohialium ,
T R 0
Confiftorio Ratisbonx.
C V M
Monachis Sandi Emerami .
ARGUMENTUM.
yacante Ecclefia Parochiali per obitim Sacerdotis SacuU-
ris y quando de illa prozideri pojjit Regularis y Cir an
fufliucatur infiitutio Sacerdotis Stccularis fa£ia ftne pr<e- .
fentatione ^bbatis Regularis , Tatroni diil. Ecclefix
Tarocbialis .
ETiamfi Confiftorium Epifcopale Ratisbonenfis Ecclc-
fix k diuturno , ultra bifcentum annorum tempore .
feu ab immemorabili fuerit in pacifica quafi pofrefTionc ad-
mittendi Presbyterumdumtaxatfaecularem, quoticfcumque x
yacans erat Parochiaiis Ecclefia Sanfti Andreac in ober ,
ideft fuperiori Lautterbach , abannofcilicet i sio.adannum
1571.^ BavariaeDucibuSj&abanno i j^g.adannum 1700.
ab Abbatibus Monalter. Sandli Emerani , Ordin. Sanfti Be-
ncdifti praefentatum .
NihilominCismodcrnus Abbas, occaCone accepta nupcr-
rimae vacantiai d.Parochialis, pofthabitoSacerdotcfzcula- z
ri, tentavit pracfcntare unum ex fuiOrdinis Regularibus ,
quo non admiffo , porrexit huic Sac. Cong. fupplicem Libel-
lum, die z. Martii 1 706 Ordinario Loci , demorcproln- :
format.reraifTum, ibi ; Adjungtmus his Literis preces Abb.
MonafteriiadS.Emeramum, quateniis fuperexpofitis S.C.C, j
diftinSe informes . Itaexequeris , fi quid aliud ad remfacitt^
exprimes, adpreces ipfas remittes . t
In cujus exequutione Adminiftrator difti Epifcopatus ,
ab Apoftolica Sede depucatus, nulli labori, nulliquetum-
ptuipepercJt aderuendam veritatem; Invenitautem, duas 4
in DicEcefi Ratisbonenfi cxtitifTe eredas Parochiales Ec-
clefias in Lautterbach , fuis quoque titulis , & Locis pe-
culiaribus diftindas, UnamfcilicccSandi Andrezinobcr, -
feu fupcriori Lauttcrbach , Alteram vero Sanfti Emera- j
mi in nider, ideft inferiori Lautterbach ; Quas taoKn ab
anno 1670. Abbas Cocleftinus admajoremannuatimacqui-
rendam penfionem proprio marce coalefcere fecic in uni-
cam Parochialem , ut conftac ex Scripturis , in Secretaria
exhibltis.
Hodieigitur ftridte quatritur , an fuftineatur dida prac-
fentatio Sacerdotis Regularis ; Illaq; nullo modo fuflincri
poteft,dumab immemorabili temporeconcludenter in Sum- 6
roario docemus, ad illas femper fuiffe pracfenca:osPresby-
teros faeculares , ut in termiois longe dcbilioribus praefcn-
tationis Saccrdotis faecularis per fpatium 40. dumcaxat an-
norum, quod Ecclefia: ftatus immutecur , etiamfi anccce-
dcns ftatus effet clarus, & indubitatus pro Regularitate ,
adeft Tex. in cap. Ciim de benef. de Prabend. in 6. ubi com- 7
manlteT Repetentes , cumaliisapud Gonzal.adReg.%Can-
cel gloff.-j.num.S. Card. de Luc.de Benefdtfc 53. numer. 1. ir
Kot. dec.tyynum.io par.i 1. rec
NonobftacafTcrta unioanno 1679.^ Cardin. Plleoconfir-
mata, cujus vigorepraEtcnditurconcefrafaculcasprarfentan- 8
di Regularem ad vacantem Parochialcm ejuf"dem Monafterii
S. Emerami .
Eadem enim unio condudenter non probatur in faSo,
& nullo modo , quatenus probarctur, relevarct in Jurc, 9
quia non probacur eflfcftuata , dum poft ipfain apparent
femper fadae praefentationcs de Saccrdotibus fxcularibos,
& fequens lapfus temporis inconcutse ftat proixcularibus
Presbytcris pracfentandis , quod iblitum in hacmateria to- 10
tumfacit, juxca pun6lualem</fi-;/(j7> li^j. i numcr.i.coram
Emerix.jun.
MinCis ohftat, quodanno if6i.pracfcntatustueritP.Coc-
leftinusSchvvarzvvaldcrsOrdSanrti Bencdidi, &admif- il
fusk Confiftorio Epifcopali ; Quia admilTio legitur t'adla,non
abfolute, ut tblet, fcd provifionalitcr , \h\.Liientijm uf-
que ad rcvo,ation(m ntftram :x ejfcio impertimur. Hujuimodi
O } autem
20^
Difccptat. Ecclefiaft. Pominiei Urfayx,
autem jprovifionales admiffiones nuIJutn infer.unt veritati
praEJudicium , neque in petitorio, neque in poflTeflcrio , juxta
^raECifa verba Rer. dec.i^i, num. 1 1 . cor. Dunoz.jun.
CaEterum omitti poterat Pater Jtomanus , tanquatn
repertusinquadam Defcriptione, feu documento non prp-
ii bante, ic veihziWa Quem fecutuj eji Coaventualis S.Eme-
rami P. Romanus Pundoifferin Lautterbach mottuus , isfe-
pultus tiie s.Julii 1660. Jndigitant potiils mortempraeocu-
lishabltam, quam praefentationemfaftam, autadmifTam,
imo proviforio dumtaxat ipodo, ibi : Iftiambo Regularcf
j j abfque admijfionibus proviforiomo^o infuperiori , & inferio-
ji Lautterbach fteterunt , & confequenter huicetiam proyi-
fioniapplicanturea , quaeiirmavitiJo/. decif.^^^z. infinecor.
Duttoz jun. c.um aliis, addu(\\sin tom.i.par.z. difcepti6.
num.^6.
i^ Quibus duac alis adduntur anima.dveffiones, ex quibus
■ palpaturmanibus infubnilentiacontrariacpraEtenfioais.
Prima , qupd adinittjtur etiam exadverfo , farochia-
lem, dequaagimus, vacafTeperobitum Sacerdotisfascula-
55 ris, juxta vcrba dubii, & propterea militat pro hac parte
altimusftatus, qui femper attenditur, ut in terminisad-
vertunt Corrati. in Prax. Difpertf Apoftoh lib.6. cap. i . nu-
mer.-^^. ibi : Et citm in dubio ad boc ., ut beneficiumdicatur
faculare , vel regulare , attendaturultirnusftatus., anfcili-
cet vacaierit illud per pbitumperfon,e Sacularis , fiel Regula-
ris&c.Card. de Luc de Benef. difc.d^.num.x \. ibi ; Nihilo-
miniis difficultatem ,babebam ex diclp contrarip ftatu uniuf
^6 ftecu/i , pultra, dumconftabat fldi^o anno i6oy.d. Eccle-
fiam collatam ejfe in titulum Clericpfaculari , atque talis erat
eticm uhimus ftatus , dum per Clerici pariter facularis ita
provifi obit}im vacatio contingerat&c.atque ultiipusftatusin
propopofito fatrs aitendendus eft , & Rot. decif.6^.»um.m.
p/tr.iirec. ibi : Maxime quia femper attenditur u/timusfta-
tus , Ktinterminis adcognpfcendum, an beneficium fit S a:cu'
lare , velRegulare , tradunt&c.
Etexcontraria |ie)igioneid ultroadmittit, & fatetur P.
f} Murgade ^enefic.quteft i.num.%.\h\: Dicuntur autemRegu-
farfa beneficja &c. Namin beneficialibus ultimus reiftatusin-
' fpicitu.r^ pmaximeccrffideratur.
Secundavero, quodexdocumentjsauthenticis, exhibi-
j8 tis in Secreraria , afferta Unio nunquarr) fuumfortita fuit
cffirdnm, &confequentcr , uiiprorfusinelTeiftuata, in nu]-
Ja protfushaberidebctconfidcratione, ut infpecieadvertunt
iddn(X\\itrRot.dec.r%z.num.i6.cor.Celf & dec.z6t.num,6.
cor. Oltob. & dec.^6. num. 7. cor. Anfald.
Ex quibus temanet manifeftum procurari exad verfo novi-
}^ tates, quae femper arcendae funt, & quantiim fieripoteft
impediendae, iuxraaureummonitumi.yc- C;&r//"oy?. dequo
mTom.t.par.i. dijeept.lo. num, 12. & i^. 1'raEcipu^, quia
e«dem poyit^tes vix compatibiles fuptcum Monachorum
»© ftatu , quifolitarieviveredebent, juxta propriamnominis
Grjecam ethymologiam , de qua incan. Placuit 1 6. qu^ft. r.
& advertont Magg.de Sacr.Cttrem. difquif.i6. num.<i.\ih\ex
Tertulliano ohfcivat, fylonachum dicere debere.- Egonon
''«g""? fecefti de Popuio , imeunicum ncgotium mihieft, fed
necaliudcuro, quam necurem .Sc Macr m Hierolexiconverb.
ar Monacpus , \h\ : J^uiaficut pifcts fine aquacaret vita, itafi-
ne Monafterio Monachus .
Diei« Maii 1708. nropofito fpquenti dubio inC C <*7
a» prtefentatio, fafia a P Abb. S Emerami adParochlalem
Eccleft.im Lauterbach , vacantem per obitum qu. f 1,: I^natii
Lickjcderer, de P.Joacbim Micbltsi Regulari fujiineat^r in
cafu &c Rcfponfum (pit Negaiive .
Quia vero infliturio cjuldem Sacerdotis faecuiaris fafta
»3 fiierat^ Confiflorio Ratisboncn. abfquc pr^fentationedidt.
Abbatis, ideo in Cong. habita die 1 i.JVIan i-c^.fucrunt
propofitaaliaduodubia, & rcfnluta , ut infra .
Dub, I, An infitfutio Sacerdotis f,ecularisfaiia riConlifto-
rio Ratisbo^. abfque pnefentatione Abbatii Vin, Monaft.S.
Emerami, Pattoni Ecclefia Paf^bialis in Lrifitterbacbfu-
ftineatur . Nepirivp
Dub. II. An/it locusprovlfionidtiorumParocborun» , tam
14 In Ecclefia S- Andrett in ober Lautterbacb, ijuam in altera
EcclefiaS. Emeraml in nieder Lauierbtich; Vcl potliis unius
Parocbitaniiiminutraque Ecclcfia . Affirmativcquoad prj-
piam pattcm Ncgniv^ quoad fccundam •
D l S C E P T A T I ,0 yil.
Tndcntjna IrreEularitatis..
P yR P
Jo: ;Benediclo Dagano.,
A R G U M E N T U M .
pcciddens aliquem ob fui tieceffariam defenftonff» , .09
fiat irregularis ; Et quid ditendfim ^ quando id fequj-
tur ftne moderamine tutelx inctdpata:; Et an fuper fci-
li irregularitate difpenfare pojfit Epifcopus .
JP.Ben.ediftus Daganus ab lOppido 3agojini , PitEcel*
Tridentinae, huicS. C.humiliterexpofuit , iz.abhinc
annis aggreflTum fuiffe per yiam ab Antonio Cofio, Viro
fanguinario, jixofo, & continud arjma geftante ; Atque i
intaiib^us anguftiis pofitum fuifle, utpronecefTariatuitio-
nepropriaeyit^Ecoadus fueritdi.QumCofium Aggreflbrem
,occid.er.e.
Quamyis autemex hujufmodi ho.micidio, ob neceflTariam
propriaE vitsc defenfionemfequuto, nullam incurreritirre- >
gularitatem , fupplejtpetiitdeclarationemcalisAon in,curfus
in irregularitatem , vel ad omnemabundaDtiorem£aut.elam
preces fudit pro .Gratia Jifpenfationis, adhocutfeguendo
divinam infpirationem, ab ejus asqu^ dodo, pio, atque
experto Confeffario approbatapi , ad fac. Ordines afcendere
yaleret..
Dcmore remifTaE fueruntejuspreces ppifcopoXTidenti-
110, qui pmnia praEdida approbando, refpondit; Prorei f
veritate, ex dignis Infior/nationibus , ^tteftationibus , ib Do- m
fumentis , fnihiexhibitis , novi, Jo: Benediilum Oratorem 9
irc.coaSumfuiffeprptuitipne., hdefienfigneprepTitevittepc- m
cidere AntpniumCofi ,, horninem rixofurft, 0 conttnuparma
gefiantem; Circa quam veritatem concordant etiam Afla
Curias faEcplaris , in$ecretariaexhjbita, exquibuspatet ,
^eundem .Oratofem , exd.motiyohomicidii, ad fuinecefTa- ^
riam dpfenfionemcommiflj , nuIIamopinin(>mo/eftifimat)
eadem laicali Curi.i pafTum fuiffe .
Hodie igitur nomine ejufdem O^atoris humiHimaereite-
rantur preces pro d.declararione, ipfum nullamincurriire
Irregujajritatem , obd.bomicidiumad fui neceflariamdefen- ^
fionemcommiffum, juxta Wm^lemT^xt.inclem.Sifiuriofux
4e Homicid.\h\ : Sifiuriofus, flut infans , nut dormiens , ho-
rninem mutilet , veloccidat, nullame.x hoc Iriegularitatetn
incurrit\ Et idemde illoienfemus , qui, mortem .iliterpi- 6
tarenenva/ens , fuumocfidit, zelmutilat Invafgrei/. , tum
concordan. jbidem cumulatis aBarbof num.if. Cffq.^i
lieliet. Difquif. C/(r.paT.\. tit.de Difcip/. Cler.^.s- <? •« i ; ifi.
vh\num.ny jQ^uodfiC/ericuscelebrans { funt cjus vprba) ;fl-
%'aditur, jufiedimittitce/ebratlonem , iffi, fe ■itJ,,nii.ndo , 7
Aggiefforemoccidit, pcteft incontinenfi redire mi Aitare , <3
ptijjam perficere , late Panimoll dec '^^.num.if- tf Pignate/l,
confu/t.zo. nu.z.ttfeq. <S confult.So pfr toi. lo^n.y. ubi refert ,
ita pluries fuifle refolutum i S. C-
Earatione, quiacOm propriaE vitae dtfenfio permifTafit
dejure divino, natura:, gentium, canonico, &civili ,
omni Jurelicitumeft , vim vi repellendo, Aggrcflorem oc-
dere.&propriam vitamipcriculolibcrarc, quam, ad prae- S
fifuipeffeftum non incurfus in Irrci;ulariiatem , proptcr bo-
fiiicidium, ad fui dcfcnfioncm commifTum, adducuntci-
tati in Iiiftit. Crlmin. /ibr.z. tit.y de Homlcid. numer.isj. 9
isfcqq.
In qua parteomni confidcrationedignx vidcntur Orato-
res vencratio, &revcrcntia , omni Juicdebitahuic fiicro-
i"i 1.(^0 ConfcfTui ;Cilm cnim Epifcopusfifeipfo poflcttalcm lo
dcclarationcm f.Kcre, juxta rotundum oraculum J- C E- re-
htum a Pignatell confult.Ho.nuift ^.tom7.\h\: Elfendofipro-
pofto a quefti miei JHu/Jr. Sig. ti inotivo de/ dubio, chefi-tie fopra
tlparticolaredi N N ■ dopponhiiuto difcorfo , annorifoluto ,
fiiOinc tilire volie fiefaiio Infimilcafg , cbefeegli uCCife f Ag-
greffore , nonpotcndoeuit^ire altrimcntili morte , non/i,:in-
cotfoinliTcgolatiiii, enonabbia pfrcibblfggnodi dlfpenfa , II
fecondo Itttrinlnl deli.i Cleinentina <ifc. Eco>i aocoraquanto
tilla dicbiaraiionf dajarfi fopra di C19 , cbe nonfi.i rlfervata
aqueHaSantaSede, mn pojfffiarfianche da/fOrdinano er
ybinum.5 addit. Vlanlurigltur OfdinaTiibocJurtfuo, <y
mibi
Tom. Hl. Parsll, Difceptatio VIIL 207
DISCEPTATI6 VIII.
Afculana .
trtihlgratias , Jtnon refe rant , faltem agant , quod ipfis idex'
kibui , adfervan.fuas , fuorumque confcientias -
Etiamri practendi per meraoi hypotheCm poffet, quod
forfan fervati ad unguem non fuerint termini inculpatae tute-
IS Ix; Quia, quamvis ille , qui fe defendendendo exceditmo-
deramen tuteU inculpata , fiatirregularis , nontamenfitta-
lisdelrregularitate, qutC efi indifpenfabilis , ntfi aPapa y
fedilla, quaabEpifcopodifpenfaripotefi , funt verba Ga/-
' lemar.ad Concil.fejf-i^. cap.j. de Reform. in Remifiionibus
verf. Velvimvi repellendofol.T.if). ubi alioscitatconcordan-
II tes, cumquibuspertranfit-Maaacr//. »» Foi^wk/. /fga/. /0W.4.
/■(»/.gi.»«OT.24 6f 25his verbis : Siexcefferitmoderamen in-
culpatte tutelte &c. &fic Aggrejforem , vim vi repellendo , oc-
cideret , & fieret Irregularis , ab eodem Epifcopopotefi dtfpen-
fari , & concordant addu(Cti a Barbof. de Poteft. Epifc par.i.
atlfg-l9- nttm.S^.& Pajfer. de Eleii. cap.z-]. num.i^.
In exequutionem nihilominils mandatorum hujus S. C.
14 Oratorpetiit, & obtinuit abeodem Ordinario folamcom-
probationem fafti , concernentis duram nccefTitatem occi-
dendifuum Aggrefforem, afferendo in ejus Relatione, id
eidem conftitiffe ex pluribus Documentis, Informationi-
bus, & Atteftationibus , inejusCuriacxhibitis; Itaut nui-
laomnindfuperfitdifficuitascirca hujufmodi veritatem , ad
ly Text.incan.NobiliJfimus c)-j. difi.xhi: Nos tamen ejusgra-
vitatem, & eloquiorum illius veridicas cognofcentes ajfertio-
ttes, & firmata per Rot. dec.^oi. num.<). cor. Emer.jun. 6"
dec.iOO. num II. par.i>i. rec.&in Rom. Htcredit. i.Feb.iy 15.
§. Htec cor. Crifp. & in terminis Epifcopi , & Principis Con-
ftantiaE Rot. in Confiantien. Canonicatus fuper Remifs. 1 .Julil
\€<)i)- S-EtenimcoramPio, ibi : ExatteftationePrincipis ,
& Epifcopi Conftantiencujus fummadignttas , ordinisfan-
Hitatt 1 a temporalis JurifdiBionis poteftate prcefulgens ,
ejns teftimonio integram fidemtribuit ; Concludendo fuam
Relationem fequentibus vexbis; Cenfeo, dignumejfeGra-
tia, in ejus precibus petita .
Abfque uiia prorfus difficuUate, ex quo in noftrocafu
jg concurruntomnesiilaE circunftantiae, quasprofacilioricon-
ceflionefimilium difpenfationum folet haecS.C. praeoculis
habere, etiam iniliiscafibus, in quibusfermo eftdchomi-
cidio , non ad fui neceffariam defenfionem , fed in rixa fe-
quuto, dcc\M\b\isFagn.incap. Henricus num ^i . de Cler. pii-
gn. in duel. ibi ; SS. remittit Supplicationes in S. C. C. quee
pracipue conjtderare folet , an homicidiumfuerit commiffum
perinduftriam., anoccidensfueritrixceauthor, vel provoca-
catus , an tantitm temporis excejferit a die perpetrati homici-
dii , ut illius memoria fit obliterata in Loco , an Orator ejfet
benteconditionls , &famte , tfanpoft deliSum femper lau-
dabiliter vixerit, 8c concordat Corrad. in Prax. difpenf.
lib.S.cap.J.num.^.& ^.aliiquc relatii» Tom.i. par.i. difcept.
J7 5.pfr for. ubifermo eftdc Gratia , conceffa Clerico primae
tonfurae , & in Mufcana iz.Aprilis i-jio.&inTtm.i.par.t.
difcept.2z.per tot. ubiagiturdefimilihomicidio, ad fui de-
fenfionem patrato, deqaeGratia, petita poft 11. annosa
i8 morte Aggrefforis, quam hxc S.Cdie 11. Dec.i6g^.beni-
gn^ conceifit , ut videreeft;^»</i»tt»M 24.
QuaE omnia fuperlative emicantinprajfenti, ex eo quia
agitur de homicidio, commiffoabannis 13 citra, non per
19 indoftriam , fed ad neceffariamdefenfionempropriaE vitae ,
& Orator funt verba Epifcopi , tam ante d.homicidium ,
quampofi illudcommijfum , fuit femperjuvenis bene morige-
ratus, modeftusy P'us, mllamque dolendi contraipfumcau-
famprtebuerit .
Ex quibus cum omni fundamento fpcrat , & enixis preci-
»0 busfupplicatOratorprodecIaratione, nullamincurriflelr-
regularitatem , utprafticavithaEC S.Q.in AquHanazi.Fe-
^rttar. 1 71 5. cumrefcripto : Non indigeredifpenfatione , uc
videre eft tnTom.i.par.z.cap.6num.zo. Vel inomnemca-
fum preccs xeiterat pro Difpenfatione adfimplicemcaute-
lam.
Die t. Apriiis 1719. propofita inftantiain S.C. C refcri-
si ptumfuit: Protranfmiftione Documentorum, &Sententite ;
Nicnon prolnformatiene fuper idoneitate ad Sacerdotium .
Vrftya: Difcept. Tom. 111
T R O •
Canonicis Cathedralis Afculi.
C V M
Epircopo ejufdem Civitatis,
A R G U M E N T U M.
yicmus gmeralis Epifcopi , an pojfit ejfe Orimdus cx
Ciiiitate , vel Discefi ; Et quatido ex gratia foleat C.
E. id permittere , vel tolerare .
VAcante ultimo loco Ecclefia Afculana per obitum Epi-
fcop. Bonaventurae, Succeffor Epifcopuslocoimitan- i
tandi veftigiaomnium Antecefforum in eodem Epifcopatu >
quiatempore immemorabili elegerunt in VicarioJ perfonas
exteras , €c nullatenus oriundasaCivitate, & Dioccefi ,
nequeaffinitates, velconfanguinitateshabentes cumCivi-
bus, utjuftificatum fuitinSummar. ^4. annis citrafemper z
ufusfuit, & depraefentiutitur opera nniusexCanonicis ,
nedum oriundi ex d. Civitate, multofque habentis in illa
Affines, & Confangulneos, fed ulterius habentis germa-
num fratrem, & aliuni Confanguineum , addiftos nobili
fervitio ejufdcm Epifcopi, ut eft in eadem Civitatenoto-
rium .
Credebant autem Canonici , eundem Epifcopum id fecif-
feproaliquobrevi tempore, adhoc, ut interim poffet ido- J
neam, expertamqueperfonam invenire, uc infimilibusca-
Cbusprafticarifolet, &aliquiex AntecefforibusEpifcopis
pro brevi tempore pradticarunc, cohzrenter ad ea , quae
notac Carditt.de Luc.inadnot. ad Concil. difc.^.num.S. ubi
idextenditad fpatium fexmenfium, &exhoc motivodi-
(lulerunt habererecurfumproilliusremotione; Veriimob-
fervanteshodie, quodcurrit quintusannus , quodd.Offi-
ciumexercec, qu6dque nulla adcft fpcs deveniendi ad ta-
lem mutationem , ea forfan ratione , quod idem Vicarius
generalis in nihilo gravat burfam Epifcopi , quia gratis
ubique, nedum ipfe, fed etiam diitiduoalii ejusConfan' 4
guinei eidem Epifcopo inferviunt; Coailitandem fucrunc
humiliimum habere recurfumad EE. PP. aquibusdemore
remiffis precibusadeundemEpifcop. prolnformatione, in
illa latiffimefediffunditcircaraotiva , &congruentias, ex
quibuscredit , non tencri eundem Vicarium removcre , vel
faltem poffe illum retinere ex fpeciali gratia hujus Sacr.
Congregat.
CClmque eaEdem coogrucntjaE , & rationes in genere con-
fiderataE, nulliusfint relevantia:, & refpcclu nollrxDioE- 5
cefis, atqueinconcretonoftricafus, fint prorfus inaplica-
biles, cum omnisfundamenco Canonici fperanc, illo^uoi
prcces exaudiendas effe .
Eftenim in Jure indubitatum , quod Cives in propriis Pa-
triis, & praecipuecircajuftitiaEadmin.flrationem non,pof-
funteffc Officiales, im6 id in facrilcgiigenuscffe, deter- 6
minat Text. in/eg.Ne quisCod deCrimin. Sacril. ibi: N:
quisfine facrilegiicrimine dejiderandum i^itcUigat gerendx ,
acfufcipiendte adminifiralionis Offiiium intra cam Piczm-
ciam, iaquaProvincialis , & Civis hahetur, &cor,coidanc
3.\\\Text.in leg.i.Cod.deDiverf Offc.lib.ii. & lig-i,. fij.de
Ojfic. Ajfejfor. cum aliis, allegatis a Mcno^h d:Pr,e/umpt.
Itbr.S- prcefumpt.\z. aum.9. Mjftril. de Mjgift. Itbr.i. cap.j.
num.t. & z. teftante de communipraxi Kegionum Hifpa-
niarum, & Galliarum , necnondclimilipraxi lo.iuslta-
liae; Tholofan. fyntag.jur. libr..i-j capic) num.t.^cgur.in 7
Direiior- Judic. part.i. cap.<). numer. 11. Panf. de Pu:co
de Syadic. verbo Stjtutum nuiner.4. & Thom. decij. 16S.
num.i.
Ex quo communiter rcccpta cft intcr Do,Ilores dillinflio
illa, quod Officia , rcfpicicntia cecononvcam RciPublicz
adminiftrationcm , commiiti dcbcant Civibus , &; Oriun 8
dis; Ea vcro, quse concernuni juftiti» cxcrcitium , c;im-
mitrenda fcm(>cr fint Exceris, qu.-m comprobivi ii rocis
Inftit. Crii'!. iib.ytit.^^. iiuinSi.Sc circa qujmc^'- " '''■ ;
onincs illi Authores, quosrefcrunt , &rcquuj:i, • -
O 4
io8
Difceptat. EcGkfian:. Domiuici Urfajx.
Je Regim- IRegm l^aUnt. cap.n §.io. num--ii\. C aflellin .in No-
fiiad Confi ^mil. part.^.obferv.6. perrot.& idnionkJi.de
Loc.legal.lib.z.cap.i.qu<eft.i.nuni.\.'\b\ : Ratiovidetur effe,
fie quid ex gratiafaciat , ^u/u nemp Propheta acceptus eft in
Tatriafua.
Ec in fpecie defcendendo ?d Officium Vicarii generalis
Epifcof^i , qiioJ ifte non pofliteffe Civis, velOriundus ,
& ftatim removendus fit , quatenus reperiatur deputatus in
9 Vicariumoriundus, velCivis, lat^ probant C j/rf. </? Lmc.
in Adnot.adConcdifc i^. num.i^.&dejudic.d/f.l. numg. Pi-
gnatell. conf.i6i. per tot.tom.^.& Pafcuc.in Adnot. adeund.
tom.i. verb. Vicariujfol.^m. Cucclnftit. Can. tit.de Vicar.
Epifc.num ;i. Foller.in Prax.Crim. Can.cap.^. par. i nu-
mer. II 7. Zerb. in Qemm. Epifc. tit^.de Vicariiqualit.par. i.
fium.l. Pellegr. in Prax. Vicar. in Monit. gener. proEpifc.
cap.i. numi. <b Sbroz.de Ojfic. Vicar.lib.i quaft.i,^.num.\.
inquapartehabemusnobiledocumentum veriexemplaris
EpifcoporomS. CaroliBorromei, quemejus Paftoralisfol-
Jo licitudoredditgloriofum, dequoitafcribi C^jco/. «.5'J'//'f.i'.
Tetri in ejus Vtt. lib y. Cap.i6. Hos verd , nempe Vicariumge-
neralem, & duos alios , quicumadCiviliay tumadCrimi'
ttalia deputabantur , adhibere Exteros fokbat , nfforteami-
citia, propinquitate, gratia, autmetuadduSi, Jusaliquo
modoaliquandcviolarent y minufque libere dicerent, &con-
cordat Homobon. de Bon. human.vit.ftat. cap.-j.verftc. Ubi
commodi, & Pellegrin.in Prax. Vicar. in Monit. gener. ad
Epifc.par.l.cap-i.fubnum.i.
Atque refpondere fpiita eft quotidie haEC S.C. ut videre eft
11 inrefolutionibus, quasreferunt , &fequunturdifli Autho-
rts, & fignanter InOftunen. 28 JuniiisSj. &inSenogal-
lien. 1. Febr. 1595- &in Spoletan. ^.Maiiejufd.anni is9?»
ftin Senogallien. lO- Feb. ls9i.&inCivit. Caftelli i^.Maii
ig.Junii, &l.Julii 1601.& in Bononien. i.0^obr.j6oz.
inNuIlius yiltamur<e i.Jan. l€oi.&in MarficanazT, Julii
ejufdem anni a6oi & inPiftorien.ii- Sept.\6is.& in Sutri-
tia 16.N0V.& •j.Dcc.\6^o.&in Melphiilen. 11. Augu^. 16^^.
&in Fundana ij. Afa/i 1646. &inOppidi 24. Augufti 1647.
& aliis omiflis, in Monopolit. Vicariat. 21. Augufti 171 1.
pon.Carii.Grimaldo, incujuscafu, nedum exagerabantur
7i iliaemetquaiitaties, quaeafferunrurhodid concurrereinmo-
dernoVicario, eoquiaerat Archidiaconus , &primaDi-
^niiasCathedralis, & in ultima vacationeSedisEpifcopalis
fuerat omnium Votiseiedus Vicariuscapitularis, &circa
jlliusbonasqualitatesadducebanturinnumerae Atteftationes
omnium ferdEcclefiafticorum totiusDioecefis; Sed ulteriils
cxclamabant DcfenforesVicarii, quod inftantiapromove-
;} Aatur a folis^.CapituIaribus, quodqueadverfbs ipfiusno-
tam integritatem allegata fuerant multa crimina , quae in rei
veritate nullam habebant fubfiftentiam, itauteffetpraEJu-
dicarebonaefamaEejuf^JemqualificataeperfonaE aurespraebe-
re inftantiae procjus remotioneab officio Vicarii , quod nimis
laudabiliterexercuerat, circa quodadducebatur nubesqua-
lificatorumTeftium, &tamcn, Partibus acerrime infor-
mantibus, refcriptum fuit ; Ad Mentem , &menseft, quod
Epifcopusfibi provideat de Vicariogenerali extero .
Vivaautein ratiohujuscommunifnmaeopinionis, abhac
S. C. femperamplexaE, aftignantur^ Pignatell. d.conf.-6i.
nutH- 1 . rew.9 . his vcrbis ; Ea quidem ratione hujufmodt Vica-
P4. riiconflitui non poffunt , & conftituti removert debent , nifor-
teawtciria ., piopinquitaie , gratia, &metu adduBl , fus
inierdum aliquomodo violent , minufque libtre dicant, & i
Zerb. in Gem. Epifc. tit. deVicar.qualit. tlt.^. qu,eft.i.fub
ffww.jibi; Exquopropterconfartguinitatem ., affinitatem ,
aliafqueatlinenttas , dcfacilideviat areflojuftiti<e tramiie ,
velcertejepoierit redderePaitlbus fufpefium, quae ad litc-
ramadducitwctiam iiNicol. in Flofcul.verb.Vlcatius gene-
r.ilis numer t,6.& a Pafucc.a,-( Pignatell tom 1. terb.Vica-
!> rius fol.^ii^.& fi Pellegr.in Prax.Vtcar. in M0nlt.gener.ad
F.pifcpai . I • Cap. I .fub num. z
QuKomnia, nimis folidd in Jurcfundnta , & aohacS.
C lcmper admilTi , abfquc ulla difficuhate proccduht in
j6 concrctonoftricaliis, in qiiononconcurrnnt , ncquecxad-
vcrfo proliantur limiratioiics \\\x , vcl tcnuitatir Irtiftuum
Mcnfac Epifcopalis , vci intCmpcricl acrisilliusCivitati.^ ,
ebimoram facerc ilcbet Vicarius, vclm.isnae difficultatcj
invenicndipcrfona.<;, aptasad hujt>fmodi Officiuni Viiart.n-
tus exerccndum, Aquibusmovcrialiquardo folct hacc Sacr.
Congrcg. ad conccdcndam graiiarn, urOriundi adaliqnod
17 brcvc temnus cxcrccrc pofnnt diLhim Officinm, utvtdere
eftapuddifto'; P/^>»rt/r//jM»>i, Zcrbium, Pafucclum, Nico-
llum, & Pellegrinum in locls fupra Cltatii .
Omifla rnlm infpcflionc cttca acriiinicmperiem , & dif
ficultatiem inveniendi perfonas , aptas ad diflum muriBt
exercenduro ijiuna ex principaUoribus, & falubrioribus Ci-
vitatibusProvinciaeMarchiae, inqua Epifcopusfacitetiam iS
figuram Principis , quae nequectiam ^ recnotiffimjsappiican-
turnoflra: Civitati, §c DiceceC: Loquendode redditibus
Menfae Epifcopalis, notorium eft in noftra Civitate, in
quaadfueruntmulti Epifpopiex S.R- E.Cardinali,bus,qu6d
non verificatur difta tenuitasreddituum,im6qu6d iilifint
multum pingues. Quae veritas manibus palpaturexaddu- i^
iXis in Summario, ex quo conftat Epifcopum.- ritettgreaj
\uofervizio , oltre alla Corte nobile di Coppiere , e Cavaleriz-
zo, il Segretario, Sottefegritario, Cappellano, Maftrodi
Cafa , L amariere , quattro Stafferi , Cocchiere , Mozxo di
Stalla, Mulattiere, Cuoco, fotto Cuoco, quattro Cavalli ,
quattroMuli &c . alle fpefe , e pagamento de' quali ejfo Vefco^
vo foccombe con le pingui rendjte di effo Vefcovatp cpmmod»-
viente .
Imo concurric in noftro cafu potius ampliatio ejufdem
communiter receptatpropofitionis ,quia fcilicet , noalbluin
agiturde Vicariooriundo, feduIteriusCi^ie, &Canonico «o
noftrae Cathedralis, uc illam ampliando notat Nicol. in Flofc.
Verb. Vicarius num jo. verb. Potefi autem , ubi , quod ica re-
to\v\th,ec S. C.inTragur. i.Sept.\€o\. & in Meffanen.xi.
Julii 160^. nec non ita pariterrefolvici» Mutinen.^.Htpt,
i6ii.&inSutrina i^.Nov.i6^o.
Et hujuspariterampliationisduplex, & utraqueefficax
aftignari folec ratio, quae innoncafupraecis^ verificatur ; it
Prima quia in controvcrfiis , qu« nimis frequences effe folenc
inter Epifcopos , & Capitulum , quaeve de faflo hodidad-
funt interEpifcopum, &Canonicos, ifti remanent privaci
Voto,feuconfiIioaniuscxCanonicis; Secundaver6, quia
idem Vicarius, utiaddiilusadualj fervitioEpifcopi ,iftiiu
partes viriliter defendere folec , cmifTa dcfenfione Jurium fui
Capituli, quEomnia, ex fe fatis nota , & acque verifimi-
lia, innoftristcrminiscomprobavitcxperientia, eoquiadi-
dtus Vicarius , nedum recufavit adhaerere inftantiae , feu de-
fenfionilitis , concernencisutile, &decorofu»i JusCapitu-
liinTerraMalcignani ,fibifubjefta; Sedinaliiscontrover- jj
fiis, vertencibuscum Epifcopo, camcirca innumeragrava-
mina^mediancibus-^^.novisdecrccisCanonicisiliatain Vi-
fitationenoftra^Cachedralis, quae^ 4. annisincaepta fuit,&
adhoc terminata non eft , quam circa dubia , pendentia in S.
R.C. Quamdemumcircaaliasconcingencias, de quibu$in
Summario, acrirer promo vec part es Epifcopi , & uti talis ne- a j
quic incerefTe Capitulo, quando fetmonesiDillohabentur
circa controverfiascum eodem Epifcopo , juxta proteftatio-
nem , emiffam a Canonicis cohaerenter ad ca , quae in Juie in
hacpartedeterminatafunc,exanimadverfispcrWe«(»ff//. i»
Form. tom.i.tit iform.^.num.z6. Itaut inhac parterema- ii^
neant nimis fenfibilia , & aequ^ intolerabilia prae^udicia illa ,
quaeexperiturnoftrumCapitulumabunoexfuisCanonicis,
inferviente Epifcopo in munere Vic. gen. ut de fe patec .
Neque minora funcpraejudicia, quaeexeodem fontecx-
periuntur alii Cives, & Locapia noftraECiviratis, inilla
notoria, & inUrbisetiam Tribunalibusfatisnoia ,fignan- x)
ter in Afculana Profeffionls , Pon. Card. Grimaldo , ab hac
S.C- faepiusrefoluta, &candem poft^.Caufar propofitio-
ncmterminata, obrenitentiam inexequendisOracuIis hu-
jus S. C. Nec non in alia Afculana proConviftricibus Infan-
tis Jefu , de qua in Tom.i.par-z. difc. nperttt.
Ex quibus abfque ulla parricipatione Canonicorum, ut i(
condat ex illorum lolemni declaratione, quaedata fuit ia
Summario, mota fuit maiorparsnoftrorum Civiumadu-
nicndaseorum precesprodiifta remotlone ; Quamvis autem
circa didlum recurfum non fucrinr concordcs omncs omnino
CivesnoftrsB Civitatis exilla rcricxionc, qu^m his verbis
adtiacit Rota In SenotaU. Fundationii 16. Maii ljto.§.Exln-
deior. Molines : SubJeS^efcrent partlalitatlbuf , &fa&lf
nibus , qute inpubllcn Conftllls , conflttutls ex ingeiti nupie-
To perfonarum , utplurlmumdtminarlfolent , &quxdcfa-
fli) exadverfo fuerunt excitatx , & promotzcum omni com-
modo in dlQopublicoConfilio, uniropoft longumrcmpui 17
a dichabitae notitiacdiili recurius; Nihilominus manibui
p.ilparcfaciunt , ji majori partenoftrum Civiumnonliben-
tcr fupportari pravc oiuis adminiftrationis Juftitiar per
unum cx corum Concivibus, Quandoin hac parte neceffe
non cft , de fadto verificari diftain xgrcfcrentlim , & aftua-
iia prxjudicia, fcdfatcft, illa cffedumtaxai vcrifimilia ,
fcu poffibilia, im6 fupcrabundare folam illorum iufpicio-
ncm, ut notant Nicol. in Flofc verb. Vtcariui numer.^€.
ibi : Poteft deviare a reSo tramiteJuftitU- , velcertefe red- jS
dere PartibuifufpeSum , Pcllei rla.ln ?rax. Vicar in Menit.
gtttr.
Tom.III. ParsII. Difceptatio Vfll.
20^
gtner. ad Epifc. par. i . cap. I.ftib/t.z. ibi .• l^elfe reddat Parti-
%us fufpeiium , Zerb. in Gemm. Epifc. tit.de Vtcar. qualit tit.
qualit. tlt.j. qtt.i.fub «.3 . ibi : Velcenefepoterit reddere Par-
tibus fufpeHum t & Pigiatell- d.conf.iSz. fub n.^.tom.^, ihi :
Alioquin pTofpici nonpojfet Subditorum indemnitati .
Non fubfiftit autem in fado,& non relevaret in Jure,quan-
19 do Goncludentifllmd probaretur, affertioiUa Epifcopi. Ho
trovatOfCbe c»si bannopraticatoli Vefcovi miei Aniecejfori pe r
lamaggiorparte.
Nou fubfiftit in faflo, in quoex adduflis in Summario con-
cludenterconftat poci^s deoppofito, exCathalogoomnium
ao Vicariorum ab anno i 5 74. ufq; ad praefens .
Mini^s relevaret in Jureeademobieilio, cuioccurrit Pi-
gnatell. d. conf 1 6z. nu.y tom.z. his verbis : Nec fuffragatur ,
31 quod Epijcopi Pradecejfores retinuerint Vicarios Dixcefanos ,
^«»4 «0» efi exemplisjudicandum , pr.tfertim quando non con-
curfit eademratio, ex quoin hisconcurrebat aliquacaufa ., ex
fuperius recenfitis , unde ex diverfis nonfii illatio ex vulgo ad-
duHis : Qu«ad literam tranfcripfit Pafcucc- ad eund. ptgna-
tell.tom.i.fol.^i^. quam refponfionem admifit haec S. C. m d.
Moiopolitana i\.yiug. 171 i.dequa fupra num.ii. inquacun
iB folito Anteceflbrum Epifcoporum , continuato a moderno
Epifcopo, retinendi Vicariumoriundum, concurrebat in-
negabilis paupertas Menfs. quas in noftro cafunujiatenus
verificatur.
Pofitoexhis, qood idem Vicariusde Jureremovendusfic
ab ejus Officio, non videtur id eiconcedendumexgratia ,
33 proquaenixeexoratidemEpifcopusibi : Mandarei gl' Atie-
fiati delClero fecolare &:■ eregolarefoprafuniverfalefodif-
fazzione dei ViCario , fe non fiimajft piu proprio dt lafciarne
prenderel' Informazione ; Pongoper finein confideraz.one alC
EE.VV- le difficolta, ch: aiereidittovareun altro^oggetto
di tanti requifiti , edi si buone parti (sc-fidegnaranno d:fpcn-
farmi lafud.grazia , e non mi obligaranno a privarmi dun Mi-
niftro di tanii buoni requifiti , & amatogeneralmente .
Hujufmodienim affertiones, quantomagisapparenteni-
XX, edminusfoientab hacSacr.Congreg.exaudiri, uti ni-
34 misfufpedaeexmotivis, faciliusabEE. VV.confiderandis,
qu4m hic exprimendis , & in efFedlu in difta Caufa Monopoti-
tana qualitates Vicarii ab hac Sac. Cong. ab Officio remoti ,
35 ab illius Defenforibus , fuperlativeexagerabanturfequenti-
bus verbis ; ylgitur de removendo ab offkio Vira do^ijfimo , &
fanfiijfimoy atque in illorum Summario afferebantureuixae
fupplicationes Epifcopi cum omnibus Canonicis Cachedralis,
36 CoUegiacarum , &aliarum Ecdefiarum Parochialium ufque
adnum. 150. Oratorum, unacumnove.TiSuperioribus om-
'■ nium Religioforum , totidemConventuumdiverfarum Re-
ligionum, qux in diftaCivitate , & Diaecefi reperiuntur ,
qui omnes mulciplicatis incerceffionibusunavoceexorabant
prodifta Gratia , & tamen haec SacCong. iliis non attentis,
37 acomnibusmacurdpenfatis, intrepiderefpondit .• Adbien-
tem , 6f mens eft , quod Epifcopus fibi provideat de Vicarioge-
neraliextero.
Duoautem(untmotiva, quibus innititur contraria prac-
tenfio pro continuatione officii Vicariacusin pejfona Civis
3S Afculani, bonac fcilicetqualitatesmoderni Vicarii , &ma-
lus finisCanonicorum, cumgratuitofuppofito, quod prse-
fens inrtantia promoveatur in odium Decretorunj, ultimo
loco faftorum ab Epifcopo ; Neutrum vero fubdftit .
Nonprimum; Quidquidenimfitde perfonalibus qualita-
39 tibus moderni Vicarii, deque relevantiaprobationum , ad
illas probandas exadverfo ad Juftarum , circa quas relinqui-
mus iocum veritati. Hoc unum eft indubiratum, quodad
noftrumeffeClumhaecSacraCongregatio nonfolet tanta fa-
cilitate illas attendere, eoquia, illisnon obftantibus, Vi-
carii concives femper folent faltem eife fufpedli uni cx Parti-
bus collitigmtibus ob illorum Confanguinitates, AfHnita-
tes, & alias Attinentias, Nonadeftautem majus infortu-
40 nium rcfpeftQ Lirigantium, quam litigare coram l\ifpeiSo
Judice, Utnotant Mjrant. de Or.iin. juJic par.^. (.p.ir.prin-
clpal artiCi de Appillat.a num (,% <S Ridolpb.in Prax.par.
i.cap. 7. amim.iii. tir Anfald in Addit. addec.ji.fub nu. JJ.
«bi quoJ in noftris terminis neJiim removendumcll omne
pofitivum malum , fed etiam omms remota fufpiciomali, &
in praccifis terminis noftri cafus obfervant Nicolius , Petlegri-
««/, Zerba, OPignatellus, allegati fupra a numer.16 ciim
quibusptoceflithaec Sac Cong. /« </. MoHopolttanaic<\aifu-
pranum. iz.
FortiCis , quia refpedu adminiftrationis juftitiae , circa
quam reftringimus noftram civilem inftantiam, qualitaics
41 ejufd. modcrni Vicarii non videncurcfTein illoeminenti gra-
da, inquocxageranturexadvcrto.
Habemus cnim in fa(flo, quod idem Vicarius relaxavit
mandatum perfonale contra nobilcm J.deL.excaufadotis
adiftantiaoiC.ejusGcneri, quodexdiametrorepugoatcla- 4^
roE difpofitioni multarum legum , quas refert, & fequitur Rot.
dec. 9 8 j . num. i . coram Emer.jun.if dec. 8 } . numer. 9. ceram
henincaf. ea ratione, quia ad hunc effedumSocerhabetur
locoPatris.
Habemuspariter in fado, quod idem Vicarius adversis
notoriamdifppfitionemCowc;/. rrii./fjf/".!;. deKegul.cap.-^ 43
nimis pronus eft adrelaxationemCenfurarum, quaEdeinde
^ C. i. fevocantur, ut fuit juftificatumin Summario. Ex-
communicationis enim telum fubfidiarium eft,i]ioque uti non
folent, ncque debcnc ecckfiaftici Miniftri, nifi defperato
omni alioremedio, ut 3dvtnantSayr.deCenfur.lib. i.cap.
I . num. 1 3 . Card. de Luc. ad Concil. dtfc. 4 3 . num. i . <b Anfald.
dec.i^.num j.&habemusinhacparcerotundumrf*r.;ac<»». 44
Non inperpetuum ; 4. qu,£fi. 3. ibi : Multi Sacerdotum cu\pam
zelo Bei fe perfequi profitentur , feddum indtfcrete boc agitur ,
facrilegiifacinus incurrunt , (bf dumpraicipites quafiademen-
dandum ruunt , ipfiquoque multb magis in detertus cadunt^Mhi
Gloff verb. Et dumpriecipites .
Habemusetiam , eftquenotorium innoftraCiyitate,qood
idera Vicarius contra quendamfiliumfamiliasnomineS. A.
tranfmifit Fifcalem , & Cancellarium cum Satelliribus , 4;
s\x\%bCavalcata, obligandoad illiusexpenfasejus miferabi-
lem Patrem, medjance execucione, faftacamfuper Vino ,
qujlm contra Boveni , fpeclantem ad eunJsm Patrem, qui
unice vitamfubftentabat cumprnpria induftria, & operibus
cidibovis; Idquecontraomnja principia , quia Pater nun-
quamteneturprodeliftisfiliiexucriufque Jurisdifpoficione ,
ut videre eft apud Honded. conf 9s.num. iS. 6" li-iib. i.Fa-
rinac.quafl. Z'i.inprinc.& Zaul.adStat.Fav.tom. z libr.s. 46
rub.ii.num j. &fimilcsCavalcataE in Curiis Ecdefial^lcis
nonfoient, nequedcbentpraiSicari, praccipue quando non
fumus incrirninibusattrocibus, ut rcferenijtrespuniluales
refolutiones hujus Sac. Coog. in Brundufina , in Sarzanen. (s
in Montis Alti , improbantes fimilem modum procedendi in 47
Curiis Ecclefiaflicis, obfervant Mafftn.de Confifcat. Bonor,
queefi.z.num. ^6.& Conciol. Refolut. crimin. verf JEpifcoput
refolut. i-num. i.
Habcmas aequalem praccipitantiam . & majorem iojnfti-
tiam in prolatione Sententiac, condemnatoriae inexiliumi
Ovirate , & toca Dioecefi Afculana , contra nobilem Virutn
LdeHi.fer.omnibusfer. inCuriacriminali A. C. folcmni- 4S
ter revocatae , ut juftificatur in ^ummario .
Habemus demum aiiis omitTis bre vitatis gratia , quod ade6 49
morofuscftidemmodernus Vicariustn juftitif adminifVr^tio-
ne , uc in fequelam difpofitionis Cpwfi/.rr/^/c^j./c//; i^. de Re-
/o/-»».c<»p/r. 10. faspecogantur Subditi appeUareidenegatione
jufticiae , juxra ea , quae notant March/fan. de Cvnmijf. part.
i.fol zSl-anum. 129 ^feqq. Bertaccbin. vot. iz^ pertotum
ubi , quod debet effe elaplum biennium ad terminos Concilii,
Scacc. de Appellat. quaft. i 7. num.^6.(y numer.sS. Cardin di
Lttc.dejur.difc.6i.numer.6.& inadnot.adConcil difc. 33
num. 20.
Quae omnia, prxcipu^ fimui unita, ut in omni materia
faciendumeffemonentadduili indecif. 373. numer. z. coram
Emciix.jun. & fub illa confiderationc , quod uti refpicieniM
propriumofficium, graviorareputantur^exaddudtisJCo»- jo
tiol. Refol.crim.verb. DeliSumTefolut.z.num. z. clar^ often-
dunt, nonefreaJcofubfiftcntiaea, quzexadverfodicuncur
circa qualicacei , eminentem dodrinam , attentionem, Sc
cxperientiammoderni Vicarii , ut locusefrepoffic falcem ex
gratia contrariaepctitioni. Nonenimfolent cum tantopra;- 51
judicio Subditorum finiles GratiatconceJi , uc, omifllsge-
ncralibus, eandem numeroGratiam in lonfcminoribus c.r-
cumftantiisroiundedenegando, in tpecic refpondit , & pra-
dicavit bacc Sac Congreg. in d. Monopolitana , de qua lapra
num. II.
NuUam demum mcrentur anim3Jvcfionemafri.clatx At-
teftatioacsperf)narumecdefiallicarum,dacac nSur.im. N.">-
tum cnim cftEE. Pi*. & quoiidianaexpericmiaeft manife-
ftum, quanca facilitate Superiorcs ecc'efiat1i^i Gmilcfidei
obtincrepofTinraSubditis. Exquofi , qiu-J in nullahaberi
(bleantconfidcracione uc puntSujlifTime ptaft.cavit hxc Sac- ji
Cong. infajpecitara .Monopoiitana,
Minufque fubliifit fecunJus contrarius prarrexrusaflertx
vindiflaeadverfusD.-crcta , ultimolocofj.^.iab EpUcopo .
Hu|ufmodi enim pi« med.tationcs nullam ii-benr (".idiaili-
ftenciam, nullaque legitur lyUaba inc-inir.irio voloininoto 53
Summario, taicm pntextum, vel i reniotiifimis co.npro-
bans, &tameniUc, utireJolcQSdcIiQumjCflctcondudcn-
2iO
Difceptat. Ecclefiaft. Domirjici Urffiyac.
tciexadmfopiobandus, ^txTex.i»cap. Duiium^ ubicotn-
muniter Repeienies de Prtefuntpt. cava allis , cicatisi» lajlit.
crim. lib. i. tit. i. mm. 29.
Poterat omitti defcriptio illa afTertorum Vicariorum no-
ftraeCivitatis, incipien.a tribusSaeculisretrd, fcuabanno
142«. data in Summario, ad oftendendum prztenfum foli-
J4 tumEpifcoporum Afculanorum, retinendiCivespro Vica-
fiis generalibus; Quidquidenim fit infadodefubfiftentia ,
& veritatediftae delcriptionis, extradtaeexLibris, ab Epif-
copo retentis fub cla ve , quos proinde recognofcere nullatenus
potuimus; Stridte dicimus, quod haec Sacra Congregatio
talefoiitum, utimerumabufum, nunquamcanonizare,mi-
nufqueapprobare voluit, eiiamfiefletimmemorabile, utno-
tat Pignatell. confult. 162. num. s-tom. 9, & noviffime illud re-
Jj prohcivkm tiiff. Monopolitana, inqua, ultraantiquiflimuin
fditum , concurrebat ulterius magna paupertas MenfaE Epif-
copalis, quaeinnollrocafu nullatenus verificatur; Itautcon-
traria praztenfio dertituta fit omniaequitatismotivo, 4quo
non quidem indefinite, ut exadverfo prajtenditur , fed ad
breve tempus fokt concedi Gratia pauperibus Epifcopisre-
$S tentionis Vicarii Civis , vel oriundiabfque ullarecognitio-
ne, vel honorario, ad fublevandam nimirum paupertatem
Menfae Epifcopalis , e6 quia Epifcopatus Afculanusabundat
redditibus, ut probaturin Summ.
Quibus jungitur particularis illa fadli circumftantia , omni
confiderationead noftrumeffeftumdigna, quod fcilicetCa-
57 pitulum nedum privatur confilio, & auxilio uniusexfuis
Concanonicis in controverfiis, ipfius interefle tangen. fed
quod magisefl, circaillasopere, &fermoneAdverfarium ,
& Oppofitoremexperiturunumexejusgremio, ftrenuepu-
gnantem adverfus ejus Confratres,& Concanonicos , quod
praejudicium nullatenus compenfarur ex illa contraria refle-
xione, quod hoc modo inhabiliiarenturomnesCanonici in
futurum ad exercendum munus Vifarii. Hocenimeftaeque
fundn'um injure, & in praxi quotidie ab hac Sacra Con-
greestijne ;iuraifruni, & prop'erea non beneexadverfoan-
Tnr-.ier. ar proiiraEJiidicio ncilri Capituli id , quod flatutum
^5? '"-i-. in Jure, & ab hacS^cra Congregaiione pafiim admif
lUTi , & quotidid ca>)0n'Z3tum , ex allegatis fupra nu-
vier. I • •
Die»4. Juiii ( 71 6. propofita Caufa inC. E.& R per Car.
j^ din Tanaiam relcriptumfuit .■ /Ji^Mfarf»>,quam credofuil-
fe procontinuationein Officio Vicarii.
D I S C E P T A T I O IX.
Baren. prsctenfi Matrimonii .
Leonarda Antonia .
C V M i
Francifco Qlimpio ,
ARGUMENTUM.
Matrrmonium quando dicatur nullum , fi contrahatur cum
ea , cuyis Sororem Fir carnaliter cognovit , & e.x qui-
bus prob.tta dicatur copnla illicita ad cfft£lum dirimcn-
di matrimonirm, fcrvatis fcrvndis contra^liim ; ^ddii-
cuntur multi cafus , in q nbns Cauf/e matiimoniales de-
. cifs fuerunt a C. C. in prima infiantia .
OCcafioneaccepta \ curationcbrachii Leonardae Anto-
nia, &A familiaritate, orta ex longa cohabitationc ,
& mnra in ipfius domo, temporc , quo ferd pcr triennium
I mcdelaspracfctipfit , & refped\iv(? adhibuit cruri N. I ejus
1'atris, Chirurgu.": Frsncifcus, fub mafrimnnii fiJecjuspu-
dicitiam cxpugnavit , floremque virginalem abflulit .
Poflmodum vcro novis inhians voluptatibuscum Jo.inna
fororc p.irrucle A\(\x L dubitanfquc de obflaculo, ob im-
» pcdimcntum affiniratis in 2. pradu , nullis folemniratibus
pracmiffis, coram Parocho, &tcflibus, aliofubcolorc vo-
catis, matrimonium pcr vcrlm de prxfcnti cum cadcm F.
contrahcrc attcntavit, quod flatim, ac ad aurcs L dcvc-
J nit, proprio honori, confulendo, in Curia Archiepifcopa-
li Baren.dia.F.qu^relavitdeflupro, i^de ma rrimonii qua-
lificato , inftetitqueprovideri, n^ praetenfom ratum matxi-
monium ,£)bdi6lum impediinentumaffinitatiseyideinernui-
lum , confumaretur .
Injundlo proinde per eandem Curiam rigorofo przceptode
non converfandointeraffertosConjuges, procedebantur in
receptionem probationum hiiic inde , quandofuperv€nit ref- 4 -
criptum hujus Sacrae Congregationis fub die^. Septembrij
I697. injungens Ordinario Baren. ut in hac Caufa procederer
proutdejure; Terminatoautem ProcelTu, locoillamde ju-
re decidendi, Vicariusgeneralisfubpraetextuinvolucripro-
bationum, hinc indeaddudlarum , & exemplaritatisarticu-
li , abiiliusdecifionefeabftinere voluit , illam fupremoora-
cuIoEE.PP. remittendo, un^ cum ejus elaborata Informa-
tione, in qua, tota fadti ferie diligenter enucleata , fuum y .
Votumaperuit infine ibi: Impedtmentum affinitatis obfiarCy
ut ex didta Relatione, originaliter in Secretariaexiflente ;
Vertim nolensF. ftareSummarioprobationum, eidem Re-
lationi annexo, inflerit pro tranfportatione integriProcef-
fus, fuitque Voticomposfadlus, mediante ejufdem Procef-
fus authencica copia , expenfisutriufqueParcisprocurata , 6
qua noviflimead Urbemperventa, & inSecretaria paritcr
dimiffa, difputaturdubium, an fuftineaturmatrimonium ,
vel potiCis obflec impedimehtum affinitatis, quodnegativd
quoad primam partem , affirmativ^ auiem quoad fecundam
refolvendum videtur .
Non enim in dubium revocari poteft nullitas matrimonii ,
contradli interaffines in j.gradu, tamexdifpofitione Tex.itt
capit. Tute fraterniiati de Eo > qui cog.confang. uxor.fute , j
quam Conc. Trid.fejf. ti^.de Refor. matr. cap- 4. & exallega-
tis per Rot. decif.S- num. 64. coram Arguel. & decif. i6z. nunt.
i.coram Ottbob. 6" in Colonien. Nullitatis matrimonii i.Julii
169? §. i.coram Molines , & i$.Junii i6^<^.,coram Emerix.
^■tt«. interfuas/« 1 194. «aw. i.&refolvit haec Sacr.Congr in S
Cicfenaten. \ Z.Junii 161 1. Lib. 1 1. Decretor. fol. 99. Etiam-
fiagaturdeaffinitate, provenienieex concubitu iJlicito, &
fornicario, ex cumulaiis per Rot.decif. 57. nuiner.6. part.
18. recent.
Ad probandum ver6 didlum impedimentum fupplicamus
Nobisignofci, fi nonnulla aliqua impudica cogimur conte-
xere, qujeadCaulasdefenfionemfunt neceffaria , fedlantes .,
in hacpartemorem .ffay?;^»// , qui de fimilibus verba fadlu- 'f"'
rus Lediori praecatusell, ut fibi ignofccrec in Summ de Frig.
if malef. $ . Qua impotenlia num.6. Projuftaenim Caufarum
notione oponet caftiffimas Judicumauresquandoquepejora
audire, ut obfervat ^/wf«. in/^rax. cr/w./o/. 4» J numer.iZ.
ubi, quodcominuneefthocincommodumetiam Theologis , 10
& Moralibus, rradlantibus de impedimentis matrimonii ,
& Conjugatorum peccatis ,© Zacch.quiefl. Medicoleg.tom.i.
lib.j tit.i.qu.8. n. 37. infinefol. 49 8. Niiilam ejfe in verbis in-
decentiam , aut ignominiam . qu.e ad laudabilemfinem , (tf pto-
paltndam rei veritatem proferuntur .
PraEmittimus autem necelfarium non efle, utinhiscafi-
busdemonftreturcopula,mcdiancibusprobationibusdired!lis, 11
quodque dc illa deponant teftes omniexcepcionemajores ,
quia agiturde redifficilis probacionis, &inqua vocari non
folcniteftcs, utdicit Glojf incap. LitensVerb.Utcredebant
de Pnefumpt. & ad vertit Gonzal.in cap. Pratereait.l. de Tf
flib. ubi refert iliud Martial. lib. i. epigr. j j.
At Meretri.v abigit tcfiem, veloque , feraque .
Raraquefi neminifornice rima paiet ■
Communiter proinde rcceptum eft , illam nedum probari
praefumptionibus, & conjetluris, ut gcneraliter obfervanc la
addudli per Rotdecifsi S- num.ti coram Cerr. & ad noftrum
prsEcifum effedlum probant Fartn.ic de Deliii. carn qureflion.
1 56. num. i.Mafiard. de Probat. concl. 5 7. nu. 7. (3 8. Panii».
decif ^j.aJnot i. ««w. i j. & pluncs firmavit iiofu , ut vide-
re cft tn decif.161. pcr totum coramOtthobon. & indecifS.a
numer.^o. coram Arguel.ifinColonien.NuiUt Matrim. i.Ju-
lii 1(^97,. $ Exquibus coram Molinet, O dec. Ug.^.nunur. i- ij
loram Emer.Jun. 1
Scd etiamex icftibus, aliquascxccptioncspatfojtfbus, ut
in individuocafusnoftriadvcrtunt Ferrett conf.iZ<^ num.ii. I4
ubi bcnt? diftinpuit , quod ad probandum impedimeniuai ,
clandcftinum habcns prinripium , fufficiunt quicumqvic tc-
ftcx, ad probandam vcriiConfanguinitatcm, vel .iluJ pu-
blicum impcdimentum, tcftes dcbcnt cfTe omni cxccpioiic
majorcs , Glgaiconf. »9. numer. ;o. PaiHmol. dccif. 9 ^ idnot.
l.num.io.fif Rotdec. J15 num. i-j.coramCerr.CfiiiCif i6t.
num.io.cor. Ott/tob.&ind. Colonien. §• Parumcor. Mfinesyif
num.^cor. Emer.jutt.
Qiix prarfumptioncs , & tcflium 4cpofitionc$ad huncef-
fcAum
Tom. III. ParsIJ. Difceptatio IX.
2ii
15 fcflum conjungidebent, juxta vuigatumdiderium , Singu-
la, qutettonprofunt, unitajuvant, dequoin termijiisnortri
csCusFerrett.conf i8(),nuni is.Farinac. conf.crim. ^S.num.
t.lib. x.Caball. refolcrim.cafu 100. num. i ?7. Ciarlin.contr.
174. »«/».9. Panimol. dec.g^num.^ i .& 42. & Rota dec.B num,
^j.cer, Arguel. 6" clec.z6z. num 1 5. cor. O//06. & generaliter in
dec- y I J. »«»»• 1 4. w- Cerr-
Videamusmodd, an innoftrocafutales praBfumptiones ,
& probationes concurrant, uc ex illis , praefenim infimul
16 ponderatis, inferri poffit copulae probatio; Ex Summarii
autem leftura patet, non aliquas, &quidem vagas, & in-
certasconcurrerepraefumptiones, fed tot ,tantafque , & la-
lisnaturae, utevidensferdremaneatcopuiaedenionftratio.
I. Enim loco fe offert magna famiJiaritas F- cum L. prove-
j 7 veniensexduplici curatione per ipfum , ut fupra fafta inejus
domo, ibidem ferdpertriennium cum omnimoda libertate
xronvivendo, converfando, &dormiendo. Exquafamiiia-
ritate, &confuetudine non levecopulaeargumentum ad nu-
ftrum praEcifum effeftum defumpfit Rot. in decif. 87. num. j 7.
apudZaccb. qu<gft. Medtco leg. Cf in diil.Colonien- coram Mo/i-
nes §. Affinitas , &coram Emer.jua- decif 1 294. numer.z. Ec
generaiicerobfervant 4lexconf. 150. num.ii. lib. 5. Mafcard.
deProbat.conf m. numz6. uh\ id probatexempiofiiii Anti-
ai goni, & hanc famiiiaritatem vocat violentampraefumptio-
iiemjuris, Sc Zaccb. qu- Medic.legal. libr. z . tit. i.qud^ji. lo,
»«>». 44. ubi refert , & fequiturillud Lucret lib,^,infin,Con-
B^ fuetudo concinnat amorem •
,• II jjuventusutriufque, carnalibus vicinalapfibus, joxia
19 di(Sum T>. Ambrof. Lib.de Vid. generaiiter relatum ^ Fafinac.
de DeltS. carn- quaft. 1 56, num, 10. Bald. novel. de Dot. part,
6privil. 16. mm. ^.ubiadcopuiaepraEfumptionem magnope-
rd ponderandam afferit ']\i^^r\wtmMafcard.deProbat.con-
cluf. 61. num. j. 6" ^men. de Deliff.& paenit. tit. 4. jj". i,num.
i4.&ad no&tamtSc(X\imkRot.in difi.dec.i. num. 5. coram
Arguel.
III. Immoderatus, &reciprocusamor ,pra!cipue poft fe-
cutam copulam, quieopervenerac, uc nedum, quando F.
JO moram faciebat in propria Patria , nempe in Civitate Bite-
fti, eadem L- anxia nimis ejufdem reditus , faspiffime fc
conferebat ab Ambulacrum ,ex quo Biteftum coiifpiciebatur
dicendoi Bitettomio quando vieni: Quod ad rem obfervat
al Bajilicdeeifcrim.f.num. j8. ubiex D. Auguflcap- iZ.de Ci-
vit.Dei, obfervat, animum ferriabamore ,quocumqiiefer-
tur, &utcorpusponderc; Verilmetiam, uteadem L. fae-
p^aegrotans, «ifoiaF. praefentia ievamenexpericbatur, ur,
XI piiificamhujuspanionisadducensrationem, obfervat Zacc.
quteft, Medic. leg. lib. z.tit. i,qu<fft. 'O- num. 46.«^ feqq. Imd
aliquandofurens, &obflrepcns, acfi imaiigniseffet obfef-
fa Spiritibus , tunc foium quiefcebac , quando F. comparebat,
abfq;aliisexorcifmisadpriftinam redeundoanimitranquiili-
tatcm , quod ad rem notit Baji/ic, deccrim j. «uw.jo. ubi re-
fert illud Virgilii .
Uritur infe/ix Dido , totaque vagatur.
Urbefurens . Reciprocumfiquidem, & immoderatum
amorem , unitum cum famiiiaritate, &iongaconverfatio-
ne , pro maximo copulae adminiculo agnofcunt Felin. in cap.
JJ Pratereanum. ^.deTeftibusPanimol.dec.9iannot. i. num.
16. & f,6. if Rot. dec. 9 j. num. €. part- j . diverf <i} in Senogal-
lien. Legator. l }.Junii 1 69 7. §. ^uinimo coram Molines , ubi,
quodimmoderatus amor omnefas,. & nefasmifcutt : Circa
quod habemusexcmplum /</»/» C/<iorf/<,relatumi«/ff.i. Ver-
^^ fic.Initium ff.de Orig. jur.(\\xoii refert, & fequitur Nfii/z;.
inSylvanupt.libr. i.folio 71. numcr. 109 ubietiam advertic
phylofophicum cfle, non muliebre, vehementem amorem
intra debitosiimitcs coercere, & r.d noftrum individualem
effedlum Rot. decifion. <)j. numer. 5. apud Zjcc. quit-ftion. me-
dicoleg.
ly. Magna zelotipia , quacuftodicbaturL aF. &cxqua
2j faepc facpius movcbatur ad illam injuriis,& non rar6 vcrberi-
busaflficiendam , qukm zeloripiam ad noflrum effc^um confi-
derant Scalon- de Teflam. lib. j. c.ip. ult.feS.i. num. jo. ubi rc-
{ettWlad Res eft fo/liciti plena timoris amor , P.tnimoldcc 9?.
^dnot. in. 16. & Rot.ind.Scnog.il. Legat.li.Junii 1697. Ǥ.
Sed etiamcoram Molines .
y. A>Sus, tadufquc inhonelli , feu vcriiisimpudici , &
iS fcandalofi pcrF. reitcratisvicibuscumLcxcrcitiinfecrctio-
rlbus, eciam generationi dicaiis, partibus , villicationcs ,
purgatiocapiti.?, difcrimin.-Jtiocapillorum , pcdcs fupra pe-
despofitio, &fimiles, dcquibusin Summ.& dequorum rc-
levantia, &cfficaciaad probandamcopul.im benc F<ir;>;jr.
dt Deliff. Carn quteft. 1^6. a numcr. 14^ M.ifcard. deProhat.
concLi^Si. num.i^. ubidc foIamanusincftioneincoIloMu-
V.^is SancJbez. de Mattim.lib s.difput. i;. num. ^x.Panin.ol.
dec.9i.annot. l.anut,i, Ij.&Rot.dec. tii6.nu.i. Emer.jun.
& in Monaflerien. Matrim. 5. Decsmb. 1 696. §. Congreffum co-
ram Card.Capr.
VI. Tadusmamtnillarum, dequodeponant muititel^es',
&quemcopulamprobarehabemus JfATf. incapit.x. ubiG/c/f.
verbo Luferit. Quibus mod.feud.amittatur .) ibi: Putaforte
manus ad peffus ejus ponendo , quam fcquuntur/ja/rf. /»f<7/>.
Tu<e de Procurat. Ferret conf. \ 89 .auM 8. Mjfcar. de Probar.
co»i.7 59. w.Tj.ubi, quodaxioma hcc : Taiius mammillarum
copulamprobat , omnes reccntioresScribenies fequuntur, i;
concL. 64. numer. j . Cb j. 6f Amen. de DelifL ijpxnis tit. 4. jj".
4. num. Z,
VII. PcrmanentiaF. cumL rcmotis atbitrisinCubicuIo
percongruomtempus, dequadeponunt piurcstefles, quam
gencraiiterexpendunt Glojf. incan. Si quis afceperit 33. f. u
leferendo illud Ovidii .
A'Juvene, & cupido credatar reddita Virgo .
ia Mafcar.de P>ob,rt. conc/.n i.num.io & ad noflrum prarci-
fiim , & \nd\\/\(iudleme{feClwiriRot.dec.1i.nu.^o.cor.Arg!ie/.
ubi rcfert illud J^/r^//// .
Speluncam DiJo Dux , 6" Tr^janus eandem .
Deveniunt . Ad vertcndo , quod cum Poeta velie: Dl-
donis, & yEneae congrclTumfignificare, nihilaiiud Jixit ,
qu^mfolosfeinlpeluncam recepAXe.,<y in Senogal. Legat. t ^.
Junii 1697. QuinJmbcor. Molines , ubi refert illud O ://<//;"///'.
i. Fafior. Qutd non .smor improbui audet ?
VIII. Decubitus in eodem ledo , utdeponunt Tcftes de
vifu in Summ. Qiiam circumfiantiamexpendunt «^/fx.fo»/".
37. »tt. 7. //6. 7. ubi, quod vaiethaECConfequentia; Tahifuit
in le&o cum Muture , ergo eam cognovit , Mafcard. de Probat.
concl. 3 1 2. a. I . G" i.Zacch. qu. med. leg.lib.^. tit.i. qu. 3. ««.i 4.
iibi , quodhaecnonconjeftara, neque pracfumptio, fed pie-
naprobatiodicipoteft, Panimoll.dec.^l.adnot.t.n.ii.ub> ,
quod licethaEcprobationonconcludacperncce/fe , e(i'tamer.
fufficiens, tamad cffeftumdirimendi matrimonium , quarn
ad pcsnam , Ciarlin.contr.iy^. w.'.i3.& plcriesfir.navit /?w.
utgeneraliter videreeft /»</cf.i6 3. »«»». ty. part.^ rectnr.tr
in Monaflerien. Matrim. i-jjunii 6^6. ^ Ex reftibus coram
Cardin.Caprar.Sc ad noftrum effcclum in citata Colonien. Ma-
trim.§. Copula coram Molints , 6r JeC. i i^^.ttumer, i.Ctram
Emer.jun.
IX. Clandeftinus,& circumfpeflDsexitusF.de menfeju-
lii i695.eCubiculo, ubi repcrta fuit L. ^rrci;^fa,f<>^ /jrf;7«:
fciltfciatay e co>i li labri zucati, e talmente Vr-^o^nofa ^ che
nonmiguardavainfaccta, che ftavatuttafaCCutr.zvampata ,
li^farrojfita, contltttlliCapellidelcapofcihrciati- eguaflntt .
e tutta sbigottita , perlo che fuppofi, cbe giu erafucijfo il fat-
to, quaiomnia, omiflisgcneralibus, dequibus Btfilic.dec.
Crim. f).num.it.if Rot.in Monafter.Matr. ij.Juuii 1696.5.
Exteflibuscor. Cardin.Caprar. in noftris tcrminismagnifecic
Rot. dec.%. num.^o cor. j^rguel. ubi ad rcm referc illud Ccmici
jQ^uid tuncfatue ? Cumconcordantibus,citatis;wIflr^;r.fr;>M.
lib. 3. tit.j.anum. ib.ufquead num. ^^-ir Rot.dec. 1194 nu.
2. cor.Emer.jun.
X. Depofitio nimium qualificati, & in fua Dominica.-^a
Reiigione graduati Reiigiofi P. adqucm fiiit haliitu« rcciT-
fus, ad hoc , utreferendofadtum ArchipresbytcroimpcJ;rct
contradlum matrimonii cain Sorore Patrucii L. quam conful-
tationemquallficati Religiofiad noftrum prscifum effcilum
Confidcravit/2tff. dec 8. num. J4 cor. yirguel.
XI. Publicavox, & famainteromnesde Tcrra Medunei
cxtoria , nedumdefc.indainfaconvcrf.nionc , & immodeftis
adibusF.Cum L. fcd de effcdivacopuia , dc quibus uno orc
dcponunt omncs noftri tcftcs , & quam gencraliter pondcranc
Menoch.conf i>.num z.^. Ferrett.conf. 5S9. ««'». i6.Ct.Tr/i>,
contr. iy.:^.nuni. X'\ Panimol.dec <)l,.num. li.CT Ro:. ii Bjr-
chinonen.Divortii i^. yiprilis iSy^. § A.redit., C jj ilisom-
nibus cor.Vicecom Et in individuocalusnoftri ind. Col^nien.
cor. Molines , Cf Emer.iun.
XII. TanJem ( ad cvitandamprohxiratemaris^imlfis)
Conftitutum , fcu jurara ,& vcrifim.lisdcf>ofiti'> L- !.iita co-
ram Vicario gencraii Barcninqui tota fafti fe.icsad mtr.u-
tiasufqucdiluciJccnarr.itur.ciim fj>ec ficationeomr. nn cir-
cumllantiarum Ibquuti ftupri de monfic.us fulii , & Aiv-jfti
i695quod C.onftituium, a lupradiit. prasfumptionibu», &
coniCLluris aJiuiculatum , pcrf"c,ff.i:n fecutae cupula: proh.T-
tioncm facere, advertunt Rub. A/txand. inter con\.M.tt,.Jt-
vcrf. conf. 37 num. I :. Panlmol. dec. 9 3. namer. 1 S. illam con-
gruamadduccnsrationcm , quia incafibus delidorum, q"T
nedumocculte , lcd occultiffimecommitti folent, Socii . &
participcsad ill.i probanda , admittuntur Bafiiic dec crimttt.
>5-
iZ
31
Jt
??
35
S6
212
Difceptat. Ecciefsall. Dominici Uriajx.
IS.stum. jS.&pluri^sfirmavitKof. ut v\dexeei\indicif. 520.
fium. 2. coram Emir.jun. 4f 1 6 J. » 6.p.9.&dec.ios. n.^.par.
Ml.&dec.iii.numer.ti.part. \Z.&in Bonottien.NuUitatit
Matrim. \i.Junii 1678.$. Et licetcoram Card. Vicecom<& in
Avenitnen.Votat.^.J unit 1684. §. Necalitercoram Alber^. 6"
in Kovarien.Spoijf. i.Juln 1693.$. Et omnia coram Muto,&
in Monafterien. Matrim. i yjunii 169 j.§.Juftificatacor. Car-
din. Caprar.
Prascipue fi jungatur cum duabus fafti animad verfionibus ;
J9 Prima icilicet cum Atteftatione duarum Obltetricum , de
inandaioCuriaErecognorcentiumL.de MenfeFebr. 1699.&
uniformiter aflerentium iilius virginitatem amiflam fuiffe ex
copula, h. fex, vel feptem circiter menfibus pra»ccdentcf ,
quod tempusprobecoincidit cum menfibus Julii , & Augu
fti ifi^y.dequibus L in Conftituto depofuit. Hanc autem
Obftetricum recognitionem , & atteftationem probare deflo-
rationem , obfervantaddudi perTJor.^fr. jzo. »«w- ^.coram
Dunoz-jun. 0 in Viterbien- Matrimon. i g.Jan. i6i(). §. Nam
proventum cor. Pirovano , & in Romana Dijfo/ut. Matr. isj"-
nii 1685. §.Tertiolococor.Paulut.Sec\i(\diL veroanimadverfio
40 eft jurata Atteftatioquam pluriurnomni fidedignarum per-
fonarum circa bonos mores, & honeftatem L. quae non ex aiiis
aftibusde fe ioqui occafionetn dabat , quam ex familiaritate,
& converfationecum F.
Cui Atteftationi non opponitureadem famiiiaritas, & fub-
41 fecuturn ftuprum ; Omififa cnimoprnione G/ojf/".<«f«;'. ^i^K*
verb- Quee multorum diflinii. ?<}. requirentis admiffionem
25000. hominum , ad hoc ut muiier publicd inhonefta dici
poflit; Refpondemus, quod mulier facienscopiam fui uni
Amafio,^ praccipuefubfuturi matrimonii fidenulliatenus
inhonefta appeilan poteft , ex adduftis per VignatelL conf. 28
/7um. 1 9 . (if 2o, row.9, ^ Raynald. tom-i. ad cap. iS-fuppl.i per
;of. ubi, quod anno 1^92. pro veritateconfultus itarefpondit,
41 & fuam Sententiam egregie authoritatibus , & rationibus
comprobat .
Minufque debilitatur vis ejufdem C(inftituti ex negativa
45 ftuprifaftaa L. coram Archipresbytero Medunei ; Adver
iendoilludnegafteadevitandampropriam, &famiiiae infa-
miam, honorifquejafluram, eotempore, quo magnumfi-
Jentium verificabatur de illo , Orta verodeinde , atque per
Vicos, & Plateas divulgata fama ejufdem ftupri , ingenue
veritatem in Judicio faffa fuit , uthas, & aliasadducendo
hujus negativae ratior.es, & congruentias, fe declaravitin
Summ. Supplicanrespraecipueobfervare , ad illamex minis,
&■ fuafionibus Matris indudtam fuiflTefub fpc confequendae
44 difpenfationisperSacram Poenitentiariam , ab Archipresby-
tcro Medunei fecretoobtinendaEprocontrahendo matrimo-
nio cum ejusSorore Patruele, In quibuscircumftantiisom-
ris fidesadhibendaeft pofteriorihuic Atteftationi judiciali ,
&fimplici declarationi, utgeneraliter probant Ff/««»« cap.
Cumintuanum. -j.deTeftibus Facch.controv Jur libr.q.cap.
X5. Farinac. de Teftibuj quaft. 66. num.igj. <iT Rot. indec.lj9
anum. j.coram Peutin^er & innoftristerminis Ffrm. conf.
<j89.»«m. 4.
Ef ex hacconfideratione corruit ctiamcxagerata tacitur-
45 nitas, tam L.qusimM.ejusMatris quandoad earum noti-
tiam devenit traClatus matrimonii cum lo.Refpedu fiquidem
matrisnonprobatur exadverfofcicntiacopuiac, habitac a F.
cum filia temporcejufdem traftatus, ficquc nullum incadem
taciturnitatefieri poteft fundamcntum , cxanimadverfisper
^6 Sanch. de Matrim.lib. idifp. 16. »f(»n?r. 7. Et rtfpeftu utriuf-
quc rccurrit eadem refponfio, quod tunc tcmporis non crat
divulgatum ftuprum cum L quodque omnia dirigcbantur
ad iliud occultandum , & permittendum didUim matri-
monium cum Pontificia difpenfatione , fecrcto pariter ob-
tincnda .
Quibusnnn credimusobiicicndum , quod aliosquoque h.i-
47 bcbar L. Amafios, dc quibus dcponunt tcftcs, &quorum
rcfpcflu vcrificabaturF.zcIotipia , fupcrponderata ; Ifti fi-
quidcm , fi tranfitum pcr visspropc Domum L.excipiamus,
nullam habebanr convcrfationcm , nullam ftniiliaritatcm ,
commercium nuilumcumeadcm, &cumeffctlu, ncnio ex
contrariistcftibus, alioquin macnopcrcalfi.-ftati.'! , .lufusfft,
vclminimum vcrbum afrcrcrc , ncdum dcail.bus minus ho-
neftis .ilioriim Amafiorum , fid nec etiani ilc- lufpicionc ali-
qua , quantumvis lcviftlma . Anautcm in cnncurfu horuni
4? Amafiorum, copuia fccuta potiijsdici debcat cum F. cujus
refpedu, nedum familiaritas , domcftica convcrfatio, im-
pudici, & fc.mdaldfi aftu.s, taftufquc, pcrmanenti.-» folius
cumfolain codcmCubicuIo, imcNctiaiTi in codcm lcdhi , &
cxco clandeftinus, & lurtivusdifccfTus, rcmancntc L tali
ruborcdiffufa, utnccetiaroaudcrctoculosin facicmulicruin
amicarumelevare, noncredimusopuselTeuheriusimmora- ^
ri, &applicanturea, quaefcripfimusiMlfl/i/crim./r^.j.*;;.
SS.anum. i6.ufque ad .\^.
Non credimus pariter cfiticanda di3a, & m^ult6 miooi 49
scriter infiftendum in exceptiombus circa perfonas noftro-
lum teftiiim, ur enim fupra praejnifimus, & non inutUiter
repetimus, exdifficultateprobandi id, ad quod omnia adbi-
berifoJent media fecretiora, & nequecx natora ailus, nc-
que ex circumiiantiis loci , & temporis , adhiberi folent teftcs
communitcrreceptumeft , nedum Teftiumdidtabenigna in- '■
terpretatione , adconcordiamelfereducenda , juxtaZ"?*/. »«
cap. L um tu de Teftibus & firmatis per Rot. decif. 3 34. ntim 18
& decif. 384. num. 20. ceram Pricl. 6" in Bonoaien. NuUitat.
Matrim. is-Junii i6-]6.§.Neccontrarietatemcofjm Vicecom.
Sed etiam admitti teftes, quorum didta in aliis Judiciis non re- • |o
cipiuniur, ipfafquemei publicas, &famofasmerctrices, ut
generaliterobfervant Caffr.confi/.l^S. numer.l./ib.i. Burfat.
confi i\i. num.-j. Bellet. Difquif.C/er.par.i.de Favor. C/eric.
rea/ §4. nun}.9S.&Rot.decif.8i^.itnum.9.part.i8. recisin
Barchinonen. Divertii cor. Emer. jun /a 1 19. num 2. confirma'
ta^ diecj.Dec. i 6%2. §.Aliqu^ cor.Guazzardo,8c'in DoAtistev-
minis in dec.H. a num.ii. cor. Arguel. &in d.dec.119^. num.i-
cor. Emer.jun.
Demum nonfubfiftuntea, quacdicunturde impoflibilita- .
tecopulaEdemenfeJulii , feu tcmpore mtifisanni 1695. quo Ji
fe jEgrotaife fupponit F. perea , quac notant Abb. in capit. Te-
nornum. ^.de Sent.& rejudicif Rotdec.lS. n.\6.apudZacc rfl
qu<eft. Medico/ega/. Teflesenimexadverlb indudi, nuUate-
nuscoar£tantcontinuam permanentiam F. inCivitate Bite-
fti, itautabilla nullomodo, & temporedifcefterit, feudif-
cederepotuerit, quin ipfi fciviftent, &eum vidifTent , qua- 51
liter deponere deberent,aliSs nihii probant Bj/din Rubr. Cod.
de Bonor.poffeff.fecund. tabu/.num.j. yilex.conf 108. n.<)./ib.
2 & Rot. dec^n- num.6.cor.Ce/f & dec.^is.infin. cor. Puo/.if
dec.iiy.nu ij.part i 8. rfc. Imoipfemet Medicus, deponens
de cura F. ob infirmitatem , palTam demenfe Julii i (9 5. in3e-
nueaflferit , primos terminosfebrisper tresdiescontinuosac- 53
cidiife Medunei , l^atriae L. k qua deinde in propriam fe recc-
pitPatriam; Igiturantehosterminosfebris, &forfan, nec
etiam incongrue poft primum ex illis; nullaremanetrepu-
gnantia , quodcopula fequi non potuerit, juxta G/oJf.in/eg.
Gal/us verb. Decem menjibus , jf. de Liber. itpofibum. & ani- '
madverfa per Zacch.qu Medico/ega/. /ib.^. tit.i.qu<eft. ^.per
/ofawubi lateprobat, quod rion omnes morbi , nectototem-
pore, quo durant copvJlam, & generationem impediunt ; 54
Quodquedivcrfitasteiiiporisnon nocear, quandonondiver- '
fificat effeftum, de quo eft quarftio, & Ferrett. conf. 3891.
««f». 4. loquensin individuonoftri cafus: Addita confidera-
tionc parvsediftantiae trium dumtaxat milliariorum inter Bi-
tedlum , & Meduneum, nullarenus eniminverifimileeft ,
quod, eodem die pofTit quisadeffe induobusLocisaJeoexi- 55
gua diftantia feparatis , praeoculis fignanter habendoF.icio-
tipiam , immoderatumamorem, &aliafup. ponderata , ut
patetconfideranti.
Ejufdemque levitatls eftaliaconfideratioangufllaedomus j$
L.&affertaBcontinuataKpermanentiaEcum ipla , vel Matris,
vclunius, autaltcriusexejus Sororibus ; Omnesenim teftes
concordant in eo , quod eadem Domus in tribus fit divifa
Membris, terreno videlicet, medio, &fuperiori, atque in
medioadefTe tresdiftndtas manfiones ; Attenta proinde ma-
xima familiaritate F. continua permanentia in eodem domo,
commercio fer^ pcr triennium , & reciproca corrifpondentia,
de quibuslupra , nullain involuit repugnantiam aflcrtio, ut
insjeniofus amor aliquas temporis, & loci inveneritcircum-
flai-tias, aptas ad implemchtum coramunis voti ; Ultra ,
qudd hujufmodi pra;fumprioncs conquaffantur ^ fadtoiplb ,
& rci voritate, dum habemu»; tcftcs, drponcntesineadcm 57
cxaficrata angufta domo invenilfe F. (olitariedecumbentcm
cum L. perca , qua- obfcrvant G,ii/.pr,n'/ic. obfer./ibr. z.cap.
T44.»«wfr. 6. &firmavit Rot. coram Prlo/ cecif. tM.num. J. j8
Rom Pecun fcu Locor. Mont. 1 1 . yipri/it 1 698- § Idem coram
dc//'0/mo.
In eadem Caufa.
^l On fubfiftit in Faflo, quod prxfens Lisortum habue-
Sl rit , fomcntumq;rccipit -i V.S. Mapna:is auxiliolrc- 59
to: Id cnim ncquc pcr fomnium legitur in contrarioSuinm.
ad id comprobanJum citato; Minufquc vcrumcft, quod
Curia laicalis in probatione ftupri proccft^crit ablqucaliqua
Partis operationc; Ex dcpofitionibus fiquidemtcftium, in I
Tom.I II. Parsil. Difceptatio IX.
2i3
PfOceffu exiftentibus I &fignanterV. L. M.connat, adrei-
tcratas inftamtias Fratrum L. ad iilatn dcvenifle; Ex quo
etiam apparet , Archipresbyterum G M.efleL.furpeftifri-
inum; Come Protettore didetto F.Proindeque nullamme-
(o rcnturanimadverfionemexadverfoexagerata, & innixa fo-
JlFideiejufdcm Archipresbytcri , per ea , quae advertunt
FarinaCC- de Tefiibuj quaft-S J- num.ii .Rocc. difput.Jur. cap.
3 y. num.no.&Rot.dec. I J i. num. 1 2. coram Bicb.&dec.ji. uu-
ij.toramZarat.
Quodad diflbivendummatrimoniumcx impedimentoaf-
finitatis fat fit, copulam, mediantibus conjeduris, & ex
61 teftibus, etiam aliquas exceptiones patientibus, probare ,
vix poteft ampliis in dubium revocari poftplura judicata
magnorumTribunaiium, de quibus fupra num. 12. Do£lo-
les autem , qui in contrarium addufli fuerunt , loquuntur
intcrminis impedimenti, provcnientis excopulalicita, vel
ex confanguinltate, quodultroadmittimus, probandumef-
fe per teftesomniexceptionemajores : Rationem difparita-
ritatisafiignat Ffrrff.fow/ 389.»«»». 12.&24. ( loquensin
£i individuocafusnoftri, prodiiioiutione fcilicet alterius ma-
trimonii , ob praecedentem copulam fornicariam cum So-
rore Conjugis) quia ca , quae habentprincipium clandefti-
num difficillimae funt probationi";, non ficautem ea , quae
pubiice, & palam fieri folent, & teftatur, hanccfTecom-
munem Doftorum opinionem , k qua in judicando noneft
rccedendum ■
Nonnegamus, conjcfluras adprobandam copula dcbere
cfTeurgentes, &a£Hbus vencrcisproxima , fed praefuppofi-
63 tisfamiliaritate, converfatione,&rc8«>irocoamoreF. & L.
vixurgentiores, & proximiores dari poterunt tadui mam-
millarum, &aliarumpartium generationi dicatarum, con-
6^ dormitioni in eodem leito , & clandeftino , atque furtivo
egreffuiF.^ cubiculo, uhi TcpcTt^CukL.tuttaarroJpta., con
latefta fclifciata, e conli labrizucati , e talmentevergogno-
fa^ chenonguardava infaccia., feu ; Contutta lafacciaav-
vampata; &arroJfitay con tuttiU capelli delcapofcilifciati ,
65 e guafti , e tuttasbigottita : utultraaddudlosfupra ««w. 34.
obfervat Ffrrfrr. proveritaterefpondens/;»fo«/'. 3^9.««. ii-
ibi : Ambo foUfueruntinventi, & vifiCameram ingredi , (S
de illa pofi certum tempus egredi unus pofi alterum , & ipfaD.
Catherinacamruborefacieiy &crinefo!uto, feu fcapigliata ,
<Sr travagliata , qua quidem figna \ & ftatus ipfius Dominnt
arguunt copulam prafumptam a Jure , & hac probatio pr<e-
fumpta ctpulie fujjicit , & Mafcard. de Probat. concluf 452.
Tium. iS.ibi: Nec illaprobatiocopultecarnaliseft in pofiremis
babenda, etenimillamprohariex eoquidamvoluerunt , quoJ
Vir , & MiHier ambo foli fuerunt inventi, & vifiCubiculum
ingredi, & exeopoflcertumtempus egredi unut pofi alterum ,
& ipfa Mulierconfpeiiafuit cum ruborefaciei , & crine foluto ,
actotahorrida , incompta ,inarnata ,& inculta . Amen.deDe-
liH. Cr Pxn- ti!.^. ^. 4. nu. 7. ibi : Prtefumptio Copul<e oriturfi
poftquamVir, & MulierCubiculumingredivififunt , Mulier
66 pofleaegredivifafuerit crinibus incompofitls , vefte corrugata ,
acfacie ultrafuum confuetum rubtcunda , quoddefxmina Con-
fulari e Triclinio Viri in Cubicuium adduSa , &rurfus redu-
Ha in convivium , rubentibus auriculis , incomptiore capillo
tanquam ab Offaviano Auguflo adulteratajcribit Svetonius in
ejus Vita ; Hypolit. Rimin. confiy^ num. 48. &feq. Farinac.
qutefl.i i€ . num.i 6^.& BiB. quteft.iio. num.ii. cum aliis.de
qu\h\is\n Ii(}it crim. lib. 3. /»'/«/. 5.<i;»aw. 36. Etconfiderando
€7 decubitumineodemlefto, adveTutegregie de Rofa in Prax.
Crim.pari. cap.^. ibi : Si Vlr , & Muliercondormlunt In lefio,
fionefiprafumendum, ut Pfalmos legant , vel facracolloquia
traflent, fed quod perficiant id,quodlocus , & occafiopr<ebent ,
€8 &egodicoquodanteaconcuplverant, & Bafil.deccrimin.Zi.
num.i^.ubiexDiv.CyprianoohCervat, ipfam conjacentiam
duorum, multumcriminisconfireri; Et praeocuiishabendo
mammiilarumtaftum, bet\e Rodcr.deCaflr.de Natur. Mu-
lier.lib. tcapit.s de Mamm.cic med. Qh\ phyficam hujusprae-
fumptionis ponderat congruentiam .
Abfqueeo, quodaliquiex iftisaaibusreferri poftintcura-
tioni brachii L- in quofenfuexadvcrfo vocanturindifferen-
69 tes; Vix enim perceptibile vidctur , ut aliquid communc
habeatcum eadcm curationebvachii manuum replicata inie-
ftio infacculum, viliicationes , pedum fupra pedcs pofitio ,
mammillarum , & aliarum inhoneftarum partium tadus , &
fimiles ; l'rout etiam cum difficultare perfuadcri poterit ,
quod adus indiffLMcntes reputari debeant condormitio Chi-
rurghi cummuliere, cujus curationioperam dedit, rubor ,
70 tremor, &pallor cjufdem mulieris, quandolmperfeda va-
Ictudinc, poftfolitariammoramcumeodem, incircumf^an-
tiis fupra cxprefTis , obviam habet mulicres amicas: Scd quod
magis eft teftcs formiter examinatidare deponunt, ad hos
aftus F. devenifTc ; dopofinita di medicarla ; Atque data ope- 7 1
ra ejecifTe a Cubiculomulieres, ad hoc, utfolusremaneret
cum L. remotis arbitris, ut id cum lacrymisei contigifTe refert
teftis in Summ. Proindequeex feipfis ruunt ea omnia , quae in
hacparte exadverfo inculcanturde indiffcrentia horum lafci-
vorum, acfcandaloforumaftuum .
Quoad teftes diximus , & conftanter repetimus , quod 72
cum agatur de probanda re , quaEoccultiffime committi Iblct,
quaev^, neque cxnatura aftus , nequeexcircumftantiis lo-
ci, &temporisadmittitconcurfumaliarumperfonarum, il-
li, etiamfi aliquas patiantur exccptiones, imoetiam ipfac-
met publicae meretrices , ad mittuntur ad copulam condudcn-
ter probandam , cxadduftisfup. ». 14.&». 38.
CcKtcriam non poffumus mel.us exceptiones noftris teftibus
impidas, frivolasdemonrtrare, quamex ipfifmctcontrariis 73
teftibus, quicumfuerintexadverfoinduiliplenamcontra F.
faciunt probationem , ex addudtis per Rot. decifiit^. num. i 8.
Cor. Bich.&in Roman.i Co/Hmunantiar.<ir Fontanil. 3. Martti
i69\S.§. RetentocoramCard.Priol.EtiamCi ifte teftjsefTet uni-
cus , Ror. dec.ioS. num. 1 1. par. 1 7. rec. & in Maffalubren. Obe-
dientiazj.Juniii69S.§.Ettefiiscor. eod.
Gratis fiquidem invehitur contra honcftatemG.P & C-
C. damde ptima didtM. A.E. lola tengo per perfona onefta , 74
ne hb intefodime male di tal perfona , e sb , chehaduefigli ,
ma non sb fe abbia avuto m.trito , b nb . M- S. ibi ; La tengo
inbuonijfimaflima, pnchefrequentala Cbiefa ,e li Sacramen-
ti &c. e conforme la tcngo io , coii mipenfo , cbe /j tenghinogli
altri. L F. ibi; lola tengoper buonaffinina quefta G.P.per.
che la vedo confejfare , e communicare allofpeffo; Circa quac
in omnibus concordant in eorum Atteftationibus Prior, &
quamplures alii Religiofi Conven.S.Petri Martyr.Mcdunei; 7;
Imo addit L A. F jOuefta Femina i una Santarella , perdjc
femprefrequentaleCljlefe, & i Sacramenti. Defecunda ve-
ro, nempedeC.aitLdclloI. Appreffodime fli inbuonijftmo
concetto nesb,fefiafiataCarcerata,oinquifitaperadulterio. 76
M.S. Lafiimo Femina buona, ne hb intefofcandalodi quefla
Donna. L. A E.ConofcoC. C .e laftimo buona Femina, e mai
hb viflo , chejojfe flatafarcerata per mancamento d'onore.fat-
to al marito .
Ultra quodmirum ccrte videtur, quoJ cxadverfoinfifta-
tur inaffediatisdepofitionibusaliquorum teftium , deponcn- 77
tium de malis moribusearundem mulicrum , dum obdidas
falfas depofifiones fuerunt omnescarccrati , &^ laicaliCu-
ria condignepuniti, ut vldereeft exeorum depofitionibus ,
& unuspariterexeis, nempe V. T. ulteriiis tanquamLatro
procelTatus, & carceratus merit6 fuit, ut ipfcmet id ingc-
nuealferuit.
Ex his igitur falfitatibus, & deliftis digncntur EE. PP. 7S
ponderare, ancongruenter m UrbecxtoIIantureorumdepo-
fitiones, & an fidem in hoccelfiirimo Tribunali mereanur :
Falfusfiquidemtertisinuno, falluscenletur inomnibus , &
nullam merctur fidem , juxta animad verfa in Infiit- crim. Iib.
z.tit 6 /»ttw.2 3. AtquecriminaliterprocelTati voccm ad feren- 79
dumteftimoniumfuneftam voca Tex in can.Conflitutm.:s j.
qua?fl $. quem fequitur Rot. in yivenionen. Succejfionit ^Junii
i6-j6.§ Minus cor, Bourlem.
Pari infubfiftentia de temerario judicio notatur B.S. quar
confcia rcciproci amoris F. cum L. & probcfciens famiilares,
& confidentiales aftus utriufquc , fequutar deflorationis fi- 80
gnum defumpfit ex ruborc facici , foluiocrinc, incompto ,
& inornato caplte, atquc cx labiorum rubore, dumhujuf-
modi circumrtantiaspro univoca fequti ftupri pratfumptiva
probationc , agnofcunt Ferrettus , &■ M ifjrJus in lo:. fupra-
cit.S\ autemtali, tantaqucintrepiditatc in hiscircumftan-
tiistcmerarii judlciinoa attribuitur tefti , aderS vcrifimilitcr, 81
& in jurefundata prarfumenti , vjx daripotcrit in moralibus
juJicium, cui tali.f qualitas atribui non polfit .
Gratias agimus Scribentibuscxadverlo, Nobisprobanti-
bus incorum Summ.quacindicavimusfupra «a.46. ibi:^i/<i«-
dofifece ilmatrimotio non fifentiva ncjfun maiecon ^ettj L. Si
u4. Atquecoh<rrenterad Summarium potcrantomitti incon-
trariaScriptura quamplures paraiiraphicirca confenlum , &
operam, praeftit.im ^ matre L. promatrimoniocortrahcndo
cum Sorore P.i:rueli L Sicnim tunc temporis ircf /"/Vflr/rj
ncjfun malecon detta L. W. nulkim fieri poteft fundarrentum 83
ineildemopcrationibus, &con(enfu, exallegatis fupra ««-
tner. 4j.
Exagcratur in Notiscontrarii Summ.irii invcrifimilirudo,
quod A. B. por toramcn , in parietcdivilbrioexiftons, vide-
re potucrit V. appoggiatocotgemitofopr.r tl lcrto , che toccava 84
l.tfpall.ididettaL.A e I' altraman»'di:toF.latenCTa frAle
leif
214
Difceptat. Ecclellaft. Dominici Uxfayx»
E6
gs
B9
91
93
94
9J
le^zuols , che mipayeva^ chetoccaffe lecarni di^etta L edi
^ueiiomodol' hovifiodue 1 otrevolte; Et tamen fi confidere-
tiirquoddiduin forameneracadeoamplum , &fpatiofum ,
ut, nedum oculos, fed maniim, & brachium admitteret ,
ut dicuntHy. M- ibi : Dettopenufoera tanto large, che vi
poteva capire una mano ; E( D.P. z^i e u» pertufoquantoci
capeunbraccio, nedumceflat quslibet inverifimilicudo, fed
nimis clare patet , commode videre potuifle etiam , quod
tunc temporis erant foll F. & L. quodque in eodem cubiculo
nonaderantmater , neque forores , aliisdomefticisrebus in-
tenti, ut detedibus deponentibusaliquid vidifle perfimpli-
cerH rimulam, decupulominoremeodemforamine , obier-
vant Gratian. difcept. 849- num.ii.(ff Panimo/. decif. iij.ad-
mt. z.nutn 31.
Secundiim Dialedic£ reguias nonopponuntur interfe ,
Atteitationem fecifle pro hac parce , e non ini ricordodi aver
fattaaltraFede, ut dicic V. in fuo formali examine , & pa-
cet confideranti ; Suntautemconrradifloriooppofita dircde,
& abfolute id negare, imo cum admiratione, obfignum
crucis additum Attefiationibus a Fautoribus F. ab(que eo ,
quodid fciverint teftes, )uxta prscifa illorum verba, infe-
rius refeienda numer. 2. &feqtj. Aliaeautem minutiflimaedi-
verfitates in accidentalibus non praejudicanc fidei noftrorum
tclUum, Mtin pun(\oQbfeTvat Ferret.conf. i^^.nuin.ts-pofi
nied. df num. 2 7.
Et generaliter, quod teftium dida nonfunt cavillanda ,
fed quantum fieri poteftfubftinenda, &concilianda , etiam
par foppletivam, & interpretacivam objedaeconcrarietacis
conciliationem per ha?c verba obCevvat Rot.decif- 74 s.tiuin.
■j.i^ i.par.id. /fc &concordanc addufti indec.^il. "um-8-
tif ().cor. /j'uratt.&dec.:^S^. numer-i^ cor.Prio!.& cor.Benific.
dec.iHi num.i i. <^dec.$:,. vum.i '^.pari j. ifc.ubi ampliatur
conclufio, ut eo magisprocedat, concurtente multlpiicita-
te, & rigore Interrogatoriorum , juxta praecifos terminos
noftri caius , ibi ; Et eo magis hifce te/iibus fides videbaturha-
benda in propofitafaBi ferte ., ob exa&ijfimam diligentiam in
recognitione adhibitam , tamin rigore Interrogatoriorum ifc.if
dec^^. num. ^4. par,\S. rec. ubi , quod maximelocum habet
haecconciufio, quandoteftescircaful,iftantiamconcordant ,
juxtanoftricafusterminos, Scprmsindecif.ii6 num. \^.&
l^.par.l"]. ibi ; DiSla namque tefiium caviltanda non funt..fed
ad concordiam reducenda ifc. etiam per [uppletionem 6v. fu-
mendo omnem pojfibilem diligentem interpretationem , ut a
Contrarietate vindicentur .
Rcceptumque pariter eft inter eofdcm Doiflores , quod
contrarietascircaaccidentalia fidem teftium nullatenus mi-
nuat, exquofatiseft, illosinfubftrtntia negotiiconcordare,
Ut deprimacoiiclufione videreeftapud cltatos ror. l'i<mphil.
dec.^^6. num.j. & coram Emer.jun deciG/^ num. ji. &deaf.
7 80. num.6. & dcc.6 3 j . num. i o. & dec. 1 06 1 . num. 4. Et de fe-
cunda apud eandem Rot.dec.^li. nu.%.cor.Burat.& dec.^Z^.
fium.20. cor.Priol. & dec.ii6. n 18. & dec.7,^-j.n.\i).par.^.rec.
tfdec^lSnumj.&dec.4()() num^ if dec.z\i.num.ii.part.
18. lif dec 126. >ium.t<).& deci^i. num z\.par.\^. Nou enim
sd hoc, ut tcftcsprobent requiriturquod in ominbusprorsus
concordent, fed fufficit , quod uniformiter deponant circa
negotiumprincipale, funt verba /Ju^. rfff.io nu i.cor. Ewcr.
_;u«.&concordantaddudi ]ndec-s}.n.i ^. par.i^. rec. Atquc
nihil intercft , an in cortice vcrbotumconcoidant , dummo-
doinfubftantia nondifcrepcnt, utad rem aiicadem i?(»;.</ff.
347. num.2i.par. '9. rrc Imoquod in terminisctiam modicae
difcrcpantias in ipfomet faito,& ncgotio principaii , illa nci»
noccat, necfidcm teftibus minuat, egregie, per haec vcrba
probat Rocc felefl . Iiiterp. ca.t^o. num. ig.ubi innumcrosalle-
gat, & fequiturconcordantes, quibusaddo/ior.rfff//'. 1369.
num. i-Cor. Coccin-
Quorumomniumbonamaffi;',nat tat\nntm Emcr. jun.dcc.
456 num. 7. his verbis ; Vix poffunt rcperlri teflcf t.iminlc-
grl , contratjuos noninvcniat apparentcm cxceptionein Lltl-
gantiumfubtilitar , in quibus tcrmiiiis fimiles non fubdancia-
les cxceptioncs, & contradii^iones parvifacicndas cnTe, ca
niione, quia cxpt-Tientia notum cft , ill.is non procedcrca
icftium inforrratiouc, fed al> Interprctuni cavillationibus ,
flatuit Innoc Xll. in cjns Conftit.i^^- inprinc- iiis verbis ; Cum
expericnlia docuerit, quod i» cwamlnandisformitertejiibui ,
ob nimiiim Jrequcntci Interprctumcavill.itioiet circa moJum
iaterrogandi, vaiiic tcjliumcircumventlones , & contraricia-
tes otluntur, in^ravc dawnumCollitigantium, lpjiufq,vcrl-
tstis , & juflitin- , itaut litiumexpenf^ ob id notabiliier au-
geantur , ac cxamma, & juUiciav.tldi prctrahantur .
CoBtcrCim, pcrmoiium fimphcis ilifcurfus, & fdlfac hy-
pochensadhucdicimus, qi<odadaiiftb,fed ounquamconccf-
fo, quod in noftris terminis aliqualisremaneret in mer^ jc-
cidentalihus difcrepantia, haec nunquamaptaeflettollere , f^6
vel diminuerefidem tefti in rebus,fubftantiam negotiiconcet-
nentibus, circaquam nullaomninoin noftris terminisnota-
Ti poteftcontrarietas, exfolideanimadverfisi»jK(iwa«aF»-
iiationisi. Aprilis ijo-j.§. Mon obJiantecoramOmanna, ibi ;
Minufque urgentibus aliguibus contradi8ionibus, in eorum de-
pcfitione netatis ; Nam/]ue iii^e , fiqute adfunt , verfamur in 9 j
accidcKtalibus , ideoque tefiium fidem non mlnuunt , cum de
costero ifi fubftantialia fint concordes , is in Meicvitana De-
prtcdaHoyiis quoad Demetritim S Maii 171 i. §.jQ^udverdcoram
Moiines , ibi ; Satis eft^quod tejies conciudant fubftantiamde^
pradationis ifc. quin attcndi mereantur fupradiiiie , alitt^ue
confimiies contrarietatei , teftibus objeiia, nen pcrcutientes
fubfiantiali.t , fed accidentalia .
Imd, juxtanobilemanimadvcrfionem vere aureiEccIefie
Dodtoris J.yo; Chrifoft.in M.itth.homil. .poft frinc.iit.Q fol. 98
mihi 24 juxta Venetam impreflionem anni i J84. haec ipfa
contradidio in acciJentalibusgrande abfqu; dubio efletdocu-
mentum vericaris, ibi ; Hoc ipfum maximumeft teftimonium
veritatis; Sienimextoto , & in omnibus confonarent ,if cum
nimia diiigentia, atque cura &c ad finguia <equaiiter verba
convenirent , nemoinimicus credidtffet unquam , fed eoscom-
niuni ad decipiendum confilio congregatos , quafiex humana
confpiratione dtfc. Non enimfimplicitatisfuijfetamfoiiicitam
confonantiamjudica)ent;Nuncverb quee zidetur ex rebus exi-
guis differentia , ab omni ilios fufpicione defcndit, & fatis cla-
re Scribentiumexiftimationem tuttur &c.
Ec concordat Theoiogorum Princeps D.Thom.z.i.qu<efl ,
70. art.z.adi.ibi : Difcordiateftimonii in aliquibus CirCum- 99
ftantiis , non pertinentibus ad fuLftantiamfaBi &c. nonprte-
judicit teflimonio , quia homiiies noa confueverunt citCatjlia
muliiimfoilicitari, undefacile a memoria elabiintur ; Qiiint-
mo aliqua difcordia in talibusfacit tefiimoniumcredibiiibus &:.
quiafi in omnibus concordarent , etiaminminimis , vidcien-
tur cxcondiBoeundemfermonemproferre .
Ad hanc autem conclufionem ulterius comprobandam
confulto aliasomittoauthoritates ; Jif^iw (func verba/?or. ico
ia Mindonien. l.Martii 1706.5. Eoquefortibs coram yinfal-
do) credulitatem, & venerationem pr<eftaremus Barto!o,vel
Baido, Hoftienfi, aut Panormitano&c c[\iaxtnoncR c\tcMm-
fpedanda veneranda authoricasduorum Ecclefiz Dodorum
quando fecundum noftram imbeciilitatcm ( ut prolequitur ubi
{apra eadem Sac. Rota) habcmus quotidie ajfirmantem, quod
authoritati tnagni Dof/oris ftaadumfit in quacunque materia ,
juapte natura difputabili , & ambigua ,ie(\ej afon inleg.pe-
nult.numer.zi.Lodic.de PaB &c cum ahisplena manu ibi-
demcur/iulatis.
Indeque uno oreaft^erunt Doftores , quodteftes, loquen-
tesper eademnumero verba ,& deponcntespereundem prac- lot
meditatum fermonem , nullo modo probant , nec aliquam
menancur fidem , juxta rotundum Text. inl. 3. %.Ideoqueff.
de Teflibus\b\ : Utrumunum, eundemque meditatum fermo-
ncmattulerint, ubi communiter Repetentes , Dec conf. ^27.
num. ■j,& conf.t^^%.num.zt\ Cravct.conf j% in fin.Gratian.
tiijccpt. n6 i. num.io.\b\ : Acced.it quod omnes tffies , adduBi
ad piobandamicefionem , deponunt per eundemprtemeditatum
fcrmonem, quocafu redduaturfufpeiii, ncc fidemfaCiunt,Rot.
decifion. 720- numcr. 2 part. i. diverf ibi ; DifJaiftorumtc-
ftiumDD.nonplacebant, quia omncs loquuntur per eundem ir;
pr,emeditatum fcrmonem , quocafu redduntur zuitde fufpeffi,
&decifion. i^Snumer.lZ.part.ij.rccent.ibi : Et quoad di-
ila, funt etiam fufpeili&c. cumdepoaant per eadcmprteme-
ditata verba .
Probavimusctiam Nosnum. 1 1. nedum honeftas mulieres,
fcd meretrici-S ipfas poit.isciaudere, & lecreta loca pcrqui-
rcrc ad cxplcndos libiiliiioliisaOlus. Coererum non funt im-
polfibilcs, nec ranflim.r limif.uinncshiiius rcpul.r , fivcex
amoris obcaccatione , live cx aliis conliderationibus . quas
nec tcmpus, nec Tnbunalismajcftas p.ititur hiccxplicare ,
Et qnod magiscft, nulla hujuscircuinllantix haliira liiit ra-
tioa Fcrrett. inf,epiiii citaioyuni'lual.conf. 38-' Licet enim
ibiJcm tcftes non co.iidarcnt negarivam claulura: Janua; ,
fcd alTercnr ; lo non 16 , fcjofjc ape<ta , ofcrratJ> ut in/;a.
2 j. Adhuc idcm Auih«r ,c()iifidciandocoinpIexuni oinniiim
circumftaniiaruin , niillam habuit de difl.i nonclaiifura Ja-
nuac confiJcrationcm ; Pratcipue quandoncmo rcpcritur in
domo plurimis manfionibus, atque cubictilis diftirdla , &
adquamopusclt pluresgradusafcndcic, & tr.mfii cpcr pri-
mum Apparianuntum, ut Trrificabatur in ncilroc.ilu, ad
quod fupplicsmus benigne rcflcdkrc; In tanti.mcniincon- lOJ
trarii icflcs aftcrunt, & in rci »eritate invcrifiinilitudincm
rcdo-
103
104
Tom.IIL ParsII. Difceptatio IX.
2i5
tcdolet, quod fequatuf copula Januisapertis, in quantutn
fupponutit, inead.domoadeffealios, velponTede facili in-
gredi, cujusoppofitumdenoftradomo probavimus inSum-
^niario , & patet etiam ex contrario Summ.
Magnam redolent fi mplicitatem ea , quae de adtuum irrei-
terabiiitate cxad verfo dicuntur circa copulam , fi confideren-
106 tur in abftraQo , & majoremadmirationem, fidenonreite-
ratione praeoculis habeanturin concreto nollri cafus, dum
ex teftium depofitionibus, & conjefturarnm complexupa-
tet, piufquam verum effe id , quodinformatiffimusteftisdi-
citibi: E'ftatopiu dicentovolte; Cuinoncontradicit Con-
107 ftitutumL.affcrentis,femeldefloratamfuifreF. ibi, folo una
volta,cbe mi defloro^efu nel mefe^cbefifcogna\(^\a. defloratio-
nemfemeltantumpatitur Virgo, & proindeaffertio, quod
femel fuerit deflorata nuUatenus opponitur reiterationi forni-
cationum; Ultra quod non abfque probabilitate poffumus
J08 afferere, faffam fuiffeaftumdeflorationis dumtaxat, ob ve-
recundiam Puellisadeo propriam , imdneceffariam , ut me-
rito extoliatur Cydippa apud Ariftenteum , quae legcns pomo
jnfcripta fcquentia vevbi, perDianam Acontio nubam , fer-
monem verecundata projecit, dimidiamquereliquit vocem
109 ultimam, inquanuptiarummentiohabebatur, quasetiain,
aliisloquentibuserubcfcunt honeftae Virgines, utobfervant
Lat.Cypr.deJureconnub.lib.i.cap.^.§.2.cumaliisckat]s(a-
fxipar.i.difcept.i.^.l- num.j.
Pro refponfione ad affeftatam, impropriamq; depoGtionem
G. M.affercntis , L. veliecogereF. ad contrahendumfecum
110 matrimonium, per capriccio^ fuperabundatanimadverfio ,
quod eftunicain hoc fomnio , ficque applicatur regula , di-
^um unius diSum nuUius , de qua Rot. cor. Priol. dec i J J . »« .
29. Scd quod magis eft , cum in Proceffu fateatur, fe in *. gra-
du , & fic arGa confanguinitate junftam cum F.nulla ei prae-
ftanda eft fides , ex addudis per RoccfeleS. interp. cap. 24. »■
111 zi.Ocap.iy^. num.iS.if Rot. deciyj. nu. j.par.j^.&inRo-
mana Ajfociationis i j. Jan. 169 8. /424. ».9. cor. Anfald. ibi ;
Patiebatur inperfona exceptionem ctnfanguinitatis cumjulio
ac propterea nequibat admittiaduUumconftituendumgradum
probationis , utffaffim babetur .
Quaeomniacomprobanturulteriusex Voto Vicariigene-
■ I2 raiis Baren.quodmagni faciendum videtur, nedumquiaeft
verfatiffimus in loco commiffi ftupri , & omnem habet necef-
fariamcognitionem teftium, hincindeexaminatorum; ^7e-
riim etiam quia, ur liquet ex Proceffus revolutionecoram
ipfo Caufa fere perquinquennium agitatafuit , Defenfores
XI3 utriufquePartisad eorumlibitum, & quoties voluerunt , in
voceaudiendo, eorumquereplicatas Scripturas,& Refpon-
Conesattent^confiderando, affamptoinConfiliarium vici-
nioriEpifcopo Melphiflen.Statuca canonica nullatenus igno-
rante , qualem requirunt Judicem Caufarum matrimonia-
lium Camerar. in conf matrimon. impreffo poft illa Zabarell.
inprincip. & Vega in Summ. cap. zyde Mr.tr. cafu 1 8 J.
Agnofcitur tandem exad versd , quod ex depofitionibus no-
ftrorum teftium concludenter probetur eadem copula, &
114 proindeomnisadhibeturconatusaddebilitandam eorundem
fidem, nec etiam parcenc|o exiftimationi , & famae integri
Regni, nobilis, pii, &reIigiofi (qualeagnovit, & cano-
niza vit Rota , praecis^ refpondCndo huic praetcxtui in deczyj
115 num.i^ par. ^.rec.) cumfuppofito, quodin illofacilisfit te-
ftium fubornatioex Grammat. vot- 14. relato h Spad. conf. 1 jt
tium. 5.
Veriim antem confutationem hujus praetextus licitum no-
bis fit petere ab exadverfoScribente (inunaex Provinciis
116 ejufdem Regni nato, atque educato, licct fub alieno, &
mihifemper, &ubique venerandonomine ) cujus fint Na-
tionisteftescontrarii ? Sienimetiam ipfi Neapolitani funt,
eadem refponfioaperrim^eorumdepofitioni congrueret.- Ip-
fis fiquidem adaptari non poffet refponfio illa, qua D. Bafilius
claufit ora illorum Sophiftarum, qui dixerunt , Davidem
pariter mentitum fuirfe cum dixit. Omnis homomendax in
117 P/rf/w. II5*- Eoquia pariteripfecrathomo; Advertcndo
loquutumfuiffein mentisexceffu, ficqueut homoquidem ,
fedSpiritudivinoaffatus, nonautemhumanoaffeQu, quod
obfervat pariter ineodem \ocoCard. Bellarm. foliomihi 86 J.
Quodenimcontrarii teftesexhumanis, mundanifquerefpe-
ftibus ad deponendummotifuerint, nulla habitaconfidera-
tione cceleftium , quinque confiderationcs intra cvidcntiae fi-
nesponunt. I. Quod unuscxcis, nempe S. Vingenuefaf-
fus fuit.- Succedono alla glornata quefle cofe, cheunodicela
1 1 8 bugiaperfarpiacereaWAmico ; Quando d contra ad fimilem
interrogationem horruerunt , fteteruntque comac omnium
noftrorum teftium , ut ex Proceffus revolutione manifeftum
eft. II.QuodnonerubuitlP.ftrenas, magnafquc rccogni.
tiones promitterc ad fubornandos teftes , ad quod probandum
adducimusipfamet verbaalteriusteftiscontrarii ibi .- Oltredi
pagarmilamiagiornata^ dettoG.A. (ifteeft fi-aterF. ) la d. i'9
G mi voleva dare un buono beveraggio ; Ex qua fubornatione
unius teftis, illa praefumitur quoad omnes, exailegatisi
Rot.dec-si^ num.ii.par.tS. rfccumconcordantibus, cita-
tisinlnft.Crim.lib.^.tit.z. n.96. quibusaddo Rot.inCapuana
Jurifpatt.io.Junii lyog.Fortius coram Aldovrand. III. Quod
fere omnes contrarii teftes indudli malis artibus fueruntad
fubfcribendas Atteftationes , & depofitiones faciendas , abfq;
eo quod fcirent quid in illiscontincretur, itaM.A.E.ibi :
^ueftailaFede, cbefeceroinquel tempo, emelaleggerono ,
perb io n»n volevo actonfentire afare dettofegno di Croce , poi-
cbe non fapevo niente di quelloficonteneva de caufafcientia i»
detta Fede M. S. lofect dettofegno di Croce , ma non so , fe
quella Croce i Fede, onb,ne mancofaccio, che cofa vi erafcrit-
to in quella carta . L.F. ibi: lononfapevonientediquello ,
che fi era fcritto. L A F. MifecerofareunaCrocefopraun.i
cartafcritta , fenza fapsre che cofa er« . Et deinde cum ci fuif-
fent oftenfaeduac Atteftat. cum duobus fignis Crncis , affeve-
ranter negavit unamexeisexclamando: lounofegnodiCro- I20
cebbfatto, enonaltro, e queftae laverita . IV.Quodiidem
teftes fuerunt tanquam falfi carceribus mancipati , ut ipfimet
afferuerunt, eorumquedepofitionesretrailarunt, quodmul-
tum detrahere omnium fidei bene obfervant Authores , fupra
adduftlattw. 78 & mtWixsRot.dec ^i<\.num. w.par. iH.rec uj
Quidquid afferat Barbof. Vot. dec \6.a num. 8 1 . V. Demum,
quodaliquiexeisfueruntetiam proceffati uti infignesLatro-
nes, utdefeipfoteftimoniumomni exceptionemajusfert V.
T .e^xegie Rot. in cit. Avenienen- Succejfionis yjunii 1676.1.
Minuscor. Bourlem.
Praetextum demum facilis fubornationis Teftium in Regno
Neapolitano non poffumusmeliiasrefellere, quammedian-
tibus praecifis verbis vere magni Trihumlis Sac.Rot.coram 121
Arguell. deciS. num. 27 & feq. ibi : Denique minus placuit re-
plicatio, quod in Regno Neapolitanofit valdefacilis ifta teftium
fubornatio; utdicebantlnformantesexGramat.votoi^ inci-
pien. in Caufa Regii Fifci num. 1 1 . 6" 1 2 . quam ample8itur Ro-
ta in Roman. Illegit 1 6 Maii 1 607 cor. Pcenia ifc Quia Rota
melius , & veriiis informata, ab bac finiftra opinione poftmo- 12 J
dumrecejfit pluries ,& diHumGrammaticifiepius reprobavit;
Et in Neapolitana Separationis Thori 7. Norembris 162:.
quteeft dec.^^fi.num. i.coram Burai in Neapolitana Compu-
torum xi^.Maii i6to.cor,Sacraro&c.ubi tefpondetVotoGram-
matici, &decifioni Pxnite ; Et quoad Grammattcumfubdit ,
quod non crediturDoilori, atteftanti de aiiqua confuetudine ifc.
& multb miaits atteflanti deptava , & damnabili &c <3 invt-
hit contra Grammaticum , quod neque ipfe meretut fidem , quirt
nempe tanquam Neapolitanus fufpicatur ejfe fubornatus adid
fcribendum, fi vera effet illaconfuetudo fubornandi in Rega»
Neapolis, adebpio, religiofo, & nobili , & num. s-conc uJit
quod in illa decifione Pxnite e.v Procejfu criminali , 6f aliis cir-
cumflantiis ConHabat magnus timor fubornationis , fedquod
VotumGrammaticifuitpotiitsperjocum allegatum, quamper
Rotamapprobatum, if in Hieracen- J urifpatronatus S Junii
1617. coram Verofpio ifCif in Neapolitana Pecuniaria ^Julii
iSi^s. coram Roxas: Quaeomnia faepiCisamplexa tuiteadcm I14
jRor.ut videreeft /»</f<r. 277 num.i^part.^^.ubi, quod Gram
matiiUs proprio fe ligone percutit, quiafiadeffet illa prava
confuetudoin Regno Neapolitano, neque ipfimet Gramtrta-
tico, tanquam ViroNeapolitano, effetcredendum ,arguen-
doiconfuetisin Regione, &dec sijnum. spar. ^. recent. I2J
ubi, quod Gr<7fww<i/;fu/fuitfa?piiisin hoc Votoreprobatus ,
& Pignatell.conf.^1. num.69. tom. 9 .
Die 9. Aprilis 1701. propofita Caufa ioC. C fubdubio -
An Matrimoniumfuftineatur; Velpotiiis,anobftet impedtmen- ii^
tum ajfin, in i.gradu; Refponfum fuit ; Non conftare de im-
pedimento affin.
ClrcadifcuffioncmhujusCaufaBin prima inftantia coram
C. C.oriom fuit dubiumexeo, quod pr.ijudicium infe-
rebatur Ordin. Licctenim , quandoifti, obardunatcmCau- 1:7
fsc , vcl articulorum infpcdiones. nolunt in hisCaufispro-
priumferre judicium , juxta circumftantias pracfentiscafus,
&alterius, Ae<^\io\nTom. xpar.z.dilcep. ^.num i6.foleat
SignaturaillascommittcreSacrx Rotae, utteftatur »n C.ijt-
t.tna Matrimonii i^.Junii ifS J. in princcoram C.nJin. Mat-
thteio\bi: Et renuanteOrdittarioCaictte decidere conttover-
fiam propter arduitattm articuli, Caufaper Mgnaturam fufti-
tite mibi commi{fa fuit; Adhuc cx particuUiribus faiSi cir-
cumftantiis lolet aliquando Auditor Sanfliffimi, ctiam in
prima ioftantia illas committere decidendas C. CoiKilii , jux-
2i6
Difceptat. Ecckfiaft. Doniinici Urlayx.-
ts fequentiamodernacxcmpla, reIiftisantiquioribus,dequi-
bus fup. par.i. eiifc. 1 9 • <i «. i ^ 9- ufque adn-Zi^i-
Romana Matrimonii inter Francifcum Senfinium , & Eleo-
noramCimarramrefolutadiei? Ja/» i^^y.quamviscoram
12? Vicario cceptus fuifTet Proccfitis, ac di^Caufa difceptata
//6.47. dec.fol. i8j.
Romana Mattimonii inter Lauram Orphinam , & Bernar-
1:9 dinumdeRubeisreminiaad C. Cex decreto AuditorisSan-
iSiflimiadinftantiamMuiieris, &decifa i6.Septemb, 170»
Marito non contradicence Itb.^i. Decr.f0l.4is.
Parmenfis y^limentorum inter Marciiionilfam OQaviam
Ijo deRubeis, & MarchionemPauiumde Rubeisylnquacum
Muiier divertifiet ^ Viro, idem inftantiam promovit in Con-
gregatione Coneilii pro reftitutione Uxoris ; Verum fub die
11. Februarii I 737. refcriptumfuit; .Adjudices fuos : Eni-
jfiiis tamen infiftenteeodem Viro, utCaufa in prima inftan-
lia cognofceretur in Sacra Congregatione die 9. Apnlis i 708,
refcriptum prodiit ; Pravio receffu a Vecifis , Partes Jura
propriadeducant in Sacr. Cong, enixe coniradicente Muliere,
tuitquedecifadie 17. Novemb. ejufdem anni 1708 lib. 58. Of-
cret.fol. J9J.
Romana Matrimonii interCarolum AntoniumSandtarel-
131 lum, &Cajetanam Mofchinam , definita rf;e ij.Novemb.
noi.lib.sZ.Dscret.fol. 59 f.
Lunen. Sarxanen- Matrimonii imer Co: Angelum Belmef-
132 ferium, & BarbaramZambeccariam . In qua, inflanteeo-
dem Comite in Tribunali Sandi Officiipro comprobatione
ftatus liberi, & reportato refcrjpto, Utaturjurefuo coram
fuis Judicibus , introdudla fuic in prima inftantia in S. Con-
gregatione & abeadefinita diei']. Novembris 1708. libr. j8.
Decr.fol.i97-
Vintimilien.SponfaUum (ahmouvo, quod Vicariusgene-
13} ralis {luderecprotrahereCaufaeexpeditionem ad inllantiam
Antonii Levame, AuditorSar!(S*(Tfmi Caufaoi avocavit S
Curia Epifcopali, remifitquead Congregationem Conc. Et
licet Epifcopus aflereret , Caufae diiationem provenire ex
culpadifti Antonii,& inftaret Partesremittiad didam Cu-
riam, uti Judicem primae inftantiai , tamen eadem Caufa
definita fuit in eadem Sacra Congregationerf;^ i Jtinii 1706.
lib- si)-Decr.fol.z^o
Romana Matrimonii Catharina Cerrone Monitorium obti-
134 nuir ab A. C fuper nullitate Matrimonii , contradi cum Bar-
thoiomaeo Cafifll , quo inftante fuit ^ Santiflimoavocata
Caufa , &remilfaadS.C Q. die i.Augnfli ijlz.lib.6i.Dec.
fol. 304.
Nf<7/'o/;r/r«<»Ma/W/Mo«/nnterMargharitamde Januario ,
135: filiam Principis S. Martini, & Francifcum Urlinum, ob
gravitatem Caufas, & fcandalorumpericulumremilTaadC.
C. & abea decifa<//(? is.Novemb. 1710. Archiepifcopo non
contradicence//*' 60. Dtcr.fol.^os-
Balneoregien. Matrimonii inter Jo; Caporafliam , & Urfu-
136 lam, <iec\i'i d'e i^.Jan. 17iJ.l1b.61 -Dec fol.i 7.
Taurinen Matrimonii inter Carolottam Provanam , &
137 Equitem Fcrrarium , in prima inftantia dtcifa in Cong. Con-
cil. die i7.yH»/ii7li.annuente Archiepifcopo/;^. 61. Decr.
fol. lOI-
Gravinen. Matrimonii inter Leonardum Palmam , &
T38 DominicamMendam, deciCidie20.Februariiijiz.lib.61.
Decr.f0l.S9.
Romana Matrimonii inter Mariam Dollam , & Felicem
139 Pavcfium, inqualicccProccfl^usiniriciEpiflccinCuriaCar-
din. Vicarii, nihilominus, ut maturiusprocederetur , prac-
viaavocationc, remifl^afuitadCongregat. Concil. & decifa
6.AHgujii 1711.
Pifana SponfaHum\Met ConMui^^m Mariam Magdalcnam
'I40 Ceuli, & Equitem Joannem Francifcum Ginnum; ad in-
flantiam Mulieris, Virodifl^i:ntiente, decifa iS.TVov. 171 }.
extra Folium lib 6 \. Decr.fol.207
Bttuntina Sponfalium intcr Adrianum de Fufco , & Fran-
141 rifcam Brcncolam, ilectfadtciS.Aprilis 171^ lib.6^.Decr.
fol. lOJ.
SenognlHen. Spcnfalium inicr Marchioncm Ludovicum de
141 Bavcriis, & BarbaramdeBcnciiiflis; Incacpta fucrat Cau-
fa inCuriaEpilcopali , & quiaagcbatur intcr nobilcs Fami-
lias, ncfcandalaorircntur, rcmifl^a fuit adCongrcgationcm
Conc i qua fuit dccifarf/^ 11. Maii \7i^libr. 6^. Dccteior.
fol.iHs-
Neapolltana Matrlmonii inter nobilcm Francifcum dc Ro-
J43 bcrtis, & LuciamCappicllamdecifa 17. A/owmA. I714. //4.
64. Decr.fol. 307.
Amerina Matrim. intcr Thomam Trcntam,& Angclicam
I44 Trafxam, dcci(a dic 16. Sept. 1 7 1 4. //t.64. Decr-fol.'\') i ■
Rojfane». feu Bifinianen. Matrimemi intcrFrancifcum Ci-
minum, & VifloriamSpataram, quae poftduosdies ^con- 14J
trafto Matrimonio decdSt, decifa die i^.Auguft.libr. 6s.
Decfol. 207.
Hydruntiaa. feu Lycien. Matrimonii inter Jacobum Afi- 14S
tonium Celium , & AngelamFrifaram , decila^/^ i^.M/rr-
/;; 1716 ltb.66.Decr.folioi.
Salernitana Sponfalium inter Mariam Martinez, &Ale- 147
xium Giannetafium , decifa aS. Martii 1716. Iibr..66. Decret.
fel. loi.
Bonfinien.SponJalium iiiter Mardiioniflam Elifabettamde
Bentivolis, & Marchionem Aloyfiumde Albergatis, deci- I48
fa ^■Julii iji6.lib.f)6.Decrfol.20s.
'-afenaten. Matrimonii ixiter Carolum de Receputis, &
NicolamdeCampagnoliSjdecifa ^,03ob.i7i6.lib.66.Decr. 149
/fl/. 401.
Venufina Mrf/nwo». inter Georgium Giuram, &Claram
Mufacchiam,decifaf ;/</.</;?, &anno;ubiproxime . 150
Cafertana Matrimonii inter Conftantiam Farinam , & Jo-
fephum Jaquintum, deciCa. die 27. Febr. 17I7. libr. 67. Decr. Iji
/0/.71.
Vintimilien. Sponfalium hiter Mariam Jo; Fornari , &
Bartholomaeum Alavennam,decifa</;e ii.Septembris 171 7. ^S-
& II. Decembris di^i annni libr. 67. Decretorfolio ^oj.cr
fol. 39 7
Januen. Matrimonii inter Annam Mariam Pallavicinam ,
& Joannem Jacobum Imperialem ,nobilesJanuenfes,in qua 153
Auditor Sandliflimi die 10. Martii 1717. Caufamremifeiac
ad Curiam Archiepifcopalem,&deindedie 14. Aprilisejuf-
dem anni, refcripferat ; Et tunc llluflrijfimus Dominus remi-
fit inflantiam adCongtegationem omnium RR.PP . Signaturie
Grati<e, &mandavttproponiinframenfem, alias illo elapfo
ftetitindecretis, Propofitaenimindida Congregatione Si-
gnat. Graciaedemenfe Jun.i7i7.& reprepofica de menfe Au-
gufti ejufdem anni , refponfum fuic pro Caufae cognitione , &
difcuffione inCong.Conc. Muliere, & Archiepifcopo dif-
fentientibus.
jB//i;»r;«<7Afa/r;»3o»;;interTherefiamUrbano, & Janua-
rium VicumFrancifcum, decifa i^.& i^Jan.& i.Julii i J4
i7t8.lib.68.Decr.fol. 14.
^quinaten. nullitat. Matrimonii inter Vinccntium Rul-
lanum, & Appolloniam , dea(3iii.Februar.i-jiiJibr.68. iJJ
Decr.fol. 103.
^^«/f«, Mi7;r;w3()«;;inter AIphonfumGonzalez, & Jofe-
phumSanchez, dccifag.-.^/»^;/;/ 1718. Wr. 6%. Decretorum Ij6
fol 103.
Piftorien. Matrimonii inier Vicum Romigiallum , & Ma-
riam Donacam , decifa 22. Aprilit 1719. lib. 19. Decretor.
folio ■ . .
Verum tamen eft , quod ex particularibus fafti circumftan-
tiis ipfamecCongreg. Concil.folecCaufasad fuosjudicesre- ijX
miccere , non obftante declarationc , quod ad ipfam pertineat
illius cogniiio, nequeattenta remiflionead candem Congr.
Concil. ut prafticavic injanuen. Matrimonii 14. Novembrii
i697.juxcarefoIuciones, kmete\aiti%\nTom.\. part. i. dif-
cept. 12. numer. sS-yff.Die j^. Et in Dubii.Penfionum, &
Congrute 10. Novembris 1696. inqua, nonattenta fpeciali
remiflioneAuditorisSS.adeandemC.C obexemplariiatcm 159
articuli , utdicitur in Folio ibi ; C umque tequum vifumfuerlt
San^itatifu(fuper articuloplurimumgravi, 6f exemplari con-
filium hujus S. Cexquirere&c adhuc tckti^^iir.OmniaadJu-
dicesfuos , ut videreeft in Lib.46 fol-i^^. Et in Ncapolitana
SimoniailAugufti 1718. inqua refcripfit: Dilata,& adMen- 160
tem, quaifuit, vniccteiitisMalloqucretut cum AuJitoreSit\.
{WfTimi adeffeffum videndl , ex quo motivoprafeas Caufa viz
deridebeat inS. C lib.Oi. Decr.fol.ioo.
DISCE-
Tom.III. Parsll. DifceptatioX.
217
DISCEPTATIO X.
Salisburgen. Claufurac.
p « 0
Pftribus Reformatis Auftris.
C V M
r Confiftorio Salisburgenfi.
ARGUMENTUM.
Superiores Monafieriorum Monialium , terminata eleS o-
ne ^blfatijjx, an pojjint ingredi Claufuram , ad pu-
blicandam ele^ionem , confirmandam ^bbatifsam , ei-
que tradendam pofsejfionem , mediante Claviim , &
Sigilli confignatione .
ABimmemorabilitempore in eleftione AbbatKTs Mo-
nafteriorum Monialium SCIarae Givicatis Graecii ,
I &Judenburgi, Saiisburgen Dioecefis, quaequolibec trien-
nio fieri folec , Provincialis Reform. S_ Franc. Provirclae
Auftriae, tamquam Superior, fecumaflilkntibus Comrr.if-
farioSalisburgenfi, & duobus Religiofis fui Ord. extra
Claufuram, accracibus obferatis, nempein Sede conief
fionali , Vota fingularum Monialium recipere f)Iirus eft ;
Eleftioneautem perada , immediate cum duobus Sociis
Claufuram^ ifRefe&orium iitgredi [olet , ibique canomce
eleSam Abbatiffampromulgat , & eoftfirmat , tradendo ei-
tlem Abbatijf<eRegulam, Claves ,& Sigillum Conventus
cumfpirituali admonitione , feu exhirtatiene •
Vei-CimquiaConfiftorium Ecclefiafticum Archiep'fcopa-
a tus, Salisburgenfispraetenderecfpit, quod ad praem.ffa fa-
cienda Provincialisingredi non poflK Claufuram Monafte-
riorum prapdi(3orum poft eledtionem Abbatiflr?,recurfum ha-
buicadhancSac Congreg. mediantefupplici Libello , quac
poft requifitumkl^rocur.generali Votum , mandavic Cau-
fam poniinFolio , &hodiequa5ritur, an idem folitum fer-
■yan. fit.
Videturautemrefpond.affi-mativd, eoquia , h tempore
immemorabili ita femper pradicatum fuit , neque a liter pra-
flicari poterat , attencaangultia Laminarum ferrearum ,
munitarumetiam telisceratis , &h»bendo prae oculis ma-
; gnumMonialmm numerum uc dicuur in documento, in
Secretaria exhibito, ibi : Cii>nin Provincia nolif.t Auflria-
Ca abimmtmorabiii tempore fieri debeat exl>ortatio, Ctavium,
Sigilli ^ & Regultg traditio , qu<e apud Crates , feu Fene-
^ ftrellas , Laminisferreis , & telis ceratis munitas ficut pro-
pter ma')orem iororum nume I um , & ar8itudinem Camer,£
exercen aequeunt , acproinde verificatur raoralis neceflriias
■3 ingrediendicontroverfam Claufuram , qua ftante • hujuf-
modiingrefTusSuperiorieftomnino permilTus ex Conftit.
iS.Greg. XIII.& notantcommuniter Theologi , (ignanter
Laym. tom.iJib.^.traff J.cap.i i.rt.i ve> (icEpifcopus^ ibi ; E
pifcopus y vel OrdiHis Prtelatus., qui hcentiam ingredtendi
4 aliis dare potefi, eadem quoque facultate ipfemet utiob cau-
fatn]ufiamnon prnhibetur ; Azor.l>ifiit mor.to \.lth i t„c.'^ q 9.
MiranJ.de Monialib.qu.2 art.^.cofhl.l.<if 2.Mhi, quo! fufficit
quasdam neceffitasmoralis , & ratinnalis , quos (ejuu 'ur
Sanffor.Conftit.Ordi/t.c.i flat y.fol.foiB.trbofadConcil fefs.
ZS-deRegul.cap.-j.n.i^.Rodriq qutefi Regular romi.q..\6. art.
5.ubi , qudd Superiores, caufa racionabili concurrente.Clau
furam Monialium ingredi poiTunc, cumaliis, citatis/i To
7..par.i.difcept.ij.n.^ (iffeqq.Cam quiiius procelilt C. E. &
R.inCoIonien.ij.Aug.ijij.Pon.Card.Grimaldo, ut videre
eft ibidem»«w. 74.
Et intcrminisconfirmationis AbbatiiTae obfervat Clamas
5 in Met/jodCurat.in append.quarund e.\travag. editar. poft
Conci! Trident.§.-J. de higrefs. Superior.verfic. Poffunt , ibi :
Pojfunt & fupradifli intrare Monafieria SanSimonia!iu>n ,
tumad monendumE/effricet , tumad dirigendas eas in ti-
more Domini, &verf.Ciimenim, ubi ,qu6J pofteledionem
funtibiquaedam, quxrequirunt neceflarid ingrelTum Prx-
]ati, five Pracfidcnris.
NonrelevantedifpofitioneCorr. r/rfi(/.yi'j(/'. 25. de Regul.
cap, 7.
Vrfaya Difcept. Tom. lU.
QuiaConcilium ibiloquiturde aflu eleflionls , deman-
datenim, utis, qui praeeft eletSioni , Clauftra Monafte-
riinon ingrediatur , fed ante Cancellorum feneftrellam 6
Votafingularumandiat, velaccipiac, & hoc ad unguem
fervatur ineleftionenoftrae AbbatifTae, utconftatex d. pu-
blicodocumento, ibi ; P. Provincialis Provinciic Auflriaca
<Srf. abimmemora bilibus unnis femper extra daufuram , obfe-
ratis cratibusinDomoConfeJfionaliVotafufceperit y In prf-
fenti autem non eft fermo de iplb aftu eledionis , fed
de confirmatione Eleftz per traditionem Clavium , Re-
gulas, &SigilIi, dequa, ficuti deexhortatione, & publi-
catione, Concilium nullatenusloquitur ; Sed relinquit fub
difpofitione Juriscommunisea , quae concernunt hujufmo- 7
diconfirmationem , &exhortationein Ehgentium , fecun-
dumquod ingrefTus permifTus eft ob neceffiatem mora-
lem , in prsfenti concurrentem , ex addudtis fupra
Quin refragetur replicatio , quod confirmatio, & ex-
horiatio, de quibus agitur , tanqu^m complexiva adus
eleftionis , comprehendantut in d. difpofitione Conci-
liari .
Ultr^quddenim eleQio, & confirmatio funt aflus in
terfediverfi, &diftindi, utexperientia notumeft , & ob-
iervaviiOldr.conf. 1^6- Azor.to>n. i.lib. 1 1 cap loqua-fi.^.
ubi , qii6d de confirmatione Abbatilfae nihil eft conftirutum;
Achucrefpondetur quoJ hujufmodi difpofitioeft paenalis , S
adeoqueodiofa , ac proinde trahi non debet ultra verborum
literalemfenfumad TfA-f cjf^p OdijdeRegul. jur. m <'• &
leg. Ciim quidam i<). .hx^^tGlofs. verb, Adjuvandas jf de
Ltber & Poflbum. RotdecSb^num.y.coramCoccin. & tn
rec.dec.6i.num.i)par. 5 &confequenterextendi non valeiad
confirmationem, & exhortationem, de quibus non loqui-
tur.
Pnfertim auia in utroqueaftu militardiverfaratio; Pof-
funtetenim Votacommodeaccipi per Feneftrellam a Mo-
nialibus , ad illam acceJentibus , una poft aliam , non fic
autem traditioCIavium, SigiHi, & Reeulse , necnon ex 9
hortario, qux prafticatur in Confirmatione , attenta angu-
ftiaLaminarnm ferrearum , munitarum telis Ccraris , ac
magnonumeroMonialium, quibusfit eadem pubPca e.v-
hortatio , hoc enim cafu verifi-atur moralis i.eceffitas ingre-
diendi, ut notanc Authores (upra allegati .
Quaeomnia tranfeunt fine ullo fcrupulo , dum in noftro
cafu concurrir confuetudo immemorabilis ingrediendi C.Iau-
furam Monafterii, dequoagicur ad confirmandam Neo 10
eleftam pertraditionemCiavium, acperagenJam exhorta-
cionem, probatamexdocumentis exhibitis m Secretar:a '
ibi .• Inconfirmatione Abbatiff<ecanoniceele8te tn noftra Re-
formata Provincia Aufiria: , Jtcuti in a iis htenditaritj Re-
gnis , AuguftiftimoC<efarifub)e&is , ab immttr><>. jhilt t:m-
pot; eficonfuetudo , ut pitevia a Supenori Regu!a't faSa
exhortatione ., riteele8.t Abhatiffain R.feHoiio ororibui cel-
le^imcongregatts publicetur , acpC' traditionem Ctav.um ,
Stgi li , ifRegula injiituatur , if lonfi^meiur , cujus vigore
allegari potcft Apoftolicum Privilegium, &0(nn;sal usme-
lior titulusde mundo , uc probavimus/n Totn.tpar i.dtfcept.
it.anum 5
Necdicatur, quod huicconfuetudini renu ciatum fuerit
a Religiofis Reforniatis S Franc exqiioultimo loco adm iTi 11
fufiunt fubillaexprelTa lege, ut Concilii Tudentini d.fpo-
fitio in ele^ionibus ft-rvaretur .
Concilium enim loquitur Je mero,& fimpMciadlueleklio-
n'S, relinquendolub Jurjscommunis difpafitione ea , qus 11
concemunt confi mitionem Eledi^exhortationem Eliiien-
tium, Sigilli, & Regulae , & Clavium traditionem ; Dc
Jureaurem, quando concurrit;ufta caufa , calis ingrertuj
pcrmlTus eftexfup. aJJurtis.
Eoquemagis, rxquoconfuetudo, quarmilirat tn noftris
terminisnoneftfimplex , &ordinaria, feJ immemorabilis,
quxfubnudacomprchendiurrenunciatinne, n ll fitexpref- ij
fa, ex idduiV^spcT Cancer.var.rejo! pjr.i.c. 4 n. lu. Rot. dec
864.» 4 cor.Coccin.df apud Card.de Albic. de Itconfi. injudic.
dec46.ais ibi : Renunciatiovericonfuetuaini , Cr pT,efcri.
ptioni , etiamtongijimitemporis ,noncompreiiendit imtnemt-
rahilem , qu,e eft fpeciali mentione digna .
Pro quorum fatiliori admiffione, urgct animadverfio ,
quod Claufuraerisor unicccoilimat ad cuftoJiendum thefau.
rum virginiratis , & honcftatis in Moniahhus , nulium 14
autemadeft nequi? remotiffimum periculum in noftro ca.
fu in insreffiiClaufuractemporcconfirmatiiiniselevlionis ,
cxquoilla fitcumomni publicitate , in prarfentia difcre-
torum Virorura , omniumque Monialium , & prolo-
P d^,
3lB
Difceptat Ecclefiaft. Dominici Urfaya:.
de , ceflante In noRra faypothefi fine Ifgis , ccflat ejus obli-
gatio, cxSiddaiXlspeiDian.iom.S.traff. l- de Legib. refol.
Forcius, quianequeetiamexadverfo allegatur aliquod ,
Tel remotiflimum inconvenlens in ultimo , vel in aliis om-
nibusantecedentibusingreflibus, fequucisin Monaftefio,de
jj quodifputamus, veloccafionepublicationis ciedioniS", vel
adperagendam exhortationemMonialibus poft eleSionem
Abbariflae; Itautnil urgens, nilnilque ftringens exadverfo
afferatur, quodimpellatin nollro cafu fapientiflimos Judi-
cancesadoppofitumdeterniinan. Etquatenus infafto hujuf.
modiimmemorabilisconluerudocontrovertatur, parati fu-
mus illam mediantibus condudentibus probationibus ulterius
demonftrare.
Obfervandoprafcipue, qudd non fumos ir> terminis im-
%6 memorabilisconfuetudinis, vigentis inuno, velalteroMo
nialium Monallerio, fed inomnibus illis,quf reperiunturin
■vafto, ampIoquehfreditariodominioS. C & C. M.
Sienira in omnibus Regionibus indirtiniVe magnifacien-
dumeflantiquiflimumfolitum , & immemorabilis confue-
l-n tudo , exfupra animadverfis, mult6 magis id faciendum
eft in Germania, utconclulionemampliandonotat Cardin.
Pallav. in Hiftor. Conc. Trtd. lib. 2a. cay. 6. »um- 1 1 . his ver-
bis; Daunrifpetioajfa^vifiofo, e digranforzain quefle ma-
terie ^ fpecialmente apprejjogli Alemani , di non alterare il
tonfueto , il quale [olo i quelloy che non ha bifogno di apologia in
fua difefa .
Necdicatur, quod talisconfuetudoin noftristerminisne-
f 8 dumficimprobabilis, fed dato , qu6d probaretur , atten-
denda nuUatenus eflet , utidireftecontrariadifpofitis inS.
Conc Trid.
Incipiendoenimabilliusprastenfaimprobabilitate , dici-
iTUJS , quod in rantum in promptunonhabemusaliasconclu-
Ip dentes probationes ejufdem immemorabilis confuetudinix ,
quia de Partibus nullatenijs fuerunt traafmiflas , cum fuppofi-
to, quod illaultr6admifla fuiflet , tanqu^m nororia in om-
fiibus Monafteriis, fitisinhaereditariisRegni , & Civitati-
Jjus, S.C &C.M3Jcftatisfubjedis, juxta Atteftationes.in
Secretaria exhibitas .
Nonattentareplicatione , qudd cifdem teftibus creden-
dumnonfit, ex quofiguram faciant Collitigantium; Ciam
jfO enirn fermoljt deprobationeaftus, nullatenustangentisdi-
jStos Religiofos in particulari , fcd cotam Provinciam in
communi , non pofl"unt ex difto praetextu repelli a teftifican-
do, utdiftinguendocafum , inquo teftes de Univerfitaie
deponant dere, concernenteillorum favorcm, uii fingulo-
?um, abalio, inquofavor refpiciat Univcrflicatemincom-
tnuni, zdvefi^rit Add. ad Pamph.Jecjg^.nu»!. ^.Concio!. al-
leg.sinum.4ii Card.de Luc-deJurep.difc.^S.nij.j.&Rot.dec.
3jo.»«»3.i3 Cci ^.& dec.'ii9.»um.i.& ^.par.c) rec.&cor.Bich.
dcc.s66.»um.().& lO-
Fortiusquia ngiturdeadu, abipfifmetgefto,quocafuil-
(^i lorumfidespotiihsaugetur, quamminuatnrexdidacircum-
ftantia, ur notintCar.-! de Ltic.ad Concil.difc.i i.n.t y& Rot.
dec.^44n. 1 o /><zy. 1 4 W def. ? s i.n.^.cer.Benincaf.
Ejufdem inlubfillentiae , ad fuaden. i mprobabilitatem ejuf-
2z demconfuciudinis, eft alia rcftexio, quddcum conftet de
principiofupcrioritatisnoftrorum Religiolorum Provinciae
Auftrif (fequutf circa annum i68b'. non poftit illorum favore
allegari,6c mulcominiisprobari immemorabilisconfuetudo .
Rtfponfiofiquidcm in promptueft , quod Provincia Au-
nriaeerat priiisPP. Obfcr; nntium , idque^duobusfsculis ,
*3 &ulti^, juxtaChronicasNoftriOrdinis , ab anno nimi-
rum I45I.& longcpriiis; Exhocautem, quod anno i6g:.
tranfitum feccrit in Rcformatam , cum fpcciali approbatio-
r.cSandajSedis meUianteBrcvc Urb. Vlll.nulio moJo ta-
lisiranfitusprarjudicavit pri-rOfi.Ttivis , fibi competentibus
in ftatuObfcrvantiae, minufqucdici poiTunt dc medio (ub-
lataeconluctudincs, quae^ PP. Obfervantibusfuerant intro-
14 duQx, ut articulomaturtjdikuffo, firmaviciJo/. ;» Htfpa-
lcn. Prtecedentitc cor»m Emer.jun. if Card. Caprara , <:f M.i-
nuel.imptciViS apu>.\ Monace/.in Formultoin i.dec. i6. <if 4.
/«•«/•Cum quibusuliimolocoproccflit C. L.iyR. Pon. Card.
iiabriel.in Modrujicn. feu Polen. Prtcced. <>. Uec. 1710. afli-
gnandoPP. Refor. Modruficn. locumillum, qucm obrinc-
bant Oblervantes, antequam Provincia Carniulxtranfive-
15 rat in Rcforin.itam; Et praBdidorumomnium vivaratio il-
lacft, quod Rclormati, & Obfervantcs unam conftituunt
Religioncm, fubcodcmCapitc, fcuGcncrali, addift"crcn-
tiamConvcntu.-ilium, & C^appuccmorum, proprioihabcn.
tcs Gcneralcs , ut in tcrminis notac Vtntrig.in Praxpar i.aJ-
«o/.jo «.13 <if Cirrf.df Lucdc Regul.difc.6.n.i.
Tranfeundomodoadefficaciam ejufdem immemorabilis
confuetudinis, repetimus, quodilliusvigore allegari valet
PapalePriviJcgium, utdicit Rota, loquens de probacione «6
immemorabilis , vigentis in aliquibus Hifpaniarum Regnis ,
cor.Celf.dec^i.num.^.ihi : Includii Privilegium Papale ; Im6
quilibec melior tituJus de mundo fub illa continetut ex fup.ad-
dudlis.
Et in terminisimroemorabilisconfuetudinis , ut Monia-
les publice afliftanc in earum Ecclefia Mifl^x cantatae in fune-
realteriusMonialis, quod illafervandafit , advenitVener.
in Exam.Epifcltb.^cap.Zi.deCiauf.Monialnum.^.ihi: Sitn ij
«liquo Monafteriofit confuetudo , ut in die obitus a/icujus Mo-
nij/is ad eamfepelliendam celebretur Mijfa cantatain Clauftro
Choro, vel in aliquaCappella dd. Monialium , pnefentibut
Monialibus , quideft agendum? Sihoc privilegtumcompetat
alicui Monafterio , vel per confuetudinem immemorabilem &c.
tunc talisconfuetudo eft fervanda , talifque &c. Quem cafum
per eademfereverba , tacitonomineditti Auftoris , ponic zS
etiam , & affirmativerefpondet Novar.in Sum.Bullar.com./^.
de Claufnum.'^.
Supplicantes hic duo obferva re ; Primum , quod talis con -
fuetudo Jongeexorbitantior eft noftra , quia fimilis cafus obi-
tusalicujusMonialis poreft frequenter, & pluries in anno 2^
evenire, nonficautemcafus, de quo difputamus , qu6d
nonnifiiemelinquolibet triennio, &aliquando femel pari-
ter in fexennio dari poteft .
Secundum vero, quod iidem Authores fcripferunt long^
poftConcilium Tridentinum , decujus difpofitione fuerunt jo
exprefl"eloquuti, & prx oculis etiam habuerunt Confticuc.
S.Pii V.exadvers6allegacam , quae unacum dilpofitione
Conc.Trid.fejf, 2ydeRegul.cap.'i.& 7. nuIlatenCls tangunt
terminos noftras controverfiae , dum loquuntur de aboli- ji
tioneillius immemorabilis confuetudinis , cujus praetextu
Monialesrecufabancgeneralit^rfervare Claufuraeleges, w
Iiceralicer legicur in citatis locis Conc. Trid. &in$.2. e]ufd.
Co^ftit. ibi ; (^ubdfi aliqua Monialesforfan reperiantur ,
quteconfuetudine , etiam inmemorabi/i , aut Inftituto , vel
fundatione ReguUfucefretee , animoobfiinato huic Claufu-
r<e refiftant&c. & refultat ex toto illius contextu ; Qtji
nonfunttermininoftraecontroverfiae , dilm Moniales no-
ftriMooafterii religiofi.flimc-fervanteafdemClaufuraeleges,
ut notorium eft , neque exadverlb praetenditur oppofi-
tum .
Quodautem, nec Concilium Tridentinum , nec diila
BuUa Piana , omnemomnindtollant racultatem ingredien-
di particularibusperfonisMonafteria Monialium, recogno- j»
fci poteftex Authoribus, agentibus de Claufura , multos
adducentibuscafus, inquibus, fiveex ncceflitate officii ,
fiveex privilegio, talis ingrefluspermittitur, quoscafusdi-
ligentcr inter alios collegit Tiers in libello , Gallico Idioma-
tein hac materia compofito , & aliosetiam tangunt Tambur.
dejtir. Abbatifs.difp. 1 Squtcft yanum.4.& Ventrigl-in Pra-
.\ititdeClauf.Monial.adnot.^.§ i.n.l^.Sc Nosindicavimus;»
Tom.2 par.i.difcept.ij.a num.j.
Etquodmaglseft , poft Concilium , & poft BuIIamPia-
nam , abfqut; ullo expreflb Privilegio , quotidie tolerari
vidcmus ingrefl"um omnium Mulierum in illis Monaftc- jj
riis , inquibuspermittitur ingren^usilluftribus , & fpcciali
notadignisMuiieribus; Idquencdum pro tempore , quo
eaedem iiluftresMulierc-smornm ficiunt in Monafteriis, fed
Ctiam poftillarum cxitum , & ulque ad fincm dici ; Si-
gnuinplufquamevidens , quod materia non eft talis na-
\urae , ut nequeeiiaina confuctudinc immemorabili per-
mitti , feutolerari valet , dum permittitur , & toleratur
ex longcdebiliorimotivo , &folitominus antiquo , etiam
in ipfamot Urbe , quaein hismateriisomniumaiiarum Ma-
giftra , &iiorniaeft, cxaddudis/» rom. i.^<»r. ». difcept.
aj. num. 39.
Pcrftringcndoigituromnia motiva, vidcturtolerandano-
ftraconfuctudo, vel laltem pcrmittcndaeiIIiusprob.itioncs,
quiailla , uti immcmorabilis, acquipollct Pap.ili Privile- }4
gio , & quianoncll fcririffldcconfiictudincgenerali in om-
nibus cafibus , & pro longo temporc, fed pro breviflimo tem-
porc, &infolocafucxhortationis Monialium poft clcftio.
ncm, quicvcnit femcl in rricnnio, vel in fcxennio ; Idquc
afqudullo, vclrcmotiflimohoncftatispericulo ; Itaut mu-
tatiotalisconfuctudinisfuanovitatcmulta Repna pcrturba.
rct, quodnccctiampcrmittendum vidctur , acccdcntc uti- ^j
litatc, juxtacclcbrcmonitum J. Auguft.eplft n^cap. s.ibi:
Jpfa mutatio co nfuetudinis , ctiam qutC adju Vat utilitate , no-
Vititte pertub.tt .
Dic 10 Jan. I ^ii.propofito dubloinCC. An Superior
reiu-
Tom.III. ParsII. DifceptatioXI.
2i5>
rtgularh Motiaflgrii Monialium S. Clara Civitatis Gr^cii in-
36 gTedipoJfttClaufuramd.MonufleriipolieleStionem ^bbatifa
adperagendam exortationem , & publicandam d. Abbatiffx
eleSfionemMonialibui incafu&c. Refponfum fuit : Negati-
•vi, ifampliusCaufanon proponatur: Cum denegatione
Remiflbrialium ad probandam formiter immemorabi-
lem .
DiSCEPTATIO XI.
Romana.
T l\ 0
Capitulo Liberianx Bafilici .
C V M
Principe Burghefio.
ARGUMENTUM.
Cappella Burghefta , poftta in BaftUca Liberiana , in qni-
bits caftbus , & funhionibus exempta fit a lurifditiio-
ne ^rcbipresbyteri , & Canonicomm ejufdern Biftlicx,
& an pojfit dici Nullius, cum vera , & propria Ter-
ritorii feparatione .
DEmehfeMaji lyi^.poftaEquelongamac infenfam in-
firmitatem , exhac vitapiddifceffit D. Jo: Bapcifta
BurghefiusSulmonaEPrinceps , illiufque cadaver , juxta
j Atteftationem Thomae Blanchint , SacriftaeLiberianac Ba-
filicae , quamSandliiTimaDeiparafibiCaelitus deiegit , &
nivisambituinteraeftivosardoresmiraculosedelineavit, uc
i\c\tRota decifSi'). num.l^.coramMerlin.ielsitam fuit ad
eandemBafiiicam , feu ad fumptuofiflimam Cappellam
DomusBurghefiae, iniiia exiftentem, non vocato eodem
Sacrifta , minufqu^ invitato aliquo ex Miniftris ejufdem
Bafilicae , adquamintrodHilum fuit , non per unam ex
ejusfolitispublicisPortis , kddaunaPorticeHa, per cui Jt
entraneUeStanzedellaCappellaifc.detta Paolina , 6" in
dettaCappellalartiattinafeguente del Lunedi fividde efpo-
fto il Cadavere , e farviil funerale ; Abfque pariter in-
lerventu Miniftrorum , vcl Cleri ejufdem Bafilicae , &
abfqueeo, qur>d, juxtaanciquiftimum folitum , reliquaefa-
crae funebres funftiones peradlae fuerint a perfonis de grem io
cjufdem Capitull , fed omnia atferuntur peratta h. Priore , &
CappellanisejufdemCappeilae, utlegicur ineademSacrift^
Atteftatione.
AbhacinfigninovitateexcitatiCanonici cjufdem Bafili-
j cae, diaei j.d.menfisMaii 1717. in folito loco capitulariter
congregati, ad occurrendumfucceftivis, perpetuifqucfimi-
libuspraejudiciisejufdemBafiiicae , unanimitdr refolverunc
proeorum inftrudtioneinfenfu veritatisexquirerercfolutio-
nem trium fequcntium dubiorum .
I. yin potuerit afportarlcadav^r d.D.Jo. BaptifitC Bur-
gbefii,&lalia ejufdem Familia ^ venientecafuobitus ,adean-
3 dem Cappellam S. Bafilice , abfque tntercjfentia Miniflri ejuf-
dem Ecclefite tumulantis , ideque cadaver ingrediper januam,
feu , ut diciturporticellam Manfionum Cappellte , deflinatam
potiiis , &principaliterproacceJfuCappellanorumad eafdem
manfiones .
II. An muniafuneralia expleripolftnt intra Cappellam., vel
4 potiiis fieri debeant in Ecclejia , in loco afiignando per Cjpitu-
lum, &benevifoPatrono, ad formam BuU<e ereilionis diSf
CappeUdC .
III. Anomnesfunebresfun&lonesfieri debeant per Mini-
^ flrumCapituli, vei potiiis expleri pojfint per diffos Cappet-
lanos .
6 Circa quae , de meo fenfu pro veritate requifitus , antc il-
lorumdifcuftionem ,
Praemitto, eademquaefitanullamomninodubietatem in-
7 volvere, jurecommuniattento; quiaadiliius terminosea,
quae in dd.dubiiscontinentur, cvidcnseft, quodnulloco-
lore praetendipofTunt^ Miniftris , feu Refloribus particu-
larium Capptllarum , exiftcntium in Ecclefiis . Cilm
cnim Cappella fit pars Ecclefiae , Jus Rciloris ejufdem
Urfaya Difcept. Tom. lll.
EccIefiaeextendituretiamadCappellas, in illa exiftentes,
ut fereperhaec verba, [eqoet\do Rot.inTarraconen.Cappell^ 8
i^.Febr. i6i-j.coramPirovanc[axa[qaeadhac non reperi-
turimprefla, ohktwiitPafqualig.de Sacrif.nov. leg. qutefl.
^fi.num. 4.
Videndumpropterearemanct, an praetendipoflint inno-
ftristerminisexampliffimisprivilegiis , in fundatione , & q
eredioneconcefliseidem CappelJae Paulinae , de quibus in
Conflitut.26.inter aliasfa. me. Pauli V. in BuUar. nov. tom. 5.
Nonenimimplicat , quddSummus Pontifex talem , imd
longdmajoremexemptionem fimilibus Cappcllis concedere iq
poflit, utinfpecieidemSummus Pontifex Paulus V. de fa-
iloconceflitCappellaeSS. VirginisLauretanae,medianrealia
ejus Conftitutione , relata a Card. de Luc- dejurifd. difc.^i.
in princip.i} per tot.& difc^^ num.i.Verfic.Negabamus , ubi,
quodmediantedidaampliflimaConftitutione, ad fedandas 11
continuaslites, &difcordiasinterCard. Protedorem Cap-
pellaeLauretanae, & Epilcopos Lauretanos , declaratum
fuit ( funt e|us verba ) SanBatn CappeUam , quantiim impor-
tat ambitus intracolumnas , non obflante , quodejfet inmedio
Ecclefiie Catbedralis , cenfendam ejje , tedumexemptam,fed 11
NuUius^ (Stanquamin Territoriofeparato , fub omnimoda
Jurijdiilionl, tam «rdinaria , quam delegata Cardi-iaUs
Proteiloris , quiprivative ad Epifcopumin omnibus cenfen-
duseffetloci Ordmarius , & in Mifcellan. Ecclef. difc. 24.
»«»». 9.
Etgeneraliter, quod poflitPapa uniredifiunda, & uni-
tafeparare, a^noftrumpraecifumeffeftumpunQualiter ob- ij
fervat Rot.in Militen.Jurtfd.z-j.Januar. 1716. ^.Ettametfi
cor.Falconerio ; Etconcordantaddudti ;«</ef. l\^. num.i-j.
pari ^.&dec.zi.num.ii.par. . t^.dec.& in Conflantien.Prtfce-
dentia fuper bonojure z-j.Jan. 17.?.^ Pr^cifive cor.Anfaht,
qucd Sedes Apoftolica ejufq,SupremiPrincipes omnimodam
habent , poteftatem , & jurifdiftionem abfolutani fupra om-
nes ritus , & fupra omnes Ecclefiafticas fundiones ,cum aliis,
de quibusfup; difcept.^s.a a.8o.
Percurfendoproindeea»i/f»>Co»^;r.P^a/; V. obfervo ,
qu6dexlefturaprimi jT^ejufdem Conftic. habemus , facra- 14
tiffimam illam Imaginem Beatifs. Virginis.quzhodie in prf-
dldaCappella l'aulina maximadevotione veneratur, &co-
litur, plenodominio fpeflafle, & pertinuifle ad przfatam
Bafilicam , illaquelongeanteconftruiSionemdidtzCappel-
\x P iaWnx e X 'ftebat , &colebatur( funt verbadiLtiConlti- 15
tutionis) inmediadiHa Bafilictenavi, prope dextrumcornu
Altaris majoris in lignociborio , marmoreis columnis elato, de
cujusIaudibushasclegun:ur<7;)j<</C;<7CCo«. in VitaS. Gregor. \6
primi , tranfcripta a C berubin. in Not. ad diSam Conflitut.
86. Pauli V.Scbol.t.Hfc ex Luce Evangeliflne manu ad vivum
expreffa , jam tum in .^de B. Virginis ad Pr<efepe in Exqui-
liisfitu , eximia Vopuli Relig. confervatur .
Exquibusinfero, quod longema|oreft pars illa , quam
pro complemento ejufdem Cappellae Paulina contribuit Ca- 1 7
pitulumLiberianasBafilicae, acfitilla, quae fpedat ad hi.
redesf m. Pauli V-Fundatoris, & Eredoris didac Cappel-
lac, eoquiapretiofi illi lapides , infignes Statua: , aliaqud
vereregia, &fplendidaornamenta , illiufquefingularis or- iS
natus , lat^defcriptus in diSa Conflit.S6.it jj 1 .ufquead ^ 9.
& latiCisexornatusiC(jr//&i/J.//tf/w;/.//^. 15.^0;«;/ : j.fcquuto
d Cherubin. in Scbol. addiaam Confti:. 86 Pauli V.fcho!. i .
per tot. praecio aeftimabilia funt ; pofTuntq; aequalia , imo ma-
joraabhominum indu 'riaprocuratis, noltrisprxcipuetem. J9
poribus, inquibusfereufquead iniraculum artis opera per-
feftifrimacernimus. Non ficautem refpcduciufJcm facra-
tifTimaBlmaginis, qu^unica in cotoOrbecft, aqua catho-
lica Ecclefia Pafchalemillam cognofcit Antiphonam : Re-
ginaCtelilietare , teftibusC;.jffo;». ;// Vita S. Gregoriil. (y
Cherub.inScho/add.Conf}it.S6.PauliV.fcho/.i.at>i.qu}>dan-
n0 592.quando ingensoeltilentia Orbem terrxarflijcit , divi-
na dementia fadtum ell , ut Imagimm ipfam quocumque fcr- 20
retur , tetra peftilentia , Cteligr.ivit.\tecedcntc , optjta fa-
lubritas fequcretur , quade re gratulantibus omnibus , ecce
ylngelus, Sana.imVirginemhis vocibus deCccio alUquens ,
eflauditus: ReginaCceliltetare , aUeluja Quu qu:mmc:u:fii
portare, alleluja, Refurrexitficut dixit , allelutt . Qujin
ubi Gregorius auribus oratianumcxC(p:t , ftattm DiVino in-
ftruflus Spiritu ., in bunc modwn e.xplevit , Ou pro ncbis
Deum, aUelujj, Exinde .intiphoaafolemnis Ecciefite Paf-
chjlis argumentolietititt manfit .
Obfervo:. qu(\d , coh.Trenteradd.antiquumdominium,
cuftodiacjufdem Sacratiflima^Imaginis B. Virpinis, non il
PrioriCappcllaB , fcparato, vclunitocum fuisCappellanis,
fed , pri vat i vc quoad omnes alios , unicd Ipedat , & pertincc
P a ad
220
Difccptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
adCanonicos, & Capitulum , ex clara difpofitiore BullaE
Paoljnae^. j6. ibi ; Perpetuis futuris temporibus prisdiBte
ItyjaginiscuflodiaCapitulo., & Canonicis pradlilee Bajilic<e
&c.J'peSiet, & fpe^aredebeat ^ quorumcura , & folkcitudo
ii erit deputarelocum, <S fingularcs Canomcos ., ubi , tf apud
.guosclaves Loci, leuTabemaculi, in quoprimodi8a Imago
repofitaeft, ajfervari, ifCanonicos , qui primoJi^am Ima-
ginemaperite , & claudere debeant : Quod pundualiter ob-
lervatur, nedum proillisdiebus, inquibus ibl.tum eft ape-
ririeandemlmaginem , fed etiam in aliis extraordinariis
3 3 contingentiis, & particularib.ui necefTitatibus, Utfigrianter
pratticatum fuit tribus continuis diebus menfis Januarii
j 709.&demenfeSeptembris i^tj. occafione MilTae , fole-
mnitercantatzEineademCappellaad implorandamceffatio-
24 nemflagelli mortis animalium Bovinorum : Ukra alias ,
nimisnotas extraordinarias contingentias , vel occafione
Jubilaei , vclextraordinariaruiii Indulgentiarium , vel de-
mumuliimaDominica menfis Maii , occafione Conimu-
nionisgeneralis , quasfit ineadem Bafili.ca & Patribus ijo-
cictatisjefu \ IdqucMnexequutionem difpofiiorum in di-
aaBulIaetedionis , in cujus $. jj. literaliter conceditur
3j Canonicis illimitata facultas , &totalearbitrium aperien-
did.Sacramlmaginemexparte , refpiciente Sacrofanftam
Bafilicam fequentibus verbis : Volentes , oflium prtediSiuin
de die ab illius parte anteriori verfus Bafilicam,femper poffe a
Canonicis deputatis apertri .
Obfervo 3. quod idem Summus Pontifex Sepulchrum
.26 pro fijis Confanguitieis , aliisque de ejus farentela non
conftruxit intus did: Cappellam , fed in illius Veftibulo, hoc
cdinparteEccIefiae , quae nuUo modo conjunda ert , fed
omninofeparata , & penitClsdiftinfta Ad. Cappellae ambi-
tu , utlegitur in§.6._omnium(jueocul:scxpofitumeft in d.
Ba.fili.ca .
Ohkrvo^. cumCardinaldeLue.deJttrifd.difc. ig- nu»)-
51. quod in terminis praetenfionis Territorii feparati , cum vc-
27 raqualitate Nullius, quidquidantiquisicmporibus difputa-
verlntCanoniftae , hodieunooreaflerunt Do£lores,& con-
cordantetiammagna , & collegialia Tribunalia , qudd fe-
par?tumTerritorium ( funt verba RotainMHeten Jurildi-
^% liipnis^-.Janudrii 1716 $.Et quamvis , feu i6.coram Fal-
conerio) non probatur per induiliones , (if lequivoca argu-
ntenta , fedrequiriturprivilegivm -ripofloHcum , in quo e.x-
fireffe fiat feparatioTerritorii , lat.e F^^?/^». refdensita plu-
^■ies decifum a C. C. in cap. Grave num. o. de Offic.J ud. Qr-
fiin.fyincap. Nullus num zc. deParoc/j.&Rota in dec, 50.
mim. i. apudTambur.de Jvre Abb.& dec it.num. 1. apud
39 Profper- de Territ.fcparat. & dec. z,gynum. 12. & dcc. 4.1 1.
fjum. ^coram Emer.jun-\h\: ProconfliiutiofieTerritorii [e-
parati requitfintur verba concefiionis clara , & individualiier
eximentiaTerriiofium aDicecefiEpifcppi , & dec. 840. num.
^ corameodemEmer.jun &dec. ^Oi^-num. 8. par. 11. rec
ubi , qu6d inhistcrminisnonattenditurquodcumque privi-
30 legium , fed illuddebei efTeclarum , & expiclfum , 6" dec-
yo.num.i^.&^o.par.i^^.rec.vWi, qurtJ vcrba privikgii de-
bent effcf lara , & indubitara , & dcc. J40. num. 16. & i 7.
par ts-rec.iih\ , qu6d eadem verba debent efle clara , & in-
31 dividualia , & dec. ^\ i .num. 4. par. ig.[h\ : Pro concrfiione
Territoriifcparatircquirunturverba Conceffionit , clare , &
indix<idualitereximeniia Terriiorium , & in di&a Milcten.
Jurifdiiiionis 1. yiprilis 1715.$ Solaenim coramlllufirtffimo
Urbis Gubernatore ih\ : Admducendam Territorit feparittio-
nem , & confiituendum Lo tirn exemptiim , & infl.ttu Nuiliti.!,
requiiilur privilegium Apofioltcum,in quoexprcjfii vcrbis fi.it
fcparatio Territorii .
Cumquibps, utraque Parte acerrimt? inforniantc , pro-
ccfiit Congr. particularis Cariiin. Acciajoh , Panciatici &
ji .S.Ciementis;» C/i/y«6.y«//» I ^o^.confiimata dcindcrt Con
greg Concil/izS. Martii 1705. ut refcrendocandcm relolutio-
nem obfervavi;n7"ow). 2. p(?r i.difc. y a num.zio. ufque ad
finem, & noviffimL^ ita conftanter , rcfolviteadcm C.f. m
yinglonen.Jurifdifiionis ijNovembrij 17 i^.ut vidcrecll in
Tom. \.par. l.difc. 9 per lot. & tom. r.par. \.difc. y. pariiir
per totarn ., in ciiu.s icrmiiiis, ultra aniiquifliniam pc^flTenio-
iicm AhhatisComineiulatani, circa cxircitium /urildiilio-
nis in Tcrra Carbonis, tot , & taiia ci)iicnrri.-l)ant indicia ,
3< argumenta, & prarfuniptidnes , dcn^onllrantcs Tcrritorii
fcpar.ifioiicm , u( vix .lari pollit alius cafus, in (luofimilia ,
vcl de raclofnncirrint , vcl dc mcro poffilTli confurrcre va-
Icant, ut\\A>:\c\:{\in dJ Difccptat.xw quibus (igillatim clf-
54 dcmrcfpondctur ; Ilt tamcn , quia nonollendcbaturcx p.nr.
tccjufdcm Abbati^ Commcndnt.irii privilcgium , omn.no
clarum, &Ittcralc, individualitcr dcicrininans , d;ibm
TerramCarbonisconf^ituerefeparatum Terriiorium , mi.-
nufquecum notisrequifitis condudenier probabatur imme-
morabilis conluetudo , eadem Cong. confiantilTim^ in eofuit 3 c
fenfuaprincipio, &femperin eo permanfit ufque ad fina-
lemexitumCaufs, quodiuillomodoconftaretdi.ft feparat.
Tcrrit.
Attcntifrimeautemfcmel, iterum, & lertioperleiSa ea-
dcmPauiinaConf^itutione , nullum omnino verbum in illa
lcgitur, quoddiflamfeparationcm Terriioiiiclare , & ia- 36
dividaaliter , ac indubitate importet , & proinde videtur
nimisfundata inieniioCapituIi Liberianac Bafilicae procx-
clufioneTerritorii feparatirefped\udifl<jeCappeI!f Paulin§,
exaut/joritatibujfupracilatis.
Necdicatur , quod tot , & talialeganturprivilegia , im-
munitates , & exemptiones ejufdem Cappellas, illiufque 37
Miniftrorumin pracfata Conftiiutione Paullna , ut forfan
majoranonveri.ficenturrefpeiSualteriusLoci , vel CappeU
laein totocatholicoOrbe, quae tanquam neceffarium anre-
cedcnsfupponanc, & important di.ftamfeparationem Tcr-
litorii.
Reditenim fempereadem folida refponfio , dd. clafTicis
Authoribus, &pIacitisfupremorum , &maximorum Tri-
bunalium innixa , quod Territorium feparaium nunquam 3<[
diciturprobatum k fimilibns privilegiis , quflntumcunque
amplis , amplioribus , & ampliflimis , nifi ifta praefefe-
r.int individua.lem , claram , &indubitatamcxprefIionenj
Territoriifeparati , quaeexpreffio , &Conftitutio Terri-
toriifeparatiin didla Paulina Conftitutione, nullomodole-
gitur , ,&propterea jnnoftris terminis de illa nullatenus
conftat.
Imotantijmabeft, quodcadem privilegia, & exemptio-
nes, quae in rei veritateamplifiima funt , didam Territo- ja
rii feparationem probent , quin potius illam ad hominem ex-
jcludant, ea viva ratione, quamfequentibus verbis, cutni^
latiscoucordantibus, adducit/Jo/.;» Milsten.J urifd.\ . Afd-
lis \-]l^.$.Etratiocoram Falconerlo- Quiafi Ahbas frabtiif^
fetTerritoriumfeparatum, nec exemptionem.paffivim , ntc
aliis y utfupraindiguijfet&c /pfaquem.et concejfw fiartktlla-
riumpreerogativarum, jndigitat,reli^uasnonco>icejfasfuif.' 40
ferefervatas , &ut priiis reh&asfub Jurisdtflione EpifciSpi
&penitusexcludere Territortifeparai'onem,& 2/ J,in.\-ji6,
$ Univerfocoram codem , ubi , quoJ p.irtialisconccftioprf-
rogativarum , & exemptionum nullo modo compatitur cutn
Territoriifeparatione : Circa quam communiter receptam
conchifionem concordantetiamalii? q^^^s referunt , & fe-
quuntur Fram/? in c^p.Poflulafli n \Q.verf Quando Pritlarus
deForocompct Lotter.de Re beneficlib.t .qu.i^nu 96 & fcq.
& RotadcCijW ii n.i.& per tot.& dec^^o n..\.&^.cor. Enur.
jun.& deC/o.n.^z & feq par.\i.rec.
Omnia haccin leclara , clariora redduntur ex fubfequuta
obfervantia, quae inqua4ib. reeft optima interpres,& fi- 4f
gnantcr in Apollolicis Conftitutionibus principtm obtinct
locuni, juxtafirm,-?ta^fr Rotam in Bonortien. Sporrulatum
ll.Junii 1693.^ jQ^uieclarioracoram Mclines ,& tn Rornana
Clfricatus Beneficiaiis S. Petri ^- Decembris 1696.$. jQuodta-
lij cor. EminentiJfimoPriolo, Sc\n \wi\r\s terminis fimilis
CNfinptionisCappcIla; Lauretanae /// dfc". 455.»«?». t.paf.,\.
)cc ctiinaliisconcoidaniibus, cit.in.'; nitom. i.par.t.dtjc^ . 41
num.41 &par.i.dif \6 »;;»;. 101. ubi Klitisaiiis concordin-
tibus, fruftrahictianfcnbendis, cblcrvo, id verum cflTe ,
ctiamficontrariusintellciUisdc Jure veriorcfrct , magifque
accoiTimoda^us vcrborumfenfui , i-arationc, quia talis di-
citurfenfusin vcrbis Apoftolicorum privilegiorum , qualem 4}
dcmonftravit fubfequutaobfervantia , quibusaddo Rotam,
in Ipec/eloqucntem de interpretr.tidnc privilegiorum Apo-
ftolicoruin ciica Terriiorium fcparatum , in decif. 1:.
num. 2 !,. Verf. Pofitaautemobjcnantiaapud Profper.deTer-
rit fcp.irat.
UltraciiimiiuliyidualcmcrifumR P D Burghcfii,noftra
artatc immaturamortcdcfundi , cujus c.idavcr affiKiatum 44
fuita Miniftris B.ifilicf , a quibusctiam pi.r.Ti\ei"ueruntom-
ricsfuncbres fund loncs, fu ;t mihiexihibitusCaihalopusom-
iiiumfacrarum fiindionum, tiuy .^ Capi ulo, & Canonicis
pcr totumanni cuifuni <]uii|ilHt nicnlepcr.iguntur in cadtin
Cappclla , qu^'cxccdunt luinicrumquinquaucnarium , &q<H'
t.ilievidci.nacxcludcic vidcntur qunlit.itcm Nullius, cc 4J
Tcrritoriifcparatircfpcducjufdcm Capprlle, ut nilclarius,
nihilquccvidcntiusdcmcro poflibiliad diftum cni\'lum ad-
ducipiifTit , coqiiiacedcmfacrc fundioncsin did.i Cappellfl 46
Paulina,ncdum fiunt pracfcntibus , & noii rcclamantibus
1'riorc , & C.ippcllanis, fed multntics iidcmmct fumma p«cc
inlcrviuntj&afriftuntcifdlac funiliombus.
Quia
Tom.UI. Farsll. DifceptatioXI.
221
Quia veroasquelongum, ac inutile efTet fpecialiterconfi-
47 derareomnesdd facraslundiones, quac regiftrantunn par-
ticulari Folio , congruum nihilominusexiftimavialiquas ex
eifdem percurrere .
I.Eftilla, quaeexpletur in ultima Dominica menfis Ja-
48 nuarii infeilivitate rranslationisSacratifllmbelmaginis B.
Marise V'rginis , cujus ciavesrecinentur a Miniftro , de-
putato^ Capitulo . DiiLtaenim die , non folum in eadem
Cappeiia Canonici Miffam celebrant , & Vefperas folemni-
tercanunt, fedadd.efFL'di.im acceduntad eandem Cappel-
49 lamprocefTionaliter , & cum propria Cruce , quod liaepe
etiam inaliisfimiiibusfundionibus intra annum indillinCte
pradicatur. Hujufmodi autem Crucisdelatio intusd. Cap-
pellamfeparationemTerritoriiprorfusexcludit , juxta tra-
ditaper jibb-incap. i.nunt. -j. '\h\qu^ But.nuni 6 Utlitepend.
Ventrig. dejurifd. Arcbiep. dip. i 7. nuw. %■ & cap. 18. num.
6, & Pignateli conf. 65. num. zo. tom- 8. cr Rota in Cajfancn.
Jurium ParocAiahum, feu Pr<eeminentiarum -j.Junii 1707.
J^uoverbVerjic.M.aximecor.b m. Caffare.!o, ubireferc, Sc
fequitur refolutionem Sac.Concil.ln Romana Funer. 19. Ja-
ituarii i6iii.ad l-dubium.
II.Eftilla, quaefit die j8. Jan. occafione Anniverfar. f.
; 30 m. Pauli V. quod reiteraiurdieiS. Julii , unacumalio,quod
ficdiez.OdlobrisproCard. Scipiane Burghefio ; Hujufm.
enim tria Arniverfaria nonperaguntur k Priore , & Cap-
peIIanisCappella;Paulinas , fedabipfifmet Canonicis , &
totoClerod. Bafilicaj , cujusSacriftiaerelinquumurduaeex
tribusparcibus Intotftitiorum , quae apponuntur prope tu
51 mulum, reliqua tertia parterelidta Sacriftiae ejufdem Cap-
pell«, utfemper in praeteritum pradticatum fuic , & de
praefentiinconcufTepradicatur, cohaerenter^J difpofita in
Bnlla ereflionis§ ^i-infine .
Videtur proindenimisexorbiransprastenfio, utab iifdem
$1 Canonicis, aiiifqucdeCleroBafilicaeexpIeri iion poffinciii
ineadem illaefunebresfundiones pro Confangumeis ,&
Affinibus praefaci Pauli V.quae in illa fiunc pru Fimdatore ,
55 &d. D.Cardinali Scipioneprimo Patrono , fpecialiffime
contemplatoin Bullaeredionis. Sienim illadici aliquo co-
lorepofiec Territorium feparatum , cum vera qiialitate
Nultius, nihil magisproprium , nihilque congruentius ,
quam quod eadem folcmnia Anniverfaria celebrari deberent
a PriorecumfuisCappellanis ; Ad excludendum prsecipue
J4 inconveniensillud , ut in una , eademque;Ecclefia aliquae
funebres funftionesfiant aCIcro Bafilicae, aliaevero ab eo-
dem Clero in illa expleri nequcanc .
III. Eftilla, quaefitin die Purificationis Beatae Mariae
55 Vi^ginis, inqua, nedum Mifta fblenniier cainatur in prae-
fataCappella ab unoexCanonicis , «.um affifteiuia ,&
praefentia Prioris, & omnium Cappellanorum , fed quod
magiseft, abeodemCelebranteante MifTam , utmosell ,
publice benedicuntur omnescandelas , diftribuende toti Cle-
rodidaeBafilicae, comprehenfis etiam Cappellanis utriuf-
queCappellae, Sixtinaenimirum,& Paulmae, cujusPrior,
56 & Cappellanispoftultimos Cappellanns Bafilicae , qui ab
eorum Inftitutoredenominantur Fon/"a/6/, acceduntad AI-
tare adaccipiendascandelasemanibusCelebrantis, & poft
iplbsaccedunt pariter Muficiejufdem Cappellae Paulinae ;
Quae omnia noioria funt in eadem Bafilica , & prorliis
J7 incompatibilia cum propria dei.ominatione Nullius , &
cumqualitate Territorii ver^ feparaci , quia in ijlis termi-
Jiis , in quibus haec verificantur , omnia ifta peragun-
turab inferioribusPra^latis , feu^ Capi;e Ecclefiae A?tt///«i,
nonautem anonhabentibus in illis Junfdiftioncm , ex late
dedudisperCid)//;;. contr. for. 67 per fof /ow. i .cumcon-
cordantibus, citatis a de Profper.de Territor. feparato qu.
ynum. ^o.Cf 51.
IV. Eft illa Expofitionis Venerabilis, quaeper trcs con-
58 tinuosdiesquolibet annofit in Bafilica in Dominica ()_uin-
quagefimocumduabusfcquentibusFeriis i. & j. Non fo-
lumenim eaedem foleirnes fiindtiones explcntur -i CaBo-
nicis , unacumtofoClerodiilaECafilicae , led cupientibus
jg Priore , & Cappellanis temporehujufmodi E^politionis ,
ut^ Muficiscantentur aliquae lacrae Antiphonae , vel uc
eodemtempored ExpofitionisfiantSimphonix , ad d.et"
feftum mihi infadofupponitur , quod liccntiam , & per-
miffionem petant .^Canonicis , qubJ ex diamctro pugnare
Co videcurcum veroTeiritorio feparato , quia in domo pro.
pria , & .\neminealiodependentc , quihbec facere poteft
quidquid vulc, iiiTe.\t. in leg In re m.tndata Cod. Mandat.
cumconcordantibusapud Barbof a.xiom. 199. num. i. Li-
centiaautcmfupponit fubieilionem , &dependcntiam . ex
addudtis;« </cf. 911. ;;aw. i coram Dunoz-)un,(if da.jii. n.
Urfaya Dlfcept. Tom. III.
6. coram Cer. & in Derthufen.Jurifd. z6. Aprilif 1694. §. Et
his accedit , cor.Card.Caprvra, cum aliis , citatis;/» row.i.
par. I . difcept.b.n. 103.
V. Eftiila, quae fitoccafione Dedicationis noftrje Ec-
clefiaediej. Augufti, qusexfefoIa,eciamfeparacimconfi- 61
deraca , potenscft ad excludendam omnem omnino prae-
tenfionemfeparationis Territorii, cumqualitate NuUius :
CumenimeademdieCardinalis Archipresbyter foleac in-
tervenirefacrzfunaioni , unacumaliisCardinalibus, vel
ab ipfoinvitatis , vel ex propriadevotionead Bafilicamac-
cedencibus, idem Cardinalis Archipresbyter , nedum ul- 6z
timumoccupat locum interaliosCardinalcs, promocione ,
vei gradu pofteriores , fed iple folusutitur vefte rubea ,cum
Genuflexorioparacoante fe , quae funt duo fpecifica , &
clara figna , prorfus excUuentia qualitatem Territoriilc-
parati , cumdenominationeAZM////// in illo Loco , ubi pe- 6j
laguntur, ebquia notum eft , quod pradicantur i Cardina-
libus in Ecclefiis , quarum func Titulares , & in quibusju-
tifdidV. habenc, nonautemin illis, in quibus folam Cardi- 64
nalitiamfiguramgerunt , quaatienra , utun.ur Cappa fi-
miliscoloriscumaliisDDCardinalibus , occupant locum
eorum promotionis , & nu.IumantefediftiiKSum Genufle-
xorium retinent , prouc haec omnia notoria func in Urbe
ipfifmetScopaccribus & CampanaribusEcclefiaium .
VI. Eftilla, quaeperagiturdie 15. AuguftioccafioneSo-
lemnitatis AITumptionis Beatae Manae Virginis , quje eo 6$
maforemmereturanimadverfionem , quo orum habet ex
fadoPapae , feuSacriftasCappellaePontificias ,• Eft cnim
aequelaudabilae , acantiquiflimum fblitum , qu6i in illis tf6
CappellisPapalibus , quasfiunc extra Cappellam Pontifi-
ciam , Sacriftaejufdem CappellaePontificiae mitcit MiiTale
adCatdinalem Titularem ejufdem Ecclefiae , in fignum
celebrationis MifTaefolemnisproea die , qua SummusPon-
tifex accedetad d.Ecclefiam , ut quohbet anno pratlica-
tur cum Cardinali Titulari Ecclefias Beatae Mariae de l'opu-
lo, occafioneCappellaePapalis, quaeinea habetur die 8. 6j
Septembris, fefto Nativitati BeataeMariae Virginis facro.
Cum igiturhocidem ad unguem pradicetur quolibet anno
in dift. die AfTumptionis Beacae Mariae Virginiscum Archi-
presbyteroBafilicae , qui , quando in Sacerdotali ordine
cnnltitutusnoneft , velquando in tali ordineeft , reperitur
legitimeimpeditus, eundem MifTalom ad didt. effciflum 68
tranfmitticaiieri D.Cardinali , fibibenevifo ; Viderurex
hocinnegabile tacTo, quolibecanno repetico. clare demon-
ftratum , quod Cappella Paulin i ajSummo Pontifice nuUo
modohabeatur protalicer diftuiiLta , talictrqne feparata a
corpore noftraeBafilicae , ucgerat figuram Teirir.>rii lepa- 6«
rati , cum qualicete Nullins , utquein illa Aichipresby-
cer r.ullam omninb Jurifdiilionem habeac ; ScJ potiii
praster illoscafusexemptionis , & independentiae , qul li-
teraliierexprelfi func in Buila erectionis , idem Sunmus
Poncifex habet eandem Cappellam pro u.na ex parcibus Bafi-
licas, cum illafubordinationeadilliusCiput, tluCard Ar-
chipresbyterum , &adCanonicos, illiusprincipaliora mem-
bra, quamhabentaliasCappell?, exiftentesincadcm Bafi-
lica
VII- Eftilla, quaeomniumoculispubliceexpofita cft in
dieCommemorationis omnium Fidelium Detondorum ,
quandounuscx Canonicisparatus, alTociatuique ^ lJ)iaco-
no, &Subdiacono, aliifque JeClero Bafilicae , alj>ergen- 70
doluftraliaquaomnia Sepulcra , ineadcm Bafilica exiften-
tia ,& ingrediendoutramqueCappellamSixtinam , & Pau-
linam ,eodem moJoafpergit Sepulchra Summorum IVntifi-
cum, in illisexiftentia, quiadus non folitmexdiam<.'trore- 71
pugnat praetenfae feparationi Terrjtorii , fed potiiis disito
oftcnditdependennam , &anne!tionemdd. Cappell.jrurn in
iilisrebus, & fundtionibus, quae in earum funJatio.ic non 74
fucrunc rcfervatae illarum Priori , & Cappclianis.
VIII. Eft illa lolemnisfundlio , quznon a Canonicis ,
&totoCleroBafilicaE , ledalblis Cappcllanis , Tolct.inis
nuncupatis , quolibet dieSabathi pcr.agitur in dicl Cap-
pella Paulina , mediante rccitati mo Lit.^niarum , qufprius
recicabancurpoft Vefpcrasan e Aicireantiquum B.-atf Ma-
riae Virginis, &vigoreJiCl Bulljcerci^ionis ^)" 17 hodietc- -»«
cicancur Jemane , quanJonulla peiita liceniia , feu por-
miffionedPriore , velabalio Miniilrodiaac Cappellx.col,
legialiteracccduni-praetaci Cappellani Tolctani ad dirt. f"a-
crain tandioncni ; Qji adus clare viJe.urexcIudere quaii-
tatemdenominaionis A(i//.ia/ , & exiftentiam Territcrii
feparati. Eb quia fimilcs lacrac t"undiones expleri ncqucunt
inaliena Dicccefi , &divcrfo , feparatoque Territorin ,
fine pcrmilfione PrfJatiiutcriori$,fcueius,qui f:i;ur.im erit
P J " Capi-
22 2 Difeeptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
Cap'tisEccIefiaE, vel CappellaE , quas praetenditur confti-
euereTerritorium feparatum , cum vera denomiDatione
Nullius, ut prafticariquocidiefolet inCappellaSS. Virgi-
nis Lauretanae , in qua , atcenta illius vera qualitate Nulliut,
74 cumproprioTerricoriofeparato, nedumfimikscollegiaies,
& publicae facrae , &devots: funiftiones , fed neque etiam
pri va t£e , & particulares funiSiones fiunt , nifi ex fpeiali per-
miflione, & praecisalicentia Miniilrorumd. Cappellaj, ut
cftnctorium .
Imo ex l^oc innegabili faaoCappellaE B. Virginis Laure-
tansaliuii defumicur folidum argumentum, exciufivum
75 qualitacisNu.V/H/, feu Terriioiii fcparati refpeitu nollrae
CappelltE, edquia, ex animadverfis per C^jyrf. </e Luc. de
Jurifd.dtfc.-i^-num. i . & difc.->,s. num. 9. verf. Et quamvis ,
eadem Cappeila Lauretana nonabalioPontifice , fedaPau-
loV. Fiu-.datorenoflrasCappeliaE, recognovitdiftum fcpa-
ratuir. Tirrilorium , & innegabilemdenominationem Nul-
lius , exinaforfancongruentta, quamadducir iJor./»« decif.
jc6.if'pfi>'C.pa):,o.rec.\itCc\\\cetiah honorificcntia deco-
raretur Domusilla , inqua Unigenitus D.;i Filius carnem
76 affameredignatusfuit, & concordat C^rrf. de Luc. deju-
rifd. difc. jo. inprinc. <&t de Pracminent. difc. 1 6. num. 6. Si-
cuiiigitur, quandoidemSummus Pontifex concedere vo-
luit Territorium fepsraturn , & qualitatem Nuilius trlbuere
diaaCappclIsLauretanae, id fcivit facere, & claris ver-
bisexprefiitrefpeau eiufdem CappellaE Lauretanas , ita
77 c.iam eriprefTifret in noftrocsfu in ordine ad fuam Cappel-
lam , fi id voluinTct ; Quodciimnon fecerit , fed conten-
tustuerit m,cig.-;asdumr?xac, nimifqueraras praerogativas ,
&determinatascxemptiones, necnon generalia privilegia
concederePriori , &CappeIlanispra'fataE fuae Cappellae ,
dicendumeft, noluilTeconcedered. qualitatem Nullius cv\m
Territoriofeparato , ad Tex. inleg- unica $■ Sin autcf» ad
deficientis C. de Cad. tollen. cum aliis apud Menoch. de l'r<£-
fumpt lib.^.prafumpt.-](>.mm.ti^l.<3 feq.tLRot.dec. 145. num.
l6.&-7.cer Ccrro.
Magnifaciencapariteradnoftrumeffeflum 8. loco vide-
tur Sentemia , lata ^ Coccino Rotae Auditore , qua median-
78 tedefinitumfuit (funtcjusverba) D/f/wtt/ , pronunciamus
(stc.lucra, obventiones , & emolumenta funeralia qutecum-
que, baffenus proventa , ^infuturur» provenienda ex de-
intionibusCadaverumutriufque fexus Familt<e Verettie , &
alio>um quorumcumqiie , in diBa Ecclejia ,feu Cappellatranf-
foftr.torum, itr tranfportardorum trtfuturum , &ex quibuf-
cumqueExequiir , & Aniiiverjariis , haclcnus celebratis ,&
7g inpofterumcelebrandi} ,piodefu!i^i! ,&Jepulturis , tamin-
trad.Cappellam, quitm extra , in SepuUura eiufdem Fami-
lixinVeflibulo, fcuinlimine, & propegradus eiufdemCdp-
pelUextfien isc.pertinuiffe , ibfptHcifle, <b pertinere , ac
fpeiiare ad dd. Capitulum , ijCanonicos Ecdefiie S. Marite
Maioris , & fuper illis nullum]us , nullamque-n^ionem Pr(-
pofitoy &Cappe!lanisd.CappelU SS.Pr^fepe competiiffe ,
ncquecompetere&c. Eoquiaagitur deSepuIturis, pofitisin
to eifdemprorfuslocis, refpedlu utriufquenavis liafiliCie,dum
uiraqueextruda fuit in vertibuIoutriufqucCippellae , pro-
pterekdifpofitum in una , dicitur pariter difpofitum de
alia, concurrenteeadem individuali natura , &fitu utriuf-
qu^fepukuraE ,ex iraditis per Alcxconfj^ n.-i,.& •^.Itb.l.Ful-
gofconfi ^, .n .i.if Rot .dec-i^j^.n .\ i par.i-]rec.
IX. Efiilla, quaEquolibetSdbbatopradicaturinLitaniis
81 I5.M. Virginis, quaBineadem Cappclla Paulmacantantur,
quandoCanonici prsEcedunt omnibus . Praelatis, ctiam in
Epifcopaii , Archicpifcopali , & 1 atriarchali dignitatc
ronftitutis, & fineCappiseifdcm Litanlisaniftcntibus,ne-
dum praefentibusCappellanis , feJ cxirtcntibus in longdin-
feriori loco , utcxpericntia notum t(l , & notat Card. de
Luc.de Pr^emlnent.difc.g. infine , & in Mifcellan- Ecclcf
difc.:,fi num iH. Si enimeadem Cappella rcfpeftu Balilicae
dici polTet Territorium fcparatum , mo'lruofum ,eflet quoJ
Si inilla Canonici pra-cedere poflcnt Praelatis , Epifcopis ,
Archicpifcopls, & Patriarchis, eciquia in Loco tertio , &
iniIlisfun£lionibu.s , in quibus non afliflunc collcgialitcr ,
omni JurcCanonici Bafilicarum Urbis prsrccdentiam d.irc
tcncntur . & de t'aiLViii.mpcr ilhmdare folcnr didlis Prsela.
tis, Epifcopis, Archiepifcopis, & Patriarchis, ex addu-
flisab .Hiovlioayud Rcmbold. vot.S:n.6.(:r feqq.
X. I^cmum ( nhi.igraiin brevitatisomiflls , de quibusin
83 d. Folioad partcs) noncft furdntusdifcurfus , ncqui? vcri-
fimilisconjcdtura , fcd probatio , ad hominem ofU-ndcns ,
Cappeilani dcquacfl quarllio , nullomodo nulloqui" colo-
rc dici pofl"c Tcrritorium feparatum , rum vcra , & pro
pria dcnominationc A^u///uj , c6 quia ciavcs facratiflimae
Imaginis , nonr, Pnore , minufquefab alio Miniftro cjuf-
demCappella: , fcd a folisCanonicis BafilicaE retinentur ,
jtaut a paitenobiLori refpicicnte eandem Bafilicam non 84
poffit apcrlri rubernaculum , ubi illa repofita eft , mi-
nufquePopulcadotr.nda exponi , nifiabaliis Canonicis ,
qujaddiftumefFcdtumaCapituiodeputati fuDt , ut expe-
rieniia notumelt, clait^difponitur iit Bullit ereBionis $.
57.6-38.
Exhoceniminnegabilifafloduoinferuntur. I. Quod re-
tentioCIaviumptnesCanonicos Importat praErogativam , 85
exdiametrooppofitnm prastenfioni Terrirorii feparati , &
independenti3total:s, itaut applicari pcflint termini deno-
mina[ion;s2V«//i«j, adText.ini- Clavibus ff. de Contraff.
empt.SccxanlmadvetCispeT Card.de Luc.de Emption. difc.
ic.fub num.fj.dc firmacis peri?.-).'.rftT. 839. num. 6. (i; decif.
1311. num.$. coram Emer.jun. (i; ;« Auguftanajurifp. fuper
negotioprinnpali i\.Januarii i 69 5. §. H:fque corroborative , 86
& fuper reinteg.-atione < oj unii ejufaem amii $ ■ A' reintegra-
tionecor.Vrfino, cumaiiis concordantibus , de quibus in
Tom. 1 par.i.difcept. 1 2 ,ff. 3 7.
Et m praecifis terminis nofirae Bafilicae, loquendo de clavi«
bus, qaasCapiiulum retinetaltcriusCappellaESixtinaB , in 87
fpecieadvertit C(7></. </f Luc. dej urifd.difc. iS i.num.ii.i»
fine , ibi .- Uiideproptereaipfius BitfiliCie Capttulum retinet
d. Capyellte clavcs proSacramentis minifiran. &c. & confe-
qiienier impojfibile eft dare hujufmodt omnimodam feparatio-
nem .
II. Vero, qudd videtur nimis monflruofum, habetque
fpeciem veri paradoxi prstenfio , quod Cappella aliqua 8S
dicatur , & fit verum Territorium feparatum , cum pro-
priadenomin.TtioneA/ «///«/ , & tamen illius Caput , feu
Redtor, velPatronus, nonfoliimnon fit Dominus illius
principalislmaginis , fed nequeetiam habeat illius fimpli-
cemcullodiam ; Imoncque femel faltem poflit illam aiiis
devotionis caufa oftendere , vel Chriftifidelibus adoran- 89
damexponeie, fedadhunc effedum opus habeat recurre-
re ad alium , apud quem permanenc praediitaE Imaginis
claves,quiveeconverfofemper potefteandemSacram Ima-
ginem PopulooHendere, illiufque Tabernaculumaperirc , 90
juxta pra?cifa verba Bullaseredtionis, dequibus;» $. 37. in
fine, ©^. 38 /«/'///K/jO. Et in noftristcrminisben^difcurric
Rot.in Biirgen. Jurifd- fuper Commiljione curie 26. Junii
tJlS. §. Verum at> /}oc ^coramCnfpo , ubi , quod non dicitur
libere, &omnimodd poffe difponere illum , qui alterius
authoritatem exquirere remanet adftriilus .
Exquibus nulla videtur fuperefle neceflitas particulari-
ter, &inl"pecierefpondendi veiemagnis, exemptionibus , 91
& muliis vete fingularibus privilegiis , didae Cappell» ,
ejufqueMinillrisinBuIlaeie£tionis gratiofifllme concelTls:
Illaenimomniafuumoperantureffeitumin circumftantiis ,
&terminis , in quibus conceffa apparent , juxra eorum
obvium , & iiteralemfenfum y Nulioautem modoimpor-
tare valent Territorii feparaiionem , & denominationem
qualitatis A/«///H/, adquem effectum , ut fupra obfervavi- 91
mus , &opportunerepetimus , nonfufticiunt vcrba gene-
ralia , quantumvisampla , & ampliflima , fed omnind ,
& pra^cise requiruntur veiba clart} , & litcralirer , atque
individualitereximentia Territorium i Diatcefi Epifcopi
exallegatisfupra : Quibusaddoalios , citatosa Bertaccbin.
Vot.dec f^i num. 12. 6f/i?(7. ubi ,qu6d hodiead probandnm 93
Territorinm feparatum , unum de duobus ncceffario pro-
bandumcrt ,vellcilicet privilegium clarum , litcrale,& in-
dubitatum , vel confuttudo immcraorabilis , concludenter
probata , cumfuis notisrequifitis, quod probat etiam de ^\
Profper.de Territ.feparat.q. i().n.zl.
Et tamen ad omncm abundantiorem caufelam , percurren-
doaliqua , il quibuscoloiari poteft pratenfio Territorii fc- 9J
parati .
Nonobftatprimo, quddCappella Paulina videatur peni-
tijsdiftinda aBafilica, coquia habeat particularem Por- 96
tam, pcrquamad illam haberurinprcfl"us , abfque ncccfli-
tate ingrediendi per unamcx Januiscjufdcm Bafilicz-
Objcdum enini non rcgit infadlo , & non relcvaret in 97]
Jurc .
Nonregit in fifloidcmobjcflum , quia parva illa Porta ,
dc qua loquitur objectum , non corrcfpondet immcdiatc' ad 98
Cappcllam , fed ad manfioncs propj Sacriftiam , quas
ardificataElucruntpromajori commodo Miniftrnrum Cap-
pclla;, iionaiitcm prohabendoinprcrt"uad candem Cappel-
iam , utcxprcfll' Icpitur in Bullacrertionis^. 7 ibi : Sacri-
ftiamquoque ,cidcmCappel!,e nov^ anncxam , ad illius
u[um, necnonplura Manfioncj, mim.ijoretn commodltatfn»
MtT^un-
Tom. III. Pars II. Difceptatio XI.
4/djunxlmUs : Etproindeeadem parva Porta, vere,&pro-
prie Jeftinataad majorem commoditatem dd. tDanfionum ,
99 annexarum SacrilFis, nonpoteftad longediverfumeffeflum
feparationis Territorii detorqueri , adText. in leg. Papinia-
nusff. de M.ifiorib. cum concordantibus apud Anfald. dec. 19-
num. 1 1-
Minusidemobjedlum relevaret in Jure , quando etiam
109 adverfus rei evidentiam , lupponeremus , parvam portam
correfpondere immediate ipfiniet Cappeilac , ea ratione, quia
in irtisterminis, quosper modum falff hypothefishicconfi-
deranius, ad omnepejuseffemus in concurfu duarum Por-
tarum ejufdem Cappellae , hoc eft, ilhus parvas Portae ,
qu^m hicgratis fupponimus correfpondere immediate ipfi-
metCappellaE, quasvefemper claufa eft , & alterius ma.
gnae, acfpatiof?, quaeomnibus patet , omniumque oculis
expofita eftex parte Ecclefias , In hisautem terminis omnes
loi Doctorescor-,ordant , quod ad oftendendam fubjeilionem
Domus, feuC ppellae, duashabentisportas,attenditur il-
la, quaeeft no! 'lior , magifque frequentata , ut , antiquio-
ribusomiftis, videreeitapud .Amat. dec. i ? \per tot. poft il-
las Caroc. Bofs. de Matrim. cap.^.num.-j.dejtiftis de Difpen-
101 fatmatr.lib.z.cap.tg.num 6^.&()^. Rarbof.de Poteftate Epif-
copialleg.iqn.jt Panimoll. dec.j adnot.i.n.\y.i^ dec izo nu-
lo.Oliv de For.Ecclef.p.l.q.19 a num.\.<if de Vrofper.de Ter-
ritcr.feparat q g.n. .'4.
Fuitqn^praefens cafusfolemniterdecifus in Urbe , tem-
105 poremortisCard. Tayae ; Cdm enim illius Palatium ,pofi-
tumpropd EcclefiamS-MariaedePace, duas haberet Por-
tas, correfpondentesduabusParochiis , uterque Parochus
praetendebat, illiuscadaver pertinere ad propriam Paro-
chiam , fuitquedecifum , illudfpedare ad Parochiam B.
104 Mariaede Pace , et^quia illius porta nobilior , & magis fre-
quentatacorrefpondebateidem Parochiae, utnotumeft, &
egoobfervavi inlnft.crim.'ib.\.tit.z..n-l6.
Quasomnia ^ fortioriapplicantur in praefenti cafu , eo
105 quia difla parva porta, correlpondensmanfionibus , anne-
xisSacriftiasdiftasCappellae, non folum non eft magis fre-
quentata , acfitilla , quaecorreipondet Bafilicae , led de
prima verificatur famofum illud : Porta patens eflo nulliclau-
106 datis honefto. e6quia on^nibus honeftis Virisclaufaeft , fo-
lumq;certishorispatetuni , vel alteri Miniftro didtx Sa-
criftiae . Et propterea ex hujufmodi non ufu didlae par v^ por-
taeadefFeftum ingrediendi Cappeilam , omnibusnotorio, ^
fortiori excluditur, nedum qualitasTerritorii feparaii , &
t07 denominatio NH///u/,fed evidenter remanet comprobata de-
pendentia CappellaeaBafilica quoad ufum , feu ingreiTum
add.Cappeilam
Nonobftatfecundo, quod aliquando eadem Cappella
108 Paulinaforfati appellata fuerit Territorium feparatum ,
vei 2V «//;■«/ , abaliquo Authore, ex relatis per C<zi-</.</e Lar.
de Vraemin.difc. 1 z.w.g.
Quatenusenimhoc verumefTet, refponfioclaraeft,qu6d
109 fcilicet id intelligendumfit de Tcrritorio feparato impro-
pri^, juxta terminos , inquibus loquuntur Auihores cit^ti
in dec- J7J. num. i \.par. li. lec.h. in Ipecie loquendo de al-
teraCappella Sixtlna nofttae Bafihcae , ad cujus fimiftud^-
nemconftruita fuit Faulina , quamve illius Fundator fa:
lio mem: Sixtus Vappellavit -'i/>pf»a'/rfw noftrae Bafilicx in
ejusCo/j^/f. ^8 jT-Shis verbis: Nunc etiaminnoftra Cappel-
lay quafidi&ce BaJiliCte Appendice , cxtruenda , obfervat
Card.de Luc.de Jurifd.difc.j,^». 9. h\svcrh\s: Hifceft quie
dam feparatioimproptia , itadi^a, ad explicandam quan-
dam majorem , & ampliorem exemptionem &c. non autem , ut
dlcipoJfitTerritoriumfeparatumper veritatcm., ita, & tali-
terquod reputeturUniverfttas feuCorpus , ft.tns de per fe ,
tanquam fpecies particularis Diecefts , omnino difii>i8um ab
lll alia Univerfitate , feucorpore alrcius Territoni : J^uoniam
cum -appellaprtediffafit membrumdi^ie B.iJiliCte indivifi-
bile ., ejufque pars di^o maiori corpori incorporata ^ it.iut non
pojfit add.CappeUam baberi ingrcjfus nifiper Ecc!ejiam,id non
eft praBicabile .cumptftElio ^qute fupplere nec tollcic poteft
hancveritatem. Quae veritasedmaniteftior apparct in no-
ftristcrminis, attentis illisadibus, & tunftiombus , quae,
lli fcientibus, videntibus ,& non reclamantibus Patrono^rrio-
re, & C.ippellanis, pluries, atqueplurics in totoanno pu-
blice , & lolcmnitcr in difta Cappella cxplcntur i Capitulo,
&Canonicis, dc quibusfupra i j)".47.«j'^af W$.S4.& latiilis
in Fojioad partes .
Nequehujufmodi impropria Territoriifcparatio, feude-
11 J nominaMO nova eft in Jure, namnimi.s irequentcr de illa
fermohabetura Doctotibus, quandodifcurrunt de illis in-
ferioribus Praslatis , vcl Superioribus Monaftcriorum , &
Urfay.e Difcc pt. Tom. 111.
22i
Redoribus Ecciefiarum , quf intra fines particularium D:e-
celum fitjefunt , ut viderecftapud Fognan. incap./jcceden-
tibus dnum.io de Excefs.Pralut Pignaiel confult.zo^. n. .8.
to ^Cardde Luc dejunfd.dijc -n.-^.verf Hincpiomde , ^
Rotain Brixinenjuifd.yjuiii 16S8 S^-Nec urgent cor.Card.
Ca/>rirr<t,cumaliisconcordantibus ,diltingueniibus tresfpe-
ciesinferioruui Pr^Iatorum , citatis/a Jo. i./><jr. i.d/fcept.9.
a num 64.
III.Nonobftat, quod Prior , & Cappeljani Cappellje
Paulinae, nedumexempti fint abommbusobftquiis, & fer-
vitiisnoftraeBafilicaeled ulterms( lunt verba Bujl? eredtio-
nisjj" ii-)ipfam Bajihcam, ifCippeUam hu)ufmodi quocum-
quetemporelibere , Jine aliqua Capituli , 6r Canonicorum
pradiHo/umhcentiaprofetviiioeji/fdem Cappellde adire ,(s
ingicdipojfint: Quia ab hujufmodi tacultate ingrediendi no-
ftram Bafilicam nonindefinite ,& ad eorum arbitrium ,
fed reftridtivead neceftlta em fervitii Cappeilat fine licentia
Capituli, quaecommun.sert omnibus Chnftifidelibus in il-
lam ingredi volentibus, nihil omnino inferri potefl ad fcpa-
rationem Territorii , ad quam inducendam , ut facpe , fed
nunquam fatisdiximus, requirantur verba Privileoiorum
clara, & individualia , non auiem lufficiunt difcurfus, con-
jedturae, &argumenta, exaddudtisfupra a». 27. &Iatiijs
comprobatis«i?o;rt;n Hurgen J unfdifnonis 26. Junii \yo<).
§.PrtemiJfa, cor Lancetta , ubi , quod hodieregula haec in-
concuffaeft, & inomnibus Tribunalibusrecepra.
Proquorumomniumfacilioriadmiffione obfervo , quod
in Builaereftionis^. 6. demandatur conftrudtio Sepulchr;
profanguineconjundis, &de parentela Summi Pontificis
1'auIiV. in Veft bulodidtaeCapellae , ad inftar ejus quod
prsCtlcavh Sixtus y.in ejus Conflit- si^.g. in fine : Nec-
non/fljj". ^ 6. i:f pluribusfeqq. u{<\ue ad minutias enumeran-
turmunera, & obligationes, tamPrioris, quam Cappella-
norum; Ec tamen m illis nullum legiiur verbum , nullum-
quejota, fuisCappellanisdiredtum , adexplendas funebres
funClionesprotil"dcmCor,fanguineis, & Affinibus , quo-
rum cadaverain didta Cappella exporenda funt , & in eo-
demSepulchrotumulanda ; Quaereflexio, unitacum aliis
animaverfionibus, de qu;busl'upia , videtnr pluf:]uam taci-
te comprobareneceftiiaiemairiftentie Miniftrorum noftrae
Bafilicaedd funeribusfunttionibns, eoquia iftae iri maana
& r.umerofa Familia , qualiseft illa Domus Burgheflae'^ noii
funt aliquid novi , nequeraroad praxim rcducen. & ficuti
SummusPontifcxPaulus V-prsviJit, & providic multis
fimilibuscontingentiis, quaepolfunt, & non poffunt aii-
qoando venticari ,prffcribendopraecifam normam fuisCap-
pJlanis, ita pariterfecifretdedi(ftisFuneraIibus , quz ron
pon"i.ntevitari , fi voIuifTet illasfieri abeifdcm C^ppcUanis,
ex allegatisfupra .
Prascipuequia , li Sepultura eft extra Cappellam , feu in
lllius vellibulo, &inilla, cx deitinationed. Summi Pon-
tificisFundatoris fepeliendi funt illius Corfarguinei , alii-
quedcejusparentcl.i, impolfibileeft , quod practicari pof-
ficfineMiniftrisnoltrae B.ifilicae ,quia Pnor , & Cappellani
Cappellas Paulinzin noftra Bjfilica luilum omnino adtum
explere pjffuntinordiue ad i"5crast'ui)ctiones,& , ut ita di-
cam, tel"pe£tu facrarum fundionum ncque unum pedcm
in iila ponere pnffunt, neque leparatim , nequeunitim cum
Clero noftrae Bafilice , quod inier alioscafus , qui adduci
polfcnt , fuperlativeemicat indie Pur ficationis B V^irgi-
nis, quandoiidem Prior, & Cappcllani airiftunt quidem
bened (SioniCandelarum , quae fic in dicta Csppclla Pau-
lina , candel.ifquede manuuniu"; ex Canonicis accipiunt,
fed deindeabftinent l^e a Proceirione , quae fir pcr Bafili-
c.im , permanentesineorum fedilibus , in quibus 'l.^nies ,
& capitedil'coopcrtiexp?dant , & recipiunt Car.onicos ,
alioi"quedeClero, procefTionaliter rcdeuntcs ad candcm
Cappcllam .
Videtur proindeaequd exorbitans , & impraifticabile ,
quod poflint fine Miniftrisnollra- B.ililiCT perap.re inHlIa
Exequias, &aliasfunebresfunclionescirc.i cadafcraCcn.
langiiincorum , &aliorumde rarcniela Summi Pontificis
PauliV. Fundatoris, & longe cxorbirantius , quod illa
pofTlntfepelirein Sepulchro , ad diClum pr^cifum cfteitum
abeodem Pontificedcftinatutn , e(^quia,\d hujuimc^di ir.u-
niacxplenda , attcnto quodfine liccnria , & rcr.nirtione
Canonicorum nihilfaccrcpoflunt in noilra B.ifiiica , ad (c-
pcliendadJ.Cadavera, opusefTet reairrerc ad illa mir.icu-
la, quac lccuniur in V taSPauliprimi Ercmirx , & Erc-
mitarum Authoris; Nec nonadalia , ptaaicata in tnortcS.
Marix yEgyptiaca: .
Exquibusomnibus, pr«cipu^Cmuljnrais, ut in qua-
P 4 libet
114
116
117
liS
119
1-4
'-5
Ii6
\il
119
224
Dilceptat. Ecclefiaft. DominiciUifayac.
libet maceriafacIendumefTe, geneMliter notant addufti in
dec.(). numSi.&dec %9.num^6.cor.^fguell. & in nortris prae.
cifis \.srm\n\s Cijdem Rota in dec, /^%$ . num. z. inmedio par. 4-
w. nullatenusconflarevideturde rerritorio feparato , mi
130 nurquedequalitate2VH///«/refpedludiflaE Cappells Paiili-
nae; Et proinddin omnibusantediLtis tribusdubiisjura Ca-
pituli, &Canonicorum Liberianas Bafilicae mihi videntur
3Eque folida , ac in Jure fundata .
DISCEPTATIO XII.
Narnien .
j "2^ r £ R
Epiftopuin , £ T Magiffiatum Narni.v.
A R G L7 INl E N T U M.
^agiflratus Sacnlaris , attenta. immemorahili confnctii-
dine , an poffic retii.ere Scamn.Vii iutra Tr.asbyterl/ru/,
macim aliis pr.%n:gativis , d: qnibus in tota Difve-
ptations . -c":
ILtrattamento, che prattica, e riceve il Magiftrato di
Narni nel!'ccclefiaftiche Funzioni , e cosi fingolare ,
(traorJinario, efvantaggiofopcr la Chiefa ,chedifF.ci!men-
1 te po;raritrovarfeneun'altro eguaie, ne dentro, nc fuo-
ridelloStatoEccIefiallico: Almeno Peifone informate di
quclJematerie, echeannoconllimati piCi luftri nelli Studii
diqueftaS. C feriamenteaffermano , dinonaver letto , o
veduto cafofimile . Averebbe voluto il moderno Vefco-
vo poter accordare anchc in queftoil fuo dertame con il
defiderio , che h^ d' incontrare tutte le fodisfazioni pof-
fibili della fua Citta , ma vedendo crefcere giornalmen-
te le innova/ioni , e preienfioni , e riufcire inutili le
2 modeftc, ed eftragiudizialiconqueftioni , haftimatodi non
poterepiii lungamente toleraretanti pregiudizii della fua
Chiefa, e Dignita , netampocodiffenderla more Cajlro-
ri:>n , anzinemeno valerfi de'rimedii canor.ici , benchclo-
devolmente pratticati da tantaltri , ed approvati dalla S.
Scde ,ma bensi di rapprefeniarefempliceinenteairEE VV-
tut^oquello , che paffa , perriceverecon tutta indifferen-
za , edefeguirecon la dovutaobbedienza , quegli ordini ,
chefi degnarannoprefcrivergli . Poiche fe bene non cre-
da di potere fenza mancare al fuo debito, lafciar corre-
re , ecrefcereranti inconvenienti , quali egli reputa a conto
proprio , non hh pet6 alcuna inima''n,ibile repuci-mnza
3 di accordaieal Magillrato , fenza alira replica, oconrra-
dizione , tuttequelleprerogative , ed onorevoiczze , che
1' EE VV.crederannocompatibilicon la preeminenza , e
dignitadellaChicfa , edegli Ecclefiaftici , e con il decoro
delle fag.'efurz!oni .
Al prcfente il Mipiftrato intervicne rare voite alle
4 funzioni , c piia di radoancora alle Prediche , contentan-
dnfi di udirnedue, otredentroil co'fo Qiiarcfimale , e di
rrancarc alli Pontificali , anche ne'giorni piu lolenni del
l'anno, lafciando, chc molte voltc vi aflifta Monf Go-
vern.folo. Qi.iandoper6infcrveniene allc dette funzioni ,
prende luogo nel Presbiterio , encgli iftt-ffi Stalli corali de'
Canonici , fen^a veruna diftinzione , ofeparazione , czian-
dioquando liCanonici fonoparati , c pcr cntrarvi, fi av-
vanza finoa mezzoil Presbyterio, c con il Magiftrato , e
r.c" medcfimiStalli , fono intcrvcnuti a loro aibitrio anchc
5 il Luogotcncntccriminale , el' Auditorecivilc dclla Cortc
fccolarc , cli due Mfdici condo'ti , c piii foito nclli Stalli
dcBcneficiati , il Ccrufico condotto , c li Famigliari di
Monfig. Govern cdcl Magiftrato. Chc fe pcr opcra di
Monfig Govcrnatore , & ad inftanza dcl moderno Vcfco-
vo , qucfti ultimi da quattro , ocinquc anni in qu.\ fe nc
aflcngono, non e pcr6in forma tale, chc aflicuri la conti-
nuazionc .
In dctti Stalli , olirca tuttc 1' altre onorcvolczze , per-
mcfTeda fagri Riti, cdoUrcalliconiinui inchini , cd ofTc-
quii delClcro, chc pafTa , dc Cclebranti, cd Infcrvicnti ,
6 .1'tcfa la fituizionedel PresSitcrio, a f(>m'glianzadi qucllo
di S. M.iria Maggiorc, i") piii toftodciraltrodi S. Praffcle ,
riccve ancora la Pacc dal Diacono parato , c con 1'amplcft'o,
non con rinftromenio ; E quando fi ferma ad orare a vanti il
SS. Sacramento, ed inaltraqualunquefimile occafione, fi
fa prepararecofcinigrandidipannoviolaceo, per inginoc-
chiarvifi fopra , nonfolo inaffenza , ma eziandioin prefen-
za del Vefcovo, e delliCanonici, ches' ii-ginocchiano fo-
pra lanuda terra . Tcvminate poilefunzioni, partendo dal
Coro, infiemeconil Vclcovo, fipone, ecaifiina a fianco,
ed in lineaugualecon il medemo, benche veftito di Cappa
Pontificale, erifteffohafattonellc Proceffioni , alle quali
e venutoconil Vefcovo inCappa : IIcheper6non fi e prat-
ticato, nepretefoda tutti , m^ folodaalcuni , o meno in-
formatideirantccedenteufocontrario, opiuattentiall' ac-
quiftodi nove preeminenze.
Airincontrol ifteffoMagiftrato , che tante ororevolez-
zeefigge, ericevedallaChiefa, non vienea riceverc il Vef-
covonelPalazzo Vefcovale , quando va in Cappaalle fun-
zioni della Catcdrale, ne tampoco 1" accompagna nclla
partenza, fe non perquantoporta Fifteffa ftrada , che deve
fareneceffariamenteegliancora perufcire di Chiefa,6al
fommo due, o trepaffidipiu ; Nondada lavare le ma-
ni al Vefcovo , quando celcbra pontificalmente , non
alza IcFimbriedel Piviale, quandoil Vefcovo parato por-
taproceffionalmenteilSS. Sagramento , overo il Legno
della Santifs. Crocenella Solennit^di S Gioi'enaIe ; Ne
menos'inginocchiaaIlafolennebenedizionePont:ficalc, per-
chenons' inginocchianoli Canonici . Infommail Vefcovo
non ricevedal Magiftrato di Narni nella fua ftcffa Ca-
tedralealcuna cortefia , maggiore di quella , che riceve-
rebbefuoridclla fua Refidenza , egiurifdizione , dal Ma-
giftratodiqualunqucaltraCitta, dove gli accadeffe di tro-
varfi, cdiofEciarepontificalmente. Anzi , effendo con-
fuetudineantica , cheogni novoMagiftrato prima di pren-
derc il poffeffo, veniffead implorare il Divino ajuto nel'a
Chiefa Catedraledi S. Giovenale ,primo Vefcovo, ePro-
tettoreprincipaiedellaCitta, anno tralafciata qucfla fun-
zioneancora, non oftanteil puntualedecretodi quefta Sac.
Cong. controefli , emanatoli ifi. Luglio 1605. che fu alle-
gato, efeguitatocome magiflrale ;/; una Camerinen. zj^.
FeOfuarii 16S0.
Sicheaconfideraregiuftamentetutto quefto compleffo di
trattamcnio , fi vcde , cheii Ma -iftrato efigge , e riceve
dallaChiefa tuttequclle convenienze , ed onorevolczze ,
chefonodal Ceremoniale de Vefcovi pcrmeffe , e molte
ancoradiquelle , chefonoproibite ; Edalf incontro non
nerendealla Chiefa veruna , neanchediquclle , che dall'
ifteffo Ceremoniale vengono infinuate , o prefcrittc , nel.
che propriamente confille 1' aggravio, che foffre laChie-
fa, ela fingolariti, eftravaganza del trattamento . Poi-
cheammettendofi , che alcune contravenzioni , di fopra
riferite , poffino averequalcheefempio, bcnche raro, ri-
provato, e fuperatodalliefempiicontrarii , di numero in-
finiiamente maggiore; Si crede nondimeno, chcin neffun
Luogofianopratticate tutte inficme , ma bcnfi disgiunta-
mente , efeparatamente , dovefuna, edove I' alrra, c
correlativamcntead altre convenienze , cortcfie , cd offe-
quii , cheli Magiftrati preftanoallaChiefa ,ut quieraTatur
inuno, releveturin alio, fecondo il fentimento dclTa Glojfa
incap.unic. dejurepatr. in6.
Non fi ncga , chemoltidi qucfti inconvcnienti , & abufi
nonfianoantichi , comequellodi fedcrcnrt Prcsbitcrio , c
nelliStallicorali , edinondarcda lavarc , c di non al-
zarc lc Fimbrie del Pivialc , cdi riccvcrc la Pacc cou
ramplcnb, cfimili, mabifogna confcftarcancora , chcal-
tri nvilti fononuovifTimi, incominciati a tcmpo del modcr-
noVcfcovo, comequcllodinon vcnireS riccvcrlo in Anti-
camcra , c rufodcCofcini , c la pretenfionc di andarc alla
Spalla dcl mcdcmo Vefcovo .
Affinche dunque fi por.^M quslche moJcrazionc a quc-
ftcinnovazioni , ctutta qucft.i matcria venga ftabilmentc
rcgolata inavvcnirc , &ogn'unofappia , etj adcmpifca il
fu'> dovcrc, cfi rimovanotiiticlc occafioni di male intel-
liecnzc, troppoprcgiudizialial fcrviziodi Dio, fonoumil-
mcnicrEE. VVfupplicatcdi prcfcrivcre , c rcgolarc il
trattamcnto , ccortcfic, da pratticarfi vicendevolmcntcin
futuro, anchc pcr via diamichcvole , cd cquitativo Tem-
pcramcnto, commettcndoncrincombenza , con lc tacolti
noccffarie ,ad uno, opiii Emincntiffimi diqucili >chccom-
pongono quello liipremo Scnato .
Comc a punto fu pratticato nclla Congr. tcnuta ii tj. Liig.
i7i8.quando rifcritafi la prcfcnrc inftanza bcnignamcnic
condcfccndcndi al dcfidcriodcl Vcfcovo, rimifcro tutto i!
negozioagliEmiSig. Card. di Adda Prefctto, c Gualtieri
Poncn-
'4
15
Toiii.ni. FarsIJ. DjfceptatioAll,
Ponente col refcritto ; Ad mentem , quale fu, che detti
Eminentifs. Arbitri regolalTero quello CJereaioniale fecon-
do la loro prudenza, per farlo poi offervare Ilabilmente
infuturo.
Rifaputofi quefto dal Velcovo raftcgno luji to !a fua obbe-
dienza a quantofoirerop-.r comandare gli EiDinentifs. Ar-
16 bitri • Epcrdare nuova piiiova dcili lingolare ftima , ed
inclinazionclua verfo liMayiltrnto, fi diciiiarocon il me-
demo, epolconpiCialtri , clie farebbeli potuto regolare il
Ceremoniale di Narni con quello di Orvieto, Patriadell'
Emin. Ponente, e Citta tanco qualificata , ed intelligente
delpunto, ed attentaalle iueconvenicnze, quantoenotoa
tutti , ed allora governata da un V^efcovo Prelato .
Non potenongradirfi, elodaifi unasi vantagiofa offLTta
delVelcovo, confermata ancoraagli Eminenffs. Arbitri,
17 dimodotale, chepotevafi crcderfi terminatoqueito nego-
zio; Maquando fi ftavaperconcliiuderlo, fiudl, che chi
compariva per il Magitlrato, non intendeva diaccettarein-
tieramente il Ceremonialc, e la praticadi Orvieto, mafo-
lamentenelleparti , a fefavorevoli, ilchequ;into foffera-
gionevole, fi lafciaaldifcretogiudizio di ognuno, ben fa-
pendofi, chetanto e lo fcindere, quanto il difiruggere le
cofecorrefpettive, mafTimenclIiCeremoniali , e nelli trat-
tamenti , nelli quali un vantaggiocompenfa un aggravio , e
fecondo ildettodella G/oj7"<t , citata fopra num. ii.qui gra-
vaturinunoy relevatur tnalio; Dbndencr fiegue, che fic-
come ejfentitererum funtficut numeri, cosi li trattamcnti,
e Cerimoniali, fe non foiio intieri , fecondo tutto il loro
compIefTo, non fonopiuquelli, ma altri, effenzialmente
diverli, comeappuntofonoeffenzialmentediverfi li mede-
fimi numeri , diverfaraente difpoili ,• Sicche nel prefente
18 cafo , quando il Magittrato di Nami aveffe avuco dalla
Chiefa tuttequelleonorevolezze, chefi praticanoc.^nquel-
lodiOrvieio, ed altredipiii, che quetlo non sode, non
avrebbepiu avutoil trattamentodiOrvieto, ma un'aItro
diverfo, edaquellofuperiore.
Ondefvanito un taleproggetto digenerale accommoda-
19 mento, fu neceffario di atlumere Tefame particolare de'
dub), propoftidal Vefcovo, fopra li quali effendopiaciuto
agliEminent. Arbitridi ricercareil Viitodi unode'Maeflri
delleCeremoniediN. S. fual medefirt>oper partedel Vefco-
vOtranfmefTa la Pianta Iconografica della Chiefa Catedra-
lediNarni, infiemecon una Raccolta de'motivi, Decre-
20 ti , edAutori, chetratiano lematerie controverfe, pofia
ancorafotto focchio degli Emin. Arbitri , per facilitare lo
fiudio, ed il disbrigodelnegozio , qualeRaccoka e iafe-
guente .
Dub. I. An Magiftratus Civitatif Narftienjis diebus fo-
z\ lemnibusperannum, &tempore Adventus , <b <^uadragefi-
mic accedere debeat ad Ecciefiam C^tibedraiem , ad divina
Offcia, & Conciones audiendos .
Bafia vedere il Decretodelli 16 Luglio 160 5. che fi riferi-
21 fce per extenfuiT) appretTort/rfH^.y.n»»;,; j.contl-rmato, ed
3illega.to iuunaCamerien. Z4. Febr. i^So ib; : Quaprcpter
EE. DD. inhxrendo Dccretis , alias infimiHtus emanatis in
Narnieti. \6.Julii t(os& Fanen. iSeptemb. i6:j.decre-
verunt per E.V-effe cogendum oppoftunis remediis diSlum
Magiftratum&c. A quelto propolito fi allegaanchedal /iar-
bofa in Summ. y^poftol. dec.colleft.tn..\6c.num.\o.ti.^ 12.
feguitaio dal Fiances de Ecclef. Cathedr. cap.21. num.S; e
lotielTo fu rifoluco in una Cnfpentoranen. li j.Dec. 1701.
riferita, con Taltre, dal Monac. nel Tom.i^.del fuoForm.
/».3^ num.i.^
Non fi pretende gi^ quettocon indifcreto rigore, come
23 fc vi fi dovelTe porrela Puntatura ; Ma nemmenoparetole-
rabile lacuntinuazionedella pratica , che fi e tcnuta in que-
fti fette anni, di non intervenire quali mai , benche fre -
quentemeiue vi fiano intervcnuti li Governatori Prclati ,
non fenza ammirazlone del Popolo; Onde almcno nelle
Fcftivii^ piil folenni, equando II Vet'covo cclebra Pontifi-
calmente, dovrebbeil MigilUatodarequeftobuoncfempio,
comeancheaffit^ere allePredichc ne'giorni fcftivi, e nclli
Venerdi, ne'quali concorrequafi tuttoil Popolo, come ol-
ferva il Pignat.tom.^.conful.^^.nn.i^.
Dub. II. An novi Priores acccdcre dcbeant adEcdefiam
24 Cathedralem, antequampoSfejfionemeorumOjficii inPalatio
capiant ■
Bafta ilfopracit. Decreto,chefi allega anchedal Barboft
25 in Summ. Apofl. deccoHeff.zi i- num.t^.aUtodmWed Mc<j,a
dal Nicollo in F lofc.verb.Epifcopus n ^<j.
Non olta il dire , chc prima di prendere il pofTcfTo , non
26 poflonoveftirerAbitoPriorale, ne tbno veramentediMa-
22S
giftrato , perche fe la Vit)t.^ .".on pu6 farfi prima del potTefTo
ii potrafare immediatamente dopo, e piima di ogni altra'
tunzione, edazione eftranea , cdendo mulco raglonevole
che s'incominci laCarica da quefto oncquio verfo li Santi
Protettori , per implorarerajuto, maffimequando fi sa e
cofta dal fud. Decreto , che tale era Tuto antico .
Dub. III. ^n eidcm Mjgiflratui petmitti poffit lccut i;i
Presbyterio, tam Ecclefi,e Cathedralis ,quam altan.m^etiam
ReguUtrium ejufdemCivitatis , dum ibt celebrantur divina
Ojficia.
Oltrea quantodifpone ilCeremoniale de Vefcovi allib. i.
cap. tl-in fine , fi puo vedere il Tefto nelcap. Ut laici , de Vit.
t>' Honeft.C/eric conglialtri C>ncordanti addotti dal Gonz.
n:l med.cap. D^ piu // Vign.it.tom.i. confuit.y.a num.27.&
num-lS &confu t.i.pertot. <:^ confult 6^.num.i.& tom.:^- con-
[utt.ib.pertot.iftom. j.co^ifult.i^i.a num iPanimol.dec.t.an-
>:ot. II. anum.:{i.Ventrigl.in Prax par.i. annot.zi. $.unic.
num.i:^. Monacell. Form. tom.i.tit.i^.form.znum.^.e/'Arci-
vefcovodi Afte nelfuo Tratt. dclla Sag. Vifit. .ripoflol. par.z.§.
iS-verb. Sedes num. i. <3 Maithaucc. nelfOffciahs Curia
Cap.z^.num. 5.
LiDecretidellaS. C. de'Ri[i fi pofTono vedereapprefToli
fopracitaii Autori, efpecialmente uno contro il Magiftra-
todiOfimoappretToil Pignat confult. itom. ^. num.i ^.cd al-
tro contro un Miniftro della Cafa di Neoborgo appretTo
Crifptn.Vifit. Pa/ior.par 2. §.7. «kw.: i . I! Decreto generale
per tutto il Regno di Napoh circa li Baldachini , e li ^edill
deLaici nel Presbiterio, fottoli i j. Marzo 1688. Ci riferifce
pcr extenfum dal Monacel-tom.^. pag.id-juxta imprejf. Rom. e
di! Pignattom.^.confult.^^.iJ b'.
E tralafciandoglialtripiuaiitichi , cosi harifoluto la d.
S. C. in unaGcrunden I2. Marzo 1 (^89 zi.yJprHe ifico.Pon
ilCard. Colloredo, chefi tit'ev\C<:i: p^r cxte^-rfumdalMonacet/o
nelTom.^.v.Sy.num.i^S^.Etin Moniis ^lti xt, Giugno 170J.
Pon. rifteffo , & in Avcrfana Prabem. propofta dal Card.S.
Clemli j6.April. 1704./ n refp.ad dub.i^.
E piu magiftralmencedi tutti neliacelebre Caufa .limcri-
naSedilium, propofta piu voltedagli Em.n. d'Adda , eNo
ris, efinalmente terminaca fotto li 12. Jfrr. 1699 coafef-
clulionedel Magiftratodal Presbiterio, come fi riferifcedal
Decreto, lUmpato pet e.\tenfum dal Crefpmo della Sa>!tifi-
caz.della Chiefa milit.lw.i.deilaVifitat.dcSS. Limini pa«.
mihi 1 jS.
Coi :tro quefto perpetuo fenfo d i quefta S. C. appro vato ul-
timamente ne'foIi tei mini di un fimplice Banco nella Veliter
na \o.Septsmb.\-]i%. Ponente iEiMn. Fabrone al dub. \ocon
quefte parole : .nn eidem Magtflratu: iheat in Eccltfia Pare-
chi.ili S.M. de Trivio retinere Scamnum intus P^esbyterium .
Neg.itive: Non rileva punto rallegarc la confuccuuinj :m-
memorabilc; Sipcrchefinn a tanto, che non fia provata ,
ecanonizzatapertreSentenzL* conformi , deve darfi efccu-
zioneal Ceremoniale : Card.ue Luc.de Preehcm. difc.19 77.;,
BarbofinSum.^pofl.dec.coHcii Hj num.6. Pignat tom .^.cot
fuit.i^.pertot. doved vcdetale elTere la pratica dellaS.C.
Coineanche, perchedovrebbeprovarfi gik comp'ta prima
dellanno i6oo.quandofu publicata la Bolla di ClemVIII.
contcrroatoria dcl Ceremoniale, dopo ilquale non poteva
introdurfi P/gwJ.' /o.4.Co?'/".i9.«.i5.Equandotuttoqueftotbf-
lcprovato, nenimenogiovarebbeaIl'intento, percheilCe-
rcinoniale non prelerva generalmente , cd indiftintamente
tuete le confueiudini immemorabili , ma quelle folamen-
te, chefono inlieme, ecopulativamente immemorabili ,c
IoJ.L'voIi, comefi pudvederenellemol e dichiarazionidella
S. C rifirite</<7/ Barbof.in Summ Apoli. dec.colieff.j''. num.^.
C? 5 e d.tl Pignat. nc! tom.^,eonfui.^6.a nuni 1 5 e nelia conful.
^^.num.%.i}9.eneliaconfuit.<i^. «a.ij Concorda i/ C/^r»c<jr.
ncHefue Difcord.forenf .par \.de Be>refdtfcerd6S.djln 8.
OraecertifTimo, chequellaconfuctuJincnon c lodcvo-
lc, che none ragionevole , equella noneragioncvole, che
ripugnaa'1'acriCanoni , e Decreti Pontificii . eConciliari ,
come infcgnano/<i Glojfa , e DottoH nel cap.fin. vetb.lrtatio-
nabiiis de Confi.et.Spcrel.dec. fq.num.s^f t6o.
Quefta in fpeciedi liare i Laicinel Prcsbitcrio , c piii vi-
cinoairAltared: quel , chc lianoli Caiionici ,e il Vdcovo,
fi rcputa corruttclla, cd abufo, e tanro lontana dalJefTere
confuctudinc lodcvole, cheanzi i^ifteifo Cfrr»»»» lib i.cjp.
I ^.infin. canoniza per lodcvolc !a contraria antichillima d;f-
ciplinadi .S.Chiela , di tenerfi fuori , ivi .- Sedes autem pro
nthilibus y atque iHufiribus Viris laicis , M.iQifiratibus , cc
Prlncipibuj , quantumlibet magnis , <ir excelfis , pius , mi-
niifve, pro cu\ujqu.im dignitate . & gradu orn.ujs , dei:et
extraChorum, & Piesbyteriurn col.ocai: , rir.\ta Sac Cme-
nim
28
29
30
io
31
31
Zl
54
226
DifceptaL Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
tiumprcefcriptutn, laudahiUfqm anrlqu<e diiciplina documen-
ta , jcminde ab exordiis C/j>ifiinn<e Rehgionis inlroduS/te,
aclon^o tempore obfeivatce . Quanro vera (ia quelta antichif-
fima ofTervarza , e Maflima delia Chiela , fi puo vedereap-
prefl"© il Gonzal. in cap.i. de Vit.& HoneJi.Cleric. Card bcna
Rer.liturgtc lib.i.cap.20. num,~.& Fraiic.de Ecclef Cathedr.
Cap.^.a num.a,\ .
Ene'precili termini, chela confuetudine immemorabile
26 di federe i Laici nel [■'resbiterio non fi debba attendere, ma
refticaffata, e riprovaoa daj Ceremoniale , come nori lode-
vole, anziabufiva, ed irragionevole ,ediftruttivadal buon
ordine gerarchico,fi piova exprofelfo dalPignat.conful.j. n.
Z'j.& li tom.i. Panimol.dec.i annot.\ l.n.iS.d^ annot. i i. a
»«»;.^7. doveatrefta, che cosi hafempre dichiarato quefta
S. C. & MonaC.Tom ^^.pag. 3 i.num.r i 2i.& 2 ?. dove allega la
celcbre Gerunden- nella quale furono anche negate le Remii-
forieperprovaredetta immemorabile, come irrilevanre . II
37 chegeneralmer.teprocedein turteleconfuetudini irragione-
voli , comeprova ilCard.de Luc.cie Prie/jcm difc.^^.n.;.
Dub. IWtAn ctiam inipfifmet Stallis Canonico>um , &
5S alfqiicullapiorfus diftin8ione , ctiam quandoCanonici funt
parati : Velpotiiis in Scamno , cuin PoflergaH , 6f Genufle-
xorio , CoHccando extra Stalla C/joruHa , eoriimque circuiiwn,
inaliaparte ejufdemPresbiterii .
Qoandodetto ^dubio ll rilolva fecondoladifpofizionede'
fagriCanoni, edel Ceremoniaie, ceflera il bifognodi rif-
->9 nonJere fopra il<i.non mancara luogo opportuniffimo da
' coilocarviil Bancodel Magirtiato, di dovepotr^ godereoc-
timamentelefunziont, elaprelazione, chegli fidevefopra
tuttigli altri Laici.
Se^poi vcleiiearbitrarfi, epermetterfi ladi lui pcrmanen-
7.anelPresbiterio, con qualche feparazionediquefto, o al-
tro teniperamento .- Non percie^ fi crede tolerabile la perma-
renzanelIiSralli,Corali,eCanonicali . comeha piih volte
dichiarato queftaS-C nelli Decreti riferiti dal Barbofa in
40 Sum.4poft dec.co!le^..i^tnum.r.i& Ti.&colle^.-^^o. num.x.
Panimoldec. x .annot.S.num. 1 4.6" annot i <j a num.i6. P/gnar.
tom l.confult.%. num.i^.Ventriglp.i.annot.7i.§.i,nu»i.^4.
Jiordon.de Pr(eced.qutt/I.2i6. num 568./».! 54. & Monac.tom.
Sicche tutto quel piQ , chc fi potefTe concedere farcbbe un
41 Banco , con il fuo Poftergale , e GenuflefTorio modefto,
nella maniera , chcla S C permetteaglialtriMagiftrati , e
come tuefprelfoinnwa Baren.2.Septem. \690.Concedcn(tum
effe Magiflraiui Baren. Scumnum , five Sedile ligncum., flne
Suppedaneo , panno coopertum , tam in EcJefla Cat/jedrali,
quaminemnibus aliis EccUflus Stecularium,i& Regularium,
extra Presbyteriuni: II qualcDecrcto fu poi confermato,
41 cd efteio da quefta Sac. Congr. in una Aprutinag.Oi/obris
1 696 Pon.fEm. Petrucci ad H^dub. come fi poiTono riconollc-
reambedueaporeffoil Monac.tom.ztit.ii.Form.i.n.y
In foftanzi, pcr quanro convenga faciliiarfi, tnlcrarfi,
4^ c diffimularli molto a favore de'Magiftrati, con rerederc
ancora qualche voltadal rigoredelCeremonialc , per lU^cne
dell.i pace,comeo(Tcrva</.M<jw.jrf/..'o'M.z.f/r I ^ form.inum.
I /./«/.! i-contuttocio devequefto ancora regolarfi dentro li
tcrminidel ragionevole, in modotale, che laGerarchia,
non fi confonda , fy LaiciOrdinem Leviticum , aDeodiftm-
ilum , & feparatumtemulari , & cumeoin FccIeflaIocum,&
fedem ttquaUm habere , non prcefumant y come oflerva il
fopracit. Monac.tom.t.form.ynu.y
Dub. V. An eidcm Magiflratui dandaflt Pax cum amplcxu
4.1 vel potiiis cumlnftrumento , (:f aqiio Miniftro-
E'chiara (adifpofizione aelCerem ncl lib.i.cap i$.circa
med ivi ; Etfl adcrunt Laici , ut Magifttatus ,, & /iaroHCs ,
ac Nobiles , dctur Pax cum Inlirun.cnto : ^uod /nftrumen-
45 tumpfculetur ptiits Presbyier afftfteni . Equantoal Miniiho:
Se quefta S.C-f<it(o li 5. Luglio iri^.ha dccreiato, quod
Subaiaconus in Mijfa nullo modo fcrat pnccm Laicls , etiamfi
fln' Pri'cipes , Mt)lto mcno potri portarla .il Magilirato.
.S"! pofloiio vcdere il Panimol. drc. 1 annot.\ ^.num. ■^c.cdil
Pignai. nelTom }.confi.It.6y num. i. c ip\i\ chiaiamcntc nel
ToOT. i.foTrfu/f.^.wttW.^o. doveconchiudc , dovcrfi darcque-
fta pace Domtno Loci, & alils Lo^n pofl datampacem omni-
46 bui dc Choro , & tunc deberi , »0« ./ Hencficiato , jed ab ali-
^uoMiniftto, Coilalnduto, non cumofculo , Jed cum Infiru-
menio; Encallega piCi Dccreii di (luclla S.C ;. E chedcbba
darfida un fcmpliceC appcllanoconCotta, fidimoftra an-
che ncllcFigure, fcu Imaivni imprcfTe ncl Ceremon.lib- 1.
cap.x^.e nellib r.cap.^.v roffcrva Matteuc.Offlc Cur cap.iS.
tium.^.Sc ultimamcntcl'h.1 dccifoqucfta S GncWnVelitcrna
10 Seplemb.i ■jlHPon.Card Fabronoad idub. ibi : ylncidcm
Magiftratuifit dandumofcidum Pacis per amplexum, feupo-
tiitj per Inflrumentum,& a quodanaameffe Pacemper Infiru-
mentum ab aliquo Mwiftro , Superpelliceo induto .
Dub. IV. An eidem Magiflratui , oranti ante SS.Sacra-
meritum , five in alia quacumque parte Ecclefiee , tamprtefen-
te , qudm abfente Epifiopo , & d Capiiulo competat ufus Pul- a-j
vinarium . feu Strati ?
Baftarebbeilrifletiere, chequefta i unanovita di pochi
anni, ed in tetiipodel moderno Vefcovo, chefcmpre(en'e
doHuto, comeatteftanotuctigli Ecckfiaftici nelia Fede, ef- 48
fibita inSegretaria , eper efdudere tale pretenfione milita
una ragionefortifTima, quafe, chcnonavendoli Canoriri,
netaropoco il Vicariogenerale, unafimile preroragativa,
non fiia vedere, comepoffaora pretenderfi dal Magiftrato,
il qualein tutto , epertutto, maffime in Chiefa , Jeve ce-
derealCapitoIo,che inmolticafi hagiurifdiziorefopra di ef-
fo,comeo(TervanoiI Card.de Lucde Prtehem difcz^.per tor.
edil Panimol.declannot S.n.\6.ed ilPigntit. nel tom. {.ccnftil.
3.»n»j, 11. ela decife queftaS. C. in uc^aTirafonen.dcwund.
Ofcen.i-O^obr. fiijed individualmente;)fc A/rtr«; tuftabi-
litonelDecretodelli 16. Luglio 1605. OiHie farebbe defor-
mita il concedere airinferiore una preinineiiza, che nell'-
iftelTo tempo, e luogonon e permeffa al Superiore, cotne 49
difte la Ro! cor Ottob.deC.4.. d num.-^j.
E percioin una Camerinen^.Novemb.t(gc). fu proibiroal
Magiftratoancherufodi un lemplice Pannicello, che fi fa-
ceva porreibttoilginocchio, eciofuconfermatoanche nel- j«
laConcordia, fatca liii.Feb.i6gg comefi puo vedere dal
Monac. tom.2tit.\^.form.2.nu.6.ad S.dub.Magifiratus non de-
betgenufleflere fipra Panniculum , quod omninoprohibuit S.
Congr. E lenealleganodai medelimoleragioni ,edaltri De-
cretiaI«Mw.5 Chefequefta prerogativa de'Cofcini, e dello
Strato non competeneanche alli Vefcovi, fuori della pro-
priaDiocefi, comeofferva WPignat.nelTom.^.confuI.jtiper %l
tot. dove riferifce li Decreci proibitivi di queftaS. C. non ^
percettibile. comepoffano di nuovo pretenderfi dal Magi-
ftrato.
In una Toletana 28- Marzo 1 6i 6. furono permeife tali pre-
rogative foio alle Perfone Regie , ed alli Magnati, ibi •
Capitulum, ifCanonici Mctropolitame EcclefittToIetanx ,
adevitandos abufuspomparum, ijfaftus N.obilium , ad di-
BamEcclefiam confluentium, qui Sellas, Strata, & Pulvi-
naria prtemittebant , decreverunt aluis, neminilicereimpo-
Herumfupradi&is commoditatibus , [eu vanitatibus in diffa
Ecclefiauti, exceptis dumtaxat Regalibus Verfonis , 6r Ma-
gnatibuf , quod Decretumfuit Literis Pii V.confirmatumfub 5»
anno \^T\. Ex quoDecretociimefjcflumcffet , utNobiles re.
traxerintfe d diBa Ecclefia ; Tandem dCapituIum , ifCa-
nonici ad revocandos Nobiles decrcveruntam^iliare , <2 exten-
aered.Decretumad omnesTitulatos , & Magifiratos , & Of-
fictdles, eorumque Uxores , Filios, & alios narratos in Li-
bcllofuppliciillius Lapituli, quod ciim per fe facet e nequirent,
ex qtioDecretum illud aut/joritate Apo/iolica confirmatum ad
S.Cong. recurfum habuerunt, qute refpondit . Ni/jil die iS.
Martii 1626. E rifteiTo Crj;>o».che nella dtfc.y.9. approva
rulbdcl Colcinopcr i Preflidi , e Govcrnatoridellc Provin-
cie, lodifapprova pcroinfineper i minori Magiftrati .
Dub. VII. yln Epifcopo , ad F.cclefiam Catbedralem ac-
cedenti cumCajpa, ut Ptntificaliicr celebrcr , vcl celcbran- JJ
tialflftat , Magtfiratus obviam iredebeat, & ufque ad qucm
locum ?
Sempreficcoftumato, chcil Govcrnatore, ed il Mcgi-
ftratofoiio venuti ik llAnticamcra dcl Vc(covo, iinchcpri-
niadcl Cap.tolo, cd indi Ihannoaccompagnato inChicfa ,
il che fu ftabilito anche nel Dccreto delli 16. Luglio 160J. 54
ivi : Canontct , & Capiiuliim t at/>edralis Ecclefite Namieu.
SS. D. N.& S. Rtt. C. expofuerunt , Priores , & Magifiratatn
ejufd. Ctvitatis conira antiquam d.Ctvitatis confuetudinem
contra id , quod in LtbroCtrrcmoniali Epifcoporumftatuitur,
prtcicnderc inter Mifjarum Solemnia , thurificationis bono- 5$
rem , & P.icem anie ipfos Canonicoi , tam in Cathcdrali Ec-
clcfla , qudm in aliis Ei clcflis ejufdem Civltatis , adqua 1 Cm-
pituiumEccIefitcfupradU/tf, d^prtedi^/um Maglflratum ire
Conilngit: Jj^uod citm dCanonicis , & Capitulo, Jura Eccle-
fi,iflica tueniibus , nonfueru permijfum . ipfum Maglftraiiim
debitum , tsfolitum obfcquium erga Eptfcopum , ad Eccleflam
acccdentem , in folcmnioribus feftivitatibus amplius pr^eflarc,
6f adEccIefiam Catb.ire recufaft'e,non felitm adfolitas folemnl-
tates per annum ,(3 ad Conciones tcnpore Adventus ,& jQ^ua-
dtagefimtt, fed ncquc ipfa dle , quaPriorei novi fulM.igi-
ftaatus Offcil poffclfionem fiimunt i Et InCanonicorum Capl-
tull, Fabrica, (a Eccleflte prsejudiclum^ pro/jlbutlfeels de-
bitum
Tom. IIL Pars II. Difceptatio Xil.
227
iitum,ifconfuetumCer,etributumaCoifu/ibusyirtium ,(b bligare il Magiftratodal folitoaccompagnamento, e rercio
M.jjjariisCajirorwyt , ■& Villarum fuburbialium perfolvi^ac quella S.C. in una Mfrffrarfw. i . W/)r;/;/ 1 6f :. liichiaro: Ma-
etiaminfoUm>)SacramentiFefiivitate,&Proce_^ionefoittum -■" ■ . _ -1 ^ ,- . _ . .
obfequium, <:frev;rentiam praflare , & TiOicines Palatii ,
idProceJfionemhonorandammittere recufajf: ^ (if (^quodpri-
vuis Civibus Jine contradiSione exhibere folent) recufajfe
ettam Priores, feu eorum aliquem , ad locum Capitularem
accedere, quando opus Juitpro authomanda cajfatione In-
firunientorum^ per Notarios dejunnos rogatorum , juxtaco-
rum Ordmationes , feu Statuta, 6" veUe cogere Capitulum
totum ad eorumPalatiumire prokujufmodi Inftrumentorum
tajfatione , aliaque plurain pr<ejudicium , &odiumdicliCa-
pituli , C? Ecclejite Cathedralis , Magiftratumprrefatum fe-
ajfe , &attentajfe, eidemSac Ril-Congreg-ab eifdemCano-
nicis , & Capitulo narratumfuit .
Quie quidem S.C. cui etiamfpeclaliter hnc negotium termi-
nandumabeodem SS.D.N ■ Papa commijfum Juit ^ ansmad-
vertenf, maximeconvenire , utjura EccUfiafticatueaatur ,
tf laudabiles confuetudmes in Dei; & MiniflrortMn e]us hono-
temconferventur, & qu^e in Libro Ceercmmiali Epifcopo-
rum, nuper edito , flatuuntur ubique Terrarum, &pra;ci-
pue a Subditis S.RE.& in Civitatibus , Sedi Apoftolica
/ub]effis, inviolabiliterobJ'erve>^tur y Partibus in Jure , &
inf/^oitiformantibus , bene auditis , pr<edi8um Magiftra-
tum, & Friores Civitaiis N*rni<eThuris , fit Pacis hono-
remdiciisCapitulo, QfCatonicis juxta antiquam confuetU' . _ , _ ^^
dinem, ®u[am, in diBoLibro Caeremoniali ftatutam, &; Jiaderit, Magiflratus , aut aliinobiles , & iUuftres Viri
concedere debere , tamin EccleJiaCathedrali, quam in aliis immediate ante Epifcopum ; Tiimipfe Epifcopus ,<i; poft eurrt
EccUfiiis y ubi Capituium , ij Cr.nonici prreAiili Jimul cum fequuntur Canonici bini , ]uxta antiquam , &cjnoni:am di-
Magiftratu cortveniunt, cen^uit , & declaravit : Ipfumque fciplinam; L'iftefso fi ripeteal c-.Tp.52. <j'if//;^. 1. jvi .- Mati-
Magiflratumdebere Epifcopo ad Ecclcjiam accedenti debitum ftratusverb, & alii nobiles Laici ibunt poft Epifcopum . E fe
obfequiumprieftare, <^ :n diebus folemnibus per annum , & benein queftofecondoluogofi parli di una Procenione ncl-
tempore Adventus , & Q.^adragejimre ad EccleJijmCaths- Jaqualeil Vefcovo fi fuppone parato ; Contuttocio nelfine
drtilem ad Divina OJftcia, & Conciones audiendas ire, & fi eftendeanchea quelleProcelTjoni , nellequali il Vefcovo
confuetudinemantiquampernovosprotempore Prioresomni- andafse conCappa; E conciliandofi aoibedue quelli Tefti
noobfervandamejfe , eundifeilicet priits ad EccUfiamCatbe- deljZiereTioniale , fi vede, chequando il Vefcovo va pro-
dralem, quampoffejfionem eorumOjficii in Palatio capiant ,
nec licere Magiftratui prohtbere fohtumTributum Eccleftie,
velCanonicis , feu FabriCtedebitum aConfulibus Artium , if
aMaffariis Caftrorum, 'if Villarum , & Magiflratum pne
gtflratumteneripraflare Eftifopo, <3 Cathcdrali EccUJia
lonfueta obfequia , tum prcefen.e , tum abfente Gubernaiore :
Et quatenusrenuat pr<eflare , compeliipojfe . E pute fi rrat-
tavadi un Governatoredi Provincia , lucceduto nelle gran-
dipreminenze de'ViceIegati, come offeTva il Pignatel. :o.
•j.conful 4g. numS.
Dub.VlII. An eundem Epifcopum ab EccUfta difcedentem
cum Cappa idem Magiftratus ajfociare debeat , «b ufque ad 60
quem locum ? ,
Almeno ufqueadJanuamPalatii, checonfiflein ufcire
dallafolitaloro ftrada per tre , o quatrro pafii folamente .
Uub. IX. A.n Magiftratus «ffocians Epifcopum Cappa in-
dutum, ftve io'um, Jive cumGubernatore Pr<elato inccden-
tem, poJfitincedereparip.i(fu, <S in aqualilinea, &t!ti di-
citur, alla Spalla , feu potiiiiin alia Imea, vel ante, vel
retro?
Pare , che fi dehba rifpondere Negative quoad primam
partem, ajprmative quoad fecundam . Perchequefia preren-
fione e una delle novita , eccitaie iii tempo del moderno Ve-
fcovo, e nemmeno datu-ti , mafoloda alcuni , edire'ca-
menceripugnaaICeremonialede'Vefcovi, il quale vucle
che iJ VefcovoconCappa vadafolo, eche il Magilhatoalj
vadaavanci, ed ilCapitoIodietro, comea! cap.^sdellib.
l.paulb poft initium, ivi : Praibunt F amiliares Epifcopi
59
61
63
diHuminProceffioneSS-SaCramenti folitum obfequium pne-
ftare teneri , C? Ttbinices publicoi ad iHam honorandam mit-
tere, & unum ex Priortbus debere ad locum Capitularem ire
{^ut corummoris eft) quoties opus fuerit , pro authorizanda
cajfatione prajatorum Inflrumcntorum . Nec M.rgiftratum
quidquamin prce]uciicium Epifcopi , EccUfi<e , Capituli, 6"
C anonicoriim innovare , feu attentare pofte , eadem Sac.Cong.
cenfuit , &dcclaravit, h fi qu<e innovatafint , inpriftinum
reduci manda vit , & adpr<edicla omnia ad unguem obfervan-
daMagiftratumteneri, if per GubernatoremCivitatis Nar-
m<e , & alios Supsriores eccUfi.tfticos , 6" temporaUs opportu-
nis remediis cogddos ejfe cen^uit , voluit , (S ordinavit . Die
16 Julii 1605. Dominicus Epifcopus Portuen Cardinalis Pi-
nellus I.P- Mucantius Secrerarius Congregationis .
Neoftailpreteflodi eirerneilM.igiilratoalienuto perdo-
vere aflillere al fuJetto Prelato: Prmo perche moltiflime
56 volteil medemonon e andato adaccompagnare, neilVe-
fcovo , ne V G Jvernacori , che fono venuti aila Chiefa colla
fola propriaFamiglia , alcce volte li mcdefimi Prelati non
fono intervciiuti pvr qualchc loro impeJimento , anzi calora
nemmenopoteviG u.ibitarfi , che foirero per intervenire,
percheeranoaffe.ui dalla Citta; E pure nemmenoin quei
cafi , neinoccafioneJellem.igijiori folennitcl, c venuto i!
quciiiuo w V eicovo va pro-
ce(fionaImenteconlaCroceavanti, fiacon il 1'luviale, fia
con Cappa , li Canonici vanno avanti , ed i I Magiftrato'die-
tro, a tenoredel lib. i.cap. j2.Quandopoi va^in Cappa,
ma proceirionalmentc, il Magiflrato vaavanti , eliCano-
nicidietro, atenoredel /;6.i.f<j;).i ^.Mane in uncafo, ne
iieiraltro , il Magilhato pud andare alla Spalla del Vef-
covo, bensi, oavanti, odietro.
Lbfservanzadiquella Jifpoiizione ^ ftata piij voltcricor-
data, e comanJata da quelb S. C e fpecialmente in una
.^fiiij 6 Marzo 1 697. Relataab Em,n.& Rever.D. Card.Pe-
truccio in Sac.Rit.Cong. Controverfia interRever.Epifcopum,
& Magifiratum Civitatis yEfin<e , fuper modo incedendi in
Proccjfionibus , aliifquefu»8:onibus Ecciefiaflicis , Sac. ead.
Rit.Cong.auditis , tam invoce, quam in fcriptis , utrifque
Partibus, cenfuitfervandumeJfeC<eremoniale, &itadccre-
vit, &fervarim.indavit. Dte 16. Martil i(^-.'E p\u anti-
camente, ad efclufione ancora delle Dignit^ , apprelTo il
Pignat.c0nfult.1i. num.ue j. tom..^.<if conf.X^. nam ^i.tom.j
ivi.- Ad j.ArchiepifcopocumPontificaliCappaincedenti ne-
minemarrogare fibt debere , (^ fe non vocatumadeius htus
adjungat. Ipfum vero ■■ircbiepijcopum pro fua d:gnitate mj-
gis decere, ut Jo/us incedat , quim ut uU.is Dlgnitater , C>
Canontcos, quiafua membra , iffubditifunt , adlatusfuum
habeat .
E cosi ^ di II. di Maggio 1 70J. fu rifoluto contro il Magi-
ftrato diSanfeverino, Pon. VEm. Corradini aldub. 4. ivi:
An Magtftratui , & Confuli liceat in Frocejfionibus , aliifque
6'6
Magiftratoad accompagnareil Vi;fcovo, nonollante, che ficnsfunSionibus incedere parigmdu , ut daitur iiSo&Wa.
inreliquis fia pairatacr.i efii , efimintenga tuttavia, un
ottimac )riirpondenza : Segnocvidente , che il non venire
^proc-j jcodaaltracaufa , cioedal volerfi fottraeredaque-
ftoincommDdo,conintrodurrea pocoa poco una contuetudi-
neconcraiiaairaatica . II Perche 50. anniadJietro.quando
li Govcrnatori erano p.irimentc Prelari , venivano ancor
efti in Anticamera col M.igiftrato . III. Perche il Ma^iftra-
J7 todiNarnitJcomportodifei Perfone, ccosi p.MTono np.ir-
tirfi, ed inplD fanzioni , quahdoalcunidi quefti fono ftati
afTenci, oimpediti, fi fonopcr lcdettefunzioni veftiti al-
tridegremio, oinoi^nicafopofTonoaccompagnare Tuno, c
raJtro, diftingne.ido i tcmpi : Per efse.-npio. poTono ac-
eompagnareilG ivcrn.itore inChief.1 , epoivemre n prcn-
dereil Vefcovo, o\-><^treviceve,-l't ^ ovvero reg olarfi fecon-
do la ConcorJia Ji Cimerino nel i. e s.articolo, come fi
puolcgere nelMonacel.to'».i.iit.i\.f»rmjl.i.num.^.\\.\ in
qualunquemodo, econqualunquetemperamenio ciof: vo-
58 gliapracticare, nonpare, chcquefto motivobafti a difob-
cum Epljcopo f Seu potius Epifcopus folus preeire debeat : Ad
4. ;ugative quoad primam partem , A^tmativi quoad a.
cioe, che Epifopus debet pr<eirefo!us . Ne folamcntcalli
femplici M.igiftratidcIleCittifuddite e proibito r.inJarc a <'-8
fpaliadel Vefcovo, maancoalli Governatori dclle Provin-
cie, lecondolcrifoluzioni , iifentc dal Bjrboj'.ln Sum.Afofi.
dcc.colle&..\z\ n.z.&colUfl.^^i.n.^
Dub-X. An EpifcopopontificaliterceUbrantidebeat unus
ex Prioribus aquamminiftrare cum Urceo , tf Pelvi , ad mj- ^<)
nus abluendas ?
Ancorcheil Cerem.alcap.w.del Lib \. non imponga qucft'
obbligoalli Mag.ftrati, contuttoci^runivcffaleconfuetudi- 70
neha introdotto, che fi pratichicomuncmentc, anchcconi
Vefcovi non CarJinali , c non infigni .
Chefe (ift m.i(reopportunodiarbitrarenellacol!ccaz=ore
delUancodel Magiftratodentroil PresSiterio , condiviJer-
lojelcg^^egarncaqucrtoeftetcouni pr>ri onc, n-«(..tnrc ura
nuova Cancellata , fcconJo il Tcmpcramcnto, praclcato
con
2i§
Dilceptat. Ecclcfiafl:. DominiciUrfayas»
71 eonil Magiftratodi Amelia, intal cafo, non farebbe fuori
di ragione , che il Magiftrato di Narni corrifpondeffe a que-
ftaGrazia, con la corcefiadidare alavare, praticata uni-
verfalmente da per tutto .
Dub. XI. An dignior de Magiliratit debeat a parte pofterio-
71 rifublevare ,(s pertotamProceJfionemportarefimbriamPlu-
"vialis Epifopi, proeejfionaliter deferentis SS. EttchariftitC
Sacramenium , jtve etiam particulam LigniS. Crucis in fefio
S.Juvenalis ?
^ffirmaHve y comeprefcrive il Cerem.al c.^^./ib.z. ivi ;
73 Etaliquis Piinceps ifi adfit )velnobilior Laicus fublevabit,
^port.ibit per totamP foceJfionemPluviale Epifcopi aparte
pofletiori^ lequali paroledimoftrano a baftanza , qiianto li
reputioiiorevoledalCeremoniale queftafunzione, per fare
la qtiale in qucfta Sac. Congreg. fi fono udite piu Liti , & in
particolarepochiannifonoinuna Comen. Ponen. il Cardin.
Bichi.
Dub.XII. An iidem Priores ad folemnem benediBionem
74 Pontificalemdebeant genufleBere , velfolum feprofunde in-
clinare , utfaciunt Canonici ?
yiffrmative quoad i. partem , negative quoad 2. come
75 prova il Pignatel.tom-l.conf 65. num.b.ad s.tom.^.coiif9<i-
num.^, Eledevonoinginocchiarfi nel dareiacqua da lavare
lcmani, ccme vuoleil Cerem.nellib i.cap.S. moltopiucon-
vitne, checiofaccianoalriceverela benedizione. Cosian-
chenelricevereleCandele, leCeneri, elePalmedevono i
Laici inginocchiarfi, benche non s'inginocchino li Cano-
nici , comedifponeil Ccremlib.z.cap.\6 &cap.i3.& cap.ii.
Incheficrede, chefiail Magiftratoper imitare voloncieri
relempiolodevoliflimo dicanci Perfonapgi, ePrincipi, ed
infpecie detli Dogi diVenezia, che neila propria Chiela
76 Ducale diSanMarco, afiiftendo con tutca laSignoria in
corpo ailefunzioniecclefiaftiche, s'inginocchianotuttiaIla
benedizione Pontificale del Nunzio, benche il Primicerio la
riceva in picdi , come fi riferilce da Gio: Stiinga Canonico di
S. Marco , e teftimonio oculato , nelle fue ^ddizioni a!l'
Onera inritolaca , Vcnezia &c. defcritta dal Sanfovinu, e
ftampata fanno 1604 . al /ib.icfoI.zH^- e lib. 1 2./0/.? j ? come
77 anche ^7/ /j^i.fiip. 156.fi vede, che nel VenerdiSanto all'
adorazione della Croce primodi tucci va il Celebrante , e poi
il Primicerio , e poi Ii due Canonici Aftiftenti , e poi il
Doge .
E perche inmoltidelli fuddettipunti ilMagiftrato na in-
novatodi fatto dopo il Dcc.delli 16. Luglio i6oj.ed anche
'■% in queftiultimianni : PL-rciodcve ricordarfi Jcllaproibizio-
re ivi contenuta : Nec Magiflraium quidquam inprte]udicium
Epifcopi Ecclefi<e , & Canonicoiui» uiiiovare , feu atientaie
poffe . Echefi riferifccanchedal Baibof.inSumm.Apoflolic.
dee.colkiJ.^bo.mm.'^.
I)Areredi unode'Sign.Macftri di Cerimonie dellaCap-
pellaPon'ificia , fopra detti dubj , con aver Infciaio di
Tifponderealliprimiduedubj, forfe per eftere litcralmence
79 contenute nel Decretodiqucftfl S.C- fottoli i6.Luglio 1605.
come fi pu6 vedere fopra num. s 5-
Dub.lII.& W .J^uanto al /uogo del Magifiratoift Chiefa,
So parercbbe^ che fiante /'immemorabi/e a favor dcl medefimo
Magifiral» , fipoteffe concordate , e rcfpettioamente accorda-
re a/detto Magiflratoun Eiiino, feparato daStalliCanonica-
li, alla finiflra dcl Trono Vcfcovale , tra l'A!tare, e detti
StalliCanoniCali , ju.\ta parietcm , e difcret.imenie piii baffo
de'StalliCanonicn!i, e che queflo Banco doveffe avcre il fuo
Rccbnatcrioper inginocchiarfircfpettixiamente comeprima .
Dub. V. J^uaiitoallaPace parerebbe, chc poteffe portar-
?i fi dal folito Mimfiro deWyiltare , e darfi al Magiflrato con
Iflromento.
Dub.VI. Q^uanto alllCofcini , parerebbe, che i/Monfig.
8i Vefcovopotcfle acc'rdar/i a/ Magif!>aio ■
l3ub.VIl & VIII. Quanionlfandare apigliare Monfign.
85 Vefcovo dal fuo Palazzoa/la Chicfa , parerebbc, cheflantcl'
iniercffcnza del Gcvernator PrelatOypoteffe il Magifi rato paf-
fare apigliare ptitr.a Monfig Govemalore , cd Indi unilamcn-
te con cffoandarc a prcndere Monfig.Vcfcovo , ilqualcfitto-
•V.ijfe pronlo alleScalc dcl dcllo Jup Palazzo: Edaffcnte , 0
impedito il GovcrnaiorcVreliito, fi poriaffe il Magiflrato a
prender Monfig. Vcfcovo , come prima folcva ColGovernatore
non Prelato .
Dub.IX. J^uanto a/landare del pari con Monfig. Vcfcovo
S4 vefiilo dlCappa, parerebbc, chc il Magiflrato potcffc prati-
Cart di andare immcdiittamentc appreffo .
Dub.X. J^uanio al portare, c dare d.i /avarc /c tnanl n
85 Monfig-Vefcovo y cffcndo conicnientijjimo, che l/ Magifltato
88
portidalavare /emani a Monfig. Vefcovo ^ qtte/locheporier^
da/avare neil'atto di darfi/'acqua al/e mani , doveraftare in-
ginocchione
Dub. XI. Quanto a/l'a/zarele fimbrie poftericri dcl P/u-
vi.ile , pare che 1/ Magiflratopoffa accordare , e concedere di 86
pottar/e a Mon/ig. Vefcovo .
Dub.XII. iJuanto algenufiettere a//aBenedizionejo/en-
ne di Monfig.Vefcovo, paterebbe, che foffe unattoda non 8j
tralafciarjidal Magifirato , tuttopicta verfoDio , e venera-
zione verfo ilfuo 1'aflore .
Adverfus tamen Folium , a Magiftro CcEremonJarum
compoficum,de quo fup. p. i.difc. ii.t) n.jg.ufq.ad.S^. ex psT-
ceejufdemEpifcopi Eminent. Arbitrisexhibitae fuerunc fe-
quentes Rcfiexiones .
Foglio da concordarfi tra Monfig. Vefcovo di Narni.
e quel Magiftrato.
Rifpofla. K Ncorchequefto Foglio conceda molteprero-
XI. gativeal Magiftrato, elpreftamentecontra-
riealCeremonialede'Vefcovi, alli Decreii della Sac.Cong.
deRici, ed alfufo inveteracofino a quefti ultimianni, co-
mediftintamentefi e dimoftratodifopra/>iT>-. 2. «';/?? ii.n.zi.
Con tuttocioil Vefcovodi Narnifi raffegna intucto, eper
tutto a quanto faracomandato dalli Em Arbitri ; E fola-
mentefupplica per alcunedichiarazioni da fpecificarfi inap-
preft^o, chefembranoaffolutamente neceftarie, afiinchela
Concordia, fe epregiudiziale alla Chiefa , almeno fia fta-
bile, edurevole, efi tronchinotutteleradici,capacidi pro-
durrenuove controverfie neirintcrpretazione , oeftecuzio-
nedellamedema.
Dub.lll. An eidem Magiftratui permitci poftic locug in
Presbyterio , c^m Ecclefia Cathedralis , quam aliarum,
etiam Regularium ,ejufdem Civitacis , dum ibicelebrancur
Divina OlScia , & quaicnus affirmacive.
Dub.lV. Anetiam in ipfifmec .^tallisCanonicorum , Sc
abfqueulla prorfusdiff^erencia; EtiamquandoCanonici func
parari? Vel pocius inScamnocum Pofiegarli, &Genufle-
xorio, collocandoe.xtraScallaChoralia, eorumquecircui-
tum , inaliaparte ejufdem Presbyterii ?
Foglio. Quantoal luogodel Mi^giftratoin Chiefa,parerel>-
be , che , ftante l'Immeinorabile afavor de/ medemo Magi-
ftrato, fipote(fe concordare , e refycitivumente accordare a/
detto Magiflrato un Banco , feparato da'Stalli Canonicali alla
finifira delTronoVefcovale , tra rAltare , e detti StalliCa-
nonicali , juxca parietem , e difcrctt.imente piii baffo dcfu-
dettiStalli Canonicali, e che que/lo Da>:co dovefle avere i/
fuo :Reclinatorio pcr inginocchiarfi tefpcttivamente come
prirha.
Rifpofta. Perdare liiogoaquefto ccmperamcnto conver-
ralevare tre Stalli Canonicali daquellato, perivipprre il
Banco; Comprefavi ancoia partedi quclfito, che ora re-
fta vacantc verfoilQuadrodella B.Lucia, laqualediminu-
zionede'StaIli Corali non porteii gran deformita , mcntre
il loro numero e di jQ.ccceflivoper iS.Canonici, come fi
vede nella Pianta trafmelfa .
Reftanopero a dichararfi li fcguentiPunti , e primiera-
ramente :
Quantodebba efter piu baflb quefto Banco delli Stalli Ca-
nonicali. Se polfa baftare, chcfia in pari linea diquelli
delli Benefiziati; Ovverofedcbbaelcvarfi anche piu ,cio(?,
allametadiquelfito, che corredi fvario tra Taltezza de'
StalliCanonicali, equelIade'Stallidc'Bencfiziati . II Bm-
codcl Magiftrato di Anielia, rcgnlato dal primo Macftro
dcllc CcremoniediN.Sig.per ordinedella Sag. Congrega-
zione cf aliodaterra finoal (cdcrcpalmi quattro, e mezzo .
Li StalliCanonicali fono alii da tcrrafino alfedere palmi
cinque,e trequarti ,cquclli defemplici Cappellani fonoalti
da tcrrafinoal fcderc palmi tiedi paflctto.
Se il Rcclinatoriopcr injfiiuicchiarfi bafti , chcHa fimile
al Rcclinatoriode'Scalli Corali .
Scil Banco, ed il Reclinacoriodebbanocoprirfi conqual-
chepanno, ovvcrobafticosi fiudo , con la (cmplicecafcata
di unpanniccllo violacco, comc il Rcclinatorio dc Scalli
Canonicali, edi quegli Scalli , nclliquali il Magiftrato ha
dimorato fin'ora.
ScqucrtoBancodcbba avcrc comunicazionccon li Stalli
Canonicali ,ovvcrocflcrdaqucllidivifo, conchiudcrfi vcr-
foquclla paitc lultimo Stallo Coralc, comc fu iatto in
Amclia .
Se dcttoBanco dcbba cflcrc divifo dal Prcsbitcro con
qualchcpiccolabalaufliatadiviforia , comcfu l.ittoinfimil
^ cafo
S9
90
91
i
94
Tom.III. Pars II. Difceptatio XII. 229
95 cafo nel Pfesbiterio di Amelia : In modoper6, che detta
balauftratanon arrivi allaltezza del Reclinatorio , ne im-
pedifca lacceffo al Miniftro, che porcer^ laPace al Ma-
giftrato.
A tuttiquefti dubj fi potr^ facilmcnte provvedere, con
formarfi inRoma un piccoio modelletto diquelloBanio ,
56 da approvarfi daili Eminentifs. Arbitri , daila retta glu-
ftizia , e pieta dequali fi fpera dorerfi in ogni modopre-
fervare quella preeminenza, e diftinzione, che fi deve al
Capitolo, come fi e provatodi fopra par. i. difcept. ii. a
E perche la permiflione delBanco nel Presbiterio delia
Catedrale, ii fonda fopralaconfuetudine, e fopra la lup-
97 pofta difficolta di trovare altro fico congruo , benche in
realia, ne funo, neraltromotivofuffifta, comealcrovefi
.edifnoftrato; Perciorefta da provvederfi aHaltra partedel
terzodiibio propofto , nellaqualefiparla dellealtreChiefe,
eziandio RegoJari, nelle quali accade farfi dalle funzioni
con Tintervento delVefcoyo, e delCapitolo; Enor> mi-
litando le fuddette ragioni, pare che ne anche pofta aver
luogo il detto arbitrio ; o almeno fia neceffario , che gli
Emin. Arbitridichiarinoquajemodo fia da praticarfi, e le
poflacomportarfi labufo, che inalcuniluoghi fi e veduto,
98 diporfileSedie diappoggioconbraccioli in vece diBanco,
e di ornarfi il Genufleflorio con panni , e doppj Cofcini
di feca , quando per li Canonici fi prepara un femplice
Banco copertoconqualchpSaja, inmodotale, chevengo-
noadefleretrattaticonuna inferiorita , edifferenza troppj
monftruofa .
Per lemedefimeragioni fi ftimanecefsarioqualcheprov-
99 vedimento per Ja Funzione degli Ogli Santi nella Feria
quinta in CcenaDomini, laqualeda molti anni citra non
fuole farfi nel Presbiterio , tna ne! piano ds}Ia Nave di
mezzo dellaChiefa, dove fi alza un'AItare a pofta , ele-
vato fol tanto , quanto porca la Pradella alta due terzi
di palmo , reftando li Banchi per li Canonici , ed altri
Sacerdoti , e Miniftri parati, anzi l'iftefto Faldirtorio del
Vefcovo, ne! piano della Chiefa; Perilche non paredo-
vere , che ne il Magiftrato , ne il Governatore abbiano
Sedia, e Banchi piu elevati del Faldillorio del Vefcovo ,
ma ficcome quefto fi contenta di ftare i« plano EccUfi<e ,
fenzaTrono, e fenza Pradelia , o Suppedaneo, cosi po!-
Joo fa il^overnatore contentarfi di una Sede Camerale ccn
il fuolnginocchiatore d'avvanti, coperto di panno viola-
ceo, ed ilMagiftrato ancoradiunBanco, fimile a quello
de'Canonici parati .
Bub.V. AneidemMagiftratuidandafit Paxcumample-
>u , velpotiijs cumlnftrumciuo, & aquoMiniftro?
Foglio. QuantoallaPace parerebbe , che poteffe portar-
loi fi dal folito Minifiro delfAltare , edarfi al Mapfirato con J'
Iftrotnento.
Ri[pofta. Quando il Vefcovo celebra Pontificalmente,
joa oltre alii Miniftri parati , afliftonoancora dueMaeftri di
Cerimonie, e pifi altri nonparati : Percio fara necefla-
rio, che fiefpfima daChi precifamentedebba portarfi que-
ftaPace, fedal Preteafliftente, o dal Diacono, oSubdia-
conoparati , che fempre fono Canonici , ovvcro da un
MacftrodelleCeremonie, o altroMiniftro deirAkarc, o
daChl?
Pub. yi. An eidem Magiftrarui oranti ante Ss. Sacra-
mentum, fiveinaliaquacumqueparte Ecclefia:, tamprse-
fente , qu^m abfente Epifcopo , Sc Capitulo , competat
plus Pulvinariuni, feu Sirati.
Foglio. Quanto alliCofciniy parerebbe , che Monfig.Ve-
105 fcovopotejfe accordarli al Magiftrato .
Hifpofta. Quandoalli Eminent. Atbitri parefledi conce-
derequeftiCofcini, (ark necelTario di almcno fpecificarne
Jc^ la forma, e la materia , che nel Foglio non fi cfprime .
Perche , fe al Magiftrato fi concede^I' ufo de' Coicini di
panno violaceo, cheprima fi permetteva al foIoGoverna-
tore nonPrelato, certo e, che ritornandoalcun Govcrna-
tore non Prelato vorra trattamento diftinto, c fuperiorea
quello del Magiftrato , ficcome Thanno fempre avuto gli
altri Governatori dcllo ftefso rango , che foli avcvano 1'
ufo deJColcino, privative quo al Magiftrato : Ed in tal
cafo , o bifognera concedergli Tufo deiringinocchiatorc
( che di ragione ne anchc competerebbe alli Governatori
Prelati)oaJmenounCofcinopiCinobile, egrandiofo, nel-
la forma , e nella matciia, il che non potra farfi , fcnza
che ecceda la qualit^ ,e fimplicita di quelli del Vefcovo, con
nuova perturbazionedi tuttoil Ceremonialc.
Tratcaodon pertanco di una prcrogativa, non dovuta
diragione, introdotta difrefco, cioe, dopolavenuta del
Governatore Prelato, e del moderno Velcovo, che Tha loy
femprecontradetta , parechead ognipeggio, potefleroba-
ftareJi Cofcini piccoli di corame, quali fogliono concederfi
dalliEminenciirimi Cardinali nelle JoroCappelle domefti-
chealli J^relati anchepiu qualificati, e quefto pure non fa-
rebbepiccolaprerogativa , quando tuttoil Capitolo incor-
po, ed inabitocorale, cioe con la Cappa magna, e nella
propciaChiefa , e neirifteflb tempo, e luogo, s'inginoc-
chia fu la nuda terra , al che ii fupplica benignamente ri-
flettere.
Di qualunque forte poi fi voleflero concedere quefti Cofci-
ni, fi rtima parimente neceffaria quaiche dichiarazione , Is6
che reftringa I'ufo di qualche prerogativa a quellefunzio-
ni , nclle quali i Canonici intervengonofenza liParamen-
tifacri, percheincervenendoconquelli, come nella fopra-
detta funzione, degli Ogli fanci , farebbe cofa troppo ri-'
pugnante , e pregiudiziale alla Dignitk Ecclefiaftica , li
vederli tractacicoii tanto fvantaggio, comparative ad un
Magirtrato Jaicale , che finalrnente non e perpetuo ,
nefupremo, edal quale, di ragione , edi fatco efli pre-
cedono.
Dub.VII An Epifcopo , ad EccIefiamCathedralemaccc-
denci cumCappa, utPontificaliter celebret, vel celebran-
ti afliftat , Magiftratus obviam ire debeat , & ufque ad
quemlocum?
DubVlll An eundem Epifcopum, ad Ecclefiamacce-
dentem cum Cappa , idem Magiftritus afl"ociare debeat , &
ufque ad quemlocum ?
Foglio. Quanto all' andare a pigliare Monfignor Vefco-
vo dal fuoPalazzo allaChiefa, parerebbe , che ftaate L'in-
terejfenza del Governator Pretato , potejfe ii Magiftrato IC7
pajjare a pigliare prima Monfignor Governatore , ed indi
unitamente con effo andare a prendere Manfignor Vefco-
vo, il quale fi trovajfe pronto alle Scale del detto fuoPa-
lazzo : Ed ajfcate , 0 iwpedito il Goveenatore Prelato , fi
portajfe alMagiftrato a prender Monfig. Vefcovo, come pri-
ma foleva Col Governatore non Prelato .
Rifpofta. Per evitareogni pofllbiIe.difordine, o cquivo-
co, che facilmentefarebbe per fuccedere, con rirardo, o I08
difturbodellefacrcFunzioni , Ibno fuppiicati gli Eminent.
Arbi tri dl prefcri vere , e dichiarare pifi precifamente il mo-
do, chsfidover^praticare, efpecialmentefopra li leguen-
ti dtibj.
Se ogni volta , che il Vefcovointende celebrarePontifi-
calmente, oaflirtereconCippaallefunzioni, debba farne ic^
avvifatopr^cedencementcil Magiftrato, iafera perlamat-
tina , ola mattina per la fera .
Comedebba praticarfiqueftoavvifo, fepcrmezzodi un
MaeftrodelleCeremonie, odelSacrlftano, oaitroChieri- iio
codellaCatedrale, o piuctoftoperSchedulafcritta , ftante
chenonrifedendo il Magiftrato nelPalazao Priorale, rare
yolce yi fi trova alcuno deSignori Priori , e percioconverreb
be lafciare fambafciata alSegretario, ed ilpiiidelie volte
ad unFamigiio.
Sedebbail Vefcovopraticarefimile diligenza conMon-
fignorGovernacore, opurefia incombenzi del Ma^iftrato
di parteciparneadeflbla notizia, ricevuta daMonijg. Vcf iii
covonellaforma da fpecificarfi , comefopra, perfaperefe
vogliaincervenire, ono, adeffetro di piender le fuemifu-
re neiparcirfi dal P.ilazzoPrioraic in tempo opportuno, per
non fareafpectare il Vefcovo, edilClero, conricardodcl-
|e funzioni .
Diccndofi nel F.iglio, chcil Vefcovofi trovi pronco alle
ScaledelfuoPalazzo, per ricewere Monfig. Govcrnacore , 112
fi defiderafapcre, lc ci6s'intcnda."ic3podclleScale, opure
debbacrovarfi in foiidodclic mcdcfimc.
Quando il Vcfcovo riccvc Monfig.Governatorc con Moz-
zetta, cRocchctto, fuoleincontr.irloamezic Scale,ccin- 115
quanta anni adJiecro, quardo li Govcrnatori erano pari-
mentePrelati, vcmvano anche eflicon il Ma»iftrato nell'
Anticameraa ncer.-reil Vefcovo, comedcpongono</r TJfK
Ecclefiaftici, dcgmflimi di fedc , che fe ne ricordano be-
iiilfimo.
Pare ncccfsaria qualchc rlfpofta anche fopra raccompa-
gnamentoinordine al dub.8. n^
DuA.IXAn Magiiuatus, afsocians EpifcopuroCapp.a in-
dutuin, fivc fnum, five cum Gubcrnatorc Prxlato ir»cc-
dcntem, poflit inrcdcrcparipafsu, & injcqualilinca , &,
utdicitur, all.iSpJ.!t, ieupotiiis in alia linca , vcl antc,
vel recro <*
Foglio. Q_-u4n:o aWandare del pari cea Monfigaor Vefce-
2^0 Difceptat. Ecckfiafl: Dominici Urfayac.
XI5 voveflitediCappa^ parerebbe^cheilMagijifatopoteffepra-
ticare di andare imtttediatawente apprejfo .
Rifpofia. Queftaparola appreffo e capacedieludere af-
fattoladifpofizioue del Ceremoniale, la mente deilaCon-
116 cordia, c porre il Vefcovo in perpetui cimenti . IlCere-
monialeneI/;i.i.ci5.dice, che ilMagilhato vada avvan-
ti: ^nte Epifcopum ; Tum ipfeEpifcopus , & poft eum fe-
quuntur Canonici. Nel cap-^z.del lib.z. dice: Magiftratus
verbf & alii nobiks Laici ibunt poft Epifcopum . In neflun
luogo fi trova , chcdebba andare /iro/'i?, vel apud; Siccli^
fecondo ilCeremonialenondeve andareapprefTo , ma av-
vanti, odopo. QiieftoCeremonialeha voIutoIaSag. Con-
gregazione, cheficflervi, comefudettonella Ai.fina fotto
117 // 16. Marzo 1697. e nella Septempedana delli 1 1- Maggio
I7i5.0rdinando, chc Epifcopus foluspreeiredebeat . Per-
cio fi fupplicaper una dichiarazione chiara , e lctterale ,
quanto ^chiaro rarticolodi cui fi tratta , con efprimtrfi aper-
tamente, che devono andare , o avvanti , come vuole il
Ceremoniale, oJietro, comehanno praticato finora con
tuttiglaltri Vefcovi. Senza , che meriti alcuna riflelTione
lideata precedenza , ougnaglianza, o competenza con il
118 Caudatario, perchequeftonon fi conta , nefi deveconta-
re, come fe apponto non vi fofTe , mentre non vi fafip.u-
raveruna, macammina inquel luogo, come un femplicc
. Miniftro , ed Inferviente neceffario del Vefcnvo , e non
comePerfona, cheabbia luogo, o parte nelia Gerarchia,
o pretenflone veruna con ilMagiflrato, al quaie, benche
vadainnanzi, o a lato, non per6 d eguaglia, o precede,
come nonprecedono liCaudatarj delli Eminen. Cardinali
antiquiori , benchevadano avvanti alli Eminenr.Cardina-
li menoantichi; Verit^ tantochiara , ecerta, che ne an-
che merita ulteriore commento , o difc«rfo , ne tampoco
develafciarfi indecifa , confufa, ed imb; ^gliata , fotro di-
flinzioni metafifiche , troppo foggette aila difcrezione, o
indifcrezionede'Particolari individui .
Dub.X. AnEpifcopo, Pontificalitercelebranti , debeat
nnusexPrioribusaquam miniflrare cumUrceo, &PeIvi,
ad manus abluendas?
Foglio . Quanto al portare , e dare da lavare le mani a
JtI9 Monjig, yefcovo ., ejfeido convenieniijfimo, che il Magiftrato
porti da lavare le mani a Mon/ig. Vefcovo , quellocheportera
da lavare neWatto di darfifacqua alle mani , doveraftare in-
ginocchione
Rifpofta. Perqnantoha infegnatorefperienza di molti
anni , qnandoil MagiflratoeinrervenutoalieMefTe Ponti-
ficali, per lopiueintervenutoin Perfona didue foIiPriori .
IiO Percidfifupplicadella Iftruzionedi queilo, chedebba prn-
ticarfi in taicafc, cioe, fe quei due foli debiianod.ir fcm-
predalavaretuttele voltc, chebifogna, alternativamente,
oraruno, orafaltro, ovvero, feunafol volta perciafcu-
no, equando, edachi debbadarfi le altre yolre .
Dub.X/. AndigniordeMagiflratudebeat apartepofle-
riorifublevare, & perrotam proceffionem portarefimbriam
Pluvialis Epifcopi , proceffionaliter deferentis SS. Eucha.
vifliaeSacramentum , fiveetiam Particulam Ligni S. Crucis
iu FeftoS. Juvenalis ?
Dub XII An iidem Priores ad folemnem benedidionem
Pontificalemdebeant genufledlere, vel foIClm fe profunde
inclinare, ut faciuntCanonici .
Foglio . J^uanto all' alzare le fimbrie pofteriori del Pi-
121 viale , pareche il Magiflratopojfaaccordare, e concedere di
portarle a Monlig. Vefcovo .
Xluanto al genuflettere alla Benedizione folcnne di Monfig.
1:1 Vefcovo, parerebbe , che fojjcunattoda nontralajciarfidal
Magiftrato, tutto pieta verfo D;o, e venerazione verfo il
fuo Paflore.
Rifpofta. Oltre allt fopradetti otto Punti , fi fupplica
11} dellopportuno prov vcdimcntoanche fopra gli altri dubj pro-
pofti, delli quaiinon fi fa menzionc alcuna nclFoglio traf-
mefTo, cfonoli primi duc.
I. An Magifiratus Civitatis Natnitt dicbus folemnibus
I24 per annum., <S icmpore Adrentus ., lif Q'iadragetiin,e acce-
deredebeat ad EcclefiamCatbedralem mi divin,iOfticia , &
Conclones audiendar , ]uxta Dccr-Sac. Rit.Congreg.fub die
ti.Julii 160J.
ll Dub. An nnvi Priores accedcre debeant ad Ecclefiam
1:5 Gathcdralem antcquam pojfejfionem eotum Officii tn Palatio
capiant , ]uxta difpo/ita in fupradi^o Dccreto. Rifcritopcr
extCfii'\im(opxa pari.difcept.it a nu.^^yfol.^^^.
Rifpofta per parte delMagiftrato ■
CRedeva, e crede ancora ilMagiftiato della Cittil di
Narni , affatto eltinta la Gontrovcrfia , vertente
con Monfig. Vefcovo inrorno alCeremoniale, poiche fic- »26
comeMonfignorefudettoficompiacerimetterfi in tutto, e
per turtoalCeremonialedellaCitiadOrvieto, cosi arjche
1'Oratore fi e proteflato fempre , e fi protelta nuo vamente di
regolarfifecondoIoftilediquellaCitta, talmente, che per
la terniinazionedi quefto intereffealtro non rimane , lenon
cheTEE. VV.fi degnino informarfi dicio, chefi praticain 127
Orvieto, ed indi prcfcriver la norma di quellodebba ofTer-
varfinellaCitt^diNarni.
EbencheMonfig. Vefcovone'Fogiiimpreffi,uItimamen-
tediftribuiti alfEE. VV.abbia fuppofto, cheil Magiftra- I28
toOratore intende accettare il fudetto Ceremoniale d'Or-
vietonelleparti foloafefavorevoli; Cioperononha alcu-
na foffiftenza , poiche TOratore non ha mai fognato di fcin-
dereIoftiIed'Orvieto, ma folamentehadetto, che rifpet- 129
toallacontroverfiadelPresbiterio, non poteva prenderfi la
regola di quellaChiefa , per e-ffere di fimetria, e fituazio-
nediverfa dalla Chiefadi Narni, come ^ftatoultimamen-
te riconofciuro, e che perconfeguenza in queftopunto do- 130
vevano TEE. VV. prendereperfefteffealcun temperamen-
to, dimodccheogni uno vede, cherOratore nonfi ^ mai
difcoftato, ne fi difcofta dal Progettogi^fatto.
Cio prefuppofto, fi ffimava inutiledi darerifpofta diftm-
ta all; quefiti, ultimamente fatti da Monfignor Vefcovo iji
fopra ilFogiio, formatoda uno de'S;gii.Maeftri delleCe-
remonie, ed imrretfofopra par.i difcept. iz a num.7<).uf-
que ad rumer Sy. Ma perch^ dalfAgente di dettoPrelato
fi lono fatte premurofifrime inflanze per detta Rifpofta, 152
e vi fi eanciie aggiuntoil comando deir Eminen. Voftre .
Percio TOratore brevemente fodisfa alli detti quefiti con
doppia Rifpofta, unagenerale, e raltraparticoiare, edi-
ftinta.
La generale, che in una fola parola toglie tanteeccita-
tediificolta, fi e quella , che perdecifionedi tutti li cafi , ijj
efpreffi da Monfignor Vefcovo , fi puol ricorrere allo ftiJe
d'Orvieto, efecondoquello regolare in tutto, e per tutto
ilCeremoniale, a riferva del luogo da affegnarfi inChie-
fa alMagiftrato, rifpetto a cui non puol procedere lo ftilc
d'Orvieto per ladiverfita della fimerriadelleChiefe; On-
de quefta rifpofta generale togliealTEE. W-il faftidio dt IJ4
claminare a partetutti lipunti, &a Monfign. Vefcoro il
concepitodubiod'incontrardifficolta neirefecuzionedel Fo-
glio fudetro.
PalTando poi allaRifpofta particolare allipunti cfpreffi
nelcontrarioMemoriale. Qiianto al primo,iiicui fi difcor- ijj
recirca il modo diporre ilBancodel Magiftrato, fepara-
toda'StalIi Canonicali, pertogliere ogni difficolt^ parreb-
be congruo, eragionevoledilafciareil Magiftrato nel luo
go, e forma , in cui prefentemente firitrova, cofpirando
in cioogni motivo, tantodirigordiragione, quantoanco-
radi epicheja.
II motivo di ragione, poiche ammefe Monfig. Vefco-
vo, che da tempo antichiffimo, ed immemorabile il Ma- 1 j^
giftrato ha ritenuto il fudetto luogo, fcnza che niai n<? il
Capitolo , ne tanti Vcfcovi PredecefTori gli abbiano mai
im.pcdito il libero ufo delmedefimo: Anzi chc dcllAnno
1605. efTendo nate molre controvcrfie di Cercmonie tra ijj
qucl Magiftrato , ed il Capitolo, non fi Icggc promoff.»
quella dcl luogo nel Prcsbiterio , forfc piii confiderabiic
dcgraltri, benche di queltempo foffcro piCi frefche le mi.'-
morie dclle difpofizioni de! Ccrcmonialc de'Vefcovi, cin-
que anni prima publicato . Onde da queft' antica cfTcr-
vanza, e dccorfo di tanto tcmpo, ni rilulta a favoredcl
Magiftrato un titolo chiariflimo , potendo cgli 3!leg.ire
conccffioni Apoftolichc, Concordic , e Senrenze, pafTa-
re in giudicato , c qu.ilfivoglia altro titolo il migliore del
Mondo, de Luc de Allendifc ij. num. 11. Hontien- contr. i jS
lcgal.i^.num.i &fequent.&pcr Rot. decif. s~4 numer 10.
cd altri addotti dal Conftaniin..innot.6z. nunnyiffcq &
in liurgen Jurifdlflionls ■:6.Junii 1709 ^. Concomltantia
cor R.P.D.'Lancetta, &inCaven i ijunil iJio^.Abfque
eocor- R.P. D. Falconerio.
Senzi chc a qucfta immemorabilc ofti la difpofizionc
dclCcrcmonialcdcVcfcovi , dalla qualcpare vcnghi prni- IJ9
bito di collorare i Laici ncl Prcsbitcrio . Poiche lc p.iro-
lc di dcttoOrcmonialc non fono prccifc, cd obligatoric,
poiche non dicono, che i Magiftrati dcbcant extra Cho-
ritm
141
14»
145
145
146
«47
148
»49
ijo
';i
151
»J4
XJ6
«57
f«»<, (!f Preshyterium cdlocari ^ ma folo dicono decet, la
quai parola non poria obligazione, ne ecapace di privare
un Magiftrato del poflTefro , legicimamente prefcritto dal
tempoi^anzi effendo, dopo emanato il Ceremoniale, de-
corfa una nuovacentenaria , queRa toglie fefficacia di qual-
fivoglia precedente difpofizione, potendofi in quefto lado
ditempo fupporre, che adettoCeremoniale fiafiderogato
conPrivilegio Apoftolico, &in altra forma piu folenne,
fecondo le autorita di fopra allegate .
Edifattorefperienza, chemaeftra delle cofe, fa cono-
fcerchiaramente, cheladifpofizione delCeremoniale non
toglie laforzadellacentenaria, ed immemorabiie, poiche
h vedono da tcmpoantichifllmo neCori, e Presbiter; di
molte Catedrali infigni, liBanchi del Magiftrato, fenza
che mai alcun Prelaco abbia profcrita fopra di cio alcuna pa-
rola per farli levare ; Anzi non fono men filTi della Sede
Epifcopale, eparticokrmente inBologna, inUtbino, ed
altrecofpicueCitt^, pernondireinRoma nellaftefla Cap-
pellaPontificia, febbenequivi, inluogodelBanco, fcdc il
Magiftrato negradini del Soglio Papale .
Oltreladifpofizionediragionerefifte allareraozione del
Magiftratodalfolitoluogoilmotivodepicheja, perche ef-
fendo il medefimoMagiftratoftato ammeftbin quella for-
maper lo fpazio di duecento, c piu anni , non pare, chc
poffaoggirimuoverfi, efarfiqueftainnovazionefenza pre-
giudicare al fuo decoro, & anche fenza recar da.nno alla
nobilta dellaChiefa, mentre ftaccandofi il luogo delMa-
giftrato dalCoro, e diminuendofi li Stalli, fi toglierebbe
tutta la fimetria di quel belliflimoCoro, e Presbiterio, e
farebbe anche neceflario di muovere la Sede Vefcovalc ,
dovendofi mutare ilfiftema, e laform? di tutto ilCoro,
ilcherecarcbbe un fconcerto non ordinario. Oltreche non
pare conveniente , che il Governatore , che va del pari
colMagiftrato, e chepreficde al temporale, debba federe
piubaflbde'Canonici, chefonomembri di quel corpo, di
cui ^ capoMonfig.Vefcovo, Prefidente nello fpirituale ,
tanto piii che il Magiftrato d parificato ne'dritti del Turibo-
loa'Canonici .
Tantopiij, cheinrealta il Magiftrato edivifo, efepa-
rato dalli Canonici , riflettendo , che il Governatore, e
Magiftratoftando nel loro fito, prendono i'ordinedi pre-
cedenza dalTAItare, non da'Ganonici per modum conti-
nuationis y doveliCanonici loprendonodal Trono Velco-
vale, ecosioppoftamenteil Bancode'primiedivifoda quel-
lodegraltrilagroflezza, efpazio d'un intieroStalloCora-
le ; Sicche attefa quefta circoftanza, dacui vi^-n tolta la
confufione, ocommiftioncdelMagiftratocon liCanonici,
li fa ftradapiia larga alfarbitrio delTEE. VV. pcrnon am-
mettere in quefta parte alcuna innovazione .
Da cid, chefin'ora fi e detconafce la rifpofta a graltri
cinque dubj fubalterni, ecciitari da Monfign. Vefcovo,
comefopra a num.i^.ufque <trf«a»j.35.Imperocch^doven-
dofi ofTervare cio , che fi e pacificamcnte oflervato fin'-
ora, ne eflendoluogoalla pretefa innovazione, ^ inutiie,
efuperfluoilcercarequantodcbba farfi pivi bafl^o ilBanco,
edil Reclinatorioperinginocchiarfi , comeanche feil Ban-
codebbaaverecommunicazionecon li StalliCanonicali , o
dividerfi dal Presbiterio con balauilrata , intorno a che
fc li Signori Canonici vogliono chiudere 1' uliimo lo-
ro Stallo verfo il Magiftrato , cio non s'intendc d'impe-
dirlo,
Aquefti dubj Monfig. Vefcovoha fattoraggiuntad'altri
due foftanziali.
Ilprimo (?dcIfito, incuidovriporfi ilBancodel Magi-
ftratoinaltreChiefeperaltre funzioni fuori della Catedra-
le, ecomedovraeflijreornato.
Ilfecondo^ delmedcfimo Banco, quandonell.i Fcria 5.
inCaenaDomini, Monfig. Vefcovofa fOgli lanti fuoridcl-
la Tribuna,cioe nel mezzo dclla Na vc maggiore dclla Chic-
fa nel pianocon TAltare portatile .
Quanco alprimoparerebbe, che II fitodcl Bancodovcf-
fe efTere tl folito , e che in luogo dclie Sedie , prefentc
MonfignorVefcovo, dovcfle ufarfiil Bancodecentemcnte
ornato.
Qijantoalfecondoficrede, chcMonfignor Vcfcovodcb-
bafar alzare un'Altarc, almcnofollevato da tcrra ungra-
dino, oltrclaPradella, ed inquefta formacgli , e liCano-
nici, edilMagiftrato potranno ufare Banchi , ePradella
rcfpctti vamcntc in forma piCi deccnte di quello dice praticar-
fi da Monfig. Vcfcovo .
Difcorrendo ora dclfecondopunto principale acccnnato
di fopra »«w. J9. fi dice , che la Pacc fi deve portarc dal Prc-
Tom.IlI. Pars If. Difceptatio XII. 231
te Afliftente<coiriftromcnto , il quale deve portarfi dal
Maeltro dellcCerimonic, chc accompagnarAfliftcnte, e
porgerfi al medefimo, quandodovri dar laPace, eflendo
cosi la pratica delle Chiefe piii infigni .
Rifpetto al terzopuntofopra liCofcini, la ragione pcr
cui fi e detto , chc li mcdefimi potrcbbero accordarfi al ijt
Magiftrato, e fondatafopra laconfuetudine, edoflervan-
ra comune, mentre univerfalmentc inqualfivogliaChie-
fa, la maggiorpartc, fe non tutti li Magiftrati rufano;
Iniorno pero alla quaVnk, non fi pretende debbano efse-
rc di velluto, rimettendofi quefto airarbitrio dcirEmi-
nenze Voftre, alle quali folo s'infinua, che quanto alco- ijj
lorc doverebbe effere dcllo ftcffo del Panno , con cui
fi coprir^ la Spalliera , ed il Rcclinatorio del Ban-
co.
Poco importa , chc li Signori Canonici vcftiti de'Sa-
gri Indumenti non Ii ufino , perche nemmeno 1' ufano iSo
quando fbno con Cappa , e pure dai Magiftrato fi ufa-
no .
Nel quarto punto, conccrnente il modo, da tenerfidal
Magiftrato neirandare a prenderc Monfign. Vefcovo , il i6l
medefimo furmaeinquedubj, equantoalli primi trepare-
rebbe, che fi dovcfle ofservare il folito, ma quandoque-
fto foffe controverfo , fi crcde , chc il Maeftro delleCere-
monie, intefa la mentc di Monfig. Vcfcovo, dovefsepar- i6i
ticiparla a Monfign. Governatore, indi alMagiftrato, il
quale dovera poi intenderfela col Govcrnatore, per efser
pronti alla fagraFunzionc .
Alquartopare, chefidovefsepraticare una talc intclli-
genza, e concerto , ChcMonfign. Vefcovo non afpettaf- 163
fe acapo, ne in fondo alle ScaleMonfign. Governatore,
cd il Magiftrato, cperchc vi eunCorritore tralcScale, e
laPorta, potrebbero quivi incontrarfi , e refpcttivamcnte
finita la iagra Funzionc nel ritorno a cafa liccnziarfi , con
chefi nlpondeairultimodubio.
Inoidinealquintopunto, incuifidice , che il Magiftra
todcbbaandare immediatamente apprefso alMonfignore, 1^4
d^granfdftidioa.Monfign. Vcfcovo rintclligenza di quclla
laparola apprejfo, cpure, fecondoil fcnlblitcralc, ed ufi-
tato , il dire tmmediatainente apprejjo , e I' iftefso , che
dire immediatamente dopo ; Ma per maggior fodisfazicne
di cfso, accorda il Magiftrato , che fi fpieghi dovcr egli 165
andare dopo Monfign. Vcicovo immcdiatarDcntc , cioe,
che non vi dcbba eisere a!ciin'intcrmedio, comc fermaio
ftefso Ceremonialc, rifcrito exadverfo , ibi : Magifiratus
ziero , <^ alii Nobiles Liici ibunt poft Epifcopum , E
quanto alCaudatario, qucfto, o conti , ononconti, non i6.5
dcvc prccedcre al Magiltrato , poiche in quefto cafo cgli
nonandarebbeimmediatamente dopoil Velcovo, ma tre,
oquatropafli indictro, chc farebbc unfconcerto, omon- 167
ftruofita troppofenfibile.
Qiianto al fei^opuntocirca ilmododi dare da lavare le
mania Moiifignore, parcrcbbe, cheporefsc dirfi, chc, o
fianodue, otreliSignoridel M.isiftrato, queftipotefsero, 168
e dovefsero portar da lavare a Monfignoreuno dopo lal-
tro , purche il piii dcgno tofse lultimo , e pcrche fi fup-
pone, che fiano folamente due , fi dovrebbe provvedere,
che prima dicfTi vi tbfsero altri , chefupplifsero, equan-
donon vi tbfsero, chc ilfecondodc"Signori dcl Magiftra-
toportafsc facqua ledueprime volte, cd ilprimo l'ultirac
duc volte .
Finalmente rifpetto agrultimi due qucfiti , che fa Monfi-
fignor Vefcovo, feilMagiftrarointcmpodelfAvvento , e
Quarcfima debba andare allaChicfa adudire lePrcdichc,
cd inoltre, fe i Priori nuovi avvantidi prendcr poiuctso
dcbbano andare allaChicfaCatedralc; Per quello rigu.ir-
da il primodi dctti dubbj, pare debba rifponJcrfi, chc G
ofscrviquellofi epraticatofin'oradopo il Dccrcto del i6o^
quale pcraltronop deveprcndcrfiin lincadi ftrctta, cprc-
cifa obligazionc .
Quanto alfecondodi obligare i nuovi Priori ad andare
alla Ch:cfa priina di prender pofsefso , non fi sa capire , per-
che Monfign. Vcfcovo dcfi Jcri , c ponga in campo qucfta « 7 1
queftione , mcntrc li nuovi Priori avvanti di prcodcr pofjcf-
{(inonfannoalcunafigura, chedi icmpliccCittadino, vc-
ftendocon iloroabitiulaali, di modochc fcandaranuo.illa
Chiefa, fari lillclso, chefcvi anJalsc un'altroparticola-
rc, ed indifTorcnte; Oltrc dichc cfscndovi ogginelPalaz-
zodcl Magiftrato crctta laCjppclla, ogniFunzionc iacra
puol compirfi nclla meJcfima Cappclla , lenza ncccftiri
d'andarc allaChicfaCatcdralc, la quale non ha in qucfta
partealcun interefsc.
Tutto
169
17»
2J2 Difceptat. Ecclefian:. Dominici Urfayas.
Tutto quefto ii e dectoperfodisfare a Monfign. Vefco-
vo, ed ubidire acomandi delfEminenze VV-mentre per
IJ2. altrorOratore dlnuovo fiproteRa, che ogni controverfia
con Monfignor Vefcovo refta i^iacompoftafecondo lanor-
ma, daprenderfidalIaCittad''0'vieto, inci6,cheecom-
patibile con la noftra Citta , e nel refto il medefimo Orato-
fp depofita tutce le fue ragioni nei prudentiflimo arbitrio del-
l^EE. VV.
A
RepHca d: Monjigtior Vefcovo •
VendoMonfign. Vcfcovo di Narniefprefti tante vol-
_ te in carta , e con tanta prontezza , e chiarezza li
proprj fentimenti fopra leCoturoverfie, eCeremoniali ,
J7J chependono avvantiairEE. VV.non e da maravigiiarfi,
{e ha defiderato di airivare una volta a fapere quelli dcl
Masiftrato, maflimequando s'intende procedcre in quefto
negozio per viadi amicabile, fraternnmente, edeqiuinu-
vamente. Si e confeguica finaimence iagrazia, mediante
laparticipazione di un Memoriale d; Rifpofia, prefentato
all'Eminenze VV. nelqujle perche moltecofe ii fuppongo-
no, emolte fi confondono, chei-reritaoo di cfser partico-
larmente avvertite , d.ftiiite, ediluciJafe. Pc-rcio legui-
tandOii per minor ted:o 1'ordine , tenuro rel ftidetto Me-
m.iriale, fono umilmente fupplicate rEmiiicnze VV. di
riflettere con rimpareggiabile loro benigni a , ed intcUi-
genza .
^. Credeva, § Ebencbc; e $ La .eplka . Che fcmpre
piu fi verifica , e conferma , che il Magiftrato di Nanii
Iy4 non accetva , marompe, fcinde, ed ;il'cra il rractam..'nto
d'Orvieto, quando non !o vuole acccttare ncl punto del
Presbicerio, che^il piuf6ftai:zia!e, ed iniportantedicucti,
e vale egli folo quanto tutti gfaltri infiemc .
Queftadifficoka non lciogligcon ilmotivo, che rarchi-
tettura , e fimetriadellaCacedrale di Narni fia,::verfa da
17J quella di Orvieco ; Perche fi rifporde , che la diverfi;a
r.on e tale, che anche in quefta di Narni non refti iuogo
proprio, capace, ed onorifico per collocarvi il Banco Jel
MagiftratofuoridelPresbiterio, comefic dimoftrato nel-
laPianta. Si aggiungcdippoi , chefe il Magiftracocrede,
cheiltratfamentodi Orvieto, talequare, non fia pratica-
bileinNarni ( fiaciovero, o nonvero, e derivi da qua-
lunquecaufali voglia ) bifogna dunque lafciarlo da parte,
cdefifteredi allegarlo; Altrimente il volcrlo folonelle co-
fcfavorevoli, e ricufarloneiraltrc, eun volerequelle im-
proprieti , fcifsura , e difsonanza , chc dal Vefcovo e
ftata, e far^ fcmpre con-radetta , come ripugnantc alla
fiG ragione, alTequic^ , ed alli Traccaci , che fi fono farti
conefso, edaefso, che nonha veruna premura per ilCc-
remoniale diOrvieto, ma folamente fha propofto per di-
inoftrarecontal paragone, quantograndefia la ftima , el'
affczionefua verfoilMagiftratodi Narni,
§.\lmot\vodi ragione ■ Ne ilMagiftrato ha maiprova-
to, nc il Vcfcovo h:; mai ammeftb, che Tufo, o fia abu-
fo di federe nel Prcsbitcrio fia immeinorabile , ma fola-
mente che e antico, ne piu di quefto puo dire. Pcr qual
'77 cagionenon foftc quefto impugnato dal Capitolo nelfan-
no 1605. ne dippoi dalli Vefcovi fufl"eguenci , non c
noto al moderno , al quale bafta di avere ad cvidenza
giuftificata ia necefluii del fuo ricorfo , cagionato dallc
fnnovazicni del M.igilirato , che non potevano lafciarfi
correrc a conto proprio ; Se poi la prctefa immemorabi-
lc, quando ancfic fofle provnta , fia rilevante in quefta
niareria, fi c provato concludentemcnte di no fopra par.
178 z.difcept.iza runi. 56. con autorita puntualiflimc , allc
quali non fi pofl"ono contraporrc lc rcgolctte gencrali dcl
meliorew titiilo de Mundo , chc fono vcrc nelli (uoi cermini ,
nia inapplirabili allinoftri.
Ne qucrto nal(:e dalla foja difpofizionc del Ccremonia-
le, mada piii alii principj , deConcilj, dc Canoni, De-
179 creti, c ftili antichifl:mide!!aChiefa, comc fi pu6 vcdc-
rc ncgli Autori . allcgatine! luogo fopracitato , le p.nrolo
dclli quali non fi fono trafcritte, comc notiflimc a!l'EE.
VV.
$■ E di fatto. Chc fc vuolc allcgarfi rofl"ervanza dcl-
lc altrc Chicfc , fi purS affermare con tutia vcriti ciA ,
iSo ch' (? ftato ofscrvato di fopra dlfcept. 4. a »uw 4..S. cioe,
chc pcr ogni dicci cfcmpj , che pofsono addurli a favore
del Magiftrntn, fc nc troveranno ccnto a favore dcl Cc-
remoniale; Con qucfta diflcrcnza di piu , chc qucfti fono
lodati , cd approvKi , c (luclll airincontro riprovati , c
corretti, ogni volta , chc nclla Sagra Congrcgaiionc dc'
Riti 6 accaduto trattarfene, come allerlfoluzioni, cltate
ioprsi par.i.difcept. \z.a num-zj- L'efempio di Bologna
non fi applica al cafo , e molto meno qucllo della Cap-
pella Pontificia doveva portarfi alTEE. VV. alle quali ^
notiflimo, chequella non fa ftato, ne cfempioper lc fpe-
cialiflime ragioni , che la diverfificano dalle altre Chiefe
inferiori; Efepuieficefseftato, oefempio, lofarebbecon- 181
tro il Magiftrato , perche ognuno s^ , che li Secolari ,
che afliftono al Soglio Pontificio , non vi afllftono jure
proprio, ne perche facciano figura , o parte alcuna nella
Gerarchia ecclefiafl:ca , e ne divini llffizj , ma folo per
fervire, e corteggiare il Sommo Pontefice, il che i tan-
to vcro , che in afsenza del medefimo , mai v'intcrven-
gono, nemmeno potrebbero intcrvenirvi , perche non vi
averebbero luogo.
§.Olne la difpojtzione . Ora fe il pofsefso, benche an-
tico , ed anche immemorabile , non fuffraga per la pcr- 181
manenza nel Presbiterio , non e meraviglia fe per ordine
deila Sagra Congregazione de'Riti , ne fono ftati rimofli
li Magiftrati laici , eziandio qualificatiflimi , fempre che
ie n'e tatta fiftanza , ficcome alTEE, VV. e notiflimo,
c te ne pofsono vedere gli efempj , riferiti fopra par. z.
difcepi.i2.num. 29. Ne quefto portarebbe alcuna deformi-
ta al Presbiterio della Catedrale di Narni , anzi molto
ornamento, conefpurgarlodagli abufi , che Thanno fin'ora iSj
deformato. II dire poi, che iarebbe neceflario di muove-
re ia Sede Vefcovnle, e mutare il fiftema, e la forma del
Coro e una efaggcrazione , tanto lontana da ogni princi-
pio di veritS, che non potrebbe condonarfi , fe non a chi
non ha mai veduto, n^ la Chiefa , ne la Pianta del Presbi-
ccrio di Narni.
§. Tanto piii . Qnando li Governacori fono Prelati han-
no prerog3t;ve molto maggiori del Magiftrato , e gode-
ranno anche i.ifuturole onorevolezze, chegodonodipre- 184
fenre, fuperiori non folo alli Canonici, ma ancheaquel-
le di molti altri Governatori , che non fono di Provin-
cia , mentre fedono in Coro piia alto de' Canonici , con
doppj Cofcini, Genuflefforio , e Poftergale di feta . E fe
veranno Govcrnatori nonPrelati, potranno contentarfidi
avere il Inogo piu onorifico tra rutti gli altri Laici , fen-
za prendere competcnza con il Clero , del di cui gremio
non fono .
§. Tanto piu, e § Da clb ., che fi e detto . Se poi rifpet-
to al Magiftrnio (1 debba offervare, ci6, che fi 6 oflisrva- 185
to fin'ora, fi lafcia alla confiderazione prudentifTima dell'
EE. VV. le quali bene vedono, che qu.mdo anche fi vo-
glia arbitrare , c moderare , non perofi puddiftruggercaffatto
ladifpofizione deIleLe?,gi.
§ J^uanto al priim, §. Q^uanto al fecondo. Circaquefli
dubj li c detto abbaftanza di fopra /r »a?M. jj.e folo fi ag-
giunge, che con fomma facilitifi pu6 collocare il Magi-
Itrato in un Banco in plano EccUfia: , come vi ftanno li tS6
Cianonici parati , e 1 iftelTo Vefcovo; Laddove per eleva-
re l'Altare, il Faldiftorio, e liBanchi de'Canonici apari
di quello del Magirtrato , fi ricerc.irebbe molra fpcfa , e
la mutazione di tutto il fiftema, eziandio della gran Ta-
vola , dove fi fa la Confecrazionc dcgli Ogli fanti; Onde 187
e aflai piu ragionevole , che il M.ngiftrato fi accommodi
e conformi alla fituazione dcH' Altare , de! Vefcovo , e
del Clero , enonchetuttiqocftidebbanoprendere illororc-
golamcnto dal Banco del Magiflrato .
Non fufliflequcfla fuppofta ofl^crvanza comnne di datfi
li Cofcini in Chicfa alli Magiftrati , c quello di Narni
non gli ha mai avuti in tcinpo dc' Vefcovi antccefTori .
E benchc rAutorcdel contr.irio Mcmoriale fi dichiari 188
pcr fua modcfti.i, chc non {\ prerendono di velluto, non
pcrci('> (irio;;lie il nodo della difficolt.i , h quale confifte
ncl dilavvantaggio, e pregiudizio , che ne rifulta al Ca-
pifolo , come (i c- ponderdto altrove . E pcrchc s'infinua
txadi-erjo, chcquanto .tI colorc dovrebbe efscrc delloflef-
lo dcl Panno , con cui fi coprirA la Spalliera , cd ii Rc-
clinatorio del B.mco: Percii) fi fupplica di avvertirc pri-
niicramentc, chc la prctenfione de'Cofcini, non ^, enon
c mai flata di avcrli ncl Banco, o ncl Reclinatorio, co- 189
mc potreblic pcr cquivoco dcdurfi dalla dctta infipuazio-
ne; Ma folo di avcrli ncllatto, chc il M.igiftrato s^inp.i-
nocchia avvanti all' Altare del Santiflimo Sacramcnio,
prima di portarfi alfAlt.ir maggiorc: Ed in lccnndo luo-
j;o fi rifpondc, chc qu.indo qucfto Banco, c Rcclinatorio
volcfsc lolcrarfi nel Piano dcl Prcsbitcrio , a canto alli
StalliCorali , intalcalo nonpotrcbbc d.irglifi altro orna-
mcntodi Panno, chequcllafcmplicccafcata,chcfivedcnel
Rcdi-
Tom. III. Pars 11. Difccptatio XIIL
231
ijo Recnnatorlo deTudetti Stalli , che fervonoper iCanonlci.
6. Voco poi importa. Sepoi camini il difcorfo, cbe R fa
10 1 in qucfto paragrafo, fi rimectc al giudiiio dbgni perfona
fenfata, baftando il folo leggerlo, per riconofcerne, Im-
fofliftenza .
$. Al quarto pare . Defiderd Monflg. Vefcovo qualche
dichiaraiione di quelle paroie dcl Progetco , nelle quali fi
192 diceva, chevenendoMonfig.Governatorecon ilMagiftra-
to fitrovaffc pronto alle Scale per riceverlo: Ora li pro-
pone, chedebba riceverlond inprincipio, nda mezzo, ne
a fondodelle Scale, ma neirAtrio del Palazzo Velcova-
le, cio^vicinoalPortone, conchcfiriducerincontro a po-
copiiidinulla.
$. lnordineal quinto. Cid che fi dice in queftoparagrafo
dimoftra chiaramente, con quania ragione abbia Monfig.
Vefcovo fupplicato TEE- VV.di unachiara, e diftintade-
loj terminazione fopra querto punto Perch^ infoftanza, fe-
condotutte leregole, deveilMagiftratoandare, o avvati-
ti» odoppo il Vefcovo: Effendo il Vofcovo con Cappade-
ve averechi gliela porci, e quefto Miniftro non pud ilare
lontanodal Vefcovo, fenonquanto portala diftanzadiun
paffo naturaie , peril cortocratco, cheha laCappa Prelati-
sia , incomparabilmente piii corta (come raglon vuoie )
della Cardinalizia . Pofto quefto fiftema , o il Magiftra-
to deveandare dopo il Caudatario per Je ragiooi chianfll-
mc, chefifono dettedifopra; Overodeve andareinegual
J94 lineaconil Caudatario, prendendoloin mezzo, il chcnon
fi loda, e nonfi vituperadal Vefcovo .- Overo deve anda-
retrail Vefcovo, ed ilCaudatario, ilche fpeculativamen-
tepotrebbe difcorrerfi, ma in prattica non e aflblutamen-
teriufciblle , fenon fi vuole ridurre alla tormalita quafi in-
divifibile, ed invifibiledi punti, edi linee(che non poftb-
no regolarfi con il compaflb)una diftmzionefoftanz alifli-
ma, voluta dalla ragione, dalla legge, e dalla confueiudi-
«95 negenerale, e parcicolare, che per confcguenza deveelfe-
re vifibile, patente, e fuori dbgni equivoco, non fogger-
ta punco airarbitrio, n^alla bizzarria di»chi rtafle (come
fuol dirfi ) fo ravvantaggio di portarfi un pafl^o avvanci .
Queftafarebbe veramentemonftruofiri, enon gi^Ia fogna-
taprecedenza delCaudatirio, cheva inqucl Iuogo perne-
ceffifidi fervizio, enon per aicuna fua pretenfione , o pre-
cminenza dipofto, comerEE. W.nehannoconiinui foc-
lolbcchiogli efempii, edt OuJararii, e deSediari, ede'
Palafrenieri , che alzano I"OmbfelIa, e porrano Torc^e ,
eCofcini, cd incenroaltri c^fi fimili , inmodotale, che il
196 volerinfiftere piii lungainentefu quefta luppofta competen-
za con il Caudatavio nonpuoa rribu rfi ad ihro, che ad
una finezza di fpeciofopretello, pcr confeguirert^f /tf«7o e
fbtco queftoplanfibiie moiivo, quella eguaglianza col Ve-
fcovo veftio di c.appa, che fi conofce non competere de
Jure ■
§. Finalmente, & feqq. Circa il merirodi quefti duedu-
bii , fiedettoa baftanzadifopra, n^ Munfig. Vefcovo de-
vecrafcurarli, percheappartengonoaJlbnoredi Dio, edel
If7 la Chiefalua Spofa, edeflendoftari alire voltedecifi dalla
Sac. Congreg. li Decreti della quale non fi voglionooflerva-
re, percio agioi» vuofe, che anche di quefti fi parli , per
quiete, e regolamcnto di ambe le Parti. Soggiungendofi ,
per toglierc ogni equivoco, che la Cappella del Palazzo
Ptiorale ^p^uantica dellanno igo^.quando li detciduedu-
biifurorodec fi
§ finale Tacto quefto fi ^ftimaro neceflariodi motiva-
rc , affinch^ la veriti abbia il fuo luogo . E perchd fi ricorre
di nuovoal Ceremonialedi Orvietto, percio fi replica un'
■398 altravolra perfempre, chequando fiaccetci tuico intiero ,
ed in tutie le fue parci , tutte le coniroverfie faranno cermi-
nate, a tenore del Mandato diProcura, gia eflibito; Ma
quandofi voglia fcindere, edaccetrare, ericufare, in par-
te y &par!ibus, feco«do che piace , e lornacontoal Ma
^'^^•pi:' ' *^'''°'* O^C") che cid non fia per ammecterfi
Cauli ulteriorem progreff"um non habuir ob tranxlatio-
nem Epifcopi Narnienfis ad Ecclefiam Czfenaten. vacan-
temperobitum b.m.Marci Battaglini, Operibus editisfa-
tis noti . o . r
Vrfafa Difcept. Ttm.m.
DISCEPTATIO XIII.
Januen. pii Operis.
v K 0
Capitulo S. Marix de Vineii .
C V M
Jacobo Squarciafico .
ARGUMENTUM.
"Pati-on-MS CappelU , pofitx in Ecclefia Collegiita. , vel Ta-
rocbiali y anpoljic injungeye ncicationem aliqnarum qiio-
tidianariim preciim , cumcantu, velfine mfuaCappel-
Uy invitis , & reluciantibus Re^ore , & Canonicis
e]ufdem Ecci jtx .
PRonegativarefolutione dubil, inqnoqusritur, anCa-
nonici Col egiata Ecclejide SanBa Marite Vi earumja-
fiuen. pojjintprohihere Presbyteris deMaffa ejufaem Eccl.fia
recitationem Offictiparvi S.Crucis in Cappeila SS. Cruitfixi
diSa Ecclefia t unice infiftitur exadverlom ea ci'cumllan- i
tia, qu6d Cappella, in quaquocidid celebrare praetendicur
d. Omcium , eft de Jurepacronacus Jacobl , quoJque non
poteft Patronus impediri i. Capitulo ReiSlore Ecclefis, ni
in fua Cappella , prorsCis diftintla ab Altaie majon , nec-
non feparata a Choro Canoiicorum, piumaliquodopusex-
pleri faciata Presbyterisf*cu!aribus, qui neque etiam fint
de gremio ejufdem Ecclefiaf; Undemulto mtnijs impedi-
ri poreft, iietaie pium Opus adimpiere faciat a Sacerdoci-
busdeMaffa noftrar Eccltfif , qui funcde:llius gremio, cx
nocaiis pixCard de Luc.de Legat.difciynum 9. ub. fc^uen-
do refoiutionem Sac. Congreg dc Propagar.da F de, pro-
bat , quod Regulares tenentur prxilare patientiam, ut io
eorum Ei>. lefiisper faeculares Presby.eros celebrencur Mif- i
fae, h pi'S Benefadiinbusineis relictje , foluta tamen con-
giua fumma pro expenfis paiamentorum Cerar, Sc V ni ,
circa quod concordanr refoiutiones C. C. in Neapoinana
28. Februarii >€o^.&in Medio/aaen. j^Maii \f>ob. f^finRo-
manaii Januarii i6^() reliix ab eodem € ar d de Lucubifu-
pranum 10.
CCimque hunc numerodifcurfum , & forfancum maiori
cnergia , imecunc temporisPriore fidlum inCaufa Roma-
»j,inter Archiconfraternitatem SS. Saciamentl ex una & 5
CaiionicosSS.Laurentii , & Damafi ey al.eiidie I4. Mar-
tii I 7 1 i.Ponence Card.de Abdua , & utraque Parie accerri-
meinformante, Cong eg. Vifir. Apoftol.admirtere nullate-
nils voluerit , uc videreeft inTom.i p.irt. 1. difcept. l€. a
ttum.ii. fperamuspariternequeetiam cflchodieab bacSac.
Congreg admittendum.
IndiCla en\mCaufa Romana primoloco difpucatum fuit
dubium fequens; An Cappe//a; ubi afftrvattr SS .'•^aera-
mentum in Ecclefia S. Laurentiifit propri.i A ■ cljiconfratetni-
t.ttis SS.Saci-amenti , quod tuir refolurum jftirm tttve . Et 4
quidem non ex eo, qudd eadem A'chiconiraternicas ali-
quem addideritornatum eidcm C^appellar, ui prztend^c te-
cifl^e Jacobum inillanoftrac Ecclefi«r, fed ex eo quia poft-
quamemeiac nudum, & fimplicem fitum i Can^nicis, uf-
que abanno .5^6 aedificavcrat 'bidcm a fundamentismfi-
gnem iliam Cappelhm , qu« hodi^omniumoculisexpofita
eft indifta Ecdefia .
Dofaio verrS li fequenitbus verh'SCOnfepfo.- yinptjfit Ar- 5
cbiconfraternitas in d CappellaSS Sacfi^menti eeUtraieface-
re afuis CappeUanis Anntz-erftria . a!i.>lque Mijfu c sntaia/,
quorum 0'.us rciiflum fu.t ipfi Archiconfrater.iitatt . tcmpore
quo non perturbantur funSioncs Capitu/jres , ro.uroe ref-
ponfum fuit Neg.uivi. Deniardardut.irnen eidem Archi-
confraternitati , u ill.Tspoiret faccre celei>rari JCapitulo ,
& Beneficiatisejuidem Ecrlefiac.
Ea ratione, quia quamvis quilibec Patronus propriaau-
thorirarcpia Opcra , qoxnon tnducunt fcrvtu-em m tota 6
Ecflcfia , adimplerc fucre p»iflit in fua CappelU ut funt
Mifl^irum noncanaiarumcclcbrationes & fimil'.* ,dequi-
bns loquuntur rclblutiones Sacrarum Cong cs.citat» fupra
fium i quardotamcn agituidc Operlbus etiam piis, q*"*
fcfvitutcm jiiducunt in tota Ecclcfia, ut funt iund^onct
(^ cum
^34
Difcept. Ecckriaft. Dominici Urfavac.
cumcancu, /&fiiTiiJes, non poteftiilas facere/ine confenfu
Rcdoris, feu AdminiftratorisEcclefiae, qualesindiftoca-
fuerantCanonici S.Laurentii .
^odem igiiur modo difcurrendo in noflris terminis, &
7 procedendocum duSa pundualirefoiutione S Congr. Vifit.
Apoftol. quasvim legisobtinet e.xadduftisin Tom. i part.
1. ^ifcept. 6.num. 64. non vidctur d. Patrono permitten-
da introdudlvo ejufdem fi-rvitutis in nollra Ecciefia, me-
(diantc diila fundlione canendi qualibet die Olficium SS.
Crucis.
Non attenta qualitate vere pii Operls, quale eft illud
^ quotidianae recitationis OflScii parvi SS. Crpcis ; In his
fnim terminis talis qualitas in nulla habetur coniideratio-
iie, quando agiturde inducenda fervitute in tota Ecclefia ,
feuilhs locis, inquibustalc jus fervitutem inducendi nulla-
tcnQs verificatur, ut, omifTisgeneralibus , in noiiris termi-
n-sultimolocopraflicatum fuit in V^aticana Bafilica ; Cum
enirn unusex ejufdem BafilicaECanonicus in ejus Teftamen-
10 congruam reliquilTet diftribucione.m , dividendam inier
Canonifos, & Beneficiatos, qualibetdie Veneris poft fun-
o fliones ejufdem BafilicaE ante Altare SaniJiffimi Crucifi-
xi recitandohymnum ; VexiUa Re^is prodeunt , cumaliis
brevibus oratiombus, idem Capitulum foiemniter recufa-
vit acceptare diflum onus, atqne noluit eandem fervitu-
temEcciefiae imponfre, neque auditaefuerunt exclamatio-
jiesaliquae, miniifquc habitus fuit rccurfus ad Superiores
pio obligandis diftis Canonicis ad fe fubiiciendam eidem
fervjtuti, feu oneri, ve! procuratae fuerunc diffentiones ,
ficfciffuraiinier Canonicos, & Beneficiatos, ucfailumfuic
fp in praefenti, fedhaerfs cjufdem Canonici, de legali facul-
tateoptime meritus, probeagnofcens, quod omnia pende-
bant a mera voluntaie C^nonicorum , fumma pace eidem
lecefationi acquievit .
Minufque refr.igatiAr confenfus , feuaccepiatio talisone-
ris, faiiaper Presbyteros de MaftTa nofuae Ecclefiae, Cum
jcnim ipli non fint Domini, leuReiTlores, vel Admlniftra-
tores nortiae Ecclefiae, eo quianec faciunt unum Corpus
tumCapitulo, nec Jusaliquod habcnt in eadcm Ecciefia ,
iuxta der.Cavaler.^^-j-num. 2.&feqq.8c magiflrajiierfirma.-
taperer.ndem Rot.decif a^^-anumA- & decif. fiS-.nrm.i^.
^feqq.coramEmer. ju>i.&deci[.i<,\.nuin. o.part \<).ri'cent.
jl ubi , quod quidquid fitm corccrnentibus resqecoromicas ,
iniis, quaEconcerr.unt Ecclcfiae dominium, fcoadminiftra-
lionem, nullum jus habeant Cappellani , &Bcreficiati, &
rnel.CiS in</firji/.4> nun).Z-i^>).coram Royas^ ubi iilam sdducit
convincentem rationem , h:s verbis: Citm muisuj Bcnefi-
(i.iiorumjit infcrvire Ecclefte , non auicmfe ingerere^rt.i/Ijtij
adminifiratione^ Redit idein fundatus dilcuilus, quod (ci
>. i.cct invito Domino, leuReilore, & Adminiftiatore Ec-
;i elcfiae, non poteft abinferioribus Miniftris, feu CappeJla-
nis eidem EccIeiiaE imponi fervitus , qualiseft obligatio quo-
tidi^ alta voce canendipra-ditlumOfFicium , cum quotidia-
ro faltempofTibili impedimento, & pertuibatione aliarum
Ecclefiafticarum funClionum , qua; in d Ecckfia parochia-
]i eodcm tempore fieri poffunt^iUt lie le patet. 1'raecipue
confidcrandoqualitatemParochialitatis, inoadem Ecdefia
exiftentem, nccnonobfervandoquotidianum, nimifquefre
quentemChriftifidelium concurfum ad dlilam Ecclcfiam ,
13 circaquem integrum compolim librum dcl D/fCfEpilcopus
Bruguaienfis fub titulo; II Concorfo t]uotidtano della Ma-
don^a dellc Vigne dt Gcnova, cum aliis, iat^ expenfis in
Tom.\pait.i. difcept.-j.nupt.Xt^. 120 tif i:y.
Eoautem magisappilcari videtureadem purfloalis refo.
lutioSac Congrcg. Vifiiationis Apoftolicae in d. C au(a i?o-
J4 mana , quo in illa (ex concurrebaiit circumftantijt talisnatu-
rar. uttlfortiori militent in pralcnti calu .
I Enimioco agebatur in illa dc (olis ;») Anniverfariis ,
(cu Miffiscantatisin totoanno, &coniVquentcrde (l-rvitu-
<j icfercper II partcm totiusanni. In noftroauiem (crmoeft
deonere quotidiano, ncquectiam cxccptuatis (cftivicatibus
Natalis, Pafchatls, & fimilibus primae claffisfolcmnitati-
biis. Idqucadvirrtisnotas Rubricas.
Il- Indiftocafu non rcvorabatur indubium ampliffimum
Julpatronatus^ a duobus, & ultra Sirulis acquifiium ab
Archiconfratcrnitatc, cum tftra-natis claululi.< ficicndi in
fitu controver((>quidquid ipfis Confratribus bcncviium fiiif.
j6 fct, & pI.icuifTct, irrequifitis Canonicts , 'i; Capiiulo pric-
fatii, juxta praccifa vcrl^a Inftrumcnti, quod ptr cxtciUum
exhibitumfuli ind.ConjMeg. Vifit. ApoftoI.In noflro, juxta
co^trariampr.Ticrfioncm , agiturdc practcnfo Jurcp.itrona-
lu, quod afferitur quidcm cxadvcr.so hnftcrna clic acquifi-
tum fui^Tci Monalibus Sanili Pauli (jcnuic, (cd piorius
ignorantur qualitates, & conditiones talis acquIfiiion«s
qugecum fada (it derecenti , atque exadverso nuiiacen^s.af-
feratur Inftrumencum acquifitionis, non fine fundamento
dubiiaripoteft, quodpraejudiciaiis fit Jacobo, iiludnonex-
hibenci, juxta firmaca ^er Rot.dccif.z<^4.nuin.zi,cpramPriO'
10 . & decif.6^^. num^. cpram Cerr.
111. In didocafu Cappella patronata Archiconfraterni-
tatis conftitutareperitur inangulo Ecciefiae , longequ^ po- j,
fita ab Altare majori , & Choro Canonicorum; Noftra
aUiCmCappeiia pofitaeftacornu Evangciii Altaris majorij,
& fic prope ipftin^ , juxta Architeflorum Relationem .
IV In didlo csfu pecfbac Archiconfraccrnitas pia onera
adimpleri facere a fuis Cappeiianis, qui excednnc nume-
rum sj.qualibec die Miflas celebrancibusin d. Cappella ,
habente annexam propriam, & magnificam Sacriftiam , iS
prorsijsfeparacam , &diftinCtamaSacriftia Canonicorum ,
In noftro Cappella Jacobi nuliam ex his praerogacivis ha-
bet, fed in omnibus, & peromnia quoad Mifl"as, qua in
illas celebrartur, dependentiam habet^ Sacriftia Ecciefix
Canonicorum ,
V. Indidocafuinfiftebatur prodiftafacultate/>ro eetem-
pore (func verbadubii) quo',non perturbanturfun8iones Ca- \^
pitulares', In noftro autem hujufmodi praejudicium ,& per-
uirbaiio fiinflionumde faciii verificari poteft, eo quia agi-
turdeEccJefia Parochiali, inqua juxcacafus concingencias
poftuncfieri funitiones in iliishorii, &eotempDre, quoca»
niturd. Officium .
VI. Demiam, in diflo cafu inftancia promovebatur ex
mera neceflicace , aique ad fublevandam eandem Archicor»
fraternitatem a Summis anguftiis, quibuspraEmebatur, & jo
ad illam liberandam a mole multorum debitorum, quibus
fuffbcabatur ; In noftroautem iila promoveturexmera vo»
luntate Jacobi , qui ad inftar herinacii , cDm \ tribus an-
nis exgratia pedes pofuerit in noftra Ecclefia, five in una
ex iilius Cappellis, fub titulo • feu prastextu Jurifpatrona-
tus, vellec hodie conculcarc Doirinos, & Redlores ejuf-
dem Ecclcfiae, eofdemque obligaread recipiendas illasicr-
vitutes, quae idem in/igniCollegiatae Ecclefiaenulio cnodo
conveniunt,
Eccx hisremanet proifus inapplicabilisauthoritas Card,
de Luc de Legat. difc 5.& lelblutioSac. Congreg.de Pro- ix
pasanda Fide, ib dcm citata, & exadverso magnificata ;
Eoquiaih illis fermoeft decelcbiatioreMiiTarum leOarum ,
a Card. Cornelio rtliOarum in Ecclcfia Sarfli Manae de
■Viiftoria Patrum Carmeiitarum Excalceaiorum , &fic de
iurftionibus privatis , &fincftrepiiu, (cucaniu pr.idican-
dis inCappellis patronatis, a qubiisnon poteft aliquid In-
fcrriad noftrumcafum, inquoagitur defundione publica ,
& ftrepitofa cumcanu j imporiante fervitutcm in tota Ec-
clefia pro co lempore, quo praetenditur adiroplcri, uc dc
fc patet .
Totofpiritu fupplicaniesbic, cohaerenter ad ea, qu«ab
Eminentifs PP.Congrcg Vifit.Apoftol.(bIidccon(ideratafue. zi
runt \\^6..Romanaanni i7i2.obfervarepalpabilem illamdif-
(t-rentiam, quae iniercedit inter celcbrationcm unius, vel
plurium Miilarum ledarum in Cappella pstronaca , quat
fui dio nu!lain involuic Ecclefiac fcrvituicm , nullumqueim-
pDriat impedimcntum aliarum fiirdionum in tota Ecr'c-
fia . & inierfundionem (oleninem, cumcantu, totam E -
clcfiamoccupante, &rcpclcnte,atqucproeo temporc, c-.o
ad praxim reducitur, iinpcdicn eomncmaliam fup,'r'' tm
in cadem Ecclefia; cum qua (ijlida diftindionc prnci.flum
i\\\x'wA.Romana , & rematureperpenfa firmatunif.!t pri-
mam fundioncm ficri poflc inCappclla patronatacx (ola vo- tj
luntate Patroni. feciis vcro fccundam, qua; inviio Rcdo-
re, feu Adminiftraiore Ecclcfiaiiiullo modoad praxim rc-
ducibilis fit .
Nccdicaiur, qufid hujufinodi vcrc piumOpus, uii tcn-
dcns ad majorem divinumcultum , & uti hanens annexam
coniTuam dillributiorcm, habito relVcdu ad illo"; qui pt-r
lurnum debcnt illud .idimplcrc , oaiiii Jurc .ncccptandum 14
fir, atquc omnibus viis procurandum, ut ad prflxim rc-
ducatur , juxta animadvcrfa in Tom. 1 patt. x. dlftept.
zS num^.
Siridccnim refpondciulodicimus , quod hujufmodi plum
Opus iria includit, (muis nimirilm , (cil (crvitutcm Erclc-
fisc, cmolumcntuni illorum, qui illud dcbcnt adimplcrc , ij
&honorcm, fcudivinum cultum, quircfultatcx rcci:atio-
ncdiiliOlficii .SS. Oucis.
Si coiifidcrctur prinnim, hoccft onus, fcu (crviiusEc-
clcfia:,rcpupnat omnibi»s principiis, t|U('>d quis invituscoi-a- »6
turhumcrosliipponcrconcri , vcl (cryitucl ,qiiam fcrrc, vcl
non
^
Tom. III. Pars II. Difceptat. XIV.
23$
non poteft , vel ndn vuJt feg.unic. Ced Ut nemo invUus , cum
aliisapud Batbef axiem lO num.t^-
SiconfiJereturemolumentum, refponfioin promptueft,
jn quod beneficium nonconfertur in invitum ad Text. in leg.
finali Cod. UndeUgitim &in leg Irtvitus $■ Q odcuiqueffde
Regul.Jur Ciinqtie vjanonici poitponantdiaamemolumen-
tuml'bertatieorum;nfignisEcclefis, non videnturobligan
di ad acceptandum diilum onus cum emolumento, cujuf-
cumquefitquiliiatis, vel quantitatis.
Si demum confideretur di vinuj cultus , hujus refpeflu ha-
bemujrotunda tlla verbaconventionis, folemniter initasin-
xi ter Canonicos , & Presbytcrosde MafTa noftrz Ecclefiac ,
datc in Summario , Gubernium d. EcclefiiC , 6" direBio fun-
Sionumratione Cultus divini ^cabfolutefpeBat adVreepa-
fitum, Canonicts , 6" Capitulum d. Ecclefi<e. Igitur Jaco-
busnon debet in hac parterefpectu divini Cultus in nollra
£cclefia manus apponerc , fed contentus efle debet mvi-
gilareadimpiemento illorum oneruro infua Cappella, quaf
ron important Ecclefiae fervitutem, fub fpeciofb tituloma-
joricultusdivini, Cxemplo illius, quodinpundo noftri ca-
fus prafl'carunt Canonici Sacrofandae Vaticanac Bifili-
»9 cc A fadoenim, & operationibus Patriarcalium Eccle-
fiarum Urbis bonum defumitur argumentufn illarum fun-
ftionum, quaefieri folentin al'isEccIefiis Orbis, ur obfer-
vavi- Rot inCaJfan.Jur. Taroch.^.Jumi 1 707. §. Signanter
c6.:Tm Cajfarello.
Uirraq^.CKl numquam poteft confiderari favor augumen-
tidiv niculrusin illa functione, quae impor tat Ecclefraefer-
20 vifutem, & impedimentumaliarum Ecclelisftica'um fun-
& onum in tota Ecclefia , juxta firmata per Rot. decif 10-6.
num 2- coram Cocfi». ubi ex h^jc motivo mandavit Rota ,.
defiitcnduiB i-ife a fointu tubarum , non attentis exclama-
lio»''r us illoruni, qui in ddta iite fuc, ubuerunt , afferen-
tiu n iUum reff icere ^ivr\t verba dictae dec ) wgumentum ,
& de or^m di.i i < ultus ex eo quod introducttur <td effe^um ,
ut m tjori bituritate , ac latiiia folemnizetur dizini Regis
tri mphus .
E amen ad hoc, ut Eminentifs, Patres manibuspalpent
31 cum longe majorizelo procurari ^Canonxisfolidius augu-
menrum divini Ci lus in noflra infigni Ecclefia, dignen-
tur obfervae, quod ad inftar eorum, qua; non fine Bono-
rumh.ude, &approbiitionepr.idicari videmusin Urbequa-
libet die Venerisin Eccltfi i l'P Socieratis Jefu , inillaSoc.
Agoniza ,t um. iniila S Francifci adPoniem Sixtum , in
illa S Franc.ad Ripas. in ili.i S.N'Colai in C>impoMartio ,
&!n j| a S.Lociae C'''if-. 'r>ni<; nofiri Canonici propriis ex-
penfis pro fi gitlis fcxtis Ferii! inftiuerunt Expofitionem SS.
Ijj Sacrjmenti in CapeiLt S J aobi in qua recitatts orationibus
propriis ad honoremfacrof. Pi^Jftonis mtgnus Popuii nume-
rus qui ferventer titervenit benediilio em accepit ., juxia
pr«C'ia vei »a Eminentiffimi Archiepifcopi in Relatione ,
dar.i in Sumin^rK) .
E.< qutbusex una parreremanet manifdUim quod iidem
Canon ci non defccerunt , ne.:;ue dtfii iunt in hacparread-
33 implere ea , qiiae 'pfis in fpecie refe^vara fucruntcitca cu-
ram , acdire£lioneineorum , qu<croncernunt augumenrum
culrus divini in nolha infigni Collegiata , & Patochiali Ec-
clefii ,ex afa vero, utinarrf pr<i-(ensin(^antia , cuin taii , tan-
loquc calorecxadvetfoprom Ha , nonparticiparer dequalita-
teillari.m li^-iuoi , dequibusmen io habetur in Inftit. crim.
lib 4.tit.f.num.6
Non '•efr^ig.Jtur demumrefiexio , quod vlgore didaecon-
ventionis. d.it,K in !>ummi io pofTint Presbyteri de Maf-
34 fa nollra- Ecclefiae acceptarepia ReliCla , illaquea fe ipfis
adimplere; Rccurrit enim eadecn folida reflexio quAdom-
riah^c, & quycumque alia miliiantia, five rrfpefludi-
florum P.esbytroruindeMaffa , fivcrefpi^itu PairoiT^rum
alicujus Cappeliae, vera funi circa itla oiera , & pi^ Reli-
da , quae non impotrant Ecclefae fervituicm, fccus veio
35 refpedu illarum EcclefinfVcan.m fuiidlionum . & porum
operum, quaediflam rervitntem importanr, & annexam
habent, quia iilorum refpcftu videtuf repugnare ommbus
principiis, qutid invitis Redlor bus . vel Adminiflr.uori-
bus Ecclefiapaequaliter iibft^. & infignis, pofTit huic Ec-
clefie imponi onus eti^mfi illud refpiciat illius majorem
decorem, & ornatum , utinteiminis haTei.i s, voleiuisau-
gercpium Legatum . h TeOatore reliihim pro majonorna-
mento Alrans Ecdcfi.f , cum hoc , qntSj in lllo appone-
rentnr illiusi» fiania , refp.Midn harc Sirra (. onpresatio in
Rom 4. ''Cptembris 1700. qu»' cf^ in Lib. «o. Di\ret. fol.
681 quam fequui us fui/;; I»/?/r;<r. fr;OT»»./;t.j.fi/. i.num-
40. ^ 4 ■ .
Vrfaya Difcept. Tem.UI.
Diei6 Noi/embris 171 V propofiro in C. C.dub o, regi-
ftratofuora«K»». I. 'cfponfum fuT ; Negitive , dummodert- ?7
citatiofi tt poft expleta Divina in Choro b.ccieli(e .
Cu, reiolutoni fac iio emaperua viam mpropria concor-
daiodiCli dubii, quia presbyteri Je M.ll* non (unt Saccr-*j8
dotes txtranei mdiota Ecclefia , &proinde nonfine exor-
biranria prae e.ifumfuit impedire ei(dem recitationem difti
Officii in propna Ecclefia , poftexpleta in Choro divina Of-
fi^ia,- Debebat emm conc ipi , 6i concordari dubium circa
potcftatem Paironi Cappdlae, acujus facultate nullatenus
pendet imponerefervitutemilli Eccltfi*, in qua unicam ha-
bet Cappellam, juxta verba a^gumenti prselentis Dfcepta-
tionis; Malum autem in hac parte oritur ex eo, qu6d in
concordatione dubiorum non petiturconfilium Advocato-
rum qui proinde coguniur aliquandofcnberc fuperdubiis ,
concordatis «lCaufaEPatronis, nonfine Clienrum pr*iudi-
cio, utprobat Dom.Piton in P.trerg.ad fuas Difcept. Ecclef
fot.-j. num. ^.^.dc ohCt:rvavi 10 Tom. i.part. i.difcept. iH.num.
^y&^6.&Tom i . part.i . difcept.^. a num 44.
DISCEPTATIO XIV.
Pennen. Jurifdi(5lionis.
V R 0
Magno Piiore Capus R. Hierfol.
C V M
Oiria Epifcopali Pennen.
ARGUMENTI.
Loco ftfbne£iuntur fequcntia Dubitt .
I. AnEpifcope Pennen tanquam Sedis BpefteliCttDelegS' :
tequoad Vicarium feu Con'ervatorem Mon <fterii'.S.J oan. a
Sac Reiig Hiero'ol.Jive ejus Magno Pr-.ore dtputatum fpeket
Licentiteconcejfio co/entibus adCrates alioqui Monij.et : Af-
firmativequoaJ iparrem incafu , dequoflgitur
II. An etiam volentibus celebrare in Ecclefia Monafttrii .-
affirmative .
III. Anita quoque privative ob ingreff m in claufuram Me-
dicorum, aliorumquelnfervientium : Atfirma. ve
IV. An & q omodo Epifcopus, ut fupra, DeUgatus ,
vale.ttf tngerere circa ingreffum Puellarum Educandarum ,if
profiteri oleitium : Affi'mative
V An p.ivjttve ad ipfum Epifcopum, ut fupra Delega- ».
tum pertineat exploratio voiuntatis circa profejjionem : Af-
firmative
VI An Confeffarius ordinarius , & Cencioiator debeant
priiis ab eodem Epifcepe apprebari : Affiriiaiivequoad Con
ft-ii^arium. & teneri Concionatorem petere bcDed.flionem
ab Ap fcopo.
V I [. An etiam alii Infervientet : Nerigatl ve .
VIII. An El^Bio c onfeffarii e-ftraordinari competat Vi-
carie an potiies Epifcepo , five fola approbatio: E CiHio-
nem fpedla.e ad Vicanum , & f)Iam approbationem ad
Epifcopuin .
IX An intervenire valeateleBioniPrierifite, & quatenus
ajfkmative ., quomodo debeat intervenire . & an f.bftiturre
pojfit proprium Vicarium : Affirmative ad formam Bullas
Grcgor XV.
X An eidem Epifcopo netijjcari debeat prtevetttive :empiu
cleBienis : Affimatue
XI An y <3 quomodb poftt fe ingerere circa redMtie^
nem rationis Prioriffr: Affimativead foraiam cjuidem
Bulla:.
XII. Anp<tef.itusVicaritj.fe%Cenfcrva-er. O.diiW-
niflri. i>fervuntes eidem Men.iflcrio fuhfi -t Jurif. tSteni
Epij copi tattquam ut fupra, Vc. tgaii in cencernentibus Ciau
fi.ratn: Affiimative.
1N Ctingreg.h.ibiradie^.Februarii i-o-.propofita fucrunt
in hac C.'ii("a prardnS.i ii. Dubia, ut iufr.i , r;ioIuta ;
Repropofi:.i de:"det"uerunt in Congrcg dici^ Aprili.sciuf-
demanni 7^7. & quoad 1 ,;. & ;.d ilum fur .- Pr^evierecef IJ
fu adccifii . fub.cribi-dcbcre conjunSnn ab Epifepo <ir l'i
carie M.tgni Prioratus ^ quMtenus V carius reftdeat . Q»oid 14
Q_ » 4.5.6.7.
^l^
Difceptat. Ecclefjafl Dominici Urfayic.
4 5.^.7. & S. pet&kum (an i ». deci/is ; Quoad 9,& 10. fuicre-
lcriptum: A<iformamBul'ds: Pemum^uoad 1 1.& ii.per-
ftitumparit(?riuit, Indecijis .
Adyerrusquasrefolutionedie i? M^iiejufdero anni 1707.
■jj; fOnceflTafuit nova Audientia, cujusvigc^rereproponitur ho-
di.^. Speramusautcm quoad cria prioradnbia, necnonquo-
ad9.& 10. perfiik^ndumeflre indecifis in reliquij veroadeci-
fis efTerecedcnciuiTi .
Ad quemefFeitum pr3emittimus,qu(^d Monialium Mona-
■jjS ftfriaad effeftum, dequo dilputamus, confiderari pon"upt
intriplici diffcrentia ; Vd er.im Moniales in omnibuS, &
peromnia fubjeftae funt Locorum Ordinariis,- Vel ab eo-
rumordinariapoteftate, & jurifdiflioneexempcaefunt , im-
mediatamque fubjeftionem habent Apoflolicae Sedi, & in
utroque cafu, ionge a nortro diverlb, Ordinarii circa eaf-
dem Monialesomnem exercere pofTunt jurifdiftionem .- In
primo quidem vigore eorum nativa?- & ordinariaE potefta-
tis, in fecundo vero, uti Aportolicas Sedis Deiegaii; Vel
»7 demum Moniaies fiibjedfs funt Regulanum gubcrnio, &
.direCtioni , & eft fubdiff incueiiJuni , nam ,aut lalisfubjedtio,
& direiiio Regularium reftridla , & limitata eft ab Apoftoh-
cis Conflitutionibus, &Sac. Concil. Trident.adcertosca-
fus, & contingentias, &'inifto pariter cafu , qul non efl
nofler, indiflisMonalleriis, atqueincafjbus, nonconteri-
tisinexempcionibus, poffunt Epifcopi , utiS SedisDelega-
ti, propriam exercere jurifdiftionem; Aut demum eadem
|8 Monafteria Monialium fubjeda funt Regularibus permo-
dum totaris , & abfolutae fubjeflionis , hoc efi tanquam veris ,
&propriis Ordinariis, & in iflisterminis non pofTuntEpi-
fcopiprivativ^ feingerereiniis, quae , fiveex Juriscommu-
nisdifpofitione, fiveexConcil.Tridencdecretis, Locorum
Ordinariis competunt; Ea ratione, quia tam facriCano-
nes , quam decreta SacGoncil. Tridenc. necnon Aportolicae
Conflit.intelligi , & interpretari debent de illis Superioribus
Regularibus, quibusOrdinariorum Juracompetunt , juxta
j^ generaliter animadveria per .,4rf/5;i/;/rf.;/z frr/i Licetcano». f.
fi'erb.Ordinariits deEleH in 6.Fagnanin cap.Cum Olim.num.
Z.&^-^lePrtefcript Card.de Luc.de Jurifd.difc.'0^.»um.4.&
7.0 inadnot.adConcil.difc.^.num.zi. &in nottristcrminisP;-
^natel conful(. jo. num. 1 . 6" 2. tom. 1 o.
Quod auiem talis procul omni dubio fit jurifdiifio Szc.
Relig. Hieiofol. ejufquePriorumerga Perfonas, fibiiubic-
.flas, qu6dque potianiur Jurifdiftione quafi Epifcopali ,
jidemque Priores habeaniur tanquam reri Ordinarii , proba-
fiiusauthoritate Doftorum,Nl"o!emni Atreftationeunius ex
31 primisMagnisPrioribusnofirx Religionis, &expun<3uali
refoJutioneS C.C uiraquePaMeinformante, emanaia , at-
que EpifcOpo fua Jura acriter deducenie .
Quoad Dodtorum authoritates , magna facilitatc pofTe-
nnus inhacparte longumretcxere eoruiidem Cathalogum ,
i»2 fed gratia brevitatis indicamus folijmaliquos ex modernio
ribus, quianiiquiores citant , &fcquantur, nempeF;^;;a-
tell confult.i:,o a num.\.tom\o Efcanno in Propugn.Re/ig.
Hierofolym dif-ept. 1 4 c.ip. 1 . a num 1 o. P.Mend de Ord. miltt
difquif. 1 4 pnrt.x 5 fub num.6o. Cardde Luc.i» Mifcel Ecclef.
difc. I .fub »um7S.& difc. i ^.fub num 9 . Rot. de(if:^<^o. h num.
').& decif 19 1 a num. 1 part. 1 i.recent & in Tolctanam^teda.
ad ornatum Card de Luca dejurifd. decif 1 4 6f 1 j .
^ Obfcrvantcs folCim cum di\\s Aurhoribus , hujtrfmodi
vere fingularia privilcgia, idiverfis Summis Pontificibus
2^ SacRcIig. Hicrofol. concefla , nedum pundualitcreffif fer-
varda, ftd ultcnCls amplianda , & fovcnda , ea r.ttione ,
quia cumomni fcrmonis propiictate appelhri pofTunt pre-
fium fanguinis, quale appcllantur honoraria Curialium in
\itheaCard dc I uc.i , fequuto;« Inftitut oimin./ib.i. tit.
i.num. icj.
Quoad diftam Atteflationcm , illa cR Card. Medicei ,
unk cumalia Equitisdei Bcnc; Inillisenim cubitalibusli-
?! teris habetur , quod ca omiiia , quae pra:tendit Epifcopus
Penncnfis in hacCaufa , iiiduobusPrioranbusnofirae Reli-
gionis, pofTcf^is id, Card.Mcdicco, nuTa cniispraflican
tur, vcl pritepdunrurab Archicpifcopo Florcntino, & Pi-
tano. CCimq-JC id icquatur , noncx pariiciilaripiivilcpioco-
rondcm Prioratuum , fcd vig-irercneralium Privilepiorum ,
nof^rsr Relipioni conci florum , radcm r.itir-ne, & vigore
eorundcm Privilc^jiorum idcni pr.-.^icardi.m ili 111 noflr.i C'-
j5 viiate, nc cadtm clr.i 'ex , &rotunda difpofiiio Privilc-
giorum, ex rola.livcfla marcriali fituationeMoraflcriorum
diverfimode .idpr.i»,in reducatur, conir.i difpofitioncm ;
Text integ. Jam hoi iuteff de Vulgar. O pup.lar. cum con-
cordanribusapud «<>;.(ijj</ff/f. ^:« num,<) pttrt xi. rtccnt.<:j
toratn Prio/ ejfdem dccifif num.
Ultra quod folicum uniusLoci optimedeferyitepoteft pro
interpreiatione, & declaratione eorum, qua: in aliisLocis
obfervari debent, concurrendibus iifdem qualitacibus, & 26
circumfiantiis, utgeneraliter nocat 2?or ;"» Leedie».Reparat.
Campanil. lyjunii i6kS.^.AcceditcoramCard.Caccia&in '
Mindonien. l. Mart. i7o(. §. J^uartocor Anfald. Etin terminis
foliti, vigentisinaliisPrio atibusnoltrasKeligionis, eadem 27
Rot.m ToktJur.\o.Decemb.i68^.§.Ncc meretur.coram Molin.
Quodemumadrefolutionem S.C.Chzceft in ana.MelcTi-
tana, in qua obtinui declarationem nullitatis profeflionis 28
Hieronymae Falfonas polf annos jj. ab illius enaiilionein
Monafterio Sanda; UrfuIasMeliiae , & dequa mentioueoi
feciinlnjiitut. Crimin.lib.i.tit [o.^\^.a num. ik^.&inTem.
z.part.i.difcept. si. Seopponenieenim Epiicopo Melevita-
noexecutioni Sententiae Msgni Magiltri, lataz vigorc ref.
cripti d.C-C in quoeidem Magno Magiltro demandabatur ip
refiitutio in integrum ejufdemMonialis, necnon recufante
exequi Breve SS.D.N. direilum pariter d.Magno Magiftro ,
coafta fuit eadem Monialis novum habere recurfum ad
eandemCquaedieS. Augufti lyoj.refcripfic. Exequer,dam
elTe Sententiam Magni Magiftri , prolatam abfque ulla par-
ticipationeEpifcopi, effedtu punttualiterfubfequuto.
Non fuerunt autemin aliqua confideraiione habita ea ,
quae mediantibus Epiftola , & proteftatione , necnon cum 30
replicatis Scripturis dedufta fueruntexparte EpifcopiMe-
levitani ; Quia generalcs regulae, abiplbadduct^ , quasve
hodie exagerantur, non procedunt , quando, uc inpraefen-
ti verificatur, adfuncclara, & rotundapcivilegia in con-
trarium .
Imd indifta Melevitana juflificatuni etiam fuitex parte
Religionis, quod non ab Epifcopo, fed a Magno Magi- ji
ftro approbatae fuerant Conftitutiones ditti Monafterii ;
Qu6d Moniales vifitataEfemperfueruntaMagnoMagiftro ,
atque ab ejus Deputatis, nunqu^m autem ab Epifcopo ;
Qiiod volentes Moniales ejufdem Monafterii tranfire ad
aliud , neceflaria facultas data fuit Magno Magiflro, non
autem Epifcopo . Quodque demuin in cafu akerius nulli-
tatis ProfefTionisfororisThetefiaE Xarat, S;ntentia pariter 3»
Jata fuit ^ Ma^no Magiftro, nonautem ab Epifcopo, in
qua Sententia nimia confiderationedigna funt verba illa :
In iiim nofirte jurifdiflionis ordinarite , ac Priviligiorum ,
a Sede Apoftolica Nobis , i:fQrdini nofro concejforum , qua
digito oftendunt , illa vigere debere , & exequi in on ni
alioMonaftcrio, eidem Ordini fubjeito, qualecft noftrum ;
Non atiento , quod agatur de Monialibus, quia iitae om-
nibuslndulcis, & privilegiis noftroOrdini concefTis, com- 33
patibilibus tamencum illorum profertione , & fexu , trui ,
& gaudere debent , juxta animadverla pcr Tamburin. dc .
Jure Abhatiff. difp.4. quteft. 4 num 14 if difp.it.qmefi. t.
num.-. Pel/izzar.in Manual. Regi:! tom.i. trad.S cap. 1 . num.
7:. Fragof.de Repm, Reipub.cbfift.part. i./ib. 1 1 ■ difp.24.
jj.6. num. i j. EJcan. in Propugnac. Re/ig. Hierofolim difcept.
i^.cap i.num,^ cumaljis, citzttsinTom. i.part.i.difcept
^'.«KWII.
Ciimqu^ in eadem Caufa Me/evitana graiis cxclamalrcnt
Dcfenfores Epifcopi , quod Deputau il Magno Magftro in
receptione probationum non procefTeraiu cum illo rigorc , 34
qi;i prailicari in iftis circumltantiis meri 6 folet , digiia-
ta Uiit cadem C. C injungcte quKlcin cidem Epifcopo ,
ut iterum fervatis feivandis examiruiret cofdcmttltcs, fed
nomine cjufdem S.Corg non auccni vigorc jurildiillionis ,
quam inet^dem Monallerio nonhabet, ut fuit jultificatum
in Suminario.
Hcx: prarmino, acccdendo ad tna priora dubia , de qui-
busfupra num.i. :.©' j.perfinentia indccifis k foriiori com-
proSari viderur exhucuique anmiadvcifis; Si cnin^Priori-
bus noltrx Religionis conceditur , quod majusclt, ncmpe
ConftJtutioncs faccre, & approhare pro Monaflcriis, cif-
dem fubjcdis , cadcm Monalteria vifitarc. Monialcs dc JJ
unoadaliud Monaftenum transterrc, Scntcntialqueprofer-
re citca nullitatem Profeffionum eaiundcm Monialium ;
Multd mapis denican eis non debet id , quod elt minOs ,
hoccft coniun£ti;mciim Epifcopofubfcriberc Liccntiasallo-
qucndi Monialcs, cclcbrapdi in carum Ecclcfia, rccnon
pro inprflfii in claiiliiram Mtdicorum, aliorumquc infcr- j6
vieniirm, j^.xdircy^uiaivText.in/cg.Non debetft deRegu/.
Jur&in Aut/} Mtdtomagij Cod deSacrof.Ecc/ef &3rn(i\3i-
vcrfa pcr Menoc/Kcon(.ioi.num.iil. & Toom deThomafctt irt
F/orib/eg regu/.Hg.
Fortifis quia piivativa facultas, quam rcfpcduhotum ^.
dubiorumpritcndic Epifcopus, nulli innititur legali tun^i- J7
mcnto, vclprudcntialimotivo.
' Non
Tom. III. Pars 11. Difceptatio XIV.
237
Nonlegali fundamento; Quia communiter obfervant in
hacparteTheologi, &Canoi)iltae, qu6d , quidquid dicen-
jS dum effet, attenco Jure antiquo hodie licentia alloquendi
Moniaies in Monarferiis, fubjedis Regularibus, fubfcribi
conjundtimdebet abOrdnario, &Sup^-riore Regulari , ut
videreertapud Paffer in cap.Periculofo num i€^& feq.de Stat.
Regul.in 6. Ricci.int'» Lyc^o Ecc!ef.tomi.cap.-j. j)".i. ntint^.
Mend.de Ordi/i.Miln^r. difqit^ftt. i.^.part.7. num.d^fi. Efcan.in
Propugnac.R:!ig. II:crofol. dijccpt. 1 4. cap. 5. num.19. Paniiiiol.
decif^A^ annot.^ ntitn.^c.iif ^o-Card.de Luc.inadnot.adCon-
Cil.difcil^.nMn C.circafineni, Pignatel.confult.\(,^. anum.z.
toni.i.&eonfu/t.S^.n.'.m z2. i^ z},.tom.6.&co>ifult .^i.anum.l.
lom.io.Nico! in Flofc verb.Ltaufi.rafub n.ii.^ifverb Mouia-
lu n li) t? var.luc-.ibr ■Jur.lib.x .t!r.\.de Vit ifhonejtat Cieric.
a.^. Matthaiic.in Oifi.ial.Cur.Ecc/efcap. 5 ».5. iycap i i.n.i.
39 ubi , qucid ita refolvic hac Sac.Congreg in Vicentina 1 7,.Febr.
1627. if Monaccl. in Formiil tom- 1 . ttt. i .fofmul .■3,. mm ^■'if
tit.i i.formul. f^num.y. & tom.i. tit. 1 yformu/. i ^.num.^.
Idcnvqueobfcrvant , tam relpeftuSacerdotum , celebrare
voieniiuni in Ecclefiis Moniallum , fubjeftarum Regulari-
40 bus, qu^mrefpectu Medicoruni , aiioruinquelnfervientium
eifdem Monialibus, utcirca primum Videreeft apudaddu-
Q.OS hG-^vant.in Manua/.verb.Moniat.Curafpiritnum.y...Ce-
fped.de Exemp dub \a,.fv.bnum i.Capon.difccpt. iS.^. ntim.z^,.
Petlizzjr. m Manual .Regu/ tom. i . trail. 1 o. de Monia/. cap. 7.
»«7» 7 Mend deOrdinmitit.difquif.\^.quafi..\fub num ."<. Ec
41 patet ex Dccretis generalibus hujusS.C relatis k P/_g»<Trf//.
conJu/t.Ss- num 107. tom.6. Etdefecundis videreell apud
Azor.lnfiit mora/.par. . tib.il.cap.S quafl.-j.in fin Campanil.
inDiverf.Jur.Canonrubr.ii.cap.i6.n i\.Pirhing inJusCa-
non.lib. i.tit } ;. n .^ \.Tambur de J ur .Abbatifs difp. .i^.quaft.
j.a num.ii.Sanch in Prcecept.Deca/.tib.6 Cap.i6. nurti. i^.Mi-
rand in Manua/. Prtt/at. traB.de Sacr. Monia/. qu^ft.z art.i.
concl. I ■ Caftrop.Oper morat. tom. , ttail. 1 6. difp..^ punB. i o.
%.2,.num. I . PJtizz.il M.rnua/.tra^. 10. cap.%. feSI.: . num.1^6.
Cefped.de E.\empt.dub.;, J6. num ■^. ViBore/.deOrigin & c/auf
SanB.fol.io. ^.Nomine iupertoris ,&^ Redeo Lezzan infum.
ve>b.C/aufur.n.z.^.DonjtRer.regut.tom-ntraB.^qii,tft.\().(if
quteft.ijn 2.& ().Ventrg/.inPra.\-.tom.i .annot.\.§.z. num 17.
Bonagrat.infum.qu<eft.rcg.verb.C/aufur in add.verf.Dicitf.r 5.
Mmuseadem prastcnfa privaiiva facuhas innitituralicui
4Z motivoprudentiali , pIusju(toinconcr;iriuinexai,erato, at-
que in eo pofito, quod Vicarii Magm Prioris nuiiam ha-
beanc neceflarlam notitiam qualnatum Sacerdotum , cele-
brare volentium in Eccltfia noitri Manalicrii, iliiquelnfcr-
vicntium, quaeque ingradu fuperlativo fupponitur in Epi-
fcopo,- Quia, quando omnia hasca parte rei fubfifierenr ,
circa quod fuum locum veritati relmquimus, femper verum
ctTet , quod cum idem Epifcopus dcbcat primus lubfcribere
43 diQas hcentias, quatenus cognofcat , non expcJire iilas
concedere, poteft abfiinerL' ab illarum fubfcripcione , &
les erit c\pedita , acque facilitate maxima inconvenienti-
busomnibus, cxadvcrso exageratis, facis, fuperque con-
fultum erit .
Quibus non adveifatur prsetcnfa confuetudo in contra-
44 rium : Proceditur enim exadverso cuni aequivoco, quando
praetciiditur , uc corfuctudo, introdufla in uno cafu , poffic
fuffragari refpedlu alceriusdiverfinimicafus.- Elt enim no-
tilfimumprii;cipium, confuetudincm tan-umhabere depo-
tentia., quantum habuit dcaiUi , nulliufque virtutis, & ef
ficaciaercmanerc extia fphaeram illius prarcificafus, incujus
terminis in roduda, & fervatafuic, ut uno ore advortunt
45 DD. addufli per Altcgr.conf.6\.num. jz./ib.i Thomat.decif.
3 5 1 niim. ;8. & decif , ^9 nuifi.^.Pa/m.Ncpoi.a/Ugat.iSi.num.
zi.&alleg.zS') n.^.&Rot dectf 30 num.T,H if dccif^^ ««w.40.
coram Anfitd 6" inpar. 1 9 . revem.dccif^o^. n.6. & dccifj 10. n.
y.ifpoft Cofiftant.adStat Vrb. dccif 114. anum.^j.ifin Gien-
nen Juris votandi i? Jnn i 704. D'. Qiia' adcb cor Card. Scot.
Diverfitas autem caluum, non line myllerio cxadverfo
46 involutorum ad confundendain mater^ani, palpatur mani-
bus. Quiade pracfenti repentur in nollra Civitate Vxarius,
fpccialuer ^ mniino Priore deputatus. In praetcritum vero
nullus unquam Vicaijusin eadem Civitate degit, vel mo-
ram fecit, juxta authenticas Actellationes , cxhibitas in
Summario, & fi^nanter id pa.ct ex Attcllat. Migiflratus
nofirafCivitatis, ibi ; Nel quat Monafhro mai ta Rcligionc vi
ha deftinato Soggctto cbe vi forJftaffe con titotodiVica
riogcneratc ,0 di Co feni.itorc ; Ex Aitcllatione Patnim Or-
47 dinisPrasdicat.ibi ; F pcr quanto K oi .ibbi.-.mo intefo da pcrfo-
tie veccl}ie di queftapred. ,'/..• C itt ii ,fappiamo,clje mai vi (!'ft.t-
tofimite Confervatorc .0 Vic.irio .-Etcx Attcrtationeomnlum
Dignitatum, &Canonicirimi nollrseCathedralis: ibi: Si
Urfaya Difcept, Tom.lU.
tcflifkain paro/adi verita , come non Ite mai per Vaddietro
coftumato , ne pratticato da//a Retigione di Malta di elegere , e
deputareCoonfervatore . 0 Vicarioper le Monache det Ven.Mo-
naftcro di S .Giovanni Gerofo/imitano , Idemque narravicEpi-
fcopusanno i669.S.C.C.cccalioneilliusrerolutionis , quam 4S
fubditluprsEUippoficoclam, &lubreptitieexpifcavit , juxta
verba reftringenda infra .
Si igitur admittiturexadverso, & conciudenter juftifica-
tumfuit indiclo Summario, quod in praeteritum nullusun. 49
quamadtuic Vicarius magni Prioris innoftra Civitate, ni-
mis improprium eft hodie praetendere, utid, quod pradli-
catumfuitin diftoduerfo calu nonexiftentije Vicarii , ex-
tendacur ad prajfencem, in quo didlus Vicarius adelt, con-
tra cominunem Dodorum opinionem, nullam admitten-
tiumextenfionem in hiscircumftantiis, ex fupra allegacis ,
Scadd^musCard.de A/blcin Addu.ad Pamphi/.decifSS num 50
■j. Rot.coratn Dunoz.fen decif-f^.num z.&inp.irt.iz.recent.
decifi-jS. num.>i &inpart.\^ decif^s^.num 6.(y- in part.ij.
decif.^ 6n.21.if in par. 1 9 . dec.^A,^ num. i . & deci f.^^^ num. i \.
AbfqueuUa d fficultaie, ex quo negari non poieft , quod
talis praecenfa conluctudo , uii contraria Juris commun;sdi- ji
fp.jfitioni, fitodiofa, itaut omnis ponibiiis capienda fit in-
tcrpretatio proillius exclufione, & reftridione, juxcaea ,
quaegeneraliter obfervar Rot.cor.Dtinozju» decif 61 6-num^.
& coram Emcr.jun.decif.'6-]g. num.6. Et fivoie noftrae Relig.
Hierofol. i?o/rt;« Toletana \ y.Junii i 698 jj'. ^«0 vcrd& 16.
Junii 1 690 jf . Quatenus coram Mo/ines .
Quaeomnia aamifta , &canonizatafuerunt ab hoc facro-
fandtoConfelTu die^. Aprilis 1707. quando, praevio reccfTu 51
a decifis 4 Fcbruarii ejufdem a nni cenfuit , Licentias ,de qui-
bus difputamus, conjunilim deberefubfcribi abEpifcopo ,
& VicariomagnH^rioris, quatenusifterefideat , incafuvc-
roabfentiae, afolo Epifcopo, procujus refcripti confirma-
tione fupplicamus.
IV. Dubiumdeqnofupra»tt>«.5.duashaber partes. Cir-
ca primam, refpiciencem ingreffum Puellarum, planum 55
videtur, Epifcopum nullo modo poflein bacparte fe inge-
rere. Quia hoc refpicit obfervantiam eorum, quae praelcri-
buntur in Regulis, & Conftituc. noftri Monafterii , quarum
Conftit.exequutio incumbit magno Priori , feu eius Vic^rio ,
nonautem Epifcopo. Imoin terminisaliarum Monialium ,
longe minorem fubjeilionem habentium erga RegularcsSu-
periores , licentia pro recipiendis Educandis petcnda eft a
didisSuperioribus Regularibus , non autem ab Epifcopis , j-f
juxra oaculum C- C apud jQu.irmt. in Summ. Bu//ar. verb.
Monaft.Monia/.num t. Pe//izzar.dc Mo 'ia/.cap.s.fcB.^. num.
1 j?.Nico/.in Ftofc verb Educandee num.Z.& Monace/.in For-
mu/ar. tom. i . f ;.'. 1 1 .fiormu/. i i num- 1 6.
Qiio vero ad 2. concernentem profeftlonem Puellarum ,
Epifcopus, nequeetiam uti Delegatus poteft in illa feinge- 55
rtre , fed privativcfpcdar ad Magnum Priorem , ca ratio-
nc , quia, Epifcopi in Monafterii exemptis nullam habent
facultatem incorporandi , aut aggreg^ndi ad Religionem ,
qiae farultas unice competic Supcricjiibus Regularibns, la.
ii-Rodriq.quteft Rcgul.tom.T,. queeft. I7- art.y i.Azor. Inflitut.
mora' part- 1 tib 'z.cap. 5. quceft..^. Bonac.de C/aiifur quarft.z.
piinB r^.§.6.difi:c.z.num.A. Bordon deProfieff.cap.\~ pertot.
Ci? prtefc-tim num ^^ Tambtir dejure Abbattff. difp. 6 qu,efi.
"y.num $.Cappon.difcept \84 num. iz Pc/tizzar.in Manual.
tom.i.traB o.ap ^JeB i.num ^.Lezzan Oper morai.tom
4 conc/.i. num-S x- Rot.decif-i^^.uum. Kpart.^.recent.
Uiraque vero pars hujus^. dub'i mirabilitcr comprohatur
ex fupra animadvc fisrf »tt>M zS. refpeilu Monailerii S. L'r-
ful.v Melitae; Sienmi in Monifteriis, noftro Ordini fubje- %6
ilis, Epifcopi non poflunt fe ingcrcrein lis, qux refpiciunc
validiiacm, vel invaliditatem Profcffionum , endcm ratir>-
r.e nonpoteiunt manusapponcre in incorporandis, vcl ag-
f.iegandis Mon\ilibuseidcm Religloni, perea, q'>« obler-
v.nrt A/cxand. conf^S- num.^. if 4 /ib.^i. Futgof. ro»|" 1 S-itum-
i Rot.in Rom.feu -i/ban Vineee i-^.M.triit 1699 ^ fii.tticoram
Otmo , Etineffedu vta prafticatuv. ncdum ind Monaftcrio 57
McIi'X, fedetiam in aliisM^^nafteriis, exiftentibus inCi-
vitatibus Florentina , & Pilarum, ut juftificatum fuit in
Summario, & innuimusfupran./wi.i^.
Praeviorccelfu.^decifis refpcilu 5.diibii , refcribcn. vide-
turexplorat. vokintatis circacandem ProfefTiopem . facien- 58
dam cftc coniundtim ab Epifcopo, & Vicario; Noncnim
implicat, quod una , cademqucPerfina , diverfis relpcfli-
bus, J pluribus Superioribus explorari polTicab Epifcopo
videlicet Jurc delcgato, hSupcriori ver(S Reeulari jurcor-
dinario, u oblervac Ret in Tolet . J:.r!fdiB. 10. Jart. i6.)S.
§. Nec implicat coram Mclines : Quod fuadet etiam flrin-
Q, 3 gens
i.^8
Dilceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.
geos illa animadverfio, quod talis eyploratio voluntatis in
Monsfleriisexemptis cum competac Epifcopisjure delega-
to, tali modo ad praxim reduccnda eft, uc non perturbet
Privilegia Exemptorum , iiec impediat, quin alter Supe-
j9 riorJunfdiiSione ordinaria, fibi de Jure competente, paci-
(.o
Non impugnamus affirmativam refolutionem Jo dubii
quod Epifcopo nocificari debeat praeventive cempus eleftio- ji
nis , cum dupiici tamen conditione .
I. Quod ipfe anteaexprefs^ declaret animum fuum velle
utifacultate, fibiin bacparteattribuia , atque eledtioni in/
ficdfruatur Felin.incap C,etcrumnum.<\.dejudic-Fflgnnn.in terede, & praE{idere,utdeclaravitS.C. C.cum fubfecutaap-
cap.CumdikBus ninn-^i.de Relig- Domib. Ecin terminisPri- probatione Llrbani VIII. impreffa poftd.Con(tit.i 8. Gregor,
vilegiorui-n noftriE Hierofolymiianae Religionis, Rot.indi- XV.ibi; S.C. C.T.I.refpondit: RegulnresexeijdemConftit. 75
Ba Toletana § Qiiibus . 'ta dcmum teneri Epifcopo fignificare dkm eleilionis .^'ibbatif'
Idque ex alia parte fuadere ad hominem videtur aiia refle- /rf', eumque ufque ad priefinitum tempus expeffare, fi antea
xio Quia , an Puella ar;c< fit , & difpofita ad obfervanti,T:n ip^e exprefse dec/ara-verit , feuti vef/c facultatefibi in parta
Inrtitutorum , quae ^ S.KeliiiHierofo!. praefcribunur mulio attnhuia, Abbatijfarumqueeleiiiontbus perfe, iclper ahum
melius dignolcere po^tft, & Noviiiam inftruclam leddere intereffe.. acprafidere .
ex propria experientia magnus Prior, feu ejus Vicarius , II. Vero, ut idem Epifcopus expe^aari debeat ufque ad
qu^m Eplfcopus, ab eadem Reiigione piorfus extraneus. tempus notificatum , poft quod , fi non compaieat, neque 7}
Concordamus refpeitu 6.dubii refoluti cum relcripto, de ipfe, neque illius Vicarir.s, legitime deveniri pofllt adclc-
(, quofupra;;«w.6. Nonficautem circa deputaiionemConfef- Oionem Priorifis, ciimfolo in ervcntu Superioris Regula-
farii, & Concionaioris , quiaextra omnem roncrovcrfiam ris , ut faciendum efle in his tcrminis norant Atitonel. de
eft, quod iftidepurandi iunca Superioribus Rcgularibusin Regim. Ecclef lib.j. cap. 4. ntim. r.6*2. Ventrigl. inVrax.
Monafteriis, fibi fubiedis, abfqueeo, quod Epifcopi in eo- tom- i.annot. 4^. (^.unic. num.^T.fignatell. confult. izQ.fub
6j rundemeledione, &:deputatione ullomodo valeant feinge- num ^.tom.S. & Matthaucc.i?! Officiali Cur Regular. cap.i.
rete, uccumul.itis antiquioribus , notnrK Ventrigl inVrax num. 8,
tom \.annot.^^.S.tinic.num<)q. A-r.toncI dcRegim Ecclef.lib. Duhium [\.re['o\'dt\im?M: Affirmative adfiormamBulU
7. cap. I 2. num. 10. 6" ' i. Lantufc m Tkeatr.Regid. verb Con- Cregoriance , quae in 5.5. ita difponic .• iedii^ adminiftrantes
fcjfarius num, i ■^. B.irbof in ."lumm. Jpofiol. dec collcff- i\^. Bona, ad eadem Monafleria SajiRimonialium ., iit precfcr- 74
jtujn.i6.&Ma:t/jaticc in Ojfx.Cur. Eceiefcap. [i,.num.z. turetiam Regidaribus ftibje^r.rum, p:rti:.cntia , fixeRegula-
Prout ctiam parilm immorandum vidctur circa j.dublum resextiterint, fiveS<ectdares quomodolibet excmpti, Epifco-
C^ & merito, quiade Infervientibus nulia legitur fafla men- po Loci adhibttis , etiam Supcrioribus Rcgularibtis fingulis
' tio inBulIa Gregoriana , quee eft unica regula commenfu- annis rationes adminiftrationis . gr^.-tis tamenexigendasrcd-
randi JucifdiClionem Epifcoporum circa Monaftcriacxem- dere teneatur , c.'^ idque juris rcmedlis cogi , ifccmpellique-
pra , inquibus iidem Epifcopi nuUamaliam poteftatcm (ibi nnt : Liccatqttc Epifcopoexrationabili caufa Stperiores Re-
poffunt arrogare, nifi eisderurper fpccialcm Apoftolicam gulares admoneie, i:t ejufmcdi Ccnfcjfores , atque admini-
deputationetri , uc ohieivatGiballin de Claifiiir.difquifit. i. jiratores amoveant , iifqueSi.perioribus idfacere detreSanti-
cap.^i.^.^l nim(:, bus , autnegligentibus , h.ibcat Epifcopus facult.ttem precdi-
Dubium 8 decifumfuitfavorenoftrae Religionis, EleSio- 8osConfcffores , & .r.^dminiflmtores nmorendi. quoties , &
ds nem nimirum fpeffare ad Vicariiim, folamque approbatio- quandoopus cfiejudicaierit .
ncm ad Epifcopum ; Idque fumma ratione, quia indubita- £x quibus verbis apertedigncfcitur , BuIIam loqui dera-
lumeft apud omnes Crt;/o«;7?.7j- , tam ex lege Concil. Tri- tione, reddenda Epilcopo unitimcum Superiori Regulari , 75
dent./f/7".25. (/f ^^('^«'''''■•^^/'■•o.quamexdifpoficioneConftit. nonab Adminiftrr.toribus intusMonafterium exiftentibus ,
Gregor- extraortlinarios Confeffariosin Monaftcriis exem- fcd extra illud mornm facicntibus.
tis depuiandoseffe a Superiorioribus Regularibus, referva- Quod manibuspalpaturex folalcauraciufdem BuIIar , in
ta folum eorumdem approbatione Locorum Ordinariis, ut qua talisinjungiturobJigatio Aminiftratoribus illis, quipof- 76
(' videreeft npud adduftos^ Z>/»forff y;fr nov.Pontif. lib. ^. funt amoveri ad libitum deputantium, & haeceft illa facul-
cip.x.Cefped de Exempt. dub.%4^ a nhm.i.Lezzan. Opcr. tns, qu£E ncgligcntibus id facere Snpenoribus Rcgularibus
moral.tom.^.confut. ^.ntim.Cl.isTelHzzar.tom.z.trad. 10. datur Epifcopis , nmovendi fcilicetqnoties, &quandoopus
feff. i ?!t:m 165. ^»?/tw. 257. Unicum excipientescafum , fuerlt , tales Adminiftratoies.
quando Superiores Regu lares in hac parteeffent negligfn-
ics, inquo aumittunc , quc^d luppieic tunc poffunt Epilco-
pi partcs corundem Superiorum Regularium , negligcn-
/',6 lium , adimplcre proprium vimnus, ut notant citati .• Ati-
thores , & piactcr illos Barbof. in Summ Apoftol. dec col-
Hoc autcm impTndicabilc cft refpe<Su Abbatiffarum , feu
Prioriflarum,quaEnon tranfrfto. feu ncn completotriennio, 77
nullatenus amovcri pofl^unt ad arbitrium Superiorum, feu
Rc;:ularium. five Locorum OrdM-ariorum , juxtaConftir.
80. Gregor. Xlll.dequa A/fo/./» Fiofc.verb. Abbatiffanum,
le^I.$o6. num.'^!. BcIIctt. difquifit.Cleric. part.z. fi.yde Pce- ^.&Card. deLuc dejurepatron. difc. -jx.fub num 14. &
nisCleric.num.i^.ifManacel/.inFormui.tom. i t\t .•) formul. in adnotat ad Concil. difc.^j.nuffi. 19. & in Tom. i.part.z.
.^.num.z. difcept.ip.
Omniumque pradidtorum illa aflignatur congrua ratio , In hujus veritatis comprobatiorcm pofl^umus adducere
qnod pcr Ballam Grcgor. nonnifi ibla , & mera approbatio Apoftolicum privilegium , omnemque alium meliorem ,
Confi-flariorum , tamordinariorum, qunm extraordinario- magifque proficuum tiiulum , dum non a ico.tantum an
rum Epifcopisdemandatur , quaeprorsiis diftirda , &fepa.
rata eft ab illcTumdeputatione .
Ad g.dubium refponfiim tuit : Affirmative adformam Btil-
Cl !d- Gregor.XV.'\\.wd rcfcriptum nuliatcniis impuvramus.
Ncautem illiuspraeicxtu Epifccpusmajorcm in hacpnrte
fibi aflumat authoritatem , & jurifdii^ioncm, quam fit il-
U , quas pcr Apoftolicam delegationcm ipfi fuitcorccfla ,
tiipplicesdcclarari petimus , compctcre foliim Epifcopome-
-.nm, nudamqucnlTiftentiam , abfqueco, qucid cxindc ma-
1,110 Priori , illiufquc Vicario prajudicium aliquod infcratur
circa confirmationcm Priorifl^ac, (tua; privativc fpcdtat ad
7S
68
nis, qui ad noftrum effcdum fupcrabundarcnt , cx gcneia.
Ilter addudis per Rot. in Rom Atigmenti Dotis , & Lcgat.
4 Martii \( 9$. pertot. commEminentifs. Priolo, & in no-
ftristcrminis for^w Bich. dccif 4^^.num.\9. (yfcqq. Scd k
500. annis, Sc ultra, im6^ Fund::tione noftn Monaftciii
iifquc ad hodie, talis rationis rcdditio, feu exadlio nun-
qu.-im ab Epifcopis, fcd fempcr h Magnis Prioribus fa£ta
fuit, ut piobatur inSummario, cujus longiflimi lapfustem- 79
poris vigote, ncdum allignrc poflumus qucmcumquc mc-
lirrcm ritulum dc Muiido, ut fupra diximus .■ Sed ex tali
ncL^ativa magna oritur pixfumptio, quod hoc jus Epifco-
i
Superiorcs Rcgularcs, ut notant T.mbur.dcjur. Abbatif po nullatcnus compctat, pcr ca , qusc firmavit Rota coram
dlfp.i^j.qutrfl. I n \. 1 aror.variar.Iucubr tit.4. cap.z^.num.ni,. Scfaphin. decif loiynum. ;o. Tcrf Et mirum , in M.nficen.
Novar in Summ Bul/ar. part. 1 .comm. i num. 0. Gazant in feu Nul/iusjttrifdiff. 7. Junii i 7co j)'. Ifiaquc coram Muto ,
Manual.verb. Monia/ium Officiales num. I4. & rcfiilvit hcrc & in Nullius , fcu Fuldcrt. JurifJifl. i8. ejufdemmenfis ,,&
•s.C.prodccIationcdidlaEBulIieGrcforinnsc, apud Panimol. anni ^ .I/oc at:tem cor.itn Emincntifs . dc la Trcmo\lle ■
dccif^.T.annot.^.num.ifi. Non cnim pracfumi potcft , quod tot vigilantiflimi Epifco,
Prout etlamprlv.nivead eofdcm Epifiopos, ad Supcrio- pi Pcnncnrc.sadcdncgligcntcs in hacpnrtefucrlnt , propriar-
rei Repularcspcrtiner dicm clcilioni prafigcre, nntc Ipfuin qucobligntionisobliti, ut nullo unquam icmporctalcmrcd-
ailum clcitionis, Moni.iks audirc in matcria, conccrncn- diiioncm rntionis volucrint cxigerc, advcrlus prjrfumpiio-
'eeandemclcdlioncm , illnrumquc fuffragia rccipcrc, & nd-
notare,uradvcrtunt Paffcr.de E/c^cap.^o.num lo. Lantufc.
tn Thcatr Regu/verh.Ahbattjf.i n.t,. Pignatel conf \io. a nt'm.
' I tom.y J iftin.in Addit .id Novar.in .Suw.Rul/ar fem.\ in finc
Vcrfii.Non. ot^ft , Cr Mattha:vc in (fficla/.Cur Ecc/.cap.i. n.S.
ncm illamnrcnux difcnfioniscorumdcm jurium , dcqua
poft antiquiorcs, quosrcfcrt, «Scfcquitur, Rot poft Antonr/. Zi
dcJutibCler.dccif.?.^.ni.»7,9.(ifinTo.'fiJurifdifffiipcrP(r-
tn^cut EccIcf6.Junii 1 6i^<) '^) Tum demum cor.MoH' cs.if i.lu
nti i6yo. <}.Tttni6 m.'g:j coi.cod &Ht Nufltutfcu S':»oga!i:n.
liono-
Tom. III. Pars 11. Difccptatio XiV.
2i9
Bonorumfupermam.iz-Jiinii 1695.$. Nec bujiifmodi , <irin
eademfuper bonojure 1 iMaii iC^S.^.Jncafupriefifiti cor.Mu.
to ,if in Legionen.Parochialis ii.Jan.§.lJiequecor.Kaunitz .
Nec in contrarium allegari meretur refolurio S. C- C quje
81 die 2:5. Februarii i669.ad inftantiam tunc temporisEpifcopi
Pennenfisrefcripfit, Adminillratoresnoftri Monafteriipof
fecompelli ab eodem Epifcop. ad rationes ipfi reddendas.
Tum quia eadem refolutio intelligi debet ad termiaos Con-
ftit.Gregor. procujus executvoneemanavit, & cumquaea-
dem Sac. Congreg. fe conformare voluilTe d icendum eft , ju-
83 xta animad verfa per Cad. de Albic. apud Card- de Luc. dcju-
rifdiH.difcept, x.quaft. \\. num. i. ^irRot.decif. i^-j.num.6.
coram Coccin.
Tum quia narravit Epifcopuseidem S.C. quedin ea Civita-
te reperitur Monafterium Monialium S Joan.Hierofol.qute emit.
tunt Vrofeffionem in manibus Ahbatijfce ^praetendunt omnimo-
dam exemptionem ajurifdi&iorie Ordinarii., t^nullum ha-
84 bent inCivitate, necinProvinciaSuperiorem, ab ipfaReli-
^io«f </f/>tt/arK»>,juxtapraEcifa verba Folii, tuncdiftributi :
£t proptereahodie nullum fieri poteft fundamentum inea-
demrefolutione, dumreperitur innoftra CivitateSuperior,
Sj feu Vicariusjegitimddcputatus, perea, quae notant Cdri/.
de Luc.in adnet.ad Concil. difc. t . num. \i.if difc. i g. num.i- 6"
i.& Pignatel. confult.iyinfine tom.i.
Abfque ulla difficultate, ex quo eadem refolutio inniti-
tur ulteriCis alterifalfo fuppofito, quod kilicet non foKim
innoftra Givitate, fed nec etiam in Provincia Magni Prio-
86 ratusCapuae, quzcomponitur exmedietate RegniNeapo-
Jis, non adeffet Superlor, h noftra Rcligione deputatus ;
Quod adeo infubfiftens eft , ut nec etiam refponfionem me-
reatur, juxta nobilem animadverfionem Divi Athanafii ,
relatia P.Sebaftian.aS Pauloin Append ad motiv.J ur . it.ii .
num.%6 infine ,\h\ : Nimisfalfanonfuntrefellenda, ne ba-
bitafuiffe credibiliavideantur . In Provinciaenim noftri ma-
gni Prioratus, vel ipfemet magnus Prior, vel faltemejus
Locumtenens refidere femper confuevit; Corruente pro-
57 inde d.fuppofito,corruerepernecefte:dicendumeft ,!eamdem
refolutionem , tali fuppofito innixam , per ea , quse gene-
raliter firmavit Rota in Fanen.Jv.rifd. % i .J an. 1 704. ^5'. Nec
relevat, &\S. Junii ejufdem anni $. Nullius ceram Card.
Scotto, & in terminisalterius refolutionis ejufdem S.C. C
Rot.decif.iot.»um.i<i.part.i<)recent.
Inomnem verocafum femperverumeffet, quodcumea-
58 dem refolutio nunquam fuerit effedum fortita , dum
etiampofteandem , nullatenus reclamantibusEpifcopis, in
adminiftratione Bonorum noftri Monafterii , atquein reddi-
tione rationis Prioriffae, femper privativemanus appofue-
runtmagnus Prior , illiufque Deputatusfublata penitOsre-
manfit quaelibetefficaciaejufJemdecreti poftannos quidra-
gintaab illluseditione, ad quemeffedum fufficeretcontra-
riaobfervantia perfolosdecemannos, etiamfi illa effet prx-
ter Jus, Cardde Luc.deBenef.difc.lo.num.i6. & r 7.07 dfc.
32.»«»». 8. Lavor-lucub.tit.z.cap.ij. num.^. Amoftaz.de Cauf.
piis lib. 6. cap. 6. num. 60. Rot.in Florent Quarta Funer. \.
Dec. 1 704 $.Secu»db coram MoHnes cum aliis citatis in Tom. i .
part. '. . difcept. 2 6 ■ num...
Remanei dub. i j. quod affirmative fuit refolutum : Verum
59 ne fub illius genetalitate, praetextu Claufutae, tam Vica-
rius, quam alii Miniftrimagni Prioris ad arbitrium, &
placitum MiniftrorumCuriaeEpifcopalis Pennenfisindebi-
tis vexentur gravaminibus, nevemagisafficiantur praejudi-
ciis non de facili reparabilibus in gradu rccurfus, humilli-
mas inhac parte effundimus preccs, uc , praevio receffu ^
decifis, dignentur refcribere , ut cxprimantur cafusparti-
culares,- Itaenim quotidicfolent fuprema omnia Tribuna-
lia, omnefquaE Sacrae Congrcgationcsrcfcribere, ut omillis
generalibus, quac defacili cumularipoffent , in terminisfi-
milis prsetenfionis Archiepifcopi Pragenfis cum Miniftris
magni Prioris noftrae Religionis, utraque Parte accerrime
50 informante, refpondit CC ;« Pr^^f».y((r;7;//£7;o»»/ (4.7,»-
««ari» 1708- quandoad g.dubio; .-inArchiepifcopus pradi-
Sos Presbyteros^e.\erce>ites Curam Animarum in cafu nonpari
tionis , eius pneceptis , pojft p c8cre pcena revocationii li-
centi<e exercendi Curam Anim.,rum: refpondit.- Rccurrant
in cafibus particuhribus .
Katioautem fpecificationishujufmodi cafuum . & recurfus
91 inparticularibus contingentiis, videtur cvidens, quia dan-
tur multi cafus, inquibus Vicarius, feu Superior Monia-
liumillasalloquipoteft, & inMonafterium ingredi, abfquc
licentiaEpifcoporum, ex illis legitimiscaufis, quas,expli-
candoConftit-Grcgor. adducunt , & cxornant Pajfcr.incap.
Periculofo num. i6j.de Stat.Re^ul. in 6Novar,conf.Q . de Stat.
UrfayaDifcept.T0m.lU.
Monachor Azzor.Inftit.moral.part. l./ib.i^.cap, 8.^tt</r. g.
Barbof adC0ncil.fcJf.i5.de Regular.cap.;.num. ^7. Mirand.
in Manual. Prtelat.tit.de Mon. quteft.z. art. 14. Vir^oel.de
Claufur.Monial fol. \i.Sanchez ad Prtecep-DecalJib.a. cap. 1 6.
num.z;. Prax.Jord.variar.lucub.tom7. hb.j.tii. u. num.50.
Lantuf. in Theat. Regular. verb. Alloquutio , Nicol. in Flofc.
zerb. Monafterium num. 15. Capon.difc. 1S4. num. \^.&difc.
261. «ttw. 78. & referendorefolutionem hujusSac. Congreg.
in Mediolanen.Pignatel. conf.S^j.num.i^S. tom.6.
Poffunt ulteriCis Famuli , aliique Infervientes Monafteriis
Moniales, alloqui, &Claufuram, etiamtempore Adven- 9*
lus, &QuadragefimaE ingrediex jufta, & neceflaria caufa,
jibfquc Iicentia Ordinariorum, ut obfervant Pelliazar. in
Manual. Regul.tom. z. traS.io de Monial.cap. ^.feil.\ num.
\ li.ij Pignatell.conf.%. num 90 tom.6.
Si igitur tam Superiores, qukm Infervientes iniftis, &
aliiscafibus, excaufis necelTariis, abfque Epifcoporum li- 9?
centia poffunt Monialesalloqui, & Monafteria ingredi ,pla.
num videtur, quod non poffit inabftrafto noftrumdubium
rcfolvi, & finedeclaratione illorum particulaiiumcafuum,
in quibusEpifcopi procedere poflunt contra Miniftros ma-
gni Prioris.
Quibuspon adverfatur refolutio S.C.C impreffapoftd.
Conftit. 18 GtegOT. XV. quzduh.17. Aneadem Conft.tutio , 94
quapartefupponitEpifcopiJurifdidioni Regulares deli iquen.
tes circaperfonas dcgcntes intrafeept.t Monafteriorum Regula-
rium , autciiC! Clauj'uram , Bonorum adminiftraiionem eorun.
dem Monafteriorum , habeat locum in omiibus deliBis , an ve-
ro in notoriis folum , if cum fcandalo Populi: Refpondit ;
Conftitutionem habere locum inomnibus deiifJis , non autem
in notoriis tantitm , &cum Populifcandalo .
Et quiaeadem Conftit. loquitur de Regularibus, delin-
quentibusquoad Claufuram , non verode Superioribus, vel 95
aliis, deputatisad neceffariafervitia Monialium ; Cumque
fit poenalisintelligenda utiqueeftad literam , & prout verba
fopant, feclufa omni ampliatione, & extenfione , juxta
animadverfa per Honded. conf. ^s.num gX lib. i.Farinac.in
Fragm.part.i.lit.E a num 1 1 5. Tiraquel.de Retra&.in Pr<e-
fat.num.Si.&bi.SeJf.docArag. \ii.num. \0i. ifRot coram
Priol.decif 8 1 . num .38.
Etquia verbaejufdem refolutionisconcernunt aflionesil-
las, & operationes Regularium exemptotum, quse funtde- ^
licla, & propterea non poteft haberelocum inilliscafibus ,
in quibusSuperiores, vel Infervientes nullum commitiunc
delidlum, velalloquendoMoniales, velingrediendoMona-
fleria ex caufa neceffaria ex animadverfis fupra num. 91.
Effec enim inconveniens ver^ incolcrabile, quod Mir.iftri
inagnorumPiorum noftraeReligionis inuna Provincia, fcu
Caiholica CivitateproceffarenturiLocorumOrdinanisquia
alloquuntur Moniales, fiveratione eotum Officii, five ex
alia legitima caufa , ac fi talis collocutio involverct deli-
<Sum; In aliavero ab ipfifmet Epifcopis, nedum permic-
tatur eifdem, Moniales fibi fubjedas alloqui , fed ulterius
nequeetiam os aperianc, quandopofitivis leges condunt ,
ne abfque eorum licentia cum eifdem MoniaKbus alloqua-
curquifquam, inclufispropris Confanguineis, ut iuft fica- 97
tum fuic in Summario ibi ; Voiendo in conformita dtiie Con-
ftitutioniPontificie , chenonfi ammeitacbi fifianel Parlato-
rio , a parlare con nejfuna , fenza la nojha iicenz-i fecon-
dola forma antica, che fivede /iampata. econ tutte le cen-
dizioni , in effainfcrte, ancorcbcfiano Parenti, conofcenti ,
e Religiofi
Crefcerctqueinimmenfum idemabfurdum, obfervar.do,
quod praedida non pradicarenturdive:fim,>de vigore divcr- ^"
Ibrum Privilegiorum, quacmagisampla fint m una , quam
in alia Provincia, feu Prioratu, fed pro executionc eo-
rundem Privilcgiorum , quo nihil abfurdius , nilvc irra-
tionabilius .
Die Ven 17. Aprilis 1 7 1 1. propofita Caufa in CE- & R. i
Card.Sperellio, circa tria prim.Tdubi.i ("uit refcripium :PT,e- 9^
Tio recejfu a dccifis , Licentiam fubfcribi debcre ctnjanftim ab
Epifcopo , if Vicario Reiigionis , quatenus ifie rcfidcat in
L oco ; In reliquis in decifis .
VerOm non .TCquiefcenrc Epifcopo, petiit noramaudicn-
tiamadv. rcfolutionem dd. primorum dubiorum, pro cujus lO-
denegatione diccbam.
Ad diffcrcnii.im omnium aliorum Tribnnalium Urbis ,
quando Caufari S.ic.Congrcg.dccifar funtpoft 2. rcU)iutio-
nem , feuconfirmacioncm primirefcripti, nurquam indul-
geri folecnova AuJientia, nifialiquod nimisrclcvans, de
novorepertum, majorcm mercatur diicuffioncm, ut Emi-
ncntiff. PP. totiqusCurisnotunieft ; Hoc tamcD lauda-
Q. 4 bili
240
Difcept. Ecclcriaft. Dominici Urfyv-ac.
bili folitononattento, pratenditurexadvcrfonova Audicn.
tia adverfusduasconformesrefolutioneshujus S.C. rerpeCtu
triuui noflrorum dubiorum , ex eifdem prorsijs motivis',
quzin praeterirum addudla , & exagerata fuerunt , & pro-
inde videtur hoilierefcribendum , ur Promo;or Fifcalis tan-
dem aliquando acquiefcat .
Unicum fundamentum pro ilia obtinenda repofitum eft in
102 eo, quiaultima refolutio capta fuerit in coniumaciam, &
hocfibi debetimputare d.Promotor Fifcalis, ^ui diuexpe-
itatus, continuifque iriomationibus laceflitus, informare
renuit ; Necnon in piaetenla confuetudine, quas nullam
meretur animadverfiorem ; Non enim impugnatiir tota-
lis fubjeftio Monalierii , de quo diiputamus magno Priori
Capuas, hocautem attento, unoore obfervant DoOores ,
Ilcefltias alloquendi Moniales fubfcribendas t0e unitim ab
Ordinario Loci , &^ Superiore Reaulari , prout etiam ab
loj eifdemcopulative fubfcrihendas effeLicentias, tam Sacer-
dotibus, voientibus celebrare Miffam in Ecclefiis earun-
dem Monialium, Regularibus fubjedarum , quam Medi-
cis, aliifquelnfervientibus, incafibus, ajurepermiflis, ut
refpeftu primae conclufionis notant Vignatel conf. 1 €i.mim.z.
tomi.<if cofjf.S^. »um.22. tom 6 Nkol in Flofcverb.Claufura
fub num.12. ifverb.Moniaks num.z^. Panimoldecif.S^ annot.
3 num.^cif 90.C ard de Ltic adConc- difc.7,(>. num.6. & rela-
tisinnumeris refolu'ionibus SacCongreg. Matthceucc.inOf-
ficial.Cur. Ecclef cap. 5. a num.l.& Monacell.in Fcrmul. tom. I.
/;/. « .formul g. num. i^is tit. i i.fermu/. 1 9 . num.-j. & tom.i. tit.
1 ^.formul.l <)■ num 3 Et refpedtu fecunds Gavant.in Manual.
zierb- MonialiumCura Spiritualis mtm. J2. Vellizzar. in Ma-
nual. Regular. tom. z.traB. 10 de Monialib-cap. y.fub num.J.
Cefped.de Exempt dub.14.fub num.^.&Capon.difc. 184- num.
zz. Et refpedlu tertiae Lezzan. in Sum.verb Claiifuranum »4.
Donat. Rer Regul. tom. 5. traSl-'y. quiefl.i6 num. < .&qutefi.i-'.
num.-h. & e)Tamb. dejur. Abbatijf. difp.Z2,.qucefi. i. «aw.3.6^
feqq.if Ventrigl in Vrax.part 1 . annot.^. jT.2. num. i 7,
Et viva ratio hujus conclufionisea eft , qu6d hoc mo-
104 do refpeflu Claufurae omnis adhibetur cautela , dum ex
una parte in diflis Licentiis praecedereprius debet fubfcri-
ptio Ordinarii, ex aiia verofubfequi aiia Superioris Regu-
laris; Itaut quando ambo concordant in fubfcriptione Li-
centiae, haec conceflfa dicitur cum tali, tantaque maturi-
taie, ut omniscefTet fufpicio tacilitatis ingreffus, qui lon-
ge difficiliiis locum habetquando h, duorum quam , quan-
do abuniustantum voluntaredependct, utexfe notumcft.
Ali^sexcontraria praetcnfionemagnum fequeretur incon-
?o5 veniens , & intoierabile alifuidum , quia fcilicet Supe-
rior Regularis , cui fubjeftac funt Mcniales , quaeve ab
jlliusdiredione penderedebent, penitils ignoraret perfonas
jllas, quaein Monaflerium ingrediuntur , &cum illistrada-
redebent, praecipue refpedu fpiritualium , ut funt Cappei-
lani, &Confefrarius.
Ncque relevat refponfio , quod difta communiter rece-
lc6 ptaconclufiolimiieturincafu contrariaeconfuerudinis, cum
fuppofito, quod ilia in noflristerminis verificerur .
Objcflum enim non fubfiflit in Fado, & non reJevat
in Jure.
Non fubfif^itin Fado, quia circa diflam afTertam con-
107 fuetudinemnon iiififimplices, & affeiftataE Fidesexadver-
fo exhibentur, quse ex vulgatis nullam, mercntur fidem :
Praecipucquia extortae fueruntpcndentelite ^Subditis Epi-
fcopi, qu6d eorum fidem fummoper^ minuit, ut rcfpeilu
primaeconclufionis videreeftapud Rot.decif. i i^num ^co-
ram Pamphil- & decif r 46. num. [S.part 9. & dccif 273. num.
6part. I 9 rccent. Et refpeftu ferundaE.-ipud AffiiB. decif.-^o\.
numS. FarinacdiTcfiam qutcfi.^^. a num-zoi.&Rot coratn
Mart Andr.decif^ynum 7.
Minuseadem rcfponfio rele vat in Jure .
Quia non efl fermo dcpraEtcnfaconfuctudine, quando in
108 Civitate Pennae adcrat Vicarius magni Prioris, dum ifte
nunquim in praeteritumfn illa deputatus fuit, vel moram
A-cit , ut probavimus fupra tinum.^6.(:f nuin. R^.ubi regirtra-
vimus prapcifa vcrl^a Epifcopi in Relationc ad CC. qua: funt
inlib i\. Dccrct fol. '!'<).
Et proindd applicatur notifTimum Juris axioma, noto-
lep riumqueprincipium , quAdci^m confuctudo tnntumhabc.Tt
dc potcntia , nuantum hnbuit dcaftu, nullius prorsus efH-
caciae, nulliufquc viitutis remanetextra prsecifos, & indi-
viduale.^ illos tcrminos, in quibus fcrvata fuit , ut notnnt
Altogr.conf 6i num.M iib i.Thom.dccifm. num.^K-j if dccif
t^tnum^ fifPalm Nepot allcgat. 287. ;/«>» i 5.& firmavit
Rot. dccif.jo num.lh . if dccif.j^ num.^ycoram Anfild & in
paTt.i^.reetntdceifics.num.e.dfdecif.^io num T.&in Gien
nenJur.zcand.zj.Jan.i-jOi^.^ ^UeeadcocoratnCardScct uo
to: Minulqueextendi valetdelocoad locum, decafuadca
fum, vel de perfona ad perfonam, attenditurque in folo
praecifb, &individuali cafu, in quopraflicata fuit, ut vi-
dere efl apud adduftos « Card- de Albicin Addit. ad Pamphil.
dccifi<S. num. 7. Rot.decif 7 j . num.z coram Dunoz.fen.& decif,
zy^S.num.S part.iz <ifdecifi55.num.6.part. 14. & decif^S^.
num.t I part.\^.recent.ti. Joquendofavorenof^rseReligionis
eademKot. inTolet Jurifd. 17. Junii 16S9. §■ Qtiovero , &
\ijunii 1 690. $. Quatenus coram Molines .
Non relcvat injure, cadem refponfio, quateniasadver-
siisrei evidentiamdicta praetenfaconfuetudoconcludentifli- m
me probareturin praecififfimisterminis nofiri cafus, ea ra-
tione, quia privilegia nofirae Religionis, quorum vigore
Monafterium, de quo difputamus , fubjedum eft magno
Priori Capuae, munitafuntclaufula Jwiteir, & Decretoir-
ritanti, in quibus circumftantiis advetsiis dicta privilegia
inallcgabiiiseftquaelibetobfervantia incontrarium ,ben^Co- 112
hell.adBullar bon- Regcap. iS.nutn.-yz.&.meUusRotadecif.
1279. num.i^.coram Emer-jun. ubi , quod Decretum irritans
tollit ,quamcumqueconfuetudinem , &obfervantiam ante-
cedentem, impeditque ne poffit alia inchoari in futurum
cumaliis, chatistnTom.r.part.z. difc i^num.zi. & ij.
Et articuload PartesdifcufTo , refponditC. C inLauden.
2.Maii i'j\-i.adz.Aw\}.vfv\Aexe.e^inTem.\.part.i,difc. I4. 11 j
pertotam. Et in terminis Privilegiorum nollrae Religionis ,
quod adversus illa nulia attendatur confuetudo, nuilaque
obfervantiaallegabilisfit, eo quia continent claufuiam .i«-
blata., & Decretumirritans, henePignatel.confio per tot.
& fign.»«w.i2. /ow. lO.
Qucd procedit , etiamfiagaturdeconfuetudine, &obfer-
vantia , introduda ab ignorantibus Privilegia, &claufulas 114
in illiscontentas, ut notabiliterampliat Gonz- adRegul.^.
Cance! gloff.€y.num. iS.\b\ : LigatetiamdiffumDecrctum ,
quando efi impofitum a Papa , non foliim fcientes , fed etiam
ignorantes , quamvis non ejfent additailla verba .fcienter , vel
tgnoranter , Sc concordant Mar.ylnton. variar. refol. lib. 1.
refol.^S.infine, (ifRot.decif.iSio.num.6. coramCoccin.if
decif.149. num.l.coram Vriol.if inpart i .div decif ^i^.num. j .
Retorquetur auiem potiils, quam obf^et retiexio, quod
fumus interminis Confuetudinis, Juris communis difpofi- Uj
tioniconformis, acproindeomnis capiendafit interpretatio
pro iila extcndenda , ut fiatrcditusad idem Juscommune ,• „
QiiiadeJurcLicentisealloquendi Moniales in Monaflcriis , ■
habentibusproprium , &particularem Superiorem Reguia- ||
rt- m , non ab Epifcopo privativc, fed ab eodem cumulati-
ve cum eodem Superiori Regulari fubfcribendac funt , ut
probaviniusfupra»«w.38.<if 10 j.
Etpropierca remanet clarum, quod fumusincircumflan-
tiis confuetudinis, exorbitantis 'k difpofiiione Juris com-
munis, in quibusterminis omnispofTibiiis capienda eft in- ii^
terpretatio pro illius exclufione, & rcflridionc , juxraea ,
qusegeneralitcrfirmat JJo^. decif.6i6 num. ^ ceram Dunoz.
jun.&decif. 879. num. 6. coram Emer.Jun. & fiivorc nol^ra:
Religionis, inTolet. Jurifdiff. 17. Junii t62g. $.J^uover6
coram Molines .
Neque minoreminvolvit exhorbitantiam aliaprsftenfio ,
veile Epifcopumproccdcrccontra Vicariummauni Prioris ,117
loquentemcum Monialibus, coeterofquc Mmif^ros, quibus
pro unica tantum vice praetcnditur id cfTe permiflum; Si
cnim idem Vicarius, uti Superior earundem Monialium ,
potcftaliisdarcLiccntiamcum illisalloquendi , cxfupra al-
iegatis, multfi magis ipfe cumeildcm Monialibus ioqui po-
terit, imddebebit, cx quoagiturde Monaftcrio, quod ei-
dem Magno Prioti Capuae fpetta rcggcr/o , govcrnarlo , f
econfrvarlonellabuonacufiodia, ut cxadvcrloadmittitur ,
& probavimus fupra »«;».! 6. Nonenim ad praxim reducipo- 1 1 J
teftdiredio, gubernatio, &confervatin Monafierii in bo-
nacuf^odia, abfque coqut^d Supcrior alloqu.iturcum illis ,
quas regere, gubernarc, &con(i?rv3rc debct, ut de fe no-
tumef^, &rcfolvithapcS.C. 27. Septemb i64i.<i^tt</L<i«-
tunfin Theatr Regul. verb.Alloquutio num 7. <if Matthicucc in
Offcial Cur. Ecclef. cap. 3. num i 3. Cif 14.
UndcinhiscircumftaniiisnuIIa daridebet , aut potcft rc- 1I9
pula,dum farultasalloquendicompctit Vic.irioJurefui), &
exproprioOfficio,actotic$, quotidsnecelfitaspoftuiirc vi-
dcrur; Id quod refpertivc militntcirca alios Miniftros, &
Officialcs, addidosfijrvirioMonartcrii, qui , utcxpericn-
tiacdocet, in cmnibusfcrc MonaflcriistotiusUrbis, & Or-
bis alloquuntur cumiifdcm , juxta rerum , & cafuum con-
tinpentias ; Et propt.in hac pirte nulla dari potcft limitatio ,
ncc Jus aliquod fibi arroi;aie potcft Epifcopus fupra pcr-
fonam
Tom. 111. Pars 11
fonam Vicarii, omnino Immunis, ac exemptiab ejuspo-
teftate i Etutique curabit ipfe prudenter , accuratequc fc
regulare intra cancellos fuae facultatis .
Nuilam autemhabent^ parie rci fubfiflentiam exagc-
rationesille quod Vicarius noftri Monafterii excefferit fi-
nesmoderataECoiloquutionis, cum infubfilknti fuppofito ,
quod fitratteneva quaft continuawHte a parlate co» le Mo-
120 nachey ancbe finoadun ora di notte , ut gratisubiqueaffe-
ritur; Sunc enim haec ade6 infubfiftentia, atque a verita-
teaiiena, ut nec fyilaba legatur in contrario Summario
ad colorandum diftum exceffum , qui , uti fapiens deli-
Clum, concludentiflTime probandus eflet , indubio femper
'121 pro illius exclufione inclinandum ex notoriis principiis ,
de quihusinlnftit.Crim.lib-i.tit.i.n. 34.
Omnem veroexcedit exorbitantiam praEtenfio circa in-
veftimentum Dotium,quod Epifcopus ad fuilibitumface-
122 re praeiendit refpeftunoftri Monafterii. Ea enim , quaein
hac parte illius favore afferri pofTunt , procedunt refpe-
ftu Monafteriorum , eifdem Epifcopis fubjeOorum , in
quibus cum ipfis demandata fic cura regendi , &guber-
nandi eadem Monafteria, nedum quoad Claufuram , &
fpiritualia,fedetiamquoad temporalia,&concernentiaip-
fiusadminiftrationem,nilmirum,fi poteft, im6 debet in-
125 vigilarecircadiftarum Dotium inveftimentum ; Noftrum
autemMonafterium nonEpifcopo, fedmagno PrioriCa-
puaeper modum totalis, & abfolutae fubjedtionis inomni-
bus, & per omnia fubeft ; umbraque illa jurifdidtionis ,
quam in illo poteft exercere Epifcopus, noneftordinaria,
fed delegata,& reftritla ad folam Claufuram , ex addu-
dis per Nicol.inF/ofc.verb.Claufuranum.ii.Scptopterea.
extendi nullatenus valet ad ea, quse cum dida Claufura nul-
lam habentconnexionem .
Etinrei veritate, necunicusadduciturmiferabilisaftus,
in qua anteceflbres Epifcopi unquam manus appofuerint
124. circa Dotium inveftimentum in noftro Monafterio: Un-
dedebet Epifcopus, novitatibus reliftis, per illam viam
incedere, per quam ejus AnteceflTores ambularunt : No-
vitates enim femper odiofa; , femperque perniciofsE exi-
ftunt, nihilquemagisanimumperturbat ,quam innovare,
115 uc obfervavimus in Tom. l.part. i. difcept. 10. numer. 12.
& 23.
Ex quibuscontraria praerenfio videtur deftitutaomni le-
gali fundamento pro obtinenda nova Audientia refpedu
116 trium priorum;dubiorum , prefertim poftquam fuerunt ad
Partes in forma authentica tranfmifsa Decreta ,& refcri-
pta hujusS.C.In quibus circumftantiis ex laudabili praxi
ejufdem S. C. rationerei ampliusnonintegrae, nonfolenc
refolutiones in dublum revocari , ex quo Caufa habetur
pro terminata.
AbfqueuIIa prorsijsdifficultate, attentoquod eademDe-
creta cxpedica fuerunc poft renunciationem , exadversd
117 faftamulieriori difputationi didtorum trium priorum du-
biorum , injungendo Caufae Panono di nonfarci altro, ut
dicitur in contrariis Scripturis , idque non femel afseren-
do,neque ofcitanter, fed faepiflime ; Et propterea nimis
improprium videcur poft tales apertas declarationes , iterum
hodievexare hanc Partem, terminata Caufa, nedilmme-
diantibus replicatis oraculis hujus S.C. fedetiam ex pro-
pria commiflione Epifcopi data Defenfori Caufae di non
farcialtro.
Caetervim quaten\as Eminentiflimis PP. ex illorum fum-
ma benignitateplaceattalem novam Audientiam conce-
128 dereEpiicopo refpedludd. trium dubiorum , hsec videtur
etiam Nobis concedendarefpettudub. y.9. lo.i i.&i2.!um
ad hoc , ut Caufa nova difcuflione in omnibus fubiiciatur, &
ferid reflefti poffit quidquid pro illorum declarationefuit
quoque in praeteritum petitum , tumne ad imparia judice-
»19 mur a^ve^xsixs Mpoiiuon^mText.inl.No» debet ,ff'. deRe-
gul.Jur.cumzWisapudRot.dec.i num.il.p. i^.rec & dec.
24. ». s.apudde Profper. de Terr.fepar.
Die 8. Aprilis 1 71 z. in CE. & R. propofita inftantia Epi-
fcopiperCard.Sperellum, lefcriptumfuit: AT/M de nova
Audientia,
. Difceptatio XIV. 241
DISCEPTATIO XV.
Hydruntina' Altcrnativje .
V R o
PP. Reformatis Hydruntinis .
C V M
PP. Reformatis Barenfibus.
ARGUMENTUM.
Mtcnativa , an jtt fervanda inter "Provincias Hjdnmti-
nam , & Barenjctn , & an illa dividcndx fint in duas
partes , vcl in ties Difiri£ins .
APprobata k Glem. VII. in conflit. 35. in Bullar. nov.
tom. I. ftriftioriObfervantiaPP. M.S.Francifci Re- l
formac. eadem Reformatio primas fixit radices, primof-
que extendic ranios ad Provinciam Hydruntinam , ubi
vigore Conftit.^y JT.7. Gregom XIII. in Bul/arnov.totn.
1. demandantis PP. M. de Obfervaniiaafrignationem , feu
cefTionem Conventuum PP. Reformatis,memora'.ijPP.de
Obfervantia Provinciae Hydruntinae circa annum 1589.
aCfignarunt PP. LudovicoGalacino, Pauloa Soliano , Pe-
tro aCupertJno, &Hieronymo k Bitetlo , Fundatoribus
noftrae Reform. tres Conventus , primum in Civitate Brun-
duGi, 2. in TerraSalicis ,ineadem DicEcefi Brundufina ,
& 3.in TerraCupertiniin Dioecefi Neritonenfi , omnes in
Provincia Hydruntina , SuccefTiv^ autem circa annum
1591. antedidti PP. Obfervantes aflignarunt dd. Patribus
Reformatis^.Conventum in Civitate Lycienfi , quintum
in TerraFrancaviIlae,&6.inTerraCafalisnovi , ambos *
Urltanae Diaecefis, y.in Terra Martinas , Tarentinae Dicecc-
fis , 8. in Terra S. Pecri Galacinae , Dioecefis Hydruntina: ,
9. in Civitate Gallipolis, 10. veroConventusfundatusexti-
titabipfimetPP. Reformacis in Terra Praefitii , Dioecefis
Ugeniinae ; Omnesautempra?didliConventus,exiftunt in
Provincia Hydruntina , funtque primi Conventus , qui
fundati fuerunt in Provincia S. Nicoiai, antiqniius unam
conftituentes Cuftodiam .
Temporisaucem decurfu praediCti PP. Reformati rece-
perunt, & refpeftive fundarunt in fupradidta ProvinciaS.
Nicolaialios 10. Convcncus,& unumHolpitium; Primum
nempeinCivitate Tarentina, linCivitatc Oftuni , ? in.j,
CivitateNeritonis,4.inCivitateCaftelIanetas, 5. in Ter-
raSoleti, DicEcefis Hydruntina5,6. in Civicate Materae ,
7. in Terra LequiIis,DioecefisLycienfis, S.inTerra Me-
fapix,J3icecefisBrundufinae , 9. in TerraMinervini, 10. in
Terra Odaviani,Dicecefis Neritonis,& Hofpitium in Ter-
ra SGeorgii , Dioecefis Tarentinas .
In Praedi(Sis20. Conventibus, exiftcntibus in didtaPro-
vincia Hydruntina, fecundiim Oraculum Innoc XI. prae-
fcribentis in fingulis Conventibus certum Religioforum nu- 4
merum, commorari debentReligiofi , 4:3. & in Hofpi-
tio permanent 10 Religiofi, adeoqyintotum Religioli 4^3.
In hisautemConventibusfemper (ioruerunt Religiofi mo-
rum fanttitate infignes , & dodrina illuftrcs, ut videre elt in
Catalogo , qui datus tuit ad partes .
Proutetiamin Terra Barenfi fueruntreccpti^. Convcn-
tus, & alii 5. fundati.\ dd. PP. Refbrm. Hydruntinis , in
parte fcilicet contermina, feu conhnante cum Hydruoti-
na, quorum i.exreceptisfuitinTcrraCaflani , i.in Civi- $■
tateGravinae, j.inTerraTuri$,4. in Terra Valenzani ,
5. in Civitatc Barii , 6. in Civitate Bitcfli,7.in Tcrra Jovir,
8. inCivitate Altamurar,&9. inTerraS Erafmi.inquibus
fecundiim d. numerum ,determin.itum ab Iiinoc Xl.pcrma- 6
nere dnmuxatdebent Religiofi 14^.
Prjcdidtac autem duae Provinciac Hydrunt ina, & Barenfis,
licet materialiter diflinilts, conftituunt tamen unicam for-
malem Provinciam PP. Reform. nuncupatam S. NicoIai,ob
peculiarem devotionem Principis Tarenti , Fundatoris 7
Conventus in d.Terra S. Petri Galatinar Provincia:,& Die-
cefisHydruntina?,qua:Provincia S Nicolai permanfit in
ftatu Curtodiz ufque adannum 16^9. quo Urb. VHI- Cu-
ftodias PP. Reform.quz babebant faltem la. Convenrvs,
in Pro-
242
Difceptat. Ecdefiafl: Bominici Urfayxl
inProvinciaserexit.utexBrevi.regillratoinJJfjaAiJ.Frrtra- ternativaEconfirmatioriem, necnon obtinuerunt ablnnoc
cif. Vrov.Refor.Ciftn.fol. 1 5. XII. folitum Breve confirniatorium nomine P. Provincialis i6
AfundationepraefatasProvinciaeS. Nicolai Officialium NationisHydruntinaE, ipfonedum infcio, fedexprefs^re.
cledionesaaive, &paflive femper perafta: fueruntjuxta cufante acceptare d. decretum Aiiernativs , quod Breve
8 facrorum Canonum , Apoflolicarumque Conftitutionum nonfine myHerio publicatum fuit poft duos annos , n^m
difpofiiionem, necnon ad tcrminus Statutorum Ordinis , fuitexpeditum 17 Maii 1^94. &publicatum die 23. Febr.
demandantium, eligiinOfficialesReligiofosmagisdignos, J694.& ficpotl expletum Officium d. Provincialis inau-
&Re]igionisbonoregimini, ac adminiftraiionimagis pro- ditisanguftiis cogendo PP. Hydruntinosad illius accepta-
ficuos,nuIIahabita latione Pattias , vel Nationis : Nihi- tionem, mediantibusmetu, minis, coaftionibus , & gra-
lominus P. Honuphrius a Canneto Nationis Barenfis an- viffimi.<;penis,comminatiscontraRelu£tantes , latd com-
no 1688. Provincialis in nortra Ptovincia , praemeditans probatisin Summario.
ftabilire Alternativam inter PP.Hydruntinos,& Barenfes Verum agnofcendo PP. Barenfes injuftitiam praenarra-
in eleflionibus paffivis Definitorii , aliorumque Officia- tas Alternativas, recurfumhabueruntadhancS.Cmedian-
9 lium, in congregatione habita eodem anno 16S8. fuper te fupplici Libello fubfcripto a 63. PP.ejufdcm Nationis 17
eleftionibus Guardianorum, ex 29. Guardianis elegit 28. Barenfis& tranfmi(roP.Proc.generali,utobtineretabhacS-
cum fuoVoto decifivo( quod fuit,&eft inaudirum in Re- Cmoderanonem Alternativse ,& in tresdiftridus Provih-
ligione) lidenique Guardiani taliterelefti in fuiuro Capi- ciamdiftribueret pro bono pacis, & juftitiae ; Idque adeo
tuloi-rovincialidebebanc effe Vocales , ad effeftum ftabi- exoptaruntpraed di PatresBarenfes, utinCapituto, cele-
liendiexoptatam Aliernativam . brato de menfe Febr. 17.1. fuerit concordiier refolutum ( y.
Praevidentes proindd PP. Hydruntini imminens prafju- dumtaxar contradicentibus)utfuppIicesporrigerenturpre-
dicium, ab hujufmodi Alternaiiva ortum habens , fole- ces huicS.C prodiita rrinadiftributione Diftriauum,un-
mnem emiferuntproteftationem,quam tranfmiferunt tunc d^exhibita dSupplicatione, refcriptumfuit : V. C. G.pro
10 lemporis P.Procuratorigener. Reformat. Verum illa nul- infortnatione , 6" Foro. Superventis autem quatuor ex lilis iS
latenusexhibita, tranfmilfus fuit in Vifitatorem Provincia
lem P.Jo;ab Aquila, cui fubind^ ampla conceflfa fuit fa-
cultascelebrandiCapituIum provinciaIe.-Quapropter,coa-
dunato didto Capitula die 6. Aprilis 1 690. (ub crroneis prae-
fuppofitis , & infubfiftentibusaftertionibus , quod ei tranf-
milTum fuerat aP. Carolo Franc. Varefio , tunc temporis
totius Cifmontanae FamiliaeC.G.decretum Alternativaj,
conclufae, utibi dicitur, cum Voto Emin.Profedtoris,in
II quo praecipiebat illiusacceptationem fub rigorolifiimis pf-
nis, contra Inobedientes, & Rebeile.<; a legibus taxaiis ,
ibi : Certiores redditiEm. "ProteBor 6 Uev. P.C. G. prccfa
ti ^eidem Commifsario Vijitatort decreto tr^itfmifio ■ titvidefe
efl in caice : Nos Fr. Carolo Franc. <.f Varejio ir ■. <if fubfine ,
omncs adarnjfi», obfrzent : c um VotoEm. D. N. Protelorts
ipfemet P CG 6v. Aiternativam tranfmijftt omni jujlitiee con
fon tm p tecipiendo in virtuteS Obedientiee , iffubp^nis^ con-
tra Lnohedientes , & Rebelles a Legibus taxatis .
Didtum vero decretum , ut fupra tranfmiftum , ab eodem
lunc temporis C. G. continebat .
l.Qvod : Jn quibtislibet Comitiis provincia/ibus , feu pro
Religiofis. nempeduobusBarenfibus, altero exReligiofis
aggregaris, &alteroex Hydruniinis , faftoque Compro-
milTo in peifonis 4. Religiofoi um ,emanavit Laudum ,non
mini!ispraejudiciale,quam difla Aiternativa .• Qup circa
adverfus hujufmodi gravamina habitus fuit rccurlus ad
hanc S. G. perParresHydruntinos , verfaquev.ee PPBh-
renfes, eorum malum )us agnolcendo , quodque didum
decretum tueri nonvalebant, recuri'um pariter habueruni 19
ad hanc S. C. peiendo infirrrationem pra:didi Laudi , &
refpeitive divifionem ejufdemProvinciaeS. Nicolai induas
partes, Hydruntinam kilicet, &Bii£nfem ; Cun-quelub
die li. Martii lyii.refcriptum fuerit. P. G. pro Informa-
t!one,&Voto, hinc , illo exhibito in Secret. contingit in 20
prsEfentidifputari iria dub.
I. An ft fervanda A/ternativa , feu Concordia , faffa ;« 21
Provincia S Nico/ai deanno 1690. feupotius fit esequendum
Laudum. Pro negativa refolutione primae partishujusdubii
urgere videtur Juriscommunis difpufitio, quaattenta, hu-
jufmodi Turnus, feu Alternativa prohibitaeft ,utiexdia-
merro oppofiia naturae eleitionis, quardebet efte libera
vincia/ibus Congrcjfihus ,Pars Lscienfis (^idcflllydruntina J cumapud Deum non detur acceptiO Perfonarum , & ne
aliiscontingat , ut Eleftores , negleftis perfonis dignis ,
quas agnofcant Religionis bono regimini, acadminiftra-
tioni magis proficuas , cogantur el gcre minus dignosex
folo motivo nationalitatis, Te.xt. eft literalis i» can Abba-
tem in Monaflerio 18. qu.i.&incap.Cum di/e8us S.dc Con-
fuet. ubi coa\m\xr\uti: Repetentes , & fignanter Butr. in I.
leB.n.^^.is im./eB.n.^i^^.^is ^yZiabarel.n <).qu- i- G.'of. in 22
can. i.vtbi Archid.&Turrecrem numer.\.diflinfi.€6. Peyrin.
Oper. Regu/ par. 2. in addit. adConfltt, C/em. VIIL cap. yn.
li.fifRot.dec.Jsnum.^.par.i.recihi ; Eoenimipfo ,qudd
Conflitutio ar&atCong.in a/ternatotriennio ad eligendum in
II /jabeat inDefinitoriotres^atisfaffiones , & etiam tres Pars
aliaBarenJts Jaliordine ,ut Pars Lycienfis , tatiquatn copie-
fior Fratribus .^conventibus.Juecefsiveper duas vices habeat
ProvinciaIc.t:.s Officium , cum adfcriptione duortim Nationa-
/iumPatrumin Definitorio ,adeoque in fingu/os novennos an-
nos Pars Barcnfis habeatfeme/ Proiincia/em , cumduobus De-
finitoribus , & a/iofexennio Cuflodes cum Definitoribus binis in
unoquoque triey-nio . fic Lycienfes per confequens habcant re/i-
qnain DefinitorioOffiia .
II.Quod Pi'. Barenlcs haberenr 1 i.Guardianias proprias ,
quanddnon habebant nifi 9 Conventus , & duas alias in
I^ Conventibus Hydruntinae Provinciae , ibi : Difponere etiam Abbatemgeneralem umm MonachumprofcJfumMonaflati V.i/
vo/umus Guardiinatus procjufdem Proiincirt: communi pace , iis olcti .eiaufert jus , quodfibi dejure rommunicompetit ut
iffinc offenfioKcJufiitid; dtflribntiva (Notei ur quacso phrafis ele^io Genera/is aBivajif paffiiva/tbcrefpeSet adtotam Cong.
ha?c, emiiTa intoaan, in quo illa infigniter Isdebaiur ) & Pafjerin.deE/e^.cap. i. nu.6^. ubi , qu6d expedit , om-
itaquhdPP.Batcnfes \\. h.ibeant Guardianias ; Ne atitcm nesabolere Alternativas, etiamfi illar , (er. omnibusde ju- 2J
fummaintequa/ttas videatur in e/c&ionibusjuturorum Capitu- re fer (labilitaefint , ea ratione , quam experientia vcram
loTum ,voIumus , duas a/ias Guardianias addi Parti Barcn- comprobat ,quia prseftant bcneficium icmpoiale, & praepa-
fium , ituquodduoa/iiGuardianie/igantur a Barenfibus adip- rant damnum pcrperuum , atque irrcparabile, ibi:^i«jw-
forumfatisfaf/ioncm , fed c/igendi ftnt Natione Lyacnfcs , tiimverd ad aiternativas&cexperientia dcmonflravit ,quoJ
ufqucdum Convcntus , ab ipfius rccipiendi ,ad<equa/cm nime- juvant ad conci/iandam pacem pro brcvi temporc , ''^fprajiant
rumpervenerint Conventuum Lyctenfium . 'bcncficitim lempora/e , fed fccumfcrunt d.vnnum irrcparAbiie ,
III. Abfquc- ulla leg|tima cnu(a , mediante eodem decre- acperpctuum , utf,epifsime minus idoncicumindicibi/idamno
to, difmcmbrantur h Provinci.i Hydruntina dua; Civiia
tcs , ncmpeCaftcllaneta. & Matcra , ibi ; Partem Baren-
IJ^ fem 12. Guardianiis confcllam prcfcribimus geographicc ,
<3 fccunduynnaturam per divifioncm vu/gb la Gravina di
Caitcilancta , cxc/ufive ufque ad Pr^fiHum .
IV. Dcmumaflignaniur I :. Novitii , 8 fcilicct CJIerici,
& 4. Laici Parti Birenfi, & rcliqui iX. adipmntur I'.irti
Hydruniiniibi : Priccipimus , ut de reccptii , <s appiobntit
1 5 intra numtrumfolitum a S C. conccdi pro quilibct anno ti.Ju
Rciigioforumprtefint,idcd omncs A/terHativas to//cre optimum
ejfet.
Quoctiam (tatuiumcft in Conflit Apofl fignanier C/cw. 14
VllL/ai^Greg.XUI /a 5 5. (irC/e;;;. F/II. /.145. & in iita-
tuiis, (cu Rcguiis noftrac Rcligionis, qusE in fubjedama-
teriafunt omnin(\.ittcndcndar, cCim ccrtum iit indiltintltd
in oninibusOrdinibu.s Rcgularibus, qut^d clciliones Suj-c-
riorum funt diiigcnda' lccundum prcpria Inftitota, & Or-
^ dinaiioncs, ut patei cxC/fw Z:A-/7-/rt'f /'.rr.ri^//<' </' ^''«■'■P ./'-
venes .i.C/crlci .^.Laicidemc/ioribus rcfpc^iive pro Par/r gntfic. cx dccrcu) Conc.Trid.fcJJ.z^. dcRcgu/>tr.cap.j. &ex
BarenfirecipianturadH.ibitiim.if Profejfioncm, rc/iqutvero C/c;;;. r/ll. Co«//. 60. jj".: 3. qua confiim.intur dcfreta fupir
pro comp/cmenio numcri prafixi a S C.cxa/ia Partc , tanqu,hn Rcformationc Rcpularium , uadunr po(i ai.osB.nbofVot.
numerofioTivcfiiantiir . Jcc. lo^:.».^.//. 3 Donat. Ker .Regu/tom i tr.u'/. 3. dc Tcm.
tt fuccenivi'cumhu)ufmodi crroncis prarfuppofitis cx- por.e/t^. qu. 1 . num. ^Etpivpii^rea id multo magis diccn-
torfcrunt i didto Emincnt.Proicdtorc, &C G. didlx Al- dum criidcnoftra Rcformationc,cujusStatuta, & Ordi- »j
natio-
Tom, JJl. Pars H. ijjfceptat, XV.
243
nationes femper faerunt habiix in famma vcncratione ,
ac pundluali cxequutioni femper fuerunc demandatsE.
Quibus adftipulatur notorium Breve Clem. X. expe<ii-
z6 tumdiei^. Novemb. 1675 Idifponens , qtoJ in provincia
Romana, nullohabito ad Nationes,aut Definitoriiaequa-
liratem refpedu ,fed indifferenter ad Officla ii eiig.intur ,
qui meritis. Sc idoneitaie praeflnntiores , ac Religioni utilio
reseffe jndicatifuerint ibi ; In e^jdemVrovincia nomen , [cu
vocabulurK Fratrum nativorum , &non nativorum omninoa-
boleri ,& perpetub aboliti.mrcmancre preecipimus yifmanda-
mus : Torroin Capitu/is , & Congr. d.Pro inci^e , elcHio-
nes , tam MiniJIri Provincialis , quam Cvfiociis , Dcfini'orum ,
fe* Guardianorutn omninbfiant ad prtefcriptum Apoftolicarum
Cofifiitut.& StatutorumOrdinis ^ d? Reformatiinis hiijujmo-
di Jtaut nullo pariter habito aii Nationcs , aut ad Depnitorii
aqualitatemrefpeiiu ^fed indifferenter adhujufmodi Off.cia ii
elioantur , qui nicntis , 6" idoneitatepreeflanttcrcs , ac Rcligioni
vtiliores effejudicatifuerint .
Non attentodecreto Altern<itivaE,rrannnifl)0 ^ d. P. C
37 G.&ind. provinciali Capituloacceptato ; lilud enim uti
evidenter noilum,& palpabiliterinjuftum in nulla haberi
debetconfideratione .
Nullitasautemex duplici capite promanar ; I. Quia in
:8 d. Capituio jinquoftabiiienda erat Alternativa , non fue-
runtvocati, neque intervcnerunr duoPatrts Exprovincia-
les, quiomnino vocari,& interveniredebebant , dumage-
batur de regravifljm.i,tangcntetocam Provinciam, iilam-
que nimis lcnfibiliter gravante, juxta dilpofiia inConftit.
Gener.Ord.Scm ilUsPP.Reform.cap.S.n.^i.&feq.Pix\er-
tim quiaad idem Capitulum fuerunt vocati , & intervene-
runt Religiofi longe interioris ordinis , rempe Patres Le-
ftoresSacrae Teologia?.Qi^apropter k foniori vocandi ersnc
dd.qualificati PP. Exprovinciales. Quo ftante , acceptatio
didtidecreti Alternativse infanabilis nuliiratis vitio laborat
aq juxta znimadveTla per Canonift.in cap- jQ^uod ftcut de EleB.
cum aliis.apud Capon.difcept.zj.n.f^.i^ 14. A^ifald. inad-
dit. addec 86. n. s:^ &Rot. in Leodien. AbbatiJfat.j.Fcb.l6><i{-
S. Fundamentutn coram Card. Matthiejo ■
II Et fortius , quia P. Commiffarius noii habebat faculta-
30 temftabiliendi afs. Alternativam , Juricommuni, & Con-
i^ir. Ordin.adverfantem , ex addudis per C/7y?f///« dcEleSl.
cap.uniconu. li.Bonat.Rer.Regulpar i.trafl-i.q.io n.i<if
Rot.dec.Syn.^. par. i. rec. Generales enim Ordinum funt
Conflitutionum Exequutores, nonautem dertnnltoies ex
add. iflJow. z.p.z.difc. 2j.a, i^.Quod abfqueulla difficul-
tateprocedit in noftris terminis, attento Brevi Urb.Vlil.
r<nundisliterisdifponente ,qu6J Statuta Ret'jrmaiionum ;
Ncc a Capitulo , nec a Minifiro Gener.tli pojfmt alterari , feu
immutari , fcdeorum moderatio ficri debeat in Capitulo , vel
Cong. Generali\ Et propterea nifi velit in Urbc in controver-
liamdeduciSummi Pjnrificisauthoritas .c.Tfu; ille jUti litc-
31 raliter decifusadido Urb VIII. remanc: o^ini difpucatio-
neindignusj&applicatur reguIarfAf.r;/.''.I//f autilleff. de
Legat j.utin terminisalteriusBrevi.^Inn.X- nil rcrcitCirr^/
de Luc. de Parocfj. difc. 2 1 .ftib n. l verf Contrarium .
Caeterum , quatenus per malamhypotcfim , & infubfi-
5^ flensfuppofitum d P.C.G.hujufmodi ftcultatemhabuiffer,
adhuc conflansinfatloeff, quoJ illi.- niimquam iranfmific
alf. decretum Alternativas ,' ut iplemet commendabiii in-
genuitate fatetur, palanujiie hodie facic, firmiter aPTircn-
do,iplum numquam fecille hulufmodi Decretum . Quan
tum autem deferendum fitpraedidloqualificato Patri, tunc
temporis G.C. totiui Clfmontanae fjmilisE , ^\- hodie V.
C. G. Reformatx,quiobOfficium hujufmoJi deeotempo-
re laudabilitergelium ,& ob ejus morum integritatem , &
dodrinae excellentinm , & iii fupremis totius Ordinis ,
3^ aliifque infignibus muniis obcundis , priaium occupat lo-
cumin noHra Retormatione , fapientiilimo EE- Pl'. judi-
cio rclinquimos judicandum .
Uiauiem Em. PP. manibuspalpent infubfifieniiam ,feu
54 venij^ipatentcmfalfitaiem ditti decreti Afematv^ , per
d. P. Vifit.uorem, publicati , ibi ; Certiores rcdditi Em Pro-
teSor if Rev- P C. G. pr^'f.,ti , eidem CcmmiJ]ario Vijira-
tori Decreto tranfmijfo humiliimi: fupplicamus refletiere
adnotabiliailla vcrba, immediatcfequiMvia, ibi ; Vt vide-
reeftincalce . Et tamenincaice d. Dccretum Alternativae
nullatenus reperitur infcrtum, utii-lu oculi iclui-atexO-
riginali , quod iiaiuni fuit in manibus Poncniis ; Signuni
evidentilVmium , quo.l d Dccreium nunquam extititinie-
rum natura, fed eliprorlus ideale , & coiififtum ,metum-
qi-i figmentum, ad foium fiium extorqucndi Altcmiti-
vam , Hydruntinis prxjudicialinimam , ad tradita per
Rot.dec.Si6.num.9.par.t8.rec Et proinde in nullahaberi
debct confideratione i ex addudis per Alex. conf 9. fub n. 3J
I2.lib. s.Dec conf.6i,.n b.&Rot.dec.c,l().n. i. C? ^. cor. Lu-
dcv 6" dec. 36^'. n. 8 cor. Ce/f.
Crefcit in immenfumdemonflratio falfitatis d.Decreti , 36
dum diligcntifT.mc perquifitis Regeflis Archivii rtracceli-
tani , confiar num^juani fu:lTc tranimillum d. Vilicatori ,
uc refiatur Archivilia in Suinm. Cui teftanti de le , ad
proprium Officium fpcdlante, omnis adhibenda elt fides ,
ex addndlis per Anfald- in addit. ad dec 86- n io^. &pcr
Rot dec ^yCnum. 5.6" 11. cer. Dunoz. jun. & dec.^8. n.z6.
p.r igrcc.
Trar.fitque inevideniiam ^raedifta falfitas ex altera re- 37
levantiffima fafti circumflr. ;i ia ,ciepromptaexeodem De-
creto Alternativ^, ubi aficntur h P. Vlitatore , quod P.
C. G. ei tranlmific Aliernativam, ibi ; Cum Voto Em. D.
N. Protecloris : Et tamen eft innegabiiitcr fslfum , Qcod
Ptoieilor unquam fucrit in Voto pro alternativa , fed In-
lummodo mandavit eidem V;fitatori , ut exquireret , &
difcucerec modum , quo pacifice , & fecundum juiliciam
diftnbucivam poffcnffieri electiones , ucafTerui: idem Pro-
tedtor in Libcllo, porredo huic S. C. diei^. Junii 190. 58
ibi ; Mandavi C ommijfario Vifitatori ut in p/eno Crpitu/opro-
vincialiexquireret . <^ difcutcret niodum , quo paci ce , &
fecundumjuftitiamdiftribt.tivam .pojfcnt ficrieleHiones . Sa-
ne iltudVocum, feu mandatum coco Coslo uif.ac a praece-
pto itabiliendae AlternacivjE, quinimc) eie diaaie^ro oppo-
n; ur ,accencis illis veibis ,fecundumjuftitiam diftributivam ,
qui-nonfuit fervata in Dccreto Alternativae , bene ver6
fummain)ufiitia ,atq; monllruofainaequalitas, ut moxde.
monflrabitur.
Ultra quod maximam praefefert inverifimilitudinem , 39
quod P. Commifiarius inftrior proccderedebuiiret cum Vo-
toProtedtoris; innegabiliter Superioris, hocenim elt inau-
ditum, & contra omnes Juris, & praxis regulas, fecun-
dumquas Superioresnunquam dare folent Votum ccnful-
tivum IfTferioribus, cxperientia tefie , & iJ obfervantibus
Coccin. annotation. i<S;. Card. de Luc dejudic.difc •i- fub
numer. 1 1. & .Anfa/d. in addition. ad decif iS. numer.
5. ©■ 6.
Inluperd. Decretum Afernaiivae eflin omnibusfuispar- .;o
tibusmr.nTedilfiniciniullum, & Pl'. HyJruniinis pizjudi-
cialiifimum .
Evidensinjufiitia refultat primo ex eo , quod vigore J. 4I
Decreiic^ fexOlficialibus, conltituentibus IJefinitorium ,
tres, debenceffe Parcis Barenfis, & alii trcs P.ir[ls Hy-
druntlnjc, ihi ,P.irs Lyciens iabeatin Defini;0'io ires Satis-
faPAones , & etiamtres Pars a/ia Barcnfis , tali o.dine , ut
Pars Lycienfis . tanquam copiofior Fratribus , (^ Conventibus,
fuccefsiveper duas vices habe.n Provincia/atus Ojficium <ifc.
cum adfcriptione duorum Nationa/ium PPin Defi^itorio.adcb-
que infingu/os novennos annos Pars B irenfis habeat femel
Provincia/cmcumduobus Deli.^iitoribus , & a.'io fexennio Cu-
ftodes cum Defin.toribus binis in unoqi.oque tricnrio . Jjc Ly-
cienfes per confeq-.cns habeant reliqua in Definitorio Ojfi:ia .
QuandoPars B<rcnfis h.ibebir uum-.axcit y. Conven-.;s, &
foiCim Rcligiolos 14^;. Vei faq; vice Pars Hydrun;ina h.abet
(^onvencusio- & uiium Horpicium lo Rcligioforuin ,& 43
Religiofos^j,. Ec perconleq.iensexfex OiHciaiibuSiDefi-
niiorii laiiem^. deberenc eifeParcis Hyd.'-uiicins , lecun-
dum jultitiae diltributivae leges, exprclJsc volitic per Em.
Protedorem , ut confideranti remanet manifeilum .
Neque fubfillit prretenlio, quoJ ConvtntusMatcrx, & 43
Ciltellanetacfint Pr.>vinci2 Barenli'-. Cjntrarium cp^melt
in:ugabiliter verum in f.iilo : Nam Macera,& Caitellinc-
t3 cxiltiint intra Piovinci.im Hydruntinam , ut teit&ntur
on-.nesHifiorici , ex proteffo tra>lLintcs de Regno Neapo-
lii;no, & fi9,\i%me( loiAnt.Summont.in Dcfcr. Proviiciar.
Rcgni, ubi loqueuJo de Provincia Hy'ri.ntina , inquit.
Ticnc quefta Provincia \ 4. Citta , de./e qua/: Otrartto , Brindi-
fi, Taranto, c Matera fono Anivcjcovati j Supplicirdo re-
tlcClere, quoJ C.illelUneta p<>!ita eltin cr Tarencum , &
Materam, ut li<;uetcx Caria Geographica, ocuIisEE.PP. 44
fubiicienda , & ex alia iwprcHa aGcr.ird« Mercatore in At-
/jntetom.i./it. EEE.&:e>i Gc<->graphs idveriunt B.iu.iran.
in Lexic Geograph.to. t.Jo/. j i^.ubi ait : Matcra urbs Apu-
/lit.ifc.nw.curbfEpifcop.t/ij Rcgni Neafolitani in Hjdrun-
tina Provinci.i<ifc. Caflcl/ane:a oiim C.iflania , urbs Rrg-i
Neapo/ tant Epifopaiis fub Arcbiepifcopc Tarentir;o,c~m ti-
tu.o Princip.U::s ad F/uvmm F/jvumin Provincia Hydrunii-
n.i ^liC concorJa: Vgbe!- in Itaiiafac to.-n 7 fo/. t i.ib ; .M*-
ffr.r ApuU<e Peucefixma^-aCiiitas ^o v... i.!ribu< ab Acbe-
roKina
244
Diicept. Ecdefiafl. Dominici Urfayac.
TontiTtLi difsita , in jinu T arentino, qute Rcpo ■/lunc Hjidriin-
tinanuncupat &tor». g./b/. 203. ibi Ctrfieli^vict^m Bajilicata
uUerioris Hyiiruntinam Provinciam ocant\Henr.c.Bacc.-rile-
45 man.tn Libro ,cuitnulus , il Regno di Napoli divifo in 12.
"Prozincie, nella Vrovincia diTerraOtranto , fol. j 36. ibi ;
Vi fono 14 Citia , dei:e qua,. Otranto , (sc. E Matera
fono Arcivefovati : I Vtfcovjti foiio Aieffano , Cafiellaneta ,
6ff. Tandolph. in Hijior.Rcg. Neap. in Catalogo Cizitatum , &
Te>rari:m Vrovinciee Hydruntinie .
PrjediitisautemHiiloricis, utpote ex profeflb tradlanti-
46 busdc RegnoNcapolitano , omnino dcterendum venit,ju-
xta authoritatpsallegatas fup. difccpt. 1.^.4. n.z. 6" inln-
Jlit.crim.lib. 4.tit. S- »«.£ 17. Et loquendo in fpeciede S<7K-
drand.Rot.deciq^.n.^.cor.Emtr.jun 6" in Tetracincn- Ca-
thedralV.atis ii.Jui.ii 17.02. jT. 7- cor. lYloHn.
Et fxabundanti habcmus uheriiis A^tellationem PP.Cap-
47 puccinorum, nec non Secreiarii Regii noilrasProvinciae,
in Summ. exhibitam, uno orc afferentium, prasdidas Ci-
vitates Materje,& Cailelianetas exiftere inProvincia Hy-
48 druntina/Quod etiam mirifice comprobatdefcriptio Con-
ventuum , eorumque fituum , de ordine Miniftri Genera-
lisfadta aP. Honuphrio Capurrio Nationis , Baren. anno
1647. adeoque tcmpore non iufpetto ; Nec non Relatio ,
fcu Voium P.Procgeneralis, & iCiUocuiiliquet ex Cartis
geographicis Pf'ri»/, Matthcei ^ Creuter , Gerardi Merca-
loris , aliorumqueclaflicorum Geographorum ,quaE proba-
49 tiocmne.n fuperat proiia;ionem , diciturque evidens , ex
animadverfisper 5frfa'2.f«?.'?/. civiL i.num,^-j.&<)c.&conf
4i.nu>n.izo. <&• PoJI/j. de Maitut. obfcrv. iQi. jiuvier. 14.
& 15.
Verum omnem inhac parte tollit amaritudinem ferla ,
50 & rctunda confefTio ipforummet Barenfium in fupplici Li-
belio, porreillo huic S. C. in quo falfi fuerunr habere 9.
dumtaxat Conventus, & pioiiiorum g. Conven;uum quie-
te velle divifionem Provincias BarenfisabHvdrunttna, ibi:
Pcr laquiete dig. Conventi Barejt ; Hujufmocli enimconfcf-
51 fionenulla dari potSfl, melior proha.vo cap. Per tuas dePro-
iiat. cum noiorWs apvtd E7:jer.jun.dec.izi^.n. 1.
Secundo maior injuftitiaemicat ineo,qu6d in d. Decreto
Altcrnativaeaffignantur 12. Guaidianias PP. Barcnfib. ("Sc
51 quoden riOtandum)eis affignantur ulteriusduaEaliaeGuar-
dianias ex parte Hydruntinorum, hoceft , quod duo alii
Guardiani in Convencibus Hydruntinis eligantura B.ircn-
fibus ad ipfbrum fatisfadtionem , ibi . Bifponere etiam voiu-
7nus Guardianatus pro ejufdcm Proviniia^communi pacc , 6"
Jineoffenjione jufiti<e difiribuiiva- . ita qubdPP. Barenfcs 12.
habeant Guardianias \ Ne aiitcmfmima iniequalitas videatur
in eleBionil'usfuturorum Capitulorum , z olumus , duas alias
Guardianias addi Parti Baicnjium, itaquod duoalHGuardia-
il ni cligantur a Barenfibus ad ipforum fatisfa^ionem , fed eli-
gendijint natione Lycicnfes; Pr sluppofito c nim, quod Baren-
leshabeant loldin^.Conventus, ut fupra probavimus;Quo-
modbneduin dici,lcdexcogiiari potefl , quod cildem fucrint
allignatas 12. Q\iafd\an\xjineojfeiijioncjujfiti,edifributivte i"
Ifta enim tunc dici poffet tervaia, quando ^dumtaxat Guar-
dianiaefuifrcnt afTignatae; Trafcenditque omncs iniul^itiae
limites, &exorbitantiaEtcrminojilla rcilcxio,qu6,i Baren-
fesdebent cligere Guardianos in Convcntibus H^^druntinis
ad eorum fatisfailionem , quod procuratum tuit ad (olum
J4 finem eligendiGuardianos , cis adhxrenie.";, Hydruntinil-
que infenios, quod efl praEJudicialifiimum VP. Provincia-
libus,& confcquenter omni jurc de mcdio tollcndum vide-
tur,ad praccludendum viam lcandalis, fidlionibiis , &di-
vifionib. inter Religiofos cjufd. Provincis, pcr ea , quaeno-
tant Surd.dec xZt.n.i. Bondcn collufl lcg.^i. n.iii.if Rot.
dec. 1289.».! i.cor.Emcr.Jun.
Tci icV.t^quoqueinjulla divifio Tcrritorii ,in vimd.Dc-
55 creii Ahcinativa; faila , dum aullrtur Hydruntinis lerri-
roriumCaftellanciaE,& Maternr, iSi .■ Partcm Rarctfem \i.
Gti^rdianiis confef/am precfcribiimn geograp/iice ^ & fccun-
ditmnaturam pcr di7-iJioncm , vu'gd l.iCiravma di CJalicMa
m-i » , (ir Provinciiim Ljcienfcm a Crflclla :cta cxclufiveufquc
adPr,ffitium\ EtcnimcClmex lupcr'iV"; probatis Convcntus
56 Caliellancta; ,& MaiersE fint inirfl 1'rovinciam Hydrunii-
nam ,hujufmodi confiifio ,fcu ufurpaiio Tcrtitoriorum ni-
mispracjudicialiscll Hydruntinis.
Quaitd dcmum iniolcrabilis injunitia , & manifonuir
praejudicium Hydruntinorum dcfumitur cx co , (juAd in d.
!)ecrcto Alicmativa: praccipitur , ex 30. Novitiis , qui
conceduntur ah hac S Congr. quolibct anno 11. dcmciio-
^7 ribus vcOiri dcbercin Provuicia Barcnfi, & rcliquis iR.in
nollra Provincia Hyiruntina , ibi_: Vra\ipimis , ut dc rt-
ceptis ,& approbatis intranumerum foUtuma S. Congr. con-
cedipro quilibet anno ii.Juvenes ,8. Clerici , 4. Laicide me-
lioribus refpeBive proparte Bareufirecipiantur ad Kabitum ,
& Proftjfionem ; Rcliqui vero pro complcmento nt.meri ,
prtefixi k S. Ccngr.ex a/iaparte, tanquamnumcrofiori ^ve-
fiiantur .
CumenimConventus Barenfium finc foIummodo9.&
unacum aliisduobusConventibus Hydruntinis , eis in di-
<Lta Aiternativa per lummaminjulliiiam aggrcgaii , fint 1 r. 58
ad fummum eisconcedendi erant 1 1. Novitii, &viceverfa
PP. H}druntinis poficlforibus 18 Conventuum cum niagno
Holpiiio, concedendi erant 19. Novitii, ut calculanti no-
tum eft;Attento praecipue , quod duo folum Conventus
Lycii,& Taranti HydruntinaEProvinciaefecundCim nume-
rum , determinatum ab Innoc" XI. habent Relisiofos 86.
Adeoque plufquam fexcx Conventibus Barenfium nempd
Jovias,S. Eraimi, Callani , Valcnfani, Turi ,& Bitedli, in J9
quibufecundumd. nuinerum commorari debcnt loliim Re-
ligiofi 84. Ciuocircaeo magis augcii dcbebat numcrusNo-
vitiorum nollias ProvincitEHydruntinae ; nonautem minui,
cum illiusnotabili pra-judicio , atque infignilxfione juftitiae
diltributivae .
Probatio igitur expr£ediclis,qu6d Alternativafit infabi-
liter nulla, & cvidenterlnTutia , fruftraad iilam fubftinen-
dam recurrit. ad fuicimentum ccufiimaiionis P. C. G. & 60
Card. Cybo Protedoris ; Hujufmodi fiqurdem contirraa-
tiones remaneni aereae ex defeclu lubjcfti , cui inhaercnt , &
tanquam fundatjein adunuUo, & inlubiiftcnti , ipfo adlu
corruente, diflaECOiifirmaiioncs iubfifteienon poflunt, uc 61
noiat Bertand.conf. t^i.n. 2. lib. i.ix firmavit 2Sor« «/cc 239.
».14. &dec. 274. n.t \.par.i-,.rec.
Nujlatencis fuftragante Breve Innoc. XII. confirmatorio 61
controvcrfas Altcrnativae; Quia illud cft lubreptitium , &
in coniequenscxccutionem ncn meretur, Innccin cap.ul-
tim Vtlit.peden. cumvulgzvsnpud Rot ccr.Cavaler.dec.^i- ^J
n.i.&coramCerr. dec.i6^.fub n.l.
Subreptioautem patenseft , CJ^ia fi BarenfesexpofuifTent
Poniifici, qnod Patres Hydruntini reluitabant , diilam- 64
que Alternativam accepiare firmiter renuebant ; Expo.
fuilfent etiam, quod difl.Decretum Alternativas crat falfum
& malisartibus.reprxicntatum ; Et demum , quod Card.
Proteflor nunquani praeceperat Aliernativam •. fcd lolum,
qudd exquireretur ,& difcutererur modus, quopacificc ,fe-
cundum juftitiae diftributi vae regulas , poffent fieri eleftiones
Indubitanter Giatiam confirmationis non tuiflent alfequuti,
vel faltem ditScilius , quod fufficit , ui Gratia dicatur lub-
reptitia cx animadveilis perJoiT/A/.cow/. 26o.»«»;.J. Corn. 6s
conf.z.^^. n. 6.liii. iCravet.conf.ig6.co!.i.i!<.uno ore con-
cludunt omncs Canonifiie tncap. Super litcris , & pra; cacte-
ris Feltn.n. jS.&Dcc.iiu.^. de Refcript.Rof de E.xccut. Liter.
Apoft.par \.cap. ^.n. ^^.if fcq. Addcn.ad Pamp/ii/ </ff.ti8j.
;;.8. yinfald.dec.66.n. 1 yRot.ad orn.it.Card.de Luc./ib. 12.
dcc.^.n.'^ &dcc. 10. n.z^.&inrcc.deczc^.num.io.par. ^■&
dcc. 2 59. n.zypar 1 7. ubi,qu6d in omnibus Gratiis fubirtel-
ligitur conditio, fi preces veritati niiantur , cum aliis, ci-
tatis in Tom.i.par. 2. difrcpt 16. n. 26.
Crercitquereflcxio obfervando, qu6d idem Bicve fuit i
PP. Barenlibusdolosc exiortum iubnomineP. 1'rovincialis 66
S. Nicolai , quandoipie nunquim lomniavit illud pctcic ,
quinimo lcmper recufavit controverlam Altcrnativam ac-
ceptare; Adc6utBarenfcs> add.Brcvis publicationem de-
vcnerint poft biennium ciritcr, non fine myftcriocxpcitan-
do, quod d.Provincialisfuum cxplcict Officium , opiimc
confcii ,qu6d fcoppofuitTet infimul ciim PP. Hydruntinis;
(^iocirca , nc propriusdolus impctraniibiisopituictur, Bre-
vc nullatcnustll attcndciidum ,nullamq; mcrctur executio-
ncm , cxcongcftispcr Rot.cor Prio/.dec 54. ».42. &in part.
iS.rccdccni.n.17.
Qua: omnia co faciliiis admittcnda vidcniur in noftro
cafu; Quiacum Papadcvcnciitad hujulniodi Confirmaiio 67
ncm cum coprafuppofito , quod d. Dccrctum Altcrnaiivse
cflct validum , juftum,& abhabcntc legitimam facultaiem
cmanaium , dum poft inlcrtioncm iUius tcnoris dcvcnic
adconfirmaiioncm , nudiantc illadiiJ. Jdco , ut vidcrecft
jn ipfo Brcvi, qua: diilio uti fratcrnizanscum claulula At-
tentis , importantc conditioncm, cx noiatis pcr Bart in
/eg. \.n. ?4. &in I.Tcflatore 1 ib'.;/. \. ff.de Londit.& dimon-
flr. Kot. dcc 474 n, H.par. yrcc ifdcc- ? j i- num. j <>■ par. g.
& cor.Peuting.dcc.il. num. 3. facit Gratiam confiiniatio-
nisconditionalcm ; Quocirca , dcficicnic vcrificaiionc hu- 68
jufmodi conditionis, dcficit, & iplaGraiia, aditaditapcr
Rot.dcc. 81 i.« H.cor.Dunnzet.Jun. & cor.Bic/i.dcc i^s n.
-.&co-
Tom* ril.Pars II. Difccptatio XV.
245
2. & cofttm Celf. dec. 66. »um. 7. 6" coram Cerr. dec 370. num,
«■ 6" 7.
Nonommittendo.quodcum PP. Hydruntini reperiren-
turin quafi poflertioneeleftionispaiTivaB a die fundationis
69 nortrJcProvincise ulq; addiem Alternativac, non praEfumi-
tur Papam juribus eorundem Hydruntinorum prjcjudicare
voluiffe iimoecontra Summi Pontifices (emper proteftan-
tur in 1 8. i?fg-<- rfwf.de non toliendo jus, alteri quaefitum ,
ut notant Gab.conf 197 ». $.<ifpertot.Card. de Luc. deRegal.
difc i^. n.zo.de Benef. difc. ji.w.ig.fc firmaviti2o?.i«iJo»J.
Canon.il.Apri/is 1 708. j}". Addito cor. Anfald.
Quin rekvet , quod PP. Hydruntini Alternativam ac-
ceptaverint •jQ^andoquidem idevenitob gravem metum ,
eis incuffum ,mcdiante didtofi6litio,& ideali Decreto C.
70 G. praecipientis acceptaiionem Aliernativae, Invirtutes S.
Obedientia, &fub pwnis , contra Inobedientes , C^ Rcbelles
a legibus r(r.vrf?i/ ;Superadditis poftmodumajiisgravidimis
pcenis, ufquead deportationetn ad InfuIamCorficae; Qua-
ptopter Uante hujufmodi gravi metu,coaflione,& poena-
rum comminationibus , acceptatio in nulla eft habenda con-
71 fideratione ,ex indubitata Juris regula.quod metus,& coa-
iX\o confenfum tollunt abadhi , illumq-, reddunt ipfo Jurc
nullum,utmiIliesrefponditiJo^ & fignanter cor. Peutiitg.
(iec.Sz.ti. j.
Et in terminis noftri cafus , acceptationis nimirum fim ilis
aflus , faQae vigore alterius praecepti V. C. G, Montis Bufi ,
7i jkCipituIoProvinciali Taurininoftrae Reftirmationis , ra
lemacceptationemreprobando, omniaqueillius vigore fe-
quuta, nulla, &irrita declarando, Partibusaccerrim^ in-
formantibus, refpondit Cong Part.itt Taurinen. S.O^ob.ijo^S.
dec^aainTom.i.par. i. difcep. «7. & quae uti individualiter
praediilum cafum tangei^s pro lege habenda eft , ex addudtis
7 J in Inftit. Crim. lib.i. tit. 8. n. 240.
Eoque magis crefcebat mecus, & timor pfcnarum commi-
natarum, ex quoancecedenter ad hujufmodi incuflionem
metijs, &comminationem poenarum, Cuftos,& duoDe-
74 finitores Hydruntini morebelii, abfque proceftu , fenten-
tia, &delidoi, inaudita exorbitantia , deportati fuerunt
unusinProvincia Bafilicatas, aher in InfulaSiciliaE,& ler-
tius in Provincia S. Bernardini Aquilae .
Et ex his minCis fieri va let fundamentum in praetenfa con-
traria obfervantia; Quia ad hoc, ut eadem obfervantia ,
75 uni tollat , & alteri tribuat , adverfus Juris difpofitio-
nem, ConlUtutiones Ap6ftolicas,&OrdinisStatuta , de-
bet eflelegitimepraEfcripta , hoceft faltemquadragenaria ,
Butr.incap.Ciimdile&us n. lS.de Confuet. Rot.cor. Emer.
jun. dec. izo^. n. zt . & adornat, Card. de Luc. in Manti(j lib.
iydec.66.n. 13. Tiimetigmquia afs. obfervantia cft erro-
nea , & defumpta ex aflibus, nulla falfa , & injulta caufa ge-
ftis, adeoque in illa non poflTunt figi pedes , ut refpondit ead.
Rot.adornat.Card.de Luca lib. ii.dec.29. n. 14. Tum de-
mum , quia cCim ex fuperiusdeduitis evidenierconftet de
76 nullitate ,& injuftitiatiiuii ,nemped.Decreti Alternativa?,
obfervantia nuilatenus venit atrendenda , Caflr. confHi.nu.
6.lib. 1. Cravet.conf 1 74. «. 44 Rot. coram Merlin. decif 887.
num. 27.
Ex quibus promanat etiam negativ.i refolutio 2. partis di-
fli dub. nempenon elfeexequepiiurn Laudum : Licet enim
PP. Hydruntini non impugnet facultates PP. Compromif
fariorum, quia vere iliashabebant abutiaq;Parte,& quam-
77 visideni Laudum aliqualiier modereiurevidentem injufti-
tiam didt. Decreti Alternativa;, quatenus icilicct reftituit
duajGuardianiaseidem PP.Hyilruminis, nihiiominuscum
dcmandct ,d. Alternativam cfseobfervandam ineledtioni-
buslMiniftrorum Provincialium , Cuftodum , Definitoia-
tiium, necnon PP. Barenfesdtbeie clls^fre 1 1. Guirdianos
N.itionaleSjin irtainquam parte nianifellam rtdolet uiju-
ftitiam , ex fuperii^s probatis adverfusdecrctum Alterna-
tivae.
Devcniendomod^ ad i. dub, An di&a Vrevinciajit reali-
tcr dividcndaduas partes , pro ncgativa refolutionc miiitat
78 prasfatum literalc Breve Urb. VIII. fecundumquod, ut dc
novo erigi poffit IVovincia , requiruntur faltem \i. Qon-
ventus, ibi.- Hujufmodicuftoduis , qu^exi. faltcm Coitven-
tus babent, in Provinaas Fratrum Rcform.Ordinis huiufmodi
erigimus : Idcmque difpofitum fuit in Capit. Ccnerali , cele-
brato Viitorix die 29. Maii 1694. tit.Pro utraque Fami.i.t
fol. 34. «K. 59. ibi .• (Juandoquidemex nova Provinci>trum ere-
ftione ,pr<gcipue e.\ motivo divifionis alterius Provincia: pro-
•oenieitte .nonpaulcaOrdoexperiatur incoitnnod.i , decernitur ,
ut ^prdctcr obfervantiam omnium aH.irum conditionum ,adno-
Vam alicujus ProvincieC ereRionem, & iit Statu Provincici con-
fervationem, SanSiione Apoftolica, vcl Religionis reguifiraruvt,
Provincia qu<e de novo erigi pr atendatur, habeat ad >ninus lo.
Convcntus ,■ Qupcirca cum in Provincia Barenfi reperiantuc
iblum 9. Conventus,in neceft^ariam fequitur confequen- 79;
tiam , Provinciam S. Nicoiai non efte realiter dividen-
damin duas partes,nemptMn Provinciam Hydruntinam ,
& Barenfem .
Quibus additur reclamatio plurimorum Religioforum
ProvinciaeBareiifis, morom integritate confpicuorum , & 80
dodrina infignium , qui validc fe opponunc prjEtenfae di-
vifioni , illaitique totis viribusimpugnant efllcaciftimisra-
tionibus, per eos addudtisin eorumfolemnibus proteftatio-
nibus,datisinSummario; Necnon plures Fratres ejufdem
NationisBarenfis fefeopponunt praerenfae divifioni , ex quo
damnificarentur in fufTragiis (piritualibus, dum amitrerent
fuffragia Patrum NationisHydruntinae ; Habeientque fo-
liim Votum in Capitulo, leu Congr. iliius Provinciae , in
qua lituseft Convenrus, cujusfunc fili. , urfequendorcr.I. ^i
hu)us S.Cong. 12. Aug. i6?J. notat Nicol. in Flofcul. verb.
Provtncian. i.Ealucmque proteftationes,& confimiks re-
clamationesfecerunt non pauci Religiofi Provinciae Hy-
druntipae, fe exprcfse proteftando , qu6d in cafu divifio-
nis Provinciae noluni effede parte Barenfiutn ; Hujufmo-
diautem reclamaiiones,& proteftationes m fubje^a mate- ^*
riavalde funr attendendae, cum nunquJlm deveniatur ad
Provinciarumdivifionem, etiamcceteris lequifitisconcur-
rentibus, nifi inluper interveniat «onfenfus omnium Re-
ligioforum , cum dc omnium agatur prejudicio , ad regulam
Text. in l. Quodomnes de Reg.Jar, in €■
Fortiiisquia in praeltnti nulla concurrit praecifa necefli- °?
tasdeveniendi ad talcm materialem Provinciae di vifionem .
nullaqueaxadverfo affertur probatiotalis praecifae neceflj
tatis .
Quibusacccdic Votum P. Procur. Gen. abhac S. Cong
proveritate requifiti, in quo folidilTimis rationibusprobai, ,
praetenfam divifionem redundare in maximum Religionis ^r
praejudicium ; Hujufmodiautem Votis , & Relatiooibus
valde defercndum eft, ex iis , qu* in fimilibus terminii
notcintFagnan. in cap. EgbN. a num. 1. de Jurejur. Ber-
tacchin.zot decf 100. numcr. \6. & Rot. decf.^iyiium.
9. coram Cerr.
Nonattentis decantatis litigiis , diffentionibus , & je- .
mulationibusinter Religiofos Hydruntinos, &B.uerfes.- ^5
Illaeenim nonprobanti.r in fado , ex quo potiiisoppofitaa»
refultet cx perquifitione Regiftrorum hu)us S. Congr. &
fi aliquaextitit controveifia , ortum habuit occafionedittx
Congr. anni 1688. in qua , inaudito exempio , omnes PP.
Guard. eledi fuerunt cum Voto decifivo P. Provincialis B,^-
ren fis.
Eaedemquediffentiones, & lites unicum habueruntprin-
cipium ex operationibus Barenfium , quod idlu oculi rc-
fultat ex fola, & fimplici failifcrie, quaetalis eft .- Ccle- 86
brato anno 1677. Capitulo Provinciali , qu a pro parte Re-
ligioforum noftrae Provinclas habitus fuerat recurlus ad Su-
periores Ordinispro didt: Capiti-.ii annullatione, ad id re-
cognofcendum fuit iranfmlfius P. Archangelus i Lucera ,
quipofthabita omni alia recognitione ruilitatis d. Capi-
tuli , totis viribus afihartendo Parti Bjtcnfi , n'l aliuJ fecir ,
quam formareProctffus contra PP. Hydruntinos , & Ij '^l
gnanteradverlus ' .Ludovicuma Cafaienovo, P. Cherubi-
numi Francavilla Definitores,& P. Thcc^dorum iCaiTa-
no,quod fctre non valens tunc tcmpoiis P. Provincialis ,
in cujus prifjudicuim piajdidta lendcbant recurfum habuic
adhancS-C quardie i6.Sep. iOy"?. rclciiplit : Em.Co.timiia
vide.1t , & rcfcrat.
Propofita fubindc tuitCaufa in Congr. habira dic 0. Dcc.
1678 cmanavitquc rcfcriptum; Revoceiur fifitator , ii^jcri- 88
haturProvinciali, ut fuam ordinariam Ji.rifdiAionem exer-
ceatin Provincia : Cumque P. Vifitator parcrercnuerec , die
27. Jan. «679 fuitdenu6 tc(ct\^i\iCP:Prozincij'isTca(fumat
regimenfute Provinci<e ■ if inhibeatVtfitatoTi fub prnanuJlt-
tatis a^orum . privationis vocis at^^iz-edf paJfcfA , if aJiis
arbitfio SC.ne ampliusfe ingcr.it in Vifitatione , ©• deirhihi-
tione certiorct,V cfixm c{\i\i nor\ obftan. lot --ecrcris , adhuc
pra;di£lus Vifi ator fc ingercbat in formationc Pofciruum,
verf.iquc viceduo PP. DcHnitorcs, qui fc ad l rin-ni con- ^9
tulorani ,adciVcCliim allittendi Caufar , vcrtenti fupcr prar-
tenla nullitaic piA-narrati Capiiuli, fuer.int milli .-id C^-
ftrum Moilupi, 'i.»cSar.C.dic a Martiid.anni 1679.^0-
crevit : prov.'i."ircftituaturregimcit fute Provinci^e , rcv»-
centuradUrbemPP Definitores ejufd(mProvinci<e Vifita- 90
ter cxhbt.it oinnia AHafua ViHtationis , & die .4. Aprilis
1679.
238
Diiceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfaya:.
1679. emanavlt quaita refol. Cogntur Commiffarius con- enim Jurecoiiimuniinfpeflo,hujufmodidivffiofles Dlfln'-
91 fignare ProctJJus , aiiaque A&a , <:} rtferantur in Congr .'D\t dtuum nori de fariliadmittantur , eafque pluries haec S.O~
autem j.Maiiejufdem anni declaratum fuit ; Capitulum , rejecerit , ut exdecretis, relatis per LantufcinTheatr Rr
<92 EleSliones ,& ABaind. Capitulo fecuta , fuijfe valida , & ^tt/. ffri.^/d'^;»». 10.7»/«, firqueetiam prsjudicialis PP.
9J Opptfitoribus imponendumperpetuu.m filentium , & eadem Hydruntinis,dumDillritlusLycienfishab«t Religiofosin.
diefuitpariter refoluium.- Nonconflarede deliilis , &tded TarentinusReligiofos ^o<).Barenris ver6 foJum le^.nihilo-
abfolven^ios P. Ltidovicum a Cnfilnovo ,&Tf>eodorum a Caf- minus, quia , tam fanior pars Barenfium illam expoftula-
94/<?»o,&demumdie ij.ejuld. menfisMaii 1679. P. Cberubi- vit, & etiam in prsecedenti Capiruioomnes Patres Voca-
num a Francavillapro caufis ,in ProceJJthus deduElis ,non ef- les Lycienfes , una cum Patribus Vocalibus Barenfibus hn-
95 femokjiandum . ' jufmodi trinamdiftributionemcxpofluiarunt, proptereapro
Eandem iniubfiftentiam habet exagerara deftruftio Pro- bono pacis Hydruntini non fe opponunt hujufmodi diflribu-
96 vinciasBarenfis , ex quia pro illa non veftiantur Noritii. tioniProvinciaE in tresDiftridlus .
Quia PP. Barenfes excedunt numerum, praefcriptum ab Inn.
XI- adeoutattento hujufmodi excefiivo numero , necefla-
rium fuerit ftatuere , quod impofterum rccipiatur folum
medietasNovitioriumin iocum Reiigioforumdecedentium;
,^j£. gr.decedentibus decem Religiofis , quinque dumtaxat
Kovitii recipiancur, uc ex decreco Definitorii cum prs-
fidentia P. Vificatoris , confirmato a P. V. C. G. Id aurem
Q7 de diredto opponitar affer, defiiuclioni Barenfium , uitra partcs ,& quatenus negative
Die 29. Aprils i7;2. propofitisin C- E. & R. tribus fe-
quen. dub. a Card. S. Clementis fuerunc refoluta , ut in-
fra.
Dub. I. Anjit fervanda ^ltcrnativa, feu Cencordia , fa-
8a in Provincia S. Nitolai deanno it^o. f eu potiits fit exe-
quendum Laudum in cafu &c.
Dub. II. An diffa Provmcia Jit realiter dividenda in duas
107
ig8
IC9
Dub. III. An fit dijiribuenda in tres Diflrii!us ip cafu ,
&C
Ad primum Affrmative quoad primam partem , Negatize
quoad feeundam , if ampliiis .
In reliquis provifum inprimo .
Prohujusmatcriaecomplementonota h'ic, quod ubi AI-
quodconftans in faftoeft, quod nulluseft aftignabiiiscafus,
in quo faila fit receptio Novitiorum, abfqueeoquod non
fuerint infimul cum Hydruntinis etiam recepti Juvenes
Barenfes.
Ejufdem levitatis eft aliud objeflum , emenJicatum ex
eo , quod attenta vaftitatePro /incise milliariorum 500.
98 noh poteftbisin anno vifitari : Supplicsmusenimcavere ^ ternativa fer. fer.ftabilita*eft ,iiIaomnin6fervari debet , &
manifeCo Partis aeqi-.ivoco, non finemyftcrio confunden- ali^seleftiofequuta nullaeft,ex adduilis per Pajffirr. de E-
tis iliftcmticiT. m,ui'!ialem utriufque Provinciscum diftan- leS.cap z num. 6 ifCaflellin eodemtraS.c. ii.n. ^i.Quoi
tiaConvei 'i um, quidebent vifitari ,nam pra;dida diftan- " ' ' . - ^ .. . .-
tiamilli'.r;' rum 500. forfan verifirabifur in tota circumfe-
rentia uc cique Provinriae , non au em inter remotiores
CpnventusBaienlfS.&Hydruniinos interfe. quaiesfunt
Conventu.? B.^rii, & Conventns Pra?fitii,dum aliquiCon-
e>9 ventus ciUtanc inter fe 1. aliiv8. io. '6. 18. & 24. ad fnm-
mummilisribus, & rcmorioresConventusBarii ,& Praeli-
tiidirtant interfe folum ico. mijliabus circiter, utconftat
aio
<i I
iimitatur incafu, quonon adeffent R^ligiofi capaces, quia
tuncmpgisobligat lex divina prohibens eligerc indignum ,
quam lex humana, reflringens eieifionem ad certum ge-
nus perlbnarum, ut vidimus in 1. part. difceptat.ii-nu-
mer. ij.
An autem poflit demandari in Capitulis generaiibus, rc-
fpondeo cum difiinflione, autconfentiunt ! arres , haben-
tes Jus,& Interefte ineleftionibus, &tuncid fieri poceft ,
DISCEPTATIO XVI.
Forolivien. Abbatiac.
T n 0
Can.Regularibus SS. SalvatOris.
exCartageographica, & defciiptione Conventuum ,cum earatione, quia esdem Partespoflunt proprio Juri renun-
fingul!seorumdifUntiis,datain Summario. ciare,aut ver6Partesnon func concordes,& tunc illa de-
Qaocirca,attenta hujufmodibreviflima diftantia ,Iocus mandari non poteft aCapltuiisgeneralibus, iiaPaJfer.deE-
effenon poteft divifioni Provincix ; Ccnfiderando prsci- leB.cap.z.num 61.
|0O pue dnasfafll circumftan.ias , quarum prima defumiiur cx
eo, qi^od lirct Conventus Martinae , & Turri diftencin-
tcr fe 24. miUiaribus , attamen inprimis J{. miiiiaribusex-
tat diihim Hofpitium nuncupatum Alberobello, & fubfe-
quentibus 8. milliaribusreperitur Conven-usPP. Obfervan-
tiuni jquanivisinbd iter non fit fimplicirer nccefsarium pro
Vifitaricne pcragcnda , poftitque expleri tranfeundo per
aliambreviorcm viam,Conventufque viciniores.
Secunda , ponen.s falcem ad radices ,ex eo refultat , quod
ProvinciaS.Nicolaieftundique piana , montibus,&flumi-
ibi nibuscaren3,& fummafacilitatevifitari poteft ,ad differen-
tiam aliarum Provinciarum Romanas, Bononien. Venetae,
Janucn Pedemontanae , omniumque fere aliarum Provin-
ciarum noftrae Reformationis , in quibus alcillimi extant
Montcs, & Conuentus viciniorcs diftant inter fe ^o. 40.
& ultra milliaribus , ut Provincia Pedemomana , cujus
milliaria longc excedere milliaria Romana , juftificatum
fuit in Summario,- Et tamen iidem Religiofi numqu^m
conqucfti fucrunt, nec divifionem Provinciarum expoftu-
102 larunt ; Proutctiam per fpatium ico. & ultra annorum ,
quibusConvcntusexiftunt in noftra Provincia S. Nicoiai ,
Patres Barenfes antecefforcs nunquam reciamarunt , fcd
fcquuta fcmpcr fuit Vifitatio I'rovinri3P , & quidcm fum-
ma faciliiate , quod comprobar etiam fadhim modcrni P.
Provincialis, quiin praEfenti anno fui Provincialatus , bis
noftram Provinciam pedcfter vifitavit .
Nequcdcfuni excmpla hiijii.sS. Congr.quac piurics rejc-
103 cit pctitamdivifionem Provinciarum valdd in longiiudinc,
& latitudincexcedentium Provinciam ,dcqna agitur, ^- fi-
C V M
Com. S. Arcangdi .
A R G LI M E N T U M.
^bbatix Congr. Canonicortm Kcgularitm S. Salvatorif ,
qiiando ex7iece(fieatc co/fern debcantper Kl^jitioaes , frn
Oriundis cx aliquapartc , cot/.prclKufa fiibl^atiotic, C
an fcrvatidafitCohcordia, add.cj]cd:im fiabilita a Su-
pcriortbusgcneraralibiis Jinc confenju T^utionalium .
Antonius Latiofus nobilis Foroii-
.j^ ,a...Mu...^ ^*..^^,.... V ,«^ ..„ .. ..w. ., .,- fis, Vaiicanac BafilicaiCanonicus, & R. C A
gnrnicr in ca(u"p"p. Difcalceatorum S. Aul^uftini , quorum Clcricusrcfignavit in manibus Sixti IV. fimplcx Bcncfi-
USqucdearino 1477-
vicnf
Provincia comprchendir ferd tntum Rcjiiuim Nc.T("iIiia-
nuni , dumhabct Conventus inCivitaic Cajcian.T , Nca-
lis,AIetii, Barii,& cxtcrdiiur ctiamad Calabriam Ul-
tra in Monte Leone , qnod cft noiiflinuim , & tamcn harc
104 S. C rcjccit inllantiam Rcligioforum illius Provinrisr, (ub
co folido moiivo , qudd huiufmodi divifionc.?, & innova-
tioncs (iint rcgularircc prarjudicialiflimaE Rcl-gionibus ,
cum quoprincipioproceflit in Bafilien.Cn: qua \nTom.i.par.
2. di[c. I .
Tertium dcmum duh. j-ln noflra Provinciafit difirlbuenda
cium, nuncupatum Prioraius Ecclcfix S. )o.- Baptiftac
pofitae inTerraS. Archangcli, Ariminenfis DifEcefis, fup-
plicescodcm tcmporc porrigcndo prcccseidem Suin. Ponti-
fici , utillud unircdipnaretUr Congr. Canon. Rcgul- S. .Sal-
vatoris , cftc«nu lublccuto , uicx Litcris Apoftoiicisd. Unio.
nis ,datisin .Summ.
In fequcr.u immcdiatoCapiruIo gcncralicjufdcmConpr.
coadunato anno 1479 in MonafterioS. MichacIisdcCan-
diana; OifEccfis Paiavina:,omncsCapitiilarcs , m emlcm
lcgitimccongrcgaii , tam attcnta diftantia- cjuldcm Piio-
105 intres Diflriaus ,(\ippUcimus fcfolviaftirmatiT^.Quamvis raiusiCivitatc Arimincnfi, q.uim ad cxcqucndam piani
volun-
Tom. III. Pars 11. Difceptatio XVI.
24?
voIuntatem,&enixum defideriumd. Benefafloris Foroli-
vienlis ,aliifque de cauHs, latiCls expredis in pubiico In-
ftrumento, dato iti Summario, foiemniter decrcverunt ;
Ouod Monafl. prdelibatiim 5 Jo: Baptiftie Ariminenfu t>i«ce-
jt ftt fpiritualiter , 6^ temporaliter perpetuis temporibus fub
tura ifregiinineTPtioris ,&Canonic.Monaft.S.M.eie Gratiis
in Teritorip Forolivienftifc. & omnes fruilus , redditus , Ci?
J proventusfintpTo ufuCanonicorum, commoruntiumin d.Mo-
Maft.S-M.deGratiis&c. Cumhoc tamen , quod iidem Ca-
nonici , in eodem Monafteno commoranies , lenerentur
folvereomnes expenlas , lam fadas, qu^m in futurum fa-
ciendas , & fignanter in expeditione Builarum , in foiutione
annuae Penfionis , quamfibi refervaverat didtusLatiofus ,
jn folutione Annatae , & quafcunque alias expenfas , quomo-
docuroque , & qualitercumqueoccurfas, & occurrendas ;
Proutextracontroverfiamelt, quodomniahaecferaper pun-
4 dualiter adimpletafuerunc pec Abbatem , & Canonicos
d.Monaft,S. M. Gratiarum , k quibus etiam hodie foiviiur
qumdennium R.Comniaquealia fupportanturonera,quo-
modocumque infixa bonis ejufd. Ecclefiae S. Jo: Baptil^s .
Qu^ia vero fub infubfiftenti prastextu, qudd quaedam bo-
naejufdem EcclefiaeelTent de Menfa Abbatiali Patriarcha-
tus Antiochiae, Laurentius tunc temporis Patriarcha Antio-
5 chenus, illa incorporaverat fuaeMenfaE , Abbas , & alii
Religiofi noftri Monafterii recurfum habuerunt ad Innoc.
VIII qui die 13- Nov. 1 584. prasvia aflTertione , qudd ex le-
gitimis teftimoniisfibi conftiterat, id noneft^e verum , fed
cadembonalegitime fpeflare , & peninere ad idem Mo-
nafterium, fpecialit^r, Sc exprefs^ commifit Gubemato-
6 ri CivitatisCaefenac, ut eifdem Abbati,& Canonicis refti-
tuerefaceret eadem Bona, unacum omnibusaliis Juribus,
& peitinentiis illorum , necnon cum frudibus , per eun-
dem Patriarcham Antiochenum tempore detentionis per-
ceptis, quod fuit pundlualiter executioni demandatumper
eundem Gubernatorcm Caefenas , ut juftificatum fuic in
Summ.
Itautpro ejufdem unionis iubfiftentia , & firmitate,ne-
dum urgeat difla fpecialisGratia ejufdem SixiilV-fed ul-
teriiis concurrat didlum Brevelnnoc. VIII. & demum mi-
7 litet plufqu^m duplicata centenaria , cujus vigore , ultra
didosduos titulos Apoftolicarum Gratiaruni , allegare
poffumus quemcumq; meliorem titulum de Mundo , ju-
xta animadverfa in Tom- l. part. i. difceptat. 10 nu-
mer. 3.
Poft decurfura annorum circiter ^o. quibus d. Ecdefia,
utl fimplcx Membrum, feu Grangia , unita permanferat
noftro Monafterio S- M. Gratiarum Superiores noftrae Con-
8 gr. inquatunc temporis non aderant fufficientes tituli Ab-
batum , quibus denominantur Generales , Procuratores
generales, Vifitatores, & alii qualificati Religioli , con-
gruum exiftimarunt extolleread litulum Abbatiac eandem
Ecclefiam, leu PrioratumS. Jo.- Baptiftae, eodem modo ,
quo idem non femel pradticatuni alias fuerat in noftra Con-
gr. in qua fimiles tituli Abbatum iilarum Ecciefiarum ,
quae uniiae funtaliis Monafteriis, deferviuntadfimplicem
denominationem , &ad foiam honorificentiam , dumhu-
jiafmodi Abbates titulares nullam habent Jurifdidtionem ,
9 neconusrefidendi, necadminiftrationem bonorumdd.Ec-
clefiarum. Prout, omiftis quamplurimis aliis cafibus , in
noftraCong. notoriij, conftans in fadto eft, quod nullus
AbbasticularisEccIcfiaE S. Jo.- Baptiftz in eadem unquam
refederic,vel JurifJidlionem aliquam exercueric ,qu6dque
ineademnunqu^madfuerunt Religiofi deFamilia,utidiftin-
fti i Religiofis feu Familia Monaftetii S. M. Gratiarum
de Fornd , cujus Abbas femper reiinuit in eodem ununi
Religiofum Sacerdotem fub tituIoPrjefidentis, feuSuper-
intendentis regiminicurae animarum, & alterum pro ad-
miniftratione bonorum , & alioruxn reddituum tempora-
lium, nec non unum Converfum , tam pro fervitio eo-
rundem Religioforum , quam pro fuperintcndentia circa
^O ea,quacconcernebantrem agrariam , & ruralem ; lidem-
que Religiofi , nediim in omnibus , & per omniaiempcr
fubjedti fuerunt Abbati S. M.de Forno ,- fed uiteriiis quo-
Jibet anno eidem exafliirimum fcmperreddideruntcompu-
tumomnium rcddituum ejufdem Ecciefiae.
In hoc ftaiu continuavit gubernatio , & adminiftratio
ejufdem Ecclefiae , ufquequd fupervencrunt Summorum
Pontificum Conftitutiones , dc quibus F<rj/irfv ;;; cap Re-
11 latum ».65. NeChr.vcl Monac/j. &Nico/ in Flofcul.Verb.
Conventus nu. iS. prohibentesmoram paucorum Rcligio-
ibrum,in Grangiis, poft quod tcmpus Abbas S. Mariae de
FornoIocoduorumSacerdotumReligioforum noltrxCon"
greg. unicum ib dem retinuit Sacerdotem faecularem pro
cura animarum, & unicum Converfum notlrac Congreg.
pro adminiftratione rerum tcmporalium.
Titulusejufdem novae Abbatis , ob negllgentiam Re-
ligioforum noftrae Nationis , per aliquod tcmpus collatus
fuit adarbitriumCongr. Religiofisdiverfarum Nationum,
ufquequo vacavitper mortem P. Pifcitelli F!orentini,quo 12-
tempore, reclamantenoftra NationeForolivienfi , luaque
Jura nervosededucentei quje componitur ex illis Religio- '
fis, quihabitum fufcipiuncin MonafterioS.M.Gratiarum
de Fornti , five illi fint vere Forolivienfes, fiveBridtino-
renfes, five ex Meldula , five ex Terra S. Archangeli , 13
five demum ex quibufcunque aliis Regionibus , ut juftifi-
catum fuit inSummario, collatus fuit uni exnoftrje Na-
cionis Alumno , nempc P. Auguftino ForolivienC, uc in con-
felfo eft inter Partes .
Veriimftabilito hocmodo Jure noftrzNationis, adex-
clufionem aliarum Naiionum, orta fuic nova contentio
inier ipfofmet Reiigiofos noliras Nationis,dumcaepii prz- 14
tendereCommunitasTerraeS. Archangeli ,privativequoad
omnes alios , componentes noitram Nacionem , Abbatiam ,
de quaagitur, fpeclare ad Oriundosexdidta Terra vigore
Bullae, feu BrevisPauii V. 11. Maii 1607. Delata proin-
ddCentroverfiaad hanc Sacram Congreg. in eaque propo-
fita Caula die ^.Julii 165?. refcriptum fuit ; Bene provi-
fum. Obtentaque nova Audientia, & iteriim repropofita
Caufa dieij. Novembr. ejuldtm anni 1658. nedum per- 15
ftitum fuit indecifis , fed ulterius additum , quod Oppofi-
toies ampliils non audireniur, ut liquet cx Regcftishujus
Sacr. Congr. & foiita , vereque commendabili ingenuita-
te, refert etiam Card- de Luca, fcribens in didta Caufa
pro OriundisTerrae S. Archangeli, & in illa fuccumbens, .
;« difc i6.de Precemin. a numer. 8. ibi : Superiores , dff. 16
difl. Abbatiam contuleriint Religiofo di&i Monafttrii S. M.
Gratiarum negleBis duobus Religiofis Mon.ifterii S. Ancbunge-
li , qui recurtentcs adS. C.rejedifuerunt .
Cum veroper obitum, noviftime fecutum P. Augoftini
Forolivicnfis, AlumniMonaft. S. M. Gratiarum , ultimi 17
Abbbatis Ecclefiae S.Jo: Baptiftae , anciquam excitaveriC
praecenfionem Communicas S. Arctiangeli , quddillaCOn-
ferenda fit uniexduobus Religiofis, qui hodie exiftunt<?d.
TerraS. Archangeli, vigore cujufdam alTertaeConcordiae,
dataeinSummario.-Quaecilm nuHam habeat fubfiftentiam , 18
utifatSa, non accedeiue confenfu illorum Rcjigiolorum ,
de quorum Juribus , & Interelfe agebatur , Iperamusiefpon-
deri , illam non elTe exequendam .
Ad'qucm effedtum fuppiicamus prx ocuiis Jialjere duai
fadti circumftancias, exquibus incra evidenti^ fines poai Xo
videcur bonumjusnoftri Monafterii.
I. QudidOriundiex Terra ^. Aochangeli nonconftitutjnt
innoftra Congr. Nationcm particularem, & diftinftam *
Forolivicnfibus, & aliis Religiofis, fufcipientibus habitum
in Monafterio S.M.Gratiarum , fed unicum cumillis fa-
ciuncCorpus, feu Nationcm, ut juftificainus in Summa- 20
rio ex Atteftatione Abbatis generalis, omniumque ixliorum
Abbatum,componentium noftrum Capiiulum, anno 1664.
ad rem fubjungentes : Cheperb in vacanza deHe Bignita , tut- .
tiiprcdetti , come coftituenti un unicaPatrta , Nitioney e
Capitdo indifferentcmente cfncorrono, fenza cccczzsone vt'
runa aUe Prelature di S.M.dt Fornb , a! qual Monaftero i uni-
taquella Chiefa diS Gio: Batiifta Grangia fuori di Sant'
Arcange/o .ldc\ve clarc admittit Card- de Luc d. difc j6.«.
g.deJurifdiB. aft^etcns , fub hoc fundamento proccftifte
hancSac. Congr. anno 165^»'. rciicicndo inftantias Oppoli-
torum .
II. Quod Abbatia S. Jo; Baptiftz non eft Monafterium
aliquod independens.'» noftro Monafterio SM. de Fornoi »1
fed illiusMembrum ,&Grangia, dc illarum Grangiarum
Ipccie, de c[a\hus dHcurrit Fagn.in cap. Autiori.-ate deCen-
fib feuin Difcept.it deGran^its num. t. "erfic. Aiue verb .
Idque vigorcd. Unionis, tadae i Sixto lV.rccognitJe,&
canonizataeablnn. Vlll.&pacificc cbfcrvatae pcr ipatium
250. annorum; Etquod magiscft ,innunicrichodicemicant
concludcntcsprobationcshujus veriiatisex innegabili taclo
foluiionisquindennii , quod tacit idem MonafterioS M.de
Forno probonisejufdem Ecclcfiae S. Jo; Baptiftx : Ex fi- u
niili folutionc, quamfacit Procurx generali , tam pro fc
ipfo, qu.ini pro d. Ecclcfia S. Jo; Baptiftsc , tanqua.ni c-
jusMembio, fcu Grangia; Ex co , qu6d ilia non vifica-
tur h rP. Vifitatoribus, ut praCticatu. cum aliisMonafte-
riis independcntibus , fed in viliiatione Monafterii S. M.
Gratiarum dc Foino exigitur , & rcidliur racio codem
iftmpo-
i\% bifccptat. Ecctefiaft Dominici Urfayac.
ttmpore Ecclefiae Sanfli Joannis Baptifis , uti de il-
lius pertioentiis , Sc canquam ejus Menibro> feu Gran-
gia .
Exquibus prorfus inapplicabilis redditurdifpofitioMo-
tus proprii Pauli V.determinaneis, Abbatiasin noftraCon-
aj greg. conferendaseffe Nationaiibus; Loquitur enim , &
intelligidebetdeillisCiviracibus, & Terris, qusEconftiiuunc
diftinCbam,&feparatam Nationem , ex. gr. pro Venetis,
Ferrarienfibus &c. non autem potellhabere locum refpeftu
Monafterii, dcpendentis, & uniii alteri Monaflerio , ea
ratione, quiahoccafu Monafterium unitiim diciturMera-
34 brum, fcu Grangla illius Monafterii, cui fuit faf^a unio,
juxtaanimadverfa per F^^». ubifupra». 21. Ali^senim ,0
illud intelligeretur pro unaquaque Civitate , feu Terra
cujuslibet Nationis , itaut in Abbatiis praferendus effet
femper ille, qui eftex eadem Terra , feu Civitate, ubi
fjta cftAbbatia, multiplicarentur Nationes de Nationibus
cum duplici inconvenientii I, Quod oriundi ex diftis Ci-
vitatibus, feu Terris dicerentur Abbatesnati , ronautem
eleiti , contra omnia principia,& contranaturam eleftio-
nisde qua Vajferln.deEleS.cap. i.queefl.^. an. i. II.Qiibd
»5 illiReligiofi, qui nati funtin Locis, ubi adfunt Monalte-
ria principalia, non poflTent efle AbbatesillarumGrangia-
rum, feu Monafteriorum , abillis dependentium,&cum
illis unitorum , ad quae abfurda evitanda omnis capienda
eft interpraBtatio,ex adduitis per Surd iiec. 176. n. i. Bon-
16 den.cenuii.kg.^i.n. n^.&Rot.dec. 1178.». ii.&dec.i2S().
eodemn. cor. Emerjun.
Crefcirqueexorbitantia, exquoin ReligiofisCommuni-
tatibusad nottrumeffeifum n-.aenaliter fe habet vera,&
propria qualitas nacivitatis in una , vel alia Civicate, ad
»7 hoc utquisdicaiui comprehenfus fub una,velalia Nacio-
ne^fedfolCitnpraeocuIishabetur Monafterium illud,inqiio
quisad Reiigionem nafcitur , & uti illius filius , ad habi-
tumrecipicur ; Sicqiie videmus, quod fola admifllo , feu
<r^ rgteptioaithabitum, nonautem vera nativitas,faciat Na-
■ j tioijakrh, uc experientia manif<-(fumeft inomnibus Reli-
^ionibus, Scnotat Fofitan.adConflit.Ord.Preed. tit. deAf-
J!/iat,»u>h]z.
QuodHt adiSDverum, ut poftquamquis rcceptus fuitad
liabitum^"uti fifiusuniusMonafterii , adhucpotelt effici A-
lumnusalterius Monafterii , leu Nationis , praccedentibus
illis tribusrequififis, de quibi.s Fontan ubi fupra». j.«if 4.
&in Inflit. Crim. lib. 4. tit- 7 « «. 95. Qu6 cafu taliter affilia
tus , nediim poteft concurrere cum veris Nationalibus, fed
quatenus majores habeat pracrogativas, eifdem praeferen-
%S dus effet , ut in noftris terminis refpondit , & pradticavit
S. C inEugub. .,-ibbatide zg. Martii; (ir 27. Jprilis 1703.
Poff.Card.Tunara y inquaP. Pagninus Lucenfis obiinuit
praElationem ad Abbatiam Eugubinam inconcurfu i^.alio-
rum digniffimorum Religioforum nationalium , fub eo
inotivo , qu6d per aggregationem ad diflam Nationem
Eugubinam fuerat effeitus capax obcinendi in illa Prs-
lacuras.
Eoigituripfo, quodOriundis cx Terra S. Archangeli ,
uticontentis fub noftra Natione non denegatur concurfus
19 aiiomnes Abbatias, vacantesineadem Natione, ficuti non
habenc ipfi , dequoconqueri poffint, ita infiftere nullate-
nusdebcreni in aflerta privativa circa Abbatiamconrover-
fam; Imiiandoin hacparte, fequendoque exempia,omni-
bus notoria in nof.ra Congreg. in qua Abbatia J>. Ruffi-
ni , quaeantiquitiis erat Monafterium Cluniaccnfium : Ab-
batia Provolii , qu?c praeteritis temporibus fpedabat ad
PP. Bcnedidtinos ; Necnon AbbatlaPatavina , poftquam
fucruni uniiae aliis A^lonafteriis , prima ncmpc Monafte-
jo rio S Sebaftiani Manruar , fecunda Monallerio S. Evan
gcMljE Brixiat , & tertia Monaftctio Venetiarum . nun-
qu^m audita fuit fimilis pratcnfio , vcl qu6d Rcligiofidi-
tlorum Monaftcriorum uniiorurr, , & dipendcniir.m , facc-
rert diflindlam Nntioncm, vtl quod i ij comprtcrct priva-
liva ad cxclbfioncm Religioforum illoium Mdnaftciio-
rum , quibusfuciunt unita .■ Et miriio , quia ali^.s contra
omnialura Mundi , omnemquc conjjiieniiam , & ratio-
31 rcm, lon{;c mflioriseflent conditionis Rcligiofi Grargia-
rum, quim Monaflciorum principaliLm , ex qi;() illi
concurrctc f.r (ii-n , &ob:incrc nmncs r'ralaiui,T.'i,& Ab-
batias totius N.itionis; lflivcr6cflcnt incapaccsobiincndi
Dipnitates 11. Grangiis, quo nihilablurdius, nilvd irratio-
nabiliils .
Exquoinncgabllifiao, & folito noftr» Congrcp com-
probatur tltctiClsd.dia iniclligcntia , fcu vcrusfcnfu.-sd.Bic-
jj vis PauIiV.llIud cnimnoncmanavitproun«,yelalia Ab-
batia, fed generalitdr pro omnibus Abbatils, & Monaftc-
riis noftra: Congr. & proinde non poteft pro Abbatiacontro- Jj
verfa interpretari diverfimod^ ab eo , quod interpretatuoi
fuit, & paciiiceobfervatum prodidis Abbatiisunitis inno-
ftra Cong- ne una , eademque detcrminatio , plura refpiciens
(krerminabilia , ifta diverfimode determinet , contra Text,
in leg.J am hoc jure ff.deVuli tf pupillar . cum aliisapud Rot.
deciodl.n.^.cor Pten &aec.4\i.n.6.cor.Priol.
PraeOi.ulisfignanter habendo candem oblervantiam fub
illa confideraiione , quod nedum dicitur cujufcunque di- 34
fpofitionis Regina , fcd Apoftolicarum Conftitutionum fi-
da interprcs , etianificontrarius intellcdtus de jure verior
effet , magilque accoroodatus verborum fenfui , ex addut^is
inTom. i p. z.difc 16. n. 101.
Ncccredimus, cifeexad verfo infiftenduin inauthoritate
Card.de LucdePraeem difcib «».8. fcribentis adOppofi- %^
torum inftantiam , c^ comntisprobare privativam ad ilio-
rum favorem ; Supplcsmus enim obfervare,qu6J ratiocinia
abeodem coram hac S. C. dedudta , fundiiufque in illa confi-
derata , inventa fuerunc ininus habcntia , & uti talia , te-
je(5la,uf ipfemet ingenu^ fa'e ur ind.difc. 16. n. 8. i» fine. 36
Et pfoptereaprocongruarefponfioncapplicari videtur pio-
poficio illaabeodem Card de Lwc. admift"a Indifc. 16. n- 15.
<^f J«Wj[/". quodquandoallegantur au.horitates Scribentium
adcauldeopportuiiitatem , oportet videredecifiones, & fe-
cundum Judicum placita,non au'em Confulentium fcri-
pt3 fjadicare ,dc (\\ia in Infl.crim.Iib. ^.Ht 10. «. 37. Etpro
refponfione ad eundem Cardmalem de Luca adveriimt 37
Zaul.adStat. Faven.te. i.fol. 175.» ij.& li.&Rot.dec.^^.
n. 9. apudCard. de Albic. de Inconfl injudic.
'Etoptimaquidem raiione, quamadducit ipfemct Card.
de Luc.indifc.9^. ».14. deFid. (\udd fcilicdt , fi eadcm ra-
tiocinia nonfueruntexiftimata etficacia , ipfomet Authote
vivenie, & orcenus dantecalorem, mult6 miniis taiia cf- 38
fe debent ex eo accidenti, qu6d fuerunt imprefla , & fa-
ciunt etiam firmata per Rot. decif. 24. numer. 13. coram
Anfald.
Agnofcitur exadverfo efficacia praEmifTorum , & pr6in-
de acriter infiftitur in difta practenfaConcordia..Qiwc ta-
men, uiiinnixa difpofitioni Icgali, & Brevi Pauli V. ju- 39
xta illa verba fupplicisLibcllihuic S-C exhibiti,ibi: No»
tanto in ■ igore della-difpoflzione legale , quanto della Bolla , t
Brezedi Paolo ffa m.fotto li 1 i.M.iggio i6o7.0ltenfo, qu6d 40
ifta non applicentur ,etiam ipfam Concordiam corruere ne-
ccfTe eft , juxta animad verfa in Tom. \.par. i. dfc. 1 2 ».69 .
Er nihilominiis fimplex illius ledtura manibus palpare fa-
cii illiusinfubfiftentiam.
Supponitur fiquidem conclufa a P. Generali Lancia die ^.
Maiii667. Vice ,& nomine PatrumNationalium Forolivien- 4I
fium ,proquibus dera;oinformapromifit.,&c.quddquei//iprte-
fens Inflrumentum &otr.niain hoccontenta qutecunque , i«-
fra duos menfes cam dimidio . ab hodie proximos <ifc. ratifita-
bunt , Inflrumentumque publicumratificationis bujufmodi , cum
infertione etiam totius tenoris proffentis Infirumenti contraflus
in Ailis meis &c. infra d. tempus dare ^&exhibere , ita quod
&c.a/iasi!c.
Cumque talis ratificatio, feu confenfus Patrum Nationa-
lium Forolivienfium nunquim fuerit procuratus , ncque 41
obtcntos, perinde habctur , ac fi cadcm Concordia ftipu-
lata non fuiffet,&quidem attcnta prxcifa lege , fibi prx-
fcripta,& cxprefsa voluntaicP. Generalis ftipulantis , ex
concorcJantibus, cumularisper Maflri/.dec.i^c.a n.i^. An-
fa/d deCtmmerciif Mercat.difc.6i. ». 16. loqucnicm in fpc-
cic dc refblutione alterius ConcordJx , ob ratificationem
non fecutamintra tcrn1inumdcfignatumtirlC0r.rffC.3i6.>»»- 43
te n.i. vcrf. Nam cum Virgi/iui p. 1 7. rec
Ncque irfifta.ur in conlcnlu Capituligeneralis, & Con- 44
vcnt.defacilicxadvcifoallcgan.
Quia ar.Gcncrali,flipiilantcConcordiam,non fuit prc-
fcrvatus Confenfus Capituli gcncralis , & convcntualis ,
led Patiuir Nationalium Foiolivicrfium ; Et propiercaco 4)
iplo ,qi'6d ha-ccxptcfla conditio,& pofitiva lcx ,quamfibi
pracfcripfii P.Gcncralis , fiipulansConcordiam,nono(tcn-
diiuradimplcia ,dcficcrcdicitur ipfiusconl"en(u$,& fic ani-
ma Corcoidiac,qua; pioindchabctur prononfadla Rct.cor.
Prio/.drc 176.« 2.& alibi paffim-
Advcitcntcshic, qu6dagiturdefadIoP. Abbatisgcncr.i-
lix,qui ,utinrfliarConv'.C.ipuc,probcfc'cbat , & pcrfciHe 46
callcbat diflcrcntiam, quscsdcft intcr conicnf\u,i Capituli
gcncralis , vcl convcntualis, & intcr coi;(rn(um P.itrum
uniis Nationis , juxta animadvcrfa pcr C.rr. de Luc in
Mifce//. Ecc/rf. difc. 7. n. 1 6- Add adBurat. deciiy ti.win .1
finc, I
Tom. UI. Pars 11. Difceptatio XVI.
249
47
fiaey & Rof-(fec- iiS.num.2.& i).coramOttbob.i:f dec^j.n. dotuttaviainquefla S- C. la Lite&ce dopoavereleParti dc
^. coram Emer.jun.Undi tekivando conienilum , 8c TatiHcci- dotto piuvolte hinc inde le pretenfioni., e ragioniall' EE. VV'
tionem Patrum Nationalium Forolivienfium, illius verba JiandolaCaufaindecifa ^fonoadeff^oco^icord^tt&c.Quandoex
rumendafuntin vero, & proprio fignificato, & nuilatenus hac parceconcludentiffimedocemusde illius lolemni termi-
detorqueri poflTunt, &impropriariadconfenfumd:verrorum nationeufquc ab anno 1658. mediante fefcnpto; Benepro'
Reiigioforura, utpatetadfenfum: vifum, poftea confirmato cum addito, & Oppofitores am-
Voluntas hajc Patris Generalis comprobatur ulterius ex plius nonaudiantur: Qua» formula refcribendi , ut ipfifmet
circumftantia temporis duorum menfium cum dimidio , Tyronlbusnotifrimumelt, finalem, &final)fIimamimpor 57
48 prsfcripcorum pro obtinendo confenfu noftrorum Natio- tat Caufae refolutionem, & lerminationem, adeoutabfque
nalium- DiiSi fiquidem duo menfes cum dimidioalcerius fpeciali impetratione novs Audieritiae de iila amplius agi
pro obcinendo confenfu Capituli gcneralis, erant prorfus nequeat.
infufficientcs , pro illo ver6 Capituli conventualis undi- II- Profequitur in eodem Libello inftantia afTertae Con-
que fuperflui, quia ad didum efFeilum paucifuperabunda- cordias , ac fi preces porrigerencur a Nationalibus Foroli-
bantdies, ut patet confideranti . E'converfoautem di(Sum vienfibus . Et tamen hoc ell folcmne aiquivocum , nuUam
tempus nimis congruumerat prohabendoconfenfuomnium infaflofubfiltentiam, dum nunquamexadverfodoceripote- j8
noftrorum Nationalium , qui tunc temporis eranc circiter rit, quod NationalesForolivienies , veldidasprecesporre-
locollocatiquidemindiverfis MonafteriisnoftrjeNationis, xerint, velminimamdeillis habuerint nocitiam, uruooore
fed in tali diftantia, quodin difto tempore commodiflime exclamant omnes illi, qui adhuc in humaois funt , & fi-
omnium confenfus haberi poterat , quatenusconfentirevo- gnanterapertiffimefedeclarat P. AbbasC^ftdlinus.-Sienim
luifTent. cahs inftantia ignota fuiteidemqualificatifTimoReligiofo , ^9
Merito aucemab eodem Pat. Generaii refervatusnonfuit qui non fine laudemajora exercuit munera noftrasCongreg.
49 confenfus Capituli generalis, vel conventualis , fed Patr. Procuratoris nimirumgeneralis, & Abbatisgeneralis, cum
Nationalium Forolivicnfium; Qnia non agebacur de tem- majori verifirailitudinedicendumeft, propalatam non fuifTe
porali prajjudicio Congregat. generalis , vel folius Con ven- aliis Connat ionalibus, longe minorem figuram in noftra Cou-
tus, fed de irreparabili , perpetuoque praejudicio omnium greg. faciencibus.
Nationalium, quibus attentis, tamdejure, quam ex pra- III SupponituremanataapprobatiohujusSacrae Congre-
xi noftraeCong. inhiscafibusnonfolet , nequedebetexequi- gationisdie ^. Marcii !667. ineaquehabecurfpecialis mentio 60
riconfenfus Capituligeneralis, velconventualis, fed ipfo- Concordix, acfi illaefTetjam conclufa , & lerminata , ibi .-
rummetNationalium . ConfiderataprdfataConcordia: Quandoexauthenticodocu-
De jure , quia illorum confenfus in his cafibus requi- mentoejufderaapparet.ftipulararafuifTediei j ejufdemmen-
50 ritur, de quorum praejudicio agicur, ut, generalibusomif- fis, & fic 10. diebus poftea ; Quodcerte, nedumfidemci-
lis, in noflris terminis notat Fontan- ad Conftitut.Ordin. demafTertioni totaliterdetrahit , fcd admirationemcaufat ,
Pradicat. titul. de Ajfiliat. numer.r.& [equentibus , &ob- obfervandOj quodinUrbe, & coram adeo excelfo Tribu-
fervavimus in Tom. 2. part.z.difc.i6. & videbimus in fine nali legantur expofita fimilia, veritati exdiametrocontra-
prtefentis Difceptatioais . ria , ut in fimili nocat Raynald. Obferv- Crim. cap.iH. nu. t jo.
Attenta vero praxi noftrae Congregationisin qua adfunt 6c ^rmavii Rot. in Lunen.Sarzan Reddit rat. i^.Aprif. i6i)S. 6l
51 quidem innumcra exempla Nationalitatis, procuracae no- §-Ratio,& iS.Nov.ejufd.anni §.Taliscor.Card. Prio/.uht ,
ftris Religiofis , fed femper cum confenfu Nationalium , quod impoffibile ellfcribereea, quasnondura fadtafunt, ac
nunquam verdcum illoCapituli, velgeneralis, velconven- fifadlaeliTent, abfqucmagnafufpicionis, & illegialitatisno-
tualis. Itaenim P. AbbasCalixtusa MonteGeorgio,quan- ta . Imoinhiscafibusapplicari videnturea , quxiradkRota
doannunierari voluit inter Romanos, nonexquifivit , neque Avenionen.in dec ^^ ». i. 6f/V^. ubi referc, & fequitur illud ^j
obtinuic confenfum Capituli generalis , vcl conventualis , fed Virgilii : Crimine ab uno Difce omnes cum aliis, citacis in In-
Nationalium Romanorum . Itaetiamanno 1679. in affilia- fiit. crim.lib.i. tit.6. num.ii-
tionenoftraeNationiP.ConftantlniGuidi ^ Moncichiano , IV. Prxtenditur cadem afTerta Concordia approbata a
non fuit exquificus confenfusalicujus Capituli , feddumta- Capitulogeneralidie 5. Maii 1667. quod piricer non cohaerec 6i
xat Nacionalium Forolivienfium . Ita denium, aliis exem- cum Conllicut.noftrjECongregat.juxca quasCapiiulum sene-
plis omifTis gratia brevicatis, anno 1698. pradticatum fuit ralefemper celebratur Dominica j poftPafcha, quaEeodera
cumP. Ferdin.Ferrario , alleftoad NationemEugubinam, anno 1667 fuit dies i. Maii , quodie, & ad fummumduO'
praevio confenfu illorum Religioforum Nationalium , non bus, vel tribtis fequent.expediuncuromniacumfolitointer-
autem Capiculi generalis, velconvencualis . vencu Capitularium , ut e(t iii noftra Congr. nororium ; Et
Inrrinfeco , & eirentialiffimohuicdefedtui voluntatisPa- propterea prorfusinverifimile videtur, quod illudeodcman-
52 trisGeneralis, ftipulantis Concordias, de qua agitur, qui no duraveritufque ad diemjovis, qua? fuit ^.cjufdem men-
folus fuperabundaret ad viftoriam , jungicur alcer defeitus lis Maii, quo prajtendituraprobata : Conciliando proinde <
ipfius poceftatis; Haec enira nullatenus feextendicad infe- omnia, dicendumeft, illam fuifredifcufTam in fblo Defini-
rendum irreparabile , perpetuum-iue praejudicium uni inte- torio, in quo non interveniunt omnesCapitulares, fed no-
grae Nationi, a noilrisConltitutionibusjus habentieligendi vemdumcaxac Abbates , illudcomponentesjintcrquosdiift.
ad Abbatias , unitas Monaiteriisprincipalibus unum ex di- anno 1667. nemoaderatex Forolivienfibus .
gnioribus Religiofis totius Nationis, nonautem neceflario V. AflericurconfirmataiCardin.lIlderico Carpineo 3.6.
illara conferendi Religiofo, five digno, fiveminusdigno, Augufti 1676. &ficpolt decenniuma die, quoprartenditur 64
natoinLoco, ubi fita elt Abbatiaunita , five Grangia; Ge- conclufa , &abhacS. C- commifTa illius confiimatio eidem
55 ncralesetenim Religiofarum Communicatum non dicuncur, Card.Carpineo, qui temporisconfiderabilislapfusilliusillc-
nequefunt Authores, &deftrudtores, fedcuftodes, &exe- galitatemplufquam tacitdoftendit, ]uyir.3.Textinl:g.Siquit
cucores Conftitutionum Ordinura, & Regularum, t\ ad- forteff.dePcen.\b\: Necemmdebebat tammagnamrem tan-
dudlis ;'« row, i.par. 2. </i/r. i J. ««w.i j. cri^. Et incerminis diiireticere , quem fequuntur Cra^-f/ conf.i6. n^.Mrno./j.de
longefortioribusrecufationislegati , faftiaP. Gen.quod illa Pr^fump lib.\.pr<efumpt.<)i.n.%.FarinaC.de Faiti:.it.q.\^i.
non praejudicet Conventui , cuididumLegatum fadtum fuit, n.xii.Rotcor. Royas dec.^-j^. n 4. &cor. Emer.jun. dec.6ij.
te[o\vitC.CinCremonen.t9 Novembris I704.//6.J4. Dffr. a n y.&inpar.iS rec.dec.\.\Z.num.\4.
jol.%o\. VI. Demifm videtur obfervationc dignifTlmum , quod 6j
Nequeaiiquod , vclminimum, pondusadditum fuit eid. difta die 16. Augufti , quo praFcenditur confirmata ^ di-
Concordiae ab approbationchujusSacrasCongreg. PraE;mifI'o dlo Cardinal. Uldcrico Carpinco ab ciiis .(tdibus , vaca-
54 fiquidcmindubitato principio, quod refolutionesSac Cong bat Apoftolica Scdes per obitum Clcmentis X. & EE.PP.
tacita vcritateextorti, non prajjudicant , acqucin nulla ha- de morc redufi erant in Conclavi, in quonon tb!:nt fimi-
benturconfideratione, ex a.dd\iiXisin Inftitcrim.lib. i.titul. les materiac , nullam urgcntem habcntes anncxam ncccfTi-
10. §. i^.num. ist.q»i\i\isaddoBertacc/j.Vot.dcc.til. n j.6' tatem , traftari, i»xti fe.\t.iKCjpit.Ubipericulum§. lidei»
Rot. </ff .8 55. n. 1 <;. cor. Dunoz.jun. loquence de refolut ionc C. quoque de Elc8. in 6.Sc animad verl.i per Fjgn.jn. pro verica-
R.approbata ab Urb. Vlll. Illa totabundatdefedibus obre- teconfultum Conclavis Urb.fHI inc.ip. Cumolim.i num €i
5J ptionis, &fubrepcionis, ut fiinSchoIis, caufaexempli.af- deM.jjorit.&obed.\ihinu.?.oo\iicrv3i., quod ficuti quicum- 66
fignanda cfTetgratia aliquafubreptitia, &obrcptitia, con- qucaditus, lcuacceflusad Cardinalcs, vclScripturaitranf.
grueafTignaripofletilla, dequaagimus. miflio, prohibitacft, i;a non licct illisSccrctarios, ve! Mi-
I. Siquidera loco afleritur exadverfoin fuppliciLibello , niftrosaudirc, vcl Scripturasrccipcrc, necali.i tra(fl.irc.aut
j6 huic S. Cexhibito proextorquenda d\(XA approbatione, quod exped irc ncgotia parcicularia Cong. quae ad Pap« cleitioncm
annoi^67.inillaadhucLispendcbatindecifa, ibi ; Vsrtett' non pcrtintnt .
Vrfaya: Dijcept. Tom. 111
Quas
250
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Uifaya.
Q_uaB omnia dlgnentur EE. PP. fub oculis habere unitim
5; fumpta, uc iii his terminis faciendum eHe monem (jnhr.tie
Probat.concluf.i.num- l-&fetjq Rot decif go. ttum. gi. cor,
BiQh.&dec.ilo.num.ij.coramEmer.jun Et lubiilaconfide-
ratione» quod ex hacparcenonadducuntur ad odiofum, &
cnminalem efFeftum puniendiAuthoresdiftarum infubfiilen-
tiumaiiertionum, fed civiliter, &actoilendam (idem eid,
affertae ConcordiaE necnon ad oftendendum , quod illa pro-
18 curatanon fuit cum illisingenuitate, &candore, qui in his
materiis, undiqueemicaredebenc, fiveattendatur pryfefllo
Religiufa iiiarum peifonarum , que magna pars fuerunt pras-
fatae Concordiae ; Sive excelfa quaiitas hujus iacrofanfti
ConfeiTus, cujusauthoritateroborataprastenditur ; Quoca-
fuad toliendamfidemfimilibus Scripturis, & adibus, dua3
fp folum fuificiunt , &admittuniurpraEfumptiones , & conje-
flurae , uc notant Zilet, conf^i%. num i . Nicol. in Flofcul.verb.
Falfumnutn.io.& 1 1.& Rot.cot.Ubag.deci.nu.z^. Earatio-
re , quia ad didtum effedtum non coniideratur concurfus illips
fraudis, quaediciturconfilii, fuperqua non infiftimus, fed
alterius, quaeappejlatur frauspraejudicii , feu re ipfa, quae
in noftro cafu innegabil s eft , juxta diftindionemdupiicis
70 fraudis, dequiinnodiisterminisCarii.iie Luc.iiePraemin.
difc. ir,.num.lo.SC2,e(\era\\itx\).m.Severolusapud Conflant.
adStatut. Vrbii tom, i.fol. S^T-num.ij^^.&inlnftit.Cfim.itb.
X.iit.i. num.%.
Quodfi admirteretur contraria praFtenfio, Oriundi ex Ter-
71 raSaniSi Archangeli dicerenturfpecialiftimepriviiegiati, ta-
iiter ut nulli alteri Nationi prf rogati va fimilis in noftra Con-
gregationeqompcteret, & hocmodoaperiretur viaaiiisMo-
naileriisunitis, & dependentibuseandem excitandi prasten-
fionem , invoivendique magnislitibus noftiamCogregacio-
nem quod nullatenus videtur permittendum , juxta monitum
71 t>.Jo:Chrifofl epifl. \ . ad Corinth. homil. j.cum aliiscitatis
mTorn. i.par- i.difcept. ly.wuw 109. Sed refcribendum,Op-
pofitoribus nuilam competere pri vati vam , ut in terminis ref-
7} pondithxc S.C. in Eugub. ^9- Martii ^ &iy. j4prilis 1705.
ad relat.Card. Tanaraecum refcripto; Noncompetere Vatre
74. Globbioprivativam^ fedpojje conctirrerecum aliisy habenti^
hus tamen requifita .
In eadem Caufa.
>. T Utlum exadverfo exhibetur documentum , quod Ec-
7j L>1 clefiaSandti Jo: Baptiftae, dequaagitur, femper col-
latafuerit intituUim Canonicis, oriundisexTerraSan. Ar-
changeli, uc gratisubiquefupponicur. Imnnecexhiberi po-
teft, quia infaiSoid nonfubfiftit, exquoimmediat^ante ul-
timum Abbatem Auguftinum Forolivieniem , illampoffedit
Patei PilcitellusFlorentinus, nec nonalij Abbaces, nulla-
tenus oriundi h diCta Terra Sandli Archangeli , uc eft in no-
ftra Congregatione notorium . Necnon innegabile pariter
eft, quodeadem EcciefiaS.Jo: Baptiftaenihil aiiud fit,quhm
■jS Membrum, fcuGrangianoftri Monaft.S. M Graciarum ,
ex fupra animadvcrfis .
Prouc eciam remanec concIudentifTim^ probatum , quod
77 Oriundi ex TtrraS. Archangeli noii conftituunt particula-
rem , & diftinftam NationeminnoftraCongregatione, fed
una cum li Forlivefi, Bertinore/i, e Circo»vicini,formane un
unicoCorpo, e coflituifconoun' unica Nazionalita y Patria , e
Capitolo : (^iod nedum admittit (lardin. de Luc. fcribens pro
Oppofitoribusin<///<^. 56. num<) de Pr^em. fedulteriusaddit
cx didU unionc, ieu unicita eCorporis, motamfuiftehanc
Sacram Congrcg. anno 1658, ad reiicicndam illammcr nume-
ro inftaniiam pro privativa, quap promovetut hodio , ibi :
78 Idcoquemihiy fcribentiprod:^/is Recurrentibus y refle^endo
ad veritatem , faciebat ftliim difficultatemctnfideratio., quod
ftantc d.promifcuaadminiflratione ., aliifque afjibus ., e.v qui-
bus addi^amfubjeS/ivamunioncminfcrebatury ifla effet po-
tius qutedam untofociativa ., pcr quamconcorditcr ^communi-
catii inviccmjutibus , acbonii , Religiofluntuf ejfcnt partici-
79 pes Pfiiflaturte y ac adminifirationis alierius y quol <equallter
ad commodum refpef/ive fe habet ., atque ex hocfundameiito
credo , quodprodierit refolutio S. C. Et in fine cjuid. difcurius
ibi : Scd difficultas crat in d.unlone , utfupra
In vacationibus igitur Dignit.irum in cad. Nationc Foroli-
80 vicnfi , Oriundiscx Terra S. Anhani-eli , tamattcnta Juri.v
communisdirpofitionc , quim Brcvc Pauli V. nccnon ad tc-
norem noftrarumConftit. nullocompctit , nccunqu.ini com-
pctcrr potcft privativa, fcd folum concurrcrc potrunt cuni
aliis Rcligiofis capacibuscjulili-m Nationis, ut incaiuomni-
nd fimili, articulo fonnitcr dilcuftb, & PartibuJaccrrimc
informaiuibus, relpondit hac Sac. Congr. in Eugubinoy ijg
quafupra num. -j^.
Ad declinandam vim harum folidarum animadveifionum,
recurritur exadverfoadpraefidiumd.Concordiae , procujus 81
executioneprocuratafuicfubfcriptiodubii, & cum fuppofi-
to, quod concurrant praeexiftentia litis, bonafides, & re-
n-.iiTioalicujusJurishincindeexagerantur reguiae, & recep-
taepropoficiones, quodomnia Juraclamenc, orpnesDofto-
resconvenianc , & omnisaequicas expofcac, uc illa religiofif-
fimelervecur, &cuftodiatur.
Verum t.ile fuppofitum nullam habec infadofuSfiften-
tiam, & venficaturexdiametrooppofitum , dumfadafuit, 8s
nullapraeexiftentelite, abfquebonafide, & fineremiirione
alicujus JurisexparteOpponentium, & propterea fi ex de-
ficientia uniusdumtaxacex hujufmodi requifitis illa non eftec
exequenda , ex add udis per Roland. a Vaile conf. 2 8. ^ num. j .
//6,4. Gail.pral/. ohfer. lib.i obfer.-jo.n. i i .Vfceolde TranfiJ/.
qn.i. anum.io.Card.de Luc.de Alienat. difc.^o.nu. ^.& Rot. 85
dec. iji. »um. ij.foMwDara». Quancomagis dumdeficiunc
omnia.
Deficic primum praeexiftentia: litis, quia illa fuerac fo-
lemniter cerminata perdupIexconformerefcripcumhujusS. 84
C primum diei 5. Julii 1(158. Beneprovifum, Secundum ve-
ro diei 1 5. Nov. ejufdem anni . I» decifis , & Oppofitotes am-
plius nonaudiantUTy uc indebilioribus terminis, quod lisdi-
catur terminata,quodquearticulusreputari non poffit dubius
ad fubftinendam tranfaftionem , quandoille decifus firt per
Rotam obfervac Bertacchin vot. dec 106. nu.s. fequendo pun-
ilualcm decif. in Rom.feu Firm. Succejf. : 6 Jan. 1 69 6. §. Ita
paritercor. Card. Priolo.
Imo a dd. uniformibus refcriptls hujus S. C nedum exclufa
dicebaturquaelibet litispendentia,omneq; JusOpponentium, 85
fed favore Forolivienfium quodammodoconftituta dicebatur
res Judicata , inducens notorium , quadrans rorunda , faciens
dealbonigrum, dequenon enteens,atquefalfum immutan-
doin verum, juxta notam indolem ,&eflicaciam rei judica-
taedequa Barbof. axiom.ioo. num.z. & }.& Anfald. de Com-
merc.& M.erc. difc.16 num. n-
Etin terminis, quod hujufmodirequlfitam litis pendentis
dicatur deficere in eocafu, inquodecifioejufdemcerta fit , 86
juxta terminosnoftri cafus , noiat Cravet. conf i^z.num. 16.
&. drmavit Rot.decif ift^numer.ii.coramCerr. ubi , quod
tranfaflio in his circuml^anciisinita , dicitur concincre tur-
piiudinem .
Ea vero, quaeexadverfodicunturderevifioneejufdem li-
tis de mandato Alexand. VU. deque fado , meliCis dilucidato 8 7
ob qux haecSacr. Congreg. fteteritanccpsproconfirmatione
primirefcripti, lunt fimplicia verba, nullum habentia fun-
damentum , vel probationem in contrario Summario , &
quod magis eft, non coh.rrent cum iis, quae legunturapud
Card. de Luc. difc. j6. de Prteemin. fcribentem pro Oppofito-
ribus, eundemque difcurfum imprimentemanno 1669 & fic
poftundecimannos^didlisrefoluiionibus, nullnm , vcl mi- 88
nimam, in illo, nequeinilliusadnofnone facicntem men-
tionemdenova Audientia,dequehujul"modi pulchrjsdifcur-
fibus, fed folide , & feri6 afferens, quod Oppofitores non
ampliusreclamarunt, ibi; Quirecurrentes adSac. Congreg.
rejefii fuerunt .
Non bene autem ad probandam hanc litis pcndentiam re-
curriturexadvers6ad Memoriale ,coram hacS. Ccxiiiitum 89
ibi .• Standola Caufa indecifa , fonoadejToconcordati; Qiiia
Memorialehoc porredtum non fuit i PRNation.ilibusForo-
livicnfibus, qui nullam unquam habucrunt notitiam , ncc di.
fti .Mcmorialis, necafTertaFConcordiae, corum noininc, li-
beralitate maxima, & fpontancitate infiani , aP.Generali
conclufae, fcd porredum fuitabipfifmet Oppofitoribus, fic-
quein illiusairertionibus nullum fieri potclt fundamentumad 90
eorum favt)rcm, juxta nntoria principia.
Scd quando pcr infubfiftcntem hypotefimcxiftcntia litis
probaicrur cxadvcrsciA lcriis, & rcplic.itiscnunciativisutrl- 9 l
ufquc Partis, adhuc ifta^innulLi habcndxcftent confidcra-
rione, cx notorio principio, quoJ .id fubftincnJam tranfii-
ft'oncm, litis pendcntia nunqu.im probaturcv Partium af-
fcrtionibus, ]\\xt:iText.ln l. Cumbi ^. Si cumlltjf dcTran-
/!f(9.qucm in noftris tcrminisfequuntur , & cxornant P.im/".
conf I i. mim-^.llb.i. Mantlc. de Taclt llb. 26. tit.l. n. 1 1,. Surd.
dec.\fi6. n 10 &\\.U)CcoldcTranfaf/.qu.inu.4l & /0.&
Ror.cor. Merlin.dec..^^o. n.4.& ^.
Fnrtiusquia iifdcin vcrbis, fcu p.ratuitissflTertionibus, op-
ponlmus innc?nbili3 fa6ta , ncmpc rcplicatas rcfolutioncs , 9*
& rcfcripta hujus SacCong. cxquibuspalpatur man.bus fil-
fitas iUorum vcrborum contrarii Mcmorialis ; Stando la Cau-
Tom.IIl. Parsll. Difceptatio XVI.
251
faindecifaptndtnie, ibi: Indecifapendente, &ibi: j^dAuc Communitate S. Archangeli, fcd abhac S. C.eid.ulterius
indecifapendente. imponenteperpetuumfilentiumcirca fuasimpugna:iones,in
Supplicantes hic obfervare , aliud effe, quod Caufa ali- ead.acriterpromotas.
95 qua pendeat indccifa, feu quod nulia capta fuerit unquam Prout etiam ejufdemfarinasefttertiaremKTio, feugratia los
refolutio, aliud vero , totoque Ccelo diverfum , quod ad- illa, faiSa P. de Augu({\n\s permittendoad il/iuj vitamcon-
versus decifiones, & refolutioncs , in illacaptas, concef- tinuationemfruitionis difl.tituli Abbatialis : Huicenimpia
fa fueritnova Audientia: Quiain hocfecundocafuadfum- mcditationi applicatur lepida illa animadverfio Cardin. de
mum dici poteft, quod adhuc non fic terminata , non au- Luc. in Relat. Roman. Cur.for. dtfcuTf^6.>ium.6z.q\iod{ci-
tem, quod decifa non fueric, ut exfolaterminorum confi- licet talisgenerofitas fraternizzet cum conceffione Solis de
deratione manifeftum eft. Menfe Augufti, dum Pat. de Auguftinis continuare debe-
Deficitetiamz.requifitumbonaefidei, nedumexadduflis bat in fruitione fuitituli Abbatialis vigoreconceflionis, fi-
94 fupra num. 56. fed ulterius ex enormiffima laefione, de qua bi k fuis Superioribus legitimefaftae, &abhac SacraCon- 106
infra, per ea , quac in CpecieiivmavitR0t.decif1z1.t1u.26. gregatione canonizatae , nonautemexgratia Oriundorum^
coramDuran. _ Tcrra S- Archangeli, quinullum reliquerunt lapideminvo-
Nec talis praetenfa bona fides colorari poteft ab incerto iitis lutum ad impediendam eidem Religiofo fruitionem fui tituli
oj eventu. Quia innoftrocafueventusifte licisnullatenus veri- Abbatialis .
- ficabatur, dum illa, nedumeratterminata perduplcxrefcri- Videant igitur EminentifTimi Patrcsqulimfutiles, quam-
pta hujus Sacrae Congregat. fed , quod magiseft, impofitum ve inanes fint praetextus ille remiftionisalicujusjuris, exa- 107
fuerat Oppofitoribus perpetuum filentium cumillis verbis . gerati ex parte Oppofitorum ad fubftinendamdiftamlconi-
Et amplius non audiantur . nam Concordiam .
Minufque colorari poteft ab alio praetextu articuli , non E converfo autem dignenturobfervare, quare, &quod-
p6 roodicdinvoluti, utexadversoafferitur, AnNationalesFo- nam jus praetendaturexadvcrsofublatumfuiireNationiFo- roS
rolivienfes dici poffent Natienales LociS. Atchangeli , at- rolivienfi pcr d. leoninam Concordiam, feu Tranfadlionem,
tenta unioneEcclejite S.Jo: BaptiftteMonaft.S.M..Gratiarum qualisdicitur illa , inquaunusex Tranfigentibus nihil , vel
de Fornb. Quia articulusinhacSac.Cong. difputatus, non parum obtinet , juxta animadverfa iptxUrceol.deTranf.qu.
fuitifte, exadversohodi^gratisfiguratus, fedalter; AnRe- 100 n-io.Cardde Lucdc Alienat.difc.jo.»u»J.6.&Rot.c»r,
ligiofis y oriundisexTerraS. yircbangeli , competeretpriva- Cerr.dec. 164. num.il.
tiva inconfecutione tituli Ecclejl<e S.Jo: Eaptifia , adexclufio- PrsEtenditur enim deftrufta unio illa Ecclefise S. Jo; BaptL-
»ff»Rf//g/(?/oniwMo«<r^?r//For»oz/»,quiarticulusnonaIiam ftjc, per duo , & ultrafaecula pacificeobfcrvata , & innixa icy
57 difputationcmadmittebat, ncquehodieadmittit,minufque duabus Pontificiis gratiis, feu conccflionibus . Etquodma-
fubalia confiderationeinvolutusdicipoteft, quamfubilla , giseft, abhacSac. C.acriterinformantibusOppofitoribu.<- ,
dequaconqueritur.y«r</.rfm/'. 171- infine, quod fciliccc ex canonizata', atque ab illorum Advocato admiTa in d. difc.
Facultatis legalis infortunio nibil in Jurenoftrotampacifi- ^^.num. 9. & iz. infinede Pra;emin. Itautdd. Oppofitores ,
cum eft, quod aliquo velamine offufcarinonpoflic, quem, mediante d. afl^erta Concordia, in fimplici, utitadicam ;
98 Mecitato, In Inftitut.criniin. lib-l. titul. s-numer. i8j. fe- velitatione cum uno Religiofo, clamobtinuiflent id, quod
quitur Rotain FirmanaFideiCt^.Maiiijos.^. Veriim coram In aperta pugna bisrcnovata cumintegraNatione, accerfi- 110
jinfald. tispriminominisDefenforibus, ab bacSac.C.obtiDerenon
Abfqaeeo, quodrelevetpraEtenfio,unionemcjufdemEc- valueruntdifloanno 1658.
99 clefiae Sanft. Jo.- Baptiftae attendcndam non efle , uti fa- Praetcnditur i. in aeternumexclufa integra NatioForoli- ili
iSam abfque beneplacito ApoftoIicaeSedis. Cumcnimaga- vienfis,&omncsqualificati Rcligiofi MonafteriiSan(Lt. Ma-
tur de unione, effeftum fortita , & pacificd oblevvata per riaeGratiarumaconfccucionc Abbaciae, dcquaagitur,cuin
lapfum plufquam 200. annorum, hujus duplicatx centena- illovcremaximoinconvcnicnti , quod Religiofi Grangiae ,
riae vigore, nediim aIIcgarepofl"umusampliflimum Apofto- feuMonafteriiuniti , &dependcntis, fintcapacesDignita-
licum bcncplacitum , fcd quemcumque meliorem titulum tum Monafteriiprincipalis, cuifuitfaiVauaio: Religiofi ve-
de Mundo , in terminis Rota , cumulans concordantcs , r6 cjufdem Monafterii principalis fint incapaccs obtinendi
in decifion. ^94. fl numer. 4. par. 19 rccentior. ibi ; Ciim Dignitatcs in Grangiis, & Monafteriis unitis, feudepen- i
votum/it, habentem centenafiam profe , unHcumobfervan- dentibus, quonihilabfurdius, nilve irrationabilius, etiam
tia., qute hic non deflcit, poffe allegare , quod intervenerit ad fcnfum CWiff. </f Lwf. ScribentisproOriundisin Terra
Beneplacitum ^poftolicum, & omnit titulus melior de Mun- S. Archangel.
do, & quidquid necejfarium eft ad validiiatem aflus contro- l-'rxtenditur ? efformataparticularis Natio, conflitutaab
verfi, & etiam privilegium , jujle conceffum , ut in fimilibus uno, vclalteroRcIigiofod. TerraeS. Archangcli , diftinfta 112
tnateriis prajudicialibus Ecclefiis , & Ecclefiafticis&cetiam- a Corpore totiusNationisForoIivicnfis, contrafolitum no-
fiaflui Jusrefifteret. ftraeCongreg.dequoin Summarioadduilumfuicin tcftcm ,
Ultraquodcademuniorccognita, &apprnb3tafuitabln- omniexceptione majorem, integrumCapitulumgcneralc ,
100 noccn. Vlll.ibi ; Quapropter de hoc lcgltimis tcfiimoniis in- celcbratumanno 1664.
formati, volumus&c.Necnon abhacS.C didl.anno i6;8. Praetenditur 4. revocaia rcsjudicata, fcu duplcx folcmne
acriterfeopponentibusOriundiscxTcrraS.ArchangeIi,co- Refcriptum hiiju.sS.C folide fundatum im Juris principiis ,
101 rum prastcnfioncm fiilcientibus cum Scripturispriminomi- . - ..
nis Advocatorum, ut vide.reeftcxrf.<///r. ^^.num.g.&n. 12.
infin. Card. de Luc. de Prteem. uhi ingenue fatctur , quod re-
fleflendo ad veritatcm , fibi difficultatem facicba t contra fuos
CiicntcsdiiSauniofubjedivaEcclcfiaeS. Jo^Baptiftaenoftro
Monaftcrio S. M. de Fornovio
"J
loJ
& noftrisConftit. abfque ulloprorfusnovomotivo, velap-
parenti rationc, quae adduda nonfacrit, matun* cxamina-
ta , acriter difcuffa , & infubfiftcns rcperta ab hac Sac. Cong.
d.annoi658.
Pr.rtenditur demum cum intolerabili cxceffu , & plufquam
enormiffima la:fione conipcnfata vitalitia fruitio unius Ab- 114
Dcficit dcmum tcrtiumrequifitumpromifcuacremiflionls batis cum jure polfidcndi Abbatia pcromnia S^culaSfcu-
alicujusjuris, fincquaquaslibet folemniffima tranfaaioipfo lorum: Si autcm communiter DoiRores, & S. Rota . utJ
jure nulla eft , juxta Text. in leg- Tranfa^io 36. Cod.de Tran- laefi vas , & nullius cfficaciae agnofcunt , & rcputant Con-
faeiion.ibi: TranfaHio, nullodato, velretento, feu promif- cordias illas , in quibus verificatur cxceffus in dubii juris
fo, minime procedit , &firmatispcr Rot.decif.>iS. numer.s. compcnfationc, ut videre cft apud aJdudos a.Ciariin.C0.^
& decif. 187. numer. y.coram Royas , &dec. 1028. num. 7. c«r. trov. 2 1 9. num. 1 1 o- libr. 1. Urceol. de Tranf.iff- qutcft. 4?. /lu-
Fmer.jun. mer.j.&Rot. in hnolen.feu Eononien. Pon. 18. Martii 1697.
Eft autem curiofa illa Juris remiffio, quae cxageratur.exad- $. J^uemadmodnm , <:fper totum (ir 1 8 Apnlis 16^9. in fin. ce-
vers6 in condonationeexpenfarum, faftarum inlitecoram ra>n Olmo, cr InRom.feuFirmjnaSuccef to.Jun 1697. if.
hacS.C.agitata, dum inillaCrcditorcs cxpcnfarum , qua- Ouo circa coramCard.Priol.ihi: Uade etiamfiarticulusju-
tenusiftaedcbcrcntur, non fuiffent OriundicxTcrra S. Ar- ris coniineret aliquamdubietatcm , adhuciamenlte/iofemDer 115
changcliluccumbcntcs.fcdPP. NationalcsForoIivienfesvi- ejjet enormiftima , quia id , quod remiititut ,comme>ifuraridt-
ftorcs, utconfiderantipatct. Dixi quatenusi/ltedeberentur, bctcumdubio/itiseventu, CfmRoman Tranf.jSlenis l.Julii
quianotoriumeft, expcnfasnunquaintaxari, ncqucreficiin ijo^.^.Nilominui , & feq.&inRom.Domus io._/«ff// 1707.
>-, ^. Ltefioverocor.Card.Sci,tto.
Quid diccndum in noftro cafu , in qno nulla adcft pro-
portio inter vitalitium jus, continuatum ab co, qui in il-
lius legitima poffeffione rcpericbatur , & intcr jus pcrpe- 116
tuum , acquiiicum ab illo ColUcigante. qui cedum in li-
R a te
Caufis, agitatis, & tcrminatisinS C
Nonminuscuriofaeft aliarcmiflio, inco, cvadvcrscipo-
fita, quod ; Communitas S.Arc/xange/iapprobaverit ele^io-
IC4 nem Pat. Auguftini de Forolivio in Abbatem S. fo: Baptiftte ■
Quia elcdlioejufdcm Pat.dc Auguflinis non fuit approbsta a
• VrfajteVifeept.Tm m.
5ja IDifceptat, Ecclefiall. Dominici Urlayac.
tefuccubuerat ,fed ei impoCtutn fuerac perpetuum filentigm,
ut confideranti patet. Jn iftisautem terminisfimilescranfa-
Ctiones, abfque ulla neceflitate refcifTionis, perindehabenr
tur, acfifailsnonfuiffent, iuxiaText.inle^Cuma^uj f.
117 deDol ntalo, Scegte^ie(iiihns.uendoobCetvazRot.decif.6io.
num. j. par.i<). rec. <S dec. 1^7. rfum. 1 2. cor. Anfald. 6" in eadem
Caufa in Rom. feu Ftrmana Suc. 28. Febr^at. 1 69 5. §. Nec ob-
ftatcor.Molin. .
Obfervantes ulterius, quod ad terminos d.enormi(Iimae
u8 Izfionis, necetiamterminaredebebatcum vitaP. de Augu-
ftinis jus Nationis Forolivienfisad dift. Abbaciam, Ced per
quamcumque aliamvacationem, ibi: ^uodque perfuimor-
tem, vel per quawcumque aliam d. Abbatiavacationem; Ica-
U£ fipollpaucosdiesP. de AuguftinisprovifusfuifTet dc alia
Abbatia, velaliotnodo, quampcr ipfiusmortem vacaffec ,
ftatim tranfiifietin dominium Oppofitorum abfque uUafpe
u§quam redeundl ad Nationem Forolivienfem , in qua pcr
H9 duo, & uitraSasculapermanferac, poftquamfciiicecnoftrf
' Congreg.aForolivienfiBenefadorerenunciacafuerac,quan-
doadhuc Abbatiaii qualitate non poiiebac .
Ex combinatione liarum exorbitantiarum faciie aftequi-
mur, quare afferta Concordia exhibita non fuitcoramhac
|io Sac.Congreg.antequamextorquereturiliiusapprobaciOjdum
iftaobcencafuicdiez. IVIarcii i667.cum fuppofito , quod ef-
fec jam condufa, quando apparet ftipuiata die i^.ejurjem
menfis. Quareperdecenniumprocraftinatafuitilliusconfir-
macioiCard.UldericoCarpineo, nempe uique ad diem i6.
Augufti ieT6.£ah:Datum,Romcs ex .^dibus noflris ^ quando
\%l tunc tempoiis idem Cardinalis non infuis.£dibus, fed in
Conclavi morabacur , in quo fimiles matenap tradari non fo-
lenc, & multdminusexpediriex^dibus Cardinalium, uc
Eminenciflimis PP. prob^ nocum eft .
Omnia hasc manibus palpare faciunt infubfifteniiam after-
%i\ txConcordiae, & nihilominusaddimusaliam reflexionem ,
quae ex fe fola fufficiens eftad impediendam illiusexecutio-
nem, quia fcilicec ftipulara fuit ^ Patre Generali ; Vice, &
nomine PP.Nationalium Fcrolivien/tum., pro quibus derato
%%% informapromi/it&c.quodqueilli pra^fens Infl/umentum , ac
omniainhoccontenta ^u/CCunqueinfra duos menfes cum dimi-
dio, ab hodie proximos , ratificabunt, dum nec infra diiSum
tempusduorum menfium cum dimidio, nec pofteaadduci-
tur ratificatioeorundemPP. Nacionaliuin Forolivienfium ,
iine quaillaperindehabecur, acfifada nonfuiftet, ex add.
fupr. num. ^i.
Refpondecur exadverfo, Concordiam ftipulacam fuifte a
\iA P.Generali nominecociusCong.& uti illiusCapite ;Sed rel-
' ponfiononfubfiftit in fado, nec relevat in Jure .
Non fubfillit infaiSo, in quohabemus, quod P. Qenera-
t^j iisdevenitadaffertam ConcorJiam vice,& nomine,necnon
uti Procuracor PP. Nacionalium Forolivienfium, proquibus
promific de rato; Ifte autem contrahendi modusaperteex-
cludit nomen totius Congregationis , & qualitatem illius Ca-
pitis , ut in terminis aftus , gefti a Procuratorc Generali
Ciftcrcicnfium, firmavic Rot. decijion. 6t. numer. i.part. 1 j.
receniior.
Necrelevatin Jure, quia GeneraiesReligionum non ha-
Jid bentfaculcacem prxjudicandi juribus parcicuiaris Nationis ,
vel Monafterii , ut probavimus fupra nutn 5}.&addimus
punftuaiem declf. RotiC in Bononien. Dotis i i .Januar. 1 706.
jj". Minuscoiam Anfild. ubi,quod Procuratoresgenerales Re-
ligionum, ablquefpeciali m.mdato Conventus, fcu Mona-
ftcriii non poffunt nomine ejufdem Conventus , feu Monafte-
rii comparere, & pundlualiorem refclut. C- C in Cremonen.
19 Novembris i 704. Z.;^. 54. D<'f>-t'roc/o//o 6 , 9. in qu.i fimi-
lisrenunciatio fada per quatuo Gencr.ilestotidem Religio-
num In nulla habita fuit coiifideratione , fed re(Vr'p*um ;
Prtefi^atur gradalim novus terminus duo/um menfium Procu-
Xij ratonbus generalibui ., O Supenoribus Mon,ifle>iorum ad de-
clarandum capifulariter , (:f informavalida ., an velint y nec
ne acccpiarelegatumadformamtcdiimcnti . Etineodem (<:n
fufuit Cong. Kever Fabr. ineadcm Caufj die v Junii 1706.
admittendo ad Compofitionem haeredcs cum Rcfcripto ;
Cenflito de validis , & lcgitimis repudiationibus quatuor Re
(Igionum .
Refpondetur 1. Concordiam raiificatam ruiffe a Capirulo
128 generali; Sed folidereplicamus , quod P. Gcneralisin ilhus
ftipulationc nnn promifit ratiticationem Capituli gcncralis ,
fed PP. N.itionalium Forolivienfium, quorumvice, & no-
minc illam ftipulatusfuit . Igitur negligcndohanc fccundam,
& procurando primam, Oppofitoics ahundarunt in fuper-
fluis, &dcfecerunt in norelfarii.^, hoccft dcfeccrunt in illa
U9 ratificatione, t^uam P. Gcneralis fpccificd, &cxprcfs(;prQ->
mifit: Abundatunt vero , obtinendoillam ,qua:necattenta
Juriscommunisdifpofitione, necfoIitonoftraECongr. in his
terminis fuffragatur , ex adduflis fup. ^ «. 49 .
Abfqueeo, quod relevecafferere, ind.CapituIogenerali
adfui(feetiamconfenfumNationaliumForoIivienfium,dum
in illo intcrvenerunt tresPatresejufdem Nationis ; Quia ifti
intervenerunt quidem in eodem Capiculo, fed nimisverifi-
milicer dicendum eft, fuiflreexnumeroillorumfeptem , qui ijo
dederunt fabas nigras, uc legitur in contrario Summaro; Iiaut
potiias verificetur illorum diftenfus ,& oppofitio , quam con-
fenfus, &ratificatio.
Refpondecur ?.Concordiamratificatamfui(fe^Canonicis Iji
noftriMonaft. S Mar GratiarumdeForno, praetendendo ,
quod illa ssquivaleat ratificationi PP. Nationalium Foroli-
vienfinm .
VerCim talis ratificatio poni debet ad partes. Tumquia
legicurfadadiei^. Junii i668.&fic poftannum alapfuduo- i J«
rum menfium cum dimidio ab illiusconclufione, quosfibi
prasfixerac Pac. Gencralis , ftipulans uti Procurator PP. Na-
tionaliumForolivienfium , &exprefs^ promittens intra di-
dum tempus illamexhibere, & producereinadisFlorelli ,
tunc temporis Not. Card. Vicarii ; Et confequenter perind^
habetur, acfi nunquam fafta fuiflet, uc in praecifis terminis
refolutionisakeriusConcordiae, ob racificationem tempore IJ3
prael^cripcononobtencam , obfervantaddudti pet Anfald. de
Commerc. 6" Mercatur difc.6l.numer. 16. & generalicer fior.
dec. 81 i.mim. Z.coramCerr.& dec.2^6.num.^.coramDunoz.
jun.& dec. 3,16. num. t.par. ij.rec. &coramPampb. dec.6Zs
num. 5. ibique Adden. a numer.Xo. inter alias con vincenies ra-
tioneshujus conclufionis, adducit illam, quodaftus, rati-
ficationemexpofcens, diciturconditionalis; Ifta autem , fi
non purificetur conditio in temporepraBfcripto, ftatimrefol- ij^
viiur, & iii Ariminen. Bonorum ^t .januarii 1 6Z0. §.Ete>tim
co'am Uifin.
Q_^'hnst\oncoi\ttai\c\K ead.Rot.i» decif ij-j.numer.-^.cor.
DM«o:..;"««.Quia incafud. dec. verificabacurrenunciatioex- 135
cepcioni , ob non adimplementum racificacionis in cemporc
convento, quae renunciarjo in noftro cafu , necconcurric ,
nccpoceracconcurrere, dumdidaafterca Concordia Natio-
nalibus Forolivienfibus, a quibus ratificari debebat , nun-
quam propalatafuit; Sinefcienciaaucem , &quidem vera ,
&cerca, nedumactusratificandi, fedomnium nuUitatum ,
&defeduumejufdemaflus, impoffibileeft , quod illeratifi- i j6
catusdici polTic, juxtaTfA: in l. Mnter ff.de Inojficiofteflam.
quem fequuntur Surd. conf^i^. a num-ii Gratian. difcept.t6z
tium.^. Rot.cor. Bich.dec.^si. num i$.& cor. Priol decifi\t t.
num.i-j.^binpar.tt.rec. dec.^S a num 6. Tumctiamquiafa-
(Xa non fuit a PP. Nationalibus Forolivienfibus ,qtj«rum no-
mineillafuit promiffi a Pat. Gcnerali ftipulantc, utillorum 137
Procuratore, fedi PP.de Familia in MonafterioS. M.Gra.
tiarum, eotempore, quoex lo. Nationalibus Forolivienfi-
busduo folum inillorcperiebantur . Supplicantesinhacpar-
tecum advertentia legere contrariumSummariumcirca ver-
ba illa, da For') tutti Sacerdoti , obfervando, quod dccft
virgula inter ly da Forli, & \r\tet\y tutti Sacerdoti , itaut
fenfuseorundemfic, quodomnes Rcligiofi ufque tuncnomi- i j8
nat i , eftcnt Sacerdotes , non autem quod omncs effent de Fo-
rolivio .
Nonnegamus, quod inclcflionibus, aliifquetraflatibus,
conccrnentibusnegotia alicuJusparticularisMonaftcrii , vo-
cemhabeant omnesCanonici, &Clerici, exprefseprofcfri, IJ9
qui in illoreperiunturdeFamilia, fivefint Nationalcs, five
non, quodfoICimdeterminant «oy?i-rfCo//y7.t»f r^. «t.sSed cx
hoc nullatcnusinfcrtur, quod pro validitate illius adus,pro
quocxprefscrcfcrvatus fuit confenfus, & promifTa ratifica-
tio PP. Nationalium alicujus Nationis, ifte ronfenfus, &
ratificatio fuppleri poffint i Religiofisuniustantum Mona- 140
ftcrii cjufdem Nationis, in quo nullatenus dc tamilia repc-
nantur illi, quorum ratificatiopromifta fuit , utegrcgidob-
fervac Rot.dec.i\i^.num 9 cor.P.imphd. Alfignans». lo.con-
vincenremillam rationcm hujtisionclufionis,quod alidsadlus •
dicercturratificatusabillis, qui ipfumdiredefaccre nonpo-
ler.int, conrra omnia principia .
Dic Vcncr. ;6. Aupufti I 707.propofita Caufa inC E &
R. perCard.Collorcdum , (uicrcfcriptum : Cortcerdlamtion I41
ejfe exequendam , <b videatur dc fubfiflentia tituli Abbatialls ;
Circafubflitutionemvcronovi Abbatis nihilinnevetur ,incen'
fuliaS.C.
In
Tcm. III. Pars I. Difceptatio XVI.
*$B
R
In eadem Caufa.
Efoluto hoc refcriptomedianted.dubiocircainexeqoi-
_ ^ bilitatemd. leoninaeConcordiaE, opus deinde fuit dif-
(14» puiare duo alia fequentia dUbia .
I. Anconftetde fubfifientiatituli Ahbatialis ? Et quatenus
14 j afiirmative.
An in eleilione u4bbatunt S. Jo: Bnptiftafint ptteferendi
144 Nationales S. j4rcbangeli in cafu &c.
Primum autem videcur/<2^rffj«ri»erefolvendum, fecun-
dum vero Negative .
ReaflTumendo enim materiamafuisprincipiis, habemus,
quod Sixtus IV. in ejus Brevi ufque de anno 1477. Ecde-
fiam San. Jo: Bapciftae in TcrritorioSanft. Arcangeiicum
I.4J ejusbonis, & pertinentiisCongreg.SaivatorisconcefTit, &
univit, quam vocat fub nomine, & tituloPrioratus ; Cu-
jus Ecclefiam idem Summus Pontifex in eodem Brevi di-
cit concedere, & unire A\L\x Gongreg. ad taiem Prioratum
tenendum , regendum, &gubernandum, juxtaritus, mo-
tts^ & confuecudinem ejufdemCongregationisConfuetudo
146 autem, mos, & ritusdidiGongreg.eft , ut Ecciefia , feu
Loca, ipfi unita retineant, coniervent tituios, acnomina,
quibus ante unionem nuncupabantur , indeque fadlum eft , ut
hujusCongregationisSuperiores, &fi omnespari honore ,
ac poteftate gauderent, quidam tamen Abbaics, aliiPno-
res, nonnulli verd Praepofiti vocarcnturi juxtaquaiitatem
nominis, vcltituli, quadecorabaturEcciefia, cui prseficie
bantur, hujufmodi diverfitas nominis perduravit ufque ad
147 annum i6j;.quofubUrbano VIII. exdecretoC.Rdie i j.
Dec. conceffum cft, ut omnes praefaii Superiores Abbates
vocarentur.
Qjiod autcm titulus Prioratus Ecdefiae Sanfti Jo: Bapt irt?,
148 dequoquaericur, pcrduraveric poftunionem , eoquedecora-
tusfueritaliquisexCanonicis SanftaeMariaEFornoviii Na-
tionisnoftrae, nullacurrit haeficatio. Cumcnim Innocentio
Vlll adfupplicationem Prioris, & Conventus Monafter.
S.M.Fornoviifpeciali fuo Brevifubdiez^ Novemb I484.
jufferit omnimodam rcftitutioncm praediftae Ecciefias , quam
g^ cum omnibus ejusbonisoccupaveratLaurentius Patriarcha
Antiochenus , ac fi Ad fuam Patriarchalem Menfam perri ne-
ret, pro executionc hujus Brevis apud Gubernatorem Ro-
mandiolse, CommiflTarium in hacparte Apoftoiicum , com-
paruit Fr. Arfenius de Alemania Ordinis Can. Regui. S. Au-
(49 gurtini, &CoHgr. S.Salvatoris,Prior EcdcfiaE S. Jo; Bap-
tiftae de Vicariatu S. Archangeli, Canonica nuncupat. ut
fuit juftificatum in Sum.
Ex hujufmodi igitur fado patet exprefse , titulum Priora-
tus, qucmexBuilaSixtilV. praefatasEcciefiacannexum vi-
ijo dimus, perduraireetiampoftquameademCongrcgat noftrf
unita eft, acpropterca noneiie noviter, velexarbitrio in-
trodudlum , cum lij.abhincrctroannislaudatus Fr. Arfe-
nius Can. nofter Regulariseodem ticuloPrioris vocarctur ,
& gaudcret .
Et ad pleniusdemonftrandamdependentiamcjufd. Eccle-
fiae S. Jo: Baptiftae a Monafterio S- M . Gratiarum Forno vii ,
ijl animadvertcre fupplicamus, quod in relato cafuoccupatio-
nis perPatriarcham Antipchenum, nullatenusPrior S. Jo:
BaptiftjE, fed Prior, & Conventus SanftasMaria; Gratia-
rum rccurfum habuitad Pontificem, ciquefupplicavit pro
reftitutione, quamobtinuit , teftlmoniis , & documentis
probando, eandem Ecclefiamcum fuispertinentiisad fefpe-
ftare. PriOrautemS. Jo: Baptiftas, dumapudCommilTarium
Apoftolicum comparuit , & inftetit pro execnt ione prexfate
rellitutionis, nihil omnindegit proprionomine, fed , ut ibi
dicitur, nominibus quibusfupra., ideft Prioris , &Convcn-
tusMonafterii Sandae MatiaeGratiarum , veluti Procura-
tor , nonPrincipalis.
Ul.eriusobfervarietiam meretur, quod in hvjjufmodi fafto
Ij» PriorSandtzMarif Gratiarumnominaturcum fuoConven-
tu, &Monaftcrio, alter verofimpliciter , & nud^enuncia-
turPiior S. Jo;,Baptiftae, ad indicandum, quod is tanti^m
titulum, &nomenobcincbat, non veroadminiftracionem ,
& jurifdiftioncm , juxca modum, quo ufquc in praefens in
noftra, aliifqueCongrcg. Regularibusperduratconluccudo,
ut adfintquidam Abbatestitulares, dequibusrjwiur»;». de
Jur.Abbat.tom.l.difp.% qujefl.num i.\h\ : Atii deniqaefunt
Abbatesfoh litulo , qui Regulares fub fe Subditos non habent^
•vel quiafortajfis Monachilocum relinquerunt \ Velquia hlona-
fierium eft alio translatum\ Vel allcuiftecularl Clericum com-
mendjtum, ifhi titulares yibbates vo(antur,acpontifica!ibat
Vrfayo! Difcept. Tom. IIL
Inftgniis utuntur ,geftant etiam Infignia Pralatorum.ficuti Ab-
bates haben.fubfe Regularesfubdites, habent etiamfuffragia ,
& liberam vocem |ia Capitulis. Ex his ergd, quac habct per.tif- j j j
fimus rerum RegulatiumScrip-.or, manifeftecorftat , nul-
lum cffe inconveniens, imo communi omnium pene Con-
gregationum praxi , ufuque firmari, quofdam reperiri Ab-
bates fine rcfidentia, finc adminiftratione, fine Subditis ,
verostamen Abbates, licetfoliusnominis, & tituli, juxta
ea, quaedcEpifcopisticularibusadnotavimus inlnftitcrim.
lib.x. tit. 10. $ t.num-ig.
Et apud noftramCongr. omiffis juftisrarionibusaliarum 1J4
Congregationum , fuit immcmorabiliter prafticata confuetu-
doinftituendi Abbatestitulares, quiacumex Abbatibuseli-
ganturGcncralis, &Vificatores, quibus vigore Co;7y?;f c.jj
§,io. utexpcditiores, &promptiores fintadfuamuniaexe-
qucnda , interdicituromnealiud Officium, neceffe omnino
eft , utadfintalii, quieorundem locofubrogari , acdeftina-
ri poflint ad gubemium, feu regimeo Monafteriorum, ad
quod exequen. in noflra Cong. confervancur tituli Abbatiales
nonnullorum Locorum, ctiam non habentium adminiftra-
tionem, vcljurifdidlionem , acaliquibusNationibusnume-
rofioribus, quarum Monafteria majora fuftinenc onera pro IJJ
Gong.donati, &adfcriptifunt tituli, licctnullolocoaffixi,
ut fi quando aliquis cxeifdcm Nationibuseligatur i.i Abba-
tcmgeneralem, Prioremgeneralcm , Vifitatorcm &c. prae-
fto fit alter Nationalis, cuicommitatur rcgimen illius Mo-
nafterii, idque ^ Majoribusexpertum. eft ratione, & cxpe-
rientiacomprobatum ,quod nemp^ftudiofius, ac utilius Mo-
nafteriaper Nationalesgubcrnari valeanc, qu^m per Extc-
ros , & hoc validii\s armatum reperitur per Paulum V. in fuo
Brevidieia. Maii 1607. prodiftributioncPraelaturaruro i ^^
eodem enim praecipit, quod quilibet Praelatusvacet faltcm
per tricnniumagubernioejufdemMonafterii, quo cafu ju- 156
bet affumendum, & fubftituendum alterum Nationaicm ,
itautalternatimgubcrnet, cujusfubftitutio, feu alternativa
nullatenus exequi poffet , fi in qualibet Nationc unus tantdm
effet Abbas Nationalis.
Hifceadditur, quod innoftraCongrcgationcplufquam in
aliis fimiles tituli funtneceffarii ; Namad alliciendosReJi- IJ7
giofosad affumendaofficia alioquin laboriofa Lefturae,PraE
fefturae Novitiatus , CuraBanimarum, Oeconomatus,al:a-
que confimilia , nuHum aliud praetcr hos ti ulos habent ;
Nam fi reftringantur tituli Abbatiales, quod nempe unus
tantummodo.adfit proqualibet Nationc, &Monafterio, (i
talis unicus titulus fuerit iReligiofo Nationali vegetaeaeta-
tis occupatus, prout perfaepe contingic, quis erir , quifre-
tus merito velit affumerediilaonerafpedeftitut. fcad majo-
rapromovendi ?
Et hacrationcSummi Pontificcstitulos confimiles auxe-
runt, fcu refcrvarunc , proutlnnoc. X. in Bulla fuppreffio- Ij8
nis Monafteriorum rcfervavittitulosanncxos Monafteriis ,
jam fuppreffis , qui adhuc durant , Alexandro VII. fup-
primendo Canonicam Centi, faftaunioneilliusEcclefiaB ,
&bonorum MonafterioFerrariac , refcrvavittitulum, ut in
ejusBuIlafubdicy. Febr. t€6i. idemquePontifexauxit titu-
lum AbbatiaeEcdcfixS. Ruffini Ecclefiae unitae Monafterio
S.Sebaftiani Mantuae, & Innoc.XIl.adiunxir titulum Ab-
batiae Ecclefif S. M. in Vado.quancumviscftcc Monafterium
jam fuppreffum ac paricer Summus Poncifex Clcmens XIoc-
cafionefuppreffionisduarum Abbatiarum in Hetruria, altc- 159
ra S. Jacobi fuper Arnum, alia veroSand. Andreajin Mar-
fciano aliis Rcgularibus conceffarum, quibus gaudebatifta
Congr. in cjos Bulla die 29 Sepc. 1 70;. rcfer vavic titulos Ab-
batiales, & dcmumannoi^jfi die 18. Martii fuerunteideni
SummoPontificihumilesporreftr prece,^, quatenus Jiona-
returerigercintitulum Abbatialcm Ecclefiam S Bernardi in
Valle, Dioecefis Pifanae, unicam Canonicar S. Auguftini Ni-
cofiac,quamvisd. Ecclefianunquam fuerit Monaftcrium.Rc- 160
miffoquefupplici Libellohuic SC Pcritafjcultas tuncfuju-
TO C apitulo t^enerali benitne impartit.tfuit .
Si igiturSummiPontihces munificcntiffime tot titulos Ab-
batialeselargitifunt, velrcrcrvando, vel potiiisau^cndoad l6i
favorcmnoftraEConeregat. folilmexracionibus, defupcrcx-
prcffis, qua crgo racione cric harfirandum dcfitu^o .«nncxo
Ecdefis S. Jo; Bapcift* . olim Monaftcrio? qu*-» abimme-
morabili fupra loo & ultraannosgavifum fuitn.iftriim Mo-
nartcrium S.M Graciarum Fiirnovii cx prim<iriis illiusCong.
quoquatenusnongaudercc , omnisjufticia, &raciocx'gcrcc
uccrigerctur .
Scd haec cx ahundanti diita fint, n.am pro convinccn-
da fubfil^cntia tituli Abbatialis, dcquoagitur, Utiscftdo- 16;
cere de immemorabili iliius obfervantia ; Ultra quod cnim
R j fupe-
2S4
Difceptat, Eccicfiafl. Dominici [jrfayx.
fuperiiis de ilio docuimus ex Bulla Innocentil VIII. fupra
200. annos, praEcifiiis, & validius docuin:iuscx AftisCo-
piitiorum g^enei^alium fupra loo. annoshabitorum in Mona-
fterio Saniai Sal vatoris Bononiae , quibus clare patec , iifdem
femper interfuifle Abbatem Ecdefiss S. Jo,- Baptiftae , ut vi-
.dereeftexPartitisCapitulorumgeneralium , fideliterextra-
l{ti$, & in Summario exhibitis, quod fdcitceffare omnem
dubietatem, & vigored.centenariae , prafe.ferentis tempus
immemorabile,quilibet titulus meliorde Mundoallegari va-
letexaddudisfupna .
Firmata igituromnijurefubfiftenria tituli Abbatialis Ec-
clcfiae S. Jo: Bjp(iltae tranfitum facimus ad j.dub' fupplican-
tesobfervare, quod hujusfavoremilitat resjudicata , fcudu-
;6 5 plexuniformisrclbiutiohujus Sac. Congreg. fubdiebus 5. Ju-
lii, & ij.Nevembr. igjS.cjum impofitioneperpetui filentii
Oppofitoribus , ad quorum inftantiam nihil hodie novi addu-
citur, quod in diftisduabusCaufae propofitionibus iatiftimd
cxageracum non fuerit, medianreopera primi nominis Ad-
vocatorum, ut videreeftapudCi7»-</. rf^ Luc.de Fraem.difc
^6anum.%. ubi folitainger.uitaierefleftendoad veritatem ,
»64 coiitraOppofitoresproquibusfcribebat, difficultatem ei fa-
cere afferuit unionemdid. EcclefiasS- Jo;Baptiftae, feftam
ncftro Monaft.quodq',ex hoc motivo prodierunt didtaerefolu-
tioneshujusS C. denegantes przlationem Oriundisin Te.r-
raS. Archangeii .
Motivum antem non potuic effe validius, neque magis
fubfiftens, quia revera^ eadem Ecclefia Sanfli Jo; Baptirtae
!^5 in noftra Congregationefemperconfideratafuit, & habita
nonproMonafter. independenti, &deperfe, fedutiGran-
gia , fen Membrum noftri Monaft. Sanflae Mariae Graiiarum
deFornovio.
Ad quod probandum non infiftimus praefumptionibus , &
conjefturis, fed adducimus citatam literalem Bullam Six-
j66 ti ly. qua medianie idem Summus Pontifex eandem Ec-
clefiam perpecuounivit, & incorporavit noftrae Congrega-
tioni. Nec non piiblicum j & folemnelnltrumentumunio-
nis, faftaEnodro Monailerio ufqueabanno 1479. in quo ve-
/67 ritashaecintraevid.entiaefinesconftituitur a fequen. verbis ,
omni contraria glofla , &quacumqueetiamfubtili detorfio-
ne incapacibus ; Utjitfpiritualiter ^&temporaliterperpetuis
temporibuj fub cura , & regimine Prioris , & Cayiomcorum
Mona[i- SanStf Marite de Gratiis in Terriiorio Foro/ivienji, C
pmnesfruilui , redditus, & p>oventusf/it pro ufuCanonico-
rum^ commorarttium, (if qui protetnporecomraorabunturin d.
Monafl. S- M^deGratiis cum bonore , <&o^e'e omnium expen-
farum , tamfaHarum , quamfaciendaium , & hoc. tam in Btil-
iis ^ Annata^ <:} annua Penfione e xfolvenda , uifupra,quam
in quibufcamque aliis quomodocum^ue , (S qualitercumque ex-
penfs, occur/is, fsf occurfuris ; Quas omnia femper a Caiio-
ricis noftri Monaiter. Fornoviii adimpleta pundualiter fue-
jfiS runt, &depraelentiadimplentur ,medianfefoIutioneQiiin-
denniorum, omniaquealia fupportantur onera, quomodo-
cumque infixa bonisejufdem EccIefiaES. Jo: Baptiftas, quod
extra omncm controvcrfiam eft .
FortlCis, quiaead. Unio fadta nor. fuitclandcftin^ ,& pri-
jjSo vata authoritate, fed inComitiisgcneralibusnoftraEConyr.
habitisinMonaft.S. Michaelisde Candianad.ann. i479.ce-
lebratifque, utdicitur in publico Inftrumcnto, datoinSuin-
mario . morefolito, cumomnibus folemnitatibus opportums ,
& neceffartis , & cum illa circumftantia , qusfolet cfteni-
miumrarainCapj.iuiiSgeneralibus, (\nod Patres omnes , in
illisintereffentesy taliterfuerurttconcordes, ut adiliamdeve-
nerint, ncmine dlfcrepante ■
Quibusadditur pacifica,& nunquam interrupca obfervan-
J70 tia 1C0.& ultra .innorum, qui longilTimustemporisIapfos ,
n;:duminducitpraEfumptionem lilius validifat:s , & jufl;fica-
tionis, cxadduftisper ^f//(7ft/>;«. yot.duif. i sl- tium, i.&
Rotcoram Seraphtn dec 1459. ;;uw l, iif coram Bur.rt. decif
j^l-num. 6.&coramCclfodiC. -jo.n. T,.k-\.\ ultcrius facit prae-
!7i iumerc qucmcumque mcliorenuitulum , /uxta animadvcrfa
fupra .
Supplicantes obfervantiam hanc pra; oculis habere fub con-
J72 fjderatione, quod illa diciiur ciijufcumi]; difpofitionibus re-
gina, & fida intcrpres ctianifi contrani'}. intellcflusde jure
verior cffet, magifi]; accomoiatus vcrboruin fenfui , cxcu-
m\i\»us{\i^.intom.\.par.z.difc.\f>.num 101.
Rcfpondctur cxadvcrfo, eand.unioncm e(Te oullam , utl
)7J non munitam Aportolico Bcncplacito, &cxeo, quia non
vcrificanturcaulac, proptcr quas fafta fulr .
Vcrum circa Aportolicum Bfncplacituni fupplicamusob-
fervarc, illud nullatcnus fiiin"c ncccffariam , cx qn • .Six-
tus IV. in Bolla Unionis d:«;c Ecclcfiac S, Jo; Bipti.la.-,
faftas noftraECongregationiSnon praEfcripfit, ncqucdcman-
davit, quod eadem Ecclefia , refignata inejusmanibus per
AntoniumLatiofum, erigereturadualiterin Monafteriuro;
Signum evidens, quodreliquitaibitrioejufdem noftraeGon-
gregationis prout melius, &utiliusei videretur, providen-
dipromajoriincrementolalutisanimarum , ac ftudtu bono-
rum temporalium; Neque eadem Ecclefia retinericumfuis
bonis poterat anoftraCongregationefed pernecciTeunienda
eratalicui vicinioriMonafterio, ut folita matuntatefaftuin
fuit mdidloCapitulo generali , proexequenda pia voluntate
didi Latiofi , Benefadtoris Forolivienfis, qui illam intuitu
ergaPatriam, & piadevotioneerga miraculofiftimam Irna-
ginem Beatas Marise Virg. noflri Monafterii iii manibus Pa-
pae refignavit , ut uniretur MonafteriofuaE Nacionis, quod
proximius erac, & commodius o.mnibusaliis Monafteriis ,
quaelong^diftant aprasfata Ecclefia,ut inter Partes non C09-
trovertitur.
Certius , quia quando idem Sixtus IV. univit eandem Ec-
clefiam noftrae Congregationi, illaerat Prioratushabitu.non
autemaftu, & proindedemandavit, utteneretur, &gubcr-
nareturjuxta ejus ritus, &confuetudines, nullofuperaJdi-
to verbo,concernente, vel importantemutationemcjuspri-
mxviftatus, juxta verbaBuIlae Unionis, ibi ; l/t per eos ,
ju.xta eorum ritus, &confuetudines tenendus , &gubernan-
dujforet , & ibi ; Provifo , quodPrioratus hiijufmodi debitis
proptera non fraudetur obfequiis , & animarumcurainfpiri-
tualibus ineo, fi qua il/i immineat , nullatenus negligatur, fed
illiuscongruefupportenturoneraconfueta: Exquibus patec ,
noluiflfe d.EccIefiam erigere in aduale Monafterium , fed gu-
bernarimodo, & tbrma, quibusanterefignationem guber-
nabatur^ Latiofo .
Comprobantur haec exaliisBuIIijdiverfarumUnionum ,
faftarum per eundem Sixt. IV. de aliis Eeclefiis noftras Con-
greg.quaeexprefse voluit, & demandavitcrigi in Monafter.
difcretivede ifti loquendo,ut videreeft inBuIla UnionisEc-
clefiae S. Agata: Urbinianno 148 i. ibi : Monajlerium S. Aga-
th<e in Monafierium d. Congreg.erigere , (s illius Congr. Af/-
nafteriumfore de Ceetero decernere , & eidem Congreg.per eos ,
juxta ejufdem Congr. ritus , mores , aclaudabilia Infiitutate-
nendum ; Et in alia fimilis UDionisEccIefiae S. Paterniani
dcFano, fadlaanno 1481. ibi; Si Monafterium preedicl. im-
pofierum regatur per dile&os filios Priorem,Cf Canonicos S.Sal-
vatoris &c.juxta eorum ritus, mores,& regularia laflituta&c.
illudquecum omnibnsj uribus ,ac pertmentiis fu:s Cong.pr<e-
fat<eper eos , juxta eorum ritus , -mo) es , ij lauaabilia htHitu-
tad. Otdinis per Prioremtemporalem deceeu .operpetuis tem-
porwu: gubernandum&c.Qu.v Bulla^gr.ex.cx dcmonllrative
exhibeiuur ,& coinpluresaliaefimilisccnorisdefacilipoirent
adduci .
Cceterum, admilToadhiic, fed nunquamconccflTo, quod
inUnionc, dequaagiinus, requireretur Apoftolicum Bcne-
placitum , ex dida fere triplicata cencenaria , cum fub-
fequuta pacificaobfcrvantia, nonunum, fed mille Apolto-
lica Bencplacita , & quemcumquem alium nieliorem , ma-
gilq; utilem titulum de Mundoallcgare po(Tumus,& conftan-
tcraflTcrere, omnia legitim^ fadafuiiic ,&futfic;enter juiti-
ficataefre, juxta innumeras Juihoriiaccs , quas referunt , &
fiquuntur G>-«r/Vj;7 difcept.h6 T.n.^o <;/ difcept.S^ i.num.xj.
Gonzal.adReg.8. C anceH.glojf ii.in ptinc.df n 7^ & Rot.de-
cif 80 i- n\5Cor. Emer.Jun.& dec i6S. n.ii-par. i !.& decif.
15 V» 8.&9.par.\6.&dec.>i6.n.S par.ii.& dec..\^ } nuf».^.
&'j^.par iv. rfc \b\: Cum n^itum fii ,habentemcentc>iariampro
fc, unacum obfervantta&c. pojfe .iHigaie , quod intervenerit
Beneplacltum ^ipofiolicum , & om>iis titulus melior dc mundo,
& quidquid necejjjrium e/i ad Ti.jl:di:atcm afius controverji: &
dec.^ II. n.ij. eadem par. \9.rec. ibi ; Sine dubtoex tr:piicata
centenaria refultatjacu/tas allegandi quemcumque titulum me ■
iiorem de mundo > ac /ieneplacitum Apoj/olicum , dum i//ud
paifim admittitur ,eiiam in m.iteriis pr,eiudicialibus Ecclejits,
& Ecclejiajlicis exfolo lapfu centum anno > um cum obferv.mtia,
& dec-ij^.n.i t.ead.part.i^. rec ibi: Cum habens folamcentc
narlam pojfit a/Ugare iietiep/acitum Apojlolicum , <& o>nHes ti-
tulosmcliorcs de Mundo, & quidquid ncccjfariumeftvaliditati
oHus : &alibi quo. idic, cum fit propofiti()adc6ccrta,ut noii
fiiie dilficiil: itc invcr.ri polTit l^odor aliquis, illam impu-
pnans, & cconvcrioad illiuscompiobationcmdefacilipof-
fcntcomponi Volumina .
Nci]ucfuiidamciuum aliquod ficri poteft ///P.-r;/". imprcf
ii apud Raiduic. ad Ram. dccif 103. numer. :; to<n. 4. £x fuia
ciiim lcOuracjulJemdccnccnon cxcjusconfinnatoria , (ob
ntulo HoKonien. Jurifp.de Ghli/eriis 11. Apn/is 1695.$ /l«f
verocor. Pio, rcm.inct plul^uam manileftum , quod in tan-
tiim
»7 +
»7f
.7$
J77
17«
'-9
180
iSj
iS«
•' ?
1X4
Tora. III. Pars I. Difceptatio XVI.
255
tum Rota noluit in dido cafu attendere titulum praefum-
ptum, refultantem ex lapfu longiflimi temporis, quia non
controvertebatur fola extrinfeca folemnitas Apoltolici Be-
l8j neplacici , fed negabatur etiam fubftantialis , & pofiti-
vus tituius, eo quia incontinenticonrtabatdeinfubfillentia
tituliveri, quifemperin praEtericum fueratallegatus aSuc-
cumbentibus, ut fignancer videre ell \ndi&. tlecipon.confir-
mat. ibi .• Certiiis , quandonullumadeffepoSfetitulum, liqui-
dbconfiaty &Pars, recurrens adtitulum pr<e[umptum, ufa
femper fuit in aliis cajibus titulovero; Idque generaleeft in
qualibec materia , ea fundamencali ratione , quia praefumptio
iS6 fempercederedebec veritaci,quodquefiftionunquam locum
habec, quandodc vericateconftac, juxcanocoriaprincipia,
dequibus, omilTisgeneralibus, JnnoftriscerminisCdrrf/^.<ie
Luc. de Alienat, difc i.num.i).
Nos aucem fumusincerminis , toco Coelodiverfis, quia
ad probandam Unionem Ecclefiae Sandl Jo.-Bapciftae, fa-
dam noftrae Congregac. adducimus liceralem BullamSixci
187 IV. Adprobandam vero eandem Unionem , faftam noftro
Monafterio , adducimus folemnem Aftum Capiculi gene-
ralis anni 1479. Et quia exadverfo praecendicur , deficere
non verum, & realem ticulum Unionis, quiultroadmicci-
tur, fed folam extrinfecam folemnicacem Apoftolici Bene-
placici; Refpondemus, illud nullacenus fuifle neceflarium,
& in omnem cafum excurfu adeolongi cemporis, cumpa-
cificaobfervanria, omni Jurepraefumendnmefte, utdiftm-
IS8 guendo unum cifum abaiio, zdvenit Cardinal. de Luc.de
yilienat. difcurf 2.. iinumer.8. ubiadremconfiderac, quod
aliks efleccotum Mundum involuere, libicufqueimplicare,
fi ex incegrojuftificanda eftenc ea , quac per centenarli cem-
porisdecurfumoijfervata fuerunt .• NimisfoliJeMMW. lo.ob-
iervans, quod tantsB pocenciae ad noftrum effedum ficfola
cencenariaobfervancia, quodlicec, atcento jure communi ,
189 praEfumptio validicacis adus, refuhans ex obfervancia 30.
annorum, ce(fc:, ubi ex le6luraa(Llusdenegacivaadhibicas
folemnitatisconftec, adhuctamencencenariumcempus fuf-
ficit adillam probandam, & praefumendam , etiam in illis
cafibus, in quibusexlecturaaftusconftat denegaciva adhi-
jigO bitae folemnicatis , 8cconcoTdantCovar.praS.quiefl.cap zi
fubnumer. 7. verf. Qiiodfi, Rocc.feleii.difput.Jur.capit. 5^.
num. \^.<!3 Rot.dec. 6i^.«. 5. cor.Caval.
Tancvlm vero abeft , quod In noftrocafuIiquidAconftecde
pofllbiii deficiencia Apoftolici Beneplacici, quin pociiasad
ipi omnem abundanciorem caucelam , in continenci doceamus
de illius aftuali exiftencia , & quidem perillud probacionis
genus, qua major fub Sole excogicari nequic perauchorita-
tem nempe Summi Pontificis, quammentomaximam , &
receffariam appellat Cardm.de Luc.de Benefic. difcurf.2<).
fub num. z.
Habemus enim in fado, quod , occupatis aliquibus bo-
iji nis diftEcEccIefiae Sand. Jo;BapciftxperLaurencium, Pa-
triarcham Antiocbenum, fub infubfiftenti fuppofito, quod
eflentdeipfius Mcnfa Patriarchali , fafta fuit inftancia In-
noccncio VIII. pro illorum roftitucione , non ^ Priore ,
ejufdem Ecclefias Sand. Jo: B.ipciftae, fed k Superioreno-
ftri Monafterii San<Sas Mariae Gratiarum, rocundis literis
arterendo , eadem bona ad didum Monafterium legitimd
fpeitare, & pertinere; Idem vero Summus Poncifex, af-
ferens, de eadera percinencia bonorum ad noftrum Mona-
Jpj fterium legirimis ceftimoniis efle informacum, demandavit
illorum refti'utionem , pro cujus execution<^ deputavit Jo:
Baptiftam Rofam, Epiicopum Fulginacenfem , &Apofto-
licum Commiflarium in Romandic)la, eifedu punflualiccr
fubfequuco .
Dum igitur, tefte difto Summo Poncifice eadem Bona
ad noftrum Monaftcrium anno 14S4. legitime fpedabant ,
1 unumdeduobuspernecefs^diccndum eft,~ vel lcilicet , quod
194 nullum fuic neceffarium Apoftolicum Beneplacicum in Unio-
nc, quinque anni.?antea ei tafta pcr Capitulum gencrale;
Vel quod Ulud jam praeceflerat, ("ueratque legicime obten-
tum; Alias enim nullatenus dici pocerac , quod bona Ec-
clefiaeSania. Jo.- BaptiftaelcfVtimcad noftrum Monafterium
fpeaabant , quodque Summus Pontifcx legitimis teftimo
niis de difla pcrtinentia bonorum informacus erac , juxta
animadverfi per Glof in cap. Confanguinei vetb. Legitime
de Sentenr. Cbf rejudic. & Grat.de DiSion. diH. 1 1 5. ibi : T)i-
195 Biotegitimefw^nific.uidem, quodomnimodojuridico, t^ Rot.
coram Seraphin.decif 190. num s. ibi : Difliolegitime impor-
tat.juris ordinem , de quibus /« Inftit. crimin. lit>r. 4. titul. z.
num. 7. cif 8.
Eft autem fundaca in voluncario sequivocoexageracioil-
L ^ la, quod execucio ejufdem Brcvis procurata nonfuit^Su-
P Urfante Difcept. Tom. IIL
periore noftri Monafterii , ad cujus favorem fuit expedi-
tum, fed^P. ArfenioPrioredid.EccIefiaeSand. Jo: Bapti- 196
flae: Quia idem Prior Arfenius non fecitcalem inftanciam
proprio, & parciculari nomine , feu uti Priore didlae Ec-
clefias Sanct. Jo; Bapciftae, fed nomine Prioris noftri Mo-
nafter. juxca illaclara verba, inquinquelineisbisrepecita ,
Fr. Anfenius Prior anted. & nominibus , quibus fupra &c. &
ibi : Sibi Fr. Arfenio di^is nominibus reftitui ; & effeSuali-
ter Conjignari , juxta tenorem , &contineniiam ditfli Bre- 197
vJs , & ^-ipofiolicee Commljfionis 6rf. Tenor autem, &con-
tinentiadiftiBrevis, & ApoftolicaeCommiflionis, itacan-
tanc Feceruftt nobis fupplicari dileflifilii Prior, & Conven-
tus Monafl. S. M. de Gratiis de Fornovio : Non adeft aucem iti
jurepropoficiomagiscerta, magifquccommuniterrecepta ,
quam adlum tribuendum efle mandar.ci , &ei,cujusnominc
geftusfuit, non aucem exequenci , illumq.facientialcerius
nomine, cap.AliquibusdeRefcript.ia6.Cravet.conf.i2i.fub I9S
num-i. Surd.dec.z<)z.num.9.Rot.dec.-]zo nu ly.cor.Merlin.
'&dec.iin.num.}.cor.Priol.
Subfiftentia ulceniis, & validicasejufdem Unionis , Par-
tibus acricer informantibus , ab hac Sacra Congregacione
canonizacafuicanno i658.quando, recurrencibusOppofico- 199
ribusadhancSacr. Congrcgaiionem adverfusprovifionem ,
fer. fer. capcam a noftro Capiculo generali , adjudicance Ab-
baciam S. Jo; Bapciftae uni ex Nationalibus Forol' vienfibus ,
rejefta privativa, pecica per Oriundos in TerraS. Arcange-
li , qniacricer infiftebanc pro praelacione, ad cerminos Bre-
visPauIi V.die 5. Julii ejufdem anni i^^K.refcripcum fuit :
Beneprovifum, & refolucioconnrmacadie I j. Novem.ejuf-
demanni, cumaddito, cjnod Oppofitores ampliiis nonaudi- 100
rentur: Quod refcriptum Carj/. rff Lurafcribenti proOppo-
fitoribus indifc. i6.de Praem. nullacenus vifumfuitexorbi-
cans,fedfundatumind. Unione , dequadifpucamus, ucvi-
dereeft ibidem fub «. 9.
Ex quibus abundeeciamfatisfaflumremanet verificationi
caufarum, quae exprefsae fuerunc in difta Unione; Quia ex
eadem longiflimaobfervanciaduorumSaeculorum, &u!cra, 201
omnia fuperlative verificaca praefumuncur , uc, aliis addu-
dlis, in cerminis folius obfervanciae annorum 100. notant
Bertacchin. Vot. decif i j j. num.z. Cardin. de Luc. de Alienat.
dlfcurf.zt\. num- 4..& Rot. eoram Emer. jun. dec So^num.ij.
EcinterminisobfervantiaBannorum jo. Rot.decif. 101. num.
l.coram Mantic. -if decif 1 1 9. »«/».4. coram Mill. <3 dec^ 4. nu. 20a
lopart. 7. rec.
Quse dida fint ex abundanci, quianonopushabemusre-
currerc ad talem praefumptionem ; Attentefiquidemponde-
randocafd.caufas, in noftraeUnionisInftrumentonarratas,
& expreflas, ibi ; Et cumitajit , quodpriefatum Monafl.Jtt ;oj
multiim diflans a Civitate Arimini , &ob hocparum ,feu nul-
lum fruBum animarum exinde Ven. PP.Congr.confequifpe-
rent, & ibi : Ut in eo cultus divinus , bon-tque temporalia eidem
Mon.tfleriofpeHantia, &pertinentianepereant: Omnia ad
unguemdeluper narraca verafuerunt, & adbuc in praefenti
verificancur.
EcquodattinetaddiftantiamCivitatis Arimini^d.EccIe-
fiaS- Jo: Baptiftae, illafatecuretiamab Oppofironbus, ad- 104
mictentibus, quod 7. lapideabcad. Civicate difter ; Quam-
vis autem longiori icinere diftet a noftro MonafterioSM.
Gratiarum, fupplicamus hic ad vertere, quod cum Sixcus IV-
univericd.Ecclefiamnoftrae Congr. modo, & forma, qui-
bus regebacur per Latiofum, ut fciTlcet efl^ec Monafterinm ha-
bitu, non autem a£tu,d.Unio non alceri, qu^m noftro Mon.ift.
fieripocerac, uti proximioriomnibusaliisrcipcftu d. Ecclc-
fiae, &propcereadiftanciapraEdift3 narraca fulc refpedi.-ead zzj
Civicacem Bridlinorii Dioecefanam , per cria ioliicn nnlllaria
diftancein knoftro Monaiterio idqueprocommodiori acc;-:ra
Rcligioforum, oriundoruminCivicacibusForolivii , & Bri-
dinorii, inOppidoS. Arcangeli , & aliisvicinioribus.com-
ponencibus Nationem Forolivienfem .
Quo ver6 ad majorem divinum cultum, nccnonutiiio-
rem oeconomiam bonorum temporaiium, nullum dnbium
eft, quin omnir tuerint ada.mufllm verificata, ex fuperiiis :o6
.•inimadverfis; Iierijm , fed punquamfatisrepeccnces, qood
Sixtus IV. non univic Ecclefiam Sandi Jo: Baptiftae no-
ftrae Congregacionis cum eo , uc erigerctur in Monatie-
riuni aflu, ied illam relinquendo in (uo ftacu, foliimque
dcmandando ( func ejus praecifa verba ) provifo, quc.iP>io-
ratus huiufmodi dcbitis propterea non fraudetur cbfequiir ,
tf animarum cura in fpirituallbut in eo , fi quj >'h i.-fni-
neat, null.itenus negligatur, fed illius congrue fupporiftur zo-j
onera confueta .
Admiflb igitur, quod Ecclefia faepe d\Cix S. Jo: Bap'i-
R 4 U2
2S6
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici [Ji^ftya.
nisForolivienfis
Neque exorbitat k Jure fimilis multiplicatio titulorum Ab-
batialium, adinftareoriim, quachabemusde Epifcopis titu-
laribus, de quibus integrumedidit Traftatum /?;rf;«//. z)ar.
lucubr. libr.z.pertotumQuodenim paflimdentur in ommbus
MonafticisFamiliis,obfervatperitiffimusMonachorum In-
ftitutorumScriptor, Tanjburtn.de Jur. Abbat.tom. i.difput.
j. quteft.i. n. I .cujus verba regiftravimus fupra «.152.
Minufquefingu/are eft in noftra Congregatio. quod Mona-
fterium Fornoviigaudeat duobustituiis Abbatialibus,altero
fix unita non fuerlt noftrjeCongregationiadeft-eauaiillam araplius fub cura , & regimine noftraECongr.proutfubilla
erigcndi in Monafterium, certum eft, quod utcultusdivi- nonexiftuntampLusdldaaliaMonafteria, illiusyigorefup-
rus in illa augeretur, utque animarum fruftus accrefceret, prefta, fupra indicata»tt»>. 212.
non poterat noftra Congregatio ilJam congruentius unire, Vindicata exhis a contrariis objedisnoftra Unione, ex
ao8 nifi viciniori MonaftcrioSanaaeMarixGrctiarumdeFor- fc ipfis corruunt eaomnia, qusEdicuniuradverfuspertinen-
novio; Cumque ilia tempore Latiofi regeretur per unicum tiam vacantis Abbatiae S. Jo: Baptiftac noftro Monafterio
Sacerdotem fjecuiarem , poft eandem Unionem gubernata Fornovii , cui unita repcritur , &: cujus .Membrum , & Gran-
fuit per duos Sacerdotes Regulares , quorum alter titulo gia eft, ex quoomni Jurefequitur, illiusprovifionemco.Ti-
- Praefidentis animarum curae incumbebat, alter vero fuper- petere Alumnis noftrje Nationis , compofitaE ex Oriundis
intedebat adminiftrationi bonorum temporalium , uterque Forolivii, Briftinorii, & Locorum fimtimorum, compre-
pro alterius utriufque fubfidio, in adminiftrandis tum in- henfis etiam illisSanft. Arcangeii , quirar6 unitatem excc-
tra, tura extra Ecclefiam Sacramentis , cum aliis duobus dunt, &proinde impoflibileeft, quoJ feparatam, «Scdiftia-
Laicis prodiftorum Religiolbrumfervitio, &reiruralis lu- ftam Nationemcomponcrepoftiut , fcd lempe,- comprehen-
30J perintendentia. Idque cum majori Ecclefiz cultu , anima- fi fueruntfubNationeForolivienfi , prout mediojuramento
rumque fruftu , necnon cum utiliori bonorum temporalium depofuit plcnum Definitorium noftrae Congregat. non autem
adminiftraiione ; Quam veritatem exprefse ctiam admifit folus Pat. Generalis Lancius , ucmale exadverfo fupponi-
contrarius Defenforlequentibus verbis .■ lueodem Motaft.S. turj^&pejusgratisubiqueappellaturpartialisnoftrae Natio
Jo-Baptift<e aHu commoratifunt ReligiofiCanonici fJufJCon-
gregat.S. Salvatorit, <jui femper adminiftrarunt curam anima-
rum , Prioratui hujufmodi annexam , cum maximofruliu ani-
marum, acfpiritualtfubjidiolncolarum .
Quamvis autem de praefenti iidem Religiofi non am-
eio plius moram faciant in eadem Ecclefia , idnullatenuspro-
venit ex culpa Abbatis Fornovii, fed ex refiftentia Apo-
ftoi. Conftitut. prohibentium habitationem paucorumRe-
gularium in Grangiis, juxta animadverfa per Fagnan-in
Difceptat. de Grang. a numer. 28. impreft"a poft cap. Au-
thoritate de Cenfibus & propterea coadus fuit Abbas no- nimirum proprio cum Jurifdiaione, altero vero fine illa ,
311 ftri Monafterji loco diftorum duorum Sacerdotum Regu- habitorefpedtu addift. EccIefiamSandli Jo.-Baptiftae, quae
iarium ibidem retinere unum Sacerdotem faccularem pro diciturMembrum,feuGrangianoftri Monaft. Omniaenim
animarum cura , eodem prorfus modo , quo pradicaba- aliaMonafterianoftraeCongregat. quibus unitasfueruntfimi-
tur ante Unionem tempore Latiofi , necnon alium Re- les Ecclefiae, quseolimfpedabantad Regulares, ultra pro-
ligiofum Jaicum pro adminiftratione bonorum tempora- prium titulum Abbatialem, retinent etiamtitulum, inba;-
lium. rentemdiftisEcclefiisunitis, prout funtMonaft. Sanft. Sal-
Nimis autem improprie , & cura manifefto errore fup- vatorisBononiae, quodgaudetetiam titulo Abbatiali Eccle-
ponitur exadverfo, quod revocatio di^orum Religioforum fisS. Mariaede Rheno, Monaft. S. Jo.- Evangeliftae deBri-
ab Ecclefia Sandi Jo.- Baptiftae procurata fuerit k Foroli- xia, quodgaudet tituloS. Jo.-BaptiftaedeProvalio, &Mo-
vienfibus , dando caufam fuppreffioni Monafterii occafione nafter. S. Secundi Eugubii , quod gaudct titulo S. Ambrofii ,
al2 Bullae Innocen.X fuppreffionis parvorum C.onventuum , &ficdealiis, & hzeTambur.de Jur. Abb.tom. i. difput.^.
imprefrae a Fa^wa». ubi fupra , 6" in tom. 5. Bullar. novila tjuaft. j.numer. i . &fcqq.Non alia r^tlonc , nifi quiacaEdem
50.1d enimconvinciturad hominem prorfus infubfiftcnsex EccIefisE fpiritualiter, & temporalitereifd. Monafter.unitas
originalibus Epiftolarum Sacras Congregationisfuperftatu funt, quoddc Ecclefia S Jo.-BJtiftaErelpeftunoftri Monaft.
KeguIariumdireAisP.tunc 1'rocuratorigeneralinoftrajCon- innegabileeft, juxtaillaliteralia verba noftraE Unionis, op-
gregationis in quibus fpecificantur omnialVIonafteria fuppref- portune hic repetenda : Spiritualiter , & temporaliterperpe-
fa noftraECongregation. ibi ; Sono rimaftifopprejfe , edeftin- luis temporibusfubcura , i& regimine Prioris , & Canonic. S.
te leCanonicheinfrafcritte, cioeUtbino, Cagli, Gubbio,S. M.iri^deGraiiis inTerrit. Foro/ifii; Juraautem, &Ieges,
Ambrofioy Cento, Cortona, Modena , Mirandola, Foliano, quae dant normamcxterisMonaft. noilrae Congr. haberepa-
e Padova S.Danie/e: Abque eoquod in illis lcgatur Mona- nterdebent locum adfavorem noftri Monaft. ne una,eadem-
fterioSanfti Jo:BaptiftaeinTerritorioSanfli Arcangeli, ea quedeterminatioplurarefpiciensdeterminabilia, ifta diver-
*IJ ratione quia codem tempore non erat , nec poftea fuit un- fimodedeterminet, contTnTex.in l.J am hocj ure ff. de Vulg.
quam Monafterium independens, fed foliim Membrum , &pupill.cuma\\\sapudRot.dec.4iynum.6.cor.Priol.&de-
& firoplex Grangia noftri Monafterii. Unde fi Regulares clf66i.num Z.cor Emerjun.
anteprohibitiones Apoftolicasibidemcommorabantur, non Quo vero ad difcurlum, qui fitexadverfocirca Abbates
tlicebanturcomponere Monafterium feparatnm, &indcpen- noftrae Congregatlonisquidquid fitdcillorum numero, quo-
dcnsanoftroMonafterio, federantdeilliusFamilia, &fub ad reliqua dicimus, quod praefciodcndo etiam ab illis fex,
gubernio Abbatis noftri Monafterii cui difta Ecclcfiaunita occupantibus primaria Munia , nempJ Vifitatorum, Pro-
crat, eidcmque Abbati rationem de omnibus reddebant, curatoris gcneralis , & Abbatis gencralis, qui licettempo
ut conftat ex Vifitationibus ejufdcm , cxhibitis in Sum-
ii7
21S
219
i->
11 +
re illorum Officiorum rcgimen non habcant, atjhucdicun-
turAbbates, nonexco, qucui fint N ttionaics, fcd ex Apo-
ftolicis Conftitutionibus gaiiJentcs perpetuitate tituli Ab-
batialls, fundatainilloaxiomate; Semel Aobas femper Ab-
bas. Adhuc ultra diiTlosfcx, nonhabentcsrcgimcn, com-
In quorum clafficorum documentorum conflifluponi po-
tcftad partcscontraria Attcftatio Epifcopi Arimini , cdma-
gis , quia monitocodcm Epifcopodeinfubfiftcntla ejus pri-
214 maE Attcflationis jam exhibits, ex diametro veritati coii- plurcs alii reperiuntur in noftra Congrcgationc qui uti Ab-
trariaB, novam Atteftationem ad opportunitatcm tranfmi- bates intervcniunt in Comitiis gcncalibus , & tamcn non
fit, in qua teft.Kur, ex Monaftcriis fupprcffis incjusDlce- habent Jurifdidlioncm , neque Subditos, vocanturque Ab-
ctfi Vigort Cottftitut. 50. Innoccnt X nonadfuiireMonaficr. batcs titularcs, & Oppofitoribus , alioquin cruditionc re-
Sanft. Jo; BaptiftsB, & in prohlbitione fada pcrmanentis fcrtis, debcret innotcfccre id , quod omncs Laici noftrar
paucorum Religioforum in Grangiis fuerunt rcvocati Rcli- Congregat.callcnr, funtquegr.cx. AbbasSandtsMarlae dc
giofi, pcrmancntcs in Domo EcclcfiaeSandl Jo:Baptiftae , Rhcno, S. Angclicxtra Urbem Lucaj, .S. Ambrofii Eucu-
GrangiaBMonartcrii Fornovii, Exdidl.igitur Attcllationc hii &c. ciufdcmqucnaturascft Abbas S Jo: Biptiftac in Tcr-
corredloria prima-Oppofitorcs rcmancnt omninft convidli , ritorioS. Arcangcli , unitTnoltrjE Monaft. Fornovii, cujiis
& quod Ecclcfia Sandt. Jn: Baptiftae non fucrit Monaftcr. cci ut f«pi'diximus , & nunquam fatisrcpctimus, eft Mcmbrum,
minils fupprcfTumopera Forolivicnfium in vimdidtx BullaE &Grangia. c /* i
InnoccntiiX.&quodfitGrangiaMon.incr.Fornovil, idco- Abfque co, quodobftct, praEdidtam EccIcfiamSandt J:i;
ai5 qucduoCanonici, ibi permancntcsdcF.imiliacjufd. Mona- Biptlllae habcrc proprmm materialc Monafterium . ift'id
flcr.altcrprocuraanimarum, altcrprnfupcrlntcndcntia bo- ciiim ncquc congrua habitatio dici poteft proCanonicis, in
norum, fucrunt rcvocati vigore altcriusprovifioniscapt.c , compcicnti numcrn ibidcm moram facerc volcntibus, nc-
' &prohibitiva:paiicoriimRcguIariuminGrangiis, proutcft quc fufficicntcs habct rcdditus pro corundcm alimcntt'; .
Ecclcfiapraed S Jo. Bapr. & manutcntionc , dum iidem rcdditus vix afccndunt .-.d
Idque comprobatur ulicrius cx co, quod fi cadcm Ecclc- annua fcut. 910. circitcr , comprchcnfis ma^mhcat^"; a:i-
fia Sandt. Jo: Baptlltx fuifTct comprchcnfa in fupprcffinnc nuis rcgaliis, & Canonibus , ut concludcntcr juftihcatiir
n€ parvorum Monaftcriorum vxvozQdiH.Conftit. 50. noncft^ft in Summarioi Bona autcm, rcfcrvata in Inftrumcn. Affi-
dtus.
'..6
Tom.iri. Parsri. Difceptatio XVL
257
£lus , non funt determinata ad commodum Monaft. Forno-
vii> feddeftinata pro Congrua Sacerdocis faecularis ,haben-
liscuramanimarum .
Verumm camen eft, quod iidem redditusad d.fummam
redafti fuerunc induftria , & bona ceconomia Superiorem
227 iioftri Monafterii , dum tempore refiL^nationis praefatacEc-
clefiaeS.Jo.Baptiftx, necnonUnionisrefpedive, nonex-
cedebant valorem florenorum 180. ut legiturinBullaSixti
IV- qu' juxca Taxas JoannisXXII.correfpondebat valori
tuncexpreflb , & cercademonftratio hujus veritatis habe-
turafolutione Qiiindenniorum infcucisaurigi. correfpon-
dentibus valori diftorum florenorum 180. ut calculantire-
manetmanifeftum.
Non negamus autem , quod noftrum Monaft. Fornovii
longe majoresbabeatredditus, quiulteriiisaccreverint per
ii8 Unionem bonorum d. Ecclefiae S. Jo.' Baptiftae; Sedfup-
plicamus obfervare , qudd ante Unionem idem Monaft. mi-
nora portabat incommoda , & onera ferebat , quia adhCic
non confideratis iis , qua: comitaca fuerunt ipfam Unionem,
nempe annuafolutioneconfiderabilispenfionis, donecvixic
Latiofus, expeditioneBullarum infummanimis confidera-
bili, acquindenniorumnunquaminterruptafolutione; Aiia
long^ majora eidem Monaft. cx poft affixa fueruntonera
229 per ereftionem Studii, & Praefedluram Novitiatus, quae
exantiquis ejus redditibus ferre non poterat, neque pof-
fethodie, abfqueaugumento, &UnionebonorumEccIe-
fisS. Jo:Baptiftae.
At nimis infubfiftenter diciturexadvefo, quod Monaft.
230 Fornovii non folum non auxerit redditus ejufdem Ecclefiae
fibiunitae, fed potiiis eosdiminuerk perpraetenfasaliena-
tiones, exhibitasinSummario.
Iliaeenim, figillatimconfideratae, innullaprorfusconfi-
derationead noftrum effcftum habendaE funt , dum venditio
21 jl nonnullorum Stabilium , procurata , & eifedtuata anno
i66o.profumma fcut. 120J. \o.h(X3iin\i per rtnveflire cola
intanteVigne , comepiucornmode , utdiciturinSummario ,
fubfecutoeffeftu, praevio Apoftolico Beneplacito, &ap>
probata utilitate ab EpifcopoBriftinorien. cuifuiccommif-
fa cagnitio ; Bona enim vendita confiftebant in quadam Do-
mo ad ufum Foenilis, cumaliis undecimpetiolis Terrae ,
prorfus feparatis, ac pofitis in diverfis Tcrritoris; Bona
aj2 vero empta cum eorundem pretio funt Vinea , cumTer-
risarativis , Domo , &PaIumbario, unitisinuno, eo-
demqueLoco, & Tcrritoriopoficis, atque valorisaeftima-
tiofaflafuita publicisPeritis , &)udicaca longemajoruti-
litasnoftri Monaft.
Aliaautem venditio, feuaffrancatiofada fuiteodeman-
noi66o. pro valore fcut. 68;. 67. in v\mli\i\\iB tiz. Alex.
Vll. in Bttll. nov. tom.6. occafione impofitionis fcut. joo. mil.
iJ5 folvendorum ab ii.Congreg.incujus Bulla jlSummoPon-
tificedata fuit facuItasSuperioribusIocalibus , vendendi ,
&alienandi bona pro illa quota, quae a fingulisfolvenda
erat, & noftrum Monafter Fornovii taxatumfuitindidl.
fcut.68^ 67.proquibus praecisefadlaefuerunt venditiones ,
& affrancationes , quae exagerantur exadverfo, & regi-
ftrataefuerunt ind.Summario; Gratis verodicitur, quod
234 eademBonaeft^cntdotaliaEcclcfiasS. Jo:Baptiftae; Veritas
enimeft, quod noftrum Monaft. Fornovii taxatumetiam
fuithabitorefpeftuadbonajlla , quaejure ufquetuncpofTi-
debat , & merito hodie polfidec vigore didae Unionis Ecck-
fiaeS. Jo; Baptiftae.
Arborum veromagnificata venditio, feuincifio, &ex-
tirpatio, nullam habec factiafTiftcntiam , poteratquecon-
2J5 gruentifisomitti , exeniploreligiofiinmae modeftiacnoftro-
rum Religioforum erga Oppofitores, praecipu^ quia con-
tinetea, quae nihil contribuere poflunt ad Caufae decifio-
nem, feumerita, quasquead nihilaliud inferviunt, qu^m
ad vcxandos cineres antecefforum Abbatum noftri Mona-
fterii , qui, uti praedefunfti , non patiuntur fxculi ju-
dicium.
Infubfiftentla autem illius Atteftationis , quae txhibira
fuit in Summario non foldmrefultatexeo, quAdidem A.
N.quiillamfecit, nimis infenftiscft noftris Abbatibus, ra-
ajS tionibus, de quibus infra , fed paIp.iturmanibusexeo,quia
deponit , quod fpatio annorum 8. circiter in bonis Monafter.
recifae fuerint ico.qucrcus , arborefquefrugiferjeeotempo-
re, quo bona ejufdem erant fub aflfiau, nec porcrat fieri
adeo (olcmnis innovatio , feu arborum incifio in Condudlo-
aj7 rumpraejudicium, qui inSumm. in vcritatisobfequiumme-
diojuramentoteftantur, d. temporeoQoannorum, quoea-
dembona ipfi locataerant , non tuifTcincifasarboresfrudli-
feras cum damno bonorum , illorumque pratjudicio .
Und^patet , qudd d. A. N. duftus fuit ad faciendam &\(k.
affetlatam Attefiationem contra Abbates noftri Monafter.
propter dejedtionem ,& exauthorationem k fervitiisejufdem x jii
Monafter.quam meritdpaffusfuit, obdilapidationemillius
bonorum, necnondolofam incifionem , &culpabilemera-
dicationem arborum frugiferarum , proquibuscondemnatus
fuitadrefeftionemdamnorum, ut juftificatumfuit inSum-
mario . Ex quo motivo nullam meretur fidem , etiamfi
deponeretformaliter, & cuminterrogatoriishujus Partis ,
Farinac. de Teftib. quaft.XT,. num.ii. Tondut. quaft. benef. 239
part.i.eap.ig. num.^. Rot. cor. Priol. decif.is\. num.lt. 6f
dec.zo-j. nu. 1 4. par. 1 7. rec. Multd igitur magis , dum adduci-
tur illius fimplex, & extrajudicialisFides, pendentehac
lite, extorta, quaBnuilammereturfidemex vulgatis-
Ultroautemadmittimus , incifasfuifTealiquasarbores ,
fed id faftum fuit ex regula bonasculturac, quaefsepecogit 24'i
ad aliquas arbores incidendas , five pro aliorum meliori
augumento , five quia anciquae ficcantur , & pernecef-
fe in eorum locum fubrogari debent aliae, quod pracci-
s^ pradicatum fuic in bonis noftri Monafter. ut juftifi-
ficamus ex partitis Librorum introituum, datis in Sum-
mario.
Tranfeunt deinde contrariiScribentesadnovampraeten-
lionem , infiftentesin eo , quddinomnemcafum Ecclefia 241
S. Jo: Baptiftae erigcnda fit hodie in Monafterium , cum fuis
Canonicis, repetendo , qudd idem fucrit fupprefTum vigo-
redi(SaECo»y?if.5o. ianoc. X.opera, & ftudioNationalium
Monafterii Fornovii , quodque per talem novam eredionem
augeretur in illo divinus cultus, ac totiusPopuIifpirituale
fubfidium incrementum acciperec .
Verilm pro eo, quod attinetadfuppreffionem, iterum
dicimus, quod Monafter. S. Jo; Baptiftas nullateniis fup- 24»
prefTum fuit vigore diftajBullae, fedlonge antea, hoceft
per Unioncm anno i^j^.noftro Monafter. legitimefaftam ,
quodque Latiofus in l-^ontificatu Sixti IV illud poiTidebat
uti Prioratumhabitu, nonautemadu, utadmittuntetiam
€xadverfoScribentes, & noslatdobfervavimusfupia .
Quod vero pertiner ad novam ereilionem , dicimus ,
quodfi d. Monaft. nonfuifTetfuppren^nm temporeSixtilV.
iuppreffum utique remanfiffet vigore d. Bullaj Innoc. X. non 143.^
folum ob deficientem numerumReiigioforum , quiinipfo
nianutenerinullatenijsporerant, necpoffunt, fedetiamat-
tento, quod did. Ecclefia fita eft inloconimis infeliciob
aerisinclementiam , per feptem milliariadiftantea Civita-
le Arimini, & per tres ab OppidoS. Archangeli, non fi-
mile illi Loco, denominato S. Arcangelo, quod {Itumre-
periiurad Oftia FluviDuiniinMofcovia , quodqueStfu-
drant in Lexicon Geographic. vocat Portum , & Emporium 244
percelcbre, fed inmiferabili Villa, compofita 6x49. do-
mibus, cujus Habitantes vixexcedunt numerum^oo. ani-
marum , ut juftificaiuni fuit in Summario. Inloco, inqno
de facili Vulpes parvulje dcmoliuntur Vineas , &in quo
vites,utplurimum degenerant in lambrufcas,cujusPopuliis
nullum patkurdetrimentuma Religioforumabfcntia, cum 24 j
fuperlativeguberneturper Parochum Secularem , dum no-
torium eft in Urbc, quoJ multae Parorhiae , excedentes
numerum jcoo.animarum, ab unico Parochoperfi.dc re-
guntur, &gubernantur : Advertendoulterius, qi;i')d dicf.
Villa pofita elt in niediotriumaliarum Parochiarum , vix
dif^.intium pcr medietatcm unius milliarii .
Etpropterei fi fierectalisnovaeredir) , difmcmbrandoex
Monafter. Fornovii Ecclefiam S. Jo; B.iptiftx, idcmcclc-
beirimum Monafter. magnificentifTimc dcfcriptum .n At-
lanti Geographicon in defcripcione Roinandiola: lit. hiSl.
propc Civitateni Forolivii, non .impl iisdiccretur cx infi-
gnioribus noftrae Cong. in quoadeft Scdes Nationis, Ci^m-
pofirae ex pluribus vicinisLocis, &Oppidis, &iquolaE- 246
piftim^prodierunt, & moramfaciunt Religiofi doftrina ,
& pietate infignes, & ubi fupcrlative viget dilciplina, &
obfervantia Regularis, necnon floret ftuJium , tam Philo-
fophiae, quam Theologiae, cum Practedura Novitiarus ,
ibique etiam macna devoiione colirur mir.icolofiflinia Ima-
goB. Virginis, troieifricis Populorum finitimorum , qui
dietim ibidem concurrunt ad implorandum divinum.Tuxi-
Jiumineorum particularibu.': , &conimunibus indipt-iti.s :
Fieicntquc proindcduo Monaftcriola , & in utroque Renu-
larisdifciplina decrelcerct.
Obfervandouhcrius , quod nonagiturdeaugendisrcJdi-
tibuseiufilcni vcK>infignis Monafter. fedde illisrclecandis , 247
&adnihi!umreJigcndis , poftauam in illiuspacitici pofref-
fionc rcperitur ab annis 230. (icque applicatur celebre di-
ftum , laudatum ab Inntcen. 111 incjp jQ^ucmadittcJjmde
Jurejuran.
258
Difceptat. Ecckfiafi:. Dominici Urlayx*
J urejuran. qued turpius ejicltur , quam non admittur hofpes ,
dequoin nollns terminis Card. de Luc de Praem.difcii,
fitb fium. 1 2. ibi : Wf etiam quiajudexfacere debet a8umpoftti-
vumformalis retraSationis , ex qua refultat injuriapofiriva ,
& decus , ideoque magis circumfpeHe procedendum eft ob
axioma, quod turpius ejicitur Cfc. & generaliter inTom.l.
part.l.difcept.zi- num.^l- & 6z.
Nec currit argumentum, quoddcfumitur abEccIefiaS.
248 Agnetisextra MurosUrbis, inquaultimolocoobligatifue-
runt ad refidendum Canonici Regulares, &dumhaccim-
primuntur in diftindam Parochiam ereda eli, eiquefub-
funt aoiro» num. 7 5 ^ ut coiligitur ex Notitiis anni 1 7 1 9. non
fineCurioforumlatisfadione impreflis^yo.- FrancCracas
/0/.4?. Qu» tatio non miJitat in Ecclefia S- Jo: Baptiftae .,
cum Parochia nimisangufta, reftriftaque ad^^.domos ,
& ad animas 256. in loco rurali, diftante^ Civitatibus ,
449 &aSuperioribus, pofitaqueinfitu, ubitresaiis funt Pa-
rochia;.
Hifce conftabilitis, remanent mod6 diluenda ea , quae
• jo exagerantur exadverfo ad fulciendam praEtenfionem , ut
Oppofitordeclaretur AbbasnatusEcclefiae S.Jo.-Baptillz ,
proquanonfemelallegatur Motusproprius Pauli V. fedex-
tra cafum noftrum, quia ille loquitur de Oriundis in illis
Locis, & Civitatlbus , quae conftituunt Nationem difti-
ftam, &feparatam, ex.gr. Pro Venetis, Ferrarienfibus
&c. Non autem potefthaberelocum rtfpeftu lUaruniTer-
rarum , inquibusadfunt Ecclefis, quae funt Grangiae , &
25T Membradependentia, & unita aliisMonafter. ea ratione ,
quia in iftis terminis Monaftenum unirum dicitur Grangia ,
& Membrum illius Monaft. cui fatla fuit unio , UE obferva-
vimusfupra.
Supponitur 2. qudd Abbas titularis Ecclefias S. Jo: Bapti-
252 ftsEhibueritguberiiium , & jurifdiftionem Monaii.Forno-
vii, cx quo praetendiiut inferri qualitas Monaft. indcpeii-
dentis, qu« p-r unioneni fuppreffa non fuerlc . Refponde-
musautem, quoJ difticilecritoftendere , Abbatem titula-
jem S. Arcbargelijurifdidlionem aliquamexercuiiTein Ec-
clelia S. Jo; Baptiftae, unicoexceptocafu , inquoeadem
perfona fuerit etiam AbDasMonafter. Fornovii, cuicom-
petitgubemium, &jurifdidioind. EccIefiaS. Jo:Baptiftas,
non uti Abbati S- Archangeli , fed tanquam Abbati natio-
nali Forolivienfi . Eatenus vero plurcs Abbates permittun-
tur in eadem Natione, ne idem Abbas perpetueturineo-
153 dem Monafterio adverfus Jilpofiuonem Bullarum Apofto-
licatum, did. Motusproprii Pauli V. necnonnoftraeCon-
gr. tonftit. Eademque praxis indiftinte fervatur .nomni-
bus Monalter. illarum Naiionum , qua; gaudent pluribus
titulis Abbatialibus , quamplures habentes titulares Ab-
bates .
Aireritur?. dcfcriptamfuifleFamiliam innoftrisgenera-
»54 libus Comitiis, etiam pro Monaft. S. Jo: Baptiftae, exin-
de infcrendo, fuiffe confideratum uti Monafterium, non
fnlum habitu , fed etiam actu ; Sed refponfioinpromptu
eft, quod fcilicetquamvis exconfuetudine noftraeCong. ta-
lis prafticata fuerit defcriptio ; Veritas tamen eft, quod
eadem Familia nunquam inillorefedit, nechodie refidcc ,
quinimo ex Adis diQorum Comitiorum generalium , per
cxtenfumanobisfideliterextradis , atqueexhibitis inSum-
marium adoculum patet, quod Familiacillae, quasdefcri-
buntur pro Locis, inquibusnonrefident , qualificanturdi-
flione illa malignantis naturae; Nonrefidet , ad differen-
tiam aliarum, quae refident, prout in fpecie pradicatum
255 fuit cum Ecclefia, feu Grangi.i S. Jo;BapriftaE. Etquod
magiseft, ReligiofidefcriptidcFamilia in Grangiis, rcpe-
riuntureodem temporercfideic in.TliisLocis . Quddqucta-
lisfit ftylus Grangiae S. Archanj;eli , &aliarum tcclefia-
2j6 rum, quae funt Membraaliorum Monafteriotum , quibus
funr unita , & in Comitiisgenoralibus dcfcribuntur quidem
proFamilia, fed quae non rcfidet, concludentcr juftifica-
tum fuit In Summario .
Exagcratur 4 & quidemplusjufto , aliquando, vel per
257 abufum , vcl pcr nimiam , minufquc debitam permifiio-
nem, dcputatos luilTc focios Abbatibustitularibus, acce-
dcntibusad Comitia gencralin : Verum id corrfftum fuit in
Capitulogcncralianni ifi^vquandodcmandatum fuicquod
in futurum nullatcnus clipcrctur Sociusin illis Monalicr. in
quibus non dcj^ur.t faltem fcx Canonici Saccrdotcs , qutxi pa-
ritcr juftifii atum tuit in Summ.
Magnificatur v facultas per Gregor. XIIL conccffa P.
258 Procuraiori pcncrali noftrae Coni:. imponcndi ccnfum in
fumma fcut. 1000. pro folvcndo dcbito EcclcfiaeS. Jo^Ji.i-
piirtx cum CommuDitatc S. Archangcli, injun^aobliga.
lione Priori cjufdem Ecclefiae S. Jo: Baptiftae deponendi
Jcut. 100. quolibet anno pro iliius extinftione : Sed argiraien-
tum hoc congruentiiis poterac omitti, quia effeftive, dc
realiter idem cenfusimpofitus fuitnominenoftri Monafter.
deFornovio, \ quo paulopoftaliuscreatusfjjit cenfuspro
extindtioneprimi : Gum illoaddito, quod idem Monaften
femper folvit fruduseorundem cenfuum ; Nihil propterea
rcfert, qu6d onas deponendi injudtum fuerit PrioriS.Jor
Bapciftx, quiacumdebitum, feuonuseJTctcjufdemEccle-
fiaeratiorebonorum, quipoffidecin TerritorioS. Archan-
ge!i, congrudproind^pofitum fuitnomenPrioris S.Jo:Ba-
pciftje, fed infubftantia Prior S. Jo: Baptiftaeidemerat, &
eft , ac MonalK Fornovii , quod ratione unioniscum omnt
fundamento repraefentat plures perfonas, ut prafticari vi-
demus in eodcm Rege, habenteplura Regna, juxtacelc-
brem obfervarlonem Ba;t. inleg.i.ff.dcOfficVrafid. loquen-
tisde RcgeAngliae, qui cumfitetiam Dux Vafconiae, in
hoc Ducatu reputatur uti Dux , non tanquam Rex , C^ Bart.
fequiiur Card. de Lucide Prieem. difc. k^. numer. lo- Scla.ic
Mieres ad Conftit. Cathalon- coUat.x. cap.n. fol.^9.& Rota
decif.j. num.^. if^.cor Celf.Sc deCaroio V. proeotempo-
re , quo erat etiam Hifpaniarum Rex, nimis notum eft ,
qaod inmateriis concernentibuslmperium denominabatur
Carolus V. in aliisvero concernentibus Rcgna Hifpania-
rum appellabatur Carolus Primus.
Regiftratur 6. loco in Summar. laicale StatutumLociS.
Archangeli, in quo hacc leguntur : Teneantur etiam , 6?
debeantfingulte Fraternitates , feu Scbolte d. Terrie ifc- De-
beantinfuperomnesClerici , Fratres S.Francifci, &S.Jo:
BaptiftadeCanonica, & omnes alii Monachi , &Eremitee ,
feuClerici , habitantes in diffaTcrra , &ejus D:ftri8us , ac
etiamomnesRefiores Ecclafiarum Parochialium &c.accedere
ad d. Feftum&c ac etiamordin.tmus , qubdab hora refperii-
na Vigilt<e dtei prtecedentis Feftum Corporis Chiifti , & per
totam diem Feftivitatis ejufdem conquiefcant Homines , & cef-
fent abeorumoperihus , &negociattonibus temi^ora/ibus, Cf
uliis artibus , & qubd fit tempus pri£di3umtotaliter feria-
tum. Quae verba potiiiscenfuram, quam legalem merentur
refponfioDera, uti ex diametro oppofita communi Dofto-
rum catholicorum fenfui, & literali Co»^/;.5j. Innoc.X.
&cCon^it.l i. InnocXlI Non mirumautcm, quod in difl:.
contrario Summ. non fpecificetur tempus , quo compofituna
fuit idem exorbitans Statutum , quia ex illoapparuirtet ,
conditumfuiJTecotcmpore, quoinEcclefia S. Jo;BaptiftaE
aderantde Familia Religiofi , nempelongeanteUnionem,
de qua agimus , & antequam illud commendatum tuiffe An-
tonio Latiofo .
Repe^itur 7.Breve Innoc. VIII. Sediftud mirabiliter re-
torqueturcxfupraanimadverfis , exquibusremanet mani-
fcftadependentia , &fubordinat»o Ecclefiae S. Jo: Baptiftjc
& Monaft. Fornovii, cujus Prior fupplicavit, &obtinuit
reftitutionem bonorum , per Patriarcnam Antiochenum oc-
cupatorum, Prior autem S. Jo; Baptifta: non proprio, &
particulari nomine, fed uti Procurator noftri Monafteii»
compariiitin Judicioproexecutionedifti Brevis , utobfer-
vavimusfupra .
Iniiftitur 8. in praetenfa Natione TcrrxS. Archangeli ,
Scd illanullum habctfundamentum In fado, &eftproifus
irrelevans in Jure. Nullum habetfundamentum infafto ,
in quo docemus de oppofitocx teftimonio , ma jori omni ex-
ceptione, totius ncmpe Dcfinitoni noftrse Congreg. ibi :
Noi Abbati ififrafcritti, al prefentecongregati&c. f.tcctamo
fede congiuramento , come tutii qiielli di S Arcangelo , Ber-
tinoro, edaltri circunvicini Luoghi , i quali affumono l'Abilo
dc Canonici Rcgolari della no/ira Cong. fiveftonoper il Mona-
ftero di Fornb , e /iaggregano almcdcmo : Onde li Forlivefi ,
S. Arcaiigclefi , Bertinorefi, eCtrconvicinijormanounCor-
po . unafoia Nazione , l'atrla, eCapitolo.
liiiocxdifta Unione, (cu unicitate Nationis , mota fuit
h^c Sacr. Congrcgat. ad rcjicicndos Oriundos inTcrraS.
Archangeli , infillcntes proprivativa, tcftc eoruin Advo-
cato, qui tunc tcmporiscrat C/ir<y;«. de Luc de Prieemin-
difcurf. ^,6. numcr. 9. juxta vcrba , rcgiftrata Jupra »«•
mer.-jS.
Eft ciiam prorfus irrclcvans in Jurc, quia admilia con-
traria prsctcnfionc , Oriundicx Tcrra S. Archangciidicc-
rcntur fpccialiflimi^priviUgiati, talitcr, utnullialtcri N.i-
rioni prscropativa fimilis in noftraCongr compcterct, qua
fcilicct ipficonciirrcrepoficiu, & obtinerc Prirlaturas, &
Abbatias in oi,>nilni.s Monaftcr. noftrx Nationis , neque
ctiamcxcluJa illa S. Mariae Gratiarumdc Fornovio; Econ-
tra ver6 omncs alii Nationalcs cJTent incapaccs obtmcndi
Digaita-
i59
z6o
261
26:
26.1
2^4
26r
266
267
;68
269
Tom.I II. Parsll. Difceptatio XVI.
2i9
Dignltatcsind. GrangiaS Jo; Baptiflas, quo nilabfurdius,
niiveirrationabiiius,
Neque adverfus hujufmodi authenticum , & folemne te-
7.-10 ftimonium noffri Dtfinitoriiattendi merentur duac refpon-
.fiones , exadverfo inculcatae . 1. QuoJ in illius confliflu
praeferenda fitconfefTionoftrorum Narionalium , quaelegi-
tur in Concordia , in qua admilTumfuit , NationaiibusS.
Arcangelicompetere Jusadcontroverfam Abbatiam vigore
BrevisPauliV. Il.Vero, quia nullatenusimplicet , dari
diverfasNationes, nedumin vicinisOppidis , &finitimis
Civitatibux, fed in unaeademqueCivitate, idexemplifi-
cando in Urbe inter Tranftyberinos , & Montanenfes :
Neutra enim apta eft vimtollereeidem authentico, &fo-
lemniteftimonionoftti Definitorii.
Non prima , quia procediturexadverfocumfuppofito ,
prorfus inlubfiftenti , quando afleritur, candem Concor-
jji diam ftipulatamfuifle^PP. NationisForolivienfis, quibus
pioptereanoceredebeancaflertiones, inea contentae, quia
illa, ipGsomnibus infciis , penit;ifqueignarisftipulata fuit
jl P, Generali: Vice ^ &rjomine PP. Kationalium Foroli-
i/ienfium, proquibusderatoinformapromifit, quodqueilli
prtefens I/}/iru>»entum , &omniain boc contenta qu<£cumqu€,
infra duos menfes cumdimidio , ab hodie proximos^yc.ratt'
_/jca6««/6'c.juxtaejuspraECifa verba; Quae ratificacio , nec
172 jnfra d tempusduorummcnfiumcumdiinidio, necunquam
poftea procurata fuit , & propterea nullum fieri poteft in illa
fundamentum , ex addudtis per yinfald. de Commerc. 6" Mer-
catdifc6i. num.\6. & firmatisper iJor. decifii6. nutner.i.
pctit.\i.rccent. Ablqueulja d;fficultatehodie poftquamhaec
Sacr. Congreg. refcripfi; : Concordiamnoneffeexcquendam ,
deqao fupra num. 4 1. Eft enim mera vanitas, peflimique Ju-
ris fignum refifter e in illo adu , quem haec Sac Congr. habuic
pro infubfiftenti,quemvede medio prorfusfuftulit,mediante
didorcftripio, exanimadverfis i^To. !./)<!»•. i.</;/(r.j.»«.ij8.
MiniJs relevai i.refponfio; Quidquidenimgratia folius
S7J eruditionisdici poflit circaexplicationem verborum Patri<£;
vel Nationis , contentorum iii Brevi Pauli V. velfequendo
VirgUium egloga 1 . ibi .• Nos Patriamfugimus : Vel Ptinium
lib. 1 1. capis. ibi : EruditaillaGr<ecorumNatio : velCice-
ron.i.deOrat.ibn Inanes , & barbarce Nationes :Ve\(ics\t-
leseruditasinterpre.tationes, quae videripofl^untapud erudi-
tiflimutj» Alcial.inleg.i.num.z/i.deVerbor.Jignificat.yddc-
mCimcorruptumloquendi ufum inuna, velalceraCivitat6,
afece Plebis prafticatum; Hoc unum certum, indubita-
lumqueeft , qu6J prointerpretationeBrevis Pauli V.atten-
di debet communis loquendi ufus, necnon praxis noftrac
Congr. quod probamusauthoritate Advocati Oppofitorum,
nempe Card.de Luc.de Prteem. difc, 16. ntim. ii. inprincip.
<(Sin-fin.\b\: Eftbeneverum, quodhoc nomenlatius patere
potefl , acetiam Provinciam denorare , quareaddefumen. ifc.
attendenda ejlfubje&a materitf , feu communis ufus loquetidi;
«7^ Idebque attento ufu hujus Congr. &c. Ad probandum verd
ufun) , &praximnoftraBCong.non pofl"umuscongruentius
teftimoniiim adducere , quam juratam Atteftationem to-
tius noftri Definitorii , compofitiex Capite noftraECongr.
&dccemalii$gravioribusPatribus , quorum nominareco-
f7J gnofcipofl"unt inSumm. AtqueOppofitoribus, contrarium
praetendentibus, aperta fronte cum verblsillis Laiiani.de
falf Relig, lib.i. Cap.2. dicirnus : ^uibus igttur credemus , fi
fidem laudantibus non habemus ? Qui nos mentiriputat , pro-
ferat alios , quibus credemus ?
Allegantprg.duorefcripta hujus Sacr. Congregat. unum
dici 10. Marti 1664. ibi; Dilata, <:f fcribatur ftrifie , anRe-
tigiofi S. Arcangeti , 6" Forolivienfes conftituant uuam Pd-
triam, fyNationem: Aliud vero^. Aprilis cjuldem anni ,
,176 ibi : CanoniciRegolaridiS.SalvaioiedeltaTerradiS. Arcan-
gclo; Nihitinnovetiir, prout petttur : Sed abf [ue indicatio-
iicFolii, nequeregiftratotcnorecontrarii Memorialis, ad
hoc ut poflct recognofci indantia , & quod magiseft, fipe
foiita lcgalitatc , & fubfcriptioneSecrctarii , itaui proinde
nulla deeis habenda fic rano, cyiaAiluLWsin hiftit.Cumin.
tib t. fit. 10. §.4. <i?;((w i5i. Praecipuead tollendam vini rc-
.'«77 plicatisrefoluiionibushujusSacr. Congreg. rciqucjudicatx,
refultanti exdiaisuniformibus Relcriptis, atque inducen-
libusnotorium, & facientibusdcalbo nigrum , juxtaani-
madverfa per Rot in Nuttius Prov. Hifp.den. ii. Dec. »707.
^.Idemquecor. Aldiovand.
Fortiiis, quia i didis diebus 20. Martii, & ^.Aprilis
178 i^f'^. & fic per fpatium annorum 44. nullum hodie after-
tur documentum , r.ullaque juftificatio , quod aliquid
aliud exadverfo probatum fucrir , tcI cxccutum , ad
terminos eorundem prsccnforum Rcfcriptoi\im.
X. PemCim parura intereft, quoJaliquando Abbatialis
tjtulus S Jo; Baptiftae co/latusfuericcxtraneis, nonauceai
iemper noftri Nationalibus, prout ante P. Auguftinum , !;>
decretumque , faftum^noftroCapitulogenerali, &abhac
Sacr. Congrcgat. confirmatum , illum lecinuit P. Pifcitellus
Florcncinus : Oignentur cnim EE. PP. percurrcrc authenti-
ca Afta diverforutn Cap.tulorumgcneralium noftraeCong.
fideliter exhibita in Summ. & manibus palpabunc , quod
femper noftri Nationalesreclamarunt; Econcra vcronun-
quam audica fuic in prasteritum fim.lisprdetenfioOnundo- zSo
rumin Terra S. Arcangeli , im6 iiulluse:^ iifdem Oriundis
fuit unquam Abba;, necdidtcc Ecclcfiie S. Jo; Baptiftaenec
alterius Monafterii noftraeCon^r. H )die veroP M.umcus
OriundusS' Arcangeli , neglcfifo h more, quogaudecNa-
tionalitatis Monaftcr. S. Maria? Gratiarumde Fornovio ,
praetendic non concurrcre cumluis Connacionalibusadele-
dionem vacantis Abbatiae, quseficri dcbet deunointer p/a- zZi
rcs, ut reprobandolimilem privativaeprarcenfionem, ic.A-
vithaec Sac.Congregat./'/ Eugubina., dequafupra num 74.
J>upplicances idem lefcnbere in prelcui , & reducencesad
mcmoriam Oppofitoris celebre monuum Thomcea Kempis
noftri Ord. Canonici de Imit. Chnfli tib.l, Cap.t j. num-i. 2)^1
ibi : Adfervien. venifti , non ad regen.
Omnia hxc pras oculishaberclupplicamusfubilla confi-
deratione, qudJadver.^^Jsr^-.m judic.itam vigoreduplicisre-
fcripti hujus Sacr Congrcgat. adducuntur hodie illaeadem
numcro infubfifteina motiva, fubtilia raciocinia, quzab
hac^^acr. Congrega- d.anno 1658. non fcmel, fedbisfolita 28?
attcntione pondcrata , inventa fuerunt miniishabcnciaad
impediendam confirmationem Decreti , feu provifionis ,
capcasi Capitulogenerali proexclufioneprivativae , exad-
verfo praetcnfa; ; Unde applicanturea , quaefolid^ diftin-
guendo, in hiscircumftantiis, advcxiit Cardin. de Lucade
Judic.difcurf.i^B. fub num.19. his verbis: Proptereaquando
nihildedttCaiur de novo, atqueconftet, quodea, exquibut
injuftiti.r defumitur , fuerintjam dedufla , 6f difcujfa., quam-
vis talia cjfent , ut Caufim ita dubiam reddant , quodforie ,
fi res effent integra, probabiti:<s proiftapotiUf , qudmproai-
tera Partejudicandum effet , non t.imen idfuffi^Kns reputarl
debet &c. Siquidem in hocpropne co>ifift:t ejfeaus , ftu ope*0-
tio trium conformium , quod ob un<onem tot judi.iorum in
idem, ita in cafuambiguoqutedamftatuatu'Vitit.ij : Qu6d
fuolaudabilimorcexprpfse exageravic , &repet:u \nCon-
fliSuteg.&rat.obferviH.pertot.ScCi^nintiiSiDUne, ibt ; 184
Ifle namque reljudicatie , vettiium ConformiumeffeSus efi ,
ftt qubderatdubium, &incertum , pioingeniorumvaiietate
uni, vctatteri eventuifubjcilum,itacertum, ac firmUmefi-
ciatur , atque ftatum firmet .
Obfervando, qudd in noftris terminis, nedum coiicuprit
resjudicata, rcfulians a dupiici uniformi Reicripco hu/ui 2S5
Sacr Congreg.anni i658.cumaddito, ut Oppofitoresam-
pliiis nonaudirentur .
Scd ultcrius accedunt : judicium totiusDofinitorii noftrae
Cong. anni I;i64 aflerentis, OriunJos in Terra S. Arcan- zSf
gelinonconftituere Nationemdirtin(Sam,& indcpendentcm
in noftra Cong. led contincri fub illa Monaft. S. Mariae Gra-
tiarum dc Fornovio ,
Relolutio anno 1^57. uniformiter, concorditerquecapta
^ Superioribus noftr«c Cong. determinantibus AbbatiamS. :^'7
Jo;Baptifta: competcrc uni ex Nitionalibuscjuidem Mo-
naft. nonautcm privativefpeftaread Oriundos S. Arcange-
li , referente Card. de Luc. de Prceen. difc.^b. num.S.
Oraculum Innoc VIII- anno 1484 canoniiantis legiti-
mam poflefllonem bonorum omnium dlinae EcclcfixS. Jo; iSS
Baptil^aefavore noftri Monafterii, fubillaaflcrtiva> quod
ex iegitimis tcftimoniis id ci conftitit .
Solemnis aftus Unionis , latlx ab omnibus Patribus ,
compopcntibus Comitia gencralia anni 1479- coadunata :S^
more folitocum omnibusfolcmnitatibusneciifariii, & op-
portunis, & quidcm inlblita voluntatum uniformitate, &
Concordia, ncmincquedifcrcpantc ; Vimenim f.icerc vi-
dcturcuicumquc intcllcdUii confiJcrario illa, qu6Jfinelc-
gitimacaufa, & noncorcurrcn ibus ncceflariis folcmnita-
tibus, adco qualificaii Religiofi dilpaiisconditionis, gra-
dus , & Nationaliiatis, unan^miter , coiicorJltcrquecon-
fpiraregratis volucrirt in dcftruclioncm d. Monafter.S Jo;
Baptiftae, &OiiundorumS Arcangeli, applicandoomncs
illius rcdditus illi Convciuui , cujus non erant filii, ncc
Alumni , & inquomoram facercnullocorum vitartempo 19©
rcdcbebant, ur confiJcrando divcrfitatcm . &mu!t.plici-
t*tem pcrion.-irum . convcnientiuro in.ihqua Jctcrminatio-
ne , & faflo nocant ii^dxxQt fupra dif,ept.i.§ 4- numer.^,
£t in
i6o
Difceptat* Eccrefiaft. Dominici Urfayx*
Et in terminfj aflus niillatenus uiiUsillis, aquibusgeftus
fujt, ibiJ. Hum.y
Et demum concurrit !n noftrocafu uniformis , & pacifica
»91 obfervantia Unionis per anrioj 130. fubregimine omnium
jllorum Abbatumgenera/ium nortraECong. quihoctempore
illamfeliciter, & fanaiffim^ gubernarunt ; Itautprzten-
dere, ut iliahodieretraaetur , gratiscxclamando , utfit
exadverfo, alferendoque, Unioncm fuiffeturpem, &ma-
nifeftam ufuTpationem reddituum ejufdem Ecclefiac, cffet
Mundumrevolvere, litefquefoiemniterterminatas, advi-
«?s tam revocareinterReiigiofasillas Familias , qusequotidid
ad Deumprecesfundunt , nelitium flammae relinquantur ,
utqueiliarum vincuIadiiTolvantur , ut ad rcm notat XJfCeol.
deTranfaB.pretfat.num 12. & in debilioribus terminisfim-
plicis centcnariae folid^ obfervat Carci, de Luc. de Alitti. difc.
a.aWBW.j. ubisttw.g.adducit illam vivam rationem , quod
cum per centetiarit temporij deeurfum, Homimim memoria
perierit, ac etiam ut plurimum , perirefoleant Scrtptura ,
<6f quatenuj extent , ignotie fint , ciim nemo ad/it , qui eas
indicare valeat , hincproindi effet revolvere totum Mundum ,
%<jl fidominiaperSieculum y ^ultracenfirmata % tx iate^roju-
fiificanda effent .
Die VenerisiS. April, i ^oS.propofita Caufa perCardin,
294 CoIIoredumad i.dub. Anconfietdefubfifitntiatituli Abbatia-
lis , refponfum fuit AJfimative .
Adz. vero, An in elefiione j^bbatit S.Jo: Baptifl,efint
29 f praferendi OriUDdi S. ./irian^eli , rcfponfum fuit Ne^a-
tive.
PRocompIeta notitia Affiliationis, dequafuprawHwi;.
notahic, quod C. E.&R. ad vaiiditatem AfTii.atio-
i$6 num per viam legis diezf^. Nov. iTofi.demandavit, utin-
fra . In Caufa PrcX'inci,e Lombari.ii,e p>o Domi.iicaiis : Pi-
' liationes , & Tra/nfi!iatioies nfpccii utriufqvi Convettus a
quo , (:} ad quem , fictendas ejfe 11: Capitul-.s Couventuali-
bus per fecreta fuffr igi.t , cum ' nerventu a".a rum ex iribut
■ fartibus omnium Filiorum , «• riputatis , i.rKipid:fentibus ,
qua^ri jhfentibus ; Abfe»tes ve>6 , quatenm ,: •.■.r^^j-rntpr^efcn-
897 tiumnonafcendnt addHnsintsgras partes rcf'^,-^- omtium ,
effe omnino expeBandos ufque a,.r comphn^ertHm d.Harum
duarun) Partiumex tribus , fub poenanuUilatis quarumcum-
que affjHationum , & t/ansfiliationum hujufmodi : Pro cu-
jus refcripti exequiitione refpondit die I J. Martii 17 o. pro
Sj8 eiifdem Djminicdms , ibi ; Dominicani di Lombardia :
Transfiliationcm non fufltneri , & procedendum ejje ad no-
vam propofitionem Fr. Campolini, fervata forma poftremi
decretigen.
Quamvis autem juxta Affiliationis naturam concurrere
J99 femper debeat confenfus Conventus \ quo, & adquem ,
juxtaea, qusobfervavi inlnftit.crint.lib.^.tit.-j.anumgi,.
Adhucex particularibusfafti circumftantiis eademC. E.&
R.Pon. Card. Fabrono in unaNeapolitana zo.Jan. 1719.
favore Baccalaurei Anfelmi Viani Conventualis refpondit
pro Gratia affiliationiscum derogatione confenfus Religio-
goo forum Convcntus jk quo, & ad qucm , utpatet exdecreto
fequentistenoris.
,, Sacr. Congreg. &c attentisReiationibusP. Vicariigc-
Joi „ neraiis, & P. Proc.generalisOrdinis, ac itidemattentis
„ fpecialibus circumilantiis, &rationibus, benigncremi-
„ fitarbitrioejuf.!em Vicarilgencralis,utOratoremdffi!iot
„ in praefatoConventu , non obf^antedcfeduconfenfuum
,, Conventus ^qi/o & ad qucm , itatamen, utjuraquaefi-
„ ta primodidloConventui intcgra , & illibata rcmancant,
„ Nonobflante&c. Romaeio. Januarii 1719.
„ Aitenta facultate nobisconccfTa ag^regamus in fllium
JO» „ Conventus noltri S. Antonii cxtra Portnm Mcdinam
„ Neapolis P. Baccalaureum Anlelmum Viani Sacerdo-
„ tem , non obf^antc dcfeOu confcnfuum amborumCon-
„ ventuum, ftquofcillcet , &adqucm, remancnie tamen
„ integro, ac illibato jure af()iiifito omnium Bonorum Con-
„ ventuiaquo, juxfadccrctum eiufdcm SacrCongr. Non
„ obftantibus &c. Fr.JofcphBildr.iri Vicariusgcneralis .
„ Nnn .icquiefcentibus autcm Oppofiioribus , repropofita
JOJ Caufa dicii.Maii 1719 rcfcripium fuit ; Pro omnimo.ia
exequutione Decreti Vicarii gcncralis Ordinis , <3 amplius
Caufa non propo>tatur .
^ Idemquc praflira.um pariter fuit i d.CE & R. anno 1 «^ 87
304 \nuna Florentina^d inUantiam Convenius S CrucisFlo-
rentix , quat rcfoluiioinpublica fbrma kddu(\aiukin diSa
Neapolltan/i .
Diligentcrnotahic , qu<Sd fim lcsrcfolutioncsSacrarum
joj Congrcgationum , «ra^ticulanVusfarti circumftantiisin
«no, vdalterocafueditae, flonfuntgeneraliterfervanaae ,
nec faciunt flatumpro omnibusaliiscafibus, inquibuseae-
dem circumftantiac nonconcurrant , utdiftinguendoobfer-
vat Rot. i» Hifpalen.J uris Fot. 4. Februarii i«97.$ . Diftin-
guentes c«r. Card. Caprara , ibi ; Declaratio ipfa S. C.faeit
legem gtneralem ubi^ue fervandam , nifi fuptr fpecialitate jeS
alicujus cafus fuerit corrjulta , quam fequutus fui in Inftit.
Crim. lib. i . ///. 1 o. §. 4.. num, I49 .
DISCEPTATIO XVIL
Majoricen. Juris eligendi.
T R 0
Conventu Carmelit. Majoricac.
C V M
Definitorio Cathaloniz .
ARGUMENTUM.
Jn Religione Carmelitarim Vnor in qtdbus Cotnientibus
eligi debeat a Conzentuaiibus , vel d T. Cenerali ,
/1?« a Defiiutorio Trovini.i<e.
COnventus OrdinisCarmelir. Majoricenfis abejusfon- i
datione femper religiofiffime fibi confervavit jus cli-
gendi Priorem , caeterolque infcriores Officiaics per pro-
prios Gremiales, Provinciale tamen Definitorim Catha-
lonias rentavjt anno i^yt.abcodemConventu illudevelle-
re, fibique arrr^buere . Quapropter eodcm anno 167» re
delataadP. MatthaeumOrlandum , tunc temporisGenera-
lem, ifte, attentifTimeomnibusexaminatis, intei oilodc-
creta, noftrum Conventum concernetitia, quoad prsfen-
rem infpeftionem , in 4. ita mandavit. Voluit Priorem , >
aliofque Officiales eligi debere ab ejufdem Gremialibus , &
P iovtncialtm Cathaloniee tentri eleiiiones , CanonicejaHas ,
confirmare: Ex quo fadum eft, utConventus fuamanti-
quiffimam pofreffionem pacificecontinuaverit , ut juftifica-
tum fuit inSum.
Cumque in Capitulo generali, in Urbecelebratoanno
1680. per viam legis generalis ftatufum fuiffet, eleftiones J
Priorum impofterum fieri deberea Definitoriis Provincia-
libus, inde memoratam Definitorium CathaloniaepraEtcn-
derc coepit , Decretum P. Generalis Orlandi remanfifTe
fublatum , :uapropter, prxviofundatoVoto Card.de Al-
tcriis, tunc Ordinis Proteftoris, Caufainhac Sacr.Con-
greg. fedulo, acmatur^ examinata , &difcufra , ad rclat.
Cardm. de Cavalcriis <//f6«/ z. Aprilis , &m. Maii i6iS.
emanavit refcriptum pro confiimatione cjufdem Voii, in
quo idem JusfavoreGremialiDin prafcrvatur , fequentibus
verbis; fQuibus perpenfis meo videri polfentconfirmarlom-
ni.tiftaDecreta, obrationes , inillii expreffas , &fignanter
ob magnam diftantiam Conventus Majorlcenfis a rtllquis
Conventibus P rovinct<e , 6f difficilem accejfum ad illum .
Acquicvit Dcnifitorium huiclolidac rclblutioni , procu-
jusobfcrvantia ad omncm majoremcautelam A.C. prarce- 4
dentc Monitoriof<;rvatisfervandi$legitimeexcquuto, Scn-
tcntiam protulit, talique modo , dum omnia iopita cre-
debantur, cx abrupto, & mauditis Grcmialibus, immi-
nciue tempore ciedVionis , facicndar de menfe Aprilis 1 70).
infurrexit P -M. V. tunc tcmporis Prior , &cuma(riftcntia
fudicis, & Perfonarum fatcularium , notificavit quodam
)icretumhujusS.icr.Congr.cmanatum <*'/(? g Mail \-jo\.tc
ficfercpcrannum in ("acculo retcntum , & Dcusfcit, qui-
busarribus exiortum , in quodcmandab.itur ; EleHionem
Priorii , alio>urt>que Officialium faciendjm cfie.i Vefinitorlo
Provlnciali, non autem H Qremialibut , quibufcumque non
oOfiantlbui ; Advcilus quam iiovitatcm codem contcxtu J
rcclam.irunt quamplurcs infigncs Religtofi , provocantcs ,id
hanc Sacr. Congrcg.ir. ad hoc , ut manifclbrcntur ■ lunt
corum prsrcifa vetba ) yVdi/^/fi , ttdoli, ufim b.icmateria ,
Cf a Novatoribus , opponentlbuscontra Conventum , tjufque
quietem perturbantibu I .
Rcpropofita vcrrt C.iufa pcr C ardin. Rubinum , placuit
dicj.Febr. i7 06.pfrfifterc<w./cf«/f/ , & ficilc fuit Dcfini-
torio, nedum vinccre, fcd ctiam triumpharc, & cunda
obtincrc ,
Tom. II [. ParsII. Difceptatio XVII.
261
g obtinere, quiahabebatpropitios , &admodum propenfos
tunc temporis generales Superiores , qui nediim acriter tue-
bantur partes ejufdem Definitorii , fedomnibus modisinfi-
ftebant favore P. V- noftri Conventus eotemporeadlualis
Prioris, poftmodiimimmediatdreeiefti, &fubindeinOffi-
cioPrioratusiterumconfirmati, quo, adverlusOrd.Con-
7 ftit.atque poftpofito aequeiaudabili, acimmemorabilifoli-
tonoftrsReligionis, gavifusfuit continuatofpationovem
annorum. r r,
Ab hoc tempore citra opus foit magnum lervare filen-
8 tium , tumobdeficientiam mediorum, praefertimhifceca-
Jamitofis temporibus , fine quibus lites profequi non poffunt,
cxperientia tefte, & idobfervante Rot. decifiii.num.ii.
part.i^. 6f tiecif.sij. num.i.part-iS& iiecif<^y9.numer.lj.
fart.iq.rec.Tiitn, & eomagisobreverentiam erga prxdi-
ftos antecefTores generalesSuperiores, palam pgtrocinan-
teseundem P. V. DefinitoriumqueProvinciaieCathalonijei
Ceflrantibusautem mododidismotivis , fperamuskdecifis
recefTum, quia afllftunt huicParti Jus Commune, Regu-
lasOrdinis, ^S. Sedefpecialiterconfirmatae , immemora-
9 biiis confuetudo, in noftro Conventu vigens, Religionis
Confiitutiones, indiverfisCapitulisedicas, &demumeffi-
caciflTima ratio.
Quoad Jus commune, hoc attento , eleflio Superioris
10 cujulque Conventus , ad ejus Gremiales fpeiSat , juxta
Text. in cap. i . de EteB. <3 cap. Ciim dtleBus , ubi communi-
ter Repetentes de Confuetud. cum aiiis , adduftis ^erSi^if a
Bonon. de Ele^ion. par.i.cap.i. dub.j.»um.z.& par.i.cap.^.
dul>. ii<^ num.^ Pajferin.eod tra^/. cap.^j. num.i.Rot.cor.
Veral. deciqS.num.zpar.i.&cor.Coccin. decif.z^6.num.^.
& inpar.t.Tec.decif6$. num.g.
Quoad RegulasOrdinls, a S.SedepIuries confirmatas ,
11 haeitadifponun : JfarBJ/ww/ , utunumexvobis Priore>»ha-
beatis , qui ex unanimiomnium ajfenfu , vel majoris , &fa-
niorispartis adhocOff.ciumeligatur : ivapteffaspoli Confiit.
Canalisfol.zo^.num.i.
Quoad immemorabilem Confuetudinem , haec conclu-
1 2 denter probata fuit cor. hac Sacr. Congregat. anno 1 6S8. oc-
cafione confirmationis DecretorumP. Generalis Orlandi ,
tefteCard.de Alteriisindido Voto, compolito , ut ibidi-
ciiur , poftquam Procuratores utriufque Partis cor. E. S.
eorum jura fcriptomandaverant, ibi: Proparte Conventus
Majoricenjis expojttum fuit , quod femper ab ere&ione iftius
Coaventusy hoc efia joo. & amptius annis , Priores illius
fuerintelefli a Fratribus ufquead annum i6-jj.inquo y in-
ftante frovinciati, & Definitoribus P. Orlandus&c. Hujus
enim triplicataecentenariaE vigore, Immemorabilifquecon-
fuetudinispraefidio, quilibet melior titulusdeMundoalle-
ij garipoteft, juxta magiftralem</<rc;/«»Ro;»<j«a Augum.Do^
tis , & Legat. ^. Martii 1695. pertotcer. Card.Priol Cic-
quepoffumusallegareindividualc privilegium Summi Pon-
tificis, nobistale jusfpecificeconfirmantis , &quemcum-
que alium meliorem titulum, contrariarum praetenfionum
deftruflivum , ex addudlis in Tom. 1. part. i. difcept. 10.
num.^.
Quoad Conftit. Religionis , primo loco habemus Decre-
14 tum , aCapiiulogeneraliconditumanno i554.feq.tenoris ;
Prlores , qui folent cligi a Capituio conventuali , non etigan-
tur in Capituloprovinciati : . Imo Conventus gaudeant fua /i-
bertate retigiofa : Cteteri vero Priores , quos nonconfueve-
runt Conventus eiigsre 1 ordinentur , & infiituantur aCapi-
tuloproiinciali .
Secundo loco habemus Conftit. Capltuli generalis annl
15 I j86.fub Generali CafFardo, \n qmhi^s part ycap.x^.nu-
wfr.i.difponitur: Vt inConventibus , inqui/)us eftvetufla ,
& laudabtlis confuetudo , quod Priores ab eorum Gremiatibus
etigantur, non alius inftituatur Prior, fediltum , quemipfi
Gremialeselegerint, Provinciates , & Definitores habeant
confirmare .
Tcrti6 locoadfunt Conftit. Capituli gener.ilis Cremonen-
16 fis anno 159?. fub P. Generali Chizola , peculiaritcr pro
Hifpaniarum Provinciis ed itas , in quibus ita determinarur :
In Confentibus majoribus o&o Fratrum, tocum , & vocem
habentium, numerumexcedentibus , fiateteSioa Frjttibus
Conventus &c. & alitcr eUHiofitpenitiis nutta, &CaJfata ,
dequibus Lezzan. in M.ar.Mag.Carmelitar.^.l-j.num.ti6.
fot.12.
Quarto demCim loco idemdeterminantConftit. Genera-
17 IisCaiialis/>dr.4.f(i/>. 19. ^.i.quacr.banno 1615. ufquein pr«-
fensin totoOrdinevigent, perhasc vcrba .- Volumus , quod
"Pr^fidens cumatiis DefinitoriiPatribui , ptenam, & omni-
modam habeat aUthoritatetn , & poteftatem abfolvendi , is
inftituendiomnfsPriorestocates , &Ceeteros Officiates , exce-
ptis etiam primariis itiis Conventibus , qui, ut ftatutumefi
inpar i. cap.2. num.^. pojfint fibieligere Priorem, namete-
i/umabitiis , atiquo non obftantetegitimo impedimento, te-
netur Definitorium confitmare ■
Quo vero ad efficaciftimam rationem, fpecialiter mill-
tantem pronoftri Conventusfacuitate, &libertate fibieli- 18
gendi Priorem , haecin eoconfiftit, quodcumad tenorem
Sacr. Canonum, ScptxnpuiConcil.TridentfeJf.z^. deRe-
form.cap. i . quaelibet eledlio femper fieri debet de dignioribus,
exclufis etiam in illorum concurfu dignis , )nxi2ipropofit.^-j.
ab Innoc.XLdamT\aiamdie 2. Martii 1679.
Hoc impraflicabile prorfus erit innoftro Conventu, fi
elefliofierideberetaDefinitorioCathaloniaE; Utenimpro ly
veritaterequifitus huic Sacr. Congregat. retulit Card.de AI-
teriisanno 1688. P?r/o»rf, componentesDefinitorium, nul-
/.im, vet exiguam habere poffunt notitiam Alumnorum i(lius
Conventus , & aptitudinis , ac idoneitatis illorumproOfficiis
Prioratus, Subprtoratus , Sacriftee , Prioris , & Ctavarie-
rum, quiacumConventus fitusjit in Infuta , a Barchinonenfi
Conventu, quieficaputProvincice . ^oo. mdliaribus dijfita ,
ad qnem vix uttus FratrumProvinciie , preeter Provincia-
tem, accedit , & id valde raroproptermariipericulum, &
expenfas .
Cujus veritatis hodie irrefragabile adducimus teftimo.'
nium, fundatum inferia confeftione Oppofitorum, fada 20
inCapiruIo provinciali anni i^o^.ibi .- Obintercapedinem
maris f Majorica ad Cathatoniam , utproborum ete^io a De-
ftnitoxiofiatProvincite, liatuitur , qubdVicarius provincia-
tis prafati Conventus , infiante Capitulo per Literas vocato-
Tias, prafiitojuramentodefecreto , & fidetitate fervandis ,
teneaturinquirere divijtm ab oc/oprimis Vocibus ejufdem Con-
ventus , quojnam in confcientia judicet in Priorem , &Sub-
priorem digniores , quam inquifitionem apertam , figitloque
Conventus munitam A. R. Definitorio exponet , idemquefiet
incafuwortis, vet privationis ejufdem Prioris , nonobftanie
priememorato decreto S. Cong. de etigendis omnibus Ojficiatibui
a Definitorio Provinciati .
Agnofcunt igitur Oppofitores, quod notitiaqualiratum
Officialium, eligendorum pro noftro Conventu, npn ab zi
ipfis, fed h noftris Gremialibus perquirenda eft; Ncgari
autem noupoterit,qu6d talisnotitia meliusabommbusejuf-
dem Vocalibus, quam a determinatonumero manifeftari
poffit . Veritas enim magis perfedle infpicitur per plures
oculos, & meliiis indagatur amultis, quaniapaucis, uc
ad rem noiatjov. de Solemnit. in Contra8. Mmcr.glofs.i.
^. 12. a num 66.
Ubi notanda verba illa , Non obftante preememorato decre •
/0 j'. C.quaEfimpliciterindicamus, ad hoc , ut Eminentifti- 13
mi PP. obfervent quoufque pervenerit Oppofitorum practen-
fio, nediimdefadononobfervando, led rotundis verbisli-
teraliter derogando Decretis hujus S. C. arrogando fibi in hac
parte Pontificiam authoritatcm .
Videamus modo quidadverfusharcfolidafundamentain a;
contrariisScripturisdicatur .
Ad Jus comroune duae darK fuerunt refponfiones . I. Quod
illi praeferri debeantOrdinisConftit-a SummisPontificibus 14
approbatx . II. V^ero , quodinilliusconcurfu attendenda
potiusfitconfuetudo.
Hujufmodiautemrefponfionesretorquenturad hominem,
quia , ut vidimusfupra , tam Ord. Conftit. quamconfuetu- 15
tudoaffiftunt huicParti,- Cum illoaddito , quodNosnon
adducimusfimplicem , & ordinariam confuetudinem, fed
plufquamtriplicemcentenariam, comprobatam, ultraalia
documenta, dequibusin VotoCard.de Alteriis , exincon-
cufraferie Priorum noftri Conventus , &concludentinimrf
comprobandam cum omnibus rigorofis requifitis cclebris
Gio]J'<e in cap.\. Verb. Memoria de Pr.efcript. in 6. quatenCis
cxadverlb ulteriorcsdeCderentur inhacp.utcprobationcs ; 16
Imd pan-^ti fumus hanc vcritatem omoi aliomeliorimodo
eviJentiffimedemonftrare .
Ad Regulam noftri Ordinis diiflum fuit, illam ofTcin-
tclligendamde Priori gencrali ,non autcmde locali , cxau- 27
ihoritate Lezzan. inconj.i^- dubH.
Quidquid autemdixerit idem Author lococitato, morem
gerendo eledioni , cui opitulabatur, ad cfTeflum cam fal- 28
vandiaboppofita nullit3tc.Ip(etameni«yufl Mar.Mjg. Car-
me/tt. ( in quo uti lcribenspro vcritatc , atqucex protcfTo
clucidans ea , quat in Conftitutionibus pr«fcripta funt pro
noflrx Relipionisregimine, prjrterenduscftfcriptisad Caa-
fa: opportunitatcm , & tavore fuac Provincix, cuius ipfe
erat filius in d. iub.%. cx addu^is^^r Cari. dt Lue. de FideK.
difr.t^S
^
262
Oifceptat Ecclefiafl. Dominici Urlayac.
j^fc.i^^.uum.s) itaexplicat, & intelligit praediflam Re-
gulam , ut praefcribat modum cligendi Priores Con ventuum,
uti videreeiliwrfi^o Mar. Mag. Carmelit. cap i.anum.^r,.ad
^6. ubi »««1.45. exponendo verbum illud Urtutn, ait. Hic
(tiam ttota^ hoc verbo denotariinunoMonaflerio, feuCon-
ventunonpoffeeffe , ttiJiunumPrielatumE.utfas[ab»ur».<^6.
cxporiendo verha illa: jQ-iiexunanimiomniumaJfenfu , vel
majoris , & fanioris parrii ad hocopkiumeli^atuf, advertit,
qu6d his verbis traditurforrna, fervanda in eieflione Prio-
ris , quae concordat cum difpofitione cap, Quia propter de
EleS. undeconcludit; Idebineleilione Priorum nofir<e Reli-
29 gionis, & aliorum Pr<elatarumipjius , obfervari debetfoxma
jprrf/irj-i/'?^ 6"^. Et ampliative procedendo fubdit, candem
difpofitionem maxime fervandamfore ineleftionePriorum
generalium, & provincialium ibi; Procedit inele&ionibus
Priorum geveralium , Cir provincialium &c. parificando fic
eleftiones ttim Priorum particularium, ttimgeneralis, &
30 provincialium, itauc omnium eleiSio quoad formam , &
modumeligendicadatfubdifpofitioneRegulas^nempequod
fieridebeat ex unanimiomniumaffenfu, veimajoris, iffu'
nioris partis ■
Declarat tamen, qu(^d refpeftu Priorum localiumdifta
difpofitio Regu/ae fervanda eft , quando inftitutio Prioris fit
pcr eleflionem in quolibet Conventu , quia talis inftitutio
Priorum pro Convencibus, juxta confuetudinem Religio-
nis, & ad formam pofteriorum Conftitutionum, fierl po-
teft , etiam fine prasfcripta eleftione vel immediate a Gene-
rali, veliDefioitorioProvinciarum, ibi: Dixi, quando
JT eoruminjlitutiofitpere/effjonem , quiajuxtaOfd.Coiftit.&
inviteratamipfius confuetadinem , Priorum infiitutiofapius
foreft fieri fine eleBione , faltem a Conventibus JaHa , non
ohfianic hoc capite Regula (sc.
Recenfetex poftcafusomnes, inquibusprovifioPriorum
poteft fit;ri fine eleflione, & fub num.^-j. exciiando obje-
dtum , quo padofieri po(Titta/is provifio Priorumfincele
•31 dtioneGremialium, cnm talisprovifiofineelertionefit con-
■ tra difpofitionem pra?didta* Regulae, ad illud evadendum
duplicem dacrefponfionem, quarum unaelt, quod Regula
fit in;elligenda dcPriorepenerali tantiam ; Vidensautem ,
1 quod. refponfiohzc minuslegitimaerat , idedfubdit, quo.d
aRegula in pnrte receffum eft ex confuetudine, &cxaliis
pofterioribus Conftit. a S. Sedeapprobatis, ibi ; Siauttm
qu/eras . quop-i^ofieri potefl , ut c^ifiitutioPriorumconven-
tuaUumfiat -diter , quctmpereleEiionemConventuum, five a
Generali ^ fivs a D.fititorio Capituli provincialis , ciim hoc
fit contra Regulam nofiram m hoc capite &c. Refpondeo , quod
attinet ad Rce,tdam facile dictpotejl , non effe contraiUam ,
fedeamloquifoHim de eleflione Pfiorisgeneralis &C. Seddato
etiam , quod kegula loqueretu r de ele&lone cujufcumque P rio-
ris, ttiamlocnlis . citnitamenCDnfuetudtnefatlsetiamratio-
vabilicaufaConf}itutio»ibus , eciama Sede Apofiolica appro-
batis &c. illisfiandum efi &c.
Non ncgat igitur abfolut^ Lezzana , qu6d Regulanon
3J f-.quatur deelctiionibus, inqualibet Conventuperagendis ,
fed pro falvando recefTu ^ Regula adducit confuctudinem ,
& Conftitutiones, rationabilidecaufa latas, & confequen-
^ terfirmum remanet , etiam in fenfu Lezi»?//.*" , quod Regu-
lafervanda fit inquolibet Conventu , ubi eleftio Priorispe-
ragenda veniat ad formam Regulae, & ubi non ftetincon-
trariumconfuetudo , vel Conftitutiorationabiliter vulgata .
Comptobatur hujufmodi LczzandC interpretatio ex con-
textucjufdem Regula-, in quaf<7/>.fi.dicitur Cellula Prioris
(n juxta introitum Loci , ut venientibus ad eundem LoCum
34 primui occurrat , & dc arbitrio, if difpofi ione ipfius poflmo-
diim , qu/f agendafunt , cunSia proccdant . Exhiscnimpa-
tet , Regulam loqui de illo Pnore, de quo antca dixerat
chgatur &c.c\i\ aflignat C.cllulam prn convenientia Con-
ventus, cique tribuic cjiifdem Conventus difpofitioncm ,
dum omnia hxc locali Priori conveniunt, cxquoadeum
Conventus adminiftratio fpeilat , & ipfc juxta introitum
Loci h.ibitarcdcbct .
Et indc cft , qu(\d ipfsmct Conftitutioncs Sorethanac ,
?J quacinnoftra Rcligione veruftioresfunt , cum codem thc-
matc prorcdunt , partim fc cnnformandn confuctudini ,
paitim Rc>.'ulaE; Confirmantcnnfuctudinem , quandodif-
poniiiit; Quod Provinclalis cum Dcfinitoribus llbcre pofltt
abfoiverePiofes locales , caeterofque OJfciales , quorumin-
fiitutioexconfuetudinc . autalia< ad piovlnciale fpedatCa-
pitulum : Scunifbrmantautcm RcgulaEincn, quod volunt,
quud inill'sConvciitibus, uSi fit el^-dlio , procedatur inele-
ilionc Priniis localn fic , quod Pr^fidens Capitulo conven-
tuali, toajfifttntlbus incis duobus cx Semoribuj C«ttveniut ,
aut , fiConventusfit parvus , co.ijfifientefibi Seniore , Vc
ces Eligentium fcribat , & pronuitciet , tf qui pluresVoces
habuerit , quam omnes conjunSi , fit Prior, Quod eft idem ,
ac fit id quod in Regula dicitur; Vnum ex vobis habeatis Pria-
rem, qui ex unanimi omnium ajfenfu, vel majoris , &fa-
niorispartis ad hoc offcium eligatur hc
Ponderandumque ulteriCis venit , quod fi alit^r .dicere-
tur, ConftitutionesprsefataE, refervantesDefinitoriis Pro-
vinciarum abfoluta inftitutionem omn^um Priorum , vel
fupeifluae redderentur ineo, quod difponunt circa modum
eligendi Priores locales, vel praeftarent inevitabilem con-
tradiftionem, qualis effetfupponere, quoJ abfolutainfti-
tutio fingulorum Priorum pert ineat Definitorio , & quod in
Conventibus fieri debeat per Gremialcs . CefTat autcm ,
tam fuperfluitas, qulimcontrarietas, fumptisConftitutio-
nibusindiifitoeorpm vero , &propriofenfu, quod fcilicet i
Definitoriofiat inftitutioPriorum , ubitalisadeft confuctu-
do, in aliis vero, ubi nonadefttalis confuetudo, Prioris
eleitio fiat ad formam Regulae, quae incerprecatio femper
fumenda eft , ut pro exclufione fuperfluitatis notant Roland.
Conf.6i. num-io. lib. i . Menoch. conf 2 1 . num-ii. & Rot.decif.
^•^7. num.l-par.i. &dec.2-ji.num iz.par.iyrec. Et ad ex-
cludendamcontrad dticnem advertunt Soccin. conf.is^.nu-
tner.^.libi.Farinu:.qU(efl.!)S.num.7.Surd. deci-]^ num.^.
& Rot inRom Fideic. de Alber. 10. Martii 1698.$. Nilrele-
vantecor. Lancet.
Quae omn.a inevidentiam tranfeunt , attenta confuetu-
dinc, feuobfcrvancia noftri Conventus , fibi cligendi Prlc\-
resab illiuscred:ioneufqueadannum i^yj.ablque ullacon-
tradidlione, feu minima oppofitione D^finitorii ; Obfer-
vantia enim eft optima cujufcumque difpofitionis intcrpres :
Eciamficontrariusintelleitusdejure veriorefTet , magifque
accomodatus verborum fenfui, earatione, quia talisdici-
turfenfusin verbis, qualemdemonftravit fubfequiica obfer-
vantia , ex adduftis \nTom.i. part.z. difc 16. niimer. loi.
quibus addo Rot. declf.ii. num.i^. apud Profper.de Terri-
tor.fepar.
Neque dici poteft revocatum Decretum P. ChizzoIaE , fa-
iflum in Capitulo gen. anni 1 595. exaltero, biennio poft
edito , dilm non erat in cjus poteftace illud revocare , fignan-
cer quia non erac tonforme difpoficioni Juriscommunis, &
Regulae , ipfiufque Conftitucionibus , acconluetudini im-
memorabiii : Aniroadverfoetiam , qudd facultates , eidem
conceffaei S. Sede, erant modificatae adaufula ; Dummodi
S. Concil. Trident. & Sacrii Canon. ipfiufque Ordinis Inflitu-
tisfijit conformes ; Rurfus d . Decretum altero laborat defc-
itu publicationis omnino requifitaB, cumicxnon publicata
non obliget Gonz. incap.i. nu-io. de Confl- Thefaur. dec.2^9.
num.6.& j. Novar.inSum. />ullar.par-i. comm.^-j.anum.j.
Lezzan. in Summ. quteft. Regul. cap- 8. num. 27. Attenta
maxime concraria obfervancia, fivenon ufudidtidccreci ,
itautper calem nonufum idemdecretum antiquatum dica-
tur, & nullatcnusobligatorium , Navar.de Conflit.confx.
num.ii& x^.Tondut.qu<efl. Beneficcjueefi.i.cap izy. anu-
mcr.x^ &feq. Card. de Luc de Parocb- difc.z^. C? » 5. utrobi-
quc num.;. llt in tcrminis privilegii , qudd per non ufum
ainittatur probavimus /« Tow.i •/»/»>'. i.^//<ri 1. ««w. 39.
Ad Conftitutionesdcmum P. Canalisanni i^tj.duaeda-
taEfueiuntrelponfiones; I.QuoJillae approbataEnullatcnus
fucrunt in Capitulo gcncralianni itfij. II. Veri^, qu6d in
omncm cafum aptae nul laienus fint ad infringcndas Conftit.
Sotc hanas, Apoftolicaauthoritatcconfirmatas.
Ncurra lamenfubfiftit : Nonprinia; Pro dcmonftranda
cnim illius infubfiftcntia fat cft illarum titulum hicrcgiftta-
rc , qui taliseft : Confiit Fratr.Ord /'. Dei Genit. Virg. Mar.
de MonteCarmelo, recognit^, & corrciltr DecretoCapituli
generalts , Rom^cclebrati annijubllici 161 j. quod DecrC'
tum rcfcrtur in finc carum Conftit. fol.204. his verbis ; Ex-
pliciunt Conflit jud::ioReverend. Maglfl . Gregorii Canalis ,
necnon RR. PP ex Decreto Capituli generalis , Rom<ecele-
brati anno 1615. in die Pentecoftes rccognitit , approbatte >
if puhlicatie .
Eadcmqucclaritatcinapplicabilisrcmanctfccunda ; Quia
Contlitutioncs Sorcthanar , cx infra latius animadvcrtcn-
ilis, nondifponunt , gcncralitcr, &inomnicafu, clcdtio-
ncm Piioris fpcdarc ad Dcfinitorum, fcd cum prxfuppo-
fitoprxcxiftcntisconfuctudinis , quae , ncdum non vcnfica-
tur in nollristcrminis, fed potiClsdcmonftramusoppofitum .
Non attcnta rcpli:ationc , quoj talisconfuctudo rcipiciat
dumtaxat ablolutioncm Priorum , non autcm corundcm
inltitutioncm; .Si cnim Priorcs nonfuntab Officiisabfolu-
ti, alii inftitui Dullatcnus po/TuDt : Et proindd abColutio
neccffa-
4«
1
4>
4J
44
45
Tom. III. Pars II. Difccptatio XVII.
2^3
receffarii inftitutionem prscfupponit , & cumillacorrefpe- cretum P. ChizzoIaE,Conftit. P. Canalis, & DecretumCa-
ftivitatemhabet, nam verbadidlarum Conllitutionuni So- pituii generaiis anni 1680. ut renCui patec , ex quibusdarur
rethanarum , quorumiitfiitutioexconfuetudine Scc.Mce(^SL- profedtointcliigi in ill;sC'Jnventibus, ptaecipue majoribus,
ri6 comprehendunt , tam abfolutionem antiquorum Prio- in qui^us non fuic introdufta confuetudo, femper viguirte
rum, quam inltitutioncmnovorum. liberic:emeligendi Priorem . Etpropterearemanetmanife- J4
Etexhisnulliusprorfus remanetefficacixanlmadverfio, ftum, a priacipio noftra: Religionis, &adterminos ill.us
46 quoJ Decretum GeneralisOrlandi oppofitum fic faepecita- Regulae, etiam poft SorethanasConftitutiones, libertatem
tisConftit. GeneralisSoreth , conditisanno i466.promul- hanc femper viguifle pro illisomnibusConventibus, inqui-
gatifqueauthoritatc Clemen. Vll.aP. Generali Audet an- buscontraria nonerat introdudaconfuetudo.
• no I 524. inCapitulogenerali Venetiiscelebrato, ucafferic Secundum motivumcontrariaerefolucionis ineorefidec ,
Z.ezzan-conf.ii.dub.'>i. num'i'^,& dub.%.num 6q-'if^^cf^nio , quod major, & fanior pars Gremialium noftri Conventus jj
quod Gremialibus nollri Conventus Majoricenfis prodelTe inftcterit pro translatione juriseligendi noftrum Priorem in
requeantConnic. GeneraliumCaffardi, &Chizzol3e, feu Definiiorium ProvinciasCathaloniae; Illudautcm nullace-
Capituli generalisCremonenfis, &GeneralisCana!is,mi- nus fubfiftit infafto, dumex 26. Religiofis, adidcompro-
nufque didum Decretum Generalis Orlandi, quamvis a bandumaddu<Sis,duononerant filii noftri Conventus,nem-
Sacr.Congregat. ucfupraobfervavimus, confirmacum , eo peP. Harafquc, filius Provinciae Aragonias, &P. Joan-
quiain authoritate Caffardi , Chizzolae, CanaIis,&Or- nes Cyprianus, filius Provinciae Cathalonije : Duoalii ,
landirefpedlivenonfueritpraediclas abrogareConft. aSum- nempe P. Cyrillus Ferrer, & P. Thomas Catani erantin
misPoncificibusClem. VII.& Vill.approbacas, ucnotac Convencu Barchinonefi cum voce , & loco, ficqueillam
Lezzan.diB. dub.% nuni.;o. & 76. nuperrima vero confirma- habere non pocerant in duplici Conventu , P Albertus Cifid
tionoftri Decreti GeneralisOrlandi emanaffe fupponitur , in tali reperiebaturpeffimofalutisftacu, utpoft paucosdies,
renonbenedigefta, nec fatisejusdemonftratanullitate. ex hac vita migraverit , proindeque potius dicendumeft ,
Adverfus fiquidem talem difcurfum fatis effet allegare cogicaffe de futura foelicitate, qu^m fevoluiffe implicare
praediiftumfundatiftimum VotumCard.de Alteriis , noftri ftrepitofis Religioforum contentionibus: Sfxalii, nempe 56
47 Ordin. l^rotedloris, cujus leflura convincic, quod confir- Fr. Michael Plaes , Joannes Mas, EliasRigo, Albertus
matio decreti Generalis Orlandi non emanavicaniio 1688. Pons, Angelus Alcover , & Albertus Anfeim, utinon-
reindigefta, &minias appofitedilucidata , ut gratiscxad- dum in Sacrisconftituti , nullam habebant vocem : Exre-
verfo afferitur, fed cum acerrima Partium contradiiSione liquix i j. major pars non capitulariter, fcd figillatim re-
funditus enucleata itaut de ea bene verificari poftic, quod quifiti fuerunt ad fefubfcribendum, fiveblandis, fivemi-
tuncagnita, & comprobata veritas noftri Juriseligendieo nacibus verbis aP- Priore V. poftquam affecuratusfucracab
magis redoleveric, quo magiscontentione fuicconterata .• Urbe de confirmatione, leu reeledlione foi ipfiusin Prio-
Veritascnim, aromatum more, eo magis redolcc , quo rem ad aliud triennium, prout demonftravic evencus, &
magisconteritur , utinquiunt Ca/ir.cottf.^l.ittprincip.vo- quidemconcraapertas, tamantiquas, qu4m modcrnasOr-
lurn\. Riininald. conf.6sS- num.\nS.^conf.6s7. num.i.vo- dinisConftitutiones, dequibusdubitari non finunt authen-
48 lu>n.6.&Ciird.de Luc.de Feud.difc.i-^^. numi. & de Rega/. ticadocumenta , data in Summario .
<///c. 147. «ttw.2. cumaliis, ck^tisinTom.z. part.l.dtfcept. Quibusadditur, qu6d inomnemcafum, adhocutcon-
7. «aw.ib'o. fenfus eorundem legicimusdiceretur, pracftaridebebac mo-
Et profeflo, fi exadvcrfo I.iudacas Conftic. Soreth , & refolito, capitulariter congregatisomnibus Vocalibusno- jy
Audec id prasfcribunc, ut inftitucio Priorum Localiumfiat lUi Conventus; Quia nonagitur dealiquo temporali praeju-
49 per DefinitoriumcujuslibetProviiiciaein illisConventibus , dicioReligioforum , fua jurarenunciantium , feddeperpe-
in quibustalis vigetconfuetudo, utPrior, &Officialesnon tuo, maximoque prarjudicio Conventus, deque renuncia«
cligancuraGremialibus, fed a Definitorio Provinciaeinfti- cionejuris, eidemcompetentis , tamattento jure commu-
tuantur , ibi .- Volumus ., quod Provinriales cumDefinilori- ni, quam Regula Religionis , Ordinifque Conftitutioni-
busliberepojfintabfohere Pfioreslocales ., &cxteros Offcia- bus, dequibusfupra.
lesy quorum inftitutioex confuetudtne , aut alias adprovin- Tertiumdeniquemotivum, penitusa veroalienumeft ,
cia!efpe&atCapitulum(sfc.Lezz(tn dik.dub.S.nutn.69. To- mendicatumque dici poteft ad folumfinem per indireflum j8
tumpraefuppofitumharumConftitutionumfiftit inco«/KffM- obtinendi id , quod direde confequi non poteft Definito-
dine, quae probanda foret a Definitorio, fiquidem Confti- rium ; Elcdio quipp(? noftri Conventus nullum malum ,
50 tutio nonabfolutedifponit, quod inomnibus Conventibus nullumque fcandalum , rixas, feu conicntiones hucufquc
inftitutioPriorum, &Officialiumfiat ^ Definitoriocujusli- peperit, qood comprobamusab Attcftationibus Capituli ,
bet Provincic-e, fed foIClm . qudd Definitorium, Priores , Alagiftratus, feu Juracorum, quatuorParochorum , nec-
& Officialcsinftituatin illisConventibus, in quibus inflitu- non Superiorum omnium aliarum Religionum, inibi cxi-
tioexconfuetudine, aut alias ad provinciale fpe8at Capitu- ftentium, dequibus in Summario. Siveenimattendaturdi-
lum\ &confequenter inhacparte,relativaadconfucdinem, verfa qualitaseorum, five remotiocujufcumquecommodi ,
ConftitutiofehabecpraEfuppoficive . Praifupponitur enim , ex didis Atteftationibus eis refultantis, femperdicendum
qu6d inaliquibusConventibus, vel in aliqua Prouinciaad- cft, nullatenus confpiraffe in Definitorii prarjudicium , ui jj
fit talis confuetudo, uc Prior , & Officiales inftituantura confiderando multiplicitacem , & qualitatcm diverfarum
Dcfinitorio, quandoautcm Coiiftitutioaliqua praefuppofi- perlbnarum, convcnientium in aliquofafto, notant addu-
tiv^fehabec, exeaduplexoritureffeiflus, quorumaltereft, dti fuprarf//i.-.t.^.4.«;aw.4. Et in terminisadus , nullatenus
qu6d circa praefuppoficum nihil praccise dicaturdifpofitum utilisillis, qui Atteftationemfeceruntnotant addufti, ubi (o
ji leg.Exf7B0ff.de Hisred. Infiit.Alex. confiy. »iim S.lib.z. proxime num.^.
(Sconf\x6.num.$.lib.^.Manfcon[.zc)9.num.iS.Pa!m.al!c- Inconvenientiaautem , ejtadverfo exagcrata, non dcri-
^.jr.ioj. nuia.zi. Card. deLuc. de Regal. difc.$$.num~.& varunt abeledione conventualis Prioris, fed a partialitatc
Rot.decif.z^i.numer loparti^.AUtx , quoJ praefuppofiti Vifitatorum , per ProvincialesCaihaloniastranfmifforum ,
praecifa verificatiorequiracur, juxca Text.in cup.Si Papade quicumeffcncfufpcilli Priori , &Communitati noftriCon-
Privileg.in6.ib\: Si Papain aliquoPrivilegio ,vel Scriptu- ventus, legitimc' , & fervatis iervandis recufati fueiunt ,
ranonfaffa principaHterfuper donatlone , ve! Sententiaex- quiaver6, iionobftancecali lcgitimarecufationc, nulliter,
communicationis, feuetiam iibertatis , aliquam Ecclefiatnad &iniurte ad cxcommunicationis Senicntiam devcnire vo-
Jus, if proprietatem Romanic Ecdefiie pertinere ., velfimi- luerunt, idc6h.ibitorecurfuadtunctemporisP.Gen.ViI-
3i tia verba n.irret , non proptereailltus EccUfi<e exemptio efi lalobos, iftc circumfcripfic omnia gefta a diftis Vifitatori-
piobata, nifi dclibertate aliterdoceatur : ubi communitcr bus , rcvocavitqucdii!laEcs(CommunicationisScnrenfiam,ut
Repetentes y & d^n^nM Gemin.<:} Barbof. uterque num.\. apparetexLibrisnoftri Conventus, cum Literiscompullb-
& tradic Rot. decifss- num..:^. part.\ . rec. ibi : Dum faBum rialibusomnia ha-cconcludcniiftunocomprobando, quatc-
fnpponunt , nullam tnducunt dlfpofitionem , fifdecif.iSi.nu- nusdifficulras in hoc pundorcftringatur .
mer.iopart.i.^. Nequc magna fidespracftanda videturcontrariar Attefta-
ProptereaeacdemConftitutionesSorethanac, fcu Audet , tioni Prorcgs Civitatis Majoricen. dumcxpifcata fuitfub
ceffanteconfuetudine, traduntmodum faciendi cledionem Fidecujufdam Miniftri nimispartialis, & bencaffcili P. V-
55 Priorum pcr Grcmialcs; Sicqucproceduntcum diftindio- uc incaJemCivitate piulquam notoriumeft .
necafus^cafu : Etfi juxta fcnium Partis contrariam intcl- Quinimo omnium inconvcnicnrium unicacaufa fuit, &
ligentiam patcrentur eardcmConftitutiones antiquiftima: , eft idem P. V. fummoperecupicnsregerc , & gubernarein
incompcrcocft, quddfuperfluaefuiffent ConftHutionesGc- officio Prioratus, proutcvencusdcmonftravic^ dumillum 6^
neralisCaffardi , modificatioCapiculi Crcmoncrfis, Dc- cxcrcuitfpatiofetc^.annorumcontradifpofitionemantiqua.
* rura ,
fit
6i
164
Difceptat Ecclefjail. Dominici Urlayx.
runi , &modernarum Conftitutionum Religionis , inevi-
dens prjejudiciumipfiusConventus , & difciplinas Regula-
ri£, prouc omnia haECclarerefultantexfolaleaura, & re-
64 cognitione Librorum noftri Conventus in Summario .
Ex quibus omnibus, vel videtur adecifis recedendum ,
vel fahem videtur benigne concedendum, ut nofterCon-
ventus, qui eftdemajoribus, & infignioribus Religionis ,
0 5 exemptusremaneat^poteftateDefinitorii, &CapituIi pro-
vincialisCathaloniac, & immcdiatefubjiciatur Jurifdiaio-
ni, &potellatiP. Gencralis, aquofiateledioPrioris, coe-
terorum.que difti Conventus Officialium, quemadmodum
funt plures Conventus noftrae Religionis, & praecise nu-
meranturConvencusTranfpontinsE, &alter SS.Silveftri ,
& Martiniad Montes in Urbe, Convcntus major Parifienfis,
Conventus ahermajorNeapolitanus, Drapanenfis, & S.
Nicolai inSicilia, &ConventusPrasneftinus , &itaetiam
humillimcexoptant Vocalesnoftri Conventusinaftu, rela-
to, & fubfcripto a vigintiquinqueexeis, datoinSumma-
rio, &obtinerefperantalterumexpr2edi£lis, maximequia
(66 refpeftu receffusadecifishabemusfimilem Confuetudinem
noftrorumConventuumVenetiarum, Veronenfis, Torna-
cenfis, &ProvinciaeS. Albertiin Sicilia , inquibuseleaio
Prioris, aliorumqueOfficialiumfita Vocalibus, proutdif-
ponunt Jus commune, Regula, Decreta Capituli genera-
lis, &ConftitucionesOrdinis.
Ex nocis Mundi accidentibuscirca Majorics Infulam ,
67 recedente ab Urhe illoReligiofo, quiCaufaepropriiCon-
ventusaffiftebat , incertum eft quid exindc fequutum fuerit .
DISCEPTATIO XVm.
Boiionien. Legati Miffarum.
V R 0
Alex. de Dulphis .
£ r
Vitale de Bobus .
'ARGUMENTUM.
J^egatiim magnes qnantitatis Mlffarnm , unica vice cele-
bramlantm , an pojjit converti in cicdioncm Cappella-
nitc , cum onere perpcfwim Miffurnm pro ^nima pii
Te(ta(oris .
? T N Teftamcnto, conditodie i. Aug. 1696. cumquodecef-
J. fit Julius Parifinus , praefupponens fuam haereditatem
irtncaiam, &invoIutam, ob redditionem rationis , fa-
ciendain adminiftratoribus Proventuum , & reddicuum Ca-
pituli Metropolitanae Ecclefiae Bononien.acqueideoincer-
tus, &dubiusdequantitate, & valorediftaefuaEhaeredita-
tis, divcrfisordinatis LegatisMiflTarum, unicavice, &a!
piii predo Ji potra adimplendis, ac relido annuoperpctuo
Lesato lib.40. folvendaruiri Piaepofito , & Confortialibus
S.Petri ejufdem Ecclofiae Metropolitanae, ad effcftutn cc-
lcbrandi duo Annivcrfaria cum miffa cantata , & Nofturno
1 Monuorum , actrcsmiflasad AltarcSS.Crucifixi, infuf-
fragium cjusanimae, rcliquit quoquchaBrcdi CaefhrisFran-
cifci Antonii Belvifi lib 700. Bononicn.quatenus tamen ab
tfTcdibus fiias hxrcditatis hacc fumma rcdigi, &compIcri
potuifTct, &dcindd fubeadcm incertitudinc, & ignorantia
quantitatis fux hsrrcditatis, cxiftimansex ca , autnihil ,
aut minutiffimas rcliquias forfan fupcrcffe poffc , poft adim-
3 plcmcntum Lcgatorum, in dii^is rcliquiis prxfuppofitis ,
haercdcs fiduciarios inftituic AIcx. dcDulphis, &VitaIcm
dc Bobus , Canonicos d. Ecclcfiac Metropolitanac ; Cort obH-
^o-, (hcfopraviinzandocffettiy beniy edcnari, didlftrlbul-
rc it tiitto nella cekbrazione di lante mcjfe , infujfragio dell'
aniiiia mia .
Adimplctisper difloshaercdcsfiduciarioiLcgatis, folutis
dcbitis, ac folidatiscomputisadminiftrationiscumCapituIo
Metropoliiano, compcrtum fuit , nonrcliquias hacredita-
4 tjs. prout Tcftatorluppofuerat,fcd quinquecxfcx partibus
diitsc fuae hacrcditatis fupcrcfTe afccndcn. ad fcur. ^:oo. mon.
utcxInforniatioDC, & Voto Archicplfcopi . Ideoqueprae-
fati haeredes fiduciarii recognolcentes , fuppofitum Teflato-
ris , in quodifpoCtio diftribuendi reliquatum in celebratione
mifTarum fundata fuerat, penitils corruere, fupplicarunc
huic S. C utconcederedignaretur facultatemerigendiind.
Ecclefia Metropolicana Bononien. duas Cappellanias ma- 5
nualcs, cum onere celebraDdimifTamquotidianam in per-
petuum proanima ipfiusTeftatoris, exiftimanceshoc mo-
do abfque necefficate ullius commutacionis picguiusadim-
pleri voluntatem defunfli .
Licet enim Leo deOffic.Cappellan.guteft.^. fe^-i.num.-j.
nemineallegato, &Fafqualig.de Sacrific. nov. leg. qu.icoZ.
folius Lfo«//opJnioniadhaBrens, putaverint , quod ubi Te- 6
ftatormandat, aliquam fummam, infpefta illius qualita-
te , confiderabilcm , impendi in celebrationem miffarum pro
ejusanima, cuncfummahujufmodifiteroganda incelebra- 7
tionem intrantis quantitatis miffarum prounica vice, non
autem inveftienda , ad effeiSuiT) quotanniscelebrandi nume-
rum miffarum , corrcfpondentem annuo redditui didi in-
veftimenti.
Contrarium tamen , quod imodiftapecuniafit inveftien-
da ad didum effedum , communiori calculo probant Dofto-
res, ut in terminis pecunije, reliftasprocelebrandismifTis 8
oblervant Bonacin. Oper-moral. tom.i. tit. de ContraH.difp.T^.
quce^.i-j.punSI.-]. num.6.verfic.Exquofequitur , Genuen.in
Prax. Ciir. Arcbiep.Ncapolis cap.-jt. num. ij.&in Pra^icab.
Ecclef. quceft .400. Tambur. in Opufc. de Sacrific. Mijf.lib.i.
cap.i. §.6. num-l. Garz- iii Summ. tra^.i. difficult.i.dub.z.
numer-n. Trullenc fuper Prcccept.decal. tom.i- libr.-;. cap.\%.
dub. 1 1. num 9. paulo po(i med. vcrf. Ex quo fequitur Lar. de
Anniv. lib.t. cap.^. a num.9. Ventrigl- inPrax. for.Ecclef.
par.2. tit.de Legat. piis annot.zZ.^.i.num.^^. Amoftaz, de
Cauf.piis tom.i.lib.z.cap 9. num, 1 i.cap.ionum.io. uhttt-
probac Pafqualig. & htius Marant. contr.tom.i. refponfi^.
pertot.uh\fubnum.9.advetiiz, quod kgacum pecuniaE, qua- 9
tenus refpicit miffas celebrandas dicicur legacum generis , fub
fecomprehendens, tammiffasperpctuas, quam unica vice
celebrandas, dcfubnum.zi. verf. Nec refert ^reCpondetuni-
eoobjedo, qu6dinhacpartefieripoteft,qu6dquantocitiiis lo
miffaecelebrentur, eomajorficucilitasanimasTeftacoris.
Et in proxiniisterminis, quod notabilispecuniaefumma,
icgata proalimentispauperum , non fit unica viceintereos li
difiribuenda, fed invefiienda pro illis perpecu^ alendisex
frudibus inveftimenci, egregie docetPaul.de Cafir.in leg.
DiviSeverus i^.num.z.fif. Adleg. Falcid. ibi : Exfecundodt-
Eonota, pteilatof leget m.ignam quaniitatem proalimentis
paupeium, Executor, vel Epifcopus nondebetpecuniam di-
ftribuirc mter paiiperes, fedponere adlicitumquaftum, &
dequaftualerepauperes, & /joc eft utilius , cumduretperpt'
tuo, uhipcLiiteiJo:de Imol.num.i.infin.yllex- num.i.Ver-
ridll. qu<e/i. moral.&lcgal. tra8,i.queeft.\ 8. num.^.
Hec autem communior fententia fine uila difficultate pro-
cedit, quandoagiturde vaide notabilifumma, putaaureo- \z
rummille, ut^P<7/'^««//f. inhacpartenonobfervatus, no-
tat</eLfo«.contrari^'opinionisantefignanusrfeOj^ir.C<r/'/>///.
d.qu.yfeS.i.num.<S- Vel quandoadfuntconjcdurae, fua-
dcntestalemfuiffe teftatoris voluntatem,uc praeter Leon.ubi
fupra,fatetur ipfe Pafqualigd. queeft.ioo%.num.%.
In noftro autcm cafu, ncdum agitur denorabilifumma
fcut.jioo. fed ulteriCls multae concurrunc conjcfturac, fa- 15
pienter ponderatae in Relatione Archiepifc. in Secrccaria
cxiftente.
Quibus accedunt alix cres valdc confidcrabilcs .
I. Nempe, quia Teftator in ipfotcftamenti cxordio, &
antcquam ad pcculiaria legata celcbrationis miffarum, dc 14
quibusinfra, & alia in tcftamcntocontcnta proccdcret , ge-
neraliter fic d ifpofuit : Infuffragio dcir^niwa mia ordino, che
fcguita la mi.t morte fimo celebrate mcjfeda mortonellamag-
giorquantitafipoffa . Ciim cnim dubitari non poffit ,qudd in
hac parte iiitcHcxcrit dc miffis manual ibus , unica vice celc-
brandis, fruftratoria fuiffct difpofitio in fineapprofitacirca
refiduum haercditati.'; , quatcniVs intclligcndum cffct iftud Ij
quoquccrogamlum cffc incclcbrationem fimilium mifTarum,
cilmantcccdcns gcncralis locutio; Nella maggior quantita
fipojfii, fatis, fupcrquecomprchendercpotuiflctmiffasj cx
rcfiduocclcbrandas .
II. Quia mandavitprofuffragioanimaBfu«ccicbrari plu-
rcsmiffasmanualcsunica vicc, &primO) infummalibr.mil- 16
lc infra tcmpus ab Exccutoribus prxfcribcndum , quibus
implcmenti follicitudinem commendavit ; Itcni '" Ecclc-
fia Mctropolitana miffas pro intranti (juantitatc libr. 400.
quamcitiiis fieri pojfit . Itcm miffas ccntum ad Altarc 17
SanaoruratriumRcgumindiaaEcclefia Mctropolitana ,
Tom. III. Pars 11. Difceptat. XV IH.
26 i
Exhac e Oau peculiari difpofitione miffarum manualit^r , &
x8 ftacim fequuto ejus obitu celebrandarum , urgens oritur
pr.£fumptio, qudd Teftaror volueritcffiteras miffasexhae-
reditatis refiduo annuatim , & in perpecuumceiebrari, uc
19 in punfto obkryitMiir.iontr.to.i.J.c.z^.fi.zS. verf. Non
itafue .
lII.Quiapius Teftatorfperans ,e;usanimam ,Deo mife-
rante , & ex opereoperato, citoliberandam elFc a poenij
Purgatorii , didtas miflasmanualescelebrari mandarit , fed
tamenverens, culpisfuis ita cxigencibus, polTe in Purga-
zo torio diii permanere , fubievamen quaefivit k perpetuica-
te miifarum , ordinando ad hunc effeftum duo Anniver-
faria , quae fieri jufTit in perpecuum pro eleemofyna libr.
^o. flatim ac fecuca fuifTet mors MariaE Cellx.ejusfamu-
ls> & d quancitatis Legacariae; Unde pra:fumendumeft ,
quodeandem perpetuitatemdefideravcritetiam in mlftis,ex
haereditatis refiduo celebrandis .
Itauc ex his ceftec eciam quaeftio fuperiCls examinata ,
II quaEfolilmfic inter Doilores in cafulegati ceria^qaantita-
tis pro celebrandis mi(fis , uc apud eos recognofci potelt, non
autem incertac, ut inpracfenti verificatur.
Veriam, his attentis, reportata duplici refolutione ne-
gativa , dicbus 7. Decembris 1697. "^9- Auguft. i^i^S.
&injunilaomniumbonorumvendicione, 'n hujufmodl re-
folutionum obfequium procuraruncdidti Haeredes fiduciarii
vendere omniabonahaeredicaria , coniilten. pro rata libr.
izioo. in ftabilibus, & cenfibus, Necnon convenerur.c
32 praefatos Conforciales ad recipiendas lib. -nille capitaiis ,
ad effedtum inveftienJi , velcenfum fimilisfummi,utex
fruft.bus in perpetuum adimplere debeient praenarracum
onus celebrandi didta duo Anniverfaria cum mift"a fole-
rani, & NoiSurno Mortuorum , ac tres mi ;as ad Aicare
SS.Crucifixi; Ac,nediim Legacarii prjEdidli acceptare re-
cufarunc hujufmodi capitale, & cenfum ; VerCim etiam adeo
acriter fe oppofuerunt , ut reportaverint JuJicatum . eos
nontenerireciperediftas lib. mille oblatas, neque cenlum
23 ad effedum praedidlum, nifi fada obligatione per eofdem
Haeredesfiduciarios manutenendi piaefatam annuam fum-
inam libr. 40 uc fupra legatam perpttuis futuris tempo-
ribus retrahendam , vcl ex inveftimenco , vel excapitale
difti cenfus, ali^sprEdidtosConforciales Judex abfolvic ,
&liberavic. Inhaerendo in hac parce idem Judex commu-
ni Doftorum opinioni , juxca q lam obfer vant , quod etiam-
li Legatarii velint inhis circumftantiis liberare haevedes ,
^4. & bona Teftacoris ab hujufmodi Inveftimento , & cau-
tione, in praejudlcium ejuldem Teftaioris , & Sufffagio.
rum , ab eo reliitornm , nullaceniis id facere poftinr ,
ut videre eft apud VignatcU. confultat. iio- pcr totum
tom. 9.
Ciimqu^ niillum invenerint emptorem , qui juftum ,
vel aequum valorem obculeric , it^ quod major omnium
Oblator , pro didtis bonis , ut fupra aeftimati lib. tzioo.
excedere noluerit pretium lib. 7000. fub eo non concem-
JJ ptibili fundamento, quod cum venditio fit intcgrac haere-
ditatis abfque ulja obligatione evidtionis, nec relevacione
venditoris incafum moleftiarum , empcor fuo rifico , &
periculoeviitionis emere dicacur,&, ut Bononiaedicitur ,
afuoco , efixmma. Obicnii ex benignitate hu|us S. C no-
va Audiencia, cogimurdenu6 fupplicare pro licencia , &
facultace erigend diftas duas Cappellanias manuales ex
frudibus didtorum bonorum , & attenta impoffibilitate
i6 adimplendi fupradidlum Legatum perpetuum duorum
Anniverfariorum , cum aliis oneribus , '.injunLtis prarno-
minatisConfortialibus,necnon alicnationis bonorum, nifi
cumjadturaferdmedietatis illorum veri valoris , fperamus
fieri voti compotes.
Etenimexfadto, concludenter /uftificato^nediim adim-
plementum prsfati onetis perpetui celebrandi didta duo
Anniveriaria inadimpletum remanebir,obdeficienciam obli-
X7 gacionis eviftionis bonoriim , pro annuo siTignamenco
prxdidi oneris craden. VcrClm eciam eft impoftibilisdiftri-
butio "valoris hxredicacis in celebracione miffarum, unica
vice explenda, nili cum jidtura fer^ mediecacis e|u(dc.n
hacredicacis; Unde data hac morali impoiribilitate adim-
?■» plendiunicaA vicc diftributlonem, etiamfi eiset prsecila ,
& indubitata voluntas Teitarorls , adhuc commutari de-
beret in alluJ opus pium, praEfertim magis utile ,ut ob-
,: fervantGf/7«t>/;. Pra&ic.Ecd.cap. 21,.«. -j.^infin. Capon.di-
\\ fcept.\o:.n. \<).<jB.trh.dePet.Epifcal!egii.n.ySc firma-
-VMRot.dccs^^.n.i.cor.lJbag.iifdec. j.^^i.eod.n.p.tr.iS.&dec.
26y.n s-par.ig.rec.
29 Nec dicatur , impoftibilc dici non pofsc adimplcmcntura
Urfafa Difcept. Tom.III.
didtae diftributionis ex eo,quia bona alienari valenr,licdc cum
d. maxima ja<5lura; Quia ad hunc effedtum non exigitur
impolTibilitas phvfica ledfufficit impoflibilitas legalls, feu ,.
moralis, qualiseft illa , quae relultat ex notabili incommo- •
do , leg. Nepos Proculoff. de Verbfignif.yLenoch.de Arbitr.caf.
xiJ.n.i^.^Rot dec. j8. ». i.cor.Ubag ubi , qu6d inhis ter-
minis fufficic illa moralis impollibilnas , quas habec fpe-
ciem probabilis difficultatis , & dec. i6j. nu. ,' par. 1 9. rec.
Illaque refulcare dicicur ex notabiii damno , & Jadtura , 50
cx animadverfis per Altograd conf^. numer. iJ. & zj.
libr i.
Impoffibilicas namquealia cft de fadto , & alia de Ju-
re , uc ob(ctva( Rot.cor.Coccin.dec zzii num. j?. &ad no-
ftrumeff^dtum aequiparantur , ut,allis cumulacis , probat jt
Fagn.incap Nosquidem n.%6.deTefiam-Ez proptcrea, licec
adimplementum voluntatis Dcfundtl non fit impoftibilc de
fadto, eft nihilominus impoftibile de Jure; Dejureenim
reprobacaeft venditio bonorum valorislibrarumitioo. pro
folis lib 7003. oblaEfionemenormem , ultra 5. parccm, qui-
nimoetidm ulcra 6. quandoagicurde vcndicione judiciali ,
Noguero!. alleg.iH.num.^yi.Amat.refoI.y^n.ii.tom.x. Car- 51
leiial.de Judic.Ub. i.tit. 3. difput. 24.«. 17. tom. i.^Rot.cor.
Bicb. dec.boj. n.'j. Igitur dum bona , dc quibus agitur, al iena-
rinon pofsunt , nifi judicialiter, praevia fcilicct fubhsftatio-
ne , & affixione Edidtorum , ex quo ExecutorcS Teftamen-
tarii vendere nequeunt bma ftabilla ,nifi per viam lutihilta-
cionis, uc obfervant Pofi deSubhtft infpe&. 5.». ii ij per Jj
tot.M.angil.eodTrail.qu£li. ij.n. 1. Ablqueuila difficulcate
d. alienatio videtur de Jure pron bita, & impolfib lis , ob
evidentem laefionem , nedum; in 6.parte, fufficientc pro
nuliitate talis alienationis, ex fup. deduitis , verimetiam
in 5. imoetiam. 5c fere inbefse; In qua aliena ionc adeo
laefiva,nullus Judex interponere valet fuum Decre.um , fi-
nequofieri nunquam poterit , cum iit necefsarium infimi- 54
libus alienationibus, facicndis per Exequutorcs Teftamenta-
rios , ex fupra animadvcrfis .
Si igitur , obdidtam jadturam , necefsari6fubeundamiQ
venditione Bonorum hsrediiariorum , abfque ulla obliga-
rione ,& fecuritate evidtlon^s , redditur de Jure Impoiri-
bile adimplementum diftribu'ionis pretii unxa vice , vo- 55
luntas Tcftatoris commutanJa efsec, etiamfi efser certa ,
&evidens, ex fupra citatls. & animadverla perSrrr. ;«
leg.Leg.ttumCivitati n. 1. ff. de Ufufru&.& Fagi.ii cjt. Ey
parten.i-] deConfiit ifitcap. Nos qu:dem «. 14. Cbf 15 de
rfj?rt»i. Qu3nt6magisattento , quod lllaeit pemtus incerti-
ta,&dubiacircaexiftentiam , vel non exiftentiamin t'iCto 56
confiderabilis quantltatis bonurum , quo cafu non dicliur
veracommutatio, fed potiiisdeclaratio, fcu fupplctio,|u-
xta verifimilemDifponentis voluntatem ,ut ben^ obfervat
Card.de Luc. de Teflam. difc.^7. n.<;.
Hujufmodi vero dubietas , & Incertitudo clare demon-
ftracur,advertendo, quod noftcr Teftator ad eanJemdif-
poficionem devenit cumfiippofito, qu6d de ejus hatrredi-
tate,foIucis Legatis, & Debitis, nonnifi reliquiae fuperci"- 37
fe pofsent, qulnlmo fuiteciamdubiusde rcliquiis, ibi .-Ci^r
fopravanzandoefietti y &clarius app.irec iftadubietasex Le-
gito lib. 700. facta hsrcdi CaeiariS Frinc. Ant. B.ilvKi , ib: .-
Lire 700. mentre daireffetti del mio fijto fi potejfe ricazare
il compimsnto, &clarior incertituJo , & dubictas Tciia-
toris devirlbus fuac hacreJitatis dari non poteft , diim lega-
vitd. lummam (ub conditionc , quatenus lcilicet comple-
ri potuilsetex ftatu fua:hacreditatis; \d diffcrcntiam fiqui-
dem aliorum hominum , qul nimm m propriis l"ubft.:nriis jS
confidentes,majora ordmare folent Legata quam vlres
eorum hnreditarum pitiantur, ex addudtis/w./.-v.fi^ «.14.
cor. Anfald. dubitavi; n->fter Tcftator de in("uffi::ontia i luo-
rum bonorum iniilo Legito, & non in aJ.Ls , quia r^ft
omnia alia (olvendum cra: , atento, quod omniaaliaLc- in
gnta erant pia , quas regularlter priiis aJimpie i dcbent ,
quimprofan.iexaddudlls in dec 66.».2-.Cf :S. cor A-rCali.
& proprereafciensprudens Teftator, hoc cfsc expleridum
ultimo loco, mcritodubitavit dc inlufficientia virium fuz
hareditatis.
Undedemonftrata adoculum dubictate virium fui h«-
redltatisin hoc Lcgato,eoqula erar ultimo Io:o ■."atisficien- ^e
dum , quantoclarior viJccur dubiccas in dlftrlbutione rcli-
liquatus, dcmandita poftcomplemcntum, quoJ n ifter Tc-
flatorcogitavicaut nlhll ,aut parum (upcre('se r>o;^iilje in
fua hacredl:atc, fatisfadtis Lcgatis , & lolutis Debicis ;
Cilmquc ,iub ifta credulitate , & ("uppofito diip>M"uc-
rit dc ifto parvo reliquatu , demandaaJo diftributiorcm
illius unica vice in cclebracionc Alilsacum , coirucnte ,
S & cefsantc
266
Difceptat. Ecclefiafl:. Dpminici VHayx^
^ cefTfinte hqc fuppoiito , corruit, & ceiTat difpofitio ,
/uodata in d. fuppolito, ,ex addixi\\si/>Tom. i.par. i. difc.
^i- n.tg. AtquecelebratioMifTarum,^ Teftatore volita ,
regulandaeftadarbitriuroboni Viri, vel faltem celTantedi-
clofuppofito, rcmanet dubium , quid Tellator volueric ,
anfcilic^: diftributioncm unica yice, vel perpetuam cele-
Jjrationem ex redditibus ; Et quando voluntas Teftatoris vi-
deturdubia,faciendumeft id , quod verifimi!ius creditur ,
Teltarorem refpondifle, fifuiftet interrogatus ^adrf^r./;-
4 1 terales in leg. jQuoniam 4. Cod. de Natural. liber- & in leg.Ciim
fervusjfde Cond.& demonft. quos ad prjecifum eifedum com-
mutationis incertac, & dubiae Teflatoris voluntatis , fe-
quuntur C/gphal. conf. 701 . ». 2. Amoftaz.de Caufpiis lib.^. c.
^.n.^i.Rodriq.ittSumm tom. i.cap^.n.S.in jine , & Card.
.41 deLuc.deTeft.difcZ^.n.^.&Rot.dec. iji.n.i^.cor. Duran.
6f dec. H- »5.6" per tet. apud Card. de Albic. de Inconfl. inju-
tiic.fifinRomana.feuJanuen.Legati j.Ju/ii 1697 ^.jQ^uoniam
<if §. Confequens cor. Card. de la TremoilL
^ienim Teftator fuiftet confcius, quod in fua haEredi-
tatc , folutis Legatis , remanebant fcut. 5100. utique re-
fpondiffet fe velle, qu6d convetterentur In annuosredJi-
A \ tus, ex quibus i,n perpetuum celebrarentur Miffae; Tum quia
hoccedebat inmajorem utilitatemTcftatoris,ciimMin"ac ,
cx redditjbus celebranda: in perpetuum , afcendant ad quan-
titatemy^i.annuarum jitautinfolofpatio^.annorumcum
aiiquibus menfibus , habito refpe6luadperpetuitatem,iftaB
Miffae anpualesjequarent quantitatem celebrandam unica
vice, praefertim quateniis venditio bonorum perficeretur
adeo yili pretio,quo cafu fpatlo folius biennii aequaretnr
/§.4 cadem quatititas MiiTarum , unica vice cclebrandarum i
Tilm etiam , quia plus valent fuffragia conrinuataquoad
meritum Jnftitucntis, quoad majorem Dei Gloriani,quae
inde infurgit, & quoad meritum, & commodummultiiu-
dinis , Miftis intervenientis , ut in terminis egregie obfer vat
Marant to.i.refp.i^.n r6.&%-j.
Regulando igrur voSuntatem noftri Teftatoris , dubii , &
ignorantis yires fui Patrimonii, juxta confuetudinem , &
majorem utilitai.em, & prudentiorem difpofitionem , at-
;jj tenta perpetuitate fufTragiorutn , necnon etiam majoricul-
•u divino , majorique dccore illius Meiropolitanat; Ec-
.clcfias, quam dilexifle Teilarorem, conftat ex Legato,ei,.
,dem relido ,cum omni fundamentofpcramus , relponderi
pro eredionedd, duarum/Cappellaniarum; EOque facilius
piopter ipipoftlbiiitatem explendi pracfatum onus perpe-
tuumduorum Anniverfariorum , propter moralem , &: lc-
galem impoftibilitatem celebrationis Milfarum unica vice,
^xcaufalaEfivae alienationistotius haereditatis.
Quibusadverfatui refol. hujusS.C. inJanuen.feuSavoncn.
^<5 Ere(S.Cappel/aniar.i9.Aug.\-joi.(]uaadoduh\o: An fit /»•
cus petittecommutationi,!^ refpeilive ere/Iioni Cappe/lania-
rum , fuit refponfum : Nf,^ative , &fervetur mens Teftatoiis .
In illius enim terminis concurrebat prascifa voIuntasd.Te-
Itaioris; Difainece/ebrare Mejfe ^o. i/giorne .ppiu , fe [at^
foftibi:/e, cum defignntione Ecclcfiarum , i:f ji/tarium , inqui-
bus diSlicMifja jo diettmcelebrari debcrcnt .,\\\.\t^\K.\ix \n^o-
lio, tuncdiitributo , & conftar ex lcllamento, in Secrc-
tariaexiftentc . In noftro autem cafu talis enixa TclLitn-
ris voluntasnullatenus concurrit , fed potius maxima du-
bietas, <?c incertitudo, an aliquid fupercilet croganduin in
Milfarumcelebratione , ex hucufque animadverfis ; Nul-
lumque adeft verbum, indicans voluntatcni Tcftatoris ,
47 hujulmodi Min"as cclebrandas cftccumomni pntfibili ccle-
ritate.quod, quando voiuit inaliisLegaiis Miftaruni da-
rc , expreflit ,ut oblervavimus in principio ,ex quodifcreti-
vo loquendi modo urgens ad nollrum eflcdtum dirumiiur
voluntatisdiverfjB indicium , ut in individuo probat Ma-
48 yant. contr.z^.fi.zS.zerf^on itaque tom.i.Kecept\imveid
cltintcr ]3odores,quod hujus S. C- relolutiones aitenden-
dacfunt in illis dumtaxat terniinis, in quibos concurrunt
ipfaemct circumftantiar, quaccaufam pra;i)uerunt relolutio-
nibus, ut, ilLiscxplicando , obfervant Hurtadlrafl. vnr.
49 part.\.cap.j.trt!if/.i.refo/ut4j.num 3.x< Morol/.tom. i.di-
Jput- 4. dub 11 num. y i^.Car.tm inThio! fundam 70. «,^71 1
verf. Hincpatct , dejuft, de Difpenf. matr /ib 1 . cap. 4 », ; 5 7.
Card.de 1 uc.adConc difc. \.n. \ \.<^difc !(•. n 1 j. <ir Rot.
in Carpenf/oraten Paroch- de Mazan. t ;' f f^.i «99. $. App/i-
candocor.Anfald. /ayi.nu.S- cum aliiscitatis in Inftit.cnm.
lib. itli. 10. 5 4.«. i',o.
Dic 7- l^-<^- "'9 7. propofita Caufain C C. fub dubio :
50 Anpetit^icommutationi ftt annucndum.(if quomodo . Rclpon-
fun\fuit ; Negativc Ripiopoiita vctodie 9 Augulli i^yS.
fubdubio ; Anfitftandum , ve/receden. a decifis. Dii^lum luit :
Ja decifis , &fcribatur Em. Arcbiepif epo admentem ^^mens
eft , quodmandet quam citijfnne ce/ebrari mijfas ,de .quibus agi-
tur; Demum repropo/itadieg. Scptembris 1702. (ubdubio; ji
An fit ftandum .,ve/recedendum a decifis diBis diebus 7. Dec.
!€<)■].& <^?.Augufli i6y8. Rekriptum t'un:Indecifis ^&Cgu- ft
fa amp/ius nonproponatur .
In horum refcriptorum corroborationem vide Corrad.
refp. Caf. Confc. q.\\i(). verf Et quoniam , & de Ange/Je Reg- ■
Tiftat.vo/unt.n. \;q ubidant bonum confilium Tcftatori-
bus, ut icilicetproceleriori earum Animarum UifFragiopo- ,55
titjsrelinquant Legata multarum MifTarum , celebranda-
jum inuna die, vel hebdomada , quim plures in perpe-
tuum .
P I S C E P T A T I O XIX.
Beneventana Sponfalium ,
T II p
Anello Cifario,
C V M
Aloyfia Palma.
A ,R G LT M E N T U M.
Ex quibus a&ibus , (jr operationibus dicatur conflare de^po^.-
falibus, & qiiibiis concurrentibas cogi quis pofjit ad il-
lorim irnplementum . Congreg. ConcUii CanfaSj in qui-
biis requiritur tela Audicialis , folet remitterc ad fuos
ludices .
SUb fundamento cujufdam Libdli porrefti Vicario Be- l
neventano ufque a die 21. Augufti 1692. per Honu-
phrium dePalma, pntendentem ab AnelloCaEfareofuif-
le contrafla Sponlaiia per yerba de futuro cum Aloyfia
ejus filia, examinati fueruntpro expofitorum comproba-
tione a diiS. Vicario nonnulli teftes, & exiftimans idem
forfan cx illius inftantiamjuftificatam , non dubitavitquo-
que iub die 23. d. menfis procapturaditti Anellidiligen-
tias committere , illaque lequuta , fuit fuccelliviJ volu-
minofus ProcclTus conltruitus , & poft conieftationem ,
fadlam.Carcerato, qui femper in omnibus ncgativusfuit,
completis etiam defenfionibus pro ejus parte confe£lis ,
tandem fub dieX. junii i^y^.fuitperd. Vicarium pronun- i
ciatum, Sponfalia fubftineri , & ad illa didum Ancllum
efte prius monendum , & poftea cot^endum , led non
exaftiftima coadiane; Cujus Sententiae d. Anello monito dic
15. Junii, &ob pra^tenfam obltinationem k Vicario fup- 3
pofitam, redailo eodtm in ardiori loco pro coaCtione ad
didtum matrimonium, fub tura etiam cuftodia , dcnique
die 17. Augufti d. anni 169; fuit tiecrctum , cffcdimiitcn-
duma Carceribus ratione Sponfalium , firmis tamcn illis
permancntibus.
Diever6i. Augufti anni 1698. d. Anellus preces porre-
xit pro Licentiacontrahcndi m.iirimonium cum alia Mu- -f
liere; Sed quiad. Vicarius, ftamibusdidis Sponlalibus.de-
claravit non cfteaudicndum , neccfte locum pcatis , coa-
£lus fuit haberc rccurfum ad h.incS.C &ab ca , cxpc-
ditis folitis Liicris pro tranrmillione Proceffus , jlio.iue
pcrvento, fupplicamus pro rcfcripto Sponlalia nonfubfti-
neri , tamcxco, (juuJ verba, quae pracicnduntur prolaia
in ailtu illorum non lunt aptaconftitucreSponfaliorpmcon- }
tradtum , quim cx detcdu probationum .
Ltcnim quoad j. caput, non clt dubitandpm , fi confi-
dcrctur dcpolitio Clcrici Nicolai RulTo , totum fadum 6
dd. Sponlalium cnarrantis , nam ci^m affcrat , ca luiilc
conirafta per illa vprb» ; Qiicftae /a fcdc , che lo ti di di
non/afci.iriimai , e /i l>acib /amano\E /adcfta Flg/io/afog-
giunfe , loancoti do/afede , clte piu prefto vog/io morirc ,
(he/afiarti , c/ibacio/amano ,non potelldici,cx illisSpoii-
lalia rcmanfilfc conclufa. Nedumquia, tanquim prolaia
intcr amorola colloquia ,(untapia Miifn oKcndercali^juod
fignum amoris . Scd ctiam , quia diCta vciba polluntha- 7
bercplurafignificata , nciTipc; Non ti /.tfciarb mat , H a-
m.iri fempre , &fimilia, (olitaab Ainantibus proferri pro
cxprcnio-
fom. III. Pars II. Difceptatio XIX.
167
exprertionecorumamorisin Amaiias, ut communijexpe- lao RuiTo, &Fabio Fefta,vidit ad illuinaccedere Honu.
rientiadocet, qu*tamen non funttalisnaturaEjirt+ntlucant phriumde l:*alma,unl cum Anello,&qu6d mditcrunu n- £I
obligationemaliquamproSponfalibus. ter ipfosaudivitintroJudlum fuifle tradtaium fuper dote ,
Ultraqudd adc >ntrahenda Sponfalianon fufficiuntquae- pofleaconclufum inlumma duc. 500 Cumconditionetamen
visverba, fed requiruntur taiia , quae hic , & nunc luffi- ferdejufd.emdieifefect^ferendiaddomumd.Dominici avoia-
cienter in'crnum conlenium cxprimant, exaddudis kfe- nt ,ac Vincentii Albini pro verbo .^dando circa diJaSpo/ifalia ^ 22.
rez.de Matrim.dtfp.^feil. 1 «.a.dum verba Jubia ,ut lunc acconfeiiioneCapitulorMn.
fuperiilsrelata, inhoccafu nilconcludunt , Perez ubi pro- E: iic diicordat st 1. teiteinomnibus,quia nildeponitcir-
xime, earacione, quiaquandopromiilioexiernaeft dubia, ca confeflionesextrajudicialesquoad Sponfaiia contra<!}a ,
promittens remanet in pofselfione fuae libercatis, pro qua im6 iliasexcludit, dumalfcrit, verbum pioe's dan<ium fo-
fcmpereft ftandum.P^r^z at-difput. .i-fcdl. t.n $ '^ Bojf. referod.diei ,& quod magiseit , i.teltisda. Sponfaliacon-
4leM.atrim.c0ntrail.cap- ^.».^14. Cum obligario noii ona
10 tur, niii exverbis mature , conluh6, ac feii6 prolatis ,
non autem jocose, autper adulacionem , vel per extrinfe-
camdemonrtrationem ('utcontinu6accidi! inter Amantes)
€x animadverfis per 2?«&.i«<«i^«(»r addec i.n. loq. par.i.rec.
cumaliisapud Panim.decii. n.j.&H.
Non adverfantibus aliis verbis , ab eodem tefte antece-
Jenter rclatisinejusexamine nemp^ : lo pretendo di voler
clufa de menle Julii , hic tradatum tantum inducii dc tnen
fe Augulti; llle afferit in recelTi. i domo AlMyfiae pixien-
iacSponfac, unacum Aoelloacceflilie ad donium Ant mii
Garophani,ibiquecun) FanioFefta ,ac d. telte reperto vo-
catumfuiflc Honuphrium ad effcdtum matrimonium con-
cludendi, & hic e contra tellatur , j, ipfum, &aiiosie(ies
jam omnesadelTe in domoGarophani , &ad ilUm po ea
pervenilTe infimul Honuphrium Purem prartcnfdeSfioniz,
ij
xt quellaFigliolaperSpofa , Sc infei liis, ciclo ti vogliodar la ac Anellum afs Sponlum , ultra alia , quaeex conf.ontatio- 24
fede divo.erti per Moglie ; Q^xa. cx illis non inducunur neeorumexaminum , datorum in iumm. faciilime coiligi
Sponlalia, diim non iigoificani proinilionem , fcJ propo- pofl"unt.
fitumpromiflionisP(i»i»j.^^c. 2i.».j.6^6.cumaliis. citatis AntoniusCentrella , detio Garofano 3 teftis etiam ipfc
inT$m.i,par.i. difc.\i.$.z,n.\o. d^lTentit i primis duobus lupia relatis, nam nil , neccir- sy
Si veroponderamusJ.Conltitutum fuperdefeilum proba- catempus , neccirca primamconfcirionem extrajud.cijlcm
i> tionum,pariier iumusinclaris,nam admilTo, qu6JaJ pro- Ueponit , Jc licdt uniaturcumRuiTo '. te'te circa rocatio-
banda Sponlalia requiruntur faltem Juo lefles idonei,e,» con- nem H ^nnphrii , t.tctam id ejus domum pro c^cordacionc
vincent! ratione,quiacumagatur d^e fiatu homims, ejulq; dous,.ffcordat tamen cum Birtholomxo 2. leile, quiaf-
rediittionede libertaic infervitutem conjugalem ,& in ma- lerit , H^muphrium n(mvocatum, fedaccidentaliter cum.
IJ trimoniale vinculum, necefleetl ,uc plen^,&concluden Anello adillain accelliiTe. Im6 cum nil dicat circ» con- jl
ter probentur, juxtarfA;? incap, i.(ff ibiGlofs deCland.de- ditionem,appo(itam intradlatu dotis eundi fei6 ejufdecn.
fponfat.&Gloff.notabilemincapMuliereverb. Abfolutie in dieiad domum Savoriani , ad effctlum dandi verbum pro
jinedeJurejuran.Mona d conf. jo-». i. Dec.conf.i i,i,num. z- Sponfalibus, feJ addat ab Anello poit conventam docem pc
Sanch- de Matr lib 1 - difp. 5 6. /;. 1 3. Panimol.'. dec i^.n. i.&
Rot.dec i.o-!.n.\ p . &dec. ^^71 n. i.itfeq par.:.&dec.t^\.
n. l-par. 14. <b dec. zf>-]. n. 1 par. 1 8. rec.&cor. Celf decn^.
». i.Gertum e(t ,qu6J in nodra hypotheli defjcr talispro-
batio , ^ DoiCloribus requifica , im6 tantum abelt , illam re-
14 fultare ex ProcelTu , quin potiiis apert^ colligitur , uni
cumdefedu probationis , omnesteiteseiTe falfos, dum lunt
difcordes, camcirca tempuss quim circa locum , & iub-
ibntiam , adeouc non pofli.E non daterminari , praEtenfa
Sponfalia ciTe tamum i'uppofita , & exadverfo inventa
pro coadlione Aneili ad matrimonium , qui eil unus ex
ditioribus Benevencanis , ut in noilra Civitate notorium
eft .
citacum RulTo habitatione Aloyfi* , ab illa , cundem po-
(tea receflilfe,capitc abluto, non poreft obnubilari eiusfak- 17
fiias , di\m nec RulTus, qui fupponitur Anclli locius ,Dec
alii ceites hanc quaiitatem abluiioms capitis expri-
munr.
CaJteri^m Fabius Fefta 4. teftis, rccepcus die 14. No?'.
ad evidenciam , tamfui ipilus, quim aliorum l'upradi£to<' iS
rum trium teftium filfitatem ollendit , Jijm divetfimode fji-
dum totalicer recenler .
AlTerit enim , quod Jum aderar circa finem meiifis furr'i
in Domo Anionii Ccn reliae, unacum ipfoCentrella^Ruffc ,
^Bertucco , fuitab Ancllo, qui ibidemacccilit , rogatus ,
ut Cjus ofticium interponeret cum Honuphrio Palma pro
29
Deveniendoproindead teitium examen ,habemus,qu6d confequenda in Uxorem Aloyfia ejus filia, & qu6dadif
Cler. Nicolaus RulTo ae^atis annorum 21. qui ell primus liuspreces non folumejiis operam Ipopondir, fed etiam ,
30
quod die ieq. habito cum Honuphriohac de caufa collo-
quio, illum ad diCtum matnmonium dilpoluit, & (icdi-
icrepatcum omnibusaliis-teftibus, lam circa lempus , dum
hicdicit, fuifse in menle Junii , & alii in meniibus Julii ,
& Augu(ti refpeCtive, quamcirca reliqua , dumalii telles,
ut patctexeorumexaminibus, nec pet fomnium depoiuc-
runtca, quid. tcl^isafTeruit .
In profequutione ver6 examinis lef^atur , paucos poft Ji
dies vocatum ab Antonio Fumo acceili le ad cjus Domuin ,
ibiquerepertis JidisFumo, Anello,ac HonuphiioPalira ,
in ordine, deponit , (e die ultima Julii anni 1691. voca-
15 cum ab Anello , acceflifTc ad domum Alyfis praetenis
Sponise, &ex illa poll contra^a fponfaiia in ejus praelen-
tia, per verba luperiiisexprcfTa , ambos feie contulilTcad
domum Antonii Ccntrellae, cognominati Garofarto , ibi-
que , rcperi isdidtis Anconio , Fabio Felta , & B inholomaeo
Bercuccio ,didum Anellum non foliim in praelentia praidi-
^orum faiTum fuifl"e, ie fidem dcdilse didtac Aloyfiae, eam
16 in Uxorem deducendi, fed ctiam itenimeiidem Fabio, &
Antonio vei bu(n dedilse pro dictis Sponlalibus .
Imo, qu6J pro ilioiuin pcrfedlione acceifito eodcmmec tradafse dictum matrimonium , fed ab/que ulUconclufiO'
tcmporc propartcdidtorum Antonii ,& Fabii H.)nuphrio, ne . Verum polt duos, vel trcs dicsaj .lovas preccs Anel-
.17 Patreil. AloyfisEcum illo ctiam conventum fuilse prodote li iilud concluiifse cum Honuphrio in Domo An:onii
in fummaduc. 500. conditione tamen appofita denu6 ver- Centrclls, piaeientibus eoJcm An.onio , Beituccio , &
bumdandiad efTedumpraEdiflumlcr^cjufdemdici Patritio Ruiso .
ViroDominico Savanano. Quinim6 pofl illiuscondufionem , didos Anellum , &
Po(teaproma,ori praedidorum corroboratione d. teitis Rulso difccllilse , & in red:iu ad horam (cquuto.iJ IJ)iimufn
iubjungit , quod hisperraiSisdenu6, un.^ cum ditlo Anel- CenirellaE, eundem Auellum omnious Jixiisc , fc ad habi-
, 10, acceflitad doinum Aloyli.r., qu6Jque ibi , fiJc reno- lationem Aloyfi* fuilse ;& illi plura ofculadcdifsc.
iS vata pcrAncllum, etiam cum intervenuoiVuioruiii. iiiem Dcmiim iubjungic , quoddic lcq.diflam Cvinclufioncm , jj
^ non dubitaveric, deinde dacam(idcmenarrarepratfa;is An- audico^ Rufso , Antoniam *>oro'em Antlli ante domum
lonioGarophano; FabioFelta;, ac Banholomjco Beriuc- Aloyfiac armis munuam , uijuriis illam afficcie , ipfc ad
Jl
evitanJa mal.i, non loliim cuiavir c.im removerc 4 difto
loco, ied ctiam qu6d pi)itea obtenco ingrelsu in domutn
Aloyfiac, ui reperivit in ea Anellum , habcntem capuc
abiutum, itaciam ab illaeunde :< Anellum poit nonnuila
cio, concludendo , omnia prae iiifTa fub prartatadie ulruna
, JuliiperadafuilTe,utfuseexejus Jepofiiione,data in Suni.
Etontra ver6examinatiiidcmB.irthoIom2u»Bi?riuccius
Anconiui Centiclla, & Fabius Fe(ta , dati in contilles 4 , -.. „..
I9 dido Rullp, nonloliim dilcordant ab illiusexamine , icd olculain Am.,(iam extr.ix.t . ac ■'ddomum Gjrophanida
Ctiam intei le iunt contrarii , adeout loco probandi Spon- xit , inqua fupionic le^eniilscquidquid ,ntcr ipium , & di-
falia, illadedruaiii , & confufionem inJucanc , itautlem- ttam Am.^fiamcrat lcquu.um .
per clariils cognolcaiur , vere diila iponlalia contratta Inqua p.ute opponitur omnibus aliij tci^ibus , ncJum
nontuifle. quia cnca ; rinnlsa, ncc Rulso nec alii teilcs pcr um-
Idcmenim Bertuccius in ejus examinc , affcric tantiim bramverbum f.iciunt ,licct in rontcfles vocati , ut cx co-
occafione , qu6d ipfe inprincipio mcnfis Augulti repcricba- rumdep(^fitionibusclare pjtec.lcd ciamquia cx ciu*cxami.
to lurindiimo Antonii Girophani, uua cum piafatis Kico- nc haL;mui concluia Spoiilalia poli vinostraaatuscirca
Urfat^eDifcept.Tom.lIL S 2 finem
i4
a68
Dilcept. Ecchfi&ii, Dominici Urfajac.
finem menfisjunii, veJ rigcros^ compuratij di."bus ab eo
■receniitis in ejus depontione , in principio menfis Julii ,
quandoRulTo in unofoio .diedatilla conciufa5& quod ma-
giseftinuitimadic Julii .
Etultimo loco addendod. iel>is ah Aneilo fibi fuiiTedi-
-35 .dturo in princ. menl^s AuEuili noDe amplius contraheie
.diftaSpon('a]'a , cieli;uit Atieltationein Bertucci z.telVis r
qni admittit iilaconciufa in princ. menfi Augufti .
Et Jdeoquanto magis depofinones dictoium 4. teftium
36 perpenduntui ,ed clariusetiamfalfaE,&conrraris inomni-
busreperiuntuc tnaximequia d. Anionius Fumo , datusin
contelletn a Fefta , circa tradbtuci matrimonii , non ramen
conclufi , fe in e)ns examine uniformat quoad lempus
cum eodem Fella , at lucceflTivd oppojitur omnibus
ali's 5 adeout non poteft condudi , cui ex ipfis fic cre-
dendum.
Verum quia Honuphrius Pater AloyfiE prasrenfieSpon-
t7 is agnovit cx depofitionibus dd. Tcltium eius intcn-
tuoi nori probatum , alios indyxit die 15. Augutli fed
etiam illi , de novo examinati , loco juftificandi prae-
tenfa Sponfalia , illa omnino deltruunt , dum faflumdi-
vetfimode deponunt, tam quoad tempus , tam quoad lo-
cum, & modum.
Etenim Angela Bonapanis, quae inhabitabat in msnfio-
38 neterrena, fita (ubtus domum Honuphrii , ac Jacoba Ge-
remetta, Camilla Ambrofii, & Julius Mazzonus , Vicini
CjufdemHonuphiii , deponunt, Anelkim ingreifumhabuif-
feprima vicein manfionem terrenam die Mercurii versiis
finemmenfis Julii , quaedeanno i6j)z. cadebac (ub die ji.
ibiquc mediapte foramine , confedo in Solauo , ac ufu
Tabuls, & Scamni in ea fuper impofiti pro faciliori a-
fcenfu ex eodem foramine alloquurimi fuilTc Alnyfiam ,
.39 fed ci eo , qyod tempore colloquii fupervenit Antonia , fo-
for AnellijCoadum fuine Fabium Fe(bm profcandalisevi-
tandis illam removffe , o:v deindecurare, ut etiam Anellus
£x difta manfione exirot, Subjungendo dcincleineorum exa-
minibus eundem Anelluni de men(c Auguih' fubfequentis
una cum RufTo ad didlam roanfionem terrenam rediirte ,
^o it utendo commoditate dd. Tabula!,& Scamni , eciam
cum majori dilatatione fjraminis longum colloquium ha-
buiiTe cum Aloyfia, & concludendo ex confeffionc cx-
trajudiciali Anelli ex ditlo fjraminc Sponfalia fuiifecon-
. tliifa ,
-■: Exquibus remanft manifefium , in his affcQatis a(Tcr-
41 tionibusapertecontradiceredepofitionibusaliorwm icf^iurn,
tu.m quia;d. Ruflb , qui cum Anello adfuit in nirmfione
lerrena Bonapanis, nil ciica hocdcponit, fed e conver-
fo bene dat Sponfalia cor.cluta in domo Aioyfije • Tum
quia falfum deteglr cxamen Fabii Fedz, aHerentis rcpc-
tii(Te Aneilum in domo Aloyfiae capiteabluto tempore ,
quoadillam accelTit Antonia loror Anelli , quando diiti
/)1 teflcs a(Teiont, poft remoiionem Antonia; (ororiSjiFabio
Felta fuilTerepertum Anellum indomoBonapanis, & caput
noneademdie, fed polt medictatem menfis Augufli fuiHe
abAloyfia eidem Anello madef'aCtum,&circa quod concor-
datetiam Lucia BaldafT.tria.
Etinfuper oh("ervandum , qucSd didiieflesfuntetiam in-
/}j ter fe dilcordcs, dum Jacsha Geremetta aiTerii, Sponla-
liafequuta fuiffe, nonocc.Tiione colloquiiex foramine, fcd
diebusfeqBcntibus Aug «!t prxcise tempote ablutionis ca-
pitis,qu3madmictii iuillelequutam po(\ plorcsdiesi didij
colloquiis .
•Sed non habent hic fincm errdcmcontraJiclioncs , & f.il-
iiiatcj, n;.m,id illas augcndas accedit ctiam depcfitio Ro-
fae CondoBizzdfhat, aiferenriscx foramJne, (up. nomina-
to, Sponfalia fuilTc fequuta i|->la praclente dic i. AugulU
^4 ctiam pcr immifTioncm anuli indip.i.o , quando ab omni-
bus aliis Tedibos nunquarr. futt iAL\i mentio anuli , nec
unquam prztcnlum fuit diOa Sponfalia (equuia fuifTc die
1. Augufii, Imd addidit Aloyfi.im nonnullis di.-hus po(^
). Augufti maJ' r.icifll- capwt Ancilo, <f<c abhoc illam (ui(-
ic carnaliicr civ.-.-iiiam , & codcnu-t tonporc falfumoftcn-
dit diituin Fabum Fcllam , Jeponcntcin dc capiiisablutio-
^j ne mcn(e )unii,acctiam fe ipfam falfain uitcndit , dum
in tofo pri)cc(Tu , ncc ab Aloyfii , ncr "» Patrc , nc-
quc ^ Teflibus fuit unquam pra;^^n(um patratuin fuilfc
fluprum .
Nccvidciur nc^;l^cnda, ad idem comprobandum , dc-
4,6 politio Caroli Ticrailini , dum depnncndo , ab Aneilo
fuifTe requifitumdc mcnfc Junii in Domo Garophani pro
f)u$ interpofitiont cum Honuphrio Palma ad conciiukn-
dun)fDatrimunium , vidctur ctiam inom inhoc fdllumcon
f^ruere, t^um aliitefles , nempc Garophanus, Uertuccjus,
Fefta, &RutTo,quosfupponitpraefentes, illumexciudunc
exlupraanimadverfis. .
Tandemexaminata aFifco Aloyf.a praste; iaSponfadie
16. JVJaii anni \(i$l. & fic pof^ deceai menfes carceratid- 47
nis AneJIi,qLiamvis.eo temporeciTet adoiefceni annoruia
j8. iftaetiam falfitates t.efl.ium patefacic , & adexuberan-
tiam oitendit , Sponfalia nunquam tuifTe contrada , fed
tantummodo exadverfo fuppofita ; ii fedlj^.cjus depoGtio
ponderetur .
I. Enimex illa refultat, qiioJ AneJIus in diebus , fuc-
cefUvisfeftivitati S. Honuphrii,qus ceJebrat.urdie i .;. Junii, 48
requirere fecerit eandem Aloyfiam proejus iiponfa pluri-
bus vicibus ab Angela Bonapane, Julio Mazzone , & Li-
via BaldalTarii , ("ed prorfus intubfiftenter , dum ifti o-
mnes examinati , licet fadlum recenfeant, tamennec ver-
bum in hac parte faciunt cohaejens cum ditlo cjufdem
Aloyfiac.
II. Habetur, quod ultra notinulla munufcuJa florum in
uno ex didlis diebus, idem Anellus Aloyfiae donavcrit a- 4^?
mentum fericum, ^algo Cappio di fettuccia\St& cum ma-
gna difcrepantia ab examine RofaeCondo Biz2ochae,qus
afTeritd.amentumfericumfuifse donatum in attu Sponfa-
iium, &immiflionisanuli.
ill. Eruitur, quod eodemdJe,quofuittradatume/usma-
rrimonium ab AntonioFumo, quamvis abfque conclufio- jo
ne fuerit monita perduas vices a Rufso ex manfione tcr-
rena Bonapanis , mediante foramine , quod afserit ;am
adfuifse in Solario, Anellum omnimode velle ipfam in Uxo-
rem , & hanc voluniatem fequenti die eundem Anellum ipfi
Aloyfiacdeclarafsein manfioneBonapanis,ad quam accef-
ferat cum difto Rufso.
Quantiimverodepofitiodifta: AIoyfiaEpoftitin hac par-
te attendi, fufficit obfervare , praefatumRufso inejus At- ^i
teftatione non deponere, fe acceffifse ad manfionem ter-
renam Bonapanis, fed admific, Sponfalia una tantiira die
fuifseconclufa in domo ejufdem AlovfiaE, imo ciim didta
Aloyfiaafserat , didum foramcn in Soiare abfuifse , non
aliterconfeftumoccafionepraetenfj coiJoquii, habitiex il- $t
lo cum Anello, uialii teflesdeponunt,femper magisfefal-
fam oftendit juxtaanimadvcrfa per Cyriac.tontr. 17. aS.Ver-
migl.conf- 10 t!.\C.Poll>ie dtTr^ehtm.Re^ Au4.tit.j.c.yn.
10. &ti. tom.\.
IV.R)cpromitur, paucoj poft dies, & praecis^ circa fi- 55
nem menfis Juniidenudd. Anellum Rufso ingrefsum fuilse
manfionem tetrenam Bonapanis , & poft varia ano.oft
colloquia cundem Anellum ei .inullum aureum licnaise ',
Et die feq. in diiSa manfione ex prxtato foraminefideoi
ad invicem dedilsc contrahendi matrimonium,etiHmofcu-
lis intercedentibus , afsertndo quoque tempore dift« fi-
dei fe folam in did^o locoadefse; Veriimcum rr -•; con- J4
trarictate, dum difcrepat a dcpofitionc RoGrC ' '''■ at-
teitantis , immilTionem anuli fequuiam fu ,'' .:■■-■, ve
Sponfalium ex diclo foramine contradoruni , &c - "
fimpliciter donaium inter amorofa colloqu'.'
diih Aloyfia, & quod magis eft Aloyfia con: '•
tur , fuifsc conclufa Sponlalia ex didlo foraiili.-- u ... ,-
fe Junii, tcmpore quo crat ("ola in domu inpr* icnriata-
men RulTi focil Anelli; Etd contra d Roia fit-tit , lila 5f
fuifse conclufa demenlc Aagufti in cjus prarfcnti^i , np,-
quam focia Aloyfiac ,ad homincm cxcludcncopratfeiltian» "'
Rulso.
V.Deniqtie refultat tcmpore Emporii, quod in Civiui-
te Beneventan.i cclcbratur in feiti.itatc S. BarioKiuici Je
menfe Augufti , ipfam Aloyfiam in propiiadoino, m^.rc 5<
ahiente , caput d. Anello, ad hunccffciTum ibi ingici»') ,
madcfecilsc, & hacoccafionc eidcm anulum donatum ic.
flituilsc, & vcre hoc depofuit , ut cjus falfirasinncj-abilis
rcddereior, tum quia dilscntit i dcpofiiione Fabii Fedx,
qui vuli,ablutionem capitis fcquu;am fuifsc ue menfc Ju-
nii ,Tometiam quia eo tcmporc Ancilus crat in Catccri-
bui', in quibus pcrmanfit ufque ad diem2^ Aug'.'lli ; Et
proindcctat impoflibilc, qutid prsefato temporc d. Aloy- 57
iia illi in e)usdvimo caput abluerc po-uifsct , quamimpiO
prictatcm id coniprobandam falfitatem confidcrjint i'a-
cion.iie Preb./ib.ic. ^o.n. 10. Ca!der.deccrim. Catloi. 8. «.
j. er Fertnof. in cap. Quoniamcontra \ i . tlt.de Vrobat. numer.
lo.tifii.
Coadiu»at ulicriusnodrum afsumptumcitca infubfill< n- 58
tiam Sponfalium ncgligcntia Vicar. Bencvcnt. nam I. Jt
pluresieftetafscrant in Solario manfionis tcrrcnsrAr- l«
Bonapanij fuif^e conf«.<:-lum foramcn , non vidc' a-
HKI'
Tom.in. Fars 11. Difceptatio XIX. 275
59
€0
€1
6i
<s
«4
^T
66
«7
70
'71
raeninhacparieTcrificata eorum depofitio^ ut erant ejus
partesadcxciudendamfalficatem , praccipu^ quia agebatur
de fafto permanente; uteftfradura, quac omnium oculis
fubjacet Clar $.jin. qu.^. verf Quando verb . Scacc.dejudic.
lib.i.cap.li.num.z.
Exquibusteftiumcontradictioremanet mnegabiiis ,tam
circalocum, quamcircatempus, & modum contrahendi
praetenfa Sponfalia, & proinde ex eorum depofitionibus ,
rullus probationis gradus inducitur Farinac. de Teft- qu.
iJj.Maw.j^if/Vf- ^i?'''»;;^/.^»/".!^!.»»»».?.?^; \i.Conciol. ref-
(Titn.U^.verb. Fallum num i.& z. Calder. dec.crim.Cathal.
^.fium.^i.Majoran.Oproprax.crim.lib.z. Cap.6. num.7^.fol.
181. Foler. in verb. Item quodcommifit falfitatem num.^-]. ubi
de Angel.numiyCabal.refol.crim.iqi.num-S.c). &feq. &
14. Maximequiafumusin terminisfingularitatisobftacivae,
dum omnes intendunt deponere deunoindividuo, five de
unico tantiim aftu non reiterato, ut hanccircumftantiam
ponderandoadvertunt Pollic de Pnehem. Reg. Audient. ttt-
'j.cap.l.nut».\9.fol,f]^.tom.i. hoftit.de Falf. ».23. Prat.
diftept.for. tom.i. cap.46 num. i j. Cruf. dt Indit. par. 1 . cap.
"jl num:^.a Pont.conf.^6.num.i.tom.2. Farinac.qu.6/^. num.
^.^^.if/V^ubijqudJ inhoccafudicitur contranetas infub-
ftantialibus, obdifcordantiamineisde loco, & tempore ,
ut in teilibusSufanna, Guazzin.Defenf. 19 . cap z.nu.Q. Cal-
der.dec.crim. Cathal.^. num.},^ Ma]oran Oproprax.ctim
lib.i.cap.q.numer.Sy f^ertnigl confiSz.numer.io. Lea dec.
Valent.zo^. numer.54. lib.i. & Car.de OffcS.lnqu. par.l.
jit.6.$.T.num.^(i.
Ablqueeoquod poflitprastendi , aftum Sponfalium cum
difta Aioyfr.j fuiisereiteratum, quia ciim habeatur ex de-
pofitione ejuldem Aloyfix, unica tantiim vice, & unico
aflufuineSponfaiiacontrada , & deinde amplius non rei-
terata, ciaraeftcontrarietas, exquahoccafu infertur, te-
ftes nii omnmo probai e Farimc. qu.64. num.Hj. verffin. Pe-
trade Fiaeic.qutefi.il- num 587 Cf /f^. Nequepofsead con-
cordiani leduci , Farinac.de T(ft. qu.6y num.^ j. ob contra-
rietatemeiiamdd. (eftlumdepofitioni ipfius Aloyfiae , Sed
profalliselsehabeiidos, juxca rddita per Farinac. d.qu.6y
num. 104. Ad noftrumenimeffcdlum lufficic, ut teftisdica-
turcontrarius , & ne poflit coi.coidari , quod unusdeponat
aliquid faftum indomo , & ajius m Porticu domus, Farin.
gu.6^. num.i<^S. 149. & i, oquaBCOnclufiomirificeadapcatur
noftrocafui, dum omnes teftcs funt diicordes, non folum
interfe, fedetiamcumdifta Aloyfia , tam de loco, quam
tleterripore, abfjue modoillos ad concordiam reducendi ,
quia, utdiximus, agitu; de unicoadlu Farinac. quafi- 65.
num.^c). 8c ficob eorum difcordantiam , & rcpugnanciam
ron folum nil penitusprobant Farinctc.gu,efi.<^4. num.ji.CT
77. fed potius habentur pro falfis i4*-ff/» ce»f 71 col.penult.
Siman de Hteret. tit.64. num.Bj,. 6" Peir. de Fideic. quteft. ii.
Ttunter 817.
Etinomnemcafumfi didti teftes vellent cxcufari h faifi-
tate, medianteconcordia, nontamen ex eorum examini-
buspofseteruiullaprobatio contra Anellum , dum ob co-
rum confufioneminexaminibus nemini iilorum credipoteft
Conciol. Refol- criin. verb. Falfum refol.io- pertot. Bof. in tit.
deTort.Teft.numer.i^.&in titul. deOppofit. contra Tefiej
Mumer.\6.
EoquefortiCisdepofitionesdiftorum teftium fant repellen-
dae, quia, ultradidlasfubftantiales contrarietates, ex eo-
rumdiiSisdeprompras, concurrunt etiam exceptiones per-
fonales, dum in procefsudefenfivoproparce Aneiliconftru-
t\o probatur L. B C A. & Ja G. tke merctrices & muiieres
malajvit.t, & ficuci infamesaieftificando repelli Farinac.
qu.<)6 «HW.358.I& ijg.Nicoiin. in Prax.num.i()\.Ma]oran.
Oproprax.crim.cap.6. numer. 59 fol. i 74. Pollic. de Preehcm.
tit 7<ap z.nu.6%.tom.\ I. M continudebrium ,ac ctiamfu-
rcm. N. R. & A C. A. ¥,,Sc B. B. pro pluribus furtis inquifi
tos, im6didtum R. pro furtoetiam ad Triremes tranfmif
fum, utexSententiainauchentica formam, relifta in Se-
cretaria ,&proindenul!umfundamentum in eorum didis ,
&depofrtionibusfieripofse,exaddudis per Farin.ic.qu. $6.
it.26. &feq. Pollic.de Prtebem. tit.-f cap.z. «.68. & M.i]or.,n.
Opropraxcrim.cap 6.n.-j^.fe! i-^.
Sicuti,&R.C B nonfolumquiafufficit ad ejns repro-
bationemconfideraie, efse filiamL B. mulierismalxfam*,
&habuifsePatrem pro(Ublico fure rcputatum , juxta tra-
ditaptrCruf de Indiciisdeltff.par.i.cap.i6. num. i. & feq
5|u^.mquiarel"ultac, ipfamqnoqueefsc mala famae, imc^ ob
alfitatem fuae depofitionis deinJe non potuifsc invenire
Confefsorem,qui ipfamabfolveret ;Ut cxpublica vocc, &
famadeponunt teftesin Procefsu.
UrfayaDifcep(.T«r»Ml
Et tamenetiamfidifti teftpstoc exceptionibus non efsent
fubjeai , nontamenefsent integra;fidei, ob aijas excepcio- 7*
nes probatac , & innegabilis amicitiae , & familiaritatis, quas
habentcumHonuphrio ■ atre Aloyfiae Trecarlini ,Fumus ,
Fefta ,Beriuccius, Rufso,& Mazzone.
Unde ciim in noftro cafu concra diftos ceftesconcurranc
excepticnes,tam refpedueorumdictorum,qukm perfonarum,
nonpocertullafideseidem dari , exadduftisper Conciol at- 7}
le^-t.nu 14. Farinac. de Tefi qu.^y //.46. qu.6. qu.6i. num. 80.
& yindreol.controv.nt.num.q. Eciam fi efsemusin cafudi{-
ficilisprobacionis, excumulatisper //off</f</.co«/9',.»aw.3o. 74
tom 2. Andreol.cit. loc Gratian. dec Marcb.240.numer.l1.it
Farinac. cit. qu.6z. num.Zo.
Magisinfuper, magifque oftendirur infubfiftentia diflo-
rumSponfaliumexdepofitionibustcftium, in defenfivoexa-
minatorum pro Anelio, uno ore cum repetito juramento 7J
afserentium, difta Sponfalia nunquamfuifsecontra£la,qui-
bus, utipro Reo deponentibus, magis creditur , ex addu-
{kispzvFarin.conf.iii.num.i^i.lib.i.Vermigl.confi .num. 76
l.<i.&confi ^t. num.il & Concil.alleg.SS. num.$^. Nam fi
dida Sponfaliafuifsent publica , ucexaJverfo praetendiiur,
uciquceciam aliide illisnotitiam habuifsent ,uc notanc Fa-
rin. qu.^-j.num.i jo. Su rd.confi^ 1. numer.j9.lib.i.& Conciol.
alteg.forenf.%i.num. 5 6-
Quibusomnibus accediteciam inverifimilitudo, deprom-
p.aabexamiiie Aloyfiae, nam utifta afserit poft contrafta
Sponfalia anulum aureum Anello reftituit, Itaque digico 77
olkndic, Sponfalianonfuifsecnnclufa , domnoneft verifi-
milefuoSponfo voluifse reftituere anulum, in pignus fus
fideidonatum, augendo hacinverifimilirudine cjus falfita.
tes, ]\ixx.iTex.inl. M,ev.b6. ff. de Legat.z.leg. ^ui filium
6^.if.de Legat.x,.
Necdicaiur, didaSponfaliafaltemfuifse conrrafta me-
diante perfona Patris Aloyfiac in domoGarophani , jaxta
depofita per Rufso, quia ulcra qu6detiam inhacparce re- 78
curruntexceptionescontra teftes, jam fuper CisenarracaE &
adhoc, uc nihilprobent fateft , quodteftsin una partc re-
periaturfalfus, neetiam inaliiscredatur, juxtarfrf. Gizzar.
86. ««»3.5. &4. cumconcordantibus, citaiis in Inftit.crim.
lib.z.tom.6.num.ij.
Et tamenab examine Bertucci ad d. adum in conteftem
dati refulrat , quod Anellus , ac Honuphrius Pater nraEtenfac
Sponfaeinfimul convenerunt , fefeconferread dom.:m Do- 70
miniciSavarianiadeffedumdandi vetbum pro diftis Spon-
falibus. Exquibus propterea non folum excludicur , di<3a
Sponfaliafuifseconclufa, fedetiam oftend.tur falfus didus 80
Rulso, dum teftis ab ipfo in conteftemdatusdiverfimode
deponit, juxtaregulam , iiequnGiurb.conf.jo num.i6.Va-
lenzuol confij-^.num.jy&^o.Conciol.a/teg.For.^^. num.<;.
&Prat.refp.cr 5.nu.24.<if7<;.
Edmagis, quia tanquami Parce ,& Fifco duflus, licec
unicusconcra Inducentes plene probat Honded confg^.n ig.
lib.^.Giurb.confS4.n.io.tenciol.a/lt.g.iq.nu.4Z.Guazzdef(nf. 8r
J J.frt/». t^.». ii.Forinlsquiaexdepofi lone Dominici Sava-
riani ,inconteftem^ pluribuscontrarilsceftibus vcXJti , ap-
paret, Anellum nunquamdare voluifse pra?cenfum verbum S*
prodidisSponfalibus, cui cefti muitumdefere«dum,eft non
iblum ob ejus nobilitatem , ex adduclis in Tom.z part.z. difc.
i.nu.i 10 Sedeciam quia cilmfuerlt dacus in conretem adi-
6tisRulso,& Bertuccio, vide:ur pritermifsus^ JuJicc . &
abillononexaminatus, ne veritas f >rfan in lucemproarc-
derecur, &fic femper magisc^ntra Ipfosfufpicio falfitatis ,
etiamexhoccapiceauaetur,ad nocaca per Poilic.de Praem.
Reg. Aud.tit.-j.cap-l.n.i i./i?/ 185.
Et forciiis,quia ad dilucidandas did.^s falfitates concur-
runt depoficionesduorum ceftium in defcnfivo , afserentium,
Hoiiuphrlum prascenfa Sponiaiia Inventaise, & q.ia: red-
duiuur verifimiles, proptcr tocfalficaces, & concrarietates 8j
teftium fircalium .
Demum quatcnuseciamdida Sponfalia I'ubfiftercnt,qu6d
abfolutenegamus, adhut non poteft Ancliuj cogi ad ilio- 84
rumobfcrvantiarn Tumquia non lunt iuraia Gjbr.conf.iS6.
a n <)■ ad t 5 & Rot. in Comen. S ponjahum \o. Jun. \' o^ $.
Prteinifsaque cor Molines, ubl , quiSd quarlibet lev ffima
caulalufficit, quandoSponfilla non lunc jurata ; Tumquia
cxcarcerationc pafs.i unlusannr , & ultra i d. AreiL' . ultra
aliasexpcnfas,quasfubftinuit in tam longotcmpoTe.ort.ieft
intcr ipfosmagnacaufa odli , lufficiens, ne cogarui .-• cftum
matrimoniumcontrahere,obmaIum exitum , X' i'firda!a , 85
quieoririioient In hiscalibus, ut in tcrm:nisfirmivit Uc/.jVf.
2.\2.num i^par.\4 rec. & bcn^ poft hafcf>:rlp:.i migiftra-
liccr id firmavit ctiam in d. Cmoi jj" llanc autcm , uoi, qu6J
S X julta
ajo
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici UiUyx.
juftacaufadiffoh-eo.diSponfalia ,a Filio contrafta reputatur
dilTenfusPatriscumcomminationeexhaEiedatiODis, ^/« A/-
86 baven. Sptnfalium fuper Cenfuris i 5. Septembr. 1 7 1 1 . coram
^nfaldo , Cf 26. Junii «71 t.cpram Card. Scotto .
Pie j. Septcmbris 1699. propofita Caufa inC. C. fub
duplicidubio.I. Anconftet de SponfaHbus ., & dc illorumva-
liditate incafu&c. Et quatetius Jiffirmative . Dub. II. An
Aniellus cogi debeat ad effeliuationem Matrimonii . refpon-
^7 fum fuit : Ad Judices\uBs. -Quo refcribe.ndi modo uti fo-
let S. C etiam in iilis cafibus , in quibus fermo fit de
,S8 remiflione , eidem fpeciaiiter fa,fta , quando Caufae ad
aiios Jndiccs fpeftant, juxtaexemplaaddufta fupra difc^.
PI S C EP T A TI O XX.
JReatiiu lUnionis Ecclefiac.
T li o
Deputatis Seminarii ileatis..
ARGUMENTUM.
Gratiu Vnionis Ecclefiarim f^ctdarinm , quibiis poncnr-
rentibus fperari polfit a re^ularibus pamiliis .
USqueabannoi689. adaugendumdivinum cu!tum,at.
quead erudiendam bonis artibus Reatinam Juvcntu-
tem, Givitas Reatis ftatujt in illam introducere Clericos
l Regulares Cong. Matris Scholarum piarum ; Non potuit
lamenfuidefideriicomposfieri, nifiannoi^gS. quotempo
re cum diverCs conditionibus, exhibitis inSummario, ii-
dem exemplaris yitac Religiofifedeclararunt j^romptos ac-
£edcreadd.Civitatera.
Inter dd. autem conditioncs fait eifdcm affignatom an-
0 nuumfubfidiumfcut.ii^.jc.quoddabatur iocofalarii publi-
co Ludi Magiftro ejufdem Civitatis ; Necnon nonnulli
Jaicales Societates, & Mons Pietatis d. Civitatisfeprom-
ptajS exhibuerunt annuatim eis folvere i"c fjz. jp. prointe-
granda fumma annuor. fcut.^00.
E contra vcro feobligarunt iidem Religiofiexercere pu-
3 blicasSchoIas, medianteopcra^. Magiftrorum , inripien-
do i primis Gramaticsrudin>entis, ufquead Philofnphise
curfum incliifive, Cum illo addito, quod quandocumque
Magiftratui ejufdem Civitatis vifum fuiiTet,P. Generals
Scholarum piarum debeiet providere etiam de Ltftore
Theologis fcholafticae, velmoralis,aut Maihefispro Ci-
viu;n nobilium excrcitio.
Alix paritcr convcntae fuertmt Capiiuiarionesintertunc
4 temporis Epilcopum ejufiiem Ci^^iratis , & diflos Reli-
giofbsScholafum piarum, datasin Summario, interquas,
ad facien. rcr%gratam Civitati , eni.\e id perenti , fe obli-
gavit idem Epifcopns manuteperc praefatos Religiofos per
8. annoscontinuos in Scmii ario ,• Cum illa tamencorref-
peftiva obligatione dd. Reli^iofoium , di provedere il Sc-
tninario Vcfcova^e di Rieii di ^. .s oggetti,uno dcqualifi.t Mae-
flro de'Sfntinari/li ^ l' altio^cpctitore , eilterzo Mocflroud
fubbhco,
Quamvisautcm iidem Religiofi cxeorum parte punflua-
literlemperadimplevcrintomiHs proprias obligationes , &
j capitulationes, ut noionum cft in nollra Civitate ,• Non
iicevcnit refpefluobligation us Locorum piorum, a quibus
promilTaEfubvcntiones,&coniributionf5, nunquam prxfti-
taefuerunt ; Probono pacislL-mpcr lacentihus, & nunquam
reclamantibusdiilis Relij^iofis .
Verum tameni-ft , quAd SS. D. N. commiferans illorum
ftatum , atquc (uiilcvarc intcndcns eorui-n maximas angu-
6 ftias, mediantc particulan Brcvc, txpcdito dici^. Aui'.
17OV datoqueinSummario, applicavit , fcu concelTit cif
dem Religiofis 5. primd vacaiuias ex 'O- C.ippcllaniis , ic.
liilisin Tcrra,feu LncoS. Jo. in Valle Rcaiina procoruin
CoIIegii fundaiione, & fubllcntationc ,cumonffrccclcbran-
dimifiras,i pioTc .Toreordiniras, necnt-n folvcndl fcut.
50. annua rjc Uuftilius diil.irum 5 Cappellaniarum Scmi-
nario Reatinn,ad < fuClum ibi< ducandi Juos pucros origma-
ric^fiufdem Tcrr« ,cu(n.'idiliro , ut rcli.]ui fruilus d. C.ip
pellaniarumquolibctannoi PP. pr«ditVi> depopcrfntiit ,ad
effeflum a?d-f candieorum Ecdefiam , & Collegium ,qui!id-
queufquequc talis ardificatio Ecclefi» ,& Collegii perfefla j
tuiftec , idem Seminarium terieretur eofdem Religiofdkreti-
nere, eifquc in omnibus , .& perQmnia.de viftu, & veftitn
providere .
Cumque impoffibile fuerit cum tcnjji multiplicofruftuum 8
diftarum Cappellaniarum , quarum aj.quas ultimo dum-
«xat loco vacarunt , nedum periicere , fed neque etiam
inciper.e magnam fabricam Ecclefiae , & Collegii ., pro
qua, juxca delineationem , tattam a Peritis in arte, re-
quiritur iropenla fcut. 15. mil. .& ultra, ut refcrt Epifco-
pus in Relacione, data in Summario ; Fccerimt proinde
iidem Religiofi id , quod eis io didis aiigulii/s permiffum
fuit,emendoaliquasdomunculasin illofitu,inquoconftruen«
dae erunt illorum domus, & Ecclefia ,qu2 omnia notoria
funt in noftra Civuate.
Ex quo faftum eft , quod adhuc moram faciant Ln Se- ^
rninario, quod ob notas prastcritorum annorum, & notio-
fcspraefentium temporum calamitates , in eo reperitur de-
plorabiliftatu , ut procontinuanda manutentione dd.Reli-
^iofotum coadtum fuerit diminuere Alumnorum numerum,
utrefertd.EpifcopusinejusRelatiojie. ibi : ^ttentts pr<e-
ientorum annorum calamitatibus , Seminarii redditus adeo
fi:ntextenuati,ut Alumnorum numerum quoHbet ttnno dimi-
nuere nccejfariurti fuerit .
In^er has igicur reciprocas Seminarii , &dd. Religiofoh lo
ruin , magnasanguftias, ultimo Joco Dei piovidentia (3-
,i^um fuit , u: vacaverit Ecclefia Parochialis, olimColle-
giataS.Joan. inStatua, obpromotionemiilius Redtons ad
unum ex Beneficiis praebendatis in Cathedxali ; Cumque
.cadem Ecclefia, tam ratione fitus, quam omnium aliorum
adjundorum, dequibusinfra, cxomni parte aptiflima re-
putetur pro ibidi;m conftruenda Ecclefia , &erigendaDo-
mo pro dd. Rcligiofis : Hinc humillimse ex parteCivium
ReatinorumSIS. D N.porreitjB fuerunt preces pro Giati*
Unionis d. Ecclefiae favore dd. Patrum, eilUemque preci-
bus Civit3tis proprias adjunxerunt fupplicationes prjefati
Religiofi ,datas in Sum.
Demoreremiflaefuerunteicdem preceshnicS. C,&abea 1 1
ad Epifcopuin pro Informatlonc, & Voto; Quod tranf-
mifitulquefubdie I 1. Dec. 1717. Iii eoque arquefideli, at
fincerafadli narrationeoculis EE. PP. lubjccit , tam ma-
gnam utilitatcm,quamexiremam ncceflltatemdd, Rcligio.
lbrum,prod.Gratia Qnionis.
Evulgata notitiaomnium praemifibrum perno(lramCivi-
tatem, permifit pariter Deus, ut aliqui Spirituscontradi- it
itionismulta , ^ veroprorfusalicna ,f8liintrepiditate, tan-
taqueinculcationeafteruerint , utmagnam fecerint impref-
fionem ; Fuitqueproinde, Nobisnonauditis, nequeinfcri-
ptis ,neque in voce intormantibus, relaca Caula Inter fimpli.
ces Preces in Cong. habita die i j. Jan.i 7i8.quando refcri-
ptum fuit pro Gratia; rejeftione,
Inftetimusdeinde pronovaaudientia in feqCong. dieu. ij
Feb. ! 71 8. quae fuit benignd concefta, cum refcr ipto . jid men-
tcm : Unde rcproponitur hodie, & attentis rationibus,& coii-
gru^-iUiiSjdequibus infrafpcramusexaudiri.
L)uas funt principalcsbafcs noftiae inftantiae, ncccrtitas 14
niiiiirum, & utilita.<: iiabili.fperin.incntiaf dd. Religioforum
innoftraCivitate,qiiii)US concuirciinbus favore Relit^iofa-
rum Familiarum folct Apoftolica Sicdes de facili Unionis
Gratias concedere , ex adduflis ^ Fag. in cap. Sicut uaire nu.
zide Extejjib Prtel. & i Barbof in cap- J^uod Dei timorem \ f
nb de Stat. Mon.uhor. Sc refolvit ha.c b C favorem Clcrico-
rum Regularium MatrisDci in Mediol Unionis : i. ^ug-ijij.
quando dubio ; ^-in fii fignanda Supplicatio , refpondit Affir-
maiive ,r(fervato rcgtijfu in Cafu di(folutionlf . Utramquc
autemnon podumiii mcliusdcmonftrare, magifquecvidcnfi-
busprob.-itionibusolkn.iercquiim opportun^ repetendo hic
veiba Informatioris ,& Voti Epifcopi ,qua: funt fcqoeiiti? :
Applicatlonem Jbanc adco proflcu.tm .,& tiecejjitriam ad divml
cultus avgmenium , <if animarum utilitatem Rcatini Cl-
vei exiliimarwit , ur eam propriis nominibus interc/uf» Li-
1'cllo , bcnigniffimis EE VV. Literis pariteruniio ,SS- D.N.
prtere no» cuibucrini : Et equidem , cit>» Eccle/ia Parochlahi
S Jo in Si.iiua /ta rcperiaiur in meditulllo Clvitatis , C? tn
publico Foio ., ubi cmnes Mcrcatores . & f^leriqae ^-Jrtificwn
inh.ibttant , (it ubl quotidie confiuit Vopull multHud^., vcl
en^entlum, Cf vcndcniium, z<el ad fecularlt Gubcrnii vi-
cinum PaUtiuin ,&Monnm Pietaiis continui rccurrentium, \6
expedit, ut in ca non unut tantum , (ed plures Opcrarii
prtefto fintadSacrificla celebran./a ,ad Contdfiones audien-
dai yifimbctillci m Fidci ru.inntntts a.huv.indos . H*c fvir
eniHia
Tom.IlI. Pars II. Difceptatio XX. 271
«rrtHia mlrabiliter pr^eflare valent Clerici Regulares SchoU-
rumpiarum ,qui Choriobligationibus non addi8i, ficutc<ete-
ri Regulares , publicte animarum utilitati femperprompti ,
iifpaiatiinveniuntur Necminorpropterea erii particutaris
animarumutilitas ,fifolitm Parochialem Jurifdiilionem ref-
piciamus . Nam licet modernus Arcbipresbyter fuo munert
mn defuerit , tamen quatenus Parochialis ijia diNis Patribut
concedatur , cumfatis ndmerofafit , majori cum attentione ,
& ParochianorumfatisfaSione adminiftrabitur, nam plures
habebit Parocbos Coadjutores , qui , vel prafenti in Sacra-
mentorum adminiftratione opem afferant , vel abfentt inom-
J7 nibus animarumnecejftatibus ipfiusvices gerant . Tantafane
Utilitas fperari non poteft a folo Archipnesbytero^qui, pro-
pter reddituum tenuitatem , alios Operarios conducere non va-
let, licet mejfis magna fit ■ ^uamvis etenim antiquitus h<ec
EcclcfiafueritCollegiata, ^ plures baberet Canonicos , no-
flris tamen temporibus nulla remanferunt , proeter folum no-
men , Collegialitatij veftigia , & Canonicatus , ad fimplicia
Beneficia redaSi, per Re8ores pojfidentur , quorum major
pars , velin Romana Curia , vel alibi morantur , nec ul-
lus ipforum aliquod vel minimum Ecclefieeprtffata pneftat
fervitium .
Cacterum necejfitas quoque erigendipr» Patribus Scholarum
J8 piarumCollegiam petitam appluationemurgsrevidetur.Cum
etenimadj uventutemliteris trudiendam jam fuerint in hac
Civitate admijfi , ^ etiam confequuti fint effeffum applica-
tionis quinque fupranominatarum Cappellaniarum , itaut ho->
dii fuffcientem habeant annuum redditum pro fubflentatione
liecemcirciterReligioforum, ulteriiit protrabeada nonviUe-
tur formalis Collegii ereilio : Si pro ifla novum eedificium
conflruendum fit , via fujficiet fumma fcut. 15. millium, ut
colltgitur ex eedificiigraphide , mperdelineata : Sitantape-
^9 cunia quantitasex annuis [uprafatis redditibusadfummam
300. circiter fcutorum afcendentibus colligenda fii , Collegii
perfeSam crc^ionem vix videbuntCiviumReatinorumferi
Nepotes .
Sed, quddrefle,\-ione magis dtgnum efl ,firedditus ,profub-
10 ftentatione Religio/orum deflinati , in tedificationem novi Col-
legii quolibet anno impendantur ; Unde interimdefumenda
erunt necejfariaprodi^is Patribtis alimenta ? Seminarium ,
quodfpatio zo. annorum eapr<efiitit , una cum Vefliario , im-
pojfibileefl ,qubdtaleonus , ampliiis fubflinere valeat , ciim,
ut fupra narratum cfl , attenttj prateritis ,<:t adhuc duran-
tibus Calamitatibus , Puerorum numerum reducere coailum
tll fuerit , ne ulteriori are alieno gmvaretur, ^ nifi levamen
aliquodaJferatur,omnes etiam Alumni brevi dimittendi erurit:
Utigttur, tam animarum utilitati-. quam necejjitati Patrum
Sc/jolarumpiarum,& Seminarii indigentia , fimul providea-
tur, magis opportuna occafio in tota hac Clvitate centigere non
potefl, quam ea, quam modopr^bet imminens vacatio Ecc/efiie
J-^arochialisS-Jo^qute, ultra iaudatamfituationem in medie Ci-
vitatis , plures habet ades , & domunculas cohterentes ,ad Re-
Zi ligiofte Familice habitationem facile adaptablles .
AdmodumautemactendendasefleconfimilcsRelationes,
quae per Oidinarios ad facras Gong. tranimittuntur ; pcr
h2cnumeroverbaobfervavit/<()r.</ff.i4. num.2j.c0r. yin-
2j /«/(^o,&:concordantaddudlii»/6oc7'«w./>.z. difc.i. $.ii.n.i.
Quibusadditur illacircumftancia,omniconfiderationead
noftrum cftcdum digna , guod Gratia, nonpetitur proU-
nioned. Parochiaiisad favorem alicujusLoci pii ,denovo,
&hic, & nunc vocandi,& incroducendi in noftram Civi-
24 tatem , itauc calis Unio debeat cft"^ fundus ,&dosintegra
Fundationis faciendas, Sed ad favorem Locipii, qui per
ii.annosinnoftra Civitaiecum ingentianimarum, & ftu-
diorumemolumentoreperitur, cumlua iufficienti dote, &
cum ncccft"ariisiftiusS.C.facultatibus. Etcum alifer,pro-
pter Ecclcfias, &habItacionisdeficientiam, in Civitate Rea-
linadiuciCismanerenon poirit , nificum totali Scminarii cx-
tcrminio , ne hoc accidat , pro Gratia talis U'iionis humilli-
mc fupplicamus .
Ecc6ferventius,qu6pacec,qu6d petica hujufmodi Unio
non fiac ad commodum alicujus Locipii, nullam habentis
ConneNioncmcumbonaeducatione Juveiitutis, &k)narum
aftiumcultura,fedpraBCisepetiturproClericis Regularibus
25 Scholarum piarnm, qui ex eorum particulari Inftituto ad
utrumque tcnentur, & eorum obligaiiones , iion fine Bo-
norum omnium laude in coriim Domibus, & Collegiis pun-
ftualiteradimplcnt : Et proptcreapro Gratia noftiW Unio-
nismilitat ptindualislcx Pap.Tlis,fcuclara , & litcralisiffg.
il-Cancel- inquaSS. D N.abilla genciali prohibitione,re-
Vocatione ,&caffatione Unionum Bencficiorumcujufcum-
qucqualitatis,failarumadfavoremperfonarumiaamplifli-
Urfaytt Difcept. Tom, UL
niaetiamEcciefiafticadignitatcconftitutarum,fequencibus
clarisverbisexcepic;//ai (funcejus verbaprscifa) ^a^r/w»; 26
pro fundatione , feu dotatione , augmento , velconfervatione
CoUegiorum , (S aliorumpiorum , <3 religioforum Locorum , ad
Fidei catholica; defenfionem , G; propagationem , bonarumque
artium culturam ,inJiitutorum ,
JncujusRegulaefequelam itaunaniraiter tenent Valenz.
tonfiz- nutn.j^. Parif. de Refign. lib.z- ^uafl.9. nu- 1 9. infine, 1 7
Ji-okier. ad Reg. Cancell.reg.lunum.17. Qarz.de Benef.par.i.
cap.li. num.iS<). Barbof ad Conc. fefs z^. de Rejorm. caf.ii-
num.i I. Cb dejur. Ecclef univ. lib-l.cap.iC de Union. benef.
num. J4. <if ^f Poteji- Epifc. alleg.66 fub num. 7,0. Gonzal. ad
regul.Z.Cancel.glofs.s.$.l.nu.ni.Turricel.deUnion.cap.\j.
xum.^6- Rot.dect^ii.num.C.cor.Caval.&dec^^i-aum.i.cor.
Veral. par.^. & dec.t^i i^. n-^i. eor. Ludov.nhi^dd. »u.6.& cor.
Emer.'yun.dec.6ji.num.^.verf.Nequerursus ,(:fdec.8i-j.a.
z.par.i^. rec. quse in fpecie loquitur de Unione Ecclefiae Pa- i8
lochialisCoUegioSocietatis Jefu; Etrefpondendoobjefto ,
innixo dilpofitioni Conc. Trid.fejf.in.de Rejorm.cap.i^. a
quoprohibentur Uniones Parochialium Monafteriis, aliif-
que regularibus Domibus ,ad rem ait : Vifumfuit , /mfufmodi
cbjcSium non obflare , quiaCumUnio fuprad. Ecciefiee faSa
fuerit proaugmento, & confervatione Collegii Societatis Je-
fu , arf Fidei catbolicte defenfionem , & propagationem , b*-
7>arumque artiumcultum , ceffat d.grohibitio Conciliatis , ex 29
ratione ,qubdingeneraii dijpofitione prohibitoria credendum
profeBb non efl , qubdreligiofijfimi Patres Ttid.comprebende-
re voluerint iilas Uaiones , qutetendunt adaugmcntum cuitus
divtnt .
Neque aliquam merentur animadverfionem ea, quje in 30
contrarium motivari poflunc .
\. Enimnullamhabecfadi, & vericatis aiTiftentiam pia
jllameditatio,qu6d PP. Scholarum piarum , mediante U-
nione EcclefiaeParochialis vellenteximere Curam Anima- 51
jumajurifdiitione Ordinarii Reatini, fibique appropriare
cmnia Ecclefiaftica Beneficia in d. Ecclefia exiftencia .
ObjedumeniiBnullamomninotubfiftenciamin fafto ha-
bec: Solemniirimdfiquidem ceftaturEpifcopus incjusRela- js
tione, quod iidemReligiofi exprelse coram ipfo fe decla-
rarunc, promptiquefuncicerumeandem folemnem emitte-
re proteitationem , quoties, &quando EE.PP. videatur ,
Unionem,dequoeft quaertio, lequi debere , fine prte]udicio
Jurifdidionis Ordinani quoad ea , qute Curam Animarum
concernunt , 6" coUationem fimplicium Benefictorum , ineadem
Ecclefiiitxiflentium, innt vcrba diili Epi(copi,ubi tupra: Ec
ad omnem abundantiorem cautelam ad diflum eftcdum pa-
blicum renunciationis Iniirumentum omni Ipei hujulmodi
aflequutionis Beneficiorum ftipulatum fuit die 21. Maii
17.9. per AdtaQuintilii Notarii Cardinal. Vicarii .
Qux omniauniformialunt Juriscommunis difpofitioni,
fecundiim quam duo innegabiha lunt . l. Quod Parochi re- 55
gularesincondernentibuscuramanimarum in omnibus (ub-
jacent Ordinariorum Jurifdiftioni , ut in tcr r.inis Collei?ii
Societatisjelureiblvit haEc.S'-C'.j«0/'/jj6^«gf/>. H.J an.i6 {^.
leite Mofiaceli.in Form.^. numer.&S.fol.z i.& gcneralitcr Ror-
dec.io. num.z^.apudde Profper. d( Terric.fep.nat- II. Ver6,
qu6d Unio alicujus Ecdefiae illam ftride comprchfndit ,
luilloautemmodo apta eit comprendere Bencfici.i , in cil"-
dem Ecclefiis fita , & fundata , quae, utimembr3,& cor- 54
pora i"cparata , habentia proprios redditus, & titulum di-
llindum , iiunquam remanent unita cum ipia Ecclefia, ut pcr
haec numero verba id f^rmivii Rot.decjts^.num.i.cor. Emer.
Jun. & concordant citati in dcc. 1 4. num.j.i? dec.9. num.6. cor.
'Duran.& dec.i \^.n.2.& ^cor.Ler.
II. Non iubfiftit aflertum prijudicium Dataris Apo-
flolicar, quae per Uniones Beneficiorum privatur cm,)lu- 35
mcntis Expeditionis Bullaium in cafu obiius polselsorum
Bcncficiorum unitorum .
Reiponfiocniminpromptu eft, obfervando fcilicct cum
yimayd- de Styl. Dat,ir.lib. i -cap. iS.^.^.de Qitinien. num. 1 1 .
Si cVimC ard.de Luc.de Bcncf difc.%9 num.i.verf.Liimau j6
rcm,Cf Rot.cor.Seraphdd i^i numi.t,' 10. qu6%! Paulus
11 incjus Co»fl.6.in Buii.ir, «jZ'./co» i.ad evitan. huiufmoii
praejudicia Dataria:,per vi..miegulac, & legis gcneralis dc-
icrminavitfolutiopemquindcnnM rclpcitu Bcncficiorum uni-
loriim , rcgulando vitas Bcncfi-iatorura cum tali, qjali
tiniiormitatead dilpofita mlcg. H.eroditJtumjf. ad Lef. falc.
i.]\.\6d ohkrvam ct.»m Gal.ef tnOpufc.ad ^-innjt. ^V. jinjli ,
Cf Lotter.de Pcn.f.lib.l.qutefl.i9,aMun3 i.C\im<\\ie tcmpo- J7
reClcm. X. ortumt"oifl"et dubium, an idem quindennium
Iblvendum ci"setabillisCoIlcgiis,quxad Fidei catholicsedc-
fcnfioncm , & Juveutucis bonam cducationem inftitu;a funt ,
S 4 fuii
272
Difceptat. Ecderiafl. Dominijci Urfayas.
(vtk ab eodem Sumcno Pontifice , re mature perpenfa , dcter-
piinatuKi, omnia Loca pia , feminaria , Coliegia , eciam
inftitutaaddetenfioneujcarholicatFidei, & Juventiuis bo-
ijam educationem , inditinae teneri , & obiigaia efle ad
diftam invariabilem folutionem Qiiindcnnii , ut videreelt
38 inejus Conftit.^c. in BuHar.novtom.^. Iiaut hodienullum
.oinnino in hac parie confiderari poffit pr2ejudicium Data-
rias, cx Unionibus , quarfieri folent favoiereiigiofaium Fa-
miliarum, & pioium Locorum i Eoqma, uitramaximam
illam expenfam , quae neceifaria fimpli.citer eftpro Bullis
Unionum , omnepoflibile piiju.diciujm proveniens ex eo,
qu6d Beneficla unita nunquam vacant, abunde compenia-
tur cum d fixa, & invr.riabiji folucionede 1 5.in j 5. annos
.59 punftualiter facienda , ut obfervat ifof. decif. 181. nutn 13.
fy 14. cor. Benincaf. ibi : Major fortifse refultat utilitas Bo-
tnino direUo e.V invariabili Taiea , femel firttiata ^ quam fi
determinato temVore effet renovanda Oc.Unde hoc etiampra-
dicari folet in Quindenniis , Camerte ^pojlo/ice dcbitit &c.
&concordant addufli ab Vifel. concl.leg.ioo.nu-ip. & dRot.
dec.\g%.num.:\p.\q.rec
IIL Non obftatgeneralis regula , quod Beneficia faecul.
.40 confercnda func iaecularibus , regularia ver6 Regularibus
de qua poft Tex. iti cap. Stngula de Proib. in 6. lif in Clem. i . dc
Supplen. neglig- Pral. Card. de Luc. de llt»efdifc.6i\. ». J. Gf
Rot.cor. Bich dec.\i>Q.num z.
Illa enim proced it i n termin. coHatioais Bencficiorum,quas
41 Jure proprio , dur.intc vita Beneficiatorum , fitabOrdina-
riis Collatoribus , habentibus reftndam facultatcin confe-
xendi Beneficia , nullo autem modo apta eft ligare manus
Summorum Pontificum, qui inomni materia , & pra:cipu^
jn Ben^ficialibus, ampl.flimam, & illimitatam habent fa-
cultatemilla uniendi Locispiis, lufta concurrentecaufa ,ut
in fpecic obfervat Carol- Ant. de Luc. ad Voitrigl. ^.i. annot.
8- de Union. Hencf- qu<gft.^.numer.\i. ibi : Citca Unio"em l'e-
neficiorum de pofcfiate non ejje dubitandum : V.ipa enim , tan-
quam Caput Ecclcfite caiholic.e imiverfi/is vifibile , habet
amplijfimapipoteflatem &c. Unde , quamvis Unio Beneficiorurn
nort ppjfit fieri in genete menfee Capitulari &c.hoc habet /0-
/j2 i'«»w, quandoVniofitpcrOrdtnarium,fecusfiperPapam.Fjt
contrarioobjedtorefpondendoadvcrtit i?or dec-^i 1. ».2 6" 3.
cof. Cavnl. ibi : Item , quod h<ec UntofaBafuerat de Beneficiis
ftfcularibus Celiegio rcgulali , contra regu/am , qubdftecu/atia
ieecularibus , regulaita verb Rcgu/aribus debeantu r : Refpon-
dtbalur, Unionsmfuiffefa8airtcum expreffarcfervatione Be-
Al ncplaCiti Aptfto/icifyc. i) qubJ authontas Pnpee fupp/ct de-
feilum fo/emnita!u:n 6fc circa quim conclufionem concor.
dant sddufli/wf/iff^fo W((W scor.Bich.& dec.i j. n.i'). apud
de Profper. de Tcrritor. feparat.
Concurrcnteamem jultacaufa , folent Summi Poniifices
facilesprafbercauresreligiofi.sFamiliis, fimiles Gratias U-
nionis Ecclefiarum Parochialium petentibus , concedeiii.lo
44 eis Parochiales Ecclefias, ^ larcularibus Curatis aniea pof-
fifT.is, juxta ficqueniia cxempla Parochiarum Urbis , in
t|iia , ex 86. Parochiis , ;o. pofndcntui.T Rcgularibus , ex
quibus noftris icmporibus id fuit prafticatum in Parochia
i Nicolai ad C celarinos, inahaS. Liur. ad Montes, in
.iliaS Joan.de Malva , &aliar ultimo loco ereQx fucrunc
in ipfifmct Efclefiiis religioforum Ordinum , ut funt illa;
S. Pauii, & S. Sebaftlini , S. Laiueprii, & S. Agnetiscx-
45 ;ra Muros, & S. Fi.incilci in Montc Maiio , Prout ctiam
aliaf fsculares Ecclcfi£Ecorce(T"aefiicrunt religiofis Familiis,
rempdinfignisEcclefiaS. Mariae ad Montes pijs Operariis
S. Balbinx ,& fimilcs.
Eiufilemquc laudabilis prax:s bonam illam.Tdducit con-
^6 rrucnriam , an^marum faluti unic^direflam Card. de Luc.
in Jie/at.Rom Cur.for.difc.ii »:im.^.& 5 hisverbis ; Cum
cxpediat ,qubdu/lra Paroihum ,fif C/erjcoi fttcu/ares , aUqui
fl.lfint R(gu/a>cs , qui miniftrcil quoque Divina., & Sacra-
trenla , li/ud pritferiim Pifnitentirt- &c. CujusSarramcnti
rcfpcOu utinam vcracnon tilent difficultatcsillar , Ouncosi
Jillo rcffore di .iccvfar fe mcdc mo , <i} apnr que/Ia circcflan-
t I, Inqua/eia/' oi.i e piii di vcrgogna , chc /a joftanZi dcl/o
ftefjo peccaia., funt vcrba Cardin. Pa/.tv. r://' Jflor. dc/Cenc.
/ib. 1 1 cap.^.\num. i6.de quibus in Inftit cnm /ib.:f. lii.j. ff. ^5,
«47 Qiistdifficultatcj trcfcunc in immcnfuin in parvi.sCivifati-
bus , inquibusadlunt pauci C",onfc(Tarii fx Clcro fjculari ,
fempir rn^nitennbux noti, & ut plurimiim confnnguinei ,
Tclaffincs. Ad facilitandumproinde hujus ncccffarnSacra-
menii adminiHratinnem , nciiari non poccfl nimivjm con-
ducerc, ut in p.irvisCivitatibusadfint C.onftlTarii cx C^lcro
regulari, qui . ranqu.im cxtcri , fat6fn|cnt cffeaffincs . &
confangtilnei Panitcntium
W. Non obftat, qucd per didam JJnioWm privamur
alimentis, & congrua inanutentione unus ex Presbyieris 48
fasculanbus , qui pcffet pro ^empcre pbtinere, & poflidere
d.Parochiam.
Cum enim ex introduftione jam .fequuta Religioforum
Scholarum piarum , illorumque (tabili mora in noftra Ci- .45
vitate remaneat innegabilis publica omniuin Civium fpi-
ritualis utilitas , totiufque Juventucis Reatinae .commo.
dumquoadbonam educationem , & iiudia. experientia te-
lle, & id comprobante Epifc in ejus Relat. applicantur
proadaequata refponfione verba illa S. Pe/agii Pap<e , fcript»
Benigno Archiepifcopo Tt\m&inca».Scias' Frater-j. quteft. I. 50
Ntim p/urimorum uti/ilas unius utilitati prteferenda efl ,
cumconcordan. apud Gralian.difc.4'/S.tium.ii. & ad no-
ihum praEcifumeffedum Pignat. confi-j-j.num.iy.tom.i. )«.%-
taRom.imprefs.
Abfque ulla prorsus difficultate , ex quo in Parochiali Ec-
clefia, dequaagimus, adeftquaedam piaCongregatio , ca- 51
noniceereftaanocoriaepiobitatis^ViroP. Baldinuccio, uni
cum tribus aliis antiquis Confraternit.atibus ; Repciiun-
tur.pariter in illa feptem Altaria , & tres Sedes ad audiendas
pcenitentium confefliones : Itauc impo^Tibile videatur, ut
unus l^arochuspoflicdevoiionidd. piarum Confracernitaium
fatistacere, cum unico MilTae Sacrificio , ibidem quotidid
celebrando.
E convers6autem Pl^ Scholarumpiarumomnia praedi-
Cia, Sc longd majora commodapraeftare poterunt, eoquja jj
faltem fexSacerdotes inibi femper facere deberent, quoti-
die MifTas in illa celebrare ; Fidelium confeflioncs audi-
re ; Et Confratres omnium didarum Confraternitatum
pie dirigere, & fandtificare pocerunc , mediante Sacra-
ment. frequenti adminiftratioiie, & divini Verbi continua
praedicatione.
Innegabile pariter erit aeque promptum , & quotidia- jj
num commodum totius Populi audiendi plures Mifl^as in
eadem Ecclefia , pofita in medio Civitatis , & in Loco ,
ab omnibusfrequentato ,- Mittendi eorum pueros adexer-
cenda opera pia , ad fludia , & addifcendam dodrinam
citriftianam , & ad omnia alia chriftianaepietatis cfficia ,
praecipue refpeftu Infirmorum, qui maxima faciliiate ,
etiamfi plures rcperiantur in extremis, afliflentiam habe-
re poterunt a didlis fex religiofis Viris , continuo mo- 5^
ramfacientibusineorum Domo , femperquc paratis ad oc-
currendumomnibusindigentiisfpiritualibus Ciyium Reati-
norum
Seminarium denique fuam pariter praefentaneam expe< JJ
fietur ut;litatem , niagnumque fublcvamen, eo quia ho«
die, attenta propriaobligatione manutenendi dd. Religio-
Ibs, opus habuitdiminuere Alumnorum numerum; Econ-
verlbautem poftGratiam Unionis, hodie petitae, neduin
fublevabitur ab onere manutenendi praefatos Religiofos ,
fed habebit annua fcuc <o. ex fruftibus j. Cappellaniarum, ■
ab eifdein RcIigicif)spo(re(Tarum, cum quibuspofcrit duos
Alumnos augere , & commodc manutenere ; Ukra il- 56 ■
I.im aliam magnam utilitatem , refultaniem ex eo, quoJ \
Clerici, inibi moram facientes , poterunr circa literariam
eruditionemutiopcra Magiftrornm PP. Scholarumpiarum,
abfque ullo ft:peiidio, vel minima iccognitione; Ex quo
infertur aliaconfidcrabilisutilitas, quod (cilicct (ummail-
la, qu^m dare teneretur Ludi M.igillrisfaccularibusproeo.
rum falario, poflet convetti in aliorum Alumnorum au.
gumcntum , (cu numerum .
Exderegaiione uheiiusdiftac Gratias Unionis hoc feque-
retur nracjudicium Seminario, acCivibus Reatinis, quod, J7
vel Patres Scholarum piarum poll ;o & ultra annos Rea-
tcdifcedcrcomninodebebuntj nonfmedamno, & dedeco-
re Civitatis, & Scminarii , impoflibilc Cnim cft ut inter
paucrs annos Ecclefiam , & Collcgium ardificare pofllnt ;
Vel fidiutiiis inScminariomanebunt ,& ufquead Ecclefir ,
&C^ollcgii pcrfcdamcrci^ionem jcdmiferiidcvenjct Seroi-
nariiim , utomninoclaudcn.fit .
Ex quibus proptcic-i , infimul uniiis,utilic!ist3m fpiritua-
hs, quam teinpor.Tls totius Populi, C!ivltatls,& Diocccfis
Reatinac talis vidcuii (■(Te naturae, talil"quc cvidentix, ut in
controverfi.Tmadduci niillaienuspotru .
V. Nonobliat vicinitas EcclcfiacS. J(>:rum EcclcfiaC.'»-
:h<'drali, obdubium, qu6d minuaturad iflam concurfus fx 5S
m.iiori (rcqucntia d. EcclcfixS. lo;
Ha-ccnim noiicfl denovo hodic fundanda , fcd ^ mulfo
tcmporcaEdificnta reperitur , nc de pr»ieritodc<-f»raia en.im J9
AiithonoreCollcgiatac, cum fuTCaplff , ^ > j Canonicis ;
Etproprerca, ficutidepraricritohujufmcdi prxtcxtus non
fuic
Tom. III. Pars II. Difceptatio XX.
fuithabitusinaliquaconrideracione, itanegligeodus pariter
hodie videtur.
Imo rcflexio h«c potiils retorquetur, quia ciiin in Ca-
6» thedrali, prxcerCanonicum Poenitentiarum , nonadfint,
nifi alii duo Confeffarii, quorum unus eft ex nortris Reii-
giofis pro Confratribus Sociec SS. Sacram. pojlco, quod
invicina Etclefia S.Joaii.-adfint multi aliiConfcHarii; P?-
nicencesoccafioneaccedeodiad illosaremou partibus Civi-
tatis, faciiedeindeaccedentad Cathedralem, ad veneran
dum Corpus S. Barbarae , nec non miracuiolam Imaginem S.
M.de Populo ,erga quas univerfaCivtas fpecialem profi-
tetur dcvotionem ,
Inomnem verocafum, objeaopunwlualifrimein Jureref-
6 1 pondet Rot. cor. Seraph. dec.i^l. num.^. his verbis . ^uartum
pra]udicium ex eo deducitur ■, quod diminuitur concurfusPo-
pulf .^accedtntis adCathedralem.,'if ficdetrahitur ejus deco-
rj^ itbonori y Sed hoc non ejfs pra)udtcium conjiderabile cen^
fuerunt DD. cumex aliapatteprtepontieret favor augumentt
cultus divini, utbeniper Butr.ifcNam in eoconfijiit honor
ifte , utcultus divinus augeatur , cap. Audtentiam de Ecc/ef.
^edifican. & Pignatel. conful- 1 79. num.i^.tom. i . ibi ; CUm ex ea
notabile cultus divini auguwcnium refultet,quod ceieris con-
fiderationibuspr(e[onderaredebet ,(y Rot. deciby num\-].
par.i6 rec. ibi : Iteriim DD.exi/timarunt nulhus ejfe confide-
6i rationis prtejudicium , quo i diffi Patres pojfentpati ob dimi-
nutionon concurfus Vopuli adtllorum Ecclefiam . jQuiadivini
culiusfavor , 6f augumcfitumfimi/ia prafiudiciaprorfus exclu-
dit , atque antecellit : Cum quibus procelfit ^rfc5. C. in Par-
tnen. Feftiv. S. C rucg -yJug.i 6()^ ■& i8Mar.1699.ut videiceil
inToz.p z.difcep.smu.t i^.&feq.
VI Non obllat periculum diminutionis eleemofyna-
tl ruroproMiffis,quaehodierelinquuncur Cathedrali .
Quianolhi Religiofi , ultra obligationem MilTarum^ce-
^4 lebrandarum profingulisdefunflis propriae Rcligionis , die-
bus nonimpeditis, habentaliam fpecialemobligationem cc-
Jebrationis 5. quotidianarum Miffarum pro adimplemento
onerum Cappellaniarum, fiui unitarum a SS.DN.&ulte-
riiisille, qui ex iifdem exercet Curarain noftra Ecclefia ,
tenebitur pariier Miffam applicare pro Populo. Et proin-
de quifque videt , quod nifi eis communicetur privilegium
165 plunes in die celebrandi , concelfum aliquibus Eccleliis ,
fpecificatis/» J«^;rKr. Cmw.//6 i.ma/. 10. fj.j. num.6i. de-
negatum vero ab hac S. C. in una Bracharen.14. Martii
171 1. Sacerdo.esReatininuIlamhabent occafionemtimen-
di diminutionem eleemofynarum pro MifllsiQuaeuIteriCis
notorium,eft , in tali afflueutia relinqui in noltra Civitate , uc
non valentes illiusCives k fe ipfiscelebrare, illasdiftribuanc
66 Sacerdotibus exteris, ut refpordendo in fpecic huicobjedto
obfervavimusfup. <///Vf/> j.ffUTO.iiS.
Et nihiiominus fubjungmius, quod hujufmodi alTercum
i-j prijudicium , uti evencuale, incertum, & pendens 4 li-
bera voluntate Fidelium , in noilristerminis in nuIIapEor-
sus confideratione habendum eft , ex addudis in diffa difcep.
J.a num-ii-j.
VII- Non obftac, quod Patres Scholarum piarumcom-
58 modehabitare polfincin domunculis, ab iplis cmpcis, abf-
queulla necelTicateacquirendi novam Ecclefiam .
Hujufmodi enim reflcxio uiia eftex illisconfiderationi-
^j bus, quaelicec fpeculative plnufibilis videatur, in fraftio-
nepanisapparet undiqueimpradticabilis, uc in fimiliobfer-
vax Raynald.tom.z.ad cap. 16. fupp/et.^.num.i. cumaliis in
lnfiit.crim.lib.7,.tit 6. a num.%. E6 quiadiftxdomnnculae
non funt inter fe connexae . minufque conftruttae pro habita-
tione Fimiliarum regularium .- I.ner illas nulla reperitur
Ecclcfia : Etquodmagiseft , adhoc, uc aliquam formsm
Doinus regularis habere polfent , multae efsent demolien-
70 dae, &alia:denovoaedificandae . cumiilis maximisimpen-
fis, indicatis ab Epifcopo, quae omnibus nota: func, &
quibus fuccumbere nuUo modo pofl^unt dd. pauperes Re-
gionifi .
VIII Demum, non obftac alia fimilis apparens refle-
71 «io, quodcilmdiaisRegulareshabeant fcuta^oo. annua ,
detradl.slcut }oo. proeorum congrua manutentionc : reli-
Quafc.500. potcrunterogariincoiulrudionem Ecclefis, &
Domus.
Ivi hac enim parte vere defecerunt contrari.r fcrutatio-
71 nes, atquemiferi?allucinatifueruntilli, qui itadifcurrunc:
Quia lionfumma lc.500 fed alia fc.jii. 50 vereeft illa
quamhodiehabentdidi Religiofi m noftra Civitate , hoc
eftfc 50. quaeeiscontribuuntur^StJminariopfo illorum Ve-
ftiario. fczjo. cx redditibos 5. Cappellaniarum , fc. 20.
pro Ledura Thcologias moralis, fci^. proclecmofyna ,
uniexiifdem, aftiftenti pro audiendis ConfdTionibusCon-
fratrum SS.Sacrament. fc.50. quacretrahipolfuntexpenfio-
nibusDomuncularum ,abeifdememptaruai,&fc.u7. jo. ^ 75
Civic. pro Scholis.
Hocpofito, quacenusdiili Religiofi nonampliQs moram
facerent in Semmario, fed in didiseorum Domunculis, fi 74
idpoftibile eftet, fine Ecclefia, & fine neccffariis Offici-
ns , quod per viamfaIfaehypothefis,<5c profimplici difcur-
fuhicfupponimus, tuncftatimdeficerenteisfc.ioo. hoc eft
fc-jo. ex penfionibus domuncularum , in quibus ipfi debe-
rent habitare, & fc.50. a Seminario, quod non teneretur
ampiiiiS illa fubminiftrare Religiofis, ipGs non aftiftentibus ;
Im6erontraexreuditibusCappellaniarum in hoc cafu dc-
berentReligioli fubminiftrare Seminario fc. 50. pro manu-
tentione duorum Alumnorum . Non poft^unt pariter fjcere
ftabile fundamentum in fc.io. pro Eedura Thcolog ae mo-
ralis, &inaliis fc.14. quae folvit Societas SS. Sacramen. 75
quia ifta pendent i mera voluntate Cont"ratrum,& illa ab
arbirrioEpilc.utiin("pecierefolvit J. C.E.demenfeAuo. I715.
Remaneret pioinJc JiclisReligioi^s pro eoruni viftu, &
veftitu fola fumma fc. 1*7. 50 quae dantura Civiiate pro
Scholis, & fc 200. proveniciuia a CappellaniiSjCxquibus
detrahendo fc. 500. pro fabrica, Juxta contrariam przten-
fionem , remanerent fcuta ly. 30- pro manutentione , 76
aliifque, indigenriis omnium Religioforum . Digncntur
proinde Eminentifsi Patres eorum fumma prudentia con-
fiderare, an cuin hujufmodi renuilTimo affignamento va-
lcatad praxim reduci didtorum Religioforum manutentioin
noftra Civitate, omnibufque mature penfatis , muliiplici
eorum faworabili fuffragio cum d. Gratia Unionis Oratores
confolari Durum enim valde effet negare hanc fpirituaUm con- 77
folationem Civitatis ,enixe fuppliCantf , ait P/^»tfff/ loquens
in pundonoftri ca{usinconf\-;<).num.^.tom.i.juxt.Rom. im-
pref. Longeque durius, non exaudire precesillius, quem
Spiritus Sandus pofuit regere Ecclefiam Reatinam, pro
conlcientia, & veritateceflantis, &af('£Temis;Ut tam Ani-
marumutilitati , ^uamnecejfitati PP Scbolarum piarum, &
Seminariiindigentitefimulprovideatar, magis opportunaoc- 78
cafio in tota hac Ctvitate contingere non poteft , quam ea, quam
tnodoprabet imminens vacatio Ecctefits Parocbialis S. Jo-
Diezo. Maii 1719- propofita Caufa in C. C. fubdubio :
Anfitconcedenda Gratia Unionis Ecclefite S. Joannis in Sta- 79
r«<7; Nonfuit refoluta . RepropofitahacCaufa dieio. Julii
1719. AnfitconcedendaGraiiaunionis fanffijoannis inffa-
tua, fuit refcriptum : Affirmativejuxtamodum,&modusefln
quodPatres ad Beneficia, & Capcltanias afpirare noa pof-
fint , & qued Ecctefia unienda remaneat fubjeffa Ordinario
quoadconcernentiaCuram Antmarum , & quod eidem Ordt
nariofubjeffteremaneantConfrjternitatesy ui Ecclefiaere-
ffa \ Itaut Epifcopus eorum Altaria etiam vtfitare pojftnt.
DISC EPTATIO XXI
NuUius Dirpeiifationis .
A R G U M E N T U M.
lii Mttrimonio rato , & mn confttniato , itifla coticnrrentc
cuitfa, anpojjii Sionmus Ponttfex difpenfare , alteroex
Con]ttgibt<s diffctitiente .
I^Tom.i.par.^.difcept.-^. tium.if. fequent:'s doaifTimam l
Sanchez, in matrimonii materia conimunem Magiftrum,
pro certo habuimus, idcffeomiii Jurc r<:rm.<rum Sammis
Pontificibus ; Sed quiacatusdd.eUifcej-t.irioniscrat intcr-
minisdilpenfacionis, petitsc ab u:rt ju.. C.">njugc, abftinui x
ab ultcriori compcobatione aii\ v i.u-.c' jfi-^nis .
Qtiae, rematureperpenfa , LScacicntc confideraris omni-
busconfiderandis, videtur inne.viSilis, illiurqueaffirmativa
nonfineinjuria maximzPontificijepoteftacis in controrcr-
fiam adducipoteft.
Ad id demonftran. prxmitto, qnAd dc potcRate Summi
Pontificisdiffolvendi matr monia rnta , & non confumara , J
concurrcntejuftacaula, & ad pctiriooem urriufjue Coniu-
gls, nulla holie.iJcftdifficulras, ex aJdudis//» //i«?» Tcr»
i.par. I .difcept ■^ a n.4 ufque ad nu -.t^.
Excmplisautem , ibidem !ndics;:S/i ^Bw^r. 6. ufque aJ ^
numer^. aJdimus aliud , in Hiiluriis nimis celcbre , fub
Clcm.
274
Dilceptat Ecdcriafl:. DpnjjiiidUrfayac»
Ckm.YUlrelamra iSppadan.ad annumf5.99- »mA- 6"
5 a Pjgnatell.conful.i^ ■j.ftum 6 tcw-i. & a ^ard Ojfat. €pi0.
Jb'o. lom. i. Aliud Innoc. X. relatum a Qobat. in Theplog. ex-
periment.cap.io.de M.ittrtm.caf.i^-anum.il€. Ec aliydSS.
f> P. N. mediante Votp CC-t» Oriolen.16. Mfl/O^u.ucyi-
dereeft inhb.si. Decret. C. C.fol zoy
Hoc prsmiffo, devenier^ao ad .terminos difpenfetionis
7 piatrimonii raii, uno ex Conjugibus .difTenti.ente, opinio
■ ^ffjrmativa, nedumcommuniseft inter Theolpgos, ,&Ca-
jiopiftas, fed , omni diligenti.a peryoluiis Authoribus, de
piatetia tradantibus , nullum inyeni podtorcm , qui
lianc poteftatem in Summo Ppntifice non admittat, juft^
tamen , ac urgenti concurrente caufa , uc recpgnofcj po-
teft ex .
Am<c.inCurfTheo!og Tom-^de Matrim.fefl.i. verf Ex
S Jyistnferturfol. 1:8. ibi : In his cafibus poteft Fontife.x ,etiam
alteroConjugeim it0y Matrimonium diffolvere\ ut cum mul-
tis &c. quia cum h<ec Poteflas Jit concejja Ipntifici propier pu-
q blUum bonum Ecclefi<e , cu]us caufif expendere efi fohus Pon-
tificis ypoterif etiarn , confenfu alterius Conjugis non requifito ,
ineodem difpenfare.
u^verf de Sacram. Matr.part.2.fe^.6- verf Exfendit fol,
^© rnihi 1^1 \h\. Extenditquoque pAedina&c.fit pojjii Pontifex,
jufta exiftente caufa, difpeufare in dij]oJvendp Matrimonio
ratp , non folum ex mutuo Cpnjugum confenfu , fed etiam al-
fero eoruminvitp,,quia ficutide fa8o concejfum eft,utppjfit
/ilter Re igionem ing^ed/, ^ fn ea profiteri^it itadljfolve<e
Matrimonium ratum, etiam alteromvito, itaid pojfe ^eriex
tiii0 ]uftacaufa , quamvis abfque Religiofa ProfeJJione .
Baibof. adtit.Cod Solut. Matr par.iRub.num. loi. ibi;
If ,Si autem fit Mafrimonium non copula con[umatum.,tunc Ca-
fionift^ communiter comedunt , ilud ppjje dijfqlviexcaufa ,
per SummumPontificem^C etiamaltera Parte invita ,&.\n-
{ihfib num.'oy ibi ; ^uod fi uteiijue Sponfus confentmt ,
fotefi Papa dijjolvere Mai rtmonium de plenitudine poteji^tis .^
ftiam nulla caufa fubJifitiJe , fed fi unus tantiim petat dijjolu-
J2 fionem,fjonpoieft i/luddiJfo!vere,rjifiex Jiifta (aufa,&c liac
jeadein Ipquendi formula utuntur fajfpn. de ^ntephat.fcl.
^o^.nu.%. Gabr- tomri. Commun. ConduJ. 1 1 . iib.i i . de Matr.
fitatusfl Tancredo,&Sanchtz, ubi intra ,
Cafpenf inCurf Theoicg tomi.traff z6.de Matrim. difp.
>j .■j.fe^.^.pcrtot.&.iigmpi^tnum.ll.Jol.ji!,. iinprefs. Ilu-
vudni ^npo J645. apud Gabiieiiis Boftetti , ibi : Contro-
verfiaergoeftdeMatrim. rato, nondum (onfumato , an folu-
pile fit ex ejufdem Pontificts impeno, gravi inteiveniente
faufa ; Hac enim dcficiente cerfumvidetur , n«n pofte vaiide
(lijfolvi per difpenfationem Romani l^oiitijicis ; Sicuti etiam
videtur ccitum cafu , quo pcjfit , (:} pcffe ipfis etiam renuen-
/ibus Con]ugibus , G' (ipunilo difpenfationis dijfolutipn^m jna^
frimpnii tenere •
Clcricaf. in Erothem. Ecdef. cap-i^l num 14- fol. mihi
14 585. ibi : An Matrimpnium Fideiium ratum, non confuma-
tumpojft dijfoivi autliontate Vontificis , quacumqueex cauja;
Hefpondeo njfinnativf , fi caufa fit gravis , & ]ufta fyc Id
(oncedit cthim altcro Con/uge invito, urgcntegravi cauft ,
(juae talis rcputatur , fi fubjitpeiuulumgiaviiit» rixaium,<^
fcandalorum ; Si mutua lohabitatio cjje nonpojfit, velob le-
pram , vel ob Infirmitatem coiitagiofam ,fcu fieiilttatem .
JdcmClericat. deSacr.Matrim dec.is- niim.<il. ibi : Ter-
J5 tiumtandcni duhiumeft , anmcafu Difpenfationis ob jujlam
(aufimin Matrimoniorato fit ncctjjarius (onftnjus utitufque
Con]ugis, tfcommuniier Doi^iorcs refpondent ncgative,adco-
ut ct(tunus Con]uxfit invitus , (^ lejfiat petenti Difpcnfaiio-
nem , eidem contradiccido, nihilominus P .ipa porerit eam
conccdere , ubi fic (ognovcritpif bonopublico, if j-inimarum
falute expedire,
CoUcg. Salmatic. irafl ^ cap,^. «Kw.6:.ibi; Extendit de-'
\€ niquf Medina, ut pojjii 1 onnjc.x Difpcnfatipnem h.mc conce
dere .) etiaminvito Conjugc altero, quemidmodum inquit ,
difpenfat, ut pcr Projijfoncm Mittumonium ratum djjolva-
J7 tur , altcroCou]uge'cnueii(c ,^Cumcoconvenii Oobai.Thto-
log.experim. io>n 1 ■ tra^.i.num,6i)i,
Coninch.dc Siicimn.dlfp.ib. dc S.icram. Matrimdub.O. de
|8 Vnitat. iy infolubilit. Mairlm. wwot.JJ. jundlo num-}}. Jol.
mihi 75 ^.
Corrad. in Prax. J)ifpcnflib J.cap,^, »(/i».ij fol. mihi
19 1x6 ibi : Etiam "on ■idhiiitomutupconfcnfu Co>ijiigum,q,.iii ,
exifientc Cauja, /.oull Summus Pontijex dijpcnjare , alteio
toruminvlto, ibjquccamadducii congiu.iii) rationcm , £«/4
repugntnlla altenuj ncquit Pontificlam potcftatcm impcaire ,
nealteriy habcnti lufiam diffolvendt eaujam,peientique Dif-
fcn\aticntm, confulat,
-.(
.Curt.]un.cx>nf.f-.o. »«»>.i.ibi : Ciimprimum Matrimonium
non fuerit confutKaium , fuccedere videtur cotnmuftis opinio lo
Do^orum ; quod in filatrimonioftonditm confumato Papaha-
beat latifilmam potefiatem , tif ideo poteft per Difpetxfatio-
tiem fllud dijfolvere, etiam una Parte invttu , ut concludit
,Giofs. (ifc.
Dian. coordirt. tom.i. traB.i. de Poteft. Pontific refol.gS.
nu 6. ibi :Jufia exifteme caufa, difpenfare poteli Pontifexift .31
}Aatrimonio rato , abfque mutuo confenfu.Conjugumi Ratip
eji , quiapoteftas h<ec difpenfandi, non in graiiam, © bo-
nttm ,pr<ecipue privatum ipjoium .Conjugum, fedin primis
ipfius Lcclefieeconcejfaeft.
pelm. conf 26.cjrca finem. m
Gabrtei Commun Conciuf. tom.i. Iib.lt. tit. de Malrinf.fol.
90.,Obfervaateshic, quod Liber hajus Authoris, quem ci- j,;
tant, & fequuntur Sanchez, <:} Tancredus inlocis infraci-
tandis, id Bibliothecis llrbis nuliatenus reperitur .
Gozzadin. conf z. num.2^. ibi : Fateor, quod Papapoteft
folvere matrimonium, contraffum de pr^fenti , copuia car- 2^
nali non fequuta , ubi loquitur de ,Djfpenfatione , a Papa
JVIantuaE Puciconceffarelpedumatiimoniiraci, .llxore re-
,ludante,& Lnvi.ta.
Guttier. dc Matriin.cap.^ ^. t/um.y,.infine ,ibi .• Adhoc ta-
rnen , Ut Pomifex difpenfiet in Mat rimonio rato , .»0» conjidc' j.')
ratur fnutuus conjenfus (. onjugutn •• fed exifiente iuftacaiifa ,
potefi Poniijcx dljpenfare , altro eorum invito, ui cumaliis
probat , 6" rclolvii Sanchcz &c. ^uod ipfe quoque probo .
Medtn. deSacram. Homin. Contin.iih.ycap.Si), per tot. jj".
Sed neque ante finem , ibi : Sedneque adhujufmodi dlfpen-
fationcm, aul relaxationem utriiifque SponJS requiri confen-
fum , fedeffe fatis fiunuseorum feparationem ,&libertatem
pofluiet^ & piiijs cap.aS. verf. jQ^uorum praEmilserat , polt
niultam ,&profundam jam^muitis annis confiderationcm
ita fenfiife
Natc.eonf.z^o.col.i.ad fiiiemiib.i. ij
lerez. de Matrim. difp-xo feil.-j. num.S. ibi : ^««^/ fi )ufla
faufafubfit , icpvgnaniia alterius C onjugis nequit Papie po- ?5
fcftatem impcdire , ne alteri , habcnti ]uftam caufam dijfolien-
.di , & petenti Difpenfationem confuLf.
Ripoil var. Cap.a. num. 1 1 7. ^jeqq.
Rojfignoi. de Sacram. Matrim. tom.i. /iifquifi. num.^. ibi :
Sed authoriias in duperiore non aependet a voiuniate Par- z?
tium • fed fo/ummoddacaufa , qua eidem proponituraddif-
lenfandum ; E rgofieafueritjufta , if rationabilis , ad inftan-
fiam unius poteritdifpenfirc , etiam altero reluHante .
Sabell. in Summ. ve*b. Malrimonium num.iS. in fine ,
ibi : Raium verb tantitm, & non confumaium bene poiefi j<j
perSutfimutn Poniificem difpenfari, ipjis etiamrenuentfbut
,Con]ugibus .
Sanchez,deMatrim libz,difp.is.num7. ibi ; Ut Ponii-
jex dijPenfet in Mairimonio rato, non defideraiur muiuus \7
Coujugum confenfiis ,fed ,exiftentecaufa]uila , poteft Ponti-
fcx difpenfarj., aitero eoruminvito , quta fi]ujiacaufa fub-
fit ,rcpugnantta alterius iiequit poieftatem Ponlificiam impedi-
re , ne alteri , habenti ]utlam dijfoivendi caufam , petenttque
Difpenfationem , confulat .
^occin.conf.zS num.6 lib.\. Jj
Tamburin-Oper. Moral.lib.i de Matrim.cap.6 JeJndiffoi.
Matrim numer.i,.\h\: Jnquties ,an ,invitoaltero ex Conju- 55
gibus ,poJfit Pontijex tn hoc difpenfare &c. Refponaeo , etiam
altero invito, ficuti aitero invito . poicft alter Piofejfionem
en.iitens diffnlvere vinculum Matrimonti rati j Rano autem
cft ,quiaia ChriftusDominusTeiiquitprudeutia Ponlificis ,
ftonarbitrio Contrahentium .
Tancred.de M.itr.lib.i.,difp. 16. num.l. fol.io^. ibi ; "Nec
famcn, caufa jufta exlftente , difideratur mutuus confenfui 34
Conjugatorum , ad hoc ut difpcnjet Pontijex ,qula nequii al
teiHis dijfenfus Pontificiam potcfiatem iinpcdtre .
Taffonde Antephat.fol.,^o').num.j,.
Tanner. Oper. Moral. tom.,3,, difpS. de Malrim.qu^fi. 5.
dub .i- num.j] Jol.iii'j.\b\ : Affcrtioiftia ; Exlftentejnfta JJ
caufa dijpenfare potell Pontijcx , etiam abfque muiuoconfen-
JuConjugum y Ii,'i c.\ communi Doflorum, quoscitavimus ,
ScnienliaOc Raliocft, qulapotcftas hac difpenfandi , noit
in graiiam , & bonum pracipue prn.iUim ipforum Conjugum ,
fcd in primit ipfiui Lc. Ufia; conccffa cft .
Vidal.in Arc Salutar. tit. de Matr. SaCr. in/juifl. num.f^S.
fol.mlhilJl ibi : Ad,(o ,quod pofitajulla , Cf gravicaufa , ^ft
folvitur per Dlfpcnfalionc») P.ipie Matiimonlum laium Inter
Chrlftlanos , ciiai» tnvitu Partibus . ita Sjnihcz (:Tc. Tan-
nerus&c.quidccominunitcftjtur. R-itipc/t, linnquia repu-
gnafUia unius nonpotcft impcdirc , quin Papa jufiai» fttiiio-
aern
Tom.ni. Pars II. Difceptatio XXI. 275
fifm altertuj exauJiat; Tuyn quia h<ec potefla( difpenfandi
prtccipue., ito» boturn privatum , fed publicum , ^ commune
boaum Ecclefia refpicit.
Volp.tefolMoral- verb. Matrimoniur» refol. t\o. nuttier.^-
sj il,i : Ouod autem pojfit Pontifcx Matnmonium rarumfolvere,
feu difpenfare , fcribit Glofs. in cap. Ex publico , fcd nonpojfe
Pontijiccm bocfacde abfquejupa caufa ,fccunaitm probabilu)
38 rem Sententiam ; J^uando verb difpenfat , non requiritur
utriufque confenfus Ue neceffitttte .
39 2jilet.confi/.Matrimi.num.8.
Nec defunt exempla , in quibus Sumini Pontifices hac
40 poteftate ufi fjerunt, inter quaf unumrefertur a Gozadin.
confi. i" themat. Fa8i, & num.zc). in fine, ubiexfcripfic
verbaDifpenfationis, quaefunthaEC : EtiamT) Francifca
(quzeratUxor Friderici Blantuac Ducis) >:»>2 audita, ncc
tnboc /uum confenfutrtpriejiante , diffoloas , quemadmodum
fadumfuit, cClm idem Dux Fridencus, ad normam Sen-
tentias, ab Apoftolico Deiegato prolats, non citaia , nec
audita difta Francilca Uxore, matrimonium deinde cum
alianobilifcen^inacontraxeri:, mTefertGozadin. ubi fupra
ante num.i. Quamvis autem ipfe Juris Confultus contra-
41 nam tueretur opinionem, ejus tamen privatae Sententia;
prxferridebet Pontificium Oraculum , quodexecutioni de
mandatum fuit ,_ ut in debilioribus terminis Sententise cujuf-
cumque Judicis, quod in illius conflidu nulla habenda (it
ratioConfulentium in eadem Caufa , probavi inlnflit.crim.
lib.z.titut.%.num.z:^l. Potiflimum quia dubitandi ratiope-
ii^seundem J.C verfabatur circa non venficationemcon-
ditioiiis, &caufa!, cujus intuituDifpenfatio conceffa fue-
rat , uc manifeftumcft fola Jeftura d. confilii num.14.num.16.
6f tfum.K).
Alium verd fimilemcafum refert Diait. coordin. tom. ?.
traff.i.dePoteft.Vontific.refol.^i^.nu.ii. ibi : Etetiampoffe
ob cemmunem pacem difpinfare , alteroex Conttahentibus in-
4.1 %<i!o , quodefl mentt tenendum , & vidimus ,ita fecijfe Greg.
XlII.cumDuce Albano, vulgo de y^lvade Torres, quicon-
traxerat primb trtatrimonium de preefenti per Procuratorem
cum filia Ducis de AlCala Hifpali , <& fecundo cum alia , quod
Confumaverat .
111. Demumeft Alex. VII. qui die 31. Martii 161^!. fi-
4^ milemdifpenfationemconceirit FrincipiflTae Mariae Jo: Ba-
ptifta deNemours, tribuendoampiam faculcatem Nuncio
Aportolico, & Archiepifcopo Parifien. mediantibus fe-
quentibus verbis : Per prafentes committimus , & manda-
tttus , utconjunffim procedentes , poflquam ex Infortnatiom-
bus, txtrajudicialiter captis , fupradiBum a\fi'!i:m Matii-
44 tnonium, inter pnediSIos CarolumPnncipem Lothari-gice 1
er Mariamjoannam Baptiftam Piincipijfao>co/itraffum,car-
ttali copuU minime cenfumatum fuiffe Vobis confiiterit &c,fu-
per eodem Matrimonio rato tantitm , C^ non conftimato , autho-
ritate noftra Apoflolicadifpenfctis, ipfumque matrimonium ,
& iltius vinculum , etiam dijfentiente memoiate Carelo Princi-
pe Lotbaringiee , eadem auiborilate difolvatis .
Ration. autem, milit. pro hac opinionc plures funt .
45 I. Quia ii matrimonium fimpliciter ratum , alieroetiam ex
Sponfis invitn, cx fola Juris Canonicidifpofitionc diffblvi
poteftperreguiaremProfijfnonem, juxta Tf a-;. »« can. Dif-
penfatioi-j quecft.z.&incap.Verhm , & incap. Ex publico
\6 de Converf. Conjugat. Sac. Conc. Trid fefs z^. can.€. de Ma-
trim.Card Bellaritt.in Controv. tom.z.cap i2. num.i.&feq.
LejJ. de Juflit. &Jur.lib.z. cap.^A.num.S^ Lajman Oper.
moral.lib.j.tra&.io.par.i. cap.fl. a num.^. cum aiiis apud
Colleg.Salmat.de Matr.tr g cap,^. nu.z.^.& Garz.de Benefic.
par.y. cap. 10. num.S^. Multo magis id pradicari poccft in
47 uno, velalteroparticularicafu, jufta, & urgeme concur-
rcnte caufa.
Si enim Ecclefia In hoc cafu pcr legcm gcneralcmdif-
4S penfat iuper matrimonio rato, & non coniimimito, ncc
curat de dilfenfu alterius Co.ijugis , quia iltu.n » utat ir-
rationabilem , utpote adverlantem pcrfediori ftatui , &
majori bono aiterius Conjugis, religiofam vicam amplc-
ili volentis , difficile erit airignare congru.im racionem ,
quare eadem Ecciefia . cujus omnis poteftas in fupremo
illius Capite, Summo Pontifice refidct,non valebic fimi-
49 liter difpenf.ire in aliis cafibus particularihus, negkao
irrationabili diiraifu alterius Coniogis , quoties in iifdem
cafibus particiilaribus par militat ratio , qvx in illa Icge
gencrali , utlcilicet confula ur fpirituali laluti Conjugis ,
difpenfationcm petentis ,& cuictur majusbonum inevican-
dis fcandalis .
50 II. Qiiia cale poteftatcm Chriftu.'? Dominus reliquic
fui Vicarii prudentiae, & regulato arbitrio , non autem
irrarionabili voluntati unius , vel alterius ex Concra-
hentibus.
III. Quia cCim Summus Pontifcx poteftatem habeat
diftolvendi matrimoniarata,adpetitionem utriufque Con- 51
jugis , ex animadverfis fupra num.^. Diflenfus unius ex
Conjugibus nequit impedire effedum hujufmodi PontificiaB
potcftatis; Minufque poteft opcrari , ut Pontifex noncon- 51
fulat confcientiaE illius , qui juftam habetcaufam obtinendi
difpenfationem .
IV. Quia hujufmodi poteftas non refpicit bonumpriva-
tum , fed unicehabet profine bonum publicum, quod pro- 53
mde recardari non debet^ privata voluntate uniusex Con-
irahentibusmatrimonium , eoquia expendere hujus caufas
refpicicntes publicum bonum fpedac ad fupremumPrinci-
pem , nonautemad prjvatum Contrahentem .
V. QuiapoceftasSuperio-is in noftris terminis non pen-
det a voiuntate Partium, fcdfuiteidem attributa a Chri- 54
fto Domino Noftro, regulanda ab exiftentia, & urgentia
juftascaufoB, praefcindendo k confepfibus lartiuna; Sicu-
ti enim iionatceniomutuoconfenfuutriulqueParris, ex ad-
c\aQ.'isi>iTom.z. par.i. dtfcept.i.anum.z^. femper requiritur
julta caufa pro matrimonii rati diflblutione ; Ita eadem cau-
faconcurrente , non eft curandumdeConjugisirrationabili
diflenfu.
VI Quiacilm Sum. Ponr. latiflimam, ampliflimamque
habeat poteftatem circa matrimonium fimpliciter rarum, uc
DOtac Fagn.incap. Ex parte nu.6 de Converf Con\ug.\bi : 5J
J^uam quidem opinionem arbitror veram ejfe , fimatrimoniam
Jii tantummodo ratum , quia circa illud iatijjimi patet Papa
poteftas , &VtainInftit.Jur.Can.ltb.i.tit.^.de Sacr.Ma-
trim verf. Ratumdicitur fol. 14;. \h\ : Ratum dicitur in quan-
tum efi Sacramentum &c. Super tjuo Papa habet latijfimam
poteftatem. Hinc fateri necelfeeft , quod hxc laciflima po-
teftasSummi fontificislaedi, aur minui , nec illius ufus im-
pediripoteftexirrationabilidiflenlu uninsParris, quiadum j6
Papaex juftzcaufaemotivodifpenfat , non id taciat,ut Pri-
vatorum piacito, & ftudioobiecundec, led fuoutitur Jorc,
faoquefacisfacit officiopaternaE illius Providenti«,qua gra-
vioribusmaIisoccurrere,acma)usbonum fui Grcgis curarc
tenerur.
Aut igitur afleverandum foret , Summum Poniificeno
abl.-lute carere poceftare difpcnfaodi fuper Ma,rrrr>oni9
rato, & non confumato ; Aut ii hoc , fipf tem<:fitatii 57
nota, &injuria PontlficiT authori;«tij , affimari n«Mi po-
teft, admitti quoquedebec, exercitinm caispoteftatis non
cfle per necefl"efubordinatum mucuaj utriulque Conjui^is vo-
luncati .
VII. Demum , quia donec Matrimonium confu-
tum non elt, corpus uniiis Conjugistransferri dicirur in
poteftatcmalteriusfoiiun revocabiliter , necadhuc alter in jS
alterum nancifcitur pienum dominium , & irrevocabilem
pofleflionem ; EtproinJeparum detrimenti intertur Con-
jugi diflenticnti, ciim primrvaErcftituatur liberrati , n'?cad
perpetuum caelibaium damnetur, fed alias inire nupr:a?
poffit, ut notat Gonza/ incap Verinn num.-j.mfin. verflii-
fuper non fequitur , de '.onverf. ConJugat.Cov.tr. par.z.de
Sponfal cap.y §.4.num.6.Cleri.at. de Sacram Mrtrim.de.:
I ynum.7. ifS ubi p;oponensl)bihanceandemdifficultaccm
hisverbis: Juftitia non patitur , ut Jus nofifum fineitoflra
confenfu aujcratur; Sed per matriinonium ratum acquifitum
eft uni Conjugi )us incorpui alterius Conjugis ; Erge a Pa-
panendebet eijus fuumauferri , eodem invtto, per dijfolu-
tionemmatrimonii : Eidem ob.ieftioni ful> /jufw.^g. itafatisfa-
cit : Non €. ^uia ad tollenda fcandala pirmittitur jhlatio
Juris acquifiti perCon]iigemin alium in folutione mafr-y.jt.-i
rati, tantoquemagis , q-uia Conjux nihil perdit in fubftaa-
tij ,dumd:c!aratur Itber ,Sc\at.i Rojftgnol.d: Sacr. Matrirti.
tom.l. $ .z.difquif.i.per tot.Sc fignanicrna 7.
Cor\coTdat Card. Bellarmin.tom.l.contr.lib.i. cap.^S. ie
Monach.Jo! 1715- ibi : fitautemfine ullius detrimetito quand»
in.itrimenium^efl ratum&c Poteft alteri nubere , & tequebe-
rf , atque antea , cism adhtic fit Virgo, Cf nihil injimite in-
carrat &C.
Ex quibus ramanet manifeftum, qu6d nonSconditione 59
communis confenfus utriufquc Coniugis , led 4 concurfu
iuftap, & racionabilis caufac, prudenccr moiur* animuni
Summi Pontificisad Diipenfationem elargiendam , dcpcn-
deatfuacpote(bti.s cxercitium indifpenlando.
Et proindedcveniendoad huiufmodicaufasintcr illas ap-
probatas, adnumcrancommunitcrfoler iliagravis odii.ini-
micitiar ,infcnfique animi, vigentis in-erConjugc$,conim-
que Confanguincoi, ut, concordarr bus rclatis , probat 6e
Feitn.
2 76
Difceptat. Ecclenaft. Dominici Urfayas .
6t
H
64
66
«57
68
69
71
Felin.ccTifti.num.i^, Menoch. conf-l^s- num.j. Sanch. de
Matr.lib.x.difput.ie.numio Corrad.in Prax. Difp. lib.iS.
(ap.7. numer.ij. in fin. Gsbar. in Thee!. experim. trailat.
io.de Matrim.caf.ii.num.f 92.. ubi, quddablnn. &exhoc
motivoconceffa fuitfimilisdirpenfatiointerperrona vulgarix
condidonis, Filliuc.Oper.moral.tom.i.traii.io. deSacram.
hiatr.quxfi.^.nu.';,^. De J ufl. de Difpenf.matr. lib.l. cap. 10.
anum.i6.(ynumzi. ./Iverf.de Matr.quafl.zfe^.e.verf Plu-
res autemfol. mihi 242. Card. de Luc de Matr. tlifc.T. num.-j.
<S:f<///^.9- «tt.y-C^w.iy.ubi rcfertduoscafus fimiJis Difpenfa-
lionis, conceflseobdiflidia ,& inimicitias utrinq;fubortas .
Atquehabemusin hac parte celebre VotumCard. Lan-
cellotti, quoderttenorisfequentis: in quo<J. £/;<^f»aflerit,
fadisabipfodiligcntiis, noninveni/fe Authorera , quihanc
caufatttinon approbet.
„ Hifpaien. Dijfolutionis Matrimcnii . DePoieftate Papse
,, difpenfandi fupermatrimoniorato, nonconfumato, noii
„ efl dubitandum , quidquid multi Theologi exiliimave-
„ rint; hancenimopinionemcommuniterlequunturCano-
„ niflae poft Glofs.in cap. ExpuOhco de Converf. Conjugat. &
„ approbant Theoiogi nonpauci , inter quosC<7Jff.«nO/?«/i:.
,, tom.x.traS.i^i. de Matr. quafl.untc.\aiimto[c{\xQ Canoni-
,, ftas , & multos Theologos retert modernus Sancb.de Matr.
5, lib.z.difp.xHf.fub n.i. verf. HancSe»tentiam,quemiolucn
„ fatisefl aiJegare , ad cvitandam congeriem Dodorum , ubi
„ quoqueadducitauthoritates plurium , qui teftantur , fe
,,, vidifTe multas Difpenfationes Summorum Pontificuin , &
■ij inter caeteros Henriqu. de Matr. qui affirmat,Grcgor.Xlll.
fy unicadiecumXI. difpenfafiTej&eandemSenr. ctiam.fe-
,, o^\iti{\i\x.RotainCaufaBurgen. D.jjol. Mjtrim.i j.Junii
„ i^9j^.cor.cl.m.Juflo,(c[\ixei\dec.S6 pofl 2.V0I ccnf. Fuiiu )
„ Ca^tcrfiro veriflrimumeftetianiconvenire , ut non con-
„ cedaturtaiisDifpenfatioabrqueurgentiflima caufa , quoJ
„ fimWiter \T!idunt Cano'jifl^o)/i/ies ind c^ip. E: pub/ico,\i3i-
„ ut Hoftienf ibidemfub n. 1 6. circa med, & polt eum A Kcoar.
„ (bi^fcrr. ;w_^rf iioceiit , ron expciiirein h.ic maieria mul-
„ rum iaxare habenas, quod notavit etiam Oldtad. inur
„ Confil.mctr.conf.i- uiii ponderat quaedam verba Inoc. cx
„ quibuscoiligit ,Po(itificem hoccumdifficultatefacere vcl-
„ le; Ad in confcrtdi!pc;f)tio Text.incap.Ex partcili- eod.
,, tit. inquocavetur^noneffed.rimendum matrimoniumra.
„ tum ,etiarrifi alterConjugum in haerefim]aprusfit,& fa-
„ ciunttridita per Abb.indcap.Exparten.il. ubidicit ,tale
„ marrimdnium non poircdiffolvi, nifi in calibus^ Jureex-
,, prcffis, VclomninofimiIibus,quod rcpcut in d cap.Ex pu-
„ blicoi»^n.eod. tit. ubi videturrclhingerecaufasad ingref-
„ fum ReligioDis.
,, Quare difScukas reducitur folum ad caufas ; An fint fuf-
„ ficicntes, & rationabiles; Et quantum ad primam cau-
„ fam ,quaecxdifpariiateConjugum,nempeactatis,nobili-
„ tatis,&divitiarum ,iiJaapprobatur<i Fclin.confzi.n.ic).
„ v.item maxima difpfiriraj,Soccin.fen.con.zg. num.Z.lib 1.
„ Decconfliz.ad fin.Nav.confl.de Sponfal. CelfUgo conf.
„ 1 01 .». I z.infin.Menoc conf.lHin^i^ praf \o.n. J9. /.i.poll
„ omnes allegatos prasd idtus Sancb lib.z. difp, 1 6-». i.
„ VcrJlm abantiquioribus illis non adducitur haec caufa
„ foIa,nequefirmatur,caufamfolam fufficere, Ultraquod
„ loquuntur inmajoridifparitate, & Ff.'/««/exprefse dicit
„ de ca dirparitate,quaEcll interPrincipem, & Scrvum ,
„ quae difparitas non adcflin cafu iflo , & proptcrea non
„ auderemfirmarCjCx hocfolCim,difpcnfationem cfTc con-
,, cedcndam , nc nimis in hac maieria laxentur habcnae, con-
„ tra /^oj7.&alios,fupiaallegatos.
„ II. Caufa ,quacadduciturdeanimo Viri, non concra-
„ hendi,ctiamfiapprobetur a Socin «^^^////,^^^311^^^^^^^
„ /(5i7»f)6.</(f Al«/r. ubifupra » 7 non tamen mihi fatisfacit;
,, Tum quia vidctur quodamniuiid improbabilis , cum , cir-
„ cumfcripta Juvenisconfcflione, vix ali^s probari poflit ;
„ ConfclTio autem Conjugum non admittitur ad d^rimen-
„ dum matrimonium, ut dicitur r«^. rt^fr. liurgen.cor.bm.
11 J"floi Tum qitia fi dcficitconfcnlus, velahasmatrimo
„ nium fuit nulhiin ,diccndumcft , illud non adeflc, & iia
„ vana cffct difptnfatio, fcd opus efTet declarationc circa
,, defeftumcnn(cnfus,& nullliatcm matrimonii.
„ III. Caufaadduciturcx inycntiodio,& difcordiis.qux
„ intcr Virum & Uxorcm interccdunt, itaut Juvcnis nullo
„ modoinducipoditadcohabitandum cClm LJxorc, & cx
„ inimicitiis, quac inier ipfos, eorumquc Conlanguincos,
„ vertcntur, ex co, qurxi Affinc<. Juvcms nullomodo pati
„ pofTunt hcc matrimonum, qood illis invitis concra-
„ flumfuit. Undc, ncilum peccata sdultcrii , fcd ctiam
„ fctndala , vcncna , & ncLts probabilitcr timcri poflunt .
„ Hasccaufa approbatur apluribusprofufficleml, & ra-
„ tionabiliadconcedcndamdilpcnfationem, dcfpccie^Fe-
„ lind.c0nf.16. Socin. d.conf,z^.Navar.d.conf lo.de Spon- 73
„ fal.&Menocb.dconfiH^. & pnefumpt lo.Iupraallcgatis;
„ (^ibusconlentiunt Vcrt.d. ffl«/.i 54. ««.12.6^24. qucm,
„ una cum prasdiiSis, refert etiam SaHcbezu^b^ fupra ».3.6^4.
„ quolocoteftaturctiamdcquadamdif~pen(atione,concefla 74
5, ab EugenioIV.cxcaufaodii iiMcr Conjuges .
5, Et hanccaufam fufficieDtemdicitCa/Vr«».cu}usaotho-
,, ritas multuni memovetO/>«/<r. rf.r#)».i. tra^l.z%.deMatr.
„ quitfl. unic. ubi fiabet haec vetha : Utrumdifcordia , orta 7f
„ tnterconjuges bujufmccii ,fine fpe lemedii, fit rationabi-
,, /// Caufa aijpenfandi , crederem quod ftt ., confenfuCon')u-
„ gum accedente .,ium infavorem animarum , ne fciiicet Ado-
„ lefcenies inaauiteria tuant ,aut permanere quaficogantur,
,, dumfeparatiperpenibmanerent ;Tutnadev4tandabomici- 76
„ dia, quts a dcjperntis ConjvgtbusjaciliprocuTaripojfunt
,, &c.tum ad bonuin l^aiis reJtMuenduminter eos .
„ His addi pofl~unialii,quosnonallegati/»»f^fz,nempe
„ yjnchar.confii^.jubn.^.ante med. ubi admittit, juftam 77
„ caulaai dilpenlai.di fuj^cr rato matrimonio effe, fi Vir
,, protrahat conlumare, ne Mulier cogatur perpetuoexpc-
,, dare ; £t ita in cafu forticri coniprobat etiam caufam dif-
,, cordiarum ,&odii .
„ hecc\ Beriran.coiifii^.infin.vol.'). ubi dicit, prodcffe-78
,, ad ubtinendani limiJeni Dilpenfationem , quod matrimo-
„ mum fiticlar.dcllinum , &occafionecujus inorti, & fuli-
,, crefcant rancorcs inier Cognatos, & Affincs,cCimci)a- 7?
„ trimoniumdifplicuenc piopter imparitatem .
,, hemPurpurat.conJ'.<ii-j,n.-j.infin.&nu9. ubi firmat , 00
„ caul.»mevitandi fcandali cisc K.f^c:cnteni .
,, Item Burf.conJ.^6t. n.ji. quiuicitpropier {alutemani-
,, maruni,& oo meiiorem llatum conlcquendum, Papam
„ dirimcrcniacnmoniumratumnon confumatum, & alic- 81
5, gatJacob.Enr,cof>[.2C).
,', lL)eii\q\ie Rot.in (t.Caufa Burgen.lj.Jun i^Oi^.Cor.b.m. Si
5) Jttflo, uoi odmttii caular.i yicandi lcandalaelfe juftitii-
,, mam prodilsolvcndomairimoniorato.
„ £t ideocCim hancreprobaii pofse non credo, maxim^
„ ubi jungaturcum dilparitaie,& Ego,fafladiligenti3,non Sj
„ invenialiqiicm, quilimilemcaufamquoquomodo in hoc
„ propofito rc-probct , licct non defint Dottores, qui ali-
5, quascaufasieprobaverint,ut viderecltapud Gozzad conf
„ Z' & apud Curr ^'«».fo<jy. 170. qui ineodemcafufcriple-
„ runt contra Caufam Difpenlationis .
„ An autemhujufmodi inimicitia?, rdia, dilcordiae, &
„ timorfcandalorumfintfufficienter probata, ad efteClum 84
,, concedendi Difpenfationem, erit videndum , licet pro
,, partc iftorum Conjugum , cCim petaiur Difpenfatio in for-
„ ma commiffaria , prdetendatur fufficere, quodea coram
,, Exequutore verificcntur&c
Longeautemmajoris mometi exiftimanda eft hacc caufa
penculifcandalorum, &gravisodii intcr Conjuges , quan-
dores agitur inter nobiles, &potentesFamiiias, non uni
fubjedas Principi, fed inlibera Patna vivenres, & in par- S^
temdominationis , rcgendacqui; Reipublxx adlcitas ; Fa-
cileenimintelligilicet, quancum fu cimendum, ne difcor-
diaiumfemina inpublicucn, acdiuturnam tranquilli ftatus
mutationera, atqucipfius publicae quictis intervcrfionem ,
erumpant .
Nonrefragante, qudd hujufmodi difcordiae, ortum ha-
beantex iplaliicinftitutafupcr matrimoniinuUitate: Nam, 86
ciiamfi iiidconginem traxciint, nihilominus juliani, fun-
daiamqucpracbcntcaufam, obquanigravioribus pviriculis ,
publicifque inconvcnientibus occuircrc deceat paternam
Summi Pontificis Providentiam , impcdicndo judiciaridin
conrcntionem pcr viam gratiofx dilpcnlacionis, utinter-
minis juftae caul* immicitla; , cx litc lupcr matrimonii 87
validitatc fubortac , hal>cnius difpcnf.it ionem conccfTiin
inier Joan dc Conc.i , & Mirhaclcm BUiicum , in cu;us
ijrev) hac lcguntiir .• Raiio/ie bu'fufinoai matrimonii gr^vcs
lites , 0 inimicitite orttfjam fint ,& wajores fuijjentCfC. ut
vidcrceftapud Corrad.inPrax.difpenflib i.cap.j.num- 1$
licmqucalierumfimilisdifpcnlationisab Urb.VlII. indul- fi
IX lupcr mairimonio rato, quodcontraxcrat BlancaSva-
rcicum HiacynihoRcmos , vidcic eft in Brevc, dclupcr
cxpcditod.c I }. Aprilisi6j7.ibi ; Liiem ,&Caufamfuper
nutlitaie , feu inva/iditate hiijujinodi m.tirimonli confra eun-
dem Hiacynthum coram eodcm Ordinarie ,feu aiioj iidice cotn-
pctenieiiittoduCiam,trcurninpfofequutione Lttii,& Cauj/e
buiujmodi rntione prd:mifforumgravtao<(ia ,tf inimicitlic or-
jAj{»r^f.Ntcnoiialmdab Alcx Vll.mcdiantc Voto CC.
intcr
Tom. III. Pars H. Difceptat. XXI.
277
iiner Petrum Viradam de Valmafeda, & Eleonoram de
Arenaro, & Ave, ibi; Tumqubd intcr diSlosOratoresgra-
vesdiffentionts ort^Jint, ifdepriefenti vigeant , uc videre
eft in Lib. : J- Decret.fol. t j 5. Et rurfus in aiio cafu fimilis di-
fpenfationisconceffjE^Clem X.inter Joan Lucam Crucium
go Tyburtinum, & Sllviam Argoiam de Tcrti Taleacotii ,
ex.Breve expediro dic 16. Seorembris 1671. ibi; UndecUm
graves , periculoficque inimicitice inter eos , eoiumque Con-
fanguineose.\orta; effent . Etdemum aliud exempliun habe-
mus ejufdem Alexand. 'Vll.qui fimpliceni difpenfationem
impertitusfuitfuper matrimoniu intcrnobiles Perfonas Rei-
90 publicaejanuenfis, nempeBabilanum Paliavicinum ,& An
nam Mariam Pineilam , ex liac ipfa caufaodii , inimicitiac,
&periculi fcandalorum, ut paret ex Brevi , expedito die x.
Decembris i€6i ibi ; Exortisvero intereos , eorumque Pa-
rentes , fe« Cenfanguineos antmorum alienationibus , inimici-
tiis , &odiis, propter quee magnopere timindumeft ^ nema-
trimonium hujufmodi ., nijt difjoliatur , diffciles habe.it exi
$1 tus .^ quinimo , evidens imminet periculum ^ negravia inde
fcandala , (^ inconvenientia fequantur .
Proalia pariterCaula admittitura Doftoribus impoten-
tiaViri adconfumanJum matrimonium, ne Uxorcogatur
invitaad ccelibaium perpetud fervandum, quod Jusnon pa-
9» titur, vel fubiiciatur incominentiaEpericulisex longa mora
inconfumatione matrimonii, ut deMuliere, non cogenda
ad pcrpetuam caftitatem, eftrcA-r. incanen. Integritas 51.
^K<f/?.T.cumaIiis, ^erpcnCiS a Pignatel.confult 147. num.\o.
&feqq.tom.^.\hK- Occurrendumeft Ponttficia difpenfatiom ,
quippeex hujufmodi odio , & impoteniia impeditur fi-iisma-
9j trimonii,quieftfoietastranquilla,&Pro!es, & Mtilier cegi-
turinvitaadcaflitatemcontrajunsdifpofitionem., & Conie-
runt etiamfirmata perUor.;« Mediolanen. Impotentite adco-
eundum decimafexta Martii ii%%.$.\.coramGyptio, incujus
9^ hypothefi agebatur de Marchione Alphonfo Pallavicino ,
qui poftquam faft"us fuerat propriamimpotentiam, matri-
monium deind^ contrahere oprabat .
Etquod adevitandum incontinentiae periculum , volun-
taria etiam dilatio Viri , alioquin potentis , confumandi ma-
trimonium , prxbeat mulieri juftam caufam obtinendi a
Summo Pontifice difpenfationem fuper matiimonio rato ,
0J individualiter probat .i^fffAar. ro?;/! 1^9. ««»»4. ibi; Siergo
Vir , fponfalibus jamcontra&is , protrahitconfumare -fihoc
facit , licitff pojfitmufier contrahere., ne cogatur perpetuoex-
peStare ut dicit Text. &c, Eft enim in longa mora fornicatio-
ms periculum , &fubeft eequitar in hoc cafu , qtiit contrajtira
ifticontrahebant , quem fequiiur Card.h,ancillott. olim hujus
96 SacraeCongregationisPrxfedlus, in Voto,exarato inCau-
fa Hfpalen.Diffolutionis Matrimonii , dequo fupra»tt>». 77.
& confonant etiam animadverfa ad noftrumeffeftum per
Fagnan.in cap.Veriimfub num. ii.de Cenverf Cenjugat. ibi ;
(97 Nequeenim iuftum , veltvtum Uxoremtandiuinvitamcenti-
nere, &inpericufumincontinenti<eadduci, &per Menoch.de
Pr,efumpt.lib i.prafumpt 1 u. num^i. ibi ; Timorfonicatio-
jtis Conjugis juftacaufa dijfolutionis matrimenii .
Ob e.ddem pariter rationes. Lepram unius ex Conjugi-
busjuftameffe caufam proD fpenfatione fupermatrimonio
9S rato , probat exemplum fim^lis Difpenfaiionis , concef-
faea Martino V.utteftantur Pt"rfZ dcMatrim.difp. lo.fe^.
8. num. i -. . Burgaf de Irregul. p.irt.i. tit.de Spenf num. 740.
Dian coordin.tom ^. tit.de PoteftPontif.rcfol.^y.num..^ verf
Underefert , if Guttier.Canon q:iteft.lib. \ cap. iy.num.\ i.
Et generaliter, quoJ impotentia confum.mdi matnmo-
nium, etiam poft illius celebrationemfuperventa , fit jufti
99 caufadifpenfandi fupereodcin matrimonio, fimplicircr ra-
to, ex eo, quia illius finis impeJirus rcmanet, obfervant
Fagnan in d. cap Verilm infine dc Conv.rf Cenjug. .Averf de
Matrim qudrft.i.fe^.j verl. Pluresfol mibi 14 ■ . ibi ; P ures
autem , <6Tvari,epoffuntcffc hujtifmodicauf,ei>'c utpoteimpo-
100 tentia confumandi , fupervcniens pofl contra&um m.urimo-
Hium quafifiiijfetetiam antca, h-ihuijfct vimimpedimenti
dirimentis , necab initiofuijfct v-didum , Gobat in Thee!eg e.v-
pcr.traS.xo.de Matrimcafi)>, num.i-). ibi; Porrocaufat Ji-
fpenfandt <iTc-IV. Imfotentia , fupervenien r m.ttrimonh rato ,
Tancrcd.de Matrim.lib.i.difp.i(,.num ifo/.ios ibi; Idemdi-
casdelmpotentiafuperveniente, quiacejf.u m.ttr^moniifi lis ,
Amlcin Carf.TheoIog. tem.9 de Matrim. tit dc Diffoi -natrim.
ftS.i.fol.\z-j.\h<: Alorhui incurabilis fuperveniens , aut qtii
ante centracium matri>nentum Conjugem Ltebat , Vidal. in
Arc. Salut. tit. dc Matnminquif ntim 6 !\fel. 1 5 ? . ibi ; Caufa
atttcm pro obnnenda bac Difpenfiiiene vari^e a Do&orihus ajf,-
101 gn.intur , nempe&cLeprafupcrvcniens qtiiaficimpediretur
mutuus corporis ufus t itidemdtccntiumde impetentia, Dica- '
ftildeMatrim.tom.^.tra&.i l.difp t.dub.2<).fol.\^^. ibi ; IV,
Impotentia y fuperveniens matrimonio rato ., Leandr. Com- la^
pend.OJier.moral. tra&. lo.de Magn.Saar.matrim. difp.yde In-
dijfolub.matrim.fol.%01.num 54. ibi ; IV.Lepra ; Impotentia,
alteri Conjugi fuperveniens •
Refpedu vcrodiitae caufae impotentiaE Viri , n6tandum
videtur, qu6d quando allegatur, non profunJamento de- loj
clarandznuliitatismatrimonii pcr Judicisofficium, fedad-
ducitur tantummodd promotivo, &caufa Gratiac Difpen-
fationis, k Summo Pontificepetitae, nonillam exigic cer-
tam, & concludentem probationcm, qusead prioremeffe-
flum defideratur , nempe, vel per folemne judicium Peri-
torum, judicialiterteftanfiumde evidentiaperperuae impo-
tentiae, vel per experimentum trienoalis cohabitationis , (04.
quam, ubi imporenria non fic omnir(Dce.'ta , Sac. C^nor-es
praemittendam prasfcribu;it , antequ^m proftrracur S^n-enna
declaratoria nullitatis matrimonii; Sed ad praediitumefR'-
£lum difpenfationisfatis eft , qudJd dla impoentla fit ac'eu
probaoilis, U£ Siimmus Pontifcx Jlam veram exiftimarc
poftic, indeque tr.o.eri ad Gratiam Difperfition^s, ur in
r:t:xm\n\sobkx\i3tiCard.deLuc,deMatrim.d>fc.~.mum-. Ea ics
vivarationc, quia iii h » lerminis difpenlaiiopropne, & ti-
goros^ non eft talis, fed cft potiCis prudentialis adn-.iniiha-
liojuftitiae, quamfupremumdecct Principem, intrirfecam
matrimonii nullitatem declarando fub alio magis hoi orifi-
co, & expedito titulo Difpenfationis, ut egregie ponderat
Cardde Luc.de M.itrim.difc.^.num^i.
Etmirificeconfcrrexemplum illud , quod fubClem.VHI.
contingit inter Sigifmunduim TranfiUaniSE Principem, &
PrincipiflamMariam ab Auftria, ^tc{\iOinTo>n.i.part.\. 106
difcept. ^.»um 10.6^4^. & fupra»«»j. 4. C^imenim inCon-
gregatione dcputata ex -odo Cardinalibus, quatuor Ro ae
Auditoribus, &duobusP<EnitentiariisBafiIicsE Vaticsnat ,
primolocoadhimfuiflet, iinprocedi poflctaddcclarationem
nullitatis, per viam JuftitiiE, & negativ^refolntum, lit re-
fert Spondan in Annal. Eccl ef. ad annum 1 599 .fub /iiim. 4. &
modo addimus verba Epiltolae Card. de OlTac, qui eidcm
Congrep.interfuit, & funt fequentia ; Venutoil dettogiomo
ci trovamme tutti 1 ^.da L ui dovefipropofe inprimc luoge .fe
fidovejfeprocederein quefia di-Jfo u.-ione pervia diGiuflizia , 107
dichiarando il matrimonio ntillo, 0 fe doveffe ricorrerli a!la
flrada di Grazia , e di Difpe>i'fa , difpenfando , e rimefendo
le Partinellaloro anticalibrta , nellaqua!e eranedx^vaitidi
contrarreil matrimonio . Furifo/iite, toccante i/ prtmo pun-
to , chenon erapoffihilelaflrsdi della dijfo/uzioneper viadi
Giuflizi.t, nonfapen.ioNoi felacaufa, che avevaimpedith
/a confum.izione di queflo m.ttrimonjo , era uniinpetenz.i <d
queftoPrincipe , oqua/cheftregaria, ^'efe quei?eimpedimen-
toeranatoprima , odopeil matrimonio , nefe .r.^guaribi/e ,
0 infanabi/e , nbfeera umv.rjli/e verfo tutte le Donne . e ri-
guarda foIeVergini , comea/cuni avcvano detto ■ Et n hilo-
minuscum deindc propofitum fmfletir cadem Congrcg.ati joS
faltem proccdi poiTet addiflblutioncm matrimonii per vijm
graiiofae Difpenfationis, UDanimiter conculfum fuit 5i:i'r-
mative .
Rcputantur etiam projuftis caufis notabilis difparitas in
qualirateConjugum; Necnon, ut Vir ,maximeconveniens 1C9
bonopubJico, eligatur in Epifcopum; Gravism.irbus, \\i-
perveniensuni ex Conjugibus antem.itrimonii confumatio.
nem , & aliae , relataeii Gobat. in Theo/og. expertm. tra8.
todeMatrim cap.1i.num.691. & abaliiTAuthoribusclta-
tis fupra .
Adrnittitur pro alia jufta caufa confumatio matrimonii
cum Mulicre, cum qua Vir fccundoloco contraxit, poft-
quamcumaliapriiiscontraxcrat, fed non confummavcrat , iio
itauc primum matrimonium fit, & dicatur fimplicitcr ra-
tum , fecundum vtxd confummatum , ur obfervat Card. de
Lucde Matrim.difc.-j num.j. ibi : Hanc .v.ttem Difpenfatienem
jufle , ac rationabi/iter fperand.im effe .iiceb.im, ittpote per
Sedem Apofloltcimconcedi folitam , qujndomlla ^ufpiciour-
geatcenfumjtonisprimi matrimotli , dum e cen:cr'o ebcen.
fitmaiienemj'c:undi , inf.nnii muHtris , aliique 'canda/are-
fultarent, & concordant B irbof .td Cenci/ fe:f.i.^.de Referyit.
matrim cap x.num.H ubirefcrt fimilcm difpcnfationcm corj-
cef^^m InCavct.^-.Ju/li ifi^ & Dian.ceordin.tom \.tra8.
i.de Potcfl.it. Pontifi:.rcfeI.94- num. i 1 ubi rcfertaliam di-
fpcnfaionem, conccfl^am iGregor. Xlll.nniex Masnati-
bus Hifpani.rrum .
Cumquciu-^^^Ix^tfxdd c.iufis, etiam fcp.iratimfumptis,
juxta opinioncin pr.cfa;orum i)o(Sorum, fufficiens rcpute- iii
turaJ obtinend.imd.difpenfation i Grati.im, mulrdmagis
id vcru:Ticritficoncurr3ntplurrsr.rp.:> 1 riufdcmperforat ,
utin
2;8
DUceptat. Ecclefialb Dominici iJrfsLyx,
ut in hifce contfoverfiis faciendum effe generaliter monet
"112 Rot.decif.i6z.fium lycoram Emer.Jun& in Rom.Matrim.i <j.
Januarii 1 684. j5". Cunliie coram Urfin &iri VkriHen. Matrim.
z^.Junii 1701. $.Et quamxis coram Einentifs-Scotto , & in
noltristerminis Cardin.de Luc- de Matrim.difc-^.num i^. 6"
II} Rotain Kem.Diffe/ut.Matrim.iyJun;/ i6B$.^. Impotentia
verf. E tfidepcrfe coram Paulut
Quibus contraponi non poteft Fagnan. incap. Ex parte
114 num,^6. de Converf. Cenjugat. Necnon adverfus praedidla
ajlegarinon mercnturrelolutionesQ Cin Cadicen. ii-Maii
l70:^.&inEyfienen.is. Decembrif 17 16.& iij.Mafi 17 ij.&
in Frifingcn.7. Maii 171 8.
Quia Fagnanus non negat, Summum Pontificemdifpen-
115 farepofrein matrimoniorato, & nonconfummato, feddi-
cit foliim; ^uodad injlantiamunius tantiim non confueve-
runt matrimonia dijfohi . Quae verba excludunc dumtaxat
(16 obviam, & frequentem confuetudinem diipenfandi, non
autem abfoluteexcludunc caius al.quos, in quibus ex gra-
vi caufa id fuerit pradlicatum, Et fane idem Fagnanus in
117 hacparte latiiHmam agnolcit inSummo Pontifice potefta-
teai circamatrimonia rata, & non confumata, juxta ver-
ba, relata fupra ««»j ^j.
JExemplavero denegationis fimiiium Difpenfationum in
n8 didi.C(idicen.E3fieten.<:}Frifngen.x\\A\a.x.tuvi%o\i'\in\.\ Tum
quia denegaiio non promanavit i circumftantia di/Tenfus
Ii9 uniusexConjugibus, fedabaliisjuftismotivis, qux,etiam
accedentc mutuo utriufque confenfu adhuc difpenfationem
denegari poftulaflTent , Tumetiam, quiaexempla illa refpi-
ciunt Perfonas vulgarisconditionis, inquibus cenum eft ,
non tam faeiledifpenfari folere, c6m inhoc etiam genere
lio Gratiarum difcrimen cfTe deceat inter conditionem Perfo-
narum ignobilium, & illam Perfonarum praeftantiorum ,
quod & confonatclarx difpofitioniJflC. Cencil- Tyident. in
jejj -i^. de Reform.Matrim.cap. j.&obfervat Fagnan.in cap.
£juia circanum 1 1 . (sfeqq. de Confanguin & affinit. &Card.
Vallavic. in Hijtor d. Concil. Trident.lib.i }. cap. H. num 3. ubi
refpondet vulgari illiobjeftioni , quod Perfonarumaccepcio
innoftris terminisadmittenda nonfit.
Diverfitatisrationemaflignac Fagnan.incap.jQuiacircain
ftie de Confanguin. 6" Affinit. Quia i.|uando agicur de Perfonis
iubditis , illas fScile Princeps. , aut IVlagiftratus coercere
po^Tunt, ibi ; Hujufmodi difcordias fteculans Magtflratus
,m authoritas{edarefacilepoterit ; Nonficautem, quandofer-
noeft deMagnatibus alicujus Reipublicae, penes quos do
minatiocft, &lupremaregendi, imperandique poteftasre-
lidet, nullumque recognofcunt Superjorem in Temporali-
bus; Tuncenim quiserit illelegiiimus Princeps, aut Ma-
jjitlratus, qui petniciofos earundem difcordiarum effciSlus
comprimere poflit; Necnon, experientia tefte, in hiscir-
cumftantjis privat* animorum pafliones facile evadunt
publicz .
Neque adverfus praedida , folide in Jure firmata, juvat
liS hicrecurreread reflexionem, quod matrimoniumduo inclu-
dit, Sacramenium fcilicet, & concradlum , quodque licet
Summus Pontifex amplifTimam habcar potenatem in or-
dinead Sacramentum , juxta authoritacem Fagnanus., Sc
aliorum DoQorum fupra citatorum, eadcm lamen pote-
ftas non fit adeo ampla in ordinc ad contrailum ; Praeci-
jlj pud , quando unus ex Concrahcntibus , fuum denegan-
doconfenfum, inliftic proejufdem contraftuscxcquutionc .
Quam objeflionem inter fdmiiiares difcurfus mihi fecit
sequd doflus, & in praxi verfatus Amicus mcus, nonAd-
vcna, nechofpes Jurvs, fedCivis, &domefticus Jurispru.
I14 dcntiat, utde Card. de Luca dixit Rotadccif lii. num. i.
part. I ^.recent.
Ultia cnimea, quai: adnotavimusfupra num.jS. exqui-
bus prscfensdifflculta» ccflare vidctur, fubdimus, qu6d ad-
miflbetiam , qudd in Sacramento matrimoni confiderari pa-
literpoflitratiocontraftus, ex aiidvQli inTom.i.part. i.di'
li5 fcept.i.num. iSi. duo fcmpcr inncgabilia (unt . I.Quodiatio
Sacramenti , utpotcnobilior , irahitadfe rationem contia-
ftus, & confcquentcr Summus Pontifcx, habens aniplif-
fimam poteftatcm in concernentibus Sacrammtum , can-
dcm paritcrr habcrc dicatur in ordinc ad rationcm contra-
flus , clcvati ad ftacum, & dignitatcm S.icranicnti , ju-
li( xtaca, qujB obfcrvavimusfupra part . 1. difapt. 19. ii num.
246. ubi ex hacfolid.i rfflcxioncprobavimiis , matrimnniuin
etiam fubrationc contraOus, attcnta clcvationead ftatum
Sacramenti , nullatcnus (ubcfre lcgibuscivilibus , & faccu-
larium Principum placitis .
II. VerA, qu6d non cft novumin Jure, qudd non folilm
fuprcmus Princcps, fcdctiam ipfimct JuJiccsfupplcrcpof-
fint, imo debeant in certis circumftantirs, irrationabiU-fB Jij'
diilenfumPartium , ut vidimusfupra4'//"«/'r. i.mm. ijo.<Sc
concordant Ghff incap. Nullus dcjurepatron. Felin. incap.. .liS
Citmvencrabilis num i i.Ae Excepiion.RoIandaVall.conj'.iCu
n.um.ij.!ib..i. Menoch de .^rbitr-£af.\>ii.num.ii. Lamberti»,
de Jurepatron.lib.x.part.i.quiefl 1 .art-i^ per tet.Gonzal..ad
Reg.a.Caace/l g/ojf.^7- num. i-.<it 3 S 'irRot.decif.i\.i!) • num.l-
/ib. i-cora^Puteo. Et tt\\ioi\r\s ierrnin\sC/eric.deSacr ma-
trim decif. 1 5. »«»1 7. & 8, -i^ jj. Idem probat Be/armin.uhi
fupra sdtrens; Diccs: At injurini//i fit cum fpo/ictur inzi-
tus refua ; Rejpondeo taietur conf.entire &c pottfl autem cogi ;
utfaciat qiiodtcnetur facere ; Abfque; uliuautcm dubioxe-
necur id facere, accedeiue juxta. !k. urgentj caufa , cutn
cujuspraciuppoiitoloquunturomnesDoitores- n
Qusefi procedunt in illisterminis, in quibus circa vaJidi-
tacem coniradUis matrnnonii, nulla omrinio jdfit diffic.!!-
tas, multomagishabebuntlocum, quando, veJrauoneim
potentiac Viri, noa adhuc concltidenciflime probatae, fed
praecxifl^eniis roacrimonii cempore; Vel ex ahis fadi Cjr-
cumftantiis, contraiflus non poteft dici talitcr validus, ur
nuUam admittac dubietacfm; In hocenim cal"uconcrah:;iiS
cum dubietate validitaiis contradlus matrimonii mukomi- i:j
nus infifterepotert pro illius puntluali obfervantia , nequc
poteft conqueri , fi in hacparte non experiaturfolitam £c-
clcfiaEbenignitatcin, non fervandoilliuspricepta, fed cum
dubio impotentiae matrimonium contrahendo, faciendo in-
juriameidem Sacramento, quod magnum inChrifto, & in
Ecclefia vocat D.Pau/.m Epicf. $. }i.u: infimili difponit
Conci/.Trident fejf i^.de Refertn.matiim.cap.i.Sc Nosobfct-
va V imus ;» Tom. i.part. 1 . difcept. i o. num.n . & in noftris ter-
niinis^»f^<zr citaiusfupra««w.y5.
Ad probandam autein impoientiamex parte Viri, & noti
confumationem macrlmoniiex parte Mulieris, in lllis ter-
minis, inquibus adducuntur mulcaEextrajudiciales demon-
ftraiioiu-s utriufque, &non inftiturapud Judicespro difl"'
lutioiie m.iirimonii per viam JuftitiaE ied petiiur k Principc f jo
illius foladifpciifatio per viam Gratix, non debetconcui
rererigor illeprobationum, quidejurc requiriturin primo
cafu , fcd Princeps poceft cciammoveri abcxtrajudicialibus
demonftrationibus, tam impotentiae Viri , quim virginica-
tis Mulicris, ur in his terminisobfervat C jrd.de Luc.de M.t-
trim.difc7 num.y. ubi , quodad inclinandumanimum Sum-
mi Pontificispro difpenfationein matrinionio rato, fufficic ,
nullamurgere fufpic'onemcon(umationisejurdem matrimo-
nii, ibi ; Hanc autem difpenfationem jufle , ifrationabi/iter
fperandumejfe dicebam , utpoteper Sedem Apoflolicam conce-
di fo/itam , quando nu//afufpicio urgeat confumationis primi
matrimonii; £c defolaprobabilicace impotentiae, defumpta
ex Cfhabitaotine conjugum per quinque menfes Pignatel con-
fu/t 1 48. num. 1 4. tom 1 . ibi : Porrb in /joc cafu ncgari nonp o-
tefi qui» adfitimpotentite probabi/itas ex cohabitatione quin-
que menfium itc rationeque incertitudinis Pro/is , Cf dubit va ■ r ^ i
/iditatis matrimoniiob impotentiam , Pontifcxpojft cjfepro-
c/ivior adconcejftoiem difpenjationis ■
Etinfpecie pradicavit Alexand. VII. mcdianteejusBre-
ve, expeditodie ji.Martii i66j. ut patctcx vcrbis, regi-
flratisfupra»t>W44.
idemquc pradicavit paritcr Clemens VIII in cafu, de i?s
quofupra wkw. ^.quem latedefcribunt Card Ofjatus Epift.
180 per tot.& Spondan.in Anna/ibEcciefad annum i^^^fub
num. 4. IS{
Nec contrarium praflicairecundem Alexand. Vll.in fimi-
lidifpenfatione, ad precesutriufqueConjugis conccflac in il-
lajanuen. in qua fci ipfit Card- de Luc. de Matrim. difc. 9. pa-
tec ex Acteftacione Vicarii gcncralis Janucnfis, (cqucntij 1-4
tcnoris .
Vniverfis ., & fingu/is fidcm facimus , & atte/lamuri infer 155
prohationes failas in Proceffu .conftruflocoram fc/.TCC. Emi-
ncntifs. if Revercndifs. D Card. Stephano D.tratie .-.rchiepil-
copej anuen. Exequutore Apoflolicer>igore Brcvhfar mtin.
Alcxand. VII. dati Ro»i<e die i.Dcccmbris 1 €6 i.pro dljfeiutio-
ne matrimonii rati , (ir nen cenjumati , a/ias contraili intcr
tunc V/uflnJf. Bahi/anum Pal/.ivicinum ^ ^Ann.im Mari.i"*
Pineilam. nonfuijfc adhibitam Vifitatienem Obfletticumfu-
pcrvirginitaiediiliC \l/ufirijf Anna: Mari<e ^ ccptisdie ii.Cir
Jinitii die \<). Dcccmbrls diclianni i66i reccpni ^ t^J "''"■
Baptifta Hadaraco Notario, if tunc curiiC Aicbirptfiepa/ii
Genua- Cance//ario , cor.tm Nebis pr<efentatis , <!? pcT Not
diligentervifis /ellis ., isrccognitis .
Exquibus pa'ct, non fubfiftcrc id , quod lefpct^u diO«
ilAMfiv J anucn .^f^fiUi.C ard de liic.d difc^dc Mairim num. Ij6
6vcrfAtqucita, quod fciUcct lud.caiu, ultrajuramcncum ,
abutrj
Tom, III. Pars 11. Difceptatio XXill.
279
ab utroque Conjuge, & Confanguineis amborum Contra-
hentium, (eu lep.ima manu eorundem praertitum, adfue-
rit etiam recognitio virginitatii Uxoris, fada ab Oblte-
tricibus .
Quodiftuoculi defumiturexfolaledJura Brevis difpenfa-
1J7 tionis, in quo fitfpecifica mencio confi-ffior.is Conjugum ,
<& feptimae manuseorum Pfopmquorum , fed nulia legitur
fyllaba , concernens aliam probationem viginitatis Uxo-
xis, ibi ; Jamque ipfi Expom-ntes in prtefentia tuajusju-
randum pr<eftiterunt , fe matrimonium hujufmodi nunquam
confumajfe-, & utriufque eorum Confan^uinei , idipfumcoram
Te etiam ajferuerunt .
Idqueexeo adevidentiam parit^rcomprobatur , quia in
cap. l.audabi/emdi; Frigid. ^malef.ad probandam virgini-
I?8 tatem Mulierispro dilluiutione matrimonii ob Viri impo-
tentiam, non prefcribitur copulative feptima manus Pro-
pinquorum , & recognitio, fac.enda per Obftetrices, fed
^pertettatuitur, fufficere folamConfefTionem Conjugum ,
.cum feptima manu Propinquorum , juxta ilia verba .- Si
autem , quod nunquam feinvicem cognoverint, ambofaten-
tur , cumfeptimamanu Propinquorum &c tailts facrofan^is
J39 Evangeliis , uterque jurejurando dicat, quid nunquam per
farnis copulamunacaroeffeBifuiffent , <irtuncvidetur, quod
Mulier valeat adfecundas nuptias cqnvolare .
Videturproindenimis improprium, quddabfque ullane-
J40 ^efiitate volueritin dCaufaJanuen. pradicariid, quodad
terminos clarse difpofitionis Juris Canonici nullo modo ,
rulloque colore requirebatur ad obtinendam exequutionem
diCtae difpenfationis, jam conceflaccunifolanarrativa pro-
bationisnon confumationisper JuramentumConjugum , &
feptimam Propinquorum manum: QuaE recognitio non dc
facili permitti foiet ^ nobilibus Pueflis , ut experienria notum
eft, & infuo cafuobfervavit C^rt/. a^f O/frt?. ppifi. »8o.his
verbis: llfufi parle de vifiter La Princejfe par defages Femmes,
jAl & autres Matrones , mais on ne s'arrefia point a cela, parce
quil fufi fceu ; que ladite Princejfe ne fouffriroit aifement d'
eftre vifitse j ^t gcntraUier nout Sperelf decif. iid.num.
)o. ubi refpondendo objedlioni , quod, fihocverum efiet ,
oporteret eliminare hanc fpeciem probationis ad proban-
dam virginitatem , fequendo; D.Avgufi.lib.x.de Civit.Dei
l^i cap. 18. ait; Er^o fiunquam frciendum ejfe fmilem infpe^io-
»em, & fichocgenus probationis eliminandum , inquit , fe^
idnon audere affirmare , fedidrelinquendum ejfe Puellisfee-
cularibus infim<e conditionis .
Quarum refpedlu verificari pariter poteft , id quod legitur
incap. Caufam Ji^. deProbat. ibi : Scepemanus fallitur , ^
14^ oculus Obftetricum , quod utinam experientia verum non
comprobaret, non foliimex defcdu peritije, & periculi in
oidmead Obftetrices, fedetiamex operationibus viiium ,
&inhoneftarum Mulierum, uroblervant Bajard. adClar.
$.final. quaft-i- num.j. rfis verbis : Et hoc miht contigit infa-
80 , dum eram Gubernator Civitatis Spoletame , ubi qut'
dam Puellafuittradita duabus Qbfletricibus , ex improiif»
vocatis , qua iifpeBd, cum juramento retulerunt , eam effe
144 virgine»n , & poftea fuit reporta pragnans Vercell. queeft.
jnoral. &legal.tom.i.quaft. 14. fub num. 4. ubi , quod inter
Tutcas aaeo certa habentur medicamina ad colorandam
virginitatem, ut Puellac conftupratae , tanquam integrae
publice vendantur, praecedente illarum vifitatione, & re-
cognitione, taliter utnequeetiampoflitdeprehendi vitium
145 corruptasPuellae, quodqueidfuitei'dem narratumConfbin-
tinopoli , ScexMc<i)cisEugen.Epift.7nedic.tom.iJib.l.cap.
5.ubi, qu6d a fex probatSEfamx Obftetricibus Mulier quas-
dam judicata tuic Virgo, quae per fcptem menfesantea pue-
rumpeperat, & Regner.de Graff.in Biblioth.anathom.tom.
J46 1 tit. Pe Infim- Fentr fo/. ^1)4. verf.ffis omnibus , ubi poft-
quam retulerat muha, quaeab Authoribus ad virginitatem
cognolcendam adducifoient , juxtaverfus \\\osClaudiani :
Etvcftes thyrio fmguinefulgidas , Alter virgineus nobilitet
cruor , Tuncvr&or madidoprofi/iat thoro , Kofiurnireferens
vu/nera pr<e/ii; Subjungic ; Sedquam fa//acia , atqueridi-
(ula htccfint , nemo ignorat .
Condormirio Conjugum in codetn lefto, ficuti non fa-
cit, ut matrimonium amittatqualitatem, & denominatio-
J47 nem rati, quando in rei veritate confumnntum non fuit ,
ex addudis in Tom.r-part.l. difcept.\. a num..^<i. fta non bene
adduci poieft pro motivo diificilis conccflionis Gratix dif-
penfationis, ex ibidcm cumulacis, & in ic .ninis cindor-
mitionisViri ineodem ledocum virginc, fi'v matrimonio
junfla per fpatium quinquc mcnfium, loqu.tut Pignatel/.
148 (9nfult.\^%,numi^.t9m-i,
Et in terminis condormiJonis Viri curo llxore vidua ,
cujusrefpedu negativaconfumationis matrimonimoniiquo
dammodofraternizatcuxnimpoflibili , egregie Car</.</eLw.
de Matrim. difc.g. num. 1 5. referens Difpenfationem , in his
rerminisc oncefl^amiClem.X.ibi.; In quadamveroaliaCau-
fa, in quaob inimicitias , ^ antipathiam cum hoc exemp/^ I4}
idempraf/icatum fuit , cumpreefuppofito etiam, quod agere-
tur de matrimonio rato tantum , difficu/tas magna apud tne
erat, qubdageretur deVidua, qua cumVirojam dormierat ,
ideoque non agy.ofcebam , quomodo convinci poffet negativa
confumationis matrimotiii j Licet enimid nonfit omninoim-
pOjfibdis juftificationis , attamen viJetur nitnium difficilis\ IJ3
adout fit difficu/tas , quee quodammodo fraternizet cum im-
pojfibi/itate ■
Remanet proinde fine fundamento aflerrio illa , qu6J
nunquam datus fit cafus difpenfationis matrimonii rati .,
in cujus circumftantiis Vir, & Uxor infimul condormie- x^t
rint, abfque recognicione Virginitatis Uxoris, dum habe-
jnus diftum individualem cafum, rclatum a Card. de Luc.
cuius refpeftu verifieaturduplex circumftantia , omni con-
fiderationedigna . I. Quod Contrahenies erant perfonaeme-
diocrjs conditionis, non primi ordinis in Patria Iibera , fed
fubditasuniex Romanis Baronibus , & ex Terra Talcaco-
tii , & Civitate Tyburtina . II. Verd, quod agebatur de
condormitione V^iri potentiscum Muliere vidua, & addu-
dae, atque admiflTae fuerunt pro juftis caufis folae graves , 15»
pericu/pfteque inimicitidf inter eos , eorumque Confanguineos
exorttc, juxtapracila verba Brevis dilpenfationis, expedi-
taedie i6.Septembris i^yi.prsevlo VototriumCardinalium
dumtaxat, ncmpe Francifci Brancatii, MarccIIi Sanda-
crucii, &CaroIi Gualterii.
^x<\}i\\iVisinTom.i.part.i.difcept. i.num.tS. ineafuiopi-
nione, qu6d SummusPontifex in his cafibus poflitdifpen- lyj
fare in matrimoniorato, & nullatenus confumato , eiiam
diff^entienie unoex Conjugibus; Hodieautem eo magisin
eadem opinione confirmor , qud Sacr. Congregat. Concil.
4ie 20. Maii 1719. requifita pro Voto ^ SantifllmoDomino
NoftrodiCtamaffirmativamSententiamapprobavit, Sc ca-
ponizavit .
PISCEPTATIO XXII.
Potentina Proceflionis .
T K o
PP. Rcformatis S.Francifci Avilianj,
C V M
PP. Dominicanis.
ARGUMENTUM.
InfraOLlavam ffiivitatis SS.Corporis Chri/ii licitum efl om •
jiib;u Rcligt^ijis filemnem Troceffioncm facere , ad oma-
tim Cohflit. 1 o. Gregor. XIIL
FAmilia Cifmontana PP.M.O.R. Sar.dli Francifci in Op-
pido Avihani Potentinae Dicecefisha-bec unum cx prin- t
cipalioribus Conventibus IVovinciae B^fiJicatse . In illo
^n\ma:tua/mente vifiannodi ftmcg/iail Padre Guardiane ,
ejettealtriSacerdoti iz. Novizii , e 19. Fra:e//i /aici, & Cic
totum Religiofi «uw.jg.utpcr harc prjccifa vcrba id teftatur
E. in Re/at.
E contra vero ineodcm Oppidounicus duntaxat repcri-
tur Convcntus Dominicarorum, inquo, ut aitidcmEpi- i
fcopus, uhi fupra, cifonodi fvneg/laattua/mente ^. S^.er-
doti, lioe i/ Padre Priore, etre Lettori. eci^iqueConverfi ,
& ficin totumnovetn Relicicfi , intcrquostres Lcvlores ,
abfque ullo tanien D:fc pulo , ut intcr P.irtes non contro-
vcrtitur, & patctcx Summar. cxquo conftst, in pr^tcri-
tum . & .iiiteduos uI''mosannos, tas dumtaxat SaccrJo-
tcs, &totidv.m Laicos in illomoram fecifle.
In eodem Oppido prartcritis tcmporibus proccrt"um fuit J
cumiilo inlubfiftcoti fuppofito, qu6J Rchgiofi Dominica-
ni ha-
28o
Dilccpt, Ecciefiaft. Dominici Urfayas.
jii haberentprivativatn faciendi ProcefConem SS.Corporis
Chrifti in Dorninica infra Odlavani ejufdtm Soicmnitacls ,
cohasrenter ad quoddam parciculareindultumSaniSiPii V.
cmanatum pro aiiquibas Provinciis Hifpar.iarum , rela<ura
itt Cenftit. lo. jj". i . Greger.XIH.
VerCim edofti dd.PP. Rctbrinati Aviiianiab aliaCaufa
4 alteriusConvcntusnoftrasReligionis , coramhacSacCon-
greg. difputata , fub titulo vicinae CivitatisTr/c«y;rf«. Pro-
iCeffiofHs i id nuliam habere nibfiftentiam, in qua, urraque
Parte acerfim<f informante refolutum fuit, talem privati-
vam nuiio modocompeteredd. PP. Dominicanis, ut reco-
gnofcipoieft^i^Tow. I. part.i.difcept lo.&Tem z.part. i.
^i/c.^.Sed in hac parte punilualiter fcrvandamefle dii^am
5 celebremCo;?y?if.io. Grfgor XlXI.quaeita fummatur. jQ^itod
omnibus llceat in qiiacumque die irifra Oflavam SS. Corpo-
ris Chrifti Vrocejftonem folemtifter facere inhonorcm ftnefe-
ftivitatis .
Hinc anno 171 fi.ildem Reformati hujufmodi Procedionem
6 f.icere procurarunr , omniaqiie fumma pace perada fuL--
funt occafione VifitatioDis tunc temporis moram facien-
te ineadem Terra Aviiiani Epifcopo Potentino ; Fuitque
etiam fadladie Sabbati infra Oflavam ejufdem folemnita-
tis, eoquiaeodcm annodidtadie in noftra Ecclefiaceiebra-
tumfuit folemnefeftupi Sandi Antonii Patavini, utrefcrt
etiamE. ind. Relat.
Anno vero 1717. credebant iidem Reformati , nuHum
omnino obftaculum invenire in facienda d. Proceftione ,
quaj nemini praejudicium vel minimumaffert, eftque uni-
.7 c^ direfta ad majorem Dei cultum . Quibus attentis pro
illius facultate, & permiflfione omnis capienda eft favora-
bilis interpretatio ad Te^ttimin cap.ln his de Vrivileg. &
juxta firmata per Rot. in decif. S47. num. ^. coram Seraph. &
decif.6iy num.ycoramCfrr. &decif ^i^S. numi^. 6*14.
part. j.recent.
Caeterum res aiitcr fe habuit; Pacres enim Dominica-
2 ni , habita notitia cjufdem piae voIuntatisRcformatorum ,
eorundemque devotionis erga auguftidimum SS Euchari-
ftiae Sacramentum , omnem moverunt lapidem ad illam
impepiendam, & quidem, tam de Jure , qu^m defad^o ;
De Jure multi^diebus an;cfub magno (ecreto procurando
Inhibitiorer.i , ftru .Monitorium a Curia Epifcopali, ne
eandem ProcefTioiifm f.iccrent, ccon tutlo che(Cunt verba
Epifccpi in difla Relar.) // Vomenicani avejfcro pottito a
luogo , e tempo congruo di far intimare fubito dctto ordine ,
nicntedimeno ne dtfferircno la notificazione fino al doppo
, franxo del giorno di Demenica infra Odavam, hoc cft ad
illud tempus, feu temporisilla momenta, quibusProceftio
9 inciperedebebat,imojam iiicarptaerat.Dcfddo vcrA, me-
diantibus illis operarionibus, quae inparte recognofci pof-
funt ex Summario Ncc non cx diBa Relatione Bpfcopi ,
ibi; (^aVeffetto accrtgionato aveffe rintimazione ditarordi-
ve , taccioper la confufione il dirlo .
Obi erobrervan'.es hicrefpccluhujus Monitorii, feu In-
jo hibitionis, iliius verc maximnm, &: intolerabilem cxhor.
bitantiam; Eoenim tempore , quAunuscx JefuChrifti Vi-
cariis, Apoftolorumque Principis SucceiTonbus, per viam
lcgis univcrfalis, mcdiante cjusPapali Conftit. imprefTain
Bullario, exprcfsdmandat, &cubiralibus iftisliteris praeci-
p'\t omnibus Fratribus Ordinis Prtedicatorum , & quibufvit
aliis pcrfonis cujujcu»:que dignitatis , ftatus , gradus , ordi-
tiis , conditioms ( inter quas nemo dubitat , comprehendi
CuriasEpifcopalcs , 5c ipfofmet Epifcopos) in virtutefan-
flarobedientitc, & fub c.xcommunicationis majoris late fen-
tentite , necnonfufpcnfionis, <ifinterdifli , aliifque &c. p<x-
|i »;/ , ne contra prafcntium Litrrarum tenorem venire, aut
fuprafcriptos , vel quofcttmque .dios . quorum intereft , intc-
rerit, aut interrffe poterit qtoinedohbet in futurtim, quomi-
niis prtemijfa libere fieri poffint , pcrfe , lel per a/lum , feu
«lios publice , veloccu/te, direfle. vc/ indircfle , taciie, vel
exprefse quovis qua'fitoco!ore vclingenio impcdire audeant ,
•ve/p)tefumant , inxia pracila vcrba d'. Conftit. 10. $. 4. Grc-
gor. XJII.in Bul/.ir nov tom :. Sub ipfiu/mct Summi Pon-
iz tifici.soculis rcper jri potuerii Ecclefiafticus Jndex , qui can-
dem ProcefTioncm impcdircaufuslucrit , & praifumpffrit ,
iion t.Tciic, &indireilc, fed cxprcfsedireilc , & pcrvi.im
aftus judici.ilis, m.indando, & pratcipicndo Vatribus Rc-
formatit Sanfli Fr.nKifa Tcrrtc Avi/iani, ul fub pccna In-
terdifli Ecclefite non audeant , ncque prtefumant Proceffio-
remSS.Sacramcnti pcr.igcre &c.(urK. \/e<li3 Monitorii, quoj
vidctur cffc longd dunCis, ac almd Pr^concm clamarc ,
Ij aliud nunciare Judiccm, rcprobatum «? Div.Cre^or.hotml.
jy in Evang.Eoqulnvert i &proprid Idemeft, aliudStJm-
mum Pontilicemdemandare, aliud inferiorem Judiccm Ec-
clefiafticum , &/ubditucn praecipere , quando Sacri Canones
ftriftifllme injungunt,/>{(r^j»«ftt/, & umbras vo/untatis Sum
tnorum Vontificutneffefeftinantcr, &inojfenfopede exequutio-
jii mandandos , & adorandos , funt vcjba P. Grtither. de Arte I4
bene defiderjreftl. \^.$-9. num.ijjfo/.no.
Cum illo addito, quod ad procurandam exequutionem
cjufdem Papalislegis nonomiferunt paupcres Religiofi re- ij
currere etiam ad praefldium hujusSac.Congreg. humillimas
fundcndopreceseidem Eplfcopo, iHumqueenixeexorando,
cheordinajfe aque//'Arciprcte, chefacejfe efeguire i/Decreto ,
idtimamci^te iifcito a /orofavore da//a Sac. Congreg .per /a Vro ■
ceffione de/Venerabi/i , hoceft illud emanatum u\di8aTri'
i:<?rw». de quofupra «;;w. J. ut pcrhsc numero verba refert \&
Epilcopus in Re/at. uh' addit; A//aquMe dimanda diedi poco
orccchio in riguardo , cbc era unpunto ,chs aveva bifpgno di co-
onizionediCaifa . Ac (1 poft folcmne judicium hujusSacro-
lanfti Senatuspro illiusexequutioncremancat Epifcopisfa-
cultas pic<edendi ad cognitionem mcritorum Caufae, non
autem e fdem Ep fcopis remaneret iola gloria cxequendi ,
& obcdicndi. Itaiu inhacetiam parte iidem Religiofima-
;jncs expci :i futriri irreaulares operandi modos, improba- ij
<osa D. Eernard.in Epiji adhmoc. Papani, inter cjus Opcra
fc/.mihi n9g. his verbis : Etiampoft appe//ationem tuinomi.
nis , aufifunt e.xcrcere CsT.
Quae di^afint pro foia integritate narrationis fadli , ex
illomotivo, qiiodexprefHmusin principio Epiftolasad Lf- 18
cJor. noftrar. Inftit.Crim- fequentibus verbis; Neque ab u//a
exercitatione magis animus noftcr , <if profeffio , quam a Cau-
fis crimina/ibus fit a/iena : Eoqnia hodie unicequasritur , an
dd. PP.Dominicani privativam habeant facultatcm facicn-
di Proceffionem in Dominica infra OilavamSS. Corporij
Chrifti.
Pro cujusnegativa refolutione fuberabundare videtur fo-
U , &fimplex recognitio, &lcitura<f. Conflit. 10. Gregor.
XIII. una cum luccefTivisOracuIishujusSac. Congrcg. ema- 19
mt\s in d.Tricaricen.dicbus l^.Apri/is ini^.if ^Martii 171 7.
acriter fe opponcntibus. tam Religiofs familiae Domini- zo
eanae, qu^m CleroSascuIariOppidi MontisMurri, ut vi-
dere eft;« d.difcept. lo.part 2. tom.i. & difcept. 4. part.
I. tom.r.
Quiaveroduo inculcata fucrunt ind'flaCuria Epifcopa-
liPotcntina: InduItumnimirumSandViPii V.una cumqua- u
dam Declaratione Clem.VIII. Necnon quafi pofTcfriohu-
jufmodi ProccfTionemfaciendi in didlo die Dominico infra
Odavam, privative quoad omnes alias Rcgulares Fami-
lias, in qua afferunt effe, & manutenerl praptendunt dd.
PP. Dominicani. Hincbreviterillarum infubfiftentiamde-
monftrantes.
Refpedluprimaedicimus, idem Irraultum , vel efrereftn'-
ftum adaliquas Hifpaniarum Provincias, fpecificatas ind. 11
Conftit.xo. §. i.Grcgor. XIII. Vel inomncmca(iiinrevr.ca-
tumin hacparte fuiftca difto fucccftore Summo Pontifice
GrcgorioXIII »» Co»/?)f.io. jT.j-CUbitalibus iftis litcns : Ni-
hi/ominits propotiori pramijforum eaute/a Litcras Pii prte-
dcicfforis bujufmodi harum fcrie penrits . & omninh quoad
effcclum prohibitionis celebrandi Proccjfiones hujufmodi , caf-
famtis , irritamus , if annu//amus , viribufque , C^ ejfcffu
cvacuamus , & tanquam ta/cs minime attendt , ve/ eifdem
Fratribus Vra-dicatoribus fuffragari pejfe , vo/umus , & no-
tat Barbofin Siimm. Apofto/. decif co!/e8.i 5 1 . num. i . Et pro-
indein codem pr^tcnfo Indulto, ut fupra exprcfse revoca- ij
to , nullum omnino fundamcntinn lieri potcft , cx addudlis
per Gobb- con^.64 num. 118 &fcqq.
Dicimus paritcr, Clcmcnicin VIII rullo modo con-
firniafte idcm Iiulultum Pianuin quoad privativam facicn- »4
di {'rocclfioncn. . iid ("olCim confirnialfe Indulgeniias, in
illoconceffas, alfoc antibus Proccffiones Dominicanorum ,
ficicndas in Dominica infra Ofl.ivam SantSilfMni Clor-
poris Chrifti , ill.is cxicndcndo etiam ad Ci>nvciitus ,
polU-a cicftos , ut hacc Sacr Congregat. admifit in di-
f/a Tricariccn. Tom.l.part. z.difccpt.\o. a num.i^.ufque
ad num 19
Ei in niiftris individualibus tcrminis , hujufmodi C.lc-
mcntinam dcclarationcm intcrprciando, obfcrvant ; Uitr- n
bof. In Summ. Apofto/. dccif.coUcHan. 572- nuin 1 J. ubi rc-
fcrt in plurii\< dccifum ab hac Sacr.Con(jrci.Mi. & de Po-
teft.it. Paroch cap.ii. num. I4.& PignJtcUceifidt. Tynum.
I. titfeqq. tom. 6.
Ncquemajorcm habct fubfiftcntiam fecunda «ccptio , it
funda-
Tom. IIl. Pars IL Difceptatio XXII.
281
3»
5»
fondata in d.pr» tenfa quafi poffeflione PP.Dominicanorum
faciendi d. Proceflionem .
Quiaexhacpartc non impugnatur Dominicanis Jus fa-
27 ciendipropriamProcefliooem d. die Dominico infraOdla-
vam , fednoltri Rehgiofi fuas reftringuntprecesadhoc,ift
pofljntillam facere hora, &tempore, diverlis ab illis ,
quaseliguntdd. PP. Dominicani. Ultrd admittcntes, eof-
dem Dominicanos pofle eligere tempus , & horam , fibi
ben^vifas, utinfpeciepraibcatum fuiti« </. rr/MriCf«. in
qua haec S. C mandavic , in die SS. Corporis Chrilli Procef-
fionem faciendameflTe k Clero Saeculari ; A PP. Dominica-
nisin die Dominicoinfra OiSavamdemane.-Et h PP. Re-
28 formatis eodem die Dominico de fero ; Hoc modo dene-
gandoquidem privativameifdemPP. Dominicanis, fedil-
listribuendotempus, &horam, abillis defideratas, quod
pariter pradicaripoteritin prasfenti. Nihil aliudpetentes ,
atquepronihiloalio fupplicantes noflri Religiofi , qukm
propriam Proceflionem (acere , fed fine ullo prscjudicio Do-
minicanorum . illorumque prioritatis.
Cacterim , quod attentis claufula Sublata , ifdecretoirri-
29 tanti^ quibusmunitaeftdidlaConftit.Gregoriana, nullum
omninofundamentum fieri poflit in uiu, contrario eidem
Papali legi, interminis firmavit Rota in Tra>ie'i. Pr^emi-
aentiarum lo. Februarii 171 j.jj". fiu^od autem ,& fere pet tot.
CoramCardScotto , quam {tqwwD.Pttonpojl t07n. z.Dif-
cept.Ecclef inParerg.fel. 15.attw.61. (ff feqq- Cum quibus
50 ptoceffit hacS.C. indnSaTr/fijr/ffw.ut videreeft \nTom.z.
par.i.difc.^.num 26. iefeq. & num.66.
Necdicatur, qu6d ClerusScEcularis fedeclaret , plures
vellefacere Proceflionesoccafione Iblemnitatis SS.Corpo-
risChrifti, hoctO. nelgiorno proprio della Solennita, laDo-
menicai»fra08avam , & i>t tutta l'Ottava a loro arbitrio ,
utdiciturin Rehtione Epifcopi : Itaut nuHum remaneat
teropusproReformatis illam faciendi, neque expediat in
parvo Oppido tres facere Procefliones , una , eademque die .
Hi enim funt praecifi lermini d. Tricaricen. in quaPP.
Domitjicani irtudomninopariter fecerunt objcdtum , imo
procurarunt , utadCaufam veniretdidusClerus, cumdi-
ttinftis Defenforibus , ad impediendam Reformatis pro-
priamProceflionem , inftando, ut fibilicitumefl^et^ dupli-
cemfacere Proceflionem.unamin dieSoiemnitatisSS.Cor-
porisChrilli, alieram vero de mane diei Dominici infra
J3 ejusOftavam, utreferendofaitum indicavimus in Tom.i.
par.i.dtfc.4num.4.& 5.
Sicuti autem in dldlo indi viduali cafu hxc S C (pecialiter
jd informanteetiamClero Saeculari , id non permifit, itane-
queetiam fperamusid eflepermittendum Dominicanis, eo
quiarepugnatomnibus Rubrlcis, utuna, & eadem Eccle-
fia, nonlemel, fed multis vicibus, omnibufque diebusO-
i* G.avx a loro arbitrio \n fe^o , &Odava SS.Corporis Chri-
lli Proceflionemfaciat , ut videmus in Urbe pradlicari, in
qua neque etiam Ecclefia? Patriarchales multiplicant Pro-
cefliones in Feflo, & Oiflava SS. Corporis Chrilli .- Cujus
35 folitum , &praximdefervire pro norma , & regula inuni-
verfoOrbe obfervant addudi in Tom.i.par.i.difcept.i6.num.
^!t.qn\h\isaddoRot.inCo»Jlant. Praced. ij. Jan. lyii. §.
Idipfum cor. Anfald.
Pro quorum omnium facrliori admiflione non omittimus
36 EE. PP.obfecrare, utex unapartedignentur refleflere ad
magnumnumerum^o. Religioforum , moram facientium
in noflro Con ventu , a quibus cum omni decore , & majefla-
te fieri potefl eadem ^olemnis Proceflio , de qua difputamus;
Ex alia ver6 parte dignentur confiderare parvum numcruni
Dominicanorum, quiannoiji^ &aiiis annis antcceden-
tibus, erant tresSacerdotes, & totidcm Laici ; Hodieau-
tcm , fadaadditionealiorum , ad prsccifum eftedum eft^u-
§icndi notam paucorum Religioforum , vijc iunt quatuor
acerdotcs, &quinque Laici, qui neque etiam fufticiunt
j7 proneceflariisMiniflris Altaris.- E6quia trcsfunt fimplici-
tcr neceflarii infiguraSacerdotiscelebrantis, Diaconi , &
Subdiacor^i, duotanquam Accolyti , cumThuribulis eff"u-
mantibus, unusdeferretcnetur Crucem , & alrer aliiflcrc
lanquamCacremoniarius, &duoral(em in figura Cafrofc-
rariorum, Mco\\\%\t\it ex Rubric.Ritual. Rom tit. de Pro-
38 cejf.Corp.D.fol. 191. u[qu<} omnibus notum eft ; Itautilli
bini, &bini, qui , devote procedentes, fuo loco inccderc
folent antc auguftilfimum Sacramentum ,quivcagmin Sup-
plicantium, (eu Proceflioncm componunt ,utdicitur in Ri-
tual. Roman . tlt. de Proccf. §. Omnet dc decenti babitu, & no-
lit Macr, in Hicro!. vcrbo Procejfio . eruiit fimilcs illis 500.
SociisMutii Scevola?, dum in noftro cafu penitCls dcfidc-
rantur ex Religiofis Dominicanis, qui proinde ad compo-
Vrfayx Difcept. Tom. III.
nendamd.ProceffioneminvitarefoIcnt/««//;Prffri, overo 39
liPadriRiformati, ur dicit Epifcopus in Relaiionc ; Re-
linquentesproindeEE. PP. confiderandum , an poflit hu-
jufmodi Proceflio attribui iifdem Dominicanis , quorum
nulluseamcomponir, & ao cum fundamento inhis termi-
nis poflit ab eifdem paucis Religiofis prztendi privaci va fa-
ciendid. Procelfionem, non^feipfis, fed invitando alios
Religiofos , vel totum Clerum Ssecuiarem .
Die Ven. i j. Miii 1718. ^ Card.de Comitibus propofitis
precibusOratorumin C E. & R. refponfum fuit : Licere 49
PP. Reformatis Proce/fionemfacere in die , ab Epifcopo deter-
minanda .
DISCEPTATIO XXIII.
Regien .
T R. o
Canonicis Collegiai^ Novellaris.
C V M
Confratribus Sanciflimi Rofarii .
A R G U M E N T U M.
Confi-atres laicalium Societatim, exiflentiifm in Ecclefiis
CoUegiatis , quas fun&iones in illis facere pojftnt , in-
vitis Canonicis , & permittente .Archipreslrjtero .
PRaevia confpicua bonorum largitione , ac memorabili
pietatis exemplo Alphonfus Gonzaga , Novellarix
Comes, die II Sept. 1567. ofatinuita S. Pio V. fpecialetn
Gratiam, utnova EcclefiafubtituIoS Stephani , propriis
fumptibusineodemOppidocEdificanda, erigerctur in Col-
legiatam , praevia tamen fundationc , ac dotatione o€to
Canonicatuum, ac Archipresbyteratus , c# tanquam pri-
ma2 Dignitati animarum Cura commifla tuit , mediante
demolitionetunc temporis labentis Ecclefix Parochialis , i
quaper tertiam partemunius milliarii k praediito Op-pido
antiquitiisdiftabat; Illaquede fadofumptuoseconftruita,
obtinuerunt fuccefli ve dua: Contraternitates in ea rccipi , 3^^
aggregari . Una fubtituloSS.Sacramenti,&altera (ubln^^
ftituto SS. Rofarii , quarum Confratres ulquead noftra tem-
pora laudabilitcr in eorum particularibus fundionibus fc
gelferunt, itautomni populo fingulare pietatis , ac devo-
lionis praebuerintexemplum .
Ultimoautem loco, provifode dido Archipresbyierata
moderno Archipresbytero, nondefuerunt a?muli pacis,fa- x
torefquedifcordiarum , quifupcrfeminantesziianiam , ta-
lia, ac tanta inter ConfratresdiflTeminarunt , utCanonici,
qui illosbenigne ineorumpropria Ecclefia recepcrunt , &
perduofere Saccula eos asquali benignitatc femper traCta-
runt ,uti poflint verbis illis /////oc. III. in cap. Et fijud.iris
1 3. dcjudteis . Nobis iUam retribwionem impendunt , quam ,
juxta vulgare proverbium , mujinpera, fcrpens in gr^mio ,
& ignis infinu , fuis confueverunt bofpitibus exhibere , Jc qui-
busfupra^//i'f/>r.i •§.!.«. ii.coquia multaprorlusinlubfilien-
tia praetendentes iidem Contraties SS. Rofarii , caufam
praibencdifceptationi fequcntium dubiorum . }
I.dub ./<», annucnte , i! permittinte Atchipresbytero , 6f
P.irocho.pojfit Archtconfraternitas S S . Rofarii aJimpIere one- 4
ra Mijfarum , & Anniz'erfariorum ^fibi injunBa , mcduntibui
Presbyteris exteris ,fibi benevifis ; Sive potiiis tenca:.tr uti •/;/-
nificrioCanonicorum CoUegiata , & quatenus ajfirmattve ,
quoad tpartem.
Affgjr/ff quoad primam partem, & affrmatite , quoad
fccundam refolvendum videtur . Eocnim ip(o,qu6dCino-
nici fentiuntquotidianum incominodum continuac fcrvltu-
tis pracdidac Confraternitatis in piopria Ecclcfia , omn"s
arquicatis, omnilquc jul)iti.T raiio expoliulat, uc medianie
celebrationc Miflarum,& Annivcrlanorum.per iplosCon.
fratresexplenda , .ibeleemosynijdi.l.irum Miflarum , &
Annivcrfariorum aliquod commodum fcntiant, ut in tctmi-
nis rclpondit S C' E. .V R./a H}druntina,<\vi<im fcquitur A'/-
col. in Flofc.ver.Miff^ n. 5 i.ibi Mijf^, a.ifatisfacienduin e.ee- ^^^
mojynis alicui Ecdefi.e traditis.cetebrari noi dibcnt per Exte-
ros ^ubi comode pofjunt fitisfieri pcr Sjccrdo:es ejifde Ecc.efite.
Etin durionbus termims rdpondit S C Vifit. ApoU. 5
T die
2g2
D ilceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfay ac .
die 24. Maii ij\z. ad rclat. Card, de Abdua ; ut videreeft ventur pii Benefaflores hoc majori fuffragio , quod tt vl
in To i . p.i. difcept.i 6 ■ num.271 . praefati Privilegii confequerentur ex ceiebratione Canoni-
} Dixi in tcrminls fortioribus, quia in d.cafuConfratres, corum, per ea, quas nozanz adduQi a Pafqualig. deSacH-
praetendentes facere celebrari MiflTas a propriis Cappelia- fic.nov leg.qu^fl.jiS.numer.i.&feqq. &Fraxinell.cleObli'
nis, unice movebantur ad fuble»andas miferias eorum Ar- gat.Sacerd.feit..^.conc!uf./^.^-M.\h\:Naincredibilee/iomni- ij
chiconfraternitatis, ut patetfAr »ttw. i »4. Non ficautemin no , Fundatorem potius volmffe lAijfarum jru^umjibi .^ir fuis
prtefenti , in quo nullamomnino utilitatemhabent Confra- defunBis applicari , quam loci particularis veneratioijem ,
tres a celebratione Miffarum, demandata exteris Presby- cumaliis, citatis;;?ro»j i.par.i.difc.s-rium.iz.
leris, ut afferit Epifcopus in ejus Relatione : Et propre- II.Dub. Anpr^difiiCunonici tempore celebrationis Mif- 18
rea contraria prastenfio parcicipare videtur de natuyaillius farum cantatarum .,ce/ebrandarum in eedem Altare ^ tto» rece*
litis, quam ego defcripfi in Injiit.Crim.lib^.tit.S.num (•%. dendoabeorumChoro . p^JfuitibidemMiJfis cantatis ajftftere .
8 Et in terminis afifociatioois Cadaverum ad Ecclefiam Pofitoexhis, quod CajM nici noltrasCollegiatae debeantce-
Parochialem, quoJ iftius Cappeilani praeferendi finrSacer- lebrarefupradiftasMiira.s,((Jc Annivcrfaria,nulladifficultas
dotibus exteris, notantPij»<jr.fo»/2i i.».?6.ro \.Cardde oriri poteftcirca favor2b'lem refolutionem z.dub. quod ncm-
tuc deP.-rrocii.diJc.^6.fubn.^.yerf. BeHeverum.,&. firmavk peipfi, nonrecedenJo aDeorum Choro pofilnt ibidem dd.
Rot.inGerunden.Manut.iSJun.J70l.^.Faciliuscor.Oma»na, Miffis cantatis afliftere . Cum enim dida Cappclla SS.
acin MelevitanaDecretorum 21. Martiiljoj.§.Superatocor. Rofirii erefta reperiatur ineadem Ecclefia Collegiata , &
Anfald. taliter annexa Choro , utrommodeCanonici , ibidem exi-
Et in terminis alrerius Societatis laicalis , unitae cum flenies. refpondce pofTint oacerdoti celebranti , ut pantcr
Praspofito Collegiatac EcclefiaeSS. Nazarii, & Celfi , Pla- teftaturOrdinarius -^c procerro prajfupponunt omnes aliac
9 centinae Diceccfis, habemusduas</cf. fiar cor. Em.Scottoin Juftificationes , In S.cretnr-a exnibitae ; Nulla neceflitas
Placent.prtet.Collegialit.io luvii '6? 5.$. Ho: intenm^\h\Re- urget ,quod dd. Canon cirecederedebeantab eorum Stallis, 19
flor .ffeuPrapofitus nuncupatus hu]uy Ecclejite , qui Societati fequetransferre ad eandem Cappellam, inqua, obejus an-
unitus ,inJi>nulcumdi^aSocietate.,iudicium pojfefforium pro- guftiam, pon fine maxima confufione , & inverfo ordine
movebat&c.& ^.Pr^cipue,'\h\:Ciintcongruumvideatur,quoJ affiftere cogerentur.
Benefciati, qui hujufmodi Ecclefite fervitiocontinub ajfftunt , Prsecipue, quia k tecTipore aggregationis , ufquc ad ho- iO
exteris Sacerdotibtis in diftributione eleemosynarum prtefe die ita femperprafticaium tuit , utfubditidem Ordinarius,
rantur& 20.Ju^iii696.§.Denique,& ^fcq.&cor.Olmo.bl. & teftantur euam devfu quamplures alii teftes, omni ex-
Refpe^lu l- dub.fnpr quo refolutumfuit ,quod Beneficiati pra;- ceptione m-ijores ; Eftetiam un formc univerfaliconfuctu-
ferendifiot incelebratione Anniverfartorum ,& funerumPre- diniUrbls, inqua quotidie vi.lemus, tani de Clero Saecu-
4byterisextraneis,fatiselucefcerevifaefl]uft:ti.irefolutioiis lari , quam Regulari rn illisEccl fi:S, inqubusid commo-
depradic.iri poteft utcont ngu nn .ftra Colkgiata , quod
Canonif', & ResJuIitres 'cfpectiv^ , iioi. recedendo a Cho-
ro, affiftunt Midiscintatis, luae celcbr.iri folen; in quali-
betCappellaeafum Ecclefiarum, ut omnibusnoiumeft ; So-
litumautem Urbisin hisma^eriisdefervire proreguli in Ec-
ex luris difpofitionecap unico $. fin.de Cleric.non rejiden.in 6.
ibi . Canonicls,&aliis Benefictaris,^ Ctericij ipfarum Eccle-
fiarumtribuantur,can Nulluscan Obttus if^.dijitnfl.j^ Pignat.
confult.io.n 7,6 & i<).tom.n.Rot dec.^ii.n.i p.ir.t.div.&cor.
Merlindec.6Z^.paritern.i.& indecEm.Scotti $ T)emum\h\:
Ex quibus evanefcit obje^um , quod debeat ejfe in libertate clefiis univerfi O bisobfer van; sJ Jucti in To. ■.pai.z.dtfc.\
Societatis vocare Presbyteros , fibi benevifos pro Anniver- »m«j iS.cum aliis, citatisiD. P//D». difcept. Eccltom.z.itt
fariis , qua ipfa tenerur celebrarifacere &c. Quoniam allega- Varerg.fol. i 4. n.6.
t<e authoritate%non ptocedum refpelia Clericorum ejufdem Nec ahquod confiderari potcft inconveniens in diftantia sx
Ecclefite,quiin Anniverfariis,inillacelebranclis,habeyit pree- Chori a Cappeiia Confratrum refpeflu ablblutionis Exe-
iationem Presbyteris exteris , nedum ex luris difpofitione &c. quiarum , quae expleridebent anted. C.appellam poft termi-
10 Quae omnia abfque ulla prorfus difficultate admitrenda nationem Miff*, caniatae pro aniiTabus illorum Teftato-
videnturin praefenti , attentaduplici circumftantia ; Prima rum proquibusd. Anniverfaria celebrancur', Quiaquotics,
^fcilicec , quid hocipfumconftantiffime femper praclicatum uc femper pradticatum fuit innoftr.i Erclefia, tefte Epifco-
^^uic k die ereflionis Confraternitatis , ufque ad moderna po, abfoluta Mifta , noftri Canonici ordnatimdifcedunt a
lempora , ut fuit proba'um in Summario , & teftatnr Choro , acfe transferunt procelfionaliier ad d.Cappcllam,
ctiam Ordinaiius in fua Relatione; Hujufmodi enimlon- ad effedum abfolvendi pr.edidas Exequias , ut difponitur
gsva ,*& nunquam interrupta obferuan'ia per fpatium ]n Rit. Rot.tit.de Exeq. fo/.< 00 'vcr Fmita MiJJa ,n\\a\\ad ii »•
unius fxculicumdimidio, ad oculum praefefert, talem ce ad complementum , & perfedt:one<T- Exequi^rum defidera- **
lebrationem non fuiffe merd ficultativam , acdependentem 'ur, ut praflicaruretiam refpL-dn alrerius Confraternitatis
ji limeroarbitrio,& faculiatcConfratrum ,fed indudlam fuif- SS. Sacramenti ,eredaE ineade -n Ecrlefia Collegiata, ccon-
feex correfpfdtivitate illiusfervitutis, qujkm Canonici prse- fpedu CappellaE SS.Rofarii ,ut profequituridem Ordinarius
diftiin eorum Ecclefia fubftlnent refpeflu Confratcrnitatis , in d. fua Relatione.
juxta theoricamFf/;» incap. Ad Apoflo/icamn.ii.de Simon. m. Dub. -^» , & in qua fiimma praflanda fit e/eemofj- zj
quamfequunt. Lagun.de Frtff/ib par.j. c.^^.^ unicon.tz.ii).
&feq. Pofl de Manut. obfer^^.n.20. Adden. ad /.udovif. dic.
16;. n.i $ Panimol. dec.i ^.n.i6. Pionate/.co>f82. num.iH.to.
I. ibi : Totics mu/iip/icata gratia non pitefumjtur ^ & Rota in
U'ge//en.Serv.\i Martii 16^7. ff. Et qtudemcor. Uifino , ibi :
J2,Ula confuetudofavore cu/tus divini , & Cauf^e pia eft ol
na frodiBis Miffts ., tam/tfJis s qiiaMC.int.ttis. Hocparlter
dub refoivenJum v'deur frfvore C.in()i,icorum , pro pracfta-
tioncfcillcet eleemorynar , juxra illim cuiantltatem , in qua
ferundum unlverlalem c'^n'uetudinem Rcgloniscit prxfenti
praftaturomnibusalils Sicerd.-^r Ini'. L">ci Novellariae . Li-
cdtcnimfacroftnau 1. MMTarS.^c ificiu.n ,ob cjus incxplica-
toria infuturum ,quamvis habuerit caufamvo/untariam,quia bile myfterium , & infin.rurn v?lo'cm ex ripcreopcrato.nulla
exa/Iuummultipiicltate, & continuata poffcjfione ftvore pi<e cleemoryna coapquari VHlca; ; AJhuc nnicn ad fubftenta-
Caujie pritjumitur, a^um fuijfegeflum animo fe fe ittfutv tionem Minlftrorum . .ic Sa<:e' Joiuin , laudabilis inolcvit
rum ob/igandi . confuetudopr.cfta d' certam t 'eemcfyn.Tm , cum qua qulli-
13 Et quodmagiscft, vigorcm ejufdem plufquam pcrfeflac bet Sacerdoshonclo vivcre p fli , cxa • madverfis pcrNi-
ccntcnariae, quaeadomnes jurisefFedus acquipararur immc cot in F/ofc.verb.Miif<t n. t^ vaf. N.im nwiqnam . Et dc fa- 24
morabili ,cx animadverfis inTom.i. par.i.difc.i^n.iy alle i^o cxpcilentia norum e'? nnllam adefte Jcicrminatam, &
garepolTumus exprcffam convcntloncm , & obllgationcm . practifnm taxam nrrdiOi c'i-cm.ilyna ■ fed itlam rcgulari,
Confra(crnitatis,^b Apoftollca Scdcconfirmatam,omncm- jux'a divcfum m reni Rci''"o <;, majorcm , vcl minorcm ,
que alium mcllorem, efficaciorcmquc titnlum dc Mundo, prout qml ra.^ L Ki , & vift.'.iliuincopla cxigerc vidcntur,
14 )uxtanotam indolem Immcmorabilis , (5c ccntcnarisEconfuc- u( norat P>_i;»»<jr. ro»>/" ;z. /7 \ .10 i.lJri'e . lcoi ctiam Canoni-
tudlnis , dequa inTo.\. par.z.difc.z^. d.n.i<;. clcontenii fiicrlnr anrf,iiti.<:remporibiis exigt'ica Confratri-
ij Altera circumftantia , omni animadvcrfione digna , cft, bustcnuem elccmofynam tcriiaepjrr sui>iu5julli,adhucnon
quod AltarcSS. Rofarli , in quocclebrari debent Miffsccft ats 'cpift l'cllorum noifTimos ir.on.s, ar iinlvcrfalcm penu-
privilegiatum rcfpciftu Atchiprcsbyteri, & Canonjror'jm ri.Tm pra-rendcrc ca*prrunr auguir.eiuum prardlilta; clecmo-
dumtaxar , incocelenr.indiim , utconftatcx tcnnrc Brcvis (ynac, iifqiicid fummam obulorum n'wem pro clccinofyiia ij
Gregor.XIII quod fult exhibitum ; Et proptcrea rum f.ile cujuslibft Mftsc, prout pci eralitir , ac ciiam j^n majori
lA privilcgium ccnlcrl dcbc.it raufa finalis , h qua motl fnc-
runt pii Tcftatorcs ad rclinqucnda fibi facrlficia , in codcm
Altari cclebranda , pcrmiitcndum non cft , qiio I incdl.in-
tc celebrationc , ab aliis Prcihytcris cxtcris cxplcnda pri-
fumma folvcbatur . ,ic de praifcnii foleifur aliiS Sacctdoti-
busctcris, ut rclc-t Epifcopus . ibi : Che introduffe Saccr-
dotl efiranel a ceUhr.irgti i>: deitaCpfpe/a , ancoin abitopo-
CodccentCy aqua/inoHba Avutadjfco/ta d'accicfccic/'e/(mo-
fina.
Tom. 111. Pars II. Difceptatio XXiii.
30
31
33
34
1 57
mt/tna , negata a Canonici , con notnbilefconccrto deWOfficia-
turadellaChiefa; Ecde fadlo proprio teilaiKur etiam Sa-
crillasprasd.Gonfratcrnitatis; Qu^idere, cuminprasfenti
MifTae, & Anniverfaria, ut probavimus> celebranda linc
pereofdem^CanonicosinexcIufionem Sacerdotum extero-
rum, utiqueillispraeilanda veniteieemofyna in ea quanti-
tate, quaefecundumconfuetudinem localem praellari loiet
aliisPresbyteris, & defadoaConfiacribus dd. Sacerdoti-
busactualirer prasftatur , per ea , qua: notant Tamhv.r. dc
Jur. Abbat. difput- 5. qUiefl.<;. a nutn. J. ufque ad js- ZeroL in
Prax. Epifc.parA.Verb. Mijfa conc-z. n. ^. Fi.'liiic. Oper. Mo-
ral.tom.i.tit. dc Sac. Eucb. difp.^. quteft. ultiin.punfl.i.
Q^ipdautemin nollra Terra, aliil^ue vicinis Oppidis ,
localisconfuetudo (it prseftandi diiSam eleemofynam obulo-
rumnovempro qualibec Miifa, non folum e/iJens eft ex
didoinnegabilifado ipfotum Confratrum , quiin liac pre-
cifafumma illam perfolverunt exteris Presbyteris, uifuic
juflificatum in Sum. Verumetiam comprobatur ex depoli-
tionibusduorum Parochorum Campagnolde, &Reggioli ,
Locorumcorfinantium , & citraomncmdiffirultatem iup-
ponitur abOrdinario , ibi .E perche ne^moti delle pajfateguer.
re ji accrebbe relemoflna pno adungiulioper la Mejfa, fenza
roffcio ■ fu pretefo d.iCanonici , cheli Confratelli defferopcr
laMejfa, edOJficio i^ b.ijocchi . Unde fi ?ro fimplici Miffa
privata, abfque officio , praeRari folec elecmofyna unius
Julii, mu!t6m?.gis, cam pro Miflfa, quam pro Officio fi-
rnul , fperamusanotapierate, &ju(HtiaEE. PP.determi-
nationemin d. moderata fumma obulorum novem, com-
prehenfo etiam Officio , quando cie ccetero pro eodem Offi-
cio infimul cum Miffa Canonici petere pofTent majorem
eleemofynamea, quaeprasftari folet pro fola MifTa priva-
ta 5 uc obfervat Tamburin. de Jur. Abbat. difp. $. quafl.c).
num 1 5- ibi ; Item , quandoimponitur ei MijfacumOflicto De-
funSlorum, majusflipendium ajjignandum-, ea ratione , quia
Mijfa, ^Officiuminterfefeparataotnninbfunt, ifpropterea
eleemofyna uxius confundenda non eft cum eleemofyna alterius ,
<i? Pafqualig- de Sacrif. nov. leg qu.wjo. pcr tot.
IV. Duh. An Confraternitaspojfit delicentia , & co'nfenfu
d. Parochie.vponereinfraannuminCappella SS. Rofarii pu-
bliceevenerationi SS. Eucharifti.f Sacramentuyn, five potiiis
requiraturlicentiaOrdinarii . Elt illud idem numero, quod
difputatum tuit;» Jrff. 22.C. 10. Dec.fjo'^. in Urbis , ifOr-
bis in ordinei/ 27 ibi ; P rcefuppofitafacultatc reiincndi ( hoq
eftSS.Sacramentum in OratorioConfraternitacis) .^;;/)q//?ft
infra annum publice exponi fine licentia Ordinarii , cui re-
(ponfum fuu .Nf^-r/it;^ &ejuldemS.C. oraculum appro-
baium fuit eiiam aSS. ut videreettapud Mo«<zrf//. in Form.
tom.i.tit.i ifor)n.i fub num.:^6.decr.zT.fol. mihi 1 1. quae Pon-
ciiicia approbatioopeiatur, uteadem refolutiod. C. haben-
dafit, ac fi elfet Apoltolica Conflitutio, ut nozai Card.de.
Luc.deReg difc.i,^ ;mw.y.Etcum eadem refolutione pro^
ceirithasc S. C. in Aqucn Jur.Parochial.i^.Maii lyoS.quan-
do 6. d\ib.\b\ : An pojjint ifj di(^a Ecclefia pro dd. Confratri-
bus exponere SS. Euchariflia Sacramentmn occafione Novence,
SS. Nataiis , & quadraginta Horarum in dicbus fibi bene vifis
finelicentia Ordinarii, xc^^on^Wx. Negative , & proinde in
noftris terniinis fperamus refponderi .- Satis provifum per,
Congreg Rit
1 anii enim folcnt Sac Cong. in his materiis aeftimare E-
pifcoporum Judicium , &approbationem ,ut, etiam Jilfen-
ticntibusParochis,refpondeanc,licitam effe ConlVacribus
limilemExpofitioncmcum foia liccntia Epilcoporum , uc
lignanter prafticivit hasc S. C./// Ferraricn. zz. Martii 1698.
in qua cum quaslitum fuilfet in 1. dub. An Confraternitati S.
Nicolaide Tolentinoliceat exponcreinejus Ecclefia SS.S.nra-
mentumcumfolaiicentiaEpifcopi, abfqueconfenfu ^arochi ,
acriter intormantediilaConfraternitate , unica cum Paro-
cho^conltaiuiirimerefpondit ^j^r;«.i//jv, uc videre clt /;;
Lib.^t.Decr fol.1%1.
NecConfiacrcscxeo, quodagacurde Socictate fub In-
(titutoSS. Rolarii, prjctcnderepolfunc facere didtam Ex-
pofitionemindependenterilicentia Ordinariii Tum quia
haflenusdoitum nonfuitdchujurmodi particulari Privile-
gio,conco(rocidcmSocictati,dequonullam omnino men-
lionem facit Dou.U. Dominicanus, Rcrum Regul.irium accura-
tiltimus Scriptor iii to. }. tracV.1i.de Confr.iter. Laic. quceft. < a.
ptTfo/.ubi cnumcrai otnnia Privilcfiia, h. Jiverfis Summis
Pontificibusconrclfa Societ.Ttibus SS. Rolarii ; Tum ctiam
quia , quaicnus dc co docerciur, adhuc non relc varec,cx quo
tacultates,concc(Ve PP.DominicanisprodidtaSociecateRo-
l_3rii,non hibenilocum in Sociccatibus.ercdisextra Ec;Ic-
iiaseoiundem Iscligiol'oru_m,ucobfcrvat Gavantjn Manual,
Vrfaya: Difccpt. Toin.lH,
iBj
verb.Confraternitasfub ».8.ubi refe£t , & fequitut indiviJua-
lem refolutionem C.E.& R. quae viiii legis habe:,exaddu£l.s
per Rpt.in Perufina Praemin.i. Dec fjii.i.Fortiiiscor. An-
y^T/^.Tumdemum,quia in omnemcalum polteriora refcip;a
d. Cong. Rit. a SS. D. N.fpecialiter,& per viam legis genera-
lisapprobata.praeferri debent omnibus aliis antiquioribus
dilp()fitionibus,)uxtaregulam,dequa;«r.i./?.2.<j';y^. S.«. 10..3S
Pro (aciliori refolutione y dub. An Confratres ,annucntc ,
&permittented. Archipresbytero.facere pojfmt Procejfiones in-
tra , Cs" e.-<tra Ecclefiam,fine interventu Canonicorum,dao prf- '
mittcnda lunc . Primum , quod Proceniones,quas facere pre-
tendunt Confratres , non funt de Juribus ParochiaIibus,durn 19
hascreducunturfoiummodoaddelationemStola: in Procef-
fiombus,&Funeralibus; AdBenedidionem Uomorum in
inSabbatoSancto; Adperceptionem Decimarunt ; Ad ad-
miniltrationemSacramenti Eucharifliastempore Pafchacis
& Infirmitatis ; Ad rctentionem Clavis Tabernaculi , & re-
rum , percinentium ad Sacramenta ; Ad Benediftionem
Sponforum ,&Cadaverum Defunftorum antcquam e Do-
nio leventur ; nd publicationem Macrimoniorum , Excoxn-
municationum, & InJuIgenciarum; Etad BenediCtionem 40
FontisBapti(malis, ut, pluribusauthoriiatibuscongellis ,
acreferendo, & fequendo replicata Oracula SdcCong. la-
te explicat Monacel. in Formul. tom.i. tir.jo.form. iH.num.A.
fol.ziz. ■*
Et alterum , quod Archipresbyter in noftra Collcgiata in
us , quds non conccrnunt Jura Parochialia , nullam 41
omnmohabet Jurifdidtionem, indepentencera abaliisCa-
nonicis,actotoCapitulo, tamcx lege t"undationis, quam
ex ipfa difpofitione Juriscommunis.
ExlegefundacioDis, quiaS. Poncifex Pius V. inereiftio-
ne hujuimodi CoIIegiatas exprefse voluit, & mandavic , ^i
quod Archipcesbyter cum oclo Canonicis integrum Capitu- ' '
lum conltituerenc ; Et propterea ad tenorem hujufmodi cla-
rsB tundationisCoUegiatas , didus Archipresbyter Cnecon-
fenfualiorumCanonicorum,Capitulumreprafentanciura,
nihilomninodemandare potelt .
Exdifpofitione verojuriscommunis, quiaetfi Archipre-
sbyler dicatur Caput , & fit prima Dignitas noftri Capituli, aj
adhucin concernentibusreSj.Vfunaiones totiusCoUeoia-
tse , non per hoc potett aliquid permittere , & ordinare, ^ab-
fqucconlenlu, & licentiaaliorum Canonicorum, ?■<■.*/«/ f/?
literaiis in cap.:^. dc lis , quafiunt a Pr<el. fine confenfu Caoit.
ibi ; Novirtuee difcretionis prudentia ,qualiter Tu , ir Fratres
tutunumCorpus fitis ifc.Y.z in terminis Ecclefis Collcgia-
tae, quoJilliusCaput, feu Digaitas fine confenlu fui Capi-
tulinequeat permitterealiquid, concernens fervirutem ip-
fiusEccIcfiae, habemusalium chinmTe.xt.i» cap. Et nofci-
turcod. tit.
Necfaciendaeltvisin qualirate Cipiiis relpeflu Archi-
presbyterinoltraeColIegiatae; Id cnim non veriticacur re- 44
ipet)uCapitisprincipalis, fedeft fimplex Caput numera-
le , qu6.i , ad diiferentiam Capitis principalis , habet folum-
modoquandampraeeminentiamfraternalem, fimilem illi,
quam habet Frater nacu major erga Fratrem natumino-
rem , ut in terminisPrioris, feu Prxfidentis alicuius Con-
fraterni£atis,tradunc22/a-i///.7>^far./ttrK^. /;/. de Co.nfratcr
cap S.w.j. & Frances de EcclefCath c.z '^n.zS-j.
Et in terminis primae Dignicacis CoUcgiat? rcfpectn alio-
rumCanonicorum, nounx Ceccoper. Lu^ub.Caaon.iib.^.a. 4S
2. ibi : Caputnumcralecftprim 1 Digniras Co'iegia:,e , omii^»
Epijcopojubje&<e. quodciimfit Caput t/i ordTni, ij untum
Capituio , venitfub nomine Capituli , Cb Canorici non dicun-
turMcmbra/nijufmodi Capitis ,i2D. PitoH. difc. Ecclel'.^^.
» i ibi : Nuilatenus ratwn congruere potefi A'b.tti Col cg.aTte:
Licitenim ifteex Bu.iaf.m- Grcg.XllL fuint cotiftiturus Di-
griit.is principaiis , qui allorum Caput' exiiiat , mbictr.inus
ijoc Caput tton dicitur principale , feddicitur Ctput numcr.tl; ,
cumquoCanonicinonformantunioncm, ac uiicum Corpus ,
quos lcquutus fui in Tom.zpar. i. difc.i. n.i^. \ir duob.fq. .:c
»«w;.45 vir 4.].
Qiiibuspra;mifris, negativcaddub- refpondendura vide-
tur, quia noneltin potcdate Archipresbyieri pcrmittendi 46
diftasProcc(liones(ineconlcn('uCanonicoruin; Aut cnim
illum conliderare volumus , uii Archiprcsbyterum , &
nullamex prasJiLtis, t'icult.itcm halKt in hac EcclefiaCoI-
Icgi.ita , indcpcndenter abaliis Canonicis , cx fupra anim.id-
verlis; Aut con(ider.itur tanquam Parochus, & quia ron
agituc dc ("undionibus Parochialibus , nullam hjbct fa-
cltateinconcedcndifimileslicentias, cum potcftas Par.-»- 47
hircducJtur adjura Parochialia, qu« folummodo com
illius iiccntia cxpicri pja"unt ab aliis , ut proicqui.ur
T ; kci.tccl!.
284
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
Monacell.i»fermul.dte.\.tit.\c.form. iZ.n.^.VerJic. Hacin-
quam nennijia Parocho .
VIDub.^», 6f a quofit determinandaviaProcefsionum,
48 qu<e funt extraEccleJtam, &per Parocbiam,Dtietm\T\zn.
dam effe viam k Canonico Praefedo Chori , refponden-
dumefTe fperamus .- Si enim ex difpofitione Juris fpedat
ad Epifcopum cum confenfu Capituli determinare vias , per
quas Procefliones dirigi debent, ut notant Gavant.inMa-
nual.Epifc verb Procefsio n.\. & Leoin Thefaur For.Ecclef
/)</»■. 4. c.2.</eCo»/r. »'145 ubirefert , & fequitur refolutio-
nem hujus S.CIn noftris terminis nulla difficulrasoriri pote-
rit , qu6d ifta: Proceflionesdirigi dcbeant iCanonico Praefe-
49 doChori ,independenter^Confratribuscum ifte femper ,
approbanteEpifc. laudabiliter direxerit eafdem Proceflio-
nes , ut refert idem Epifcopus , ibi ; Sifonofempie conforma-
ti alla direziene del CanonicoVrefette del Coro , circa il do-
verjijlendcredcttaProcefsioneper laChiefa , ofuoridi ejfa :
Et comprobant etiam Sacriflae utriufque Confraternitacis in
Atieftationibus,exhibitisinSummario.
Necexeo, quodaliquandodiilae Pmcefllones fieri con-
tingant extra Ecclefiam CoIIegiatam, & per Parochiam, di-
reftiofieridebet abalio, quim abiploCanonicoPracfeiSo :
50 Tumquia hacmethodopra£ticatumfuitdepraeterito:Tum
etiam, quia pro hujufmodi diredione facienda nonatten-
ditur locus, per quem tranfire debet Proceflio, fed unice
infpiciendus elt locus ille , unde eadem Procefllo difce-
dir , & ad quem redire debet : Et propterea Ci hujufmo-
di Procefliones difcedunt ab Ecclefia Collegiata , & ad
iftam redcunt , utiquea Capitulo, & illius nomine^Ca-
nonico PracfeftoChori, eft dirigenda, & determinanda ,
e6 quia illa communiter appellari folet k Doftoribus
Chorus ambulans, ex animadverfisiwTow. i./^ar. 2. difc.
26. ».58. verfc jQ^uiit objlct ; Nulloautemmododirigendaeft
51 h Confratribus, prout cuin maximo fcandalo, & xquali
confufione facrarum Funcflionum fecerunt de recenii , ju-
xtaea, quae teftacur didus Ordinarius;Nimisenimabfur-
diim , & magnum inconvenienseflet , qudd Canonici,qui
in hacfac. funilioneprincipalem faciunt figuram, dirigan-
turadarbitrium , & beneplacitum laicorum Confratrum ,
contraid,qu6d idieeredionisejufdem Societatis ufque ad
noftra tempora laudabilirer fuit femper pradicatum.
Duashabet partes hoc VII dub. An permittente d. Ar-
ja ciipreshytero po\sitd Archiconfraternitaj erigere inddPro-
cefsionibus propriam\Crucem . Unam , an poflint Confra-
iics in Proceflionibus propriam erigere Crucem i Aliam
verd, an id facere poflint , permittcnte Archipresbyte-
ro .
Quoad primam, eft indubitaium , quod laicales Con-
fraicrnitares nullo modo, nulloque prascextu poff^unt eri-
5 ? gere propriam Crucem in Proceflionibus , aliifque facris
fimdlionibus, in quibus unitim cum Clero faeculari , vcl
ReguJari incedunt, juxtainnumeras refoiutionesS. Cong.
quasreterunt, & {cc^yiMniMt Gavant.inManualEpifc.verb.
Confraternitates ».52. Donat. Rer.Regul tom.^.tit. 8. de Con-
frat. Laic. quiejl. z8. n. 8. 0 Ricciul. var.lucuh lib.^.de Confrat.
laic.cap. 14.«. ^, verf UbiConfratemitates ytinooreconcor-
dantesiidem Doilores inhoc, qu6d eifdcm laicisConfra-
tribus, nonCrux ,^CIeroSaEculari geftari folita, fed fola
ImagoSS.Crucifixi, vel illiusSandi.fubcuJus Inftituto mi-
litant, permifl^a fit ,exreplicatisoracul)sS.Cong.abeifdem
Auihoribusfequutis.
Ex hac aiitem ncgaiiva refolutione l. partis hiijus duh.
54 oriiur paritdr negativa refolutio 2. partis, eo quia permif-
fio Archipiesbyieri nullo modoaptaeft impedireeffcdlum
dd.refoiutionum hujus , & aliarum Sac. Cong. Morivum
coim ptohibendi laicis Contratribus promifcuuiii ufumil-
lius Crucis, qui communis cftCiero Sacculari , & Regu-
lari,non fuit favor, vcl refpedus aliquis Parochorum , fed
id fuit demandatum, & in omnibus catholicis Civitaiibus
punflualiter pratlicatur, adcvitandas confu(iones,e6quia
laicales Confratcrnitatcs nullam omnin6 fip,uram facitmt
in Ecclcfiaftica Hierarchia , fcdadhoc in Ecckfia catho-
licainftiiuix fucrunt, ut laici homincs in vinculo fra-er-
n« diledlionis Opera pietatis, mifcricordiacr , & ch.irita-
15 liscxerccant , ut in fpccic noiat Mcnacell.in Formi.l tom.\.
lit. €.formul 1 1 nu.i fol. i ji. quem fcquuius fui in To. 1 part
t. difc.zt.nurn.f<4. Non igimrmirum, fi in eorum piis
funClionibus Cruccm, ad InftarClcri Sarcularis, & Rcgu-
larlbus,criRcrcnon poflint, fcd inccdcrc folenr fub corum
Vcxillis,inquibus ,ut plurimCim ,confpicitur Imago illius
Sandti , fubcujus Inftittuo miliiant .
56 VIII. dub. An delicentia ejufdem Arcbiprefbyterl pefiit
d. Cenfraternitas pulfarifacere Organa , 6" Campanas d. Ec-
cleji<c ; Sive potiiis circa pramijfarequiratur quoque confenfus
Canenicorum. Negative quoad r. pariem , & Affirroative
quoada. refolvendum videtur : CampanaEenim,&Organa
non fpedant titulo particularis dominii ad Ecclefiam Paro-
chialem,fedfunt Ecclefiae Collegiatae; Etproptcrea,quid-
quid effet fi in fundlionibus Parochialibus Archipresbyter
demandaret pulfationem Organi,& Campanarum , inde-
pendenter^confenfu, & placitoCanonicorum ,circaquaB,
uti extra dnbium , nihil dicendum occurrit ; Hoc unum cer-
tumeft , qu6d in aliis funttionibus quae fiunt per Confra-
ternitatem , nullamomnin6connexionemhabentibuscum
fundlionibus Parochialibus, id nulla modo permittendum
eft,ea foIida,& ftringenti ratione qu6d Archipresbyter in
his , qua? non concernunt Jura Parochialia , nullamomni-
n6habetfacultatem , independentem ab aliis Canonicis ,
cumquibusconftituit totumCapnulum , tamex difpofitio-
nejurix, quim ex legefundationis,ut probavimusfuprii
num. 41.
Exquibusinfertur, qu6d ad faciendumea ,dequibuslo- 57
quitur dubium , requiriturconfenfus totius Capituli , vel
faltem iIliusPerfonaE,quaEad hocmunus^Canonicisdele-
gata fuit, & folet cfl~eSacrifta, velalter Clericus, adcu-
ftodiam, tam Organi , quam Campanarum deftinatus, ut
in longedurioribusterminis Beneficiatorum, quod , non pcr-
mittentibusCanonicis, nequeant proeorum particularibus
negoiiis, & Congregationibus pulfareCampanas majorcs 58
communisEcclcfif, refolvit Sac Rit.Cong. in Recineten.
20.Martii 1706. PonenCard. Colloredoad 2.dub- ut videre
eft/« Tom.i.par.i. difc.^s.n.i^.&Ho.
Circa IX. dah. An ,permittente Archipresbytero, & Paro 59
choypofsint Confratres impedire Canonicis celebrationem Mif-
farum ineodem Altari SS. Rofarii , (3 quatenus negative. Ed
pervenerunt Confratrum prastenfiones , ur non dubitave-
rint petere , quod mediante fola licentia Archipresbyieri
poffint prohibere Canoniciscclebrationem Miirarum in Al-
rari SS. Rofarii : Quae praetcnfiojcum omni rationi,& Ju-
ftiriae oppofita dignofcatur negativum rcfponfum ciiatn
in hoc dubio fperamus ; Quia, necEcclefia , necCappel-
iafpedat ad Archipresoyterum , & propterea vix perci-
pi poteft , quomodo Confratres fub fomento di£l* licen-
tiae, ab Archipresbytero rcportandae , practenderepoflint ^
impedire eifdem Canonicis ceIcbr«tionem dd. Mifl^arum .
Ciimquc Cappella praedida ere^repcriatur in noftraCol-
legiata Ecclefia , ex una parte , norum profe<n6 eflet •
prorsusque inaudiium , quod illiils Canonici Miffam in
uno ex ejus Altaribuscelebrare non poflent , denegando
eifdem id , quod cuilibet extero Presbytero denegari non
poieft ; Exalia vcro partcConfratres , qui ex fpeciali gra-
tia fuerunt aggregati noftrae Collegiaiae Ecclefiae , com
graiiofo ufu d. Cappella; , redocendo ad praxim ootam
Fabellam Herinacei , & cum illa rctributione, quam in-
dicavimusfupra ».2. ad illas anguftias, & fervituicm rc-
digere vcllent Canonicos , ut pendcre debeant ab eorum 5i
arbitrio, quandoMiflas celcbrarc volunt in una ex Cap-
pellispropriz Eccleliae, qu6d in longe durioribusterminij
Cappellae, propriis lumptibus conftruftae ab Archiconfra-
ternitate SS. Sacramenti in Ecclefia SS.Laurentii ,& Da-
mafi,in fituex pecuniiscjuldem Archiconfratcrnitatis em-
pto, l^on. Card. de Abdua, reprobavit Cong. Vifit. Apoft.
in Romana 1.^. Maii 1712. ad i.dub. in quo ciim fuiflct qu*.
firum; An Cappella , ubi ajfervatur SS. Sacramentum in Ec- 6»
dcfia S Laurentii ,fit propria Archico'fratcrnttatis SS. Sacra-
fnt.v/;, rcfpondit quidem : yi^rmatii-e ; Sed immcdiate (ub-
didit ; Strvata tamen confuetudlnefavore Capituli , (if Par»-
chi , prselervando hoc modo cifdem Capiiulo ,& Parocho
facultatcm Mifl3scclcbrandi,ali.i(quc hinitiones faciendi in
cadem Cappclla, ut vidcre cft in Tom.x. par.l- difc. 17. ^J
num. 26 I.
Fortiils,quia , ut fupra opportunc obfcrvavimus , f«pc ^4
didlum Altarc SS. Rolarii privilcgiatum folummodo cft
rcfpccluCanonicorum, cjufdcmquc fpecialis prlvilcgii in-
tuitu iidem C"anonici multas Miffas in codcm Altari , i
piisTclt.iforibus rclidlas, cclebrarc tcncntur,ut paritcr re-
fcrt Ordinarius, ibi : Effendoji quelli Jino avvanzati a fare
nelle lore Congregazloni partiti , notabilmenie contrarii al
Riio fagro, *ir anche turbativi della liberta de' Canonicl ,
mentrc anno preiefo d' impedire a' Canonicl dl poter celebra-
re alloro Altarc , al qualt purela Collegiata i ebllgata adcm-
pire varii Leg.Ui di Mcffe.&eil tncdefimo priviUgiatopcr li
nrfontl. rifpettopcro folamente alla Collcgiata ; |n quibus
ciicumnantiis, li locum habcrc pofl^ct practcnfio contra- 6j
lia , non
Tom. III. Pars II. Difceptatio XXIV.
aSs
Ad6.Bffedeterminandam aVTitfeBoChort ., iniervenien- '6i
te Capitulo ■
Adi- Negaiive ■ y^
Adk-Negativead pTtmam dubii partem; Affrmative ad g»
fecundam .
Ad c).Negative. j{.
Ad 10. Negative . §,
Adii.detKumAffirmative:, Cum additoinomnijUjiiiflis g5
D I
ria, non folum idem fpeciale privilegium redderetur prorsus
cluforium , & omnino fruftraneum , verilm etiam Animae fi-
delium Detunftorum, quiMiflasin eodem Altari privile-
giatoceIebrandaseffereliquerunt,privataE remanerentexo-
ptatisfufffagiis,qu6d nonfoium ChiriftianaEpietati , fedip-
limethumanitati ,exdiametrooppofitumeft .
Nonfinetundamentodubitantes Confratres fuccumbere
6;'' cumnegat:varefolutionc9. dub.cumpraefuppofitotalisfuc-
cumbentia:, difputare voluerunt inX. -,^«Ca«o»idff«f<r«- dubiis, quodCaulaampliusnonproponeretur
turcoiicurrere admantitcntionem Altaris , feuCappellce . Cce-
terum rcfpecluetiam hujus lo. dub-fperamusnegativamob»
tincrerefolutionem; Solentenim Dodtoresdifceptare, an
Sacerdotesextcri , MilT^mceiebrantes in aliena Ecclefia ,
rencantur aliquiddimi'terefavore Sacriftias ratione facro-
rum lltenfiliUm ; SedquodCanonici , celebrantes inCap-
pelia, creda ineorum Ecclefia, cum propriis facris indu-
men!'S,&cumfacrisUtenliliiseorum i»acfiftiae,abfque eo,
6-j quod in aliquo ptajjudicent,vel impedianc Confratribus pro-
priasfunQioncs, teneanturconcurrere ad manutentionem
Altaris, feuCappellae ejufdem Confraternltatis hoc fanc
novum credimus, ac penitCis inauditum; E6 enim ipfo ,
quodConfraternitasaggregatareperiturin una ex Cappel-
lisnofir32Collegiata£,ipla,& nonCanonici.tepetur ad il-
liusmanureniionem . Aliasenimiionfolum EccleliaColle-
giatahaberet hanc fervitutem paflivam retinendi eofdem
Confratres , fed uiteriCis cogeretur concurrere ad manuten-
tionem illarum rerum , qyx per Confratres quotidiano ulu ,
63 & fxequenti fervitioconfumuntur, quodrepugnare videtur
omnibus principiis .
Remanet ultimum dubium circa applicationem Miflae con-
69 ventualisproBenefa(St)ribus,.<4«/'r<*<// Archipresb^ter .,&
SCEPTATIO XXIV.
Dabia Indulgcntiarum .
A R G U M E N T U M.
Indulgentiic , coiicejfa certo^ltan privilegiato , ob nu-
incnirn dctcrniiiiatum Mifjarnm , quolibct die iti ilio ce-
lebrandarum , an cejfcnt in totiim , vcl J.oh':r/i fafpen-
dantnr pro e3 tempore , qtio ex aCcidenti Mifsa: in di-
6io determinato numero ibidan non celebrantur ; ZJr.a-
cim mnltis aliis caftbas , conccrncn. lndidgenti.Tf:m ac-
qnifitionem . ' .
CUminBrevibusconceflionis Indulgentiarum pro Al-
taribus privilegiatisapponifoleat Claufula ; Dummo-
Canonici teneantur applicarcmifamconvcntualem pro Bene- ^"i» f//^£a-/f/?^ , pro qua d. Indukum conceditur , tot Mif-
fa^oribus in cafu&c.Citca. quod Theologi, & Canoniltae /<«" ^i^W^^/^rf/firmttr ,&aliquandoex accidentiadaliquod
breve tempus idem Miflarum numerus in eifdem Ecclefiis
non polTic celebrari ; Vel ob intirmitatem Sacerdotum ;
VelquiaReligiofi tempore Quadragefimae, fe transtcrunc
ad prasdicandumadalia Loca; Velapropriis Superioribus
iranfmittuntur pro aliquibus diebus ad celebran. in aliis
EcdefiisejufdemLoci , velCivitatis, velexaliisfimilibus
caufis .
Annoiyoi.interrogatus fui , anhoccafu eardem Indul-
genciidicantur fufpcnlaeprofolo tempore accidentalis de-
tedtus, vel pociusin totum,&ad femper inf [urumcefTent.
Sequendoautemdodtiflimum P<r/'^i<rt/;_j. ^f Sacram. nov.
procedere folent cum hac diliinclione , quod , aut fermo elT
tle illis Ecclefiis Regularibus , quae erec^ae funt ex piis Bene-
fadlorumeleemofynis; Veldeillis Eccleliis Regularibus ,
quorum Religiofi vivunt ex piorgmeleemofynis , Sc ifliab-
fque dubio cenenturad MilTseconventualisappIicationem ;
Aut vef6 loquimur de Eccleliis Regularium , qui vivunt ex
70 propriisredditiijus , & in quorum Conilitutionibus , non
praefcribitur applicatioMiflafconventualis; Vel de Eccle-
fiisSsECu aribus,fundatis ex alicujus Benefadtoris redditi-
bus,quiexprefsedemandavitapplicationemillarum Mifl"a-
rum,quasvotuit , nihil difponendodealiis, &in iftis cir- ._ _
cumftantiisapplicatioMifl"aE conventualis ell libera, tam leg.qua^ft.j^^.pertot.Te:[\ioni\, non ceflare Indultum , fcu
proCleroSaeculari,quam Regulari,utobfervat Pafqualig. Indulgcntiam , led lolum remanere (ufpenfam pro illisdie- "
71 deSacrifc.nov.kg.quoffl.hgc^.n.z.&^.ibi-.InEcc/eJiisCat/re- bus, illoque tempore, quatenus tamen breve fit, quibus
dralibus ifCollegiatisrefpicicndumeftadFundatioaem.feu Miflaein Altari privilegiatoindecerminatonumero noncc-
Infiitutionem-^videndumquidexeahabeatur &c. jQuodau- Icbrantur j Earatione, quia, quandoexaccidenti modus ,
temfpe^at adRcgulares ^ recurrendumad Conflitutiones ., ac inaliquadifpofitione adjei^us, non verificatur , non relbl- j
Fundationem.,&videndum,anexipJisinfurgat aliqua obii- vitur difpofitio , fed folCim illius cflcdus pro eo tempore
gatiocirca applicati.nem Miffcc convcntualis t Bonacin. Oper. (ufpenditur, juxia lateanimadverfa/>fr Pafqua/ig m , ubi
Mor al.tom.i. tit.de Sacram.quiefl ultimaptin8.i.§.i.n.i.verf fiipra . ,
Lixiregi./.iriter , PoJfevni.de Offic.Curat.c.tp.z n.iyquafl.i 1 . Ccetcrum ad tollendum omnem fcrupulum confului , me-
■<luart.adRubric.MiJfal.par.x.t;:.$.dub.l.vcrf.Secundi^ Averf lius elTc recuircre ad C- C. uc faitum fuic , in qua die'30. Ju- g
dcEucharfef/.n qu^fl. ij.verfjuxta /y<€C , & Dian.coordi- IJi »7^51- propoficis fequencibus tribus dubiis , refponlum
7* nat.Oper.Moral tom i tra£/.\.de Ceiebrat.Mijf.refo!.') '^.nimi.i .
(-.umquibus proceflic haec S. C.'« Kowir«.7 19. Aprilis 1704.
Lib-^iJ^.Decre!. J'ol. i^^i^.xt^ponAtnAo A^rmative dubio .• An
applicatio Mijfa: conventualis in Ecclejia S. Agaiha de Urbe
Jit libera ; Cujus Monachi vi vunc ex propriis redditibus , dc
nullamhabent in Fund.itione obligacionem applicandi di-
damMiflamConvencualem ; Cumquc noflra Collegiata
EccIefia,utpraEmifimus, fundaca fit propriisredditibus Al-
phonfi Gonzighae, NovellariasComitis ,non tcnenturCa-
nonici , nifi ad applicationem illarum MilTirum , quas pius
75 Fundator demandavit; Et propterea refpeitu hujus dubii
fupplicamus refponderi ; Tcncri adform.im Fundationis •
74 Die 20. Maii 1719. propolitaCaula inC. C nonfuicrefo-
luta .
75 RefoIutionesdubiorumhujusCaufaefub citulo J?f^;r«.pro-
policxinCongregat.Conciliidie 5. Auguflii^i?. func ie-
qucnces
76 Ad :. ?icgative quoad I . partem ; Afprmative quo ad !■
77 Ad 1 Aflirmative , dummodo non fjjiflant in Sacrificia .
78 Ad ^. Prtcflandam cjfec/etmofinam , tam pro Mijfis lefiis ,
quamprocantatis ju.-Kta morem Loci .
79 . Ad A.Ncgativequo.ui ipartcm ; Affirmative quoad z.
Ho Ad'j. Adprimam dubii partem ■<:fadfccundam, Negatii<e,
fuit, utinfr.
I An abfentibus Rcligiofis ex caufi prtedicationis temporc
Quadragefim^ ., & Adventus ; Velquaitdo occafione Fefltvi- 7
tatum, vel Funcrum, aut fimiii-.an . a Superioribus ad celt-
brandum aiibi tranfmittuntur , Indulgentite . coKcefftC in cer-
to numero Mijjarum , quiob diSfas c.iufts a.iimp/cri non po-
tefl , piorsitscejjcnt ; Velproeo tcmpore , quo dicrus nmte-
rus Mijjarum nonjuerit adimp/ctus y fint fufpenfte , Ve! poriiti
remavcant i» fuo robore ■
iVioadprimam p.utem protempore Advcntus, & Qoa-
dragefimas remanere lulpenlas, non autem in rcliquis .•
Dummodo raro continguat .
II. Anidemfitflatuendum deficieitepr.ffixo numero Mijfa-
rum, ob infirmitatcm S.tcerdoti^m , tam Regul. quam Sxcula- S
rium. Non remanerefufpenfas.
III. Anpariter idemjitftatufnd.tm deficiente d. numrro Mif.
firum, ob abfiHtiam ab Ecclefiis S,rcu/arlbur Canoticerum , 9
ac Sacerdotumper aliquot dics , 6" fwnfes . Satis provifum in
primo.
Cum quibus relolutionibus proccfllt C.Cenc. Tr. in ifclan t
z^.Septembris 171?- quando , renuentc Epifcopo llcbno
exequi lireve, conccfl"um Ecclelix B. M. Lauretanz Tcr-
rae Fori^ii ejuldem Dictcelis , c6 quia in illo adcr.it
dummodononag.tt.<r dc Proccjionibus . qu^fiunt exhiftituto claulula': Dummodo in di8a Ecclefia 14. Miff.-e quo:i.i:ece-
Co.ifratcrititatis , &inquibusfujficit, quodCanonici jintin- lebrentur . liMc .lu.cm Epircopus, f.ifta diligcnti compuia-
vitati . tioncomniumMiif3rura,invcnerat,ilIas, fixe, &cxobliga-
Vrfay,e Difcept. Tom lll T J tione
2 86 Difceptat. Ecckfiaft. Dominici Urfayac.
t^onequolibetannocelebrandasin eadem Ecclefia , elTe fo-
lum ^^gi.&ficlongeminCis, qu4ni 14. qualib. die . Licet
computandoalias, quaeex magnadevotioneConfluentium
adeandemEccleliam, in illacelebrabantur , Miffxprstdi-
daeexobbligatione, unita^cum adventitiis, longeropera-
banr numerum 14 quotidianarum,ut ipfemet Epifcopusin
cjus Relarione tellabatur, afTerens fibi difficultatem tacere
11 portibiledecremenium , &diminutionem cjufdem numeii
Mirtarumadveniitiarum prouno, velaltero brevi tempo-
re; Nihilominus, habitorecurfuadd. C. Indul.per Admi-
nittraiores di^ae Ecclefias primo dubio : An Epifcopo ifcLrno
relati Brcvis pubhcatio injungendajit , refponlum fuit Afpr-
mattve .
Hac autem occafione pto majori hujus materiae no-
12 titia.
Notandum e(t primo , qu6d non foiet ad tempus , puia ad
feptennium, &multominusin perpetuum concedi Indul-
tum pro2. AltaripTivilegiatoin llla Eccletia , inquaaiiud
13 Altareprivilegiat.reperiiur iam cot^feffum, juxta noram
praxim, quam fequuta fuit C I«</. 2. Septcmbris 1710. in
Panorm!tana.,ifinBracharen.i\. Febr. i-}\i. &c fjepiflime
inaliis, in quibiisidcm In<lultum denegavit ; Signanterve-
14 loilluddenegavit Eccletia;S.Mariaede Aracaeli dic 12 IVIaii
171 1. nonobftante, nequeattentomaximo numero Milfa-
rum , qujcquotidie in dicta Ecclelia ceiebrantur, adquem
efifedum porredlae fueraiu preces pro iecundo Altare privi-
1 5 legiato in perpetuum ; Fundamentum autem hujulmodi pra-
xisdefumitur cxfola leitura Formuias ejufd. Indulri , quia
in Graiiis , quae conceduntur pro Aitaribus privilegiatis
pro aliqoa Ecclefia , femper praemittitur , qucid in illa
xd aliud Aliare privilegiatum conceiTum non reperitur.
Notandum 1. quod id proceditetiaminillo calu, in quo
MifTs , celebrandae in Altati privifcgiato , per multum
17 temporisfpatiumcelebratas non fint , neque proindebrevi
lempore in illocelebraripoirini.- Adhuc enimconcedi non
foiet 2. Altareprivilegiatum , iit relpondit C. Ind dieij.
Novembrif 1710 in Anconitana, inqua petebatur tale iii-
dulium ad bienniumdumtaxat, fuitque denegatum .
Verum tamenefti qu6d inhis terminisexfpeciaJi Gratia
fuiet aliquando Summus Pontifcx indulgere, utinquibu»
18 fcunt)que Altaribuscelebrentur Miflac, perindehabeantur ,
acficelebrarentar in Altaribusprivilegiatis; Cum hocta-
men, quod interim non recipiantur alia" Milfae, utrefolvit
C. Ind. 20. April. 171 1. quandofupplici Libello^SantiiTimo
D. N. remiifo, relcriplit •.CumSantijJimo pro Gratia fatis-
facjendi in quibufcumque Altaribus , (:; apponatur interim Ta
19 kella de nonrecipiendis Mijfis , 6" inTheanen. iS- Maii i^ji^.
In illis veroEccleliis, inquibus reperiiur aliquod Altaie
privilegiatum prouno , vel altero die hebdomada; , crelcen-
20 tenumeroMilTarum, folet pariter ex Ipeciali Gratia ex-
tendi ad aliosdies, utpratVicavhC. Ind. die 6. Julii 1617.
favore EccleliiSS. Laurentii, &Damafi cum refcripio :
Pro extenjione privilegiiadtres ferias ,hoc eft in AltareSan-
tiflimi Ctucifixi, quodantcaerat priviiegiatum proleria 6.
lantunl.
Quatenusautem inaliqua EccleCanonadfitmagnusMif-
21 farumnumcrus, foUtex Gratia concedi pro una Feria cu-
juslibet heb^lomadae, ut praiWcavit C.Ind.diezi- Febr.^jii.
cum Ecclefia S. Marci de Urbe ; Non acquiefcentibus verO
Canonicisdidlae Gratiac, lupplicesredieruntdie 18. April.
i7ll.petentesextcnlionemad aliquas alins Ferias cujusli-
22 bet hebdomadae, Caetcium dubio .• ><«/>i'r;/a extcnjio conce-
denda Jit ,xt{poc\i\.\m fuit : Negative , df gaudeant impetratis .
Proccdunt hacc ,attenta lolita laudalnli praxi Apoiioli-
53 caeSedis. Caeterum in Urbccx (ptcialilTima Gratiainali-
quibus Ecdefiisduplcx Altare privilci;iaium repcritur con-
cclTam, utclUn Ecclefia S 1'raxcdls, triplcx in Ecdefia S.
BernardiadColumnam Trajanam,& triplex paritcr in Ec-
clefiaS. Marisefupcr Minervam, hoccflduo in Ecclefia ,
& unum in Sacrario.
Notan.^ quAd ,translataaliquafcfiiviratc , nondicuntur
J4 translatsE IndulgentiaE, prodic c)ufdem iVliivitatis concef-
f ae , utprobant i<zor Inftit.morai. par. 1. lib.\. cap.iS. &
Laver. dejubll f^i.cap.ii. num.41 & rclolvit C.R. 30 A/o-
2 5 vembrii 1 ^ 79. ^ I o Junii 1 690. de quibus in Rubr. Breviani
Fratrum Mtnorumtit.io-
Solettamcn ApoltolicaScdesidex Gratia concedcrc, ut
;6 vccX\antcoi}\c\AoC . Ind. pxxtWciivn die if. Septembru 1712.
quando fimilcm Gratiamcooceflit Fratribus S» Maiia; de
Mercedc Ordinis P cdcmptionisCaptivoium,cumrclcrip-
10 .• Pro Translationc JHdulgentia^taHtum .
£t pro PP. Caflinendbui pro Fello S Bcncdiai Innoc. XI.
conceflit, quodfi illiusFef^um incidat in majori Hebdoraa-
da, tunc Iiidulgcntiaaffedaiit illi diei , inquem contigcric
d. Feftum eire fransferendum,tefteB//fb in Hierurg. lit. I.
verb. Indiilgentia a. ?. infine .
£t proFratr busM:ninii;S.Francifcide Paula adert fpe- 18
cia!e BevcG cg XIll cxpedicum die :o. Augultii^So. in
quo eadem translatio Indulgentiarum fequentibus veibis
concefla 'uit Gregor.Papa XIII Ad p'rp.t'<am reimemoriam.
Alias omnibus utriifquefexus Fidelibiis zerepct>ittentibus,&
conteJfts,ac SS.Communione refeilis ^quijtngnhrs Ecclefias Mo-
nafieriortim feu Domorum Fr.Ord. MinimorumS. Francifci de
Paula aprimis Vefperis ufqueadoccafumSolis ejufdem dtet , 29
fingulis annis devote vifitirent , <&" tbi pro Chnfrianorum
Principum concordia , Harefum extirpatione , Sanci<eque Ma-
tris Ecclefi<e tranquillitate , pias ad Deumpreces effunderent ,
quoties idfacerent , toties p/enariam omnium peccatorumfuo-
rum Irtdulgentiam , & remijjtonem concejfimus.prout in noftris
in.ie fub Data die 1 Aprtlis 1579- ■' ontific.nofld anno -;.infor'
ma Brevis confeilis Literis pleniiis continetur ■ Cumaiitem .fi-
cut acccpimus , Feftum ejufdem S Francifci de Paula , qi^ od d e
1 menfis Aprtlis quotannis celebrari foiet , in Qiiad • agejim.im
incidat ,illudquepofl O^avamRefurreBtonis Li.N I C.tran-
sferrifoleat , if propterea in dubium vertipoffct , an eadtm^ \n-
dulgenti.i die quo ipfum Ftfl. transferri contigerit , ab eijdem
Chrifli pdeiibus confequi valeat . Nos in preemtjfis opponv.ne
providere voientes acfupplicationibus diieSifHiiJo.Ropttelli,
d.Ordinis Zelofi.if Procur.generalisin hacpcrteini^lin^tti ,ha-
rumferievoiumus,if deciaramus,ut d. Indulgentia ad eum^die ,
quo Feflum ipfum , ut pr<ejcrtur , transferri , 'ifpoft Oilavam
RefurreSiionis ceiebrari contigerit , transiata ejj'e , if ab eij dcm
Chriftifidciibus , eodem modo quo , dis Fefopr<edilio conjcqui
poteji , confcqui,eifquefuff'ragari pojfe Ccnfeattir Non obftanti-
bus pr <em-Jfts , ac Confiitutionibus , &Ordinationtbus Apoftoii-
cis,c<eterifque quibufcunqtie. Datum Rom<e apud i. Petrumf.b
annuioPifcatorii dieZQ. Aug.i ^'^oPontif.noflrianno 9.- CV-
far Giorierius .
Qiiac omnia rotoria funt in Urbe , in qua folet id publice ,
& pal^mdeclarari ,quandotranst'erri contiugit eandem fe- 30
fiivitatem,utpradlicatum fuitanno 171 i.mediantc fcquen-
ti Declaratione.
Induigenza Pienariapcrpetua , e remijf.one di tutti i peccati,
concejfa daliafei mem di Papa Grcg . Xlil.a tutte lc Cbnfe del- 3 1
// Conventi deMinimi di S. Francefco di Paoia il giorno della
Fefla di elJo Santo che ficeiebrara tn qu<efl 'anno aiit ii-dAprt-
/e , Lunedi doppo ia Domenica tn Aibis .
Gafparo per ia mij"ericordta di Dio Vefcovo di Sabina deHa
S. R.C. Card. di Carpegna , deiiaSantita di N, S. Vicavtoge-
nera.e (:tc.
Lafeltnem.di Papa Greg XIII perfuo Brevc d.ito in Roma
ii s.Apriie 1 579 eperunaitro fotto ii zo. Agoflo i ^Ho.peria
translazione deiia Fejia ,<id accrcfcimento deiia Rciigionede
Fedeli , e faiute deli' Anime concejiei/t perpctuo Induigcnzapie-
naria, e remijftone di tutti li peccati a tutti lifcdcli Cnjiiani dei-
luno , e i'altrofeffo ch. v. ntmentepentiti , confiffatt.c cotrimu-
nicati . tante vo:te , q..antc di ; oiaiKcnie Tifi.aranno lc Chieje
delii Conventi deil Ordine dcMtnimi di S Fr.vicefco di Paola,
in quaiunque iuogoconflitutti , nti g.orno d:"ia Fefta didctio
Santo , cheficclebr.: i.t qiii)?'an>io i.i ij. .ipil' Lunedi , dop-
poia Domirticain Aibis , cominctando daiii prtmiVefperi fino
altramom.n de, joie (li detta Fefla , &iv! prcgar.^nno i! N-S.
Iddiopcr lap cc ■ econcordia f ..Prcncipi Crifitani perle-
fiirpazionc .ivd crejit .<Scfait..zioy^edelia S M. Clncfa . Pcr
rantos'invitaog>iiltdelCriftianoaii acquijio ai t.into Teforo .
DomenicoArciveJco-fiodiTcodofiaVic.g.N. A. Canonico Cug-
gio Segr.
Ex quibus remanetclaruni, noncfreattendcnda ca , quae
in h.TC parre alVcruni Monacci.in Formui iegal to. i. tit.iijor- JZ
>«i(/.6.«.9./o/.245.(if Matthtcucc InOjfic. Cur.Ecciefcap.iin.
25. eoquia loquuii fueiuntad tcrmmosd. gcncralis rcgula; ,
nonauicm juxta tcnorcmd. Indulti Grcg.XIII qu6d uiidar
rum,& litcralc, luillum lelinquit dubitationi locum .
Nequc in faOo fubliltit, quod C R. dre 20. Novcmb. 1694.
coiitrarium rcfolvciit rcfpi-ihi d. fcllivitatis S. Fi.mcilci de 33
Paula , utaif Mon<iceilus ,ubi fupra ,C{\\em lcquitur Matth<TUC.
ioco proximecitato; iupponcntcs, dubio propoliio nominc
dd. Pl'. Minimorum .• An tranilalcJ'tfto S. Francifci de Pau-
ia, cenfeatur ir.insljta Indu/gentia , rcfpondifTc Negative , 34
tit (crventur Rubrtc<e .
Ultra quod cniincxd.formula rcfcripti adoculum patcr,
illudnullomodn loquidctranslationc Iniiulgentiarum , co
quia nntuin c(l, R ubr lca .s relpiccrc ca ^quaccfnccrnunt divi- 35
numOflicium,nonauiemca,qua:ad Indulgcniiailpcetant-
Fdclis
Tom. III. Pars II. Difceptatio XXiV.
267
FaftisexaflifljmisdiligentiisinSecretaria ejufdeni S- C
36 R. nuliaomn!norepert;ifuic inftantia , feu luppiex Libel-
lus, nominePP. Minimorumporreduseidem S. C. d.die
Novemb. i694.& merito, quiaattentod.claro tenore In-
duiti Gregor. XIII. nuUo modo dubitari poterat de dicta
translationelndulgentiae, nidadverlusomnia Jura in dub.
revoceturin Urbemaxima poteftasejufdem SummiPonci-
ficisillam concedentis.
Fuit autem inventus, fupplex Libellusdd. die, menfe ,
57 &annopri>parte, & nomine Congrcgationis Benedi(SinaE
BuisfeldenfisGermaniceporredtusd.S. C. R. in quo petie-
runr : Se il Privihgio , loro concejfo dallaf. m-di Clemente X.
di ceUbrcire lafejla di S . Benedetto coll Ottava , j'intenda an-
co , quando occorre trasferirjtla Fefla di d. Santo ; E cafo che
Tion ieftenda , Jifupplica umilmente rEE. VV. a nome di tutta
lamedemaCongregazione Biiisfeldenfe di eftenderlo per loro
fpiritua!e confolazione , accio pojftno con maggiore folennita
cehbrare la gloriofa mimoria del loro Vatriarca ; Attefoche
quefto nonpare contrario alla Rubrica de Translatione Felto-
rum // 1. infine , dove doppo di avere determinato , chefe occor-
reratransferirfilaFefladiquakhe Santo doppo tutta lOtta-
"va, per quell'anno fi celebri fenzOttava , pone uneccezzione
conquefteprecifeparole : Nifi titularis Ecciefiae privilegio
aliter fieri oporteat , Varedunqiieragionevole ^che ficonceda
Jimile PrivilegioagliOratoriper illoro Fondatore , si bene-
meritodella Chiefa , ejft-ido Titolareprincipale del loro Ordi-
tie. Die I 7. Julii 1694. Negative, & ferveniur Rubricje .
Exquo refcripto defumptum fuit aequivocum denegatae
38 translationisIndulgentiaeprofeHivitaieSFrancifcidePau.
la, qudddubiumnunquam propoiicum fuit ind. C. R. nec
proponi poterat , actentoclaro tenored. BrevisGreg.XIH-
dequofupra^;.:^.
Noranjum ^.quoJ permittenda iion eft denominatio Por-
taeSatidac, vel JubildeiinEcclefiis extra Urbem , praerex-
tuantiquorum Privilegiorum, nifi iftacoiicludentillimeju-
gj ftificentur,& inauthenticaforma exhibeantur, ut relblu-
tum tuit « C. C. in Gerunden.Jubilcei i6. Semptembris 1 699.
quando id petentibus Monachis S. Pecri RhoJcn Ord.S.Be-
ncdii^^iCathaloniae, d. die ad eorum inrtantiam difputato
lequenci dubio ; An privilcgiumf. m Urbani Vll.fuerit revo-
catum^ vel potius fit obfcrvandum , 6" quomodo ; Refpon-
lum iuU : Sufpenfis quibufcumque affcrtis Indu/tis , & pri-
vikgiis , qnaienus adfint ; Coadiuventur probatioftes , ifin-
terimfupp/iceturSimidimoproconceJJ^onelnduIgcntieep/ena-
riee informa confueta ; Prohibita quacumque folemnitate ape-
ritionis Portee , ac denominationejubilcei lib.K^.Decfol 10 j.
Et refpedu Eccleiiae S. Thomae in Parione de Ufbe, id
40 refolvit C.I d die ii.Januarii 1717. quando dubio; ^«ita:-
pofiiioTabularumcuminfcriptione , Jubilseum perpetuum ,
diebus Fefiis Annunciationis B. M. V. &SS.J0: Evangelifta.,
& Ntcolai , Oratoribus impoftcrum permitti dcbeat \ Refpon
dxt.Negative , & amplius . Oratoresautem eraxitSeripco-
res Uriiis, qui afferebanc , d. privilegium eis it»ifle-€oncef-
lumilPioIV'. & ineifeiKi in praecericum talemTabulam
cum d. infcriptionciblici erant exponere.
Ita etiam ad evitan. contufionem permitti pariter non de-
4t becdenominatio Congregationis Rituum, vel Conciliiillis
Ecc!efiaHicoruinCaetibus,quos Epiicopi non finelaudeeri-
gere folent, ^^' debenc in eorum Civitatibus, aderudien.
Clerumcirca facios Ritus, Ecclefiafticas CaEremonias,&
circaalia , difpofita in Concilio Tridtntino, ucanno 1695.
rcfolvic C. particularis Cardinalium C irpinei , Cafanatia; ,
&MaTefcotci, deputata pro revilione Synodi Faventinae
Card. Nigron. Ci\m enim /;/. c.4. ita cantaret ; De Congrega-
tionibus i acrec Scriptura ', Cafuum confcicntia , facrorum Ri-
tuum,&tcnciliiTridcntini, tuit infinuacum , elVc miitan-
Aamverbuai'i\l[id, Co/rgregationibus, inaliuJ; Conferen-
*/»j ; Ca2(erCim,quiaSynodus praeventive tucrac imprelia ,
& divulgata , id non pocuii facilc in onmibus Exemplaribus
corrigi.
Notandum j. qiKbJ deftrufto Altari privilegiato , tunc fo-
4£ liimdeltruiiur privilegium, quando illud ita deltruitur fe-
cundilmaliquampartem, ut amittat conlecrationem , le-
, custamendicendum eric, quando idem Alcare lecundum
fui majoremparcem incadum rcmarwt, quod li fauiaiim
deftruacur , & fimul reparccur ,ltaut lemper remaneac idcm
, Altare, ieulocus, lempcr perfcverac Indulgentia , lcupri-
vilegium, 'iia D. Antonin. p.n.i. tit. 10. r.r/>. 565. Vulp.in
Praxfer. Eccl(fc.^p.:[i.>ntm.-),o. P.ifqualig. de Sacrific nov.
45 leg quefft. 561. pertot Gobat.Opcr.moral.tom.i.traB..^.par.
i.cap.b.num.iiQ.^ii Mattbteucc.inOffc.Cur. Ecclef.c,ip.i€.
mm.zi.
Vrfaya Difcept. Tom.III.
Notandum '■.quodSeptenarium InduIgentiaE pienari» ,
feu 41tarisprivilegiaii, non incipit adie Datslndulti ,fed
^dieilliuspublicationis; Mensenim Poniificiseft ,ut illud
duretperSeptennium , quod non verificaretur , fi incipien-
dumeffetadie Darae, Rodriqu queeft.Regultom.zquieft gg.
artic.^.Sylv.tom.i. Var refol. Verb. Altare privUegiatumin
Refp.adprimum, if Pafqualig.de Sacrif. Mijfce quaft. J71.
».i.&feq.u\)\n 6. quoJ i>l procedit etiamfi in Indulco adfit
c\dn\[u[d.: Adpro imumSeptcnntum duraturi , quia illa di-
dio, proximttm iniclligitur de proximicate habili, in qua 44
conceiliofortin poifit eifcdum .
Dumhaec imprelfaeram , curiolitatis gratia me contuli
ad Secrecariam C- Ind. ut viderem , an adelTec aliqua deter-
minatio ejulJem S. C. circa conclufiones , ^ me hic compro-
batas;Inveni autem^fuiffe refolutumoppofitumcirca prin-
cipium Septennii , iuxca verba decreti ,quae func fequentia ; 45
Difcujfo dubio inSC. Ind. & facris Reliquiis pr<epofita, an at.
tentis verbis , qu<e in Brevibus Indu/ge/ttiarum apponifolent ,
praefentibusad Septennium cantum vali^uris , Septennii ini-
tiurna diepublicationis Brevis defumendumfit , eadem Sacr.
Congreg. die 1 X. Maii 1 711 . declaravit.non a diepubhcationisy
fed a die D.itee Brevis Scptennii tempus incipere i EtfaBa re-
lationeSS.D. N.per m: infrafcriptum Secretarium, dte 20. 4^
ejufdemmenfis , SS. Congrcgationis Sententiamapprobavit.Io.
MCardGabriellius Pr^ecTus.RaphaelCofmus de Hieronjmis
Secretarius . Et propterea hoJiead irtius Pontificii Oraculi
terminos procedendum elt , non attenta contraria opinione.
Verum tamen cft ,qu6d , fal/oalio meliori te.mperamen-
to, expediret forlaniddeclarareinipfilmet Literis concef- 47
fionislndulgenciarum, verbis 'i\\\s:Pr<tfentibus ad Septen-
niumtantiim valituris , addendo fequencia , vel iimili, a dtc
Dat,eprafentiu,minc'ipiendum,velcompu'.andam. quim clau-
fulam vijiife inaliquibusBrevibus celtatur Pafqualig.de Sa-
crif.Mfs.quceft 75 1. »«»1.4 Si enim J decretum C. InJ. igno-
ratur in ipfamet Urbe, ujiedituai, &publicatum t"uit, po-
terit pariter ignorari extra illam , proceJendo cum auihori-
tatcdidtorum Auchorum, quorum opinio hodici nuilateous
iisquenJa efl:.
Notandum ^.quoJ, conceffis aliquibus Indulgentiis Chri-
(liHJelibus , facientibus fpiritualia Exercicia in Djmibus
Regularibus, velReligioforum Convencibus, uc pradica-
vic Alex. VII. cum PP. feluitisPiltorienfisUrbis, quoJ re- 4S'
cognofci pocellexe;«/Co«,?.4i. in BuHar. «oz» /<?w.6.quam
Gratiampro FtatribusObi"ervan.& Refor. S Franc. idem
Pontifex conceliit;«f;«/ Conft.3^. Bullar to.6. Polito.quoJ
obanguiiiamejufJemDomui, vel Conventus, non pollinc
Sarculares in eifJem Domibus recipi pro faciendis dJ. Exer-
citiis, tuncfoletconceJi Gratia , uc facientes eadem Exer- 49
citialpiritualiain alia feparata doiTio,fub directione tamen
eorunJem Religiolorum , eaJem InJulgentiae lucrari pol-
iint, ucrelpondit C.I«t/. i:.^«^.i7i:.;;j Piftorien. favore
dd. PP.Societatis Jefu .
NocanJum ii.quoJ non eit permittenda denominacio Sca-
laeSanitaSjCum Jeclaratione, qiioJ pro omnibus illamal"- jo
cendcncil3us,& defcendentibus adfii Indulgentiaaliqua, ni-
li add.cfiednm exhibeaturclarum , & literale Pontiticuim
InJultum, nonattentis communicatione Privilegiorum ,
velfiiniIibusar5;umentis,&conieduris, ut refolvu C.C.in
Neapolit Indulgentiarum xo.Julii 1717. quando dubi $ ; Art
fit peimittenda Scala , ut nuncupant , SanBa , 6" an pro omni-
b'.(s illam afcendentibus , cy dcfcendentibus adfit Indulgentia ,
relpondic . Negative ,&lius .
Dixi , nifie.xhibeatur particulare,& clarum Indultum,<\}iit,
hoc concurrente, nullum adclt dubium pro lucratione illa- 5C
rum Indulgentiarum ,quae in illo continentur >)uxtarel'olu-
tioncm Clndulg.in Salisburgen.tySeptembris 1715. inqua
niulia:conce(ia; fuerunt Indulgentia: alcendentibus Scalatn
Saniltam , contlruclam in Ecclclia l^P. Thcatinorum Saiis-
burgi , & in Folio , d. die diilributo, enumerancur lndulg,:n-
liacconceffaeab Innoc XI. alcenJentibus Scalam SanCt.itn
inEccleiiaeorunJem PP. Thcatinorum , conltrudam Mo-
nachii ,&alia: concclf,E 15. J.inu.irii i 71:. .\ SantilVimo 13. ji
N-afcendencibus Scalain SanClam ,conltruClani in Ecciflia
PP. Canonicorum Rcgularium S. Auguilini in Civiiate
Pragcnfi .
Vcrum tamen eil,qu6d hoc Indultum conccdi folctad Je-
terminatum tempusdumtax4t, & proccttisdicbus . quib.is jj
clapfis, lolet iteium cx Gratia conlirmari , ui pradicat uiu
fuitd C. InJ.inJadrcnj. 14. Aprilis 171». quanoodub o , An
Brcvc.a Sa;iti\ i) N concejjum S.Aug.ijo^ pro qu.ituor t i.i bus
in afino.cjjct confi.manduvi ; tuit reiponlum ; Ajfiruiativi .
Noiandum^. quod non coallico de lcgaLtatc ,& a u-
T 4 ihcn-
2 88 Difceptat. Ecckriafl. DGminici Urfayac.
54 thenticitatelndulticonceirionislndulgentiarum.removen-
difuntLspidescum inlcripiionibus , etiam artiquiirimis ,
dcPOtanubusdd.lndulgentias.utpradicavitC. C. in Nea-
polit.IndtLgeniiarum \c.Juhi i7i7-'«^3-'^«*?«'« , fequenti-
bus verbisconccptum ; An lupiscuminfcriptions . Viluanti-
bus quoadi^ pcenae indulgentur , ut in Lateranenfi Hccieha ,
fit amovendus , refponfum fuit ; Ajjnmative , & ampliits ._
No;andum lo.quod non folt;c cuncedi tacultas publiceex-
t j ponendi Fidelium cuitui Sandlorum Reliquias , mfi auchen-
ticeconftetdeillarumidcntitate, non per conjeduras , &
verifimiiitudines,fedper legalia,& authentrca documen-
ta, \it^T3(X\c3iV\\.G.Ind.diei^TFebruaTit\-]ii.in Feneta,
in qua infillebatur pro expoficione publica Capfulae Ligni S-
Crucis, A; Reliquiarummultorum iiandtorum , ad quaruin
legaiitatem probandam adducebatur antiquiflimum teiti-
ooniumcujufdam Reiigiofi Ordinis S. Benediiti , exara-
tumuiqueabanno 1456.& ficabannis zj^.concernensiden-
tiratemcid. Reliquiarum, Ectamen, eo non attento ,peti'
56 tioncs PP- Carmelitarum Excaiceatorum, pro d. Gratia
fupplicantium , exauJltae nullatenus fuerunt , fub die 24,
Aug. 1711. dubio , An P. Priori Convcntus Carmeiitartm
Difcalceatorum Urbis Vcnettarutnpermntt debeatexpcfnio Re-
liquiurum., de quibus agittir , relponlum fuic. Ex haftenus
didu&isNegat.ve. „„.,,, ^
Notandum ii.quod Redtores Ecclefiarum non poffunt
37 donare Relictuias propriarum Eccltfiarum , quia ilids ve-
niuntappellHiionererum pretiofarum , adeafJem Ecclefias
tpeClantium, ut relolvit C./«<^. injanuen- \-j. Septembris
1710. quandomandavit , ReliquiaS)am donatas aParocho
cuidam Regulari, effe rcfticuendas Ecclehac Parochiali ,
cum ilto addico, ut Loci Ordinarius providerec prouc de
Ture .
Notandum 12. quoJ Rellquis: Sandlorum , ^ Romanis
5« Csmeteriisexrradas, poirunt publice in Proceflionibusde-
ferri, Ut refolvit C.r«rf- gjanuar. 171 1. quaiuio Jubio ;
AnRdiquiteaRomanis Cameteriis cxtraHte , t» Proccjfioni-
t>i:( dejerri poff-.nt , rclponUii ; Nihilobftare.
De mandaio ver6 Santiirinii repropofiroeodem dubio die
tS. Sepiembr.d anni 1 711. fcribentibus Fidei Promoiore ,
& unocx MagiftrisCaeremoniarum Cappella: Pontiiiciae ,
fciponftim fuic . Nihil cffeinnovan.
CxteiumeademC. Ind.diezS.Septembrisi^l^. refpeitu
TunicxS CatharinaEdePiononiaidpermittere noiuit, du-
bio. An ajfertaTunicaS.CatharitKe Bo!:oniie , in Conventu
Konialium S^ . Corporis Chnfti ajfcrvata , in earum Ecclejut
ryponi. &.nfolcmni ^upp/ica.ionegcftari pofftt , refpoiuiit .
(li.o.td Procejfoncm nihil , in re/iquis ad Emi:!*nttjjmum
t.pifcopum ,
Notandum l^quod nonfolcnr concedi Puellis, exiiten-
50 tibusinConfervacoiiisillasIndulgentias, quaeconccduntur
verisMoniaiibus, vifitantibusaliquod A liarc proprii Mo-
naHeni, locoalteriusexiraclaufuram politi , ubiconcefl*
<unt Indulgentiat ,ut refpondit C.I«rf. iA/ Bononicn. $.Maii
1719. in cuju.'!cafufermoer3tdePuelhsi60. quae nunquam
lolentexireabearumConfcrvatorio.
Notandum i^.quod adacquircndam Indulgentiam ,con-
fe(familiis,qui , vcrcpoenitentcs,& confefli , aliquam Ec-
6c ck-fiam vifitabunt , non reqniriiur neceflano confeflio re-
fj ethi iliii.s, qui polt uitiinam cunfcflionem lethale pecca-
tumnoncommifi;, licetuci'.e (it illam iierare ; Quia ver-
bum illudfow/^inielligitur Jt co ,qui etiamantea fuitcon-
tVifus, & tunc iii siatiaclt ; ItaNavarr.inComm.de Jubi(.
not. 18. ». 18 ibi : Nota , non e(fe neccjfarmm facere ctnffjfo-
6. ncmdie, veltempore , quo i)idu'gntiacft lucrifaciendt ,fcd
fntisift .qitbdpoft ultimamconfcjfionem nuliumpeccnlum mot-
irffumadmtferlt . ncque de a.iquo , nondum conffftionc dett-
iio, novitcrrccordctur, quodfrcquentcr nfpondi . C'\\ Au-
ihorimuluimdcferendum puio , cr^xiuia tuitunusex Mini-
(insfacras Pctniteniiariae , ut notai Currad.in Pra.x.Difpcnf
iih.y <:^;>..(.».7i.&,rarocxemplo, inbom valctuJinc,ccn-
i.-l)inuinannum in Ufbcexpkvit , teftibus Sanchcz , & de
y.J?/; in loris, citati.w/irflM. i./>.)r. I- difccpi }-j. num i-<.
«..irca prinfip.ilcm vero conclufioncm concordant Lee in
Prax. For Ecclef.par. 1 .cap.-].de Indulg poft n j. ubi ill.im ad-
61 ducit raiioncm , quia in his icrininis contellio cxicitur tan-
quamdifpoljtio, nonautem, tanquam opus^avu parsopc-
tis, pro conle(|vienda indulfU'ntia , Bonacin Opcr. moral.
tit delndulg dtfp.f' quitft.x.punf/.^.propof.l n.JwW^ (equcn-
61 rrm adducit rai lonom , quia Ifuandoin BuUa exprinntur con ■
f^Jf'" , fefmoeft deconfcjfionerefpeflu il.ius , qui confcientlain
hahct peccati morntlis , nifi altudcxprimatur , <iT Monacell in
Formul.tom.:. tit.\6.fo,mul.6. num ^.
Notandum ij. quod praelentatis Literis facrae Pccniten-
tiariaEunii^^onfeffario, quidifficultatemhabeac abfolvendi
Poenitentem, adiripoieflalterConfeirarius, &abeQabfo-
]utioobtineri,quatenusdifficultatem illamnon habeateum
abfoivendi, quamhabebar primusConfeflarius , tit repro- 64
bato Navarr ■ coftf.8. de Offic. Ind. delcg. atque teftando de
mente , & praxiiac. PtEnitentiariae , cujus fuit Officiaiis ,
obfervat Corrad.in Prax. Difpenf. lib.7.cap.i\. num.jz.&y^.
ubi poilSanchezdeMatr.lib.^.difp .', 7.«;^w.:|..adducit fequen- 6f
tem convinceniem raii-.^nem ,qi iaciim commijfofa&afuerit
inforo confcientite ^fequitur ejusfori naturam, qua efl , ut non
adftringatur Pamiiens acquiefcere fententia unius Confejfa-
rii , fedpojfit alium adire.
Pro applicabilitate tamen illarum refolutionum Sac.
Cong. I.jd.quasfupracitavimus, nota demum, quod cum
concelfio Induigentiarum pendeac a voiuncate Summi Pon-
tificis ,eaEdem refoiutionesnon taciunt ftatum , necaliegari
poffuntproobiinendafimili Gratia ,etiampoflquamaSum- 66
moPontificeapprohata2 fuerunr, quia Summus PonTifex,&
potefl, & folet uni Ecclefix, vel LotropiodenegareGratiam
illam ,quam ex juftis caufis ,animum fuum moventibus, al-
ceri EcclefijfjVel Locopioex particularibus fadli circum-
fiantiisconceflit; Prajcipuefi fermofic de fpecialibiis Gra- €-f
liis, UrbisEcciefiarum conceflis^quia, uc legitur in Folio
Cong. Ind. dirtributodiezc. April. 171 1. in Caufa Romana
proConvencu,&PP. Minoribus ObfervantibusS.Mariacde 68
Aracxli Urbis. Nonimmerito multa fpiritualia Gratiarum
donaRomce conceduntur , qute alibijute optimo denegantur .
DISCEPTATIO XXV.
Romana Subhaftationis Ecclefia: , &
Conventus .
T K o
PP. Trinitariis Urbis .
C V M
Illorum Crcditoribus.
ARGUMENTUM.
^d Ci\"duortim infiantiatn anpoffit in fuhftdium deveniri ad
Cuy-i.^liat. & vcnditionem Ecclcftx , & Conventns illorum
^cgiiUrium , qiti dsbitx conCra.xerunt .
SEriesfaiSi hujusCaufae lateexponitur in Tom.z.par.i.dif
ccptti^.\xb\ «.^4^. refertur rerol.uioCongregacionis par- i
ticularfsomnium Prcelatorurn Sit..<rur.T Gratiae , quae^^f
i^.Scptemhris 1717. rclcripfi- : EJfc exequen.Mandatum Em.
Vicarii ,& ad mcntem : Et mens eji . qubd vendatur extraju- 3
dicitliter , quatcnus repcriatur cmptor . Mandatum vero ,
(eu De^reium Em. Vicnrii crar u-q entis tenons . Ex tun:
Em.&Rev.D.Card.Vicarius ,Ji:dex Deput.itus , imparti-
tusfuit liccntiam infrtfcriptis Injlantibus exequendi Manda-
ta, &refpe^/ivefubhaftandi,^deliberandi , & vendcndi , j
aut quomodolibet alienandi Cttmcnta , Materialia (if Situs
Convcntus , 6" Ecclefi.e S Francifc<c Roman^ in Via Fcli-
cis , Ordinis Redemptionis Captivorum . Infubfidiumtamcn,
lifqUittenusaliaBonanonfiippetant, <if a./f\ivorcm aliarum
PerfonariimEcdefiafiicarum, vclrcligiofirum Ecclcfiarum ,
& ad eundcm ufum pium , Ecclcfiafticum , (^ religiojum .
Vcrum ,advcrsi>s hu;ufinoUi re(oiutionem didtae Congre-
gationisparticularis, habito, atqueadmiflo fufpcnfivore- 4
curluadSS D. N.inpicna Signacura Gratix, coram ipfo
h.il)itadiciS M.irtiii7i9.
Creditores primt^ inliltcbant in eo , qu6d in d. vcndltione
Ecciclisc, &Convcntus nulla confiderari potcrat irrcvc- 5
rcniiaerga rcslacras, Deoquc dicatas, juxta jatt^animad-
vcrla in ri" .///(Y/^f i5.<: «.I I 5 Quia non praRtcndcbant vcti- 6
dcrc rcm facram reduplicativeuiifacram ,(cdfolilm , habi-
torclpciluadillius matcriaiitatcm, C<ementa , & Fabri-
cam.
Fuit rcfponfum, quod talispraccifionon cit pradticibilis
in vcnJitionc tcclcfiarum, Dcoconfecratarum , necnon in
Convcntibus cifdem annexls , & connexis , vcnlcniibus
appellationc Ecclefiarum, & gaudcntibus iifdem privilcRii.?, 7
cxaddudis.; FciicrdcSen confiot.num.^.Cal,icr.conf.i<)i.
H X,
Tom. 111. Pars II. Difceptatio XXV.
289
n.i.Barbof. ieTaroch.cap. !?.««. li.Rotacor.Vcral. J??»-
t>.<3dcc.i^9.pertot. par.i. & dec jo^.n.e.par. ig.rec E6
quiaconfecratio, &res confecrata, adeffedum venditio-
nis, prscipue adCreditorutn inftantiam , taliterconnexa
" Tunc, utnullomodo feparafrpoflint, fed dicunturhabere
8 illaroconnexioneminter fe, quaereperitur interanimam,
&corpus, ut praeter citatos in d- difcept.^s.anu. ijj.m
fpecie notat Aymonius in VttaS, Abbonis Abbatis Flariacenfis
inLibro, cui tiiulus A^a Sanilorum Ordinis S.Benediciiy
Sdcculo 6.par. r -fol mthi 4 J . iuxta imprejfiouem Parijienfcm an-
9 »; 1 70 1 . i bi •■ Certe charijfmi Principes , nec catholice vvimus ,
nec catholice loquimur , quando illam Ecclefiam dico ejfe meam ,
ille-alter dicit , ejfefuam , ac veluti quxdam lumenta , compara-
ti iSmentis inRpientibus , utrafque aliquando venales proponi-
mus , propojttafque ab aliis emere nonformidamus . Efi etiam
alius error gravijfmus quifert , altare ejfe Epifcopi , 6" Ec-
lO^efiam alterius cujuslibet Dommi, ciimex domo confecrata ,
& altare , unumfiat , quoddicitur Ecclefia , ficuti unus homo
co-ftatexcorpore , &anima, qucm rcfert ,& lequiiur (Jro«-
zal. in cap. Recokntes iit.B. ds Stat. Monach.
Dixi, ad etfedum vendir. & przcipue ad inftantiam
II Creditorum, addifferentiam alterius Ipontaneae v«nditio-
nis, adexcluden. fcilicecSimoniascrimen.feulethale pec-
catum, ob maximas anguftias Eccleliarum , vel ad exer-
cendapietatis, &charitatisOpcra, adText.in can. Aurum
iz.qu.2. Quinon funttermini noftraecontrovcrliae, &cir-
caquam inlpeilionem refpedtuSimoni^, &culp2Elethalis
Tideri potTunccitati \nlnflit.crim.Iib. i.tit-^.deSimon.an.
1% 7. Refpectu vero exercitii didorumpiorum Operum , Vi-
deripoffuntcitati in To.z.p.i. difcep-z^. n. 173.
Et in pundtualibus tcrmmis, quod Eccielia rationema-
•jj terif nulloBiodo vendi pollit, laie probavimusin d. </'/ci?/>.
2j.rt«. 162, & bene Genuenfin Prax.Cur- Neap. cap.^i.
fi. 2». ibi : Ecclefia confecrata , velbencdiiiarationemateriie ,
millo modo vendi potefi .
In(iltebanc2. in paritate venditionislac. Calicis, quae in
14 certiscafibuspermifla e(t; Ultra veroea, quaeobfervavi-
mus in d. difc.ts . n. 1 67.
Fuic relponfum cum verbisD.r^o/w. i.q. loo.artici. ad
15 2.ibi. yid2.dicendum,qubdcttamv.'fajacrafuntfpiri!ua-
libusannexa , ficutifini, ifid.oeoiumconfecratio vendinon
debet . Tamen pro neccjjuate Bccie(i<£ , \S pauperum , materia
eoriim vendi poteft , dummo.ii , frimijfa oratione , priiis con-
fringantur , quia poji conjrailioncm non intelliguntur , ejfe
vafa Jacra , fed purum metaHum, cujus Angcuci UoCtoris
fanam doclrinam fcqumus tiuiin Infiii. crim iib. i.tit.^). de
Simon. num- 7.
InfKlebant j.ineo, quod ceflabant ea, quaaobfervavi-
16 musind. difc.z^^. circa exorbitantiam coadtae vendiiionis
rerum, Deoconfecrataiumy Qu^ia venditio tieridebebac,
nonfolum remotoomni judiciali ftrepitu, & linehorrida
Praeconis voce, fedexttajudicialiter, &adfavorcm Reli-
gioforutp ejufdem Initituci, qui add. eflPedtum inSum.ad-
duxerunt documenta . Cheii P ■ Caflagnedatiene gia pronto
17 il denaro pcr la compra del la Chiefa , eConvento i^c. afavore
dePadridelia Provinciadi Cajiigiia, chejono del noflroOr-
dine delia Redenzione de d chiavi, di cuifono ii PP.ora abitan-
tinelfudettoConvento ,e dettacomprailmedemo P.Caflagne-
do intende fare per quel fttzzQ , che faracredmo ragionevole,
Fuic relponluai . quod gravamen reloluuonisd.Congr.
18 particulariseiat paiens quiafuitfimpliciter ab illademan-
datum , ejfeexequendum Mandatum Em. Vicarii , injungen-
tis judicialem , Ittepicolam, & exorbitantemfubhatlatio-
nem, & venditionem Eccle(ias, & Conventus; Quamvis
autemfjericdeindefubjunftum ; Etadmentem , quf tuit,
ut venderetur extrajudiciaiiter , quatenus reperirctur emptor ,
Poterat ilte emptor non inveuiri, vci cumeopotcraceife
dilcordia circa verum valorem Ecckliae, &Gonventus,
in quibus terminis locum habuilfet prima parsrefcripti ; pro
libera, & pura exequutionemandati .
Fuit etiam refponlum , quod irre verentia erga res facras ,
19 &cxorbitanti3ail.lu5venditioniscoaCtjE, &adCreditorum
inltancias non poterat fal vari i d.contraria reriexione : Qu la
femper ver um erat , quod venditio fequi dcbebat imperio ju-
dicis , & ad Creditorum inftantiam ,que omnia talem , tan-
10 tamque exorbitantiam includunc , ut nunquam datus fueric
in praeteritum limiliscalus coaits venditionis Eccieli^ad
inltantiamCreditorum .
Crcfcebat autem in immenfum eadem exorbitantia ex il-
11 lareflexione, quod in exhibitionc emendinoftram Eccle-
liam, non lemel, fed multotl^s habetur fpecifica mcntio
pretiiproportionati valori diBte Ecclefite , if Conventus m ci-
tatocontrarioDocumento, quod verbum prtfzzonoobcne
lonat in auribus Chriftianorum , quando fermo eft de vcndi.
tionererum 4acrarumut, praeteraddudosi«</. </;yfc'/>r. 15.
«»K. 113. notantciiati pei Layman.TeoI.moral.itb. ^tit.de 12
Simon.traB. lo.cap. ult. §. ^.n.z,-;. ioi ; Tanquam eleemosjna ,
non tanquam pretium , ©■ Lagunez. de FruS par. i. cap. ^ j.
§.2.». :6.ibi ; Ultra quce , quod recipitur non propriepre-
tium dicendum efl , fedpcr viame/eemofjinte accipi .
Fuit paricer refponlum , quod in Ecclefiis non folum file-
redcbethorrida Praeconis vox , MidxciiMTin ieg.Diesfeflos 2-
Cod. de Fer. ied ulterius cejjare in iilis debent omnesjudici». ^
rumflrepitus, juxta praecila verba Conflit. s.§.^f.S.PiiV.
In venditione auiem coafla , & procurata adCreditorutn
inttantiam, Judiciorumftrepitus, feuformulaeimpraefcin-
dibiles lunt , ut confideranti patct . Ultw quod magna exor-
biiantiacontrariaepraetcnfionisad hominemcomprobatur, 24
combinando , tam citationem ad Creditorum infiantiam
exequutam contra Religiolos coram Catd. Vicario fequen-
tis tenoris. Advidendum impartirilicentiamfubhaflandi,de-
liberandi, vendendi, aut quomodoiibet aiienandt Conven-
tum, eEcciefiam, ad PP. Adverfarios fpeBantes ., quam
luccenjvumdecretumCatd. Vicarii, regiftratum fupra».
^.cumpr^lenti tituiocon:rariarum Scripturarum , inqui-
bus, erubelcentes iidem Creditores , juxta notoriumCu- '>
lidsftylum, in ptsfenti etiam Signatura Graiix pradtica-
tum a R. P. D. Auditore SS. D. N defumere cundem titu-
lumScripiurarumabeoruminftantia, &k JuJicisdecreto,
quibusactentiseft Cequens . RomanaSubhafiationis Ecclefict ^
y , Conventus , fuorogarunt alium . Romana Cenfuum
illam habebentem connexionem cum eorum prxlenti in- 16
ftaniia , quam habetCuprefruscum naufragio, juxta lepi-
dumdiclum Horatii , lequuti <i Leon . de Praparator. Ju-
dicior.par. ^ prapar. 2. num . 5 .
Inliuebant j.ineo, qu6d venditiofierldebebatadufum ,
nontolumpium, fediequaiiter facrum, juxtamodum prx- 17
fcriptum in decreto Cardinalis Viearii, ibi ; Adfavorem
aiiariim perfon.irum ecclefiaflicarum , vcl reiigioj'arum Ec-
clefiarum, 6" ad eundem tifumpium^ ecclefiaflicum, 6" reli-
giofum .
Fuit refponfum , quod finis, propter quem fequi debe-
batvenditio, & ulus pius Ecclefia?, & Conventus, non 28
erant apti minuere lcandalum, irreverentiam, &cxorbi-
tantiam venditiomscoadae, & ad Creditorum inftantiam;
Qu a idem finis, demandatus a Judice, Creditoribus in-
ftancibus, femper dicebatur direclus ad ufum humanum ,
adquem, nulli dubiumeft , rcsfacras, & Deodicatascon-
verti non polfe, & viva ratiohseceft, quia finis, & ufus 29
praedidi lemper continentur in Imeafinis, &ul"ushuma-
ni, juxta individualemauihoriiatcmD.riJew.f, fequutia
Card.Capizucc.Q\i)\ii verba regiftravimus;'a</. <///?fp/. i j.
numer. 1 12-
Non omittentes hic obiter obfcrvare improprium mo-
dumergaeundemdoitidiinum Cardinalem, hijverbiscx- jo
preilum in contraria Refponfione j. Kec obftat . Opinio Card.
Cipizucc. contr. i \.de Votfoiemn.qu.unic. ».2. cft omnino reii-
cieada , utijundata in non re8a inteiiigentia do^rin^ D. Tho-
m£ . Dum praeteriti Siculi primi ordinisquatuor Tcologi ,
quorum unusfuit eidemSocius in promoiionead ampliili-
mam Cardinalitiam Dignitatcm , in approbationcdidi Li-
briControveriiarum \\-zc\\3!oznx.:,PriecipuasTeologi/eCon-
trovefuts tam diligenter , tamdilucide . folidequecxaminat , ji
<2f rejoivit , ut nemini dubium efl'e pojit . quin S Thomtedf
iirinam bene caiieat , quinS.DoBons mentcm J^cliciter ajfe-
quutusfit,prxcIari,confum.it!que ThcoiogilauJcmprom.ritus.
Infiltebant. 6- in exemplis limilium vcnditionum , addu-
dlis iii d. Congregatione particnlari .
Fuit relponfum, illa non fubfiftere infadto, cxanimid-
verhs in d. diJh-p.i^j.Hnum.i-ji. Imocirca Eccicfiam Na- J2
tionis Picenx, cui s. m.Ciemens IX. vcndidit quidem Do-
mum, teu Monafterium fuppreiV* Relii;ioois S.Gcorgii
in Alga i Sed eidcm Nationi^r j;/o- c donjvit Ecclefiam , CT
Vajafacra , eti.im .irgentea , \u\ii pt aecila vcrba Conctllio-
nis, de<\\i\b\isin d.difc. 2.$.n. 104.
Opprcfti Ceditoresab hoc Pontificiof.iifto omni iaudc,
omniqueanimadverlionc digno, quod unicedclervire po- ^;
teft pro rejedtione contfa lar pctiiionis curiofam adduxc-
runt divinationem in eorum Rcfpotf^. Mi nufque , qvod
lahcct bencficus Pontijex Cicm IX.ut Miiqualitcr rcpcidiret
mcri-a Xa:lo>i s Piccn.f , in cujus Provincij Sacratifima Vtrgo
nonfuit ddiig^ata transj'errcj'ujm Domum , volutt eidem \ti-
tioni conccicrc gratiose Ecclefiam , ad quem etleCtuin
po.cranc allcgaic Auihorcs illos , quos lc^uucus tt.>i in
T«m ;.
290
Djfceptat. Ecckfiafl. Dominici Urfayac.
Tow. x.par. i. difcept. ..«.8. . Subjungendo, qtodhujusmo
54 d.gratiofa concefl.o non excludic ,<?«/« f/f^«' detaamate-
rialiEcdefia potuijjet haberiratw, Ji Pont,je>: nolutjfet exer-
crefuamliberalitatem. , 1 .„„„
flujurmodi autem Jivinaciva refponfio , gratis ub.que
35 data, no.Tvifis, neque recognicis iis adiDus qu. pr^cel-
feruntcandem gratuitamconceffionem, md.difcept.z^.a
num. .99../?«/^^«."'-aNobisind.cat.s & reg.ftrat.s
ZrAffaAbLntispar 3. J«A-«««' '«^g.-rM 397- Parc-
cipat de natura illarum Refponfionum , quasexp .cav.mus
exc fafumdubium, anliceret, & anexpedirecdeven..ead
efFedivam venditionem Ecclefiarum illarum Re .g.oinum ,
qu3= fuerunc fupprell^ ; Ad qnem effeaum tu.t depu-
-«? tata Congteaatio particularis , quae tu.t m lenlu , non
'^ effe devemet^dum ad Ecclefiarum , & facrorum Supelle.
ailium venditionem, fed ad illorum gratuuamconcel .0-
nem, venditis tamen Domibus, leu Hab.tation.bus .Uo-
rumReligiolbrum,quorumReligionestuerunclupprelT«.
.7 cujus Congregat. parcicuiaris fcntentiam .dem bum.nus
^^ Pc^ntifex appprobavic die ,7- Augull. > ^^g.h.s verb.s JJ.
D. N. mandavit, ut proccdatur ad concejjionem fuprada^
Eccle(i<e S. Salvatoris in Lauro , cum omnibus Supelleiiilibus
s^' facris, etiamargenteis , juxtapctita^necnonadvenditionem
' fupradiai Ccnventus , Viridarii ifc.proprctiojcut.ioooo.
Omnia hsec adeovera, adeoque in.negab.lta , (unt ut iii
3, cxequutio.icm Sentenciaed. Congregatioms pa.t.culans , a
' Papaapprobats, idem omnino pradl.catum uer.ccumo-
ninibus Ecclefiisaliarura Religionum , abcodenn Clemen-
"iX. fuppreffarum,, utrefpeau illius iS. VnKem'. f
Anafiafii habemus publ.ca documenta pt^ AaaFlo.elh
%Malveiitfub diei.oaobris 166^. reiata, &.M"»«/f
P,fcll. i» Notit. Hflor. Cleric. Regul. Mtnor hb t.cap.i^-
ante €nmfol. 7,?.o- Reflbconchmfa pcr i7,.m. jcvdt C f^OiCWf
,0 :Zi7"Ll.absJcomeprcz.odclUC4a, venendo/a
^ Ihiefadonata , con obhgo dtfodt.^fare ''Pf^.^'!'^'^'.'^
minnflromenloh i. Ottobre 1669 . pergh Atti del Fiorclh , e
^ulhcmvs dcmum aliud iudicialeexemplum venditionis
41 Eccicfix Congregationis SS. Plagarum, qu^ totoconatu
^ nofiris tempoVibus prstendebatur ab ill.usCred.tor.bus
.^ qua: conHantiflimc rejeaa fuicper Scntcnt.am aCard.
V;c p.olataman.1679. c«iOeditorcsacqmeverum, .mi-
t.-.nies in hac parte moderat.o.iem iUurum CreJ.iorum , ce
quibus in noUris terminis loquirur Marant. rcjponj. 16. n. 60.
41 \\:Abfltmretamet,Partcs abinc^pto, ncqneuhra progre-
di-voluere. . -., , ,7- ,•■ ^n v:.
Tenor autem A\ax Scntentent.a: Card. Vicar.i eltSc-
quens Chrifli nomin: invocato . Pcr hanc noflr.tm deflnmvam
Scntentiam, puam de Juris Pcrttorumconflliotnhts Jcrtptts
ferimus , tn Caufa , ^ Caufis , qa,c primb, ^inprtmaco-
ram Nobis , tamqu.tm a SS. D.N.fpeciahtcr Deleg.uo , vcrf^
iuerunt , & vertuntur Inftaniiis inter DD. PetrumAniontum ;
e Margaritam dc Vecchis , AHorcs cxuna, <if Ven.Congr
«•• SS Plavarum. Reamconvcntam, Varttbus ex altera, de ,&
fupcr pr^tcnfaexccutionc pratenforum MandatorumRota.
hum fdc quibus i» Adis , fuper difla Ecclefia matcrtah , Ora-
torio, Sacriftia, & Loco , ubiParamentafacrareponuntur,
^c demumfuperfacris SupJMihbus , ahifqtic rcbus , adujum
Ecclefi^ dcfltnatis, dtcimiis irc fententiamus , fupradtila
Mandatanonfuijfe, ncc cffecxequcndafupcrd. Ecclcjutma-
teriah, Oratorio, Sacrtflia, & Loco , ub, Pnramcnta j.,c,-a
retonuntvr, c^ttrifque facris SupclUathbus a/iijquercbtu,
Jdufum bcclefU dcflinatis . Vroptcrcaquc d Vcn.Congr.nb-
folvendam fore , <ir ejfcab impctttis , prout abfo/vtmus , ©•
.tbfoluta haberi volumus , & mandamus , «!' ,ta Qfc.
Ita prcHunciavi Ego Gafpar. Card Carpineus Vtc &C.
Infiltcb.mt 7. in authontate aliquorum UoCtoruin , Uc
4 1 quibus in d difcep. 1 5- « '"""• ' 3<^ • , r- a. 1 .
Fuitrcfponlum, qu6a .ll.loquuntur ad clTeaum exclu-
45 dcndicr.mrn Simonis . Quod non dcfcenilunc ad ccrm.nos
vcnditionis coacta; Sc dc mandato Judicis ; O.uod non lo-
quuntur de vcndicionc , facicnda mcdiamc crtc^livo prc-
tio, fcddcaliquafumma, daca pcr viain clccmolynat;, c.i
ratione, quia vcndcndoEccIefiam ,mcdiantccflcaivoprc-
tio adhuccommittipoKltSimonia, liccc vcndatur ratio-
ni- maiciialit.itis, ut nor:.nc ad^\it\i a Boiac.in Opcr. Mo-
46 ral.tom. ' lil.dcSimon. dfput. l.qu. 4.^ i.propoj i.n.^-
fo' 7X5.1^1. Mu/tl Dofiorcs addunt , ciht>t} commtiti Stmo-
niamhumani Juris , vcndcndo Ecclcjiam , ctiamfivcndatur
yj,je;,fy,i, <if «o»r<f/<owfO'/fffrd//c;;/j , Ei dcmum , quod
non langunt cifcumlt jinias , in quibui,CrcditoicJ inllcnt
apud Judicem pto venditione, incxequutionem aflionis,
quam prEetenduni: fibi competere ad obligandos Religiofos 47
ad vendendumeorum Ecclefias, &Conventus.
Elt enim, gr. ex. in omnium fenteniia permifTumPP.
Theatinis, quandoin fummisreperiuncur anguftiis, ven-
dereetiam Calitcs, &alia Vafafacra, n^ fame pereanc ;
Caeterum, fi Venditoresrerumcomettibilium, habitafide
depretio, illas dencdd. Religiofis, rcportandoabeifdem, 48
quolcunque amplillimasobligationes non exinde ad illorum
inflaDtiam prxtextud. obiigacionisfuper corundem Eccle-
liarum rebusfacris pofl"unt infiftere apud Judices procoa-
(Lta vendicioneearundem rerum facrarum .
Inliitebanc 8./« dscif.Rota: in Romana Fideicommif.it.
Fcbr. lyi-j.i'. Atubi coramR.P.D.Ceir. \h\. Diflraxijfecen. 49
fetur Ecc/cfiam materialem , qute refpcilu ledificii , ejufque
fiius , if ornamentorum , dicitur ejfe in haereditatc profana ,
'Qin hominum commsrcio .
Fuic relponfum , quod Rota ibidem non loquitur de ven- 50
ditione Ecclcfiae , led dc venditione Cape/lce , creflee a Fran.
cifcoCiainEcclcfiaSante Maria delPifciare//o Terr<e Po/i ,
juxta prascita verba iniciaciva diflas decilionis , in qua
Roca habuic pro synonimis verhacn Cappel/a, & verbum
Ecc/efia, ibi . At ubi pro incurfu caducitatis , expofceretur 51
ejjc8,va a/ienatio Cappe//de , feu Ecc/efite matcrialit , (5- §.
Necincurjus , \h\.Cadunt fub pracepto denon a/icnando , fi-
cutipfa Cappe//a, ftu Ecc/cfia, quod f«pc in cademdccif.
lepci.tur .
Verumtamen eft, quod in fequenti confirmatoriadecif.
emanata cor.eodem z<;. Juniiejufdemanni 1 ^i^.adevitan- jr
dumaEquivocuni, cumquoexadverfoproceditur, nonfine,
aiylterio , nunquam amplius nominavit Ecdefiam , led' ,
(cmper ufa fuit folo verbo Cappc//a , ut videre ell in §. Pra-
ccptmn , ibi In prohibcndaa/icnationcCappel/ee , in §. Hinc
inuti/iter , \h\:Cujufcumqu€ a/ienationis Cappell<e , & lacpe
alibi .
Qualisautcm , & quanta ad noftrumefrcdtum adfitdif-
fcrentia inter alienationem Ecclefij; , & inter diftradlio-
ncm Cappellae in aliquo nobili litu ejufdcm Ecclefiaeexi-
ftcnte , lat^ obfervavimus/»</.<//y?f/'. 25.^7 »/<w. 194. eadi-
verfitatispalpabili ratione, quam his verbisadduc.t D.Ad .
voc.Gafparri , inRomanee Sapicntiic Archigpnnanafiomeus JJ
Co//cga, in fuis doi/ijftmis hiflitut. Canon par. \.ttt.\i.n.
y<j.No» dicttur ficrivcnditio lociconfecrati , fedtantiimloci
crninentioris ,& digTioris , qucemajor dignitas , &fi:usprte-
rogativa , eflpretto cvflimabihs , quibus addo Lagunez. de
Frui/,b.p.\.c. }2. ^ i.n. zy&Ventrig/.in Prax.par.z.an-
not.i 9- dc Orator. (2 Capc//. num. 54.
CjeiCfumex hucufque animadverfis, & cx aliis, latius
cyL^zn(\sin d.tom.i.part. 2.<///fi?/>/. 25. agnofcentestandem 54
concraiii Ucfcnlorcsclaram infubfiilentiam eorum pra:ccn-
fionum , prorlusinlulficieniium ad (ubliincndam jultitiam
MandatiCird. Vicarii, & plufquam cacitc- pracdifla omnia
admictentium, convolarunc ad aliam petitioncm, totis,
viribus inliltcntcs apud SS. D. N.ut faltem ex gratia con-
cederet hodic; tacultatcm vendendi Ecclefiam , & Convcn-
tum, dequibusagebatur.
l'uit rclponfum, quoJ Apoftolica Sedes non foletcon-
ccdere Gratias , Tcrtiis praejudicialcs, ctiamfi hae confi- 5J
llantinminimo, &fcrmo ficde parcicularibus , & privacis
pertonis, ur noiatPignatel.confu/. 52.». ■j.tom. 10 ibi; .g«/</
Sedcs Apoliolica non concedit Gratias in precjudicium Tertii ,
&latcprobavimus /«Tow. i.part. t. difccpt. i sniim. ^^.<ir
par.z.difciO.n. 2i.(if22.Et propcerca muko minus illius 56
conccltioni locuserac in praifcnti , dum lcrmoerac deGra-
tiaexorbicanci , numquam antea conccira, &quodmagis
cll involvcnccprajudicium non unius , vcl alteriusprivatz
perfonaefcdomnium Eccltfiarum Urbls, & Orbiscxani-
madvcrf.s//» d.difcept.i^.nnm 1 ^j.tom. t.par. 2.
Et in tcr.niniiiacrorum Utcnlilium, aliorumqucOrna-
mcniorum Ecdcliarum, & Locorum piorum , qu(^d nc- J7
qucctiaincx publica, & urgentillima caula , pcrmittidc-
bcat illorum vcnditio, &pignor3tio, & fcmpcr per f iam
rci;ulsecxcipi.intur iCratiis , quas Apoltolica Scdcsconce-
dcrc folcc Cluiltianis Principibus, ;\ Turca.um Tyranno
bclloopprcllis, habemuslaudabilcm , & inconcuflam pra-
xim Scciccar.a: iircvium, fcqucnti formuLi, caldcmrcs,
cadcmque lacra Ornamcnia fcmpcr, & ad fcmper , cx 58
cipicntisifimilibus Giatiis; Vo/umus autcm , ut pl<cmcm.
C/cm. Pap^ V. Prtfdcccfforis ncflrl inConcl/.Viennen cdl
tamConfliiut.quodCodices , Llbri , cxieraqueOrnamcnta ,
Ecclcfiarum , piorum Loccrum cu/tul dlcala , a/lave Suppel-
lcxtcclefiajUca, uufa pignorit , vdaliai, occaficnre.xaflio.
nis , V
Tom. III. Pars IL Difceptario XXVI.
nis , &folutioni.t Subfidii , Cir Contributionis hujufmodi , nul-
59 latcnus captantur diftrahantur , aut quomodolibet occupentur,
ubique voiumus obfervari , juxta formulam , mihi benign^
communicatam in Secreraria Brevium, quademore u(us
fuit s.m. Alex. VII. in Conftit. 109 . jj". 1 4. in Bul/ar.nov. tom.6.
Reflcxiohaec, omnem in hac partedifficultatem tollit,
60 quia liigifoortendit , manibufque palpare facit defeclum po.
teftatis, & voluntatisC.E. & l^eg. concedendicreditoribus
facultatem deveniendi ad fubhalfationem , & vendifionem
Bccle(i.t. (ScConventus, mediantibusiilis verbis ; Emin.
Vrbis Vicarioeumfacultatibus opportunis , exadverfo decan-
tatis, & nullius prorfus efficaciaE ol\enCisind.difcep.z^.a
61 «a. Sj. Etconfequenter creditores in hac parte, nequeal-
iegare polTunt principium aliquod legalisadionis, & vali-
dae, oblig. refpecln Ecclefiarum, &rerumfacrarum , quae
incommercio hominumnon lunt, exaddutlistn d.difcep.
z^.num.j6.
Verumtameneli, quodasque vaiidum ,acterminativum
62 praclentis controverfia; motivumhoc, JtNobisnuJlatenus
cogitatum, addudum fuit a SS. DN. in didtaSignatura
Gratiae, eodem prorfus modo, quem tenuits. m. Urbanus
VIII. quando acriter agitabatur in una ex Sacris Congrega-
tionibus quacdio ilia ; An Marcus Antoniusde Dominis»
Archiepifcopus Spalatcnfis , puniri po(fet tanquam fim-
6j piex haereticus vei potiCis tanquam haerefiarcha . Idem enim
Summus Pontifex ad didhim effedtum inCongregatione,
quaecorameodem Summo Pontificecoadunataerat, alle-
gavit Conftit. 19. s.m.PaulilV. a nemine addudam, tefte
unoex eildem, qui ineademCongregacione interfuit , ci-
tato in hiftit. crim. lib. i . tit. 6. num. 9.
Pro quorum omnium faciliori admidione fuit tandem fe-
64 ria reflexione ponderatum , quod Caufa pendebat in Supre-
moPrincipisConlirtorio, inquibus terminis, etiamfi ad-
verfusrei evident.iam, & per infubfiftentemhypotefimdi-
civeilct, quod praedidta omniaaliquam pati poifentdubie-
tatcmde fummo Jurisrigore, exilloFacultatis legalisin-
fortunio,qu6dnihilin Jureadeopacificumhodiereperitur,
55 quod offufcarinon poflit, dequo, me ritatoin Inftit.crim.
lib-l.tit.^.h. 185. conciuerhur Rotain Rtmana Fideicommif.
4.Maii 1705. ^.Veritm coram Rev. Anfaldo ; Relittoquo-
cumque rigore Juris, lemper procedendum erat ex aequi-
tate, quaein Principis Confiftorioprimumoccupat locum ,
ex addudlis /« Tom.i. par.z. difcept.6. n. J 8.
Exquibus, & aiiis, latiiisaddudlis/« r(»»>.i./><rr.i. </;/>.
66 »5./>fr/o^propofitaCaufa in SignaturaGratiaErCor^in SS.
D. N. habitadiez8.Afarr» 1719. per R.P. D. Anca)anum ,
reicriptum fuit Non ejfe deveniendumad venditionem , (:rfub.
haftationem Ecclefite, & Conventus ^inftantibus Creditoribus .
25>I
e/J«
DISCEPTATIO XXVI.
Afculana Decretorum.
V R o
Canonicis Afculi.
C V M
Epifcopo ejufdem Civitatis.
A R G U M E N T U M.
Deereta, fiHaper Epifcopim in Vifitationc , quandonou
mereantnr pccratam cxcqnntiuti:m .
1Nrer74.decreta, ab Epifc. Afculano injunfla in Vifit.
anni 171?. in prasfenti Congr. referuntur 7. quaeexe-
quutioni nullo modo demandari polfunt , attento illorum e-
videntigravamine.
Incipiendo h primo inordineil ly.demandatur in illo ,•
Preferri Mijfas cx obligatione , Miffts ex devotione , fervato
ordine prioritati.' acccjjus S.icerdotum ad Sacrariumprocelc-
brando, &interiftos mand.tvit pr^ferriillos , quicelebr.mt
diebus deftinatis , ///;/ qui celebrant diebus adlibituminfra
kebdomtdam . Inter vcrd pr.ediHas Miffas ex oblig.itione
prtetulit omnibus Saccrdotibus D D. Can. Cathedralis , if poft
ipfos RR, Mattfion.irios , ut pofintftatutis temporibus Interelfe
^oris Cantnicis , prohibendo exprejfe , quidnuliuspojtt pet'
tnutarf Miffas in prajudicium ordinis , fupra pofiti
omnia fubpoerta fufpenfionis , ipfo faiio mcurrenda .
Pro demonitranda inlubfiiicntia hujusdecreri prstnitti-
mus, qubdex jurata AtteftationeSacriftasnoltri Eccicfi«e 5
remanet manifeHum , atque fida, & nunquani fullaciex-
perientia nororium e(l in noftra Civitate, quodinAltare
privilegiato, exiilente in Caihedrali, ultra Miifas,qu«
quoiidie ibidem celebrari debent ex obligatione , & qux ibi-
dem quotidiepundtualitercelebrantur, vifipojfonocetebra.
re quotidianamente altre Mejfe commodamente .
lit propterea nulla concuirence utilitate , vel neceflitate ,
nunquam vaiet fubltineri mutatio anriquiilimi loliti ccle- +
brandi didtas Miffas fub adco rigorofa pcenalufpenfionis-,
ipfofadto incurrenda, cum illo notabili addito, quod lob
eadempcena nuiiaienus mutari poflitordo, prefcriptus in
didtodccreto. Si enim, telte DivAuguflin. epift.iiH.cap
^.Ipfa mutatio confuetudinis etiam, quce adjuvat utilitate
novitateperturbat, cuin concordantiDus, cuatis inTow. 1'
par. 2 . difcep .26. num. 67.
Quantomagis permittinon debetin noftro cafumuratio
didtjEantiquKlimatconfuetudinis, quaenon(oFiJm utiltate ^
iionad,uvat, fcd aptaeft nocere, videturqucpoiiCls impe-
ditivafpintualis boni.Fideiium.
Patet hoc obfervando , quod dantur mul'« M.lTe , ex
devot.onecelebrandx, quasnullopretexu, nullaquecau- ^
fa retardari pofl^unt, ut gr. ex. pradticatur in Midi j pro litc ,
cadem die decidenda , pro infirmo ,graviter ssr Jtante , pro
excarcerationeAmici, circaquam illomanecoram ludicc
dilceptatur, proMuIiere laboranteindoloribuspartus &
fimihbus praefentibuspericulis, vel urgenribus neceifuati-
bus, juxtaea, quajnotamadduaisinrow. i.p^/r. i.^/7?f»
j.num.^i ^ •' ^
Iniftisterminis, qui non funt methaphyfici, videturni"
misdurum, &asqu^amarum, ut miferabiiis illa Multer ' ^
quEcruciatur partus doloribos, & infelix infirmus, qu'
laborat inextremis, non poiruhabere fpiritualcm confo'
lationem Milfa: , ex devotioneceicbrandx in Alcare pri vi"
legiato, led,abfquenuliacaufa, expe€laridebcatcelebra"
tio, &terminatio omniumMiflarum ex antiqua obliga-
lione in didto Altarecelebrandarum , co quia potcft dari ca-
fus, quodcotempore, quo celebrantur didtse Miflrex o-
bhgationeasgrotusmoriatur, & parturienspericulisdiffici-
lisparius (uccumbat, ut confideranti notum elt.
Quaeomniaeodem tempore, quo ad hominemdemon-
ftrantinfubfiitentiam ejuldem decretiquoad omnesfimpli-
ces Sacerdotcs , voienies celebrare Milfamind Capclia
probant pariter fubeodem decretonullatenr.s appeilationc
dd. Sacerdotum comprehendi Canonicos, ex animadverfis
per Graf de EffeH. Cleric.in pralud. n. 161. Fa<tn in cap
Bonamemoriccilprimo n.^de Poftul Prel.tt. & hrmaris per
Rot. tn Illerden. Recept. in Confratres ly.Junii \ 70^. §. Eo-
quemagis cor.Card.Scotto ., cum quibus procelfij S. C.C. in
Tarentina, dequa/« Tom. ipar.i. difccp 7.
Ea ratione, quia Canonici tanquam Clerici primi ?ra-
dus, unumcorpusconflituuntcumEpifcopo, cujusappel- ^
lanturFratres, atque conltituere dicuntur EcclefiacSen^-
tum, utin fpecie obfervatJ. Ignatius Martir.in ejus epifl.
6. diredta adSmirncos , & S. Hieron. in epift.adfitumc i.
cumcontordanc.ipudJ?orart'(Y.25i.aw i ^rr. i^.rv-f. \'ide- **
turcnim nimisexorbitans, ut Canonici in propTia Djtho,
feuinrila Ecclefia, cujus dicuntur Senatores , cede.^-cde-
beant locum aliis extcrisSaceidotibus, ex devotionecelc- ^^
brare volentibus, exeofolum motivo, quod priusscccne-
runtadSacrarium : Praeci,nic, quia non e(t ineofum arbi-
trio omni hora celebrare Milfam, aitenta continua afli-
Itentia , qu^m dc mane tenentur prxilarc in Choro .
Decretum inordine il^j. ira conccptumcfl ;!;.'>« wjw-
d.tvit confici Pluvialia rubri c»!oris pro omnibus CaKonicts ^at- * *
que reaptari Vluvtilia aibi coloris , i^ providert de aiiisit
fuflicienti numero pro omnibus Lanonicis .
ProcedenJo cum illo fuppoliio rcipedlu hujus dccrcri ,
quod urgeat necelfiias prarcifi aJimplementi in liloconten- '*
torum , coquia Epilcopus non deveniiVct ad iJcin prsrce-
pcum , ut didta Pluvialia, nm rubri , quim alibicolors
pro omnibusCanonicis , vel aptarentur , velconficcrcntur
nifi agnovilTct prjfcifam , ac urgentem ncceTitatcm .Qi j-
tenusrcdditus, deltinati proFahrica, aliilque ind-aenti^s ' ^^
EcclefijsCarfiedralis, ad dictum eflcd^um liifficioiues non
finc, nullo mjdo dubitant Ginonici, quin Epilcopus, il-
liusSponlus, porrigere dctredtet manus .idmtriccsad lup-
icndam deficientiam dd. p.iiticuiarium rcddituuin, iuxtta '5
litcralesrc'*-/ iHcan.Decrevsinus ^ cr C--». Unio i-i.qu. 1.6"
2^1 Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayss.
can.Qiiatuor.xo. ^«.T.ubi communiter Repetentes;- Vri- _
niusefiim, (^principalis inrepnrationeCathedralis ., quipri-
16 rMs{tlipartesZ'indtcat, eflEpifcopus, eidebfohi tenetur,
per hx<: numero verba ait Franc. de Eccisf.C athedr .cap.xi-n.
20. & concordat Bero.confi.pcrtot.ltb.i.Lotter.deRe Benef.
lib.t. q. I2.«»78.ubi, quod atl.hoc tenetur Epilcopus de
quarta parte rcddituum fui EpiCcopatus , non folum futuro-
rum Jedetiamprceteritorum , quos adijium ejfeiium debetcon-
fervareiScadeoquodnecCapitulum^ nec Tarochianipojfent
oravari ratione cuiufvisfupplementi , &qu. 1 :,.num. y 5. 6" 54-
tibi, quodhujulmodiobhgatio taliter inhsret perlonccE-
j 7- pilcopi ,uc non portir rtatuto fuo , vel praecepio id onus tran-
stestcimUosBarbof.dePotefl.Epifc. allege^.n.^^.Panimol.
dec.6 adnot.S ».3.6- Bellet.Bif Cleric.par. . §. 1 5. i/f Cler. de-
bit.n.ii.ithin.ij. iltamadduckbonam rationem , nam ciim
18 Epifcopus, quihabet curamfudf Ecc/ejf^ s fohis habeae illius
com^nodum, aquumeft, ut etiamfolus patiatur ejus mcommo-
dum , fe Rot. dec 6.2 7. a num.^. par. . . 6" dec. 501 -num. j par.^.
Etdefcendendoadnoftros prjEcifosterminosParamento-
19 rum, &Ornamentorum Ecclefiae Carhedralis , quod eo-
demmodoadilla facienda ex propnis redd-itibus teneaiur
Epifcopus , quo obligatus eft ad illius Fabricae reparatio-
iiem, habemus aequepunduale , acmagiftralefo»/i6 .BKr-
fat.per tot. & fignanter num.;. 6" 4. quod fequitur 5,?//^^
'Difq.Ckr. par.\. ^.l^. num.ii,. & concordant Genuenf. in
ZO Pra.\.Cur. Archiep. Neapol. cap. I o.7ium. 1 1.& Panimol. dec.6.
adnot.i. «ttw. 10. ubi, quod a pari procedunt , & pari paf-
fuambulanc reparatio, & manutentio Ecdefias , ac prs-
paratipOrnamentorum, vel pro Sacrificio Milfss, vel pro
ipliusEcclefiaedecore, vel procultusdivini miniftratlone.
Et in durioribus terminis Epilcopi, hon habentisquar-
i: tamCanopicam, «■efolvithaec S.C in Melphien.^. Aprilis
iTOjj- ut videre eft in lom. 1. par. 2. difcep. 34. nv.m.xoo. Et
proindee6ctrtiusidpradlic2rrdum vidciur in praefenti , at-
teniispingui rcdditu MenfccEpifcopalis, ac tenuicate red
dicuum Cathcdralis , ut fuit juftificatum in Summa-
r\o .
Duashabetpartcs 6o. decretum, prima refpicic eroga-
II lioncm elecmofynarum , quae colliguntur tempore Qua-
dragefimx, & Adventusinufus vercpios; Et hujusrclpe-
dunullaadeftde przfenti difficultas, nullaque ad fuic in
prstcritum , neque aderit in futurum ; quia ad nullum aiium
n(umapplicata;fuerunt, quam vere pium .- Itaut refpeflu
ippl , . . r rL •
■ hujusprimaepartis, dubiumillud, quod , vel de faaofue-
rintdiftributJE, vel quod poiuerintdiitribui inter Capitula-
res, nullum videturhaberc^parterei fundamcntum; At-
tentaoraccipuctcnuitateejufdcm fumma;, quas vix exccdit
i' miferabilem quantitatem obulorum viginti , quos in toto
annodiitribuercfolet quilibet ex Canonicis , exquibusunus
in Depofiiarium femper juxta folitum eledtus fuit .
Secunda veroparsejufdcm decreci concernit innovatio-
■L\ nemantiquifllmifoliti,e6quia loco Depofitatii didarum
clcemofynarum, quifemper fuit unus ex Canonicis , per
fecrctatuffragiaquolibetanno^ Capiiulodeputatus, fubro-
^atucindecretopcrfona inferior, nerope Sacerdos mcrcc-
nar. feu Sacrifta noftrae Ecdefia: .
Adverfusquam novitatcm nedum miIitantcaomnia,quae
25 obfervavimusfupra»4. cum illoaddiio, quod reuundat in
magnum praejudicium dccoris , exiftimationis , & famae
Canonicorum; Omncsenim illi , ad cujusaurcs pcrveniet
idemdecrctum , quodabfqueullofuconil aliad importat ,
■ juam privationem , feu translationcm Officii Dcpolitarri
abunoexCanonicisin Sacriltam, potcrunt fufpicari, E-
pifcopumcoadtum luifrcdevenire ad candem privationem
obinfidelitatem, vdaliam culpam cjuldcm Dcpofitarii ,
quodnullamomnino habet fadi afliltcntiam, quodquc in
i6 liistcrminisabEcclefiafticisPerlbni.-ipraiflicandumnoneft,
ut fcquendo plures Summorum Pontificum fandbones ,
multaqucSandorum Patrum fana conlilia, notant Marant.
rcfp. 1 .num.^d.par.^.&Rot.dcC 76. num.q.cor. Anfald.ibi :
Omnia Jura , pr<cfcrtim Ecclcfiaftica , fcmpcr cxigunt , ut
quantumfieripotcfl , honori, ac f.ivirt: Pro.\iini confulatur .
Opponitur ulterius idem Decreium , quoad cius fccundam
27 partem, fundataecongruentiae, fecundum quam clcemofy-
narum , acoblationumdiftributio ad Saccrdotes pcrtinet ,
cumillotamen oncrc illas fidcliicr dilpcnlandi , juxta do-
dlrinam D. Thomivi. z.qu.Hq.art.a.incorp. ibi :Oblationes ,
qutc aPopuloDcocxhibcntur , ad Saccrdotcs pcrtmcnt , non
folitm , ut eas in fuos ufus convcrtant , vcriim ctiam , ut fidc-
iiter eas difpenfcnt : Circa quam fidclim difpenfationcm
nuUusapcx , nullumqucjotaadduflumfuit cx parceEpifco-
piaddemonftrandum , quodinpraeterltum pra^icata non
fuerit in parte etiam minima .
Nullum proindealiud Jus in hacparte poteft praetendere
Epifcopus, praster illud revidendi computa diftribuentibus "
dd. eieemosynas, atque diligenter inquircre , an fuerint
aeque diligcntes , & fideles Adminiftratores earundem elee-
mofynarum, juxtaoraculumhujusS.C. li. Aprilis j6^6.
Et proinde potcrit inhac pjrte Epifcopus ejus piodefiderio
plenefatisfacere, incedendo tamen per iliam viam, quam "*
omnes ejus Anteceflbres c.ilcarunt , iuxta ca , quas leguntur
inlfaja6. ir,. ¬ant Pairit. iib.-^ tit. ^. de Repub/.\hi. Civi-
tatisflatumdiligant, contcntique eo nihil n-.oliantur ^ nihil a-
gitcnt , quod cjlienum novumquefit . fcdeam via-n irepergant,
quamMyjorcs inflituerunt , quitque aiiorum zefligiis attrita
funt , isGonzal. in cap. Ciim confuetudinis num. i.& ^.de
Confuct.
Remanentalia^.Decreta, ncmpe 62. in ordine Vifita-
tionis, & tria additionalia , in quibus fermo eft de rcbus 50
oeconon-\icis, &cangerjtibusburfale intereflTeCanunicorum,
cumque in illorum editione iidem Canonici nullatenus fue-
rint.auditi . Supplicamus refcribi , circa illa Epifcopum
procederedebereexintegro , fer. fer. &auditisinterefreha-
bentibus.
Die ^Fcbruarii jgig propofiraCaufa in C. E. & R. per
Card.Corfinum , refcriptum fuit Ad Eminentijfmum Po-
nenteminomnibus , Senfusautem e|ufdem S. C pereundem
Eminentillimum Ponentem declaratus ,fuit fequens.
Afculana . C he debba fcriverfi a Monfig. Vefcovo , chtmode-
ri il 1 7. Decreto dellafua Vifita delVanno 1713. ove fotto pcna
d: fofpenfionc ipfo faSIo dailmctodo , con il quale fi devono ce-
lcbrare le Meffe , con dare laprelazione a^Canonici, ed altri .
E chefacciaoffervarein quiflopropofitoil foiito , e quel tan-
to , che Monfignor praticava prima di qaefto fuo Decreto , fen-
zapena alcuna .
II. Chein ordine alfuo Decreto ^S.facciaf.ire li Piviali rof-
fi, ed altre Supeilettilif^greafpefe dellaFabrica dellaChie-
fa, quaie , quando nonfojfe fofficiente , aflringa quelli , che
fono tenutidejure , fervatisfcrvandis .
III. Che / e/emofina deila J^uadrage/ima , ed Advento la
faccia confervare da un Canonico , depuiato dal Capitolo , co-
7nes'e femprepratticato , e non d.il Sagreflano , ed in quanto
alla diflribuzione di dettec/emofine, fifacciafervata ia forma
del Decreto di quefla Sagra Congregazionc dell'anno ■ 6 36".
IV. Chc in ordine alie Galiine ■ ed aitri Poiii, che iiCa-
nonici efiggono daiii AJfittuarii dciii beni . chefpettano alla Fa- ^ 5
brica , edailapartita difcudi 74. 2 1 fpefipev rifare la Parroc-
chia di S. Nicoia con denaro di detta Fabrica , cl aitra difcudi
4.eio.per l^ijfitto ditefrenideilaViiladi Lama , chefonodi
d.Fabrica, e queha di fcudi •). z\. ch: pagaia Rev. Camcra
Apoftoiica , e li Canonici ia rifcuotonoaloro beneficio,Monfig.
Vcfcovoinfuo congruogiudizioex integro dctermini queliofa-
rii digifftizia, fervalis fervandis , ed intefe ie Parti inte-
rcjfate .
Jf
3^
33
34
DISCEPTATIO XXVII.
Faventina Beneficiolriim .
T R o
Scminaiio ravcntino.
A R G LT M E N T U ]\I.
Bcnclicia Familiarimi Caydnalium , vitcanda per ohitim
illornm , qui fuarunt ctiam Conclavi/i.i: , an poffiut ab
Epifcopis Cardinalibns iintri Seminariis .
1)Erobitum Pauli Lamac, fequutum dic 19. Jan. 169 iva-
carunt in Diocccfi I-avcntina (ultra Canonicaium infi- i
gnis Collegiaia; S. Michaclis Urifir hcllac ) duo Bcneficia
(implicia, unum fubinvocationcS. i5a(ilii in Ecclefia S Sc-
baftiani Aittx Civitatis Favcntinx , alierum vert\fub invo-
cationc S. Luciar in Parochiali Eccldia S. Michadis Tcrrx
BagnacaballicjufdcmF^ifccfis , quaeCard. Nigronus ordi- 2
nariaBUthoritatc, & fcr. lcr. univitScminafio Favcntino,
illudquc fucccflivc immifit in illorum adualcm poffcftio-
ncm , in qua dc pralenti pacificcfcpcritur .
Quia
Tom. III. Pars 11. Difceptatio XXVill. 253
Quia-vcr6idemLama,utiFamiIiarisCardinaIisRofrec-
s tt imerfuir in Condavi, in quo renunciatus fuitSummus
Pontifex ClemensX. ut legitur iniftiusz.Confiit.in Bult.
noz<otom.6. quaead probandum Gonclaviftatum attenditur ,
\itBTmzv\tRotaciec.476- num. »4./><rrM8.rff. Ideodubitari
contiogitde viribusdidtaellnionis, & in fenfu veritatis Ju-
ra Seminarii mihi videntur valde debilia. Cum enimea-
demunioprounicofundamentoinnitaturfacultatibusEmi-
nentiflimi Epifcopi Faventini jhaenon habenclocum in be-
4 neficiis vacan. per obitum Conclaviftarum , juxta magiflra-
lem dec. ii 5 ' • coram Seraphin.
inquaparteadell uiteriiis individuaIisCo»/?i/«f.66 JJrba.
niVlIl. in Bullar. novoto.^. <\ux[ub§.l. itadilponit: Motu
proprio declaravit.,intentionis y&voluntatis futeejfe , qubdi
CardinalesPrqfules de omnibus .<!3 fingulis beneficiis ecclefiafii-
5 cis.,quomodolibet nuncupatis , & quaiificatis adeorum , etiam
cumalio vel aliis collationem , prafentationem , provijionem ,
eieBionem , feii qitamvis aliamfimilem , vel dijfimilem difpofi-
ttonem ratione Ecclefiarum, quibus ipfi Cardinalesprtefunt y
eonjuniiim, vel divifimfpeBan. non tamenin LibrisCamerq
defcriptis , necexperfonis Familiarum Sute Sanilitatis , vel
Conclavijiarum, aut ratione vacationis apud Sedempradi-
Sam , refervatis , ve\ affe8is , qute omnia San8itas Suafibi ,
& Succejforibus fuis pro tempore exifientibus fpecialiter , <if
exprejfe refervavit . &c. Quae ConftitutiofucceHiveappro-
bata femper fuit , & confirmata in Regulis Caocellariae , ut
conftat ex illis ATexandri VlU.fub regula t).infine, ibi:
Juxta declarationem fel: rec- Urbani PP. VIII. quam San^i-
tas Sua in omnibus , <yper omnia approbat ; Et articulo ma-
luredifcuftb pro affetlionem beneficiorum Conclaviftarum,
6 & noncomprehenfionelubfacultatibusCardinalium, plu-
riesrefpondit J2o?<», ut videreeftiwa^ff. ^0^.^382 /»ar. 17.
&dec. t^-jiper tot.p. iS.rfC.repecitisapud Novar.inSumm.
BulLdecif.zS. 29. ^ jr.quaelunt in hacmateria magiftra-
les, &ineifdemconcIudenter probatur allumptum, &re-
fpondeturomnibuscontrariis.
Nec in aiiquo meliorcm fecit conditionem fuam Semina-
7 riumexpofteflione , quamhabeteorundemBeneficiorum ;
Quiacilmillaproccfrerit abEpifcopo, quiex praedidlista-
lemfacultatem non habcbat , eadem polfeftioremanetnul-
lius efficaciae , uc in his terniinis pro exclufione fimilis pof-
8 feftionis, adeptae vigoreprovifionisCardinalisCaraccioli ,
tefpondh Rota in dec 4j6. num. i^.par. iS.rec.
EtquamvisC<ir</k deLuca de Benefic. difc. i^i. anum.^.
9 verf. Dubitandiratio, ufqueadfinem, impugnare videatur
dd.decifionesi Attamen difficile puto fperari pofte recef-
fumabillisexfolaauthoritate difti Authoris, nonfoliim,
quia ibidem loquitur per modum difcurfus , non vero matu-
rumefformando judicium, ut proteftatur num.6.verf.His
tamen ; Sedetiamquiacombinatisrationibus, adductisin
diflis rfe«/.cumillis, quasrefert citatolocoidem Anthor ,
folidioresvidenturprioies.
Quae omnia militantetiam refpedluCanonicatiisCoIle-
10 glataeS.MichaelisBrifichellae, collati Petro Antonio Ca-
rolio , cCim in his terminis Canonicatuum emanaverint di-
iia decif jo j. (ir 582 .par. 1 8. rec.
Fuitobtenta novaGratia ex integro ab Innoc.XII. cui
iT notaeerancmagnae anguftiae Seminarii Favcntina Civita-
tis , cujusfuerat Epifc.
DISCEPTATIO XXVIII.
Nullius S. Laurentii in Campo .
p K o
Vicario Abbatiali .
C V M
Ubaldo Borri .
A R G U M E N T U M.
Sdcerdotes, & Clerici, wn participantesderedditibtis Ec-
leftarum , an pojfint cogi illis infcrvirc infolcmmonbns
Feflivitatibus •
I /^Ogendus videtur Ubaldus Borrj ad intervcnierdum
Vm^ Choro in Feftiviiatibus folemnioribus anni cxqua-
tuor motivis,quorutTi unumquodq;deper fe fumptum fuffice-
ret, multofortius ii confiderentur unita ; Ex Synodali ni-
mirumdiipofitione; Exconluetudme; Ex parvonumero
Sacerdotumin Ecciefia Abbatiaii; Et exconfeDfuomnium
iliorum, qui in lila rcperiuntur .
Quoad Synodum, haec eft Card.Galeatii Riarii , edita
ufquede anno I 5yo. intereffentiam in Choro enixe injun- z
gensomnibusSacerdotibus, & Clericisnoftrz Abbatiseper "
hsEc verba Ciim pejjimi resfit exemp/i , Ciericos divinorum
Officitirum tempoie per Plaieas evagari, velmter Laicos di-
vinisinterejje, cteterisin Chorofpalentibus , ^Deum colau.
dantibus . Ideo prevcipimus omnibus , quamvis fimplicibut 2
Sacerdotibus , ut ad Mijfam , quam mjjorem vocant , & ad
Vefperas advettiant . Quae nedum ligaiomnes intralimites
e)usdem Abbatiaecommorantes, fed prolege fervanda ve-
nit, exaddudis?«r(j>M. i./»<?r. z.difcept.z<.num.^6.
Imo praevalere debet juris communi, diipofitioni , ex 4.
probatisin diff.Tom. par.i.difcipt. 24,;/. 8. Certius, quia
idem decretuin Sy nodale confiraiatum fuit a Card. /uhano
de Ruvere in eadem Abbaiia lucceftbre , quam confirmatio- <
nem promajori illiusrobore confiderat Rotacor. Zarat. dec.
74. num. 22.
Quoad confuetudinem , haec concludenter probata fuit in
fatao, \b\ : Abbiamoviftoajfiflere nellaChiefa Abbazialenel- 6
le Fefteprincipali deWanno tutti h Preti , e Chierici di quefia
TerradiS.Lorenzo, ilchefempreeftato, <iredifommaedifi-
catt0'ie di tutto il Popolo , godendofene pubblicamcnte per tutto
iiPaefe, if anco daforaftieri, con loccafione , chs vengono
at SS. Crocefijfo , mandandofimille benedizzioni <ifc.
lnjurever6,illamconcurrente,cogendoselTe Sacerdotes
omnesetiamlimplices, &nul!um beneficium obtinentes 7
adilliusoblervantiam, quotidierefpondit h^c S. C ut in
Senogallien. '^.Aug. t ^79.Civit.Ducal. 6. Sept. 159J. Oftu-
nen. 2.0. Jan. 1616. qxiasCcquitur Nicoi.Lucubr. tom.z. lib.l
tit.iz.de Cler. Peregr.num.^.&in Ifemien.z^Julii 1643. ibi •
Jofeph, &Jo: Bapt.de Baldis, non habentes beneficiaEc-
clef fupplicant declarari , an teneantur iniereffe Procejfioni-
bus , & Epifcopo , Pontificalia exercenti , aftiftere . Di; 248
Jutii 1645. S. C. Eminentifs. S. R. E. Card C.T.I. refpondit,
nonteneri; Nificoncurrente confuetudtne LibroDecr.foI.iji
&in Puteolana 6.Julii 1 647. ibi : J. C. Em 6.R.E. Card. C
T. Ipravia matura difcuffione , & utraque Parte informante, a
cenfuit , fervandameffeexcaufis diduBis confuetudinem, ab
hacSC approbatam, ut Sacerdotes , Diaconi , Subduconi
&aliiClerjci, etiamnon hahentes beneficia , & officia ^ acce-
dant ad Proceffiones pubhcas , inferviant Ecclefite Cathedra-
li diebusfeflivis , dum Miffa cantata celebratur , & long^ poft
haec fcripta idem refolutum fuit in Neritonen. Servitii Eccle-
fi<e 26. Jan. 1714. de qua in Tom. r. part. 2. difcept. 14.
num. 70. "'
Neccredimusexadverfoinfiftendum in rigorofis requifi-
tishujusconfuetudinis, fupponendo, quod aliquando non 10
fuerit inviolabiliterobfervata. Relpondemus , enim id
referendumeffe longaevae vacationi noftrae Abbatix, quo 11
tempore cum nemini effet commendata , nullufque per con-
fequensiiiibiexifteret Vicarius, Pontificalia exercens, nil
m'rum li forfan non fuit oblervata .
Praeterea, fialiquisex Sacerdotibus noftrac Abbatise per
aliquasvicesnoninterfuit Choro , id tribuendum eft jufto li
impedimento, quofueritdetentus,ut injureprsefumendum
eMenotabiliterfirmavitUof.ior.B;.-/!;.</tv.52i. «ttw.ii.Et in
fadicontingentiaidfuitpraaicatum cum UbjlJo per plu-
resmenlcs, quandoaftiftentiam prsftititcuidam infirmx ,
utteftatur Vicariusin Relatione.
Quae difta fint cx abundanti, uti concerncntia Jusaliorum
Sacerdotum, qui noftram confueiudinem rcliginiiilimeob- i?
lervant, coeterumcontrad. Ubaldum fat eft airererc , ip-
fumfemper illamfervaffe, qu(5dquequancioreculavit inte-
reifeChoro, fuit legitimcmonitus , & prxceptijaquievir,
ut in dida Intbrmat. Vicarii. Hoc enim ftante, militat
contraiplumjurisregula, quod coccndus fit in futurumad
praeftandum idem fcrviiium, cui in pratteritum coaClus , \,
acquievit, de qua Ca/?r. ;« /c^- £u/ luminibus num. z. ff. de
Seruit. Urban.prted. AdJen aJ Ludouif. dccif. i6i. num. 15.
verf Utautem. Adden.ad Burat.deciJ'r^-S.a numf. Genza!
ad Reg.S. Canc.g!off.y§.6. a num.i6. VJ'eqq. i? Poftb. dc Ma-
nut.obftr. 5? «13.
Quoad parvum numcrum Siccrdotum , & Clcricorum ,
quiin noftra Ecclefia rcpcriuncur, concludcnter juftif^ca-
tuminSummario, illoattcnto, folct hacc SC relcribcrc
procoaaione Saccrdotum, ctiamfimplicium, ncDeifcr-
vitum patiatur detrimcntuai , ut rcfol/it in unj Na.\un. 1 j.
294 Difceptat. Ecciefiafl. Dcminici UrfayiS.
Auzvfi i6?r.qiiam fequitur N/co/. in InftitutCnnon. lib. i- coadlione. ibi : Ciim inpratcrita C. SR.hiibisadie i^S.^Se-
rjf •">rff C/frir.PwwKJW-^' In^opcrj-iveinjungit Ordina- ptembris currentis anni .ad inflantiam C/ericorum , & Pres-
riis" coaftionem, urpradicavit in CivitatJs P/ebis ii.Ju- byterorum fmplicium Bitunti , de numero non participan-
nii i6iK Libr. Decrct- p"g-459- i'o\ : jQuantiim attinet adfer- tium , fi.erit propoftum dubium., an C/etici- feuSacerdotes ,«20
7 itium Ecc/efite Cathedralis , quod in diebus feft ivis , propter nt://is participantes emo/umentis , & de gremio Capilu/i non
16 paruumnum-rumCanonicoTum , &defcientiamManftonario- e.xifentes , pojfent cog- ad Proccjfiones accedere , <& ad Ec-
rum if Bene^ciiitorum ^ dstrimentum patitur ■ Eininen. PP. c/efiee ferviendum , ctiam Epifcopo fontificalitcr ce/ebranie^
imperttii funt Epifco^^ofacu/tatem, ui pro necejjario fervi- fuerit refo/utum , effe fuadendos , ^nofi cogendos ; Nuncve.
tio CuteEcc/efi<e cogere pojlt quo/ibet dte fefto duo ex obti- rorepropoftodubioper Eminentifs <ifRevc,-endifs. D. Card.
nentibus Bene^cia Jeu Cappc/ianias in eadcm Ecc/efia , ut de Laurcea , cui ejifmodi fuit commijfa inftantia, inftantg
d'im Miffa dicatur. duo ex e's per turnum inferviant , a/- Rev. Epijcopo Bituntino . eadem Sac. Congr. cenfuit ^ pree-
ter in ohcio Subdiaconi , tf pro eorum ftipendio app/icanda fatosin cafu ,de quo aguiir\, cogendos effe , 6" recedcndum a
efTe quc/iba anno fcuta dccem monetde ex mu/ais , & pccnis dccifis , (i; ita decrevit die z8. Novetnbrts i6Si
Curice Efifcopaiis , quct; intcr dd. Beneficiatos , habita ra- Quas refolutioeft in terminis longe durioribus, eoquia
tione fervir>: prtsfltti, in fine anni dividi debeant . duo ex Sacerdotibus fimplicibus jam obtinuerant favora- -I
Qus nrvrifice applicatui noftrocarui, in quo, nedum bilem refolutionem omnibus communem.
non adfuntManfionarii» nequeBeneficiati 5 fednequeCa- Et ex his inappUcabiles reddunturomnesauthoritatesi
17 nonici itaut ex iJ.Sarerdotibusnolks Abbatise vixqua- & refolutiones, quss poffunt allegari in contrarium; In
tuor fint fitr.pl!ccs Cappellani . illis fiquidem , aut non concurrebat laudabilis confuetu-
Ouodemum-^d conicnfum omnium Sacerdotum noftroe do \ Aut agebatur de Ecclefi-s Cathedralibus, & Metro- ii
Quodemumr.d coni- r • ■ c
Abbatise, ifrK inauthentica forma datus fuit in bumma-
mario. In quo enam adduximus enixas preccs totiusPo-
puli ejufdem Terrae , ibi ; Ci difpiacerebbe fommamentc ,
come difpiacerebbe a tutti, che fi doveffero ira/ajciare /e Ju
poliianis, habentibus numerofum Clerum ; Aut demum
omnesfimplices Sacerdotesrccufabant intcrvcnire Choro
in feflivitatibus folemnioribus anni, ut patet ex ledlura ..
Die 27. Jan. i6gi. prepofita Caufa in C. C- fuit refpon-'
dette funzioni , quibus concuirentibus applicatur noltro fum .- Remota fufpenfione , ad mentem , <b mens eft , qicvd 2?
19 cafui^indTvidualisrefolutio S.R.Ci» BituntinaiS. Nov. Eminentifs .Cemmendatarius utatur hortationibus , nonpre-
i6Sz.referente Card. de Laur<ea , in qua re mature con- ceptis ,de qua mentionem itzMnlnftit.crim. lib. l. tit. 10. 2f
fiderata, & Uubio pluries propofuo, refponfum fuit pro ^.z.num. 260.
ttnis lj>mi ^ertii Difcepationum Eccle/tajlicamm /idvocatt
Domimci Urfaji<€,
INDEX
I N D E X
RERUM, ET MATERIAPvUM,
Quac in utraque Parte Tomi Tertii Difceptationum Ecclefiafti-
carum continentur*
Primuf numerus tndkat Partem; Secundus vero Difceptatknem ; Tertius demum
Difceptationis numerum denotat .
ABBAS «"« pftffumitur negligens m vindicandis juribus
fuac Ecciefije , p.i.d 33-n.^7.
ABBAS /«■OTif/femperdicitur Abbas, par.i.d.i6. num.iz*.
ABBATES «ffOTpf/quandopoffintexcommunicariabOrdina-
riis, p. i.d.i^.a nu.j4.
ABBATES Titulares qui nam fint, &quare inftituti, p.2.
d.19. num.iS*. & num.iip.
ABBATIiE Cattonicorum I{fgularium znconkrri debcantper
Nationes, p.».d.i6.pertot.
ABBATlSS/£ confirmatio ^ a quo fieridebeat inMonafteriis
Regularibusfubjedis, p.i.d.i4.nu.68.
ABBATISSA »■« ^""^ ?</«/ convertere teneatur Monialium
Livella, p.».d.i. §.io.n.i.
ABOLENDA efi confuetudo ^ etiam immemorabilis , intro-
dufta a Monialibus adminiftrandi Livella per fe ipfas , & in-
dependenter a. voiuntate Superioriftas , part.*. difcept. i,
§.i!!.num.37.
ABSURDUM reputaturxn matrimoniicontraftu,confenfum
commodiori modo non aperire , p.i.d.i. §.5.n.ii.
>*<^ ABSURDUM <'»»><a'/<^«»Jomniscapiendaeft interpretatio,
p.i.d.i6. a num.z6.
ABUSUS dicitur ohfervantia contraConftitutiones Apoftoli-
cas, p.i d.4. nu.39.
ABUSUS eliminandus dicitur obfervantia contra Apoftolicas
Conftitutiones, p.i.d.3. num.iij.
ABUSUSf/<m»>W«funt, non autem fovendi , par.i. difcept.
j.num.ij.
ACCEDERE WC7c»*wtempore aeftivo, &autumnali nemo
coaipoteft, p. i.d.34-num.8.
ACCEDERE-Jwf^-wi^-^fa^-ad Ecclefiam MagiftratusSfcuIaris
antepoffeflionemOfficii , p.z.d.ix.a num.i*.
ACCEPTATIO Alternativ<e (^xxznAQ dicatur nulla , par. i.
d.i5.num.i9.
ACCEPTIOPi^r/ow^ranja/jWDeumnondatur, par. i.d.is.
a num.u.
J»*!- ACCIDENS nmtus in aliquo X^Qco , quomodo licite ordi-
naripoffit, p.i.d.io.per tot.
ACCRESCENTI/E quando debeantur Canonicis jubilatis,
p.2.d.4.num.i5o.
KCCMSt^K^fifufficeret ^ hemo poffet efle innocens, par.i.
d.9. num.49.
ACCUSATIOc/^if«»/ illaudahilis intentionis, par.i. difc.3.
num. 1 1 3.
ACCUSATO//V»>«OT<r;?dctegereoccultaTeftium vitia , p. i.
d.3.num.ii4.
ACTA omnia , gefla coram Judice, allegato fufpefto, nnlla
funt, p.i.d.i7.an 45-
ACTIONES*«w<j».« judicandanonfuntabeventibus, par.i-
d.i 5.num.i5.
ACTOR concludtnter prohare tenetur fuam intentionem , p. ».
d.i.num.9.& d.j.num.i^.
Sibi imputare debet , fi • concludentes probationes non procu-
ravit, p. i.d.i.ir.ii.n.4.
ACTORIS intentio conjeHuris non probatur , par. i.difc. i.
§.5.num.5.
KC.IOK^Lnonprohantt legitim^fuam intentionem , non eft
dubiura , ledclarum, non exiftcre matrimonium , p.i.d.i.
jr.6.num.5.
No« p«<i*rf«rf Reus abfolvitur, p.i.d.i.$. 5.0.9.
ACT US '■!"{A"'-»W'/ , &confirmans concordare debent, p.'.
d.ji.num.ii.
Corruit nonferv.ita torma ,' p.i.d. 34.^.15.
ACTUS'rVi««/«r »;<!/?</««/» nonexequcnti , par.». difcept.i6.
num.198.
H<iJ#/i.(.w,p/,V,V«/MftjtumvaIiditati$quando fubftineatur, p.i.
d.i3.num-34.
K<i^,f«/«rprouno, p.i.d.3. num.Si.
§^ando nonpr^fumatur facultativus , p.l.d.l6. n .37.
Untcus nenpoteji inducere confuetudinem , p.i.d.)6.nu.4-
ACTUS/<»^«//<j//i;,'noninducuntobIigationem , par.i.difcept.
i. num.35.
GefliperCanonicos ^ infcio Epifcopo , jfti nonpraejudicant , p.
i.d.i6.a num.54.
HaWo»(JwpraefumanturfacuItativi, p.i.d.i. n.36.
g«« dederunt caufam liti , attendendi non funt , par. z.d. 1.
jT. i8.num.6.
T(ecentesin nulla confiderat ione haberi debent, par.i.d.i. JT.
i8.num.i4.
T(eferuntur2iii titalum pra*exiftentem , p. i.d.i.nu.^S.
I(efpicientes diviium culiam, nifi oftendanturprohibiti , dicun-
turpermifii , p.i. d.i.n.5i.
Subfequentes declarant voiuntatem antecedentem , pir. i.d.i.
jr.2o.num.i6.
ACTUARHS j deponentibus de re, ad eorum officium fpe-
dante, omnisadhibendaeft fides, p.i.d.i.jJ".4.nu.4.
.<*»)p//V»?«<j«(^opermuItumtemporisfpatium in eiidem officiis
verfatifunt. Ibidem n.5.
ADMINIGULUM, faciens admatrimonium , probiri debeC
perduo'j teftes , ad hoc ut illius ratio habeatur , par.i.d.i
§.i6.num.i7.
Magnum f?r/>,j?,Vdefumiturab Articnlis , p.a.d.i. $.9.nu.5.
ADVOC.\TUS debet ej]e ftrenuus inagitandisCaufis , par. i.
d.i.§.i. num.i3.
i=r,f z;<>i^«/debetfuumClientuIumdefendere , par i.d.i. $.1.
num.23.
Tam meretur fi obtinca t viftoriam , quam fi Caufa perdatur,
p.i.d.i. jr.i.num.31.
Imo plus mereturia fecundo cafu . Ibidem .
Potefl dicere Clienti •• Avete ragione , l'ed non , che vincerete
laCaufa , p.2.d.l.$. i 8.tt.7.
ADVOCATI Officium dicitur meriterium , ficut vit^ Reli-
gioforum , p.i.d.i.$.i.n.i7.
Operationes »»'* eftimationem fecipiunt , par.i. difccpt. i. jf. i.
num. 28.
Operationes , <7«/»//rcr abaliquibus mal^ compenfentur, par.i.
d.i.§.i.n.29.& d. 19.0. --61.
1« c«r»<; «/•p/«rr;»,ttw coguntur fcribere currenti calamo, feu
correndola Pofla ^ p.r.d.i.^.i 8. n.40.
Juniores Hebent eft'.- ni«iis di'igenti"s , p.i.d.i.jr.3.n.25.
ADVOCATI rcef//,;.^ fii,i a Medicis pracfcriptasaliquando fer-
varenonpofl^unt , p. 1.^.19.^.264.
Applicaretantum folcnt aiiquo tenipore quandodies magni funt,
&quandofiint parvi, ibidem .
§^as //."^r<j«r<7<rf^/'*;r?diIi5entiasinCaufarum det^enfione, p. i.
d.19. num. 159.
ADVOC.^ITORUM Confejflones tontra Clientes attcndun-
tiir, quando adminiculantur ab aliis probat.onibus , par. 2.
d.i.$.8.nuni.i5.
T)i8a non attenduntur , fed Judicum piacita , par. i. difcept. 19.
nnm. 91.
InteVeEium tafcinire folet affeflio crga Clientem , pir. i. d.i.
jr.19. num. 12.
ADULTERIORUM pottntia pnflihilitatitfici .■•.rtcnditur in
concurfu conf"e(1ionisConjugis,negantis matrimanium , p. 1.
d.i.(?.30.mim.6.
yEMUL<\TIO ^jf ^«///'«/ probata dicafjr , par. i.difcept.i4.
num. 5 3
Admittenda noneflxnttx Pcrfonas Rcligiofas , par.i.dilccpt.i4.
num. 53-
yr:QUALITAS '■»./'»//'<-."»/ iVrvandaeft , p.i.d.^.n.?^.
y£QLnTAS in Primipi, Ccnfiflorio fervandacft, par.a. difc.
25.nu111.65.
^ji^ando ffj^mda non fit , p.2. d-». a num.63.
AFFECTANS P."-»chus no» aujire , non potcft tcftific.u-i de
matrimoiiio, p.i-d.i.jr. 13.^.2.
AFFE-
INDEX RERUM,
AFFECTANTE /'«'''"'^'^''«''••"""/"'^verbamatrimonii, fi re-
vera non audivit , iilud eft nulluni, par. i.difcept.i. §. 13.
num.i.
AFFECTARE tunc Mcitur Pdrocbus y quando claudit ocu-
ios, obturat aures , vel aufugit ab Ecclefia , par.i.difcept.i.
§.i8.num.7.
j^»«^?/(/f>f nondicitur Parochus, terga vertens , par.i.difc.i.
§.28. num.ii.
tlon aiidire verba matrimonii non dicitur Parochus , quando
qusefivit teftes ad iilud probandum , par. i.difcept.i. $..*8.
num.io.
AFFECT ATIO eft confulta omiftlo alicu jus rei , par.i difcept.
i.§.28.num.6.
Excluditur /■) permanentia Parochi in Ecclefia , & a difcurfi-
bus, habitiscumContrahentibus, par.i.d.i.$ iS.num.S, &
§.a9.num.4.
T>e AFFECTATIONE non audiendi improprietate maxima
difputstur, fi nonconftat de verbis, necdcloquutione ,p.i.
d.i.§.iSnum.i4.
pracipue fi fuper excluficne verborum , & loquutionis adeft
Sententia , tranfada in judicatum , par. i.difcept. i. §. JS.
num.l5' r r • r 1
AFFECTIO ergaCiientes fafcinare folet Advocatorum intel-
ledum, p.4.d.i.§.i9.n-»*-& §.ii.n.i4.
AFFECTU Conjugali quando fequuta fuit copula , tunc
defervit pro conjedura matrimonii, par. 1. difcept. i. $.17-
num. 14- • n- n -1 1
:secus quandofaBa non fuit uxorio afiedu , ibidem n. 1 5.
^o affeilu fequuta futrit copula ftatur confeflioni Conjugis ,
ibidem num.17.
AFFILIATIO ex jufla ^/j»/<» concedi folet fiqe confenfu
Conventuum a quo , & ad quem , part. a. difcept. 16. a
num. 139 . 1 ^ .
^dbui concurrentibut COnC. flt , p. I.d.io. a nu. 28.
AT^FILIATlONIS^-^^^^^/f^^enumerantiir, par.i. difcept.i6.
num.igfi.
AFFILIATO Kjligicfo novoConventui , adquemfpeftet Li-
vellum, p.i.d.i.§.i».n.5o.
AFFINIT AS quando reddat nullum matrimonium , par.z.d.g.
num.7.& pertot.
AFFIRMANTI incur„hit onus probandi , par. 2. difcept. 3-
num.117.
AFFLICTIO addenda non eft affliftis , part. i. difcept. 22.
num.24.
.A G ERE pofitivi obligatus , nil mali facit neu traliter fe haben-
. do, p.i.d.i.§.i5.n.i4.
AGGREM ATIO'" EcdefiisreceptitHi quandodenegari non
pofllt Civibus , p.i.d.i6.pertot.
AGGREMIATIONEM denegare hahentihus requifita , eft
denegarealimentaillis, quibus debentur, par.i.difcept. 16.
num.ii^.
ALLEGANS turpitudinem fuam auditur, quandoagitur de
pericuIoanimaE , p.i.d.i.$ 27.^.16
ALLUCINATIOi^/i^riJ/Br , ut nulla habenda fit ratio quo-
rumcumqueaduum , allucinationc durante faflorum , p. i.
d.i.5.24.n.i.
\jtquerigorcfior exigatur probatio voluntatis allucinnta." , par. 1.
d.i. §.22.num.6.
ALLUCINATA ^«'//"'/'/''"A poteft voluntatcm mutare,
p.i.d.i.§.2o.num.i3'
ALTARE Srcundum privilcgiatum an folcat conccdi in ilia
Ecclefia , inquareperiturprimum , p.2.d.24.a n.12.
A LT ARE Privilegiato dcftrufto , quandoceflent indulgentiae,
p.2.d.24.. a num.42.
ALTERNATIVA <'» Capitulis Ceneralihus quandodeman-
daripofllt, p.2.d.iS.n.ii3.
giK/j^i/o/crt/jWdfit inter ProvinciasRcguIarium , par 2.d.l5.
per tot.
f}uandotionfervatur ^ nuila eftcleflio , p.2.d.i5.n.iii.
/TlTERNATIVA <■« <'/'<'?<««'^«' quando iervari dtbeat , p.i.
d.ij.a n.ii.& p.2.d.i5.pcrtot.
ALTERNATIVyE«<-'^'';"''»'<» quando dicatur nulla, par.2.
d.15. num.29.
AMBIENDl Votum nonimptdit Nominationem in eleflioni-
bus , p.i.d.iS.a n.78.
AMBI^TIO faiit criminrfoi ^ quos alia vitia non dtlcflant ,
p.i.d.4^n.6i.
AMOR tcciprocut ^ uttitui cum familiarit.itc , quandocopu-
lamproljct, p. 2.^.9.^.25.
AMORE, 'kf l-rnetiolentia (ocirlas matrjmonii coire dcbct ,
p.i d. i.^.^i.niim.i I.
ANIMA in oruli<inhabitare dicitUr , p.l.d.I.$.I. num.*l.&
d.i9.num.?-7o.
h^UXMj^Teflamentum quibus concurrcntibui ficri pofTit ab
Epifcopis, p.i.d.ii. a n.13.
D^/^rnVK/tffwam/cagiturauditur allcgansfuam turpitudincm ,
p,i.d.>.§.27iiu.i5^
I(athnalis inftrumentum eft vox ,pa. i.d.i. 5>. 23. n.i4.
ANIMOSE'^"'»'»^^ deponunt teiles i nonfolent Jixdices eisfi»
demadhibere, p.i.d.i.§.2o.nu.9.
ANNl pauci fi deficiane an centenaria fuum habeatvigorem,
par.i.d. lo.n 20.
ANTECEDENS neceffatium dicitur vdle, quiAruIt confe-
quens, p.i.d.34.n.i6,
ANTIPHONA^?g»«tfC<r/»quando, &ubicompofitafuerit ,
p.i.d.ii. num- 10.
ANTIQUIORCo.7/i-tf/fr«/>a/ praecedic juniori, par.i. d.ii.
num. 32.
ANTONINUS dePlore appellabatur il Magiflro in Urbe in
rebus , fpeftantibus ad Datiriam , p.2.d.i.$.4.n.5.
APOSTASIA quandoincurraiur , p. i.d. I5.n.26.
APOSTATA/»»ii^<Vtf/»rrr/i»/>«/adReligionem laxiorem fine
licentia Apoftol. Sedis , p.i.d. 15. n.27.
APOST AT.(E an dicantur i(eligiofi, accedentes ad Urbem Cne
licentia iuperiorum , p.i.d. 15. a n.28.
APOSTOLICUS -Delegatus . Vidc Delegatus Apoftol.
APOSTOLICI Syndici , Vide Syndici Apoftolici .
A?OSlOl.lC\J S Vicarius , Vide VicariusApoflolicut .
APPELLATIO^^ifx^-fj^n^coreflionemorumquanddadmit-
tatur, p.i.d.9. an.56.
Dari potefl ad Archiepifcopum in eo aflu , in quo non interve-
nltutitalis, p. i.d 9.3 n.17.
Dicitur theriaca contra judicum venenum , p.i.d.9. num.i i.&
p.2.d.i-§.i9. n.io,
Inventa efl zA^xs^iimm innocentias , p.i.d.p.n.io.
APPELLATIO a denegatione Juftitiasquando detur , par.».
d.8.num.49.
APPELLATIONE Patrieequidveniat , p.2.d,i6.n.t73.
APPELLATIONES «« Germania dcvolvuntur adConfifto-
rium Archiepifcoporum , p.i.d.p.u.^^.
j»j^r,7^awcr;<OTquandoadmittidebeant a Metropolitanis , p.i.
d.9.num.5i.
APPLICARE Miffam tonventualem an teneantur Canonici ,
p.2.d.29. a n.69.
APPROBARI amultis meliiii eR. ,quarauniccacceptum efle,
p.i,d.4.num.i6.
APPROB AT A cenfetur qualibet pars fubapprobatione totius ,
p.2.d.i.§.i8.n.22.
AO\J AM miniflrare ad ahluendas »7^««/ Epifcopi, a n tenea-
tur Magiftratus .Saccularis , p.2,d. i2.a ^'69.
ARCHIEPISCOPUS habetfundatam intentionem inomni-
bus EccIefiisfuaE Provinciae, p.i. d. 35.^.54-
ARCHIEPISCOPI Af<jg««r/«» praerogativaeindicantur , p.i.
d.9.anum. 5
ARGUMENTARIwcw^/fi^^^Tiry?// , dcponens pro matrimo-
nio, p.i.d.i.§.9.n.2.
ARGUMENTUM«<»"Vproi<j/j/ , probat nihiJ , par. i.d.5.
num. 3:.
Verifimilis prddiknionis Tcftatoris quando attendendnm non fit
p. 2.d.2. nU.29.
j^/T/n/V/quandoprocedar, p. i.d.29. n.58.
AV^XSIOIYAf^Sfuit Pharmacopola , p.i.d.i. §.i.nu.j.
AROMATARII'/'>'"»f"'' Pigmentarii , p.i.d.i.$.i.n.i
Nccnon Unguentarii , Pharmacopolac , Myropolac , & Apo»
thecarii , p. i.d.i. §.i.n.2.
Propter necejfitatc/n honora.t\di funt , p.l.d.i.^.i.n.4.
AROMATARIORUM Jif<««//fri'//?)ncccflarium cft pro con
fcrvationefanitatis , p.i.d.i.$.i.n.5.
Illcrum efficium ex confuctudinccum nobilitatc compatitur in
aliquibus Locis , p.i,d.».$.in.7
///cr///n arWioncfta cft , & RcipublicSB utilis , p.i.d.i.§. i.n.6.
ARTICULANS Uctt non fateatur , ex articulis tamcn ma-
gnum veritatisfomentumrefultat, p.2.d.i.§. 9.^.5.
ARTICULUS, ^Hotadtcifus ,nondiciturdubius,p.i.d.3*.
num. 3''
AKTlCUlAJSquando dicatur dubius profubftinenda traDfi-
flionc, p.i.d.i6.n.24.
ARTICUI^I dubittatem indicat rcfcriptum , Coaditivtntitt
probationei , p.i d.i .$.23.11. 18.
Aftfj!/>«m />rf *<•/// veritatisadminiculum ,p.>.d.i. §.9.^.5.
>?<">/?''»<''"''.<:'''» circumfpcflionccomponifolcnt, pai.2. d.i $.9.
num 5.
§i^andofunt divrrfi, SacrsE Congrcgattoncs uno dccifo , folcnt
alium fuiscongruis Judicibusremittcrc , p.2.d.i. §.».n.i4.
ARTICULI.S , &Syllaiis infiftcndum noncrt , incontr.raa-
gnimomcnti, p.i.d. 1. §.2o.n.i i
ASCENDENTIUM <!/>/>»//-'"'«<' quinamveniint, p.». d.2j.
num.6.
ASSIGNATIO Livtlli an exprdiat Rcligiofo , par.t. difc.i.
§.12. num. 1 3-
AS.SOCIARE fpifcopuman, &quiDdo tcneatur Magiftratus
Sxcularis, p.2.d.i2. a nu.6o.
ATIN/4-: Prrf/><i/<>«rtfquarefubjefla fueritEpifcopo Ariuiiia-
ttn.p. i.d.ji. n.jo.
AT-
E t M A T E R I A R U M.
ATTENTIO aSlsalij r/f«(»rV/«f adteftificandum, p.i.d.i.$.»».
Pijrof/iinmatrimoniicontraauexquibusprobctur, par. i.d.i.
§.19. num. 16. . . r n- • . /c
Yirtualis iuSaeramento PoemtentlS n«nluffacit , p.i. d.i .5- "•
incn attendens aSiualiter Parochus perinde cft ac fi non efletpr?-
fers, p.i.d.i. §.!*•". 5.
Xt haberetur pcrinde ac fi eflet lapis.vel truncus.p.i.d. 1.5. 1 i.n.6.
yistualis Parochi non fufficit pro validitate matrimonii , part.i.
I. difcept. I. §• " num. i. & §. »*. nura. J. Ubi num. 4. ad-
duciturratio. , r 1 n
ATTESTATIOywtf/tf , ^f«rf/V»/»/»/ ParochipraEierenda eft
extrajudiciali , p.i.d.i.jr.»9.n.6.
^mfliaqnando non eft contraria , fed declaratoriaantecedentis,
p.i.d.i.§.l9-n-7-
ATTESTATIONES, pw«r*r.*peijdente litenon merentur
attendi , p.i.d.i7.n.85.
AD AUDIENDUM conduflus Teftis ;mirum eft , qu6d
depoiiat, non audiviir? verba matrimonii, p. i.d. i. §. *o. n. *•
AUDlENDUS/fOTp#r</?ille , qui praetenditur delinquens ,
p. i.d.^.n.jS.
AUDIRE , (if «<'«i»«<//rf continet formalemcontradiflionem,
p.i d.i.^.ij.n.l.
J^UDlTORIBUS/f^:'/'«9WinjudicandopIacuit , communis
opinioreputatur, p.i.d.r.§.28.n.i8.
AUDIVISSE, ij non audivijfe diiczn%1t^\i ■, repellitur tan-
quamperjurus, p.i.d.i.§.23-n.3.
AUDIUNTUR nenminus t?r^/» 4 parte antica , quampoftica,
quandoadeftquiloquitur, p.i.d.i .$.1 8.n.3.
AVERSIO ^ftatu i{eligicifo indlciumeft coa<Sae Profefllonis,p.
i.d.7.n.io.
AUFUGERE foteft Parochus , cum non teneaturaflifterema-
trimoniisclandeftinis, p.i.d.i.iT.ig.n.i.
jmo aufuoiendomeTetui , quiaevitat mortalepeccatum , p. i.d.
i.§.29.num.i.
AUGERI'"'^''^^' t/W/»»»» cx illius fru^iL-us, par. i.d.i. jJ".
»2. num. »6.
AUGUSTI »»'»/> j^WodicaturconcediSoI , part. 1. difcept.
16. num. 105.
AVOCATIS *"«».' ^ poj7idente,in debeatur ampiiiis Livellum,
p.i.d.i.§.i*.n.3i.
AUTHENTICA !i_'s 9».* an locum habeat pro confequutio-
neLivelli, p».d.i.§.2i.n.5i.
AUTHOR ^«/"■'«"'/"«'^''r/^fcribatinfolis CauCs , pendenti-
busi '. Sacris Congregaticnibus , part. 1. d. 19.^.170.
AUTHORlS<»»»''n«//»C<»«/f/ Criminalibus femper fuit alie-
nus, p.i.d.io.n.35.& , p.z.d.ai.n.iS.
AUTHORES»'<'//;r/7/or#/ laxiorumopinionum fequi non fo-
lent Sacrx Congregationes , part. 2. difceptatio 1. §. 18.
num. 37.
AUTHORITAS Ponrftcismaximaeft , p.t. d.i6. n.191.
Punfiualij hihemT pro lcge , p. 2.^.15.^.73.
AUTH6RITASCc///«/^/»//«/«quandoattendendanon fit , p.
i.d.35.an.7i.
J>un^ualis , lcu della Vacca roj/a y quando dicatur , part.l. d.19.
num. 160.
J'«/;^»/a/-/ magnifaciendaeft , p.i.d.i.§.z6.n.i6.
gwrf/jc/jhabetcontradiiloremreputaturprocafu legis, p.i.d.i.
jr.i6.n.i9.& d.8.n.3 8.&,p.2.d.i.§.i3.n.7.
J^ota tanta eft in Urbe , quanta fuit Pitagorae apud Pitagoricos ,
p.i.d. 1.5.23.^.33.
AUTHORITATEM/Jc/rawquibus impertimur , noftra ea
facimus, p.2.d.i.§.i 3.n.i 1.
iiuUamhabent Principesffcularesin matrimoniisrationccontra-
dus, p.i.d. 19.3 n. 247.
AUTHORITATES 'DoBorum aliquando detorquentur ma-
gis , quam faciunt /»'C»/ji'tfm'/i/'//fcr<i/J7<?, part.x. difcept. i.
§• 18. num. 11,
Uonfaeientes ^i.xam, dicunturallcgatae adornatum Urbis, p.
I. d.5.num.27.
AUTHORITATES DoBorum adducere , ad probandum ,
quod Religiofi teneantur fervare eaque in profelTionepro-
mifcrunt , ell debilitas intelJcftus , part. *. difccptatio 1.
.§. 15. num. 5.
AUXILIUMl.<'.g»/fruftraimpIorat, quiinlcgemcommittit ,
p.i.d.i.§.6.num.25.
AUXILIA «/!</<• /^(fro/jrttr, durum eft , qabd veniant detri-
menta, p.2.d.i.§. 7,^.9.
B
BAPTISMALIS Fo/;/ quando poiTit conftrui in Ecclcfia Pa.
rochiali , p.i.d.27,per tot.
BAPTIZZARI »/«■*<•/»/ aproprioParochoParochiani, piTt, i.
0« i7.num. 18.
Urfay^ Difctpt, Tcm, III,
Card.^BhKOmieelebre diSlumTe?en\lit , part.l. d.3.num.i28.
BARTHOLUSjw^^w/otheutonic^Ioquatur, part. ». d. i. §.
18. num. 7.
BENEDICTIOp<ircflr«wH^Wr»<»»m,Corrigiarum &c. iqui-
bus facienda fit , p. i.d.24.per tot.
BENEDlCTIONESF<'/j/»/B<»p/'/w<»/»"/ a Parochis faciend*
(unt , p.i.d.27.n.i3.
jH«/»^r«/n/icy?partuma Parochisfaciendae funt, part. i. d. »7.
num. 9.
Parocbiales n\\ commune habentxum Benedi£lionis ptrvorum
Habituum , Cordonum&c. , p.i.d. 24.^.13.
BENEFICIATUSpr<«/«;7j,>»»rinformatusdeftatu fui Benefi-
cii, p.i.d.33n.24.
Pro quanto temporepo^it obligare fruflus fui Bencficii , part. i.
d. S.pertot.
BENEFICIATI ^«a/Ji/o «»/»»"" Corpus nonfaciant cum Cano.
nicis, p.2.d.i5.n.ii.
BENEFICIUM/;^/» confenur ininvitum, p.i.d.i3.n.»7.
BENEFICII S/^J/w/^aWodicaturmutatus, &^contra , p.
•■ 2.d.6. a num. 7.
Exiftentia in Ecclefia non comprehenduntur fub iftius unione, p.
2.d.2o.num.34.
BENEFICIA, per obitum VamiUarium Cardinalium vacantia ,
an pofllntuniri Seminariis , p. 1.^.27.
Sacularia Sacularibus conferenda funt , p.2.d.2o. n. 40- Ubi ad-
dunturlimitationes .
BENEPLACITUM-4p<»y?<'//V»»CT, an requiratut in reduflio-
nefruduum Cenfus , part. 2,d. i.§.22.n.47.
BENEVOLENTIA , Cif aTOcr^ Societas matrimonii coire de-
bet , p.i.d.i.§.i2.n.n.
BENIGNE conciliandafuHt Teftiumdifta , part. i. d. i. §. 10.
num. iJ.
BENIGNITATEM E»'»-/^?/* «^j/j/n^rwi/r experiri contemnen»
illiuspraecepta, p.i.d.i.§.23.n.29.&d.i2.n.3i.
.r<;/7^«/ BERN ARDUS er^ Mediolanenfes fuit nimis inclina-
tus , p.2.d.2.n.25.
p«(/ infigttis Propagator Ordinis Ciftercienfis , part. i.difcept.i.
num. 21.
BESTIALIS «'?»■'>'"<■'»"/<» excufat adelifto, p.i.d.34 n.56.
BILEM , <3 rifum eodem tempore movent refponfiones aliquae ,
p.i.d.i.j)".i8.n.34.
BONA Pides <j/jexcu(et a pcenis Innoc.Conft. , p.i. d.3. n.u.
j4/j »'/»</</(• <j/«r ex di£lounius Dodori , p.i.d.i3 n.35.
£?p«i/»V,»»-r,?»/»»/</<».f quandoconvalidentailum nullum , p. i.d.
i.§.3o.num.8.
BONUMw-»/"»", C*f 'n<j/«mbonumaIiquidicunt, p.a.d.i. §.
ao.num.25.
BRACHIUM/^ifr/jwr/j/nSynedochemcontineturappellatione
manus, p.i.d.r§.a6.num.j.
BREVE c/<'/7j.F///.proereflione Monafterii S. Joannis Bapti-
ftaeregiftratur , p.i.d.i.§.i.n.i2.
Expedieumpro unaCiviute, vel Dicecefi , extcndi non debct
adaliam, p.i.d.i6.n.94.
Contra BULLAM »-/<jj-<j/n nta admiiruntur gencralcs difcurfus ,
& coniefturas, p.i.d.23.n.35.
BURGHESIANAC<j/>/i<'//<j»'/;B<j/r//<-<»Liberianaanconftituat
Territorium feparatum , p.2.d.i i.per tot.
BURS AM hydropicam quando facereprocurent Profeflbres , p.
i.d. 19. num.160.
Iny^ ADAVERVM.afoclatieneCiipeUini Ecclefia; prae-
K^ ferendifuntSacerdotibusexteris , part. 2. difcept. 23.
a num. 8.
C/EREMONI .<£!.'»'"»/<""■, fedverc , & proprix obligatio-
nes, Religioforumprofefliones, p. i.d.i.§. 17.^.36.
C/EREMONIALE •;»«»» <-<"'/<"/<'</"»<'/prxfervet, p.i. d. ii.
anum. 3*.
jKAy?»//»Valiquasconfuetudines. Ibidcm n.i^.
Virnlegis cbtinet , p. i.d. 26.^.30.
C/ESARUM/»'^*'/ <»//>/<"»/, alixChrifti, p.i.d.i.§.i7.n.i2.
&§.32n.ii. , . V r .
CALAMO<-«rrrf/», is ccrrendo la pefla , Ut plurimum lcri-
bunt Advocatiin Curia , p.2.d.i.§. 18. n. 4.
CALEPINI autbtrltas allegari poccft proCaufirum dcciCone ,
p.i.d. 19.^.76.
CALIDI panni vecantur regulac genera!es,pirt. 2. d. 1. §. i$.
num. 12.
CALLlDITAS/J^w-^^prodcflcdcbct , part. i. d. 1. §• -;.
num. 14. - , ,
C A M P A N /E nomine quacnam fumma debeatur pro tuoeit:, p. i-
d.i».an.47.
Pulf.ttionis cxpcnfe numcrantur inter furcralia , F i./. ix.d.47.
CAMPANAS £<■//<:/*■-*■»''» ^■"•''eperiuntur , an pollint ficcre
pulfireConiiratrcs, p.x.d.ij.n.je,
*^ V CAM-
I N P E X R E R U M,
CAMPAN^ gftare pulje»tur iaTaaeribas .p.i.d.i? n.48.
C ANONE5 Sfieroj aliud eft defideraFC 1 bertatem in matrimo-
nio, aliudveroj qubdlibertasnon fit fraudibus procurat^ ,
p.j.d.i.iT.ix.n.;. ^ ,..
Ch^O}^lC\iSanpoffitefeYiC?iU\xsE^iiCofi, p. a.dilcept. 8.
a num. 10.
CANONICI ^«^(^«'''^^^^''^Milixcantatas, non recedendo
, aChoro, p.i.d.z3.an.i8.
^nteneanturappliiarelAi^limcoa^^tatWsXcm , par. l.dilC. %l. a
anUm.69. ^ ,, ^ r ■ T-
^n teneantur ad manutentionem Cappella Contratrum in ea lic-
ciefiaexiftentis, p.i.d-ij-a n.66.
-Dlcuritur Vratres Epifcopi , p. 2.^.26.11.9.
/« 17»»^?'/ locii cedejre debeant pracedentiara PraeJatis , p.i .d. 1 1.
nam. 81. , , o
>?(;« comprebenduntur appellatione Sacerdotum , p.2.d.*6.n.9.
CANONICI ?"'»*''* ^/V»«/^<f taJesproprie, yeJabufive, p. i.
d.i6.a num.«3' ^
ei uihus concurreptibus ]\ihi\3ilionis indultum pbtinere poliint ,
p.2.d.4-an.iii.
C ANONICIS , deponentihus contra proprium commodum,cre-
dendumeft , p.i.d.i6.n.34- n j- ,
CANONICISi''^"'''»»''-^'^'^"^'^ commifta eft 'cuftodia Ima-
■ ginis BcatiJrimsB Virginis CappeJJas Burghefianae , par.J.d.u,
. anum.ii.
CANONICIS invitt! , an po/fit Cappeli£e Patronus jn)un-
gere in ill.a recitationem precum , part. 2. difcept. 13.
pertot. . /- . r. c •
lium C ANONICIS quando nonfactant unum corpus benehcia-
ti , p.2.d.i3.n.ji.
CAPAClTASi^^JW-J»', & Contrahentium ia contrahendis
matrimoniisattenditur, noneximiorum Theologorumfubti-
Ijtates ,p.i.d,i.jr 29,11 jo,
CAPACITAS ^''^''«'"«^'.^''''^'^/'•'refpcau Legatorum quan-
doverificetur, p.i.d.2i.n.3o.
CAPITATIO cleri sacularis, & Regularis ex quibuscau-
fis concedi foleat ab Apoftolica Sede , part. j. difcept.22.
pertot,
CAPITI quandononlicet , denegatur mernbns , p. 1.0.5.^.37.
^'CAPITE feparari non debent menibra ,p.i.d. 24.11.57.
CAPITULATIONES cum Imperatoribus &c.utiles funt Rei"
publicae, p.i.d.9.an.76.
CAPITULUM ^«''«'''"'^/"■'^/^«'■«'^ Parochum , part. 1. d. 12.
, num. 14.
C APITULO 9"" /"'"»•''' debeaturpro affociatione defunai , p.
i.d.i2.pertot.
f^KwiCAPITULO unum Corpus non facimit Beneficiati , Man-
fionarii &c. , p.2.d,i3.n.i 1.
CAPITULA^'?"'?'''^''''», quandopoITint demandarc Altcrnati-
vam, p.2.d.i5.n.ii3.
QKVl^ViihOVi^.VMgeneralium Votum exquirere iolent Sacras
Congregationes , p.i.d.i8.n.io5.
CAPPELLA Eurghefiain Bafilica Liberianiaanconftituat Ter-
ritoriumfeparatum , p. 2.d.ii.per tot.
r./lpars F.cclefia , 'p.z.A.J.i.n.%.
i/»«r*/fl/j/»9«<jrf amplinimeexempta fit a Jurifdiflione Epifco-
pi , p.i.d.i i.n.75.
CAPPELL.^ ^'"'■<""'."'"P'V!^' injungercin ilia recitationes
precuminvitoRcdore", p.2. d.13.
CAPPELLANIp'''*/f'''"i''y'"'"Sacerdotibus exteris in allo-
ciationeCadaverum , p.i d. 27.11. 8.
CAPPUCC IN^. Vide Mcni.,Us ,
CAPPUCCINARUM M.on,ij}eria non triauntur nifi habeant
pcrpctuamaflecurationcm vidusp.2.d.3.n.2i.
^u,t ron dibent ejje pcrfonaprivata; ibidem .
CAPPUCCINIS «"«/"" 'fy^relinquilegatum unjusfcrculiqua-
libetdie, p.2.d.i.§.i8.n.3o.
^^^^^««""«■''"'''''"^'"'ditferdt acapiteprincipali, p. z. d. J3.
a num. 44.
>»/»(■'/)/»/? in quo difFerat a capitc numeraii , part. i. d. 23. ^
nuni.44.
CAPUT ?""/"/ taliaccnfenturmembra, par. ».d. i. ^. ?•
num. 2.
CARDINALlSCfl/^t^fc-wdcfcnditur^p.i.d.is. an, 3?-
CARDINALIS Panciatid celebre diflum rerum refertur
circa Advocatorum Profeflloncm , part. j. difceptatio »y,
num. 265.
CARDIN ALES a!!e?ari non roflunt fufpefli ,p.l. d.9.n.24.
CARDINALESPR!^FEC'1 \Conf,rcf_alioni,f,n\\i2iSmiUt\i%
trafl.ircfoicant in Conclavi, coniernentesdiiUsCong. , p.i.
d.i6. mim. 25.
CARDlNALIBUS'«^f»"i»»i«.'»«r^«/r/iri'rtjfententias in ma.
gno numero , rf tcrri fblent Vota SS. pro Caufarum dccifionc ,
p.i.d.i'§- i.niim.iS.
C ARDINALIBUSwirfpt/» ///<-! prjcftandacft , part.2. d. i.§.
1 1. num.3.
CARMELIT.t"'^'''''"""/'""''"^» poflunt Convcntus , non
j-equjfitisaJiorum Religioforum confenfibus ex Ind.ultoClemefi,-
tisIX. , p.2.d.5.n.2.(lfc pertot.
CARMELITARUM Prior h quibus eligatur , part. 3.d, 17.
per tot.
CASTELLANET.iE Civitas in qua Provincia Regni exiftajf,
p 2.d.i5. a n.43.
CAiUALIS'/'V'r»rf/f/?»o, quandonon prasceiserunt Trafla-
tusconfultorii , p.i.d. iS.n.gS.
C ASU S infolitus non ell fententia injufta , fed faspe contingens
p.2.d.j.§.i8,n.7.
CASUI/<?r/»»VcasquiparanturJudicumfententia5 , p.z.d.i. /,
18. nuni. 7.
GhSXiitniulti referuntur , in quibus Caufs matrimoniales jn
prima inftantiadefinitaefuerunt aC. C, part. 2. difcept. 9.3
num.127.
CAUSA^iJ^a/ w/7^».fattenditur, quamipfeaftus, part.i.d.27,
num. 39«
®«rf/>^^f excufat a deliflo, p. i.d. 2. n. 63. & d. 34.^.56
/«CAUSAfr^j/ir/rt «moferrepoteft teftimoniura , par. i.d.3.
num. jio.
^'«^CAUSAwirOTfl/ir/*/. deJinquere, p,i.d.3.n.5i.
CAUSA ?£'rw«tfr/»per tranfaclionem, decifiononattenditur ,
p. i.d.i^.n.ioo,
CAUSiE contentiofa , & requirentes teiam judiciariam ,
difcuti non poflunt in Sac Congreg. , part. i, diTcept. i..
j)". 13, num. 40,
s^ua^nam Caufa ad hunc effeflum dicantur contemtiofae , p, i. d,
i,,{r.23.num.4i,
CAVSy^JuJi.e difpenfandi in malrimoniofiito addudintur , p,
2.d.io.a num.6o.
Habent fiia Fata , p.2.d.i.§.i7.n 7.
C AUSyC »« Kpf^f^^m majoribus expenfis agitantur , acinSac,
Cong, , p.|.d.i9-n.*6o, _ > ■ * .'•.
jv/,7?r/»i("»»'»/if/in prima inftantiaan cognofci poffint in Sacrjj
Congreg. , p.2.d.9.aniim.i27.
C AU S ARU M matrimonialium Judices quales debeant efle , p,
i.d.9.n.ii3.
In CAUSlS contentiofis decreta , & refolutiones Sacr,
Congregationum funt ipfo jure nulla; , part. i.d. i.^jr.24,
num. 42.
Pendentibus in I(pta , coram A.C.& j'ninferioribusTribanar
libus, quarcnolitfcribere Author , p.i,d.i9-W.27o-
CAUTELA £?r/;»«< ?//<«• /J"^,&quiAuthoresdeealoquantut,
p.i.d.i.§.3i-n.4S-& 49- ■'
^^C^jw^f/tfwiqua; Huntdubietatemindicant, part. i. di 1.' S*
19. num. 5. ,'.
Amplia quando ad cautelam interrogatus iiihil refpondet Ibidem.
CENSUM^wpi^/^fconftituereReligiofusexfra^libus fui Li-
velJi, p*.d.i.ir.22.n.47.
E/ .^««'/fArfumma, relifta ad fuum ufum expendenda Ibidem .
CENSURAS«»'//'V.-r /,3?^/ violans, an fi.it irregularis, p.i.d.
2 3.num. 49.
CENTENARIA '<'i7"''/"»r<i//'rimmemorabiJi, p.i.d. lo.n. 17.
&, p.2.d.i4.n.77.ad.i7.n.i3.
An dicatur habere fuuni vigorem deficienfibus paucis annis , p. ■•
d.io.n.2o.
operatur ut p»j!fit Alleciu melior tituJus dc Munio , p.2.d.i6.n,
i8i.&d.23.n.i4.
CELEBRARI '/"'""/"/«'^"'inunaEccIefia MiflsBj reijit.T
inalia, p.i.d.3.a n.52. .
CLLEBRATIO Mijf,irumprcbaturc\ attcftationcSaccrdotis,
p.i.d.3n.5o.& n.icb.
In CEREBRO coafiftuntin/irmitates ffeminarum , par. i.d. i.
fi.^.n.ii. . . i- .
CERTAM/"wmrfro/'/'»'refervansRcIigiofus', m piosulusirr-
plicandam, profeflionecmifl'a an illos poffit dedararc , p.i.d.
i.§ 22.num.49- „. T ■ j u
CERTI , ^«•^"/rflrr/debcnteflc nutus , requifiti ad proban-
dummatrimoniicontraflum , p. i.d.i.j) -ij.n.i?.
CESSIONARIUSa-c'» '*'»*'/ ni.ijiisjus, quamhabeatccdens ,
p.i.d.2i.num.59
CHORUSi'"*"/'""''"'''"'' •' roccffio, p. 2. d. 23.^.51.
^^^^^/'•'■«'""'"''/""'iddiftiClcrici Rcgulares rainorcs , &
(luiReliRiofi, p.x.d.4.pertot.
CHRISTI /'•.(;<•' alia (unt , alis Cxfarura , P»rt. i.d. «•?•
17. num. 1*. 1 f • f
C 1 A V A T T I N I alii/uando minus lirano il cornme , quiin tariant
Doflores, Tcxtuum interprctationesdetorquendo, p.».d.'.
^. iS.mim. XI. nc •
CAC AD /I'^ foli""" »'".1'' uU anunt , mutum verbefti?'"'"*'''""
ucnus , p.i.d.i..(r.3.n.i4. . ,
ClRCUMSPECriO "iiifna adbiberi folct jn ArticuKiruni
compofitione , & cxhibitione , part. >• difccptatio i. 5.
9. num. 5> . • I
CIRCUMSTANTI/C /"•'•'•'»"■ "/'?'"""/'' ^•')'^rem involN-
unt conlufioii(.ni , quam ipfuro pcccatum , part. t- d. 20.
num. 46. ^^^^
ET MATERIARUM.
CIRCUMSTANTIARUM cowphxus , quanio taliter non
iir-^et ut nonponkmenscompararicum omniTenfu , verba
funtaccipiendapraexclufionematrimonii, part. i. d. i. §.
io.num.i9-
'in CITATIONEM refolvitur Monitorium , p.z. d.5.n. iS*-
CIVES qua officia poffint \a Patriaexercere , p.2.d.8.n.6.
QY^jl^Y ^'T^lenixe fupplicjntid{Xin!X\e.ii non concedere gratiam
fundationis Conventus , p.2.d.i9.n.77.
/»CIVITATIBUSw/»j;n'V«i7» attenditnr defedus diflantiap
prokindationenovorumConventuum , p.2.d.5.n.i4.
CLANDESTINE' f£'«fr/»//^<j/c/ fxpi?/;»»/ (e periculis impedi-
mentorum matrimonii, p.i.d.i.§.6.n.24.
CLANDESTINE»'»^<'«f.'rt*f«/'i«^ matrimonia pracfumitur
malafides, p. i.d.i.§.6.n.2i.
CLANDESTINIw^J^^^^/wowi^pffinas incurrunt illud contra-
hentesomiffisculpabiliterdenunciationibus , par. i. difcept.
i.jr.7.n.3.&5-
CLANDESTINIS matri/noniis cum adlftere Parochus non te-
neatur, poteft iicitcaufugerep.i.d.i.^.ig- n.i.
Imh anfugieniia meretur , quiaevitatmortalepeccatum , p. i.d.
i.§.i9.n.i.
Honefi aperiendaporta , p. t.d.i.§.i6.n.i6.
Parochus voluntarie 2i^\^Qn% , quas pOEnaS incurrat , p.l d.l.$.
i5.num' I.
Tenetiir aiis poftivi r&fifiQrs , & quantum infeeft prohibere ,
p.i.d.'.:$-'5.num.i'
C<j«/r<3ri«w//if>>«ti'i'peccatetiammortaliter , part. i.d. i.§.i5.
num. 3-
CLANDESTINITATIS7>.?r/>r(///rf, &quaEi!laB fint, p.i.
d.i. §.7.num.i.
In quo conveniant ,Sc in quo difFerant ,p. i.d. i.§ 7 n.ft.
JW>«/»V<«/»«/»</«'-f inteJiigiturdefecundafpecie, part. i.d- 1.
§. 7. num.6.
J'/fa«^tf/;i«'f«V/ clandeflinitatis in magno Concilio Lateranenfi
approbata, p.i.d. i.iT.^.n.^-
CLANDESTINUM ^»^i/«'i' »■///;</ matrimonium , cui Paro-
chusa(l"iftitinvitus , & non przmilVis denunciationibus , p.i.
d.i.§.6.ni;.
CLANDESTINUM cc«?ra»7rj/)-«OTc»»«TOdecretum a Conci-
Jio TridentinoprimolocopetieruntOratoresGallici, p. i.d.
i.§.8.num.5.
J"/7«-r> Canones abhorrent , p.i.d.i.§.6.num.34>
odiefuin fumir.opere efi , & pro iI!o nunquam praefuniitur , p. i.
d. i.<).9. anum.19.
/«CLARIS noneit opusconieduris, p.i.d. 15.^.31.
CLAVIUM ^s^^"''<"icnotat Aominmm , p.i.d.i i.nu. 85.
C\_.h.\}S\iKh Motu proprio non fupplet intentionisdefedum ,
p.i.d.3i.num.i5.
Suhlatn , & decretum irritans deftruunt contrariutn ufum , p.
i.d.ii.num.ig.
CLAUSURAM quando pofflnt ingredi Superiores Regulares,
p.a.d. lo.per tot.
CLEMENTISIX. ff/^ir^faflumrefertur, part. 2. d. 25. a
num- 31.
CLERICUS»»«/"'^^ '"■«/'■«'"■» adtitulumfervitii Ecclefiae re-
ceptitisE , p.i.d.i6.n.9i.
if/«if»»j r/i/ //»>?/« aggremiationisnon fine injuftitia excludi po-
teft , p.i.d- i6.n 98.
CSJ^^XQXamentis matrimoniumX.iX\ttX eft nuUum , Ut nec
etiam vacentbeneficia , p.i.d.i.iT.i^-n.^.
CLERICIC<»//^'K^/j;/anpolfintexcommunicare, par. 1. d.33.
num.48.
Item anpojjint eft"e Vicarii Epifcoporum Ibidcm .
An gaudeant immunitate , p.i.d.3o.n.3 1.
CLERICI nonparticipantes de redditibus Ecclcfiarum ,anpof-
fintcogi illis infervirc ,p.4.d.i8.per tot.
J^?^///<jrf/ jvf»«(7rf/anfintaddi£lifervitioChori , part. 2. d. 4.
pertot.
CLERI Sacularis fc«/>/;//// an fit neceflariusin Fundationeno-
viConventus, p.2.d.5.a n.i9.& 25.
CLIENTI dicerepotefi Advocatus Avcteragione , fed non ,cbe
xinceretelaCaufa , p.2.d.i.§.i 8.n.7.
CLI ENTF.S aliquijolent cfle nimis ingrati Detenforibus, p. i.
d. 19.^.262.
Illufires , "/"•'ifoIitaHonoraria, recompenfarc folcnt infolitos
laborcs Proteflorum , p. 1.^.19.^.266.
COECORUM JieUebaflonate de^Ciecbi <p^xtk\V^t iJIa refpon-
fio_, quasdaturnon vifis , ncc confideratis Scripturis , fed
cafualiter , p.z.d. 1.^.18.^.31.
COGlpotefi pcrSupcriorum Parochus , injuft^irecufansaflTiftc-
rematrimonio , p.i.d. 1.5.16.^.5.
fiuando quis pojfit ad prxftandum in futurum fcrvitium illud ,
quod inprxteritumpracftitit , p.2.d. 28.^.14.
COGNOMINIS//"")»/»//<./i'Confanguinitatem non probat , p.
2. d. 2. num.ij.
GOHELLIUS magnd: authcritatis , pirt, i. difccptat. 33.
num. 10.
Uifaya Difccpr. Tow, 111,
COLLECTARU^pii^^^patrimomafacra, par. i. difc. *^
num. 25.
Pro quihushonis poiiiat Perfonaeecclefiafticae , part. t. d. ■ 2?,
pertot.
CIRCA CoIUHas Ecclefiafticorum foIetCongr. B.Reg.deman-
dare Concordiam , p.i.d.28.n.i34.
COLL EG 1 A lAATribunalia ailcgari non poflunt pro fufpcflis,
p. i.d.9.;"iuni.4i.
COLLEGIATA£cir/f/f«dignioreft Ecclefiis Parochialibus ,
p. i.d.26.n.i2
Infignis praicedit CoIIegiatis non infignibus , part. i. d. 26.
num. 36.
COLLITIGANTES^//^/^<»r»"nondcbentadimpariaj p. i. d.
2. iium. 32.
COMMODUM domus dans ad contrahcnda matrimonia ,
non attenditur ad illud probandum , par. i. difc. 1. §.27.
num. 20.
V.X prtpr»<i malitia nemo debet reportare , p. 1. difcept. i.
^. 27. num. 1 1.
C0MM0DAp/ar,7 catholica Ecclefiaconfecutaeft a C. Trid. ,
quam ab omnibus aliis generalibus Conciliis fi.nui unicis , p.2.
. .i.§.i8.num.7.
COMMUNE 'juodefi ni^gWglCokt, p.i.d.27.n.42.
COM P A R A T 10 Inferioris cum Supcriore (uperioris injuria
eft , p.2.d.i.ir.i8.n.i3.
COMPA TER Tejiis nonprobat , p.2.d.2.n.27 .
COM PE N S A T I O nulla debetur Parochis pro dom ibus i ncor-
porandisin fundatione novorum Conventuum , part. 2. d. 5.
num. I 26.
COMPLEXUS Circumfiantiarum ^^ quando taliter non ur-
get , ut non poftit menscomparari cum omni fenfu , verba
accipienda funt pro exclufione matrimonii , part. i.d. i.§.
20. num. 19.
Tr;/)/?x/^r»7.f rumpitur , fifeparetur, p.i.d.i. 5. 25.0.1.
COMP05ITIO cum I(everen. Fabrica an poflit obtineri pro
fumma , depofita in publico Banco , part. i. difcept. z t,
per tof.
TV////<'COMPOSITIONIS ?//.*//<»»> /«/wOTaprattendi pofTit a
ParochisproFuneribus , p.i.d.i2.a n.25.
COMPUTATIO graduum quomodo ucicndi Ct , part. 2. d. »,
a num. lo.
CONCILIANDA*.f«»g«Kuntteftiumdi(ai, p. 2.d. i. $.10.
num. 18.
CONCILIUM ^^/«^^«''''""««''i^iOTrequifivit matrimonii pro-
bationem , diverfamab illa, quas poteft haberi per conjcdu-
ras , p.i.d.i.$.24.n.io.
Profpiciendo libertati matrimonii per ncceflTe rcquifivit majorcni
attentionem , & pertedam intelligentiam Parochi , p.i.d.i.
§. 16. num.i8.
Studuit libertatimatrimoniorum, p. i. d.i6.num.3.
Proindeque foium acium nccelfaris potentiae Parochi requifivit ,
p.i.d.i.§.i6 num.4.
^•^//«wcpfr^commendat, &praEcipit Vitam communem , p. 2.
d.i.§.i8.num.36.
u4'C0NCILII Tr»»/^«<»»»» r^/npor* auditum non eft , contrada
non fuilfe matrimonia , quia Parochi nolucre , p.i.d.i.^.
i6.num.U.
F»«»/rf(/^»i^<?//»/» Parochum in matrimoniocft , ut pofTit teftari
deillo , p.i.d.i.§. 13.^.3.
Decretumfejf.i^.de l{eform.c. i.non poteft adimplcri pcracquipol-
lens , p.i.d.i.§.24.num.9.
CONCILIO Tr»,/^«r»«ccontrariaquandocftobfervantii , non
attenditur, p.2.d. 3.^.3-.
D/rc.r^ /»»/f?ry;ir.'///rpropofitio , validum efte matrimonium ,
etiam fi Parochus non percipiat confenfum Concraheotium ,
p.i.d.i.§.i6.n.i7.
>!' CONCILIO Tr///r«r;«<.;)/ur<icatholicaEcclcfia confcquuta
eftcommoda, quiim abomnibus aliis geoeralibus Conciliis j
fimul unitis , p.^.d.i.^.is.num.^.
Nonfuir editum decretum , ma jus illo fefs.ls, .de li/ferm.c.i. , p.
i.^.i i.num.2.
CONCIONATORES «5 quo deputanJi in Moiufteriis Mo-
nialium , fubjcdarum Regularibus , part. ». difcept. 14.
a num. 61.
CONCIVI , tefianti JerehuspTopnzPitr\x , CTcdcndum cft,
p.2.d.i .§.4.num.2.
In CONCLWl qua materi,* rraS}sriColeinti CarJ. Pratfe-
CtiS Sac. Cong. , p. 1. d. 16. n. iS-
CONCLAVISTARUM Br/ifr/rV»-! an poflint uniriSeminariis ,
p.».d.27.p.r toc.
CONCORDI.\ iniung! f<lft i Congrcgitione Boo. Re.
gim. circa Ecclcfiafticorum Collcdas , part. 1. difcrpt.xS.
num. i 54.
€> uando dicaf ur Ufiva , p.2.d. l6.n. 1 14.
SripuLit.t a P.Gcncrali quindo fcrvanda non cft a Nationalikis ,
p.2.d.i6.a nnm.4i.
CONCORDIA meJianti quaii) tei^inaci fuit Caufa ,
V 2 nullum
INDEX RERUM,
nullum fieri valet fundamentnm in decifionibus , par. 2.d.i.§.
X2. num. 74.
CONDEMNARE «<"» p^fft Judex ecclefiafticus Contra-
hentes, quandoexiftimat vaiidummatrimonium , par. i.d.i.
$.a7.num.i.
CONDITIO/^/^K-Ji/^^^^peralteruminferrinondebet , p. i.
d.3.num.izo.
J(eprotaea n Jurenn vitiet conlenlum , p.2.d.5.n.i43.
Sipreees verirari nirantur , femperprsfumitur ingratiis Apo-
ftolicis, pi.d.zi.n.9. , „ r j..c
CONDITIONIS <^'i'"'A'7'""'"''iuntniuIta; Perionae , difii-
cileeft, quodunitbrraiterconfpirentinperniciem alicujus ,
p.z.d.i.i5".4.n.4.
CONDITIONE »'"'/""''>?'■<»''», rcfolviturcontraaus, p.2.d.
I5.an.68.&d.i6.num.a4.& 134.
j^en puri/rnta ,non habct locum difpoiitio, p.i.d.4.n.57.
CONI-TTIONES«^^'"^ , ur Religiofi uti poflint eorum Li-
vellis , qua;namfint, part. i.d. i. J)". «8. num. 3°. & JJ'.*^'
niim. 33.
CONDITIONALIS difpofitio evanefcit , non purificara con-
ditione, p.i.d.T5-n.68.
CONDORMITIOF»>/, if Mulieris non mutant qualitatem
matrimoniirati, p.J.d.zi.a num.U7.
yfrr-piia erian: fi Uxor fit Vidua . Ibidem .
CONFESSARII '»9'""^^/'"^'""''in Monafteriis Moniaiium ,
fubjedarumRegularibus, p.2.d.i4.a n.6i.
CONFESSARII »'V?''« remporii folent efle nimis induigen-
tes in impofitione pcenitentiarum , part. i. d. i. jT. zi.
num. 5.
CONFESSIOC(7»/«^»/ eontra matrjmonium praevalet prioti
atteftationi, quandohaEC faftafuit ex infligatione Sponfi , p.
i.d.i. §.47. num.19.
/«/ffr(;»nrfr»flpraEvaletmilleteftib. , p i.d.i.jT. 3.^.3.
Jmo atrenditur etiam in foro exteriori , quando coadjuva-
tur prasfumptionibus , & conjeduris , part. i.d.i. $. 50.
num. 4.
lEtitmfinegans confenfum reclamet ex intervallo , p. i. d. i. iT.
3o.num. 5. ,. . . jr r ■
CONFESSIO SacramentaUs extgitur tanquam dilpoiitio ,
non tanquam opus, adconfequendas indulgentias , part. z.
d. 14. num.6j.
Jttdicialisfacit notorium ,&manifeftum ,p.2.d.i. §.8. n.14.
jiahet vimSententi£ , & rei judicatae , p.i.d.i. iT. 8.0.14.
l/lagts probat quam Sententia , p.2.d.i.§.8.n.i4.
J^agno Jiudio emitti (oiet , ibidem .
j\fd/ri>«c«»»pofteriornonfanat defedum confenfus , in cjusce-
lebrationeintervenientis, p.i d.i.$. 27.^.26.
Certiin quando emifla tiiit prarfente Sponfo , part. i. d.i.§.
i7.nam. »7.
^uocafu, »»»/!»; i» </«*»<» refertur eidem pracfentis j p. i.d.i. §.
17. num.aS.
Principalis ubi adeft non attenduntur Teftium depofitiones , p.
i.d.i.jT.iS.num.i^.
Prcpria praEvalet mille teftibus , p.i.d. 1 5.n- 5 1 .d.34.n. 104.
Propria plenijfj^imam fiCltptohltionem , p. i.ci.2i.n.23.
Superat omne ^f»»«/ probationis , p.l .d.i. $-i7.n.i2.& d li.nu.
14.& , p.4.d.i.§.8.n.i3.
CONFESS10NISCo«;«!;»V»« concurfu ncgantis matrimonium,
adulteriorum pofli ilitatis potentia nonattenditur , p. i.d. i.
§. 3o.num.6.
CONFESSIONI Cenjiigis ftaturquoafFeflufequtafuitcopuIa,
p.i.d.i.$. I7n.i7.
CONFESSIONE Conjugum nonbeneprobatur matrimonium ,
p.i.d.i.§.i7-n-24.
CONFESSlONES Advocatorum Clientibus prajjudicant ,
quandoadiTiinicuIanturabaliisprobationibus, part. i. d.i.$.
8. num. 15.
7«CONFESSlONARIOpror/tt/«Vo»^r»/ttOT<7? contrahi ma-
trimoniuin , p.i.d.i.§. *8.num. 1 1.
C',.NFlDENTIALES'/»/i-''r/tt/pr(»p.3/.»rf jnhumanumcft , p.
i.d.3.niim.40.
tnter CONFINES;'ro/)r»oi/<ii«r/debent quzftuationcm Rcli-
glofi, p.i.d.i7.n.55.
/tCONFIN 10 »/"'>'•<"" Diircc/*mquandopofit.^cft Ecclefia , a
quo Epilcopovifitaripoflit , p. « d.3 3.per tot.
CONIIRMATA <?</«>«</'' »70« /«'' decifioin rcpropofitione
Caufae , diciturninnisdubia , p.i.d.i.$. i3.n. 19.
CONFIRM ATIO .■'hl-atiffa a .juofier, debcat in Monafterijs,
fubjc^is RcguUribus , p.i.d.i4.n.68.
E/»/7<«n" nunquamdcnegatur , pofita illius validitate, p. 1 d.
I 3.n.i.& d.i4.num.i.
jf aietur pn> unico i(\ii cum confirmato , p.i.d.3. num.8i.
€irinndo dicarur nullj , p. i.d. 14. num.6.
/tti CONFIRM.^TIONIS K>/»</<//»/<-/7)qu9pr5cedcrcdebcant,
p.i.r^. i4.num.^.
C-ONVIRM ATORI A Stntmtia liborat cadem nujlitate
Sentertiacconfirmat* , pi.d.i. §. i.n.7.
CONFRATRES, a» poftnt exptnere ^^. S^icramentum fine
iicentia Parochi , vel Ordinarii , part. i. difceptatio 23.
anum.31.
Att pojftnt erigere propriam Crucem in Proceflionibus , p.a. d.i3.
a num. 5S.
An pojfint facere Procejfiones extra , vel intra Ecclefias , in J
quibuseorum Confraternitates eredac funt , par. 2. d. 2^» 1
a num. 39. ' 3
CONFRATERNITATES , deferentrs eundem habitum ,
diftinguidebercot addito aliquo colorisCgno, par. i. d. 17.
num.24.
CONFRATERNITATES Laicales nuUam faciunt figu-
ram in ecclefiaftica Hierarchia , part. r. difcept. 23. num.
55. &d. 24. n.6.
Or*///? fo/j/or/narifdebentcumConfraternitatibus Urbis, p. i.
d. II. num.49.
Po/funt ad libirumiectisre , &dimittiab Ecclefiis , in quibus
exiftunt , p.i.d.24.n.i6.
CONFRATRES/""'^''"'^/ quas facere poflint in illis Ec-
clefiis , in quibus ereflas funt Confraternitates , part. i.d.
i3.pertot.
Prrf-y?jr^</,?^f»»?reverentiamReligioniearum Matri , par. i.d.
29 num. 9.
eiuibus eoncurrentibus poillnt addere Mozzettam fupra Saccum
p.i.d.i i.pertot.
CONFUSIONEM majorem aliquando important circam^M-
tiae peccati , quam ipfius fubftantia , part. 2, difcept. 10.
num. 46.
CONGREGATIOCo»»<-»/»»c<j«/<j/dejurerefoIverc folet, p.
1. d. 2. num. 48.
Uere interpretatur mentent ejufdem , nec poteft iili derogare , p.
i.d.i.ir.i4.num.io.
Pemitterefolit ad ftio s ] adices Caufas contcntiofas, fibi remiflas,
p.i.d.9.n.i58.
i^i'fir</.»r(?/<'/c/<7</f<-»/fxcorruentibusfundamentis refulutionum ,
p. i.d.i.§.3.num.4.
SoletexquirereVotum Rotae , p.i.d.i.jJ".i3.n.35.
Hecens exemplum huius foliti , p. i.d. i.$.3i'n.5.
CONGREG ATIONIS Ctncilil , & l{ituum denaminatio per-
mittendanon eft Conferentiae Ecclefiafticorumextra Urbem,
p. 2.d.24.a num.4 1
Pjfolutiones multum habent ponderis , p. i.d.i.$i.6.num.48.
^^i'fr/«/»//a/recaIcitrarenonIicet, p.i.d.i.jJ".6.num.49.& J.
14. num. 1 1.
tiulla eji prajlandafidfs , nifi munits fint folitislegalitatibus ,
p.i.d.i.iJ".i4.n.:5.
CONGREGATIO S. Hieronymi df Cbaritate retinet fuij
expenfis Sacerdotes, eidem Ecclefias infervientes , p.i.d.3.
a num. 129.
CONGREGATIONISOr-jror<<Prf/A,v''/r, nilhabentcommu-
necum Sacerdotibus, infervientibus Ecclefias S. Hieronymi
deCharitate ,p.2.d3.an. 129.
Vhiadducitur Epiftola S.Pliilippi Nerii , idem probans .
j'J.CONGREGATIONES/'r<r,v</frf folcntcumregulis pru-
dei.tialibus, p. i.d.i 1.P.3S.& d. i3-n-36.
Nonfilent refol veie daWi generalia ;, p.i.d.i:.n.46,
Hefcrihere folent pro obfervatione loliti , part. i. difcept.i*.
num. 103.
So/^ofrf/o/t frrC<j''//r ad illasfpeflantes , nonattenta pendcn-
tiain aliis TriLUiiialibus , r^-i.d-i i-n.?.
//>i-/»r. CONGREGATIONIBUS-/'/W//<«<»« pcjfunt Caufs
contentijlac, ^ requirentes teUm judiciariam , p.i.d.i.jT.
23. nuni.4o.
§l^anam c.i!ij'a ad hunc effeflum dicantur contentiofac , p. i. d.
i.§.23.num.4i.
Catif^ cirnii terminantur quam in Rota , part. i. difccpt. 19.
nuin. 260.
CON ANGUINEUS teflis non probat , part. 2. difccpt 9.
niim. III.
CONSENSUS Capltuligeneralis , & convcntua iis in quo dif-
fcrant , p.i.d.i6.n.46.
clcrif^ecularii , an fit necelfariusin fundatione novi Conventut,
p.i.d.4.num.i9.
Excludilur ,) m,tu , p .2 .d. I 5.n.7 «
/rr,»rio«<ii<7</^r ,/<■«/,;.»»<// quandofuppleripofliti Judice rel \
Principc, p.2.d.2i.n. 118.
Non vitiatur j conditione reprobataa jure , p 2.d.5.n. i43.
Omnium rf7«<V«/«r ubidjomnium intereflcagitur , part.i.d.ij.
num. 81.
CONSENSUI Cofitr»7/<///»/; ,5 </<//> , iy ad quem , quandodero-
garcfoleat SacraCongregatioin Aflillationibus , p. i.difc.i6.
a num. 189.
CONSF.N riRE«>r/«/»V«/»W»r?rr.'/«y'/»»»/ ?"<»'"''' polfif cogi ,
p.i.d.5.n.26.
CON l Ll I fraui per quiddifetat i fraudc prarjudicii , p. 2. d.
16.num.70.
Jn COSSILUS puHicisfafilet funtpartiaiitatcs , p.i.d S.n.^l.
CON-
E T M A T E R i A R U M
CONGRUA <W«/i»r»i»quaenamfir, par. i. d.if. nam.66.
CONJECTURyE'""""'''"'^""'""' adverfus Conftjtucionera
claram , p.i.d.j-num.izo. .
CONJUGALI •'/'''" ^"'""'''"waiuit fequens copula , tunc
dpferfitprocpnjefluramairimoni.i, par. i. difcept. i.§.z7-
num. 14. • /r n
J«u/ .?//<j'/(^/«''7'» non ruit uxorjo affeuu , p.i.d. 1.5.27- nu.iS.
CONJUGlSConfe^^/ioatrrnJitur , etiam fi negans confenfum
reclametex intervallo, p,i.d,i,$.3o.n.5'
jHCo»curfticonfejfftonhCon]a%is, negantismatrimonium , po-
tentiapoinbj]i.tatisadulteriorun)nonattendiiur,p.j.d.i.§.30«
num. 6.
Contr0 matrimonifirn pravalef priori Atceftationi , quando
haec fafla fuit ex inftigatione Sponfi , par J. d-J. $. 17>
num. *9'
inforo intrno prcvalet mi lle teftibus , p. i, d. i .§. 3o.n. 3.
Imp aftenditur etiam iij foro exteriori , quando coadjuva*
tur praEfumptionibiJS , 5f conjeduris , part. i. difccpt. i-
§, 30, num. 4,
C«>»/<'j!^<""./?'3""'quoaffeftufequutafueritcopula, part. i.d.i.
§.J7.num. 17.
CONJUNCTIO manuum , feu non retraBatio non eft fuf-
ficiens fjgnum confenfus in matrimonio, part. J.d. 1. §.26.
num.ii.& iz.
PrrfW/)«^;f i>»f//j luerit allucinata , p.i- d.i. ^.ifi.n.io,
St aaatur inter vutgares Perfonns, p.i.d. I.$.i6,nun3.i5.
CON(^ESTIONES Vieiigiofi quando coaflatn Proie0ionem
comprobent, p. 1.. 1.7.3 n. 17,
CONSANGUINEI Tejlatoris ^«ijwii? funt paupere? , quomo-
doeisfubveniendum eft , p.i.d.i.an 84.
CONSANGUINEIS«J«;"i^'''%'>i''''/ tacite, vel expreft'i^
Liveliadonare, p. 2. d.i.$. 19.^.30.
CONSANGUINITAS w/Jpr^'^'»""' a fimilitudine coguomi-
nis, p.j.d.i.n.i3.
Utprobetur , quomododeponeredebeajic teftes , part. » d. 2.
num. 2S.
CONSCI£NTIA^"?.»y<'?«''p<;/^^(jpinio , uc loqui valences
teneanturmairimpniumper verbacontrahere , parc. 1. d. 1,
§.23.num. %.
CObiSClEHTl y^ Matrimonii Materiam quis traitet remifti-
ve , r.i.d,j.$,i4.num.i2.
CONSENsUs /«'■<■(!/, menterapti Scc, dicitur adefl^e in folo
ore, p.i.d.i.§.J4.n.7.
Legitimus quando non proceftlc , copula fequens non perficit ma-
trimonium, p.i.d.i.$.27,num,6.
jaere internus non fufficit ad matrimonium , etiam fi habea-
tur illius fcientia medjante divinarevelatione, par. i, d.i.
§. i, num.*,
Jn jurifdiEiionem alicujus Judicis non poteft excedere tcr-
minos Caufae , coram eo introdudae , part. 2. difcept. 1.
§. 2. num, II.
Excladitur ^ protefiation bus incontranixm , p.l.d. I.§.2.nU.l2,
Parochi non efl necefl*arius in raatrimoniis , p, i ,d. i.§, 1 6. n, 1 •
Parochifieffet necejfarius ^ forfan reftringeretur illorum liber-
tas, p.id.i.§.i6.n.2.
po/ftivusre(juiritur [n matrimoniis , p.i.d.i.§.Z5.n.6.
/>r»faf»i'«/»«marr//7;o«»/Vnonattenditur, p.i.d.i.§.2 5,num.6,
& $.23.niim.25.
Sideficiat ^ "'"'"'«jcorrtiunt cum ipfa copulaconjugali , p. i.d.i.
$.27.num.9.
CONSENSUS//</^J7«/pr<)*rfr>/)(7/<'/perteftes, etiam inhabi-
les, p.i.d.i.$.:o.num.i,
D//;^«'7;.j;//irc*a/Tii'«//;admittunturquiIibctteftes, p.i.d. i.§.
18. num. 7.
"De pr afentifi^num non funt ittX zi. Ecclefiam , & accefl"us ad
Parochum, p. i.d.i.§.25.ti.5.
'CO^^SE^^^SMXdepr^fentidebsnt efle pracfentes Parochus, &
teftes, p.i.d.i.ir.-».n.3.
CONSENSUM Contrabentiuni , etiam fi intitus peTcipiat
Parochus , matrimonium eft validum , part. 1. d. i. jf.
16. num. 6.
Co«/''d^<'«/»"mfinonpercipialParochus matrimoniuin eft nui-
lum, p.i.d.i.ir.ig.num.i.
.Amp.iaetiamfiphyficiprx^Qnsre^eiiitMX: Ibid. n. 2.
I/ etiamfi concurrat in illo virtiialis attentio . Ibid.n.3.
I><'C0NSENSU/J"'!("j,o«/7a/, non habet Jocum rcgula , pa-
tienter tere«dum eflealiquoscontra hominum ftatuta dimit-
tcrccopulatos , quamconjunftosfeparare, part. 1. d. i. jT.
30. num. 14.
CONSENSU deficiente , licitumeji Contrahcntibus a matrimo-
niorecedere, etiamlequtacopula , p.i.d. 1.5.27.^.4.
Legitimo non probato , i\ in dubio pro niatrimonio refpondeatur,
iftuddcvaftaridicitur, p.i.d.t. JT. 6.n.i8.
i»5«>im£i/»»/»;>ro.W<,conjrumatiomatrimoniinon attenditur, p.
».d.i.$.3o.n.7.
:tionpr,hato , ,/r^?«»/ ftuprum copula , non mjfrimonium , p. i.
fl.i.5.l7.num.8.
Vrfaya Difcept. Tom. III,
PreCO^SEUSU funfufficit tacirMrnlt^i ^. p,i.d.i.$. »6, na.i.
CONSE(^ E N S qfi 9t*>f dicitur velle neceflarium antecedens,
p.i.d.}4.ii.i6,
CON S 1 Ll U M requirendum ante Cooperationes ,p.l.d, 1 8.n. 1 05.
COlNSILIUMm«/,»r^ Sapientiseft , p.I.d.l9' 1.53.
CO^SWAM'^ Heapolitanum in quodam magno dubio Aotam
Romanamconfuluit, p.i.d,J-§. 23.^.34.
jinno 1684. declaravit , Moniali'jus 5. ]o: Baptiftaj debe-
ri J^iv.ellum , juxta co.icJuGonem , captam acno 1664.
ab Equitibus Montis 29. Familiarum , part. 1. difcept. i.
§. 7, num.i.
CONSILI A non atteniuntur , fed decifiones Judicum , p. i. d.
31. num. j6.
In CONSISI ORIO P/Jneipit .eguitasfifvandaeji , p.x.d. 25.
num. 65.
CONSTITUTIOC/m. VIILahemnibus Pjligiofis fervanda eft
circa Livella , p. 2. d.i.$, 18,11.37,
Innoctntianacirca Mijfarum celebrationem , quando dicatUT
adimpleta, p.i.d.3. percot.
CONSTITUTIONES HiligioHum^^tQ legefervanda funt, p.
i.d.i4.n.ii-&d.i5.n-5.& , p.2.d.3- n.104.
CONSTITL' TIONES , loquentes de Mendicantibus an com-
prthendant Monachos , & alios Religiofos , part. i. difcept.
4. riur;.9 3.
/wpr/'/;e»'»£/<//.ir;opraBfuraunturnotaB5umni.Pontifici , p. t.
d.5.ir.iiT;.i39.
CONSTI ) UTIONESp»'«prw//n«/<8rf Religiofij noa permit-
ticur, t'. 2. d. 3.11.1^.96.
//» CON -■> X I T U T 1 0 N I BU S Apoftelicis aeque fy Haba debet ef-
feotiofa, p.2.ii.4-n.S7,
CONSUETUDO«^/»/>'/>?ra/«// Livella per ipfas Moniales ,
indep:;;iicr.ccr k Supriorilfa , abolendaeft, p. 2,d.i. $.18.
num. 37»
/ittendenda cfl \n cafu pracifo , p. i.d.24.n.44,
Celebrandi Mijfai in aliqua Cappella fervanda eft , part. ». d. 13.
num. 62.
Pandi Parociiis aliquidpTetiofipxoluaexe, an fit fervanda , p.
i.d.i2.a num.25.
Excluditur ab unico !lQ.u , imo a folo rumorein contrarium , p.
i,d.i6,anum,5i.
Pxpendendi Livella per fe ipfas quando attenden.^a fit , par.2.cl. i.
§. 22. num, 22.
Bxorhitans ^.///r^ ftriijeinterpretanda eft , p,2.d. 14. n. 116.
////drK.'/»///»»/ nunqua.nobiigat intucurum , p.i.d. 26,^.25.
Circafunera attendeniia ejl , p. i,d, J 2.a n. i o.
/'/,/«r»«<;/;p<'//y?reiiftencedecrecoirricanre , p. i.J. 16. n.33.
Irrationabilis non attenditur , etiam fi eflTet immemoratilis , p.
i.d.ii.n.64.&d.26,n.3i.
Mutarinondetet , etiam fi utilitateadjuve^, p.i.d. 35. h.8.
Nondiciturinterruptaexlite, in qua quis fuccubuit , p.i.diJO.
num. 36,
j^,)/;fxrf';//»'/«r «//r.j proprios terminos, p.i.d.i7.nu.44.&, p.
2.d.i4.a n.44.&n.i09.
Non inducitur ex unico a^u , p.i,d.i6.n.39.
Odiofaflrifle interpretanda eft , p. *.d. 1 4. n> 5 1 .
J{ationi contraria , attsndendenda non eft , p.i.d.5. n.17.
Tocumfacit inmateria praBcedentiae , p. i.d.io.a n. 12.
CONSUETUDINISm«'«»*»»P'r/«rc</y'«.«/»ai;;/,f/^, p. 2. d.
10. num. 35.
CONSUETUDINESj^ofpfrf/i-rw/i/ttri Caremoniali , p. i.
d. 12. a num.32.
CONSULENTI U M Authoritas quandoactendenda non fic , p.
i.d.35.a n.72. & , p.2.d i6.a n.36,
CONSU LI T U R aliquando Roma; dumSaguncum cxpugnatur,
p. i.J.i2.n.72.
CONSULTORII Traliatus . Vi^tTraP.atus Cenfuharii .
CONSVM AT 10 matrimonii , «//■^i/.jcircuiiftantiis veftita,eft
aft is meritorius , p. i.d. i.jf .2i.n .4.
j^o/»/W ,a//<'^/»/«r pro valiJicate , quande fuit qualificaU ut\
ftuprura a Ju.iice, p.i.d. 1-^.27.^.1.
Non babetur in.onfiderat-one , quando non prXCCifit Ie$itiaias
confenfus, p.i.H. 1.^.30,0,7.
CONTEMNENS ^clefi^pr^cepta non mereturcxpcririiJlius
bi.Miignitatem , ,'.i.J.i.$.23.ii,i9.& d.»2.n.3».
CONTESTATIONIS Htij hco in tlrt^no Seapo/itano ftat
tcrmiiius, dacusad probandai.icumbcotu , parc. >.d. i.$*
2. nuni. 2.
In CONTESTEM vocatus fi non coocordat , leftis illum
vocans non probat , part. i. difcepc. a. num. 26, & , p. i.
d. 19- num.i 10.
CONTINUATIO/^<«"/>/>r.^/a"i/"/«r, p.i.d.l.n,34.
CONTRACTUS qusnd* refehstur finc ratificacioDepromirsa,
p.2 d. 16.:,. 133-
CONTRADlCTIO/>//;/»#r/w.'Wj tjl , p.i.J.iT.n- 3«.
Tcflium in.ucidentalibus ilioruni fidcm non miuuit, p.». d. >. i
num. 9~-
Per CONTRADICT.AS Ij"^ Ser.:er.t,a a juaicc Ifcbetnr,
V 3 acfi
i N D E ^ a E R U M,
ic fi eflet lata in contraaiflorio Judicio , fi appeikns faccubuit
intaxationeexpenfarump.i.d. i.^.ii-num.g.
.CONTRAD.ICTIONEM veramireHtinet iiiclre, &nonau-
dire, p.i.d.i.$.23.n.s.
CONTRAHERiSi^f/^^^^^^^iiT^^veHecontraherejp.a.d.i.si.
4.n.4.& §.i3.num.io.
<JONTRAR I ET AS teftitim quando illorumtidemnon minuat,
p.t.cl.9 a nuni.91.
CONTR • RII tefi" nonprobant , p.i.d. l.^.g.num.l 1. & p.*.
d.ig.num.fio.
JJlinufque reductintur ad concnrdiam quando funt folum duo , ubi
..dduciturratio, p.i.d.i.§.9 n. Ji.& i 3.
CONTUBERNIA, i! vera fomicationes , non legitimce nu-
ptis, dicunturillae, quaefiunt in cpntemptum folemnita-
tumEcclefiae, p.i.d.!.§.3o.n.i5.
COliVE^IlO omnis interpretanda c([ JDXtaillud tempus , in
quofit, p.i.d.i.jT.l^.n.p.
CONVENTUSwci^/wV^^V^quandoiocusfit, part. i.d. 2.
per tot.
l(fligioj'omm/inpeJJintfubhaftariAi\n{[i.nthra Creditorum , p.
i. d.is.per totam .
Caudentprivilegiis^EccleCiaiam. Ibidcmi).?.
COPl^ "oti eft dandamafor {ides', qusE datur originali , part.
i.d.i.6.47.num.33.
fCOPlJh A 'tddirimtndummatrimaniumquomodb^Tobstiii fit ,
p.z.d.p.a num.i i.
Anprffr,matt,-cumViro, la-Lorantc febri , p.j.d.9. n.5i.
Prtfumitur fequuta cum niuiiere, exeunte rubicunda a cubi-
culo, ubieratVir, p.a.d.^.a num-63.
peniugalisnonattenditur ^ deficienteconfenfu , par. 1.$. 47.^.9.
frocedtns ex t.iJ.icia Contrahentium , continet dupkx flagitium,
p i.d.i.iT.^y.num.ii.
Stquens noBperfieit miitrimonmm , quando nonpraecciTit legiti-
mus confenfus , p. i.d.i.i)'.27.n.6.
Sequens tunc deferT.it pro conjedura matrimonii , quando luit
faflaatfedluconiugali , p. i.d.i. $.27.^.14.
Secus quattdo nonfuit hC(!i\nor\Oi^tCx\i , p. i.d. i.$.i7.n. 15.
Hon probaro confenfu , arguit ftuprum , non matrimonium, p,
i.d.i.§ 27.n.8.
§jt^eaffenu fequutafuerit , ftatur ConfeflloniConjugis , p. i.d.
* i.jr.l7.n.i7.
^OPULA fenuuta non ohftante , licitum eft CQntrahenti-
bus a matrimonioreccdere, fi deficiat confenfus j par. 1. d.
i.jj".*7.mim.7-
.COR dutumefladfignifieandumTieo.^ p. i.d.l.jT^.num.^.
^fiUn^ua Imperator , p. i.d.l.jT.l^.n.aS.
QOP^P^\CxE.'^^\iM.quominusfieripotefl, efljuscommune ,
p i.cl.23.i"^umi4.
CREDENDUJVl'';?/»^'/';"»'', infublimi dignicateconfritutis,
p.I.d.3 -I!!.
CREDITORES, infiflentes preverditioneEcclcdiram , non
dicuut.ir catho :i, eloqui , p.l.d.»S.n.4.
^^CREDITOKUM inftantiam an pojfint fubhaftari Ecciefi?,
& Convenfus, p S.d.zs.per tot.
CP^YX^XiVX"^ ^Sjudicis poftponidebet\eg\t\ra\%'^ro\n.X\or\^^s,
p.i.d i.j)".l6.num.6.
Piibiua , 6f /^('««^^/«■/convalidantaduminrei veritate nullum
inpluribuscafibus , p. i d.i.JJ^.jo num.8.
/'«■fi/irri<jCREDULITATEMdenotantiateftisdeponens,non
probat, p.i.d.i.§.g.num.i4.&: § I3.n.i6.
.(«'CRIMINALIBUS ^'3.-'//fempert"uit alicnus animus Au-
thoris , p.i.d,2o.num.35.
CRIMINOSOS/wW/ .7ff,Air«<;/7/i».', quos nuilaalia »itia dele-
ftant , p. i.d.4.num.6i.
C.KV X in Proce//ionibus deferri dcbet a laicis Reljgiofis , fion
autcm a Proteflis, p.i.d.5.pcrtot.<Sc d.ji.n.io.
g«rf irigenda fit in aflbciatione Cadaverum ad Ecclcfias Regula-
rium , p i.d. 31 n.4.
CRUCIS Deiatioanptrmictinda fit i(\]oc'\%Nullius , p.l.d. n.
num. 49.
Myfleria exponiintur , p.i.d.5.n.lS.
CR U C E M /"•"/"•///m /»/i /K^j^?//»/ cxigcrc Confratcrnitates in Pro-
ceflionibus, p.i.d.i^.a n.s».
CU LCITR A dibetur i /i Ecclr/f^ , in r,ja defun<flus fcpciitur ,
p.i.d.iz.a n.53.
Amf.liaiiiaii; /i pretiofafSt . Ibidcm.
CULCITR/I- titulo ijuienam fumma dcbcaturpro funcrc , p.i.
d.ii.a num.53.
CULTUS Tiivinus auiindut efl , p.i.d.^.n. 105.
Vivini,) irr;/f,ir«nonpoteftin tunflionc, importinte Ecclefix
fcrvitnicm , p.i.d.i 3.^.30.
CULTUS o»i"i<7rti,flrr|itainterprctatiofaciendacft , p. ^d.
4.n.M.& d.n.nu^n.7.
COLTUM J^iii'i>"nrefp,fi,„,,,;^(\y^^ dicuntur permilfi , nifi
oftcndantiirprohil)iti, p. i.d.i.n 54.
CUPRESSUS nil crmmun, babit eumHtufragi» , p.X,d.5.num.
ii9.6cd.25.n.i6.
D
DECEPTIO ,(S?/c'»«^ gtios cenjunxit T&cc\efti,Aehtt. ftfp»,
rare, p.i.d.i.§.3o-num.9.
DECISIO antecedens in cadem Caufa fupponenda eft , par. i.J,
24.num.26.
§«,r in repropofitione non fuit confirmata diciturnnnium dobia,
p.i.d. 1.5.23. num. 19.
I^ot-e , ,7:^i'fr/«/9;//iOTconceflafuit Audientia , non attenditur,
p.i.d. 19.11um.99.
7J(?/rf//*/tf//(?g^f«r non^ftampliusquserendaratio , par. i. d. ,1.
ir.26.n11m.17.
DECISIONIS fundamenta corruent. in nulla confiderationc
habendaeft decifio, p.2.d.2.i).3S
DECISlONES«''»«''i!'«'^a'?'«''»'»<''V, quae addita fuerunt ab
Extenforeadiolum ornatum , p.i.d. 16.^.63.
DECLARANS'"'/''/'/^»''!"'/'»"', fed aperit quod latebat ,
p.2.d.i.ir.22.num.49.
DECLARARE«<"»»<»/^«/, multominus poteft derogare, p.
2.d.4.num.27.
DECLAR ATIO Mulieri s adinterrcgationem Judicis multum
attenditur , p.i.d.i.jT.i^.num.i.
^;7)/i/«,j9«««</cr«"/'>riniliaperfevera,tp. i.d. 1. JT. t9.n.2.& 3-
DECLARAT10NI<3«'V?«?»<'"«^ fw*»'»'^*' deferndum fit , p. z.
d.9.a num. 44.
DECRETUM <rr»7/»/»j <i^<-«V etiam ignorantes,p.2.difcepM4.
num.ii3. a
/rr»r<j«/ toUit contrarium ufum , p.i.d. 21.^.29.
DECUBITUS Viri ^ & Mulierisineodem lefio quando copulam
prohpt , p.2.d.9.n.32.
J'irDEFENDENDI/<J<^a/r<».f/»*OT»>»dcnegandaeft , part. i.d.
2. num.30.
DEFINIRI^^^^y^y^^^P^^^T^contra Partem inauditam , par.
i.d.4.num.38.
DEFINITORIUM^^»/?r<j/<' quam habeat wt\\ov\tittm inter
FratrcsS. Francifci , p. 1.^.29.3 num.4S.
DELE,GATIO//?(?W«»»/<»/f p-f/^^^owmnon valet , p.i.d.19.
num. 19.
DELEGATUS.<</)<'7?o/»"" <""'"''»""■ ofte/icere J^iteras fu^
delegationis, p.i.d.34.pertot.
Procederepotejl contra omnes , impcdientes cxercitium propriat
jurifdiflionis , p.i.d.34.a n.9.
'Heprafentnt Pnpam , p.i.d.34.num. 1 1.
DELEGATl Apoflpiici _;«r«/</»V7»,/ quando incipiat , p.i.d.34.
num. 20.
'DELlCTVMreneludenter prebandiimefl , p.i.d. 33.num. 36,
Hc , p.2.d.8.num.S3'
Excludittir ^crednlitateheneopenndi ,p i.d.2.n.6i.
Noneflid, q tiod fif^tr m\ttente \e%e , p. i.d.3*-n.is.
Nondaturfinidolo , p.i.d.34-n.54.
Nunqttam pritfumirur , p. i.d.3 3.num.37.
Sinelucro non praEfumiturcommiflum , part.i. d-,. num. 45. ubi
ampliatur .
D ELICTIr^jr»;"»^ <?"««'/<' j«»Veffici.iturSubditus, par.i.d.^j.
num. 3 3- ^ .. .
DELINQUERE «'"<'?'■<*/«'"»■""■ flneeaufa , p. i.d.J.n.S».
NoK diiiturfaciens id , quoJ feccrunt cjus Antcceflbres , p. u
d. 3. num. 78.
DELIRIIS^^^""'"""''''?'''""''' '■^^^''"''stccogimur , p. z.d.i.
JT. 18. num. 31.
A" DENEGATIONE Jufliti^t , quandodeturappellatio, p.
7.d.8.num.49-
DENOMIN ATIO Ccwgrcj;<»r»i7B»/ /{/V«f/ro , & Concilii pcf-
niitci nondcbct Conferentiis Ecclcfiafticorum extra Urbem
p.2.d.24.a nuin.41.
jPorta Sanil^ , Cif ^ "*»/<*» pcrmittcnda non cft finc fpeciaii ia-
dulto, p.2.d.?4.a num.39'
Scaln San^iif permittenda noned fincfpcciali Indulto , pat. ».d.
24. i num.50.
D E N U N C I A T lON E S inatrimenii in Catboliea Ecclefia Mnti-
quifflms , p.i.d.i.{i.8.num.6.
Antiqui yf f////<'rr/ qui dc illis mcntioncm faciunt , part. i.d.'.$.
6.num. 7> -
lliorumrituiah Aptflolis dcriviiXc , quiaflcrant , p.i. d.i. 9.».
num. 8.
C/m/ir,)»;? «//or»/»?» (■/<■.»;« .ipud Romaiiosagnolcunt aliqui , p. >. d.
i.j)".8. luim.io.
DENUNCI ATIONUM »/<'/«'»'7«/ in Hifpamiifnigai fit , par.
I d. i.§.8.iium,i.
g^«i» fanni trmforales incurrant finc illis mitrimonia con-
ir.ihenti'S, part. f. ■lifctpt.itio i. ^. 8. mmi t--
Magni etiam aflimatur in Gallia , par. !■ dilccptatio l. Jf.
8.num. 3.
Ubi K/rroalisspoenas , illasommittcntCJ incurruntcxcoinmuni*
cationcm , p.i.d.i.jT.S.n.^.
DENUN-
E T M A T E R I A R U M .
DENUNCIATIONfBUS euJpabHltir <»»»f^/-niatrimonium
contrahences incurrunt omnes pcenas , contra matrimonia
clandeftinainfliftas, p.i.d.i.ir.7.n.3.& 5.
S irte iUii m.itrimonium contIi(Xl\V[i , dicitur odiofum , p.I.d. I.
jf.7.num.4.
Yi^POSl'^ AVl^\\.eleemcifynarum^ccUfite dchente^eCAaomci ,
non SacriftsE, p.i.d.ifi.a n.M.
DEPOSITIONI prioriftatur , quando teflisclahusfe explica-
vitin i.examine, p.i.d.i.jT.io.n.fi.
Prieriflatur ^ i7?i««</i' teftis in fecundo examine deponit contra-
riumejus, quodcontineturinprimo, p.i.d.i.iT.^o.n.i.
ProD^EK^ELlCT f^^nhabeatur penfio, per annos decem non
exafta, p.i.d.8.num.46.
DER0GARE»c«f<"^7?, qui nonpotefl declarare , par a.d.4.
num. 17.
DEROG ATIO exprtjfa requiritur , ut lex non obliget, p. 2.
d.j.a num-55-
c;f>v?<-;V?»' ^/"'''■'nuiquamextenditur, p.i.d.j. an.9.
DESTRUCTO^/f<»rf privilegiato , quando dicantur ceflarc
Indulgentiae , p.i d.i^.a n.4i.
DETEGERE occultata Teflium vitia permifl"um eft accufato,
p.i.d.3.n.ii4.
DETERMINATIO eadem , refpiciens plura determinabi-
lia , codem modo omnia detetminata , par- i.d. 16. num.
35. & num. ii3.
DETRIMENT A/w/Wpir»-? und^ fperantur auxilia , durura efl,
p. ^d.i.jr.7.num.9.
DEVASTATIOw<7mOTtf»/orKffj, non favor efl , in illa in-
clinare, quando non probatur legitimus confenfus , p. i.d.
i.iT.3i.num.9.
TiEMSnon conjungit quos voluntatum vinculum facramentali-
ter non adftringit , p.i.d.i.§.3o.num.i2.
Tam eoram Dso , quam coram hominibus nullum eft matri-
monium , contradum non fervata fornia Concilii,p.i.d.i.
§.3o.num.ii.
NcwiTiJw/wn^/^quos frauscopulat p. i.d.i9n.i44.
Nonirrieturpsr «anobfervantiam promiffionis , ei fadlat in adu
Profefllonisp i.d.i.§.i5.n.s.& $.18.^.36'
DEO difplicet infldeJis , Sclialti promifllo , par. 1. d. i. iT,
i5.num. 5.
DIABOLUS^"!'»;"»^^''^ dicitur Sponfos , dolose decipientes
Parochos, p.i.d.ig.num.i^S.
mOECESlS Papa efl totus Orbis, p.i.d.34.n.t3.
In DIOECESI ex quibus probeturjituatio , p.i.d.33.n.2S.
DICEKE po^efl CJienti Advocatus , avete ragione , fed non ^
chevinceretelaCaufa , p.i.d.i.iT.iS.n.^-
DICT A Teflium cavillanda non funt , p.l.d. 9. a num. zt-
DICTIO<7/^#»»»/quidimportet , p.i.d.i5.num.67.
Circiter in quo verificetur , p.i.d.zo.n.i^.
Ideo (juidfigniflcet , p.a.d.i i.n.67.
Statiw quid importet , p.l.d.29 num.37.
Tantiim quidfignificet , p. i.d.*9.n.4i.
Ver^b quid importet , p.l.d.lg.num.ll.
DICTUM ceJebre CardinaJis Baroniirefertur , par.i.difceptatio
3.num.i.
Cardinalis PanciaticiciTca. Advocatorum Profeflisnem refertur,
p.i.d.ig.num.iSs.
Vntus tcftis finguJaris nonischx3.t\it^tr iWxxm , p. a. d. i.iT.ZT.
num. 19.
Unius , di^umnuJJius , p.i.d.3.num.4i.ubi ampliatur , &, p.
i.d.^.num.iio.
DIES EleHionis Abbat-.jfa , \ quo praefigenda fit in Monafteriis,
fubjeftis Regularibus , p. 2.^.14.^.70.
DIFFERENTIA '«'<rrf?«^,>,<;«rw Ecclefi^ i 8c CappellsB
oftenditur, p.2.d.25.a num.53.
DIGNIOR ««/><jr;,v»/,jr/c<»/»poteft locum cedere minus di-
gno, p.i.d.26.num.38.
/'rrf/<rrf«<i«/ eft minus digno , p.i.d.5.num.20.&difceptatio 26.
num. >o.
Semper eligendus tfl , p.l.d. I7.num. 1 8.
^uanto eflfervitium praeftans , eo dignius dicitur idem fervi-
tium , p.i.d.35.anum.67.
Tttnto quiseft , ?«/i«rodigniorifubeft , p.i. d.35. num.67.
niGNITAS P^r/»»-» //j^tti/ immunitatem in bona , p. 1. d. 28.
11 nm. 64.
DIGNUS «0« efl , ut icclefia benignitatem facile expcria-
tur, quicjus falubria praecepta contemnit , p.i.d.i. ^.6.nu.
r6.& 27.
'D\\ACiE.Yi'Yl^ Advocatorum , (ij Procuratorum rauneri-
busexcitandae , & Ibvendafunt , part. i. difceptatio 19.
num. 267.
g^/rf. adbiberi dek-ant ab Advocatis in Caufarum dcfenfione , p.
i.d.i9.num.259.
DlMNIUTIOrcwcttr//// sdantiquam Ecclefiam non irapedit
fundationem novi Conventus , p.2.d.5.i num.20.
Mhtmosynarum animpediat iyxniiiitioaem nOVJ ConVCntUS , p.2.
4. 5. a num.19.
Urfayt Difcept.Tfm, III,
DIMISSORI ALES Jitera a quibuj concticnix funt in Locis
NuJJiu.' , p.i.d.35. anum.29.
DISCRETIVA Joquutio diverfam volunutem demonftrat ,
p. i.d.29.n.57.&P-2.d.i.$.i3.num.i6.
DISMEMBRATIS fruSlibus Beneficii , an Penfionarius
teneatur ad integram penfionem part. i. difceptatio 32. a
num. 41.
DISPENSARE an pojfit Pontifex in matrimonio rato ,
dilfentiente uno ex Conjugibus , part. 2. difceptatio 21,
pertot.
f.xempJafimiJium difpenfationum adducuntur . Ibid. I o.
DISPENSATIO ab irregularitate qui us concurrentibus
concedi foieat ab Apoftolica Sede , part. 2, difceptatio 7-
num. 16.
Matrimoniira /' quandoproprie nondicatur talis , par. 2. d. 21.
anum. 103.
UtiflrifJi juris nunquam extenditur , par.2.d. 3.^.9.
/« DISPENSATIONIBUS»Mfr/'w<j»/<j/y,^a/quandodctur ac-
ceptio Perfonarum , p.2.d.2i.n.i2o.
DISPONERE ?«//«<"» ///V/>»/rlibere, qui pendet ab aliena
voluntate, p.2.d.ii.n.9o.
NonDlS^OHn: pra^fupponens , p.2.d.l7.n.Sl.
DlSVOS^T^Oeademubimilitat , miJitare iehtttiicmtitlO ,
p.i.d.i8.n.38.& d.3o.n.48.
c«////<f /'<?«/»/»'/ «c» ^/j*iff locum non purificata conditione , p, i.
d.4.n.57.
T>e tenonJoquitur didlum Specujatoris , p.i.d.4.n.i9.
Eadem non debet divcrfo jureccnferi , p.2.d. i4.n.2 5.
Eadem non potsfl efle ubi adeft diverfa ratio , part. i.difcept.
31. num.22.
odiofa extendi non debet , p.2.d.io.n.8.
Own/V /'//»i?///g//«r rebus in eodem ftatu manentibus , par. i. d.
24. nura. 37-
DISPOSITUM »■« una parte Coflitutienis quando dicaCur repe-
tituminalia, p.2.d.i i.n.80.
'DlS]?\5T h.^DOfacilitis invenitur veritas f p. i. difcept. l.§.
19. num.7.
DISSENSUS irrationabiJisfuppJeri poteR. i Superiore , p. 2. d.
5. num.150.
DISSOLVI «'"»</»>»>«'' j»<"^nulluraeftp. i. d. 19. num. 152.
&d.3o.num.io. ^^
DISTINGUI</<'^<'»'C<;/»/r<»r<rr/»//<j/<'/circahabitus, part. i.d.
1 1. num.43.
/«DISTRICTUS quando pojftnt dividi Provinciae Regula-
rium , p.2.d.i5.an.io5.
A^ DWEKSlS nonfit iJJatit , p.2.d.li.n.99.
DIVINARE de matrimonif nimis periculofum eft , p.l. d.i.^.
a9.num.9.& $.3.num.29.
Nondebet teflis , deponenspromatrimonio, par.i.d. 1. §. 9.
num. '•
DIVINUS /•"/'•■'/ <»a^<'/'///'/?/? , p.2.d.4.n.io5.
DI VISIONES Provinciarum anfint favorabiles , p. 2. d, 1 5. i
num.103.
DIVITI/E/<'/^'"'""/'///f<»''», p.i.d.i.§.i.n.8.
DOCTORIS^p""'" , nonbabentis ConttiiiiXoraay reputatur
cafuslegisp.i.d.i.§.26.n. 19.
C//»//// //»'<^»"" an inducat bonam fiJem , p. i.d. ij.n.jS.
DOCTORI Concivi vaJde deferertdum eft circa qualitatcs
propriae Patri3J , p.2.d.i.§.4.n.2.
DOCTRINALIS»'»ri'r/)r^f<»/»'<7 inquibus difFcrat ab interprc-
tatione judiciali, p.2.d.4.n.io.
DOCTRINAS/""»*^".»/^/ quando .<*^r<j/-<»/»indicantProcurato-
ribusaliquandofibipraejudicant, p.i.d.i.§.7. num, 10. ubire-
fert. cafus curiofus .
DOLOSA <?«</"//<' pr.<///'»<»'«rtaciturnitasveri, p. i. d. 21.
num. 16.
DOLUS , iffubornatiopTttfumituriattfic, deponentc iofc-
cundocxaminecontrariumejus, quoddixit inprimo , p. i.d.
i.^.23.num.7.
Proprius nemini debet opituJari , p. l.d. I5.n.66.
^uando annuelJet matrimonium , p.l.d.lj.a n.59.
DOLO'-<»/>»>»/r ^«/>rr<jf , p.I.d.I. $.21. n. 9.
Probato , £.v.V/<» judicare debct coiitra matrimoniuin , p.i.d.it
$.6.num.42.
Sine DOLO non datur deJiclum , p. 1.^.34.^.54.
DOMICILIUM'»<"></«'/»/«/r /»!»/<»/«"» pcr accidentalcm nati-
vitatem , p.i.d.2o.n.i i.
.Vi»'»/)r<'/M///rcxdominioDomus, vel Palatii , par. 1. d. 20.
num. 26.
DOMINIUM//<-»<»/<»'^ »•/'••'»'"» '"""'>, p.».d.ii.n. tj-
DOMUS, hahens duas portas y cui Parochia: fubjeda dicatur
p.z.d.ii.a num.105.
Propria unicuiquc refufium efl , p. I.d. J2.n.l8.
DON ARE quanjj quis eflparatus confansuineo Religiofo , an
ifte poflit ipfum rogarc , ut altcridctcrminat^donet, p- *• ^.
i.$. 11.num.59.
DONARI'»«'/>'..^'i»'»'//*/'»aMoniaIibu$, p.s.d.>.$.iJ.n.59.
V 4 DONA.
INDEX RERUM,
"OO^iiAllOUvetUadjuiTDiiturri praftat Religiofo ad pcrfefle
vive dumin Religione, p-i.d.i.jr.ii.n-S?-
DONATIONEf-^wwrtfi-or/a ^jn pojffit Religiofus Livellum
donire, P.*.d.«.§-i^n.67. ,' . ,, , <
JiOSanpojfttconftitui^ Monialj qcluo LiveiJo , p.t.d.i.J.i».
num. i8.
pOTIS' pars an reftttftur Litellum , p.^.d.i. iT.Sl. num.S.
POT A L 1 A Su'>^dia Vide Sub/idia dotalia .
X^iJBlVSnonaiciturariifu.us, a RoU decifus , p. I. d. 3»?
lium. 38. ^ , c . j L -j j
PUBIA ^«rtWtf/^TifA/j/or/ViKj/awrtf/, heri debet id , quod
veriii ileeft, p ?.d.i8.n.4i.
PUBIUM «'" '7- matrimcnium , fed clarum non exmere ,
ouaiido AdorN: iriiTienonprobavicfuamintentionem, p. i.
d.i.§.6.ii.5.& §.13.
JhDIJ aiOcofitramatrimonium dolofum pronunciandum eft ,
■ p.i.d.i.$.6.n.4r.
Ir^OT contra matrimoniurn elandeftinum , p. i .d.i.§.i 3.n.as.
prafumendMmanfit pro validitate Profeflnonis , p.i.d.7.n.SS.
Judicanduiti eft prornatrimonie , p.l.d. i.§.6.ii.l, & §. 23.n. x6.
Limitaincafihus ^ adduflis rcmiflive. Ijid. n. i.
J«/W/»^f <r(;«W«/o«(POTquandodubiumeft circaloiemnitates , fe-
cuscirrdprobatio.-espait. i. difc. i.§. 6. nura. 3- &$• *3.
num.17. T j. •
^entra rratrimenium , fraudibus centraCtum , JudlClS arb«-
tnum inclinare dcbc^t , p.i.d. i.$i.6.n.37.& $.*3.n.3o.
Joto <> ^// cafibus J udex non dcbet aliud ftatuere par. i . d. i. § .6,
num. 38.
Pro/»/'?rfrtrfrfpondendumeft , p.i.d.i.§ S.n.io.
%t pre excluftone ohliiationis , p. i.d.i.§.5.n.i i.
fater,duii.eftf(minis^ quia (impiicius res trafla , refolent, &
a Viris tacinCisdeciFiuntur , p.i.d.i. §.6.n.44.
Y>\}k\Ageneralian nfolentiSaC. Cong. refolvi, par. l.d.l».
fjum. 4i.
7;»^owrft<jZ;/>/ga»?/j5»/nimjspraEJudicialiafunt, part. ». d. 13»
num. 38.
i;^»oftc>iditurcaufa inconvenientium .
PUBIETAS «»(i</?TO<'</»/fuppIendaBprobationis, par.i.d.i.
J^.6, um.4'
X>\}hiETATEM articu'i }»dieat refcriptum Ceadjuvtntur
^phbationes , p.i.d.l.$.l3.n.i8.
In DVj C ATV Rfxreputatur unqaixa Dux , par. ». d. 16.
num. l6o,
PUCES '"<»/»■/<«"■/»<"'*»» praebenterrandiviam , p.i.d. i. 5.6.n.
29.&D'.3*.n.S.
PUPLlCATA ^w«/»»)ir»r<j «/<»*•;<»>»/»*»»/ funus extra Paro-
cBiamquandodebeantur , p.i.d. 13.0.48.
EBJ^llJSejfenandeittunusy & alter efurire , par. ». d. i.
§. 16. num. 12.
ECCLESI A Collegiatadizttier ifl Ecclefiis Parochialibus , p.i.
d.t6, num. i».
C'<cea concordat cum Latina circa antiquitatem ritus denuncia-
tionum , p.i.d. i.jT.B.n.^.
J, Aihbrofii Medielani regiturab Abbatc Regulari , & Przpofi-
tofaeculari, p.i.d.i.n.i5.
J«<//c<jrir//i'/i?f coiitramatrimonium, probatodolo, p.i.d.i.iJ^?
6. num.4'-.
Separart dehet quos fraus , & dcceptio , nou Dcus con jimxit ,
p.f.d.i.§.30.num.9.
^/</?r <j^,jri no»</#*cr malitiis Pontrahentium dolos^ matrimo-
nium , p.i.d.i.$.6.num.40.
'EQ,C\JES\IE^"''amentaofpi^norari , & vendi non poflunt ,
p.t.d.i5.n.5*. ,
Paramenta , Cf repatatie a quo fieri debcant , part. t. d. »6. a
num. 11.
Pari dicitur Cappella , p.a.d.i i.n.!.
Pri^eepi ■ centemneni , non merctur expcriri illius benignitatcm,
p.i.d.i.jf.i^.num.tp.
Jolemnitiitum In ceniemprummix fiunt copulationcs , dicuntur
vei« fnrnicationes , p.i .d. 1.5. 30.^.35.
tCCl.ESIA /(»?K/<iri/*<-e»/<ir.^,.»<» , ccfl'.int illius cxemptio-
n", , p, i,d.35a n.49.
ECCLILSlyt '"'/"'^'"/«W/i/^ir/adinftanriam Creditorum ,
p.2..'.i5. per lot.
J^ei-piiti.' , '/«?/ a<//w»'//,»»»r Civesapprobandosab Epifcopis, p.
i.d. 16.11. 108.
S^eutarei ouibui concurrcntibus uniri poflTmt Rcgularibus , p. i.
d.to.per tot.
/•ECCLESllSr»/.r^»,/,V/9,/„„^fl Jencgai.i non poflTit adfcrip-
fio, fiuapgremiHtio, p. i.d.i6.per tot.
ECCI.ESI ASl FCI ad qu^ 'ntra leneanlur ,f «<>»./# Cmunt bo
na a Laici^ , p.i.d.s.n.i4i
^«UtRufi u^ dtk*»$ etd inflar Laieorum , p,i.d.t8.num.5S«
ECCLESIASTICIS inftnf^funt Perfon^ laica , par. i. d. i: ,
num. 15.
ECCLESIASTICORUMroOTw/».»» ^<»«</^««» immunitatt ,
p. i.d.jo,^ num.iS.
EDUCANDit. eum cufus (iccHtia introduccndac fint in
Monai^eriis ," fubjeftis Regnlaribus , par.t.d. 14. num.54.
EDyCANDARUMM^^f^^now/^ancontrahi poffint coram
Parocho Conftrvatorii , part. i. difcep. ip.n.ioi,
EFFlGIESB.r'''^''"'^ '»?'»/'/"•'/■« Burghefianaladlafuit a Di-
voLucd, p.».dii.n.i6.
PriMcipfttijtililuandoeppertitnaptoCni{svi&orh , p.i.d.l.jT.
i.num.ii.
ELECTIO, eear^ata ad paueoi eligihiks , nullaeft , p. i.d.
j3.num.13.
pititur cajualis , 9»tf/i</*nonprsce(rerunt Trailatusconfulto-
rii, p.i.c.i8.n.48.
Et eonjirwatio an fint aflus diftinfli , part, «. difcept, 10.
num.8,
Taiia ad nomin^tionam quando yalida (it , par. i , d, 18,^
num. 63.
TaitavigortZ'tvis , quando valida fit , p.i.d.is.a n.l.
jF»«r» debit demeliori , p,i.d.i7,n,U.
Impugnari an pojjit fiae fpecialj procura; mandato, par. 1. d.
13. anum, I.
Huila eft quando alcernativa non fervatur , par. z. d. iSt
num. 13
Uuila ijuandofanaripoffit , p,i.d,i3.n,z8,&:d.i5.a n. 4Z.
Noft vitiatur quando non reclamant ii , qui contempti fuerunC ,
p,i.d.i3.n.iS.
/»« K»<i;»<-ow/>rfl7w»^quando fieripoflit, p.i.d is.pertot.
Per ccmprotriifum , fcrutiniemixtum ^inpofflt licite ficri, p.
i,d,i3. iinum.8,
Primafinoneajfetur , non poteft valid^deveniriad fecundam ,
p.f.d.U.num.si.
^ando fit nulla ob rtflriSlienemElis.cndotata , p. i. d. 18, a
num>20,
Sine PrffidentefaiJa , quando valida fit , p.i,d. 14, per tot.
Superirru ad grtmiales fpe^at , p.t.d.I7.n.l0,
'i.hECT\OiiiSeenfirmatio ntinquautdenegatur , pofita illius
vaiiditdte, p,i,d,i4.n.i.
Dies a cjuoprafigindafit in Monafteriis , fubjeftis Regularibus,
p,z.d, 14.0,70,
Pjquifitum princifah efi bona fama EHgendi , p.i.d.i4.n.54.
Vefuhftantia »»o»»ir/ii' PraEfidentisaffiilentia , p.i.d.i4.n.37-
yaliditas ejus prafumitur , p.l.d.l 3.n.l,
jid ^l^ECT lONEM fei-undam deveniri non potefl prima non
caliata, p.i.d.i4.num.Si.
ELEEMOSYNA</»V»/"r , nvnautempretium, id quod datut
prorebuslacris , p.».d.»5.n.it.
Majer praftaiida eft proMiii\ , unacum Officio , par. l. d, *3.
num, 30,
gHrf dandafitpro Mifiis , tam leflis , quam cantaCis , par. t. d.
23. num. 13.
'i.h?.'LMOS^NAManpofiitfaceriI(iligiefuttxi\lO LivelJo ,
p.i.d.i.iT.ii.anum 6.
Et quid dicendum dt illis eleemofynis , quae ei annuatim
per Benefadores aflignat» funt , part. l. difcept. i, §.
21. num.65.
ELEEMOSYNARUM </»»»»■»»«/»'<» an impediat fundationem
novi Conventus , p.i-d.S. anum.19.
ELIGENDI *"'"»/<"»"»;"' w«"«eftrequifitumcleflionis, p. i.
d.i4.num.S4
ELlGENDORUMwc/w/wof»* /'»/>/« Jt</?, p. i. d. 18. num. 19.
Ubi explicatur.
£LiGI <;»»'/ </''^'<»' ./"*''» 5"""»'""» PiviHieronymi, par. i.
d.M.num.SS-
ELUCESCUNT»"»»^»/ "/>/»<'/"'■'», ?"<!«»'<' juxta fc ponuntur ,
p.i.d.5,num.83.
EM ER E prnprio nemini an pejjit Heiigiofui , par, Z, d, I. §, 11.
num. »6.
EMOLUMENTA»*"/)/"^»»'.»"»* debiantur quando dcfunctus
f.pcliturextra Parochiam , p. 1.^.23.11.48.
ENORMIS Lafio quande dicatur verificata , p,2.d,ll.n.3t.
ENs ralienii continer ftepcfito illa , qua aflirmantur »Ii-
qua dc illo , qui ea cxpreft^ negat , par. », d, i. $• '*.
num. }4.
Nonf.NJiSnullafuniqualitates, p,l,d.l8.n,S S.& , p.».d. 3.
n.fti.A d.i3.n.3S.
EPlLFfSIA /»»»/'rrf/»/»w<»r»/r/<j>»<i/<»ibieni»Iifp«tio, p. i.d.6.
a num.4').& num.7 3.
Ve prtcfintianprafupponat , »//<i»J« extitifle , p. 1 . d.6.n. I 1.
EPILEPSlyE Morhui difficili eurabilii , p .1 J.6. i num 4 J.
Signa ip^fmet mulienbui notifllma funt , part «. difccpt.6.
inum. 46. i » A I- c j
EPISCOPATUS dividuntur^ tf kiwmW ab ApoHolicaifde,
p.i,d.35.num.8o.
Brifi ntn dfbint in parvii OPPidit , p,lta)3^a nutnil3.
E T M A T E R 1 A R IJ M.
Stdiort quandci fuicurri poteft alio modo indigentiaB Habitao-
tium, p.i.d.j5-num.6i.
•tiovui rfuanio erigcndus , p.l.d.JJ-PCrtOt.
EPISCOPUS anpojjlt demandare , utMiffae, celebrindjE ex
oSligatione, praeferantur aliis ex devotioae, par.2. difcept.
z6. num.2. , r ■
Lspfas inh,ere/im puniripoteft tanquam hireriarcha , par.i. d.
15. num.6;.
f^anio difpenfare pojjlt fuper irreghlaritate , par. l. difccpt. 7-
per tot.
T^cognofcere dehet , nan autem Capittilum , qualitatCs Adfcri-
bendorumadfervitium EccIefiSB, p i.d.i6'a nu.66.
EPISCOPO Aquinaten.quare fubjeila fuerit Atinae Praspofi-
tura, p.i.d.31. num.jo.
Accedenti ai Cathedraiem , an teneatur obviam ire Magiftra-
cusf^cularis , p.x.d.iJ.a n.53.
EPISCOPI an debeant curare , ut Monialibus alfignetur Li-
vellum, p.i.d.i. §.zz.ni4.
AnpoJJint rw»«frf Oriundospro Vicariisgeneraiibus, par.t.d.8.
per tot.
Ejc quibvs cau/is eximi pojfint a jurifdiftione Metropolitanorum,
p.i.d.g.pertot.
InGermania non pojfunt fejngerere, nifi negligentibus Deca-
nis, p.t.d.9.num.59'
Immediatifubjecii Apoftolica Sediultra Montes rari funt, &
quare, p.i.d.35. num.56.
Infprmati prafumuntur rerum propriatum DioEcefum , par. i.
d.17. num. 66,
Uon habent jurifdiiiionem in Ecclefiis Regulariura , par. i.d.3 '•
num.jz.
@luam']urifdiBionembabeant in Monialibus, fubjeilis Religio-
ni HierofoIymitanaB , p.a.d. M.per tot.
§uando pojj-nt excommunicari ab Apoftolicis Delegatis , par. 1.
<d.34.a num.35.
Prafumuntur nefenfores J urium propriarum Ecclefiarum , p.2 .
d. 14- num Si.
Subtrahinon debent a jurifdifiione Metropolitanorum , par.i.
d.35num.i.
EPISCOi'ORUM atteflationibus quando credendum non fit ,
p.iuj.zo. a nuni.Z9.
Informationibus magnafides prasftandaeft , p.2.d.l.§.l l.num.3.
&d.i5 num.84
I{elationibus non creditur , quando corruit illorum fuodamen-
tum,p 1 d.i.nura.36.
EPISCOPIi impedientesexercitiumjurifdiSiionis excommuni-
cati funt, p.i.d.jj.nwm.sa.
^on pr^judifant alius , ipfis infciis gefti per Canonicos , p. i.
d.«6.a num 54.
Omnispraflanda efl fides circa qualitates Monafteriorum , fibi
lubjedorum , p.i.d.i.§.ii.num. 3.
EPIsTOLA<^''<"!^^ jPro/^^quando excludat metum , par.i. d.
7.num.4^.
EQUITES Montis z^.Familiarum anno 1637. declararunt ,
MonialibusMonafteriorum Reformatorum Neapolis nullum
deberi Livellum, p.i.d.i.^.6.n.i.
ERECTIO wKEp//?.?/).»*».; quando permittenda, pi. d.3S.
per tot.
'i.K'i.Q,T\0\:i\SnoviEpifcopatus requifitaindicantur, &ex-
penduntur, p.i.d.35.a n.io.pertot.
iioviEpifcopatus locus non eft , quando allo modo fuccurri po-
teft indigentiis Subditorum , p. i.d.35.n.6i.
ERECTIONI novie Parochia quando deveniendum non fit,
p.i.d.3 5.num,6 5.
ERRAT qui dolo capitur , p.i.d.i.iT.ii.n.p.
"EKKORjuris intricati aquiparatur trrori fa^i y par. i. d.34.
num.S4.
ERUBESCUNT Virgines hcnefltt qiundo audiunt Sermones
deNuptiis, p.a.d. 9.^.109.
ESURIR E non dehet unus , quando altcr ebrius eft , par.i.d. 1.
i)'.i6. nuni.ii.
lEVENTlJALE prxjudiciumnon atte/idifur j p.i.d.5. a n.io.
& d.2o.num.6i.
'EVENTV S fpeSiandus r$o» efl in opcrationibus huraanis, p.i.
d.is.num.i5.
EVIDENTES, tf certidebent e/fe nutus , requi/i^ti admitn-
nium, p.i.d.i. jr.13.num.17.
EVIDENTIA debent e/fe/fgna , comprobantiamatrimonium ,
p.i d.i.jj". 3.num.i8.
EXACT A per multum tempus quando non fuerunt Livella ,
ad qucm fpcftent , p.i.di.§.ti.n.ao.
EXACTIO Livelliquomodoprobetur y par. J, difcept. i.§.ll.
num.t I.
EXCE ^TlOcIaranon retardatur^cr turbidam replicationem,
p.i.d.3Z.num.40.
HfjureTertii j.\kgiTi non poCeft ,p.i.d »4.n.s 9.
Pirmat regulam in contrarium , p.l. d.4. n.17.
^tjultansex tv«rrf !,»>; .-jrr/w Apoftolicarum rempcr inquoU-
bet judicioadmittitur , par. i. difcept.30. num.37.
%/p/V/V/»/w,;r//dquandoattend3tur in Judicio manutentionis
p.i.d.32.num.59. '
EXCEPTIONEcOT»' majoresdebent effe teftcs , dcponentes
contiamatrimonium , p.i.d-i.^.io.n.i.
EXCEPTIONES »7i"/*<i/, ir relevantes , fi patiantur oranes
teftes, nonconjunguntutadfaciendamprobationem, p.i.d.i.
^.14- num. 13.
EXCOMMUNICARI quandopojfint npifeopi ab Apoftolicis
Delegatis, p.i.d.34. a num.35.
EXCOMMUNICATIO in fubfidium tantum ferenda eft
p.i.d.S.nuin 44. *
obmorapericulum quando ferri poffit fine monitione, par. i.
d.i2.num.72.
Prodebitopecuniario, quando permittatur, par.i.difcepc.is.
anura, 67.
^/W<?/«V«^rip<,^f abfqueterminorum obfervatione, p.i.
d.33. num 41.
Sivejufla,fiveinjufla quando timenda fit , par.i. difcept.33.
num. 51.
EXCpMMUNICATIONIS injuflitiatripUxefl , p.i. d,33.
a num.35. Ubi explicatur .
EXEMPLUM docet iter breve , «^ efttcax , par. i.d.i. Jf.fi.
num.31.
EXEMPLUM magnum contra fingulps utilitate publica rc-
penditur, p.i.d.i §,6.nu.25.
EXEMPLA magna babent fpeciem iniqui , par. l. difccpt. i.
^•d. num. 32. & difc.21. num. 58. & par. a, difcept. i. §. 10.
num.23.
Per EXEMVLh breve folet ejfeiter , p.i.d.2i.n.36,
EXEMPLIS Judicandum non cfl , p,2.d.i.§.io.n 4.& §.i4.n.5.
&d.i6,n.7o.&d.2.n.52.
EXEMPTIO a JurifdiSlione Metropolitanorum , quibus
foncurrentibus , concedipoftit Epifcopis, par. i.d.^.pertot.
Mariti extenditur ad Uxorem , p. l.d.30.n. 51.
Patrimoniijacri i quadie incipiat , p. i.d.28.nu.l 37.
§u_a competat Syndicis Ordinis S. Francifci , par.i.difcept.30.
pertot.
Subditi « f do/f/ arduis concedi folet , p.i.d.9.n,3,
EXEMPTIONES Cleri in Cermania utiles funt pro CathoJi-
caReligione, p.i.d.9. n.62,
Ecclefice ^egularis ceflantper iJIiusfzcularizationem , par. i.
difc.35.num. 49-
EXEMPTUs '' Gahellispro ufu fuo eft etiam exemptusproFa-
miliaribus, p. i.d.^o.n.so.
EXHIBITIO Scripturarum quibus concurrentihus demandctur
ajudicjbus, p.2.d.3.n.68.
EXIMI -» Jurifdiiiione Parochorum quando poffint Parocbia-
ni , p.t.d.9. a num.89.
Hon dehent Ep.feopi a Jurifdi^lione Archiepifcoporum , paTii.
d.9. uum.84.
EXITUM malum habere folent coa^x nuptiae, par.s. d. 19.
num.Ss.
EXISTENTIA propria HfguU, & Conftitationum pracfu-
mitur, p.2.d.3. n.70.
EXORBITANS a jure eonfuetudo ^riCt^ interpreCanda cft,
p.2.d.i4.n.i 16.
Non EXPEDWJKT multaqua licent , p.i.d.3S n.Si.
EXPENDERE Liveila cum quibus conditionibus poflltReli-
giofus, p.i.d.i. §.22.n.2i.
§^ando ad fui lihitum non poffit Religiofus fummam , aCon-
languineis fibidonatam , p.i.d.i.^.n.n.so.
EXPE^S^magn^ requiruntur in Urbe ad litigandum , p.t.
d,i7,num.8,
Funerum ad quem finem fiant , p.I. d.ll.n. 39.
fu^andoreficiantur a calumniofo Accufatore , par.i.difccpt.j.
num.68.
EXPONEND^ non funt Pjliqui^ quando authentic^ noa
conftatde illarum identitate , p.i.d 24-an. ss-
EXrENDEND.£ non funt «bligationei , par, 2. d. i,$. 16.
num. II.
EXTENDITUR nunqumm difptnfatio , vel dcTogatio , p. 1.
d*3.a uum.9.
Hunquam confuetudo , ultraillos terminos io quibus pradlicata
fuit , P t.d.24.ik n.45.
EXTENSIO interminis /o/i>» non poteft fieri , par.i.diTcept.
17.num.97.
EXTINTIVUM prMJudicium in qno diffcrat ^ pnrjudicio
lufpenfivo, p.2.d.2.n.i7
EXTRAVAGANS Ambiticfm cbiigat fubmtrflt , par.i.d.S.
num.24.
EXTREMIS prchatis , frtifumantnr mtdi» , par.i. difcepr.
6,nuro.4a.
Hn,
I M D E X R. E R U M>
jj^#, T^ ABRIC A ii^nii poftt fibi applicare pium legatum ,
Jt* reliflumpro conftruflioncConventuum, p.i. d.ii.
per tot.
FACEREf«»'/j«'Wcw// j«'//'^i?^ poteft inrefua, par.i.d.ii.
num.io.
FACTUM hmajoripartf dicitur faflura ab omnibus , par. i.
d.ii.rium.i».
Nfjw^WFACTUM efl , ftdqucdfieri debet fpeflandumeft ,
p.i.d.i.]r.i8.n. 17-& 13.
yieoantis nullaeji probatio , p.l.d.I. §.i2.n.l.
FACTI errori aquiparatur erfor juris intricati, par.i.d.34.
num.54.
FACTO meVihs , quam verbis probatur obfervantia , par, i.
cl.10.n11m.38
Y KCn hprivalent verbii , p.r. d.lJ.n.^J.
FACTIONARII Ineligibileifiint , p.i.d.U. n.Jj.
FACTIONIBUS intir I{eligiofos obviandum eft , par.2.d.i5'
num. 54-
FACULTAS, data Procuratori , non poteft retorqueri in
Principalem , p.i.d.13. n.43.
Se defendfndi nemini 6et\egindiefi , p.J.d.a.nu.JQ.
FACULTATIS legaHs iHfortunium injicatur , par. *. d.l5.
num. 65.
^ACllhT ATESfolent ampliflcari , p.i.d.l. §.I.n.8.
FACULTATIVUS quandonon prafumatur aiius y par.i. d.
16.num.37.
FACU^-TATIVI Aiiusno» iftducuntebligationem , par. l.d,
1. nL;nt.35.
^ihis , ruaudo non prsefumantur , p.i. d.i.nu.^S.
Jn¥ACVLTATlVlS aandaturconfuetuda coadira , par.i.
d.i6.n'im.i5.
FALSUS in uaa , talis prafumitur in omnibus y p.i. d.i . jT.g.
n.9.& d.29.n.*8. &p. z.d.2.nu.32.
TALSA nimis refellenda non funt , ne videantur credibilia ,
par.i.d. 31.num.44. &par.2. d- x.§. i8. num.i. & difc. i4.
num.i :6.
FAL ITAS cemmiffa non dicitut, ubi lucrum ceflat , par.i.
d.i.iT.^.n.S-
Ccrnprobatur ab improprietate operandi , part. ?. difcept. 19.
num.57.
'£xclufa dicitur , quando non concurrit utilitas , illius, a quo
praEtenditurcommilTa , p.i.d.».§.4.n.5.
Sin; lucro non praEfumitur commifla , par. i.d.i^. n.8i.
FALSlTATlS/"/p'<-»<'^i*f/»r pro lalfitate , par. i. d.i. §,9.
num. 10.
T^eYAhSOfufpeilus tcflis non probat , p.i.d. 1.5.9.^.9.
FALSUM deponere ntmo pra jumitur fine lucro , p.i.difccpt.7.
a num. 35-
FAMULI T.ccefiaftieorum an gaudeant immunitate , par. i.
d.3o.a num.*8.
FATA Caufarum dantur ^ p.l.d.i. 5.l8.nu.7.
FAVOR eft dijfolvere matrimontum , contraftum contra le-
gcm Dei , p.i.d.19. n.146.
^Utr nr.oniinou con/:/}it in eo , ut ad iiiius {impliccm fonitum
ptonunciandum fit pro matrimonio , par. i. difcept. 1. $.6.
num. 7.
J(efpicic iUa matrimonia ^ quac contrahqntur in facie Ecclefix ,
p.i.d. 1.5.6.0. 16.
Supponit iliiui fubftantialia , & formalia , par. I. d. I.iT. 6.
num. 15.
^atrimeniinfn ift tantus , ut pro coprotinus judicandum (ir,
fi non eft pfobatum , par. i.difcept. i.iT.C. num.8. & §.31.
num.9
Honeft, feddtvaftatiou\V(.x\n\ov\ox\xm , in ilia inclinare , non
conftito de lcgitimo confcnfu , part. i. difcept. 1. §. 3».
■ num.9.
Konminer eft dijfolvere matrimonium , contraftum contra lc-
pcm Dei ,quimcoBfolidarc legitim^contraflum , par.i.d.i,
§.3i.niim.io.
In^ AVOKhM matrimoniiver^ judicatiir , quando illudex-
cluditurob concurfumdoli , & traudis iii contralicndo , p.?.
d.i.§.6. num.39.
FA VORF- matrimovii non fft judicandum , quandooptnio con-
ir.i illud cft magis tUndata , p.i.d.i.$.'. 3.n.i4.
^^arrimonieriim , contrailorum innprobis fupilcllionibus , &
dcccptionibus , inclinandum non cft , par. i.difccpt. ».ir.6.
num. 47.
Ptcpter Caufam FA\ ORABILEM non dtbtt fieri injuftiti»
altcri P.irti , p. t.d- i.§.6.n.6.
FA VOR ABILn AS mainmfnii non b.ihet locumquando con-
currunt fufpicioncs (raudis , & deccptionis, par.i. d.i. §.6.
num.36.
f AVORABILITATIS matrimorii pr^tixtu , advcrtcn-
dumeft, nematrimonium iiitroducatur ubinon eft, pat.i.
d.i.§.6. num. n.
FAVORABILITATE«««e*/<»'"', matrimoniura alleganti
incumbit pJcnapro'wio, p.i.d.i-§.6.n.i4.
FEBRI quando taborat vir ^ an praefumatur potuifTe Mulie-
rem cognofcere , p.i.d-9.an.5i-
FERCULI «'«>«.'/"•<' ^«^/'^e'? ditLeoatum relinqui non potcft
Cappuccinis, & FratribusSanftiFrancifci , par.i.d.i.$.i8.
num. 50.
FESTIVITAS dup!ex quandoeehbraripeftit inCodcmLoCO,
&die, p. i.d.44. n.65.
FESTUM Propagateris prepriiOrdinis cum omnipompacclc-
braridebetaReligiofis, p.i.d.i. n.i^.
FIDES adhibenda eft deponenti de re , ad fuum officium fpc-
flante , p.a.d.i.§ 4.n.4 & d.* §.15.^.38. Uin
J{elationibus Status £cilefiarum ab Epifcopis tran flis , par.2.
d.i.§.ii.n.3.& §.i2.n.io.
pr aflanda quandofit Libris Capituiaribus , p.i.d.i6.n.48.
Bona an excufet a ptEnis Innocent. Conftit. par. i.difcept.3.
num. 14.
Magna adhihenda r/?qualificatis Pctfonis , par.i.d.i7.num.65.&
p.i.d.7-n-?5.
Magnapraflanda efl Cardinalium Atteltationibus , par.i.difc.i.
§.ii.num 3-
Maior non efl praflanda eopite , quim originali , par- i.d. I.$.27.
num.8o.
Nulla adhibenda efl teftibus , deponentibus contra Confeflionem
Principalium , p.i.d.i./T.iS. nu.iz.
Omnis praftanda efl Hifloritis ^ par.l.d.l. 5.4.num.2. & §.l8.
num.i6.
Paupertatis facile fieri{o\etWAta^\% , p.l.d.X.n.39.
Pendente lite pracurata notMLttenditiil , par.l.d.i7.num.85. &
p.i.d.i4.num.io7.
Plena adhibenda efl Parocho ^ licet fingulari, par.i. d.i. $.ii<
num.6.
^iiiando fit praflanda Hifloricis , &Geographis, par.x. d.15.
num.46.& 49
Teflium au^etur potius quam minuatur ab illorum accidcntali
contradiflione , p.i.d.9. a n.94.
Tollitur feripturis i duabus praefumptionibus , par. 1. difc. i*.
num. 19-
%jlod'^\Yj'9s.\icbet , »««jWfa£lumeft , fpeftaridebet , p.t.
d.i.§.i8.n.i7.& 13.
FIGUR AM nullamfaciunt in Ecclefiaflica Hicrarchia laiciles
Confraternitates , p.i.d. 13.0.55.
T^LWSquando fepeliri deheat in Sepulcbro Ma jorum , par.r.
d.i3.pertot.
ProTWAldeliilo aoa tenei ur Pater, p.l.d.8.n.46.
FIMBRIAM pluvialis Epifcopi an teneatur fublevare Magi-
ftratus, p.J.d.ii.a n.7i.
FINE/'.?»' ceffante , cefi^at iex ,p.l.d.I0.a n.14.
FLAGITIUM /^«/'/'•v continet copula , exmalitia Contrahcn-
tium procedens, p.i.d.i.§.i7.nu.i2.
s uper YOEDI.RE macrimonii quando lis efl requiruntur con-
cludcntiores probationes, p.i.d. i. §.11.0.3.
FOE M I N iE infpeiiio ad virgiuitatem dignofcendam an fempcr
fit prafticanda , p.i.d.n.a n.140.
Voliintas miitari facil^ folet , par. i. d.i. § 4. num. 10& 1 3.
F(EM1NARUM infirmitates confiflust \ncexe\ixo , par.i.d.i.
§.4.num.i I.
YOY.M^^HXS in dubio favendum eft , p. l.d.l.§.6.nu.44.
FON S Baptifmalis debet effe in qualibet Parochiali , par. 1. difc.
a7.num.17-
non efl conflitutivum eflTcntiale Parochia:, par.i.difcept. 17.
num. 13.
e^jiando conflruipofiit in Ecclcfia Parochiali , par.i. difcept.17.
pertot.
FONTES duo baptifmales non poflunt conftrui in eadera Paro-
chia , p.i d.i7-n.4S-
FORMA conciliaris «o«p#///pcraequipollcns adiraplcri , p.i.
d.i.§.i7.n.i.
Uhiplura fubncfluntur cxempla .
FORMA '«"»/''•«""'» , afluscorruit, p.i.d.34.nn.i5.
FORUM Poli qua rifpiciunt a |iidicibus rclinqucnda funt Di-
vinx Providcntiac , par i.d.i.§.30.num.i.ubinum.i.adduri*
tur ntio.
In lORO inierno , Co»;tt^»/confcfliopracvaletniillc tcftibus ,
p.i.,J.i.§. 30.0.3.
FOR T U ITO cafui aquiparatur Scntcntia Judicis , PAt.». d. 1.
§.i 8.num.7.
FR A T R ES F.pifcopi dicunlnr Canenici , p.l.d.»6.n. 5-
VKtWSConfiliipir quiddifftrat a fraude prsEJudicii, par. i.
d.i6.num.»07.
£t dfceptio quoi conjunxit, Ecclcfia debct fcparare, par.i.d.
i.§.30.num.9. „
Niniini debet patrod/mri , piT, I, d. I, J. »7. num.li- « d. 19.
""■"•"• FRAU-
E T M A T E R I A R U M.
fRAUDE gu! per/t)aJft-\ol\xntiti yim infert, par.i.difc.i.
jj" II. num.io.
YKVCTVS Benffitrii prt qu/inio tempore obligate poflitBene-
ciatus, p.i.d.». pertot.
FRUCTUS <■//'"/ fumma , quae ex fui Perfona deiata fuit in
Monafterium , an poflit percipere Reiigiofus, par.2. difci.
§.ii.num.57.
YK^CTMM. faa malitia nimo confequi debet ^ par. i.difc. 19.
num. 54.
FRUCTIBUS Beneficii difmembratir , an folvcnda fit integra
penfio , luper illis impofita , p.i.d.ji.a n.4i.
ERUSTR A auxilium legis implorat , qui in iegem committit ,
p.i.d.i.§.6.n.i5.
Infifiitur in antecedentibus , quando dc poncIuCone non docetur ,
p.i.d.i.§.i4. n.9.
EUNCTIONES funebres ^ quo fieridebeant in EcclefiJS Rc-
gularibus , p.i. d 3'.n.4. ;<
FUNCTIONES quai facere pojfunt Confratres ift illis Eccle-
fiis , iiiquibuseredaEfuatContraternitates, par. i. difcij.
pertot.
FUNDAVlENTO<-orr«?«fif , «rr«/V asdificatum, par.i.difc
a9.num.26.
FUNDAiVlENTIS refolutionum eorruentibus , facilior repaij-
tarurreceflus adeciiis , p.i.d.i.$.3o.n.i.
In quibus circuwfiantiij gloTii repucitur fupremorum Tribuna-
lium Sentenciim mutare , ibidem n. 1.
FUNDARE /"'#"'" novos C(»«t^«f «/ Carmelitas excaiceati ,
non fequifito Religioforum confenfu ex ladulto Clem. IX.
p.i.d. 5-11.*. & per tot.
FUNDA TIONES Conventus Gratiam denegare Givitati ,
enixefupplicaiiti, durum eft , p.a.d.io. 0.77-
Uovi -<»»f''//«/requifita enumerantur , p.z.d.^-n.g.
FUNDATIONI noviconventui quando iocus fit , par.2. d.j.
per tot.
Novorum Conventuwn non poflunt fe opponere Reiigiofi , extra
fpacium in Apoftolicis Conftitutioaitius-praBlcriiJtum , exi-
fienres, p.2.d.5. a n.96.
FUNEBR.ES/"»<5»<'«^/ <i -;«tfjf<?r/debeantin Ecclcfiis Regu*
iarium , p.i.d. 31.0.4.
FUNERALIUM appellationt vinit Cuhitra , qua defun-
dus L-peiitur, etiam fi pretiofa fit , par. i. ditcept. li. a
num. 5J.
FUNEI^IS impenfte regulantur a qualitate DefliUjSi , par. I.
d.iz.num.43.
Impenfa i.A.r\\xcm finem fiant, p.i.d.iz.n.jS.
Circaje\i^^BiA.attendendaeftconfuetudo, par.I. ,difcept.ij.
anum.io.
FUNERIBUS Monial.um in propriis Ecelefiis exterioribus ai}
poflintaififtere JVIoniales , p.z.d.io.n. z;.
/« ^^ ALLl A. Pravlncialia Co/:ci.'ia pcenas ftatuerunt con-
V_J tra afliftentesclandeftiiiis matrimoniis , par.i. difc.i.
§.Z9.num.z.
GENERALES I{egulie dicuntur panni calidi , p.t. d.i. iT.iS.
num.iz.(Sc d.Z3. n.z/.
tlon attendunturin cotiAidu punftualium autJioritatum , par.i.
d.zj. num.z().
GENERALES I{cligionum funt Confervatores ^ non Deftru-
doresConftitutionum, par.i.d.4.num.4.&par.z.ii, 15.11. 30.
&d.i6,num.53.
GENER^LES Procuratores ^eli^ionumquos aHus ii,zz.lt^oi'
fintfinemand. iroc. p.z. d.i6.n.i33.
GENERALIBUS /ij/ff S.Caiiquandoincitptain Vifitatio-
nem iufpendere , p.i.d.4.per tot.
GENERALIS loquutieomnem reftriflioncm cxcludit , par. i.
d.z+.num. 15.
pr(jf>.'/j^» r^/Vr/ «radomnia, p.|.d.i.§.i8.nu.zi.
A'"pliaetiam in matcria ftrida , & odiofa , iojd.
GENl ILITIUM SepuUhriiin qufsndo dtcatur , par.i. d.»3.
num. iz.
GENUPLECTERE andfbeat Magiftratus temporc folcmnis
Bc.ie iidioiii» Epilcopi , p.i.d.iz.a nu.74.
GENUFLEXORIUM Magiftratus ubi coliocanduih fit , Sc
quomoJocoopcriendum , p. .d.tz.a 11.38.
GENUS '^""''""""/f<"-«wrf,o?r/>,.r«rpra;fensinaliquo Loco ,
nonpolietfuppk-reParodiipraefentiaminmatrimonio, p. 1.
d.i.i)'.Z9. 11.18.
GEOGR A1>HIS anfii prsftanda fidet , part. z. difcept. 15.
iium. 49-
GERMANI antiqui foliti tenaces funt , par. Z. difccpt. 10.
num.17
GEST A inpartibus , fepdente Caufa in Sac Cor.gr. nulla funt,
p.i.d.17. a num.zs.
^udici allegato fufpeiio , perinde habentur , »c fi gcfta cflcnt
a Perfona privata , par. i. difcept- 17.3 num. 32.
GLORIA mneft falkre credintem puellam , par. i.difcept.i.
§. 2Z. num.13.
Heputatur Supremeri/mTribuniAlium , corruentibusfundamen-
tis refolutionum , recedere 3 decifis, par.i.di(cepi.i.§.3i.
num.z.
GRADUUM cowputatio quomode faclenda in teftaOTCnto
Idiotae , necnon pro Subfidiis dotaiibus, part. ». difcept. z.
num.zo.
GR/£CA Ecclefia concordat eum Latina circa antiquitatem
Ritusdenunciationum , p.i.d.i.^.S.nu.9.
GR ANGIARUM /^"■'V.' indicantur , part. 2. difcept. 16.
num. zi.
G.R ATI A Apoftoliea exequi fion debet , quando eft fubreptitia j
p.i.d.Z2.n.i5.
Capita ionis cleri Sacularii , Sc Rcgularis , quando concedi
foIeatabApoftolica Sede, p.i.d.22. pertot.
Concedi non folet , quandorcfpicit Tertii prajudic/um , par.-!
d.z. num.66.
Multiplicat ■ non pr.tfumitur , p.z. d.Z^. n.IZ.
^uando dicatur fubreptitia , p Z.d.I5.K.6 5.
Ohtinetur faciliui accedentibui quaiifiiati Oratoris precibus,
p.i.d.l.ir.23. n.37.
Subreptitiahabetur perinde, ac fi non fuiflet concefla , par.i.
d.*2,num.8.
Subreptitia exequenda non e{[ , par. 2. d. 15. num.6S. & difccpt.
Z2. num. 39.
GRATI.^ fupreptio quando dicatur probata , par. i. d. zz.
num. 31.
.GRATIAM quando concedere velunt Summi Pontifices , non
rem ttuntpreces Judicibus , p.2.d. 2.^.47.
A' GRATIA penitus diftinHa dicitur fupplicatio , porrcfl»
Principicumnarrativa litis , p.z.d.i. §. 13.0.17.
G.KK1.\^ in prajudiciumTtitn non folent concedi ab Apo-
ftolicaSede, par.i, difc. 35. num.19. & 88. & par. z difczj-
num. 55.
I«GRATIIS /^/xv^^/^V/Vfemperpraefumitur conditio , Cprc-
ces veritsti nitantur , p. i. d.zz.nu.9.
GRAVARI nemo dehet dupU- i cnere , p. i.d.ZZ.n.ZJ.
.GRAVATUS in uno relevandus eft in aiiis , par.Z. dlTccpt.
iz.num.ii.
GUBERNATORES ,ir/^^i^ ^•/»r.Cc»/a/rtf ,ancontiQe»ntut
iabextravag.Ctim Matthaus , p. 1. d.34. n.4 5.
H
HABITUS diftinSfio fnducit Perfonirum diffcrentam ,
p.l.d. ll.num.Z3.
UA&ITUUM parvotum, Vide BenediHlo ,
HEBR Ml quo tituU fohant Prataticum , par. 2. dircepc. S-
num. 124
Hy£R ESprafumitur informatui volunfatis teftatoris , par. ».
d.zi. inim.z^.
H^REDES an debeant foivere Livellum , non pctitum ia
vitaMonialis , p.z i.i. jT.zz.n.^t.
•DefunSiorum an teneantur ixwiX.xXaiiiwMi tOfum Capitulum ,
p.i.d. iz.per toc.
U/JH 1 REsIARTHA an po(fit puniri Epifcepui , lapfus ia
iijErefim , p.j. .25.^63.
/n HISPANIIS qua< p(nni incurrant clandeftini matrimoni.1
contrahei.tes , p.i.d.i.ir.8.n.i.&- 2.
HISTORiris///r/;.r<ry?W^/'/, p.x.d.i. jr,4.nnm.t. & JT.
i8.n.i6. & $.15.^.46.
Ampiia quando itiorum hiftoria imprefllac fuerunt in illa Civiti-
te, decujusgcftis loquuntur , p.z. d i ./.4.^.5.
HOMINES//Vrr/»f/"«r/).«r/,ntt,„carerefolentrrudenti* , p.i.
d.i8.num.45.
Ximium confidere folent de propriis fubftantiis , pirc.z. d.i8.
num. 38.
HOMINUM deliriis aiiquandi rcfponderc cogiraur, psrt. 1.
d.i.ir.i8.i,um.3i.
HOMINIBUS ad fignificandum iata tft iingua , par. i. d. i.
i)".Z3.num. iz.
Infiumeft i>'.i'ari i puerii , p. I.rl. I . iT.^.nu.SO.
HON9H.4^'^ P'ofejforum dicuntur prctium faDguinis ,
fiu fanitatis , p.i.d.19. ^.»63.
HORA uitima dieicleniomii incimata; an expeflari debeat pro
il'iii$validitatc, p. 1. d.i5.n.4S.
HORRIDA /'r.<r<.«.//r/-x/",',T/-dcbctindicbusfeftivi$, par.».
d.z5. a nuni.Z3.
HOSPES ""/>'*• '•"■'■'■'•'•, quamnon admittitur, par. i.d.4.
nu.14.dc P-»- '• '6.iium »47.
HIJM AN U iNl S.f^"' fitctum reperiretur przfens in aliquo Lo-
co , non ponetlupplercParochipratfentiim ia matrimonio,
p.:.d.i.^.29.nu.io.
In HIERARGHIA Ecrlefiaftica nullam f«ciunt fisuram
Con-
J N ;D E X- M f ^ l^ M,
ConOratfrnitate» .lajka;«$, par.t. dUcept.ij-nura.SS'
HYPOTH: CA jpfcialis ijuando con.petat pro confeiiuationc
Livelii, p.a.d.i.$.tz.u.4.
IpIOMA Coptrahintium /i Parochgj nonin,tel.liga;t , mjtri-
moi.ium eft Dulluin , p.i.d.i.iT.ip.a.ii.
/linplia ctiam fi explicenrnr ci yerbaper Interpre.teni , ibidem
n.i3.& 14 ubi der.itione.
IG N li qufin: retrihutionemfaci^t in/inu , p. 3.d.23.n.S.
IQbiOKhb^l^E^etiamaffcit liecretum irritans, par.i.d.M.
num.ii4.
IGNORANTIA puhlicorum ailuum aliegari n^n potefl , p.i-
d./. 3. Jiuni »6.
ILLATIO nonfit txdiverfis , par..i d..i6.num.7». & par.». d.
1 1. nMn..93.
\IA AGO BeatifiinieeVirginis in Cappella Burgljcfianapida luit
aS.Luca, p.;;.d.i>.pu.i6.
ralfitatit c/i,iverilimi!itudo, p.i.d.ii nu.77.
\IAIJ Alk\ infit um efi bemnibus apuerii, p.i d.i. jT.fi.n.^o.
&§.3i.uum.5,
\UU'i-MOKA&ll.\Sfonff,etudo hfibendi f.ivtlla iniliis Mo-
nafteriis , ubi fervafur Vita communis , an ,ii.t tolcratida y
p. i.d. i.$.2Z.n.22,
J3at .r.elioremtitulum de mundo , p. i.d. lo.n. 19.
Excluditur ab unico a(lu jn contrarium , par.i. d.io . .a .num,5f»
& num.86.
-.i.xcluditur fifplf/rumofe incontrarjum , p.'.d.S.n.33.»
MuW^ magis abaflihus pofitjvis , ibideni n.34.
Interrupta atle^ari non mtretur , p. i d. 1 6.n. 84.
]>^en comprehendirur fuh ^enera!itQtl\xnc\at\one , par.l.difcept. JO,
num. 13,
pperutur ,■ ut pofiit aHeg.arimeliorritulusdeMu.ndp, p.i.d.z^.
nun.. 19. i' ( .2.d.i6.r .99.
I^l^ ETviPR AiJlLI 'cqt/iparatur fintenarlt ^ paf.J. difcept.
10. i"jl'u . I/
IMMISMP, velmanurentioanfit djnda Transiatario Penfio-
pis, p.i f.32. 1/.65.
Ai IM^^ARIA ./«d»V.sr»//o«//f^^«f Collitigantes j par.4,d-i8.
nun.,.i9.
JMPEDIFNTES tpifcopii exercitiuni Jurifdiflfe/iis funf ex-
c":r n u i . ti , p. ' cl.23.nu.31.
JMP.t.L)IMt]SITO jufinijuarido attrihuendum fit fcrvifium ,
E.ntfarnw. , ;£ellit.:m , p.i,d.28.nu.ii.
J>er IMPLGNU ifUando veiificetur /;V , part, 2. difcept. n-
nuii:. 33,
JMPENS •^. F««*r«/r^F»//r«ar a qualitate Defunfti , par,i,
f". i^.run .4 3-
IMPfRARE oportet pecunia , non autem inftrvire , par.i.
r'.4.num.3 3.
IMPERA1.0RUM di^is pravalent 4>(ic Apoftol orum , P. l-
d i.il.i?. .1».
WiV^Kli-CX ^ prolaticnfs nop conjunguntur ad proban-
durr. matriii.o. lum , p >.d i, $ 26.: u. 9.
IMPI R ATUK/"y?ra;irfi^.^tt/ ,qpodfinejlljspermiffujneft,
p.i.c" 17.' .7>.& 1 .2.^.3.1-;. 34.
IMPPS-SlJilLIl AS.«/<>fi»WW/«'<'/'»^<', aliadejure, par.j.
difc.i8.nui.i.3i.
Meralii Ji^fiirit ad coipipi:fandapri Ttftatoris VoJuntatem , p.i.
d.i8.ii'i'i .19.
IMl PTENl lA , fubjei.uen, n.fltrimpnium , eft jufta caufa
diftolvendiiiatriipoiiiuni r;.ti»m , f.i. i.2i. a ...92.
Prohtihilii t/r/( 0 jii|Ucaufa difpenfationismatrin.oi.ii ^ti , p
r.i. I a p.i 30.
itianjicorjutei inflrrul coiirlormierint , ibjd. a nu,i33.
IMPROi RIUM '/ ■ dcriniinaiitatei recurrcrc dchcientibus
civi.ius, p.|,.',i, $.31.11,49.
Efi tn /luohus eonfu/ii fylljbis p^iuOam contincri rcfpoiifionem,
p.I.c".!, jT.io.i .1.
\\A'?\}\f.\i.'E'>i'bifipeliri deheant , p, 1.^,13 ,r,U J ,
IMPUPKA >ili(juaitd(i difere t^iiCiifur PciCi.forcs , p.i. d,^,
mlm.9,
IMPUGNA^JS validitafem ProiVftlonis , an poflit confcqui
Livtlluni , p.2. d. 1. ir.2>.ii.'8
JMPUTAR^E /'» dihr Contrabeni iialrinonium , fi lcj;iti-
masprol.atioiicsi 011 procuravit , par i.d,i.$.5- "uni, i. ^.6,
nuni. 16.
IMPUT RI '»> lef.iiimam ijuandefoffit Livcilum , p.ii.».d,i.
§.21. i;Un. 6.
JNAUDJTUM '/, S«crorumCanenuiiiTritnl;.Jffrfr(m arbl-
tria (raitv-ncicrr ;ili Kiriindcm Ciino'' bus coiplo tcn.pDr." ,
quoilU">t'-mcri> cortcmi.it .p.i.y.^.^ 32.0.14.
Tefifm dffaijc (u(inC\i.in cum ., iiscu. iiiiigiad facicndam lciyti
mam probationcm |.i .^. i.5-24.iii2.
Jn INCOGMTUM "'•'»; 'r"" vtluniat , p. 1,^,15. j n.15.
iNDICIA , qu£ fibi, ut ^«</ir«,ex IJrpcefTu cQnftant, jifih
iila , uuaefibi, ut homini occurrunt , attenderedcbetjud£j(,
p.;.d,j.§.26....>».
JContra INDUCENTEM plen} prebatTefiis , p.i,d.3.nu.34,
£<>.p-i.d.i-$.9.rj.ii.>'c d.l9.n.Ji,i. '
INDULGEN1JA corjcejfaconffffis in,aliqu,o A\t ., an lucrari
poifitaLiiis , quipoft u.timim confeflionemnoncommiferunt
jnortalc peccatuj^ , p.2.L..i4.i n..6o.
Nonlucratur f\ e adimpicmci.to operis injunfli, par.i. difcept.
. 11. .uiii.6.6 1
IN ULGENTI f. ^iltaris pripilegiati anccflent ii pro aU-
quoijic .^lcttfiiijuata; Millbc inillQnon celebrentur , par. 4,
d..24. a iiuir.i.
Anaicafitur tfH' itaia , translataf eftii'itate , par a.d.24. a nu.
14. ubi 11um.27.de illis conceftis EcclefiisSanfli Francifci de
JPyjia,
(.oncc£'afacientlbus Exerciti.-. ^'^\xitiz\\i jn doniibusReligiofo-
n m an ;,ucrti^t,ir , li fiaatextraoidas doroos , (ed fubdife-
^flioiiv eofu.iidem Rciisi.forjra , p.2.J..24. '.48.
Muit<e ^omanis Ec.-.sfii, conccdu;;tur , qua' aliis denegantur
p.?.('.2+.riun..68,
1 N D U LG E N T 1 A R U M cencfilo pendet a mera voluntat.e
6iiii.cii Po; tibcis . p,2.d.-4.n..6jS.
pe\criptioinpublicis}apidihui.<\\i^n^ permittenda , par.2,d.24.
num. SA,
Sfftenariun an incipiat a cie Datx , yel prjefentatioDis Brevij,
p.2. i,24.a n.44.
INl'ULrUM habendi Livellum in M.onaft.eriis Reformatis ,
an fit tolcranduiT , p.2.d.i.§.22.n.23
Parttcui^rf hiibendf Li„eha , an fit iervand.umin Locis , pbiad-
ef! Vita commui.is , p.2.d.j.§.22., .23.
INEFf ECTUATa ^(«Wcy/cy/j/», »<p/r attenditur , par.j.
cj.6..ium.'8.
INtLlGlBlLIS'>?/<'«»»7<//j/;<-/»«/dOTdans ,p, i.d. i4.,].s6.
INFAMI^ '/'/'j rf»>,»f«r , p.i, j,3j iu,8.
\t.Y\^^>>\i'.^T<'ji'i fcnprobat , p.2. '.i6,n.238.
INFERIOR judicare non fotifl dc lege Supcrioris , p.i.d. i.
§.i4...un',.9,
INFORMATI pra-pimuntitr Eplfcopi c-ffi te$ propriaru.m
D.ccoefum, f-'. ' >7.ff.66.
INFPRMATlONliiUS .f^iy^c/^^^r»/», requifi^frvm a Sacris
Coiitrc;iatioi)ibus, magna Jides praEl'i. d* eft , pdr.2. difc.i.
§.ji, num. j,
INFORTUNIUM legalis Facultatii inditatl4r , pir.».d.a5.
num.25.
INGRATI nimium fnlent efie aliqui Ciiente$ ctga Dcfei.fores,
p.I.T. 19. l.Un:.26 .
INHPNF.iTA quandopofiit dici M"'-" , pjr. » difcvptat. 9.
num.41.
INhUMANUM''^?/ ropalare d'fcurfus coii f.dent ia lcs , par. i .
d.3.nuni.40
INIQ \ Jpniem hehfnt mapia exen.pla , p,irt. 1. dif.ept. I.
§ , iii'Hi.32. i.\ §.32.iium.5.& feq. &p 2.d.«. ^.ip.num.JJ.
& d.2i. i;uiii.38,
I N J U R IO5 U M rcputatur privare SupL-rioretD jurifdi^lione in
iubditos, p.i.d. 9.11.1.
lii]VR\i^fit Superioriillifmcomparajfdo cum jnferjori , p.J.
d.i.§.i8.n 13.
JiNJURlARUM oecafie nafci non dihet unde jura cxpeflautur ,
p.i.d.i.jr.6. n.43.
INJUSriTlA fofienda r.onefi propter caufamfavorabilcmai-
tcri Parti , p.i.d.i.$.6,ii.6
ScntentiiS excommHnicationii triplcx cft, par, I.d.J^. a num.3S.
ubicxp'icat<ir.
INNPCEN:)Wf»».op<iy?r»:/7', fifufficirtt nicufan , par.i.d.9.
1 um. 49-
INNOCENTI rfficiendtt funtixpinjn acalumniofo Accufaio-
re , r,'.d,3.i.uii .^8,
Pro INNOt.ENTE'/»' '^/'^'^ frdj'umit\tt. , quando non pro-
h.Tti.r . ilinijuciis - r.''d.3 ii.67-
JNNOCE' Tl '■* '"/"//<• ^'"''^/""""■fffipoft^tSententis,
p. I. '.3. a nui)i.64.
INNOCENTIANA CONSTIT. crca Mifarum mlehratiO'
»»<■»»' quMDuO ii|c*tur adimplcta , p. n' 3 I rt"t.
INNOVARE /'■r/^"r/'.i/ nimoi , p.l....i2.i),87,
JNO; i£R V ANTi A SacrorumCancnum ilci abrogarc POn
votcft , r.2..'.i./.' 0.11,6.
INPPIA "'."" , aheriui injuriartifvand.i nen ift ^ par.>'d.l.
§.i6,niini,i2,
J N S E R V 1 1 N 1 E -S Monialibuj quiinde pefiint iogrcdi Claulu^
r.ini , p.l.i', i4,i)UrM,93.
I N .s I G N I U ,M "pi e.,.,iione refp.Hu CoD^r iti mitatum , an vc.
I' t Mo-zctt'. p, i,d, II, i).j6.
JN:INUAII0NE a» inditeal livtUum , par.i. difc J. j) .1^.
INSPFCTIO Mmierl. a,! liroln.raiemcogne/cindam , anlcm»
pcflitptatlKauda, p.i.d Ji.,* nu..40.
E T M A T E R 1 A R U M.
IKSTITUTIO Saeirittisfaeularii quando (ubftiniatur fi fiat
fine praEfentatione Abbatis , p.j.d.6. n.i 3-
INSTRUCTIONES Congr. ss. Inquifitionis circa matrimo-
niuroreferuntur, p.i.d.ip.n.*.
INSTRUCTUS prafumiturTeftis y deponens in fteunde exa-
rainecontrariumejus, quod dixitiaprimo, par.i.d.i.^.sj.
num.6. o /- 1 j >c
gwo cafu prtefuittitur ia\\x%y & lubornatio, par. i.a.J.9. *3.
num.7.
INSTRUlVlENTUM^aw^»rf*c/"«^'»"V ?/T/»»g«<», p.i. d.i.
$.i3.num.i3-
INSTRUMENTORUM Jlrages evitandaeft , par.J^ilcept.
Ij.num.31.
INTELLECTUS dejure non attenditur in confliflu contra-
riasobfcrvantiae,p.i.d.i6 n.34.
^udicis allucinatur aliquando ab adjacentibus , &circumftan«
tiis Caufarum , p.i.d.i. §. i^.n.ix.
INTELLECTUS infirmitas eft adducereDoCtoiam authori-
tatem ad probandum , quod Religiofi teneantur fervare
ea , quas in Profefllone promiflerunt, part. i. difcept. '.
iJ".i5.n^im.5
INTELLECTU M ^dvocatorumfafcinare fo/et affeftio erga
Clientem , p.i.d.i.^.ig.nu.iz.
INTELLIGENTIA Parochi nonpoteft adimpleri per aqui-
pollens , par. I. d.i. jj". 19. num. i7.ubi multa fubneduntur
cxempla .
j^f^/;!</)p/fr//)ffr<?/?apr3Efentiatotiushumani Generis, par.i.d.
x.§.i9.num.i8.
tmo nec etiam h certitudine confenfus , habita per divinam re-
velationem, p.i.d.i. $.19.^.19.
INTENTIO^i?(7r/V conjetluris probari nonpoteft , par. i.d.i.
Jj".5.num.5.
txcufanda eft ubi excufari nonpoteft opus, par. i.d. '• 5- 51.
num 5°-
INTERESSE Pi»-///i7«Wopri>^i»««m dicaturpro exhibitio-
ne Scripturarum p.i.d.j.n?*-
INTERPRETARI ejus <//, ctsjus eft condere, par. i.d.4.
num-io.
INTERPRETATIO Hlapraferenda «y? , quac cft vcriCmi-
lior, p.i.d. i.$.2o.n.i7.
Omnis fumenda eft ad cvitandam falfitatem , par.r. d.i. iT. 3*.
num. 50.
iJecnon fho exclufione ieliSli ^ par. i. d. J3. num. 37- & d. 34.
num.55-
TB.t favore eultus Vivini ^ p.t.d.22.n.7.
Jl/afequidebet ^ cui conveniunt verba Teftatoris , par.i.difc*.
num.62.
Judieialis in quo dijferat ab interpretationc dodrinali, par.i.
d.4- num.to.
l.atafacienda eft favore cultus divini , &piaECaufaE, p.i.d.
30.nu.43. & p.i.d.4.n.»4.
omnis capienda eft pro faciliori rcditu ad antiquum ftatum , p.
i.d.ii.n.tz.
Omnis fumenda eft ai evitanium abfurdum , par.>. difcept. 16.
num. »6.
«^ua/ibet fumenda eft pro obfervantia laudabilis confuetudinis ,
p.i.d.iz. num.22.
Semper facienda eft ad evitandam contradidionem , & fuper-
fluitatem , p. 2.^.17.^.36.
Statuti ex quibus defumatur , p. I.d.I9.n.4J.
statutorumdefumitur a Legibns vicinarum Civitatum , par.i.
d.ii.nuin.,34.
INTERPRETATIONI «V//, ^«/Vc»i/*««/difponentisvolun-
tas , acquiefcit dubius animus Judicantis , par. i.d.i. §.io.
num. 18.
INTERROGATIONEM expeSiare prtfumuntur Mulieres
adaperiendumconfenfum in matrimoniis , par.i.d. i. jT.zj.
num.zz.
INTERROGATIONE non praeeiente , nutus non atten-
duntur, p.i.d.i.^.ij.n.si.
INTERROGATUS</i?<//^o*a/ , ai unum rcfpondens, aliud
ncgarevidetur , p.i.d.ii.n.64.
INTERRUPT/V noniicitur confuetudo per illamlitem, in
qua quis fuccubuic , par.i. difc. io,nnm.36. & difcept. 35.
num. 86.
INVENTOR Artis iiftillandi quis fuerit , paM.d.i. ^.iS.
num.i5.
INVERISIMILE eftfcribere futura utl prsetcrita , part. 2.
difc. 16. num.6i.
INVERISIMILE EST, Teftemterga vertentem 3,v^i\xt €i,
quae dida fuerunt in ipfomet inftanti vcrfionis a loco nimis
diftanti, p.i.d.i.$.2o.n.7.
Teflem^ quiex accijenti manet in a/iquo loeo . audire ea quac
nonaudiunt illi, qui in loco viciniori ftant ad audicndum,
p.i.d.i.§.2o.n.*.& 3.
^odplures Perfona difpares conditionis , & qUaliUtis COnfp I -
lentjnunum, p. i.d.i.§. 16.^.13.
INVERISIMILIA quani» iiptnunt teftes non metentur fi"
dem , par.i.d.i.§.9.n.5.& 7-& § 2o.n.4.& 9.
Veponenti nec etiam creditur quoad verifimilia , par. i.difc. §. 1.
9.numr6.
INVERISIMILITUDO audiendi augetur , f, non audic-
runtilli, quiftabantin locoviciniori , par.i.difcept.i. §.20.
num.8.
INVERISIMILITUDO?;*/^//^^»/^ imago^ par. 2. difctj.
num. 78.
IN^ ITU S nemo cogi peteft adaliquid faciendum , par.2. difc.
1 3.niim.26.
INVIT ^nuptiadiffici/es folcnt haberecxitus , par.i. difc.i.
j)".6. num.i2.
In mVlTV M non eonfertur Beneficium , p.l.d.lj.n.t^.
]0i^^ Fa^umrefertur ^ p. I. d.4. n.ll.
IRACUNDI/C tempore conira^um mitiiraoniuim non valet ,
p.i.d.i.$.i4. num.5.
IRRATIONABILE/c/»""», it confuetum non attenditur,
p.i.d.ii.n.4i.&n.64.
IRREGULARIS-Jw/ifj/ "fWi///»/ aliquem ad fui defenfiosem,
p.2.d.7. per tot.
IRREGULARITAS^wWtf /<>//' /»0^!?/ abEpifcopo, par.2.
d.7.per tot.
IRREGULARITATEM an ineurrat violans Cenfuras ,
nulliterlatas, p.i.d.^j. n.49.
Ab IRREGULARITATE difpenfatio quibus concurrcnti-
bus coucedifoleatab Apoftolica Scde , p. 2.^.7. n.i6.
IT^EKbreve, is efficaxfelet effeper exempla , p.l.d.l.§.6.n.3 i«
&$ 3* n.5.&d.22.n.36.
%uo ITU R obfervandum non cft , fed quo eundum , p. i. d. i.
^.io.num.5.
]\J RlL-^l denominatie permit tenda noneft Cne fpeciali InduU
to, p.». d.24. a n 39.
JUBILATIONIS Indu/tum an fit odiofum Ecciefiae , par.2.
d.4. num.63.
An reguleturadinftar militiaearmatas , ibidem nu.67.
Exemp/a mu/ta referuatur , p.2,d.4. i n.ill.
JUBILATIONES in quibus cajfbus concedi foleant i Saais
Congregationibus , p.2.d.4. a n. 1 1 1.
]\i^\LS.TQ quaudo debeantur Accrefeentiee ^ Pir.2, difcept. 4.
num.150.
JUDEX Crimina/s imponere non peteft Triremium ptenam
quando matrimonium cft validum , par. i.difcept.i. jT. 21.
num. 3.
Debet attendere i/Ia , quaE fibi tanquam Judici cx Proceflu con-
ftant , non illa , quae fibi ut homini occurrunt , par. i.d.i.
§.26.num.4.
le.ec/efiafticus nonpoteft condemnare Contrahentcs , quando cxi-
ftimat validum matrimonium , p.i.d-i.iT. 27,^.2,
Inferior ncn poteft manus apponere in Caufa , a Judice fuperiore
decifa, p.2.d.i.§.2.nu.6,
In quemfuit confenfum , quando poflTit exnovacaufa fufpeflus
allegari, p.i.d.17. a num.45.
Judicare debet fecundum af/a , & problta , par. I.difccpt. l.
$.26.num.5-
Sulliter , (if injufte proceiens dicitur proccdere tanquam prira -
tus, p.2.d.i.$.i9.n.ii
Prcnunciare nonpoteft \i\tViiA , quod COram ipfodeduflum cft ,
p.2.d.i.$.2. n.8. & §.i8.nu.6.
Supplereanpojftr confenfum Partis , irrationabiliter dencgatum,
p.t d.2i. n.126.
Sufpeclus a//egatus nondebet inCaufisfe introraittcre , par. 1.
d.iy-a n.37.
Sufpedus al/e^ari an pofjit , quando in ipfu m fuit confcnium ,
p.i.d.i7-a n.45.
Unus ex a/iquo Co'/egiali Tribunali apponere non poteft minus
circa Sententiam , de Voto ejufdem Collegiai is Tribunalis ia.
um , p.2.d. i.$ 2.n.4.
JUDICIS credu.itas poftpeni debe: legitimisprobationibus, p.i .
d.i. 5 26.nu.6.
Coram jUDICE fujpeHo litigare durum cft , par. 2. difc. S.
num. 40.
JUDICES, al/egati fufpeSli y folent indignari, part. 1. d.17.
num. 28.
Beni /ibenter iegunt Scripturas , quamvis longas , par. i, d- l.
§.i. num.2i,
CauJ'arum Matrimonialium quales dcbcant cfle , par.2. difc.9.
num.iij.
£cclefiaftici nonjoltnt efte rigorofi io imponendis panis , par ■ t ,
di..$.i. num.i7-
JUDICUMp/-»'-"''» , 101 .'^^«'•'•«""'•wdifcurfusattcnduntur ,
p.i.d.9. nuni.91.
Ad^ViDXCESfuos remitttre aVujusnie felet CaufiSconteaCio-
fis Cong. Conc.p.i.d.9.n. 158,
>r/'«/"/'i'.'7rf'c''r*''^''''<"'»<' fori inlcrioris , p,t,d.i. 5.30,0.1.
JUDICANDUM noneft exemplis , par. i. d.i. $.i4. aum.5. &
p.2.d.i.$.io.n>4.
I N D E X ' R E Pv U M,
NoneJ} d« l.egibun'{c'\ exequend^B fuBf,' quamvis durae fiiit , LECTOR tacitus quanio juiicare debeat , par. s.d. i. jp". 7.
p.i.d.29.nura.7o. ^ anum. 13.
Kon eji pro matrimoMio c^uznionon eh^\Gnk^tohi.t\xm , p.i.d.i. \JEG\1 ABAliuando citandi f\nt a R. Fabrica , par.i.d.it.
§.6.num.9. num.20.
JUDICANTIS animus acquiejcic iUi interfrHationi , cui LEGATUM dotis ^ teli^um PuelU , ingredie.lti MoDafte-
diipDientis volantasconvenit , p.i.d.i. $.io.n .1 S. rium Cappuccinarum , debetur Rev. Fabricse , par. i.d. a.
JUDICANTIUM mutatio inTribunaMui CcHegialibus o^e- num.134.
raturutplurimum revocationem priorum decretorum , p.i. £7«««/ ferculi qualihet die relinqui nonpoteft Cappuccinis, &
d.i.jT.i^.n.io. FratribusS.Francifci , p.2.d.i.^.iS.n.3o.
JUDICARE de Ccnciliisgeneralibus refcrvatum eft foli Sum* Magn^ quaiititntis Mi/farumin poflit converti in Cappellaniam
mo^oi.tifici, p.i.d.i. J^.i4.nu.S. p.i.d.iS. per tot
Jiebet Jviiex jecundum afta , & probata , part. I. difcept. I. Multarum Mijfarumpro unavice raeliiis eft relinquere , quam
§.i6.t;u.T).5. ereflionemCappellaniae , p.i.d.iS.nu.53.
Hondthet tefiis , fedfafluin deponere , p.a.d.i.n.^*. LEGATA pia adimplere prius debent , part. 4. difcept. 18.
Non pctefi inferior de Jege Superioris , par. i.difcept.i. iT. 14. num.^S.
. num. 9. LEGATUS </<'i<j?<'''i? p''f«'/i?<» o»!?;;/» infuaProvincJa , quse
JUDICARI debent Coliitigantes adimpzni , par.i. difcept.i. Epifcopus in fua Diecefi , p.i.d.i. jr.i6.n.i2.
num. 32. LEGERE^iSw, tjuando dicarur ^eligiofus , p.2.d.4.n. 59.
]\}'D\Clh'L\S confeffio magno J}udio emitti fokt , par.i.d.i. LEONELLI motivum in quo conjijlat , part. 2. difcept. i,
$.8.num.i4. $.15. num.i.
JUDICIUM adhoc, utvalidum fit , qua requirantur, p.2. V.Y.'KceJfat , cejfanteejusjjne , p.2.d.lo.n.i4.
d.i.§.2.n.5. Non puhlicata non obligat , p.2.d.i7.n.4i.
Illud integrum efi , quod plurimorum fententiis Confirmatur , Panalis quando extendenda nonfit , p.2.d. 14.nu.95.
&c. p.i.d.iS.n.48. Pontificia ampleclitur femper tutiorem partem , par.i. difc. I.
JUDICUM intelleFtus fafcinari aliquando folet in Caufarum 5.2.num.2.
decidonibus , p.a.d.i.jj. 19.^.12. Pra-fur7,itur in viridi obfertantia ,niCl]prohetur ierogitio , p.2.
JURAMENTUM mincremlihertatem requirit , quam matri" d.3.num.55.
monium , p.i. d.i. iT.i^-n.S. &u^amvis durafervandae(l , p.i.d.i. §.32.nu.32.
ProfeJJi an attendatur pro declaranda nullitate profeffionis , LEGIS ""*"»''»«"" /'■«y?'''»w/)/»''<j/ quiin Jegemcommittit, par.
p.i.d.6.n.2S.(Sc d. 7.0.39. 2.d.i.§.6. num.26.
Sine JURAMENTO teflis non probat , part. i. difcept. 20. Cafus rcputatur autboritas Dodoris , non habentisContradi-
num. 27. dorem , par. i.d.i .jr.26. num.19. &: d. 70. & par.2. difc. 5.
JUS COMMUNE ouo minus fieri poteji corrigendum eft , num.130.
p.i.d.i^-num.ig. LEGIS !"'«; /'/7/^/7/ refolutiones C. C.par. i. d. i. §i.6. num. 50.
/fd]\iS COMMUNE femper facilis efl reverjto , par.i.d.23. & num- 7°.
num. 25. _ LEGI/^/^^V/V^^rfcft voluntas, nonlex voluntati , p.2,d.i.J.
Divinum nonloquiturde nutibus, fed deverbis, par.i. dilc.i. io.num.4. & d.4. num.4:.
ir.23.num.n. LEGEM exertens non efl dignus favore legis , par.i.d.l. §.6.
Univerfale cenfetur confervatum per adus parti.ularcs, par. i. num.i7-
d.27. r,um.37. LEGEM pro omnibus cafibus quandofaciantrefoiutiones Sac.
In^Xi^^E hodie ni! pacificumreperitur ^ p.2.d.i6. n.98. Congr. p.2.d.i6.n.255.
fVKE diverfo cenferi non debet eadem dilpofitio, par.2.d.i4. Secundiim LEGEM judicandtmefl , non de Lege , par.id.x.
num.25. §.32.num.3*«
JURA cmnia fama Proximi ccnfulunt , par. 1. difcept. 26. LEGE permittenle quod fit , deliflum non eft , par.i.d. 34.
num.26. num.65.
Undeexpenanttir non debet nafci injuriarum occafio, part.i. Prc LEG£/c''t'Wrf-/tf/7?ConftitutionesOrdinum, p.i.d.14.
d.i.5.6.num.4 3. num.ii.& d.i5.num. 5.
JURISDICTIO T>e!egati ^pcflolici an incipiat a die Dat^ \_,EGES aptantur ad ea , quas ut plurimiim contingunt , par.*.
Brevis, p.r.d.34. n.20. d.4.num.58.
Epifcoporum in Monajlcriis Monialium , fubjeflanim Reli- Ccfrum ali<e funt , aliaChrifli, par. 2. d.i. §.17. DUm.12. &
gioni HierofoJymitana , quanam fit , par. 2. difcePt. 14. d"."3:.num.i2.
pcrtot. Txequendte funt , non autem de iJJis judicandum eft , par.T,- V
^Xi^^^lS^Ey^CWO^^^confenfiJfe ncn dicirur allegans jurifdiflio" 19. num.70.
nisdeleilum , p.2.d.i.§.2.n.i2. Papales non indigent Populi acceptatione , p.i.d. 2 5.0.25.
JURIUM prcpriaruni Ecchfiarum Propugnatores praefumun- LEGITIME'}iV''«" i^WrfW^/iJaliquid dicatur , p 2.d.i6.n.i95.
tur Epifcopi , p.2d. 14. n.81. LEONINA concordia quande dicatur , p.2.d. i6.n.icS.
JUSTIFICARI ncn debent Litera yipoflolica , conceftjE in LIBERE' '/';//'<'"<■'•«' ?"'."»<'«(/'>''«'■ pcndens ab aliena voJunti-
. formagratiofa, p.i.d. 34. nu.3. te , p.2.d.i 1. n.90.
JUSTINIANI celebre diHum refertur , par, 1. difcept. i. LIBERT AS A/'"''''""'"''"''"" '«"'^ '■'./^'•'''i'"'"' , /^ "d illorum
§.3i.num.3. celebrationem requireretur vcJuntas Parochi, par. i.difc. i.
A' ]15STITI/E, denegatione quando dctur appellatio , par. 2. $.i6.mim.2.
d.8.num.49. LIBERTATI Matrimoniorumfummoperefluduit Conc. Trid.
p.i.d.i.§.i6.n.3.
Proindequefoluma^i4maecc{[irixpotentix Parochi requifivity
p.i.d.i.^.i6.n.4.
LIBERTATEM wjcrem requirir tnalrimonium , qu am Vo-
LABORUM pondus minuitur a fpc prtrmii , par. 2. d.4. tum , & Juramcntum , p.i. d.i.§.24.nu 8,
num.io. In n.atrimonio drfiderare facrcs Cancnes aliud cft , aliud quod
LACRYM/E Vocispondera quando habeant , par.i. pifcept. libertas non fit fraudibus procurata, par. i.difcept. i. $.2».
7. num. I 5. r.um. 8.
Ly^SlO enormis quando dicaiur verificata . par. J.difc 18. /'re LIBERTATE in duhio refpotidendum efl , par.i.d.i.$.5.
num. 31. num. lo.
L<tSIVA quando dicatur Concordia , part. 2. difccpt. 16. Hx LIBERTATE, cuifummopere profpexit Concinrident.
num.114. infertur ni'cellitas majoris attentionis, & intelligentiac Pa-
^ando efl iranfaftio, nulliiis cft roboris , pat. 2 difccpt.i6. rochi, p.i.d.i.^.i6.n.i8.
num. 117 LIBRIS Capirulariam an fit praflanda fidts , par. i. dirccpt.
LAICALES Confrnternitatei nullam faciunt figuram in Ec- 16.m1m.48.
clffisftici Hicr.irchia , p.i.d.24.nu.6. LICENTIA alloquendi Mimiales , nccnon ingrcdiendiCiaufu- ^^_
LAlCI<»n, (ir 9»/<.w»///>f/<.«!//"PH/ aftiftcrcpofHnt , par.i.d.13. ram in Monaftcriis , fubjcdisRegularibus, a quofitconcc- ^^H
anuni.i6.^i8 dcnda , p.i.d.M.a n.3S. ^^P
L.A\\DTS rum infcriptlc/ie Indulgrntiarum ,quando remo\cn- Fducandarum in Monafleriis , fubjcflis RcgularibuS , a qUO W
difiiit, p.2. d.i4.n.54. conccdenda fic, p.i.d. 14. nu.54.
LAPSUS lon^Jjfimut lemporii facit prsrfumcre validitatcm NoHettendxturadignorata , p. I. d. 19. n.46.
a{lus , p.?.d.i6, n.i7o. Snpponit vinculum , p.l, d.ll. nu.20.
LAURETANA CAPPELLA amplifflm} txmpta , par. I. LICENT '""/'", qu<t nonexpediunt , p.l.d.}5.n.8l.
ci.ii.num.ii. LIMITAIIONEM adductnn incumbit oinuprobandi, p.i.
§^are exrmpta a Jurifdiditne £pifcffi ^ ^,l,d.it.n,75, d-3.num,il4.
LIN-
L
E r M A T E R 1 A R U M.
LINGUA Jara fjf aJ/fiuijf^-aniii^f^i^omhnbus , p,i,d.i.§.3.n.5.
&§.i3.num.i7. . j < , .,
Efl inflrumentum humatia voiUntatiS , p.i.d. J.S-lS-n- *3; ,
LINGU/E Iryperaior eji Cor , habetque illani (icutmancipium
fubltiajurirdiaione, p.i.d.i.i5".23.n.25.
//»LINGUIS, quasnohintelli^ie , furdusell homo, p.i.d.i.
, §.z.num,»»- , . V , • j o
LITERATI hominei f/t piurimumca.TcntpiuacnU!i , p.i.a.is.
num,4S» j . . ,
LIS per impegno , guando verijicetur , p s.d.i3.n,33.
^(ando iicaturterwinatam Sac.Congr. p.J.d.i6.nu.i24.
LITERIS Penitentiaria , uni Confe/Jario prarje/itatis , qui
nolit abfolvere Pcenitentem , an polfint alteri Confeliatio
. ortendi, p.a.d.M.n.e*. j ■ j .
LITIS contejlationis /<'^<? Itat term inus , datus ad probanda in -
cumbentiainRegnoNeapolitano, p.2.d.i.D'.».n.i.
Penientianon probatur ex Partiura aHertionibus adfubuinen-
dam tranfaflionem , p.2.d,i6. n.91.
Vlammie extinguendaiwxA , p, l.d. lo.n.io.
Ampliainter ^jligiofos , ibid.n.n. 6c p.».d.i6.n.i9.
LITI guando caufamdederunt a^lus (ittendQadi noa funt , p. ?•
d.i,i)".i8. num.i6.
LITES habentfuafydera , p.l .d. I.iT. 19-n.6
LITES' »« Vrbe non Jine tnagnis difpendiis agitantur , p l. d.l 5.
n.40 &p.2.d.i7.n.8.
LITIQARE (oram fufpe^o Judice periculofum eft , par.i.
d.i7.uum.35. /1- ■ Ac
LITER^ .^/"V^^^''''*' 3 informagratioja concellae , jultinca-
rinondebent, p.i.d.34.n.3.
Di^ijforiales a quibus foncedendsE fint in Locis iiullius , p.J.
d.35. a num.29.
LITERAS/"'* 'Delegatienis quando teneatur oftendere Apo-
ftoiicus Delegatus , p. I. d. 34. per tot.
LITIGANTES magnaexperiuntur prjcjudicia a dubiorum in-
congruitate, p.i.d.i3.nu.38. Ubi ojhnditur origo talisprasju-
dicii.
LITIGANTES nondebent judicari ad imparia , par. 2.d.i4.
num.119.
LITIG ANTIUM/«^;/7»><jj invenirijolet exceptionem adver-
fusteftes, undequaqueintegro» , p.z.d.g. n.94.
LITIGARE coram fttfpeHo Judice durum eft , par.i, difc.8.
num. 40.
LIVELLUM dicitur pars , feu Appendix dotis, par^.d.i.
§.i8.num.i3.
LIVELLUM ?»»^«/ <-u//i;/<c«/'^«/ Reiigiofis conveniat , p.i.
d.i. jr,i8.n.30.
Circa Livelhim , ab omnibus Regularibus fervandfteft Conftit.
Clem,VIII.p.;..d.i,$,i8.n.37.
^«r<'pr()/?^o«f/»anpoiiit cedi , p. 2, d,i.§.i2.n.i6,
£x quo motivo affignarifoleat , p.2.d.i.§. 22.^.3.
^uando imputetur in legitiinam , p.i.d.i.^ 22.11.6,
§^id/t, p2.d.l.jr.22.n.2.
l(eliqua , videfuh proprio Focahulo ,
Pro confecutions LIVELLI iiitrat etiam fubfidiarum reme-
dium Auth. l{es qu^ C. Coinm.de Leiat. p.2. d.i §,i8.n.i3,
LIVELLA adminijirari non pojjunt a Moniaiibui , inconfuita
Superiorifla, etiamfi cuncurrat conluetudo immemorabiiis ,
p,2.d.i.§.i8.nuni.37.
Anpojfint t(eIigio/i tacit^ , vel exprefse illa confanguineis, &
aliisdonAre, p.J.d,i.§.i8.n.3o.
Monialium Live.la in quos ufuscoiivertere teneatur Abbatiffa ,
p.2,d,i.§.io. n.i.
LOCI uniusfcUtum quando deciaretur a folito alterius , par.2.
d.i4.num.26.
LOCA .'^^'"'^'«'■"> empta a ^eligiofo ^ ad quemfpeftent, p.z.
d.i.$.Jo.n.27.
PiaUrbis quomodo fubfidia dotalia diftribuere debcant, p.2. d.
2. a n.95. Ubi iate .
1 ,0C ATIO Bonorum Eccle/iafticorum ad iongum tempus , ne-
«lueeti.-imvaletproprimotriennio, p.i. d.i,nu.i6.
Ampluietiamji dicatur , quodreputari debcant tot locationes ,
quotfunt triennia, ibid, n.29.
rrufliium bonorum Ecclejiafticvnim , quando Valeat ultra trien-
niuin , p.i.d.S.a n. 32.
L0CUTI0<iV/£-(v//tv/(/^/?j«i/.i/7rdfdiyerfam voluntatem, p. i.
d.29.num.57.
Generalis omncm excludit reftriaionem , p. i.d.24 nu. i s.
Card. DE LUCA magnajidc, praeftanda eidcm eftcircares
RegniNt-apolis, p. 1 d. 12.11^,09.
Illu/iraror Jiiri, noftri mcrito vocatur a Rota , p.i.d.il.nu.tf^,
NecnonCivis , <3 domefticus Juris , p.2.d.2l.n.i24.
Mentio ejuflem cum laudc , p.2.d.i I,n.i24
LUCRUM uhiccjf.it , fahkas commilV.i non prsfumitur , p.i,
d.7.n.25.&d.J9m.Si &;p.i.d.i.$i.4 11.5.
M
MAGISTRATUS S^CULARIS, an,&quemodote.
«,f<i/«r allbciare Epifcopum, p.2.d.iz. an.6o.
An teneanirfteiieregenuatcmpoie folemnis BenediftionisEpIf-
copi, p.2.d.i2. anu.74.
An teneatur obviam ire Epifcopo , acce Jenti ad Cathcdralem i
p.j.d.ii. a n.53.
Accederean debeat z^dl.cdtdim antepolTeftionem Pfficii , p. J.
d, 12. anum. 24-
An pojftt retinere Scamnum inVltlhyteno , p.2.d,i2, per tot.
Ad quce teneatur erga Epifcopum , Pontificalitercelebrantem ,
p.2. d. 12. pertot.
MAGISTRATUI SiECULARI i quoMiniftro, & quo-
mododanda fit Pax , p.2.d. i2.a n.44.
MAGISTRI///?«ff/«p//V»//;/ difterentia inReligioneDomi-
nicana, p.2,d,4.n. 52.
MAGN A exempla habent fpecieminiqui , p.l.d.3 5. n.6l.
MAJESTAS Principis inenfuratur ^ dignitate Subditorunr,
p. i.d.35.n.69.
MAJOR ^AKSdicitur refpenu^pxx^entmm , nulla habitara-
tioncabfentium , p.i.d.ii.n.13.
e^anam dicatur , p.i.d. 1 1. a n.26,
Verificaturetiam in excellu uniustantum Voti , par. i. difc.u.
num. 9.
A' MAJORIp4r/?/"</<S?«//7,</,v»V//rfaaumabomnibus, par.t.
d.ii.num.12.
MAJORUM Sepulchrum quando dicatur , par. i.d. 23. per
tot.
MALUM bonum, <ls bontim malum aliqui dicunt , par.2. d.i,
§.i8.num.i5,
yiKl^hfides prafumitur in Contrahentibus matrlmonia clande-
ftin^ , p.i.d.i.§.6.n.2i.
lA^.LOK\iMomnium probatur extremum,\nitittT\mtnt2i{[X-
fcipereundefperanturauxiliaprovenire , p ?.d. • .§.7.^.9.
Caufa inter I^eligiofos eft proprietatis vjtium , par.2 . d. i. jf. 1 8
num.38.
Sx MALITI A.Contrahentium procedeni copula continet duplex
flagitium, p.i.d.i.§.i2.
Ex propria MAHTlA.commodum nemo dehet reportart , par.i.
d.i.§.J7. n.ii'
M ALITIIS Contrahentium doiose matrimonium Ecclefia fuf"
fragari nondebet, p.i.d.i.§.6.nu.4o.
MAMMILLARUM tacius quando copulam proiet , par. 2,
d 9.anum.iS.
MANDANTI, non exequenti tribuitur aflus, par. z.d. 16.
num.198.
M AND ATUM PROCURvE exhiberinotifolet in SacCo.iF.
p.2.d.i.$i iS.n.18.
Patium abEpifcopo expirat per iliius translationem ad alium
Epilcopatum , p.i. d.i3.n.6.
Speciaie an requiraiur ad impugnandam eleftionem , p. i.d. 1 3. a
num.i.& nnm.41,
MANIFESTUM, 6'«'"'"'/«//7j/^c/> judicialisconfeiTio , p.2.
d. i.$.8.num.i4,
MANUS , <:S oculusobftetricum fspe falluntur, par.2. d.n.
a nu. 143-
Ubiadducuntur exempla hujufmodideceptionis .
Per figuram Synedacbein contiqet brachium , par, i.d.i.§.26.
num.3.
ViA^XSSAdjutrires Heligiofis dare proobtinenda nullitatepro-
teflionis , anbonumfit, p.i.d.7. n.59.
Hetraliare non '«-//f/wr fctminacoram Parocho , & teftibus , fed
potcftexpcd.iredonecfuperconfenfu intcrrogetur , par.i.d. >.
§.26. ruim. I 3.
Ex MAf^iUV M complexu nonben} arguitur mens PucUx cir*
caconfenlummatrimonii , p.i.d.i.^.26.nu- 12.
r>^f<'c«//;c/»/v/»f arguiturconfcnfusexpreflus, tondensad tidcra
conjugalem , p.i.d. 1.^.26. num.14.
Conjuniiio Jeu non retrafsati.^ noii eft fufficiens fignum confcn-
fusin matrimonio, p.i.d.i.$.26.n.ii.
Cow/"/»/?/'*/»'/» P«f^//dallucinatanonattcnditur iii cjus przjudi*
cium , p.i. d.i.§.26, n,io.
Pcrrcllio, pr^cipu} intcr vulgarcs pcrfon.is , non pracfefert fi-
gnuni m.itrimoniicontrafli , p. i.j. i.$.26.nu.i 5.
MANUTENTIO andttur pciji.-n.irio , ijui multum diftulit
penfionempetcre, p. i.d.3». n.49.
Anfit danda penfiort.irio , noncxiftcnti in poflcfllonc cxigcndi ,
p.i.d.32. a r)uni.6i.
Yei in-.miftioan /it danda Translatario pcnfionis , par. I. diic.ji.
num.65.
><-/ M A N UT E N T lON E M Cappdl^ Ctnfratrum , an tCDCin-
tiirCanonici , p.^- d.i^. a n.6r,
M ATER , drpenens favor* fiiii , quando probct , par. i. d.6.
num.30.
MA-
1 N P E X a E R O M,
MATRIS pTo fulftentAiicHe an pofit Religiofus utekcmofy-
r>Is , fibi elargitis , p.i.d. i.jT.si. n.66.
^t anpcjfit ad eundem effei]u!ji extra Claullra degere , par^.d.i.
§.2i.num.66.
MATERI^ Cii/ifaf i/t qna ?roviHfia Rcgni exiftat , par.a.
d.J5.num.43-
M ATERI A Saeramenti matn.Tienii dicitui aencere^inhabili»
tentur Perfonac , p.i.d.i.$.i7-n.io.
ftcraminti mfltrimenii funi Perfon^ contrahentes , par. i.d.*.
§.17. num.io.
^vl ATRIMONIUM eontitiet perpetuam fervitutem , pfa.l.d.i.
3".5.num.ii-
fip.ttraciiimi-oram Parocho , non inteliigenteidioma ContraheH-
tium, nuilumeft, p,;.d.i.§.i9.nu.»i.
/Implia , etiamjfexplicentur ei verba per Interpretem in aliqup-
rum.Sententia, p.i.d.i /.19 n.ijf
Ubi derationenum.14.
Cotttraiium eoram Pifrifcko non proprio nuHum eft , pax. J.d. i)>
per tot
Pontra^iumtempcie iracundiffi non valet, par. J. difc». .^.24.
num,5f
ContraHumcoram Parocho , ptr vim ajfifiente ^ eft validumjfed
illicitun), p.i.d.>.§.i6.n.S.
Contrahi in Confejfionario projrfui in congruum eft , p.l.d.i.§.i8.
n.ii.& $.i».n.i8.& 13.
CliriciarKentis tauttre^uMvLm, ut nec etiam vacentbenefi-
cia, p.i.d.i.ii".i4-n.4.
l^evaftari dffittir , fiin dubio pro illo refpondeatur , non proba-
tolegitimoconlerfu, p.i.d.i.5....n.iS.
poh fpntraB^mqvii.niiOVzMinmdt , p. i.d.19. «i n.io6,
Bducandarum ar. pojfn ccntrabi coram Parocho Confervatorii ,
p ;.d.i9.n.io?,
i.ft vinculum ptrfelli amcris , p.I. d.l.jf.a^.n.S»
Inchidit ratlonem contratlus j par.i. d.ip. num. I46, & par.l.
d,»i.num.ia6.
jM»jorem requirit libertatem , quam Votum , & Juramentum ,
p.i,d.i,^i.i4.n.6.
■Honbeni probfitur px confelTioneConjugum, par.i.d.i. iT. »7.
num- 'i4.
yiendej>nit sjferatutn perhoc, quodConjuges infimul CDndor,-
mierint, p.i.d.ii.n.i47.
Unn dicifm dirimi , fed potius ftuprum , quandp nuliiter fuit
contrailum, p.i.d. 19.^.155.
i^cniVifitiif dijfolvi quando s. principio nullum eft , par. i. d. 19,
num.15*.
$-Jcnprobaturperverba, velfi^na^ indicantia , vel rcferentia ,
illud inprasteritumcontradum, p.i.d.i.§-4.n.i.
yicnredditmnorem fagatiorem , & prudentiorem , par.i.d. i.
§.27.num.5.
iiullumefl contraBumfine Parocho ■^io^iin inprsfentia totius
Populi, p.i.d.i.iT.iy-n-S.
ItemMagiftratu! , <i;p/f^»/multitudinis, par. i. difc.i.iT. 17.
num 6.
jitilUmtxdefeHufomie iion refolvitur in Sponfalia , par.i.difc.
19.num.165.
J»r/j//iyj?«»//«wnondicitur diflolvi, p.i.d.i. ^.jo.n.io.
e^uando dicatur nullum ex affinitate , proveniente a Copula illi-
cita , p.zd.p.pcr tot.
}ionprobatur perveria , vel figna, illudin futurum indicantia,
p.i.d.i.§.4.!i.i.
Mint-fque prafumptionibuj , & COnjcfluris , part. I. d.l. $. 5.
num.S.
Bl^ando non eft plene probatum non eRproto judicandum, p.x»
d.1.5.6. n.9.
^ando rft validum , Judex crjminalis imponcre non poteft p?-
nam , p.i.d,i.§.»inu.3.
^ando probaiur fiinii indubitatis, ancontincat vcram certi-
tudinem, p.i.d.i.§.3.n.i7.
J(atumex ijuibui caiijii diflolvi pofTit , ctiam uno difi"cntientc ,
p.i.d.zi. a n.6c.
Sine confenfu per nullampotentlam potcft fubfillcrc, p.i.d.i.J.
i.n,i.& $.2j.nu.3.
Valide (ontrnhi poteft coram Taroclio , tcmporc , quoMiflam
celcbrat, & revcrfusad Populum dicit , Vominui vobifcum,
p.i.d.i.§.i8.n.9.
Viicontrailui nullatcnus fubcft Principum faecularium iegibus,
p.i.d.ii.n.ix6.
MATRIMONM confrienti4-n.aieriam^n\%txi(Xc\. rcniilTiv^ ,
p.i.d. 1.5.14.11.11.
Conjuir.motio nen hnbttur inconfideratione , quando non pra-Ccf-
(itlcgltimusconft-nfus, p.i.d.i.^.jo. n.7.
jqon l'tni allegatur pro v.ijiditatc quando fuit quaiificatum ut^
ftuprum a Judiccccclcfuftico, p.i.d.i^.n.i.
Con^ummatio , dibiiii cirrumftantiis ve/lita , & ingtatia CXCr-
cita, eft aflusmcritorius , p.i. d.i.§.ii.n.4.
favor nfneft faitui , ut pro co Judicandum Ct , fi noncft pro-
batum , p. i.d.i.5.6.n.«.
■Favor tton ccnfiftit in ee , ut ad illos fimplic«n fonitttm.-p«)nU8.
ciandum fitpromatrimonio, p.i.d. i.§.6.n.i7.
f^efpicit illa inatrimonia , qnae concrahuntur in facic Ecclcfta ,
■ p.j.d.i-§.6.n.i^.
Favore non eftjudiciuidum , quando opioiocontra illud dl ma-
gis fundata, p.^. d.i.§.i-3.n.i4.
Favorabilit/is non .habet locum quando concurr-unt rufpicionet
fraudis, &deceptbnis, p.i.d.i.§.6.n.s6.
favorabilitas no n ineo con(i&it , ut protinus pro eopronuncie-
tur , fi non fitprobatum , p.i. d.i.§.3»'n.8.
Favora-bH. tatis pratextu advertendum eft , ne matrimonium in-
ducaturubinoneft , p.i.d.i.ir.6,n. n.
In favorem veri judicatur quando \[\\x6. excluditur ob concur*
fum doli, & fraudis in fontrahendo, i^ar.i.difc^. j.^.9.
num.-39.
Pefendere quando agitur conjefturjE non attenduntUT , par. J.
d.1.^.5. n.i.
Sed requiruntur probafiones perfeUity & COncIudentifllms , p.J.
d,i.§.5.num.»,
Legitimas probationes fi non procuravit CoiUrahens fibi imputa-
redebet, p.i.d.i.iT.s.n.y.
faateria non poteft e/fe tie.\icAX.iot , magifsuc Jubfic» , far.i.d.i.
§.6.num.i8
^ati eaufa jufta iJiud diffolvendn adducuntur ^ par. t, d.»i.
A num.91.
Sacramenti materia funt Perfbnae contrahen tes , par.i.d.t.^.
17. num.io.
Sacramentimateria requirit Theologum , par.i.difcept.l.§.2j.
num. 39.
inprobationibus nonhabetlocumTtgiix]»., fingula , qusnonpro-
funt unita juvant , p.i.d.i.§.26.n.8.
Societas amore , iJ benevolentia coire debet , non arte , & dolo,
p.i.d. i.§.42.n.ii.
MATRIIVIONIO qua Perftme pojfint intervenire pro illius
vaiida celebratione , praeter Parochum, par.i.difc.i. §. 16.
num. 1 1.
In MATRIMONIO rato an pojfit difpenfare Summus Ponti-
fex , unoexConjugibusdiftentiente, p.i.d.n pertot.
"Excmpla fimiliumdifpenfationum adducuntur , ibid. n.40.
Pro MATKlMOhilOindubioaliudeft Judicare, aliud , noii
probato confenfu , ftuprum in matriraonium convertcre , p.
i.d.i.§.6. nu.7.
•Tefles debent effebona fonditionis , if famte , p.i.d.i.$.5.n.I4.
& §.6. num.io.
Dirimendo quomodo probanda fit copula , p.l.d.^.n.ll.
In dubio j udii andum , p. i.d. i.$.6.n.i.
Limita in cafibui addufiis remiftiv^ , ibid. nu.i.
P^equiruntur probationes .^ lucemeridiana clariores , par.J-d.i.
\^.5 nura.13.
Df MATRIMONIO</<t"«<»'"» periculofum eft, par.i.d.J.iT.
3. num.9.
MATRIMONIUM alligati incumbit plena probatio , par.i.
d.i.§.6.num.i4.
Comprobantia figna debent efte cvidentia , part. i. d. i. jf.j.
num.28.
Contrabentes eiandeftine an pofllnt CXCOmmunicari , paM.d.J.
§.7.anum.9.
Cont racltim coram Parocho putatjvonullum eft , Ctiam fi fucrit
confummatum , p.i.d.J.§.i7.n.8.& i^.&H-q.
Ccinrahens amittit penfiones , p.i.d.23. nu.5».
Contrahenti imputandum eft , fi clariores probationcs non procu-
ravit , p. i.d. i.$.6.n. 13.
Ccntraherenonpoteft furiofus, mentecaptus &c. p.i. d.i.$.l4.
num. 2.
Limita in babente lucid.i intervi\li , quai aflcrcns tcncturpro-
barc , p.i.d.i.$.»4. nu.3.
Jiijfolvere conira Itgem Dci contraftum non minor faVor cft ,
quam confolidare iegitim^ contraftum , par.i. dilap.i.$.3i.
num. Jo.
non perficit ccpula fcqucns , quando non praeceftit iegitimui
confenfus, p.i.d.i.§. 27.^.6.
Dt pr^fcHti coiiiprckinr \i:rhi: Vcglic pi^liare per mio legitim»
Jpofc , erniconlenlo di pigliareiifc.p.i.d.t.^.to.n.ii.
Po/fe ccntrahi per/igiia mii ^deriint , intclligcndi fu nt , attenta
CAiilarationabili , p.i d.i. $.3.^.18.
/itquefiipponunt ii-mriwonium contrahi fcr. Icr. par. J. d.i. $'3.
num «J.
Pt' figna contrahendi ufus abolcndustft , ctiam incafibu», in
quibus fcrvantur folcmnitatcs Concilii , par. J. difc •• $-3.
num.».
>l//MATRIMONHJMf*;.rrf<-r/)/o £<•(■/<•/.# rcquiruntur vcr-
ba, p.i.d.i. n.i.
MATRIMONIORUM inconvcnientibus quando fcnirahun.
///r abfiucdcnuiiciationibus, remcdiafucrunt proniifta , fcd
dcfidcrantiiradliuc, p.i.d.i.5.6.n.45& $ 3i-"-7-
i/» M A TR I M ON 1 1 S w» fiifticii confinfui privativui, fc u non
dincDCire, r.i.di>6.t3.num.x.
' N«/-
ET MATERIARUM.
Kuliam cutherttaitm bahtHt Principes SjEcukres ratione cont ra-
flus, p.i.d.19. nu.i47-
MATRIMONIALES CAUSvE »> prima inftantia an
(Ognofci poffintin iacris Congregationibus , par.i. (iifcept.9.
nunri. 117. , , . ,
Vt plurimum termitiarf folent morte\xni\xs ex Conjugibus , ?.»•
d.i.$.3».n.i.
MEDICUS fi omma fecit , ut curaret ^ per^It paftCS luas,
p.i.d.i.ir.i.n.3«. , , „ .
MEDICI quando fojfint ingredi Monialium Monafteria,OC CUm
qualicentia, p.i. d.14. an. 103-
MEDIUM ''"<''■ affirmationem , ^ negationem ^ dicitur taci-
turnitas, p.i-d.:. jj".i.n.5.
Prafumitur , probatii extremis , p. i.d.6.n.4i.& n.67.
MELIUS 'fi nemovere ^ qujm poft votura promilfa nonred.
dere, p.2.d.i.§. 18.^.36.
MEMBRUM tale cenfetur quale eft caput , par.Z.difcept.x.
§.3.num.i.
MEMBRO ccmpetere tiott poteft id , quod capiti denegatur,
p.i.d.5.n.37.
MEMBRA feparari tion dehent a fuo Capite , par. i.d. »4.
num. 57.
MENSURATIO quomodo facienda fit pro fundatione novo-
rumConventuum, p.i.d.5.n.77.
Juxta MENTEM ^efcriptum quid importet , par. i. d. 35.
num.91.
"iAlLWi^EQhVIMScontraherenon^oteft Matrimonium , p.i.
d.i.§.i4.n.2.
Hmita in babente lucida intervalla , quae aflerens tenetur proba-
re, p.i.d.i.jr.24.n.3. . ,. . . <r • r .
MENTECAPTI confenfus inmatrimonio dicituradeilein iolo
ore , p.i.d i.§.24.n.7.
MENTIRI quandonon prafumantur Religiofi , par.i.d.iS.
num.94.
MERETRICES an probent copulam , p. 1. d.9.num.37. &d.
19 num.68.
METROPOLITANUS 'ft Judex Ordinarius Suffraganeo-
rum , p. i.d.9..n.28.
Jtabet ftindatam intentionem fupra Ecclefias fuSS Provinciae ,
p.i.d.35. n.43.
METROPOLITANO invito., anSugraganei eximi foleant
abiliiusfubordinatione, p.i.d. 35.^.79.
METVSan dicatur exclufus ab epiftolis ^naUiter profelTl , p.i.
d.7.num.46.
Confenfum excludit , p. i.d. 1 5. nu.7 1 .
Ijt quibus dicatur exclufus , p.i. d.l3.n.4I.
3Ex quibus ccncludentet probatus dicatur , part. x, difcept. 7-
num. 31.
TPaciliiis incutitur Minoribus , p. i.d.7.n.ll.
jlmpHa quando nullum habent auxiliatorem , ibid.n.a^.
MINOREM fagaciorem, i^ prudemiorem nonreddic matrimo^
nium , p. i.cl. i.§.i7.n.5.
MINORES ff^f^, majores eifefli , pleneprobant fi deponant
deillisre';us, quae caderepoffunt fub fenfu Minorum , p.i.
d.i.§.io.n.3.
Jtemfi teftificentur de eo , quod confiflebat in fafto, par.l. d.i.
§.10. num.4-
MISSAMC(»«pmWirOT<»»rr/»M«r«rapp]icareCanonici , p.i.
d.i3. n.69.
PrcMISSA, unitacumOfficio , major praEftanda eftcieemo-
fj'na, p.2.d.i3.n.3.
MISSv£ celebrari debent in Ecclefiis per Sacerdotes illi infer-
vientes, p.i.d. 23.^.4.
"Determinata fi pro aliquo dienon celebrentur in Altariprivile-
giato, an ceflent. illius indulgentiae , part. i, difcepc. 24. i
num.. 1.
Ex obligatione an praferri debeant MifTis ex devotionc , p»t.».
d.2c>.a num.i.
In Altari Privilegiato potiHs celebrandae funt, &quarc, p.i.
d.23.num.i7.
InunaEccle^arelilin , quandopoflint celcbrarj in alia , par.i.
d.j. inum. 52.
Ut celebrentur inEcrlifiii Hfgularium a Sacerdotibus Sacculari-
bus , prsftanda eft patientia a diflis Regularibus , par 2. d.
\),'z tium.».
MJSS.K '"'""'"'' an poflint Canoniciaftifterenonreccdendo i
Choro , p.2.d.23.nu.i8.
MISSAS plures eadem die cetebrandi privilegium , quibus Ecclc-
fiisconci'ftum fic , p.2.d.2o. n 65,
MliSARUM Celebrati» prohatur ex Atteftationc Saccrdotis ,
p.i.d.3.nu.5o.
Multar:<mLegatum an poflit converti inCappellaniam perpe-
tuam, p.i.d.iS.pcrtot.
Htduilio quihus concurrentibui conccdi foleat pro detcrmina-
tisvicibusarbitrioEpifcoporum , p.i.d.is.pertot.
^'«MISSIS , tamleSiij , qucim cantatis , quacnam elecmofy-
naprseftandafic , p. 2.^.23. a «123.
l/r/^jrf Vifcept. Tom, lll.
hlOMlAUM opptllatione an vfniathiVtWnm ,^ir.lMcc^t.l,
§.2i.num.7.
MODV S difcurrendi de Sacramentis mediantibus terminis ma«
terisp, &forma;, aquo primolocoufurpacus fuerit, par.i.
d.i.0.«7.num.9.
Se defendendi tolli non debet imputatodecrimine , par.l.difc.4.
num. 41.
MOGUNTINI Archiepifcopi prarogativa indicantur, p.l.d.9.
a num. 5.
MON ACHUS quidquid acquirit , Monafterio acquirit , p 2.
d. 1.5.22.^.36. ubi declaratur .
Unde dicatur , p.2. d.6. a nu.lo.
MONACHI an comprehendantur fubConftitutionibut ,\ot\\Xtn-
tibusde Mendicantibus, p.2. d.4. n. 83.
Accedunt ad Monafteria ad ferviendum , non ad dominandum ,
p.2.d.i6.nu.28z.
MONASTERIUM J". .7c</»«</ Bapt.annumeratum fuitinter
Monafteria reformaca a VicarioPeriflio, par.2.d.i. §.i. n.3.
& feq.
AJferitur reformatum , & deobfervantia ab omnibus Neapolita-
nisHiftoricis, & Arcliiepifcopis &c. ibid.
S, Maria Divini Amoris fundatum fuic a Mouiali S. Joannii
Bapcifts, p.i.d.i. §.3.n.3.
Petere an pofiit Livellum , in fumma decerminata aftignatum
Religiofo , quatenus illud petat , par. 2. difcept. 1. §. »».
num. 73.
MON ASTERIA Cappucinarum erigi non debent ftneperpeCUa
aflecur. vidus, p.2.d.3.n.25.
./f«pC;^«rfuccedereab inceftaco, p.2.d.3.per cot.
MONIALES^J/x^Wf.»/?/ privilegiis , conceflis Virijejufdem
Reiigionis, p.2.d.i4 nu.33.
AJfiftere anpojfint in earum Ecclefiis funeribus aliarum Monia-
lium , p.2.d.io.nu.i7,
Graviter puniri pojfunt , fi non obediunc Abbaciflas circa Livel-
lorumufum, p.2.d.i.$. 18.^.37.
Tenentur fervare Vitam. communem , non attenCo abufu alia-
rum , vigente temporeearum profeflionis, par.i. d.i.jT.ij.
num.5.& 7.
Cappuccina anpojfint ab inceftato fuccedere, par.i. difc.3 per
tot.
Cappucinte , Urbanifta , & S. ClaraB , inquo differant , par.i.
di3pertot.
Comprehenduntur fub privilegiis , con::eflls Viris Religiofi»
ejufdem Inftituti, quando non repugnat fexus, par.i. d.i8.
anum.25.
MONIA.LES alloqui quando poffit Vicarius , vel Supe-
rior Regularis ^\ne confenfu Epifcopi, parc, 2. difcept. 14.
num. 91.
Alloquendijicentia i que fit concedeadi. in Monafteriis , fubjc-
flisRcguIaribus, p.2.d.i4. a n.35.
Circa. MONIALES fuhjeSlas ^Hponi Hierofolymitaita ,
quam iurifdiflionem habeant Epifcopi , par. 2. difcept. 14.
per toc.
MONIALIUM Liiellain quos ufus convertere teneatur Ab-
batifla, p.2.d.i.§.io.n.j.
MONITA falutaria pro Vitf communis obfervantia , p»2. d i.
i)'.i5.n.6.&8.
MONITORIUM refolvitur in Citationem , par.2. difccpt. 5.
num.i 12.
MONS M AGNUS Maritaggiorumquam haheat obligationem
erga Defcendentesabillius Fundatoribus , par.i.d. « .§.i.nu.i.
& feq.
^juandcfuerit ereilus , ibidem nu.3. "
MORA quandoqueutilis ,p.l.d.l.$. I.n.I4.
MORALIS impojibilitas quanamdicatur , pu.l,di[cept, it.
num.19.
MOTIVUM Leonelli in qut Confiftat , par.2. difcept.l. §.»5.
nuni. 1.
Tarquinii Urbani dilationis propofitionis Cauiarum quid fit ,
p.l.d. i..$.i!i. n.6.
MOTIV^A, ijrationes, <i^</«^rfpp/f plura judicata , qualcm
eftcflum operencur , & quare non facianC imprclTionera , p. i.
d.i6.n.79.& ^.283.
MOZZETT A quibus coHCurrentihus pojfit addifupri Ctccuni ,
p.i.d.ti. percoc.
M U W^i.Kallucinata de facili mucarc potcft «oluntatcm , p.i.
d.i.§.2o.num.i3.
T.xiens r cubtculo cum facie ruhicunda , & crinibus incompofi-
tis, andicaturrecognitaa Viro.incodcmcubiculocxiftcntc,
p.2.d.9.a n.34. & nu.65.
^jiando pojlit dici inbonefta , p 2.d.9.n.41.
MULIERIS dicltratio, tmijfa oA imierrtgatioHem Judicisad
explorandamfuamvoluntatem, attenditur, par.i.d.i.$.i9.
num.i.
Ampliaquandomulitr in illa pcrfcverat , par.i.difccpt. i./.«>.
num.2.& ;.
lAVLli.K^S.S fifiwnuntur exptilare iatcrroeatioiiem ad cx-
.X pri-
I N D E X R. E a U M,
primendumconfenfutn in tnatriraoniis , par.i.d.i.ir.i^.nu.zz.
MULTA per patientiam tolerantur , qua; C dedufla fuerint in
Judicium tolerari non debent , part. a. difceptat. i. $.10.
num. ii.
lAXiLllVlACh^V AGratia nonprafumitur , part. S. difcept.
13. num. 11.
M\}L,T\^l.\C ATIO prafumptionum non datur ^ part. l.d. 1.
§. j j. num. ?.
Y^MS quamretriliuticnemfaeiat in Pera ^ p.S.d.lJ.n.l.
MMT hHD h. non funt ea , ?«* certam bbfervantiam habue-
runt, p.i.d.30 11.36.
MUIhK^defacilipoteftmulieriWuciniti, part. X. difceptat.
io. num. 13.
MUTAT^O coffuetudinisperturlratfuanovitate , part. ?. d.
10. num.35.
Confuetudinis permittendanoneft , p.t.d.i6.num.4.
Judicantium in Tribunalibus CollegiaVihus operatur ut plurimurtj
revocationem priqrum decretorum , part- i. difcept. i.jT.
ij.num. 10.
I^egularum, &Canftitutionumfierinon poteft fme authotitate
Apoftolicae Sedis , p. 2.^.3.11.117.
Voluntatis folet facilius evenire in ficminis , part. I. difc. I.
5. 4- nura. 10.
Vptuntatis ii Mulieribus allucinatit 4e facili contingere poteft ,
p.i.d.i.ir.4.num. 16.
MUTATIONIS vcluntatis mulieris in Urbe exemplum ,
quando reperiebatur coram Parocho, part. i. difcept. i. §.
4. num. 13-
MUTII^fi-^^^^-i^diflumrefertur, p.«.d.i3.n.38.
MUTUAREawpCj^J^/ReligiofuspecuniaSjex fuoLivelloexa-
das , p.i.d.i.jT.ii.num.sS.
N
NARNIENSIS t-pifcopatus ^ guantottmpote hom patri-
monialia obtinuerit , p.i.d.i8.a n.19.
Bpifcopus ad quas CoIIeSl. teneatur , p.i .d.iS.per tot.
N A V AR RUS centefimum anniim in Urhe expkvit , p. 4. d. 14.
num.6i.
Per ^Ali^O^^i^ES anconferri debeant Abbatie Canonicorum
Regularium , p.2.d.i6.pertot.
}4 ATIV\T ASaccidentalis nonmutat domicilium , Part. i. d
20. num- 11.
Per accidens inaliqucLoco , c\xm quibus DimifToriis ordinari
pofiit , p. i.d.io. per tot.
Cum^biAMYKAdOniUommunebahet Cuprejfus , part- 2. d.5.
num. 119.
NEAPOLITANUM Con/iUum in quodam magna Jubio R.otim
Rom:inam confuluit , & fecundum illiusopinionem judicavit,
p.i.d.1.^.23 num.34.
ti^EGAl^T Ifaclum nulla eft prohatio , p.l.d. i.§.ll.n.l.
Non incii»ihit onus prohandi , p.l.d. 3.n. 1 17.
NEGAT\0 facli clari provenirefo,'et abinopia rationum , p. 2.
d.i.§.iii.num.9.
'i^EG ATW Adicitur virtualiter coarHata a fola negativa ,
quando 7Rft«<^P'l'afunt pleneinformati, part.i.d i.$. 10.
num. 9.& ^. iS. num. 2.
li¥^G\,\GENS invindirandis furibusfu^ Ecflefta non prjefu-
mitiir Reneficiatus , p.i.d.i^.num.i?.
NEGLIGENTIA Penfionarii in exigendo penfienem eidctD pr^-
■judicat, p.i.d.32.num.i7.
\<T.G\AG\ foUt , quod lommuneed , p. l.d.Z7.n.4I.
}<iYMO c^nfeijui debet frui}umfu,e malitia , part- i .difcept . 19.
a num. 54.
NOBILITATI nonojfcit paupertas ,, p.2.d.l.n.Il.
NOMEN dumtaxat ali/juaniio convenit , part. i. difc. 4.
num. 30.
K01VlINIS*<'»«r«r<,habendaeft, p i,d.4.n.3i.
NOMINATIO eligendcrum iriplex eft , p. 1 .d. I J.num. 1 6.ubi id
cxpiicatur.
5<"<-.»'<S?'»/«'<'»^adunum , an permittenda fit in canonicis elc-
flionibus, p.i.d.iS. pcr tot.
NOMINATIONES an permittenda fint in illis I(eUgioni-
*"' , quachabcnt Votum nonambicndi , part. i . difcept.18.
a num. 78.
NOSTR A illafacirnus , ijuibus noflram impcrtimur authorita-
tom , p.i.d.i.$.i3.nnm.io.
I^OT ARIVS i/uare ,) CcncilioTridfntino poflpiifitus fuerit P.l
rochoincelebrationcmatrimoniorum , part. 1. difcept. i.$.
1 1. num. 3.
NOTITI 'E rurirfif annj 17 19.^ quo imprcfTv in Urbc fucrint ,
p.t.d.i6.num.i4X.
NOTORIUM , «i-- '"4«./^/?//w/0«r,7 judicialis confcflio , p. 2.
d.i.$.8.num.i4.
NOTUL.e^^P-.r/iitt.foienteireimpcrfeajc , part. i. difc
17. num. 8.
l^OWI ATESfemper odiofif , par.i.d. ii.Bum. 16.
Evitaadiefunt , pa.Tt. z.d.i.n.ig.
Odiofie funt , p.i.d.li.ti.j^.
Perniciofafunt , p.l.d.iS.a n.66.& , p.2.d.i4.n.i5.
NULLA eft Sententia iCne jurifdiflione lata , part.i. d. i. jT.i.
num* 3.
£>?j<'«rf«/»,»quandopetitionislimitesexcedit, part. 2. difc. 1.
jf. 1. num. 17.
Eft Sententia{ine.citit\one, p.2.d.i.$i.2.num. 3.
§u^ando eft SententiainnnTL^ine. , taliseft in totum quando
conceptafuitunicaverborumftruaura, part. 1. difcept.i.J.
7.num. 13.
NULLUM eft matrimonium , contraftum coram Parocho
putativo , etiam fi fuerit confumatum , part. i. d. i. $.
17. num. 8.
NULLUM eft matrimonium , abfente Parocho eontrafium ,
cumfcientia, & prsefentiaomnium Vicinorum, part. i.d.i.
$-. i7.num. 2.
Itemcumfcientia , & prasfentia Parentum Contrahenttium, &
pluriumteftium , p.i.d.i.§.i7.num.3.
Itemmilhteftium, & multarum Perfonarumegregiarum , par.
i.d.i.§.i7.num.4.
Ift tamcoramHeo , quam coram hominibus matrimonium, non
fervata forma Concilii contraftum , part. i. difcept. i. jT.
30. num. II.
§luando dicatur matrinionium ex affinitate ,p rovenieote k copa-
iaillicita, p.2.d.9. pertot.
§luandc matrimonitim eft in radice , non dici tur diffplvi , par. 1.
d. j. §.3. num. 10.
§^odeft, nuilumproduciteffedum, p.i.d.i9.n.i5i .
NULLIUS diilum, reputaturdidum unius, part. 2, d. 9.
num. 1 10.
NULLA declarata Profeftione , an debeatur amplius Livel-
lum, p.i.d.i.$.2i. num. 30.
NULLITATE eadem lahorat Sententia confirmatoria , qua
iaborat Sententia confirmata , part. 2. difceptat. i. $. 2.
uum. 7.
'^\iy\E^A\.Ecaput per quid differat a capite principali , p,
1. d.2 3. num. 44-
NUPTI/E»«t'«>^difficilesfolenthabereexitus, part. i. d. i.
$.6. num. 12.
Legitimie nondiiuntur , fed veraE fornicationes , copulationes ,
quae fiunt incontemptumfolemnitatum Ecclefias , part. i.d-
1. §. 3.num. 15.
NUTUS«7?'»'^"^ W//f periculofus, &fallaciisfuppQfitus , p.
i.d. i.$. 3.num. 30.
Adhoc utprohet, debet efleita certus , ut nullumrelinquatdu-
bitationi locum, p.i.d. 1.5.3. num. 31.
N U T US non dicitur probatus , quando teft cs de illo n«n concorr
dant , part. i.d. i. §.13. num. 4.
Amplia , quandointerrogatusteftis, utferiem fa£tinarr€t,cxa-
menconcludit , e quefto} quanto . Ibid.
YmTUSnonattenduntur , interrogatione non praecedente , p.
I. d. 1.5.23. num. 21.
^equi/iti ad matrimonium debent e/fe ctttl , Sc evidentes , pitt.
i.d. i.$.23.num. 17-
tiddi , & nihilafleritdenutu, part-i. d. i. $. 23. num. 5-
NUTUS Summorum Ponfificum, punilualiter exequendi funt,
par. I. d. 22. num. 14.
No»«'/»NUTIBUS, fedinoreduorum, vel^rium ftat omnc
verbum , part. i.d. i.$. 3. num. 33-
o
OBEDIRE ""/'■»'</?, nt^^mfanBificarf, part. 1. difc 5-
num.40.
OBEDIENTIAM<'^'X'""'5'l"''*'''"'^ , fuo .Superiori cxhibcre
dcbet, part. i.d. g.num. 14. „ . . ,
OBLATIONES, quafiunt Ecclefii , aquibus, diftribui de-
b-art , p.». d. 26. num. 17.
Ni)«OBLIG AT i-''* quandc noneft publicata , part. ». d. 17-
num. 41.
OBSERVANTIA'"<"i"''"'«''»Co/»(^/7«)rr,'</^«n'/;c non at(endi-
tur ,p 2.d. 3. num. 37.
Ccnt.rarid quando obfiet , p.2.d. I4.n.88.
EtiamexncnfaHoinducilur., pi.d. 3.n.4I.
Imprepriat verioremverborum iignificatum , part. i. ^^^' '^*
num. 81.
Intrrpres tflConft. Apcfl. , p.2.d.il.^ niim.4i>
Magii fafle , quim verbi.' i^irohMn , p. i.d. '0. num.3''
N<7»»/«ifr««,/«V«r<f,/Krr_/«, Conftitutioncm, munitamclaufuU.Tiw.
1'lata , Adccrctoirritanti, p.i.d.i4.n.i M.
Praftrtur teriorifignififatui , part. I. d. 30. num. 10. OC par. 1.
d. i7.num. 39-
g^tf«i//o«i(i«>/';/j//^«7,/r«//tfadverfus Apoftolicas Conftitutiones,
par. i.d. 15. num. 7 5.
Vri.
E T M A T E R I A R U^M.
'Ptsitritm, fuanJont» tttenieniiRt circa Colleflas , p>r. i.
d. iS. num. 55- , „. , . .....
Vt fufrsi^etur requiritur fchHtia tlltui , deCUJUSpraejUdlClO agl-
tur, p. *.d. s.nunujy. > c • ,. j
OBST ACUL A quandeftntt plura , utio avulfo non dcficit aliud,
p. i.d.9.num.7o. , . .^ .
OBSTATIVA ;*'»£«>'"■»''»■'?«"""'<' *"'■'*'''''"'> P*"- '• **• '9*
OBSTETRICESo», 6^ ^w-j»*^" probent deflorationem , ?•*•
d. g.anum. 19-
Virginitatemanprebent , p.l.d.H. a n.140.
OBSTETRICUM *<•*/«.', &manusfiep>falluntur, p. i. d.
ji.inum. 143.
l7i»adducurturexempIahujufmodideceptionis.
OCClD^^liS aliquem adfui defenfionem , an fiat irregularij , p.
2.d. 7-pertot.
OCULUS, <:} manus ObJiitricumf<tpi falluntuT , part. ». d.
%\. a i.um. 143.
Vbi cdducuntur exempla hujufmodi deceptionis .
Jn OFFICIO vaeabiU , quando eonfiitutum eft Livellum ,
fi reftituatur fors , quid fit faciendum , part. a. d. 1. §.
at. num. i*.
g«.*OFFICIAo*;»/;rMp«.Z^»xin Patria CiTes , part. ». d.
8. num.*6.
OLIV A Efdefiafiici* JurifdiiJionis inkn^as , part. r. diic 14.
Dum. 60.
ODIQSA confuetutlofiri^iittftrpretandaca, part. 2. difc. i4.
num. 5.
Difpofitio extendi non debet, p.i.d.io.n.8.
OFFICIALI, tefiantiderf, fpe^antfzdCmmofficiam, fides
adhibendaeft , p.i.d.i5.n.36.
01VIITTENS»V, quodadnihilumdeftruit , prudenter opera-
tur, p.l d.i5.n. 13.
OM^Wi^ '^onfenfus requiritur , ubi agiturdeomnium prxju-
dicio, p.a.(^.i5.nura.8x.
ONVS Ecciefitf invifa imponl non potefi , part. Z. difceptat-i 3-
num. 39-
ONERA qua tranfeant in Ecclefiaflicos , cmcntes bona a SSE-
cularibus, p.i.d.5.n.i4>.
OPERIS vox validior eft vocefermon. p, i.d.3.n.57.
O^YHlOpurgatameliorefi, guim non impetitaqueTeViS , p.i.d.
3.num. 60.
J^ottt pravalet opinioni omnium Doflorum , part. i. d. 8.
num. 3 '•
OPPOSITA, juxtafepofita , magis tlucefcunt , par. *. d. 5-
num. 83.
OPIJ S ubi excufari non potefi excufanda eRinttntlo , p. i. d. i.
§. 3i.num. 50.
OKATOKllCongre^ationis Presbyteri nilhabent eommune cum
■ Sacerdotibus , infervientibusEccleC?S. Hieronymi de Cha.
ritate, p.a.d.j. anum. 119.
Vbi adducitur V.pifiola S. Philippi Nerii .
' ORATORIS 9""/c/i"'-.»^/pr/<-// !'<»//</? proobtinenda gratia , p.
i.d- i. $.»3 num. 17.
ORDINARI adtitulum t.cclefia reciptitiae iia^o^\tQAexic\x% ,
p.i.d.i6.n.90.
Cum quihus Dimifforiis poflit natus per accidens in aiiquo Loco ,
p.i.d.io. pertot.
ORDINAR-IUS Z.<'<'»/W*»>.;«ryi» Paracborum pofefi fimplici
Sacerdoticoncederelicentiamafliftendimatrimoniis, p. i. d.
17 num. 24.
ORDIN ARIIS Locorum quando concedi foleat facultas redu-
cendiMiflasprodeterminatis vicibus, part. i. difceptat. 15.
per tot.
ORDINIS Cifiercienfis Propagator infignis fuit S. Bernardus ,
p.i.d.i.num.ii.
ORGANUM t-cekfij , in quarcpsriuntur , an poflint facere
pulfareConfratres , p.t.d. 17.^.56.
]Bt Campanas Ecclefiti , in quartperiuntur , an faCCre poflint
pulfareConfratres, p.i.d. 13.^.56.
ORIUNDUSa«/i<7^/ (T^if r»V<jr«a/^//j/)'/»//V Epifcopi , p. ».d.
8.pertot.
ORIU NDI anprafirendifint in confequutioni Abbatiarum Ca-
" nonicoruni Regularium , p.i.d.i6.per tot.
ORNAMENTA , i^reparatio EccUfi^ , a quo ficri debeant,
p i.d.i6.a num.12.
ORNARl7"'""'''/><'j^'EfW//<»propriis paramentis , part. i.
d. ». pertot.
i*/;ORNATUMC'r*i/,/<,/d,/iWr«rrefponCo iiia , qux diffi-
fultateinnontollit , par.i.d.i-iT. iS.num. »8.
ORPH AN^ quandoprdfenndnfint in Subfidiis dotalibus, p.i.
dia.num. 31.
t/r/jyrf -Difcipt, T»m, lll.
PAClTlCVMnihiliHJureupiritur, p. ». difc. iS.num.^».
& d. 15. num. 65.
CW.PANCIATICI celebn dinumeirca Advtcatcrum^roie£-
fionem, p.i.d. 19-^.265 .
PANNI ^,»/»'</»*(»<^/»«/»rgenera]csregulae , part. i.dilcept.x,5.
iS.num. I». /r • '
V A'^ Adifpenfare anpo/fit inmatrimoniorate , diuentientc un«
cx Conjugibus , p.i.d.ii.pertot.
Bxempla fimilium difpenfationum adducuntur . Ibidem nU •
mer. 40.
Latifiimam habet potiflatem circa matrimonium ratum ^4>art. t.
d. »1. num. 55.
iion prtefumitur velleprajudicare juribus Tertii , part. ». d.
15. num. 69,
Prafumitur fcireConflitutiinet , in Bullario impreflas , p. 2. d.
5. num. 139.
Vnire potefl disjunBa , i^ feparare unita , part. X. d. 1 1,
num. 13.
PAP.^E Dicccefis ifltotus Orbit , p.l.d. 34.n.l3.
Y AV AlAreprafentat Delegatus ApoftoUcus , part. I. difceptat.
34. num. II.
PfiP.MAS Lex dicitur statutum, a Papa approbatum , p.i.d.
i3.num. 8.
P APALES Leges non indigint Populi acceptationi , part. I. d.
25. num. »5.
Yi/iiPAL^E PriviligiumincluditiitimemoraHJij , part. », d. 10.
num.i6.
PAROCHUS , anualitir non advertens , non poteft Ec-
clefiam certam reddcrede contra/flu matrimonii, part.i.d.
II. §. it.num. 1.
jift acfi non ejfet prttfens , p.l.d l.$.l».n.5.
B.t baberetur , perindi ac e/fet lapis , veltruncus , part. 1. d. 1,
§. I». num- 6.
AjfeHans non audiro nonpoteft teftificari de matrimonio , par. i.
d. i.§. 14. num.7.
Hejiciuntur Autboris , (ffrationes in contrariura , par. i. d. i'
§. 13. num.4.
Ajfe^ansnonaudirenoa^ote^tedifiCiriAe matrimonio , p. i.
d. I. §. 13. num.2.
Afiiftere ciim non tineatur matrimoniis dandeftinis , poteft Ijcit^
aufugere, p.i.d.i.$. »9.0.1.
Imo aufugiendo meretur , quiacvitatmortale peccatum, par. I.
d. i.$. 29. num. 2.
Atteftans , fe non vidijfi Contrabentim loqui , a fe ipfo at-
tentiffime confideratum , non beni de mendacio ar.euicur
ex infubiiftentibus conjedluris , part. 1. difcept. 1. §. 29.
num. 15.
Atteftari debit de matrimonio per proprium , & immedia-
tum fenfum , non per fenfum alterius , part. i. difcept.
i.§. 19. num. »4.
^udieni verha matrimonii contrthendi , fi aufugiat , & ver-
ba dc prxfentl non audiat, raatrimonium eft nullum , par.
i.d. i.§. is.num. 5.
£r /(r/f/ //«•*<■''"■#' ^''^/^'"'■fconfenfuidepriefenti, part. i. d.i.
§.4.num.3-
Itemdehent effetefies , «///tt/^/inchoati , fed abfoluti matrimo-
nii, p.i.d.i.$. 4. n.5.
Curaridebet , ut Contrabintis matrimonium omnino loquintur,
par.i.d.i.§.3-n.2o.
i^jcn dicitur ajfeflare non audiri teiZi vertens, quidquid fit dc
vifionc, p.i.d.i./.»8.n.i2.
Non poteft prnt ndirt ricompenfationem , quando fundantur Con-
ventusinantiquisdomibusParochianorum, part. ». difc. 5. a
num. 57.
Pirjurus effet teftando , de fatto matrimonium efle contra-
ftum , fi folum vidit prsparatoria , part. i. difcept. 1./.
13.num.11.
iJr^/KBiiifttr »«/<»rmdr«/.' jW»>tf»«»ij»fuorumParochianorum , p.
i.d. »0. nura. 5.
Qjiamfiguramfaciatinmatriminio , p.i.d.i.§.i l.n.5»
Siuando repr^fentetur per totumCapir. p.l J. i t.n.I4.
Sr.are antepofituf fuerit Notario ,p. i.d. i./- 1 i-n.3.
Rfrufans intirvenire matrimonio poteft ad ideogi pcT SuperiorCffl,
p.i.d.i.$.i6.nura.5. . . . '
Sciensfolam voluntatem contrahendi matrimonium perjarus cflet,
teftandodeperU-tlocontraiflu , p.i.d.i.iT.^.n.e.
Siintrntionemprr.ipij: centraheidi matrimonium , adhuc iftud
cftnuUum, fiaufugiens, dcfadoverba Contrahcntium non
audit, p. i.d. i./.n-n.i».
Ttnrtur Marrinioniii c'andefiinls refifterepofitiv^ , & quantum
infceftprohibcrc, p i. ! i./.i5.n.».
Tiflari deket de voluntati ptrfiRa , •icninchcata , par. i.d. K
(S. ij. num. 3.
^ X » Tfi'f-
I N D E X R E R U M,
Tefiifieflti debet , defaMf matrimonium fuijfe contraflum , nec
fufficit , f) teftetur de voluntate ad contrahendum , part. i. d.
i.^. 13. num. 9-
yoluntarie i<Jf-fieni clandefiimsmatrimeniis ^ quas penas incur-
rat , p.i-d.i.jT.is.n.i.
y /i^OCKl afiftatio excladitar a permanenti/tin^^cclcCii , p.
i.d. I. ^- *9. num.4.
Jttentio , ex quihus frobetur ^ p.i.d.i.iT. 19^1.16.
CafMiitas C-ontrahentiMm , in contrahendis matrimoniis at-
tenditur, noneximiorum Theologorumfubtiiiras , part. i.d.
i.ir.29. num. ip.
Ponfenfiis non eji necejfarius in matrimoniis , part. l. d. l.jT,
i6,num. *.
Intelligentia Kon poteji per aquipollens fuppleri ^ part. J. d- x. jT.
29. num. 17.
Jurata , ^judiaalis atteflatio praferenda eft extra judiciali at-
teftationi, p.i.d.i.§.29.n.6.
/!>r,pHa , quando non eft cofttraria , fed declaratoria aiitecedentis
p.i.d.i.§.29.num.7-.
Priefentiainmatrimonio quare requifita, p.i.d.l.§. Ii.n.2.
PrafentinTolht pnfumptipne^vt dak , ,& machinationjs , p.i.d.>.
§.4,n.l4.& 15.
Prafentia, quamvis eoaSia , fufficicns eft ad teftificaDdnm , p.
i.d.i.§.i6,ni.7'
"^rafentia fupplet tefiium ^efeHum , p,l.d.l.§.l8.n.5.
ycluntai in Saeramenfis necejjitatis emnino neceflaria eft pro 11-
lorum validitate , p, i .d. 1 .jT. 1 6.num.9.
§uanda etiam re^yireretLr in rnatrimonio , adhucnon tolleretur
ijliuslibertas, p,i.d.i.§.ii.n.6.
PARQCHO plenji fides adhibenda efl , par- i. difc. i. $. 18,
num. 1.
PAROCHUM 'velle eenvincire de mendacio ex cenjeHuris ,
& prsefumptionibus , quando concordat cum aliis proba-
tionibus , habet fpeciem Paradoxi , part. i. difcept, i^ §.
29. num. 8,
PARPCHO nffeRavte non audire perba matrimonii , fi re-
vera non audit , illud eft nullum , part. j. difcept. i, $. 13.
num, I. & §■ 28. num. 4-
Mepte diftraila tewpcrs praftiti confenfus a Contrahentibus ,
fLii n^atrimonium yalidum l;t , part. i. difceptat, 1, §. 3-
num. 13.
KoTipercipiente confenfumContrabentiumTRitnmonium eft nul-
lum, p.i.d i.$.28.n.i.
/Implia etiarnfiphy/ice ^rxCcns reperiatur , par. |. difcept. i,
§. 28. num. 1.
Et etiamfi co/icurrat inillo \ixtuiUs attentio , part, J, difc. i.
§. 28. num.3.
J^enuente aceedere ad funus , poflunt Religiofi fine illo Ca-
davcr ad proprijm Ecclefiam afl^ociare , part. i. d.2.n. 49,
Taciles funt ad faciendas V ides paupertatis , paft. 2. d. 2.
num. 39-
J(epflares fuhjecl, funt Ordinariis quoad Ctiram animarijm , p. I.
ci, 2o.num..33.
^ hKOCHlS anfit pr^flanda fides ^irci atteftationem pauper-
tatis , p.2.d.2. n.39.
VhK^^.dil^ r '""(''""pe'' >ncrtem Sacerdotis Jaccularis , an
poflit obtincri a Regulari , p-2.d.6.pcr tot.
VARQCHl/iLeJfentia/econflitutivumnon eft Fons baptifma-
lis, p.i.d.27.n.23.
Uovittrenio/fi , vel difmtmbrationi quindolocus non fit , part.
i.d.35. inum.65.
In P AROCHI A propria quilihet fepelifndu/ efl , par. J. difcept.
23. num. 22,
pAROCHI/E <»//<?«/* W/y?»w,^»//c/f»rperFamiIias, part, i. d.
27. num. 51.
P AROCHI ALIS £r<-/<'/.a/y(r^^/ habert fuumYontim baptifma-
lem V r.'-d-*7.n.J7,
PARQCHIALES////;fl»ff«c/ diflinilafunt a funflionibusRc-
pularium , p.i.d. 24.^.51.
PAROCHIANI<;«</i'///op''.^/»/rj/Wa jurifdiflionc Parocho-
rum , p. i.d-9. a num.129.
Baptiiarideheni a preprio Parecho, p. I.d.27.n. J 8,
yART.i^lES tenentrir FiJiabuj ftdu^iiontj /iperire , par. i.d.l.
5. I9.njm, 3.
T i\RS m,\it)r qti^tiamidicatur , p. i,d. ii.a niim.26.
Mnjor vei ifici\iur etiafn in excejfa unius tant iim Voti part. I ■ d,
14. a n'lin. 9.
g^^,*///ir/ .i/,;>ro/>rt/</r?/r/<./«/rfubpromiflionc totius , part. 2. d.
4., §■ 18, nun>. zx,
><^/)//(»<-(>»<-/«</foaflOJCtiaminmateriiodiofa, parr 2. d, i.§.i8,
num.**.
S*ni*r pmfertniatft intltnionibui ,p,i,d.i4.num.l6.
PARTE'//^////!/-/////?/;//-/ nibilpotefl , p.l,d.4.n, 38,
^AKl\Al.y\AfESinpubiiciiConfi/iiij'acileifunt, part. l.
d. 8. num. 26.
J}fVAKJlRVSN«tuUfuandttrai(fmittu>it»rfflfiir cffe imr
perlcflac , p ».'l.27,num,i4.
PATER nenfe^entur prodtliUoJilii , part.*.(iifcept. 8,0.1.46.
PATRIS diffenfus efl jufla caufa dijftlptndi SfonfaUa , p, J. d,
i^.num, S,
Ver PATJENTIAM toleranturmultA, .ijua fi deduda fuetMt
in judicium , tolerarinondebent , i/.?.d.i.$-io,n.»2,
PATRES J^.f /■<»/»<•//<-/'<»/» ///»<'<j/».//<rfol ve.requjrtam , part. 1.
d.2i. num. 2.
T{eformati , (if O^y^r*'»»'»'/ con.ftituunt unicam Rel.igioaern , p.
2. d, 10. a num. 23.
/'roi'//;<-/,« 9«/ »<i?ndicantur jnterR-eligiofos S. Francifci , p»r.
j.d. 29.num. 83.
PATRLC appellatione quidveniat , p.2.d.J6.n..273.
P.\TRIMONII/^'r»' exemptio a qua dieincipiat , part.l. d.2?.
num 137.&I40'
PATRIMONIA/<»<^r<»,»/»fo.^/jr^o//f^7<»r/, patt. I. difc. 28.
num. 23!
PATRONUSC<j/)pf//rf/»/»/)(V^/ demandart recitationem pre-
cum , invicisCanonicisilliusEccIefia^, inquafitaeft, par.t.
d.13. pertot.
PAUPERTAS longe diflat a fordibus , part. 2. difcept. 5.
num. 117*
Jjonprajudicat Hobilitati , p,2.d.2.num.i2,
J>J>i\J?EKTAJlSFidesfacilefierifoletii Pareebis , part. t.
d, 2, num. 39,
Votoanadvetfettir conditio,\it exLivellis nihjl monafteriojtcqui-
ratur, p.2,d,i.§.22.num,45.
PAX Magiflratui faculari a quo danda fit , & an per am-
plexum , vel per Inftrumentum , part. 2. difceptat. 12. ) '
a num, 44.
PECUNI.^ imperare oportet , non fervire , part. 1. d. 4.
num 33
PENDENTIA litis non probatur ex Partium ^Jfertionihus
ad fubftinendam tranfailionem , part. 2. dilceptat. j6.nu-
mer. 9»-
PI.^SSlO anfit inte^refolvenda , fi difmembrcntur fnidus Be-
neficii , p.i.d.34. anum,4i.
Per decemannos nonexaBa , anhabeaturpro 4erelifta , par. i.
d. 8. num. 46,
^efervata adfavorem Pueris decfnnaHs a»Jfe Valida , part. J. d.
32 pertot.
Utfit vulidafavore Pueri {eptem , vel decem annorum , quid
debeat exprimi , part. J. difceptat. 32. per tot, & fignan»
ter a num. 20,
PENSIONARIO nocet taciturnitas in petendo pen/?o/fif rermi,
nos , p, i,d. 32. num. 57
PENSIONES"/»''';^K««/»rp/r matrimonii (ontrafium , p. i,
d. 32. num. 52,
PEREGRINUS»'/» Jerufalem dieitur ignorans (a , quac notO-
riafunt, p.i.d.33nnra.26,
PERGENDUM */«"'"/''» »'""■, fcdquoeundumeft , p. i,
d. 1 1. num. 37.
DifPERICULO<»/»/W^2<W<7<ij/'/»r, auditur allegans fuam
turpitudinem , p.i.d.i.jf, j^.num. 16,
PERICULOS^/'/"p«'r///?r«/»/ reputattt innevariones , p.X.d»
1. §. 10. num.24.
VERICV hOSV M efl divinaredematrlmonie , p.i.d.T.ff. 29,
num, 9,
VEKjVRVSejfet Parethus , feiens folam veluntatem contra-
hendimatrimonium , teftandodeperfeftocontraftu, part, i.
ci. I. §. 4. num.6.
F-if.-r Parochus , ntteflando de faFio matrimenium ejfe con-
tra<3um , fi foliim vidit pracparatoria , part. 1. difcept.i.
(). 13. num. II.
PER]UROT<7?//»<»^<'^<'r?//<'/»<////n, p. i.d,3.nnm.»3.
De VER]\J KIO Teflir (enpi^ur futn0trenditur , part, J. d. r,
j)'.9 num. 15.
PERMANENTIA Parocbi in Ectlefia excludit affefiatie.
nem non audicndi vcrba matrimonii , part, i. d. «. $. »9»
num. 4,
PERMITTENTE hegeijueifit , deliaumnon rfl , pjrt. i,
d, 34. num. 65.
PERMl rTI/"r '"'/''■ '■<7'/'"'""'//'-^'/'"^ , quod iivcCt^ prohi-
j.ituni fuit , part. i. d. 16. n. 32.
PFRSEVERANTIA i'<'/<//»r<»////)rrf'/»//fl«/«r, part. 1, d, 1.$.
20, num. 14,
Maxinir , q uaido nulla caufa muUtionl adducitur , part. l- d.
I. §, 20. num. 15'
PER SON A /<»/'/ prafiimitiir , qualis efl habitus , qucm gcrit ,
par. I. d. 1 1. num. »3.
PERSONit contrahtntti fiint tnateria Sacramenti matrirao-
nii, part, i.d. i.iT. 17. num. 10.
tfclrjiafli.apro quihu, boniscollcftari poflint , p»rt, t. difccpt.
j8.pcr tot,
Laice ut plurimum inftnfa fmit Zcclefiaflicii , p, i.d.22.n,25.
Multa , diverfaquie eonditienis diffieile efl , qu6d unilormi-
terconfpirent in pcrnicicm alicujus , part. >. difc i. $.
/i.num. 4.
PER.
E T M A T E R 1 A R U M,
PERSONARUM acccpdo an dttur in T>ifpenfntiombus toSl'
trimonialibus , part. i. difcept. 21. n.iio.
Acctptio non datur apud Dtum , part. a. difceptat. 15.
a num- 21.
PERSONIS qualificatis magnafidts praflanda tfl , part. a. d.7.
num. 15.
'^'i,T\10^\MM.(l'ianioabforbeat pojftjforium ^ part. i. d. 3».
num. 39-
VETVt^T^ aligui t)uod eripuer/mt , p.i.d.si.n.lp.
PIA t-o^" Urbis quomodo diftribuert debeant fubfidia dota-
lia, part. *• d.2. a numi 95. Ubilatifllm^ demateriaagi-
lur.
PLURALITAS hominis legalis datur , part. 1. d. 1 9. a
num.49-
PLUVIALIS Ep'/'"''/''^'»'^'''''^ an teneatur fublevare Magi-
ftratus faecularis , p.i.d. li.a n.?^-
jl'POENA txcufat qutclibet caufa , part. 1. difceptat. z.
num. 63,
POE^N AL\S fex extendenda non efl , p.i.d. i4.n.95.
'POEhi^TEliSan poflttfecundo Confejfirio pnefentare Literas
Pcenitentiariae , quas noluit exequi primus Confeirarius , p-i.
d. 24. a num. 64.
InSacramento^OEH^TEKT^^ virtualis atttntio non fuffi-
cit , p.i.d.i.iT.ii.num.^.
In impofitione POENITENTI ARUM Confejfarii nodri
temporis folent efle nimium indulgeates, part. '. d. i. i^'
21. num. 5.
Summus PONTIFEX difpenfart an pojfit in matrimonio ra-
to, diflentiente uno ex Conjugibus , part. 2, difcept. 21.
per tot.
Hxempla fimilium difpenfationem adducuntur . Ibidem nu-
mer. 40.
Erigit , dividit , & unitCatbtdras , p.i.d.3S.n.8o.
Henremittit preces Judicibus , quandoGratias concedere vult ,
p.i.d.2.num.47.
Selet per viam pracepti demandareiffignitioncm Subfidii dotalis
quando Confratres inciviliter recufant exequi Refcripta facul-
tativa, p.2.d.2.n.i29.
JwOTOTiPONTIFICIS nutus punBualiter txequendi funt , p. 2.
d. 22.num. 14.
PONTIFICIA authoritas maxima efl , part. 2. difcept. 16.
num. 191.
"^O^^MXAacceptatione nonindigent ■^V^z\t%\,z%^% , part. I. difc.
25. num. 25.
PORT A pfi'icipaVts qutenam dicatur , p.2.d. I l.n.99.
jiTow f/? a/jf^r/VWi» clandeftinis matrimoniis , parc. i. d. i. §. 16.
num. 16,
PORT^ .r<»«iflfrf</f«crai«ar»opermittendanoneft fine fpeciali
Indulto, p.2.d.24.a n.29.
VO^T KS duas quando habet domus , cui ParochisB dicaturfub-
jeda , par.' .d.i i.n.ioi.
POSSESSOR Bencficii preefumitur informatus i,t\\W\XS ftatU , p.
i.d;33.num.24-
'POSS\B\l^'E priejudicium quando attendendum nonfit , par. 2.
d.8. iium. 28.
FOSTEKIORA derogant prioribus , p.i.d.^S.n.^S. & d. 31. n.
25.& , p. 2. d. 5. 11.35-
j1' POTESTATE''^'.^"/'»/'"- W/^«ra/, part. i. difcept.i § 14.
num. 6.
VOTEsT ATEM amplij^mam habet Papa cifca matrimonium
ratum , par. 2. d. 21. num. 55.
PRACTICARI '/' /«'"'■«»; non debet id , quod in prjete-
ritum ex mera neceflitate praflicatum fuit , part. 1. d.5.
num. 14-
PR^CEDENTIA, competens PP.olftrvantibus , andetur
Reformatis, ingredientibus ineorumConventibus , part. i.
d. 10. per tot.
InVK/^CEDENTWS totumfacit folitum pracedendi , par i.
d. 10. a num. 12.
'PR /E,QET>EKE debet antiquior Confraternitas , part. 1. d.
1 1. num. 32.
PR /ECEDERE m'inus digno debtt dignior , part. J. difcept.26.
num. 10.
PRyECEPTA Ecclefia contemnens non efl di^nus , ut ex-
periatur ejus benignitatem , part i.d. i.jT.d. num. 16. &
0. 23. num.29.
PR.£CIPITANTIA in procedendo non laudatur part. i.
d. 4. num. 19.
PR ^CON I S (■orrida voxfikre dchet in diebus feftivis , part. 2.
d. 25. iiuni 23.
PR.(€lCOGNITUM quandoaliquid non ifl , non poteft dici
volitum, part. i. d.4. num. 29.
PR/EDILECTIOr^r;/^/«,/,V Tefl.uori, quando atttndenda
non fit , p.irt. 2. d. 2. a num. 69.
PR/EFERUNTUR j-emper .ili trflr, , q„i concordant
■ cum ajus probatiombus , part. 1. difccptationura 17. nu-
mer. 100.
Urfaya Difeept, Tom. III.
PR/EJUDICIUM eventuale nan attenditur in fundationc
noviConventus, part. 2. difcept. 5. i num. 20. & difc.20.
num. 6u
Ext$nllii,um , (if fufpenfivum'ia quibus differant , part. 2. i.
2. num. 17.
Magnum provenit Litigantiius ab incongruitate dubiorum
part. 2. d. 13. num. 38. Ubi oftenditur origo ejufdem prae*.
judicii .
Modicum efl , quando agitur de matrimonio ad efFeftumali-
mentorum , fecus fi difputetnr de ipfo fcedere , part. 1.
d. I. §. 5- num.6.
Pcffihile quando attendendum fit , p'2.d.8.n.27.
'9'B^K.]\5'D\C\\fraus per quiddiferat i.iii.\xAtCQn{l\:{\ , p. 2,
d. j6. num. 70.
PR/ELATI Mullius Dioecefis inquotuplici fint differentia , p.
1. d. 35. num. 28.
In quibus locis cedere debeant \ozwmCwomc\%, part, 2. d. II. a
num. 82.
'PK ALM\ A nutriunt virtutes , p.2.d.4.num«69.
PKMM\ORUM fpes minuit laborumpondui , part. 2. d. 4.
num.70.
PR/E.POSITURA Atinaquare fuhjeHa fuerit Epifcopo A.
quinaten., p.i.d. 31.^.30.
'PKJE.SCK.\PT\0 nonegreditur limitis , in quibus praflicata
fuit , p. i.d.i7.n.55.
PR ^SENTE aliquo non diciturfieri id , quod ab eo non intel-
ligitur , p.i.d.i.jT, ii.nDm.9.
PR/ESENTIA /»//■« p*j>//fr<7, (irmaterialis, alia moralis &
humanomodo, p.i.d i.§,ii.n.7.
Parochi inmatrimonsoquarea. Concilio Tridentino deCderaU ,
p.i.d.i.§,ii,num,i.
Parochi necejfarib dtbet efi^e moralis caminteUigeDtia. rei , qu»
agjtur, p.i.d.i.$.ii. um.S.
Parochi tolltt prafumptionem doli , 8c machinationum , part. t.
d. I. §. 4- num. 14.
Ad '7«f'"f/>^'?^/'niIiamrequifivitConciIium, part. 1. d. i. §.
4. num. 15.
Parochi, quamvis coaila , fufficienseftad teftificandum , par.
I. d. 1. §. 16. num. ;-.
Supplet ttftium defeHum , p. i.d.i.§. i 8. num. 5.
Parochi virtualis in matrimoniis non lufficit pro illorum Va»
liditate, part.i. difceptit. 1. §. it. num. i. Ubi adducitur
ratio.
'PK/E.SEKT^AMteflium reguirit Ccncilium , ut audiant
nonautem, ut a fignis Co.itrahentium confenfum arguant ,
p.i.d. i.$.9-num. '..
VK^S\DEhiS quandodicatur privatusCuomaasre , p. i. d.
14. a num. 41-
PK^S\DEtiT\Sa.^flentianonefl de fubflantia eUaionis ,
p. I. d. 14. num. 37.
^'■('^«/Mf/fya/^^/wpondcriscumaliis Votis , part. i. difcept.i4.
num. 38.
PR/C51DENTE difadente a loco ele^ionis , an valida fit cie-
dlio, p. i.d. i4.per tot.
PRESBYTERI -ongregationis oratorii nil habent commune
cum Sacerdotihus, inferviL'ntibus EcclefiseS. Hieronymi dc
Ch.uitate, p.2.d.3.a n.129.
Ubi adducitur Epiftola S. Philippi Nerii .
In PKESEY T ER\0 an poj^t retinere Scamnum Magiftratus
faecularis, part. 2.d. 12. per tot.
PR .'ESTATIO -irnalis per quid diferat 3.\) aniuili prcftationr,
part. 2. d. 1.5. **• num.2.
PKJE^SVMPTIO cedit veritati , p. 1. d. i.jT, 1 3, num. 6. &.,
part. 2. d. 9.num. 57.
Statpro reHofudicio Judicantium , p.l.d,l,$. 14. n. 4.
VK^SMMPT^O^HES con.iungi debtnt ad probandamco^^\zm t
part. 1. d. 9 num. 15,
Duit quando tolUntfidem Srripturij , p.2.d. 16.^.69.
Noa attenduntur adprohandamintentionem Ailoris part, l. d.
I. §. 5, num. 8.
PKA.SV\M?T\Oti\JM multiplicatio nondatttf , part, i. d. i.
§, 13. num. S.
PR.-FSU PONENS «<"»//»>/><./.»>, p.i.J. 17.^.51,
PK ■'£'T AT\CViMquari debtaturab H^or.is , part. 2. d. $.
num. 124.
Ad PKAXIM rtduci ntn pojfunt mult^ propeftionts , qujB
fpeculative plaufibiles vidcntur, p. »,d. 5. num. uo. & d.
20. num. 69.
PKECES qualificati Oratoris ejficacts pro ebrintnda ^rati* ,
p.i.d, 1.^^.23.^,17.
PKE.C\EU S inperrar ur /ruflra qued^ Jurieonceditur ^ p. i,
d.i7.nu.75.& pi.d. J.n.34^
PRETIUM ".•«</'<->>//r ./>,/W^//7i,'/y/»«id, quoddatur pro re-
busfacris, p>rt. 1. d. 15, n, ii.
Sanguinis , feuj'aiitatis , dicuntur Honoraria ProtclTbrum , p.
1. d. 19. num, 263.
Sanguinif appeliari pofl"unt Privilegla , concefti Rc-
X 3 lisioni
I N D E X R E R U M,
ligioiiJ ■Hierofolyrnitan?! , pirt. a.difcept. 14. num- -«3.
PRipiCiP A.LIS 'i"" fji '» Curia , di<3erium Curialiiim , quaa-
doeijnonfj.i-niniilrantuf expenfzproCaufjruro defenfione,
p.i.d.i.$.i8 ;,un;.6.
PRINCIPALIS Co:ifeJJio ubi adfjf , non atteniuntur te-
■^iD.n depofiticn?s in contrarium , part. 2 difcept. i. jT.
li. nura.13.
'B.ffigies aliquiirdo oppcrttina^pTO^^idons.Cm^a: , part. I. d. 1.
■prajudtc:^ a:- /ibui f.on potejl facultai , data Procuratori , p. 1.
d. «3. nuni.43-
PRINCI PALE caputper qt, d diferat a capite numerali , p *.
d.23-iHim.44.
VRlhCl^^ ?^ '^''l.""^''^""""' ""ignifica Opeta , p. i. difcept.
ii.num.Si.
■YRXO^^interCarmelitaj ^ quibuseligatur , par. «. difcept.17.
per tot.
■pR\0'SilV.\}S derpgant pojleriora , p.2.d.5.n.3T.
PRIVARJ nonpotejiexabrupto Vocalis , exilkns in poireflio-
nevotandij p.r.d. 14.^.13.
YK\'^ hTltdinJiar dicitur procedere Judex , nulliter , .& in-
■ jufteprocedens, p.2.d.i.jT.i9.n.ix.
V^RVJ hlJ^uttl^nofipraJ^erendaeft utilitas publica , part. 2.
d.2o.num.5.
VRW KIIO officiorumfierinonpetejl (mc concludcntibus pro-
bationibus, p.i.d.4.n.46.
Vccalium anfieri pcjfit inftante temporeeleftionis , part. i. d. 14.
a num. iS.
PRIVILEGIUMi^OTw/rj/Vwr per non ufum , part. ?. d. 17.
num. 41.
Vapale includitur fubimmemorabili ^ p.l. d. io.n.26.
Celebrandiplures JW/^aj quibus Eccieflisconceflum fit ,p.2.d.20.
num.65.
PRIVILEGIA ApoJIolica declarantur ab obfervantia ,p. l. d.
II. num.43.
fonee/fa Viris ^eligiofis conveuiunt etiam Monialibus ejufdem
Inftitutiiniis, inquibusnon repugnat Sexus , p. i.d. :?. a
num. 35.
flelioionis Hiercfo'ymitaKf conceffa appellaripofliint pretium fai^-
guinis, p.2.d.t4.n.23. ' '
PR I VIL^GIIS concefis Viris , angaudeant Moniales ejufdem
prdiiiis , p.2.d.f4.n.33.
Mil/riaarmataan aijuiparetur Indultum Jubilationis , p.i. d.4.
num. 67.
PRlVILEGIATUM/«'f.-<«//«OT^//<»r^^« foleat concediini!-
iepcclefia, inquareperiturconceflum primum, part. i. d.
a4i a num. ji. '
f?AW\LY.Q\A'YOAltaredefiruno, quando dicantur ccflare
Indulgentiae , p-2.d.S4.a n.42.
pROB ABI LIS impotentia Viri efijufia caufa difpeofationis raa-
trimonii rati , p.i.d.ii.a n.131.
I.riam fi ponju^es infimul condormierint . Ibidem a nu-
mer. 133.
Amplia quamvis Vir diflentiat . Jbidcni .
VKQ^KI nihilargumentum , probans nimis , part .1, difcept.5.
num. 32.
PROBATA quando dicantur SponfuUa , part. 2~. difcept.19.
ptr tot.
VRO^ K^WO per ocularem infpeFlionem conz\\xien% eft , par i.
d. 33.num.21.
jJLquipcUens nonadmtttitur refpCfSu decrcti Concil.fefs, 14, r. 1,
deI{eform.matr.^.i d. 1.^^.24.^.9.
Ltgitimaquando non admittitur , nnu!t6 minUS admitti dcbct
conjeduralis, p.i.d.i.5.54.n.i i.
Liquida repuiatur Sententia contumacialis durante contumacia,
p. 1. d. I. $ 21. num.7.
yttilta efl nrgantis fatlum , p.l.d. i.§.22.n.l.
P/r ««»«/, (if/fowfleft nimisaEquivpca, part. j. difccpt. 1. $.
3. num- 30>
Plena incumbit aHe.^anti matriironium , pon obftante JlHuS fayo-
rabilitate, p.i.d.i.$.6.n.i4.
VKOV>hT\0\^Y.M ad faciend.im n'n (onjunguntur teftcs , fi
omnesexceptioncsnnultas , & rclevantes patiantur, par.i.d.
i,§,i4.num.'3.
JDiverfam ab illa , qute potefi Iiaberi pcr conjefluras , exquifi-
\\tConc.Trid. infe/f. l^.de I{efor. matrim. cap. 1. , p. 1.^.24,
num. 10.
fncertam reddit tefiium cOT\tIi6i(\io , p. i.d.l.$.l .n.l l.
Omntin fuperat prepria confeffio , p.l.d.l.J.S.ii. i J.
J»"/ PROBATIONE':*'»/?»//// , matr. pcr nullam potcntiam
poteft fubfiflcrc , p.i.d.i.$.i2.n.i
PROBATIONI.S '■jc/'"/"''"/''/^'*'''""»" ttntrtt habcntcm pro
fcjurispraEfumptioncm, p.i.d.i. $.22.^.7.
1mperftn<c non coniungunivr ad probandum niatrimonium , p. <•
d i.§.i6.n.9.
jf,«/'<-m/r////./«<»<-///ri»r/f rcqniiu '.turpromatrimonio , p. i.d. 1.
§. 5- num. '3-
perfeHarequiruntttr , ?/^Wo agitur dc fQ:de/e.niajtrimonii , p.
i.d. I. §. I. num- 2 - .^ . .
Amplia , quando m^?r/OT(7/7»«OTabunoex Conjugibusnegatur^p.
1. d. i.§. 5.num. 3.
£f quando conflat de deceptionibus , & vitiofoinitio , part. 1. J,
1. $. 5. num. 4.
Vrobata qua fint , p.i.d.j.§.2i n.i.
g«rf non fufiicerent ad oflendendam venditionem Equ,e gttend' flOI)
debentadfubjiciendammulicr*ei»perpetu2cferyituti, p. i, d,.
• i.',S. 5. num. 15. '
Legitimam fi non procuravit Cdntrabens mitnmoniAm , Cbi im-
putaredebet, p.i.d.i.^. 5.^.7.
PROBATUM quando plene nonefl matrimoni:<m^to&3 non eft
judicandum, p.i.d.i.$.6.n.,9.
PROCESSIO // qua Ecclejia incipere,(!^ in qua terminari debeat,
p.i.d.ifi.perto.t.
picitur agmen Supplicantium , & Chorus ambulans , p. .2.d..2I.
.38.& d.23.n.5i.
4»ROCESSlONEM//7rfri.«» pcfilnt ^eligiofi infra OGavam
jCorporis Domini , p.2.d.22.pertot.
An pcjfint facere Cpnfratres intn , & extra Ecciefias, inquibus
funt , p.2.d.23.an.39.&d.24.a n..2i.
PROCESSIONES /«»V//»£(rc/<'/ftf /frw«/»r/debent , a qua in-
coeperunt, p.i.d.3 i.n.46.
'PROC'ESS\Oli\JM.controverfia terminantur ab Epifcopo , p.
j.d. 24. num. 67.
Via a quo determinanda fit , p.2.d.2 3.a n.48.
In PROCPSSIONIBUS an poftnt deferri J(eliquia , ex.-
traflae a Romanis Ccemeteriis , part. 2. difceptat. 24..
num. 58. '
.'««/(/'j^?//?/ C/»«/r<j/^r»»>.«///erigerepropriam,Crucem , part. 2.
d.23. a num.52.
PROCUR/E mandata exhiberi non felent in facris Cong. p. 2.d.
i.§. 18. num. 18.
PROCURAT.ORES«//'^»»>/«»?«r punnualibut Doftrinis ,
eisab Advocatisindicatis, abfque eo , quod illorum opera
utantur, part. i.d.i. $. 7, a nura. 10. ubi refertur cafus cu-
riofus .
peneraks I{eIigionum qties flflus facerepofllnt finemandatoPrp-
curse, par.2.d. i6,num.i26.
ContraVKOD\iCf.'HT'EMpIenefrobattefiiJi etiam unicui ^
par. i.d. i.jT 20. rura. 1.
PROFESSI iuramentum quando attendatur pro obtinenda
declarationc nullitatis Profeflionis , part. i. difcepti. 6..
num. 28.
PROFESSIO ex quibusprafumattir emijfa per vim , & metum,
p.i.d.^.a n.io.
Meticulofaprobatur expublica voce , & communi tama , p. i.d..
7. num.2o.
Nullaefl , quandoftiit /w.^a per vim , (?cmetumj part. i.d.7.
pertot. \>
Nullaeflinradice , quando Religiofus tacet aliqtiem defeflum
in emiflionc Profeflionis, p. i.d.6.a n.8.
^uando dicattir nulla , ob interruptionem^o\'lt'lltViS , par. l.d.
7. a n. 48.
Et quiddicendum, (7«/»«//o defeflus confiftit in medictate hor? ,
Ibid.n.50.
PROFESSIONIS nulla ratificatio , quando non attendatur , p.
i.d.6.a num.5i.
'PROFESSQRVM diligentiamttneribus excitanda , Sc fovcfi-
cl.xcft , p.i.d. 19.^.267.
Infoliioi labpres compenfarefolentiUufiresCUentes , ultra foli-
ta bonoraria , p.i.d. 19.^.266.
PROHIBITUM «n<»*/.j, «c/»//ci^.-raliiperinitti, part.i.d.6.
num. 56.
PROHIBITO""!' j cenfenturprebibitaomniaci, per quac a4
illud pcrvenittir , p.i.d.6.n.57.
PROMISSIO/"//<j , <ir infidtlisdifplicet -Dto , part. 2, d. 1. §•
I s. num. 5.
pR01V1ISSIONES^<-/»/'r(i/«r<r/"<.T»nr//r/j//oOT;»»V», part.2.d. i.
§, i8. num. 22.
§^od procedit etiain in matetia ftrifla , & odiofa Ibidcm-
PRONUNCIARE "on potefi Judcx circa ca , quSC CO-
ram ipfo non proponuntur , part. 2. dilccpt. «. /• *r
niim. 8.
PROPF.NSIQNEM quando cfiendit tefiis trga Partcin , ci non
crcditur, p.i.d.j.n.iio.
rROPRlF.'rAS/»<"»yWi)ro//irr, /•.//7/rr//,jm »'» tre rcpcrirj
dclxt in Rcligiofis, i>.2.d.i.ir.i8.n.37,
PROPUIK rATIS t/////m c//in/;//n»nii/orx/m ftiufa cft intcr
Relipiof)S, p.i.d. 1 .§. jS.n.^S.
VKO^^T 'i.K 'luod i.nuinquodque fafe , ^\[\a& tmWi , Part. I.
d. 14. niim. 35.
PROTESTATIO, (eHtramfano ^ nen tiff"'^'""^ , P- '-d.
lo.num. 38, , ., r •
{(eiterandanon rjl ina^u ProfefllOnis COaCt* quando priUS tuit
cmifl» , p.i.d.7.n.4*. ,
Semtl
E T M A T E R. I A R U M.
Stmtlfa^Mfemper durat , part. i. difceptatio 7. num. 43-
PROVIDENTI/ED/f/w-f fW/wywfWa/a»? , qua refpiciunt
forumpoli, p.i.d.J.^-So-n-i-
PROVINCI-^ quaatio dividi po/fint in Diftriftus , par.i.d.iS.
num.io;.
PROVINCIARUM divifiones anjfntfavorabiles, part.J.d.iS.
anum. 103.
'PtiOXlMlfamf t:o;ifalunt omnia Jura , p,2.d.i6.n.l6*
PRUDENTIA »<'»/<?«)/>*'• »7<»^/ior«m»»g/«»or»/wcomes eft, p.
i.d.i8.num.4S- _
Cum PRUDENTIALIBUS regulis prccederefolent SacrfCon-
gregationes , p.i.d.ii.n.3S.
"PlJ^EBiTATl proximui dititur puer annorumdecem , p. l.d.l.
$. 10. num. S.
Proximi Teftes plene- probant , fi deponunt de illis rebuS ,
quae viderunt in eadem aetate , part- 1. difceptatio 1. §•
10. num. 6.
YMYXAQh^Wquandononefllex , nonobligat , part. l. d. i?»
num.41.
PUBLICATIO efl pars refgnationis Beneficii , part. i. d. 34«
num. 63.
^efignattonis quomodofacienda , p.J.d.34.4 n,.59.
PUELLA <»//«^/"«4/tf </if/^f»/;/ii7rf/? voluntatemrautare , p. »•
d.i.§.io.n.i3.
PUELLAM credeHtemfalliregloriantn efl , part. i. d. i. §• i^-
num. 13.
PUELL/E^i?/»^r<rrf/<»nV/<n:»7»<i//f(/«f«po(runt, part. i. d. i.
§. i.num. 9.
Uon reficiuntuT facra Communione, part. i. difceptat io J • §.
i.num. 10.
Ptnrilitattt ixercertfclent , p.i.d.i.$.i.n.n.
^d ixplorandam i/larum vf/untatem poaenixCvintin loco tuto ,
p.i.d.i.^.i.n.i^.
I» PVEhLlS tenef^e ^etatis , & Virartcm eonverfatione igna-
ris , facilius prasfumitur feduflio , part. i. difceptat. i.
§. 17. num. 3-
Jnambiendis PUELLIS candide , & aper te agere laurumme-
retur , candorisautemobiivifci, ignominiam , &pQsaam,p.
i.d.i.§.i2.n.ia.
Sxiflentiius in Confervatoriis an foleant concedi Induigenti?,
quae conceduntur pro Monialibus , part. s. difceptatio 24.
num. 59-
VUEK annorum decem dicitur pubertati ptoximus , part- i.d.i.
$. lo.num. S.
JJecennalis , velfeptem annorum , an , Sc quomodo fi^ capax
penfionis , p.i.d.3» n.i^-per tot.
VIJI.R.O tefle nibi! efl certius , p.i.d.l.§.i0.n.7.
TVERlSimitari^ naturainfi umefl , part. 1. difccptatio l §.
6. num. 30.
TVDOKlSvirginalisnoneflfibie/igeremaritum, part. I. d. I.
§. 3. num. 16.
PUL VI NARIUMa/i</»»£(rf /<:/»"/ , quibus conccdendum fit,
p. z. d.ii anum.47.
PUNCTUALIS^JW^^Jcr/f,»/ , contradiclioremnonbabens , re-
putaturc:ilusiegis , p.i.d.i.iT.z^ n.7.
Authoritas magnifacienda efl , p.i.d.i.j)".z6.n.i6.
PUNCTU ALES doilrinas quando Advocati indicant Procura-
toribus, fibi praejudicant , p.i.d.i.jT.^. num.io.ubirefertur
cafuscuriofus.
R
Q
QU/ESTIONES//<f «ow»/»//';// inutilesfunt , part. *. d.i.$.
ii.num. 52.
QU /ESTU A T 10 Reformatis quando impediri non pofli t aCap-
puccinis , p.i.d.i7.pertot.
QU/E,STUATIONEM»"/»*r<» proprios confines facerc debent
Religiofi, p.i.d.i7.a n S4.
QUALIT ATES»»"//<#/»/«^ w/»i?/»/«/, p. i.d.i8.n.s6.
QU AN T IT ASi.»"i'ir//ur»<m an deheat ejfe eadim refpeHu omnium
Ri-ilgioforum , p.i.J. 1.5.22.11.15.
OU ARTAM anfolvere teneantur PP. S. Francifci , part. 2. d.
31. a num. 2.
OUI/>"'''^''""/'""'''perfeipfumfacere videtur , part.i.d. i.Jf.
23. num. 3 5.
OUINDENNIA/»//'ro^/;»rt/«?r»<;,» loco provifionis Bcncficio-
rumunitorum, p.2..iio.n.36.
Compenftnt pry^udicium expeditioni, BuiLuum . Ibid.n.37.
{j\]OD potu' nolui , quodvolviadimplerc nequivi , par. i. d-
19. num. 33-
Proprcr QUODunumquodquetalc, &illiudmagis, p. i.d.24.
num. 35-
VrfnyitDifeipt. Tem, III.
RATIFICATIO Prtfij^inis aulU qazndonon attendatur,
p.i.d.6.a num.52.
@juid requirat ut validafit , p.S.d.l^.n.I^fi.
RATIFICATlONE/"/»»*/»/i<»rfpr<;m/;^non fequuta , corruit
aftus, p.2.d.i6.n.272.
R ATIO diverfa ubi militat , non po tefl effeeaiem juris difpofi-
tio , p.i.d.i.$.3.num.i7.&d.i8.num.38.&d.3o.num.48.&
d.3i.n.22.
Haturalis ubi cencurrit , non eft opus allegare authoritate , p.
i.d.io.n.27.&d.i».n.37.
N<'/»<y? </'»/!//■»>/ quajrendaubiallegaturRotacdecifio , p. i.d. i.
§.26.num.i7.
KATIOUEM reddereanteneatur I(eliiiafus de bonis, acquifi-
tisex rrudibusfui Livelli , p. 2. d.i.iT. 22.^.69.
RATIONES, ifmotiva, <i</</»»/?7<»poftpIurajudicau , qaem
etfedlum opt-rentur , p.J.d. 16.0.78.
KATlONUMinopiacaufaefl , ut controvercantur ea , quae
clariffima funt , p.2.d.i.§.i 8.n.i2.
RBCENTES aJius innulla baberi debent confiderationi , p.2.d.
i.§.i8.,.um.i4.
RECEiSUS/<»<-///"/ reputatur a decifit ,cQrt\xenx\\>\x% refolutio-
num fundamentis , p.i.d- i.§.3o.n.i.
In quibus circumftantiis gloria reputatur Supremorum Tribuna-
lium recedere , p.i.d i.§.Ibid.
R.ECU SANS irratio.iabiliter confentire , quandopoiTit COgi ad
confentiendum , p.2,d.S.n.26.
Adverfus RECUSANTEM exhibere Scripturas has praefu-
muncur fibi praejudiciales , part. 2.difcept. 3. a num. 75. &
d.i3.n.i6.
Profacili REDITU ^d Jus ctmmune femptr inclinandum eft ,
p.i.cl.i i.n.22.
REDUCI ad praximnonpojfunt facili multa , quac in abftraflo
videnturplaufi'jilia , p.i.d.S.n.i 10.
R E DUCT 10 Mi/farum , quihus concurrentiku sconccdi folcat,
p. i.d.25.psrcoc.
REFELLENDA nonfuntnimisfalfa , &quare, p. ». d. t.§,
18. nuni. 22.
REFERENS «"/» attenditur fine rilato , parr. i. difcept.i*.
num. 11.
REFORMATI I{elinofi quando , & ubi impediri pofTinC
Cappuccinis quasftuiCionem , part- i. difcepcatio 17. per
tot .
KEFORMATIS PP.andebeatur il/a pracedentia , qua; com-
peteb,it Obfervantibus , inquorum Conventus ingrefli funt,
p. t.d.io.percoc.
REEORM ATl, & Obfervantes conflituunt unam Religio-
nem , F- ■ d.io.n.31.
R.EGIMIHIS /ocns negandus efl defidirantibus , ofFcrenduS fu-
giencibus , p.i.d.^.n.i 30.
RE G I N A Caeii Antipbona quando , & ubi compofita fuerit , p,
i.d.8.num.»o.
REGULA , fingu/a qus non profunt unita juvant , anha-
beat ocum in probationibus matrimonii , part. i. d. i.iT.
26. nnm. 8.
REGUL/£ ginerales dicuntur panni calidi , part.I.difc.l}.
num. 27.
REGULARUM, ir Conflitutionum mutatio Seri non po-
teft liiie authoritate Apoftolicac Sedis , part. 2. d. 3. nu-
mer*i27.
REGULARIS an pofiit obtinere Parocbiam ., Vacantem per
obitum Sacerdotis Saecularis , patt. 2. difceptatio 6. per
tot.
REGUL ARES i/"»'"*'/'' uti debeant eomm Liveilis , p. s.d.
i.§.»2.n 19.
Tenentur prjflare patientiam pro cclebrindis MilTlS a SaccT-
dotibus SjBcularibus in eorum Ecclefiis , parc ». difcepc
13. num. ».
Tenentur ohfervare proprias Conflitutienes , ut ad literam
cantant , non .lutem fecundum rciaxationem , vigentem
tempore Profefllonis , part.». d. i. jT. 13- a num. 6. & §.
iS.num. 8. & 17.
P<jr«c*«/«A//^<?/7«w/ Ordinariisquoad Curam anim.inin , p. ».
d. »0. num. 33. •
'Himiumutiles funt circa Sacramenterum i,dm\n\^\i.XMinem , p.
2.d.2o.num.46.
Uniui J{e!igionis nonpojfunt aliis p'tijuJi,ari , p.i.d.51. n.4i.
R EG U L A R I B U S confer enda non funt iimeficia Sxcu ! aria , p.
^.d.io.a num.40.
Vhi adiucuntur limitationes .
REGULAS , ./*>' J Medi.is pr^f.riptas , Advocaci aliquando
fcrvaronon polFunC , p.i.d.ip.n.»*^.
REINTEGRANDUS qujndofi. l^iligl^fus , injuftdprivatui
a fuo Supcriore , p.i,d.4.pcr toc.
X 4 RELA.
I N D E X R.E R U M,
RELATIONIBUS Status ^eeUfiarttrr. , ah tplfeepis traf. Sanni/jfimi , direBumfimplieiterSiahCongKgi.ViOV&MS^fci})^-
fiiiflis , C.C. fides magna adhibenda eft , par. a, d. i. JJ". ii. queverbis, perilVeie, intelligiturad terminosiuftitias , p.
num. 10. i.d.i.ir.i3.num.i5. ,.,. r r
jtmplia coneluficnem quando concordant cum aliis anteceden- ^ESCKIPJI pr^eeifa lerha attenJendaJufit , ubldive.rlae funt
tibus Relationibus . Ibidem , & p.2.d>ij. num.S4.& d. lo. formulaerefcribendi , p.^.d.i.iT.i 3.0.15.
num. 23. 'P^ESjueiieataproveritarel/atetur, p,i.ii.i.§.ii.n.5-Sc,piIt.t»
fipifroport/mnon ereelitur ^uantio corruitillorum^andamentam, d.i6.num.l77'
p.l.d.i.n.jfi. F^eie ele alh nigrum , p,z.d.l6,t\.i5.
SineRELATO nuxi^uam attenJitur rcktens fpar. 1, dikept.ir. KES jueiieatur a eaufa , non ab eventu , part.i. d. j.J.i.
num. 11. • num. 33- . r rr
RELEUANDUS </?'«'»/"' , gravatus in uno , par.t. d. u.nu. REI jmiicata vim halet judicialis coniemo, par. z. d.i. §.8.
11.&J7. num. 14.
RELIGIONEM unicamcenjlituunt Reformati, &Obft;rvan- PofiKE^judicatam quanie adducuntur moiiva , quare non at-
tes, p.!.d.io.n.23. tendantur, p.J.d. 16.0.183.
RELIGIOSUS <!'<■ Superiorisfuilicentia£\xpex^\X2L retinere non RESIGNATIO/""^/''^''^''""-' ^«("w^ofacienda fit ,par.i.d.34.
potefl, p.».d.i.ir.iS.n.39. anum. 55-
yiec etiam dicert potefi , hatcveftis eft mea , part. i. d. i.jT.is- RESlGNATIONISp'"-/f/?ptt*//Vfl?«Ojp.i.d.34.n.63.
num.39. RESOLUTIO, iV7p;a^TO<st>r»/!or?if , diciturcapta ab omni^
Privatus fuo officio , quando /it reintegranJus , part. 1. d. 4. bus , p. 1.^.29.^.9.
pertot. RESOLUTIONI, aConfratrihus fer.fer.eapta,9iind\ime^,
Tranfire ad /axiorem ^e/igicnem nonpotett. Cme licentii Summi p.i.d.i i.num.i 1.
Pontificis, p.i.d. 3.^.98. RESOLUTIONESC(»«gr<2/jf»>«aOT vimlegishabent ,p.i.d. 19.
^BhlGlOSl fama diminutioxemimpertatremotiopT^ter^oli- n.65-& , p. i.d.i.§.l3.n.7.& 10.
tum , p.i.d.4.h.i2. I{ecipiuntur elaufis oculis ab pmnibus Tribunallbus JbideQi
RELIGIOSO trans/ate quid cenveniat , patt. i. difc 3- a num.66.
num. 116. Mu/rum /^a/tent ponderis , p.i.d.t.§.6.a /^i.
RELIGIOSIj eccedenresadUrl>emfine/ieentiaSuperiorum,3.n Adverfus f//as recalcitrare non licet , part. l. difcept. i.$.6>
dicantur Apoftatas , p.i.d.ij.a n.28. num. 49-
An pofiintfacere ProiefiionemiaitiO(Xi\im Corporis Domini , Tacita vtritote obtentee , non attenduntur , part. i. d. 16.
p.2.d.22.per tot. num. 54.
^jlnpofiinttacite , *f/fx/ir/^ Livelkm donare , part. a.d. i.jT. §u_ando faciant legem pre omnibus rafibus , part. %. d. 1.6,
18. nuro.30. num.?55'
Zxiflentes extrafpatium , prafcriptum in Apojio/ieis ConftitU- Attendi debent quande eoncurrunt iHamet cireumj}anti( , inqui^
tionibus , nonpofluntfeopponerefundationi novorum Con- busemanarunt , p.2.d.i8.B.i9.
ventuum , p. 2. d. 5.^.96. Sinefubfcriptione Secretarii ^ & Cardinalis Pra^feliP non atten'
^gociare fc/i pojfunt Cadavera ad propriam Ecclefiam , quan- duntur, p.2.d.i6.n.277.
doParochus invitatus recufat accedere , part. i. difcept 2. Exe<;uutio^i tjuemodo demindentur k Rota, part. ». d. j.§.i6.
num.49.. num. 8.
x:«f?j/7w««pi>OTp<jfif/<-ir/jrirdebentfeftum Propagatoris Ordinis, p. RESPONDENS afilrmative ad unum interrogatus de duo-
i.d.i.num 23. bus , aliud negare dicitur , part. i. dilceptat. ix. nu--
&uando nonpreefumantur mentiri , p.i.d. 18.0.94. mer. 64.
S. Vrancifci quemodp fint capaees Legatorum , part. %.d. 21. RESPONDERE ''/»?«i»»//<""''.g'»""' <''''"'' hominum dcliriis ,
num. 30. p.2.d.».§.i8.num.3i.
Tacrntes defeclus in Profefiione , illisdeteftis , an poftint dimit- RESFONSIO , d.ita abfque cenfideratione , dicitur partici-
tiaSuperioribus, p,i.d.6.a n.3. pare de natura de/!e bajlonate A' C/Vf^/, p. 2. difceptat.i.§,
fiELlGlOSOKVM dijfirentia circa Livel/orumtifumaperitur 18.num.3i.
p. 2. d.i.§. 18.0.30. yion tangens difiicu/tatem dicitar ditzid ornatum Urbis , p; 2.d>
KELICIOSIS rec/amantibas adverfus profeji^ancs inhonnmdt i.§.i8.num.28.
pra;'jercmanusadjutrices, p.i.d.6.n.6o. KESVO^HSIO^ES a/iou,; eodemtempore , & rifum , & bileitt
FvELlQUIyE'3«p<#»?^»«'jr/a Redoribus Ecckfiarum , p.2. movent , p.2.d. 1.5.18.^.34.
d.24.nDra.57. -p^-g^lllMl non potej/ id, quodacceptumnonfuit ^p.l.d.%1,
Pub/ice exponendananfunt , quindonon conftat authsntice de num.25.
illarumidentitate, p.2.d.24.n.55. RESTITUTIO '»'«'■«'■'"", quibus concurrentibus danda fct
Sanliorum , fxtraiia a /{pmanis Cameteriis an polTmt deferri in Relisiofo , p. i.d.i6.per tot.
Proceflionibus , p.2.d.24.n.58. 'P.ESIKICTIO E.i^^-ndorum , guando caufet nul/itatem elc-
Veniunt appellatione rerum pretiofarum EccIefiaE , part. ». d. ilionis , p. i.d. iS.a num.20. _
24.num. 1:7. RETRIBUTIO/^*'/ <>;//■««, muriiinpera, & Scrpentis in
R E MOT 16 praterfo/itum importat diminutionem famae Reli- gremioqua; fit , p. i.d. i.$ . i.n. 1 2.
giofi, p.i.d. 4.0.12. KEVEKSIO ad Jus commune faci/e eft , p i.d.l3.n.»5.
REMOTIONIS caufam juande teneatur Superior aperire Sub- REVERENTI AM /-r-f/^r,- renentur Ccnjratres RegulAnbus
dito, p. i.d4.n.63. illarum Ecclefiarum , in quibus cxiftunt, part. 1. d. 24.
RENUENTES i-^/^^/wr/r^^yff/j/^w/nonnumcrantur, p. I. d. num.66.
14. num. 13. REVOCATIO VecretoruminTribuna/ihusCo//ei.talibus pro-
RENUNCIARE Z./tf//«/»;.7'/.Wo/ici^tIVIonialis, p.2.d.i.§- ccditut plurimum ? mutationc Judicantium , p.i. d. i.$,
22. iiuni. 17. 23.num. 20.
R ENU NCl ATIO^f/;/-rfl//-/ ncn comprebendit immemorabilcm, R E U S abjolvitur , ailore nonprohante , p.l.d. i.S> .5.^.9.
p.a.d. io.n.13. .No//r//vH»^<rc«/'"w'', fedquiconvinciturcriminolus ,p.l.d,3«»
REPARATIO, <b ornamentaHcc/.-fi^ , a quo fieri debcant , num.49. ' - , , ,n • •
p. ^.d.26. a n. 1 2. REUM nonfaciunt verba Partium, led deliclorum probationcs,
REPLICATIO i'^r//<'r«^OT/'/;^/V-/r //«i»>/arrwinRcplicante , p. p.i.d.j '.1-48.
i.d.I.$.i9.n.4.&$.3i.n.i6.c\ 17. JIZT EUT lO c/avium denetat dominmm ,part. l. d. n.
REOUJSrrA Affiliatienis enumeraniur , part. >. d. >6. a 111101.85. . . ,. ,
mim.296, rETRACATATIO "«»•«/ /'•>?'•/'»»/>'■-'./•''</«■'/*/"/, pi.d.9.
Adfcrihendorum ad r.cclefite fervitium recosnofci dcbent .i!i nuni.l2o.
Epifcopo , non autcm a Caaonicis , part. ». difcept. |6. REX '» nucatu reputatur tanquam Dux , par. i. d. «6-
num.66. num. i6o. /• r i- .-
Breaicnit novl F.pifcpatus indiantUT , &cxpcnduntur , p. i. RISUM, & bilrm eodem ttmpore movenr rclponfioncJ »HqU3C ,
d.jS.in.io.&pertot. p.t.d.i.^.- 8.„uni.34.
F<»'»//'»'<''/»»/n<.i-/Co«rr/»r«//qua:iiamfint, p.2.d.5.n.9. ROM ANIS /.<■/»'/?/. /«////f Indul^entif mento conetauniur ,
Probaticni, immemorMbilii indic3ntur , p.2.d.i7.n.26. (\ux. liis Jrncgantur , p.2.d.24.n.68.
RERITM Snera'„m:ppinnoTatio , S(. venditio CXcipi folct ROT A r/rfrr/;/rr /,;/,/./,^/,V//r rr/;-/»»/»*/»// SacrirUITl COHgrcga-
inGratiis, ab ApoflolicaScdc conccdifolitis, par.J. d. 25. tionum , p.i.d. 1.^.16. n. 8. ■ • ..
P„m. 59. ROT.t Audiicrihu, <!u,'d iri judicandfplae-it ((mmanxiopuw
KESCRWTUM : Ccadiuvrnturprfbatifnft , indicatiTticu reputatur , p. i.d. i.6.26.n. 18.
lidubjetatC.l), pi.d.i.^.lj.n. 18. l{omane autborir a, uhi adducitur non cft amplius quarrcncU
Juxtatniniem, velad V.Pcnentem , vel ad D.Sccrctarium cum ratio , part. 1. difccptatio >. §. »'• ""•"• '7- Scp.t.d. ».
Sajitifs, quid i.nportct , p i.J. 35.^.9». $. "• num. 45
Authe.
E T xM A T E R I A P. U M.
Autboritas tantaefl inUrhi , qutnta fuit Pitagorae apud PJta-
goricos, p.i.d.J.$.*3-nu.3 3.
Veci/te adverfus tjunm concejfa fuit nova audientia non attcndi-
tur, p.>.d.i9-n-99-
■Decifiones fugant omnitim dijfcultatum tenebras , par. i.d. i.
§.i3.num.3i,
ROTj!^ Votumfrequenter folet a Sac. CongrcE. exquiri , par .i .
d.i.§.iJ-n.J5.& 38-
j(omana commendabilis zelus erga obfervantiam Conc?Trident,
p.i.d.i.$.3».n.33-
SACEKDOS f fltSyndicus Apoflolicus an (itexemptus »
jurifdidione Epifcopi , p. i.d.j. n.59-
Teflismagnammereeurfldem, p i.d.iy.nu.yfi.
SACERDOTlS diMum aquivalet difio dupUcis teftis ^ par.l.
d.io.num.zS.
SACERDOTES, infervientes •Ecclefite S. Hieronymi deCha-
ritate , nil habent commune cum Presbyteris Congrepationis
Oratorii , p.x. d. 3. a n. 1 19. ubi adducitur epiftola S. Philippi
Nerii idem probans .
Hen participantes de redditibus Ecclefiarum ap , &quando pof"
fintcogi illisinfervire , p.i.d.iS. nu.7.
SACERDOTIS S^cularis inflitutio anfubftineatur fi fiat fine
prasfentatione Abbatis , p.z.d.fi.nu.tj.
SACERDOTUM appellatione non veniunt Canonici ^ par.Z.
d.z6.num.8.
In SACR A MEN,TO Pfnitentia ncnfujfeit virtualis attentio,
p.i.d.i.jT.iZ.n.j.
JJ.SACRAMENTUM ixponere an pojflnt Confratres fine
JicentiaOrdinarii, vel Parochi , p.z.d.ij.nu.ji.
S^CULARIS Magiflratus att pofflt retinere Scamnum in
Presbyterio , p.z.d.ii.per tot,
S^CULARIA Beneficia Sacularsbus conferri ^ehint , par.2.
d.zo.a n.40. ubi adducuntur Limitationes .
S^CULARIZ, ATA Ecclefia I(_egulari , ceifant illius exem-
ptiones , p.i.d.35. a num.49.
SAGUNTUM expugnatttr dum I^oma conf&Jitur , p.l.d.Zl.
num. 14.
SALVIANUM an habeat locum pro (cnfsquutione Livelli ,
p.t.d.i.§.zi.n-5Z.
'Sk\J3Sammarumpr(ponderaredebet^X^)^X&\Z\\%Z\ZX^t\iz\^\XS,
p.l.d.5.n.74.
SANGUINIS pretium appeHari pojfunt privilegia , conccffa
Religioni Hierofolimitan2,p.Z.d.i4.nu.23.
Necnon Honorjria Curialium , par. I. d.19. n.z63,
S ALWM fciensfuumjus , nonfibiprajudicat ticendo , p.l-
d II. n.46.
S.ANATIO elellionis nulla quando concedenda , par.i.d.ij.
num. zo. & i8.
Supponit vulnus , p.l.d.z 4.n.l8.
SANIORpii''.' praferind.s efl in eleBionibus , par.l. difcept.14.
num.i6,
SAPIEHTIS efl mutare^-onfilium , p.i.d. 19. n.53.
iCAL/E-S"'»»^'' denominatio permittenda non eft fine fpeciali
Indulto , p.i.d.Z4. a n.50.
SCAMNUM in Preshytirio an poffit tetinire MagiftratUS S»-
cularis, p.z.d.iz.pertot,
SC AND ^LI occafionem dans ineligibilii efl , par.i. d.i4.n.57.
SCANDALUM atiUus nafci permittitur , quim vcritas re-
linquatur , p.i.d.i. JT. 30.^.13.
SCANDALIS obviandumefl , pracipui inttr Heligiofos , p.l.
d.i5.num.54.
SCIENTIA /'//'■«/ rf^«»r»>«r , decujus prafudicio igitat y Ut
obfervantia fufFragetur, p.2.d.3.num.37,
Omniumnullitatumrequintur , ut valida fit ratificatio , par.z.
d.i6.num.i36.
SCIRE prffumitur Vicinus faHa Vicini , p.l,d,lo.n.6.
SCRIBERE*'», qua nondumevenerunt , utl praetcrita , dif-
ficileeft , p.i.d.i6.n.6».
Vtplurimumeoguntur Advocati inCuria currenti calamo , fiu
correndola Pofla, p.l.d.l.iT . 1 8.n.40.
SCRIBUNT l""! aliqui , fdnihil adCaufamfaciens , par.l.
d 5-num.Z4.
;i.SCV.\VT\5KA aHegari potefl pre Caufarum dccifione , p.i.
d.ii. num.66.
SCRICTUR.AM exhlher, recufans prffumitur , quodilla fa-
ciatcoiitr.i iilum, p.z.d.8.n.s.&: d.i3.n.i6.
SCRIPTURARUM exhUitio quib,., cencurrentihus dcman.
<//?r» pomt a Jtidice, p.t.d.3.nu.68.
Itjeognitio firri jolet data cpera cum Infcrtionc aliarum divcrfi
caracteris, p.i.d i.jT.i.n. 16.
SCRUTINIUM fcrerum ,in crmpatibiU fit cum exclufio-
tie habentis neceirartss qualititts , part. i. difcept. 16. k
num. 5f{.
SECRETARII O^i-iuin Confrattrnitatum poteft exerceri i
quociinqueextraneo, p.i.d.ii.n.17.
Ad D.s ECRET ARIUM '"m ss.quid importet , par. i.d.j 5.
num. gx.
SECKETVMfcrutiniumanprifcederedebeat cum illit, qixi hi-
bent neceflariarequifita , p.i.d.i6.a n.58.
SEDES Apoflolica Gratias Principibus Cbriflianis , bellum
gerentibus contra Turcas , concedcre folet cum hoc , ut pro
illiusexequutione nonoppignorenturres (acrae , & Ornamen-
ta Ecclefiarum , p.i.d.J5.n.58.
SEDUCTIO faciliusprafumitur in Puellis tener^ atatis , &
Virorum converfationis ignaris , p.i.d.J.iT. 27.^.3.
SEDUCTIONES temntur Parentes filia operire , par.i.d.l.
$.i9,num.3.
SEMINAKIO a» pofiint uniri beneficia , vacantia perobitum
FamiliariumCardinalium , p.i.d.z^.pertot.
SENTENTIA aquiparatur cafui fortuito , par.l.d.I. iT.lS.
num.7.
Confirmatoria alterius laborat eiitm nuilitate SententiaEconfir-
matae, p.2.d.i.§.2.n.7.
Per contradiHas quando habeatur perinde ac fi ejfet lata incon*
tradiftorio/udicio , p. i.d.i.§.2i.nu.io.
Contumacialis dici nanpotefl illa , contra quam fuerunt oppoCta
omniaopponibilia , p.i.d,i.$. 23.^.9.
Contumacialis , duranre contumacia , habetur pro liquida proba-
tione, p.z.d.i, iT. 21. n. 7.
Amplia ficondemnatus non procurat illius revocationem , par. i.
d.i.jr.2i.n.7.
£x capite innocentia ijuotupliciter ferri pojfit , part. i. difccpt. 3.
num. 65.
Injufla nonmeretur nomen Sententia , p. 1.^.21,067.
Injuflanon efl cafuj infolitus , p.i. J.j, §.i8.n.7.
Non citatis nonnocet , p. I,d.2 l.n.58.
Uultaefl , ^wWfffxr^^^/Vlimitespetitionis Partis, par.2. d.i.
$.12. num.17.
aulla in una parte , quando fit talis in tttum , par.I. d.i. $.7 .
num.13.
Hulla nec etiam ntmen sententiac meretur, par.i.d.i. iT. 19.
num.ii,
^ando probetea , qua confiflunt in faiJo , in illa expreflb,
p.i.d.6.n.26.
Sj^a tranfieumfecit injudicatum facitde albo nigrum , par. I.
d.i.§.2i.num.6.
^ota pravalet Sententia omnium XieFiorum , par.i. difcept.8,
num. 37«
Sine citatione nulla efl , p.2.d. i.$.2.n.3.
Unacontraaliam ineademCaufa a diverCs Judicibus emanare
nondebet, p-i.d.i.^ 7.n.i2
SENTENTIvt ttomen , nec etiam meretur Sententia nulla , <*♦
injufla , p.l.d.i. §.19. n.i4,
Vim babet judicialis confejfio , p.2.d.l.$.8.nu 14.
SENTENTIiE abfolutoria ex quibus cafitibus ftrri folcant ,
p.i.d.2o. n.36.
J)ua inTribunali Fabricahabent vimtrium, p.I.d.Zl.num. 72.
Ubi dedaratur.
Injufla nullammerentur executionem , p.i.d.2i. n.67.
SEPAR^^RE unita, if disjunda unire poteft Papa, par. 2.
d. ii.num. I}.
SEPAR ATIO impropria Tirriterii quando virificttur , pir.2,
d.ii. a nu. ^08.
SEPARATUM TERRITORIUM quando dicatur conclu-
denter probatum , p.2.d. ii.a n.27.
An conflituatur rJ Cappella Burghtfiana inUberian» Bafilic» ,
p.2.d.ii"pertot.
§u^are excludatur ab amplitudine Priviltgiorum , par.t. difcn.
a num.39.
SEPELIKI quandodebeatfilius in Sepulchro Majorum , p. i.
d.»3.pertot.
^uilihet dibet infua Parccbia p.i.d. 23.^.21,
uii Athiant Impuberes , p. i.d. : 5. a nu. 36.
SEPTENARIUM Indulgentiarum an incipiat i die DatJC ,
vcl public.itioiis, p. 2. d 14. a n.44.
SEPULCHRUM GentHitium quando dicatur , pjr. I.d.23.
num. 12.
Mairrumquando virificetur , p.i.d.tj. pjr tot.
SEPULCHRA ittqueiuplici fint diftrtntia , part. '. difcept.
2 3.num.3.
SERMONE «"«"/«Ti quande depcnunt ttfles prajfumunturfufpc-
fli, p.2.d 9.a n.ioi.
SERPENS t:uamritrihutiintm faciat in gremic , parx.d.tj.
num.2.
SERVETUR SOLITUM , fnqutns rtfcriptum Sac. Cergr.
p.i. d.i8. nu.103.
SERVI .»'/ i"fl'r hahttur J{tligicfus quoad bonorum dom.nium,
p.2.d.i. <S.iS.nu.39.
SERVITiUM B.cltfia ntH prdftitum quamie fit a:trih.Jtn-
,V«w juftoimpedimento, p a.d.zS. n.io,
SER-
1 N D E X R E R U M,
SERVITUTEM perpetuam centinet widtrimen!um y p.i.d.i.
$).3. i.-lJ cv $.3--'iU.44.
SIGNUM /<•<,«' frwTOwonpw^a/ , ncc prefuinptionenj 6cil,
p.i.d.i.J)".3.n.25-
Cofifenjus lie prajenti non efl ittr.ad Ecclefiam , acte/fus ad PaTO-
cham &c. p.i.d.i.§.25.;i.5-
Proians matrit„onium non debef effe aEquivocHcn , par. I.d.l. JT. J.
nuni. 16.
5IGNA <e.,uivoca ncnprehant Sponfalia , par.l.difcepi.I.jT.S-
num. 3*.
SIGNA , 6" verha , indicantia , vcl referentia matrimonium
de praetirito concraflura , illud non probant , par.i.dilc.».
§ 4. nuni.i-
Minus probatur per figna , feu verba , illud io futurum indican •
tia, p.i.d.i.$.4.n.i.
A^ SIMILI argumentum quando procedat , par. J.difcept. zp.
ngin. 5?.
SIMONIA quando dicatur committi in venditione rerumf»-
crarum . p.«.d.i5.a n.4S.
SIMPLICITAS nemtni olejje dehet ^ par.i. difcept. i.$. «.
num.i4i
SITU ATIO in niicefi ex quibus probetur , par. 1. difcept. 33<
num.iS.
^\\:kQ.\i'LkK\1 h.S ehfiativa quando verificetur ^ par.S.d.19.
num.60.
SOCER quando haleatur loco Patris , p.l.d.8.n.41.
SOCIETAS »'■«"'''«''«*' , amore , ^ benevoientta ceire ii^zt ■,
nonartc, & dolo, p.i.d.i.§.i2..i.ii.
SOCllJ S Conjolat.onii debet ejje ille , quifuit fociuspaffionis,
p.l.d lZ.n.8.
SOLEMNIT ATES <"» requirantur inpromiffione Livelli , p-i-
d.i.§.ii.n.9.
SOL IIUM irraticn/tbile non attenditur ^ par. i. difcepc. ii'
num.4i.
Intelligitur in cafu pracife ^ in quo fuit fervatiim , par.i.d. '7.
num. 97-
In materia pi fred/nti( totumfacit , p. i.d.io.a n.l 1.
SOLITU M unius hcci quando pcjjit defervirepro i.ittrpretatio-
nefojitiaiterius Loci, p.i.d.i4.n.i6.
Vrbis infervit p'o regula in toio Orte , p.i.d.5. n.ii. & d.3 i.ii.8.
&p.i.d.i3.n.l9.& d.l3.n.io.& 35.
SOhlTlfntiquitenaccsfunt Germani , p.l. d. 10. 11.17.
5OLUTUM quando prafu>i atur Live.um , par.l. a.i.§.ZZ.
num. 'o.
>!' iOKDIziU lenge aiflat paupcrai , p.jrc. 2. dlfcept. 5.
niiin. 117.
SO^l^L.ieli quomodc imeflienda , fi reji.liiatur , par.ad.i JT.
12. i,um. 11.
Al.a jF A Ll . A Bl.ifcepi an pojfit rcedere Magiflratus in publi-
cii i) dionibiis , (.J.d.ii. a n.62.
SPECIEM iniqu. h'.l>ent maiHa exe-.pla, par.l.difcept. I.^.IO.
numriS.
SPEC.ULATIVE* apparent Lana aliquc difpefitiones , quje
ad [ raXim rtuuci noi, polTunt , p.z.d.zo. 1..69.
SPONiA ir.rerrngr.tur priiij Paciute , quam V ir circa confen-
fuin , & quarc , p.i. d.i.§-4.n.ii.
SPONSA l.I A cuncuiienter probahdafunt , p.l. J. I^.n. I 3.
ZentraCta nondicuntur a tiertis , jecoie pro/atis ^ p<ir.2.d.I9.
nuni.io.
Vijfeivuntur oh juflum dijfenfum Patris , p.t.d.l^ n.86,
I.X quibus prehaia dicantur , p.l.d.i^.per tot.
Ncn prohantur per figna (,uivoca , part. I. difccptat.l. $.3.
num.32.
Non tranfe:inr in matrimeniumpercopu/amfuhjequenttm, p. i.
d.i.§.27.num.io
€liianiio nonobligeat , p.2. d.l^.n 84.
SPONSUS, excfmmuriicatui eb nonejfenuationemfpcnfalium,
poftquod tcmpus d folvidcbtut etiam iiivitus, par. i.d.19.
num.154.
^nnndo pojfit cogi ad Tponfalia adimplenda , p.l.d. 1 9.^.84,
Hjcufani matr n.oniiim ejfeiiuare quando CogilJollit ccnfuris,
p.i.d. 19.^.252.
STATUS Beneficii de Hepilnri ad fiecularem quando dicatur
mutatus , &ccontra, p.2.d.6. .7.
Ult.mui atrenditur ad dignefcendam qualitatcm Bencficii , p.2.
d.$ a 11. iS.
STATUTIIM , apprelalum a Papa , dicirur lex Papalis ,
p.i d'i3.n.8.
U-: I-" '' prafamptam/olutienem inhibcit locum in Livcllis,
p.2.d.i.Q. 2..,. 10.
Sl AT' '1 A initrpretantur ab aliis vicinarum Civitatum ,p. I.
l .12 l)IM,,.34.
STK'^GF ' liiflnin.entoriim evitanda efl , p. I.d.l 3.11.3 '.
SlUPRUM in inatriir.onium coKverttndum non efl , quando
I oii pro .tur.i-gitiniUicoi f iifiis , p.i. il.i.§.6. ..7.
HOK malrinenium urguuur cxcopula, iiOn probatO Cpnfcnfu ,
p.I.U.l.5.»7.ii.8.
SUBDITUS, procedens aJeie^ienem extraCapittriuoivigbre
praeccpti Suptrioris , anmale acist, p. i.d.is-n.X.
^atione delihi qUando quisrfficiatur , p.I.d. 33.^.33.
SUBDITI Sujfra aneorum inqui us cafihus recurrere poHSnt
adCur-ias Mecropolitdnas, p.i.d i5.an.26.& 36.
5UBH. STARI anpoJ/intEc^lefif adCreditorum inftantienn^
p.z.d.lj.pcr tot-
SUBj ECT A ^«» ParBchiidicetur domus , habensduasportas,
p.r.d.i'. a n-ioi-
SVh^^ECWimmedi/iti , poflolic( Sedi ''^'•» /*»r EpifcopiultO
Moiites , &quare, p.i. t'.35. n.56.
SUbORNATIO diflat ^ TrAcUtibus ConfultJiriij , pir.l.d.
j8.11um.104.
Bt doius piffumitur in refle , deponente in ftrcundo examinc
contrarium ejus , quod dixit in primo , par. i. d. i.jT. aj.
nuni.7.
Teflium in l(cgno Keapolitano an fit facilis , pax.2. dtfcept.O.
a . um 114.
VniusTeflis prajudicat aliis , p.a.d.g.n 109.
i,\}i,K^?T\Oexcluditur extaci tirnitate eirum , quacnotoria
funt, p.2 d.5.i .»39-
GKttid quandoprcbacadicatur , par.l.d.22.num, 31 &par.*.d-
i5.num.65._
SUBREPnTIAG''d/»<i»«//4i efl par.i.d.j. num.Jog.&d.
i5.num. 3.
SU BROG AT 10 inlocum demortuorum quando concedenda in-
tcr Pf^.Retormatos , p. i.-.i^.pertot.
SUBSIDIA DOTALIA ^ i^ocis piisUrhis quomododiftri-
buenda fint , p.i.d.z. a n.95. Uhi laii .
Circa SUfaSIDIA DOTALIA -iffines Xeflateris an fint
praeferendi. in cpncurlu PucUarum , forte eurahendarum ,
p.2.J.2.n.io8.
Aff'.iuin ttpieilatiene qui *if«//j«r ad hunc effcflum , pari.d.i.
num. 128.
jippropriare fibl an pojfint Loca pia Subfidiailja, qax non ha-
uu<.ru teftcdum , p.i.d.i.n.iiS.
Affignata preVotefpirituali , an poffiiitconverti in matrimc»'
.liuiu car.iale, &ecoiitra, p.i.d. 2.^.98
isotui propria babentes /"«f//* quantlocapaces finC Sublidiorum
dota'ium , & a. quo probanda (iC exiAcntia eorundem bono-
rum , p.2.d.2 n. -24.
Lonuitiones , re.^uifit(t pro confecutione Subfldii dot.llis , non fe
excc.duiit ad alias, poftea fuperadditas , par. 1. difcept. i.
num. i'o.
Confra res anteneantur ad reiteranda S\xh{\&XiAciX.i\\i , quando
illadederuntnon vocatis, ob eorum negligentiam , par.». d.
2. num. 127.
In confecuuticne Suhfidierum dotalium Puella; nobilcs praefe*
renJae fu.it ignobilibus , p.2.d.2..i.io7.
ConfanguiieaTeflat^ris anfint praferenude , p.2.d"2.n.io8.
ConjaKzuineorumappeilatione qiii vjnuiiC circa Sublidia dotalia j
p.2. -.2. lum 128.
Deirahi anpojfint ex eapitali funimaE , cujus frudus dellinati
fanCaJdiftumeffLdum , p.2.d.2.,i 131:
Biftribuenda per fortes an pcffint affignari ConfraCribuS , frC-
qujnt.mtibus Oratoria , p,i..-'.2. n.ii i.
iion diflrihuta pro alique tempore fpedanC adR.Fabr. par.2.
d.». um.i3S.
taetihas nominandi an confumpta dicatur pcr nominationem in-
eff diuitam , p.2.d.2.iiu.i 18.
Debvnrur I(^. Fahrica , fi Puella, CuiSubfiium fuitreliflum,
ingrediatur Mpnafterium Cappucciiiarura, par.i. difcepc.a.
num.134.
In famiiiam a/ienam tranfiens Pater , illius Filii capix rema-
nPtSubfidiorumdotal.um, rc!iflorum profua Familia , p.i.
d.2. niin'.i23.
T /iamnjor natu praferendaefl in illorum COrfcquUtionC, p.X.
d.2.num.i22.
Grrt//«/ .7«<!/>:/!,V(7computaridtbeantpro illorumprxlatione, p.
2.d.7.,num.io8.
Z.cra /!//i/i«/'r/^«' fibi appropriareilia Siibfidia, quae fuum nora
h..!)iuriint ff. (^uiii , p.2.d.2. .119.
Manurentio circa nrminationrm ad Subfldia dotalia danda cft
cxiftinti in poftcdicnc , ^>.2.d.2.n.l 17
Matrimenii tempu- limitare non pojfuni ConffatreS in afflgaaCio*
ncSMl>fi(^iidot )'is , p.2.d.2. n.105.
Kominaticne inifi^etiuata , an dicatur confumpta faculcal nO-
min.tnc'i , r-*-'-^' n- ' 1 8.
Nurtii Muher.hus ajp^nari noH po[funt , etiamfi miferabilcs fint
p.2.d.2.n.ioo.
Onut , inuna partr Teflamenti impefitum SuSfidii' dotalibus , an
crnfratur rcpetitum inalia , p.z.d.2. 1.1 1 6.
Orphana quondoprafertnda fint , p.l.d.'.. n. 13*-
Orphanarum apptllaiicne ad leflrum effeiium qux Puell* ve-
ni.iiit , p.J.d.i. n.133.
Patrem inutilem iabentej ttn vtnisnt appeliationc Orphanaruro >
p.i.d »,n.i33.
Ptu-
ET MATERIARUM.
Paitpff ^uando dicatur Pater ad hoc , ut pilia flt capax Subfl-
diorum dotalium , paup-ribus reliftoruai , p. ?. clifcept. ?.
num.130.
Paupertas quanio , <3 '» quo qra/iu probanda fitpro capacjtate
Subfidiorum dotalium , rcliflorum pauperibus , par. a.d.i.
num. 130.
Puella , tranfiem in altenam familiam , capax remanet Subfi"
diorum , reliftoram pro fua familia , par. 2. difceptat. 2.
num.n;.
PutlU , hahentes propria hona , quando capaces fint Subddii
dotalis, p.i.d.8. num.144. Ubi nojatur, cui incuujbat onus
probandiexiftentiam didorum bonorum .
PuelU nobiles in illorum confequutione praeferuntur aliis , p.2.
d.i. num.106.
Siaan/lo debeantur a Locis piis Urbis , p.l.d.l. pe» tot.
f^eli^la pro dtterminato Metiaflerio , recufantibus Monialihus
" accefitare Puellas , datur facultas illafecurn ducerein alio
Mo".afterio, p.J.d. 1.^.97.
J^eiterare an teneantur Confratres , illa dantes Puel lis non VOCa-
tis, ob earum negligentiam , p.z.d J.n.it/.
J^ent^entihus Confratrihus praflare Subfidta dotalia Puellis , a
Summo Pontifice, eis commendatis , folent illis per viam
praEceptialfignarj , p.z.d.z. n. 129.
T(equifita cohfequutionis Suhfidiorum dotalium non fe extendunt
ad aliafuperaddita , p.i.d.i.ii.iio.
Ex forte illorum bonorum , quortdm fruHus ai diHum ejfeilum
deftinati fuerunt , an poflint detrahi , part. z. difcept. ?.
num.iji.
Per fortes diflribuenda an pojjlnt affignari Confratribus , fre-
quentantibusOratorium , p.z.d.z.nu.i 11.
ISiifpendere ad tempus folet S, C. diminiitis /■edditibus , par. *.
d.a.num.gfi.
Tempus matrimenii Hmitare nan poifuntConftitres in affignatio-
ne Subfidii dptalis , p.2. d.2.n. 105.
jld Tempus fufpendere folet S. C. diminutis redditibus , par. 2.
d.i.num.96.
Yiduis anpofiint ajfignari , p.2.d.2.a nu.ioo.
I» SVBST ApilllS propriis multuni confidere folent homines
p.2.d- iS.nura.jS.
SUBSTITUTIO/« Oifciis PP.S.Francifciquando conceden-
da fit , p. i.d.29.pertQC.
SUBTILITATES Tbeologorumquando non attendantur , p.i,
d. 1.5.29. num. 10.
SUCCEDEJIE ah inteflato quitndo poffint Moniales Cappuc-
cinx , p.2.d.3.pertot.
Pro SUFFR AGIO celeriori Anima jnelius eft relinquere lega-
tum roultarum Mtflarum, quam detiiandari perpetuae Cap-
pellania: crefilionem , p.2.d.i8.nu.53.
■SUPERFLUITAS inSuliis Porftificiis femper efl evitanda ,
p i.d. 34.0.64. & p.2.d. 17 nu. 36.
SU PERFLU A , nec etiam de Superioris licenfia , retinere pof-
funt Regulares, par.2.d.i. $.18. n.39 .
^\3?'EK\OKdelinquerenondicitur , faciens id , ^Wfeccrunt
ejus Anteceifores, p.i.d. 3.^.78.
SUPERIORIS delege judicarenonpotrfl inferior , par.l.d.i.
jr.14. num.9.
SUPERIORIS regularis eleHio ad Grerpiales fpeSlfit , par.S.
d.i^.num.io.
SUPERIOR an pofit permittere, ut independenter ab ejns
voluntate, Religiofuj Livelio utatur, par. 2. difcept. \,S.
?2.num.53.
^t quid debeat facere izlfwtlWs , pbi fervatur Vita commu-
nis , p.2 d.i-ir.22.nu.55.& 75.
fuando teneatur aperire Subdito caufam remotionis a Loco vel
Officio, p.i.d.4.n.63.
v.xhibere (lehet illam obedicntiam fuo Supcriori quam exigit a
Subditis, p i.d.9.n.i4,
A'' S\i?Y.K\OKE quod diterminatum cfi inferior revocarcnon
poteft , p.2.d.i,$ 2.nu.6.
SUPERIORES quando fupplerepoffmt irration.ibilcm djflen-
lum interiovum , p.2.d.5. n.i5o.
Hegulares Monialium quando poilint jngredi Claufuram , par.2.
d. 10. per tot.
I(egt,!ares non po/funt taeit> , neque exprefse Religiofis per-
mucere bonorum dominium , part. 2. difceptat. 1. §. 18.
nuin. 37'
VotumConfultivum non folent dare jnferioribus , par. 2.d.i5.
num. 39-
SM\fVyf^lA'^^1\MJiPatri,„on,ifacTiflniaud,ate%tVa^x:\ont
p.i. d.aS. n.140.
SUPPLICATIO , PrineipiperreBa, cum narrat.vaXxW di-
'citurpenitus diflinfta a Gratia , part.i.dirceptat. i.§. 13.
niim. 7.
SUPPOSITO'""-".-/;/'^, corruil difpofitio , p.i d.i2.n.7. & p.
2.d.i5 n.6i.& Q.i6.n.40. &d.iS. eod. num.
SURDUS efi homo in linguis , quat non intelligit , par. I.difc. i.
5.29'"um.i2.
SUSPECTUS allegariaHpo/fit Jttdex , fuara voluntatem non
propaians , p. 1.^.9.^.25.
SUSPECTUS de falfo tejiis nen probat , part. I. difcept. i.
§.9.num.9.
%uando allegaripoj/it txHOVaC/Zufa Judex illi ^ in quem fuit
confenfum p.i.d.17. a n.4S.
Co.-a/n SUSPECTO Judice litigare durum efl , par.2.difcept.8.
num. 40.
SUSPECTI quando allegantur Judices folent indignari , par.l.
d.i^.num.xS
Pf^SUSPECTIS allegari non pefi^unt CoUegialiaTribunalia ,
minufque omnes Dodores alicu jus Civitatis , par.i.difcept.
9. a num.4i.
SUSPENSI VUM prcejudiciumia qug differat a pracjudicioex-
tiniiSivo , p.2.d.2.n.i7.
SUSPICIO falfitatis hahetiir pro falfitate , par. l. d. L $■ 9-
nuni. 10.
SY DER. Abahentlites , p.i.d.l.^.j 8.nu.7.
SYLhAEA nondebetefie otiofa in Conftitutionibus Apoftoli-
cis, p.2.d.4.n.87.
SYNDICUS Apoflolicus PP.s. Francifci quando eft Sacer-
dos an fit exemptus a jurifdidione Epifcopi, par. ;. d. 30,
num.59.
SYNDICI APPSTOL\Cl quomodo poj^nt vendere res,& ho~
na,fpe^antes adConventus, quorum funtSyndici, par.j.
d.30.in.6o.
ejitiibus exemptionibus gaudeant , p. l.d. 30, per tot.
SYNODUSfrvanda efl uti lex , par. 1. d.26.num. »1. par.i-
d-28.num.5.
T
TACENS inprajudiciaUbus noncenfetur fonfentiri , mft.i,
d.i.jr.2.n.4.
Non dicitur magis confenfum , quamdiflcnfum fignificarc , p.l.
d.i.ir.2.num 5.
Uonfibi prajudicatfciensjus fuum falvum efle , par. i , difc. 1 1 .
num.46.
TACITURNITAS efl quid medlum inter afiirmationem , (c
negationem, p.i.d.i.§.2.n.5.
Inmatrijnonio non fujficit pre confenfu , p.l.d.i.jT.^ n.3.
Yeri quandoprafumatiir dolofa , p.i d.l2.nu.i6.
P^ TACITURNITATEM in petendo penfionem ., sn de-
negari poflit manutentio Penfionario , part. i. difcept. 31.
num.50.
TACITUS LeSlcr quande judicare debeat , par. l.difcept. 1.
§.7. a num.13.
TACTUS inhonefli quando copulamprobent , par.l. difcept.9.
a num.26.
T ARDIT AS in producendo prafumitttr jufpep.a , p.l.d.4.n. 17.
& p.2.d.i6. 0,6*.
TARQUINII Vrbjni Motivum circa Caufarum non profecutio ■
nem , p 2.d.i.jr.l8.n.6.
TEDESCO aliquando loquitur Barrolus , <i! quare , par.l.d.i.
jj".i8,num.7-
TELA /nevitabilianon funt Sententia , par.2.difccpt.i. ^.19,
num.io.
TEMPUS convei.rionis attendendum efi pro illms interpreta-
tione , p.2.d.i. 5» i6.n.i9.
TERMINUS adpiriband.i Incumhentia in Regno NeapoI'ra-
no ftat loco conteftationis litis , part. 2. difcept. 1. J'.i.
num.2.
TERRITORIUM fcparatum quando dicatur concludenter
proSatum , p.2.d.ii. a n.27.
£xi'uHi:ur pctiiii ab ampla exemptlone , fy quare , par.t.d.ix
aMU.Ti.39. *
1E\^^V\0'9.\\iirpropriadenomir.atio quando verificetur , p.
2..1. 1 1. num.ioS.
TERRITORIUMy>/>^''<i/'wOT ancenflituat Cappeila Burghe»
fiaii.i in Liberiana Bafilica, p.2.d.i i.pertot.
T E R T 1 1 juribus prtejtidica re pon prscfumitur Papa , p i.d. 1 5.
num.69.
TEST ARI debet Paroclus , de faflo contraBum f.ti(fi matri.
nionium , p. i.d. I. ^. l 3.^.9,
Prout etiam nonfufficit , fi teftetutdcfolis pratparatoriis , p.i.
d.i.§.i3.nuni.ii.
TESTAMENTUM Anim^ quihus cemcmrrintihMs jjcri poffit
abEpifcopis, p.i.d.ii. a nu.7 3.
TEST ATOR IS vtrha cui ctnvtniumt,illa intirfretAtie fcquen-
dacft, p.i.d.2.nu.6».
Voluntas tx qitihus defumatur , p.».d.3.n,88.
Voiuntas quando cctnmut.ir, ptjfit , p.l.d.iS. a n.lS.
VcUintas pncf ■'"'•'"' nota h^rredi , p.l.d.2 ■ .n.29.
TESTIMONIUM neme fern potrfl ioCmCi propria , par.i.
d.j.nuni.iio.
TESTIS <<'/"/''»'<'■'■ nertprehat , p.i.J.s. mim.27.
Cintra
, I N D E X R E R U M,
€*ntra iadaeenttm pkne probat , par.itd. 34- nun]. 3. & p. i,
d.9.nurn.7 3.
Amplia etiamfi ejfet unicus , ibidem •
Confanguineus nonprobat , p.z.d.p.n.ii l.
ConniBus de perjurio non attenditur , par. l. difcept. i.f. 9.
num.15.
Hans commodum domus ad contrahendum matrlmonium , non
attenditur pro illius probatjone, par.i. difcept. i. jJ". *7.
num.io.
Jieponens de auditu aliene non potefi ma joreijl fidem facere,quam
ille, iiquoaudivit , p.i.d.i.§. 27.^.13.
Jieponens de credii/itate nihil probat , p.i.d.i. §.9.num.i4. & §.
23. num.i6.
jyiponensfinejuramento non probat , p. i. d.ao.n.i^.
Dicens audivife , <S non audiviffe , repeliendus eft , tanquam
perjurius, p.i.d.i.§. 13.^.3.
falfus in uno talis prafumitur in omnibus , par. I.d. J.§ .J.num.^.
&p.i.d 19.num.78.
Inimicusnonprobat , p.i.d 16. nu.*38.
Inverifimilia deponens non attenditur , pjr. i difcept. i. iT. 9.
num. 5.
JAenda x nen mereturfidem , p. i. d. 3. num. 100.
Uonprobat , quando vocat diVmmincoazeAem , qui non concor-
dat , p.i.d.3.n.46.
Pncfumirurinftrunus deponendo »» *. examine contrarium ejus
quoddixitinprimo , p.i.d.i. §.i3.n.6.
Proximus pubertati diritur puer annorum decem , par.i. d.i.
§io.num.5,
Sacerdos magnam rneretur fidem , par. i. d. 17. num.76. & d.3 3.
num.z^.
SufpeHus nen prohat , p.i.d.9.n'6o.
Vilis nonprobat , p.».d.l.n.27.
Vnicus contra praducentem plen^ probat , part. %. difcept. I.
§.9. num.i».
Vnuspotefi declarari , veireprobari ix di^is zUolara , par. i.d.i.
$.6,num.i.
Jn uno delintjuensfit omnium reus in iis , quas dependentab eod.
juramento, p.i.d. 1.^.9.^.16.
Devifup/ene probat , p.i. d.6.n.32.
Unicus nonprc/iat , p.i. d.3.n.4i.
Vccans a/iam in contefiem , fi ifie non concordet , non probat ,
p.i. d.19. n.8o.
TESTIS crimina/iter procejfati vox funefta eft , par.a. difc.9.
num.79-
J>up/icis vim Ijabet Sacerdotis di<3um , p. i.d.lo.nu.S.
Partesfunt circa fa^um depoaere , non autem judicare, p.».
d.i.num.42.
Priori depoptioni fiatur , quando contrarium deponit in fecundo
examine , p.i.d.i. jT.io.n.S.
Jimplia , iiuando c/ariiss Ceexplicivit in primo , ibid.
Vnius dinumdec/aratur per a/ium , p. i.d. 1.5.17. nu. 19.
Vnius retraSiatio , is fubornatio anprajudicet a/iis , par.Z.d.^.
num.i09.& n.i2i.
TESTI affeliato , ib ofiendenti inclinationem pro Parte , non
creditur, p-J.d 2.nu.4o.
Deponenti a/iijuod vidiffe^pcr rimulam , an fit credendum , p. a.
d.9.num.86.
Jnterefiato non creditur , p. i d 3.n.44.
JnverifimUia deponenti nec etiam creinwr quoid verifimilia , p.i.
d.i. $.9.11-6. & jr.2o.n.4.
Uonadducenticaufim fui dic/i non creditur, par. i. difcept.3.
num. 102.
Perjuro nonefi credendum , p. i.d.J.nu.ll.
Propenfionem ofiendtnti erga Partem non creditur , par. 1 . difc- 3.
num.iio.
Turpitudinemfuamdetegenti con ereditur , p. I.d.3.n.4 3.
TESTEM de falfo fufpeHum cum a/iis conjugi ad faciendam
lcgitimam probationem , ixiauditum eft , par.i. difcept. i.$.
t4.num.n.
TESTEM quiex aecidentimanet in alique ioco , prorsus in-
verifimile cft , audire ea , quc non audicrunt illi , qui in
loco viciniori ftant ad audiendam , par. i.diiccpt. i. S> • 20.
num. 3.
TESTE PUERO nibi/ efl cirtius , par. i. difccpt. i. Jj". 10.
num. 7.
Vnoex feptemadTefiamentum neccflariis dfficicnte , iftud cor-
rult , p.i.d. 1.5.1 3.n.5.
TEST ES Accufatores , if Fifca/ej nonpoffunt infimu/ejft, p. i.
d.3. n.i24.
jiddui/i addebi/iiandam fidtm lefiibuj contnriis , fi adminicu-
ientur , maRisattciiduntur , p.i.d.i.§.io.n-9.
Beni int^rmati , drponente, de fo/a negativa , illam virtualiter
coarAant , p-i.d.i. §.ig.nura.2.
Ceincl/iandi funt , p.i.d 9.nu.4 9.
Concordantei cum a,'ii< probarionibuj (cm\)cr pracfcruntur , p i,
d.17. num.ioo.
C*«"'.»'"'"»<'« /"■'*<""> p.*id. 19. iiu, 60,
CtHtrarii non reducutttur ai eoncordiam , quando funt roliim
duo , p.i.d.i.§.9.n.i2.
Jiuo conciudenter probant , p.l. d.lo.nu.S.
Contra matrimonium debent effeotarA exceptione majores, Ji.i.
d,i.§.io.num.i.
Corroborati ex facli circumfiantiis praferendi funt , par.l. d.I.
5.18. num.6.
J3eponentes per eundem fermonim prsfumuntur fufpefli, par.l.
d.9.a num.ioi.
Bt Parochus debent ejfe prafentes confeofui de praefenti , par. 1,
d.i.§.4. num.i.
Jtem dehent ejfe tefies , nediim inchoat j , fed abfoluti matrimo-
nii, p.i.d.i.§.4.n.5.
Etiam inhahi/es admittuntur ad probandum defedum confenfus,
p.i .d.i.^.io.n.z.
Etiaminhabiles admittuntur ad probandum defeflum confenfus,
p.r.d.i- ^.lo.n.t.
J.xceptiones patientes in nu//a confideratioHe habcndi funt , p. i.
d. 1.5.23. num.i.
Exceptiones patientes admittunttir ad probanda dclifta occulta ,
p.2.d.9. a num.49
Matrimoniales ad hoc , ut probent non debent divinari, feuar-
gumentari , p.i.d. i . $.9.^.1.
jieponere debent audivijfe , nonautem vidiffe contrahere matri-
monium , p i.d.i.jT. 9.^.3.
Minores , majores effet/i , piene probant , fi deponant deillis re-
bus, quaecaderepoiTunt fub fenfu Minorum , par.i.d.i. JJ".
lo.num 3.
Pfout etiamtefiificantss de ee, ^«c</confiftebatin fafto , par.i.
d.i.§.io. num.41 .
Minores probant , quando concordant cum aliisprobationibus ,
&adminiculis, p. i.d.i. 5.i8.nu.3.
Minoresprobant, fi deponunt dere , qusenonpoteft abaliispro-
bari, p.i.d. 1. 5.i8.n.4.
iJonconjungunturadfaciendamprobationim, fi omnes patiun-
tur, multas, & relevantes exceptiories , par. i. d. 1.5.24.
nura. i 3.
Pro matrimonio dehent effehongeconditionis, &famaE, p.i.d.i.
5.5.num.i4. & 5-6-num.io.
^iuiiibet admittuntur ad probandum defe^um eonfenfus , par.i.
d.i.5.i8. num.7.
§luando non concordant , metus non dicitur probatus , par. i.
d.i.5.*3.nu.4.
§^omodo deponeredebeant /»(/ probandam confanguinitatem ,p.».
d.2.num.28,
Sibiipfis contrariinonprobant , p.i.d.l.^.^.n-i^,
Singu/ares non attenduntur , part i. difceptat. 1. JT. *7«
num. 18.
T flari debent de matrimonio per proprium , & immediatutn
fenfum, non autem per fenfum altcrius, par. i.d,i,§.29«
num.i4.
Varii , & de fa/fo fufpeBi non attenduntur , par. i.difc.i. ^,
i,num.9'
Verifimiliter informati magis probant , part. L difccptat. 33«
num. 3°. ,
Virtua/iter negativam quando coari/ent , par- l. difcept. L^*
io.num.9.
Vixinveniri pojfunt , contra quos Litigantium (ubtilitas eXCC"
ptiones non inveniat , p.i.d.9. n.94,
Dc Univerfitate quando probent , p. i.d. 1 1. nu. I 5-
TESTIUM Contradiftio in accidentalibus '^oii\X%i\\oI^^^dem
auget, p,2.d,9,a nu,96,
ContradiHio reddit probationem incertam , par. I. dllccpt, ».
5.9. num.ii,
Contrarietas quando il/orum fidem non tninuat , part. Z.d. 5.
Defe/lum jupp/et prajentia Parochi , par. I. dllcept, i, 5. I».
num. 15-
Difia heni^n} cenci/ianda funt , p.2.d. l.^.lO.nU.lS"
DiHa cavi/landa non funt , d.2.d.9. a n.88,
Depofitiofa vorewatrimonii inau/la confideratione habctur,quan-
do fundatur in didoConjuEis , dcfcndcntis matrimonium,
p.i.d.L.ir.i^.nu.i'.
Prafcntiam requirit Conci/ium , ut audiant , & nOM Ut a figni»
Contrahcntium propria crcdulitate confenfum .arguant , p.«.
d.i.5'9- num.i.
Suhornatio in Pj}_no Niapo/itano anfit facilis , par.». dilccpt.p.
ii niim.114.
TESTIBUS animes} , «if inverifimi/id deponintibus , non
folent Judices fidcm adhiberc , part. i. difecpt. i. 5- *°-
num. 9- r,
Dtponrntibus de iis , qusr viderunt , omnis adhibctur ndes,
p. i.d.6.n.4i. &p.».d.i. 5-4. n. 3.
haudantihui qu.irdo credendumfit , p.l.d,l6,num »7 3-
Licet p/en> dcponuitihns folcnt ludiccs fidiiii non prarllarc , fi
nimis,inimos6, & invcrifimilia dcponunt , par.i.difccpt, i.
§.9.num,7. ^^^^
E T M A T E R I A R U M .
MillepravaUtprapria eonffj^ff , par.l.d.i.^.jo. num.3.& par.S.
d.j.nutn. lo*. „ . .
Miiltis , nullum babintihiii intereue in Caufi , credendum eft ,
p.i.d.6,a num.io.
Patitntihu! exceptiones ntinquam cieditir , par. *.difcept. 19.
anum. 73.
Per duoi I^^ST^S probtri debet adminiculum , faciensad matri-
monium , ad ho.; ut iUius ratio habeatur , par. i.difcept i.
$.26.num.7.
Patres THEATINI ^''■'■'» Livella confiderantur diverfimod^
abaliis Religiofis , p.z.d.i.f .21.0.76.
THEOLOGUM reijuirit muteria Sjcramenti matrimenii ,
p.i.d.'.$-J3- num.39.
1Yl^OhOGOK\5Mf"hilitateinffn attenduntur ^ fed"Paro-
chi, & Contrahentiumcapacitas , iu conCrahendismatrimo»
piis , p.i.d.i.§ 29.n.io.
THERIACA contra Judicum tf«?««»>dicitur appcllatio,p. i.
d.p.n.n. & p.2.d.i.§.i9. n.io.
THEUTONICE' quando loquatur Boftolus , par. l. difc.l.
$.i8.num.7-
THOM .£ MoridiHum referttir , p.2.d.4.nu.48.
D/s«.f THOMAS fcr/fc/r m»><»^«/<» , quot fcripfit Articulos ,
p.i.d.i.§.3.n.5.
lUiutfententiam quifequitur nunquam invenitur a veritatis tra»
mitedeviafle, p.i.d.i.§.j.nu.6
Impugnani illius doHrinam fcmper fuit de veritate fufpe^us ,
p. t.d.i.§.3.num.7.
TITUL RES Abbates qui nam fint ^ & quare inftituti ^ p.l.
d.i6.num.i5o.
TITULUJ melior de mundo allegari poteft vigorc centcnariaB ,
p.2.d.i6.a nu.iSs.
^andoprodiicitur ,) Penfionario fibiprasjudicat , fi illeoften-
■latur nullus, p^i.d.ji. a n. jj.
AdTlTMl^V^pricexiftentemfemper referuntur aftus fcquen-
tes, p.i.ci.2.n.j8.
TOTIU5/"'' pi^omlfiione qualiiet pars ipprohitlCCn{et\ir , p.2.
d.I.§.l8.rlU.2l.
TRACTANTUR multa , qua nonperficiuntur , par.i.d.i.
§.4.num.7.
TRACTATUS CONSULTORII anpremittendi fint ante
canonicam eledionem , p.i.d.i S.per tot.
Konpo/funt abrogari per [(jligifor. Conftlt. vel per contrariam
confuetadinem , p.i.d.18 a n.i22.
Viiles , <ls necejfariianfint '^rqicimmi.&XeQCionz ., par.i d.i8,
anum. i'5.
TRANSACTIO lafiva nullius eft roboris ^ par.J. difcept.i6.
num.i 7.
^^iandodicatiirfiefiva, p.2.d.i6.n.io8.& 114.
Corruit ex tafione enormijfima , p.2.d. 16.^.94.
pacla abfquebonafidenonattenditur , p.2.d. ifi.n.Si.
Hulla eft , fi aliquid non detur , vel remittatur , par.^. d.i6.
num.ioi,
TRANSEUNDO l^e.igiofo ab una ad aliam I^eli^ionem , ad
quem fpei3.;tLiv?IIum , p.i.d 1.^.22.0.29.
TRANSLATA feftivitate an dicantur translara IndulgentiC,
p.i.d.24. 3.11.14.
TRANSLATO ^jUgiofo de t(eligitne iitcapaci ad capacem ,
quando, & a quo tempore eidebeatur Livellum , par.2. d.i
§ 21.num.48.
TR ANSIRE '"'/«'JcJcrcm J(eUgionem nen potffi T^eUgiofui fine
licentia Summi Pontificis , p.Z.d.j.n.^S.
TRIBUN ALI A CollegiaUarecufari nonpoffunt profufpeflis,
p.i.d.9. -1^.47.
TRAWsLATARIO penfionis andanda fit manutentio , vcl
velimmiffi), p. 1.-1.32.^.35.
TURBIDITAS, confiftens inreplicatione , «0» impedit effe-
ftjin exL'.*ptioais clara: , p. i.d. 32.^.40.
TU R PITUDIN EM/"aw ^tTfvcnr» «ort frf//;'r«r , par. I, d.3.
num. 43.
Limitm quando egitur de pericuh animjc , par- 1. difcept.17.
nuiTl.i6.
"XM^VWiS fiicitur qukmneit admittitur hofpet , par. 2.d.i6.
Iiuni.t47>
VALE uhimuminquocon/iflat , p i.d.jl.nu.?.
VALIDITAS aHui prafumitur ex Ungi/fimt tempore,
p.z.-l.i^.r.i^o.
V ' LID'IM ut fit Judicium, qu/t requirantur , par. 2. d 1.
§.2. nuni.5-
VARIABILIS eft bominii voluntas, part. I. difcept. I. jf.
25. num.Z.
Ex.inp a bujfifmodi variationis in mulieribus remiflive , par.i.
d.i.§.25.num.3.
VARIATIO quando admittenda in exaflioncLivelli, par.r.
d i-§.22.n.5.
VARII leftesnoHprobant , p.l.d, 1.^.9. num.8.
V hSfi. facraamendi pejftnt adcfeditorum inftantiam , par.t.
d.25.a n.ii.& nu.48.
ViAAJ^conirahere nen eft contraberi , par.l.d. i.iT.^. num.4.
& §.i3.num.io.
VENDERE quande , Ci? quemodo pojfint Syndici ApofloUci
res , & bona , fpedantes ad Conventus , quorumfunt Syndi-
ci, p.i.d.30. nu.6o.
VENDI'"', <:} quande poJfmfEeclefid facraVafa , par.2.d.25,
num. 48.
VENENUM Judieum telUtur perTheriacam appellationis ,
p.2 d.i.iT.i^.nu.io.
YEKBA , Jocose pre/ata , nen inducunt SponjaUa , p. 2.^.19,
num 10.
Non minus audiuntur a parte antica , quamp.ftica, quando
adeftqui loquitur, p i.d.i. jT.iS.n.i^.
Omnia , is fingula nihil excluiunt , p.i.d.30. nu. 17.
Sluarerequirantur in contraSlu matrimonii ex prajcepto Ecclc-
fiae, p.i.d.i.jT.z^.nu.i^.
Vetfigna, indicaniia, vel referentia malrimoniam deprafteri-
tocontradlum illudnonprobant , p.i .i.§.4.n..i.
M-ius probatur per verba y vel figna , illud iniuturum indican-
tia, p.i.d.i.ir.5.nu.2.
VooUo pigliare per mie legiiimo Spofo , e ml centento di pigUar
permioSpofo, matrimpnium dc praefenti nonprobant, p.i.
d.i.§.2o. nura ij.
VE9.E0K{JMexpreJ/!efebabet ad matrimenium , ficutablu-
tioexterioradBaptifnum , p.i.d.i. 5.1 j.nu.9.
^eplicatio indicat dubietatsm in Replicante , par. I. difcept. I.
$.19. num.4.
VERBlS pravaUnt faEla , p.l,d.23.nu.45.
VERECUNDIA MuUerum , matrimonium centrahentium y
attribuitur Parentum , & Confanguineorum prsfentiae , p. i.
d.i.§.3.nu.i3.
T(epur<itur franum MuUeris , p. l. d.i. $. J.nu. 14.
VERECUNDI/E Mufierumrara referuntur exempla , par.l.
d.i.§.3.ii.is.
VERISIMILIA ne credantur nimis falfa , rcfdlenda non
funt , p.2.d. t §.i8.n.23.
VERISIMILE quedefl attenditur ,quando dubi» eft TeftatO-
risvo'untiS, p.2.d'i8.n.4i.
VERISIMILIOR interpretatie praferenda eft , par. i.d.i.
§.20. num.17.
VER.it ASfaci/i invenitur quanJe i p/urioui qaaeritur , p-1.
d.6.num.24
FaciUus indagatur i mu/tis , quim i paucii , par. 2.difcept.
i7.num.21.
(Sluo magis conteritur magis einicat , p.l.d.17, n.48.
Sapitts examinata magis elucefcit , pirt. I. difccpt. I. jT. 19-
num.6.
£r difputandofaci/ihs invenitur, p.I.d.i.§.l9.n. 7.
VERITATIS magnum adminicu/um defumitur ah atticu/is ,
p.2.d.l.§.9.n.5.
VERITATI cedit prafumptio , p.2. d.9. num.58. &par.i.d.i.
§.i 3. nnni.6.
Pro VERITATE babetur rei judicata , par. I. d. «. §.11-
num. 5.
VI A aper/enda non eft violandi fani^ionem Conc. Trid- par. i.
d.i.§.6. num.33.
Converrerdi fornicarirnej /^ matrimen um non cft apcrienda ,
p.i.d.i.§.3i. num.6.
Prccjfionum a quo detcminand,! fit , p.L.-l.^^. a n.4l.
VI AM erandi fjcil orem prahent mait Ducei , p,ir.l. difc. 1.
§.6.num.29.
VI A una probihitum non d?bi't a/ia permltti , par. i.difc. 6.
num. 56.
VlCi^RlVS Apofto/icus qua/emiaheat jurisdiHientm , par.i-
d.34- a num.45.
Erfrcpi ar pejfit tjfe oriundus^ p.a d.S.a 0.8.
^aiiiopejfit a//oqui MoniaUs fine licentia Epifcopi , par.i.d.
14.nu1r.91.
VICTOR.IA baheri fe/et Jo-0 prarmii , par. i.difccpt. i.§.i.
num. 32.
VICTORI.-^M '/ienruio promittert quart nen pejfit Adtoca-
tiii . p. i.d. .§.18 n.7.
Pre VICTORlA in f'eret/fh-is fftreverfiit conCiderintiir mul-
ta adj iceiiti.i , p.i.d.l.§.i*.n.2 v.
VICINI pr^fumuntur fcirt j'aiia Vlcini , par. I. difccpt. 10.
luini. 6.
VlLlSteftis non preiat , p.».d.».nuin.»7.
VINCULUM Sjcramtmti quei nen adftrintit Deus non con-
juncit , p.i.d.i.^.jo.n.i»
VINCULUM (upponit /ictntia , p.l.d. i i.n.6o.
VIRGIN.ALIS^«^*r(/ noHtJtfiiitiigtri mmrititm , par.l.d.1.
$.j.aujn.i6.
VIR-
f N D E X R; E K Vi M,
VIRGIN ES ^««</f <» trubefcuitt quaitde audiutit fermoncs nu-
ptiarum j p.a.d ^.n.109.
-yiSlTATIO Ecckjiai, fofita iaCoxfinio duarumHictcefum ^
ad quem Epifcopum <; peftet , p. i d.ss-n. 33-& pertot-
J»VISlTATIONE »a<xdofiuneci.!crfta, an abrjlis deturap^
pellatio, p.i.d.9.an.5.5- . ^ , , r -
^W k communis a Conc. Tnd. lumniopere commendata tuit ,
p.i.d..>'§.»8.n.i6.
Obftriiantia ejufdem pro omnibus Superioribus Regulawous no-
ftristemporibus injunda , p.i.d.i.-§.!6.n.8.
P;r/><??^ «^«/^'^'""'"'•^^'""'//"■'«'Divini Amoris Neapolis , p.a.
d.i.5.3-r.i.i-3- .
Sirvandaefi ab utriufque [exus ^eiigiofis , par.*. difcept.l.$.'0.
num.2.&feq. '
fjbi firvari potefi an Hctar Monialibfts Utl Livellis , par.i. d.J.
^.li.num.ja.
f^bifervatur (y«»V/rffirr#debeat Superiofde J-ivellis , pay.i.d.J.
§.ii.num.7-5> ,
Auando eamampUxit funt Mitniales , an eis debeantur amplius
Livella, p.i.d.i. §.ii.n.7i- . , , ,
jjbifetfjatur an paffirit retinete LiveiJa ex fpeci?!» Indulto , p.*.
d.i.§.i».n.»3.
ULTIMUS flatus atteiidituT ftddignpfcendam quaatatem Ber
neficii, p.i,d.6. an.15.
ULTIMUM Valeinquoconfiflat , p. J.d.si.n.?.
"^^lacceptum ejfe lUterdum gratiaefl , p.i.d.»9. n.l».
VMCXiSteflis contra inducentem pltn^pTobiZ , par.*. difc.l,
§.9. num.i2.
UNlFpRMITAS frocurandafempfr ifi inter Confraternitates
" ejufdemlnftituti, p. «.d.H.n.59>
iJNlO Ecclefia non compreiendit Beneficia , in illaexiftentia,
p.i. d.io. num.34. , r n- •
Eeclefiarum Sacularium guibut eoncurrentibus fperari poflit a
Familiisregularibus , p.z.d.to.per tot.
ineffefluatanon attendittir , p.2. d.6. n.18.
' pnefumitur jufiificara per lonvum temporis Japfujn cum .obfer'-
vantia, p.4d.i6.nu.20i.
UNIRI "" P''fi'"' Seninariis beneficia , Vacantia per obitum
' iFamiliarium Cardinalium , p.i.d-^z^ per tot.
iJNITIM cor.fiderar.da fiintprobatioHes , p. J.d.6. nupl.lj- &
Q.7.n.9. &p.*.d.ti n.na.
peX^^^WLY^SVl^l^Tefles quandofrobent , p.i.d..i5.n,i5.
& p.i.d.io.n.io.
IJNO prohibito , cenfentur prohibita omnia ea, perquaeadil-
lud pervenitur , p. i.d.6.n.57.
yoCALlU M privatio anfieripofiit inftante temporc dedio-
nis , p. i.d.14. a n.i8.
VCCE privari ex abrupto non pottft Vocalis , exiftensin poflef-
fionevotandi, p.i.d.M.an.ij.
VOLITUM nil diciiur , nifi pracogriitum , far. « . difccpt. 4.
niim.19.
^^^^^^^^'''««'«■^«^■'''^^^'/'"'''""■''^''^'''"fubfequentibus,
p.i.j.i.jr.to.num.i6.
Viverfa arguittir i difcretiva loquutione , par.t. difccpt. 1.§.13.
num.i6.
Difponentis quando concurrit acquicfcit dubius animus judican»
tis, p.i.d.i.§-t5.n.it,
Hominis cfl variabilis , p.l.d.l.§.10.num.l.
Honfertur in incognitum , p. i.d. i^.n.i 5. & 46 .
Paroebi in Sacramento necefiitatis omnino neceflarja cft pro iHo*
rumvaliditate, p.i.d.i.§.i6.n.9.
^uando etiam reqiiireretur in matriiucnio , adhuc 00» tollcretuir
illius libertas , p. i. d. 1 . §■ 1 6.n. 10.
l{tpilatur hptttfiati , p i.d. i. §. I4.nu.6.
^ubiicienda efi lefi , non lex voluntati , p.t. d. 1. §.10. num.*,
&d.4.nura-4o.
rfifiatoris quando tft duhia fieri dcbct id , quod verifimilc cft ,
fi.r.d.iB. num.4i.
fiflaterisex quihus defurratur , p .I.d.J. n,8l.
Teflatoris qvando e emmutari pejfit , ,p.a.d.*8. kn.*J.
VOLUNTATIS humana inftrumentum eft lingua , fcu Vox ,
p.i.d.i.§.j.n.4.& ir.»3nu.*i.
Mutatio in MuUeribus aliucinatis i^ faiSo poteft COnCingerC,p.T.
d. i.:^.4.num.i6.
Mutatio folet facilihs epenireinf(minis, p.i^d i. §.4. n.io. ubi
adducuntur exempla .
Perfevtrantia pr^fumitur , p.i.d.i. §.14.0.14.
Maximi quandonullacaufa mutationis adducitur , par.x.difc.i^
^.io. num.15.
Yariationis exempla in Mulieribus remiflTiV^, par.i. d.i. jf.lj,
num. 3.
VQLUNTATI t""»j <>/<■('? , quifraude perfuadet , par.i.d-i. ^
§.ii, num.io.
VOLUNTATEM defacilimutarepoteft fixmina allucinata ,
p.i.d.i. §.io. num.13.
A' VOLUNTATE fnla Summi Pontificis pendtt Indulgcn.
tiarum coiiceflio , p.s.d.t4. nu.66.
V)e VOLUNTATE v^rfeEia tefiari debet Parochus , non de
inchoata, p.i.d i.§.i5.n.4.
VPTARE recufantes non numerantur in deftionibus , paf.i.
d.i4.num.i3.
yOTUM. eonfultoriumnon dant Superiores inferioribus, p.j,
d.i5.num.39-
Minorem libertatem requirit quJim matrimonium , par.i. difc.i,
§.(14. n.8.
Prafidentis eft ejtifdem ponderis cum aliis Votis, par.I.d. 14.
num. S'*.
VPTUM Crfp>/ «/<"'«'" generaliumexquirere folent Sac. Congr.
p.i.d.18. num.105.
VOX eft inflrumentum anijria rationalis, par. i. difcept.i.$,
43.nura.14.
y£qualiter eurrit fi nfillum adeft impedimentum , par. i.d.i,
^.x8. num. 13.
Horrida Prtcconis filere dehet ip diebus feftivis , par.i. d. *5,
num.i3.
Tefiis criminaliter praceffati funeftaeft , p.l.d. 9.^.72.
V REIS folituminjeruit pro r egu la intotoOrbe , p.l. d.5.n.»l.
& d.ii.n.8.& p t.d 2i.nu. 35-
W</URBEM accedere tempori aflivo , & autumnali ncmoCO-
gitur, p.i.d.34.nu.8.
USUS, inquempotefl Heligtofus implicareLivtlla, exponicur,
p.l.d.i. §•**. nu.15.
eontrahendimatrimoniaper fignaaholendus efl , etiam incaCbus,
in quibus fervantur folemnitates Conc. Trident. par. 1. difc i.
jT.ti. nura.t^.
jntre ducendus noncd jn matrimoniis claodcftiniSj par.i.d.i»
§.3.num.t3.
Pulvinarium in Eeclefiis quihus concedendum Ct , par.». d.>»,
anum'47.
KionVf^VSpr-eJudicat privilegio , p.a.d.i7.n.4I.
UTILITAS puhlica prdferinda ifi utilitafi privatd, par.2.
d.to. num.50.
§uando non concurrit femper diciturcxciufa falfifas , par. j.d.i,
§.4.num.S.
UTILIUS permittitur nafci fcandahm ^ quim VCrjtaj fcUn''
quatur, p.i.d.i. §.30.0.3.
2ELOTYP1A quande eopulam cemprohet , pjr. t. difcept.
9.num.»5. •
ZELUS nimtum crni»,endabilis Rotx Romanje crca obfer.
vantiam Decrctorum Concil. Trident. par.i. djfccpt.j. §.30,
num. 33. . ,. ,
Sanllifiimi V. N, pro Vitie commums objcrvantia, par.t.q.i,
/.le.numj.
STL-
SYLLABUS AUTHORITATUM ^*
aU JE EXPENDUNTUR.
Ek Decretalibus. Ex Sacr^RotsDecifionibus.
CAp.Cu"^ in'-9f"f ?"■'("' '^'Ofic.Veh^ai. '^^r. i.A.iA,. 3. 16.num.184. •»'■ par.z. auc.
num.*3. ^^'■'■"■"«''■'"•^^«.''«'w.io. p.2.d.3. anum.31.
Ex Extravagantibus. »««"?• /«''.'^f^.377.«»w>.3.p,i.d.i6.n.i3S.
SxtravagaM.Cum Matthicus df Harettcts ^ p.I.d.J^.a n.47. 'Duran.der.^Z.p.r.i.^, g n.49.
EAT/r^f-»?'»''. •J"'»/t"»''"' Jo""' Vigef.Secundi, par.i.difcept. 33. Bononien. Jurifpatronatu'. dJGhisUrii, ii. Aprilis 1693 <-("'^ot
=lnum. 10. ■?'■", P-i.d. 16. anum. 184.
Ex Conltitutionrbu* Summorum Pontificum . ^'*'g'"- ^'^"fionis atud Marchef.tom i fol 51? nar i ^iC „
Gr^^. X7//.Ctf»/?«r,7S.p.i.d.34.an.59. num. 31. " • ' i- V^- • auc.3i.
Ex Refolutionibus Sacrarum Congregationum . Neapolitana Livellorum 1 1 . Feiruarii 1715. eoram Crilpo
Amalphitana ^ feu Nullius EreSiionis Epifcopatus ii^.Iiecembr, d. i.iT.i^.a n.5. & jT.i 5. n.8. & 17. ' - P 1 P- •
l702.p.i.J.35.n.76. ^ ^"""'"''^•^''«'"'"^''^^■'■.'BebruariiiTiT.S.AtubicoramCerr»
Amerina Matrimonii , p.i.d.lg.in-ij. p.l.d.25. a n.49. '
Aretina 15. Martii 1664. <if 2». "Decimbris i696.par.i. difc.31. Doftores particulares .
anum. *«. ^''^"''"•'"cap.Expartenum.ri.deCamverf.Coniugat DZdii.
Cadlcen.Matrimonii ■^1. Maiino^.p.t.d.it.-Jin.tn. anum.ii4.
Cafalen. Applicationis Legati 7. _7w/» 1696. ^T 7 .Tiecemb. 1697. ///f») r<»p. C«/n //« currilit A num.Z). de Eleclion. par i d ?2 '
p.z.d.i. a nu.S3. num. 19. ' " "^ • *
Eyfletten.x'S.T)ecembris i-j 16.& i^.Maii I7i7-par.l. difcti. Leo de officio Cappellan. '}uaj!.$. feH. i. pn.t, difcept. i 8 ~
anum.114. num.6. ' ' * H • • a
Fo/fanen.^i. Ju/li 1648.^.1,^.31. num.i^. Leixanaconfult 1 i.dublt.S. p.z. d.17 i nu.l8,
rrifingen.T.Maii 1718. p.i.d.2i. a n.iu. C^'^- '^^•^'"^'» -i/' /''■*"»'».i//c.36. p.2.d.i6.a nu.3 5.
Januen. feu SavoneH.EreRionis Cappe llanlarum , par.Z.d.ti. Idem de Benefic.difc.nj.n.^.p.z.d.zj.n.g.'
anum.4«. ^"^'^^'^""i"' '" Offic.Curix Ecclef cap.z6. num.iS-Vir.Z d i4
NeapolitanaMatr{m*/jii ly.Kovembrls tjn.par.i.diicept.i^. num.32,
anum.97. ^"nacellus Form.tom.i. tit.s.form.T.num.jj.fol.iii.p.j.d Ji,
JV«//i«/ JW<»rri»wo»f« 1682. p.i-d.ig. a num.82. anum.17.
I(omana Matrlmotili zj. Aprllis 1667. par. i. difcept. 19. a ^^""'"Formu/.tom.i.tlt.iC.form.e.n.^.p.t.d.n.in.il
num.88. ^''/^'"'^'^'•^'"^'■'^i"'-. •W/^^9«.io8^p.2.d.i8. a n.6. *
J(omana Sub^dlomm dotalium 9. Jt<"ii 1714. par. 2. difc. X. ^""cl^cide Matrim.lib.i.dlfput. io.p.i.d,iq,o,i6i.
anura.57. Spadaconfil,<ss./ib.-i p,i,d.l%,in\x,i6.
F I N I S.
DISCEPTATIONES
ECCLESlASTICvE
UNA CUM RESOLUTIONIBUS,
feu Judicatis Sacrarum Congregationum , in qui-
bus pro una Partium fcriplit , vel pro veritate
confultus refpondit
DOMINICUS URSAYA
IN URBE ADVOCATUS, A BOSCO
Nullius in Provincia Salernitana , U. J. Philofophiac , &
Sacras Theologiac Do6tor , & in Almo Urbis Archigymna-
fio Publicus J. C. Profeflbr.
TOMUS QLIARTUS.
VENETIIS, MDCCXXIV.
Ex Typographia Balleoniana.
SUPE^IO^M PE^MISSU, AC P^IFILEGIIS.
% o
T
PA.
VI »
I N D E X
ARGUMENTORUM
Qiiarti Tomi Difceptationum Ecclefiafticarum.
PARS PRIMA»
DISCEPTATIO I.
Komana nullit. TrofeffiSnis .
ARGUMENTUM.
PRofeflio , emiffa ob metum incerverfionis Status ,
&<ienegationisaIimencorum, nulla eft. Quod
procedit etiarafi fermo fitdefiliaillegitima,deque
metu , inculTo a Patre naturali, five id fequatur per
fe ipfum, {rvz mediantibus aliisPerfonis, dee;us
inandato tacito , vel expreffo. Tefiium difcordantia
in nonfubllantialibusaugetpocius, quamminuac
illorum fidem . AcceptanteMonafierionullitatera
Profeffionis, a J.udice ferv. ferv.canonizat^ , An
poffinc illi Adh^rentesobtemporaleintereflTeadi-
d:a Sententia appellare pag. i.
DISCEPTATIO II.
K^mana ^ppiicationis Hcereditatis .
ARGUMENTUM.
Rev.Fabrica an pofsit fibi applicare hgreditatem illius
Teftatoris, qui inftituit fuos hxredesPuellas, in
Urbe quolibet anno monacandas, commitcendo
Exequatoribus Teftamentariis fua; voluntatisexe-
fluutionem P^g-JJr
D I S C E P T A T I O III.
Sypontina T^Hllitatis Concurfus .
ARGUMENTUM.
Concnrfus, faftus coram ExaminatoribusSynodali-
bus, cum interventu alterius non Synodalis,quando
nullus fit : Appellatio a mala relatione Examinato-
orum quando , & quomodo admiccenda fit ; Ec qua-
liter probari debeat gravamen adhoc, utead. ap-
pellatio admittatur in fufpenfivo, vel indevoluti-
vo: Adducuntur refolutionesquatuor dubiorum ,
per viam legis generalis deciforum a S. Cong.Conc.
in hac materia pag. <5o.
DISCEPTATIO IV.
T^hIUus Matrimonii ■
A R G U M E N T U .M.
Matrimonium, contraftum cum errore qualitatum
uniusexContrahencibiis, qui redundet in errorcm
perfona; , anfitvalidum pag. di.
DISCEPTATIO V.
Mcchlinien. Fundationis Convcntus .
A R G U M E N T U M.
Quibus concurrentibus cx motivo fubreptionis, & ob-
rcptionis foleanc S. Congr. injungere Secretariis , uc
adeant Papam pro fufpenfione Brevium , tacita ve-
jitate, velcum falfisexprefsionibusobtentorum ;
.Translationi Monafteriorum deunoadaliud Op-
pidum , vcl Civicatem nunquam locus eft , nifi prx-
via jufta caufa , &accedenteconfenfuOrdinario-
; rum Locorum , d quo , & ad quem pag. 6y.
D I S C E P T A T I O VI.
Homana TransUtionis Tenfionis .
ARGUMENTLIM.
Translatio Penfionis, non exhibitolndulto transfc-
rendi, an, & quando valida fit. Et quid diccn-
dumincafu, quoilla fiatineum , quidetempore
Translationis non adhuc clericali c haradere fic in-
fignitus pag.dy.
, VrfayaDifcept.Tomiy.
DISCEPTATIO VII.
Hornana Sepnltune .
A R G U M £ N T U M.
Scpulturas eledtio quomodo probari debeatad termi-
nosStatutiCleriVrbiscap.^.^-Sd Jur.elig. Sepult.
Teftes Confanguinri , an , & quando probent ;
Sepulturx electio a quibus Teftibus probari de-
beat, tam de Jure , quam attcnto dicio Statuw cleri
^'•^" pag.dp.
DISCEPTATIO VIII.
Calaritana Cenfurarum .
A R G U xVI E x\ T U M.
QiiandofubftineancurCenfurs,promulgacxfined-
catione , attenta notorietate facti , pro quo fuerunt
promulgatx , & quando debeatur Subfidium Cha-
ritativum p^g -^.
DISCEPTATIO IX.
Januen. Diflnbutionis Eleemuf,iia,Hm .
A R G U M E N T U M.
DiftributioEleemofynarum , qua; coliiguntur occa-
fione particularis Jubilei , &aliarum Oblacionum,
que fiunt Ecclefiis, adquem fpec^ienc.Epifcop. pro-
cedensconcra Canonicosex inforraata Confcientia,
quando teneaturcaafamexprimere pae 7?
DISCEPTATIO X.
Homana Ffitationis Tuellarum .
ARGUMENTUM.
Qiubusconcurrentibas Subfidia Docalia prsftari de-
beanc ab Officialibus Locorum Piorum PueHis, ncn
prscedenceiftarum Vificacions mp tj
D I S C E P T A T I O XI.
Spoletana Funcum .
A R G U M E N T U M.
Parochi quando pofsinc ingredi Ecclefias Regula-
rium occafions aflociacionis Cadaverum ad illorum
Ecclefias , cum Superpelliceo jScola , & Cruce clc-
^''^'^ pae. 79.
DISCEPTATIO XII.
Ts^uUius Dfpenfationis .
A R G U M E N T V M.
An , ad cvicanda fcandala, vitsque periculum,conce-
denda fit Difpenfatio concrahendi matrimonium
cum illa Matre, quam aliquis carnalicer cognovic
antequam ferr. ferv. Matrimonium contraheret , &
confumaret cura cjus Pi lia pag. 80.
DISCEPTATIO Xin.
^riminen. Matrimomi •
A R G U M E N T U M.
Ex motivo impotentix Viri , quibus concurrencibus
Jocus fit Macrimonii DifTolurioni , non pr.Tccdence
tricnnali cohabicacioni ; Et quando locus i\t reco-
gnicioni Mulieris ad cognofcendum illius Virgini-
tacem, cujusaliquafignaoftenduncurnullius cffi-
cacixad illamderaonftrandam pag $■<
DISCEPTATIO XIV.
Tudertin.: Furerum .
A R G U M E N T U M.
AppellationcQiiartxFuneralisquidcontineatur, &
qua; vcniant. Vcla,Sudariola,&:fimilespanni, non
A z folum
Index Argumentorum.
folum peti, fcd nequeetianiafponte Jancibusoc-
cafione F unerum accipi poflunt a Parochis pag. 8(5.
D irS C E P T A T I O XV.
Cafalen. Educationis Filiornm .
ARGUMENTUM.
Pater , reli disFiliis in minori , & pupiJJari xtate ref-
pedive, an pofsit Religionem ingredi, & in ea Pro-
fefsionem enjittere,eifd.FiJiis reclamantilus p.8S.
DISCEPTATIQ XVI.
Hotnana Translationis Tenfionis .
ARGUMENTUJVr.
Habens amplifsimum InduJcum transferendi Penfio-
nes , an illas pofsit transferre in Laicos , Uxoratos ,
& Infantes pag. po.
DISCEPTATIO XVII.
SquiUacen. "Proceljiuh im .
A R G U M E N T U M.
Epifcopus omnem habet a Jure faculcacem determi-
nandi, & mu tandi Vias, per quas Procefsiones tran-
fire debent.Prascipue jufta accedence caufa, & rebus
in eodcm ftatu non permanentibus ibid.
DISCEPTATIO XVIII.
TuiDinen. ^eduElionis MiJJanm .
A R G U M E N T U M.
Rcdudlioni Millarum quandolocus fic , five illae reli-
cts fuerincin tefiamento , fiveacceptats per Con-
tradum , feii aftum inter Viros pag.pi.
DISCEPTATIO XIX.
Komana Funerum .
A R G U M E N T U M.
MercesdupJicataquandodebeacur Parochis, veJ ra-
rione Jaboris , vel racione ficuationis Ecciefia; , in
qua fepelliendus eft Defundus pofitf extra fines Ec-
clefia; Parochialis pag. p?.
DISCEPTATIO XX.
MslphiHen .
ARGUMENTUM.
SubftineturEdidumEpifcopi prohibicivum adfcititii
Capillititii, cujusufus,feii veriiisabufus , nulJate-
nus eft in Perfonis EccJefiafticis pag. 9^,
PARS SECUNDAk
DISCETATIO I.
Duhium ^bolitionis Jnrameriti .
A R G U M E N l^ U M .
Anexpediat a Summ. Poncitice abolcri ufum exigendi
aReisjuramentumde v .rricatedicenda pag. 100,
D I S C E P T A T I O 11.
Fulgnaten. Trio-atus , quo.idCur.im oinima.um .
ARGUMENTUM.
Aiftualis Cura Animarum quando dicatur refidere
apud primam Dignicatem Cathedralis : Adducuu-
turplura argumentaiddemonftrantia pag. 114.
D I S C E P T A T I O III.
Odtnis S.^u^uftnii Ma^iflerii .
ARGUJVlENtUM.
Loco fubneduntur fequentia Dubia ,
Dub. I. Ancum PP. Regences expJeverintquinquen-
nium , & Predicatores docennium , ad formara
Ordin. feu Decreci Capiculi Gencralis , fincpra;fe-
rendi qui primo expJeverinc , in cafu&c.
Dub. II. An omnia iJJa Lcca , ad qua; miccuntur Con-
cionatores .a P.Generali Ordinis,fint confideranda ,
&connumerandaintcr principalioresCivicaces Ita-
lia;, incafuj&ad effjftum, dequoagicur pag,i-2.
DISCEPTATIO IV.
Sitri.anen. Trtceminentiarnm .
A R G U M E N T LI M.
Qua;,& qualcscompccnntPra;caiin?nti:t;Doministc-
poraIibus,corumq;Uxoribus, & Confanguineis , ia
EcclefiisTerrarum,eorum ]urifdidioni fubjcctaru,
tam prxfente , quam abfentc Epifcopo pag. 1 29.
D I S C E P T A r I O V.
T.vifien. Difpcnfationis .
A R G U M E N T U M.
Suppofita indubicata facultatc di(p:nfandi cum Saccr-
dotibus, Monacis, & EquitibusHicrofolymicanis
ad cffccftum duccndi Uxorem , cxaminancur mulcx
caufx , ex quibus movcri folec Apoftolica Scdcs ad
talcs Dirpcafationcs conccdendas . Ec mulco magis
conccdcndi didis Equicibus Hicrofolvmicanis Gra-
tiam tranfitus ad alium Ordincm Militarcm, in quo
conjugalisCanitasfcrvctur pag. 135
DISCEPTATIO VL
Tamicn. Funernm .
A R G U M E N T U M.
Occafione alfociationis Cadavcrum quando pofsint
Parochifaicularcsingrcdi EcclcfiasRcgulanum cCi
ScoIa,& Cruce eJevaca. Necnon quando pofsint pr^-
tendere Quartam Funeralem,n6actentis Privilegiis,
a SummisPoncificib.dd.ReguIarib.conccfsis p.141.
DISCEPTATIO VI L
Ordinis Carmelitarum .
ARGUMENTUM.
Poft mortem Religiofi Ordinis Carmelitarum , fe-
quutam in diverfo Conventu abillo, in quoPro-
fefsionem emific , quomodo dividendcE finc rcs , ad
eundem Religiofum fpedantes, & acquifica; ex ejus
induftria in ucroque Convencu pag. 150.
DISCEPTATIO VIIL
Ordinis S. ^ngufiini Jurisvotandi .
A R G U M E N T U M.
Vocales Ultraraontani in Religione Auguftiniana ex
Provinciis Indiarumlcgicimc Jmpcdici, anpofsinc
ineorum locofubrogareReligiofosItalos. Etquid
dicendum incafu,in quoiid.Religiofiltalifuperad-
dancur in foliis, inalbo rclicfisab illis Rcligiofis
Ultramontanis, qui fueruncconfticuci Procuracores,
& CompromilTarii ad d. eff^-ctum . EledioDcIini-
toris, & Difcrcci pro CapituJisGcneralibuf inca-
dem Auguftiniana Religione, quomodofacienda
fic , ad hoc uc val ida repucctur pag. 1 5<5.
D I S C E P T A T I O IX.
Ciftcn >;'". Capituli Gencralis .
A R G U M E N T U M.
Validum quando dicatur CapituIumGcneralc, noix
obftancibus vagis proceftacionibus, cm ifsis a Vocali-
libus,exeuncibusaCapitulo.ReligiofiaduaJiccrexi-
ftenccsin pacificapoHcfsionceorum Ofliciorum,an,
& quando rcpcUi pofsinc a vocando inCapitulis
Generalibus , & Provincialibus } pag. i<5o.
D I S C E P T A T I O X.
Salisbur<\en. Sponfalium .
A R G U\VI E N T U M.
Obnonadimplcmcntum Sponfalium,quandolocusfit
damnorum, ac cxpcnfarum refcdioni, fivc dc Jurc ,
Ji v\: cx Parcium convcntionc; Et quid diccndum dc
Arrhis, occafioncSponl.iliumconfticutisfpag.KSj.
D I S C E P T A T I O XI.
Komana Tcnfionis ,
A R G U M E N T U M.
Pcnfio quando dicatur nuUa, cx quo illiusTcrmmi
cxadi fucrunt ancc ApoC:tolicarum Littcrarum cx-
pcJiiioncm. Et quid diccnJum, quando cxattio
Index Argumentorum.
facEla fuit a Cefsionario commoditatis , nonautem
ab ipforaet Penfionario . pag. 164.
DISCEPTATIO XII.
Faventina Tenfionis .
ARGUMENTUM.
Jefuitx an finc capaces Penfionum Ecdefiafticarura .
Translatario Penfionis an , & quando decur Manu-
tentio, vel Immiflio. Pcnfionis translatio quan-
do dicatur nulla; Vel quia non fuerit exhibitum
coram Excquutore Indultum transferendi; Vcl quia
DISCEPTATIO XVIIJ.
'l^nllius Terlitii Vfus TontificaLum .
A R G U M £ N T U M.
UfusPontificalium,quibusconcurrencibus,Prelatisin-
feriorib.ab Apoftol.Sed; concedi foleat. Eaum:ran-
tur multi Praslaci iuferiores Catholici Orbis, quibus
Ufus Poncificalium ex gracia coiicelfus fuic pag.190
DISCEPTATlO XIX.
Luceorien. Mitrim'jn:i .
ARGUMENTUM.
• Excquucor proceflerit udOrdinarius, nonautem jviatrira.prJEvia Apoft. Difpenrationecontra.aum,in
tanquam Apoftolicus Delegatus pag. i<58.
DISCEPTATIO XIII.
"Heapolitana Sponfalium quoad Tejlium repeiitionem .
A R G U M E N T U M.
Repctitioni Tcfliura quibus concurrentibus locus fit .
TeftesNeapolitani, an, & quando prcefunsantur
fubornati ; Quando Advocatus fcribere poflit in il-
la Caufa,in qua confultus fuit ab illa Parce.qua: de-
inde ipfius operara non requifivitinCaufasprofe-
quutione pag. 170.
DISCEPTATIO XIV.
Komana Feneflra .
ARGUMENTUM.
■ Feneftrae, rcfpicientes in Ecclefias, quibus concurren-
tibusinillisretineripoflint, vel ad vitam Benefa-
dorum , vel pro omnibus iJlorum Hasredibus , &
Succefl"oribus . pag. 1 75.
DISCEPTATIO XV.
Karnana , feu T^epefina .
ARGUMENTUM.
■ Cafu* vere fingularis , in quo H^res pii Teftatoris fi-
bi appropriat Legatum magnae fummx pecunia-
rum , ab ipfomet Hasrede depofitarum in publico
Banco, non citato Legatario , adqueminpartita
Depofitiafl"eruioH«res, fpedhreonus adimplendi
d.pmmLegatum pag. 181.
. DISCEPTATIO XVL
Olomucen. Tranfitus .
ARGUMENTUM.
Ex quibus caufis foleat Summus Pontifex difpenfare ,
ut Regularis tranfire poflic ad ftatum Sacerdotis
Sxcularis, acineo, extraReligionisClauftra,vi-
tara ducere pag. 184.
DISCEPTATIO XVIL
ForcUvicn.
ARGUMENTI.
Loco quinque fubncd^luncur Dubia .
I. Anadminiftratio SS. Viatici , & Excrcmx Undio-
nislnfirmis, in Hofpitali DomusDei, privative
fpedec ad Parochum S. Lucias , in ambitu cujus
Parochix: fiiura cftHofpitalei Vel potiiisad Cap
pellanum pro tempore ejufdem Hofpitalis .
II. An Jus fepelJiendiMortuosHofpitalisfuprad. in
terConfanguineosintertio,&quartogradu,an va-
lidumfit, quandoreticicus tuic certius,expre/fofolo
quartogradu,adornatumConftitut.i?. S.Pii V. Ec
quid dicendum , quando illud contrahitur , & con-
fumatur, antequam obcineancur Liceras D;clarato-
tix, demandatze in ead. Conftit.i j.S.Pu V. Confan-
guineus, cum Confanguinsa contrahens Matrim., fi
deinde ob nuUitatcm ejufd. Matrim. feparecur , no-
Jitq; Macrimonium iterum cum ead. Confanguinea
valide contrahere, anfiatinhabilis adcontrahen-
dum Matrimonium cum aliis Mulieribus pag. 194.
DISCEPTATIO XX.
Ceneten. B.eftitutionis in inte^rum .
A R G U M E N T U M.
Religiofus , recurrens intra quinquennium , & poftea
reafl^umens inftantiam, terminato quinqu^-nnio ,
poteft nullitatemfuas Profefsioniscor.Ordinana ,
&Saperiore locali deducere, nequeindigecgracia
reftitutionis in intcgrum pag. 207.
DISCEPTATIO XXL
Ftrrarien. feu Bononien.JurifdiBionis .
ARGUMENTUM.
S.R.E.CardinalesdeLatereLegati, mifsi prorcgen-
disProvinciisScatusEcclefiaftici,qualenb&quan-
tam habcant Jurifdictioncm , tam in Spiritualibus ,
quam inTemporalibus, Etin quibusCaufis , cir-
cumftantiis, &terminis, pfOcederepoJsintcontta
PcrfonasEccJefiaftic.is pag. iop.
DISCEPTATIO XXIL
Homana Servitii ,
A R G U M E N T U M.
Clerici Beneficiati BafilkaE Lateranenfis an teneantur
infervire Bcnefieiatis celebrantitHJs , quando in-
duunc Veftimenta Sacra, ut Miflam Conventualcm
celebrcnt; Ec cura quali Voto intervenire pofsinc
Congregationibus , concernentibus commune inte-
reflc . Sacerdos , cui data fuit Eleeraofyna ma jor io-
lita, an pofsit celebrationcm alteri demandare cum
eleemofyna confucta , tam fi idfciat, qu^mfiid
ignorct fecundus Sacerdos . pag. 1 1 5.
DISCEPTATIO XXIII.
"^nmana Tctifmi! .
A R G U M E N T U M.
propna iJJius EccJefia , & Cxmeterio, pcrtmeat ad Penfiones, refervatx fupcr Diftributionibusquotidia-
eundetn Parochum , vel ad d. Cappellanum .'
HI. AnliceatCappellanod. Hofpitalisimpedire, nc
Parochus celebret fundioncm cxequiarum in dic
univerfalis Commemorationis Dcfundorum in Cx-
raetcriis ejufdem Hofpitalis .
IV. An Adminiftratio , & diftributio piarum Oblario-
flum, & Eleemofynarum,qua: perdevotosBenefa-
dores offeruntur dietira in parva Capfula , exiftcnte
in Ecclefia d, Hofpicalis, ad Imagincm Redempto-
nis VaticancE Bafilica^, anpofsint exigi ^ Penfiona-
riisin illis temporibus, inquibusdeterrainata fuic
illarunri folutio ; Vel potius eo temporc , quo divi-
duntur exdem Diftributioncs inter Capitularcs ;
Et an dido tcmpore exigi integraliter polsint , vel
tanturaproratadd. Diftributionum pig. 117.
DISCEPTATIO XXIV.
SanHi Sevri M.trrimomi .
A R G U M li N T U M.
risyfpcdccadParochum ; Vel potiiis ad Curatorcs Matrimonium , metn eontracium , nuliura cft ;Idem-
pro tcmpored. Hofpicalis; Etquatcnus Affirraa
tive quoad priraara partera .
V. An eidcna Parocho configQanda fit Clavisdia^E
Capfute pag. 18).
Vrfi^xDifcept. Tm.ir.
'-•i^
quc dicendum quando cnntrahicur inter Coniun-
Ctos ingradu prohibitoaffinitatis, ctiamfi iliapro-
vcniatcx copula illicita . Adducunturmuit.E con-
jcdura:,6i pra:fumptioncs,comprobanccs copulam,
oftcndicurqucqualis illadebeacefre, adhocutma-
triraonimndiriraat excaufaaffinitacis pag. 118.
A S DISCE-
Index Difceptationum Ecclefiailicarum .
DISCEPTATIO XXV,
Tifauren. Fun£lionuTn •
ARGUMENTUM.
Impedito Epifcopo, velnolentefacerefun^^iones in
majoribus Solernnitatibus , an illas teneatur facere
prima Dignitss, vel potius Hebdomadarius; Et .
I quid dicendum de benedidione Cinerum , PaJma-
rum , & fimilibus Sacris Fundionibus, tam tempore
majoris Hebdomad^, quam in aliis totius anni
Feftivitatibus pag.zzo.
DISCEPTATIO XXVI,
Brafdien. feu Ordinis Carmditamm .
A R G U M £ N T U M.
Religiou Refornjati Ordinis Carmelitarum in Bra.
lilia, an pofsint tranfire inter Obferyan|fs.ejufdem
Religionis, cum fola licentiaProvinciaiisPqrtu-
galli^, fivecaafaftudii, llve fub quocumque alio
prstexcu , vel caufa pag. zii
DISCEPTATIO XXVII.
Lucana Legati .
ARGUMENTUM.
pium Legacum, relidtum in majori quantitate fub ali-
qua licita conditione , declaranda a Tertio , fi dicla
conditio non acceptetur , vel non adimpleatur , an
peti pofsit in eadem quantitate , vel debeatur in mi-
nori, in qua fuit determinatum a pio Teflatore in
cafu conditionis non adimplet» pag. zij
I N D E X
DISCEPTATIONUM ECCLESIASTICARUM
(Juarti Tomi ordine Alphabetico per Dioecefes difpofitus.
\^ NepefinafeuRomana, par.2.difc.i5.pag.i8i.
Nullius Difpenfationis, par.i . difc. i z. pag.So.
NulliusMatrimonii,par,i.difc.4. pag.6i.
NulliusTerlitiiUfusPontificaliura,p.i.d.i8-pag^i90.
,£jLRiniinen.Matnmonii, par,t.difcep,ii.pag.8i.
B
BOnonien. feu Ferranen.Jurifdiftionis, par.i. di-
fcep.ii.pag. lop.
Brafilien. feu Ordinis Carmelitarum,par.i.difcept.Z(5,
pag.iii.
c
CAlaritana Cenfurarum , par.i, difc.8. pag.yx.
Cafalen. EducationisFiliorum, par. i.difc. 15.
pag.88.
Ceneten.Reftitutionis in integrum,p.i.dif.ia pag.ioy
Ciftercien, CapituliGeneralis, par.i.difc.p. pag. 160.
D
O
OLomucen. Tranfitus, par.z. difcKS. pag.184.
OrdinisCarmelitarum,par.i. difc.7. pag.150.
Ordin.Caimelicarum, feu Brafilien.p.2.d.i<5. pag.iii.
OrdinisCiftercicn. CapituliGeneralis, par.i. difcep.
9,pag.<5o.
Ordinis S-Auguftini Juris votandi,p.i. difc.8. pag.i 56.
OrdinisS.AuguftiniMagiflcrii, par.i.difcj.pag.iii.
PArifien.Difpenfationisjpar.i.difcj.pag.ijj,
Parmen. Funerum,par.i.difc.<5.pag.i4i.
Pifauren. Funftionum, par.i. difc.id. pag.izo.
■irnr
DUbium Abolitionis Juramenti , par. a. difcept.i.
pag.ioo.
F
FAventina Penfionis,par.z.difc. iz.pag. 168.
Ferrarien.feuBononien.Jurifdidionisjpart.i.di-
fcept. ii.pag. zop.
Forolivien. , par.i. difc 1 7. pag. 185.
Fulginaten. Prioratus, par.i. difcz. pag.i 14,
J Anuen.Diftrib.Eleemofyn.,p. i. difc.p.pag.^j.
LUcana Legati, par.i. difc 17. pag.ii^.
Luceoricn:Matrimonii,par.2,.difc.ip.pag.i94.
M
MEchlinicn.FundationisConventus,par.i.dif.y.
pag. 6j.
Melphi<5t5o., par.i .difcio pag-p^.
N
NEapolitana Rcftitut.inintcg.,par.i.difc.i. <J.i i.
anum.51.pag. J4.
Neapolit3naSponfaliun),par.z. difcij.pag. 170.
R
ROmana Applicationis H«rcditatis, part. i . difc
i.pag.jj.
Romana Rneltr», par.z. difc.i4-pag-i75.
Romana Funerum, par.i.difcip. pag.93.
Romana Nullitatis Profefsionis, par. i . difc.i . pag. i .
Romana Penfionis, par.j. difci i. pag.KJ^.
RomanaPenfionis,par.x. difcz^.pag.ii^,
Romana Sepultur^, par. i . difc?- P^g.^ip.
Romana Servitii EcckfijE, par.x. difciz.pag. 1 1 f .
Romana, fcuNepefina.par.i. difc.iJ-pagiSi.
Romana Translationis Penfionis, par.i. d.(5. pag.67.
RomanaTranslationis Penfionis, p-i. difcid. pag.po.
Romana Vifitationis Puellarum, p. i . difc 10. pag. 77.
S
SAlisburgen. Sponfilium,par.2:difc.io. pag.i<5j.
SandiSevcriMatrimonii,par.i. difc.i^.pag.iiiflL
S.itriancn.Prxcminenciarum, par.z.difc^. pag.iip.
Spoletana Funcrum, par.i.difc.i i. pag.^p.
St)uillaccn. Proccfsionum,par.i.difc.i7. pag-sw.
Sypontina NuUiutis Concurfus, par.i. difc^.pag.do.
T
TAurincn. Rcdudionis Miffarura , part.i. difcij.
p.ig. pi.
Tudcrtina I uncrum,par.i.difc.i4. pag.8<5.
DISCE-
DISCEPTATIONUM
ECCLESIASTICARUM
A D F O C A T 1
DOMINICI URSAY^.
Tomus Quartus.
PARS PRIMA.
©ISCEPTATIO I.
1 J^ T E H
Thcrdiam Liviam Pallavicinam .
E T
Monafterium S. Bernardini dc Vrbc, cique
adhirentcs .
ARGUMENTUM.
7rofeJJio , miffa ob mctim interverftonis Jlatus , & de-
negationis alimentorum , nulla e[t . Quod procedit ,
etiimft fermo fit de Filia illegitima , deque metu ,
incufso a Tatre naturali , ftve id fequatur per fe
ipfum , ftve mediantibus aliis Terfonis , de e]us
mandatu tacito , vel exprefso . Tejiium difcordantia
in uon fubflantialibus attget potiiis , quam minuat il-
lorum fidem . ^cceptante Monaflerio nullitatem Tro-
fefsionis , d Judice fer. fer. canonix.at£ , an pofsint ;7-
li ^dharentes , ob temporale iiitcrefse , a di£ia S:n-
tentia appcllare .
$ I-
FACTI SERIES.
X concubitu cum Conflantia Curietta , quam
inftatu virginali fubfide futuri Matrimonii co-
gnoverat Marchio Nicolaus Maria Pailavici-
nus anoo 1691. unam fufcepit filiani , cui ad
renovandam memoriam Liviac fux dileaif-
limae Sororis defundae , imponi curavit nomcn There-
fiae Liviae Paliavicinac, & confulendo honori Matris, &
Filiae refpeaivc' , quam voluit fcmper pro Icgitima repu-
I tari , defcribere eam fecit tanquam natam ex legitimis
Vrfaf<e Difcept. TtmlV.
Conjugibus , ab ipfomet Marchionc (imulatis , 9c con-
fidis , nemp^ k joanne Pallavicino quondam Julii Me-
diolanenfis , & ^ Francifca Lieri Romana ( qui tamen
in rerum natura nunquam fuerunt , nec de praefenti repc-
riuntur. )
Aliorum autem Parentum fimnlatione , quamvis ipfe
paternitatem fuam tegere ftuduerit , adhuc faQo prjecifo
rec prius, nec poflea veritatem diflimulare potuit ; dum.
vix certioratus de nativitate A\Ctx Pueilae , cucurrit ad
Domum Matris, &compleftendoInfantem, ofcularieam
CGcpit , laetus proclamando : Oh figlta mia; ac flatim ge- ;
rerofa manu munera Obfletrici dedit; Nutricem invenire
curavit; nomina pro ea baptizanda defctipfic , & deinde
more Nobiiium eam femper traftavit, educavit, &aluit,
ut conftat ex toto Procc/Tu Caufas fuper Succeflione ia
TribunaliCamerae; Ubi autem ad duodecimum iax zta-
tis annum d. Puelia pervenit, tunc Marchio Pater fecum
cogitare coepit , quod fi eam nuptui tradidiftet Viro, fuae
conditioni aequali, magnam dotem eid.conftitueredebuif-
fet: Coepitqi timere, ne in ulcimis periodisfu» vita^coge-
retur alieno arbitrio teftari, & ultimumfuum pandereelo-
gium; Ut igitur ab hifce periculis , & damnis, quz fibi 5
parari metuebat, eximeretur, firmiter ftatuic, d. ejus F»-
liam etiam per vim , & metum compellere ad fulcipien-
dum habitum monafticum, ut de ore proprioMarchionis,
hanc fuifle caufam coadionis referunt tres Teftestormiter
cxaminati , ibi : Perche non vokva fiar foggetto al CapeZ'
irt/if ad un Genero, cber avtfie iitqutetatoy e faitolifarTe-
fijmenio a fuo modo •
Quo magis vero ipfe viriliter quaerebat , & exoptabac
Monachationem , co magis filia odio profequebatur ftj^
tum Religiofum, & Clauftra Monialium i»igredi , ctiam 4
folius educationis caufa; Quippc . quas i pnmo 'emporis
momento , quo ufum rarionis habcre ca"pic , cum Mater
^ fic jubente Marchione ) ci quotidie proponcret ingrcf-
ium cx caufa Educationls in Monaftcrium Sandli Bernar-
dini de Urbe , animosc fupra rtatem refpondere fempcr
confuevcrac ; Kon)inatcvi priina il Diavolo , cbt It Morta-
thc ; DevitLla tamcn, feu potius coafta poftmodumacon-
tinuis, & nunquam intermiflis fuafionibus, & machina-
tionibus utriufquc Parcntis, annuit, fcd natura ipfa aJeo
patcntem avcrfioncm cordis cftcndit, ut in ipu die, de-
A 4 ftinata,
2 Difccptat. Ecclefiaft. Dominici Urfaya.
ftinata pro ingcdTu, vix a long^ audico rumore Currus, mi dijfe, che queflo eta quelioy cbc non vokva^ percbenon ii
quo iraducenda erat ad Monalteriom , laciymis plena , voleva , cbe un Gencio , flando Ini al Capezzale 1' aveffe
femimortua ferfi c^ijdit fuper quoddam fcamnum , & il- d^ fjr fate Tefamento a modo fuo , e per quefto voleva ,
licd ejus labia , manufque nigrs in totum fadae lunt , cbe onnmameme detta fgVmola fi monactiffe , e cosi aveva
S ut refert Teftis de vifu formiter examinatus , & quo- da effere : ut retert d:da Conflantia , & concordant om-
ad lacrymas , pailorem vultus , & conqueitiones in ici- nvs alii Telies.
nere, teibntur aliae dua: muleres, quas dcmandatoMar- Eafdemque minas faspius cxercere confuevit cum Ca-
chionisaflociatseamfueruntad Monaftenum. rolo Curiecto, germaiio fratre didae Conftantix , ipfi in
Certior autem faiSus Marchio Pacer de repugnantia fi- quslitate Cubicularii inlerviente, ut ille adiutor foret ad 14,
Ii«, vice fe abftinendi a coaaionibus , per Sacros Cano- cxtorquecdum confenfum filise ; Utque facilius ex mul-
nes aperte damnatis, graviterexarfit, &: ut filiam ad fuf- tiplicatione Nunciorum , minae paternac , & fuum infle-
cepcionem habicusnionalbci urgciet, lupplicavic Reveren, xibile propoficum ad notitiam diftae ejus filiae deveni-
t> Patri Domino GIkzzio Senion , tunc Pfselato didiMo- rent, accerfita quadam die Elifabetta Bacchina , Uxore
iiafterii , fibique amicicias vinculo conjunftiflimo , ut fupradiiSi Curietti , exclamare ccepit ; M.ia figlia Mona-
fub prastextu explorandi voiuntaiem filias , eidem pande- ca U vo^lio , e Monaca ba da da effere : & aded in hac
ret fuam , diredam ad Monachationem , cum hac diffe- determinata voluntate fremebat, ut poftquam fpatiodua-
rentia , quod in cafu eledionis ftatus monaft:ci , magnas rum horarum declamaverat, ibi : Si alterb tantodettoSi-
exhiberet elargitiones : Jn cafu vero contrario, viles , & gnor Marchefe , cbe faccva fino la fpuma dalla bocca , e 15
inaequales nupcias proponeret , cum perpetua ejedione a duro a ftare in collera , feinpri minacciando , e gridan-
coofpe^tu Paterno , & relegatione ad Ciritatem Januz . do , per lo fpazio ai due ors in circa , e fcmpre contitfu-
f Sufceptum ob Amico' munus prompte exequendo diftus ando apaffegginre .- Itaut tremebunda , & tacens eadem
Rcverendus Pater Dominus Ghez^ius , poft varia hmc Bacchina nunquam aula fuent refponderc , quemadmo- 16
indedidta, & refponfa refpedive recepta, propalavit no- dum ipfamet formitcr cxaminata , deponit , ibi .- Stavo
fira Ther. Liv. voluntatem fuaoi , ex diamecro contra- intimorita a nonrifpondeigli, percbe temevo di peggio ; ben-
riam Monachationi : Vorrei continuare in quefloftato, che sf tia me med.dicevo : fjJf che gran Beftia e queft' uomo.
JI6 adeffo , e ftar fempre cosf : quai; cum direild contraria Hifce tamcn non con^encus Pacer , ut cercior reddere-
eifec defiderio Patiis, fevere replicavit Rever. f ac. Dom. tur filia de ejus determinata voluntate , & de graviffimis
Ghezzius, ibi : Non vivuol tener piii in quefidftato, accio minis in cafu inobedienciac , delegavit fecunda vice Pa- 17
non fia in voftra liberta di ufctte da guefio Uonajiero quando tiem Crefcium , & non amplius pofuit Puellam in liber-
vi pare, 0 piace . tace eligendi ftatum , vel Religiolum , vel Saecularem ,
Quamobrem poft nonnullasprotelationcs, inutiliter pro- prout fecerat prima vice , & prout confundendo unum
poficaj ^ noftra Thcr, lyiv., coatta eadem fuit, tum ob tempus cum altero, aequivocariquandoq; fole:; Sedprae-
8 connaturalem virginalem pudorem, tum ob reverentiam, cisd , & exprefse comminari fecit , quod quatenus fi-
debitam Viro gravi , & PrjElato Monalierii , fe fubmitce- lia non fufcepiftec habitum monaiticum , fiatim eidem
re praccepto Faterno , fed uni fimul adverlanrem volun- fubtradurus foret alimenta , quae more Nobilium, & lar- 18
tatem apertiftime declarare, afterendo; Per dar fodiifaz- ga manu ab ejus nativitate ulque tunc fubminiftraverar ,
zJone a mio Padre , io ml fa<o Monaca , ma non cbe lo mi redigendo , tam ipfam filiam , qu^m ejus matrem in ex-
facci volentierl, percbe la mta volonta faria di ftar Secol.i- tremam egeflatem , & infelicitatem ; demumque , quod
ra, ut refert Monialis Sarro/f/ra formuerexaminata, fub durius erat , non amplius Therefiam I.iviam agniturus
^ cujii^cura vivebat d:da Ther. Liv., & quz fuit prasfens cflet in filiam, ut de fado proprio depoluit formjter exa-
difto colloquio . minatiis didus Patcr Crcfcius, & concordant alii Teftes, I9
Quemadmodum ob notitiam volunratis Paternai afTiduo tam formiter, quSmad perpecuamexaminati .
maerore afficiebatur eadem Ther. L.v., ibi ; ftava pcnfo- Hujufmodi minas, lum piopterearumgravitatcm, tum
fa , e fco-rfolata : ( funt verba prasfacjE Monialis Barto- quia proveniebant h Viro potente , Sc fevero , k cujus
Jettae ) lia e converfo repugnancia filias magis excitabat voluntacc , & totali arbitrio illarum exccutio pendebat ,
10 Marchionem Patrem ad ulteriorem coadidneiil ; ideoquc, concutete debuift^ent qucmiibec Virum forcem , & con-
retento eodem praecextu explorationis, novas fuggeftiones flantiftimum , & tanco magis leneram Puellam , non- 20
ipi"i deferri quxfivit per medium Patris Nicolai Crefcii dum ad decimumodavum annum pcrventam , omnique
iacerdotis Auguftiniani, fuique intimi famsliaris, qui per- humano auxilio deftitutam ; Venim aded grandis erat
ventus prima vice ad Monalterium , icerum eidem Ther. pcrhorrefcentia ftatus Religiofi, ut iis non obft.mtibus co-
Ljv. nunciavit Monachatum h Genitore optatum ; Sed ram omnibus Teftibus, qui minas Patris refeitiiant, pro-
ab hoc iterato nuncio exacerbata Puella , apcrce refpon- teflabatur exprefse , quod 11 umquam ampledteretur fta-
dic ; Cbe nen voleva tante Monacbe attorno : Cumque tum Religiofum id faceret , ut pareret praEcepto Patris ,
>i iJem Patcr Crefcius urgeret , proponendo executionem led contra fuam propriam voluntatcm , ut , fignanter dc-
PatcrnaB voluntatis, tunc illa perturbata , & iraia , ter- ponit Patcr Crefcius , ibi : Giache per me non vi far^
ga vertit, & conclufit; Cbt volevatempoapenfarci : pro- niffuno , che m' ajuti , bifogtiera , che io faccia a fuo mo-
ut de fadlo proprio deponit formiter examinacusidem Pa- do , contro perb la mia volonta : Sc concordant alii infe-
ter Crefcius. ri„s adducendi ; Itaut nocatu dignum eft , quod nuUi ex
Per aliquod temporis fpatium , invito tamen animo , Teftibus , ejuj conftantiam vinccre tentantibus dc man-
tulit Marchio Pater hujufmodi repugnantiam , &proiela- dato Marchionis , liberum conlcnfum praeflicit , nec un- 21
, tiones , fed ulterioris mor* ioipatiens ( Vir cnim erat quam dcdit refponlum fimpliciier affirmativum , fed fem-
catcat obedientix cupidus ) diinifit terminos exploratio- per eam conditionem, !c intercalarem aJjecit, quodcon-
nis , non amplius filix conccftit libertatem eligcndi nup- fcnticbat, fed contra propriam voluntaicm.
12 tias tcmporales, quamvis vilcs, Sc insEquales , neque ei- Exrorto hujufmodi conditionato confenfu, iradufla fult
dcm amplius comminari fecit Iblam ejecClionem h proprio didb Puella de mandato Marchionls ad donnim DN.fub
confpcdu , & rclegacionem ad Civitatcm Januae , prouc cura iilis D. Uxoris, ibique fufpiriis , iactymis , & con-
antea fcccrat; Scd mutata tocalicer phrafi , ad minas gra- qucllionibus fuam vokintatcm ftacui monaflicocontrariam, is
viftimas fc convercit , quibus filiam coaiflare coaftus fuit apcrciftimL' propalavit , & contra inhumnnum Patris pro-
ad affumptionem habitus Religiofi; Ad hunc autem cffc- pnlitum , non femcl dcdamavit , icauc mifcracione dudfa
flnm adhibuit primo loco Conftantiam Curictiam Ma- Uxor , raro excmplo , dcrefquit thaiamum coniugaicm ,
ti*m, eidem exprcfse pracipiendo, ut per omncm viam, & ut Puclla: in anguftiis pofita; folatio elTcc , fpatio feri*
eiiam adhibici.s minis , curaret monachatum c;u$ fiiisc , crium mcnfium in cndem iedlo cum ip('a condormivit, uc
nullamquc fere, finebat prsctcrirc dicm , qua idem pras- de auditu ab eadcm D. Uxorc dcponit Tcftis fub hac de-
cepcum , cafdcmque minas non rcpctcrci , rantoquc ani- pofitionc dciundlus.
mi ardorc cupicbat nupcias (piricualci ipfius filijB , ut fu- Illie autcm qucrclT , & lacrymcr non foliim notjC
Toic corrcptus, quadam dic rnanibui clatis, irruic in prac- erant omnibos cjus Domdticis ut deponit D. Teflis for-
f;itam Conliantiam Curieitam, quia cadem aufa fuit con- mitcr examinatus , & concordat aftcr Teftis ; Sed ca- ;j
fulcrc , lutius cfte pro filuie anim» cjus filisc nuptiascar- rum notitia cxiit etiam cstri domum , & ftaiim in to-
nalcs prrparare , ibi : i/ che feniito , dttto Signor Mar- t.i Vicini.i publira vox , fc f.ima extorta, quod d. Tli.
cbcfe ccn voce alier.ita , ed in cellera r' aranzd verfo di Livia cogebauir prarccdcnrilnis mini» ad fufcipicndumh.i-
mi (cn le mani alzatt , qu.ifi per mttKrmcli alla go!.t , e biium Monafticum contra propriam volunt.item , & ot>
tDlnat ,
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
oninas, fibi illatas iMarchione Pallavicino, utrefercDo-
ftor Piiyficus tunc vicinus. Iftamque veritatem patcfecit
etiam d. D. Th. Liv. inCivitate Aibani, quo folatiicaufa
tradufta fuerat, proutdeponitD. Curiaiis.
Notitia hujus infuperabilis repugnantiaB, magis impulit
Marchionem ad coadionem; Actimen netraftutemporis
difta TherefiamLiviamadverlusfuam meticulofamprofef-
fionemreclamarepoifet, omnertudiiimadhibuit, uteidem
praecluderet quamcumque viam deducendi Jura fua ; Quo-
zd circa coegit eamademittendamampiiilimam , &ftringen-
flimam Renunciacionem quibufcumque Juribus, &haeredi-
tatibus, tamdelatis, qu^mdeferendis, &quoddurius, &
forfan inauditum eft, compulit eam renunciare etiamfup-
plemento alimentorum, utconftatex Inftrumento Renun-
ciationis, nec eidein voluit uliumhcet tenuiftimum Livel-
lum conftituere, uteamperpetuo fibi fubjedtamretinerec ,
ac reclamandi modum adiraerec, prouthanc rationemred-
didic cuidam fuo Familiarj, qui id depofuit ; Itauc etiam
25 hodie difta Therefia Livia deplorare cogatur barbarum
effeftum renunciationis, dum veftibus laceris, acfordidis ,
& quafi feminuda, fine ullo humano auxilio ( Monafte-
rium enim nihil aliud fubminiftrat, praeter moderatum vi-
ftum) illa, quaein vita Patrisexcitaveratinvidiam, hodie
effeCta cft iudibrium cacterarum Monialium; Quamobrem
recogicans didta infelix Puella , quod mediantc lupradifta
renunciatione, & proximo ingrefiTu in Monafterium, fibl
adempta erat libertas depraefenti, &fpc$etiam reclaman-
diinfuturum , obdefeflumpecuniarum, adeoingentimoe-
roie correpta eft, ut pridie ante ingreflum omniaejusoffa
fenfibUiter contremuerint, ad cujus fadi notitiam totado-
mus N. commota fuit .
Dieigicur 10. Novembrisijio. poftade6Iudluofumprin-
cipium, pofttotreclamationes, & lacrymas, praevio con-
fenfufemper, utfupra, conditionato , habitum Religio-
fum invita coafta fuitfufciperein Monailerio Sandti Bernar-
dini de Urbe, ubi tunc temporis aded percrebuit famavio-
tS lenciae, eidem illatae , & contrariae ejus voluntati, ut in
die vcftitionis / intra, & extra Ecclefiam publice, & pa-
lam condolentes de infelici conditione cjufJem Therefias
Liviae uno ore murmurantes dicebant; Poveretta : econ-
dotta al Macello: ut teftata fuit nobilis Matrona , fubhac
depofitione defunfta, & ejusCubicuIaria; Quifiimo ipfa-
met Therefia Livia in primo ingrelfu ad Monafteriiim
poft fuiceptionem habitus ftatim conqueri , &a!ti(rimedo-
lere coepit de vi, & metu fibiillato, &quod e^minisPa-
terniscoaftafuerat renuticiareSaeculo, & Boniscontraejus
*;, propriam voluntatem, ut teftanturquatuor MonialesMo-
nafterii, quarumfidesprodutta fuitab ipfoProcuratore didt.
Monafterii in Tribunali R.C.antemotam prefentemlitem
fuper nullitate Profeflionis, &concordant aliaeduac, qua:
fueruntin hacCaufaformiter examinats.
Non fatis verd explicabiles funt reclamationes, & con-
queftiones, quas dietim , & abfqueulla intermiflionecon-
tinuavit toto tempore Noviti&tus eadem Therefia Li-
via , quae in attu veftitionis nuncupata fuit SororMaria
28 Conftantia Pallavicina ; Neminem quippe alloquebatur ,
cui dolenter pon exprimeret , quod habitus illeReligiofus
cruciabat eam ficuci ignis, & quod parituruseflet damna-
tionem, & perditionem propriae ejus animae, utreferunc
Teftes formitcr examinati; Interiftastamen anguftiasme-
ditabatur adhuc quomodo poft obitum Patrispoifet adver-
fus profeffjonem futuram reclamare; Quamobrem acccrfi-
toN.N., diverfis vicibus, poft exageratam inevitabilem
29 damnationem ejus animae, fi in illo ftatu permanfura fo-
ret , confilium ab eo petiit , quomodo poflet viam ftra-
tam, & apertam fibi relinqueread reclamandum; E licefc
femel, bis, & tcrtio, interpolatis remporibuscohortatus
eam fuerit diftus N. N., utdivinoNuminiiecommenda-
rct, &ob idnullum confiliumpraeberevolucrit; Deviflus
tamen quarta, aut quinta vice, qua vocatus, acccflit ad
Monaftcrium , ab importunitate diftae Thercfiae Livia;
/egalc temperamcntumpropofuic, quod nempeipla poterat
JO in Aitis alicujus Notarii dimitterefecretam, & figiilaram
proteftationem , in qua expnmerec , fe vi , & metu Mnr-
chiouis coaftam fnifle ad fufcipicndum habitum, eadcm-
quevi, & mptu cogebatur profitcri ; VerClm adcrtgrandis
erattimor, adeoquc prarfcns metus, quem conceperat dc
feveritate cjus Patris, utmetuens, nead cjusnotitiamdc-
venirctifteaausirretrailabilis, noluithujufmodlconfilium,
tam anxie per antci exquifitum, &cxoptatum, acccnta-
31 re, eamreddensrationcm , ibi ; Nontfimeno Lei reffdfcrma
di HOH porm in efecuzione, nefare «lcuna dichiarazioie , 0
protefia , perche duhitava , che fcuopreHdofi cio, i/ Sig. Mar-
chefe fuo Padre era capace fino difarla avvelenare aeatroil
Monafiero : piout defaitopropriodeponit d.D. D.
Et hoc gravi metu concufla , cogitavic, fe non poflc
fuam contrariaftj voluntatem exponere in adiu exploratio-
nisR. P.D. Vicesgerentis, quiafi ifterationefuiofficii im-
pedimentumpraeftitifl"etProfeflioni, ftatimeidem obvenif-
fentomniamala, utfupra comminata; Quocircacomp/e- ai
toannoNovitiatus, & prascisefubdie ij.Novembris 1711.
vivente Marchione Patre, & ficduranteadhuceademcau-
fametus, adom profeflionisemifit, fed conqueftiones , &
querelasnunquamomifit,
Siquidemmagisquerula, quamanrea, &magisconftans
in fua primaeva opinione, contrariaftatui Religiofo, fer^
nunquam poft profeflionem accedere voluitad Chorum , nec
alias ftjnftiones fpirituales Monialibus proprias exercere , jj
perpetuo odio habuit, & adhuchabetMonialem N.obir.-
finuationes, (eu inftigationes, fibi fadtas tempore educa-
tionis , ut habitum Religiofum indueret , & quod magis
horret, habira notitia obims Marchionis (adeo mentere-
tinuit, & a?gr^ tulic violenciam , fibi illaram) uc concri
ftimuium fanguinis , & naturae no'je:ric eidcm recicare J4
unam Requiem aeternam; Quininio non femel tentavicfe
ipfam occidere, & non femeT, projedto velo interram ,
maledixic Authori fuae Monachacionis, uc hasomnescir-
cumftancias referuntdua;Moniales, formiter examinptie ,
&fignanterMonialisN ibi; Dopoladiluimorte alcunevol-
teavtndogli lo voluto dire , che faceffe gualche Oraziorteper
fuo Padre, la medema mirifpondeva , che ron fapeva dir-
gli ne meno unRcquiem aeternam , perche f anima det fuo jy
Padre era air Jnferno folamente per avere fatta fare lei
Monaca per forza &c. Anzi un altra volta &c. detta Suor
Maria Cofianza itc. prefe ilSupprietto, fe lo levo daTcfia,
e lo buttb via, efprimendo loa collera le fegventi, 0 con fi-
tnili parote : Sia matedetto cbi me tohafattomettere .
Dumautem, fecuto fub die i ?. Martii i^i^.rcpcnrino
obitu didi Marchionis , eadem Therefia Livia fin^ ullo
frudtu dd. querelas, & conqueftiones, dolenter, &paIJtn
emittebat in Monafterio, ad ipfiusDefoniti inteftatam fnc-
ceflionem obtinendam pluresquidem comparuerunr in Tri- 16
bunali Thefaurarii, interquos R.C. A. Nobiles Pallavici-
ni, & Lomellini Januenfes , Monafteriiim S. Bernardini
de Urbe, ex perfona dift. Liviae , ac Maria Hicronyma
Arnalda, ibique accrrim^ difcufla Caufa, cmanavit Sen-
tcntia, adjudicansdecem unciasdiftachacreditatis R. C. A.
acreliquas duas fupradido Monafterio, qu» tamenp.iftea 171
ingraduappellationis per Tribunal Cameraerevocata fuic ,
ac in oninibusrefoluta ad favorem Arnaldae .
Haec dum in Foio pro confequenda haereditatc agebantur ,
contemporanee etism Ther. Liv. animum fuum adegiflct
ad promovendsm adtioncm fuper nullitatefuae Profeflionis ,
obcelfaram cum morte Marihion^s Patriscaufam ultcrioris
timoris; Sed quia deltituraerat Defenforibus, Confangui- jt
neis, &Am:cis, ncc pecun^as neceifariashabebatproafl^Ui
menda tam uravi lite, nec Teftesparatos, quifefubjicerent
examini, & viceverfe plurimum proJefle eidcm poterat >
quod compleretur Proceftus iiiper lua filiationc refpeitu Mar.
chionis, ufque ad rem judicatam, fi ficri potuinTct; pro-
iapfus idcTce^ fuit annus cum dimidio circitcr £pd:e obituj
Patris; VerCim timenspoltea ne labereturquinquennium i
Sacr. Concil Trideiit fejfij- de Refortn. cap.ig. conccfl^um 3J
nulliter Profeflis adreclamandum, praeparatishocinterim
eomeliorimodo, quopotuit, rebusneccflariisad inftruen-
damCaufam; Judicium in Curia Vicarii introduxit fupcr
nullitate fuae Protcflionis, de menl"e Ottobris 17/6. &fic
inrra quinqucnnium h die Profeflionis^ emifl"* fab dieij.
Novembris 1711.
Conteftata proinde fervatis fervandiilitecoram Audito-
retunc temporisCardin. Pro-Vicarii, cx.nminatifquc qua-
tuorTeftibus ftrmiter, hocinterimfeadmitti fecitadcau-
fim M^ria Hieronyma ArnalJa , tanquam hncs Mar- 40
chionisPallavicini ; Ciimque mcru excommunica:"onisTC-
perti fuifl"ent novi Tcftcs, & Th.Liv. urgcretprocorum
formali cxaminc, adcd prsrvaluit ccntrarius conatus, ut
quamvis cadcm Th. Liv. cifct Adrix , & examcn f cri de-
buifl"etfuisfumptibus, adhuc fudexnoluic illud admirterc ;
quinimm6 ncc voluit , quod Procurator Monaftcril exhi-
bcrct mandatum Procur.T , At Sign.Tturar Juftitix Pryfc-
(ftus, aJ noftram rcclamationcm ; fic fuadcntc Juftitia , 41
praeccptivecidc^-i ^ •i'.inx't , utadmitfret Articulos, man-
darec examinari Tcftcs formitcr , & cxhbcretur mand«-
tumprocura:, i quoexarcebatuj d:i>us Judcx, admif?tde-
iode
t)ifceptat. Ecclefiafl. Dominici Urlayac.
iade Artlculos ; Sedutimpoflibileredderet examen, 3dje-
cit in decreto sque infolitam , ac exorbitantem conditio-
nem, qood Teftesexaminarentur inejusDomo, adquam
Teftes, juflisdecaufis, accedere recufabant; Hincadre-
movendum hujufmodi obflaculum recurfus habitus fuit ad
Signaturac Juftitiae Tribunal, jlquofubdieij, Septembris
-fl 1717-J proponenteR.P. D. Marcolino, refcriptum fuit :
Keverendiffimus Vicarius iterum audiat , & mandet exami-
riTefies inOfficio: Sedhocparum profuit, quinimdjudi-
cemmagis afperumreddidit, naminaudito inCuriaexem-
plo, nullo demandato examine , quinimmo illo exprefse
rejefto, cum decreto .- Petiit ; in fpretum didti refcripti
Trinunalis Signaturae, Sententiam protulitfuper validita-
teProfeflionis, & Votumetiamfuum propalavit; Utrum-
45 quetamen fub die t, Decembris I717. plenis fuffragiiscir-
cumfcriptum fuit Judicatum, mediante refcripto ; Reve-
44 Tendijfmus Vicarius iterum audiat , circumfcriptis omnibus
geflispoft refcriptum Signaturts , & ampUus ■
Intereiemeritepromoto ad Vicariatum Urbis cl.memor,
Cardin,Paracciano, reftaurata iterumextitit Caufacoram
cjus Audirore , ac poft completum examen Teftium , ab
ejus Antecefforcrejedum, totprotelationesadinventae fue-
runt , ut Caufae expeditionem per lapfum fexdecim menfium
4J impediverint , & dumdiftus Auditor erat limine ferendx
fententiae fupernulIitateProfefTionis, Adverfarii ininfurre-
xeruntcontrafamam, &bonosmoresnoftrorumTeftium ;
quam vis triennii fpatio eorum perfonas approbaffent , dando
Interrogatoria , & difcutiendo eorum difla, &utulterio-
46 ribus^xpenfis nosfatigarent, obtinueruntadmittiarticuios
fuper mala quaiitate diCtorum Teftium (resfare inCuria
inaudita) Quamobrem nefciens ampliilstot defatigationi-
bus refiftere, recurfum habuit Therefiam Liviam ad SS.
qui juftitia, & pietatefimul motuscCim effet jamcompie-
tusProceffus probatorius coram Judice Ordinario, digna-
tuseft mediante ejus Auditore a vocare Caufam a diflo J udi -
ce, illamque decidendam remittere ad Congregat. Concil.
Cumque in praefenti Congregatione proponatur praeinfer-
tum dubium , affirmative refolvendum effe confidimus ,
prout enixis votis humillime fupplicamus .
Pro faciliori autem Caufaedecifione, illam dividimusin
tres Articulos; Inquorum primoufquead cvidentiampro-
»n bamus, fuiffe illatum Therefiae Liviae metum gravem ,
& fufficientem ad annullandam ProfelTionem ; In fecundo
hujufmodi metum duraffe etiam tempore emiffe ProfefTio-
nis; Etintertio, nequaquamremanfiffe purgatumcxadi-
bus fubfccutjs.
§. II.
Trohatur illatio metus gravis , fufficiens ad annullandam
Trofeffionem .
ETquidemprocedendo cumthematemox difto, notan.
dumoccurrit, quod quacftioharcnuliitatis Profelfionis
1 propofita fuit coram Ordinariointra quinqucnnium; nam
ProfLffioemiffaextititdie 15. Novembris 171 1.& Judicium
fuper nullitate introdudfum fuit durante adhuc quinquen-
nio, rcmpcdiei^. Oitobris lyi^.&habitu Monafticonon
dimiffo, & ficjuxta pTxkripiitniSac.Cencil.Trident.feJf-zs.
de Reformat.cap.i<).q\iod Rcgularibus, fubquorumnomine
veniuntetiam Moniales, retentohabitu, concedit ,ut inva-
2 lide Profefrusadvcrfusprofcffionemfuam validdpofTitrecla-
re , dc quo decrcto latc^aguntad rcmnoftram yivendan.de
JAct. lib.2. cap.to. num.i'). Cammarat rcfponf. decif.i. nu-
mer.ic Navarr. commcniar-^. de Regular. num.ji.&feqq.
De Grojfis controver.fori\ I . num.i. Miranda in Manual. Pra-
lattein.l. tju^Ji io.art.i. & fcqqVentrigl. inPrax.rer.no-
tab tom.\.annot.^-] num zi.ijfcqq.
Nullitas autem rclultatcvidcntcrcxmeiu , illatoThcrc-
fijE Liviac quo probato , profcffio venit omnin6 relcin-
dcnda , ut dctcrminat lnnec.incap.i.de iis , qutevl, met.
3 cauf.fiunt, if S.ic.Conc. Trtd. d.Jcff.2yde Rcform. cap.19.
de Kcgu/.Etcntm pro vaiiditateProCeflionis , quaecft quod-
dam Sacrificium proprix voluniatis, Dco Immortalioffe-
rcndum , non fufficit folus matcrialisconfctifuj, fcd requi-
ritur confcnfus , &Iibertas, ac voluntasundiquc libcra , &
4 fpontanca , ut c^icgie notant Barbat. conf.j^.num 2. circa
tncd- volum.i . V/iiif confsx. nuin.^6. lib.l Cammarat.ref-
ponfi.mimx. <if 5. Poricll. Dub.Regular. verb. rrofeffionuUa
tium 1 lom.\. Catuf. Sylv.iicrvunor. arbor.io »Krw.6.Dcus
cnimcoaiUfcrvitiaalpirii.itiir, .nc hilarcmdatorcmdiligit ,
&voluntarios militesfibicl.gitChriftus, catten.Non cjl lo-
dift.15. quieft.i. can.Citmvero infin.'.^. qu<e(l. 6. XSnicPdl-
miftagloriabatur de fuafpontaniiatecum SacrificiumoflFer-
ret P/a/.53. ibi : Voluntarie faciificabo tibi : ac concordat
D.Paul.i.adCorintb.<i.'j.\b\: Unufquifque dei , prout defti-
tjavit iti Cofdefuo, nonextriftitia, ant neccjfitate ; bilarim
eniindatoremdiligit Deus : cumconcordan.citatis /«low.i. 5
Vifcept. Ecclef.par. i- difcept.i. num^.
£tade6 ncccfTaria eflha:c libertas, & totalis fpontanei-
tas , ut Gentiles ipfi retrahebant ab Aris Hoftiam , fi mu-
gitum, &flebilem vocememififfet, arguentesinde dirum ,
& infauftum Omen , & quod Diis invitis offerebacur, uc ^
refen Macrob. lib.i,. Satum. cap.%.\\)\ : Obfervatum eftaSa-
crificantibus , utfiHoftia, qu<e adAras duceretur , fuijfetve- 7
bementius reluilata, cftendijfetque , fe invitam ^ltaribus
admoveri, amoveretur,quiatHVitoDeoofferrieamputabant \
qu<e vero ftetijfet oblata, hanc volenti Numini dari exiftt-
mabant .
Hioc fummo Jure Sacri Canones , & praecipue Sac. Conc
Jrident.feff.z^i, de ^fg«/ar.fa/>.i 8. utomnimoda libertas in
profelfionibusadeffet, anaihematifubjecit, non folilm quo- 8
quomodocogentesaliquam Virginemad ingrediendum Mo-
nafterium, &fufcipiendumhabitum; fedetiamconfilium,
auxilium, &favoremdantes, ut videre eftin<//(SeM/>,i8. 9
& traditCayu/rii/ inSylva terminor. arbor-xo. »«»».41.^4}.
Bordon. de Ptofeffon. cap.io- num.6s.&fcq.
Inpraefeniiautemhypochcfi hiciibera, & fpontanea vo-
luntaspenitus defecit . Th.enim Liv.antequam ingredere-
tur Monafterium , folius educationis caufa , ob magnam lo
averfionem ftatuiReligiofo, deliquium paffafuit, necnoa
JacrymaB, fufpiria , pallorvultus, &conqueftiones ingref-
fum concomitataE fuerunt antequam habitum fulciperet ,
fenfibilis tremoroffiumpraEceffit , neclacrymas, autquere-
laedefuerunt, Poftquam verohabitum fufcepit, ac poft Pro-
feffionem, contrnuae fuerunt quercla:, & nunquam inter-
mifraeconqueftiones , ut demonflrabimus infra : Quamobrem
fi folus vagitus, & flebilis vox in Sacrificio , falfis Diis li
Gentilium offerendo, fatis erat, ut Hoftia ab Arisretra-
hendaeffet; quantomagislacryma; , fufpiria, &continue
reclamationcs, improbaredebent profeffionem, quaEcftSa-
crificiumfuiipfius, Deoveroofferendum , uthisferd verbis
exdartwGonzal.incap.t.de His, qutevi, metcauf.fiu.uhx i»
aliiconcordantes cumulantur.
NonfolCim autemincafu pracfcntinonadfuit plena liber-
tas, fcdptobamusulteriiiseffcdivamcoailionem, ac innc-
gabilem metum; Receptiffima namque apudDD, eftopi-
nio, quod pro nullitate Profeffionis, &cujufcumquc alte-
tiuscontraftus, fulficit metus reverentialis, un^cummi- ij
nis, autpericuloalicujusmaligravis, Innocincap.Caufam
deOffic delegat. Coton.contr.celebr.lib.<^.contT.i\. dePrefeff.
cap.i.num.^z. Cayyc. Latr. confult.^o. num.ii. &feqq.Pi-
lajadecif. Vontific «2. num.iS- tom.t. £t quamvis nonnulli 14
graviflimiDo6tores, proptcrmagnamlibertatem matrimo-
nii, tam fpiritualis, quamcarnalislaxiorem tucanturopi-
nionem , ut fcilicet folusmetusreverentialis Filiarcrga Pa-
trem , UxorisergaMaritum, &hujufmodi, fufficiat abf-
ijucminis, quosrefcrunt Farinac.fragment. Criminal.par.
2. verboMctus mm.\ j8. pleniffime CafJill. contr.Jurlib.S.
tit. de Aliment. cap.sg.num.i^. EtiVii, utfufficiant impor- IJ
tunacpreccsejus, cuirevcrcntiadebctur, utper7"f.v/.i/;/fg.
Vcllef. de Regul. Jur.tenci idem Caftill.contr.Jur. inCom-
tnent. Iib.^. cap.i. »«/».154. ubi dccem , & feptcm allegat
Doflores.
NosnihilominuscontraTh.Liv.aiTipleflimur primam ,
licetduriorcm , fcntcntiam , ut fcilicctpronullitatc, ultra
metum revcrcntialcm, requiraniur ctiam minac , aut ver-
bcra , aut auftcritas perfonsE aictum infcrcntis, vel nimia
rcvercntia inetum pafTi , quam lolidc probat Caftill.controv, 16
Jur.di8olib.%.cap$i.j.num ^%.\h\, Qiite vcrior , tfcommu-
niorcfl , & inufuforeiifi , (if apud Pra^maticosfervaturquo-
tidie: cgregit' Cerrad. in P rax. Bencjic. lib.S- cap.^^. nutnS.
tii fin.6fnum.iO. Clarlhi.conir.for.lib.\. cap. lO^i- num.lj.&
plur.feqq. Vaicr Anaclct. iiijiis Canon. iib.l. iii.\i. $.6.nu-
iner.x6^.tffcq Lcznn. confult.^j. num.\^. lom 4.\hi Nibilo- 17
tninui omniuviverijfiinaopinio , Cf iit vidcatur , finidubiote-
ncnda ( quam non ncgant fccundic fenteniia Se8'itores , quia
foliim loquuniur demciu , pure ,& nude rcverentialij tfl , il-
inoremrcverentialcm, nonnude, autfolitarii fumptum, fed
adminiculatum, & conjuniium cumttmore alicujuj majihn-
t>-inentls , vclminij ipfius,vel piccibus imporiunls ,velquan-
doiniuiitur,) icijona , rcl piopter perfon.im , quit cfl fci^era, lo
aut icrribilij , ccjf.irc, & annullare matrimonium, &ahos
(onirafiut, & a nur^i.jO. ufquc ad^y trcdccim alios VD.
bujus
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
hujus opinionis Seftatoresallegat , Hermojill. ad leg-partit.
gloff.t. lcg-S(>- tit.i.par.y num.zz. Sanch. de Matrtm. lib.^.
difp.6.num.zo. &feqq.Cammarat.refponf.decif. art.i.n.i-j.
Rot. dec.ii6. num.zi.cor. Ludovif & decif./^9 j. num.i- &i,j.
1 9 par.^. tom.z, rec. ^ dec^ -jj.nu.K). cor. Dunoz.jun. & deci-jo.
num.i6.cor. Emer.jun.ibi: Nonenimrefert, quodnQncon-
ftet, eum^ qui metum incujftt , fuijfeterribilis naturte, Jive
folitumminas exequi&c. quia id requiritur in perfonis extra-
neiij nonauteminPatrej cuidejurenaturee reverentiade-
betur; naminhisterminisfufficiimetusreverentialis, jun-
20 ^iis cumpericulomaligrafis, probabititer opinati ex fola Pa-
fentis indignatione ■
Minaeautem, autvis, feu verberanondebent interveni-
recopuiative, red fatiseft, unum , autalterum verificari
21 disjunflive, Cabretos de Met. lib-i. cap.i.num.^9. (:ffeqq.
egre^K Caftill. ubifupra num.^i. §.Exeifdemcircaftn.'ibi :
Et quod non requirantur copulative rnina & verbera, autma-
latraSationes , fedunum, autalterumfuffcitdisjunSive ,
& metipfum ita refolventem retulit in Commentar.tom.i. cap-i.
num.inl. Tbefaur. quaft.forenf.^l. num.^. Hodiern.controv,
forenf.cap.i6. num,i,-].iy iZ. Et habemus in hac parte inte-
H grum tituium ^o.libri primi Decret.il.de iis , qucevi, me-
tufve caufa fiunt , inquo aiqualiter irritanturadiusilii, qui
fiuntper metum, qui inferturanimo, quampervim, quac
inferturcorpori, nthsned\R.wgmi Rot.d.dec
Nequeopuseft, quod minas executioni demandentur ,
fedfufficitprobabilistantCimtimor, autfufpicio, quodexe-
quipodint adText.inleg.Habitatores ^.fin.ff. Locati , ibi :
5ijuftaCaufanonfuiffet,curpericulumtimeret, quamvis pe-
ij riculum nonfuijfet , Alexan. conf.()<). num.-j lib.i.HermoJil.
plurib. relat. j/o//!i. leg.^6.tit.^.par.^.num.ii^.Hodiern.di-
Socap.i6numz'\.& z^. CriveH.decif.Dolan.io.fubnum.i2.
Bordon. de Profejfton- cap. 1 9. num-ii . & Panimoll- decif. loz.
num.i 9. Cif 20. Paria enim funt fieri aliquid per metum vel per
probabilem metusfufpicionem, &temerariume(ret , dam-
nnmexpeftare, quando verifimiliterevenirepoteft Bartoh
in leg. Metum la z.ff. de Eo , quod met. cauf. plene Hcrmojill.
■diSagloff.i leg.^^b. tit.$. par.^j.num.i^^.&feqq. Caftill.contr.
Jur.diStolib.Z tit. de Alim-cap.s^.num.zo. ^.Timoritaque ,
24 ibi; Quaebtendunt, ut timor probabilis damni , quod ir.fer-
ri, auf evenire potefi , verus , <if proprius metus dicatur ,
quamvis illatum non ejfet, ciim inferri potuerit , <ittemera-
rium effet damnum expeiiare , quod verijimiliter evenirepof-
fet : &. fequuntur Bordon. loc. cit. 6" Sanchex de Matrim. lib.<^.
difp.i.num.t6.& 17.
Videndum igitur fupereft, an reverainterveneritmetus
xeverentialis, & minaegravescontraTh. Liv. & utrumque
»5 interveniffe, palamfitex fequentibus . EademquippeTh.
Liv.expenfis Marchionis , ejufquearbitratu vivens, totali-
ter ab ejus nutu pendebat , quod fufficit ad probandum metum
26 reverentialem erga Marchionem , ut iu punQoCammarat.
refponf.i. art.i. num.it^. Caren.refol.il. num.zt.&zzCu-
tell. decif Sicil.j. num.zi- (3 49- SuarezaUeg.zi.num.z. & be-
neRot.deczi.num.iO.Arguell. Humani enim moriseft, ut
Zj eumtimcamus, ^quopoffumusftatimerigi, autdeprimiad
Text.in can.Vifis i6.par.z. Sf. pereadem fere vcrba Tambu-
rin.deJur.Abbat.difp.iz.quteft.i.num.z.tom.i.Rot.dec.i^.
num. II. par. 11. rec
Neque folum ejus expenfis, &arbitratu vivebat, quod
admetumreverentialem, exdedudis, fufficeret, fed quod
magiseft, eratejusfilianaturalis, quia tanquamtalisagni-
zt ta, educata , acnutritafuerat, more Nobilium ,dotemque
duplicatam receperat , & uiifiliafolemnem renunciationem
emiferat favore Marchionis, quinimmo cumhocfuppofito
reccpta, &acceptatafuitin Monafterio, utteftaturMonia-
iisiDalia Caufafucceffionisfuperduabusunciisibi .• Perche
il medemo Sig. venne a trovarmi una mattna di buonora , emi
^'fff tjferemandatodadettoMarchefe Pallavicini., perajft.
curarmt infuo nome , efu lafuaparola di detto Sig. che d. T L.
»9 ''^afigliadettoMarchefeNicoloMaria, efuqueftaparola, &
attefazione , datami da d. Sig fu acccttata per Educanda .
Et vice verfaeadem Th.Liv. nonagnofcebat alium in Pa-
trem , praeter Marchionem , ut conftat cx Reftridu Teftium
: formiterexaminat.&expIuribusBilieais, repertisinhaere-
30 ditateMarchionispoftejusobitum, inquibusfapiftimcfpro-
teftata fuit, quod ipfa non habebat alium inhocMundo ,
praeter Marchionem Patrcm fuum , Conofco la mla importu-
nila, ma non pojfefardimeno, nonavendoaltri , che Lei :
Laprego Condonarmi l'ardire, ma come non bo altri , che il mlo
earoPadre ifcmanonpoffofardl meno, non avendo altri ,
cbeilmiocaroPadre; Ex hifcecnimreciprocisagnitionibus
filiae crga Pacrem, & Patris erga filiam, oririctfcClivam
probationem filiationis maglftraliter docet Glojf.incap.Mi-
chael. de Fil.Presbyter. verb Conftiterit, jbi .- Sednonfuit
natus detali fhoc eftdeConcubinadomiretenta ) qualiter ^i
probabit ? Refpondeo, exeo, quodiUcvocabatillumfilium ,
<y ille appellabat eum Patrem .
Necobftat, quodexdd.agnitionibusdeejus filiationeple-
nenonconftet; Quiaultraquodhodienon agitur defiliatio-
ne ad effeflumfucceffionis, fedadeffeftum meiusreveren-
tialistantum; Adhuc Monafterium, contraquod principa-
liter hoc Judicium introduilum fuit, hujufmodi exceptio-
nem allegarenon poteft; nonfolum quia cumhocfuppofito ji
filiationiseamacceptavit proMoniali , & Teftesexamina-
vit ad filiationem probandam , fed etiam quia fententiam fu-
perd.filiationeinTribunali Thefaurariireportavit; Tanto-
queminus hujufmodidefeCtusfiliationisallegari valetadift,
Arnalda , quia contra ipfam urget fequens inevitabiledilem-
ma : Autenim Th. Liv.eftfilia Marchionis; Autnon: Si
eftfilia, ftatlmremanetprobatusmetus rererentialis, quia
reverentiadebitaeftPatride Jurenaturx, & Divino, juxta
quartum praeceptumDecalogi; Si verononeft filia , & ipfa »}
jn hac caufa repellenda eft , neque eft legitima Contrad idlrix,
quia tunc non habet, nequeintereffeprimarium , nequefe-
cundarium. Non primarium, quia illudfpeftatadMona-
fterium, cumquocontraftusprofeffionijinitusfuit; Neque
fecundarium, quia prsfcindendo i filiatione , nihil poteft
praetendere T. L. ab hacreditate Marchionis , & ide^ rema-
netevidens, quodadhoc, ut Arnaida poffitftare inhoc Ju- J4
dicio, debetneceffariofupponerefiliationem T-Lrefpedlu
Marchionis, aliasaudienda noneft , (ed repellenda .
Coeteriim de hac filiatione conftatper Sententiam, edi-
tam in Tribunali Thefaurarii, quae inCameranon folum
non fuit revocata , fed praefuppofita in hoc punilofiliationis ,
utrelultat ex particula Vo i R.P. D. de Altcriisdemanda- 35
tod.Tribunalispublicati; Undeadeffeftum , dequohodie
agitur, fufficit,quod Matchio tradaret T.L- uti fiiiam , quod-
que T. L.publicereputareturutifilia Marchionis, & ipfum
exiftimarer, ac timeret uti Patrem, prout referunt omnes Te-
ftes, tamformiter, quamad perpetuamexaminati, utindc
finedubiometus reverentialis remaneatconcludenrer proba-
tus, quia metus juftusexaffedumetuentis dignofcitur, ut
obfervategregie Lezan. conful.^^tom.^.num.io^.ihi : Suffi- 55
ceret, quod pajfus metum itafufpicari poffet , quiametusju-
ftus ex ajfellumetuentis dignofcttur : Pfrr.Corrad. in Prax.
difpenjat. Apoftolic. hb.y cap.t^^.num.S. infin.Rot. decn^.
num.iS.cor. Ludov.& decc). num.i ^.cor. Arguel/.
Nec relevar , quod 1'ater naturalis non habeat filios in po-
teftate, neciftiagnationem, autpaternaroNobiliraiemfor-
tiantur, & ideo non cadat in iftismctusreverentialis; Qaia
hicnonqusrimus deviribuspatriac poteftatis^ mero Jureci-
vili provenientis, neque de Nobilitate diftac Pueils, fed 37
unice quaerimus de metu reverentiali , h Jure naturzfiliis
etiamnaturalibusinCto, &inhocpundo, totaliterdiftinSo
a patria poteftate, & Nobilitate, nemo eft, qui juridicd
talem metum controvertere poffit, quiafi ille daturquoad
fiiiumrefpefluMatris, quoad NepotemrefpeftuPatrui, &
Amitaerefpeilive; quoadPupillum refpeiTtu Turoris ; Di- ?8
fcipulum refpetlu Magiftri, Clericum refpedu Epifcopi ,
& Fratrem minorem refpedu Majoris, ut probant Farinacc
in Fragment. Crimm. verb. Metus num. 11 4. Sanchezlib.^.
dtfp.6.quteft 4- nurnz^. Bordon.de ProfeJf10n.cap.19. nuzy.
quorum refpeilu nullum adeft vinculumpatriae Potcftatis ;
Tanto magis dari debet in filionaturalirefpedu Patrisna-
turalis; quia reveientia, & veneratio inaturali inftinflu
proficifcitur ; & acqualiseft omnibus Parentibus, tam legi-
timis, c\uhmn3t\iT3\ih\iS,adText.literaleminfeg Parentes, 59
ff.de injus vocan. ihi: Parentes naturales injus locare ne-
mopoteft ; una eft enim omnibus Pareinibusfervjnda reveren-
tia: Lucidor.del/legit.cap.S.num.i dr S- ubiquod filius na-
turalis tenctur venerari PatremexquartoprsceptoDccalo-
gi: HonoraPatrem, <if M.urem : Paleott.de Notb, cap.^-j.
num.^.&cap.il- num.l.Moltn. difp.ioy. lerc adfin tom.i. Ec
inpunftodcminisiilatisfiliaenaturali , quim Patcr inftitue-
rathaeredem, fi fiebat Monialis, & incafucontrario reli-
querat fcut.ij. tantCim , cgregie notat Hippoljt. Riminald. 4<^
conf.zt $. num.s9 6o.&6i.
Praeter metum revercntialemprobanturctlam fninzgra>
vesjdireitaeadaftum Monachationis^&ficconcurritutrum-
que extremum, ncceffsrium ad nullitatem Profeffionis; Omif-
fisenim illis, quz rclatac fuerunta R. P. D. Gheztio, & ii
P.Crefcio, tempore, quomiffi fuerunt adcxpIoranJam vo-
luntatem Puellac, quaeadhuc cffent exuberantes, gravifti-
macfunt, & fereinhumana; atia;,quae ( ezploraucjus vo-
lunra-
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfaya:.
Inntate contraria ftatui Religiofo ) intimataE fuerunt T. L.
abaliisTeftibus; PraEfatusenim P.Crefciusacccdensfecun-
da viceadMonafterium; ficrlgorose, &pra:ceptive deor-
dine expreiro Marchionis illiiis voluntatem aperuit, ibi ;
41 Lafecondavolta, chelovidi tHCelleraci. Suor MariaCoPan-
'^'*i fu, percbe loandiedl adirglidaparte delSignor Mar-
(befefudetto , che queflo voleva in ogni contofifacejfe Monaca ,
altrimente averia perfo affatto la graziafua, nongli averia
dato piii alimenti , ne a Lei ni alla Madre , e che le averebbe
fatie divenirelepiumefcbinefemine , chefojferoinRoma, e
cbe da lui non averebbepotutofperare cofa alcuna .
Eafdem minaxretulit AntoniusdeGafparis, quierat Ma-
gifter Domus Marchionis, & plurieseasnotificavit, ibi :
4J Edintantoaccud), econfentidifarfiMonaca, benchelafua
'volontanonfo(fetale , in quantocbe temeva , che il Sig.Mar-
cbefefuoPadre faveffe abbandonataanche fopralafua fommi'
nifirazione degli alimenti, comefieradichiarato, eiheloTe-
fimonio gU avevo riferitol' animo , e l' efprejfioni , fattecon
me dal Padre ; cheperaltrofe Leinonavejfe avutoquefioti-
tnore, perquantolocono{cevo ^ ajfolutamente nonfifarlafat-
ta Monaca.
Concordatcum hoc Tefte etiam ConftantiaCurietta Ma-
44 ter, Ibi : Tantcprima , che doppofempre ia configliavoamo-
nacarfi, e dipiugi'infinuavole minaccie , cbefacevadettoSi-
gnor Marchsfe diprivarciambeduedelfoflentamento, ponen-
dole cio inconfiderazione yer ridurlaa monacarfi, fulrifiejfo
dinen riceveretantogravedanno ; Anzigli fogggiungevo, che
lodamefolanon lapotevo ajutarecon ilmio, fe cimancavail
fofientamentodi dettoSignor Marchefe .
Idemquoquetcftatur RicaConconi NutrixTh. Liv. quae
cumpluries nomine ejufdemaccedifTetad Marchionem, ut
exponeret contrariam ejus voluntatem Monachationi , &
ipiuip reiraheret ^ coaftione , fempcr Maichioretpondebat ,
4J ibi : CbeLuivolevaelfereubbidito,ecbevoIevafenz'altrare-
plica, che fi facejfe Monaca, altrimente minacciava dl tion
Tolerla riconofcere piiiper figlia , edi nonvolergli darpiuali-
tnenti, e di toletla abbandonareaffatto, tantoLei, chela
Madre; epercbe detta Rita quakbevoltavoleva replicare ,
fiibito detto Marchefe la licenziava , gli voltava lefpalle , egli
crdinava , cbe andajfe afare ijaiti fuoi , a non s'ingerijfe in/i-
tnili materie ; Iftafque minas prsecise retulit eadem Nutrix T.
L ibi ; QuandoefinRitariferivale fudette rifpofie alla Sign.
Terefa , allora EduCandanel Monafiero diS. Bernardino , fi
tnettevaapiangere , efofpirandodiceva: Ci vuolpatienza ,
lo non bo nijjunoperme : Sono abbandonata da tutti .
Comprobantur ulteriushujufmodi minaEabaliisTeftibus,
qui illasaudiverunt aboreproprio Marchionis; EtprimoA
BattholomaeoGargario, qui temporeejusformalisexaminis
erat ExaftorMonafteriicontradicentisnuUitati , ibi : loTho
^6 intcfo dire dalla propria bocca dideitoSignor Marcbefe, cbe
det:a Suor Maria Coftanza , aV.ora Tereja Livia voleva , che
fifacejje Monaca, ubbidtjfea fuoivoleri , e facejfe tuttoquello
voleva Lui , che fe noa /1 Jaceva Monaca,e nonubbidiva, /'
averiaabbandonata in tutto , e per tutto , e ridottala piitmi-
ferabile, edinfelice Donna, chevivejje, anzi, cbediceva ,
che r averia maritata ad un Macellaro per mpggiormente
avvilirla .
Secund6ab Elifai.cttha Bicchira , qiisecrat Uxor Caroli
Curietti , & morabatur tunc temporisin Palatio Marchlo-
^j nis, ibi .• Effo Signor Marcbefe luttoinvn tempomidiffe le
feguenti , oconfimiliparole : Mia figlia Monaca lavoglio , e
Monaca deve ejfere , Jenonaltrimentei'abbaitdonard , e non
lariconofcetb piitperFiglia, e nonglidaroalirnenti , neccja
•veruna, neancbeunfputo, (if incio dire getto d.illa boccaun
fputo, per indicare, cbe nonerapcr darleni menoquel fputo ,
che gettb per terra : Seguitb adirc: Me nclavarbic mani, c
nongli darbptitun njuto al Mondo , ni a Lei , ne all.t Madre .
Tertid ab Angela Saitoria , quaccrat Commater Mar-
chioris, & metu Excommunicationi.srcvclavit , ibi .• llSig.
^% Marchefe in difcorfogli di[fe mczzo turbato , chc glicraflatori-
ferito , che detta Ragazza avevaavverfione afarfi Mon.rca ,
mmhc Luivolcvafcnzaltroeffeteubbidito, ecbcfifaccffcMo-
ttaCi! . altrimentelavoebbeabbandonata jjfatto, enonfave-
rebic riconofciuta piii per nicnte .
E: quari6 deniquc aJ evidcntiam comprobantur minatab
^liis tribus Tcllibus, produdlis in Tribunali Camcrjc ad cffc-
ilumcxcludcnJi filiationcm ab Arnalda , quac hodicaccrri-
tnc impugnat nullitatcm. Illi tnim refcrunt in fubdantia
cleorcMarchionisc.-)('dcm mmas, k totaliisnonris Tcllibus
^9 confirmatas, ibi : Dctio Sig. Maichefelo ricufavadifare ,
dicendobenji, chcfe fifoffefaita Monacaeffogli avcrcbbefatto
lacariia dl iutl( lc fpcfc neccff^rH per la Profefime , ficcemc
attualmente glie lefciceva perrEduCaiiene : ( Notetur ifli
magnacharicasy^ & licetlubdant, jpfumdixiffc. Cbefepoi
avevaeffa Cojianzavclontadimaritarla , iamaritaffe pure a
fuopiacere con chi eHa avefje voluto , che Lui nonei voleva en-
trare , ne fpenderci unquatrino: Ac ulceriiis fatencurnon
femelprotuliire hacc verba : Se e tuafigliapenfacitu, cielo^o
non ci bo chefare, ne la conofcoper niente . Hacc tamem inepta
funt ad impugnandam filiationcm Th.Liv. Sienimeanon
erat cjusfilia, curMarchio ipfamaluitabincunabulismore
Nobilium ; Cur filiam in a£lu proportionaio nominavit ?
Cur Nutrices invenit, &aere fuodimifitfatisfadas.'' Cur
eidem duplicatam Dotem conflituit .' Curabeafolemnem
Recunciationem extorfit? Etcuradeofollicitustotminas , 51
tot Perfonas adhibuit , ut ad Monachatum impelleret, fi eam
nonagnofcebatinfiliam ? Plan^ pro Perfona extera , & in-
cognita vanaenimiseranttotcuraE, &tamprofufa elargitio
pccuniarum ^dieejusnativitatis.
Sedhis, acpluribusargumentisomifiis, quaEfiliationem
convincunt, tanquamextrancisa prasfenti quaeftione .• Duo
iemperexdd. Teftibusnotatudigniflima rcfultant: Unum,
quod fi Therefia non fpirituales, fedcarnalcsNuptiaselc-
giffet, tunc Marchio: noncivolevafpendereunquatrino , «5
&in hoc concordanrcum noftris Teftibus, deponenribus ,
Marchionem minatum fuifle fubtraftionem Alimentorum ;
Etalterum quod tali cafu ncgabat exprefse filiatioDemdiftaB
Puellarefpedu fuiipfius, ibi: Seetuafigliapenficitu, cbe
lononcihocbefare , r.e laconofcoper nienie .
Et in hoc pariter praediiU Teftesexadverfoindudj conve-
niuct cum noftris Teftibus, qui deponunt , Marchionem .>
minatum fuiffe , fe nolle Puellam ampliusagnofcere in filiam,
ut ex eorum confrontatione patet .
Quapropter merito concludimus , decem effe concordes
Teftes, quideponuntdeminisillatisTh. Liv ut fierec Mo-
nialis, & illasaudiviffeaboreproprioMarchionis; quorum r.
quatuor de fadloproprioteftantur , illasretuliffe eidem Th.
Liv. nempeP.Crefcius, AntoniusdeGafparis, Coftantia
Curietta ,&RitaConconi . Ex iftisdecem Teftibus, quin-
quefuerunt formiter examinati , videlicet, Crefcius, de
Gafparis, Gargarius, Curietta , &Bacchina; Duaercve-
laruntmetuexcommunicationis, nempeSartoria , & Con-
coni; Et denique alii tres fueruntprodudliab ipfametAr-
nalda , & confequenter concra ipfam pleniffimam confti-
tuuntprobationem , exvulgatis; Et fanefi inqualibetma-
teria, etiamgraviffima, duoTeftesfaciunt plenamproba-
tionem, quiainorcduorum, vel trium ftatomne verbum ,
ut ex fententia Bald.&Jafon. obfer vat MogoUon. de Met. cap. j y
10 §.y.»u»j.i3. Cucchlnfiit.moral.iib.^. tit. 12. num. 166. &
j6-j.&Cafiill. contr. fur.libS. iit.de Allm. cap jg. num.i^.
ubi quod hoc procedit etiam contraqualificatiffimas perfo-
nas; Quantomagisfatendum eft, probatasremancreminas
incafu noftro ex dd. decemTcftibus, ubi ratione fubjeaae
materiaE, quae ut plutimiim clam , & fecreto fieri lolet ,
fpecialeeft , quodfufficiatunicustantum Teftisde vifu,fcu
defadoproprio, &aliideaudicu, icujunilis adminicuils ,
utegregie Cajhll- contr.Jur. dillolibZ. c./p.jy. num.^^o.^. 56
Egofane infin. ubi quod ifta opinio eft praiticanda, & in ufu
forenfifervanda Ciarlin. contr.\o>i.num.^6. Batbof.vot.dec.
■]7. num.it zlib.i. FontaneIl.de Paf/.nuptial. clauf.-.glojf.z.
par-s . num.^x. Cammarat. rejponj .decif i . art.i . num.i, 1. Rot.
lopuenj in pun^o Tcftis Sacerdotis , qiii deponebat defafio
proprio decif S -jo. num.-j. co' . Emer.Jun.Sc refolvit hxcCon-
greg. ConCiI. in Mantuana NuIIitatis Profcfiionis , ubi fub te- { 7
ftimoniouniusAncillaEde vifu, &aliorum deauditu , priiis
conceffic reftitutioncm in integrom , & deindc dcclaravit
nullitatcm Profcflionis , quamvis Monialis per zi. annoj
ftctiffct inReligione, ptout reiertut la tom.t.difcept. Ecclef. 58
par I . difcept.io. & tom.i.par. I . difcept.^.
NequcminaefupradidaE, rclatjca Teftibus, crantlcvcs,
aut vanx , icd j;raviflinn ,& aptacad tcrrendufn quemcum-
quaeconftantcm , &conftantifliiT)um Virum , &tant6ma-
gistimidiflimam, & tcneram Pucllam ; Tria cnimconri-
ncbant, quaretiam fingularircrfumpta metum gravcminfc-
runt ; coqucfortiusunira ; Et primc^pcrpctuam indi.Lnatio-
ncmPatcrnam, ut refcrt P. Crcfcius, ibi: yiltrimentlMVe- J9
ria perfoaffattolagrazla fua , & concordant alii icftcs.quod
dc jurc rcputatur malumgrave, & vix ifiliotolcrabilc, ut
in pundlo probant Thefaur. qu<eft forenf.^i. num.g. Iib.i- San-
chez.. de Matrimltb.^.difp.b. ffttwj.14. ibi ; J^uls enimyircoH-
fi.ini , aut ptudens non reputabit grave malum femper corairt
ccults babere Infcflum Patrem, autyirum, autalierum, a
quopendet, & cumquofcmperverfaturusefi: &l)cncctiam 60
Htdlcrn. (onir.forcnf.caf. i6.num. 20. LfZan. di^oconf.nT.
Kum pc.
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
««fw.po. row>.4. ubi referens verba Cfl^ri P<j/j/ , ficait; Ve-
riim fi non fo!um timet , hanc verecundiam paticUmneg^t ,
quiaiontinubfibiobjicitimet , timcique offenfum aujierum-, i!
implacidum Supertorem babiturum , talis timor fing dubioca^
61 dit inVirumconftantem : Bordon.de l^roftjfion.capig.num.
iy.fifi^Rot. dec.ios.num.iz.& II cor. Buratt.&dec.i-jo.
7tum.i6.cor. Emer.& dec.i^. numio.par.it. rec.
Secundo continebant perpetuamdenegationem alimento-
rum in tuturum , ibi ; E nongli averebbe datipiualimenti ,
nfaLeiy nealla Madre. Th. cnim Liv. erat Fiiia naturalis
Mircliionis, &ab ipfoufque tunc tradata, & educata fue-
61 rac more Nobilium, cumNutrice, Famulis, &Curru ,
ancequam ingrederetur Monallerium, & poft ingreflum ,
cum profufo traitamento j Hujufmodi vero traQamentum
non poterar aliunde confequi, necfperare, quamaMar-
chione, ipfuin tamen nonfacilepoterat in Judicium vocare
utifiiia, quia infide Baptiimatisdefcripta erat tanquamna-
taafiditiis Parentibus, & alimenta femper receperat per
tertiasmanus, utconftatexrecognitione bonaefidei, reper-
ta inilllushaereditate. Timor igitur aniilTi')nishujusnobilis
traftamenti , &alimentorumin Puella, omnialiohumano
auxilioderticuta, reputaridebet graviflimus, &metuimor-
gj tis squiparatur; Nihil enlm inter le dillanc, quoadeffe-
ftum , ferro , a\it venenomori, vel mediantefubtrattione ,
vel denegatione aiimentorum , ut ad noHrum propofitum
obfervat Sanchsz. de Matrim- lib.^. difp-s. num.2. 5. Tiraquell.
deNobil cap.^i.num.tf^g. Alexaadr.P/acit. judicialiij. ftu-
mer.zo. & zi. par.z. Bordon. de Vrofejfion. c.ip.K). num.6o.
PanimoH. decif.ioi. annot.i . num.6 ■ Roi ■ decif <) . num.i ^.cor.
yirgucll. decif.^-j. num.ix.decifg^. )2um.-j.<st^cor. Peuting.
64 cum quibus ex hoc prscifo motivo denegationis alimento-
rum proceflic Congreg. Concil. declarando nullam aiiam
Profertionem , a filiaemiflam in Lingonen.ic.Septembris
^S 1715- ut videre eft in tom.i. difcept.Ecclcfpar.i.difcept.^.
pertot. & concordat P. ylnacl. inj us Canonic. lib j.f/r.ji.
$.6.num.\6$.
Nec obliat , quod filia potuiflet recipere aiimenta a Matre,
quaeerat dives;quia hdcdivitiac nonaliter verificantur,quam
ex idealiaflcrtione, &quatenusetiamaliundeprobarentur ,
attamenad effedtum , dequoagitur, non relevareni ; Qiiia
C6 ipfamet Mater, adhaerens voluntati Marchionis , pluries
proteftata fuit , fenon poflecumfuisfacuitatibus eidem filiae
fubvenire , ibi ; Anziglifoggiungevo, che iodamefol.i , non
lapotevo ajutirre , feci m,tncav.i il fojlentamento di dettoSi-
gnor Marebije ; Ita ut jure merito Th. Liv.relponderecoa-
Zta fuit , ibi ; E Lei mi rifpondeva , che bifognavafarlo % gia
che Luivolevacosi , perche non avevaun Padre , maunTi-
ranno , mentregU volevafarfare una cofaContra fua volonta .
67 Exquofequitur , quod etiamfi Mater potuifll-t alerefiliam ,
quod infadtominimefubfiftit , adhucfilia nullamfpem con-
ftituere poterat fuper facultatibus Matris , quae fua: volunta-
tisrepugnantiam , &fui Patrimanii infufficientiamaEquede-
claraverat, acoftenderat.
CtEterum admittamus etiam per malam hypothefim ,
quoJ Maier pocuiiTet, & in fpretum Marchionis vohiiffct
alerefiliam deproprio , quod meram fabulam fapit ; Aliud
tamen erat recipere alimentaaMarchione Viro ditifllmo ,
68 cumCurru, & Famulis, extraMonafterium , & in Mo-
nafterio profufis pecuniis, ■&muneribus. Etaliuderat ali-
menta recipere in Domo Matris ad meram naturae necefllta-
tcm, & cum inevitabili anguftia ob tenuitatem bonorum
maternorum; Quamobrem cumdamnum, quodPatermi-
nabatur, nempe denegatioalimcntorum more Nobilium ,
quaeante praeftareconfueverat, cflet gravifllmum , &ma-
gnaeconfiderationis, hocfufficit, ut incuflusdicatur metus
gravis, &juftus, etiamfi Puella nietum paflaremanere po-
tuiffetaliundc^provila proejusiuftentationead meram nature
neceflitatemad Text.inleg Proptcr litcmff.de Excufat.Tu-
tor. cap- 1 . de Refiit. fpoliat. ut praeter deduftos Gonzal. in cap.
(<) z.de His , tjuarvi , met.caiif.ft Farinac.in Fragment.par.
2 Verbo Metus fol.i^-j Sanchez. deMatrim. lib.^. difput.^.
Humio.&feqq. Pont.de Matnm.lib.^.cap .^. num.9. Bordon.
de Ptofeff. cap. 1 9 .fub num.xb. verf Amijfio enim m.uotis par-
tis bonorum , Rot. decify.6. num.i'j.& zo. cor. Liuionif. ubi :
quamvis filice rcmaneret integermajoratus , adquemexper-
fonapropria erat vocata , adhuc timor amittendi mehoramen -
ta in eodem majoratu fiffa ,1 Patre , reputatus fuit fiifficiens
ad annullandum matnmcnum ,
Terti6 deniquc praefeforebant praefatae minx dencgatio-
ncm propriae filiationis, ut rekrunt Teftcs produaiabAr-
70 nalda inTribunaliCamerae, ibi : Seetuafigliapcnftcttu ,
cbe io non ci bo chefare , ne la conefcoper iiun-.e : & conco»dat,
E. B. ibi ; Altrimentifabbandonarb, enon lariconcfcerbpiu
pcrFiglia: Sc R. C- Altriment: minacciava di non volerla
nconofere piii pet Figlia ; & aiii Teftes , qui uno ore con-
ciudunt : che 1'averebbe abbandonataaffatto , fiel'averebbe ni
riconofciatapiiiper mente .
Ex hifcc auteni comminationibus , metus omnium ma-
ximus oriebatur, nam difta Pueila ineo infeliciflimoftatu
pofita erat vivente Patre, ut nullo modopofletejusfiiia-
tionem probarc quippe fiJcs Baprifmatis, uc fupra innui-
mus, oftendcbateam natamafiftitiisConJugibus, quinn- ya
quam fuerunt in rerum natura , nequetuncipfa habebatde-
clarationescircaprasftationemalimentorum , dotationem ,
& renunciationem, quae poftea fupervenerunt , & reperta:
fuerunt in illius hacreditate ; Ac denique non habebat Teftes,
torniiterexaminatosfuperejusfiliafione, quipofteainCau- 7*
faSucceflionis indudi fuerunt ^Munafterio. Quamobrem
ciim totus ftatus ejusperfonae, &filiationis tunc penderec
abagnitionibusMarchionis, & a tradtamentofil « propor-
tionato, &haecomni3, qusependebant afimplici nutu ,
& arbitrio Marchionis, ftatim amifl"ura fuiJet fupradiila
Puella, fi recufaflet fieri Monialis, &ubi priCis traiflaba-
tur , &honorabatur abomnibus utl filla March.onisPalia-
vicini, nifi fufcepiffet habitum Rebgiofum , ftatim eva-
filTec vilis, & miferabilis, prout Pater minabatur, ibi ;
E che le averebbe fitte dtvenirele piiimefcbine , che fojfero
inRoma: Profefto ex hac interverfione rtaiuspropri«e pcr-
Ibnae non oritur fimplex metus , cujuscognitioremiiTa fit
arbicriojudicis, an fitgravis, nec ne; lcd oritur metusta-
lis, aquo Jiidex nonpoteftdeclinate, quia canonizatut pro
maximoinTextulitteraiiinAj. iy/;^a;</fOTj^. ^/.-fo , quod
met.cauf Ihi: QutlnftrumentaStatus mei intervcfurus eji , 74
nifidem, non dubitatur , quinmaximometucompcliar , Bar-
tol. in leg. Interpofiius Cod. de Tranfaff. Cephal. confzg^. nu-
mer. 10. HcrmofiH. adll.partit.leg s6.g/ojf.i.tit^. par.j.nw
mer.ii. Gonzal. incap.i de His , quce vi , met.cauf.fin.nu'
mer.xi. tont de Matrim lib.^.cap.if niim i Farinac.m Frag-
inent.crimin. par.l. vei bo Metus fol.l^ t . num.i i.^.Panimoll.
decif.ioi. annot.i. num.s.&feqq. num.ts.& zb. Carenare'
fol.St.num.^o. Bordon.de Profefiion.cap.i i) fub num.z6.verf,
AmiJf:o>:isetiam, if num.6o. Ciailin. contr. forcnf cap.iot.
numss. Alcxand PUnit. judicial.Z-/. numzi. par.z.Sanch.
de Mutrim. lib.^. difp.y num.6. infin .ubi referendo Glbjf cum
Joanne, ibidemcitato, ait, idprocedere: licet ahasproba-
tiones fua libeitatis habeat , quia pojfibileefl , easnonfore
fujfiiientes, & ut fualibe nate privetur : Rot decif.^i^.num.z.
/)<j/.i8. rff. ubi.defolotimoreamitcendi Scripturas , quibiiS 75
probari poterac major pars bonorum , Riminatd.diffcccnf.
ziS.nums9-6o. & fii.ubi loquitur deminis, illatisfiliaena-
turali , & Rot.decifzi num.i.i; . i par.xz. ubi loquitur de
minis ill.uisfiliaeadoptivae.
Augetur in immenfummctusex unaparte , perfpectaper-
fonaPatris, cjufque conditione ( lo-uimur enim de Viro 76
omnibus cognito) ex alia vero confiderandoqualitatemfi-
liae; Paterenim Virerat feverus , terribilis, caecae cbedien-
tiaecupidus, & pr-ipofici lui tenaciflimus, &ut meliCls de-
icribunt Telks, cocciuto, violentijfimo, moltoimprejftonato,
ficro, ebefliale; & iplemer glonabatur de hifcequalitati-
bus, ut refert A.de G.cjusMagirter Domus, ibi ; lofono
unUomo , cbe quando mi metto in tcfta una cofa , cost la vogllo, e
fo/;.7</,if/ff(f . ExhacigiturcruJeli,fevera , & violenra in- 77
dole Patns , adco remanec probatus metus, ut fola reverentia
eidemdejure naturaedebita, junftacumojusieveritatc, &
afperitate, ablquealia probatione minarum , latiseftad re-
fcindcndumquemcumque contradum, bene Thtfjur.q yi.
lib.\. a num.ziufijue ad zs. ubiquod tola Viri beftlaiitasno-
toria, futficienscric, HetmofiH. ad il. pariit. glo(J'i.leg.s6. 7S
lit.s.pars num.-.g. & lo.Ca/hll.contr. Jur d .ib S.o.ip.S<)
num.i^o.§. Ethaffenus, ibi ; Vultum potcntis t: (rlbiletn ,
abfque minis incutcre juftum mcturn . quia virtualiter ciau-
dunturibimin<e: Bordon. de P >tj}jfon. qutfft \^. num.Z7.&
2S.opnmc Corrad. in Prax.difpenfal libs- Cap 14. num 10.
& priCiS /"«6 n:.>n.iS. Lezan conj'u!t.^-j num.(>-j. tum..^. ubi
rctcrt, &fequ:tur Bartholomttum d: Vecchis in Prax- noi/it.
difp. I 3. dub. 1 1 . num. 1 9 ibi : Sicut in muhere fufficit metus
reverentialis ad refcindendum contraffum , quando habet Vi-
rum rigorofum, iracundum , 6f jo/itum infe>ie iniuiiam his ,
quiil/iustnandalis non paicntifc. Ita pari ratione hic melus
revcrentialis cenfetur fujficiens ad irritandam prcfejftoncm ,
Caufahujus timoiii em.flamafiiio, velfiliis, lakmPjtiem
habente, quodconfirmatur, nam reverenti.tcum ]}veriijte ;
&terribi/itatecenJeturfi.]ficiensproJufiometu: Lum qubus 79
inpun^lualibusterminisaltcriusGcnitoris, zquctcrribilis ,
ac inhu-
t
Difcept. Eccleriafl. Dominici Urfayac.
acinhumani, fedecJarantis .- chevokvafarmonaCarelaFi-
flia, "voleffe, e no» vo/ejje , echefe nonentrarebbe nelMona-
Jlero, non Uvolevaconofcere perFiglia: procefTicCongreg.
Concil. i» Melcvitafia 1$. Septembris 1703. uc videreelli»
tom.i.difcept. Ecclef par.i. difcept.zl. per tot. & fignanter
aum.x6-(3 54-
E' con verib autem agebatur de Puella j!n minori aetate con-
flituta , & fui natura timidifTima , omniqueiiumanoauxiiio
dertituta , itaut ob magnum timorcmPatris, aulanecfait:
fecretam, &figillatamproceftacionemcmictere inadisali-
cujusNotarii, fufpicans, & jufle timens,quoii fi iiteadus,
inOfficio permanens, ad notitiam Patris devcniflet, ifte
capax fuiflct, ob naturalem ejus feritatem , etiam intra
Monafterium veneno eam occidere, ut refcrt D. , ibi .-
,*8o Nondimeno Lci reflbfermadi nonporre in e([ecuzione , nefa-
te alcunit dichiaranone , oprotefla, perche dubitnva, che
fcuopicndoficib , il Sig. Marchefefuo Padre eracapacedijarlti
avvilcnaredentrsilMonafiero: Qtia' ciicumfiantiasminoris
SBtatis, & timidicatis Pueil^ ingradu quvodam luperlativo
coroprobantmetum , quiafaciliusconcutiturMinor , quam
Major, & faciliCis Mulier, quam Mafculus Glof. incap.
8 ,J Cumlocum i^.verb. Metus de Sponfal. itaut omnesconvenire
videantur quod refpeiVu Mulierisnon requiratur ilie metus
cadens in conftantem Virum , fed reverentialis, tantiim ,
adjundis adminiculis reclamationis , & feveritatis Incu-
tientis futficiat, &operetur, ad inftarcoadionisinmafcu-
lo, ut docenc in fpecic annullandas Profcflionis Cutell. de
Donat. traB.i. difc.z. partic^. num.^y. ii fcqq. Corrad. in
Trax. difpenfat. lib.S- cap.i^. ntim 9. «iy 10. Carena refol-Si .
Kum.li.& 1 -■ Bordon. dePrcfiJJion.cap.\(j.num6.(3 num.^'^.
Valen'z.uel.confAjf'i.num.^€.Rot.decif<). num.^^^.cor. Arguell.
clecifi05.n'-<m.it.cor. Burat.& decif.620 ntim.ucor. Merlin.
8 i &faciliusperfona timida , quam fortis, i?or. ^fff 6:0. wjow 2
cor.Merlin. & decif.y-b. num.zj.cor. Ludovif. & decif.-iiT^.
num.Tj. cor.eodem, ibi : Sed fufficeret , quod Marchiomfja
piobabiliter fufpicari potuerit de morte, aut cruciatu, cum
aliisconcordan. cumulacisin tom.i.difcept. Ecclef.par.i.di-
fcept.^.ntim.z^.&par.i.difcepi.io. num.^y & ^'S.
Et fane omni humanoauxilio deftitura erat, namfiipfa
rccurrebat ad Matrem, jam plurics ab cjus oreaudierat ,
^j quoddeproprioejusindigentiisfubvenirenon poterat, ibi :
Anzi gli foggUmgevo, che io dame folanon la^otevoajutare
conilmio, fe ci mancava il foflentamento di dettoSign-Mar-
chcfe: Praterea Mater ipfa mulier erat timidiffima , eam-
que Marchio fubrigorofojugo, & imperioretinebat, & ne
unquamab ejusfervitutereccderet , recinebat apudfepecu-
rias haereditarias maternas , & ulteriiis omnem ccnatum
adhibuit, nc matrimonium cum aIiiscontr.ahefet, & idc6
nec mater poterat, necunqusm aufa fuiffet Filiae adhaere-
re, & praeceptum Marchioniscontcmnere , uc refert D. &
concordanc D.B-
Si vero rccuriebac ad Carolum Curiectum ejus Avuncu-
lum (alios enim Confanguineos, feu Afiincs non habebat
£■4 in hoc Mundo ) ii^e etiam addiftus reperiebatur fervitio
Marchionis in qu.iiitatc Cubicularii , & non folCim abeo
iiuUum auxiliuin , nulUimquc confilium fperarc poterac ,
quia ipfe, ncamittcret fularium , ncvc dimitteretur a fcrvi-
tioMarchionis , erat potiijsejus Mmilicr, & Mandatarius
jndenunciando miiKisPaternns, cui etiam fevere, & con-
tinu6Fatcr iinpcrabnc , ucinducerec Pucllamad fufccpcio-
nemhab'ius Ri.-l;_i;ic)fi , ut tefl.itur B ejus Uxor ; Jureigi-
turmerito altcdeclamando, & irnta refpondit P. Crefcio ,
ti ibi : Giache per me nonvi fua niffuno , chemiajuti , bijo-
gnnia, che iofaccia a fuo ».odo , contio petb lamiavoloniii :
& Conflantiaecjus Matti ; Lci n:i nfpondeva , chebtfogna-
vafarlo (sc perche non aveva unV.idte, ma t,n Titanno ■
Ifla etiam circumllantia , unita cum natuiali timiditate ,
qualitatcfcxus, & minori a-tate, comptobat ad cvidentiam
mctum, ut in punftoobfcrvat Lczan. dillo confult ^l- nu-
26 mcr.\o(j.tom ^-ibi ; Nihilominiii procompertoeffedebet pro-
barc on-.ninbprKfatum mctum , icfpcflu Puella: Virginit qua-
tuord^cim annorum, <if humanis quibufcumque auxiltis defti-
tuiif , «ijfub Patris rlgldi , &feveriJ'cru/,iconftitut,e.
Hifce accedunt pcrpetua avernoflatui Rcligiofo, ctiam
abiafantili aetate , ur ad rem obfervant Rnnlnald.jun confyj.
num.i^. inier conjil. M.itrim. Rot.cor. /.udovif.dcc.^ifi.num-j.
S7 Etma^\i$ inCpcctc Clarlin.Contr.io^^.num .\8. CDntinuae la-
crymae, coiiqucflioncs, & qucrcla: publica vox , & t.ima
inD"mr>, &Vicinia, inEcclefia, & Vicinia Monaflcrii ;
Cauf.1 motiv.T, &fii-;alis, qua Marchiomotusfuit ad incu-
tiendummctum; & dcniqueconiinuum inadimp/cmentiim
Rcgulae; qujc omnia fimul fumpta , prout inhac matcria
fierifolet, & faciendum effemonentaddudl^ Barbof.vot.
decif.16. num.^6. & Rot.decif.i-j.num.iy.cor. Arguell. ade6
evidenter probantmetum, &confequenternullitatcmpro- 88
fefllonis , ut impoflibile penitus fit inter hanc naturalem
averfionem, int rtotlacrymas, &querelascoliigete illam
liberam, & fpontaneam voluntatem , quas pro fubflantia
adhtsef^fimpliciternecefTaria inprofefTioneemittenda, ex
addu(X]sper Honded.conf29, num.zi.& 49. Hermofll. adll. 89
partit.l.sS. glojf,! tit.s-partit.s. num.-] ^. Baibofvit.dec.Jj.
numiio.& 11 i.Rot.decif.()-jS. num.ycor. Seraph. decifii ^:
». 4. 6" dec. I j s-». « 2 . par.s- rec & dec^ .nuZi.cor.A rgucll. &
dec.iz6.mi.c,Q. &feq.cor.Ludov.6cmag\s\npuniioCiarlin. g©
contr.forenfici.num.t^Z.iif 53 6*54. Iiertacchin.vot.dec.il.
nu.6. & Bordon. de Prefejf.cap.19. num.^S.
Probatisigiturmetu, &minis, opusnoneft infimul pro-
bare, quod Marchiofolitusefletexequieafdcm minas. UI-
tra quodenimhujufmodietiamfolitum in Marchione , plc- 91
necognito, probatione non indiget, & tamen probatur jl
teftibus formitcr examinatis.', & ab altero, qui metu ex-
communicationis revelavit . Adhuc inconcufla ef^ apud Do-
doresopinio, quodinPatre, velalteraperfona , cuidebe-
tur reverentia , neceflTaria non eft hujufmodi probatio, fed
fufiicit fola potentia nocendi, & timor poflibilisexecutio-
nis, nec quisdcbetexpeftare, quod verificetur aliorumfo-
litum in feiplb, ut declar.mdo J/r»f^fZ, aliofque paucos , 93
conirariam opinionem ftdantes, docent Ciarlm. contr.fo-
renf. cap. i oS. num.^. ttfcqq. Pereira decif lo.num ■]. Caftill,
contr. Jure di^o!ii>.S.Cap.sc).num.s^. ^. E' contrano , & $.
Egofane , ibi ; Ego fanefecundam hanc opinionem conflan-
ter , &fecureretineo, quam, &veriorem, &in aSupraSi-
Cotenendam omninb arbitror, nempe , qubd ^robatis minis 93
illius , Ciii rezerentia debetur, hoc cji , Marttis , Patrii ,
autalteriui Superiovis , neceffe non Jit , quod minans folitus
fit minas e.xequi <&c. Sc bene Rot. pluribus relat. dcc 870. »«.16.
cor. Emerixjun.
Verum hic res non fletit in fola potentia nocendr , fcd
inhumanitas , &barbariesPatrisuIterii)sprogre(fafuit, nam 94
minas iliasdenegationisalimentorum in futurum , quasom-
nibus teflibus proponebat, & Pueilac relatae fuerunt, cum
cffeQu executioni demandavit, tam contrafiliam, quim
contraMatrem; Etquidemcontrafiliam ,quando in Inftru-
mentoRenunciationisdefuperextorto ^nullopnus, necin
obulo , conftituto Livcllo^ cocgit eam renunciare etiam
fupplemento alimentorum , & hafc denegatio. Livelliad 95
cum praecifumfinem , &effeflumdireda fuit , ne umquam
adverfus violentiam fibi iUatam, poffet reclamare, ut ex
ore ipfiufmet Marchionis teftatur t;.ftis contra etiam Ma-
trem; Namanno 17IC. tempore, quo violentiusPuellaeve-
xabatur , ut invita confenfum fuiim accommodaret ftatui
Religiofo, & praecisede menfe Maii ejuldemanni, noluit
amplius M.trchio fubminiftrare de proprio ConftantiacCu-
rictiasalimenta, proutanteaconfueverat ; Adeout ipfa ad 96
fibi comparandum vidhimnecefTehabuitconfumereproprias
pecunias a M.irchioneretencas, quas tamendifto .Marchio
confignarenoltiit, nifi priijs reportata rcceputa ab cadem
Conftaniia,cumconditionecxcomputandi didam funimam
cum fuocredito, quae fuit reperia in haereditate March'onis,
& fuit exadverlb produiCla ad diminuendumditSuiTi cu-di-
tum; Ex hifce auteni circumftanciis.quirefultant abadi- 97
bus publicis, ntinfoliim miralnliter comprobantur minzre-
latas a noftris tcftibus circa denegationem Alimcntorum ;
Scdulteniis ad homincm comprobatur cflediva illorumde-
ncgatid, &executio, necmelior, aut major carum proba-
tioin hoc Mundodaii potcft, quam abefteflu fcquuto , UC
cgreL',;cponderat Ci<iZ'frr confl..\<). num.^lib i.
Nec quidquam facit, quod incuflio metus rcquiratur in
ipfoatlu proleflionis, & probatiofada dc tempore antece-
denti, obpoffibilem mutationcm voluntatis, non fuffragc-
tur , juxta authoritatcs, cxadverfb laudari folitas, & fi-
gnanter Laderch. conf.x -j . num.i Parif.conf.\o.num.s6.lil>.l 9S
Z lul.ad Stat. Favent. rubr..^.^.lib l.tom.\.num.li. Ric.dec.
Neapol.MO num.zspart.^.kot.cor. Manticdcc.i^i. num^.
& Jecifs 16. num.\<f.i)ar.s. decifloJ. num.xi.par.il- ^decij.
JI4. num.y.par.iH.rec
Siquidcm praffatjeauthoritatcs, vcl non loquunturdchac
maieria , pi om ci\ dcc.i ^i.cor. Mantic. Velproccduntquan-
dometus, ncque;\ principiotucrat probatus, &metump3(- 99
fuscrat iuplcna libcrtatc , & habcbatad quosconfugcrc po(-
fct, proufcftcalusr/fr S16 »u'w. 19 />,jr.3. r^r. Veldcniquc,
quando tcmporc Profcffioni.^ ccflavcrat /amcaula mcius, &
in histermini.s loquuntur, & inicllipidebcntt^mncsalii ,qui
exadvcrfo alicgantur, & fignantcr Ladcrch. Zaul.RiccdT
Tar>f.
Tom. 1 V. Pars I. Difceptatiol.
I9(f Varif. inobJeftoadduftijUtdeclaratCaw». ufol.Si-num.-}^.
Decif. vero 600. par,^. rec. /ew. i. loquitur fine Doftore , &
loi unicatantumParteinformanteemanavit, & idednon vcnic
attendenda, exanimadverfisperDf Fr<iW/&;j</ff.i7S. nu.S-
tf Confitntin-adStatut.Urb.annot.^i.art.i.num.zS^. opti-
n\6 PanimoH. dtc 102. adnet.t. num^i. Oaduot.z.num.ii.
Rot. cor. Serapb. dec.i 1 66. num. i . ibi .• Conftitutum enimjam
fult, conftarc de ipfius Ttutuante tempus ingrejfusMonafterii ,
ttfqueadingrejfum, quod quidem initiummaluminfiuit tnom-
nes fequentes a8us y ^tempora, durante eademcaufa metus.
101. Coeterim objeftum in hypothefi noftra penitus ceffare no-
fcitur, quiatemporepraecifoprofeflionis, vigebatadhucln-
ftrumentum Renunciationis , in quoaderac exprefla denega-
tio Alimentorum in futurum , & durabat adhuc eadem cau-
fametus: Abfolutum autemelUnjure, quodubiduratea-
dcm caufa metus, & eadem potentia nocendi de tempore
adus, tunc fuiEcit proilliusnullitate, quod minx przcefle-
rint , necopuseft, quddaduinferantur; Quiaimpoflibile
eft , quod in Ecclefia coram Epifcopo , & aliis Viris Eccie-
fiaftlcis, quiProfeflioniaflifterefolent ,minaBin illoinftanti
inferripoflint, & ideoexuberatde Jure, quod praeceflerinc ,
& vigeateademcaufametus, & eadem pocentia , &occafio
OJ; nocendi, ut aftus , quamvis maximointervallo pofteafe-
quutus, reputaridebeacmeticulofus, &nullus, Valenzuol.
conf.iq. num./{<^. Azzeved. difquiftt.i 9. num. i j. (i; 1 6. Hermo-
fill.adU partit.gloff.i.leg.ii.tit.j.partit.^.n.zi.M-.EtiamJt
mina exmaxtmointervalloantecontraflumprtecefferittt" &
in his terminis etiam Gomez var. refol. tom.i. cap.i^. num.i-j-
Ciarlin.contr.forenflib.i.cap.10% num. j6. Bordon.dePro-
t04^.feff.cap.t9,num.$\.\bi: Tumquiainitiummetus refpicit , &
~ inficitomnesaSusfubfequentes, cumabeodependeant. Bar-
bef. V0t.decif.7-j.num.fj. Rot. dec.^ji. num.io.par.iS.rec Cr
decif.f)%. num.i $.. cor.Peutinger. & probavi intom.i.dtfcept.
Ecclej.par.i . num.4^. ubireferunturtrigintaduae punftualif-
fimz refolutiones S C.&num^g. refercuralia aequeindivi-
dualisrefoIutioS.C £■& R. Quibusaddituraliaaeque pun-
loy Aualis, ac recens refolutio S. C. E. in Praneftina iz. No-
■vcmbris » 7 1 7. ad relationem Card. de Abdua , ut videre cft
intom.%.Difcept. Ecclef.par.x.difcept.-j.pertot. & fignanter
num.41. quae non poteft efle magis pundualis
106 Durare autem dicitur eadem caufametus quoufquevivlt
ille , quimetum inrulit, &eadempotentianocendi, quo-
ufqueeftinejuspoteftateexequi , quod minabatur, quorum
utrumquehic verificatur, quia temporeemifliaE Profeflionis
vivebat Marchio Pallavicinus , & unice pendebat ab ejus ar-
bitrio praeftare infucurumdi£laalimenta , & agnofcere in
filiameandemMonialem, & ideonegari nonpoteft , quod
durabat idemmetus, Socci». jun. conf.jy. num.^n.vol. pri-
tno, Corn. confi^t.lib.z.num.m.ibi: Et Judex debetarbi-
trari, quodmetusduret, & perfeveret , donec durateadem
lOj poteflas \ Licet enimaSusfiatexintervallOi fidurat eadem
poteflasinferendimetum, Cfmalum, quodtimebatur, cenfe-
turdurare metus — it num.\ j.ibi- Quia tamendurabatpo-
potentia nocendi poftea., proutprius., cenfetur durateidem
tnetus— Rot.decifios. num.\9.cor. Buratto , &admittunt
etiam Dodores , in oppofitum allega ti , nempd Parif conf.to.
num.i^. tnfin.Zaul. adStatut. Favent. rub.^^. lib.^. num.lo.
tom.t, Ricc.dec. Neapol.i^.num.s.&feqq.par.i.iirdecifiio.
ti.z^ .p.4. & Sperell.dec.So.h.4.Sc late monent in terminis no-
(irisCutell.de Donat.difc.zpartic.l.num.^i.&^z. Ciarlin.
eontr. forenf loS. n.i6.lib.i. Bordon. de Profeff. cap. t g. ».40.
Pi\aja dec. Pontific. lib.i.dec. 1 1. ».z i . & ita prscise objedum
contrariumdiluendorefpondec Panimoll.dec.ioz.n.ii.&feq.
108 Minufque officit, quod in Urbe obfacilemrecurfumad
Principem, aliofque Superiores, darinonpoflitmetus, &
revolucis integris Codicibus Decifionum, nulla inventafic
fub titulo Romana Nullitatis Prrf.-jftonis ex caufa metus ;
Siquidem fi perlegiflent dec.i i.pai. 1 1. rec. & dec.^-js. 6" 99i-
cor. Dunozzett.jun. utique agnovifl^cnt , qubd etiam in LJrbe
daripoteftincufliometus, quiaindd. Decifionibus annulla-
tumfuit matrimoniumcarnale, quodparipaflu procedit in
hocpunflolibertatis, cummatrimoniofpirituali , excaufa
mecus, illati k Parentibusadoptivis FiliaKadopti vae , qui cafus
valdefracerni2atcumnoftro;Proiktetiamfipercurrifl"entFolia
Cong.inveniflcntfubillodiei j.April. i704.aIiumcafampro-
feflionis in Urbeper vim,& metum cmiflae;fub titulo Romana
109 Reflltutionij in Integrum , in qua Philippus Antonius i S. Pe-
tro,conftitutusinetateannor.2j.in Urbcpcr vimcompulfus
fuit h Patread ingrediendum , & profitendum in ReligioneS.
Bafilii , juxta verba illa Folii , & difta dic diftributi : Genitore
cogente , mediantibus reiteratis vlo/entiis , ac mlniSyCum effe-
Siva cjcSioneapropria Domo , Aimentorumque alienatione .
^
Ceflat penitus objeftum in cafu noftro , t um qula nec Puel- 1 1 o
lapoieratrecurrereadPrincipem, necPrincepsipfepotcrat
occurreredamnis, eidemcomminacis, quatenusipfarecla»
maflet ; Et quidem non potcrat ipfa recurrere ad Pnncipem,
quia, utdiximus, &opportuncf repetimus, omniconfilio ,
&humanoauxiliodeftitutaerat, &ade6timebatPatrem,ut
neque aufa fuerit fecretam, &figillacam proteteftationem
emittere in AiSisalicujus Notarii , & ta nto minjis, tam gran-
ditimoredetenta,recurrerepotuifletadPfincipcm;Nequead
huncefieftum actendi debecfacilicasrecurfus exparce Prin-
cipis, exquofcilicecproejusconnaturaliclementia, omoes
Recurrencesincomparabilibenignicateexcipiat , audiat, & m
defendat , fed infpici debet facilicas , feu modus, & poteftas re-
currendi ex parte Puellae, in qua penitus deficieba t , dum fum-
mo timore, etiam mortis perterrita erac, praefertimdum clau-
fa erat in Monafterio , ut in punfto Cammar. d. refp.i . art.z.
».60. ibi; EtdumintraM.onafterlifeptadettnebatur, nonpo-
terat (ut perperam exad verfo praetenditury/ adSuperiotcm ha-
bererecurfum,&.in[pecicconridetatCiariin.contr.toS n€y iia
lib. I . Rot. cor. Seraph. dec.w 66.fub num.^1 .
Minufque poierat Summus ip(e Princeps occurrere damnii,
eidemPuellsecomminatis, quatenusetiamde vi illataaudi- iij
viflet querclas : Etenim Pueila nequibat oftendere fidem Ba-
ptifmatis pro obtinendis Alimentis more Nobilium ^ Mar-
chione , quia in ea defcripta erat tanquam nata cx fiftitiis l'a-
rentibus, nec alia documenta tunc habebatad probandam
fuam filiationem , quaeunicdtunc pendebac ab agnitiombus
Marchionis ; Et ideo juftiflimus Princeps poterat quidem im-
pediremonachationem,conftito, quodmetucxtorquebatur,
fednonpoteratimpediredamna, Puellaecomminata, quia
Cne documentis filiationisnon poteratcogere Marchionem
ad fuhminiftrandum Alimenta more Nobilium , necad agno-
fcendam eam in Filiam , &confequenterc£imfacilis recurlus 1 14.
ad Principem nihil fuiffet profuturus quoad mala ,quaE time-
bantur, confiderari nequit adexclufionem metus, ur benc
Tufc.in verb.Metus concluf.izi. n.ix. Ro: . dec.j y num.\ i.cor.
Peutinger.&dec.j^.num.ii.par.S w. &optimein punfto IJi
concludii Lezzan. d.confuli.^-j.n.izS.t.4.ib'i: Idem refponderi
poteft ad aliam objeSionem,qua fiert poffetfcihcet,potttiffehanc
Puellamrecurrere ad Magiftraium'Civitatis , Cfitaliberaria
metufibi incuffo:Hoc enim videtur chimericumffpeSata etate;it
qualitate Puellie, (ffpotentia, ac autboritate magna Patris .
Opprefli contrarii Scribentes & tot inevitabilibus funda-
mentis , ad hominem comprobantibus metnm , poftquam ferd 1 1 6
per triennium cavillofis interpretationibusdifta noftrorum
teftiumdikuflerunc, & Interrogatoria more Criminalifta-
rumdederunt, toti converfifuntadpcrfonales exceptiones
adversiiseofdemieftes, &fignantercontraP. Crelcium , &
Antonium de Gafparis, quideponebantdefado proprjo •
Etenimcontrapriroum, quamviseflet Riligioius , iaccr!
dos, & Confeffarius, & fubfuoformaliexamine , sbique
ullaretraftationedefunftus, adhucaufifueruntcontramor- 117
tuum invehire, ejufque famam denigrare, fupponendo ,
quod ipfeefTctlubricus, fcandalofus,&rei venercaededitus,
&fignanter, quodplurafcandalaexcitaveritin TcrraMa-
reni, ubi continuo morabatur.
Contra fecundum verogratis ubiqueiuppofuerunt, quod
captus eflet amore ConftantiJE Curicttas Matris, eamquc 118
defponfare intenderet poft reportatam viiloriam.Caulaefupcr
fucceflione in Tribunali Camerae .
Procongruaautemreiponfionepraemittendnmeft , quoad
P.Crcrcium,qu6dagnofccntesOppofitorcspr2judiciumma-
ximum, quod cifdcmcvenirepoteiat, fidiflusRcligioliis
veritatempropaialfet , omnemadhihucruntconatum, refc
fubjicerct examini; Et prim6curarunt, medianic quodam 119
Rcligiofo Januenfi, qui ad Convcntum in Tcrra Mareni
oblcftamenticaufa , & forfandataopera, acceiTerat,eidem
fuadere , ne fidei fe fubfcriberet fupcr minis illatis Pucll* , uc
fcribenti inFadlofafTusfuit, dum vivebatd. P. Crcfcius;Se-
cundointerceperunt EpiftoIamrcfponfiv3me;ufd. P.Crefci ,
in qua explicabat moti va, cx quibus detinebatur.ne fe fubfcri- 1 ;?
bcre; Minuta; fibiiranfmiflx; tlt hanc Epiftolam, quzad
manusnoftras pervenircdebuilTec , practeromncm cxpcfla-
tionem , produQam vidimus in Aftis fub nomine Monafterii ,
Tertiofubfcripta deindeFide.\d.P.CrefciofavorcPucl!jc ,
&Corre£loaBquivocoprimf Minutf.dumformalccxamen in-
cipicndumeratfummomancquidamtcntavitcum ,ut inc.iut 1 :;
examinercfertd P.Crefcius; Etquartdtandemfuphifticas,
intubfiftentcs, & idealcs exceptionesallegarunt contrac/us
dida , fpatioduorum fcre annorum ,fed fruftra , quia artcnta
ejusqualitateSacerdotali , integritatercligiofa , &dcppn-
tioncdefafloproprio, adminicul.ira 4 tct aliis Teftibus. &
lO
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
hodiecorroborataab ejusmorte, pleDafideseidem pfaeftan-
da erat , & eft , ut in individuonoftri cafos probat Rot. dealio
t-efte Sacerdote rffcS/o. rium.6.cor. Emer.jun- ac generaliter,
quod Sacerdoti, & Religiofofides adhibendafitin qualibet
121 materia , egregie Rot.in Roinaaa Matrim. zo. Aprilis 1668.
$. Et Itcit cor. Card. Carpineo , (3in Cajetana Matrim.iS.
Junil 161%. $.Inpr^fentinum.^.cor. Card. Matthiejo,& in
Romana > /1?« Pcrufiana Filtationii 1 J. Martii 1 690. ^. Non
obfiat, cor. Card. Caprara, Sc in fubjefta materia metus
12 j ptobaDdiSperell.dec.j^.n.^6.Pedrocc/^.conf.fj.nj.TS.&fe^-
Agnofcentes igitur, ut dicebamus, contrariiScribentes
irritos, & inanesevafinretotconatus, & artificia ,inlimine
ferendaeSententia: ab Auditore Card. Vicarii , quinque teftes
produxefunt fuper mala qualitate tam d. P. Creici , qu^m d.
Antonii de Gafparis , qui tanquam calumnioli ,& mendaces
124 omnino repellendi funt ; Primo, quia fere omnesfalariati
erantde temporeeorumexaminisab hasreditate Marchionis
Pallavicini, cujus jam Dominumfe jadtabat Oppofitor ; &
ideointrat rcgula, quod teftisfalariatus nihil probat , excu-
lTiulatisi«/o«a 1. Difceyt- Ecclef.par.-\.<iifcept.ii).?ium.i^. Se-
t2j cundo, expifcatifueruntpoftdifcuffadidla tediumperplures
annos, & inlimineexpeditionisCaufas, quo cnfu dejure
praefumuntur ad opportunitatem caufas adaptati , &: magnus
fubeft timor fubornationis , egregieCtfrff r. var. refol. cap. 20.
«.54./». 1. Gonzal.incap. Fraternitatis n.^deTeftib.Rot. dec.
ii8. pertot.par.i.rec. Tertio convincuntur demendacio ,
tam refpcftu P. Crefci , quam refpedu Aiuonii de Gafparis,
tumquia deponunt res valdeinverifimiles , tumetiamquia
refpeftu P. Crefci detegitur , & convincitur eorum calumnia
abaliis teftibus Sacerdotibus, & CivibusTerracMareni, qui
1:6 deponuntdebonafama , & optimaopinioneejufd. Rehgiofi,
abfque eoquod unquam ullum , vel minimum fcandalum de-
derit , necaliquidcontraejusbonam famam ainiitum fuerit,
qui Teftes fuper bona famapra;ferri omnino lie juredebent
aliisteftibusdemala fama , & rebusobjedivis, &crimino-
ii7 fis deponentibus , Mantic.decif.z-]^.num.\i.Rot.decif.i^9-
nun).i-j.par.B.& dec^g. num.i 5 par. l6. rec.
Refpedlu vero AntoniideGafparis, convincitur pariter
corumcalumnia , quia fupponunt, intercoetera , praefatum
deGafparis fpemhabuifte ineundi matrimonium cumCon-
;ji8 ftantia Curietta , quatenus vi«So.'iamcau(ae vcportaretfuper
fucceflione , & tamenfalfi hodiedcteguntur,quiad.deGaf-
parisjam nuptiascontraxit , &aliammulieremdefponfavit.
Ouemadmodum igiturcontrarii teflescomperiuntur menda-
ces, & calumniofi in parte,ita pixfumuntur talesin totum,
'3 29 Cjfiac. contr.i 50. mim.^-;. Card. de Albic de Inconfl. injudic.
quttft-l^.num.li.C ard.de Luc.dejud.dif-.^i. num.62.
Quatenus vero Oppofitor iterum proponat cxceptiones
perlbnales contra Curiettam, &Bncthinani, iis confultd
omittimus refpondere; nam omniaarma, quae contra dd.
mulieresdirigere tentabit, noscontra ipfum ,cui magiscon-
veniunt, fervabimus, & temporeiuoretorquebimus; Hoc
»30 unum, ad efFeitum,dequoagitur, hodieexuberat ,qu6d in
fubjefta materia incuftionis metus , qux clam , & fecreto fieri
folet, propterdiftif iiltatem piobationis,admittunturetiam
tcrtesfamiliares, Fainuli , Conianguinei, Amici , Viles,
& itihabiles, qui alias non adinitterentur Ciatlin. contr.jo-
tenf.hb l. cap.jcS.n.^-j. Bonio/i dcP.oJeJf cap.i^ nu H.^if
13 I 34.qua de re propicr ilifficuhatcm didlaE piobuiionis , ell in
jurc receptum , quci! plus in matci ia credatur duobus teftihus,
de metu illatodcpi)neiitibus,quam milledc Ipontanea voliiii
tate teftantibus , ut voluerunt C. ijrlm. d. ron/r. 108. num <, \.
Bordon dc I rofeff.cap.i^-j, fub i:.'.,.^. Mnfcnrd.de Vrobat.con-
cluf.\6si. n-i. Z.& S-1'b t. Lan.dcc €l.nu 15. Kot.dec.x^-j.
tiumzl. decifios- num.iy. cor. Jiur.iit if deiif ^s '■ num.-j.
C6r.Scriip/>in.&decif';z(< num ^j Cif^S.ro-. Ludovlf.
Quinim6abfoiui..min jurcclt , ut tclicsquom.igisfunt fa-
miliares , &domcftici, eoinagisprobent , & aliis pracferun-
tur, ut in punfloprobat Cawmaratd rtfponfi. art i.».^!.
151 in fin.\h\ : l^uinimoquod hi Domcflici aliis frtejcrantur firmat,
pojt VurpUYiit. Alcxand. Fiirinacc. Ricc^ M.tntic. Hcrmofiil.
adQrc^or. Lopez.ubi fup.n 74. quia verinmliuseft,(]u6d Mar-
chioti -016.1) iuam apcriiit,& minasgravcscxprcfteritcontra
fuam l'iliamcum luisDomcfticiJ, qu^mcumcxteris^epre-
gid AL xand. conft^f^. n. i . llb.J. Sptrell. dc.-js-^ n.i6.& Rot.
dec.\ isf^-num.'^ ctr £(;;fr.^'ttt;. cumquibusproccflit inMan-
tuanat).Septembr. 171 j. ex animad vcrfis \\\p.ir.\.difc.io. iiu.
6o.to>n\. (^oc;rrJ> cum P. Crefcius eftct confidcntilVimus
Marchion s, u' admittunt ccmtrarii teftcs , &Antoniusde
G.ifparis cftet ejus Majilftcr Domus, qu.iinvis ifti fuiffent
pcrdit ftimi Viriquo.id mores ,ut gratisubiquc^necnon con-
ira fafti vcritatcm fupponunt conirariiScribcntcs, adhucnc-
quein minimodiminuereturcorumfides, qulaiftifiveboni , 133
fivemali ,erant Domcftici Marchionis,&iftisresfuasfami-
liarescommunicabat, & iftis ufus fuit ad incutiendam metum
T. L. nec melior, aut major probatio metus ,& minarum ficri
poteft,quamaD illifinet , qui metum intulerunt, beneAlh.
conf. 1 77. «. 7. ibi .• Et deponunt etiam de his , qu£ ipjlmet te-
fiisjecerunt .fideoque ejf.cacius probant : Rot. deciji.nu.i^.
par.\% rfc.ibi: Non proptereaminus probant pro Petro , qui ij.j
inelnres tefies inducere nonpotuit ad probandum tnetum , quam
il/cfinet , quijfium incuff^erunt , & defaSopropriodeponunt .•
cum aliis concordantibuscumulatis ;»rtfw.i.<^'/a'/'r.£fi'/<'/.
par.i.difcept.^. num.19. & 56.
Preterea probatio minarum non reftringitur ad P Crefcium,
Virum Sacerdotem, Religiofum,Confefrarium,& lub fua de-
pofitionedefundum, omniqueproptercafidedigniflimura , 135
juxta indi viduales authoritates allegatas fupra , nec ad Anto-
nium de Gafparis; Sed praeter iftos, adfunt tres teftes indudi ,
& produdi ab Arnalda, adeft Bartholomasus Gargarius, An-
gela Sartoria Commater Marchionis , & Rita Conconi Nu-
trix Puellsjcontra quos fubtilitas contrariorum Scribentium
nihil ufqueadhuc invenit:Et deniqueadeft Inftrumentum pu-
blicumrenunciationis; Adeft Receputa Conftantiae Curiet-
ta: , in quibus apparet effediva exccutio minarum, & denega-
tioalimentorum, Jequa ieftesomnesloquutifunt,& propte-
rca magnus numei us teftium , adminiculatus prasfcrtim k ve-
rificatione minarum per Documctita publica , fupplet quem-
cumquedelettum , fi adefTet , tam in perfona , quam indidis
teftium ,etiamfi iinguli aliquam exceptionem paterentur , ut
inpundonoftri cafusobfervat Sperell.dec.js-num.is^ feq.
Rot. dec.ii^.aum 16 & ■ •j.par.lo. rec. ibi ; Et quamvis t(ftef
aliqualem paterentur dijpcultatem, numerus nedumfupplet,fed i j6
eosfacit reputari , ac fieffent omni exceptior.e majoies <ifc. quod
procedit, etiamfijinguti exceptionej patiantur , cumfint ultra
tres ■.&dec.'iS i- nu.s.cor. Ludovif.ibi : Et interminis noftris
ad probandas minas paternas , pro annullando inatrimonio
tradit Alexand. de Nevo <bc. 6" efi regulageneralis , 6r trita ,
qu<e procedit etiam , ubi ornnes paterentur aliquas exceptiones,
fitefles funt ultra numc>um tiium .
Nec obftat , quod nonnulli ex dd.teftibuscxaminati fuerint
incaufaSuccefTionis in Tribunali Camerac, & tamen nihil
depofuerintdeminis:Quia nulliex Collitigantibus in d cau-
faexpcdiebat , quod teltesrctcrren: minas Marchionis, & IJ7
ideofummoftudiofeabflinueruntCollitigantes inducere, &
interrogarerefpeiSive praefatosteftesfuperdd.minis ,&con-
fequenter cum illa Caufa fit totaliter di verfa , & feparata ab
ifta fuper nullitate ProfefTionis, prohibitum noneft teftibus
referreinunaCaufacircumftantias, qu isinaltera non retu-
lerunt,&plusdicerein fecundo.quam dixerint in primoexa-
mine , ad alium effedum requifiro , pratfertim fi in primo non
fuerint fpecialiter interrogatifuperco,quoddepofucrunt infe- 13?
cundo,ut in pundo/vor. rfft'. ^47. » 14 pari.rec ibi : Pote/i
enim effe , quod fupcr eo nonfuerit inteitogatj , &teiiispctift
examinarifuper omijjti inprtnio e.taminc , necpropteiea dia-
turfecorrigeie ifc. Rot. dec.^l. nf.m, 1 6. pofi Card. dc Albi:. dt
Inconftant. inj.idic.
Sublatisexccptionibusgeneralibus,minusrelevantparticu-
Iares,qua;contra Cur!c:tam , P. Ctefcium, & Antoniumdc
Galp.iris proponi lclciK , & fi^nanter i.\uol teftimonium Cu-
rieff attendi nondcbcat proptcr inteic(i"c,quod habct inCau-
faSuccef1ionisp.iltannull.itam Profcffi jnem . Quiaquidquid
fitde hoc intcrclVc in Caufa totaliter diverfa,& (eparata.hoc
unum ponderarefupplicamus,quodea onmia ,quf referuniur
informalicxamincCuriettx , ad unguem ,& praecisdconfir-
mantur abomnibusaliistcftibus , qui omncs quantumvisin-
terpolaiistemporibusj&diHindisetiam intcrrogatoriiscxa* 139
rninati,taliarmonia inter (<: convcniunt in fubftantialibus,ut
( magna virrus vcritaiis ) nihil pcnitus rcperiatur incxamine
Matris, quod non Hppiobctur abaliis tcftibus , inquibuster-
minis plcna fideseidcni prjcftanda vcnit ,quia cjustcftimoni-
umdeducituradminitulativc ,& non principaliicr, &unus
co.idiuvat altetum,& unus.ilrcri fidcm 3us,et Gloff.inl-i.verb.
Niitnerusff. dcTe({. Fo'it jncli.de Pa^.nupt.claufjJtgfzp^- M*
n.ii.Barb. ict dec.-jj. n.\ir.lilf.^.Rot dcci^t n.s-cor.Ludov.
Ejufdcm paritcr irrelevaniiae cft exceptio conir.i P Crc-
fcium, quod fcilicet ipfcrcquifitus ;"» Supcriorefui Ordinis ,
ut Pidemfaccrctfupcr minis, & mctu , rclpondcrar, ibi .• /0
non nc volfijar nicntCy nonpotendociofarefcnzaaggravlodel/a
tnia cofclcnza . Quia rcfponfio hxc procvlfit A nimia fcrupu-
Jnfitatc, & intcnritatc d. Rcligiofi; In Minuia cnim Fidci
fublcribcndsc ad eundcm tranfmifTa, ader.it rircumftantia I4/
M\\, pcr iquivocum Extcnforis cxorta , quud ipfc anno
l^io.quoTh.Liv.fufccpirhabiiumRcligiofum, morabaiur
Romac
Tom. IV. Pars I, Difceptatio I.
II
Roma: in Domo Marchionls, prout condat exdidta Mi-
nuta, qusEcircumftantia in fa£to reveranonfubfiHebat; &
lija ;de6juremerit6refpondit, ibi;C^f /M ^Kf//f»;/!o, chelaFi-
gliadelquondam Marchefe Nicolo Maria Pal/auicini^eprecifa.
tnoite tjuandojlava per vefiirji Monaca , efeccprofejjione , lo
r.oii ero in Rcma , e cosi nonpoffo dire cofa alcv.na in contrario :
prout ex dida Epiltola Tciponfiva. Eandemqne rationem
ciariCls reddidit in fucceflivo ejus formali examine, ubi
aiiam eriam fuperaddidit , ibi ; In tantofcrijficosi alP.Re-
verendifs.fudetto, in quanto vokvoefimermi daun'a/troefa-
143 ms : Exhacenim fcrupoiofitate in didtacircumftantia,qua»
pererrorem irrepfit, & nihil conferebatadCaufam , clare
patet, quodd. Religiofusnon erat Virimprobus, & fcan-
daIofus,ac perditaeconfcientix, prout gratis ubiquefuppo-
nitur, fed potiiis Virerat, qui timebat Deum, tJcamabat
veritatem, & ideo tanto magis augeturejusfides, ejufque
declarationi , fub inierrogatoriis fadtsc , exquacaufa, &
quoanimod.EpiftoIam fcripferit , dejureomninoftandum
144 eft , Ba/d.in Auth.HocSacramentumin princ.C.deJurejur.
propter ca/umn &Rot.dec.^6<). nxz.p.i^.recij.
Denique minoris fubfiltentiae eft exceptio contra Anto-
nium de Gafparis, quod, fcilicet i(te notificaveric niinas
Pueiias ex propria ejus voiuntate, nonautem deordine, &
145 mandatoMarchionis; Nunquidenim infelixPuella videns
Famulum, Mlniftrumquc Patris referentem ei minasPa-
ternas, exquireredebebat commifllonem, feupetereabil-
loexhibitionem mandati Procurae? Nunquid crederepote-
rat , quod d.de Gafparisin retam gravi , in quaconcorda-
batcumtocaliisCommiflariisjlcuMandatariis Patris, eaf-
dem minas fomniavcrit? Cert^, quod non; Veri\m hoc
etiamadverfusrei veritatem per falfam hypotefimadmiflb,
cathegoric^ refpondemus, quodadeffeftum metusfufficit ,
quodPater fciveric, minasfuifl^eejusFiiiaedelatas, & non
impediverit ; Paria enim in jure reputantut metum inferre ,
& fcire, qu6d ab aliis inferatur ad Text./iteralemin /eg-Non
146 interejl Cod. de His , quicvi met.cauf.fi. ubi G/oJf in figura-
tionecafus , ibi : Kecrefert ,an abEmptorecompu/fus fuerit,
an ab a/io , fcienteEmptore , & Text. in §. Vajfa//i tit. de Pac.
Conflant.in ufib.feud. ibi ; PaiSioites timore noflro , ve/ qute
perimpreJfionemNunciorumfadacenfentur , pro infeSis ha-
beantur , necproeis a/iquide.^igatur; Surd.confm.num.^.
Avendan.de Met./ib. \.c. 14. n.ii.Cafli//.contjur./ib.ii.c.^().n.
1$. Lezzan.diSaconfu/t.^j.n. 61. to.^. Card.de Luc. deDot.
difc.i^d.n.iTi.Rot.decif-liJ.n.d.cor.Bich.&c. in pundo dec. 1^6.
7i.tS.& i^cor.Ludovif ibi : Etfuflkit , quodfuaxint Marchio-
nijfte notificatig aNoverca, <i;i/lo Sacerdote 'l5c.
InprjEfenti autem Marchio Pater non folum fcivit , mi-
147 nas fuifleillatas ejusFiliae; DeGafpariscnim , utblandi-
retur ejus Domiijo, leferebat femper fuas operationes in
hac parte, ut ipfemet leftatur ibi : lopoi quando rirornavo
a Pa/azzo , fempre rifcrrivo a detto Signor Marchefe Pa//aui-
cini /i configli , che dauo a detta Signora Tcrefa Liuii ,ecib lo
faceuo per aderire a/ fuogenio : Sed illasexprefse approbavit,
atque //r£7ij , Cif^-fri/V ratificavit ; Faflo, quia (equura vc-
fliiione dono dedit d> de Ga(par\ Un oro/ogio ,ptrche/uiaue-
248 ua auuto i/fuointento, che/a Fig/iuo/afifojfefatta Monact,
Et verbis etiam , quia poiVdidam veftitionem gioriolus exa-
gcrabat violentiam adhibitam contra ejus Filiam : Gia ho
mejfouncatenaccio, t.Tiito hofatto, fin che ci fono arriuato a
far/a far MonaCa ; lo fono un uomo , che quando mi metto in
capo unacofa, cosi /avog/io, e cosi hadaeffere : Hsecenim
cxpre^Ta ratificatio minarum idem operatur , acfiminaeil-
latae (ui^Tent ab ipfo Marchione; Ac ulteriiis|a£tantia Pa-
tris circa vioicntiam, iilatam Filiae, ibi ; Guihomejfoun
catenaccio, importat pofitivam illatse violentiae confe^Tio-
nem, quaefoia fufficitad annullandam profeffionein , jux-
149 ta rtxtumVneialcmwcan.Prtefcs io.q i.B.irb.vot.dec.77.
n. 111. Rot.dec. 613.«. 18. p. 1 .rec. Cammara/. d.refp dec art.
I. numer. 50. in fin. ibi ; Addita prafertimjailantia ejufdcm
Principis .
PraEterire tandem potcrant contrarii Scribentesinutilem
exagerationem , quod nunquam Marchio Pallavicinus per
Ijo feipfum mctumintuierit , aut minaspcrlonaliter Puellaein-
limaverit ; Quia hoc etiam fecit lempore , quo endem
Pucllaexiiic^IVIonafterio, & morabaiur in Domo, fed pro-
bari non poteft , quia in hac re Pa-er, qui erat Vir fui natu-
rafagaciifinuis, non vocabat teftes, ut pondcrat CcrriTi//;»
15 1; Prax.Beneficiar.lib.^.cap. 1.4. num. 10. infin. Spcre//. dcc. 75. n.
4l.Rot.dec. J,z6.num. i-^.cor Ludouifxhi: Nonobftat ,qubd
non probetur , Marchionifsamfuifseprafentem , quandoP.t-
terminabatur , qiiia multumefl verijftmile , qubd Patcrjucrit
il/i in faciem minatus ; fedforfati ftobari non potuit, quia
VfajaDifccpt.Lrom.lF.
minte a Patre il/atee fuv.t diff.ci/is probationis ifc. Pra:te-
rea de jure neceflarium non eil , quod mma: inferantur
perfonaliter ab ipfomet 1'atre , fed fatis eft , utab aliis
eriam extraneis , e)us nomine referantur , ur in puntto 152
obiedto refponilet Rot. dec :ii6. num. i^.& i6 cor.Ludou.
ubi minae relatae fuerunt a Noverca , & quodam Sacer- '^
dote, Surd. coiif. ^i^.numer. ^6. ubi allegat Marfi/.fingul. '
306. dicens: Efse perpeiub menti tenendum, quia intra de-
cem annos mi/iies in Ita/ia euenit : Hcrmofi//. ad Ifg. par-
tit. leg. 56. g/ofprima t. 5. partit. ^ »-4^. Rot.decif 75. nu-
mer. ii. cor.Peutinger.ubi quod poiTunc inferri etiam per
Epiftolas , ultra aiios adduttos iupra ; Quae omnia pjuf-
quam nota erant eidem Marchioni eiam ex Epil^olis
Puellae; In una enim, in'er alias ejus Scripruras reper- 153'
ta, iequentia leguntur : G/i fb Japere , che gtouedi Jo en-
trai in Monaflero , auendo Jatta /a fua obedienza , quae
ultima verba evidenter probant , ingreiTum in Monafle-
rium fequutum fuiffe in oblequium prafceptorum Mar-
chionis , non autem ex fpontanea , & hbera voluntate
Puellae,
Ex his igitur infpeda qualitate Patris Viri terribilis,
&feveri, juxta ponderata per Corrad.rn Prax /ib. ^.capit. 154
i^.numer.io.ac caufa , quae ip(um impellebat ad minas,
ne (cilicec diminueretur ejus Patrimonium ; Et infpcdla
qualitate noftrae Piiellae timidilfimsB , & in ininori ctate
conftitutas , una finiul cum gravirare mi^isrum , & im-
poffibilitate eas evirandi, fiteri pernecerseoporter , quod
in afl^umptione habitus intervencrie m,.-tns gravi.ffimus,
& omnium maximus, & tamem pron tr minoiem xtatem ,
& fragilitatem fexus, pronuliiute profe("n<in!smipor me-
tus fine dubio fitis eflJet , ut ponHeranr Surd. co^C. 51^.
niimer. 57. ibi : In hoc Judicis arhitxi':.m verfari , ne ttque
flri&e , & anxie confiderer prudrn:iam e/igenJi in fcemi- I J J
na , cui a natura minor inefl animi vigor , qi a,n in M.rfcu-
/is ; Aliquid enim fceminam , quantuyir ij confljntcm , coge-
ret , qubdVirum ne quidem mo-.eret, A.b.if: Nonefligitur
tanta probatio mctus exigenda a Muliere , quanr.i «r Viro'
Caflil/. diU. controu Jur. /ib. 8. capit. 59. rum. 19. Err.ion de
Profelfion. capit. t ynumer.^i Ctarlm. contr. loX. n:.n::r. Jo.
&feqq./ib. t. Rot. dec. ^i6. num. 28. cor. Ladouif cum aiiis,
citaiis in tom. i.p. i.difcept.n. 16.& 17.
^, III.
d/ioiditnr continuatio metiis etiam de.te/nporir
TrofeJJionis.
PRobato metu^prlncipio, remanet virtualiter refolufa
fuccedanea infpeitio illius continuaiionis ulque ad
ipfum inftantem emiiTac Profeflionis, ut ait Rotdec. 1^77- i
cor. Seraph. & diximus fupra : Quotics nanique durac ea-
dem cauiametus, &eadem porentia nocendi , quiviven-
te Marchione Pallavicino (cmper duravit , pernecelicdu-
ra^Te rursus prsefumitur ideni metus , adcout quicumque
adtus expleti (int a metu paiTo , etiamfi liberc , fponra-
nee, & )ucunJo animo taili appareant, ccnleiuur lamcn
femper meticuloli , fidti , & commentirii , ut rradit ibi;
Barto/. in l. z. Cod.d: His , qua^vi, & meccauf.Jiunt , Dec.
conf. 49^. numer. iC<. Iib. z- Parif. conf. 60. num:r. ^^.Gf ?7
//i>. 4. A/exand. conf ^<). nutner. 10 iib 'i.Camcrat.refporf.
i.ait.i. numer. j6, Bordon de ProJ'efs. capit. lH.nsmer. 51- a
Curel. dc Donat. tra^., l.difc.i.partic j numcr 5:. d:Pof- >
fent.fingular- 1 "i^.numer. -'. & .^.ceniur.i. Rot.decS^l.num.
l.& S-cor.Seraph. & dcc i<)i nu. '^.ccr. Ludouif ibi ; ;Quan-
diii eniin dur.it caufa metus , quicumque aciusfiat, cti.:mfi
.prttfefcrat libcram voluntatem , & /<c:um , jucunJutKque
aniiiium , nedum metum non purgant , Abb.antiqu.in cap.
Super hoc vcrf Fi/ia cujufdam Ciuis de R. n:i -ciat. S:d pttut
■eum mtigis confirmant &c quod verumefl q^todcumque tcmpo-
ris intcrua/lum interccdat &:. Cum quil.iis proceflit C
E. nullam lieclarando Protcliionem in Prtenefiins NU-
/itaiis ProJ\lftonis 16. Juiii i^i"- "■ vidcrec.i tn tom. 5.
Difcept. Eic/cf part. i. difccpt. 7. per tot. & iignantcrru-
mcf, 4?. & 6i. Et durafle caulam metus proculdub o di- j
citur, quandii\ vixit M.uchio mctus illator, Cur/in cc-i-
trou./ib. I. cap. ic8.;/(/,56. Bordort. de Profefs.ctp. i<).num.
^c.Rot.pcll cundem dec 3./^ ;. ibi ; Nam de:empore,quo vi-
xit Vitricus , qui tnetum tntulcr.tt , vidcbatur inaub.t.irum y
tnetum non fuifsc purgatum , c~ pcr perj'euer.inti.im iti Rc.igio-
nc&alios ailiAs.etiamJiJccptionis Ordinum.ex quodt:r.t:atc*-
dcm caufaimtus ; Et id ipluni difertiirune prooat Painm.dcc.
13 iCi.
tz
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayx.
loi. adnot.i.anarH,zo.u[queqdfiii.'E.t in terminisprapciCs
jiuilitatis Profeflionis »«w. ;5.& [t(\\i\mt Rot.cor.Merlitj.
dec 4 j J. num. 6. 6" dec. 628. ««. i. cb per tot Ibi ; Alofi [unt
tx eo quoddurante caufa metus , quamvis in a8u externo appa-
retst libertas , (3 fiant ppfiiiviaBus ^ratificationeminfcrentes .,
in ejuos cum influat permanens caufa metus , prafumuntur ,
& ii meticulofiy commentitii , &fi8i : Thefaur- q 5 r. nu. 1 9.
lib. I. Subdens ibi .- Neque hacinrereperioBoBoremcontra-
dicentern .
Irtaque przfumptio eft adeo potens , & efficax, utnon
admittat probaiionem in contrarium circa Jibertatemcon-
lenfus 1 vel faltem reddat iilam perdifEcilem , &r fere^im-
f poffibiiem, egregie Hermofiil. ad II partit.^lcf\.l.^(,.par-
tit. ^.tit.'). num.80. ibi : Metu fcmel probato , eadcmque me^
tus caufa durante , difficile , imb impojftbiie efl proburecon-
trarium ; Omnes enim aBus etfiex intervalio fequantur , cen-
fentur metus caufa fuBi : Capyc. Galeot.contr. i^Jib. z num.
§ ?5.ibi ; Unde probato meiu compuifivo&rerercntiaii , dif-
ficile , imo quafi impojflbile efi probare conirarium : Sot. de-
cif ^16. num. 45 cor . Ludovif ibi ; jQ^uia cum fuerit pro par-
te Marchionijffe probata vis , & nieius , diffcile efi probare
contrarium : Alba.conf 'jy. numer. it.imp quafi impcjflbi/e :
Abbat.in fap. Stiper koc numer. 34 dcRenunciat & Rot.dcc
9 . Humer- 4 ■ 7- 6" ^- coram Arguell- ibi : Imo probato mctu , ;;»-
pojflbiie cffe probari cor.tranum , probat Aiexand &c & de-
•7 cif i-^-j.numcr. 8. & q. cornm Ubaldo , ibi : Quod flantibus
probationibu^ fuper metu , de quibusfupra , <if in diBa Deci-
fione difficije ,imc quafl impojflbi/e videtur probare contrarium ,
durante caufametus , queedurare preefunntur , vivente Avia .,
€x quametus procejferat , & i/iiaBus dicuntur emanajfeinvi-
ta Avite , ubi alii plures ailegantur .
Qua de re, durante ipfa caufa jnetusad eruendamlibe-
ram voluntatem, non fufficiunt, neque di(Sa, nequefa-
P fj^, Tarif conf. 60. »«• 34 CS/ ? 7. /;^. 4. neque perfeveran-
ria in Re|igione, exercitium Officiorum, &fulceptioOr-
(iinisSacri, fi agitur de Viro, Ca/der.conf i.n. ^.tit. jQ^uod
fnet.cauf Qfafch.decif Pedcmont. i-}g.nu>n. iz.Carena refo/.
yunum. ?7 & ?8. Carufin Si/v. Terminor.arbor. I2.«a»2.j2.
De Qrojfis contr. ^i.num.}^. Cute//.de Donat.difcz.par.i.
*tum. 4;. Panimo//decif iC2, adnot. i.num. 27. Rotpofi Bor-
don. de Trofejfwn.decif %.num, \ . & coram Uba/d. decif i 76.
pum. 1. neque raiificatio expreffa ai.\us nuUi, Ro/and. a
Vall CB>ff. ion.nt.m Sj./ib.i.ubi non fuit admiffa pro vali-
t da ratificaiio exprefla facla aRegeCypri, pcftquam pofi-
tus fuerat inlibettate, Cuttierezdejur.ccnfef.par.i.capit.
^j. num. S.qui loquiiur pariter dedido RegeCypri , Hcr-
mofii/. ad l/. partit. glcjf. \,/eg.^6. tit. s.partit. ^.num.^6.
Neque denique contclliones )urataE, & 1 ofitiones mulieris
metompaffiE, egregiel?o/ decifSjz.num. s-cor Scraphino,
ibi ; Non enim cenfentur vo/untarii, quamvis ta/es videan-
%o tur , nifi data pienalibertate, & ideoino/evitfiy/uj Domivo-
rum, ut neque Pcfitionibus , neque confclflonibus .. etiamju-
ratis , mulierumfienr , quandiiifunt inpotefiateViroru>n,8c
dec.>i8\.num.i.&per tot.decifHj.nu^n.z.cor.eodon Scra-
phin. &C egregie in dec q.num. 1 1. cor. Argue//. ubi licct Mo-
Jl nialis per publicum InlirumentumdccIaralTet , ibi ; ^«rt»»-
zis Monia/is non ejfet , hodie Monia/is ejfe vo/ebat : adhuc
Sacrum iliud Tribunal cenfuit, conflaie de nullitatePro-
feffionis , quia ille atlus faftus fucrat , durante e^dem caufa
metus.
Quinimd, dato mc^u ^ pfincipio, quamvismuiier, E.
G. qu2 matrimoniiim carnale contraxit, per pluresannos
|a permanferit cum Mariio, & Filios etiam procreaverit ,
adhuc metus non cenfctur purgatus, nec voluntas^ prin-
cipiometiculofa , tradu tcmporismurata praE(umitur,Bojf.
0le Matrimon capit. \z.^.ii.nu.^on.Panimo//.dec\ci.ad-
}\ not.2. a n. 1 1 .&feqq . iar\t\o nu»}.i9. Ei tamcn concubiius
carnaiis, & Filiorum procreatio fieri non poteft fine ex-
prcffb confenfu , &c prscfcindendo a vinculo matrimonii,
iinc peccato ; Undc fi in hocdurifllmocafu potiuspccca-
tum, quim muiatio voluntatis, & purpatio meius, prz-
fumi dcbet, ut refolvitC.C i^.Scpicmbris i^zg.quamie-
14 folutioncm refert Rot. dec. 9- num. 6. cor. Argue/l. ih\ : Cen-
fuit , matrimonium coniraBum af/iapermc^umaMatreil/a-
tum, rjfc invalidum, etiamfi muller nietum paffa perplures
annos pofl mortcm Matris pcrmanfcrit cu>n Marito , iffilios
procreaverit : O decif iHj.numcr. i.tri.cor.6craphino, &
dec.^o^.pertot.part. \i.rec.
Quanio fortiOis hoc diccndum venitin ca(u noflro, ubi
aflus fafti k Puclla pofl alTumptioncm habiius Rclipio-
fi non crant pcccaminofi , fcil ncceflaritS dcpcnilcntcs
15 pb ipla affuroptionc habitys , mcticuiosc fcquuta , Quo-
ties enim aflus npceflario dependet a principio infeflo ,
prout eft ingreffus in Monallerium , & ProfeTio, tunc
eodem vitio laborat , & maium piincipium influit in
omnes aflus fubfequentes , Ciar/in. contr .li6, numer^^^f, 16'
lib. 1. Bordon. de ProJ'eJf.on.capit. \9.nu>nir. 51 Genuenf.in
Prax. Archieplfcop. cap. qj. nun:er. 4. Rot.cora>n S.raphin,
decif. 1166. mmer.i. Sc in durioribus terminis Momaiis,
quaE per 50. & ultra annos , fingulis quibufque annis re-
novavcrat Vota Religionis, prout Regula pracfcribebat,
quodex tali renovatione , ut poie dependente abaii^uPro-
feflionisnullo, purgatus non remanferat metus, necmu-
tata voluntas , reflblvit C. C in Mclevitana 29. Apri/is ,
& 19. Novembris 1703- & in Lingonien. iz. Aprilis , & J,o.
Veconbris t6g'^. cvim quibus proc^ffwin Bituniina 9. Septem- 17
byis I 7 1 3. ut videre efl in tcm. i. Difcept Eccl. difcept. i.par.
1.& flgnanter ««w. 57. & 58. & concorciant addujdliperCii-
ren.refo/.Hi.n. 37. & 38. Ptgnate//.con{u/t. iSon.^O.tom.g.
Hinc inutiliier allegatorpoflibilitas mutationis volunta-
tis PpellEe in aflu Profeflionis, quiahancmutationem al-
kgans , debet illam concludenier probare luxta G/ojf- in
Ciipit. Per/atutn de His , qua vi , n.ct. cauf fiunf , Verb.Ti- l*
>nore, quam lequuntur Gratian. dccif.Mar, h. ^T,.num, ii.if
Rot.decif.i2ii num\i^.cor. Coccino ■&inPerufina Matrimo-
nii 10 Maii )68fc!. §. Hinc loliitur , cor. Havavu/t , nam ubi
prasceflit traClatusde metu inferenc^o, quamvisdcinde non
apparear, qiodinipfaProfeflionefuerit illaius, nihiiomi-
rusprscfumitur , ut totidtm fereveibisin terminisannul-
Jandi matrimoniumcarnaledixit Prt»;wc// decif '.oi.adnot. ^9
1. w.^i. & in terminisProfeflionis CrtVfw. rcfol.8i.num 35.
idf 36. Haec autem probatio, quae fuaptenatura, utdixi-
mus, repuiatur perdifficilis, & fere impolTibilis, non fo-
jum ufqueadhucexadverfofadanonfuit , fcd potiusecon-
verso e.x hac parte plenifllmedodumhabetur decontlnua-
tione metus, & deejuspcrpetua , & nunquam intermifla
averfione , & contraria voluntate StatuiReiigiofo ,tum in-
fpedotempore Noyitiatus, tum tempore Proicflior.is ,ium
etiam pofl Profeflionem.
Siquidem de metu , & coafta voluntate, infpeflotcm-
pore Novitiatos, teftatur Antonius de Gafparis ibi ; lo
intcrcgavo d. Mafia Ccfianza fe ftava cpnteniaal/ora , che *"
gia s cra fatta Mcnaca, f fe cifiavadibuon' anur.o i Leimi
rifpcndeva fonpre, che quelii) che Leiavevafatto, eracen-
tro /afua vo/onta, echefiavaconiJfliffofentinientodiprima
«iff& ibi ; Sbbene, cbetantodeliavo.ontafpiegatamidaLei
niedema prima di vefiirfi , e doppo vcfi.ta, co>r,i ho dctto difo-
pta, Leinon e tnai ccnccrfa con lafuavoionia iibcra afarfi
Mcnaca: Conftantia Cunetta ibi ; Chiedcndoii Jo adctta
Suor Maria Coftanza, che con (juefionomefimenacb , feera
conienta, e fe vifiavaallegrametite. Lcnnirifpondeiafem-
pre , che gia mt cra notalafuavoloniafechequeiiafempre
era fiata tale , e che fariain avvcnire , mofirandofiarcimal ,j
voientieri, e contro \ua voionia , e cosi fonpre fino a/pre
fente tniaafatto conofccre f<r>na ia fuavoionta , fetiza che
mai 7 i abbiafaputo conofure ejferfi>nutata di pcnfcro .
Hoc ipium confirmat Elilabetha Bacchina , referendo
verba d. Monialis; Statcvizitta, ntn mipoffovederequcfio
Abi:o ..ddoffo, cotne vc/eie , che fii contenia , fe mifonove- j,
fliia pcr forza , non ne p.ir/amo piii , no» >n accorate da
vantaggio? A. D. ibi ; Difcorrcndo con ia dettaSuer Maria
Cofianza , comefiava al/cgramcoie , e fe h confaceta l' A-
biio monrflico , e fe vi fiaia contcnta ? Lci mt rifpofe /e
fcguenti , e confimili parole , cioe ; Lci pue/ fapcre , fe lo
fitaqiii dcntro contcnia , nicntr e gH ho dctto tonte voite ,
cbe lo >ni faccvo Monaca ptrforza , e cbe ali' Abitemona j.
fiico vihoavuta fe>npre avverfione , e ccntraria ve/onta ,
anzi continuo ad averce/a , e ce 1'averb (m che c.x>npo ;
Anzi qucfi' .ribitofara /a>nia dannazione , e /'ifiejfo>niratlfii
lafccondavo/ta , chciocitornai .
Ue tcmpore autem Profeflionis reftarure adcm Bacchina»
ibi ; Si cra tutta impai/idita , e c/>efiiede in qucfiafor>na fcm-
pre pa//ida , ctrcmolantc , afegno che nel/atto diprefeffare/i j^
Vo t di Monaca, diflc, c/K/avoceg/itremava, ciheappena
fifentiva ; Et paulbantc ProfcflioDCm concordat Riia Con-
coni Nutrix, ibi : E poco prnna . cljeprofcffaffe •Jiran.nia-
riciivamo/te, che dovea contro /afua voionta profeffare , e do-
po profeflata fempre gii ha repctilo , che ficra vcjlita Menaca
pirfoiza , eche cifiava pcrferza ne/ Menaftcro , fe»zacbc ab-
bia riconefciuto mai in Lcimutaziene akuna del/»fua centra-
ria vo/onta .
Et dcniquc tam dc tcmporc Novitiatus , quim Profcflio-
nis, ac poft Profeflioncm , dcponuntfcx Moniales, qua-
ruia dus fueiiiDt tormitcr examinatat , ncmpd An- jj
na
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
«5
na Viflorla Bartholetta , ibi : Diceva ancora allagiomata ,
jfogandojiconmey cbeperforza, ectmrofuavolontapiglia-
va 1'Abito mouacale , afegno < che efprimeva con parole af-
fai di dolore n, che matvolentierijifaceva Monaca , e quefie
dogUame nonfolo allagiornata , ma lefaceva dopo feguita la
dettaRinuncia^ eprima^ maanchedopOy che entro in No-
l6 viziatOy ejtnoalprefentet talmentey chenonavevay e non
haattroinbocca^ che efferjifatta mal Volonticri Monaca , e
perforza. EtSor. Conftantia Amari , ibi : Equejie efcla-
mazionifhafatte, elefagiornalmente, fin da che Ji i mo-
nacatay nonfolopercaufadidettaRinuncia , fatta da Lei
di mala veglia ■, eperforza, maanche fopra la fua monaca-
zione, che pure fempre ha efclamato, ed efclama , che /' ba
fatta malvolentieri , e controfua voglia .
Aliaevero quatuor Moniales , inter quas nnmcrantur
Abbatiffa, & Vicaria ( quarumFidesprodudafuit ab ip-
fomet Procuratore Monailerii in alia caufa SuccefTionis in
»7 Tribunali CanneraE ) excluduntpeniiils, penitufque quo-
cumque tempore infpefto ; Novitiatus, fciiic<?t, Profef-
fionis, & poft Profeflionem , mutationem voluntatis , ac
libertatemconfenfus, ibi( Notenturquacfo fequentia ver-
ba, quianonpofluntefle magis clara , majorique eviden
lia exciufiva liberae voluntatis PuellaE , & perpetui ejus
diflenfusmonachationi) E I' ijlejfe efclamnzioni , edoglian-
zeha, continuato a farle anche doppo , ed in particolareife-
guitalamortedelmedeJimoSig.Marchefe, conrinuamente, e
28 publieamenteaNoi, edatutte leMonacheha fempre efcla-
mato, detto, edolfuto, comeancheprefentemente , Jiduole,
edefclama, chetuttoquello, che avevafatto , erafiato fem-
precontrolafuavolonta, eperforza, epertimore del detto
Sig. Marchefefuo Padre&c. E le cofe fudette le deponiamo
pereJferNoiJiateprefenti, ed baverfentito tutte le fudette
efclamazioni , cbehafattofempredalprincipio deW ingrejfo
iu Keligione , ecosi continuatojinoal prefente .
Exhifceitaqueteflibusponderandaiunt illa verba , to-
ti^srepetita, vldicWc^t. allagiornata , giorn»lmente , conti-
nuamente , non aveva , e non ha attrc in bocca , fempre ,
29 mai, e dal principio deWingreffo in Religione, e cosi centi~
continuato ftno alprefente , qug fuapt^ natura important con-
tinuationem temporis , & voluntatis in eadem prim^va me-
ticulosaopinionefineulla intermifltoue, & fic inciudurvt
perfeverantiamvolumatis, &metustemporeNovitiatus ,
Profeflionis, &poftProfeflionem , femper, & continuo,
utponderandoadhunc effeftum illam diflionem femper ,
! e%xt%\^AoctlRotadecif. z6€.& xij.num. 15. <6f \6. coram
Vbald.&dec. I ■jS.ttum.y.coramCarili.poJt Bordon. dePro-
fejfion. decif. i. fub num 8- verfc Ouoadfecundum , & re-
{olvitCong.Conciiiiin Mantuana jub diebus 7. Decembris
50 171^. & 2%. Martii 1 yifi.ubi teftesreferebant eadem verba ,
Klatahdd.ieHibascontinuamenteJino al giorno d' oggi , ut
videre eft in tom. 1 .par. i . difcept. zo. a num. j 1 . ufquead 16,
&in to.^.par.i.difc.^.per tot.
Praefatifqueteftibusplcna, & indubia fides praeftanda
TCnic, tumquiadeponuntdecontinuationemetus , & fic
confoventurexuniformipraefumptionejuris , ut obfervat
31 Rotadecif.tiTjnum.l.coramSeraph.Vaw Et adconjirma-
tionempriefumptionisjuris, adfunt pratereatejies , clari
demetu, & confadiffion. MariiC deponentes &c. Tumquia
quinquefuntformiterexaminati , & alii funt omni exce-
ptione majores , proutfuntA. D &fex Moniales ipfius
Monafterii S. Bernardini , cum quo lisprincipaliter aj^i-
tur , quae Moniales pleniflime probant contra proprium
31 Monafterium ,przfertimin re,fequutaintra ipliusClau-
flra , quae h nullomeliiis, qu^ma Monialibus lciri po-
tert, hene hPonteconf. 11. num. 12. tom. z. Ciarlin. contr.
loZ. num.6t. ubi , qudd unus Monachus probat contra
propriamReligionem, Camerat.refponfi.art.i.num.n.
ibi: Imdverilicet Intefies non adeffent , metus , & mina
ejfent probata concludentijfme ex foia attejiatione Sororis
33 MarideTarinii,&quafolegatur: H<ecdepoJitioeJi ita ejf-
eax, utfoiafujficiat, pleneque probet Contra Monajierium ,
ttamdejure Monacbus ( & idem dic de Moniali , licet uni-
ca , probat adverfus Rellgionem : ^nt. de Poffcntibus fin-
gular. jur. canon. cent. z. Jingul. 146.«. ^.6r 5.
ComprobaturulteriCismetus , cjufque continuatio , cx
declarationibus , &protcftationibus , fadix ante fufce-
ptionem habitus ; Nunquam enim difta infclix Puella
54 inducivaluit ad inducendum habitum religiofura , nifi
adjefta illa conditione , quod id facicbat , ut parerct
praecepto Patris , non autem cx propria , & libera ejus
voluntate , utreferunt: PrimiN Monialis Bartholcc a ilii:
Per darli fodisfazione a mio Padre , lo mi faro Mor.aca,
Vrfaya Dlfcept. Tom IV.
*na non cbe lo mi facci volentieri , percbe la mia volonta
faria di fiare Secolara . Secund6 Pater Crefcius , ibi .•
Ed effa Suor Maria Cojianza mi rifpofe , gia , che pet
me non vi fara nejfuno , cbe mi ajuti , bifognera , che io
faccia a fuo modo , contra pero la mia volonta . Tertid
Antonius de GafpariS. Detta Signora Terefa Livia mi
rifpondea &c. fe loji , lofo pet aderire a Lui , ma per
aitro non bo lo volonta di farmi Monaca &c. ne mai in al- »5
cuna volta feppe darmi altra rifpojia , che quejia : Quar-
t6 Conftantia Curietta , ibi : Anzi quando fi riduceua
a dire di si , benche lo dicejfe per ohbedire , e non per
volonta , nondimeno fempre ci fofpiraua , ed il piii delle
volte ci piangtua , & pauld poft , ibi : £ Lei fempre
rlfpondeua , che mentre Voleua Lui cosi , fi faritt monaca-
ta per obbedirlo , e non per fua volonta , percbe non vi
era piic rimedio di contraflare contro la di Lui volonta :
Et quintd Rita Conconi , ibi : Quando effa Rita riferi-
ua ie fudette rifpofte alla Signora Terefa, aliera Educan- j6
da &c. fi metteua a piangere , e fofpirando diceua : Ci
vuol pazienza , /0 non ho neffuno perme , fono abbando-
nata da tutti , bifognera , che faccia fuo tnodo , ma pero
contro la mia voltnta .
Iftaeautemproteftationes, &decIarationesanimi remo-
ventquemcumqucconfenfumab aGu futuro , & probant J7
evidenter, Profellionem, nonfponte, fedmetu , & coo-
tra propriam voluntatem emiflam fuifle , uc in terminis
Caren. refol.8l.num. J 7. Bordon- de Profejfion.cap. 19. num.
l6.Calderin.confil. t. de lis qu<e vi , Qraff. decif. aure<e
par. i.tib.l Cap.^.de Regular.i. & ficut , fi cmifl^ae fuif-
fentin AftisalicujusNotariis , fine dubio probarent me-
tum, &perfeverantiam voluntatisrepugnantis ftaiui reli-
giofo, ita ejufdem efficaciaereputaridebcntincafunoftro , jS^
ubipropcercimorem Patrisaufation fuit Puella proteftari
publicd, velin AftisalicujusNocarii ; Sufficit enim in
histerminisdeclaratio animieomeliorimodo, &cummi-
noripcriculo, quofieri potcft, auccum Amicis, & Con-
fanguineis , autcumipfifmctMonialibus , ut quicumque
aftusquifubfequatur, reputetur nullus , & meticulofns ,
ut fnlideprobant Gonzal.incap.i. de His , qu<e vi , met.
cauffin.num.-j.Surd.conf.siinum. i€. & feqq. Honded.
tonfil.il. num.zi.tom.i. De Pont.conf. iji. »«aw. i j8. Va-
lenzuei.conf.K^.num.t^l.Staiban. jun- ccntur. z. refoi. lol.
num. 59 .fol. j Hodiern. contr.forenf. cap. 1 6- num. 5 \ . Pa-
nimof.dec. lot.num.g. il.&feqqSperell.dec. 7^ ffum. 52.
Thefaur.quceflforenf. si.n»m.ii.lib. i. Irancb. de Proteft.
conjid. s 5 num.i.&Rotadec. 1^1. nuii.par.in.ctim aliis J9
concordantibus, citatisin tom. 1 .difcept. Ecclef.par. i. di-
/ff^;. s. »ttw. i8.cumquibusind.cafuprocefllt CC- ut vi-
dereeft ibidemnum. 55.& folide probat Ciarlin. contr fo-
renf. iib. t.cap. 108. num. 49. ibi ; Tertioprobatur rrKtus ex 40
multis declarationibus , feuprotefiationibus , faBis in No-
vittatu, &alibiquodfcilicetcoaf}e, &propter metum Fra-
trisingreffusfuerat Reiigionem , &bocdicehat n»nfolu.mex-
traneis,fedetiamipfisHeuitiij,& eorum Magiftro ,&
etlamaliis Fratribus , qua preteftationes , feu deciaratio-
nes, iicetnonpleneprobentmetum, tamen valde profunt ,
quiaremeuent cenfenfum ab aiiufubfequenti etiam quod fint
fa8<e Parte abfente &c. & num. 50. ibi ; Quando adefl jufla
caufametus , valeteriamciandeflina proteftatio, Parti non
intimata, utaSusfubfequensutimeticulofusnonvaleat, tc
proll'quitur»ttw. 51.
Hisomnibusaddimusduasfatales circumftantias facli ,
quarum primaeft, qu6ddd.reclamationcs, & proteitatio- 41
nes non foliim refpiciebant tempus prsfcns , fed ulteriQs re-
promittebant eandcm a verfioncm , & contrariam volunta-
temetiaminfuturum, &ficdetemporc prxcifo Profcflio-
nis , uc deponit A.D.ibi..4 U Ablto monaftlco vi bo auto fem-
pre auer(ione , econtrariavolonta , anzicontlnuead auerce-
la, ece 1'auerd ftn cbe campo ; EcconfirmatG. ibi : Cbe^ia 4»
mleranotalafuavolonta,ecbequellafempre era ftatj talty
e chefaria in avuenire : Et deniqne Kiifabctha Bacchin» ,
ibi ; Maper alcroilmiogenio, elamijuelonta nenct eftata ,
nicifara: VirtusenimdJ. dcclarationum , rcfpicicotium
tcmpusfuturum non foliim comprobat pcrfevcrantiam in
ptimaevodiflenfujfedmanifc-fte rcmovet confcnfum 4 quo-
cumque adtu futuro , '\b\: E ce Pauerdfin cbe campo , ut c^re-
giepondcrant J^^ttr^/.fow/.si J.« 45 Clarhn lO^rr. 108. ». 48./.
t.Panimoli.dec.ioin.ti.ibi:Tumetiam,quiapreteftatio i» 4}
iis qu<e a neftra uelunt.ite dependent , quetie t refpiclt ad fu-
turum\, & pr,eviittitur adeuitandum , & dirimendum tra-
fiatum, ne fequatur .iSus , uel centraBut , «i» duret caufa
ttietus ,utiquc,& tunc remouct confenjum ab aSiu ex contra-
B 2 <?u
»4
Difceptat. Ecclcfiaft, Dominici Urfayac.
ffl^fufure , Barbof. Fot. dec. 77 . num- 96. 6f 98. ^ Rot. dec.
k^^.mm. ScpramSerap/j ibi .- Viresautem hujus protefla-
ttqnis, qunefint, tradunt DD.in cap. Cum M. Ferrarienfis
^ deConfttt.&ibiPec.num.^^i.R^fnove! e>fim Confenfum ab
aSufuturocontrario, quotiesfumus inhis , qute pendent 0
•poluntatePreteftaKtis, & proteftatio refpicitaSusfuturos ,
prouf in,cafu , dequoagitur: Et dec. iib.num.s). Cffnfm Lv-
^ovif.
Secundacircumdantia, feu potiijs matbematica quje-
dam demonftratio perpetui, S(. continui diflenfus , & fi-
xi, atque fiimilTJmae fpei redeundi ad Saecuium, in eo
confiftit, quod Puejla port ("uiLeptum habitum monafti-
cua} , femperretingerit , &adhuc retinet V^'^^^ iaecula-
resapud fe , quibus induia incedebat ante ingrelTpm in
4j Monafterium , ^quamvispoft ot)itum Marchionis plur
res , eafquema^fimaspanafoerit, &dietim etiam patia-
tur anguftias , quiadeftiiuta eft omni Livello, ac omni
auxilio hutpano, ita ut veni6uslaceris cogatur incedere ,
& ununietiamobulum fufpirare , adhuc potius contgnta
fuit praefatas anguftias ufque ad extremitatem pati curr\
ludibrio , &iriifioneornnium Monialium , qukm dimit-
terefpem exeundi e Monafteno , & continuam abomi-
nationem ftatus religiofi . Quocirca veftes fuas faecular
A(t resnunquamdiftraxit , nec vendi permifit , eam reddens
ftringentiffimam rationem , quia expeflabat diem il-
lum', quoeis uti poffgt , qu^m rei^ert A-D.thi : jQ^uando
loparlavonellevoltefudeftecon detta Suor Maria Coftanza
nel Horraftero , Leialcune voltedijfe, che ancora riteneva
tutti li fuoi abiti da S ecolara , (che Leinon li voleva rifttiui-
re , perche potevacifere , cheungiornogHavejferoafervire:
Idqueetiamconfirmat Conflajitia. Ex hac autem circum-
ftantia, quaeconfiftitinfaflo, adieingrelfusufquead prse-
47 fenscontinuopermanenti, &vifibili, & quae eft prorfus
jncompatib^liscum Staturelijilofo, qualificata fub illa ra-
tione : Percheungiornogliavcffero a fervire : Plufquam
evidenter demonftratur voluntas femper parata ad egref-
fumejj Monafterio, femperque aliena i vinculo Religio-
jiis , & plusprobat , quam exprefia prqteftatio fa<Sa in
adu Profefiionis, quiain omni materia pius probant fa-
^S fla , quam verba leg. Paulusjf. Rem rat. hahfr. & L. de
quihusff. de Le^. Rot.dec.ti, num. 8. & coram Celf curn
vulgatis,
Suntiglturomnin6contemnend3E( comparativg ad tam
claramdifpofitionem Juris, &ad rot infuperabiles proba.
49 tionescircacontinuationemmetus) quafdam informes At-
tertionesaliquarum MonialiumM-)nafterii , tam fuper li^
hera , & fpontanea voluntate Tuellap in emittenda Pro-
fefiione, quamfuper exclufione rcclimacionum . Omiiro
enim, quod fuerunrextortae, pendenic hac- liie,fub!fallaci
50 fpefuturjp concordiae fuper caufa Sncceftionis , & ideo
tanquamexpifca^aependenteliie , nihil penitCis probant ,
Fulgofconf 17? Ku»». i.& aliisrelatisi?o/.<^^r.<},59,»l/w,<S.
fnfia.par.ix & alibi.
Etomifioetiam, quod inconcurfuajiarum Monialium,
demetu, & de continuis reclamationibus deponentium ,
quaefuetgnt fotmiierexaminatae, iftar omninoprasferride-
bent contrariisMonialibusad pcrpetuam tantym examina-
\\ tis, exaddud^isperi^or rffc 419. t^ww i.par.g.& dec.^^x").
num- i%.par. 1 6. j-fr. ubi quoJ nec etiam faciunt adminicu-
lum tcftistxaminaii finecxaminatifinecitatione Partis in
concurfu teltium , tormiter cxaminatorum ,
Profternitur ulteritis qusiibct fi^ies carundem Monia-
lium , popderanJo, quod h*c lis fuper nulliratc Profef-
jz fionis principaliter intcntata eft contra Monafterium
& ip(a(met Moniaks , ex quo Profeftio eft Contraifius
ultr6 , citroque obligatorius inter Monaftcrium , & Mo-
nialem , proindequc admitti dc jurc non poteft , qu(!iJ
Moniales fidan faciant favorc proprii Moiiaflerii , &
teftimoniumperhibeant in Caula propria, ex qua fubfi-
ftcnte ProfcfTione , maximum commodmTi , & intcrcf-
lcfperant, ui obfervat i^of. «/cc. 3. poft Eerdon. de Profejf,
num. y veij.quia ultra , Odec- |iC'6. num. 1. Coram Sera-
55 phino., ibi : Nonobfiant incontrariumdedulla, namquan-
lum addepefiiiones quarundam Monialiutn , deponentium de
qwbufdamailibus hilaribus , & quividentur fj^/i ex libera
voluntat: , quia, ut fupradii'luiii efl , non funt babcndi in
confiderntione , ft.mte , quod durabat cadem cauja metus ,
^exiflebat incodcn Monafterio , quod invlta , & coafJa
fuerat Ingreffii , Vrtftetea ifii afius , <3 alia pro Monaflcrio
deduSa, probaniur per Moniales cjufdcm Monaflceli , de
cii}ut imercffeagitur: tt dec. \ij7. corameodemSeraph.\b'\:
Qu<e in contrarium deducuntur (\ icftil/us > non fuerunt ba-
bitain cpnfideratione , tnmexeo, quodqiiidquidperMo:iia-
iesprobaiur , eft valdf fufpe^lum , tum propfer interefft , 5^
tum quta nonrelevat ex diBametus duratione , qua facif ,
Utomnes aUus contrariicenfeanfur fimulatefaili ex Caufa d.
metus &C. Rotdec. f^S. num. 10. Coram Carillo , ibi : Sunt
Moniales ejufdem Monafterii , cujus intereft ^ Profefiionem
ejfe validam •
Augetur etiam fufpicio ; Nam timens moderna Abba-
tilla prsEJudicium proprii Monfterii , quatenfis Profefflio
nulladeclaratetyr, quoufquepotuit , prohibuit , ne Bar- Jj
tholoroasusGargarius, tunc ExaCtord. Monafterii, fc fu-
hjiceret formaliexamini , & veritatem deponeret , quam
metu Excommunicationis revelaverat ; Et quia vigore
mandati de gra vando idem Gargarius coaftus f uit fe fubjice-
reexamipi, paulopoft^fervitioMonaftcriidimifTus fuir;
Ex hac igiturpimiaaffeftioneprofubftinendaProfeffione,
&exmagnointere(re& utili , quod inde refultat Mona-
fterio, &ex quadam falfa opinione , quod Monafterium
diffameturincafunullitatisProfefllonis , nec in Jinea ad-
miniculi attendi debent praefatae Moniale5,ut refolvit Cong %6
Conciliiin Bifuntina9.Juliii70i.itqaaintom. 1, par. i.
Difcept, i.num. 40. & in Lingonen. zo-Septembris 1715. de
qua meodemtcm i.difcept. ^.num. 28. uj)i de atteftatione
quatuor Monialium, & inalia Bifuntina ^ Septemb.lji^.
ubideatteftationequinq; Monialium, dequain d. tem. i.
«///f. i.;;<iw. ^o. Inquibusomnibus punflualiffimis Refolu-
tionibus merito in nulla prorsusconfideratione habitae fue-
runt diiSae atteftationes Monialium , ex illo innegabili prin- J7
cipio, qnod tenduntad proprium commodum , atque ad
evitandam minus veram opinionem , quod aliquo modo
famxdiminutionem patiatur Monafterium illud , in quo
Monialisper vim, &metum Profeflionememitterecoafla
fuit .
Praeterea, datoetiam, &per modumdifcurfusadmifTo,
quod nullum adeffet intereffe , nullus timor diffamationis ,
&nullaaffe<i.tio; Quinimodatoetiam, quod fuifTent for- j8
niiterexaminataepraefatie Moniales, quaeomnia^parteret
nullomodo verificantur, funtque verumensrationis ; Ad-
huc inconcurfualiarum Monialium, deponentium de me-
tu, &dereclamationibus, &adibus, quos viderunt ,&
audiverwnt , de Juremajor fides praeftanda eflet duobus tan-
t^m teftibus de metu , qu^m mille , fi adefTent , fuper libera,
& fpontanea voluntate, juxta theoricam Innoc. in cap. Su-
perhocnum-z.deRcnunciat.quam lequuniur Menoc6.de
Prafumpt.lib ^. prtefumpf. Ji6. num. ji. bene Corrad. in J9
Prax. difpenfation.lib. 5. cap. 14. num. 11. Ciarlin- controv.
loS. num. 67 lib. i.Rot.dec i,z6 . num- ^6. cor, Ludovif ibi:
Sedquidquidfit, fufficit, quod in Cotifurfu plus creditur duo-
bus teftibus de metu , qufim mille deponentibus de voluntate
fpontanea , & libera : Rot. dec. 9. num. 65. coram yirguel. &
tn Meleviiana Nullitatis Profejftonis , impreffapoft JZf/b/ar, ^O
Dianpar i\. $.Necobftatfol. i6.ubialii referwntur .
(.Juinattendi mereatur, quddTh.Liv. plurids fcripferit
Marchioni , quod ipfaeratcontcntade Statu Religiofo ;
Sciebaienim , qu6d Pateromnemconaturoadhibucrat , ut
fieretMonialis, &fciebat, qu6Jquatenus fe fatisfaflam , tfj
& plufquam contentam non oftendiffet , poterat Patcr fe ab-
ftinereabillamunificafubminiftratione pecuniarum , alia-
rumquererum, qucedietimerant neceffariaE •, Et denique
fcicbatfufpicionemi Patrepracconceptam, utindicatquod-
damejusljiliettumrcpertum in illius haercditate , ibi : ho
inte[opiuvolte, cheV.S.nonmiviene a vcdire fpejfo, per-
che hii non s 6 che dubj , ma qu ello , che Lei penfa , fe lo levi
puie dailamente, che r.on farei arrivata a qucflo fcgno , fa-
l^endo, che Leimanterra fempre , quello , che vu ha pro-
melfo, coii fonopermantenfre anih'ioqualfivoolia pajfo , che
hofatto ; Ei ideocogcbatur cum co fingere . & non folCim 6:
cumluisBilicftisoftcndeiefcrontentam , fedctiam follici-
t^rercsncceflariasad aCtum Profclfionis, utcomagis fibi
hcnevolumPatrcm reddcret, cumque divcrtcrct ab apprc-
hcnlafufpicionc; Ut igitur pravius Jamnum fibi immincns
cvitaret, interclumfcribcbat officiofa Bilictra , fic ctiam
infti^amc&diitantcMoniali Bartolctta; Scd inipfoaflu,
quolcribcrct , manus ipfa refiftcb.it , & tardacrar, & ii-
rct fingcrct , aJhuc averfioncm oftcndchat, ut rcfert ip(a
Bartholcit.T , ibi : E con quefte niie perfuafionl i' Induce-
va a fcrivergli il /iiglietto ifc. Anzi mi accortevo , cbe
nel fcrlvere parole , conce>nenti il fuo affenfo di farfi
Moa.ica , vi flentava , e fcmpre faceva , atti di moi-
la avverfione .
In his iiaquc tcrminis , pr«cifivd ciiam ab infinua-
tionibus , faais & Bartholctt.i , qu» valdi? minuunc
cffica«
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
1$
ffficaciamdd.verborum>cumdiftaBiIiettarcripta,& mif- dum plenoorepropalavitminas, &metum, &Deus per-
€3 fafuerintadeundemPatrem, quimetum intulerat, quam- mifit, utea, quae reticerecogebatur Filia , Populus pa- 7J
visiaccum, jucundum, acliberumanimumproficendi con- lamfaceret, dolensmurmurando: Oh povergtta c contiet-
ttnercnt ( quemtamennoncontinent ) adhuc non folCim taa! Macello !
metumnonexcludunt, fed illum magis confirmant , &
comprobant , utinpunftonotat egregie Ciarlin. controv.
ici.num-66.lib. i.Panimoll.dec. 102 »«»».ij.6f ^eqq. &
inelius/» Annot.i.num.is.Rot.dec jynum. 7. cor. Peutin-
ger^ ibi: NecobftaredixeTuntDominiEpifiolasRapbaelis ,
C4 nonrecognitasad Patremconfcriptas i jQ^uiadummetusjam arguifolet purgatio mecus, feumutatio voiuntatis, ut^plu.
erat incujfus , &Pater, caufametus, viveret ., dd. Epiflo- riesrefolvit C. C Et si haecattendendaelTet, nnnquamve-
lat liberam voluntatem , jucumdumque profieendi animum rificari poffct nuliitasProfeflionis , &ratio ea eft , quia
arguentes, tantbmagismetumconfifmit: Uc infpeciedixit ciimdurareteademcaufa mecus , & eadem potentia no-
'£.at.decif.l-}^num.'i.par.i.rec.& dec. i ^i. num. 6- cifca " '" " ■..-'»- ^
*<; fin.&decBkj.num.i.cor. .iVca/J.cumquibusprocefTJc C-E
&R.in Pr<ene(lina Nullitatis Profeffionis i:. Novembris
IJI7. atvidcTsedintom. i.par.i.difcept.j. per tot. & fi-
gnanter num. 4 5 . 6" 6i.
TandemnulliusprorsiisrelevantisE funt Rcnunciatio ,
faftaaTh.Liv.perinftrumentumpublicum, folemnisAp-
paratusin adlu fufceptionis habitus , cum affiftentia clar. jusNotatii , ne aiSusifte deveniret ad notitiam Patris ,
66 mem. Em.Sandacrucii , &interventu plurium Matrona- it^ , & tanto magis debuit contrariam fuam voluntatetn
rum, necnonaffociatioejufdem, fafta^ D. Principiffa 1'. celare Judici , illam Exploranci , quxeo facilius ad au-
&deniqueexploratio voluntatisfadta^ ViccfgerenteyQuia res 1'atris pervenifTet; Atquehinc meritd infertur , non 78
omnesiftiaftus, velretorquenturadhomlnemcontra Mo- foliim explorationem voluntatis , & ipfam Profeffio-
Neque vis ulla fieri poteft fuper explorationc voluntatis
fada k Yicefgerente ; Quia juxta Sac. Conc. Tridcnt
hujufmodi explordtio non folum in Urbe , fed in toto
OrbeCatholicofieridebet , &foIet , & tamcn probato
metuaprincipio, ab cxploratione voluntatis , nunquam 76
cendi , fi PuellaexplicafTet fuam contrariam voluntatem jj
monacationi , & metum fibi illatum , fine dubio Card.
Vicarius , five Viccfgerens , Puellam invitam vinculo
Religionisnonobftrinxiffet , & runc ftatim irreparabili-
tcr obnoxia rcmanfifTet gravibus damnis, quac Paterin-
ferrc faBpiffime minatus fuerat ; Adcoque ficuti aufa
nonfuit fecretam proreftationememittere in Adis alicu-
nafterium , velnihil penitiis relevant in Jure .
Ec quidem retorquetur aftus Rcnunciacionis ; Adeo
enimMarchioniintereratfierirenunciationem ( bsec quip-
p(}eratprimariacaufacogendiadmonacatum ) uc cxclufo
€.7 Carolo Curietto , qui erat proximior , fecit falfd , fed
nem , aliofquc omnes atSus non pofTc praefumi libcros ,
durante caufa metus , fed potius fimulatos , commenti-
tios, & meticulos, etiamsi lacto , & jucundo animofa-
6li appareant , nam quo magis extrinfeciis apparet lac-
titia, & contentamentum, eomagisintrinfecus praEfumi-
innocenter , jurare Puellam fuper non exiftentia Pro- lurmetus, utegregidnotatmagnusCanoniftaK^^ajf; conf.
ximiorum , quipoffentcontraftuiintervenire , & ut ma- 68.^.Necmemovet, ibi .- Naminmatrimonio, invita non
joremtimorem incutcret eidem PueliaE, voluic ipfemet in dicitur confentire matrimonio , quamvis poft metum ofculata
abfconditointereffcipfi contradlui Renunciationis in do- fuerit Maritum, riferit , &cantaveritcumeo, ^ahafigna -9
mo D. F. U ut refert Monialis Bartholetta . Penfata iucunditatis pr<ebuerit , quiafimulandoeafaciebat , (-t non
igitur ex parte Patris enixa voluntate reportandi diftam re cejfabat metus (sc. Sperell. decif. 80. num. 9. Rota in Melevi-
nur.ciationem , adeo proficuam , attentograviffimo 'J>raE- tanaNullitatis Profejfionispofi Refolution.Dian.par.il. fol.
£8 judicio Puellae , quaeabfque ulla conftitutione Livelli re- l6.§.Necobfiant , decif. ijynum. i.par.t.rec.decif.86i.tt.
nunciavit etiam fupplemento Aiimentorum , & confide- ycor.Seraphin.dec. i^i.tium i.&^.cor. Ludovif.& dec.jj.
rata praefentia Patris , Viri terribilis , & feveri , ac ftu- num. j.cor Peutinger .
diofa exclufione Proximioris ; Profefti non fohim ex Malumenim principium influitin omnes adlus fequ«n-
difto adu renunciacionisnonexcluditurmetuj, fed potiCis tcs, &ficutiin Patre vigcbatidem motivumcogendi etiam
confirmatur, utobfervatC;.*»/?». contr. 108. num. 59 in detemporeexplorationis, & Profcffionis, quinimo om- 8d
fin.lib. i.'\6\: Etmetus bujufmodi verifimilis redditur ex nesconatus Marrhionistendebant , non tam ad ailum ve-
C9 donatione, quamFrater Auguftinusfecerat diffo ejas Fra- ftitionis , quamadadum ipfum profcffionis , it^ in Filia
tri,propterquamejus intererat utilleemitteret Profejfionem, aderateademcaufa timendi , & confequenter idem metus
&:\apanaoCamerat.refponfdtc.refponf.i.art. 1. nu. 50. detemporepraecifo profefConis, quinon remanfiffetexclu-
ibi; Nihilominus /jotcfufpicio , imo , (ifplena probatiome- fus , etiamsi Puella inaftu profefTionisnediim Iseta , &ju-
tus, multumingravefcit, veritatiqueproxima redditur ex cunda ftetiffet , fed propriocaraderefcripfiffet haec verba • ?i
70 renunciatione , quamprofea Donna Francifca extorfit &c. Ego Profejfionemfponte emifi ; ut egregie ponderat Ror.
«bi ofto alii Doftores cumulantur . don. Oper. var. cap. i j. de Probat. Cler^c. num. ^6. Ibi • Ouia
Retorquetur ulteriiis ille magnus Apparatus in die vefti- fimetuprofitetur , metu etiamfcribet , fponte fe profeciOe
tionis, cumaffiftentia Eminentiffimi Sandacrucii , Prin- & ideoper hocnondiciturratificarefuamprofeJPonem, fi in-
■ji cipifsaeP.actot aliarum Matronarum . Ultr^ quod enim vitus profeclt , quiaetiamcoaae , & materialiter tantum
proportionatuseffedebuit, &Patri, & Filiae , adhiic eo fcripfit, fponteprofelftonememifit . Scripfit er^o man- , non
mcdiantevoluitMarchio obftaculum praebere , ne poffet mente , tnutandovoluntatem, unde per hoc non impeditur a
Th. Liv. abfque fuae connaturalis verecundiaB ofFenfa re- reclamatione.
clamare, &animifuijuftitiampaI^moftendere , praefcnti-
buspcrfonisindignitate,&magnatitioOrdine conftitutis ,
Wdidttmno^vimohkrvitRot.coramSerapbin.decifi 166.
7* fubnum. i.\h\: Et faneadbunceffeffum, utipfanon aude-
retvtrecundia duffa reclamare Comes invitaverat Regi-
nam , (if infantes , ut intereffent Profejfioni . Quapro-
ptereriamsieadcmPuellaindifto aftu Profefli onis fe lae-
tam, & jucundamexhibuiffet, non tamcn probaretur ex
clufiometus, quia id facere potuit ne objurgaretur de le-
vicate, & vilianimoincofpedu tot confpicuarum Perfo-
natum , &MarchionisPatris indignationem fubiret , fi- indeunquampurgatus, cum affiduo pcrduraverint queri-
7} gna fuaBContrariae voluntatis , & metus fibi illati often- moniae, &reclamationcsPueIlacdc vi , & mctu fibi illato
dendo, juxtaanimadverfa pcr Bordon.de Profejf. cap 19. poft profeffioncm , &ufquead diemmotje litis fuper nulli-
qui inqua^fUonc, anmetusexcludaturprobatione laititisc , tate; Quinim6 poft obitum Patris , mctus Authoris ,
& gaudii in emittenda profcflione »«»;. 64. rcfpondit , fuerunt majores , & frequentiorcs , nev^uc hanc reritatem
jbi : Perhocnonprobature.vclu(iometus, quia illudgaudium probamuscx teftibuscxtcris tantiini , fed cx formali cxa-
referriquidem potefi in aflu profejfionis ratione fu<e boni- mine , & jurato refpedlive tcftimonio fcx Monialium s
tatis , non vero in eaufam pTofeJfionis ptoduHivam , Monafterii , quac plcniffimam , conftituunt probatio-
T^qu<eficutiaffeilaefimetu,itaita3Hmprofejfionitinficit, ncm , juxti iodividualcs auifloritatcs allcgatas fu-
unde aSus latoanimefaSus ne vldeatur vilis perfona in pra ^.i.
confpeSu aliorum , adhiic cenfetur meticulofus in radice Monialis enim Bartholctta formiter examinata , fic
tnali comminati, &traditetiam Rot pofi Tamburrin. de ait. Similidoglianzefbafattequafiallagiornata, tantopri- 5
Jur. Abbatijf. decif. j.num. 6. Sed quantumvis impavida' ma, chedoppolaRenuncia , (if anche doppo velatj fin' al
invultufe oftenderitdiftaPuella; Populus verd , qui ad prefente; jifegnocbeilnumtroJellevohenoiepo/ibile.che
Ecclcfiamaccefferat, ncquivit diffimulare rei vcritatcm , pojfa riferirgHeh 6fc. Cc pa\i\6 poH ih\ : Dcobcit ,'cbe fimiH
UrfayteDifcept.TomlV. B 3 degHan-
f. IV.
Oflenditur exgcflis pofl Trofefjionem , neqmqiim rcmhi-
fiffe purgatummetnm y feu induflam tacitam Hjttfica-
tioncm .
MEtusitaqucabinitioprobatus, &qui duravit dercm-
porccmiffaE profedionis , nequaquJtm remanfit dc- |
r^-
i6
Difceptat Ecdefiaft. Dominici Urfayac^
ieglianze fontfiate dicontinuo, tantopritna, chedoppefat- to , quando non la vedeuo fpejf», ed in taVocc«fiont ricor-
taJiMonaca, e parttcolarmcnte doppo la morte del Marchefe dandomi delle fue parole , /' andauo ricercando per il tAo-
4 fuoPadre , nonfientaiquictata, ne Jt quieta , tanto con najiero, coni ho feguito piu volte ful timore, che Lei non
me , quanto con r altre Monache , Soror Conflantia avejfe per qualche atto di difperazione , fatto quatcbe
Amari, parirer formicer ex aminata , fequentia refert , danno alla propria vita Oc. qax cncuvnHanua plurimum
Doppopoimonacatafi Suor Maria Cojianza , la medema , confert ad excludendam purgationem metiis , & adcon- \<
comehbdettodi fopra , ha continuato , e continuaancora di firmandam iilius probationem , ut in terminis alterius
prefenteafaredell' efclamazioni, cheLeis' erafatta Mona- Monialis , afferentisfe velle in Puteum proijcere, ob me-
5 caperforza, emalvolentieri, folamente per aderire alla tum fibi illatum ad ingrediendum Rcligionem, pundlua-
volontadelPadre, nonperfaavolonta . litcr firmavic Rota in decif 930. nunt- i- coram Dunoz.
Idemconfirmantaliae quatuor Moniales , quarum fides jun. cum qua proceflit haec Sac. Cong. in Bifuntma 9.
jurataproduflafuit^ Monafterio in Tribunali Camerae , Septembris 17IJ. ut videre eft tom. i. par. 1. difcept. i.
antemotampraefentemlitem , ibi: ElifteJJe efclamazioni, num. 51. &per tot.
e doglianze ba coniinuato afarle anche doppo , & inparticola- Neque in minima confiderationc habendi funt aflus , qui
refeguitalamortedidettoSig.Marchefe , continuamente , e allegari folent , ad probandam purgationem metus , leu
pubblicamente aNoi , & atutte leMonacbe . tacitam ratificationem , quia in hoc punClo diflinguen- l6
ComprobaturhsEC veritas etiam a teftibus exterfs , & da funt duo tempora ; Primum , ufquequd vixit Mar-
fignanterab ElifabcthaBacchina , formiter examinata , chio Pater : Et fecandum , poft ejus obitum ufque ad
ibi: Difcorrendoiocon Lei , li dicevo , che credevo allora fi diem motaelitis, Omnes enimaftus, faitijn vita Pacris,
7 fojfe quietatad'animodifiarcontentanel Monaflco, mentre qualesfunt Renunciatio, iufceptiohabitus, exploratio vo-
avevafaitoProfeJfione , e Leimi rifpondeva con le feguen- luncatis, Profeffio .&Bil;etta , fcripta Marcihoni , nec
//, € cottfimili parole : Stopeggio, che prima ; Se mi fono non aliqua verba, relaca a Moniaiibus , quateniis fubfifte-
fatta Monacaperferza , c»me volete , che fiH contenta ? rent , in aliqua confideratione haberi non pGfTunt , quia
J^ueflo Abitonon me lopoffovedere addojfo , e fe io continuo datometuaprincipio , omnes praefaci adus fadli funt du-
nellayitareligiofa,iomidanno , quel chehofatto , fhofatto rante eadem caufa metus , nempe vivente Marchione ,
perobbedireamio Padrecontromiavoglia, perche nonhh al- &confequenttr quamvislasco, &jucundo animo fafti ef-
tri^che LuiinquefloMondo&c. fent, quoJaparte rei non fubfiitit , diim omnes prasfaii |-
Etdeniquehascomniaaffirmantur a Conflantia Curiet- a£lushabuerunt femper admixtas querelas , & rcclama-
S ta , aRita Concona NutDce , & a Francifco Minaccio- tiones, adhiicdejurenon excludunc , fed magis compro-
ro , qui fubejus depofitione deceffit , nec non ab alte- bantmetum , bene Ciarlin. controv. lob'. nurn.6i. Cf 6j.
ro telle Sacerdote , quae omnia fimul unita non foliim Rot.dec ijynum.^.par.j. rec &dec.Sj^.numz.i. & 4.
pd evidentiam exdudunt purgationem metus, fed magis coram Seraphin.ibi : Q^^odautemdeduciturex cap, Adid,
illius continuationem comprobanc in adtu ProfefTionis , quod de Sponfal.& aliis allegatis , prccedit in cohabitatio-
quia reclamationes ahtccedentes , & fubfequentes per- ne , qua fit cejfante metu , &caufamctus, utexdiiioTex-
neceffe concludunt , aftum intermedium feciffe meticu tucolligitur, alias ejfctcontracommunem tllam conclufionem,
9 lofum , juxtaregulam , dequa generalitcr Rota in Reati- a'iatin hac caufa ffmatam.;, durante cau[a metus cenferi
fiaFideicom de Clavellonibus 15. Maii 1705. $. Potijfime metum durare , & impoJfibHe efl , ubinon adefl plena liber- ig
cpramAnjaldo; Et interminisnullitatis Profeffionis y.r- tas , dare voluntatem fpontaneam,quodtamtncaufa Matri-
tob. Gallusconf. 66. num. i ;. Ci? 14. Pilaja dec. Pontific. lib. moniifpiritualis , quam temporalis perpetub fuit in Rota
i.dec. tz.n. zC.Care/i.refol.ii.n- ^^■& i4.Ciarlin.c0ntr.iQS. objervattm ; Iftamqueopinionem perpetudeciam amplexa
PtS'^-^ S^-& Rot-pofl Bordon.de Profeff.deci.num.^. fuitfaaecSacraCongregatio , oon obltantc , qudd metum
Hifce verbis accedunt etiam fadta , penitus exclufiva paffus, perio. & 30. annosltetericin Reiigione, & plura 1%
purgacionis metus , nam Th. Liv. non obftante pluribus Officia ejufdem Religionisexercuerit, n^m quoties dura-
monitionibus , frequciicer fibi fadlls ab AbbatifTa pro bateademcaufametus, femper concefTit reltitutionem in
If tempore , aliifque Monialibus , fere nunquam accedere integrum, uc videreeft in»M«j J;»y?;r. Cr;>«;a./;^. i./ir. 10.
voluit ad Chorum , nec alia cxcrcitia fpiritualia , Mo- $i\.nu. i9S- ubi referuntur i^.rcfoluiiones hujus Congreg,
nialibus propria , peragere ; Quinimd in adu, quo mo Qonc.Scin MantuanaNuUitatis ProfeJftonis,\nc{\i3ifQ[\zz.
ritiones audiebat , invehebat contra Patrem atjfentem , annos Religionis, quia duiavit feinper eadem caufa me.
& contraipfammet Monialem Bartholettam , ut iftare- tus, priiisconcefrafuit Monialireltiiutioin integrum , & s
fert , ibi .• Memre non voleva venire all' OJf.cii alCoro, deinde declarata fuit nullitas Profeflionis , & Monia-
%i fart altri Efercizj fpirituali, che banno fatto, efan- lis ad priltinam libercatem reverfa elt, ut videreefl ;/»/(»/».
»0 le Monache velate , benche ne ricevtjfe continui rim- \.par.i.difcept.zo per tDt.im, <Stom z-par. i. difcept- 9-
proveri &c. E per*he a fimili rtmproveri alle volte mi pertotam; Ecinterminis alicrius Moniaiis , qi;ae poil
trovavo prefente , doppo detta Suor Maria Coflanza (i annos fupra ;o. quibus fupervixit Pater , ifto defunflo , ji
|i voltava verfo di me , e diceva , cbe io farei andataal- obtinuit reltiiutionem in integrum adversOis ejus meticulo-
/' Inferno , ajfieme Con il fiio Padre , perche aveve ade- famprofeflionem refolvit haec Sac. Cong. in Melevitana
rito alla volonta di detto Signor Marchefe , e configliata i8. Novembris 1701. 6f tyScptcmb. 170^. ut vidcre cfl in
a farjt Monaca contro fua volonta : Et confirmat etiam tom\.par.z.difc.i\.anum.t.ufqueadnum.^i
Monialis Amari , & e(t notorium omnibus Superioribus Exclufa purgationcmecus, agellis vivcncePatre , faci-
Monaltcrii ; Ex hoc cnim contumaci , contiuuo, & vo- liilsexcludicurabaftibus, polt illiusobiium fequutis ; Irti
luntario inadimplemento , & inobfervantia Rcgulae non autcm tres tantCim func , qui exadverso allcgantur , nem- %x
purgatur metus , fed ed magis confirmatur , ut in fpccie peinTodudtioIitisfuper Succeflione ad intcgram ha-redita-
id admifit haec CongregatioCnncilii in Patavina 10. Ju- tem Marchionis, fadta in Tribunali Thefaurarii ; Petitio
/»; 1715. uc legitur in Folio difta dic diltributo, ibi :'i<f- Alimcntorum, fadla iti Tribunali Cnmerae ; Ec denique
Jl que palam affcrcbat , neque Cboro interejfe , neque Mo- concordia, feu tranfa<ilio inita iiitcr Mon.iflerium , & Cu-
xialium OJficia fubire velle , ciim nulliter Regularia Vata riettam Matrem Th Liv. Nullus tamcnex his nClibus ne-
entififfet > Ety.Juiii 1714. Iib. 64. Decr. Jol. 119. & in qucalongd, quinimonequcin linca limplicis adminiculi , IJ
yiixbonen. 17. Novcmbrts 1714. Iib. 64. Decr- fol. 511. importarc potcflraciiam ratificationcm , feu purgationcm
ibi: ^uin etiam tanquam non Profeff.im fe reputans , mcrus jam incufli .
Communiiatis obfervationes patuifaciebat , 6f in Mantua- Nam pro induccnda tacita racificatione aflus debent clTc
na 7. Seplembris 1715. ibi : Proteflandofi , che era Re- talcs, qui neccflarioratific.irioncm innporteiic , &quipr*.
■hriofa per Jorza , e non voleua Jure cofa alcuna , per- fumi non poflincgclti obali.im caulam , quam r.iiificanJi,
fie non era entrata di fua fpontanea voionta : uc viderc i)cr\(lQratianc.$.i^.ni')6cmc\\\isCamerat.refpoitf-taft.
eft in Tom. i.par. 1. difc. %o per tot.<ir fignanter n. 88- 2. «. 9-7. necl.uisefl , quoJ (uxta propriam nnturam prflcle-
Praeterca fcmpcr fuit pcrturbata ob violcntiam fibi il- ranitacitam ntificationcm , nifi fimul concurrat fcicntia
iaiam , uc inimicus homo, non fcmcl eam tcntavcrit , ccrta , & pracila Monialis, quoJcx calibus adlibus rcfui-
1} qnatcnus fc ipfam occidcret, vcl in putcum fe proijcerct , tarcpofTit legitima taiificatio ptofcfllonisnulU , & irritx,
prout refc-runt piaefatae iluae Monialcs , formitcr cxami- \nep^tc^\i^xo(cc\\.\\iMTCamerat.di^orefponf.\-art i. n ^%. 14
ratsc.adcout timcns Monialis Bartholctta , nc d\t\a & Rot.dec.].po/i Bordon deProfeflion. & dec. ij.n. ^y cor.
Puclla aliquod flagitium contra proprjam vitam patTa-^^Arguell. Et, uno vcrhorcquiriturar.imu$dctermina(u.<i, &
14 ret , dc ipfa frcqucntcr foUicita , inquircbat pcr Mnna- pr!ecifa voluntas ratific.Tndi Profcflioncm nulam ; Alin-
ficrinm ,ut tcflatur ipfamct , ibi : bb bcnsi tcmuio m«l- quin , fi aCtus ad aliam caufam rcfcrri pofliuc , nun.
quam
Tom. IV. Pars I. Difccptatio I.
*7
quaminduciturtacltaratificatio , feu purgatio metus , uc
individualiter Camerat.ciiHo refponf. i.art.z. mm.jg.&
yy.ibi ; Etverba Monialis , quie non funt prolata in aciu
determinato ad emitteniiam Profeffionem, feu rati^cationem ,
S5 led adaliumfinet»^ non poffunt fervire ad inducendam Pro-
feffionem , feu ratificationem \ Et in pundo etiam Rot. dec.<).
num.ioc»ram y4rg«f//.cum mukisaliisconcordantibus, ci-
tatis in tom.i.par.i.difcept.^ .per tot. & fignanter a num. 59.
ufque ad num. 79 cum quibus proceflit fiaec Sac. Gongreg. in
VenetaNullitatis Profejftonis i^.Augufli 1696. ut videre eft
ibidem »«w-8o. In concretoautem cafus nolhi omnia praadi-
ctadeficiuDf, Nam introdudtio litis in Tribunaii Thefau-
rarii fuperfucceflionead integram hasreditatem Paternam,
z6 fadaapparct nomine IVIonafterii , nnn autemnomine pro-
prio , & particulari Th. Liv. & jurequidem nieriio ;
Nam cCim illiCisProfeffiode co tempore effet in implicito
ftatu validitatis, omnia jura, tam pafliva, quam afliva
Oiinifterio legis , & abfque ulio fado e)us Puellae ftatim
tranfierunt in iVIonafterium , itaut etiamfi voluiffet nomine
proprio agere , de jure non potuiffet , juxta Textum in
zq Can. Non dicatis num. t.quceliion.i & in cap. Si Religio-
fus deEleSlon. in 6.& in cap.ReligioJii.de Sepultur.pa-
liter in 6.
Rurfusfafta apparec adaliumeffedum , quamadratifi-
candam Profeftionem nullam, & ideo ablbnum eft affere-
re , quodexlitc, alienonomineintrodufla , induci vaieat
ratificatio, fenpurgatiometus, ut inpundofirmavit Rot.
28 in Melevitana Nullitatis Profeffiortis , impreffli poft Dian.
par.ii.fol. i 7. ^- Nec aliqua vis , in qua nomine Profeflfi ,
cum aftcrtione emiftae Profeflionis petita iudicialiter fue-
ranc f 10000. & tamen Rotadeclaravit , nullomodo con-
3^ ftare de tacita ratificatioiie , ibi ; Urjde cum faffafuerit
dumtaxat ad confequendum commodum diSiarum pecunia-
rum y nullo moio impBi-tare poteft ratificationem Profef-
fionis ■
Petitio vefo Alimentorum in Tribunali Camerae, ejuf-
dem eft irrilevantiae ; Nam ultra quod continuata eciam fuit
poft introdudlam hanc litem inTribunali Vicarii, tamco-
ram AuditoreSS. quam in eodemTribunali Camerae, &
30 fic eftimpoflibile, quod ex hujufmodi Inftantia , adalium
effeiiumfafta elicipoflic animus in Puella ratificandi Pro-
feflionem , quam eodemtempore judicialiter nuUam pro-
clamabat, adhuc ciam fafta fuericpropter indifpenfabilem
ncceflitatem . qua ejus perfona pvjemebatur , ne fcilicec
nuda incederet per Monafterium , utque poflet aliisfuis in-
digeiitiisoccurrere , quasMonafterium fupplerenon folec ,
infubfiftensprorfuseft, ex hoc aftu necefl"ario purgationem
metus, feu tacitam ratificationem, defumere, uc in pun-
fto Rebujf.conf.C^^.per tot. &fignanter jf. Nam eo animo ,
31 ibi: Nameo animo , quoeontinebatur inReligione , eo ani-
mo/fla fecit, necejfe enim erat illi , ut hoc faceret , alioqtiin
fame periiffet , etiam obedire Patri, Matri, & Fratribus
cogebatur, &fru^us recipere Prioratus , alioquin peremp-
lusfuiffet, quia eidenegabanturalimenta, &noviflimd id
admific Congregat. Epifcop. & R. in Pr<eneftina nullitatij
Trofejftonis ii. Novembrir 1719. in qua in nulla habuic
31 confideratione replicatas Epiftolas k Religiofo fcriptas
ejusPatruopro confequendp aliquofubfidioad inducen. ex
tali petitione tacitam profeflionem , ut viderein/o.j.par.i.
difcept.j.pertot.
Ejufdem inlubfiftentiae eft tranfadlio inita inter Mona-
fteriura, &Curiettam, in qua conventum cxtitit , quod
in cafu, quo recuperaretur integra hxreditas M.irchionis,
dividenda eflet pro medietate inter didtumMonafterium,
&Curiett3m, exquoinferunt, quod ficuti intcgra hacredi-
55 taspraetendinonpoterat, nifi excapite legitimationis, fe-
quutae ob ingrefl~um in Religioncm, ita ex hac concordia
remanfcrittacitc ratificata Profeflio.
Ponderandum quippe eft, quod in cadem tranfadlionc
iiec verbum quidem fic de legicimatione ob ingrefl"um ,
fed dumtaxat fermohabeturdcdivifionehaErcdit.-itis, qua-
tenus ea integra obtineretur . Proindcque , vel purgatio
metus elici prxtcnditur cx pafto dividendi pro nicdieia-
*c integram haereditatem , & hoc paLlum initum intcr
Curiettam , &Monafterium,ncqucperumbram importa-
rcpotcftpurgationemmctiis, quia adjcaum fuitadalium
34 finem , & proptcr temporalc intercflc , uc hcne probac
Camerat. ubi fupra num. 79 6^97. Rof. poft Bordon. de
Profefs.dec.^i.Jub num.^.verf.Ncn obftat . Vcl elici pra;-
tcnditur, cxquoallcgata fueric legitimatio ob ingreflum ,
& dehaclegitimationenullum vcrbum fic inlnftruinenro ,
&ideoexhis, quasdida, &fadafunr, ibfcntcTh Liv.
Urfay^ Dlfcept. Tom IV.
&extrainftrum2ntum, elicinequltpurgatiometus , & ta-
citaratificatio, quseindgctfpecialimindato , & non pen-
detabaliena voluntate, fedi fadlopofitivo , & ab animo
ratificantis, excumulatisper.y/>frf/. dcdii nu. /^i. de Vec-
ch.in Prax.Novit.difp.t l.dub 8. num. 15. Pignatell. coafult. jj
l-jynu.^g.to.^.Panimol.dec.zi^.annot.l.n.ii.&Rot.dec.t^^l.
num.i6.cor.Royas .
Praetereafupradicla tranfacSioinita fuit nomine Mona-
fterii , &adcommodumejufdem Monafterii , cujus intc-
rerat,& intereft tueri validitatem Profeflionis propier uti-
litatem, quam indefperac , & confequenier tantd minus
ex ea argui valet purgatio metus in Th. Liv.quaj licec inter-
venerit inaflu ftipulationisinftrumenti , interfuit tamen , 3$
tanquamunacx Monialibus congregatispro interefle Mo-
nafterii, non autem nomineproprio; Ideoquenon poterat
impedire, quin reliquas Moniales tranfigerent , immo nec
ipfa potcrat non interefle tanquam obftridla titulo O bedicn-
tiae, &jufl'u Abbatiflae, cuiobfequi voluifle praelumitur ,
heDcRodriquezqu. Regular lom.^.q.sy.art. 15. Amayden. de
Sifl.Datar.lib.i.cap.i 2 »iim.46.<& Rot.dec. ^g7num 6.par.^.
rec.\b\ ; Credendumeft , Renatam intervenijfe in illis aBibus
jujfu Abbatijftff , cuiilla, ciim efjet quoadformamexteriorem
inftatu Monialis , i/ProfeJfte , contradicere »onpoierat;E.t
inpundto, quod ex tranfadioneinita nomine nulliter Pro-
fefli , qui caluseftmagisdurus, qulmnofter, noninduca-
tur tacita ratificatio, feupurgatio metus , probat Rebujf. ?7
eonf 68. $. Etiam nunquam , ubi loquitur de Monacho, qui
nominepropriotranfegerat, ac petierat alimenta , Benefi-
cium Regularcobtinuerat, quod nonnifi Profeflis concedi
folebat , & per quatuordecim annos permanferat in Religio-
ne; EtdcMoniali, q*iaB tranfegerat , tertiampattem Bo-
norumconfequutafucrat, & Coo- ducatos donaverat Sa-
crario Monafterii , \nA\v\A\iaYntxxcnetCamerat.refponf.i.
art.3,- ubi videiur fcripfiffc pro hac Caufa, & materiam hanc
profundifllmL'tra(flat/)f>-fof.& lignanterw.^r. ibi : Quinto
iicet Donna Francifca tertiam partem fruHuum ex ptopria 38
ftipulatione, &obligatio>ie yibbatijf<e , &Monafterii acqui-
fierit , nihilominus hiecftipulatio tacitam Profeftionis nullte
ratificationem importare nonpotefl , ciim aBus hic de fe talis
nonfit, quiillamnecejfariiconcludat, neqiie invenio DoBo-
rem affirmantem , quihoc audeat dkere , quinimo contra-
riumreperio&c.Ei in finerefert ita fuifle judicatum , &
Monialem <i Monaftcrio exiifle , Rot. poft Bordoir- de
Profejfioit. decif. l. fub num. 7. & feqq.nhx, nonobftan-
tequodProfefl^uspoft mortem illius, qui ractum incuflerat ,
permanferat ultra annum in Monafterio , & procurave- 55
rat , ut Superiores Monafterii cederent ipfius Matri ju-
rafuper poitioncfus Legitimae , receptis nonnullis pecu-
niis, adhucrefolutumfuitex eo non fuifle merum purga-
tum , & idipfum infimili refolviteadem Rot. dccif j^.num.
Q.coram Putinger. ubi licet ProfcHus , poft impetratum
Breveprodeducenda nullitate fuas Profeflionis , votalTet
in Aflembleis, Caufasfibidelegatas , tanquam Profo(To ,
acceptalfet, cognoviflet, decidifl^ec, &Ordini retulifliet,
quaealiter, qu&min ReligioneProfeflbnon licuiflenc , uc
poTideTatRot.dec.^^znumi^.coreedemPeutinger, adhucob 40
intcrmediasrecIamationesProfelTi , cenfuit, extotadlibus
nonconftaredetacita rarificacione, ut patet ex<»'ft-. 75. qua:
e(irevoc^toT\?i d.dec cor.Peutinger .
Castcrum fequcns dilcmma nimis urgere videtur : Ve!
enim ipfa prjetenditex praefatisadiibus , &ex mille aliis , 41
fiadeflent, ratificatioexprefla , vel tacita : fi exprefla ,
neclis introduda , nec petitio alimentorum . ncc deniquc
praEtcnfatranfadio,& verba relata in atteftationibuscxtor-
tis h Monialibus , ullam fyllabam licct minimam continenc
dcexprefll- ratificanda Profcflionc nulla , & ficob/cdum in
hac p.nrtc ccflat in fadlo .
Si veropraetenditurratificatiotacita, & hoc eft tnagis
infubfiftcns, quia intra quinqucnnium , intra quod fadli
fueruntomncspraefatiadtus, dciiiro, nccdatur , ncc dari
potcll tacita ratificatio, nam ali^s Rcgularcs non hiberenc
quinqucnnium .id rcclamandum , fi inshoc intcrim przfu-
nicrctratificationem, utegregic obfcrvat A^oj/. 1«;?)". ^9.
nuM. )R. ibi : jQ^uiapo/} Profcjrionem expreffam , noa poteft
induci ratificatio , vcl Prefelfio tjcila , rifi tlapfo termirto 41
quinquennii , adrcilamandum prtepxo a Conc. Trident.
Cap. ig.f([f.is.de Rcgular..ylliasenim fi i<iduceretur ratiji-
CatioantediHumquinqucnnium , il.ud ejfet fruftratorium ,
&fruftratorieappofitum, & nihll operaretur: Gratiart. di-
fcept .^^o.nunt.zs .Barbofad Concil.fejf.i yde Rtgu'ir:.ip 1 9.
num. j.ibi: In dubio inrentionis de ratificand.t Picfcjfiene
iftra quinquennium e* tranfaBoirrfuoiitur illjri r.i:>fic*fsr.
B 4 Came-
iB
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Uifays.
Cimerat. d.refponf. l.art.i. tium.r^- ibi : Et hoc cft ita fif-
4.J «>aw, ut (lintraquifiquenniumfubripitdubiumderatificatio-
ne Profejfiftis , judicandutnfit , nonfuijfe ratificatam , quia
infra quinquennium non prtefumit jus ratificafionem : Ciar-
lin.contr. 108. /«6 ««w. 64. 6" 6 5. Rot.dec.zs-num. zz. corai»
Arguell. & kti in terminis terminautibus poll Bttdcn.de Pio-
fefs. decif j. fub num. J. ■Z'^^/. Hon obftat , junito »«-
mer.€.'^j.
lodubitatiusincafunoftro , ubi concurrunt continux ,
& nunquam intermiflac reclamationes ,& conque(tio.i£S
Th. Livs ^ die ejus ingreflTus in Religionem ufque ad
diem motaelitis, ut fupraprobavimus; Tantaienim effica-
AA cis funt hujufmodi conquertiones , ut impoflibile penitus
fit , eis concurrentibus , quod ex quocumque adu , fa.
dloaMoniali , elici valeattacitaratificatio , feu purgatio
metus , quia apertus difTenfus , refultans a reclamationi-
bus , facicceflTarctacitum confenfnm , ut epregie nocanc
Rebujf. d, conf 68. jT Refpondeo , ibi : Maxime quando pro-
teftatusfemper quolibet annpfuit , nunquam obligaretur etiam
pcrcentumannos , quiatunc nonefi conjeSurtt locus , ubi
54 certum eft , nolle remanere in Monafterio : Noal. diiio conf.
xi.num, ig. Ciar/incontr. loS. num. 6z.lib.i. Camerat. diilo
fefponf. i.art. z.pertot.Sc fignanter «,113. Caren. refol. <S'i.
»um.i,7.& jS.Rot.dec. iij.num. J. cor. Otthob. Adden. ad
Ludovif.dec. 385 num.6.Rot. dec.z^.n W.cor. Arguell.dec.
j^.n<)Cor.Peutinger.dec.i76-num.ii.&dec.zj7.num.s.& 16.
cor. l76<»Wo,& individualitcr profequitur eadem deci-pofl
Bordon.de Profefs.n.Hcumalhs, cumulatis tom. i. Difcept.
Ecclef.parf.hdi/cept.^n. 74 «irp/ttr.p^^. cumquibusprocef-
{itC.C/inVeneiaNuilitatis Profejftonis 1$. Augujii 1696.
ucvidereeft'6;rf. a,8.
Quidquamnonofficiente , quod Th. Liv. poft obitum
Marchionis ejus Patrij acquieverit per decurfum unius
ann> cum dimidio , nec unquam excitaveric praetenfio-
ncm nullitatis Profefllonis , nifi pollquam in Tribunali
^$ Camerac revocata fuit fententiafuper duabus unciis, quae
eiTianayerat favore Monallerii , & confequenter mocivum
pilegandi nuHitatem non fuerit metus , qui revera interceffe-
fit in Profcflione , fed voluntasconfequendi interefle profa-
num duarum Unciarum,
ObjeCtutn cnim in utraque fui parte pehitus corruic , natn
ru6d Th. Liv. acquieverit per annnm cum dimidio poft obi<
fumPatris, nihilomninorelevat : Sciebat eoim jus luum
pfTefalvum, exquodurabacadhuc quinquennium , necSa-
^m crumConciliumpraefcripfit , quod in primo, aut fecundo
annometumpalTus reclamet, fed conccdit integrum quin-
quennium, & ficacquielcentiaunius, vcl alteriusanni non
ncetei, qui habec integrum quinquennium ad reclaman-
^i dumperea, quaefirmavitiJof. rfer. 154. «uw. 10. tor. Sera-
ph. &dec. zii.num. 1 1. cor. Buraito,&dec. 5 8 ■««»>. i^ipar.
Ij.rff. &inpraEcifocafuProfcfri , qui ultra annum polt
obitum Viflrici remanferat in Monallerio , d.flerendo pro-
^9 ponerequerelam invaliditatis fuas ProfefTionis , Rot. poft
Bordon, de ProfcJJion.dee. l.fub num. 5. verfic Non obftat.
Rctamcn vcra, etiam pofl obitum Patriscontinux, imti
majoresfueruncreclamationes, ut referuncMoniales , tum
formitcrexaiiiinatae , tum etiam aliae quatuor ad pcrpe-
tuam • ProindccefTat ctiam pcr momentum temporis ac-
quiefcientia Carenarejolur. 8i.»ttw. 40-Et licct judiciaiitec
promota ron fucrit inllanria adfuerunc juftaecaufic, quas in-
trodudioncm litis retardarunt; PrimAenim fuit impedita
jo ^Supcr. Monaficrii; Sccundo ei expcdiebat , qudd prius
cmanaret resjudicata fupcr fua filiatione , & jurtificarctur
traflamentum nobile, quod recipiebat h Patre , quia quo
magiscrat nobilc, cdmagiserat gravismetusillius amiflio
nis , & eA magis timenda crat interverfio Status propfiae
Pcrfonaecircafiliationem .• Tertio deficiebant pecuni* ne-
51 ccfTariaeproafTumenda ramgravi lite , ac Defcnibrcs , qui
vellcnteidcmairilkrc ; Et quarto dcniaue non habebac in
promptu tcftesfufficientcs; Proinde ut riajcomnla impedi-
mcntarcmovercntur, &omnia ncccnTaria ad inflrucndam
Caufam poircnt prepara'i ; Labi dcbuit annus integcr cum
dimidio, ncccxindc iiiferri poieflad piirgationcm metus ,
optbr.CCarcn. rcfo/.Hi.n.]9.Garzias dc Nobiiitgiof.tz.num.
5t ^('.verfiifccundo adveite . & in duriorihu.^ tcrminis , inqui-
busnullacx hifcc circumflantiis, & iinpcdimcntis concur-
rcbat,rtctit Roia pro cxclufionc purg.itionis mctus in dec.
276.». icer Vbaldo , ibi ; Po(i mortcm verb Viilrlci nec cxifli-
fnab.int Vomlnlmetumfulflt purgatum , tum quia rcgula r(l
5J pro Pidaio ^quddmctui femel ilTaiuty femper durarcpr<e(u-
mitur , ilfiptr aflui contrarlns fubiatus doctalur , Ofafcb. dcc.
J7y.i».li.ul)i,qu6datlu4debcnte(rc talcs , cx quibus nulla
aliapraefumpciocapipoflic, quampurgationis metus , !c
claiiiisdec.zj-j.num.iz.cor.eodemUbaldOf ibi : Refpondeba-
turetiamfecundo, qubd fiprobareturmors^&iilius fcientiay 54
tanenprQpurgationemetus non fuffcit fola acquiefcentia
etiam iongi temporis poft mortem ejus , qui metum attuiit , fed
icquiritfff, qubdmetusprobeturfubiatusper a^us pojitivos
fcitrarios ^ alias durareprtefumitur: Ec egregie Rota in
Neapoiitana Profeftionis z6.Junii 1596. ^. Poft verb , &feq.
cor.Gypfio late poli .^ordon.de Profejfion.dec. \ fub n.^.QtJeqq.
Et itapoftacqulefcentiam triumannorum poll mortem I'a- 55
tris, quimeium incuflerac , refolvir C C Cremonen z6.
Augufti 171Z.& lo.Septembris , & iS.Novembris 171 J.quae
referuntur in tom. i. difcept. Eccief. par.i.difcept.zo.num.Hl.
b"*!!. Ec de dilacione reclamacionis poft duos annos k morte
Pacris, qui metum incuflerac, habemus alias duas indivi-
duales refbluciones hujus Sacrg Cong.z« Corduben. i j.Decem-
bris \7oi.&in Suejfana i ^.Avgufii lyiyEtde longe majori 56
dilacionereclamandihabemusaliamfque punftualem refo-
lucionem inCafertana zi.,Apri!is 1714. inquibus omnibus
conceffafuit Gratia reftitutionisinintegrum non acienta d.
dilatione reclamandi per d. longum tempus .
Corruiceiiamobjedum infecunda parte , quod fcilicec
haf c Caufa jntroduita fueric propter intereffe profanum dua-
rum unciarum , & poft contrarias refolutiones emanacas in
Tribunall Camerac ; Novum fiquidem eft , quod in judi-
ciisinvcftigari, &attendi debeat finis , quo quis move-
turad litigandum , an fcilicetfit profanus , vel fpiritua-
lis ; Solus namque Dtus fcrutator cordium eft , & hic
dilputatur dumtaxat , an conftet de metu , & an Pro- 57
feffio , de qua agitur , fuerit libera , vel meticulofa ;
Non autem an finis fit fpiritualis , vel temporalis ;
Probato autem metu , Profeflio refcindenda ert , etiam
fi TherefiaLivia moverecuradreclamandum ex jncerefle
profano, & nonfpiricuali , quia dato metu , excluditur
confenfus, & fineconfenfu nullus contradus ftare potcft ,
utinterminisProfeflionisfirmavit2?ofij</ff. ^'^onum.').cor. 58
Vunozj un. cum aliis coocordantibus , citatis ^ Panimoll.
deczz.num. 3.
Verumutetiamhuic leviffimoobjeftofatisfaciamus , di-
cimus, quodcircumftantia temporis exadvcrso magnifica-
ta, adhominemretorquetur; Namfi TherefiaLiviamota
fuiflet ad reclamandum cx mero inteiefle profano , utique li-
cemhancintentafli^c, poftquam Sententiamfavorabilemre- 59
portaverat Monafterium ad duas Uncias Paternx haredita-
tis, tuncfane vigeniedidlaSententia , cenamoraliter ecac
deconfequutioncdd. Unciarum, nec expedafTet , qu6d d.
Scntentiarevocaretur m TribunaliCamera-, &qu6d inte-
refle profanum efl"et magis incertum , & remotum , & juxta
fenfum Oppofitorisremotiffimum, quia ipla fupponic non 60
conftaredefiliatione, & fupponebac etiamance publicatio-
nemVoti Camcralis , fuiflc- revocaiam Sentcntiam Thc-
faurarii eti.ini lupcr punfto filiationis, hinc pioinde fequiiur,
quod non fuit interefle profanum , quod dedic caufam huic
iiti, quia in hoccafu magis opportunum fuiflec reclamare
vigenteSententia Thefaurarii , qu^mpoft illiusrevoratio- ^i
nem; Sed veritasinnegabilis illafuic, &eft, qu6d motiv-
um rcclamandi fuiccuraproprixfalutisarternaB, & defafto
continuoprocertatur Th.Liv.qu6d pociiisconcentacft oftia.
tim vidum mendicare pcr Urbem,& Orbem ,qu.1m invita
habitumreligiofumretinere; Neque hodieiantiim hfc cxa-
gerat , fed hanc fuam voluntacem pluries propaiavit ctiam
vivcntePatre,ut refert AntoniusdeGafparis,ibi; Emoite 6t
Toite mi diceva , chc avercbbepih acaro, chegii aveffe manda-
to a dire dipoter ufcifc dai Monafiero , ciiefe l' avejfe mandato
un miiione .
Concludimus igitur , pro validitate ProfefTionis rcquiri
plciiam libcriatcm , & voluntatcm undique fpontancam; Ac
fi infpiciamustcmpus Educationis, Novitiatus, & Profef-
fionisufquc ad dicm niotf litis , fc fc ofterunt dcliquia, lacr y-
m? , & nunquam intcrmifl^f rcclamationes , oftendcntcsani- 6 j
mumavprfum Statui Rcligiofo;Si vcr6pcr(bnaiii Patrislpe-
(Llcmus , Vir crat tcrribilis, icvcrus, & propofiti lui tenacil-
mus , qui non iemcl proreftatus fuerat , cjus Filiam, ovogiia ,
0 non vogiia, Monaca ha daeflere; Verfaque vice fi confiderc-
mu.v pcrlbnam ejutdcm Filic,ca quidem minorcmagcbat f ta-
tcm ,& Amicis ,ac Protciloribusdcllituia . iuxta proprii (e-
xusindolcm timidiflimaerat ; Si autjro ptn(cmu$pondus,&
qualitatcm minaru(ii,iftf continebanccieitioocmtilif ii con- 64
fpcOu Paicrno.("ubftr3dlioncmalimcntoruminfuturum,tam
Matti ,quhmFilif ,& proprii Sratus intervcrfioncm immi-
ncm,quf ("olamiximum inducirmctum ; Si quframus, an
hifccmaiispotuiflctoccurrcre,;am vidimis , qu6d nullum
coniiv
Tom. IV. Parsl, Difceptatiol.
*9
I
confugiutnin hocMunJo ipfi praefto efTc poterat : Ejus
namq; Mater unicc pendebat a nutibus Marchionis , ejulque
Avunculuserat illiusaflualisfamulus, & ambobus tanquam
65 MandatariiscommifTum fuit nnus intimandi feveriflimas
minas .quibus Pater ipfe utebatur in Filiam .
Quinimonec Princepsipli; potuifTetcjus indemnitati con-
fulere ( & quidem raro, & inau Jito exemplo) eo quia ob defe-
66 fl:um probationum filiationis , frullraneus,& inutilis reman-
fiiretquicumquerecurfusad Principem: Si fcrutemur,vel fo-
htum exequendi mioas in Patre , \/el perfeverantiam contra-
rif voluntacisin filia , publicadocumenta manifellant ,qu6d
i n majori fer vore minarum , & paalo ante vellitionem Mar-
chiodenegavitfolitaalimenta Marri,acfi!i? nec minimum
conrtituit Ivivellum, ficque minas in hac parte plene excquu-
tusfuit: Et e conversofilia fempercontmuavit inead.con-
traria opinione, quia femper, & coniinuo rec]amavit,& fem-
67 perretinuit,acretinet VellesSecuIaresfubfpe redeundi ad
SecuIum(quicertead.lusfoil"an nonadhucad praxim reda-
ftusfuitabalia Monialiper vimprofeffa , talique evidentia
continuamcoadam voluntatemoftendit ,ut neque de niero
poffibilialter magisexprenTivusexcogicari poffit) &denique
beccmniacoronanrcontintia inobfervantiaRegulf,acpubli-
ca vox, & fama in Domo Marchionis, inDomo Amici ejuf-
dem,inMonal1erio ,& Vicina Monafterii , imo , &in tora
68 Urbe: Quf fi infimulponderentur,prout in hifcecafibusfie-
ri de jure debet , & confucvic in omnibus Curiis, & Tribuna-
]ibus,adeoevicienterremanetcomprobatus metus, ut con-
ftanceropinemur,nunquamin prfceritum datum fuiffe ca-
fum , in quo major , & efficacior probatio metusdata fuert ,
& tamenobomnimodam libertatem , neceHariam in hifce
contradibus , fufficeret , probationes circa metum, & liberta-
lem efle f quales , quia in equalitate probarionum pr^ ferendae
69 clTent ille,quf llant promeiu ,exaddnQ:iScLCa/{iil.lib.S.tie
Aliment.c.^q.n.iz.Mafcard.de ProbatconcUo^^T.nu.^. 8 6^9.
Hermojit ad l partit glof.l teg.^t^.pattit.s.tit.^.H.j'^. & fuffice-
rcc, remelTedubiam,quia in rtatudubietacis,quando nulli-
70 tas 01 itur ex defeflu liberi confenfus , prout hicjudicatur pro
NullitateProfclTionis, quia favorlibertatis,qug eft de jure
natur^ ,potiorfeaiperelt,& prevalet favori ReIigionis,ut in
punftonoftricafusconfideranti?e3«;jffo«/67 i>tfifte.,Pig>iat.
confut.17^.» 4-}. y^.&i^j.toi.Card.de Lnc.de Regu. difc^i.n.
Z.& difc.^1, ti.i i&Rot.dec..\9i « io cor.Royasfifdec.9. »-35.
i;feq.cor.Arguet.(:f dec. 1 3 n.\€-p.i>^te:.
$■ V.
In eadem Caufa,
PRimo loco retorquetur exccptlo confra Antonium de
Gafparis , cum fuppofito , qudd prcpcer fpem ineundi
1 matrimonium cum Conlt. Qirietca celtimonium perhibue-
•■it y Nosenimdocemus, qu6d jam matrimoniumcontraxit
cumalieramulitre; Neque juvat cxcufatio , qu6d matri-
nionium contraxeric , portquam Card. Vicarius Sencenciam
Proiuleratfuper validicate Profeflionis, quiadiila Senten-
tia tuitcircumfcripcaaSignacuradiei.Dec 1717 Et matri-
ir.oniumcontradtum fuit fubdie i^.julii 1719.& fic poftquam
1 prsfataSententia nonaderatampliiisin rerum nacura , &
fpes viflorise vigebac , ficut priCis ; Quamobrem ficuti men-
dacium,& falfitascontrariorum tcltium inhacparteefi ine-
vitabiiis, ita etiam prsefumiturin cacteris criminofitdtibus,
exaddudisin Iijftit.crirK.lib.i.tit.y.num.i^.
Refpeftu ver6 N. N. illa (uppouit ctinm , quod idem qua-
lificatus tcftis propter fpem matr imonii cum T . L ■ feexami-
iiiexpofuerit; Sed inhacpartenon infiftimtis , non folilin
quiahocideatummatrimoniumftat in fola fufpicione Op-
J pofitorum, verCimetiam quia notoria probitas , & nobilis
conditiod.teftis,plenecognira in Urbe, abfquealia vindi-
catione, leipfumdefendit; Hocunumiufinuarenonomit-
timus, quoJ in totodecurfuhujusCaufae, vix fcivit , auc
audivit Oppofitor , Virumaliquemos aperire , ac pedem
movcreproT. L.quodftatim publicavit, matrimonia, &
benevolentias; Iraut notatudigniirimumcft , quod eadcm
PucII.i , quamvis adhuc reperiatur intra fepta Monafterii ,
juxta diffimationes Oppofitorum plufquam feptcm fuit nup-
taMaritis.
Magis infubfiftcntes funtillae, quae proponunturcontra
P. Crefcium non folCim quia probatae non func plcne, &
concludenter , prout ad infamandiyn Virum Religiofum,
piedefundlura , opuselfet, fcJ ctiamquia, fi probarentur
4 Doinrelcvarent; NuIIacnim cxciscft talis,qujEreddacper-
petu6 infaiiiem teftem , ipfiimque rcpcllat ^ ceftificando ,
nullaqucex eishabet tradum fucceftivum, itautpoteft fi-
mul bene ftare, quod de tempore juventutis , feu in vita
Marchionis, prxfacus Religiofus elTet lubricus, quod eft
prorfusinfubfiftens, perpetuoque faifum, & v:ce verfa de
temporeinitiexaminis, elTetprobus, ac optimse, & timo-
ratseconfcientiae; Ad effeitum eniru repellendi teftem ,ex-
ceptionesdebent praecisepercutere tempusexam nis, &non
fufficit, revera d. teinpore efte criminofum , fed requiritur
Sententia condemnatoria, ad traditaperF^jr/^.foB/.^o. a
Tium.i^.tom.\.Rotdec.:^<^.num\i par.j^.rec Etpropterea 5
ciim nihil deducatur , quod concernat praecifum tempuscxa-
minis , & vice verfaexhacpartc probeturbonaconditio.&
famafupradidi Reiigiofi per piuresannosante ejusobitum ,
& fic etiam tempore examinis , fequuti de anno 1 7 1 7. & ul-
uriusdoceamus obiifle: Confentimento di vero, e perfetto
Hettgiofot profeft6iDhisterminis, vcIpraEfaaeexceptiones 6
iapiunt mcram calumniam , vel pr? ferendi funt noftri teftcs,
individuantes tempuspraEcifum , &deponentesde bona fa-
ma, uc vidimusfup.
Materiaeciamde quaagitur , irrelevances prorfus reddit
pracfatasexcepciones, quippe tr.inae , & mecus incuti non
lolent publice , &palam, fed interdomefticospariecesilca-
lit vericasmtlius , aliunde probari non polTec , quam k do-
mefticisillius, quimctum incufllt , & propterea , five hi
domefticifint boni , fivemali quoad mores , rcgulare eft , 7
qu6d propter difficultatem prcbationis admittuntur etiam
tefteslnhabiles, Singulares, Corfanguinei , Amici , Af-
fedionati, &Parentes, &quiali^snonadmitterentur , ut i
vidimusfupra ,
Quinimopraefatacexceptionescontra P. Crefcium rctor-
quenturad hominem , namex totocontextu illiusdepofitio-
nishabctur, quod praefatus Religiol'us erat intrinfecus , &
confidentilTimusMarchionis. Unde quo magis alTeritur ,
iplumfuilTe Virumlibertinum , & relaxatae confcientia: , f
eomagistalissratuitaaflertioejusteftimonio fidem auget ,
quia dataconfidentia cum Marchione, &fuppofita relaxa-
tioneexparceteftis, reddirur magis verifimile , qued ipfc
audivit , & fecit , nec cfficacior probatio habcri poteft ,
quamabiliifmec teftiL,'..s, qui metum incufTerunc , uc prae-
tcradduCtosfupra, fiob^r^z Baibof.Vot. dec. 77, nuni. 123.
tilf g.Rot.dcc-6^\.num.\ %.par.\.rec.i3 dec.z^ynum.z \.coram
Emer.^un. ibi: Nonproptereaminus ptobantpra Petio^qui
r.ietiores teftsi inducere itonpotuit adprobanuum metuin^quam 10
iltofmet, qui iflumincrjferuvt , ^ de faBo pitt^tio depo-
nunt .
Etdeniquefuffijcanturomnes , tum ex magno numero
eorum , quideponuntdemetu, fufficitenim, quodfintul-
tratrcs, uc unusfuppleac , & adminiculcc alium , ctiamfi il
finsuliexceptionemaliquam patcrentur, ut, practeradciu-
dosfupra , traditJJof.iJ^iv.scj »«;».? par^rec.&dec.i^.nu.
4./>rtr.ii.rfr. Tumex peculiaricircumftantia fadti, quc in
noftra hypothefi concurrit : Lis enim ifta principaliter vcr-
titurinter T.L.& Monafterium S.BernardinideUrbe,quia
Profeffio, de cujus nullitate hodie agitur , eft contraftus li
ultro, citroque obligatoriusinter Monafterium ,& Monia-
iem , & Oppofitor non poteft ftare in hac Caufa , nifi tucn-
do jura Monafterii ; Quamobrem ficuti Monafterium non
pofiet allegare exceptionesperfonales contra P. Crefcium ,
dcGafparis, Curietcam, &Bacchinam, quia omncs ifti
fueruncindufti, examinaci , & produdiabipfomec Mona-
ftcrlo in alia CaufaSucceffionis in Camera, &f"ub funda-
mento eorum depofitionis, obtinuit Sententiam faTorabi-
lem fuper filiationc ind.Tribunali , ca rationc , quiacxin- ij
dudlione, &produftione cenfetur taliter approbata Pcrfo-
na, utcxccptiones perfonales nequcant amplius allcgari ,
nonfoliim inilla, fed nec eriam in aiia divcrfa Caufa ad
Tcx. in t Si quis Teftibus Cde Tefi. Sc magiftraliter plcn^dif-
culToarticuloprobat J?or.</fr.295 nu.\ .& per tot.cor.Serapb.
quaeinhac materia eft magiftraiis. T.intominusdeduci pof-
funt ab Oppofitore, qui in hac Caufa nullum habet pro-
pnum , &particuiare intercfTc, & adraittitur tanium ad
tuendam Caiifam cx juribus M'in.-ifterii pro ejus prartcnfo
intcrcfTefccundari6 in alia caufa ^uccelTionis; Aliscnim 14
plus jurishaberet accenbrium, quam principalc, quod in
jurenon pcrmittitur, aJ iradita pcr L.trr.de:.6l.a auni.$.(s
Panimoidtc 19. annot.i.n.^ & .^.
Exclufis exceptioniSus perfonalibus , omitti potcrant
cmenJicatxcontradiLlionesquoaddiwla, dicitzcx compa-
ratione cxaminis, taiLTi in Caufa SucccfTionis in Camera
cum altero examirc , fequuto in pratfenti Caufa totaiircr ij
diftinda, &f'eparata; Siquidem in illaCauf.i Monaft.S-
Bernardinigcrcbat figuram Aifl.iris, fuaquein'ererat,& in-
tereil
20
Diiceptat. Ecclefian:. Dominiei Urfayac.
tereftfuftinerc validitatem profendonis , &ideoexpediebat,
quodteftes, abipfo induilinec verbum quidcmfacerent de
nimispaternis, ac de contraria voluntateT. L. circa mo-
nacationem ; Expediebat etiam R. C citerifque Prastenfo-
16 ribus haereditatis Marchionis , qui dederunt Interrogaco-
ria, neillacaderencfuper minispaternis, quiaqao magis
remanebac probaca efFraenata voluntas Patris, direfta ad
monacationem , eomagis juftificabaturfiliatioT. L. refpe-
du ejufderaMarchionis; Etconfequencer frivola elt prae-
tenfio, quod exquoteftes non retulerint minas, & aver-
fionem Statui Religiofo in diiSa Caufa Succeflionis , ne-
queanc poftea illas fpecifice , & praecise referrc in altera
Caufa nullitacis ProfefiTionis, totaliter diverfa ; Tunc teftes
enim^ideo non retulerunt pracfatas minas , quia non fuerunc
fupereis interrogati , necuIliexCollitigantibusexpediebat
interrogare,minufque poterancnon interrogati,refpondere;
Ec viceverfa ideoin hacCaufa nullicatis circa minas, &
mctum fpecific^ depofuerunc , quia fuerunt etiam fpecific^
17 interrogati, nequede jureteftibusprohibitum eftplusdice-
re infecundo, quam in primo examine, praefertim fi pri-
mumconcernit Caufamdiverlam , &in eononfuerintpre-
ciseinterrogati, uc vidimusfup.
Vindicatis igitur noftris teftibus £l praetenfis exceptioni-
bus, t^m inPerfona, qu^m in dicto, remanec adeo con-
3 8 cludenter probatus metus , inculTus T. L. ad excorqaendam
profelTionem , uc dari non poflic cafus , in quo efficacior
probaciodari poffit; Q^ippe ipfadeftituta erac probationi-
bi'.s quoad Statum fuae filiationis, & in Fide Baptifmatis
defcnpta fuerat , tanquam naca ex fiilitiis Parenribus ,
itauc tocum ejus elfe penJebat ab agnitionibus Marchio-
nis, aquibuspoteratadejusarbitriumdefiftere; Cumita-
que Marchiominari fecerit huic infelici PuellaE fubftradlio-
nem Alimentorum in futurum , ibi : Cbe non gli averebbe
dati piiiAlimenti, & interverfionem Status propriae Perfo-
Jp nae, ibi; Chenon Vavetebbe riconofciuta ptit perFigUa, e
e nonTavrehbe riconofciuta piuper niente &c. hujufmodi mi-
naereputantur in jureadeograve , ut raetum gravilTimuni
& raaximum inferanc , uc quoad fubcradionem Aiimen-
torumeft Textusliteralis in l.Necare, ff-de Liber agnof.Oc
quoadinterverfionemStatusPerfona?, habemus Textumtn
ao l.Jfli quidemjf.de Eo, quod met. cauf.ibi : Q"' injlrumeata
Statuj meiinterverfufus efl, ni/idem, non Uubitatvr , quin
maximo metu compellar^ &prastcralias authoritates, alle-
gatas fupra , in terminis cradit P. Anaclet. in Jus Canonic.
iib.l.tit.-^i.^.f>.deProfeJf.Relig.expre]fnum.i6i,\bi: Itemfi
ii, aquibus Novitii vita^ if fortuna dependet , minentur,
quoEgrejfuro nttllum amplius fabfidhun; veL auxilium fint
%i pr<ebtturi y qute fingula , & multo irt^gis conjunff.t , Viri
prudentisarbitrio, fufficerepojfunt ad gravsm mctum incu-
tiendum, confequenter ad reddendam Profejftonem invali-
dam, prtefertimfi Perfona, alias fit timida, vclrudis ^aut
adrepellendas importunitates minus idonea.
Agnofcunc concrariiScrioences verificationem prxfata-
rum minarum cffe decifivam hujusCauiaefavorc Th.Liv.
&el'ficaciamdidarum Authoritatum in Jutceire infuperabi-
ii lcm, & ideoconanturfadtumdeclinare , ('upponendo,quoJ
Marchio Pallavicinuspofuerit in Filia; libertate eligere Sta-
tum monacationis, auc nuptias cemporales ; QuoJquc in
cafu eleclionis nupciarum , propofuic macrimonium cum Fa-
brolignario, auc alia vili Perlona, indc infcrcntes, quod
minaE circa matrimonium inaequale non toUunt libcrtatem,
4j nec inducunc metumcoadivum, &unicedire£tum admo-
nacationem, proutadeffeftum nullitatisprofcnioniscft nc-
cefTarium .
Hujufmodi autem objeilum , in quo tota contraria defcn-
fiohoclidrcducitur, facillimeconfutatur ,li cempora diftin-
guemus; MarchioenimPallavicinus oblationcm utriufque
•4 Statusfecitcjus FiliaEde tcmpore, quoconfciusadhuc non
cracdcejus voluntatc, anfcilicct inclinarctpotiu.smatrimo-
ninfpirituali, quhm tempornli , &defadtomilic b. m.Ghez-
zium, nonaJ cffcftum minandi, fcu jubcndi praecise mo-
nacarioicm, fed unice adcfFciltum cxplor.indi voluntatem
iit rcfert Cartolctta, ibi ; £ percbe d Prel.ttovi vcnnt per
lifltffo fneplii volte ad cfplorarla: Etabhac cxploratione
incognitioncm vcnit,quod illa non<.nclin3bitad monachif-
mum, quiaaudivit rcfponfa, ibi : Vorr*i continuar inque-
15 ftoftato, cheftoadc/fo, c flar femprecoii , &p.iulcNpoll itc-
ruminfti>;.iniccoiiemChczzio, ibi : Perdargli fodisfazio-
ne a mio Pad/c , lo mi faro Monaca , ma Kon che io mifaccl vo-
lontierl, percbe Umia volonta faria diftar Secolara , qujc
fopabant in apcrtam ucjiativamquoad Statutn rcligiofum ,
ut Ponderanti patcc .
Rclato pcr eundem Ghezzium hujufmodi negativoRef-
ponfo, non amplius MarchioreliquitinlibertaceFiliae eli-
gere macrimonium , licet vile, &inaEquaIe, fed prascise, 2^
&abfoIuc^injungereei fccic, quod necefseeracalTumereha-
bitum religiofum, uc referc Crefcius in 2. ejus colloquio>
ibi: lo andiedi a dirglida parte del Sign. Marchefe fudeite ,
che quefto voleva in ogni conto fi faceffe Monaca , altrimente »7
aveiia perfo affattolagraziafua, e non gl'averia dati piit
alimenti , de Gafparis ibi ; E mi ricordo , chegli diceva^che
Luivoleva fifacejfe Montrca , eche cosiavevada ejfere &c.
altrimcnti , che la voleva abandonare &c. Bacchina , ibi :
Mia Figlia Monaca la voglio , e Monaca deve effere , fe non al-
trimentiiofabbandonero, enonlariconofceromaipiitperFf 28
giia, enon lidarbpiiialtmenti, Conconi, ibi; 11 Stg.Mar-
chefefemprelirifpondeva, che Luivolevaeffere obbedito, e
chavoleva fenza altrareplica, chefi facefte Monaca, altri-
menti minacciava di non volerla riconofcer piu per Figlia ifc.
edinonvolerlidarpiiiAlimenii. Sarcoria, ibi : Mache Lui 29
voleva fenzaltro ejfere obbedito , e cfje fi faceffe Monaca , al-
trimentilaverebbe abbandonataaffatto, enonfaverebbt ri- 3»
conofcitiTu piiiper niente .
E;denjque, omiiTisaliis , idem refert de MarchisCubi-
cuIariusMarchionis, ibi : lo lifuggiunfi, che itSign. Mar-
chejemi avevaoidtn.tto, che lifaceife fapere infuo nome , che
Lui votevain ogni conto fi faceffe Monaca, e fe non fifaceva
Monaca, non tivoleva dar ptii alimsnti , e non tavoleva ri-
conofcerpiitper Figlia: Ex quibus omnibus palpatur mani- ji
bus, quod Marchio Paliavicinus poit exploraiam , uc fu-
pra, ejus voluncatem non reliquit in Filiae libercateeligere
matrimonium, etiaminaequale, fed fub minisdenegationis
alimencorum , & interverfionis Status propriae Peifonae,
quas copulative referunc omnespraefaci teftes , coegic eam
praecisead fufcipiendumhabitum monafticum, cumdene- ja
gatione cojufcumque auxilii in cafu matrimonii tempo-
ralis.
Idque in graduquodam fuperlativo probant teftes, pro-
dufti in Cameraabipfomec Oppofitore, ubi tellantur, quod
pluriesrequifitusMarchioaCurietta, ut Filiam matrimo- JJ
nio collocaret , eique fubminillraret allquod fubfidium ,
quoddenotatetiammatrimonium minusnobile, quod priiis
proponere fecerat mediantcGhczzio, femper Marchio re-
cufavit ibi ; Effendo la b- m. delSig. Mirchefe ricercato dalla
Sig. CoftanzaCurietti a collocare in matrimonio una Ijitella J4
per nomeTerefa Livia, cheallora fi trovava in Educazione
ne! Monaflero diS Bernardino, e volerli affegnare per tal'
effetto qualche Sujfidio , &c. hafempre fentito , che detto Sig.
Marchefe lo ricufava di fare , dicendobensi , chefe fi fofje
fitia Monaca, cffogfaverebbe &C.E: daiiiis paalbpoll fub-
jungic idemceftis, cum quoconcordanc etiam alii, quodin
calci matrimonii temporalis, nolebat eidem fubminiftrare J5
nec mmimum quadrantem, quinimo nolebat eani ampliils
agnolcereinFiiiam, ibi : Che fe poi&c.volontadimaritar-
la&c- che Lui non ci voleva entrare , ne fpendere un quadri-
no<:fc.Seetua Figlia, penfaci tu, cheiononcihb chefare^
ne la conofcoper nienie .
Ex hisitaqueteftibus, cxadverfoindudtis , &produ«5is,
excluJitur mirabiliter libertas illa, quae cxageratur tuilTe
FiIidBrcIidaeligendi matrimoniumcarnale, qnamvis vilc,
& inaequale, dum Marchioincafumatrimonii, ncctcnuil- j6
fiinumfubfidium,nec unum minimum quadrantem lubini-
niftrareminabacur , ibi : Non civoleva entrare , nefpende-
re un quadiiito . Et ulterius verificantur adcvidentiam illaE
minac, quae in fnbft intia referuntur a noftris teftibus , t^m
circa ilenegationcm Alimcntorum , quam circa intcrverfio-
ncinStatus,&dcnc.',ationcmfiliationis; Noftri cnim tcftcs
afterunt, quod fi Th. L.non fiebat Monialis, Marchiono-
lcb.it amplius fubiniiiiltrare Alimcnta, & viccvcrfa teftes J7
contrariiconfirm.iiu , <]uod in cafucontrariomonacationi ;
nonci volevafpcndcieunquadrino; Noftri tcftesdcponunt ,
quoJ ultra denegationem Alimentorum, nolcbacMarchio
anipliCis illamagnofcercin Filiam ; Idipfum ad unguemcon-
fir:iunt teftcscontrarii , ii)i : Seetu.i Figi:a,penfacltu^ cbe
lonon cibb (ii: fare , ni laco-iofco per niente ; Fa£la ipitur
combinatione teilium hinc inde, prout in hac materia pro-
batoriaficriilebct, adcc\ armonicc conveniunt intcr fc , ut
fine lacfioiic veiitatis controverti ampliiis nonpoirint hacc
duo; Primum, quod Marchibabfolutinime volebat mona-
cationcm, & non matrimonium tcmporalc . Sccundnm , :8
qiuid incifu non lequut.r monacationij dcncgamruscrat ali-
mcnta , & nolebat amplius T. f.. agnofccre m Filiam , quz
minacdc Jurc rcputanturgraviflimx, & maximuaa mctum
inducuiu, utprobavimusfupra,
Cla-
Tom. IV. Parsl. Difceptatio I .
21
I
Clariils cxclufionem libertatisquoad matriirioniumcar-
. nalo probatCrefcius, qui CLimpollfecundum coiloqulum ,
habitum cum Th. Liv. infinuaflTet Marchioni , quod ipfa in-
clinabatpotiCisadmatrimonium temporale, qu^madfpiri-
tuaie; Marchionon acceptavitpropofitionem , &ekilio-
j9 nemejufdem, quamfupponitur exadverfo reliquifTe in li-
bertateFiliae , fed barbaro quodammodo refpondit, ibi :
Ed ildetto Sig. Manhefe mi rifpofe , fpaffeggiando, fi fa/a
Monaca , o che Lei voglia , o che non vogda , fifara Monaca ,
Ec obtento poftmodum intentum veftitionis, gloriofus fe
jaftavit ibi : C; ho meffo un Catenaecio, tantoho fatto fin ,
che ci fono arrivato afarla far Monaca ; lofonoun Uomo , che
quando tni metto in capo una cofa , cos i la voglio , e Cosi ha da
<dO effere: Ecquia hucufquegeftafansnonerant procomplendo
ejuspropofiro, &viceverfa ftimulis confcientiae cruciaba-
tur, ne T. L- propalarecanimum fuumin die Profeflionis,
ftatimauditopoftmodum Nuncio fundlionis, jamfequutae,
Iztusexclamavit ibi : Tutto allegro sbattendo le mani, nii
dijjegia ho meffo il Catenaccio : 0 adcffo efca , fepuole , ut de
fatto proprioccitatur metuexcommunicatlonisejusCubicu-
4I larius ; Illa enim verba, relata a deGafparis, Magiftro
Domus, quod poft fequuram veftitionem, Marchio fe ja-
ftabat ibi: Gia ho mejfo unCatenaccio, &altcra, relata a
Cubiculario., ibi : Gia e mcflo ilCatenaccio, 0 adejfoefca
fepuole, concluduncad evidentiam etiam expropria con-
feflione Marchionis violentiam FiliaE illatam,& hacc eft me-
liorprobatio metus^quaein hocMundodaripoteft,utin puii
fto probat Cameratrefp dei.i.ti. 50. ibi : Addita prcefertim
]affanttaejufd. Principis &c.(:f Rot.dec-6^-}n.i8.p.i .rec.ibt:
J^uano videtur etiam confejfio extmjudicialis ejufdcm Vhi-
41 lippi , demetupereumillato,duMJeJaiIavit, guodfuaope-
ra contra&umfuerat hujufm. matrimonium &c. quod hic pa-
rirer ad unguem velrificatur , ibi : Tanto hofatto, fin che ce
l'hd indoita afarlafar Monaca Oc.
Quidquam non relevante, quod minae iftaedenegationis
alimentorum poterant k T. L evitari , recurrendo ad Ma-
trem , quae eratdives, & habebat magnum patrimoiiium ,
Quia hoc fuppofitum non regit in fafto ; Licet enim Urfu-
4J la , MaierCuriettse, reliquerit in fua haerediiatefc. 7. mil.
circiter, adhuc duos etiam reliquerit Filios nempe Caro-
lum, &Conft3ntiam Matrem T. L. itaut portio, obventa
Conftani.iae non fitfc.^.mil.prout fupponiturv fed fc. ^Soo.
quae depofuit in Banco Marchionis; Minuique relevac in
jure; Primci, quia iftaepecuniae reperiebantur in polTe Mar-
4.4 chionis, &ide6 prius agenda erat liscum Marchione pro
earum recuperatione .- Secundo, quia T. L- non habebat
documenta , quod diiCta Conftancia eflec ejus Macer , & ideo
nonpoteracabeapeterealimenca; Tertioquia ipfamet Con-
ftanciaproteftabatur,nonpoflecum propriispecuniisFiliam
alere; Quartoetiam fipotuiftet, &voluiffet, adhucFilia
non poteracevitare gravifllmum damnum omiflionisquafi
polTeflionis propris filiationis , quam ultra denegacionem
alimencorum , inrcrvecere minabatur Marchio Pallavici-
cinus; Ec quintodenlquequia magna eratdifferentia, inrer
45 alimenta , quse confequi potuiflet a Matre ferd ad naturae
neceflitatcm , ab illisquae more Nobiliumrecipiebat a Pa-
tre, &conlbquenter femper malum , aPatrecomminatum,
crac gravifllmum, &FiliaE intolerabile, quod futficic ad
inducendum meiiim, juxtaauthoritatesallegatasfupra.
Minufque javac, quod , tam minae circa denegacionem
alimencorum , quam circa inccrverfionem Scatus PerfoncC
T. L. faiLtx ftierint a Marchione intcr domefticos parietes,&
in abfencia Filiae, adeoque caufare non potuerinc mctum ,■
46 Quiaadmiflb, quod Pater revera minabatur dcnegationcm
alimentornm , & intcrvcrfionem iitatus, ac filiationcm ,
quaccniasFilia non fieret Monialis, illico probacur , quod
pervcneriiuadejusaures; EcprimoabexamineCrefcii, qui
deponitde faQo proprio, fe T. L. noniineMarchionis de-
iiunciafl"edencgationcm alimentorum infutruiim, & intcr-
vcrfionernStatusPcrfonae. Secundoa de Gafparis, quipa-
riterteftatur, minasPaternasT.L.delatas. TertirU Cu-
rietta; Qtuno k Conconi , quae pariter deponit de fido
47 proprio. Et quintodenique^ dc Marchis Cubiculario Mar-
chionis, deponcntcparitcrdefa(Cloproprio. Quiomncsfu-
pcrlativam conftituunt probationem , quia fpeciale cft in
hac materia ,ut fuificiat unicustantClm tellisde vifu , feudc
faiSoproprio, &alii dc auditu, juxta plures Refolutioncs
S.Cong.dequibus fupra .
Nequehicfiftit probatio, quod pratfatae minac pervene-
rintad aurcsT, L. Sed habcmus ultcriiis plures, &rcitera-
tasconfeflionosejufdcm , quascumomnibus Perfonis , quas
48 alloquebacur, cxagerabaCjquodficbat Monialisper metum
& contra propriam voluntatem , ac propter minas paternas ,
ut fisnantcr teftatur Bartoletta , & aliae quatuor Moniales ,
acdoftusCurialis, ibi : Sempremirifpofe, che ci fi faceva
perforza, e minaccie del Sig. fuoPadre &c.il quale gl^avea
fatto intendere , che luiaffolutamenti voleuafifaceffe Monaca,
echein tal cafo lauerebbe trattata da Figlia , edapari /««,
& in cafo contrario non la voleua riconofcer piu per niente
(Notentur quaeso ifta vcrba, quia adunguem concordant 49
cumminis, fadlis a Patre, & relatis^tcftibus ) e /«zio/fzja
affattoabbandonare^i^c. Si itaque in fadtocertum cft, quod
Marchio minatus fuitdenegationem alimentorum, &in-
tervcrfionem Status Th. Li v. & hoc refultat , tum ex noftris
teftibus, tumetiam cxtcftibuscontrariis; Rurfus fi noftri 50
teftes de fadlo proprio ceftantur, hujufmodi minas eidem
nunciafl^e ; Et deniquc fi ex orc proprio Th. Li v. pauld ante
vcftitioncm refultat , plcnamnotitiamhabuifleprztatarum
minatum, & uniceexearumtimore coadlam fuiffefufcipe-
re habitum monafticum , nihil intereft, quod Patcr minatuj
fuerit inabfentia, quiaidemeft, quod perfonaliter a Patre
inferantur,acquodabaliisejusnominenuncientur; Etfuf-
ficitprobare, mecumfuifle illatum , licet Perfona interens
non defignetur ad Text. in l. Non interefi C. de His qu<e vi
met.cauf. ibi : In ha: aciione non quderitur , utrumis, qui
convenitur , analius metumfecerit: Sufficit enim hoc docere^
metumfibifuijje tllatum , vel cim : Et dcnique fufiScit , quod
^ Tertidtantuin, ctiam abfque fpeciali commifllone refe-
rantur, ut pluribus authoritatibus oftendimus lupra ^. 2. ji
num. 14.6.
Minorisponderiseftaliud objeftum ,quod ignorctur, an
Ghczzius accefferit ad Monafterium pr ius , quam Crefcius,
(eupotiijs ifte praeceiTeiit Ghczz.um ; Quia ipfamct verifi-
militudo, & nacura negotii idipfum explicat , &declarat,
dumGhezzius mitlus fuit adexplorandam voiuncatem T.
L. anfcilicet inclinaretpotiijsmicrimoniofpirituali , qu^m
temporali ; Signumeviilens, quodMarchio antehujufmo- 5»
di explorationem ignorabat averfionem , & contrariam vo-
luntatem ejufdemStatui Religiofo, & idet^ intempeftivae,
& impropna; erant minse ad cerrendum; Rurfus Bartho-
letta , quae refert acccffum utriufque , juxtaordinemScri-
pturas, priusnominat Ghezzium . quam Crcfcium, &de-
nique de Marchis Cubicularius Marchionis teftatur, quod
Marchiomilerac adFiliam Ghezzium , &Crcfcium, abf- Jj
queullofruftu, & ipfeulclmo loco acccfficpoft dift. Ghcz-
znim, &d Religiofum , &nonpofuic inlibcrtate eledlio-
nis ftatusT L.fcdverbis imperativisnomine Patrisiuflit,
quod omninofieret Monialis, retultque in cafu inobedien-
tiasminasgraviflimas, qui folus teltisfufficit ad declaran-
dam illam circumftantiam , castcroquin admodum verifi-
milem, quod priCisPater cxploraverit voluntatem Fiiiz,
& portmcvdum minatusfuerit, & confequenter, quodpriiis
acceflerit Ghczziusad cxplorandam voluntatem , & deinde, 5.J
eaexplorata, adterrenJum, & incutiendum metumaccef-
ferintaliiteftes, ut patet Reflcclenti .
Hincinfubfifienseft ponderatioilla, quod Marchio jam
reporraverac a Filia confenfum monachationi mcdiance
Ghczzio, &ided fuperfluum erat mittere tcftcs ad terrcn-
dum; Quia Nosinipicercnondebcmus, anelTct fupcrf^ua, 55
necnemiirioaliarum Perfonarum; Sedunice, an vere, &
reaIiteraIiaePerlbnacacccfTerint,& minas retulerint ; Prout
acceflilTe, & minasintulifTe conllat extcftibus, dcponen-
tibusdclaao proprio, lupracnunciatis CaEterCim non re-
gic in fado , quod Ghczzius , jam reportafTct confenfum
Monacationi, quia Th. L. femper refpondebat , quod in-
tcndebat perpctucimorari inMonaftcrio, tanquam Saccula-
ris; Qiiamvis autem ad importunitatem Nuncii, ultimo
loco ref ponderit , ibi ; Per darglt fodisfazzione a mio Padre,
iomifaro Monaca , adhucfiatim fupcraddidit , lolitamcon 5*
ditionem adverfativamStatui rcligiofo, ibi ; Mj non, cbe
lo mi jacci volontieri , perche la vila volontj faria difiar Se-
colara\ QuaE vcrba non importantconlenfum. lcd pofitivum
difTenf^um Monacationi,& ideopernecclsedcbuit Marchio,
ut fuum propofitumexccutioni demandaret, mittore alios
teftcs, qui, iublata libertatcclet^ionisStatus, unicepracci-
perct Monacatum , relatisgravioribus,& durioribusminis,
&confequentcr argumcntum ;\ (upertiijitatc, aliasin jure
IcvifTimumexaddudisin i/r.. j^g.flaw.i j par.S.rc:. ccflat
pcnifus in fadto.
Minusrelevatreplicatio, quod non fufficiat probarc mi-
nasgravcs, &f"uiTicientcs3d annullandam Profcflioncm;
Sed ultcriCis neccfTc fitcopulative probare minantcm loli- 57
tumcfTe minascxcqui ; Rcplicatioenim non regit ii)U<^o,
&corruit in jurc ; Etquidem infaflonon rcgit, quia no-
tum
22
Dilccptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
tumeft tOiiUrbi, cujusnaturaeeflTet MarchioPaiiavicinus, Conciudimusigitur inhocpunclo metus, quod verramnr
&quantum cffet propofiti fui tenaciffimus, & idc6 ulterior intraquinquennium, quo calu ie/ioresfufficiuntprobatio-
probationon efretneceiTaria ; Adhuc tamenhujufmodi fo- nes ; &hic non leves, fed graviflimse concurrunt ; nam
Jitnm comprobamus ex teftibus, formiter examinatis, & Marchio eratPaternaturalis, conveniri non poterat judi- 67
concordat alter tellis, qui roetu excommunicationis idem cialiter, erat virfeverus, ferox, & vioientilTimus; T.L.
revelavit. erat tiraidiflimas conditionis Adolefcentula , erat minoris
Corruirpariterinjure, quia, quidquid fit quoad Perfo- aetatis, &deftituta omni humano auxilio, quia ntcPrin-
nasextraneas, inquibusterminisprocedunt, & intciligen- ceps, necjudices, necConfanguinei poterant malis, fibi
dsefuntauthoritates, qujeincontrariumallegantur, lefpc- comminatis, occurrere; Paterminatusfuit denegationem
dtuPatris, feualteriusPerfonae, cuide juredebetur revc- alimentorum, &interverfionem StatusPerfonz, & Filia
■j8 rentia , abfolutumeflin jure, quod necefse non eft probare feoppoluit, quoufque potuit, & rcclatr.avit ante veftitio-
folitumexequendiminas, fed fatis elt, quod minaepotue- nem, temporeNovitiatus, poft Novitiatum, & femper,
rint exequi, & probabilis timor , quod exequerentur , ut &inde orta elt publica vox, &fama in domo, & in ejus
materiam examinando deveriori opinione teftatur Caftill, Vicinia , inMonafterioS.Bernardini, atqueper toiam Ur-
fo»;r.j«r./«^.9.f«/'.59.?2«w.J3.ubiaflerit, RiminaUum aWe- bem , quodipfa pervim, & metum fiebat Monialis; Qtia!
gareadhnncpropofitumunumfundamentum ,adeotextua- omniafi infimulponderentur, prout inhacmateria fierilo- 6%
59 le, & concludens, ut non modo dari , fed nec excogitari let , velcerteinhoccafuhaberidebet tanquam fuperlative
pofllt rcfponfum , & diftinguendo inter Peribnasextraneas, probatus metus , vel nunquam inpofterumdari poteritcafus,
60 &Patrem, feualium, cuidebeatur reverentia , inpundo inquoefficaciusprobaripofllt.
docet Rot.dec.87o».i 6. cor.Emer.jun. Dato igitur metu, nuilius prorfus relevanti*, & fubfi-
Sedquid tempus terimus inhis, caeteroquin validiflimis ftentise cft praetenfa illius purgatio, ac tacita ratificatio ;
fundamenrisyMarchioenimPallavicinusnon folumerat fo- Quia velexadverfo prartenditurinduttameflirpurgationem,
litusexequi minas, prout probant teftes relatifup. & non folu feu tacitam ratificationem ex aftibus fequuiis, vivente Mar- €9
poteratadejusarbitriumillasexequi ,quiaabejusnutupen- chione , quimetum incuflli, velexillis, fequutispoft ejus
ilebat fubminiftrarein pofterumaIimenta,&agnofcereT. L. obitum ; Siexadibus, failis viventePatre, &ficdurantc
inFiliamiSedquod ponderabiliuseftminasdenegationisali- adhuc caufa metus, vana eft hujufmodi praeienfio , quia
mentorumcontraeandemeffeiitivtEexecutionidemandavit; etiamfiefl"ent milie, &eiTentomnes jurati, & prsfeferent
Sanefcieb3tipfe,quodMonafterium S.Bernardininon fub- liberam , &fpontaneam voluntatem profiicndi, nunquam
miniftrabat Moniali, nifi purum viftum , &inreliquis r,e- importarepoterunt purgationem metus , feu tacitam ratifi-
cc(T[ariis, &peifonaIibusindigentiis opuserat congruoLi- cationem, quia principium meticulofum influit in omnes
vello; Scicbat, quod Dosduplicata, eidemaflignata, in- adusfequentes, durantecaufa metus, &quomagisiftiap-
ferviebat dumtaxat pro exemptione ab aliquibus Officiis, parentliberi, &jucundoanimofadi, eomagispraefumun- 7®
nonautemproaliisexpenfis, quotidieneceflariis, quiahoc tur meticulofi, commentitii, & fidi, ut late probavimus
ipfumfpecificatumfuitaMonialibns, ante veftitionem , u: fupra.
iSi conftat exNotuIa, reperta in haereditate Marchionis, & Si veroratificatio defumi praetenditurex adibus, fequu-
tameninhumanoquodam modo coegit Filiam, nullo prius tispoft obitum Marchionis ,& in hoc pariterdirtinguendum
conftitutoLivello, ad renunciandum, non folvim juri ali- eft; Aut Monaft. fefundat in ratificationeexprefl^a ,autta- /I
Bientorum , fed etiam corum fupplemento , prout cant.it cita; Si inexprefta, nec una miferabilisfyllaba, aut ver-
Inftrum. Renunciationis, quod Marchioex fuprad. fciebat bum legitur ex aftibus magnificatis, qui foncntin ratifica»
efle neceifarium , idque peregit , non obftantibus reclama- tionem ProfeffionisexprcflsBj&confequenterobjeftumcef-
tionibus, & conqueftionibus Filiae, quas referuntMonia- fat infafto.
les, &adtenendam fibi omnino fubjedam, &fubordina- Quatenusautemfundamentumconftituatur in ratificatio-
tamT.L. ne unquampoffet reclamare ; Quifque enim vi- ne tacita, abfolutum eft in Jure , quod quando praeceffit
6l det, quodexhac renunciatione Mnrchio voluitpenitus ju- Profeffio expreffa, quae fit nuila , prout hic, quicumque
guIareinfelicemPuellam, & neunquampoflet ^ violentia, adlusfiant ^nuiliter Profeffo, durante quinquennio , con-
fibiillata, reclamare, conatusfnit, nonfoliim tollereali- ceffo ^ Conc. Trid. ad reclamandum , nunquam inducunt 7S
mentaad tempus, fodjusetiam, qiiantuminipfofuit, illa tacitam ratificationem , quia alias Profeffus non haberct
ctiam pettndiinfuturum, quo nihil inhumanius cxcogitari quinquennium ad reclamandum , fi ex interventu adCho-
poteft, &nihil potentiiis ,& efficaciCis allegari valet , ad rum , &ad adtusCapituIares,&exdelationehabitusindu-
probandasminascircadenegationemalimentorum , earum- ccrcturratificatio, )uxtaauthoritatesaIIegatasfup.$.i.
queeffeftuationem, &executionem, itaut ab obituPatris Neque applicantur DD. qui incontrarium adducuntur;
ufquead praefensexperiatur T. L.&patiatur barbaros effe- Quia procedunt , & intelligendi funt , quandopraeceflit ta-
£lushujus iniquaeRenunciationis, dum deftituta omni Li- cita tantum Profeffio, quae^Conc. Trid. fublata non fuit; 7}
^j vello , omnique humano auxilio , fcminuda ferc incedit Tunc enim fi tacit^ profeffus intra quinquennium faciat
per Monafterium , & bona Marchionis , occupantur ab adlus, qui conveniant folis Profeffis , prout funt geftatio
JBxteris. habitus, interventus in Capitulis, & in contrailibus, &
Hocatrociffimumfaflum, adnexum ctiam habetcumu. hujufmodi, ex hisadibusdiciturpotiiisprobata tacita Pro-
lumpraefumptionum, &circumftantiarum, quaemirabili- fclTio , quam ratificata , & in his terminis Profeffionis
ter comprobant metum , ut vidimus fupra, & propterea tacitac , feu ratificationis Profeffionis tacitae , loqui- 74
64 omitti potcrant ca omnia, quac cxagerantur ad excludcn- iwrText.incap.ude ReguL.in 6.Cardin de Lucde Rcguldifc.
dummetum. Sienimquaeritur adusextrinfecus, indicati- ^onum.j.&S.&Rot.cor.Merlin.deci.iafin.&Paaimol.decif.
vus voluntatis , contrarix ad monacationem , poteft prae ic).annot.\.numio.
oculishaberi retentio Vcftium faeculariumufquead prpfens, Oppofitum autcm procedit in Profeffione expreffa , ia
6j cum proteftatione, quam refertqualificatustcflis; Cbepo- qua Nos verfamur, quia exquocumquc aiflu, failo intra
levaeffere. cheun^iornonongli aue(feioafervire ; Siquae- quinquennium^ nuiliter Profcflbpi)ft Profeffioncm expref- 75-
ritur, an aliquam teccritproteftationcm fccretam , autpu- (am, inducinonpotcft tacita ratificatio, quia praefumitur
blicam; Lcgi potcft jurata dcpofitio quaiuor Monialium, fcmper conrccutiviis.id prinuim a(!liim nuilum, &capax
produda ab ipfomet Monaftcrio inCamcra; Nccnon for- noncft ratificandi Profolfionemexpreffam nullam , ut diftin*
maleexamen Bartholettae,& Amari, &ftatim invenietur, gucndo unumcafumabaltcro, prob.it C/ar/i». f<T;>. 108. «.6y.
quod T. L. ante vcftitionem , tempore Novitiatus, poft ibi .- Deniijuercfpondetur , pr/cdifiadc ratificationeprocede-
Profcffionem , femper, & continuo conqucfta , & protc- re in lacitaProfelfionc ., qu.r cenfetur ratillcata pcrgeftatlo- 7<
ftara fuit , quod pcr vim , & metum fiebat , & fada fuerat ncm habitm Profcjforunt , ab aliis dijUnHt , fed non babere
66 rcipeflivc Monialis, & quod hoc fempcr habuit, & habet locui», ijuandoemijfaeft Profejfioexpre/fa , pofi ConcilTrid.
inore, itaut impofliljilefermeiupponant , rcfcrri poffc nu- quo conceditur quinquennium ad reclamandunt , nam ante
merum , & viccs , quibus hujufmodi protcftationes fidlx tjuinquennlum non efl quercndum de tacit.t ratificatloneex de-
fucrunr ; Etdeniqucfi dcfidcratur nomcn Perfonje, interpo- latlone babitui pcr annum , quiapr<ecedcnte expreljaProfef-
fitaea Th. L.adcmoJlienJamduritiem Marchionis, vidcri fione , non pr,efumiiur nova voluntas ratificandi , fed Potiut
porcft tcftimoniumConconae Nutricis , dequa uniccconfi- pcrfeverantla in priori irrlta Profcjfione , alioquin frufira
fa fuit , ibi ; tAanddd.,Sig. Terefa a cbiamarla piit., e piu Con.iliumcon.eieret quinquennium ad reclamjnduin&c. & 77
volte, e fe II racco>nman>iaua , che andafje al Padre a pre- iplcmet C<i»i/ </f /.wr. <///;• ^o.rff Kf^. poftquamdiftinxit Pro-
garlo , cbe nonla Jateffe far Monaca , percbe non ci aueua fcffioncm tacitam abexprcffa,& poftquam fcrmoncm habuit
alcuna vocizionc , ed nffolutamente non ci fi vokua farc . dcprimocalu Proll.-flionistacitar<J»«w-7«/'7«f«'<^i^'lefccn-
dit
Tom. IV. Pars I. Difccptatio 1.
23
ditpodmodum ad Profeffionem expreffam , &fub««w. lo. ternam, quia hacc omniafecit Monafterium Jureproprio,
ficait: Abfque dubioifte cafus (ji longe diffcilior , ex duplici ablqueullaoperatione T. L.eidemqueMonaflcriointercrat,
confiderattone \ primb nempe, quia ex continuatione gefla- quod ipfaconfequeretur Livellum ,exanimadverfis inro/w. j.
tionis habitui , ac exercitio lUo.um a^uum , qiii ProfeJJls p^ir a </» Cf;)f.I.ir .zz.wtt.i 5-Qu'a PO'erat etiam fperare,quod
conveniunt y nonpoieft itainferti adtaatum reciprocumcon- eadem T L- illud erogaret in parte inbeneficium Monaftc-
fenfum , feu contra^um, ut infertur in cafu pr^cedenti , rii, prout fereomnesMonialesin eo,quod eis fupereft , fa-
dumidfequutumfuittxpr^fuppofuo, quodille ejjetjam ex- cerefolent; Etconfequenterrepeterenecefse eft, quod T. S8
prifsf profejjut. L-intervenit tranfaftioni dumtaxat tanquam una exMo-
Firmum igitur ftat , quod poft Profeffionem expreffam nialibus, &nunquam loquutafuit , nequeinnarrativa.ne-
darinon potell ratificatio tacita intraquinqucnnium; Sed queindifpofitivalnftrumenti , &ide6nunqaam ratificaffe
datoetiamperfalfamhypothefim, quod poffetdari, adhuc dicendura eftfuam profeffionem, ut ponderandohanc cir-
78 prstenfa tacita ratificatio neque per umbram exadverfo cumftantiam proexclufioneratificarionisrefponditCawfr^r.
probatur, necullus exadtibus, qui ad hunc effeflum alle- refponf.i.art.z.numM6-&i7.ihr. Etprimo conjidero, quod
gantur, faltem a longeimportarepoteft tacitamranficatio- inverbis narrativis, feuenunctativis illius ,nunquamloqui-
nem; Omnes enim fadi apparent nomine Mooafterii ex tur D. Francifca, fed Monafterium, &c.Secundd in verbit
Perfona T. L. non autem nomine proprio, & particulari difpojitivis nullam ittvenio obligationem, feu verbum a D.
ejufdem , prout funt lis introdufta ad mtegram haEreditatcm Francifcaprolatum ,ex quofortajfe deduci pojfitaliqua difpt- 89
jnTribunaliThefauratii, &tranfaaio inita interMonaft. Jitio,feuobligatio, feorjtmfafla perD.Francifcam, ab illa
&Curiettam, & idedex attibus, fa^isa Monafterio, cu- fa^aper Monia/es , fed fo.'um intervenit . prout alia ex nt-
•a jusintereft fuftinere Profeftionem , induci nonpoteft ratifi- cejftate obedientice; Qiiamobrem cum^T. L. materiaiiter
catio Profeifionis T. L a cujus voluntate pendebat ratifica-
tio, nonautema voluntace Monafterii, ut probavimusfu-
pra§i.
Rurfus nullus ex eVfdem aftibus de fui natura impor«at
per neceflrercatificationen» ProfcffionisnulIaE, fed, tam lis
i
lanumfehabuerit mfaepedifta tranfaflione , ex hac prsc-
fenriamattrali, & (ilentioejufdem impoftlbileprorfus eft,
quod induci poftit tacita ratificatio,proqua non fufficit adus
negativus, fed neceftarius eft animus pofitivus, &certus
^. ..vvv..v^ „..„... „ , - approbandi Profctfionem , Camerat.ubi fupranum.^o ibi:
fopeVtOta^^haErediUte, quam tranfkftio initaVuit ad alium Etloquendo in fpecie tacita Profejfionis , quod non fujficiat 90
efFedum, qu^mratificandiProfeftionem, nempe procon- animus negativus, vel dubius , elicttus per aSus , gejlos a
So fequenda haereditate Marchionis, & ideo etiamfi utcrque Profejfo, fed requiritur animus pojitivus approbandi , cutn
aausfartusfuift^etnomineproprio, &particu!ariT.L ad- aliis alleaatisinrow.z.p.i «';/??/>. j a «.^9.
hucnon importaret tacitam ratificationem, ut in praecifis CaEterCiminhocpunaoceftat penitusomnisquacftio.ciim
tcrminis tranfaaionis, initae a Profeflb, nomine proprio etiam T. L. fempet, continuo, &dietim reclamaverit de
proexclufioneratificationis, not^t RebufconC-^S. $.Etiam vi, & mecu, fibi illato , tam vivente Marchione, quam ^r
8l dcCamerat.refp.i.art.t num 9\.& per tot.q^aWoqwMrmttx- pofte.iusobitum , abfque ulla intermiflione,ucteftatur Bar-
minis tranfaaionis, faaae nomine proprio i Moniali, & toletta, ibi ; Dico bene , che ftmili dogltanze fono ftate di
ftatproexclufionecacitaeratificationiS,&concIuditrf.w.9i- continuo, tanto prima , che dopo fattaM Monaca , e partico-
ibi ; Neque invenioDoHorem affrmantem , qui hoc audeat larmcnte dopolamortedel Marchefe fuo Padre, ntn Ji e mat
%i dicere, quinimacontrarium reperio, Ror.in Melevit.Nullit. quietata , tantoconme, che con 1'altre Monache , &CQr^cot-
Profeff.impftff4poftDian.p.iifol.jj.(^Neca!iqua. dac altera Monialis Amari, & aliae quatuor: Ex qmbus
Quinimo etiamfi, tam tranfadlio, qu^m lis fuper tota conqueftionibus, & diurnisVccIamationibus, remanet pe-
h«rediiate,defui natura pracfeferrettacitaTnrariPcationem, nitus exclulaquaccumque pratcenfa cacica racificacio, quia gi
quod ab omni vericate eft alienum , adhuc non fufficerec pro apercus diffenfus , qui oricur ex diaisconqueft.ombus , facit
tacita ratificatione, fed doo ulterius requirerentur ; Pri- ceflare tacitum confenfum ProfeflTioni , Rot.dec.z^.mimii.
miim, quod T. L.rereralcivcrit ,quod illeaausinduceret cor.Argueil.^ dec.is.num.q.cor.Peuting.ScaVn, adduftifup.
tacitamratificationem, aliashujufmodi fcieniia non data , §.». Idqueetiamadmitcit r.Matth^uc.inOffcCur.cap.^.d ■
nequeexadverfoprobata, ceiTat pratscenfatacita rarificatio, num y.qui eatenus admitrit ratificationem ceflante cauia
83 Camerat.refponfi art.-:.mm.-i.\h\:ltautfihos aausexer- metus, fi nulliter Profelfus pv;rieverct in Religione finerc-
cens , nefciat , illos ejfe aytos ad r.uiftcationem in<iuccn- clamatione, &pacifice, ut indicant verbailla : Diverfimo-
dam, importent, adhuc , non data tali fcientia in facien- de difcurritur ,ficeffante caufametus perfeveret fine redama-
te, nullo paffo ratificajfe P rofejfionem dicendus erit , quia tione , (:f pacifice in Religione , qui Dodor mirabiJiter retor- 9J
rationeignofanti<edeejfet confenfustaciteprofitendi, &con- quetur, quia incafu,quoprobentur reclamationes, fuppo-
cotd^t^tTufch.lit.P.concl.SSi.num.i.&Card.de Luc.de Re- nit, etiam poft ceftatamcaulam metus, non dati tacitatn
gul.difc^o.num.io.Lezzan.inSummaqq Regul.tom.i.cap 2. ratificationem , proat docec\t Rebujf.ccnf. 68. $. Refpondeo, 94
»M/w.9./o/.9.QuisenimreveIavitT.L quod afnftendo pra:- itRot.dec.z-j6.num it.<ffdecm nu.\s.(:f i6.cor.Ubald.
S4 facolnftrumenco, tanquamunaexcaBteris Monialibus, ra- Nequeregit in tafto, quod T.Lieclamaverit dumtaxat
tificabat fuam Profeflioncm nuljam ? Utique fi hoc fcivifTet, poft fuccumbentiam in Camera , tk per menfem tantilm an-
non foICim pro confequutione integras hsrcditatis Marchio- tequam moveretur hujufmodi lis projecerit relum in terram,
nis, fed pro quacumque alia infigniori utilitate aflenfum &maledixerit animae fui Genitoris, qui fuerat caufa fuae 9 5
fuum nonpraEftitifl"et. Monacationis; Quia projedlioveli fuit unusex atiibos ivr
Et fecundum , quod tales aftus fadipraEcise fuerint ,ani. reclamationis , qui non excludic omnesaHos przccdemes, &
mo determinato ratificandi , & approbandi Profeflionem de fadoeademMonialis Amari ,quaEretcrt hujotrnodi Veli
nullam, & quod ex aliacaufa geftiprjefumi non pofl"int, projedionem, narrat , quod paulopoft obitum Marchionis
t; heiM^ SanchadPracept.Decal.lib.ycjp^num.t 7. !cprn{e- proieftacafuit, juod nolebatrecitate unam Requicm yCter-
qWUtCamerat.d. refponfi.art. 2. num.So.& Pelliz.de Jur. nam pro fuffra^io ejusGenitoris , ex eo (oliim, quoJcoc-
reclamanditraS.X.cap.-^fefi.z.num.^-jfol.zfi.why quod non gerat camad fiifcipiendum habitum monafticumcontra pro-
racificacurProfeffionulla, nifi voluncace formali, &con- priam voluncacem, ibi .• Bensldopoladi luimorte ( notcn-
fenfupofitivo, cum aliisaddudis infow x-pnr t.difcept.xT,. turiftaverba) alcunevolteavcndoglilo volfutodire , cbeia-
amum. 59. Undecum exipfa litera Inftrumenti appaieat , cejfe qualche orazione per fuo Padre , la medefima mi rifpon-
quodtranfattioinitafuiradeffedtumconfequendihaeredita- dsvj, che nonfapevadtrg!inemenounKe<\\iicn\A.termm,
tem, &nonratificandiProfeffionem , hocetiam cxuberat perchel'Animadel fuoPadre eraaUlnJerno . folamente per
proexcludendatacitaracificacione. averlafattafarMonacaperforza; Illaque Monialisdeponit
Non obftat, quod Th.L.in Trarf.id>!one. inita inter etiamdc rcclam.iiionibuscontinuis abfqueuila intcrmiflio-
Monaft. &Curiettam, refcrvaverit fibi Livcllum, ac ('c- ne , ante Novitiatum, in Novitiatu, poft Novitiatum ,
%.i derictacultatem Monaft.utlitem agerecaJ h^rpJit.item Pa- femper, &concinuo, ibi : E dopoiy-onacatafijini J prefen-
ternam, &nihilin proprietateprofe iplJ ftipulata fucrir, te di continuofempre ba efcl.tmata , or.i con me , oraconTaltre
quiomnesfupponuntur adus univoci ad induccndam taci- Menache&c.equefteefclam.izloii i hj t.it!e , e!e fagiornal-
tamratificacioncm . mentcfindache fi e monJCj:a, if:. anche foprala jua mona. 96
Objedtum enim nullam habet affiftcntiam faai ,• Quia c.izi:ine, che pure 1'empre ha cj.Jamato , ifefclama, che Iba
T. L in Inftrumento nec unum verbum protulit , neque f,tttjmalvolontieri , eco-itrjfujvoglia. Iftifquccontinuas
87 ftecitincontradu, tanquam Pcrf.-.n3,dc pcr feprincirnlitcr reclamationes , tam inlpecto tcmpore Novitiatus , quam
concrahcns, fed canquam unaex Monialibus, & ideo non poft Noviciacum,uf>uicad dicm motaslifisjatiilsprolvivi-
fubfiftit, quod MonialisrcfervaveritfibiLivellum, &dc- musfupra $>.?.)'» xo.& ide.Snon lubfiftit in tadto^quod T.L.
derit facultatem Monaftcrio ad nctcndam hacrcdicatcm P.v rcclamavcrit dum-.ajtac poft amiirjm Caulam in Camera .
Quin
24
Dilceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayx.
Quin mereantur attendi extrajudiciales atteftationes in
coDzrarium nonnuilarum Monialium , quia ultra quod Deus
fcit, quibusmediis, &artibusfuerint extortz, adhuc di-
9 7 ftaeatteftationes nullum, licet minimum, gradum proba-
tiODisconftituunc, quia funt extortae pendente lite , &ten-
dunt ad proprium commodum Monaderii , cum quo adtuali-
liter litigat T. L. ut probavimus fupra §.z.
Tandem allegari ampliiisnonpoteft adinducendam ta-
citamratificationemfiientiumT. L. fpatioduorum, & ul-
tra annoruro poft obitum Marchionis Patris , quia ultra
98 quod continuae reclamationes etiam poft obitum Patris ex-
cluduntpenitus tacitam ratificationem, &uItraquod intra
quinquennium , & ex adu negativo tantum , dari non poteft
tacita ratificatio , ut probavimusfupra , adhuchodie ipfi-
met contrarii Scribentes aliud fatale refponfum fubmini-
ftrant , fupponentes , quod antequam ftabiliretur filiatio,
non poteratT. L. probare meturo, ibi: Minufque in pr<e-
fenti feerigerepotuijfet in Filiam MarcAiofiis Fallavicini ad
ad retraHandam folemnem Profejfionetn ex caufa pratenjt
metus, incujfipereundem Marchionem, tanquam iiUus fup-
pofitumPatremi Et ideodebuit priiisexpeftare,quod ftabi-
99 lireturejusfiliacio, uttantdfaciliiis comprobatusremane-
retmetus, & ftabiliretur ufque ad rem judicatam; Et de
fafloin hacCaufa, quandoagiturdeadimenda fideCuriet-
tae, &deGafparis, fupponitur, quod T. L. fit filia Mar-
chionis, &quod propter interefle, & commodum , quod
MatrifequereiurpoftannulIatamProfcflionem, ipfa repel-
lenda fic, una cum de Gafparis k teftimonio ferendo : E
contra verrS , quandoexaminantur minae ,quaB ingravefcunt
exeo, quod Marchio erat Pater, ferena fronte afteriiur,
loo quodfiliatioTL. pertotam Urbem notoria, & in Tribu'
nalibus jam canonizata, fit mera fabula ; Ex hac igitur
contradiftioneindefenfionecontraria, &ex impugnatione
veritatis adei patentis , dijudicari facil^ poteft infubCftentia
omnium aliarum contrariarum exceptionuro .
$. VI.
In eademCaufa.
PRopofitoinCon.diei*. Martii 1719. dubio: ^n con-
/let de nuUitate Profejfionis fequensemanavitrefolutio;.
Dilata, & examinentur D.N.N. ejufque Uxor deMatcbis.,
1 & Moniales , dequibus inSummario Arnalda num.t^.Nec-
tion P. Hieronymus Matthajus ex Familia Clericorum Mino-
rum Regularium , quifecit Attefiationem de Exercitiis Spiri-
tualibus , datis Sorori Matiee Conftantite , & ab eademfadis
anteProfeJfionem cum animi refignatione ad Statum monaftl-
cum , prteter ea , qua fieri debent ex OJficio a D Secretario .
In diedi flae propofitionis nulla adfuit haefitatio circa gra-
vitatem minarum quibus T. L. coada fuit ad fufcipicndum
1 habitum monafticum , quia metus denegationis alimento-
rum , & interverfionisejusStatus ,graviflimusapudomnes
DD. reputaiur, utprobavimus fvpra .
NuUa pariter extitit difflcultas circa probationem di-
flarum minarum , quae concIudcntilTim^ juftificabantur ,
tum<knoftristeftibus, formiter examinatis, qui velde f.i-
^oproprio, velde auditu ^ Marchione deponebant, tum
3 etiamatcftibus, induCtis, & produflis inCaraeraabipfo-
met Oppofitore.
Itidem , tanquam principium indubitaturo , admifTum
fuit , quod concurrente metu reverentiali , quidatur etiam
in Filia naturali refpedu Patris naturalis, ieviores minz,
ieviufque,malum fufficit ad annullandam profeftionem ;
4 Infpefla prarfcrtim fcvera , & terribili qualitate Patris, &
timidiftima condiiione Filiae, iniT>inoriaetateconftitutz,&
omni humano auxiliodeftitutae .
Et deniqueproconftanti habiium fuit , exccptiones pcr-
fonalescontranonnullo$cxnoftristeftibus,ncquaquam crte
attendendas , lumobearum irrclevantiam, tumobdifficul-
5 taiem probationis ratione mcius, fccrcto incuti foliti , &
inrcrdomefticosparieies; domcfticafque Pcrfonas, tum &
dcniriueobmagnum numerumeorundcm teftium.
Vi-riim quiaadelidenda,s hujufmodi probationcs, & uni
finiul cvadcndam cl.iram juris difpofitioncm pro nuilitare
cxagerahaturcxadvcrfo, quod Paier Spiritualix, qui Exer-
citia fpiritoalia dcdcrat Th. Liv. paul6 anteprnfcflioncm ,
Fidem fccerat iuper refign.ntionc cjufdcmad Statum mona-
fticum; Item, quod fcx Monialesiuratamfidememifcranc,
quod illa libcntcr prnfcna fucrat , &nunquam rcclamave-
6 rat , fcmpcrque ad C.horiim acccfTcrat ; Etviccvcrfa nos,
admagiscomprobanilum mctum , rcvelationnn mctu ez-
communicationisfatlama JofephodeMarchls, dcponente
defafto proprio , deduximus . H.nc Sac. Congregat. ut ma-
turius in retamgravi procederet, cenfuit difFerre refolu-
tionem, & injungere formaleexamen omnium diflornm
teftium.
Parendo igitur utraque Pars mentiSac. Cong. examinaii
curavit formiter omnes praefatos teftes, nempejofeph de
Marchis examinatus fuit pro parte Sor . Mariae Conftanciae ,
ad magisverificandum metum , &caEteriomnes ad inftan-
tiam Monafterii S. Bernardini , eique Adhaerentium,D. ve-
ro N. N. ejufque D. Uxor juftis de caufis rccufarunt fe fubii- 7
cere examini ; Quamobrem completo Proceffu, expletif-
quealiisexofficioa RP.D.Secretarioexplendisad tenorem
diiSaE refolutionis; Deus, qui eft proteflor veritatis, per-
mific, quod illiomnesteftes, quiindufti exadverfofuerunc
adexcludendum metum , illimagisprobarunt,&confirma-
runteundem metum , &fignanterMoniaIesquo magisco-
natae fnnt metum abfcondere, edmagis illum manileftum
reddiderunt ; Tantam femperpoientiam Veritat babuit( funt 8
\tth2i CicerinVatinian.) ut nullismacbinis , autcujujquam
bominis ingenio , aut arte fubverti potuerit » 6f itcet in Cau-
fis HullumPatronum, aut Defenfotem cbtineat , per fe ipfa
defenditur ; Unde reproponitur hodie Caufa fub antiquo du-
bio, quod videturaffirmativerefolvendum.
Adpraedidum efFcftum fufficeret unicumteftimoniumd.
P. Matihaei, qui erat Confeftarius T. L. & plenam noti-
tiam habebac illius voluntatis . Ifte namque in examine for-
mali exprefse proteftaiur, &declarat, quod in tantum fe 9
fubfcripferatantiquaefidei^inquantum fervarevoluitformu-
lam ab ipfopradicari folitam in fimilibuscafibus , caeteri^m
fifuperea juramentum incerponeredcbuifTet (exceptofafto
maceriali fuper Exercitiis fpiritualibus ) in reliquis iili medio
juramentonon fefubfcripfiftet , ibi ; Mentreper verita, e
giuramento nonla potevofottofcrivere , eamquereddiditeffi-
cafTimamrationem , ibi .• Ioinquantoamefind'allora, cbe
li diedi fEfercizj fpirituali, conobbi ejjer dettaSuorMaria
Coftanza un cervelioftravagante, volubile , epocoinclinata
aWoffervanza regolare .
Neque inhacgenericaproteftatione, five indi£la quam-
visefficaciratione, fecontinuit, fed interrogatus , anT.
L. vitam religiofameiegerit fponce, auc metu , &an fine
metu, &minis, acpoficainejuslibertatetalemftatumele-
giffet, accurat^refpondit; loinqueftilnterregatorj nonpof- 10
Jo rifpondere altro , cbe la fudetta Suor Maria Coftanza nonfi
e fpiegata mai mecocon termini efprejfi della ripugnanza di
farlaProfeJfione: Motivumautem , cur ita refpondit , non
fuit ignorantia fa^li circa illascircumttantias, fuperquibus
fueratincerrogatus, fed fuit timor , &fcrupulus, ne reve-
Jaret aliquid , quod forfan in foro poenitentiali fcire potuifTet,
ucindicant fubfeqoentia verba ejufdem Religiofi , ibi ; Ne
poffo dir altrofopra tutti li fudetti foprafcritti Interrogator) ,
perche nonmi fovuiene , comepoffoaver faputoqualche coja^
odi affermaiivo, 0 negatlvo alle fudette domande , quaever-
ba, fifubftantiam, noncorticem infpiciamus, apertifTim^
oftendunt, quod omnia interrogata fciebai, tamcirca mi-
nas, qu^mcircametum, fedcatenusfeabftinuiti particu-
lari refponfo, quia nonrecordabaturdemodo, feuloco,ubi
illa fcivifTet, ut patet Reflledlenti .
Haecautem , quaeargumentativ^colligimusexfnpradift.
verbis , clariCisexplica vit praefatus tcftis in alio Interrogato-
rio magis generico , ubi timor relevandi fccrctum ratione ge-
neralitatis apud ipfum cefTabat : Quipp<? requifitus, an
fi ipfe effet Judex , quamnam Scntentiam ferret ioil
hac Caufa , hoc ferium, & ad effcflum noftrum mi-
rabilc refponfum dedit: Rifpondo, cbe per quanto io poffo
conofcere , non effendo io di profejfione legale , giudicarei pri-
ma raccomandarml a Dlo, cbemi illuminaffe , epoinon ef-
fendo liluminato diverfamente fecondo ilmio prefente difcer-
rlmento, dareiilmio Voto fauoreuole per la nullita di detta
Profejfione , e mi muouo a dire , che dareideitoVotoafferma-
tivoperlanullitidella Prcfejfione ,primieramente permette-
te infalvol animadi Sor Maria Coftanza-, mentrelacowfide-
roperun Corpodifperato: SecondodalleJflonate,cbefapre-
fciitemente deduco , non aver avuto mai volonta della Vlta
nellaregolarcOffervanza , e di profeffare , ftante cbe anche
nel tempo degll Efeiclzj mi accorfi, cbeera un cervello /Irava-
gante , ficcome me ne accorfi , che non aueua avuto maivoglia
di fat bene; Onde congiungendo U tempi pajfati^eprefenii
mlinoverei acredere, chelafua Profejfonefofienulla .
Hujufmodi rdponfum , tum ob (omtum matcriatcm
verborum , tum ob rationcs animativas, rcdditas ab ip-
fy tefte , prafefett apcrtam nuUiutcm controvcrfae
Pro
Tom. IV. Parsl. Difceptatio I .
25
Profeflionis, & eftdecifivumhujusCaufae, quisprovenic
^ Viro Sacerdote, ParochoS. Laurenciiln Lucina, Alfi-
f{ente Generali fuae Rel igionis ,& in eadem , ob doitrinam,
& inorum probitatem, celebri ,• Ec ideo cxunaquaqueex
disSis circumflantiisplenamfidemmeretur, Abb.incap.Act
noftram dePrebat.Rot. dec. Ji.«.. lo.for. Ludovif.Sc pluri-
bus cumulatis decif. S70. nttmer. 6. & 7. corEmer.jun. i,' in
Viennen.pratenforum Sponfalium i.Januarii 170^,^. Eii-
jj (ienter , coramKaunitz., Qus in immenfum augetur , pon-
derando, quod fuit examinatus, de mandato hujus Sacr.
Con. & fuit induftus , & produdus ab ipfomet Oppofitore,
contra quem propterea infuperabiiem facit probationem,
Rot.dec.7iS.num.ii.p.iSrec.&dec. 11 nu.i6.cor.Zarat.
ji & dec 215. n. 9. cor.LudovPia:(etum quia agitur de fadto
fecreto, Rot. deci^i.num. \ ^.cor.Cerr.&dcc.yj^.num.i.
par.i.rcc.\}b\ quoddcbet lateinterpretari , perfpeita pocif-
fimum circunftantia, quod fuit Confeffarius , cui {emper
SacrsE Con. plurimum deferre confueverant , quia pra:fu-
mitur magisinftru6tusde vcritate , Pignatel.confult.i^l.n.
t^g.totn.g.Kot.dec zjj.n. ^.cor.Vbald.& dec. 1 166. num.].
J4 cor. Scrapb.cumqalhus proceflit haEcSac. Con. in.S//«ffr/»<r,
de qua in tom. i.par. i. difcept. i. n. 33-& l&liRot.fnRpm.
Heered i.Feb. 1715- ^.Nainquecor.Crifpo.
Indubicantius hacc procedunt, quia diflairagisfubftan-
tialiapraefati Religiofi , confirmanturabaliis celtibus ,hinc
15 inde indutlis, & produitis, qui inter femirabiliter cohae-
rent, &confonant; Ipfeeoim juxta i. Inter. ficait; Cc^oi-
bi detta Suof Maria Coftanza per iin Cervello ftravagante •,
volubile, e poco indinato aW Ojfervanza regolare . Idipfum
confirmanc alias IMoniales exadverso examinatae. Rursus
praefatusteftisrefercrecurfusaHarum Moniaiiumcontra T.
L- circa inobfervantiam Regulae , & non acceffum ad Cho-
rum, & iftimet recurfus comprobantur a dd. Monialibus
examinatis pro Monafterio. Et denique motivum princi-
paie , ex quo ipfe moveretur ad annullandam Profeflionem,
ineoftabat, ibi ; Primierav^entc permetterein falvoVanimit
di Suor MariaCoftanza , mentrelaconftdcroperunCorpodi
fperato. Quod idencifice, & in fubUantia confirmatur ab
aliis teftibus, & fignanter a Minacciono, qui obic ance-
16 quam incroduceretur prasfens lis; Lisenim introdudtafuit
demenfeOdtob. I716. &antequammoreretur ,ficceftatum
reliquic , ibi; Ed hacontinuatopoifcmprea dirtni, anche do-
po la fua Profeftione in moltijfmi difcorfi, fatti meco , chefe
Dio benedetto non li levavadallamenteil penfiero , dalquale
continuamcntevenivatravagliata, cioe , che dovevafiar per-
petuamente rifiretta nel Monafiero , edejfer Monaca controla
fua volonta , Lei dubitava molio dellafilute dciranimafua ,
e che cosi efagcr ava fempr e aUifuoi PP . Spirituali .
Rurfuseadem circumitantiadefperationis , & damnatio-
nis comprobatur ab N. N.alioqualificatotefte, ibi: Anzi
17 quefio Abito fara lamiadannazione, ibi ; E chenomoleva
continuare afiarci, anzi cheera difperata ; Item ^ Barcolec-
ta, ibi : Piit volte 7ni hadetto, cbefe non fifmonacava,aJfo-
lutamente fiiokva buttareper difperazionein un Pozzo , oin
quaUheprecipizio : Ecdeniquea Bacchina , ibi: iQiiefi' Abi-
to io non me lo pojfo vedere addojfo , efeiocontinuonellaVita
Religiofa, io mi danno&cequafifempre conlamanofitocca-
"va r abito da Religrofa , ediceva , cheTabbrugiava I abitodi
Religiofa , mofirando di non ejferfi fatta difuavolonta , ma
per forza , e di volcrne ufcire , che altrimente vifaria morta
difperata , c dannata .
Ifta enim confonantla, & armoniainter tefles, exami-
natosdiverfotempore, diverfislnterrogatoriis, &4diver-
fointerprete, fuperiativamconftituunc probationem ,quia
in hac materia probationum , una coadjuvat aiteram, &
vicilTimjuvantur , &adminiculantur, Adden.adPamphil.
18 dec-Os^n. 7.& advertere fpecialiter fupphcamus , quod
concordia , & confonancia celiiumcirca iiiamgraviftimain
circumftanciam, ibi; Cheerauncorpodifperato&ceradan-
nata , e difperata ifc.echcdubitava molto dellafalutc deirAni-
mafua , in qua omnesconveniunr , & licec P. Matthaejus ra-
tioncm, unde putabacTh. L. effedefperatianimi, explici-
le nonreddat, illam tamen de ore ejufdem propalancalii
pracfati tres teftes, qui unanimiter deponunt, defperatio-
nem , & imminentcm dannationem cjuldem provcnire ;\
contraria voluntace Statui religiofo ," plunes cciam cxprcfla
PatribusSpiricualibus, ucdeclaratMinaccionus,ibi: Cioe,
cbe doveva flar perpetuamenttrifirctta ncl Monaficro, edef-
fer Menaca contro la fua volonta, Lti dubitava violto dellafa-
lute dellanima fua , e che cosi efageravafempre allifuoi Pa-
dri Spirituali,zc B3rtoletta,ibi: Cbe fe nonfifmonaciva ,ifJ'o
futamente fi voleva buttarc pcr difperazione in un Poiz»
&c. Et Bacchina, ibi ; Se io continuo fte//a Vitareligiofa , i»
mi danno . ■ °
tx rationeenim,& caufa, allegataabhifceteftibus ,ma-
nibus, ut ica dicam palpacur,qu6ci ea-.cnus P. Matchaejusii-
muic defalute ejusAnimae, illamqut reputavit:. Uncorpo
difperato, quatenusfciebat coadte, &contrapropriam vo-
luntatem habitum monafticumfufcepilTe, &proftfi)onem
poftea fimili coadtione emififl"e , iftamque caufam pluriesab I9
eodem audivifl"e conftac ex declaracionedi(fti Minaccioni ,
ibi ; E che cosi efaggerava fempre alli fuci Padri Spirituali. Et
confequenter in hoc pundtoimminentisdaranationisT.L.
ex caufacoadtaEfuasProfefiionis, omnespraEfaii teftescon-
veniunt, quiaPater MatthaEJusmirusexpliciidloquensre-
fpe£tucau(aE, exdubioforfan propalandiea , quaEinSacra»
roentaliConfefTione audiverat, aeclsratur,& fuppleiurab
aliis, in hac parte fpecifice deponentibus, sd iraditaper
Rot. dec.6S9-nu z.cor.Pnmphil.
Ab examine itaque huius teftis, exadversoinducli, &
examinaii ad excludendum metum, nonfolumnonexchi-
ditur, fed eo magis, uc dixicrus, comprobatur ,• Venjin
inftatu majorisevidentiaereduciturabaliisteftibus, nuper
pariter examinatis . Exquibus, fadtadebitacombinatione
cum aliis teftibus, praecedenter adduflis , & cum aliis nuper
metuexcommunicationisrepertis, inconcufla,& fupraevi- 29
dentiatn hasc tria probata remanent ; Primum, qnod T. L.
graviflimis minis coadtafuitadfufcipiendum habltum mo-
nafticum , &emittendam Profeflionem; Secundum,qu6d
adverfus hujufmodi coaflionem reclama vit femper , & con-
tinuojinomni joco, ubiftetit ; EcTertium deniqje, qu6d
eafdem reclamationes , fine ulla intcrmiflione, repetiic,
omni cempore.
Quod autem attinet ad gravjtatem minarum, de Marchis
nuper formiter examinacus , ac de fadto proprio deponens ,
de mandaco Marchlonis fic T.L. percerruic ; Mi ha comman-
dato precifamente ilSig. Marchefe , che vi dua , che non volen-
doxi far Monaca , che afjolutamente nonvivuoh dar piiiali- 21
menti , nea Voi , nea zofira Madre , e che vi volt.i lefpalle , $
non vi riconofcepiiipcr Figlia , edipiiivivuolfurridurreh
piii mefchine Bonne , chefiano in Roma . e cbe tutiiquclii dan.
ni , e quelle Infidie , che vipotra mai concepire , tutte re lefa-
racadi re addojfo divoi altre , e che avete dafare con lafua Te-
fia , onde li narrai ancora ilfucccffo della nottepaffata , c li dif-
fi, cbe Dio guardi , che fojfero fiate H unadilcro, fifarebbe
vedutd qualchefpettacolo .
Confirmat lecundo loco, feu potiusprarcedentcrjamde
fafloproprioreculerateafdem minasP.Crefcius, Vir Reii- »z
giofus , Saceidos, Confeffarius in fua Relig:one, & fub
ejus depofitione defur.dtus, cujus verba retulimusfupra .
Tertio loco de Gafparis, qui licctaneric, nonhabuifl"e
mandatum ^ Marchione adnoiificandasminas, adhucve-
ritaseft , quod iple erac Magiftcr Domusdifti Marchionis,
& de tadto proprio ceftaiur , eafdem fere minas paternas Fi-
liaedenunciafle . Injureautem idem eft, inferreminas, &
fcirequodabaliisinferantur , ex addiiflisper His^^/fr. i6.fub
». 54. ibi; jQuamvisfninieinfaciemMulicrisfac/fCnonfin:, J?
dummodb ei notificatajucrint , jundlis aliis ciiatis fupra; Qui-
nimo necelTarium non eft cxprimere Pcrfonam, quaEmc-
tumintulit, fedfatis eft docere, metum fuifleillatum,/ff.
Si cum cxceptione ^. In haca^ione ff.de Eo, quodmetucauf.
jbi. In hac aSione qu<eritur , utium is , qui convcnitur , an
alius fnetumfecerit , fuffcit enimhocdocere , mctumfibifuijfe
illatum , aut vim , & paulo poft , ibi ; Mcrnbquis nonad'
firirgitur , ut dcfignet , quis ei mctum , vcl zim adhibucrit , &
ideb ad hoc taniiim A8or adfiringitur , utdocent, meiumiH
CMfafuijJe , & benc etiam Hcrmofilla adll. partit.glof. 1 7. jo-
tit. "y.partit. 5.». 48.
Quartoloco numeratur Curietta,quarparitcrdefaito pto-
prio deponit, ut fupraobfervavimus. J4
Ec quinco denique eafdemminasretulic T. LRitaCon-
coni ejusNutrix, uc pariter fupra obfcrvavimus .
Ulcrd practacos quinque teftos, deponenrci de f.iilo pro-
prio, qui quoad fubftanciam, & qu.-»litatem minarum mi-
rabiliter concordantj Concurrunc ctiam alii dcaudituab
oreproprio Marchionis , r.cmpcGargarius, quidctempo-
reexaminiserar Ex.idor Monaftcrii , Bacchira, Sarcoria,
Commater Marchionis. Trestcftesindufli &prcdudtiab 35
O|>pofitore in Camera . Quibus hodicaddimus Revelatio-
ncm metu excommunicationis, habitam k Capiraneo C-^ i-
roomnicxccptionc maiori , &confidcntilTimoMarchionis,
& alteram .^. celebri Pidtore. Quiomnesunanimitcr depo-
nunc deobliin.-ito, & inflcxibili propofito Marchionis, di-
rcitoad monacationcm, & dc minisadhunccfle^um ^i^hi-
Htis
26
Difceptat. Eccldiaft, Dominici Urfaya.
bitis contra Th. JL.quas iii fubflantiaconcordantcuniillis,
relatis h teftibus de failo proprio deponentibus .
Ultra teftes, de faflo proprio, &aIiosdeaudituabore
proprio Marchionis, adiunt etiam , &alii, quiviceverfa
tedantur, ab oreT. L. ante introdudionem praefentis Li-
tis piuries audiviffe prxfatas minas ex parte Marchionis
e)us Patris fibi fuitle iliatas, nempe Bartoletta, Amari.
Minaccionus fub hacdepofuionedefundusNN.Curiaiis.
Conconi P. B. cum aliistribus, inter quos numeratur N.
N. Educanda in Monafterio S, Bernardini , & metu excom-
80 municationis revelans, Qiiibus omnibus teftibuspondera-
tis, & infimul conbinatis nulla umbra diffiCuItatisadefle
poteft , quin ante emiffam Profeflionem , &fufceptionem
habitus praecef(erint graviflimae minae, quacmelius, &ef-
ficacius probari non pofTunt, quam ab illifmet, quimetum
incufferunt, & ab illis ,quieafdem minasaudiverunt ,tam
^boremetum inferentis,qukm aboremeium p^ffx^Rot.dec.
aS. u.\t. cor.Emer.jun. praeter alios addudlos fupra .
Graviias autem didarum minarum, omJfrjslevioribus>
in duobus praecipue confiltebat ; Nemp(! in denegatione Ali-
roentorum in futurum , & interverfione Status ,quorum al-
terutrum eiiamfingulariter fumptam, aptumeft ad annul-
landnm Profedionem, & incutiendum metum graviflimum ;
Exploratum namque elt pronullitateProfeffionis, nonre-
quiri tantam gravitatem metus , neque minas , praelefe-
rentes metum mortis, cruciatus corporis, feu alterius ae-
quipollentis mali, prout in aliis indifferentibuscontradti-
bus necefTarium cft , fed fufHcere quamcumque coaftionem ,
»7 quoquo modo, & quomodocumque fequutam , ut indicat
litera Sacr. Conc. Trid. de J?^/o/»» fir/;. i8./f/f. 25-ibi .• Si
quomodocumque coegcrint aliquam Virgin. vel Viduam, aut
aliam quamcumque M.ulierem invitam : & paulo poft ibi:
J^uique fcientej i eam nonfponte .^ ingrcdi Monajierium, aut
iiabitum fufcipcre ^ rait Profejftoncm emitiere; Ubi notanda
funt illa verba ; JQitomodocumquecoegerint ., &aliaibi: Mu-
lierem invitam i & eamnonfponti , quibusmediantibusfa-
pientiffimi illi Patres dederunt clareintelligere, quod pro
riulli'ate fatiserat quxcumque eiiam minus graviscoadlio ,
jbi ^uomodocumque coegerint , & quaccumque fignacontra-
ria;, & nonfpontaneae voluntatis, ibi; Mulieretninvitam,
& eam non fponte ; Quia Deuscoaftafervitiaafpernatur,
hilaremqueDatoremdiligit , ac voluntarios fiblmiliteseli-
»t git CMii^xxsadTcx.in can.Non eft i j.^,i.& latiisprobavi-
jnus in $. I.
Verum coa<5tio , & metus incafunoftrofuitetiam gra-
vilfimus , & major , quAm ad mentem SacConc. requira-
tur, itaut diificile fit invenire cafum , in quo major, vel
squalis ufque adhuc datus fuerit ; Quippe minae, quibus
toties perterrita fuit T. L. duo gravifiima malacontine-
bant. Primum n^mpe dehegaiionem Alimentorum infu-
turum, dcquode fddtopropriodeponuntP. Ciefcius, ibi :
jg E chc non gli averebbc dati piii Alimenti ; De Gafpirisibi :
ancbc fopra /afuafo)nminiftrazionedcgl'Alimenti; Curletta
ibi : Gli infnuavano leminaccie, cbe faceva detto Sig. Mar-
chefe di privarci ambcdue del foftentamento ; Conconi Nu-
irix ibi: Di non vdcrli dnrpiii Alimenti ; &omiftisaliis,
idipfumcomprobatde M.!irch\s,'\h\:Mi ha commandato ilSig.
Marchefe,che vi dica,che non volendovifarMonaca^che ajfoluta-
mentenon vivuo! darc piii alimenti ne a voi, ne a voftraMadre-
Haec utique denegatio Alimentorum in Jurereputatur
adeogravis, & Alimcntarioialiter damnofa, utlcges, &
Dotlores illam parificcnt inctuimortis ; Nihil enim in-
ter fe diffcrunt , interimcrc aliquem fcrro , iaquco, &
vcneno , feu potius mcdiantefubtradUone, &denegatio-
ne alimentorum, quia eodem modoquoadeffedlum, quis
moritur ferro, autfame, & idcoin yurecautum rcperitur ,
qucVd ncgare Alimenra, nccarccft, vxtaText.in l.Necare
\o ff.de Libcr. agnofcen. & in terminis nullitatls Matrimonii
Pannim. dcc loi. adnot. t.numcr.fi. \h\ : Prout ctiam , quod
dcducaiur tx dencgatione Viflus , & Domuj , qUiC metus in-
cujfio (tquiparatur metui mortii y Sc in tcrminis Profc-nionis
V.Anaclet.inJus Canonic.lib. l.tit.T,\. $.6.deProfcJj'.Re-
lig.nu.)6yRot.dcc.g.num. \i.cor. Arguel. & dccif ij.nutn.
^i- dcc. ij^. num.-j.tt cor. Peuting.Sc redblvit hxcSacC.in
Lingoicn.zoSept. j6i<i.<ic qua in tom. \ p.x.difccpt.j^.pcr tot.
Atque mctushujufmodi cxhoccapito ingravclcii, quia
dcnegatio Alimcntorum , nonfuit duntaxat comminaia,
fcd barbaro quoquc, & inhumano modo fuit cum cfltdlu cxc-
31 cuta; Quamvis cnim T. L. (cduda fuerit ad fufcipicndum
habitum , millc magnis promilTionibus , vidclicct , Che
avcrebbe qucl che voleva , che avrcbbcf.iita l.t prima figt-fi nel
Monaftcro, c chd' avcrebbcfatta trattarc da Principcffa , &c.
ut coUigitur ex teftibtis , formiter examinatls; Adhuc Mar-
chiOjUt perpctud illam jugularet,camqueinhabilitaretad
reclamandum, curavit ab ipfa extorquere ante fufceptlonem
habitus folemnem renunciationem, inqua, nullolicet mi-
nimo conflifuto Livello, coegit eam renunciareomnibus
Juribus, omnibufqucBonis; Etquod notabiliuseft, ferequc
videtur incrcdibile, etiam fupplemenio Alimentorumj ut
confiat ex difta Renunciat. datainSuram.
Sufceptopoftmodumhabitu, quia Monafteriumnonfo-
let recipere Monialex, fineLivello, optima ratione, ex-
pensa in tom.lp.i.difcept.i.^.ul.q. 1 1 .«. i j. Ncc Moniales fi-
neLivello viverepoffunt, ut refert Monialis Caccia , ibi :
,, Che qui in quefto Monaftero non era folito , che vi foffero
„Monache fenza LivtUo, echeperononeradovere, che js
„ Suor Maria Coftanza fola non raveffe; Et clarius Monia-
jjlisBianchina, ibi : Solopoffodire ,che pocotempo prima
„di dover profeffare, fidolevadi nonaver avutoaffegna-
„ mento di Li vello , e che il Sig. Marchefe non voleva affe-
„gnargIieio &c. & attefe lefudettedoglianzela M. Abba-
„deffa di quel tempo fcrifle un Vigliettoal Sig. Marchefe
,, Palla vicini, in cui gli diceva, che in quefto Monaftero non
„fi prattica di veftir Monaca, fenzacheavefTeroqualche
„LiveIIo, echeperdera necelfario, chell Sig. Marchefel'
„ affegnafle a detta Suor Maria Coftanza &c.e le cofe fudet-
„te le s6 per averle intefediredallamedemaMadrc Abba-
„ deffa , e refpetti vamente dalla bocca propria di detta Suor
„ Maria Coftanza, ch'era difgufiata dinonaverLivelio,
„ fenza di cui non poteva vi vere .
Requifitus propterca Maichio pro conftitutione Livelii ,
frangendofidem, jamdatam, &promifra,iam fa(Sa,utin
apprehenfo jam metu Filiam contineret ,denegavit expref-
si affignationem didti Livelli , & tanta ira , furoreque com-
motus fuit ex hujufmodi aeque congrua , & neceftaria inftaiv
tia, utfereperannum nolueritampliusaccederead Mona-
fterium, ut profequitur eadem Monialis Caccia , ibi: Et
,, inqueftoParlatoriodiffeaSuof M:riaCoftai)ZT,&ame, JJ
„cheavevaparlatofopraraftegn3inentodel Livelloal Sig.
„ Marchefe,ilqualeeraandatosiile furie,& avevadatoin
„ beftialita , con a ver detto , che non voleva affegnsr Live-
,, lo fin ch' era vi vo , e che era renfier fuo di msntenerla &c.
& concordat etiamMonialisBianchina,ibi:S6ancora,che
„detio Sig. Msrchefeandiedemoltoincoleraperriftanza
,,fatta del iudettoLivello, efi fdegno talmentc, chepcril
,, corfo d'un'anno in circa non venne , ne mando piii al Mo-
,,naftero. Exhac jgitur mirabiliconnexionefadi, refuhan-
te, tam a teftibus ex hacparteexaminatis, quamadidlis
Monialibusindudlis, & examinati?,abipromct Monaflcrio,
& ei Adherentibus, nonfoliim verificantur adevidcntiam
minae circa denegationem Alimentorum, quarumparseft
Li vellum , de quibus deponunt noftri teftcs , fcd ultcrius vc-
rificatur etfeftiva illarum cxccutio, mediantedeneg.ntionc
conftitutionis ejufdem Li vclli,de qua teftantur ipfaemet Mo-
rialcs,cujusduriflimusefFcdlushodi^etiamdnrat , eumque
dolcnterpatiturinfeli.x T. L. Undeattenta gravitaiedifla-
rum minarum , quae mctui mortis aequip?rantur, quarum cf-
fedliva executio ctiam hodie permanet,& publ.ca cfl, & no-
toria , remanet adeocvidenter probata nullitas controverfae
Profeflionis, ut neque locusbxfitandi reperiri poflit , jux-
taauthoritates, fupcriusallegatas -
PotiflimCim quia denegatio LivcUiunicc, &princip,ili-
ter dircdla tuitadcoardtandam T.L. adcmittcniiam Profef-
fioncm, ctiam invitam, & cont. propriam vo;unt.itcm ,ut
deore Marchionisteflatur Garparius, ibi : Detto Sig.M^r- 34
«chcfe midiflTcpiu voltc, che Lui nongli volcvacoftituir
„Livelloalcuno, pcrche la voleva tencr foggetta, ctotal-
,, mcnte (ubordinataa Lui, cgli voleva togliere il mododi
„voItargli le fpallc, cfarequcllo, chc Leiavcva in tcfla ;
Et literis magisapcrtis rcvclavir Cap. C amiciflimus Mar-
chionis, ibi : Anzi dopo vcftita Monaca , pcrchccontinua-
„ vaaiicora nddubio, chc non voicfleprofe(Tarc,&ail'in-
„contro vcniva richicflo, chc li doveflca(fcgnarcuncon-
,,gruo Livclio,ii mcdcfimo( hoccft Marchio)s'inquictava
;,fortcmentc, cricus6 fcmprc di fargliclo, diccndomi ,chc
,, in qucfta manicra voleva lltingcrla,cco3rtarlaaflar (eni-
„prc (ubordinata a Lui ; c (ultimorcdi nonperdcr lafu.i
,, piorc7Jonc,& il mantcnimento,chc i;lidav.i ,obligarlaa
,, protVlfarc ; Qux (pccies minarum , utporcdircdlaad cx-
torqucndumadtum ipfum Profeflionis,c6c(ficac iVsprobant
mctum , ad tradita pcrjoan. Andr. in c- Ciim dilefius dc liis »
qu<c 7i mcus cauf Ruln conf 1 i i n.-j.lib.^ Ccphalconj. 1 v ?.«.
I itom.iCapyc.Galeota contr.t^n» i.lib.i.Sanch-dc Matr.lib.
4 difput.yn.il. f!:rfeqq Ro[.(tr,Lud9Vif.dtc.-ix6.n.i9&jcqq.
3c~
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
27
Secundum gra vifTimum, & irrcparabile malum, quod con-
tinebatur in minis Th.Li v. relatis , confiftcbat in denegatio-
nc Filiationis i Ea enim in codeplorabili ftatu pofita erat, ut
56 vivente Marchione Patre , nullo modo poterat juftificarc
fuamFiliationem, namin fideBaptirmatisdefcriptaerat ,
ranquam nata fiftitiis Parentibus , & Alimenta femper Mar-
chiofubminiftraveratpermanustertiae Perfonac , & Rece-
putae, quasreportabat, cantabantfubnomine N.N- ut te-
flantur Moniales ; Rursus tunc non habebat nec teftes
promptos, quicontra Virumpotcntem,&divircm, feexa-
minifubiicerent, necdeclarationesNN.quae fuerunt reper-
tx in hacreditatc Marchionis poft ejus obiium; Itaut tota
ejusnobilitas, & ftatus Perfonat quoad fiiiationem refpeOu
Marchionis, pendebat A folisagnltionibus, &tra£lamento
more Nobilium, quodrecipiebataMarchione, a quopote-
rat ininftanti, & adfai libitumfeabftinere.
In hac igicur infeliciftima conditionepofita Therefia Li-
viaMarchioPalUvicinusa pluribusPerfonis,repetitifque vi-
cibus, eidemcomminarifecit, quod C habitummonafticum
37 nonaffumebat, nolebateamampliusagnofcere in Filiam ,
ut referendo verba plurium teftium , de fafto proprio de-
ponentium , probavimus fupra, quibushoJie addimusfor-
malc cxamen de Marchis, ibi : Mi ha commandato prect-
famente il Signor Marchefc , che vi dica, che mn velendoui
farMoitaca, cheaffolutamentenoavi vuoldarpiu Alimentt ,
meaVoi, neavoflraMadre , echevivoltale fpalle, enonvi
riconofce piiiper Figlia; Item addimus Revelationem Cs-
pitanei C ibi : Maall' incontro non li volcua guardar piu m
faccia, enonlavoleuaconofcer piitper niente ; &aIteramD.
P. ibi; I/ detto Marchife gli fece fare dalle fudette Perfone
^rauijjime minaccie , dellequaliprecifamente ho» miricordo ,
rtt* in fojlanzaconteneuano , che noalavoleuariconofcerepiu
per niente , non gli voleua dar piit alcunfofientamento , e
che la voleua ridurre infiato infeHce , e mfferabiLe, anz.i op-
probriofo .
Profeftocx hac fpecie minarum , h quibus intervertebatur
Status propria? perfonae Ther. Liv. , & deFiIia Marchio-
nisPallavicini Virinobiliffimi, &diriflimi, evadebat vilif-
lima, vulgdconcepta , &finecertoPatre, oritur probacio
mctusadedgranJis, &ccrta, utjudex, cujus arbicrio cae-
teroquinremiftaeft cognitio, an, & quandometusfit gra-
vis, in his terminishabeat manusligatas, & arbitrium rc-
ftriftum , &fervile, itautnonnifi pro metu maximo judi-
caredebeat , quia hoc terminofuperlativo maximo, metus
38 interverfionis Status canonizatur a Text. in leg, /^i quidemff.
de Eo , quod met. cauf, ibi : Qui Inftrumenta Status mei in-
teruerfurus efi , nifidem, non dubitatur , quin ma\\mo me-
tuCompeLlar , &conl'entanee, & puntSualitertenent omnes
alii, allegati lupra . QuibusaddimusPan/wo//. «/ff.ioi. «irf-
ttot. i.numer. i. ibi ; Vrout etiam metus juftus inducitur ex ti-
more mutationis Status , velja&ura honoris proyrli , cumVi-
ris probis, & bonis, ifle metus major, quam mortis ejfe debeat ,
& huic fatali raoti vo nulla unquam data fui t , neque iu acter-
num dari poteft congrua refponfio .
GravioresevaduntpraefataeminaE, ponderando,quod T.
Liv.eratin minori «tatcconftituta , & omnihumanoauxi-
lio deftituta , & Puella timidiffimi refpedu Marchionis cjus
39 Patris, ut teftatur Bacchfna , aliique Teftes , &A.D. &
nullo modo minasfibicomminarasevadere poterat, finon
parebat, quia nonpoterat recurrere ad Principem, neque
ad Judicem, ncqueadConfanguineosi Nonad Principem ,
quialicet PrincepSjCcrtioratusdeejuscontraria voluntatc in
fufcipiendohabitu,&emittenda profeirione^poiuirtetutrum-
qucaftumimpedirc, nonpoterat tamencogere Marchionem
ad fubminiftranda Alimetita more Nobilium, & ad agno-
lccndameam inFiliam , quserant damna ,eid.comminat3,
& omnind eventura incafunonfccutaemonacationis, quia
deficientibus documentis necefTariis , Princcps compclleie
ron poterat ad hacc omnia Marchionem invitum .
Et ex hoc capite neque poterat implorare officium Judicis ,
quiajudexiudicaredebetfecundumaaa, &probata, &de-
riq; miniis poterat recurrcre ad Confanguineos, quos non ha-
bebat in hoc mundo , practer Curicttam , & C^rolum gcrma-
rumfratrem d. Conftantiae, quiaaraboerant Perfonatimi-
diffimac,&fubie£lxMarchioni,qu!nim6quiaMarchioful"pi.
cabatnr, Carolum non retulilfe T. L. minas , prout in man-
datis habcbar, cum ex folahacfufpicione^propriofcrvitio
dimifit,ut refert dc Marchis, ibi; Anzi ejfendopoipartito dal-
laprefenza delSig.Marchefe dettoSign.Carlo, mi dijje , che
lovoleuamandar oiadalferuizio, percht fupponeu.t , cheejfo
Carlo nonfacejfel' ambafciate precife alla ^ig. Terefa , Jiccome
di li a poco tempolo mando via y tfi xidttffe raift fabilf .
Urfaya Difcept. TotM, IV.
Inhisitaque circumftantiis crefcit in immenfum metus ,
nam fi, neque Princeps, neque Judex , neque Confangui-
nci poterant damnis comminaiis occurrere, pernecelTe dc-
bebat infelix Ther. Liv.ctiaminvita, & coadi.i parare , &
habitum Religiofum fufcipere , & hoc ipfum , quod non po-
teratnolle, ad evidentiamprobat me:um, ut bene explicat
Senec. de Benefic lib 2. cap. i8.ibi ; Sivisfcire, anvelim ,
e^ce, ut pojftm nolle ; Ncquedebebat feexpoocre incertiffi-
mo eventui litis cum Patre, Virodi'iffimo, & potenti ,
nonfolilm quia furiofum eft cum Superiore , qualis erat Mar-
chio Pallavicinus contenderc, ut ait idem Senec. de Ira libr. z. 49
fa^.34. ibi: Namcum Patrecontendere , ancepsefl, cumSu-
periore furiofum , cum Inferiote fordidum ; VerCim etiam
quia , dumFiiia eratclaufa in Monafterio, & deftituta pc-
cuniis, documentis, &Confanguineis, ridiculum eftaife-
rerc, quod poffet rccurrere, ut inpunftoobfervant Camme-
rat.refponf t.artic. z num.6o,6fCtarlin.contr. lo^. nu.^f.
lib.i. Et etiamfi potuifTet, inutilis, &abfquefrudufuiirct
exdefedudocumentorumomnisrecurfus, quae circumftan-
tianontollit, fcd in immenfum auget metum , ut in tcrml-
nisprobant Doflores, allegati fupra , & fignanter Lezzan. 41
confult. 47. ».128. tom^. ibi ; Idem refponderi potefl adaliam
obieHionem, qu<e fieripojfet , fcilicet , potuiffe hancPuellam
recurrere ad Magiflratum Ciuitatis , 6t ita liberari a metu fibi
incujfo ; Hoc entm videtur chimericum ,fpeliata ^tate- (S qua-
lttatePuell<e , (y potentia , & autborttate magna Patris .
Pracfertim quia Th L. fupraomnem modumtimebat Pa-
trcm, & jamapprehcnderat trucem, & crudelem illiusna-
turam, & obftinatiffimum ejuspropofitum , adeout hoc ti-
more perterrita de tempore Novitiatus , noluit fecretam , &
figillatam protcftationememittere, quiatimebat, fi ad no-
titiam Marchionisperveniflet, t\ induftria difti Marchio- 4*
nis vcnenofibi mortem eventuram ctiam intra Monafterium,
ut rcfert qualificatus teftisformiter examinatus , ibi: Per-
chedubitaua, chefcsprendoficio, ilSign. Marchefe fuoPadre
tracapace, finodifarlaauuelenaredentroil Monaflero; Nc-
que hic timor crat vanus, autfine fundamento, quia jam
audiveratidcMarchisCubicularioMarchionis, qucxl fi il-
laoofte, qua Marchioadcdviolentcrcommocusfuitex rci-
tcrata notitia reludantiac cjus Filiae , vel ipfa , vel ejus
Matcr in domo MarchionisextitifPent , aliquod grave fpe-
ilaculum vidiffent, ut idem refert, ibi : Elidiji, che Dio
guardi, che fojferodateliunadiloro, (1 farebbe vedutoqual-
che fpettacolo ■ Et paulo poft , ibi : Mi rifpofe , chefieran»
imbattute male ad urlare conlafua lefla, e cbegli auerebbc
fatto vedere cefe tremende : Et alio loco, ibi ; E dipiii m:
dijfe , che vcleuafarftnare un Campanone , che fi fentijjeptr
tutto il Mondo .
Ad efteclum enim dignofcendi metum , qui cft intcrna ani-
mi paffio, oculis corporcisnon fnbicda , nccperccptibiiis ,
minac pondcrari debent , non juxta fonitum materialcm vcr-
borum , qui hic etiam eft terribilis , fed juxta imprcffio-
rem , quam faciuntmetum paflb^quiafaBpeilli, quiinalie-
na poteftate, & ditione funt , cogitant pcjus malum , Sc
id, quod Superiorfacerepoteft , nonquoddcbeat, utcgre-
gieobfcrvatC/ffr inOrat. proLege Manilia , ibi : Omnes , 43
quorum in alterius manu vitapofita efl , ftfpius iiludcogitant,
quid pojftt is, tujus in ditione, aut potefiate funt, quam qutd de-
beat facere , &.b€r\eet\am Senec. de Clement lib.i cap.i.ihi :
Nonenim quantum fecerit ,fed quantumfaBurus ft,Cfgitatur
in eoy qul omnia poteH-.Et exploratum in hac matcria eft.quod
metus juftus cx affcdu mctuentis d ignolcitur , ut egrcgie Lez- 44
zan. confult.^j. tom .4. num 1 09. Hodiern.ceatr.forenf. cap. 1 6.
«0'» 55.^/ir^^. aliiqueallcgatifupra.
Nec quidam mercniur attendi , quod fi T. L renuiiTet pi-
rcrc Marchioni alimenta rccipcre potuilfet a Curicttacjus
Matre, quamOppofitordivitiisafflucntem J3if\at , quodquc
Marchiocam reliqucrit in libertatc alTumendi habitum Re-
ligiofum , vcl nubcndi inSscculo; CiimhacdiflTercntia ,quod
fi in Sseculo nubcre ToluilTet, vili Perfonac, & cumtcnui
dotc eam matrimonio junxiftet; Inde intcrentcs, quod ti-
mor macrimonii inzqualisetiamcum tcnuidotcir filia natu-
ralinon caufet juftum, & f.ravcm mctum, ad tradlta pcr 45
Tamburin.de Jur. Abbat.difput.% qu i.nu.l.tom.^.Azor.In-
ftit. moral. par. 1 . lib. ^.cap.g.^. Se:u ndo .
Siquidem hujufmodi cxceptioncs funt pcnitusinfubfiftcn-
tes in fafto, & aequc irrelevantcs in Jure. Etquidemnon
fubfiftit in fiilo, quod T L. potuilTct alimenta rccipere k
Matrc, quiactiam ifta fubiedacrat Marchioni , &alimen-
taab ipforccipicbar, & totum eius Patrimonium confiftcn.<t
in fcut. J500. rctinebatur ^ Marchionc, itaut finc litc non 46
potcrac ab co recuperari , & obfervavimus fupra , quod
C fuxio.
28
Difceptat. Eccleriafl:. Dominici Urfayas,
furiofutnefl, cumViropotenti, & SuperiorelitigareyQui-
pimo etiamfi 'fuKTet recuperatum nullo modolutficiebaiad
jcpngrtiaalimentaMatris, «ScFiiiJC, idqueipfa MaterFiiia
jnfinuaba.t , ibi ; A r.zi gli foggioifgeuo , che lo da mefola non la
peteuo ajutare 1 fe cimancauail foflentamentodidetfoSignor
'Marchefe:, CeflTat igitur in fafto , quod Filia potuilfec ali-
nienta recipere a Matre .
- Irrelevans itidemeftin Jure, quia datoetiari) permalam
hypotefim, quod alimenta potuiffet a Matrerefipere, hoc
Ainum eft certum , quod atienta tenuitate bonorum materno-
•'f rum , vix ad fimplicem naturae neceffitatem illafperare po-
/^terat, & viceverla i Marchione Patre iila recipicbat larga
•pianu, nioreNobilium,& cuni tradlamento,Pairicorrefpon-
-dcnti , quocircacum incafu inobedientiae, amitteret hoc no-
biletraftamentum, iftaq;pfofufaalimenta , ncgari minime
poteft, quod hocdamnum non elfetgrave, & graviflimum
jnalum , & aprum incutiendi juftum metum , eriamfi illa ad
naiurae necefruatcm remanfiiTet aiiunde provifa ex bonis
maternis , ut in individuo probant authoritates aliegatas fu-
pra . Quia pro mecu non eft neceffaria totalisdcpauperacio
'■■ h metuencis, fed fufficit dumtaxat periculum alicujus mali
^7 gravis , probabiliter tantum opinati , uc late probavimus
•fupra , & in punftodocet Rot.dec. Syo. num,i6. cpram Emer.
'ju/7- ibi : Nam i» his terminis fufficit metus reuerentialis .,jun-
(^opericu/omaligrauij y prgbabiliter opinatiex fola Parentis
in.iignationf ,
MinusinfasSoregit, quod T. L. reiida fucrit in libertate
eligendi Statum monafticum , vel nupciastempora|es;Quia
. _ excepta Bartoletta , quse de hifce nuptiis iiiequalibus , Sc
cum indignatione Patcrna teftatur , puilusaliusex tot tefti-
bus, px haf parte deduftis, defacultatenubendi inSaeculo
depppit , quinjmoillame.Nprefseexcludunt, & ideo fuppo-
fita fibcrtasnon verificatur infado , quiaunicus teftis nihil
48 penitus probat, etiamfi efTet dignitate confpicuus, &sra-
'vitatcfpedabilis, BcHer- deTefleunic.membr.x. §. 1. Bodin,
deRepub.libr.b.cap.uhimo., & cum pluribusallegatisi» Ro-
\nanaDotis i^-Junii lyto ^■NeC-fubfJlentecor.Crifpo.
' Ceflatprartercaideata libertas, fitempora, proutfaseft ,
fliftinguamus; M.irchioenim Pallavicinusfuppoficamobla-
■'tionemutriufqueftatusfecit , utafterit Battoietta mediante
Perfonab. m. Ghezzi Sen tempore, qnonondumplenecon-
'fciusdecontraria voIuntateFili:!' , voluit illam expiorare ,
Aj vertim explorata illius contrgria voluntate monacationi ,
'quiafemper rprpondit , Vorreicontfnuarein queflofiato ., che
'Jl6 adeffo., eftarfemprecosi, ^paulApoft, ibi : Per dargli
fo./ijf.rzione a mio Padre, io mi faro MonaCa, manon, che
iomicifaccivolentieri , perchela mia volonta faria diflar Se-
fo/./r^T.NonampIiOspropofiiit MaichioF;llaematrimonium
licetvile, &inaEquale, fedabfoluie, & pritciseetiamcon-
jfa propriam voluniatem , eam coegit ad (^ufcipicndum-habi-
tum monafticum , utdefaftopropriodep(jnit in fecundocius
•CoIIoquio Paier Crefcius, ibi : loandieJi adirli dapatte .icl
Signor Marchefe judetto , che quefto voleuef in ogni conto/i f.i-
"ceffe Monaca , &pauI6po(l, ibi ; Edtl [udettoSig.Marchefe
mi rifpofe fpaffeggiando , Jifara Monaca , 0 che Lci voglia , 0
• (henon voglia, fijaraMenaca , Idem confirmat dc Galparis,
formiter pariter examinatus , ibi : E miricordo, che gli di-
ceua , che Lui voleiia , che fl faceffe Mon.rca , e che cosi aueua
da effere. Bacchina , ibi : Mta Figlia Monaca la voglio,, e
Monaca ha da ejfere ■ Conconi Nutrix , ibi : II Sig.H^rchefe
fempre rifpondeua , cbe Lui vo/euaejjere obbedito , e che vo/e-
ua fen2'a/tra rep/ica , chefifaccffeMonaCa.
(^iluishodieaddimus teftimoniumdeMarchis,qui juxta
XI Inter-ficait; Eluirifpofe ( vidclicet Marchio) e giu-
to fto, perchcmi e Fg/ia , vog/ia. che onninamentc fi fjccl Mo-
tiaca. Addimusctiam revelationcm n>ctu hNcommumcatio-
nis habitam k P.n. Virocclebri in fu.i Profcffione , & omni
exccptionemajore; Iftccnim fic .lii ; E foprarjitefio partico-
fare moflritua il dettoS>g»or Marchefe una prcmura COiigran-
de , che Jiexpreffe piitvo/te , lantocon me , quantocon a/tri ,
tfiggerando , che /a vo/eua Monaca , ancorche Lei non vtlejfe ,
ecorttro/a fuavo/onta .
Et in hoc propofito adct^ orat inflcxibilis , ut ftudcnsCu-
>ictta confulerc faluti AnimaccjusFiiiaE, quamdcfperatam
ffmpcrcadcmFiliadcclam.Tb.1t, prout probavimus fupri .
Non femcl M.irrhioncm requifivit , ndhserens ((irfan infi-
nuationi f3in«;i Ghczz o circa matrimonium inj-qu.ik-, ut
afiquod fubfidium iribuerct pro ca collocanda in matrimo-
niom ( notetur illud verbum SubfiJium, quod rcfertur ^ te-
l'l ftibus inlra cnuiui.iiidis, & indicat matrimonium ordina-
rinm, & inscqualc) & tamcn Marchio noiiiit , illud nc-
<juc inminimoquadrantcpromiitcvc, ut tcjtanturircstcflcj,
exadverfoindu([!li, &produaiinTribuna]iCamcrae inaji»
Caufa Succeffionis, qui contra ipfam pleniflimam faciunt
probationem , ibi ; La maritafje pure a fuo piacere , con cbi
e//a aueffe vo/uto , che Luinon ci vo/eiia entrare , ne fpendet-
ci un quadrino , e che fe er.r fua Fig/ia, vi aueffe penfato Lei
&c. fe etua Figlia penfaci lii, che lononci hochefare , ne la
conofco per nicite. Hmc juremeritod. P. infua Revelatio-
neaddldit, pcll vcrba fuperiusrclata , ibi ; Edaqueflade-
tciminata jua volonta era impojftbile dipoter/o rimouere , pc-
che io per /a longa efperienza , che aueuo del medemo io , cbe
eraun uomotefiardo, cocciuto , e moltovio/ento, per non dir
befiiale , che quandofimetteua in tefla una cofa , voleua in tut-
ti conti vincer/a , ed ejfere obbediio, Jenza rcp/ica . Ex hac
enim qualicate, & violenta conditione Pairis , ac ex ejus
praecifa , & toties exprefTa voluntace , direfla ad mona-
cacionem, &deniqueex denegationeeciam uniusquadran-
tisin calu nupciarum cemporalium, ficuciadevidentiamex-
cluditur ideata libercas, concefTa Filiae, icaaugeturin im-
menfum mecus, & coadionis probacio , ucpluribus relacis
pftendimusfupra.
Extranea;igiturfuntauthoritatesexadvers6allegataE,quia
cafus nofter eft totaliter diverfus ab illo, relatoab Azzorio,
^Tamburrino; In illoenim Pacer iiacuralis, praefupponen-
flo filiationem , infticuic haEredem filiam , quatenus fierec
Monialis; Sin minus reliquit eidem i^.aureos, & haeredi-
tatem detulit Monafterio; In cafiiautem noftro Marchio',
eligente Filiam nuptias temporaJes, denegavitetiam mini- 52
mum quadrantcm , denegavit ulterius Alimenta , & Fi-
liationem; Quocirca nil mirum fi in primo cafudeficit me-
tus , quia Pater naturalisinftituendo haeredem Perfonam ex-
traneam utitur Jure fuo, & innihilogravac Filiam , quam
hasrcdem inftiiuere non cenecur; Vice autemverfa, in nd-
fira hypothefi , Marchio negando aliquod tenuc Subfidium
pro Dote, negando Aiimenta, ncgando Filiationem , &
fic intervertendo fiatum Perfonae, maximumque damnum
inferebat Filije , & idcomaximum incuffit metum , ut latiiis
probayimusfupra .
Hucufque diiSa oftendunt ad evideniiamcoaftionem Th.
Liv.ejufqueconcrariam voluncatemmonacacioni,fed adma-
jorem comprobacionemejuldcm metus, & coadionisverifi-
camus ulteriusconcinuas reclamationes , & conqueftiones in
omnj loco, & omni cempore, & incipiendo ab engmera-
tione Locorum , nulla eft Domus, nulla Via , nullaque
Civitas, in quo permanferit , vel per quam iranfieric , uc
notorias non reddidcrit ejus querelas; Quippedum erat in JJ
Monaft. S Bcrnardinij tempore educarionis, omnibuste-
flibus, qui minaspaternas ei renunciarunc, aperte oftendit
contrariam ejus voluntatem , ut rcferendo verba plurium te-
ftlum iniiicavimus fupra , quibusaddinuisdeMarchis, ibi:
<s nede perun poco pcnfando ('poftquam audierar praviffimas
mmas Patris) e poia/1.0 latefla piangendo , efofpirandomi
dilfe, che giaeheildefliho, eladifgrazia fuapoTtauaCosi,chc
J.icelfeil Sig. Marchcfe &c.chefi fariafatta Monacai ma peto
Contfo/a fuavolonta&c
In Domo N.N.haymas , conqueftiones, dciiquia, &
contr.iriamejusvoluntatcmrefcrunt infrafcripci teftes, nem-
pc Minacciotius fnb ejus depofirionedefundtus: N-N.for-
miter examinacus , Conconi Nutrix : Praefens AbbaiifTa. .
Monaftcrii, quae deaudituaP. MagiftroZucchi Orcl. Prae- " J|
dic. ficaic, ibi ; t^ijoggionfe che ilgiornoauanti ,chejivefiif-
fe /a detta Sign. Pallavicina aueua auute delle fmanie , fino a
venirgliun acc{dente, per^henonvoleunfarfiMonaca. Cum
quaconcordac Monialis Caccia, moderna Vicaria , ubi ul-
tcriusaddit, ibi ; Siccome intefi dire ancora , che inCafadi N,
N. detia Sugr Maria Cojianza piangeua pcr Cauja di Jarji
Monaca,
In Viciniactiam Domus cjufdcmciamores, & continuae
lacrymae erant iiotori.r , ut deponit Medicus de BernardiniSj
tuncvicinus, ibi: Sbche lamedejimapiangcuagiorno, e not- 5J
ic &c. , echeera notorioatuttoil Vicinato , che/a fudetta Si-
Cnora Terefa Jijaceua Monacaperjorza , e perlevioUazedil
'Padre ■
In Domo Marchionis rcclamationcs non dcfuerunt, erant-
quc publicac, &no(oriac, namduftaquadam dic Th. T. ad
Palatium natcrnum, & dcordine Patrisad invilendum Ap-
partamcnium nobilc, vix rcrvcnta ad tcrtium Cubiculum ,
fcparansaiiquatcnus (cab Uxore NN. pluribusfufpiriisprc-
miffis, hsEC naiuraliftima, & dolorola vcrba cmifit, ibi : 56
Mt dilfe qnefle prccife Paro/e , Sig.Giofeppe , epoffibi/c,che 10
ml abbia a riferrare inun Monaflero, e nonvedcre , ne f^odcr
plii quefta robba : Et dc nocoricratcincoilcm P.il.itiotcftan-
lurdiil P.&Biondus, qui fuit Famulus Marchionis.
Iu
Tom. IV. Pars 1. Difceptatio I.
29
In Civitate Albani, quo recreationis caufa, utfubleva-
TCtur h contrafta msftitia , traduda fuerat , fuam etiam con-
trariam voluntatem propalavit , ut de fafto proprio metu ex-
57 communicationis revelavit N.N. probatos Curialis, ibi :
Sempremirifpofe, (hoceftinCivitate Albani) chefifaceva
perforza.t e minaccie del fuoSig.Padre (nc&tn efprimere
queiieparole , fempre fofpiraua .
Etdenique inEccIefia, & Vicinia Monaflerii notus om-
nibuserat indie Veftitionismetus incuffus, ejufque contra-
liavoluntasmonacatiom, namPopuIus, qui intra, & ex-
traEcclefiam, didladieibat, unanimi voceillamcommife-
rando mnrmurabat ; Voverettae condottaalmaceUo., ut de-
pofuic nobilis Matrona fub hac depofitione defunfta, una
cumejusCubicuIaria, & alter qualificatusteftis, &utinam
Saxa , quaecalcavit, &Vije, per quas tranfivit, linguam
habercnt, quia etiam ifta ejus conqueftiones, & nunquara
intermiftajreclamationespropalarent, ut infimiliexclama-
vitFarin.confcrimin. ioS.nuM.z.tonj-2.'^b^. Hiec omnia fi
■^S Itpides loqui fcirent , undique &c. ectclanutrent , ideonegari
non poteft , quin etiam cogant animumjudicis ad non aliter
credendum : Unde concludimus in hac parte, quod fi ipfi-
inet Gentiles , folo inftinflunaturaedufti , cert6putabant ,
gratum non efte Deo Sacrificinm illius vidlimse , quac reluiSa-
bat, feuab Arisferecrahebat, ut refenPlin.libr.i. naiur.
59 cap. 4J. ibi; Nec claudicante , neca/iena Hoftia , Deos pla-
cari, nec trabente fe ab yiris; Quinimofolus vagitus, feu
fiebilis vox ViiSimaBinfauftumomenpraEfeferebat , ut ceci-
nit Sylviusltalicuslibr.s ibi: Nec rauco Thaurus , ceffavit
ftebile ad A ras Immugire fono .
Etdum Saturnoimraolabantlnfantes, nequidtrifte, aut
flebile refonaret , bknditiis eos demulcebant , & ofculo com-
<0 primebant vagitum , prout rtkn Minutius inO^avio, ibi :
Blanditiis , &ofculocomprime»tsvagitum, ne fiebilis Hoftta
immolaretur . Siitaque, ut dicebamus, tantam fpontanei-
tatem neceffariam putabant Gentiles in Sacrificiis, falfis eo-
rum DiisofFerendis, & In ipi';s Belluis, & Infantibus ratio-
neincapacibus; Quantafinecomparationemaior neceffaria
erit in Profeflione emittenda, quae eft Sacrificium propriae
voluntatis, quodiummo, veroque DeoofFertur; Etfi fim-
plex vagitus, & naturalis reluQantia fatis erat Gentilibus
adretrahendum Vidimasab Aris , quant6 magisexuberare
debet in noftris terminis tot lacryma?, totfufpiria, totre-
clamationes, & querela; infclicis Puellar ad improbandam
Proteffionem^, inquadefubftantia requiritur non fimplex ,
materialis, & coafta voluntas, fed voluntas undique libe-
ra, qugeexconqueftionibus cum Amicis, Vicinis , aliifque
Perfonis, etiamoccultefaftisremanet probata Ang. in leg.
Cumproponas column. %■ verfic- ^uid autem Codic. de Bon>
61 authorit.Judicpoftid. Honded. conf. 2}. numer.iz. lib. I Cra-
vet. co^f. 161. num. il. Hodiern.centr. i^. numer. y i. Pereira
dec jo.num. ?. verfic. Qui autem , <3 Capyc, Galeot. contr. lib.
l.cap. i^.num. 15.
EnumeravimusufqueadhucLoca, inquibusT. L. quere-
Jasfuasemifit; Supereftnunc, fequendo propofitamaprin-
cipiomethodum , indicare, quod cademcontraria voluntas
€j monacationi, easJemque conqueftionesfueruntcontinuat ,
nunquam intermiftaE, &repetitaB, omni tempore , nempe
anteNovitiatum, in Novitiatu , tempore Profeflionis, &
poft Profeftionem , femper, & ufqnead praefens.
Siquidemde temporcante Novitiatum, deponunt de fa-
ftoproprioP. CrefciusdeGafparis, Curietta , deMarchis,
$J Bartoletta , Amari , &duoaliiquaIificatiteftes.
De tempore Novitiatus teftantur omncs illi teftes formitcr
cxaminati, quorum verba retulimusfupra , qulbusaddimus
revelationem N. N probatiCurialis, RitasConconae Nu-
€4 iricis, Mangona:,quaEtempore Novitiatusreperiebaturedu-
cationiscaufa in Monaft. S. Bernardini .
Confirmat mirabiliter praefatos omnes teftes Soror Bartho-
lini, nuperexaminata, quaeficait, ibi ; Mi dijfe Suor Te-
refa GeltrudaSalandra , chefit in Nouiziat» ajjieme con Suor
Maria Coftanza , tbe \a medema in quettempo , e quando era-
noaJfiemenelNotiiuiziato, diceuacofegrandi, e faceuagran-
di doglianze di ejferfi fatta Monaca contro fuavolonta , emi
16 j diffedettaSuorTerefaGeltruda Salandri, fe Voi fofte ftata
in Nouiziaro , quando vi ero lo ccn Suor Maria Coflanza , aue-
re/fefentitolecofe, chediceua, efaceuacirca n»n efferfifatta
Monaca volentieri . Quai Monialis utpote induila, produ-
fta , & examinata ad Inftantiam Monafterii , prsecifive
ctiamitotaliisteftibusfuprareIatis,luperlativamconftituit
^6 probationem, quamvisdeauditutantiim deponat , cg:cgic
Rot. dec. 208. num. 1 2. 6" I l.par. 1 7 ibi ; Quamuis e(fet dcpo-
fuio unius tantum, qu^ contra Inductntcru, & Producenttm
Vrfayx Difcept. Tom. IF,
etiam de auditu , & credulitate plene prohat ; Aiden. ad Grcg.
dec 215.«««. 9.
De tempore praecifoProfeffionis, comprobant metum ,
& contrariam voluntatem T. L- ipfa follicitudo Marchionis,
ejufque maximus timor, neillainadu Profeflionis contra-
riamfuam voluntatempropalaret, utdeponitde Marchis ;
II detto Signor Marchefe ftlede per tutto detto tempo inquietiffi-
mo, che poco mangiaua, e meno dormiua : Hsec autem ma- 67
gna follicitudo, ifteque timor oriebaturex quo eidem nota
erat contraria voluntas Filis, etiam de tempore profeflionis,
ut refertidem deMarchis, \\>\ Poffoben dire ,che quandoera
vicino il tempo di fare la profejfione intefi dal Signor Marchefe
dirmi, che aueua faputo ., che Suor Maria Cojlanza nellaito
dellaprofejfione voieuadichiurar l' animofuodi nonfarlapro-
fcjfione: Ec concordat etiam Lapitaneus C in ejus Reveia-
tione, ibi : Anzi dopoveftita Monaca , percbeconttnuauaa»-
cora nel dubio , chenonvoleffeprofeffaretfc.Sienim ThereCa
Li V. non fuiflet, minis pro parte Marchionis Patriscoada ad
fufcipiendum habitum ,&fpont^profeflionem emififli:c,cur
ranta follicitudoin Marchionc f Curtantustimorne iraitu
Profeflionis reclamaret .'' Cur tot vigiliac , lot curae f* Cur
tantaagitatiomentis, &corporis? Fatuitasfniflet timere ,
nififcientiaincufli metus, & contraria; voluntatisin Filia ,
propriam confcientiam cogentis mordidiflet ; Sane omnia
praefata figna , funt effciftusmacuIatzconfcieniiaE, ut pon- 6S
derat Spad.conf. 9^. numer. S.circa ftnem , ibi ; Signum fatis
euidens , vel quod timebant , quod in illo acla ,&in eorumpr<e-
fentia aliquidfcandali oriretur , vel quod in ea re baberent coit-
fcientiam l<efam .
Huic timoriPatris confonantgeftaper Filiampauloante
profeflionem, &inipfoa<2uprot'cflionis ; Quippe ejus l^a-
triSpirituali fignumdedit fuaecotitrariae voluntatis, leptem,
& decem dies ante profeflioncm , tempore , quo facicbac
Exercitia Spiritualia , nempe fub die iz. O8obris 1711.&
hanc veritatem conteftatur ipfemet Pater Spiriiualisfcrmi- 69
ter examinatus, ibi : lo in quanto amefindiall' ora, cberli
diedi r Efercizj fpirituali , conobbi effer detta Suor Maria Co-
ftanza un ceruello ftrauagante, volubile , e poco inclinataall'
Ojferuanza Regolare . ClariCis fcexplicavitcum RltaConco-
ni, ejusNutrice, ibi ; E pocoprima,cheprofe/fajfe, firart»-
maricaua moJto , che deueacontro la fua Valontaprofeffare ,
& magisapeitecum Anna Mangani , quae reperiebatur Edu»
canda inMonafteFiotemporeProfcirionis, cui fatpeanimum
fuum propalavic hifce verbis, ibi : Cbe Lei nonvoleua ejfer
Monaca, echetuttaquello, cbe aueuafatto, (s eraper fare ,
era, perche aueua ungrandijfimotimore del Marcbefe Pall»-
uicinifuo Padre .
Quinimo quadam diehora confuetJC recreationis , dtam-
bulans Ther. Li v. prope Januam Monafterii , & profpicicns
fciTuram Clavis diifljE Januae ( Heuquidnoncogitat mens
coafta , & Perfona in krvitute retenta , qux liberratem
.imifit) ficfeexpreflit, ibi ; Se il buco delta Serraturafof-
fe capace, vorrei , cbe adeffo ce ne fcapajftmo da qitefto M»-
naftero tutte due; Nequehiclleteruntquerel*, & protcfta-
tiones, nam approximante temporefuaEprofetTionis , dnm
alia Novitia proteflionem emifit, hanc Uii cordis manitie-
ftationem fecit eidem Educandac, ibi ; Verr^U temp», cbe
dourb fare la profejftone anche lo, malafaro con Ubocca, e
non co» il cuore . iis taniQmcircumftantiar fufficcrent pro
nulIitateProfefTionis, quia Dcusin hac materiarefpicitcor,
non manus, juxta Text. incap. Siquid inuenifti 14. quifft. 70
j.ibi: Drus cor interrogjt, mn manum , binc frlptum eft
( ({Xiitverb&Text.incanon.Scriptumeft I4. qu^eft.$. ) Rtfpi-
cit Dominus ad AbeU tf ad ejus munrra , ad Cain autem ,
if ad munera ejus non refptxit . Ec ratio eft , quia Abcl
facrificabat fponte, & ultronee; Cain vcro quafi coaiJe,
& invito animo, & ideo fublequitur Tcxtus; Exquare
patenter oftenditur , quia non offerens a muneribus , fed
rrrunera ab Offerente placuerunt , & in punito protcflio-
nis ponderat Barbof. de Potefiat. Epifcop. par. j. alJegat.
IC4. num. iS.
Eadem figna contrariat fuac voluntatis oftendit in iplb
momcnto profeflionis, nam dum Vota profercbat, pallida
erac, &tremcns, itaut vixaudiripoterat, ut teftatur Bac-
china , ibi ; Si era tutta imr> iJ.idita , e ibr nelfatte diproftffj-
re i Voti di MonaCa dljfe , cht /.» i^oce li trtmaua . e cbe appenafi
fentiua , & concordat ctiam dc MarchisCubicuIarius M.ir-
chionis. E Lei < cioe Sor Mari.i Ctftanzj^nfpondeuaconuna
voce ajfai fommejfa , e tremolantt, cbe aon fifeotiua> ne I»
potei fentlre quello diceua , bencbe io (fajfi vicinealf Altare :
Hic enim pallor vulrus, & vox tremula in adu profcflionis
funt Cgna maniteftillima coa^lx volui.r.itis Pjrifcenfil.ii.
C 1 «ruM. ;3.
30
Difccptat Ecclefiart:. Dominici Urfayx.
71 »5 l-lib (^, Bddiern. cetrt.xG. ttU.yo.Capyc. Gakot. lib.t. contr.
l^ fub tt.i4.& Rotcor. Ludov.d aec.:,i-].n.^\.
Poft Profeffionera non ceffarpnt reclamationes , & verbis,
&faCVis; Etquidem verbis , nam interrogatapoftprofcflio-
rero , quo hilari , & luoenti animo pcrmanerei in Religione?
refpondit: Stb peggio, chc pyima, fe mi fonofatta Monaca
perforxa, comc voleie, che ftii contenta f* ^ueft' abito non
7' me lopoffo vsdere addojfo , efelo continuo nella vit» Religiofa,
Jomidanno; Eafdemquecontinuas , & nunquam intermif-
fasreclamationescompledendofimulomne tempus, Novi-
liatus fcilicec, Profeffionis , poit profefTionem , & femper
fine ulla intermiflione , refetunc iVloniales Bartoletta , &
Amari, ubiBaitolettaucicuthifce verbis: Ma anche dopo ,
£be entro in Noviziato efin' al prefentetalmente.fhe nonave-
tja, t non haaltioin bocca., che ejferfifatta Monacamalvo-
ientieri, eperforza, quibus additur depofitio aliarumqua-
luor Monlalium,a Monafterioprodufla in TribunaliCame-
ras ante motam praefentem litem , de qua lup.
FaCtiscnim contrariam voluntatem monacationi oftendit;
Nam perpetuo femper odio habuit , non folum Monialem
Bariolettam, qujeipfam foUicitabatad monacationem , uc
cadem Bartoletta teitatur ; Sed etiam omtiesalias Moniales ,
7 3 cum quibus abhorrebat converfari , ut deponit alter tellis
V formicerexaofmatus, & concordac Portia BquaE fuit Edu-
canda in Monafterio, &metu excomsnunicationis revela-
vit, ibi ; E cheeracojigrande T ave>fio»e , cheavevadifia-
re nel Monaftero, ed effere Monaca, chi nonpoteva vedere
neffuna Monaca, odiandole tutte , e dtjatto nonfi dcnefticavj,
tje prendeva ai/ncizia , fe non cbe con le ^ ecolare Educande .
Rursusnoliiit fereunquamaccedereadChorum, nec alia
exercitia , Moniaiibus propria , peragere , tam tempore
Novitiatus, quimpoft profelTionem ,& femperjltaut nun-
quamprofuerint, nec Monitiones Abbatilfs pro tempore ,
cecSuperiorum Monafterii, necPacrum Spiritualium , u:
«iicrunt ipfsmei Moniales, & fignanter moderna Abbacii-
fa, & omnes alis, quininio quando Abbatilfaprotempore
«idem inculcabat, ut Chorum frequentaret , ipfa animose
refpondebat, ibi ; Ed Elfaognivolta, che lariprendevami
tiiceva, lo oogiio vniete cosi, perche non fono Monaca, &
•faul6 poft proli^quitur, ibi ; Anzi avendogliunavohadetto ,
che la.mattina feguente, ejfendo Venerdi , dojcjfe levarfi a
kiioH oraper atnoie dellaPajfione di NoftroSignore GejuCri-
flo, Ejfamirifpofe, cbe nonnevoleuafarniente, ut de ta-
£tof roprio teftatur moderna AbbatilTa .
Aliquando etiam , dum audiebat increpationes , fi erat
prxlens Monialis Bartolettacontta ipfam invebebat, ibi :
£ perche alle volte a (imili rimproveri ini citroVavoprefente ,
dopo detta Suor Maria Coftanzafivoit^va verfo di mc , e dice-
<^4 va, che lo farci andata alf Inferno, ajfieme confuoPadre ,
percbe avevo aderito allavolontadi dettoSignor Marchefe, e
configliata a monacarfi controfua volonta, ut rcicft ipfamet
Birtoictta', Etaliquando relponta magisimpcrtinentia da-
bat, utieftaiur PortiaB-ibi : E quandol' Abbadejfa , f /'.;/-
tre Monacbetariprendevano, glifaceva rifpcfte impettinen-
si afegnotale , cheme ne arrojftvo lo medema per Lei , e con-
cludeva fempre , che Lti non era Monaca , ne voleva ejfer
Mon.ica. Recufacioenim obfervandiRegulam, & facicndi
cxcrcitia, Monialibus propria ,eftcontra forniam Juramen-
ti , quod inaduprofeffionisemitiitur , &ade6continua re-
fii^cntia Abbatiffac, & reniteniia parendicjuspracceptis eft
conira Vocum Obedicnciac, quod pariter cft de fubftantia
profeftionis; Quocircacumhacc inobfervantia, & iiciu-L',a-
ta obtdiencia Th.Lfucritcontinua , & pcrpetua tcraporc
Novitiatus, poft profeflionem , ufquc ad prjcfcns , abfquc
ulla peniiusinicrmiflinnc , ut deponiintiplsernet Moniales ,
formiterexamina'aciEt harcomniarcmpcr patraveriteadcni
Ther. Liv.caailfi^aia rationc, il)i ; Teiche non fono Mona-
ca , & ibi : Cencludeua , che Lei non e-a Monaca , nevoleva
ejfer Monaca, plan^cx hoc fado, undiquc luiiificato, & in-
ncgabiJi , rcmancnt cvidcndlTime probatar cjulJem continup
rtxiamatioiics, &coniraria volunias lljtiii Rcll£;iofo, qu.t
incliusexplicatiir fa^tis. quim verbis, quia potcntiora funt
j5 tada weiljis, juxta iiluJ livangelii , ^o.»». 10 jS. £*,• o^^ri-
bui cotumcognofcitls eos , & concordant D. Bernard. Scnn.
59 in Cantic- ih\ : Operis vox vallillor eli vocc fermonis , (ff
San/ius Leo Magnus (erm.in Nat.Saniii Lauren.jolio mihi
iSi.ibi: 1'lenius cfl operedocere , quamvoce, cumaliisallc-
gatis fupra .
Poilobitum M.irchionisPatrisufqucad praefcns. majores
Uicrunt reclamatinnci, iftaiquc prokintur Jl Moniaii B.irto-
Ti leita, quar uiitur vcrbis , dmpre, ceniinuamente , alLiglor-
Hata, &cxprimit, imponibilii3H.m numcrandi viccs, ibi :
Rifpondo , che con me Teftimoniofimili doglianze f hafatte qua
Ji.^IIag:ornata&c.afegno, che il numere delle volte non i pof-
Jibile , che pojfa nferirglielo, & concordat etiam Monialis
Amari , Bacchina, ibi ; Li quali non folo V hafatti dopo ,
chi. emortoilMarchefeValiavicini, ma ancheprima , chemo-
riffe , ne mai in niuna vo'tai'hd veduia mutata dalfuopcKfiere,
chi' aveva da Sccolaradi nonfarfiMonaca .
PraEierea figna magis fpecialia fuas contrarix voluntatis
dedit defundo Patre , nam paulopoftejusobitum interroga-
ta , Curaliquasprecesronemitteretprofuffragio illius Ani-
mx? conira ftimulos fanguinis , & pietatis refpondit: La 77
medema mi rifpondeva, cbe non fapeva dirli ne menoun Re-
quicm aeternam, percher Animadel fuoPadreeraair Infer-
nofoIamenteperaverfattafarLeiMonacaperforza: Ec alia
vice vehcmentius irata, tollensproprium Vclumccapite ,
illudinterramprojecitblafphemando, ibi; Sia maledetto ,
chimsl' hafattomettere. Quin imopofitainextremis angu-
ftiis, & indigentiis,quiapoftobitum Patriscaruicomni fub-
fidio, & deftituta etiam tenuiflimoLivello, elegit potiiis ,
fordidas , laceratafque vel^es , & quafi feminuda incedere
per Monafterium , cum irriiione caeterarum Monialium ,
quam vendere vcftes Siculares, quasufquca principioreti-
nuit lubeafidc , & declaracione , ibi : Perchepoteva^jfere ,
chs un giorno gli aveffero a fervire , ut refert qualificatus
teftis .
Poll annum a die obitus Patris veritatc cogenteeafdem
Reclamationcs cum qualitate, quod fuerunt conrinuas, &
notoriae, non folum in Monafterio, fedetiamin Urbe, re-
tulit Monialis Caccia, ad praefens Vicaria Monafterii nu-
per examinata, ibi; Cioe un anno in circadopolamorte del 7J
Signor Marchcfe comincio a lamentarfi, e dire , chefierafatta
Monaca perforz.a,e chepero non volevacontinuare adefferMo-
naca , e dd. reclamazioni da detto tempo in qua ha fempre con-
tinuatodd.reclamazioni, e doglianze , ecibe publico , enoto-
rionon folo in quefto Monafiero, ma ciedo ancorapertutta la
Citta di Roma .
Quidplus.^^PortiaB. quaefuit Educandaann. iji^.inMo-
nafteriorefertquandam circumitantiam, quam horretcala-
musdefcriberc; AudivitenimquadamdieaT. L. ibi; An-
zi un giorno miconfidb, che era da due anni in circa , chenon
faeeva neffuna Confejfione a dovere , & m hoc ad unguem con-
cordat cum P. Macthejo, ibi: Permetteteinfalvofanima 79
di Suof Maria Cofianza , mentre confideroper u» Corpo difpe-
r.rto; Etcumaliisteftibus, relacislupra, qui unanimiterde-
ponunteandcm in ftatu Religiofoefledamnatam, & defpe-
ratam; Calculdndoigiturduosannoscitraabanno 171 ^. quo
fletit in Monafteriopercontinuationcm temporisprobantur
reciamationes, feu potiusdefpcrationesThcr. Liv ufquead
aniium 171^ & ficetiamanteobitum Marchionis, fequu-
tuinde menfc Mjr. 1 ^i^.poft annum vero^ dieobitiis Mar-
chionis, nempJ poftann. i^i^.ufque ad praefens, referun-
tur , ut diximus ;\ Moniali Caccia ,quas utpote indufta , pro-
du.fla, & examinata ab ipfomet Monafterio contra ipfum
fuperlati vam conftituit ptobaiionem , juxta authorit.ues allc-
gaiasfupra .
Probatoigitur metu, &totcontinuis, & nunquam intcr-
miflisreclamationibus, unitiscu;n totcircumftaniiis.ctiam
exirinfecis, jmpofTibiie penitusin Jure reputatur, probare
contrarium , nempe liberam proiitendi voluntatcm, ut pluri-
buscumulatisauthoritatibus probavimusfupr.i ; Iraucneque
fufliciant mille teftesfuperlibcra voluntate, quandoadfunt
duo tantum fuper metu, quia plus crcdltur duobustcftibus
demctu, quim inillefupcrlibera voiuntaic , ut, praeterad- 8u
liuilosfupra , probant Hermofill.adll.part.glofii b. $(t.par.
$.tit. 5. num 7J. Capyc.Galeotalibr. 2. contr. 14. numer. ^6,
Covatauv de Sponfallbpar.zcap i, i;.^. ««»».20. & fi allega-
rcntur milleaftus , prafefercntcs libcram voluntatcm profi-
tcndi, fcu indicanics r>rofcflioncm, jim libcrc faftam, non
cxcludcrcnt metum;N.im fi apparcnt fat^idurantecaufa me-
tus, quo magis vidcnturliberi, aclairto, & jucondo anlmo
U&\, eomagi.vpr«fumunturmeticulofi , fidi, &commcn-
titii, ut fupraohicrvavimcis .
Hincattendi minimedcbet cxamen (ex Monialium,nuper
pcr.it^um .id cxcKidendum metum ; I. quia in concurfu lot
aliorum tcflium,numcro,& qualitatc ni.ijorum.deponcntium
dcmctu, quoslupra indica vimus ,nihil pcnitCisprobantalia:
MonLiles , deponentcsdc libcra voluntafcjuxtaauthoritatci
addurtasfiipra.H.rationcproprii intcrcflc,quod inCaufaha-
bcnr, .T tcilimonio fcrcndo , omnini rcpcllendie funt , <]uia nc-
mo,cll bonu.<; tellis in caufa proprio,ut in termlnij Monialiuni
probavimus fupra,& gencralircreft Texr. inl ')mn:bus C de
Ti^lifutleg. Nullus ic /?' fctl. Kot dtclfiit- num.fjpat. i 7.
ttdcc.
Tom. IV. Pars 1. Difceptatio I.
3i
if dec. 42. mm. J car. Ludovif. & tertio denique non ptobant
ratione artificlorum.quibus fedudtae fuerunt ad deponendum,
&ratione pluriummendaciorum, quibusineludtabiliterno*
taniur in eorum examine .
Et quidem nullam fidcm merentur ob eorum feduftionem ;
Quippefer^omnesinhoc corcordant, quod unusex Oppo-
ijtoribus tempore , quo accedebat ad Monafterjum pro ex-
torqueudisFidibus^didtisMonialibus, plures promifliones
faciebatfavorcMonafterii, eafquefingulis vicibus, quibus
Monialesalloquebatur, repetebat, ut teltantur Abbatifla ,
Monialis Caccia Vicaria, & Monialis Bianchina ; Itaut
I2 fimpliccs, &nimiumcredu!a5MoniaIes,hifccpromiflioni-
busailedae, Fideiabaliiscompofitae, & fcriptaefe fubfcri-
pfcrunt, ut referunt eaedemmet Moniales, quorum aliquac
eandem Fidemantefubfcriptionem , nec iegerunt, nec au-
dierunt, ut ipfaemet faflTae fuerunt in formaii examine, &
co progrelTa fuic AbbatiflTa , utalferere non dubitavcrit,ibi;
La detta pro>»e(fu fattacomefopra a favoredel Monafterodl
rifarcl tuite It fpefe y con qualche altracofadi yiii , fit da me
itccettata ^ e comefi fuol dire , nen mi parevavero, perche il
Monafteroauevafpefomolto, quaeintentioclariiisexplicatur
^ Moniali Caccia Vicaria , ibi : E per la fottofcrizziene di
detta Fede , fperai Vutile ptr il Monaftero del rtgalo , %fo-
mejfo alla Sagrefiia , e del vantaggio cbe il Moiafiero ne ave-
rebbefjtto , ne perduto le fptfe della lite .
Exquibus, probatomecugraviaprincipio, totquegravi-
bus, &airiduiscircumIlantiismunito, invanum recurritur
adilliuspurgationem, feuad praetenfamtacitamratiiicatio-
nem I^rofeflionisy Velenimprastenditdefumerctacitam ra-
Sj tificationemexadibusfequucis, vivcnte Patre, & fic du-
rante caufa mctus, & eadem poccncia nocendi, & inanis
eftomnislabor, qui»quicumqueaftus, etiam fi eflent jura-
ti, &praefeferrcntfponcaDeam, & liberam voluotatem, &
faiSi eirent hilari, &jucundoanimo, quoties durateadem
caufa metus, proncdurarcdicitur vivence Pacrc,quimecum
incuflit, noii[foliimmctumnoncxcIudunc, fedpociusillum
augent, &confirmant, utpraeter adduftosfupra , pluribus
tt\iLt\S^tcA>^t Alexand. de Novo conf. ii. numer. 7. Panimol.
Jecif. loi.adnot. z.numer.zi.Ei haeceft pcrpetua , & iauda-
bilis praxis hujus Sacrs Coagregationis quaedurantccaufa
metus fempcrconceflit reftitutiouem inintegrum, nonob-
ftantc exercitio pluriumOfficiorum, & nonobftante lapfu
?4 viginti, & trigintaannorumproucviderecftinI«'y?//«lCc;-
min. ltb.i.tit.io.%.^. ««f». 19 j.ubireferunturdecem, & lcp-
tcm rcfolucionesdidtaE Congregacionis, & idempra(Sicavit
in MaHtuanadiebusj. Dscem. iji s.&zS.Martti 1716 <& 21.
Ftf^r. 171 7. ubipoftlapfumaz.annorum, profeflionem me-
tuextortamirritavit, ut viderecftinTow. i.part. idifcept.
20. 6f tom. i.par.i.difcep- ^.pertot.
Quae opinio eft aded tuta in Jurc , ut ad inducendam taci-
tam racificationem, durarecaufa roetus,non fufficiac fufcc-
ptioOrdinisfacri, faftainulliterprofeflb, Panimoll.dccif-
Jj ioi.adnot.z.mum.ij.Cammtrat.diSorefponf.i. art.i- nu-
w^r.p^.Cfjg. nccfufficiuntrifus, laetitia vultus, ac hilari-
tasanimipoftincufl"ummctum, quiamultirifumfimulant ,
&,promunt, nihilominus alta mencedolorem Baldinleg.
. 20. num. io.Cod. Quodmet cauf. Alex- conf.ti. num. 10. Bojf.
deMatrim. cap \i.%.x%.anum.i\\^. Panimoll.diBaannotat.x.
uum.x ^. Rot. decS^t). tium.y. & dec. 865. nu.i.&dec. 875.««.
3-&4 "''• ^^■''/'^/«•NonfufficiuntetiamEpiftoIaB, feu Bi-
lietta, fcripta Patri, mctum incutienti , fuper libera , &
S6 fpoDtanea voluntate cmittcndi profeffioncm, uc in pundto
notat Rot. dec. 75. num. 7. cor. Peuting. & dec. 1 7 J • num. 5 . par-
l-rec.(fdec.Ssi. num.b.circafin.&dec.^i^-j.num.i.cor.Sera-
phiit. cum aliis adduiCtis fupra, & deniqucnon fufficiat, fi
ipfcmet metumpaflus, folemni juramento , ac proprio ca-
faacrefcripfiflethaecvcrba: EgoProfefiionemfponte emifi ,
utcgregieponderat Bordoa.Oper.var.cap.ii. de Prob. Cle-
ricat. num. ?6. cujus vcrba retulimus fupra .
Aut vcropraeccnditMonafteriumcIiccretacitamratifica-
tionem ex aftibus fequutis, feu faftis defunitoMarchione
Patrc, &hiccfterrorpejorpriorc; Quippecum T.L judi-
cialiterrcclamaverit intraquinquennium^ die profeflionis ,
*7 ut admittitur hinc inde ,cumque prxccflerit profcflio exprcf-
fa, &nontacita, abfolutumcft inhisterminis, quod intra
quinqucnnium dari non potcftratificatiocacita profcflionis
«xprefliac.- Quia aliis nulliter Profefl"us non haheret quin-
quennium ad reclamandum ad formam Concilii Tridencini ,
utprobavimusfupra, &diftinguendo intcr Profeflionem ca-
cicam, iprincipioemiflam, dc qua loquuntur Doi^ores in
contrarium allegari foliti , & Profeflionem cxprc(T"am ,
'8 egrcgie probat Ciarlin. controv. 108. »«.65. ibi ; Dntiqte ref-
Urfayir Dlfcept. Tom, IF.
pondetur priediffa de Ratificatione procedere in tacita Pffif.
font, qu^ ceiifetur ratificataper geftationem habitus Profef.
forumabaliis difliniii, fed non habere locum, quando emiffa
eft Profeffio exprefja poft Jonc. Trid. quo conceditur quingtien-
nium ad reclamandum , namante quinquenniumnon eft quie-
rendum de tacita ratificaiione ex delatione habitusper annum
quiapracedenteexpreffjprofejfwne , non prafumitur tiova vo-
luntas ratificandi , fed potius perfcverantia in priori Irrita
Profejfione , alioquin fruftra Co'icilium concederet quinquen-
nium ad reclamandum (sc. & cura hac diftindtioneprocedit
Cardin. de Luca difc, 40. de Regular. a numer. 7. ufque ad 10,
& cgrcgid Cammerat. refponf. decif. i . artic. z. numer. lo 5. ^.
Hac diflinilio .
Praeterea, datoeciamper malamhypothefim, fed nu!Ia-«
tenusadmifl^o, quod intraquinqucDniumdari poflit purgatio
metus,"fed tacita ratificatio, adhucin cafu praffenti , illa
necprobatur, proucaballcgantefieridebct, quia alias non
praefumitur, e^tes,ii Glof incap. Perlatum, deHis, quavi 89
metcauf.fiuntVerb.Nontimore, ibi : Refpondeo, quod ve-
rum eft hoc , fedquia conflabat deproteftationevoluntatit ab
initiofaSa, adhucpreefumitur nolle&c. , & qut voluntatem
mutatam alltgat , hoc probare debet , © Iranc. de Proteftat.
cenfider. 5 j. nu. 8. ubi iftam adducic bonam racionem : Ouo-
mamprotefiatio , antecedenter faSa ,intelligitur perfeverare,
quianoneflpr<efumendum, Superioremmutaffe voluntatem ,
nifi id probetur erc proteftatiofemelfada femper intelligitur
perftverare , donec ab ea recedaiur .
Nec probari poteft , quia ad inducendam tacitam ratifica-
tionemProfeflionisnuil», cumdercgraviflima aeatur, &
deinduccndaperpetuafervitutc, exaddudisfenB.T. part. t.
difcept.^.anum.6o. interalia triacopulaciveconcurrere dc-
bent . Priraum quod ratificans habeat ccrtam , & indi viduam
fcientiam nullitatis fadli , & juris, utin pun^o, tredccim
Do£torc$allegatis, probat Cammarat. Refp«rTf. i.art. z. nu.
7j. ibi; Htec porro fcientia certa, Cr indubitata ejft debet , 90
itautaffus ratificatus dici no>t pofftt , nlfi gerens illum pleni fit
priut de ejufdem adus condttione , tfquaiitate, tam injurcy
qua infailo certioratjs, ^num.-j^. ait, quod fciencia non
praefumitur, fed ignorantia , & quod non fufficit fcicntia prs-
fumptiva, feddebccconftarever^,&ccrcitudinarid,neaIio-
quincontingac, duo fpecialia fimul concurrere, &refpon-
dendocontrariisconcludit, quod hffccftfcntcntiaeft veriffi-
ma, ScesiStgyieuzmCard.de Luc.de Regul.difc.^o. nu.ro. 91
ibi: AdeffeBum inducendi ratificationemfanativam nuliitatit,
ticcejfaria eft fcientianullitatis , taminfaSo , quaminjure
cum alias animus trahi non Vaieat adignorata ,atq; aflutfuh-
fequuti , reBe dici valtant tequivoci , feugefli cumfaifopr<e-
fuypofito , quod Religiofum fe crediderit .
Secundum, quod requiritur eft , quod ailus , ex quibus
clici pratenditurtacita ratificatio , fintdefui nacura tales ,
qui pcrnccefsd importenc ratificationem, & citra animum
ratificandi fieri non valuerint, itautfialia fubfi'caufa, feu
praefumptio, adquamreferri pofl^unt, fola portibilitasalte-
riuscaufsefufficitadexcludendam tacitamratificationem in
re adeo gra vi , ut in punfto bcnd tradit Ofafch. dec 179. num.
1 1 . & melius Rot. decif 706. num. 2. par. 2. rec. & alris relatij 9J
Cammarat. Refponf. i.d.artic. inum.fS. &fo!iddetiam Pa-
nimol.diSadec. loz. annot.z.num.\%.\h\ : Itautfi aSus fub-
fequentes adaliam caufam referripejfint^aut alia prtcfumptio,
aut interpretatio Capipojit , quam ratificationis , <y approba-
tionis contraffus , metugtfti, nihil operantur , necinducunt
tnetus purgationem .
Tertium denique , quod coocurrcre dcbet in eo confiftit ,
quod ctiam (\ aclusdcfui naturaimporccnttacitamratifica-
tioncm , adhuc hoc non fufficerct , fed neceflarJdopuscfl"ct,
faciens talcs aitus, certo fcirec, illos efl"captosad ratifica-
tionem inducendam, cofquefcciflir, animoprarcifo, &de-
terminato ratificandi profeflioncm nullam , ali^s cnim tali
fcientia , & animo exprefl"o ratificaodi feclufo , ceirarct etiatn
racificatiotacita , ut , duodecimrciatisDo(3or in individuo 9$
probatCa/Mm.-r<jr.</. Refp. l.art. i.anum. 78. & m'.\iai num.
loS. ibi ; Nam anima ratificatiems cft confenfus, bi: vere non
adefl in eo, qui intrinfecamaduum naturamtgKOTat; Err^
fcientia qualitatis adumeft nectjfarlain e» , quigerit illes ,
alias nullomodo intelligi pote/i ratificat.otacita nuHtt profejfio-
nls induSdC, <:f num. n\.\\i\: Pr^terea reqntritur , ut bot
a^useerens, fciat , perillet ratificatienem induci , tfatani.
mumhabeat ratificandi . Cum quibus proccflit harcS. C.nul-
lam declarando profcflioncm cx dcficiencia hujufmodi requi-
fitorum in Ventta,feu Mantuana Profefs. \%.4ug.ib9%.W%'\-
dcre cft «» tom. \.p.\. difcep •?. « «.60. Cr »80.
Nullum autem cx hilcc requlfiiij concurrit, in cafuno-
C l flro,
J»
Difceptat. Ecclefiaft, Dominici Urlaya:.
ftro, nam nequeMonafterium probat, Ther. Liv. unquam
fj fuiflemutatam^primaBVodiflenfu, nequeadtus, qui exad-
verfoallegantur, Decefrarioimportantratificationem ; Ne-
qucdeniq;geftifueruntabeadem T.Lanimodeterminato ,
&praEciforatificandi, &praEviafcientia , quod tacitam ra-
f ificationem praefeferrent , & ideo hoc folum fuffiperet pro
gxcludenda praetenfa tacita ratificacione .
Veriiro quia Monafterium totum fuum praefidium repo-
nit inhacexceptione, fufius, quam res exigeret, eandem
cxceptionemconfutandodicimus, quod tfesfuntadtus, qui
qi)i tanquam magis fpecifici alleganiur protacita ratificatio-
nej Primusert, introduftio htis in Tribunali Thelaura-
^^ ni, ejufque profequutioin Tnbunali Camerasfuper integra
. h?reditate Marchlonis Pallavicini ; Secunduseft tranfadtio,
inita inter Monallerium , & Curiettam fuper repartimento
haereditatis Marcbionis; Tertius deniqueacquiefcentia T.
L. fpatioduorumannorum cumdimidio poft obitum Patris ,
& pofl ceffatam caufam metus .
Quodattinetadlitcm introdutSam prointegra haereditate,
neque per umbram ex ea elici potelt voluntas T. L. ratifican-
di Profeflionem nullam; Quiaea introduftafuitabipfomet
Monaflerio ex ejufdem T. L. Perfona , & Monalterium ex-
p4 penfas neceflarias erogavit , & illam profequutum fuit in
TribunaliCamerae, abfqueulIofpecificoMandato ProcursE
T. L. &aEquivocum palmareeft, quodilladederit faculta-
ttm Monafterio, ut litemageretfupertocahaereditate, quia
de hac facultate litigandi , & petendi integram haircditatem,
nullum documentum datur, quinimo exiftente Profeflione
in implicito ftaru validitatis, Monialis non habet, neque
velle, nequenolle, & omnia ejus juratranfeunc direde in
Monafterium , itaut neque per momentum temporis rema-
neant penes Monialem , & Monafterium abfque ullo confen-
fu, & mandato Monialis, quiniroo ipfa etiam invita, &
contradicente poteft jura ex perfona Monialis judicialiter ex-
periri, utprobavimusfupra.
Etdefado Praelatus, qui tuncerat AdvocatusMonafte-'
rii , antequam lis introduceretur non reportavit confenfum ,
peque traftavitcum T. L. fcd fuadereconatusfuit Abbatif-
fam illius temporis, ut liticonfenfumfuumaccomodaret ,
&pecunias Monafterii inillius profequutione erogaret, uc
leftatureadem Abbatifla, &ideoex haclire, alieno nomi-
neintrodudta , &ad aliumeffedum , quam ratificandi pro-
fcflionem, nequaquam piaetendi potelt purgatiometus Ca-
Ij pyc.Galeot.ltb.z.contr.i^.n. 58. & in terminisproexduden-
da tacita ratificatione profeflionis Rot. in Melevitana Nuilit.
PrcfejJ'. imprefla pofl Dian.par. i ifol 1 7. $. Nec aliqua vis ,
ubi lis introdudafuitlub nomine PioFcfli , cumexpreflione
eniiflas Profeflionis, & tamenex eadecifum fuit , nullomo-
do induflam fuifle tacitam racificationem , ibi .• Uitdecum
faHa fuerit dumtaxat ad confequendum commodum dd.pecu-
Hiirum y nullomodaimportare potefi tacltam ratificatioaem .
Necobftat, quod Th Liv. lollicitaverit teftesadeffedum
probandi fuam fiiiationem refpedtu Marchionis, & ufa fuc-
rit fententia, obtentainGameraadeff'i.'itum petendi fubmi-
9,? niftrationcm alimentorum; Quia follicitatio tcrtium unicd
uireda erat ad probandam filiacionem , & filiatio poterat in-
fervire, non folCim proohtinendafucccflione, fcdetiamad
cffeilum magisccmprobandi metum , tjufque gravitatem ,
verificatacircumftantia, quod Marchioeflet Pater, & ufus
fcntcntias rcftridus fiiit ad puiidtum filiationis, quifuit pcr
Caput feparatum in lententia definiius, & fuit necefl"arius
9d cffcitum obtinendi aliquam fubminiftrationem Alimcn-
lorum, namali^sfameperiiffet, & defa(Sohaceadcm5»cn-
tcntia ufa fuit eadem T. L. pendenteetiam litefupernullita-
ic Pfofeflionis , & confcqucntcr impoflibile eft , cx hifce
sftibus, alioanimo, quimratificindi Profcflioncm fadtis,
&adalium cffcdtum, cliccre in rctanigravi lacitam ratifi-
caiioncm, ut in durioribusterminisrefpondit Rrii/jft// , fa-
voreMonachi, qui Alimenta peticrat , & fruftus Bcncficii
Regujarisreccpcrat, quosaliotitulo, quim Rcligiofi pcte-
»c non potcrat co^f. 6S.per tot. & fignantcr ^r. Nam eo animo
il>i : Nameoanimo, quocontinebatur in Religione , eo animo
99 iftafeclt i Necefieenimerat i/li , ut /focfaceret , a/ioquln fa-
meperiijjety etlamobeaire Patrl^ Matrl^ & Fratribus Coge-
batur , i; fruflus recipere Prttratus , n/ioquin peremptus
Juljfet, qulacidinegabantur jiltmenta : Et id admifitCong.
Ep\{cin Prancfima, ut viderecft in /0/». ^./Jjr. i.dlfcep.j,
mim. ^^.'iffeqq.Onum. 61.
Mmus prxtcndi valct tacita ratificatio cx Inftrumcnto
iranfattionis intcr Monaftcrium , & Curicttam ; Quia pra;-
fitum Inftrumcntum initum principalitcr fuit intcr Curict-
•'O» tam, & Monaftctium, cojus intcrcrat, & intcreft, tvcri
validitatem Profeflionis, proquahodieetiamlitigatproptet
magnum interc/Te, quodindefperac, & ineoT.L. nonin-
tervenit tanquam principaliierContrahens^fcd tanquamuna
ex caeteris Monialibus ,& confequenter, fi ve quia dictum In-
ftrumentum principaliterprocuratum fuit ^ Monafterio in-
tereflato in hac Caufa Profeflionis , fi ve quia eadem Th. L.
non poteratillud impedire, fivedenique, quia aftum unicc
fuit ad effeftumconfequendihfrediratem MarchionisPalla-
vicini, nonautemad eft"edumratifica»di Profcflionem nul-
lam, meriio cx illo prsetenla tacita ratificatio eruinonpo-
teft, utpraeteraddudtosfupra, docct Barto/. in/eg.i. num.
lO- Cod. de His, quavi, Sanchezde Matr./ib.i.difput. iZ, loi
«ttw. 9. Ecgeneraleeft , quodexprsefentia, five ex confen-
fu ratione folemnitatis prasftito , inferri nequeat ullum praeju-
dicium , cum non valeat ultra intentionem intereflentisope-
rari confenfus , ad alium effetSum requifitus , plene Gratian.
difcept. 8 j I. « num. 5. Confiant. adStat. Urb. annot. 4. art- 2.
tjum. 8 1 . ac pluribus cumulat is Rot. in Terracinen. Immijfionis
26. Febr. iyi2.§.Nontiacor,Crifpo.
Praeierea apta noneftprgfata tranfaiClioad inducendam
tacitani ratificationem, five infpiciantur verba , fiveprae-
fumpta , & verifimilismens Ther. L. fivedeniqueipfa na-
tmdadus; Etquidem infpeftointegrotenorelnftrumenti ,
ncq; in parteproasmiali , neq; in partedifpofitiva ,&execu-
tiva , unum licec minimum verbum legitur , quod praEfeferac
tacitam, velexpreflam profeflionisratificationem* necuna
adeft monofyllaba, quae prolata fuerk, feu procefli;ric ab
ore T.L. quse praslenciam tantiam materialem praeftitit in fsc- loi
pedi£la tranfadione, & in eadem defcriptacft , tanquam
una ex caEteris Monialibus , non tanquam principaliter Con-
trahens, &confequentcrimpoflibileeft , quodinfpeftis ver-
bis tranfadionis , in qua nunquam loquuta fuic Th. L quod
induci valeac cacita ratificacio, & novaconfirmacio Voto-
rum, ucponderando hanc circumftantiamegregieobfervac
Cammarat.diHoRefp. i. art. 2. num.^y.&SS. ibi : Etprimo
confidero , quod in verbis narrativis , feu enunciativis i//ius ,
Ttunquam loquttur Donna Francifca , fed Monaf/erium &c.Se-
cundo in verbts difpofitivis nu//am invenio ob/igationem, feu
verbum a Donna F rancifca prolatum , ex qiio fortaffe deduci
pojftt a/iqua difpofitio , feu ob/igatio ,feorfimfa(laper Donnam
Francifcam ab il/a , faHaper altas Montale s , fod foiiim inter-
venit , prouta/ite ex necefiitateobedientite: Ecindurioribus lOj
tCTm\r\\s probat Rot. dec. z;. nu. z^.ufque ad iS. cor. Argue//. •
ubi Monialis polt introduftam litemfuper nulIitateProfef-
fionisin publico Inftrumento, fcquentia verba protulerac :
Quod quamvis Monia/ts non erat , bodte Monia/is effe volebat,
dc tamen Rota ftetit proexclufione ratificationis, & reddic
hanc rationem numer. 26, ibi .■ Tum quia i//a nu/lum verbum
de ratificatione loquutafuit , & htec debet probari ab Ailegan-
te &c., & numer. iS. ibi : At bic vetba nu//omoJo fonjnt in
r.itificationem , nam ratificare eft adum antea geflum ratum
h.tbere .
Eoque clariiis excluditur cacica ratificacio infpefta vcrifi-
inili, & praelumpta mcncc; Siquidem ipfa ^dieingrefl"us in
Religioncm ulquead diem tranfaitionis fcmper reclamavit ,
&c<)nquefta fuitde vi, &meiu, fibiillaio, acde.-ontraria
cjus voluntate Scacui Rcligiofo, ut praevia diftinfta (cpara- .104
tuine temporum probavimus fupra. Nampoftobitum Pa-
tri.scontraftimuIum pietatis, &fanguinis, noluiccidemrc-
citare neque m&m Requicm teiernam , quinmmmomaledi-
xic ejus cineribus, exquofuerac caufa fuaEcoaitacmonaca-
tionis: Rursiisi4> pernicicm propriae animaEbicnniocircitcr
abanno 171 j. citra ,& ficdc icmporccciam iiiitsctranfaiftio-
nis cx cadcm caula liiaECoaftaEmonac.Ttionis, nullamvali-
dam confelfioncm fuorum pcccatorum fccit , ut dc cjus orc
icftatur D. B. Educanda . Itcm pcrpctuo odio habuic omncs
Moniales, &detemporeeiiam tranfadionis, iiecRe!;ulam
oblervabat , rcquc ad Chorum accedebat , & contra Votum
obedieiuiac Abbatifl"* parcrekmper rccnfavit, & dcnique
ctiam inextrcmis anguftiisconftiiuca , fcmper retinuit Vc-
ftcsfaECulaics, & nunquam voluicillasdiftr.ihcrc, ca reddi-
t.iratione, quam rcfert A. D tcftisqu.ilificit Pcrcbepoteva
ejfere , cbeungiomo^liavel/erodaferviie.
Ponderati.iijiiturhilccaitibus^totalitcrrcpugnantibusSta-
tui Rcligicfn, & duraiitibus, atqiic viL'cntibusdc temporc
praEcifo tranl.ulions, invcnfimile, & improbabilcprorlus
Cll, quod in codcm inltanticx abrupro, &r.'pcntc, nulla
extrinlccacompcllcniccaufa , nulloqocfupervcnientcmoti-
vo iTiutationis cjus volun-atis volucrit raiificare Prnfcfllo.
ncm nullam , & monialitatcm ufqoc finc dcteftatam lc-
qui , ut ;n punito ponderai Rot. dcdfion '). numer. ^6. lOJ
ffMWJ Argucll. , ibi; Dcdmd addtbnt unui e\ Daminis ,
non
Tom. IV. Pars I. Difccptatio I.
non effe verifmile , qubd Francifca^ qudperfpatiumi^.it
ulira annoium, ante diSum afium , fe Monialem effe con-
ftantijfime recufaverat (Jc. ex abrupto , nulla extrinfeca com-
pellente caufafortijftma y mtttatarepente voluntaie^ moniali-
tatemfequt decreviffet .
Ec denique exduditur praitenfa tacitaratificatio exnatu-
ra , & qualitatejpfiusadustranfaftionis, quse utpotefada
ad alium diverfum efFeftum confequendi commodumpecu-
niarium, (euhaereditatem Marchionis, defetalisnon ell ,
io6 uc inducat tacitam Ratificationem , uc in pundo alterius
tranfadionis xci^onddX. Cammarat. diHorefponf.i. art.i.nu-
mer,().'\hi: jQ^uarto confidero, quod in hactranfa^tone Don-
na Prancifca nullamfecit Donationem , fed tantum tranfegit
Motafieriumdere y quamputabat ejje fuam; Stantepra-ten-
fa Profejfione Donn<e Francifcje; Quee quidemtranfailio Don-
na Francifcee, poJieadeProfeJftonis nulHtate dtcenti, objia-
re nonpoterat , quiafciebat /us fuumdurare , duranteprte-
fertim quinquenftio, prtefcriptoa Concilio; Et in terminis
alterius rranfaftionis, initseaMonaco, nuliiter ProfelTo ,
' qui nomine proprio tranfegic, & Beneficium Regulareob-
tinuit,. ac per 14. annos retinuit, docet Rebuff'. conf.€Z.$-
Etiamnunquam; Ecin terminisquod Profeffus poftannum
idieobitus iilius, qui metum incufferac, procuravic, qudd
Superiores Monafterii cederent ipfiusMatri Jurafuperpor-
tionefuaElegitimx, recepcisnonnullispecuniis, quodextali
107 a£lu non fuerit purgatus metus, tradic Rot. poji Btrdon. de
Profeff.dec-i.fub num-i.iiffeqq.
Neque fubfiftit in fado , qu6d Th. Liv- in eadem tranfa-
dionerefervaverit fibiLivellum , paftoadjedo, quod fi fo-
lumL'vellumconfecutafuiflec , nonteneretur illud reparti-
recum Matre; Quia hujufmodi padumadjetturofuit ^ Mo-
nafterio , cujus intererat, &interert, qu6dilla noneiTetfi-
ne Livelio; Nam ali^s idem Monafterium cogi poffec ad
fubminiftrationem omnium neceflariorum pro indigentiis
perfonalibus ejufdem TherefisLivias, ut in fpecieobfervat
Card. de Luc. de Regular.difc.^6.num.<{. quem fequutusfui
ift tom.^.qutcji.z. difcept. i .$ .xz. numi. Non autem adjedlum
fuitaTh. Liv. quae eandem tranfadionem impedire non po-
terac, &in ea nunquam locutafuit, {ed materialiterdum-
taxat praefens ftetic femper cacendo ; Ratificatioenim non in-
108 ducitur exfola praefentia materiali alicuiadui, ieu exaftu
merd negativo, fed requiritur voluntas formalis, & adus
pofitivus , praeciseldiredus ad ratificationem Profeffionis
nu\lx,egres,\eJaiob.Gal.conf.6 6.a num.S.ufquendfn Cant-
merat. refponf.iariicul i.numer.So. ibi ; Etloquendo in fpe-
cie tacitec ratificattoni( , quod nQn fufflciat animus ncga-
tivuj , vel dubius , elicitus perailut , gejios a Profejfo , fed
requiritur animus pofnivus approbandt: Pelliz.de Jure re-
clamand.trafi.l.cijp.^.feli.i.num.^-j.infin. ubi quod non ra-
109 tificatur ProfL-fllo nulla, nifi voluntate formali, &indu-
rloribus terminis, inquibus fcilic^cnulliter Profelfus, non
folCim con venerat de recipienda aliqua portione , fed cum ef-
feftu illa receperat, &SacriftiaB Monafterii donaveratpro
, rata ducatorum 6oo.eft cafus re/atus a diBo Cammerat. in quo
poft acerrimam Caufaedifcufllonem Monialis priftinam Jiber-
tatem coufecuta fuit .
Caecerum cefl^at penitils quaecumquehaEfitatio inhacpar-
te, quia Th. Liv.de temporetranfadionis, &tamante^ ,
«lo.quampofteafemper, & cOntinuoredamavit, &conquefta
fuitdeejus contraria voluntate monacationi, ut deponunt
■ MonialisBarthoIetta, & Monialis Amari; Deeodcmtem-
I pore ex eadem caufa coaftae voluncatis facrilegas confeiriones
faciebat, utrefert D. B. Educanda, Veftcs fafcularesrcti-
nebat, &Votum obedientiaEConculcabat , recufandoacce-
dereadChoruni, & Abbatifl"aE parere , earepetitarationc :
Terche non era Monaca .
Pofitis igitur in ftatera ex una partc omnibus hifce adlibuj ,
quifuntcontinui, &certi, &detempore etiam tranladio-
nisvigebant, &adiiuc vigcnt, & funt totaliterrepugnantes
ftatui Religiofo, & Voto obedientiaE, in quo principaliter
confubftantiatur Profefllo; Etexaltera partec..,Tiderando
tranfadionem, quae fada eft d. Monafterio, & non^Th.
III Liv. adaliumeflFeaumconfequendiha.'reditatem,&nonra-
tificandi Prokfllonem , quaeque abcadem impediri nonpo-
icrat, & in qaa nec unam fyT.abam iofa protulit, clarum
fupracvidentiamremanet, quodcxdiaatranfaaione, nc-
que h. longc crui potcft tacita ratificatio profcflioiiis nullse ,
quia aperrus diflenfus , refultans k continuis conqueft ionibus ,
&atotadibus, repugnanribusftatui Rcligiofo,fac:t crlfare
tacirum conlcnfum, & ideari vixpotcft, quodquis tacit^
confirmct, qu6d apertc reprobat, ur inpundoadexcludcn-
damtacitanjratificationcm probant Gall.(i.c«nf.6€,num.i<).
Urfayar Difcept. Tem- ir.
u
^feqq. Ctarlin. coHtrov. loS. num.^9.Barbof. Vot.dec.-jJ.tx
num.()C). ufque ad lOj. Cantmarat. refponf.\. art.i. num.\\.
Rot. dec.if. num.ii. & feqq- cor.Arguet.&dec-io^. num-i.
pur.i. rec. cy dec.iZ^- num.6cor. Ludovif. O dec.Bjo. num\ 7.
cor, Emer.Jun. cum aliis citatis mT.\.p.t. difcept. y. ».74.
Ejufdem pariter irrelcvantiac eft allegata acquiefcentia
duorum annorum cum dimidiopoftobuum MarchionlsPa-
tris, &ficpoftceflatamcaufam metus; Quia objedum cef-
fatinfado, nam etiam poftobitum Patrisreclamationes ,
&conqueftionesfueruntcontinnaE, &nunquamintermi(r2E, m
utpluriesfuperius obfervavimus, quibus ftantibus, ncque
per momentum temporis eadem Ther. Liv. acquievic ,-
Q^iod autem judicialiter littmfupernullitaie nonmoverit ,
hucnonrclevat , quia S C. Trid.quinquennium tribuitad
reclamandum, & fufticit ultima tantum diereclatnafllc, ut
antecedcnsacquicfcentia nonnoceat , ut probavimusfup.
Et eatenus ftatim judicialiter non reclamavit, quatcnus
fuit impedita, nam a die obitusPatrisufquead diem latae
Sententis in Tribunali Thcfaurarii fuper cjus filiatione , uj
non poterat, nec expediebat litem movere, attento quoii
praEcedereomninodebebacprobatiofiliationis lefpedu Mar-
chionis l'alla vicini , dum ab hac qualitaic ingra velcebat me-
tus, &grai'iflimaBreputabancurminaE interverfionisStatus
propriae pcrlonae , & denegationis alimentorum , nobilis
tradamenti, quod a Marchione tanquam Patrerecipiebac ,
&exclufafiliatione, difficiliuseracprobaremetum.
Poft veroreportatamSententiam , &(ic in principioanni
1715. quo deputatus fuitnovus PraelatusMonafterii, ipfc- 114
met impcdimentaprsefticit, & in hoc illibatamconfcientiam
didi integerrimi Praelati interpellamus; Quamobrem con-
currentibushifceimpedimentis, acdeftituta Th.Liv. pecu-
niis, &documentis, necefl^ariisprohac graviflima Litein-
tentanda , nuIJo modo eidem imputanduseft lapfus tempo-
ris cum acquiefcenria , quia fineconfcnfuprofeflio darinon
potcft, & tempusnoneft modusinducendaeobligationis, feu
profelfionis, ut in praecifis terminis probati2of. decif.zj.a
nutn.z.ufquead jo.cor.A>guell.&.claT'iusindeczy7. nunt.ti. ix.5
cor. Ubald. ibi : Refpondebatur etiamfecundo , quod Ji probare-
turmors, <b illius fcientia , tamen propurgatione metus non
fufpcitfola acquiefcentia etiam longi temports po^ mortem ejus, .
qui metum attulit , fed requiritur , quddmetus probeturfu-
blatus per ailus pofttivos contrarios , alias durare prsefumi-
tur , cumaliisaddudisfupra.
Omnia hucufque deduda probantmctum graviflimum ,
noftracPuellaeillatum, atqueeiuscontmuas reclamationes ,
& perfeverantia inprimajvo d.lTcnfu inomni loco, &omni
tempore, & digito oftcndunt, inftaru Rcligiofo defpcra-
tameflisfalutem illius anim^, & forfanctiamcorporis; Su- 116
pcreftnunc, ut eidem iufelici PuellaEfuccuraiur deciarando
nullitatem controverfae Profeftionis, mediante affirmativo
relponfo; Suadcc enim relponfum affirmativum , ultratot
Tcftes , & gra ves circumftantias iufimul confpirantes ad pro-
bationem metus iuperius enuclcatas, primo Judicium Pa-
tris Spiritualis, feu LonfelTarii, qui optimd inftrudus de
ejusvoluntase pro falutecjusanimaenonhaefitarer, Votum
fuum dare pro nullitate . Secund6 , confeflio Monialium
Bartholcttae, & Amari , ipfam metucoadamfuilfead emit-
tendamProfeflrioncm,quaEfoIaprobatcontrapropriumMo-
naftcrium Spjda coif^)^ . )!um.6. iib-i. Ciarlin. controz' ici.
num.6i. Cammarat. refp.i. art i. num.^l Tcrtio rcitcrat»
protcilationcsciuldem, tamante, quam poft profcfllonem ,
qucd ipfa inducebatur contra proprlam voluntatcm ad fufci-
picndum habitum. Et quarco denique vana jadantia , &
contcflio Maichionis circa mctum illatum , dequa poft fc-
quutam vcftitioncm leftatur de Gafpariscjus M.igifterDo-
mus, ibi; Tantohofatto , fiich; ctfonoarrivato afarlafat
MonaCJ ; lo fono unUomo , che quando mi metto in tejia una
cofa, coj) lavogiio, e cosi bada effere; Poft fccutam pro-
fcflionem tcftaturde MarchisejusCubicuIarius, ibi ; Dun-
que i meffo il Caien.tccio , sbattendoli mani y miJiife, adeff»
di, chefcappi, fcpuole; Qu^rciterataconkirioincutien-
tismetum, eft melior probano, quar in hoc Mundodari po- I17
teft , ut prscier addudos, ^to\;>3tt\i Hoffiusde Matr. cap.xi.
§.ix.num i^t P.inimell. d:c loi. annot.i.nu. ^O.ib'i: Metus
etiam probatur ex confejfione extraiudictali iUius , qui mctum
incujfit , quando jciiicct quij fejaSavtt , quoJfua cpera nij-
triiy.oitum contrad umfuit . & ideo Profeflio hzc ncquaquam
fubftineri potcft , quia (^tanCicerolib.t.deOjfc.) JJiis
promijfi) flanduin noa e/l , qutc ceaSut fuit metu , aut dect-
pius dtlo , premiferit .
§ vu.
li
DifceptaL Ecckfiafl:, Dominici Urfayx
§. VII.
In eadem Caufa .
AD partes ponendumeftExamen fex Monialium , ulti-
mo loco examinatarum;!. Quia omnes con vincuntur in
J pluribus de mendacio, etiaminpartibusfubftantialibus, uc
probavimus fupra ; II. Quia deponunt ad commodum proprii
Monafterii, cum quo hodie lis principalirer agitatur; Nil
enimmagisincongruum, &abfurdumin Jureell, qukmad-
mitterealiquem in teftem incaufapropria, ucinpundocon-
t craMonialesrefponditKof. rfff. ii6. «. .. Cf </^f. 1 177 cor.Se-
r^j^^.cumaliisalJegatisfupra. III.Quia in ipfomet Exami-
ne nonpotuerunt diftimulare propriam paflionem contra in-
rocentem Puellam , diim exprimunt difplicentiam, quam re-
ciperent , fi ipfa viftoriam Caufae reportaret, ut teftatur Mo-
rialis Bambina, ibi; Dico bene , che mi difpiacerebbe, che Suot
Naria Cofta»za vincejfe laLite, percbeejfendodiecianniin
^ circa, cie e noftra Religiofa , &e viffuta fempre can Noi , fa-
lebbemale , <s* Inconveniente vedertaalSecoIo ; Cum qua con-
cordatMoniaIisBartoIina,& Monialis Anfidea , '\h\:Ioper
oltro in quanto a me non averei caro , cbe Suor Maria Coftanxa
Tincejfeii punto difmonacarfi, percbemipare •, cbecioridon-
darebbe in difonore delnoftro Monaftero, edi tutteNoialtre
Rcligiofe ; Quandoautem teftesdefiderant vifloriam proiila
Parte, proqua feexaminant,&difplicentiam fi vinceretal-
I teraPars, nihilpenitusprobant, Nez>«zi.. fe»/. 47 «aw.ij.
J5arbat.conf.9o lib. ^ Rot.dec. Z-j.n- S.&dec. iioi.num.\z.
cor.Emer.jun. Et intcrminisMonialium in punftocafusno-
ftri probant authori.tates addufts in tom. 1 .part. t . difcept. 4
itum.iZ.
IV. Quia omnespraefatKMonialesdcponunt fupernega-
tiva redamationum, fed illam nullo modo coardtant cum
4 circumftantia, quod nequivic Th. L-reclamare, quin ipfae
fciverint, autaudiverint , quodfolumexuberac, uceifdem
nulla fides praeftanda veniac , ut prater addudtos fupra probat
5 Tufcb./it.T.coacl.i6o.num-i^.uh], quod fi negativa nonfit
coardata , puniri poffunt teftes arbitrio Judicis pro temera-
6 ria depofit. Rot. dec. 1 84. ».8. cor. Peiitin. Quinimo potius ad-
mittunt poffibilitatem reclamationum in contrarium ; Ex
quofequitur, quod nedum non cfficiunt huic Parti , fed po-
tius mirabiliter confirmant , &comprobant reclamationes,&
inetum, quiaadmittunteffepoftibile^illud, quodaliinoftri
teftes fatentur , cum effedu fuifTe fequutum , quales funt Mo-
rialesBartholetta, & Amari ,&omnesalii teftes, ex parte
roftra dedudi ; V. Nullam merentur fidem , quia in concur-
fu teftium , deponentium demetuexunaparte, acaliorum
deponentium de libera voluntateex akera , duo foli teftes fu-
permetu (in cafuantemnoftronumeranturfere^o.) praefc-
runtur mille, fi delibera voluntate deponerent, ad tradira
j jpQT Pnnimol.dec loz.annot.i.nu. iS.& i9-]h] : Etcumme-
tus in ariimoconjiflat , probiitiofpontanettvoluntatisfere im-
pcjfsbi^is eft , undeplus creditur duobus teftibus , deponentibus
de metu, quammille defpontanea voluntate ; EtVI-Deni-
que nihil probant , quia omnes fuerunc feduftae , & fuborna-
\x, i falfis promiftionibus; Subornatiocnim non folumpra:!-
fumitur, exquo fides diiSarum Monialiumexpifcata exad-
S verfo fuir, completo jam primo, & lecundo Examine ex
hacpartein Tribunali Vicarii ; Sed ulceriusprobatur, quia
in ipfo Examine detefta fuerunc folidaargumentafuborna-
tionis, nempcpromiffionesfada-fivoreMonafterii, &Sa-
criftiae, dcquibuslatcin Sum. Ea enimeft vispromiftionis ,
& pccuniac, ut fi Corvi, & Picaseamagnofcercnt, Poetae
9 tvaderent , wewdk^sttUrJill.ad Affliif. dec ii.numer.z6.
ubi refcrt Perjium fic ajentcm :
Corvos quls docuit , concavumfalutare ,
Picas quis docuit , verba noftta conarl ,
Mngifter Artis , Ingenilq; largiior vcnter ,
jQ_utJidoloJifpes refu/.\erit nummi ,
Corvos, Poctas , Poeditafque Picas ^
Cantarerredas , Pegafeum Mclot .
Augeturfufpiciopondcrando, quod Moniales inco,quod
potcrnt praijudicare Oppofitoribus, vcl cxptcfsenegarunc ,
velafTedlarunt ignorantiam : Timcbatcnim , ncabhoc Exa-
minc Monialium tnagis in apcrto poncrctur filiatio noftrac
jo Pucllse , &idc(Nanie cajptum Examcn, protcftati fuerunc
in Aflis, quod in hac parte non intcndebantapprobarcca-
rum Pctfonas, & diOa; Monialcs vcrdde hoc inftrudac ,
fidem fervarutu , qulppc inicrogata moderna Abbatifta ,an
fcircr , quis fubminiftraverat alimcnta tcmporccducationis,
& dotcm T.L tcmporccjus monacationis .•' Rcfponditnc-
fcire ; Talis autem ig^orantia neduni eft nimis inverifimilis,
fed fereeft importibilis; Tiim quia Monafterium lirem egit
iriennio, & ultracumaliisCompetitoribusad hasreditatem
Marchionis, & prsecipuum fundaroentum conftituebat ad
probandam filiationem fuper praeftatione alimentorum, &
conftitutione dotls , fada k Marchione , fuper qua ctiam
Sententiam favorabilem reportavit ; Tum «iam , quia fcien-
tia hujus filiarionis , & folutionis a limentorum , & dotis erat
publicain Urbe, & notorla in Monafterioapud omnesMo-
niales, utrefert moderna Vicaria, \h\: Primadellamortela
provedeva il medemo Sign. Marcbefe , come e noto a tutte Noi
altre Monacbt , & clarius deponic Monialis Bianchina; Ec
confequenter cum valde inverifimilis fit , quinimo impoftibi-
lisaffi.'data ignorancia indidla AbbacifTa, haec fola maxima 11
inverifimilicudopraefefertfpeciemfalfitatis, ad Text.inleg.
Ob carmen , § fin. ff. deTeftib Surd. conf i . numer. 10. Rot.
dec.jio. num 4. cor. Ludovif
Accedit ulterius nova fafticircumftantia, quas magis in
aperto ponic, omnes praefatas Moniales depofuiffe , quid-
quidplacuicOppoficoribus; Compleconamqueformaliexa- l>
mine, receptoque Summario hinc inde, recognitum fuit ,
quod MonialisBartolina depofuerat, T- L. tempore novi-
tiatusgraviiTimas , & continuas reclamationes emififte , cir-
ca contrariam ejus voluntatem Monacationi , & agnofcens
hanccircumftantiam efte fibi fatalem.quia h?c Monialis con-
tra inducentem , & contra proprium Monafterium plenaia
conftituebat probationem metus, extorta ab ea fuic oppor-
tuna declaratio ibi .- Epercib dico, & atttftocon miogiura-
mento , cbe taliparole d^efferjifatta Monaca controfua voloatd
e cbe nonJierafattaMonacavolentierinonfoMOparolemie ;
Quidunquam infubfiftentiusexcogitari poteft; Hoc noneft
declarare rem dubiam, feu fupplerealiquidomifTum , quod
aliquandoreintegra, &concurrente bonafide , permiffum
eft , fedeft redargueredefalfoInterpretem,quidiftavicexa-
men, &Notarium, quiillud fcripiit , quafi quod unus di-
daverit ,&alter fcripfit verba, ididla Monialinonprolata;
Adtum eftec inpofterum de examine omnium teftium , fi
hujufmodi Praxis admittereiur , quia eflfet in eorum liberta-
te hodie affirmare, &crasnegare; Et ceftarec penitus pu-
blicafides, quonihilabfurdius; Quamobrem non foliim ex
hacdeclarationeaugeturpraefumptio fubornationis, &diAo
teftiferetradlanti , poftjamcompletumexamen, nullafidcs
praeftanda venitfavoreillius, qui retraftationem procuravit 2}
Bartol. in l Eosff. de Fatf Farinac de Teftib. qu<eft.66. num.
ziS.Capon.contr. ijo.uum. $o.&Rot.dec.^io.nu. i.&par.
9. rec.ieA potius viceverfa ineo, quod depofuic contra Mo-
nafteriurn, fuperlativam conftituit probationem, quia non
cft verifimile, quod contra commodum utriufquedepofuif-
fet , fi re vera res ita non ftetiffet , bene Soccin.jun. conf 6j. 14
num ig. lib.i.&Rot. dec lio. num. iS.&dec. 281. num.ti.
par. 17 rcc.
Poftpofito igiturMonialiuro examinetotdefeftibus labo-
rante, non bcne redarguitur de mendaciodeMarchis, tc-
ftisex hac parteexaminatus, quianullumeximpidtismen- ij
daciisverificatur infado; Nonprimum, quod ipfca(ferat ,
b. mem. Ghezzium reportafferelponfum negativum ii T. L.
quando de affirmativo conftet abexamine MonialisBarto-
Ict-r; QuiaafTumptumnonfubfiltit proilla refpondic: Per
dafglifodisfazione amioPadre , iomif.tro Monaca , ma non
cbe mi ci facci volentieri, pcrcbe lamia volontafaria diftar
Secolara. Quod eft refponfum ncgativum , non affirmati-
vum, ut Conlideranti patec .
Minus regit ftrcundum , quod ctiam Pater Crefcius refpon-
fum affirmativum rcpciitaverit, & conicquemcr non fubfi-
ftatanertivadiaideMarchis, quod i'ater Crcfcius contra- i€
riam voluntatcm Puellat Statui rcligiofo , reiulerit Marchio-
ni ; Qiiia veritas huius aftcrtivx confirmatur ab ipibexa-
mine Patrls Crclcii , cui illa ita rcfpondit ; Giacbeperme
nonvtfaraneffuno, chemi ajuti , bifogneracbe lofaccia fuo
tnoJo, contr»perd la mia volonia ; Etlicet Pater Crefciuscu-
raveric palliare hujufmodi rcfponfum negativum , adhuc
clard dedit intclligcrc Marchioni, quod illa non inclinabat
Statui religiofo, ibi ; loper aliro gli le raprefentaiinferma
tale , cbe Jeccl comprenderc a detto Signor Marcbefe l' anl-
nto di effa Signora Tcrefa Livi.i dl piuiofltinclinart al m.t-
trlmonio , che al monachifmo , tf ii dciio Slgntr Marcbcfe
tnl rifpofe , pajfegglando , Ji fara Monaca , « cbe Lei to-
glla , 0 cbe non voglia ; Hrc autcm fi bend pondercn-
fur , patct , quod funt refponla ncgativa , & non af-
firmativa .
Ejufdcm infubfiftcntieeflaliud afT. teftium mendacium ,
dcfumptum a coniradiCiioncinccrCuriettam, & dc Mar-
chis;
1
Tom. IV. Pars 1. Difceptatio I.
tj chis; Quippe ufqueadhucin totodecurfuCaufa exagera-
tutn fuit, quod Curiettae nulla fidespracftanda erat , tum
propter maximum interefle, quod fperare poterat , annul-
lata Profeflione, tCimquia erat Matcr T.L.& confequen-
terfi eidemCuriettaejuxr^contariumfenfum , fidesnon eft
praEftanda,nonproficitallegare ejus verba adeffeftum con-
vincendi Jofephi de Marchis de mendaclo .
Si ver6 uti vultdldoejufdem CuriettaEinhacparte, de-
bet in totumacceptareiiliusexamen, nec poteft in parteap-
probari , & in alia reprobari , Conciol.Refol. Crim. verb. Te-
|8 ftii quoad diila refol. T-per tot. Gratian- difcept. 749 . num. 7.
Sc pofita hu/ufmodi acceptatione ftatim remanet probaia
nullitas Profeflionis, de qua dida Curietta conftainer de-
ponit .
Caeteriim utcumque res fe habeat in hoc pundo , celTat
potiiis quaelibetcontradidio, quia Curiettaafferit , Fiiiaro
inadtuProfeflionisnullumadtum renitentiasfecifle; Sed po-
tiils vifam t'u\ffe dijitivolta -, Vice autem verfa de Marchis
non afferit , eandem adtus renitentes fecifle in adu profeflio-
nis, fed dumraxat Vota protuliflefubmifla , & tremuia vo-
ce, quod valdediftatabaiSibusrenitentibus , dequibus de-
19 ponicCurietta, &quamvisde Marchisaddat, quod illa in
afluproferendi Vota plorabat, & Curietta , quod erat di-
finvolta; Hic advertere fupplicamus, quod Profeflio non
Eerficiturunicoinftanti; Sed notoriumcft, quod plures Ja-
untur horac, antequam piafundtio compleatur, &conie-
quenter ftat benefimul, quod T.L- aprincipio efftf.dijtn-
wolta, proutaff^eritCurietta, & viceverfa in illomomento
proferendi Vota ploraret ; Rurfus ftat bend fimul , quod
unus teftishanccircumftantiamobfervaverit , &alternon ,
praEfertimquandointer unum , & alterumadnm poteft ve-
rificari divcrficas cemporis etiam inminutis, &horis, &
ad evitandam contradiftionem haec diftinftio temporis fieri
debet, & omnis poiribilisinterpretatlocapiendaeft, etiara
ao impropriando verba , fi opus eflet ad Text. in cap. Cum tu 1 6
de Teftib. & Rota dec 200. ttumer. i.coram Emer.jun. & ben^
Ferrett. conf. J89. num. 28. ubi , quod teftes funt magis fuf-
pefti, quando concordant etiam incircumftantiis acciden-
talibus , quam quando in iliis difcrepant ; Prxfertimquia
Curiettaaflerit, ioi : Gbeiom' accorgejft, non fece attoaku-
nodirenitenzat &ficadmittit, quod ipfanon viderit, aut
3I obfervavcrit , quse obfervare potuit alter teftis, ben^ Rot.
deci^l.numer.ii. coram Ludovif. ibi: Refpondetur , quod
forfan non adverterunt , aut non audiverunt , prout adver-
tit, & audivitipfa, ut in fortioribusdicunt ^4/?*. conf 10.
3> num.s.libr.i.Corn.conf. loz.num.z. lib.^. &praEcedenter
eadem dtc j 5 1 . nnm. 30- coram Ludovif ibi ; Prtefumendum
eftenimy quod loquantur de tempore diverfo , & fuccejfivoad
tvttandam contrarietatem, <6r decijion. 20. numer, 8. coraiu
Bicbio ■
Denique omitti poterat, quod feneftrella ubitranfmitti-
tur Veium benedidtum ab Epifcopo intra Monafterium , non
ftat in Cratibusferreis fupra Altare, ut deponit de Marchis,
Jt3 fed^partelaterali ejufdem Altaris; Quiaexceptiohaccnon
iacit adCaufam, &parum intereft, anfteterit^ partean-
teriori, fedlaterali, &punCtusCaulaenonftat inhac futili
circumftantia , ublfcilicctfitaficfeneftrella; Scdineo, an
ifte teftisreveranomincMarchionisincufl^eric metum, nec
»e, in quo nulla adeft contradiflio , feu contrarietas , &
confequenter praefataE fubtilitates, utpote extraneae i pun-
fio principali , a Judicibus Irridentur, &praEfertim i Su-
premis Tribunalibus , non autem admittuntur ad Textum
iiteralem in leg Sicut in $. Si Dcbitoriff'. Quib. mod. pign. vel
iypotbec.folvat. ibi: Ha enim fubtilitates ajudicibus non
admittuntur, 6f fupervacua , ifperniciofa eft ta/isfubti/itas,
^4 Sc\n/eg.final. Cod.de legtb.'\h'\: Vanam fubti/itatemrijimui\
Sufficitenim, quod ifteteftisin lubiTantialibus, ncmpc cif-
ca minasdencgationisalimentorum, &circadenegationem
filiationis, coBveniatcumaliisteftibus, parumqueintcreft,
an in aliqua circumftaniia accidentali, &ad Caufam non
• 5 facicnte, vclerraverit, vel oblitusfuerit , quia adhuc cjus
/idesnondiminuitur, Alex.conf s.nu. lo./ib.i. Ruin. conf.
36. num. 2. /ibr. 4. Rot. eor. Vera//. dec 1 jo.num. i.par. 3. &
't dec ^s^"um. io.cor. Ludov.
Minusdicatur, quod, fublatisctiamcontradiccntibus in
dl6to de Marchis, adhuc tanquam particeps criminis, ex
quo ipfcmec nomine Marchionis minasintimavcrit , & fc
fc^ fpont^ etiam obtulerit ad complaccndum Marchioni, nul-
lam fidcm mcreretur; Quidquid enimfit inaliis cafibusin-
differencibus , fpeciale eft in hac materia metus , quod ob
difficuItatemprobationis,admittunturctiamteftcs, qui mc-
tutn intulerunt, quinimiimetusnonpoteftmeliuiprobari ,
35
qu4m abillifmct, qui meiumincuflTerunt, ]vxtiText.lite-
ra/em incan. Prafens i0.qu<eft.i, Farinac.de Teftib. qutgfi.
It^./imit. 7. num 191. Barbof.Votdcc. -jj.n, i ^s.libr. z,Rot.
dec.yiz n.6. cor. Emer.CQvnaUis ,cuat\sia difcep.^. num. s€ »7
par.i. & d.tom. t .dect^. num.b par.i .
Lirca criticationesexaminis P. MatthaEi , velMonafter.
intendit criticare Perfonam difti Rcligiofi, vel di£ta ; Si
Perfonam , non poteft; Quia fuit approbata ab hac S. Cong.
eoipfo, quodinjunxit, quod formiterexaminaretur , &biJ
etiam^ Monafterio, prim6nempe, quandoproduxitfidem
fuper Exercitiis fpirituaiibus in Tribunali Vicarii, Et fe- 28
cundA, quando loco Articulorum repetiitcandem Fidcm ,
& ejus noroinecuravit, U[ formitercxaminaretur; Ex hac
enimprodudione, &rcpetitione, accxamincfadocjusno-
mine, cenfeturtaliterapprobata Perfonateftis, Viri coete-
roquinSaccrdotis, Parochi, & Graduatiin fuaReligione ,
etiamfi mille patereturexceptiones perfonales (qux tamen
hic, nonnifi fomniari pofl"unt) adhuccontra producentem
reputatur leftis omni exceptione major , & pienam fidetn
meretur , ad Text. in /eg. St quis teftibus C de TeUtb. quac lcr
Civilisapprobataeft in Capit.Si Tefles $. Siquis tefttbus 4. 29
qu. j. ubi idem tenet G/of in verb. Producantur , A/ex. conf
i<)i, n.^./ib.j. Boer. deci^s ■ "^'^•t i par.i.
Si vcro inftat fuper exceptionibus contra d idJa , & infubfi-
ftentiores inveniri non polfunt , quia necfyllabam protulit
in fubftantialibus praefatus Religiofus, quaE nonrcmaneat
verificata, velicontrariisteftibus vclanoftris , utvidimus
fupra. Hincpoteratfeabftinere a redargutione, quodcrc J»
didit, Profeflioncmefl"enulIam , Permettereinfa/vo/'ani-
madi Suor Maria Coftanza , mentre/a confideroper un Corpo
difperato: Quae verba proiata a Confeflario, qui notitiatn
certam habebatConfcientiae , & interni animiejufdem pau-
16 ante Profeflionem, nempedecem, & feptemdiebustan-
tum, & q-ui proteftatur, magis exprefse loqui non pofle ,
ex quo non recordabatur , quomodo, & ubi hanc notitiam
haberet, eft probatio cvidentiflima nullitatis Profeflionis,
non ex caufa reclamationum poft fequutam Profeflionetn
tancum, fed ex caufa coadae voluncacis Statui Religiofo ,
detedtae ante Profeflionem , dctempore Exercitiorum Spi-
ritualium, quiacxhacCaufa tantCim Ther. Liv. fe aflerc-
batdamoatam, &defperatam, ut declarant alii tefles rclt-
li iupra .
PraEtereajudicavitnulIamcontroverfam Profcflionem ex
combinationetemporum, & notitiarum,quasipfe habuitde
ccmporeExercitiorum Ipiritualium, & praEfentisInftantia
fuper nuilitate Profcflionis ; Fadta enim hac juridica combi-
natione, Sicorationemperftrinxitibi : 0'idecongiongendoli jr
teinpipajfati, eprefenti, mi muoverei a credere , che /a fua
Profejione fojfe nu//a . Quocirca non lubfiftii infadto, quod
niocusfuentaddeclarandum fenfum fuum pronullitatePro-
feflionis a folis reclamationibus poft motamlitem, & poft
valideperadtamProfeflioncm , fed principaliter ^ notitiis ,
habitis de temporc Exercitiorum Ipiritualium , &ficpanl6
ante Profeflionem ibi : Deduco, non avermaiavutavo'onta
&c. nei/a rego/ar Offervanza , e diprofeffare , flante ancbe net
tempo degi Efercnj tni accorfi , cbe era un Cervel/oftrava-
gante ,ficome me ne accorfi, cbe non aveva mai avuta vog/ia dl
/.i>-^f»f,&conlcquenter injuft^ afleritur, quod hoc refpon-
fum non ftat bene in ore Reiigiofi adeo qualificati ; Quia hoc
non provcnit cxquojuridicenonrefpondeat, fed cx quoni-
mis rtringit in hoc pundtonullitatisProteflionis, &contra
inJucentem fuperlativam conftituit probationem , cgregid
Rot. dec, 208. num. \z.par. 1 7. rtc.
Hinc caveie fupplicamus 4 verbis cujufdam Bilietti , fcri-
pti ^ Pueila Marchioni ejus Patri ad convincendum P. Mat-
ihxum de mendacio; Quia fi iuifl"ctappofita Dataeiufdcm
bilietti, illic6dctedtum fuirtet contrariumarfihcium;Quip- ifi
pcBiiiettumfcriptumfuitfubdie j^.Dccemb. 171 5. E con-
tra ver6 Exercitia fpiritualia , ac fiJcs P. Matthaci fubfcripta
fuitfubdie2i. OLtobrisejufdemanni 171?- Etconfcqucntcr
Itantcbimcrtrali diitantia temporisinicrunum, &aliud fa-
ftum, de uno tcmporead aliud non valetargucrc; Pracfcr-
tim quia fupradid^um Biiietiumapparct fcriptum , & dirc-
£tum Marchioni, qui metum incuiTerat, &cumquoFilia
fimulare cogebatur, ut recipcret confuetum nobilc tradia-
mentum , & ide6 tantomirusprobiat, nccmctumcxcludit, JJ
fcd potius illum auget, & confirmat, ut in pundoprobat
Rot.dec. i-jynuin. s par. i.re:,<:fdic.~SMU. j.cor.Peutiitg.
cumaliis, relatisfupra.
Omitti etiam poierat fingrapha CorreligioC ; Quia illa ni-
hil pcniius concludit ; tumquia in concurfuditli extra|udi- \
cialis cjuldcm P. Matthari , relati a P. de T. prjjfctri uetxc
3«
Difceptat. Ecclefiaft, Dominici Urfayx.
id , quod mediojuramentodepofuitin examine formali, ut
34 injurceftnotiflimum, tumctiamquia difiumextrajudicia-
le nibil aliud continent , nibi : Gli hb rifpofto ejfer pro/JtijJimo
aconfermare la veritadi dettafede , quod ad unguem pradi-
cavit in ejusexamine formali , inquonihil aliuddepofuit ,
prasterpuram vcritatem .
Vindicatis duobus hifceteftlbus abcxceptionibus, exad-
veifo mcndicatis; Metus gravisinhacCaufa, &aptusad
annuliandam Profeflionem probatur evidentiirime ^so.&
ultra teftibus, quide miniscirca denegationem Alimento-
rum, & Jnterverfionem Status Perfonae Th.Liv.teftimo-
JJ niumperhibent; Exquibusquinquedeponunt.de fadtopro-
prio, videlicet, Crefcius, deGafparis, deMarchis, Cu-
rietta, & Conconi,- Alii o£lo deponuntdeauditu abipfo-
met Marchionemetum infcrente; Odoaliideponunt deau-
diruaPueila, quaemetum pafla eft ; Velin vicina Domus;
Qui numerus adeo efFrsenatus teftium , ficuti conftitueret
pleniflimamprobationem inquacumquealia graviflimama-
teria , quia inore duorum, aut triumftatomne verbum ,•
Ita fuperlativam, & maximam conftituit in noftrahypo-
thefi , ubi, propterdifficultatemprobationis, fpecialeeft ,
quod fufficiat unus tantum teftis de vifu, feu defaitopro-
prio, junflisaliisdeauditu, feucircumftantiis, &admini-
culis, ut probavimus fupra, ubiallegavimus etiamrefolu-
tionemhujusSacr.Congreg. in celebriQaufa Mantuana Pro-
fejfionis , decifa fub teftimonio unius tantum Muliercula
Ancillae, defaflopropriodeponentis, ut videreeftinrowj. i,
par.i.difcept.io-tom.x.par i.difcept 9.
Neque juvat allegare exceptionesperfonales contra non-
nuUos ex fupradidis teftibus; Ultra quod enimfereomnes
adinventae lunt fine ullo fundamenro, adhuc magnus, &
confpicuus numerus tot teftium , fuffocat quemcumquede-
g^ feftumaIiquorumfiveindi<So, fivein perfona , & fufficit ,
qudd fintultra tres, utplenam fidem mereantur , &omnes
reputenturhabiles, ut praeteraddudosfupra, pondcratPd-
tiimoll, decif.ioi. num.^'). ibi .• Imb quando tefles funtultra
tres , certumeli ut in quacumque Caufa matrimoniali, etiam
37 uhiagitur deinfringendomatrimonio , numerus fuppleatde-
fe8um illorum , qui alias non ejfent omni exceptione majores ,
juxtaSententiam, quamfemper Rota amplexafuit , (^ tefta-
turSpcrel.&c.
Minosobftat, quodmins, relata» a teftibus, nonfint
relevantes ad annuHandam Irofeflionem , exquo fint mere
verbales, quaenonfufficiant, fed requirantur , ultra minas
vcrbales, etiam verberationes, malae traftationes, & fi-
1? milia, &qu6d minansfit Virtruculcntus, &farus: Quia
inhocpuntlonon beneitadifcurritur, namaliudeft Vis,
aliudMetus: VisinferturCorpori, cum malistraftationi-
bus, cruciatu, verberibus, carccratione, & hujufmodi ;
Metusvero inferturanimocumcomminatione alicujusmali
gravis, & apprehenfione inanimoMetuentis damnumali-
cujus periculi gravis; Exutroqueautcmhoc capitedifiun-
dlive, noncupulativeannulIaturquiIibeta(Llus,quotiescon'
ftat , veldevi, illatacorpori, veldemetu, illatoanimo ,
^9 & in hac parte habemus integrum titulum 40. Lib. 1 . Decrctal.
&alium integrum tir. Cod.de His , quavi, metufve caufa
iiunt, inquibusaequalitcr irritanturaClus, qui fiunt per me-
tum, qui infertur aninio, acpervim, quae inferturcorpo-
ri ; Nos autem non prsEtendimus nullitatem ex caufa vis ,
illataccorpori , quocafuindagandaefl^et qualitasPatris, aii
efl"cttruculentus, & fcrox ; Sed illampraEtcndimus excau-
fa metus, illati animoTh. Liv. qui probatur exfola reve-
rcntia, debita Minanti, & exminisalicujusmaligravis ,
probabiliter tantCim extituri , ncque opus eft, qutSdminae
cxccutionidcmandcntur, fcd fatiseft folapotentia nocendi ,
& probabilis timor, qudd exequantur , nam tcmcrarium
cfl^etdamnum cxpcdlarc, quod probabilitercvenire potcft ,
ut probavimusfupra.
Minufquc rcquiritur , qu6d minae , & vcrbcrationes ,
•ut malae traftationcs copuiative concurrant , fcd fufficit
unum, autaltcrumdifiunftiv^ verificari ; Scilicct, vcl mi-
nae, vcl malae tradlationcs , vclvcrbcra, ur probavimusfu-
40 pra , & addimus, Rot.in Barchinoncn.nullitat.Vrofe(f.\s.
Jan. \->oo. ^ Et quidemcor. Anfald.\h\ : Itaut requirantur
diftunffivc tanium intervctttut trucium minarum , afperi
traflatus tfe.
H i$ prtcmiflis , profus Infubfiftcns cft controvcrtcrc , quod
mine circadcncgationcm Alimentorum , &dencgationem
FiliationisTh.Liv. rclpcdu Marchionis Pallavicini, quas
omnes prcfatl noftri tcftcsrcferurr , nonfint graviflimsc ,
41 &tales. qua? mctuj moriissquiparciuur , ut probavimus
fupra, & in hoc punfto advcrtcrc bcnign^ fupplicamuj ,
quod Scribentes in contrarium in decurfu quatrleiinii, quo Lis (
haecperduravit , quoad metuin interverfionisStatus, quii
legibus canonizatur pro maximo, nulJumunquam refpon»
fum invenire valuerunt .
Neque allegari merebatur decifio in Lt/ffor;? ». Matrimo'
monii 5. Maii 1 700. $. Et fanc corcl.mem. Card. Priol. Ultr^ ^j
quod enim in cafu dida: decif, metus incutiebatur ab Amita ,
quae nullum , aut leve tantCim damnum inferre poterat Ne-
pti, quaeadfui libitumrecurrerepoteratad Patrem,& Ma-!
trem viventes; Adhuc eademdecifio, fuit poftmodumre-
vocata</7f ii. Martii ijo l-coram Lancet. & non obftante , i
quod di£la Puella ex matrimonio Prolem fufcepiflet , &
adelTet fides Parochi fuper ejus fpontaneitate de tempore
contraCli inatrimonii, adhuc Rota cenfuit, fenteatiam ,
latam k Card. Priolo , fuifle rcvocandam ; Et propterea mi-
rumeft, qu6d eadem decifiojamrevocata allcgetur, quia 4}
ridiculumeftallegareea , quae rejeda fuerunt ex addudisin
tom.i.par.i.difc.zo.nuin.isi.
Minoris rele vantiae eft objedum , qnod praefatus Marchio
nunquam exccutioni demandaveritminas, nec folituseffet 44
illase.xequi : Quia neutrum hicerat neccflariuro; Nonfoli-
lum exequendi minas, quiaciani agereturdcFilia erga Pa- i
trem, & de Patre refpediverefpedtuFiliac, noneftnecef»
farium probarefolitumexequendi minas, utfupra probavi-
mus : Minufque erat neceflarium, , quod minae cfFeftivae
executioni demanderentur , quia fufficit fola potentia nocca-
di, &probabilis tantum cimor, quod exequi potuiflent y
Ht lat^etiam oftendimusfupra .
Caeterum hic exabundanticoncurrit utraque circumftaii-
tia : Nam in primis h. proprio fervitio dimifit Carolum Gu- 4^
riettum , Avunculum Puellaeexfolafufpicione, quodminas
fuas eidem Th. Liv. integre non refert, quideindeex hac
caufaevafitmiferabilis , utrefertde Marchis, ibi ; Sicome
da li a poco tempo lo mando via , & deindeetiam noluit con-
ftituere FiIiaeLivellum, quodeftparsalimentorum, exea i
caufa praecifa , ut illatn cogcret ad emittendam profeftionem
etiamcontrapropriam voluntatem, utteftatur. Capit.C.
Nereplicetur, fatis noneireprobafTemetumaprincipio ,
nifi infimuljuftificetur illumcontinuaflTede tempore praecifo
profeffiouis; Quia probato metu a principio , &durante 46
cadem cafa metus, durare etiam prefumitur iplemetus ,
quae praefumptio eft efficaxin Jure, utdato metu ^princi-
pio, impoffibile fermefit probarecontrarium, ut probavi-
mus fupra, quae fola praefumptio Juris Nobls fufficerct ,
quia qui praeicndit, mutatam fuiffe voluntatem demeticu-
lola inliberam, debethujufmodi mutationem concludentcr
probare, egregie Gloff. in cap. Pcrlatum de Jis, qute tnet.
C auf fiunt Y titho . Non timorc , ibi: Refpondetur, qubd ^f
verum eft hoc , fed quiaconfiabatde conteftationc voluntatis
abinitio fa&a, adhuc priefumitur nolle , & tfui voluntatcm
immutntamallegat , boc probare debet . Etpaulopofteadem
G.V/. verbo. Poftmodumdcnh : Etitaplanumeft , quiavt-
venteVito, metus mortis durare intelUgitur , cumaliiscitat.
it\tom.i.par.z.difcept.i num ^i.
Nos autem in hac fola praefumptione , licet pratvalida
non infiftimus, fcd ulterius ad majorem veritatis elucidatio-
nemprobamus, metumcontinualfe, & Th.Liv.reclamaf-
fe paulo ante, & de tempore etiam praEcifo Profeffionis ,
ut probavimus fupra; Etidcocontrarium obiedum, ultra
irrelevantiam in Jure, nullamctiam habet fubfiftentiam in
fado, quia praefati teftes, per Nosaddudi ad probandam
continuationcm metus, uti corroborati ab affiftcntia , &
pracfumptione Juris , fuperlativam faciunt probationcm
Soccin Jua.Conf.z^.niim.BS./ib.Tt.Surd.confs^.num.isliot. ^i
decif..\-i,q. num.i^.par.ilTCC. & in pundo in</<T//i I77. «M-
mer 5 . coram Scraph.
Omnia haicfunt adcoclarapro nullitate Profcffionis, uc
cumomnifundamcnt" aflercrcpoflimus, in pofterum nun-
quam adfuiffe calum, &nunquam in pofterumdari poffe ,
in quo velmajor mctus, vel niagiscfficax , & circumftan- J
tiata illius probatio dari pofTit, & tamen pro obtlnendorc- ^ 1
fponfo affirmativo , pronullitatc profeflionis, fufficcrct , P
quod rescflet dubia , ut in dubio Judex fl.ire dcbcat pro nulli-
tatc, quia cum nullitasproveniat cx dcfcflu confcnfus, fa-
vor libcrtatis, quae cft dc Jurc natur.c , prxvalct vinculo
Rcligionis, quy inducitpcrpctuamfcrvituicm, utprobavi-
musiupra, icd.^ii\m\i^ Aiex.conf '^'i.inprincipiovol.YVa- 50
r;/". conf.i^. num.^j. voi^. Monald. conf.6. num.i^. far.i. tf
Lezzan, confult ^-j num. 1 j 1 . C? ieqq. tom-^-
$. VIII.
Tom. iV, Pars I. Difceptatio 1.
V
• In endm Cjufa,
IN fecunda propofitione hujusCaufae, habitadie»^. Au-
guftii^zo. iterumdilata illius refolutione , refcriptum
fuit AJ msntimy Sc msns fuic, quodaudirencur duo teftcs
omni exccptione majores, & alii examinentur formiter ,
quibus adimpletis reproponitur hodie, & remeliCisdiluci-
data ; femperque ad majorem evidentiam redafta videtur
rcfpondend. pro Nullitace Profeflionis .
Siquidem in utraque anteaila propofitione , nemohacfi-
tavitdemecu apco, & futficienti ad annullandam ProfelTjo-
nem; Qi^iippe fapienciflime de more omnes ponderabanc ,
quod Tii. Liiv.eracFilia naturalisMarchionis Pallavicini ,
qus proinde mecu revenciali erga ipi um obftringebacur , quia
z tamde Jurenacurae, quam Civilieadem debetur reverentia
Patri naturati, aclegitimo, juxtaTfjf; literalem inl. Pa-
rentes ff. de Injus vocan. \b\:Parentes naturales injtis vocare
nemo pctefl ; Unam ex enim omntbus Parentibus fetvanda
reverentia ^ prsceraliosadduftosfupra .
Rurfusponderabanr, quod , ulcra metum reverentialem ,
3 concurrebant min^ graviflimas, quibus unicis mecuireve-
rentiali , nemo eft apud DoiSores , quidubicetdenullitate
Profeflionis, ut proba/imus fupra , quibusaddimusCiw-
niarat. refponf.i.art.i .num.ij. ubi duodecim referc concor-
4 dantes Dodtores , & cres Sacrs Rotae Roman^epunftuales
decifiones •
Minac aucem confiftebant in duobus maximis malis, in
denegacione fcilicec Alimencorum infuturum, acinincet-
rerfione Scatus Perfonae Th. Liv. Minabacur enim Mar-
5 chio, fefubftradurum alimentainfucurum, fequeampliiis
nonagniturum ipfam in Fiiiam , quacenus habitum religio-
fumfufcipererecufaflec; Quorumalterutrum repucacur ma-
ximum malum , & unumquodque aequiparacur metui morcis,
6 ut de denegacione alimertorumeft Text-hteralis inl.Neca-
reffde Liber. a^/iof. praeter aliosaddiiftosfupra , & de in-
terverfione Scacus Perfon-eeft alter Text. aqp.e literalis in leg-
Ifii quidem ff. de En , quod met.Cat/fnla^ plures aiios, re-
latosfupra, Honor. incap. Relatumfubnum.s. de Iis , qu<e
vi . met. cauf
Advercebant ulcer.iis, quod iftaeminaEin graduquodam
y "fupcrlacivo remanebanc probatiE in ucroque punflo , cum
infpeda Perfona Pacris minainis, tum Filiaemecuni pafla ,
tumdenique tertium , qui ijissdefatto proprio, &perfeip-
fos de ordine Marcbionis Filiae detuiarant .
Ec quidem infpedla Perlbna Pacris 14. habemus teftes j
quiaboreproprio Marchionisaudiverunc minas circadene-
gacionemalimsncorum , &filiacionis, incafu, quoejusFi-
lia Siacum Monafticum noneligeret, quorum fepcem fue-
runt formicer cxaminaci, fepcero revelaruncmccu excom-
municationis, &tresproduftifueruntab Arnaldain Tribu-
naliCamerae.
Inlpefta Perfona Filias , metum paflae 12. numerantur
teftes, quiab ejus orelong^ante incroduftionem pracfentis
judicii audiverunc , minas, &mecum fibi incufl"asfuifleJi
Pacre, & excaufa hujus.metuscoadehabitum fufcepifl^e ,
quorum tres func formicer examinati ; Quatuor fuerunt pro-
dufti ab ipfomet Monafterio in Tribunali Camerae , ante
mocam praefentemlicem , &reliqui mecuexcommunicatio-
nis vericatis ceftimonium perhibuerunr .
Hifce excremis probatis , inane opus putabam infiftere
fuperteftibus, qui defadlo proprio deponebant , & perfe-
ipfosdemandato Marchionis minasa Pacreexaggeracasde-
8 tulerunc Filiae; Quia pofico, quoJ Pacerminatus fuerit ,
quoJqueFiliaconquefta fueric, qu6J excaufa minarum Pa-
tcrnariim, &metus, fibi nomine Pacris.incufli , habitum
religinfumfufcipiebat ; Perneccflefjteridebet , quodadfuc-
rincManda^arii, & Mediacores, quiminasPacernasFiIiac
deculcrini ; Nam alias non poterac ipfa profctizare , cardem-
que minas fibi fingere & ideare; Ecidcodcjure praefumi-
9 tur, quodmcrusfuericprocuracusabillo, adcuiusfavorcm
rendebac, ■■id Text. inlcg. Maumg.i^.finalff.de E», quod
mct.cauf. & \n^nn(XoRot.dccif \-ji. num.ij. pjr.id.rec. ibi .-
Satis efi , quodbac tenderet in illtujfavorem , ad boc ut ine-
tus , ab alioillatus , cenfeaturab eoprocuratus .
Iftaquejuris prac-fumprio a fadloirrefragabili confirmaba-
tur, namquatuorfunc reftcs. qui deponunt dc faftoproprio,
ac teftantur de ojandato Marchionis fa;pcdift.u minss , tani
circa dcncgationein alimencorum, qu.^mdcnegationcm Fi-
liationis, & confequcotcr intervcrfioncm Statuj eidcmin-
terpejlafle , qui omnes fuperlativam confticuunt probatio-
nem, quia in hacmaceriaob difficulcaiemprobacionisfuffi- le
cit unicus cantiim teftis de vifu , feu de fafto proprio , & alii de
audicu, uc probavimus fupra , quibusaddimus Cammarat. 11
refponfi.art.x. «a.ji. ff.Jtautf ubi plures concordantesal-
legac, & Rot decif ioy num.ll.c^ram Buratt. ibiqucWrf-
den.liter. A.
Excepciones ver6, qaaetamconcra diftateftium, quam
contra illorum Perfonasallegabancur, illegales, reputacx
fuerunt ; Nam illa:, quacrefpicicbantdifta ^praefeferebanc
quidem cavillofamfubcilitaicm, fcd fidem ceftibus nonadi-
mcbant, quia verfabancur circa accidentalia , non aucem li
circa fubftancialia , quinimo miraculum veriiacis reputa-
lumfuic, qu6d incer tocceftes, Viros, & Mulieres,'adi-
verfolncerprete, divcrfo tempore , & diverfis interrogaro-
riis examinatos , nemo in fubftancialibus variaveric ; Ec
omnesinhocconvcnerinc, quod Marchiominaiusfueritde-
negationccialimcncorum, &Filiacionis; Et viccverfj Fi-
liafemper conftans tuerit, refpondendo, quod ipfa afl"ume-
bathabitummonafticum, ut parerecpraeccptoPaterno, fed
concra propriam voiuncatcm. Datacnim concordantiate-
ftiumcircafubftancialia , corum variaciocircaaccidenc;alia,
nonminuebac, fed potiusaugobaccorum fidem, "^ m-rabi-
literprobac D.Thom. i.^.qutefi.~o art.i.'h\: Difcoraia te-
ftimoniiina.iquibuscircumjiantus, nonpertlnenliiut adfub- I}'
ftantiam faili, nan prajudtcat teftimonio quia homtnes non
confueverunt circatalia multum follicttan, undefjcile ame-
nicria labuntui^; J^uinimo aliquadifcorjia intaitbusfacil te-
fiimonium credibilius tL'cQuiaJiin omnibus concordarentetiatH
in minimis , viderentur ex condiiio eundem fermo^^cm profer-
re, cum aliis concordantibus, iUcvatisin dicrf.ij).num.i,
par.iif. rec. & in praecifis terminis teftium, deponentium
demetuin emittenda profeflione egregie /Jof.ifc//;;. num.
I i.cor.Peutinger,
Aliacpariicrcxcepciones, quacPerfonasteftium feriebanc,
tanquam infubfifteiues, & infubjefta maicria irrtievantes ,
rejedaefuerunc ; Tum quiapropterdifficultatem probationis
admittide Juredebcnt teftcscriamfingulares, &inhabile$ ,
quialiasnonadmictcrentur ; H0nded.c0nf.2q. num.i^.hb.i. I4
Cabreresde Metu lib.i. cap.9. num.g.Vetitri.in Prax.lib.l.
tit. de Matrim. met.contr. annot.4. §;.»«;«. j. iff Cammarat.
refponfi.art.i. «aw. jo.Tum etiamquia proptereorum ma-
gnum , & effrenatum numcrum , excepciones pcrfonales
nonactenduntur ; Suff.ci; enim ad hui ceffedum, qu6d fint
uhra tres, ciiamfi finguli cxcepcionem aliquam pacereniur ,
ut notaz Rot. decifii^. nui>i.\6 <if i-j.par. 10. rec.it dec.xjt.
num.s.cor. Ludovif.ic meUiisGlojf.quzTepuxituT fingutaris '5
inleg.i- inverb.Numerusff dcTeftibus , dequafeftum fecit
Imol. in leg. Qui Teflamento in principioff. de Tcftantent. Vi v.
dcc.^oo.lib.i. «uw.24.ibi.- J^uirto poteft etiamcommodire-
f onderi , quod etiamft omncs TeHcsforent Affines , <3 fufpe-
ili , ex quofuntires, aut quaiuordeeodempaflo, O promtjione
(sc.concordtter depsnentet, cert: tunc tiumerus fupplctdeft-
ffumin tefte ., plenequeetiamprobant . Impoflibilecnimpro-
pemodumeft, quoJ tocteftes, qui funt numero viginti, &
ultra, Inftituco, conditione, &cxerciciodifferen"ces, vo-
lucrintinunumconfpirare. & inrcadcogravi , fincullaeo-
rum utilicatc & in propriarum animarum pcrniciem , falfum
teftimonium ferre, benei?ef.</ff//".:?5.«u>« 1 j. ^jr.iS >e:.
cum aliis concordantibus citatis m TraH de Ltvei\c.rp.\.
$.4.nttw.4 6f ycum quibusproceflTicCow^gr. Er;yirep. inPrx- «<
nefltnaNuliit. Profeff i< . Junli 171 7. uc viderecft inro»».;.
part X. difcept.j. pertotam & fignanter num.i$.& fequcnt.
(y num.61.
Piacccrca vini maximam facicb.inc ad comprobaiionem
mctus, imbecilla, & timida qualitas Filiac , &auftcra, &
fupcrbaconditioPatris; Filiacnimerat Puclla timiJ fllma ,
in minoriztatcconltituca, ad qu.nm terrcndam, tum inl'pc-
dtaaetate, tumfexu, minornietusrequiritur, quiafaciliiis
concuticur Minor , qu^m Major, Caftr. coifi-j^. nitm.^. 17
lib.\.Rimin fen conf.i^. num ^i. R*t dcif.tyZ. nym t. c»r.
Ciril. & tacil.ils Mulicr , quim .Mafculus, Glof. incap.
cumlocum de Sponfal. tr decif.<) \o. nwr.t. cor. Du^oz jun. 18
& c6faciliiis Minor , & Fa-inina timu. Barbatconf.bo poft
num^. lib i. SocciH' conf.cj-ltb.^. Cr F.tnn Fragment.Cftm,
par z VerboMctus num.-;^.
Rurfusin co infcliciflimo , & deplorandoftatu pofica erat ,
ut vjvcncc P.itrc, nullo modoprob.irepotcrat cjusFiiiatio-
nem; Quia in fidc Bapcitmatis dara opcra delcripta erat ,
tanquam nata^ liditiis Parentibus, & totumciusn(jbile tra-
it.imentum, & communisrcpntatiopro filia Marchionis ,
Virinooilis, &dit;ilimi, per.Jcbat ad ai;nitionibu$pater- I9
nis ,
JS
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfaya.
ris, necipfapoteratrecurreread Principem, adjudicem ,
ant ad Confanguineos , ut utrumquc hoc beneficium , viven-
tcPatre, confequeretur, namfinedocumentis, necPrin-
ceps, nec Judex, necConfanguFneipoterant damniscom-
minatis occurrerc , & ideo inutilis, & fruftratorius fuiffet
omnisrecurfus, quaecircumftantia exomniparte infupera-
biliseft, ad effeftum probandi metum, ut probavimusfu-
pra; Quoties enim Marchio feabftincbatab agnitionibusin
Filiam , fubtrahcbat modum , & media probandi filiationem ,
hocfolum graviflimum metum incutit, ut exemplificando
20 metum gtavem tradic Farinac. in Fragment. Crim.part.i.
'berb. Metus num.in- ibi : yiliud exemplttm in eo, quinon
l)ult reddere hiftrumentamagna impcrtantije , utputaStatus
tilicujus, quod inde inducatur metusjufius , adrefcindendum
contraSum fuffcient , voluit Odofred. ia diei. leg. Interpofita
num,i. C. de Tranfafl.
E contra vero Marchio erat Vir fuperbus , coecae obedien-
tisecupidus, fcrox, violentiftimus, & propofitifuitenacif-
ai fimus, &, uraliqui teftesdicunt,beftialis, prout deponunt
deGafparis, formiterexaminatus, Curietta , Bacchina ,
A. D. ac P. & multi alii , qui metu excommunicationis re-
velarunt; Neque alloscumulamus, quianon loquimnrde
aliquo Antipode, feddc Virototi Ufbiplendcognito; Quo-
ties enimconcurrit reverentia, de Jure naturSe debitaPatri
naturali, &feveritas, autaufleritasejufdemPatris, tunc
[ 12 foiusmetusreverentialis, abfqueminisexpreffis, cxuberat
projuftometu, quiainilio vultufevero, &auftero virtuali-
tercontinenturminae, egregie Bartholom.de Vecibisin Pra-
xiNovit difput.i^.dttb.lz.Kum.jq.ibi: Quod confirmatur ,
Tiamreveretttia cumfeverttate, tf terribilitate ceafeturfujfi-
ciensprojufiometu, & pluribusrelatis Ca^ill.contr.Jur.lib.
t.cap.^i^.num./^g- Hermofitl.adll.partit.glojf.l. leg^S.tit.j.
par.^.num.z^. (^ 30. Eafqualig.dec. moral iij. num.S.ibi :
23 jQuandotamenconcipitur nonfolumex Perfena, fedetiame':
qualitaie petitionis , quia videlicet ofiendit animum , omnino
determinatumadobtinendum, quodpetitur, tunccerticadit
inConfiantemVirum , quiarationabiliterfibiperfuadet, qubd
rtfiobfcqustur , petens graviter indignabitur ; Unde vere-
cundia, covjunila eftcum timore indignathnis , & damni ,
quod poteft ex ea fequi , ifideoeft fufficiens , utcadatincon-
ftantem Virum ; Imb fi non timeret, -non effet conftans , fed
temerariut, Gam. dec.iSi.. num.\ . ir Ofafch. dec.i6q. num.^.
Quinimo fi Marchio, vice minarum , ufus fuiffet preci-
bus, &fuafionibus , cumnoneffet inlibertateFiiiaErefifte-
redidisprecibus, & viceverfa preces fuerint importunae ,
fepiils, &ipiuribusPerfonisrepetita:; haec importunitas ,
14 junftometureverentiali , exuberaradnuliitatem aflus, &
probandummetum, uteleganter jQuinrilian. declamat. 181.
Rogodici:, Imbjubet, nonfunt enimpreces , uhinegandili-
ber:ai nonefi,Sc meViiis Tacit. lib.^. Annal. ibi: Preceterant,
fedquibutcontradiclnenpolfet , ifiib.i \. Ann. ibi : Suafioab
25 eo, quijuberepoteli, vimnecejfitath^ffert ^ quamrefert, &
fequitur D. Piton- difcept.y..infine, icEgoin tom.i.par.x.
difcept.i.num.06. cQcnaliisapud Avendan. de Met.lib.i.cap.
i-nwnz^. Cafiill.contr. Jur.d.cap.^g.lib.S. num 11.& Rot.
dec. 8 70. num. \o.& 11. cer. Emer.jun.
Exemplum indurioribusterminishabcmus inSacrisScri-
pruris de Samp^one , qui importunis fuggeftionibus Da jidae
coaflus fuit veriiatcm propalare , ut lcgitor /udic.iS. i(.
16 ibi ; Cumquemolefiacffet ei, (:f permultot diesjugiter adha-
reret , ubi vcrfio feptuaginta Interprerum ait ; Et faBum
cft , quandovexavit illumfermonlbus fuis : Chaldaica : Caw
tnelefiaret illum in verbofuo , & opprcjfit eum : Vatablus ibi-
dem num.^^.vi^rtn : CoarBaret, & penecogeret . Abulenfis
Inperea verbaywW/i J. infinc; Moleftabat , & periftummo-
dum ncceffe erat , qubt^edioafftHus exponeret veritatem, &
2r habctur in extravag. Execrabilit Jo: i2.dePrdeb-\sb\Gloff.
verb. jQ^uam extorfijfe Barbof vot, dccif.i. lib.i. num.ii, 6f
Rot. dccifiiS. «UTO.i 3. cor- Ludovtf. ibi ; Concurrunt impor-
tunte, tt€ontinu<eperfuafiores , quibus nemine Patrir folli-
tltiibatur a Nuverca , qua Jujficiunl fine minis , <y ver-
beribus .
lolubfiftens pariter compcrta fuir cxceptlo, quodadin-
cutiendum mctum, requiratur Perfona , Facics, & Vox
P.nrisminantis, fub infubfiftcnii prjetcxtu , quAd Perfona ,
18 & Vox fint illae, qnTterrcanr , non auicin fufficiat , minas
fuifTe rclataspcr interpofitas Perfonas; Quia oppofitum in
Jureieperitijr cautum, irwubwTextib. literalibus , ncmpc
inleg.Nonintereft , Lod.deHit, qu<e vi met- esiuf. fiunt ,ubi
19 G/o/. in figurationetafii^, ibi : Nicrefert, anabEmptore
compulfutfuerlt , an ab alie . fcientt emptore , & in j^. Vaffal-
litii.de Paf. Confant. inUfiS. Feud.ibi : PaSlent/ timtrt
nofiro , vel qune per imprejftonem Nunclorum ,,faBte cenfentur
proinfeiiii babeantur , nec pro ea aliquid exigatur , Scint.Sl
cum exceptiene §.In hac afJioneff. de Eo.quodmetus caufa, ibi:
In hac aliione non quteiitu r, utrum it qui , conveniHtr , an alius
metumfecerit,fufiicit enim hoc docere, metum fibi fuiffe illatum^
aut iim,& paulcpoft ibi : Mcritbquit nonadflringitur,ut de-
fignet, quis ei metum, vel vim adhibutrit, (3 ideb ad hoc tantum
Aflor adflringitur , utdoceat,, metumincaufa, fuiffe, & in i%
puniSo nuUitatis Matrimonii refpondit Lezzan. confult.^j.
num€i. Sc traditetiam Rot. decifii6. num.ii. & i^. cor. Lu-
dovif. ih\ : Etfujficit , quod fuerint Marchioniffte notificata
aNoveica, & illo Sacerdote- Et interminis metus, aPa-
rente, moram faciente inCivitate Meftanas , incufli fiJio ,
profeffionememitteutiinCivitate MelitaE, beni Rot.dec.-jj.
num.ii. cor. Peuting, junfta decif.i». num.i i . coram eodem Jt
ubi , quod praedidtz Civitates ducentis milliaribus iDCcr fe
diftitae funt . .
Convincebatur uUerius metus ez concurfu iliarumtrium
circumftantiarum , quasDD.afleruntneceiTariasprometu;
Prima nemp^, quod malum, quod timetur fitgravc; Se- 2t
cunda , quodhuic malooccurri aliquomodo nonpoflit, ni-
(jobtempereiur; & tertiadenique, quddMinansfolltusfic
excqui minas ; Siquidem omnes copulative concurrunt in
hachypothefi.Et quidemconcurritprima; Namdenegatio
alimentorum Filise naturali , non habenti documenta ad
probandam Filiationcm , necrefpeftuPatris, necMatris ,
eftgraviflimum damnum , &maximummalum, idTtxt. j^
in leg. Necare ff. de Liber. agnofcen. & arque graviffimum
damnum erat denegatio Filiationis, & interverfio Status
Perfonae, quaefola infeiiciPuellae, quaeanutu Patrispen-
debat, maximum metum inferebat, juxta Text. inleg.Ifli 34,
quidemff. de Eo , quod met. cauf. cui nunquam data fuit , ne-
que in ziernum dari poterit congrua refponfio.
Secundaetiam concurrit , quodfcilicct iftismalis commi-
natis nequaquam occurri pott^at, quiaPuella deftitmado-
cumentis, Coofanguineis, Pecuniis, omniquehumanoau- j;
xilio, nec Princeps, nec Judexfinedocumentis, necCon-
fanguinei refiftendo poteranteidemfuccurrere, ut probaTl-
musfupra& pondciat Lezzan.diBoconfult.^-j. «um.65.ibi :
Porrb tale grave malumeritinprafentt maxime refpe8ate- 36
tiera Puellte, non habentis ahud refugium , nifiPatntanu-
rem, & benevolentiam, & »H>w.68.ibi ; Mulib ergb magit
tenera Adolefcentula i^ annorum, omnihumanoauxiliodefli'
tuta, timere jufti potuit Patriifeevitlam , if fic contrabere
contrapropriam voluntatem .
Tertia denique, quod Minans folitus fitjminasexequi ,
nonefletnecefl"aria, quiaquidquidfitdePerfona extranea , J7
incutientemefum, quando agiturdePatre, feualia Perfo-
na, cui debetur reverentia , opus non eft probarc folicum
exequendiminas, utreprobaodocontrariumfentientes, di-
ftingnit, & probat Cafiill.contr.Jur.libS. Cap s9-»um.Si.
ubipluresreferc, & ngnanter£/mf»(T/(/um,quiadducicaded 3S
folidumfundamentum , prohacopinione, ut ipfemet C.»)?///.
aflcrat, quod nonmododari, fednec excogirari poflitcon- 39
gruum reiponfum , Rot. decifio^. num.ti. coram Buratt.
tf decif.Sjo. num. 16. ceram Emer.Jun. cum aliis cita-
tis fupra .
Nihilominus eiiam iftamirifice verificatur; Nam Mar-
chio execut ioni demanda vit minas , prxcedenter faflas con-
tra Carolum Curlettum Avunculum , ob folam fufpicio-
nem, qudd ipfe eidem praecis^ nonrefcrretejus minas, di-
mitiendocum a propriofervitio, cx quacaufa pofteacvafit 4»
mifcrabilis, utrefcrtde Marchis , ibi; Siceme dal) apoco
tempolomandbvia, efiriduffe mlferabile . Iiactiam pra^^i-
ravitcumCurictta, cui ,utFiliamcogcrctad Monacatumi
Dcnegavit confuetam (ubvcntioncm , & praeftationem ali-
mcntorum, & (i voluit fibi viiSum parare, coafla fuit pau-
loantc vcftiiioncm confumere proprias pccunias, in Banco
Marchionis retcntas, ut conftatcx Rcceputa, inilliushe-
rcditatc rcperta , & poft ejus obitum compenfata cumfuo
credlto; Et deniquemagijpraEcisc, & violcntiusminas de-
ncgationis alimcntorum cxccutus fuit contra Filiam, non 41
folCimquando camcocgit rcnunciarc ctiam fupplementoali-
mcntorum, nullo prii^sconftitutoLivcllo; Scdetiamquan-
dorequifitus ab Abbatifla proconftitniioncdiit. Livelli, fi-
neqjo Monialis non poterat commode vivere indifioMo-
nafterio . noluit illudconftituere, ut probavimusfupra , e*
rcddita rationc , quia ipfam compellcrc volebat ad profcfllo-
pcmcmittendam , ut refcrt teftis amiciflimus Marchionis ,
ibi ; E rlcuib fempre difargllclo, dicendoml , che in quefta
manleravoltva ftringerla, ecoartarlaa ftsrfempre fuberdl-
natMtLui, ffultlmore dintnftrdtrlafua protezziont, ^
ilmaa-
Tom. IV. Fars 1. Difctptatio 1.
ilmantenimenioy che Luiglidava^ obligarla a profeffare , 8c
concordat Gargarius; Qu.amobrcmr] Marchio inrercaEtera
minabatur denegationem alimentorum in cafu non fecutae
41 monacationis , & hacc verificatur ab Inflrumcnto publico
Renunciationis , &abexpre(ra denegatione Livelli, pauio
anteprofeflionem, cujus effedtushodieetiam viget, &du-
rat , nuliaqueproindemajor inveniri , nequedari poteft me-
lior probatio, tam circa minas, quSmcirra illarumexecu-
tioncm, quam illa , refuItansabeffcQulcquuio, &abtfle-
45 ftu , quioculiscorporeisconfpicitur, manibufque tangitur ,
ut obfervat Cravet- conf.^g. num.g- lib.\ ■
Infubfiftens pariter deteftafuitaiteraexceptio, qu6dfci-
licetad incutiendum metum , non fufficiant minae verbales,
fed requirantur limul malaetradatioiies, verbera , & cru-
ciatus corporis, & (ine verberibus, aut malis trjdationi-
44 bus, nunquamdaripofTitmetusgravis, &juftu!i, Siquidem
opinio haec nullum habet fundamentum in Jure; Nampro
metu non eft necelfarius concurfus copulativusminarum ,
& verberum , fed fufficit, unum, autalterum disjundive ,
&feparatim venficari, ut probavimus fupia j Etratioeil ,
quiaaliud efl vis, aliudmetus: Visinfcrtur corpori , me-
diantibusmalistraftationibus, carceratione, verberibus,&
hujufmodi; Metus vero infcrtur animo, Sc t{\ trepidiitio
45 mentis ^ inftantis , velfuturipericuticaufa, adText.in kj^-
primaJf.deEo , quo-hnet. ciuf.lif Glojf. additlonalif if: cnp i.
ele Hts , quavi, met.cauf. Nosautemnon praetendimusnul-
litatem profeifionis ex capitcvis, illatae corpori, videlicet
excaufa verberationum, malarum traftationum , & hujuf-
modi, fed nullitatem praEtendimus excaufametusillati ani-
mo Th.Liv. mediante comminatione denegationis alimen-
rum, & interverfionis Status, quorum utrumque eratperi-
culum mali graviffimi, aptumad incutiendum meium ma-
ximum fufficit enimpronullitate aftus, quodinterveniat ,
46 vclvis, vel metus disjunflivei Etdefatlo, tam Textus
JurisCanonici, qu«lmCivilis, utuntur particuia disjundi-
va, vely utvidere eft fub fequenti titulo urriufque Juris</f
His , quievi, mctufve catifa jiunt at bentjdiffcrentiam hanc
ponderatrtPo«/.fow/".44. num.i ^.& meliijsiJof .dn 641^ nu-
47 tncr.z$.par.\.rcc. th\ : Ultra quod ipfa deponit devi , non de
vietu, qudelonge inter fe differunt ; Illaenim refoiur ad co>-
pus , Ci*" metus ad animum , Glo[f- in l. Si vi, vel metu, verjic/i
vi C.de lij quo! vi, metufve caiifa fu» t , Sc ideojuremeritoiin-
perator redarguit Martianum , qui purabat nonadeffe vim
iine vulnere , feu malis traftationibus in leg. Extat enim I ^
48 ff.deEo, quodmet.cauf.\h\ : C\efardixit , tuvimputas effe
folum, fihomines vulnerentur .
Hujufmodi metus, a principio illatus Th.Liv.dur.ivit
c. iam de tempore vertitionis , ac profeflionis , quia cuni utro-
quchoctemporeinfpedo, vivcretadhucMarchio , quifue-
49 ratcaufa metus, & vigeretctiameadem potentianocendi ;
In hiscircumftantiis, quicumqueadusfiant a metum pafl"o ,
etiamfi extriniecds appareant liberi , & jucundo, isero^ue
animofadi, pracfumuntur femper , &adi'cmper meticulo-
fi, commentitii , &fi£li, quia hoc habetfpeciaicraetus, ut
infuperficieoftendat volitionem, inmedulia nolitionem, &
fcinditur cor hominis induaspartes, & una parseft velie ,
alteranolle, primafuperficialis, iecunda realis, iiintverba
Baldi, lelaia aliarbofvot.decif.fjj niim.i^s.lib.yCamma-
50 rat.refponf\. art.\. num 14, Et ideodurante caufametus ,
difficile, quinimoimpoflibilereputaturprobarecontrarium ,
& nullus aftus, etiam juratus, &exprimens omnimodam
libettatem , & ipontaneitaiem, capax cliexcludcndi nie-
tiim, ut probavimus fupra ; Quinimo qu(')magisapparont
fpoinanei, comagisconfirmantmetum , durante ipiiuscau-
5 1 ia liot.dec.^gi. num.i.Cor. Ludovif.&dec.^sy numCi. &d:.-.
628. num i.&prrtot.cor. Merlin Nequcclauiulae fpontc, &
libenter, in ipfocontraQuappofirx, mctum jam incuflnm
cxclodunt, bent) Valcmuo! conf.ig.num ^-j. Roland.ay.tH.
51 conf.ioo. t>iim.i^.^.lib.^.Staiban.r/fo!ut.70. num.34. Hermo-
fill. adll. partit.glofi.leg.s6.partlt.^. tit.S- num.-jS- CafliH.
contr.Jur.lib2.cap.^g.nuw.^^z.\bi: yiut in hiflrumentodicc-
refur , Cpomi^contraSumfuijfece/cbratun' , tjui,i per eundcm
timorcm appofita ccnfcmur talia verba , pcrquemfaffusfuit
contralius ^ & ncdum "nn tollitur pr<cfumpiiometus petialia
Vcrba, fcd r.ugetw , &ycm!n.itur •
Neque continuatio metusdetcmpore veftirionis, & pro-
feflionisprobaturcxhacfola , licet praEvalidiflima prxfum-
ptionc Jurisv fed concurruntulteriijscxtrinfccaducumenta,
quaE hanc veritatcm adeviilcntiam oftcndunt. Dctcmpoic
J3 enimaifumptionis habitus Religioii , & prarciscdie .Tntcce-
dcnti, Th.Liv.coniinuc^pIorabatexcafola pondcrationc ,
quddMonialis coattc ficridcbcbat, & prx lacrymis vixlo-
39
quipoterat, itautfugiebat Cantus, Sc ChorxiS, adeama
meititia fublevandam ex induftria Marchionis deftinatas , uc
ref.rtteftis, formitercxaminatus,ibi .- Miaccorfi , chepian-
geva dirottamente itt vece diflarfollevata perla Converfazio ■
ne , che aveva, e non mi rifpofeper il piangere, chefaceva. per
ilche nuovavente glidijft, feper qualcaufa Ellapiangejje :
Mirifpofe, che confiderava , cheilgiornofegueniedovearac-
chiuderfi dentroil Monafterocon tantafua averfione, mache
fperava di dover dare fodisfazione a tutti con lafciarci la vita
©c. &concordatetiam Minaccionus, fubhacfua depofuio-
nesdefunftus ibi : Cie il giorno antecedente a quellofi dovea
veflire , riflettendo aWatto , che doveafare, gli tremorono tutte
/'oj[/a, & concordat etiam moderna Abbatufa , ibi: Mif»g-
giunfe (hoceftF. Ziucchius) cheUgiorno avantifiveflijfe la
ectta Sig. Paliavicina ave la avute dellefmanie , fino a venir-
gliunaccidente ( Notenturquzfofequentia verba, &pracci-
la caufalis) perche non volevafarfiMonacha ; Hujuiimodi
enimdeliquia , fufpiria, tremorOifium , & lacrymae pri-
dicante veftitionem ,(\iin figna manifeftiflima coadaE volun- 54
tatis, &continuatioaismetusin ipfomo.mcnto veftitionis ,
quia tefte Diogene in Tfoade : Sujpirium niorfut eft doloris ,
ScOvidiuslib.i-Dc PoritoElcg.ibi: Namlacrym^ interdum 55
pondera vo.is habcnt , & ex noiiris Menoch lib l.yr<efumpt.
iz6. num.iy. Rot. dec.1,16. num.^o.cor. Ludovifh dec.^s<i-
num.z.cor.Seraph. dcc.zy num.^g.cor.Arguell.
Hujufmodi conqueftiones, & lacrymas vidic, agnovir ,
& refcivit Marchio Patcr , fed cor ejus induratum femper in-
flexibileftetit, quinimo vix icquta veftitione, de oppreiTio-
ne, & concuflione innocentis Puellae cjtis Filiae, nova ja- j6
ftantiat fpccie, fummopere gloriabatur, ut retert de Ga-
fparisejusMagirterDomus, ibi : Anziunavoltadoppo, cbt
dettaSig.Terefa Livia fivefli Monaca indifcorfo, chedetto
Sig Marchefefece con me teflimonio , fentj dirgli quafiglorian-
dojene , le feguenti , e confimiH parole , cioe : Gia hb mejjo un
Cateniiccio . tanto hbfatto , flnche cifono arrivato afarlaM»-
nacha . lofonoun Uomo , che qu.xndo ml metto in capo una Cefa,
coiUa voglio, ecosihii dacffeic : HaEcauicm jaft3Titia,qusc
refpicit tempus praEcilum altumptionis habit us , fafla ab illo-
met,^ qui metum incufllt, probat manifetliflTime mecum , 57
urin punftoponderat Cammerat. yefponf.i.art.i.num.icSc
f rmavit Rot.dec.6^<. num.iS.par.i. rec.
Dc temporc etiam prycilb profclTionis concorrunt plura
evidcntiirimafignacontinuationismetus, nempetlmor, &
maxima follicitudo Marchionis , r,e ejus Filia contrariam
fuam voluntatcm propal.ircr : P/jresdcclatationespauloan-
te fa(3«cabeadem Filia dccjus contraria voluntate; Pallor
vultus, & tremula vox inadu proferendi vota ; Dedarato
ConfeflTarii, quidederat Exercitiafpiritualia , quiJeam rc- ^H
^exttaiuncerverlloftravjgante, volubile , epocoinclinatoall'
offcrvanza Regolare , qujeomnia latii>sexaminavimuslupra;
Quibusaddimusnovamjadbintiam Marchionisftatimfequu-
ip. profeflione de mctu incufTo ejus Filiac, quim refertde
Marchis, ioi: Dunque e mejfoil Catenaccio ,sbattendo)e ma-
mi, adeffodi, ch; fcappi , fe puole . Quaejaftantia probac
ad cvideiitiam ex ore proprio Marchionis coaftionem, Sc
mctum de tempore praccifo profeifionis, ex authoritaiibus
fupra allcgatis .
Nequeattcndimercturtbrmale cxamem fex Monialium ,
fuper quo tota contraria dcienfiocircuit, &rcvoIvitur, cx S9
rarionibus, llipraexpcnfis .
H;cc erant fundamenta , cum quibus prnceiTum fuit in
practeritaCaufaE propofirione, veriam quia infiftebaturadhuc
txadvcrib intacita ratificatione, &quia nonnulliexnoflris
teftibusrefcrehant recIamationesTh Liv.fcquutssinD.imo 60
qualificatsE I cribna:,ad removei-.dum omncm icrupulum prx-
tcnfae tacitae ratificationisintcr intormandum expofuimix ,
quoJ dignifllmusPraslatus, cuius opera inita fuit traniadjo
interMonafterium , & Curiett.im repetitis vicibus Th Liy.
infinuaver,)t , quod talistranfaii^iocidem nonprjriudicabat ;
Hinc dilatn Cauiae reiblutione iniunflum tuit, ludd audi-
icnturd.qualificatJCpcrfonaE, & cxami^iarctur ali-- , quibus
adimpletis , in^raduquodam iupcrlativocomprob.u.vreman- 61
lerunthaE duaecircumrtantiaE ; Prima, quddetiamind Do-
moT. Lcxclamavit, &conqHerta fuit : Etiecunda, quoJ
contra fuam volunratem , &fubfiducia, quiyiilla fuisprx-
tcnfionibus non prafjudicaS.u , non tanquam principalisCon-
trahcns , icd uii una ex ccetu .M>->ni3lium , praEfcntiam fuam
pixrtitit controverfaE tranfii-^^ioni , & iic r.cque ;icr umbram
t.icitcratificavit liiam protcflionem , in radicenullam .
Quod attinet ad primamcircumftantiani : n.->n polTumuj
.-iiTcrcre fcliqui>d de rciponfionc primi, quiailiam nonvidi-
mu^, fcd audivimus dum..ix3t c?rcterus, quod nihilcon-
cludit ,
40
Difceptat. Ecckfiaft. Dominici Urfaya.
dudit, necpro, neccontra; Nobisigiturfufficicquodex-
prefs^ non excludatreclamationes, & contrariam volunta-
tem Th. Liv. Quia ciim agaturde ViroqualificatilTimo, (uae
notoris probitati non congruit , referre conqueftiones, &
contrariam voluntatem d. Puellae, etiamfi deilla plenifli-
mam, &certamnotitiamhabuiflc, quiaauxiliumprsebmf-
fet Marchioni inreprohibita , commodandoDomum, ad-
6i verfus difpofitionem Conc Trid. de Reform. fefl.ii.cap..^ .
Undeetiamfi id fciret nonteneretur refpondere, exanimad-
verfis per Bald. in leg Si defenfor. %■ Qui interrogatuf , in
verfSummatim. de InterdiH. aSl. & ^ro^od^tSeraph. de Privil.
juram.privil.^i- num.ig-j. Quinimocum exprefsd nonnega-
verit, & plurids recufaveritfefubjicere examini, haec ipfa
recufatio, & proteiatiopleniflimeprobatnoftrum intentum.
Non fic autem alter teftislicet vald^caftigaie, loquutus
6i fuerit.- In primis enim faffus fuit, quod Th.Liv.plenam
vocationem fufcipiendi habitum monafticum noiihabebat ,
ibi : Cenobhi che indettotempo nonaveua plenavocazione di
farfiMonacha .
2. Narratquamdam circumfiantiam , quae fola infupera-
bilemaverfioncm Statui religiofo manifeftat . Supponit enim,
quadamdieeandem Th.Liv. inflatu verae defperationis pofi-
^4 tam,altasconqueftionesfecifiecontraipfummetDeum,hifce
verbis, ibi : Ed e[fa aveua rifpofio alla mia prefenza ,che Lei ,
cioe la Sig. Terefa Livia, ccnftrataua con il Sig. Iddio , e chefe il
Sig. Iddio la voleua Monaca , doueua ancora dargli la voCazione.
3. ReferteandcmTh.Liv.pridieante fufceptionemhabi-
tus, circafinemprandiiexabrupto, acfineullacaufapluri-
6$ mum lacrymatam fuifte, & eademdiedefero poftccinam
majori impetu l.icrymas effudiftc, ibi : Nelfine del pranzo^
dettaSig.Terefa Livia proruppe inunyianto grandijfimoall'
impToinfo , [enz.fche lopoffa ricord.irmi , che occafione auejfe
([ipiangerei>!guelpunto,&:pa\i\dpoR., ibi : Immediatamen-
te , chefufinita la Cenaproruppe di nuovo in un piantogran-
dijfimo, epiufirepitofodiqueUodellamattina, edurbapian-
gereua horain circa, Edlo vedendolacoiipiangere, fiippo-
vendo ( notenturfequencia verba) che piangejfe perche fifa-
ceua mal volentieri Monacha, cominciai aconfolarla, & in
hoc concordat cum om nibus aliis teftibus .
4. Contcftatur , quod eadem Th. Liv.fugiebat cantus ,
& couverfationem aliorum, ibi : Gli fii procurato inCafa
tniaqualchediuertimentodifera, cioedifuoni, e cantine/li
66 qualiiejfaSignoranon vifitrattenecontinuamente, maanda-
va, eveniua perlaCafa, in qua circumftantia clarius lo-
quituralterqualificatus leftis; Malamedema allorami rifpo-
fe , che non ficurava di fpaffo veruno , e queUo agfaltri era di
follieuo, per Lei eradi tormento , anzich: era impofiibiledi
poter flareinconuerfazione condette Stgnorefenza dare aco-
rofcere la fua pajfione , che ritraeuad.il nfieffodi ejfer gionta
fora di andarfia monacarecontro lafua volonta .
y. Denique fatetur, inipfa die veftitionis , fequuta jam
funftione, vidiffe Th.Liv.ocuhs lacrymantibus, \h\:Ben-
che la vedejfi congU occht lacrimofi in occafione, chefinita lafun-
<7 zione veanealla Porta del Monafieroperfar mecequalche com-
plimento: Hde .TUtcm circumftantiae , relatas k diito tefte
omniexceptionemnjore, plenifiime probant conqueftiones ,
& reclamationes Th.Liv. & plus piobani quam incorticc
verborum fuit exprcfTum , quia I toto contextu examinis pa-
tet , quod voiuit exdudere PerfonamaitcriCisteftisabearum
notitia, dum neque in pr.indio,nequc inccena, quandoTh.
Liv. adeo vchementer pioravit, diftus alius teftis repertus
fuit praefens ; Rurfuspatet, quod referendoconqueftioncs ,
utitur terminis A\m\r\\xi\v\s poco volentieri , pocavocazione ,
&difrimulatcaufam pioratusinprandio, haecautem omnia
tcndunt, non ad celandam veritatem , qnae ex jam relatls
cmicat, fcd ex aliquali minoratione avcrfionis , ad magis
confirmandamprobitatcm utriufque tcftix, ne vidercnturin
re^S Conc. Trid fubanathematcprohibira , manusadju-
triccspraebuiffe, ut Rifleflciiti patet .
Neque in aliquo obftar , qu(iil po(t fequutam vcftitioncm
68 ampliusnonreclamaveritcumdiino tcflc ;Sufficit enimqu6d
rcciamaverit , & conquefta fucrit cumaliis , tam tempore
Novitiatus, quam poftca , ut latiCis probavimuslupra ; Nc-
qucopuserat, quod cum omnibus, & pr«l'crtimcum confi-
dcntibusPatris , caidciTi cantilon.is repctcrct .
Miniis officit antiqu.itum objeclum, qut^d Marchiorcli-
querit cjus F^iliam in libcrtatc , dumincafu non (cquutapmo-
<!9 nacationi^ hxc comminatus fuerit , ibi ; Ma nonficcndofi
Moniicba farebbe fiatauna Pouerella , echc 1'auerebbe mari-
tattt adun Serultote , ounA/tifta, ut rcfert dc orc cjufdcm
d.teftis, quae mina: aptJcnon fint ad incuticndum mctum ,
ut folet cxad verfo cxagcrari .
Idem fiquidem teftis fatetur, non retuIifTTe omnia, quas
audiverat a Puella , ut colligiturex illis verbis , ibi : Fer-
cbe , i ra faltre cofe , mi dijfe la medema Sig. Liuia ; Et ided
inter alias res , expreffas ab eadem Th. Liv. & a didlo tefte
recititas, ibi : Tralea/trecofemidiffe; verificatur tota la-
crymabilishiftoria, totaquemachinatio iVIarchionis,adeam
praecise compellendam adStatum monafticum, quod fcili-
ceti principio Marchiocaepiream terrerecum matrimonio
inaequali, fed videnspoftek, quod abhifce minisnon terre-
batur, fed potius acceptaveratmatrimonium ordinarium ,
&inaequale, pro quo Conftantia Materaliquod fubfidium
poftulabat , graviores minas adhibuit , & matrimonium
etiam inaequale impedivit, fedeclarando, qudd fi illa nu-
beret in fEBCuIo, nonci voleuafpendere Jnquairino&ce j'e 70
tuafiglia, penfacitu, cbelononcihochefare, nelaconofco
perniente, ut deponunt tresteftes, exadverfo indudli , &
produdli in Tribunali Camerae. Quinimocum C'efciusre-
ferret inclinationem Puellajadmatrimonium potiiis tempo-
rale, quim fpirituale, fever^refpondit Marchio ; Sifara
Monaca, ocbe Leivoglia ,oche nonvoglia , & pluriesidipfum
expreffitcum aIiisfuisConfidentibus,utrevelavitteftisqua-
lificatusPiQorfamofus, ibi: Si efprejfe piilvolte , tantocon
me, quantoconaltri, efagtrando , chelavoleuamonacare ,
ancorche Leinonvoleffe, econtrolafuavolonta, utprobavU
mus fupra .
At quid aliundd in hoc pundo argumenta qujerimus.^Deus
ipfe, qui eft Proteitor veritatis, manusfuas adjutricesde-
dit, ut haec denegata libertas nubendi infseculo, ex fado
Oppofitorum in lucem prodiret ; Quippe poftquam iidem
notitiam habuerant abexamine didiultimi teftis , quod in
Domo N N.ThLiv. magnamconfiJentiam habcbatcum
Anna Maria Boloanina, tuncCubicularia , & nunc Mo- -i
niali in MonafterioS. Margaritaede Urbe, procurarunt ob-
tinereab eaatteftationem, quam noluit facere, &proptc-
reafecerunt praefentareeidem Monitorium Excommunica-
tionis, cujus vigorepoftquam narravit hoc fadum , revela-
vituherius nonfoliim continuas reclamationes, &conque-
ftiones Th. Liv.circametum , &coadionem, abipfapaf-
fam, fed etiam circa ademptam fibi Iibcrtatem nubendiin
Saeculo, ibi: Indettotempoprefemoltaconfidenzaconmeitc.
e mi diceua , ed efaggeraua lafua difgrazia di ejfer necejfitata a
farfiMonacacontroldfuavolonta, dicendomifpeffevolte , cbe
Lei non aveua vocazione di ejfer Monaca , & chefe il Sij. Mar-
chefe fauefie lafciata infua liberta non fifarebbe maifatta Mo-
naca, mafifarebbemaritata, fe il Signor Marcbefe fudetto
gliefavejfe pcrmeffo; Idqueetiam confirmatur , tam quoad
continuas querelas, quam quoad ademptam libcrtatemeli-
gendi Statum faecularem ab alioqualificato tefte, inomni-
bus contefte cumdifta Moniali; Undefupponereinhister-
minis, quodeadem Puellarelidta fuerit inlibertate r.ubendi
inSaeculo, poltquamnonfolum noftri teftes, fed etiam di-
6la Monialis metu excommunicationis contrarium revela-'
vit , idemeft acSolem in meridiecontrovertere.
QuoJ vero attinec ad fecundamcircumftantiam, nempe
ad praetenfam tacitamratificationem , clicitamex interven- 7»
tucjufdem Puellaiin Inftrumento tranfaftionis, iniraeinter
Monafterium, &Curieitam, hodieomnlsquaeftioceirat cx
f.i6lo, de mandatohujusSac. Cong. rclatoab eodem infigni •
Praelato, quidetempore Tranfaftioniserat AJvocatusMo-
rafterii, &praevidens, quod Incafu vifloriaefupcr fuccef-
fione ad hxreditatem M.irchionis totum emolumcntum que-
rcbaturCuriettz , quaecrat RenunciatariacjusFiliae , om-
neftudium adhibuit, ut ad utilitatem Mona(h-rii fieretcoa-
troverfa Tranfadio, & inrer ipfum, & Gorum , quicrat
Pfocurator ejufdcm Monaftcrii , abfqueulla fcicntia, lam
didhD. Curietir, qu.im Th. Liv.praemcdiratusfuit modus
traiific;cndi , vidclirc-t , qii('>d incafii recuperationis duarum
unciarum, una dcbcretur Monaftcrio, altera Matri ; In
c.ilufucccftionis.Td iniegram hxrcdit.ucm , medicias (pcila-
rctad Monaftcrium, &alia medietasad Matrcm ; Et inca-
fu fiinplicis Livclli, totum , & intadlum rcmancrct pro
Moniali .
(^iamobrcm, requifito confcnfuhuictranfadionl, tam
JCurictta, qu-^m A Th Liv. Curicttaad requifitioncmdifli ^j
Ptselaii ftatimconfciifit ; Ccontra vcrt^ Th. Liv.qusc jam
mcditabatur intcntarc Judicium NuIIitatisfuar profefTionis ,
licctpluricslaccffita^Goro, &^ q.F.mcifcoMinacciono ,
quicrat Clericus S. Marix Majoris, noloitd. Tranfaftioni
incurdaeconlcntirc, ut rcfcrr dii^.PrxIatus, ib\ :Ortenni ll
confe^fodc/la M.idre , noncoii ilGorl, ediidettt Giovinc ,
pcrche ml riferirono, rhe perquantoavcfierof.iiio, ladetia
MonaCancnvo/cvjconfenHre, econvenijfimo, chcloand.ijftal
Monafic-
Tom. IV. Pars I. Difecptatio I.
41
Uonafiero; Accefllc propcereadiftusPraelatus ad Monafte-
riuni, &redargutaTh. Liv.de ejusrenitentia in praeltando
confenfu diftae TranfaiSioni , quiad utilitatemproprii Mo-
rallerii tendebat, ipfaaperterefpondit : Che dubttava, cbe
foffea Lei^ td afua Madte dipiegiudizio 6":. Additque nul-
lam foIlJcitudineiTihaberedeutilitatelVIonarteriJ , ea reddi-
taratione, ibi: Petcbeild. Marchefe l^ttveua faitafarMo-
nacacontrofuavoglia, cbe Vi ftaua mal vo/entien , echequan-
dolaRobba foffe andataal Moiajlero., tanto ejfa r.6n aucebbe
avutoniente, quams^isdiitus Praelatusomnes adhibuerit co-
nacus proobtinendodiftoconfenfu, adhucTh. Liv.tota illa
diefemperrecufavic, ibi : Nonvolle darmiquel giornorifpo-
fla conclufiva e mi ricordo , cbe dimorai quafiftno aW Ave Ma-
ria da Ella .
Nonomifit tamenulterioresdiligeiitias, utpartesoptimi
'Advocati profuoMonafterioimplcret; Nam itcrumadhi-
buic operam Gori, &Minaccioni, uc Monialis confcnfum
Ov fuum Tranfadlioni accommoJaret; Sed vanaeeciamevafe-
runt iftaenovxdiligentia:: Quippe eifdcm Emiflariisaper-
j4 tius refpondit: Cbenon vokua fare il detto accordo., dubi-
tindodipregludicarfi, cbeg/ieraftato detto , cbe poteuaufci-
vedal Monajiero, promouendolanullitgdellafuaProfeJfione ;
Unde aegreferensdidus Praelatus adeo obftmacam renitcn-
tiamPuellae, iierum perfonaliceraccefllt adMonafterium ,
iterumque ea vehementiCls objurgata , uteam induceretad
confentiendum, prasmiflo prius, quod erat vanaejusprae-
tenfioexeundi ^Monafterio, &annullandi Profeflionem ,
(Sicenim, &nonalias]oquidebebat Advocatus Monarte-
rii) eamaflecuravit, quod Tranfadiopraejudicium fibi non
inferebat & fub hac infinuatione , & aflecuratioue confenfum
•poftea Th.Liv.prasflitit, utrefertidem Praelatus, ibi: Li
foggiunfi, cbedoueafar d.accordo, elevarfidalcapo talijen-
timenti , percbe non vi era alcun fiio pregiudizio ■> onde a det-
ta mia perfuafione , mi diffe isc. cbe auerebbe acconfentito a
dettoaccordo.
Occafione iftorum Congrefl^jum , plures reclamationes ,
j5 & altasdeclamacioiiescontradefedum Patrem, qui metum
incuflit, audivitdiiiusPraclatus, fed quia oblapfum tempo-
risperfefte deearum fubftantianon recordabatur , procau-
telaejus confcientiaenimisfcrupuloseagens, feabllmuiteas
referre : Sed veritaseft infubftantia, quodiftae reclamatio-
res, &conqueftionesadfuerunt, utipfemet proteftatur.ibi :
Anzi per cautela di mia Cofcienza inmatenacosigraue , mijo'
710 aflenuto di nfctire quelle cofe , nelle qualila mente mia xe-
ftauadubia, yifpettoacio , cbe rifguarda il dtfcorfotenuto ,ed
efaggerazioni faite dalla detta MonaCa con me nel parlare dellti
fua profejftone , nelle ooCafioni fopra efprejfe .
Ponderaiis igitur orombus circumftantiis , relacis a d. Prae-
lato, clarefupra omnemevidentiam excluditur prartenfata-
yig citaratificatiocx interventu inlnftrumentoTranfadionis ,
quianonfemel , necbis, fed tertiorecufavic confentircdich
Tranfaftioni , &ratiocurreGftebat, erac, quiadubitabac
dealiquo fuo praejudicio, quamreddidic primo loco, ibi ;
■Rifpofe , cbe dubitaua, cbefojfe a Lei,edafua Madredipre-
giudizio ; Secundo loco Goro, & Minacciono, ibi; Miri-
ferirono^ cbe nonvoleuafare ild accordo, dubitando dipre-
giudicarfi; Praejudicium autem timebat exeopraecisc , quod
intendebat annullai^e fuam Profeflionem , ui profcquendo
difcurfus retulerunt d Gorus, & Minaccionusibi: Cbegli
erafato detto, cbepoteua ufcife dal Monaftero, promouendo
lanullitadellafuaprofejfione; CCimautemfub fided Praela-
ti , celeberrimi Jurisconfulti, & Viriomni exceptionema-
joris, confenfum , fcu potiusmatcrialem pracfentiampras-
ftitericd. Tranfai^ioni , fubfuppofitoeidemfado, qu6dfibi
non prasjudicabat, ibi : Lefoggiunfi, cbe doueafardettoac-
rordo, eleuarfidalcapotalifentimenti, pcrchenonvleraal-
cunjuo pregiudizio; Haecreiterata renitentia tranfigendi ,
didumqueiuppoficum, fibi factum^ Viroomni fidedigno ,
excludit ad cvidentiam quamcumque tacitam ratificationem;
quiahicatlus fadusfuitnonanimoratificandi Profeflionem
nullam , fcd potiCis animoab ea recl.^mandi, dum voluic
priijs efle cauta, quod fibi praejudicium noninfercbat , ut
patet Refledenti .
Qi^;emadmodum igitur in fa£lo non regttpraetenfa tacita
ratificatio, elicitacxdida tranfaftione, ica ,& tantominus
77 relevacinjurc, tum infpcda natura , &quidditatcratific3-
tionis, tum auchoritateDD. incafupraecifo, tum &deni-
fjue circumftantiis anteccdentibus , concomitantibus , &
iubfequentibus-
• Etquiden» infpcfta naturaratificationis, namproeain-
ducendi^j:equiritur principaliter, quddadlus, quigcritur ,
importct perncccfse tacitam ratificationcm , & coaiinno , &
voluntateformali, praecifa, &pofitiva, tal.saftusfiac, ut
fcilicetratificeiurprofeflionullaj utlate probavimus fupra .
Hic autem tranfaQio inita principaliter f uit a Monafterio,
nonautem ^ Puella , quaeinillointervenit tamquamunaex -
Monialibus, non autem tamquam principaliter Contraheris,
&de fadonunquaro loquuta fuit, autroiferabilem fyJlabam
protulit, neque talis Tranfaftio, cadensfimpliciter fuper
rcpartimentobonorumhaereditariorum Marchionis, impor-
tat pernecefse tacitam ratificationem Profeflionis nuJlae ; 78
Rurfusfatla non fuitanimopraccifo, &determinato ratifi-
candi Profeflionecn nullam , fed potiCisanimocontrario , &
fnb afl^ecuratione , quod talis aftuseidemnon praejudicabat
fuperpunftonullitatisProfeflionis, &ide6impoflibile prcr-
fuseft, qucdexeoelici pcflit tacita ratificatlo, proquane-
ceflarium praeciseeftnovum Votum, &nuova voluntasfor-
maliSj&pofitiva icerumconfirmandiprofeflionem , iterum-
que vinculisReligionisfefubjiciendi, utpraeter aduudlosfu-
pra , e^regic ptobat/- ellizz traci.de Profejf- Religiof.cap.^.
f(ci,z.num.i-] infin ihi: Prtieterea ratific^tioprofejfionis in-
valida , eft novum Fotum, ideoque ciim i^oti vinculumnoa
contrabatur , nifivoiuntateformaliratificandi diclamprofef-
fionem, prefertimciimtalis rauficatiofit res maximi momentif
totum vitte ftatum fpeciuni , unde , Opetit maximamdeli-
berationcm .
Infpeda etiam authoritate DD. in hoc cafo praecifo , ex-
cluditur praetenfa tacita rat ficatio ; DifculTa enim hujufmo-
diquaeftione, an Tranfaftio, inita aMonacho, feu M^ 79
niali, importet tacitam ratificationem profeflionis nullae',
Ibiidiflime tuentur opiniDnea\negati vam pro excluGone Ra-
tificationis, ut videreeftapud iZc^Hjf. ^o.«/68 ^.Etiamnun-
quam, 'itCammarat.refponf.i.art.t.num.^.&pertot- Qixm
autem ifti graviflimi Anthoresloquantur in ipfocafu praFciib
noftro, &nullalex , aut Dottorallegeturexadvcrlbiucon-
trarium , reputari debeteorumauthoritasprocafu lcgis, &
jdemelt, ac fi allegaremus TextumCivilem , aut Canoni-
cum proexclufione tacitae ratificationisegregie Roi.dcc.z 121.
n.Z.cor.toccin-\h\ : jQ^.iorumdccifioetiamfirje lcge dicitur ca- 80
fuslegis, donecahui ullegetur , quicontraduat Ctc-Cfdec.^^.
num.i ?. cor. Anfald- ibi ; Simplc.t Do^or , magis inindivi-
duodifferens , &ftrmanscafum, nullumque habent Contra-
diiloiemprolege tenendus eft , &dc:zii. num.ii.par.y rec
ibi : Ciir» opinio isc, non babeat Contradiftorem ab eo , tan-
quamHcafulegis noncjl recedendum, & dec.ic6.num.-j.par.
18. ibi; Quandonon cxtat , qai contrndicat , Bo8oris de(i-
fiodicitur cjfus legis , & in Gienncn. J uris votandi i.Julit
1706. ^. .Quod indubitanier cor. Kaunitz ibi : Injudicanda
fequendaeji authoritas etiamuniuj DoHoris y inillis cncum-
ftantiis contradtclore carens . (^
Hinc inlubfifteos eft refponfio, qu6dC<jwf»<ir<jinmate-
riis Ecclefialiicis non fit magnaeauthoritatis; Ultraquod 8(
enim femper remaneret authoritas Rebujfi, qui communi om-
niumfeniureputaiur magnusCanonifta; Dicimus, Cam-
meratam magnam tacereauthoriiatem , non Iblum quia i"e-
cundiim elus Refponfum emanavit Res judicata , quae iuuni
pknarium efifedumhabuit, utlegiturin faepediflo refponfit
I. articul.z. in fin. Verum etiam quia excitat vivilfimas
rationes, cafque confirmat non i'o\iim cum dec. Rota Rom/i-
mat , fcdcCimaliisprobatiflimis Authoritatibus; Unde au-
thoritatem tacit, tutnex ieipfo, tumexre Judicatalequuta,
tumdeniqueexDD. quosallegat , perea ,quaefirmavity?or. ^»
dec.j i.num.ii.apudD. ProfperdeTerrit f(par.(y inRoma-
na Cappellanite ^.Junti iji i.$. Et ob idcor. yinfahi.
Denique tacita ratificatiocxcluditur ab anteccdencibus ,
concomitantibus , & fublequentibus ; Nam ante Tranfa-
ftioncm , ctiam vivcnte Patre tempore, quo nulla fpesexeun-
diaderat, nunquam voluit accedere ad Chorum, aliaquc
Exercitia, Monialibuspropria , peragere; Sempcrretinuit
Veftcs iaeculares <:Ctm illadeclarationeemifla temporcNo-
vitiatus, chepotevaejfere, cbeungiornog'.'ai'ejfeio dafervi- "j
re , ut rcfert qualificatustcftis, lemperque, &continu6rc-
claniavit, &conquerta iuit ,ut probavimuslupra . Detem-
poreproximo tranlaClionicontinuavit rcclamacioncs, con-
tinuavit inobiervantiam Resulr, & inobedicntiam Abba-
tilTac, tetentionem veftium licculaiium, malcdixit cineri-
busPatris, qui fuit caul"ali>icoart«monacationis; Qyiini-
modum Defenlbrcs Monaftcrii infiftebanc pro ineunda Con-
cordia virilitericmel, bis, & tcrti6rccufavit, quia nolebat
fibi prarjudicium intecrc luper pundo nullitatis lui protclTio-
nis; Quiscnimfibiiuadetcpoteric, quovi Puclla , quztoco
temporc antcaclo, etiam vivcnte Patro, quonulla .iJcrac
Ipesexcundi a Monaftcrio, declamavic, & reclamav t con-
tra iuam profcifioccm ; Eo poflmodum detunClo , & fic
ccfl"antc
4^
Difccptat. Ecclefkfl:. Dominici Urfayas.
ceiTantecaiifametus, ac refurgeniefpefeliberandia vinculo
Religionis, nulia impellenteciufade novo, exabruptovo-
luerit fe uitronee Reiigionis jugo fubjicere; profeflionem jam
84 nullam , & ufque tunc deteftatam , voluntarie ratifica-
re ? Profefto in iiiscircumllantiiseftedeo inverifimilisiia-
jufmodi prscenfa ratificatio , ut habeat fpeciem veri parado-
xi, \it in pui\iio obCeivsti Rot.tiec.^.nutn. 16. cor. Arguel. ibi :
Decimo addebat unus ex DotntHtr, nonejfe verifimile , quod
Francifca , qua perfpatium 24. 6f ultra annorum ante diHum
aBum , [e hUniakm ejfe con^anti/ftme recufaverat , &c. ex
abrupto, millaextrinfecaCompcUente caufafoitijfima , muta-
:a repente voluntate , Monialitatemfequi decrevijfet .
Ex circumft^ntiis ctiamfubfequentibusmagis excluditur
praetenfa tacita ratificatio; Nam Tranfaflio inita fuit de
menfe Odlobris i^i^.Pofthioc tempus nullum fignumcon-
verfionis, feumutationis voiuntatisdedit Thi.Liv. Namab
8t aniio 171J. ipfamet faffa fuit , quod erant jam duo anno
continui , quibus nullam validam confeflioncm fccerat , in
qulbusincluditur tempus pra;cifuni Tranfatlionis, & tem-
pusanteobitum , & poftobitumPatris , utrevelavit teftis ,
quafuit Educanda in Monafterio. Rurfusclarius exprime-
bat, quod volebatfuam ProfeflioDcm annullare, utretuie-
runt^loniaiesdigniflimoPrasiato, &conftat exejus Biiie-
do. (?cdeniquenoiebat, ut priijsetiamprafticabat, obedi-
re Abbatiffae, & accederead Ciiorum , refpondendofemper
ibi: Econcludeva fempre, cbe Lei Kon era Monaca , nevole-
"vtt effer Monaca &c. ut profequiturdiftus teftis ; Quamobrem
fiproinducenda tacitaratiiicationerequiritur votum, & vo-
tumprincipalitcrconfiftitit inobedicntia Abbatiflaj^&ob.^er-
vantia Regul.-E , eoipfo, quod infadonon verificaturpoft
Tranfaftioncm ifta obedientia , & obfervantia Regulae, per-
necefle fateridcbet ; quod nonad^uerit ifta tacitaratificaiio ,
feutacitus confenfus novae profcllioni; Qnippe tacitus i(ie
confenfusconfiftitit in animo, qui non videtur; Sed abope-
ribusdignofcitur, & talis praefumitur , qualemfaftademon-
S6 ftrant, a.dText.inleg.i.^.fin ff.deBololeg. l.abeoff.deSup-
pelhS.legat.SurdusconfZi.num.n.tgXQp^ Card. Pallavic.
/je/1'I/lordelConci/./ib. 2. cap.ij.num.il. Undecumverba ,
&opera, qu^dixit , & fecithaec 1'uella, fignificentdiflen-
fum crga profeflionem, manifelte denotare videntur, de-
fuifleconfenfuminadu Tranfadionis, proratificatione ne-
ceflarium, utper hasc fere verba probat Lezzan confuh.t^-j.
87 ««»«.41./;^ 4.ubi»ttW.4.2.ficprofequitur: Pr^fertimcumta-
lia verba , opera ,feufaffa , nonfoliim antecedentia , fed etiam
Co>'fequeniia jiierint ; Rot.dec 6^. num.s.par.z.rec. Semper
ciiim taiiapraelumunturmedia, quallafuntcxtremaadr^xr.
iitleg. Sicut^. No/i videtur ff. Quib. mod pignor. &femper
apcrtus diflenfus, refuitans a reclamationibus facitceflare
taciiumconfenfum, ut lateprobavimns-
Minufque tacita ratificatio erui poteft ex quibufdam Bi-
liedis, fcriptis Marchioni Patri; Qula cilim Marchioeflet
iile, qui metum incuflerat, &dubitaret femper, ncFilia
reclamaret, quia lemperconfcientiaejusiarfa remordebant ,
S? ut indicat unumexeifdemBilieftis, ibi: Nonmiviene ave-
derfpejfo, perche hanon so, cbe dttbio, maquclio, che Lei
penfafe lo levi pur dalla r»ente &c.debebzt p^optercaFiVia fin-
rcre, &o(^endere Patri proprium contentamentum, quod
nicium nonexcludit, uc in terminisde Epiflolis, fcriptisi
IMioPatri, qui mctum inculTerat, probat , Rotdecif.yj.
num.j.cor. Veuting.i:} dec.\ -jynum.^tpar.i. rff. cumaliisre-
latis (upra ; Praeierea ponderare fuppiicamusquod omnia (u-
pradifla Biliedta fcripta funtdurantecaufa metus , &occa-
fione , qua Filia femper in cis aliquid poftulabat a Patre; Un-
de praEfumuntur (ludios^confefla ad alliciendum I'atrem , &
ad carpenda munera, nonautemad ratificandam profeflio-
nemnullam; Pr«fcrtim quia haecerat Inflrudio, quamre-
cepcrat k Barthotetta tcmporcfuxeducationis; Scdeanon
obflantc, dumfcribebat vcrba , pratfcferentiacontcntamcn-
tumfuianimi, iicet fingcrcr , manusipfa refiftebat , & tar-
d^crat, ut rcfcrtipfaBartholcttaibi: E con qneflemieper-
fuijioni, s'induceva afcrlvetgli il biglielto fifc. Anzi m'accor
fcvo, che nel fcrivere parole , concernenti il fuo affcnfo difarfi
Monaca, vifientava , e jcmprefaceva atti liimolta aveijione.
Exciula praetcnfa tacita ratificationc , imputari non potcfl
Th. Liv.cur acquicvcrit pofl obifum P.itris 50. menfibus, &
injudicio priusiiullitatem fuac profeflionis non dcduxerit ;
Quia k dic obitus P.uris , fequuti dic 1 V Martii 1 7 I4. ufquc
89 addicmlatx.ScntcntixinTriliunali Thefaurarii, quarevc-
nitdemcnle Dec cjufdcmanni lyi^.nondcbuit, necpotuit
Jddiciummovcrc, Qiiia pracccdcrcomninodcbcljat probatio
(u3r.-FiIiationisrcfpc«u M.irchionisPallacicmi , ^quapcn-
debat ciiam probatiomctosgravifliiDi; Nano, feclufuFi-
iiacione, & Paternitate rei|jediv^, doriiis, & dilficilius
eratprobaremetum ; Poft iatam verodiflam Sententiam ,
intendebat flatim Th. Liv. judicialiter reciamare; Sedfub
principio anni 1713. quo per obitum b.m. Ghezzi fen.fuie
cleftus alter Praeiatus Monafterii , fuitabipfo pofitiveim-
pedita , otipfemet integernmusfimui, & illibatiflimaccon-
fcientias Praeful dcmandatohujusSacr. Congreg. contcftari -^
dignatus fuit io praeterita Caufas propofitione; Ex quibus
omnibus p2tet, quod femper indecurfudidorum 50. men-
fium fuit Puella iegitimd impcdita , vei a neceflaria praearo-
bula probatione failicirca luam Filiationem, velabaequa-
literamaro, acduropiaeceptoSuperiorisMonafterii.
Ex his igitur dijudicari iacile poteft, quantijm erronc»
fit contraria exceptio, qu6dhafcnullitas profelFionis , tan-
quam fabula invcntafuerupoftamiflam Caufam Succeflio-
nis in Tribunali Camcrae , quod evenit de anno 1 7 1 6. Si-
quidem duo celebres Prjelati, lcientia, &confclentia infi-
gnes teftati funt , quod Puella intendebat promovere hoc 50
Judicium, unus, ante latamfentcntiam ad favorcm Mo-
nafterii in Tribunali Thelaurari , quinimt^ ante initam
Tranfa<Sionem; Alicr vero, vigentejam Scntentiafavo-
rabili , & antcquamCaufaunquamfuifl^et propofitainCa-
mera, utconftatcxejusBilitefto, quodconfirmaturiMo-
niali Caccia hodierna Vicaria, formiier examinata, quae
hanc circumftantiam difTimulsre non potuit , & exprefs^
fafla fuit, quod poft annumcirciter^dieobitus Marchionis,
&ficantequam fuiffec propofita, & amiffaCaufa inCame-
ra , ccepit Puellareclamare, ibi.- Percbedopodtttotempo ,
cioe unanno in circadoppolamorte delSign.Marcbefe comin-
cib a lamentarp, e dire , cbe fierafatta Monaca perforzxt ,
ecbepero non volcva continuar ad effer Monaca , edetta recla-
maztone dadetto lempoin quai'ha fempre continuata , ecioe
pubblico, enotono, non/oloinquejio Monaflero, maanzicre-
dopertutta la Citta di Roma; Prxtereaad comprobationcna
minarum , & reclamationum Th.Liv.ante obitum Mar-
chioniSjConcutrunr ^o.&ukra Teftes, & totalisecircum-
ftantiae, fnperiijsponderatae.
Omittidemumpoterataftcclatadcclamatio, quodinUr-
be nunquam ex capite vis , aut meus annullatum fuerit Ma-
trimoniumaliquod, vclaliqua ProfelTio, obfacilitatemre- 91
curfus adPrincipem, &ad Judices, dequain RomanaPc'
cuniariai. Decembris jyiy^.EoquecoramCard Althann.
Quodque cffet rcs fcandalofaaperirehanc viamreclamandi
ctKterisMonialibus.
Prima ctenim pars objefti non rcgit in fafto, ncc quo-
ad Mairimonia carnaiia , nec quoad Matrimonia fplri-
tualia .
Quoad Mairimonia carnalia , quiacontrarium videreeft
i^ltb.i^. Decret.bujusSacr.Congrcgat.fol.zo6. in una Roma-
n.i Matfimonii i6.Septembris 16:9. quam refertetiam Csr- 9»
rad. in Prax.Difpenftf. lib-y.cap.-j. »1/^.42. Ideaique videre
e{\ in decif.i^.part.iz. rec.&decif^9i, cor. Dunozzett. jun.
<bin Romana Matrimon. 19 Maii 164I. coram Pirovan.if
in alia Romana Matrimenii anni 1 699. me fcribentc , dccifa jt
Card Vicario inter Lauraai Poiilenam Orphinam ,& Joan-
nem Roverellium .
Q116 verd ad Matrimonia fpiritualia , feu Prnfefnones
contrarium viderceft iff /io/wafftf Profejfioniscor. Remboldt-
Cif^s^.ScinaliaRomana, fcujanuen. Nu/litatis Projejfto-
nis coram Cerr, decifsoS. Et relpeflu bujus Sacric Congrega-
ticnis , idcm vidcre eft in Romana R inlnt. it. Februans 9 J
i6i.^./ib.^4. Decret.fo/.s^.iitergo, ubidcmetu, incuffoi
Matre , & Avunculo Reiigiolb Clcricorum Regulariutn
Minorum . Et in Romana Nu/lit.ttis Profejfionis zi.Ja-
nuar. 1691. /ib.^\.Decretfol2T.\ih\ demetu, incuflo Reli-
giolb Ordinis Pracdicatorum ab cjus Fratre . Et in Romana
R.inint. 5 Apri/is 1 704. //^.54. Dfcm./o/.io^ ubidc metu , j
incuITo Religiofo annorum 1 5. profefTo in Rcligionc Ordinis i
S. Bafilii . Et in Romana , jeii Lucana Nullitatis Profejfienif f
j-^.Aprilis ijo6. lib-iS. Decret.fol.\ii.a tergo, ubldcme-
tu, incuffo h Patre Juvcni annorum 1». Rcligiofo profeHo
intcr Miniftrantcs Infirmis. Idcmque determinavit Card.
Vicariut 16. Al.j/i lyi^.nullam declarandoProfeflioncm in
OrdinePrsEdicatorumcmifl"ami» P. PhilippoRinaldo.
Ncquemirum videridcbct , fi nonadducanturalii fimilcs
cafus, abhacSacraCongrcgaiionedccifi , carationc, quia 94
illiusantiqui Libri, inquibusadnotantur Rcfolutiones, ca-
rent indicibus, ncquc faciiccftomnia illius Volumina im-
probo laborc pervolvcre .
Minulquc (ubfiftcntiamhabct infccunda fuipartc, qu6d
fcilicet cflet rcs fcandalofa, quiapofito, quod proiefliofit
rulla, prouc ex fupradiaistaliseft, dcbctomnin6 irritari,
quia
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
43
«5 quiaDeuscoadlafervitiaafpernatur, &ficdifponuntSacr.
Gancnes , & Concilium Tridentinum ; Nec unquam audi-
tum fuit , quod exequi leges , & quidem leges Canonicas Sa-
crofandtas, fic lcandalum, prout praetenditur exadverfo.
Prefertim incafuadeocircumftantiato, ubiipfemetCon-
feffariusfaiTusfuit , faiuteanimse T.L.in Siatumonacaii ,
efle penitiisdefperatam , ibi : Mentrelaconfderoperun corpo
iiifperato;Ei ubieadem Puelia inomniloco, &omnitem-
n6 porereclamavicdemetufibiincuffo, Htprobavimusfupra.
Munquain voluitaccedcread Cliorum, nunquam obedire
AbbatilTae , femper retinuit Veftes faiculares , cum declara-
tione y c/je poteva ejfere , cbeungiornogliavejferodafervire .
Projecit Velum in cerram , maledi.xit Cinenbus Patris , qui
fueratcaufafuaecoaflasMonacationis; Odio habuitomncs
Moniales; Validas ConfeffionesSacramentales biennio ,
07 &ultranonf£cit . Pluriestentavitfibiipfi mortem inferre,
&denique, quodmatureponderandum videtur deipfaju-
ftitia, &Providentia Dei nimis inconfiderat^, & magna
eemeritate conqucfta fuit , ibi : Se voleva,che lofojfi Monaca,
tnenedovevadar lavocazione , quaeeft probatio (uperlativa
coadlae voluntatis, ex quibus, pro nuliitate ProfelTionis
refpondendum procul dubio videtur, ncc inde fcandaluni
orietur, fed plura bona ; Prim6enim fiet Jus, &SacriCa-
08 nonesexequenturjSecundoParentesinpoflerumfeabftine.
bunt(fi talesadeffent) Jl fimilibuscoadlionibus, & tcrtio
deniqueliberabitur inteiixPuellaabaliquoinfauftoexitu ,
qui femper oriri folet in hiscafibus, juxta Text.incap.Cum
hcumdeSponfalibuSf & juxtafimilesmiferabilescafus .
$■ iX.
In eadem Caufa .
j T~>Emenfe Odlobris 1716. introdufla fuit haEc Caufaia
|y Tribunali Vicarii, ubi fuerunt exam'inati formiter
odto teftes fuper graviffimis minis, cx Parte Marchionis
Pallavicini illatis T.L.ejus Filiat , ad effeftum eam cogendi
ad fufcipiendumhabitum monafticum , &fuper metu, &
continuis reciamacionibus d. T. L refpefti ve , ibique etiam
adcomprobationem minarum, &maus, addudti fuerunc
alii i6.teftes, quamvisCaufa fueritcontinuo, & fineuUa
incermiflione agitatafpatiotiiennii, & ultra, adhuc defi-
niri nunquam valuit.
Avocata propterea eadem Caufa ex decreto Auditoris
SS.^difto Tribunali, eaqueremiflaad hancSac. Congreg.
propofita fuic fubdiei6. Martii 1720. &contradicentibus
Monafterio, &ei Adhaerentibus, dilata fuitilliusrefolu-
2 tio, &injundlum, qnodaudireturtune temporis Vicefge-
rens, acPraE/atus Monafterii, examinarentur formiter P.
Matthaejus, qui dederat Exercitia fpiritualia paulo ancc
profeflionem, fex Moniales, &alii, quacomnia fucrunt
executioni demandata.
Ultra novem hos teftes , fnpervenerunt rc velationes me-
tuexcommunicationis aliorumquatuor, omni exceptione
majorum,nempeCap.C.Procaccini,celebrisPii3oris, acM.
5 &cum hifcenovis documentis, repropofita Caufa diei^.
Augufti 1710. accerrim^contradicemecodem Monafterio,
ac illi Adhaerentibus, iterumdilatafuit illiusrelolutio, &
dcmandatum, quod audirerur dignifl^imus Praslatus , qui
tanquam Advocatus Monafteriiconfilium dederac proin-
cundatranfadionecum Curictca, acexaminarenturalii ,
quibuspariterimpletis, fupervenit revelatiometu excom-
«nilnicationisMonialisBologninac, qux-ad inftantiamMo-
4-iafteriireveIavit , acalterarevclaiionobilis Viri, teftis ,
onini exceptionc majoris .
Poft tot folemncs afl us , & poftquam 40 ferc teftcs indu-
•£ti, &difcuflifuerunt, & nemo ampliusnderat, qui pof-
fet audiri , & veritatem incufti mctus apertius referre ; Tcr-
tiavicefuitCaufapropofitadie i.Odlob.ryio, totis viribus
icfe opponente Monafterio , & Deo fic infpirante, emanavic
refolutio pto nullicate Profeflionis.- Eaque vix audica a
4 Monialibus Monaflerii, ifcrupuloconfcientiae mota:, ne
ulceriori injufta vexatione defatigarencdid. Pueliam, re-
quifico pTiiis Confilio, & Voto^ Praclaco, & Depucato
Monafterii, ac Voco, & appobacione ab ipfomct Urbis
Vicario, Liti penitus cefl^eiunc, & renunciarunc, accon-
ficenccs Juftitiampraefacae relblucionis, eamfolcmniccr ac-
ceptarunc, utpatetexSummario.
Diflbluto igitur contradlu Profefllonis, putabat Th.L.
5 cum omni fundamento dicere pofle Libcrati fumus; Scd
Adhaercntcseidem Monafterioimpetrarunc novam audien-
tiam; Undecogimurhodiciterum inarenam dclcendcre ,
Vrfajia Difcept. Tom, IV.
acdifpucare dubium. Anftc flandum., ve! recedenduin a de-
cifis , quod favoreejuldem T.L. ic^^olvepfiur.i viJecur.
Sufficicenimadincentumpondtrare,qu6anuIiaadeftfyl.
laba fadidenovo, poft pixcedentem reiolutionem canca
macuricacecapca, quod trespraeceflerinc propoficioncs , &
denique qudd poftemanatamrefolutionera fupervenerltfo- 6
lemnis renunciatio Lici, & folemnior acceptacio didae refo-
lucionis, fafta k Monafterio , unico ,& principali Incerefla-
to; Eanamqueeft virtusrenunciationisLiti , &accepcacio-
nisSentenci2,feu refolutionis,utcxtinguat pcnicuseandeni
licem ,& perpetuum filencium CoUitigancibus imponat , ut,
omiflisgeneralibus, in noftristerminisnotant Lanwrffd/". 7
63. num. ii.Cb i Z.& Cammerat.refponfi. num. 12. i; 1 }. ubi
quod hoc procedit , etiamfi adefl"et pr^judicium Tertii quo-
aJ Jusfecundariumfucceffionis, quia inomnimateria noa
attendicur id, quodfecundarioaccedit, fcd quid principa-
licer gericur.
Praefercimquiadifla renunciatio, &accepcatio refpeiii-
ve, magnacumfolemnicace perafla fuit. Quippe notanda
cftanteomniacircumftantiailla,qu6d Monialesproteftatae
tuerunt, moveriadaccepcandam refolutionem pro quiece
earumconfcientiarum,ibi: Omnes unanimiter refponderint , 8
qubd ad eiitanda fcandala, & confulendum quieti propri<e
confcienti^<:Sc.vokbant Liti , defuperintroduSa , pUne re-
nunciare, acprafatamrefolutionem debito ebfequi accepiare .
Rurluspondeiaiionedignifllmaeftalteracircumftantia ,
quodaeque fapiens, acfcrupulofusPraelatus, unacumDe-
putatis , & caeteris Miniftris Monaftetii , fteterunt inea-
aem opinione, quod Liti renunciaretur , & acceptarctur g
refolutio, jamcaptaabhacSac.Congreg.
Etdeniqueconcurritaliafacalisreflexio, quddCard.Ur-
bis Vicarius , ac Superior Monafterii , audicis prius Abbatif
f 3 , &Vicaria, acpIeneinftruausderoericisCaufaslauda-
vit, confuluit, &approbavitrenunciationem, &accepca-
tionem refpedlive faciendam , ibi ; Acpoflquam E.Splenein-
^ru8amfeoflenditdemeritisCaufadi8a nullitati profejfto- \o
fiis, laudavit, & approbavit acceptationem , & renunriatio-
nem refpeilive defuperfaciendam. Quisautem fibi fuaderc
poteft, quodfiomnesifti Viriintegerrimi , &oculatifllmi
aGcaeteraeoranesMoniales, & MiniftriMonafterii ,rever3
inftrudli non fuiflent de nullitate profeflionis, voluifTent
omnes confpirare in petniciem propriarum confcientiarum
&in graviflimum praejudiciumMonafterii, quodad Dotis
reftitucionemcompelli poieft , confulere, &approbarere-
nuneiacionem , & accepcacionem refpedive .'' Sane nemo
eric , qui hoc enorme facinus in Perfonisadeo qualificacis (u-
fpicari poceric, Ec eonfequenter haecipfarennnciacio Li-
ti, &accepcacio refolutionisevidencifTime probat nullita-
tem profe(lionis, quiafada fuitaperfonis informatiflimis
de coadta ,feu libcra voluntace Puellae , & egregiepondcrac
Lar.decif6l.n.iy&Cammeratrefpenf.^.num.2i.\b'\: Dum 11
per Monaflerium,agnitaveritate , approbatafuit Stntentia ,
& Liti cejfutn quo.id appellationem y Sententiaenim inbocct-
fu tranfitum fecit injudKatum . Et in durioribus ccrminisfo-
Jiuscircumitanciaeomiflaedefenfionis^ Monafterio JJor. ^/iT.
$i.%.n.i.ccTamMerlin.\h\: Etprovaliditateprofe_(fionisnon i>
inflant Monialcf ,fedfolum Confanguineus pToreHnendaC.f
tharina htereditate , & decif ^61. num. 1 1 . par. 19 . rcc & ha nc
circumftanciammagnifieri aSupremis Tribunalibus, & ii-
gnancer ab hac SacCongr.pacec ex dtfcep.i.par. 1 .Kum.66.&
difcep. ?• num ig.par,\.tom.i. & difcept.^ ejufdem tom.ifpart.
Adftipulacur eciam pro perfiftencia indecifis validilfima
ratio, nam profcirioeft contradus ultro, ciiroqueobliga-
torius inter Monafterium , & Monialem , dum Monialis fe
fubiicitoneribus Religionis, &ccontra Religio feobligat
alere, iubftentarej Sciegetc hlonislem Sanch.in Summ./ib.
5 cap..\.n.6i. &lib.6.cap,9.n.6,Marant.refponf.^X. «.14. p.ir,
z.Cammerat. rofponfi.num z.<i:f refp.^. num.i . Larr.decif.bi. I )
num iQ.if Moron.refponf.%z.n.\ 5}. Unde quoticsreciproco
confen('u ucriufque Concrahencis . ccfl"ante , prout hic , frau-
dc, auccoilulione coharrencer .id Judicis Senttnciamcon-
trailus refcili us eft, impolfibile penit us eft. quod ad r-clama-
tioncm Adha:rentis, qui in co nullum habet intereiTc reva-
lidari,acrevivifccre poflit idcmconcraitus.quiahocmodo
Puella cogeretur in vica ad lubeundi oncra Religionis , qux
e^Tetgravi^rimapccna, ut pondcrat Moron.difi.refponf.&i. 14
nu}7t b'SJ-ibi ; Efl'et nimis durum cogere hominem itberum adpcr-
petuamfubjefiioncm , caflitaton , <i} paupert.itcm , &cotnpella-
retur Mon.rflerium conira voluntatem otnniutn MoniaIiumpr,e
flitrealimenta, &reti!tcreintraCl.iuflra Puel/am , qu^ per-
lurbat quietem ceter.irum , dfcum omniumfcandalo onera Re-
/igiofiij fubnc rccuftt , quod pariter permitti nort debct ,
L) utpro-
44
Dirceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayas.
ut profequltur idcnj Moron. di^orefp.Si.nM.M : Oriren- que eoruir. fides, quia ad probandum metumadtnittuntur
>5 tur tot perturbationes intra Clauflra^ qiiot e.^perientiadoeet eciam per(onae,quaEaliasnonadmiiterentnrinaliamateria,
erirficumaliqui bujufmodi Religiojideguntin Claujiris, & be ut probavimus fupra , & non poteft meliiis probari , qukm ab
n^ Larr^ dee.6^. n. 1 5. ibi ; Hms enim admittet , utlegitime iilifmcc , qui metum incuilerunt , ut bene Mandel. Albaconf,
profejfione dijfoluta inter Moniilem , ^' Monajierium, quod n-n.~f & Rot.dee.iji.n.i^.p.iS.rec.
agnovit , nonrite profeJftonetnfaBam, &ideoafententianon Caeterumin hacCaufacriticarinondebet unus, autalter
appellavit , cegatur MoHaJleriumiftvitum , cnmpericuloani' tefti$,fedconfideranda e(l toia mafTa negociifimul ; Diver.
m<e Monialium, eam, eujus profejfto JuJIe dijfohitur , invi- liias temporis,quofuerunttertesexaminaticumdiverfisIn-
tum retinere . lerrogatoriis ,& inierpretibus; Rursusponderandaeflilla
Ex quibusremanet manifeftum , quod properfiftentiain magna,& feremiraculofaarmonia in fub(lantialibus,inter
decifis urg«t confefTio omnium Monialium, quae Liii fo- noftrostelies, &contrarios, verificataetiam ^piuribuscir-
Icmniter renunciarunt, fatendo Juftitiam refolutionisjam camllantiisextrinfecis, videlicetexcontinua inobfervantia
j6 captas , iilam unanimiter acceptarunc . Urget conteflio ReguiaE, acontinuisredaroationibus ,& ^continuareten-
Marchionis Paliavicini Patris, metum inferentis , t^m in tione Veftium faecularium; Ec deniqueponderandumeft,
aftu veftitionisFiliae, ibi: Gia hameffoun Catenaccio , tan- quod quidquid tamCrefcius, qu^m de Marchisretulerunc
toho fatto Jfncbe iafono arrivato afarlafar Monaca ; lofona noftraePuelJaein fubftantialibus; nempecircaminasdenega-
unuomo ,che quandomimettoincapounacofa , costlavoglio, tionisaiimeniorum ,& interverfionisStatus ,feudenegatio-
e cosi ha da effere j(^vi^m ftatim poftemiflamprofeffionem, nisfiliationis,quatenusnon fieret Monialis,remanetmira-
As(\Viatlti\3LX\xxAe.M.diX(i\\\s.I>unqueemeffoilCatenaccto,adef- bilitercomprobatumex partc Marchionisminantisa i^.tc-
/o di , che fcappife puole ; Qua; fola Patrisconfeflio, &)a- ftibusdiftindtimenumciatis fupra , referentibusqui eafdem
ttantiadecoadioneadhibita,probacmanifeliiflim^metum minas audiviffc ab oreMarchionis,- Ex parte verdnoftrae
ja adText incan.Pr<efens io q. ^. Barbof Vot. dee.JJ. nu. 1^5. Puellae,cuiminaE paternaerelataefucrunt a iz.aliisieftibus,
Cammerat.refponf. dec. i.art. .». ^o.Rot.dec. Si^. nu.iSp. qui fatentur ab ore ejufdem audivifTeconqueftiones, quod
i.rfcUrget Judicmm Confeflarii noflraE Pucllae, qui Exer- contra propriam voluntatem , & ex minis Marchionis coge-
f itia fpiritualia dedit paulo ante profeflionem , ac examina- batur fieri ;vlonialis , quibus hodie addimus Monialem Bolo-
lus ad Iffanciam Monafterii de mandaco hujus Sac- Cong. gninam , & alium qualificatum teftem Ph. de M. Hifceau-
inierrogatus de hoc punfto nullitarisprofclVionis , ficait: temextremis probatis, nulloalioopuseftetdocuitientocir-
DareiiimioVotofavorevolepeflanullita di detta Profcjftone, ca notificationem didarum minarum.dc mandatoMarchio-
e mi mova &c. primieramenre per mettere infalvo I' anima di nis failarum eidem Puellae, quiaifta divinare non poterat,
Suor Maria Cojlanza , mentrelaconjideroperun Carpo difpe- nec iine caufa redamare , & ideo media praefumuntur , pro-
iS rato: Cui fi addatur Confilium , & Votumdignigniflimi batisextremis,& pracfumunturadhibita , & prccurataabil-
PfSElati Monafterii , ac Depuraiorum, caeterorumque , lo, adcujusfavorem metus tendit<»</TfA-f.7« Lf^.M«</w9.
Miniftrorum ejufdem , ac Vocum , & approbatioEmi- ^.Jin.ff.deEo ,quodmet.cauf &Rot.dec. iji-n. ij.p.i^.rec.
nentifimi Urbis Vicarii , cdtum videtur, quod nonfo- ibi: Satis ejl , qubdhcectenderet adilliusfavortm , adbocut
lum dari , fed ne quidem cogitari poiiic nuUicas profel- metus ab alio illatus , cenfeaturabeoprocaratus;Pto\ndeque
fionis,quae fit magis circumftantiata, & melius.probata: lantomagispraeftandaeft fidesillisteftibis, quidefailopro-
Semper enim Sac.haEcCongr. plurimum deferreconluevit prio deponunt, quia confirmantur ex ditta Patris d parte
Confeffario Monialis , lanquam verifimiliter intormato antea,&confeflioneFili3sex poft , & ^magno ,&effraEna.
Vignatel.eo»\ult. 17;. num. ijg.tom^.Rot deczjj.numer.^. jo numero aliorum teflium, & ^maximaconfonantiacir-
Jjj, (or.Ubald.com aliis , relatis fupra. ac femper etiam ma- cumftantiarum,quaeinidem femperconfonat, &tendit,&
gnam fidem praeftiiit Judicio, & Voto Ordinarii, acom- abforbet quemcumcue defedum,quatenus,vel indido.velin
nium Superiorum Monafterii, qui ratione Officii prsefu- Perfonaaliquoruforfam reperiretur,ut lateprobavimusfup.
niuntur pleniilimL- inftrurti de veiitatefadli ; Et denique Necrepeti mereturobjeitum , quodobfacilitatemrccur-
urgct publica vox, & fama in Monafterio , ejufque Vi- fusadPrincipem, & Tribunaliadarinequeatcompulfio,&
cinia , ubi Popuiusin die veltitionis exiens ab Ecclefia , metus incuffioin Urbej quiahicfacilisrecurfusad Princi-
rompaticns infortunium noftrae Pueilae , dolenter murmu- pem ceflat in noftraPuclla, nam ipfaerat Filia naturalis,
rabat; Poveretta i condottaal Macellol Et otnnia corrobo- & in fide Baptifmatisdefcripta,tanquam nata ex fiditiisPa-
rantur k continuainobfervantia Rfgulap, ^retentione Ve- rentibus, & deftituta omni documenro fuasfiliationis. Et
llium faecularium , cum dedaraiione , cmilTa tempore ided non poterat tuncrecurrere, nequeadPrincipem , ne-
Novitiatus; Che poteva effer^ , cheungiornogliaveffero d« quc ad Tribunalia, quia fine documento filiaiionis, nec
fervire: Et demque h 40. fere teftibus , quorumaliqui dc- Princeps, necjudices poterani compellere Marchirntm ad
ponunt de coniinuis reclamationibusnoftraE Puellae, omni pra:ftandum alimenta more NobiIium,&adeam agnolcen-
50. ";mporc infpcitoi Ec aliqui dc minis gravifTimis March, dam in Filiam; Et quod durius eft, nequead Confangui
Pallavicini, tam circa fubftrattionem alimentorum in fu-
turum, qu^mcircadencgationemejusfiliationis, & inter-
vcrConem SiatusejusPcrfons, quasaptscfuntctiam fingu-
larlter fumptae , &tant6magis fimulunitae, adannullan-
dam profcflLonero, cmiflam ^ Puclla timidiflima, inmi- oblitifunt mei: Et cum DivoPauload Tbimoth. i. 16. ib\: In
nori ^tate conftiitita, omni humanoauxiliodcftituta , ac prtma mea dcfenjione neme mihi adjuit , fed omnes me dercli-
a Paire lctrlbili , & feiero concufsi ut de minis dcnega- querunt ; Sed inutiliicr ibi.- Qiache permcnon vijara niffu-
rionis alimcnrorum cii Textus literalii in leg. Negare ff. no , chemiajuti , bifogncracheio Jacciafuomodo .contrope-
dfLiber. agnofc. & practer atldt.dhis fupra probat Rot dcc. rd/^ w/<j ro/ow/w ,& confcquentercum rccufusad IVincipem
/jo?. ««/>«. lopart. i6.rf(ribi: .^.quipolet enim negare , ac & ad judiceseflet inutilis,& finefriiilu ,ad evitandam ma-
jl fiffcientia non pr<ejlare alimeata , Et de roinis mtervcr- la , comminata ^ Marchione, perir.incntiainCivit.itfma-
lionis Sratus , tft Tcxt. panicr liter.dis in Irg. Ijli gna , & praefentia Principis, & Judicisnon tollit , necmi-
quidem ff. de eo quo.lmet.Caufcvm aliislupiaaliegatis . nuit mcnim, ut pluribujauthoiiiatibusprobavimuslupra,
Nec quidquam fuffragari poliunt cxccptonesadduOae & addimus 1?« 54, »!.'»«. li.fflr. iS.rff. quaenon potcftcfrc
contra Pcrfonas, & contr.i A1&3 P. Crcfci, & de Mar- mapispundlualis
•chis-, Quia in eo, quod refpicu diCta utriulquc teftis, ul-
tra quMcavillofaECXccptioncs, & contradidtioncs, cxad-
i» ver(o|figuratae potiils, qiim vcrae, conccrnunt potiOsacci-
dentaliaexaminis ,qu.im lubflantlalia . & idconon levelant
juxtadodrinam DiviThom i.i.q.yoart.:. cu;us vcrba rctu-
Ij iimusfupra, adhuc casomnes fingularitcr lupraconfutavi
24
15
tS
27
!
neos coniurKere poterat, quia Mater, & Avunculus ple-
ncfubordinau erant Marchioni, & Miniftricrantcoaftio-
nis, adhibiti ^ Patre, & ided cumye^. J9 14. exclamarc
poterat : DereliqueruntmeProximimci^ & quimenoverant.
J»
Hinc rctorquetur ad hominem cxcmplum Deuteron.c.H'
<li)iaficuti.ibi.- Puella, qutctlamavit , &nullus adfuit, qui
i:tcraret eam , cx ipfo Dci judicio, ab/olota tuit , utindi-
cat Saccr Tcxtus, itactiani ablblviomnino, &libcraridc-
bct nollra Puclla.^ vinculo.& ncxu Rcligionis,dumipfacla-
rnavit in Monall.coiK^ucfta fuitdc vi fibi illata, inDomi-
mus: cxccptioncs vero pcrfonalcs , <ii:x rcpetuntur contra bus, inquil>u5 pcrm.indt , inCivitate Aibani ,&coram ipfo
unumque icUcm , nnnminuuni, lcii .aij.icnf potiuscorum SS. Crucihxo, ibi : Contr"Jlavacon il Sig.lddio , ecoeilSig.
fidem , qui.i cum .Tgatur dc rcdifiicilispiobationis, &quae Iddlo la volcva Monaca , doueuaancoradarglilavocazione %
ficcrettjficri folet ,& cft prohibitaiSacCanonibusfubpocna quia ipfalcmpcrclamavit, &acfi fuiHctindcfcrto , ncmo
cxcomniunicationis, tam contra minanics, quimconira adfuit , qin libcrarct cam .
confilium, &auxiliumdantcs, utconflatcx Conc. Trid de Ejuldcm irrclcvantijccft aliud totlcsrcpeticom objcuiim,
Reform.fefs.i^.c 18 qu(N magis exagcraiur contra prarfatos qur^d March^o P.illavicinus reliqucrit in libcnatccjuslilia
tcHes,cdmagijrcddimr vcrifimikcurumdidtum; Aupetur- clcitioncm piopni fiatus , ciim hac diftcfcntia , quoj
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I,
46
fielegilTet nuptias tcmporales , eatn in matrimonium
30 collocaflet cum Fabro iignario , aut alio Viro tri viali ,• Qua-
tcnus vero Scatum religiofum , ^ Patre volitum acceptaliet,
lunccammoreNobiliumtraflaflet; Ex quo infert.Mona-
fterium, qu6d iftaenonfuntminaE, aptac ad annullandam
profeflionem, fedpotiCisconfirmatio libertatis . Quia hacc
ideata Ijbertascft prorfusinfubfiftens.QuippeMarchiio non
ofFerebat matrimonium cum.Fabroiignario, aut alia vili Per-
Ibna , utrcvcraejusFiiia illudeligeret, fed potiiii, ut per-
territaabadeofenfibilimutationcStatusejus voluntatem fe-
queretur , nam ubi priils traftamentum recipiebat more No-
31 bilium, tuncevadebatplebeja , idquepatet , ex modo ex-
primendi hanc fuam voluntatem faftam i Marchionc ,
ram Ghezzio dixit : Chefauerebbe maritataadun FaUgna-
me, oaltraPerfonatriuiaki Curiettaeexageravit, ibi : L'
auerebbemaritata vilmente , edaHapiii vil Perfona , che
aveffetrouato: Ec Gargariodetemporc examinis Exadori
Monafterii , ibi : Che fauerebbernaritataad un Maccellaro
permaggiormcnte avuilirla: Hfcautemomnia manifeftaiit,
quod iple nolebat matrimonium , fed Monacatum , & ad ob-
tinendum huncfinem, diftinguebatPerfonas, quaeadhibe-
batad incutiendum metum ,& utebaturdiverfismediis,nam
fi b. m.Ghezzio commiffionem dcderat , qudd induceret e)us
Filiamadfufcipiendum habitum monafticum , minando ,
quodali^s: Nongli auerebbedatipiualime>t:i , ne l' auereb-
be riconofciuta per Figlia , anzi che l'auerebbe maritata ad un
Macceilaroy utiquenotoriaprobitasdidli Praelati, nc incur-
^gj rcTetpfnamexcommunicationisaS. Conc. Trident. infli-
ftam, etiamcontraauxilium , &confjliumdantes, praefa-
tasminascidem PuellaEnonretuliflet , & ideo Marchiova-
riabatphrafim, fednonfubftantiam minarum, juxtaquali-
tatem Perfonarum , &omnibusoftendebatfincmfuum , di-
rcflum ad monacationem , & coadlionem refpedive, fed non
eodemmodo, nequeiifdem mediis.
Quodautemmatrimonium infinuatum tenderet ad coa-
flioncm , & non ad fer vandam libcrta tem eledtonis , eft cla-
fum; Nampoftquam b.m. GhezziusenunciavitFabrumli-
gnariumin Virum, addidic ftacim illam gravantifiimam
conditionem , ibi ; E che Vauerebbe mandata a Genoua, quae
fecumfertdenegationemagnitionisinFiliam impofterum ,
3j relegationemad Civitatem Januae, &expulfionem^Pater-
noconfpcdu, &reputaturpoenagravi(rjmain Filia ,eciam
aptaadnullitatemprofeflionis, quiaetiamifta mutat Sta-
tum, &couditionemPerfons, &deftruit quafi poffeftio.
ncmfiliationis, urprobavimusfupra; ipfequcMarchiode-
claravitmotivum, curmacrimonium criviale, & vile infi-
ruabat, ibi: Per avuilirltmaggiormente , ut refert diiSus
Gargarius , quae declaratio in apertoponit , & oftendit,qudd
illudcratunumex mediis ad concutiendam innncentem
Puellam , non autem ad teponendam eam in libercatc dedlio-
nis, utpatetRefleftenti.
Idqueingraduevidentiar clevatur , pondcrando conti-
nuas, &apertasprotcftacionesejufdemMarchionis, quiff-
piftimeexagcravit, quod voIcbatcoarflareFiliamad fufct-
3<j. piendumhabitum rcligiofum,ctiamcontrae;uspropriatn vo-
luntatem, ucrefertP. celebrisPiflor , ibi: E fopra queflo
particolaremoflravaildettoSig-Marcbtfe una premara cosi
ftande ^ che fi efpreffe piuvolte , tanto con me , quanto con
altri( Nocencur ifta verba , quantoco» altri, qvx confo-
nantcum verbispraEcifisCrefci, de Marchis , BacchinaE ,
Curietcas , & aliorum ) efagerando , che la voleua Mon.ic.iyan-
torche Lei non voleffe , e controlajuavolonta .
IdipfumconfirmatBacchina, ibi: Mia Figlia Monacala
"voglioye Monacahadaeffere . Crefcius, ibi: SifaraMona-
ca, oche Leivoglia, ochenonvoglia, deGafparis, Ci^Lui
35 vaieua, che fifacejfe Monaca , e checosiaueuetdaeffere: An-
gelaSartoria, Conconi , &mel.us Capitaneus C. Et in
hoc propoficocrac adeo inflexibilis Marchio , ut cCim Curicc-
taquadam viccconfulendofalati animajpropriae Filif , infi--
iHiaffetmacrimoniumctiamcumPerfonaprivata, & extra
Urbcm,taIiteriratusfuitMarchioexhaciuftiftimapropofr-
tione, utmanibusclatisirrucnsineam , negavit exprelfi
elcaionemmatrimonii, &tentaviteam ftrangulare , ibi :
II chefentlto detto Slg. Marciefe con voce alterata , ed in cole.
rafiauanzoverfodiMeconiemanialzate, quafiper metter-
meleallagola, emidifl^t^ Notentur quxfo ifta verba ) Cht
queflo eraquello , che mon voleua , percbe non voleua , che un
Genero, ftandoluialcapezzale, lauejfeda far fare tefia-
mentoamodofuo, eperqueflovoleua, cbe onninamente detta
Firliolafi monacajfe , tf che cosi aueua da effere .
Ufqueadhucnoftritcftescxcluferunt ideatam Ii6ertatem
Bubendi in Sacculo, fed Deuspeimifit , ut etiam Monafte-
Urfay^ Difcept. Tom IV,
rio Adhxrensadoftendendam hanc veritacem probationes
fubminirtrarec, ancemocamhanclitem , quae in hoc punfto
mirabiliter confonantcum noftris ; Produxit namque in
Tribunali Cameraetresteftesreferences , quod fupplicans
Curieccaproaliquofubfidioad effeilum nubendi Filiam in }5
Saeculo; Marchiofempcr refpondebac, quod fi nuberet in
Saeculo, nequeunumquadrantero impcnderc voluiflTct, nc-
gandotalicafuetiamfiliationem. ibi: Cbe Luinoncivoleua
entrare, ne fpenderciun quadrino^ Subdcns.- Se e tua Fi-
gliapenfaci tu , che io non cihb chefare, ne la conofcoper nien-
te . Undecombinatisfimul noftrisceftibuscumteftibuscon-
trariis , nifi lacerencur omnes , impoftibilc prorsus cft figura-
reinnoftraPucllalibertatemnubcndiin Sacculo , uc patcc
Confideranci .
Nequeeconfpedu tot probacionum , allegari mcretur
difcuriusb. m. Ghezzi, fuprarelatus,teftimoniumCuriet-
tae aflerentis che rauerebbe maritata vilmente , & deniquc de-
poficioalccriusteftis ,quaECxorcnoftracPuellacaudivifle fa-
tecur , ibi :Perchefral'altrecofe,midiffeifccheilSig.Mar-
chcfe voleuacbefifaceffe Monaca&c. ma non facendofi farebbe 17
flatauna Pouerella , e che lauerebbe mariiata ad un Seruito-
re , oadun j4rtifla . Refpeilu enim difcurfus Ghezzi jam
diximus, quod illedireftus pociCis erat ad coadlionem ,
qu^mad Iibercatem; Rurfusinfinuacio matrimonii habe-
batannexamconditionem, quzfola mutabat Statum , &
conditionemnoftrjePuellae, &fatiscrat pro nullitate pro-
feflionis, &deniq;didainfinuatiofadla fuitcum Ghczzio,
cijm quoobgravitatem , & integritatem Pcrfonae, non po-
teracMarchiodiverfimode loqui ,&fa(!la fuic in principio
occafioneexplorationis voluntatisantequam Marchio noti-
tiamhaberetrepugnanciaenoftrzPuellse, utindicant verba
MonialisBartholettaeibi : Che vennero feparatamente un
tioppo laltro ad efplorarne lafua volonta , mandati a tal' ef-
fetto dalfudettoSig.MarcbeJe . Et ideo fupcr hoc difcurfu,ut-
potefafto inprincipio, nullum fundamcntumconftitui po-
teft, quiaadefTeiaumexcludendimetum, libertasdebetef-
fepura, &fimplex, &eft neceffaria de tempore pra;cifo
vefticionis, necfufTragacur, fi cantum praecefTeric, utpro-
bat Rot.dec.^o.n.l^.^ zo.cor.Emerjun.ibi : Denique nibilfa-
cirqu^damEpiflolaaJacoboPatrefcripta,in quavidetur re- 38
linquereFilium inlibertateeligendi Statum^quem mallet,Quia
nonconftat, qubd innotuerit Petro Dionifie &:.Et inomnem
Cafum nonpercutit tempuspr{-ifum ordtnatioiis , proutre-
quiritur,ad hoc, ut de eoiempore dicl nequeat illatus metus.
Quo verdadteftimoniumCuricttaE , illud non eft reftri-
ftumad illa verba : Cbei'auerebbetr).tritata vilmenie , fed
magis late patet , & concludic exprcfTamdcnegacionem ma-
trimonir, etiamcumPerfona privataextra Urbem , ut Je- ;y
gendototumcontcxcumDepofitionis, paret ,ibi:£ wj(//J>,
che queflo era quello ,che non voleua y (hoceft Matrimooium
cum Pcrfona privatacxtca Urbcm) percbe nonvoleua, cbe
un Genero , flando Lui alcapezzaie , raoejfe dafarfare tefla-
ment»amodoj~uo, e per queftovoleua , che onninamente detta
Figliolafimenaca(fe,echecosiaueua da ejfere ; QuaE verba
iionadmittunt, ied pcniciis excludunc libertatcmeligendi
nuptiastemporales .
Etdeniquc quoad exame.-.alceriustcftis videtur ponderan-
dum, quodipfanonafl^erit , noftram Puellam fibi dumta-
xatcommunicafTe, ibi: ClHlauerebbe maritataadunSer-
vitore , oadunArtifia; Sed fupcraddidit h«c illa verba , 40
omnin6adverccnda,ibi : Tral'aItrecofe, mi diffe; Inter iftas
aliasres, exprcflasinoftra Puella, &^ difto tefte retici-
tas, contincbatur tota hiftoria incufll metus ,qu6d fcilicct i
principioMarchiominarifccitmatrimonium vile , & cuin
Artifice;Deindevcr6comperta rcpugnantia noftrc Puellp
Scatui religiofo , libertatcm eciam nubcnd I in Se culo dencga-
vrt , quod ad oculum probatur ex revelatione Monialis Bolo-
gninf , & alterius qualificati teftis , qui unanimiter teftantur,
noftram Puellam poft difcurfum Ghezzi, & ideatam oblatio-
nemlibertatis , fepeconqucftamcumipfisfuiiTedc adempta
libercacc nubendi in Sfculo, uc rcfercdlct.i Monialis Bologni-
na , ibi : Effaggtraua lafua difgrazia d^ejfer necejitsta a farfi
Monacacontrolafuavolontaifc.DicendomiffeffeTohe , c!re
Lei non aueuavocazione d' effer Moiaca , e che f* il Signor
Marchefe 1'aueffe lafciata i»fua tiberta , non fi farebbe mai
fatta Monaca , mafi farebbe maritata , fe 1! S:g»or M.:r-
cbefegliel'aueffepermeffo&c. Id ipfum confirmacdidus altcx
teftis, Ibi : Eteffjggerdtantoame, quantoalla Cameriera
^coggl Suor Leonora Bolognini tfc cbe Lei non aueua avuta ,
ni aueuavocazioned t(fer Monaca, t cbe nonoflantt tfc era
mecejfitata a prender i' abito da Religiofa dfc. dicend» ,
ckefetldtoMaTchffe / tnnffe lafeitta in hktrti , Lei no»
D 1 //••
4$
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayae.
JifiriafattaMenaca; Si igitur infimul cotnbirentur diiia
horumduorum teftium, quiHeponunt contemporanee cum
altero, dequofupra, cum illis vcrbis, genericetantijmex-
preCTisabeadem , ibi: Ttafalrre ccfe ■,midiffe , clarefupra
.evidentiam patet , quod noftra Puelia ante veftitionem faffa
non fuit libertatemnubendi in Saeculo, fed de ademptione
didae libertatisfaepe, &exprefleconqueftafuit j Verba au-
lemdubia, &aEquivocadi(Si teftisintelligidebent juxta re-
velationemalterius, acdidae Momalis Boiogninse , quam
- fupponitconfidentem, & informaiam de animo noftrae
Puellae, ibi : E' vsrifimile ,che le abbiafattecon detta Anna
Haria, con la quale trattava confideniemente : Quae verba
dubia , &aE:quivoca uniusteftis declarantur ab aliis magis
^j informatis, & magisfpecificedeponentibus, Rot-dec.il(>$.
p.^^.&cor- Coccin.'\iii :■ Vfrijftmaeitim efi conclufio,qubd de-
pofitiounius teftis dt(bia.dcclaratur , <l^recipit inteypretatio-
netn ex diHo alteriuf teffis ■
Sublataexbislibertate nubcnd! inSaeculo , nulUus relc-
vantise funt Bilietta , fcripta a noftra Puella Marchioni ejus
Patri, exquibusargui prftenditur contentamencum Statui
_^j Religiofo; Praemittendum enimeft , qudd Marchio pluri-
mumdubitabat , nenoftraPuella ina(Su profeflionis dene-
garetafTenfum . urconftatexunoex eifdemBiliettis , ibi ;
bo imefopiuvoltetche V. S. non mivieneavederfpejfo^per-
;b: ha non ihche dubj ■ifc. Et confirmatur a de Marchis , ibi .-
It detio Sig. Marchefefiiede in quefto tempo inquietijfimo : Et
exhoccapi;?, ut illam coarftaret , & cogeret ad emitten-
dam profertionem , noluiteidemconftituere Livellum , uc
declaravit C."p. C.aker teftls, ibi : E ncuidfempre di far-
glielo , dicendom', che inqueftamanieravoleuaftringerla , e
corartarlaafiar fempre fubordinataaLu', e ful timore di
tionperder/afuaprotezzione, & ilmantenimento , cbe Lui
gli daua , obligarla aprofejfare .
Qu6maglsigii;ur PaterdubitabatdeFiIla, eomagisipfa,
adcarpenduni muneraaPatie, fimulare, & fingere debe-
bat fpontaneam voluntatem monacationi , quia fic fuerac in-
ftruiSaa Moniali BartholettaejusMagiftra,utrefercin ejus
4 3 .cxamine, & itaetiam pradticalle, fingendo,&fimulando,
falfa fuir cadem I'uella, ut teftaturde Gafparis; Et confe-
quenter, fivequiaprobaturfiftio, &fimulatioin Scriben-
te, fivequia etiamde JurepraBfumicur,nulla visfieri poteft
fupereifdemBiliettis, quiacum adefletcaufafimulandi , uc
^verteret fcilicet iramPatris, &fibimagis conciliaret ejus
benevolentiam , & viceverfafcripta appareant eidem Patri,
qnem jam timebat , &metum incufterat , quomagis often-
«lunt libcram voluntatem , & contentamentum Statui Reli-
gioloin noftraPLiella , e6 magis metum comprobant , &
p.joent,ut probat Rot.dec.VS.n.-j.cor.Peutin. & alii relati fup.
Qu6d autem metus, ut fupra incuft^us, &a noftra Puella
apprehenfus, duraveritdeiempore profeflionis , & de eo
44 conqueftafuerii fcn-vpcr, &coniinuo, ablqueulla intermif-
fione, antefufceptionem babitus, poft fufceptionem habi-
tus , tcmporenovitiatus, poft profeftionem , ac poft obi-
tumPatrisi ufq;ad prflcns, lateprobavimusfup.
Supcreftet nunc aliquid diftereread exclufionem praetenff
acquiefcentiae , poftobitum Pairis, & prastenfacracitf rati-
ficationis, exaftibusfcqiuuis poft obiium ejufdem Patris ;
.Sedquiaobjeftuin JDUtroquepunfloremovctur, tumex Bi-
iiettoPraelati Monafteriiquosd pracrcnfmi acquicfcentiam,
4? tumctiamcx Biliei;oalteriusl'raelatiquoad prastenfam ta-
citamratificationcm, ide6omitrimusdehifceexceptionibus
vcrba faccre ,• Unumtamen praetcrirenon poflTumns.
IdcftatTcrtum fcandalum, quod oriri fupponitur, fi an-
nuUaretur Profeftlo; Numquidenimexequileges ,& fignan-
tcr Sacrol. Conc Trid. (candalumeft ? Numqnid cafusnul-
litatis Prolcftionisfunt noviinhac .Sac.Cong.& millici Pro-
feflionesnullac ,& mcticuloff rctraiiaivnonlucrunt inMa-
j^nisCivitatibus Ncapolis, januac, Mantuae, &alibi,in-
46 tra, &cxtra Italiam? Nunquld poftdeclaratashasnullita-
tcs, fifpervencruntalia: Monialcsdiftarum Civiiatum , &
onincsconfimiks Litesintentarunt ? Ccrtt'quod non ; Igi-
tur nonadcft illa matcria fcandali, quicxadvcrlofiguratur;
(^i)dautem noftia Puclh ambulavcrit pcr Scripturas in
Caufa Succcffionispcr totam Urbem , tanquam Monialis
profcffa , cft paritcr crroncum , quia h.xc ambulatio fa«fla
jiiit i Monaftcrio, cujus intcrcrat fubftincrc profcirioncm ,
&cjusn(iminccx pcrfuna noftrse Pucllac, nonautcm nomi-
ncpropriodiilf Informationcscditf , & diftribui^" fucrunt ;
Rurfus , qui^d calusiftc fit novusin Urbc , & apcriri non
dcheat via Rcclamantibus,non facitad rem; Quia yiam re-
47 clamandi A miiltoteinporc apcrucriint Sacri Canoncs , &
Sacrof.ConcTnd.innocentetopprcffis, & novitas cafusin
Urbe, non mutatlegem,necretraheredebetabadminlftra-
tionc Juftitif ; Praefentia SuromiPontificisin Urbe potitis
debetimpellere, ad canonizandam nullitatem , quia feve-
riiis puniri debet , qui coram Principe, & in ejus faciem pec-
cat, quamqui in abfentiam 5 &abUrbe, quae eft caput
Orbis, daridebet exemplumcaeterisCivitatibus, &fingu-
lis Geniioribus , & Conianguineis , ne in pofterum innocen-
ttjFilias, & NeptescogantadMonacatum ; Quid enim
intencatum relinquent in pofterum Genitores, & Confangui-
nei, adcogendasFilias, & Neptes, fi viderint, quod fu-
ftinenturprofeffiones, totminis, totfeduftionibus, &ar-
lificiisextortae ?
Caeterisexadvcrfocumulatisjconfultoomittimusrefpon.
dere, velquia fuerunt jaminanteaiais propoficionibus con- 48
fucata , velquiarefponfioncnon indigenc, fequendo confi-
lium Droxelii in Gymnafio Patienti<epar.\.cap.^. ibi ; Sermo-
nej omnes ejufmodi velle refellere , eftfe ipfum operojeladere.
^. X.
In eadem Caufa.
Dllucidatisaequivocis , & Fafloadfuam veritacem ,&
finceritatemredadlo , refpondendum videturpronul- i
htateprofeftion.
Siquidem principalefundamentum , (uper quo nititur
contraria ratiocinatio, confiftit in hoc erroneo luppofito ,
quod Marchio Pallavicinus (uafionibus tantiim , non autem
minisinduxericnoftram Puellam ad fufcipiendum habitom
monafticum, eamquereliqueritin plena libertate eligendi
Statum monacalem, vel temporalem , exhibito nobiliorf z
trailamentoinprimocafu, ac vilibusNupriis in fccundo ,
& fubhaclibercateconaturdeclinaremetum , & nullitatem
profeflionis;Cijmautem veritasfai3:i innegabilisftec in con-
trarium , idqueconftet ad evidentiam , tu.m ex teftibus, ex
partenoftraindudtis tum,& clariiiscxaliisex parte, Mo-
nafterii produiSis, eocertius pro nullitate profefs. videtur
refpondendum . •
tltautem intentum afrequamur,diftinguereoportec duo
tempora; Primum, quandoMarchionondumconfciusde
averfione, &contraria voluntatenoftraePuellaeStatui reli-
giofo, mifit, tam P. Crefcium , quiim b. m. Ghezzium ad
cxplorandam illius voluntaicm ; Tunc enim non controver- j
timus, quod interrogatafuerit Puella ; An eligere vellet J
Staiumreligiofum, vel potiusfaccularem ? & de hoc tem- 1
poreloquuntur MonialisBartoletta , ibi : Perche d.Prelato
1'cnne per liftejfofine piu volteadefplorarla. Item P.Crefcius,
ibi: Mi diffeTifteft^o Marchefe, chefojfiandatoa trouare det-
taSig. Terela Liuia per efp/orar la fua volonta , fe inclinaua
aJarfiMonaCa, opure a prender ntarito \ Iftudque primum
colloquiumhabitum fuit de tempore ,quo noftra Puclla con-
ftituta erat in jBtate 14. auc ij.annorum , & fic triennio,&
ultraantefufceptionem habitus, fequutaminaetaie i8.an-
rorumcumdimidJo, & referc l*. Crefcius, ibi : Mcntre dl
qucl temponoripoteuaefteredi i^.oiyanni . Dehoceodem
primomodoloquiturCuriecta , ibi : Ed incominciorono dal
bclprincipio , che detto Sig. Marchefe me ne diede 1'ittComben-
z.i , Igitur, fi fupradiftaePcrfonaeadhibitac fuerunt ad ex-
plorandam voluntatem, fignum manifeftiflimum , quod
Marchio non dum fciverat contrariam Filias a verfionem , &
intempcftivse, ac inopportunaetunccrant minz , quas po-
ftca, compertarcpugnantia, fuerunt nccelTariae.
Vcrumtamen etiam in hoc primo tcmporc , cxploratione
fua; voluntacisnoftra Puella repugnaiiciam Statui religiofo
oftcndic, &Matrimonium temporale clegit , ut refcrt P.
Crclirins, ih\',Chevolcua Marito, e non voleua tante Mona-
cheattorno. Eandcm voluntatcm , licet modcftioribus vcr-
bis , paccfccit b. m. Cilicziio , ut refcrt Monialis Bartolctta,
ibi : Vorret continuarc in queftojiato , chc /16 adejfo , eftarfem-
prtco.fi. Et magisinculcantibus, tam P>Crcfcio, quimb. 4
111 Ghezzio; Pnmorclpondit : Chevolcuatempo a penfar-
Ci ; Etfccundo, \\>\ :Per JargHfodijJazioneamioPadte,l»
niijard MonaCa, ttia non che lomijaccivolentieri , petche la
miavolontafiria diftar Sccolara ,c\Mod fonat jnapcrtumdif-
fcnfum, & calarOindicatcontrariam voluntatemStatuirc-
iigiolo.
Agnitahujufmodl repugnantia i Marchione phrafim
mutavit, & hoccft fccundum tempus, quod vcnit ncccfTa-
ri(^dillingucndum ^ prinu) , nam nonampliusproponcrc fc-
citclci^Kincm Staius, & Mairimoniom, licc't vilc,& in^-
qualc,fcd barbaroquodammodo, prxviis giavifTimis mi- S
nijdcncgaiior.isalimcntoium , & intcrvcifionis ftatus ,
dcnc-
Tom. IV. Pars I. Difceptatio I.
deiiegatoquocumqueMatrimonio, eampraecisecoegit , &
coar^avic eciam invicam ad furcipiendum habiium monafli-
cum .
Exnonrisceftibus, P.CrefciusSacerdos, ac de fafto pro-
friodeponens, circafecundumcolloqulum ficloquicur, ibi:
Lafecondavolta&C-Ioandiedi a dirgli da parte del Signor
Marcbefe fudetio , cheque^ovolevainognicontofifacejfe Mo-
6 tiaCa, altrimentinongli aueriadati piii alimenti, ne a Let ,
ne alla Madre i & cum idem tellis retuliflet Marchioni in-
clinationem noftraePuellaEMatrimonio temporali , rcfpon-
dicMarchio, ibi: Si fara Monaca, o che Leivogiia , o che
non voglia , Leififata Monaca .
Hoc ipfum determinatum, & inflexibile propofitum Mar-
chionisconfirmant Anionius de Gafparis , ejus MagilkT
Domus, fbrmiterexaminatus, EiiiabeithaBacchina pari-
j terformicerexaminata , PvIcaConconiNutrix , Jofeph de
Marchis, formiterexaminatus , Procaccinus ceiebris Pi-
dor, ibi: EfopraquefioparticoIaremofirauaildettoSignor
Marchefeunapremuracoiigrande , chefi efprefje piu voite ,
tantoconme, quantoconaltri , efaggerando , che la voleua
Monaca , an^^Jirche Lei non voleffe , e controlafua volonta: Ec
clareetiam Conftantia Curietta Mater , cujus depofitio ma-
gnam fidem meretur ; IlU enim quadam vicc cum infinuarec
Marchioni, utprofaluteanimaEnoilraEPueJlaeeam nubercc
etiamextra Urbemalicui Viroprivato, adeo Marcho ab-
horrebat nuptiastemporalesejusFiliae, utmanibus elatisir-
ruericindiflam Conftanciam, quafi , eam vellec jugulare ,
ibi; JUhefentitodettoSig. Marchefe, convoce alterata , ed
in colerafi auanzb verfo di me con ie mani alzate , pey meitcr-
meleaUagola, emidijfe, cbe quefioeraqudlo, cbenon vole-
Xia , perche non voteua , cbe un Genero , jiando Lui al capez-
tale , favejfe dafarfareilTefiamentoatnodofuo , eperque-
flovo/eua, cbeonninamentedetta Figliolafimonacajfe, ecoi'
aveuadaeffere .
Magiscvidenterexcludunt libercacemeligendi Matrimo-
niumtemporale, eciamvile, & inaequale , teftes induili ,
& produdli in Tribunali Camerae ante motam praefeniem li-
lem^Monaflerioi Ex ipfisenimrefultat , quodcumalcera
vice diftaCurietta fupplicaffct Marchionipro aliquo fubii-
8 dio( notetur iftud verbum/M^yJ^rf/wi» , quod indicac Matri-
monium inaequale, &ordinarium) procollocanda in Ma-
trimoniumnollraPuella, Marchioetiam iflud tenue iubfi-
dium, & Matrimohium inajqualeprohibuic, & denegavic,
exprefTe fe proieflando , quod fi iila habitum monai^icum fu-
fcipiebat, impenfuruserat omnia neceifaria , quateniis ve-
rd nuberet in faeculo , necunum quadrantem fubmmilirare
intendebat, necagnofcereeam volebat inFiham , iJ>i : La
maritajfepure a fuopiacerecon cbi El/aauejjevoluto, chelui
non ci voleua entrare , nefpenderciun quadrino, ecbe fe era
fua Figlia , ci aue(fe penfato Lei &c.fe e tua Figliapenfaci tu,
cbe iononci ho, chefare, ne laconofco per niente , quibustc-
flibus, utpoteinduitis, & productis ab ipl"i> Monalferio ,
contra ipfum plenafidespratiianda vemt exallcgatisfup:a .
DehacipfacoaQione, & ademptione libertatis nubendi
in Sapculo , altiflimasquerclasemifit noftra Puella cum Mo-
rialiBolognina, e;uscoiifidentifIlma ,que vcritatcm propa-
la vit , non ad inlligationcm noftrar Puelle , fed metu cxcom-
municationis, fibi praEfentatae ad Inf^anriam Monaflcrii •
9 Illaenimfcqucntibus verbis , quae iniubfiilentiam contrarii
afTumptiadevidentiamoftendunt, revelavit, ibi: In detto
tempoprefemoltaconfidenzacenme , dimodo, cbe continua-
mente latrattauo, e difcorreuocon Lei , emidiceua ,edefac-
gerauala fua difgrazia di effere nece_ifitata a farfi SionaCaCon-
trolafuavolonta, dicendomifpeffe volte , cbe Lei non aueu.r
vocazionedi e(fer Monaca , eche\e ilSig. Marchefe , I' auejjV
lafciatatnfualibetta, nonfi'fafeOl>e maifatsa MortaCa , mafi
farebbe maritata , fe il Sig Marchef; ^lie fauefi^e permejfo ■ Id
ipfum metu cxcommunicationisconArmavitPh.de M. Vir
nobilis, omniquepropicrca exceptione major , ibi : Et i>t
dettotempopiu, epiu uolte diffetanto a me , quanto&c. eggi
Suor Maria Lconara Bolognini { notetur iila mirabiiis conlb-
rantia, &uniformitasreaium) Monaca Profejf.t In Santa
Margarita, coeLei, cioe dettaSig.Terefa Liuia , nonaueua
avuta , ne aueua vocaztone di ejfer Monaca , e che non oftante
percompiacere, (yadcrirc al Sig. Marchefe Pallauicini fuo
Vadreeranfcejjitata a prender l abitoda Religiofa , t farfi
Monaca, dicendo, emo/lrando, cbefe detto Sig Marcbefe T
aueffelafciatain liberta , Lei non fi faria f.itta MonaCa, &
paulopofl, ibi: E sit laconfiJerazione di effer neceffitata a
jarfiMonaCa , fofpiraua, tpiangeua.
Qiiamobicmfi tottcrtcs, ex p.Tnc notlra indufti , ac tcrL*
omnesformitercxaminati, decoatlionc, &ncceflitatc ai-
tJrf.iy^ Difcept. Toinir.
47
fumendihabitumreligiofum ex parte Marchionis teftantur
detemporeproximoveflitionis ; Rursusfietiam tef^es in-
dudli , &produdti , acprocurati metu excommunicatio- lo
nis^Monafieriodehac coadtione , & ademptione liberta-
tis nubendi inSxculoexorcproprionoftrz Puell* depofue-
runt de tempore etiam contemporaneo veftitionis , percipi
fane non potefl , quomodo tot inucilibus verboficacibus , con-
tra evidentiam fadti , & contra tot teftes fuaderi poterit,
quod noftra Puella reliila fuerit in libertate , vel jmo-
nacandi, vel nubcndi inSaeculo, utpatet rcfledenti .
PraBtereaafrertalibertasoblata, utpraetenditur, h Mar-
chionc, antequamcertiorficret de conftanci voluntarc in
contrarium noitraEPuellas, diredanoncratadeum finem ,
utipfaeligerct Statum, quemmallet, fed teodebat przcise
ad iliam coardlandam , & cogendam ad fufcipiendum
habitummonaflicum ; Qulppeproponebat Matrimonium ,
nonfimplicitercumaliquo Artifice, fcucumaliqua Perfona
privata , neque fimulexhibebar dotem correfpondentem , ii
inquibusterminisIocuseiTetquaEftioni , anhujufmodi Ma-
trimonium efset aequale , necneStatuiPcribnae , fed illud
proponebatcum Pcrlbnis , vel Infamibus , prouc deponic
BarthoIomjEus Gargarius , ibi: Anzi , cbe diceua , che L'
aueriamaritataad un Macellaro ; Vel vilibus , & infimat
condicionis , proutrefert, ibi ; Che fauerebbemaritata ad
unSeruitore , & concordat Curietta : ibi ; ^ltr menti /'
averebbemaritatavilmente , ed alla piu vil Perfona , cbe
aveffe trovato. Idque Marchio peragebac , non ut poneret
inlibenatecIedtioncmStatus, fedutnoftraPuellahac igno-
miniaperteritta , habitum Religiofum fufciperet , ut iple-
metdeclaravitcumditto Gargario , ibi ; Anzi , che di-
ceva, cb: faueria maritataad un Macellato per maggiormen-
teavuiin/a , & confequen:er impoffibile prorfus eft , quod
ex hujuimodi Matrimoniolocopoenf , &obinobedientiam
propofito , & ignominiamperibnalem fecumfercnte , ar-
guipofTitlibertas eligendi Staium , quaEadeffedtum exclu-
dendimctum , eft ncccfrariadetemporepraecifo vcftitionis ,
nequefufficit , quod praEcefTerit , Xit^tohni Rot.decif 870.
num.ic).&io.coramEmerixJun.\b] : Denique nihil faciat
qutedamEpifiola , aJaCoboPatre fcripta , in qua videtur
rehnquere Filium in libertate eligendiflatum , quem mallet ,
quianonconftat , quod innotuerir Pe:roDionyfio&c.& in om-
nemcafumnonpercutitprtecifumtempus otdinationis , prout
refuiritur , adboc , ut de (o tempore dici nequeat il/atus
metus .
Huicetiammatrimoniovili , &inaequaliiungebatetiam
MarchiominasgravifTimas , videlicetexpulfioncm h pro-
prio confpedtu , ut cx ore bon. mera. Ghczzi refcrc Bar-
tholetta , ibi : Cbeali ora vi dara un Fa/egname , 0 ai-
tra Perfona triuiale , e che iavcrebbemandata a Genoua ,
& magisgraves refert Gargarius , ibi : Che fe non fifa- la
ce'ja Monaca , iaueria abbandonata in tutto ,• e per tutto ,
e ridotta la pifi iniferabile , ed infelice Donna , cbe vivef-
je; Anzi cbe iaveria maritata ad un Maccellarg per mag-
giormente avui/irla , & concordat etiam Conftantia Cu-
rictta , quae non refert dumtaxat Marchionem minatDtn
fuifTe , cbe iauerebbe maritata vi/mente , lcd ulteriiis fc-
quentcs minas fuperaddidit; EJfere ormji vicino al termi-
ne di rifolvere a firfi Monaca , percbe Lui cost la voieua ,
altrimente i auerebbe maritata rilmente , ed alla piu vil
Perfona , che aveffe trouato , e cbe farejfmo flate vufera-
bili tutte due , ed ufaie altre ftravagarze non credute , &
quaE folae fufficiunt ad incutiendum juftum metum , utde i j
minis de expeliendo Filium ^ Domo , & confpcdtu Pa-
terno , teftatur Galeott. contr. I4. lib. i. num. li. ibi ; De
expulfione aDomomjgn.im , gravemque ejje injuriam , qH^
nonnifi Fi/io inobedlenti fit , qut maximum fjcinos adverfus
Patremcommiferit , exhteredatione dignum , & Jc aliis mi-
nisdencgationis AgnitionisinFiliam, que pcrnecefseconti-
Dcntur in illoftatumiferabili commin^to,probavimusfupra.
Exhisigiturduonecefrariofequuniurfavore nolt jr Puel-
laE; Primum, qu6d afTcrta libertascligendi nuptiaf tempo-
rales^principiooblata , eftadcdcircumitantiata , & minis
gravibuscommixta, uJctlamex illa metusgravis rclultet ;
Etfccundum, quoJ, habita notitia rcludtantienoftrePuci-
lac^ Marchione , hancetiamgravantiirimam libertatem ci i^
praepcdivit, eam prrcisccogendoad Monacatum , in;erdi-
«Soquocumqueconnubio , ut fupra probavimus, tamexno-
ftris, quamcxcontrariisteftibus, & confequentcr prjcten-
fum moci vum concefTjB libcrtatis ciigCDdi ftacum , corruic pe»
nliiisin fadto.
Exciufa igirur pr^nenla liVrtatc, minoris pondcrlseft obie-
flum ,^udd Marchio ulus fucrit moderatis fuafionibus, non
D j autcm
48
Difcept Ecclefiafl:. Dominici Urfayac,
^Utem miuisad in.ducendam noftram Puellam , ad fufcipien' fa Succeflionis narraverit , primum tantiim .acceflTum ad
^umhabitum monafticuiji , quaeParentibuspermilTsfuppo" Monafter., adeffeftumexplorandi voluntatemnpftraBPuel-
puntpr , ctiamfj fuiflTent iroponunae , & fepi.ils repetitae . Ul- las , & de fecundo nullum verbum fecerit,quinimo fuppofue-
tra quod enim obiedum non regii in fa<So , prout inferius de- rit tantum dumtaxat fcire , quantum depofuit , Et deinde in
fnonftrabimDS , &ultraquodcommunior JD.D.opinio ftatin hocfecundoexamine, fecundumacceflTum , & minas etiam
contrariuin, quod fcilicet importunaffuafiones virocoajL^io- Paternas DoftraePuellarretuiiflefaceatur, hoc non dctrahit
nishabent, prsEfertimquandoagitur inrer Patrcpj} Virum fidei ejufdem teftis, quia unumessamen nilhabet commune
^evcrurp, Sc aufterum, cui debita eftrevereniia, & tene- fuiii altero , & unaCaufaeft toraiiterdiverfaabaltera, &
ram Fueliam, inminoriastateconftitutam, ntprobantPo- in tantuminprimoexamineinCaufaSucceflionis nonretu.
dores aliegati fupra: Adhuc Ipfimet Dodorescontrariapi litminaspaternas, in quantumfupereisnon fuit interroga-
opinionem feftantes, admittunt , quod quando fuafioncs tus, ac nulliex C.o]litigantibustuncexpediebatfupertaIibus
funtdolofge, tunc praEcifiveeriam.aminis, inferuntmetum minis, vel Articulos, vel Interrogatoriadare, &ideono-
gravfm, utbenediftinguit , )& ptohnt Barbof. Vot. d(C. nj. vum ,& forfan inauditumeftet,quod teftis,quifemelfeexa^
j5 numer.^.&pluribujfeqq.ubiiaieipfeizndoText.inleg.l.^- mini expofuit in unaCaufa, & fuperea, acfuper Jnterro-
fcrfuaderejf.de Serv. corrupt. a\t\h\ : Idipfum mieHigendo gatpriis, tuncfibidatis,faflusfuit,aliudnonfcire, non pof-
de perfuajione dohfa., tionverpdeilla^ qu<e fubitvicesoptimi iet pofteainaliadiverfa Caufa, quotiesprsecise, &fpeciali-
confiiii&c.Unde qtiod dicitur , preces , & impoitunas perfua- terfuit interrogatus, diverfasetiam ,&majorescircumftan-
fionesvim, &metnmind(tcerp , intelligitiir de dolofis , juxta tiasreferre, utindurioribusterminisprobat iJor. «/m/. 147. j»
dolirinamPyni. \ num.i^^par.i.rec.^dec.i^l.num.if.poftCaTd.de^lbic.df
Inbypothefiautemnoftraaflertaefuafionesnon potueruDt Inconft.tnjud.
effe, necexcogitarimagisdoIof£B, & fedudivae innocentif- Minorisponderiseftexceptio, defumptaab Epiftoladifli
fimae Puellae j Nam , gt extorqueret confeofum monachatio- p. Crefcii damnabili artificio intercepia , quem operandi mo-
j.$ ni, Marchio eidem offerebat in Statumonacslitradamen- dumnunquam fatisexprobari poffe , aitCiceroPAilip.i.re-
tumnobileadinftarPripcipiff* ; Quodque primamfiguram Iztus^Gonzal. in cap.Cum olim n. lit J) de OJficio,^ potefta-
feciffet in IVlonafterio , ut de faiSo propno teftatur Gaiparis, jejudicis delegati , Sc fequutus a Rayn^/d. rer, Crimin. tom z.
PatprCrefcius, deMarchis, ibi: E glidirete , chefe Leifi fa/>.i8.$.ji.». 5.humanitatisom.nisexpertem vocanseum , jj
far^M.onacalafaroejferlaprimadelhUnaftero,elafafhtrat- qui Epiftolas familiaresintercipereprocurat, & publicas fa-
taredaVrincipeffa, &concordatetiam N-ibi: IlSig.Mar- cit , inqua Epiftoia diftus teftisfatetur, nonpotuiffefubfcri-
chefefudet.voleuaJifaceJfeMoffafa, e facendoji fifrebbeftat^ bere minutam fidei, ex parte noftra fibi ttanfmiffae, fenza
vxifgrinSignora. (tggraviodellafuaCofcienza;Qai!iiiewtc\\t,x\on(i\i\3c\x<:\im-
ExtqrfofubhifcefalfiSj &dolofispromiff!on>bus confen- ftantiam minarum , noftraEPuellaeincuffarum, ignorarct ,
fu Statui religiofo, nolpitpoftcaadimplerepromiffa, nam fedquia in ead. Minutafupponebatur, quoddeanno 1710.
nopfolumcoegitnoftramPuellamrenunciareomnibusbonis, icftismorabaturin Urbedomi Marchionis,quaecircumftan-
ac fupplpmencQ alimentorum, & nonfoliamtradtamentum tianonfubfiftebatinfafto, &ideojure, meritoq; noluit te-
flifprincipejfa, edagrapSignor^ non habet , f?d requifitus ftjsillamfubfcribere, utdeclaratinead.Epiftola, &clariOs
j7 ab Abbaciffa Monafterii pro conftitutione alicujus ctiam ineiusformaliexamine,quaEfcrupulofitasdebetaugere,non
tenuis Livelli , noluit id conftiiuerc , ut refert moderna ^utem minperefidemhuic tefti , utprobavimusfup.
Abbatiffa , & confirmat modprna Vicaria ; Idque fecit , Ejufdem farinaefunt exceptiones , quaralleganturcontra
>it praecise eam conipelieret , & coarflaret , etism invi- jofephumdeMarchisCubiculariumMarchionis, quia nul-
tam, adfufcipiendum habitum, utteftaturCapit. C. qu? jaexeis, aut fubfiftitinfadO) autrelevat in jure, omnefqj jf
fedudio, aut deceptio, non poteft effemajor, & aequean- confutayimusfupra.
puilatprofeffjonem , acrfletusliteraliter difponit Concilium CoeteriamminaE nonfueruntnoftraePuellaerelataEifupra-
Tridentinum fejft0n.z4.de Reformation. Op.i. ibi ; Nec po- diftisduobusteftibustantCjm, fed ab Antonio deGafparis ,
llf fleaipfa, velaliaprofejfionememittat , antequam exploraue- Curietta , &a Rita ConConi Nutrice, & ^ Carolo Curiet-
rit Bpifc- <iff- Virginisvoluntatcmdiligettter, ancqaffa, an jo. Qusmobrem cum certo conftet , ^Marchionepraefatas »J
feduciafit; Sicuti enimmetuentis, ita& fedu<Sae,nuIluseft rninas fuiffefadascontra nqftram Puellam, utprobavimus
confenfus, aut volpntas,&quidolocapitur errat,& volun- ibpra, & viceverfa ad ejus nocitiam pervcniffc, nifi Spi-
tati vim infcrt, qui fraudg p^rfuadct, ut egregie obfervat yiium propheticum eidem Moniaii tribuamus, pernecefsd
J{roui(er. de J ur.Connub.lib.i. de Sponfal.dol.contra^. c.ic) n, fupponi debet, quodaliquis fuerit , qui illas incufferit , &
i.&i.(& Hermofiladll.partitaiumglof 1.1.^6. tit.s.p.s-nu. retulerit, & confequenter verificatis diflis prajfatorum te-
J9 z^. Sc egre^\6C icero libr. \.de Offc- iequ\it\is ii Pignatell.coit- ftium ab hifce extremisex parte Patris, &exparte Filiae ,
fultciS.n./^. infin.tom.l.juxtaRomanamimpreJfionem, ibi ; vanitaseftcriticarccorticem verborum, & lacerare famam
Cumautemduobufmodis, ideft aut vi,autfraude fiatiniutia: criam teftisdcfuntli, & Religiofi, cujus didta ineo, quod
fraus, quaJiVulpecula: vis Lconisvidetur ,utrumq\<jlienif- concernit minas, ^ toc anrecedentibus , & fubfequentibus
jfmum ab homine, fedfraus odiodignamajo/c , cumaliis/^ comprobamur, ut patet Refleftenti ,
lom.i.par.i.dlfcept.i.^.^i.n.i^, Confutatis igitur duobus principalioribus obie^is, quod
Haec diximus cum fuppofito, quod Marchiofimplicibus rioftrg Puella relifta non fuerit in libcrtatc eligendi Jita-
fnafionibus ufus fuerit, utconvircereturMonafleriumquo- tum, quodque Marchio ad eidemincutiendum metum ufus
ad probationem metus, etiam cum fenlu luorum Defenfo- non fuerit moderatisfuafionibus, fed minisgraviflimis, fa- jfi
rum^ Verijm hujufmoJi obiidlum nullam habct fubfiften- ciliorimedio oftendimus, quod infelix Puclla nunquam ac-
}0 tiam infailoi Qnia MarchioPallavicinusnonadhibuitfua- quievit, & omni tempore infpedo fcinper reclamavit, &
fioncs, & preces , fed minas graviffimas , tam circa ite- conqueftafuitdcmetu, fibi incuffo,& contrariaejus volun-
tatemonacationi.
Circa primum tempusQuinqucnniiin ftatuEducande 1
ufqucaddicm Vcftitionis, illudnoncxdudit minas, fedpo-
tiijsiHa$includit,& verificantur ultcriuscontinux rcclaroa- 17
tioncs, taminMonaflcrio, qu^malibi.
Quoadminas, fatisditium fupra; Supereft tantumrefer-
re reclamationes noftrae Pucliar; ifta eniindum eratEdu-
li
ncgationem alimentorum in fututum , qudm circa inter-
verfionem Status Perfonae noftrae PuellaE,- Iflsequeminae,
quae regulariter probantur conjcfturis , aut prasiuniptioni-
bus, in cafu prarfenti ad cvidentiain verificantur deaudi-
tu ab orc Marchionis , nictum infcrentis k qgatuordecim
teftibus, diftiniiimcnunciatisfupra, aborcnoflrsE Puellx,
metumpaffae, & tempore non (ufpcilo, fcu anic intiodu-
tiioncmprjBfentislitis, ^duodecim tcftibus, pariter indica- randa inMonaftcrio, cuicumque Pcrfonse voluntaicm, &
tislupra, & dc fafloproprio , aquatuorteftibus, quiillas minaspaternasrcfcrenti, coaflam fuam voluntatemmani-
incuffcrunt , qui omncs in hac roatena conflituunt fupcrlati- fefta vit ,ut rcfcrt P. Crefcius , ibi ; Qia cbeper Me non vlfara
vam proba tionem , quia proptcr di fficuitatem probationis ad ticffuno , cbe mi ajuti , bifognerfi , cbe lofaccl afuo modo » coitro
juflificandas minas, quoe fecrcio inlicrri folent , fufficerct /»?> 0 /<«»»/(» io/o«/<i,deGafparis, \h\: Lirifpondeva,chegia
unicustantiim tcftis dc vifu, & alii de auditu, feu/unQis (he ilvoler del Padreeratnle , per ncnpotcrfare altrlrnente ,
ndminicuiix, cxdedutlcsfupra . cbe fifariafattaMonaca, bencbelafuavolontanonfoffetale ;
Hinc prorrusinfubfilUntcsfunt repctitarcxceptioncs,quaB Ciurictta, ibi ; E Leimirifpondeva,cbebifognavafarto,gla
jllegantur contia Patrcm Crefcium, & JofcphumdcMar- che Lui voleva coii, percbe non aucuaun Padre , maunTi-
chis, nam inprimisomncsrefpiciunt accidcntalia, nonau- r.mno, mentre gli voleua far Jare una coft controla fuavo-
tem fubftantiaiiaCaufie,& ideofidcmcifdcmnonminuunt, lonia\ RitaConconi Nutrix, ibi: Si mettcu-i >t ptangcre ,
21 ffdaugcnt, ut probavlmus fupra ; Rurfusquod Pater Cre- e fofpirando diceva, cl vuol pazieiza , lo non bo ncffuna
fciusinprimoexamincfaito, inTribunaliCam«lt inCau- permc, fonoabl/andonaiadtttutti^ qu^Macrymasa faxisex.
trjho-
Tom. IV. Pars I, Difceptatio L
49
traherent) bifognira, chefacci afuomeJo, maperbcontro
lamiavolonta; &concordatdeMarchis , ibi : Stietie per
unpocopenfando, epoialzolatefta piatrgendo ^ efofpirando,
midijfe , che giache il defiino , e ladifgrazia (ua portava co-
j», chefacejjeil Signor Marchcfecio , chelipareua, chejifa-
riafatta Moaaca ^ maperbcontrolafuavo/onta: Concordat
etiam MonialJsBartoIetta, ibi: Benevero , che la voloa-
tafua non era tale , e Cosi continuamcnte me lo diceva , e di-
mo^rava il difpiacere , efauerfioney che aueuadifarjiMona-
ca , edintantocondefcefe adirdtsi, inquanto, che temeua
del Signor Marchefe fuo Padre , che la minacciaua di voler
ejfere obbedito ■
Eafdem, & majoresreclamationesfccit poftquam exivic
^Monafterio, & tempore magis proximo veftitioni ; Ibi
enimcontinuddeclamavit, & conquel^ fuitdecoaitione ,
&neceffitate aflTumendi habitum monafticum contra pro-
priam voluntatem , utrevelavii ad inftantiam Monafterii
29 MonialisBolognini quaBeratconfidentiftimanoftraEPuellae,
&depofuitetiam Ph. Viromniexceptione major , & priias
etiam teftatusfuerat A.D. formiter examinatus , Quinimo
pluriesdehocejuslnfortuniolacrymasmuitasefflidit, &f]-
gnanter prididante veftitionem, utteftatur I.acdida Bolo-
gnini, ocdeMarchis, &teftanrur etiam Vicini , nempe
PhyficusdeBernardinis, & qudd calamus horret, dtvm
fcribit, contra ipfum Deumpugnareaufafuit,nimisimpro-
viddDivinamprovidentiam increpando, quarefi Monialis
fieridebebat, talem vocationemnonded^rar, ibi : Contra-
ftaua con il Sig. Iddio , e chefe il Sig. Iddiola voletia Monaca ,
doueua ancora dargli la vocazione .
Quia verocontrarii Scribentesnonpotuerunt diflimulare
lacrymaseffufas^ noftra PueUapridieante veftitionem,fup-
30 ponereconantur, quddiiiaetribuendae finc , vel confuetae
volubilitati Mulieris , vel naturali motui animi occafione
mutationisStatus.
Verumhocetiamfuppofitumnonregit in fafto , quia
ipfamet Puelia ufque tunc deciaravit , quod lacrymabatur
obcoaAionem, &ob inevitabilem neceflitatem afl^umendi
habitummonafticumcontrapropriam voluntatem , fuper
quoeratpenitusinconfolabilis, utteftaturdeMarchis , ibi:
E su laconfiderazione di effernecejfitata afarfi Monaca , fof-
31 pirava, epiangeva: Igiturnonex volubilitate Mulieris ,
nequeexnaturalianimimotu; Erpaul(^poft ,ib: Diedei»
un pianto dirottijftmo, ed era quafiinconfolabile , & concor-
dat Monialis Bolognina , &cIariCisA. D. ibi : Gli diffe ,
fe perqual caufa ella piaftgejfe , allora rlfpefc , c^:e confidera-
va, che ilgiornofeguente , douer racchiuderfidentro il Mona-
fterocontantafuaaverfione ; Ecce motivum lacryraarum ,
macht fperava di dmcr darfodisfazione atutti , con lafciar-
cilavita; Undefi hascircumftantias innegabilesnon omi-
fiflcnt, utiquecontraevidentiam fafti , nec potuiflent la-
crymastribuercprafentix Matris , aut motui naturaii ;.
Minufque afleverare potuiflent «qucidhocprimo tempore
roftra l'uella poft prjEftitum confenfumfemperacquieverit .
Circafecundumtempusanni Novitiatusillud nonprobat ,
fedexcliiditlibetum , & voluntarium confenfum noftrz
Puellacad Monacatum; Inipfaenim dle veftitionis publi-
3* cavox, &fama inolevitin Ecclefia Monafterii , & in il-
lius Vicinia , quod noftra PueJla cogebatur habitum fufcipe-
recontra propriam voluntatem, & Populus ipfe commifc-
randoinfeliciejusconditioni, & exprobando Viftimam ,
quaenonad Thalamum Sponfi, fedad patibulum rraheba-
tur, murmurabat, ibi .• Poveretta, econdottaal Macello ,
«t depofuitnobilisMatronaM. M. A. fub hac depofitione
dcfunda, acejusCubicuIaria. Inipfametdie, vix exple-
ta funflione vertitionis , lacrymaenondefuerunt , ut telb-
tur I. neque iftae lacrymac referri ponTunt ad mutationem Sta-
tus, fedadcaufam metuspraeexiftentis, &coaflf volunta-
tis , ut probavimus fupra .
Intra annum Novitiatusmajoresfueruntconqueftiones ,
&querelaedemctu, fibiincuflb, &contrariaejus volunta-
fe? temonacatJoni, &deeisdeponuntprimoloco A.D. Lf//?)/
rifpofe le feguenti parole , cioc: Leipuolfaperefelofliaqui
dentrocontenta, mtntregl' bo detto tante volte in Cafa dfc.
cbe lomifacevo Monacaperforxa , echeaWabito monaHlco ,
vihoavutofempre auerfione, anzicontinuoad auercela, ece
laverbfinchecampo, anziquefl' abitofarala mia dannazio-
ue : &concord3tElifabetta Bacchina, ibi .• Statevi zitta,
notimi poffoveder quefl'abito addoffo , come volete , che flii
eonttnta , fe mifono vefi'taperforza non neparlamopiu , non
m'accorate di vantaggio , & idem confirmat Curierta, ac Mo-
nialisBartoletta, ibi .• Rifpendo, cbe con meTeftimoniofimi-
li doglianze fbafatte quafialla gtornata , tanio prima , che
Urfayo! Vlfcept. Tom IV.
dtppo la rinuncia , & anche doppo velata , fino alprefente , a
fegnoche il numerodelle volte non e pofftbile , chepoffa riferir-
glielo, &MoniaIis Amari, ibi : Doppopoimonacatafi Suor
Maria Coftanzabacontinuato,e,continuaancoradi prefentea
fare deirefclamazioni , cbe Leifierafatta Monaca per forza
6ff. quibusomnibusmirabiliterconfonat, MonialisBartho- •
lina, exadv.formiterexaminata.
Detemporeetiammagisproximoprofeflionl , meditaba-
tur, fipotuifletexire , &aufugere li Monafterio , & ex-
prefll^ proteftata fuit , qu6dipfa emifTura erat profeffionein
ore, fednoncorde, utrefert A.Margana , ibi : E che Let
non voleua effer Monaca , ecbetutto quello, cbe aueua fatto J4.
( notentur quefo fequentia verba ) & eraperfare , era perche
aueuaun grandijfimotimore delSig.M*rcbefe , ma non di fua
volonta , anzi un giorno,che profeffb unaltra Novizia,effen-
do ancor Lei allo ra Nouizia , fiefpreffe , e dichiarb con me cen
quefleparole : Verrailtempodifarlaprofejfioneanch'lo, ma
lafarbconlabocca , manoncen ilcuore ; Deus enim in hac
materia refpicitcor, nonmanus, & voluntatcm internam,
nonlingaam, &ide6haEcfoIaproteftatioem;(ra pauld arrtc
profeffionem, jundispraEcedentifaus , & fubfequcntibas ,
fufficitpronullitatcprofeflJonis, juxta individuales autho-
ritates, allegatasfupra.
HasomnescircumftantiasreticentexadverfoScribentes,
& ad fuadendam liberam voluntatem noftry PuellaE de tem- 3 J
poreNovitiatus, &excludendas eodcm tempore reclama-
tiones, adducuntdumtaxatBiliettum Vicesgcrentis, non-
nullaaliaBilietta, fcripta^noftra Puclla Marchioni,&
depofitiones nonnullarumMonialinm, falfis promiffioni-
busextortas; Veriim nullaex hifcecircumftantiis excludic •
metum, nectollitefficaciam , reclamationum , fuperiCis
expenfam.
NonquidemBiliettnm Viccsgerentis, quia fi attendere-
tuf exploratiovoluntatis, fadta ab Ordinario, nunquam
daretur, autufqueadhucdatusfuifTetcafusnulliratij alicti-
iusprofefTronis, quiapoftConcilium Tridentinum femper
eft neceflaria exploratio voluntatis , fcmperque intervenifTe
pT2Bfumitur; Et tamen non obftante explorationc , fWpif-
iimeabhacSac.Congreg.&abaliis Tribunalibus declaratas
fueruntnuIlaBprofeffiones,etiamfi Explorantiexplicatanoo
fueritvis, autmetus; Ecfancfinoftra Puella mctum fibiil-
latum notificaffet Vicesgerenti , q^ui poterat profefltonei» ••
impedire , ftatimeidemeveniflentomniamala, commina-
taiMarchione , & ftatimamififlet tradamentumnobile ,
&agnitionem inFiliam , & ideoquotiesconftatde metui
principio, &durateademcaufa nictus, omncadusf ubfe-
quentejpraefumunturmeticulofi, quiaproveniunti princi-
pioinfedto, &funtnulli, etiamfi eflent jurati , & extrin-
fecusapparent, lacto, & jucundoanimofafli, ut probavi-
musfupra.
Exeademrationenullavis fieri poteft fuper Blliettis Ji
noftraPDellafcriptisMarchioni, quiafidurantcscaufa me-
tus nonfufficiunt ratificationesexprefTac, tantominusadex-
cludcndum metum fufficerepolTuntBilietta , ad alium cfFe-
ftumfcripta, & fcripta Gcnitori , quimetumincuflit , ut j6
inpraccifisterminisdcEpiftoIisFilii, fcriptisPatri , metus
Authori , qu6d merum nonexcludant , fed potiiasillumau.
geant, probantDD. allegatifupra ; Praefertim incafupre-
fenti, ubiinfingulisfcriptis Biliettis feroper noftra Puelfa
aliquidpoftulavitiPatre,&exfingulisrecognofciturnimia
affeilatio, ut indicant illa verba : Miocaro,care .mitbello,
mioCicisbeo, quae verba pracfumuntur fiLleappofitaad car-
pendamunera, &ademoIlicndum Patrem,qui ftriftiflims
Renunciatione, &Filiam)ugulavcrat; Etenim aditaaftc-
datefcribendumeadcm Pnella fucrat inftrudai Bartholer-
ta, ejusMagiftra, ut vidimusfupra, &ficctramobfervaf-
fe, &praftica(TccumPatre, ipfamctFilia, viventcadhuc
Marchione, protcftata fuit, ut rcfert dcGafparis, ibi : U
losb , perebe doppo difcorrendo la detta Suor Maria Coftanza
conmeTeftlmoirio, midiceua, cbelitoccaua a fiigere , e fi-
mulare per aderire at Padre , manoneratalelafua volenta.
Hinc in hac materia , rifus , ofcula , amplcxus, Iftitia vul-
tus , & extrinfccum contcnta mentnm , durante caufa metus,
non excludunt metum, fed potiiis illum aggra vant , & gcmi-
nant,quia proptermetumapprehenfum , & aJ evitandum Jt
evcntum minarum jillarumquccffertum, nccefl"aria ei^ralis
fiillio, feudiffimuLitio, ad tr.adita per Haldinl.i.nxc.Cod de
F.o,qubd met caufBofjde Matrx.it §.Jj a n.^j^ufqueadfin.
G.iill praS.Obferv.obferv^ } .«. ? 2. Painmoll. adnet. 2 . ad det.
loi n.^sifRotdec.^ts^Cin.TCorSeTapb.
Omitfipotcrantdepofitiones Monialium, formitercxa- jf
minatarum, qnsallegantur, tanquim TcxtusCivilcs, auc
D 4 Cano-
59
Difccptat. Ecclcfiafl:. Dominici Urfayx.
CijnpDici , &re!a(isdumtaxatearum verbis, reliqui noftri
feltes, &docurpenta, altofilentioexadverfoprf lereuntur j
Quippe ift,f Monlales ifunc in hac Caufa noftraz Adverfariae ,
qGiaProfeffioReligioianihilaliud eft, quam verus contra-
ftusinter Monialem, &Mona(lerium, ex adduftis a P<j-
19 nimpll.dec. 2g. amm. j. Eaedem Moniales variae apparent
inearumdidtis, quiaconvidlf (untdemendacio in pluribps
partibusfubdantjalibus, Dtprobavimusfupr.a.Illf funt,qn?
ejfpreiTe propalarunc difplicentiam , quam reeiperent, fj «P-
flraPuella vi(SoriamCauf3Ereportaret.> Ki?, qu» magni?
promiffionibusdeccpt?, ac fubornat?, veritatem ipfam ma-
niCeflampaliiarunt; Ipfamque filiationem nollrf Puellf ref-
peftu Marchionis , ac prf ftationem alimentorum ab ipfo fa.
diam inauditadiflJmulatione, ignoraffe aflerverunt } Iftae
funt, quaBadcommodutri prpprii Monafteriideponunt , &
deponuntfupernegatiyareclamationum, quam tamen non
coardant,fed potius admittunt pofjibilitatem in conirarigm,
& adeq nop fohjm nihil probant favorc Monalkrii , fed po-
tiusconfirinantnoftrosteftesdereclamationibusdcponentes,
Dtiatdprobavimusfupra, ^htne Rot.dec. i-j^.aum.io.cor.
Caril- ibi : Sunt Moniales e]ufdcm Monajierii , cu]us inteteft
.pt«feJfionemejfe uatidam, in qua pane habemus duas punftua-
f^n lifllmas refoiutlone hujus SacCongreg. quae non pofTunt eflc
rotundioresj Ptimne{\\n Bifuniinag. Julii 1701. lih. 51.
I3ti («./oA ^75. in qq^ nulla omnino habita rationeformalis
depofjtionis quatuor Monialium , deponentium fuper libe-
?-a voIuntateMonialis, juxtapraecifa verba Folii, didladie
diftributi, intrepidetefponfumfuit, illasnonefTehabendas
in aliqua confideratione , ac Moniaiem non teneri permane-
^{ rein Religionc- Secunduscafuseft inalia B;r««//«o 9. De-
ffwj^r. I 71 J.inqua (irripfi , & pbtinui declarari nullitatem
profefTionis , u: vider« eft in (om. i .d^fceft.Ecclef difc i p.\.
^?r/fi;. & fignanter»tt?w.4^.incujuspariter cafu exagera-
bantur contra Monialem reclamantem depo(itiones fer^ om-
^a pium Monialium , & tamen illis nullomodoattentisrefpon-
iuni pariterfuit favore Monialisreclamantis, «t videre eft
jn lib. 6 3. Pecret. Sac. Co"greg.
Diximus, quoddd. MpnialesfueruntfubornataB ad pu-
jaipcaufacdefenfionem, ut fcilicecnulla penitiis fides prae-
ftcturquibufcumque teftibus, qui exadverfo allegantur ;
Confequenterfublatisdemediodepofitionibu? Monialium ,
^■J acalioramteftiumexadverfo expifcatorum , fuper quibus
f j{ tptfapitibusnullum fieri poteftfundamentum , remanec
(ineafljftentiafadicontrgriapraetenfio, qu6d noftra Puel-
lahocfecundotempore infpeito, nonreclamgveric, nequc
de metu fibi incufTo conquefta fuerit .
TertiupitempusadieprofefTionisufquead obitum Mar-
chiOf\is?9demPgeIIanonoftendit liberum confenfum , fed
coadionis, & metuscontinuationem \ Quod evidens fit ,
ron folum quia probatometu^principio, &duranteeadem
cauf^metus, remanetetiamde Jure probata duratio, &
.continuatioejufdemmetusdctemporepraecifo profeflionis ,
^ ut probavimusfupra, neque neceffarium eft , quod incuf.'
fiomctusfiat in ipfoaftuprofefllonis , fed fufficit praecefllf-
fe, utafluspoftea fequutus^nonobftantequocumqueinter»
vallo temporis , cenfeatur meticulofus , durante eadem cau-
fa metus , ut proba vimus fupra .
Haec praefumptio Juris fuflficeret ad probandam continua-
tionem metus , fed documenta etiam extrinfeca dedimus ad
hapcprsfumptionem corroborandam de lempore praccifo
ProfcfTionis; Ad qucm effecliim ponderare fupplicamux ,
qutidagiturderefequuta intra fepra Monaftcrii , quae non
pntcft mcliCisprobari, quim abipfis Mooialibus; Rurfus ,
<]u6d omnesMonialesfunt inimicat noftrz Pucliac, & cum
jpfis aflualiter Iitii!ant,& ide6augeturex hac parte difficul-
tas, exibendiprobation(^sclariores; Hoc lamen non ob-
flante, funtadeAevidcntcrprob.Ttaereclamaiioncs, &con-
traria voluntasnoftrae PueMacpoft profefTionem, ut nil evi-
deniiCisdari ppffitinhocMundo; Inprimisenim habemus
quatuor Moniales , intcr qus.<: numcratur Abbatiffa , & Vi-
^) raria , quarum fides prpdutla fuit ab ipfomet Monaftcrioin
Tribunali Camcrae anre moram prscfentem litem , quf circa
rcclamationcsnoftra: PucIIac, ficajuiit , ibi .• E Wfudette
dcglianze &(. Itfecefubito nell' atio delf ingreffo in Rellgione ,
f ConilHud a farlc anche inttmpodel fuo Nouiziato &c. e le
tofe fud(ttele deponiamoper effer noijfate prefcnti , if auer
ftntitetuiteltfudetttefclamazioni, che ha fatto fcmpre {ial
principiodairingreffo in Rcligione , t COJi continuaio Jino al
pTtftntt ., utvitTimus.
Eafdemconqucftioncsreferont MonialisBarthoIctta for-
miicr cxamirata, quac utitur vcrbisfl//r»_p/()r«rtr.», nonauc-
S^ va^ tHHMiaallrcln bncay & rclcrt impoflibiliwtcm rclc-
rendivices, quibusrcflamavit , AcMonialisetiam Ama.
ri, ibi: Boppopoi monacatafidetta Suor MariaCofianza ha
continuatoy e continua ancora di prefente a far deW efclama^
zioni , c/je Leifierafatta Monacaperforza &c. & paulo poft,
ibi : Mai Suor Maria Coftanza doppoprefo fabito monacale ba
dimoftratodiftarvolontieriin quefto Monaftero &c. ma fem-
pre vi eftata cor: difappote , & auerfione alloflato di Religiofa,
nonfoloperchefefprimeuaconledoglianzedi fopra riferite
^(■maancora, perchelaftej]aauerfionel'hadimoftratacon //
nonfar 1'operaponi da Religiofa : Illaenim yerba , relata k
fupradiftisMonialibusfuperpuniSo redamationum noftr^
Puellae, ibi : Semprenonaueua, enan haaltroinbocca , dal
princiiiodeW ingrejfo, ecostconttnuatofinoal prefente , in-
lcuduntreclamacionesomni temporeinfpeCto, fine ulla in-
termiCfione, &ficpoftemiframprofeflionem , &qui negat
hanc veritatem, veldebeclacerare liceras Texcuum , vel
mutare fignificacum verborum \ Quia illa verba , fempre , p
continuamente, omnem peniiiisintermifTionem , feu inter-
ruptionemtemporis, excludunt, ut in cerminis nullicatis
profeffionisprobavimus fupra ; Cumque haec probacio re-
fulteck Monjalibus, fuperlativam fidem meretur contra
proprium Monafkrium, utinindividuo obfervac Camera-
(arefonf. i.arr. 1. «a^. ^j.aliique relati fupra , qnibus ad-
dimusrrespundlualiffimasrefolutioneshujusSac. Congr. in
quibusproccfrumfuitcum hacopinione, quod nullum pof-
fetdaritempus, inquonon verificentur reclamationes , &
conqueftiones, quando teftesdeillisdeponuntperdiftionem
femper; Prima eft in 5/r«»;;»« 9. ^>/)fi?w6r;/ 1713.de :qu3 aj
intom. i.difcept.Ecclefpar. i.difcept. i.num. %6. Secunda
in Januen. wAprilis 1715. dequa;»</. row. i.par. i, difc.
1. num.it. 6f Tertiai« Man(uanaH,F(bruarii i7i7.de qua
tnlo.i.par.i.difcept^.n.jg.
yitraMonialespraediftas, teftanturdereclamacionibns,
praecis^ poft emiffam profefsionem ; Rita Conconi Nutrix ,
ibi : E doppoprofejfatafempre harepetito, chefi era veftita
Monacaperforza , echeciftauaperforzane/Monaftero,EU- a^
fsbetta Bacchina, ibi ; L,idiceuo, che eredeuoaWora fifcf-
fe guietafa d' animo&C mentreaueuafattala ProfeJJione , e
Leimi rifpondeua &c. Stb peggiocbe prima , fe mi fono fatia
Monaca ptr forza , comevolete, chefiiicontenta , queft' abli»
non me lopojfovedere addojfo, efe locontinuonella vita Re-
ligiofa, iomidanno&c.dcconcotdatetiam Francifcus Mi-
raccionusfubhacdepofitione defundlus, quideponicde re-
clamacionibusante , & poft profenfionem , & mirabiliter
etiam confonat MonialisBo|ognina,quaKadJnItantiamMo-
nafterii revelavit, ibi: Doppoveftita Monaca , &ancbefat-
ta laprofejfione 'ejjendo lo andata una volta dalla medema, do-
mandatoli , fefiera anche quietata di mente , flringendofinel-
lefpalle , fofpirandomidijje, che li conueniua moftrar di si ,
(onofcendoui perd da ejfa rifpofta , e lapocafodisjazione della
virareligiofa, e/avo/ontaailamedema contraria; Unde in
concurfutot leftium , omniexcepcione majorum , fine lac-
fione veritatlscontrovertiampliiisnonpoteft , quod noftra
Puella femper , & continud reclamaverit , etiam poft
emiffam profeflionem, & vivente adbuc Marchionc Pa-
tre.
Neque juvat hicrepetere Bilictca , fcripta Marcfiioni ,
& formaleexamen fex Monialium , quae dc hifce reclama-
tionibusnondeponunt; Qiiia quoad Bilietca refponfum de- 49
dimusfupra, & quoad Moniales , ultra alias cxceptioncs
relatasfupra , dicimus, quod ipfa: dcponunt quidem , non
audivifse reclam.itiones , fed non conculudunc ncquc coar-
d^ant negativam , qu6d noflra-Puella non potuerit rcclama-
re, quinipfacfciverint, &hocctiam refponlum .idaptatur
A. I Quinimft Monialesadmittunt poflibilitatcm reclama-
tionumabfqueearum fcientia , qua:- fol.i poflibilitasfufficic,
uc ipfis nulla fides praciianda veniac fuper negativa , & vice- f o
verfa plencdeferenduin fit noftris tcftibus , de rcclamacio-
nibusdcponentibus, uc inpunitoprobacl?o/.</a-. 7x9. par.
Circa ultimum rempus poft obitum Marchionis oon fo.
ICim noncxcluditur mctus, fed neccciam inducitur prartcn.
fa i.Tcitaratificatio, quia poft obitum Marchionis , fequu-
tum dien- M.irtii I 714. non folum nondefucrunr, fed po-
tiC»sadau(;tac(ucruntqui-relje, & rcclam.it iones ; Siccnim
dcpofueruntquatuorMonialcstcmporc non fufpedo , &
.nntequam introdnccreturprairfcns lis , quarum fidcs , ut
ali.^isfarpt^diximus, uri prtxrurata, fafta, & produita A Mri-
naftcrioin TribupaliCimerf , ronira ipfumcondudentifll. 31
m.im facir probationem, ibi: E l'lftejfeefclamazloni,e dogllan-
rehaconll'uatoanco afardoppa, Ed In p.irtico.arefcgulta
hwoiifdel mtdemo H^iitr Marcbtfr , coniinuamenie , t
fubb/xa-
Tom. IV. Parsl. Difceptatio 1.
fi
ftihbHcamcnte : E< dehoc tempore praccifoconcordant alii
tres tcftes, tbrmiter examinaci , videlicet Monialis Bar-
tholecta, Monialis Amari, & Eiifabetta Bacchina, qui-
bus addimus revelationem Berlendes , quae fupponit y ex
caufa coadtae monacationis biennrocontinuo ab anno i?' J-
citra, & ricnonfojum viven:e Pa;re, fed (lacim poft ejus
obiium noftram Puellam. nullam. validam peregilTe Sacra-
mentalem Confeffionem..
Nequehicfiilit probatio reciamationum poft o5itum Pa-
tris , fed habemus uherius irrefragabile teitimonium duo-
rum inCgnium Praclatoruoi ; Unus eienim ex illis in fuo Bi-
lietto, huic Sac- Congreg. dircito, fatetur noilram Puel-
52 lam cxprefsefedeclarafTe, nullam folicitudinem haberede
utilrcate Monafterii , eo quia coade habitum monafti-
cum fufceperat , &coa£leetiamin. Mftnafterio morabatur ,
ibi : Ed avendole io dettoicbe dovea penfare at vantaggio
del [uo Monafiero 1 mirifpo\e, »on averpremuradicib ^per-
cie il detto Marcbefe /'avea fatta far Monaca contro {ua vo-
gliay che vi fiavamal volontieri , ecbequando larobbafoffe
andataalMon-jfterot tantoeffa nonaverebbe avuto nienie :
Ecceigitur, quod juxta didum hujus in-egcrritniPiaelati
reclamationescaeperunt paulopoftobitumMarchionis, an-
te iairam TranfaiClionem, antc obtentam Sententiam in
Trib.unaliThefaurarii , &confequenter commentum vere
fabulofum eft , quod hafc nullitas ProfeCTionis adinvenca
fuerit poft amilTamCaufam in Caroera.
Mirabiliter confonatcum diftoBiliettoteftimonium al-
tcriusafqueintegerrimiPraclati, exquo babecur, quodipfe
in principioanni lyij.quodeputatusfuit Praelatus Monafte-
rii, & praecis^ anrequam unquam propofita fuiflet Caufa
Succeflionisin Tribunali CameraE, audivitl piuribus Mo-
nialibus , quod noftra Puella fe jaftabatpromoverein Ju-
dicionuilitatemfuaEprofeirionis, ibi : Mirifpofero^cbenon
aveuano diff.cdta di fpendete ^ madubitauano, cbealla fine
reftarebberodelufe da/la MonacaPallavicini , la quale , co-
JJ mefidiceva, fierafattaMoitacaperforza, anzi mrlantava
divolere annullare h fuaProfelfione , nonvoleuaobbedire ,,
ne aniareal Coro &c. Quinimohujufmodi ventatem , & re-
clamationes refpeclive eodem temporeaBdivit ab orc pro-
prionoftraePuellaB, cui etiamgraves fecit monitiones, fed
inutiliter, ibi : Ma mi accorfi , che non li feceroaUuna im-
preffione, perche apertamente mi rifpofe , cbe Leifierafaita
iAonaca per forza, e cbe non frequentava gCatti fudetti di
Ctmmuttita, perche non era Moaaca , e cbe t/oleua fare an-
nuilarelafua Profejfione , a fegno cbelorefiai nonpoco for-
prefo dali'animofiia deUa Gicu^ine 63X. Cum hoc Bilieito con-
CQtdat ad unguem depofitio Monialis Caccias , formiterexa-
minatae, cujus verba retulimusfupra; Quibusftantibus, de
coatinuisreclamationibus noftraj Pueilae , etiam poftobitura
Marchionis , nefas eftdubitare.
Pofi,tis igitur iftis reclamationibus , ftatim poft obitum
Patris, & tam ante Tranfaftionem , qu^m poft Sententiam
Thefaurarii, duomira6ileseffcilus oriuntur favorenoftrae
PuellsB; Primuseft, quod verificatishifcereclamationibus,
J4 faltempoftSententiam Thefaurarii.remanetevidentercom-
probatus mctus, & nu'litasprofeftionisetiam jujctafenfum
Scribentium pro Monafterio, quL tali cafu illum admit-
tunt, ibi : Ideoque, fi verum fuijjet , quod coaSa fuiffent
emniagefia, tempare EducandtC , Novitiatus y Profeffionis,
isferetrienniipoft profejfionem , fiatim ac Marcbio claufijfet
eculos , impatienti mora eripuijfet ifia fuppofita coaSio, vel
faltempoft probatamfiliationem , velfaltempofi primam Scn^
tentiam Thefaurarii .
Et fccundusefFeftus, quod ftantibuseifdem reclamationi-
busintraannum i die obitus Patris , & contemporanciJ ad
iplum Inftrumentum Tranfaflicxiis, ceflat pcnitCispracten-
fa tacita ratificatio , quia , juxta communiirimam DD.
omniumiicntentiam, apertus diflenfus oriens exrcclama-
S5 tionibus, facit ccftare tacitumconfenfum, cxd.Tranfa-
ftione perperam elicitus , ut probavimus fup.
G:cteriimhodicpenitusexcluditurpr«tcnfa tacita ratifi-
catio, tum cxdeduftisfupra, tumeiiamcx dBilietto, cx
quoconftat, quod noftra Puella nunquam voluitconfcnti-
re controverfaj Tranfadioni . nifi poftquam fu;t affecurata,
quod fibi prxjudicium non inferebat ; Ex quo fequitur, quod
j6 conlcnlusdiilae Tranfaftionipraeftitusnon luif animopr.r-
cifo, & cff^cftivo ratificandi protcflionem nullam, & no-
vum Votumtacicndi,prout.idcffedumratificationisnccel"-
fari^ requiritur , ex dcdudtisfupra , fcd pot:Ci? animo con-
trario, fcilicct (ibi non prJEJudicandi in prstenfionibus luis
fuper nuilitatc Profcftionis intentanda .
Hinc fpcrnenda vidctur illapla mcditatio, quod noftra
PueliaconfenferitTranfaflioni , exquodiGuspixIatus ia-
finuaverit , quod praetenfiones fuper nullitate profeflionis
erano Spropofiii , non au:em ex quofibinon przjudicabar,
quialiteraipfiusBilietti occidit, nam licctin illo, tuendo 57
Juraproprii Monafterii, cujus erat Advocatus, fuppofue-
rit , quod praEcenfiones fuper nullitate profeirionis eraao
fpropofiii, adhuc hascnonfuitratio, quajpcrfuafitnoftram
l'uellam, fedfuitilla, quod fupradidtusconfcnfus fibi non
praEJudicabat , ut indicant illa verba Biletti: Perb lofog-
giunfi, cbe doueafar dettoaccordo , e leuarfidacapetalijenti-
mentie percbe non vi eraalcun fuopregtudizio, & fub hac
infinuatione, faflaa Virojurifperitiflimo, &omnifidedi-
gno, nonautemfubmotivo, che erano fpropojiti, induda
fuit ad confentiendumTranfaclioni; Idquecftadeo verum,
ut vixrcportaia iMonaftcrioSenteotiafuperfiliatione, c?-
pit noftra PueIlafcjadarc,quod volebatnulliiatemiuzpro-
fclTionisjudicialiterdcducerc, & hujufmodi tuamvolunta-
temapcrt^patefecit ipfimet PrelatoMonafterii, quodcon-
ftatpariter exejus Bilietro, quod utiquenonfeciflcc fi jati^
remanfiflTct perfuafa,quod ejus prxienGoDcs eranofpropofith
ut patetad fenfum •
Agnofcunt Scribcntes pro Monafterio ^ tota mafla ncgo-
tii, &abomnibus circumftantiis faili, unitim ponderan-
dis, metumefleinevitabi em , & idedduo conantur fnade-
re; Primum, quod non fufficiat probarc minas- fcd neccfs^
etiamfic, probare folitum illas exequendi, & fecundum , jf
quod in dubio pronunciandum fit pro validitate protefTionis;
VeiCim neutrum fubfiftit; Non primum, quia in Patre,
cuidebctur reverentia, non eft neceflarium probarehujuf-
modi folituro, juxta communiorem DD- Scntcntiam, uc
diftingucndoprobat ijtff.ii^fc S-o. num. 16. coram Emer.j um.
ibi : ^uiaid requiriturinPerfonis extraneis , nonautem im
Patre, cuide jure naturte debetur reuerentia, aliiquc, re-
lati fupra ; Rurfus non eft neccfTarium, quiahicggebatut
de Patreauftero , & violcntiflimo, ut probavimrs lupra,
neclacrymaE, relatsa .Matre , tiibuend* funt miti,& pia- 5f
cidae naturae Matchionis, prout dctorquentur exadverfo,
fed , conftito de auftcntate aliunde , tribui dcbcnt morfui
confcicntiae, quaeftatim intrinfecus lacerarefolet, & ide6
eciam exhoc capite iolitum excquendi minas probanduni
oon^cft; Etdeniquehujufmodi iblitum cxequendi minashic
non dcficit, tam contra Matrem, & Avunculum noftrai
Puellac, ucprobavimusfupra, quametiamcontraFiliam,
cui pauld anreprctcffionem exprcfse denegavit afTigoatio-
ncm cujufcumque etiam tenuisL'veIli , uc eam compellc..
rctad monacatum , ut vidimusfupra.
MinCls regit fecundum , quod fcilicet in dubi&pronunciao-
dumfit pro validitaceprofefllonis , quia inprimisNos non
vcrfamuriDdubio, fedinclaris, &adeo inclaris, uc cer-
toputemus .nuUumcafumadeocircumllantiacumex perfo- 6a
naPatris, incucientismetum, &Filia: metum pafTac, uf-
qucadhucdatumfuifli:, inquo clariiis metus probatus fue-
rit ; Secundo, ad partes ponenda eft decifioinjanuen Nulli-
tatis Prcjcfionis i- Julii i^OicoramMtJines , quiafuic re-
vocata ; Nsm avocata di£laCaufa a Rota , depucacaquc i%
particulari Congrcgatione quinque EminentiflTimorum Car-
dinalium , fuit annullata ProfefTiodeanno 1704.& ^l«nia-
lis Viitoria Conftantia Gentilis e Monafterio exi vic , ut no-
toriumeftiiiCuria ; Et tertiodeniquc, contrariaopinio in
Tribunalihus , vel ron fuit recepta, vel procedit dumta-
xac , quando imiliias provcnit ex aliquo defedu excrini'eco,
Don autem ex vi, auc metu , & conlijqucntcr ex dcfe^u
confenfus,ptjut incalup^aek-nti, quia tavorlibert.-Jtis ,quf
eftde jurcnaiurjE, praevalct fempcr vinculo Rcliijionis, &
DeuscoaiSaiirrvitiaafpcrnatur, &dubiumcornon admit-
tit, fcd voluntatcm omnino libcram, &fpontane3m cxi-
git , ut esrcgie probant Caftill. lib S. de Altm. cap. \ ■).num. i z. 61
Rebuff.confil.b-, infin. cjr Rota decif(). num. j j. ^feq^j ceram
Arguell,
Etcumhacopinione proccderc f.ilita cft Sac Congrc^t.
Utvidere eft incafibus, relatis in tom i.difcept.Ecclefiaft. 63
par i.difept.i.numer.z. l 6" 4. & tem.i,.par,i.dif;ept.<j.
e.x num.%0.
Etinhoc purOo nondcfunt Authorcs, in UrbisTribo-
nalibusmultiim verlsti , exiftimantes fc obfcquiura pracfla-
re Dco , opcm fcrendoM>Mii.)Ilbus, recurrentibu.? advcr- i^
lus illorum meticulorns rrotcfliones , ut vidcrc cil aruJ
Amaydenum de Stylo DjtaritC iib .cap. tl nnm.l^. Egofane,
ut hocingenutjateor, prepenfior fumerga dimijfienes Regmlm- 65
rium , rn Claufirisvitjm degere renuentium, nambijunt,
qui reliquos quietos turhis mifcent, Ordinemque uniuerjum
Jufjue, deque agvnt , ^prcpterea esifiimo , me ctjiquiumt
pra-
5^
Dikeptat. Eccleliafl:. Dominici Urfayx.
$. XI.
In eadem Caufa.
Cceptante Menafteyio Sententiam , declaranter» nuHam
Profejfioremfui Religioji, an iftius Cevfanguifiei ratio-
ne proprii i.itereffey tjuod i»eademCaufafecu»(larib habent^
pf/efiareDee tquandecumque adfum Cauf<e ReguIarisyCotitra adducatur, feu adduci poflit exadverfo, ex quibns fperari
profeffienem reclamantis , qui ope mea a Religionis vinculo pofllt recelfusa decifis,denegandaomnin6videturnova Au-
liberetur , cucnaliis, addu&is a Pignateli. conf.17^. n um.6. dientia, quia praelumicur petita calumniose, &potius ad
tfy.tom.9. ulteriorem dilationcm, & impediendam libertatemTL.
PropofitaCaufa in cadem Conc.Congregationcfub du- quae non recipii compenfationemtemporis, &iila, quain-
bio,- J4ncoHftet detluUieate Profeffionis dic 16. Martii 17:0. terim privatur, reparari nonpoicft,qiiimadconfequendam 8
66 refponfum fuit : DHata , & examinentur teftes fermiter, aliquamfpem vidoriaE,ut in lerminisNulIitatisProfeflionis
juxta Inftruiiionem. pfohatMarant.refpo>7f.^Snum.^-^§.Etplane,ib\: Hicverb
Repropofita die 3. Augufti ejufdem anni , refponfum fuit : nuUum oftendit aliumfcopum , nijt ut cum alterius detrimentot
67 Dilata . &libertatis ja3ura, qute res inextimabilis eft , lucrumve-
Iterum repropofita die 24. cjufdem menfis , refponfum netur , <scaptet.
68 fnit: Dilata , df ad mentem. Accedit ulteriCisflringens illa ratioprodenegationediftae
Quartoloco propofitadie i. Oilobrisejufdem anni 17:0- novae Audientiae, nam Oppofitor ultronee fe admifit ad
69 antiquodubio: An conftet de Nullitate Profejjfionis , refpon Caufam, tucndo Jura Monafterii S Bernardini in contra-
{um fait : Affjrmative . <3;u Profeflionis unice intetefl^ati ; CCimque Monaftcrium
Ultimo tandemlocorepropofitafubdie 1 1. Januarii 1711. poft quatriennalemlitem , acceptaverit folemniter Refolu- 9
fubdubio: An effetftandtim, vel recedcndurn a decifis , ref- tionem hujus Sac. Cong. & NuUitatem Profeflionis, Liti-
70 ponfumfuit: In decifts , (siCanfa amplius non pyoponatur . queexprefse renunciaverit , non poteft inhisterminisTer-
^Cujus vigore T L dimifithabitum religiofum ,& tanquam tius,pro fuoprftenfointereiTefecundariofucceflionis, appcl-
Educanda permanfit in cod?m Monalterio S Bernardini , lare, neque audiri ; Quia Profeflioeftcontraausultro, ci-
71 inquoipfo diePafchatisRefurreflionis J. Aprilis 17*2. pi^ troqueobligatoriusinter Monafterium,&Monialem,&foIo,
obiit. acreciprocoutriufqueconfenfuperficitur, & validatur, ad 10
Tex.incap.Ad ApoftoUcam i6.de Regul.Navar.conflS.num.t.
iib. i-de kegul.5iinch.de Matrim lib.j.difp.^^.nu.ii-Camerat.
refponfl.num.i. §. Et primb Larr. dec Granat.6i. num. lO.
Ufldequoriesdiftuscontraduseft diflblutusper acceptatio-
nemNuUitatis, faftam ^Monafterio, & Lis totalitcrex-
ACceptanteMenafte^ioSententiam, declarantem nuUam tindta pcrrenunciaiionem, durifllmum effet, utdiffolutio
Profejfio>:em Cui Reli£ioft, att iftius Confamuinei ratio- praefataretardaretur abeo, qui indidocontraflu eftpcni-
tus extraneus, & quod, invito utroqueContrahentc, ac
pcjftnt abiUa appcUare , if appeUationts Caufam proprio ne- contra voluntarem utriufque, fufpenderctur illiusRcfolu-
mine pro/equi . tio, ciimnilmagis naturalefit, eo modo aliquid diffolvi, n
Poft jEquelongutn,acdifpendiofum litigiumquatuoran- quocolligatumelt, a.dTex.in l.Secundum naturam 10 ifleg.
tiorum , prius in Tribunali Vicarii , & deinde in hac Nihil tamnaturale i^^.ff deRegul junScin individuocafus
Sac. Con^regat. poft formale examen 17. teftium, poftre- noftri , magiftraliter difculVo articulo , probac Camerat.
velationem metu excommunicationis aliorum decem , & refponf.i.num.^.*^ feqq.ac pertot.ScluhtiViiiS Larr.decGra-
uitrateftium, poftquam haccS. Cong.promajori dilucida- nar.6i. num.io.&feqq. ackreper tot-Sc Cigninternu.io.ubi
J tioneTeriiatisaudivic tres infigncs RomanaECuriaePrsIa- refercdecifionemSenatus, Marant.refponfiSpar.z.pertot.
tos, de nonnuHis circumftantiis ad Caufam facientibus , row.i.quiinfinerefcrt, itadecifum, Grat.difcep.i^o.au.^^
inftrudtos', & poftquam Ein. PP. induabus propofitionibus verj.Necprointerejfe.
habitisdiebus i6.Mart.& z^.Aiigu.i^io.utmaturiiisproce- Non relevante, quod Oppofitor habeat intcreffe in hac
derent, diftuIeruntCaufacRefolutioncm , tandemfubdie i. Caufa, ciimex Nullitate Profeflionis, atque ex renuncia-
Odob. i720.fentvper accrrime contradic^nteMonafterioS. tionediftaeLiti, oriatur fibi pr^judicium quoad fucceffio.
Bernarclini Urbis, ac ei Adhaercntibus, dubio: An conftet nemad hacreditatem Marchionis Pallavicini, abipfooccu- ix
Je NuUitate Profeffionis ,TeCponfum dcdcrunt afiSrmativum, patam , & ideo ratione iftius futuri praejudicii nova Audien-
hoc eft conftare de nullitate Profeflionis , favore Sororis tiaeidemconcedi debeat.
s MariaEConftantiaePallavicina;. Hacc refolutiotanta ma- Objedumenim nullomodofubfiftit, quiapractenfum in-
turitate, actotpracviisdiligentiiscapta, inobfequium ve- tereffe in hac Caufa in Perfona Oppofitoris fuit femper cic
ritatis, fuit folemniter acceptata ab omnibus Monialibus hac parte impugiiacum ; Cseteriim, daioetiampcr malam
3 MonaftcriipraediftiS Bernardini, nonfoliim principaiiter, hypothefimpraBtenfointereffe, illudeffetfecundarium, &
fedunic^intereffati; Fuitqueetiam Liti, &CaufaEexprcf- accidentale , nequedeeodifceptatur inhac. Sac. Cong.fed ij
se renunciatum, prout expublicolnftrumento acceptatio- pendet in TribunaliCamersE,&coramalio, &divcrfoJu-
ris,& renunciationisrefpedliv^,datoinSummario.- Uier- dice, decidendumeft; Et proptcrea valdddiffonum,&ab-
queautcmadlusadeffedum produftusfuit , nonofcitanter, furdumforer, utprohoc intereffcprotano, &fecundario,
fed praEvio Votoomnium Monialium inCong. haberi fohra difputando Jumtaxac in aliadivcrfaCaufa, & in diverfo
inMonafterio, ac pratvia approbatione illius Praelati , & Tribunali, protelandaefletCaufa ifta fpiritualis, qu«jam
primi Deputati , qui iit cautiils, &, utfempcr affolcnt , quoad principalitcrlntereffatosdecifa, &extin£lacft,egre-
prudentiusagerent , infinuarunr Monialibus, quod exqui- ^\d Larr.dec.Sl.num.i^ ibi; Et ideovaldedi/fonum, if ab-
4 rcrent ctiam Confilium, Votum ,& Oraculum Em. Ur- furdumvidetur, Jusfpirituale ,&etuiva/iditatempe)tdcre 14
bisVicarii, didiquc Monaftcrii Superioris, &juxta illius e.x}ureTertii,quiprofucceffiontBonorumtemforalium,Pro.
Votum, &Confiiiumprocederent; adrciteratasautcmea- fejftoneminvalidam , vel irritamintendit , &abfurdum fity
rundcm Monialium preces,Em.Vicariusdie 1 1. Odob.i 711. etiamftin hoc cafualiquod )us accefforxum poffent confiderart
pcrfonalitcr ad Monaftcrium acccffit, &tum obnotitiam Co>ifa/iguinei, &.ii:rictctiamCamerar.refp-^.n 6.
mcritorumCaufaE, quamdeper fc habebar , tum ex iis,qu2 Augcturque vixdidaEreflcxionispondcrando, quod Pro-
5 audivitoretenusji IVIonialibiis, non foliim approbavir, fed fefliorefpicit Jusfpiriiuale, quod clt cxcellentiflimum , &
confuluitacceptationcm , & renunciationemrcfpeftive fa- fupcrat omnia Vitx humanacBona, utcx Divo Hicrony-
cicndam, & in fequclam ejufdem Conciiii , &approbatio- mo , Divo Bernardo, & Divo Thoma probat Sanch. in
nis, necnon refolutionis, captae mCong. habita in Mona- .Sttwwa/y^.j.c/Tp i.wtt^w.i.&confcqucnterdiffonumeffet, ut IJ
ftcriocum prxfentia , &confc-nfu Praelati , &primiDepu- Juscxccllentius , &nobilius, vilillimoBonorum tempora-
tatiejufdem Monaftcrii ; Omnes Moniales capitularitercon- /mm fuco ccdercdebcrct, &quod Jusfpirituale fufpcndi,
gregat,efofcmnlter, dcbitoque obfcquio, acceptarunt Refo/u. & retardari poffet , ac pendcredcberct i meroprofanointcr-
€ tionemhujuf Sac.Cong.fuper Nu/lltate Pfofejfieali, & Llti cffe , irridcndoconfimi'cspractcnfioncsfancivity«(^i«<*ir-
difuperintrodufl^cumcffeflurenunciarunt. .Siquis ^4 In/ittde Rer.divlf.ibi : Ridicu/umeffe , Piiiuram
Ci^mquc hndie nomine AdhaErcntium pctatur nova au- ttpe//is , feu P.irrhaftl , accclfienevillffimA'Tabu/iecedere,Sc
dicntiaadverfusdidlamrcfolutionem, ui fupra acceptatam ad rem noltram iopundloobfervat Larr. i/irf.rf^.wwff» M- 'b'"
aMonafterio, illa videtur omninodeneganda. Dt non fit admliicndum , Jus fuperius, & fpiritua/ePrefef-
AgiiurfiquidcmdcCiiifa ,pertricnniumdifcuffa in Tri- Jionls pojfe impedlrl ex vi/iffimo Benorum tempera/ium iucro, 16
bunali Vicarii,& pcr tres vicespropofita inhacS.Cong.quf ciim fempcr emincre debeat , qued exce/lentlus eH i & allud
tanta maturitare proccrTit, utantequam Refolutioncm ra- <7uei;;/yt;;M.r o(:(-«/r/jr;,& laudandodirtamdccifioncm tcnct
7 pcrct, nihii, quod ronterrcpoffcr ad indagandam vcrita- Camtrat. rerponf.in.io iffeqq.
tem, rcliquit, ut dclumiivircx fupr.i .inimadvcrfis , inqui- Potiflimum, quia Monafterium incafu noflro, omncf-
bustcroiinis ciimnihil novi, tam infafto, lujm in Jurc qucMonialcs, qux vcrc inftruit«funt dc volunratc mcti-
culofi
Tom. IV. Pars
cnlofa T. L. poflquam adcontrariam inftigationemlitem
per quatricnnium rubftinuerunt , &nonnuliaB etiam falfis
promiftionibusdecepts, fe examini fubjecerunt, fcrupuio
17 confcientiacmotae ,& proquictecarumanimaErefolutionem
acceptar unt ; In quibus terminis praetenfio novaE Audientiae
k Tertio, qualis eftOppofitor, non folijm videtur contra
omnem Juftitiam, &»quitatemefre, fedaccedit adtermi-
nos iniquitatis , ut profunde ratiocinatur Larr, dec.6i. num.
17. ibi: Iniquttntefli utTernut ad appellandum admittatur
aSententia y cui Monaflerium acquievit , naminde fequere-
tur abCurdumy ut Caufa , legitimi inter Monaflerium , &
Monialem traifataifc.idiurbetur d Tertio proptcr intere(fe
bonorum temporalium , quod infe rius efl , 6" attenii non opor-
tetcircafpiritualia, velfacra; Quis enim admittet , ut le-
i8 gitime Profejfione dijfoluta inter Monia/em , & Monaftertum ,
(juod agnovit , non rite Profejfionem fa&am , <:! ideo a Sen-
tentianon appellavit , cogatur Monaflerium invitumcumpe-
itculoojiimte Monialium eam ,cujus Profejfiojufte dijfolvitufy
invitam retinere?
Iftaqueagnitio, fada a Monafteriooperatur, utCaufa
quoadipfum viresrei judicataeobtinuerit , quaeres Judicata
tantae eft efficaciae, prajfercim poft exprelfam acceptatio-
nem Monafterii , ut non folum Oppofitor, qui praitendit
19 Jusdiftintlum, &feparatuma l^rofeffione, nequeataudiri,
&reclamareadverlusiliam , utdiCponitTex.inleg.^uife-
paratint 10. ^.finalffde Appellat. ibi : Ita demumprobandum
eji, fi una, eademqueCaufa fuerit defenflonis ., cateriim fi
dlverf<e , aliaCaufa eft &c.Scin fine concludit, ibi ; Ini-
qtiumeflenimeum, qui idcirco agnoverat Sententtam , quo.
niamgejfiffe fe fciebaty propter appellationemejus , qui non
gefferat, obtinere . Vcriimetiam fi admitteretur adappel-
landum, &quod magis eft, obtincrec recelTum a decifis,
20 hicreceffusMonafteno prodeftenon poftet, ncc poftet eo
mediante cogi Moniaiis , & Monarterium in vitum ad reno-
vandumcontraitum, jamconfenfuutriufquerefolutum , ut
exBartol.inleg.Siis, qui feparatimff.de /^ppellat. cum Pa-
normit.&Imol. refolvit Franc in c.Una Sententia de Appell.
num,*. & coacludit Larr.dec.6i,num.iS. ibi : Etidcircbcum
hoccafu pluries requijitum Monajjerium , ut appellaret, ex-
il prefsi confenfit Sersientiec , videtur illufortamejje appellatio-
nemTertii, cumetiamjirevocarerur Sententia , Monafterio,
quieamapprobavit,revoCatioprodeffe non poterat ,
Nequdmereturattcndi , quodOppofitorfuerit admift^us,
&citatusinhacCaufa, & propterea utpoteex partenoftra
habilitatus, &approbatus, admittietiamdebeacadappel-
landum; Quiaciraciofuiccoada , non autem voluntaria ,
cxquoNobisContradlcentibus Oppofitor admilfusfuit ad
Caufam , & de hac «njufta admiflione cxprefse, & folemni-
2i ter in adis proteftati fuimns, ut conftat ex Summario : Fuic-
que ulterius citatus nonfimpliciter, fed cum falutari iila
ciaufula pro omni &c. & quatenus &c. quae operatur , ut fi ci-
tatusnonhabcatprincipaleinterene inCaufa, noncetifea-
turadjudiciumhabilitatus, &approbatus, bene Ferenfil.
il ad Burat.dec.jt\6n.zi.& ti.T/jomat.dec.6S.n.6.8c in prjcifis
terminis, Camerat.refponfi.n^j.
Authoritates autem , quas exadverfo allegari poflTunt ,
proceduni quando i n judicio nullitatis Profcfiionis equ(J prin-
cipalitcr, &exprefs^deciditurCaufaSucceflionis, &uni-
co contcxtu rcfolvitur nu)litasProfeflionis, &conceditur
Immiflioadbona temporalia; Tuncenim non admitcitur
nova Audientia, feu appellatio proptcrCaufam nullitatis
s^ Profeflionis, jam extindtam pcr Renunciationem Mona-
fterii, fedpropter CaufamSucceflionis , infimulcomplica-
tam , &decifam, ut diftinguendo,&conciliandoauthori-
tates , quae videntur contrariae obfer vat egregie Camerat.ref-
ponf j.rt «..■; j.Et confequenter cum in cafu noftro decifa non
fucrit Caufa Succcflionis , fed illa Profeflionis tantiim , mc-
ritodeneganda videtur nova Audientia, quia in iftiscircum-
ftantiis videtur potiiisprofequiCaufa animo calumniandi,
&praKcludendi libertatem, qu^m Jos fuum profequendi,
utpond«rat, Bemard. Grtcveus concluf.io.num.17 tom.t.Sc
concludit Marantrefponf^g.par.znu.^i.tom. i. ibi : E.'<l;o:
*5 uno dumtaxat exctudendus veniret, cum calumniaadi ani-
mo, nonfuvmprofequendi fus, accedaf, Ncc lacrymae, &
importunacconqueftionesOppofitoris, fapicntiflimos Judi-
ces moveredebent, quia ut hisverbis advertit Camerat.
refponfi.art. 2. num. 1^4. ^. jQ^uoniam: Siulluslacrjmis , &
ejulttibus locus datur , potiits Cliens erit exaudigjtda , quain
afi bicTertius , qUitfraternaviolentiapercuffainMonaflerium
invita detrufa fuit , ubi Religionis afperitatem, ipfa relu-
Hatttt, indiesexperitur? Nuncautempoft Fratris ebitum,
^ libtrtatem deplorat , Ct Majorumfortunas .
I. Difccptatio L 55
Et generaliterapplicatur celebre illuddiduni Seneca in
Sent.]uxtaordinemlitertefolmi/ji jjj.Malacaufaeft, qua 17
requirit mifencordiam .
Non enim agimus in hac Caufa de Succeflione ad hzredi-
tatem Marchionis Pallavicini , in qua Oppofitor praecendic
habere interefle , fed uniceagiturde Nullitate Profefllonis ,
quae jam fuit decifa ab hac SacCoijg. & quod magis eft, Re- » J
folutio fuit folemnitcracceptata, fuitque exprefse Litide-
fupcr introdufts a Monafterio S. Bernardini principaliter
intercflato,rcnunciatum. Qi^a ftanteacceptatione, & re-
nunciatione, TertiusveniensadCaufam, prointerefle, di-
verfo a nullitate Profeflionis , & pro lucro merc profano , &
fecundario, admittinondebet adappellandum , uc,difcuf-
Co toimiief: aTticulo piobant, Larrea,Marant.Gratian.& Ca-
merata fupra allegati , quibusaddimus Tufcb pracl. concl.ln,
P.concl.6€i.pertot
Praefertim quia , nihilnovi, fiveinfafto,five in jureal-
legatur, quinimo, neque potcft allegari, quia fpatioqua-
triennii,quohaEcLisperduravir,nihil intcntatum reliftum zf
exadverfofuit, dum piuriesconataeft , tefteslubornare,&
falfispromiflionibus dccipcre ad exclndendum metum, &
Sac. haecCong: fuperlativas adhibuit diligentias pro inda-
ganda veritate, dum nonfolum demandavit examen for-
male Confeflarii, fed ultcriCis ex Officio cxamioare fecic
pIuresaIiostertes,qui intimumT.L.cordisplenenovcrant ;
Ex tot enim fuperlati vis diligentiis , ex adeo matura difcuf-
fione meritorum , & ex defperata viitoria Caufae poft no-
vam Audientiam, remanet frivola , &inutilisqua5cumquc
apf,ellatio, & femper magls urgec praefumptio calumnise ,
cuiabhocSupremoTribunali occurri omnir.o debet , me- J«
diantedencgationenovae Aud^ntiaEjUtin tcrminisadvertit
Marant refp-i^.n.zx.l^.&feq to.i.ihi.Nam Judex /jctiinwn
malitiis Jiaudindulgere, fed illis occurrere debet .
Nonobliant Authoritates ,quaeexadvcrfocitantur ,.^n-
dreol.nimixumcontr. ioi.Card.de Lucde Reguldifc ^4 Pa-
nimol.dec.ig.annot.i.num.ti.Rot.dec.2.»um.^.par.Z.rec.&
decif. ^ycoram Anfald.Qaii nnllaex eis applicatur cafuj Ji
noftro.
Andreolus enim loquitur, quando Monafterium nullam
fecitdefenfionem ad tucndam validitatem Profeffionis, &
fencentia inter Monaftcrium, & Religiofumcollufireema-
naverat,utpatetcxfo«rr.50i.»aw.4. ibi ; Secunddquiaap-
paret , Sententiamlatamper collujionem, ciim Monafterium, 31
nil oppofuerit , nec fe defenderit , & in fpecieidem Aidreol-
TepiobciiutaCamerar.refponf.^.num.iS-^.Incafu: ibi : Et
fecundum hanc diftinSionem falvari pojfunt di^a per Andreol.
contr. 30t.WBJW.11. IJ.6' 15. Ali^senim ea non fubfjlierent ,
&dctegercnturerroneainre, dequa agitur. Card.de Luc.
de Regul difc^^.inprinc. loquitur paritcr in tcrminis , in qui-
busnemofcoppofuic nullitatiProfcflionis, utprjElupponit
idem Doilordi^o difc.^^.num.i^^ibi: Pratendentes , quoH J-)
di8a Sententia fuper invalidiiate Profejfionis , abfque Oppo-
Jiiore , nonfubfifteret , curarunt adverfus eam coinmittiap-
pellatienis, vel rejlituiionis in iniegrumCaufam: Nosau-
temverfamur incafu, totaiiter Oppofito, quianonfoliim
Monafterium cum Oppofitore virilitcrfe oppofuerunt, &
ipatio quatriennii voluminofos Procefl"us probationum hinc
indefabricarccurarunt; Sed ulteriiis, tcrminatisProcefsi-
busprobatoriis, acfupcrvcnta Refolutione hujus S.Cong. J-J
Monafterium fatendo veritatem , & Juftitiam d. Refolutio-
nis, Litiexprcfse rcnunciavit , &ideonon agiturdeScn-
tentia, lata abfque Oppofitore, prouc eratcafus Card.de
Luc. lcdagiturde Refolutione, poft trinam propofitioncm,
&poft fuperlativas probationes cuml^MobusOppofitoribus
obccnta . Panimoldec.i<).annot.z.aHum.i. ufqueadi i. tue«
turopinioncm , quod Tertius nondcbet admitti ad recla-
mandum ; Etqnamvis/tt^wuw. ii.infinuet, quoJConian-
guinei inftantcs poffint audiri ; Adhuc in hoc punfto non dc-
becattendi; Primd, quialoquitur fincDodore ,& nonrcf- jJ
pondetDD.qui,formitcrdil'cuflbarticuIo,exc!udunt Tcr-
tiosabappellatione, argucndo, &difpuando, quocafuin
concurfu dd. DocJorum nullam ficit .luthoritatcm , ad tra-
ditaper Allograd.conf.il num.^~.& co>if s-jnum6i.velum i.
Carenrefol.gi.numz^^.Carlev.il.deJudic tom.i.difp.^ nu.io.
Etfecundt),quia idemmct /'j«/w*7/jfuitadc6dubiusinhoc
pun(flo,ut in tineadnotatiooisconcludac ,ibi; Ceterumat- J^
tentis qualltatibus , & Jacii circumftantiis , an expediat
Confanguincos audiri inprtef.tti articuli difcuJfione,eft adeun-
da , Jeu habendus recurfusadS CengConc.Qu^xmobiem fi ad
ii:nlumhujus Dofloris auJirc, velnon audire Confangui-
ncospcndetacircumftantiisfadi , tot concurrunc circum-
ftantis in noftra hypothefi , utrix alccrCmiliscafus inve-
nlri
54
Difceptat. Ecclefiafl;. Dominici Urfayac.
niriportit; Concurrit enim acceptatio eKpreffa Refolutio-
ivs, ac rolemnis RenuDciatioLiti, cum approbatione Em.
Vicarii fafta^Monafterio, principaiitcr, &tjnicd interef-
fato, concurrit difcuflio Caufas per quadriennium continuum
37 &trina propofitioiinhacSacr Congreg. & denique deficit
omnis fpcs novorum Juriumpro leceffu adecifii in futura
repropofitionc, quEeomnescircumilantifficlamantprodene-
gationcnovas Audicntiae .
Rot. dec.i.par-2- rfc. loquiturperfundorie, & incidenter
& ideo in concurfu DD.qui funditus examinato articulo,opi-
nionemcontrariam tuentur , nihilconcludit ,& in lineaau-
thoricacisnon ftringit , ut prster fupras addu<ftos,notat Ca-
jnerat. refponf^- num.26. ibi .• Cum in confliiiu opinionum ea
^2i fit perjudicemfequenda., qu<s habet Authores ., eamjirman-
tes , arguendo , O" difptitando , non autem fimpiiciter , <if
perfunUorie ^c. & paulti pofl , ibi : £ cariiiu vao deciltones,
incontrarium allatce , incidenter , iif obitcr loquauiur , adhis-
tendum potius ef fententirc ha>r.n:,e , & Litrrte , cum aliis .
Rurfusincafudiitae decilionis agc-baturde coinplendo Pfo-
cefTu probatoiio, &perficiendis probationibus , & Mona-
fteriumfe continebatabitentive tantum; Tunc enim tan-
j9 lim admittunturConfanguinei , inquantum praefumuntur
magisinformati , & inftructi deprobationibusfadti , & pof-
funt cfficaciter coadjuvare Monafterium, vel illiusdefedlum
fupplere (fi tacent ) in compilandoproceffu probatorio, ne
coUufiones, &'fraudes committantur inter Religiofum re-
clamantem, & Monafterium , & ne cx acquiefcentia Mo-
rafierii veritasoccultetur, & ob hanc lationemfolet ctiam
40 aliquandoSac. hxcCongr. demandare Ordinariis, quod in
compilatione ProceiTus probatorii, & in recipiendis proba-
tionibus, citenturetiam , &audiantur Confanguinei, utin
tem.r.par.i.difcept.ii .nu.gS.
Ccetcrum quando jam Procedus probatorius eft termina-
tus, &occafione iftiusProceffusfuit fempercitatus, &au-
ditusTertius.quipraetcndit intereflTc inalia Caufa feparara,
& completoProceffu, fuit Caufatcr propofita ,& acerrimc
<)l difcuffa inhocSupremoTribunali, & refolr.tapro nullitate
Profeflionis, proutevcnit in cafunoftro, &quandoex par-
teMonaflerii fuit folemniter acceptata refolutio, &renun-
ciatum liti , &expartcTcrtiinuIlusfumusfa^i novi, quin-
imd nulla fpes novarum probationum repromittitur, tunc
impoflibileefl:, quod talis Tertiusaudiriampliuspofiir,quia
ccilatfufpiciocollufionis, &dcficitfpesmeJiorum probatio-
num, ^ dlfto Tertio adducenijarum, & viccverfa femper
magisurL',etabfurdum , quodextinflajam Caufainter prin-
cipalitcr Interctfatos, fufpendi, & retardaripoffitilliuscf-
4Z fedus, & executio h Tertio, &Extraneo, ut in pundto
prubat L(irr.dec.6fi.per tot.& Camerat. refp.'^ pertot.tf Ma-
j<r^r.>-.''/;>.38./>fr;flf.quireferuntitafui(Tedecifum .
Denique^/ff.g^.cor./l/;/^^/*/. cumejus Adnotatione, loqui-
tur in teiminisdimiifionishabitus, a Religiofoattentatefa-
43 t\x , & nuUaconcurrentccircumftantia, ex quadefumi po-
tuilTetpracfumptionuIlitatisProfeffionis,quaEincafu noliro
tranfit inevidentiamcx oraculohujus S. Cong.
Necobftat, quod aftioad fubftinendam validitatcm Pro-
feffionis fitpopularis, quia vei ha;c propofitio iu Juicnon
41 .idmittitur, ut\yrohar)t Marant d.refponf ^<ipar.2.tom.i. &
Camerat.refponfinu.i 3. Vc! qiMtenusndmiiterctur,co ij>ib,
quod Monailerium , principalc IntereiTatum , luasadimple-
vitpartcs, & Caufa cum iplb, uti legitimoCnntradidlore,
terminata, & cxtindlacit, tuncceffdt aftiopopularis,quia
illainfubfidiumdatur, & unoagcnieconfumitur , adText.
inlEums ejui ^o.^ln popularibus ff.dejurejuran. Felin.in
cap Cumfuper n. ^.deSent.& reJudic.Gaill.obf 1 1 i.num.^. &
Marant.d.rcfponji^i.num.i^i.
Minus attcndi meretiir gr.ivitas Caufae, quia , vcl haec
gravitasrefpicit inrereneprofanum Succtliionis ad hacrcdi-
tatem McirchionisPallavicini , & dehac fuccefiione nondi-
45 fccptaturin praEfentii vcl refpicit iplam profi.fTioncm,& hfc
noncltampliCisconfiderabilistavorc Tcrtii, poflquam Mo-
na 'erium, principale intereffatum , Liti reiuinciavit , &
conlijnfu utriufque ContrahentisProfillio cll lcgitimc rcfo-
luta ; Et confcqueiitercum nulla cxcontrariis authoritati-
bus , loquatur in c.ifu noflro, & viccvcrla noflrx" omncs
prjccisO, &dilcuiroformitcrar;.culodecidant in pundloquc-
llionem noHram , & rclcrantctiam , nonobflantcgravitaic
46 matcriat: , ita fuilfc judicatum, mcritf^ dcncganda videtur
nova Audicntia .
Circa fubaltcrnam infpcflionem hujusCaufas, rcfpcitu
d.novae Audientia; . propofita Caufa inCong dic 16. No-
vcmbris 1710. rcfponfum Imt .■ Proconccjfione novtt Audicn-
47 f«<c . Idquc juxtamcum Votum,candidccxpofitum in Con-
grefTu, dcfuperhabito, inquopraEvaluitmajorpatsDefcn-
ibrum pro oppugnanda d. nova Audicntia .
Indido verdCongreifu, & inomnibusaliisfimilibus, in
quibus de proprio fenfu requiror, mea confuetudo eil clareex-
ponere quid fentio , & deinde me rcmittere conclufioni majo- 4S
rispartisProfcfforum, cum illa rcHcxione,quod , veldein-
de exitus Cauiae elt , jux ta fenfum majoris partis Congrega-
toium, &egohabeooccafionem gaudendi, quod mea Sen-
tentia, cuni Principalis praejudicio, amplexa non fuerit .y^%
Aut verificatur oppofitum,& tuncidem Principaliscx feip-
ioporcritdijudicare, quid ei magis proficuumfuiifet .
QUiaoccafione diverfarum ptopofitionum hujusCaufae
aliquandodemandatas fuerunt fubminifirationes pau-
carumiummarum incauiamdeclarandam , feu pro expen- jo
fisLitis, notandumefthic, quod eardem cxpcnfaEinhister
minisiubminiftrandaefunt religiofis^ propria ReIigione,non
iolum in ptincipioLitis, fcdetiam fi in prima Inftantia Re-
ligiofus recurrensadvcrfiis fuam Profeifioncm fuccubuerit,ut
infpecieobfervantaddu:li aiJ.P.D. Petratom.z adConft.7.
Innocetitii III. num.i 6 foi'. : 5 8.
Cum quibus procedit d.Sac.Cong.Conc.i» Neapolitana , de
qua in tom.i,.p.ir.i.difcept. 6. Incujuscafu, quia Provincia
Reliyiofi rcclamantis, atrenta ejuspaupcrtate , ron poterat jr
facereeafdemcxpenfas, effedu punclualiter fubfequuto,ad
illas faciendas obligatus ftiit P^ ocurator Generalis , qui tunc
temporiserat P. Alexiusa PalTionemeus Amicus .
LOnge divcrlutn exitum habuit alia fimilisCaufa Nea-
politana pro parte Jo. de Caftrocucco iMonialis in Mb-
naiterio S.Clarae Ncapolis propofita in eadem Cong.ConcA jt
die 17. Maii 170^. rcfoluta prodcnegationereftitut. in intcg.
licetin illaallegareturclara nullit^sobdefedumannalistem-
porisNovitiatus noncompleti, cui nequit Novitius renun- jj
ciare,neq; exprelse,neque tacite;Non expreiliequia illud afli-
gnatum reperitur,tam in favorem ejufd. Novitii, qu^m Mo-
raftcrii , ut fcilicct iftud cjufd. Novitii animum , & mores in- J4
fpiciat, atque cognofcattotoNovitiatus temporc, illeverd
Rcligionis afperitates cxperiatur pari;er per totum didlum
tempus, nedeturcafus, utaliqua afperitasprafticanda ox:-
curratultimisdiebusNovitiatus, quam Novitius ferre nol—
Jet, velnon poiret,Superiores veroex eadem caufa judicent
ipfum non rccipcre , ex animad vcrfis per Fagn. in cap.Ex /;•
terisnu 2i.de Divort.Corrad inPra.vdifpenfar./ib.^Cap.i^.
n.i'].&feq.Panimol.dec.i9.n.l\.& iz. Pignat.conful.^Ji.n.s^. J J
tom.i) ■Rot.cor.Arguell.dec. %9.n.i.& in par.i. recdec. 1 7 j.».2 .dr
in par.'4 dec.^S4.nu.i.& feqq. Nequeeidem nullitatipoteft
Novitiusrcnunciaretacite, ne majorattribuatur virtus ta-
cito, quamcxpreffo, W ii'\[c»rium ^^zor.Infiit.moral./ib.tz.
c.ip.].q.i).Barbof.adConcil.fejf.i^ d: Regul cap.i^.n.il-zc fir-
ma V it Rot.in dec.z 3 -j.n. t gO dec.i^ ^.n icor. Priol.
Non attcnta difpenfatione Alex. VIII. Ultra quod enim
illa , utiobteiua infcia Joanna , nullatenus dcfervirc poteft
ad validandum ipfiusProfeftioncm , ut inpundonotat Pi- j6
gnatel.conful iji.n.^j^.tom.ij.ScfirnMivkRot.indec.-i^gfub n.
lo.parti.rec. Adhucex duplici lefponfione peniids infubfi-
ik-nsapparehat.
Prima , quiacratfubreptitia,ex quonarratumfuit Summo
Poiuifici,Joannam cducationLsgratia moram fccilTc in d.Mo-
yiaiterioperfpatium jzcircitcrannorum , cotcmpore, quo 57
necctiamper momentum temporisin co permanlerat , imo
nec^tiamextcriorcs illiusparictcs forfan unquam vidcrai J
Quocafu fimilesdifpenfationesin nulla habentur confidera-
tionc, ut infpecienotat P/_g'Jrf/.f()'»/i// 17J »«i }.f("»-9& ''^ '
individuo. nullas d.cl.irando Profenioi.es cum talibus dif-
penfationibuscmirtas iirmivllRot.dcc^i.nu.i-j.apudZuff.de
LcgitProceJf.&dec.^yi.fiu.iycor Roy,ir, &dec.Si() n.j.cor-
Cerr<ydcc..^^9 n. lo.p.t^.rec. ,
Excoauieii), qi.oJ moram fecerit in alioMonaftcrioSS.
Sacramcnti cjufUcm Civitatis.nulUim poicrat dclumi admi-
niculuin pro fubliftcntia cjufdcm Difpenlationis ; Ncdiiin j8
qui.i Educanda: non folcnt cxpciiri afperitatcs Rcgularium
illorum Mon.iifcriorum , in quibus degunt , ut cxpcrientia
iiotumcft; ScJ ctiam quia Rcgula; cjufdem MonalicriiSS.
SacramentifiMU muli<') laxioresaliis noitri Monaftcrii,ut in-
tcipcllatusdcordincS.ic.Cong. rctulit VicariusGcn. Neap.
in Isclat. in qua Ipecialiicr cx fingularum confrontationcdc-
monftrat dcccm eflcntiales dilfercntias intcr uirafquc Rc
gulas.
Hujufmodi autcm major laxitas Rcgularum Monafterii
S.S Sacranicnti, ubi Joanna cducationistitulodcucrat , fuit
fiitfan inoiivum apcrtam veritatcmSummo Pontifici non
apcricndi, fcd illi falsonarrarc , quod per u nnnoscxpcrta
fL^railiriil.orcsRcgulasnoftriMonaftcrii, tt proincienul. J9
litas
Tom. IV. Pars I. Difceptatio II.
55
litasdifpenfationisundiqueeffulget, quia fi Summus Ponti-
fex veritattm fciviffet, vcldifpenfationem nullatenus con-
cefiirtet, veifaltemdifficiliiis, exquo, teihhusFaift.incap.
Ex literij num.z^-de Divort.^ Corrad.in l^rax difpenf. l'b. j.
c.i^^num.ij.&feqq- tunc foium , nec etiam fine maxima dif-
ficultate , folent Summi Pontifices fimiles difpenfationes
conccdere, quando Pueiiae in iltomet MonaHerio, in quo
profeflionememitteie voiunt, longo temporis fpatio educa-
tionistitulopermanferunt .
Quae funt adeo vera , ut fi major afperitas Reguise , & for-
mae vivcndi fupervenia^ in eodem Monailerio, in quo No-
vitiusinciioavicNovitiatnm, adhuc illuddebetdenovo in-
cipiadiereformationis, &novaERegulaB, adhoc, ut Pro-
60 feffio fubftineaturjuxtamagiltrales</fc.j 57.0 155. foc. Priol.
&inpar,i^.rec dec.i^4.pertot.\nci\i]hui,iet'eruniutp[ufeste-
folutionesSacCong. Quanto igitur magis locum habebunt
inpraefenti, in quo, cum maxima diverftcateRegularum,
concurrit etiam diverfitasMonalleriorum, & ftntlior vi-
vendimodus, magis inuno, quJm inalio exdd. Monafte-
riis; Etquod magiseft mora Jrjaniiaein Monafteriolaxiori,
nec etiamfuit ordinata adexperiendam authoritatcm vitae
Reiigiofx , feu ad efFeflnm profiiendi , fed gratia folius
educationis.
Secunda aeque principalis refponfiodefumitur ex ventre
ejufdemdifpenfationis, dum adpraccifumfinem occurrendi
circumventionibusCoiifanguineorum , & evitandam falfi-
61 tatemexpofitorum , illa conceffafuit, eatamenlege, ut in
aHuprofeJfionis fupradiBte , conceffo jibi psr eafdemprttfen-
tes indulto, teutive!ieexpre[sedeclares,quz\eK6c conditio
nullatenus adimpleta: fuerunt , & quidem non olcitanter, ne-
que inadvertenter, fed eoptaecifofine, & iConfanguineis
intento, & ab Amita omnibus modis ad praxim redufto,
circumveniendi Joannam, quas nullaienus volebat adpro-
6t feflionem devenire, utprobant teftes inSummario, & fi-
gnanterde fadoproprio deponendo eadem Amita , ibi: In
quanto alla Difpenfa , ottenuta da N. Signore per d. Suor D.
Giovanna Ca/irocucco miaNepote la procurai lo fenzay cbe
reflaffe intefa effa D Gio: a cht folamcnte glie lo dijft ungiornc
eivanti , che profcfjaffe a fine di poterlaperjuadere per detta
Profejfione, & ibi ; Ne ottenne Difpenfa dal l^apay quale
procuro detta D. Girolamafua Tjiaper lafietta , cbe avevaitOy
tantoeffa, quantoD.Rinaldofuo Fratello, e cioperche detta.
D. Giroiama non ne dimofiraca molta intenzione .
Etquod magis eftcotura Monafterii ftylum concluden-
ler probatumde ordine, & ex inftruitione Sac Congr. nec
etiamadnotatafuit in partita profeftionis illa circumltantia
crfentialis, neceflarioexptimenda, quod emifla fuerat vi-
goreBrevis Apoftolici , adhocfcilicet ne ullounquam tem-
pore, medianteejufdemrecognitione, & ledura , deveniri
63 potuiffet incognitionemilliusfubreptionis, &fall"arum ex-
preflionum , fub quibus extortum fuerat ab ejus Coufan^
guineis.
Imoeademconditio, necetiamadimpleripoterat abfque
divinatione, quia difpenfatio concelTa legitur die i^.Feb.
i690.quierat diesLunae, undeab (Jrbenon potuitNeapo-
lim traofmitti , nifi die Veneris j.Martii , & tamen Profef-
6^ fioemilfafuitdie i.ejufdem menfisMartii. Impoflibileigi-
turfuit, Joannampotuiflecxprefsedeclarareanimum fuum
circa ufum illius difpenfatibnis, quam ignorabat, ex ani-
madverfisperl3oi;fo.v/M/. 1 1 1 num 42 Rotdcc.2^6. nu-iopar.
\7.rec.iifin AugufianaJ urifpat nnatiis \()Febr.i6c)^.% Fir-
mato cor. Olmo .
Nonadimpleta autemconditione, fubqua eademgratia
coMcelfa fuit, ilja remanfitnulliusefficacia: juxta Te.-< inl.Si
quis Itib conditioneff.Si quis omif.cauf.tejiam. & animad verla
pcr Card. de Luc. dejurepatr. difc 1 2. num. ^ &Rot. dec.z i ^.
num.$.i} j.par.i^. rec. & in noftristcrminis </<.'£■. 499. num. 10.
6; par.\4.rec.\t\c\i]usc3iu, nec etiamperTiam kgis, &ex-
prefsfconditionis Papa exprefTcrat animumfuum,ut Novi-
liusdeclararet, feuti vellcdifpenfatione, & tamen profef-
fiodecIaratafuitnulla,ibi: Sedagideprojcjfione, nullopr<e-
cedente Novltiatuedita y vigorc Brevis Apofiohci, quodnon
foiiimfuit infcio Marchione impetratum , veriim etiamfuit illi
dumtaxat apcrtum fere immediate ante profeffionis affum ,
quare iila cenfeturex improvifo, (^fjineanimi deiiberatiavc
peraSla .
DISGEPTATIOII.
Romana Applicationis haereditatis .
T K O
Archiconfraternitate Agonizzantium .
C V M
DD. de Vidafchis.
A R G LI M E N T U M.
H.Fab ica, anpoffit fibi applicare hareditatem illius Tefla-
turii, qui inijtititit fuoshxredes Tuellas , inVrbeqitoU-
betannomonacandas, committendo Exequutonbns tefia-
menturiis fua volimtatis exequutionem .
CO; Laurcntius Vidafcus, quidicm claufitextremum die
iS.Aptilis i7io.infuouItimo, cum quodcceflit , Tc-
ftamentodie^. Augufti lyiy.condito, & poft ejus obitum t
aperto, & pubhcaco per Ada Cimaroni dc uni verla cjus fub-
ftantiainpiisopcribuscertis, &determinatiscommendabili
pietatc inDeum, & charitate inProximum, ut infradif-
pofuit .
Demandavitprimoloco, quod exretraftu bonorum, ab
co poflVflbtum in Terra , & Terxitorio Caftri S. Angeli,vul.
%6CaJiel AIrtrf<iwanuncupati,conftitueretur in tot locis Mon *
tium Cameralium non vacabilium fundusannui redd itus fcu-
torum I So. produabus perpetuis Cappellaniis , infra annuni
idic illiusobitusin Ecclefia Archic. NativitatisD. N. J.C.
AgonizantiumUrbiserigendis,quarum Capellani eflentad
nutum amovibiles, &eligi dcbercntpriOsa M MariaVi-
dafca , Moniali in MonafterioS. Ambrofii de .\Iaxima Ur-
biSilliusSorore,ejus vita naturalidurante & poftejusobi-
tum ab Exequutoribus Teftamentariis, in d. Teftamento
nominatis, &demum,iisquoquevitafundis, ^Cuftodibus
d. Ven. Archic Agonizantium, quaeomnia patent ex fola
leilura ejufdem Teftamenti .
In rtliquo autem Afte, folutisprius diverfis Legatis, in
eodem Teftameniorpecihcatis ,fuosunivcrfales haercdes in- j
ftituitPuellasmonacandashic in llrbe,quibusquolibetanno
tradi mandavit in Solemnitate Nativitaiis D.N. J.C. Subfi-
dium dotalefcut 40. proqualibet,prointranti quanciratc fru-
ftuum fuihaereditatis ad nominationemd. M. M Camillz
ejus Sororis , durante ejus vita, & poftmodum dd. Cuftodum
ejufdem Archic Exequuioresdemum cjuspiaedlfpofitionis,
& liberos Adminiftratores d. fu2 ha:rediratis elegit, & no-
minavit Jacobum Cavalleitum, & Francifcum Meolam, 4
cumampliflimis, & illimitatisfacultatibus.
Ad iniped iendam exequu [ionem hujus piz difpofitionis, &
retardanjamalienationemdd.Bonorum in TcrritorioCaftri
Madama; exiftentium pro conftituendo fundo fuprad.Cap-
pcllanisdeftinatoruminfurrexeruntRutilius,& Vincentiui
dc Vidafchis, qui fub praetextu, quod eadem bon.i cflcnt
fubjeda cuidam aflcrto fideicommiiro , ut praetendcbatur, 5
ordinaKjaPctroSandequ. Dominici decodem Caftro illo-
rum AuthoreinejusaflertoTeftamento, ut fupponcbatur,
condito dieij.Nov. 1566. Judicium corani A.C. fuper Im-
miflioneaddd. bona introduxcrunt, & poftcadum Canfa fa-
vore Archic. erat in limine expcJitionis, infuri^erc cura-
runt R.F.SPctri, quae vigorc ejus Privilegiorumhicrcdifa-
temd.Co.Laurentii Vidafchiadfefped.ircprartendens^fuli
die26.Jun.1720 judicium introduxit iupcr applicationccjuf-
deinharreditatisinejusbcneficium, & refpcvtivd fupcrlm-
miflione ad omnia bona hxrcditaria dCom. Laurentii , in-
ftandoctiam fucccflive proavocaiioncaltcriusfupr.-id.Caaff
cor. d.AC.ad irftantiam dd de Vidalchis iiitrodudtar.
UtraqueC.iula tuit per p!urcsmen(csdifcufla coram R P.
D. Sinibaldo,quiinfubiiftentiamutriufsjuepretenfionisagno
iccns, plurieshabuit terminumprofcrvatoad ctfcdlumam-
basCaufas unicocontcxtucxp>.-dicndi ; ScJ iidcm dc Vidaf- 6
chis modicumfundamcnnim conftitui pofleviJcntcs in co-
rum pra:tenfofide commiifo, outantes forfm corumcondi-
tioncm mciiorem faccro , lubcolorc intcrciFein Caufa obd.
praetenfum fiJcicommiiTum , reportare cur,iruntccflioncm
JuiiumejufdcmR F. lubrcptitic, & indcbitcobtcntam,abf
que ulla foIuti'^neqi;.inf.imvis minimat fummac uniusdum-
taxatobuli, Icdcumpadoquotelitis, abomnibus Iccibns
54
Difceptat. Eccle fiaft. Dominici Urfayac.
reprobato, &(latim inftare caeperunt coram Auditore SS. i6. hid JSerTacciin.Vot.dec.ii^pertot.ifRtta cor.Cocti».
proavocationeCau&ab eodem^inibaldo, illiufqae remif- d:c.\oo%.num.^^.^\nRomFi<ieicomm dtRufpolis ii.JunU
fione ad hanc Sac. Coog. 164S. $.i.coram Rondin. imprefla apud eundem Bertacchin.d.
Quamvis autem pcr d. Auditorem SS. fuerit per binas vi- Vot.dec. 1 1 9. cum aliis citatis poft tom. i . in meo Comp, Privil,
cesilloruminftantiarejcaa, nihilominustcrtidtandem fub qaafl.io.per tot.Hnum.bj.
die^. Martii i^zi.eandemCaufam fuperprstcnfa applica- NonattentisdeclarationibusejufdemiJo/. editis ineadem
lionetantumadhancSac. Cong. remiiit; Quo veroadpras- CzuCaRem. Fideicomm.de Rufpolis, quod per interpretatio-
7 tenfum fideicommirtum mandavit ad ulteriora. procedi co- nem, ab ea indidis decif datam PiivilegiisR.F.non in-
ram eodem Sinibaldo, qui demum fub die 17. Maii lyzr. intelligatur illatum aliquod praejudicium eidem R.F. Hoc
Sententiamprctulitabfolutoriamabimpetitisperdd. de Vi- enim verum eftin fenfuinterpretationisjudicialis, iegalis,
dafchis, in qua declaravit , rion conftarede di^iJopraEtenfo & poteftativae, non autem infenfu interpretationisdodtri-
fideicommiflb; Cumquein praelentideillius viribusdiiputa- nalis, quaenimis interfedifferunt, exaddudlisperr<j»j^»j-.
ricontingat, negarive videtur refolven. de J ur.yibbat,tom.i.difp.i6.qu^ft.b.num-],a\\oi<\\itcha,tosiQ.
Prsefcindendo enim abiliaaequeclara, ac juridica exce- tow.l.par.i.difcep.^.num. 10.
ptione,'quod cilm d.Co: Vidnfcus decfferit die ij.Apriiis Inauditumenimeffet, quodiniis, quae concernunt juri-
,8 1710. ideoqueexquoelapfiadhucnonfunt I j. menfes k die dica dubiacircaeademprivilegia R.F. nonfit procedendum
jlliiisobitus, nullum jushabetagendi proapplicatione illius cum authoritat^clafficorum L)oi.torum , interpretantium
ha;reditat'S eadem R. F. quas in piis difpofitionibus hic in dubiasqujeftiones, juxta fenfum , & difpofitionem Juris ,
Utbefeingercrencquicnifielapfis 1 ^. menfibusadieobitus tamCanonici, quam Civilis, adquemeffedumfateftper-
Teftatorum, t?;quatenus non praevenerit Uibis Vicarius, currere quatuor tomos Coitroverf. Roberti Maraatte , qui
exclara Conflit.S.PiiV.imerejasiwpTcffas in BuUar.novo fuit cjufdem R.F. accerrimus Defenfor, & diligentifTimus
tom.i.lagb.ut eam citando , & fequendo teftatur Vefpign. Advocatus, in quibusomnia traftanturadtramites Juris,&
9 in fuoCompend.Privil.fol.s- S- Legatapia inUrbe, &:con- iecundum receptamopinionemclafTicorum DD.
cordat Marant.refponf.61.amm.64. ufque ad fiaempar. ^. Praefcindendoproindeab iiiacoairtiva , & judiciali autho-
cuma\VisadduCi\s\ameoCo>npend.Privi/.R-F.num4&feq. ritate Rotas , cum qua procedere folec in Caufis , eidem
Pofitoautemdiftoclarodefedtuaftionis,partesJudicisfunr, commiftjs, &cum qua proceflit indiftaCaufa Rom-Fidei-
etiamReononpetente , Aftoremexofficio^Iimine Judicii comm.de Rufpolis , inquaemanaviteademdccifio, qualem,
repellere, &ReumconventumabfoIvcre, juxtanotata per &quantamfaciatauthoritatemdoarinalem, & interpreta-
10 Simon.de Prcet.con.iz num-^-centur.i.&i firmata per Rot. tivam in aiiis materiis, & fimilibusCaufis, de fe notum
dec.iss. num. 1. coram Cavai & decifi 1 7. eodem num. coram eft , & advertunt de Rub. in Epift.ad LeBor. imprefTa^/ir.^.
Beninc. w.»«ct. i^i.ubi quod abejusDecifionibusfugantur omnes
Quando etiam efTcmus in terminis jam elapfi temporis difficultatum tenebrac, Rip.refponf.i.num.ii.deCauJ.Pojfef.
1 j. menfium, adhucfavore Archic. reseftetundiqueclara ; & propnet.-ahx ,c{uod RotaeDecifiones tanquam legumdog-
XI Namd. difpofitioCo; Vidafchi nullomododici valecad pia mata, & Sac. Canones fervantur, quod comprobat etiam
opera incerta , cCimadhoc, utintrarepoflint privilegiaprf- Cardin.de Albic.in addit.ad Pampbll. dec ^l- num^.if 10.
di(iladupIexrequiratnrcopulativaincertitudo, perfonarum 8c\ate Uifell.CoTgreJf.legal.H, num lo.vbi , quod tanta eft
fcilicet, & ufuum , juxra ceiebre con/.Oldrad. 61. .qaod ci- inUrbeRotae authoritas, quanta fuit Pithagorae apudPi-
tant, icCequwniui C6erub.Comp. Bullar in Conftit.zi.Julii thagoricos, & quod Confiiium Neapolitanum in quodam
2.fc/jo!.i.De Rub.deTeft,im.cap.8i.nu.78.Rofaconful.6. nu.zi). magno dubio confuiuic Rotam Romanam , & fecundum
U Rocca Se!leB.interpr.cap..4<^.num.i.iii; 2.&Card.de Luc.de illiusopinionemjudicavit, quod refercetiam </f Bk^. «^/ /«-
rf/?«»M.</;/ci5.».i j.Neutraautemexhujufmodiincertitudi- pra num.ii^.ScrecogDokipotedex dec jiffliB.!,^i. num.io.
nibusinpracfenti verificatur. cumaliis, cita'.is;« Tom.i.par.i.difcept.i. §.i-)..num.ii.if
Quo enim ad eredionem Cappellaniarum nulla penitus />^y.6f i5"-i6.»«w.i6.quibusaddi potefteadem Rot inPeru-
confiderari poteft incertitudo, & pro conftantifuit femper fna Penfionis 1 1. M.aii 1716. $.Neccontroverfac»r.Herrtra ,
admift^umcoramSinibaldo, quod fuper capitali , pro jilis ubi,quodRotaERomanaBopinioprxvaIetfentcntiaBomnium
relido, nihilpenituspioparte ipfius R.F. practendebatur, particularium Doftorum.
& ob didum dubium , in hodierna difputatione refolven- Necnonapplicanturea, quae infimilibusterminis obfer.
dum, refhiflum fuit ad illam tantummodoratam, inqua \iLV\teadem Rotain Mindionen. i.Martii ijo^. §.Eoquefor-
fcriptae fuerunt haeredes Puellae , in Urbe monacandae . ttiis coram Anfaldo , ubi , quod fi credulitatem prasftaremus
Quo ver6 ad praediftam ratam, inqua inftitutaefuerunc Bmtolo, vel Baldo, Hojiienfi , vel Panormitano i» aliqua
hacredcs dd. Puellae , in Urbe monacandae , feu refiduum diicuffione Juris , multo magis id.rerificatur in praefenti,
hxrcditatis, detraiSisIegatis, & fundoproCappelianis fu- ca addudla bona congruentia, & ftringenti ratione , quia
13 pradidis, incertitudoufuSj&operisnullatenus verificatur, ( funt ejus verba ) fecundum noftram imbecillitatem ha-
dum Teltator clard fuam voluntatem cxpreffit , quod ex fru- bemus quotidie affirmatum , quod autboritati magni VoBorit
dibusfuashaercditatis, detraftisoneribus , foluiil"jueomni- ftandum fit in quacumque materia , fuapte natura difputabi/i ,
buslegatis, quolibetannodiftribuideberent totSubfidiado- &ambigua, juxtaauthoritates, ibidem allegatas.
talia fcut.4o-Pucllismonacandishicin Urbepio intrantiil- Abfqueullaprorfusdifficultatc, exquopro comprobario-
lorumquantitate. ncnoftriaffumptinonopushabemusadaliasauthoritates re-
Quamvis autemprima facievideatur, quod fint inccrtac currcrc, aliafquerationesadducere, dumfuperabundat al-
PcrlonediClarum PucllarumcumpTopriisnominibusaBedcm legare praecifas refolutiores, & individuales declarationes
14 PuelljEnominatae, &cxprefsf nonfucrint; Hujufmodi ta- hujusSac.Congreg. habcntesvimle^^is, exanimadverfisper
menincertiiudo non cft praecisc, &omninf) talis, fed po- Marant.rejponf i^.num. 9. tomi.& Monet.de Commut.utlim.
tiiis verificatur illafpccies incerti, quaecomminitcrdicitur volunt.cap.ynum.is &fitn)auspeT Rot.in Rom.Locor.Mont.
incertadecerto, ciim nondefint, nccdcefre poffint Puellae, ■^Junii ijii.^PrA-Jatacor.Molines , cumaliis, cnatis fofi
quz in UrbequoiibcrannoMonialcsfieri vcliiit, quaevc ex tom.i.inComp.Privil'num.J,
nominatione, & cledtioncExcquutorum Tcftamentorum, Ex iifdem fiquidem dec|arationibus dccifum habetur
acHarredum efficisntur ccrfae, & rcducantur adcertitudi-
rcm , quamvisab initiofuifTent inccrtae , ut in fimili de tri-
busPucris, eligendis ^ P. GuardianoCappucinorum , ref-
pondit Rot.cor. Caval- dec.i 11 ■ num. s Sc in noftris terminis
inteprobat G raiian.difcept.iSS. a num. ^.^. \ih\ fub num. j8.
J5 quod Puellsenubendae, quamvis a Tcftatoribus noncxprcf-
lae propriisnominibus, rcrtificantur perclc(I.lioncmabExe-
quutoribus , vcl Hacrcdil^us , quodquc ita (a?pe rcfoluium
ioit^haac Sac.C,o\i9. Molignat iuTra^Lde Appel/.z-crb.Jur. ., . .. , .^
fignificat x>erf.lr.ccrtorumnomine , num s^l- Cbcrub. inCom- &c- toium , quod decurfum eft , & folutum , vel non di-
pr/td.Bullar.lnConflii.i-^.Julili.f/jol.itfinConfl^Clem. ftributum, pro Fabrica exigatur , & de c<etero Teftatoris
16 Vll.fcbot.i infin Rubcii' in Pra/iicab.dcTeflam.cap.Sinum. voluntas oljervetur , non diminuta in aliquo forte prin-
78. praec , UC//U») ()o.(//^u«><j</jJ«.ubi ,rclatispIuribusRotae cipali ipfius lcgati^ Cf boc perpeluorum legatorum viietur
decifion:;iUsa(firmat, quod fi cxpoft fadoexccutio, vcldi- c.\tinflio.
ftnlmtif Legati potcft ccrtificari , non intrcnt privilegia; Item fol. 21. §.-j. & apud Quarant.nbi fupra ibi : Sile-
«7 Marant.rcfponflinum.lo.verfSuJficit, Rofa(onful.i6, nu- gatum inccrium pto matitundit Puelhi fit mcdiante noml-
natlone ,
li
19
»J
i4
25
z6
»7.
quod lcgata promarltjndis Pucllis nunquam cadunt fub in-
certitudMic, quamvis omncsPucllx h principio fint inccr-
tat, & fequutanomin.ntionecertificatae, &propterea Icga-
ta pro illarum dotalibus Subfidiis rcliita , applicari nc-
qucunt R.F. utvidcrc cll in Ccmpcnd.corundem imprcf-
fo Vejpign. fo/ 18. jj^ ; & apud jQ^uarant. in Summ.BulUr.
Verb.Fabric.SanB.Pctri Jol.z-\'^. ibi : Si vero cum quovii
onere annua foluiio ficri debeat , nempe fro cclebratione
Mi(farum , Ojfiiiorum , M.irilaggio Pucllarum incertarum
:S
»9
Tom, IV. Pars I. Difceptatio II.
57
natione » tarumque nobilium tantiim , 6" non aliter certifica-
50 tum &c ctsi folutum nonfit-, nulla modo pro Fabricaexi-
gatur .
Etdemiim/o/. J4$- i &apud Quarant ubifupra^ Simi-
liter i \h'\. SimiliterannuapialegatapropauperibusPuellis ,
}1 nuptui tradendis 6fc.fi pet aliquot annos ab hteredibus , aut
aliisgravatis negleSafuerint , nec effeffualiter perfoluta :, feit.
depofitata &c. pro annis , if temporibus decurfis adFabri-
cam ipfamperti/tere declaramus . Dccurrenda verb infuturum
pro pauperibus hujufmodi Puellis maritandis etiam antea
eleBis, ut prafertur ■, integra concedantur , nifiin totumin-
ccrta ejfent, itaut ad Fabricamjuxta privilcgiaomninofpe-
■ 3i ffarent. Ibiquc in fecunda margine fequens legitur adnota-
tioj facla per eundem Vefpign. aeque acerrimum Defenfo-
rem, ac accuratum Officialem, & OEconomum ejufdem
R.F- Nota, quod de Stylo Sacra Congregationis hujufmodi
tigor incertiiudinis omijfus fuit : Imo Fabrica curat exequtio-
nem legatorum hujufmodi datium, etiam incerttj Puellisfa-
fforum-m ad iioltrum prarcilum cffeilumobfervat Rof. ^/3«rf
Bertacchtn. dilio Vot. dec 1 x^numct. i i.ibi.Idquecompro-
baturex Decretis , per diflam Sacr.Congregation.editis • qucc
55 principalem finem intendens , niandavit quidem , dotes par-
ticulares difiribui neglcBas Fabrica applicari, feddiftribu-
tionem illarum Exequutoribus relinqui , ut in diBo Com-
pend. Privileg.pag. 18. ^.■^ & pag. 34. ubi in lecunda mar-
gine adnotaturetiam , quod deStyloSacr.Congr.rigoria-
certitudtnis legatorum omifsusfuit .
Idipfum liabilitur in Iftrud pro CommifTariis R.F. in
flatu Ecclefiafticodeordine, &mandatohuiusSacr.Corg.
34 edi:a die 31. Augufti i6jo.& impreffa \r\to<iemCompend.
Priv- Vefpignfol. 1 z9.&fequ. in qua poftquam in $.i 4. ordi-
natur , tjaod nullatends applicentur Capitalia Legato-
35 rum piorum cum annuoonereperpetuo Miffarum , & Di-
vinorum Officiorum , fed applicentur dumtaxat annatae
dccurfaeptotempore , quopiumopusnon fuit adiropletum:
In fubfequenti §. ly./o/. i^j.idem difponiiur quoadSubfi-
36 dia dotalia , pauperibus Puellis arbitrio hsredum , five
Excquutorum diftribuendis , ibi : L' iflefso ofservara per
li Maritaggi dipouere Zitelle, lafciati dafarfiogn anno ad
arbitrio degl' Eredi , Efecutori , & altri , applicando V an-
nate decorfe alla Fabrica , come fopra , per li tempi , chefa-
ranno fatte le nominazioni .
Ex quibus exciuditur , quod ratione incertitudinis Per-
fonarum earundem Puellarum , quae confequi debcnr dd.
37 Subfidia dotalia, locum habere valeant Privilegia R.F.
quodque ex ifto capite hxreditas Co. Vidafchi inilUus be-
neficium veniacapplicanda , talique modoevertenda itlius
fuprema voluntas; Etfiexcaufa iftius praetenfaE incertitu-
dinis intrare poffentdd.Privilegia R.F. aitumelTetdeom-
nibus Subfidiisdotalibus, quae in Urbe pto maritandis , &
monacandis pauperibus PueliisabomnibustereConfrater-
nitatibus, & pracfertim ab illa SS. Annunciatse, cumrali,
tantaque pietate, & cCim folo.fine amoris Dei , acfalutis
animarum , & confervationis pudiciciac quotanois diiiri-
buuntur , diim omnium pracdidlorum Subfidiorum dotalium
capitalia applicarentur in beneficiumejufdem R.F. contra
pias difpofitionesTcflacorum , quaruinexequutionem, &
non delirudtionem eadem R.F. curare folct , &debet, ex
38 animadverfisper Mrtr<»«r.co»fr. 20. numcr. \S.& contr.-^z.
numer. 26. M.irott- difcept forenf.capit. i. num. i.Rub dcTc-
ftamen.cap. 4X. num. z6g. & fcqq- aliofque , citatos in Com-
pend.Privil.R F. imprelTo polt tom t-num. 10. & Hrmaris
per Rot inRom.Locor. Montium i-Junii 1711.$ Pramifso
cor. MoHn.
Hinc applicari nequit altera refolutio , feu declar.ntio
hu)us Sacr. Congreg. imprefla in d.Compend. Privil.Vcf-
Jfl plg» fol.zo §.j. in quo exadverlo conllituitur tundamen-
tum , quod fcilicet lcgata incerta incciligantur , quando
non funt exprerta propna nomina Pcrfonarum , vci Loco-
rum, licdt ad arbiirium Exequtorum , vel aliorum finc
relidla.
Tiim quia eadem Cong. antecedenter «;; §. 3./0.'. 1 8. 6" 1 9.
dectaraverac , quoJ refpcftu legatorum perpetuorum
40 ciiiTi onere in fpccieMuitagii Puellarum incertarum , ob-
iei varetur volunras Telhitoris . non diminuta in aliquo foi-
te prin.ipaii ipfius Lcgati , & hoc , ut Lcgatorum perpe-
tuormn vitarctur exfinftio ; Adeoque ad cvitandam po-
tentiirimam conrrarietatem interunam, & altcramdecla-
rationem :.h eadcinCong. in ipfamct diceditas, pernccci"s(?
dicendum c(\, diclam Cong in cira;o§. 5. quod cxadverfo
allegatur, intcllexine, vol de Lcgatis, pro una vicetam-
tum prxClandis , ut exprefse protelUta fuit in princ.diiHi
$. ?-ibi: Hoc autem nonintclligitur nifi de Legatis ^ pro una
vicetantumfaBis . Vel de omnibus aliispiis Icgatis, prac- 41
fcindcndo abiis, quaeannexumhabent pcrpetuumoni'scc-
lebrationis MifTarum , Divinorum Officiorum , & Marita-
gii Pucllarum, dequibusantcccdcnterindifto§. j.particu-
lariter difpofuerant, cx regula Text.inleg.intoto ff.de Re- 41
gul.Jur.iQ(\vi3iRot.'dec. izs.n.i.cor.Dunoz.jun.
Tilm etiam, quia cum fubfequenterdeanno ijpR.cma-
naverit aliera refoIuciohujusSac-Congr. imprefTa ineodem
Compend.Vefpign.fol- j^.quod annua pia Lcgata propau- 43
peribus 1'uellis, nupcui tradendisdccurrenda , in futurum
cifdem Puellis integra concedantur j Quatenus etiam dici
vellet, quod prxdida declaratto ind.§. 5. valeretcompre-
henderc etiam Legata cum annuooneredotationispuella-
rum, nihilominCis didla praeccdensrcfolutio, utpotecdi:a
anno 1579. fuit per iftam pofteriorcm citradubiumrevo-
cata , ut de alia rcfolutione ejufdcm Cong. contenta»« jj".
4./0/. 19. in qua pariier cxadverfo magnum fit fundamen-
tum ,in fpccie animaiivertic J?or<jz«2?a»». Fideic. de Rufpl. 44
10. Junii 1686. ^. Et pro exclufione cor. Rondinin. , ibi .'
^uas ideoPuellas precertis fubfiitutis recognovit , irfuppo-
fuit Roia,neccontrovertebant hodie Informantes proR F.qu<e
licet ex antiqua dcclarationepcr Cong. EE. Cardin. edita an-
no 1^7 'j.impreffain Compend Privil compilato per D. Vef-
ping. §.4.fol. I 9.facultatem haberetfibi applicandi fimilia Le-
gataproPucllis in gencre maritandis ; Nihilomnits ex a.'ia
fubfequuta declnratione anni 1 s^S, lon applicationemfedexe-
quutionemtantiim fimiiiumlegatortimprocurat, ut lequitur in
dtclo Compend fo!. i^^.infine. Eftque gvjnerale in qualibct 4S
materia,qu6d refolutionespoftcriorcs fenipcr pr^valencan-
terioribus,utdedifpofitionibusquibulcumqj firmavit Rot.
in Aven feiiCarpetoraten. Collegii 4. Maii 1711. §. Certius
autem cor. Mo/in- & de Rotee decif obfervat Emerix.jun. dec.
49S.num. I. & derefoluiionibiis Sacr. Cong.adveriunt Sj!-
ver.ii Qpuf opuf i. de Declar. Card. num. 1 1 . fol. 28'3. Pi-
gnatel.confult. loj. nuy». 14. tom i. &Rot. in Melev- Decr.
21. Martii 1707. %.fin.cor. Anfald-
Multo minus locus effe poteft praetenlaE applicationi
haereditatisinbeneficiuinejufdem RF. &confequenter dd.
(ie Vida(chls,quie|us]urium aff.ceffionem reportarunc ,
fub praetextii quod in Teftamcnro diili Co. Laurentii
fcriptus non fuerit haeres certus , dum Puaellx , in Urbc
monacandaB, abeo inftitutae hacredes , remanenc in ob-
fcura, & generali incertitudine, & dependenc non k vo- 46
luntate Teftatoris , fedab illa Eligentis, fcCi Execucorum tc-
ftamentariorum.
Prim6,quia hujufmodi inftitutiohaeredisex Juris difpo-
fitionelubftinetur, juxtarf.v. inleg.Siquis ad dcclinandam
Cod.de Epifc.&Cleric. de quo infra, & quod magis eft , 47
in nullaex rcfoIutionibushujusSacr. Cong.habetur , qucSd
ex defccluhaerediscerci, haereditas deftinaca ad pias cau-
lascercas,&piaopera,aequ3liier certa, R.F. juxta illius
privilegiaapplicencur .
Secundd, quia nequaquam dici poteft , qu6d Puellae infti-
tucashaErcdesrem.ineant in obfcura , & gcnerali incercitu- 48
dine,&linc omnin6 incertz; Qljamvisenim quoadadca-
rum individua a principio inccrca; vijcantur , func ta-
men certae quoad fpeciem , nam Tefta.-or non inftituit
Puellasingcnere, utinculcatur , fed Puellas dc certa fpc-
cie,illaslcilicct .quaequolibctannoMonialcsin Urbc ficri
voluncquaev^ pofteamediantc nominationc ad ccrtitudi-
nem,&individuum reducuntur,& ideohaeredes certacdj-
cidebentexanimadverfis perPafqualig.de Sacrif. nov- leg.
qutefl.99S.pertot.Sc ex firmatisper J2or. dtc lOoS. num.j. 49
cor Coccin.itin Rom.Fideic.de Rufpolis i^. Junii 1648.^.
AlteracoramRondin. imprelTa apud Bertacchin. Vot dec.i 19.
num. i i. Sc concotdat eadem Rot. dac- tSi.num 12 par.Srtc.
&ior. Cerr.dic. i^f.num. }. & decif Jti. num. 1. AJco uc
fi darecur c.ifus , quod Urbis Puell*, quje uno anno ,ex. gr.
&ficdealiis annis fcquencibui ; Moniales ficri rolunc in 50
eadcmUrbe fimulconvcnirenc, & coram quocumque Ju-
dicc Ordinario Romanx Curix comparcrcnc, & uci hi-
redes inftitutxab eodem Co. Vidafco pctcrcnc ImmiiTio-
ncmad illiusbonahircditaria , adhocucex illiustruClibus,
qui diitoannopercipiuntur ex illius hacrcdicatc. polTent re-
Iigiofum habitum fufcipcre.certum, & indubitumcft ,qu6d
luiilus Judcxcirdem pctitam Immilfionem dencgarc polTet,
dum illarum vocatio cx clar;s , & indubitatis Teftamcnti
verbisrefultat , idecSquc fufficerct dumiaxat , quOd hat)e-
rci)tqualitatcm,volitam abeoJcm Tcftaiorcdcterminatio-
ncm fciliccc ic in Urbc monacandi , qua: ab carucT\ vo-
liincatcdcpcndcc.
Kec
58
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayx.
Necdicatur, quod Puellaeprsediilas, utpote Jus haben-
tes uti iingulaead confequeflduni duniiaxat Subfidiucn do-
tale ex frudibus haereditatis perfolvendum , Jus aliquod non
ji habeantinproprietate bonoru[nh3Ereditariorum,& proin-
de fit locusapplicationi haereditatis favore R.F. & dd.de Vi-
dafchisilliuspraEtenforum Ceffionariorum vigore alterius
declarationis hujusSac.Congr. impreiTiE in Compend.Vefp-
fol. Ig. $. 4. qu6d in cafu , quo alicui certae perfonEC , vel loco
Jusaliquodexdifpofitione Teftatorisin proprietateacquifi-
tum non fit,Iegata pro maritandis Puellis, etiam fi perpetua
fint , in totum pro Fabrica exigantur .
Ultra quod er.im ex animad verfis fupra prasdiita deciara-
tio, utpoteedita iafimul cuni alia, dequa fnpra fafta fuit
mentiodeanno 1579. fuit revocata , vel faltem modificata
53 abalia fubfequenti refolutione,emanata ab hac cad. Sacr.
Cong.de aniiO 1598. & imprefTaiwforf. Compendfo!.7,<\.§.^.
per quam exprcfse demandatum cxtitit , quod annua pia le-
gat;i propauperibus Pucliis nuptui tradendi decurtenda in
futurum ciidem Puellis integrcconcedantur , ibiqutJadneta-
tur , quod Fabrica curat exequutionem Legatorum hujufmo-
di dotium, etiana incenis Pueliis fadomm, ut fequendo hanc
individualem hujus Sacr. Congrcgat. declarationem pto
53 confianti admifit Jio/. inRom.Fidsicom.deRufpol. 10. Junii
i^S^.S.iJr/^rofcr.Ktf^j^.cujusverbaregiitratafueruntlupra.
Certum , & indubitatum eft , quod , aut Pucllas monacan-
das Jushabenteiiam in proprietate bonorum , dum procer-
tishasredibusfunt habendae cxfirmatis in cit.^fr. ioo8.Cof-
cin. & nofier Teitator voluit ejus difpofitionem valere etiam
J4 vigore fideicommifli ,ut habctur iwjj" i j. illius Teflamen-
ti;Ideoque ca'dem Puellae jurefieicommiiTi alteraalteri fuc-
cedere deberct ,hocenim importatonusinjundum dorandi
Puellas quolibet anno , quia hujufmodi onus inducit de Jure
55 perpetuumfideicommiflum ,£ttr/rf/.ro»/.227. »«»».49. Rot-
CorOtthob.dec.iTj.num. z'i.&inrec.dec..\-j^.num i.par 18.
tom. 2.&confequenter unaquaequeex ipfisfiatimac per no-
minationemadcertiiudinem , & individuum eft redada ,
habet Jus etiam in i^roprietate bonorum , cum fideicommif-
iariusdicatur .&fit verushaeresM^^o/;. dec. Florent.^i.n.
34 & in x\o\\ui,ii:'im\msRot.apudBertacch. Vot. dec. 119. n.
lo.verf.Omiffo .
Aut Juspraedidum inbonorum proprietate fpedat, tam
exdifpofitione Juris. quamex voluntate Teftatoris ad Ar-
36 chic. Agonizantium Urbis,ad quam unicerefpexit Teftator,
eidemdefa(.'.to rclinquendoofta propria , memoriam fui
i'uaEquef.)mi!iaBinfepuIcraIiinlcriptione,Cappellaniasper'
pctuas, acdemum feleftionem Puellarum,Dotiumquedi-
liributionem poftobitum propriaeSororis, & ideototaliter
inlubfiftens eft contraria inftantiaapplicationis ex iltoca-
pitepraetenfaB.
Etquidem exjuris difpofitionc nulla cadere poceft diffi-
cultas,qu6d )usin proprietate bonorum pertineat adeam-
dem Atchic rfA-rtt/eft seque famofus, ac literalis ?« leg. Si
57 giiis ad declniandatn C. de Epifcopis , <3 Cler. inquoi-quc
pius,acprovidusLegislator laiicivit , qu6d fiaddcclinan-
damlegemfalcidiam inftiiuantur haeredesCaptivi, vel Pau-
peres, valet inftitutio,nec vitiaturpropter inceiiitudincm
& in primo ca(u Epifcopus capit haereditatem , & diftribuii:
in lecundo ver6, fi in loco fit aliquod Hofpit.ile Pauperum
pcrtinetad illud,fi ver6nullumadcft Epifcopuscapiat,tan-
quamha;ies, ^^^ diftiibuat , & in finc concludit ; .ff^f /rtwf»
j8 ow^wffunt verbapra-cifa TextusJIocum/jaberefancimus ,
quando non certiXcnones ., relcertl Procbotrophii , velccr-
tte Ecclejia. nominatio a Teftatorc fubfcquuta eft , fed incertus
eft ejus foifis . Sin autcmin perfon.imcertam , xencrabilemve
ccrtam Domum refpexerlt , ei tantummodo h,ereditatem , vel
lcgatumcompetere fanctmus , nullafakidia nec iii hac parte in.
tcrccdente..<\\izv!\\i:^\\y\w Rot. dec. \oc>%. cor.Coccin.\h\: Re-
hcium eiiimpto rcdimcndis Captivis , (if maritaiidis Puellis ,
eft ccrtum^ii; Epifcopus dejurecft E.xcquutor ,(ifIoco barcdis:
UndeciimComcsLaurcnimsprircisc ,& unicc rcfpexirit
5<) eaiidem Archic. Agdnizantium, incontrovcrfiam rcvocari
ncquif , qi:(VI ad nollrum cfreftum ipfa tanquam haeres pro.
prietariahabcridebcac
hxdilpohiioncauicm cjufdem pii Tcftstoris clarc reful-
tai ,qu6d Jus in propriciate bonorum pcncscandcm Archic.
60 rcfidcrcdcbcar, nam in principio cjus Tcftimenii , in quo
cidem Archic.jusnoininandi ptaedidlas I ucllasrcliquit ,cx-
prelsddeclar.nvit,qu6dillud condcrc dccrcverat ad hoc , ut
e)usfacul!a csjuxtailliusvoluntatcmabejushaEredc, & E-
xcquutoribustcft.imcntariisdillribuercnmribi: hodciermi-
minaio ancbe lo con tlprxfcnie Tcfl.tmcnto efprimcre la mlo vo.
loma Jopra tutte , e fingolc miefacolti, acciofecondQ il wio vo-
lcrefiano dal ir.io Erede , & Eljecutori leftamentarii diflrihui-
te : CiVnque inuiftmcie, & promifcue nominaverit haere- ii
dem ,& Lxequutori:s'eft3mentarios, IVmper connexos,&
unitos, pen-.ecefse dicendum eft, f ub nomine hiredis inrelie-
xiffeArchic. prasdidam ,cu! curam,& Jusfaciendi ditftam
diftributionem poftobitum piopriae Sororisdele;iavit , dum
idminim^yerificaii poterat in Puellis,ab iplb inft!tutis,quaB
do'aliaSubfidia diitribuere non poterant.led potiCsillorunj
diftributionem de manibusheredisreciperc debcDant .
Id ipfumrcplicavitin rhuhisaliisfubfequentibuscapitibus
ejufdem Teftamenti, inquibusdilpofuit, tam circa funus,
& Lapidemfepulchralem , quam circacelebrationem Mif- 61
farum, diftributionem eleemolynae Pauperibus ejus Paro-
chia;, &eredtionem Cappellaniarum,loquendofemper cum
eademunione,&comprehenfione hseredis , & Exequuto-
rum , ibi :Ordino,ecomandoahnioErede.,&Effecutoritefta-
mcntarii , &ibi: Ed inolirc ilmioErede .,'i^ Ejfecutoritefla-
mentiiriifiano tenutiafarvifare utta Lapide , conla mia Ar-
ma . Ei ibi ; Dall' iiifrafcntii miei Eredi , <ir Efjecutori tefta-
mentarii fifaccino celebrare M(jfe, quantefe nepotranno avere.
Ec ibi : VinfrafcrittimieiEredi^if Ejfecutori teftamentarii
diano per clemofina apovere Perfone della mia Parocbia per
unafolvoltafcudi 50. Er ibi ; Si debbanoeriggere due Cappcl-
lanie Laicali ,eamovibiIi ad nutum nella d. Chiefa degVAgo.
nizantidadd.mieiEredi,<sElfiCutori teftarnentarii dentroil
termine dun anno dotola miamorte .
QusBotnoiaa Puellis ,ab iplu inftitutis ,adimpleri nequi-
bant , dum tempore, quo omniapraedidtaerant explenda,
nominatioPuellarumfaitaeffe non poierat, ciamdiftribu- t%
tio Subfidiorum dotalium fieri debeat ex refiduo haereditatis,
folutisLegatis, & fequuta eredione Cappellaniatum , ut
habetur ex $. \^.\b\:perb detralti,epagati tutti lifopradettipe-
fi, e Legati , di tiitto quello, chefruttera il rcfio della miaeredl-
tii&c. Unde ex totocontextu , actenore Teftamcnti elici-
turqualis vere fuerit intento , & voluntas didi Co. Lau-
reiitii , quiuniceprofpexit eidem Archic. & pro certo eft
admittendum,qu6ddidta Archic. quamvisnomir.atim non
declarata hxies, fuir ab ipfo iemper confiderata uti hac-
res, proprietaria, &tanquam talisad effedtumdiftribuen-
diSubfidia dotalia,juxta illius voluntatem haberidebet,ie-
cundtam theoricam BartoI.ini. Aliobaredenum.Sff. de A-
lim.&cib- legat. \hi : Itemcum nemoeft inftitutus , fi Teftator 6^
jujft bonafua diftribui inter Paupercs perfuos Exequutores,ifli
tunc habent vim bctnnis , & lauvxsm lonfil. 26. numer. i, &
per tot.Iib. i-quem in noftristerminisfequitur/Jo/.</ff. 100!^.
num. ^.cor. Coccin.
Etgeneraliier, qu6d quibufcumque modis appareat vo-
luntasTeftatoris, qnando hsc rdpicit piamcaufam ,fem-
per punflualitcrcxequendafit, & uti lcgaleTeftamentum ^J
habendum probant Molin. dejuft.ifjur.traii.i.difput.i 34.
/;/. C. & difp. 248, inprhic. ibi : Teflamentum , ;;/ quo bteres
noninftituitur^ efteoipfo nullum ; Qiiando tamen teftamen-
tum conditum ejfet adpias caufas , in quo , vel anima defunlil
effethceres inftituta ^velPauperes Chrifti, nulloinftitutobte'
rede ,conccduntDo8orcs communitcr , validumcjfe talc tefta-
mentum , in quo ad ea omnia exequcnda aliquis , aut aliqui
Excquutores univerfales folent conftitui Valafc. confuIt.6i.n.
7. Tiraqu.de Privil. pi<e Cauf. privU. 6^.per tot. Dian ctor- 90
din. tom. 6./r.8. refol- io.per tot. & Carol. Ant. de Luc- de Ha:-
red. Conf. c.iJi.per tot.
Non attento, quodomniahxc exarata non Icgantut in
Tcftamcntocum tali , taniaqueclaritate, ut nullam admit-
tanrdubietatcm; Rcgulareenim eft , quod inltitutio hacrc- 6j
disfi malcconceptadignofcitur, f:imcn nonnocet, fed fuf-
ficir, qu6d quocumque inodoapp.ireat de volunta'e Tcftato- J
ris inftifucndi noftrain Archic ad 7cxtum/« l. j^uoniamin- 1
dgnumC.dcTeftam Clar. in ff.Teftamentumq. ^^.Panimol. 6S
dcc^o. annot.z iiiim. ;o. &i\.Rot. dcci^- numer. 13. par.
I }. rccent. is coram Dunozet. t^ecif ^9i.a nu. .o.& in Rom.
Intmif 29. Aprilis ijc^.^. Nentiquam cor. Moltnes, & inRoin.
H.tred... Feb.\ 715. ^.Mtnus etiamcor. Crlfpo ihi.Vcrum qjtan-
do ctlam inftituiio hteredis in aliquo male concepia dtgnofcere-
tur , uihilominus hodic non amplius illa verborum foleninitas 69
rcquiritur,qu.( de J ure anilqiio pro hercdis inftituiloneerat ne-
ciifarta,fed quifcumquc vcrba fujficiunt , dummodoex illis vo-
lunlas Tcftaioris colligatur .
Atquc hoc iplum potiori Jurc proccdcrc dcbet in calu
noftro, in quohabcmus, quod confimilcsdifpofitioncsdo-
tutionis Pucll.irum caufativd rclinquntur Conlraterniia- 70
fibus,& Locispiis, & cmolumontuminftifiitionisnonlpc-
dlatadipfas Archic fcd ad Pucllas dotandas. Inde lacile
elt,q«da nofter Tcftator Lcgum ignarus, vidcudo qu6d
jukta
Tom. IV. Pars I. Difcept. II.
59
juxta fuam voluntatem noflra Arciiic.nihil aliud habere de-
heat, nifinudum JusInftitutionis> & nominationis,&emo-
lumenrum totum conferendum eflet ad favorera Pueila-
rum , indeabufusfuerir verbis InfUcutionis dirigendo ilia ad
Puellas, tanquamcapientes utilitatemejufdem Innituiio-
nis, nonautem ad Archic.licetinmente habuerit difpone-
lelecundum moduin , quofunt conceptasalisdifpolitiones
favorepiorum Locorum , ut fcilicet Jus Inflitutionis (i: Ar-
chic.& utilitasejufdem fit Pueilarurn monacandarum , &
proinde Justalisdifpofiticnis rclidum fuit Archic.ibi ; Ap-
parteriga aWintcra Banca delli Guardiani , o maggior parte di
ejfadidcttaArehic^egliAgot:izzanti: Quac voluntasdifpo-
nendifecundumcommiTem confuetudmem , & fecundum
Juris regulas facit certam h.Tedis inrtirutionem innoftra
71 AtcW\c.AdText.in!eg.Certtfi'jicert.petat & iir mataperRot.
decif- j. numg.penes BalducadConJil. Ramontom. a. &in
Majoricen. Succejf. \$ Junii ijic. ^.Etfinecoram Aidrovan-
(/0 , ibi : Cautum idcirco eji , ut quoties verfatur aliqua dubie
tas circa perfonam bceredis , vel fuOjiituti, ncutrendum fit
ad regulas , &fenfum Juris communis , juxta quem certum
dicitur omm id , qns^i tx circumftantiis fubjeS}<ema:erice ad
certitudinem reduc^ valet .
Et interminisad prscifumefTeclumexcIudendi R.F. be-
72 ne eadcm Rot.deciJ.>i 5 o. num. i • . part 1 o. recent. ibi ; Et hinc
etiam non relevat Cejfio <J R.F.S.Petriper illos reportata , quia
nulltimjus illi competit , quando e.\ conj:8urata , (i? lerifimi-
limenteTrfiatoriscertitudinarie confiat de perfona hteredis ,
abeouniverfaliier infiituti, ^ patet ex muitipiicatis Summo
rum Pontificum Confiit.
Tranfeunt in evidentiam ex eo ; quia Guardiani pro
tempore noflra: Archic, habentur deflinati k Teftatorein
perpetuum pro executioneejuspiaedifpofitionis , quemad-
7j modum habetur nonfolum ex Tefiamento, fed clarius in
declaratione, emiffaabeodem Tertatore, ibi : Che doppo
lamorie demedemifarebberoflatili Sig Guardianipro tempo-
re della Ven.Archic.degl Agonizanti- Undeciim Exequu-
tores perpctui hujus pi«dilp.^iirionisfint defUnatidd.Guar-
diani, nefcitur quo Jurep.&Jeat in fcenam R.F-cum indu-
bitatum fir , quo 0 Exequutores Teilamentarii in Caufa du-
biae, autdeficientis Infiitutionishabeantur locohseredis, &
adeos fpedet dift-ibuiio, ut» pluribuscumulatis, probac
Carp.deE.xequut.lib.ycap. q.^ }jum. 58. ibi ; SiTefiatorfub
nomine Exequutoris, vel Comijfarii deftgn.-ire ^ ^ compre-
hendere volui: hceredem , &ex voluntate ejus hoc evidenter
apparet ex conjciiuris , & prtejumptionibus , /;/ Teftamento
fcrtptis <ifc tunc talis Commijfarius loco baredis fubfiantia ,
ifejje&u confiderandus erit , acfiexprejfim fub nomine btere-
74 dis confiit.ttus ejfet , quae omnia rt; mature perpenla ad-
mifit Rota :n diff. Majoricen. Succejf.onis 1 €.Junii 1 710. $.Ex
his pofitocoram Aldrovando, ibi ; Etenim ciimnullus aliut
reperiatur hiercsfcriptus , quipiam hanc fuam difpofitionem
exequutioni demandarepojfit di J ure pro hujufmodi effeSlufuc-
cedere deberent Exccutores Tejiamtntarii, qui habentur loco
haredis , 6" idcirco ad eosfpeRarct adimpiere Teftatoris vo-
luntatem, diftribuendo hcereditateminoperibus piis : Incu-
jus decifionis calu agebaiur de Tettatore, qui infliiuerat
Animamfuam, &proeaD.N I-C
Quin obiici valeat, quod perpetuitas hujus Exequuto-
riae tefiamentariaE non videatur beneexpreffa in Teftamen-
75 to , in quo folum Exequutores vocantur Cavalletus, &
Meoia, & Guardianis aflignata fuit pcrpetua nominatio
Puellarum-
Quia ultra quod Exequutoria videtur ex mente difpo-
nentisdataetiam Guardianis vigore jurisnominandiPuel-
76 las, quod importat exequutioncm Teflamenti; Adhuc
ctiam ,cCimadfitdecIaratioejufdem Tcflatoris, nihilulte-
riCis dubitandam efl de qualitaie Executoria; , conceflae
noflrisGuardianis ex trito Jurisprincipio, quod Teftetor
dcclarare poiTicfuam voluntatem; Quinimocum hic de-
claratio pofk'riorconcordet cum verbisTetlamenti , licet
verba Tetlamenti efTent impropria , per pofteriorem decla-
rationemevaduntpropria, &clara, ad lirmata/>fr JJor. ;«
77 Haredit. 2 !. Novembris i-jiy §.Concordat coramFaicon.Et
in nollris terminis, qudd hujufmodi declarationes luffi-
ciant ad excludendum Juj K.F. eadem Rot.in Roman. Legati
^Junii 1717. ^.Quoniam coram Anfaldo .
Imduiitatteltatio , non folum habetvimdeclarationisi
78 Sed ciim fit factacoram duobus Tertibus pro piaCaufa ,
habeierrtefletiam vim difpofitionisadrf.vr./»f.»^.Kf/artt>w
iil.deTcftatn- .juem exornant Andreol. controv.1^6. num^.it
9 lo.coram Burat.decif ^y^. num. ii.&coramCerr.dccij'. jii.
»«»».17. ubi Textum extendit eciam adcafum, in quodc-
J jjy.eJ ifcept, Tom.lV.
fecifTec interventus Teflium, &Caufa piafuifTet tactum-
modofubftituta, ut legiturwtt»>.i8.
Itaut etiam fi praecifa intentio Com. Teflaroris t^m clare
non elicereturex tonoreilliusTeftamenti, exuberaret ad
interpretationem , & intelligen'iam dubiz iliius volunta- ^^
tisdida atteflatio duorumTet^iumSacerdotum, & omni
exceptione majorum, quotum unuserat illJusCt nfeffarius;
cCim in fimilibusetiam finguiari diftounius, <Jc limplicis 81
Teflis deferatur Caftr conf.i^y num.8. iib.z. Rot.coram Cerr.
deci{.^i^ S. num.io. ij decij-i ii.num.^.
Obiervando prjEcipueillorum Sacerdotalem qualitatem ,
quae operatur , utdidum unius Sacerdotis acquivalea: de-
pofitioniduplicisTefiis, t^nfitmwsper Rot.decifi^i^.num. 81
z.coramPriol- &decif. Hi.num. z-;. ceramAnfaid. & decif
^^z.num.z^.part.ic^ recent.^ in Fiennen prtet.-nf Sponf zi.
Januarii 1705.$. Evidenter coram K.Tunitz , ifin Roman.
Hared.Februarii 1715. 5-. Hancquecoram Crijpo .
Et in praecifis terminisnollricafuseadem /Jo^ ;■« Roman.
Fidacom. deRufpoHs i j. Jutiii i6S7.§ Ethtecomnia coram 8 J
Molincs ,\[)\ : EthiCComnialcngefaciiiitfDDampiexifunt ,
attentis depofitionibus Parochi , & Hortenfii de Rubeis , 6'
pr<ecipue iliaParochi, quinon feme! , fed piuries tcft.itur ,
hanc fuiJJ'c Aiexandrivoiur.tatem , qubd diceden'e Barthoio
mieofine fiiiis , bona fervenirtttt ad So.ietatem fubftitutam ,
quibus uti tnjormatis ac voiuntate Tcftaioris vaide dcferen-
dumeft Bm.Cerr decifi.gs.num lo.rs decifixz. num.y..
Ex hisigitur clatepaiet, quod cotaliter infubfiiiens eff
praetenfio R-F.proapplicatione haereditatisCom.Vid.ifchi ; S4.
Sed quatenusetiam per infubfiitentem hypotefim aliquod
adeffet dubium , qucd non credimus , omne arbitrium ca-
piendum effet pro illius exclulione , ea ratione . quia quan-
do pium opus potcfl adimpieri per modum verum , a Te ?a-
tore volitum, noneft recurrendumad fiilum . & fubfidia-
rium; Piaefiquidcmdifponentium, ieu Benefadlorum vo-
luntari fidesillibata fervandaefi, juxta prscifa verba Con-
greg Concil./MDffrff fuperceiebr.MiJfar.cor^rmatisaS.M.
Iniioc XI/. ibi ; Pia difponentium feu BenefaSorum vtlun-
latifides iiiibatafervetur , ac Defunclorum animrbus intrcra 85
preeftentur fuffragia, itidemque Deo majorgicria y ^ Eccie-
fiis pr<efiantior cuitus reddatur .
Interacerbafiquidem mortisdifcriminafumma Jufliniani
clementia guttam hancconfolationis languentibus morta- 86
libus generofiHime inl^undere voluit, utluprema Moricn-
tiumelogiaipfifmetlmperialibns landtionibus effent zqua-
lia, utque proinde moriens homoin Tetfamento,tanPU3m
Iroperaior, legesconderepoiTet, ut generaliter vide:cf,'/
in i.Difponat Auth deNup.Scz^\i^ Adden ad dccif.6^i. rum. ?7
j^O.part.^ tomi.recent.8c in noftris cerminisadvcrti: J;w.
dePetr.de Interpr.uit. volunt.iib.i.dub z.num.fS. Nlhil pro
pterea magiscordiclTedebet, quam ut pias Morientium di- SS
difpofitiones punitualiter excquutioni deroandenrur , ut di-
citur in ieg. i . Cod. de Sacrof Ecclcf. SC ad rem obfervat Rora
dccifzqi. num .*^. for<;>M Royas , ir inSacinen. EieB.Juvenis
q.Martii lyii^. ^.Nihii enimcoram Crifpo.
Praecipu^ quando illae unic^ direitas funt in fuffragium
animarum Defundlorum , relpiciunt Divinum cultum, &
pudicitiae confervationem, utampliando regulani , fupra S9
pofitam, &uIteriiisobfervando, quod aliasretrahereniur
Fidelesi piedifponendo , obfervant BdduiWper Ricc decif
z^.part.z.ifRotdecif.i si- "um.S. pjrt.ij.recent.
Quae omnia in longcduriori caiu commenJjbili pietate ,
& zelo admifit hsc SacCongreg- in Imoien.Applicat. < (. Mar-
tiiif zt, Juiii 1107, cum relirripto; Non intrare Pnvfiegia
R.F Vi videfe eii in tom.i .part.z. difcept.^^l.per tot.Scl]gi\aa- 90
tcjf num.i. if 9& num. 5 7.
Ex quibus corruente Jute R.F.cedentis, corruitetiam
Jus illorum de Vidalch.illius CeflioDatiorum , quia illi non
poffunt habcre majusjus, aclit illud R F. ut, omillisge- 9C
neralibus, in nollristerminis iiimav\ Rot.dccif. tzi.itum.
7, if -j coram Cavai. 6" decif. ; 50. num. 1 1 . p.irt 1 9 rectnt. (i* in
Roman. Loc.Mcnt. H. Januarii I715 tnfine corjnt Card.
Scotto .
Diac9. JuIiii72i.PoncnreR PD. Scrgardo (Economo ,
propofito inCongrcsFabric.T dubio; An Htiocuj appiiea-
tioni bteredit.Uis Comiiis Laumntii yidajcbipro iiljrata ,
in qua H<eredes univerfales fibifcripfit Putllas , In L rbe mo-
macandas , refpoiiluin fuit Negain c .
DISCE-
6o
P I S C E P T A T I O III.
Sypontina nullitatjs Concurfus,
p K o
Antonio Mafella.
C V M
Vincentio Muto.
ARGUMENTUM,
Concurfus , fuBus coram Examinatoribm Synodalibus cant
inthrvent» alterins non Synodalis , quando nuilusftt : ^p'
pellatio a mala 'R.elatiofie Examinatonm qnando , & qno-
modo admittenda fit ; Etqnaliter probari dcbeat grava-
men adhoc, iiteadem appcllatio admittatiir infnfpcnft-
1)0 , vel' in devolutivo : ^dducicttir refoiutioncs qua-
tuor dubiorum , per viam legis gcneratis dcciforum a Sac,
Congreg. Concilii in hac matcria .
ANtonio Mafellae, appellantia mala relationef^xami-
natorum EcclelJas Sypontinaj, fuccurrendum ell me-
dianteconfueto remediodellinationis novi examinis , juxta
notilljmam Conftitutionem S.Pii V. in Bullario nnvo/fC«»-
do la 5 x.in orrf §.7,ibi : Poffi/it ii , qui reje&i fuerunt a mala ele-
Hione hujufmodi ad. Metropolitanumisc. autalias adipfam
j Sedetn Appjiolicamnppellareifc.^if prieek^um adnovumexa-
tnen&c.provociire, ucin illius iequelampluriesfirmavitiJo-
ta , iSc (ignanier coram Vriol.decif. j i j. «. i . Cbf cor.Celfdec.yn.
io.&in reccent .dccif-i o^. num.\ .<& z.par. lo. & de praxi hujus
SacCongr.tetlatur Fignateltomi\.confult.iij.mim.\- Eara-
tione, (jvjia ta)eexamenreputaturop[imus modusdetegen-
difcjentiam, ^.r habilitatem praceledli , velreprobati ,utad-
venit Lotter.de Re l^enefc./ib.i. qucefl.-^i- nutn. ii6. &feqq.^
a Rot.decif^zy.num. ^.itdecif.siS.n.i.cor.Ludovif.&deaf.ii)^.
n. I 5, coram Celf& decif 1 96.«. i O.par 1 9. recent & Syracufana
frepojituree 16 Junii 1697.5. Motie.x eocoram Mutoapud D.
'Piton.difcept.Ecclef 1 3. a n.i^^.if lo Novembris ejufdem anni
quicfunt impte(l"asubifuprapag.i7^.^inhacmateria funt
inagiftr jles .
Abfqueeo, quodobftetper difl.novum examen pofle fo-
(. lummodo deduci notitiam dodrinae appellantis, quae non
fuffsficadred^rguendum deirrationabilitate judiciumEpi-
icopi , ex quoille potuit ex aliis caulis moverl ad diilam
praeeledionem , & rejedionem refpedUvt}.
Quiapro remotioneobjeitididinguendi funtduocafus ,
feu duaEpartesPianaeConrtitutionis , quarum primaconti-
j ncturin vcrbis, fupraregirtratis, quae cum clare determi-
nent, locumelTenovoexamini, noneli ulterius immoran-
dumcircaillorum , interpretationem, '\r\ ipuniXo Rotadi^.
decif i o •). num.6. & -j.part- 1 o rceent.
iiecunda veroparsejuidem Bullae, refpicienscollationem
fi ipfam Parochialis, colligltur ex illis fequentibus verbis ;
Et conflito de priori eligentis irrationabilijudicio, eoque re-
'vocato , Parocbialis magis idoneo confcratur .
Refponderousigitur , inpraefenti nonagercdchaci.par-
•j tefuisloco, &iempore difcutienda, (eddeprlori, adhoc
ut cognita habilitaie, & fcientia Mafclli gradatim deve-
niamus deinde ad petitionem Parochialis, oltendendo in
leliquis irrationabilitatem judicii Epifcop. juxta praximde
qua Barbof. de Paroch.part.x.cap.i. ».248 ^fcqq. & Garz.dc
Benefic.par.i. cap.zn.z^i. Addcn-ad Pamph.dccijf. 1 1 5.»«^ 4.
•verf.Praeleflus ,\i\i\ refcrt plurcsrelbluiioneshujusS.Con-
8 greg.& ex profeffo articulo maturt^difcunfo firmavit Rota in
di^.dec.ypertot.coramCe/f.&decifioypartcrpcrtot.par.jo.
rccent. in quibus referendo plures refolutiones hujus S. Con-
grcg.tcftatur Sac.Rotahancerrec|ufdcm fcntcntiam ,quam
revcrcnter , ut folct , veneratur , & amplcdtitur , if in Veru-
lana Varochialis i.Maii \6^q.fere per totxoramCard.Vicccom.
Eoautem faciliusfperamushcri voti compotcs,quocon.
9 currit nullitasprsccedentisexaminis , & datur non lcvis fu-
mus injuftitiz, tam approbaiionis Muti, quam reproba-
tionis Mafellae.
Patet nullicas, flvc' attendantur aflus praeparatorii ad
jo examcn , five cxameniplum. Quoad pratparatoria , cOim
tn Conc.Trld.feff.z^.de Reform.cap.i^. exprefsccavcatur ibi :
Jurentqueomnes Exnminatorcs fcilicctadSanfla DciEvange-
Ha, fe quacumque bumanaafjcfiione poflpofita fidelitcr munus
fxequuiores ff.Vc.commwwci ^?nrm:iXMm Dodores, quod
pmiJlio didii juramcnti inticiat iplojurc Concurfum, itaut
Difcept. Ecclefiaft, Dominici Urfayac.
dicatur nullus, & reiterandus , ut videre eftapud Lotter.'de
Rcbenc[ic.lib.z.quceft.ii.n.<)Z.Barbof.adConcil.diB.feff.i^. n
cap.jii.num 105. Fil/iuc.Opermor al.traff.41.de benefic.Ecc/ef.
cap.^.n.t ^'i-Fentrig/.in Prax.tit.de Col/at.Paroch.annot j.§.
1 .»«?». ?8. Card.de Luc de Paroch.difc. i.nu)n.i\.& difc ?7.H.i4.
RotacoramDuran decifl6z.n.S.& coram Dunoz.Jun.dec.666.
tium 2. Et tamen iilud in prsfeleftione Muii non fuitpraefti-
tum, uequeabExaminatoribusSynodalibus, nequea fub-
rogatisabEpifcopo, & proptereanullitasconcurfus rema-
ret concludenter probataex addudis kVentrig/. in praxi
diHotit deCo/lation. Parocb.annot.$.^.i.num.qif.
Clarior eft altera nullitas , fi confideretur cxamen ipfum ,
jnquopraEter duos Examinatores, inuliimaSynodo ^ 14.
annis celebrata deputatos , intervenit alter , qui non erat ta-
lis, nimirum VicariusGeneralis, exquamixtura Exami- li
natorum Synodalium , & non Synodalium Concurfus nullo
modo fal vari poteft abevidenti nullitare , ut in terminis con-
iidersntSabe// inSamm.Verb.E/effionS.MaJfobr.in Prax.ha^ i 3
bend.Concurfrcquif.i.dub.'). n.z.& requif.i^.dub.i.i\b't refert
refolutionem hujus Sac.Congteg.Barbof.adConci/.fe(J.i<^.de
Reform.cap.i 8. n, 7 8. Corrad in Pra.v beneficiib. 3 . cap.^.num.
^2.verf.Acvero s ubideconftantiopinione Rotx, &hujus
SacC ongreg. Vener in Examin Epifcop cap.z^. de Examin.
Synod.n.iz Lotter.deRebene! c /ib x.qu^fl.ii.n.-jc.Ventrigl. 14
in prax.tit.de Co//ation.Paroch. annot.y §.i.num.i9. Card.de
Lucde Paroch.difc.r.n.^y.&difci-n.i^.ifdifcurf-!,-]. num.11.
P/gnatel/-confu/t.4ti.tom.i. ubi refert refolutionem hujusS.
Congreg.in Umbriacicen.de anno 1 6 j ^.& confult .ii . num.^.^z^'
ic.tom.l- RotacoramDunozJun.dec.(66.n.j.&dec.6g7.n.i^. 15J
ubi quod in his terminis utile per inutile vitiatur , &coram
Coccin.decifitlS. nttm.ii.&coramCcrr. decif.iy.nutn.li,
Etin lerminis Concurfus, habiticoram duobus exami-
natoribus Synodalibus, & VicaroGenerali Epifcopi Xofa
coram Bich.decif 5 6 1-- num.^. & per tot.
Etiamfi in noltro Concurfu interfuerint Examinatores ,
inultima Synododeputati, quiaquidquid fit de duratione \6
illorum potefiatis peradeo longum fpatium I4. annorum ,
certumeft ,qu6dattcnta prapmorientia , &abl'entiaaliquo-
rum, illi remanferunt illegitimi, ut notabiliter obfervat 17
Sbrozzide Oflic.ViCar.in ad(iit.adqutefl.\i\.fubnum.%. Ea ra-
tione,quiaper mortem , velabfentiamuniusexExamina-
toribus Synodalibus expirat omnium Jurifdidio, ut bend 18
confiderant Ventr.g/.in Prax.tit.de ColLition.Parocb.annot.$.
§.\. num.41 . Nico/.in Flofcul.Verb. Exatncn nutn. i . ubi referc
ita decifum ab hac SacCongr. Ga/et in M.irgar. caf.confdent.
Verb- Exatninatores,Maffobr m Prax.haben- concurf.requif.
\2.dub.^ num.i.BarbofdePoiefl.Epifeop.part.l.allegat.io.
num.c,9. & Rota coram Burat.dedf. \6z-num. i .
Qi^iae ptjncipalis conclufioeft adeo vera, ut neqtievalt-
dumfitexamen, ii in eointerveniant Examinatores depu- 19
tati in penultima , (ed ron confirmati in uliima Synodo.uc
referendorefolutionem hujusSac Congreg.advertunt Ven-
irigl. in Prax. tit deCollation. Parocb. annot. S- §.inum. ^c-.
Biirbof. de Paroch. cap. 2 num 67. &in Suinm Apoflol. dccij.
Verb.Concurfus n.g. Corradin Prax Benefic.lib.^. cap.^.num.
^^.verfSicuietiam. Et in terminisexaminis, habiti coram 20
tribusex Examinatoribus Synodalibus, &alrero nonSyno-
daii Pignateliconfult.can.zs.nuin.i.&feq tom.iuhinum.^.
quod in hac materia utilc pcr inutile vitiatur F<'^»i7h incap.
Maffana num. i^,d( Elfff. wbiquod ita refolvithacc Sacr.
Congrcgar.
Imoeadem nullitate laboratconcurfus, faflusin duobus
DicEccfibusunitis, fi Examinatorcs , pro una ex illisdepu- 21
rati, interveniant cxamini, quod fit pro Parochia inalia
Ditrceli cx iftcn. Cad. dc Luc de Paroch. difc 3. num.l.in fine
Pignatel.confult.canon 4 1 4 />fr totam tom. 1 .& Rot. decifz 1 38.
per totam coram Coccino .
Ncc dicatur , prxdida procederc , quando adfunt alii Exa-
minaiorcs Synodalcs , quorum intcrvcntus non curatur, fe- xi
cus veri^qu.indo,utin prxfcnii ; aliquicx illis moramalibi
trahant, vel (int mortui ; Quia in hac matcria adcftdift'"-
tWo communiicrii Dodloribiis approbara, &ab hacSacra
Congr.reccpta,qu6d fcilicet,autab(entia, vcl morsaliquo-
riim cxExaminatoribusSynodalibuscontingit infraannum 2}
confidaeSynodi, &ciimdidli Epifcopi non teneantur il-
lam pluricsinannofaccrc, po(rintcumconfen(uC«pin'l' »
aliquasperfonasgravcs, & dotlasin illorumlocumlubro-
parc ,&cxanicn,coram ipdshabitumcft validum Fi^wcr <» 14
Examin Epifcopcap.i^.de ExaminSy»od.nu.6. Aui vert^dc-
fcdlu':, vcldilcclTu^scorumdem (upcrvcnit poft l.ipiumanni.
& tuncexamcn nunquam fubftinctur, cOm fibi dcbcat impu-
tarc Epilcopus fi in (uo muncrc dcficit , & Sy nodalcs Lxa-
mini-
Tom. IV. Pars I. Difteptatio I V.
6i
miriatores in Synodonon deputavit, ut in terminlsconfj-
25 derant Vener.ubifupra n'.tn.~.<irfcq Maffobr.in Prax.habend.
ccncurfrequif 12 dub S.Lor.r.deRe benef.!ib.i.(ju<ep.%\. num.
'ji.ifqutefl VentriglinPrax.ttt de Collation. Paroch. annot.
$.§.l.num.4T..Novar inSumm.Bullar.comment. i'). fuper
a6 Bul!aSaniliTiiV.num.\. rft/^/^TWJfw^ubi quod fecundum
hancdidindioncmfuit fsepedecifumabliacSacra Congieg.
--. Card de Luca in annot.ad Conci!. difc 51. num. 7. verf. Idau-
tem , & Rota coram Bicb. decif. 561. num. 6. (iffeqq.
Unicum folummodo in liac fecunda parte diftinftionis
27 admittentes remedium prsfati Dodtores, recurrendi fcili-
cetadSummum Pontificem, veliiancS.Tcr.Congreg proli-
centia» feufacultatefubrogandi, juxta notam praxim, re-
latam k Pignatel.coitfult i » 8. mttn. i . tom. \ & Niccl infofcii!.
Verb.E.w.men num. l . verf.Hodie tamcn Rota in diSl.decif. 561.
28 Kum.ll.ceramBtthio, Qucd cameaexadverib nonducetur
fuiffe pradicatum in pralcnti cafu .
Quoad juftitiam, & merita Caufae, foIaconfeflioOppo-
fitoris ingenue tatentis ibi. SonoCaccintorc &c-e quantevo!-
20 temiprivo dandare a cacciafonmorto^bx.iufficsnsera: ad il-
lumrepcUendum ab effequurione controverlx ParochisE ,
cum venacio fit '-lericisomni Jure prohibita , ut videreeit
in canot. Qiii Vena:oribus , (if in canon. A>i puratis dift. J<6.
cap. z.deCier. Venator-isf Concit.Trident. Sejf.i.1. dc Reform.
cap.iz.antefitem, & pluribu.icumuLitis p i obat Bct/et. dif-
30 quifit.deric part j .§.i9.deDifip!in deric. num.i. Ecqui-
dem fumma ratione, nedum quia per veiiationem diiira-
huntur Perfona; Ecclefiaflica: a celebratione Divinoium
Officiorum , fcd etiam quia illi operam dantes, folent Eccle-
31 (iaeredditus, Pauperibuspoftpofitis, dareCanibus, quod
improbantomnesSacriCanones, Wincan.Epifcopum , 6*
canonOmnibus difl.it\.& cap.\.& z.deCleric.Venator. ik pro-
fequitur BeHet.ubi 6.num.i. &feq. Nec non D.Hieronymus in
'32 explicat. Pfalm.^. verf J^uoniam ipfeHberazit medeiaqueo
Venantium : maximam confideiac affinitaiem irter v. na-
t tionem, &peccata, cumillis norabllilTuris verbis; Efau
f, Venatorerat,quiapeccatorerat., lifpenitus noninvenimusin
B Scripturis Sanf/is Sandum afiquemVenatorem.
Quat i\ habent locum refpedlu omnium Clericorum qnan-
33 tomagis refpedu illorum , quibusdetnandata eft cura ani-
marum , Ciecirca Ferarum <ifc venationcmpo:ius invigHent ,
quam circa animas , ut ad propofitum advertic Rebuff. in
Prax .benefictit.de Non promotis infta annum num.i^.in fine ■
Necfperare poilumusOppofitorem deli;iere a diitoe^-
ercitio , quia auenca ejus inveterata confuetudine, vix cre-
34 dipoteft illanieffe rcliduium , maximequiail/i adeo tena-
citeradhaerec , urcredacfebrevi moriturum fi d venatione
defiitac, &fi abiilanon potuit abltinereinr.ovendialr prx-
paratorio ad cxamen, qiiando venatio potcrat ei effeirn-
3J pedimentum ad a(fequucionem Parochiae , quanamratio-
ne hoc fperare faseft modo, quoillam polTidec .''
Nimia partialitas Epifcopi erga ciindem Oppofitorem eft
adeopatens, utex quibufcumque rclponlJonibus nunquam
offufcari po(Iit,illaquededucitur, ex pluribusfadti circum-
llantiis.Ex Tabellario nimirum eidem tranimiiro ad fe con.
36 tulendum in Palatio Epifcopali; Es dedaratione publice
per Epifcopum emifla, feomnibus modls velle, ucidein
OppofitorefTct Archipresbyter; Exinlblita, & praevcnii-
va denominatione Archipresbyteri in ipfo ingrelTu Januae
Palatii , &antequamfieret examen, qui modusproccden-
37 dinedumdeierruitaliosConcurrentesabexamine, fed non
levem fcandali occafionem toti Civitati dcdic , ut patet
ex Summari» .
Suppofita hacpatcnti partiaiitate, nec non permancn-
tiaapud Epifcopum per novem diescontinuosanteexamen
38 parum mirandumcftdepromptis, &adxquatis refponfio-
nibus,ejufdemOppofitoris,datisintcrrogacionibus , ei fa-
ftisper Vicarium Generalem, & quidem nedum refpcftu
propofitionum moralium ; Sed etiam de verbis barbaris, &
dataforianopcraimmutaiisinexamine Mafelli, ut eltil-
39 lud Moatra,feu Mohatra , de quo Laurentius Franciofinus
in Vocabuiar. Hifpan. diEl. Vcrb. Meh.itra, & longc polt hacc
fcripta ;■« meisinflit. criminltb.z.tit.Hnum. I49 .
Et e contra facile inveftigari poteft ratio reprobationis
Mafellac, cujushabilitas nedcim prselumptive dcduciturex
qualitateDodoratus, qua pollet , quamve in histcrminis
confiderandam monent Lo;ter. de Re benefic. lib.t. qu^/{.7,i.
mm. 1 36. Novar.in Summ.Bull.n comment.^^. Bulltc S PiiV.
40 »«»1. lii.Jn medio Adden. ad Pamp/til. dec.'f. 1 1 j. Kum. 4. vcrf.
L>oflor.Rot decif.ii. nu7n..^.coram Lttrt'oii;j'iSedexprci'sdpro-
bata fuerat ,& inconcurfu admifTa in anteccdenti vacacionc
hujufmodiParochia: ut patetex,r«w. Etproptcrea iUiusre'
Urfa}<e Vifcept. Tot». IV.
probatioredditur vMc{\i(ptR;i]axt3Textumincap.Aecepi-
musdc yEtate, if qualit.O'dinand quevn in histerminisfe- 41
qukur Rota in decif 105 ntim.^.&fcq.coram Arguel/.&decif
^oj.num.z. fo>-rfwCf/(". Quienim protempore antecedenti
judicatus fuit idoneus , non e(t verifimile , quod deinde effe-
(ftus fuerit inhabilis , ut profequicur , aliisaddudtis Rot coram az
Ce!f.di^.decif.},o7.num.^.& :^ Junilispraefertimaliiiqualita-
tibus in hiscafibusfoiitis haberi praeoculis, nimlrum nota
prudentia,bona indole, gravi aetate, morum maturitate ,
Populi aedificatione , & fimilibus , de quibus in gradu propor.
tionato concurreniibus in Mafella teftcs funt ^g.Sacerdotes , ^»
ineorum atteftationedata in Summar. Itaut mcritoconque.
ri poffjcidemMafella non dedefedludoitrinje, & aiiarum
qualitatum , fed de fola propenfione , & gratia Archiepifcopi
Sypontini erga Vincentium , &applicentur huiccafui ver-
ba Rot.in Legionen Benefic. de Capi./as 1 ;. Febr. i^Z^. coram
Card.l'a)nph.\b\: Etmaxime quiaexcircumflantiisfaF/inon a,
modicam cancepcrant fufpicioncm quod huic repulfioni caufam
dedcrat riimia gratia e>ga Garziam . (erga MutumpofTumus
addere ) quion tefcn Argue// in decific^ fubnum 3.
Dic 14 Februarii i695.propofitaCaufa inCongreg-Con- 4«
cilii re(pond./!(;/, Concurfum ejfe nul/um .
In hac materia Concurfuum in eadem Congreg. CQnc- in
Dubiis Concurfuum 16 AZozfWjir. ijzo.quatuor fequerttia ge-
nerslia dubia Ptr viam leg'sdefinivit , & lcrvari mandavit.
I.An in Conrurfibus , quiin pofterum fient occafione vaca-
cionisEcc/efiarum Parochlalium , pratcipiendum fir , nrea-
dem omninb qua?.'i;a omnibus Concurrentibus proponatur , 46
& quoJ unufquifjue ex Concurrentibus inrra congroum
tempusafrignandum , debeat infcripris fatistacere quaefitis
propofitis, &an ultciusprascipiendumfir, ur unufquilqne
ex Concurrentibus fcrmonem fcribat fuper Textu Evange-
lii omnibus Concurrentibus afTignando . Aff/rmative per
modum Inflrttilionis .
II. An,& quantumtempuspr2figendumfiriin$,quyn-
tenduntappellationem interponere, velamala Relatione 47
Examinarorum , velabtrrationabili judicioEpifcopi. f/^f
prtefigendum tcrminum decem dierum ad appe/Zandum .
III. Ananteconcellionem novi e.xaminis, AppeliansA
mala Relatione Examinatorum, vel ab irraiionabili judi-
cioEpiicopi, ineo qubdattinet ad literaiuram , debearitt 48
pofterumdoceie degravamineex Adtis primi Concurfas ,
in quotam (ua?, quam Concurrentium refponfionesproprio
charadtere , unacumConcionibusconfcriptacinvenientur .
Affirmative , if doceatur degravatnine , ve/ ex ABibus origi-
nalibus Concurfus , ve/ ex forma authemica co//ationata ad
forma)n Juris .
IV. Ananie appellationis admifHonem , Appellans ab
irrarionabili judicio Epifcopi, non ex capite Jiteraturs ,
fed aliarum qualitatum, teneatur docere de gravamine , ^a
autex AdlisprimiConcurlus, aut exaliisdociimentis, fal-
temextrajudicialibusabipfoexhibendi. Affirmative.
DISCEPTATIO IV.
Nullius Matrimonii.
Suppreffis nominibus ex jufta Caufa , & data opera .
A R G U IM E N T U M.
Matrimonitm , cotitraSlniu cim errore qHalitatian uniiis ex
Contrahentih::$ y qui ndundct in errorem "Pcrfjnx , an
fit validujfi .
UXorem,genere , acppibusfibifuperioremappetens N.
Nortusex vilibusParentibus, adivit quandam Ve- i
tulam & lingens fenatumexqualificato Guberns-ore Me-
dicinjc Dodlore , feaffirmavit fcleque jacla^ir polVelTorem
pinguis Patrimonii, quodcum unicoejus Fratrc dividen-
dumeflet ,quodquecx Vinca , Pecudum grcgcCarnpis, ac
Ccnfibusconrtareaffervit , adeouthifcelimulationibus ad-
afta Vetula prznominat.i , fpeciolasdicli Juvcnis qualita-
tesubiqueenarrarenon diitulerit ,& illlcbinvenit N.N.qui
eius unicam Filiam , tanto Juvcni tacileobtulit nupturam .
Non itataciletamcnconnubiuiiiacceptavitdiil^afilia, quar
erga alium Juvenem impatienti amorc tcrebatur .- frimo
namque fibi oblatas nuptias abloiuic rcfpuir, fubindequc
nec iteratis, ac importuni.<: Patris, & Confanguineorum
fuafionibus adharfit , ac dcmiim ii confenlic, utiquc iii-
ter gemiius, & fufpiria conlenlit, quia perhorruit vocis
E s Gcr.i-
64.
Difcept. Ecclefiaft. Dominici Urrayas,
Genitoris , qui minabaturfiliaeejedlionem e Domopropria
cjufquedetrufionem in Confervatorium miferabilium Puel-
larum , ut fidem faciunt quatuor Religioli Sacerdotes .
Invita igitur , & dolenti animo in d.N.N.confenfit Puella
pra^nominata, & conlenfumnonaliter explicuitquam per
haec verba .- Per non difgujiare Voi altri , conde(cendcro a
S qmnto volete ,pur che quejiojia tale , qualejifa , e che voi altri
me lo defcrivcte , cosi ricco , e di buona nafcita , altrimenti non
lo vovtio, veluti deauditu proprio leftantur diifli quatuor
Sacerdotes, & mediojuramentoeadem Putlla refpondit Ex-
ploratorifuae voluntatis . Hujufmodiautemconditionisex-
prelTio perPucIiam pluriesiepeiita, quamvis cautum red-
dere debuilfet Genitprem, ut fedulo certiorari curaretde
origine, itatu, (S:qualitatibusSponfi, minime timen pro-
fecit; quia brevi diercim fpatio Genitoroicitanter Matri-
nionii tradatum conclufit, &devenit ad extcnfionemCa-
pitulorum matrimonialium , in quibus promiffa filiEedef-
ponfationeeidem afllgnavit Doiem fcut. iico.&C vice verfa
Dotem aflfccurare, & reftitnere promifit nominefuo, &
cjusPatrisidem Vir, fupponendoejusmandatum Procurae
in Loco N.confcriptum .
In executionem dida; promiflionis fubfecuta fuit Dotis
traditio , iS: paulo poft duabus tantiim denunciationibus
prsemillis, Matrimoniumquoquecontratlum fuit; Etlicec
Sponfa ficuti antea, ita etiam in adtu contraftus fufpiria
^ edcret, & dubietarem prasfcferens , non aliter intenderet
confentireinSponfum, quam utifilium Gubcrnatoris, uii
Medicum,&uti Divitem, qualemfefeafferuerac, nihilo-
jninusPatrisprasfentiamformidans, libereannuit; &Pa-
rocho interroganti , confenfum , abfque conditione expref-
fit , in in eadem exploratione , & abinde poft triduum N.N.
accellit ad domum Sponfae , ibique degens per fpatium
unius circiter Menfis matrimouium confummavit , &
Sponfam praegnantem reddidit .
InterjmveroSponfsePater, detedlismendaciis Sponfi ,
gravi exarfit ira, & honorem fibi detraaum plorans, a
propria DomoexpuIicGenerum, qui fecum viduxitUxo-
^ rem, & cum ea inalia Domo fe rcccpit. At confcientiae
ftimulis agitatus Sponfus imploravit opem , & confilium
sbejusParocho, quiaudiiis fraudibusadhibitis, utconnu-
bium capcaret, & poftmoJum audita Puella, quf ut j decepta
conquerebatur, &afrerebat, quod utiquecijmSponfonon
contraxilTet, nifi ejus paupertatem ignoralfet, illicodubi-
tarccaepicdevaliditatc Matrimonii, &adinftantiam didli
Sponfi confecit fupplicem Libeilum , quofadti fpeciem fup-
preflis nominibusexpofuit, &petiitper SacramPcenitcn-
tiariam deciarari , Ati Matrimonium validumeQet^ vel po-
tiiis ratificatione indigerer , ut teftatur Parochus ipfe in
Summario & confiat ex Memoriali, cujus exemplarda-
tum fuit in eodem Summario .
EtquiaSacrumilludTribunalrefcrlpnt, Mitrimonium
5 indigere ratificatione , quae tamenab invita Muliere non
poterat defacilihabere. IdcircoSponfusadhibuit plures ,
qui Puellam ad ratifidandum contradtum horrarencur , fibi-
que perfuadens , quod hortationes profeciflent, eandem
1'uellam adducicuraviccoram alio Parocho , qui eos con-
junxcrat ,• Ubi vero 1'arochus vidit Sponfam llantem pe-
nes fe, prius Sponfum interrogavic, niim Miirimonium
ratiTicareiiitenderet, &rccepit rcfponfum affirmativum;
Submdequc- fimili interrogatione exquirens volunt.^tem
Sponlae, audivit audader, & alta vocc fibi reddi refpon-
fum per verba ; U mi protcjto avvanti a Vio (ifc.chenon ho
rnat avuta intenzionc di fponf,r/o , che con condizione , ch.'
fojfetale, come lo proponcvano <sc. ne rhomai'voluto aUri-
7nente, e perche none talc , ionon lovoglio ajfoliitamente .
tt quia Parochus hortatus fuit Puellam , ut fibi mclius
conlulcrct, rursus fibi.rcfpondcriaudivit. lononvhomai
acconjc/ttito, non lo voglioifc. Idc6 polUliquamaiterca-
tionemc)u(dem Puella; cumSponlo, jam attonito, divifit
cos, ut fidcm facit uni cura aliis tcUibus Parochus iplc
inSummario.
.^greautera ferens Sponfus , qurtdSponfa abcjusdomo
rcccacrac, quidque (olutaiDoiis relliiutioncm peteretad
oacr. Congreg Concil. rccurrit , &obtcnta (ublcriptionc
b congrui dub.i ,non vidct.axaudicndus , fcd Jllius favor.ib.-
lcm relolutioncm fibi pollicctur Sponfa , quia validias Ma-
trimonnlatisexcluditurexfaaifcricfuperiuscxpofita.un-
dcconltat, quoJ i;ponfacrravit, &qu6d illiujcrrorlicet
verkturcitcaqualitatcs accidcntalcs, atiamcn vitiatcon-
tradlum Matnmonii , tum quia rcdundat in errorcm perlo-
nae tum quiaqua itatcs appolita; lucrint in contractu pcr
tnodum conditionij . '
Erra vit equidem Sponfa , quia putavit nuberc Di viti , &
nupfic Pauperi; Etquia ducere voliiit filium Gubernato-
ris , &nupfit filio vilishominis : Erraieenim ,el}, falfa pro
verisapprobarer^«. ^tt«»3Z'7j^>/?. ??. feu unum proalio fu-
mere, ut dixit ^;o i!) Summ.Cod.de Jv.r.isfaH.ignorant.nMn.
1.6" 2.quem fequuti funt 'Dcc. i^Cagnol. aliique plures relati
pet Menoc/}.Ii[>.^-prtel'umpt.zi.ni{m.,\.&fcqq.Ciini autemnil
confenfuiroagis repugnet, quamerror circa objettum, in
quod fertur confenfus lcgSiper erroremff- de dejurifd- omn.
Judic. quiaerrantisnuliuseflconienfus/rg. 2.ff.dejudic-<i;
Icg.Non idcircb Cod. deJur.ciffaSl. ignorant. cumque nil ma-
gisad Matrimoniifubltantiam cxigatur, quamSponii, &
Sponfae mutuus confenfus, quod Matrimonii contraflus ,
perficiiur ad Tcxtum litcrakm leg. ■ .ff.de Spon(al.i} cap. 1 5. 14.
&feqq. codon tit. lib. difp . s.num.i. Card. dc Luc. de Matrim.
difcurf S. num. 4. IJcirco propter defedum confenfus in
Sponfaquae erravit, Matrimonium irritum efledicendum
ell cum Dodoribus proxime citatis, & aliis infcrius al-
legandis .
Nec ambigendum, quin Sponfa per errorem confenfe-
rit, &errori caufamdederit dolusSponfi , quiliceteffet fi-
liusN.N.non faffus fuit verum, affercndof^V'"^ Figliuolo
del Govcrnatorc &c. doveflavajno Padre , cfua Madre con un
Fratellopiccolo, &un Z/o , quale poffedeva da cinque infci
mila fcudi , echeeffo N-NoItreavereunaVigna., Cambii ,
quattro , 0 cinquecento Pecore, flavapcr avcre<ifc. Uti enim
hifccfpecicfisqualitatibusprasditus propofiiusfuitin Mari-
tum, uc teftatur illa Vetula adhibita, uti mediatrix , cui
fidem adhibendamelTeinfpecic, de quaagitur, dixit Rot.
coram Ludovif decif. 551. num. i o. if coram Merlin. decif 1 94.
vutn.i^.ifin Bonon.NtdIit.Matrim.\^.Junii i6~(i^.DeiI-
lius coram Vicecom. if in Avenionen. Dotat. 1 9.Junii 1 6R4. §.
Infuper coramAlberg.Sc aperte confirmant quatuor Sacer-
dotesteftesdeaiidituproprio, quibus paiiier tanquam om-
niexceptionemajoribuscredendum cfie in puniTtualibiisier-
minisdixitiJor dccifif-i.num i^. if \ i^.coramEmer.jun.tf
in Bonon. Nullit. Mairiin. i ^■Junii 1678.$. Adprimum co-
ram Vice:om.
Error verocirca qualitates quidquid fit, an fraternizct
cum crrore fervilis conditiones, ut poft Novar. confil. :.
nmn.2. deSponfal.tenuit Barb.vot.dccif. 19. num.^-j. ibi ; jQ^i''"
error vilitatis , ti? iit ita dicamplebcit..:is , quoprtefertim Vir
crediturvalde nobilis , ciim fit plebjus , mitltum accedit ader-
roremfervilisconditionis : Attamenccrte fufScit aJinvali-
dandum Matrimonium, quandoredundatin errorem per-
fonae, ut originaliiernotavit DThom.in Suppl.\par.quafl.
5 1 .rtrr.j./o/«f .j.ibi : Si crror nobilitatis , vel digniiaiis rcdun-
detin errorempcrfonce , tunc impedit Matrimonium : quera
fequuti funtTheoIogi , xi:[au^ex Barboj'.Vot. 9 a num. y^.
adninn.^o. quibusaJdi poiTum Coninch. Opcr- Mora!. dtfp.
7, 1 . num. I I . Cafiropal.Oper. moral. tcm. 5 difp. 4. num. i . Fil-
liuc.Oper. moral traU. 1 o. de Matrim quafi. : . cap.i. num. : 5. (i^
Uqq. Gavard de Sacram tit. dc Matrim. qucfji.^.art 7. Gobar.
in Theolog. experiment. tracf. q. dc Matrim. caf- 4. Jol. 6 ? . Et
concordibus fufiVagiisapprobantetiam Canonijl.t , nempe
Gonzal in cap. Adnojiram num. 7. de Conjug.fcrvor. Gutticr.
dc Matrim.capSi). num. i .(yfcqq. Zocf injus canon.tit. de
Coiijug.fervor. num 9 . Engel.adlib. 4. Decrctal, tit. de .^'ponf.
&Ma}rim.§.4.niim ^ Pignatell.confult. 1^6 nLm s.&fcqq.
tom. q. Panimol. dccif. «05. num.9. de Angel. de Confcjf. tom. :.
qud-fl .49 . pcr tot.& D.Piton. Difcept 5:. i num^j.
E:c{\iair\v\iD.Thom.inart.i.foIut.i.d\iBc\\e cxiflimavc-
rit dignofcerc, quanJo nam error vcrleair ciica quaiic.i-
tem potiiis , quam circa pcrfonam, atiamcn tacile evalic
poftquim ille divino afflantc Numine fuamcxplicuic fen-
tentiam, & tot alii Doilorcs eftulo calamoariculum pcr-
traitarunt, & multis illuftrarunccxcmplis, aJco uc inca-
fu pralcnti ablquc ha;fitationc refponJcrc poflit crrorem
Sponla; rcfcrriin pcrfonam . Siijuidcm D.Thomas inloco
prarcitato ftatuit, advcrtcndum ellc, an confcnfus fcratur
in hanc particularcm pcrfonam dircile , an vero in illatn dum-
ta.x.it , cui adfit optata qualitas , fcu dlgnitas , prlorl Cafu
cfi , ut ait , crror qualitatis , & pofieriori cflcrror pe'fon<f ,
Atque in huncfcnfum pcreadcm fermc vcrba (e cxplica-
runi Sot.in^-Sent.tom.i. dijJ.^o.qud'fI.i.art.1. Ludox< Lopcz
in hiJir.Confci part.i.cap .\7. FiHiucOpcr MoraliraH -XO. dc
Mairim.qutcji-i.cap.i. num.l<\. Lcdefma in Supplcm. ypart.
D.Thom. qutejl.5 I . art z.pojl ^.dub.Rcgiiald.in Pra.x.for. pce-
nit.Itb ^i.cap.i^.niim.j^^.&TruIIcnch.Prax.Sacram. lib. 7.
cap.c).dub.^.niim.l.
Etmcritc^, quia ubi qualitas, inqua crratur , rcfpicit ,
aut dcnotat ccrtam quandam dctcrminatam Pcrfonsm ,
dillin-
M
15
ifi
17
Torfl. IV. Pars I. Difcept. IV.
«3
diftinflam abtfa , qu« prsfenseft, runc Contrahens non mioVttdre, egHdiJfi cherfientreilfudetteC.avea libeni , cie
confentit inperfonam praefentem, fed ineam, quam fibi mlfuppofe, cioeVigne- Cambii, Befliami, e cheeraFiglio
18 mente propofuit, & fic Jicitur fubftantialiter errarccirca delGovernatored. K.loVavereiprefo , altnmentinon lozo-
Perfonam,ut per haecautomninofimilia verba concludunt levo; Hu;ufmodienim)udiciaiiConfiitUto, lcudeclaratio.
Anton.aSpir.Sanfl inT)ireii ConfefftraH.x .deUatrimdifp. ni , quotiesaliundeadminiculetur , deferendumeile in (ub-
-jfeff.d.n.UO.Fil/iuc.Oper.moral.ira^.io. de Matnm.queji.z. ]t^^ materiatradidit Rub.Akxand.interConf.UatrimdiViTf. l%
cap.i.n.-i,^. Molin.de Rit.nupt. lib.i.differ. 4. ».2. Sanchez in c0nf.7inum.iz. Ciarlincontrov.llt.mm 19 Sanchez de Ma-
19 materiaMatrimoniali communis Magifter/?^. y.f/i/^ 18.». trim.lib.z.difp^i.num.iz 6i ix^titnMM Rot.\>TX\exom dectf
27.ibi: Si quafitafil/a , in qua erratur , depgnat individuam i6i.num.s.&decifio;.num.().part.i^.recent.<iifinFavent.
Perfonam, tunc errorcirca qu-tHtatcmrefunditur in errorcm Matrim.s.Junii\6^i.§.CertitucoramCardTaya, ibi.- Cer-
Terfona, ac Matrimonium dtrimit , ut fi Hle men-iatur dicens tiiis attenta jurata declaratione Dominicx "^,"^ Nctario ,
fetfefiiumtaiis Rtgis , ut Franciaiifc.Caflropal.Opcrmo- &Teflibusfa^a ^ qubdnoncontraxit , neque habuUanimum
ra!. tom. 5 ■ difp. 4. pmB.j, niun. 5. Lapnan Oper. merai. iib. <;. conirahendi matrimonium &c Ciim enim agatur de Tuella ho-
traB.iopar.^.cap.i.n.z Barbof.votdccif^g.n.^^^.&ji.Gon- neftaconditionis , Cffam^e, atque non ieves cenjeauracon- 29
zalincap.Adneftramnutn.i.deConjug ferv.f^c2reg\ce\- currant , comprobatumutiqueremanet , uullatenus matrimo-
30 plicat Tancied de Mairim. difp i .S. num. 1 1 . ibi : Poftcrior re- nium , ut prcetenditur fuijfc co^itraflum ; Hujufmodi entm de-
gulaeft ,quandoquaiitiis ,iii quacrratur,dcjign.^t individuam ciarationiin hac materia p.unmumftatur ; Ei in BononNul-
Perftnam , tunc crror qurJ.it atis refunditur in errorcm Perfe- iit.Matr. i J.Junii 1676./ nftne coram Card. Vicec. cf inNcya. 50
na , 6" Matrimoninm , cum tali errore contra^um , nutium eft , rien.Spo-^fai. i.Julii 16 j^ .^.H^c omnia coram Muto ; tbi : Cut
Utfiille. menf.atur dicets , fcejfefiliumRegis , defignans cu- iudiciaii ConftHuto , fa^oaccedeniibus totprobattonum mo-
jusR.gisfitfiius, V.G.fii.ts Rrgis Franci^ , Hifpani^ ifc. dis , muitumeft defercndum : Et in Monafterien.Matrtm.zj.
Ratio^ft-, qui.t apprcelnnfij imelieNus eft veiuti du^or vo- Juniii69b.§.JuftificatacoramCard.Caprara.
luntati! ifc.ErgocuminuHetliis appra!h,.ndat Perfon.tmil- Concurrit etiam in praefentiaiia probatio , elicita ex tide
lamindividuam , mediante i!ia qualitate , qubdfic filius Regis iilorum quatuor Teitium , qui Religiofi , & bacerdotes 31
rat TignateUom.h conftlt. i V)-fii^b «■ S dum ait .• Voluntas fe- rico , e di buona nafcita , aitrimemi non lo voglio • Horum
qvitur appr<eJ}enfioncminteiieHus , Cam autemnonconfenfitt autem verborumcontextus, & praefertimdictioillapKrf*? 59
inmulierem, nifiut coonitmt , &.ipprehenfam ctimtaiiqua- licutiad oculumoftendic, quaJKatem oitginis, & divitia-
litate , acproinde illatieficiente. nullv.s confnfus . rum confideratam fuiffe per modum condinonis ^/..ij: de
Q^ibusretentis, facildaiTequimur , qiiod Sponfa ver^er. Matrim.iib. 5. difp. 83. num. i. Rot. coram Serapb. dectj-
ravcritcirc-^perfonam, eoquod illiusconfenfusunic^dire- 1947.»««». 5.&'^<^cif ■}«. &part. i. diverf Ita etiam rna-
aus fuerir, non quidem in Sponfum , uti fimpiiciter ta- nifeftat, quod, def^cientibusqualitatibus,per viam condi-
Icm. leduti filium Gubernatoris valdd divitis, qualemfe tionisexpreffis , deficeredebetcontradtus juxta voluntaem
fe alTcruit, Sponfa cnim nunquam noverac Sponfum auc Contrahentis; egreg\iRot.decif76i a num.ycoramCcrr. in 53
pervifum, aut percoiloquium, aut per Epiftoias , fed lo- alium quippe fenfum trahi non pofTunt illa verba <7/;r!-
■ " ..„_,, .. tnentinon lovoglio, atque haec eft propria conditionis na-
tura, utiufpendatconfenfumContrahcniis: & confenfum
faciat deficere, ubi conditioipla non vtnficetur , ur notanc
ium formavic conceptumdeipfiusPcrfonafecundum qua
litates, fibipropofitas , nempe, quodeHet fiiiusGuberna-
toris , & quidem Gubernatoris N.fpecialiter fibi indi yiduati.
Dicendum proindeeft, quod eadem Puella conienliim
fuumdirexeritnon in N.N. fed ineum, quieffetfiliusGu-
bernatorisN.&confequenterconcIudendum , quoderrave-
ritinPerfona,ciim defecerint qualitates illae, quarumoc
prsediaiDoftores, &incafu, qui anotliominimedfTert,
decifumteftatur Po«r.</f M^rriw/i^.^.f^/'.!! fubnum\^.At 34
quoapprobativementionem faciunt Terezeodemtr.iB^ difp.
r±.fe8.-i. num.7. Gobat in Theologexpertm tom. -,.c.i\ 4-/^^
»*
cafione, feu confideratione,& non aliter ,Sponfa fibi pro- num.izi.Tamburin.Oper.morai.ltb.^.dcMatrim.opz num
pofuerat Sponfum , & in ilIumconfenferat,ut, praecerfu- 17. BarbofVot.decif 19. num6Q. Tignatell.cenfuit.ilb. tium.
pracitatos, beneinterminis individualibus explicat r,iw- 6. tom.9.
burin.Opcr.mora!.lib.\i.deSacr.Matrim.cap.2.num.4.\b\: Se- Minimerelevante, quod hujufmodiconditionulram mc-
-3 cundbeffcaeiiis, qiiia Tueiiaaonaliavia cognovit hunc homi- reatur animadverfionem , vel quia repetita non iuerit 10 36
nem pr^fentem, cufus matrimonio confienfit , nifi occafione , aitucontrahendi Matrimonium coram Parocho, vel quia
feu confideratione filiationis Regi^e, quare ipfia confienfit itt Puella ab eadem conditione videatur receflilfc itatim ac
hunchomincm, utfiliutnRegisltfc.acconfitmatGobat.inThe- Viri amplexus recepit, & matrimoniuin contumiiiavic .
iog experim. traS/. 9. tit.j^ualis error dirimatcaf 4. fub num. Prima enim objcai pars facilc diluitur , quia Sponfa pau-
108. ibi: Tuncautem refiunditiir quandoeccafion; , /«« cotifi- cisdiebus ante matrimonium patetecit voluntatcmcontra-
deratione aiicujus qualitatis formas conceptum alicutus Per- hendi fubconditione praBdi«.t.-i coram Teltibus, rebcis m
fen^e detcrminatds , fieu individu^ , & fingularis ; Si enim Summario , ac etiam cor. m Parocho , e)iis voluntatetn cx-
tuncabfit hacqualitas, ceafieris errare in fiubftantiaifc. plorante, uteadem Puella depoluit in Conltituto Judicial!;
SatishaecetTe videnturadannullandum matrimonium , Cumque pottea voluntatcm fuam non rcvocaverit, cenfc-
de quo eft quaeflio ; At uiteriOis pondcrandum fe oftert , ri proinde debet, qu()d in eadem volunta-e permanlcric
qu6(lubiqualitas,quantumvisaccidentalis,confidratafue- etiam dum adu contraxit matrimonium , veluti dcponic
35 rit, & praeoculis habita in ordine ad confentiendum per eadem Puella in Contlituto Judiciali , ibi :^:tc»i//<'X5»:"t'<>
viamconditionis, finequaquisnon contraxifTet, tunccon- dctta N.che cjfa nel [uocuore, t.mto avan,i del tnairtmonio,
ditionedeficente, contraitusprorfus evanefcit , & matri- quantoncii ifteffo atto del mcdefimo cbbe il jolofine diprincle^e
moniumannullatur juxtareccptitrtmamrententiam , quam in Maritodetie N.qu.iHdofcleftato verarnente Fig::o delfu-
ptobant Anten.a Spir Sanfl.inDire^.Confeff. tra8. \ l.difip.7. dctto Governatore , cl>e av.jfe avute lutte lc qu.tlitit ejprcfeiKi
fcB.i^. num. 540. Bonac.Oper. morai. tom. i . tit.de Imped.Matr. da mio Tadre cioe cfeffcr M. dico , epefj'. dere !c qualttaj udet-
ig quaft.l.punff .i.fub num.6.late de Angel.de Confiefjion tom.i. te ^ cIh' aitrimentinon l averebbeprcfo ; Ne queftcaje te 6i
quteft.^9.per totam , Caftrop.Opcr. moral.tom.^. dtfp.^.punR. efpreffeper i! t.more , cbe avevo di mi _ Padre , tna , clte per
j^.nutn.^. Dicaftil.de Matrim.difip.7. num. 68. Fi///Kf . Opermo altro avendo qualche dubio nonfiecsi ahro ; chefojpir.sre . Ec
rai.traS.io.de Matritttpart.z.cap.i.n ^.Sanchezde Matrim. iterum proteltara fuit quando P.iroih 1 ocncgav^t ratifica-
decifi.zo^. num.7.
Et proptereaetiamcx hoccapite nullum cft Matrimo-
17 nium, initum^Sponfa ,quaEnonaIiter confeniit in Spon
glio ajfelutamcnte i Et quidom de Jurc ciiain pr.Tiumi-
tur , quoJ Puella in caJcm voluntatem pcrm.inlcrit in aftu
contrahcndi Matrimonium , dilm non conttat, quod vo-
fum, nifiqualiter'verificctur,qu6dexcivilibusparcntibus luntatcm immutavcrit , lcCi levocaverit, quia immuratio
ortuseffet, & divitiisafflueret , veluii , praeviojuramento, voluntatis non prarlum^tur , led pociCis perfevcrantia ,
ipfamecPuelladepofuiccoram Judiceintcrrogante, ibi.-Er dc qua puni.tualiccr Ctrw;-.'. confil. 91. coluittn. i. verfic.
lo dopp» molte br.ivatc , & alterazioni , condejfceft alvoler di Idetn Hb. }. «i^ 4- tom. 9- ibi •• Et quia voluntas Caiijam ex-
UrfafaDifcept.Tom.lv. E J /"■'■■'^
^4
prefjs declarata prtefumitur permanfiffe &c nec prcefumitur
fa&a confeftim mutatio &c. egregie de Atjgei de Confejf. lib. 2.
qucefl.^i). num.-j. & Pigfiatef/ confu/t.l ^6. num.l. rom.<).& Ro-
taifi Perufina Maijrimonii 10. Maii 1688. §. Attenta coram
Card. Caccia\ Maxime quia uon apparer ratio, propter
quam Puella difcedere voluerit abeo confilio, quod pjan^
honedum ipfierat, &aquo non fineejusgravi praEJudicio,
^7 & incommodo difcefTiflTet , ,ut profequitur Pignatell. diila
confult.li6-num.^.tom.<).
Ad efFedum autem annullandi JVIan-imonium fufBcere
defedum conditionis, qus femel fuerit expre/Ta, Jicetin
adu Matrimonii repetita non fueiit, certi Juriscft, quia
38 intentiofemel expreffa, & non revocata, virtuaiiter per-
feverat , ut dixit P ignatell .diB a confult . \ \(,. num.\\.tom.9.
jSc ut Matrimoniuni dicatur contradhin) conditionaliter ,
fufficJt intentio virtuaiis, necadualiseft neceflaria, ut no-
tant Sanchez de Matriw.lib. -j.difp. 1 8./«^ nut^S i .i bi : Deflde-
ratur tamen , ut eaintentio apponendi talem conditionem fit
aSualis , autTirtualis , nimirum, ut Contrahem habeat tunc
illama^Uy pel virtute , quamantea h^buti , nec pcr conira-
rium a^um revocata cfl , Regiaal.jn Prax. lib . ? i.fap. 1 4 . num.
^l.Tancied.de Matrim/ib T.difp i8.nu>n. to.ibi : Necret/ui-
ritur , ut ta/is conditio perbis e.vprimatur , fcdfufficit , fi a^u.
habeatur in mente ipfius Contrahentis , aut fit <pirtua/iter ,
qubd fci/icet antea habuft ta!em intentionem , nec i//amrevo-
cavit per alium contrarium , Tru/ienchin Prax.Sacram./ib.-].
cap.Q. dub--i,. num.^i.ihi : Debet autemconditioefe aiiualis ^qua-
59 /1?;?«/ habita , itaut non fit per conirarium a^um revocata .
Fi//uc Oper.Mora/.tom.i.traS. to. deSacram. Matrim. cap.z.
num.^i. ^'f>'/- Debet atiteminientio ejfeaSua/is , aut virtua-
lis , Tamburin. Oper. Moral. /ib. ^. de Sacram, Matrim. in cap.
^p 2.num.i';.& i6.\b\: Refpondeo, ejfe inva/idum, quia i//a
priorintentio ,cumnonfitretraSata, <S adhuc.duret , ut fup-
ponimus , aquiva/et conditioni , aEiua/iter poftta , idemque
lentit, Vanimo/.decif. \o\.num.%. Ange/.deConfeff tom.z.
gufefl. 44. num. 8. i? qucefi 49. num. 8. 6" Dom. Piton . difcept.
52.«((W. 38.
Altera yero objetli pars redit in Authorem fuum , qui
cdiini allegn concubitum fubfequutum magis detegit turpi-
tudinem propriam , &oflenditin femetiplo verificariea ,
'^} quas in fpccie tradit Brovver.de Jur.cotinubial./ib.deSponfa/.
0q/o contr aS cap .\(^ .num.x .<is i.fo/.x-] 1 ibi ; S<epifo/ent con-
ciibitum adjiingere , ut do!o captos majoribus imp/icent pedi-
cis, utque cffictatur quafi re non amp/ius iniegra, dijficiiior
refi/iendi poteflas &c.quodquidem flagitium duplexcontinct
crimsn ^ifc.
Et facile eliminatur animanvertendo, qu6d conditio ,
fub qua contradtum fuit matrimonium, de quo agimus ,
nbnfuitconditio defuturo, fed de praefenti , ibi ; loconde-
Difcept. Ecclefiafl:. Dominici Urrayse.^
hac Sac.Congreg.& pundlualiter firmavit etiam Rotainma-
giflra/i decif. <^qo coramSeraphin. & decif. 59 j. num.z.fyper
lotcoram Ludoi>if.& decif.^oynum.lo.part.\\i. & coram Be-
nincafa decif. 66. num 4.
Caeterumipfem Sponfus&dematrimonii validitatedu-
bitavit, dumconfcientiaeflimulisadadus, confugitad Pa-
rochumeiquefupplicavit proejctenfione fupplLcis Libelli, 47
dirigendiad Trib.PfnitentiariaE,ut tefiatur Perochusipfe&
paietexipfiusMemorialisexemplo, xjuoddatur inSumm.
Quinimo piufquam tacite Matrimoniinuilitatem agno-
vit, & paJam faffusfuit , dumftanmac recepit Oraculum
Sac.PcKnitentiariae , improbantis Matrimonium , juxta Vo-
tum Theologiejufdem PoinitentiariEE, quod datur in Sum- 4?
mar.recurfum habuit ad Parorhum N.N. ut praetenfa?Uxo-
ris ratificationemexigeret, ficuti idciii Parochus teftatur ;
Hujufmodi enim inflantia , praevioSapientum coufilio pro-
niota , pro ratificationelWatrimonii, per neceffe praefup-
ponitejufdem Matrimonii ratificandi nullitatem, ur in no-
flris terminispunftualiier noiam Jacob. de Leoniffa inter 45
ConfMatriyn, diverfconf^. num. l.&feqq. Corn conf. 9\.coi.
7,.Gozzadin.conf.'/-j.num 1 1.& Ciar/in controv.i-^i.num. 3^.
Quibus Itantibus , fi ulla fuperelfet dubietas , adhuc in du-
bio refcribendum efTec pro niillitate n;atrimonii propter
doium , quomediante, innocens Puellaadcontrahendum
feduda fuit , ut in termins tradit ^fl'i/.^rrfDfr.fo»/.i6 3./// A. 50
prat.difcept.S^g.num. ?.ubi contra Authorem fraudis, & do-
doli , refertita judicatum Barb.Vot.deciftQ.niim.St.Oliver.
de Matrim nu/Ut.par. 1 .fo/ mihi «j^.ibi : Conc/udo ^pronuncian.
dumeffecontrado/ofummatrimonium, nonfo/umin forointe- 51
riori, fedetiamexteriori , ve/ Ecc/efitt , de Angel.de Confejf.
/ib.i quctfl.:^^. num.t \. D Piton.difcept.ji num.^^^. &Rot.
decif.b^i^.pertot. coramBurat. .^quum quippenon et^, ut
quisexpropriodolo, &malitiacommodumreportet , imo
publice interefifraudibusejufmodiobviam iri, ftejufmodi
caffaridefponfationes, occafionefquedelmquendi omnibus
Hiodisamputari , ut notant Doitores, iubfcrpti ;/;fo;//5 j.
num.4 1 . rnter conf direrf German.
Nullumque obicem facere poteflfubfequuta matrimonii
confumatio, quae foliim infervire poteftad convinccndun
duplex flagitium N.N.ut fentit^ro^jz/fr.^/fy/ir connub.ltb. Jt
\.de Sponfa/.do/.contraS cap.tc) fub »um.i.&da/fed in Praff.
Crimin.Canoncap.^lfo/iZC. Etenim pofitoefientiaii defe-
ftuconfenfus in Sponfa, quaeerravit circa perfonam , aut
faltem circa qualitatem, confideratam per modumcondi-
tionis, nullitas matrimonii remanet innegabilis,- Et ideo
fubl'equenscohabitatio, confummatio, imo, & Prolis fu-
fceptio , nuliatenusattendi potellad inJucendam matrimo-
nii validitatem, proqua novusconfenfus requirebatur jux-
ta punflualem ^^^//405./'^^ rp/. p^r/. i8.rfff«r. in qua , ot
j
42 fcendcrb a quantovolete , pur che queflo N.fiata/e, qua/e fi dicitur in principiO; Mulier per plures annos convixerac
fa , echeVoimc/o dif(rivcte<3c.a/iriihentinon /ovog/io. In
quibus terminis fubfequens copuia , nullatenus importat re-
celTum abea conditione, quae praecedenter expreffa fuit ,
ut tei^andode con)muni Theologorum, & (Janonifiarum
45 Sentcntia, probat Fagnan.in cap. Siconditioncs a num. iz.
de Condit. appofit. rAt\anem divcTfitatis alfignaiis per hasc
verba ; ^uja ubi conditiocfl defuturo, aSus pon efl nu//us
ab initio, fed flat iii fufpenfoufquc ad conditionis cventum
&c.Unde percopu/,im, ideb videtur quis recedcre a conditio-
ne, quiaEcc/efia, ut cxc/udat de/iSum fornicationis , pr<e-
fumit acceflum affeSiu conjuga/i , & confenfumpurum (stc. At
■verbubi conditiocfl de pra;feiiti&c. aHusnonefl infufpenfo ,
imbficonditio non eft vera , >iu//us efl ab initio ex difcUu con-
fenfus , & copu/a non potcfl ej]e , nifi fornicaria , unde quo-
tiefcumque matrimonium a prtncipio efl inva/idum , Conju
ges pcr copu/am non vidcntur a cond.tione rccefliffe &c. Et
aqtK? benc' ad rem no(tram/«t num. 24. ibi ; Ouamobrcm
cum Viro,&cumeodeni fliios fufceperat , & in iifdemrer-
m\f\\%\o(\\.mnt\it Barbofyot.decif.\g.per tot Gratian difcep. 55
^:\9.deJuflisdeDifpenf.Matrim./ib.i cap.\o.num 54- -"^' plu-
ries refolvit hxc Sac.Congreg.& praslertim in Averfana %.
Apri/is i^S]. lib..^. Decrct.fol. 252. &in Nul/ius 1 J. Aprilis
161S /ib\ i.fo/..^i'^.<if in Rom n.Fcbruarii \6lt.Lib.lt\.fo/.
190.& in Luceorien.zj.Junii t6^j/ib. 18 /0/.377.
Cxterumcelfat omnis occafiodubitandi , quiaiota fafli
fericscumomnibiis circumllantiisfupra pondcratis, cxpo-
fita fuit SacroTribunaii Pcenitentiarix in fi p,ilici Libcllo, 54
dato in Summario, & idem Sacrum Tribunal mature ,
prout folet .difcufToarticulo, refcripfit , matrimonium efTe
nuilum, minimeque pofTe fubfillcreablque folemni ratifi-
catione ; Suprcma cnim Tribunalia attcndere aliquando
folent Judicium horum Pftniicntiariorum Bafilicae Vati-
canac, ut videre clt in (lccift(>o.num.t6. & feqq.part.^.tom. jj
Z.recent ifin Romftu Limana Cambiorjuiii 16^9. §. Veriim
ciim hnc crfuMu/icr ante copu/am i//egitima e(jet , atquc ita coram Anfa/do , & in Ferraricn. Pecun. 26. Apri/is 1706.^
jamdcfeciffetconditio il/a , fi Mu/ier cft /cgitima, copu/afub- final coram dc/O/mo .
Jcqucns nihiiprofuit admatrimonii validitatcm; Lt hacc cfl Die 1 7. Novembris 1708. propofita Caufa in Congreg
,44 communis omnium fentcntia, quam probavit ctiam Co
v.irr.in <, Decret.part.i. cap.i,.^. 1 . num 1 3. Gobat.in Tlnolog
Experim.trafi.9. caf.i.numt:^z.& D.Piton.difcep.si.num 30. non proponereiur .
Practerquam quod etiamfi Conjugesniutuo confcnlu , li- '" ' ^
Concilii lubdubio ; An conffci dc validitate MairimonH, rc
fponfum luit . yfjfirmativc , cumaddito, ui Caufaamplii^s
veexprcfse. (ivc taciitper copulam voiuifTent a diilacon
4J ditioncde prarfcnti rccedcrc, nihilominCis (imilis reccirus
cv^fiffet prorsus inutilis, quia non erat ineoruni potellaic
matrimonium, ^ principio, nuilum , convalidare per cnn-
fcnfum, quem pracltare tencbantur folemnitcr coram Pa-
rocho, & ttftibus, ut folide fcrmd per hscccadem veiba
46 tradit idcm Fagnan in diHocap.Si conditioncs num.i.^. infine
^(Cond.appofit.ib\ci\xi:fubnum.i6. tcllatur, ita dcgilum ab
Eadcm Congrcg. Conci!.i'i Romana Matrimonii liJdni""'''
l666. in cafu limillimo validum paritrr dcclaravii matri
m )niiim , contrailiim k Viro cum cxprcifa conditionc ,
qu.itcnus Mulier haberci in bonis lcut.4000. aliis matrinio-
niumeffct luillum, Dcteifl.i cnim infufficicntia didta do-
tis, adhunc dcclaravit validum matrimonium> ut vidcrc
cl.v; Lib.i).D(crctfol.i6 afc^.
PISCB.
i6
57
Toin. IV. Pars I. Difceptatio V.
DISCEPTATIO y.
Meclinien. Fundationis Conventus.
6$
T B. o
Definitorio Carmclitarum DifcalccatorumBelgil.
C V M
Monialibus Monafterii de VillebrocK.
A R G U M E N T U M .
Qiiihns concurrentibus exfnotivo fuhreptionis ^ & obreptio-
nis folcant Sac.Congreg. inynngere Secrctariis, ut adeant
Tapam pro fufpenftone Brevium , tacita veritate , "jcl
cum falfis exprclfionibus ohtentornru -. Translationi Mo-
nafleriorum de uno ad aliud Oppidum , vel Civitatem ,
nunqnam locus ejl, riifi , pr^via jufta caufa , & accc-
dente confenfu Ordinariorum Locorumy a quo, & ud
qumi .
ADconrervandamunitatemOrdinis, & unift)rmitatem
Regularium inier Moniales Carmelitas Difcalcea-
i cas, Qrbano Vlll.die I j. Decembris 1624. mediante fpe-
cialiBreve, datumin Summario, mandavic, in Provin-
ciisunitisBelgii , nonpofTe erigi nova Moniaiium Carme-
litarum Difcalceatorum Monalteria , donecaliter k S. Se-
defui/Tecordinatum , decernensex tunc irritum, &inane ,
2 fi fecus atten;atum fuilTet , idemque Breve puniluali exe-
quutionidemandatum femperfuic, ut noncontrovertitur.
Quia vero anno l6 jo. translatac fuerunc Moniales Anglae
ad Oppidum Liranum, &exparte Provincialis Carmeli-
tarum Difcalceatorum fuilfec dubitatum, an per talem
cranslationemeidem Brevi fuiifet inaliquoprxjudicatum ,
5 tanquamper contrarium ufum ? Tunc temporislnrernuii
cius Bruxellenfis, med'ante enciciyca Epiliola, data in
Summario , diredla oinnibus Ordinariis dd.Provin-iarum ,
exprefsedeclaravic, Breve hoc debereetiam in pofleru^n ob-
fervari , &quatenus opus {\Asm Provinciali? )/>t'r»f etuvn ^
uttanquam Sin8ie5c(iis Mini/lcr oninibiu Eptfcopis , &0r
Jinariis Belgii denub injungerem ejifdcm obfervantiam , quod
iubcnier hifce facio .
Interalia Monafleria , in ejufdem Provinciis, cohasren-
ter ad difpofitain eodemBreve Urbano ereita, reperitur
^ unum, fundatum i M. Margherita abAngtlis in Oppido
Oerfciiot DicecefisBufcoducenlis, fub aireitlone, & lubor-
dinatione eorundem PP. Carmelitarum Difcalceatorum ,
quod dcinde , jultis de caufis , fer.ier. neJum translatum fuic
ad Oppidum de Moll ejufdem DicEcelisBufcoJuceniis, fed
uniformiieradconfenfumdic27. Augufti 166? praEllitum i
nofiro DefinitorioGenerali , fubjedlum tuit OrdinarioBu-
fcoducenfi; Quae omnia perada fuerunc mediante pin dii-
pofitione Mana Lir.termans, quae , per organum Sylve-
ilriLintermans fuiPatris, rcliquit eidem Monallerio om-
nia lua bona , cum illa tamenexprefsi, fa-piufque reperita
5 cond'tione, utdiHa Moniales fint , (^permaneant incodcm
Oppida deMoH, fubdireitione , & JuriiuidtioneOrdinarii
Bufcoducenfis.
Cupientes veroeaedem MonialcsaliM rranfmigrare, fub
eopraetextu, quodin Oppido de Mollcxpolirse eflentMi-
6 litum incurfionibus, per moduin refiinii, & ad tempus ,
licentiamobtiinierunt a Vicario Apoltolico permanendiin
Oppldode Villebroek Mechlinieufis Dicecefis.
Kebusautemin pacecompofitis inBelgio, loco redeun-
di ad propiium Monalterium in Moll, rccurfum habuc-
runtadhancSac.Congreg. mediante fuppljci Libello , dato
7 inSummario, in quonon fine myRcrio, tacito iiomine Di-
fcalceatarum, ad evitan.obltaculum Brevis Urbani , ncc-
non fub aliis inlubfittentibus fuppofitis, dequibus infra ,
fupplicarunt pr<^ facultate erigendi novum Monafterium
in d.Oppido de Villebioeck .
De morc eaedem prcces ah hac SacCongres!. remilTaE fuc-
runc Internuncio Bruxellcnfi ufque lub die lo. Scpt. 1715,
uc legiturin Pofi ione orjoinali, hisvcrbls. Scribattir Jn-
8 ternuncio BruxeHcnfi prolnforni.itionc , <i;Voto. fuxt.xln-
flruflionem, ifauditis, in qua fubdie »?. Novemuris eiuf-
dem anni 1715. Itsuniur ctiiim lequentia; Vicario Capitu-
laripro Gratia , cumfacultatibus Sac.Cc)'greg.
Incer ea autem, qu.v adverfus laudabilem praxim hujus
Sac. Congreg. inhacparie obLcivationem merentur , Juo
principalitcr emicanr. Primum, qu6dnulla omninodata
Urp>,r Difccpt. Tom. 11'.
fuit, neque reperitur inPofitione Informatio dicli Inter-
nuncii , ab hac SacCongieg.pro Infjrmatione , & Voto re- 9
quifiti, auditis Partibus. Secundum vero, quod reperitnr
ineadem Pofiiionexqueafteilata , ac ultronea Informatio
Vicarii Mechlinienfis, compofica die 22. Augulliejuldem
anni I7i5.& (icper mcnfem anteceJenterad d. refcriptum
hujusSacCongreg. ut videreeit in Summario.
Quia veroadfaciendam ejufJcm refcripti exequutionem ,
cumevidenti obreptione, & fubrepiione, nemine audito ,
abhac Sac. Congreg, ut fupra extorti , obtinuerunt etiam a lo
Santilfimofolitum confirmaiorium Breve, cum iilatamen
falutari claufula ; Salva authoritate h:'jus Sacr.Congregat.
Hinc nomineP. Provincialis, &Denniiorii Carmeiiia-
rum Difcalceatorum Provinci<E B-'lgii humillimae hodic 11
porriguntur preces, ut pronunc dignentur demandarefu-
(penfionem exequutionisdiiSi refcripii , illiufque confirma-
tionis , &congruum aflignare tempusad deducen. eorutn
Juracoram hac SacCongrtg proobtinenda poftmodumre-
vocationecj jfdem Gratia* , ts; videnturexaudiendae.
Elt enim conclufio , nullum habens contradiitorem ,
quod Gratiasfubreptitiae, &obreptitiae exequutionem nnn
merentur, juxta literalem Ti-.vf in cap Super literis deRef- 11
rri/^.cumaliis, fequutis<i Kor.decif.2.i^9- num.iccor.iniPriol.
Cumquibus, omiifisan^iquioriuus, Pircibi-s accerrimein-
formantibus, nov\(fime p:occ(\'\: hiec Sac.Congreg. in Pr.i- jj
gen. 13. Sept. 171^. Pon. Em CardOdefcako.int^xequibihca
declaiando (iinilem gratiam , abhacSac. Congreg. extor-
tam ab Abbate Brzenovienfe , 'icet ilia fuiilet pcrfimile
fpeciale Breve fpecifice confirm3:a, juxta ea, quacobfer- 14
vavi inpart.udifcept. 1 i.per tct icm.\.
Subreptio, & obrepcio dictaiGratizut fupra exiortae , Ij
palpantur manibus.
I.Qaia narratum nonfuit,ipfase(reCarmelItasDifcaItea-
tas. II. Quia nequeexpreiTerunt refpedlu Monialium Car-
melitarum Difcalceatarum adelfe d. fpccialeBrevc proBel- i'!
giiProvinciis,quodeflin viridi obfervantia . lII.Quia ,dj-
taopera, tacita fuitdifpofi'ioSyIveflri Linrcrmans , cum
illa expre^Taconditione lelinquentis fua bona Monalterio , 17
ut iliiCjint & permaneant in Oppido dc Moll . I V.Quia Oppi-
dum Villebroeck, ubi fundareprsetendunt novum Monalte-
rium , magisexpolitum e(l tranli.ibus, &excuifion:bus .Mi-
litum, acficOppiJumdeMoll , ubiMonalteriumhahcr.t , iS
quseomnia magno (ilentio involuerunt , ("untque in iUis l'.. r
tibus noioria . V Quia non exprclfcfunt , per modum fim- I9
plicis provifionisdumtaxat obtinuiife licentiam a \'ic3iio
SylvaeJucenfi permanere pofle in D'ceccfi Mechlinienfi ,
quampoltea. rebus in pacecompofitis, idem Vicarius le-
vocavit. VI. Quia tacueruntetnm, Vicarium Bu("codu-
cenl'em ipfis precepilTe, ut redirenc ad propriam Monalie- ;o
rium in Moll.VII.Quia tacuerunt paritcr recurlus, & reite-
racas inllant as, nominc noliri Definitorii porreitas dd Su-
perioribus Ecclefiaiticis pro exequutioned. Brevis Uibani n
VIII. & leditu ad earum Monafterium de Moll, qus om-
nia manibus palpare i.iciunt , omilfionemdd. expredionum
non pnfle attriisui negligentiae , vel inadvertentiz , fed
non fine mylterio , & da-a opera illas noluilTe expriinere
huicSac.Congreg profaciliorlgratiascxtorfionc Vlil. Quia
pia illa perlbna, quacdicitur parata a^omncs expenlax ,
pro eredione novi Monaiterii necefl^aria , eft ^('abella 21
Vanderbieft, qua[:fub iUaconditione id promilit, ut reci-
piatur in eodem Monailerio, ut ("avltum tuit ; Et tamcn
omnium judicio cadem Puclla incapaxelt ut recip';;tur in-
terMoni.iIcsCarmelicas Dilcalccaias. IX. Quiaexij-iiita
.nbhacSacCongreg. Informatione Intcrnuniii, iiia txad-
verfoprorfusneglcCta tuic, & quod magiseft , ncqueeti.im
\\\A procuraca tuic a modctno Archiepifcopo Mcchl.nienfi , 25
non fine t"unJamentodubiiantes Moniales, per ipium.uti .n-
fonnatum de qualitatibus diiLli Oppidi Villcbiccck fcas
Dioccelis, vcritatem expofitorumhuic Sac. Ccrgreg. cum
omni candore effe aperic n.X. Tandem , al i is prn nunc omi(-
fis,quia procurata tuit ultronca Inlorni,itio\'icarii Mccnli
nientis, cum Data antcccdenti ad illius remotioncm abOf. 2i
ficio, aquo flatiminovo ArchiepifcnpodimifTustliit ; Ec
hxcclt forfanratio, quarc dida Informatiocantct ("ubdic
;2.Augu'.ti i^ij quamvis refcriptum huius SacCongr cma- 25
naveric die22. fequcmismcnfis Sept eiufdcm annis 171J.
Addico, quoJ alia lcgiiur diprcifio in cadem ulcronea
InfjrmatioiK" ciicarem , nequectiam petitama Moni.-ili-
bus, conccdeiuii eiidcmf acu!tatcm .ilicnandi , &fecuiarJz.tn-
di antiquam Vcmum adj crmam Monjflcrii , qu-m hjbrl\:nt 16
in S}lt'A-di-c(i:ji Tcrriiorio , cum cjufdcm pertinentiis , n.im
ali,':f non forct ipfis libcrum emcre alia boaa pr» majoii
£ 4 ctm'H9.
66
Difceptat. Ecdefiafl:. Dominici Urfayas.
commocio »ovi Mottajiern . Exqua circiimftantia ficuti pal-
paiur manibus illius praeoccupatio , & inclinatlo favore
?7 Monialiutn, ita nulla omnino fides eiJem przlJandaeft ,
exailegatisin tom l-par z.difcep.y-ftm.i^.q» busaddeoRot
J^ColoKien.Matrim i^ Janunrii i"i i.§ z.coratyt Fa/co^ierio.
Imoeadem ultroiiea Intbrmatio cuni illaexprcirione , quod
li Moniales, non venderent antiquumMonalkrium, non
J.S clTeteisliberumeme/ealia bona promajori commododiifti,
Monafterii ,plufquam tacite infenur , noneffe veriim quoJ
de praefenti repetitur pia Perfona patata ad facicndas om-
nescxpenfas, necelfarias, pronoyo Monafterio, ut Mo-
niales affcrunt .
QusBomnia latius comprobanda ifiCaufas propofirione ,
29 videntur talis naturae, ut cum omni fundamento fperare
poffimusrevocationem GratiaE, exadverfo cxort.T; Undd
piulco magis videntur fufficientia profimpiici fufpeniione
cjuf.km GratiaE ufquequoaudiatur Archiepifcopus Merhli-
nienfis , in cujus Dioecefis praecenditur fundare novum Mo-
nafterium, aflignato interim congruo termino ad hoc ut no-
ftrum Definitor. pofTir eorum Jura deducere , cum verifi-
catione alterius partis didli refcripti hujus Sac.Congreg.ibi :
A^iditis interejfe haben.
DieiiMaii I716. perCard.Fabronum propofita Caufa
20 in C.ongreg. Epifcoporum refcrip;um fuit yiudiantur Car-
jnelitte , <3 ad mentem , hoc eft 4d T>' Sefretttrium cumSatf
Btjjimo pro fufpenfone Brevis .
SUfpenfa hoc modoexequutioneBrevis, circaCaufxme-
rita dicebam poftea, quddcum fimusin terminis tran-
slationis Monafterii ab uno ad aiium Locum , feu Oppi-
S( dum, id non folet pradlicariad Moniajiumarbitrium, fed
^ jufta acccdentecaufa, &praEvioconfenfuSuperioris Loci,
^ quo volunt dilcedere, & accedente confenfu Superioris
aiteriusLoii, adquem feconferre volunt , juxta Textum
jn cap Si qv.ij 1 6.qu,vjl. I . ibi ; F iat cum conflio Epifcopi , Cb'
cap unico deExctJ]' Pi(e!at.in 6.\b\: Vclnceptamutarei Sc
a\i.\saiiduO-\sCampanil.inDiverfor.Jur.Canonrubr.i2.cap.
l^ num- 1 . &feq.7.erol.in Prax.part.i.zerb. Monaferia num,
Z.^if Donat.Rer.Regul tom.j.tit de Monafler. tedific. quaji. lO.
pci tot.if i 1 tom.i. part.i. difcept.^.per totam .
In noftris autem rerminis nihil horum concurrit, quia
V icarius Capituiaris Buicoducenfis , fub cujus Jurifdiftione
22 fundatum Icgitime fuic in Oppido Moll Monafterium, de
quoeft quseftio, nullomodoconfentit ,ut illasabeodemOp-
pidodifcedant , fed econtra totis viribuseidem translationi
fe opnonit, mediance eiiam fupplici LibelloSSporredlo ,
^ dacoin Summario.
Eadcni pariier energia Archiepifcopus Mcchlinienfisre-
nuitdare confenfum, ut in Oppidotie Villehroek fuasDie-
^3 ccfis didum Monafterium conftruat, folidis rationibus ,
&lundatis congruentiis, dequibus in Epiftola SS.fcripta
per organum Secretariae Status ; & data in Summai io .
Et proindc deficiente confenfu ejufdem Archiepifc in
cujus Dioecefi lundari praeienditur Monafterium , nulio
modoannuendum vidctur contrariaEinftantiac, ex rotunda
34 difpofitione multarum ApoftoI.Conftitut.de quibus Novar.
in Summ.Bullar. part. i.comment-i^o.^Si.per tot. ubi quod
privilegia omnia, quamvisampliflima , concefla Regula-
ribus, ut pofTint fundare Monaftcfia fine conlenfu Ordi-
nariorum revocata fuerunt ab Urbano VIII- die 18. Augu-
fti t6in.q:^(e ejl Conflit.zj. \nt<:tal\as cjuCdcm in Bul/ar. r^o-
TO tom.4. '5c concordant adduili per Monaccl.in Fcrmul.tom.
i.tit C.Jormu!. i^num. ^i -if a Rot, d(cif 6q. ^ decif ^J.per
tot.corai» Celf
EfreniialiflimodefedhiiconfenfusOrdinariiBufcoducen-
35 fis, ^cujus Dioectfi cilcedere volunt, & alterius Archi-
cpifcop Mcchlinienfi.? , adquam feconreirc praEtendunr ,
jungiiur alteraEqiiL- eflcntialis, dcHcientiac juftaj caulse, fi-
nequa non folcnt fimilcs iicentijede ficiii conccdi , ut prae-
icr fupra addudlos, notant Donat. Rcr.Rcgul.tom i.part.
16 ; trall.') qu<eft. r 1. num. i.Tambur. aejure Abbatijf difp i.
qii^ft.z.num.'><. iT Monacell. in Formul.tom. i. Formu.'. 5.
num. 16. (if 1 7,
Quamviscnim incontrario Memoriali pro colorandaca-
dcm lufta caul.i, didumfucrir, qutjdOppidum dcMoll ,
ncdCim erat fub temporali dominio Ac.iiholicorum , fed
57 uherius, quod crat nimis cxpofitum Miliium incurfioni-
bus, ad diffeicni.im Oppidi dc Villcbrotk , poco di/lantc
da Brujfc/lcj y rimotoda o^ni diflurbo, i}c.cque/y c/)C piu
tmport.i , tra' Catto/ici , e Joggctto a/ Dominio Cntlo/ico <ifc
Mhilominus oiiinia hscc nulla habcnt faiHi affiftenii.im.
Quod enim I,ocus dcfider.-itns h Monialibus in Oppulo
dc Villcbroik fia poco a propoflto ejjcndo vicino a/Canalc
tra Briijfe//es, <s Anverfa, eper confequenza efpojloalpaf- 58
faggio continuo de^Viandanti , per haec numero verba tefta-
tur Archiepifcop. Mechlinienfis in Summario. Cuiutite-
ftanti de re, tangenie propriam Dicecefim, cujus praEfu-
mitur optime informatus, omnis in hac parte praeftan-
da eft f\dtsRot.decif-6Z%.rtum ^.coram Cerr. cum aliis citatis
in tom.i.part.i. difcept.Q.num 7.
QuoJ in Oppido dcMoll, public^, & palam Fides Ca-
thoiica profiteamr, fitque fubjeilum Sac CaEfareae, Re-
giaque Majeftati, eftnotoriura intotoBelgio, & patetex 39
Scriptura in Partibus impreira, data inmanibus Ponentis
ibi .■ Secundb , quodMunicipium Mol/enfe , fit Cat/jo/icum,in
tempora/ibus fubditum Civitati Antuerpienfi, in fpiritua/ibus
Dixcefi, ifVicario Apoflolico Silvctducenji , cr omnino vici-
num Territorio Si/veeducenfi Acatho/icopromaiori commodi-
tate Pue//arum , in viciniis habitantium ; Tertib , quodin to- 40
ta Dioscefi Siiveeducenfi non fit , mfi unicum hoc Mon.^fle-
rium , pYiCtcr tria, aut quatuor pauperrima, fita in Terri-
torio Acatholico , omni momento dependentia a gratia , & nu-
tu DD.FfederatoYumOrdinum ; Hac faHorumferie vera ^ <S
certa prafuppofita <:fc.
Quodquedemiimibidem Moniales pofTintreligiofam vi-
tam ducere, & juxta proprium Inftitutum fideliter Deo 41
iiifervite, neque Oppidum Moll fit magis incurfioni Mili-
tum expofitum , ac fit Oppidum de Villebroek , ad oculum
ex earum confcffioni? probat Vicarius Bufcoducenfis, cui
idem Oppidum Moll fubjeftumert, inMemoriali Sac.Ca;- 42
fareae, & Regias Majcftatiporredo, quod datur perex-
tenfum in lingua latina in Summario Propria veromanu
Iranfcriptum Gallica linguaabeodem Vicario, originali-
ter damus in manibus Ponentis, ex cujus ledura patet ,
nullam habere fubfilleniiam omnesaliasfrivolas cxceptic-
nes , exadverfopromotas.
Quibus addunturduse parriculares fafli circumflantiar ,
quarum unaquaeqae , etiam feparatim confiderata , apta eli
ad prorsiasreiicien. contrariam praetenfionem. Primaeft , ^j
quod Maria Linteimans, piafundatrix difti Monafterii iri
Oppido dc Molj integramejushafreditatem ad dictumeffe-
dum , reliquit, ea tamen reflriBione , & limitatione ., cafu
quo fuerint , & permanfcritfub Ordinario di&i Loci Diaecc-
fis , aiioquin in defcUum ii/ius pratfatum haredcm ejufdem
ptcunias impe id^re pojfe ad /tbitum , <if bcnepiacitum fu<e
propriefvoiuntatis
Stcunda vero, quod , ulteriCisprogrediendoeademFun-
datrix Monaflerii , exprefse, ac dcliberatione praEviade- 41J.
claravit , ibi ; Obgr.ives rationes , tne moventcs , me non vei-
le fundare , aut perficcre fundationcm cujufdam Conventus
Carme/itarum inMol/, nifi fubjcBa fuerint , <:f regantur ab -
Ordinario , <i; nu//atcnus ab OrdineCarme/itarum Difcaicea- ■
torum. lo qua partefe conformavit Praxi , & laudabili fo- ^
litohujusSac.Congrcg.quae, quantum fieripoteft, femper
inclinac pro fubordinatione Monialium Ordinariis Loco- 45
rum , juxta quamplures modernas refolutiones, quas re-
fert, & kquituT Mon.ueii.in Formui.tom.l.tit.6 formui. ly.
numzz .feqq.foi. 165.
Quae conditioncs, ad fupplices reitcratas pra?ceseatun-
dem Monialiuiu , admilfs tuerunt , lam abOrdinario Bu- ^6
lcoducenfi, quhm aSupcrioribus noftri Ordinis, ut jufti-
ficamusin Summario.
Itaut fi hodiefieret innovatioaliquainhacpartc, iterum
debereni Monialesreverti fubobedientia, &gubernioRc-
ligioforuni, necnon amitteient omnia bona , procarum fun-
dationeeisrelidaadittapia Benefaflrice; E^quiahocha- 47
bet proprium conditionalisdilpofitio, ut, conditione non
adimplcta, dicatur dcficere voluntas difponentis, & dif-
pcjlitio perinde habeatur, ac li faOa non cftct , )uxta 7"f.vr.
;;/ leg .unica §,Sin autem aliquid Jub conditionc Cod. ad Caduc.
ro//t'«. cum aliis apud Fufar.de Subfl.quicjl. ?:o. num.So.&
Rot. decif.6, num. il.part. j. nccnt. if coram Prioi. decif 176.
num^.^f ^.
Vidctur autem cavendum h fuppofito, quod exadverfo
folct iii voccexagerari , licentisnimirum , obtcntx^ Vica-
rio IJulcoduccnfi , utMonialts abcisDiaccfi , & Jurildi- 48
tfionepoflint difccdcrc . Idcmcnim Vicarius,dehocccrtio-
raiu.s,lolciTinem in hac partcdcclarationcmcmifit , datani
in Summ.Ex quaomnistolliturconirarius pr.rtcxtus, qui
ulicrius non potcft cfle magisfrivulus , co quia talis licen-
tiadcbctobtincri infcriptis; Dcbct ultcriiis concurrcrt-ju-
ftacaufa, & dcbct conlcntirc ArchicpifcopusMcchliniiMi- 49
fis , in cujuv Dirvcefi Monialcs pcrmancrc volunt , qua: funt
niorfusinlubliftcntia, tx hucufqucanimadvcrfis .
Qmx omnia probd agnofccntcs Dctcnrores Moni.ilium
pro-
Tora. IV. Pars 1. Difceptatio VI.
67
50 procurarunt ,ut VicariusCapitiilaris MechlinienfisinRe-
latione, data in Summ. ultronee preces porrexerit, ibi.-
Poterit peittiitii etiam facultas alicnandi , (3 feeculatizandi
aniiquam Domum ai formam Monafterii , quam habent in
SylvieducenJiTerritorio ., cum ejufdempcrtinentiis ,namalias
nonforetipfis libcrum emere alia bona pro majori commodo
Hovi Monafterii ■ Subhoc verboium involucro in fubftantia
51 petendo derogationem expreflTae voluniatis didlaepiae Fun-
datricis, volentis ,ut Monafterium aEdificaretur, &perma-
nerct femper inOppidode Moll , quae derogatio non folec
facile concedi ab Apoftolica Sede , ut obfervant adducli
per Rot. dec. 78 ftum.ii.&fcq. cor. Duran. & decioS. num.
I. cor.Emer jun.
Adevadendam verd didtam fubverfiotiem piae volunta-
fis Fundatrjcis Monafterii, nimis opportune, &jEquedi-
5i ligenter Vicarius Bufcoducenfis imprimere fecit,&inpu.
blicis Locis affigere detiarationem , quod neminierat per-
miffum didam Domum , & Monafterium , & bona vende-
re,vel emere , abfque Sandtae Scdis exprelfa licentia , ut
juftificamus in Summario,
Perftringendo proinde omnia, hucufque animadverfa ,
inaudito exemplo, praetendunt Moniales non fervaredifpo-
fitionem earum pise Fundatricis , exprelse demandantis ,
ut earum Monafterium fit , <5c permaneat in Oppido de
53 Moll . Praetendunt fundare novum Monafterium Carme-
litarumExcalceatorum in Belgio,adver(us cubitaleBreve
Urb. VIII. Praetendunc non obtemperare Vicario Apofto-
lico Bulcoducenfi , eorum Ordinario, & Superiori , revo-
canti temporaneamlicentiam , eisdatam, moram faciendi
extra ejus Dicecefim.illafque in omnipatienciaarguenti ,
increpanti , &obfecranti, adhoc, ut redeanc ad Locum ,
54 unde digreftae fuerunc. PraEtcndunc demi)im permanere in
Dicecefi Mcchlinienfi, inqua illius Archiepifcopuseasnon
vulcrecipere, neque retinere;fub ejus jurifdidtione . Cafus
fimilis noneritforfanauditus^ conllitutione Mundi , ne-
quede facili praetenfiofimilisin futurisSaeculispromovebi-
lur in Urbis Tribunalibus , Sacrifque Congregacionibus .
Ignotumeft quid in hac Caufadeiride fequutum fueric ;
Mutatis enim Superioribusgeneralibus didtorum Religio-
jj forum Carmelitarum , nihil amplius de illa audivi. Res
non novain Urbe,orcum habens, velab illisinclinationi-
bus,quas etga fuosantiquos Curiales amicos habent novi
GeneneralesSuperioresReligionum; Vel ab Officiis , &
commendationibusqualificatarum Perfonarum , a quibus
tanquam ab igneabhorrenr probati Curiales; Tum quiaut
plurimum fuos nonfolenc habere effeclus ex potentioribus
commendationibus^aliarumPerfonarumasque , vel magis
56 qualificatarum ;Tumetiam,quiailIiClientes , qui Defen-
foreseiiguncad aliorum infinuationes , fi inCaufisfuccum-
bunCjUt plurimum folenc Caufarum jaduram accribuere
eifdemDefenloribus, idque cum illis conqueftionibus, &
querelis, quae facilepoft^unc concipi , nec opus eft hicex-
plicare .
DISCEPTATIO VI.
Romana Translationis Pcnflonis :
V n 0
N. N. hndicS.R.E.Caid.
C V M
Hyacintho Naldo.
A R G U M E N T U M.
Trandatio penftonis y non cxhibito Indiiltotransfrendi, an
& quando valida fn . Et quiddicenditm incafn, qnoil-
lafiatincim, qni de tcmpore transUtionis non adhuc cle-
ricali charaBcrefit infignitus .
PEnfio, ali^s refervaca per Alex. VII. fuper Canonicacu ,
dequo agitur, favore Macihiae Naldi ,praEteoditur per
I illiusobitum extinda, nonobftante , quod ipfc utendofa-
cultatibus , fibi A d. Pontifice conceifis , transfcrendi in
Clericos, fcu clcricali charadcrc inligniri volentcs, illam
tranftulerit in perfonam Hyacintlii Naldifui filii , ex du-
plici motivo. Primo lciliccc, ex quo translatio fuic f.ida
coram Perfona in Ecclcliaftica Dlgnitatc conftituta , non
exhibitisfacultatibu.'i,& Indulto transfcrendi ■, ij.^^uiafe-
quuta fuit inPerlonam Hyacinthi , quideeotempore non
erat CIericus,& per confequens de fty lo Curiae incapax pen-
fionis, itaut, necfufficere dicatur,qudd poltmortem Tranf- 1
ferentisqualirasClericatusfupervenerit , cum amplius res
noneft"et integra . Idet) videndumeft , an iftae praecenfiones
fubfiftanc .
Ec quoad primamobfervorefleillamin fadlo fobfiftece,
cum verCimnon fit id , quod pro parte Naldi translatarii j
diciturcitcaexhibitioneni ,& inlertionem Indulti inlnftru-
mcntotranslationis, nam revera rale quid in Inftrumenio
nonlegicur, fed imo excluditur , dum facultates , & pri-
vilegia cransferendi fuerunc fimplicitur indicata, ibi — Et 4.
confifus , atquefuffultuifacultatibas , if Indultis ;fibi if aliis
ejufdem f.m-Ale.v.VII Fami/iaribus , & continuis Commen-
falibus a S. Suaper Litteras Apoftolicas imprejfas dle 17. Au^.
J65 5.feu ,6"^:. conceffis , quas IlltiftruJfimoD.Maico Antonio
Buratto ad abundantioretn caute/am injinu.mt , & dcduxit--
Quapropter difficultas reducitur ad infpeitionem , an de
jure pro firmanda JurildiCtione Delcgati requiratur per
nece(Teexhibitio,&infertio privilegii, vel potius fufficiac
fola indicatio.
Atqueinhoc facilis eft refolutio,cum habeamusregulara
generalem, juxta quam Dclegatus jurifdidtionisexcrcitium 5
non acquirit, nififuerintei praEfentatas, & exhibitae L't-
teraefuac delegationis, cap.Paftora/is de Refcript. cap. Su-
per eo de Appe//at. Ubert. deCitat.cap. S. num.i^i. & feqq.
Atqu« ance praefencacicnemnon poteftauthorizaretransla-
tionem, ad tradita in noftristerminis pcr Lotter.de Re bc- 6
nefic./ib.x.quaft^-j.n. jj.tir ■>,6,.^c.^o.n.-i.^<:}feqq.Garz.
dc Rcnefic. par.€. cap.i. num ti Rot.cor.Cava/.dec.6.\^.\n.
i.iifcor. Pampb der.jig. n.-j. & cor.Cerro dec.6zH. num ^.6c
egregie indcc i^^n.i.p.z.rcc.
Ncque, quidquiddicatCrtrrt'. de Luea Penfion.cap. i^.nu.
10. ubi vocacformalicacemtalem lictcrarum exhibitioncm, 7
fufficere videtur, quod Indulcum transfcrendi fueric indi-
catum,&Delcgatusfedeillo bcnc confcium , & infjrma-
tum elTe afteruic, quafi fatis fic, quod inhoc adu cxtra-
judiciali Exequutor potucrit fcextrajudicialiter inibrmarc,
&reddicercus de fua jurifdidlioneexadductis inhis termi- 8 N
Disper Rot.in dcc6^^.num z.& l.cor.Cava/.Siquidemde-
cifio praEdida , & ratio per eam perpenla , polfet forfan
procedere,qnando Judeif , cuialiascompetit exercitumju-
rifdiftionis, vellec fe extrajudicialiier informarc , an crans-
ferens haberec faculratem transferendi , nec ne; Non po-
teft vero locum habcre in praefenti , ubiBurattus, coram
quo fadafuit translatio , ob non cxhibitionem fuae pote-
(tatis , & delegationis, adhuc dici non poierat Exequu-
tor, ncc ("ucrat conlequutus)uri(dictionem, quam recipic-
bac mediancc praed.exhibitione , quae non ibium reqgiri-
turadhoc, ut Exec\uutor fciac, Transterentem facultatem 9
transfcrendi habere , fed etiam principaliter exigitur ad
hoc, ut certus reddatur de (ua dclegatione , quae omnia
pendent ex ipfa produitione Indulti ; Ideoante illius prae-
fentationemproccdcndo, nulliier proccdit , & translatio
non (ubfiftit , cap. 2. & ibi Dec.in i. notab. de OJf.c. dc/egati lo
egregie . jB.t/</. in/. Fa/jus n. I9. C.de Furtis ., ubi , qudJ nili
anteomniafiat prasfentatio refcripti ,procelVuscft nullus ;
etiam fijudexfciat, fcDclegatum .- Cum h)cfit non ra-
tione ignorantiae, fcdquiaejus jurifdidtio pcndet ex pro-
dudione refcripti Torr. dep.t(^.jut.fu:cejf. /ib.^.c. 0.1. ic.& tt
feqq &deju{lii deDifpenf.matrim./ib.\ .c.6.n.i crjeqq.Cf
in noftris tcrminis Lotter deRe Bentf. /ib. l.qutcft. J7. w ; ^
& ^.^.(ifcap.j^o. n. J4. iiffeqq. Rotadcc 14^ n. z. verf. ubi
dicit Ba/duspar 2. rcf.Et longe poft ha?c fcripta in terminis
gcneralibus relblvic Signatura Juftitia: , loco Signaturac
Gratiae , ad relationem R.P. D. Cafii in Carfenaien. Ju-
rifdiil^ionis 15. Aprilis 171:. quandorelcripfit Ad A C.ex
i/rffgro, edquia unusexCollitigantibus,qi!i obtinuerat de-
lcgationcm in Perlbnam Epilcopi Caclenatcn. 3 (". m. C!e-
mente XI. in illius vita non cxhibuorat relcr ptum przvia
citationecoramcodcm Epi("copo,qui dcindc poil mortcm
ciusPontificis dccrctum quoddam proviiionalc protulerat
Il.f/. d^ft-. proccditquando verc ,& realiccr Litcrx faculcati-
vaE fucrunt excquutori pr<clcntatx , .itquc ab eo confidcratac
fed pcrincuriair. Notarii t'uitomill'a illarum rcijiftratio, un- 11
de dicit , polVe id probari pcr telles , ut viderc eit n. j. & €.
qui cafuseftlongc divcrlus.\ noftro ; Indultum cnim non
fuit pr.rfentatum , ncque abExequutoreconfideraiu.il . &
proindcnon potclV dici, iplumtuilfc conicquutum potcfta-
tem& jurifdidionem,quscnon potcft probari nifi pcr ip('um
relcriptum, ut declarant Corr.i.Y. ;« Prj.v. //i>. <; cap f.n. ij
46. Ubert. de Cit.n. d. cap. S num.i^i . ibi . Et De/egatus n«n
foiifl
68
Difceptat. Ecckfiad. Dominici Urfayac ,
ptteft probareper leftes ^vel alias quam ptr rcfciiptum , fuce
delegationis peieftatem antequam fibi fuerit prcefentatumre-
■ fcriptum ■ Ci? ptripfum receptum per can. Sancimus i^- qu.
z-fedfipoft rccepiionem perdatur ,pctcrit prohariperteftes ,
tel alias per communiajura , if admtttit ipfa dec.^i^.nu. 7.
(:f^.Cor.Caval.
Necrelevat, quod Exequutorde Litteris Apoflolicis in-
dicatis bene confcium , & informaium fe effe aflerueric
alias per lefluram earundem Litterarum Apoflolicarum ;
15 Quia in,hac materia non ftatur afiTercioni Exequuioris ,
nifiaihisexhibitionis fueritperextenfum fcrjptus , vel Li-
teraeappareant in Inflrumento translationis resiflratae , cx
16 animadverfisgeneraliter a dcjuftis de Difpenf mairim. iib.
i.c.6.n8.&c). ubi«.5. quod visnon flac in fcientia, vel i^no-
randa ,fed in exhib.& infertione ut in noftristermini.^To>r.
de Pa&.futur.fucceff.lib ^.c.B.nu. 10. & tl. Loter.de Re be-
r.efic.libx. queeft. y/.n 17,. & 14 (s quieft. i^o. nu.i^. <S feqq.
B.ot.d-dcc.\^%.n.z.verf.Hcecftatuopar. r.rff. &admiitit ip-
famet ^^aTTo^^j.quando, prout hic, aliunde nonprobatur
cxhibitio, uf«.6 cor.Caval.
Castertim , quandoetiam d. indicatio Indulti fufficeretad
17 hocutdici poflit Exequucoremconfcium fuiffe fua; jurifdi-
dUonis, adhuc in prasfenti non teievarec , fupplicando ad-
verti,qu6d translatiofpecialiteicmanavit in vim Indulii ab
Alex. VlI.concefTi perLitcras Apoftolicas imprefifas i 7.
Augufti 1654. fuis Familiaribus, &concinuisCommenfa-
libus Ciericis,feuPresbyteris.- Undecum Induitum trans-
iS lerendi habeac fe reftriQivd adClericos , & Presbyteros ,
eo ipfo qu6d conftat , Matrhiam Transferentem non habuif-
fc qualicaccm,^SummoPontifice defideratam, (equitur,
Excquutorem non potuifteauthorizare translationem , &
propterea ifta tanquam fadta ulrra limites facultatis , in In-
i$ dultoconceftas. nu!la,& inefticax remanet , Piir?/. de Reji-
gnat.lib.6. quteft. 4. n.^6. Lotter. de Re bcnefic. lib.x.cap.
nu. 7. Tondut. de Poifion. r. 31. «.i i . cum aliis per Rot.dec.^^i .
n.ipar. \<).rec.
Nonobftantequud ipfe Matihias Naldus fuerit exprefsc
r.ominatusin Literis Apoftolicis, nam ifta nominatio, gene-
raliter fada deomnibus Familiaribus , & continuis Com-
20 mcnfahbusSanditatis fuae, reftrifta, & coarflatareman-
Ijt rer fubfequentiailia verba Presbyteris ^fcuClericis ;'Ex
quibus affcquimur , fummiim Pontifictm voluifle quidem
omnes nominatos in Indulto recognofcere pro fuisFami-
liaribus ; Sed facult.-.tem transferendi noluifl^e concedere
21 nifi lolis Clericis, &Presbyteris , ad exclufionem Laico-
rum , qui de ftylo Curiae neccapaces funt retinendi, nec
traiisterendi penfiones, ut infra oftendam .
ldquccomprobaturexeo,qui3 agnofcens Naldus , prx-
fatum Induitum transferendi comprehendere (blos Cleri-
cos,& Presbyteros jcuravit alias Literas Apoftolicas ob-
tinere, fiisi tanquam Laicohinc eandem facultatemconce-
iz dentcs prout obtinuit , quibus ii non fuit ulus in cranslatione
illasexhibcnJ ),& praefencando Exequutorifibi imputct ,fi
quod poiuic noluic , &qur)dvoIuit adimplere ncquivic , uc
2j in his Terminis obfervat iJo/. d.deci^i.n. J^par. ig. rcc
i't:]\iMa'inTom.zpart.i.difc.iy num.6.&par. i.difcep. 15.
num. 102.
Qu6ver6ad fecundsm propoficam difficultarem , inter
fe pugnani Dodtores, An translatio penfionis, fadta vigore
Indulti in perlonam Clericali charadiere infigniri volentcm
fiincerim durn iniciatur Clcricatu , nioriatur transferens,
a.-i fiat letrotradtioconilitionis , vel lemaneat penfioextinfta i
Quodquetransldiiofit valida , & penfiodebe.icur ? vidctur
2; aiiirthtetc Parif de Refignatbcncf. lib. ^quifft. 2. num 77.
(sfeqq vih\ ictcri [\c Ai:c\i\xm per Rot, in una Rcgien Pcnfionis
is^dec. 20>i. num.7n.cor,Dunoz. jun. N.im ciim 1'ap.i lit il-
l'.', qu! jujirjnsfercntis, vcl rtiignantisextinguit , & no-
vum juscreat , nuila cll habcnda ratio dc vita , & mor-
tc Rcfi;',nantis, cum llcfignatarluscnpere dicatur i Sum-
16 mo PoiiMfKC, non autcin h Transfcrcntc , & proindc ,
mortuo Rc(i;;nanteante conditionein, non potcft dici illud
jus cxiindtum , quia quamdiu rcfignaiio potcft cffcdum
ibriiri, ncin potcft interim penfio dici extindla, ut notat iplc-
met Pattf.lococit n.-]6.vcrf. :.<if n.jc).
Contrariurii auicm pluribus rationibus , & fignanter cx
co ,qui-i hoc cilu condiiio caufiilis rctrotrahi non poflitjpro-
t^ ptcr dclcCtum •.xitcmorum , cx quo rcsdcvcnii ad cum fta-
tum ,il quolncipcrc non poiuii . cx pluribus argumcntis ,
plenecongeftis a ».14. ufquccumfincm com^irohat Gabr. conf.
19 l87.rojM. i.quim (cquuti hmt I oticr.dc Re bcncfic lib.i. q.
40 w. 126. 1 il.affcq Ccrrad.in Prax bcncf.hb.x .c. ^. W.19 J.
iffcqq. Altograd, controv <)g- n. 8. <:ffcq ^pcr toiiib.z.
Inhoc Dodorum confliilu credcrem pro IlJorum concf-
iiationeefte procedendum cum diftindtione, quam annue-
re vifa fuit Rot. in d. d.ioS.n.-j^. coram Dunoz.Jun. videlicet, ja
vel Penfio translatafuit immediatecoram iptbmetSummo
Poniifice , nempe per viam fupplicationis, in qua petitur,
quod penfioabfque faculcate cransfercndiaflignacacafTeiur
adefteftum, uc fimilispenfio in favoremalteriusconftitua-
tur, &ille Tertius fupplicat, ut fibi hujufmodi penfio a("-
fignetur ; Vel translatio fit mediate ex perfbna Papas co-
ram Per(bna, in Dignitate Ecclefiaftica conftituta; Cii n
fit nimium confiderabile , an translatio fcquatur coram 31
DeIegato,vel ipfomet Pontifice. Delegatusenim habet po-
teltacem coardacam. neque poteftadmitcerecranslationem,
patientem defedus, alias urgentcs ( prouc in cafu noftro
eft qualitas Clericatus J nec implicite , vel explicite il- 3^
los (anare . Q_uod fecus eft in Summo Pontitice , qui re-
dd fciensdilpoficionem Juris, & Conftitutionum Apofto-
licarum, hujufmodi translationem admittendo, implicite 33
obftaculum removerecenfetur,egregie Crtr</. deLuc, dePen-
fion. dtfcurf.ji.n.i 5.
Et in primo ca(u , procedunt raiiones , addudae per Pw
rif deRefignat.lib.^.quceft.i. num. 77. quia quando manus 34
appofuit iptemmet SummusPontifcx, qui in his omnimo-
dam potellatem habet ,& ratione Sandas Sedis (emper vi-
vit ,utique non attenditur vita , & morsRefignantis , cum
Refignatarius capere dicatur a Papa , & proinde mor-
tuo Refigna.nte ante conditionem non pote(i diciilludjus
exiindum .
Verum hoc non procedit in Delegato , qui licet reci-
piat facultatem, ik poteftatem admittendi , & authori-
z.indi translationem^ Papa, tamenillam recepic lYiedian- 35
te Indultotransferendi, conceflTo Ttansferenii, Undeficuc
per moriem Indultarii ceflat Indulrum , tanquam privilC'
gium perfonale , iti quoque dcbecexpirare juriididio,fibi
perlndultum communicata , & in hoc cafu proccdit id , 56
qiiod dicit G.tir. d. conf. 187. qubd illa condirio , quatenus
ClericaliChara&ere infigniri vohierit non retrotraliatur oS
defedum cxtremorum ,quein fequuntur Lo//fr. &Corrad.
locis fupra citatis .
UUraquoJ Parifiuscd fibimet contrarius , nam inlib.6.
qUceft.^.deRe/ignat.bencf.Vonensqu^iiioncm; AnTitiusy 37
qui confenfitextin^Jonipenfionis , adeffeiium illius transla.
tionis inCajum, quierat Lricus ,camhac conditione , ciini
primumCharaClereClerictii tuerit infignitus Sipo(leaCa-
jus cfficiatur Clericus pojftt Titius Transferens exigere termi.
iics pcnfionis , decurfos pendcnte conditione , & relolvit af'
finnaiive, cx iildemmet rati )nibus, quibusinnititur Gjfrr.
d.conf 187 num-i-^.&feqq. E' prcxcipuequia confenlusta- j8
li caiu diciiur conditionalis, &ante eventumconditioms,
&fic perindi.-eft ac fi datus non tuiiret , atque penfio dici
nonpoteftextinda,nec |usabdicaium ^ Titio, ut viderceft
ind q,.^ /ib.6.n.^^.&J'cqq lif.n.^^i^.&feqq. ubi refpondet 39
contrariis ,& tradi. Tovdi.t. dePenfionci^. num i 9 ubi quod
jusnon ahdicatur a Transferente ,donec penlio tuerit qux-
fita irrevocabilitcr Tr.tn.slaiio.
Quaprnpterfi juxta fcnfum P^rr/yT/ pcnfio nondicitur cx-
tiiicta , nifi quatenusconlcnfusid pacitur , & ubi conlenfus
tuit condition.ilis, non poiclt dici antca pnftitus , quim 40
iuirit inCaium iraslata penfio, fcmper firmum rcmanct
id, quoddicit G'-i^/-.fOA;/ 187.». 16. quod fcilicet ante mor-
tem Transferentis translatiopenlionis non fucrit pcrfcda ,
poltca vcropcrfici non potuerint , cum ics non cfl"ct intc- 41
gra , &devencrii ad cafum, ^ quo incipi.re non potuit ,
proptcr inh,-ibilitatcmcxtremorum,qua;indudadicitur pcr
mortcm ejus, ii quo adus originatur , Lottcf.dcRebenefi:. 41
lib. X. quttft. 14. n. 66. & 7j- Allograd. d.conirov. c)9. nutr.er.
10. (if f I.
Objedum tandem, qu6J in pr.rfonti privileaium trans-
fercndi non ponat in cnndiiionc iplum aduin Clcricalcm,
iiaut opus fit icirotradionc , (cd (blam voluntatcm Cle-
licaium fufcipicndi , ca quo praeiendiiur purificationcai
coiulitionis noneflc confiderandam in aflTuinptione Clerica-
ius,fid in ipfa volunt.iie illum alTcqucndi , qua: voluntas 4J
t.iritc; dcclaratadiciiur, dum iplc Transl.iiarius prfffcnsfuic
tr.iiislationi pcnfionis , ncc dilcniit cxprcflioni conditronis.
J^uatcnus Cara^crc Clcricali infigniri volucrit - Cilmquc
ag.ntur de adlu lucrativo, & ("avt)iabili , fola fcicntia , & 41
prffentia (it (ufficicns pro acccpiatione pen(ioni$ , & dc-
claratione voluntatisconfequendi Ordincm Clcricalcm,./»/
tcxt inl.Siitalc^atum ^ Jlli fivolctff. de Leg i. Bald. co»f.
1 84. //i. 1. alia.i \o^^.lib.i.<y Spad.t ConfiSg- » > -(if i-libl.
Facilcrcmovctur; Pmniilo cniro, <J"bd dc (lylo Curias
pcnlio
Tom.lV, Parsl. DifceptatioVII.
69
4^ penfio refervari non foleat nifi Clericis,velcum ciaufula
PoftquamClericalicharaclere fucrit inftgmtus , ut teftantur
Corrad.inPraxibeJiefic.libr.i.c. 5. num.\^i.Cflrd.(le Luca
de Penf.difc.io.ft.7. & S. Sequiturquoddum Papaconcetlic
Induitum transferendi in Ciericum , vel Clericali chara-
47 ftere infigniri volentem, conformando fe cumfiyloCuriae
voluerit, voluntatemad adtum perduci , itautdici non de-
beat, ipium voiuiffe permittere , quod Laicus periim-
piicem velleitatem alfequendi Clericatum in animo re-
tentam , poifec exigerepenfionem, cum (iylusoptimepro-
48 bet , & decJaret Papse voluntatatem Card.de LucadePen-
fion.difc.z.nu.9.& difc. ii.n.7.& difc.^^ii. n. 5. 6^ difc 7;.
num. 10.
Maxime quia fi Papa voluilfe concederc facultatem
transferendi etiam inLaicum, dixiifet in Clcricum , five
49 Saecularem, pro ut deltyloDatariae fervari tradit Corrad.
in Pra.\- benefic d. c. 5. n 163. Unde tanto fortivis fateri o-
porteC ,qu6d dum voluit , translationem fieri in Clericum ,
50 vel Clericali charadtere infigniri volentem,ad effcflum fr^ii-
tionis penfionis requifiviffe qualitatem Clericatus adlu , ita-
ucnon poffet Translatarius antequam fuiffet tali qualitate
infignituspenlionem cxigere , dum translatio non dicitur
irrevovocabiliter perfedta,nec jusabdicatur ^ Transferen-
te,nifipolt fufceptum Clerica:umro»</. </f Pf»/o».f- B^.
jr n. 19. ficqueprocedunceaomnia,quaei'upra adduximus pro
extindtione penfionis .
In omem cafum,quatenus eiiam dicendumefiet, fuiffe
politam inconditione folam voluntatem Clericatum a(fe-
52 quendi,adhucobiectumnonrelevaret , quia forfan proce»
deret , quando ifia voluntas fuiffec exprefse declarata in
terminis habilibus,& re integra ,non vero in prefenti,ubi
voluntas folum tacitddeducitur,ex fcientia,&acquiefcen-
tia Translatarii , quod nonfufficic, cixmconiW\o volentem
53 zel fivoluerit verificetur in voluntate exprefse declarata ,
nonautemin tacita, ut expendendoTextum , fupraaddu-
flum in l.fiita legatum $. lllifivoletjf. de Lf^. I.tradunt Cor-
bul. dejur. emph. tit. de Cauf privat. ob mortem civil. num 41.
54 Altograd controv.6$.num.i^.lib.i.Fufar defubftitqu.^^o.
n. I b. verf.6. ibi . Cum igitur nonfit exprefse declaratum^ qubd
ita vellet , concejfio videtur extinltaper ejus mortem , quafi de-
55 iedta condiiione2?of</ dec. 155.«. iS.part 4. tom.t. rec. Sc
fupponunt omnes Dodores fup. addudi, & m fpecie Gomez.
variar.refol.lib. i.c.il.n. go. verf fed his non oftantibus ibi;
Vnde fi decederet fiHus ante exprcffam aditionem ^velimmif-
fionem , <ir ante declarationem voluntatis , non tranfmit-
feret ,
Annoi695.penfiofuitdeclaratanuHaper SententiamA-
36 C. Thaurufii , poftea S. R. E. Cardinalis .
DI^CEPTATIO VII.
Romana Sepulturx.
p R o
Capitulo BafiliciSS, Laurentii, &Darnafi.
C V M
Hircdibiis Natalis _MiIlie .
ARGUMENTUM.
Sepidtnritele^io qttomodo prokiri dcbeat ad teminos Stat.
Clcr. Urb. cap. 5. y. 5. de ]ur. eligcnd. Sepult. Teftes
confangidnci , an,& q lando probent . Septdturx cleSiio
d qmbiis Teftibus probnn debcat , tam de Jnrc , qitam at-
tento dt^o Statiito Cleri t/rbis .
PRaefensarticulusunuseft ex illorum numero , qui fola
aperitione Librorum decidi polfunt , dum in Statuto
CleriVrbis , i Papa in forma fpecitica confirmato , habe-
1 mus legemadeoclaramillum decidentem , ut abfque ulla
necellitare vagandiper generales Juris qua:fiiones , exfola
Cjufdem Statuti leitura omnis dubitandi occafio prorfus
cedet.
Incip. cnim i.dcjurc clig. Sepultur. §. 3. praefupponitur
2 pro indubitato id , quod utrmque admittuntur , quoJ lcili-
licet quilibctPatochianuspolllt extra propriamParochiam
fibieligerefepulturam . Circa probationem autem volun-
$ tatisDefunfti, fibi eligencis fepuUuram extra Parochiam
idemftatutumcopulativeprzfcribit duo requifita.
I. Quodadd.effedlum haeredes tencanturafftrreduo te-
fies , fide dignos , qui teftimonium perhibeant de ele- 4
ftione fepulturaeextra l'arochiam .
II. Vero, quod iidem teftes nonf^Iumfide dignifint,fed
ulteriasnon fint fufpedti ,ibi : Duostefies, fide dignos , C? J
nonfufpe^os ipfiParocho, afjcrretenebuntur .
Neutrum ex his copulativis requifitis,a difto Statuto prf-
fcriptis,exadverfoprobatur,&proptereafumusin claris , 6
quod ad ejufdem Statuti tenorem contraria prjetenfio omni-
noreiiciendafit .
Ad hoc demonfirandumduo infadto praefuppono , qu£
innegal^lia funt ; Qupd nempc adducuntur exadverfo ad 7
d. effedtum fimplices atteltationes quatuor Perlbnarum, hoc
eltBenedidtiMillie, Hyacinthi Pefaroni, Jofephi Pefaro-
ni , &BandiniCheti ; Quodquetres ex iftis fint firiiftiffi-
mo confanguinitatis vinculo jundti cum Defundto , dum
primuseflpropriusFilius , altereftilliusGener ,& tertius 8
eft illiusneposexFilia.
Abfquealia igiturneceffitate immorandi in illagenerali
infpeftione , an teltes confanguinei probent ,q uando aliquid
deponunt favoreConfanguineorum, cujus negativamuno 9
ore generaliter admittunc Dodtores , fequuti a Dcc confil.
46 % . num. 1 3 . Man dell. Alb. confil. zii.num.i.in fine Concio!.
refolut-crimtn. Verb. Tcftis quoadpcrfon.tmrefolut. z. nutn.i.
i^pcr tot.^iraRot.dcc.zyy.num.^. 6" 5. cor. Merlin & dec.
z^4. num.^.&dec. 296. eodcmnum cor.Dunoz-Jun. *ifcoram
Anfald.dcc.i^. num.9.& dcc-^'^- num.^. ubi,quod conciu-
fiohaec, uti notoria paffim ajmittitur ab omnibus Tribu- lo
m\\b\is,&dec.l2.-j.n.-i.par.l2.<&dcc.ii.n.ii.(:: dec.z^l.n.
iG.par.i i.rec
Et in noftrispundtualibus terminis Amoftazz. de Caufpiis
lA.S.num.ql- ubi xcptohziSamuelcm ,exadverfocitatuni,&
fequitur Marchettu:» infracitandum , eo quia ipfum fecundo
locoallegat, juxta regulam , de quiGratian. difccpt. 6S9.
num 27.cum concordantibus , ibidem citatis , eundemque ll
Samuelem teprobat paricer idem Marchei. deSepuliur. tit. 38.
^.io.w«w. I94.ubi num. 198. teitatur de praxis UrbiS his
\exh\s: CteterumRomce non admittiteftesconfangutneos , CT
ajfines Defun8iprojufti!icationceleciionisfepultura accepi a O
quibufdam Religiofis , magnafide dignis ,
In qua parte non bene exadverfo capitur idem qualifi-
catus Author; Illi fiquidem Religiofi, magna fidedigni,^
quibus idaccepit, fuerunt aliquiex Parochis Regularibus
Urbis , quibus nota erac difpofitio Statuti Cleri , quod ma-
nufcriptumapud feretinebant.quodqueprima vicean.i 705
dumtaxat impreffum fuit, &annoi707. reimprelfum cum
aliquibusdeclarationibus.
Antea verotalicuftodiaab eifdem Parochis confervaba-
tutjUtnondefacili notumeffe poteratCurialibus , utdefa- 13
dto proprioteftiseffe poffum ego,& allcgare valeo inconte-
fiem unum ex primi Ordinis Confillorialem Advocatum.cui
tunc folum idem Statutum nocum fuit , quando f ub magno
fecretoeiconlignatum fuit ad fcribcndum favore Ecckfiae
S. AndreaedeFradtis,Mihiq-,aParocho Tranfpontinxcom- 14
municatum pariterfuit fimilifecreto, quando fcripfi ipfius
favore,ut poteft recognofci into.i.par.z.difci.^.
Ad noflrum effeftum didtaeStatutarif dilpofitionis videtur 1 j
fupcrabundare fola lufpicio , quae miliiat advcrlus depo-
Ctioncm teffium confanguincorum , & quje innegabilis
eft in omnibus illis atteftationibus, quae fiunt a conlangui-
neis favore confanguineorum ex cumulatis indec.zc)6. nu.
l-coram Dunoz.jun. if dcc 774. num,S. cor. Cerr.&dccif. 40.
num.Z.cor.Anfiid. ubi hanc fufpicioncm meriio qu.ihhcac
pro evidenci, ibi .• Eoium fiquidcm unus evidcnti fufpicioae l$
(hiudicabat ,ob nimis ar8amconjanguinitJtcm cum Pr^Viiffo'
ribus , & cum ipfa Lavinia , cujiu crat P.itruus , C/ dec s.oj.
num.^.par.x.Tcc ubi quod (tat bene fimul , quod tcltis nul-
lam patiatur in moribus, & fama exccptionem , & lamcn
ratione confanguinitatis uti luipeitus rcpeilcrhJns fit, ibi -•
Tertius tcfiis in moribus , &fair.j nonpatitur exccptiones ,fcd
eft Soror gcrm.ina lfabcl'te, cum iila coir.morans in Donu patcr.
na, idcoqucfufpeFta ob nimijm j^'cSionem erga Strorcm .
tadcm (ulpicio palpatur manibusin tcrminis nodris ex
pluribuscircumltantiis,bcnc in taClocxpcnfis.ct (ignantercx
illa,qu6d iupponitur cxadvcrlo, DctunClum ulqiaJ ultimum 17
vitas halitum lcmpcr tuiifc mcntelanum , pertcdcquc in-
tcllexilfe omnia ca , qui ipfi diita luerunt , (cmpcrquc
punitualitcr reCpondidcad cunilaca, circaquac intcrroca-
batur,fiveiMcdico,(ivcabiis,qui ei continuara aifiitcn- iS
tiam pr.rfiabant. Ea tamcn vidccur pror(us invcrilimtlc ,
quod diilo ccmporc , in quo ("upponiiur cxaJverio paulo
an;c
7©
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayac.
antefadlamfuiffe a DcfutKSoeledionem fepulturae in Ec-
clefia S.Mariae iu Vallicelia , nuilum oranino verbura fe-
cerit de difta eledione fepulturae , nequ^ cum Matthxo
f^ Janno Vicecurato, nequecum Cajetano Banfo, Sacerdo-
te in e'|us iocum lubrogato, qui femper cuni ipfo permaferunt
ufqueadejusobitum,&nequecum Angelo Tefta, ejus in-
timo Amico, vocatoab unoexejusFiliis adiHumdifponen-
dumabbenemoriendum ; Etquodmagiseft, non folum ab
ipfoegrotonuilum omnino verbum faftum fuitded. pr?-
tenfa fepulturse eleftione, fed neque ab ejus Filiis confangui-
neis,aliifquc,eidem Defunflo affifientJbus tempore , quo
?o ipfe vivebat , Quae inverifimilitudo, non foliimeorundem
teftiumfufpicioneminclarisponit.fed niillum circa illam
dubitandi locum relinquit,ad Text.inl. Obcarmert.^.finali,
ff'- de Teftibus , & firmata per Rot. dec^i o.n.ii. ceram Burat,
Cfdec- 20, ».8. cor. Celf.
Crefcitquehujufmodifufpicioexmodo, quopraefens Lis
exadveribagitaturjfimile illi, dequofit mentio fn Injlitut.
»1 crimi!7.l'.b.^.tit.6. »:/»;. 6 j.Eoquia ad remgratam facien-
damunic^ Filio Defundlienix^petenti ,utcadaverejusPa-
tris tumulaietur in Ecclefia S Mariae in Vallicella , ultro
idgratios(^eidem permiflumfuit^ Capitulo, cujus veritatis
adducimusquatuorqualificatiflimos teftes, nempetotidem
%Z DD.Canonicos, \h\ : Fojftmoricercati dinuovoper parte dt'
m,edeJtmiF!gliuoli,e inparticolare dalSig. BepcdettoMiglie
a vokrli concedere il trafporto del Cadavere allaf.idettaChie-
fadiS.Maria in Vallicella per graxia , fenza altro litigie ;
2j Sepra dicbe tenutcfi Congrejfo fra quei Canonici fudetti, e
confnltr-.tR-^fayichc ilR. Ctimto Vicario.fu rifohitoper la fu-
,-ict:agraz!a, purchefc ?ic j ojfj formatagiu^a Supplica , <sc,
Quamabfque ulIoproprioprsEJudicio, non fin^ incivilita-
tis nota, idem Filius facere reccfavit .
Inhis igiturterminis nimisimproprium efl pratendere» ,
utaffedtatasattefiationesporundcmConfanguineoromnibus
»,t viis procurate,iiIifq;non folum vincere,fed etiam triumpha-
re , falcem , ad omnepejusnon fintfufpefls, quodad ter-
minos noffriStatutifiiperabundat, exfupr^ animadverfis .
Ad evidentiam ufque conprobantur haec e!f alia parteejuf-
dem StatutiClcrijinqua fermoeff de probationeeledionis
♦; fepulturas; Inillaenim rotundisIiterisdeniandatur,utcir-
ca probationemeietSionisfepulrurs ibi.- NuIIafideadhibea-
turcuicumque ( Notctur quaefo diflio h?ec , onine perfona-
rumgenus includens,exadduftis /»(:»- Barbof. di^ion.}!'}.
%6 mim. i.& Rot. dec.-^o6. nutn. ii-par. Ig. rec. ) Clerico., vel
Stfculari , vel Kegulari , autConfratri ,etiam Laico , dicen-
ti, in Ecclefiafua, vel Sepuhhro fepultitram clegijfe, nifi de
hac re teftes adducantfide dignos ,ttnonfufpe8os , quifibifa-
miliaresnonftnt, vel perfon rc eius Lcci vel Ecckfia , apud
guamfepulturam eligere volu/jfe afferitur , ut videreefi in d.
Statato Cleri, cap.T,. de Jure eligendifepultur. $. 27. in addit.
verfic. Hincfol. mihi zz.
Si enim in his terminis , rationc fufpicionis, Statutum li-
»7 reraliterexcludittefles non folum qualificatos , fed Reli-
giofos , & Sacerdotes , quando ifii Defundlo famil iares funt ,
addidliquefervitio illiusEcclefiae, apudquam afferitur eli-
gere voluifTefepuIturam, qui de Jure generaliter a teflifi-
candonon reppelluntur, utdeteflibus familiaribus notant
Bordon. Oper. moral. refol. j i . num. 207. 6" Pajferin. 'de Stat.
homin.qiwfl. \^-J.infpc&.i^.cap. lo.niim. 430. Etdetefiibus
•8 Uniyerlitatis,deponL-ncibus de rCjfpedan. ad eofdem , non
uti fingulos fedtanquam de Univerfitate , advertuntfo»-
ciol. alleg. 5 J- num. 44. Card de Luc. adConcioI difc.^2. num.
6. <yRot. dcc.zj]. num.^. par. 19. rcc. ahique citati inTo-
»9 moi.par.x. difccp.20. mm. 17. lif iS.Quid dicendumerit in
roflrocnfu, inquoteflibusconfanguineisde Jureomnis dc-
negaturfides , quandodcponunt favoreConlangnineorum,
cxadduflisfupra ; NuIIaquL^ major dari potefi fufpicio in
ttflibus , quam illa , qua: defumitur ;\ confangiiinitatc ,
quam meritd pro cvidenti canonizavit Rot . cor. Anfald. dccif
40. num. ^.
Poflct proindc' hic tcrminari Scriptura , quiamotivum
hocjuti folideinnixum litcrali difpolitioni d. Statuti C.le-
ri , inlorma fpecifica k SS. D. confirmati nullam oiT)nin(i
50 admittitcriticationem, cxaddutlis in decif. 30. ««w. 39. ro-
MMi.w. /f;;/.!/^. ubi ,qu6d habcnsprofc Statutum ,non ha-
bct opus aliegarc alias lcges , aut recurrerc ad Do6>orum au-
tharitatcs, & qucSJ habens pro fc Statutum,.! Papa confirma-
tum.dicatur habctclfgcm Papalcm, omnino cxcquutioni
dcmandandam notat Aniol. in Not. ad Sla. Aurific. irb.
proom. 2. numcr. 17. Icquutus in tom. i. part. i. dlfcept.
z. tum. 29.
Et tamcn adfoliusinatcriasornatunipcrcurrcndocninia
ex adverfo adduila . Non obHat reflexio qu6d non dcfint
Authores , afferentcSj ftandumefieatteftationiConfan- 31
guineorum ad probandam eleiLfionem Sepulturac , inter quos
propundtualibusexagerantur Pajfer.de Stat. homin. tjuaft.
187. infpeB. 4. cap.\Q.n.i^\o. & Samucl deSepult. tr. i . contr.
I2.f0l.mihi zg.
Refpondemus enim, quod quidquid fit, Jure communi
attento, circa quod nullam habemus necelfitatem offen- jt
dendi, oppofitum effe longe verius,magifquereceptum,
ut egregi^ probat Marchet. de Sepult. tit. 58. §. num. 194. jj
Proutetiam quidquid dicendum fitde probatione teflamenti
ad pias caufas , dequa loquuntur Dodtores, exadverfoal-
]egati;In nofiris prascifis terminis eleiSionis Sepulturae ,
fadaein Urbe , procedendocum d.Statuto Cleri,id nullate-
nus fubfiftit, ex bucufqueanimadverfis .
Nequeproindelocus efi hodiedifcurrendi de illius effi-
cacia per generalia principia, & regulas generales ,.quas J4
pannos calidosad fananda vulnera meritoappellat Card. de
Luc.de Lcgat,difc.6\.nun}.j. poftquam informa fpecifica a
Papa contirmatum fuit ,prasviisnotoriisillis diligentiis,&
repetitisdifculTionibus,quf prece ffetuni,Tex.cft /iteralisin I. J5
Profpexitff. jQid ,if a quibus ; ihi Per qunm durum eft ,fedlex
itafcripta eft : E^ habeinus in hac parte celebre didtum S.
Auguft. ;« lib. de VcraRelig. afferentis ; Ciim leges fuerint in-
ftitutee , &firmatie, non licere de ipfis judicare , fed fecundum
//«/r/, quemfequitur22orrt/« dec. iyn.num. 13.«^ i^.par. iS.
recent.
Proquorumfacilioriadmiffionepluresreceptae lurispro- 36
pofitionesurgere videntur .
Prima nimirum , quod Ecclefia Parochialis habet cla-
rum,&certum JusprofepeliendisfuisParochianis , ut vi-
dexct&incap. i.deSepuItur. & in cap. De iis eodem titulo, 37
cum concordantibus, citatis rtl?or;r ;;/ Mantuana Funerum
^.Junii 1 694. §. Quo vero coram b. m. Card. Vriolo . Et pro-
inde in dubio omnis lata fumenda ell interprctatio pro favo-
rabili reditu ad Juris communis difpofitionem,ail7V.\/K>w
literalem inl. Siunus jj. Pa^us in fine ff. dc Pa&. Hc fir-
mata per Rotam ;;; decif ^yo. num. i 5. cor. Cerro cum qui-
busproceflit. Sac. llit.Congr. ;« SuejfanaMozzeita iH.Apri-
lis 1^9?. PonenteCard.Nigrona,utvide(c cli m tom.-^.par.
i.difccpt. II. n.ii.&feqq.& num.CS- Et egoobtinuiab An- ^S
tecelfore Auditore Emin. Urbis Card.Vicarii in alia Ro-
mana Sepultura anno i^ib'. ut videre sll in diff 010. j.par.i.
difcept.z-s,. n. 24. <^ 47.
II.QuiaeledtioSepuIturaEeft fpecies limitationis d. ge-
neralis,& textualis regulas, militantis favore Ecclcfiac Pa- 3J
rochialis; Exquo folide infertur , quod femper judican-
dum fit favore iliius, cuiaffiitit regula , quando dubium
aliquodremanet clrca limitationemperea,quaEgeneraliter,
notat Card. dc Lv.c deScrv.difc 49. n.g.&Rota decz^i.n.
H.& ^.coram Mantic.& dec ir. num. ^. coram b. m. Anfildo .,
ubi quod habenti pro fe regulam fac elt dubiam redderis
limitationem , & decifzi .ttumer. zS. & in noftrispunitua. 40
libus terminisid pradicavic S.C Epifcoporumi/j Comcn.i 1.
Martii \7o6 ad 6.dub.Ponente Card- Gabriello, ut viderc
eft in Tom. 2. par. 2- difceptat. ultima numcr, 99. CT
105.
In noflro autem cafu non foICim verificatur maximum
dubium circa d. limitationem , quod fuperabundarcc ,rfeJ
certumeft ,quod illa nullamomnino in fadto lubfillentiam
habct , uti nullatcnus probata per teftes non f ufpcdtos .
III. QuiaScpulturaEelc(l.tio cft aliquid fatli , quod fcm-
peraballegante concludcnier probandum clt, & in dubio
nunqiiam praefumitur ; /. I«Z'f//o JT Fafia , ff.de Captiv.& 4I
poftlim.reverf. Mantic.de Conjc&.ultim. voluntat. lib.i. tlt.
i.num.^. (ifRot.dec ■ji^.n.n.y.cor.Dunoz. jun. & deai^.
n.\z.par.iy rec.
IV-QuiaccontramuItxurgentprarfumptiones, in faflo
authenticisdocumcntisprobaia;", cx quibus eruitur vcrifi- 4*
milismcns Dcfundti proSepuItura in iicclcfia Parochiali ,
intcr quasomni conlidcraiionc digna :videtur illa, qu6d i
iongo tcmporeadfcriptu.sfuit inicr ConfratiesCo.nfVaterni»
tates fuccurlus Paupcrum , in caJcm Parochiali crcifa ,
incaquclcmpcrcum omni cbaritatc , 6c afluhiitatc picta-
tisopcra erga paupercs continu6 cxercuit , quod in Ui\o 4J
notorium ell , & paict cx documcntis adduitis in Summ.
& in Jurc magnificat Rot. in dccifiio. ftumer.6. par lO.
rcc ibi; Primocx quo ipfc dum vixit fuit Confratcr hiijut
Confratcrnitatii , <:fc. cidcmque infcrvivit occiirrentibus neccf-
fitatlbus &c. Unde vcrifimiliter pr<efumitur erga illam habuif-
fe maximamaffe^toncm, & in Rom. Fideic. de Rufpolis 23.
Junii j 684. §. /f;; inirinfcclj coram RtndininQ ibi; Ex quali-
tiiibus
Tom.lV. Parsl. DifceptatioVII.
71
tatihuspcrfomlibus ipJiusTe_flatorij ^quiprincipaliora ,&la- inftantia, uti de afTerto Jure Tertii, nullo modo admit-
boriofora hujus Archicon. ojfciaper longum annorum curfum tendavenit, ex adJudtis a Graiian. difcep. 65 J. a nw.nur.
e.xcrcuit .^ quod pro amoris argumcnto refcrt Afciatus ., &:. ^S. M.igon. eiecif F/orentin.i. ftumcr.',q. 6* Ror. dccif.i^i.
V. Quia non revocatur in dubium Uetuiidum '.Sacra- numer.^. & fj.coram j^udovif. & dccif il. numer. 8. co- 61
mcntaomnia , taminvita, qu.^m in morte tecepifle inno- ratn 'Bich. 6" dcdf 36. numer. 5. coram bon. tnem. An-
44 nra Parochia; Cumque Sepulturae Jus multumpendeat a fal<io .
Sacramentorumreceptione,ucunoorenatant J?f/>af»ff/i« Alia vero inRantia fit fequentibus verbis ; 'Suppiiciter
cap.x.tium.i.deScpult- in(>. cumiiVnsn^MAGratian.dfcep. inftamus pro reftiiutione Cadaveris memoratiNatalis , una
49. num. 74. Barbof, depotcft. Paroch.cap.z6. num. ^4- & cum omnibus emohimentis , Eccleficetumulanti debitis : Qus 62
45 Rot.decif I1J5- mim.^. coram Scraph. <s decif.i\^, num(r. inftantia nimis incongrua videtur, quiaadiorcHitutionis
ii.coram Znrate : Inde non finc legali [tundamcnto in- Cadaveris , quam Dodlores vocant vindicatorlam , non
feruni Doilores, qutjd in dubio eb ipfo , quo quis pcrcipit haeredibus, fed Ecdefis , in qua praEtenditur Defunilum
Sacranioita in aliqua Parochia videtur ibidcm elcgiffe Se- elegiflTe Sepulturam competit, juxta Tex in Cap. expar-
pulturam ■• funtverba PanimoH.dccif.^. adnot. ^ ««»3. 10. te S & cap. fequenti de Sepultur. ubi communiter Repeten 65
46 & concordant addudli ^tx Marcfcott vaiittr.refolut.lib. i. tes ^ScdgnarneT in d. cap. <;. Joann. Andr. num. $. 6" Abb.
cap.qynum. li.Gra!ian.d!fccp.<)). .num.j^.Sperell. dec.'^j. num.i.& in d.cap.6. Hoflienf numer.i.Joann. Andr.ttum.
n. 6. Baruf.inTorcu/ar.rcfoI. 1^1. fiumer. 2o.ibi: Etpropte- 6. Anai.numer. 1. Butr. eodcm num. Ancharan. numcr. 5.
rea quatcnus poffet contingerealiquadubitatio^effctrefponden- cumconcordantibus citatis ab Antoncl/. de Regim. Ecdef
47 duittadftfVoremEcc/eftdf Parochia/is,ubirecipicbatSacramen- /ib.i.cap. 12.5.7. num.6^. &a PanimoH decif ^.adnpt. j.
taditcmporefuceinftrmitatis , &Rot.d.dec.il}ynum,l.cor, numer.^i. ibi; Competit propterea Eccleftce .^ubideJureCa-
Seraph. daver fepe/iri debebat , vindicatio corporis Defu/iffi , &c.
Vl-Demum jaliisomifTis, quiaultr6admirtitur,'Defun- J^uodtamenprocedit , quando pcr Eccleftam vindicantemdo- ^4
ftum jquifcrvitionolJraeEcclefiaE fcmper addidus' fuic in ceatur dejufto titu/o , ^irc. In qua parte habemus pariter cla-
4S concernentibus fuam profeffionem , nonunam , velaliam, ram difpofitioncm Statuti C/eri in add. ad $.zS. cap.^. de
fed quinque filias feciffe fepelire in noRra Ecclefia Parochia- Jur eligendiSepu/turam ibi ; In cafu Litis inter duas , autp/u-
49 li , ex<7tto^f/«o»/?r<7/«(y [funt verba ejufdem BrtrK/Ti citantis res Eccleftas circa Sepalturam Cadavcris ; Crcfcitquc vis
concoidantesinTorcuIar.refoiut. i^i. n. lo. ) ta/emfuiJfevQ' hujus reflexionis,exeo, quia, quando, uc in praefentiad 65
luntatcmetiamrcfpeflufui corporis . unguetn verificatur , non eft fermo deSepultura, attenta-
Etexhisnulla reinanetn«ceffitas fedivagandi circaopti- tedata alicuiCadaveri, &in fpretutn particularis inhibi-
30 masqudlitates omnium Teftium e.Kadverfo adduflorum , tionis, laudabilis praxis magnorum Tribunalium iila c(t , 66
fuperlative comprobatasex atteftationibusroultaruin egre- ur ad evitandam humanorum clnerum vexa'ionem, nur-
giarum Perfonatum , fiequentantium Oratoria S. Mariae quam permittantex hurnariCadavera, fcd , prsevia decla-
in Vallicella, & P. Caravitae. Ego enimin illa fum credu- rationenullicatis humationis, refcribere folentpro folare-
litate, quoJiidem teltes nil aliud praEtendanc, quam dd. ftitutione Emolumentorum funeris , ut de praxi Sac Rcta
31 Confanguineos Defundti 3Equipara'-e omnibus illis infigni- videreefli«</. 41.««»». i. & feqq ■ apud Novar. Bu//.tr.Sc6z
bus, qualificatifque Pcrfonii Saecularibus , & Laicis , cu- praxiSacrarumCongre2at.<r/>«rf-4;7rofff//. de Jurib, C/cri:.
jufcumquefintqualitatis, {^tc\(iC3iUs.in Statuto C/cricind. fo/. zo.iTin Inflit. crirrtin./sb. z. tit.S. n. 38. Ex qua praxi
cap.^.§. zj.in addit. verf i?;>'c. Quoadmilfo, applicatur remanet manifefium ,qu6J eadem Tribunalia , nulla habi-
clara difpoiitiocjufdem Statuti, mandantis,add.efledfum taratione infiantiae haeredum , unice tefpiciunc prasjt^di-
nullamfidem eis adhibendamelfe, nuUa habita ratione il- cium illarum Ecdefiarum , in quibus Defundtus fepelifi
lorum qualicatis, & prasfumptionis e.scmplaris vitae , ex debebat.
5» eoforfan motivo ,quia, fipequos vitianulladeleftant , Nec dicatur, qu6d ad hasredes Dcfunili omni Jure ffi.
quos nulla potuit movere luxuria , nulla fubvertere avari- dlec procurare , uc illius nitida , clara,& invulnerabilis vo- Sj
lia, atTeftioadCaufamj&triumphandipruritus^fufpcftos luntas debitae exequucioni mandetur , nihilque magisex-
reddit , uc in fimili fcriptum reliquit D. Ambrof. in Luc. /ibr. pediri , quam Morientium voluncates exequi .
4. c. 4.(equutus/«row.2./><7r. 2. difccp-n ?/«/«. 8. Etin no- .«Refponfio fnimnonfobGllitin fafto, & non relevatin CS
fttispraEcifisterminis, quod ratione hujufmodi fufpicionis Jure.
53 nullafidespraEllanJafii PerfonaESacerdotali charadere in- Nonfubfifiit infadlo, quia de d. ciara & nitida volun-
fignitae gravi, doclae, ac.timorataE , qui in aliis materiis tatenullomodo conflat, non enim adducuntur teftesillius
magnam meretur tidem , benc probat Amoftazz.. de Cauf qualitatis, quaEprffcribitur in StatutoCIeri, & propterca
pits /ib.6.cap. i). num. 95. Et in terminis depofitionis Re- cbjecSum in hac parte non regit in failo , petitque princi- 69
, ligiolorum illatum Ecdcfiarum, inquibuspraetenditur ,de- pium , dum fupponitid , quod eft in quacftione , quodque
54 fundtumelcgifieSepulturam^quod illis dcferendum non fic nullatenus concludenter probatur, uteftet omnino necef-
inpraejudicium EcciefiaE Parochialis refolvic Sacr. Congreg. farium, non folum juxta literalem difpofitionemd. Statu-
ConciliiinMarftcen.JuriumParochialiumi^i.Janu.ini 16^)0. ti , fed etiam attento]\irecommuni ,ob duplicem ijlam s-
ad 4. dubtu}}] E^: \n terminis depofitionis Parochi , quod ei que convincentem rationem , quam,cu_muIatisconcordan- 70
55 nonfit_credcndiim(, quando illius depofitio refpicit favo- iibus,his verbis adducit Pij»/>mo/.'- ^/friy. 5. adnot. ^. num.
rempropriaEEcclcfia:refoIvit eadem5-C.Co»r;//;'/«Nefl'/»o- 55. CiitnSepuIturteelc^io fttfpecies uitimte voluntaf.s . ^
litayia i.,.Fcbruarii 1666. ad 1. dubium , ut vidcre elt apuj concernat preejudicium Ecclcjia Parochialis , quam adJucit
Monaccilin Form.to.i.tit.6.for}n.ii.n.z6. eciam Dian.coordinat. tom.S. tra&.S. df Cafibus pccurente, 7I
Qiiibus addituralia rcflexio, omniconfidcrationedigna , tonpor.mortis refolut. ii.inprinc.
56 ineoconfiftens, quod Jri/WttwC/fr/iwc.T/». 5. §. ^. mandat , Minus eadem refponfio relevac irt Jure quia praBtextu
ipfolmet hasredesDcfundi debere afterreParocho duoste- cxcquutionis volunratisDefundlinon polVuntheredesaddu-
lles fide dignos, & l*arocho non fufpedos; Quod digito ccrccxccptioncsdc Jure Tercii ,ex lupraanimadvctfis Ali-
oftendic,nonpolfe eofdcm feipfos inteftes], ctiamli eftcnt nulquefacere, utleges, loquentestavorc Ecdefurum, in 72
plufquamqualificati, exhibere, &icftimonium in propria quibus fepeiiii prarrenditur Cadavcr , detorqueantur ad
Caulatcrre; Tumquia daretur adlio, & paftio ineodem favorcm hairedum ,juxca animadverfapcr i.Vrrj.-.6 Vot.di-
lubjedio , quodomnibusjuribusrepugnatexaddudis.i Aof<» fi/! i6i./tti«.:.Gontrarium vetc^praEtenderc non cit procu-
57 in Bononien.Montis Butrii i6.Januarit 16^9. ^,Ho:que cor. rarccxcquutionem voiuntatis Defunib,dequ3 nonconftat 75
Molines, &difpofitioni ejufdem StatutiCleri ex diametro fed inrei veritatenihil aliuJeft ,quam infiftcrepro excquu-
advcrfatur : Tum etiam , quia onnibus in repropria diccndi tione voluntatis haEredum,cum probationibus, delumptis cx
^8 Tcftitnonium facultatem Jurafubmovcrunt : Sunt verba Te.v- eorum diclis , idque adverllis omnium Jurium difpofitioncm
tusinl.^.C.deTcftibus, cum concordantibusapud iJo/. </fc. eo quiaOppofitorcs in hic pirte non unam , led quatuor 74
4i5.?/.i3.for. B/f^. prstendunt tacere fiijuras, Teftium nimirum . Adoris, fcu
Addinius ulteriusaliud quidem feparatum motivum,ex fc Ecclcfi:c , HaEreJom , & Excquutorum teftamentariorum ,
59 etiam unict; confiJeratum fuperabundat aJ excludcndam quo nihilabfurdius, nilvc irration.ibilius.
contrariam prjctenfionem. Demcnfe Augulii 17:0. lccunJum prardiilla fivorc Ec-
Duaeenim inftantia; fiuntin contrari^Scriptura : Una clefisE judicatuin tuitab Auditore CarJ. Vicarii , qui tunc
proreintegrationc Ecclcfiae S. Maria:in Vallicella, quas temporiserat Abbas.Michacl Angelus Bcrti , JEqucdoClus, 75
60 afteriturindebite fpoliaia ; Obfervo autem , quod ncc ea- in his matcriis cxcrci;atus , ac pius JuJex , dum ha:c
deniEcclcfiaeft inCaufa, necab Oppoficore exhibctur il- imprimuntur Vicarius Gcncrilis Cardinal. RuK Epifco-
lius mandatum procurae ; Et proptcrca cadem concraria pi Ferarricn.
In hac
72
Difceptat. Ecclenaft. Dominici Urfay^s .
In hac Diicept. fit mentio Ecclefise Sanilae Mariae in
Vallicella PP. Congreg. Oratorii, vulgo Chiefa Nuova ,
jn qua, die z^. Maii i68g. folemni pompa pofitum fuit
Cadaver Chriitinae Alcxandras, Svecorum Reginascumfe-
quenti Infcriptione
Chrijlinie Mexandra
Cothorim , Svscorum , Fandalortmque
Keginee ,
Virtute, &Gefli!
Oriam
Stirpe, & Titnlis.
Clariori
In hac Ecclefia , qMam primiim invifem .
Sitmn prxdixerat ,
7<{ondet>oftt£, fed elatx .
Jufta perfolvimns .
Pro inteHigentia illorum Verborum fuam pradixerat ,
rotandum eft,qu6din ipfoprimoingreHuin Urbem ,poft-
quam vifitavit Vaticanam Bafilicam , le tranrtulit ad di-
iiam Ecclefiam Sari!a; Maria; in Vallicella , afferens ,
J^ueftafara la miaChiefa . Quod non permiflit f m.Inno-
nocentiusXII. uv colligitur ex fcquenci Infcriptione,quaE
legitur in ejufdem fepuichroomnium oculis espofito in ea-
dem Vaticana Bafilica .
Chrifiinx Svecorim Regiuts .
Oh ortodoxam B.eligionem ,
tAbdicato Hegno , ab]itnata. heereft,
Tic fufceptam ,
\Ac dele6i.i 'Romo'. Sede , eximik ctdtam ,
Monnnienf.nn ablnnocentio XH.inchoatum
Clemem XI. T. M. abfolvit .Anno 1 702,.
DISCEPTATIO VIII.
Calaritana.
I l^ T E i^
Capitulum Calaritanum .
£ T
Archiepifcopum ejufdem Civitatis.
A R G U M E N T U M.
Quando fubflineantr.r Ccnftira: , promnlgat.tfyie citatione ,
attenta notorieuitcfani , pro quofucrunt pronndgatx , &
quando dcbeati:/ Subjidium ch.i itativur,i .
TAlibus , taniifque laborar nullitatibus excommunica-
tionis fcnten-.ia contra Canonicos lata, ut meritdde
illa dici poflit, <\\ibA)iecinopinionecommuni.,-aut rulgi la-
hiis nomcn habcre fententiie mcrcatur , juxta aurea verba
Conc.Cien. Viennenfis , regiftrata in ClcmVafioralis de Sent.
1 &rejudic.ScanimavaCapt:rGratia>i.cap.6-^S.n.zi. infinc ■,
Proicdeqiiefupplicamusdcclarariiilasnonfubftineri , me-
diante negativa ad i. dub. refolutione .
Etciiimprima infanahilis nuliitas eiufjem cxcommuni-
cationispromanat cx dcfi.(.'li) citationis quas omnino prae-
cedere deliet cxcon->niunlcationis Sentcntiam, juxta Tcxt.
» in cap.SacrodeSehtent.'excommun. &inC/em. P.ijlora/is de
Scnt.& rcjudicat. &. obkivamCovar. inCap. Alwa Matcr ,
^.<).num 46- deSentcnt excom. Be/kt.Di(quiJC/eric.tit. de
Favoi. C/ericor. Canon. {». 4. num.^S. Dian.Oper. Mora/. tom-
5. tra8.z.deExcom.refo/ut.f<.num.z. <:} i Panimo/. dccif
g6.adnot. i. num.H.Fidp.in Prax. judic.cap.i. num. ,^S. Ro-
tadccx-iCnum i. cor.Burat. &dcc.iSo.num. 1 1.6" </a. 5 jj.
num.i. corivnDu»oz.jun.\i;dec.<^c)6.num 4. p^irr. 14. ubi ,
3 quoJ liujufmodinullitas cilincvitabilis, <:; c/cc.i-j~. num.
i^.par.\6.rcc.\ih\ , quod hic nulliias c(l talis naturac , uc
nunquam pollit rcmitti .
Sccundanullitas oriiur cx omimonc trinae Monitionis,
qu2 paritcr indifpenfabiliicr rcquiritur pro Cenfurarum
4 val.dite , juxta Tf.vr. apcrto.-: incapitit/. RcpTthenftbilis dc
Appe//at. cap.Conjlitutloncm dcScnt. c.\com.iif cap.Slatunmis
codcmtit. infexto, ubi G/o([. vcrbo Monitionem , ij verb.
Nontcncat, cgrcgicobfcrvat, \A flatutumfuiffc prcpicr E-
pifcopos . qui flatimexcommu>>icaba>.'t . Bonac. Oper. Moral.
tom. I . tit. de Cenfur. in comm:.n. difput. i . par. l.punff.<).pro-
pof. i.num. 9. (spunB. xopropof. 2. num. 3. Spere/. dec.^S.
num.^.Rido/phin.in Praxipar.x.cap. i^.num.z^i^. Fi//iuc. 5
Oper.Mora/.traff. 11 deCtnfur incomm. cap.S. ntmi. 225.
Marchant. in Tribun. Sacram. tom. 3. traff. 4. tit. i.feff.i.qu.
^. num.r-^.fo/. 83. Tanimo/. dec. 96. annot. numer.i. <if
feqq. 6" Cardin. de Luca in Mifce/l. Ecclef. difcurf 19.
Humer. 19.
Aliasexcommunicatio , tanquam praccipitanter lata, nul-
lateniis fubflinetur,juxta monitum Divi Hicr . reXau in Can.
Non inperpetuumxi^ quieft. ^. ihi : Mu/tiSacerdotum cu/pam 6
ze/o Dei fe pcrfequi profitentur , fed dum indifcrete hoc agi-
tur, Sacri/egiifacinus incurrunt , & dum prtecipites quafi ad
emendandumruunt , ipfi quoqv.e mu/tb magis in deterius ca-
dunt , ubi C/ojf. vcrb. Et dumpreecipites , ait : Judices non
erunt pracipHes adexcommuntcandum,iniquitas enim omnia
prcecipitat , virtus autem/entaefl ,& omniumpercun&airix , 7
& Div Gregor.iib iz. Epift. epift. 26. ibi : Frcquentermt ad-
movifl~evosrecolo,ut in proferenda Sententia efle priecipites
7!ul/aten:is debeatis .
Nec fubfiflit , quod attenta notorietare delifti , feu inobc-
dientiae , neque citatio neque Monitioerant necelTarije .
Termini fiquidem notorietatisdeIidi,nec etiam a remo-
tidimisapplicari poffunt nolfrocafui; Tumquia nulla prx-
cefreratdeclara'oria,aflrertumnororiumcanonizans , quae 8
ad hoc ut non fit fervandus ordo judiriarius falcem de com-
muni confuetudineomnino praerequiritur ,e^ratione ,quia
multa dicuntur notoria, quas talianon funt,utad remob-
fervanc Dec. in cap. Pervcnit num.T^. de AppeZ/at.Ca/derin.in
Cap. Vcftranum ^■j-de '^ ohab.C/eric.& JVfK/zfr. ibique Fagn. 9
7ium.^%.infine ,if num.q6.vihi admonet Judices , ut in hu-
jufmodi nocoriis cauteambulent, ne finimis properent,fe
ipfos involvant, quod advertcrat priiis C/ar.in Praxi_^.fin.
qu.eft.^. numS. ubi teftatur decommuni opinione, inpra-
xi recepta, Menoch. de .Arbitr.caf. s-]z.fiion.z\. Baron. de
Citat.tom. 3. inadnot. ad queeft. 18. Capyc. Latr.dec. 167
vum. ^z. 6" Pignate//,confu/.\'i. num.71. tom.6. &confu/. 10
49. num. 10.13. ^i^ig. <5c ferc per iot.ro?». 9. Tumctiam,
quia Monitorium , 'feu Mandatum nullam facicbatfpecia-
lem mentionem Dignitatis Decanalis , fed diredum erat
adCapitukim,& Canonicos proindeque idemDecanusin
illo nullatenus comprehendebatur, exaddufiisper Go«:<r/.
adRegul.?,. Cance//.g/cfl'.^. num. ;6. 'irfcqq.i& Rot.decif. il
^gd.num. ^.par.j^. &dcc. 237. ru.zi.p.^rt. 16. 'riff. Etcon-
lequenter inapplicabiles funt rermini deliili , leu notoriac
inobedientiaereipedu illiuspraecepti , inquoquis non com-
prehenditur , ut de le paret.Tum demum, quia idem-Man-
datum direiSum in univerfum Capiculum, cumfolaprae-
fervativa jurium , Canonicis competentium adimpletum
punftualiter fuit , mediante afTiftentia illorum Canonico.
rum , quidie , qua Mandatum fuit intimacum, Choro in-
terfueranc; Ncqueenim idem Mandatum mapjs grftabnc
eoldem Canonicos , quhm ipfamet obligatio iniercllendi
Choro , aqua multis de caufis excufantur Canonici , ex
relatis h. Barbofde Poteft. Epifc par. 7,.a/leg. «i^ n. 89- Pax
~ ~ -o/. in Prax. 12
.par.6.c.-j
tJ.^.&fcqq.
Si aurem omnes hae animadverfiones fufficcrcnt ad exclu-
dendumin fubftantia omne delidtum , muitomagislupcra-
bundantad excludendam qualitaicm dcliifi notorii , quae 15
tunc folum ptobatadicitur , quando idcnuleli(I.lum , noto-
rictas nullo velaminc valent of^ufcari, Fagn.incap. Vtftra
num.^6. in fincdrCohab. Cleric & Afi//;.r. ubi , quod tunc I4
notorium dicitur excufationcm non habcrc, quando, ci-
tatoRcopcr Juidcem ,cognitum , & dcclaratnm fuit, cri-
meneffe nototium ,quod ohlervavcrat ctiam C/ar. tcftans
de opinionc communi,& rccepta in fua Prd.v/cr/w. §.^/;.^.
9./1U///. 8 infinc, ibiquc Baiard- /// <r</»i'«r. //•(///. 8. ubi,quda ij
ha:c communisopinii) in duplicitanium cafu limitationem
admittit .Primoicilicetin notorio i.xiW permancniis, & fc-
cundo in notorio , commilfa coram Judicc pro Tribunali 16
lcdenic ,Sikir.dcCcnfur.difp. i fcf/.\^.vcrf.^uod intentic].
Mcnoih.dc Arbitr.caf 541. num.zo. Scacc dcjudic/ib. t.c.
l6.num.ii.Ubcri. dcCitat cap.S.num.zu. Capyc Latr.dec.
\b-j.num. ^4. i; >y lom 1.& Pignatcl. conful. \i num.T\.to.6.
ubi , qu6d, probatodcliilo , non llatim (cquitur notorie-
tas incxcufabiris,qu6dqueadhunc cflfeflum , ncdiim con- 17
llarc debctdcdcliilo, &:dcnotorictatc, fcdctiarride illius
incxcofabilitatc , & quidcm non cxtr.i;udicialitcr , & cx
tcltibusad parpctuam , fcd lcr. fcr. cxaminatis , ur poft mul-
tosAu-
Jordan.var. /ucub./i.xo. tit. 40. //. 5 ; . &feqq.Ze(o/.
verb. Refidentia f . 7. <3 Antone//, dejur. Cicr./ib.i.j
Tom. IV. Pars I. Difceptatio VIII.
73
tos Authores,quos rffert,&fequitur , concludit Fagnan.
ind.cap.Veflran.ioj. de Cohabit.Cler.&Mulier. afferens ,
hancefrecommunemopinionem.
EtinfortioribusterminisnotoriifadU permanentis » hoc
eftretentionis, & exiftentiae Baldacchinifixicontranotlf-
jS fimadecretaSac.Congr. Rituum, impreflTaapud Panimol.
rfff. 30. nullas declarandocenfuras, latasab Epifcopo Bur-
giSepulchri, rdolvh Cong. Epifc. in NuUtus Burgi S. Se-
jff pulchri zj. Febr. 1701. ut videreeftin tom. i. difceptat. 16.
par. I.
Advertendo praecipue, quodaflfertum notoriumnonerat
fafti permanentis, fed fadti tranfeuntis , quo cafu for-
liils proceduntfuprafirmata, ut ampliando obfervant In-
jo noc i» cap. Cttm dileHus verf. Dicitur de Purgat. Canon.Cal-
der.in cap.Veftranum. i^S. deCo/j.^bit. C/eric O Mulier Jo;
Andr. in Add. ad Specul. lit. deiiot. Crim. §-Jam dc notorio ,
%'erb.Textus quoque Mafcard.de Prob. concluf.ioi. num. i^.
21 Sperel. dec. 48. nutn. ii-^if ^s.Farin. queefl. zi. num.f-^- Pi-
gnatell.conful.x-j. num. 68. to.6.& conful-^i^. numer. 18. to-
9. ubi, qudd jn notorio faiti tranfeuntis requiritur plena
probatio,quodque valdeutileelt ,ut}udexin principiode-
claret , faftum elfe notorium,& qu6d refpettu hujus conclu
iionis nemo contradicit .
Quibusadditur,qudd etiamli, permodura infubfiftcntis
hypothefis, admittereturnotorictasdeliiSi,quod abfo!ute
regatur , adhuc nuilitas Cenfurarum effet inexcufabilis ,
quia Archiepifcopus non procefljt contra ipfum,tanquam
pro delido notorio, & de fadlo tuendo propriam jurifdi-
j2 ttionem, juxta terminos Textus in cap. DileSlo de Senten.
Excom.in6.8c animadverfa peiRicciuL deJur.Perfon.lib.
^.cap. 61. anutn: i. fed procelTit judicialiter ad inltantiam
rimirum fui Promotoris Fifcalis , & praeocuiis habcndo
ea,quaEex Adtislibiconftareafferuit, quae omniaconcur-
fum trium perfonarum compleftentia, nempe Adtoris ,
Rei, &Jndicis , modum judicialem indicant , &compro-
bant, ut in pundlo noftricafusfirmavit Rot dec.izi.num.
iz. par.i^.rec.Scgznet3,Vnct dec. 178. num. i.par.i^.rec.
sj Proindeque etiamlS eidem Archiepifcopo permiflum fuil-
fet procedere nonfervatisfervandis, dSctanquam circade-
lidtum notorium jfemper patenseffet Cenfurarum nuilitas
exquo eodem modo non proceflit , atqueapplicaretur le-
gula, quodpotuino!ui.,quodvo!uiadimplere «f^Hir^i, dequa
Rot. decz^t.num. I9. piir. 19. w. Cum qua , nuiias dc-cia-
24 randocenfuras per Epiicopum inflidtas proceflum fuit ab
hac Sac. Congr. in Laudcn. Cenfur. 4. Sept. 1 700.6" in d.Nui-
z') lius BurgiS.SepidchriziFebr. 1701. ab illa Epiicop. & Re-
guiar.ut videieeft in/9w.s./>tfr. I. difcep. 15. &par. z.\di-
fcep-is
Tertianullitasprovenit ex defedtu Jurifdldionis , quae
pariter iplb Jure reddidit excommunicationem nullam cap.
26 cum adquorundam ubi G/oJf. verb. Non tenere de Exceff. Pr<e/.
Rot.dec.Sl- pertot.coramCoccin. ubiex hoc defeitu Jurif-
didtionis declaratofuit nulla fimilis Sententia Venetiaruui
Nuncii , & dec- 96num. lypar. 19. w. & refolvit pariter
27 Congr. Epifc. in mox citata Nui/ius Burgi S. Sepu.chri ,
Sine Jurifdidlione enim numquam poteft fubfiftere judi-
cium, juxta dodrinam D. Thom-i.z.q. 60. artic. z.mcor-
porc', ubiadrem obfervat ,qu6d ad judicium tria indifpen-
fabiliter concurrere debent , jurifdidtio nimirum judican-
tis,juftitia, & prudentia ,qu6dque etiam uno ex iftisde-
a8 ficientejudicium femper dicatur infubfiftensdeficientefci-
licet jurifdidione ,quia ufurpatum , non concurrentibiis ve-
ro Juftitia , & prudentia , quia perverfum , & temerarium ,
& Fagn.in cap. Non potefi n.€.de Sent.if\rcmd.
Ifteautcm Jurifdidtionisdefedus fuperlative probaturex
eo , quod in fuiniinatione controverfarum Cenfurarum
Arcliiepifcopusproceflitabfque Adiuudlis, quandotimex
29 ipeciali refolutione hujus SacCong.quae vim legis habet ex
animadverfisperF^rgffrt/j incap.^uoniamnutn.g.deConftit.
Rajnaud.inHeteroclyt. Pietat. tom.i6. fe&.i- punH. i^. de
30 Matrim. num. 1 z . Pafquaiig. qu^ft. morai. centur. 1 . cap.b i./i.
4.&Rot. dec.y. n.^.poft Antonel. dejur. Cler.
Qu^mexcjusindividualiobligationedatain Summ. non
]I poteratcontraCanonicos abique Adjundlis proccderc ; In
. i/Iisfiquidemcafibus, in quibus jurifdidtio pluribus cit at-
tributa,nonpoteft unusexcifdem abfqucevidentinullitate
proccdere, & multdminus ad Sententiam , fcu Ccnfuras
devcnirec<7;>. Prudcntia\ih\ G/oJf-verb. Tcncatur,iicap.Cum
M Caufa deOipc.dciegat .<3 cap. Cuinpiures eodem titulo ieg. Sl
veni y&ieg. Duo ex tribusff. dc Rcjudicata Hoftienf iy c.tp.lr-
refragabili §. E.\cejfus vn-l) Et babentdeOftic. ordin.Vaicn-
^iiel.confii,iS4..numer.^9. tom. i. S.irao de Adjun^is quiefi.
5. numer.H. & Barbof adConci!. fejf. 15. de Reform. cap.
■j.num.iH. ubiquodgeftainhiscircumftantiis perfolumh-
pifcopum funtnullaipfojure.
Non minCts clara tft injuftitia ejufdem Sententiae , quia ad
illam nui.atenus devenire poterat Archiepilcopus, dum alia
viahoceft per muldtas, vci per pignorumcaptior.em vd per jj
perfonarum diftridtionem , & fimilia , poterar ad execu-
tionem Conci! TridfcJf.z^.deRcfcrm.cap. ?.ibi. rnCaufis
verojudicialibusmandaturomnibus Ecciefiafticis Judicibus , ^^
cujufcumque dignitatis exiftant , ut quandocumque executio
rcalis , vei perfonaiis in quaiibct partejudiciipropria authori-
tateabipfis fieri poterit .abfiineant fe , tam in procedendo ,
quam definiendo a Cenfuris Ecciefiafticis , & infra . J» Caufis
quoquecriminaiibus yubi exccuiio realis , vei pcrfonaiis , utj^u-
pra .ifieripoterit i erit a cenfuvis abflinendum , & obfervar.c
Pac.J ordan. var. lucubrat. lib. i;.tit. i^.patt. 5. ». 189. Da- jy
niei.de Nobiiib. difpu. 54. »• i^Raynald.tom. i.^.g. »u.~r.
Ubiquodexcommunicationonnifi in fubfidium,&in defe-
dtumaliarum poenarum venirimponenda,& refert ita plu-
riesdecifum ,Sc Rot. dec-^z. num. t.cor.Anfaid. ubiquodex-
communicatioeft fubfidiarumteIum,quo Ecciefia,tanquam
benigna Mater , omni aiio medicamine defperato , erit
inobedientes,«if /» Alo«^y7fr/if». M<7;r y Junii \6i}!). §. Ra- \6
t!Ocor.Card.Caprara,ubiy quod quando per rouldtas , pcr
pignorum captionem , per diftridionem pejfonarum ,&c.
poteft effe confultum exequutioni alicujus prafcepti , non
eft ad e.xcommunicationis fenrentiam deveniendum .
Certiusquia Archiepifcopus de fadto eandem viam c'e-
geratmediante comminatione pcErE fc.5cc.adverf1.sCa-
pitulum , & fc 2CO. conti a finguios Canoniccs , unde co mi-
rrusdevenire poterat eodem tempore ad excommunicatio- 37
ctmGlof-in cap. DileSioverb.Propter hoc de Sent. excornm.
in 6- ibiquc Barbof. num. 2- Ricciui dejur.perfon. iib. 4. cap.
6z. jub num. 1. & Card. de Luc.in MiJ'ce/i. Ecc/ef difc i^j.n.y. 58
tierf In tertio , ir dejudic. difc 9. num. 50- & recedendo i
reiblutione praecedenter capta , refolvit hjEcSacr. Concr. /«
Laudcn.Cenfur.^. Septcmb. i-jco. de qua inro»».r.^<jr 1. dt-
fcept. 15-
Abfqueeo, quodfubfiftat praetextus turbatae JurifJidiio-
nis relpedtu Archiepifcopi , & confequentcr iricunus cx-
communicationem jcontentam in BuIIaCcenae . Ifta cnim 39
locum habct contra afurpantes Ecclefiafticam JurifdiCtio-
nem auihoritate laicali, non autemquando quis pia? endit
fenonteneri parere praeqppto , ut bene oblervant A/phonf. •-•o
de Leon. de Ojfic Cappe//an.rcco/l. 6. num. 86 i.Duard. dc Bul
C<£n.cap.z-,.qudcfl z.num. i^^.Pignatc/.confu/.^^.n.t^to ?.
Card. de Luc tn Mif Ecc/ef. difc 19 n.S.if 7. ubi qi:6d i:a rc-
fol vit Cong.Imm. & Rayna/d. tom. i .fupplet- i.adcii.n ;8.
&refolvit haecSac.Cong. in Lauden.Ccnf 4. Scpretr.b \~co.
&Congr, Epifc- in diffa Nu/.'ius Burgi S.Sepu/chri zi. Fetr. 41
l699.de quibusfupra.
Rationemadducit Pignatcl.cenful. i5. n. ^9 dffcquen.to-
6. quia fcilicet non dicitur Jurifdidlionem Judicis turbare 41
ille,qui jufta creduliiate dud^us turbativum adtum facit
pro aliquofuo Jure confervando, atquecefTat dolus ,quod-
queadcftedtum revocationisCenfurarum in hiscalibusfuf-
ficit foiacredulitas boivi Juris,& n. 6;. refert, i;a decifum
iCongr. Imm. in Faventina Cenfur. 5. Apri/rs 1661. quz
Centuras inflidtas vigoreC<7?; i^.Bally in Ccena^Domini 4J
contra Bagnacaballenfes obnotoriam Rebellioncm .\ fuo
Epifcopo, declaravitnon fubftineri , propterjuftameorum
exemptionis^ Jurifdidtionc Epifcopi credulitatem , quam
habere potueruntex Literis Legati Fcrraricnfis, cuiusju-
rifdidtioni fubiiclebaniur ; Cumque agatur de pcenarum 44
incuilu, nedum quacl bet iufta, crudelitas,fed ctiam cau-
fa minus jufta ,im6f3tua,'& beftialiSjUt loi^uuniur IXiilo-
res, iiifticitad illarum incurlum cvitandum, utoblcrvac
Card.de Luc.difc 57 n.j.& de Fideicdifci S4.i'u. i.V dec.
160. n.i i.cor.Ottob.& dec. izo.nuin. i^.par.xi^.riC.&in Ro-
wana^feuPortuen loJan.i^^S. f. j^uontjmcor.Olmo,ifiH
Hort.tna Sj/varum 10. Af. rr//> cji.j'dcm anni ^ Opitulatur ,cor.
Muto .
Confidcrando praefertim naturam poensr excommunica-
tionis,quam graviflimam ,&omnium aiiarum , apud £r-
clcfiam cxiltentium inaximam , mcrito appellat Meio.h. 4;
dc .4rbitr.caj'.s 16. num.i.<:f i.Grjti.t». c j;i.w. 71''. P.in:m.
dec.96. adnot. [.n.i.&^.&Rot dci.^96 num 4. par.\^.& dcc. 48
zyj.n.iii.par.i6.rec. Undcc6magisrcquirit oolum inrxcu-
fabilem,&politivumcentemptum, atquetaciliusadmittitur
pro illiuscvitationc omniscolorata,proSab:lis , & verili-
niiiiscaufa,bene JJor. <jlv.i67./)jr 19 rec uSi quoJ funda- 47
mentuoi cxcommuDicationis ctl concumacia in contem-
pium
74
Difcept. Ecclefiaft:. Dominici Urfayas;
ptum Ciaviuni , qnodque contumax dici non.'poteft ilie ,
quiex rationabili cauffi motus fuit ad rton obediendum E-
pifcopo .
Ex quibuspromanat negativa refolutio 3,& ^. dub. Po-
fitaenim nullitateCenfurarum , ejufdemquenullitatisno-
48 tificatione,& publicatione, nedum Caufa ad Superiorem
fuitdevoluta ; Scd fufpenfus remanfit excommunicationis
effeduSjUt dirtingucndoobfervant in cap.per tiias de Sent sij
49 re judic Abb. num. i.Butr.num.i^.&Fagn.n.ii) Vgolin, de
Cenfur. dub. 4. c. 1 4. ^.18. Sayr. eodem traii.Hb. i . fell. 16. nu.
j^7,.hayman inTheolog.moral.tracl.'). par i.cap.6 num.2.&
Tignatel.conful. 19. «.44 tom.6. Imoceffavit etiam in Popu-
3o omnis praetextiis fcandaii , dum notoria erat , & eft in Ci-
vitateobligatio Archiepifcopi,non procedendi contraCa-
ronicos abfque.Adjunftis , innixa individuali refolutioni
hujus Sacr. Congr. Et confequenter nullus figurari poteft
contemptus nuilaque temeritas, quaeomnind neceftariaeft
adincurrendam irreguiaritatem obaffiftentiam divinis Of-
ficiis, vel praeftita.m, vel permifTam juxta Tex.in can non
50 debet \\ quaft.-*,. Atqueattentisnotificationc, &publica-
tionenuilitatis Ceniurarum , licit^ Decanusinterfuit , &
Canoniciei permileruntafliftentiam divinis Officiis , abf-
queullo irreguiaritatis incurfu , juxta communem Theo-
logorum ,& Canoniftarum opinionem,dequa Qloff. incap,
51 foktverb.In offciis deSent. excom, Cajet. i.z.qu. •jo.artic <\.
adz. ubi , qod ficuti leges iniquae non funt leges , fed ieguin
Corruptiones,ita nec iniquum judicium , necinjufta fenten-
5^ tiavimhabent obWgauvam Pahidan.in :^. Sent. di^in(ff.\8.
quicft. i.cohim. 3. ibi ; ^uando ergo Sapientibus ''otum eft ,
fententi.^m ejfe nuUam, quamvis apudVulgus nefciatur , po-
teft homo nonfcrvareeam inocculto ., fed in publicodebetfer-
"vafe quoufque fcand.jlum rationabiliter fedaverit , ut jficut
alsquis pubtice excommunicatur , 6* denunciatur ita exad-
zierfo ipfe publicet Caufam quando fententianon valet,pu-
ta appellationem, vel aliam juftam caufam , quofa^o, am-
p/ius non eft fcandalv.m Pupiliorum . Sed Pharifeorum , un-
dc efl contemnendumGabr.Biei.i:i ^.Sent.difl.iS.q.z. colum.
1 1. ibi ; Sivcro excommunicatio fuerit nullaob defeSumJu-
^3 rifdi^ionis fuper excommuntcr.tumfimpticiteei , ^elin illo ca-
fu.quefcrtur cxcommunicatio , ifc.tunc non oportet eam ti-
rnere , nec pjo excommunicato genere vitando communionem
Sacramentorum , & hominum, quoniam qubd non efl , non
oportet timere , fed cum fententiaeft nuHa , jam non efl ex-
cemmunic.nio, neque quoad Deum ., neque quoad Ecckftam,
quia fecundiim vcrita.em nullam fententiamjuris incurrit ,
quifenie.itiam, quee nuHa eft , non c:ftodit y Timendata-
mcnefl non fententia , fed fcandalum 1'opuli vuharis , ne-
54 fcientis , fcntentiam effe nuUam , undeftquis pubifceexcom-
municatur , & denunciatur nulliter , exadverfopublicefvf-
fkienter ipfe caufam , pro qua fenteniia efl irrita , quofa61o
non pareat fententiie , & fi aliquis tunc fcandalizetur non
efl fcandalum VuftUerum , fed Pharifeorumfecundiitnregulam
^5 Chrifli, Matth. 1 j. coniemnendum D. Antenin. inSumm. ?.
par.tit.i^.cap 73. Joann. Major. in^fent. difl. \%.qutefl.
z.colum.i.Sylvcflr. in Summ. verb. Excomm. 2. num.\ Bac-
chon.in 4. Scnt difl.\i5. qua-fl. i. num :./o/. 131. Vafquez
in 3. par.D. Thom.n.traB. de Excomm- dub.w. numcr. 2.
Beja Caf.confctit. d: Excomm. num.^. fo/.^iS. Bord.con-
56 tr.mera/.tit. dclnjufl. & nu//it. excomm. contr. 12. pcr tot.
Covar. in cap. A/r/.a Matcr par. 1 .^.j. pertot. & fignanter
mm. 5. vcrj. C^f/fr/^wubi quoil hoccft verum etiamfi quis
cum fcandalocelebraret relpe(^u irregularitaiis, quidquid
fit quoad peccatum , & adducit illam rationem , quod in
his cafibus poena irregularitatis non oritur k fcandaio ,
fed ab excommunicationc, quac, attenta illius nullitate ,
pr^fupponitur non adefte , Novar. in cap.Citm contingat
57 f#/.i dc Refcrip. Imo/. in cap. Adpra-fentiumde Appc//.\b\-
que etiam Dec.Franch & Prtcpofit. Gratian.difccp.6^^.n.
20. Mirand tom.i. qud:fl. 35. art, 14. qutefl. 3. Medin. de
Reflit. qutcfl. ii. Menoch.de Arbitr. caf. 54». pcr tot. & ii-
gnanter ««»w. ?3.(if 34.ubi, qutid hocomnium conlenfure-
ceptum c(lSa/zed inaddit. ad Diaz.in PraxiCrim Can./it.
Apag. J08. verf EflenimCordub. Cafconfc. qu<rfl. 14:. in
fine,Uutticr.can.q.iib.i.t>t.4.n.i6 & n.uWx panter tefta-
tufjhocomnium confcnfuifte tccepium Sayr dcCenfur./ib.
cap.i6. in fin. Ange/. in Summ.verb Excommur.icatio $.j,. «.3.
vcr. jQuodficontinct, Dun. oper. mora/. tom. ?. tra^.i.refo/.ij,
58 infine, ^•i^. /liTro/. ubi in fincoblcrvat ,ad hunccHtaum
fatis eftc , quodSapicntcshabeantcxcommunicatlonislcn-
tentiam pro nulla , ncque ncfcrTc fit , ut Vulgus iia ju-
dicct Turian.deCenfur.ltb.x.difp.iQ. numer. l.ubi, qu6d
omnej»atcr.tur,cxconjmunicationem nullamnullura pro-
ducere effeaum Ludovic. Mexia ad /eg.Reg.Toiet. tit. deles
propries yrentas de-osconfciospar. $.fundam. 2.num. 28. <if
fcq.uhi, quod fententia nullanullum Jus tribuic, & quod
nulliter fadumeft,noncenfetur faiSum /forW. de Cenfur. 59
incomm.difficul.2:^.num.xo^ ubiquodhoceft verum, etiamfi
quisceiebraret cum fcandalo, quia licet teneaturabftinere,
ad id tamcn non cogitur vi cenfurae Thefaur. de Pcen. Ecc/ef. €0
Verb. Cenfura cap. 11. Tambur. Oper Moral. lib. lo. tit. de
Irreg.traH.i^.cap. 14. %.l.num.2.Cartar deci^.pertot.Lott.
deRebcnef.iib. i.qu^fl. i^^.num.io^.&Rodoer.in Addit.ad
Donat. Anton. de Marin.cap. ii^.pertot.uhi nwn.6. referc
& fequitur D. Auguftinum dicentcm ; SpiritusSanHus per
qucm omnes iigamur , &fo/vimur , non regu/at vificu/a excom- 6t
rnunicationis ,\iuxtah0minum (idefl Epifcoporum arbitrium J
fedfecunditm Deijudicium.fcrutinans menta uniufcuiufque ex
operibus eorum, &n. 14. declarando verba illa Divi Cire-
gorii ; Sententia Paflora/isfivijufla ^fiveinjufltf timenda eft ,
quajnullatenus comptehendunt fenientiam nuIJapi , qua- 6t
lisetiameft illa , dequaagimus, fubdit ex ecdem D. Au-
gui^.Spiritus Sanilus habitans in SanB^s , non permittit imme-
ri tiim cis ingcri pacnam , fcd eamfo/vit , ^dimittit Co/umba'.
Sc pn0is«. .. icy!oh3veratMafo/.deIrregu/ar./ib. l.cap. ii. 63
»«w.i6. contrarium afterentem,advertcndo, loquutumfuif-
fe contracommunem fentemiatn omnium Theologorum,
& Canoniftarum .
Quam pro veritateconfultus fequutusfuit Card. de Luc.
de benefic.diJc.y4.pertot.lk.{ign3mern. 9. uhi , quod quando
nonhaberemus pur!iluales authoritates, hoc determinan-
Kcs , quarum tamen vix unam citat , id extra omne dubium 64
ponerent Juris principiageneralia, ipfaque rationaturalia,
aEquivalenslegi,quiafcilicet non entis nullas funt qualita-
les , quodque licet ille , qui cenfuratusafuo Superiorecc-
lebrat , dignus fit aliqua puniiione , quando agitur de
facto dubio, eo quia non debet Cc facere Judicem in Cau- 6s
fa propria , ad efteitum tamen gravis posnas irregularita-
tis, id non procedit,praecipuequando Cenlurarum nulli-
taseft notoria,ut in noftrocafu verificatur.
Et in terminisrefoIvitCongr. Epifcop. excufandoab ir-
regularitatis incurfu Abbatemexemptum , qui poft notifi- 66
cationemnuliitatisexcommunication s, contraeum latae,
publice , & palam per fpatium duor. annorum , tam priva-
tim , quam folemniter femper celebraverat incitataNu/'
iius BurgiS. Sepuichri de qua fupra .
Cujuscommuniftims conclufionis ratioeaeft, qniaex-
communicationulia nullumproduciteffcdtum , nec quoad 67
Deum, necquoad Ecclefiam, juxta Text. iittcraies in can.
Cuicft,&can Nondebet w.qu-ifl.^.Scpfxiet fupracitatos, 68
advertunt Avil.deCenfur. par.2.c.6.difp.i. dub. i.antefi-
nemSayr.eodemtrafl.iib. i. cap.ib.n. 112. Guttier. Canon. q.
iib.2.c.4.n.S6.<ifSpcre/.dec.iiS.n. ji.
Negative demum videtur relolvendum 4. dub. dum at-
tenta opulentia Menfae Archiepifcopalisnyii eiHocusexa-
dtioni fubfidii Charitativi , ut leferendo rcfolutiones hu- €9
jus Sacr.Congr. obfervant Fagnan.in Cap Pratcrea n. 3^.
Nepree/.vic fuas Garz. de Bcne:^,c.par.i.cap.i.n. 77. Barb.de
Potcflat. Epifc par. 3 . aiiegat. 87. num. 3. ubi, qut>d ficut i fub-
iidiaria aitiodatur, quando deficit propria, itaSubfidium
charitativum peti poteft lunc , quando rcdditus propriat
Ecclefiae non fufficiunt pro onenbus incumbeniibus Bei-
/encin.deCharit.fubfid.qutcft. 14. in princ Be/iet- dfquif.
C/eric.par.\.tit. deC/eric.debit.§.M. num.C- ubi ad inftar 70
eorum,qucidnoiant Doitores de Principibus Laicis , qui
Subdiiis onera imponercnequeunt , quando ipli cx proprio
illa ferre poftunt, oblervat ,qutid eodemmodo Epifcopus
tunccharitativum Subfidium petit,c^uandoex fuo proprio,
vel perfcnon poteft fatisfacerc, nifi laie Sublidiumchati-
tativum peiat .
Inomnem vcr6 cafum adverterefupplicamu$,qu6d Ar-
chicpilcopus Salalitanuseft etiam Epifcopus Ecclefienfis,
ubi pariicrfimilc charitativum Subfidium vcl cxegit , vel
exigcre intendit , & proindc fcmper cxcclliva dicitur ta- 71
xatio cjufdcm pro noltro Archicpifcopatu in quantiratc
petiarum joo8. ex quo fumma , per ipfum in cxpeditio-
nc Bullarum crogata, non excedit fummam fc ioio. iqua
commcnfuratur quantitas charitativi Sublidii ,utadvertunt 7»
Barbof deJur.Ecc/eflib. ^.f.i..».»^. & de Poteft.Epifc
par. ^.a//cg Sj n.i.9.Bc//enc. de Subfi'd.char.qu^fl.9- f^ ""■
B://ctt. difqulfit.C/ericpar. i.titu/. de Cler. dcbitor. $. 12.
fubnurH./\.iT Antone/I.de Jurib.Cierlc /tb.i. pari- 5- <"'7-
num. 4J. r r L • f
Dic 26. Novembris 1701. propofiu Ciufa fub infra-
fcriptis quaiuor dubiis in Congrcgat. Concilii > rcfpo- 73
lum
1
Tom. IV. Pars I. Difceptatio IX.
75
i
fum fult : Dilata& Epifcopus Albcren,procedat adulteriora .
I. An Ci^iifuric promulgatce contra Dominum Decanum
fuftiiteantur .
II. An idem Decanus ob ajftftentiam pr,eftitam Divinis Offi-
ciis pofi latas Contra eum Cenfuras , remanferit IrreguUrit .
III. AnCapitulum Calaritnnum ob permtjfam ajfifientiam
■ Decanifupr-.di^i, pofi lctasdi&asCenfuras , inChoro, &
■ Trocejftonibus remanferit Interdi&um .
IV. An licuerit Rcverendifs.D. ArcbiepifcopoexigereSub-
fidtum charitativum in fimma 5008. petiarum Hijpania in
DiaeCeJiCalaritana ?
DISCEPTATIO IX.
Januen, Diftributionis Eleemofynarum .
T" 21 0
Archiepircopo .
C V M
Canonicis .
A R G Lt M E N T U M.
Dtfiribntio Elcemofynariim , qna collignntm- occafione par-
ticidaris JtibiUi , & aliarum oUationum , qux futnt
Ecclefiis , ad quera fpe^eut . Epifcopus , procedens con-
tra Canonicos e.x informat.i confcientia , quando tenea-
tur caufam exprimere.
PRo evirandis asqtiivocis circa refolutionem dubii ; Ad
quemfpe^averit adminiftratio , feu diftributio eleemofy-
1 narum , quie fuerunt reliilie a pietate Fidelium occafione
Jubiiasi a SS. D. N. indidli profelicigubernio initio fui glo-
riofi Pontiiicatus.
Prsemicco, quod nimlsextranei funttermini illi, dequi-
bus loquuntur DD. in examine quasftionis ; ^i» fpeflent
3- ad Epijcopum , •vcl potiiis ad Parochum , <vel Canonicos >
oblationes illte, queefi::nt miracutofis /maginibus , inali:}ua
Ecclefia exiftenttbus , quam egregie i.!e more traitant Fagn.in
cap. Pafioralis a num,i^.de Hi< , queC fiuntii Pr,elatis Lotter.
3 dere Benefic. lib.i.quafi.ic.iinum.io. MareJcott.Far.Refo-
lut.libi. c.ip.iz. Ameft. de Cuuf t}iislib\. cap.l. a num.z^.
Rot cor. Pamphil. decif.zjz- ibique adden. num.6. 6" cor. Mer-
iin.dec-^^-j.ni m.z.&per tot.Sc \am:Z.ml,ad Statut Favent.
tom.\,xubriC.z\. lib.^. ».•.-.►«. •j6. ufque ui num.-]6. &Torr. de
PaSi.futur. iucce_!fion. lib.J,.cap.\.a num : ^i.ufquead w.z j 3.
Quia praEfensqusefbio rotoCoelodiltat a didageneraliin-
fpe<Ltione, quam tracftant prx-fari Authores; Sumuscnimin
4 terminisEIeemofynariim, i;ri(?:t;, iSc pra;ciseJiS.imm.{Pon-
tificibus occafijne particularis Jubila"! applicandis, &ero-
gandisPerienismlfefioiiibus, feuPaupcnbus, jny.taverba,
quibusutifo'c;u Sum;ii. Pomtirices, &quibusinfpecieufus
5 fuitSS. D. N. iiiBuila Indiflionisdidi Jubilasi , ibi .• Pec-
cata fua confejfi , SS.Euchariftiie Sacrawentumifc. reveren-
ter fumpferint , ac Pauperibus aliquam Eleemofynam , prout
iinicuique fu^^.ret dcvo! 10 , erogaverint&c. & ibi : SS. Com-
6 munionc refeiitfue-: it, & Pauperibus aliquam Eleemofynam,
ut pramittitur erogaverint.
ExquiLus patet, quAd fumus in tcrminis Eleemofyna-
7 rum , deftinatarum , & applicatarum, tam iSum. Pon-
tifice, illasiujungente, qukm ipiis Benefaitoribus feuni-
formantibusinhac paitcclarae voluntatie)ufdem Suni.PoU'
tificis, iliasfacientibus, infpecie, & prascisePetfonispau-
pcribusnonautemcumarbitrio, & liberiateillas applicandi
SacriltiaeCanonicorum. Inquibuscircumiiantiis, &termi-
nisomncsDD c^^ncordant, qu6.I circa iiiasnuliumomnino
8 JushabenrCapitulum, Parociius, Redor , &fub quocum-
quealio nomincadminiflrans Ecclefiam illam , in qua eaedcni
Eleemofynae coUiguntur, utin fpecicoblervant Barbof.in
^canon. jQ^iii Sacerdotes num.^.catif i o. quaft. i & de Jur. Ec-
clefiafi.ltb.S cap.z^.niim.io.F.7gn. incap. Pafior.disniim.zc).
de His , qua fiunt aPrcelatis , Lotter.dc Re Bencji:. Iib.x.
5 qu.i'ft.i,o.nnm.-^\.ToTr. loquensinlpeciepro cxcIudendoPa-
lociio, fcu Capitulo Cathcdralis Lucan-jB, cundcm Paro-
chum repr<jerentante , abadminillratione, & diliributione
fimiiium Elecmofyn.irum \in Tr.iH.de Pad.futur. SuiCeJfton.
lib.i- cap.t. num.z.^^. & z^^.^Pa.s-Jordaii.varlar. Lucubr-
Urfifce Difcept. Tm IV.
Iib.10tit.1i. num.t.&feqq. Zaul- adStatut. Favent. tom.l.
lib.l.rubrtc.2\. num.65.fol.1iz. & Rot.dccif.2\i6. num-l.co-
tam Pamphd.
Imo, quod in iilisterminis, inquibus fermoeftdeObla-
tionibus, prascisefaftisintuitualicujusSac.Imagitiis , abf- lo
queulla par;icularideftinatione vera , vel praefumpta, illa-
rumdifpofitio, &dillributioarbi'rioEpifcopi repofitafic ,
in terminisobfervant Mantic.de Tacit lib.\ ^. num.zi.rit.^s.S.
verf. Sed hoc fane Lotter. deRe Benefic lib.i. quaft.io.fulf
num.li.liO.i.nhi reprobat AIarf/for/!/»j,contrarium fentien-
tem , & Lotterium refert , & fequitur Zaul.hco fupracitaio
wKw.ji.&concordantadduftiper Monacell. in Formul .tom.
1 . tit.6.formul. lo.num.zo.
Fortiusquando, ut in prasfenti verificatur, concurritfa-
vore Epifcopi antiqua confuctudo, quaeinnoftris terminis n
concludentilTimdprobaturinfadoexadduftisinSummario.
In Jure vero illam '.nagnifaciunt, &attendendam eflepb-
fervant addufli/)^ >• Barbofde Parcch.part i.cap.z^. num. j i.
BonaCifi.Oper. Moral. tomt. tit.de Praccpt. Eccl. punff.ult.
propofz. num.6. Torr. de Pail.futur. Succejfton. lib.7,cap.\.
»«»3.248. Zaul.itbifuprantim.6Z.& Rot. decifzsj. num.il.
coram Merlin.
Nec dicatur, quodpr^diftaapplicari non poflintnonras
Civitati, in qua exattentione , & providentia nimiscoin- 12
mendabili fupremorum Mayiilratuum interdi£la cftPaupe-
ribus mendicatio, non foluim in Ecclefiis , fcJ etiam in pu-
blicisViis, u: in illa nocoriumert , & teftatur Archiepifco-
pus in ejus Relatione, data in Sum.inquo afiTeric , Men-
dicanresnoftraECivitntisdepraEfenti in numero nimisconfi-
derabili looodetineri in maanificoHofpirio, appellato/'^/-
bergo, inquoiprovidentiadidorumfupremorum Magillra- i^
ruumomniaeis fubminiftranturneceiTaria , tam infpiritua-
Jibus, quarn intemponlibus.
Hujufmodi enim Pjuperum feparatio adhoc, utperCi-
viratemnonmendicenc, illorumque renriftio ir particulari 14
Loco, (opcimo fine introdufla, non folum in Civirare Ja-
nuaE , fed in multisaliis Italise Civitatibui , ut fequendo Mut.
tidPragm. Regni tit.s.^.de Vagabund. num.l & feqq. Boba-
diil.Polit.lib i.cap.\l.nu)nzZ.& PignafelI.confu!t.6if. n 15.
Xow.ii. oblcrvavi in Inftit. Criminal. lib.z.tit.S.H num.iyt. &
noxatPafcucc adPignaiell. tit. de Pauper & Mendic. infine
fol.miijizzi- ubi quod id introduccrc inUrbe proucravit s.
m.Innocenc.XU.) nullatenusoperatur , ut Papx intentio 15
jn demandando dd. Eleemofynas direda non fuenrineof-
dem vere , & proprie PiupeR"S, ubicumque moramfaciant ;
Minufque intentio Fuieiium , Eleemolynas largentium ,
cohaerenter ad didam Claram ,& indubitarr.m Summi Pon-
tificis voluntatem, direfta dici poteftadSacriftiam Caao-
riicorum, utConfiderantipater.
Attenta praecipue pertefta notitia quz habetur in Civltate
Januae, non folum circa exiftentiam, fcderiam circaLo- 16
cum, in quodd. Pauperesmoram faciunt, quajoperatur ,
iiteomagisintcntiodd. Bencradorum cohasrenter ad volun-
tatem Summi Pontificis dircita fitin eofdem Pauperes, i
quibus non fine manitella injuftitia tolli poiTunt, & Sacri-
itiaeCanonicorum , infigncshabentiredditus, applicarl, ut
egregieobfervat Lotter.deRe Benefic.itb i.quafl.^c.eu'».'^^.
ibi : Aliudeft, qubd arceatur Latcus a perceptionc , &lof^e if
(iliud , qubd eas Capiat Parochus contra manifefiamir.tiht:»-
fiemOJferentis, quod J'aperct manifejlam iniquitatem , Gfpro-
piereadumnon potefl infetri ab uno ad aliud, pertinent ad
difiributionem Epifcopi , canon. Pneter £»c§. PracipitHtfj
diftinH.iz. •"
Ablque ulla prorfusd fficultatead impediendum illadab- iS
furdum, quod ex contr.ma p-xtenfioiicor.retur ex >.';tl")r-
mitateapplicationis Elecmolynarum , inediantc unicovcr-
bo, iVu aiLlu injunftarum in Bulla Jub Ix; ; E6qui.r illi; ,
quae recolicd* fuerunc in Ecclefia S .Mari.r dc Vineis, &
in alia Ecclcfia S.Syri, iuxta Skummi Pc^ntifc s volunta-
tem , & incentioncmappJicatzdiccrcniur viris Patiprribts;
Alixverti, quj fuerunt rccollettatin EcclcfiacCiihcdrali ,
uti non applicata; vcris PaupcriLnisinlpecic, f.-d Sacri:^ x i^
Canonicorum, velabfoluicnon ponentdcfervire ad lurran-
dum Jubilaium, ad qucmertVdumtaliter necetTariaclt Elce-
mofyna aita Paupciibus, ut non dcfint Authores a(Teren-
tes, Monachum , Monialciri , Seruum , & timiles, <};;i-
busilla non lubmlniitraturii Supcrioribus, polVeiJlanircde
accipere cx bonis Monafieriis, & Dom;norii.n, vt vidcri
poteit apud HoiKobon. de Jubil lib.^.qua.l.^ 7. Joriur. de Iit-
tiulgent. tit. d; J iibil. E.\traordmar. num.iy. (J^tintanadven.
de fubil.cap 9 «ttMi.8. Led.m. in Summ. tom 4. verb.Jubilewm
num-^ & Diati- ceordin- toth .^. tit .^ dejui: '■ relc.'. jo pe^ tct.
7«
Difceptat, Ecclefiaft:. Domjnici Urfaya:.
Vel faketg non leve adeflet dubium , ad quod evitan-
dum , & ad inducendam perfcflam uniformitatem inter
eleemonfynas, in tribus quidem diftinftisEcclefiis recoUe-
-jo dlas jfedfub uno,;eodemque verbofumtenoreinjunftas, di-
cendumeft, noDpoCTedifformitererogari, juxtaea, quasno-
tant communiter Repetentes inkg-Jam hocjureff. de Vulgar.
& pupillar.cam concordantlbas, chntlsindec. 138.wafM.i9.
cor- Bich.&decif.i^^-num.i.'j.coramCarill.& decif^^^i.nu-
mer-S- coram Ewer. jun. ibi ; {Jna , & eadem determinatie
refpiciens plura detfrminabilia^ qmnla pariformiter deter-
minat .
QuaEomniacomprobanturcjrcommuniter recepta conclu-
fione, quo^etiam in illistctminis, in quibus datusfuitcei-
^i tusDifpenfator Eleemofynarum, fi iftenolir, vei non pofllt
fuum munusexercere, poteftasidfaciendi devoiuiturad E-
pilcopum, utteftando deopinione veriore , & receptiore ,
probantciiati a Barbofa deJur.Ecclef lib.i.cap.zj.num.^s ■
iff ab AmcfidZ- de Caufis piis lib.<^.cap.<^.num,ii^. &fetjq.&
Dian. coordin. tom.6tra£f.8. refo!.;^.
Omniumqueprasdidlorum illaaftignaturcongrua,& ftrin-
^i, gens ratio ab omnibusDoftoribus, quod fimilium elecmo-
fynarum , & piorum Legatorum primus Difpenfator, &
principalis feii unicus Exequutor, Adminiftrator, & Di-
ftributoreft Loci Epifcopus, utftatuitur ;«£■(/;/. Pr<eterhoc
2,7 difiinii.ii. ibi: Ut & ipfiS in difpojitione Epifcoporum fint ;
& in Clem. .Ouia contingii de Kelig. Pomib. & in lege Nulti !i-
cerf Cod. de Epifc. & C!e>ic. & juxta /iteralem di/pofitionem
Conc Trfd.feff.i2.de Refor. cap.S.
Quibus non contradicunt Authores, longa manu exad-
verfocitati, affLrentes, ob!ation£s,quaEfiunt EcciefiaeCa-
»4 thedralidebeii illiusParocho, feu ilji Dignitati ,cuiannex3
eft animajfumcura, nonautemfpeflareadEpifcopos.
Id enim verum eft de illis oblationibus , quae fiunt ex mera
voluntate, & fimplicidevotioneFidelium; Proutetiamid
pj procedit quoad iiiarum acquifitionem, & dominium; Ea
ratione , quia cum Parochus habeat annexum onus curae ani-
rnarum, dignun), &juftumeft, ut fcntiat etiamcommo-
dumillarum oblationum , quxfuaeEccIefiae fponte ^Fide-
l)busfiunt& a SummoPontificeaiteri pcrfora?deftinatasnon
f§ funt; In quibusterminisnonfolumloquuntur Authoresom-
ncs , qui videnturcontraril, fed etiam inielligendaE funtat-
leftationes, &Scripturs, quasexadvetfo adduftas fuerunt
ad probandum , quod Capitulum reperiatur in poffeflione
fibiapplicandieafdemoblationes, & eieemofynas.
Secus autem dikurrendum eftcirca folam , & fimplicem
adminiftrationem , & diftributionem iliarum eleemofyna-
J7 rum , quaenonfponrd, &exfoIadevotione Fidelium relin-
quunturalicui Ecclefiae, fed inexecuiionemclaras, &inne-
gabilis volunratis Summi Pontificiselargiri debcntver^, &
proprie Pauperibus ; Quia iftarum re fpeftu intentio illas dan-
|ium famulatur , & regulari dcbeta voluntate Pontificis ,
y^ illasinjungentis; Cumque non agatur deillorum dominio ,
acquirendopotiusuni , quSmaiteri Perfonae, exquopracci-
si deftinatac funt veris Pauperibus, circa illarum admini-
ftrationem, &dlftribotioncni inconcurfuParochi, & Epi-
fcopi, fempcr ifte praeferenduseft, exallegatis fupra, &
99 addo Venf rig!. in Prax. par.t.annot.iy. $.tt;;/fo»uw.Ji. ibi :
In fuprapofitis omnibus cafibus y &ina!iisy qui afjerripof-
funt, femper addenda efl declaratio, fuprapofita, nempe ,
qubdtunc obiationes cedant Parocho, quando nonapparttex
tonjefiuris , Ulasfuiffe datas , vclob!atas, five defiinatas ad
cerium ufum <!ifc. Tuncenim , non Parocho , fedcuioblattefue-
|0 runt , vel defiinaioOperi ploccdunt . Ibique CaroI.yint.de
Luc. num.^.\h\: Regula, affifiens Parocho, plures patitur
txccptiones; Prlmaubicxprefsi , vdetiamadminiculative ,
(tfconjefluatiter conflet de voluntatefacientium oblatloncs,c\xm
aliis, citatisfupra difcept.ij.anum.-]6.
In noftris agteni tcrminis non ex conjcdluris , & admini-
|t culis, ffdcxclara, & indubitata mcntcSummi Pontificis
conftat deprarcifaapplicationediftarum Eleemofynarum ,
faCla veris, & propriis Pauperibus ; Et proindL^ nullusrc-
manctdubitationi locus, quodeadem Summi Pontificis vo-
Jontasprsccisd, & adungucm fervanda fit , bctM} Rot.dcc^.
J2 num 6.coram An[ald. ibi: Nonerat ampliis contra BuHamiam
faniiam, tf cxpreffam fuper generalitatibus , conjefiuris ,
tf dlfcurfibus in oppojitum cxcitatis immorandum, fedeadem
/>'li!ta adamuffim , Oprd-cue veniebat fervanda .
Et mel.Cis Gruther. de Arte bene dcfider. rcfol.i^. ^g.nu-
mer.iTT.fol.iio.Mhx, quiid Sacri Canoncs, non folumcx-
j} prcffavcrba, fcd puros nutus, &umbraivolantatis Sum-
morum Pontificuminhisrcrminisadorando.i; elTcmandant .•
it>i: Jiacri CaatneffMrsj nutus y Oumbratvelu/itath Poath
ficisejfefefiinanter, if inoffenfopede aecutkmlmandandoi ,
& aderandos , fuadent .
Proquorumomnium facilioriadmiftione fupplicamus ob-
fervare, qu6d pracfens quseftio nonagitatur propterlefum j*
tantum, feupropterfimplicem.diftributionem eleemofyna-
rum, de quibus difputamus, quia Archiepifcopus ex una
parteinfiftit dumtaxat pro didla diftributione facicnda in exe-
cutionempraEcise voluntatis ^ummi Pontificis, &cohaEren-
terad verifimilemyoluntatem illorum, quicircadidaselce-
mofynas pro lucrando Jubilaso fe conformarunt volunrati 3«
ejufdemSummi Pontificis; Exalia veroparte Canonici for-
ticer infiftunt pro applicatione diftarum eleemofynarum ,
nominetenus quidem favore ptoprias Sacriftias, fed in rei
vcritate ad propriuni cominodum , & particularem utilita-
tem, coquia, quatenus Sacriftia propricsron habeatred-
ditus, ipfi tenentur deproprio ad iIli,'providendum de Sa- 56
cris Supelleftilibus , in quibus terminisetiam fialiquodfu-
percffet dubium , in ifto femper inclinandum eftet favore
Pauperum, quorum partespropriisfumptibusfovet , & tuc-
tur Archiepifcopus, ut in terminis, non laiidandofimilede-
fiderium fibiappropriandi eleemofynas, in Pauperesdiftri-
buendas , ohfiityztCarot. Anton.de Lvcaad Venrrigl.par.z. 37
annot.t-j. ^ . unico numer.^.lhi : Certis cafibus applicari de-
heant y nonautemut ipfeReSior impinguetur, &ficinpriZ'a-
tosufus, & in privatamutilitatem Parcchus convertat&c.
Inquaparte adeftcelebreillud diftum Cajfiodori Hb.ii.epifi.
1 3 Ultra omnes crudelitates efi divitem velle fieri de exiguita-
te Mendici ; Anteaque opporrune prafmiferat, nimis im- 38
proprium efte, Pauperibus aliquid tollere , dutn illisjube-
mur (fferre.
Nec infiftatur in practenfa quafi pofleftione diftribuendi
Eleemofynas, dequibusagitur , cumfuppofito, quodilla 39
militet favoreCanonicorum .
Tum quia illa poterit forfan verificari circa illas Eleemo-
fynas, quae fiunt in diverfisCapfulis, a Canonicisin Ca-
thedrali Ecclefia retentis, de quibus non difputamus, ex 40
quo dubium ftrifle verfatur circa illas Eleenfofynas, quac
fiuntoccafioneparticularisjubilaci, &in detcrminatoLoco
Ecclefiac, hoceftpropelmaginem SS.Crucifixi, quaEdifto
tcmpore pubiicae adorationi Fideliumexponi folet , velal-
teraflusexadverfoexpenfusignorantc Archiep.
Tum etiam, quia in cmnemcafum unus, vel conniven-
tealiquoex Archiepifcopis Januenfibus, non poteft colora- 41
re abufum , quiexadverfo hodie canonizari prastenditur :
Multa enim perpatientiam tokrantur, qu<e fidcduSa fue-
rin: injudicium, exigentejuQitia, tolerari non debent, ]vi-
xta prarclfa verba Innoc Tertii in cap. Ciim jamdudumde
Prabend.&noinntAbb.incapuliim.num.S. deConfuet.Vi- 41
dal.Cafu Confcient. in ylppendic. mifcellan. inqul/it.s.num.
12. &feqq & Rot. decif.i^^z. num.2^. cor.Coccin.&decif.i.^
num.iz.par \Z.rec.
In his enim terminii, deteda veritate, abufustollendi
funt, nonautem fovcndi juxtaauream fententiam D.Gre- 45
gor. in Epifiol. ad Guilimund. Epifcopum j4verfan. ibi : Sicon-
fuetudinem fortajfis opponas , advertendum efi , qubdDomi-
nus dicit : Egofumvia, veritas , &vita\ Nondixit: Ego
fum confuetudo ,fed veritas , & certe qu^evis confuciudo quan -
tumvis vulgata, vcrit^ti omninb efl pofiponenda , &ufus ,
quiverit. eft contrar. eft abolcnd. cum clinustiGraff. Decif.
Aurcar. par.2. lib-l. cap 19. ««w.^S. & Rot. in Terraconen.
Praccdentix zS.Junii j 697. ^.Nonobftat. coram Cardin.
Caprara.
Cilmquciidem prartcnfi aftus rcfcrri ulicriCls poflint, &
atribuimcraE voluntati, & arbiirioalicujusex Archiepifco- 44
copisprotempore, inillisfavore Canonicorum uti faculta-
ti vis , nullum omnino fieri poteft fundamcntum pro induccn-
do, &canonizandofolitoin futurum, juxtathcoricam i?</>.
inc.ip CumEcclefia Sutrina ."i num.^>). dcCauf. pojfef.&pro-
prici. quam fequuntur adduiii pcr Capiblanc. de Baronib.
pragm.u num.i6. & feqq. & Rot.decif.io^ numer.^-j.ctram
Prio!.& decif.ii6. num. 10. coramCerro, & decif.M-infiit
coram Anfaldo .
Ex quibus, probato Jurc adminiftrandi , & diftribuen. 45
prarfatas clccmofynasapud Archicpifcopum , duo fequun-
tur.
l'rimum, quodcanonizind.i fitdiftributio, abipfoxqua-
li prudcntia , ac providentia fafta P. P. Cappucinis . & 46
Theatinis , ncc non Monialibus Convcrtitls , Pucllifqnc
quatuor mifcrabilium Confcrvatororium Civltatis Januac ,
juxta animadvcrfa per Trulltnl^in Decalog. libr.C.tapitul.
14. dubi\. numer.i. ylzxor InfiltuHon. Moral. parl ■>,. Mb.^.
(apn. ii. part. x. 6f Rcglnald. in Praxi ftro Pcrnitenti^
Ub.io.
i
\
Tom. IV. Pars L Difceptatio X.
77
It.io. traS.i. mu»ul^6.& Minacel. ia Formul. tom.l.tit.io.
formul.i^.tium.l{, .
Secundumverd, quodobligandi veniunt Canonici adrc-
ftitutionem illius fummae, quam propriaauthoritate aCa-
pfula Elemofynarum aftulerunt , eorunque Sacyiftiaeabf-
queulIafacultateappHcarunt, juxcaea, quae obfervatAr-
47 chiepifcopus in difla Relatione , data in Summario , ubi
quod ab uno tantumpioBenefaitore accepituna viceappo-
fttamfuiffe confiderabilem cleemofynamunius fcutiaurei ,
quoddeindc inillius aperitionecoram teftibusabeodem Ar-
chicpifcopo feflo , nullatenus repertum fuic ; Arguendo
4S exinde, longe majoremfuiffequantitatem eiemofynarum ,
abeadem Capfula extradarum ^didisCanonicis , attento
maximoconcurfu PopuliinEccIefiaCathedralioccafionefe-
49 ftivitattsS. JoannisBaptiftasibi.- Perchein detta Chiejantl
gitrnodi z^.vi eraftatoun cancorfo grandiJTtmo di Popoloper
folennizzare la Fefla di S. Gio: Battifia , e vifitare le SS. Ce-
ntri, chi ficonfervanoinunamaefiofaCappella .
Sequitur pariter, qu6d omnj Jure fuftineatur relaxatio
50 Mandati de eapiendocontra tresexcontuinacioribus Cano-
nicls, cumeffeaivacarcerationeuniusexeifdem; Necnon
fubftineatur icidem fufpenfioi divinis, contra eofdem pfo-
mulgata , utinotorios Deiinquentesexinformata confcien-
tia Eminentiflimi Archiepifcopi , ut ipfemet tcftatur in Sum-
jl maria; Quod omni Jure permiffum erat in noftriscircum-
fliantiis, «terrainis, inquibusexunaparte notoriadclifla
Canonlcorum eodem temporefuerunt mali exeropli, &pu-
blicifcandali, &alia verAerantdifScilisprobationis, juxta
magiftralem refolutionem Congr. Concil. in Bononien^t 4. No-
gs vembrij\6^.\. quamperexCenTumrefert,& fequitur Crifpin.
nella Vifit. Vaftor. par.t,. $. J. »«w.$. ibi : Supplicat declara-
ri ; An Ordinariis Locorum , facultate fibi concejfa aS.ac.Con-
eil. Tridentitto feff.i^. cap.l. d« Reform. liceat , oblegitimas
taufasy fufpendere etiamextrajudiciaiiter Clericos ., & Pre-
jbyteroj ftecularest etiam Varochosy fibifubditos ., fublata
tis pottftate appeltandi . Congr.Concil.cenfuit, utfupra, li-
tere Ordinario ; & concorda c Mottacfll. in Formul. legal. tom.
^.tit.z.feTtn^fitm.s.
Licet auteni concordentinhac parteDoftores, Ordina-
rios In hls terminis teneri , &obligacoseffecaufas illasexpri-
5J mere, &aperire, qua^io^promulgacionedittarum cenfura-
rum non exprefferunt ;^ quandoRei rccurruntad Apoftoli-
cam Sedem, j^uxta aliam magiftralem refolutionem difl:ae
• Cengr. Concil. in Verselien. 2 7. Martii 1 64 j. ibi ; Epifcopum
tenerl exprimere deliSum , feuCaufamSedi jipoftolica, ad
quam Reut tecurfum habuerit, ut videre eft inTom.zT-Dt-
eret. ejufdem Sacne Cofrgregfal.tyo.
Punftu»liter huic obligationi parendo , afferuit Archie-
54 pifcopus, ad iddeveniffe attentoCanonicorum recurfuad
Laicam Poteftatem , quifolusoperatnr, ut iidem non folum
audiendi non fint , fed abomni Jure, quodeis forfancom-
peterepoffety cecidiffent, repcllcndiqudfinta liminenoftri
Judieii , ut notanc cott\mun'iter Repetenter incap. Exceptio-
nemdeExcept. "idt^refolvitl?0r<(, utvidereeft «»</#-
elfil. num.g.^r lo.coram Buralt.&deeif.^xS.mim.^. coram
Coccin. & decifttt. titim.i. toram Ctrto^ & deciff.eodem
ttum. coram Priol».
ObfervandopraBcipuequalitatem Canonicornm, quorum
jf refpcaulongecrefcitidemdeliftum, cumdicanturEcclefix
Senatus, &FratresEpifcot3l, cumquoonum Corpuscon-
(litutmt, cxndduCiisaCagaa.inCatial.glor. Mund.part.^.
toHf\i.^.l.Barbof deJur.Eccleflib.i.caf.^. na.ii.&Rot.
$€ declf.xsi . a num. i . ufque adnot.^. pur. 19. rec. Quibus atccntis
cum omni (ermonis proprietateapplicantur noftristerminis
ca, quaBacqu^doQusacpius, &EccIefiafticaE Jurlfdiftionis
acerrimus Propugnator Paulus Amil. SatrSar. (irripta rcU-
57 quit. <» Hiftor. Carbenenf.fol.mlhit^t^.hisveThis: Fruftra
de Potefiatibus Satularibus querimur ^ dumtth ipfinofiroot-
cidlmur.
Diej.Martii r^ii.propofita Caufain Congr. Epifc.p;r
58 Card.Corfin.rcfponfumfuit; Competiiffe, & competere di-
(Iributlonem eleemofynarum Emlnentifiimo Aicbiepifcopo in
Capfulis , expofitis eccafione JubiUi , ttiam in Ecclefia Me-
tropeiitana , cum addito , ut Cauf» ampliii» noo propo-
nerctur .
VrfelS4t Vljiept. Ttmi W.
DISCEPTATIO X.
Romana Vifitationis Puellarum.
T R 0
Archiconf. Suffragii Urbis.
C 'V M
Gafpare Mola.
A R G U M E N T U M-
Ottibus concarrentibiis Subftdia dotalia praflari debeant ab
Officialibus Locorum piorton Vuellis , non prxcedente
iftarum Vifitatione .
REliquit Ifabella Moroni Loca 90. Montium Camera-
lium non vocabilium Archiconfraternitati Stiffragii
Utbis, ucexeorumfrudibus (adimplecispriiis quolibecan- t
noaliisoneribus) reliquumfolveret indotandisPueliis, no-
minandisabejusExecutoribusceftamentariis, &pofteoruni
obitum eligendis ab ipfius hseredibus , & faccefforibus m per-
petuum, hisverbis. CbedettaArchicenfratermtafiatenuta
applicare quella fomma , cl*e reftera &C. in marit/rggio dt Zi-
telleegn'annea neminazienede'miei Effecutoriteftamentarj , a
efeguita la merte di detti Effecutori , felezzione di dette Zirel-
lejpetti, l&appartengaalmieEredey edafuei Succeffori in
perpetue&c. Prztendithodi^Gafpai Molabaeres d.dzlfa-
bells, ad quem fpeftat cligere Pucllas, quod ab ipfu, ac
ejus Succefforibuseligendae Puellae , fubeffe non debeant legi
Vifitationis conira folituro ejufdem Sodalitatis Suffragii , ac
eoeterarum Sodaticatum Uibis, quaeperfuosdeftinatosVi-
fitatoiesindiftin^l^ vifitantPueIlas> etiam^ particularibus
Perfonrs elcAas « priutquam illasadmittancad fubfi^iiado-
talia; CC^mquediausMoIapraBtenfionemhanc detuleritad $
Congregat. Concil. placuic eidem juxtaejus laudabilem fo-
Jitum Relacionem cum Voto cxquirere ab EmiDentiflimo
Domino CaidinalideAlteriisejuideni Sodalitatis Su&agii
Prote6lore . ^
Relationem edidit difto Emineotifflmus Protcftor, tio3
cumejusVoto, inquofolidasacfundatas dednxitrationes , 4
ex quibus,credic non expedire , ut didlo Gafpari , ejufque Hae-
redibus, & Succefforibusrelinquatur plena libcnasincolla-
tione iftatum Dotium , piout ex illis verbis Voti. Sedbis
non ohftantibus, fuperlori judicio, ae prudenti<e EE. PP.
perpendendum prepone, (T neceffarium exiflime^ fiobboHum
publicttmeffugiendijurgia, &timoremalicujus fcandaliftcu- f
turif fineitinpr<efenti, faltemventuro tempore , &cumme-
leftia, periculoy & dedecere diStS Arcbiconfraternitatis, 6f
aliarum Urbis , adversus quas quidquld decernttur in cafu
prafenti , adducertturprenottna , &exemplo , Oratori Indul-
gende precibus expediateidem nen relinquere expetitam pU-
Tramlibertatem In collatlone Dotlumirc.VeTiimin{\ameeodem 6
Gafpare proobtinenda expetiiacxemptione k Vifitatione ;
IdcircO' Sodalitas Soffragii ad fatisfacicndum proprieobli-
gatloni in hac CatHa exempLri etiam ccEteris Sodalitatibos
Urbis, humillime fupplicat rcfcribi. Puellas, eligsndas i
Gafpare Mola, e/ufque fuccejftve H^redtbus ad piumSubfi' 7
dium Detium ejfe vifitandtts aVifitatoribus Arcbicenfraterni-
tatis Suffragii , priufquam lllisCeduladetalii tradatur abca-
dem Archiconfraternitate .
Confonare vidcturhujufinodirefcriptumvoluntati Tefta-
trici, quzfacnltatemeligcndi PuellasadhascSubnjia dnta- i
lianon rcliquit fuisHaeredibus, & Succcffonbus pur(!, &
fimplicitcr necnon cum vcrbo - //if r r ; Quoiiefcumque aa-
tcmporeftaseleAionisrcIinqiiiturpur^, &finc vcrboliber^,
aut aliadi^ionczquipollenti ,ut hic, tuncabfolMumin Ju-
reeft, qu6d facultas illa cle£tionis cxvoluatatc Difjxxiea-
tisprasfumitur, ac incclligitur Ellgcnticonccffa non illimi-
tat^, & cffraenat^, ut polT>tadciaslibitumcligcrequamli-
betperfonam, fibimagisbcnc vilam; Sed , pront Jorisdl, f
arbitFio boni , ac prudentis Viri , juxti fubieiiam materiam ,
ex originali dodrina Barto/. in leg. jilie b^erede iiumer.$.
ff.di Aliment. (rcibltg. quaminhii tcrminisLcgati pii la- !•
t^ probavit jimoftaz. dt Cauf Pils libr 4. cap..^. a nomien
7. ad 7.
Soliprofcfl6diftioni//tfrr, fiquaBadjcfla fuiffet. datum
eft quandoque tribucrc prKrogativara , ut noroinarc dc-
bcns , ralcac ad .Dominicioncoi devcnirc fio^ confcnfu ,
F a fcicntia ,
78
Difcept. Ecclefiafl. Dominici Urlayx.'
fcienfra, requifitione , aut contradidione alterius, notanc
H congefti per Barbof. dediB.lcp.a numer. .adg. & quidem
cum moderamine nonexcedendi Jurisdirpofitionem , utex
Rebuff. in Concord. Rubr. de Colltt. §. IPrafatique verb. Libe-
|i rifub verf. d^ anvetbumihi : Ettamenji libertatemhabeat
conferindi .f tamendebetconfervejuxtaJurisdifpoCttionem ,
UtdicitText.&c. & Menocb. de Arbitr.ltb.i . qtKeft.j. num.\6.
& 47- fequitur Barbof. ubifupra num.i i. hon autem purae ,
&fimplici difpofitioni fupra exprertas ; Inqaa etiamfiTe-
JJ jUtrixdlxiffet , prout fuis Haeredibus, placebir , & vide-
bitur, non ideo tamen majusarbitirum contulifTec, qu^m
illud regulatum» &boniViri, uzcx theorica Bart.inleg.Si
quif arbifratu tium.j.ff^.de yetb. ob/!gat.& in i.prima num.i 5.
C.deSacrof. Ecclef.Dotat Menoch. de Arbitr. lib i. quaft S.
^4 i&^. utrobiqueper tot. quodaibittium viriboninil aliud im-
portaret, qu^m facultatem foiam faciendi eaomnia , quas
jure, rationp, &aEquitatefierideberent, utobferva M(f»pf/;.
(ed.rrafl. lib.i.guaft.S.num.i.
yEquiver6, bonique ratjo nonpatitur, quod favoreno-
minaredebentiumfincadeorelaxandaE habense, ucipfiquibus
licicum non elt voiuntacem fuorum Authorum in aliquo vio-
larc, eandem voluntatem ?nfringant,eideniquededireflo fefe
f 5 opponant, conferendo, fcilicet, annualem fubfidium uni, quae,
' aut non fit Virgo, aut morum careac honeftate,aut ad astatem
nubilemperventa nonfic, autcandem miferabili paupertatis
priyilegio non saudeat, & fic per effracnatum arbitrium ,
quod fibi ad{<;:iri fatagunt , controveniant verifimili menti
difponencis, prouc in histerminis exclamac Rot. coram Bu-
1-6 ratt. decif.tic). »M»».ij.ibi: Etqubd h^res nonabutatur in
eligendo poteftate Jlbi cencejfa ■ Proptereaeligatur Virgo , &
non Vidua, ut importare videntur illa verb" Puella, qu<e
tionfitmalis imbutomoribus , Virumpetens, &demumpau-
per , juxta verifimilem mentem Teftatricis , &folitum in hu-
jufmedi Legatis Piis reliquereaturproeleemofyna&c
Dum igitur Gafpar, &3lii haeredesdebenc eligerenon li-
»7 beti, &effr3enace quafcumque Perfonas, fibi benevilas ,
fed habentes prxnarracas qualicaces, jure meritd Sodalitas
Suffrflgii, adquam fpeflat folveredotes Puelliseleftis, po-
teft perfuos Vifitatovcs, antequamdotesfolvat, inquirere
?raEVia Eieftarum vifitatione, aneiigentesdignaseligerint
■uelks, praeditasdebitisqualitatibus, vel potiiis abufi fue-
rint poteftate eligetidi; Nam in hoc ftandum noneftjudi-
<ito, difto, autfafloipforumEligentium, cum Ju^icesefte
iton debeanc in faCto proprio, fedeorum fadtumabaliiseft
)8 examlnandum, ex regula Te.\t. in leg. unicaC.fle quisin
Cauf prop. Bero. conzz. num.-ji. lib.i. Camarel.de Legat.
ltb.14. qu<efl.j. fium.sS. cumcoetcris, cuniulatis indcc.ii,
po/i. Kovar. inSumm. Bull.
Quibus jungitur illa follda rcflcxio, quod SodalitasSuf-
fragii, quae ex frudibus Locorum Moncium fulveredebet
]9 onera, iTeftatncc injunda, & inter ccEterahaecSubfidia
dotalia Pueiiis, abejushxredibuscllgendis, intelligitur re-
liftaExecutrix particularisiftiusdifpofitionis, ut notai J.i-
beil.in Summ.vetb.Executor. num.j §. Quod Executor par-
Ticularis datus adfolvendum &c. Et quidem non eft finiplex ,
& mera Executrix , tanquamfimplexminiftra folutionis ,
(ed eft vera, & propria Executrix, non foium quia habec
jo commodum fruduum Locorum Montium eidem Societati
reliOorum, ufquedum veniatcempusfolutionisillorum, fed
fortiills , quia pro exccutionc iftiusparticuiaris difpofitionis
»adem Societas cxigit quolibct anno ad proprium favorcm
fcuta dccem, & oCto, ut eft in confeftb , quaecommoda
habercnonpcrret, fieftetfimpkx Miniftrafolutionis , non
%i autemvcra, & propriaExecutrix, proi^t inaiia fodalitate
Urbis, &inpari cafuconfideravit Rot.in decif.^n.num.-] .
corttm Buratt.
Idcircd fodalitas Suffragii tanquam vcra , & propria Exe-
cutrix voluntatis Tcftatricis in hac pai ticulari foiutionc Do-
%i tiumPucilis, eiigcndis^ Gafparc, cjufquc SucccfToribus ,
utique ex proprio munerc Exccutricis tcnctur inquirercpcr
fuos Vifitatores, uccleftioncslegitimc cxplcanturabHaerc-
dihus Tcftatriris, utque illius Haercdcs ron abutantur po-
tcftate cligend i per Tex.i/i leg. Allos btertdes ff.dc Alim. & Cib.
Speculat.de Inlhum. tcdit.^ Nunc vtrb (ub num.^.vi\)\Oi\t. ,
Execurorcscffcdcbcreobfcrvatorcs aflionum hxredum, ac
.: } vigilcs Cuftodcs , ut ab hacrcdibus voluntatcs morlcntlum
legitlmc cxquaniur, Valrnz. confn num.^.& conf.6o.nU'
mer.f> torn.\ ■ Rot. dec. io^9. num.l.cer.Seraph.
Obquas rationcsdixit S. Rota , qutid habcntes facultatcm
i Tcftatore cllfcridi 1'ucllasad Subfidiadotalia , folvcnda
>4 iSodalitaic, dcbcant conpruotcmporc notificarcOfticiali-
busSodalitatis Pcrfonaselcftas, uiaiucDotium pnftatio-
nem poflint a Vifitatoribusejufdem Sodalitatis vifitari, &
quas legitime, & digne eledlas iiivenerint, admittantad
Dotes, indignasrepellant , ficutifavore Archiconfraterni-
tati S. Rocchi Urbisdecifum fuitin decif.iii.num.^.&Z.
par.^.rec.
Atqueinterminisdurioribus,Pariibusaccrrimeinforman-
tihusidemdecifum fuit a Congr, Concil. in cafu, quoeleftio
Aliimnorum ad Seminariumfuit relidta certaeFamiJiffi, & jj
fimplex extradiio ab Ufna aliquorum ex Eledtis commiffa
Epifcopo, quod fcilicet in histerminisEpi*copus poflitin-
quirere, anEligentes, perfonas elegerint habentes inilla
lubjefla materia debitasqualitates, ut videre eft in Romana,
feit Narnien.i^. Aprilis lyt^. Lib.€<^. Decret.fol.iSi. Qucd
fihaec inquificio convenit Epifcopo, cui a Teftatore com-
jiiiffafuitfola, & fimplex extrailioEleftorum ab Uma ,
quod plerumque aPuerisexplerifolet , afortiori competere 16
debet Solidalitati Suffragii, quae folvere dcbet Dotcs, Jus
examinandi per fuos Vifitatoresqualitates Pucllarum ele-
Clarum .
Necfubfiftit, qu6d ufqueadhiic Puellae elcilaB a Gafpa-
re non fuerint vifitatae a Vificatoribus Arcbicoufraternitacis
Suffragii; Quoniam haec negaciva afferitur, fednonpro-
batur, prout efrecaballeganceprobanda ; Imopraefumun- ^7
tur vificacs, exquoquoliijecannofueruncelcfti Vifitatores,
& ifti vifitaverinc aiias Puellas, pariformiter ab aliisele-
ftas, juxta foHtum Sodalitatis, proutnon conttovertitur ;
Ecide^praefumcndumeft, &hasquoque c]e6lasaMola vi-
fitaffe; ParCim relevante , qu6d illarum Vifitationes non 18
appareant exLibris Sodalitatis; Eoquia SodalitasSuffra-
giinonfolet adnotareinfuisLibris, quae, &qualesPueIlsc
fuerunt vifitatae; Inomnem verocafum , quateniis Vifita-
tores , elefti ad vifitandas Puellas, ex urbanitate vel ex
alioparticularimotivo, una velalia vice, non vifitaverinc
EleiSasa Mola , id nequit praejudicare juribusSodalitatis ,
exaddudisper Rot. declf.iSo. num.i i.cor. Cerr.&decifioz.
num-z^.par.g. rec. Vel tanquam adus voluntariu», & facul-
tacivus, nullumfaciPftatum , /nullamqueinducit obiervao-
tiam favoreejufdcra Galparis, ex firmatl^ligg Rot.in Roma- 29
na Funerum /uper bonoj ure ■j.Junii ijio.^. Prteter Viro ,
(or. Rovavult. de Gamacbes ,
Ultra quodadmagis, magifq^e oftendcndamrnfubfiflen-
tiam hujuspraEtcnfasobfervantiaeurgecinfadorcflexio iila ,
quddGafpar obcinuic d fand.mem Innoc.XII. Indultum ,
ucunicum hocSubfidiumdotalcfcut.40. quod fingulis annis
folvebatur ^ Sodalitate Suffragii Puella: , abeoeligendx ,
folvcretur deinceps duabus Filiabus cjuidem ufque ad inte-
gram fummam fcut.600. Unde per plures annos, durante
hacfolucione, cercumeft, quod Vifitationon fuitexpleta ,
exquofolutio erat faciendaad formam IndultiPerfoniscer-
tls,&determinatls^ Papa. Cumqueanno i^o^.idcm Gaf- 30
par exoravcritSodalitatem pro licentiamutandi fadamele-
dtionem in Perfonam alterius Puellaecxtraneae , fuit quidem
tallsIiccntiaejufdemconcefTa ,fedcumdecreto. QuodPuel-
tadenovo eligenda vijitaretur aVifitatoriblis ArcbiconJ.&. in
fequelam iftijs licentiae, & Decreti fuitabeodcm explcta
novaeledlo, exquofadtoapertcconftaidefolito Archlcon-
fraternitatis vifitandi Puellasextrancasabcodemelcflas .
Agnofcic Gafparnccciricatem Vifitationis, & ideoillam
cxcludere facagic, of^erendo probacionem qualitatisPucllaB
ekaae cum fide Parochi, fedfruftra, quia Ifabclla Tcffa- Jt
trixdcmandandofulutionemDotlsSodalitati SuftVagii, vi-
dcturconfidifte de diligcniia Officialium cjufdcm Sodalit»-
tis, non vcroParochi^ cx allcgatispcr Gr<ir<.7».«/;/"«p/.^*».
numS. & ide6communitcrSodaliiatcs Urbis vifitant Pucllas
pcr fuosOfficialcs, ncquccontcntanturfidc Parochorum,ut
cft notorium ; Et congrua ratio haec cft qu6d circa qualitatcj
Perfonarum noneft, multumcrcdcndumFldibus Parocho- 3>
rum , cCimadillasfacicndas, fivcproptcr proprium verum»
fcu proptcrfamiliarum,& Puellarumcxftimationcsfint nimis
facllcs, ut indcbiliorlbustcrminisrcfolvit Ccwj.iJr/tfr. fr^'/
ciim approbationc Papaeapud de Luc.de Credit, &dtblt.dlfc.
Ijl.infine, Sc notat SetadeOftic. Locumten.cap.xf>.num.i%.
(^wcmicc^WMsivtitom.i.par.i.difcept i.num.%<)
Dic II. Jan. i7-> propofitaCaufd in Congr. Concil- fuit
rclcriptuin: Pucllai »on ej]c fubje^las Vifitationi Archicon- JJ
ffatcrnitttiit , fcdfuff.cerecxhlbitionem aiteftatlonii Parochi
de honeflate, qua; exhibltio fiat ArchiconJ'. Advcrfus quam
dic 8. Fcbr.cjufdcm anni nequeetiam conccdcre voluitno-
vamaudiciuiam.
DI-
Tom. IV. Pars I. Difceptatio XI.
79
DISCEPTATIO XI.
Spoletana Funcrum.
T R o
Parochis Civitatis Spolcti.
C V M
PP. Barnabitis ejufdcm Civitatis-»
ARGUMENTUM.
Tarochi qmndo pofsint ingredi Ecckfias Regulai-ium occa-
fione afsociationis Ccidaverum ad illorum Ecclefias , cum
Superpelliceo , StoUj & Cruee elevata.
COnfueverunt h tempore immemorabiH Parochi, tJkm
Saeculares, qu^m RegularesCivitatis Spoleti inaflb-
ciatione Codaverum Defunftorum Parochianorum , qui fe-
1 pulturamelegeruntinEcclefiis, fiv^Secuiaribus , fiveRe-
gularibus ingredi eafdem Ecclcfias , & praefertim illam PP-
BarnabitarumciimSuperpelliceo, Stola, &Cru€eelevaca ,
ibique Officio Funerali fimpliciter affiftere , ut deponunt
leftes, datiinSummarionecnondeponunt etiamomnes Pa-
lochi, t^m Sacculares, qu^m Regulares juxta documenta
exhibita in eodem Summario .
Veriim dcfun(Cta Magdalena Votalarcha, praeviaeleftio-
ne SepuIturaE in d. Ecclefia Barnabitarum, illi csperunc
praetcndere, quodilliusParochusingredi nonpoterateorum
Ecclefiam cum Superpelliceo , Stola , & Cruce , iblque
3 Exequiis affiftere, quocirca Epifcopus mandavit , praedi-
ftum Cadaverdeponi in EcclefiaS.Philippi Nerii, donec
controverfia finiretur .
Hinc remiiTa Caufa ad hanc S. C. ad In ftantiam dd. Relr-
3 gioforum contraomnesParochosCivitatis, fuperventaque
Informatione difti Epifcopi , contingit hodied uo dubia dif-
putare, quaeaffirmativ^videnturrefolvenda.
Quoad primumdubiumvidetur clarailliusaffirmativare-
4 folutio; Habemusenirocafum punQualiffim^ decifum^S.
C.Epifc.<irF;V»»<»»<7 29. Nov- ibi : V arochioccafone funerum
poffout ingredi Ecdefias Regulariumcum Superpelliceo , 6f Sto-
/* , dwnmodh Officiumfuper Cadaveraperagant ipfiRegul. &
in "Placentina 9- Kov. i66j.<b7.I>ff. 1668. Nec nonidem
fempcrrefolvit hxcS. C& figoanter»» Eugubina \z.Maii
&J.Julii i6tl.inPlace»tina 23. Mvjri 1619 (if /« Catanien.
Civltatis Platia iz. Off. ejufdem anni , tefle Pignatell.con-
fult.t^^.i «H»».i6. row.j.&interminis Barnabitarum Urbis
habemus refolutionemhujusS.C. lo.Maii 1604.. quam refe-
runt , & fequantur addudti per Barbof. in Summ. Apoftol. dec.
J colleS.jsB. Htt.y.&de Ojfic.&poteft. Parochi cap.i6. nu.io. &
Panimol. dec.\.annot.\o.num.io. Quamvis auteminpraedi-
ftis rcfolutionibus nonfiatraentio Crucis, aitamen filicet
ingredicilmStota, muItomaEis licebitingredicum Crucc ,
utadvertit Pignatell. cit.confult.^%.num./^\. \h\: J^uinimmi
filicet ingredi cum Stola, multdmagis licebit iftgredi cum Cruce.
Etratioeft, quia S(olafineilliusexercitio aftuali nonefl
fignumjurifdidionis, fed VeflisSacerdotalis Can.Ecclefia-
< fticadi^.zi. Concit. Bracarenfl. cap.^.&Toletan.^. cap.]<j.
Nicol. Plaruit, de Sacrific. Miffa cap.i. num.s.&6. Theodof.
Rub. in ejus Refpohf. imprejf.ap\id Gratian. cap-zoS. num.6l.
Tignatel. concluf.^a. num.z6.tom.^. quosinterminisduriori-
bus fequuta fuit Rot. inSavonen. Aggreg. is.Junii if^c). ^.
Nonobftatcor.PioM: Nonobftat, quhdStola fttfignumju-
rifdiilionis , ideoque non concedenda fimplici Sacerdoti &c.
J Qn^Ppi aliud Stola fignificatin Epifcopo , aliud in fimplici
Sacerdote; Naminprimocircamdatcollum , qua/ihaftamvi-
bret contra heftem; Infecundo vero fignificat ligamen , quo
Chriftus ligatus fuitad collum&c. Etpropterea effe fignum
gequivocum, necimportarejurifdiffionem, nifiillamdeferens
tKpeatPareniialia, firmatmodern. Pignatell.confult.^S. nu-
mer.z6.<^o.&feqq.to'n.-i,.,
Et per confequens illius delatio licita eft cuicumquc fimpll-
5 ci Sacerdotl in quacumquc Ecdftfia , quiautiturhabitu, ipfi
conceflb, acproindeetiam ParochisinEccIefia Barnabita-
rum, ut inpraEcifisterminisratiocinaturPig>j«ff/.fo»yi/r^8.
num.^o.tom.^.
Idem dicimus de Cruce ; Etenim illius delatio non cft adlus
5 Jurifdiftionis, utde Cruce Archiepifcopi, qood fcilicetil-
illius delatio in Dioeccfi exempta fine benediflionc , non fit
V'faj<e Difcept. Tm IV.
adlus jurifdidionis, tradunt BD, inelement. Archiepifcopo , de
Privil. in6. interquos Anchar.num.6,& I>rtol,num.4.& 10,
Gratian. cap.^^y. ««.15. & 29 . Quarant. in Sum. BuUar. verb.
Archiepifc num z2.Burat,dec.iii.num.i, &profequitur/'/-
gnat. d. confalt.^%. »«40. & t\\. tom. J . ibi .- Stolaftnefuo exer-
cltionon eft fignum pracipuum furifdi8:oms , fed Vefiis Sa-
cerdotalij &c. neque Crucis delatio , ut de Cruce Archiepifcopi i o
in Dixcefiexemptafine benediiiione , quodfeilicet ejus delatio
fine benediSione nonfit a8us junfdiSionis tradunt Doitores in
clem.&c & docec Rot.in Trojana Delationis Crucis fuper bo-
nojure 10. Decembr. 1708. cor. y^ldrobando §. jQ^uicquid fit ii
ibi ; Contrarium teneant , quodfcilicetjjfdevotioaisfignum ,
fub quo defunfius vlvens militavit Vitalin. in clem. A rchiepifc
nu s-de Privil. Paffer. deStat. bomin. 9. 1 8 7. art.^,fub «. 1 86.
n.z . Pax.Jord, var. lucubr. lib. i \.tit.z. quteft.gt. tomz.
Decreta veroS. Cdefaciliincontrarium alleganda, nil
aliud decernunt, nifi qu6d Parochusnonpoflit ingredi Ec- I2
clefiam RegulariumcumSuperpelliceo, Stola, &Cruce ,
ibique Officium peragerefuper Cadaver Defunfli, nonau-
rem , quod nequeatingredifi velitcuroeademitola , Cruce,
& Superpelliceo,dummodo Officium non peragat ut explicac
Pignatell.in d.confutt.^%.num.^z.tom.i,\h\ : DecretaveroS.
CtamRituum, quam fuper Epifcopis ,& Regularibus ,quee Ij
videntur efje contraria, nilaliuddecernunt, nifi quidParo-
chusnon teneatur , neve pojft ingredicitm Stola , Cruce, &
Superpelliceo Ecclefiam Regularium , ibique etiam Officium pe-
ragerefuper Cadaver Defunfli , non vero quod nequeat ingre-
di,five!it, cumeademStola, Cruce, &Superpelliceo,dum-
modo Officium nonperagat .
Quamvis autem pracdida exuberarelvideanturpro favo-
rabili refolutione , adhuc ex abundanti addimus inconculTam,
&immemorabilemconfuetudinem, vigentemfavoreParo- 14
chorum ingrcdiendi Ecclefias Regularinm , & prapfertim ii-
lamBarnabitarumcumSuperpelliceo, Stola, &Cruceele-
vata, ibique afliflendi exequiisDefunftorum Parochiano-
rum, dequa teftis, omniexceptionemajor, eftEpifcopus
in ejus Relatione, & concordantomnes Paroclii Civitatis
Spoleti, tamSacculares, quamRegularesinauthenticaac-
teftationedata inSummario.
Eademque vcritascomprobaturnlteriiisex depofitionibus
fex teftium, quorumquatuor funtSacerdotali Dignitatein-
figniti, &fupra annumfeptuagcfimum eorum anatis, Vi-
goreenim hujufmodi immemorabilis confuetudinis allegare
poffumusfolemnem 1'artiumconventioDem , Apoftollca aa-
thoritate roboratam , omnemque alium meliorcm titulum
de Mundo juxta nimis notamefficaciam immemoraliscon-
fuetudinrs, deq\i!iBarbof.deJur.Ecclef.lib.i.cap.\z.num. 15
7 1 . Rot . decif. } 1 8. num. iS. cor. Priol. & in ree- dec. 1 1 .per tot.
part.z. &decif.6-j\. num.i6.par.\S. ScidoTnzium Card.de
Luc.lib.i^. decif.iz.num.6.&feqqinManti[fa, & in noftris
praecifis terminis notant Gob. confaU. 1 18. num.^.&confultat.
119. num.z-j. Ventrig]. in Praxi tit. de Defun. & exequ. annot,
^\.num. 17. & Rot. In d. Trojana 10. Decemi>r.\joS. §. Neque,
&pertot.c&r. Aldobr.
Et indebilioribusrerminisconfuetudinis minoris temporis'
& levioribus documentisprobataE, refolvit hiecSac. Congr.
favore ParochiCaftri VifliiadverfusPP. Minores Conven- 16
tualesS. ¥tznc\(ci in S poletana Juris deferendi Siolam \. J u-
lii fjdi. Ponente Card. Gabrielllo\b\: An Parocho Terrte
Vijfi liceat deferre Stolam in Eccleftis Regularium occafione Ca-
daverum in cafu &c. Sac Coagreg. refpondit affirmatire , dum-
modononperagat Ojficium .
Non rclevante quadam atteftatione Reftoris Jefuitarum
Spoleti, qudd ParochiinaflbciationeCadaverum adeorum 17
Ecclefiam ingrcfll fuerunt fincCruce, &Stola, diebujts.
Decembr.\jOT.& j.Aprilis 1709.
Tum quia non percutit cafum controverfum , ncque refpi-
cit Ecclefiam PP. Barnabitarum , fuperquaunic^, tcprx-
cisepracfcns vertiturcontroverfia, .ideoqueadillam nonell
trahenda. Tumetiam quiacft fimplcx fides, & extrajudi- iS
cialisattertatio, litependente, & finenoftracitationemen-
dicata , adeoquc nullaiTi facit probationcm Rot. decif. 700. nu-
mer.tj.par.z.& decir.i<).num.^^.&dectf.^9S- lum ^ptr.tz. 19
rec&cor. Priol.decifi^S. num.^- Infuper cftunicus, & fo-
lusteftis, ficquc nil probat iuxtarcvf. <wfj;>. L;Vfr, deTe-
ftib. I.J uris J urandi C . eodem , cumaliiscumulatis perPj*.
Jord.var.lurur.rom.^. lib.i^.titiS.deTeftib. &quodmai;is 1«
crt illius attertatio conccrnic proprium , ejufquc Ecclcfiac
commodum, & per confequens vcnit omnindrcjicicnda ,
utinfimilibns terminis fitm3v\t Rot. decif.\-jif.num. 6. coram
Royas , & decif 184 numi . ror. Celf & in rec. deaf i So. nu-
titer.^.psrt.iy
F j Ejufdcm
8o
Difccptat. Ecclefiafl:, Dominici Urfayas.
Ejufdcm farinaE funt attteftationes quorundam Ruftico- ah[aTd\im egTegiicompTohai Rot. JfCif.i^jj. tJum-^.& lo.cer,
rom. Quia, przfcindendo abed, quod non coarftant ne- Priol.&t^ec.-jo.num.^opar.i^.rec-
gativam, dumduoexiJJisfimplicitcrdicunt,aliquotiesfuif- Exquibus promanataffirmativa refolutio i , D«/&/i efle re-
(e afportata Cadaveraad Ecclefiam Barnabitarum , abfque ftituendum Cadaver ad efFeitum fcilicet fepeliendi indifta 32
H eoqgodParocliiv-greflifuerintcumStDla, &Cruce, quod Ecclefia cum AflTiftentia Parochi iiliusexequiiscum Super-
non praejudicat n<«ilraE confuetudini , exnotiflima regula , peiliceo, Stola , &Cruceelcvata .
quod obfervantia interprctativa , ut in praefenti, ncn de
ftruitur ex aliquibus aftibus oegativis, Rot. <iecif,6-ji^. nw
%i mer.21, par.ig. riff, Reliqui autem duo fimpiiciter referunt
oppoficionem Bernabitarum occafione afportationisHippo-
lytaeRofariaeSpadaEtiemenfe Martiifuperiorisanni ,quica-
fuseftunusex illis,q^icaufamdederuntprffenticontroverfif.
Adhucfacillim^refpondetur; quod illi teftesfunt ruftici ,
3>j & viles, & prorfusfufpedi , tanquam Jaboratores Barna-
bitarum, &abipfisfali2riati, ficqueeominusprobant, ut,
coeieris relatis, notaot Qabr.lib.i.tit- deTeftib. conclufio.
ttu-n. Rot. ad ornat. Card. de Luc. lib- iS.dec. 3 1. ».v, 3 i .in Man-
tiffa . Verfa autem vice noftri teftes funt plures numero, nem-
pe 1 7. deponuntye vifu,deque fado proprio, & de re ad eorum
Die 19. Julii 1710, propofitaCaufajn C.R. perCardin.
Capiaram fub duobusdub.
/. An liceat Parochis in ajfociattone Cadaverum ingredi
Ecclejiam PP. Bamabitarum cum Superpelliceo , Stola^ ^ 3J
Cruce, ibique Exequiis ajfiftere .
II. AnfitrejUtuendumCadaverM.agdalenaadeffeliumfe- J4
peliendi in diiia Ecclefia ,
Adprimumrefponfumfuit: Negativiifalvojuttprobaa' jj
di immemorabilem confuetudinem .
Ad fecundum Affirmative,
Longe diverfumexitum habuitaliafimilisCaufa Parmen.
Funerum,deq\iamfequentipar,difcept,6.eiLTat\ooe, quam 36
his verbis adducitur . Faber. in Epi^ol, ad LeBor. fui Codic.
officium fpedtante , funtque tandem omni exceptione majores. Idemplane Senatus efl , fed non iidem Senatores , quem fe-
I. Nempe EpifcopusinejusRelatione, cuitanquam ve- quawsMinlnflit.Crimin. Hb.z.tit.io.ttum.-jS.&Rot.decif 37
rj^fimijiter informato de ftatu , & confuetudinibus fuarum iZ\.inprinc.cor.Emer,jun.
>4 Ecdefiarum maximafidesdebetur,i?o/. cor. Ludpv.deci^Zi.
num.6. &cor. Cerr.decif.^Zi^. num.s.vbi , qu6d in materia
coniuetudinis atteftatio Ordinarii plenam conftituitproba-
tionem etiam fineadminiculoajiorum teftium , & in rec dec.
^o j.nu.t i. p(tr. ig.i; dec,46g. nu. jS- par. 1 9. ibi : J^uibus , uti
verifimlliter informatis deflatu , 6" quahtate Ecclefiarum , de-
S5 ferri confuevit : &«tt»j.6g. ibi : Et etiam tanquamOrdina-
rius , cujus judicio, uii verifimiliter informati deflatu, &
(onfuetudinibus fuaram Ecclefiarumtotaliter deferendum effe :
Cfin Vampilonen. Exemptionis zyjunii I706. jj". Velfiad
pmne cor. Anfatd.
II, Decem Parochi, qui perfonaliter interveneruntalTo-
eiationi Cadavcrum , & ingrefli fuerunt Ecclcfiam Barnabi-
tarumcumSuperpelliceo, Stola, &Cruce, ibi ; NeW ac-
ll (ompagnare i Cadaveri delle noflre €ure, e Parrocchie&c,
femprefabbiamo accompagnati con Cotta , Stola , e Croce eret-
DISCEPTATIO
Nullius Difpenfationis .
J 'H^T E ^
HyacintJium .
£ r
Ceciliam.
A R G U M.E N T U M-
XII.
ta, e neinfleffo modo^ cweconCotta, Croce , e Srolafiamo ^fj ad evitanda fcandala , vitxqid pcriculim conceden-
tnt/<ttiadaMereallifunerali,&efequ^^ ^^ .^ ^^r r^,i, contrahendt Matnmonium cum ilU
fit difpenfa.
Matre , qnam aliquis camaliter cogr.ovit anteqnam fer-
vatis fcrvaudis M.ttrimonium contrahcrct , & confu-
marct cim ejus Filia .
MAtrimonialibus folutus legibus «fque de menfc Junii
I 711 .Hyacinthus, Veneristr.i(SusiIlccebris, acfu-
riinqualfivoglia Chiefa diqueflaCitta, efuori diejfa fenza
alcuna dtffgrema, 0 contraflo de Regolari &c. e particolar-
mentequMdoci i occorfo portarli alla C biefa &c. dePP. Bar-
nabiii &c. perche queflo e loflile , e confuetudine immemorabi-
Itdiquefla Citta&c. Itaut de noftris teftibus , ad illorumfi-
demaugendam, verificentur ea , quaelegunturapud D._/o:
jy Epiji.\.inprinc.\h'\: Quodvidimusoculis noflris, quodper-
fpcximus, &manusnoflracontreitaverunt&cteflamur, & renticaptusainoreCecilias, Uxoristunc viventis Antonii ,
annunciainus . eam it^ perdite adamavit , utnonfemelcopulamcum eaha-
III. Quatuor teftes Sacerdotes , uno ore deponcntes de buerit; AtzelotypuspraedidusCeciliaelcgitimusVir, cum i
»8 confuetudine iinmemorabili ingrediendi Ecdefiam Barna- quadamdiedidumHyacinthuminpropriadomo folum cum
bitarumcumSuperpelliceo, Stoia, &Cruceereda, ibique foioditlaCeciliarcperii^et, juftocommotusfurore, ambos
afliftendi exequiis , quorum fides ex qualitate Sacerdotali necare tentavit , quod periculumevadere fatagensHyacin-
multumaugeiur , Capyc- Latr. decifii. »«^.14. &Ror.de- thus, iedeclaravit ibidem adefte Matrimoniiineundi caufa
hfi^6.num.'6par.lo cumaliis, citatisi»;o»».i./><irr.r. <//- cum eorum filia Elifabetha, quibus verbis pacatior fadus
fcept.J,.num.^\, didusbonus Vir Antonius,effcfluaticnemMatrimoniipraE-
IV. Domumduoalii teftesnobiles, atteftanies, ibi : Del didicum Eliiabethaomninoprocuravit , reluitantibusani-
• 9 mefc dt Novembredelfiinno 1708 fudalParoco dellaChiefa mo, &faflis, tam Hyacintho, quam Elifabetha, antcce-
di S Saivatotc &c de! fu Sig.C amillo Qlandi alla C biefa de PP. dentis copulae ejuldem Hyacinthi cum Cecilia Matrcopti-
Barnabiii, tJfiemeco>i liFratellidellaV.CompagniadiSanta mcconfcia; Veriim nulluminvcntum fuitdiffugium adde-
Catarirta, dove iofui prefente , come unodellt Confratelli , clinandum juftum furorem , & minasprzfati Antonii, pro-
e contal'occafioneviddi, & offervaibenifllmo, cbe dettoCur.j- ptereaque fubdic 7. Fcbruarii ryn.Matrimonlum pcr verba
toentro i» dettaChiefa, eviJliedeconCotia, Stola, eCroce de prjert.-nti in faciem Ecdefiasratum, & paulApoftconfu-
eretia, & .^Jftftcalfeifequie didetioCadavere ■ Nccnon idcm m.itum fuit interdidutn Hyacinthum,& Elifabetham,pro«
deponif altertedis, scquenobilis,quibustanquam nobilibus, ut hafcomniaconftatcxSumin.
&dc viludeponencibusmultijmtlldcferendum, cxaddudis Defunilo autcm demcnfcNovcmbr. anni 1711. fupradl-
intom.i.par.\.di(cept..^.num.6^. floAntonio, ccftavit timor , quicaufamdedcratfupradlflo
Addcntcs pru favotabilirefoiutionepraEfentisdubii, quod Matrimonio, nullo, tam proptcrdiihim metum, qu^m ;
noftra conluctudo uniformatur Statuto Clen Utbis , inhis & fortiiis,obimpedimcntumaflinitatis inprimogiaducxco-
matcriis omniiim infcriorum Civitatum norma:, & magi
J« ftrac, cxaddudi^ per Rarbof de Potefl. Epifcop. allegat.-j6.
ni.in.^S. Card. Jc Luc dejudic difc^-j. num. zo.& Hotde-
cif ^f->^j. num.6i <J decifs6o. num.z. & ^p.irt.Kf.rec. Illud
en'imin(ap $. ^ q 1 n addit.d ifpon'\t , quod Parcchi aftiftcrc
pofllnt cumSiola Officiofuntrali in Ecclcfiis Rcgularium ,
ibi ■ AJftflentibus quoque y fivelint, cumSlcl.i Parcchlj fupra-
puia illiciti, priCishabitacum Cccilia, matre Elifabcthae ,
quaattcnta, Hyacinthusconfcicntiac ftimulis agitatusnul-
Iitatcm prarditlam propofuit inCuria Archiepifcopali, in
qua atTumpto formahjudicio, acattcnta pondcrationc, rc
niatuicdifcuira in plcna Congr.coraniCard. Archicpifcopo,
conftititdc nullitatcaircrti Matrimonii , & proptcrci fubdic
8. Avigufti I714. cadcmCnjia Scntcntiam protulit, dccla-
diilis . ObUrvaut-.AiilteriCis, quodaliismonftruofumcltct, rando didlum JVlatrimonium fuiffc, &cn'cnullum, ac li-
ac membra ma)ori pollercnt pracrogativa , ac gaudeat Ciput,
51 dCim Ecdtfia Rarnabitflrum Urbis, in qua P Gcneralisre-
fidct, cx puiifluali rtfoiutione hujusSacr Congr. fequuts
k Barbcfa, & Panimoll,ilocls fupracitaiis ,\^onhabtt cxcm-
piioncm illam, quam pra:icndit EcdcfiaSpoIetana , quod
bcrum Conjungibus, cum, vclrcvalidare Apoftolica dil-
pcnfationc, vdadaliasnuptiascum aliis Pcrfonisconvola-
re. Incujus fcmcntiac fequclamdici^cjufdcin mcnfis, &
annl prardifla Elifabetha .Matrimoniuin in fuicm Eccic-
fiae contraxit cum Nicolao Francifco , fucruntquc datas
attcfta-
Tom. IV. Pars I. Difceptatio XII.
8i
[lo
mr
IJ
atteftationcs de ftatu libero, timdiftiHyacinthi demenfe
OiSobris lyi^.qu^metiam fupradiitaECecilixdemenfcDt-
ccmbrisejufdemanni.
Polthzc, juxta acque folitum , acdeteftabilem Aman-
tium morem priftino cumCeciliacarnalircintegrato iliicito
affeflu, Venerisftimulis, ac vefanalibidine vidusprafatus
Hyacinthus, eandcmCcciliamiterumcarnaiitercognovit ,
& ex copula ejus uterus intumui t. Redeuntes ver6 ad Patria nj
profugi quinque Cecilias fratres , reperierunt eoi um ftcmma
indiverfoftatu , novifquearmisornatum, quod indigndfe-
rentcs nonfemel quaEfiveruntadneccm Hyacinthum, &
Ceciliam, morteutriufqucinjuriam vindicareminitantes ,
quodcontigiftet utique, ciimaiioquinfintfolitiminas, exe-
qui , & homicidiaperpatrareaffueti, utfuitjuftificatumin
5umm. nifi in tali vitaedifcrimine conftituti , incommodo
graviditatisCeciliacnonparceiues , un^cumlegitimisfilio ,
& filia pubcrtatem egrefli , Romam vcniffent , fperando
iclementia Summi Pontificis obtinerc difpenfationem, ut
poftint invicem Matrimonialiterjungi , tAmad evitandum
aeque evidens ,ac proximum periculum corum vitae , ac rein-
tegrandum honorem Ceciliae, fuaeque Familiae, quim ad legi-
timam prolem in Urbe natam,& confuiendum honori aiterius
filiae nubiiis , &:filii iegitimi , maxima miferia opprefli ,"& for
tiiis ut gratia Sacramenti naturalem illum amorem perficeret ,
ac indiflblubilem unitatem confirmaret , utquellberaientur
abilloimfeliciflrimodamnationisftatu, inquomifere vivunt.
Porrexerunt proinde fupplicationem SS.praedifta omnia
candidenarrando, quaedemoreremifl^afuitad Datariam ,
quaefolitam expedivitfacultatem properagenda poenitcntia
in Bafilica SandaeMariaE Majoris ,■ Inimicus autem humani
generis boftis , faluti Animarum eorundem miferabilium
Supplicantium invidens , fuperfeminavit zizaniam , infiften-
doapnd Curiam Archiepifc. ut talidifpenfationi feoppone-
ret, cumfuppofito, qu6d illaefletproduftiva fcandalorum
in Civitate, effeftu fubfecuto , mediante Epiftola fcripta
Card. Prodatario , qui ne omnem clauderet portam , om-
nemque obftrueret viam fpiritualisfalutisOratorum, Cau-
fam remific ad hanc Sacr. Congreg. proVoto, & ineafub
die^. Maiiproxirae practeriti lyis.fuitdidum AudiaturE-
mitteatijfimus y4rcI>iepifcofius , ejufqueRelationeperventa ,
fub die 19. Julii fuit diflum : Defcribatur in Folio : Hinc pro-
poniturhodid d.dubium, cui ficuti juftitianon videturcon-
iradicere pro favorabiliafiifmativo relpoixfo, ita, &for-
tiias ejc nota mifericordia, voti compotes fieri fperant oratores
exgrati^fpeciali.
Ad quem effeflum praemittimus , qu6d bodi^proceden-
dum eft cum illo fuppofito , qu6d Matrimonium inter Hya-
cinthum, & Elifabetham fuerit k principio nullum , pro-
rufqne infubfiftens /uxtiSententiam Curise Archiepifcopa-
lis , quac cum nihil aliud fecerit , qu^m deciarare idem Ma-
trimonium nullum , operatur , ut talis nullitas dicatur k
principioextitifl^e, ]uxi!iText.inleg. H^redes paUm ^.Seet
fiquidff.deTefiamen. cumconcordantibusapud Priol.decif,
il4.num.2S' & in noftristerminis decno^.anum^. par.iS.
rec. loquente interminis Matrimonii, confumati diuturna
Conjugum cohabitatione.
Hoc autcm pofito in neceflariam venit confequentiam ,
quod difppnfatio, pro qua fupplicamus, caditfuperprimo
publicae honeftatis , &affinitatisgradu, provenienteexco-
pula cum Elifabctha,in ftatu quidemapparentis Matrimo-
nii, fedin rei veritatc nulliter k HyacinthocontraiSi, ne-
dnmpcrvim, &metum, fed etiamobdiitum dirimensim-
pedimentum cnm eadem Elifabetha , propter copulam, prius
habitamcumCeciliaejusMatre, exaddudis per Rot.dec^.
pertot.cor. ArgueU. & dec.z6i.\>ztMx pertot.cor. Otthob.ln
Impedimento autemprimiaffiniratisgradus, exaftunulla-
teniJis lcgitimo , notum eft paffim Datariam difpenfare , ficu-
f i etiam in primo publicac honeftatis , concurrentibus pratfer-
timcaufis, quaegraviffimaB, &multac inpracfcnticafucon-
currunt •
Intcr quas primolocofupplicamus prae oculis haberecvi-
denspericuIummortisOraiorum, & infamijECeciliac, to-
«i»fqueejusFamiIiac, &parenteIaB, e6quia quinque fratres
«iufdemCeciliac fenfibilitcroffenfifunt, ex proinde nonfo-
limdicerc poflumusOratoribusmortem probabilitcrimmi-
nere, fedcertocertiQs, fpeflataconditione, &moribuseo-
rundem Fratrum, mortemquotidieprxoculishabere, pro-
pter quas caufas in fortioribus tcrminis Matrimonii valid^
contrafli Sacra hacc Congregat. benignc inclinavit prodif-
penfationein primo publicaehoneftatis in Cajetanax-j JulH
J €29. & in Caven. 1 7. Movem. ejufdem anni , tefte Earbof.
ad Conc Trid.fejf.z^. de Ref.matr-Cap.i. »«j».iJ.6r 1 1. 6" i/t
Vrfaya Dijcept, Tom. IV.
Summ. Apoft. dec.colle&.i57' num.ii. Et indurioribustermi-
nis confangainitatis Corrad. in Prax. difpenj. iib.^.cap.-j. nu-
mer.zi.&lib.j.cap.i.fubnum.-ji. verf Etibi, au .■ Etubl
adfunt graves inimicitice cumpericulo vitee , dfpcnfaiui in
gradibus propinquioribus , proitt anfiit retrolap/u tnpnmo ,
& fecundo confangutnttatis acommunt ftipite gfadudifpenfa- I4
tumfuit, utiuformula, quamibidem rcgiibavit; Proptc-
rca ex eifdemcaufis, cum longemajori, &aciue evidcnti
periculo in noftris terminis concurrentibus, exaudiri beni-
gn^ confidimus , utad confiliapacisreducamur animiFra- 15
trumCeciliacad vindidam maximeconcitati ; Propaceenim
induccnda Jurisrigorrelaxarifoiet, ut, pluribuscumulatis,
notatidem Corrad.ub1fupranum.7y. ubiadducit verfumil-
lum: Pax utfervetur, moderamenjurts habetur ,
Concurrunt praeterei aliac aeque principales caufac, evi-
tandi fcandala, fugiendi pcccata , &alenditres FiliosCe- 16
ciliae cum eadcm miferrima Matre hic inUrbe degentes ,
quac folcnt inhis terminis pracoculishaberi ex addu£lisper
Confnch.deSacram.difp.l\.dub.$.num.^S& dejuflis deDi-
fpenf.matr.lib.\. cap.6.num.2i. ibi : Aliquod gravepericu- 17
lumanimte, quod Oratores , nifi contrahant , certo incur-
rent, quiaPapay uti Paier univerfalis , teneiurfludere y (S
invigilare, nefcandala, Hf peccata fequantur .
Quae omnia , ut faciliiis percipiantur dignentur benignd
ponderare, qu6d propterdiflorum veremifeiabilemftatum,
eofdemomnes, unacumHyacintho, unum continetCubi- 18
culum, & quidemanguftiflimum nemp^ Ceciliam, Hya-
cinthum , Filiam pubertati nimis proximam , filiamque
puberem , & Infantulam, ultimo loco in Urbe natam .-
Hacc autem multa , & magna fcandala non alitcr evitari
pofl^unt, quamfaiubri remediodifpenfationis, quo Apofto-
lica Sedes faluti Aoimarum intcndenseifdem prudentiflimd
obviare folet ; Und^ Corrad. lib.9. cap s. fub numer.S. verf.
Pojfent a\t, quod ad difpenfationem impetrandam fufficit , 19
quod timeanturfuturafcandala, utpotepericulum inimici-
tiac, &necisOratorum, velquotiestimeturfornicationis ,
fiv^ inceftuspericulum ratione carnalisaffedusinteripfos ;
Felin, ver6 conf.t6. num.H). verfic Non confideran. relatus
pei SanchezlibS. difp.\<;. num.9.& 10 dcKet, quodadfcan- *o
dali veritatem fufficit, vcl probabilis timor inimicitiarum
Oratorum, vel concubinatusinterfe, velquod mulierra-
tione infamiac non poterit nubere , atque incontinentiae peri-
culum patiatur: Ob fcandala enim evitanda , tolerantur multa
prohibita , ait Parif. conf. 6Z. num.zii. vol.^. Sc de caufa aleo- s i
di filios Viduaeidem Corrad. lib.j- cap.i. numio.
Et io tcrminis matrimonii validi, in facicEcclefiac con-
trafti, & deindepcrSentcntiamEccIefiaftici Judicisdiifo- i*
lutiobaictitudinem mulieris, quactradlutemporis apparuit
nonfuifTe veram , babemuspundJualemrefolutionem hu)uj
Sacr. Congreg. ;M_Orio/M. \6.tiaii i 711. \nc\\iz ad evitandam
fcandala, OdiJJSdia, juxta praccifa verbaFoIii didadiedi-
ftributi, refpondit; Concedendamtjfedtfpenfatt»nem avin-
culoMatrimoniiraii t quddexmotivo impedimenti pcrpetni 23
nullatcniis fubfiftenris fncratdifrolntum ,■ permittendo utri-
queConjugi, utpermanercntcumnovoCoDJuge, rcnovato
confenfu ad foriTfam Concilii .
Maximopere ulterius influerc videntur ad finem, quem
precibus reportare fpcramus , legltimatio prolis, in Urbc
natac, &inpoftcrum forfannafciturac, nccnon promptum 24
remedium confulendi boneftati alteriuslegitimac filizCcci-
liae, cui cvidens imminetpericulumamittendac pudiciti* ,
nifi ejus miferisc, qua laborat uni cum matre , prompte lucur-
ratur; Sequutoenim MatrimoniocumCeciliacius Matrc ,
ex gratia , quam enixis prccibus imploramus , induftria Hya-
cinthi, paterno afFedlucam traQantis, ncccfTaria dcfacili
providcbit, & ejus honcftascollocationi conlulct fimul , &
alterius in Urbe natac, quz omnia non aliter fpcrari pofTunt ,
quam ^ legitimo Matrimonio, inter Oratorcs contrahcndo ,
utdefepatct .
Bcnigncetiamfupplicamusadvertere , quoduItr6 admit-
tentes, copulam iHyacinthocumCecilia habitam, fuifle
admodumdeteftabilem, adefFe^umdilpcnfationis, ucqua 15
agimus, nonvidctur poffe illam retardarc, cdquiaadcam
deventum fuit non animo faciliorcm rcddcndi S.Scdcmad
difpenfandum , fedcx vcfana iibidinc, atqucexpriftinocar-
nali illicito aflFeiiilu cum cadcm Cccilia, adrecidivam fuit
idem Hyaciethus inciiatus.
Nec dicatur , quod copula Hyacintbi cum Eiifabetha
babita tempore quo M.itrimonium non tucrat declaratum
nullum, fed in ftatu validitatis , illa dicatur produxifTe »6
impcdimentum in primo affinitatis cx copula licita, in
quo diffcnfiiri non folet, nifi jnter magnos Principcs , &
F 4 ex pu-
82
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
pjt publica caufa , ut dicitur in Concil. Trident.feff.i^. de Ref.
matrim lap.^.
Objeftum enim non fubfiftit , quia pofita declaratione
nullitacis Matrimonn, haec retrotrahiturad illiusprincipium,
&operatur idem , ac (iabi.-.inomn fuiflet, exfupraaddu-
dis, & proiade quicquid fitad efFi.-(3umevitandipeccata ,
ij fertum videtur , quod ad inducendum impedimentum ex
copula licita , .1 nonfubfiftit , eoquia pofira nuilitateMa-
tritnonii, copula inter Corjugeshibita non poteftdicilici-
ta, ad hocutexillaonaturillud idemimpedimentum, quod
unice oritur ex Mati imonio a pri ncipio yalido , ^ nunquam
declaiatonulji», utdefepatet.
Demum non obftat grave , horrendumque fcandalum ,
quodexhuiufmodidifpenfationeoririafleritur, utrefert Ar-
chiepifcopus, ubi ulterius aflTerit , perSententiam nullita-
tis prafati Mitrimonii rumorem invaluifTe , quoJ teftes fal-
aj fum in Judiciodepofuerint, &qu6d Oraiorquando contra-
xit Matrimonium cum Elifabetha difpenfationem obtinuerit
^ Sacra Pcenitentiaria ; Non enim omnia haec inter fe vi-
\ deniur cohaerere, qaia fi verum fuiffet, quod teiksfalfum
dixerant circa copulam , habiia* a Hyacinthocum Cecilia,
ad quidrecurreread Pcenitentiariam pro obtinemjadifpenfa-
tione? quaEnonerat neceffaria, pofitanegativa copulagin-
terdi<?tosHya(.inthum, &Ceciliam.
Et tamen ftride dicimus , quod exageratus timor diiSi ru-
morisin praefenti nullomodoobftat, eoquiafervatisfervan-
disjamdecIaraiumfuitnuHum didum Matrimonium Elifa-
16^ bethae, quar fervatis pariterfervandistranfivitad fecundas
nupiiascum N. cumquoconjugaliter vivit, fufcepta prole ;
Etproinde nullum omninofcandalumoriri potcrit exdidta
difpenfatione, quamexmotivis, &caufisadedurgentibus ,
&efficacibusobtinere fperamus; Imonon fine fundamento
fperare poffunius , quod in cafu nollro fumma aedificatio Po-
puli eveniet ob vitationemdidtorum maximorum fcandalo-
rum , ad quaievitandapia MaterEcclefia fuum fontcmgra-
|e tiJtrum nunquam folita eft claudere; Unicum ver6fcanda-
lum, quod forfan pofTet oriri verificaretur tunc , quando
Oratoresreverterentur ad illamCivitatem , ubi moratur Eli-
fabecha, fed huic poftibili malofacillime occurri poteftcum
claufula , feu praecepto de nunquam accedendo ad diflam
CiVitacem, ut in terminisobfervat aequedoflus, acinhis
51 tliateriis exercitatus Corrad. in Prax- difpenfat, Apojiol. lib.j.
(i»/>.j,»ttw.i5.Cui perpetuoexilioepropria patria, quamvis
durilfimo, aequeacgravifrimo, ultrofefubjiciuntOratores,
id unum intcndentcs difpenfationem benigne reportarcpro
sternaeorum falute, & adobvian imminentibus malis, fu-
pra recenfitis.
Diei8. Martii I7I6. propofita Caufain Congr. Concilii
^* fubdubio; An fitcoticedenda Difpenfatio, refponfum fuit ;
Negative & ad D. Secretariumjuxta mentem , & mens efl , ut
incumbat collocationi Multerij , Filiarum , 4c Ftlii i» Confer-
vatoriis , communicatoCo*>fHiocum D. Eleemofynario .
DTSCEPTATIO XIII.
Arimin^n. Matrimonii .
Danielcm ,
£ T
Elcnam.
A R G U M E N T U M-
I.X motiva impotentU yiri , quibm concurrcntihus lccus
fit Matrimou i diffolutioniy non prACedcnte liicnnali co-
bdbitationc ; r.t qunndo locui fit rcccgmtiom Miilicris
ad cu^nofcoidum iliiin yirgtnitatcm , cu]us aliqiia figna.
cftcndiwtur nnUiKS cfficacim ad illam dcmonfirandam .
CUM pro jufta Caufarum notione oporteat quandoque
ciftifTimas Jvidicum aurcs, non folilm impudica vcr-
] ba , lcd pcjoractiamaudire, utobfcrvat Amcn.in Prax. Crhn.
fol.i^r^. num :,!!,uhi, quiVI coinmunccft hoc incommodum
ctiam Thcologi^, & Moralibus, cumaliis, cumulati$y«
t«m ■\.paT,X- dlfcept.9. anurn,9 ubi cn ZaccA jOuaft Mcdlc.
Lfg tem.t- Itbj.ilt.i.qutefi i wuw.jy. oblcrvavimus, nul-
lam effe in illis verbis inuecentiam , ^«rf adlaudahilemfinem ,
proyalandamque rei veritatem pioferuntur , Ideo iupplica- s
mus, Nobisingnolci , vcrba facientibusdedifToIutioneillius
Matrimonii ob ViriafT. impotentiam , quodinfacie Eccle-
fiaefolemniter fuitcontraftum , fervatisomnibus (ervandis ,
a Danielecum Helena die5<. Odobr. 17/ j. piocu^usproind^
yaliditate omnismilitat praefumptio , ex vulgatis .
Quia vero praetenditur e^adverfo illius nullitasex afT. per-
petua imporentiaejufdem Danielisaddemonltrandaminfub- j
fiftentiam contrariae praetenfionis .
In Jure prapmittimus , quoad ad Matrimonii difToIutionem
nunquam devenitur ex capite perpetuae impotentias Viri ,
nifi Uiaadeo evidensfic , adeoque certa , &indubiiata, uc
nullo velamine , nulloque colore & exceptrone offufcari pof-
fit; Earatione, quiaincircumftantiisdefedlus vifibilis, &
exfoIaPeritorum vifione, &recognitioneapparentis, Ma-
trimonium nullotemporis momento validumiuit, & proin-
de , deficiencibustitulo, &fubftantiaSacramenti matrimo-
nii, permitti a Judicibus nondebet , ut Conjugesinvicem
matrimanialem vitamducant, fed illud ftatim declarandum
eftnullum, uznotantPont.de Matri>».lib.j. difput.toj.nu- 4
mer.^.Panimol, decif.^x. num-z- Dejufl. deDiJp. Mutrimon.
lib.i capfj.num.z6.De Angel de Confeff. lib.i queeft.t^i. nu-
mer.-j.^S. cumaliis, cumulatis intom.i. par.i-dtfcept.xz.
ttum.K). <3 pertot.
Quod communiterampliant Theologi , &CanoniftaE, ut
fineulla difficuitateprocedat ineocafu (qui cftnofterpras- j
cifus) quando Mulier non reclamatftatim , fed pcffannum
& per multum cemporisfpaciura tacet , & Viri prajccnfam
impotentiam in judicium nondeducic Idqueduplici ratio- '
ne ; Prima quia mulier , in his circumfiantiis allegans 6
Viri impotentiam, duas contra fe prarfumptiones habet :
Primam, defumptam ex ejus longa taciturnitatc . Secun-
dam ver6ex contraria affertione Viri \ quaeadducitur in pun-
(Xw2i\\Textu incap.i. de Frigid. &Malcf.\h\ : llla autem fi 7
prior poft annum , autdimidium ad Epifcopum, autejuj Mif-
fumproclamaverit , dicens, quod non cognovijfej eam ; Tu
autem contrarium affirmes ; Tibicredendumeft , quod caput
esmulieris, ijuiafireclamarevoluit, cur tamdiinacuit} Cito
enim, & ir> parvo tempore fcirepotuit , fifecumcoirepotuif-
fes, ubi communiter Repetentes, cum aliis, citatis aPi- 8
riing. jnjus Can.lib.i\. tir.\y de Frig.p Malef jj". j. num.i^.
fol.in^i.Sanc/j. de Matr.lib.J- difp.ii.().num,2. 10. &feqq.if
Pont.eodemTra^.lib.\.Cap.iS6.num 7 Cr 1 1.
Infadovcro praemittimus , quodcircad. praetenfam im-
potentiam nu/lomodoconcordant Periti , demandatohujus
S. C.deputaii. Prout nec cciam concordcsfunt Obftecrices
Circa Helenae praetenfam virginicatem •
QuoadPeritos N- N. primusMedicusCivitatis Urbini ,
& Prothomedicus generalis ejufdem Sratus , attcntiffimd
confideracis omnibus partibus, generationi dicacisrefpcilu 9
Danielis, illiufque complexione , temperamenco, omni-
bufquealiis, ad cffeilum dequo, agimus, confiderandis ,
ineafuitopinione, c/>e tale impedimento nonfipub dlrfi, ni
deve dirfimai perpetuo, &infanablle, mabensi guaribile ,
Cujusfundataeopinioni fcfubfcripferuntparitcr primus Mc-
dicusCivitatisFani , necnonquinqucalii infignes Profcflo-
rcs:Quibus, utl teftantibusdere , ad eorlim profeftloncm
fpcdtante, omnis adhibenda cft fidcs, cx aJduftis in no-
ftris terminis per Baron. de Corp. tit. 1 7. de Viril. nu.^S, Lay-
man.T/jeol.Mor.lib.straff.io.quteft.^cap. II. dc Iwped.fub 10
«MW.4./0/.1012. Dt Angel. de Confef tom.i. qu^li .;<). num.S.
Card. de Luc.de Matr. difc.g- niim.i l.&Ror. dccSo.num.^.
poflZacc/}. Quicft. Med. Lfg. cum aliis, citatis;nrow.i./>4r.
l.dlfcept-iz.num.nJ.
Et qudd magiseft tertiOs etiam Pcritus abh.ic Sacr. Con-
gregar. pariter dcputatus, ncquc etiam fccundiLim prjefcn- 11
rem ftatum Daniclis habct illius piartcnfam impoccntiam
propcrpctua, &infanabili, dum pricfcribit ci multa mcdi-
camina, expericnda pcr fpatium duorum, auttriummcn-
fium , utcxcjusPcritia .
Qu6 verd ad Obftcirices, de mandatohujus Sacr. Con-
grcgat.dcput.itas, conftans in fadlocft ,quod unacxcispofl-
quam attcntiffimc confidcravat Helcnam cjufq; partesgcnc- ij
rationi infeivicntfs, dcbita dilij',cntia , & rcplicatis rcco-
gnitionibus pctluftravcrat , prima vicc , ncdum juratam
cmifcrat attcftationcm , candem N. non cffc yir^incm ,
illam adduccndo bonam raiioncm , quia in cjufdcm fc-
crctoribus partibus propriis oculis vidcrat hiaium qucn- 1}
dam , propriifquc manibus rccognovcrat quoddam f>rj-
mcn cap.icicatis unius digiti , qudd in V.riiinibus nul-
latcnus rcpcritur ; Scd ulterius cardcm fafli vcrita-
tcm
Tom.IV. Parsl. Difceptatio XIII.
«3
ttm aquali ingcnuitate, Sc candorefequentibuscubitdibos
' lireris ejus Genitrici aperuerat, ibi .- Dijfi alla Signora I.
M^dfe iiell.t Signora E. che la d:t fun Figlia non era k^erglne .
Non attento , quod deinde contrarium depofuerit , il-
lammet iplam adducendorationem, ad coIoranJumdidum
14. hiatum, squeinlblitum , ac incompatibilem cum vtrginita-
te, quia recognovera: diftas partes tempore menftruarum
purgationum, quando illa: folent e(TeI,)xiores; Tum qu;a
nimisinverifimile, fer^que incredibile videtur, quod aque
■' attenta , annola , ac prudens Mater Hclenac, permittcre
voluerit, utad oftendendam ejusFiliae virginitatem , illius
• recognitio ficret difto tempore , quod ineptum videtur
ad fimiliaperagenda : Tum , &fortius , quiaficutiad-
mittimus,purgationesMulierum potell illarum partes,genc-
rationi dicatas, aliquantulCim laxiores, humidiorefq; red-
15 dere, ita negari non poteft, quod nuilo modoapta fintaJ.
• operandum iilum effeftum , quem his verbis defcripfit eadem
Oblletrix. Trovai , che il bucodella naturaeracapace diun
deto. Videturenim nimis inlubfillens praetenfio, ut folidae
illae partesperquastranfeunt Mulierum purgationes, a firn-
plici, flaidoquehumoretaliterdilatarjpoflint ,ut telinquanc
hiatum, permanentem, &fixum, fola vifioneapparentem
Capacitatis unius digiti , uf de fe notum eft .
Ulira quod fi ver ilirnilitudinis fpecicm haberet infulfa illa
confideratio ejufdem Obftetficis, quod diftus hiatus , iii
partibus generationi dicatis inFoeminis, ortumhaberepof-
ftt a menftruis purgationibus Mulierum , ibi: Eraiin po:o
\i dilatato&ccomefoprafuo/eaccadere, quandoleDonnehanno
ii mefiruii in neceffariamconfequentiam fequeretur , quod
illaefoICim puellae virginesjndicari poficnt, quaedidaE pur-
gationesnon habent , quod qnantiim abfonum fit , de fe
patet .
Alia vero Obftctrix A. N. N. quaenon finemagna afFe-
datione, & praeviisinutilibusexpenfis, tradufta fuit i Cf.
vitate Bononiae, concordat etiam cum primacirca diftum
hiatum, ibi: St vede perh intorno nelle parti ejieriaridella.
Natura, ejfer quaUhepicciola apertura .
Neglefta prorfusdivinatoria iliadetorfionccjufdem Ob-
ftetricis, aflerentis, Pcffogiudicare ^effer detta apoturacau-
f] fatadalledita ■ Cumenim habeamusnimis verifimilem , &
aeque naturalem , ad propriam caufam diftihiatus, prove-
nientis ^ copula , pluries, h Danielein figura matrimonii
tentata , & procurata cum He. eft mera vanitas recurreread
purgationes menftruas , & improprias , puerilcfque operatio-
ncscum digitis, ad obumbrandam veram , & naturalem cau-
fam defeftus virginitatis in eadem Helena; Omnis enim
adusfemper rcferenduseft ad fuam naturalem, propriam ,
praeexirtentem , & verifimilemcaufam , nori autem detor-
iS quendus eft aJ impropiios , peccaminofos, & futilespraE-
textus , ex a Jduitis in dec. 286. num. 1 7. fo/. Cerr. ifdec. loa.
num ^6.cor.Anfald.
VidenturhaecfuperabUndareadefFeftum , dequodifpura-
mus, eoquia inauditumeft in Jure, quodobpraettnfam Vi-
riimpotcn;iam , nonpraemifTo triennaliexperimento, adic
19 decreti Judiciscomputando, ftatim deveniri poflit addiflb
lutionemilljusMatrimonii , quod 4 Muiierefer. fer. iiifacic
Ecclefiae contradum fuit cum Viro , mininie valetuclina-
riam ducente vttam , & in Viril-bus , non folum a Peritis
th8is y veriim etiam hkRomte ab e.^pertijfimo Anatomico ,
me^rafente 1 recogniio, juxtaNaturce, 'ifpfoprittconflitu-
tionis exigentiam formato : Sunt verba tertii Periti, abhac
50 .Sac. Congreg. ut fupra deputati ; Ut enim obfervavi i» meo
Tra?l. de Matr. §. iiltimo num. 6. matcrianon potcft cfTc dcl-
catior, magifquepericulofa, eo quiaagiturde valorc unius
cx feptem Ecclefiae Sacramentis, quod magnum appcll.ic
Apoflol. ad Ephef i. 51. quodquealia Sacramenta praecellere
rationeinrtitucionis, loci , tcmporis, & fignjficationis, ob-
z I fer vant D. Augufi. de Bon. coniug. cap. 1 8. Dionyf. Carthuf. m
Summ.Orthod. Fid. lib. ^.cap. t6z.& Sylvcft.Prier. inSum.
verb. Matrimontum i. num. j. &feq. 6" Coccin. adnotat. 74. in
fine , ubi quod in hac matcria ( loquendoin punfluaiibus
terminis noftri cafus, ) omnis modus quxrendus eft ptoxii'
ritate habenda , quia Judex nimis oneratus efi .
Quibusodditur, quodcirca intcrna vitia Penis Danielis ,
qiiaecxadvcrfoplusjuftocxagerantur, cx noftro Summario
concludenterconftat, nonunum, vclalium, fcJ duos Pe-
li ritos, muItofqiieinfignesMcdicos, & quidem e\ primanis
StatusEcciefiaftici, noncfTeinter feconcordes inordine.id
praetenfam impotcntiam ejufdcm Danieiis , cum qualitace
infanabilis, &perpetuar. Undcco magisproccdendum non
videtur ad difl"oIutioiHm mairimonii, dc qooagiiims, fcj
otnnino viJecur dcmandanda cohabitacio iriennalis, ut in
termiolslong^durioribusdifTenfusunius tannjmcxofto Pe-
ritis, abhac SacCongr.deputatis, habemus cafum , pun- zj
dtualiffime decifum in iWa Romana Matrimonii de Senjtms ,
inquah*cSacr. Congreg.attentadifcordiaunius dum-axat
exodtoPeritis, re matur^perpenfa, dieio. Maii 1698. rc-
fcripfit : Effe locum cohabitationi triennali ,& rc maturepcr-
penfa refcriptum confirmavitdie 16. Novemb.ejufdem anni,
cum addito, utCaufaampIiusnonproponeretur, ucvidcr-.- 24
eiiinTom. i.par. t.difcep. ii.pfr/o;. &fignanter ijy.
Habemus pariter alium cafum in Abulen. Matrimonii q.
Aprilis 1718. inqua hascSacr.Congrcgat. nullatcnushabuit
propcrpetua impotentiam Viri , praetenfamex eodem pror- j^
fus motivo prajproperae feminisefFufionis, quaein pracfenti
exageratur: Demandando, ut fuperfederecur in conceffio-
ne liccnti? conirahendi fccundum macrimonium refpcduVi-
ri, qui poftquamdeclaratus fuerac impoteosa Curia Eccle-
fiaftica Abulae, reliquerac primam Uxorem, & cum alia
matrimoniumcontraxerat, &confumaverar , Imo in dido
cafu unifona voceconcordabanc Periti in illa propofitione ,
his verbisregiftrata m FoHodiff. diediftributo ^.Contraxit :
Periti, ii Judice eleili, eum habllem, & idoneutn dixerttnt
adcontrahendum,^ confumandumcumVirgine matrimonium,
ex quo potijfimum temporis Oeneficio, immodicusille calor , a
quo preepropera feminatio ortumducebat , ceffaverit , quam
habentproccrta innoftristerminisPeriti , abhacSac. Con- 26
grcg.in noftro cafu deputaci ; Quod fcilicet temporisbenefi-
cio, &crefcentibusannis, immodicusille calor, cl quo rc-
lpei:"lu Danielispraepropera feminiseffufioortum ducit , ccf-
larefacilepoteft , utpro vcritate, &confcientia requifitus ,
cum juramento teftatur dirtus ProthomcdicusN. N. incjuj
Pcritia , ibi ; Replico , attcfto, e depongo fecondolamiape-
rizia, cheil dettodifett» dellafollecitafeminazionepuoemeH-
darfi dat tempo, Praecipue fi juxta Rcccptaseorup.Jem Me-
dicorum utatur Daniel mcuicamentis rcfrigerancibus , &-
Balneorum ufibus , locoaliorum calidiffimorum , quibus ufus
fuit de praetetito , & a quibus ioco beneficii , maxima ex-
pertus fuit fanitatis prccjudicia , tcfte ipfamec Helena in ejus
PoGtion.17.
Ec nihiiominusad folius maceriaeornacura brcvker pCTC«r-
rendoobiefta, quaeexadverfofiunt , illareducunturad qua-
tuor j Ad praetenfam nimirum confeffioncm Daniclis , in 27
Pofitionibusemilfam ; Adaffedatamdepofitioncm duarum
iDhoneflarummulicum, tcftantiumdecopula, cum eis at-
centata, fcd non pcrtcda; Ad medicamenta, quibos ufus '.t
fiiic idem Daniei, & ^ quibusafrcriturcxadverfo, nullam
omninoutilitaccm confequucumfuiffe; Ec demum ad ali^-
rum PhyliCPrum atccftaci^ncs , afTerencium , cundera effc
impotcnrem ad iTjatrimonii confumationcm .
Conftanter dicin^us, quod non folum omnia h»c, fid
multd majoraconcurreb^t '" dida Rom SLttrim.dt Senfi-
f!ts, & tamen in nuilaprorfus'onfiderationchabitafaerunr, iS
& meritd; Qu:airiennaiiscohabii3tio tuncfoliim praecede-
re nondebet dilTolutionemmatrimonii , obpraetenfam Viri
impottntiam , quanJohajcfidelibus Peritoiw'mocu!istaIiter
rubiedaef^, vel pcr Viriliumariditatem, deficit.^itiam, tor-
tuoGtatem, ve! fimilemdefedum, acque patentcm , 3C vi-
fibilcm, ucnulla tcrgivcrfationc valeatcxcufari ; Secusve-
r6qrando Vir habetomnespartes, generationidicatas, be-
neformatas, &conrtrudas, fcdcjus impotentia deducitur ,
& praetenditur ex ratiociniis , difcurfibus , & fpcculationibus
Phyficorum: Tunc enimeoipfo, quoJ danturdepoficiones
aliorum Phyficorum, mediantibus fimilibusratiocinii.» , &
difcurfibus, inclinantibusinconrrariam opinionem , fcmper
verum cft, quod impotentia eft (olCim dubia, vcl ad fum- 29
mum coniefturalis, & probabilis, inquibus circumrtanriis
nunquam deveniendum eftad matrimoniidifToIutionem fine
tricnnali expcrimcnto, incipienJoidicdccreti Judicis, non J?
autem i temporecontraftimatrimonii , iuxtacommunem,
& rcccptam opinionem , cum qua pTOceCCit httc S C. in fsepd
citata Rom. Matr.de Senfinis .
Quoad Daniclisafrcrtamconfeffionem , innixam rcfpon-
fionibus, datiscontrariisPoficionibus, i!!a non rcsitin fa- ji
tlo, dum ipfcnon ncgavit Pcnis creilioncm, &feminis;a-
culacionem , fcd fafTus fuic folam pracproperam feminacionem
in Venereis attcntatis .
Inquapartcconcord.1t iprTmet Helena in fuisPofitioni-
bus, inquibusccrtumeft , qui>d fatcridicuurid , quod in il-
iispanitur, cx addudis indec. 5:6. num. lo faT. 19. In iills
cnimnonnegat Pcniscrcclionem, fed prartendit folim , il-
!.im noneflcrtab;!isdur,it.onis: Po/r . 9. ibi ; Vfdertdodi rjen
pctcr avertla neccif.i<l,r , eferma erezziote : & Fofit 16 ibi:
\on aveva i erezz:»tt durabHe , ir Pcfit. i^.ibi : Per roi
aver
84
Difcept. EccleCaft. Dominici Urfayaci
averfermitt edutab\leUneceffariacrezzione\ Longeautetn
intcrfediftant, Virunj.nuliam habere Penis eredtionem ,
vel illam haberc rainiis ftabilem , &bre7isperduratioins ;
Eoquiainprimocafudefedtusejufdcm creftionis dicitur re-
fidereinpartibusfolidis, feumufculis, &ncrvis, quaEJux-
taMedicorumprimaprincipiadifficillimae funtcurationis :
In fecundo verd ille dicitur confiftere influido, feuin hu-
moribus, quiemendarifacilepoteft, vcltempofi$curfu,&
statis beneficio , vel refrigerantium racdicamentorum ufu ,
quandoprovenitabimm.oderatocalorc, vel 4 medicamcntis
calidis , quandoex contraria caufa procedit .
QuoadaiFcftatasAtteftationesduaruminhoncflarumMu-
lierum , refpondemus , illis in hac parte nullam efle praftan-
dam fidem, nonfoiijm cx multiplicibusdefeftibuscontradi-
ji flionis, inverifimilitudinis, falfitatis, mendacii, periurii,
exilii, &aliiscxceptionibus, infaflocomprobatis,<iir*x.
ittCafiConJiituimus ^.q- S.ihi : Conflituimuj ^ cumomnibus y
qui nobiftum funt Bpifcopis , u; bomines iScadulteii , incefti,
ttc Criminojiy vel quifalfum teftimonium dixerunt &c. uulla-
tenus adteftimoaium Jint admittendi, quiainfamesfunt , &
jufti repellendi, quia fuaefta efi vox eorum, cumaliis, fe-
qaaiis a Rot. ia Avead. Succef. s -J uaii i6-j6. ^.Wnuscoram
Bourltm.
Sedetiam, quiaezcopuladepraBteritofemel, vel bis at-
teniata, &noncomp!etacumuna, velaIteraMuliere,non
beneinferturad concludentem probationem perpetux , & in-
fanabilis impotentiae, qus omnino prajcedercdebetad ma-
32 trimonii diftblutionem, ut in terminis pradicacum fuito^
Sac. Congreg- in d. Rom.Matrim. de Senfinis , & patct ex Tom.
i.par. i.difcept. t$.num.j.&numer. 5|. Incujuscafudatae
fuerunt in Summario duac authenticaedepofitionestotidem
zqu^famofarum , &pulchrarum Meretricium, quarumre-
fpe6lu verificabantur ea , qux ex Nevtz. in Sylv. Nupt. Itbr.
4. verb, Eft nubendum num. j j. obferva vi in luflit. Crim. hbr.
X.tit. 7. num. 6z. Cum illo addito, quod eatdem inhoneftae
Mulieres teftabantor de irrito conatu per longum fpatium
34 duorum annorumcumomni commoditatc, & facilitate cx
parce carundem.
Et quod magis eft exSummarioconftat, cfle meram ca-
lumniamid, quod unaexdidis vilibus Mulieribusaufa fuit
- aflerere adverfus Danielis honcftatem , concludenter de-
monftratam ex juratis Atteftationibus multarum nobilium
Perlbnarum Cacfens, & Cancellarii Curia: Gubernaioris
3j ejufdem Civitatis, qui coarftant etiamncgativamaccefl^us
didae vilifliraaefcEminseadejusDomum; IndiftaycrdCaM-
fa Romana de Senfinis atteftationes duarum inhoneftarum
Mulieium ad unguem concordabant cum feria , & clara con-
ftlfione ejufdem Senfini, ibi: Dijfe di aver aaco cercatodi
^i avercommerciocarnaleconvarieGlovanibelle, edlfuogeni»
t con le medeme anco do^mltoci con tutto ilfuo commodo , ne
tampoc» aver potuto confumate i'atto venereo , bencbe dalle
fteffe li foffero fiati fatti tutti li vezzi immaginabili per tal
effetto, dequa in diiio tom, i. part. i. difceptat. 12. nu-
mer. '48-
Et tamen in diBa Caufa Senfiai , his omnibus non atten-
tis, nequeinminimaconfidcrationehabitis, prorfus ncgle-
(Xx fuerunt atteftationes didtarum inhoneftarum Mulierum ,
37 concordantium cum depofitione, & confeflione ejufdem Sen-
fini; Undeed miniisattendendz videntur in prasfentidiflae
affeflatae depofitiones duarum viliflimarum Focminarum ,
non femel criminaliter proceffatarunx, in quibus continentur
pluramendacia, &contradifliones, acreperianfurfyllabf,
&quae, nonfoIiimconcordantcumaflertionibusDanielis ,
fedexdiamctroopponunturingcnuac, & literali ejufdem ju-
38 ratacconftflioni , comprobaiaecx feria, & juratadepofitio-
nc Cancellarii , & multaf um Perfonarum nobilium Civita-
tisCxfenac, perca, quac noiantaddii£li<«</ff.40i- numer.
^Coram Emer.jun-if decif.2l.numcr.26. coram jinfald. &
55 in Koman. Haredit. J . Februarii i 7 1 5' jJ" W.tf teftamentaria
coram Crifpo .
Quibus additur, quod , confcicntia dutla , una cxdiftis
viiif[TmisMulieribusprimamdepofitioncmrctraftavit,quod
r.on folum cidem Mulicri omnncm fidcm adimit circadi-
flam atteftationcm, primo loco fadtam , fed pracjudicat
40 ciiamalteri, qu« prilumitur paritcr fubornata, pcrea,quf
obfervant addufti inlnflit.Crim.lib. ^. titul. t.num. 96. Ciwi-
bus addo Rot.in Capuanajurifpatr. li.Junil 1 ^09- S- ^o^-
tiiiscor.AldroV.
Rcfpeflu mcdicamcntorum ,abfque maxima utiiitatc Da-
niclisufqucadhucadhibitorum, cx illo motivo, quod prx-
fcriptaci fuerunt mcdicaminacum fuppofito, quod dcfertus
ptovenirct k fr igidiiatc , eo tcmporc quo provcnit ab cxccfli-
vocalore, clareadmifit Helena in Pofit. ij,ihi:CI>eliriMe-
dj &C.I1 cauforono una'sigrave accidentaie rifcaldazioae nelli 41
Reni , cAefii necejftta (sc.difarli medicare con medicameati re-
frigeranti, adeft illa differentia intcr pracfentem, &aliutn
cafum , difputatumcoram hac Sact. Congieg. in iUa Roman,
Matr.de Senfinis , quacreperitur inter maximam facilitatem
illa invcniendi in hac AlmaUrbe, &difficultatemilIoru[n
ufus in Civitaie Ariminenfi , eo quia Senfinus nullum Em-
piricum, quem non confulviflet , & aquonon reportaflet
Receptam aiiquam , adhibendam pro curanda cjus impo- 42
tentia , uullamque Aromatariam Urbis intadam reliquerat,
^quaaliquamedicamentanonreccpifliir, ut fuit concluden- 45
ter probatum in Summario , exhibito in difta Caufa , & in-
dicatur i» </. difcep.li. »• 5 J . tom. i . par. i .
Et nihilominus prors^s negleda fucrunt omniahacc, &
multa alia medicamenta , quaeexagerabantur in diH. Roman.
Al<»rr;»».abhacSac.Congreg.quaE</if lo.Maii legS.refpon- 44
dit, Effeiocumcobabitationitriennaliy nonautem dijfolutio'
ni Matrimonii , & refolutioncm confirmavit die i^. Noveml/.
ejufdem anni 1 6g8. ea ratione , quia quando impotentia pra:-
tenditur probari k medicamentis, abfque fru^u adhibitis ,
aliifqueatteftationibus, & ratiociniis Medicorum, femper
verumeft, quod illanoneftcerta, evidens, &indubitaia ,
fed ad fummum dici poteftprobabilis, &conjefturalis, in 45
quibus terminis nunquam locus eftdiflolutioni Matrimonii
ante cohabitationem triennalem , cx hucufque aoimad-
verfis.
Plufquam tacite admifla fuerunt haeccxparte Helenje ,
quaeproinddnonomifitaequ^infoliios, ac improprios adhi-
bere modos ad colorandam fuam praetenfionem , mediante
depofitioneduorum teftium, afferentium audiviflea Danie- 46
IeinconfidentiaIibusdifcurfibus,habitiscumquaIificatoRe-
ligiofo , ipfum efle impotentcm .
Ultra vero iliam inhumanitatis notam qux a Cicer. Phi-
lippic 2. attribuitur illis, qui procurant, ut confidentiales
difcurfuspublicentur, ftriiledicimus, quod eifdcm tcftibus
nulla eft przftanda fides, nedum quia corteftes nuUatcnus 47
funtinomnibus, &peromniadeloco, verbis, &temporc;
Sed etiam quiaidemqualificatusReligiofuscontrariumferv.
ferv. depofuit, & ingenud fafTus fuit, Teftimonium fiqui-
demdi^tiRcligiofi, Sacerdotis, graduati in fua Religione ,
&nullumomnindhabentisinhacCaufa etiamminimum in-
tereffe, multiponderiseft, &omni Jurcpracfercndum venie
diitaedepofitioni contrariorum teftium, perca, quac obfcr-
vandoquaIicatemSacardotaIem,& Religiofamnotantaddu- 48
di in Rom.prtttinfiMiits.zo.Aprilis 1668. jf. Et iicet coram
CardCarpineo: & in Cajet. Matr. l^.J unii idZl-^. In pra-
fenti cor. Cardin. Matihajo , if in Verufina Filiat. i J. Martii
1 690. §. Non obftat Cor. Card. Capr.
In confliflu praecipue teftium contrariorum , dc quorum
legaiitatc, &probitatenoncoftat ; Imodocemusdeoppofi-
to in Summario, in quo idcm digniffimus, &qualificatus 49
Religiofus , poftquam afferuit , unum ex eifdem fuilfe inqui-
fitum, &criminaliterproceflatum, nullam habuit difficul-
tatemfcquentilnterrogatorio: Ancredat, quoddifliPresby-
ieri fint bomines cumjuramento aliquiddiSuri , quodverum
nonfit, ingcnudrcfpondercnondubitavit. Poffofofpettare ,
che per adcrirea qualche loroParziaiepoffanodirecongiura-
mento cofa , cbe nonfia .
Quoad praetenfam Virginitatem Puellae, ultraea, quae
obrcrvavimus fuprafubjungimus; Obftetriccs, qua; dc illa
aufae funt deponere, nuliam mereri fidem, dura adducunt
promotivocorumdidirationem ,prorfusineptam,ibi; iV«« 50
hotrovatolaceratura, ne siile labra della Naiura , netampo-
co nell'0>ifici»dellamedema. Eft enim hodic inter Atiatomi-
cos communitcr receptum, virginiiatcm non amittipcrru-
pturamaliquam, vcl iliiuspanniculi , vocati Hymen,quod
nullomododatur, cftquccnsrationischimcricum ; Vcl pcr
laccrationcmaliarum p.irtiumfolidarum, utnotBt Raynald. jl
lom.^^.cap.ll.nutn.t 5. ibi : Anzldiceil Fontanella &C. chc nen
fipcffa conofcere dalla rottura del Pannicolo , cbiamato Hymen
per ejfere una (himera, Sc concofdant Reyner. deGraJf. Im
TraB. de Mullcorgan. generatinfervien.par-t. tit.de Hy-
tnen.yerCumitaque , '\mf>Te(^oln Blbliotec.anatom. part. i-
tit. de Injtm. ventr.fol. mihi J9 2. Valef dc Sacra Philof caplt. ^l
»5.ibi; NuUaparseftin uteriore, aut cervice . qua vlrgt-
nitatlscuftodiafit, (S in corruptione pereat , & Riolan libr.i.
yinaiom citp. 3 J. 6r Fernel. lib. l. cap. 7. ibi ; Ac petiui cen-
fco cervicii latera nondum Venerem expertis dumtaxat quafi
conglutiaata connlvcrc , quaprimui concubitus m.tgna expar-
te (ttvcUit i cum aliis, ciiatis /» tem. 1 /><'»' * difccpt.is-
Tcfti
Tom. IV. Parsl. Difceptatio I.
8$
Tetliautem, addncentiineptam rationem fuididli, non
efTe credendum , notant communiter Doftores , ut videre eft
5 j apud Bald. in cap. Cum caufam numer. 2 j. </e Tefiib. Fariaac.
eoUem Traff. quteft.yo- numer. 8. ^feqq. ubi , quod iiaec con-
clufiocommuniterreceptaeft inter Doftores, Vermigl.conf.
z6.num.(>Caren.deOffic.lnquifit par. l.tit.b.niim.ii.Mhx ,
quod tantumprobat teftis, quantCiai ratio , per eum addu-
J4 tla, Rub.deyalid.legal.cap.^ln.ij.fifConcio/.Refol.Crl-
mtn.VerboTeflis quoad d. refol.\$.n. 5. ubi teftaturdeopinio-
necommuni, &abomnibusrecepta.
Quodeoniimadextrajudiciales, &affeftatasat(eftaiiones
aliorum Medicorum, in quibusexadverfofic magnumfun-
55 damentumadproban DanieiisalTerram impotentiam, dici-
nius, eafdemattellationesponi poftead partes, eoquia iili
non fuerunt depucati in Perlros ab hac Sacra Congreg. fed eo-
rumatteftationes efteaequaliter uitroneas, & affe(ftatas, &
j6 proindenuilomodoattendendaefunt adfinsjularemeffeftum
diffolutionismatrimonii ,juxta Khzoucam F elin. in cap. Pro-
pofuifti num. 6. de Probat. ibi : Eljis Cautut . quia nonjufficit,
quod Pars conducat Medlcum per viam teHimonii ., fedopus
eft , ut Judex imponat Relationem , & Felinum fequuniur
57 Peregr.conf.W.num.b.lib.X.Baion.deCorp.tit. i-j.de Viril,
anum, 100. Ricc.CoUe^. io6sverf. Etlicetpar.j. ibi : Non
valent Fides , fa8<e a Medicis , non deftinatis a Superiore ad
iUumpropriumaBum. t
Cum quibus, citatis/«i/. fom. x.par. I. difcept. \i.nu. -jz.
5S procei{\tbjicSacr.Congr.in diffa Rom. Matr de Senfinis y in
quaad probandam Viri impotentiam adducebanturatcefta-
tiones 30. Medicorum Urbis , inter quosaderanc duo Ponti-
ficii Archiatri , cumquibus concordabanttria Medica Col'
legia , Fatavinum nimirum, Salernitanum, & Bononien-
fe, quorum atteftationes, & fundatae Scripturse exhibita
fuerunt inSummario; Ettamen, quiaexodtoPeritis, quo-
rum 4.erant Chirurgi,& totidem Medici,unusex Periris Me-
dicisaflerebat , impotentiam Senfini non effe perpetuam , &
incurabilem, proceffumfuiccumillaopinione, quod impo-
tentianon poteratdici certa, evidens, & innegabilis, fed
ad fummum conjetturalis, probabilis, & dubia , quodque
in hoc dubio, favore matrimoniiprocedendumeftcumopi-
J3 n'\one Hoft.incap.Supereode Eoquicognovit Confang. Uxor.
fttte , ubi, quod favore matrimonii opinio unius Doftoris
praeferturmultis , contrarium kmiemihus ,& Hoftienfemk-
quitur Kot. dec.^o. nS.par 16. rec.
Q^JBomnia fupplicamus unitim ponderari , juxta regulam,
60 dequainnoftristermioisRo/a inRomana Dijfo/ut. Matr. 25.
Junii \6%$.$.lmpotentiaverf.Etfideperfe cor. Paulut.&
inViennen. Matrim. i^.Junii tyQ^.§ Et quamvis cor. Scot-
to; eoquiacontrariaprztenfiovideturnimisexorbitans, &
aequaliter inaudita, utfcilicetabfquetriennali cohabitatio-
ne, ex motivo praetenfaeimpotentiae ftatimdeclareturnul-
lummatrimoniumillud, quod, fervatisomnibusfervandis,
contradumfuit^ Viro, minimevaletudinariamducente vi-
tam, & inVirilibus,nonfolumaPeritisele8is , veriimetiam
hlc Romce ab expertijfmo Anatomico , meprtefente, recognito,
juxta natur<e , & proprite conftitutionis exigentiamformato ,
61 juxta praecifa verba tertiiPeriti, abhacSac. Congr.deputa-
ti; Concraftum, inquam, cum illa muliere, cumqua per
multosmenfesopus conjugii, quancum infefuit, perficere
curavit, quaevdabunaex duabusObftetricibus , eleftis pa-
riter ab hac Sac. Congr. rotundis literis declarata fuic pro non
virgine, &abambabusin illius parcibus, generationi dica-
ris, repertus fuicconfiderabilishiacus,quiabeii"demexfiiT)-
piiciillarum vifionereputatusfuitcapaxuniusdigiti , juxta
illarumpraecifa verba.
Quando in terminis exiguioris foraminis, vixpifumc.i-
picntis, &quod magiseft,abipfaNatura, nonautemadi-
gitis, vel^inenftruispurgationibusfadi, juxta fomnia illa-
6i r:im Obftetricum, quaerecognoverunt Hclenam, habemus
modernum cafumPucIIaeRomanae, quae tali arditudine ,
taliquc exiguitate foraminis non obftante, filiumpeperit,
63 qucmhisverbisdefcripfitHf»r;f. Afo/n/c-&(?» inobfervat Ly-
feriCultelloanatomicoadjunliis , obfervat. t j. PuellaRoma-
nait primoortuclaufa, ntfiquodexiguum effct foramen , vix
pifumcapiens &c. J^uini» a concepto menfe tumcntam Puell,e
ventremadvertens Miter, J oannemT rullium adk , & poft-
quamomniaipfiexpofuiffet , opemillius implorat, ne in par-
tutandemgraZ'iusvit<epericulumfubiretfilia<:fc.Dumitaque
invifensTrulllus, cunSHsperfpeJfis , O examinatis&c. dt'
bito tempore filtum pepcrit , nec abfimile dum Venetiis ejfem
coniiglt .
64 Quorum omnium congruam rationcm affignat Tex. incap.
Caufam 1 4. de Probat. ihi.Sapc manus fallitttr , Cf oculus Ob-
fietricum,q\iod utinam experientia verum non comprobaret,
i\t notat Bajard.adClar.j^ Final.quteft^ num.7. ibi; Et
hocmihicontingitinfa^odumeramGubernator Civitatis Spo-
letana , ubl quadam Puellafuit tradita duabus Obftetrictbur,
ex improvifo vocatis , qua infpeila, cumjuramento retulerunty
eameffevirginem, <l3 pofteafuitrepertaprtegnans , Verricel.
quteft.moral.(y legal.tom. . . qudsft. i^.fub nnmer.^. ubiquod
incer Turcas adco certa habentur medicamina adcoloran- 6s
dam virginitatem,ut PuelljEconftupratae, canquam integrg
publice vendantur , praecedentc illarum vifitatione , & reco-
gnitione, talicer quod nequeetiamcognofci valeat vitium
corruptae Puellae, Scdnnarol.deVtfit.Carcer.lib i.^.-j.cap.
z. num.S.fol. fw/^/ig^.ubi proinde num. 8. concludir non fi- 66
ne magna cautela admitcendaseffeObftetricesad virginita-
cemdignofcendam, quodqueipfisnonfacilecretlendum fic ,
&c ex Mcdicis Eugen. Epifiol. Medictom. i lib. i. cap. S. ubi ,
quod^fex probacaefamae ObftecricibusPuellaquasdamjudi- 67
cacafuit Virgo, quas per fepcem menfes ance pucrum pepc-
rerat; cumaIiis,citacis/« I)»y?/r.C)'/»j;/; libr. i.tit. y.{ih\ex
Prtepo/no in cap. Confultationi de Frigid.,^ mafefi:. obfer va- 5?
vi, quando Mulicrem , nomine Caracoffam , a.ntum me-
dicaminibus proprium naturale Inftrumentum feciffe reftrin-
gere , quod ejus Maritus non potuic amplius eam co^nijfcere,
quemcafum referceciam Hoft.incap. Caufam num. ^.in med.
de Probat .uhi, quodead. Mulier erac Pedemontana, quod- 69
quetalitermedicamentisfecoarflavit, ut poftea ^nuIloVi-
rocognofciampliuspotueric, &a nulloMedicocoadiuvari.
Ex quo apud Suprema Tribunalia ufus invaluit in his cer-
tninisdemandareinfpet1ionem,&recognicionem Puellarum
poft replicatum ufum Balneorumaquascalida; , juxcaorigi- 79
nalemcheoricam Hod.incap. Fraternitatis ante numer. i. de
Frigid.(:fjnalefic.<\utm\hidcm fequuncurcommuniter Rfpf- 7I
tentes , Sci\gmimet^bb.numer.^.verf.Etconfuluit, Butr.
num. Z admed.Joann. Andr. num.^. Anchar.eodem a. Prtc--
pofit. num. . , verf. Et propter meliorem , & Alex. de Neu. num.
J. circa med. Cf Lopez ad leges Partit.partit. 4. titu/. S. leg. J.
glojf.9. verf. Et quia^ B fune!.'. de Sponfal. concluf. 28. num.z^.
pag.io.col-l num.^-j.infinepag.i i.col. i.interTraS. magn.
tom<). Caranz. de Medic, queeft.^ num. i66. Zacch. qujefi. Me-
dicolegal. Iib.%. tit 2- quteft.y. num 6. ubi docet modum facicn- 71
dididtum balneum . Horat.Grtec.in Medicoftfcal.fe^ i.cap.
4.. num. \.<J if,in ftne , impreffo poft Sarn. Prax. Crim.par.}.
fol mihi 369. Pacian.de Probat.lib. icap.^T.numer.iig.^
Itb.z.cap.i num.ii.&duobusfeq. loquensdefilia DuctsPar- 7f
mae, nupt^Mantua Duci, Sanch.de Matrim. lib.y.difput.
1 1 j. num 1 1 . Rificat. de Stat. Homin. cap.i. verf.Tertio venit,
ubi teftacurdepraxi/o/.35. 6" verf. Quintafolio j6. tom it
Rot.dec t^Tj.num. i6.cor.Coccin. i. ^inannot. y^.num. 16.
& adornat.Catd.de Luc tom.i.dec-io.num.iS.verf. His om-
nibus , ^ dec.i 1. nu. z-j. verf C onvenit htc denique Quod cx-
perimentum ad praxim deduftumfuit in CuriaCard. Vica-
rii, inRom.Recognit.Puellcez-j.Januariiijii.CiJtmtcictip- 74
to : Fiat nova recogniiioper alias tres Obftetrices , cumfacul-
tateeifdem Obftetricibus urendi etiam balneo,quatenus boc ip-
fis necejfarium videatnr , & ulcimolocoad praxim paritcr rc-
duftum fuit m quadam graviffimaCaufademandatoSacr.
Congreg Conc.
Repetences hic ca , quae adnota vimus in principio , & l"ub-
dentescum/I/»>;rfe> Roberto Rerumjudic.lib.^. Cap.iojol.mi- 7J
hij^S. Parcite pudicte aures , /1 quid in re obfctena lapfaj^uit
verecundifermonis modeflia .
Propofita Caufa in Congr.Concil. dic 10. Martii : 7:0. fub
d\A>\o Anconftet devaliditatematrimonil , feupotiusfi: !o:ut
illius diffolutioni ^ rcfponfum fuit D;/ar<T , &fijt experimen-
tum triennalis cohabitationis , vcl alterius brevioris ttmporis 76
arbitrioSacCongr. , & ad mentem, qua:fuit, m^od antece-
denter fieret a Damele experimentum medicamento'um , pro-
pofuonim h D.dt Paulls , & quodprobatio m:di:amentoru»t
adhibitorum exhiberetur Sac. Congr. ut deinde dcterminaretur
tempus cohabitationis .
Repropofita vcrdfubdic8. Mart. i^iifubdido i.dubio,
c\imzdd\tionc z. Anfitlocuf CohjbitationitriennaH , velalie- 77
rius brevioris lemporir .
Adprimumrcfponfum fuit : Dilata.
Ad i. jlfftrmatlve prc tempore , Sac. Congreg. btntvifo . 78
DISCE-
86
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.'
DISCEPTATIO XIV.
Tudertina Funerum.
T R 0
PP. Tertii Ordinis S. Francifci Tem Mafli .
C V M
Archiprcsbytero ejufdem Loci .
ARGUMENTUM.
x/tppellatione Quart<e Funeralis quid contineatnr , & qtae
veniant . Fela, Sudariola, & fmiles panni , nonfolum
peti , fed neque etiam a fponth dantibus occafione Fune-
rum accipi pojfunt a Tarochis.
15
»4
infuffraglumanimarumjiericonfueverant^paulatimelefiitutds
iri verendum erat . Cum quo inpraecifisterminisfavorcno-
(IrjeReligionls, Pattibusacerrimeinformantibus, proceffit
Cong.Ep.inSe/togalllen.^l.Dec.iyQj.mvldaeediatom.up.
z.difc.zi.n. i5i.ubi^nu. 3.fl</».i8.innumer«aiiasreferuntur n
uniformes refolutiones Sacrarum Congr.
Ex quibus proind^ haec Sacr. Congr. didadie 8. Augufti
I716. nonobfiantibus omnibusexadverfodeduclis, denega-
vit eidem Archipresbytero nedum quartamfuneralem, fed
etiam Ceram, abipfoprztenfamfubnominediilaEquartae, n
fecundo dubio , his verbis conccpto ; An teneantur iidem
Fratres folvere Arcbipresbjtero Curato guartamfuneraUm y
df in qua quota in cafu 6fc. rotundis litetis rcfpondendo A>-
gati^e, & quoad Sudariolum , & Frumentumdeturdubium:
£x quo refcribendi modo clarepatet, hanc Sacr. Congreg.
difputandam unice reliquiffe folam , & fimplicem praetcnfio-
nem Archipresbyteris circa Sudariolum, & Frumentum.
Qudd eft adeo veriim, ut acquiefcens Archipresb.eidem
refolutioni, numquam ampiiuscxindepetiit quartamfunc-
raiem , minufque diflam Ceram ante noftram Ecclefiam ex-
tinguere amplius fecit, fecumque afportare, fed ne tempi
O CcaCiont, qviditi. AvgxiR,}jj6.Difptttatamfuitdui>. correnti doppoaccefa, nonjifmorzapiit, macostacctfaentra
AnVP.TertiiOrd.S.FrancifciConventusS.Maria de dentro le fudette Chiefe col Cadavere , ifardefinoatanto,
51 Tac^ Terra Majf<e , Tudertince Dtcecefis , tenerenturfelvere cbe e finita la funzione dtl morto, e doppo laprendonodetti
J^uartamfuneralem Arcbipresbyterotti9aTerr<e^ro'i\\\si\i- Padri , ut per hac ptsdia verba Tcftium docemusinSum-
rxribus mortuorum, qui in eorum Ecclefia fepeliebantur , mar.
acriterinftetit Archippresbyterquodquatenus idemdubium Credebant proinde paupercs Rcligiofi, quod refpedudl-
negativerefolveretur, utfequutumfuit,e(rctfaItemrerpon- Claj Cerx terminatumeft^ctomnelitigium, attenta didafa-
dendum, eidem deberi quatuorfpeciesemolumentorumfub^ vorabilirefolutione,cxadverfoacceptata,& pcriapfumduo-
prsEtcxtu, quod ifta non veniebantfubnominequartae, pri- rumannorumabfqueullarcclamationeobfcrvata, fed cxitus
mo nempe frumentum quod in certa quantitatecumfunere dcmonftravit oppofitum; co quia Archipresbytcrat ^ngens
3 portatur,praccedcndocadavera, quaedeferunturadnoftram fe longius ire , ac fi ageretur de controverfia , nullatenOs
Ecclefiam, cum praefuppofito, quodiiluddicidebebatdeci- dccifa, novum excitavit dubium , dc quo in fine cujusre-
ma. z.Sudariolum, quod in praefenti dubioexadverfo de- fpeftudicimusfrumentum vcnirefubnomine quartae, cara-
nominaturpannum, &in fubftantianilaliudeft, quamlin- tione, quia iilud cum funcre portatur, prjEcedendo Cada-
teum telaealbae, appcnfuminCruceParochi, quaaffbcian- vera , ut infafto concludentcrprobanttcftcs, ibi; Avvanti
turCadaverafubmotivo,quod ficuti tradebaturtalepannum il Cadavere fi porta , accompagnandoquello, unacertaquan- 15
omnibusaliisCrucibos , tam Confraternitatum , qu^m no- tita di grano, cioe fe il defontoeUomo, fiportamezzoquar-
ftrorum Religioforum , difta Cadavera aflbciantibus, it^ tegno di grano, cbe ^uol direC ottavaparte d" unrubbio, efi
3 parimodotradendumeratejusCruci j.AlterumSudariolum da per eleemofina a cbi lo porta quatrini quattro , edunapa-
quodapponiturfupramanusjundlasinpcdoreCadaverum , gnotta itc. & il detto grano , cbe accotnpagna ilMorto, fida
cum quo illa ad candem Ecclefiam afportantur , fub funda- per eleemofina alle Chiefe fipellienti : In Jure vero uno ore
mento, quod ditlum Sudariolum debebatur ipfi Archipref- probant Doftores, ncdum , nomine quariae funeralisveni-
byterooccafioneadminiftrationisSacramenti Extremaelln- re omnia illa emolumcnta , quae cum funerc porrantur , jg
^ ftionis. ivDeniquefaces, intorftitia , ccraque, quae ac- fed ulteriiis comprendi omnia alia , quae occafionc funeris
cerditur extra noftram Ecclefiam, & cum qua datur per praeftantur, qua:que in honorem dcfunfti , &fuDeriscau-
Parochum ultlmum vale , fcii, ut dicunt , f Afperges , & fa fiunt , etiamfi rcmotiflim^, & pcr accidens refpiciant
aftbciabantur Cadaveraufquead jannamd.Ecclefiae, ibique funera, cujufcumque qualitatis , & fpeciei exiftant, quae
propriaauthoritatcper Archipresbyterum extinguebantur , omnia vera funt , fi omnia illa pracftentur , ncdumante-
fecumqueafportab.it in pracjudiciumhaeredumdefunfti, id- quam corpus fit in terra rcconditum , fcd etiampoft, &
5 quc fub eoprsetcxtu, quod d.Ceraeratei rtadendalocofu- nfque ad jodies , ut originaliter tradit Cardinal. Zaba- 17
neris, quod antiquitusperagebaturin EccIcfiaParochiali , relificlem.Dudum§.veritm fub numer.^. verficfed utdicit
priuiquim tranfportarentur Cadavcra ad Ecclcfiam Rcgu- de Sepultur. & cundem fcquentes , uno orc advertunt ad-
larium, adducendo ad hunc cffettum probationes adoftcn- dudi a Riecin Prax.for. Ecclefiaft.reful. 581 numer.^. Cf
dcndam antiquiftimam confuciudinem, ejus favorevigen- s-part. \. Azor.Inftit. moral.par.i.ltb.c). Cap. \i.qu<eft.i%.
^ tcm, urnarraturinFoIiohujusSacr Congr.diftributodic V verfFuneraltafol. tMlbi icj8. Pignatel- conful.ii^ per tot.
Jiilii I7i6.ibi: Prteterea Tarochus prtetenditfaces omnes , Anfild. in addit.ad decif.^<^.numer. €^.u\}i quod quartade-
<!r intorfiitia , qutc ad ajfociationem Cadaveris acceduntur , bctur de omnibus iis, quae ctiam largo modo funut con-
ea addufla ratione, quiaantiquitiis Cadaverapriits adParo- comitantur , & Rot. apud Antonell- de Oner. Cleric. decif. ll
7 cbiam deferebantur , ibique , exequiis paraSis, fepelienda , i.numer. i^. ubi , quod fub quarta funerali vcniunt non fo-
ad Ecclefiam Regularlum tranfportabantur , ut ex Librls Pa- liim omnia , quae cum funcre dcferuntur fed ciiam omnia
rocbi<eeveni{leprobatannol6i^4.<if ibst-tfconfirmatfideTe- alia cmolumenta , ibi .• ^Urf Ecclefi<e obveniunt ratione
fiis nonnagenarii , ^ antiquaRetatioCardinalis AlttriiEpi- ipfius funeris , & decif. 9J1. num. x- cor. Ccr. ibi.- Quarta
fcoplTudertini. funeralis non foliim procedit in iis obventionibus , qute dan-
SoIltJk autem maturitate recognito per hanc Sacr. Congr. tur Ecclefi<e, In qua priiis quls fibl ellgit fepulturam inipfa
qut)d ficuti non debebatur Archiprcsbit. quarta funcralisitik die funerls , a lempore , quo corpus eft in funerihus extra
patitereinondebcbaturdiftaCera, dum etiam illa vcniebat terram, fed ctlam <ie quibufcumque , tf quomodocumque reli-
fubnomincQuartae, nequcillacrai Parocho tradendainlo- flli&c.qu<e danturetum poftquamcorpus Terr^e recondltum Ty
cnm funcris, qudd juxta fjns pr*tenfioncm in fadlo nul- eft , ficaufa , tf occafione funeris Ijrgiiafunt .
t latcnus probatam , prus pcragcbatur in P.irochia ante Non fubfiftente, quod didum frumcntum non portciur
tranfportationcm Cadavcrum ad noftram Eccleliam , dCim cutn Cadavcrc ad Ecclcfiam tiimulantcm, fed tranfmitta-
id exprcfs^} prohibcbatur a liierali Conftit. Slxti IV. la tur ad domum Parochi, & intcrdum tolerctur jllius pr«- jo
6. $. 6. tom. T. novl Bullarl , cum qua proccdcre folcnt ftatio ufque ad tcmpuj rccollcilionis , Sicque iHud venirc
omncs Sacrae Congregation. ad cviiandum illud inconve- non poHit fubnomincQuartac, &emolumcntorum funcris,
niens, nc Fidclcs ^ difta prjetenfione deicrriti rctrahan- fed potiCls venircdebcat fubnomincDccimxSacramcnialii,
9 tur ab elcCllonc Scpulturae in EccIcfiis:RcguIarium, cir- Parocho dc jurcdcbitae.
ch quod habemus aliam xqu<} claram Conftitut. Uiban. Conirarium cnim afTumptum non rcgit infaflo, Inqoo
VIII- in KuHar. nov. tom. 4. Confliiutlon. ii. $. ibi ; Et conftanscft, qu6d idem frumentum , unacumCadavercdc-
qudd multl, dfiplich hujufmodi funerum inipenf<e dljficulta- ferri (blct ad Ecclcfiam tumulantcm, ex authcnficis docu-
te dcterrltl , in dlflis RegnJ.tribus Ecc/efiis fepulturam ell- mcntis, addudtij in Summar. ubi datxfucrunt p.irtitx, cx-
10 gere non poterant ; Unde ficbat , ui difli Ordints Ecclefias traOx A Libris noftri Convcntus , cx quibu."; habctur ,
mortuoTum fcpuliuiis , ac (onfequenter tUemefynij^ ifqutc fujflc hujufmodi irumcntum coD/ignaturo noflns Rcligio-
bs
JX
Tom. IV. Pars I. Difceptatfo XIV.
B7
(isibl.- Fu portatt reSo tramite, & avejjimo lafolit.iojferta
del granoi coas (3 ait>e efemoJifie&c.Quocafudtcinequk,
2t fiumeniMm fpedare ad Parochum , ranqujni Decirnam
Sacrdmentalem, quia Decima in Terra MalT^e folviturin
pecunia, ut admittitur in Folio , diftnbuto dic 8. Augulli
I ■'16. in fine ibi : Cum Cteteroquin Decimde in pccuniaexigan-
tur, & quotannispunflualiirime exigituri Paroeho, utde-
ponunt teftes, qui fueruntdeputati Exad:oresdi(S. Dccims
jj per Archiprcsbyterum qui cum de fado propriotellenti;r ,
plenarti ficiunt probationem , exadduflisil /?of. «'fc. 21.». 3.
apudPofih- deM^inut.^ dec. ^t i.ft.^.cor.Ce/f.&dec. i88.».
lO.coramBeninc.
FortiOs qui^ controrerfom frumentum ofFertur tempore
funeris, & tumulationisCadaverum , inquibusierminisin-
dubitati Juriseft , iiiud eflTefunebrcemolumentum , adeoque
venirc fub nomine Quartacfuneraiis, fub qua , utdiximus,
venit torum id quod occafionefuneris, camanti}, quampoft
14 Cadaveris tumulationem abhaeredibusdefundlotum prsefta-
tur, ut ultra fupr^ allegatoseft, Textus in Extravag. Inter
cun&as ff.Porro, verf.Funeralia verdde Priiii.Tamburin.
•dejur. Abb. tom i- difp. li.q- i j n-^.Antonel. dc Regim. Eccl.
lib. i.c.f^.n.i.&latcPanimol.dec yadnot.^a n.x^-
Minijs nocet , quod liccc in praeteritumnoft^rConvenrus
receperit diflum frumenrum , adhtjc pofl annum 1650. non
reperiatur defcripta in noftris Librishujufmodi frumenti exa-
flio. Quateniasenim id in fafto veTificaretur,quod ulquead-
hi!ic exad verfo probatum nullatenus fuit , femper verum elf?r,
quod negligentia Sacrifts, aut alierius ex Religiofis, ad
quem fpeftabat defcriberedidam exaftionem in Libris , prae-
judicarerronpotuit noftroConventui, utfirmavit Ror rera»;
Royas dec- 1 7 9.».7.cum concordantibus , dc quibus in tom. i.p.
2. difcept.io.n. i i . Quod eft adeo verum , ut procedat , etiam-
fiadeftet confuetudoin contrarium , AdhCicenimilla nulla-
teniiS eftet attendenda in praejudicium noftras Religionis, ut
probavimus fupra. Etin fortioribus terminisconfuetudinis
immemorabilis refpondit /» Baren- 7. Maii lOyz.fy in Man-
tuana Funerum 1 6. Ja»««r/i 1694.de quibusapud D P;to«.
difcept. Eccl.tom.r.fol.j;.
CcererCim tollitur in praffentiomnisdiificultasexinnega-
bilifaftoParochi, dum ipfemetoccafione, qui voLuitexige-
re frvimentum pro fepultura , dataCadaveriFelicisBalleo-
ni , judicialit^r egitcontra iiliushaeredes , & Manum regiam
obtinuit , in qua apertis literis falfus fuir, quod diflum fru-
mentum erat Quartafuneralis, ibi .- Sifaccia cffecuzioneifc.
Manu Regia &c.cont)ogll E/edi delq. Felice Biglioni &c.per
lafomma , e quantita d' untmello digrano , dovutoper la Quar-
ta funcrale del detto Fe/ice • Lertimquealia vice idem Paro-
chuseandem veritatem insenuefaffusfuit, quandoegit con-
tra haeredes alterius defunfti , hoc eft Petri Montorii pro
confimili frumento. Adeoque cum habeamus in h3.cparte
J9 claram ejus confeftionem , petentis frumcntum , tanquam
Quartam funeralem, nonauteiP, tanquam l^ecimam, non
eftultcriilsfliperhoc infil^endum, cxregula Text.in/eg.Cum
precum Cod. de Lib.cauf ?b i» /. Genera/iter verf Nimts enim
C.rff 7Vo«»ttw./>^ftt».ubiquodnimisinciviIereputatur, pro.
prioTeftimoniorefiftere, cumaliisapud JJof.rffc.i^o./»;;»^,
cor.Otthob. & dec. 2 J i .».9 .cor.Prio/.
Quoveroad pannum , feu Linteolumtelacalbae, quod ap-
}0 penditur Cruci Parochi , ex parte noftrorumReligioforum
nulla fitoppofitioeidemParocho.
Quovero ad Sudariolum , pofitum fupri manus jundJas in
ji pefloredefunflorum, videturindubitatum, quod illud Ipe-
det ad noftros Re/igitifos, diim portaturcum funerc, &iia-
tur occafione diiSi funeris, noflrae Ecclefia: tumuianti, ut
clarc probatur in Summ. & proptere^ compiehaenditur l\ib
nomineQuarta:, exallegatisfuprh .
Necdicatur,qu6ddi(SumSudariolumcidebeaturoccafin-
gj ne adminiftrationisSacramenti Extremae Undionis, ut re-
fert Epifcopusin ejus informationc, ibi: ^d Parocbumpri-
vativefpcfiare, quemadmodum , &Sudario/umfquodtnad-
tniniflralione Ext,em,e Vnftionis dari affrmatur.
Contraria fiquidem praetenfio diametraliter in hac partc
opponitur literaliter difpofitis in Taxalanocentiana, quam
3 j per extenfum impreiTit Pafcucc ad fignate// tom.i.fol. 259. &
procujusobfcrvniuia quotidie refponderefolent Sacr.Consr.
utfii^nanterpraaicavitharcSacra Congr, in Ama/phitana^.
Ju/i> tfq().adf}.dub./ib.^.iDecret.fo/. »93. & Congr.Epifcop.
in Acheruntina iH. Martii 1706. foiente Card Co//ored.de
qu.^i.-jrow. i.p. i-difc. >6. /i. 9$. lni]hcr\im ff.Parimemeper
• J4 viamrepulac, ii ]eo]soe„ctahs da non foggiacere a/imitazio-
«e alcfia, deitrminatur, nullo niodo , nullcquc prarrextu
poflc larochuQi fibi .Tppropriarc didum Sudariolum, ibi
25
26
«7
38
Non potra efigeie , e ricevcre emo/umento a/cuno&cintutte
quei/oche riguaidaf amminifirazione de' Hagiamenti , de//'E-
Jt rema Unzione &c. Anzi s'lncarica a' Vefcovi , e Pre/ati , (:} a
/oto Vicani &c.che non io permettaito a Curati (yc partico/ar-
menie net prendetfi un Panno&c.oveioTovagiie , fazzoietti ,
6" aitre cofe Vc.dichiarandofitKtto iilecito&c ut in fpecie pro
pundtuali executione ejufdem Taxaein illa parte, inqualo-
quiturdediftoSudarioIo, refpondit C ong. Vifit...^poff.in Ro-
mana \^.Maii 16^9 de nua in laft.Crim.iib.l. tit. <).de Simon. J5
n. iS.cumqua pioct(^nhxcSacCong.inSenogailien. z.Maii
i-jll ad zdub.^hi: An debeatur Veium^ feuiiituj pretiumin
adminiftratione OleiSaniiiy Negatize, nequeetiamafpontc
dantibus , detiua iiiTom. z.p.zdif.x^ii.n.nz
DefcendendodeniqueadCcram , quaeaccendituranteno-
ftram Eccl.fiam, ex adverfo ptftenfaminlocumfuneraiis,
quodantiquuCisfiebat in Ecclefia Parochiali , antequam Ca-
daveraad EcciefiasReguiarium tran(portarentur,procxclu- jiJ
fionecontrarif prftenfionisfateifetobfervare, quod illare|e-
da fuit ab hac Sac Cong. <//e 8. jiugufti i 716. ut obfcrvavi-
mus in principio , quam refolutionem ipfemet Parochus acce-
ptavic, dum poft illam nunquamampliusdittamceramex-
tinxir, fecumque afportavit, ut ante didlam rcfo/utionem
peragebat, fedeam ultr6reliquit in manibus noftrorum Re- J7
iigioforum, &cum ea ceiebratf fucruntexequif , utconftat
ex adduitis in Summario, & proinde iila veniredicitur fub
nomineQuartffuneraiis, dumomnesfaces , omnia intorfti-
tia, totaquecera, qiif Lumfuiiereportantur ,illiufqueocca- 38
fionetraduntur, omniaqueal:a, didtaoccafionetradita , vc-
niunc fubnominedifl^ Quartf , exfupraallegatis.
Non negat Parochus hanc veritatem, folClmque a/Terit,
quod hujufmodi cera ei debeatur in locum funeris, quod in
ejus Parochia antiquitus peragebatur , antequam cada vera ad
regularium Ecclefias tranfportarentur; Sed talis prftenfio 39
nuliam mereturanimadveriionem , utiexdiametrooppofita
cubitali Conftit. €■ Sixti IV. in Builar- nov. tom. i. in cujus
§. 5.omnin6prohibenturfimiIesduplicataB exequiaeibi : Nec
cogantur &c. etiam pr^textu cujufvis confuetudinis &c. De-
j'un8orumConfanguinei ilta ( nempdCadavera) <i</ Parocbia- 49
les Ecclefias&c.&inibiceiebrare, vel celebrari facere proiif-
dcm Defunffis a/iqua &c. OJficia ante , vel pcft Sepu/turam t»-
rundem: Idemquedemandavicetiam Urb. Vlll.inejus C»»-
ftit. 22. $ .1. in Bu//ar. nov tom. 4. cujus verba regiftravimus
fupra num. i o. cum quibus Papalibus Conftitutionibus quoti-
d ie procedere folent omnes Sacrx Congrcgationes , ex fupra
allegatis.
Quoad Sudariolum rcfpondetur, illud none/Tenece/rario
unitum cum adminiftratione Sacramenti extremae Unftionis
exquoilliusufuspradicaturin noftra Terra, etiamcum In-
fantibus, aliifquerepentina mortcdefundis, abfqj receptio- 41
iic Sacramenti ertremae Undlionis ,
Nosautem replicamus, quod ifte eftfolemnis, & folem-
niffimusabufas, ex firmitisper Rot.indecif. to. nu^o.apud 4^
Pac10n.de Locat. prorfuseliminandus, non autem fovendus
inprscjudiciumpauperum Parochianorum, quodque itadif-
currere eft adducere inconveniens, femper evitandum , &
demediotollendum, ex vuIgatisapud/?of decif 1 1 ji. num,
1 .cor.Emer.jun. Nequepoteft idem abufusmeliOseradica- 4J
ri, qu^iTi medianterefcripto: ServeiurTaxa Innocentiata :
Sienimad illiustenorem nonextorqueturaSillis, quibus Sa-
cramentum extremae Unftionis miniftratur, multo minOs
praetcodi poteritablnfantibus, &repentina mortefublatis,
quorum refpedlu nullus omnin6 verificatur praetextus ufus
e|ufdem Sudarioli , & confcquen:er nulla congruentiaillud 44
petendi .
Die 1 3. Augufti 171 S. propofitodubioin Congregatlone
Concilii , Anfub l^uartacomprehendantur Frumentum, Pan-
num, Sudario/um, &Cera, qute accenditur , &extinguitur
ante Ecc/efiam Fratrum^ refponfum fuit- Comprehendi fub
Quarta Funerali Frumentum , & Ceram, Non autemPan-
num , & Sudariolum . Et quoad Sudarioium Sac. Co^igregitlo
mandavit , i//ud amp/ius nen afterri CumCadavciC , nec ak
H^rtdibus Parochoctnjignart.
DISCE-
gs
Dircept. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.
D I S C E P T A T I O X 7.
Cafalen. Educationis Filiorum
T n o
FiJifs Hieronymi Nattas.
ARGUMENTUM.
Tilter^ relt&is Filiis inminori , & pHpillari aitate refpeEii-
vK an pojfit I{£ligionem ingrcdij & in eaVrofejJionem
emittere j eifdem Filiis reclamantibus .
PRacfens cafus unus eft ex illorumnumero, quiforfan
nunquam foienfi more traflatusfuit ; £x una enim par-
t teclamat pietas etiucationis novem propriorum Filiorum,
ininfantiii, pupiliari , &minori aecate refpediveconflitu-
torum ,cujusrefpciftufcripiumreIiquitD.P««/. i.adTimcth.
j.'S.SiqtiisSuorum, & ma.xifrie domefticorum , curamnonba-
bet, fiticmncgavit, ^^ efilnfiddicleterlor: Exaiia vcropar-
a temilitatReligionisfavor, dequo J.LKC.i^.ig. haEcait : Si
quisvcnit adme,& lionodst Patremfuumt& MatreWyacU.\e-
rem , if Filios , ac Fratres , & Sorores , nonpotefl meus effe di-
fcipulus : Iclcoque maximus t.cckiixDoi\oTDivus Hicrin
Ep.adHerodot.uoc\6vh'UdiV'nfi\\\Sy volentibus, Parentibus
3 invitis ,aiiquam Religionem ingredi, fequcnsoptimum prae-
berecorfilium .• Vcrcalcatumperge'Patrem.,peicalc»tampi^t-
ge Matrem,, ad ze.xil/a Crucisezola, fummum genus pieta.is
efl hac in re ejfe crudelem .
CCimqu^, c-j T) Religio,qu^mpieiasvirtutesfint,&una
virtus alteri contraria efle non poffit, utad remnonram
^ obfervavitD. r.^o>M. 2. t.qu. ioi.ia«r;>. Hinc utramquead
coiicordiam, ex inferiiis allegandis, reducereconabimur ,
pofitaque bona confonantia inter ilias , non dubitamus,
exaudiendos elTe clamores , & admittcndas lacrymas novem
innocentium l^uerorum, nil aliudexpetentium a ptoprio
Gcnitore , praecer propriam educationem, quam ipfamet
Natuta omnia animalia docuit, ut notaturiajj'. i.Inffit.df
5 J ur .Nat.Gent.if Ciis!.'i\i\ : Jus naturale efi , quodNatura
omnia animalia docuit . Hinc dcfcendit &c . L iberorumprocrea-
tio &c. binc educatio &c. & concordant addufli a pJfcial. de
Patr.potefl-p.z.ci.n.l.
Ad iiujuimodi autcm eiTeOum dicimus , quddexMatri-
monio,contraaointerHieronymum Nattam Cafalcnfem ,
6 Sc Maiiiildem Pelettam, quse obiit de menfe Maiii;!».
quindccim nati fueruntFilii, exquibusdeprsEfcntinovem
dnmtaxat in humanJs funt, fex nimirummafculi, & tres
fojminat, inter quos alii conftituti reperiuntur inaetatein-
fanti!i,& alii in aetare pupilJari,& omncj minores funt an.io-
Scquuto obituMatris, cura, &educatioeorundem tora
«onfoiidata fuit in Hieronymo Patre, qui dcmcnfeNov.
1718.^ Patria cx improvifo difcedens, fe coniniitadCivi-
4s(cm Favcntis, in quadic «.Dec cjufdcmanni receprus,
& adiniffus fuit ad habitum S. Dominici, fuhnominc Fr.
Hyacinthi ; Ncgltdla penitus afupcrioribusdiiiaeProvin-
• la-, & Conventus punduaii exequutionc celebris Co«/?</.
7 8 J- $. 2 l.Ckm rill. in Bullar. nov.tom. 3. in qua rotundisli-
leris nri(ScSupcrioribusinjugitur, Mt diligenter exquirant y
quofpiritu , qua mente . ac vo/untate ( iiJi fcilicct , qui ad Re-
ligioncm admitii pctun!) idregularij vitagenus e/egerint ?
qucmfibi finem propofueri '/ .' m.m le/o me/iorisfrvgis , acpcr-
fcBionisvittc, & ut Deo /iberius famu/ari pojftnt , an potiits /c-
Titate , ve/ljumatio a/iquo aJfeBu , autinordinaio nrtimimotu
ducantur , & aneorum Paroitcs ope , &fubfidioipforumindi-
gcntcs , deflituantur .
Polt multum tcmporis fpatium perventa noiit ia hujufmo-
di novitaiisad Marchioncm Virginium Nattam , 1'atrem
Hieronymi, & Avum rcfpcilivc didorum novem Filio-
siin, conliin tuminztaic 7jannorum, &:multis, variif-
S qucxgritudliujusohnoxium , non omiiii dmncspracmittcrc
dihgcntias pro rcvocanJo codcm Hicronymo , nd conti-
nuandam curam dicfotum fuorum novcm Filiorum , cOm-
qut- illx nulliim hihucrint cffcdlum, rccurfum habuitad
hancSac Conj;. quscilliusprccesprolnformationc, & Vo-
to remifit .id Arii.iepi(icopum Mcdiolanenfem, ii quo dte
i.j.Junii 17I9. illa tranlmilTa foit.
Relatx dcind(i lucrunt nclhac preccsin Cong. habita dic
2C, Auf,. l7i9.Ciimii!eillacjdmifrr rull.itcnu$fucrint,(cd
9 rcfcriptum, Ltclum , & amp/iitj ; Suppliccs hodidadver-
siis diflum rcfcriptum novam petimus audientiam , cum
necelTario addito , ut interim idem Hleronyraus nonad-
mittatur aJ folemnem ProfcfTionem , & exaudiri fpe-
tamus .
Ad huncautem cfKfliim ^'^xnihtiwiiscaaiDonat.Rer.re-
gu/. tom. z.traB. z,. de Qiu/.Recip.q.io.n. 19. obfervante, X6
hoc elTecommnneomnicusThtologis , lcquentibus eorutn
Principem D.l bomam , quod ea , quac aflerunt DciSores
de ingreffu Religionis Filiorum, Paiencibus invitis, qui
e(i cafus frequentior, afottiori applicantur cafui , acqui
raro , ac onini commifetatione digno , qualis eft prae-
fens, quando Pater Rei^gioncm ingreditur , Filiis dere-
liflis, ibiqacid.itriadducitrtringentem rationem , quiaPa-
ter magis tenstur Fi/ii , quam Fili Patri , Sc concor- tl
dant addudi a Fc/if? in cap.in pr^efentia numer.iq.de Pro-
hat. Lejf. dejtift. &Jiir. /ib. i . cfp- ^i.dub. ?. numer. 54. verf.
Idem dicendtim de Parenie, &Surd. de A/im,tit. i.qutefl. 29.
num. 11.
Hoc praBmifTo, convincensratio, noftrum inrentumad
hominem probans , his verbis sddvcnvr abeodemDonato,
Dominicanae famiiiacAlumno, teflante inhoc, concorda-
re omnes Theologos fuae Religionis, diBo tom.i.traS,^. I2
de Qiia/it. Recip.quafi. zq. numer. 4. Ne» dcbent pnetermitti
pYeeeepta ob confilia ; Honorare Parentes , qubd nedum ex-
tcrnatn reverenttam, fed exibitionem necejfarierum advita
fufientationem indudit , eft Deimandatum, &Naturif , Er-
go non potc/i /icite vio/ars ob ingrejfum Re/igionls , quod eft
epuj fupererogationis , & de confilio , & concordant S. Anto-
Hin.par.i.tit M.cap.i.in princFc/in. incap.Inprafefitia
num. 39. deProbat. Barbofin can. Siquis fi/;inum. i .&feqq.
diftinB. 30. ubi, qu6d in his terminis, nonfolumid non
permittitur, fed contrafacicntespeccantmortaliter , quod IJ
admittunt etiam Navar.in Manua/.cap 14. tmmer. \.Sy/ve-
fter- in Summ. Verb. Re/igio num. 4. Ang/es in Fiorib. Theolog.
tit. de Voto foi. 94. Suar- de Re/ig. tom. l./tb- 5. c.:p. 5. numcr.
ii.Rodriqu quteft.Regul.tom. ^.q. il art.yverfjertio dico ,
Mirand. ia Man.Prte/at.tom. ' .^- 17- art. 8. concl. 1. Azor.Infiit,
morai.p. z.lib.i.c.-^.qu. ^.&/ib. 12. cap.i.qu.8. a S. Faufio in
Tbef.Re/ig. /ib- J. quteft. 143 Sayr.inC/ar. Reg./ib. -j.cap.S.
numer. 2. Medic. in Summpeccator. par.i. tit. ^.quttft.ii.vcrf. 14
jQuintb , Lefs. de luft. & lur. /ib.z. cap. 4 1 . dub. %. numcr. 34.
& Card. de Laitr. in Epitom. Canon. verb. Parentes , ubi re-
fert , & fequitiir piura generalia CoDciiia , in quibus expref-
seiddettrminatur.
Nec minoris ponderis eftcelebreilludfaflumSalvatoris
D.N.J.C.quod legitur Matth.i ^.ubi rcdarguit Pharifeos, qui
intuitu Rcligionis docebant , pofTefubtrahidebitumhono-
rem Parenribu.», ut ad noflrum individualem effeftumob-
fervatD.r>&. i.2.^tt.l02.^rf.4»»<ror/>. quem, aliisaddudlis, IJ
fequitur Donat.Rcr.Regu/.diB.tom.i.iraB.l.dejQua/it. Hecip.
qu. 20. nu. 3.
In qua partchabemusT^xrww, quinonpotefi efferotnn-
dior in CaH. Si quifi/ii dtft. 30. ibi : Si quifi/ii Parcntes , ma-
xime fide/es , defcruerint occafione Dei cu/tus ^ bocjuftumtfje 16
judicantes , & non potiiis dcbitum honorem Parentibus red-
diderint , ut boc ipjum in eis vencrentur , quedfide/es funt ,
anathema fint .
Quae omnia verafuntetiaminillistermiDisinquibusPa-
ter Votumemiferitingrcdicndi Rcligioncro, ca vivaraiio-
ne , qilia Votum dcbet cfTe dc melioribono, &emifruin
contra praecepta, nullatcnuseflobligaiorium, utlatcpro-
bant Barbof. in can. Si qui plil jo. diflnumer. 3. Sanch. ad 17
Pftteepta Dcca/. lom.i. /ib. 4. c 20- num. ; . Suar. de Rc/ig. t».
^./ib.i cap. jH.num.\6 Mirandin Man.Pr,c/at.qu. i-J.art.
8. Sayr. in C/ar. Reg. /ib l.cap. 6.per tot Rodriq qutcfl. Regul.
tom. i.qutefl.i-i art. yaS. Eauft in Tbef. Rc/ig /ib- 5 qu^efi.
13?. Lopn. Theo/og. mor./lb. t^.traB.^ cap.G.de Stat.Ri/ig.
qu.i.periot Peyrtn.Oper mora/. tom.i.tit.dePrtc/at.qu.^c.i.
§.i.n.69.& Denat Rer.Kegu/.tom.iTraB.yde jQua/it.Recipq'
26. ti num.%
Quibus non advcrfantur verba Evangclii D.LuCte , relata
fupra num. i. llliscnini punflualiflimd occurrit D. Them.
i. i.qutcfl. loi. art.^.tid i.alicrcndo, c(fe intelligenda inii-
listcrminis, in quibus Filius cxpeiitur fuosParcntes, Fi-
lios, Fratres, & Uxorcn» advctiarios in via falutis, & 18
obfcrvaniia mand.itorum Dei , non autcm quando id
non vcrihcatur, quia tunc nullo modo proptcr Rcligio-
ncm delercrc dcbcmus Parenics , & Filios , c^ ratione,
quia pictas erga Parcntcs refcrtur ctiam ad Dcum , ncc
proindt' opponi pottft viriuti Rtligionis, juxta illa vcrba
Cjuidem D.Thon..r ubi fupra . Hoc , qitbd P.nrcntibus carna- I9
iibustxpictateexbihemus, in Deum rtferimus , ficut , & a/itt
tniftricordltc Opcra qua quibufcumqiU Pro.simit Impendimut,
Deo
^
Tom. IV. Pars I. Difceptatio XV,
85
24
25
zi
n
2«
j«
Deo\e:<iibita viJentur itC.Et ideoficarnalibus Parentibur no-
ftra obfequiafint neceffaria,acfi)telnsfuftentari nanp«Jftnt^nec
Nos ad aliquid contra Deam inducunt , »0;» debemus intuitu
Reiigionis eos deferere , & concordant addufti per Donat. Re-
runi Regul- tom. 2- tra^. 3- de Qualit. Recip. qutcft. zo. num. i 5
\h'\: El hoc modofunt intelllgenda vetba illaj efu Cbrifli noftri
Redemptoris Luca 14. ibiquemultosalioscitat concordantes,
quod facit etiam Barbof. in cancn. Si qui filii 30. di(ii/ic7.
tiumer- 1.
Comprobatur haecexdifpofitis in celebriCo»)?;^. 71. jT.4.
Sixti V. in BuUario novo Tem. 2 . ibi .• Omnes autem , 6" quof-
cuwque &c. teri alieno, vtlratlonibus reddendis obligatos ,ad
Religioncm perpetub inbabiles declaramus\ Supplicantesob-
fervare polteriora h^c verba , inhabilitantia in perpetuum
diilas Perfonas ad ingrediendum , & profitendum in Reli-
gionibus , aSede Apoftolica approbatis; Quod confrmavic
Clemen.yilLinejusConftit.%1 §.zi.ScnotatFo»tane/l. ad
Conftit. Ordin. Pr<edic. titut. de Recip. num. 1 1 . fol. 5 5 g. Cer-
lumeftenim, quod longe major, iongcquefUiftiorobiiga-
tioeftilJa, quaPaterteneturFilioseducare, ortum habens
^ JureNaturaj, utvidimus fupra ., &cnidimasLe(f.deJtil}.
&Jux. libr.z.cap.^i. dub.^^.numer.i^. verf. Raiio, ac (it
civilis iila obligatio, qua quis teneturdenfum Jutumalicui
folvere, utdefe patet : Si igiturexdiftisPontificiisConfti-
tutionibus inhabilisin perpetuumeft Debitor, civiliterobli-
gatusadaJiquidfoJvendum, ad ingrediendam Religionem ,
muJto magis erit inhabilisad ingrediendam Religiorem Pa-
ter, novem habens Filios, quibus longeftriftiori , nonci-
viJi, fed naturali obligatione tenetur bonam Educationem
procurare , nonquidem inperpetuum , quod nullatenus pe-
ticnus, fedfoliimadtempus, hoceftquoufquedurac necefli-
tas difla: educationis Filiorum, ut in durioribus terminis
Voventis ingredi Religionem , obfervant adduCti.per Donat.
Rer.Reg.Tom.z.tra^/. ^.de Qualit.Recip.qu. 20. n«w.8. ubi,
quod VovensReJigionem intrare,tenetur differreingreffum
quoufqueceffet Patrisaegeftas , quacC nunquamceflaverit ,
obJigatiocx Voto confurgens, definere debetextoto, cum
aliis , citatisfupra .
E( ex hac reflcxione aJia infurgit bona confideratio pro prf -
milforum comprobatione , quia communiter receptum eft in-
terDodores, &^Sac. Congreg. pafsimpermittitur Religio-
fis, adfubveniendum Parentibus, in maximisangulliiscon-
ftitutis, cxercere Animarmn Curam extra CIauftra,& etiam
extra illa degere, dummodotamen in ilJis perncftent, ex
adduftis a Donat.Rer. Regul. tom.z. TraB.l.de jQualit- Recip.
$. 11. an.\. Leff.de fuft.&Jur.lib.z.ca.ii\.dub.i.n.\^.verf.
SiFilius, & Nicol.in Fiofc.verb.Auxiliumfubn.i. referens,
ithdecKum a Congreg. Epifcop. j^.Novetnb. i649quaEanno
I 709. idem refoJvit favore ReJigiofi Striftioris Obfervantias
S. Francifci, mobfetvaviinTom.i.par.i.difcep i.§.Z2,nu-
wf»". 66.IdemquercfoIvithaecJ<7(r»-.Coff^i'. inRomanalndulti
zj.Aug. ifigj.ut videieeR in Libr.nJ.Decretor.folio 317. Et
propterc^ ^ fortiori dicendum eft , in his terminis permitten-
dum non cfTe ingreffum in Religionem, iJIisdereliftis, ad
quorura fubventionem permittitur Religiofo , jam Profeffo ,
extra Clauftra morari .
Nec dicatur, quod omnia haec procedantiniljiscircum-
ftantiis, in quibusneceflitatiFiJiorumnon poteft aJiter fuc-
curri; Secusauteminnoftris terminis, inquibuseducationi
DD. FiJiorum poffunt perfedam operamdareMarchiones
y irginius , ilJorum A vus, & Carolus Antonius , & }o:Fran-
cifcusNicoIaus, iJiorumPatrui.
Refponfioenim in promptu eft , quod fciJicet omncshi non
{ine legaJifundamentorecufantacccptarecuram, &operam
dare d. educationi , & propterea perindeeft , ac (i ad noftrum
effedum non exifterent , juxta regulam , de qua Barbo^.
axiom. i6z.num. i.Quod liuicSac. Congr. manifeftum fecic
Archicpifcopus Mcdiolanenfis in Relatione, ibi ; Non efl
propterea, qui corum Educationem, Curam , aut Tuttlam
fufciperc valcat; Cui omnis in hac parte adhibenda eft fides ,
juxta Tex. in can. Nobiliftimus 9 7. difl. cum concordantibus ,
kqautis a Rot.dec^eii . num.g. cor. Emer. fun.&dec.S ^ mm.
26. cor.^nfald. & in Rom. H<ereditatis l.Febr. 1715^. Hccc
teftamentaria cor, Crifpo .
Caufacautcmrecufandi diaam Curam» & Educationem
Ncpotum refpeftu March. Vincentii A vi , iJJa cft , quia con-
ftitutus repcritur in sctate annorum trium fupra 70. variis pe-
riculofifque fubieftus arpritudinibus, &praecipueoptalmias
incommodis quotidie afftiftos, ut teftatur didlus Archiepi-
fcopus Mediolanen. quae iufficiens rcputaturin Jure, utde
advcrfa valctudine habemus Text. in$. Itempropter Injiii.de
Excu[at. Tutor. ibi : Vropter advcrfam valttudincm ,propt:r
quam ne fuis quidem negotiisinterejfepoteft , excufatio locum
habet ; Et de aetate feptuagenaria tn §. Item majorlaftir. eod.
tiCul. ibi ; Item major -jo. annis a Tutela, <3 Cura fs potsfl
excufare ; Ec de utroque cafu concordantes cumulac D. Gaf-
parr.tnlnflit.Civil.lib. l.tit. I0.de Excufat.Tutor.num. 26.
& num. jj.L.bi ; num.i^S. folideprobat, hujufmodi caufas
admittiad excufandosnonfolum Tutoresteftamentarics^& j^
dativos, fed etiam Jegicimos, circa q^-od habemus Text. /i-
teralesinleg. Libertos , <:! Isg. FraterCodic.de Excufat. Tu-
tor. (s in leg. Nonfolum , ^ tn leg. Si libertas Cod. de /egitim.
Tutel.
Refpedlu vero Caroli Antonii, & Jo:Franci(ciNico]ai
Patruorum, eademcaufanonaccepcandi TuteJam, &Cu-
ram duplici inniticur fundamcnto: Primo, quia poffident J3
duo nobiJia Feuda, diftantiaaCivitateC-ifalis perfjjatium
12. milliariorum, nimirum Carolus Ant.poffidet Feudum
nuncupatum IITonco, Sc Jo;FrancifcosNicoIaus Feudum
appellatum/'I/o/<?; Ec propterea, refidentesin dd. eorum
Feudis, non poffuntdiQisCurae, & Turelasincumbere, uc
folemniter proprium animum declararunt in publico Ir.ftru-
mcnto, datoinSurom,
SecundorationcduplicacasLitis, qua^interipfos, &eof-
dem fratris Filios in promptu eft, Cve rationehaEreditaos
Viftoriae Irenes, Uxoris Marchionis Virginii, commjr.s
MatrisHieronymi , Caroli Ant.&Jo; Franc. Nicolai ; Si-
veracionecontradus mutui, eis faiti a Marchioniffa Igna-
tia Metilde Perecta, Uxore Hieronymi,& Matre dd F',- J4.
liorum, quae omnia refcrc Archiepifcopus Mediolanenfis ,
&Iaciusconprobatur infadlo, &omni Jureobftantaccep:T-
tioni, &exercitioTuce!as, &Curae, uc deLite inter Pu-
pillos, & Tucorem habemus Tex. Hterales , in fpecie loquen-
tes.de Tutela PatruiergaNepotem, inlcg.Idcmfii:^. Cum :;
autemff.deTeftament.Tutela, & generakier aJios J,?* i» jf.
HjecomniaAutbent.Ut quiobligat b.ib. resmin. & iB§. jQ^uod
fi quis, uhi Glo(f. verb. Videre, cumconcordan.apud Cjr;ar.
contr.<)l. num.i $.& R0t.dec.2ci. num.^.par.i6.rec.\^hih2iic
adducit bonam rationem , quia cum Tutor habeat admini-
ftrationem omnium rerum Pupilli , poteft illas perfcrurari, Sc
fubtrahereScripturas, Ipcftantesad Pupillum , & ficiliucrj
opprimere , quod permittendum nullo moJo v idetur ,
Cumque omniahaecproccdant in illisterminis, in qoibus
vcrificeturcaufaneceffaria, puta, quod i ater mTtuusGt ,
velfit mentisnon fanjE, aucex fimilibusmocivis, juxta au-
thoritates, lupra citatas, multo magis locum habcbuntin
praefenti, in quoPater voluncariefeipfumexonerare vulc a
naturaliobligationecducandi propriosfilios; Nonenimde- j6
beceffeinilliuspoteftateobligarealios, ad k ipfum cxone-
randum, juxtafirmataperKci/. t/^f sqi.w.io />. 18. rec.
Inoronem verocafum, attentoquodhujufmodicaufasex-
cufationis, tam Avi , cju^m Patruorum requirunt adomne j-7
pejus legaJemindaginem , cum illisincommodis, & expen-
fis, qua^Litibusanncxae funt, experientia tefte, & id ob-
{eivar.te Rot. decifion. izs.nunter. 1 i.par. \^.if decifioa. $i-;.
tiumer. z.par. i %& decifion.4.i9- numer. i j.par.uj. rccentior jg
Hujufmodi Lite durante, non videtur dignum , ncquciu-
ftum , ut iidem Filii , habentes eorum Genitorem a Natura,
& ab omnibus legibusobligatumad ipforumeduc.Tionem ,
voluntarieDeum tentando, ab ipforelinquanturdifcretioni
& Curac extraneorum, ^ JodiccexOfBciodeputandorura ,
quod nedum legalibusprincipiis, fld ipfimec humanitatiop-
ponividetur, ut in tcrminisexclamat D.T/». ;.i-^u<<y7. ici.
art.^.ad^.ihi: J^uamvis quidam dicant , quod :n hg: cafuli- 59
cite pojfeteos deferere, eorumcuram Deo committens ; Sed fi
quis re^e confi.xeret , boc cjfet te^it.ue Dcum , cum bairerscx
humanoconfilio quidageret , periculo Parentes exponcrc: ,fub
fpe Divtni auxiln : Ec meliiiS qu,efi. 189. artic. 6. in coyp. ibi;
Rcfpondcodicendum, quodficutfuprad/fJuwcft, cumdrpie-
tate ageretur, Parentcs habentrationem piincipii, in quan'
tum hujufmodi ,&ided pcrfe eis convenit , ut Fihorum curatn
babcant, & propter ho: nonhceret alicui,Filios babentt , Re- j
hgionem ingredt , cmninb pnetermijjacurj Filit.rnm , & Jate
Bonacw.Opcr. Mor.tom.i.circa .{. DeCal.Prac.difpiu.6.fa.
unicapun^.i .pertot.
Fortius,quia fubgenerali titulocducationistrl.i continen-
tur • Curanimirumuonorum, Cur.i pertonje,& piacduc.i- ^o
tio,' quaclicct, t^mab Extraneis , qu^mi parcntibus pr.r-
ftaripoffint, nemocft, qui ncgarepoffi. , &ipfameciocrea-
ta Veritas docuic /(»j««. 1 o. i i . Cri i. k^nge meiiils , longeq;
uciliuspracftariaParentlbus, quimi Merceiiariis, & Ex-
traneis. eo quia nuUusamor vincit patcrnum, utdicitur;-»
lecfin. Cod. de Ctt»af./ur/o/".cumconcordantibus, dcquibus
intom.z.par.i.difcepr.i i . waw.l 54-
Qu«
9©
Difceptat Ecclefiafl:. Dominici Urfayas,
41
Quae cumfufficlentia exomni parte videantur, etiamad particolare, dal che ofietvino il CorraJi»» in Prax.benific.
obtinendum recelTum adecifis, mulio magis, videntur fu- lib. jcap. d.nunj. zs.e Letter.de Rebenefic libr. 1. tjitiefl.^o.
perabundare ad efFeflumioiiusnovaE Audientiae, quam ho- num- 13I. che attelbdetrolliie non fi concede mai tacoltadi 14
die humiliter petimus advcrfus unicum Refcriptum hujus trasferire penfioni ne' Laici , fenoncon la feguenteclaufula:
Sacr.Congr.cumaddito, ut hocinterim Hieronymus Pro- Ex >iunc proutex tuKC cumfuerit ClericalicharaBere infigni-
fellionem nullatenusemittac, adevitandasmajoresillasdif- tui: Di modotale chefino a tanto, che non fiaordinaio ij
ficulcates, quas idem Angelicus Doclor loco fupraatato, ad Chierico, non poifa ii Transiatariodomandare termine a1-
rem egregie confiderat inter illum, qui Profcflionem jam cuno , anzi fe in querto tempo morifTe il Trasferente, la
AZ emifit, quem Mundomortuum vocat , &interalium, qui Penfione reftarebbe nulla , come provano detti Autori, a'
Jiftam Profedionem non emific, quem folideprobat , non quali fipuoaggiongere iirofl^wr. de Penfion.capit.^i. a nu.
poffeillam emiciere, illisderelidtis, quorumcurafibiaNa- mer.i.
tura commiffa fuic . Molto meno ofla la rifieffione, che tractafi J. Indulto ,
Diei6. Au^. 1719. propofita Caufa inCon^. ConciHi,re- conceflb ad un Nipote di Papa, il quale percio debba in- i^
fcriptumfuit Liff7«»j; Repropofita verodie 1 S.Nov.diftum tenderfi , & interpretarfi ampiamente, come fermo /<r *o-
fuit : Proponatur omninoin ultimaCongr. Decembr.fufpenfa taneUadecif.Zi^i. numer. lo.&dec.^oo.num. i.coram Emt-
Profe/fione. Rcpropofitademum die 16. Decembrisejufdem rix-jun.
anni 1 7 1 9. refponfum fuit ; Indecifis .
DISCEPTATIO XVI.
Romana Translationis Penfionis .
A.i petitioncm N. N.
ARGUMENTUM.
Perche queft'ampiezza d'Iiidulto fi verifica a favoredel
folo Trasfercnte, ildicuicommodoprincipalmente contie-
ne, &alquale, comea meroLaico, fi rifervaiaPenfione, 17
con facolt^ di poterla crasferire come fopra .
Anzi tanto e lontano, che detto Indultofia munitocon
ampiezza di parole a riguardode' Traslacar;, che a favore
de'medemi ne pure vi fi legge laclaufola, peralcrofolita
metccrfi infimili Indulti, che poffa trasferirfi la Penfione ,
non folamente a quelii, chein tempodella trasiazionefono 18
attualmenceChierici, maanchea quelli, chehanno voloti-
tadiordinarfitaliin apprefTo, con quelleparole: Exnunc^
Habens amplifsimum Indulttm transferendi Tenftones , tin proutex tunc , cumfueritClericali charaBeteinfi.gnitus ., co-
ilias pofsit transferrc in iMos Vxoratos , & Ivfantes . mealleautorita , citatedi fopra .
SllppoftaperindubitatalaPratica , e Stile dellaCuria ,
che fenta Ap;jftoIico Indnlto i Laici, &Ammogliati
fiano incapacidi Pcnfioni Ecclefiaftiche,comeprova Feren-
til ad Buratt.dec. 79 i.n. S.&feqq. Card.de Luc.de Penfion.
difc.z. n.l.Verftc. Atlamen de Stylo,& difc. jS. n.ti & D Pi-
ton. difcept. EccUf. 47. ». i 5. Cif 14. dove afferifce , che Siylus
iffefacit jusficut Lex Canonica , attt Confiitutio Pap.tlis : An-
t ziaffcrmaancora ,determinarfi !o Aeiloda/la Conft. Tl-di S.
Pio y.e^z diSi/ioy.& «ot dcc^^y n.^.& yp.'). rec.
Pare, non fiffifta la Translationedellamedema fattada
N. N. nellePerfonedi tre fuoi Famigliari ammogliati, o Lai-
J ei , comealle dottrine fcguitate</^/C'o/-)'<;i/. i» Prax. Benefic. '
lib. 7. Cap. 6.num.z6.
NeoftaiarifIefrione,cheil medemoavefreamplifTimafa-
coltaditrasfcrirli (fonoparoledeirindulto) uni , vel ptu-
4 ribusPerfaiis Ecclefiajiicis&c.&aliis , C.'eri:a/ifaltem cha-
raBereinfignitis , acetiain Laicis , &Vxoratis, & in pupil'
lari <etaie conffitutis .
Perche la difpofiiioned i d. Indulto non termina con qiiefie
parole, compreenfivcde^Laici , & Amriiogliati , ma fuppo-
ne li medemi per Privilegio Apoftolicocapacididd. Penfio-
5 ni, foggiongendo . Aluis t.rmen ex dlfpenfnione Apoftolica
penfionis , feiipenfionum huiufmoiiicapacibus , & h.tbilibus ,
C etiam Tibi quocumqueconfangtiinitatisvinculo coniunHis&c.
Ilche fi rcplicain altra parteconquefteparole . In unam ,
•velplures Perfonas fitprnexprcffas , ac alias Clericali faltem
7 chara&ere infignitai ., vcl alias penfionis , fcupenfionumhu-
jufmodi, utfupra diciiim eft , capaces . Qual capacita , chc
femprcfi prefumericercatadal Papa, ex deduBisindecifion.
539. nu.H.par. z. rff. in dette Perfonefi pu3 verificare in plii
8 modi, cioe pcr eflere flati Gonclavifti, oScalchi de'Con-
clavi, pcr avereintefta Cavalierati Laurctani, Pii, e San
Pietrocome fcrmola Rota dec. zi $ .numer. $.& 6. par. 10. rec.
c con fimili alcriTitoli, elndulti fpeci.ili, chc moltodiffi-
0 cilmente fogliono concedcrfi dalla Sede Apoftolica, comc
ofTer va la b.ni. di Monfig. Anfald. dec. 30. fub ntim. ^ 1 .
Neofta, Bhefuppofta lacapacitadidetti Laici , & Am-
mogliati pcr uno di dd. Titoll , la facob^ fiid. farcbbe fuper-
10 flua, pcrche in quelcalononfarebbe ftata concefTa Grazia
aicunaal dcttoSig. N. N.
Perche llndulio, del qualc fitratta, nonriguarda prin-
cipalmente il fa vorc di quelli , a' quali potevano trasfcrirli le
1 1 Pcnfioni , ma unicamcntc il favore propriodel Trasfercnte ,
perchealmcdcmocomc Laicofi concedela facolti di ritcnc-
rc, ctrasfcrirdcttc pcnfioni .
Eficcomcdctto lnJultonondfupcrfluoinriguardodc'Sa-
ccrdoti , cChicrici, a favorcdc'quaIi in primoluogofi con-
II cede nl mcdemo la facolt^ di tra.<^fcrirc la Penfionc , ncU'
ifteframanicranoni'fuprrnuoinriguardode'Laici , & Am-
mogliati ; Con quclla difTcrcnza, chc la capacitJi dcprimi
J J fi fupponc io dctto Indulto per l.i qu.ilitidi Pcrfone Ecclcfia-
ftichc , c ncl fccondocafo vi fi riccrca con titolodi Privllc^io
DISCEPTATIO XVII.
Squillacen. Proceffionum .
I Vi T E R
Monafterium Omnitim Sanftorum Squillacii
E T
Monaficrium S. Clarx cjufdem Civitatis.
A 11 G U M E N T LI M.
Epifcopus omncm hahct a fnre facult.item detcrminandi^
& mnt.mdi Fias , pcr qiias Trocefsioncs ti-anftre de-
bcnt . PrAxipnti Vifla acceiicntc caufa , & rcbns in
eodem flatu non pemahentibns .
EXquinqueProccffionibus, quae quotanisfieri folentin
CivitatcSquillaci , nimlrum Santiffimi Rofarii ,San- i
tifTimjeConceptionis, B. M.deMonteCarmelo , Santifli-
miCorporisChrifti, &Sanai Agstii Prote6toris,trcspric)-
res poft egrefTum a Cathedrali versCis partcm fupcriorcm Ci-
vitatis , primo loco ingredi folitas funt Ecclcfiam Monaikrii
omnium Sandorum z^Reliquae vcrddux poftcriorcs folit»
fucruntkpartc infcriori cjufdem Civitatis circuitioncm m-
choarc , & proinde ingrcdi priiis Ecclefiam Monafterij San-
aaeClara;, quod primolocorepcriebatur fituatum , Veriira
quiamodcrnistcmporibusiMonialibusConvcrtiiisconftru- 2
darcpcriturpropria Ecclcfia, cxificns intcr Cathedralcm ,
&candemEccIcfiamSanaxCiara:, hinc ordinercilocon-
fuevitProccffiopriiisintrarein candcm Ecclcfiam Conyer-
titarum , & deinde in fui profcquutioncin ditSa Ecclefia San-
iXx Clarac, & ultimo loco in Ecclcfia Monaftcr. omnium
Saritorum .
Egrefcrcntcsautcm Monialcs S.CIara;, feipfas poftponl
Monaft. Convcrtitariim , atq; tbrfan nonattcndentcsprac-
cifamnccclTitatcm,dcrivaniem Ji conftru(3ioncnovr Ecclc- }
fia:, prcccsporrcxcrunt hulcSac.Coni>,r, pro manutcntionc
in carum pofTcflionc , proqua etiam hodic inftant; E con-
tra vcrb Monialcs Mon.nftcrii omnium Sandlorum humilitcr
fuprl^-^-T^fclpondcri, fcrvandamcft^c Viam, &iiiodumab
Epifcopoprxfcriptum . ,
Pro favorabili autem refoiutionc fat cft pr« oculisha-
i.crc Rclationcm cjufdcm Epifcopi , cx rationibus cmm
in caJcm dcduais manifefte conllat dc prarcifa ncccllua-
tc Vi« , ab codcm dctcrminatx , quod Lpifcopi judi- 4
cium , in hac matcria totum facit , & pro lcgc fervan-
' dum
Tom. IV. Parsl. Difceptatio XVIII.
91
dum eft, ut inindividuocafusnoftriobfervant^^fwfr inE-
5 examin. Epifcop. lib 6. c. i S.n.6.Barbof.adConcil.feJf.zS.<ie Re-
gular.c.xi num.Xi^. Quart.de Procejfon pun& % deCircumflant.
Procejfton circurnftant.i.verf. 1 j. cr Benet.DifquifCleric.tit.de
favor.Cler.reali§. i.n$ infin.
Certiiis quia cum eodem Epifcopi f udicio concordat , ne-
dum itlud Capituli , qudd peiere, &exquirere, fedfequi
6 non debebat idem Epifcopus, uc refcrendo refolutionem
hiijusSac.Congr. ptohsit Quart.de Procejf.in partic.extraord.
fc&. i-punB. i.verf. Colligitur fol.mihi j i. Sed etiam conien-
fus, &jndiciumMagiftracuum Viarum, <S: Regiminisno-
7 ftrae Civitatis, quod poftexadamdefcripcionem Viarum,
per quas Proceftiones decencer tranfire debent , in verbo
reritatis teftatur , non adefle ad evitanda incovenien-
tia, & icandala, aiiam Viam , aptioremilla, quamprae-
fcripfit Epifcopus.
Inidem quoque confluic antiquitas eredlionis noftri Mo-
S nafterii , quod licuti praecedit in fundatione , tam iilud
Sanftae Clarae , qu^m iilud Convertitarum , ita eandem
prascedeniiam habere debet iningrefl"uProcefllonum primo
loco in propria ^cdtfii adTextuminleg.Tprones C.deTy-
ronib.lib. ii.Glojf.incan. Statuimus Vcrb. Novidi^.6i-Rot.
dec. 7 r S. »«. 1 . p. 4. diver[.& in Oppiden. 'Procejfionum i 'i.M.aii
1646. i5". I • &feqq. cor. Verofpio .
Non refragantecontraria confuetudir^e , quia , ea non ob-
ftante, & legitima accedente caufa , permiftuni eft Epif-
9 copjs novum modum, novamque Viamdeterminare, ut
reiiciendo confuetudinem immemorabiiem, refolvit Sac.
heec Cong.de anno 1619. tefte Adden.adGavant. in Manual.
Epifcop.verb-ProceJftonu.^.Qapii fiprocedic, rebusin eo-
dem ftatu manentibu?, juxta terminos, inquibusloquun-
tur citaci Authores, multo magis admitti debent inprae-
'10 fenti, in quo in tantum Epifcopuscumconfilio Capiiuji,
& Confenlu Regiminis Squiliacen. diverfam pr^lcripiic
Viam, in quantum fiftema an^iquae Viae perconllruftio-
nem novae Ecclefiae immutatum eft, & MonafteriumS.
•ili Ciarae, quod anteaprimumoi^cupabatlocum , modorepe-
riturin medio pofitum, adquod proindenunquam Poterit
deveniri, nifi per tranfitumuniusexextremis, velfcilicet
novse Ecclefiae Convertitarum , vel antiquae Monafterii
omniumSanftorum, utdefepatet.
Nec credimus infiftendum in quadam informi Planta,
propfiomarteexadverfo confida; lllaenim, utifadlafine
jj debitis folemnitatibns, &nGn citatisintereftehabentibus,
jn nulla confideratione efthabenda, hic Pcfi.de Manut.ob-
fer. 1 01 .« mim.y.Add.adBurat.dec.^l.mi. 1 1 .Rw apud eundein
Pofi. deManut.dec.iSn.nunier.ij,. if apud Pacichell.de Difiant.
decif. j. mimer. J.& cor. Bich. decif. c)y.n.to.& decifi69 ».1^,
Et tamenetiamfi illaconftrudaeffetfervatislervandis ,
J5 & i quolibet^cxcelienti Architefto , femper effer poftponen-
dajudicioEpifcopi; Quia juxta SacrorumCanonumdifprt-
fitiones, veri Architedli modi, & ViacProcelfionan. lunc
Locorum Ordinarii, privative quoadqnemcumquealium»
J^ utprofequunturDcKllores, allegatifupra , &optima ratio-
ne , quia in hujufmodi faeris Fun^fionibus non attenditur ca-
pacitas, & aptitudo phyfica , &fecundumprincipia archi-
tedluraE , fed moralis , & juxta rcgulas prudentiae ; Non
enim mordicus infiftendumeft ineo, an pcraliquam Viam
quomodocumque tranfitus permitcatur, fed unice viden-
dum eft, an id conveniat, decorumque fit, quod exccdic
quidem limites, & facultates mechanicorum Arciiitedo-
rum, fed unice repofitum eftin benefundaioarbitrioEpif-
15 copi, Vit\nind\v\daop{oh3itQuart.deProcefionib.tit.deC:r-
cumfiant. Procejf.circumfi. l.verfic.Dicofecundofol.mihi6i,.
Generalitates autem exadverib adduils circa folitiun
Proceflionum , de quibus agitur , habere forfan poffent lo-
j6 cum, rcbus ineodemftatu mancntibus, &quandoEpifco-
pus proprio martefolitum alterare tentaflet, nullo autem
modo admittendae videntur in cafu prscfenti, quo liftcnia
noftrornm Monafteriorum mutatum eft per conftruaionem
EcciefiaE Monafterii Convertitarum , quo ftante licitum
omni Jure e(t Epifcopo antiquam Viammutare, ctiamU
contraria confuctudoefltrtimmcmorabilis, juxtarefolutio-
nem hujus SacCong.iupra adduftam .
Et tamen exagerata hxc conluetudo exadverfonon pro-
batnr, ut neceirarmmcflct, tanquam fundamentum intcn-
17 tionis, im6 ad iuperabundantiam ex hacpartee.\cluditur,
tnediante atteftatione fcrc omnium Canonicorum, & Sa-
cerdotum noftrae Civitatis, data in Summ. quideponunc
Proceflionem Sandifs. CorporisChrifti foiitam fuilfe in^re-
di priiis Ecclefiam Monafterii omnium Sandlorum , & Jein-
de illam Monafterii S. Clarae quibus uti teSantibus de laClo .
Vrfante Difcept, Tgm. IV, *
cujus plenam habent notitiam, omnisfideseftadhibenda , 18
ex addudis intom. \.p.z.difcept.z6.n.^i.
Uitr6 concedimus, nullam urgere praecifam neceflita-
tem, quodProceflionesingredianturin EcclefiaMonafterii
Convercitarum; Dicimus tamen afliftere eidcmMonafte- 19
rio Convertitarum illam numerocongruentiam, quseveri-
ficatur refpedu MonafteriiS. Ciarae, qu6d fcilicetpium ,
aequumqu^ videtur, ut tota plaudente Civitate indicbus 20
hujufmodi folemnium Proccflionum , etiam ipfaeMonia-
les, quantum fieripoteil, decali folemnitatepariicipent ,
faitem mediante benediftione, in hixcafibusperCelebran-
temimpartiri folita , que congruentia, feuratiociimaequ^
ben^ militet refpertuMonafterii S. CIarae,& iliiusConver-
titarum, refpettuomniummilitarcdebeateademdifpofitio, 2t
per ea quas tradunt Bald. in leg- De quibus ff. de Legib. Alex.
eonf.^.infine Cravet. conf. 1 1 8.««.i 5. ^ Rot.cor.Priol.dec.Zig.
num 28.
Mirum eft , quddexadverfomagnificeturEccIefiacujuf-
dam miferabilis Hofpitalis, quae reperitur ineadem Via ,
dum illius qualitas vixexcedit limites neceflariaecapacica- za
tisadaudiendumSacrum, Abfqueeo, quodfundaracntum
aliquod conftitui poflit in informi Planti , contra quam , ul-
tra refponfionesfupraallegatas, urgetilla, quodnoneftin
noftrapoteftate tam facileaedificiaconftruere, qu^miliain aj
Chartis delineare, ut adpropofirum obfervat .Rof . /« JJow.
Preelationis zS.Jan. 1692. ^. Quatenus verd cor.Card.Caval-
lerin.lbi : Laudarunt ingcnium Artificis , eamquefortajfefacil-
lime admififfent , fitam in noftrapotefiate ejfet ^dtficare , quam
delineare i Sedadhuc per hypothefimadmiflb, qubdeadem
EcclcfiaeiTetundequaqueaptiiTima, ex hocnilpoifetinfer- 24
ri d6m illius refpeftu non vcrificaretur urgcnsmotivum ,
militanscircaMonafteria Monialium, inquarum Ecclefiis
intrarc folent Procefliones, non propter Gmplicem mate-
rialem Ecclefiae, fed ob Ipiiituale confolatioaem Monia- 25
lium, ibidem exiftentium.
Dieg.Maii 1693. propofita CaufainCongr. Rituumpcr
Car.Coftagutum, relcriptum fuit: Arbitrio Epifcopi . iS
DISCEPTATIO XVIII.
Taurinen. Redu6lionis Miflarum.
1 J^T E R
PP. Carmclitas Excalceatos AJbagoK >
E r
Caimeritas Excalccatos Taurinf.
A R G LI M E N T U ^.
Kedutliom Mijfaratn , quaiido locnsfit , fvi} illxrcU^jfuc.
rint in Teflamento , fi-jc afcept.it£ pc- Cor.tra3icr>i , feu
atliiiii intcr yivos .
BEernardinus Gambinus in Teftamento, conditodie^.
Junii 1704.11^ diipofuit favore l>atrum Carmelitarum
Excalceatorum Taurini.- Per raggione di Lcgato irc /afcia t
alli Padri &c.ncl Conventordi S Tereja Cfi. /aforwna di fire
2000. ( quaj funt fcuta ^oomonetae Romana; ) incaricando T
infrafcritti fuoi Erediuniverfali di quellc pjgare dcl piu liqui-
do di detta E leditiijra mcfitre , dopojeguito iifuo deceffo , »ve
li medefimi Padri non efegej scro di prendcre la Cafa di /ui St^. 2
Tefiatorc agtuftaefiimo &c. e que//c tmpiegarein /uego , efondo
ficuro , idoneo, efufiiciente ,& anconc/ cafo .chee/egefsrrotal
Cafa, che venifsero indi ad a/ien.jr/a,accio refiino injondo ptr-
petuo, per potcre co' provcnti diefsofar/ice/ebrarc dutMefse.,
in cad.runafcttima/fa , it inpcrpetuo.
Multa ali.i paritcr piaLcgata idcm Tcftator rcliquit ufque
ad lummam fc. 10^0. Monctz ; Cumqne cius faculcates im-
pareseifent ad fatisfacicnda omniaonera,3bipforeIi£la jax s
tafolitum Tcli.iiorum : .*< .cpe enim de facu/t.ftibtts fuis am-
p/ius , quamin his efl , fpcr.tnt homincs funt vcth^iText.in^.
Pr^va/uifse In/iitut. Quibus ex cauf. manumit. non /Uet\
& juxta animadveria pcr Marant. rejponf 46. r:umcr. t.
par. j. 6" Rot.in Maceraten. Legatorum tS. Junii 1710.^
j'na/i cor. Anja/. & trt Vot. ab eodern edito :t Xeapo.'i:arta
AJfignamenti yjuuti 171:.^. Pofi htec:, Idcircociushzresex
niotivo dcficicntiaB bonorumnoilctejush.-creditatemadire ,
Ci tan-
92
Dirceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayas.
tandem ex Sapipntum , Amicorumque confiliu taflus fuit
diiigencifTimuJ Calculus omnium Legatariorum ,& aliorum
Cretiitorum ejulilem Teftatoris, unli cum exafliflima dcf-
criptioneomniumejusbonorum , &exPeritorum accurato
judiciofafla fuit proporcionabilisdiminutio, exqua didum
Legatum fcur. 400. favore CarmeJitarum Excaiceatorum
redudlum fnit adfol3fcut.247. 7i.ut referc Vicarius Capi-
4 tularisin Relatione, data in Summ. quam compofuic me-
diame recogmuone delTeJhimenio , Inflrometito , Scritture ■>
Conii, ( delle depojizionigiurate de' Tejiimoiij efperti degni
^ifede , juxta ilJius praEcifa verba .
Inter Teftacoris bona Corpus magis confpicuum crat quf-
dam domus , excimita a pericis in fcutis 500. quam nemo ex
Legatariis, vclf.liisCredicoribusemere volebat , eo quia
crant Creditores refpcdlu par va? fummaE , neque Jiabebant in
prompturefiduum, folvendqmdiftis aliis Legatariis , &
Creditoribus; Cumque PP. Carmelitae Excalceaci Alba-
gnaETaurinen,D.oecefis deberent inveftire fummam fcur.
j 208. ipfisreliftamaBernardoBovio, propoficumfuit,qu6d
PP, Tauriniilliscederent JuraLegaci, dequoeftquaEftio ;
Quafequuca, fuictandemabhseredibus diftiGambini cum
eiidem conclufa venditio ejufdem domus pro diftis fcutis
6 500. hocefl profcucis247. 71. vigoredicliLegaci , eis cef-
fi a PP. CarmelicisDifcalceatisTaurini ; pro fcutis 20«.
quaeretinebantotiofa, &erant inveftienda vigore difpofi-
tionis didisBovii, &profcutis44. 5?. exeorum pecuniis
liberis.
Atcencaproindeceffionedifti Legati cum folemnitatibus
neceflariisdie ic. Janar. 1709. paulcipoft, nempedie 1 5-Fe-
7 br.ejufdemanni , deventumfuit ad aftum fiipulatioms In.
ftrumenti, in quo J!obligaronogliOr<:tori( hoc eft PP. Af-
bagnae) inperfonadelP. Procuratore delloro Convento di
faddisfare al fudetto Legito la rata de' predetti fcuti
»47- 71.
Pofthaec caEpitcademdomus minari ruinam , ad quam
r^parandam opus fuit in neceffariis reaptamentis impendere
fc.70. illaqueiubufurisacciperea diverfis Perfonis , qua-
8 rum major parsnequeetiamhodiefatisfadtaeft,attentaRc-
JigiofoTTim paupertatc, & qu6d magiseft, alia longe major
impeBfa fcut. 130. EEqualineceflitate hodid facfenda eft per
5 purotnantenimentodellaCafa ^ juxta prcEcifa Tcrba Vicarii
indidaRelatione.
Exquibusmoci fuerunt iidem Religiofi ad petendam di-
florumonerum remiflionem, feu redudionem , nonperpe-
tuam, fed temporaneam tanti^im, hoceft ufque ad reinte-
grationemfummaEdiflorumfc 70. abeifdemufqueadhodie,
iit fupra impenfaE , &alteriusfcut. ijo. neceflario impen-
jo dendaEproreaptationedlftasdomus,comprobat. aTeftibus,
& Peritis b. Vicatio Capitulari Taurini examinatis , de qui-
bus in dii^a Relatione .- Cvimque illorum precibus , per Sum-
marium relatis in Cong. habita die j. Scpt. 171 5. refcriptum
11 fuerit, utCaufa poneretur in Folio; hodiehumillimas rei-
terant preces iidem Religiofi proeadem Gratia , quamcum
omni fundanientoifoIitabenigfcitatehujusSac Conj',r. ob-
tinerefperanc.
Ad quem effedum praemittimus , qu6d deficientia fc. i ^i.
29 prointegroadimplementoLegati, in fua origme Cc ijoo.
non provenit ab aliquacaufa, vel accidcnti , fequuto poll
11 moriem pii Tcftatoris, fcd cx intrinfeco , & reali defedu
bororum cju fdcm in cjus vita , & aniequam fadus eflet lo-
cusLcgaio, ut indicavimusfupra, & latiCiS probatur in
Summar. Itautrefpcftuhujusfummae, ncquc etiam appli-
ccnturtcrmini versc , & proprix redudlionis antecedciuis
oncris Mifl^arum, caratione, quiaredudiooncrisfupponit
\\ illiujacccptationem, quaEnon fuit prafticain pro toia ium-
ma , juxiaea, qtx noiant Tondut-^utefi.Oencf. tom.i par.
l Ciip. \(^i.num.7,.Nic»l. Lucubrot. Canonic hb. ^. tit. 41.
deCelebrat. Mijfar.num. ir-.vef Deinde Dian. Opcr. moral.
par.6.tia8.6.refoh )0.& MonaccH. in Foimuhtom. 1. tituh
I4 b. formuh(). num.-j.&^.jol milii 146. ubi lamen (c in hac
partercmittitfapicntiflimojudiciohujus Sac- Congr, cique
mcfubfcribo.
Rcfpcflu vcr(')alteriusfummaEfcutorum 147. 71. quot in
rei vcritaic pcrvciicruntad manus PP. C^armclitarum Al-
hagnz, tciiii(f\io()neris Mifljrum inn:titur illi lcgali funda-
IJ mcnto, quod rcrinocftdc Lcgaro , qiioil incipit a «luantica-
te, & dcindclcquituronusMiflarum ; In quibus tcrminis,
dcficicniibusrcdditibux afligtiatis , fcmpcr locus cft rcdu-
ilioni quiatu -c fumma ligatadicitur ftare taxativc , non
iSiauicm demonftr3iiv(^, juxta ihcoricam Fr//n. in cap. Su-
per literii num.^.dc Refcript. quam , omiflis generaliinis ,
in noftristcrminisfequunuir JVieflrtff//. ;rt/o,7n«/./»/«. l, f/f.
I o.formuh j 9. num. 2 l./o/. mibi 2 1 9. 6^ Crifpin. nella Vifit.
pajior.ihpar. i.§. 18. num. 6. BertaC(/ji/J. vot. decif 145. nu.
i.Crz.ubirefert, &fequixur pundualem refolutionem hu-
jus Sac. Congr. in Rom Celebr. Mijfarum ^ 1 . Martii 1 696.
quamrefertparitijr, ScCequnat Motace/h ubi fupra , 6" ».
24. refertetiamaliasmoderniores in A^jina Legati 4. Maii
ii^-j.&inComen.ij.Aug.ejufdemanni , (ff inRomiinti^,
Febr.&iS.Juniii-/Oi.
Fortids quia eadem fumma ex pii Benefadoris clara vo-
luntatedebei inveftiriincercofundo, per potere con proventi
di ejfofarli ce/ebrare dtie Mejfe incadauna fettimana ^c qui ij
ulceriCis clare expreiTic fuum defiderium , uc ifte fundus eflec
domus; dequaagitur; Etproindea taJi onere detrahendaE
oroni Jurefunt expenfae omnes neceflariae pto manutentio-
ne ejufdemfundi, feiidomus, earatione, quianonpofl"unt
dici redditus, huproventi, nifi illisfruftus, feupenfiones, iS
quaspcrcipiuncurex domo, oronibusoneribus, & expenfis
priusdetradis, juxtaaniroadverfa ^tr Barbof.tncap.Qravis
num S.tfJ.de Reftit.fpoUator.iifTancbied.confult. 75. nu.
19. & firmataperfior. flfa/. 273.»«»;. 3. coram Ludtvif «if
decif. 88. num.ycoram uinfaldo & decif. 6 1 1 • nam. 1 . par.
j8. recent-
Indeque, coherenterad hujufmodipropofitiones , folid^
in Jure fundacas , non petunc noftri Religiofi perpetuam di-
ftionerisreduiitionem, fedfolum ftritSeprecesfunduncpro I9
illius fufpenfione, ufquequ6ieinte^renturdedidlis necelTa-
riisexpenfis, quacrefpedlu jam fadarum , non poieranc
omitti, nec pofluntaliaEdepraEfenci faciendae , fieri minu-
tacimexpenfionibusejufdemdomus, eoquia liaEC non rcd-
dicinfruflu, nifi annuafcuta^o. & ncceificas dotnus exi-
gic, ucfiant inlongemajori fummafcuc. 1 30. ne totaliter
pereat ; Undeeofacilius videnturexaudiendaE noftraE pre-
ces, quotendunt ad manutentionemdomns, feufurxiiMif- jo
farum, quem propriisexpenfisunica vice faciendis , repa-
rare coguntut , cum hoc, qu6d deindii minuatim quolibec
anno de iliisreincegraripoffintprofolarata fcut. 20. dum- 21
taxat. ^^
Quibus non obftat , quoa fummus in onere Miflarum , ac-
cepiatoa noftrisReligiofisper viam contradus ; In quibus
terminisnunquamfitiocus redudioni , juxt^ laudabilem zz
praxim hujus Sac. Congr. de qua Monacell. in Formuh tom.^.
in addit. num ^(,6.foh 8 3 .
Tumquiafadum inhacpartenonrcgit , ed quia onus
Miflarum , de quibus difpucamus , non fuic injundlum in ali-
quocontrailu, fed per viamLegatirelidum fuic iii Tefta- 25
mencoBernardiniGambini ; Convencioaucem fequuta in-
ter Religiofos Taurini, & Albagnae , non refpicit , nifi
exequutionemejufdemLegati , hoceft illius facilius adim-
plementum, quod cum fequinon poiTetin Civitate Tauri-
ni, ceiTum Nobisfuit idemLegatum, uti fubrogatis in io-
cumeorundem Religioforum Taurini , qui proinde reput»-
ridebent inomnibus , & per omnia, uii Legatarii , qua-
leserant PatresTaurinenfesillorum CelTionarii , ex eguia, 14
At(\\MiSurd.dec. i$.num. 9.^ dec. 3:6. num. s- Monet. de
Decim.c.^n.Ty&Rotcor.Cerr.dec.il.n.iz.
Tumetiam, quiainillisetiam tcrminis, inquibusagitur
deonere, originaliter proveniente&contradlu.qui nonlunc
noftri , adhuc ex bcnignicaie hujus Supremi Scnatus , cogni-
ta illiuslsefione, femperadmiciicurredudtlociufdemcontra- ij;
iias ad aEqualitatem , juxta cafus , rclatos h Monacclt. in For-
mular.tom.i.tit.\(,.formu!.\o num.i-] & tom..f.num.466.verJic.
Et in aliafoh 8 ^ & concordat Rot.dec.59i "i"» 9 .cor.Cer.M,
qu6d hocmultoma^T.isproccdic, quando agitur dc praEJudi-
cio, quod habet tr.idhiinfucccflivum; Ec merii6C'iim cnim
Eccleiia ficcuitrix juftitix, &a;qui(atis, cxaddudli^ j/i r»,
i./)<ir.i.</r/f^^fi6.»«w.4i. Omnisratio, omnifquc acquitas z6
cxpofccre videntur, ut , demonftrata lafionecontradlus.il-
lcad aEqualitatem rcducatur, quas inicr Contrahentcs fem-
pcr procurandacft in omnibusrcbus, & ncgotiis , per ca ,
quaE notant Cyriac.conir.^<)i.n.i\o.Fontanehdec. 26l>M. 8&
y.<if Rot. cor. Anfald. dec. 19. n. 1 4.
Proquorum lacilioriadmiflionedipncntur prae oculis ha-
iK'rc noftioruni Rclipiolorum paupcrtaicm , & promptam
viiluntaicm (nnnibus modis procurandi , cflVdlufubfequuto ,
ut fundus Miflnrum , leu Domus Tclhitons manutencatur »7
in ftaiuadimplcndi pium Lcpatum , idque propriis eoriim
impcnfis , uc teftatur didlus Vicarius Gcner. Taurioi io Rc-
lationc.
UiC25.Maii 1747, propofita Caufa inConpr. Conc. rcl- 25.
criptumtuit ; Cr/jfo, nccpollca fuit amplius in cadcm
Congr. rcpopofita.
OISCE-
Tom. IV. Pars I. Difceptatio XIX.
n
DISCEPTATIO XIX.
Romana Funerum .
ARGUMENTUM.
Merces dupUcata quando debeatur Varochis , "vel ratione la-
boris , vel ratione fituationis Ecclefice , in qna fepel-
liendus eft Defun6ius , pofitx extra fines EcclefiiC Taro-
chialis.
ESfendonatacontroverfia rannoiyop. fopra la quanti-
t^della mercede, dovutaa Parochi , e Sacerdoti ,
. cheaccompagnanoli Funerali, quandociofegueinChiefa,
j poflafuoridelliliaiitideliapropriaParrocchia , pretendea-
doinqueftocafodettiParochi, e Sacerdoti duplicari emo-
lumenti, lach. m.delSig.Card.Carpegna, aliora Vicario,
lii.Genn. i^io.doppo matura rifleffione , confiderata ac-
tentamente la difpofizione del nuovo Statuto dsl Clero cap.C.
t, §.2.determin6nonefferdovuta, come nel tom. i.par.i. di-
/ fcet.zZnum.JTi.
Ma perched. fantiflimo Decreto forfe non e notoa tutti li
Parochi,eperci6da medemi nonepuntualmenteoflTecvaco,
5 conpregiudiziougualmentenotabile, econtinuode Parroc-
chiani, fifupplica umilmentel' E. VadordinarealiiigCa-
merlengodelCIero, chelo faccia onninamente offervare ,
per qnella foda raggione , addottada Cajfwdor. Var. lib. 4.
epift.i^.ln ipfis initiis comprimendus excejfus eft , ne faula-
timreliquoscomprehendat . II chefu confermato dalla ch.
m.delSig Car.Paraccianiconlefeguenti parole : Sig. Ca-
merhngo del Clerofaccia ojf^vare puntualmente ilStatuto nel
taffare ta mercede de Viatici , oaccompagnature ne^Funerali ,
regolandofifempre dalla dlftanza , prefcritta nel medemo Sta-
tuto cap. 6.$. 1 1 . e dalla mercede parimente ivi ajfegnata,tan-
'4 tofele Cbiefe, dovefifortaa Cepellire il Cadavere , fiano
dentro, quantofuori deUaParri^hia , alla quale appartie-
ne il C adavere , comeparimentefiiordinatodalla chiara me.
deir Eminentijfimo Carpegna noflro Predecejfore fotto li 2.
Genn. fjio.al Sig . Camerlengo dcl Clero di detto anno . Dato
in Roma dalla no^rafolita Rejidenza quefto di g.^prile 1720.
G. D Cardinal Vicario .
Inquefti termini, caminandoficonlapunftualeoflervan-
3 zadiqueftidueDecretidialtrettantiCardinali Vicarii, no-
tiaRoma,& alMondo turtoperlalorofcienza,&integri-
t^ , &efperienza,nafceiIdubio,fedebanfi emolumenti dop-
pii a Parochi , e Sacerdoti in quelle circonftanze , nellc qua-
ii le Cafe de Defonti fono pofte ne limiti della Parrocchia, &
indiftanzaminoredi quelia, che fi prefcrive nel d. Statuto
6 delCIero, madettadiftanzavieneuguagliata, edellevohe
anchefuperata, dallongogiro, chead inrtanzadelli Eredi,
eCongiontifannodettiParochi nell*accompagnare li De-
fonti alleChiefe Parrocchiali; Giacchea tempi noftri egion-
toatalecceffbilluflb, chenon fenzaammirazionefi verifi-
ficaancora nellandarea fepelirfi .
Intornoalqualecredereifofledovutad.mercede doppia ,
tantoa Parochi , quantoaSacerdoti per !a foda ragione ,
7 chetrattandofidimercede, dovuta atitolodi fatiga, &in-
commodoperfonaleneiraccompagnare li Defonti alla Se-
polturaogni volia, chequeftMncommodo, efatigafi veri-
fica in detto accompagnamento , benchd fegua dentro la Par-
rocchia , fempreeluogoladifpofizionedelloStatuto efl"en-
domaterialmentediverfo, chelaccompagnameiitofia ncl-
ladiftanza, prefcrittadalloStatuto per neceffita di ftrada
8 longa, oper volont^deirEredi nel fareaccompagnareden-
troriftefl"a Parrocchiapertanta diftanzadi ftrada , quan;a
^neceflaria, pcrchdfialuogoalla difpofizione ftatutaria ;
Inquella manieraappuntoche fi pratica in quelle Parroc-
chie, neilequaliperlalorovaftit^, &iezza, fi vcrifi-
caladiftanza, prefcritta in d. Statuto , come fono quelle
9 vicinoallePortc, diS.Cecilia, di S.Franccfco da Paoiaa
Monti , e fimili , il chc fuoflervato nei tom. i .par. 1. difcet.
vumer. 166.
Dum haec imprefla erant occcafione , qua Defundlus in
ParochiaS. Andref dcFraftis fepeliri debebat in ScpjLhro
«• fuorum Majorum , pofito in Ecclefia S. Francifci ad Ripas,
more folito Parochoruro , tres cxcitatae fuerunt praeten-
fioncs.
I.Qn6d cuilibetSacerdoti, aflbciamiFunus , debcretur
II tnerccs quinquies repetita & major folit* rationc diftan-
tis.
UrfayaDlfcept.TomlV.
II.QuoddeberenturParochoIntortitia v^gintijObFunuj 12
nonfaQum.
Etlll.Quodidem Sepulchrum non poterat dici fuorum
Majorum, attentoquod DefunftusdefcenJebat ^ Fundato- Ij
rc, medianteejusMatre, &fic per lineam FcEminarum ,
adducendoad didlumeffeftumdifpofitionem J;a;«f/C/irr» Ur-
fc/yfj;?. ?. jy. j.ubideterminatur , quod Majorum Sepul- 14
chrumdicaturillud, quod^Patre , Avo, feu aliis perre-
ftam lineam Afcendentium Mafculinam conftruftumfuit.
Ad tollendam primam difficultatem procedendo cum
difpofitioneejufdem Statuti cap-f). §.. n. in quo refpeQu
diftantiae DomusDefunftiab Ecclefia fepeliente ita difpo- ly
nitur— Merces ordinaria Prefbyterorum , Funus affocian-
tium, fituniusjulii ; jQuodficontingat , progredicumfune-
readEcclefias, medtocriter diftantes , videlicet ab EcclefiaS.
Laurentii in Damafo,adS.Marite de Arac<eli ; Ve!ad S.Lau- 16
rentiiin Lucina, &fimiles, fit duorumjuliorum ; Sivero ad
Ecclefiasremotiores nttabiliter, ut ad S. Joaniis Latera-
ni, , S.Gregorii , S.PetriinVaticano , tf fimiles , abUr.
biscentro, velcirciterdiftantes , fittriumjuliorum, (yplusy
vel minits , juxta longitudinem itinerlj , & temporis qtialita-
tem.
Opusfuitmenfurared.diftantiam, qus ab Ecclefia S.
LaurentiiinDamafoufqueadillamS. Vlariatde Aracoeli eft 17
pafluumordinariorum 1675. Abhac veroEccIcfia ufque ad
BafilicamS. JoannisinLaterano ,eftpafl^uum jiyo. & fic
in toturo pafl^uum currentium , feu ordinariorum 49» y.
Menfurata verddiftantiainter EccleCas S. AndreasdeFra-
ftis, &illamS. Francifci ad Ripas , reperta fuit pafl~uum
num. 3845. qui detraftis \ dd. paflibus 491 s- pro mercede tri-
umjuliorumfuperfunt pafl^us loSo.Itaut dando cuilibet Sa-
cerdot) Juliostres , quaeeft illa merces , quam taxat Sra-
tutum Cleri ab Ecclefia S. Laurentii i n Damafo ad illam S. 1 8
JoannisinLaterano , recipiebat Parochus plufquam fuf-
ficientem mercedem , jaxta terminos Statuti , ab ipfo al-
legati .
Refpeftui. difficultatis, ad quam comprobandam alle-
gabatParochusdifpofitionem ejufdem Statuii Cleri Urbis 19
cap.^.§.l.in.Addition.verf.Quoties\h\ . Pro Canonicis
Collegiatarum ©f . Mercateribus , ahtfue Perfonis epulentis ,
vigintilntortitiaejufdemponderis , diQum fuit , Statntum
nullatenusapplicari, quia Defunftus non erat Mercator ,
nequcPerfonaopulenta , quoterminoutiturStatutum, qui-
vein translatione vulgari non bene dimintitive explicatur iD
pro Facoltofa . Quia Perfona opulenta , fecundum fuam pro-
prietatem, explicaridebetproPerfona, opibus abundante ,
utexplicatCWf/>.</f fr^.quipro Caufarum decifione allc-
garivalet, utobfervavimus/i Iw^/Y. Cr</»i«./i^. j. tit- 10.
num. 12}.
Licetautem replicafletidem Parochus, qudJDefunflas
venirepoterat fubtitulo opulenti , ed , quia una cum ejus
Fra;repoffidebac6c.circiterLoca Montium , un^ cum ali-
qibusDomunculisy Refponfioin prompcuerat , quod fcili-
cet omniaddLoca Montium, nedumerant pluribuj vincu- *i
lisobnoxia, fed quod magiseft, erant fubjeda duplici ar-
(Siflimo Fideicommiflb, itautdeillorum proprierate difpo-
nerenullomodopotcrant, & fru£lus nullatenuserant fuffi-
cientes pro congrua manuientione diflorum dnorum Fra-
trum, quod iftuocuIirefultabatexComputisillius , qui ii- 21
lorum redditusexigebat, &ex redditionibus rationum , a
Judicibusapprobatis, exquibusconftabatetiam ,qu(>dquo-
libetannoopuserat fer.omnibus fer, cum Judicis mandato
aliquam Capitalium portionem dillrahere pro illorum necef-
faria manutentione .
Refpeftudemuro g.infpciSionis, lic^t admitteretur , Se-
pulchrum Majorumprimarid , & principaliter effe illud , i;'
quodconftruitur^ Patre,&aliisper reftam lineam mafculi-
nam , ut loquitur Statutum ; Negari tamen non poterat , fe-
cundariovcnireetiam illud , quod fuitconftruftum per Af-
ccndeniemcxparte Matris, cx allegatis in ro. ?.;>irr. i</i/f.
i^.ny^ 6.quibusaddo Bellett DiJquifit.C lincal tit.deCleric.
debit.§.^.n.i() \b\ — Sepeliendus eft iniocoMjjorum&c- Majo-
rum autem appellatione veniunt , tam ^fendfntes ex linea 14
Materna,quam Paterna, aliofque allegatos ab Airuftazde
Caufpiispar.zcS.de Funcrib.n. i^.lbi - .-idTertendum eft cir-
ca Sepulchra M.iiorum ,nu!ljm in iUis differentiam effe ficltn-
d.im inter Cogn.itos , 6" .■Jgnafos drcficttt nec Afcendentium ,
an fint ex llnea Patema , ve/ M.7terna , Marchett. de Sepult.
^.^grrat?. c).num. li^i-infine, 6* Mattbttuct. in 0(ficij/. 15
Cur.Ecclefijft. cap- .^Snum.il.verflncafuvero , &R.P.
D. Fetr- ad Conflitut. Apoftel. tom- i.fel. mihi 39 ? . num 2 j . x 6
ibi ; Sfd qmmodt inttlligltnr iepulchrum Mnjorum ?
G 2 Cer-
94
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas»
Cettum eflintelligi ie Afcendentibus paternh &c. Et etiam de pillitium , diftus N. N. Clericus Bcneficiatus in evidens vi-
Maternisinfubfidium^iproutinmateriaindifferentiveniunt lipeiidium Epifcopilis Jurifdiftionis , ufuni concinnatae 8
txutrequelatere. - . „ _,
XX.
Melphi
Perucchaecontinuabac , fecit illumarreftare . Verum ta-
meneft , qu6d viminferendoEpifcopalisCuriaElnfervien-
tibus , inlocum tucum fe recepit , faciendo poftmodiiin
Curi£EEpifcopaiinotificareduasInhibitiones , unam Au.
ditorisConfidentiarum , aliam vero Tribunalis A- C. &
fuccefliveaffociatus^multisarmatis Hominibus , non fi-
nefpretufuiSuperioris , publice , &pa!^m cum concin-
natoCapillifio , undique ciprio pulvere , & fragrantibus
odoribusconfperfo , magnofaftu , nec fine Bonorum ad- 9
miratione , perCivitatemdeambularecaepit , data opera
tra nfeundo etiao) ante Palatium Epifcopi, uc deponunt mul-
ti Teftes .
Et licet idem Epifcopus potuiflet ad ulteriorem exempla-
remcohibitionemdiitiClericicontumacis , tam de fafto ,
quam de jure procedere , non obftantibus Inhibiiionibus prf-
diftis, juxtaclaramdifpofitionemConc.Trid.i«/(rjff.24 de
J?c/<jr.f.20.inquoliteraIiter difponitur,qn6d: t/6; de Vijita- xo
lione , aut morum corrc^ione agitur , exemptio , aut ulla Inbi-
bitio , appellatio , feii querela , etiam ad Sedem jipfffiolicam
Q. , ^ interpcjita,exequutionieorum&c.quoquomodoimpediatyaut
Uianihileft, quod aliosmagis, ad pietatem, & dei fufpsndat .
Cultumaffidueinftruat, qu^m vita , &exemplumil- Imitandoinhacparte Epifcopum Anglonen, qui in long^
lcrum, quifeUivinis Mmifteriis dedicarunt ; Decet pro- durioribusterminisMonachi Ciftercienfis , notorid cxem-
indeClencos, in forremUomini vocatos, Vitam, moief- pti, & defadloturbantisejusTurifdiaionem , ipfum forti n
quefuostalitercomponere, uthabitu, geftu, inceffu, fer- brachioexconfilio Cjc.^^Lttc.tunc Advocati ,carcerarefe-
mone, aliifqueommbusrebus, nii , nifi grave , modera- cic, vni^izmet iei\MT de Jurifdia.difc. j6. in princ. ibi :
tum, velReligioneplenumpraefeferanc, ut fer^ per hxc Quendam MonachumOrdinisCiftercienJisifC de faRo tur-
numero verba monet m fe(j. ii.de Reform. cap. i. generale il- (/antemJurifdiSionem Epifcopi &c. Epifcopus pradi^us de
ludConcihum, aquo, cefte Ca^a/tt/. in Notit. Concil. in meoconjiliocarccravit, quamvis non cumeaarfla cuflodia ,
Not.adConcil.Tndfol.mihi^-ji.inprim. plura Catholica &afperitate,quamutpotelocoyoen<eiHatiorumexemplum,at' I2
Ecclefiaconfequutaeftcommoda, quam ab omnibus aliis queadhujufmodi Exemptorum confuetam petulantiam.coer-
generalibusConciliis fimul unitis . cendam , ex diaoconjiliofaceredebuijfet .
CohErenter a_d hujufmodi faiubrem Tridentini fandio- Necnonfequendoveftigia Archiepifcopi Florentini , qui
anno i685.carcerarefecitPriorem S. Auguftini , de faClo
DISCEPTATIO
u6len.
T n 0
Promotore Fifcali Curije Epifcopalis ,
C V M
N. N. Clerico Beneficiato .
ARGUMENTUM.
SubflinetHr EdiSium Epifcopi , prahibitivum -adfcititii Ca-
pillitiijCuinsitf.s, fewueriiis abufus , nuUatenus tole-
ratidus e/i tn Tsrfotiis Ecclefiafiicis ,
nem, tefte Epifcopoin Relatione, inSecretariaexiftente,
taliterinpraEtericumfegeftit , praccipud refpeftu adfcititii
, Capillitii, vulg6Perucca, Clerus Melphidenfis:C-6f wf i»
lempo de miei Predecejfori , ne del mio Prefu/ato , nijfuno , ne
de Benefiziati ., nedefemplici Chierici , nede Succollettori di
Monjig.Nunzio.,h.i pretefomaidiporfiqui la Perucca , fli-
tnandofianche eccejfo ilportare lipropri Capelli longhifin dall"
anno ibT] quandocotefta Sag.Congr.decreto. ejfere tenuti que
parit^r turbancem ejus Jurifdiftionem.cujus Captura fuit qui
dem declaraca nulla , fed poftquam per menfem cum dimi-
«?
dio in fummisanguftiis in Carceribus EpifcopaJibus moram
fecic , juxca animadverfa /« wm lai/ir. Criw./it. i.r/r.j. ».
38. infine.
Summa nihilominuspatientia , &eximia tolerantia no-
_ „ „ . luitaliquid innovare, fed , Icgalit^r procedendo , Caufam i^
ftiChierici,quantunquePoffeJforiditenttiEenefici,a portare reaflfumi facerecuravit adidis Judicibus , illamque remitti
laTcnfuraClericale, reflandotalmenteimprejfoquefloDecre- huic SacrofancloSenatui , proutineffcau Auditor SS. in
tone.laweaiediqueftoClero, chetiitri, nemineexccpto,^»- ipfamet Citatione Partis, didislnhibitionibus non obftan-
eheliNobili, e que!li,che hannoavutaMoglie, epoi reaffun- tibus, conftantiftJme declaravit, Caufamfpedatcadhanc
iol'Abtto.,h.innoportatofempre lilofoCapelHcorti, & alcuni Sac. Congr.
dieJfiilCapotofato, conunaperfetta rajfegnazionealfufoan- Exhibitispoftmodumhinc inde Juribus in Secretaria , in
tico, eDe retodelStnodo; Dimodoche^fevieftatoquakhe- acerrimo Partium Contradiflorio, i notoria Juftitia R. P. i<
i
^ ttuno. che in quefli ultimi tempi abbia qui portato la Perucca d,i
P.itfijo afliero, ol'hadepofla, conjorme b annofattoli due
Chicriti N.N.eN. N.ultirnamentevenuil da Napo/i , oha
profeguUoi/fuo viaggioper quel/a Citta .
Vcrum tainenelt , qu6d ultimoloco N. N. Clericus Bc-
neficiatus, exton^quadam Commiftioneab AuditoreCon-
5 fidentiarumfubfutilii practextu imaginariaE excmptioni.5 h
JurifJiftione Ep fcopi Melphiaen. non obftantibus Ca
D. Secrerariiufquefubdie jo Junii proxime praeteriti obti-
nuiinusDecretumprocxequucioneejufdem Edidi , datum
in Summ. fed non dum acquiefccnsd. N. N. duo Dubio di-
fceptanda proponit in hodierna Congregationc , quorum
primum videtur jlffirmativi refolvendum , & Negativefc-
cundum .
Qudenim ad primnm Dub de Edifti fubfiftentia dubitari
, -. . I ^-- nonpoteft , dum illud emanavit ad confervandam anti-
nonicisSandionibus, &hu|usSac. Cong. Refolutionibus, quam laudabilemcorifuetudinem , & continendosClericos iS
dequibusinfr^, neque attcntispaternix monitionibus ejuf- fuae Diaecefis intra limites Eccc!efiaftic«modeftiac , cohse-
demEpifcopi, Uudah.lem ufum,& Ecciefiafticorumexcm- rentdrad Sac. Canonum difpofitioncs , gencralium Con-
piatesmoresimmutaretcniavit, fiaitiamComam , ciprio ciliorum Decreta , SS. PP.authoriiatem^ & hujus Sacr.
puIvere,odoribufqueafpcr(am,publicc,&pal^mgeftando. Congr. Oracula , quibusattcntis , non foliim Capillitia
Hir.c Epifcopusad praxim rcducendocelebrc illud didum adfcltitia , fed propria Coma Clericis prohibecur , uc viderc
6 Cajfiodor.Variar./tb.^.cpift.t^.Av. Inipfis iniliis compri- ci} in Can .Probibcte diftinS.2i. ii>\ : Prohibete F .atres per
tnendus excejfus efl , ne pauLttim re/iquoi comprchendat , in- univerfas Regionum veftrarurn Ecc/efias,ut C/erici jnxta Apo-
ha-rendoSac. Canonumdifpofitioni, & hujus Sac. Congr. ftolutn , Comam non nutriant , feddefuperCaput in modum
Oraculo, ad occurtcndum novita.bus . & impedienduiri , fphera rad.tnt , & Incan. Duofunt li. qu^eft.i.ibl ! Hocde- 17
ne idem abufus rebrobatusalio'; de fuo Clero paulatim com- fignat Corona In capiie , h.tnc Coronam habent ab inftltutione
■ prchenderet, fuofpeciali EJido,publicaiodiei Deci;!?. Roman^ Ecc/efi<c , & m cap.Si quis ^.de Vit.& honefl.C/eric
dccrevit , ncaliquis Safcidos , vcl Clericus Bencficiatus Ca-
pillitinm, (cLi firtitiam Comam , vu\?_6 1'erucca, defcrret
ibi : Ordinlamo, ecomandiamo fottopcna a noftro arbitrlo
7 anchede//aSioinm:inlCa , che neffun Chierico Beneficlato , 0
conftltuiioinOrJine Sagro , porti Perucca , ajfegnando due
\i\ : Slquis ex C/erlcls Comam >e/axaverit ,anathemafit ,Sc
\r. Conc.Sallsburgenf.fub Gregor X anno iiy^coadunato, ibi:
EdiSoperpetuoprohibemus , ne C/ericl Comam nuttlant,ma-
xime.^^acerdotei^quit.i/iter tondeantur, ut pate.tnteltaures , 18
^ in CoucTo/etan^ c.m. 41. ibi: Omnes Clericl&c.tf Sacer
Mefidl tempo a deporlaper Chife /'abbi.tflapo/la , fotto /efu- dctetdetonfo fuperiits loto Capite , inferliis fo/am cltcuti Cero
dettepene. e quantoaChierlcidi primaTonfura ,odiOrdinl namre/inquani , nonficutl&c. qul prollxis , ac Lalcl Cemls
Minori ^g/ic /a protblamocon pena a noftro arbittlo , e fpecioL In fo/o capitls apice modicumclrcu/um tondent , tf in Concl/.
mente/ip'OCedera contro di Cjji fecondo/a dlfpofizlone de Sagrl li.trchinon c.m 6. ibi : Ut nu//us Clericui Comam nuiri.tl , <3
Ca»onl,edditgro ■ nnci/iodiTrento, inConcl/. Roman.can. 2 ibi: Vt,fiu/tusC/ericui ,aut Mona-
Videiisautcm , qu6d poft lapfumdd.duorum menfium , cbus Comam /axare pr(fumpferlt ,anatiemafi[ . & inCenci/.
utfupraptifixorumaddimutcndumdiflumafcititium Ca- OxoKlenf.can.iyxhi . Ettiectpfi,necatiiLlerici Comam nu-
tri.tnt ,
Tom. IV. Pars L Difceptatio XX.
95
triaftt , feJ honefte lonfi , & coronati irtcedant , <:} in Cottcil. J.
Conf{anttnopolcan.<)S.\\)\ : Qui Capillo: inperniciem Intuen-
19 tiurnquadamimptlcationedigerunt , intentiqueornant&c.in-
terioreit: petius^quam exteriorem hominem Virtutibut ornent ,
Cf nullasfecum reliquiasferant adverjdeftoliditatis : J^ui fe-
ciisfegejferitexcemmunicetur, cumaliislato calamo cumu-
\ai\$aGonzal-indi3.Cjp.Siquis anum.i. deVit. 6" honeft-
Cleric
Refpei^lu ver6au!horitatumSS. PP. pofTent facili nego-
tiocomporsi Volumina; Nosautemgratia brevitatisremif-
ao fivenoshabcmusad D /f/fy<»/. /»£/>i^o/. cui titulus^/e Buo-
buigenerib. Hominum , adVea.Bed.Iib. j. Hiftor. ^nglor.
(ap.zi.ihi : In Ecclefia , -vel in univerfo hominumgenere ton-
furam nuUam magis fequendam , ample&andamque Jure di-
xeritn, ea, quamincapite fuogeftabat llle , cui fe confitenti
Dominus ait : Tues Petrus&c.Nec ebidtantitm in ceronam
attondemur , quia attonfuseft Petrus ,in memoriam Domini-
ta Pajftonis attonfus eft ,cum a\\\s ,kqu\it\s a Germano Pa-
triarcba Conftantinopolitano in Theorica rer.Ecclefiaft. ibi.D«-
plex coroia ci-ciunpoftta Capiti Sacerdotis , 6" capillorumfigni-
ficatione Imaginem refert "venerandi cnpitis Apoftoli Petri, qui
cummiffus ejfet adprtedicationem Domini , & Magiftri , ei
tonfaeftabiis , qui ejus fermonem non credebant , ut illu-
aeretur ab ipfis , eique MagiJlerChriftus benedixit , Cf infa-
miam in honorem , illuftonem vero ingloriam convertit , (ifpo.
fuitfupercaputeJujcornnam,non ex lapidibus pretiofis &c.
Ludovic.Abelly In Append. de Stat. Cler. art. 2. ibi : Ut Clerici
Cor»am non relaxent ,aut nutrlant in plurimis Comitiis fub
anatbemaprohibitumefl , nominatimque in Concilio Barci-
ttonenfe 6fc. Brun. ds His,adqu<e Beneficiati obligantur difp.
2.ibi: LathaliseflergdculpaComie ad cervices relaxatio ,
cum anathema nulli dicaturnifi Reo mortalis peccati &c. Dian.
coordinat.tom.S.fr.^refol. 28. num. 4. Thiers neW Ifloriedelle
Peruccbe&c.fol i^i.verfic. Li Padn detla Chiefa , ubi in-
numerosciiac, Macry in Hierolexic.Verb.Tonfura , Barbof.
de Peteft. Epifcop.par. i . atteg. 9 . num. 10. ibi : Afferit , S-Pe-
trum itt memoriamfpinete &c. Coron<e Chrifti Coronam Capit-
lorumgeftajfe toto retiquo capite det»nfo , Sc id alios Clericos
ai fuifle iraitatos , additque , univerfum Cierum , honoris
caufa, obreverentiamilliusrafuraeincapiteS. Pctri a Ju-
djeiscontumeliosefaft», coronamdeferre Durand. in Ra-
tion. divin.lib. 2. par. I. ^. ij. num. lo.ibi : Tonfura autem
abradentinmemoriamfpineaCoronte , quam Judcei Chri-
fti Redemptorls noflri Capiti impofuerunt , atque ejus abra-
fionis , quam D. 'Petrus yipoftolus ab ^ntiochenis eft pajfut ,
&deGraff.^deEffeSI.Cteric.inpr<etudienum, 2R0. ubi inter
alios Autbores , cumlaudementionem facientes de difta
Corooa Clericorum , annumerac Por;.fo«/'. 164. w«w. 31.6"
22 Prffiaw.rff Pro^^^r ca^. 34. ««W. 27- quiciim noneffent, ne-
queCIerici, nequeReligiofi , alTeruerunt per tonfuram in
capiteCtericorumintelligi, quodCtericiin Deo Regnum ha-
bent, &dumfe, & atios virtutibus regunt , pojjuntdici Re-
ges infignum Regni,quodin Cbrifto expeHatur, & S-Bernard.
SeneHf.to.ide AmordeteS.Serm.^ofer.i.in Parafc. fequtuus
aSarnett nelDtfc.controle Perucche detti Ecctef. $. i j. verf.
Ma non vifiano ibi : Omnis Capiltus atienus, quem portas,eft
vnafpina Chrifti ;' Penfate ,penfatc quf culpafit Ecctefiafticos
appetere a quo curavit Paftor Ecclefi^ & f^minas prohibere-
Refpedludemum Oracuiorum hujusSac. Congregacionis
celebriseft refolutio in Vigilien-SynodiiS. Maii i6g^.addub.
zi.lib.zi(f,Decr.fol,io6.<^.i6.q\iam refert, & fequitur Afowrf.
cett.inFormul.tom f.inappendic,iniit.\n Notis encyclitje
33 Epift.S.Congr.Epifc.tom.j.fot.'j^9. »«»». 19. & feqq. &
dequamentiohabeturinI»/?/f. Cciw./i6. i.tit. }o.§.^.num.
EcinfpecicpronoflraCivitace, Diaccefi , & Clero ha-
bicmusaliudindividualeOracuium hujusSac. Congr.,anno
$4 i677.emanatum , de quoin/;/;. 29.D<rfr./o/.i47.& impref-
fum a Sarnelt. in fuis Epift.Ecct.ep. i e.& in Tom. j. ejufd.fot.
»w;^i2 7S.hocc(tpoft^. i^.cui titulusD//f«r/"«/ contra abu-
fumPerucchte, in quaprohibitum fuic Clericis , Comam
propriam , (cii prolixos CapiHosdeferre ibi ; Alias i ^.Sept.
iSjs.inunaBituntinaS^ac.Conpr. cenfuit , Clericos , Pof-
fefforesBeneficiorumtenuiuminfra fummam duc. 60. auri
deCameratenerihabitum, &tonfuramClericatemdeferre ,
ij juxta Conftit.SixtiV. ta 91.6; quia &c. opponunt , qubd
talis Confiit utio revocatafuerit ab alia Conftit. ejiiif.icm Pon-
tificis, incipien.ridoTiWs anno isSo ticdtittanon videatur
loqui de Beneficlatis , fedds his , quipenfiones , fruBus , aut
pr,edia, velbonaEcclefiaftlcafibirefervata, & conceffa per-
cipiuHt&c.SuppticatEplfcopus declararl , anPoJfeJfores dd.
Beneficiorumtenuium, ut fupra, tvneantur habitum , &
Urfaya; Dtfcept. Tom IV.
tonfuram C tericatem deferii &c. Dis 10. Septembris 1677.
Sac. Cong. &c. refpondit y^fifirmative , & patet ex tib. zc).De.
cret.fol. 500.
Multo igitur magis idem dicendum eri: in terminis Capil-
litiifidtitii, &adulterini, cujus ufusin Perfonis, Dei cul- 26
tuideflinacis, femperabEcciefiatlamnatusfuic,ferequein-
famis repucatus , uc lace probat Epi\copus TuV.enf. in Panopt.
Ctericat par.z.tib.^.c i.infine,ih\:Capiitamenti , feu adul-
terime, appolititite , & aiien<eCom<eufus , femper infamis
in Ecclefite babitus eff, quamobrem nuUo modn unquam licitus
fuitSacerdoti, aut Cierico,feqmusa Sarnettio m Difcurfu
detle Perucche &c. ff. 1 4. tnfine ■
Abfqueuiiaprorfusdifficulrace, exquo agicur de confli-
tuendojnhacpanemagnumexempluminnoflra Civitate ,
&Diascef), uc infpecicobfervatEpifcopusin ejusRelatio- 27
ne, datain Summ. ibi : Siperderaaffattoqueltaunione ,&
uniformita ,godutacontantapacein tanti anni , ne na-
fceranno ti difordinl , tegare , e te bizzarie , & attri incorfve-
nienti , che rimetto alla prudente confideraziene dell' EE.
VV., &infattantemente unodiqueftidue ; 0 ta miacontinua
itquietitudineconfaltri Chierici , fpeclatmente nobiti , re-
gnando in efti un emuiazione non ordinaria , che tutta rinfron-
derebbefopra dime,0 fabbandonamento totaie det buon coflu-
me , e Tonfura ciericaie , ta dicui pe^dita apportarebbe , non 28
foloaMe, che a queftoCtero ,un dtfpiacere notabitljfimo , co-
me quella , che euna delie anticheprerogative , cbe io rende ef-
femptareinqueftii Provincia .
Erautcmcommuniterapprobacum celebre illud didlum
Poiiticorum Principis ttb. 14. Annal.antefin.t2iC\nonom\nc(c-
c\mtumiiRot. dec. 10%. num. 10. cor. Dunozfen. ibi : E:t via 29
aperiveturfraudibus &c. Haberefiquidem videturfpeciem ini-
qui omne magntim exemp!um,quodcontrafinguios utititatepu-
blicarependitur .
Quibus non ad verfantur Gobat. in Tbeol. experim. traH.i.
num 680. Quiafupponit id pradlicatum fuiflecum licentia
SupericirisEccIefiaftici.NequeopponiturPa/^aa//^^. deSa-
crif Mijfte q.^-^i.num.t^.nonColiim , quia nihilcirca diaatn
quseflionempofitiveaffirmavit, afferens in fine ibi ; i^ff/^ro 30
parteafftrmativadeducipojfunt, qute confideranda retinquo,
nihit decernens inhac novadifficuttate . Yerum etiam quia
jlliusauthoritasreprobatafuit^Congreg parciculari anno
1690. ut recnli in Inftit. Crimin. tib. 1. tit. 10. §. 4»
iium. 51.
Deveniendoadi.dub.iliiusnegativarefolutiovideturcla- jr
reinferriexhucufqueanimadverfis, non attento concrario
praetextu caufae infirmicatis .
Mirum fiquidem in rci vericace efl , quod ex ^ocEccIefia-
fticisPerfonisnoflraeCivitatis, &ex longe majori numero
totius Dixcefis , t^m de prf cerito , quam de prf fenti , nullus
altertaiifubjedusfueritmorbo, quide prjetcrico non ad- js
miferic, necdepraefentiadmittacaliud fpecificum medica-
mentum , & particulareantidotum , practer ufum:Peruc-
chae, ucConfideraficipatet, &ad rcmexclamatr/&;fr/- </?
UfuPeruccb.foi.mibis^i.\h\: Donde vlene dunque , che
Noifiamopihdelicati de noftri Padri? omnibufque aliis Af-
cendentibus, Confanguineis , & Conterraneis , quorum
morbipertot fceculaantccedentia fanatifueruntabaliis me-
dicamentis.
NulIaprorsQshabita rationc aflTeflatae Fidei Medici N.
N., illiufqpeSubflituti Nonfoldmquiade illa verificatur jj
lepidumdiftum Pii Il.fequuti/wrow. \.par.\.difcept. \j.n.
$9., quodfcilicccillatranfiveritpcrPlacenciam , non au-
temper Veronam .
Sed eciam , quia uti ulcronea nullam meretur fidcm , jur-
tsihtoricam Fetin.in cap. Propofuifti num. 6. de Probat. \b\ : 54
Etfiscauiuf , quianon fuffcit ,qubd Pars conducjt Medicum
perviamtejiimonil; Sedopus efi ,utjudex imponat Relatio-
nem, & FetinumCequuntOT Peregr.conflt.n.6.tib. j. Baren.
dt Corpor.tit. 1 -f.de Virit.a n. 1 1 o.Ricc.ceileS. ;o6 < .VerfEt li-
cMpar.j ibi : Kon valent Fides ,faSte a Medicii , non deftl-
natis a Siiperiore ad ittumproprium affum .
Qu.ibusaddiiurilla confiderabilis fjdi circumflantia ,
quodidemMcdicus, tanquam conduif^usacflualitcr infervit ;<
noflrae Ci vitaci , fuitque deputatus ab iliius Rcgiminc , quod
componicurcxcorpore Nobilium , & proptcrca ex hoc
eciam mocivoilliusafredata attefiatio nuHam meretur fi-
dcm, ucindurioribus ccrminis fimilis exrr.ijudicialis attc-
flationis multor. infignium Medicorum Civicacis Ncapolis,
concordancibuscumulacis , firmavit Rotain Keapolit. Fabri-
Cte zi. Jan. I700. §. Xonadverfante cor. Muto\h\ : Non
adverfante incontrarium mendicata Fide nonnullorum Mc- jtf
dicorum, quiaiftioBuaiHer inferviunt Canonids S. Spiri
G 3 tu.' ,
96
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayx.
tus , 6" deponunt extrajudicialiter , 'l^lite pendente &c.& con-
[equenternibilptobant .
UcqueEE. PP. manibuspalpenrmirsm facilitate.n ejuf-
dem Mcdiciadfaciendasattertationes , eciaiii juratas , fjbi
ipfi contrarias, digntnturid recognofcereexSumm. exquo
patet, quoddie 14. Martii i-ij cum juramento afTervit ,
Reveren. Monialem N. N. tx caufa itifirmitatis non po-
37 ter effer eletta ad Officij , ne per Lr falute ttffattd perduta
ejfere abile a governare \, D;e vern jg. Maij ejufdem an-
ni cum fimili juramento teflatusfuit, chefsbinela Mona-
3S caN.N 'ijC.abbiaalcune fuei"difpojizioniabituali ., nonpe-
rbperdd.indtfpofizionilajlimo inabile alla Carica di Aba-
dejfa, cheeffercita .
Relinquentesproii-.deEE.PP.judicandum , an refpeflu
earundem contri;didorlarum propofitionum venficenturca ,
3^ <\\MEdeSoavenoia.x.Card. Paliav. nell' Ifior. dcl Conc. lib. 24.
cap .\z. num.8. lcquentihusveThls: Or il Soavc ba trovata la
maniera difarvedere ., che eglinonfempre meniifie , poicbs
ejfendotmpoffibile, cbc diduecontradizzioni una non fia ve-
rc, , ceno e , cheeglidicendok amhedue , in una di ejfe g
verace .
Stridedicimus, quod ex atteftatione , data in Summ.
ad homineir. patet infubfiflentia difla: affeftatac attefta-
40 tionis ejufdem Medici refpectu dida; prtetenfae a?gritudinis
MonialisN. N- Ex aliis veto atteflationibus ad hominem
coofiare, eundem Clericum ; effer Giovane di buona com
plejfione ■> e che gode perfetta falute , iuxta atteftationem
41 Dodtoris Phyfici N N. cum quo concordant Superiores
K.eligionuiTi noilrxCivitatisibi ; Attefiamo col giuramen-
toancora&c. effere tlmedefimo Chierico Giovane di ottima ,
C robuflacompUJfione , di aver goduto , egodere buona , e
perfettafalute per quanto vediamo , e fappiamo ; Quibus
omnisaohibendaclt fides , five confidcretur illorum quali-
4« tasSacerdotalis .,ie qnaCoftconfil.io. ntim... & Rot.decif
384 num. 2.coram PrioU ; Sive confideretur alia !^eligio-
fi , de qua eadem Rot. apud Zuff. de Legit Prccef. decif 84.
fium. 11.& J2.& dc(if.Siynum.6.par.iS rec. Sive confi-
dereturillorum mulciplicitas, unita cum remotione cujusli-
bet interffTcinre, o'.iii)ibusnotoria, circa quam teftimo.
niumpcrhibent, juxta firmatapereandem Rot-dec. 1J5.».
45 f' cor.Merlin dccio^ num.io.cor.Prio!. , & dec.ll^i.nu.
'j.conr.Ether.,& dec- ii. n.ii.par. 18.
Cum quibus co.ncordat Epifcopus in Relatione ibi : E
Z'ivamen!e le (upplice a credermi qucfta verita ( notentur
tfusefo fequeiitia verba ) che confeffo avanti a J)io , e co-
tijla Sagta Congtegnzione , ejfere detto Chierico Giovane
44, di ottima , e rcbiffta complejfione , di aver goduto , e gode-
te pcrfetta falute , e non avcr di bifogno di Perucca , poi-
che m tient anni della fua eta , che ba portato fempre ii
fuoi capelli , fi pub dire, che e flato fempre bene ; Et in
fette anni , e cini]ue mcfi della mia refidcnza , »0» i flatn
mai ammalato; Ejjerepuro preieflo la neccjfitk addotta ., e
msra bizzaria ilportarla yer renderfiflngoLtre , e fat pompa
dellafuapretcfa cjfenzicne .
Totofpiritu !'upplican:cshic obfervare , quod ille , qui
haecteflaturcoramDco , &hacSacra Congreg. cfl illc ,
45 quemSpiritusSanfluspofuitrcgere noltram Eccltfiam,qui-
vc , attcntisejuszelo , chantate, &juf'.itia , qulbus me-
diantlbus fuamrexir , & regit Ecclc-fiam , raro cxemplo
abfqueulla jjttantia ditcrc potuit iii cjus Rclationc : Doppo
feitcantii , e cinquemefi ., chemitrovoin queHa Refidcnza ,
laprimavoha iquefla , cbe fono aflreiio di dare incommo-.o
air EE. KF. Q.uodqueSacCongr ad cvitandum cxemplum
cuinomni rigorcmeritd in his tcrminis proccdcrc femper
46 fclent , prorsusrcje>^is prxicxtibusfrigiditatisaeris , aliif-
quecxcogitatiscaufis , ut (ignantcrpraiticavit die i»;. De-
cembris 1 690. rciicicndo fimilcm inflantinm , quar>>i fub ti-
tuIoGratiaepraEtcndebat Abbas Pctrui Niaronus Canoni-
cusBergomenfis, utvidcrccfi in iib. ^o- Decretjol. 76J.
funtqucEE. PP. notorlar aliac rcjcdioncs fimilium Gra-
tiarum.
Proquorum omnium ficiliori admifTiorc digncntur ob-
fcrvatc, quoii Aiuhorcs Ulcramontanicxclamarc non cef-
47 fantadvcrfusaliiifiis contcrraneorum Ecclcfiafticorum^cir-
ca crifpantcs Capillos , & fragantia Capillitia , quibus
utuntur, ut vidirccft apud farpc , (c.' nunquam fatis ci-
tatum Thicrs inLibro, cuititulus IftorledcHc Perucche ,
tttcuifi favederel' vfo 1'originc , e laformadi cjfe , e /' Ir-
rigolarttt) dt qucllc dcW Ecchfiaflici , in cuius Cap.ZA.fol.mi-
^/ jSR.intcropporrunnrcmcdiaadvcrfus diftum abufum ,
48 r.Tiiquam cffiracifTimum, primo loco proponit ("cqucns .
llprimofai(l'bcunaliolladclPapa&c,pubblicatit pcr tiitto ,
conlaqunlffojfe proibno ( nocetur quaefo fecjuens adver-
bium) efpreffimamente , & fottopcne gravia tuttigliEccle-
fi.fiici&c ilportare ie Peritcche , ne piccde , ne grandi , e
dicerchi, omezzicsrchi , e diferze di capel.i flranieri, &
concordat EpifcopusJTtfrw//. /«row i.Epifl.in difcurfu ,
cui titulus: Difcorfo Iftorico^e moraie coniioi' abvfodeiie Pe-
rucche negli Ecdefiaftici .
Ufquequoigitur, vel didjm rcmedium , vel aliquod
aliud, abeodem Authore ibidcm asqualizelo , ac modefiia
infinuatum, reducaturad praxim , non vidcturfaltem idem 49
ufus Perucchaeabhoc Sacrofanfto Senatuspprobandus, eo
ciMizWWusrefoluiiones habentvimlegis , omnes obiiganty &
advcrfus ilias recaicitrare fion iicet, quodfas efl adverfus alio-
rum Dodorumfententias , juxta ptascila verba Raynaud. in
Heterociit.Pietat.tom. li.feB-i.punS i^.num.iz.foi.i-jZ. 50
cum aliis in fimilibus terminisa mcaddudis/» Trali. de Ma-
trim.§.C.n.^Z.&feq.
Necdicatur, quod in noftra Provincia , & Lociscircum-
vicinis introdudusfucritufus adfcititii Capillitii inter Ec-
cleCafticos; Objeftumenim nonfubfiftitinfafto , & qua- Jt
tcnus per falfam hypothefim verum effet , retorquer«ur po-
tius, quia abufus contra Sacros Canones , Sacrofan-
fla Concilia , ^cSS. Patrum authoritatem non funt fovcndi ,
&dilatandi, ncqueintroducendi , ubinonfunt, fed potiCis
eliminandi, &eradicandi funr, ubi defado introducti re- 5*
pcriuntur, utexclamant Doflorcsilli , quos rciert , & fe-
quiturJJor. </ff//. lo.nii.^o apud Pacion.de Locat. cumaliis,
k merelatis inTomo ^.par. i.difcept. 5. num. 14.6" i^.&re-
folvit J<»r Cong. Epifc.inProvincia S. Angeii i6.Sept.ijt8. JJ
Ponente ci.me. Card. Cafono, inquadidta S.Congdemedio
fubftulit fimilemabufum, nonobftnnte , quod prftendere-
turimmemorabilis, ut videreefl ibidcm n.fin.
Etinterminis tcrminantibus egregie Ciericat. i» Mifcell.
Decif. dec lcg. num. y'\h\ . Neque fuffragari poteft Cotitra-
riaconfuetudoparticuiarium Perfonarum , vel Lecorum ;
Qiiiahiec tanquam abufus', & corrupteia ubique Terrarum de-
clarata eft,ac damnata infinitis propemodum Conftitutionibus,
quas coilegit Caflon. Chamillard. in Tra^alu de Corona, Ton- 54
fura,& Habitu Ciericorum , in quo icguntur Dei reta 1 6.Bul-
larum Apoflo!icarum,\o.Conciiiorum Gencraiium ; Prov.ncia-
lium 1 i6.Synodaiitim Z{z.& uiterius referuntur piiirimie SS.
Patrumfententi^,Principium,ac Senatuum E d:Si a;T heoiogo-
rum,ac C anonifl aru»i ailegationc s in condemnattonem Cierico-
rum , reiaxantium Comam . Neminem vero iaiet , inujiidamf 5 j
mdliufque roboris e/Je c»nfuctudinem( quamvis centenariam ,
& immemorabilem) qu<e deciaraiacft abttfus , & cotrupteia.
Semperqucadverfushujufmodipritcxtum ufus , feu ve-
riusabufusPerucchaE, urgeret litcralis illa difpofitjo Sac. j6
Concil. Trid.feff. zz.de Rcform. cap. 1 . ibi : Statuit S. Syno-
dus , ut qute alias a Summ.Fontificibus , & a Sac. Conciiiis
de Ciericorum vita , honefiate , cultu &c. copiosi , ac faiubri-
ter fanciiafuerunt , eadcm impoflerum iifdempxnis , vel ma-
jonbus , arbitfioOrdniariiimponendis , obferventur &c. Si
qu<€ ex his tt? liifuetudinemabtijji compereiint y&cquampri-
tnum in ufum revocari , & ab omnibus accurati cuftodiri , flu-
deant , Tton obfiantibus confuetudinibus qi ibufcumque .
Quiafcmpercfiin voluntatc, & potcllate Epilcoporum
jn cxcquutionem d- conciliarisSanftionis procurarc, ut Clc-
lici vivantad tenorcmSac. Canonum , ut in fpecicrcfpon-
dcndumhujufmodipraEtextuiabufus, fcuconfuetudini, 6e-
ne advertita^quedodus , pius , & in Ecclcfirifiicis ma- 57
tcriiscxcrcitatus C7fr/f<7/. (/f J(jfr/jfc Miff^e dec. 48. H num.
zi.tifqucadnum.:i-]\ihiy non folum probat , iJcffcconfo-
nuin Sic. Canonumdifpofitioni , Summorumque Pontifi- j8
cum Urbani VIII. Clementis IX.Innoccntii XI.& Innocen-
tiiXII. rcpctitisEdiflis, fcd rcprobandoinclinantcs in op-
pofiiumrcfpondctomnibuscontrariis.optimumdandoconu-
liu;n ConfcfTariis, nc abfolvanc Clcricos , adultcrinos ca- 59
pillosgcltantcs.-coquia id involuit lxth.ilcmculpam ihWti-
nam c rinitli Cierici , & corum Confefjarti ferib conjiderarent,
dclaiionemComteln Mlnifiris facrls effe peccaiitmmortale,ut
probant &C.Ht enhn nonlmpenderent ipfis Sacramcntaio» ab-
foiutlonem , C //// mcliiit confuiercnt Animabus fuis .
Et in tcrminiscxclamaiido contra fimilcm abufuW , &
junclis manibus Dcum cxoiando , utnoflrorum tcmporum
Confcnarii imitarcnturConfcfTariosillos , qul abfolurioncm
iicgabantCIcricis, ad ipfosacccdcntcscumfiftitia Coma , £•
inicr quos pixmcmorix vir P./ofl»/»r.f Af.jr/.i Monfrubeus
Saccrdos Cong.Oratorii Patavn cprcgic P J"»'""'^ Marla-
7IUS inHiflonaPP.Con^r.OratoriiNcapoiisio 4 lib.\c>).
'\b::Fofrc In pi.i:c> c di Dio,chc ln quefli noflrl tcmpt .nct qii.H, li
Euiijiaflicl , <,n:hc Sacerdc:i , no» ccmenii dt' piopril
Cape-
Tom. IV. Pars I. Difceptatio XX. 97
capelll, lipreHtionoinprefiitoda ahrif comprandoli a caro [auren.H<ereditatis \o.Dec.l6^6.S. jibhaCtamenCoramCar'
61 prezzo, pervanamenteornareil laro venerando Capo , vi din.Priol.
Mero molti imitatori delMomeroffo , che con petto confiame Ultra quod , fi verum eft id, quod communiier dici folec ,
latrajferocome Canifedeli contro quefto intokrabile abufo , e quodq; experientia notum eft , cbe la Peruccafigode , quando
come giufti, efeveri Giudici negajfero a Trafgreffori 1'affolu- nonfitienein Tefta, proeo cempore , quo N.N.moram facic
in propria Domo, tuncexperire potell omnes illas aflcrtas ^^
tranfpirationes vaporis, qui ejus prftenff infirmitaci pro-
funt, quive^proprijscapillis,fiverf(i«« terucchinod^Abba-
te, impediuntur. Proeo verdparvotempore, quo moram
facitextrapropriam Domum,ciimobligatusnonfit perma-
nerepermuliashorasinChoro, vel Ecclefia , humiditati-
busfubjefta, fdcili negociopoteftejus prjetenfie indigentiac
fuppIerebonnsPileolus, Ecclefiafticzmodediae correfpon- 75
dens , ut nocac Thiers in Traffde Perucch.fol.^^o ad rem ob-
iervans, InnocencIV.ad avertendosmorbosex humiditate
Ecclefiae Cantuarienfis permififle iUius Canonici , ut Pileo-
lis cempore Divlnorum Officiorum uti poffenc , uri quotidi^
prafticari videmusinBafilicis,aliifqueEcclefiis Urbis, ex
Ipecialiprfcepcof. m. Clem.XI.dequoinfran. 1 1 j.
Nonomictenteshicenixerogare,uc dignencur refledere,
nonfolumadmaximam illamfacilitatem , quam habet N.
N.ad extorquendasatceftationesadfuilibitum ,fedetiamad 7»
obligandosillos,quifeceruntatieftationes pro veritate , &
confciencia,aJ illas retraftandas, quod certe nimia confide-
zione, chelentoftofivedrebbe toltalavanitade Cappelii.
delleVefticorte, equafifecolarefchc , checonsipoca edi^ca-
<1 Zionefiufanooggidantolti Eclefiaflici , & Clericat. ds Sa-
cramenr. Ordmat. decif. lo. nurn. iS. ubi quod idem
Pacer Monfrubeus ( func ejus precifa verba }adeo ze-
lahat obfervantiam Sacrorum Canonum circa clericalem ton-
furam, utcuicumqueClerico yCemamy capillosvi prolixos
deferenti, conftanter abfolutionsm Sacramentalem negaret ;
Et quadam die Cappellano cujufdam exteri Eptfcopi, uc P rin-
cipis , prohibuitcelebrare in EccieJiafuiOratorij, quiacoma-
tuserat, OeiJemCappellanodicentifibi, ufum ferenti Co-
mamab Ecclefiafticis efie univerfalem , pius Pater refpondit,
abufumfore, &corruptelam, incejjanter ab Ecclefi , & a
Summis PonUfiabus damnatam <sc. Quap lopter Cappellanus
tlle confufus & ejus Herus convtHus , abfque mijfie celebratio-
(2 nedifcejferunt. Quaecommendabiliaexempla fi renovaren-
turhodie, brevi tempore evellerentur abuius i^f//f Peruc-
tbe ab Ecclefiafticis Perfonis , ut Confideranii manife-
fiumeft-
Exquibusnoncredimusexadverfo adducendaeflealiqua rationedignum videtur.
exempla, quEcforsan toierata fuerunt in aliquo particulari Prout etiam Don minnsurgensargumentum, exclufivum
64 cafu, &exfpecialibusfaaicircumftantiis , Non foliim , dia?juft?caur?,detluciturex illoaau.quinonpotefteflema-
quianonexemplis, fedlegibusjudicandumeftjUtdicitTe;;- gisexorbitans,dum ftatim acfeexemit ^forciis Curif.publi-
tusinleg. NemoCod. de Sen. 6" interloquut. Sed etiam , ce ,<rc palamaufusfuit incedereperCivitatem,in qua evul- 7'
quia opuselfecvidere , &attence recognofcereillas parri- gatumfueratilliusattentacum,afl"ociatusabarmat:s Homi-
cularescircumftantias, & praecifosterminos, in quibus id nibus,tranfeundoetiam antcl^alaiiumEpifcopi. Mirumque
toleratum fuit ; Quia authoritates Dodtorum , & refolutio- in rei vericate eft , qucd in ejus Summario non adduxeric a li-
resSacr.Congr.attendunturdumcaxitinillis circumftan- quamatteftacionem Medicorum , aflerentium pro illius af-
<J tiis, inquibusemanarunt, ut in fpecie advcrtunt Caram. fertismorbis,nonfolum ei neceflariumefleufum di un Pe-
in Theolfund. lib. J. tit. de Matrim.fundam 50. num. 3711. rucchino d'Abbate , fed ulterius conferrc alle trafpirazioni dt
VsrficHine patet , ubiqudd, ucplurimiim tales concurrunc /ttoi/ttrforJdeambulando tranfire per Civitatem , aflbciatus 1%
in aliquocafu circumftantiae , ut rcfolutio , qux unicum ca- abarmatis Hominibus, idque in faciem fui Superioris Eccle-
fumrefpicit, ad reliquosextendinonpoflic, cumaliis cita- fiaftici,cujuspaternas monitiones contcmpferac , & cujus
i\%infrapar.iJifc.\i).§.i.n. 178. EdiiSumfedeclaraverac nolleobfervare , cum tali , tanto-
• MeritoproindeadmittunccontrariiScrlbentes, Edidum quefcandalototiusPopuli.
Epifcopi, dequoinprimo dubio , fubftineri , & efle exe- Itautexhocunicoaflujquandonihilaliudadduceremus,
€6 quendumquiareverailludconformeeft 16. BuIIis Apoftoli- nullacenusejuspreceseflentexaudiends, adText.inCan.Si- '
cis, 10. Conciliis Generalibus 1 j6. Provincialibus, 151. eut \.q.6.\h\: Quiultroambit ,vel importunefeingerit^efipro-
Synodalibus , &omnium SS. PP. Theologorum ,&Cano- tuldubio repellendus: Scconcorda: D.Thom z.z.q.ta.art.yad 79
niftarum opinioni , tefle Clericat. in Mifcellan. Decif. decif ? .ibi : Ex ipfapr^fumptione redditur indignu s,& Jic preces
100. »«w. j.Praetendunc ver6circa2.dub. qu6d ufus Peruc- /u«r/)r» /^/rf/gffoicumconcordantibusapud Peyrin.de Offi:-
«7 chae, innoftrocafutolerandusfitexGaufainfirmitatis, cui Prielat.Regul.q-i c-6.n. 11. & G'Utb de ^irt. bens deftderan.
N.N. fubjeduseft, &cui in totogencremedicinalium non fefolut.\.n.\.V j (3 refolut.^^i .$ .z.n .\oi.
rcperiaturmedicamentum magisaptum, magifque efficax , Quibusadditurcaufa nimis ir.epta , quae adducitnr ab
quam unPerruccbinodAbbate, juxtaphrafimconcrariorum eifdemMedicis , ad oftendendam neceflicatcm Perucchar,
Teftiumcitandoaddidumeffeftum aliquos Authores , & & quaEoperatur, utnullafideseifde.ii Teftibus Janda fic , 80
tranfcribendo ea , qaxCcnpCiinl. i.tlt. \o.$. ^. nuu4.s\-<^ juxta Authoresillos, quosrefert, &Cequ\t\ir Rot dec. j s ^.
feqq. Inftit.crim. »um. 4. coram Benincaf. ibi ; Certum eft , quod di8a Teftium
Reftringentesproindefermonemad concurfum hujufmo- dejureveniunt regulandaa ratione , quam reddunt , itaut
(X di juftascaufs, conftantcrdicimus, quod illa non regit in fieafttineff.cax , talisquoquereputari deheat illorum depofi-
fado, & quatenijspermodumfalfEehypothefis fupponere- tio.
turprobatain fado, nonrclevaret in Jure. Quodenimdd. TeflesafTerant, ejferli neceffario il tjglio
Nonregit infadtodiftus praetextus juftae caufie, idqua deCapelliperfollievodefuoimali, utdicitunus ex contra-
manibuspalpacurexco, quianon folCim nonfuit probatus , riisMedicis, &efferli necejfariotofar/i allofpejjo li C.ippeUi
fed necetiamallegatuscoram Epifcopo, dum omnes con- per averpiulibera, e infenfibile tranfpiraztone ,potei\ per- 81
69 trariaEmendiracaeatteftaciones exaracae fuerunt diebus 9. raittidd. Medicis, quibus poffumus dicere : Ipfi videant
Maiii.& 5. Junii I7sr. utexconfrontatione illarum Data- circadidiamaffertamneceflitacem ;Ca:tenim, qu6ddeinde
rumincontrarioSumm. Ex hujufmodi enim tarda allega- fubiungantaddidumeffoilum unice neceffarium elTc ufum
tionediftipraEtextusconcIudensdefumiturargumentum,& adfcititii Capillitii, fibi ipfiscontradicunt , quia fi eft ne-
convincensdemonrtratioejufdcm infubfiflentiasad TifA-f. /i- ceflaria tranfpiratio media.nte incifione CapiHorum ,
teraleminleg.Si quisfortel i.ffdc Pxn.\h\ : No» enim de- certum eft , quod cadem tranlpiratio impeditur pociQs ,
70 bcbattammegnamremtandtureticers : cumconcordantibuj <\u'dm ia.c\\\\.tt\it da Peruccbin: d' Abbate , quibus uticur N. Si
apudRot.decyc^n.^.p.il.rec. N. Poflecque proinde eidem malo occurrere cum fimplici
71 SccundoexcludicurinfaftoidempraBtextusex atteftatio- Pileolo, gcftandoperpublicas Vias ,& fineillopermancn-
nibus, dacisinSum. doinejusDomo. Hocmodo codem tcmpore occurrcndo
Quibusnonadverfaturfecundamendicata arteftatio M'c- cjus pra:tenfis morbis , & fcrvanJo Clericalcm honcf^a-
dici N- N.&compofitadic^. Julii i7ii. Nortfolilm quia il- tcm , juxta cempcramcntum illud , quod in his tcrminif
lanonfuicNobiscommunicaca, ucerat fimpliciterneceffa- rcfpcflu Clcricorum laudat Tbiers in Tra8. de Feruccb.
rium, juxta/'0>-^/;;/, daojfcrvarfiindifpenfabilmente nelh pag.^qo.
7» propofizionidelleCaufecontentlofe, dette di Foglio ,neUa Sa- Nequcoppofitum dicunt Authorcs , in contrarium cita.
cra Congregazione del ConcilioimptefTisin Bullariol.f.m.In- ti , minnfque Egoin inftit.Crim.lib. xtit- 10. $. ;, num. ^i.
noc.XlI.conftit.-il§.%fol.ii^^. tj feqq.Omncscn\tt\ Authorcs, dehacmatcriadilTcrcnces,
Scdeciamquia unoorercccptumcft inter DD. qu6d in inhocconconcorJanc, quoJ exif^cntia , & fcfficient a juftae 8j
confiiftuduarumattcftationum,intcr fccontrariarum.ftatur cauif noncflrcpofiia in voIuntatcCIericorum.fed inarbitrio
7J priori,poftpofitafccunda,utobfcrvantC<jrH(rriir.info/;/f/ M.7- & confcientia Epilcopi , luxra verba Whdd Infiir.Cri-n Ju-
tr.apudTjabarel.n ^ antefin.&n.^ i.Cf i?cr.</fi- imprcfla apud ftaconcurrentecjuja&c arbitrioEpifcep. <Sr aiiorumE.. c/ij-
Card. de yilbic. delnconft. injudic j. Jj». i6Cr in Pi. fticorutttSuperiorumpondcraada , & juxtafirmatapcr J^or.
Urfay<eDlfcept.TomW. Q ^ dtc
?8
Pifeeptat Ecclefiaft. Dominici Urfayas,
dec.^i6.!fUt)t.gpar.^.rec.\h'i : Ob illam claufulam arbitrio luo, dapiii d' un anno fiiede in Santa C 'iflitia ardifce d' andare Con*
qute aquippollet claujulte confcientiq tu<e , veljitibi videbitur: tinuamente con la Verucca , e temendo > che da que^ofuo per-
%^ & ifttlunttermini jinquibusemanavit refolutio Jaf Covg. niciofoefempione pojfanafcerefcandalo, eforfeancoraperni-
-ppifc.die io.Febr-i6Sz.deqvz'wcoinTauo Sum. ibi : Et ciofaimitazioneina/triDioceJani noJiriSudditi ; Vercib ine-
quoadClericum , geflantem Capitlitium , vulgo Perucca , rendoalla dic/jiarazione della Sagra Congregazione del Concl-
atbitrio Epifeopi . /'o a' 20. di Mciggio 1 6^$.ordiniamo coiprefenie noflro EditiOy
Innoftroautemcafu Epifcopcs, nonfolum in confcien- cbefottoltnaci ScommunicaniunChiericoBeneficiato^ overo
tiahujufmodi arbitriouti noti poffe folemniter atteftatus nihn' altroconJiitutioneli'OrdineSacroportila Verucca fotto
$} fuit coram Dco, &hacSac. Cpng. ledulteriias eademfole- qualJiicgliapreteflo-Oppidodal noftro Epifcopato ^.Maogjo
mnitateteflatur, N. NfjffyG/ottanf </; ottima,e robufla 1720. Adlumeric in hac partede Ecciefiaftica tonfura t & 9J
compicjfwne , e diauergoduto, e godere perfetta falute , e poni poftunt ad partes; Imodeleri a LibrisEcclefiafticis 16.
nonauerbifognodiVerucca. illaE ApoftoJicasBullaE, icConcilia Generalia, 136. Pro-
Eftautemmera vaniiaspraeiendere, quod difla claufula vincialia , & ^j^.Synodalia, inquibus Comas relaxatio
arbitric Epifcopi importet neceffitatem , quia oppofitum in- etiam fub anathemate Clericis prohibetur , juxta animadver-
fiubitatumeft in Jure, exJateanimadverfisper Barbof. de (aperCaflon.inlib.tmth.deCoronaTonfur. & Habit.Cle-
Ciauful-clauful.\Q.& 1 i.pifr ror.Et in terminis refcripti ,Sac. ric. (equuium a Cleric.in Mifceilan.dciif decij. 109. num. 5.
Cong, Epifc. cumfimili Claufula rtri/fiio pr^sdicatum fuit Quia nimiafacilitate Clerici , obtinentesFidesMedicorum 9J
inOrd.S. Bafllijj.pecemb.ijiS.Ponentecl.mem.Card.CaJi- circafomniatosmorbos, acaereamala, ortum habcntia a
propriiscapillis ', poffent allegare exem.plum Adverfarii
quodquantumdifTonum fit , quantarumquc confequencia-
rumproduftivum, defepatec.
Non eft verum , quod in noftra Civltate toleretnr etiam
hodieufiisPerucchaEin Clericis. Licetautem individuantur
in SummarioduoClerici , qui illadeprasfenti utuntur , qui-
veapaucis meiifibus redierunt ad 1'atriam , unus paratus 97
Ea vivaratione, quiaarbitriumregulatur h. Jure , ju-
Tt^notumaxioma , dequo P>;o/.«/fc.i6.».i.Eftque EE. PP.
j{6 probenotum,quod quandoSacrf Congrexquirerevoluntab
Epifcopisejjequucionempropriorum Oraculorum , non fo-
lumidexpreftedemandarefolentjfed ulteriiisaddunt , Et
de exequutione certioret .
Retorqueiurad hominem contraria i|Ia reflexio,qu6d ad-
gj fintaJiquaLoca , & Civitates in noftra Provincia,inquibus eftillamdeponereintra cerminum, illi prasfixumabEpifco-
abufusCapillitiiadfcititiitoleretur. po, ut ipiemet teftatur in Relat.datainSumm.AIter veroia
AutenimloquimurdeC'vicate,finitima noftraeDicEcefi, praefenti moram facit in Urbe, nonautem , in noftraCivi-
flualesfunt Vigiliae vulg6.5i/*ff_g/;a; & in hac Civitace, & tate, in qua Adverfariusa«ifo , e foio continua neila fua
|§ Dioecefi nullusomnin6reperiturClericus, quiufum Peruc- cflinazione di ponaria neila medejmia Cittafra ^co.Eccle-
chaehabeat, toquia inillaufqueab Anno 1677. reperitur Jiaflici incirca, chequifono, juxta praecifa verba d. Epifc.
impofitapcenaexcommunicationis, abhacSac. Congregat- ubifup.
approb^ta in F/^//f«.J3'»p^/ 28 JWrt;; i6()().addub.z8. Ejufdem pariterinfubfififtentiaefunr ea, qusegratis pari-
Auc ver6loquimurdeCivitatedominante, ¬iflimus tcrexadverfoaflerunturdeCapillitio ejufdem Adverfarii ,
eftinhacparte vere Ecclefiafticus Zelus Archiepifcopi appenfo inCarceribusdeordineEpifcopi ;Hiijulmodienim 98
Neapolitani , quinemini ufumadfcititii CapiJlicii in fua faflumnullatenusprobaturex affeflata illa Fide,quaE cxhi-
Metropoli permiccit. In iftis autem terminis argumenta bitafuicincontrarioSumm-
J^ ponfuncdefumenda ^ folito illarum Civitatum , in qua Ulfraquod difficileerit oftendere, qu6d difla appenfio
pliquis vigetabufus , fed potiusab illis , in quibus Eccle- Capillitii , inCarceribus^Curforibus forfan fafta,aiiquam
fiafticamodeftia , &Ecclefiafticorum hoiiefta vita, Sascu- mereaturanimadvetfionem ,eo quia nonaderat in praxile- 99
laribus aedificationis exemplum prasbet , ut exclamac galisaliquismoduscoercendipotentiamejufdem Adverfarii;
|Q Cardinat de Laur- in Epift. ad LeBor Epitome Sacra tefteEpifcopoin Juftificationibus^exhibitisin Secretaria.
Canonum , ubi , quod in his terminis non funt Sacro- Ec tamen inhisterminisnoneft novuni , neque inaudi-
faiiflaE Leges ad placitum Subditorum trahendae , fed tum, qu6dadverfusClcricospotentes, &vanos, Epifcopi
iftorum voluntates legibus fubiiciendf func . adaliorumexemplum, adfimiles.-dusprocedanc, utvide- ioq
Ultra quod conclufio , quod fijlitum vicinarum Civi- reeftapudC/f>-/f<jf.</f J<icj'/jfi:.AJ//.i'fc/". 48.»/i»3.24.ubirefcrt
tatunn attenditur pro interpretatione alicujus Icgis , feu cumlaude, & Bonorumapprobationcid pradicafleEpifco-
confuetudinis vera eft , & procedic in illis terminis, in pum Paiavinum, priiisSacrar Rotas Auditorem , ibi; Vt
&I quibus fermo eft de interpretaiione legis alterius vicinas Jecit vigilantijfimus EpifcopusGeorgeus Cornelius,qui Pref- lo^
Civitatis dubiae , & obfcurae , ex adduftis per Vrat. byterumfatis divitem, fed vanum , Comamdegcntem, Car-
refpqnf. criminal 46. numer. 56. & firmatis per Rota i>i cere mancipazit , muiBavit&c.ipfamque Comam appende-
Romana Vracedent. 5. Maii 1710. ^. Sed ab ea coram rejujfit inCanceiiariaadaliorumterrorem .
Crifpo. Poteranr proind(^, & debebantomitticontrariaEexagera-
CaEierum practcndere , quod clara lex unius Civitatis , tioneshu;ufniodi fadli, ac fi agereturdealiquo magno faci-
&Dicecefis , nonfervanda, fed abolenda fit , co quiaper nore, & debebacparitcr Adverfarius majorcm veneratio-
merum abufum in alia vicina Civitate prafticatur cor.tra- nem exhibtreergaunumex illis, qxii }nCiem.].§.Neefuper
9t rium, cftpropofitio, omnibus Lfg'bus, omnibyfquecon- deV(n-vocar\tUTSanffiJfimi,Chrifti Lcgati,Spirituaies Pa-
grucnciisoppofita, ucin terminlslonpedurioribusfoliticen- tres , Vap<e Fratres ,& EccleJiteCoiumnte ,& inConflit.ii.
tenarii , & immemorabilis in noftris terminis exclamat §. ;2. Lfo«;/ X.afleritur, eiTefubrcgatosIocoSardlorum A-
iiotWffimusCiericat.in Mifcellan.decif. ic<) »um.^ iht.Ne poftolornm ; Nonautem magno faftu .anteillius Palatium lcj
minemverblatct , invahdam , nulliufque roboris ejfe con- dataopera trahfirecum concinnatoCapillitio , totaCivita-
fuetudinem, quampis centenariam, (y immemerabilem,qute tcplufquam fubmifla voce, & non fineadmirationc, calcm
dec/aratae/i abufus , (^corruptela . operandi modumdcieftante.
Qt_iant6igiturniagisprocedunt haec in noftris terminis , Die8. Aug. 1721. propofita Caufa in Congr. Conc fub
in quibus abufus Perucchae intcr Ecclcfiaft icos recentiffimus duobus fequentibus Dub.
03 cft , MtohC^Tvaot Sarneli.infin.ioi» :.. Epiftol. indifcurfcui I.AnEdiBumRcverendifs.Epi'copifubflineatur,Sc<\\i3-
lit-DifcorfoIflorico, e Moralccontio l' abufo delle Verucche tcnas ajfirmative ■ II An fit toleranda geftatio Peruccbie Itt 104
negli Ecclefaftici , &Thiers in p.xrticular.Lib. cui tit. 1/io- Cafu , dequoagitur . Ad I. rcfponfum tuit /f^^rwdr Z'f . Ad
riadelleVerucche , incuijiftvedere i'ufo , l' origine , el' \\. Negative tncafu, dequoagitur.
irreooiarita di quelie delli Ecclefiaftici, itaut nifi magna , "^ 7" Lrba Edifli f. m.CIemcntis IX.fubdie 29. Junii ifi^J.
& Siiprcma Tnbunalia in hac partc porrigant manus adju- Y Comanda, che nonfi.i permeffo^ifc.Conaver ia Chleri-
tricesillisEpifcopis , qui faciunt quantum in leeft .id impe- ca , corona Ectlefi.ifticaiJcc fenza Z.azzara ,oCapigliatura,
difudum , nc fimilisabukisintroducatur incorum D a-cefi- e qu(flofotto pen.i di fcudi dicci , dappiicarfi ad Opere ^ f i^fo-
bus, utquecradiceiur in illis, in quibusintroduflusdefafto ghlpii, conforme al foliio .
»buno, vclaltero Ecckfiafticori-peritur, in quipartchu- Vcrha EdnLli Vcn Scrvi Dei Innoc Xl.fubdie S.Oftobris
dcdigr.useft EpifcopusOppidciifis, quidicg. M.iii 1720. lCgi. dequoinentio habita fuit fupra mm. 5X. funt fcqucn-
14 fimilc fifcit Ediihim profuaCiviiatc, & Dia-cifi , in qui- lia: Chela C/jierica fij-eda , ciicapelli fiano corti , "ccib icj
busin viridieftdbfervantia ibi ; Non ejfendo ancora per ta no>i reftl coperta, c fidtftingua il Sacerdoteper la tonfura , &
Dlo merce introdorro Tabufo delie Perucche neli' Ecciefiafliciin abiro .
queftanoflta Dioccfi. in manieraihc 't iffa ne pur uno fi Iro- Verba Edifti f. m. InnXII.dici 20.Nov.i(?qi dcquop.i-
va, ihelap§rii ancorche Chiericoeglijojje ,e(Jendoci rljeriro, ritcr habiia luicmcntio ubi fupra fium. jX. Si ordiia pa-
cif unSactrdoiediqueflaDiocffi, Uatopliiannijuen , ( chc rimcnte , e comanda , cbe ncjfun Sacerdoie , 9 Chterlca
anca-
i
105
lOtf
Tom. IV. Pars I. Difceptatio XX.
59
ancora di primtt tonfura , comefopraportiZazzara , e Capi-
gliatura ; EmenoZazzara^o Capelli finti, chiamatavolgar-
»wf«;<rPerucca , checopralafronte ^ e Voreccbie , fotto pena
J07 t^c.per qualftvogUavoltalitrafgredira , dellaCarcere ^ e di
fcudi dieci , d' applicarfi ad Opere , e Luoghi Pii .
VerbaEdidtiejufdemfa. me.Innoc. Xll.fub die ji.Mar.
108 1699. funt haec; CheverunSacerdote , oordinatoin Sacris ,
• oancoraChiericodiprimatoafura , come fopra, porti Zaz-
Zara , 0 Capigli^tura , che cuopra lafronte , e 1'orrecchie ,fot-
lopenainciafchedunodi dd.cafi , e per qualfivogliavolta , cbe
fi trafgredira di dieci fcudi , dapplicarji fubito adOpere, e
LuoghipH ,&altrettantig:orni di Carcere . Che nonpermet-
tano&cche ilSacerdotecelebri conCapigliatura finta , detta
109 comunemente PcracccL , fottopena, tanto amedemi Deputati,
eSagrefiani , comefopra, quanto aSacerdoti , checelebrano
inqtialfivogliadidetticafi, dellafofpenfione daDiuiniOffizj^
da incorrerfiipfofailo , fenza altra dichlarazione .
QusEdidlaconfirmatafuerunt jlfa.me. Clem.XI.die 7.
Dec. 1706. fequcntibus verbis. Primieramente col prefente
tio Editto fi rinovafiogfaltri, fopra tal materia pubblicati , ed
infpecie lii() Giugnoi6.6j.eh 10. Ottobre i68i.elizo.No'
IU vembre iSgi.eli zz.NovembreiSgS.e/i ii,Marzoi6t)9. dal-
li Sommi Pontefici Clemen. IX. Innoceazio XL ed Jnnocen-
zioXIL &c.
IV- Siordinaparimente , ecomanda, che verun Sacerdo-
te , ed ordinato infacris , 0 ancora Chierico diprima tonfura ,
come fopra , porti Zazzara , 0 Capigliatura , che Copra la
fronte, eforeccbie, fottopena inciafchedunodi detticafi, e
113 perqualfiuogliavolta,chefitrafgredira, didiecifeudi,cfap'
plicarfifubito aWOpere , e Luoghipii , e di altretantigiorni di
Carcere ; Potendo inoltre ejfere certi quelli , che contraveran-
no , cbe la loro difobedienza fara ad ejfi di totale impedimento
per confeguire qualfivoglia Benefizio , 0 Offiz.io Ecclefiaftico .
113 Necnon die 18. Junii 1714. fequentibus verbis: Che non fi
permetta, che alcunSacerdote Celebri con Capighatura finta^
detta comunemente Perucca &c. .^ltrimente incorreranno ncl-
lafofpenfione ipfofaBofecondo rultimo Editto .
Imo idem f. m. Clem. Xlquo ad obligatos adChorum
114 inUrbisBafilicis, «ScColIegiatisEcclefis die^. Maii 1701.
per organum Congr. Vifitat. Apoftoiicas fequens publicavit
praeceptum, punftualiflimasexequutioni ufqueadhodiede-
mandatum , & regiftratum in LibrDecr.ejufdem Sac Congr,
abatino 1691, ufque ad a»tium 170 ^ fol-t 5 ^.
Confiderando la Santita diN. S. Papa Clemen- XI. que!'o ,
che da Sagri Canoni, dalSagro Concilio diTrento, e da Hi
altre Ordinazioni ApofioUche fi prefcrive fopra la modera-
zione , e congrua Tonfura di Capelli delle Ptrfone E:c!. fijfii-
che , e riconofcendofidalla S. S. quanto repugni alla difpofizio-
nedemedefimi Sagri Canoni, efiadifconveniente , ed inde-
^ente a chiunqueprofejja Stato Clericale , ufare Capellierefin-
(B, dettevolgarmente Pciucche, efpecialmente aquetli, che
gffendoobbligatial ferviziodelleChtefe, deuono ajfiflere alli il6
jiviniOjfizj nelCoro; Dordine efprejjo, datoci abocca, o-
f^anda, chein avuentre , principiando dal primo giorrio </'
/igofto deWanno corrente . »/««0 , che in qualfivoglia Bajtlica,
g chiefa diRomagodi l^icariati , Digntta, Canonicati , Bi-
nejiciatif Chiericati Seneficiati, Manfionariati , Cappella-
fiie perpetue , oannualit Prebende ,edogni altroOJfizio ,che
con qualunque titolo abbia annejfi il feruizio delh Chiefa , e
faJftjlenzadelCoro, noninteruengaconCappe!lifiiii,gi'el- 117
li pofiicci, oPerucche, benche quefte fojferoltfcie , corte , e
tnoderate , ocon Barettinidiartifiziofiraordia^rio , ed info-
htopratticarfi, e la S ,S.e[preJfamentecomania , checiafche-
dunode^fogranominati, cheardiffe d'interuenire, edajftfterc
alle Meffe , diuiti Offizj , Procejfioni , ed ogni altra Jonzione
Ecclefiafiica, conCapellifinti, girellt, Perucche , overo Ba-
rettini di artifizio firaordmario , edinfolito apratticarfi, co-
mefopra ,terminato il mefe di Luglio projfimo venturo , fiate- iti
Ttuto, eriputatocomcajfente, edalliPuntatorifipunti , come
fe noa fojfeinmodo alcuno intervenuto , eprefente, lafcian-
do in fuo vigore tutte le ordinazioni , proibizioni , e pene ,
refpettivamente altre volte decretate controgrEcclefiafiici,che
&c. ufajfero Capellifiati, e Peruccbe ,
Quod praeceptum , mediante novooraculo ejufJemSum-
miPontificis, extcnfum pariter fuit «//; M«yFiJ/ , benche am- 119
megliati, edognialtro, cbefiaobligato al ferviziodel Coroy
m videre eft in eodem Librofol. 1 57.
In ditto autem primoEdiftofpecialianimadverfione vi-
dentur verba iila portare Perucche , benche queftt foffero
lifcie, corte, e moderate , exquibus videtur evidens, quod 110
idem Summus Pontifex omnem omnino fpeciem Gapil-
lamentorum adfcitiorum comprchendere voluic , ad tol-
lcndum fundamentum Doftoribus illis , qui infiftere fo-
ient in diila qualicate Pcrucchx, juxta ea , quae egoipfe
obfervaveranj in Infiitut. Crimitial. lib. i- tit. 1«. $. 4.
tium. ji.
fmis Partis /. Tomi IF^
DISCEPTA-
lOO
DISCEPTATIONUM
ECCLESIASTICARUM
ADVOCATl
INICI URSAY^.
Tomus Quartus.
PARSSECUNDA.
DISCEPTATIOI.
Dubium Abfolutionis Juramenti.
ARGUMENTUM.
jta expediat a Summo Tontifice aholcri ufitm exige ndi a Reis
Juramentum de veritate dicer,da .
$- I.
, Um propter periculum pcrjurii vifa fuerit aliqui •
buspcrniciofa praxistotinsltalia: (exceptodo-
minio Magni Ducis, qui jufllieam immutari)
exigendi juramentuma Reisanteillorum exa-
men, dubium excitatum fit: A» expediat ab
eo receaere ; Obfervo duas in hac partc adeffe contrarias
Sententias .
Primam negativam , quam tenet S. Auguflinus in Serm.
iZo. 3i\\hi iS. de yerb. ^pojiol.cap. lo. ibi ; J^ui exigit jura-
tio'yemmultutnifitercJ} , finefcit, illumfulfuuijuraturum,an
2 fcit; Si enimnefcit , & idcodicit , ]uramibiut fides ei fiit ,
non audeo dicere., fton ejfe peccatum^ tame» humanatenta-
tioefl i fi enimfcit eumfeciffe , novitfecijfe , credit fecijfe : 6f
cogitjurare , homicida eft: I!/e enim fuoperjurio feperimit ;
fedifte manuminterficientis , & exprejfit , 'i; prejfit : Quod
pariter confirmar ; Serm. loZ.tn Decollat. S.Jo. Baptift<e
Cap. ^.iht : llle , qui hominem provocavit ad jurationem , &
fcit ,eumfilfume\fe juraturum, vincit homicid.im , quiaho-
cidamcorpus occifuius eft ,ille animam, imb diias animas , &
3 ejui , quem jura^e provoCavit , O fuam: Scis vertim ejfe,
qitoddicis , tf filfum quod ille d cit , Cr ]urare compcllis ;
Eicejurat, ecce pejerat , ccceperit, tu quid inveni/ii} Imb
(s tu perifti , qui de illius niorte te fatiare voluifti : Et rcfert
qucndum (.'IVLm Hipporcr.fcm acritcr cxtraordinaric puni-
tiiin, quia ntcenifibidcbitdm perdcrat , juramcniumik per-
juraiuro cxcgcrat .
liiaqiie D. Auguftint fcntcntia rclata lcgitur in Decreto
Gratiani Can. Jlie qul n. qutrji. 5. cui confonat rcfponfum
4 Gelafii Papi in pra;ced.fi7«..'>/<7tt;//>f/fr<ji>f)'/r , ubi paritcr
poena jejunli^o. dicrum m panc, & aqua , tc fcptcnnahs
posnitentia impouiiur pcjcranti, &illum fcicntcr in pcrju-
riumduccnri.
Eiqueadhircnt Eflius inComment.fent.tom.\.lib.^.difl.
39§.5.ibi: Ceicuim fi fciamus , vel probabiltter putemus
5 tumpejeratutuin^ tu/icpropier revercnttam Dlvini nominls,
Hon efl anobis cogendus ad jurandum. Fagnan.in cap.Cctt'
ftitutus num.7. Natal, ab Alex- in Theo!- dogmat. tor».^). Cap.^.
de fecundo pr.€cept.Decal ar.i. reg.z 1 .qui refpondet difficul-
tatidefumptae exJf;* incan- Qui pejerart eadem caufa 21. 6
queeft.^. quod fcilicet, qui pararus eft pejerare, antequam
jurec, videatur effe perjurus , &itacogensad jurandnm,
talemillumnonreddat, fed folumdetegar, aflTerens, quod
extcrnoadluiftcperjurum efficit jurantem, qui non femper
voluntatcm habet pejcrandi, fed utplurimum illamconci-
pit, dum juiarecogitur.
Ex eademque ratione , quod perjurium prxvifum, five
probabiliter timendum fit , omnin6 vitandum , refcripfit •}
Summus Pontifex Alex. III. Salcrnitano Archiepifcopo ,
non cfTe iClericisconcubinariis exigendum juramentumde
nbllinendo ^ Commercio cum Concubinis , ut legitur in cap.
Clericos deCobabit. C leric & inulier. ihi : Clericos in Sacris
Ordinibusconfiitutos , quipublice tenent Concubinas , adeas
ab]urandas , nolitmus a tua Fraternitate compel/i , neinean-
demfornicationem inftinSIu DiaboliCtefraudis redeuntes,per-
jurii reUtum incurrant : ubi Glofs. in verb. Abjurandas , ait :
N e contempto juramento revertantur ad eas propter prafum-
ptionem: &coijciIiando jura , juramen um praeftari decer-
nciitia , concludit ; Vel hoc intellige de fufpeffis , ^ illud S
cap. Ex tuarum de nonfufpeSis,de quibus verifimile eft , quod
debeant]uramentumfervare : quod repetitfequens G/o//. m
verb.Redeuntes , ibi : Colligitur exhaclitera, quod non efl
injiingendum alicui perjuramentum , quod verijimile efl , quod
non debc.it iUudobfervare : Ex quo Textu monet ibidem jib-
bas num.i. gcncra litcr dctcrendum non effe juramentum illi ,
contra quem vehemcnter pracfumiiur de tranfi^reirionc , imd
quoddcfcrcns peccat, quem fcquitur F^^«.;w</r.7/».Co»//rM- 9
tus , Gonzales in dc.tp Clerlcos infin. & tn cap.Si autem Clc
ric nuw.l.& nuiino.circa fin- ibi: Nontamcn coguntur C/e-
rici Concubin^ts abjurare propter penculum perjurii,& /apfus
fuilitatem , f<fpe enim Lcgis/atores curaveruat a pericu/o pe-
]erandi homines arcere, undeconditio juris jurandi u/ttmis
voluntatibus ad]c^a h Pr<etore remittitur .
Conferrc quoque potdl pro improbanda praxi dcfcrcndi 10
juramcntum rclblutioCongrcg. Conc. in Zamoren. \T.]M\
1 59:. prohibcns Ep llopo in Vifitationc juramcntumdcfer-
rcpcrhacc vciba : Ncqueverblicere in Vifitatione ,qute prtc-
paratoriavacatur , exigere juramentum a Vifitatis: quare-
lata, \icm f\rmAr\t Gavant. in Prax.Vifit.§.i.ttum.%. &9.
Pax. Jord.ine/ucubr.Can.tomi /ib.Jtit.i.num.liCrifplttut
nella Vifita paftorale par.y§. 1 1 .«.4.
Contrariam tamcn fcntcntiam tuctur J.T^tfw.J.i yuf^.98.
arlic 4. fic diftiD£ucns ; Aut enim (xigit juratnentum profe
ipfct
Tom. IV. Pars II. Difceptatio I.
lOl
12 ipfo, ifpropria fpente, .^ut exigit jurantentum pro alio ex
necejfitate Off:ii , fibi commijfi . Et Jiquidem aliquis pro fe
ipfocxicit Jurame/ttum, tanquatn perfona privata ; dtjiin-
gueadumvidetur , ut Augujltnus dicit inSermone de Per]u-
riis . Si enim nefcit , eum ]iira:uruin faifum, & ideo dicit ,
juramibi, utfides eijtjt , nonefl peccatum , tamcn eft huma-
na tentatio, quiafciltcct procedit ex qucld.im infinnirate, qua
homodubitat , aliumeffsverumdJlurum- Ei ho: eft illudju-
ranicntum , de quolJy'n:/iut diciiM it:/j ; quod amplius ejl ,
a malo eft • Si nutem fcint , eum Jecijfe , fci/icet comrarium
eius , quod jttrcit 1 & cogit eum jurare , homicidj eji . lle
eiiimdefuoperj.iro , fe tntcfimt , fcdifle mjnum mtsrfi.ien-
1} tis imprejftt . Si autcm aliquis exigjl juramentum, tanquam
perfona pnblica fecunditm quod exigit ordo ipfius adpetitio-
nem alterius, nonvidetur ejfe in cuipa, (i ipfe juramentum
exi^rat , Jive fciatfalfumj^trare , fiv; verum , quia noa vide-
tur lile exigeie , fcdillc, ad cujus injianiiam exlgit . Quam
I A fententiam communi caiculo k-quuntur, tam Morales,quam
Juriftij eiqiiecoiiformiseflcmniu.Ti Tribunalium, ncdum
Lsicorum , led etiam Ecciefiad.c .rumpraxls .
InterMoralts fiquidemeiadhaercnt Suarez deRcligto-n.
2 iii/.i.dejuram.capi^ num.:c.& i -j.uhiJubiit.B. rationem
15 afFert, quiapublica Ptrrujiia , utertjudex, utitur jure fu.) ,
&perfe, acratior.eofficiihabetlegitimamcaufdm , &taiv;
juramentum , publicedatum, habetfuumfinem , & effica-
ciam in ordine ad fcientiam publicam, quam Judex f-qui
tenetur , nec abftinere debet k petendo aitum cum gra.i
damno, quemquisbene , aut maleprasftare poteft , quam-
vis exfuamalitia fit male praEftiturus; Bonac.Oper.moral.
to.z. dfp.^.quteft.i.punS. 1 1 .num.i. requirens juliam caufam
16 hujufmodi jurameiuumpciendi , quam ««w. i.ait concurre-
re injudice, juramentum exgente rationc officii Subdens
«Kw.j.fufficeredubium , quod juramentum praftiturusnon
fitpejeraturus, quia indubio praefumendum non eft , alte-
rum velle peccare Tabictt. in Summ.verbjuramentum nu.^.].
17 limitansin Judiciisconclufionem , quoa juramentu.Ti non fit
exigenduma probabiliterpejeraturo, quia turcnon tantum
exhibetur propter Judicem , led proper alios Sanchez in
5ummiib.\cap.i num i. & confii- moral. lib 6.cjp.]. dub.'^:^.
ubi (uppofira praxi Hifpaniae , de qua tellatur Grcgorius
Lopcziniib.i\. verf.J urare it princ & difpofit.iegis :^ tit-i^.
18 p<j/-.7. quaeritj an poffit Reodeferri juramentum, & cum
diftindlionerefpondet, quodabinitio , &" ftatim poft captu-
ram , nonpoteft cum jurameoto interrogari de particulari
- delido, ledgeneraliter deferri juramencum dedicenda ve-
ritate Marant.in Praxijudup-n .6. dejuram. & ejus ufu nu.
7.:).pag.mihi ,\^-].PaxJ ordan. Eiucubr Can tom.^. i:b.l.\. tit.
19 ii.»«fM.5y,ubiconcIufionem , quod non (it exigendum jura-
mentum ^ pejeraturo, lim:tat in Judice, vel alia publica
Perfona»K.57. ubialiam traditlimitationem, quoties fubfic
ipes iUum, cui defertur Juramentum , reverentia Numinis
nonaufurumpejerare, &ait, quod juramentumin leconfi-
deratum , &in rationefinis, qui eft veritatismanifeftatio,
■ eftlicitum Reginaid. in Praxi lib. iS. num.-j6. Fiiiiuc.traff.
t').cap.\X.quteft.%.i! ^Dian- Coordin.tom.y.tra^.$.refol.s6.
20 «Hwj.i.folumreprobans, fi juramentum diredepetatur, ut
Reusjuretfalfum, Matthaus Rentius lib.i-tra^ .zin fecun-
dumpracept. Decai. cap. 1 . fe^. z ■ quaft. 1 3 • j5". Sed dicendum ,
z\ hoc utitur ar^umento ; Licitum eft exigere ab altcro id ,
quoJlicite facere poteft , ctiamfifciam, illum in ea ailione
peccaturum , dummodo neceffitas cogat , & non petatur
ailioipfa peccaminofa ; Atjurarelicitumeft , ergo& jura-
inentum exigere ab eo, quemfcio pejeraturum , rationem
reddcns, quia tali calu nonpcti.ur pejurium , fed tantum
permittitur, &dum caufa fubeft , peccatum proximi per-
ii mitci poteft , quia Charitas neminem obligat cum incom-
IV. ?Jo peccatum alrerius vitare , & paulo poll explicat , qua-
lisnecefficas, &u:ilitasrcqulratur ad hoc, utquispoirit h
pcjcraturo juramentum exigcre, & ait , fufficere quamli-
betad ftatusdccentiam fpe6tantem,nequerequiri extremam,
23 vcigravem: So!.deJ,iftit.&jur.iib.S.quceft.z.art..;.c\ui rc-
Rrt, & fequitur diUinaionera, traditam per D Thom.Jr.
V.dcr.de Differcnt. utriufque fori verb.J uramentumdiffer.i.
ubilupponit, )uramcntumReisdeferri, &q»xrit, an tc-
ceanturdici-rcveritatem, ctiam inCaufa capitali, acpoft
allatam ncgativamfententiam eam reprobat, alTerens, il-
J4 lam efTe contra omnes fer^ Theologos, & deinde fubdit :
Verum eft , multos Judiccs noHe jam exigcre Jurjtnentum .J
Rcis iii Criminaiibus dc diccnda veritaie , fed Jimpiiciter
eoi in:errogarc, & hoc , ut toiiantab eis occjfictem prjcran-
di , quam quidempraxim utinam oinnes fervarent , uc" feniit
ctiamyu/. C/j>-.^u<f^.45.>7Km.9 quamviscontraria cft :om
muniter admiifa , tefte Ciar. poft alios ibidem quos refert
Coton Controv lib. i controv. 1 1 dejuram. num. 1 6. Lejfius de
Jufti:.<ajUT.iib.z.cap.i^z.tit.deJuram.dub.\o.num.i^^.^\^\\, ;j
canscalus, inquibuspermiffaeft juramenti exaftio , fcilj.
cetinjudice, petenteParte, acrationeofficii ,ut inexami-
neTeftium, vel Inquifitione ; Addita ratione, quod Ju-
dex fequi non debetprivatam fcienciam, fed prasfcriptum
juris, adhibendo ea , quibus folet elici veritas , alioquin
darct juftamoccafionem lcandaIi,quodillisraagiscavendum
ert , quim peccatum privati .
Verum quidem eft , quod ponnulli ex prxfatis Doftoribus
hancfacultatemcogendiad jurandum refpedlu Judicisnon-
iiilicumtemperamentoftatuunt, quotiesfcilic-tabejus ufu 2^
abltinerenoiipi);eft ,nifi proprio munerideficiendo, utfri-
du;it Idem Le/J^ /or.cir.abftinendum infinuans ab exiaendo
jur.imen30, q.andopoteft nondeficiendofuo munen vitare 27
pecicionem ejufdem , quod etiam monct Aienf.in 5 par.quaft.
limembr.i.art 6. SuarezdeRciig.tom.i.iib.i. tit.de Iurj:n rit.
Cap.li{.num.i-/.iit.C.Rodnq.quieJf.reguitom.z.qt<rft.M) ar il.
cautelamfuadcnsabitinendi abejuspetitione, fi crimenevi-
di.iuibus indiciis, idoneifque teftibus probari poef: , quia
tuiicnoiifoium jus, fed ratio fuadet, utquiapud Judicem
iii piobaDilem fufpicionem venerit de perjurio, ad jurandum
nequecogatur, neque ulla rationepermittatur .
^fecminuscommuniseft Juriftarum fententia , a quibus
figillatim referendi abftineo, cumvix ullus allegaripoflit,
qui contrariamopinioneir. lefletur, undeomnexillosrcferre :8
opus noneftproadftrucdacommuniomnium Tribunalium
praxi, dequaipfi leftantur, eam approbando, &quapa-
riter probatione noa indigeiec, cum notoria fit, & extra
controveifiam
Dehac itaqueuniverfali praxi teftantar Bjrtoiini. Inter
cmnes ^.Recie infin.ff.de Furt. Bertrand.confiit.nwn.z.iib.
l.Antoa.GomczdeDeli&capi num^s- Ciar.in prax. $.fin. 19
9«<cy?45.»u>w 9. quiiiceteam nbi difplicere afferat, e.v quo
prariieat manifeftam occafionem p.rjurii , cu n nunquam rei
delida faterifoleantex aiecu juramenci,tamen fujdit , quod
neinjauderetad.Prax! rccedere,& ideoin locis, ubi obfer-
vatur, ut Reo deferatur juramencum Judexdebet illud de-
ferre Bovadili.in Politic.tom.j.iib.z cap.i 5. r:um.6i.(f6i.
ubi piift fti!ur?.m obli^acionem Rei r.-fpondenJi cum jura- Jo
mento, & cxcitatam diffirultatemexfenrentiaD. i*a?a;?/»;
defumptam,refpondet To.-ijviaporfeia fuerzadei jurametito
tahgrande que obiigj a dczir la verdad es praffica commun ta-
w.»/y>f/_/arajwf/»f./,refertquequamp!urimos,deilla teftantcs, 31
Faiinquteft.lSonum.lCji.C.rrthar.in Prax.interrov.Reos iib.
S.cap.i.num.iz.Buccaron.deDifferinterJud.CivHt^CTimin.
diJfer.z^.nu.io.Vaier de Differ. atriufquefori verb.Juramen-
tum diffcr.i.num.z. Matt.de Recrimcontr.tj nu,6S rcferens ,
id cautum cffe per leges Partitatum .
ioluroqueabhujuiinodi praxi,uc inprincipiodixi , recef-
fum fuit inTribiin ilibus Florentix, ac StatusMagni Du-
cis , ea tamen praeierva a in cafu, quo Reus interrogetur j»
tanquam teftis quoad alios , vel in caput abfentium , ut
referc Sabeli. tn Sunm. diverf. tra8at. verb.Juramentum
num. 59.
Q^iac profctto praxis ntdum generalicer viget, &incon-
cuftafervatur inCuriis ac Tribunalibus Laicis, fcd e iam
in Ecclefiaftlcis , tam S«cu!aribus qu^.m Regularibus, &
pra:fertim in SupremoTnbunali Sanftiirimi Inquifitionis , 3}
adcoutnimisardua videatur provincia illam redargucndi ,
tanq,:amp.ccati,velfcandalinutritivam, dum Ecclefiafticx
Curiac , & praefertim Suprcma didx SanftifTimar Inquifitio-
nis, qujeFidei cft, bonorumquc morum magillr.i , & tu-
ir.x, candemfervant , qu.iJ utiqucnon facercot , fialiquod
exinde pericuium timeri poifet .
H.incautcmpr3ximin iifdem EcciefiafticisCuriij fcrva-
ri, nonct'! ambigendum , utfacile recognofci polTetex revo- 34
lutione ProcelTuum, qui perappcilationcm .\ Curis Eccle-
fiifticisad TribunalAC. veladSac. Congreg E,\fcr>p. &
Rcgul.deferuntur, accorum, quiconfedi fucrunt in Urbc
perCuriamCirJ. Vicatii , camquc prjefupponit F.-7f»r in
Prax. Vicarpar.^ pra^tc.crimin fct^.9 de Exam deii iq.num ; j
i3.Cfy><7y. uSifoliJmreprobat , Ipccialitcr Reum cum jura-
mcntointcrrogarl fupcrdeli^^boabfqucindiciis, & pcft aum.
5S. refc-rt praxim Reos in'crrogandi,& juramenti prarftatio-
ncm fupponitper veri>a . Dciato fibi iuramento verit.:t 1 di-
cendte.fuper quibus interrcgabitur , preut tatSis ifc.
Simiiisquoquc praxis fervatur ,n Regularibus inconfcirio-
ne PioceflTuum crim n.ilium , ut icftarur Paferin inPrax.
forman.proceffqu.ffi 1 1 law. j^.ubi priujaiTcrit , juramcn-
tu.ii ReinonclTe de liibftant-a, &poftea addir. \iiiiem!- ;5
lo:^
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfaysc.
ANtiquiflimum fuifTe ufum , etiamapudiEthnicosfoI*
lationis lumine jiinfiuiandi religioneni agnofcentes,
illud atlhibendi pro erucnda vericate , quoties alio pro-
bationis gencre pervia non crat , profitentur multi Au-
»a/, qui4 Praxhefl, ut Rcus examinetur fub juramento , fcandalorum exigere fub i.'ramento , vel illud ViCtandis
benetacietjudexfipraximobfervet; Quodtepedtquafi.zz. deferre . Id enim provenic ex qualitate modi procedendi, <i
wa.^.ibi; Juramentum [emperpracedere debet depofitionem fciiicetextrajudicialiter, & per modumfraterns correaio-
Rei , etiamfi z, vel 3. examen fit continuativum pracedentis nis per generalem Inquifitionem , quac tamen fi fiat fpeciali-
txaminis . tercontraparticularesPerfonas, non Improbatur ejusdela-
Mapnfque profedW authontatisefl praxis fupremi Tri- tio , ut ex authoritate gravium Dcaornm tradit Crifpin>
bnnaliSanaiffimsE Inquifitionis, in quoRcis juramentum neUaVifitapafioralepar.i.^.ii.num.A. Wii: E'benvero, co-
defertur,ucconftatexlormulaexamini$, tradita in moder- me e parercdigran^utori, chc quando ilVefcovo procede t»
'37 napraxi, cuititulus, S>rgro ^rfenale , edha per Pafqualo- controqualchepetfonainparticolare, e lecitodidare ilgiura-
«ttwejuldem S. Tribunalis Procuratorem Fifcalem , praevia mento : cujus proinde aflertio comprobat praxira Cunarum
diligentirevifioneDD.ConfuItorum. Epifcopaliumdeferendi juramentum.
In ea emm par.z.pag.\io.\uh rubrica, explicante mo-
dumexaminisReorumitahabetur. £f </f/aro//"t/j«>'4we»ro ^. II.
vtritatis dicendte , (:;pereum fufceptotaHis Sacris Euange-
^S^' //// , quae formula repetita legitur pag. 1 36. inprinc. in nor- j„ eadem Caufa
mafecundiConftituti, quandojamReus in negativaperfi- *
flens, juramcntivim parvipendere incaepit . QusEfancpra-
xisomnem tollitdiificultatem , ciim credibilenon fic in tan-
toTribunaliquidquamfervari , quod fcandalum , vel ejus
periculum parere poflic .
His proutraqueparte adduflis, facilis efl refolutiopro-
pofitasqusellionis-, An fcilicet, vel expediat praximhafle- thorcs., quodpropterea in CivilibusCaufisfuppletoriumap
,39 nusfervatam impoftcrum quoque fervarc, velpotiiis ab ca peliaiur ; At major certd neceflitas adhibendi occurrit in
fic recedendum . Dum enim ea nititur communi gravifli- Criminalibus, lumpropter infitam Reiscallidiiatemcrimi-
rnorum Doftornmauthoritati, &generali obfervantiaeom- na occultandi, qui enim malcagit, odic lucem, &nemo
rium Curiarum, tam Licalium, qu^m Ecclafiaflicarum, Teftcsconvocat aJ di.Ii(aum, id profeflofuadente natura, 2
&praEfertim5)3nftiflimaElnquifitionis, utiqueaffirmandum cum perditiflimusquifque acieo impudens non fic , ut palam
videtur cam efl^e omnino licitam , & non pofle fine pericuto audeat fcelera pa;rare , eor umque impunitatem l^pondeac ftu-
gravisfcand.ilialiilia recedi . Maxima enim inureretur no- diumocculcepeccandi; Tum obpublicam uiilitatem , quae
tatot Religioilflimisjudicibus, quihadenuseamfervarunr, cr.minum ultionemexpofcit, ut humana focietas conferve- 5
<50 & Principibus, qui eam permiferunt ,redarguendo prsefer- tur, & pcEnae terrore perditi homlnes a flagitiis arceantur .
tim RomanaeCuriasomniumMagiftrse, acSandifs.Inqui- Hinciuppletiva probatio, quasperexbibiuonem Juramen-
fitionis inconcufl"um ftylum , h qi'o pro publico fcandalo tiiLegum Conditoribuseft introduda , & in Judiciis civi-
. magis cavendum cft, cjuam a peccato privaii ex poflibli libusfemperinufufuit, multo magisinCriminaiibusnccef-
perjuriorefuitante, ut in propofitomonet Lefdejuftit.if fariavifa eft, & ufu recepta , ne in perniciem Reipublicse
41 jur.lib.z.cap.^i.tit.dejiiraw.diib.io.num.^f^.PaxJordancir. veritaslateret imenebris, & fceleratorum hominumcallidi- 4
lib.i^.tit.iy.num.ss Ob pcriculum autcm fcandali cfle a tascriminum impunitatem pareret - Quod fi tefte Aj^ofiohad
.novitiatibusabftinendumtradit<S'.^i/.gHy?/«tt/E/>;7?.u8.ibi : H^br.e.verf 16. Omnis controvofi^ finis ad confirmationem
4! Ipfamutatioionftietudinisetiatnquie ai^juvat utilitaie, no- efijuramentum, ejufquema.xima reverentia , nedijm Chri-
vitate pcHurbat ■.ErnMetMm Arifi-Polit.l:b.^.d\cens: Haud ftianorum propria eft, fed etiam Gentilibus infita iuit, ut
_ facilenequefinemagnomotu mutari pcjfe , quodlongo tempo- ejus religionem propriae vitae praetulerit M. ArtiliusRegu-
re radices egit: Comel.Tacit.lib. iy yJnnal.Super omnilus lus, a C icerone obhocmcrno commendHtus Ofiic. lib. -i.ante J
\ 43 "cgotiismelms , atque rc^ius olim provifum , & qua conver- _^;/. vixex hacprarmifl^a inferri pofl"e credibile eftlegitimum
tunturin dcterius mutari : Juftus Lypfius lib.4 poiit.cap.9. 6" confequens , abolendam efl"eantiquifllmam , & fcreuniver-
/ii.C.f-^/i.^.uferenspoft Dion.CaJfmm /i6. ^s.faluberrimum falem confuctudinem ipfam, Reispraeftandipropier pencu-
44 Mcccnatis monitum ad Auguftum , ibi : Optimum ejfe ini- lum ne illud vioictur .
miCitias, if ambitiofa certamina prorfus cxfcindere , atque Retentoigitur hujufmodi principio, quod Reipublicac in-
ac'eo, nec nominanova, aut aliud quid pcrmittere , ex quo terfit, utdelidla nonremaneant impunita , eorumqueultio- 6
pojfnt oriri difcordia : & Lucian.lib.i.var. H/(lor.fol.i2y ncminDei quoque gloriam tendere, & quod ea facpiflime
4J Stfpe ntimeroetiammutaiio inmeliusmajorim malorumcon- committuntur fineTeftibus , eo potiilimc cenferem redu-
fucvit cjfe principium . cendam praefentem in("peiaionem, numlcilicet , quacmodo
Necobftant incontrariumadduiSadeobligatione vitandi fervatur praxisReis deferendi Juramentum, inoleveritfo-
pcrjurium, & obid nonexigend juramentom a pejeraturo, iCim modcrnioribus Saeculis, itaut ex tolerantia Principum
4« cxejufdemS. Auguftini fententia; Quiaprocedunt in iilud paulatim irrepferit, velpotiClseidemauthoritatem conciliec .
cxigente authoritate privata, ut expiicant DD. pronoftra antiquitas, coquod fit ipfiusDivinae Legis exordio cocva ,
fententia rclati , proquo viget diverfa ratio, cCirn dcficiat & Divini Spiritusinfallibili tcftimonioapprobata.Quiscniin
caufa publici boni , ex qua movetur Judex , quse foli priva- conruecudinem hanc reprobare aufus fueric quandocumque
laeutilitatiprasferridebtt , ut per Tex.inl.Si quis§.Ufrum obviumfic, illam abipfa Dei Legefiuxifle,& haacnusfuif-
ff.adSyllam , monent /iartolin l.^uemadmi^dum num.4 C.de fe inconcufse fervatam ?
47 Agric.&Ccnflib.yi.J.ifon.inl.Cittera ^.Siquisnumi.f.de Hoc autem pIuribusSacrjePaginaE Tcxtibus facili ncgo.
Leg.i.G.iill.obfcrv.lib.z,obJ'erv.^6.num.4.Rot.dec.m^nu.zj. tioprobatur. rrjccepicquippe DeusHcbracisE.vo<i.ii.»ttw. 7
&feqpar.i2.rec. 7. Quod Si quis commodaverit pecuniam, aut Vas in cufio-
Prouc ctiam non applicatur difpofitio Tex. incap. Clericos diam , & ab eo , qui fufccperat , furio ablatafucrit , fiinve-
de Cohahlt. C/cric. & miilier. In co er\\ma^h\.ndc]uramemo niturfur, duplum reddat , fijurlatel, Dominus Domus ap-
48 promiflijrio, non exigendo ab eo , qui propterconfuetudi- plicabiiurad Deos ( idcilad Judices, ut cxponunt Interpre- 8
ncmdclinquendi non eflet illud de facili fcrvaturus, in quo les^ prxkxum Lirannu.i^.& Abulen qutefl.(^ pxoppe^ntm)
paritervigetdivcrfi ratio, cuin poflitClcricus concubina- Et jurabit quod non cxicndcrit manum adrcm proximi fui ,
riusarceriirclapfuincrimcn alia via , quim pcr Juramenti adperpetrandam fraudem; &infra: Si quis commodavetit
pr<Eftationcm, fcilicet percoinminationcm poenarum,adeo- proxlmo fuo Afinum , Jiovcm, & omnc Jumentum ad cufio-
quenondebctcvponipericulononleivandi juramcntum.Et diam, ta moriuum jfuerit , ac debilitatum , vel captum ab
adhuc inllrbe vigct praxiscxigendi juramcntum .=1 Carccra- /jcflibus, nul!u\que hocvidcrit , jufiurandum erit iniuedio ,
^9 tisprodcbitoCiviIi , ccrtam ("ummnm non cxccdcntcdimit- quod non exicndcrit manum aU rcmproximl fui.qucm Sacrum
tcndisin vimDccretigencralisSac.Vifitationis inhonorcm tcxtum ita cxplicat roy?ar./>.fr.i.-7.7.Hoc Juramentum fft ad 9
f-cftivitatum Nativitas, & Pafchatis Ri fiirrcdinnisD N. diiimcndaslitc.s,fi cnim alia convcnicntiadocumcntaCauff
JcfuChrifti, ile rcdeundo ad Carccrcs poft cafdcm abfolu. haberi non pofl^unt quia ftilicct habcri non poflunt lcpiiimi
tas, quod iortc nullus obfcrvat , ncc illud obfcrvandi ani- Teftcs, dcfcrtur Juramcnium ipfi Dcpofitario in dciedlum
mumhabct Et tamcn hujufmodi praxisnon improbatur, probationum,ut Juranicnfofuoftctur,& dcfiniatur Caufa,ur
& innifiturDccrcto, cdito in Vilitationcde an.i6ij.rc!a- aU Apo/i.ad Hcbr.6.0mnls ceniroverfi^ finls ad cenfirmationem
i 50 10 pcr 5f<i^»ar de Vifit. Carccr.lib.i§. 16. »um.l^.§.Ita con- e/ljuramcnium , & f.mfcn . ibidemver.Applicabltur (ic ha-
ceptacumfeqq. hci : Jdcft Dcpofila,lu, nccedet adjiidiccs , tfpurgabiljeju- lO
Tandem non obftat cxemplum Vifitationis , inquapro- randofe non ejje , velconfcium, vclpariklpem infurto. &
bibctur EpTcopis rcvclationem criminum, abufuum, vcl
Comc/. a Lapid. ibid. ijum. 8 ait : Vofatus venict in Jus ad
Judh
i
Tom. IV. Pars 11.
JuJiccs y &Juramentofurgabitfei probabitquefuamafur-
to innocentiam ,
Hancquoquelegem impofuit Deus in Lib.Numer.cap.^.
SalpicanteenimMaritode AduIterioUxofis, & dcficien-
tibusTeftibusaddeiidumcomprobandum> adduccbat cam
II adSacerdoiem, qui duplici Juramento utebarur . Primd,
ftatuebat iilamcoram Domino difcoopertocapite, & ad-
jurabat, hoceft jurarecogebat, nihilnocuifle Viro, exhis,
quae fibi obiiciebantur . Si negabat > & Vir non acquiefcebat ,
fubdebat maiedidiones , & Juramenta cxecratoria , quae
Mulier tenebatur ratificare perduplex Amen, dicenteSa-
li croTextu: Et refpondit Mulier Ame», jimen. Sic expo-
nunt Sacram hunc Textum, Magifi.Sac. Hifi.num.cap.6.
Jofepb i.de Antiquit.cap.\o.Suar de Relig.tom.i.lib. j .cap. 1 3.
Lorin fuper di^o cap.^j.num.ig. ibique Toftat. fubdens , tene-
baturhoc refpondere Mulier ak iftas malediSiones , Jicut qul
juratdeveritate dicenda. Etlicet hscfecundaexpericntia
13 illicitafit, utpote involvensDei tentationem, fcilicct Ju-
ramentum deprecatorium cum potioneaqus malediitae , at-
tamenprima bendcontinuaripotuit, cilimpraceptajudicia-
lia, quamvisfint mortua , poft AventumChrilti non func
mortifera, ficurcfremonialia, utTr.ormD.Thom.i.z.quifi
14 io^.ar.i.corp. idemque ftatutum legitur Dcuteronom. cap,i\ •
ubi Deus jubet quod commiffa in agrocaede , & ignoto ma-
nente Authore, casfaVitula, majores omnes vicinaeCivi-
tacisconveniant, &manuslavantesfupereamjurent fe cri-
minisimmunes, & Authorisignaros. Qux juramenta licet
potiuspurgativa videantur , quamaderuendam delifticon-
fefiionemordinata, &quibusomnin6deferendumerac,nec
jj^ultracontrafufpeitosprocedendum; Tamen exind^ major
infurgere poterat perjurii timor , ob majorem facilitatem
unicomcdio Juramenti pcenam vitandi, & abfolutionem ,
acinnocentiasopinionemcaptandi , quotimorenonattento
fuit in praefatis Sacris Textibusdeferri juflTum .
Nec deell in Sacris Literis magis prascifum exemplum
Juramenti, delatiprodetcgendofcelere, gravifiima pcena
pleftendo, quodIegimuscIarerelatumf<j^. j.Jofueverf 19.
16 & feqq. ubi narratur , quod pro detcgendo crimine inobe-
dientiae, commiffo per Achan , fubripiendo, & occultan
do praedam vetitam , fuit a Jofue cum Juramento interroga-
tus ibi : Et ait Jofue ad Acban : Fili mi , da gtoriam Domi-
noDeoIfrael y &confitere y atqueindica mibi, quidfeceris,
17 neabfcondas; Refponditque Acbanjofue , & dixit f / , vere
ego peccaviDomino Deo Ifrael , & /ic feci ^ vidt enim inter
fpolia palliumcoccineum valdebonum,& zco-Jiclos argenteosj
regulamque auream ^o.ficlorum, & concupifcens abjiuli, &
abfcondi in terra contra medium Tabernaculi mei, argen-
tumquefojfa humo operui ; Mifit ergojofue miniflros, qui cur-
rentes ad Tabernaculum illius repererunt cun&a in eodem loco,
& argentumfttnul , auferentefque deTentorio , tulerunteaad
Jofue, &adomnesfiliosIfrael, projeceruntque ante Domi-
num, Tollens ilaque Jofue Achan.^lium Zarte , argentum-
que, Cfpallium, & aureamregulam , filios quoque , & filias
eius , Boves, &Afinos, ifOves, ipfumTabernaculum, <b
cunHamfupelle&ilem, 6fomnisIfraelcumeoduxerunt eosad
VallemAchor, ubi dixitj ofue , quiaturbafli nos ,exturbet te
Dominus in die bac,lapidavitque eum omnis Ifrael , <3 cunHa,
qux iltius erant, igne Confumpta funt , congregaveruntque
fupereummagnumaceruumtapidum, quipermanet ufque in
pr^efentem diem .
Quodque perdifta verba: Da gloriaDominoDeo Ifrael :
delatum fuerit a Jofue Juramentum, tradunt communiter
j? Expofitores, afrcrcntcs hanc e(Te formam apud Hebraeos
ufitatamillud deferendi , &interalios Menoch.in Jofue in
Bibt.max. tom.i. p 617. & optime Cornet. a Lapid. ibidem
.1 9 P^&- ^^- <1'^* verba cxplicans .• Da veritatis , Jive veracita-
tishonoremprima, & atern^ Veritati, idefl JudicioDivi-
noforte hacoflenfo, confitendofcilicetrellum, verumque ejfi
hocDeidetejudicium , tequevereejjefontem, nocentem , &
reum facritegii , ut tam nobis , totique Ifraeti , quam tibi ,
tuiquefatutitetern<e per panitentiam, tf conjejfioiem confu-
las, & profis . Confiteriergoveritatem, qu<eDtum minimS
latet, ac miblDei vices gerenti , tequejurldice interroganti ,
& conftringenti , indic.i, quldfecois, Sicenimft veritatem,
verumque tuum facritegium , quod latet ,maniftftaris , Deum
»o gtorificabis ; IdemqMeiriditGontat.incap.EifiCbriftus num.
il.dejur.juran. ibi ; HacigirurDei invocatio eft ilti vatde
honorifica, &ob banc Caufamin ipfa quoque Sac.Scriptura ,
daregtoriam Deo , efijuramentum praeflare de veritate enun ■
cianda. Jofuecap.-j.Fiti mida gtoriamDomino Dco l(rael,
idefi , juraper Deum .
ExquibusprofeftdSac. ScripturaeTcxtibus patct, impe
Difceptatio I. 103
ratum a Deo pluries fuifle exigi Juramentum ab omnibus
fufpeftisdequolibetcrimine, & quidem graviffimo, quale zi
eitfurtum, adulterium, homicidium, & inobedientia prae-
ceptoDel, &Regis, quamvis ex confelfione maxiroa in-
fiaretReofamaebonorum, &quandoque vitae jaQura , ad
quamavertendam timeri prudenterpoterat, Reum pejera-
tuium, neilliuspericulofeexponeret; Si igitur perjurii ti-
mor iu tali cafu non impedit juramenti delationem fufpefti de
furto, adulcerio, velhomicidio, im6Deus, quieftprima
Charitas,eam prfcipit ad vcritatem detegendam , potuerant
utiquejudices obeundemfinem, &obpublicum bonumfe-
quiconfuetudinem exigendi^ Reis juramentum, & Pr inci-
pes camconfervare, nonobftante praevifa pcrjuriorum fre-
quentia , quje nunquam ipfis imp utanda erunt , dum Jure fuo
uruntur, & licite juramentum exiguntex juftacaufa, fed
Reis pejcrantibuSjhcuti non poterat Deo jubcnti dcferri jura- t%
mentum, perjurium adfcribi , quod in Lege veteri non mi-
nusfrequenSj&obvium exiftimaridebet, cum JudaicusPo-
pulusefletdepravatilfimus ,&duraecervicii , &apudquem
ut ait Chrifoft,fuper Matth. relatus per D.Thom ubi fupra ar. 2 j;
4. tfrfy. immitigabilc malumcratmors, &quipro przfenti
vita omnia faciebat;Vereri ergo non potuerunt Principes Ca-
tholici Deiexemplum in hocimitando, qataJudiciaDomi-
nivera juftificatainfemetipfa ; Pfat.S.ubiS.yiug.VereJufti- 24
ficata incommutabititer .
Ncc propterea redargui unquam poterunt Chriftiani Prin-
cipes, quod fequendo exemplum Jofue permittant fervari
confuetudincmexigendi aReis Juramentum, ille fiquidem
fuic> w montt D HierontnEpifiotaadPautinum, relatus^ 15
Cornel. a Lapid. in Prologo , & argumento fuper ejus Libro,
quitypumDomini nontantum gefiis, fed & nomine pr,efert
Moyfis Succeffor a Deo defignatus , ut Poputumfuum in terram
promijfamduceret, ut habetur in Ecctefiaft cap.i^s.in princ.
Fuitmagnus , & maximus infatutem EteSorum Dei , proin-
deque confiderandus , uc Idea perfefti Principis , optime tam
in bello, qu^m in Pace Rempublicam gubernantis , Pro-
pheta Deo familiaris, Zelaior Legis, Cultufque Divini, :6
ut docet Cornet.a Lapid. in eodem Prologo $ Porroquiscum
feqq-Sc^. Moratiscaufa, ubi cum Tertutliano tib. l.contra
Alarf;ow»»ca/).i6.cenletiIlum fuifle Angelum , atDucera,
quem promiferat Deus Exod.i^. Adeoque illius cxemplum ,
nedijfn undique tutum , fed omnino imitandum exiftimari
debet, ciim fuerit a Deofpecialiter defignatus, ut monct
Cornel. a Lapid.ibidem ^.Quteritur ergoprimo, dicens|; 27
Votnit enim Deus injofuedare exemptar optimi Imperatorii\
Ducis , & Principis , quod proinde meritb omnesChjiiftianl
Principesfibioboculosponere, ac Jugiteriatueri, &imitari.
debeant .
In primitiva paritcr Ecclefia viguiflrc ufum deferendi jura-
mentnm , colligi poteft cx Synodo Ephefina in caufa Neftorii,
in qua praeftitum fuit Juramcntum de dicenda veritatc ab
AcacioMelitinenfi , & Theodoro Ancitano, utpotdAmi- s8
cis Ncftorii , ut monct Saleron in Commen in Euanget.hiftor.
& ABa Apoftot.tom ^.traff..;.6cLupusin Dicr.Concit par.i.
Jot. 850. ita concludens; Et hinc vides ad SanSa Euan-
getiajuramentum.ejfe in Ecclefia vetuftijfunum , quod repctit
par.i.fot.i $01. ibi : Super Sanfia Euangelia jurare eft vetu-
ftiJfimaCbriftianorum confuetudo Et comprobatJ. C«ri//«/ , 19
rcJatuspereundem Lupumpjr 1./0/.840. Iftaque confuetudo
fuitetvam inufu apud ROfBanos, tcftc Ptutarco, rclatopcr
eundem Sateronem ubi fupra $. I» primis igiturfot. 144. ibi :
J uramentum pro tormento bomini liberoeffe Romanietiamdi'
cerenty a fervis veritatem per tormenta extorquendam , a Jo
Civejuramento , aSactrdotefotoverbo- Alias Ditiones cx-
traltaliam indicat Trevifan.in Epiftol.anno 169S. Venetiis
imprejfa ar.^.num.\^.fot.b6.
Sarri quoque Canoncs Juramentum quandoquc defcrri
praecipiunt in Caufis Criminalibus , ut conllat cx cap Bx
literis deJurejurando,\ih\ HonoriusPapa illudexigijubet in
Caufa ulurarum ibi : Ne igiturexhujufmodijurarnfttdefe-
Bu juflitia (eccutlata veritate J fuccumbat : mandamus qua-
tenus Partes adprafiandumbujufmodijuramentumper cen- JI
furam Ecctefiafticam , appetlatione remota , compeltans , ubi
Glcffinverb.Oitultata veritaie monct: H.ec eflcaujaquare
hocjuramentum exigit ,ut fcilicetveritas reieleturtimere iu-
ramenti ; cxquofaneTcxtumanitcftum redditur, juftitiam
expofcerCjUt juramentum dcferatur prodctcgcnda vcritatc; j»
cimautcm cjus rcligiofiffimusCuftosPrinccps cftedcbcar,
imperceptiblleredditur, quod iplum dcccat, multo^uc ma-
gis , quod tcneatur confuetud:ncm defcrcndi iuramentum ab-
rogarcprobonopublico, &juftitiae adminiftrandztaciliori
praxi indudam .
Dcla-
104
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayas.
Dela\,6paritfr Jnramenti approbata \eg\tvr i»cap. Cmn
^iliQi fi/ii de ^ccuf.ubi Innoc. ill. exquifivit , fubqua for-
33 r^a delatum effet Juiamentum k fuis Delegatis Epifcopo
Agathenfi , fopergraviflimiscriminibus diiapidationisEc-
clefisE, fubtraflionis bonorum ex naufragio , & fimoniae,
an fcilicet dcplena, & mcra veritate dicenda, veirojtim,
utadinquifita veraciterrefponderet? Decernendo inprimo
cafu nonefTeadmittendas exculationesab eodem propofitas,
fecusinfecundo, &italicitam Jnramentidelationem prse-
fupponendo, licet quoad diverfos effeilus ejnsforroa exa-
minanda proponeretur.
Similicer purgatioCanonica , de qua legiturtotusTitu-
lusin Decretal.\r\vo\vii Jnramentum ,quoquisfeimmunem
fcelerisfibiobjefti, tefteinDeum vocato, affirmat, &ta-
men, tam in Caufa ufurarum, quam in iliis, pro quibus
purgatio indicitur, fubeft pariterperjurii timor ob infitum
134 a natura fludium vitandi noxia, fcilicet pcenas, quKReis
criminafatentibus imminerent, prxfertim fi crimina gra-
viffimafint, ut funt ea , proquibus purgatio indicitur Ar-
chiepifcopo Bifuntino in cap.fin.eod.tit.fcilicet Simonia, ven'
ditio Juftitice , & incontinentia ; Qiji fan^ perjurii timor
55 etiamcoiligiturex modo purgationis, dumultra Juramen-
tumejus, quifepurgaredebec, iUudquoquedeferturCom-
purgatonbus, quieum abobjedocrimineimmunem jurare
debent, ur inf/j/>. i.foi/. f/;. ubiduodecim ingenui Compur-
gatcresexiguntur , ut monet ibi Glofs. verb.Duodecim , ad-
vertens, quod numerusCompurgatorum eft Judiciarbi:ra-
rius, Sc\nc.Qitoties $.fin. ubi purgationis forma traditur,&
xncap.Cuirt P. Monucella de Accuf. ubi Compurgaiorum ido>
'36 neitas prarfcribitur , ibi : Purgatores illius honefiatis , &
opinionis ejfe volumus , quodverifimilefit , eos nolle amore ,
vel odio , feu obtentu pecunia , pejerare, ut autem idonei
appti reant , necejfe eft , ut ejus , qiiem purgare debent , vitmn,
tf cenverfationein agnofcani ; Idquerepecitum legiturin f<7/>.
Citrn dilccius . Quse prnfefto diligentia tot Compurgatores
adhibendi honeftos , & bonat opinionis,infpe(Sa criminis gra-
vitate , ut obier vat Cio{. ia cap.lnter follicitudines zer.Qunr-
'^•} ti£ dccitnatnanus , ibi : Et babitn refpeeluadcrirninis enor-
inrtatem, indicendaefi purgatio , quandoque cum pluribus ,
quandoque cum paucioribus , fecundum quod vifum fuerit
imponewtiOrdinario, fupeiflua foret , nifi fubeffet perjurii
timorrefpeflu Rei, qui mediojuramento feipfum purgare
compeilitur. Dum igitur, eo nonattenio, purgatio indi-
citur, &quidemperjuramentumexp(icitepraEflitum,&re-
fecatisomnibusamphibologiis , ut ftatuitur in</.f<j;)./;;.jT.^«.
^ «vidensredditur, quod timor perjurii uon impeditReisde-
ferri juramentum.
Urgetur tamen contra; pro utilitate talem con fuetudinem
abrogandi fiatuenda praecipuum , acfer^unicum jacerefun-
damentum, certum afferendojuramentifpretum, cum vix
[58 ullus ejus religione, authoritate prppria crimina fateatur;
Pracfertim fieorum confeflionemmorsfitfecutura fatentis,
quod comprobat diuturna, perpetua, "idiana expe-
rientia , cjufque in tcflem affumitur Terentinus Fantonus
AffefforCriminalis Archicpifcopalis CuriacFloieniinx in
difcurfu fuper hoc cdno , afferens , fcjex viginti millibus
Reis, quospracmanibushabuit, vix unum inveniffe, qui
horriietit jurarcadtucnd.Tm Vitam, honorem , velfubflan-
tiam inCaufisCtimin,-ilibus, quodetiam antea tradiderunt
39 Marfil.in Prax.crimin.^.PcOquam, num.^.z)iCod. Fantono
addiiflus, & Clar. in Prax. §.fin. qutefl^^. nutn. 9. Scacc.de
Judie.lib.i.cap.ii.num.^.Quo jaflofundamcnto confurgit
totamolcs ftntentiae hanc coiiluctudinem abokndam fua-
dentis, quiacxiila nuilum , vel minimumbunum , fed in-
• numcrabilcscffa-iaeDcis, & Animarum ruinacoriuntur.
Rcfponfioaiucm in prf mptucft . Quod icilicet , vel non
omninotutumefl prifatum fundamentum , vcl non abfolu-
tencccffariaillatio, cxdift.sprarmiffis dedudln . Etquate-
40 nus pcriinct ad affumpti vcritatcin , quod fcilicet , cxpe-
ricntiatcflc, ncmordigionc Juramcntipatrata crimina fa-
icatur, licctarduumfitcontra cxpcrientiam agtrc, id fhci-
lenegaripoffeputarcm i Et quoniam cxperientia intcflcin
affumitur, rog.ircm libcnterFantonum, ancx viginti mil-
Jibu.'! Rcisabipfoinrorrosatis, aliqui etiani abfquctormcn-
tisdcliClafani fucrint, &anullidc pl.mo '' &ccrtediffitc-
ri pro fua ir.^cnuitatc noii poflct , plui iinos fpontt' fafftvs fuif-
fc. Quod fi hocnegarct, fjcili ncgotio convinci poffet ex
AflisCrinriinalibu,";, qu^millc fatcntium exempla , tam in
Urbc. quam extra cxhibebunt . Curautcmcum tanta in-
41 juria Juramcnti l.iffum fuiffc cx lot propria dclida etiam
fpontc ratcntibu.^'' quamvis enim, vel confcientiar crimi-
nis, vclintcrrogantiscalliJiafi confeffiotrjbui poflit, non
efttamencuretiam Juramenti reiigioninon fit quandoquc ,
& ut plurimCim adfcribenda , Deo fui Tefliraonii authorita-
tem , qu» major eft hominum teltimonio S.Jo.shu.9- occul-
ta tuente ; Multi quippe reperiuntur, qui in patratorum
fcelerumposnitentiam magisanimae, quam corporis faluti 4»
confulcrecuranc, & tanta eft vis Juramenti , utvelutiqus- -
dam Spiritualis tortura jurantis animum angat ad veritatetn
propalandam , Abb.inc.Pertuasde Prob.Sc vidimusinro»».
2 par.z.difcept.zT, num.2i.Sc defpontaneaconfeffione vi Ju-
Vamenticruta, quamviseam fequipotuiffet, prout fequuta 4$
fuit, acerrima punitio, infigne habemus exemplum fupra
relatum Jofue cap.y.verfi^ & /<"??• Adeoque non videtur
fundata^iffertio, quodex tot Reis, propria delifla fatenti- 44
bus, ncmoidagatreligione Juramenti, & ex ipfaexperien-
tia, quodmultifateantur, neceffeeft, quodcorruatcontra-
riaexperientia, quae conftltuitur pro bafe, &fundamento
inutilitatishujusconfuetudiniSj&perjurii , exilla pernecef-
s^fequuturi.
Harc profeddneceffitasperjurii , h Reisctiam propria de-
lifta fatentibuspatrandi, noncohacret maximacreverentiaE, ^j
Juramento debitae, &quam ipfos Ethnicos propriae vitae,
acfa:uti praetuliffe affirmatur , plura exempla ex Hiftoris
defumpta comprobare poffent .
Quod fiadhucadmittendaeffet propofitio, hancexperien-
tiamafferensproinutilitate Juramenii potiCis praefupponen-
da, quam probanda , non tamenneceffariadici pofTet illa-
tio , quod talis confuetudo Reos cum juramento interrogan-
difitabroganda, &priusquidem interrogarem Fantonum, 4$
an ea fic recens, & nuperdetefta, vel potiusantiqua, &
longoufucomprobata.^ Primum certeaffirmarenonpoterit,
ciim Auchores ipfi , quibus utuniur adeamconfirmaodam,
valde antiqui fint , & illam tanquam notam pr.t-fupponant ,
&praEfertim 3I^ryF//tt/, ciimque illiuspraefuppofitio funde-
lur in ftudio, a natura infitopropriam Vitam tuendi, &
floxia, tamcorpori, quamhonori, ac bonis vitandi ,quod 47
Reiaflequiputant negandodelidla, & ita religionem Jura-
mentodebitamparvipendcndo; Nihilautemantiquiiis, &
magisnotum, qu^m quod cuique k naturainfirum praefup-
ponjtur, namjuxta principium , omnibus Philofophisper-
vium jquodconvenitnaturaefecundumfe, inomniftatu,&
temporeconvenity adeoquefi periculumperjuriinafcitures
amoreconfcrvandi vitam, &noxia vitandi, &hicconvc-
nitnaturaefecundumfe, femperilludextitifle affirmandum
eft. Hoc vero fecundo admiffo , prout negarinon poteft,
quis abfquc maxima tot Piincipum , &pra:fertimEcclcfia-
fticorum, Summorum Pontificum, GeneraliumConcilio-
ruin, &Sacrorum SarflasRomanaeEccIefiasCardinalium 48
Confcfluum, qui nimirum reformationi , & fanaedoflrinae
jllibatacconfervationi fedul6invigilant, &qui hancconfue-
ludinem praeftandi Juramentum tolerarunt , affirmare au-
deat, eam cfle perneceffe abolendam, utpoie Reipublics
inutilem , Deioffenfionem,& Animarumiuinam inducen-
tem ; jamenimeosinfimularcmus, quod propriaeobligatio-
ni defeciffent in re tanti momcnti, quomajusdarinonpo-
teft, ciimabeo pendeatDeigloria , cjufqueNominidebita
reveientia, &faIutistot Animarum, ChrifliSanguinc rc-
dcmptarum, difpendium, atque jaftura; Et dum contra-
riumafferentesfatentur, eampotius verfaricirca debitum, 49
quamcirca convenientiam, cujus termino, uii profitentur
ob reverentiam Principibi.s debitam ,diff muiari non poreft,
tot Principesindifla Scntcntia jampropriodebitodefeciffe,
cumquenotiflima praefupponaturhujus confuetudinis inuti-
Jitas, &periculum, ex illa refuliansoffenfa: Dei , & ani-
marumruinae, velfaliem pracfupponidcbcat cx moxdidis,
incxcufabiliscffei deftflus,tam PrincipumcujufcunqueSta-
tus, qu3mlVliniftrorum,ipfisinfervientium, quifaltemde
hac obligationc illos praemonerc dcbuiffent, quorum cflm
pluresSapicntia pra;diti , & Sandbtate infignes fuerint , ac
intcrSandtosrelati , abhacprofcflonota immunesccnfendi
funt . Quaibla ratioapud rncfufficicnseft, veladoftenden-
daminfuLfif
SO
fiftcntiam pra-miffarum, quibusinnititurcontia
nxlenteniia: fundamentuni , velearum irrclcvantiam , ad
dcducendamex ipfisi!laiionemconvenientix,autneceffiCatis
abolcndi conlueiudincm.
Eadcmqueirrclcvantia clariiisdetcglturcx validiffima ra-
tionc, cuipracfatainnititurconfuctudo, fcilicctquod Piin-
cipcs talc Juramcntum a Rcis exipendo, ncdiim utuntur jurc
fuo, fcdproprixobligationifatisfaciunt,quarpracclptit'vcr- Ji
fatur in adnvniflratione Juftitiac, ac pracli:rtim punitivac,
ncdiJmut ncioff.-nfam ulcifcatur, fcJ utSoMitorumfaluti,
&incolumitaticonfuiant, fcclcftos homincs diftriflcrocr-
ccndo , proqua obligationc nlura poffent Sacri Tcxtus Ora-
cula.
Tom. IV. Pars II. Difceptatio i.
105
cula, &San6loruni Patrumadduciteftimonia, quseutpotc
notifllma, praetereo . Ciim aucem perditorum hominum
protervia , & calliditas , & infitus a niitura pudor , edoccac
51 omniiludiodelidla tegere, &occulte patrare, ut probatio-
nisdifficultas illis impuniiatem ptsbeat , ne propria malitia,
qMasneminiprodelfedebet, cum maximoReipublicf damno
illispra;fiJiumafferrati mvenium proptereaeit , utficut in
Civilibus Caufis pandendac veritatis fubfidiarium cx Jura-
menioauxiliumfuppeditatur , ita in Criminaiibus , in qui-
hus publicauiilltas, iSc Principis obligatiu magis verfatur,
illudfueritfemperufureceprum , quodciim exfebonum fit,
& ad bonum fiiiem adminiltrandi Jullitiam ordinatum , ma-
lumefficinon poteftexinordinata malitia illud fufcipientis,
5j necpericulumperjurii , abipfopatrandi , procrimineoccul-
tando, privarepoteft Pfincipem jurefuo veritatem eruendi
pro puniendis delittis, nec ipfedicitur confentirc perjuro,
quamvispraeviio, cum tamenhxc neceiraria, &infallibi-
lispraevifiononfit prjefupponenda ; Porelt enim etiamcre-
dere, velReosnon fpreturos religionem , Juramento debi-
tam , quamvisde vitaedifcrimine agatur , cum eameiiam
J4 .£thniciquandoqueiilipraetulerint, vel Deumfpecialigra-
tia proprii nominis authoritatem , per juramentum implora-
tam, defenfurum. Aliasenim fin timor abufus Juramenti
exprivataReimalitia prseferendus effet obligationi veriia-
temeruendipro adminiftranda Juftitla, &criminibus ulci-
fcendis, dicendumquoqueeffetPrincipemabftineredeberea.
fupplicio delinquentis , licec jufte imperato, quoties fcir ,
illumimpoenitcntemmoriturum, quia Judicisfententiae fe
fubmittere lecufat, quod certenon eft affirmandum , quia
55 virtusclementi? , ad quam pertinere diceretur talisabftinen-
tia , tunc non elTcC vera virrus, nam clementia eft virtus
moderatiTapoenarumrecundumlegem, ideft fecundum in-
tentionemlegis, utdocet iV T/j.i. 2 /jui€j}i^-].& qua ft.i^S.
Etdato, quodeffettalis, cederedebft Jufticiaedebitamcri-
56 minum pcenam in folatium PartislaefcC, & Reipublicae uti-
Jitaiem indudlam , exigcntis.
Nccfolumpericulum perjurii reddere debet malam con-
fuetudinemdeferendi juramentum, pro bono publico indu-
5y ttam, quianihilprohibetaliquid eflefecundCtm fe bonum ,
liceccedatin malumejus, qui eo uticur non con^enienter,
ficutfumereEuchariftiambonumeft, &tamcnqui indignd
fumit , judicium fibi manducar, &bibic, fic dicendumeft,
quodluramentumex jufta caufapricftitum, fit licitum, &
honeftum , licet cedat in pernicicm illius, qui eo abutitur
pejerando, utdocet D.Thom. i.z.q.B<)Mr.z.i>i corp. At qui
Juramentum, quod exigi'.urperfclicitumeft , &finis, qui
<j5 fperatur bonus , & julta neceffitas intervenit , ut monet
LcffiieJuft.<ifJur.lil;.2.cap.4i.dab.to nuin.^^. Ade6que li-
citeexigitur, quamvisReusabillo abutatur , idemque fua-
59 dentcommuniter DD.prohacconfuetudincfupraaddudli,&
infrapromajoriconfirmationcaffercndi .
Majuscertepeccatumelt jurare, quia in primocafucom-
mittitur idolatriae fpecies ,exhibendo falfo Deo culium , ei-
60 quefummaeveracicatis virtutcm tribuendo, quae vero tan-
tum Deoconvenit, ut habetur Deuccr. 6. Dominum Deum
tuumtimebis , <:! tnillifoli fervies ., ac per nomen illiusjura-
bis: Sc \nPln\m.6i. Laatiabuniuromnes y (jui juran: in e«:
61 & Ifaias 4J. Whi curvabitur omne genu, & juraOit omnis
lingua. IpleqiieDeusinGenefi ziait : Permctipfumjura-
vi dicit Dominus . Et monent Lejfdejuftit.ltb. 2. c.tp.41.
e{ub.\o.num.$i. & Suarczde Relig.tom.i. lib.^ cap.i^ nu.ii.
6z Etadhucquamvis delacojuramcnto Idololairis, & Infide-
libiisprudaiter timeri poceft , ne illoabutantur , jurando per
falfos Deos, quoscolunt uti veros Deos •
Non tamenpropterea vetitum ell illis juramentum dcfer-
re, quod Jacobexegit, &recepit a Labaam proquieie P.>-
65 ficritatisfuaE, & Judas ^ Romanis Gentilibus pro paceP'-
pulifui. Quibusexemphsjuramentum illisdeferri poirctrii-
tiitS.AugiiJt.ad Publicolam cptfl. i $■!,. if D. Bonavent. iit 5.
Sent.difl ^9. <7ttrf-y? j. Lefs. ubi fupra num. 50. Et Suar. parit.
64 ubifupr.i, &meliusf<;;).ij.iaqueomnin()licitumidc6 dici
dcbet, namChrirtianus, rccipiens Juramentum ablnfide-
li, nonhabec rcfpedtum veneratioiiem f.ilfiDei, perqucm
<5 iftejurac, nequt- illam intcndit, fed foiumcxigic, &cupic
confirirjationem , & manitcftationem veritatis , & ma jorcm
fecuritatcmpromiiforuinperjuramentum , quodfi Infidclis
exhibet cum indcbito cultu erga falfumDcum, hocimpu-
taturnialiciffi juraniis, quipoterac & ipfelicit<?praprtarcju.
rando pcr vernm Deum ; S\ igitur Jicitumcft juramcntum
66 ablnfiyclibuseyigcrc, quamvis cum periculo gravioris o(-
fcnfacDei, qualis eft cultus, falfo Deo cxhibitus pcr ju-
rantem , quse potuit h. defcrcote jurainentuin pracvidcii ,
quanid magis licitumerit exi^ere juramentum a Reo, qui
timeri poteft pejeraturus , dum perjurium eft non folum
praetcr, fed contra intentionemexigentis, qui folum qux-
ric manifeftationem veritatis , perjurio diredte oppofitae ,
ut hocargumentoutunturi^tt^r. loco mox ciiaco, iy Sot.de
Jufl.^if Jur lib^i.q.l.art.^.
Poirer quidem aliquaexcogitari diffcrentia inter juramen-
tum, Infideli delatum , licet juraiuroper falfum Deum ,ac
illud,quodexibetur falfum per Deum verum juraturo,quam
JnfinuatD ilfljtty?. & ex e >D.r^ow- lociscitacis, quodfcili- 67
cet inprimoconfiderari poflicaliquod bonum expartefinis,
nempeutilitasex eorefuhans, utpatec exemplis Judae, ac
Jacobi,quijuramentumexegerunt propacePofteritatis, ac
Gentisfuae, quaeratioceflat incxigentejuramencum a per-
juraturo, licet juret pcr Deum verum, itaut non verifice-
lurbonum, propcer quod debeac permitti praevifum perju-
rium; Sedhujufmodiratiodiverfitatisutiqueprocedi: juxta 6?
fenfuin Div.Auguft.& Angelici Doc^or// in juramento, quod
privatus exigic cum certa, vel valdeprobabili praefcientia
perjurii, refpeducujusnuliaconfideraripoieftutilitas, ncc
verificacnrcaufa publici boni, proprerquod exigaiur; Se-
cus vero dicendum eft de juramento , quod Judex detert Reis
authoritacepublica , & fecundiimformam Juris, quia id ta-
citprobono publico, quod expofcit , ucomnibusmediis ve-
ritaseruatur , ne, illa , occultaia , juftitia periclitetur , &
crimina impunita remaneanr , ut optime pro permittenda fn
delaiione juramemi, cogendoReos ctiam perCenfuras ad
illud fufcipicndum, monet Tex. ind.c.ip. Ex litetis ^.Ne
it^itur dejur.juran.\biq\ic Glofs.ve/f.Occultita veritate .
Omnium autem meJiorum aeque convenientillimum , ac
efficacitTimum eft juramentum , quo controverfiam om-
nem apud Hebraeos finem , & confirmationem acccpitTe
monet Apoftolus ad Hebr<eos6.Sc ex facrisTextibus alla-
tis conftac , Judex proinde illo uti debet, quia cum Dei
Judicium fit Dcuteron. i.verftj. Judex in judicando vi- -j^
ci-m Dei h.ibcr , & fedem Dei obtinct, adeoque retle per
Deum , qui cft veritas prima , caeceras veritates e,us no-
jnine debcc perquirere, ut docet yilenf ^. p.xr. quaft.ii. jt
(trtic.G. $.1. Quod fi vis, & efficacia )uramcnti quando-
que cluditur pcr maliciam Rcorum pcjerantium, ut mor-
tem evadant, &pct;i)am, crimini pacrato debitam, effij-
gianc, negarifaltem nonpoceric, quod aliqui eciam igro-
ta quadam religionis vi , ac reverencia Numini dirinitus
infpirata, &horrore perjurii , qui apud -(Ethnicosquoqvc
potifllmt} viguic , & confcientiam tortic , urgeantur ad ve-
rit,Ttemfacendam , exqua , licet rariffima illius manitolla- 71
tione, talis refultat Reipublicae utilitas, ob feveram , &
publicam fcelerum vindiitam . qnaepluresab iis patranJis
coercer, ut profedto Princeps hoc bonum publicum praepo-
rere debeac particulari ruina; illorum , qui ex propria malida
pcjerare non ciment .
Praecerea licecrariirimi fint , qui horrote per|urii poftcri-
men patratum veritacem fateri cogantur , multi lamenab yj
cis patrandis arceri poflunt , fi bene nofcunt , vel pfnam
k fubditurosfi ca fateantur, velperjurii graviorem ultio-
nem a Dco inferendam ipfis imminere, Ci pro pcena vl-
landa pejerare non definant, quo timore carcreiu, fi con-
luetudo juramentum Rcisdeferendi perPrincipem abroga-
retur, & pcrditi homines magis proni redderencur ad de-
linquendum , fublaio perirulo perjurii, & veritaiis eruen-
dae praefidio , a Deo , & Sacris Canonibut invento, qui.t
faciliiis cum Juftitiae, &ReipubIicac pernicie fperare pof-
fent criminum impunitattm . Maxima proinde cft jura-
inenti, ac confuetuJinis illud a Reis exigcnJi utiiiras, ut 74
omnin6 urgeat argumentum, folidedefumptum a pcrmif-
la illius dclationc Infidclious , pcr faifum Deum juraru-
ris cum majori vcri Dci fpretu , & prorsus ccrruat tun-
damcntum, cui nititur tota molcs impugna:ionis cjuldem
confuetudinis, fcilicet cjus inutilitas, ob ccrtum pcrjutii
periculum, infcrens innumerab'lcs Dei offcnfas , & ani-
niarum ruinas .
Haccautcm publica ufilitas, ciim rcfpiciar bonumcom-
mune Reipub!ic<e , praefcrri dcbct bono privato Rcoruni,
qui pejcraturi praevidentur, nam ordiCh.iritatis non cxi-
git , ut ad vitanJam proximi ruin.im , qui proprium fta- 75
tum, &honorem neglii^ac , uc traJunc communiter Thco-
Ir>gi apud Sancbczit Pe,ece/>t. Decalogi lib. }. cap. 9. num 1 1.
Et de fado excufatur ob folatn privatam utilir.-»rcm fuc- 76
curendi propriar indigcntiar petens pecuniam abUfurario,
licet ob ufurariam prjvitatem cxinde rcfultet fpiritoalis
i^nerantisruina , quam ctiani pracvidcns adhuc potcft, ut
fuac coniulac ygeftati , mutuas pccunias pctcre , ut docct
Div.
io6
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayac.
T;'iv.Th 2. 2. ^Uiell.yS.art.^. Quia ille., <jui accipit pecuniam
77 mutuam {ub ujurtj , non dat occaJtonemVfurarioufuras acci-
piendi , fed mutuandi , ipfe autem Ufurariusfumit occaftonem
peccandi ex malitia cordis fui , unde fcandalum pafftvum ex
partefua, nonantemaBivumexpartepetentis, necprofter
hujufmodi fcandalum pajfivum debet alius a mutuopetendo de-
fijtere , fi indigeat , tjuia hujufmodi fcandalum non provenlt
ex infirmitate , feu ignorantia , fed ex malitia .
Proutetiam, fi licitumeft h Maleficopctere folutionem
maleficii, quamvis ipfe fuamalitia novo maleficio utatur,
ut probavimus in Infiit.crlm.lib.^. tit.i.num.^$. quod gravius
perjurio peccatu(n cft, utpote tribuens Dfmoni cultum ,
-78 Deodebitum ; Propterea mult6 minusexigerepoteftCha-
ritas, utprivata utilitas vitandiReorumpejerantium rui-
nam impedire valeat ufum , ipfis deferri juramentum in con-
curfupubliciboni , erga quod ea magis fertur, &cuiPrin-
cepsexdebitofuiftatus magisconfuleretenetur, praefertim
dumagiturdeadminiftranda juftitia , cujus ^Deofibicom-
miffa eft cuftodia; Hanc autemperiditari, fublato jura-
meoT.0, propteroccultatam veritatcmmonetTtfAf.i» d.cap.
Ex literisdcjur.juran.juhens propterea deferri juramen-
;79 tum. EtideoCharitatis ordopoftulat, utconfervetur con-
fuetudo , probono publicoinduftaprodefendendatranquil-
litatefta^ uspolitici, quae tendit etiam in bonumfpirituale
Subditor"m , qui terrore )uramenti arcentur h criminibus
pcrpetra"dis, in quo publica falus confiftit . CCimque ju-
ramentum inventum fit, & inlege veteri a Deopluriesprf-
ftari ju(T"umad detegcndam veritatem , quas indifterens eft
ad innocentiam , & ad delitSum , curandum non eftfcan-
dalum, quodexejusabufuoriri poteft , utdocet Div Greg.
?Jo hom.y.fuirr Ezechiell. zffetens-.Utilius nafcipermittitur fcan-
dalum quam, qiiod veritas relinquatur . Hunc autem efte
primanum juramenti finem tradit Vuefembec. in Pandeii.
hb.i^.if'.dejur.juran.tit^.num.i^.\b\ : Videtur autemcon-
fuetudinequadam in ufutu veniffe , Autbore Cajo in l. Lege
tit.de Juy Jur.-Juris furandt Religio in rimedium expedien-
darumlitium, utveritas, qute humano ingenio ertii nonpo-
tefi 1 ad Deum, omnium rerum confium, referatur, eoone
tefie , atquej udice y obfcura explicentur. Poftea Prietor fuo
£diSlo ejufinodi religionem conftrmavit , & faniiam ejfe
voluit .
^. III.
In eadem Canfa .
REfpondendoautem contrariis objedionibus, dlcopri-
m6, quod nonobftatreflexio, defumptaex infito uni-
cuiquei natura Vitaeamore, utgratia extraordinariaopus
1 fitadexcipiendam mortem, cumdedinari poteft , quamvis
nonfinepeccato: Quod comprobaturexemplodeficientium
jn Mariyrio , exinde inferendo facilius perditos homines
fpreturosjuramenti religion.;m, ncfatendocriminamorti fe
fubiiciant, ac propterea juramentum non profuturum, &
inevitabileex illo reddi periculum perjurii, a Principe vi-
tandum .
lllaenimpotiilisretorquetur , quia amorVitae, utpotc i
natura infitus, ufqueadhuc ignotus e(fe nonpotuit, & ta-
a men lot Principes , dCim hanc confuetudinem tolerarunt,
&toto fado approbarunt, & praeferiim Summi Pontificcs
in propria temporali Ditione , omiiefqiie Epifcopi in fuis
Dioeccfibus, cosproinde exiftimaffe afifirmandum eft , vel
talem amorem non efte impcditivum femper , & abfolute
majoris boni , qualis eft revercntia , juramcnto debita ,
fcicntes, qui nonojit Animam fuam, non potefl Dei efle
difcipulus, <3c icii-n fthuein aiiiini', Vitae corporali praepo-
ncndam , nectimcndos, quianimam non pofTunt orcidcre,
fed folum corpus ', Vcl quod (i aliquando , & ctiam iVequcn-
3 liCis, perditi hoininestaliobIiu;ationideficiunt , non propte-
readefcrondaeft publica utilirns ,atqucprivata: prsrfercnda,
definendouii ime fuo procnunda veritatc .
Nimis etiam probarct argumentum .■ Cibm cnim Rei ve-
ritatcm fatcri cogantur , ncc Judici legitimcinterroganti il-
lamoccuhare valeant ex magisrecepta leiuentia , de qua in
Inflit cri>n.lib;.tit.i. num. 11. xq»(} Arnor i natura infitus
4 noxia , & praecipuc^mortcm vitnndi , Rcos inducct ad dcfi-
ficndum proprii obligationi pandcndi vcritntcm , .tc ad
fran ciidamrcligioncm, juramento dcbitam; quod it pro-
ptcrca , abroganda eft confuctudo przftandi juramcntum ,
utpoi»} oblipans ad impnnibilia , vcl fummopcrc difficilia ,
rdiftentc inftindhi natura;, abropanda quoque clTct obliga-
tiofatendideliilum, quotics Judcx lc^itiracMnzcrrojjar . uc-
potd nimis afpera ; jugumenimDei fuave, &;onus leve :
Undefi nonobftantenatura;impulfu,& infitoabeodem vitf
amore , coguntur Rei veritatem fateri , quia falus animae
corporisbonis, & ipfi vitaecft praeponenda ; Curnonetiam
eadem obligatiojuramenti religionem immuncm aperjurio
fervare poterit, vel privata pejerantiuin maliiia fufficiens
exiftimandanoneritad abolendam confuetudinem praeftan-
di Juramentum ? Parquipptjcftobligatiofatendi , acjuran-
di , utadvertit LeJf.deJuft&Jurlib.i.cap.n.dubifi.nu t 5. j
MultisMartyribusdeficiebatanimusintormentis, non ta-
mcnexindefequitur, quod tolli debeat pracceptum exteriCls
confitcndi fidem , im^necpoteft, nedebiles illi peccarenc ,
fibi enim imputent, ficxinordinatoappetitucorpus, &vi-
tam caducam, animaE,atqueaEternaEfalutipra;ponuiK.
Secundum objcdtum defumitur cx numero fere infinito
perjuriorum, quaeex hac praxi rcfultant, cCimReide plu-
ribuscumjuramentointerrogentur,& falsorefpondeant; Ac
eodem modo tot fequuntur mendacia , quoties Rei falfum 6
refpondent Judici, legitim^ interroganti , nec propterca tol-
ienda eft obligatio non meniiendi, quod nullomodopoteft,
nec in utroque cafu mendacium Judici interroganti , aut per-
jurium , juramentum pra»benti , vel Principi permittenti
actfcribitur, qnia uterqueutitur Jurcfuo, fuasque obligatio-
ni fatisfacit juftitiam admmiftrando , folumque confenfus
perjurio, & participatio pravitatis ejufdemconfideraripo-
tel^ in privato, iuramentum exigente k fcientcr pejeratu-
ro, nifi juftacaufa interveniat, vel neceffitas exigat, quia
tunc, fi peijurium fequatur , foli malitiae pejerantis, non
etiampetentisadfcribitur, quinec moraliter cenfetur illius 7
caufa, cum utatur Jure fuo, quod tamen extra Judicium
rardlocumhabet in privatis perfonis. Sicut licer ex jufta
caufa petere mutuum abUfurario, qui fub ufuris mutuet,
fuae malitiasadfcribat , de quapetcnsnon participat, cdtri
pofTet licite muiuari. Ac etiam pofTum h Maleficopetere
folutionemntaleficii, quando fcioillam poftefieri fine novo
maleficio, probabilitcrcrederepofTum , licct enim malefi-
cionovoutarnr , fibieft imputandum, non petenti folutlo-
nem, &fimiliterpeti poteft ex ;uftacaufa juramentum ad
illud praeftituro per falfosDeos, ut hoc argumento utitur S
Suarez de Relig.tom.z.lib.i.cap.i^.num.\i.\h\: Et hoc pro-
batur exemplo depetitione mutuiab Ufurario , & defiruBione
ntaleficii a Mago . Denique h<ec maxime videntur convince-
re nuper di&a de petente juramentum abldolatra. Nonenim
tftminus malum , imomajus , jurareper Deosfalfos , quam
pijerareperDeumverum, utinfuperioribusdiflum eft , fed
hoc non obftante abfolute ponitur regii/a , licere peterejuramen-
tumabeo, quemfcimusjuraturumperfalfosDeos, Cur ergo
noneademy fedcontraria reguta in perjurio conflituitur ?
Dicere autcm, quod petens juramentum, & Judex, il-
lud deitrens, fciat, Reumcerte pejcraturum, gratis afTe-
ritur . Namnonqutecumquefifpicioy quce efl tenui.< affenfus, 9
vel dubietas , qua eft formidolofa , fujficit adimerejus peten-
di , alias^ix unquam juramentum petere liceret , fed proba-
bilifftmaconjefiura , qute intelle^umzuncat . ut humanomore
credat . Namhoc, quodforte iili re^e iur.ibit, eftjui a/lquod lo
ina/tero, utpetat, ut in fortioribus tcrminisPrivati , jura-
mcntum petentis monet Sot. de Jtifl. <s Jur. I. 8. quteft.i.
art.4.
Tertium. In idem recurrit; AfTercndo non pofTe illos,
qui perjuriomortemcvaferunt, dolerc depcrjurio, ac pro-
panere non pejeraredeca»tero , quilummum bonum putanc
illomortemevafifTe. Huncautemdolorem , nechabcrcpo-
tcrunt nd mortem d jmnati , cC»m pauci fint , qui adducantur,
ut Divinae voluntati ll-fubiiciant. Si"d hocquoqueargumen- 11
tuin nim s probar , iliblatoquippe juramento, vel Rei mor-
lemcvarerunt mcnticndo Judici , lcgitime intcrroganti, vel
adliuc iliam lubcunr , probatoaliundodclifto , aut fupcrve-
nicnteipforumconfetTioiie, annon. Inprimo cafunecefTa-
riuscltdolordc mcndacio, planc non impoffibilis, licct illo
mortemevaferinr, lex Dci namque , dolorcm impcrans dc
pcrcatis, impotTibilis d.ct nnn potcft , im6 facilior in tali
cifuexiftimari dcbctdolor ,tamdcmendncio, quJimdepcr- i»
jurio, dum mortis, quam evafcrunt pcriculum , illos ad
nidiorcm frugcm reduccre valct,& in viam falutis revocarc.
In fccundo cnfn ajquc rccurrit inftantin , & folutio, quod
Dci lcxnoneft inponibilij.& non impofTibilia pratcipit ,fcd
pcr fc£la , ut monct S. Hlconjm.lib. i .Coment. inc.y Matth,ti :
Sciendum eft crgo Chriflum non impoffibiliapr<ecipere,fedpcr-
fci'lii ; Et fot luppctunt auxilin poft intimatam Rcisad mor-
tcmdamnntisfcntcntinm , ut (^iltcm amorcGchennamcva-
dcndi, fcDivina; voluntatifubiiciant, utplurics audivi ab
ii>, r.uicifdcmin taliflatu, & vifxdifcriminc miniftrant .
Quar-
Tom. IV, Pars II. Difceptatio I.
107
'Quartnrti. De imcotnpatibilitate charitatis erga Deum,
& proximuni cum tolerantia confuctudinis, infereniis in-
iVumerabiles divinas offenfas , & ruinas complurium ani-
14 marum, ablqueulla, vel cum tenuilFima utilitate , ciim ,
vel nullus ex Reis cum juramento interrogatis fateatur, vel
cert^vix unus, autalter caeteris pejerantibiis.Pofiulat pro-
pterea charitas ergcl Deum , ut vitetur Ipretus Nominis
ejufdem , prout charitasergaproximum, ne adducatur in
neceflitatem pejeranJi.
Eadcm fuprk aliata refponfione toili poteft ; Vel non
ade6<ertameffe perjurii necefTitatem , cum plures fatean-
Ij tur, ipfa experientiatefte, ac etiamplures^patrandis de-
liftisarceantur metu juramenti fufcipiendi, fideillis legi-
timeinterrogentur; Veladhuc, ea trantmilTa , non exin-
dd lequi abolendam confuetudinem , alias tolli deberent
omnia pia?ceptaEcclefiaftica ,& Divina, qua: ^ malls ho-
minibus non/ervantur, &praEfertim illud exterius confi-
tendi f;dem, & aliud non mentiendi Judici ,Iegitime in-
16 terroganti. Sciebat Deus Adam peccaturum , & cum il-
lo totumgenus humanum, &tamen poluit prasceptumde
non comedenco pomum vetitum . Prout etiam fciebat ,
Caim negaiurum, fieum de fraterna neceinterrogaret, &
lamenabeoexquifivit , ubi effet Abel, eique refpondenti .
Nutfquidcufioj fratris mei fu») ? Genef. '\,<)- magis praecise
ob|ecit ejus fanguinem damare , quae erat quafi judicialis de-
]ifticonteftario.
Quintum. Defumiturexgravitate perjurii, quod Deus
femper , autcert^ faepifTim^ feverispoenis ulcifcitur, non
modoejusauthores, fedetiamadiutorcs confiliarios, om-
17 nefquedenique confentientes, & ncgligentes , feriendo ,
utpluribusSacrae Paginac Textibus comprobari poteft ex-
clamante ApoftoloadRom- \.verf. tt/r.dignosmorte non fo-
lum , quiea faciunt, fedqui confentiunt facientibus, eof-
queconfentire, quicum impedire polTint,ac debeant , non
impediunr; Exindeque inferendo, expedire Reipublicx ,
18 ut extirpentur perjuria , praEcipueilla,quaEin Judiciiscom-
mittuntur , quia Dei judicium eft Deuteronom. primo
verf 17.
Veiiimargumentum quidem probat, quoddebeat Reus
vitare per}urium , quod propteresk fevere corripitur, quia
juridice,delatum eft juramentum , non etiam quod illud tol-
lendiimfit, Judexenim exigendo , & Princcps impcran-
do,& tolerandoconfdetudinemdcferendi,utitJr jure fuo ,
19 &ex juftacaula idfacit, nec uUo padoconfentii perjurio,
quod folum malitiaepejerantis , & parvi pendentis obiga-
tionem non mentiendi ,ac non pcjeraiidi adlcribi debei,lb
lumque confenfus perjurio polfet aliquo modo confidera-
ri, ficumteneretur illud iinpedire,eiret in hoc ncgligens ,
TantCim autemabeft, ut in hoc fenfu Jodex , vcl princcps
impedire teneantur abftinendo k defcrendo Juramentum ,
;o vel hancconfuetudinemabrogando, ut potiusteneantur il-
ludexigere i roeruenda veritate , & puniendisdeiidisi Imo
ex ipfa malitia perjiuii; & Divina ultione credcre poterit
PrincepsjCs; Judex, Reosnonfore pejeraturos . Sacri e-.-
tem Texnisallaia teftimonia, vel proceduntde pejurloex-
trajudicium, &defaciliiate jurandi, vel refpiciunr perfo-
ai nam peje;antis , ejufquebona in ukionem proprias ma-
litiae ,• ron eiiam legitime juramentum dctercntcs , qui
non dicuntur confentire periurio ; quamvisfciant , Reum
peieraturum , ut ex D.Thoma vidimus fupra , muhoque mi-
nus,fi hocnefciant,quia tunc nec privatusilludexigensdi-
citurconfentireperiurioex fententia D. Auguft.fupraalla-
taiNon lunt igicur Principes, hancconfuctudinem toleran-
tes , tot periurioium Rei ,quiaillis confeniiant , necDivi-
22 nam proptere^ ultionem timeredebent , alias ufque adhuc
Rei fuiftent tot Principes , arque Suromi Pontifices, virtute ,
ac Sanilitate pra»didi , qui eam tolcrarunt .
Scxtum utitureodem medio malitiac , fcilicet periurii ,
quac agravitate, veldiuturnitatx pcenae , contia illud im-
pofita:, abEcclelia dignofcicur ; Eademque propterea rc-
curr 11 lolutio , quod utraque fuos teriat authorcs , non Judi-
33 cem, vel Principemqui nullomodo periurioconientitQu..)d
aucem po^na periutii impofitain can.Siquis pejcr.ivcr:t 11.
24 <7K. j.teneat ctiamconfciosperiurii,quibus indicitur poeni-
tcntia,velidintelligcndumcrt dc pcriurio , ad inftantiam
privati commiftodelato Juramentoafcicnte cum , cui de-
25 ferturpeicraturutn; velnonapplicatur cafui noftro, quia
Princeps, & Judex exigcndo juramentum utuntur iure fuo ,
26 necullo modopcriurioconlentiunr , vel eius conlciifunc ,
<um obligationc vitandi , vcl cum fcientia compl icitatcm,&
naalitiaeparticipationem infercntcquaceirante , dari non
poteltol)ligatiopxnitendi,quiapxnitentiai'upponitculpam.
Vrfaya Difcept, Tom. IV.
Septimum . Dedudum ex autboritatc 5. Ai-gvfl.ferm 2?.
aliasjo. deVerb. A;^oftol.cap. lo.iffecm.i. in Decol. S.Jo: zj
Baptift.cap. i^.i\i\t praevenrivefolutum , diltindione per
S.Thom addudiam , inier Privatum , iure proprio Jura-
mentum exigentem , & Judicem, illud defeientem iurc
publico,&ex debito adminiftrandi Juftitiam, ut vidimus
iupra§. I.
Odlavum . Exeadem authoriiate derivatum, tendit ad
eius confirmationem,& retundendam diliinitionem , quia
fcilicet S. Dod.eam nonadhibear , & nihil exc piantgr , 28
ubi nihil diftinguitur, ut ait S.Bcrf.ar.deConftder Itb.i.c.
8. Et foliamfi qufeffetadhibenda exceptio inter iuramen-
la Judicialia , tamen ea non comptaehcnderctcaufas Cri-
minales , utmonet liat.il. Alexantom.t).Theolog. dogmat. 29
(i^/Vior.i/.M^.^.ita fubdiftinguens inter Cauias Civiles, &
Crimmales,& negans,Reo polTedeferri Juramentun9,0ac-
cufatorin probationedeficiat.
At nimisdura provinciaeft redarguere S.Tbom\\\zvt\ er
profelTo aftcrentem , cuius authotiiatem fequuntur I])D.
fupra citati ,&alii mox referendi . Sienim Duilori diftin- 30
guenti magis creditur , ut monent Juriftae , quia proximus
ellveritati, qui diftinguere novi; cx adduftis;« rf.32. »«<»».
4;. coram Anfald. cur impugnanda ell S. Doifl. Angelici ai-
ftmiSio? Mihicertenunquam indecorum erit cum illo er-
rare . Non autemfemper vetita eti d;fiindtio,& exccptio ,
exilla refuhans , fecl tunc folum , quando fenfusDofto-
ris,aliquid generaliteralferentis, eam non patitur,& ita in-
telligenda elt £>. Bc-r^rtrrf/afferiio^quod nihilexcipitur ubi
nihildiftinguitur . Non itaprofedto locuius fuit i. Augvfii-
«ttj-jimopotiusde Privato iuramentu'mexigente folum in-
tellexit,ut conftatex verbis eiufdem , & ex contextu fer-
monis, potius Privato ,quam Judicraccommodati ; Expli- 5I
candoenim verba il.a A^io&oW S.Jacobi: Antc.omnia nolite
_;ttr<?rf, declamatcontra confuetudinem , & tacilitatem iu-
randi , etiam nemine exigente, & deind^ improbac iura-
menti petitionem , femper tamen privatam , curo allrjta
diftindioneintcr fcientem, & ignarum,& conclud t.-.^(?jfM
ergo confueiudincm quctidianam ., crebram , Jine caufa , nullt
extorqiente ^nullode tuis rcrbis dubita?i c , iurandi avitti-
leaVo-.is. Idque magisclarepraslupponit refponfiopro/o- 3>
cati ad iuramentum praeftandum , quia ChriftiariO iurarc
nonliceat, quas verificarinon po:eft de iuramento , inju.
dicio delato, nam Rcus obedire tenetur Judici interroganti .
Eademque diftindtione utitur D. Bonaventura in :. Se».
tcnt. diftmB. 39. in expofiiione litcrtc dub. 5. Nam propo-
nensquasliionem , anjudex, lciensaliquem iuraiurum efTc 55
fallum, adhuc polTic ex tfficio exigerc iuramentum ? Re-
fpondet : ^uod .,aut c xigens juramentumeft Pcrfona publica ^
aut privata . Sipub'ica .,tenetur exigcrejuxt.rj.ris ordtnrm ,
fivefciat .five ntfciat,ipfumfalfumjurare , quta non imputa-
turfibi . Verbum autem Aug-ftini [fciHcct in ferm zi.de Verb.
Apoft.) intelligitur de perfona privata ., qu^e non cempcUitur
e.\juris ordiiicjuramcntum cxgere •fcdex propria roluntate.
D.A/iton.z.par tit 10 0;/'. 7. cidcm inhaeret diftindioni, & 3^
fatis eft, quod D. Auguftinum ica intellexci ic S. Tbom. eju5 fi-
deliiTimus Interpres .
Subdiftindio vcro, per Natal A/exaftdr.excog\izta ^iri'
terCaufasCiviIes,&Criminale.s,non videtur attendcnda, 35
nam J^.T/^o/M. afferendo, licitca Judice iuramentum exig.i ,
non diftinguit inter Caulasciviles,&criminales , adeoquc
t)ec\kei iiiata/iab /f/tA-.r^rt^ro diftii^guere, prout totalii DD.
ron faciunt , ind:ftindtecum co tranfeunics , & tbrlan cius
aflertio intelligi potcft , quandd Ailor in c.i probatione defi-
cit, quaErequiiiiur ad legitime incerrogandum . Pixdiita-
quefubdiftiniitio inccr Caulas civilcs,& crirainalcs prorsus
repugnacauchoritati,atqueraiioni.
Prima fiquidemdelumicur ex Textu Apofto!i ,id Hcl-rxos
6. verf. 1 6. Omnis controzerfitefinis adco'iprm.rtioncm eftjura -
mentum % Quo nihilclarius , & urgen:ii:$: Nullam pian^ »^
controverfiam excipit Apoftolus, dum omncm iuramento
terminandamdocer , qui enira dicic omrcm , nullam ex-
cluilir,ex rcceptlllima fenientia^tam apud Thco!oyos,quim
apiui Juriftas. dequa latcfi./i/'(»/.<^A;i»w. i^S. & aum utitur
verbo^y^jqiioJ ft.Ttallertive, ijcvciitaicm iiiX\ lupponit ,
certoftatuic indefinitam iumnenii przliationcm pro dir-
menda qu3Cumqueconirovcrfi.-.,& gencraliscr quoqee id af-
{crhCornc/..) Lapide fupcr d ^o Tcxtu , ibi : Dccct c/icn:' .-
pio bominum.apud quosomnij .ex , if otnnc dubtu»; tiTm:na- ^
tur y i:^firm.iturjurjmcntOy Dcumjuam promjonim z-cluif-
fc firmarcjur.imcnto. Noiciur vetbum , docc: , quii piuri-
mCim confert- v^umimo in vetcri legc , ncdiim petmit-
lum , fcd dcroandatu^ hiHre iuramcntum in Caufis cri-
H minalibus
io8
Difceptat. Ecclefiaft. Domihici Urfayas.
minalibus fuadet fupra relatum prsBceptum , traditum ?«
Eicodocap.zi. num.8. in Deuter.cap.ii. &aiiisSacris Te-
38 xtjbuslupraallatis, quod e^iam praBfupponunt SacriCano-
T\tsin cap.Ex literis dejur jiirttn. & tot.tit.de Purgat. Ca-
non. <3 cap. Cum dilcBi de Accufat.
Secunda, & quidem validiirmia fuppetic ex majori ne-
cedhate praeHandi juramentum inCaulis criminalibus pro
eruenda veritare , (icutenim, iegitimis concurrentibusin-
diciistortutainferturcorpori, ficefl animae inferenda per
39 jurainentuni , quod eft fpecies , torturae fpiritualis , ut
praeter ylbbatem fupra relatum monec Leff. de Jufi.&Jur.
lib. 2. cap. 1 1 dubit. J. num. 15. ibi .• ^Quiajuramoitumejifpi-
40 r tualis quiedam tortura, cumiion pejjimam mcntem r,on mi-
nusurgeatadveritatemdicendam, quumtoitura . ht ex P/u-
tarcoin lib. Problem. Roman. tradn Barradas in Commentar.
quatuor Evangelifl. tom. i.lib. 7. cap. 20. §. J^uintaquia . Id-
quenepropriamalitia, qua perditi homines delifta tegere
^I Uudent, iilis impunitatcm pra?beac in perniciem Rcipubli-
cae, cujus bono magis conluk-re debet Judex ,ac Princeps,
quam prii/aiae fceleitoruin confcientia;, nc- pt-rjurio (e ob-
firingant , quod proprige maliiia; imputartr debent, non Judi-
ci,deferentijuranientumfeu Principijillud dcfcrri appro-
banri ,qui jureproprip utuntur jufiiriam miuiftrando .
Majorque cxeoeciam viget ratio i|lud exigendi in Cau-
fis criminalibus, quod ultra difficultaten) probationis, eam
requirunt planiorem , & ut plurimum cxoreRei profluen-
41 cem perconfefTionem deliiti , ut illiusordlnaria poena in-
fligi pofTic, vixcnim unquam darj poteflcafus, qugd ple-
x\i convidtusdicivaleat, vel ob defedum Teftium infuffi-
cienti numero , vel ob eoram qualitatem , cum ad cnnvin-
cendum omninoidonei requirantur. Publica propterea uti-
^l htasexpofcit, ut non pra:cludatur in Judiciiscriminalibus
via vericatemaflTequendi ,qua; inCivilibuspermifTaeft,
Nonum, defumprum ex authoricate V.Joannis de Avi-
la Epft. II. declamantis contra per)uria , & facilitatem
pe)erandi etiam in Judiciis civilibus, & quoties agiturde
^^ re viliiTimi pretii, nimis probat, fcilicet tollendum quo-
que juramentumeiiaminCaufis civilibus , quod contrarii
Authoresnonafferunt, & Juratatp civilia, qu.imcanoni-
caillud permittcntiahuicaffumptorepuiinant. Digna pro-
tead jelt tanti Viri pietat? declamatio 'in eadem Epifiola
(ly contenta^qnaePcjerantes cerrere ceberet , eofque facilius
difpDneread fatendum , fed non exindeinfertur,qu6d abo-
lenda fit juramentumdeferendiconfuetudojquia perditi ho-
mineseoabutuntur; Idenim propriaemalitiE, non Judici
defcrenti , nec Principi petmitcenti adfcribitur , & dum ipfe
agitdegravitatepcrjurii, quod in civilibus cx nimia facili-
latedeterendi juramentumcontingerefolet , non propterea
conlueipdinem damnat, vel abolcndam fuadcc iliuddcferen-
di , dequa non efi queliio .
Decimumineoverfatiir, quod iicct multi Therlogi do-
ceant, dcbere Judiccm fequi confuetudinem ,Rcis jurajiien-
lumdcferendi , nemoautem negec confuho Pfincipem fa-
dturum, fi cam abroget , poHquam inutilis cvafit ad cli-
46 ciendamilReis veritatem criminum, & pra;fertim capita-
iium, nullufciue eani titpote laudabilem commendct . At
dum Theologi docent Judicem illam fcqui debeie , iam, vel
bonam, vel lalicm non improbam agnofcunt, tk. praefup-
ponunt; Non polfent cnim cogcre Judicem ad fequendam
confuctudinem, quas mala fit , imo ncc excufare , cOim
47 malumfit (emper vi:andum, &cxindc (equitur , eos ncc
etianiexilhm3reconluIt<W"aCturumPrincipem,fieamabro-
get jSicnimbonaci», confulcnda non eit cjus abrogatio ,
im6etfi cancum in (c mala non m , cum abrogatioconfuetu-
ciinis, & praElcnim antiquidimae ,& fcrc uninerfalis non fit
facilcf inducenda, nlfi pcrniciofa evaferit, & malitiam invoj-
Vat , quae publ ico bono adverfctur .
Mirumproptercanoneli, qu6dnullusThenlogus,Judi-
cemconlulcnsadfcquendamconfuctuclinom, vcl (altcmcx-
^S cuiansnonneget , conlulio fac^lurum Principem , (i cam
abrogct , quia vcl conuarium pracUipponit , dum (latuit
obligationemillamlcqucndi; Vcl id praeicrmilit affcrcre,
quianon cogitavit , movendam cfFe fuper hocquxliioncm ,
qu^d certdnonomififfct , (i agnoviffct cxpcdirc illiusabo-
Iiiioncm; mulioqud minus, (i eam ncccifu lam cxiMimaf-
kt,uipoicinfercnfem mnumcrabiles Di vin^ Majcllatiol-
fenfat, <5C quamplurium animarum ruinam . Qiiod plane
aflctcie, cll rcdarguere totTheologos, qutjd in tanta cla-
49 ritate, quam cxpcrientia confliiuit , caecuticrint ,■ Imo
ipfam Ecclcham, qqod haacnusfuerit negligens in (alutc
l()t animarum , iV Dei Gloria tucnda , quo nihil animolius,
«Rt»manj:Curi«exi(Umationiinjurioliu$. (iuxfani noia
vitari non poteft , exquoconfuetudoinptilis eVaferif adeli-
ciendamexore Rei vericatem ; Recurrit enim ineluftabi.
lisinllantia, numiuppofita inutilitas (it ipfi confuetudini 50
coaeva, vel potiusrecens,utea modo fic abroganda ex fu- -
pervcnra inutilitate abfque «edarguiione EcclefiaE, qusil-
lam tolJeravit; Hoc profedlo aderere pugnat cum allatis
authoritatibus , illam antiquilTimam praefupponentibus ,
&cumrationedefumptaexinfito^naturafludio noxia, &
pra?cipuc moriem vitandi , qu64 porr6 , nec no vum pft, , nec
modpdctedlum .
Undecimum,deduiSumej{rationibus, & caucelis , pct
Theologos excogicatis ad excufanda , vel miivuenda perju- -
ria planeinutilibus, vel quiapartim falfx fint , vel quia 51
Reus meiu morcis , & defiderio illius vicandae occupatus, il-
las perpendere non valest, non fatisprobat, confultius effe
iuram.entum tollere . Meum profeiLlo non efl de veritaie
racionum , veide ulu acquivocaerefponfionisdilfererc, aut
quasltionem aliumere, an turbato propter meium mortis ,
ejulque vitandae deiiderium intelleitu Rei , pt dilcernete
nf queat cotalem malitiam perjurii,vel qyomodo poflic illam
vitari,fcu minui, plcna illius pravitas iiicunatur ab eo . Id
certeabfque audacias noca irjihi afferi polie vidctut , uon
ide6 collendum juramentum , quia periculum fubficquod 52
Reusilloabutauir , 6c patiim tuts fint , tam in iheorica ,
quam in praxi rationes,cjus malitiam cxcufantes , aut mi-
nuentes .haecquippeioia refidet in Reo,abfqueulla partici-
patione Judicis, iuramenium deferenris, vehPrincipis illud
permittentis : & aeque hoc periculum fubeft firmo manente
prsEcepto, non mcntiendi Judici,legicimeinterroganti,quod
tollinondebet.
Duodecimum, derivatuma paritate inter tortiiram cor-
pori noninferendam , quociesfubeft periculum moitis , &
juramentum non exigendum propter pericplum perjurii cer-
cepra?vifi , quod animam necac , facillime Iblvicur . Judcx 55
enim , qui Reum animodeiicientem lorquere profcqucretur,
vel debilem , aut impeditum , illum exponendo periculo
n)Drtis,effetcaufaejufdcm , & darec opcram rei illiciia: ,
icilicetcrudelitati , ^ qua icmper abilineredebet , ficuii ca-
yeretenetur ^ fallacibus, Ik capiiofis interrogationibus >
ciim fit Dei minifier ,cu)useft judicium. At Judex detercn-
dojuramentum ,iicetfciret Reum pe)eraturum , quod ta-
menafieri non poieft, cumcertotcire, cuin experientiado- 54
ceat pluresfateri ,& divmarefit, quod potius exaliiscau-
fis, quam ex religione juramenti fatcantur , nuUo modo
cltcauia pcrjurii ,quod uniccaJlcribitur malitiaE pejerantis,
nec dat operapirci iilicitae , imo uiitur jure luo, (uzque
obligationi faiisfacit, adcoque paritas undique claudicat.
Ex his fatis foluta videniur argumenta pro contraria
fenientia addufta , ex quibus contrariae opinionis Auiho-
resafferunt Juri Divino,ac naturali, quibusTheoIogi mo-
venturad dirimendas controverfias, confenianeum eiie,ut J5
Principescumdebira rcverentia moniti, abrogeni juramenti
i Rcis cxigcndi confuetudincm , quam illatiopcm fine ref-
ponfione tranfmittendam non exiftimo ;Ciim jus Divinum
& naturale immutabile fii,cS; ncdiim ipli conluccudinicoae-
vum, fed longeillam pracccdens, jamdiu ipfa fuidct abo-
lenda ,im6necpermittcnda illius introducLtio, fi ab uiriulq;
didtaminedifTona cffet^nec tanditi Theologi difluliffcnt hoc
conlilium praebere, nec Ecclcfia ncglexilfet (aluti animaruin
cx didta conlueiudine periclitantium,<?c Dei glorif [icr i(>(ain
violatas profpiccrcquod (aepcquidem hacLtcnuj in(inuacutn
cft , nunquam tamcn fatis :
f. IV,
In ejdem canfa.
POflquamexprincipiis JurisDivini, acnaturali$,quibus
rhcolngi quaEllioncs dirimunt oHcnlum cll,non e(le abo-
lendamcontueiudinem^dcqua agitur, idcm onininodiccndO t
clt attentisCanonicisfandlionibus,& lcgibusCivilibus.
Non cnimobllat primo, quod nulIusCanon ,nullavcCi- ■
vilis Lcx ;ubeat , ^ Reisexigi juramcntuni ,^ quo imperan- i
do dclliium fuiflc affcritur ob periurii periculum , ut mo-
net Scacc. dejudiclib. i cap. n. num.y). ibi : Q^uarc lcgenon
rcpcritur cauium , quod Rco fit dcfcrcndumjuramintum fecun ■ j
ditm Marc.Anton.Blanc. traBat. dcjudic num. 384. Faci-
liscnimclKolutio; lutticcrc namq; potcli prolcgc iuramcn-
ti dclationcm iubcnic , vel approbante , quod in Sacra
Scriptura , pcr oraculum Divini Spiritus in 1 cxiibus (upra
relatis,hoc iuramcntum tucrit introdutlum , ultra quod
ccrtum cll , non omnia in iurc cauta cxprcfsd repcnri ,
& plura
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio I.
109
& plura Jus non fcriptum fupplcre ; Confuetudo proinde eft
eftalteralex, ejufquevim obtinet, &idedpoft tituluinde
Conftitutionibusfubnedialium de confuetudine , quia jus
4 lcriptum fubfequitur jus non fcriptum , monei Abbas Sicu-
lus ; Et non levem effe confuetudinis , ufufque longaevi
authoritatem , ac plerumquedifcordiam parere novitates,
refcripfit HonoriuslII.Epifc. Parifienfis in cap. Ciim con-
fuetudinis , deConfuetud. & D.AuguJf. adCafulartumEpiJi.
86. relatusinw«.I«A« </»/?. I i-ait ; Inhisrebus ., dequibus
5 nihi! certi (latuitTHvina Scriptura, mos populi ., Dei , Cy?«-
flituta Majorumpro lege tenendafum , &Jicuti prcevaricatores
Divinarum Legum, ita contempiores EcckJiafticarum'confue-
tudinumcoercendifunt y uh\ Gfojf.in verb. Confuetudinum ,
cbfervat, paremeifeauthoritatcm legis, & confuetudinis.
Satis eft autem, ut rctinendafit confuetudo, quod juri
non repugnet, ut monet G/oJf.incap.Jina/i verjic- Rationa-
6 bi/ is deConfuet.qMod ceae denoftro eit afterendum , exfu-
prareJatis Sacrae, Scripturae locis, &Apoftoli textu, do-
centishumanam omnem controverfiam juramentodirimi,
&Confirmari: Et coniitiText.inCan jQ.^^amvis zi. qu. i.
ubifichabetur : Quamvisdi&umjit,nejuremusy nufquam,
j mein Scripturis fanHis legiffememini , ne ab aliquo juratio-
nem recipiamus , qui dcfum ptus eft ex Augujl. ad Publicolam
EpiJi.is^^.Sc mclms noltram fL-ntentiam confovet aliustc-
xtus fupra relatus in cap.Ex Literis;de Jur. jurandabi
fummusPontifex in caufa ufurarum prsecipit detcrri jura-
mentum , ibique Giof in verjic. Occultata veritate ■ Et ob ean-
demcaufameruendi veritatempermifl"umeftjurare inc.Et
JiC/jriJfuseod.tit.
Cilm itaqueantiquiflima,&fere univerfalis vigeatcon-
8 fuetudo exigendi juramenium h Reis, nullufque Canon ,
nullavelexCivilisid vetet,& potiiisSac- Scripturae illi ad-
fiftat authoritas , ea non eft abroganda , quia non fit in jure
cautum illud e.tigi pofle , vel debere .
Qupd fi ideo cautum non efle dicatur , quia per fe malum
(it talejuramentumexigere,exquo perhujufmodi juramen-
9 tum Reusexponatur periculo perjurii, fatiserit refponde-
re, quodfi ita effet, reperiretut in jure exprefle prohibi-
tum, prout vet'numti\incap.C/eficosde Cohabit.C!eric.&
10 w«/. illuddeferre ClericisConcubinariis, i;in!.z.$. ^uo-
rumCde Indi&.viduit. toi/en.toWuut juramentum dcNu-
ptijsnon repctendis; Exomiffa proptcrea prohibiiioneju-
ramentum^ Reis exigendi potiiis argui valet confuetudi-
nem non eff"e abolendam , utpote JuftitiaE.ac Juri confonam,
necfubfiftereillationem, quod ideo non reperiatur in jure
cautum tale juramentum, quia perjurii peticulum inferar.
1 1 Nec tale quid firmat Scacc. ioc. cit. quia loquitur de juramen-
to, pet Reumemilfocirca Votum ingrediendi Religionem,
qiio fe abftrinxifle aflerit ante patratum delidum, affirmans
jlli noneffeabfoluieftandum , quiaRei,ut poenam evade-
reutmillies, & eoampliuspejerarent, & legecautum non
reperiri , quod Reodeferendumfit juramentum. Quinimo
abfolutenegare, quod juramentum fit licitum, eflet error
Iz Pelagianorum ,ut monet S. Auguji Epifl. 89. qu,efl. g. &
Vvaldenfium , atqueAnabatiftaium , quiin Judlcio jurare
omninorenucbani ,quifanefuit perpetuoEcdefiaB ulu da-
mnatus, ut exemplo Pauli, & S.S.Petrum docet Corn. a Lap.
in Matth.c. 5.
Caeierum noneft.abfolute admittenda propofitio , quod
legecautum non fic, Reis deferendum eflc )uramentum ,
Ij cumcontrarium conftet ex fupra relaio Divino pra?cepto
inSacrisPaginis, & Pontificio inCanonicisSanftii^nibus ,
quibusctiamCivilesconfonant , nam in /.Furti ^ Quijuf-
fujf.deHis quinotant.infam prsefupponitur in ufu elfe de-
lationem jurametivi ibi ; Sedetji Jurejurando de/eto , jurave-
14 ritquisynon de/iquijfe ., noneri' notatus , nam quodamodoin-
nocentiamfuamjurejuranapprobavit , ifin iSi duo Patroni
§.ltcmff. de Jur. juran,\h\ : Item Juilanus fcribit , eum ,
quijuraverit furtumfe non ffcijfe , vidcri de toto jurajfe , at-
que, ideonequefurti ,nequ{condiBioneteneri . Etfanecon-
luetudinem in Legem Prstoriam tranfiilfe itidii yvefem-
bec fupra relaius .
Exindeque folvitur , feii retorquetur fecundum argu-
mentum , defumptum ex diClis juribus, vetantibus deferri
15 juramentumClericis Concubinariis , de Concubinis abju-
randis, & Viduisdenon repetendis nuptiis; Si enim ratio
vitandi pcrjurium ,ejufquc periculum aquc id expofceret in
Reisinterrogandis, vetitumquoque in iis fuiiret , fedquia
juftitiaeadminiftrandae debitum , & publici boni ratioexi-
git , ut veritaspateat pro criminibus opiandis, ided nullo
jure vetitum Legibus Reis juramentum defcrri , cujus re-
ligionc , vel i delinquendocoerccrj , vcl ad fatendam vc-
Vrfayie D fccpt Tom. W.
ritaiemfaciliusdifponi pofl'untj& fi quandoque, & etiain
utplurimum,idfaceredciredlant, perjurio feffdando , id
propris malitiaeadfcribtndum cit , non Judici deferenti . En
ergo , quod aliquando noxia eft juramenci delatio , & in jure 16
vetita , arguerc poiius licet , quod ubi vetita non cft , cenferi
debeat permifl"a, ncc propterea prohibeuda .
Tertib. Urget. exeo quodnullusex Authoribus, appro-
bantibus hanc confuetudinem illam laudabilem appellet ,
imdpluresprofitentur eam ipfisdifplicere , &expediensef- 17
fe, ut iPrincipcabrogetur fcii'cet C/tfr. «»Pr<i;if. $.Jin.qu.
45. »ttw. 9. Marant.in Specul- Aur.feuPrax. Advoc par.6.
tit. dejuram. num- 1 1 Joann. Vaier. de Differ. utriufquefor.
</;#". 2. afl"erensobid multos Judices a Juramentoexigendo
abflinere , Gomezvar refoi.tom.^^.cap. \i. num. 5. Lejf. de
Jufl.(ifjur./ib. i.cap.^.dub- 1 n-ii.De/ Ben. de Juramento
dub. 1 7. objeS. 2. ».4. Gaili.pra8.obferv.iib. 1. objerv.^y n. 18
4. ubi puiatlubftineri pofrcconfuetud^ncm juramentum ca-
lumniaEremitientem Barb- incap.Ciericos ,deCohabit.C/er.
&muii(r.n z. Farin.in Prax.q. 160.». 297.
VcrCinifi certandumelfec authoritatibus jam in tuto (o'
ret vidtoria , nec confuetudo ultra periclitaretur , cum
longc pluresfuppetant , eamapprobantes, &licitam,iura-
mentidelationemfuadentes, &cuilibeteam improbanti ,
vel de illadubitandiquam plurimosopponerefacile fit , & 19
idcircopraeter fupra citatosK.56. plurcs magni nominis Do-
dores , inferius recenfere non pigebit , poitquam refponfum
fuerit authoritatibus , in contranum addutlii.
Quod autem nullusaflignari poffit Dodlor , qui hanc con-
fuetudincmlaudabilem appellet ,nonprobat eam elfe abo-
lendam Abrogatioquidem confuctudinis , praelirrtim anti-
quiflimae,& fcreuniverfalis, ucnoftra profett6, efttantum 20
pcrmittenda non videtur , fi illa fic turpis , vel noxia , itaut
potiuxabufus velcorruptelasnomen mereatur, qualem ef-
feoftendcrc conantur oppofitae fententiae Defenfores, ut-
poieinnumerabiles Dei offenfas , & animarum ruinas in-
ferentem . Quod fi itaeflct, utique tot Authores,quorum
pleriqueTheologi funt, & quidem graviflimi , proeanon
ftarent, nec Judicem eam fequi debere affirmarent , vel
faltem eam a Principe abolendaroconfulcrent, proutali-
quiex fupra citatisoppofiium exiftimant ,fcilicct GomeZy 21
Lejf. 6" De/ Ben. Adeoque dum communiter confuetudo
approbatur ,&juramentumReisdeferri licituma Thcolo-
gis, & Juriftis exiftimatur, curandum non eft , quod ali-
quibusea difpliceac. vel aliqui optarent , eam k Principe
abrogari, vel Judicem ^ juramento deferendo abftinere ,
quia receptior, & magis communis fenientia praferenda eft,
& hadenus conluetudo (er vata fuit .
Quinimoargumentumexcontrariisauthoritatibusdefum.
pium potius retorquetur . Si enimadhiic viget hujulmodi
confuetudo, quamvis ipfis difplicuerit , &expediensexi- »1
ftimaverint,ut k Principeabo]eatur,jam exindeinfertur,
eorum fententiam caeteris omnibusnonariiCfle,&Prioci-
pes, quos verifimilenon eft, vel ab ipfis , vcl ab eorum
Miniftris deabolenda confuetudine , monitos non t'uilTe ,
id non approbalfe . Vixenim credibileeft, quod fica di-
cipoflet adeonoxia faluti animaruro , &ReipublicaB inu- 25
tilis, numquam de illa abroganda fuilTet a^um , & tot
Doftores, communi calculo eam fequcndam ftatuentes ,
non excitafle quaeftionem , an faltem expediret illam a
Principe tolli , in quo controvcrfiae cardo hcxiie confti-
tuitur .
Superfluum propterea eft, (ingulas auUoritates contrarlas
expendercquod tamen ,nequidintaclumrelinquatur, bre-
viierfaciemus.
Clar.itaqueioc.cit.Wcet aflerat hancpraxim Reoscum ju-
ramento interrogandifibi non placere, fatetur tamcn ab
ea non recedendum , & refcrt , quendam Moncinum fuif- 24
fc juliu Scnatus publice tortum , quia lcgitime intcrro-
gatus, noluit refpondere, ac jurarc,&deindcrcdui3um ad
Carcerescumjuramento refpondiflc-
MarantaUcci num.j.z(fetzt, qu6d incaufacriminalinon
defertur juramentum fuppletorium , tamen nuw. 14. limi- jj
tat, quoties concurrit plufquam femiplcna probatio , ut
notat ctiam /;;.£. (if».iS. Cf:9.admittit eflc juramcntum
purgationis canonicae prxflandum .
Faier de DiJferent.utriujqueJ'or.\o({w\it contra commu- 16
ncm praxim .
Gomez pr.Tmittit obligationem juramcntum fufcipicndi,
&oe nde intcrt , quodcum liciie , & juftc petatur ^ Rco
tale juramentuin , tenetur in Foio confcienti» dicerc vc- 27
ritatem , licctcx hoc incurrat pocnam mori:s , .iliis pec-
cat mortalitcr, ita J. Tho.i.i qu.6^. art. 1. Ec qu.Mnvis
H s poftca
IIO
Difcept. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac
poftea fubdat , quod confulerec Imperatori , ut publica
lege juramenti praEltationem prohiberet in Caufis crimi-
nalibus ingerentibuspfnam fanguinisnon propterea exin-
deinferri poteft, quod ferenda fic lex abrogadva confue-
tudinis femper toieratae , & quam communi calculo DD. ie-
qnendam exiflimant .
Lejf. dejuft. i;jur. loco fupra citato nil ulcra dicit , quam
quodexpedireitolli per Principem juramentum calumnia?,
28 quatenusinvolvitobligationem dicendj veritatem fatendo
delirtum , pro quo iit imponenda p?na fanguinis per te-
xtuni in cap.Ckricos deCohabit.Cler.&Mulkr. quemnon
applicariinfraoftendam . Gaeteriim iplefrt/». 41. dubit. 10.
quaerens , anfasfitdeferrejuramentum ei, quemputaspe-
jeraturum Pafferic^id licicumeffeex juftacautaquaiis veri-
19 ficatur in Judice jqui non debet fequi fcientiam privatam ,
fed prsEceptumjuris, adhibendoea,quibusfoIctelici veritas,
alioquindaret juttamoccafionem lcandali,quod illi magis
cavendum ,quam peccatum privati .
ItaquoqueintelligenduseftDf/£f» ctt»> Gowfzaffirmans
expedire, uc hsEC confuetudo contraria lege tollatur j Ac
femper adhiic viguic confuetudo , t^mSummis Poncifici-
30 bus, quam Ptincipibus illam tolerantibus, quod utiq; fa-
ttum nonefte:,fiexpediens fuiftec illam abrogarc, neclo-
li praetati Authores hanc convcnienciam agnoviftenc,ca(r-
terisomnibuseam dillimulantibtis, cum tamen iplis quo-
que pervia fuerit raiio ,ex quailla moventur , vitandi lcili-
cct occafionem perjurii, ea idcirconon eft propter eorum au-
thoritacemcollenda.
G<?;//agicdealiaquaEftione, anfcilicet poflitper confue-
tudinem colli juramentumdecalumnia ? &aftirmative re-
JT (pondet, propcer facilicacem contemptusejufdem jObrna-
litiam hominum, apud quos hodie neobulum quidemexi-
Itimatur ,quia facti fumus contemptoresDei , & Religio-
nis , ut mouet Bnld. in l Si poft perfeHum nutn i. ff.de Evi-
<?/()«.& prsetercim ii talis conluetudo lic immemorabilis ,
quia tunc aequiparacur relcripco Principis , per quod lale )u-
ramencum toUipoteft, & tamennondefuntgraviftimi Au-
thores,exiftimanrestalem confuetudinem non valere , re-
laci psi Scacc.deJudic.lib.S.capit.i.numer. liH. ubi teftatur
32 decommuni , qui licet»«>M. 151. iffeqq. fentiat pofle per
conluetudinem cale juramencum remicti , non propterea
exindeinferri poteftabrogandam eft^e confuetudinem jura-
mentum Keis deferendi , quae pariter fundata dici potell in
praeceptodivinoHtbraeis tradito in Exod. 22-^. deferendi
Juramentumfufpedo de furto domellico , aliilque relatis
^3 Sacraefcripturselocis, & in textu Apoft. dicentis ; Omnis
controvcrficc ftnem ad tcrminationem cffe }ur amenmm .
Barbof.in rf w/i.C/fr/fo/ potiusretorquetur , ciim folam
rationem vitandi perjuriumnonexiftimetfufficereprofub-
ftinenda prohibitioneindidlo Textuemifta , aic enim num.
34 i- RcjeSiis igitur ibi ,& aliis ad hunc Textum intellellibus ,
vera iilius ratioex eocoliigi potefl , quiajuramcntum eft reme-
dium fubfidiarii.m . is periculofum . & ideb ad i llud non eft
reccurrendum , quando adfunt alia remedia . teque accomo-
d.ita ctd ftnem pr cftcnfum aftcquendum cap. Et fiChriftus prop.
fin.iieJur.juran.Conftatautem infpccie hujus Te.xtus tcqui-
valentiidaii rcmedia magis accommodata , ut Clcrici aCon-
cubinis abftinennt , nempe per fufpenfionis aut depofitionis
fcntentiam , ac proinde per cxcommunicationem ., utipfeTe-
xtus docct : Secus vcro dicendum cft , quando pr^di^a re-
viedia d;quivaUntia non adfunt ,quia nunc tumi tjfe dcbet pe-
ricutum , (if . imor i!le perjurii.,ut proptcr illud dcfcrendum non
fitjuramt:ntu,m a J udice , vcl publica Perfona , quandofucrit
ncccfturiuni , ut rcfolvunt Navarr in Manu.i/. cap- 1 2. nu. 20.
J5 Covar. incap.J^uamvis p.iBum $.6.num 2. infin. & multi
aiii,quositfeff , '. ;-.nii(ur J«.»r d.cap. 14. n. lo. de Reli-
gione.Favci. itaque fiarZio/rtconluetudini dcferendi juramen-
lum pio cruenda vcritaie , quaEaliter, quam cx orc Rei le-
giiiuii: micrrogati , habori non potell . Id enim expofcic pu-
llica uMiicas,i5c Jufticis adminiftrandae obligacio , ne dc-
lidta iii.punita rcmaneanc , & obcain rationcm vetitum cfle
j6 indiClo rextu juramcncum cradit LelJ. dcjuft. 'if jur. lib.
;. cap. 41. dubtt. 10. num. 49. ibi .- f)uia mctuendum , cft
ne periuriumincurrat , &aliaremediajuppeiant.
Fi>r/«.iienu]ue nullatepus hanc < onluctudincm improli.it.
j7 Namlicec d.qu. i6c.ffttw>. igfirtfcrat Authores ,quibusta
dilplicet, inhnctamen alTeric, Adrianum Papain , rnn-
trariumlcntiHe ,ur indicant verba illa. Licct Adnanus Pa-
pa inlocumpcr cuin rdatocontrarium dixcrtt , & dcin»(effi/»«.
297. allerit , qu(^.l contrarium lervatur iii practica , & ri.-liTt
])\). proconluftuilmepiipnantes , & iti conira Jllamaddu-
duci nuii poieft authoricas i''arinjcci .
Quoniamautem toca Juridica impugnatio hujus coofuc-
tudinis nititur allatis Authoritatibus , illam improbantibus ,
ultra peculiares refponfiones , eifdem modo iraditas, ge-
neralem addere confutationem non abs re cenfeo defum- j8
pcamex longe majori earumdem calcuIo,qua5ipfi,favet ,
ut agnofci poflic magiscommunisfencencia folidioribufc^uc
rationibus innixa ; Hanc itaque fedtantur .
Abulen.in c 5. Matth. qu.z^Bper tot.
Alex. de Alef. %.par. qu. ^l. art. 6.
D. Antonin.in Summa ^.p.tit.io.CJ.
Aftefan. iib. itit i 9. art. 3.
Bald.inl.in Omnibus num.S. cap dejur.juran. propt.ca.
/«w. ubi propofitaobjedione , qu6d in Caufis criminalibus 39
licitum fic pejerare , & idec") juramentum fiuftracorium
evadat , fic eam limitat .- Sed re^iiis dici poteft , quod
fitjurandutnde veritatedicenda , ut extra de Acciifac. capit.
Ciim diieSi; Nam incriminali refpondendumefl deverita-
te ,nondecreduiitate, & itaefljurandum, ifita fcrvatcon-
fuetudo .
Barradas in Comment. 4. Evangelifl. tem. 2. lib. 7. cap. 20.
$ Ex Scriptura .
Bajfaus to. z.verf.Juramentum ^9- ».9.
D.Bonavent. in 3. Senten. difl. 39. in expofit. litera
dub. 5,
Jo. Bapt. Corrad. in Refp. cafftum confcientia n.zt.
Caftropal Oper. Morai. to 1. tit. de Natur. & ejfcnt.juran.
in pu. 10, difp i.n.o.
Covarr. in capit. J^uamvis paSlum §. 6. numcr. z. de
Ta&.
Durand. in 5. dift. 39 . «7 5. i» refponf. ad 2.
Fran. Marc. dec. Delphinat.par. j.dcc. 674. ». 1 1.
Maftr. in Theoi. Moral difp. 1 i.quneji. 9. ort. 2. n. 182.
Navar. in Manuai. Confeffarior. tit. de 1 ■ Vracepto^Decal. c.
1 1 . « 20.
Piftach. deVot.tom. z.c.tit. De aiiuminducente adjuratt'
diim ,rcfponf. \i.pcrtot.ifrefponf, i^.ampliansetiam in pri-
vato, petente juramentum, quicredere poceft , eum,cui 4O
defercur , non juraturum falfum , & ide6 requiri ptoba-
bilitatem, vel vehementem fufpicionem perjurii .
Riccard. m ^.Sent.art. 3 q. 3. corp.
Eft. in ^.Scnt.dift. 39.$. ^.infin.
Raynaid. in Syntax.rcr.crim. tom. 2 cap.zo.i; in fuppletiO'
ne x.pertot.
Tolet.lnftr. z.lib. i.c. 21. num. 10.
Turrecremat in can. Quamvis 2Z.q.S.
Et licetaliqui ex pra;facis Authoribus conclufionem li-
mitent, utjudici tuncliceat folum juramentuma pejeracu- 41
ro e.xigere , quando ad Partis inftantiarn detertur , quia
tuncnon videtur Judex exigere, fedPars \n{\3ns ex D.Th.
/oc.fif. eadem tamen, imo tiartior eft ratio in Judice , ex
officio procedente juxta juris ordinem juramentum defe- 4*
Tente,ac ad inltantiam Partis , m move: Sanch.ad Priece-
ptum Decai.iib. 3. cap.^.nton. 3. ubi e.xemplum ponic in Cau-
fiscriminalibus, ibi -.Utcontingit incaufiscriminaiibus ,quan-
dojudex ctiam ex officioproccdit .
iiienimfolusrefpeftus privaciboniexcufat ^ culpa Par-
tem, inftanteReo,deferri jnramentum , & Judicem defe-
rentem, licet cumprasvifioneperjurii , quantomagis excu-
fabitur Judex,dum illud exigit obpublicam utilitatcm , dc- 4$
lidlacorripi expofcentem yScmper quippe publica utilita-
taseft privatf praeferenda , eademque ratiomiliiat in Prin-
cipe juramcntumdefeiri permittente, inhaErcndo fere uni-
verfali, & antiquillimaE confuetudini , quia cum ipfc fit
JuftitiaeCuftos^ejufqueadminiftrandaE praEcipua obligatio
cidcm incumbat , eaque cxpolcat , dcferri juramenium
pro eruenda veriratc , quaE aliis lateret , cum impuni-
tatecriminum in perniciem ReipublicaE , quxillorum pu- 44
nitioncm; exigit ad coercendam ipfam patrandi licen-
tiam,exindepernccefsefequitur, quod Principem non de-
ceat ,con(uctudinem juramentiimdctcrcndi atiolcrc , mul-
toqueminusad id cogi propter obligacioncm extirpandi tot
pcijuriorum radiccm quali.s praffata conluctudo fupponitur ,
quoniam (i ideoabroganda cftet , quia noxia, &,'nutriiiva
pccc.iti , corruptela potiiis, qu.\m confuctudodiccndaetTcr,
nec poffcnr Judiccs illam fcqui . I^um crgo \DV>. commu-
niteratferunt . Judiccs ab ca recedere non poUe manifcfte
prcfupponunt, cam non ctle pernicio(am ,& iniquam , ut-
poiehabcntcmproohicdopublicum bonum , conliftcns in
apericnda veritate ,qu(')d ciim iqui} ad Principcs fpcdct , J
imi^ mapisiplosurgcat^cum (inti Dco proptere.^ lupra c.t-
tcro^collorati , ponijs icncnturhanc confuciudinem con-
(ci vare ,uuam abrosaie .
Toni. IV. Pars II. Difceptatio I.
III
$. V.
Jn eadem Caufu .
EX quibus nuUius fubfiftentiac funt criticationes ad vei fus
ea, quae in primo paragrapho adduximus adproban.
continuationem ufusjuramenci .
Primo enimnon obftat, quodtermini praefentisqusenio-
I nis videaiuur diverii, exquoexaminanda non fitobiigatio
Indicis lequendi confuetudinem, fed convenientia, utper
Principem abrogetur; VetCim ex illius praeluppofitione ,
quodeademconluetudoprobono pubiicoindudtafit, ut ve-
ritas detegatur , & delida impunita non maneant, &eo,
quod per, fe bona fit, & hadtenustoictara (equituream non
cffe k Principcjabrogandam , utfupr^ fuitobllenfum.
Secundo; Inter DD. hanc conluecudinem approbantes
a civitati D. T^om.qu\t:imenietteP^fserino, inRegular Tri-
bun.qutrft. ii.art.i.num.lt. nunquam locutuslutnt de Jura-
mento a Rcis exigendo. At dum 5. Do(7. iniUnfld aflerit,
pofle Juramentum a Judice defcrri, licetlciat, jurantem
cflepejeraturum, nulla didindtione adhibita inter Judicia
civiliai.(3c criminalia, cert^ potuit aiterri proSenientia ,
approbante conluetudinem, JuramentumReisdefercndi ,
prout illum tamquam Antefignanum adducunt DocSores
omnes , eam tuentes; Si enim prjevifio, & prxfcieniia
perjurii ab eodem S. I)o&. prxfuppofita fuificiens, abiilo
exiltimata non fuit, ne Judex, Parte inltante, juramen-
3 tum exigeret , muito minus timor, atque periculum ejuf-
dem aB eodem exiftimata fuiffet impeditivum Juramenti
Reis deferendi.
Tertio. Aliquseex diftisauthoritatibusnon loquunturde
Principe, fed de Judice, & aliquac confuctudinem potius
damnant, nullufque aflerat, eamnoneffe^ Principeabto-
4 gandam, etiamfi evafilTet inutilis, & perniciofa ; Sedjam
tuit praeventiv^ oftenfum , DD. ftatuentes obligationem
Judicis fe conformandi confuetudini , circa quam omnes
conveniunt, implicitepraefupponere, illam non effeperni
ciofam, & h. Principe abrogandam, nec hancqujEftionem
pra°cipueexaminandamairumpfi(re, quiifuperhoccontro-
verfia mota non fuit.
Quarto.Adverlusilliusunivcrfalem ferepraxlm,3(reritur,
5 qudd fruftiaexillapraefidium quaeratur; Quia nomoexKti-
mabit Ibl vi argumentum ex uni verfalitate confuetudinis de-
fumptum , quod quidcm validiflfimum eil, cx quo ea non
negatur. Affirmandum quipprfeft, vel omnia Tribunalia ,
in quibus hicconfuetudo viget, errare , o-TinefquePrinci-
pes cam permittentes propriae obligationi deficcre, quan-
6 doquidem contrarii Authores probare conantur , eampo-
tius ex debito , quam ex con venientia effe abrogandam , vcl
hujus univerfa'lisconfuetudinis vim pro ea confervanda fate-
ri coguntur.
Quinto. Impugnatur ratio, fupratradita , non poflefci-
licetTine periculo gravislcandali abhacconfuetudinerece-
7 di, afferendo, quodplures Leges , &C3nones abfque ullo
lcandalo immutantur, abrogationem bonopublicoexigen-
te, quod Legis condendas , vel inducendae confuetudinis
caufa fuerat , quod comprobare contenditur autlioritaic
Crefpi de Valdaur. obferv- 1 • numer. l~o. & Claudii Cantiun ■
8 culie de cffic. Jud.lib. i.cap.-^.numer.^. & 6. At impugna-
tio prasiupponit mutationSm Hatus, confueiudinem lclli-
cet, ab initio pro bono publicointroduitam , inpublicam
perniciem degeneralse , quod fanc fuppofitum corruit . N.Tm
quateniis mutatiodefumiturexccrtopericulo perjurii , vcl
hasc ceititudo non cft abfolute admittenda , velnonefire-
center induita obfupervenientcm Reorum malitiam, qui
Vitae, ac bonorum confetvationem Religioni Juramenti
praefcrunt , cum tale fiudium h natura inlitum , adcoque
antiquiflimum praelupponatur . Adeoque inutihtas hujus
confuetudinis , vcl ipiius pernicies ob ruinamjtot animarum
lieffet julta cau(a illam abolendi, jamdiil ejus abrogatio-
9 ncm cxegilfet , & proprix obligationi defeciflent Principcs,
eam tolerantes, & SacraTribunalia,ipfam pcrmiticntin .
AflTerendumproptercielt, vel adhuc cum tali periculo
rationem vigere publici boni , pro quo talis confuetudo
jo introdudta fuit, quia Rcligio Juramenti quandoque veri-
tatemextorqueat, & faepc arccat a patrandisdelidis.- Aut
quiamagis perniciofum eflet fublatojuramento Reis opi-
nandum rclinquerc, quod licitum iplis fic Judici legiiimc
interroganti vcritatcm nonaperire, quod ccra-timcndum
cfTet , dum viderent, illum idcferendo Juramcnto, quod
hadlenusdelatum e(t, delidcrc , Principe it;^)ubente ; Vcl
non fubfiftere obligationem confuctudincm abrogandi ad
Urfa^ie Difcept. Tom. IV.
vitandam perniciemex illarefu!tan:cmpe,erantibus,quia
jam illam nonevadexenr ,veritatem celando quoties !egi-
timeinterrogantur, iicet?Juramentum non defertetur, ut II
monti Raynald. in fupplet. i. «.13. 6" 14.
Sexto. iVIaximam authoritatem Supremi Tribunalis San-
fliffimaelnguifitionis, Curiarum Ecclefiafticarum , & Re-
gularium, tffugere conantur fubtili refponfione , ob nc- is
tam illius clementiam, ex quo nemo damnatur ad raor-
tem, nifi Hxrerici obltinate errantes, & errorum tuen-
tes, &proptereafacilius Rei veritatem fateantur , quam-
vis poffe occultare fperent ob maximam interrogan-
tium induRriam quibusplura fuppetunt eruendae veritatis
adjumenta , & ideo in d. Sacro Tribunali facilius reten-
lum ufum deferendi Juramentum, qui per fe malusnon
Cit . Regulares autem , quibus magis perfedta eftperju-
lii gravitas, ab eo facilius fe abltinere , & ideo celTare
periculum , ob quod fitperniciofa confuetudo illud defe-
rendi.
Verumnimisdebile detegitur eflfugium , confiderando,
quod plures aliifunt ca(us, quibus ^Sacr. Tribunal hasreti- IJ
cos ad mortem damnat , & quod infiium a natura ftud:um
vitandinoxia non filtic infola confervatione vitae, fed fer-
turetiamadeffugienda mala,quae homini obveniunc circa
bona , & honorem; Non fatis ergo conlultum periculo
perjurii, quiapauci ad mortem damnentur ; Prout etiam
facilitas_ eruencii veriiatem propter Interrogantium peri-
tiam, &alia, qua; iilis fuppetuntadji.menta , non probat 14
meliori jure retentam in dido Sacr. Tribunali praxim dtit-
rendi juramentum ,cumenim illud fit inventum iniupple-
nientum probationls , potius ab eo abiiinendum fuilfet ,
quia veritasfacilius poflet aliundc abtineri .• Hfc quoque
admittitur aliismediis^ Reis extorqueri , qu^m religione IJ
ne Juramenti, quod propterea licitum quoque eric inaliis
Tribunalibus; Etmagis urgere videtur hujusSupremi Tri-
bunalisPraxisRcosad jurandumcogentis , etism per tor-
turam , quamvis legicima non praecedant indicia pro ilLa
inferenda, ut monetCarf». de S.Ojfc.p.l-de Indit. <iTtortur,
§. 18. nu7n. II9. eoquerelato D.Raynald. obfervat. Crimin.
par .l.cap.i:^.§.\i.num. 1:^6 wr/'. z. Quo verdad Regulares 16
magis juitam luadere non valet praxim Juramentum exl-
gendi , quia melius norunt pcrjurii gravitatcm , Hac
quippe omnibusnota (upponitur ex ipia fua malitia , nec
meliusfencicndumelt de Regularibus , enormia Crimina 17
patrantibus , quo fcilicet ea fateri velint ob rcligionem
Juramenti, quam fceleltisquibufcumque , quinimo, cum
corruptioopcimi laepc,im6femper, peiiimafit, nilraelius
abillisfperandum .
Qupniam vero ne Supremi Sanitidlmx Inquifitionis Tri
bunalis, omniumque CuriarumiEccIefiaiticarum praxim
carpere videanturconrrarieopinionis Sedtatores fateri co- iS
guntur ,u(umdcterendi Juramentu.m perfemalum non e(fe
&quia tunc cum indudtus fuit , vifus e(l utilis , ex hoc
iplo taniumdignoici poierit, an nomen demonllrationis
mereatur concraaffertam coniuetudinem ,exqua , vel nul-
lum , vel minimum bonum ,led innumerabilesoffenla Dei
&animarum ruinae oriuntur, elfeabolendam . Talera ef- 19
fe confuetudinem cxigcndi k Reis Juramenti de veritate di-
cenda circa Crimina , de quibus accufati lunt , ergo hanc cf-
fe abolendam .
Si enim talis ufus per fe malus non €(!,& idco per Sacrum
Tribunal , & omnesEcclefiafticasCurias, licitc reientus ,
fecundautique piopolitiotalfa per necefjVdici debet , mui-
toque ttiagis, libonusfit, lolaque malitia le tenet cx parte 23
Pejerantis, uttupra prob.itum fuit , &al;aprobationenon .
indiget, quam ea , quas deiumitur ex eodcm univcrlaii
ui\\; CClm credibile non lit omnia Tiibunalia , in qui-
busilla condanter viguit ; & Principes omnes, & prscci-
pueSummos Pontitices , & Sacros Cardmalium Conlcf-
ius, hancevideniiam , qu£pro demonilratione itaiuenJa
requiritur,nonagnovilTe, ac propriaeobligationi , conlue-
tudinemadeoperniciofamnonabrogando, hadtcnus, dcfc-
cillc , advcTutC.tftropj/.d.dtfp.i pu.i-n.i.
Supereft reipondercexenrplis aliquorum Principatuum ,
in quibusabrogata tuit hujuimodi confuctudo, priils lcili-
cet in 13ucatu Mantu.r, in quo tcilc Ciriaco comrtv. i~i.
M. flj.fublaiaomnia Juramcnta iucrunt , lubtogando illo- it
rum loco vcrbum///.Yr(: , acctiamin Ducatu Sabaudiar^ut
iciert SoLi in Conjiit. S.ib.iud tit. dcjuram.fol. j>j^. rclaius
pcr F.7«roTO7M indilcurlu lupcr hac matcria cdito n. yi.v
75. ubiw«FW.74- reccnletprovifionem circa hoc captam ,
& dcmum per Hetrurix- Magnum Ducc;u in to:.> lua
Diiionc , uc cx Edido cmanato dc anno i6-c) & pcr
H ; cun
112
Difceptat. Ecclefiafl. Dcminici Uifayx,
eondem Fanteuum regiftrato in fine praefati Difcurfus .
Quibusfacili negocio refpondetur , quamvis enim com-
fnendandafitpietaspraEftantifTimorum Principumquoidem
indulgendo, cenfuerunt, inSratibusJuramentum Reisde-
21 ferendiufum abrogare,non tamenexinde fequitur, quod
RomanaCuria,quaeomniumhaftenusMagiftrafuitexifti-
mata , debeat illorum exemplo fe fubmittere , quod dum
fequi ufqueadhuc omifir , nec talisinnovatio placuit Ven.
2J ServoDei InnocentioXI. quo Ecclefiam regente , idcon-
tigit in Ditione Florentina , quse illi non potuit ignota
24 ede jCamqueomni ftudiopromovit PatcrSegneruseSocie-
tate Jefu, quem,credibiIe,eft,omnem moviffe lapidem,
ut in RomanaquoqueCuria eadem provifiofumeretur, non
eft mod6propterauthoritatem,adi(SisexempIisdefumptam
iconftanti ,&aniiquiftimaejufdea) praxi recedendum .
Magifqueurgere debeot exempla toc aliorum Principa-
tuum, in quibus vetuftiffimus ufus deferendi Juramenium
2} confervatur, qui fere univerfalis eft, & propterea parti-
culari diilorum Principatuum novos praxi praeferendus ;
Eoquefortius, dum in iiidem,& praelertim in Ditione Flo-
j!6 rentinataiis innovacio recepta non fuit per Curias Eccle-
fiafticas , &praBfertim Nunciaturas ApQftolicae,apud quaj
illibata viget confueii.do deferendi Reis Juramentum ,
adeout in conflidlu oblervantias circa illius praeftationem
majoris utiqueauthoritatisexiftimandafitea, quae viget in
Curiis Ecciefiafticis , cum agamr de materia fpirituali , quae
ad illasfpeflac, nec credibiiefit quod , fi retentio antiquas
confuetudinis eflet aded perniciofa , ut Princeps Laicus
potiiis exdebito , qu^m ex convenientia motus fuerit ad
illam abolendam , voluifTent tot vigilaatiirimi Praefules,
J7 & Miniftri Sedis ApoftolicE illam confervare , nec faltem
PontificiumOracuiumfuper hocexquifiviflent, quaenegli-
gentia, ci^m prsfumenda non fit, ne maxima illis nota
inuratur, & prajlertim vigilantiflimis Praefulibus.qui Ec-
clefiae Florer,tinaE praefuerunt, pietatate , atque dodrina
praEftantiflimis,utique affirmandum eft , talem confuetu-
(udinem nonelfe damnandam , quiaex illa innumerabiles
Pcioftenfx, & ruinae Animarum oriantur , fcd potius e-
sinde cqntraria refultac illatio , ut ex haflenus didtis
fonftat .
^. VI.
In eadem caufa.
REmanent diluenda alia objefta non min^s Theologi-
cis rationibus , qu^m Jurifperitorum , & Sacrorum
1 Canonum Authoritatibus fulcita afterendo primo Juramen-
tum efleattum Virtutisnon tamenfemper bonum ,&fre-
j quenterexercendum, fed tantumfi habeatcomites Verita-
tem, Juftitiam, atque JudiciumexSacroTextuJffrfrw. 4.
quibusdeficientibus, Jurumentum illico malum evadit ,ex-
indeque infertur , quodcum Legislatores prxviderent, ci-
t6abtuturum tertium requiiitum Judicii prudentiae fcilicet ,
obprobabilemabufumSacramenti, .quamvis dc innumeris
Juramentorum judicialium fpcciebus leges condiderint, nul-
lam tamenpraEccptivam jvelapprobativam Juramenti ju-
ramenti veritatis diccndae tulerunt .
Fatenturcontrariae opinionis Seiiatores ufque ab initio
3 nafcentis Ecclefiae invaluifl^c ufum illud dcferendi , quia
nonadhuc frigefcentepietateFidelium utilecrat , cumquc
pafliminlegem tranfivifle, & de illo adum efte in Bulla
Intercunlias in 13. intcrrogatorio edita in Confillo Con-
^ ftantienfi per Martinum V. contra Errores Viclefti , qui da-
mnabat Juramenta, adcorroborandoscontradlus , & com-
mcrciacivilia ufitatum,fed abipfahujusconfuetudinisan
liquitate, ejwfque perfcverantiafatis elucet ipfius authori-
tas , vim legis obtinens , qua etiam cautum dici pofle hujuf-
modi Juramenti praeftationem, tim ex Sacris Paginis,quirn
cx Pontificiis, & Civilibus Sandionibus oftenlum fuit .
Adeoquecorruit illatiocirca defedum requifiti Judicii ,fi-
veprudcntiae, ob illius inutilitatcm , quiahxcnon niiiius
confidcraridcbet in ipfoconfuetudinisinitio, qu;\minejus
progreflu , & contmuatione , nam infitum i natura ftu-
5 diummortcm, & noxia vitandifemper , & in omni fta-
tu probabilem rcddere poterat Sacramenii abufum nccr.in-
diiitotcrata tuifl^ctccnfuetudo Juramcniumdetercndi, fi cx
^iujusrcquiliti dcfcdu malum cvafiflct , hiccnim, vclnun-
quameft vcrificabilis,vel fempcr ,&abinitio.
Fatcnturquoquc Impugnatorcs, rationcs fuadcnicscon-
t vcnicntiam abrogationisconfuctudinrs non cxccdcrc fincs
probabilitatis , & idc6 Judiccm cam fcqui tcncri, & quod cjus
malitia non fit intrinfeca , & originaria 7 ex quo ab initio
bonafuit, fed accidentalis, &exirin(eca, ob diminutam
Fidelium pietatem . At eadcm recurit refponfio , quod , vel
fuppofita malitiaeftipficonfuetudini coeva , quatenus de- n
fumitur ex periculo perjurii, & faltem aded antiqua , ut
jamditi fuifliit abroganda. Imonec e<iam permittenda il-
ilus introdudio, vel aequc tollenda efl^et obligatio fatendi
veritatem, quam communiter DD- & Theologiadmitiunt
obpericulum mendacii.Sufficit ergoutilitas,quacrefultat, g
exquoplures fateantur vi Juramenti fpirituali, vel uticor-
tura veritatem extorquente, vel nondeficit Judiciircqui-
fitum, exquomalitiahominum finisconfecutionemeludat,
dum adhuc prudenter media ad illud ordinantur .
Infiftitur deindein defedlu requifitorum, quia ad boc ,
utlexbonafit, & lubftineatur. Primo debet eft"e necefla- 9
ria , vel utilis ad aliquem finem . Secundo moralitcr pofli-
bilis,&adaptabilis circumftantiis perfonarum , & tempo-
rum.Tertio, honefta, fcij non repugnans Legi Divinae •
Quarto promovcns publicam utilitaiem . Quintodeniquc
jiifta , quse omnia alfcriiur in prasfcnti deficere . Pr imum qui-
demquia cum finis hujusconfuetudinis fit manifcliatio ve- 10
ritatis,id in praEfenti humanorum morum relaxatione ob-
tincri ampliusnon poflic, nam , cxpcrientia tefte major
parsReorum, faltemab initio eft negativa , &quifaten-
tur , id potitis meiu , aur vi tormentorum, quam juramcn-
tiReligione peragunc> necutilitas legis bonum univerlalc
refpicientis,faIvaturcxeo , quodunus, vcl alter fatearur ,
fedfinis debet univerfaliter cbtineri Verum non deficit
ordinatio Legis , vel confuetudinis ad finem manHVliandi
veritatem, ev quo univerfaliter , & ut plurimumobhomi-
num malitiam non obtineatur . Nam alias omnia Divina n
Praeccpta, quorum innumerabiliseft tranfgreflio, utilita-
te, & honefto fine carerent , nec proinde illa abroganda
funt , ficuti aboleri non debet Pra?ceptum de veritate dicen-
da, quoties judex legitime interrogat , quia ut plurimuai
Rei mentiantur, liceta^qui^ illudfit ordinatum ad manifc-
ftam veritatem ,& finisnon obtineaniur univerfaliter .
Secundircquifiti , icilicet poflibilitatis , inipedis pcrfo-
narum, & tcmporum circumftantiis , detedus probari
prsEtenditur axarduiiatetranfitusdelapidibusin Filios A- I»
brahae, nonniliper viitricem gratiamobtinendi ,cum non
rninor virius requiratur adfatendum cum certodifcrimine
vitae, qu^m ad Martyrium fubeundum , quae Virtusope-
rari non poteft in criminofishominibus,& in noftro acvo
adeo corrupto . Sed eadem rcdit relponfio , quod aequd
impofljbiledici deberet Prasceptom.obligansad fatendum ,
quod adhuc maneret , fublato juramento . Ciim autem 1}
Deus impoflibilianon praecipiat, ut fupra fuic oftenlum ,
necctiam impoftibilisdici poterit reverentia juramentode-
bita.ficut impoflibiliscenfenda noneft obfervantia Praecc.
pti fatendi veritatem, ex eo,quod , aut par ,im6 majorre-
quiratur viitus, & gratiapro illaobtinenda , qi^am in lub-
eundo Martyrio, non ide6 rcdditur impoflibilis conlccu-
tio finis manifeftandas «eritatis , quia pleruinque in pcc-
namfcelerum, Rei occultaquadam vi coguntur ad illam 14
faiendam , Deo illorum ultionem , ii4 promovente, &
ideo fincconftantia, & virtutc, iblis M.irt^Nribus conccl-
ia , adhuc obtineri poteft finis hujus Legis non fcriptae ; Nec
jliius impoflibilitas augeti\r cx circumftantiis pcrlona-
rum, & temporum,quia, velaequcpugnarcntconiraPiac-
ceprum fatcndi vcritatcm , non ideo abrogandum , quia ij
impoftibilis fic cjus obfervantia , vel potiiis qualitas cri-
minola Reorum , jufto Dci judicio (ccleruin penam ex-
pofcente, illoj cogitadfatendum.Qiiocumqueautcm tcm-
porceadem viguitnaturalisrcpugnantia mortcm, & noxia
iubcundi .
Dcfcdustcrtii rcquifiti .fcilicet honeftatis, prohari prar-
tenditur«odcm mcdio dcficicntiasfinis ob inuiilitatcm ju- \6
ramenii, cCim inhoncftumfit, nullaurgcntc necctritatc ,
vel utilitf.tc, Deum tcltcm invocarc agendocum ip(o,quod
ficrinon pcrmittcrctur cum minimo Tcrr« Principe , uc
monct S.Jc: Chrifofl. Lom.^. in afl. it homil. 4. ufqut ad\0. I 7
ad Populum Antiochen Eadcmque propierc;\ rcfponfionc foi-
viiur argumcntum ,quod non deficit finis, fcilicet manifc-
ftatio veritatis, & publica utilitas , atquc ncccflitfls confi-
ftcns in adminiftraiionc Jullitiae,atque ultionc criminum, &
idcOnon applicaturauthoritasS. Jo: Chriloftomi , vcrifica-
b lis dc nimiajurandi ficquentia , vclcx facilitatcjurantis ,
vcl cxprivaiajuramcntumdcfcrcntisauihoriratc.
In idcm rcincidit probatio defcdtus quarti Rcquiflil ,fci-
licct promovcndi publicam utiliratcm , qula potii*is ob
pciiurii rcriculun noxia fit, utpotc prjcbcns occalu.ncm i8
pcc-
T6m. IV. Pars II. Difceptatiol.
113
peccandi, quodlicct fit rcandalumpanivum, deficiente in-
tentione alieni peccati in deferente juramentum , itamen
illud ett aeque iilicitum , ac lasfivum charitatis , ac adli-
vum, fijuHa caufa ipfum permittendi deficiat , ut verifi-
caiur inMuliere fuprll qualiratem fui gradus fe ornante ,
& fciente aliquem juvenem ideo peccaturum, vel fe frequen-
tius in feneftris fpedlandam praebente cum alieno pericu-
lo,ad differentiamfcandalimerepanrivi , ex juftacaufaor-
li, ut contingit in exigente juramentum iu contradu iibi
vaideutili^juraturo per falfos Deos , & in petente pecu-
niam mutuam ab Ufurario mutuaturo. Vetum argumen-
tumpotius retorqueri poflcvidetur , permiflio enimican-
29 dali paflivi, quod oriri poteftex abufu juramenti, proce-
ditex juftacaufapublici.bonij&adminiftrandacjuliitiae, ne
■ illa occultata veritate periclitetur, ut ad rem monet Text.
infapecitatocap. ex Literis dejurejuran. praecipiensdefer-
20 ri juramentum ctiam cum cenlurarum comminatione ;
Quod fi fola ratio privati boni fpernendum fuadet fcan-
dalura paflivum incxemplis allatis, quant6 magisid prae-
ftare poteric ratio publici boni , quod privato praevalet ?
Long^autem difpar eft ratio fcandali , refultantis ex ni-
21 mio Mulieris ornaiu, vel mora in fenellris , cum prEEvi-
lionelapfus eam intuentium, quia fupponit motivum de-
ordinatum , & infufficiens ad cohoneftandam permiflionem
in proximo tantimali, quo certe affirmari non poteft de
lolerantia hujus confuetudinis , nifi redarguere veiimus
Principes etiam Ecclefiafticos, qui eam haileniis confer-
varunt , & cujus motivum deardinatum dici non va-
ler .
Defenfiohujus confuetudinis non indiget praefidio liciti
ufusamphibologiae, vel asquivocap refponlionis , vel quia
parum tuta fit polt Innocentianam condemnationem fen-
tentia, iiium permittens, velquia fcre impoflibilis evadat
,«» pradlicus iilias ufus cb turbatam Rcorum , ut plurimum
rudium, &illitcratorum , mentem tlmore poenaB , & ex
Judicum fagacitate , omne ftudium adhibentium in extor-
^ quenda veritate , & ide6 remcdium praebere non poflit
fcandalo , quod oritur ex delatione juramenti . Quidquid
enimfitdelicito aequivocationis, nullam mentalem reftri-
ftioneminvolventis , ufu, vcl de perjurii excufatione ob
ignorantiam invincibilem ex aftuali inadvertentia , vel ali-
undeconftituca,dequa nihil certum affirmare audeo , fa-
3j tiseft pro permiflibilitate fcandali paffivi, quod juftacau-
faconcurrat, fcilicetfinismanifeftandi veritatem, &Jufti-
tiam, adminiftrandi. Nam utilius nafci permittitur fcan.
aj daIum,quamquod veritas relinquatur,ut monet D.Grf^or.
homil.j.fuperEzec&iel.fslatusint. i.p i.difchi.n. 37.
JuftitiJB, ulcimum requilirum Legis conftituentis , defe-
dus probatur, qui^nonpoteft exigi , quod dcbitum non
eft, cumdare, & exigeredicantrelationemad invicem,&
ideo quia Reus nontenetur fateri , fub culpa.fed tantum
34 fubpoena, Judex poteftquidem exigerefubpoeiia, iiieftper
torturam, &aliamediapfnalia, non etiam l"ubculpa,ut
exigitur per Juramentum , Reum exponens culpae peijurii ,
quam fubire non cogitur,ac propterea injuriam eidem irro
gat , injuftc petendo; Idque comprobatur exemplo Legis ve-
tantis Judici examen Teftium in gradu prohibito, Patris fci-
iicet, Fratrum , arqueSororum refpedlivd, qui non tenen-
lur ad in vicem in mutuam pernlciem leftimonium fcrre .
Atfacilis eft refponfio ; Judex eni.m nullo modo inten-
tiitculpam, dum Reum cum Juramento inrerrogat , fed
;s6 imo cupit manifeftari veritatem, quod culpam avertit,&
ficut intentio Judicisnonfertur in mendaciunn .quodculpa
non caret, itknecin perjurium i Nec injuriam inferc Reo
deterendo Juramentum, ficuti cam non inferc fimpliciier
intcrrogando, quamvis Reusnc^.Tns, mendax evad.-it, &
culpamcontrahati Aliisalfcrcndumeffet, quod haileni.s
injulld fuilfctReis delatum Jurarnentum , ex quo non tc-
neantur refpondere fub culpa , nam ab hac obligationc
oiodo foluti non funt , firmapriCls ea manente, nec inju-
Itatuncdici nonpoteftLex nonfcripta, jubensdeferri] Ju-
ramentum cum injuria Iveorum, qui talis antca tucrit, quo J
27 certt^aflererecompatibilenonert cumab initioconccllis ,
fcilicetrationesfuadentcs convenientiam abrogationis hu-
jusconfuetudmis non exccderefinesprobabiIitatis,& pro-
Pterci Judicem eam fequi teneri , quia in ,fe , & ab initio
bona quippc effe non poflet , fi deficeret' in^cquifito Ju-
Nccfatisfacitreplicatio, quod cxigerefuiJculpacum in
juriaReorumnon fit petere aliquodopus, ex quo pcrac-
2S cidens, &conira intentionem pctcntis oriatur peccatum ,
Ted eft intendere pofiti v^ peccatuxn recufantis dare id, <jHod
VrfajteDifcept. Tm.lV.
exigitur, tanquam medium ad afl^equendum fuumfinem,
& ideocum Judex interrogando Reum non intendat uti ho-
rore mendacii, ut deli<Sum fateatur, fcdtantumdeveniat
adexamen , ut confultat Juftitiae non dicicur interrogare fub
culpa . proutfacit defetendojuramencum , eoque utendo
tamquam medioproconfeffione extorquenda, quo cafudc
illiusintentione elt, ut Reusfateatur fua culpa perjurii ,
quaeimputandaeft]udiciconfeffionem,injuriose fub Jura-
mentoexigenti .
Quoniamnullomodo Judexintendit perjurium , & cul-
pam,Reoex illo refultaniem , imo vcritacis manifeftatio- zy
nem, quac perjurioadverfatur , quod autem cum injuriae-
xigat Jucamentum,& ipfiquoque imputanda fit culpa Rci
pcjerantis,eftcontri vetuftiffimam , & univerfalem lerd
praximilluddeferendi, quae tolerata non fuiftet , fi efl"cc
Reisinjuriofa, & contra communiflimamafl^ercionem o-
mnium Authorum, quod malitia perjutii fiftic tantum in
Reo pejerante , nec ullo modo ferit Judicem , Juramen-
tum deferentem,fcmperqueurget paritas mendacii, atq;per-
juriicumdifcriminetantumgravioris,vellevioris culpa: .
P rohibitio vetd legalis examinandi Teftes,arita confaiigui-
nitate inter fe conjun£los,non probat, quod injuriofa fit 30
delatio Juramenti, qu? hadtenus prohibita non fuit , femper-
que tolerata , quod fi ca quoqueinjuriam inferrec ,non minus
prohibitafuiflec.
Non miniis infubfiftens efl alia reflexio ad faadendam
convenientiam abrogacionis hujus confuetudinis , ex quo JI
nulla fit affignabilisCanonica Sanftio , illam approbans,
plurcs veroCanoncs eamimprobanc , & ultra allatos fu-
pra additur Text.incap. i.de Purgat. Canon. (if m Can.Pres-
biterij.qucefl.^ Juramentum dcferri prohibentcs vilibus, 3t
& criminofis Pcrfonis, de perjurio fufpedis.Sed jamfuit
fuprapraevencive refpoafum, vel non deficereSanftiones,
Juramcnci delationem approbantes, vel non minoris au-
clioritatis efle vetuftiffimam, & univerfalem confuetudt-
nem, quae in Legem tranfivit i Necobftare rfA-mallatos
in contrarium , utpoie loquentes de Juramento , quod h,
Privatis defertur, velquando alia fuppetunt remediapro 3?
fine aflequendo ; Quae refponfiones licet impugnencur ,
tamencum validis authoritatibus , & racionibusfulciun-
cur fupra relatis. Juramentum aurcm purgativum tantum
abeft, quodhuic confueiudini adverfetur ,ut potiusillifa.
veat, &in tantum illud non defettur Criminofis , &de
perjurio fufpedlis , quia ex purgatione lequebatur abfolucio,
quac per abufum Juramenti captari non dcbet •
Quodautemmagnusfit numerus Dodlorum , hoc Jura-
menium reprobantium gratisafleritur ,& concraiium pa-
tetex fupra telatis authoritatibus , & ex conllanii praxi 34
femper rctcnca illud deferendi, qujE cum adeo communi
reprobacione|non convenir . Si cnim non obltantibus coc
Authorum exclamationibus contra confnetudinem , co
quod inferac periculum perjurii , Principes , & pracfertim
Ecdefiaftici , eam femper confervarunt , etiam quando Si-
culares de illa tollenda delibcrarunt in aliquibus Ditioni-
bus, & RomanaprasfcrtimCuria, quam laiere non potuic
di£torum Doftorum reprobatio , utique ,ib extrinfcco
clarum cvadit , quod inconveniens , ab Authoribus con-
fuetudinem reprobantibus exageratnm , nullius pondctis
eft pro fuadenda convenientia, velneceffitateabrogationis 35
ejufdem,Iicct cordibus piis maximum videatur , qua: ta-
nienpietasirrogarenondebet injuriam tot Principibus, &:
Curiz Romanz, quibushadcnus confuctudoifta vifa non
cftabroganda .
Hocplanc^ abfurdum fcandaIi,quod potiiis ex abroea-
tioiicoriretur, vitari non poteft exeo, quodilla cx juftis jfi
caulis mod6 contingen.non argueret Curi.iserraife, illam
fequcndo, quia cumejus malitia non tranfirct hnes proba-
bilitatis , & illiusobfcrvantiacommuni Doilorum calculo
praccipcretur, non potcrant ab ea recedere, & quatcnCis
eciam cognica eflet illius malitia, eam fequi doSuiircnc ,
vcl de ejus oblcrvantia corripinon valcnt, antcquampcr
Prlncipem abrogetur. Nullumautcmfcandalum cxiri po- j^
teftex abolitione A Principe dcccrnenda, non quidcm cx
praeterita tolcrantia, quia , ciim luerit merc pcrmiiriva ,
nccconftet, unqu3mdcabro<.icionc adum tuilTc, ncc ex-
penfasrationes pro illapusnantcs bene poterit abfquc ulla
injuria Principum , & Suprcmorum Tribunaliura modo
deteda illius malitia, confuctudoabolcriabfque nota im-
prudcntiz praeteritr tolerantia: , ficuti cam non incurric
Miles, Principi fervicns in bello injufto, fi poftcidctcga-
tur ejus injuftitia,quia pugnavit in fidc Principis .;bclluin
infcreatis ^ 090 examiaacis ejusraiionibus. Incujuscom-
H 4 pro-
114
Difceptat Ecclefian:. Dominici Urfayx.
probationem fequcns afTumitur dilemma; quod , aut po-
teft permitti contmuatio delationis Juramenti , & jam ceffat
38 fcandalum , quamvis toilatur, aut permitti non valet ex
propriamalitia , & abrogationiconfuetudinis refiflere non
poteritfcandalutHjquodex illaoriturum timctur, aliasni-
mis recederetur ab antiquo EccIeliaE more , pra vas , & abufi-
vasconfuetudines,quantunicumque in prsEteritum tolera-
tas ,reformandi , cujusexmplum exhibet in abolitione pur-
gationis vulgaris, utin cap.r. tctotit. de Turgat. vulgar.
5j> nullohabitu refpedtu ad fcandalum , quodexilja infurge-
re poterat, quia fuinetditk toIerata,&inaliisabufibusex-
tirpatis.
Atlongedifpareft ratioMilitum , ptoPrincipepugnan-
tium, non examinata juftitia bclli, ac Tribunalium , &
praefertim Supremorum RomanaeCuriae, ac ipfius Sanftifli-
maelnquifitionis, quaehanc confuetudinem ufqjadhuc re-
40 tinuerunt , Ipfis ignota efle non poteratejusmalitia,fiea
refultaretex praevifo abufu juramenti, ob quamrationem
i Doftoribus reprobatur pro contraria Sententiapugnan-
tibus. Quodfi excufaripoffunt, quia non poterat ante il-
liusabtogationemab earecedere, certe inexcufabilis effet
^I negligentia, ob noninfinuatam SummoPontificiejuscon-
venientiam , vel neceffitatem,* Minufque excufabilesef-
fent Sumroi Pontifices , aliique Principes , fi toleraflfent
confuetudinem, cognita ipfius malitia^quaeillisignotaef-
fe non poterat, & prascipue poftquam ab aliquibus vide-
bant huncufum abrogari. Prorst!is quippeincredibile eft ,
quod fequuta innovatione in Ditione Magni Ducis per
illius abolitionem, Nuncius Apoftolicus certiorem de ca
nonreddiderit Summ.Pont.&quid agendum eflet in e|us
Curia nonexqtiifivetit i Adeoque cum adhuc, tamin Tri-
bunali Nunciaturae, quam Archiep. fetentus fuerit anti-
qus ufus defcrendi Juramentum , id aiium fuiffe Summo
Pontifice Innocent. XI. approbante , valde probabiliter
eft affirmandum; Etparumfubfiftens detegitur refponfio,
quodtolerantiafuit mere negativa, quia nonfe praebuerit
41 occafioilliusmalitiamexaminandi, femper enim perabro-
gationem maxima induceretur nota Magiftratibus,atqiPrin-
cipibus, tolerantibus ufum ade6 perniciofum . Dilemma
ver6 facili negotio folvitur concedendo primam partem ,
quodpermiti poffit continuatiodelationisjuramenti exqua
tameninfettur,quod nonfitabolenda paxisantiquiffima,&
fet^ univerfalis illud deferendi,- Si enim rationes abrogatio-
nis,convenientiamfuadentes, nonexceduntfines probabi-
litatisurgerenon poterunt ad hanc innovationem promo-
vendaro; Solaeniroprobabilitas majoris boni non fufficit
proabolendaconfuetudine antiquiffima, & fere univerfa-
li, Etnegandofecundam partcm,fcilicet, quodcontinua-
^j tio permittinon poffit, &proindt'applicationemomnium
cxemplorum, in comprobationemaddudorm , inquorum
cafu confuetudo fupponebaturperniciofa, &abufiva, ideo-
queabolenda, nullo habito refpeftu ad fcandalum, quoJ
ex abrogatione timeri poierat , redarguendi praeteritam
tolerantiam, quibuspropterc^peculiarem tradererefpon-
fionemopus non eft. Hoc unum affirmari poteft , quod
cCim hsEc confuetudo fuerit femper tolerata , & per Ro-
44 manam Curlam, & Sedis Apoftolicae Tribunalia obfer-
vata , etiam fequuta illius abrogatione in aliquo Princi-
paiu, dici non poteritrcprehenfibilis,& mala ,itautredar-
guenda tot Pontificum PraEdecefforum tolerantia ,,& appro-
batioper illiusabolitionem .
Supctfluumque videtur refpondereduobusabfurdisfiabo-
lcndaeffct confuetudoReis deferendi Juramentum , dum
45 viceTeftium funguntur, ipfifque Teftibus, cum non per-
cutiant ftatumquaertionis, & Doctores, confuctudinemre-
probantcs , folum eam pcrniciofam exiftimcnt, quoties
Rcus de proprio criminc interogatur , ut eospercurren-
doobviumcrit, nec damnant Juramentum, quod illide-
fcrtur tanquam Tcfti , minufq; rcfpe£lu fimplicium Te-
ftium.
Exhis itaque fatis conftarc videtur abrogandam non cf-
ft Legem nonfcriptam Rcis defercndi Juramentum , quia
46 pollct omnibus rcquifiiis, quacjuftam , & validam Lcgcm
conftituunt, cique , vel Sacra: Scripturac , Sacrorumquc
Canonum, & Imperialium Sanftionum authoriiatcm af-
fiftcrc , vcl quod fatis cftet , nullam ialtcm ci obftarc
Lcgcm Civilcm, aut Canonicam , & ptoptcrca nonabo-
47 lendam, nullumquc abufum ,propter quem toUi dcbcat
invotvcrc , Adccque licc't poffit i Principe, qui lcgibus
folutuscft, abolcri , non tamen cxinddinferri poffc ,quod
abrogandafit, ncccamrcdargui poffc, oti plurium incon-
vcnientium nutritivam , & i prudcntibuj reprobaiam ,
atqueaded^ Principc eliminadam abfque ullius ioconve-
nientis limore.
Minorisdemumefficaciae eftcxempluum Juftiniani, qui
fubftulit Juramentumdefervanda Viduitate,quia difpareft
ratio , cum enim ejus obfervantia fit de meliori bo-
no, non debet Mulier ad illam Juramento adftringi cum ^8
periculo perjurii , vel quod uri cogatur, qiiod fi adhuc perni-
cioium exiftimaffet Juftinianus Juramentum, quod Reis
defcrtur, illud quoque fubftuliffet. Et tandem non obftat
praeceptum non jurandi, traditum Matth 5. quia refpicit 49
Juramenta voluntaria, & fine caufa, non judicialia, pro
quibus adfunt contraria praecepta , exSacris Puginis de-
fumpta , ut optim^ refpondet Gonzal. in diH. cap. Et fi
Chrifius numer. 15. de Jure jur. ubi poftallatapIuraSan- 50
ttorum Patfum difta fic concludit: SpeSant ergo pradiila .
TatrumTeflimonia, non adgualemcumqueufumjuramenti ,
fedadabiifum,per nimit facilem^<i; irreverentem ufum.ac con-
fuetudinem\ejus . Sot. de Juftit, & Jur.lib.2. quafl. prima
art. 2. ubi poftquamprobavit, Juramentum, nedum effe
licitum, fed quandoque debitum , & depraecepto, id ex- 51
plicans injuramento, quodex publica poteftate defertur
ad detegenda , coercendaque delifta, refpondet piaEfato
TextuiEvangelico^ & Epiflolis D.Jacobi ,]\iTavaem\imve-
lanu^affetenscamD.Auguflino/ib.deMendaciocap. 1 ^.pro-
hibitionemintelligideconfuetudinejurandi finecaufa ,ibi; 52
VndequoddiHumefl : Non jurate omninbfub intelligendumefl
abfquetirgentenecejfitate ., Subdens; Adcujus intelleSumno'
tandum , utramquepartem ejfe praceptum naturalc fcilicet , &
jurare quando ratio idadmonent ,(:fneutiquam.jurare,quando
necejfitas ^neque utilitas «rfi?/? Etnimiam jurandi confuetu-
dinerononetiam juramenti praEftationem , quaEfitexnecef- 53
fitatevel jufta caufa per Evangelicum PraEceptum impro-
bari monet D. T/^ow. in expofitione ejufdem , obfervans , 54
quodfi illud fumi deberet ablolute , ut omnino Juramen-
tum prohiberet, violati praecepti redarguenduseffet Apo-
ftolus, qui pluries juravit, quod fandimpiumeffetaflcre-
re, ibi; Sedquia PrieceptiviolatiReumPaulum ,prtefertim
in Epiftplis confcriptis , nefas eft dicere , intelHgendum eft
illudy quodpofitumefl omnino ad hocpofitum ,ut quantumin
te efi non affefles , utiquifipro bono eum aliqua deleiiatione ap-
petas jusjurandum. Et cum Auguflino concludit; Quapropter 5 j
qui intelligit non in bonis ^fedin necejfariis jurationem habett-
dam , reftanetfe quantum potefl , ut non ea utatur , nifi in
necejfitatecum videt pigros ejfe homines adcredendum, quoduti-
leeficredere, nifijurationefirmetur Quaratiode quacumque
necejfitate eft intelligenda .
Die €■ Julii 1697. demandato fan. mem.Inn.XH. propo-
fitoinCongr. Concilii Dubio. An expediret ufum exigen-
dia Reisjuramentum de veritatedicenda, antequam inter 56
rogetur de Criminibus, dequibusaccufatifunt, aSummo
Pontificeabrogari Refponfum fuit ; Dilata, (iffcribantTheo-
/offij^Cflwow/^rf, nequeampliusCaufa propolita fuit , ut
iioiavimui in Inft.Crim,lib.ltit.2.an.li.
DISCEPTATIO II.
Fulginat. PrioratusquoadCuram Animaruni ,
I ^ T E R
Promotorem Fifcalem Epifcopalis Fulginci .
£ T
Canonicum Afcanium Jacobilium .
ARGUMENTUM.
.ABnalis Cura.Anmart<tn qiiando dicutur rcfidcre apiidpri-
mam Dignitatem Catbedralis: Adducuntur plura argn-
menta , id demonflranti.i .
INCathedrali Fulginaten. trcs adfunt Dignitatc» . qua-
;rum prima dcnominatur Prior , ciqueprimd, ac prin-
cip.^liter Animarum curamaitualitcr immincre, & perfe
ipfum illamadminiftraredcbcre, indubitantcr prapfupponl.
tur , & literaliicr deierminatur in antiqua Vifitationc cjuf-
dem Ecclcfix Fulginateil annoi^jj. defpcciali mandato t
fan.mcm.GrcporiiXIlI. fadtaper Petrum Camj|anum E-
pifcopum Afculanum , juxti clara illa vcrba antcdiflz VI-
fitationis.
FaaainterroiationcabeodcmE. V. D. Epifccpo Delegat»
Tom.IV. Pars II. Difceptatio II.
tis
Apoflolieo , quifnam In diBa Cathedrali Ecdejia haheret Cu-
ramAnimarum? FuitrefponfumaR.P.Ti.Epifcopo Loci, &
2 Rev .D.Priore ejufdem Ecclefia , tllam habere Pri»rem ipfum ,
& ejfe confuetudinem adminijlrandi Curam pradiSlam aSa-
criftis diSde Ecclefi<e , uti Coadjutoribus .
Sedcumiiuntvtrba. ejufdeo^ Vifitacionis) Populus Paro-
chianorum fit adeb numerofus , ut unus Curatus non pojftt fuf-
ficere Ecclefiafticis Sacramentis adminiftrandts^ tdem Reveren.
i dijftmus Epifcopus Delegatus Apoftolicusexiflimavit ., acpra-
cepit, laudabi/em confuetudinem retinendam effe, ut faltem
duo ex pr<edi8is quatuor Sacriftis , veluti Coadjutorer , in
tpfa Animarum Cura preefaio Rev.Priori&c.deberent ipfiau-
xiliariinhis, qute ipfe non poteft perficere , dummodipreedi-
Bi duo Coadjutores Sacrifttepr<evio fubiidantur diligenti exa-
tnini , fintque approbati a R.P. D.Epifcopo Loci Ordinario ,
unacumExaminatoribus informacap.i^.feff.i^.Sacri Conci-
tii Tridentini . Proiu omnia hsec clare patent ex particula
ejufdem Vifitationis, informaprobantimihiexhibita. Ex
4 quaceffant hodid inradice eaomnia, quaeex partemoder-
ni Prioris adduda fuerunt, ad oftendendam illegalitatem
Copiaeejufdem Vifitationis Camajanae, exiftentis inCan-
cellariaFulginaten.eoquiahodiernusEpifcopus, commen-
dabili attentione , & zelo, in ultimo acceffu ad Urbem
procuravitobtinere aSecretarioCongregationis Epifcopo-
rum authenticam Copiam ejufdcm Viiitationis folemni-
t^r coilationacam cutnfuoOriginali j in eadem Secretaria
exiftente .
Concordant cum difpofiiis In dlfla Vifitatione omnes fe-
quentes Apof^olicae provifiones , de diclo Prioratu pro
5 temporefattae, inquibusomnibus, nulla peniiusexcepta,
legitureademaffertio, quod AnimarumCuraeidem Prio-
ratui annexa fit, mediantibus fequentibus verbis; Eique
( ideft Prioratui ) Curaetiam jurifdiSlionalis immineat Ani-
marum . ^ *
Obfervando efficaciam , &vimillius dlflioni/; Etiam,
quznon reftringitur adfolamCuram Jurifdidionalem, in
illisexpreflam , fed uti augumentativa , & extenfi va , com-
6 prehenditalioscafus, ultriexpredbs, exadduftis a Bar-
bofdeDiHion diB.wi. num.g. SifirvnathpctRotam decif
239 . num.i i.coram Priol. & decif 191. num.z i . <if decif 239.
mum. 5. coram Bicb. & decifjSz.num 10. part. \ 8. recent.
Imo in muitis ex dd.Apoftolicis provifionibus legitur
etiaminjuniSum praeviumexamen, ad cognofcendam ha-
biiitatem Priorum, prodidaCuram Animarumexercen-
7 da, & fignanter in Apoftolica provifione ejufdem Priora-
tus, faftaanno i570.inperfona Vincentii Flavii, &ficper
tres annosantedicbam Vifitationem Epifcopi Camajani , in
qua haec leguntur: Fraternitati tuec per Apoflolica fcripta
tnandamus , quatenus , fi per dtligentem examinationem di-
iium Vincentium ad boc idoneum effe repereris , fuperquo con-
fcientiam tuam oneramus , Prioratumpriediilum , qui inibi
Dignitas major pofl Pontificalem exiflit (ffceique Curaetiam
jurifdiilionalis imminet Animarum&c.qasad literamrepe-
tita fuerunt in provifione Prioris Joannis Baptiftae Jufti
anni 1691. cui fucceflic hodicrnus Prior Chrifpoldus de
Gregorils.
Veriim qula in controverfiam hodie adducltureadem an-
nexio aftualis Curae Animarum didt. Prioratui occafione
8 Gratiae Coadjutoriae, ^fan. mem.Clcmente Xl.petitaeab
Afcanio Jacobillo, Epifcopus, qui nullum alium in hac
parte finem habct, praeterillum occurrendi periculis Ani-
marum « pretiofifllmoDomini Noftri Jefu C hrifti fangui-
neredemptarum, ejufque Curae commiflarum, aequaliac-
tcntione, ac maturitate procedendo meum dignatus fuit
exquirere fenfum , ad dldtumeffedlum mihi communican-
do Jura omnia ex parte ejufdem Jacobili exhibita .
Omnibus autemmature penfatis, in fenfu veritatisccn-
feo, aftualem Curam Animarum primo, & principaliier
9 fpeftarc, &pertineread eundem Priorem, ipfoqueimpc-
dito , velex legitima caufa non valente per fe ipfum Sacra-
mentaadminiftrare, exerceri poflcperSacriflas, tanquam
ipfiusCoadjutores, & Auxiliatores.
Moveor k difta Relatione Apoftolici Vifitatoris anni
i573.inquaaddi£lumeffeaumadducunturin Teftes, om-
10 ni cxceptione majores, tunctemporis EpifcopusFulgina-
lenfis, &Prior noftrae Cathedralis , quibus omnis in hac
parteadhibendaeft fides , e6quiaferium perhibuerunt te-
flimonium circa ca , quaeipfis prob^ nota erant, itaut ad
augcndamillorumfidem dediitaaflcrtionc, pro veritate ,
& confcicntia h diftis Epifcopo, & Priorc coram difto
Apoftolico Exequutore fafla , vcrificentur ca, quae dc fc
1 1 ipfo fcripta reliquit San^us Joanncs Apoflolus Epifl. prima ,
ibi : Quodvidimus oculis noflris , qutdjierfpeximus , (3ma-
nus noflra contreffaverunt , hocteflamur, ifannunciamus \
Quodque fimilibus Relationibus plenifTima lic adhibenda
fides, unoorenotant Dodlores, 3dda(\\ a Card. de Luca de
Benefic difc.()0. num. 1 2. & in Mifcell. Ecclef. difc. 7. num. \€. 1 1
&a Bertacchii.vot.decifiv.too.Hum. 16. Sc quotidiefirma-
vhRota, \it videre edin decif.tlA.num. 16. part. \6 ^decif
joy «ttw. U & ii.part.i>i.&decif.6ii.num.9.coramCerr.&
decif 14. num. 1 -j.coram Anfaldo , & in Herbhipolen. Mona-
fterii lO.Junii \ 707. jj'. Conflarecoram Caffarello .
Interaliasautemdemonftrationes, hanc veritatemcom- 15
probanies, quaeaddid.efledlum adducipofl^unt, rairabili-
ter urger* vldeniur fex fequentes reflexiones .
Prima, refultansex innegabili, &univoca confeflione
omoiumPriorum, quiin parvis Pagellis, impreflis tem-
pore Pafcatis, vulgdappellatis Bolletini della Communio-
ne, quolitetannodiftributis omnibusCivibus Fulginaten- l^
fibus, publice, & palamfemperfeinfcripferunt, &deno-
minarunt Curatos, hisverbis: Communicatus in Pafchate
inEcclefia ParochialiCathedrali S. Feliciani, Fulginei Pa-
troni ,anno Domini 1 620. Chrijpeldus de Gregor:is Prior , <Sr
Curatus , juxtJl tenorem muhorumex cifdemBoIlettinis,
mihi in authenticaformaexhibitis. Difficile proindcerit,
pofleadduci aliamconcludentiorem , melioremqueproba-
tionem hujus veritatis, eoquia nonpoteftdarimelior pro-
batioilla, quaerefultatexpropriaconfeflione, adText.teg. 15
Cumprecum Cod.de Liberal.cauf cum concordancibus fequu-
tis ^ Rota decif."]. num.t^. coram Bich. & in Spoletana Oblatio-
nisCera iS.Maii i^o"). $ .Diximus coram Anfaldo .
Neque infaftoregit refponfio, quod idfaciatPtior, uti
Caput Capituli, non autem utiCuratus. Verbaenim illa
N.N Prior , & Curatus , quibus in hac parte fcmper ufi fue- 1 6
.^runt, &de praefentiucuncurPriorcs, funt adcd clara, uc
'nullacenus admiccant^i^ani interprecationem, ut patec
Confideranti .
Prouteciam rerorquetur potiiksad hominem, quimob-
ftetreflexio, qubd vacantePrloracu, eaedem Pagellaefub-
fcribantur ^ Decano Capiculi , quiahoc facit, \itiDecanus
noT\aiiCuratus , ut patetex illa long^ diverfa formulafub- 17
fcribendi, ex Parte Prioris addudta, ibi : Chrifpeldus de
Gregoriis Decanus . Ncmo enim non videt, quod fi idem
Decanus, mortuo Priore» fuccederet in a£luali Curac cx-
ercitio, deberet Imitari Priorem, fe lubfcribentem, uti
Curatum, nonmiDccanum .
Cum di£la ingenua confeffione Priorum fecnndo loco
concordat fimilis confeflio fuorum Coadjutorum , feii Sa-
criftarum, ^moderno Priorcexhibita inSacra Congrega- ij
tionc Conciliianno 1704. Quibusutl teftantibusdere, ad
proprium officium fpedtante, omnisin hacparte praftan-
daeftfides, perea, quznotarw Gratian.difcept..iiii.num.
8. Panimoll.decif.\6. num.ii. & Rot decif.y6 1 . num i 3 coram
Cerr.& decif.^^i. num.^.coramEmerix.jun.Sc in Plocen.feu I9
Lucearien. Matrimonii i 3. Martii 1690. jT Necobflare coram
Card. Caprara .
Tertiaaequaliter evidensdemonftratio ejufdcm veritatis
defumitur exeo, quod, faflis diligentii^ in Libris matri-
moniorum, contradorum in Civicate Fulginei , omnia 10
illa apparenc concraita, vel coram Ipfomet Priore, vel
coram Sacriftis, feu ViceCuracis, & Coadjutoribus cjuf-
dem, fedfemperprafvialicentia ipfiusPrioris; Ciimenim
vigore notoriae diipofitionis Sacri Concilii Tridcrtini Sejf-
2^.deReformat. Matrimcap. i.Cubpceni exprefsaenullita-
tisnon pofllnt matrimoniacontrahi, nifi In praefentia pro-
prii Parochi; Eoipfo, quod coram Priore contrafla fuc-
runt, remanet manifeftum, ipfum efle vere, & proprid
Parochum, pcrea , quar norant Sanchez de Marrim. lib 3.
difp.\j. num.4.&feqq. Barbof. de Parocb. cap 1 1 . num 6t ,<if
Card.de Luc.deMatrim difc. 3 ««w. 14. cum innumcrisaliis 21
concordancibus, cicacisin row. ^. part, i. difcept. \. ^. 17.
per totam .
Neque ad rcm facit, quod matrimonia, rcdilm valide
contrahi pofl^unc coram proprio Parocho, fcd ctiam co-
ram VicarioEpifcopi, & poifct addictiamcoram ipfoEpi. i»
fcopo. Idenim verum efl, fcd retorquctur pociits, quim
obftct, coquiain hoccafu idem Epifcopus, uci Parocho-
rum Parochus, cjufquc Vicarius , Epifcopum rcprarfen-
lans, imo Archlepifcopus ctiam, & Lcgatusin fua Prr-
vinria, dicuntur facerc figuram proprii Parochi , ut in
fpecie advertunc Vgolin.de Ofl^c. if Pttcftat.Epifcoppart, 2j
prima cap-x^. ^.10. num. 2. Vcntrigl.de JurifdiB. Arcbi-
eplfcep. cap. 148- per totam Rent. in Enc)cleped. univrrf,
Thcelcg mor.t!. tom ;. lib primo traB . S. d: Matnm. leS, 4.
M 5-
ii6
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayx.
frf. '^.pertotam aliique cumulati in/ow 2 par. i.difcept.z.
num. 156. ,. c r
Augeturvishujusreflexionisexeo, quodomnes tpilco-
pi Fulginatenfes femper in prjBteritum dircxerunt, & de
prsfentidirigunt iblisPrioribuspro temporelicentiascon-
24 trahendi Matrimonia , nonconcedendoillis novam facul-
tatem, mediante fpeciali delegatione, fed tanquam yc-
ris, & propriis Parochis, juxt^ formulam , mihi exhibi-
lam, quaeproindd ad hominem fpecificat, iSc digito often-
dit, ipfos efle vere, & proprie Parochos, ut generalibus
re de Gregoriis in difta Congre?atione Concilii die 5. Apri-
Ls, (Sc g.Augufti 1704.10 lite, tiinc temporis agitatacum
fuoCapitulo, in quibus probavit , fe effe verum , pro- jj
prium, 6i adualemCuratum, eique, tanquamtali, pri-
vativequoadomnesalios competere Jus Sacramenta admi-
niftrandi iuis Parochianis, ut legitur in Foiio, ditita die
diftributo hisverbis.
' v.per J lue exercendi curam animarumCathedralis Eccle-
jtceFulginatcnJis exorta controverjia inter Prierem, pr<eten-
dentem , ilhus exercitium ad fe piivative fpeliare ^ utpote
omiiTis, noviffime iixmzy\^Rot.in Romana Matrim.^.Julii fua; DtgnitatiVrioralifpecifice annexum, <:f Canonicos ejuf- ^
3J i-^ig.^.NihilominiiscoramCorio^ \h\:Necejfe idcircb eft con
cludcre , eandem licentiam impertitam fuijfe eo modo , quo
impertiri folet cccajione ct/Jufcumque matrimonii , coram ve-
roy is proprioVarocho contrahendi: confirmatadie i i.De-
cembris ejufdem anni ^Rincparum coram eo.km ubi concor-
dantesallegantur.
Quartanonminiisjuridicademonftratioqualiratis veri ,
proprii, & actualis Parochi refpettu didorum Priorum
delumitur exeo, quod abfque ulloexamine , ullaque fpe-
ciali prajvia liceotia Epifcoporum, Priores pro tempore
i6 femperadminiftrarunt, &depra?fenti adminirtrant Pceni-
tentiae Sacramentum, quod folis Parochis de Jure com-
petit, nulloautem modopermiffumeftaliis Sacerdotibus,
animarumCuraailualiter nonexercentibus, juxt^ rotun-
damdifpofitionemSacri Concilii Tt\&".nun\feJf-2l-deRe-
form.cap.\i.\h\ : DecernitS.Synodus , nu/lum &c.poJfe con-
^y fejfiones Sacularium, etiam Sacerdotum audire, nec adido-
neumrcputari, niji , autParochiale Benejiciumobtineat ,aut
abEpifcopis per examen&cidoneusjudicetur : uhiiaieBar-
io/wftw. 17.6" iS.adremobfervans, eandem Conciliarem
difpofitionem locumhabere etiam in Dignitatibus Caihe-
dralium, quibusanimarum Cura commilfaeft, circkquod
concordant etiam Fernand in Exam. Theohg. moral.part. ;.
38 cap. 9. §.8. num. i. Fagundez ad Pracept. Decalog. lib.j.
cap 2 num.^ 1 . Filliuc.Oper Meral. tom 1 . traH.-j- cap.c). num
1%-i.Stephan.Dahin. dePoteftat.Epifcop. &Abbascap.z^.
fium6. & Dian Coordin. tom.^-traff.i. de Bull. Cruciat. refol-
ib'. num. 5.
Eoquemagis haecproceduntin noftra Caihedrali Fulgi-
natenfi, in qua cum ditta Juris Communis difpoiirione
»9 concordatfpecialis inhibitio, ab EpilcopoCamajano Apo-
l^olico Vifitatore anno 1 j-,3. fada omnibusSacerdotibus ,
tara Sascularibus, quam Regularibus, ne abfque fpeciali
examine, 6c licentia Epifcopi, conceden.ad formam di-
fpofitorum in SacroConcilio Tridentino, in Sacramento-
rum adminiftratione fepoftent ingerere, quam inhibitio-
rcmmodernus D. f rior exhibuit inejusSummario num.y.
jnCaufa, anno i^c^.agitatain CongregationeConcilii i
Si enim idem Prior, utiverus, & proprius Curatus, di-
tiam facultatem k Jure non haberer, non eft prafumen-
dum ^quodadverfusdidam Jurisdiipofiiiooem, particula-
x\ inhibitione Apoltolici Viiitatoris fulcitam, voluerit fe
ingcrere in cadem Sacramen.orum adminiftrationc , Sc
jnulio minus id permifilfeni tot Epifcopi, fcicntia , &
ionfcientiainlignes, qnia didlo anno 1 574 ufque ad hodic-
eandem Fulginaienfem Eccicfiam laudabiliter rcxerunt ,
i*c gubcrnarunt , iuxtaaiii.nadveifa per Rotamin decif- 84.
num.g apudAntonell deJurib.Clericor.&in Nullius , feuSe-
nogallien-xzjuniiu^^.^. Ncc hujufmodi , coram Muto ,
& inLegionen. Parocbialis \i.Januarii 1705. §. Jftequeco-
ram Kaunitz.
Qninta ex Vifitationibus Ecclefia Cathedralis, ab Epi-
{copis pro tempore failis, & inquibusanimarum curarc-
cognita, & canonizata fuit apud Priorem , ur lipnanter
viclcie eli in Viiitationc Epifcopi Montecatini anni 16^6.
ibi : Pra-Jato Domino Priori incumbit onus adminiftrandiSa-
cramenta: Et ex .ilia fimili Vifitationc nnni l(;66 ibi .• Pri-
tna Dignitas cftPrior Cathedralis , cui incumbit onusCur<e
animarum : Quantaautem fidcsdaQda afTertionibusEpilco-
porum inailu Sandlx Vilitationis, fivc cx iila veiifimili
noiitia, quam habent qualitatum Dignitatuiii propriarum
Caihedralium, fivc cx illa praccifa, & ncccllaria fcicn-
tia, quamacquiriint occafioncciuldcm Vilnationis, dcfc
jl patet, ¬ant P.ignan.incap.Ego N. Epifcopus num.t.
fyfeqq.8tf)i!,nan\cr it num.yi. dejurc jurand. Bertacchin.
vot. decifiv.it^o. num.U^.C:; Rot decifSis- num 9. coram Cerr.
& declf i^. num.ii.coramAnfaldo, &in Biiuntina Jurtf-
pitironatus 20. Fcbruarii 170J. $. Nec diSl ccram Card.
Priolo .
Scxta demiVi. (aliislevioribus, gratia brcvitatis, omif-
(Js) inniijtur Juiibus^ exbibitis ab ipfumctoiodciiiu Pxic<
32
3»
dem Caibedralis , afferentes ., fibiipjis incumbere onus illam
exercendi , cumJacuttateadminiftrbndiSacramcnta , <!3prte-
cipue Baptifnatis , nulla requifita licentia , ac independen-
ter a diB.Prlore , remiffa Caufa cognitioneifc.
Inquanonfuit in dubium revocataampla faculras Prio-
ri , uti ailualis Curati, adminiftrandi per fe ipfum, vel
perSacfirtasfuos Coadjutoresorania Sacramenta , feddu-
bium reftridlum fuit ad adminiftrationem folius Sacramenti
BaptifiT.i , ibi: AnCanonici Ecclefite Cathedralis Fulgina- 25
tenfis pojfntminiftrare ineadem Ecclefia Sacramentum Ba-
ptifmi , abfquelicentia Prioris in cafu&c.quoddidiidxtiait
ncgative relohitum. Licet autem tepropofita caufa dieg.
Auguftiejuldcm anni i ^o^receftum fuerit a dccifis, idta-
rnenevenit ex motivo immemorabilis confuetudinis , quae
aftiltebat Canonicis, nonautemex defedlu amplifTimaepo-
teftatis adminiftrandiomniaSacramentarerpeCtu Prioris ,
quae potius pti neceffarium antecedens praefuppofita fuit in
iilis verbis ditlidubii abfque licentia Prioris , eo quiaalias
omnino fuperfliia, &prorf'us impropria tuiffent, perea ,
quxuoizntiddvttWindecifgSi.num x.coramDunozet.Jun. j6
& decif 713. ««>M. 6. coramCerr. isin Derthufen. J urifpatro-
natus z6.Aprilis 1 6 •).{. §. Et his accedtt coram Card Caprara .
£x hac auiem facultate baptizandi , cumula ive admiffa
in Canonicis, & Priore, niiila omnino illaiio fieri valet
adexclufionem qnalitatis veri Parochi, & aftuaJisCurati
relpedudidiPrioris, quia nullomodo implicat , quod Jus 37
baptizandi, de Jure competens proprio Parocho , ex im-
mcmorabili confuetudire fpedtare etiam polTit ad illos ,
quiParochipropriinonfunt, ut, materia tunditCis exami-
nata, & Partibusacriter fua Juradeducentibus, refolutQin
fuit a Sacra Congregatione Conciliis in Romanajuris Ba-
ptizandi i<^.hiaii 1 ^oc./i^.^o. Dffrfr./o/.iz^. in quaaffirma-
tiverefolutumfuitfequensdubium: AnCuratoSanfiiPetri 38
in Vaticano liceat bapttzarecommorantes in omnibus aliis Pa-
rochiis Lrbis : Idque vlgore conluetudiniS|uxta verbadifti
Folii, ibi ; Vigore confuetudinis etiamlegiiime prafcript,e,
quae in difta Cauia concludenter probata fuerat aCurato
SandiPetri, eodem prorfusmodo, quoprobata fuit^ Ca-
nonicis indifta Fulginatenfis , urconliat ex Summario ,
in eadem Sacra Congrcgatione Concilii exhibito, & in
forma authentica mihi tradito .
Ea , quae dicuntur deultimoftatu , videntur potiiis re-
toiqueri, quia in Apoftolica provifioneChrifpolJi dcGie-
goriis modcrni l^rioris, iegitur pariter aliertio illa, appo-
fitainomnibus aliis Apoftolicis provifionibus, quod Prio- 39
ratui annexafit etiam cura )urifdidionalis, cx iis, quac
obrervavimus fupr^ ; Licet autem non praffcrih.itur in
eildem Literis Apoftolicis ipfiustxamen, ut pradlicaium
fuit inaliis antecedentibus, idmihi fupponiturevenifTcex
eo, qu6d antecedentcr obtinuerat ab Epilcopo amplam
approbaiioncm ad ohtinenda quaecumque Bencficia , ctiam
curata .
Ultraquodconclufiones, ex partcPriorisadduftac, nul-
lo moiloapplicantur noltris terminis, in quibu.', lcrmoefl
de immutando aniiquo ftaiu bencfu-ii Curaii, iam Icgiti- 40
incimpicfto, adqucni ctfciftumnon uUimusft-tusiantCim ,
fcJ lcgiiima prsclcripno probanda clfct, utegre^ic obfer-
vaiit Lotter.dc Kebencfic lib.i.qu<e^. 7,4. num. i,^.&feqq. <if
AddenadLudovifdccif-~num.i\.verf.Pr(edifiis, & firma- 41
\it Rot tn Mcatolanen.BcncJicii ,(\u.x in maicria uliimi Itatus
tll magiftralis i..</>r//// \-)0-.^. Et quoni.im coram Anfaldo.
Et convinccnrcm adducii rationem eadem /?or. dccif9^°'
fium.i i.coramCoccin- his vcrbis; J^uia qualitas bcneJicH n»n
cft JruQus Juris conjcrcndi , qui \pe8at ad pojUjforct» bo-
necfidei, Jedrcfpicitfubftantiambcnefcii, qucenoneft infru-
ilo collationis .
Quacomnia , prxciputfimul unita , ut inhis cafibuifa-
citndum cffc mo.ncnt Ciarlincontroi'.\o%. fub numt<SJpcrel .
decif.-]c).num.ic. Cir Rota in Firmana , fcii Seitogal/icnz 1 Ju- 41
iiii i-jiH.§.Pra:wiJJ'acoramCorio, non probali liicr tanium ,
kd Itrd cvidciiui prubaic vidcntur, Puoum Caihcdra-
IwFuU
Tom. IV, Pars II. Difceptatio IL
117
lisFuIglnei teoeri per fciprum AnimarumCuram exerce-
rc, SacramentaminiftrarCjeflfeque ver^, &proprieaflua-
lemCuratum, cumfoloadjutorio Sacriftarum, tanquam
fuorum Coadjutorum. Ettamen, quatenus etiam inhac
partc dubium aliquod rcmaneret, quod apud me in fenfu
Yeritatisnullumomninoremanet , adhuc in tali dubiofem^
per pro taliaftuali cura ificlinandumeffet, idque in favo-
43 rcm Animarum, &Divini cuitusintuitu, Texmeft litera-
iis in cap Quiaper ambitiofatn , de Refcript ;« 6.ibi : Minui!ur
cultus divimts- qitem defideramus augeri ; quem fequuntur
addufti xn decif.^i\.7-num.l.coram Seraphin.& decif.i'^ 'j. mim.
^coram Cerroy i:f decif 2^8. num.i^.& 2^ part.7.recent.& in
Jiomana Ornatus 6Jnnii 1 708. ^.Veritm coram Omanna .
Videturenimabfurdum , nullatenus tolerandum , utex
una parte Sacri ftae , feii fimplices Coadjutores difti Prioris ,
nonfolum quandotales deputantur, rigorofum teneantur
^^ fubireexamen pro detegenda illorum idoneitate ad exercen-
dam Animarum Curam, fedquolibet anno, codemadhi-
bito rigore, eidem examini fubiici debeant, quse omnia
punflualiter , & praecise femper prafticata fuerunt , & pra.
«icantur , ut ftatuitur in diita Vifitatione Epifcopi Cama-
jani , &eft notoriumin Civitate Fulginei; Ex alia ver6
partePrior, qui illorumCaputeft, quiv^, attento magno
numeroParochianorum, eofdem habet in folos Coadjuto-
45 res Curae, fibi praecise, & fpecialiter incumbentis, nec
etiamoftendere debeatfemel tantum fuam habilitatem, &
idonejiatem, quando fcilicet de eodem Prioratu provide-
tur, fedpermittendum eidem fit abEpifcopis protempore
46 exercitiumejufdem Curaein propriisParochorum muneri-
bus, & prascipue circaadminiftrationem Sacramentorum
Euchariftiae temporePafchatis, &PQ2nirentiaE, ac Matri-
monii totoanni tempore, abfqueeo, quodeisnota fitillo-
rum idoneitas, & habilitas, renovando'noftra aetateea,
qu« fuo temporeej^claniando reprobavit P Segner nella Pre-
47 dic.ti. infi:ie, refpedluillius Parochi, qui in Porta pro-
priae habitationis fcribi feceratverba illa VirgiliiEglog.i.
Deus nobis h<ec otiafecit .
Ex quibus tanti"im abeft, quod in noftris terminis non
verificentur omnia requifita Beneficii Curati , enumerata h,
Gonzal.ad Re^ul -C ancell. gloff.6. a num. i\.ufqueadnum 47.
48 a Barbof.de Fotefi.Paroch.part.l.cap. i. num. z7.& Zirol. in-
praxEpifcop. verb. Parochiag.\. Primo nempe poteftas Fo-
ri Poenitentialis, fecundd ceitus Populuscum Parochia ,
certisfinibusdefignata, tertid, utCuratuscuram exerceac
nominefuo, non autemalieno, &quart6, utillefituni-
cus, quin potiiis ad unguem omnia innegabiliter Priori
conveniant .
Conveniunt enim eidem primum, & fecundum , quia
de poteftatc Fori poenitentialis, de quo Populo Ecclefias
Cathedrali certisfinibus dinftindto, & fubjedto eidem Ec-
49 clefiae, nulla unquamadfuit, nequede praefenti adeftdif-
ficultas, edquia abfque ulla Epikopi approbatiooe, vel
examine confeffiones audit fuorum PcEniteotium , & cx
Inftrumento divifionis Parochiarum, anno 1591 fa£tx ,
& datx in Summario, conltat de finibus, ejus Parochi^
aHignatis.
Convenit ctiam tertium , quia in exercitio Curae Anima-
rum ineminedependec, eiq;abEpifcopo, tanquimCapiti,
& ver6Parocho, diriguntur omnes Commiftiones, con-
50 cerneotes Matrimoniorum publicationes, aliofque adlus ,
veris Parochis competentesex fupra aoimad verfis .
Convenit demum quartum, quia quidquid fit refpeflu
Curacanimarum , habitucompetentis Capitulo, &Cano-
nicis, certumett, quodadlualitereidem Capltulonullaie-
nus convenit, fed foli, & unico Priori, ut fuit utrinque
51 admiftum indifta Caufa, deciCa a Congregatione Conci-
lii, dequa fupra , &quodmagis eft, Canonicis videnti-
bus, fcientibus,&{uminapaceid admittentibus, ipfemet,
utitalis, fequalificat, &denominat in Pagellis SandtilTi-
mae Communionis, ibi: Cbrifpoldus de Gregoriis Prior ,
&Curates .
Licet autem incxercitio diaatCurae ntatur operaduo-
rum, vcltrium Sacriftarum, ifti nullam aliam faciuntfi-
ji guram, qu^milliusCoadjutorum, & ViceParochorum ,
quae qualitas nullatenusexcludit, quod Parochus nondi-
catiir unicus, quia didli Coad)utores exercenc curam no-
niine Prioris, nonautem proprio, implicaretque manite-
ftam contradidlionem, & cftet intolerabile abfurdum ,
qu6d atlualisGura enctfcenes plures Sacriltas, utinter-
minisobfcrvat, Gonzal. adRcgul. CancelUrg!o\f.6. num.
21. &feqq.Ei proptereaex hacrcflexionc exriuditurqui-
il dem qualicasverorum Parochorum rcfpe^lu didorumSa-
criftarum, non autem refpeflu Prioiij, ut Coofideranti
manifeftum eft.
Prout etiam nihil adrem facere videtur, qu6d dic>i Sa-
criHae ab immemorabili tempore femper elefti fuerint. k
Capitulo, & ultimo loco idem cligendi Jus approbstutn
fuerit a Congreg. Epifcop. & Regul .Ponente Catd. Gual'c-
rio .• Vis enim mhacparte noneft fac:enda in Jureelijen-
di , feCi nominandi didosSacriftas, quod poffet etiam fpe-
dare ad Perfonas Laicas, ucpradticari videmusin multis ^4.
Parochiis de Jurepatronatus; Sed ftrid^ videndum eft ,
quaro facultatem habcant circa animarum curam, &Sa-
cramentorum adminiftrationem; Cumque haecf-cere ne-
queant fineexamine, &approbatione Epifcopi, &quoli-
bet annoapprobareiterumdebeant, exhoc fequitur, quod
illi nullo mododici poffunt, nequefunt Parochiafluales ,
q'iia iftis ajure, &clara difpofitione Concilii, ftaiim ac
cledli fuerunt in Parochos , lemper competit Jus admi-
niftrandi Sacramenta abfque ullo novo cxamine , uUa-
que repetita approbatione, juxia auihoritates , allgatas
fupra .
Ejufdem leritatis eftalia reflexio innixa Conftitutioni-
bus Synodalibus, in quibus praefcribiiur , efte eligendos
in Sacriftas eos, qui praeftantioresfunt, eaaddudta ratio- 5J
ne , quiacuram habenc Animarum. Hocenim verumeft ,
fedcumdependencia a l'rioribus, &tanquam illorumCo-
ad)ucores, ex hucufque animadverfis. Quod evidens fit
ex coniexcu earundem ConitifuMonum Synodalium , in
quibus dlcitur; Quam animarumcuramnon excrceant - nifi 5S
fuerinta Nobis approbati ifc- quam approbationem anno quo-
libet petere debeant ; Inauditum cnim ell, quod veri , &
a£lualies Parochi anno quoliber approbari debeant ab Epi-
fcopis pro exercitio proprias Cutac , & Sacramenrorum
adminiftratione ; Quod verum eft, etiamfi amovibiles
fint, quia Parochi amovibiIesufquequ6non amovcniur ,
proeo tempore, quoeorum Oificium exercent , in nihilo
differuncaperpetuisjjuxta magiftralem refoiutionem Con- ^f
sreg. Concil. in Comen.y. Februarii ijoy tom.i. part.i.dt-
fcept.i^i.pertot.
Generali regula: , quod indubio Beneficium nonpracfu-
matur curatum, fedfimplex, refpondet BarbcfdePotcii.
Parochpart. i-cap. l. num. 37.. ut illanon procedac , quan-
do, uc in noftris terminisad unguem verificatur, fermo ^8
eft de Ecclefia, qux fub fe habec Populum , quia tunc
praefumicur curata , quam limitationem in Fado inne-
gabilem , in Jure approbant etiam, & fequuntur Rebuff.
in Prax. Benefic tit. Stecular. Benefic quotuplex Garz.de Be- f 9
nefic. part. 1 . cap. 6. mm. 8. & Rota decif 1227. num. l . ctram
Seraphin.
Mirum denique videtur, quod ad excladendam a^ua-
lem curam apud Priorem Cathedralis Fulginei infiftatur
iu Atteftatione moderni Epifcopi, die ^Junii anni 1720. Cd
fada favoreCanonici Jacobilli; Quia in illa potiusaffcri-
tur oppofitum, juxta clara illaverba, nullam admitten-
tia detorfionem , velcriticationem ; Qi-iatenus tamen Priora-
tui ipfiaflualis cura animarum non immineat ( notentur fe- i\
quentia verba ) prout immincre certo credimus; Qax funt
adeo cubitalia , ut mera vaniias videatur concrariun; ex an-
tecedentibus verbis practendere .
Ufurpando ptoinde verba magni Juris Confulti Dec conf.
; 9 4. num. I o . Sijudex cjfem , itj confianti aoDvojudicaren} ,
faWotamen&c.
In eadem Caufa.
W2 Quc pius, ac do(Sus modernus Epifcopus Fiil?ioei ^j
xCi (mihi flriila amicitia jundlus ab anno t6S) quan-
doipfecrat i ftudiisArchiepilcopi Boitini , egovcioCar-
dinalis Sacripaniis, de iilorum Amicorum numero, qui
erga illos, qui melioris lunc tdmac, qnam fortunae , noii
folent ad praxira reduccrc ea, quac notat G/o(/". inCanan.
Vropheiavit verb. No'i novi prima qu<eji. I.) anno 17:0.
meum fenfum pro veritatc exquifivit circa dubium; An 6j
Prioratus Fuleinei, q»x prima Dignitas in iKius Cathc-
dralicxiltit , babeat anncxam aSuiilemCi.r.vn Aniuiarum f'
Cui tunc aftirmative relpondi, vifis, & attenie confidc-
ratisomnibusScriptutis, tunc temporismihi cxhibitis, ex
morivis, &aniroadverfionibus, latcexpcrfisfupra .
Hodie vero majoriattcntioncconfideratis aliis Scriptu-
risf.ivoreCanonici Afcanii JacQbilli, doctiifinu' compofi-
tis, ineodem lenfu contirmor, coquiabales t"adi, exquo 64
Ju$ oritur, quibus innititur dida prinia Scripiura, io fuo
roborc permancre vidcntur .
Omifla
iiB
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.
Omiflaenim infpedione ultimi ftatus, manutentionis ,
£^ & limilium quaeftionum, concernentium judicia poCrefTo-
lia, qua? in Sacrofanftis EE.PP.Confeflibus ( in uno in qui.
bus hodie pcndet concroverfia circa relaxationem Suppii-
cationis fignatsein favoremdifl.Canonici Jacobiii ) nullam
merenturattentionem, ex iliorum moderna praxi , dequa
intcm.i.part.i.difc- i 6. num.l •;z.^par.2. difcept. i^.num.6.
66 Praecipudquia incircumftantiispraefentiscafusnequeetiam
appiicati videntur termini ultimi ftatus ex animadverfis
fupra .
Firmum , acfiabiieremanetprimumfundamentum, in-
nixum clara?, feriae, ac literali confefTioni Epifcopi, &
67 PriorisnofirEE Ecclefiae, fadae Petro Camajano Epilcopo
Afculano, &Apofto!ico Dclegatoa GregorioXill. anno
15-?. cujusverba opporcune iunt regiftrata fupra »hw. 2.
In comprobationem hujufmodi Apoftolicae Vifitationis
(68 addiicitur in praefenti particula, extraftaex Codice manu-
fcripto, aft^ervato in Bibliotheca Seminarii Fulginei, in
quo fermohabetur ejufdcm Vifitatoris Apoftolici, & Vi-
Inationis, ab eo faftaein nofira Civitate ditl. anno 157?.
Adducitur (ecundo particuIaLibri, Fulginei imprefti ,
(g annoi636. cui tituius Vita del Serwt di Dio Giov- Battifta
' Vitelli^ Incuius/ih. J .cap i4./»a'^. 55. habetur fimilismen-
cioejufdem Vilitatoris, & Vifitationis.
Adducitur tertid authoritas VgheHi In ItaliaSacra tom.
70 I. fol. 534. in quo inter Epifcopos Afculanos annumerat
eumdem Pecrum Camajanum, noftrum Apoftolicum vi-
fitatorem .
Adducitur quartoparticula Vifitationis Societatis Sanifli
ni Hieronymi Fulsinei, inqua habetur mentio ejufdem Vi-.
fitatoris, &Vifitationis.
Adducitur quintoparticula EpiftoIaeCardinalisMontai-
tjz ti , anno i^^y.fcripta Epifcopo Fulginei, in qua habeiur
limilismentioejufdem Vifitatoris, eademque Epiftola per
extenfum reperitur regiftrata mlibStatut.feitRegul.ejufdem
Confraternitatis SanBi Hteronpni .
Adducitur fexto particula examinis Antonii Ugolini
^l Agrimenforis Fulgineifadli de mandatoejuldem Epifcopi
Afculani, & Vifitatoris Apoftolici .
Adducitur feptimo particula Libri, cui titulus Rifor-
y4 tnanze del/ianni 1 $yi. ei^Ti. excujus/Jrtg 186. atergo^a.-
tet , fuilTeconcIufum inConfilionoftrae Cii^itatis, vilitan-
dum efte Epifcopum Afcuianum Apoftolicum Vifiratorem .
Adducitur oftavo particula alrerius Libri , cui litulus
75 Magiftratidell'anno l<)64.al \^'6.in ciijus pag.i^S.a tergoh-
guntur nomina trium Depuratorum ad vifitandum diil.
Epircopum Afculanum, eique tradendum m-unus valoris
qua^uor, vel quinquefcurorum.
Adducitur nono Breve Vifiiationis Gregorii XIII. in quo
76 inter leptem Civitates, quarum Vifitatio commiffa fuit
eidem PetroCamajano Epifcopo Afculano, tertiolocoan
numeratur noftra Erclefia Fulginaten.
Adduciturdemum intimatioearundem Litterarum Apo-
77 ftolicarumdeputatfonisin Vifitatorem , faiSa lunc tempo-
ris Epifcopo Fulginaten.necnonejufdemCivitatis Guber-
natori , & Prioribus.
Ex quibus, unitis cum aliis probatlonibus fupra addu-
78 ^is, necnoncum Copia ejufdem Vifitationis, per exten-
fum rcgiftratae in antiquiffimoLibro, in Cancellaria Epi-
fcopali exiftente , & quod magis eft cum alia fimili Copia
in ArchivioCongreg. Epifcop.& Regul.ab ^nnis centum ,
& quinquaginta exhibita, & k qua , fervatis fervandis ,
extrad^a fuit, &adliteram collationata die 10. Maii 17:0.
illa, quaemihi exhibita fuit , tali claritatc vidctur confta
redceadcm Vifitatione ■, ut nullum omnin6dubium rema-
nere videatur circa exiftentiam, & legalitatem ejufdem
Apoftolicac Vifitationis.
Praeciput! poftdecurfum unius Secull cum dimidioaltc-
rius , qui longiflimus tcmporis lapfus faciliorcm fternic
vi.imfiJci, dandaEantiquilTimisScrlpturis, juxia animad-
79 vcrfaper Rot. in niagiftra/ibus decif 57. Cif ?8. pcrtot. apud
Novar.inSumm.BuUar. inquibusin (peciead augcndatn fi-
dcm .TntiquisScripturis confiderat Rota illarum cxhibiiic-
rem , fadlam temporc non fufpcdto , aliaque adminicula ,
& przcipuccxiftcniiam in Archiviis Congregationum , ac
Relaiioncs, leu Atteftationes Ordinariorum circa lcgali-
tatem ddScripturarum , quxomnia nullatcnusdcfidcran-
tur in piarlcnticafu.
Ciimqueexparte Jacobilli non adducaturaliadivcrfa Vi-
80 fitatio cjufdcm Epilcopi Cama|ani , in qua non continca-
turcadem clara, &fcria confelfio Epifcopi , <Sc Prioris ,
comprjchcnfiva, & dcdarativa annexionisaftualis Curx
Animarum Dignitati Prioratus, applicari videtur noflro
cafui nobil s ilU animadverfio Laflant.de Falf Relig.lib.
I. cap. 2. ibi : ^ui Nos mentiri putat , proferat aliam., cui
cred.rmus .
Nonattentis refponfionibus, quod eadem Vifitatio , uti
non habens figillum , minufque fubfcriptionem Vifitato-
ris, illiufque Secretarii, haben3a non fit inaliqua confi- Sl
deration^, exregularibus illis propofitionibus, & genera-
libusregulis , quod exhibitio Scripturae informisnonaddac
illi authen icamqualitatem.
Refponfio fiquidem procedit in iilis terminis, in quibus
fermo eft defola, & fimplici informi Scriptura, moder-
notempore exhibita , fecusveroin noftris circumftantiis, 8i
in quibus^ tempore uniusfa:culi cumdimidio alteriusea-
dem Vifitatioexhibita reperiturin proprio Tribunali , &
quidem tempore non (ulpeilo , non folum in Archi vio Cu-
riaEEpifcopalis, in qua affervari Iblent , fedetiamin illo
Congreg. Epifcop. & Regul.& quod omni confideratione
dignum videtur, concordat ulteritiseadem Vifitatio cum
toc aliis probationibus, de quibus fupra, in quibus cir-
cumftantiisconcludentiflimeprobatexauchoritatibus, fu-
pra citatis.
Quibus opponi non meretur authoritas liof(e;« Vennen.
Abbatiee 6 Maii 172C. Quia illi loquirur de exhibiticne S3
ScripiuraE , fada a moderniffimo tempore, hoc eft , k
quinque tantclm annis , nempe abanno 1715. dumtaxat ,
utex leOura •
Sola haec probatio, folidededuda a did^. clara , & feria
confefTione Epifcop.& Prioris, de qua in eaoem Camaja-
na Vifitauone plulquam fuperabundare videturad noftrum
intentum , eo quiailla admiffa, adhnminem concordant 84
circa eandem annexionem aftualis Cutae Animarum Di-
gnitati Priora>us Civitatis Fulginei omnes fequentes Apo-
ftolicaeprovifiones, poftea fequu aeufquead ulcimam Prio-
risdeGregoriis, in quibus leguntur verbailla; Curaetiam
jurifdi8ionalis imminet Animarum , quorum naiuralis, &
obvlus fenfusille eft, quod eidem Priora ui , nedumanne-
xa eft aftualis Cura Animarum Fori pcKnitentialis , fed
eiiam Cura Jurifdidlionalis . attenta efficacia, & natura
illius didione ampliativaeiff>/»w ex addr.tlis//;/)rir num. fi.
quibusr.ddoalios plena manuciratosa Piton decon-rov.Pa-
tron. a!/eg. 11. num. 14. inqua Coliiie proha^ , verba ha-c: Sia Sj"
/egatoPio- chefipoffaritenerectiamperp.rfoneLaiche in-
cliidete non fo/um Perfofias laicas , fcd enam C /eri os per
Tiamextenfionis ., & am^/i.tt.onis i lunrcius praeciU veiba)
Itafuadente naturaejis d ftinflionis . etiam. tjutfflat augu-
mentatiie .jdPerfonas de quibu! magis di.bitari poterat , <if
imp/icat . feuinc udit a/ias Perfonas , feuCLricos &c.pcrin-
di ac fidi^im fuijfet y Non fo/o pcr Chi.rici^ ma eti.imper
Perfone /aiche ., ita , & ta/iter q:<od C/erici femper dicuntur
priori /cco o/iti, feii nominati , fecundario autem Laici Ita-
ut fenfus illnrum vcibi^nim, eique (idrft Prioratui ) cura
etiamjarifdiflionalis immineat Animarutn- idemimporiet , 86
ac fi didlum fuiflet. eique Prioratvi , nnn fo/itm cura Fori
paenitentia/is , fed etiam Juiifdifliona/is , imminet Ani-
marum .
Obfervando ulteriCls, qu6d indiita Controverfia aperit
fuumfenfum pro veritate, ut teftatur infine, & propte- S7
rea ex animadverfis per Card.de Luc.deTeftam.^ifc.;',. num.
7. ac difc. -j^. eodem num. ibidem firmata praefcrenda lunc
fcripris ab eodem favore Clieniis, qui ad cxcirandam il-
lius folitam diligentiam ad praxim reduxit Confilium Al-
Ciat./ib. II. Parcgon. cap. li. ante medium (ie (\uo\t\ Inflit.
Crimin./ib.i.tit-to.num 98. ibi ; Liberalis fit Litigator , (if 88
honorarii magniiudine diiigentiam Advocati provocct , &
concordac Reverendijfimus Zau/. adStatut Favent. tom. I.
fo/.T,gi.fium.S.
Nequehic faciendaeft visin deficientia Concuifus, quo
mcdiantcinaliquibus antecedentibus Vacaiionibusnullatc- 89
nusfuirrollatuspiioraius, de quo cft quacliio.
Ultraquodcnim lal: s C^oncurlusfcrvatus dignofcitur in
provifione, faiftaanno : 570. & (ic poft Concilium Triden-
tinum ut ("uit probaiuum JnSumm.& ultia dilicentem il- 90
lam cxaminationem , qu.im pricmittendam feipcr man-
darunt Summi Poniifices m collaiione didli Prioratus, Mt
vidcre e(t in illa Prions dc Juftis .
Rclponfio dcfumitur cx (ohdi* animadvertis , per fum-
dem Pitoniumde Controv. Pation. al/egat. j. perlotam m gi
qua ncivoscdc morc Idtcpiobar , Pdrochijlfi bcclcdasho.
di<.'provjdendasfi'mpcr cflc mcdianic con •ur(u (n exequtio-
nc difpofiiionisJrtcr. Co«fJ/. Tridcntinlfef 14 de Rcform.c.
i«.ttiamfiabimipemorabili (cujustcrmini longddillant ia
Tom. IV. Pars II. Difceptatio II.
119
prxfenticafu) idemconcurfusfervatusnon fueric, utvide-
re ell ibidcm a ««»». 2.&/'fi' .'o^.inquadeciaratcmnesau-
tlioritates, quae in contrarium allegari pofTunt , &num.z.
zerjic. Quia verb , refert pariter pro Veritate confultum eju-
dcm opmionis fuifTe R. P- D. Lambertinum, Sacra: Con-
(,z gregacionis Conciiii digniflimum Secrerarium , femper
cum laude nominandum , ob infignem eruditionem , mc-
rita, virtutes, Theologiae,& Juris prudentiasplenifllmam
cognitionem , ac inceffantesiabores, quibusRomanam il-
luftrat Curiam.
Addita alia aeque cathegorica refponfione, quod ante
Ponciiicatum ClementisXI. primaedignicates, tamCatlne-
dralium, quam Coliegiatarum , quibusinnegabiiiteranne-
9j xa erat Cura Animarum , nunquam conferebantur per
Concurfum , fed praevio duntaxat examinehabilitatisiilo-
rum, qui ad iliam afpirabant, folumque k didotempore
merito introdudla fuiclaudabilis [)ra\\sutvacaritibus Digni-
tatibtis , quibus annexa eft cura Animarum ., i&quarumcolla-
tio fpeilat ad Datarium , fiat ab Ordinario Concurfus , ^ui
tranfmittitur pro infiruBione animi SanHitatis fuee ^ uc his
verbisadvertiturz» Folio Congr.Conciliidiei^-Martii 1721.
91 in unaSanilie AgathccGothorum, eftquein Urbenororium .
Er propterea ex eo , quod ante didlum Pontificatum non fue-
ric collatus Prioracus Fulginei praevio Concuvfuad formam
Conc. Trid.fejf.i4.de Reformcap. 18. T]\il\\}m porelt inferri
argumentum , exclufivum annexionis Curae Anim^rum ,
dum ille in omnibusaliisfimilibus Uigniiatibus, adualem
Curam Animarum innegabilitdr habentibus , nullatenii fer-
vabatur, uc patet Confideranti.
Minufque hodie infiltendum eft in antiquatoflyloData-
riae , circ^ diverfam formulamprovidendi primas Dignita-
tes Cathedralium , & Collcgiatarum , habencium annt xam
Curano Animarum,quaeantedidum l'ontificacumClemen-
tis XI. fervabatur , fed precedendum cft cum regula , quod
pofteriora derogant prioribus, de qua in praeciliscerminis
95 egregie Rotain lauden.Vic. m.Junii i6^/\. ^. Fuit enimcor.
Card. Caprara imprefta apud Piton. difcep. 27. n. 44. & gene-
raliter in Me/evitana Decretorum 2. Martii 17O7. §.fin.cor.
Anfaldo.
ht tamen urget ulterit!isilluddiftinflum quidem , fedur-
gentiftimum motivum facultatis affiftendi Macrimoniis ,
quae unicerefervata eft Priori roftrae Ecclcfiae exadmiflis
per Jacobillum, &animadverfisfupra .
Vis, & efficacia hujus motivi non poteftmeliCiscogno-
fci , qu^m praEOCulis habendo verba illa J'<jc)'o/i7«^;Co;7n//i
Tridentini feff. 24 cap. 1 . de Refcrm. ibi : Ter. a proprio Con-
56 trahentium Varocho <&c. publice denuncietur &c.Sc ibi: jQ_iii
aliter quam pr<efente Parocho , vd Saccrdotede ipfius Paro-
chi . feii Ordinarii Itcentia <ifc. Matrimonium contrahcre atten-
tabunt (sc. & ibi ; Bedediilionem a proprio Parochofieri , ne-
que a quoquam, nifi ab ipfo Parocho &c. Exquibus, aliif-
que in eodem capite contentis, &brevitatiscaufahicomif-
fis, clar^patet, quod excubitali difpofitioneejufdem Sacri
Conciliinondatur majus, neque magis fpecificum diftindi-
vum proprii Patochi , quilm facultas afliftendi Matrimoniis,
ex addudlis (vprz num. 10. & zj.
Adversijsquaenon obftat , quod eadem facultasrefideat
eti^m pcencs Sacriftas, quia id non faciunt iidem Sacriftae
97 Jure proprio, fed utiCoadiucoresPrioris, juxta verba illa
Camajanae Vifitationis Curam Animarttm habcre Priorem
ipfum, & ejfe confuetudincm adminifirandi curarnprcediilam
ii Sacriftis d.Ecciefiee , ut) Coadiutoribus , quim laudabilem
confuetudinem idem Apoftolicus Vifiiator pcaecepic retinen-
damefl"e, uc fcilic^t iideui Sacriflae , veluci ipfiusCoadjuco-
res, in ipfa AnimarumCurapracfaco Priorideberencauxi-
liari.
Miniis videcur refragari aflertioilla, quod Jus afl[iftcnJi
Matrimoniis translatum fuerit h. Capitulo, vero, & pro-
prio Parocho, in folam perfonam Prioris, qui iliud non
exerceat nomine proptio, fed nomine Capituli , ad quod
coiorandumaddudta fuitauthoritasim-. i?(»;. /«f/cr. 58.». 13.
98 & fi.cor.Otthobon.Quxi in eadem decifione non cftfermo
C de facuItateaflifteiidiMatrimoniis, quaceft fpecificacivum
n proprii Parochi , fed dc audiendisconftfljonibus, aliifquc
adfalutem Animarum pcrtinentibus , ut dkitut incad.dec.
58.». i5.qu3Eomniacompctcrepon^unc, &committifolent
9'i eciam non Parochis , utexperiencia notumeft ,&advercitur
in d. dec 58. n. 1 ^. iffeq- cor- Otthob.
Ejufdcm infubfiftcnciaE cft aliud argnmencum, innixum
promifcuae adminiftracioni ejufdcm Sacramenti Matrimo-
joi nii , compccenti nimirum Priori , Decano,& Archiprosliy-
tero; Ego cnim non fcmel volvcndo, & rcvoIvendoSam-
marium Jacobilli , non potui invenire ulkim miferabilem
adum, ullumque cafum , in quo Matrimonii Sacramcn-
tum, proprio nomine, & independenter a Priore, admi-
niftratum fuerit k Decano, & Archipresbytero Cathcdra-
lis Fulgineii Econcra vero inSummarioiilius Promocoris
Fifcalis reperii concludentesprobationes , exquibusappa-
ret : Nutlum Mairimoiium in Libro Matrimoniorum defcri-
ptum legi, quod abulloaliocelebratumfuerit , nifiabipfomet
Priore ; Vel a Vice Curatis Sacriftis de ipfiv.s mandato , & or-
dins , & ibi : Matrimonia ,afcendentiaadnumerumtercentum
circh , omnia celebrata , & contraclafuijfc coram ipfomet Prio-
re, if omnes partitas abeodcmfuijjefubfcnptas , &ibi: Tra
gli attiParrochiali , che privntivnmemefpettonoai Prioridi
quefiaCathedrale , unoinprimo luogoe quello del Sagramento
del Matrimonio , il quale fempre , dr in ogni tempo eftato am-
mintftrato , come diprefente anchefiamminiflra da i Priori del-
la medefima , ne altri del Capiiolo fie maiintrufo , nepuoin-
truderfi neW amminifirazione di efsofenza /icenza, e confenfo
de' medefimiPriori, qua; Atteliatio , uti fada aduobusCa- lor
nonicis nolhae Catha^dralis , perfedlam habcntibus notitiam
propriorum Jurium ,quorum eft deftrudiva , concludentiffi-
me probac , ex addudlis in t. 2. p. 1 .difcep. 1 6.n.i6. qu^busad-
d'o Ror. in dec. 7,^0 nu. ^.coram Emerixjun. <3 dec ■/H.n.Hi.
cor. Anfa/do , <ifin TybitrtinaSuccefs feit Recadentiam ll.M.ui
1716.$ Talemque corameodcm.
Ncc contrariiim determinatur in particula Vifitationis
Epifcepi Montecatinl anni 1641^. in qua hsc leguntur : Sa-
crifiis imminet onus adminifirandi omnia Sacramenia , exce- 'Oz
pto Sacramento Matrimonii , quodonusfpe^at ad D.Priorem
<3 in ejus abfeniia ad D. Decanum , & Archipresbyterumper
erdinem ■
Hujufmodi enim verba confirmantpotius, qu^mexclu-
duntinPriore privativam faculraiem aftillendi Matrimo-
niis. Licecauteminciusabfentia, ipfiuslocolurbogati fue-
linc a dido Epifcopo Montecatino primo loco Dccanus , &
fecundo Archiprcsbyrcr.Ex haccamen fuppele ivafubroga- loj
tione, fadaex leginmomotivoabfcncia», in cafu parcicula-
risimpedimcnci Prioris, abEpifcopo, qui Macrimoniis va-
lideaflifterepoteft, t^m per fe ipfum , quammcdiancccjus
Vicario, & quocumquealioSacerdoce, abipfo fubrogato,
&depuiato, nuilum omnino aroumentum defumi vaTetad
probandum, quod dicaiur verus Parochus ille, qui ex fpe-
ciali Epifcopi faculrate loco Parochi abiVntis in particulari
cafu Matrimoniis afliftit, ex animadverfisper rfwrr/c'. </<r 104
Jurifdiff. Archicpifcop . c«p. la,%.per tot. Amic. in Curf.Theo-
log. tom. g. difptit. ^. feff. 10. numer.i^o.&feqq.ScaUoici-
ratos in tom. 3. part. i. difccptat. 1. §. 16. numer. 15.
& feqq.
Et quidem optima ratione ad it^ difponendumaddudus
fuit didusEpifcopusMontecatinus, ad occurrendum nimi-
rum illis inconvcnientibus, quac \t%MT\ivt in dec.ic%. coram
Dunozet.fen ut fcilicecnoncbflanteabfencia PriorispolTenc 105
illius Parochiani Macrimonia contrahere, quod innihilo
diminuic Curam , penc"; Priorcm cxiflcniem , utintermi-
nis pundtualibusprobac Gratian. difcep. ?>6$.n.io<if zi.
FortiCis quia faculcas privative afliflcndi Matrimoniit
non eft unica, & fola probario, quse militat prodcmon-
ftrandaannexioneCurasadualisDignicaci Prioratus, icauc
appiiccturdifcurfus, quifitcxparte Jacobilli, quodadmi-
niftratio unius Sacramenti non faciat, quod illuJ admini-
ftrans fit Parochus.
Conftans cnim in failocft , quod PriorCathcdralis Fuj.
ginci omnia alia Sacramenta adminiftrat , vel per fe ,
privative quoad omnes alios , ut efl Sacramentum Ma- 107
trimonij , vcl per tres Sacriftas , uti ejus Coadjutores ,
& propterc.\ vcrificantur omnia illa rcquifita , qux vc-
rum Parochum conllicuunc , ex animadvcrlis fupra qni-
bus addo Gr^f/.?». </;/t-f/>. S6 5.«.i4.<i;ij. Ioqucn:cm in prz-
cilis lerminis noftri calus.
Piout etiam non videtur fubfiflcre , quod DignitasPrio-
racus Cathedralis Fulginei non adminiflrcc S.icramentum
Matrimonii ex proprio Ipecifico Jurc, fcdcx Jurctanciim I08
honorifico, in cum .^Capitulo tianslato, cumhoctamcn,
quodetiam Decanus, & Archiprcsb\ter c)uf'dcm Cathcdra-
lis pofllnt illud aJminiflrarc, & haccfit ratio, quarciidem
Decanus, & Archiprcsbyccr valiJc Macrimoniis afliflcrc
polTinc.
Ulrr^ enim ca quac fupr^ adnotavimus pr6 refponfione
ad hujufmodi cumulativam facultatcmanil^endi Matrimo-
niis, ftriiU" dicimus, quod hujulmodi difcurfus non vide- IC9
tur contrarium intcntum probarc, eo quia in lonsedebi-
lioribus terminis habcmus i Do^oribuscommuniteradmif-
fom.
120
Difceptat. Ecclefiart:. Dominici Urfayas .
fum , quod illi, qui habent Curam habitualem, & pro
exercitio ejufdenn Curae deputant Vicarium perpetuum ,
non poflfunt deinde inexercitioejufdem Curae fe inttomit-
tere , juxta theoricam Abb in cap. Extirpanda: §.Sf qui vero
JIO nuni.i6-<ie Prtebemi. ub\ Anc/jaran.num.6.infi?!e , ibi : Vica-
riia Canonicisin Cura ciependcntiamnonhabent ullomodo ,
fedauthoritatejuris habent Cur<e exercitium deperfe , quam
principalis Canonicus impedire non pctefl , necin ipfa fe in-
tromittere- AzzorJnflit.Moral.part.i lib.i.cap.(,.iiueeft.i.in
iineBarbof.de P/iroch.part. i.cap. i. num- 58. &I<ot. decif.
loc^. num ^.verf. Non enimcoramSerapbin. &decifi2^.
mm.lS. &feqq. part 19. rccent.ihi : Compertumeft in Ju-
re , quod habeant omnimodumjus .^ privative quo., ad om-
jjes i etiam quoadillum, cuiadhceret Curaradicaiis , qtii ne-
auit fein aliquoingerere&c&dato, quodcura radicalis ex-
taret penes Canonicos&c.ifli uequeuntfeitiCura Animarum
iniromittere (Sc.
Si igitur admittitur exparte Jacobilll, quod Jus adiftcn-
di Matrimoniistranslatum fueritinprimam Dignitatem ,
feCiPriorem Cathedralis Fulgineiab iliius Canonicis, ha-
liT bentibuscuramhabitualem, videtur neceflariofequi, quod
exinde iidem Canonici mediancibus Decano, vel Archi-
presbytero, velqnocumque alioCanonico, non polTint l"e
ineodemcuraBexercitiointromitiere, earatione, quia Vi-
csrii, feualii, quibuscura; exercitiumcommittitur ab ha-
bentibus curara habitualem, poft aflum didas translatio-
nis curas, dicuntur illam exercere authoritate Juris, non
autemdependenter abiUis, qui curam habitualem habenr,
SI2 quamadducunt Dodtoresilli, quosrefert, & fequitur JJo-
tain diH ■magiftrali decif^ii^- num \i .part.i^.recent,
Neque vis lieri poteft infacultate baptizandi, compe-
tente Canonicis Fuiginei, juxta refolutionem SacrteCon-
i; 1 gregationisConcilii ^.Augnfli 1704. quiaex addudisin I»/?;r.
Crimin.lib.i.tit.lo.§.i.nu:n. 193. huiufmodi facultasliapti-
zandi competere poteft, velex praclcriptione, vel exalio
patticulari titulo alteri, quam proprio Parocho, & con-
iequcnter abeadem facultate baptizandi, competente Ca-
nonicis, nullum omninddefumi potefl adniiniculum , ex-
clufivum qualitatis veri Parochi refpeflu l'rioris noftrae
EccIefiSE, ex adduflis fupra, quibus addo aeque moder-
ram, ac punflualcm relolutioncm didae Congreg.Concilii
in alia Fulginaten. zo. Junii 1 7JO.de qva in /ib.yo. Decret fcl.
114 517. ibi: An fiflineatur ere^io Fcntis haptifmalis inEcde-
fii Parochialis SanPxetAariee Nova CaftriSerronis inCafu
&c. Affirmative ., relifialibertate Parochianis San8/e Mari,e
Caftti Serronis deferendi plios baptizandos etiam ad alias
Varochias .
Adversilisreflexlonem illam , Juri con^.murji , & Conci-
\\oTridentino feff.^l cap.i^. de Reform. (olideinnixam ,
115 quod Parochi nulla indigent fpeciali approbatione ad au-
diendasConfefiiones, qu^m in Jurecomprobantauthorita-
tes , fupra citatae , quibus addo Rot.decif6o.ni:m.'j.coram Ca-
116 ri//. ibi ; Siqutdcm fiipii effcntCurati ., non indigerent parti-
culari approbaiione ad audiendas Confejfiones , fed vcquire-
rcturinfiitutio authorizabilii Ordiftarii &c.& eo ipfo haberent
facultatem adminifirandi Sacramenta , proiithabet Archiprc-
sbyter , aifque alia fpcciaii approbatione , 6" licentia , tam
attenta difpo[iiionejurisconimunis&c. quam ex difpofitione
Sac. Concil Tridcnt. &c.
Infadoveio reipeiluPrioTisFulginci concludenter pro-
hantdno Sacerdotes, omni fide digni , quorum atteftatio-
nes datac fuerunt inSummario, in quo ulterius adduciiur
folemnis atiellatio Epifcopi , eandem veritatem intra evi-
dentiarfinesponcns, exfirniatisper Rot.dccif.ioo.num.i t.
1 1 7 part. 18. recert. ibi ; ^uibus ob qualitattm Epifcopalis Di-
gnitatis refpefJu unius , & Saccrdetis refpcitu aliorum ,
maxime annuendum., tanquam Tcfiibus omni exccptionema-
joribus .
Rcfpondcfur ex partc Prioris, eifdem qualificatifTimis
Tcflihus nuilam cric adhibcndam fidim : Non Epilcopo,
cum fuppofiio, quod gcrat partcs Oppofitoris; Mmuf
ji8 que dd. qualificatiS Sacerdoiibus, quorum iiiuis efi eiiam
Canonicus , ex quo id affitmant pcr fimpllcem fidcm ,
quae nullum probationis giadum conlliiiiii, in conflidlu
prarfettim contrariae aitenationis Piioris Crilpoldi dc
Grrgoriis .
Relponfio autem nullam mcretur aticniioncm; Tum
quia idcm 1'rior lie Giegoriisdcponit pariicr fer viam fim-
J19 plicis aticflationis, & proptcit.n fi, )uxta piarierfioncm
Jacobili , ron eO credcndum probationi , innixir fidci di-
florum diiorum .Saccrdnipm , nfqucciiamcx crdcn) moti-
vocredcndumeUdiflaB fidei PrioiisCrifpoldi ; Tumctiam
quia nonbeneex parte Jacobilli afiTeritar, Epifcopum in
hac parte facere figuram Oppofitoris . Quia idem Epifcopus
leftatur, & reteftatur , nullam aliampartem feciffe, nec
facerevelle, quam ejusobligationi fatisfaceie, addidum
effedum propriis fumptibus pro fui animi direflione, &
confcientiaefecuritate exquirendo illam veritatem, quaEei
videturclara ; Nonenim femel , eotempore, quoinUrbe
fuit, alleruit ,& repetiit, niagnumfibi videri inconveniens
& reveratale abfquedubio mihi etiam videtur, quod tres
iHiSacriftae, qui nuUam aliam faciunt figuram, quamfim-
pliciumCoadjutorumPrioris, fingulisannisteneanturfub. 1:0
ire rigorofum examen prodetegendaillorum idoneitate ad
exercendam Animarum curam, quodque Prior, quieftil-
lorum Caput, nec eiiam femel in vitaeamdem idoneita-
temad excrcendam animarum curam teneaiuroffendere ,
eo fcilicet teropore , quo de eadera Dignitaie Prioratus
providetur .
Ad minuendam improptietatera hujurmodi vere maxi-
mi abfurdinonbeneafferitur , quodille, quihabilisefl ad iii
alfequendam Dignitatem in Ecclefia Cathedrali, abfque
ullo alio experimento fuae habilitatis, idoneusetiamfitad
praeftandam materialem praefentiam Matrimoniis cum fup-
pofito, quod proillorum validitate fatisfit fola phyfica ,
feu materialjs praefentia. Hujufmodi enim opiniode fpe-
ciali mandato Innocentii XII. examinata, acattentiflime
ponderatis omnibus rationibus, & congrueuiiis, hinc in-
de militantibus, fuit folemniter reprobaia^ Congreg.Con-
ciliiin Romana Matrimoniidie ■j.Martii 1700. raro e^emplo iz;
fuffragantibus viginti, & uno exEE. PP. cum Refcripto
Reprobata opinione, quod fufiiciat preefentia Parochi pure
phyfica., feu materialis , cenfuit providendum cffe in cafibus
particularibus , ut videie elt in Tom.i. part.i. difc 1. per 12»
/c/i7>w& fignanterMKwj. 214. ifinlib. jo. Decret.SacraCon-
greg.Conciliifol 181.
Ulir^quod ex fupra animadverfis Prior CathedralisFul-
ginei non folum potefl validd afliffere Matrimoniis, (ed
omniaalia SacramentaadminiflrantSacrinazilliusCoadju-
tores , ut omiflis antiquioribus Authoritatibus, de facili ij*
cumulandis, rcfolvit eadem Sacra Congregatio Conciliiin
Florcntina Pr<ecminentiarum q . Aprilis i-ji^i. adpvimum dw
bium, ut videteett in lb.6i(.DecrctorumejufdemSacr.Con- 115
grcg.fol.\^7. Et propiere^ illiusidoneitas, & habilitasaH
illa adminiilranda nullomodo fupplereipoteff perillasge-
neralitates, & reguiares propofitiones, quod Dignitates
Cathedralis prarfumantui habiles, fed talishabilitas appa-
rere debet per illum optimum modum, illamque rcgiam
viam , quam pra:fcripfit J^rri/w Concilium Tridentiniim in
fejf.i^. deRcform.cap.iS.c[unmve Tp^r viam invariabihs re- tl6
gulae fan. mem. Clcmentis XI. cx fupra animadvetfjs cx-
tendit ad prim.as Dignitaies, tam Cathedialium , quam
Collegiatarum.
Caeterum infubfiflentiadiflseattenationisPriorisdeGre-
goiiis ad hominem demonfirari videtur ex ejus inncgabili
fadlo, inquo conflarseft , quod ipfein Pagellis Sandiffi-
mae fommunionis feniper fe fubfcripfit , cum addito , 1:7
quod effet etiam Ci/rarwj , quaequalitasdigiio demonHrat ,
ipfum nullaindiguiffe licentiaadaudiendas Confefllones ,
cx allegatis fupra . Hoc etiam aequali claritate of^cndit ,
ipfum effevere, & proprie Curatum, & Parochum, ut
in terminis debilioribusfolius diftributionis Bollcttinorum
tempore Pafchatis, quod illa denotet qualitatem Parochl
refpedtu diffribuentis, fiTmsvh Rot.deaf. ii6.num.2.part.
J.rfcm.ibi; Matrimoniafuiffe femperin toto Cafiro, iHiuf- »*S
que difirifiu celcbrata de ticcntia Archipresbjteri , eumdem-
que diflribuiffe Bolletinos tcmpore Pafchatis : (fr decif. j^lf.
num.i eadcm part.ibi : Preecipue illud faflum, qiiod fpeci'
fice Tefles fignificant , videlicet D. Archipresbyterum quotan-
nis difiribuiffe Signa , fcii , ut ipfi dicunt , Bollettlnos tem-
pore Pafchatis RefurrefJionis pro rccognitione etrum , qid
Pricceptum Ecclefi,c adimplcviffent , qu<e rcs proprie fpe-
ilant ad Parochum .
Inqua partc non bcn<J fuppofitum fuir, quod talisaddi-
tio Curatl in pracfatis Bollcttinis nunqu;\in anie.\ ufurpat.i up
fucrir abaliis Priorihus, ibi; InPagcliij ifc emiffa tantitm
fuii 1) moderno Priori &c. nunqu.rm tamcn ab atiis eius Ante-
ccfioribus , qvi folumuti Prioresfefe fuhfcripferunt , it \h'\ :
jQuodin aliquibus Bottettinlj Ccmmunionis in Pafchate fub-
fcriptvs rcpcriatur ultimus Prior tituto Curati , nam confi.rt
infaflo . quod Priorei Anteceftores nunquam fe fefubfcripfc-
runt hujuftnedi Pagrllii , nifi fmplintltuto Prioris .
Coiitr.iiii.in cnun dclumiiurcx /ola, & fimpiici Icflii-
ra , & rccop/iitionc Sunimarii, impreffi , &coram Con-
grcg.
Tom: IV. Pars IL Difcept. II.
Ijo greg. Conciliipro partePrioris de Gregoriis, exhibiii die
5 Aprilis lyo^.incujusiVuw.V hafc habentur .
Communicatus inBcclefiaCathedrali Fttlgir.ei 1671.D/0-
tnedes Frenfanelhs Vrior y ifCuratus.
Communicatus in Ecclejta Caibedrali Fulpnei 1^1 -■ T>io-
tnedes Frenfanellus Trtor , & Curatus .
Cemmunicaius in EcclejiaCathedrali Fulgineild-ji. Dio-
tnedes Frenfanellus Trior , & Curattis .
Communicatusin Ecclefia C athedrali Fufginei l67n- ^'O'
medes Frenfanellus Prior . &Curatus.
Communicatusin EcchfiaCathedrali Fnjginei 167J. Dio-
tnedes Frenfanellus Prior , &Curatus.
C cmmunicatus in EcclefiaCathedrah Fulginei id^d.Dio-
tnedes Frenfanellus Prior , ifCuratus.
121
nonadPresbj-
tisfm nomina ., qu<e omniaprohant ad illum
teros, animarum Cf.ramfpe^areG/of&c.
Ex quibusvldetur adequate refponlum regulari iil'pro-
pofjtioni, quod pritna Dignitas Cathedralis non praefu-
iniiurcurata, nifi probetur lalis, eoquia omnia praediaa,
pr^cipud fimul unira, ut in qua ibet maieria faciendum
cffe monent adouCti ,n decif 60 num. 25- coramBuratt. & lj6
der'f.Ti,z-num.^.coramEmerix.jun. videntur concludcnter
probare annexionem Curae adlual.s penes Priorem Cathe-
dralisFulgifiei . Dida igitur generalispraefumpno cedere
debet in noftrocafu vcritati, ut fupra conciodenter pro-
batae, )uxt4 regulam, &tq\iiRota dccif.^\f>fubnum.(>.(o-
iudovififdccifil.num.i9- 6" lo.foram Priolo . ^
idetur panter adequaie refponfum alieri propoijtioni,
nisCura adlualisnonrefideatpcne Sacri- IJ7
ram
V
'"" - '"V"'-""- ' "- • ^-»-.«^. quodinhis terminisCura adtualisnon reiiaeat pcne J)acr,-
Communicatustn EcclefiaCatbedrali Fulginci 1677. Vio- Jf^^^ nominatos k Capitulo, fed pends ipfum Capitulum
tnedes Frenfanellus Prior , ^Curutus.
Et quod magis tft hujufmodi qualitas non ef^ allqnid no-
viter adinventum, vel^ di(3o moderno Priorede Grego-
jjl liis, velabejus Antecefloribus, fed ufurparsOmper fuir ab
omnibus Epilcopis Fulginatenfibusabannisfuprkcenrum ,
utidem Prior deGregoriiscoram diifta Sac.C^^nar.Conrir
lii probavit in alio ejus Summario impreflb , & daio die 9.
Augufti ^o^i.ibi :
Decius Donnula&c-Vicarius Generalis Fulgiter &c.Re7'.
D.Chriftiano de Rubeis Priori Cathedralis , Parocho &c. Da-
tum Fulgineidic 1 '^.Julii 1619.
nominans refidere videatur Cura' aftu , & habitu juxta
iheoricam/«». incap. Curnnon ignores num ». dePr<eben.
Quia in hac pane proccdirur cum ajquivoco, in eocon-
riaJi7te , quod Sacriftae fint Coadjutorcs Capliuii in exer- ^
citioCurspanimarum , quoj non (ubfiftit in faito, dunBil- I J'
li dicuntur, &funt Coadjutorcs Priori/ , non autetn Ca-
pituli, juxtaanimadvcrfa fupra. Etpropterei , licet ve-
fumfit, quodilli nonfintveri Paruchi , & propni Cura^
ti refpedtuCapituli, iHos nom-nantis, minufque inordi-
nead Priorem, cujus funt (implices Coadjuiores, ad evi-
tandam monftruoficaiem pluriuTi capitum in eodem Cor-
mppohtus Corfatus&c R.D.ChrifiianodeRuheisTriori , pore"",'e^"parochia , quamconlidcr.mt Ganzal ad Regul.i
&Cathedralis Fulginaten.Parocho&e.Datumdieio.Septemr U ';/ „/(,/r.g „um 47- GomezadRegul deUiomat.q::<efl
bris 1 6 1 q. \-an •£. jj _ . ^ . . - c, .
Hipppolytus C orfettus &c-Fulginei Vicarius Generalis &c.
R. D Priori Cathedralis Parocho , & Cunto &c. Datutn
&c die 11. Januarii 1620.
Hippolytus Corfettus &c Fulginei Vicarius Genemlit Rev.
D.Chrifliano deRubeis PrioriCathedralis Cfirato&c. Datum
&cdie 19 Februarii 1610.
Porphirius Felicianus &C- Epifcopus Fu'g'nei D. Priori
Curato Ecflefite Catb^drnlis Fulgtnaten.^c. D.itum die t^.
Januarii 1614
Abbas Angclus Felictanus &c. Pulginei Vicarius Generalis
R. D. I riori Curato Ecclefi^e Cathe^ralis Ftilginei &c. Datum
&c. die i. Maii i6j;
II num^.verf.Requiritur, &Gratian.d>lcept.Jor.cap.ii^S-
num i^C^ 15- Eft tamen vere, & proprie Cura'usidem
Prjor, uti habens eofJem tres Sacriftss fnb (e, taoquJi.n
Coadjutores in exercitio Curae animarum , & uii obhgjius
ad reddendam rationem admlpiihationis ommum Sacra-
mentorum, eodem prorsijs modo, ac ad id obl.gati func
tres Sacril^£E e|us Coadjatorts, ut in ipccie dcmandstuni
fuit in Vifitatione Epifcopi Mc^nteca-'
anni 1646. ibi
cramentorum . , „ . , .... » „,,
AliasenimmanifenaminvoUeretimpIicantiam, &pa]-
Abbas Angelus Felicianus &c.Epifcopi Fulginei Vtcarius ^^f:\l\,r^,^..^ quod Prior. nonhabens qualitaiem, &
Generalis &c. R. D. Priori , & Curato Ecclcfi^ Cathedralis C^,^^' .^oncm' veri , & F'^^rrM Curati , Teu Parochi ,
Fulginei&c. Datum &c.die 14- ApriHs 165^. i.wrTnirenioncm lacobill , fcd exercens animarum C u-
Antonius Comes Montecatinus &c Epcfcopu! Fulginei&c. J"^'** .,„,, _roDrio lure, lcd nomineCapitiUi , in talifub-
R.D.DiomediFrenfanelloPriori, & Cur.no EccUfia;Cathe- "^^^/^o ifdependenti exercitio, nonunum, velalium ,
I40
dralis Fulginei&c.Datum die i .Septewbris 1665.
Francefco BaldafiiniVicario Genera/e&c. conced:amo licen'
g.aal Priore Franfanelli CuratodiS. Feliciano &c.Dato in
Folignoli m.Gennaro 1690.
Francefco Baldajfmi &c.Vicarie Generale concediamo licen-
zaal Sig Priore F renfanelli Curato di S. Fcliciano &c.Dato
in Folignolt z%.Gennaro i^^qo.
Francefco Baldajfmi Vicario Generale &c. concedi*mo licen-
za alSig.Priore Diomede Frenfanelli Curato della C hieja Cat-
thedralediS. Felicianadi Fo/igno &c.Datoin Folignoli 10.
Mttrzo 1690-
Exquibus, & aliisfimilibus enunciativis, quacde faci- xa
li in hac parte cumulari pofTunt, nulla videtur habenda '
1 J2 confideratio illarum expreirionum , in quibus moderni
Priorcs Frenfanellus, & de Jullis, vel ex caufa brevira-
tis , vel exalio moiivo, quoddivinari facile nonpoteft ,
omiferint fimilem expr^ffionem Curati in una , vel aUera
ex PagcUis tranfcriptis in Summario Jacobili .
Tumquia illaeremanentluflbcataE abantiquis, im6 an-
iiquifl"imis, mediis, modernis, & moderniflimis contra-
riis enunciativis omnium ditSlorum antecedentium Prio-
fed treshabeiet Coadiutores, quod ex le uniceconlidera-
tum, videtur adeo repugnans, adcoque improprium, nt
nuUa opus fit Doftorum authoritate ad talem repugnan-
tiam &improprietarcmoltendfndamexanimadverfisper
Card. PalUvic. tn Htft.Con.il. Trident. lib. j. c.ip. 1 5. »«»».8.
cumaliis, cn3US^Pignatel.conful.6.num.\^tomx&Reta 141
inRomana Pecuniaria 11. Juniii-oS. ^.Quin obftatcoram
Molines
de
OmniahaEC,praecipuefimulunif3, videnturclyrc^often-
re quod Prioratus Cathtdralis Fulgmei haoeat annc-
,amaau3lemCuram,animarum,t^mFonPccni'entialis, 14»
quJimTuriidiaioaalis, & lamcn cii.-..n)i aliquod in hac par-
tc remaneretdublum, illud peniius fublatum dicereturab
obfervantia , quae potenscft in hac parte dcclarare , cuinam
fpcaetcuramanimarum,ut,omiflisgeneralibus,.nnoltris
prxcifisterminis obferva t P.r"'*"-'/. dccif ^. a-.net.i.num- 14I
1 & firmavit Rotadccif i iyn:am.cor.im Ce-jo.
Oua: obfcrvaniiaex prob-iisin Summanodelumpta cx
Scripturis exhibiiis iPrioredeGregoriiscoramCongreg.
Conaldiebus 5. Aprilis . &9.Augufti 1704. innegabilisclt 144
quc
ddiftribuiione.n B.illettinoruni Communionis tcmpo-
larationem , quod Priores erant C-i-
rum, Juxta ca, quae noiant Dottores de Tcftibus in mi- . r, ■ jj.
131 gno numero in confliiftu numeri minoris , ut videre eft rcPafchaiis, quoad ^■;;^^ , -r- , ,; ^^i .j^gnijj
'apuiParlad,r.lib.yqu.efi.9.fubnum.io.BarbofdePoteflat. rati , quoid pnvat.vam tacultatemafluiuul. Mair.mon.is
Epifcop. allegat.^i.fubnum.i^6.&Rot. dectf 19 num. 7.
(oram Celfo-
Tum eiiamquia qualitasveri Parochi defumiturctiam
exfola dirtributionedittarum Pagellarum, feO Bollettino-
1J4 rumCommunionis,femper , privativequoadomnesalios,
faflaab omnibusPrioribus nonimpeditis, neque abfcnii-
bus, etiamfi carcant add.iione Curati, fcii p.trochi , ex
allegarisfupra , quibusaddo teqi<e m.tgiftralem , ac punfiua-
* lemdeciflonemRoticin clccif,(<o.num.ii.coramCarlll.^'' : Qu^-
busaccedit, quod folus Arcbipresbyter tempere P.iffhatis di-
JJ5 ftribuity &colligit Bollettinos y imprejfos cum fuo nomlte ,
(entrahit Matrimoniay defribit Baptizatorum , & Moricn-
quoad poteftatemaudicnJi Contefl.ones ablquc vl!o prx-
CcJe.uccx.imine, & quo.idadminiflra.ioncmomnium alio.
rum Samentorum, qujr perinde habeniu. ac li elfent aJ-
miniftrata.\ Priore, dum adminifttata tucrunt , ac admi-
nirtranturi tribus S.icrillis in Hgura ill.us Coauu.iorum ,
juxt^ clara vcrba Vifitat.on.s Camapnar, rcg.aratalupra
'^"poftquam fueratfignata Supplicatio favore Jacobilli, tc l45
opponcnte iHius relaxationi Promotorc Filc.jie , cumex-
hibitioneprim*Scriptur.x .n Coogregationc l^^^«^'.f ' «^
hacfuitremifla Inft..ntia ad Congregationem Conc.l.ipro
Voio, inquadie:.Odobriji7ii.quandoiuuexh.b.taaia
Scri-
%2Z
DifGeptat, Ecclcfiafl. Dominici Urfayae.
Scriptura» c5e quafupra k num.62. propopofitum fuitdu-
bium ; An fitr laxada Supplkatio , refolucum cum refcri-
.pto: Nonejfefelaxandam SupplUationem. Repropofita ve-
rdCaufa in Congrcg. habitadiez?- Februarii fub confueto
dubio ; Afjejfet fiaftduw, veirecedendum a decijis ^ fuit re^
fponfum, ut videbimusin fine hujusLibri.
DISCEPTATIO III.
Ordinis S.an6ti Auguftini Magifterii,
1 i<l^ T E :r
RegenteSj & Pridicatores.
A R G U M E N T I,
Loco ftibneBunttir fequentia Duhia .
Dub.I. An , cum W- Regentes expleverint quinquennium ,
& Preedicatores dccennium, ad fonnam Conflit Ordin.feu
Decreti CapituHGeneralis , fint prteferendi quiprimo exple-
wrint in cafu ifc.
Dub.II. An omniailla Loca, adqute mittuntur Conciona<-
tores a P.Gencrali Ordinis , fint confideranda, & connume-
randa inter principaliores Civitates Italfie, jn fafif, 6" ad
effe^um de quo agi ttir .
FAiSumhujus Caufasfatis, fuperque defumitur exdiftis
Dubiis, inter quae ex voluntate Pra?dicatorum omif-
fum fuit primum , quando kilic^t, tam Regentes, quam
f Concionatores eodem anno cxplent tempus Leflura;, &
Concionum ; Eo quia in iftis terminis iidem Prsdicato-
les ultr6 concedunt, Regentes praeferendos effe Concio-
natoribus .
Fuit proindd ex parte eorundem Concionatorum dumra-
jcat prastenfum, quod quando ipfi tempus decennii Con-
cionum explent , antequam Regentes compleant tempus
quinquennii Lefturas, in his circumtiantiis Concionato-
l^ res praEfevendi veniant Regentibus, etiamfidido tempore
P, Ceneralis non obtinuerit^ Summo Pomifice Gratiam
(declarandi MagiftrosinSacra Theologia: Temporeautem
quo Jllam obtinet, Regenres paritcrfuum tempus Lcitu-
fae, feu Regentiseexpleverint.
Pro congrua autem hujusDubii refolutione enixis pre-
cibusfupplicamus praeoculishabere circumflantiam illam,
kqua defumi po:cit illiusfolidum fundamentum , in eocon-
fiftentem, quod P.Generalis noftra: Religionis non habet
g in fuis ordinariis facultaiibus potefiatem quoiibet anno ,
& ad fuilibiium, crcandi Magiftros in Sacra Theologia ,
nequeRegentes, neque Concionatores, neqne ante , ne-
que poftquam illorum Curfus confumarunt , l'';d illam fum.
mis precibus petere folet , &. ex mera gratia a Summis Pon-
lificibus obtinere, quorum r.liqui , ut fecit Vcn. DeiSer-
vus Innoc.XI.toto tempore eiusgloriofifiimi Pontificatus
illam nunquam concedcre voluit; Aliqui verd in deter-
minato numeroeandem Graiiam conceflerunt, vel conce-
dcre folent, fed quando ip(is videtur, &placct, & cum
illis conditionibus, quasapponcre ciscongruum videtur ,
& regulariter , prsevio Voto Congreg.Concil. vel alterius
^ Sac. Congreg.Epi(cop.& Regul. Idque, velinprimo, vel
in fecundo, vel inquolibet aliocxfex annis Gencralatus.
Hoc prasmiffo, quiafolet faepeevenirc, quod tcmporc
concefTionis hujus Gratias rcpcriantur, tam Rcgcntes ,
qu£km Concionatores, qui corumCurfum anteaconfuma-
Tunt; Propterei in his circumftantiis nridle quaeritur, an
j illi Rcgentcs, qui tempore Gratijc,^ Summo Pontifice
P.Gcncrali conccfraEpro Magiftcriis, complevcrui.t tem-
pusqninquenni Lcdlurae, praefcrendifint Concionatoribus
IUis, quiante didl GratiamSummiPontificis tcrminarunt
dcccnnium Concionum .
Prohujus igitur Dubii, juxta hunc proprium fenfum ,
congrua refolutionc , pracmiitenda vidcntur plura , &
1. Quc^J non vigorc Con(iit. alicujusSummi Pontificis ,
neque .idterminos noilraEConllitutionis (cJ in cxequutio-
nemdumiaxat difpofitionis Cap.Gencralis anno 1685. nnn
6 in tota noOra Religione, fed in fola Italia: Itaut inHi-
fpaniaruin Rcr.nis, in Lulitania , inBclgio, Aindiit, in
quibus non dctucrunt unqu.^m , ncqucde pracicnti dcli nt
infigncs vcrbi Dci Concionatorcs, prorsus inauditum (it ,
incognitumquc nonicn Magirtriad titulum Concionaioris
gencralis; Atquc in ipfamct Italia, ncquc omncs Praedi-
(Catorcs gcnrralesin qpacumqucillius Civitatc, utcumquc
verbumDei praEdicantes, taliMagifterio decorari folent ,
& poffunt; Sed folum illi, qui cum plaufu, & jufta fa-
ma , per decennium in principalioribus ejufdem Italiae
Civitatibusverbum DeideprsEdicaverint, ex mera gratia
habilitatifueruntad Magifterium affequendum , fequenti-
bus vcrbis ; Magiflri Laurea illitantummodo in Italia deco-
rentur , qui probitatis , & doflrina laude prtefulferint , <3
qiiinqnennio munus Regentis objerint ; Velin PRINCIPA-
LIORIBUS Italite Urbibus verbum Dei decennio cutnplaufu,
jufiaquefama depreedicaverint , & notant P.Mengarellus , 7
oJim nofhae ReligionisSecretarius Genera!is;« Opufc cui
titulus ; Cronologia ddla Promozione al Magiflerofol. 7. verf.
Cos! parlando , ibi : Cosiparlando de'Predicatorigenera!i ,
ognunopuo bencomprendere quantovivtglia per renderfi ca-
pace di predicare nelle Citth con applaufo orc. prima di render-
fi capacedel Magiflero , al qualepoi non fi promovono neaH'
co tutti , ma li migiiori , e di maggior applaufo . Quae pofte-
riora verba (uppUcamus praeoculishaberepro congruare-
fponfione ad Notulam Prasdicatorum , cxhibitam in hac
Sac. Congreg.diej. Augufti 1719. inquaabfqua ullodele-
dhi proLaurea Magifleriiadnotanturomnes omninoPrae-
dicatores illi , quibus cxpeditas fuerunt Literae Patentes
concionandi , cum fpecificationeillius Datae, & fequenti
Apoiiilla ; Nota de' Predicatori , che nella Religionc di S.
Ageflino dal!'hanno che furono deputati,indicatodal milicfi-
mo , hanno tcrminato iifuo decenn io , eperb degni deipremio ,
e Laurea Magtfbrale ; Itautad tenorem hujus Apoftillae in
futurum in noflra iteligione pro obtinendo Magifterioad
titulum Concionatoris, fatis (ir extrahere Fidem deputa-
tionisinConcionatorem,&deindecomputaredecennium^
tempore illius Datar, quod quantum abfonum (it, de fe patec.
Non fic autem refpedtu Regentiom, quibus de Jure ,
feu ad formam noftrarir.T. Conftit debetur Magifterium, eo
ipfo,quod poftLedturam ,praeviofolitoexamine, conllat
deillorum idoneitate, jnxta illa verba»o7?)'.Ce«y?//'.Jff/(jr>«. 8
anni i^^t.jQuiin LeSloriamunus fuumdiligenter , &cumpro-
feSlu Difcipuiorum c^ercitacifuerint , ad Baccaiaureatum pri-
tniim promoveantur , detnde ab eodcm Priore Gentraii , {fi
poteflatem a SS.D.N .babuerit ) Magiftri in Sac. Theoiogia cre-
entur ^quod niillum relinquitarbitrium P.Generali ( haben-
ti^ Papa potcftatem) non creandi Magiftrum Rcgenicm
illuin, in quo concurranr omnia requifita, ik illiusloco
graduandi Concionatorem ,fibi benevilum , juxtaanimad- 9
verfaper Altogr confsSfub.num.s^.Scfirman ycr Rot.decif.
188. Hum: 8 .part. 1 7. «b" decif^ num. i o. «ir 1 1 .decif. j ij. num.
lO.part.iS.recent.
II. Pra?n)ittendumeft, quod Magifteriumillnd, dequo
difputamus, nihilaliud eft, quamLaurea Sac.TheoIogiae,
feu folemne, & authenticum teftimoniumcxcellentiae in
tali Theologica Facultate, circa cujusquaeftiones exami'-
nari priiisdebentomnes illi ,quilaureari cupiunt, Juxiadi- 10
fpofiia i/i Conflit S. M- Urbano VIII- quae unicc' diredla funt
Regcntibus, nullo autem modo apta lunt Concionatorei
diredtc comprchcndere, ut, ex illiusrecognitione rcma-
nermanifeftum .
Et propterea in illius affcquutioncex juftitiaprimo, &
principaliter preferendi funt Regcntcs,qui ineadcmThco'
logica Facultate pcr integrum quinqucnnium portarunt
pondusdiei, &a;ftu5; Secundaric^ vcio, ac minusprinci-
paliter, & exgratia Concionatorcs, qui ex proll-lVoeidem
Exercitionullatcniisincumbunt, fcd ahcri F.icul;ati , (eu
Concionibusopcram dant, ut bcncadvcrtit Br<i»r/7ff;;7.</f
Jur.Deil lib.i.cap.\.num.\.infine\ Et rationemadducitI>.
Thom\.par.queefl.\.art ^.quia fciiicct alis; Profeffiones di- 11
cuniur ancillae Sac.Theologiae , juxta id , quod legitur Prov.
9.? Mifit ancHlas fuas , utvocarent adarccm , interquasan-
cillas non dedignatur annumcrari concionandi Facultas ,
latc Mcnd dcjur. yiccad.lib. i.qatcft. I. /)frror. &(iguanter
tium. a. ii.6r 350.
III. Prajmittcndum cft , quod non ben^ cxageraturcx-
adverfoqualiias Concionatoris gcneralis, utidillindla, &
fcpar.ita.^ muiicrc Rcgcntis, adfuadcndum, quodfiilli •"
Magiftciioaflcquendononprjcferantur Rcgcntibus, infu- 11
turum vix rcpcrictur Rcligiofus, qui Concionaioris mu-
nusafTiimerc vclit .
lllird quod cnim pro adequata refponfionc fat eft ocu-
los convfiicrc ad noftram Rcligioncm in toio Catholico
Orbe diflufam, Italia cxcepia, in qao non Jelunt infigncs
verbi l>i Concionnatorcs, licctcxtra Itaham nulla adfit i|
ipcs, ncquc^icmotiflimis, conlcquendi Magifterium pcr
mcdium pracdicationis, ut obfervavimuj (upra. Stricte
refpondcmus, noiorium cflc in noftra Rcligionc , quoj
cxccl-
Tom. IV. Pars II. DifccptatioIII.
excellentiores fuerunt , longeque major e(l numerus illo-
rum Concionatorum , qui lunt , vel fuerunt pariter Re-
gentes, acfintaliiPraedicatoreSjquinonfuerunt tales.Ita-
utinEcdefiaS. Augullini Urbisabanno 1695. ufquead ca-
dencemannum lyrg.exij. Concionaroribus , qui in Ur-
be verbum Dei cum plaufu , & jufla fama per integros Cur-
123
difpcnitur , quod Magifterii lauregilU tantum inltalia deco-
rentur ^quiprobitatis , <cdollr\n(e laude prarfulferint , if
quinquennio munus Regentis objerint ; i^el m principalioribus
Italio! Urbibus Verbum Dei decennio cumplaufu , iuflaque fa-
ma depradicaverint .Exquibus remanet manifcftumquod
pofita facultate graduandi in P. Generali , obtinenda i Sur
fusquadragefimalesannunciarunt, quinquedumtaxat,non misPontificibus, primus , & principalis locus attribuitur
fuerunt Regentes
Im6 notorium pariter eft, quod inter celebriores Con-
clonatores , qui hodid noftram Religionem illufl:rant ,
quive cum plaufu , & jufta fama Conciones habue-
14 runt , nedum in principalioribus ItaliacGivitatibus , fed
etiam in principaliflimis extra illam , & pricipueapud S.C.
Regentibus, deinde ver6 inhorum deftdtum , &in fubfi-
dium , medianteparticula illa f-V/, datur locus non omni-
bus ,fed aliquibus tantum ex Concionatoribus generalibus ,
hoceflillis,quicum plaufu,&: iulla fama Inprincipaliori-
bus Italia Civitattbus verbum Dei depreedicaverint .
Etproindeapplicaturaurea illadiftindlio, uno oreiDo-
& C.M. quive afcendunt ad numerus 26. unus dumtaxat floribusrecepta.&^magnis TribunaIibuscanonizata,quod
rcperitur, qui nonperviam Regentis, fcdfoIiusConcio- diitioFf/,aut ponitur inter Perfonasejufdem profeflionis, -5
natorisgeneralis.Magifteriumobtinuit. &qualiiati$ , & importat alternativam ; Aut ponitur in-
IV. Eftpraemittendum, quodnon fine myfterioincontr. ter Perfonasdiverfae profeflionis, & qualitatis, juxta tcr-
Surajn.defcripti fuerunt aliqui Concionatores generales , minosnoftri cafus , in quo pofita fuit inter Regentes , &
quiutitalesMagifterium fuerintconfequutijconfufim, feii Concionatores, &tunc impottat prelationem, ordinem,
15 promifcue,& indifcriminatim cum Regentibus , quorum kix prjeccdentiam prim6nominatorum .- rfArra/utriufque
nomina, nonfolum colore brevitatisomiflafueruntlubhac Jurisrecognofci poffumincan.Metropolitante^.difl.abi Glo.
femperobtinueruntm confequutione Magifteriii Sed ulte- dinedebeantellgere , <sin l.Harcdes mei^.finali ,ff. adTre- 2C
riusdataopera in eadem Atteftationegratis ubique fuerunt bel.&inl- Cum Pater jf pc ultff.de Legat. 2. quos fequuntur
poftpofiii aliqui Regentes Praedicatoribus , ut fignanter pra- dodifljmus Canonifta Fagnanus olim hu)us S. Cong. Secre-
fticatiim fuit refpedu Graduatorum ^ P. Generali Sera- tar ius in cap. IntefCreteros num.a-j <iffeqq deRefcr:pt. ibi •
1:0 .- Diciturenimibi;;ReverendiflimusP- Seranus. Con- EtjialternativaregularitereleSlionemtribuat,c~alieramejtit
cionator Valenti ,uIcim6Regens Memmola . Et tamen cx partemadtmplerefufficiat&c.Tamen , quando\ft pofita inter 16
publico Inftrumento , quod datur , conftat evidenter , id nul- perfonas , habentes diverfasqualitaies , (3 inprimo nominatit
lamhabereinfa£lofubfiftentiam , quia innegabilisveritas fubeft majer ratio ,quam in poflerioribus , infecundaparteal-
tb haeceft.quodultimuspromotusnon fuit Regens Memmo- ternativ^ comprehenfis , tunc alternativa ordinem inducit
la, fed Concionator Valenti ,utcantat Regcftum , ex quo noneleaionem,if adfecundam partem alternativa perveni-
defumptatuitcontrariaFides,ibiD»^i4. M.tgiflros declara- rinondebety nifiin fubfidium, i; indefeaumprim^ ■ Bar.
vimus &c. P.Baccalaureum ,&Regeniem Fr. Thomam Mem- bof. diB. 4 1 5. numer. i. infine , Fufar. de Subftit. quafl x 79
molamabAquaviva, qui per quinquennium Regentis munus mm.i6.Card. deLucadeJurepatr.difc 88. numer.^.isRo-
laudabilitjr obivit ,& P. Baccalaureum ,& Concionatorem ge- tadecssB. numer. 5. par. yrec. &ctramArguel. dec.6-. nit-
mer. 8. in Derthufen. Jurifdiff.iS. Jan. 1697. §. Pr^fatis ij
cor. Pio , ibi ; Ubi , prouthic-, a/ternativalegiturexprejfa in-
terillos, in quibus ordo J uris confideratur ., tuncper eandem
dicitur pr^efcriptus ordo , priiis primum , in quo fubefl ma-
jor ratio, deindefuccejfive alios in fubfidium defignans , &
in Gerunden. Jurifdi&ion. 14. Junii 1702. f. 3. coram
Cardinal. Priolo , & in Mediolanen. Praeminen. z. Decem.
neralem Fr. Leopoldum Valenti Florentinum&c.
Cum illo additOjomnem in hac parteexcufationem exclu-
dente, quodinmargineejnfdem Libri,ubidefcribuntur dd.
duoGraduati , apoftilla pariter praelationem dat Regenti
iuconcurfuPraedicatorisgeneralis, ibi.- Inmargin<ed.par-
titee adeftfequens adnotatio , videlicet Magiftri declaratio P.
Regentis Memmola^ <s P. Concionatoris Valentis .
inhacautemparteomncm merentur Regentes compaf- hr.i-jos.^. Accedebat coramAnfafdo, i^iiTcumipfeordoan-
fionem-, Cumenimexponenda efler huic Sacrofandlo Se- tepofitionis importet pracedentiam, &fuaptenaturaanteU-
natui pura veritascirca eledliones.Mdgiftrorum , faftasi tionem ,cum iliis ,ieq\iaus a D Piton.tn Pareropcft eius Di-
17 PP.GcneralibusnoftraeRcligionis polt d. annum 168;. in fcept.Ecclefn l-ifi. e>t j j
didacontraria Atteftatione,quaEinCongreg.habitadiejo. Habemus hoc folemniter decifum \ Sacr. Rit Con-
Sept.i7i9.exhibitafuit, cumfnppofito, quod Regentcs gregat. utraque Parte acerrime informan-e in celebrl
non deducerent propria Jura , ad proiiciendum pulverem "
anteoculos fapientiflimorum Judicantium , & ad demon-
Ilrandum, quod , promifcue, cum Regentibus , promo-
ti fueruntetiaiT) Pndicatores , fub didtis myftcriofis ver-
h\s,c<eteris omijfis ,cteteris pratermijfis , reliftaj fuetuntiilaB
promotiones Magiltrorum , in quibus nullus fuitadmiifus
Fraidicator Generalis , In aliis vero , inaudira facilitate ,
Pridicatorespraspofiti fuerunt Regentibus , adversus lite-
ram illorum Regeftorum, a quibus Fides deiumptafuit ;
18 Qil.antum veromodusifte opetandiopponatur illi candor
Romana 26. Aprilis 1704. ad relat. Cardin. Barberini
In illa enimquf ftioerat circa impofitioncm,& depofitionem
Mitrae , & Gremialis , uno ex DD. Cardinalibus ccle-
brante coram Summo Pontifice , impedito Diacono, an 19
fcilicet idem munus fpedaret ad SubJiaconum , vel ad
Magiftrum Care.-noniarum : Ad demonftrandam autem
quoJ fpedtare porcrar ad Cxrcmoniarum Magiftrcs , ex
iftorum parte adduccbantur verba celeberriniiC ^emtnia-
rum Magiftri Parid. de Graf. lib. i. cap. ir. dc Ufu Mitr.
pretiof ibi ; Offcium Diaconi eft poncre ; & deponere Mi- }o
conofupplct Subdijconus aut Ajfftens Cappeilanus , velCe-
remoniiirius , & acerrime infiliebatur in efficacia , aiquc
vlrtute didionis disjundliva: W/, in alcernativum (cnfum
interpretata;, & comprobatac ab immemorabiliconfuctu-
dinc , pradticata fub oculis Summi Pontificis, &corani
cuni quoprocedifoletinTribunalibus, &'praEcipue in fa- nam, nifiquando eft occupatus , isc. quia^illo c\fu pro Dia
ctofsndlisEE PP.Confeflibusdefepatcr. r..^^t..c,j.. . •^ .,^n '.. .. ■' r .
Pofiiaproinde d. evidentiflima divcrfitate Fidei ab illis
Rcgeftis,ex quibus defumpta fuic ,atque Nobis,enix^fup.
plicantibus, dcnegata fuit permiflio , eamdem Fidcm con-
frontandicumfuo originali , eo tempore , quo exadverfo
15» repctitaE fuerunt importunae inftaniias pro celeri Caufae Toio cacurS.X E. Cardinalium : Et nih.Iominus , ta-
propolitione; Hocunum addere pofl"umus , quod eadem n confuctudine non attenta , refponlum fuic didam di-
Atteltatio, leulpec.ofa Fides, utiinuna parte evidentif aionem tv/, uti pofitam intcr Perfonas diverfa: qnalita-
fjmemlubfiftcns in totum rciiciend.ieft, & in reliquistuis tis , importare ordinem , non autcm altcrnativam , &
partibiJS nullam meretur fidetn, ex regula, de qua Rota proind»? Cajrcmoniarum Alas^iftros in dida funaione non
Aven dec.Xl nutn.x. & 2.ubirefert,& fequicur illudr/r^; ;x pofle concurrere cum Subdia^cono , feJ debcre ci locum
10 CrtmineabunoDiJccom>tes,Guazzin.adDefen:.Reor.defe!tl. ceJerc; Et adverfus hu)ufmodi fundatilfimam refolutionem
ib.c.i3.».i7.ubireferr &fequiturillud D.J acobi Apoftoli: Eadem Sacr. Congrcg. novam ctiam Audicntiam Maei-
^uiinunodelinquitjaCius eft omnium reus , cum ahis con- - - •_....-
cordantibus , de quibus in Inftit. Crim.lib.i.tit.6.n.il. quibus
z&AoRotcor.Beninc dec.i6Zn.io.
HisopportunepraEmilfis, pro favorabili refolutione no
ftri primidubii videtur fupcrabundare folus tenor difpofi-
lionisCapiiuli gcncralis anni i68y. quac omnem cxcludic
contrariam criticationcm, feu dctotnonem ; In illo enim
Vrfaja Difcept. T em.lV.
ftris Cxrcmoniaium Cappcllat Pontificia: inexorabiliter
denegavir, prout ha?c omnia Ijtiiis rcferuntur in Tom 1.
par. I. dtjc. 28. pcr tot. & fiiinanjcr J n. 9.). ufqueaJ 104.
HuiulmoJi .intem leg.ilis , & obvius fcnfus dd. vei borum
Decreti C.^pituli gcncrallsanni 1685. ad hom:ncmcompro-.
batur cx piuiibus.
Et primo cx co, quod repognat omni vcrifimilitudini,
I quod
124
Difcept. Ecclefiaft. Dominici Urfayas
quod Religiofiilli, deputati a Capitulogeneralianni 1685.
quiomiiesfuerunt Regentes, inaEternum przjudiciumRe-
geniiae, non foliim voluerint gratiose admittere ad con-
31 curfum Magilkrii Praedicatores generales in fubfidium ,
feu in defeftum Regeniium , quinonadhuc compleverant
eorum quinquennium , fed etiam ad exclufionem eorun-
dem Regentium, decernere voluerint, quodillis praEferri
poffent Praedicatores, quam inverifimilitudiuem extollunt
u.fflil^l.dec.i<<).n.^.<ifRot.dec.l69.num.i\i.par. >g.rec. & in
32 Conftantien.Jurifdiff.fuper bono Jure ^. Junii I^i^.ijJ'- Ac
indubit.mter cor. Anfald.
Secundo ex punitualiflima authoritate P. MengareUi ,
olimnoftraE ReligionisSecretariigeneralis i« Opufc. cuiti-
ijtulus , Cronologia dellaPromozione al M.agifterofol.'fi. ubi
2j perindeacfi pro veritaterequifiius fuiffet in noftro cafu, in
quoP. Vicar. Generali concenTa fuit facultaslaureandide-
cem Magiftros , haec ait : Se vi e il Breveper diecifoli Mae-
ftri ifc.e vifono &c.Regenti , che hannofattoil fuo quinquen-
nio ajfifte alli dieci PP. Reggenti anteriori ildritto di ejferepro-
niojft , e non ha luogola controverfia., fe delli diecifi abbiano da
protr.overeotto Regenti, edue Predicatori , perche prima fi
hanno dapromovere liReggenti , poi qualcheduno de Predi-
caiori ., limigliori, elipiiiapplauditi , fevi reftano luoghi ,
Cosifece il Generale Pacini, come (ivcde da Regiftri,Cos} han-
ftofattogValtri PP. Generalifuccejfori (if<:.QuantaB autem ef-
ficaciaEhtpundtualisauthoritas, non habens Contradifto-
34 rem,notant adduiWaCard.de Luc.in Mifcel.difc.4j.nu.26
in fine& Rotjn Legioii.Paroch. z.Julii l-]o6.^.Admijfacoram
Kaunitz , allerentes, vim legis habere .
Tertioex folito Priorum Gener. noftras Religionis, inter
quos mirabiliier urgetinnegabile fadtum Travalloni , pri-
miGeneralispoft d.decretumCapituIiGeneralisan. 1685.
ifte enim in quinto an. fui Generalatus obtinuit ab Alex.
5; VIII. facuitatem creandi 50. Magiftrosin Italia. Non fo-
lAmauteni tempore diit fui Gencralatus nullum reliquit
Regentcm , quem Laurea Magillrali non decoraverit >
letinendo , & confervando Brevia pro illis Regentibus ,
qui terminare debesnt quinquennium in fine lui.Genera-
latus> ut ert innoftra Religionenotorium ; Sedin prima
promotione , quando multi aderant Concionatores, qui non
ioiCim cxpleverant decennium , fed etiam quindennium
praedicationis ; Et nihilominus nullum ex ipfis promo.
vit,feddeclaravitMagiftrosomnesilIosRegentes,quiter-
56 minaverant Regentiae Curfum,qui fuerant dccem, nempe
PP.Ciogni jSeranuspode^ Generalis, Men^arellus, Au-
thor Opufculi Cronologiae Magifierii, Querrus Vicarius
Generaiis , JofephCrippa , Caly , Benania » Avvolia , oC
Auguftinus Felix Canalis .
Hocau;em innegabile faftum in noftra Religione noto-
rium, & plufquam notorium P. VicarioGenerali, qui in
diila prima promotionefuitunusex promotisad Magifte-
^7 rium, digitooftendit, & manibuspalparc facit verumfen-
fuin , &veriorem intelligentiam didse particulae Ff/, ap-
pofitaeinter Regentcs, & Praedicatores, quiatunc tempo-
ris vivebat major parsillorum Rcligioforum , qui did^um
C.apitulum Generalecompofuerunt ; Eifque proinde per-
fedtd notuserat fenfusdidaEparticulas , & notioreratmens
Vocalium; Et tamenadversCis ditlam primam promotio-
nem Regentiumdumtaxat,nullus omnin6 Pracdicator re-
clamavit, iedomniainpace tranficrunt : Efle autem ma-
gnitaciendafaila illarum pcrfonarum, quaE, vel intetvene-
runt in cond^ndaaliqualege, vel vixcrunt tempore , pro-
ximoeditioni ejufdem legis, notategreiiie C^rrf de Lucade
5 R J'*^'f'^- '^'fi- 4 ' • "''• '•'''' •■ -^:* '''■' confidcratione ifc. quodfi-
ticet tunc inS.Congr. verifimtlitcr federent plures c.v Cardi-
nalibus , qui intervencrunt ineodem Con.lio , (•fc.Unde ve-
rifimiitter erant informati de vcro fcnfu , ac intcntioneejuf-
demConcilii ,&c.<if dcMatr.difc. j. num. ii. ubi alioscitat
Concordantes.
Nonnegamus tamen , quod in aliis duabus intermediis
promotionibus, unicuin Rci;entibus, idcm (icncralisTi.i-
vallonusdeclataverit Magillrosctinm aliquds frxdicatores
Sed idevenit cxco, quiatunc icmporis nonomnes Regen-
tes termiiiaverant luum quinqucnnium , ut cvcnir in ultima
promont)ne, quanJo , icrminnro quinqucnnio ^ (cx Rc-
59 gcntibus , omnrs illoscrcavit Magillros, & niilluin Prx-
dicatorem , qui Rc^^entes fucrunt Aftallius , Vigancgus ,
Nuptuis ,Salvat()rius, Tortolinus ,Sc Arrighus .
Ideni lcquuiusluitcxemplum Gcncralis Pacinu5,Succcf-
forcjuldem PTravalloni , qui anno quarto lui Cicncrala-
tusobtinuit facultaicm crcanJi ^'^. M.igiftros •, In prim.i
40 cnim promoiionc crtravii iS. liii^cnieSj ic nullum PiX-
dicatorem, Regentes fuerunt P. Cinquini, Bonaguerra >
Bandini , Barberius, Matthis ,de Vecchis, Gianotti , Deo-
datus Summanticus, poftea Generalis,Gragnettus,Tra-
vallonuSjBartholoccius, LavazzoIius.Clufchius , Arpe,
Gorus , Bugata , Ceppius, &Simeoni; In fecunda verrt
promotione creavit pariter fex Regentes , nemp^ Onu-
phrium, Auguftinumde Aquario, Florum,Marchettum ,
Bandinum , & Cyriacum ,' & nullum Praedicarorem : In ul-
tiraademum promotione, unacum feptem Regentibus,qui
tunc temporis quinquennium compleverant , creavic Magi-
ftros etiam aliquos Praedicatores .
P. Seranus idem praftica vit in prima promotione, quando
creavit tres Regentes , &: nullum PraEdicatorem , Regentes
fueruntPP. Zuffus , poftea Procurator Gener. Ca?le(iinus
Summanticus, & Michael Auguftinus Milliarius ; ^ldemque 41
pariter pradticarunt illius Succeftbres , nempe Generales
Nuptius, & Summanticus , h quibus nullus Regens reli*
dtus fuit fine Laurea, licet aliquos Praedicatores etiam decla-
raverintMagiftros.quandoDonadhucRegenteseoiumquin-
quennium compleverant .
Ex quibus remanet manifeftum , quod folitum noftras Re-
ligionisinltaliaabanno 1685. hocftiit ,&eft, ut,obtenta^
Generali protemporegratiaaSummo Pontifice declatandi 4»
Magiftros,priCisgradueniuromnes illi Regentes, qui tem-
pore diftaE gratiae quinquennium compleverunt , & deind^ ,
quateniis remaneant alia Brevia , graduentur etiam aliqui
Prasdicatofes , ex illis , in quibus concurrant requifita , prs-
fcriptain DecretoCapituligeneralis ann.i^S^.
Contorquetur nimis exadverfo Scribens pro adsequata rc-
fponfione adversus hujufmodi innegabile folitum illorum
Prioriim Generalium , qui tuerunt prGEfcntes Capitulo Ge-
nerali anni 1605. & quibus perfei,tiftime notus erat fenfus 4J
Vocalium, &tandem non fine magna injuriaeifdem Ve-
nerabilibus Viri fcientia ,& integritate praEcIaris, affisric ,
diftafadta, feu prflationes, abeisconceftas Regentibus ,
referendasefte ad merumarbitrium diflorumPriorum Ge-
neralium , neque dubitat ferena fronte aflerere , diftos attus
fulfteabufus. Qu^antumvero arbitraria, fit , quantumque
frivolahujufmoai refponfio, de fe patct , quia vim facic
fano intelledui confideratio hajc , qu6d didti integerrimi
Priorcs Generales, abfque uUa eorum utilitate , inferre
voluerintadeo infigne pracjudicium PraEdicatoribus , ut ex-
clamant Rol.confi^.n.i^i.&fqqhb. \.\ihi quod hoc patet ra- 44
tione naturali, quam folam allegarefufficit ,fio/. ^ff- ii i.
H ^i./'. iq. rcc cumaliisConcordantibuSjCitacisiw/o.j./'.
z.difcep.\.$-^-n.<i.
Omnia hf c quarto loco mirabiliter comprobanturex innc-
gabilifaito Vicarii Generalis, quilicet probefciret ,P. Ba-
gnolum terminafl^cquinquennium Regenti? anno praeteri- 45
toi7i8.& nonunum, vel alium ,fed decem Praedicatores
Generalesante di^tum annum 1718. terminafle decenium
prjEdicationis,utomniahxcii.tuoculi patentex Notula, ab
ipfo exhibita, in qua accurata temporum diftiniSione , adno-
tantur omnes Regentcs , & omnes Pr? dxatores Generales,
cnm praEcifoanno,quodidtis Prxdicatoribusexpedii* fue-
runt Literae patentes concionandi, cum fuppofito, qucid
codem tempore eorum muneribus dare operam incarpe-
rint, exquoinfertur ibidem tempus , inquopropriosCur-
fusterminarunt .• His nihilominus non attentis , vocavic
cundemP. Bagnolumad Magifterium , cum fequcnii cort-
ditione. J^uandononvifianoReggentipiii amiani di v- P-
da promoverfi al Magiflvro non fara pcr mancarc a Leila Lau-
rea,incuifit)Ovaogni dcbitorcquifiio.
Supplicanturhicoblervare, nonfcripfiflc eidem P. Ba-
gnolo tunc Rcgenti , quando non vi fiano Predicatori Gcnera-
lipiu anziani, quorum numerus ulque ad decem crat cidcm
pcrfeitiflimenotus, ut patct cx diita Notula, fcd ,quando
tton vifitano Rcggcniipiii anziani Agnwx ad fcnfum, & ver- 4*
ba Vicarii Gcncralis , Rcgcntibus , qui complcvcrunt quin
qucnnium tcmporcGratiaE , i^Summo Pontifice obicntJt ,
non potcft rctardari Magiftcrium i PraEdicatoribus , lic^t
niagisaniianis,(cdfcmpcrpracfcrendifunt Regentesillf.qui
tcmporcfacuItatis,aSS.obtcnt?,eorum Regentiasquinqucn-
niumcomplcvcrunt.
Lici't autcm dcin Je Vicarius Gcncralis rccufavcrit eidcm
P. Bagnolo Magidcrium Vonfcrrc , cx codem prxte- 47
xiu cxirteniiae multorum Praidicatorum Gcncralium ,
qui jam complcveranc dcccnnium , ex hoc tamcn fa-
tto . , , , .
Qiiintoloco dcfumitur potiiis alia concludcns probatio
no(triafl"umpti,quia in hac SacCongreg.hahitadie 5. Au-
gufti 171 y- non obftantibus omnibus cxadvctfo dcdudtis , 48
Tom. IV. Pars II. Difceptatio III.
«25
taminvocC) quiminfcriptis, refponfum fult .- Incafu, de
quo agitur , conferendum ejfe Magiflerium P. Bagn(y'o .
Caius autem, qui tunc temporis controvenebatur, crat
inter didum Regentem Bagnolum , qui RegentiaE quin-
quennium terminaTerat anna I718., & inter decem Prae-
dicatores Generales, qui decennium eorum praedicationis
49 refpedtive terminaverantannis 1715. «716., & 1717- utpa-
tet exdiftaNoiuia, in quacxadverfo fcqucnsappofita fue-
rat Apoftiila .• Nota de Predicatori &c- che J^nna termina-
te il lero decinnio, e pero^ degni del premioy e LatireaMd-
fijirale. Et proind^ ad terminosdidtaErefolutionisno,i po-
left ampliiis in dubium revocari, quod, ad tenorem oracu-
li hujos Sacrac CongregationisRegentespraEfercndi fint Prf-
dicatoribus , etiamfi ifti ante Regentes eorum decennium
compleverint, dummod6in Regentibus, temporeGratisB ,
3 Summo Pontifice obtentac , concurrant omnia requifita de-
cretianni 1685.
Sexto. Ex ma}oriproximitatc, maximaque connexione
ad gradum Magifterii , quae non reperitur in Praedicatoribus,
&mirabiiiteFemicat inRegemibus, quinonex abufu, vel
ya adulatione , fed vigore literalis difpofitionis nojir. Conjiit.
part.j- capit 2. ftatim ac declarati funt Regenres vocantur
etiam Magiftri, hoc eft Magiftri Regentes; Etproptere^
mimiscongruum videtnr,ut ipfi praeferantur Praedicatoribus,
«jui tali nomine non decorantur i Conftitutionibus; EfiTet
enim vere monftf uofum per faltum permitterc eifdcm Praedi-
catoribusgradum Magifterii in pracjudicium Regentium ,qui
eoipfoquodapprobatifuntad Regentias, Magiftri vocantur
lototemporequinquennii Regentatus, primumq;& imme-
diatum locum poft ultimum Magiftrum femper obtinet .
Septimo. Ex longe rigorofioriexaraine, q\iod pncedere
debet admiflionem Regentium rnconcurfuPrasdicatorum ;
fi Ifti enim examinantur aduobusdumtaxatExaminatoribus
eirca fenfum Sacrac Scripturas; Non fic autem Regentes ,
qui examinari debent ab omnlbus Examinatoribus , pracfen-
fente P. Generali , circa quaEltiones Theologicas, cum ar-
bitrio Examinatorum illos interrogandi circa quamllbec
Theologicam quaeftionem ; Im6 Alex. VIII. inprima con-
ccffione facultatislaureandi, quam conceffit Pat. Generali
TravalJono , mandavit , examen Regentium fieri debere
ab omnibusExaminatoribuscoramCard.Proteclore, quod
tunc punOualiter adimpletum fuit; Videturproindenimis
confonum , & aequaliter in Jure fundatum , ut Rcgen-
tes, qai permedium talisrigorofiorisexaminiadebent fuum
giadum acquirere , praeferantur Praidicatoribus, qui cum mi-
nori ftudiopropriam poflTuntadimplere profeffionem .
Neque hk juvat exagerare longius tempusannorumde-
cem , quibus concionatores debenc Verbum Dei annunciare,
in conflidtu Regentium , qui per folum quinquennium eo-
rum curfum confumant ; Cathegorica enim refponfio hafc
52 cft, quodPraEdicatoribusadmittiturprorequifitonniusaoni
praedicatioanntialis, utdiciturinnoftra Religionc, qusin-
cipit^fefto OmniumSanftorum , & terminat in feftivitatc
S. Joannis Evangcliftat, non omnibus diebus, fedfcftivis
dumtaxat, utnotoriumeflin noftra Religione, & admitti-
turinFide, exadversddatadic^oSepemb. 17 9. Etproin-
de annuslConcionatorum reduciiurad i^o.circitcrdies, feii
Conciones, nonficautemannus Regentium , quinonaliam
habent vacationem praEterdicsfeftivos, nifi folamQuadra-
gefimam. Itaut du<So calculo, abfqueulla neceffitatc ope:-
rarum Ratiocinatoris, decennium Concionatorum in fub-
flantia redacitur addiesijo. &ficneq;extendituraddimi-
diumannicontinui.
Odtavolocoad noftrumeflfeilumnimisconfidcrabilcsfunt
aliae qualitates , quae ad terminos noftrarum Conftic. Regcn
tibus conveniunt, & Praedicatoribus nullatenuscommunfs
SJ {unt; Omiftisenimaliisminoribus, inpar-^cap.^.ff.i.nu.
3./o/.i8i.§.u.datureisVotumadlivumindeftioneProvin-
cialis ; Et ex eadempar.i. cap.9. §. 6. habilej declarantur iid.
Rcgencrs ad affequendum Provincialatus confiderabile Oflfi-
cium, eciamfiPriorcsanteanonfuerinc: Incitatofiquidem
loco, igeneraliregula, ibidcmftabilita ,quodnonpo(fiteli-
gi in Provincialem illc, qui prii:»s non fuit Prior alicujus Con-
ventus, fequensadduciturlimitatio; Excipimu/vero inlrjc
parte Venerabiles Gymnajtorum Regentet , qulfua opera Ordi-
J4 ttemnojirumplurimumquidemfuvant^ atqueillujirant ,6.md
obfcurum interim dtfelpjitperlculumfacientes,fequc hujufmo-
di Prafefiuris non indigncs cjfe, reip{aofiendentcs : Cum
tnlmSmpientes dominantur fKefpul/lica reSe, (:ffiJelltcrad-
minifirantur : Quachabilitas addidl. Provincialatusnninus
antcPrioratusOfficium, facultas votandiinCapitulis Pro-
vincialibus, folemnifquc dcclaratio favorc Regentium , in
Vrf,t^'a Difcept. Tom-. IV.
eifdem Conftitutionibus appofita , inordinead Praedicato-
rcs generales nullibi repetitalegitur, nequeproind^fuitun-
quam electusin Provincialem aliquisPracdicatorgeneralis ,
dum d contra tnulti Regentcsadcale munus elcdi fuerunc ,
Jicet antea non fuiflent Priores, ut eft in noftraReligione
notorium .
Nono. Quia long^ magis iaboriofum , majorifqueappU-
cationis eft Officium Regentis, obligati adquotidiedocen-
dum Theologiamperintcgrum quinquennium, quim Prae- '
dicacoris munus, qui cumuno Annuali innoftra Religione 55
incipientecircaprincipiummenfisNovembriSj&terminaa-
teinFeftisNataiitiis, pertotumdecennium poteft indivcr-
fis Locis Verbum Dei annunciare; Quodexeoulteriiisad
hominem comprobatur, quialongemaj»reftfacilita$, lon--
geq; facilis via aflfequendi Magifterium in Italia per viam
PrajdicationisgcneraliSjacfitaliudmediumperviamledio-
nisSac. Theologiac.
Et propterei applicatur in praefenti Textualij illa propofi-
tio, quod in confequendiipramiis femper anteferendifunc
illi, qui majoreinfudant labore,dequohabemusFfjf. »«/fg. y4
ContrapubltCaminfine, CodicdeRemilit.lib.il .\h\: J^ui*
ioeorii augumentumynon ambitione,fed labore ad unumquem-
que convenit devenire, quemfequunturadduftiaP/^«4f?//.
confult. 11. num. lo. tom j.ibi: Similiterpreferendusilleeft >
quialiumfuperatcomparatioHelaborum, quos ex munere fibi 57
injun8ofubiturus eji , & Rot. in MedioL. Praeminent. 2 . Oec.
ijot. f.Eoquemagiscoram yinfald.\h\: Sempermereantur
anteferentiam illi , qui majore infudant labore .
Decimo- Tandemomniahaec comprobantur^folito no-
ftrae ReHgionis, cxtr^ Italiamnonadmittendiad Magifte-
rium, nifi perviam Regentiac,&abevidentiabfurdo,quod
excontrariaprastenfione innegabiliter fequeretur, quia hu- j8
jufmodi Magiftri per medium Prfdicationis in fola Italia no-
ti funt , in qua ex meragratia obrinueruntanno i68y. ut poft
dccennium PrfdicationisconcurrerepofTcntadMagifteriuiD,
non ad exclufionera Regentiiim , fed in horum fubfidium , &
defeftum .
Ejiunaautepartevideturnimisdurum,ut Regentesin Ita-
liapejorisfintconditionis,acCnt omnesomnindRcgentesiB J9
aliisProvinciisnoftrac Religionis; nequeetiamexclufis no-
viMundi, feuIndiarumo^oProvinciis; Ex alia vero vi-
detur sEqualiter durum, ut Praedicatores, qui exgraciaio
Icaliafruunturdidojureconcurrendiad Magifterium, in»i-
tantes Herinaceum, veiint cxcludere ipfofmet Regentes ,
quinoftra actatein ipforumconfortiumeofdem Praedicatore»
gratios^admiferunc .
Toto fpiricu fupplicantorhicobfervare, quodcafujprjc-
fencis quasftionis eft nimis rarus , & vcrificatur foliim , quan-
do noftra Religio, ut in prsefenti contingit , regitur i Su- 60
periore cum qualitate Vicarii Generalis, quando non fo-
let illi concedl magnus numcrus Graduandorum , tit de
fa(So prafticavit Sandiffimus concedendo duabns ricibos
nioderno Patri Vicario Generali Brevia pro decem du<i>-
taxat Magiftris . Quando enim prxeft noftra: Religioni
Superior , cum titulo Prioris Generalis, tunciftifolcnt ii
Snmmis Pontificibus obtinere gratiam pro 40. & aliquan-
do etiam 50. Magiftris in fola Italia , juxti cafus , regi-
rtratos in Atteftationc diei jo. Septcmbris 1719. Ettunc,
graduatis omnibus Regentibus , adefte folcnt «iam loca
pro Pracdicatoribus , juxti exempla, adducta fupri .
Qui tatnen plufiquam fuperabundanter graduati fucrunt
etiam in pracfenti Vicariali Gubernio, coquiain confliitu
decem Regentiom, qui vigorc Brcvij Pontificii crcatifuc- 6»
runt inSacra Theologia Magiftri, non unus, vclalter, fed
feptem alii Religiofi citulo pracdicationis fucrunt tales dccla-
rati vigore particularium Brcvium nempe PP- Ferocius ,
Marionellns, DufTius, Pujus, Accctta, Fcdcrici, & In-
contrius; Itaut quandodepraeterito PP. Gcncralcs cum in-
figni numcro Rcgentiumunicb.int unum, velalium Pr*di-
catorcm , utfecitPGencralisTravalionus, quiinfecunda
graduatione promovit i y . Regentes , & ? . Praed icatores, qui
Regcntcjfucrunt PP.Ceccarclli , Madernus , Davia, Mau-
ri , Sandrius, Cavichius, Fofchius, Cerctanus, Franccf-
chinus, Michclinus, Vantius, Provenzalis,Caftamanu$,
Ferrarius, acRuffinus: Prardicatorcs ver6l'P. Marazzius, 6>
Baftrcmus,& Zcnus; Idemqucfecit P. GencralisScranus ,
quiinquarta promotionedeclaravit Magiftros 1 <t. Rcgcntes,
&i.foliim rrardicatores, nempt.'cx RegentibusContcnus ,
Pifcitellius, Rolfius, Archangelus, AmoniusBafti, B.irba-
rofta, Squarcia, Corr.idinus,Bcrtinus, CoIangclus,Rlfius,
Viannellus,& Aiellu$;ExPrjedicatoribus vcr6Lomellinus,
& Sartcfchius; Habcmus hodic in Italia 17. Magiftro5in
prac-
125
Difcept. Eccleriafl:. Dominici Urfayae.
prasfenti Gubernlocreatos.interquosdecem fueiunt Regca-
ie$, & feptemPraEdicacoresgenerales.
Etexhacreflexione, quae innegabilis infaiSo eft, rema-
'net abunde refponfum eidcm afredlat^ Atteftaiioni , e^ad-
versoexhibitsinCongregationcdiei jo. Septembris 1719-
inquaufc^uead naufeam rcpetitafuitdiftioilla, Promifcuf ,
& alia, Indifominatim, ad oftendendum , quodun^cum
Regentibusgraduati etiam fuerint Pra:dicatores,antealiquos
$1 ex jllis. Id enimevenit ex eo, quia temporedd. promotio-
numexunapartenonaderant tot Rfgentes, qui, completo
quinquennio, concurrerepoterantad Magillerjum , ex alia
vero reperiebantur Pfaedicatores, quicompleverant decen-
nium, & propterea veredignum, Sc juftura fuit, indd.cir-
cumftantiis poft omnes Regentes laureareetiam aliquosex
Pra^dicatoribuSgeneralibus .
Exadversoautem oftendi nqnquam poteritmiferabilisca-
fus, inquoa P. Generaii noftri Ordinispromotus fuerit ali-
quis Praedicator , omiiris Regentibus , qui Curfum quinqucn-
Diicomplevcrant, tempore promotionis, qu» circumftan»
^^ tia in fa<So innegabilis, Sc plufquam noioria Vicario, ac
Procuratori Generalibus noftrae Religionis, qui eledi fue-r
runc Magiftri in iiiis promotionibus, in quibus ngllus fuit
admiffus Prspdicator, ut vidimus fupra , omnem omnin6
difficultatem in hac parte collere videtur , quia non eft verifi-
mile, qqod per fpatiumannorum 34. quoc e/fluxeruntaban-
ro i€Z6. ufque ad hodie, non fuerit datusconcurfusinter
Regente^, &PraedicatorcsGenerales, quodque, deficien-
tefacultateproomnibusLaureandis, fuerit fadusMagifter
ConcionatoromiftoRegeote; Sed potiisin terministortio-
ribus verificatum fuitoppofitum , & interalioscum P. Afii-
ftcnieltaliieCafanova ; No;oriumeft enim in noftra Reli-
gione j & obfer vat P. Mengarelli in d. Opufculo $. Le /i//,quod
^l cum eidem digniftimoReligiofo deeftenr pauci menfes pro
terminandoquiiiquennio Regentatus, V. GeneralisPacinus
recinuitproeoJemunum cx Bi^evibus, quashabebat, utfuo
teinpore creari polTet Magilter, ur fatlum fuit , & hasc eft
ratio , quare in Regeftisappareat ultimo promotus , quia fci-
Jicer antca prorpoveri non poterac > noo cerminaco quinquen-
pioRegentiaE.
Pc^tcrat autem omitti Text. in l. Cum quidam C. de Verb.iit
rer. Jtgnif.ad probandum , quod particula, Vel , aliquando
accioiatur pro conjuniSiva; IdenimproceditfavorePupil-
(i(' /orum, quando fiilaet illapofita efi inter perfonas gravatat
favore Vnpi\larum-, |uxta praeciia verba Salyceti in fumma
ejufdem Textus ; Quodquantilmdiftet^caui pracfenti aded
noium eft , ut nuila indigeat majori confutatlone, dumin
noftristerminisnonrefpicitfavoremSubftitutorum, fed uij
appofita inter perfonasdi vetfas qualitatis , ordinem , & prae-
lationem importat j ex authoriiatibus allegatisfupra k nu-
iner. 24.
Nequeadvcrsusprajdiilaurgete videturreflexio iIla,qaod
co teniporc, quo l^raedicatores terminant decennium ante
Regentes, illorum favotemilitat Jurispraefumptioproillo-
lum potiori Jure adobtinendum Magifterium , juxtaregu-
$j lam Tex in l Petiorff. ^ui potiarin p gn-bab. dequa Rot.dec.
6j:. n.ipar 18. rfr.Quia proadequata refponfioneadversus
hujufmodi obieilum applicatur diftiiiiSio , communiter a
Doiloribusreccpta, quod fcilicet , vclfermoeftdeiis, qute
illtco , failocafu vacationis , Juris miniflerio dcferuntur , &
requirttur habilitas de tempore , qua illafequitur ; Autde ii 1,
qute exigunt extrinjecum fa^um bominis , puta eteiltonem
68 hc.^ijtudtempui attendendumeft , (\wwe^\ii Cardde Lu-
, cadeFideic.difcio.num.t i.SccoucotdintRepet. omnes , i/t
(ap. Dudum , 0cap. Cum in cunffis $. Inferiora , de EleU. ,
&aiiiadJu£li ab Antonett. de Temp.legal. lib.i . c.71 n. t iRot.
der.6i^.num.i ^feqq.cor Burat-
Applicandoauttm hujufmodi diftinilionem ad nf>ftrum ca.
fum , fumus in tcrminis fccundar illius p.utis, quia non unum,
ft-dduplex fadum hominisrtquiriiur proMagillerioin noftra
■ ^9 Rcligioneobtinendo.- Summi nimirCim Pontificis, qni det
P. Generalifacultatemcreandi Magiftros, & failum P. Gc«
neralis, eligeredcbentis Regcntes, vcl Pracdicatorcs addi-
ilumgradum, pofito, quod in illisconcunant rcquifitadc-
crctiCapituligcneralisanni if)8j.& proindt* aitendendum
cft tcmpusfacultatis Summi Pontificis, &clcdinnis P. Ge-
ncraIis,non autcm tempus terminationis deccnnii Pracdicato-
rum, ut bcncMifcurrunt Authorcs fup. cit.
MinCiscxagcr.iri Jehebat , quodRoma agnovit in fuperiorl-
busannis, quot Infignibus Concionatoribus Augujliniana Rcll-
70 gio ornata effet , quia codem tcinporc, quoRomaagnovit
diflos inligncs Concionatorcs, fcivit ctiam illosobtinuift"c
giadum Magiftcriipcrmcdium Rcgcntiaf , non autcm Con-
cionatorisgeneralis, ut patetexSummario, ubidemoDftra-
vimus,quatuor ex quinque partibus illorum Concionatorum,
qui in Utbe Verbum Deifpatioannorum 25 annunciarunt ,
fuifleegregios Regentes, qui utplurimum folentprimasCa-
thedras principaliorum IraliaB Ci vitatum occupare , & etiam
extra illam, in Imperiali Civitate V^iennae ann. 171 j. &
1717. cum magno plaufo annunciavit , & proximo anno
1720. Verbum Dei annunciaturuseft unusex iljis, quifuit
Regens , non fimplex Concionator . Non enim in noftra
ReligiotKdiftinftumeftmunusRegentis a munereConcio-
natoris, ut vidimusfupra, fedpotius valet haec confcquen-
tia : Talis Religiofus eft Regens ; Ergoeft etiamConcionator-
Sed non tenet e converfo. Maximas proinde nomine PP. 71
Regentium gratias agimus contrario Defenforl promagnis
laudibus, attributis VerbiDei Concionatoribus, quia illas
fccundp modo, ut Philofophidicunt, omnibus Regentibus
noftrae Religionis conveniunt, ex modoanimadverds, &
notat Pat.Gavard. noftrae Religionis Alumnus in Vlnlofoph.
vindic. qu<eft. ?. art.^. num.x .
Quoadi.dub. in Attcftatione, dataincontrarioSumma-
riogratisubique, inaudita generofitatediftum fuit, nomi- 71
r)C principaliorum Italia C;2;»f«f«fM venireomnes Civitates
Metropolitanas , & Cathedrales ejufdem Italias , necnon
24, alia Loca , ad quae mitti folent Concionatores a Pa-
tre GeneralinoftriOrdinis, qua: omniaprorsusinfubfiftea-
tiafunc,
Non fubfiftic primum, imd implicac in terminis darecom-
parativum finefuo poCtivo, eo quia notumeft, proprium
efle comparativi (uperarepofitivuminqualitate, quamob-
tinet: Verba eniro decreci Capituli Generalis funt in hac par-
tenimiscubicalia , ibi; InprincipalioribusItaliaUrbibui \ yj
Praetendereaucem, quodomnesCivitates Metropolitanae ;
& Cathedralesltalite, quae non func in minori numero,quam
41 5. dicantur , & fint principaliores , & nulla ex eisdicatur,
& fic minOs principalis, eft unaex illispropofitionibus, de
quibus loquens P. ./fl//6<j«<Tyr«/ , fequutus/ff 7«^;r. Cr;»» lib-^.
/;r.8.»»w.iJ3.ait, Nimisfatfanortfuntrefetlenda^ ni ba-
bitafuijfe credibitia videantur ,
MinCls fubfiftit 2.quia decretum non dicit, qui Verbum
Deicumplaufu, &juftafamadepraEdicaverint in Locis,ad 7^
quae P. Generalis mittere vult Concionatores, [ed in princi-
palioribusItaticeUrbibus: Igitureft mera vanitas piaetende-
rCjUtP. Generalis,quieftCuftos, & Exequuiordecretornm
Capituli generalis, non autem illius CorreClor, &deftru-
ftor, xxtohkvv&ntLezzan.Oper.mor.tom t.cap.il.num.l^, jj
Bonett.inViridar.de^tatuRegular.dub.Spertot. cum aliis
citmts intomi.par.i.difcep.i^.num. 14 & 1 $. poflitadmit-
tere pro requifito Praedicatorum conciones in ftlis Locis, quae
non funt Italiae principaliores Ci vitates .
Quibus addiiur, quod idem DecretumCapituligeneralis
annii685 deverboad verbum ,neque unojota, velminimo
apicemutato, confirmatum fuitabhacSac. Congreg die^.
Martii 1 ^ig.Imo infertum pariter fuit ad literam inBreve fa-
cultati vo , h Papa conceffo P. Vicario Generali pro laurean-
disdeccm Rcligiofis; Et proinde videiur fipere nefcioquid ,
contraria praetenfio, utadversilsrotundumoractilumhujus 76
Sac.Congreg. , &nonattentorotundiori BrevePapat vivcn-
tis, poflintaPGeneraliadfui libitumadmitti prorequifito
concioncs in illis Locis, quae non comprehcndunturindd.
Oraculo, &Breve.
Necomittimusobfervare, ^uod OppidumFoggix, quod
inier Civitatcs gratisannumeraturindiilacontrana Fide ,
nequceiiam cft Civitas, utcft notorium ; Ad alias vcrdmi- 77
ri^s principales Civitates, ibidem defcriptas , quales func
Andrja, Averfa Bituntum , Campania, & aliac tcmpore
eapituli gcneralis anni i68j. P. Gencralis non crat folitus
niittere Concionatores ; Et proindc iiullo modocomprehen-
di poffunt fub dida difpofitionc, cx vulgatis Jurisrcgulis ,
quod voluntas Vocalium diiliCapituligeneralisanni i68j.
k-rri nullatenus poiuit in tunc tcmporis incogniiam volunta-
tiin Succefl^nrum l'P. Gcrcraiium miticndiad iilasPredi-
catorcs, exanimadvcifispor y^ttogr.confil.So. namer. ii.llb,
I. Afiolin. refp. i \ \ . numer $S. (:; (iobiui confuli. xii. num, jt
41. & ftrvnms pcf Ror.in Novar.Penfionis t^ Martli 1710.
^ConftJfio, coramFatconerio. Quodquoomnisdifpofitioin-
tclligitur juxi.'» circumitaiiiias illmstcmporis, quopublica-
tur , dequa Antonctt.de Locotegal. lib. i.capit. ^ynumff 1.
Cf Rot dccifion. 1084 numer. j. i^6.coram Emerlx.junior.
cum concordantibus, citaiis in tom. }. part. t.difcept. i.^f.
16 numer. y. r» r> •
Neque proind^ cxagerari mcrcbatur juthoiitas P. Prio-
nsGcncralijnoftrarRcligionis; Iftccnimfolum taccrcnon 79
pot«ft ,
Tom. IV. Pars II. Difceptatio III.
127
poteft ,nt Italis Civitates minus principaics denomincntur,
&habeanturuii principaliores,- Sedneque etiampoteftde-
clararealiosConventusgenerales, ultradefcriptos indidlis
Conllitutionibus Minufque illos fibi fubiicere , ad ilios tranf-
mittendoPrzdicatores, &aliosde famiiia , adfui iibitum ,
fjne confenfu, & voiuntateCapituli generalis, ut difponi-
80 tur in noftris Co»/;/«f impreflis anno i6i-].par. i.cap.4.
/o/.i74.6freimpre(Tisanno iS^iid. par.\.cap- ^ ■$ .10 fol-l97-
Supplicamus proind^ , huic dubio refponderi , nomme
principaliorum Itali^ Civitatum ad noftrum effedum venire
iilas dumtaxat Civitates, ad quas ann. 168^. mitiebantur
Concionatores generales , de quibus in Regellis, quorum
particuIgeexhibenturinSumm.
Subnedendum tandem erar aliud dubium circa Emolu-
menta prsterfa ab Officialibus P.Generalis occafione colla-
tionisMagifterii, tama Regentibus, qu2lm aConcionato-
ribus . CaeterCim inorem in hac parte gerentes contrario De-
^l fcnfori, itlud in formadubii omifTum fuit ; Cum permiftlo-
ne tamen exquirendi in hac parte oraculum hujus Sac Cong.
Anfcilicet in hacpartefervandafitConftitutioiy.PK K.Quae
incipit: Q^uoniam in reparanda: & reperitnr impreifa in
tx BullAuguftfmihi 3ii.incujus§$.i6.6' i^.loquendoin fpecie
de dd.EmoIumentis, itadifponit: Nullus ad aliquemGra-
dumpromoveatur , nijt detace , vita ., probitnte, ^ literatu-
rapr<efta»s &C. A' Promovendis vero adGradus nihil omninb
exigatur., necetiamfponteoblatumaccipiatur .
Et propterea fupplicamus in hac partc refponderi : In re-
liquis Ad mentem, & mens eft , quod circa dida prxtenfa
Emolumenta ferventur omnino d:l"pnfita in dida Piana
Conftituc. Et voti compotes fierifperant, tam Regentes ,
quimPrsEdicatores, diimpraefens inftantia Religiofos om-
nestangit, five illi Regentes fint , five Prxdicatores, il-
8} liufquedecifio, &refoIutioabomnibusdiftisReligiofis;un-
dis manibus defiJeratur, & fummis precibus exoratur ;
Ncc potelt etfe magisfulidefundata , quam in liidta liicali
Conftiiutione ejufdem SaniSi Pontificis, quae ciim munita
fit decreto irritanti , ibi : Decementes irritum., & inane
84 quidquid fecits per quofcumque fcienter , vel ignoranterconti-
gerit attentari: uc in§. ji.omnem tollit praetextumCon-
fuetudinis, quae incontrariumforfan allegari poffct , juxta
ii animadverfa per Cohell.ad Bull. bon.regim. cap.b.num.^z Sc
firmata peri20f.rffc.1z79. »«w.i Cor.Emer.jun.ublquod de-
cretum irritans tollit quamcumque obfervantiam anteceden-
tcm, &impedit, nepoflit inchoari obfervantiam in futu-
rum, cumaliisconcordantibus, citatisinroOT.j.^fly.2. </;/<:.
14. »«OT. 1.
QuaEOmnia locum habent , etiamfi recognitiones , & mu-
rera praetendantur rationeSigilli , Scripturae, velfubquo-
cumqucaliopraetextu , colorc , &tituIo, quiaomnia ifta,
t6 nedumliteraliterimprobanturindifta fandliflima Conftitu-
tione, fed pecunias, & munera accipientes fub didis tim-
lis, & praECC-itibus puniri poftunt ptrnis in illius ^. 3. ex-
prenis .
In eadem Caufa.
1NMemoriaIiexadvers6datoinCong. diei jo.Scpr. i 719
fequensdubiumdifputandum propoficum fuit : An in Ma-
gifleriis conferendis; aquicum KgentibusyCon urrere va/eant,
&4tdmittiConcionatores , habentes requifita pr^fcnpta} Et
87 vl&ttut affiimativa determinatio capienda; Ad quem efFe-
dum cum litterismajufculiscxageratafLiitdilpofitio Textut
inleg.Cumquidamff.de yeib ^ Rer.fignificat. adollendcn-
dum, quodPraedicatores, &Regentes, uti vocaticumpar-
licula Kcr/indecretoCapituIigeneralisanni 168 j.dicebantnr
aequa lance comprchenfi , & proinde aequaliieradmittendi
erantad Magifterium .
Agnitoque deindc bono Jure Regentium in aEquali concur-
fu Praedicatorum , in unoexContradidloriis, habitiscoram
Secretario, commendabili ingcnuitate recclfum fuic^ dirta
JnfubfiftentiprxtenfioncPraEdicatorum, aEquali concurren-
dicumRegentibus, fuitqueeifdem Regentibusultroconccf-
fapraelatio, quandoeodemannocorumCurfusconfumant ,
88 quod repetirur in praEfenti contraria Fafti ^. z. ibi .• Non im-
pugnatu r in tequali gradu feu tempore adtmplementi ; Ma.xi-
mi quia in memoratoDecreio priUsmemoratividentur, hoc
eft Regentes , 6^ §. 3. ibi ; lifdcm Regentibus non controver-
/a, utdixi, pralationt y iniequalilinea, fcilicet ubi qulfq;
eod. an»o opportuna requifita compleverit .
Ex hoc autem ad hominem inferturaffirmativarefolucio
primi dub. favore illorum Regentium , qui tcmporc faculta-
Urfaya: Difcept. Torti. W.
tis crcandi Magiftros, k SummoPontificeconceftaE P. Ge-
nerali , quinquennium Regentiaecompleverunt; Quia fi Ca-
pitulum Gencrale non diftinguittemporafinisquinquennii 89
Regentium, fcd indefinitddat illispraElacionem,quandoeo-
rum quinquennium terminarunt, noncftpermiffuniPraEdi-
catoribusdidta tcmporadiftinguere, &criticare, adTex.iit
leg. Non difttnguamusff. de Recept. arbitr. Et ulterius fi clare 90
admittiturexadverfo, quoddidlio/''?/, appofita in Decreto
Capituli generalis anni 1685. non importat alternativam
aequalitatem inter Regentes, & Praedicatores, juxt^anti-
quam contrariam praetenfionem , remanet manifeftum , il-
lam femper , &ad femperdenotareordinem, prslationcm,
& praecedentiamRegentium, primdnominatorum, quiain
d. DecretoCapituli generalis abfque ulla reftriilioncCurfus,
completi, velcontemporanee, velpoftPraedicatores, inde-
finica datur praElacio Regentibus; In quibuscircumftantiis
certumeft, quodadfecundam partemConcionatorum per- gr
vcniri nondebet, nifi in fubfidium, & in defettum primae
partis, comprehenfivae Regentium, jxti» punilualiflimam
authoritacem Fagnani , & Sacra Rota , de quibus fupra
numer. »4.
Nulla habica racionetemporis, quoRegeniescompIent
eorum quinquennium,an fcilicec id fequacur conccmporanee,
vel poftquam PraEdicacoresterminarunteorumdeccnnium ;
Quia non bene exadverso prjEtcnditurin noftris lerminis ,
praelationem regulandam efle a folotemporeterminationis 91
Curfus; Sed neccfTario, unacumdidtocemporead iliamad
praxim reduccndam, indifpcnfabiliter requiricur in P. Ge-
nerali faculcascreandi Magiflrus, uc in fpecie advercicur/«
Coi/J.no^riOrdinis , reformatts anno i ; ; \.\b\ : Deindeab
eodem Priore Generals {fipoteftatem a SS. Dorn. N. habuerit)
Magiftriin SacraTheologiacieentur ; Cumqueeadem pote-
ftas pendeac ^ mera beneficcncia,& libcra voluncate Summo-
rum Pontificuni , quorum aliqui, uc fecit Ven. Dei Servus 9;
Innoc. XI. nunquam illam concederc iblent , tunc foliim in-
trarepofllunt tcrmini praelationis, ordinis, & praEcedentiaE,
importataE per didtionem Vely quando P. Gcncralishabecdi-
ftam facultatem , quoiempore, quia,utfupponimus, tam
Regentes, quam PraEdicatoreseorum Curfumcompleverunt
inhocconcurfufcmper praEfcrendi lunt Regences, fiveante,
five concemporanee, uc exadvcrso admiccitur, Cvc etiam
poft PraEdicatores eoi um quinqucnnium terminarunt, ut latd
probavimusfupia .
Hiijus vcritacis claram dcmonftratioi-.emNobisfubmioi-
ftrat recensfadtum P.Vicarii Gencralis,tam refpectu Regcn-
tium ,quam PraEdicatorum; Refpeiftu Regentium,quiadum
hsc fcribimus declara vit Magiftrum Patrcm Reaentcm Pa-
tritium,qui fuum quinquenniumcomplevit poft PP. Rcgen-
tes Columbum, & Boccium , qui nonadhucdeclaratifunt 94
Migiftri ; Refpeitu Praedxaiorum ,quia vocavit ad Urbem
proMagifterioP. CamillumSarti^ Monte Ilcino, quifuum
deccnniumcomplevit poftoftoaliosPraEdicatoresGenerales
qui ad Magifteriuniafrequcndum nullatenus vocati fuerunc,
prouc omniahaecnotoria funtinnoftra Religionc, & reful-
tantcx Notulaexhibita inCong. habicadie j. Augufti I719.
Exquibus palpatur manibus , quod proaftcquendo Magifte-
rioin noftra Religioncnilaliudattcnditur, quam finisquin- 95
quennii refpeitu Regcntium , & finisdeccnnii refpedtu Prar-
dicatorumproeo tempore, quoP. Generalistacultatem ha-
betcreandi Magiftros, neglcCtismomentistemporum, qui-
bus terminata fuerunt quinquennium, & deccnniumrefpc-
ftivc?.
Eligere viam LefluraE, vel Concionum ad aflrequendum
Magifterium in noftra Religione non pendet a Sortibus , mi-
rufque ab imperio Supcriorum , f d unicc repofitum eft in
mera voluntatc Religioforum antc taicm eleilionem, non 96
fincprovido confilio, rcduccntiumad praxim vulgatum il-
lud ; Sumite materiamveftris , qui fcribitis , ,cquamy:ribus
&verfatediuqui.iferreiecufent; Quidvaleant bumeri; Et
propterea poterant omitticontrariscexclamationcstemporis
iongioris, przlcripti PraEdicatoribus, quia ipfi non habent,
dcquoconqucripoflint , quando fpontc elieunt via.n Con-
cionum; Longiorem quidcm, habitorefj^eciu ad matcria-
lcmannoruninumerationem, fcd lonccfaciliorem, accento
quod non tranfcunt per rigorofum duplccacumexamcn illo-
lum duodecim Examina oium, qui diftinitecnumerantur
in contrariis Scripturis , eo qui.^ hujufmodi rigorofum
cxamen, omniaqucillafchol.irtica Exercitia , ibidem indi-
rata,Regentibus tcrtio modo con vcniunt,& nullo modo Pre-
dicatoribus; Itaut miium inrei vcritatefic,quod oppofiturri
exadverfo canca t"acili'aie afleratur, dum non foliim id no-
torium cft io noftra Rcligionc, fed contrarium ifla ocuti 97
I i terul.
'128
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
rcfultac ex fola pervolucione Regeftorum, inquibusadno-
tantur fcholaftica Officia; ^Scudencibusexercica, & exa-
mina, quibusfubiedti fuerunt, in quibusdifficile erit inve-
nire nomina illorum, qui prima occupant loca inter Pras-
dicatores, defcriptosinNotuIa, exhibita inCongr. diei j.
Auguftiiyi^.
Licetaucemadmittamus, unum, velaliumex Pracdicato-
ribusaliqua fcholaftica exercuifle Officia , ex illorum nume-
ro, quae praecedere debenc diiSum rigorofum examen pro
Regencia, hocevenit, quia^ principio iid. Religiofi habe-
bant bonam intentionemobtinendi Magiilerium , median-
teCurfu Regenciae , fed quia exinde nullatenus voluerunt
98 feexponeredidorigorofoexamini; Vel inillononfuerunc
approbatiproRegentibus, quinon eftcafusmetaphyficus :
TuncreliftadexteraRegentiae , declinantes ad finiftram ,
clegerunt viam Praedicationis generalis , fub fpe obcinendi
Magifteriumadd.diverfum, facilioremque cituium ; Quae
omnia nocoria funt in noftra Religione .
Quoad 2.dub'habemus legem , feu difpofitionem Capitu-
ligeneralisnimiscubitalem, roboracamoraculohujus Sacrg
Congregacionis, & Breve SS. uc fcilicec ilii Praedicatores
admiccantur ad Magifterium , qui inprincipalioribus Vfbi-
^ bus Itaiiee Ferbum Dei cum plaufu , &juftafamadepratiica-
verint: Pofitaproindehujufmodiclaralege, eft intelledus,
debilitasrecurrereadauthoritacesDD.utdicebant Gratian.
dec. Marcb. 85. num. l6. 6" Anfald. dec. ■jt.num. I4. Quam vis
eademLexvideaturdura, Tex. efl in kg. Profpexit ff. Qui ,
& a quibus , ibi : Per quam durum eft , fedlex itafcripta eft,
& concordatD. Auguftia-de Re/ig.citaiusiacan. \.dift.^. ibi;
tooCumlegesfuerintinftituta, (yftrmatte, nondeipfis, fedfe-
cunditmipfat judicandumeft , quem fequitur Ror. flfff. j68.a.
i^i.par. \9.rec.
Neque hinc intrant facultates P. Generalisinterpretandi
verba dubia noftrarum Conftit. Licet enim nihil in Jure adeo
pacificum reperiatur, ut aJiqua criticationeobumbrari non
poftit, utdcplorandoFacuJcatisIegalisinfortunium, meci-
roi taioinlnftit.Crim lib- J. tituLs. num. iSj. exchmavem Rot.
(or. Anfald. in Firmana Fideicommiftin. Maii i 70J. § Verum;
AdhucdifficileerichocappIicareliteralidifpofitioniCapitu-
li^cneral.anni i68j.quaEeft adeoclara, adeoque fonora ,
&cubitalis, cujuspariterqualitacisfunc fpccifica confirma-
tiohujusSac.G. & individualifllmumBreveSS. ucdemero
pf^flibilinullatenuscricicaripoflic, nifi Solemipfumin con-
trovetfiam deduci velic .
Miniisinfadofubfiftic, quodin huncfenfum femperfue-
ric interpretatum diftum dccretum anni 168 j.Mihi enim ne-
dumconftantiflimcfupponitur oppofitum, fed aequali con-
lei ftantiaafleritur, eflemerumabufum , apaucisannis intro-
dudum, &mihieciamfupponicur, vericacemhancfola Re-
geftorum pervolutione , quas nobisdenegatafuit, efleadeo
patencem , utnullo vclamine valeacoff^ufcari .
Remanet infpedlio circa Emolumenta Laureandorum ,
cujus refpeftu vcrificantur ea , qua; his verbis obfervavit
Joann. XXII in Extravag. z. de Verbor. & Rer.fignifc. ib\ :
joj Nonnunquam, quod conjeSlura profuturum credidit , fubfe-
quens experientia nocivutn oftendit ; Quia antiquis tempori-
bus noftri Rcligiofi Lauream fufcipitbanc in publicisUni-
verfiiatibus, cumilliscxpenfis, qua^notorisefunt ; Summi
autem Pontificesad eximcndos nollros pauperes Religiofos
a diilis magnis expenfis , compafllone moti , facultatem
jaureandi Priori Gencrali concedere voluerunt , ut videre
104 cdinConftit.Gregorii XIII. ciuxwcipit: Cum ficut afcepti-
mus , rcgiftrata in Bullario Ordm. Eremitarum Sanfii Augu-
fiinifoiio 1 3 J . ibi ; Vere ob eorumpaupertatem in aliqua Uni-
verfitnte., aut publico Coilegio promoveri nequeant ; Hodic
autcm aflerunt Rcligiofi ( circa quod fuum lucum vcritaci rc-
jinquimus ) quod pro minori impcnfa cifdcm Religiofis ulcro
cxpcdirec Laurcam in publicis Univcrficacibus fufcipcre ,
dum cxpenfae Laureae magiftralis in Sacra Theologia in Ro-
mana Sapicnrisc Archigymnafio , in qua praevio rigorofo
cxamine conccdi folec , non cxccdic fcut. jj., & inaliis
Univerficacibus Italiae fors^n minijs impcnditur : Ec pro-
pierci, adhoc , uc omnia in hac parte bcnc procedant ,
105 lcrvanda omnin6 videtur fanftiflima Conftitutio Sanfli
P.i V.
Si praelatio non impugnatur Regentibus in tcqualigradu ,
feu tempore adimplcmenti \ juxta clara vcrba contrarii Fndli ,
& juxti clariora $.i.Iifdemque Regentibus noncontroverfa
pnelationc in (cquali linea ,fciiicet ubi qiiifque eodem anno op-
106 portunarequifita compleverit , non acqualicas , fcd maxima
rcpcriturintcr utrofque diftinftio; Quje ad homincm ultc-
rius comprobatur ex inncgabili farto omniuoifcrcPriorum
Generalium poft annum 168 j. qui inmulclspromotionibuc
Magiftrorum nullumomnino Pracdicatorem tali laurea de-
corarunc ; Hujufmodi autem circumftantia , ad noftrum
efFeftum omni confideratione digna, amico filentio invol-
vitur in contraria Refponfione , inquanecjotaunam, mi-
nimufque apex legitur pro refponfione ad idem folitum ,
quod fi in omni materia magnifaciendumeft, cx adduflis
per Rot. decif. 99- num.io.&feqq.part. 19. recentior. Multo 107
magis in praEfenci, dum agltur de folito illorum Priorum
Generalium , qui intervenerunc in Capitulo generali anni
1 68 j.Qui proinde optime prgfumuntur confcii i Jlius veri fen-
fus, ut egregie notat Card. de Luca dejurifd. difc.^t. nu.lz.
& de Matr. difc^. num. 1 1 .
Cumqueeadempraelatioadmiflaulteri^sfueritcoram Se-
cretario Sacr. Cong. ad impediendam fubfcriptionem dubii ,
ex hac parte ferv. ferv. petiti , ea addufta ratione , quod talis
praelatio in diCtis terminis exad versd non impugnabatur , ut
idemmet in Folio teftatus fuitclaris verbis, non bend contro- lol
vertitorincontrariaRefponfione, ad quem effeflum appli-
cari videturfpeftabilisauthorirasCtfj^od^or./i^r. $.epifloi. zt.
ibi : Pondus eflpudorisgravijfmipropria voce convinci ; Nec
non clara difpofitio Tex. in leg Generaiiter C. de Non nu.pec.
ibi; Nimisenimindignumejfejudicamus, quod fua quifque 109
voce diiucide proteftatus eft , idineundemcafum infirmare ,
tefiimonioq; proprio refiftere .
Rctolutio Sacr.Congregat.Rit.inRomanaanni 1704. non
poteft efle magis punilualis ; Quia in iJIa proccflum fuic
cum aurea diftinftione, qu^m comprobant punftuales au-
thoritates, allegataEfupra, quod didio, ve/ pofita, ut in
noftristerminis verificatur, interPerfonasdiverfae qualita-
tis, importat ordinem, & praecedentiam, quidquid fit in
alio diverfo cafu , quando ponitur inter perfonas ejufdem
qualitatis.
Non regit in fado , quod Capitulum generale anni
i^8j. non dcfiniverit , quinam prim6 ad Magifterium
promovendi eflent, dum exprefsd mandavit, ibi: Vt Ma-
gifterii laurea iiii tantummodo in Italiadecorentur , quipro-
bitatis, & do8rin( iaudeprtefuiferint, & quinquenniomu- "O
»us Regentis obierint , quae digito oftendunt , illos cfle
prii^s laureandos.
Licet enim poft folemne pundum , novamindicansdif-
pofitionem, immediatefubjunxerit: Vei inprincipalioribus
Itali^ Vrbibus Verbum Dei decennio cum piaufujuftaquefama 1 1 1
deprtedicaverint ; Hujufmodi verba nil aliud important ,
quam fubfidariam vocationem Praedicatorum in eo cafu ,
quo non reperiantur tot Rcgentes , qui corum quinquennium
compleverint, quot Pater Gcneralishabuit^ Summo Pon-
tifice Brevia Laureandorum : Et ifti funt termini illi , in qui-
bus infolaltaliaex gratiahabilitatifuerucPraEdicatores ad
Magifterium aflequendum,.quia antedccretum anni 168 J.
omnia Brevia retincri, & confervaridebebant pro Regen-
tibusproeotempore, quoin futurumeorum Curfum termi-
naredebebant.
Verumeft, quodhodieMagiftri , crcatiadtitulum Pr«-
dicationis potiunturantetioritateidieeorumpromotionis :
Sed aequeverum eft, quod hoc procedit vigoredecreci anni
j68s.nona\iiemvigoieConftit.part.7.cap.6.numer.it.cxad- 11 z
verso allegacarum, quia Confticucioncsfaftx funtprototo
Ordine , & extri Italiam , ut diximus , & rcpetere ju vat.non
dantur aliiMagiftri, nifi ad rigorofum titulum Rcgcntiae ,
quaepraxisvigcbatparitcr inltaJiaanteannum 1685.
Difficileerit invenitcbonum Thcologum, quinccilimi-
ne Rhctoricam falutavcrit, ut cxadvcrs6 gratis afliiritur .
Rcfpondcntes autcm dubio, quod his verbisproponitur in
cuniraria Refponfionc : Quomodo Concionatores fermonem IIJ
haberepoffunt circa Fldem , Spem , Cifarttatcm , l'rtedeftina-
tionem, & fimiiia , nifieaoognltio liaberetur , breviterdici-
mus, id polfc commodc ficn , & larpe ad praxim reduci ,
mcmoriz mandando Concioncs , i doitiflimis Theologis
imprcrtas , juxti nimis frequcntcm , & ajqualitcrnotam
pr.ixim.
Cohaerenter ad Conftitutionem noftri Ordinis annorum
I jji. I J87. i6ti.& i^^j.nonncgamusperpetuam praxim
noftrxRcIigionisadmittcndi ad Magillcrium illos Rcligio- iif
fos , qui pcr bicnniuin docucrunt Scicntias infcriorcs , & pcr
aliud bicnniumcxcrcucruntOflicium B.iccalaurci, quaeom-
nia ctiam hodic rcquiruntur : Scd dicimus, ifta nunquam
fuiflcfufficicntiaadlVIagifterium, fed ultcriusfuirrenccefl^a-
riutn Officium Regcntis, quod non confertur , nifi prxvio
ri^Vuofocx.Tminc i i. Ex.iminatorum; Et hxccft ratio, qua-
rc multi Baccaluurci in Italiaabannoi685' clcgcruniviam
Praedicationis, uti faciliorcm. ,,, ^
Ultr(>
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio IIL
129
Ultro admlttimus , titulum Magirtn', quicompetic Re- ream , inconcurfu PraedicatorumiftisprjEferanturRegcntej
gentibusduranteeorum munere, defignare Officium, non ut probavimusfupra .
115 autem honorem, vel Gradum Magillerii, fed negari non Foriiias, quiaquatenuslaboreseorundemPraedicatorum,
poteft, quod, hocadmiflb, dignum, & juftum videretur, exadversoplus juftoexagerati, in fadtofubfiftant, illifuum
utad eundem Gradum Magifterii praeferatur Regens, qui poffunt confequi pracmium fineulIoprsjudicioRegentium, li?
tali Officiogaudet, inconcurfuPraEdicatoris , qui illo non hoceftperviam Brevisparticularis,quaeobviaeft , duman-
pQjifUf , no prafterito fepiem exeifdem pereandem viam eleiti tue-
Si in Vuperiori Saeculo multiadfueruntinnoftraReligione runt Magiftri , tribus aucemRegentibus rotund^ denegata
Concionatores ad Magifterium affumpti , id evenit, quia fuit eadem Gratia, nempePatri Bagnolo, Paai AppDllo-
erantetiamRegentes; LEeterumadfoiumtituIum Praedica- nio, &P.Sibiliae, exillomotivo, quod proiftisIoIetSedes
116 tionisnonnifi poftannum 1690. vigoredecretianni 168; & Apoftolica concedereunum Brevepro omnibus, prout om-
facuitaiis Alexand. VIII. obtentae , aliqui fuerunt crcati Ma- nia haec notoria funt in noftra Reiigione .
giftri, quaeveritasiftuoculidefumitur exfola Regeftorum Quoad Emolumen.a Laureandorum, nullamaliamfum-
pervolutione. mis precibus petimus provifionem , nifi iiiam, utferverur
Quidquiddicendumfit de poteftate Capituli Generalis , Conft.S.Pii V.Cujusdifpofitiononfine vehementidetorfio-
aninconcurfu Regentiumanno i685.illis praeferrepotuerit rereftringipraetcnditurad tnunera Prioris,^ & Proyincialis , i»S
nullidign;flimiReligiofi,adilludcomponendum,ucfa(ftura appellationeGradusveniatMagifterium , de fe patet. Du-
fuit, &iftiomnesfueruntRegentes, utnotumeft in noftra biaconcordata
I. A»i cum PP-Regentes explsverint (fuinquennium , &
Pnedicatorej decennium, ad formam Conftit Ordi/iis, feu 119
Decreti Capituli Gsneralis , fnt praferendi , quiprimo exple-
veri/it in cafu (itc.
II. Anomniaitla Loca^ ad qu<e mittuntur C»Htto>ia;ores a
P. Generali Ordinis , fint Confiderandi , & connumeranda in-
tet principaliores Civitates Italitv , incafuy <^ ad effe^um de
quo agitur .
Die iS.Decemb. i-j\^.Sacr Congreg- Ad primum refpondit
Religione
Supponit contraria Refponfio, quod P. Mengarellus ad-
119 hucvivat, quodq; fitDefenfor P.Bagnoli,addemendan\fi-
dem Chronoiogiae Magifterii i"n nottra Religione , ab eodem
Typisimpreflaeabannisfup. ^o.quofuppoiito ceflante, re-
manetillius authoritasinfoorobore, ex firmatis per iief. rf.
584. num.i I . cor. Dunoz.jttn.
Agnofcimusin Pat. Generali noftri Ordinisfacultatemes
juftacaufaminuendi, velaugendinuinerumRepentiarum , . . _
quae anno ifiS^.erant 52. Sed non poifumusilliconcedere Negative , & admittendos ejfc promifcue Regentet, & Con- i jr
iio facultatemelevandiadgradum principaliorumltaliaE Civi- cionatores , arbitrioP.Generalis .
P
tatumillaLoca, quaenequeCivitatesfunc, &quatenusin
ter iftas reperiantur adnotatae , principaliorcs nullo modo
poftTuntdenominari .
B. Auguftinus Novelliusantequam fieret Religiofus, in
Ssculo fuit egregius Dodor , de quo haec habet Torell- in Ste-
culo Avguftin <7/7«o<3io.§ ii.to-i.Venne daGiovanettoaflu-
diare in quefta nofira Univerfira dl Bologna , quivi dunque
,121 avendo per molti anniftudiato , divennecosi dotto, che e tra-
dizione , che da Secolare dtvsniffe nella medema Univcrfit^
Maeftro, e Dottore , tir^.^j. ibi ; Qua'nunquefi facejfe Laic»
per umilta, & concordac Pamphsl. in Cronic.Ord. si^.fub
anno 1 306. ibi .• Auguftinui Nove/lus olim V.I.ConfultiJfimusy
Doiior , fiS integerrimus Thcologus, &/ordan. deSaxonia, ci-
iza tatus ab codem Pamphil. ibi : Cum effet nobiligenere ortus , &
utriufq;']ufis Profejforcelebris in Curia .
Quod Sand. AntoniusdePaduaadmilTuspariter fuerituti
ConverlusinfuaReligione, non legiturm BullaCanoniza-
tionisejufdem, quaeeft/a^. Gr«gon/ JX, in Rullar. novoto.
113 i.Im6ad hominemexcluditurabiis, quae refert Carrf. Sf/-
larmin. <ie Script. Eccleffol. mihi ? 2 i . ibi ; Vivente adhuc S.
Francifcoejus Ordinemingrejfus doSrina, 6" miraculis p!u-
ribus convertit , & legitur inprima Leflione II No8urni ejus
Offieiiin BreviarioRomano, ibi : AdolefcensInftitUtum Ca-
nonicorum Regularium fufcepit &c. fed&c. martirii deftderio
Ad 2. Negativi , & ad mentem .
DlSCEPTAtlO IV.
Satrianen. Prazeminentiarum .
T n o
■ i. Epircopo Satriani .
C V M
Marchione Cagiani .
A R G U M L N T U M.
Or!£ , & quales competant Trxcminentix Dov.ir.is tempo-
ralibns , corimq; Vxoribus , cr Confanguir.eis , ;« Ec-
cleftis Terrarum , eorum Jnrifdi^iioniftibjcdarum , tatn
prsfente , qf.hn abfentc Epifcopo .
Xpleta 30. ab hinc annis per Principera Ludovifium
E.
venditione Feudi fub tituloMarchionatus Terr«Ca-
}ncenJus,adFrancifcanumOrdinemtranftvit,ScnotazVig!e- giani favore Profperi Parifani, Nicoiaus Emproris Filios i
gas inLibro, cu\ tii\ih\'s Flos Sanfforum ad diem t^. Junii , anno i699.praetenfioncme>:citavit retinendi profuoufuGe-
124 ibi : StudibdiverfeScienze , nellequalifece granprofitto <3<. nuflexorium cum Pulvinari , & Sede in Ecclefia Parochiali
mainparticolare neUafagraScrittura^ & ancorche in tui cre- Sanfti Salvatoris memorati Oppidi , cumque Praeeminen-
fcefje la fcienza delleleitere, non perbmancavanole viitit , tiae ejufmoJi in difcrimen revoc.itaefuerint k Parocho tunc
it entrbin un Monafterode Canonici Regoiari , quivi fiette temporis, car;erifque Ecclefiafticis ejufdem Terrar; Ided
due attni&c. cxpcdivit in Tribunali A. C Monitoriumfupcrcxccu;ionc
Quifque igitur videt , quod quando etiam verifimilitudinis nonnuliorum afl^ertorum dccretorum hujus Sacr. Congrega-
fpeciemhaberentea, quaeexJdvers^aflerunturdehujufmo- tionis, qua; inhacpraeeminentiarum qu;tftionccircumfcrri
di a^quefaiidiffimis, acdoQiflimis Viris; id referendumcf- folent . Interquasmagiftraliseft illainOyfu/rf^r. i^.A^orfw^.
12j ieteorumhumilitaci, nonautemcxiispoiret infcrrifacilitas lyoj.ibi.
ele vand i ad ftatum Magifterii alios Religiofos Converfos , in i .Dub. j4n Duci Oftuni liceat retinere Sedem Cameralen» ,
quibusprxdidt motivumnon vcrificatur . coopertam fericovillofo rubeo , cumGenufiexorio, laminCa-
M.i:\'\ii$Q(iemi!lies e.\aminare , quamfsmele.tamiiiari, ut tbcdrali , quaminaliis Ecclcfiis S.rcularibus, «S? Reguhri.
d'icebo.t D. Augufttnus , exadvers^citatus , nemonegat:Sed bus Civiiaiis extra Pres[')terium , five abfente , fivepr^fcn-
hocmirabiliter applicatur Regentibus, quicumomni rigo-
126 re non fcmel , fed bis examin.nntur, non i duobusExami-
natc)ri'.>i.is circafenfum facrae Scripturae, ut pradicaturcum
Praed.caiuibus, fedintota Thi-ologiai : 2.quaiificatiflimis
Religiofis , inter quos annumerairtur prima Luminaria no-
ftrx Rcligionis; Primonempequandoadmittunturutl Stu-
dentes, feuColIegiales inUrbc; Et infecundoquandomit-
tunturuti RegeniesadStudis generalia ; Dignum proinde ,
&juftumvidetur , ucattentahujufmodimaxim.idivcrfitatc,
maximoquerigorcutriufque cxamiuiscirca Magiftcrii Lau-
Urfafce Difcept. Tem IV.
teEpifcopo^ Etquatenusaflirmative; NihildcScdcfixa
&dcntur Decreta
2. A n idcm Itccat etiam ejus Fratribus i' Negati vc' .
3 . Andi^o Duc ' dcbeatur Thu rificatio triplici duffu ptr ali'
quem hi.^giftrum C.ertmoniarum , fizt alium Presbyterum ,
Cottain.itttum? Dupliciduftu peraiiumCappcllanum , fivc
Accolytum .
4. An eadem dtbeatur etiam ejufJem Fratribus ? Ne-
gative.
5. -,^« diSo DiiCi debeatur Pax cum Inftrumento pcr
I 4 ait'
igo
'Difcept, Ecclefiad, Dominici Uifayac,
aliquem Maglflrum C^remoniarum , /ive alium Piesbjterum,
Cottaindutum? Affirmative-
6. Anead.debeaturetiam Fratribus? Affirmativc.
'j. An diila Dtici , accedenti ad Ecclefiam Cathedralem , de-
heat ohviamire Procurator Capittili, fivealius Canonicus ,
ejufd. /jomine in habitu Cartonicali , cidemq; in Janua Eccle-
fi<£ porrigere Afperforium Aqua benediBte .
8. AnidemdebeaturetiamFratribus? Adj. &8. Nega-
tive, proutjacenr.
Repropofjta veroCaufa tlie 12. Jalii 1704. per Card.Co-
loredum fub fequentibus duobus dubiis .
1 . yin Fr^tribus Ducis Ofluni irtffantibus Hceat retinere Se-
demCameralem nonfixam cum Genuflexorio inferioris orna-
fus, acefiilla, qute juxta antiqua Decreta conceditur diBo
Duci , tam in Cathedrali , quam in aliis Eccleftis Seecularibus
& Rsgularibus , Sc ejufdemCivitatis , extra tamen Presby-
terittm, five preefente, five abfente kpifccpo} Ecquatenus
affirmative.
2. An diSis Fratribus Ducis Oftuni debeatur Thurifica-
fio unico du8u per Cappellanum , five Accolytum , Cotta
jndutum ?
Sac, Congregatiot^m in voce , quam in fcriptis , Partibus
infoj-tnantibusauditis , Adutrumque: 2\Zi/6i/ refpondendum
cenfuir.
., Iterum,.& tertio repropofita eadem Caufa die^. Apri-
lis 1705. ad inftantiam Epifcopi , prstendentis denegare
didum Genuflexorium, refponfum fuit: Indecifis, vide-
Jicet, Nihil de Sede fixa, & dentiir decreta, quibusali^s
.declaratum fuit , Domino Loci permitti poffe Sedcm
cum Genuflexorio, & Tappeco, »on tamen gradatam ,
neque fixam , fed amovibilem, & excra Prcsbycerium .
Poft expeditionem prsenorati Monitoriinihilultraaftum
fgic ; Veriam occafione , qua acceflit ad praefatum Oppi-
q. rfum ob Nuptias contraflas cum Filia Marchionis SanQii
A"geli Fraaarum , akerius Baronis Dicecefis Satrianen.
/paflumpfic , imo ainpliavic praecenfionem horum Jurium
Jionorjficorum , Jaftans ve/Ie recinere in memorata Ec-
flefia Parochiali Genuflexorium cum Tapeto , faciente
gcratum, ac Pulvinaribus, & Sede Appcdiali fixainme.
{!io Ecclefiae, etiam praefenteEpifcopo,cu.iusnovitiatisac-
fepta (lotitia per Curiam Epifcopaleni promulgatum fuit
per Epifcopum Satrianen. Ediftum prohibitiorum harum
prfeminentiarum fub pcena Iiiterdifti in pafum contra-
yentionis.
Secuta promulgatione Edifli Marchio recurfum habult
?.& Tribunal A. C expediendo alterum Monitortum cum
Jnhibitione pro exccutione nonnullorum decretorum Sac.
I Congregat. Epifcop. & Reg. eodemquc Monltorio prae-
fentato Vicario Generali Curias Epifcopalis, violenterap-
ponere fecit Genuflexorium, magnifico Stratoomatumin
niedio diftae parochialis Ecclefia; cuni PuIvi.-^-.ribus , &
Sede appodiali, i>i eodemqueGenuflexorio, dum auguftif-
fimum Sacramentum publicae vcnerationi expofitum erat,
cum fuper^o faftu preccs Deo obtulit, quamobrem videns
Epifcopus fuiffc fpretam authoritatem , & Jurifdidlionem
Curiaj Epifcopalis, parvique penfam comminatam Inter-
didlipornam, probata inCancellariaEpifconalicontraven-
tione Edidi, cum examine Teftium habit.i fuit difla Ec-
clefia prointcrdifta.
Inhocrerumftatu dclato cxamine talisControverfiaiad
^ hancSacram Con^regationem Marchiolimitavit fuam pe-
titioncm ad Genuflcxorium cum Pulvinaribus , Tapcto , &
Sede amovibili in mcdio Ecclcfiae retincn. ctiam adftarte
Epifcopo, unicumaliisdubiis, dequibus infrh, quse rcfol-
venda videntur favorc Epifcopi .
Q^otmmSiA^umvim Anconflct de Attcntatls , & adcujus
favoremfint purganda? Vidctur rcfpondcndum , conllare
de Artcntatis, commiffis .^ Marchionc, illaque purganda
«r cflc ad favorem Epifcopi.- Duplici enim aquc filido , ac
rcparato motivo cadcm Attcntata innituntur , prarcepto
nimirum, feCi Edido, dato inSummario, & lcgis difpo-
fitioni , attcnta litc pcndente ufquc ab anno 1699. circa rc-
tentioncm prastenri Genuflcxorii, circa «lunni fucratcxpc-
ditum Monitorium, datum !r Summario; Attcntati cnim
''''^""tuf omnesilliaflus, qui qefti fucrunt , pcndcntc litc ,
& m fprctum litcralispraccepti Supcrioris, ut dcprima fpc-
cic Attcntatorum habemus intcgrum Tit. Decretal Ut liic
pcndente, & concordanc addudi pcr Lancellott. dc Aitcn-
6 tat.par.x.cap. i 5"umer. 1 7,o.& Rot. dccif nii.numer. 1.&
dec f I ?i. num.fin Emer.jun.e dec. ^oi.niim.^.par. i y. re-
ccnt. Et i\c fccunda notant citati per Oldrad. Conf. lod num.
>. Ofe^q. Lancellolt.dt 4ttcntat.pofi Inhib.in prcffat.num.
47.&Rot.decif.90. num. 2.par.<). recen. Etdeaftibus, geftij
ab Impetrante Monicorium poft illiusexpeditionem, & in-
timationem, ea viva ratione, quia poft talemadum impe-
trans Moniiorium quoad fe eft certusde Lite, & proinde 7
ampliuscertiorari non debeat, notanr Lancellott. de Atten-
tat. litependentepar. 2. cap. 4. numer. ••; 5- C2* 40. Vbert. de Ci-
tation. capit. 2. numer. 9 5. «ir Rot. decifo/i. 49 1 numer. S. co-
ram Coccin- & decifion. 1 1 7. numer. zi. 'it fequentibus coram
Carill.
Non attento praetextu pofteffionis , in qua aflerit Marchio
fe fuiflTe rerinendi diftorum Genuflexorium : Tum quia in
faflo hujufmodi pofleffio excluditurex documcntis , exhi- S
bitisinSummario; lumetiam, quiainomnemcafumcum
nonfitfermodccerta, & indubitata , & uniformi pofleflio-
nec,'rcaparticularesadus, qui incontroverfiamadduci non
pofTint , fed contraria praetenfio fit undique infubfiftens, d if-
putabilis, & maximedubia; Inhis circumftantiis norihabec
iocum regularis illa propoficio, quicontinuatnon aftentat ,
fed femper recurrendum eft ad Superiorem , & Judiccm pro
obtinendacanonizationeilliuspofTeffionis, in qua quis affe-
rlt fe reperiri , & contrarium pradicando , attentata funt 9
inexcufabilia , &antcomnia femper purganda funt, exani-
madvcrfis per Bero. conf. 118. num- 8. & Adden. ad Ludovif.
dec 557. num. 5.&firmatisper dec. z 3 1 . cor. Vbald. & decif.
62 7. num. 4. par. i. rec.
Quibus junguntur multi alii aflus, sequd irregulares, ac
Ecclefiaft.lmmunitati contrarii , pendente /ite procurati ,
& gefti, concludenter in Summario juftificati, inter quos
emicatappofitionon unius, velaltcrius, fed 4. Genuflexo-
rioruminEcclefia PP. Reformatorum nonfinemagnofaftu,
& aequalicontemptu ecciefiafticae Jurifdiftionis, &Immu-
nitatis, in illa de fadlo appofitorum , etiam poft decretum «o
remiflionisinflantiaead huncSacrofanflum ConfefTum, fir-
matamque in illo Jurifdidlionem; Omncscnimhujufmodi
irregulares, & exorbitantes ailus de medioomni Jure tolli
debentperrcgiam viam purgationisattentatorum, Atquein
histerminis, ne fimiila atientantcscommodum fentiancex
propriis violencis operationibus , utque alii retrahantur ad
idem pradlicandum , femperEcclefis, &eccIefiaiticaE Per-
fonae reintegrandae func, & reponendae inilloprimoftatu ,
jn quo pacificd reperiebantur ante innovationcs, &opera-
tiones de fadto, contra ipfas praiflicatas , juxta notoriam
praxim C- Imm de Ricc in Synopfi Cong.lmnun. verb. Abfo- "
hitionum.6o , <ifverb.Cenfureenum.']. In qua parte habe-
musindividuaIemrefoIutiiDnemrt';V7<eC(j»g)'f^<rf. f'M»jtt»/r. f«
Ifcrnien, i- Martii 1695. ibi : Reintegrata tamen Ecc/efia cum
remotione Banchi , quas eft regiftrata in Libr. 1 . Decr. VaHem
fol.tlS.atcrg.
Necartcntatumdici poteftdidum praeceptum Epifcopi ,
uti emanatum in fpretomdift. Monitorii A- C Uitra quod
enim in his mnreriis A. C. nullam jurifdidlionem habet,quod
comprobavir Papae Auditor mediante remiflionepr^fentis
Inftantlasad hancSacram Congreg.OmnisdilTi:u!tasremo- '*
vetur cx mcro, innegabilique f::do, in quoconftansett,quod
EdidlumEpifcopiemanavitdiczS. Julii 1716. Monitorium
vcro fuit praefentatum Jonge poft, hoc eft die 14. Augufti
cjufdemanni; Et proindc nullo colore, nulloque titulo at-
tcntatum dicipoteft idemEdidum, habito rcfpcftu ad fc-
quensMonitorium, co quia illud nonhabct oculos rctro.,
utcgregiedifcurrcndo, fiim3i\i'nRot.inI'cr.ilen. Hitrcdit. dc 'i
Gomar.i^ Febr.\-]0'). ^.J^uodficor. Anfald.vhx quod nulia
lex, nulla Inhibitio, nullum Monitorium, nullumq; faihim
habct oculosrctro, & in Romana , fcuSjvoncn.S. FebrHaril
I706. §. Eoquefortiiis cor.codcm .
Secimdumdubium .• AnCcnfura promulgatce contrh Pat.
fubflineantur incafu &c. vidctur rcfolvcndum y<j^n»jf<tf , I4
quia fi unquam aliisrenfur.T licitc ,& vnlidc fulminatac foc-
runtpro dcfcnfione Pcrfonarum Ecclcfiafticarum , fanc' in
prsefcnti cafu omnino fLiUrinari dcbcbant ; Ex latc enim
animadvcrfis in faito, & cnnrludcntcr iuftificatisin Sum-
mario, agitur dc notorio inlLItti, dcquc manifcfta verbali
iniurifl , & npcrtisminis, in pronrioPalatio.T diflo P. afTo-
ciato ab armatis hominibus, fadlo, & illatis uni exillis 1
qurs Spiritus Sanrtus pofuic rcijcrc Ecclcfiam Satrianen.
quofvc, uti Apoflolorum locofubrogatos ,omni honorc, &
rcvcrcniia vcncrando.^cfroftatuir LeoX.Confilt.zi. ^- H.'" ' J
liidlar-noio. ibi; Ut cofdem Epifcopos , hcoSS. Apoftolorum
fubregatos , prodebita, (if nofira, ac Apoflolice Sedls reve-
rcntla, congruo .lonorc,& convenlcntl obfervanti/t venerentur :
Inquilniscircumftantiisomni Jurc tcnebarur Epifcopns pro- 16
priam Dipnitatcm tucri ccclcfiafticisccnfuris , juxtaclaram
dirnofitionem Tcxtuum in cap.Ollm , fap- yenerablllt , (ir
cip.
Tom. IV. Pars II. Difceptatio IV.
131
17
j8
19
24
25
z6
'*".
ii
cap- DileJIo de SeKtcnt.excommun. in 6. ubi Barbof. his verbis;
Tralatus contra nimiam potentiamhujus , quieumvult [uis
benis mundanis injuriosefpoliare , vel illa violenter occupare,
potefl &c.fpirituaUbus armir uti, & tn clement. 1 . de Vccmten.
quos fequuntur addufli a Ricciull. dejure perf lib.t^. cap.Ci .
num. 1 . 6" Card. de Luc. dejudic difcurf.t). num 5 .
InnegabilisinfultusineoconCftit, quoJ ad evitanda ma-
jorafcandala, &effugiendamocca(ionem contendendi vcr-
bis cum verbofo, conimendabili modeltia Epifcopus inju-
riofis verbis publice ab eodem impecitus , nil aliud fecic, quam
fe recipere in interiora Cubicula fuiPalatii, & praecisein
illud, inquocaputreclinarefoiituseft , inquibuitamcn, &
fiilla propriis.Dominis tutarefugiadicantur;«/. /Vf/^/^ue^.
dein /ttJz;orrt«. idemEpifcopustutusnonfuit, quianonfinc
nianiVefta violentia in illa , affociatus ab armatis Viris ,
perapertam vim intraretencavit idem P. &intra(ref utique ,
nifi nobiles Aulici Epifcopi ejiis conatui fortiter , & fuaviter
feoppofuifTent.
Verbales vero injuriaE funt jEqualiter notoris, dum non
erubuit idem P. coram multis Adftantibus exclamare .• Che
Monjigfiore non aveva creanza \ Cbc non aveva ffudiato il Ga-
lateo ; Che eraPrelato.^ cheparlavacon ambiguita , & ipfe
eraGalantuomo, eparlava fempreconchiarezza, cumaliis
fimiiibus injuriofis verbis, ^ Teftibusfpecificatis, quoium
atrocitas in immenfum auda fuit ex qualitate Perfonaiin-
juriat.c, exloco, inquoprolatsefuerunt injuriae , hoceftin
jpfo Palatio Epifcopali, & ex pracfentia multarum qualifi-
catarum Perfonarum, interquasaderat etiam Vicarius Ge-
neralis, exlateanimadveifis;«I»y?/f. i;riw.//6.i, tit.^.deln-
jur. a numer.S2. ufque ad num.b^, &dequalitate Perfona:
JEpifcopi, injuriis affedi , hahemvis C/ement. prim. ff.Nec
fuperde Pcenit.&c notanc Panimoll dec-f6.annot.i.num.i\7,.
Cartar. dec. crim.lj num.ti. & [eq.df Raynald. Rer. C rim.
/ow.i.rap.ii.^i4.«K?».26. Etconfiderandolocum , ublpro-
Jatsefueruntinjuriae, cbfervantaddudli perThefaur. dec.z^^^.
WHOT.i.ubideinjuriis, illatisGuardiano S. Francifci inejus
Conventu,&lateBa^/. rt'ff.i.:}./»^)frof.Etin terminisinjuriae,
illataecoram multis Perfonis , habemus Text- in cap-\. de Ma-
led-\h\: Multis coram Adjlantibus , &inleg.'Prator^.finali.,
<(:f leg.Sed etjijf. de Injur.cumconcovdin. cuatisa Panimoll.
decifiC. annot.i.num.iH.
Minae demum non pofiTunt effe cIariores,dum idem P. aufus
fuitclara voceterminarefuas verbalesinjuriasminaci vultu ,
terribilique voce, addendo, che era JJomoafarfiportarri-
fpetto , ceme Rapprefentante il Marchefe , e anche da fe .
Cumque fuerit, &fitperfonapotens, &fo!ita minasexe-
qui , ex addudis inSummario , eomagiseaedem minaead
noftrumeffeflumconfiderationemmerentur ,ex animadver-
fis per Farinac. quaift.^o. num.9. & feqq. Peguer. decif. Crim.
2-j. num.Ji. CarendeOffic. Inquif par.^. tit.io. num.^C.i:^
Conciol. allegat.q'}. nutn.^i.
Ex quibus patetrefponfio adaftertam nullitatem earun-i
demCenfurarum, obnon praEmilfascanonicasmoniriones •
Objeaoenim puniilualiteroccurrit Sperell.decif.^S.num.si.
hisverbis: j^uandoCenfura^ ferunturpro defenfione vtolatte
Jurifdi^ionts , & ad refi/lendume.vequutioni defa^/o, fubfi-
flunt etiamfi deja^ore/axentur , nonfervatis fervanUis &:.
Etpotcfl Judex Ecc/eficjflici^s &c.finemonitione adexcommit-
nicationemprocedere , e/concordant unoore Repetentes om-
nes in cap. Reprahenfibi/is de Appeilation. necnon Sayr. de
Cenfur.lib.i.cap.iz.num.z6.Ricc. tnPrax.par.l. refu/t.ii-
num.i.tffcqq. Panimol.dec.()0.num.is. (if/fy. egregie Carit.
dcLuca, aflercns, magnumefTeerrorem in histcrminisllr-
vatisfervandisprocedere, inMifce//an.Ecc/ef.dtfc.iy num.
9.ibi: AdverfusRebe//esy &C»ntemptores , velTurbantcs
defa^io, iflaarma, tanquam per fpeciem defenfionis adbibere
oportet &c. Et tuncpotiiis error efl , adhibereformam Procef-
fusjudicia/is , qiioniam imb non debct adluberi , fedprocedcn-
diim efl informa extrajudicia/i , 6" defxUo .
Cum quibusconcordat laudabilis praxis Cong.Immunit.qvc
fcmper approbare folet Cenfuras , ctiam fine Canonicis mS-
nitionibuslatas, quandoillaeferunturadverfus Contempto-
res , & Turbatores de fado , & praefertim quando ifti noto-
rictalcsfunt, juxta terminosnoftricafus, ut pradicavit in
Minerbina 1,0. Jan. i6\is. Ltb.^i.Decretor. ^ltovit.pa^.^oS.
& in Neapolit. 27. Martii 1687. Lib. Decret. Marte//ifo/. 1 06.
& in Boven. iS. Martii 1608. Llb.z.Decr. Va//emanifo/.i^i.
Abfque ulia prorlus difficultate, exquoin dd. anguftiis
nullusaliusfupererat modusdefendendi Epifcopalcm Digni-
nitatem in loco, fub temporali Jurifdiaione Marchionis
exifknte, in quo illius refpeftuad unguem verificnhantur
ea, qujB de fcipfoairercbat Ccnturio illeapud D. AI,;;;.S.j?.
Quibus propterca attentis , aeque prudciis , ac legale fuic tem-
peramentum , ab Epifcopo praecifa urgente neceflicare ad
praxim redadum, utendiarmisfpiritualibus, adfeipfum ,
fuofqueFamiliarescximendosab illa defenfionisfpecie, quae
Ecclefiafticisnullaienusconvenit, quamveimprobavit D;©. 29
Thomas Cantuar. Aichicpifcopus , ut jndicatur in Le8.l.
ejus Officii .
Neque ad rem facit Textus in can. Inter quere/as 2 j. qucefl.
4.ad probandum, quod m.iIetaciunc£pifcopi excommuDi-
candoillos, qui ipfos injuriisafficiuot ; Illiusenim difpofi-
tioforfan locura habet in illisterminis, in quibusfermoelt
de injuriis, fecreto prolatis; CcEterum , quandoagiturde
fadonotorio, dequeiemeritate manifefta , noneftinarbi-
t.noEpifcoporumpropriam Dignitatemnon defendere, fed
omni Juread id tenentur , utfequendo, &laudandomultas
SS.Patrumautlioritates, fifm2.y\x.\n C^tc\tRot.indecif.i<i. 30
num.i.poft ^ntonc/ldejur C/eric.\h\: PropriiqueJuris de-
fenfioni , nediim licita , fed ex SS. Patrum tcftimonio dc-
bttic &c.
Fortiijs, quia prazdidas injurias Epifcopus aEqualiinno-
centia, & modeftia paffusfuit, & furama patienria tolera-
vic proptcr defenfionem Jurium fuae Ecclefia?, non au:em 31
ex aliquo particulari refpc£lu ad cjus individualem I*erro.
fam: Ecpropterea eominilseracinejuslibcrcate condonare
jd , quod refpiciebat fuam Dignicatem . quod'.iue ortum ha-
buerarexeo, quiadiiexeratdccorcm Uomus Dei . ut, aliis
cumulatis, probat Ricciu/i. de J ur peff ./ib.^.cap.hx . tium.-i^n.
ubi iftam adducit bonam rationcm ; Injuria , faUa Prte/aiOy
dicitur faila Ecclefite , juxta Text. i» cap. Nui/us de Foro ji
compet. Et P. fi prajtendebat aftus reverentiales , ex eo , quia
repraefentabat ejus temporalem Dominum , mulrd fortius
talisreverentia debebatur Epifcopo, quifanfllfrimcs repre-
fentabat Apoftolos .
Quae omnia nullatenusdebilitantur , S contrariis af^efla-
tisFidibus; Ultrafiquidem gencralem refponficrem, quod jj
uti firapIicesFides, litependente, Deusicit quibus mcdiis,
expifcatas, nullammerentur fidem , exadduftis per lUtam
decif.-3,9i. num.l.cor. Prio/. Sc animadverfis per Addca. ad
dec. rec. par.^.tom.l.indifcadScient.Amat.num.t^s. ubt le-
pideobfervac, quod fimilcsFidesdicanturtranfirc perPIa-
centiam, nonautem per Veronam.
Strifte refponderaus , quod Auihores earundem infor-
niium Aiteftationum non fuerunt praefentes injuriofis v^r- J4
bis, k P.prolatis, & propteieannllam merentur attcntio-
nem inconcurfunoftrorum Teftium, de illisdeponentium ,
qui , nedum deponunc deproprio auditu , fcdnii conftituti
in Sacerdotali Dignitate, mag.iam merenrur fidcm, utde
Teftibus , deponentibusde proprio auditu , roranc 0.id. conf.
; I. niim.c). Sim. de Pret. de Interpr. u!r. vo/ lib.^ dub. 7. »«.4^'. 3 f
&Rot. decif.69. num.q.cor. Anfa/d. &' decif T-Oi.ttutn.-. &S.
par. 1 8. rec. Et de Teftibus Sacerdotibus , quo.^ illoram depo-
fitioneshabeant vimduplicisTeftis, omnemqu' proinde fi-
dem mereantur, advertunt Fr.TncAntonCoJl.csnfio.num
iB.Caftr. confii^. fub num.^./ib.i. Cf Rot.dec.^Z^. numi. l^
cor.Prio/o, & inViennen. pratenf Sponfai.z. Jan. ipJi.^
Evidentercor. 'Kaunitz ■
Nonattentafamiliaritatecum Epifcopo, quiacijmrerm»
fitdeinjuriis, coram ipfisprolatis, ncqueadfucrintalii Te-
iles praefentes, illorumdepoficinattendidebet, cxanimad-
verfisperF.ii/W(Tr. qua-fl.ii.niim.i j. Ciariin- co^rr.tz.nutn.
i 8. Ser. de Offic Locumtenen. cap 1 7 num.S. & Ror. in Firma-
naz-j.Jun. I 7 1 8- §. Quiafidim cor. Corio .
PraEcipue in concurfu Teftium conirariorum, qui , vel
fuDt vilis condicionis, vcl loqiiunturdefama , non cxpri- 37
mentcs illius Authore.n» , vel demum praelumuntur ciuidem
farin.r, ac tueruntalii , cxadvcrfoexhibici in Congr Fabri-
cas, in quaadhominem demonftratafuitfalfitascorum de-
pofitionum, adida Congr. nuIIatenCisadraiirarum ; lI:con-
fiderandoqualitatcm vilem in Tcftibus notantaddu:li inde-
Cif.z6z.num s-Cor. Pamphii.if dec.^s- num xj. & feq.coram
Zjrat.& dccifoi.num.i cor. Arguel. Et refpertu Tcftium , 38
dcponentiumdcauditualieno, & noncxprimcntiu;-i nomen
illorum , iquibusaudivcruntca , quacdeponun:,.advcrtunt
citati in decif^^oj. num.i- cor. Mantic. & dcctf.xii. nuru.j.
foc. Z^r/c/. Etdc Teftibus, quorumaliquircprobati fucrunt , ^9
videreefl indecSg num y &S.cor. Priol.df dec.xi^. nuni 15.
Ci)' 16.& dci.lJ^- num.i ipar.xS.rec.
Antedifcuffionemreliquorumdubiorum, inquibus plura
gratiofa pctic Marchio abhacSacr. Cong. pr.rmitto, qudJ
nontblent, nequc debcnt Ecclcfia benigniratem cxperiri 40
illi, quicjus prajcepta contcmnunc, iuxti rotundamdifpo-
fitioncm Concil. Tridentin. feff.i^. de Rcfcnn jt. cat>.<. \hi :
13^
Difceptat Ecclefiaft:. Dominici Urfayas^
i^onemmclignusefl Ecc'efee benignitatemfacile experiatur ^
quie;usfalubfia pracepfa teroeie contempfit , cum concor-
4t dan. citatis ab 0/iver. de Matritn. uuliit. far. i . /0/42. & Rct.
(lec-^9l->tum.<).cor. Seraph.
Praemittofecundq, quodconniimerari foient interfpccies
irrifionispetitiones illarqm Gratiarum , quaspetitille, qui
431 propriis irregularibus operationibus defadto occupavit id ,
quoi deindeexgratiapetit, juxtacelcbre diftum TacitJib.
I5. i4»«.i/. ibi : Tumintelle&o B»rbarorumirrifu ,, quipete-
retit y quod eripuerant , dequoinTom.i.p.z.difcept. 29.^.27.
Quibusprxmiflls, videtur [recedendum^ decifisquoad^.
dub. in quoquaEritur. An BaroniTerrce Caggianl deheatur
4? tifus Genuflexoriicum Vulvinaribus , Tapeto.. & Sede appo-
dialiamhvibili extra Presbyterium, five abfente , Jiiiprte-
fente Epifcopo, quod ipfo Baronctantum informante diej.
JVIaii 17J9. indefinite refolutum fuit cum refcripto . ^ffr-
tnative
Ad quem effedum fufficeret fola , & fimplex illa animad-
verfio, quod mediantehujuCmodi indefinita affirmativare-
folutione, ufustalisGenuflexorii, cum fuisqualificatisan-
44 nexis , nonpermittiturd.Baroni ex meraindulgentiaEpif-
coporum, utloquunturomnes Authores, traflantesdeSa-
cris Ritibus, in illis terminis , inquibusex particularibus
fafli circumftantiis permitti ex benignitate folet , ex animad-
verfis TperCiarlin.contr-tig.num.i.&z. Antonell.de Locole-
gal.lib.i.cap.^^. quiefl.^. num-]^.& MonaceLin Formul.tom.i.
tit.^. form.S.num.^. & refoivit hacc Sac. Congr. ;« Fk«(/<i»<»
I . OBobris \6()j.&in Verulana (<. Sept. iSgS.ad relat. Card.
Petrucii ,tefte Monacel- ubifupra Sed canonizatur tanquam de
4 5 Jure debitus, abfque ulJa dependentia d confenfu , & volunta-
leEpifcopi, juxi^ verba illadubii ; Andebeaturufus .
Circa quodfupplicamus obfervare, quod in RegnoNea-
politano innumeri alii adfuntBarones, Marchiones, Co-
46 mites, Principes , &Duces, nedCim asquales Marchioni
Cagiani , fed Magnatitiaeetiamqualitatis, quibushujufmo-
diufusGenuflexorii, vel nullatenuscompetit, veliilisper-
niittiturex mera indulgenria, & tolerantia Epifcoporum ,
fineillis adjunftis, quaecontinentur in nollro dubio; Qui-
bus prpind^, allegantibus praEfensexcmpIum , negari nul-
latenus poteric fimilisufus, cum eademqualitate, &exti-
47 tulojuftitia;, &debito, nonautemex indulgentia , confen-
fu, pertjfiilfione, & tolerantia Epifcoporum ; Quod, an
expediat, & permittendumfit, nollrumnon el1: judicare :
Hoc unum fubjungentes, quod magnaexempla , quantum
fieripoteft, femperevitanda funt , juxtacelebre diftum il-
4S liusnoti Authons, quefti tacito nnminerefert, & fequitur
Rot. iadecioS.num.20 cor. Dunoz.fen.
Et tamen dcfcendendo ad fingulas parfesejufdem dubii ,
illa, inqua Cidem Baroni permittiturufusGe»tt^£'*«?'«i, cum
Vulvinaribus , Tapeto , & Sede appcdialixamovibili , eft rcs
49 prorfus nova in Terra Caggiani, inqua illius antiquusDo-
minuscx Nobiliffima FamiliaLudovifia, quiad illam nun-
quam acceflit, reque ejusparietes ^longevidit, nunquam
habuit tale qualificatum Gcnuflexorium ; Prout etiam ncque
iilud habuit modernus Baro, illiufquc Pater ab annis ?o.
circiter, quando didum Feudumcmiti DomoLudovifia .
Ec proptcrea eo magis abftinendum videtur a novitati-
bus, quac fempcr evitandaEfunt, exanimadverfilspcr C^j-
50 pon. difcep.SS. a mim.W ■ tom.z.Scfirm:iVspcv Rot.in Aretina
ij. Januaril ijo^. $ .Cacterumcor. Anfaldo , &inPampilo-
nen.Manut. 8. Maii 1706. in]finecoram Caffarel. Cujus rece-
ptae opinionis bonam rationem affignat Cardin. Garzias
Mellinus in Epiftola , fcriptaGregorioXV.quam perexten-
51 fum impreffit P/g«<i:f//.fo«/"tt//.g.wiiw.i8.r<)»j.8.ibi: Leno-
vita non dimeflrano mai alprimo afpetto tutte le difficolta , che
pojfonoprodurre , vedendofene tutto ildimolte , che promojfe
con ottimo fine , anno p.irtorito mali effetti .
Certius , quia ufus talis qualificati Genuflcxorii nequd
ctiam viget inaliisfinitimls Locis, &Oppidis, TerraeCag-
giani proximis, & fignanter illum non habet Dux Campa-
5» niae, quae Civitas fubcft etiam EpifcopoSatriani , cuicll
unita; l3oftorcs cnim folentinhi.s cafibus rccurrcte ad fo-
lituiTi , & praxini finitimarum Civitaium ad agnofccndam
lubliftcntiam, vel cxorbitantiam fimilium pracicnfionum ,
^j pcr la , <\vx. f\innnt Vrat.refponf.crtm.^< .num.^€. (tffcqq.
Card.de Luc. de Regal. difc.91. num. 12. & I ^. & Rot.ciec.7,$j.
num.<f<). par.x i.rcccnt.^in Pampilonen. Pr^emm 7. Martii
J701. iS.Nec pr^addufla cor. Olmo , <a iS.Junii i^ct.V
Nonobflatcor.Molin. 6f in Romana Praced. ^. Maii ijio.^.
Sed ab cacor.Cr ifpo .
Abfqucullaprorfus difficultate, dumhyc Sacr.Congreg.
in Velitcrna 6. Septmbrit 1^98. talc qualificatum Gcnuflc-
xorium denegavit ctiam Epifcopo Titulari , SufFraganeo
Cardinalis Decani ineadcm Civitate Veliterna, tefte Mo- 54
nacell.in Formular.tom.z.tit.iformukt.num i j.ubiquod ,
difputaiofcquentifecundodubio: Aneidem Sujfraganeode-
beatur Genufiexorium cumStrato, <ifPulvinaribus adoran-
dum &c. lefpondit ; Ad fecundum in Voto Magifiri Cceremo-
niarum : Quod Voium ^funt verba ejufdem Monacelli ubifu-
pranum.l^. J erat negativum, nempe , Genufiexorium ,cum 55
Strato, &Pulvinari, non deberiSajfraganee, fedPulvinar
fuper Genufiexorio nudo. A fortiori igitur Genuflexorium
cum Pulvinaribus , & Tapeto concedendum non videtur
Perfonas Laicae, nullumque jus in Ecclcfiahabente, dum
illud talis qualitatisdenegatum fuit SufFraganeo Velitcrno in
illaEccIefia, inqua gerebat vicespropriiEpifcopi, & ipfe
conftitutus reperiebatur inEpifcopali Dignitate, licet cum 56
folotitulo, quioperatur, utomni Jurehonorandi, &ve-
rerandi fint , ex adduttls per Ricciull. var.lucubr. lib.i.tit. de
Epifc.titul.cair.6. pertot.Franc.de Ecclef. Cathedr.cap.iz.
num.iij.iif feqq. (:f tignatell.confult.il']. per tot.tom.2. cum
aliis concordantibus, cnatisia Infiit.crtm. lib.i. tit.io. §.i.
num.^ig.&feqq.
Etde GratiafimilisGenuflexoriiin Ecclefia CoIIegiata ,
dencgataabhacSacr. Congegat.die 14. Jan. 1665. Agenti ,
& Generali Gubernatori Pnnc.pis Neoburgi, teftiscftCri- 57
fpin.nellaVifii.Pafiora/.par.z §-j. num.21.fol.i7 1 . Etinhac
parte aeque notum, ac celcbre cft fadum Card. Gregorii Bar-
barici , eo tcmpore, quo erat Archiepifcopus Corcyrien-
fis, qui tale qualificatum Genuflexorium noluit permittcre
qualificatiffimae Saeculari Perfonae, ejufque fadturo appro- _
batumfuita Ven. Dci Servolnnoc XI. J|
Quae omnia a fortiori procedunt, quando agitur de illis "^
Ecclefiis, inquibuseodem tempore, un^cum Barone, re-
peritur etiam praefcns Epifcopus, qucm cafum conprehen- 5S
ditpariter dubium, dequodifputamus; Tuncenimnimis
incongruum reputatur videre eundem Dominum tempora-
lem j cum Genuflcxorio, prctiofisTapeto, & Pulvinari
ornato, iinconfpeitu altcriiasGenuflexorii Epifcopi, cum
longe minori ornatu : Inter Ecclefiafticam fiquidem , & Lai-
calem Poicftates adefle debet illa proportio, illaquddifte-
rentia , praecipuein Ecclefiafticisfundtionibus, &a£tibus ,
Divinum cultum concernentibus, quae reperitur inter So-
lem, & Lulam, juxtaca , quas leguntur: incap.SoHtade
M<jjorit.& obed. ibi: Vt quantaefi inier Solem, & Lunam , 59
taniainter Pontifices,tt Reges differeiitia cogncfcalur ; quod
fequunturC<j/^a«. inCathal.Glor. Mund.qu^fi.^. confid.z.&
confid.jS.pertot.& Card. de Luc. de Pr<eem. difc.21. num.^.
Prout etiam fpiritualis Poteftas terrcnam tanto praecedere
debct, quantofpiritualiaantecellunttemporjlia , utdicitur 60
in Extrav. UnamftnBain eodem itt. de Majot. & obed.
Crelcitque in immenfumcxorbitantia contrariae prasten-
fionisexilla reflexione, quod omnia haecpraftendit Barode fi
Jure fibi compctcrc, & exritulojuftitia;dcbitacjTe, idque
advcrfusomnium Jurium difpofitionem,quibusattentis, nbn
invito, & reludnntc Epifcopo, fcd ipfoconnivcnte; &ex
ipfiusgratia, & patientiadumtaxat , in Ecclefiis fibifobic-
£tis, inquibus, ut inprasfenti vcrificatur, antea nunquam
fucrunt, Laicifedcs, vcl fcamna rctinerepofTunt ,ut , prac-
tcr fupra citatos , obfcrvant addudi per Gratian. difccpt. 1 10.
anum.i^. Franc.deEcclefCath.cap.s.num 60 <if num.26t^. 6z
Zerol.in Prax. cap.l1.num.22. Cortiad.decif.i $<)■ numer.U.
par.i.&Barbofde Potefi. Epifcop.par.yalleg.yS. fub num.
26. verj. Licet .
Quibusnon opponitur Carem.Epifcop.leg.\.par.\l.infi-
ne, inquodifponitur ,utSedcsproNobiIibus, atqueilluflri-
bus VirisLaicisin Ecclefiiscxtra Prcsbyieriumtolcrentur ; 6j
Sed potiiis idcm Cfrcmoninlc ad homincm rctorquctur ,d&m
mandat, id cffe faciendum cx permifllonc Epifcoporum ,
habito refpcdtu adqualitates, & Dignitatcs uniufcujufquc
cx <i<i. Princlplbus , quamtumlibct magnis ,& cxcelfis , plus ,
minufque procujufqueDignitate y & Graduornatas , juxta
praccila vcrba Cofrfw.
Licitumautcm mihi fit in hac partcpetcrc, ubi vcrifican
pofTct hujufmodi diflrcrentia , illudqucplus, vclininuJ, rc- 64
fpccSu Gcnuflcxorii illius qualitatis, quoufus fuitBaroln
acccfTuad noftram Ecclcfiain, quandoillaomnibusadoran-
duni cxpofitum rcpcricbatur SS. Euchariftiae Sacramcnium ?
Sind OppidumCigeianiacccdcrct nonunus, vcl altcrcxil-
lis Principibus, &"Ducibus Rccni Ncnpolitani , qui uni
cum dcnominationc Magnatis primx claflls, vuIg6Gra«-
di, affinitaicm, & conlanpuinitatcmdcrivant 4 RcgiisFa- «f
miliis; Imrt fi ad didum Oppidum acccdcrct iplcmctPro-
icx, nonpoflctutiqucTiagnificcntius, magifqucponripofum
•^ Gcnu-
Tom. IV. Pars II. Difcept. IV.
133
GenuflexoriuminEccIefiacoUocari, acfit iliudBaronis ,
de quo loquuntur Tettes in Summario .
Non enim controvertirous Baroni diftind^um locum in
Ecclefia, adterminosdifpoficorum in</;<7. Crf>rm. fediliud
noii loquitur de Genuflexorio , ied de Iblis Sedibus, propor-
56 tionatis Statui, & Dignitati cujufcumque Domini tempo-
ralis, cujusproinde ornatusmenfuranduseft adidtisquali-
latibus, non autemifola, & fimplici denommatione Ba-
ronis, velalteriustituli ,cum quoFeudum poflident , utin
noftris punctualibus terminis , pro veritate confulius , egre-
gicobfervant Crtr</ <^fL«f.ex perfeftiflima illacognitione ,
quamhabebatdiverfitatis, <?cdifferentiaEBaronum , &Ti-
d-j tulatorum Regni Neapolitani, intrail.deVr<etm.difc.^i^.n.
lo.ibi ; Attendenda quoqueparticularitervidetur qualitas De-
tninii, &BaronicC, &etiam qua/itas Perfon^ , inquaillud
Feudum,vel Baroniare/ideat (iff.Commendabili deindc can-
dore , & foiiditate obfervans , quod asqualitas illa , quae exa-
gerari folet ab ementibus Feuda nobilia cum aliisTituIa-
tis ejofdem denominai ionis , procedit ( funt ejus precifa ver-
hci)quoad Jurifdii^ionalia , aliaque JuraFeudi^ fed quoad
68 pramimntia ,& honorifica ^magna e.xorbitantia fpecies vide-
retur , ita tra6lare hujufmodi Principes , & alios fimplices
Feudatarios , &Barones; jQ^uinimmo in eodemgenere Feuda-
tariorum, & Baronum idem intrarct errorfuper (equabbus tra-
Slamentis alicujus Magnatis primi Ordinis , vulgb Grande , &
qui magnam Statum haberet magnamque potenttam , cumfim-
plici Barone , vel Titulato alicujus obfcuri Loci . Et in fpecie ,
quod difpofita in Carem Epifcquoad Sedes pro Nobilibus ,
69 in Ecdcfiis collocandis, non habeat locum inBaronibus ,
&Feudatariis RegrfrNeapolitani, egregie, &lat^probat
idem Card.de Luc. dePir<eemin.difc.i6.pertot.6c fignanter^
70 ttum.i 7.& iq.ibi: Vnde proptereareceptum, & ahfolutum efl ,
quid difpofitain Caremoniali dePrincipibus , &Ducibus ,
illis non conveniant .
Quibus aitentis poteritBaro in hac parte contentus efle
ufu Sedis amovibilis, non in medio Ecclefiae, ubi illam
71 collocarifecit, &defaflo,quibufcumque nonobttantibus ,
continuo permanere facit , fed in una ex partibus laterali-
busejufdem Ecclefiae, cum fuo Pulvinari : itaenimomnia
reile procedunt, quia non foliim a Populo diftinguitur ,
fed, falvaproportionegraduum, ipfe congruohoiiore tra-
ftaturin EccIefiafuiFeudi , in quanullusaliusfimilem ha-
bet praerogati vam , ut profequitur (WA.Card. de Luccit. difc.
•jz z6.dePrieem.fubnum.ySciei'o]vithxcSac.Congrcg.in Nea-
polit z.Septembris 1691 quando refcripfit: Domino Loci ,
dum Divinis ajfiftit in Ecclefiis , permittendam ejfe Sedem Ca
meralem, coUocandam extra Presbfterium, a parte finifira
Eccleftte, & i» Nufcanan. Novembris 1664. ibi; Inqua
parte Altaris erigi debeat Sedespro Duce , & Barone Terra
infua Dicecefiin cornu Epiflolte .
Neque contraria praetenfio roburfumit a refolutionibus
Sac. Congreg. quae adhunceffeftum allegarifolenr. Nulla
73 cnim ex illisloquitur ex debito jultitiaE, multoque minus
defcendit ad terminosilliuspretiofiornatus Genuflexorii ,
quiexadverso praetenditur, &demum noneftin illisfermo
delocofixo, &in dignioriparte, feu in medioEccIefiae ,
etiamfi Epifcopus inilla praefens fit, juxt^ terminos no-
ftrae controverfiae ; Et proinde ex dd. refolutionibus neutra
applicatur noftrocafui, ut illasdeclarando obfervatCar^.
74 deLucdePraemdifc.^^i.mm.g.verfEtquoadalias, ubi fe-
quentem adducit aequefolidam, acin jurefundatamratio-
^ nem, quodin Ecclefiis , Laicalis Poteftas millam babetju-
75 rifdi&ionem , feu preeeminentiam Jureproprio , fed e.\ com-
tnendabili flflo , ratione congruentia , & urbanitatis , hono -
rificos traBatus recipit ab Epifcopo , velPralato ratione Do-
minii, vel Dignitatis .
Non omittentes hic obfer vare , quod ftylus ratione con-
gruentiae, & urbanitatis, in fuis terminis undique com-
mendabilis cum illis Baronibus , qui fe dignos oftendunt f a-
76 voribus, &to!erantiis Epifcoporum, nonvidetur inprae-
fenti uUomodopradticanduscum Barone, nifi juxtalauda-
bilem praxim SacCongreg.Immunitatis, dc qua fupra num.
ii.reintegratafcilicetnoftra Ecclefia ab illis irregularibus
operationibus, quibusdefaao fubjedafuit, & fub quibus
adhuc oppreftam fevidet, ex comprobatis in Summario.
In didis autem terminis, poft diflam reintegrationem
nortrae Eccleliae, neque etiam permittendum videturGc-
nuflexorium praefente Epifcopo, faltemcum tali pompa ,
77 talique ornatu , cum quibus cxadverso magno faftu om-
nium oculis exponi fo ct in noftra Ecclefia^ uc deponunt
Teftes devifu; Elfetonim verc monftruofum videre Epi-
fcopum, qui in fua Ecclefia cuicumque faeculari Principi
majoreft, neminiquelocumcedlt, utuniformicalamono-
tantRepetentesincap.Omnes ,&cap.So!ita de Major &Obed.
a\ii(\uc citati ab Alvarez in Specul Summ. Pontifcap.i^. tit.de 7^
Preeflant Epifc.n.i. «irpfrworantemin una expartibusla-
teralibusluae Ecclefiaein Genuflcxorio, fimplici, humili-
quepanno viridiscolorisornato; Etinmedio Ecdefiasob-
fervaretemporalcm Dominum , non fucceftionisjure, fed
emptionistituIo,denfiqueluti praEfidio,apaucisannisFeu-
dum pofTidentem, moram facere in Genuflexorio duplo
longiori, ornatoque hololerico Tapeto, faciente Stratum
coloris rubei, (tncremefino, ut confideranti patet, quam
monftruofitatem in fpecie reprobavit hxc Sac.Congreg. in
Perufina ii.Oiiobris 1 6 1 s-tede Pignateli.confult. y.num.zg.
tom i.ibi; So/itm autem permittitur, quod Sedes Laicorum 79
in Ecclefia collocari pojfit &c.qu<£ non fit major , vel pulchrior
Sede ipjius Epifcopi .
Nequead probandumoppofitumallegarimcrebaturidem
Pignateil.diii.confuit.j.num.iStom.iCapon.difciKj.num 9.
& Rot.inTaurinen.Scamni zC.Februarii i666.coramCerr.im- 80
preffa apud Panimol.decif i.annot.j S .num.i<^.Quia Pignatei-
lus, ^Crf/>o««jnonloquunturdefimpliciSede , fed de ufu
Baldacchini , circaquod hodienullusadeft locus dubitandi ,
quiacontrariumper viam legisgeneralisdeterminatum fuit
abhacS. Congr. i^. Martii i68ii.&22. Ajtrilis i^^o.cumfuc- 8|
cefliva approbatione Alexand. VIII. utreferendo eafdem
magiftrales, &celebres refolutiones, notant Monacell. in
Formul.tom.z.tit. 1 5 formui. i . num. 1 0. &feq.& Maititeuc. irt
OJficCur. Ecciefcap. i^.num <^. Itaut fubSole non poflimus
ponderofioremadducereauthoritaiem ,ex animadverfis/^fr 81
Card.de Luc.de Benef.difc8g.fub num.i-Grut bcr.de Artebene
defiderandi refoi. I 5-S 9 . num 177.^ Rot in Mindonien. 5. Mar-
tii 1706. 5 Verum cor. Anfaid. Imo eundem Baldachini ufum
hxcSacCongreg.die i6.Martii 1706. negavitetiam Epifcopo
Tiiulari, :el\eMonacei.informul.tom.4.fol.l^num.26.Rota
autem in loco cx,idvcrs6ciia:oapud Panimoii. nunquamfo-
mniavit afferere, id quod Panimoii. ubifupra afCeruit ut vi-
dere ed in decifSj^l. intcr alias Card Cerri , ubi illafideliter 83
rcgiftratur, abfque^.^i^a Prt«;wo/.gratiscitato, ac fi eflet
parsdecifionis Sacrae Kotae, eo tempore, quo eft merntn
palpabile aequivocum ImprefforisDecifionum Panimolla .
IV. dub. An fubflineatur , tam fufpenfio F. quam Interdi-
8um, feuceffatioa Divinisin Ecclefia S.Saivatoris inTerra
Caggianii d.die 1 ^.Maii 1 ^i^.refolutum fuitcum refcripto: 84
Negativc , exadverso nullatenus adimpleta conditione ,
prseventive adjedla in illiusfubfcriptione, ut fcilicct ante
propofitionem Caufaein hacSac.Congr. exhiberetur man-
datum procuraeejufdem, qui non vigorealicujusdeclarato gj
riae Epifcopi , led i fe ipfoex propriaeconfcieniiae, ftimulis
cefl"avita Divinorum celebratione poftatrentatam Genu-
flexorii appofitionem infua Ecclefia, refpicien. Ediftum
prohibitorium Epifcopi cum illa veneratione , & obfequio ,
cum quibus k Subditis Superiorum praecepta exequi debent ;
Cumquenequeetiamhodie iJem F.inftet protalisdubii di-
fputatione , vel refolutione, fuperfluum videtur ampIiCis
circa illud immorari.
Tranleuntes proindead dub. 5. in quoquaeritur ; Ancom-
pet.1t U.xou Barenis ,ejufque Ccnfanguincis , ufus Genu£e.\o-
rii , cumPulvinaribus ,Tapeto ,& Sedt appodi.iii amovibili? 8{
quod relolutum non t"uit diftadie 13. Maii 1719. fed refcri-
ptum : E.\quiranturexempla. Videturhodie refolven.^tf*.
gative : Mulieres enim nullam omninojurifdiflionem ha-
bent viventibus Viris ineorum Feodis, neque proinde in
Ecclefiis illae praerogati va? eis permit tendas funt , quae earum
Viris ratjone didtae Jurifd'dionis ex urbanitare, vel con-
gruentia ab Epfcopis permittuntur ; Quod ultimo loco ,
materia tunditCisexaminata ,dcteririnatum fuit in Urbc re-
fpeftuUxorumqualificatiirimarum Perfonarum , &iiaho-
dic pundlualitcr pradlicatur ; Urbis autcm lolitum in hi$
praeeminentialibus infpcitionibus normam prxt)cre uni ver-
foOrbi, in fpecie obfcrvantadduiti in de:if.^6g.num.6.& 87
deciC.^6Q.nui7j.i.& i.part.Kf.recent &in Conflantien.Prifce-
dcntite i-jj.inu.irii 1715. ^ .Idipfuvicoram Anfild.
Nequeallcgarimeri.-turabufusunius, vcl altcrius Uxoris
Baronis Rcgni Neapolitani , iuxti informes, & afftdatas
Fidcs, in Secretariaexhibitas , quajjuxtianimadverla fu-
pratranfierunt per Placcnrinam . Q^iandocnim harc Sacr. S8
Congr.die i ^.Maii 1719- relpondit :Exquiraniur e.\cmp!j ,
non tuit loquuta de illisexemplis, quae cumomni fcrmo-
nis proprietatc dicunturabufus, «^ualesfunt cafus, cxad-
verso indicati, quatcnus in fadolubfiftant ; Seddcexem-
plis refolutionum luijus SacCongreg. in cuiusRegeftis ,
utrinque foliatim pervolutis, nullusomnind repertus fuit
cafus.
134
Difceptat. Ecclefian:. Dominici Urfayae-
rafus , in quo haec Sacra Congregatio dererminaverit ,
Uxoribus Baronum permirtendum effe ufum Genuflexo-
rii cum Pulviuaribus , & Tapeto , fed potiiis oppofitum
refolutum fuiflTepaietin ^fcuLjna, Militen.^Toletana, ibi :
89 j^fculatia in Apulia i 3. Mattii 1^88. Cum proparte Dudffce
Civitatis Afculi iti ylpulia expojititmfuerit , ipfum ejfe in quafi
pojfejfiotie in EcclefiispttediB<x Civitatis excepta CathedraU ,
uti GenufiexoriocumStrito, &Pulvinari, &t/eant20p>te-
terito mota liie cor. A.C-fuper Manutentio>:e contraPP.S.
FrancifciejufdemCivitatis , &pendenteindecifa, illius E-
pifcopus reajfumerefecerit hujufmodi Caufam a Sacr. Con^reg.
qua rtiodo ad infianiiam ipfius Duciffa^ fupplicatafuit , vel il-
lam remiiteread A.C. vel declarareyOratricem manutenendam
tg'eindi8apoffeJfione expluribusexhibitis, atque deduBis ,
t7' eadem S. Congr. refpondit : Nii de remijfione diBce Caufa ,
"& nonlicere uti Genufiexorio , & Stratoiti Ecclefiis Regula-
rium, & Epifcopus prohibeatetiamjuris remediis , ifitadc-
claravit, atquedecrevitifc.
Mdeten. 26. yiprilis i-jo^. Obtentoab A C. advetfus Pro-
mojorem Fifcalein Curia Epifcopalis Mileten.per .rilphotifum
90 Toralba Baronem C alimera ifc. Monitoriofuper manutenTio-
ne inpoffcjfione isc. detinendi in VarochialidiBi Cafin Sedem ,
Stratutn, & Getiufiexorium, if recipiendi AquambenediBam
&c. if remiffa &c. Caufa &c. adS R. Cengreg. fuper infrafcri-
ptis dubiis .
Primd. Anliceat AlphonfoToralba , Sarenl Calimertc re-
tinere in Ecclejia Matrici , feii Parochiali diBi Lociproau-
diendis Divinis , SedemfixamextraPresbyterium, abfente,
& non refi.^ente Epifcopo : Velpotius amovibilem cum Scabel-
io . Tapeto, Suppedaneis , & Pofiergalibus in cafu&c.
Secund6 . Aneidem liceat retinere Genufiexorium cum Ta-
peto, &Pulvinaribut, &quatenus.*!ffirmative .
Tertio. Arte<edemprarogativ<e, in utroque dubiorecenfi-
tde , competani eiiam Baro>tijf,e ejus Matri in Cafu &c.
Ad primum : QuoadSedemfixam , Negative ; J^uoad amo-
vibilem , & Cameralem tamiim Ajprmative , in reliquis vci 0
. T^egativi.
- Adfccundum: Affirmative juxta decreta in Laricn. \i.
Septcmb. \(<^().inO<Juncr.i.i^. Novemb. 170J.
Adteniuiu. Neg.itn-e.
Toletana , Capitulum , & Canotiici Metrcpolit. Ecclefiie To-
ietante ad evitandos abufus potnparum , &faftus Nobilium ad
diBam Ecckfmm ccnfluentium, quiSellas , Strata, ifPul-
vinaria pramtttebjnt , decreverunt , alias nemini licete
impofterum fipradiBis commoditaHbus , feu vanitatibus m d.
Ecclcfi.i uti , exceptij dumtaxat Kega/ibus Perfonis , & Ma-
gttattbus , quod decretum fuitlitterts Pii y. confirmatumfub
tttinoi^j\. fx quoDccretocitm effeBwn effet , ut Nobilesre-
traxsiint fe adiBuEcclefia , tandem diBumC.ipitulum, &
Caiionici adrevocandos Nobiles decreverunt ampliare , & ex-
tetidere diBum Decteium adomncs Titulatos , & Magiflratus ,
&Ojj:ciales , loiumqueVxoiCs , Filios, & alios narratos in
Libciiofupplici ipj.us Capf.uli , quodcumper feftcere nequi-
rcnt , exquoDecietumilluderat authoritate Apoftolicaconfir-
tnatum ^ad S C ongreg.it :oii. rccurfum habuerunt , qute rcfpon-
dit ; Nthil \ die i^. Mariii i6i6-
Et proinde in noHrocifu non ellfjuaerendum, quid ex me-
rcabufu inangulo vadidiini Regni Ncapolitani una , vel
91 alia Uxor Baronis de fadloopcretur , fcd quid dcjurefieri
debeat, quia multa per coadtam patientiam tolerantur ab
Epifcopis Catholici Orbis , ik. prafcipuc ab illis Rcgni Nca-
politani, ad vitandamajora (candala , quaefi dcducerentur
injudicium, juftitia mediante, tolerari non debent , ut
rcfpondit Innoc- III in cap.Citm jam dudum de Prtcben. &
notantaddufti in Inftit. Crim.lib.i.tit. 10 ^.t^.num.i ^9.
In hac ctiam p^rtcfupplicantcsobfcrv.irc , quodcontra-
ria prastenfio unicdtenditad augendTsdifTcnfiones inter Ec-
clcfialticam, &Sj'cularcin Pottflates in magno Neapolita-
noRegnoi Quia, fimaio huji.imodiexcmplo favore Uxo-
ris Baronis Cigiani, aperta crit ampla vi.i renovandi fimi-
les petitiones ab Uvoribus aliorum Tiiulatorum , & Ma-
gnaium prims ClafTiscjufdem Repni Neapolitani , cum illo
inconvenicnti , fi omnibusconccdatur , velaliquiluisdenc-
petur eadem Gratia , ([uod facilii^sconcipi , qu^mcxpri-
rni hic potefl .
Ncquc' ad Ininccffcil^iumapplicanturrcpuiares illac propo-
fitiones, quoil Uxorcscorrufcantur radiis Maritorum , quod-
9» quc pracrog.Ttiva; illac , qua; compctunt Maritis, dcncgari
nonpofTuntcorum Uxonbus: illsEenim verac funt, &pto-
fcdunt in rchuspmfanis & in illisdivcrfisfunftionibus,qu2
fiunt cxtra Loca (acr.i , & in quibuscarum Mariti Jurifdi-
ftioncm habcnt , in quibus icrminis loquuntur cjiadvcrfo al-
legarifoliti : Nonapplicanturautcmad noflrum cafum, iti
quofermoertde pracTOgativis, prxtenfisin Ecclefis, inqui-
bus nec ipfae , nec earum Mariti umbram aliquam jurifdiftio-
nishabent, fed e^fupraanimadverfisomniapendet ^beni-
gnitate, &arbitrioEpifcoporum .
Decifioaotem in Pampilonen. Pr<eemin. ?■ Febr.1700. jf.
Prdemaxime cor.Olmo, in qua allegantur aliaeauihoritates , 95
loquituradefFeilum totoCcelodivcrfum , prorfufqtiedifpa-
raiumanoftro, offerendi nimiriimaliquidSacerdotibus poll
Miffarum celebrationem , in quo adlubere dicit Rota, Sc
Conco\6an\. Authores , in illa citati, quod infaciendadifta
oblationedebeatdariprselatio, nediam Dominotemporali ,
fed etiam ejus Uxori , Confanguineis, Familiaribus, &
Famulis, in concurfu omnium aliorumde Popuio, eara-
tione , quia omnes deDomoDomini temporaiis fehabenc
per modum unius, & nordebet dari intcrmediatiointer il- 94
los: Exquoproinde diverfocafu nihilomnind infetri poteft
ad nofirum , vulgata leg. Papinianus ff. de M.sor.cum con-
cotdan. apud Anfald. dec 19 nutn.it.
Vidcmus hoc quotidie pradticari in Uxoribus illorum ,
quifunt deMagiftratibus, comprehenfisetiam Majoribus ;
Inaudirumenim prorfuseft, quodeorundem Uxoribusden-
tur in Ecclefia Genuflexoriailla, aliaeque Sedes , &praEe-95
minentiae, quibus eorum Maritiex permifTione Epifcopo-
rumgaudent, & ratiodefumiturex iis, qus legunturapud
Div. Pauluni tadCorinth. 14. % ;.
Idqueultroadmifit Pater ModerniBaronis,quianno 1699.
quando fimilem prastenfionem excitavit, medianteMoni- 96
torio, expedito coramA C. Thomato, licet Uxorem ha-
beiet , quaeerat Materejufdem moderniBaronis,adhucne-
queetiam fomnia vit id petere pro eadem Uxore , quac proin-
d(!neque per umbram legiturexprelTa indido Monitorio ;
Prcfitetiamnequeullamiferabilisfyllaba concernensnomen
ejufdem Uxoris, legitur inalio Monitorio, evpediro anno
l-]i6. quod potius reftrittum eft ad folum , & unicummo-
dernum Baronem , ibi; Et proejufmodieffeBu Genuflexo-
riumcumTapeto&c. inejfdem Ecclefiis paraffe proeodemD.
Marchione &c.
Qu^ omnia a fortiori piocedunc refpedlu Confanguioeo-
rum ejufdem Baronis, quorum refpeflu habemus ulterifis
punftuales refolutiones huius Sacrs Congregat in Oy?tt»f». 97
24. Novembris 1705. confirmatam ii.Julii 1704. quacutl
punftualiter praEfentem cafum decidentes , habentur pro ca-
(ulegis, exfiricmiuspiir Rot.dec.j.numer.i.apud Antone/I.de 9S
JurCleric, &dec.-]x. num.^.cor.Anfald & in Romana.Ma-
trim. i.Julii 1719. § Defceniiendocor.Corio .
Quod6.dub fequentibus verbisconceptum: Anprohibitio,
faBa ab Epifcopo Clero , & Ecclefiis ciica difiributionem Can-
delte benediBte in die Purificationis, non facien.perDomos 99
Stecularium , fubHineatur ? Negative refolutum , videtur
hodie k decifis recedendum; Quia pracceptum Epifcopi in
hacpatte, long^ante priefeniationemcontrarii Monitorii ,
emanatum in "anfta Vifitationeanni 1 7 i v inomnibus con-
cordatcum praxi totiusEcclefiaeCatholicac , cum Rubricis
MifTalis, & cum refolutionihus hujusSacr. Congrei;.quibus
attentis, Candelarum benediftio, & diftributio indie Pu-
rificationisB. Virginis fieridebent in Ecclefiis, adquascon-
vcnire dcbent Laici , ad illas flexisgenibus accipiendasdc
manibus Sacerdotum, utdifponitur in /JB^r/V. JM/jf.j/ ibi ; loo
Ftnitisorationibus &c. Cclebrans ftans inmedio anie Altare ,
vcfus ad Populum , diftribuit Candelas , primb Digniori (sc.
ultimb Laicis , omnibus genufleBentibus , Canddam, ifma-
num Celebramii ofcul.tntibus : Etin Ccer. Epifc.lib.i.cap.l(<.
poll princ. ibi: SimilJc, & alii Canonlci parati,ordinefuoacci-
piant Candelai \ Poft hos , M,igift>.jiu 1 ; & OJficules Majo-
ics C:vitaiis&c demum alit Noblles Civitatii &c. Incujus lOi
fcquclam ica faciendum cfTc notant addudi pcr Barbof.de
Paroch par I cap.\i. nutti.y Nicol.in Flofc. Verb. Candela
num. j. Verf. In Ecclcf.t , uhi rcfVrt , & fcquitur quatuor rc-
M\n\o\\eiS.Congr.Epi[c.&Regul. aliam vcrt)refert ibidcm
B.irbof.inSumtti.ylpoft. dcc Verb Candela num.\.'\b\: Ctn-
delas bcnediBai in dle Pinif.cationis B. Virginis ad dedesStt-
cularium Parochi tranfmiiicre non dcbent fedjuxta laudabl-
lem , & obferv.iiam ab Ecclcjiam univerfalem confuetudinen» ,
in Ecclejia Populus e.ii recipere tenetur , & D. Piton>difc.
Ecclef.i6. num 6. Vcr/ic. Nec repugnare.
Ncquc mcrciur in hac partcallcgaricontrariusufus;Tum
quia iftc in fadlo nullomodocnncludcntcr probatur; Tum
ciiam, qu'a ctiamfi pcr f"il("im hypolhefimprohari in faflo jo>
poffct, diccrciur potiiis folemnis .Tbu(u.<omnirA chminan-
dus, utfc(]uendodifpo(itionem Concilil Provin.i.ills Mcdio-
lanen. in tcrmiiiisrgrcfi^probar Ricc.iit Prax.p.^.refol.i^6.
tium j.
Tom.IV. ParsII. Difceptatio I V.
^35
'ftum.J.\b\ : iJcirciceifuetutlou/iTata , quodad Domos deff
105 ratur, non efi laudabilts eo quod hoc modoquafividentur Laici
exigereTrthutum ab Ecclefia , quod tolerandum von eft , &ta-
lts,rtonufusy Jedabufuseft, quipunitur; Et generaliterad-
• ycxt.MntPaffer.de Elefi.cap.c). num.^Z.<ir Rot.dec.io.mm.ip,
apud Pacion. de Loc.
Refpcduver^hujusCandelatumdiftributionis, faciendae
in Eclefia, non habet de quo conqueri poflit Baro, quia
quatenusaccedere velitad Ecclefiam ind. Fellivitate, ade-
104 nt fempercongrua diftindio, exquofemper erit primusin
illarum receptione , ut in fpecie prafticandum elfe notat La-
' tunez.de Fruil. par i.Cap.i-^.x.num.iz-]. ubi quoJ prsro-
gativa Dominorum temporalium inhacparte nonconfirtit
in eo , qudd Presbyteri ad eorum Domos Candelas benedi-
ftastranfmittant, fed ut fint prinii inillarum receptione^
%0J manibusSacerdotis, ibi; Ex quibus praeminentiis , &ex
tarum rationealiafimtlesp<<€>ogtitiv<e infavorem Baronum ,
velDominoruminferioruminfei ripoterunt , utnimirumpri-
miifc. Candelas in feftii^itate Purificat. B.Firpinis M.ari<e
^c.accipiant . Ultraquod prohibitio, fadlaab bpifcopo, &
dubium, noncantant prouno, velalterocafu, inquoEc-
clefiaftici , poftcxpletam in Ecclefia beneditlionem, &di-
106 ftributionem Candelarum velint alicui particulari perfpnae
Candelam beneiiidtam domi deferre , circa quem particula-
remcafumnoninfiftlmus, fedconcernit diftributionem, fa-
cien. omnibus Sjccularibus ad eorum Domos, quod nuilo mo-
do permitten. videtur, exhucufqueanimadverfis.
VII. Auh. An in EcclefiaS.Salvatoris liceat erigere J^ltare
particiilure pfo explendo bapttfmate mfantium Baronis? nun-
107 quamfuit exhacparte impugnatum minuiqoehodieincon-
trovetfiamadducitur, in il/istamcn terminis, inquibusab
hacSacr. Congreg. decifumfuitcum refcnpto; Licere , per-
mittente Epifcopo ; qui in cafus contingentia id nunquam
denegaturuserit •
Remanent pofteriora duo dubia , quorum refolutio non
08 poteft evitari , medianteproteliatione, quod BarononpraE-
tendatea, qus in illiscontinentur; Expedit enim utdeter-
minentur, eade Jurepermitten. non efleadhdc, utomnes
fciant propriasobligationcs , utqu^ Religiofas praEfertim Fa-
miliaE non audeant contrarium prafticare, ut eventus de-
inonftravit innoftraTerra Caggiani, etiam poftdiftamaf-
fertam renunciationem , & proteftacionera .
In 8. igitur dub. quaeritur .• An eldem Baroni debeaturfalu-
JC9 tatio a Concionatore y five S<fculari , five R(gulari , cumtitu-
lolHuHriJfimi, vel Eccllenttjfimi? Cujus negativa refolutio
innititur clarae difpofitioni Cct;rem.Ep'fc.lib.i. cap.iz.ante
fin. ubi cjiicd Concionator teneturfolilm profunde caput in-
clinareerga Epifcopum, velLegatum, & noiax Pifcar.in
prax. Sac. Ccerem, lib.z.feii.z. cap.6. de Ccerem. a Concionat.
Ijo obferv. num.^. ubi , nulla omnino fafta meniione Domini
Temporalis, ait. StatitnacConcionator Suggeflum afcende-
rit , reverentiamfaciat Crucifixo , verfus Aitare collocato. mox
Pr<elatos, fiadfint, aC Primates < apertocapite , demdePo-
pulumcircumfiantem , falutablt, ifconcordat Bauldr.de Sac
Cxremon.par.i. cap.io. de Concionat. Ojfic. num.6. ibi ; Fadtt
ad Pu/pitum, ubiftatimCruci, vcl Altarifacitinclinationem
pfofundam ifc. moxfalutat Clerum , <ir Populum fyc.
Et ita in fpeciepluriesrefolvit htecSitc. Cowgrrg. & fignan-
III terinSatrianen.feuCampanien. contra DucemejufdemCi-
vitatis in refp.ad l.dub.& inCapuana z\.Jan. 1700- ad J.
dub. ibi ; An abfente Archiepifcopo Magiftratus debeatfalutari
cum tiiulo llluftrijfimi ? Tslegativi .
IX. acultimumdub. Aninacceffu Baronis ad Ecclefias Re-
gularium, five Stecularium , excipipojfitcumfonitu Campa-
ili narum? iVi^^^r/^jirpariter refolvendum vidctur ;QuiaCam-
panarum fonitusinC^raw. Epifc permittitur folum Epifco-
pis, & Legatisinacceffuad Ecclcfias, nonautem Perfonis
La icis , & ubi talis abufus reperitur , femper ab hac Sac. Con-
greg reprobatus fuit, iei\e Card-Vrfinoin Synod. Provinc.
II j Beneventanni i6i)^. fubtitulode Regular.cap.z. ibl: Cave-
am Rigit/arei , cavean: Parocbi , vel alii, adquosfpeSat ,
ne in ingreffu Baronis , five .tlterius cujufvis Pct.flatis , S<e-
cularifve M.<igifli.>tus , Campanatfacunt pulfare . Eptfcopi
verbhujffmoJi Cainpatarum fonitumpermiuefc nan po(fe.id.
verlant ; ciim bo: fit a Sanfla Sede inaiftinfli probibitinn <&c.
Camp.inaceirm nondtbentadprofanumufum palTinufurpa
ri , cum 3 Dc^doribusnuncupentur Frardicatoium fpecies ,
invitantcs , & voc^ntcs Populum ad alTiftendum Diviris , ut
U II4 notant Lap.alUg.i i.num.^.uh\ AJden.lit E. ifCard.de Luc.
Jurlfd. difc. ii.num to.
Die 1 j. Maii i-]i9- propofitisinC. R. per Card.Scottum
»'J fequcntibusdubiis, refoluta fueruflt utinfra .
1. y^« BaroniTerraCaggianl debeaturufus Genuftcxorii
cumpulvinaribus , Tapeto, &Sede Appodiali amovibiltex- n6
traPresbyterium, in quo loco, fiieabfentt , fiviprafente
Eptfcopo Affirmative,
2. Anfftineatur, tam fufpenfioF l.quam interdiffum ,
fiviceffatio adivinisin EcclefiaS.Salvat«rit TerraCaggia- 117
ni. Negative.
j. Ancompetat Uxori Baronis eiufque Confanguineis ufus
GenufiixoriicumPuivinartbus, Japett, & Sede Ap^tdiali , 118
Exequatur Exempla .
4. Anprobibitio, faBaClero, & Ecclefiaflicis a Reveren-
dijfimo Epifcopo circa aiftributioncm Candelte btnediSte indie I19
Purifkationis facien. per Domot Steculariumfubftineatur .
Negative.
5. Anin EcclefiaParochiali S Salvatori/Uceat erigereAl-
tare Particulare pro explendo Baptifmate Infantium Baro- I20
ms . Licere, permiticnte Epifcopo , & ad mentem quae
fuit, ut id permiiteret.
6. An BaronidebeaturfalutatioaConcionatort, fiviSacu-
hri, fivi Regulari cum Titulo llluftrijfimivel EcceUtnti<e . i2l
Nonpiopofitum.
7. An in Acceffu Baronis ad Ecclefias Regularium , fivi S<e-
cularium excipi pojfit tum Sonitu Campanarum? Non pro- l2t
pofitum .
Repropofita ver6 CaufapcreundemPonentem dicj Fc- u;
bruari 17JO. fuit refponfnm, utinfri.
1. An confiet de Attentatis , ^ adcujusfavorem fintpur-
ganda in Cafu (ifc. Non fuit eidem dubio refponfum juxt^ pra- Iz^
xim Sacr. Congreg. quando eodem tempore refolvit dubia
circci merita Caufae .
2. AnCenfur<epromulgat<econtraP,fubftineantur? Cen»
furas non fuftineri, fedP.petat humiliter vcniam. accer- 1»;
tioretur Sacr. Congregatio infri menfem poft reditum
Epifcopi .
Adtertium, de quo fupranum 1 16. In decifis juxta mo-
dum, moduseftcumGenuflexorio, ornatoTapetolaneo , la6
fineStrato, & Pulvinaribuspaiiter laneis, Sedecoriacc»
appodiali amovibili , & a Cornu Epiftolat .
Adquartumdtquofupr4num.ifj Non indigcre . J17
Adquintum, dtquofupra num.iiS Negativ^. ij5
Adftxtum, de quo fupra num.xi^. In decifisjuxtimo-
dum, moduseft licere fafla pniisdiftributioncsinEcclefia. i>9
Adfeptimumdc quofuprii num.izo-lndeciGs . ijo
AdcfJavum, dequo fupranufH.l 21. Negitivc. Iji
Adnonum, de quofupra num.i2i.Nef^ctt\7i. I]»
DISCEPTATIO V.
PariCen. Difpenfationis .
Ad inftantiam Principis Philippi dc Van^omo.
ARGUMENTUM.
Sfppofit.i indubit.ua facultate difpetifandi cum Sacerdoti'
biis , Monacis , & Eq:titib.4S Hierufulymitaiiis ad effe-
tinm ducendi Vxorem, c.iamiiuntur multx caufx , ex
quibus moverifolet .Apoflulica Sedes ad tales Dlfpett-
jationes concedetdas . Et multb magis ad cojtcedeidas
diilis Equitibus HierofJ)tanis Gratiant tranfitus adalium
Ordinem miliraretfi , //; quo conniugaLs Cafiitasfervetur .
REgia , Ccii Regiaf proxima familia Principum de Van»
domo, quam invii^.irmiiDucespietate, &armorum
gUina illuftraiunt, ex'indioni proxima reperitur, veliiti
redada ad unicum, fed clarifllmum Germen, Principcna r
nempe Philippum, ftrcnuum xtatisnoftrrHerc^m, inG-
gnium geftorum fama commendatum, necnon Patruo, ac
Fratri , m^gnanimis, & celebtrrimis Rcgiorum Exerci-
tuum Imperatoribus, pari virtutearmulum ; Qui proptcrcA
lanquam Eqocx, Votis HKTofolyir.itarae Religionisalliga-
tus, ad effec\um ducerdi Ux- rem pro reftaurationc nobi-
liflimac, & cidcntis Fim.l.ac prcccs fuasexponcrc volens
ApoftolicTSedi , an'fquam illasfundat, humilitcr pctcndo
alteramexduabus Gratt?, inhac «intcria concedi folitis ,
Difpenfationem fcilcet fuper rclaxatiopc, & diiTolutione
Votorum, & Voti folcmnisperpetnar Cartitatis; Sinmi- 1
rOs 2c fubfidiarie iranfitum dc Ordinc militari, in quo
repcrirur. ad ilium OrdinemaEque militarcm, in quofer-
veiur Caftiias coniugalis, oflcndete vult illascflc folid^ in-
nixas
\l6
Diicqptat. Ecclefiad. Dominici Urfayas.
»5
U
nixas rationi anthoritatlbiii Doflorum ,& Apoftolicae Sedis tuae Caftitatis difpetifare vaiet , fic etlam In Votis folemni-
falito.&proind^ concurrentibusomnibus extrcmis neceffa- bus, cCimfoIemnitas Voti nonfitaliquid Jurisdivini edido
riis proeademGratia, fperatejus preces effe exaudiendas. difpofitum, fed ex Conilitutione Ecclefiae introdudum de
Refpe£lupriorisGratias, principaliterexpoftulataequo^d Jurepofitivo, uiligMMxXacap.unicode Vot.& vot. redewpt.
difpenfationem Voti perpetux Caftitatis, videtur conftare <«6-Undd nil magisobvium, & nati3raieeft, quamquodii
3 deomnibns iilis requifitis, quae fuperhoc articuloinrigida Sedes Apoftolica vinculo, &impedimento, quod ipfaindu-
cenfuradefiderari pofTuut, quiafcilicetconcurrit primoin- xit, derogare valeat , difpcnfandocitr^ujiamextraordina-
dubitatapoteftasSummiPcntificis; Secund6ejus folitum , riamexorbitantiam, uthisrationibus , inieralias, moven-
; .patefaaum ab exemplis, concedendi hujufmodi Difpenfa- tui Pe/lizzar.iH Manual. tom.i. traff.^ cap^.feS.i. num.i.
tiones; Et tertio demum aequa, &rationabiIis caufa , ob verf. Idque Lelf.dejufl.&jur.leg-t.cap.^o dub.19. num. i^t.
quam Sedes Apoftolicaalias, & pluricsdifpenfavit , &dif- Lezzan.tem.^.confult.ii.num.i,.Donat.in Prax.quaft.regu!.
penfare.confuevit , juxta theoricam Iitaocentii, quem fe- tem.^.trail.i. feS.i^. num.12. Diana Coord. tom.T,. traii.i.
quuntur omnes Canonifla in cap.Cum adMonafteriumfub ».4. refol.^jH. num.i^. if refd.-jq. num.6. Garz. de Benefpar.-]. cap.
4 deStat.Monach. ¬antetiam Menocb. de Arbitr.cafi^^. 10.tfwnw.46. Omifliscoetcrisconcordantibusfupcr hocpun-
mm. 10. & de Pnefumpt. lib.z.prafumpt.io. num.i^.Regi- i-\o indubitabili fuperfluis , ut oftendit Card. Capifucch.ia
na/d.inPrax for.pxnit.lib.lS.Cap.i2.num.-iig.Garz.de Be- Contr.i.tit.de De Vetofolemni queeft.unic.pertot. &in fpe-
nefic. par.-j. cap. jq. num.^i- Layman. inTheol.Mora/.lib.^. cie,quod Papa m hoc utaturpoteftate ordinaria, nonauicm
traS.4. cap.i. num.S. verf jQuamvis , Lejf. de Juft.<:}jur. deplenitudinc, zdvenhCorrad.inPrax.difpenf /ib.8 cap.
iib. 1. cap.^0. dub. 19. num. i^i. deJuftisdeDifpenfat.Matr. 10. num.zi.verf Et nonmodovidetur.
lib.z.cap.ii.nu.iy. Diana coord. tom.^. traff. 1 . de Poteft. Pon- Ex poteftateSummi Pontificisdefcendimusadejus volun-
tij. in ordine ad Sacr. refol.^S. & ■j^.pertotas , Dandin de tatem ,quaEabexempIis,& folitorefultarcdicituradevidcn-
Sufpeli.debarefcap.l.fe8.i.fubfeil.i.$.z.»um.iS. tiani .• Quotiesenimtraaamusmateriam, inquaPapanon 15
Poteftatem Summi Pontificiscertam, & infallibilemal- foliitTipoteft, fedetiamfolet Gratiasconcedcre, &difpen-
5 tioribus principiisprobarenoneftopus, tanquani fatisolim fare, iftadifpenfandiconfuetudo, &praxis Summi Ponti-
difcuftam, communiCanoniftarum, & Theologorumfuf- ficis voluntatemdemonftrat , & faciiiorem viamfternitcon-
fragio affirmatam, &extradubitandi confiniadeindefepo- ceflioni ejus, quod alias concedi folitum fuit, ciim Sedij
fitam, addito Sedis Apoftolic^ judicio , tot Summorum Apoftolicae benignitas, & nunquam fatislaudata clemen-
Pontificum exemplis comprobato, quiplurium Saeculorum tia, non dedignctur calcare, & fequiveftigia Praedecefl"o-
ipaiio, utinfra, difpenfarunt; Etenimhancqujeftionem rum , ut in can. Sieadeftrueremcumfeq.zs.quteft.z. Q}i}d-
tra(3ant,iIIamqueaffirmativerefolvuntproindubitataSum- quidenim inaliiscafibus fervatumcft, convenitrationabile
nni Pontificis poteftatc faciendi de MonachononMonachum, judicari , & tanqu^m h confuetudine Ecclefiae petita joftiflTi-
&difpenfandifuperVotofolemniperpetua5Caftitatis om»es megratia impioratur, ut in fubjeila materia traduntD<)ff<»f.
Canonifta in cap. Ciim ad Monafierium de Stat. Monach.ft- Quaft. regul. tom.^.trali.i. quieft.n.num iS Lef de Juft.
gnanter G/eff. ibid. in verbo Abdicatioprcprietatis verf.Sed (:rjur./ib.2.caf.\$.nu.i^i.Lezzat!tom.^.co''ftilrii.numio. 17
' de Monacho ,lnnocent fubnum.^. Panormitan. num.ii.Butr. Dian.Ccord. tom.-^. traS.i.refol.jS. num^.&^. Azot.Infiit.
16
oral. tom. i . /ib. 1 2. cap. y.quee(}.i. verf. Accedit , & Regiaa/d.
inPraxfor.poenit./ib.iS Cap.i2.num.l2()
Exemplavero, quaepraxim, &confuetudinemSedis A-
poftolicae pracfeferunt, exomni parteabundant, &quidem
jnomnigencreillarumPcrfonarum, quacfolemni Votoper- ig
petuaeCaftitatis fumadftriftae, fivefuerint PerfonasSaccu-
l ■ itum.i8.Jo:A»dr.num.2i).Sc\ntermodeTnosFagna».nu^7
&feq. Barbof num. i^. Gonza/. nu.iz.Garz. de Benef- p.ir 7
c.ip.io.num.^-!,. ubi aflerit hancefle communem fententiani
,•• inter Theologos, & jurisPeritos, &allegat columnaniau-
:j,ii thoritatum, Sanchez. de Matrim. /ib S.difp.8. per tot.Pont.
^ eod.tra8.tit.de Impedim.matrim. /ib j. cap. 10. fertot. htif- ^ _ _,
vj» {icTt^Uvitat.inPrax.quaft.rega/.tom.^.tra8.i.deStat.Re/i- Lres, inOrdineSacroconftitutae, fiveRegulares, &Mo-
< rt liofgud-ft.ii num.io.cumfeqq.Pe/lizzar. in Manua/. tom 1. nachi profefli,fiv^demiimEquitcsReIigionumMilitarium,
,t; ira8.-i.c.ip.s.fe8.t.num.S-&feqq.LeJf.deJuft. &jur./ib.z. &fjgnanter Hierofolymitanae.
.-. ; t cap.^o. dubit.ig. num. 1^1. Layman.in Thee/og. Mora/./ib.^. Primoigitur locofrcquentiorafuntexempla , quibusSedes
gra8.^ eap.i.nu.S. Regina/d. in Prax.fer. pcenit./ib.iS. cap. Apoflolica difpenfavit fuper Voto perpetuae Caftitatisquo
ii.num.ii^.Azzor.Inftit.mora/.tom.i./ib.iz. cap.-j.quitft.t. ad nobilcsSaeculares , in OrdineSubdiaconali ,&Diacona-
Menocb.de Arbitr./ib.i.centu/.scaf^zi.num.to&dePra- liconftitutos , licet non efl^ent Rcges , aut MagnantcsSu- ip
. fumpt./ibz.prafumpt.io.num.i^. i^ LeoinTbefaurfot.Et- premi, nam Alexandcr Vl.difpcnfavit cumCaefarcDiaco-
(/efpar.z.cap.w.num.s^. noCardinali, utin Uxoremduceret filiam Ducis Valenti-
Etin fpecie loquendo de poteftate Summi Pontificisdif- ni, utteftanturGo»2<7/.;»</.c/7/>.C«fWtf</ Monafteriumn.iz.
penfandifuper Vorofolemni perpetuae CaftitatisadefFeftum infin.Barbof num.ti. infin.Corrad.in Prax.difpenf /ib.S. ao
Matrimonii cum Eqoitibus Hierofolymitanis, probant de cap.io.nu.zS. Lezzan.tom.^.confu/t.il.ttu.io. infin. Grego-
55 JuftisdcDifpenfat.matrim iib.z.cap.ts.num.i^.ibi: C/are riusXIII. difpenfavit deannoi574. cumBaronca Chicros
conftat , poffc Summum I'ontificem , fi juftacaufaadfit , di- Tranfilvano, & PhilippoSchutzLeodicnfi inOrdincDia-
fpenfare ad Matrimonium cumEqutabus Hierofolymitanis , conatusconftitutis, uttcftantur Navar.confij. num.ti.de
& aliis Re/igiefis , & Monacbis profe/fis : & ineifdem termi- Voto, &.obCeTV3v\intom.z.par.i difcept.ii. num.12 &4U
nis profequuntur Mend. de Ordin mi/itar. difquifit. x . num. i J ^. Clcmens VIII. difpcnfa vit anno i 597. cum Hcnrico Tre vi-
(:ffeqq (^fdifquifit.^i.fubnum.i-j.Pont.deMatrim/ib.^.cap.-]. ntnfi , & Rodcrico Henriqucz Diaconis, ucobfcrvavi ubl
num-i.Efcan.in Propugn.Re/igion. Hierofe/. difcepS.cap.i. proxime num.^6. Francif.de Arauxode Ecc/efStat.tra8.z. n
pertot.Azor. Inftit.mora/. iom.i./ib.\i. cap.6. quaft.^ verf quaft.i^. wuTO.ig ubi etiam rcfertdifpen(ationem Pauli V.
Nec eb^at Llericat.de Matr.dec 21. num.io-i:} dec.zS.num.Ki. cum Francilco Chacon Archidiacono Toleti , & omiflls
Lezzan Oper. mora/. tem.^. confu/t.ii.num.i. &fcq. Diana cxemplis Conftitutorum in OrdincSubdiaconali , amcrc-
9 coord.tom.l. traiit. refo/.j9.num.i.6tfeqq. Et loqiiendodc husubifupra , quoai Diaconos paflim difpenlatosin Hif- aj
aliisReligiofis, ;& Monachisprofequuntur Bc/let.Difquifit. pania , & Italiaad etiVdnm contr.ihendi Matrimonium ,tc-
C/eric. par.i . tit. De Difcip/.C/eric.^.q. num.ti. tffeqq Bar- ftaturdcfrequcntia exemplorum Navar.dconf :,-j. »um.i7.
tholom.a San8. Fauft. in Tbefaur. Re/igief /ib.i qu<cft.i6. (leVote,\\i\: Frequenti_lfime Summi Pontifices difpenfaverunt
num.S. Barhof dc Potoft. Epifcop. alleg.i s. num.zi. Spcre//. fuperVoto, folemnizzntoperfiifceptlonemSubdiaconatus, Cf
dec.z. num.Se. Tranfmiera de Poltg.un.lib.z qutcft. 1 7. num.n . Diaconatus in Hifpani.i &c. & in Italia , utfrequenter audivi 1 J
tif feq.Dandln.de Sufpc8.de hatrcf /Ib.i.fe8.i.fubfe8.i.^.z. mus: Medina de SaC. hom. contin. /ibs-cap. ico. rclatusab
10 num.ia.nk, &tnlitcr, qu6d .ibfonum videatur amplius in eodcm Navar. confl^. num.i 1. eed.tit.\h\ : Sacrefan8aSe-
dubium revocare Summi Poniificis poicftatcm , ab uni vcrfa- dci Apofte/icafrcquenterdifpenftvit cum Subdiaconis , tTall'
li Canoniftarum, & Thcologorum judicioit^ firmiterca- quandocumDiaconii , utconira/jerent Matrimemum, utmu/-
nonr^atam , & tot Diipenfationnm Apoftolicarumcxem- liteftantur , pnefertimpriefatut Medina, quiait , fevidiffe
plis in praxi rcceptam . mu/t.u SubdiaConorum difpcfationes , Opaucas Diacenerutn:
Qu2 quidcm potcftas non cft cxtraordinaria , ailt dcplc- Maur.inTbeol.tom.i.lib.i i.n.i6.pag.zS9.\b\ : Pontlfexfep^
nitudinc , Itd ordinaria , & folita , rationibus , quibus
cam prohapt omnes Scribentes; Sivd ratio fit iila , quod
Chriftus Dominus hanc poicflatcm uni verfaliter dedit Sum-
moPontifici iniisvcrbis; Quedcumque folveris fuperTcr-
ram, eritfolutum, &inCoelis: ut\ef:,\wr Mattbaicap.\6.
SivcGtalia, qu6dficutPontifex in Votisfimplicibus pcrpe-
difpenfavlt, ut Sacerdotes , & DiaconiducerentUxores , Cf
Card. de A/biC. de Inconft. in Fld.par. i . caf. ?6. a num. 1^4.
Htc autcm cxtmpla non funi cxtranca , fcd mirabiliter
influunt , &. fratcrniiant cx idcntitatcraiioniscumdilpaira-
tionc fupcr Voto pcrpctua: Caftitatix Equitum Hlcrofnly-
mitanorum ; Non cnim oiajus obftaculum jcpcritur in Voto
foicinni
»4
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio V.
S5
folemni inoriim, quam in VotoCartitatis, OrdinibusSa
crisannexo, cilm utrumque lit Votum loienne perpetuae
Caflitatis, & confequenter confuetudo Sedis Apoltoiicae
concedendi difpenfationes fuper Voto Diaconis , & JJubdia-
conis facit exemplum etiam proEquitibusHierofolymita-
nis, aequaii Voco adftridtis, ut inquit Dianacoord. tom. ^.
tra&. \.refol.'9.>ttim.e\\i\: Pontife.\poteflrelaxareVotum
folemne Cafiitatis C!ericorumifc.Ergbetiampoteritrela.vaie
VotumfoIemneReligioforum , quia , ciim utrumqueJitfolcm>ie.,
aqua debebit efse utriufqueratio : Lefs . dejufl.& jur./ib z
^n
in difpenfatione Voti folemnis Caflitatis , quod in Religion;
S.Joann. Qierofoljmitani emittitur; Talis namq':eRe'isio
Ctfi efsentiam z-er.e Religionis participet , nihitoir.irrvsinicl
eas^ qute laxiores vocar.tur ., jurerecenfetur . CiimconftetRe-
ligiofojilliusEquites zidelicetiic.nihilominusfermi, utSa:-
culares Equttes fe gcrere , tnprivatis domibus dfoere, Sacu-
lariumvejhbusuti . Principibus in beliodefervire", lautis con-
viviispafci, amplis redditibi.s perfrui . firvtxuilts auficrita-
tis obfervantiis vacare, qiiiim lilis , qu^ neceffaria Junt pro
hellocontra infidcles gerendo ^ quod cft pr(prium tpforumin-
cap 40. dub. I q. itum. 1 4 l.verf. Secundoprobatur , Dandin. de fluutum ^c. qu^ omnta , i:, alia , qu^ affcrripofsent man,fe.
SufpeS.de heeref.cap. l.feSi.i.fuhfeil. i.num.iy.i; i8.Cum
valeat illatioadilpeniationeSubdiaconi , & Diaconi luper
VotoCaftitatisaddifpenfationemEquitisHierololymitani,
26 quia de fimilibusidemeftjudicium/f^.ATo» /><)//««/, &leg.
^q. ff.de legib. Veregr.conf.^.nu.z^.lib. z. Farinac. in Frag.
men.p.i.lit.E. n. i88. Pacian. de Prob lib. i. c. i ^.n.io Barb.
in Loc.commun.loc. \oi. num.i.Rot.dec.iii.n. 6 p.\$ rec.Sc in
puntlo difpenfationis Equitis Hierololymitani tradit Mend.
de Ordin. militar. difquif.},.n.i 39.
Secundo loco fe le ofteruntexempla Difpenfationum in
terminis longe fortioribus Monachorum ; Ex Hidoricis
27 enim, & traditionibus Dodtorum hiabemus , non folum
fuilfe dilpenfatum cum Cafimiro PolonizRege, Sc Mona-
cho fimul , & Diacono reference Lanceliot. in lib cuitit. L'
Oggidit. t.difing. ?8./o/.4o;. ibi ; Avendo fcioltodal legame
di caflita Cafimiro Monac»Cluniacenfe, eDiacono, erededel
Regno di Poionia per laquictepubblica BenedettolX.impone
per memoria di queftagrazia a' Nobiliper Vavvenire , che nel-
le fefle folenni , ftando alla Mefsa , portinouna Fafciabianca,
come una Stoiadi Sacerdote, odi Diaconopendentealcoilo. A
Plebei un bajoccoper tefiarannoper la Lampada diS. Pietro ;
Ed a tutti dt qiiel Regno lufciarfi , quandofitofano , fempre
una Corona , e Chierica intorno al capo afoggia di Mo/iaci .
i8 Sed etiam cum RamiroSacerdote, & MonachoBenedidi-
no, & Conftantia Roggerii RegisSiciliaEpilia, Moniali
in Monafterio Panormitano , Omiftjs autem hu)ufmodi
cxemplis, veluti refpiciencibus Reges, aut Regnorumbo-
num.
PundualiHimum eft illud W/fo/(r/FamiliaE JuftinianaeSa-
cerdotis, & Monachi pfofefli , cumquo Ale.xander lil.di-
fpenfavit , uc Macrimoniura contraheret , motus ncn ex
caufa graviflima, & diredlc utilicatem publicamrefpicien-
te, fed ex eo cantum motivo, &cafufinali, ncmemorati
Nicolai illuftrisFamiliaexringuereiur , utceftantur Diana
;ej coordintom.l trafl. i.refol.-]i.nu.^,.\h\ : Unus tani/onfupere/i
Adolefcens Nicoiaus nomineapudMonachos S.Nicolai; tunc
Vitalis Dux Venetiis impetravit ah Aiexandro III. Pontifice
Romano, ut liceret Adoiefcenti MonachofolverevinculumRe-
ligionis adfufcitandam Sobolem Gcntis : &refoi. 79. n. 7. ibi ;
Et hoc ^c.ne Famiiia tam iiiuftris extingueretur : Donat in
50 Prax. tom. ^.tra&. i.^.i 5 «ttw.M.ibi ; Alexander Tertiu.'cum
Nicolao Jufliniano Monacho profefso difpenfavit , utpofset
Matrimonium contrahere, ad hoc ne fuatamilluftris Familia
periret : Lefs. de Juft.tif jur.hb.'i.cap.^o.numer. 1^1. circa
31 finem verfic.Tertid probatur , ibi ; Cum Nicoiao Juftiniano
Monacho profffso difpenfivit AicxanderTcrtius , ut pofsetU-
xorem ducere, ne Familia tam iiiuftris extingueretur : Fragof.
deRegim Reipub.tom.\.lib. i.difp. l.§. numer.iyi. ibi : Ne
31 tamexcellens Familiadeleretur.Cleric.de Matrim.dec. lynu-
1 9. ibi : Ut FamiiiamextinBiimrepararet : Fagn. in cap.Cum
adMon.ifleriumnum. f^.deStat. Monach. ihique Barb.nu 1 j.
verfii. Er fitniiiter , Barihoi a SanB. Fauft. in Thefaur. relig.
lib. i.quceft. 56. num. 5. Pinedain Monarchia Ecclefiaflpar..^.
lib. i^.cap. j.ff. \.pag.S4. Azor .Inflit.morai.tom. i.iib. ii.
c. -j. qu i.verf. Legimus , Menoch.de Arbitr.caf ^2.1. n.i^.Lcz-
zan.tom. ^.conf 1 \ n.io. Sc legitar spad Pietralata in VitaS.
Laur.Jufl. lib. i . §. // Serenijfimo .
Dum igitur S. Sedesdifpenfareconfuevitetiamcum Mo-
33 nachis, qui fimul crant Sacerdotes, &: Religioliclaultra-
les, haEcpraxisproculdubioreputandaeftinfoiiioribus, &
durioribusterminis, itaOt faciliusadefieccnleatur voluntas
Surami Pontificisaddilpenfandumcum EquitibusHierolo-
lymitanis, nam ficutdenegata non fuit DifpenfatioMona-
chis , ftridioris regulac obfervantia ligatis , quis dubitare
34. poterit, hoc cfle cxcmplum faciliiis & cum minori exor-
bitantia dilpenfandi cum Equitibus Hierofolymitanis ,
qui licct efVentiam verx Religionis proficeantur , atta-
men more Saecularium , in privacis eotum domibus vi-
vunt, & k ftacuSaeculari, exccptis Voiis, quoad rellqua,
non valdcdiftant, ut in punCtoconfiderac Zf;:.r» </. fov/«/.
35 IJ- numcr. 4. (irg. ibi ; Hicc atitcin multb magis proudunt
■6
37
fte conciudunt, Reiigionem MilitumS.Jo: iijc mtir Lxiores
connumerandam, ficqtte facilius inVotofoiemntCaflitatis di-
fpenfari pofse cum ipfius Alumnis .
Ubienim minor concurric repugnantia ftatus circa Vora ,
minoradefledicicurdifpenfandi durities.qu dquid fervatum
fuit cum Monachis , in adco Itrida , & Regulari vita coniti-
tucis, cum eis difpenlando ad contrahendum Matrimo-
nium, eo magis fervare fas eft qtoad EquitesReligioms
Militaris, qui Canquam moreSafcuianum viventes, ficum
eis difpenfeiur ad Macrimonium , non generant apud Popu-
lum illam excernam apparenciam mutationisStatus, qux
nafcicur, & produciiur ex difpenfatione Monachi ad Uxo-
rem ducendam, qui de Clauftro, & cuculla ad SaEculum
cum Uxore revertuntur ,• Ad quam rationem refpexitSix-
tusV. inluoBrevidlfpenlatorio illiusEquitisHierofo/ymi-
tani, de quo infr^fermoeritibi: Citw prafertimRelioiofo-
rum hominumconfuetudoi StatuSacidari , exceptis VotTs , in
reliquisnonvaldediflet: Ei in terminisnoftris, hacratione
duai ad effeCtum facilionsdilpenfatioris EquirisHierofo-
lymitani, ^roie<\\XMt\K\M Lezzan.d.confult. ix.numer.A^ ^ :S
Dian.coordtom. 5. tra8.i.ref.-<).n.i.EJcan.in Propupnac.Rcl '
Hierof.dif.Z.c.2..n.},. **
Tertio demum loco exhibemus Excmpla infpecialibus
terminis Dilpenlationum , concefl"arum RcligiofisOrdinis
Militaris; Etenim in tribusOrdinibusMontclizin Rfsno
valentia;, necnon Calatrivje, & Alcantarx inHifpaniis la
lempore , quo emittebant tria Vota fubtUntialia , ficur cmit-
tuntur in Reiigione Hicrofolymitana , Summi Ponr.fices
cum eorum Equitibus palTim d.fpenfarunt Petri LuJovici
GalzerandeBorgia , Magni Magiftri OrdinjsMonfeli^ ;c. .
ftatur Carol de T.ip in Auth Ingrelfi , in vcrbo Mon.^flcriacafi. 40
3\.num. 5. Ec de trcquentiadiipenlationum, qujsconcelfu
Clcmens Vll. multis Religiolis Equitibus Cilatravz
& Alcantaras ad cft"e<Sum duccndi Uxores hahemus le-
llimonium Azor Injiit.morjl.tom. liib. iz.cap.-j au^H 1
ibi: Authoritate ejufdem Clerr.entis VU.multis Rehgiofis E-
ijuitibuj , profejjis m Ordinibus MHitaribus C^iatravte . <ir
Alcantarte conccfsum ifl , utfivelient Uxores accipcreiTc Lcz-
zan.d.conful. i i.numcr. ic. Efann. in Propvguac.Religien.
Hierofolymitan. difc. 8. cap. 2. numer. iy..£t quod lupradi-
C\\ Equites tunc temporis emitcerent Votum perpetuxCa-
ftitanis, ficut Hierofolymitani , probar Bofs incius Hifto-
ria par. l.lib. -j.ctrca annnm. I177, relatus i Lezzan.d.con-
fult. II. numcr. 20. Dt.tna coordin. tom. z. tra^ i.rcfol.-g.
ittlmer.6. Azor. Inflitu. Mcral tom.i.lib. \z cap.-; rerfic.Le-
gimuj , ubi quod eranc lalcs, qualcs funr Miiites S. ]o-
Hierofolymitani ibi ; Qualej funt facriMilitesSanS. fcan.
Hicrofol}mit.ini , & taies crant tunc lemporij CaiaSr.iv.e
<if Alcantar.e , iicet nunc caftitalcm conjiig.ilan promittant*.
Praetcr cxempla Dilpenfacionum in Equitibus huiuf-
modi Ordinum Militariura Montefiar, Calatrava, & Al-
caniatae, extat etiam exemplum in alio Ordine Milita-
li Theutonicorum , dum Urbanus VIII. snco 1617 dif-
penfavit cum Hcnrico Scell- Equitc proieiro Militisc S
Marix Teutonicorum , adeftcdtumcontrahenJi Matrimo
nium cum Agnete Hurbergh MulicrcColonien utobler-
vavi in tom. 2. par. \ difcep. 13 numer. JVqua: diipcnfatio
pcr indceft, acficonceiia tuiiVct EquitiOid.nisHicrofoJy-
mitani, cunvquo fVaternizzat ille Thcutonicorumin tribus
Votis fubltantiahbus, & prarcipucillo rerpctuar, & abfo-
iutaccaftiratis, ut tradit f/irw/ /,7 Fafcicul fur.public.cap. a6
29. nmner. zl.vcrJic.Sunt .lutcm , & ^ix\t Rot.inOlutnuccn.
JurifdiSionij s.Junii 1 69 3. ^. Nani non videtur C9r M*lincj
iyin Brixinen JurifdiSionis ly.Junii J -; 10. §,Hu<ufquecer.
Kaunitz.
AgendodemumdecxempIisnortriOrdinisHierofoIvmi-
tani, iuxtilcricmtcmporum, Primumex illiscft innixum
Brevi Apoftolico Joannis XXIil. deanno i^ij.inquodif-
pcnfavlt cum nobili Viro JacobodcViriaco, Prjrccptore 47
Caftellano luincupato Domus Caftcli.Tiiia- i. Jc; Hicrcfo
lymitani de Scaljs , ijucni a vincuio RcligioDis abfol-
vit.
•51
41
45
•f4
45
.38
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.
vit, & ad Saecularem Statumreduxic, quodexemplum 11-
cetantiquum, eftfatisnotabile, quianuliaexcaufadired^
publica emananfe conftat, fed folo intuitu norabilitatis, ut
inpropcfito advenunt Lezzan. d.conf. u.numer. zi.Diana
48 ccordin.to-7,tra8. \.refol-'/^.num.\i.Villalob.inSunimtomi.
tracl. \t\.difp.x€.m €■& Heginald.inTraxforpttmt.lib.i^.c.
Aliud exemplum c(i illud Clem.VII.deanno 1^50. qui
difpenfationem conceffit Antonio Ludovico, DominoLo-
49 ci R.icovifii in Sabaudia , Equiti Hierofolymitano , ut
coHigitur ex Rubeo Alexand. cctif. ii^-j.inprincip & numcr.
"j.cum feqq. cw licet unico Relatori , adliuc plena fidcscir-
ca Jioc fadumdeferridebet , tanquamconl"uItus,fuper lite,
quae caufata fuerat ex difpenfatione fuper eo fcilicet, an
annua praEftatio , promiflfa eidem Antonio fubconditione
perfeverandi in Religione Hierofolymitana , amplius prsc-
tendi poflet poft mutationem S^atus .'' in quo memoratus
Author negativum dedit refponfum .- Eoque magisfidem
meretur , dum agitur de difpenfatione fada perClemen-
50 tem VII. quia alias difpenfationes paflimconceflerat cum
Equitibus Calatrava?, & Alcantaras, utjfuperiijsrelatum
tuit, quodadminiculat, & auget fidem huic Dodorirefe-
renti allegafaro difpenfationem EquitisHicrofoIymitani ,
51 ut tradunt Bonden. colluB. 14. num. mS.lib. i.Rot.cor.Coc
cin.decif. 676. num. 4. .'infald. in Addit.addecif 100. num-
Z\. ifi» Ncapolitanee Primicieratus ^.Junii ij\9.§.Inidem
collimat. cor . Crifpo .
Tettium exeinplum fubminiftrat difpenfatio facla an-
no 1588. per Sixtum V.cum Antonio Scipione dejoyo-
51 fa, EquiteHierofolymitano , feu Priore Prioratus Tolo-
fani Hofpitalis S. Joan: Hierofolymitani , quae difpenfa-
tio ell valde confiderabilis, nam emanavit praevia difcuf-
fione negotii in Congregr. patticulan S. R. E- Card.fpe-
cialitev deputata . Nccnon ad precesChrilViaoiflimi Regis
53 ex caufa confervandi famiiiam nobilem , & ob ipfiu.<;faml-
liae merita . Etdemum inhaerendojuxt^teftimonium Papac
exemplo, & veftigiisPontificis Praedeccflbrisibi : Tumin-
tuitu Chriflianijfimi Regis , tum ex ipfo Prftoralis cffcii nmne-
re , tU7n exemplo noflrorum Prtedecejforum , tum etiamexpra-
claris ejufdem Famili<e meritis : Addita cxpreflione, quod
54 hujufmodi Militum vivendiconfuetudo, a Statufaculari ,
cxceptis Votis , in reliquis non valdc diflet .
Quod notabile exemplum ponit ante oculoscaufamdi-
fpenfandi, & quod magis e(t, declaravit confuetudincm
Sedis ApoftoIicsE in difpenfandocum EquitibusHierofoly.
mitanis ibi .• excmplo noftrum Treedecefsorum: Cui fummi
Pontificis expreflioni pleniflimam fidem adhibendam efle
Hatuic Text. in C/cmen. Literis deProba. <s incap.SiPapa
de Privil. in 6. Mafcard. de Probat. coacluf 1 59. numer. > . it
1 5 /'"^^- ■'^*"- '" Capuiaquen.Jurifdi8ionis 4. Mait 1708. $■ Con-
currunt cor. Caffarello, & in Valven. & Suimonen. Jurifdi-
ilionis 10. Decembris iyi4.§. Fortius autemcor.Falconerio ,
(if in Neapolitana Primicieratus 9. Julii §. Accedit cor.
Crifpo .
Cui exemplo obftarc nonvalet a;quivocum Srfr/^o/owrfi
j6 a S.Faufto, cjufque Sequacium , qui fcripferunt, Grego-
riumXlII.difpenfaffecum Henricode Joyofa, Sacerdote,
& Provinciale Cappucinorum , non autem cum d. Antonio
Scipione , utobfervavi in Inftit.crim hb. \.tit. Z.numer. jo.
(if addo DandiH defufpeU. de Heref. cap. ^.1:8. 1 fubfeii. r . §.
x.numer. iS.Hic enim eli ctror fddli , clare probatus ex
combinaiiune icmporis, dum Henricus Religionem Cap-
puccinorum ingreffus fuit poft obitum Gregorii Xlll.qui
pioptere^ non potuit cum eo difpenfare, nonduin cffecto
^7 Cappuccin(jy Et finenccefllcate ulteriorisdifcurlusfatiseft ,
quod aequivocum convincatur ex Brcvi HUthcnricodilpen-
fationis tupradiili Antonii Scipionis EquiiisHierololymi-
i.ini , quoddatur inSummario, ut inJeattcndi non merean-
tur cnunci.it ivae Dortorum incontr.irium , quaetali caludi-
cun:ur crroncaE , dc quo icftaiur Anfald in Annot. adduif
j8 lo^^.BMuw/-. 9i.praefertim , quia uhraautentichum Brcve,
CU"i coconc'">rclant iilii mciioris lidei icripcorcs , ncmre Leo
in Thcfaur. f«r Eccleftal} par. ^.cap. \\.nuriKr.<i\.iS \eqq.
hlartirclng. dc Suacfs. toni. 1. par. 7,.quxli. 1 ?. artic.€: <i} dc
JurifdiSion. part. ^.cent. \.cap.6^-Hut». •b.inftnCy Botttn.
59 m cjus Votoiniprcfso apud Juft. deDifpenf.lib ^.fubnuwer.
zT. Clcrtc.rt.de M.itr:m. decij. iS.inim.t^. ut obfcrvavi/»row.
Z.par. l.difctp. 1 7,.pcrtotam.
Quartnm cxcmplum pnliat Difpcnfatio Pauli V. cum
Rruncnecx Comititins A Manstcldt tquitc proft (foS. Joan;
^3 Hictofolymitani . Cui acccdii quintumcxcmplum dilpcn-
fa<ioni( moJcrns AJexaadii Vlll. cumHictonymo Lubo-
miskiEquite Hierofolymuanvidemenfi; AuguflJ 1690. A<!<
dendo aliud SEqoe modernum, & fextum exemplumorcte- 61
niis auditum , (cilicer difpenlanonis obtentasa Marchionc
Caravaggio Magno Priorc Religionis HierofolymitanaE,
qui praevia difpenfatione ApoOoIica iranfitum fecit ad
ftatum conjugalem cum nobili Muliere ex familia Im-
periali , ultri alios Equites ejufdem Religionis , quibus
fupponuntur concefliae difpenlationes ad ducendas Uxo-
rcs , quae fan^ antiqua , recentia , & numcrofa cxem-
pla confueiudinem SandlasScdisindubitanierconcluduni,
iilique tanqujkra iritiflimjE omnin6 inhaBrendumefl"e, ne- 62
gledis omnibus aliis docuit D. Tbom. 2.. i. quteft. 10.
iirtic. 12. Tcrftc. Refpondeo , quam in propohto adduci'.
Donat. in Prax. quaft. regular. tom- 4. ira8. \.qu<eftion.
17,. numer. 18. Barbof, in d. cap. Cum ad Monafterium
numer. 13- ibique Fagnan. numer- 66. de Statu. Mona'
chor. & corrad in Prax. difpenfation. libr. 8. cap. 1©.
num.ti.
Ex quibus remanet manifeflumhujufmodi inveteratam
praxim, &confuetudinem Sedis Apoflolica, nedCimafli-
ilere pro gratia difpenfationis concefl"a Regibus, & Ma-
gnis Principibus, fedetiam Nobilibus , &Privatis, jux- gj
t^ cafus, fuperius enumeratos in Equitibus 4. Ordinum
Militarium MontefiaE, CalatravaE, Alcantarae, &Theu-
tonicorum, ac etiam inMilitibus noftri Ordinis Hierofo-
lymitani , quibusaddendumeff"e i.notabileexemplum Ni-
colai Juftiniani Monachi, cumquo Alexander III. utfupra
difpenfavit, quod in fpecie confiderat Diana cocrdin.tom.
^.tra8.l.refol.y<).num 7.\b\ : Et egoobfervononfolumcum 64
i?.egibus ., Cb Principibus Magnis Pontiftces d.fpenfafse, fed
etiam cum Viris nobilibus . & ideb Alexander Ill.&c.difpenfa-
fit cum Nicolao Juftiniano VenetoRetigiofotn y,onafterioS.
Nicolai , quifolus tunc ex Familiajufitnianafupererat , ut U-
xorem acciperet ifc ne Familia tam Illuflris extingueretur ,
quodexemplum valde notandum eft .
Probandum lupereft tertium rcquifitum juftai, & ratio-
nabiliscaufaEinhis Difpenfationum GiatiisnecelfariaE, ubi
oportunepraemittimus, quodlicetin DilpenfationibusMo- 6$
nachorum fimul , &Sacerdotum, quarad cflTedtumcontra-
hendi matrimonium antiquioribus SaEcuIis concedcbantur
Rcgibus, & fupremis Pnncipibus. Sedes Apoftolicacau-
fam direfle, & primariopublicam relpcxit, velutinefuc-
ceflioRegnidevolvereturad Haerciicos , vel ad evirandam
Bellorum imminentium ftr.jgem, cum fimilibus, utapud
Canoniftas in cap Citm ad Monafterium de Stat.Monach. At- 66
tamen recentioribus i'sEci.iis , poftquam difpenlare coepit
cum privaiisNobilibus, faltemrefpedu Religionum Mili-
tarium , requifita nunquim fuic in hisdifpenfandiscaufa
primario publica , fed Summ. Pontifices contenti fuerunc
caufafecundaridpubliia.aut indircc1e,& perconlequcntiam 67
tenderet ad pubblicam utilitatcm , ut liquet ad cxemplis
fupra rclatis, & in individuodKcurrunt r///<j/oto/. ;/>J«»j.
tom. \.tral}. i.^.q.z6.n. 6. Dianacoordin. tom. i.trail. \.refol.
■j9.nu.i j. r^.df 15. Lezzan Oper.moral.tom.^.confult.n nu. ti-
ZI.& 24 Bottin. in ejus Vato , imprcflo apud dejuftis de Di-
fpenf. matrim. poft cap. 1 5. ». 20. Lto in Thefaur.for. Ecclef.p.
2.c.\t.nu.6j.
Quo praEmiflb , plures juftificamus rationabilcs caufas,
faltcm fecundario publicas, & publicam uiiliiatemrcfpi-
cientcs, quarum primacft, quod PrincepsOratorexpoftu- 69'
latae Gratiae (ubfidio indigct ad impediendamextindlionem
lua: nobilifTimat , &Regiac, (cii Regali proximxFamilix,
quac de cctcro in totum pcticura eiit , nifi per matrimonium
Oratoris ejufdcm conlcrvationi , & propagationi confula-
rur , in qu.i caula ipfactiam publica uiilitas apertiflimd ver-
fatur , qui^nempeReipublica:lntereft Familiasnobiles, &
clanflinias condrvarc, & dcbitis icmcdiisoccurrerc , ne
extingu.Tniur ad Te\t. in leg- 1 • §• Denunciare verf Publiceff. 70
de Vcnir. infpicien.de infubicila matcriadiipenlationis nota-
runt Coninch. de Sacram. difp. ;V dub. ^. nutner. ^c^.C aftropal.
Oper.moral.tom ^.traff. 18. difcorf. ^. punfi ul. § . i.num.2.
verf (^uintit caufa , Hurtando Difp. 16 diffcuJ. 5 numer. 1:.
Sanchei. de Mairim. lib. S. difp. \^.numer, io.& it. uhi »Ue- 71
gat Henriqucz. rcfcrentcm cx hac caula Grcgoriuro XIII.
diipcnfallc ruin Comitifla Luifa, Voto contincntiae adftri-
fla , ibi : jQiiod adpictatem^&publicumbonunipertlneateon-
fcr vare illuftres Familias , fc Henriquez &c. & refcrt in com-
tncnt.lit. D. ob hujufmodi caufam difpenfajfe Gregorlum XIII. ^ j
anno 1575.^«»» DLuifa Coniitifsa S.Gade^e, ut nubcrct Pa-
truo y cul priiis Sororrjus nupferat „ tfinfuperillaVotoconti-
nentitcadftriffaerat&c. fcquitur CorrW./w Pra.x.difpenflibj. yj
cap.iu 108, ubirciculiocipiuiacxcxrpluaiaddcodo. hor
rcfpi-
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio V.
139
■ refpiccre intereJrc publicum , ibi : iffavet confervationi Fa-
miliarum , qub^i in illii verfatur inteteffefublicum .
Et in propofiioconfertetiamlocus Ciceronis i» Oratione
proSextio, uhiinquhUtileefi Reipublicte nobiles effe homi-
^j nes ., dignosmajoribusfuis-: Scpleiieapud TiraquelLdeNo-
bilit.cap- nnum.igi-^^cp^Mtum. 80. Unde legimus ,
Auguftum publica pecuniaadjuvafTe Hortaiium , unicum fu-
perttitem nobilifTimaeFamiJiaEHortenfiaE, ut Uxorem du-
ceret: ne clarijfima Familia extingueretur , ut refert T.tcit.
"j lib \. Annal.Scprohn Ammirat.adTacit. Iib. z. difc. 8- in
principio; Etcitra neceflitatem ulteriorisdifcurfus in hisge-
neralibus, ita in terminisrerminantibus, quodad effcdluai
difpenfandicrcamatrimonium cum Equitibus Hicrofoly-
mitanis, fufficiathasccaufa , veluti publicum bonum ref-
piciens, nempiJimpeJire, neFamiiia nobilis deficiat , &
extioguatur, noiarunt Dianacoord. tom.^.traff.j.refol. 79.
76 »«>».i5.ibi: Veriim his omnibus caufis omijfis&c. non dubito
pracipuameffeillam., qutt pertinet ad bonum publicum , ne
pereat videlicet , & extinHa remaneat una ex nobiUffimis Fa-
rniliis Regni Majoricarum ; nam hec caufa pertinere ad com-
tnune , & publicumbonum firmarunt uno ore Dollores magni
7 j nominis : Sc infr^ num 1 5. ibi : Pro confervanda illufiri Fa-
milia , quod pertinere ad bonum publicum fatis fupra pro'?a-
tum eft : Lezzan.dconful. 1 1 .num.26. &fj. Efcann in Propn ■
gn. Religion. Hyrofol- difc 8. cap. z 1 . num- 1 y.Bellett. difquifir.
Cleric.tit.de Difcipl.Clcric ^.9. ntim.i^. ihi: .dut, neStirps
tiobilis defici^it fine harede .
Nequehanccaufameffe fufficieniem , & publicam pro-
bantfoijEauthoritates Doilorum , fed dcclararunt ipfimet
Summi Pontificesinexemplisfuperiusrelatis, inquibusdif-
.78 penfarunt, nedumcum Equitibus, fe.J etiam cum Mona-
chis, neillorum il]uflrisF'amiIia periret , hanc enim fuiiTe
caufamdifpenfandicum Nicolao Juftiniano Monacho , &
Sacerdote, Virodecaeteroprivato nobilisFamiliaeJuftinia-
rae, nnooreteftantur omnes , qui hocexemplum referunt,
y9 fignanter vcro Donat. in Prax. tom.^ traii 1 .quafl. 1 j. » . 2 1-
ibi : AdhoCy ne fuatamilluflris Familiaperiret.Leff dejufi.
ifjur. diHocap.^o.num. r^i. ibi: Ne Familia tam illufiris ex-
So tingueretur Fragof ubifupratom i.lib.\.difput.\.$ 9. n.JTi,-
ibi : Ne tam excellens Familia dcieretur : Lezzan.d. confult.
jl^num ij.CleriCatde Matrim.dec .\ ^ .num.q.ihi :TJt Famitiam
extinSamrepararet.Dianad.traB i.refol.j^.Kum.i- ibi ; .4d
fufcitandamfobolemGentis, & ref0l.j9.num.-j.ihi: Ne Fami-
liatam illufiris extingueretur : ./SzorMHb.^i.cap.j q. i .ibi: ^d
veparandum fobolem Gentis, cum aliis fupr^ citatis.-Ita etiam,
&haccauf.fi reftaurationis FamilisB Gregorium XIII- dif-
penfalTecummemorata Comitiffa Hifpana (uper Voto con
81 tinentiaBtcftantur /fe»r/^ /ib. iz.cap. f^.num.^.inglojflitera
DSancff.de M.rtrim.lib.fi. difput.19 num.l\.Corrad.in Vrax.
difpenf.lib.j cap.z.num.ioZ.Lezzan.d.confult, 1 1 num.iy.tom.
.^.Dianad refol.y^f.num. ij. verf. Quoii quidem , ubi plures
(ingularitatesd.difpenfaiionis coufiderar , ibi ; N.im Pon-
Si tifexprimb difpenfavit in Voto Cafiitatis conim Epifopo
emiffo , fecundo difpenfavit , ut Comitiffa contraheret cum
MaritoolimfuaUxoris, tertib difpenfavit , ut contralteret
cum Patruo: Et hocfolicm, utdiHumefl, neextinfla rcma-
neret Familia illa nobilis , quia ad publicum , & commune bo-
itumfpeflabat: VillaloboZinSumm.tom. \.tra{l.\^. difc.2.6.
ttum.6.
Ex hac paritercaufa nonextinguendi Nobilem Familiam
Sixtus V-difpenfavitcum AntonioScipionede Joyof^ , E-
S^ quiteHierofolymitano, juxia illa vcrba Brevisibi ; A/o;f wo-
do utile , fedplane neceffarium fit , Nobiles hujufmodi , &po-
tentcs Familias vera Religioni , & pietati intemerata devo-
tione addiHas ,conjervari , Proiit etiamexponunt hancfuilTe
caufam difpenfandiomnes Dofldrcs, comprehenfisetiam il-
lit, quiaequivocaruncinter Equitetn Hicrololymitanum. &
S4 CappuccinumFam liaede Joyofa , \it apMA Lezzana tom. .^.
diiiaconfult. 1 1 .n.xi.Bartholom a Sanc.Fauji. in Thefaur. Re.
liglib.l.quafi id.num.i&feqq.LeoinThefaur.For.EcclefJib.
i.cap.t\.num.6&feqq.Mezar,in Compend.Chronologic. tom.6.
folmihi \C)g.&leqq.& Morer.in Dl8ionar.Hifloric.lib. I verbo
Joyeufeil6.
Etdemum ex hac confervandi Nobiles Pamilias Clcmen-
tem YIIdilpcnnifTecum mulris Equitibus Calatravae , &
85 Alcantaras , in puntlo noftrac qusertionls proicquitur Lezz.m.
di^otom.^.conf U.num.ii.Dianacoord.tom.i.rraff.i.refy^.
vum. iv^^i^. fetde difpenfatione , conceflTa cx hac caula
confervationis Familiaj Slabatas obfcrvat Bottin. apud de
Jufl. de Difpenfat. Matrim. lib. ? niim. 14. pofi cap. 16.
t6 fol. mihi zSS. ubi regiftravit per cxtcnfum fimilem Gra-
tiam obtentam ab Alexandro VIII. idemquc icgitur in
Urfaya Difcept. Tom IV.
Difpenfatione Urbani VIII. cum Equite Theutonico .
Etproindedubitandum amplius non vidctur , qudd ifta
caufadicenda fit publica fecundarid, &fufficicnsad difpen-
fandumcum Equite Hierofolymitano fuper folemni Voto 87
Caftitatisad effeftumducendi Uxorem , dijm hujufmodi
caufa fufficienti ratione probatur, authoritate Dodorum
individualium firmatur, &deniqueexemplis , & fafto tot 88
Summorum Pontificum , qui ex haccaufa difpenfarunc, ple-
niffim^canonizatur.
Caeterum caufa haec confervandi nobilem Familiam t6
magispublica , & fufficienscxiftimatur, quandonon conti- 89
nct illam publicam utilitatem ingenereconfideratam in Re-
publica, fed in fpeciercfpicit ApoftoIicasSedis , & Catho-
licaeFideiutilitatem , qualesfunt termini cafus noftri ; A-
^iturenimdeftrcnuaPamiliadc Vandomo , quae Armis ,
& Sanguinepropugnandoin Apoftolicae Sedis auxiliium fe
ipfamconfervavitinBello; Adhucenim fama refonant ex-
lindi Cineres magnanimi Ducis Francifci de Bcauforc Prin-
cipisOratorisPatrui, qui ad propullandos Turcarum cona-
tusablnfula, & RegnoCretcnfi , tnnc pofTefTo per Rem-
publicam Venetam .fortiCfimum Exercitumadmovic, ibi- 90
queacerrimomartepugnando , ftrenua morte interemptus
eft , folutisin Urbefo/emnibus Exequiis cum altiffimo Ca-
ftrodolorisfubPontificatuClementis IX. indolente in uni.
verfumPopuloChriftianojaduraminviftiffimi Dacis , cu-
jusgcfta, pcricula , & neccmpropropriisoculisvidit Prin-
cepsOratoradejus latusin illo praelio exiftens ; Quando
enimagitur nonfolum deFamilia nobili, fed de ftrenna ,
& forti , quaealiasCathoIicaEFidei Sanguine , & Armis
defenfionem praeftitit, tunc publica caufa eft hoc Famiiia-
rumgenusconfervare, cumtalin^edioSede Apoftolica non 91
amittat Defenfbresfaosexprogeniefibianxilium continua-
tura, juxt^illud Horatii: Fortes creantur Fortibus : que-
. madmodum hanccaufam approbavitSixtus V. in difpenfa-
tionecumEquite Hierofolymitanode Joyofaibi : Neceffa-
riumfitnobiles hujufmodi , & potentes Familias confervari , ga
& magnopere interfit ex hacipfa Domo, qute pracipuum , fir
fingulare, quantum in ea erat Catbolica Fidei defendenda
ifc.fiudium uf^ue ad Sanguini effufionem conftanter ofiendit ,
queequeutplurimitminterPrimarias diBa Provinciit nume-
ratur Trogeniem , & Ptolem a fuis Majoribus , ut verifi-
mile efl , non deiegarent procreari , ac non tmmerito fpe-
ranJumfit,fi hujus Stirpts pofteritas prop.igetur femperapud
illamftrmijfimumpiis, & catholicis Viris prafidium , adju-
mentum, &refugium&c.proitt bailenusfuit ^ 6f inpofierOm
paratumfore .
Sine dubio enim dilpenfatio in his terminis fundari d icitor
in caufapublica, quianempetilimodo, non tam Sedes A- 9J
poftolica recompenlationem daredicitur Sanguim bcnemeri-
to, qukmfibi providere, nedeficianc eidem S.SediDcfcn-
foresmagnanimi, ut inquit SixtusPontifex . omnind fpe-
randi , quodfcquantur veftigia Majorum in effundendoSan-
guineadver. usTurcas, aliofqneHoftesRomanaE, & Ca-
tholicse Ecclefiae , ideoque hujufmodi Gratia difpcntationis,
perquameodem temporeFamiliaEgeftarcmunerantur,& fi- 9.J.
bifuturum praEfidium paratur, cenfetur dircila ad publicam
caulam, & puhlicumbonum , unde erlam ala producitur
confequentia , quod ccEtera; Familiae Nob;'csacrioribus fti-
mulisexemploducanturad heroica gcfta pro Sedis Apoftoii-
caBmunimento, & praefidio, exanimadverfis per Mcnoch.
de Arbitr.centur.ylib.i.caf ^ii.num.\o.& feqq. Trafmierade
PoligamJib.z.qua/i.i j.num ;,.&feqq Dandtn deSufpeff.de 95
hieref.Cap. ifeff. 1 .fubfed. ^.^.\.num 19. Lezzana di(3a conful.
M.num.%o.Corrad.in Prax.difpenfjib j.cap.i.nu 109 & San-
cbezde Matriin diffa difp. g.n izJib.S.
Aliacaufa, quaelicetleparata , affiniseftprimac , conri-
ftitin remuncrandismeritishiiiusnobilifTima: Familiac crga
Santflam Sedem,tum refpcfluCarfaris, Avi , tum Aloyfii 96
PatrisOratoris, poftea.^ande Ron^anxEccIefiz Cardina-
lis , tum memorati invitlilTimi Ducis de Beautort cjus Pa-
trui, tvimDucis Aloyfii fratris, celebcrrimi, & Itrcnui E-
xercituum Inipcratoris, cujusgloria ,& t.imamartialisom-
nibusnotiffima eft ; Tuin demilm ipfius PrincipisOratoris,
qui inCreienfi Bello contr^ Turcarum barbaras copias ad 97
latusPatruideprasliatusfuir, &novi(Timc, ciim fama cfTct,
Turcarum Tyrannum Armisinvafurum Inlulam Mcliten-
fcm , propri,a priv.ita pccunia publicim.idauxit , ut op^i^^r-
tuna propugnacuKi contra communcm Hoftcm par.ircntur ,
& extrucrentiir in Catholicar F dei , & Reliaionis Hicrofo-
lymitana^dcfcnfioncm , utomnibusnotiftimumcft, & pro-
b.itioncnonindigcr .
Hanc autcm caufam mcritorum Familiae nobili in hoc
K pundo
140 Difccptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayas.
punaodifpcnfationis«{refufficientem,ve]utirecundari6pu- foIymitanicontinuantfoperiusallep,atiXfZ%<jff. «»/". 11. nu.
58 blicam , docet Text. in Can- Tali cenjvgio i ■ quefl. 7. ibi ■.Kifi 3 J- T)iana diRo tom. 3 . refolut. 79 . num. j i.vsrf. 1'iures cauf^
forteeos^ autmaximaEcdef^utilitas, vel neceffitas pcftu- aggregata fuffcerenr , qv.arumjingulanonfufficerent^ &Ef
Utt veievidetts meritorutn prterogativa commendet , quia cann.in Piopug.difc.i.cap.^.num 10.
mediantebacrecompenfaiioneconfulitur borio publico , ut Addendoin faciliorem conceflionem gratiae notabile di-
■ficaliiadfimiiiageftamoveantur, utdeclaravit memoratus flumMaximi PontificisSixti V. fuperius relatum , quod
SixtusPontifexin Difpenfationecum Equite Hierofolymi- nempeifli EquitesaStatufaEcuIari non vaJdediftant , excc-
99 tanode Joyofa ibi .■ Tumetiamex preeclaris ejufdem Fami- ptisVotis, cri addendoexiftimamusinfigne, & confidera-
lieemeritis : & Alexander VIII. in difpenfatione cuui alte- bilc Judiciuro I>e»»/«;;; Je/o, celeberrimi Theologi , in tr.
r6 EquiteHierofolymitanoibi : Tum fuis , tum Majorum dejufi.&jur.lih. y.quteji. ;. art. j.injine , ubi cenfuit ex-
i»5
rum, adfd inducentium nofi va^idioraddjiivabant fuffragia , annos decertanterin Hifpaniafuit difputatum , qua quidem
nondineg.^jfcreperiebantur: &UrbanusVlII. in difpenfa- bimembriserat: Tnmiim , utrum expediens effet Difpenfa-
tionecumEquiteS. MariaeTheutonicorum ibi : ^uii/f ve- rio, ut hujufmodiEquitesUxores fibipoffent copulare .Secun-
leo renobiligenere , &Familia, deFideCatholica benemerita, do , utrumetiamcumillis , qui Vota folemniter ediderant ,
p.oaeatiexiflunt: Etinpundo, quodcaufa hec meritorum dtfpenfareliceret?quiequidemfuit multdmolefiiorde priori ,
Familixattendatur in fubjefla maieria difpenfationis no- Egopromeo captu femper bujufmodi Difpenfationem expe-
lamPerezdeMatrim.difp.zyfe^/. ynum. u. Samhez eod. dientemarbitratus fum^cCommoditas autem difpenfationis
lal traci.lib.Sdifput.lg.num.^i.Corrad.inPrax. difpen. lib. heeceft, quodcaftitas inejufmodivita Inftitutofi humano lo-
7.ftf/>.2.»Km. ic^.Ecinpraecifis terminis noftri cafus Lez- quimurmore, noneftfervatupojfibilis ,vivunteni>nlaute, &
zan.tom- 4. confult. li.num. ^o. Bottin. in Vot. impreffoapud fplenduie ,DomiServitrices habentes,forifquecum aulicis Mu-
dejufl. Itb. $.cap. ii.num. 2j. &Cafiropal. Oper. Moral. to. liertbusjuge b.ibsntes com».ercium,torneamenta,aliaque mili-
j«j <;.tra3.zS.difp.4.pU»ff.ultim.^.z. num.z. verf Septima tariaexercitiamcditantes.^uaergorationeiftiVoto caftitatis
ibi; Pertinetenimad bonum commune , Pontificem illi fe adftringe/idiejfent ? eademjerme ^e caufaquaftiofecunda af-
vratumexbibere, ut fic alii ad fimUia exercenda movean- firmativefolutaefi.
fKf^ Haecomnia refpiciunt Gratiamdifpenfatlonis, principa-
Tertiamcaufamfubminiftratconfideratioiiia , quod per literexpoftulatam , medianteejusreduftioneadftatum Sas-
cxtinaionemhujiisnobiliflimaEFamiliae omnia ejus bona cularem , adeffedlumcontrahendimatrimonium, procujus
confpicuaequalitatis , quantitatis devoluerentur ad Fami- ronceflione, fiomniaconcurruntextrema,fuperiCisexami-
jsj iiasextraneas , quiecaufa, lic^ttanti nonfit, unita ramen nata , inutileefldlflereredealiaGratia , fubfidiarie petita
cumaliis , in maxima confideratione habetur ad effeilum circatranfitumadaliumOrdinemmilitarem, inquo ferve-
difpenfandi, quiaad pietarem pertinetfaverepatienti.iadu- turCafiitascon)ugalis; Verum , ut omniex parte confula-
raminpropriisbonis, ut funt verba Caftropal d. traff. 18. turOratori, defcendimusetiam ad examen hujus Gratias
difp-4.punci.ultim. $ z num. i. verf. Quarta ,a Spirit. fubfidiariae , quasdecaetero nuUamadmittere videtur ratio-
SanB.trail.ii difp Z.feil.i^.nu.^ii.Verf.Jluartaeft ,Bc!- nemdubitandi ; Sienimcaufaeomnes , fupradeduttx exu-
jCii lett.Difquif.Cleric $-9 num.ii.Erin individuo cafus noflri berantad effeftum difpenfandl fuper Votis Religionis mili-
proiequittir Lfiza^ d.confult.ii.num.2%. ubi allcgat illud taris, reducendo Equitcm ad Statum faeciilatem , eomagis,
Hicremid' . Record.TC Domine , quid acciderit nobis,intuere, & faciliori judiciofuntadmittendaE ad effeftum hujus Gra-
(:f\efpiccopprobriumnoflrum^c. Hareditasncftra verfa ejt tiaecirca tranfitumadalium Ordinem militarem , in quo
joj adahenos, Domus noftra ad Extraneoi : Quodctiam fignifi- caftitasconjugalisfervatur , juxtknotlflimum argumentum
cavitad Senaium Tiberius Imperator apud Tacit. hb. v Text.in Autb MultbmagisC.de SacrofEcclef.&cap.Expar.
4»ff^/.inilllsverb;s: Pecuntanoftra adexternas , autbofti- i. de Detim.cvimcoTicotdanuhusa^Md Rct. decif 10. num.6.
Ic6 lesCentes transferuntur: quzproindecaufa , unicumaliis par.z.rec.&innoi\t'iS[Ctm\{\\$Dianacoordtom.-i.diSare-
ronjungenda, adjumentum prfbet petitap Difpenfatloni . fol.79.nu>n.ii.& Efcann.inTropugnacdiffadifcept.i.cap.i.
Quartamdeniquecaufam producunt efficaciffimae preces num.i^.
t) iumSupremorum Regum Orbis Chnlliani , interceden- Casterum examinando fubflantiam hujus Gratiae , dici-
tium&fuppIicantiumproGratiaapudSedem Apoftolicam, museamcffefimplicemcommutaiicnem Voti,&ficpartia-
107 eJufqueSummumPontificem, quorum fupplicationes beni- leco , feudiminutamdifpenfationem , ut inquitCrty^ro/'*»/./).
gneexaudirefoletClementia SSedis, cumillidicanturCa- ^.traff.is-difp.i.punii.i^.n^.ibi: Quiacommutatioeft qu<e
tholicaeEcclefiaeProteiaores, & PraefiJla Fidei contra Ho- dampartialis , feuditninutadifpenfatio,qvx[anecommwa
fles, deSede Aportolicaoptimemeriti, quosexpeditremu- .
nerari, ut ferventioresreddantur in Sedis Apoftolicae utiii-
catem , ut norant Pont. de Matrim. tit. de Sponfal- difp. 4.
jr^S punff.uliim. ^.z. num.i. Sancbneod.traii.libr.B-difput.ig.
num. xi.aSpiritSancl.trafi. ii.difput.i feH.t^- num. ^5J.
verf. Septima efl , Conincb. de Sacram. difpu. 2 5. dub. ^.num.
^(f.ReginaldinPrax for.poenit.tom.i.lib. T,t.cap.z6.num. ...
i6.Etinpuriftodifpenrationis cum Equite Hicrofolymita- tom.l.refolut--]i)num.T verf E]us opinio, &nurn.S. Lezzan.
no, nihilintcdumrcl.nqucns , probat Diana coord. tom. confli.anum.i^.irnum.iS.fifig.Spercll.dec.i.anum.Cp.vbi
},.difput -jg.num. li.ubi loquiiur de interceffionefolius Ca- quod Coelibatus , & Staiusconjugallsfobunacaftitatis vir-
joi) tholiciRegisHifpaniarumibi: yidefletiam pro jufla caufa tutccomprehenduntur , if Rot.dec i6f'. num.6. par. z. di-
aulhorttas, & merita iatercedenlis pro Ofatore quieft .-lugu- verf \h\& coinmut.uioVoti continentix tncaflitaiem Conjuga-
flSmus Rcx Hifpani.irum&c.Etraroeft, quia muliitm ex- lem non mutat ReguU fubflanliam .
pedit Ecclefio! babcre Reges fpecialiicr devinilos : & in cif- Hincproprereji paffim Sede Apoftolica coticedcrc folct
dcm tcrminis profcquiturctiam LfZZ:»/». di8a confult. 11
IIJ
116
"7
iiS
119
tio Votidecaftitateabfolutainconjugalcm . non immutat,
aut inaliquomllit (ubftantiam RcLjulir, (.iuiloexemploaba-
liisVotis, & fignanterillopauperiatis, quod ficut potellcf-
feftridtum, &latumin una , vel altera Religione, ita
etiam caftitas fuam rcciperc valet latitudinem per viam com-
mutationisdeuna fpcciecaftitarisad aliai-i , citr^ mutatio-
ntineffentialem Statusreligiofi , ut in pundonotant Dima
quibufcunqc Rcligiofis hujufmodi tranfitum dc ftrlfliori Or-
dlneadlaxiorem^ & liuiubitanter , qu.indo aliqua concur-
ratjufta, aut r.itionablliscaufa devcniendi ad hanc iransla-
tioncm , ficMt pci Texi. in cap. Licetde Rcgul. communiseft
tr.iditloDodorum , dc quibus apud Sancbcz ad i'r<ecept.
num. 30.
Exquibusfatisconftare videturde jufta ,& rationabili
caufadlfpenfandi, dum pluresadducuntur , & fignantcr il-
110 lae, approbatjcabexcmplisSummorumPontlficum in pre-
clfiscafibusDifnenfationumEquitum Milltarium ; Et ta- Dccal.iib.e.cap.y. num.f7.D0nat.in Prax. qu^fl. reguiar.
menadiftumeftedumcaufrnonconfiJeranturuti (ingulae, tom. i. trafi. 3. qu^fl. 15. num. 14. Peilizzar. in ^""j"*'
ted tanquamfimulaegrcgatae, &omnlbusfimul confidcra- tom.i.trafl.-^.cap.^.fciefl.r!,. num.dyPtyrin- deOm.Sub-
tisinunicamairacircumftantiarum, &caularum rationabi- dii regul. qu.eff. i .cap.z.\ verf.Dicofexib , (^ verf Dlxi,
Iitasgratijciiulucatur, &conftituatur , juxtu rcgul.im fitis Lejf. dejuft.i:f Jur lib.i.cap.i\i. dub. i ;. num.ioi.Caftre-
vulgatam; Smgula qute non profunt , junfi.iiuvant , ut in pal.Oper.morai par. i.traH. 16. difp. 4. punfl. zf<. $• 5 "
ni fubjr£lam.Tfcriaccmmuniteradvcnuntrti'/>/r;r..f<in('/'.rrar7. »«>»• i. & in noftris terminis Lfi:»/». did. cenjult. 11.
ji. difp. S fefl..^ num.^^llnfine, Caftropal.Opcr. Mor.il. num. t\i. .
difi tra^.ifi.difpur.^ punfi ulilm §.z.num. z. in fine , Ad huncautemcffcaumlicct requiraturahqua cauia ju-
SancHezdeM.itrim lib ?. difp.ujnum. H» Conincb. de Sa- fta , & rationabilis , fcmper tamcn vcrumcft , quod proilto
fr4/« </»/p. 5J. </«t- 5-»i«w 49Etin pur.ao Equitis Hicro- trandtudc ftnaiori ad laxiorcm Ordincm non ic-
I>4
Tom. IV. Pars II. Difceptatio VI.
quiriturcaufa, necprimari6, nec fccundario publica , fed
fiifficit caufa privata , ieCi privatum commoduni ipfiuj Reli-
1:5 giofi refpiciens, ut fatenturomnesinhocpuniSo jfr/ifw/f/,
fuperiCisrelati , Dempe Sanc/jezad Pttecept. Decal.lib-6.cap.
jnum.Ti.Donat. in Prax. quteft. regul. tom. i tra^.yquteft.i 1 .
1. t7Uin.2.& feq^.Pelhzar.i» Manual.iom.l.traS {Cap. ^./Vi?.^.
tiurn.67.CaJiropa/.paritraff.i6.difp.4pun(S.26.^. 5 num.6.
Et in terministranfitus Equitis Hierofolymitani ad alium
Ordinemmiiitarem, inquofervaturcaftitasconjugalis, Ja-
tepTohii Lezzan.di(^aConfult. 11. pertot. Dtan. Coord.ton».
>s6 l.tra^.l.diSarefel-j^.per tot.rie^mnter num. ii.Undc cum
incafu iflo concurrant adeo infignes caufa; , nedilm pri vats,
fedetiampublicumbonum refpicientes, &aptaEad liberan-
dumabomnibus Votis, &reducendumReIigiofum ad Sta-
127 tum faecularem , nullaproinde cadere videtur difficultas ,
quominusconcurrat juftacauCi , quam fatis eft concurrere
inlineaprivatse, &nonpublicaE.
In quo quidem generegratiae lcvioris ftratam habemus fe-
mitametiam in cumuloexempiorum, in quibusSummi Poti-
tifices Equitibus Hierofolymitanis tranfitmn conceflerunt
lit adaliumOrdinem Miliiarem, ubifervaturcaftitasconjuga-
lisexcaufamere privata ipfius Translati , ut in exemplo
Pauh III. qui tranftulit Joannem de Borgia Equitem Hiero-
folymitanum ad Ordinem Militarem S. Jacobi de Spaiha c;i
foiacaufaprivata, fcilic^t proquieteanimi ipfius Equitis ;
^9 Ecinahoexemplo AntoniiLufitaniPrioris de Oiraro apud
deArauxode Ecclef Stat.trafl.i. qu<eji. 19. num. 19. quae
exemplacomprobantcommunem opinionem^fuprarelatam,
quddproGratiatranslationisde ftridlioriad laxiorem Ordi-
nem, nullarequiraturgravis, & publica caufa , fedquaevis
minorfufliciat , etiamfiprivatam utilitatem Translati ref-
piciat, ut, praeterfuperiu&rejatos, docet Panormit.in cap.
»3-0 No»efi num. 6.injine (ieRegul.Geminian.incap.CumJingula
§ Prohibemus num,6 de Prteberd.in 6.Azzor.InJIitut. Moral
Jom.i.lib,ii.cap-\i^.q.%.verfic.^uares ., Bordon. refolut.ig-
quteft it\.num.^ 5.& in noftristerminis Lezzan.diSa confult.
1 1 .num.zz.verf.Caufam iftam , & Diana Coord. diMa refolut.
J^.num. II.
Im6nullamrequiri caufam in concedenda Gratia hujus
tranfitus, prfter iolam Papaeauthoritatem, probantexem.-
131 pla , &Doftores, fuptacitati, & quia Gratia haee de le-
vioribus reputatur ,• Eicnim tempore qu6 Ordines Militares
deCalatrava, & Alcantara , una cum aiiis Votis emittc-
bantilJudcaftitatisabfolutae, ficut Equites Hicrofolymita-
ni, ut vidimusfupraPaulusIII. Antonio de Turre Equiti
dcCalatrava, finsulia caula concefllt tranfitum ad alium
Ordinem MiiitarcmS. JacobideSpatha;. Hocipfum dein-
r^i deconceflltaliisfeptem Equitibus de Alcantara , & Cala-
trava; Et fimilitcr Petrnde La Ciieva Pracceptori majori
Ordinisde Aleantara: Eumdemque tranfitum fineuljacau
fa, & profololibito voluntatis, ramPaulusHI. qu^m Jii-
liuslllconceflerunt vigintiaJiisEquitibusde Alcantara ,&
Calairava , juxtadocumenta, exhibita inbummario. Un-
depatet, non folum in hoc genere gratise fatis cfle cauiam
quamcumqueprivatam, (edetiam nec ullam caulam fuifle
requifitam per Summos Pontifices refpedu hujufmodi Equi-
tum protranfitudeunoinalium Ordinemlaxiorem,& fque
militarem, qu6d etiam probant Dodlorcs , nullam caufam
Ijj rcquircntes inSumroo Pontifice, rclatiapud Lfzza»-. rf. ron-
ful. ii.num.it. virf. Omittentes Hcfilenfer», & loquentes
quoad forum extcrnumconcordant PeHtzzar. tn Manual.to.
1 . frall. 3 . cap. yfeff 3. num. 6 y . Sanchez adpracept. Decal.
I}4 ltb.6.cap.7.num 67.Peyrin.de O^cSubdit.regul.quteft.ic. 24.
terf.Dicoquinto. Corrad.in PraxdifpenflibS cap.io.nu. 2.S.
•verf. Imd etiamfine caufa .
Quodtamcndidtumfitad exubcrantiam , qnia fcmper
SummusPontiicx motus ptaElumitur cx aiiqua rationabili
1}5 caufa , cClDonoftrumalfumptum in propofitoaliud non fit ,
nifi qudd hocgcnusGratiaEfitobvium, &minoris difficul-
tatis, &minoriscaufae, icilicetprivatae, cx quo illa Sta-
tum fubftantialem Religiofi non immutat , ut optimdconclu-
d\tDianad.refolut.-]9.num.7.infine, & num.S. \h\: Ponti-
jj6 fex nonfacit de Religiofo nott Religiofum , fedtransfert Reli-
giofumdeunaadaliamRe/igionem , inquaveri exifiente Re-
ligiofoy non tenetur tamcn ad Votum caftitatis abfo/ut<e , fcd
(onjugalls ; Itaque in cafu fde quo loquimur ., Pontifex non
difpenfat abjolutein Votocaflitatis folemni , fcdillud commu-
137 tat inVotum caftitatis conjugalis &c. Unde commutatio Voti
continentiae in caftitatem conjugalem non mutat fubfian-
tiamRegulte; &concotdat Lezzana difla conful. i \ num.^S .
Obfervandomagnamcongruentiam, &omnimodam ra-
Urfay,e Difcept. Tom IV.
»41
tionabiJitatemutriufqueGratiae cum faspiCis memorata ra-
tione, exprcflainBreviApofto!icoSixtiV.qu6dnempehu.
jufmodiEquitibuscongruaeftdifpenfatio,&caftitas.conju-
gaJispropterStatumnon valdediftantem a faeculari ,' exce-
ptisVotis, & juxt^opinionemdofliffimi Soio , qui femper 138
expcdirecenfuit , ut difpenfationes hujufmodi concedantur
Equitibus Hierofoiymitanisad effcaum contrahendi matri-
monium ex verbis fupra allegatis,circa quod concordat Lezz.
d.confult 1 1.«.5.6' 9.ibi : Ferme ut Saculares Equitesfegere- 1 39
re , inprivatis domibus degere , Sacularium veftibus uti,Prin-
ctpibusinBellodefervireJautisconviviispafci, amplis red-
ditibusperfrui,&vix ullis aufieriatis obfervantiis vacare,
quam illis , qu^ neceffa ria funt prb Bello contra Infideles ge-
rendo quod eft ^roprium ipforum /nfiitutum tfC.SicqtiefaCi/iiis
in Votofolemni caftitatis difpenfaripoffe . '
DISCEPTATIO VI.
Parmen. Funerum .
T> « 0
PP. Reformatfs S. Francifci Parmi .
C V u
Joanne Maria Pallono Parocho .
ARGUMENTUM.
Occafione affijciationis Cadavertm qtiando pofsint Tarochi
Sicculares ingredi Ecclefias Kcgitlarium cim Stola , &
Criice clevata . T^ec mn quando pofsint prxtendere Ouar-
tam ftincralem , nonattencis Trivilegiis aSnnmis Tori'
tificibni dd. Hegnlaribus concefsis .
Dleio.Martiit^ig. quadeceflit Dominica Maccarini
Rofa , fepeJiri debebat in Ecclefia PP.Reformatorum
S.FrancifciParmaB, juxta formam ,& tenoremejus Tefta- 1
menti, in quofibi fepulturameJegerat ineademEcclefia,ut
eft in confefibapud Partcs .
Non potuitautem id ad praxim reduci , attenta dupJici
prjEtenfioneJoannisMariaEPalloni , unius ex Collegio S. j
Petri, Parochi ejufdcm Dominicae . Prima fcilicct ingre-
diendinoftramEccIefiamcumStoIa , & Cruce clevata ; Ec
feeunda , habendiQuartam funcralem , quibtis attentis di-
flus VicariusGeneralis, necadaverejufdem dcfundaE lon-
gotempore infepultumrcmanerct, permodum provifionis ,
& fineprafjudicio Jurium l^artium , mandavit , cflc fepe-
liendum in eadein Ecclefia S. Petri ufquead dccifionem , ab
h.icSac. Congrcgatione obtinendam,cui temperamcnto pro
bono pacis adharrere non dubita vit P. Daniel k Parma Guar-
dianiis, &dil^gens Defenfor)Jurium noftri Conventus.
HabitusproindL-fuitrecurfusad EE PP. ufquefubdie 50.
c)urdemmcnfis Martii , quandodemore Jui; refcfiptum,E-
pifcopo piolnformatione . auditisPartibus . Quia vero in 5
abfentia Epifcopitranfmifl"acadcm Informationeab ejus Vi-
cario, poft Jongum fpatium duorum mcnfium, &ultrinc-
mo exparteParochi comparuerat , diei. Juniiejufdem an-
ni 1719 novushabitusfuitrecurfusad hocSacrofanOum Tri-
bunal, fuitquercfcriptum , Vicario,qui prtefigat terminum
Partibusaddeducen.Jurain Sac.Ctngr.cfi\ non fincmaxima
inclinationecrgadiClum Parochum , pra:fixitilli terminum
quatuor mcnfium : Cumqtc iftc nimis exceflivus cflet , &
hocmcdiotemporedaripotcrant dcfacili aliifimilcs cafus , 4
dic-j. Auguftiparirer lyi^.tertiumhabucruni dd. Religiofi
recurfumadhanc Sac.Congr. inftantcsproabbreviationedi-
<^i termini , fueruntquccxauditz illorum prcccs , cum rci".
cripto. Vicario, quiprafigat terminum menfis ad deducen.
Jura in Sac. Congr.
Hodieigitur,nonquatuoTdumtaxat,fedo£loclapfitmeDfi-
busadie,qua prima vicefcriptum fuitproInformationc,au- 5
ditisintcrcflehabcntibus,& poft fex mcnfcs i die prffixio-
nis primi termini, nemine adhuc cx partc Parochi comparcn-
te, refcruntur noftrf humillimf prfccs , & videnturexau-
diendae.
Proeoenim, quodattinet ad ingrefl^um Parochiin noftra
EcclcfiacumStola , &Crucc, occafioneaflTociationis Ca- 6
davcrum illorum, qui in illafihi fcpulturamclcgcrunt , rcs
vidctur carcrcomni principiodifficultatis, attcntis rcplica-
tis otaculishujus Sac. Cons & alterius Conc. Trid. & ctiatn
K a alte-
142
Pifceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayac.
alteriusSacrorumRit.quaEnnifonaconfonantia milli^s de-
clararunt, id nullomodp Parochisefirepermi.fTum , ea viva
ratione, quiaParochi Jurifdiiliocircacadaverdurat quouf-
queilludnon ingrediatur Ecclefiam Regularium , in qua
pullam omninojurifdidionemhabent Parochi Saeculares ,
7 quam praecis^ ad noftrum effedlum addpcunr , & exor-
mntVafqualig.adLaurent.de Franch num. l^gi. Novar.
inSumm. Bullar.commeyit. gr. mm. i.Vener.in Exam.Epifc.
lib.fi.cap.i-num^ Barbof. adConcHfefs.s.de Refor.cap. i j. ».
ll.TamburindeJur.Abbattom.i.difp.is-quifJt.i i.nu.2i.&
Feyrin. 4e Privileg. Regular. tom. j. mfine i« refppnf. ad 5,
fol.nHii ^67.
Et, omirtisantiquioribusrefoIutionibashujusSac. Cong.
&aliarumSac. Conc Trid. &Sac. Rit. quas referunt , &
f fcquunturdd. Authores, itarefpondirhsec Jac Co^jr. ;»J"«-
trina ultima Febr.}~oZ nd relat.CardCorJini ibi ; An .Arcbi-
pyejbyteroCollegiatie Roncil/ionit y Jtvefoli, Jive cum Capi-
tulo , liceatingredi , cum Stola , tf Cruce erelia Ecclejiarn
RR. PP.Carmelitarum? Negative: &in Brifiinorien. ^6.
Ma)-rj; ijivPonenieCard. Guakerio, quae eft in praecifis
g terminisnodrorum Religioforum ibi : An occaftone Cadave-
rum ,f(peHendorumin Ecclejia PP.Refotmat.S.Francifci Ar-
tis SCaJfiatti , poffit Parochus cum Stola , 6r Cruce mgredi eo-
rumdem Eccclejiam? Neg.tiive , ut videreeft/wrow.i.par.i.
</;/<rf/ir.8./>^rrflr & fignanter»,72. Itaetiam refpondit Cong.
Conciliiin Placentina 16. Decembris 1661, perextenfum im-
preffn apud PanimoJldecifiannot.io nu. zi.&in Lauden.i.
fP Maiilll^ . ad\.dub.Aeq\ici\ntom.i par-z difcept. 14. nion.
157. Itademum refolvitiJ/r. Coff^r ;« VadeniAiigufli i6yS.
Ton.Card. Noris , quam imprelTit Mattb^euccinOJfc Cur.
Ecclef verb OJfcialis quaad Exequias num. ?. ibi ; .An Paro-
chuj ingredi poJfitEcclcfias RegulariumcumSinla, & Cruce?
Negative, &c\ri Aven!o.nen.\.Decembr.\-Q\ . ad t,. dub. l^on.
-eod.Card.Noris , & in Camerinen. i .Septetm V/oZPon Card.
Caprara ■
Fraecifoenim cafu illius afTociationis , in qua inrervenic
CapitulumCathedralisin corpore , hodi^ abfque ullaexa-
gerationefequenspropofirio: Parochi , atfociantesCadave-
jj iaad EccIefiasRcgiilarium , non poffunt illas ingredi cum
• Stola, & Cruceelevata , habetur tanquam unum ex pri-
misprincipiis, abomnibus Authori-bus, iracfantibusdeSa-
f MsRitibus, &funebribusfundionibus, unooreadmiffum,
& abomnibusColIegialibuSj&Supremis Tribunalibus ca-
nonizatum .
Etquod magiseft favorenoftrorum Religioforum, ita per
viam legisdeclaravitC/fjw. X. /«f/H/Co;?///. 57 §.z.in Bull.
vovo ro»».6ibi : Parochis in ajfociatione ,five occafione affocia-
tionii Cadaverum, »on licere ingredi Ecckfias Regularium ,
jj fedteneri dimittete eademCadavera adj anuam Ecclejiarum,
ibiqv.e folu,mpoJfe benedicere , & dare ultimumVale . Et pro-
inde iub Sole non poffumus pnnderofior em , efficacioremque
adducere authoritatcm , per ca , quge notat P.Gruther.de Ar-
lebengdcfid.refolut. i5'§.9' »I77& firmavit /?or.;« Al;Wo-
15 nien.\.tnartii iizS.^Verumcor.Anfaldo, cumaliis, citatis
i» tom.z.par.i.difcept.t^ rf m.
InhorumautempunclualifTimorumasqu^, ac vcncratiffi-
morum Oraculorum hujn."; , & dd. aliarum Sac Congr. nec-
14 nondiflasliteralisPoniificixConnitutionisconflidu, nulla
omninAhabendaratioefl unius, velaIteriusantiquaE,& an-
tiquaraEContrariaErerr)lutionis,relar3E « Pignatello , perpe-
tuo, & acerrimo dcfVnfore Jurifdiftionis Parochorum fse-
cularium , qualisillefuit , in tom.^.confultat. ^j a num 15.
\i Nonfoliimquia incontrariumllatdiftum Pontificium Ora-
culum , quod nullamadmittit criticationem , cx fiipra ad-
duilis, (\vi\hvssi&\m\isCard.de Lucde Benefic.difc.^^i^.num.
i.Scdetiam, qnia refolntiones . fupra citatae , uti pofle-
j6 riorcs, fcmpcr prseferendaEfunt antiquis, exgencrali regu-
la, qu^d pof^erioraderogant prioribus, dequa, in prarcifis
terminisdiverfarum refolutionom Sacrar. Concr. bcrc' Syl-
ver. in var. opufc. tltul. de Dccl.ir.^t. Card. opufcz. nu. i i.fol-
■xi\iy Pignatcll confultat.xo-] infinetom. 1. (:f confultat. 1 74.
»7 num.i.to.i;.& Rota tn Melevitana Dccretorum t. Martil 1707.
$ finalicoram Anfaldo, cumaliis, citatisin /om. i. ^«r. 2.
difcept. 14. n. 81.
MinOisallcgnri mcrctur contraria difpofitio Synodi Par-
menfis Epifcnpi Saladini ; Non foltim cx defeilu jurifdidio-
iJ nis, qunni non hniicn; Epilcopicum Rcgularibus,& confe-
qucntcr lliorumSynodi Rcuularcscxcmptos nunquam pof-
funtconprrhcndcre , cx animadvcrfis per Pafquallg.qutcli.
tfioral. jurtd. loc) pcrtot & firmatis pcr Ror. rffc, 83. num. 1.
tffcq cor. Coccin. cum quibu.'; proccffit h jsc SCongr. in Nul-
\9 liuj Burgi S.SepuUbri 15. Februaxii 1701. Pon.Card. CoIIqt.
utvidereell ;»/(»»». 2.^<»r. x.difcept.i$.nu.S.&^.iif num, jo.
Sedforiius, attentisdd.Oraculis triumSacr. Congr.&praE
oculishabendodiftamclaram, &IiteraJem Conftit. Clem.
X. Eft enim prorfusabfonum afferere , quod authoritas Epif-
coporumallegaripoiritadversusOracuIa Sacrar. Congr. &
addeftruen. Summmorum Pontificum Conftitutiones , ex 20
firmatis per Rot.in Firmana Annua pr<eftationis i $■ Junii
J^joyff.Omnifquecor. Molin.Sc admiffis per Congr.Concilii
in Mantuana 21 ■ Febr^i jiy^ & videree(l;;;/o>«.2./><»r. i. rf;/f.
^.num.zj.
Ultt^quod, fi ver^ magnum RotaB Tribunal non dedi-
gnatur claufisoculisfequi refoIutionesSacrar. Congr. & ad
illarumtenoremejusdecifionesreformare, uttel^atur»»;/^^. n
l8.n.6.cor.Cerr.<ifdec.ss.num.2cor.Benincaf.&dec.72.num.
•j.cor.Anfald.&i in aliis , citatis;» tom. i.par. i.difcept. 7. n.
24. Multomagisidfaceredebent Epifcopi de Partibus, uc
defe patet,
EjufdemprorsusinfubfiftentiaEeft praEtextus afTcrtaE con-
fuetndinis immemorabilis , in quo fundat fuum judicium
contra noftrosReligiofos Vicarius Parmenfis in ejus Infor-
matione, inquainterpellatusfuitabhacSac. Congr. uti Ju- 22
dex , & ipfe , fe faciendo Advocatum Partis , afferuit ,
favoreParochi militare ditlam confuetudinem immcmora-
bilem ,
Illa enimeft verumensrationls, &demonftratur tale ex
fola leduraejufdem Informationis , ubi ait , noftros Religio-
fosrefiderein Civitate Parmenfi abannis ji.citra, ibi:Ci$/e-
fa de'fudetti PP.dt 5 1 . anni in qud , che ejfi PP.hanno Con.
ventoinParma ; Rejinquimusenim aliis judicandum , an
immemorabilisconfuetudo verificari poffit contra dd. Re-
Jigiofos, ab annis ^i.dumtaxat moram facientes in Civi-
taie ParmaB , tefte eodem Vicario , eo quia doifto de qudcum-
queprincipio , vanum eft praEtendere immemorabilem , ut zj
ftrmavit Rot. decif ^o. num. 16. coramOttbob.\b\ : Ciim ap-
pareatde principiomoderno, ac prcximo , de tmmemorabtli
aginonpotefi .
Addito, quod ipfemet Vicariusindidtalnformatione af-
feruitulterius, qu6d, imitando in hac partesequ^attentos,
&diIigentesPP. CappuccinosCivitatisParmaE, quiprode- 24
fenfionepropriorum Jurium , injimilicafifiunifcono in buon
numerositla PortadellaChiefa , eloccupano in tal guifa ,
cbe refia impedito a' Parocbi l'entrarvi; noftri Religioli
idem facere folent in cafus contingentia , & ad praxim
ultimolocoid reduxeruntcum ParochoS. Apollinaris ejuf-
dem Civitatis, ibi ; Impedirono al Cappellano di S. Apol-
linare , cbe joloaccompagnavaun Cadavcre , /' entrare con 25
laStola , eCroce nellaloroCbiefa; Ex quibusremanet pror-
sijsexclufusomnisprastextuscontrariaB immemorabiliscon-
fuetudinis, quatnon folCim ex unico adu , fed ex folo ru-
more incontrarium penitijsexclufadicitur , exfirmatis per
Rot. dec 159.««;«. 6- &feq. coram Otthob. & decif izgS.num.
JI.& i^i.coramEtner.jun.&decifiy^.num. 8. par. 17. &
dec.n6 n.S.par ic).rec.
Nequenoftrumeft videre, aii talis confuetudo vigeat ref-
pe£lualiaium ReligionumCivicatisPannaE, juxtk contra- 26
riam praetenfionem.
Primo, quiacxmod^animadverfis, &ex admifTisinln-
foimatione Vicarii , illa nullatenus viget contra Cappucci- 27
nos , &proinddnon regit in fado alfertio , quod imme-
morabilismilitet contra omnes alias Religioncs Civitatis
Parmje.
Secundo, quia quandoctiam illa probarciur concluden-
tercontra unam, velaliamex Rcligionibusciuldem Civita-
tisPirmcnfis, fempernoflri Rcliginfi dicere poffent cum
Div PauloadCorintb. ii. 16. Nos talem confuetuduinn nonba-
bemus , &adeorum favorem militarct pundualis decifio z
Rotte in Trojana Delatioiis Crucis il. Martii I70S. jj"- finall
cotam Lancetta , ubi f iliddfirmat , quoJ folitum , & con-
fuetudounius Religionisalteri nullomodopraejudicat; ibi :
NonlicetRegularibus fine legitima autboritate Superiorlt
tr.tnfigcrein prifjudicium Juriutn Ecclelice , & Conventut
(2C. Multomtniii illorumJ.tiUum , & conje/ftones prtejudtcate
poffunt allis Rerularibus &c Ncc non punflualior refolutio i^
hiijii.sSac Congr. tavorenoftrorum Religioforumcmanat.i,
Partibusacritcr informantibus, in Briclinorien. 16. Martii
ly^y.Pon.Card. Gualicrio, de Cl\ia\f)tom.i.par.l.dlfc.i-pcr
tot Sc fignantcr».i4.
Ettcrtift, quia illi Relipiofi , quiforfanid pcrmiferunt ,
nonpotcrantprivilcgiis noftrac Rcligionispr^judlcarc, Tex- 50
rw f clt litcralis;»f/;p. C«;wrf;w/>orf </* ><rA;/r. if)i : Ciim etfi
fponte volucls , de Jure tamen nequlverlt , ftni licentia
Romani PonHficis j ttnutichire privl/esHt , vel indul-
gcn-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio VI.
HB
gettiihlibeftath y quem fequuntur addudi a Rot. decif. 67.
^ num. ii).(ff feqq. coram.CarUl.iit dec. 606. num. C.coram E-
mer.jun.
HaDemushocinpunflualibusterminis noftricafus , fole-
mniterdecifumaCo»^r. CoflC. /» Lauden. *. Maii 1711. de
. "32 quaiwfofw. i.par.i.difcept. i^.pcrrot.ScGgnintct num.xz.
&feqq &Hutn. 157. in qua non revocabaiur in dubium fa-
ftumpaFticularium Religioforumadversusprivilegia , iilo-
rumOrdiniconceflTay Etnihilominusexdiftofolomoiivo ,
quod nonerat inillorum poteftate illis prasjudicare , Sacr.
Congr. negligendo fadum dd. Religioforum , refpond it pro
obfervantiaprivilegiorum ; ImoRot. indec^i^ num. ti. 6^
3j \z. par.y.recen. vocat meram fimplicitatem affertionem
hanc, qu6d Religiofi particularespoflint eorum faftis prac-
judicare privilegiis, eorum Ordiniconceffis, ibi: Non ob-
ftat^ quodProvincialis fe concordaverit , & renunciaverit
privilegits Reltgionis , quia iftnfuit merafimplicitas , quam
Superiores majores nullateiiiis debent fufferre , ciim d. Pro-
vinciitlis nonpojfit renunciare dd.Privilegiis ^ qu,ejunt con-
teffa favore Religlonis , non autem Perfona particula-
rif.
Ciita quibus in pundlo noftri cafus fa vore noftrae Reforma-
tiOt\\spTocett\t bacSac.Coagr.ind. Bri^inoriea. 6. Martii
34 i7'7nuIIamomnin6 habendorationem fimilisobjeCli, ex
, defeftupoteftatisnoftrorum Reiigioforumpratjudicandi pri-
I vilegiis, totiOrdiniconceftis, uc videreeft}/></;(?o /oot. 2.
; far. i.difc. S.n. jo.
Demumomitiipoterat reflexio illa ,- qu6d , Pare una
gran deformita , cbe gl' Ecclefiafiict giunghino ful limitare
delLa Porta della Cbiefa ; e non rendino un' atto dadorazione
35 alS.SSagramento: Nonenim unumdumtaxac , fed mille
gdorationisadus, occafione hujufmodi aftbciacionum red-
dere polTunt Ecclcfiaftici eidem auguftiflimoSacramcnto , fi
id faccre volunt , nontanquam authoritatem habentes in
Ecclefiaexempta, in qua nullos adus Jurifdidionis exer-
cerepofTunccumStoIa, & Cruce elevaia , uc nounc No-
•36 var.inSum. BuU.comment.^i.num. \z.&Panimol. decif.i.
«nMor-io./iuM. iS.fedcanquamaliqui de.Populo , & pro-
mifcuecumaliisPerfonisin Ecclefiisexemptisorantes ,jux-
tkphrafim, quautuntur inhacparce Dodores , ut videre
eftapud Monacellin Formul. tom. i tit. \o.formut. i8. num.
Ij.ibi; Parochus taaquamunus de Populoifc. ubi quod ii^
37 rcfol vit Congr. Conc. in Mantuana Funer. z i . Novem. 1 699 .
quamibtdemcitac, &fequicur.
Majoris infubfiftentiae eft fecunda contraria prastenfio ha-
bendiQuartam funeralemabhxredibus illorum defundo-
'v' zum , qui Sepulturameligunc in noftra Ecclefia ,e6 quia no-
^ ftra Religto non unum , fed undecim privilegia , exempti va
' Ij? kfoIutioneQuarte , a totidem Summis Pontificibus obti-
nuit, cr\\iti\etnusindec.i6l.pertot.par.\^.rec,q\jiX\n hac
materiaeft magiftralis, & cum qua procefti t in dec. 8 per
tot.apud /intonel.deJurib.Clertc.&concQtdant addudH /»
39 dec.iyoi.num.i.cor.Coccin.&dectyg.periot.cor. Royas ,
cumaliis, citatish Matt/jaucc. in Offic.Cur, Ecclef. cap. 2.j.
a num. 4.
Quibus addoduas pundluales refolutione hojus Sac. Cong.
favorenoftrorumReligioforumuItimo loco emanatas , &
40 aliamCongr.Concilil , favt)re pariter dd. Religioforum ,
quac in hac materia funt magiftrales .
PrimarefoIutiohujusSac. Congr. eft in Senogallien. feu
JEfinaziSept. \7o-j. Pon. Card.Gabriell. ad 6. dub. de qua
intom.ipar.z.difc.i%.num.t^6 ibi : An., & quaemolu-
41 mentafunerumfint debitaeifdem Patribus ? Omnia emolu-
mentafuneris deberi Religiofis .
Secundacftindifla BriSinorien. 16. Martil 1717. «rf 2.
iub. dequa intom. z.par. 1. difc Z.per tot. & fignanter w.71.
4» ibi: AnprodlSaSepulturadanda fit Parocbo Quartafune-
ralis ? Negative .
Tertia demiim Congr, Concilii cft in Tudertina Funerum
Z.Augufii l7t6.dcqaiir,diaotom. z.par.i.difcS.num. i8.
4} jbi: AnteneanturiidemPatres folvere ArcbiprefbyteroCu-
vato Huartamfuneralem, <if in qua quota > Negative .
JExquibuscum omni fermonis proprietate diccre polTu-
mus , qu6d pro exclufione prxtenfionis folutionis Quarts fu-
iier.-\lis, habemusreplicatasindividualesleges, favore no-
44 rftrommReligioforumcmanatas, qualesdicuntur punftua-
Ics reloIutionesSaC. Congr. ex adduilisa F<i^;j. in cap. J^uo-
niamnu.^n.S.^feq.dcfConftit.&intom.i.difcept. 19. num-
6$.par. I,
Adcolorandum vcroco.ntrariam prattenfionem mifcre fe
involuitin Faflo , &inju»e Vicarius Parmz , alfcrendo
in cjus Inforro. Perla jQ^uarta/uiffrale mllitane purt r.rgicni
Urfaya Dlfcept. Tom IV.
ajfaiforti, percuifonodiparere, che debbaft pur quefta Jx
fudetti Padriconfegnare a Parochi , mentre , oltre il pojfejfo
immemorabite , incuifonodiconfeguirladafudettiVadriyie-
neralmente fono tenuti di darla a Varochi tutti li Conventi T^j
fondati dopo la publicazione del Concilio di Trenro , overofon-
dati entro il termine di ^ o. Anni , da computgrfi dal principio
delmedefirnoConcil.
Proeoenim, quodattinecadimmemorabilem , eft mera
vanitasillamaliegarecontra Religiofos noftri Conventvs
inillohabitantesabannis^i. ut ipfemet Vicarius in difta 46
Informatione ultr6admirtit , ex fupra allegatis.
Eftautem mere voluntarinm aequivocum aflercre , qudd
generalmente fono tenuti di dare la Quarta a Parochi tutti U
Conventi ^fondati dopo lapublicazionc del Concilio di Trento, 4
overofondatientroil terminedi^o.anni, da computarfidal
principiodelmedefimo Concilio. Qa\iConc feff. ly de Re-
gul.cap. ij.roiundisliterisloquiturde Conventibus, funda-
tisannis^o.anteConcilium, quod clariiis explicatur a S.
Pio V.inejus Conftit. 41. §. i i.his verbis: jQuartamfunera-
/em, dequainfelf.zj.cap. l^. nequaquam folvere teneantur
Monafleria, quaa 40 annis citra fundata exiftunt , pefl-
quamConciliumipfumloquitur tantiim de Monafteriis ante 4^
annos /^o-fundatis , qu<e ipfam Quartam folvere confueve-
runt: Exquibuspatet, quddduoneccflari6 requirantur ad
hoc, utConventusRegulariumfoIvantQuartam vigoredi-
ftaedifpofitionisConciliaris, ut fcilicet fint fundata annis
40.ante Concilium , utique antea foliti eflent eaodcm
Quartam folvcrc , quoium neucrum verificatur in pr«-
fenti .
ItauniformicaIamonotantC«r<»ff. </f Quart. funer. cap.
1. Rodriquez quaft. Regul. tom. i . quaft. 39 . art. 1. Samuel de 49
Sepult. concliif j. num. 1 s. Marant. lib. i. refponf. z. num. 78.
Tambur dejur. Abb. difp. i ^.quteft. fj. num. 1 . Cr feq. Paf-
fer.de Stat. Hornin.qutefi.iiij.num. 66y. O 6yo. Sorb. i»
Compend- Privileg. MendiCan. verb. Canonicaportio jf. f . ^
^.AntonelldeJur.Clericlib. i.cap.6i. num. 1. Mattbauee.
in Offic. Cur. Ecclef. verb. Ojficiahs quoad Quartam num. i.(r
feq. & Rot. dec 107. num. z. 4. ^per tot. cor. Coccin. if decif. f»
46. num. ^j,cor.Zarat.& deci-;^. num. 8. cor. Royas , & dtc,
z^l.num. \i.cor. Peuting.&dec. inum.zi.irfeq. apud An-
tonell.de Jur.Cleric.& aec 84. num. 4. apud Tamburin.de
Jur. Abbat. & inpar. 1 5. recdecif. 16 j. num. lo. &feq. & i»
Pofnanien. ^ Julii 1696. $.Decrevitcor. Card.Priolo.
Exquibusenixisprecibusfupplicamus refponderi : Den-
tur decreta iH diffa Bri^iuorien. l6.Martii 1717. Pon- CarJ.
Gualterio, quaenon poflunt efle magis literalia , magifque
praecif^prsefentemcontroverfiamdecidere , cd quia ageba- 51
turineademCaufadealioConventunoftrzReliginnis , ab
annis viginti circiter fundati , cujusSuperiores alTqnando to-
leraverant unum , velaliudpracjudicium jk Parocho , & ta-
men, eodem Parochod.dieacriterfua Juradcduceine,pro-
pofitisfequentibusdubiis: Primo; An ,occafione Cadaverum,
fepeliendorumin EcclefiaPP.RcformatorumS. Francifci Ar- J2
cisS.CaJfianiypoJfitParochuscumStola,& Cruce ingredi
eorundein Ecclefiam} Sccundo; AnprodiHaSepuhura dan-
da fit ei Quartafuneralis ? non foliim rotund^ refcriptum
fuit; Negative inotnnibus . Sedfuitadditum , ut Caufaam-
pliiis nonproponeretur; Procujusaddito etiam Nos fuppli-
camus , ad fublevandos paupercs Religiofos ab cxpcnfis
praefentislitis, quaEmagnaECirefolencin Urbc, experentia
tefte , & id^obfer vante Rota dec.^y^.num 1 7 par. 19. rec. ibi :
Rcceffus a lite , qutc in Urbe oonfine magnis difpendlis agitm.
tur .
la ea Jcm Caura .
DUofuerunc inhac Caufa propofita dubia die :i . Martil
l7»o. Primum, an licitum effet P arocbo ,occafione affo-
ciatlonisCadaverumin noftra Ecclefia, in Itlamitgredi cum J}
Stola , &Cruce: Secundumvero , an eidemParocboJebere-
rur^uarrtf/uwfrrt/y/^^Cumqueutrumquetavorcejufdem Pa-
rochi fuerit dicla die affirmative rcfolutum , dc menfe Augu-
fti proxim^ praeteriti , mcdiantc aeque brcve, ac fimplici Me-
moriale, Italicoidiomatc compofito, inftetimus pro nov»
Audienti«,quacnobisdeneg.^ta tuit .CaEtcriim .quiaex una
parteagiturdearticujo^nonfoliimcxemplari , fed fjcicnte
ftatum pro omnibus noftris Convrtitibus ; Ex alia vcro
fermo eft de unica tantum rcfolutlone hujus Sacrofanili
Senatus ; Ex illius laudabili ftylo fperamus, exandicndas el-
fe noftras prcccs pro nova Audientia ; Prarcipuc quia ho- 54
dic fa^um longe mcliiis diluciklatum fuit , multaqu6
K j nora
J44
Difceptat. EcGlefiafl:, Dominici Urfayx.
nova Jura fuperaddlta fiierunt in praefenti Summario , ad fao-
minem demonftrantia ipfubfifteiitiam omnium contrarlorum
fuppofitorum , cum quibus exad versd in Caufs propofitione
proceffumfuit; Inquibus circumftantiis indulgeri femper
jj folec nova Audientia , ex animadverfis per Card- de Al-
bic. de lacoft- injudic in Preefat. h num. 24. & firmatis per
Rot.iaRoman Primflg.de Corjinis 10. Decembris 1710. in
princ. cor.Aldrovtndo., & habemus in hac parte aureum Tex-
tktnin ifuthentde Nupt. poft principium verf.Nonenim .
Incipiendoa primodubio, fupplicamusobfervare, quod
fequenspiopofitio: Parochus, airocianjCadavera ad EC-
clefiasReguIaiium, non poteft inillas ingredi cum Stola ,
56 & Cruceelevata, unaeft ex iilarunjnumero, qujeunoote
admirtuntur abomnibusTheologis, Canoniftis,& Juriftis,
"idiecanonizatur, &approbatur ab omnibus Colle-
gialibusTribunalibus, omnibufque Sacris Congr. Et pro-
indead iiliuscomprobationemfacili negotJocomponi pofTent
Vnlumina: Ncsautem quo 3d Doftorum authoritates re-
rr.iftiveNoshabemusadillos, quosreferunt , & fequuntur
57 Tamburin.de J ur, Abbat. tortt. i. difp. )^.qu<eft. ij.num. 21.
Lantufc. in Theatr. 'S.egular. verbo Exerjuite num. 8-^9 No-
var.inSumm.Bull.comment.^i.>}Hm.i.& Barbofad Cfincii.fejf.
5 de TRefor.c.ii.niim.zl.
Qu6 veroad rcfolutiones hujus , & aliarum Sacrar.Congr.
omilfisgratia brevitatisantiquioribus, reiatis, &fequutis^
praediflis Auihoribus, ita refpondit-
Sacr.Congr. Conc. inP/acefifina 16. DeceinbrU 1661. per
extenfum imprefta <i Pannwo//. rfff//" \. annot. 10. num. 21.
^8 quaein hacmateriaeftmagiftralis . Et in Infulifrum Cana-
riaxum lojunli 1694. in qpa negntive refolutum fuit fe-
quensdubium. A>iParochiingredi pojfmt Eccleftam Regula-
rium cumStolat., jeualiojigno- Et in Lauden.z. Maii lyir.
adi.dub. ibi . Ah liceat Parochis in ajfcciat one Cadaveiu<n
iPg>edlEcc!eJiam^c.cumSto/a ., & Crucc eltvita ., & intra
fe^ $j:lc~Jtarndaie ultimum ya!e ; Velpotius eifdem Parochis ii-
ccfi(4iren!iimumyalee.\tiaEcc!eJiam, eam ^ utfupra,non
i#li£4ientibus : Negative quoadfrirnam , ii ajfirwative quo
ayifecunda»n partem , utvt«ereeft in Lib. 6l.Pe.cr.ejufdem
. ^ymilloaddito , ad noftrum effedum omni confidcra-
tiqne dig>*P > <luod praptendemibus Parochis , ipforum fa-
\(\tt !r\\lix^se confuetudinem immemorabilem ,contraom-
^p n-sali^^jf^afTtiliasReguIaresLaudae vigentem in difta Ci-r
v^^e" , volenresformiter prnbareeandem praetenfam.con-
fvjetudiuem contra Carmelitas , qui tunc erant in lite ,
quive ab annis 55. dumtaxat in cadem Civitate eorum
Conventum fundaverant, fecundolocodifputamusfuit fe-
quens dubium y Anjinf concede>idtt Litene confpuiforiales, &
iemjfforiales ; Eadem faculcasprobandididam confuetudi-
negi fuit eis rotund^ dcnegata , mcdiante refcripto Ne-
gative .
Itaetiamrefpondit K;f. Congr.in Vaden. J,. yitigufti 169S.
Po».Cnrd.No>is , ibi : An Parcchus ingredipojfit Ecclejias
kegularium cwn Stola , &Cryce : Negative , ut videre eft
spvi Matth<eucc in Offc.Cur. Eccleftaft-Verb. Officialis quo-
6i ad Exequias num. i.Ei\nAveniof'en. ^. Decembris 1701. ad
^. dub. Pon. eodem Card Noris , 6f in Camerinenn- 1 • Sept.
\ 708. Pon. Cardina/i Caprara .
Itademymrefpondit h,ec Sac. Congr in Sutrina ultima
Februarii\'oHad relationemCard.CaJini, ibi : An Archi-
(5i preibytcroCellegiattv Raticilionis , Jivejoli., JivicUmCapitu-
lo y iiccat ingredi cum Stola , & Cruce ereSa Ecclejiam RH.
PP.Carmelitarum? Negative ' Et in Montis Politia"i 16.
Martii i^jii.ad ^dub.Ponente Card.Paracciano , ibi .• An in
affociatione Cadaverum . in Ecdefa dillorum PP- tumulando-
rum.liceat "ParochoSanfJiMarcelli eam ingreaicumCruce ere-
(^ fla .,five debeat diflamCrucemdeponere ,& terminare pteces
dffoctatoriasanie Atriumdi3eEccieJie Negative qubad pri-
witm,(3 Ajfrmative quoadfecundam .Etin Hrifiinorien. \6.
Martii i-]ij.Pon.Gualterio , qnse cft in punflualilVimis tcrmi-
ris noftrorum Reiigioforum , dc qua fupra .
Etquddmagiseft, icietiamdemandavit AlexVlI inejus
Cfnflit.g^.in Bullar.novo tom. 6. Et ad prcccs noftrorum
€i Rcligioforum, etiampv.r viamlcgis gcneralis , ubiquc fer-
randae, cumdccrctoirritanti, aliifqut' amplifliinis claufn-
lis, itietiam cxprcrTemandavit C/ffM. X favorc omnium
Conventuumnoftrorum Rcligloforum , ut vidinuis iupr.i :
d^ Itaut, ablqucullacxageratione, cumomni verborum pro-
prieiatcdicipoffit , qu(id nequcat in Jure de facili aflignari
alia propofitio , cujus rcfpcdlu ailcgari valcant authoritates ,
vclmagispanilualcs, vcl pondcrofiorcs , vcl in majorinu-
mero.
Nequedeeftyiviffima, ratio, ineopofita, qu6d Crucis
.elevatio, & Stolgs delatio funt Jurifdiitionis P.arochorum 66
univocumfignum, ut obfervanc Authores illi , quos refe-
runt, Sc {tc{\i\intar Donat. Rer. Reguiar. tom. 1 . tr.i ^.qu. Zi.
num. J. Ventriel. dejurifd. Archiepifc cap. 17. num. 8. & c.
li.num.d.Bonac.Oper.moral. tttde Contrai}. difp. ^. qa. 57
2,ipunff.yfub num.z.verf.Dixi Novar. in Summ. BuHar.
c0mment.9i.num. li.Panimol.dec. \.annot. lO- num. l^.Sa-
.muelde Sepult.traB. \.difp. i.contr, -j.num. ^. MonaceH.in
Formular.tr. z.tit. i^.formul. l.num.T].& Pignatell.confult.
■]l.num. 116. /;6.8.Jurifdiflioautem Parochorumduratquo- $i
ufquecadaver noningreditur Loca, abilla exempta , qua-
lesluntomnes Regularium Ecclefiae, in qnibus , ut noto- .
riumeft, nullamomninojurifdiftionemhabent, minulque
exercere valent Parochi fasculares , quaro ad noftrum praeci-
fumefFedum pundtualiffim^adducunt Pafqualig. ad Lauret.
de Franch. tium.i ;9\.Novar.in Summ.Bull.commem. q\. nu. 6^
I. Vener.inExam.Epifc.lib.icap.i.num.^.Barbof adConcil.
feff ^.de Reform.cap.i ^.num.^lTamburin.deJur. yibbat, to.
i'difp.iS.qu<eft.li.num.z\.Peregrin.de Privileg.Regular. to.
^.infine in refponf ad l-fol- mihi 567. & referendo ica deci-
fum h Sac. Cong. modcrnusD. Far^wa dejurepatron. tom.z.
par.zcan,\^.& i ').caf.\^.num.^. ibi : Parochus habetjwifdi-
Sionemfupra DefunHumfoOim ufqueadj anuam Ecclefie Re-
gularium^intra autem Ecclefiam jurifdiciio Jupra tundem
defuniium eft penes Regulares , nonautem penes ParO'
(hum .
Adversi^shaec, duo exadverso adduda fuerunt inCaufae
propofitione .• PrimumdifpofitioSyncdalis; Secundum ve-
ro prztenfum folitum aliarum Ecckfiarum Ci vitatis Pajrm?, 70
feii praEtenfauniverfalisconfuetudoquoadomnesaliasReli-
giones, & Conventus Religioforum , exiftentium in ea-
dem Ci vitate : Neucrum tamen ex dd. capitibus fubfiftit, nec
attendi meretut .
Nonprimum, feudifpofitio Synodalij , in qua haec le-
%wntar:Poterunt tamen Paroclji ingredi Regulariuin Ecciefias
CumStola, 0Cruce,dummodb , Ecclefiam irgrejft , nullum
fuper CadaveraOjficium peragant: Vidf turenim idem ob-
jectum potiijsadmiratione , qu^m rcfponfione dignum , &
forfanexpcdiret injungere, uteadem vcrbaitdifta Synodo 71
expungantur, &omnin6caflencur, &dcleantur , eo quia
nimisimpropriumeft praetenderc, utduobus Summis Pon-
tificibus A lexandro VII- & Clemence X.cxprcflr^ mandanti-
bus; Parochis in ajfociatione ,five occafione afjociationis Cada-
verum , non Itcere ingredi Ecclefias Regularium , Jcdteneri di- 7}
mittere eademCadavera adj ar.uam Bcclefiarum , ibique fo-
litmpojfe benedicere , & dare ultimum Vale , juxri» eorum prf-
cifa , verba, rc^iftrata in Conftit.^^-j.^.z.Clem.X inBuH'"^»»-
votom. 6. Idemque in cafuum contingewia feroper pundtuali
exequutionidemandantibusoronibusSac.Cong.exfupraani-
madverfis, unusex Epifcopisilliuspartisltalif , queeidem 7J
SummoPontificietiam in temporalibusiubdita eft , audcat
contrariumdeterminarc , cum vcrificacione illius abfurdi ,
quod his veibisimprobatI>.G)Y_goi' homil.^^-j.inEvang. Nuti' 74
quidaliudji-.dcx nunciat , alitid Prtecoclainat ? Rclblutio-
nes praetercii Sacr. Congr. tanquam oracula quotidi^ fumma
vcnerationerecipiuntur,&cl3ufisoculisexequuntur ab ipfo-
irecmagno, Collegialique Tribunali Sac. Rotae , ut ipfa
gloriacur ;» dec i ^.num.6.cor.Cerr.& dec s^nu- 1. cor. Benin-
caf&dec.-jz.num.j.cor. /4«y"<i/</ & alibiquciidi^: Et pio- 7J
ptcrcaeomagis exequi , & veijcrari dibcnt ab Epilcopis :
Piouceriamunoorereceptumcftinter Catholicos , Summo-
rumm Pontificuw Catftitutlones adamvlfim , <:f precise ferva-
ri dcbcre tanquam hgcs , juxta pra-cifi vorba Rot- dec. ^.num,
6.cor.yinfa!d. ubi alicgantur concordantcs, quibus .iddoalios,
citztosinRomana Etnolumeatorum Patcchialtum \.julll
1 71 8.$. Prlmicor. Lancttta . Quan.imapparcntia praetcndi
exadvers6poteft , ut in concuifu difpofitionis Synodaiit 76
Parmcnfiscx una paric, & replicatorum Oraculorum trium
S.icrar,Congr.& duaruin rotundarum Conftit.totidem Sum-
morum Pontificumcx alia,procedcndum ficcum cademdif-
j-.ifitioneSynodali , non antem cum Oraculis dd. Sacra^.
Con^r.&cumdifpofitisinduabus PoniificiisConft.
Ejufdcm protius infubfiftentia cft fecunduiH contra-
rium objcflum , innixum practcnfa: imircmorabili , &
aflcrtxunivcrihli cnnluctudini , vitieiui cnira oinnes Rc- 77
gularcsCivitatis Parmat: Illa cnlm non probatur in failo
quoad omncs alias Religioncs, uc cflet cnncludfBtiflimc
iua.fcanda .• Rcfpcdhi aurcm noftrorum Rcligiotirunri)-
iius probailo non folum cvidcntiflinu^non regit in faflo
fi-d in rei vcritatc , abfquc ulla exapcranooc , ell phyficd
impoflibilis : Et dcmum pcr infubfiftcntcm , fallamque
hypo-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio VI.
«45
hypothcfim , dato, quddefTct condudenterprobata ,nulIo Secundacircunaftantiadefumitarexeo, quod In illis cafi-
modo efTct attendenda . bus , in qnibus Parochiani aliarum ParochiarumParmaefibi
Nonprobatur infadto cadem Immemorabilis confuetudo Sepulturameliguiitin Ecciefia PP. Cappuccinorum , ifti , if
quoadomnesaliasReligiones: Tum quia nullae adducun- ad tucndapropria Jura, occupa/iola Porta della loro Chiefa
tur Teftiumdepofitiones, cum neceftariisrequifitiscekbris in tal £uifa , c/te refia impedito a' farochi f entrarvi ^
78 Gfoffincap. i.Verb.Memoria de Fttefcript. m 6. magiftrali- juxtipraecifa verbadiflae Relationis dicli Vicarii Parmen.
tztrcsi(mm^t\s aRocc.feleSl. interpret. cap.id-j. a aum.zi. Igiturnon in venerationem, neque in obfequium Domos
& 4 Reta iftTrojana Delattonij Crucis lo Decemb- tjoS.per Farnefiae, miiiufquecx eadem obfequofa voluntate fe ab-
tet.coram Aldfovando:, Sed incontrarioSummarioad illam ftinentalii Parochi ab ingreflTu in Ecclefiam Cappuccino-
colorandamadducunturfimplices, & extrajudiciales fides, rum, fedquia feopponcntibusCappuccinis,propriaque Ju-
quaead profaandam immemorabiJem confuetiidinem nullo raftrenuetuentibus, agnofcuntinhac parte eorum malum g^
modoattcnduntur , exfirmatisperiJor. ;« Pifana Devolut. Jus, juxt<iregulam> dequaRotainGiennen.Jurismutandt
79 l^.Januar. Ijoi. $. Etenimcoram Om^n. ihi : Afferta im- z6.Aprilij ijoo.^ Nonattentocor.Muto.
memorabilis confuetudo ifc. aliunde probata non eft , quam ex Non regit in fado eadem contraria praetenfio refpeilu no-
/implicifideTeftium&c.qua ex praadduSis nullam fidem ftraEEcclefiae , dum in Summarioconcludentifliaii proba- .
tneretur, cumtatrienpktie , (-fconcludenterprobartdebuijfet, nusoppofitum, hoceftannisi^io. 1715.& i^r j.juxtaca- 90
&expundlualilfimerelblutis per Jaf/. Rit Cengr. inVeli- fus, fpecificatosineodemSummario, Parochosnuilatenus
ternaiz.Septemb. ijiS.Pon. Card. Fabrom, in qua innu- fuifte ingreflbs noftram Ecciefiam cnm Stola, «ScCruce
meraaddiaumeffeaiumadducebanturauthenticadocumen- elevata, quod probamusexpluribusTeftibus, oinniexce-
ta, &multaEfoIemnesatteftationesad probandam in difto ptionemajoribus , & teftantibusdeproprio vifu ibi : Et lo
80 cafuimmemorabilemconfuetudinem , quae tamen in nulla eroprefente, eviddttuttoconlimieiocchj ; Ita ut adaugen-
prorfusconfiderationehabita fuerunt, exeomotivo , quAd dameorundemTeftiumfidem verificenturdc iJlis ea , quac 91
Biodusprobandiconfuetudinemeftilleindicatus^d. GIolTa , defeipfofcripta reliquit J.y». E/>;y?. r. in princihi : Quoi
"idi^approbatusiD Tribunaltbus , mediante formali vidimus oculis noflris &i. hoc teftamur , & annunciamus \
examineTeftium,deponentiumdeproprio vifuperfpacium Cumquibusconcordatalterqualificatiflimus Teftis , depo-
annorumquadraginta , &deauditu ab eorum Majoribus , nensdetotoillotempore , quo noftri Religiofi moram ii-
nonautempermediumatteftationum, &6dium, quae Jux- ciuntinOvitateParmaE, ab annis fcilicet 30. citra ibi .-
81 t^ vulgareadagiumfidem nonfaciunt» ex adduftis in decif. Jlvendofempreejft Padriconiraflaiot^ingrejfopacifico iji loro
It^. fjum- 10. cor.Priel. Chiefadel Parococonla Siola , eCroce.
Itautnimi::dura, &aEquaIiteramara inhac parte videa- Supplicanreshicobfervare, quod id procedit , etiam fi
turcontraria praetenfio, utalTcrtaimmemorabillsconfuetu- exadversoprobarenturinnumeriaftuscontrarii , qu6d eft
doNobistali, tantoquefaftuufquead naufeam inconirariis prorfusinfubfiftens; Ea vivaratione,quia non folijmailus, $1
Scripturisobiiciatur , eotempote , qnoinillis nullum om- nnmerdminores, fed etiamunicus, geftosabillis , qui pro
rino legale veftigium condudentis probationis exadversb lehabcnt Jurisairiftentiam, vel Privilegii tenorem , prsc-
ad iilam demonftrandani adducitur , (ed infiftitur ii> folis ferunturmilleadlibusincontrarium, Rot.decif.in.num.S6.
affeftatis Atteftationibus , & extrajudicialibus Fidibus , apud Profper.de Terrlt.fepar.ibi: NonfolitmaBus numero
pro majori parte ipforumme: Parochorum , pendente liie mintres fuperabundant pro excludenda contraria prtetenfio- 93
procuratis, quonihilabfurdius dici , nilve irrationabilius tte y fedexuberantpaucijfiml, tii etiam unicus in oppofitum .
valetexcogitari, quodquequanti\in itaproprium fit , de fe cuminnumerisaliis, citatis/;»;or» r.par,\.difcept^.n.6i.
patet. cumquibusineadem Caufa proceftit Cong.Concirt ^nilt-
Tumetiam, quiaconftansinfaftoeft , quod inrer alias wfw.17.7V0f. t^o^.ut vtdereeftii;rffw)». .oK.
Religiones , c-xiftentesinCIvitate Parmae/; Ca^/iaa»; ;«•/- Eft pariterrefpeflunoftraE Ecclefise eadem praetenfa im-
8i tnilicafifiunifconoinbuon ttitmeresuLi PertadellaChiefa , e ineiiiorabilis phyfice impoflibilis , quia conftans in faflo
foccupanointttlguifa, che relta impeditoaParocbr entrarv>, eft, quod noftri ReligiofiinCivirateParmcnfi a 50. annis 94
permette»deperbl'i)ffirejfoalCapite!odellaCatbedrale con la citra, &iionantea, propriumConventum, & Ecclefiam
Crece: funt verba Relationis Vicarii Parmen. fundarunt, ut in illa plufquamnotorium eft , & fequenti-
Notoriumhocfaftum, folemniflim^Gomprobatum^Stri- busverbis teftatur Vicarius Gencralis Parmr in ejus Re-
pturis, exadversoexhibitis, nonvalentes Parochi in cob- latione, Chiefade' Padridatrerttaunannoin qua , che ejfi
8j troverfiamdeducere, gratisubiqueaffere non dubitarunt ,
id provenire ex refpeflu , atque veneratione erga Domum
Farnefiam, quaein Ecclefia dd. Cappuccinorum Sepultu-
ramhabet.
Relponfioautem nullammeretnr animadverfionem , uii
nimisiniuriofa notoriaepietatiejufdemDomus, &jEqu^no-
Padri hanno Convenfoin Parma.lmplicatigitarm terminis 95
praetendere, qudd adverfuseofdem Religiofosallegariexad-
verso valeatimmemorabilis confuetudo , dum ^ jo. annls
dumtaxat innoftraCivitatemoramfaciuntex allcgatis fu-
pranum. 2}.
Atque in rei veritate coniraria pr?tenfio ex d ireflo oppofi-
97
toriaereligiofitatidd.Cappuccinorum , praetendendoeofdcm taeftomnibusregulis, omnibufque propofitionibus , rcfpi-
54 exemplariflimaevitaE Religiofosexmundanisrefpcdibusde cientibusimmemorabilemconfaetudinem.utcnim vidimus, 96
faaoprafticarecontrariumejus, quodde Jureftatutum eft, fupra, Teftesillamcomprobantes, nonfolumdeponere de-
quodquead terminos Conftitutionum Pontificiarum prafti- bentdepropriovifuperannos^o.fedulteriusdeauditoabeo-
caridebet, & inexequutioneOraculorum Sacrarum Con- rnmMajoribusperaliudan.ecedenstempus, adeolongum,
gregaiionum in toto Catholico Orbe quotidie ad^praxiro adedquefpatiofum, utnequedepraEfentiadfit, ncqu^in prf-
reducitur. teritumadfueritunqtiam mcmoria incontrarium, nt, pr«-
Exduditur praetereS idem contrarius praetextns ex du- terfupracitatos, infpecieobfervat J/)(rrf/.</fr.69. »«»». 16.
plicicircumftantia, comprobata^difta Relatione Vicarii &.fitmavitRot.dec.^i^.niim.>ocor.Bich i! de:.z\.eod.n.cer.
55 GeneralisParmen. Prima quia a diftis Cappuccinis liber Zarar.QuaEomnia phyficeimpofllbilia luntin nonristermi-
pcrmittituringrcfl^uscum Stola, &Cruceelevata Parocho nisinquibus, utfacp^, fed nunquamfatisdiximus, inne^a-
EcclefiaeCathedralis, unito cum fuo Capitulo accedenti bilceft, quodnofterConventusnon piiijs , quim ab annis
adeandemEccIefiam ,juxta fpccialeprivilcgium , qudd in 30. fundatusfuit inCivitateParmx.
Jiac parte habent Ecclefia: Cathedrales , de quo Samuel dc Nec replicetur , quod eadem prxtenfa immemorabiKs vi-
Sepultur traB. i . di^put. \. centrov. ^.concluf €. num. z^.fo!. geat refpeuu omnium aliarum Religionum , & Ecclefiarum
t€ mihill.Monacell in Formul.tom. t.tit. $. formul. y. num. Kegularium Parmac; Qnandoenirn , adverfus rei eviden-
11- Pignottllconf sS.num. \i.tom. 6. (S Rot. decif. 2089. tiam, id in failolubfifteret, quojexmodbanimadverfis, gS
ttum. 10. coram Ceccin cumaliis, citatis;«fow. ^.par. t.di. attentocontrariofolito Cappuccinorum , eft prorstrsidealc,
fcept. i\.nuttj. loSienim y juxtacontrariaspiasmeditatio- proadfquata refponfioneutt pofTenms verbis illis Aptfi. ad
res> ParochialiaruminfcriorumEccIefiarumParmxfeab- Corintb. \t .\6.Nos talemconjuetudmem non habtmms ; Eo
ftinerentabingreflucumStola, & Crucc ad Ecdefiam di- quiauno orereceptumcft inter Thcolopos, &Canoninas ,
itorumCappuccinorum, inobfequium , & venerationcm qucSd folitum , &confuctuJoiinius Religionis allegari non
piiflimaeDomusFarnefi», afortiorihujufmodiobfequium, valet inaltcriusRcligionispririudicium,'ut, omiffis gene-
&vcneratioeidempomuipraEftareturi nobiliori Capitulo ralibus, cumulatisconcordantibus, in noftris termin.'s fir-
87 CathcdralisCivitatisfibifubditae, juxtiiea., quaein proxi- mavitegregiel?or. </<?<■. S.wuw t«. apud ^■intenell. dtjurib.
misterminisbeneobfervantCW. de Luca de Servit. difc. Cleric.thi: Conventio ,& confuctud» cxten.ii non v.ikt dt ca-
(>i.num.\i.&Caftald. ad Rubr. Mijfal. par. a. rubric. n. fuadcafum, tfdeloco.i.itecum, icmc\\iiiinTrfjana,c\i]iiz
llt. A. Tcrbarctulimusfupra». 19.
VrfayteVlfcept.Tomlv: K 4 Imo
99
1^6
Difccptat. Eccleliaft. Dominici Urfayae.
Imo habemus in hacparte refolutionem Co»^. Conc.xn cita-
ta.Lauden. i.Maii 171 i.IniHaenim, utpatetcx Fo/wejuf-
l<9l demSac. Gong.difladiediftributo, concurrebatprecifacir-
cumftantia, quodomnesParochi Laudenfes reper/ebantur
in pacificaponeflioneingrediendi Ecclefiasomniumaliorum
ic; H*^g"Iarium LaudaecumSfoia, & Croceelevata occafionc
aflociationisCadaverum , praster qu^m ad Ecciefias Car-
melitarum Excaiceatorum , qui in eadem Ci vitate abannis
jj.eorumConvcntMm, &Ecc|efiamin illa fundavtrrant ,
JOJ utpatetexdifta RelationCEpifcopi Laudae, ibi : Inhoc-te-
ramftata, pacifics , & quiete femper obfervato cum omnibus
S.eiularibu! bu]us Civitatis ^r.
Et tamen di^a die i. t<laii 1 71 f . in eadem Cong- Conc.om-
nibus Parochis ejufdem CivJtatis Laudas fua jura ftrenu^ de-
ducentibus, medianteopera infignium Advocatorum , in-
Jo^ teraliamotivainfpecieexagerantium drflam univerfalem
confuetpdinem refpeilu omnium aliorum Religioforum
Laudae, propofiioiequentidubio: AnliceatVarochis in af-
fociatione Cadaverum ingredi Ecclefiam PP. Carmelitarum
Difcalcttftorumcum Stola t ifCruceelevatat ^ intra Eccle-
fiam d^re ultimum Vale ; Velpotiiis eifdem Parochis liceat da.
reiiltimumVaie extraEcclefiam , eam, ut fupra non ingre-
dientibus} intrepiderefponfum fuit ; Tiegative quoad pri-
mam, & affirmative quoad fecundampattemy ut videre eft
inlib6i.Decretfol.zii. Et notat D. Fagn. i» Comment.de
\0] Jurepatronat.tom.z.par.z.canon.i^. Cfij, caf. ti.num.6.
fol. mihi 269. eidemquerefolutioni iidem Paroclii acquie-
veront,
Etmagisin terminisfavore ipfiufmetnoftrae Religionis ,
Partibus acerrime informantibus , ita novifiGm^ refpondit
106 ha?c Sacra Congregaf. in Bri^inorien. \6. Martii 17I7. de
^uafupra,
Enixisprecibus, fupplicantesobfervarc, qu6dinhocpa-
ritcrcafuconcurrebateadem ipfiftimacircumltantia , quod
107 Parochireperiebantur in pofiTeflione ingrcdiendi Ecclefias
omniumaliorum Regulariumejufdem Terraj S. Cafliani ,
quam haec Sac. Cong. merito nullateniis attendere roluit
inpraejudiciumnoftrorumReligioforum , quae circumftan-
J08 tia comprobatur in tpm. a, par. 1. difcept. B, num. 30.
i:rfeq.
Quaeomnia cofaciIii!isadmittcnda videntur in praefenti ,
fxquoaliaeEccIefiaB Regularium ParmaE, inquibus id for-
fanprailicatur, ad differentiam PP. Cappucinorum , funt
etiaro Parochiales , & Parochi Regulares Ecclefiarum e|uf-
lOj demCivitatis Parm? ingrediuntur pariter occafione fune-
rumcumStoIa, &.Gruce elevata Ecclefias Parochorum
Saecularium , uteftineadem Civitate notorium , & patet
cxcontrarioSummarioibi : LaC>ocedelnoflro ordine con li
PP.[udettieentratanelleCbiefede' Parochi , e vicendevol-
mente li Sig^ Parochi con la loro Croce , alzata , e con Stola
ttc.fonoentratinellanoliraChiefa : Et proptere^ <l taliqua-
lificataconfuetudineEcclefiarumRegularium,&Parochia-
]ium fimul , nuila fieri valet illatio ad Ecclefias Regularium
nonParochiales, qualiseft noftra, & illa PP. Cappucino-
rum, quaElibetenimconfuetudo, uti ftridi juris , nullate-
nus extendi valet de cafu , ad cafum minufque de locoad lo-
cumexcumulacisperi?(!r.</ff;/!4.y. num. 6. coram Ludovif.
110 t}dec,4^o-j.num.6,cor,Emer.jun.^dec.zii.n>im ypar.S.
&dec. 504. »«w. g.par. 1:. rec. & in pundo cafus noftri in
dec^ n l^.apud Anionell.de Jur.CleriC.
Abfqueulla prorsusdifficuliate , exquoad noftrumprae-
cifum effcflum adducimus expreffam derogationem eidcm
confuetudini , conicnizminConftit.^i. AlexVU. in Bul-
111 lar. novolom. 6. ff.i.ihi: Elinitaimpoflerumfervariman-
davil, non obftante contraria confuetudine , cum cujuj dif-
pofirione proceftit Congr. Conc. in d. Lauden. 2. Maii
1711 inqua proindc nequc etiam permittere voluit pro-
bationem diilae confuetujir.is, ut vidimusfupran.6o.
Etmerit6, quiafoIitumadvcrsCis difpofita in Conftitu-
tionibus Apoftolicis, & rcpIicatisOraculis Sac. Cor>g non
finemaxim.» improprietate vocaturconluctudo, dumin rei
11» veritaicnihilaliudcft, quamverus, proprius, & folennis
abufus, fcmper, & ubiqueeliminanduj.nonautem foven-
duspraetextusconfuctudinis , utexclaiTiant R«v//.</ff»/. j6.
tium.i.^ ^.Utceol.dec ii.num. ^l.tfRoi.dec ^. num. xo.
apud Novar. in Summ. Eullar. (y dec. 1 o num..\o in fine apud
II J Pacion.de Locat.ifin Hifpalen Jurisfedendiin Sjnodo u.
Junii 1697 $.Sit]uidem, iy §.Ex Btevecoram Muio , &
ee.reg\<iinTarentlnaCanonic,itusii.Decembrit 1716.^}^ Un-
J14 decoramFofcaroy ubi qucid rcfolutioncs Sacrar. Cong. con-
ftituuntrcmjudicatam , dccujusnatura eft faccre de non
tntc cns , dc albo nigrum , & quadrarc loiunda , jux-
ta phrafim ejufdem Rota in Romana Fideic. lijaa. 1700.$.
Sedut dixiwus cor. Anfaldo ■
Inomnem verocafum , praeteromnemneceflitatem, &
ad foliusmateriaeornatum, fubjungimus , qudd quatenCis
praetenfa confuetudoper falfam liypoihefim in nolko cafu nj
probaradici poffet , illaquenonefTet de medio , ut fupra,
fublata mediante d. Pontificia Conftitutione ; Adhuc
aticndenda non efTet , ea ratioiie , quia Privilegia Regu-
larium , ut ineoromEcclefias ingredi non poffint Parochi
SaccuIarescumStola , &Cruceelevata , non funt concef-
fa ipfis particularibus perfonis Regularium , facientibus ,
vel permittentibus illos aflus , ex quibus praitenditur
indufta confuecudo , fed fuerunt concefl"a eorum Religio-
ni , & confequenter iidem Rcgulares renunciare non pof-
funt didtis Privilegiis , neque exprefTe , neque tacitd ; ti6
mediantibus contrariis adlibus , Tsxi efi litteralis in cap^
Cum tempore de Arbitr.\\>\: Ciim^&fifpontevolueris, de
Juretamen nequiveris , fineliceniiaRomani Pontificis , re-
nunciare Privilegiis ,veHndulgentiis libertaris , quem fe-
<\\iWtar!iddu&i kRot.apud Dian. coordin.tom.Z.decif.i^. Hy
fol. 1 86. jT. Neque obflare , ibi ; Ultra quodifta ajferta folu-
tiones , cumfintfaBig a Monachis particularibus , qui non
potuerunt renunciare privilegio , loti Ordini concejfo, non
pr<fjudicant Monafterio , &cotamCerrodecif 10 num.r.^
3, ibi ; Ciim eorum privilegiafuerint conceffafavore totius Re-
ligionis fi;c. non potuit per folum ReHorem illis renunciari ,
&decif.6-}. num. 10. par.yibi: Quiaiftinonpotueruntprce- iiK
Judicare privilegiij Religionis , & decif. 606. num. 6. coram
Emer.jun. & dec. 44. num. 1 1 . 6" i z.par. 7. rec. in qua Rot.
nierit6 qualificavit pro mera fimplicitate opinionem illorum
Authorum , quiafTTcrunt , Regulares pofie renunciare Pri-
vilegiis , ReligioniconcefTis , ibi : Nonobflat^qubdPr»- 119
vincialis fe concordaverit , & renunciaverit Privilegiis Re-
ligionis , quia iflafuii inera fimplicitas , quam Superiores
majores nullatenus debentfuff^erre , ciim diSus Provinciahs
nonpojfit renunciaredd. Privilegiis , quafunt concejfa favo-
re Religionis , non autem Perfona particularis , <if coram
Carill.decif.q7.num. i(). &feq. ihi: His igitur flamibus di-
xeruntDV.nil relevare renunciaiionem ex defeSu poteflaiis
in Provinciale , tranfigenie &c. &propierea ex merafimplici-
tated.Provincialis non debetpriejudicium inferre univerfa
Religionis&c.& in Turritana Decimarum ii. Nov. 1705. lio
^. Deniquecoram Anfald, <if 6. Martii 1 705. ^. Sed quaienus
ror.Molines,
Cuin qnibus in noftris terminis procefTit , t^m Cong.
Conc-in cit. Lauden. z.Maii 17I I. quam favorenoftrorum I2(
ReligioforumhJBC SacCong in d. BriSinorien. 6. Martii
171 7. inquibus particulares Religlofi , fcil Superiores pro
temporeConventuumLaudae , & TerraeS. Caffiani nimis
inconfiderat^ permiferant Parochis Saecularibus ingrefTum
ineorum EcclefiascumStola , & Crucc elevata ; Et ni-
hilominusillorumoperaiioncs ab hac Sacra Congr. & ab
aliaConc. Trid. appofitaein Statera inventae fuerunt mi-
nushabentes ad praejudicandum Religioni , & proprcrc^
innulla prorsus confiderationehabitae tuerunt cx illo prx- iss
cifo motivo , &communiter recepto principio , folid^ in
jure fundato , qu6d particularibus Rcligiofis non cft pcr-
inifrumpracjudicarcPrivilegiis, Religioni conccffis, quod
principiumamplcxumfuiti Sac.Rot.in decif I79- ««'"• 7-
coramRoJas , loquensinprsecif terminis noftrx Rcforma-
tionis , ibi : In omnem cafum dd. Fratres non potuerunt
prtejudicare Succefforibus in Monafterio , nec renunciare
Ptivilcgiis loti Otdini conceftis : Et cadcmque pundua-
lifTima decifio , raro cxemplo , omanavit contra Pa-
rochum domtaxat informantem , noftra Rcligione ob
cjus notoriam paupertatem non valentc fua Jura dcdu-
ccre .
Plufquam tacitc omnia harc admifta fucrunt in contra-
riis Scripturis , inquibus proindc magnum fuit conftitu-
tum fundamcntum in illa praetcnfa improprietatc , quam 11}
his vcrbis defcripfit Vicarius Gcncralis Parmenfis in
Relationc : Pate una gtan deformila , che g/' Ecclefia-
fticl giungbino ful llmitare della Porta della Cbiefa , e
non rendino un atto di adorazlone al Sanlijfim» Sacta-
menlo •
Refpondemusautcm , qu6d non unum , fed millc ado-
rationisadtus , occafionc hujufmedi affociationum reddc-
repoffunt , &dcbcnt Ecclcfiaftici Parmcnfcs cidcm aupu-
fttfTimoSacr,imcnto , fi id facerc volunt , non tanquam 1:4
auihoritatcmhalicntcsin Ecclcfia Rcgulari , .liieorum lu-
rifdiftioncomnin6 exempia , in qua nullos aflos Jurifdi-
^ionis exerccrc pofTunt , quos Importat dclaiio Stolx ,
&Cru-
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio VI.
& Cruciselevatio, utnotant Authoresilli, quoscitavimus
fupra,- Sed tanquamperfonae privat», &utt aliquidePo-
pulo , &promifcud cum aliisprivatisPerfonis, in Ecckfiis
125 exemptis orantibus, id facere dcbent , juxta phrafim , qua
utuntur in hac parte DD. ut videre eft apud Monacell in For-
mular.tom.i.tit.loforinul.\t.num.i%. ibi : Parochustanquam
unus de Populo &c. ubi , quod ita refolvit Cong Rit. in Man-
ti6 tuana Funerumzi.Nov.i69<).<\uam ibidemcitat, &fequi-
tur, cumaliisapud Panimoll. dec.t.annot. 10. num.zi.M :
Potefi tamcn Parochus permanere in Ecclefiis Regularium,
t^/jquam Perfonaprivata , (ifficut cateri de Populo .
Ultra quod non folum id praiSicaredeformitasnon eft,
fedpociusnimisimpropriumeft id aflerere, dumfuboculis
127 SummiPontificis, &in coiifpeftu otnnium Sacrar. Congr.
ita quocidie pradicari videmus in Urbe , cujus foIitum,prae-
fertimcirca EccIefiafticosRitus, proregulafervandum eft
in univerfo Orbe , ut in Ipecie obfer vat /?o/.«^ef .469 .num.6z.
&dec.^6o.num.zi par.x^.rec^ in M.ajoricen.Parochialis 2.
llS Junii JyoS.§.Hocquecor.Omanna , 6f i6.Nov. ejufdem anni
§.7.Cor.Siolines , & in Conftantien.Prcecedentite zj.Jan 17 J J-
$. Idipfum cor Anfaldo .
Deveniendoad 2. Dub. circa Quartam funeralem , exad-
verfo prstenfam ab hapredibus illorum Defundtorum, qui
fepulturam fibi eligunc in Ecclefia noftrorum R.eligioforum ,
illorum favore militant undecim rotunda Pri vilegia , exem-
129 ptiva k foIutionedidasQuartae, eis generofifllme concefla
itotidemSuramisPontificibus, cum ampliflimaderogatio-
reC/m.D«rf««J</fJepu/rar. dequibusin magiftrali dec.z6i.
/>f»-rof.^tfr.i 5.»-ff. quaeloquitur in praicifis terminis noftrac
130 Religionis, cumquadeinde eademRotaproceflit indec.i.
pertot.apud 4ntonell.de Jurib.Cleric.& dec.tjoi.num.^.cor.
Cocc.&dec.i79. pertot.cor.Royas , cum aliis, cumulatis a
Matthieuc.in Offc.Cur.Ecclef.Cap.^z.nu.'^ <iffeq<;.
In quarum comprobationem de facili componi poflent
Volumina , atqueallegaricaterva illotum DD.&CoUegia-
liuro Tribunaiium , quae fequendo clarum tenorem d idorum
jl Privilegiornni, iderocomprobarunt, velcoherenteraddif-
pofita in eifdem Privilegiis eadem Collegialia Tribunalia
ita judicarunt ; Nos autem , brevitati confulendo . regi-
ftramushicdumtaxatquatuoraeque recentes, ac magiftra-
Ics refolutiones Sacrar. Cong. emanatas favorft eorundem
Religioforum, alias vero duas, aeque recentes, ac raagi-
ftraies , fa vore aliorum Religioforum .
Prima eft i« Afculana Quartee Funeralis 2. Deccmb- 1679.
dequa /ri.50. Decr. Congreg. Conc.fol. J05. ibi : Conquerenti-
IJi bus Fratribus Rfformatis , quod Capitulum Catbedralis
per vint extorferat jQ^uartam ex ]ntorftitiisfunerum , qua ad
ipforum Ecclefiam ducuntur, Epifcopus refpondit: Itacon'
fuetudinem obtinuiffe , ut Capttulononfolum a dd. Fratribus,
fedetiam abaliis Regularibus ^uarta folvatur &c. Supplica-
turigiturdecemi: Anexfuneribus , qu^ ducunturad diflam
Ecclefiam , debealur Quarta Capttulo ? Sac. Cong.refponditi
Negative .
Secpnda cft in Senogallienfeu Ai.fina 2 ^.Septemb.x joy.Pon.
Carditf.Gabriellio ad 6.dub.inq\i3i, Partibusatjerrimd in-
formantibus, haecSac.Cong.refpondjt, omniaemolumen-
155 ta funerum deberi noftrisReligiofis, utviderecft intom.i.
par.z.difcep.zS per tot.Sc Cignamet n.i s^-
Tertia eft Cong. Conc. in Tudertina Funeram i.Augufti
I7l6.de qua in tom.z.par.l.difcep.S.num.zi.ibi: An te-
neanturiidem PP.folvere ArchipresbyteroCurato J^uartam
1^4 funeralem, & inquaquota} Negative.
Quarta eft in d. bri8inorien. 1 6. Martii 1 7 ( 7. de qua in d.
tom.z par i.difiep.S. «aw.jo. & inqua ad iclationem Card.
IJ5 Gualtcrii propofito fequenti dubio: An pro di8a fepulturc
dandafit Parocbo Qttarta juneralis} refponfum fuit: Ne-
gative ; Supplicantesobfcrvare, quod in omnibushisCau-
fis favore Parochorum allegabatur confuetudo exigendi
Quartam ab omnibus aliis Religiofis aliarum R eligionum ci-
tatarumCivitatum, comprobata cxpluriumTeftiumFidi-
bus , & Atteftationibus , coram Sacr. Congregat. cxhi-
bicis.
Itautpracfcindcndoetiam ^diaisundecim Privilegiis to-
tidem Summorum Poncificum , cum omni fermonis proprie-
tatedicerepoirumus, quod favore noftrorum Religioforum
pro exemptione a foIutioncQuartat funeralis, non unam,
136 fedquatuorrocundashabcmusindividualesLcges, proqui-
bus rcputantur punfluales rcfolutioncsSacrar. Cong. cx ani-
raadverfis fupra num. 44.
Quintaielblutio, inhac mnrcriamagiftralix cft Congreg.
Conc. in Alfina \4.Junii 1710. quae non poteft efll- magij
157 punftualis, magifque ftringens, eoquia exFoIiodida die
H7
diftributo , evidentiflime conftat , Rellgiofos Mi;iimos
quorumfavoreillaemanavit, admiflbsfuifle infuaCivira-
teab EpifcopoiEfinocum hac notabiliclaurula . J^/w ;)rrf>^'«.
dicio JuriumParochialium. Conftat ulterius, quod ( funt
verbadidtiFoIii ) proli^.Cadaveribus ,ibitumulatts abanno iig
1704. quo conftru&um fuit Sepulchrum , femper Paro:his
Quartafuneralis folutafuerat ; Et nihiiominus, hujufmodi
uniformi confuetudine non obftante, &diaa efllcaciflinia
ciaufula non attenta , ex claro defedu poteftatis illorum Rc-
ligioforum , qui didam claufulam acceptarerant , quivc
deindefemperQuartam funeralemfolverant, propofito di-
ila dic dubio, inter l'artes concordato: Aneadem Quarta
infuturumdeberetur; Refponfumfuit ; Negative , mviit-
recft inLib.60.Decr.fol.117.Sc inTom.z.par.i.difctpt.i. a
num. 6ji
Sexta refoiutioejufdem Cong.Conc.ed in Ampurien. Quar-
ta funeralis 6./«»« 1716. quaeeft in longedurioribus termi-
nis EcclefiacRegularis Cappuccinorum, quae vigore anti- 1*9
quaEconcelfion^seracfubjefla jurifdidtioni Parochi ,6r//»;//a
( funt vcrbadidi Foln d. diediKribuci ) Parochus pro tempo-
re exercuerat in eadem Ecclcfia plures a^us junfdiSionales ,
dominii , 'ifjurifdiSionis refervationem demonftrantes &c. de
quibtis omnibus deponuntfex Teftes <sc Quiulteriiis teftantur,
penes Parochum ajfervari clavem ConditoriiVitiea ampul-
l<e , fanguine S. Gofuini Martyris plena ; Concurrebac ulce-
riusinnegabilisconfuetudofavoreParochi, Juris afilftentia
munita, ( funcverba d.FoIii) quamprobat pluribusTefti-
bus, interquosetiam aliqaide fa(^o propno teftimonium fe-
tunt, diferiedeponentibus, Parothum exegiffe omnia jura
Parochiaiia pro tumulatis in Ecclefia S. Thecl<e PP Cappuc-
cinorum; Et tamen , his omnibus non obftantibus, neque 140
attentis, dicta dic6 Juniii7i6. prcpofito fequenti dubio :
An debeatur Quartajuneralis refponfum fait : Negative, ut
vidcreeft inlib.td Decr.f0l.zo7.
Adverfusquz inallegabilis prorfuspariter eftcontra no-
ftrosReligiolbsimmemorabilisconfuetudo, refpeflu etiam
hujusdubii circafoIutioneraQuartae , exrationibus, & rc-
flexionibus, fupraadductiscirca i.dub. Utcnimfspe, fed
nunquamfatisdiximus, cftmera vanitasallegareimmemo-
rabiictn confuetudinem adverfus noftrumConvcntom, ab
annis triginca dumtaxat in Civitaie Parms fundatum ;
Nequeminusimpropriumeftpraetendere, nt immemorabi-
iis, fiqu^ viget, contra Cojiventus aliarum Rcligionutn
(circaquodfuumlocum veritati relinquimus) allegari va-
featcontranoftrosReligiofos, ex pundtualibus authoritati-
bus, alifgatiscirca i.dub.fruftra hic rcpetendis .quibusaj
dimus individualiflimam rfff//8.«u. I ; . a/>tt</ ^/rro/Tf//. </f Ta-
rib. Clericor.
NeqUc'minoremcxorbitantiamer)ntinctcon:rariaill3ref-
ponfio, quaehis verbisdata fuit noftrisPrivilcgiis excmpti-
vis k Quarta funerali, Hinc nonobftantea, qua incontra-
riumadducifolent, if primi, quod it>fi PP. yldverfarli ba-
beantfua Privilegia Apo(loliCa , exewpttva afolutiutc Quar-
t<e, quia Privllegi.t non fujfragantur in Loco , ubi Privile-
gia non funt recspia. Inauditum cnim eft, praccipue inter
l'erfonas Ecclefiafticas, in lirependente ir. UrbecoramSa-
crofanQis EE. PP. Conleflihus, quod Papales Lcees, &
PontificiaBConftitutiones.-ccitiidebcant^Subditis, & Reli-
giofisCIauIlralibus , ad hoc , ut obliaent, qooJ uti nimis
exorbitantesqualificarur A Doftoribus,fequuti,< i Ror i/^f.;;.
num.i<ifdec.\ i \.pertot.Caval.&dec.6iC.num.6.par.^.ifdec'.
2 S9 .num.z. par. 1 1.» ec.
Etconvincentiflimamadducitrationem Ror.inm.,giftraIi
dec.^z. num 16. apud Novar.in Summ Bull. his verbis : Citm
Summtis Poniifcx habeat immediate poteftatem a Deo , abfque
dependcntia a confenfu Populi , ut prnnum Conftitutionem Cfr.
publicavit , ea cenfetur eftfeHum fortita ubique , ium flatim
ligct, cr obliget, abfque alia SuOditorum acceptatione, qui
tio :poflunt de illius non ufu ,feu contrario ufu e.\:ipere , quam
refponfionemadmifii, &canonizavit , tani hxc SacCong.
qu^maliaConc.Trid.indiftisfex punrtualiflimisrcfolutio-
n.bus , lupra rolatisa num 40. in quibus prxciseconcurrcbat
nonufusPriviivgiorum nonfolvciidiQiiart.im , illoqucnul-
iatcnusattcnto, intrepidefempcr rcfponfum fuitprocompe-
tcntia d.exemptionis.
U.queadv.riusctiamhanccontrariam criticationcm ad-
ducamus authoritatem adcb pundtualem, ut iliiusrcfpcclu
verificetur id , quod jocoseairfrit Card. de Luc. de Jurcpatr.
di[c.\. num.7. loquen nimirum delle Vaccbe rojfe , hanc con-
gruam, folidamqucrefponfioncniadmifit JjcCo/j^g. Cmc^j» 141
diB.LauJen i.Maii 1 71 lut rccognofci potcft cx tem ifar.t.
difcep.\.^.n.x6tfffq.
Qose
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
Qpaediftaparitcrfint ad merum ornamentum prjefentis
materiaE, quiacaomnia,qu2magnofaftuin praeteritaCau
fzpropolitione fuerunt a Parochisexagerata circa afr.pofl"e(-
142 fionemexigendiQuartam a noftris Religiofis, nulJamom-
nin6 in fa&o fubfilientiamhabent, eo quiaiidemParochi
diilamQuartam funeralemnunquam, &ad nunquam ha-
buerunt, fcd in aliquibusparticuiaribus cafibusillam/ Vel
impropriismodisextorferuntab hasredibus; Vei rcceperunt
abcifdemtituloeleemofynae, adredimendas vexationes, &
probonopacis fpontanta voiuntatate eorundem haeredum,
cifdemnodrisRciigiofis femper, &ad fcmper, velinfciis,
vcl reciamantibus adverfus eorundem Parochorum injuflas
praetenfioncs.
EvidentiiTimepatent haecexnoftroSummario, ubidefo-
Imione , {a&sifponta»eamente,e fenzace>ife)ifode'Paclri, ac-
Cioccbe rutlo axdajfe quietamente ; Et ibi : Non dicdi affolu-
i^l tametitealRettore dtS.Caterina diParaa la J^uarta fvne-
ra/f j ne homa.ipagata ad alcun Paro'o anotne, edi ordine
defudttti Padri , ne meno mifufatta menzione alcu»a di det-
t<t Quarta: Et ibi: DalParoco non fu ricbiefia J^uarta di
foriealcuna, ne io glieladiedi- EtdeQuarta, foluta cum
iiladeclaratione: Cbenonglieladavaanome ■, ne di ordtne
dePadri , echt tircaquefto particolare nonaveanomai p.e-
fiato il loro confenfo , anzi aveanofempre repugnato , & HSig
D.^f//i/a»->(>(quierat Parochus ) laricevette fenzaItro\ &
J44 ubi , quod habito recurfu ad Vicarium Parmenfem , ifte
mandavit, quodParochus reciperet Quartam per mano di
tffZa Perfona , tti a nome de'Padri , ne anometnio, & ejfo
Paroco la riccvctre ; Ubi , quodPatochus noluit accrprare
QuartamtituloelecmofynaEabhaEredcDefunfti , iliam cx-
benteexconfilio Vicarii GeneralisParmae, quodquedeinde
poenitentiaduftus , iafece ricercare fenz altro titolo, tf io
( hoc efl hacres ) non li vol/ipiu dare cofi a/cuna , & Parochus
acquievit ; Ubi de Parocho , magis cauto effeito a difto
{45 modo operandi , quia haeredi petcnti , quo tituio voieb.it
Quartam, refpondit ipfi , fatisefle illamquccumque titulo
habere, ibi : AmebaftamLdiila jQ^uarta, Ubide folutione
Quartae , faQa ab haerede/f/jz' aUun' ordine , e faputa de'
fiettiPadri; Ubi de largitione fpontanea di ctnque, 0 fei
lire ^fattadi motoproprio, & atito/odi/imofina JptHtanea,
t non a nome ' ni di ordine de'fudetti Padri .
Etgeneraliter , qood daz^.anniinqua, bofemprefeniiti
i Litigj traPadri, ePfirochi cucaqueftaQuarta, t ciica l'
ittgreffo in loro Chiefe , per haec numero verba teftatur dignif-
rimusTeftisin noltroiiumm.
Exquibusproptcrearemanetmanifeftum,contrariamexa'
geratam quafi poffeflionero pacificeexigendi Quartam a no-
(IrisReligiofis, nullamomnino infadofubfiflentiam habe-
tA( re, fed juxtadiverfas cafuum contingentias, potius illam
rejeftam fuifle , &quidemmediantibus etiamoperationibus
Jiidicum , feudecreiorum Vicariorum Parmenfium .
Proquorumfaciiioriadmiflionedignenturoblervarc,quod
nuUam in hac parte fubfilK-ntiam habent ea , quae de pauper.
1^7 tate Ecclefiarum Parochialium Parmzexageraiaexadverfo
foerunt .
Ultraquodin nihiiopraejudicium fcntiunt iiucm Parochi
ab elcflionefepulturae inEcclefiisCappuccinorum , & Re-
formatorumejufdcmCivitcirisParmac, quia ifli excmpjaris
148 vitaeReligiofinihilpetunt , nihilque extorquent abhacredi-
busDcfunftorum , nequerationefonitusCampanarum , ne-
que tituloomniumaliarum funebrium funflionim, quasia-
ciunt circa cadavera , fcd contcnti funt illa fimplici eleemo-
fyna, quameisfpontc dant DefpnflorumhaEredes, utpro-
bamusin Summario.
E'contra verrt iidcm Parochi Saecularcs in diflis cafibus
elcflionis fepultura; inEcclcfiis Cappucinorum , & Refor-
matorum de.faflo txigunt fere omncm illam emolumetorum
149 funeraliumquan(iia(em,qu^eisdebitaeflct, ficadavera co-
lundem in propriitParochialibus Ecclefiisfepelirentur , nt
defafloproprinteflantur mnltihaEredes, & Execuiorcs te-
Itamentarii inSummarioi Et patet ex duabusLiftiscorun
dcmcmolumentorum , datisinSummario .■ Idque advcrfus
claramdifpofitionemSyncxli Epifcopi Salndini, in qua plu-
ja relmquuniur, &remittunturarbi(riodidorum haercdum,
&Exccutorum teftamcntariorum, quod arbitriumdc fadlo
fcmpcr (ollitur cifdem haercdibus , & Exccutoribus tcfla-
mcntariis , juxta illorum exclamationcs , rcgiflratas in
Summ.
Crcfci(quc in immenfum exorbitantio contrariaeprartcn-
150 fionis cx modo violemo, qucm inaliquibus cafibus tcnuc-
runtParochi, quanJoCadavcra dcfundlorum fcpulra fuc-
ront innonra Ecdcfia, iuncfolum,&nonantM, iJia^on-
fignantesReligiofis noftrx Ecclcfiae, poflquam abhaeredi-
bus cxtorferunt Quanam , quod intra evidentijc fines ponunt
documenta, regiflrata in contrario Summario, ibi : Dopo
di aver ricevuto /a Quartafunera/e confegnai i/ Cadavert &c.
quodfaepe in eodemcontrarioSummariorepeiitur . Modus
autcmifte, nonfoliim femper improbatusfuitaSac Cong. ijj
fed etiam fuit canonizatus, uti contrarius ipfifmet Genti-
lium , &Ethnicorum moribus, &Legibus, ut videre eft
a\iud Juftin. in ^ddit.ad Novar. in Summ. Bu//ar.fo/. la.Cf
Card.de Luc.de Regui. difc.i66 num.i2.'& aCongreg.Coaci/. ij*
in Ang/onen.-j. Decembris i€l^> Lib. ij. Decrfo/. ijo-Cf/»
Novarien.Funerumi^.MaUii 1704. ad y dub. iib.^^ Decr.
fol-9l-
£x quibus fequitur, quod, prajfcindendo etiam ab aliis
reflexionibus, fupraexpreflis , cx ilioetiamcapite vioicnti,
& fttangulatorii modi extorquendi Quartam in illis angu-
ftiis , m quibus rcpcriunt ur Confanguinei te mpote humatio-
nisGadaverumDefundorum , nulla vis fieri poflit in eif- 15J
demailibusftrangulatoriis, violentis, &quoridie reproba-
tisaDD.colIegiatifqueTnbunalibus, & praccipu^ ab hac
Sac. Cong. in refolutionibus illis, quas refert, & fequitur
Jufiin.in Addit.ad Novarin Summ.Bui/ar.fol. < i.verf. Idque
reiteraiij,Sacrar. CongregConc.& Epifc.Decreiis\infinuatum 1 J4
efivariis Epifcopis : Et fequendo pundualiflimam lefolotio-
nemhujusSac. Congreg. fub die 5.Maii 1617- reprobantis
fepulturaeretardationem praetextufolutionisQuartjBfunera-
iis, Gavant.in Manuai.Epifc-verlt.Sepuitura in addit.num.6.
tt Pafferin.deSiatbomin.quieft.iij.art.^. infpeSton.i.obfer.
i.num.i 70.
Poterant autem adprobandum contrarium omittiMotus
proprius Julii II & Breve Clementis VIII Omiffis enim
gratiabrevitatisaliiscongruisrefponfionibus, datis fupra , 1J5
fuperabundare videturilla , quod diilusMotus propriusju-
lii II. cxpeditusfuicdiey. Decemb. 15 ii. Breveautem Cle-
mentis VIII- die i J9i.& confequenter in nulla confideratio-
ne haberi poflunt inconfliflutrium pofteriorumPontificia-
rumGonftitutionum primae nimirum cjufd. Clementis VIII
anni 1597. fecundae Pauli V. anni 1609 & tcrtiseUrbani
VIII. an. 1624. inquibuscxprefsdderogaiuromnibusincon-
trariumfacientibus, quasConftitutionesadnoftrum prxci-
fum effeftum favore noftrorum ReligiofcrumfequiturJZer.
decifiSl-num. J par. 15. rff. Eftenim regula , abomnibus Ij6
reccpta ,& propufinotcxtualis.quodin circumftantiisCon-
ftitutionum, interlecontrariarum , pofteriorespraEferendaB
fempcrfuntprimis, & prioribusderogant, de qua Pignat.
ccnfu/i. 107. infinetom. i.&confu/t ij^.numer.i. tom./f.D. 1
Piton. difcep. Ecc/ef. 40. num 1 1 tom.z & Rot. in Meleviia-
»a Decr. 2 Martii 1 707- §• fin cor. Anfa/d.
Nec fubfiWit infado, quod eadem noftra Privilegianon
contineant derogatoriam Clem. DudumdeSepu/t. ut gratis
ubiquedlcitur; Contrariumcnim literaliterrefultatcx fola 15J
recognitione Conftitut. fex Summorum Pontificum , nemp^
Sixti I V. Juli! II Pauli IV.CIcmentis VIII. Pauli V.& Ui-
bani VIII. tefteliof. in didtis pundualiflimis</ff//^ ' 79 num-
?. 6f 4. coram Royas , cdita contra Parochum dumiaxat in-
formantem , 6f rfff.i6j.»ttw. 5.Cr/f^^./><»r. ij. rrc. Quibus ijj,
addimusduasaIiasaEqualiterpunduales</fc.i.<i^B</y4»ro»»c/. •
d;Jurib. C/eric.num. ii.ibi : Loquitur de amp/ijftmis Privi-
ifgiis , & txemplionibus , Refigioni Francifcantt a variis
Summis Pontificibusprincipa/iterconcejfis , cum e.vprejfa dc'
rogatione C/em. Duditm, ^ dec. 2. num. 9. apudeundem , ibi :
Loquen.de Pnvi/egiis PP.ReformatorumdeOhferyantia , i6d
quorumfivoreampltfpmaSummorum Pontificum adjunt Pri-
vi/egia , exemptiva afc/ulione (^uartte ,cum expreffa derega-
tio/ie C/etnen. Dudum .
MinufijucfubfiftitinfaQo, quod omnia noftra Privilcgia
rcformata fuerint ^ GregorioXlII- induabusConftit.anno- 161
lum i47i-& 1 37^-
Ultraquod cnim rccurrit femper eadem fatalisrefponfio ,
quod poftcrioresConftitutionesdiiltorum Summorum Ponti-
ficum ClcmVIII.Pauli V &llrb. VIII. non pofl^untdici 163
comprchcnfac lubdidla gcr.cr.iliantiqua Grcgoriana difpofi-
lionc , juxti re^iulam , dcqua Mantic. de Conieii. uilim. vo-
luntatumiib. l.titui. ^. num. i Gobius cenfult. Iii. num.^t. i6j
ttRotia Novarien. Pcnfionis z^. Martii 1710. jf. Confejfo
cor. Faicenerio-
Stridtedicimus, quod nec cti.im in faflolubfiftit,diflum
Summum Pontificcm Grcgorium Xlll.rcvocaflirantiquas
Conflituiioncs, in h.ic parte fa vorc noftrorum Rcligloforum
cmana'as, ut rcfcreodo, & fcqucndo rcfolutloncm Sacrz
CongregationisConcilii, in punflo noflricsfusbcncadvcr-
tvMCam.d(Jlutit.Fut$cr.('tp. i.inprinc.Gutitr. dejur.
ttn-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio VI.
H^
confif.par.z.cap 4 iium.i-ifBai bof.de Voteft.Epifc.atlegat.i^.
i6j n«»j.i7.&raeliusfirniaviti?or.<to.263 a num.inpar.ij.rec.
ubi egregie ad vertit , Pri vilegia praedida circa exemptionem
<t folutione Quartae, a diftis Summis Pontificibus ratloDe
labotum , Sc meritorum noftiz Religioni concefla fuifle,
166 juxta prjccifa verba diitae dec. 26 ; num.i6.par.i5-rec. quam
refcrt , & fequitur in dec.S. num. 1 z. apud Antonell. dejurib.
ClerUor.^ in Tarentina QtiartaFuneralis 5. Dectmb. 1619^
§.primo verf.Necvifuin fuit prcefatam Confiltutionem Pii V.
fuifferetocatamperGregoiium Xlll.&C
Non credimus autem iterum repetendam infubfiftentem
iilamanertionem, faepeexageratamin prjEteritiscontrariis
j6j Scripturis, quod pracfumendum fit, noftros Religiofos in
admTflione ad Civitatem Parmae fe conformare voluifle
ufui , St folito aliarum Reiigionum, in illa exiftentium ,
tam circa ingrefl"um Parochorum iilorum in Ecclefia cura
Stola , & Cruce elevata , quam circa foiutionem Qiiartae .
Talis enim praefumptio nullo modo admittenda eft, uti
direCt^oppofi;a tot Summorum Pontificum Conftit. replica-
tifque Oraculis Sacrar. Congreg. nccnon undecim Privile-
ifiS giis, nolhipReligioniconceflis, circaexempcionemi fola-
tioneQ|.iart«ex fupraallegatis, & fignanterexdiQis pun-
duaiiflimis refolucionibus hujus,& alterius S.C.Concin qui-
busfemper intrepidefuitrefponfumpro exemptione k folu-
tioneQuartaEillorgm Convcntuum, quide recenti fundati
fuerunt inillisCivitatibus, inquibusaderat univerfak foli-
turrtoniniumaliarum antiquarumReligionoro punttualiter
folvendieandem Quartam . Imo omni Jurefemper praelu-
mendum eft oppofitum ; Si enim nemo , etiam ablolutus
Dominus fuorum bonorum, &Iiber difpofitor propriorum
Jurium, pracfumitunlla vellepcrdere, vel illisrenunciare ,
I ^9 aflTextum Itteralem in l.citm de indebitoffde Probation. cum
concordantibus, citans a RoCcaSelediar.iaterprtt.cap.iS^.
fub num. 1 7-& Rot.dec j^num. 10. & dec^ ^6.num.$.cor.Bich.
Quantomagis id aflerendumeft de VirisReligiofis, fcien-
tia, & conTcientia infignibus, quibus permiflum non eft,
etram volcntibus, &exprefserenunciancibus, propriaeRe-
ligioni praejudicaread Tixium literalem incap. Ciim nec de
Arbitriff cumaliis citatisaiJo/.;»<^f<:.6c6 num.6.cor,Emer.
i-jQ Jun.Mhi , quod ad id nequeeciamfc extcnditfacultasSupc-
riorum Generalium .
inqua parte non poflumus efficaciorem ponderofiorem-
queauthoritatemadducere, qu^m indiduaiiflimumOracu-
ium hu')\isSac.Congreg.in Fefulanaii.Martii 1720. Ponente
171 Card.Paracciano; In ilia enim meritoEEPP.nullateniis
attenderevoluerunt conventiones, obligationes, & coudi-
tiones, quibusDefinitotium ProvincialeProvinciae Tufciae
noftrae Reformationisfeobligaverat; Eaviva, &efficacif-
lima ratione, quae nullam admittic contrariam criticatio-
nem, &detorfionem, faepequidem, fcd nunquarafacisrc-
petita, quod neque particuIaresReligiofi, nequc Superio-
res ProviQciales, imo neqMe etiam Generalcs praejudicare
pofl^untPrlvilegiis, Reiigioniconceflis .
Itetum, fcmperquc opportunius repetenteshic , quod fi
harc procedunc in adlibusferiis, &libcris, necnon in obli-
171 gationibus, & paclis literalibus Reiigioforum , cum omni
maturitate , confilio, &attentione, geftis, &conventis,
eotempore, quoadmiffi, &reccpti fuerunt inaliquaCivi-
tate, juxta praccifos terminosauthoritatum, fupra citata-
rum, multomagisadmittenda videnturin noftristerminis,
I7J inquibus fermo eftde adlibus, vei ftrangnlacoriis, vei ex
connivencia , vel cx ignorantia, vciprobonopacisi fim-
plicitatehaeredumemiflis, femperqueiReligiofisimpugna-
lis , ibi ; Daz^. anni in qua bofemprefentitilitigj tra Padri,
e Parocbicircaquefla Quarta .
SoIitoUrbis, aliifqueSententiis, &Decrctis, advcrfus
aiias Reiigioneseditis , quibus non finc fuperfluitate plenum
J74 cft contrariumSummarium, in punitocafus noftri indivi.
dualiflimerefpondct Rot.decZ.nu.i i.apud Antoneil.de jurib.
C/tfr/c. his verbis.
Deniquefufifragari »on vldebanlur Capituloplura Decreta ,
if Refponfa Sacrar. Congreg. & Sententi^ , lat^ favore Pa-
175 rociorum eentra Regulares profolutione controverf^ Quart^;
Autenim loquimur de cafivus, contingentibus inUrbe, & al-
icgjri non mcrentur&c J^uia fundamenium h.tbent in par-
Siculari, if aniiquilfiint confuetudine , deduilaincontraBum,
feu in concordiam inter Clerum , ^ Regulares Romanos ufque
ab annoi^os confirm.i..mfub inde ab Eugeni» IV.Summo
Pontifice an>io 14;! crr. Jut '>^qiiimur de aiiis controverfiis
&C. Citmque non conftny qiod 'n nfijus propojiiis ageretur
de Quarta , fol enda a Monnflcriis , f.idatis poft Conciiium
178 exiliisRegularil/tts, quiper^o annqs witeConciiiumptivi-
iegialem habent exemptionem a folutione Quarta , intelii-
genda funt fecundiim termims , & appitcatioaet diSte diftin-
iiionis .
Pro cujus folidae , & Conciliarisdiitinftionis applicatione
fuppiicamusobfervare , quod juxta difpofita m ConcTrident.
feff.z^.de Reform.cap.\l,Sc juxta iiteralem Conftit.S.Pii i-jj
V. 'i\.$.ii. in Buiiar.novtom. 12. MoDHileTii, fundataantc
diflum Concilium , & folitam Quartam Funeralem folvere,
tcneni ur in eadcm folutione perieverare , ed quia Ccncilium,
&S.Pius.V.afolotioBed.Quarrs eximunt foICim UJaMo-
nafteria, aliofqueConventus, qui, velfundatifuntpoftdi-
iLlumConciiium , & funciiliusReligionis, quaehabencpri- I7S
vilegia non folvendi Quartam; Vei cciam fi fundata finc
quadraginta annis ante didtumConciiium, lempore illius
terminationis reperiebantur in pofleffione eandem Quartam
n onfolvendi, ut unooreobfcrvant Car^r. </?5B<»rr<rFtt«fr. 179
c iRodriq quaft.Regui^r. tom.i.qntef{.i<^.art.i.Samuel. de
Sepult.conciuf-l.num.ii. Marant.lib.i,refponfz.num.ji.Tam-
bur.deJur.Abb.difp.iyqu<£(}.fj.nu>}i.J.&fcqq. PaJJerin. de
Stat.Homin.quteft.\S7.num.66j.&6jo SorbinCowpend.pri-
vileg.Mendicanverb.C anonica portio^.\-if q. ylntoneil.de lur-
C iericiib.i .cap.So.num.z. Mattheeuccin Offc CuT. Ecdef.ver.
Offciaiis quoad J^uartam num.zif feqq.(S Rota decic-j.nu.z,
^.(Spertot.cor Coccin.dec^k.nu.T^b.coram 2jarat.& dec.ijq.
num.%.coT. Royas , if deci-^i.num.ii.cor.Peuting.&decif.i.
num.i i.&feqqapud Antoneii.de J ur. Cieric.& dec.S^.num.^.
apudTamburin.de Jur. Abb.& inpar. i^.recdecif 261. nu.tO'
&feqq. & in Pofnanien.^Julii 1 6<^6- $. Decernit coT.Cardtn.
Ptioio. ' .
Et per viam legisrefolvit Congreg.Conc in Lib 10. Decret.
/0/95. ibi: Cong.Conc.ceafuit , Monafteria, adificataa^o. xZz
annis citra , non teneri aa foiutionem Quarta Funeralium,
fimodbfint ejus Reiigionis , cui a Sede Apoftoi. ante^o. antiot
tndultumfit ,ut eandem Quartamnon teneanturfoivere .
Debebancproinde Parochi proreda applicationeillaruin
Atteftationum RegulariumParmx, quae non fine maxima
confufioneregiftrataefucrunt in Summ, fpccificareConven- i
tus, & JVlonafteria , quae hodie ipfis folfunt QuartamFu-
neraIem,&quceanteannos40. termination!sG'jncilii iilam
non lolvebant; Vei illa, quaefundata fuerunt poftdiftutn
Concilium, non obftante, quod finc illarum Rcligionum,
quaehabent privilegium nonlblvendi t^artam, quia aliis
nuilatenus tangunt nortr.os termin.is , & nullo modo appli-
cantur noftraecoBtroverfia?.
Quod autcm id non verificcurdeMonaftcriis.&Ccnven-
tibus illorumRelijjioibrum, qui didas Atteftaciones (ecC'
runc onus eflci Parochorum id concluJenter dcmonftrare, 18»
utifundamentum propriaemtentionis, ut, pra-ier antiquas
refolutiones Congr.Conc. citatas a Card.Belarmin adConcil.
cap. I ifeff $.& Pignatel. confui. 1 4 5. »«.6 /ow.9 firmavit Reta
favorenoftrorum Religioforum in d.dec.i6l.num.\i.& i ^. jjj
par.\$.rec. Et per viam legisgeneraiis<//f 14 Novemb.i68z.
in una MinorumObfervPoloniie rciolvh eademCongr. Conc.
hisverbis; Anad Parochos , vcipotins ad Superiores Regu-
iares Conventuum fpeBet onus probandi , jQ^uartama coniro-
verfis Conventibus folvi confuevijfe , vel non per ^o.anncs
anteConciiium, Jjf. Co^^. rcfpondit , fpcfi.ire ad Parachos,
utvidere eft/"« Li^. li.Decretor. /0/.476. Ec nihilominus ad 1S4
omncmabundantjoremcaufelamdicimus, id idu ocuiidc-
fumi, velex Infc/ipcionibus , quaeleguncur infronteearum
Eccicfiarum,- Vei ex Libro, cui titulus : Deila nobile, e
gentrofa progenie dfl P . S. Domenico in Itaiia di F. G:o: Mi-
cheie Pio iib.\.p.:g.64.col 1. Vel ex Torreil. In Stecul Auguftin.
circa annum 1*4^. Vei ex Manufcripto apud Pellegrinnm 185
Pizzaccara, ^qrj ingenuum , ac pium SacerJ-^rem CoIIe-
giacae S Vit.^!iS Parfnx ; Ve! ex pluribus publicis Inftrumen-
tis, f.pudNotariosejufdemCivitatisnotoriis, cxquibusrc
fulta: , i-uoJ Monafterium S. Benedicli Caflinenfium, dc
quo in didlo contrarioSummario fundatum fuitanno^Sj.
Monafterium Cinonicorum Regularium Latcrancnfium ,
fundatum fuit anno 1 17S. Convcncus PP. Prxdicatorum, 1S6
anno 1*25. Convcntus PP. Convcntualium , anno ri??.
ConventusPP. S. AoL;uftini , annoi^^^ & ConvemusPP.
OrdinisScrvcrum , anno 1 ^06.
De l'c igitur paiet . qnod h foiito horum Rcligiofonim , vel
fponic foivcntiuniQi!3rt.itn P.irochis, vcl judicialiter coa-
ftorumad ill.imlolvcndam pcrfrcuIaantcConcilium , jlx- 1S7
taSenteniias, reg ftratas in djilo Sunim.Trio, nihil om»>i-
rtN inferi valet ad prjHcntcm difparatiirnnum cafum noftri
Conventus, fun.^atiab.innis^c.dumtaxat, vulgara/fg.P*-
piHianusff.de Mh-cr.
Dic ji.Martii i^ic.propoficis In hac Caufa duobus do-
biis,
150
Difccptat. Ecclefian;. Dominici Urfayac.
iSS bi]S, reglflraciirupranum.^^.perCard.deCoinicibus, ho-
dic SS. D. N. Innocentium Papam Xlll.ad utrumque ref-
ponfum fuit .• Affirmative- Repropofira verodie 5. Novem-
brisijii.perCard.Priolum fubroga^um, refponfum fuit:
iiff Indecifis , &Caufa amplius «cn ptopcnatur . Refpeftucu-
jus refolutionis videea, quas obfervavimus /arow.i.^rtri.
iiifcept.i2.uum.z^ yverf- 1» bfjus Caufa.
DISCEPTATIO VII.
Ordinis Carmelitarum .
* p « o
Ccnventu Traurpontins Ordinis Carraclitaium .
C V M
Conventu Leocatx cjufdcm Ordinis.
ARG¥JMENTUM.
^ofi tnortem Heligiofi Oidinis Carmelitarum , fequutam in
diverfo Coirjentu ab illo , in quo Trofeffionem emifit , quo-
viodo dividenda fint res , ad eundem Religiofum fpeiian-
teSy & acquifitx cx e]us indufiriz in utroqhe Conventu .
•-r Tr N Ccnftit. Carmelit.par.l. f/i/>.22.$.}.quoad niobilia Re-
\ ligioforum, quaereperiunturpoft iliorum morccm , ita
difponitur. Volumus, quodLibrii if bona , qute Studentes
in.allena Provincia babuerant , fuis Provinciis , & Conve»'
tibus reftituantur ; Etji quis emiferit piofejfionetnin aliquo
Conventu , & detnde fe tranftuUrit ad manendumper longum
-■ Umpus ttdalium, if ibi moramtraxerit per decennium , vel
t ultra, quod inmoite illius , bonorumfibi ad tifumco/tceffoium
femaneniium mobi/ium , dua; partesftnt illias Ccnvcntus, ubi
traxit longam moram , & lertiapars illorum bonorumfit Con-
^er.tus , ubiprofejfonem fit .
Cafus :llepunCtualitcr eveuit in perfonam ThotnajSan-
chez, Ex-GeneralisCarmelitarum , qui poftemiflam Pro-
.... feflionem in Conventu Leocatae Provincis SicuiaE , ad Ur-
bem fe tranftulic, ibique nonfolum longam, fed longilll-
1 mam moramper annos circiter jo. traxit, ab eaque anno
l^rodifcelTu animo invifendi fuum Conventum, &dein-
de redeundi ad Urbem , ad exercendum fuum Officium
Examinatoris Cleri , quod contmuam refidentiam in illa
requirit, dumfemel inhebdoniada afTifteretenetur cxami-
ni , coram Urbis Vicarioindifpenfabiliier haber.do.
Cumque poft ejusobitum, in ConventuLeocataefequu-
tum die Z7. Septemb. 1721. repena fuerit folemnisdeclaratio
quae communi vocabulo intor Religiofos , vulgo dicitur
Efproirio, ejusmanuexaraca , inqua diftinde adnotantur
j omniacjusmobilia, & fupeilcQilia , vafa argentea, Loca
Montium, & pecui.iarum fummz, ad ipfum fpedantcs ,
data pcr extenfum in Sutnm.
HincciratoP. Pizioljnte, Prncuratorc didi Convcntus
LeocatsB , cohacrenter ad didJasOrd. Conftit.nomineCon-
ventusTranfporvtinae, illius Procurator preces fundit pro
dcclaratione, ad ipfum fpertareduas cx tribuspartibusdd.
roobilium, & fuppellcdilium; Necnon integraliter ad ip-
4 fampertinercLoca 9 S. Pciri9. er.& Loca 8. jo. S. Pauli
Religionis non vacabilis; Ei demCim integraiiter pariter ad
> cundcm Conventum fpeflare fummam fcutorum J joo. & ul-
tra , abipfo vivcntcdcpofitorum in BancoS.Spiritus,juxta
ejusdecl."irationem , cmiflam in d. Efpreprio.
Diftinfle auicmquoad has trespartitasdifcurrcndo, ref-
peflumobilium , &fuppcllcililium nullapoteft caderedif-
3 ficultas, quia verba Conlht.funt nimisclara, &intcrRc-
iipiofos rcputanturcafuslegis pcrea, quznocant addudli k
F.irbof. Vot-decif.ic6. »B»w.6.aliiquc, citati/«/tf/w.}./)</r.i.
dlfcepi.tnnum \>.& n.
Refpeflu pariier Locorum Montium , apque fundatavi-
dctur intcntionoftriConveiituscx noto Jurispriiicipio,quod
quidquid acqiiirit Reli giofusclauftralis, acqiiirit cjusCon-
vcntui, feu M inallerio, ut, omiflis gcneralibus, de qui-
h\iiPaulut.diff(,t\(,.art.i.num 1^0 aliiquc, citatiin^/)-
( pend ad meumTiafl.de Livell.^ 11 num.\(y.\n terminis fi.
milis a. quifit onis Lororum Montium , faila: ^ P. Carolo
Maria Pcx, Ex-Gcnciali Clerlcorum Regularium MM.
fubnomineCanonici AntoniicjusFratris, magiftraliter rc-
}> 7 folvit Rcia inRema/ia Pccuh feu Lccer. titnt.iyJanuiirli
iyo6.pertet.cor.Muto, &(;gnanter jf.j.ibi: Idque fertiut
procedit, quandonen agituf de acquifitione , faBaaCkrico.^
vel PralatoEcclefiaftico, aliqualiter adminiftrationemy vel
ufum pecuniat habente , fed de Religiofe clau^rali , qui e»
Voto paupeitatis nihil proprii pcjfidere poteft . In hit enim
terminis nibil Religicfusfibi , vel alteri acquirere potefl , fed
totumquteritReligioni, etiamfiproalteroftipuletur, vel al-
terius nomenfupponat . Ei concordat eadem Rota in Lithua-
naDonationis i.Maii 16SS. ^.yigitur , &feqq.cor.Cardin.
Cacc.& 10. Maii i(,9%. ^Ciim namqueccr.Urfino, & in ca- i
dem Caufafor.£/wfr jun.decii-jZ.num.i .& feqq.if per tet.
tffignanter num.y.
Refpcdu demumdiflasfummasfcutorum j^oo.idem om-
ninoftacuendum videtur, exeifdem rationibus, & indubt-
latoprincipio, quodomneid, quod Religiofusacquirit,ad
ejus Convcncum Ipeftat , ex fupra allegatis .
Idque verumeft, etiamfi idemReligiofusmunera lucro-
la exeicucrit , ex quibus mediaiue ejus induftria eandem pe-
cuniam acquirat , uc , conclufioneampliando, in terroinis
alteriusEx-Generalis firmavit Ret.ind. Romana Pecun. feu 9
Locor.Mont.^.E^converfocor.Muto, ibi: £' converfo autem
ptobiitur, p.Carolum tales pecunias ex prtedtcationtVerbl
Dei , ts ex aliis fimilibus muneribus babere , ttf acquirertpaw
latimpotuifje .
Quibusnon adverfatur ,quod idem P. Sanchezdivcrnmo»
dediipofueritdedidispecuniis,(3cLocisMoatium, utind.
ejusExproprio§.j2.
Quidquid cnim fitdeprobationc voluntatis cjufdem , ob-
jeflumfundituscortuit exclarodefeftu ejuspoteftatis, qui
operatur, ut nullumomninofundamentumfieri poflitin fi-
milibus declarationibus Religtoforum, ut, cumulatiscon-
cordantibus, punftualiterfirmavit Rcta in f<fpe citataRe- 1©
manaPecun.feu Locor. Montium lyjanuar. 17^6 ^.Quojd
Loca corMuto, ubi Iblid^ firmat, id verum effe, etiam fi
agatur dedeclaratione, emifl^a inmortisarticulo.
Necdicatur, hoclimitari in noftraReligione, incujus
Confiit.par.i.cap.zi- datur facultas difponendi Priori Genc- 1 1
rali, aliifquegraduatisReligiofis, inibi expreffis, non in-
definit^ , fed intra Ordinem,& ad qucmcumque ufum,cciam
vagum, &incertom.
Quia hujufmodi praetenfio , uti ex diametrooppofita Vo-
topaupertatisReligioforum, per viam legis gcncralis im
probata fuit , & folcmniter rejefta a Ccng. Conc.in Carmelii.
Jur.difponen.26. Martii i6jS.ie%\iiTata in Lib. \o.Decret. n
ejufdemCongr.foi 46. Incujus proindeconcurfu frigefcunt
contraria ratiocinia , nullamque mercntur attcntioncm rc-
gulares propofitiones , & reguls generales ad probandum
oppofitum, perea,quxnotantaddudi a P. Grutber.de Art.
benede[ideran.refol.i6 ^.^.num.y^.MatthiUCCinOfficial.Cur. 1 j
Ecclef.cap.^0 «MOT.io.&citati \r\lnftit.cit lib.z.tit.Z.nu.it^O-
& in tom.x.par.t.difcept.^.num.jo.
Minus dicatur, quod praedida non procedant in noftro
cafu, attento quod P. Sanchez , non inUrbe, &inCon-
veniu TranfpontinaE, ledin cjusproprioConventu Leoca-
taeviiamcum mortecommutavic . Quia Conftit. noilri Or-
dinis non attribuunt duas cx tribuspartibus mobilium illi
Convcntui, inquoReligiofusmoritur, fedilli, ubimoram 14
truxit per decenntum, vel ultra, ^ubitraxit lengam mo-
ram , juxtaclara verba, rcgiftratafupra. Quodadungucm
verificatum fuit in praefcnti , dum P. Sanchez , non per
unum , fed per triplex decennium moram traxit in Convcn-
tu Tranfpontins, in quofempcrfuitdcFamilia , & i quo
difccfTit tantiim occafionaliter , & animo paulopoft redeun-
deundi ad exerccnduiii fuumOfiicium ExaniinatorisCieri
Urbis.
Concordant autem in hacpartc noftrscConftit. cum Juris
difpofitionc, quaattenta, in noftris terminis nonconfidc-
raturubi quismoritur, fcd ubi vcrifimiliterbona acquifivit,
juxtacelebrcs refoiutioncs CQt^g. Cenc in Catbaceni^.Sept. i J
Cr 16 A^offwt. 1709. inquibusrcfolvit, bona , acquifita ab
EpifcopoCathacen. fpcflareadeandeni Ecclefiam ,nonau-
tcmad Ecclefi.imSucflan.im , ad quam fuit translatus, poft
quam translationcm in cadcm fecund.i Ecclcfia viam univcr-
famcarnisinpreirustucrar . Idemquc in eadcm Caufarcfol- l€
vit Rot inCaibacen.fc.» Sucfjana Spolil 11. Februar-ijtyper
tot cor-Cerre .
Nonattcntiscontrariisrcflexionibus, inquibus difcurti-
t ur dc bonis , dcfcriptis in Exproprio \\ Sanchcr , ac fi fcrmo
cfretdehapreditatc unius cx illis PatribusFamilias. qui li-
beiam habcnt facultaicmdifponendi de propriisbonisadeo-
rum iibitum , cum fuppofito quod licciuiam libcr<i dc il|,j
difponendi habucrit a Supcrioribus Gcneraiibui,qujc tamm, 1 7
_ Uti
Toiii. IV. Pars 11. Difceptatio VII.
151
iS
19
JJ
14
utiinfaflo confiRcnsnon praefumicur, &;exadveffo nulia-
tenusortendiiur , ut omnino elfet necefTarium exvulgatis.
Imo pius quam tacite exdudiiur ex iilis enixis precibus , quae
lcguntur «« EAr/>ro^r/9§. z^dircdtis SuperionbusGenerali-
bus, u: non privarent Convencum L,cocatae commodo Bi-
bliothecsE, quaminanimohabebat illi concedere ibi : Sup-
pilcopercio umilmertte li Supenori nel cafo premoriffi di non
privare quelConvento.di queflagratiiudine ., che lidevoper
tanti benefizj ricevuti . Fruftra enim precibus impetratur ^
quod ahfque iUis permilfumejl dixh Rtt.Seciuui^ in tom.ipar.
z.difcept.ii.num.9.
CaeterClmqiiandoeiiam talis.Iicentiaexhibitafuiffet, quod
prorfus infubfirtens eft, reiponfio in promptu effet, illam
fcilicet nullatenusconcedi potuilTe a Supefioribus. Textus
eftaequeliteralis, ac famofus /«Ca/'.CK'W ad Monafteriumde
j"r«r. AfflfftfC. cujus verba non potTunt effe magis clara, ma-
gifque rotunda ibi : Nec tejiimtt jibbas , quodfuper babenda
proprietaie pojftt cum aliquo Monaco difpenfare y quia abdica-
tiopToprietatis &c. adeo eft annexaRegulte Monacali , ut con-
tra eamnec etiamSummus Pontife.x pojfit licentiamindulge-
re .. IncujusTextualispropofitioniscomprobationem facili
negotiocomponi pofTent Voiumina , nifidebilitas efifec in-
telledlusallegareDoctoresad probandumid, quodclar^ in
Textu deterrainatur , uc dicit Qrattan. decif. Marcb. 85.
num. 1 6.
Cum qua Jurisdifpofitione fe uniformavic Cong.Concil.
ind.refolutione, per viam legisemanatapronoftroOrdine
Carmelitano, dequa fupra ««w.ti inqua nonfolum difpu-
tatum fuitprimumparticulare dubium circa difpofitionem
P. Acofta, per viam ultimae voluntatis, faftam, cam cum
licentia P. Generalis , quam cum fpecifica approbacione
Nuncii Hifpaniarum juxtaejusampliffimasfacultates , an ,
fcilicet illa validaeflec , quod fuicrefolutum Negative . Sed
ulteriCis in 2. dub. per viam regulaegeneralifnmefuit quaefi-
tum, an PP. priorGeneralis, ProcuracorOrdinis, & Pro-
vinciaiespodent juxtaConftitucionem nollri Ordinisdifpo-
nere , quod fuit pariter refolutum , Negative .
Itaut hodie non poflit eadem negaciva facuitatisdifponen-
diampliusin dubium revocari, fedcumomni ferraonispro-
prietacedicerepnffumus, quod in hacparie circa facultatis
difponendidefeftum, taminvita, quam in morferefpeftu
PriorisGeneralis, ProcuratorisOrdinis ,& Provincialium,
habcmus legem praecifam , & particularem , quales func
punituales refolutiones d.(7o«_g.C c«c. ex adduftis in Infl.crim.
iib.i tit.tO-§.^nu.j^g.
Non regit proindc infadto, quodind. refolutioneftrwfu^M-
mododi&umfuerit, P. AcoflaperviamTeflamenti difponere
nonpotuiffe , utfecerat inultimavoluntxite ^ Diim literiscu-
bitalibus in i.dubio, diltinfto ^ Teftamento P. Acoftae ,
gencraliflimerefolutumfuic, Priorem Generalem, Procu-
ratorem Ordinis, & Provinciales noftrae Religionis, nul-
lam habere facultatcm difponendi, & ad diftum effeitum
nonefTeattendendam , necin aliqua confidcrationehabcn-
damGonftitufionetnnoftriOrdinis, coocedentis diftamfa-
cultatem.
Qujcfi procedunt juxtaliteramd.refolutionisquoad licen-
tiam expreflfam P. Gencralis», multo magis locum habebunt
refpedlu tacita: , quiafcilicet P. Generalisfciverit v. g. Li-
bros cranfportariad Conventum Leocataj, & nihildixer'';
Tacito enim nuiiquam atrribuendael^i major virtus . qukm
actrlbuaturexpreftbjuxta Text.inl. Cumquidjf. Si cert.pet.
c(imconcordant\hasapudGonzitl.adReg.ii.Cancell glofs.i^.
num.€^.<ifRot dec.-].num.\<f.cor.Bich.
Nccomictimusaddere, quod inomnemcafumtolerantia,
& conniventia d. Superioris Generalis nunquam habere po-
teric pro taliiicentia, ur defervire valeac pro canonizatio-
nc, & approbatione aftus, k noftris Conllitutionibus ex-
prefseprohibiti : Miilt.i cnimperpatientiamtolerantur ., qu^e
fl deduSa fuerint in Judicium , Juflitia exigente^ tolerari
nondebent., W d\ck\xi incap.Cum jamdudumde Praben. Sc
notatRota dec.i^^z.num.xi:cor.Coccin.& dec.z.nu.ii.&feqq.
par.i^. rec.
Ec indurioribus tcrminis tolerantia, & patientiae adtus
quolibet anno pluries reicerati inCappella Pontif rcfolvic
Cong.Rit.inKoman.i6. -<.o»///r 1704. ut vidcre eft intomi.
par.i.difcept iS.pertot. &: fignantcr /7.1 i6.
Nullahabita rationc illius enunciativac, quas legitur in
Exptopr\o§.z7.Perck'ne bo avutait licenza da miclSupc-
rlori, quia prohibitio facere aliqu.-m adtam non crcditur,
afTerendohabere liccntiam , feu tacukatem illum faciendi ,
Icd harc oculis corporis legenda , & rccognofcenda eft , &
videndum in quibus tcrminis , Sc cum quibus limit.Ttioni-
bus coDcefta fuerit ex addt.dis J Card de Luc. d^rDonat. dif.
Ji. numer. i^- <i/ in Summ num. 5 2.-<ir de Paroch. difc.Y,
num 6.0 de Benefic.difc.i^i.eadem num. Not.dec.n.num.t^.par. zo
iS-& Celf.dec. 3 j i.num.7.& deci^inum g.^r decif..^oi.nuni.
5. e^ dec. 88. num.zQ. ^Jeqq. par, 7. decif. 76 num. 7. corarn
Priol.
Pofiro igiturhujufmodi defeiSu adlualiter difponendi in
P. Sanchezcx eo, qaod non conftatde legitima facultate
&licentia, remanenc nuliiusiefficacis ea omoia, quaidi- 11
cuntur dedeftmationeabeodem fj<Sa , cam Librorum , qu^m
pecuniarum fa voreConventusLeocatac; QuiaefTct una via
dircdtepermiflumquodeidemdiredt^prohibitumeratadver-
fusomnia Jurispriocipia, dequibushabemus r^;fr«/ /;rf/-.i- jj
les incap.Cumquidunavia de keg.Jur.in6.(y i.Oratioff".
de Sponfc\im^\ns3ipudBarbof.axiom.t<)l.num.i.& Pf?-&
Rot.cor.CoCc.dec. 1 za.f. num. 1 5.
Omniahaec nonoblcure admittuntur abOppofitionibus,
qul proindediftinguentes inquator clafTes bona , defcripta
in ExproprioP. Sanchez, nemp^ inBibliothecam, inLoca
Montium, in pecunias , & aliqua mobilia tenuis valoris,
praetendunc ex parcicularibus mocivis in tribus majoribus jj
fpeciebus locum haberc non pofTe noftras Conftitutiones , fed
verificari diimcaxat pofTe in quarta clafTe .
Quancum verohujufmodidifcurfus infubfiftensfit, de fe
patet, & inord.adafreriamincorporationem Librorumaf-
ferunt noftri Religiofi , illam in fadto non fubflftere , fe 54
promptos exhibentes, dato congruo te.Tipore , ad id con-
cludenter probandum , dum Fr. Elias Socius Laicns didti
P. Sanchezomniumeorum, quaeinConvcnuLeocataB ge-
fta fuerunc ex teftimonio proprior um oculorum informatifli-
mus, publice, &palam concrarium afTeric. Non attencis
enunciaiivis illis, quae leguntur inEpiftoIis, dacis incon-
tratioSummario, Nobis non communicatis, neque reco-
gnitis, quae proindenullamomnindfidemmerentur, juxta. jf
communiaaxiomata, dequibus O/j^r^i/ confil.zzy.num.6.
Rot decif^^i.num.i. part.^. recent.^ deciftzg.fium.S.cor.
VrioL
Ec tamenrcfpondenws, quodinhacparte nonefl viden-
dumid, quod fupponitur fecifTe, veldcftinafTe faccre, ve!
incorporare voluifie didumP. Sanchcz , fed idquod facere
legaliter, & legitime pocerat , juxta celebredidtum i^fwfc,^ j$
de Vit. "if Beat. cap i. infine y\bi : Non quo itur , fedquo eun-
dumeft., .' ^mnm inrom i. par.i.difcept. II. numij.Ciim-
que ex fupra animadve lis non haberet dominium , neque
proptietaiemdidoruLn Librorum , & quoj magiseft , neque
ctiamhabercciicentiam (Iicetexfjpra animadverfis nulla-
tenus fubfiftentem , nec tuifi.-ientem ) dilponendi de ufu
corundemLibrorum, rem.inere videtur evidens, & facile
perceptibile, quareintrare debeat illorum divifio, per no-
ftrasConftitutioncsdemandica induabus ex tribusp.ucibus
favore noftriConventus, &in tercia parte cantClm tavore
Conventus Leocatx, qu:a , lcilicec abfqae ullo dubio Li-
briin omnium Do:toruin fcntennaconcinentur appcllatio-
neMobilium, de quibusloquicur noftraConftitutio.
Nec relevac reflexio, quod Libri exccpcuentur fpecific^
indidlanollraConftic ibi : Exceptis Scripturis, & Libris , 37
quos volumus omnino reponi in LibrariaConventus ad quem
Jpeffabant .
Nedum cnimfemper urget animadrerfio, quodConfti-
tutionondetcrminacConvencum illum, ad quem didti Li-
brifpcdtaredebeanc , fed ex illius Ibla ledlura clare patec ,
quod nihilaliud ibidem demandatur per didlam Conftitutio-
nemqukm exceptuatio Lbrorum Ataculrate, quamibidcm j8
dac dilponendi de aiiis rebus m.^bilibus, demanJando, uc
talistacultas nii feextcnd.ic adLijros, juxta illiuslitcra-
lcmfenlum, e.idem tempjre injungcndo, ucrcponantur in
Libraria illiusConvcntus,ad qucm fpedabunt .
iMinusrclcvant illaalia vcrbadJ. Conftir. Vohmusy quod
Lib.'i, &Bon.t, qute Studenfcs in allena Proi/incia babue-
runt,fuis Canventibus , & Provin.lis reftituantur . Quia 39
vcrbaConftit. in hicpartcfunt aJcoclara, adeoquc rotun-
da, ut mirdmc-rta videacurillor.iTi Jccorfi.iaJ omncsLi-
bros, quomoJocunqueacquilitos aReligiofis, dumexprcf-
seloquuncur dc illisLibris, quosStudences d propriis Pro-
vinciis , Scudiorum cauf», dctulcrunc ad cxteras Provin-
cias , juxta illa vcrba marj^inalia dd. Gonftit. D^ Btnis Fra-
trum inalienis Provinciif ■
Qax omnia d igito oftcndit vcr bum illud reflituantur, quoj
juxta ejus propriam fignificationcm, & naturam non po-
tcft verificari, nifidc cn, quoJ ad atium priils lpi.:libu , 40
aJ rir.vf. in IRcflituere }f. de yeibor.fignij'. cum caterv a Do-
ftorum apud Cardin. de Luc. de Off:. v.na^. Jof.zji. &
apud
152
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
a^ud Rot.eiec.ii^»um.i.par.\4^. w.Et applicaturcelebre il-
lud diflum Terent. i» Andr. ReJIitue in quem me acceptfiilo-
cuM , de quo intom.i-par.i.difcept.zi •«•z^
Quoad Locaiy. cum dimidioMontium ea, quae in hac
parte exagetantur funt de fubjedo non fupponente , quia il !a
^jon funtampliusinrerum natura , dum venditafueruntdie
17. Maii 1710. pro fumma fcut^ acj^^&propterea h. difta
die non poflTunt amplius confiderari ad inftar immobilium
41 justa naruraiji Lccjriiu. Montium , de qua late Conflant.
adStat.Uib. io>». \. annor. ^z.nuin.j. StA illorum pretium ,
uti redac^uci in pecuniam numeratam , confunditur cum
a!ja fumina fcur. jjoo^defcriptainExproprio, utidepofita-
ta in Banco S. Spiritus, non autem uti repofita in Capfa
Dipofiti. Proutetiam inejuspropria Cella, non autem in
commnni Cap^^ DepofitiConventus Leocatae inventafuit
poft ejus obitum fumm. fcut^ 4500. ut juftificatum fuit in
Summario .
Ad folius tamen materiae ornatum dVcimus , quod ea,
qujE in hac parte dicunturcirca bona immobilia, in totum
fpei3:antia ad illum Conventum , cujus Religiofus eft filius
^2 noncohaererecumdifpofitis in nofiris Conflit.pjr.T^.cap. 1 1.
c!c P/o/^r/f/.^.^^ubi retentioimmobilium ftriCtiflime prohi-
beturnoftrisReligiofis, ibi : l:em difiri8e prcecipitur RR.
Tatribus Provincialibus , <bf Prioribus ne permittant quem-
piamexRegularibus fuiConventus, vel Provinci<e retinere
Bonaftabilia &c. & ilHs finnlia in commendam , non adminl-
ftratJonem , »0« ad vfum, neque ad ufumfruffum , imb in
fuis Vjfitationibus omnem adhibeant conatutn , ut omnia re-
^igantur in commuai; Et fi Scriptura , feu contra^us , vel
ftipulalionumformula: (quodabfit) nomina unius , vel alte-
rius Religiofi contineant , dilutis & obliteratis eorum nomini •
bus , conficiantur nomine Vniverfitatis Conventuum .
Deveniendoad pecunias, tam, fciliceradfummam fcur.
. ?5co. defcriptam in Exproprio , utiexpofitam inBanco S.
Spiritus, quam ad fummam fcut. 30J3. retraflam ex vendi-
tioneLocarum Montium, &ficintotum ad fummam icLit.
■41 fSjB- res videturcareie omni prorfusdifficukate, quia ne-
roodubitat, pecuniam venire appellatione mobilium , de
quibus loquitur noftra Conftitutio, 'jUxtaText.in i. Pr^dia
§. Libertojf.de Fu.nd.inftru6I. <if in§.Quiaparumin Authen.
de Nupt cum aliis fequutis a Bec confiZ.^ num. .\. Parif.
44 conf -jS.num.i i.lib.z. Rimin. conf. 11 6. num.ii^.lib.i.Menoch.
conf. 407. num.^. & g- Stird. conf. 2$. num.i- Peregr. dec 1 a-
tav.\l num.yfeqq.&Rot.dec.iiio.num. i par.z.&dec.i^g.
tjut».i. par.\ I. rec. ibi : RefpeBu pecuniarum BD . tranfierunt
} cum difpofitione Tcxtus in 1. Pradia &c. ubij . C. refpondit ,
pccuniam contineri fub legato mobilium .
Quodemumadquartamfpeciemaiiorummobilium ,con-
cordamus cum contrariis Scribcntibus , aflerentibus,iIlorum
j!}5 refpedlu intrare difpofitioncm noftrarumConftitutionum :
Divifiotamen per eos demandata , facienda eft pro duabus
Partibus favore noftri Conventus, ut cantat litera noftra-
rumConftit. & pro tertia tantCim parte favore Conventus
Lcocatae.
Imo ex hac ingenua admifllonc divifionis, ultroconccf-
fa a diflls contraiiis Scribentibus , cathegorica dcfumitur
refponfio adverfus ea , quae gratia motivandi intcr infor-
^6 mandumbenigneriobisobjcdum fuit circa moriemP.San-
chez , fequutam cxtra Conventum Tranfpontinse ; Quia
noftra Conftitutio non aflignat duas cx tribus partibus mobi-
liumilli Conventui , in quoReligiofusmoritur, fedinillo,
ubi traxitlongam moram.
Verumtameneft, quodconfiJerando pariter cafum, in
quo quis non complcat dccennium habitationis in ali-
quoConventu, fcd in illo moriatur poftduos , vcltres an-
nos , &tuncmand3t Conftitutio, quod duoextribus parti-
47 busmobiliumfpe<3entadConvenium, inquoperduos, vel
tresannosmoram fccit, & deindeobiit.
Caeteium in illocafu, inquoquisper decennium moram
J>
5i
54
Congrcg. particularis dieS. Augufti i^o^.quarefpeau bo-
norum ParochiSS. 12. Apoftolorum demandavit, illa fpe-
£hircadConventum,cujuseratFilius. Quianoneftlicitum ^9
inihacparte a folito, vel ConllitutionibusuniusReligionis
inferre ad folitum , vel ad interprerationem Conftitutionum
alteriusReligionis, ut punftualiter refolvit Rota in Rtma-
na Delation. Crucis 24. Martii i-]0%. $. finali coram Lan- 50
cetta .
Praecipue , quia noftrae Conftitut. in hac parte concor-
dantcum Jurisdifpofitione, qua attenta refpedudivifionis
bonorum, induobusLocisacquifitorum, non confideratur,
ubiquis moritur, fed ubi verifimiiiter bonaacquifivit, jux-
tacelebresrefoIutionesCort^r. Conc. in Cathacen.iZ.Septemb. 51
& i 'i.Novemb.i y09. CeqMutas a Rot . in C athacen. jcu Sueffana
Spolii 21- Februar. 171^. coram Cerro; Inquibusrefoluium
fuit bona , acquifita in CiviiateCathacen. ab illiusEpifco-
po , fpeilare ad eandem Eccleliam , non obftante , quod
deindetranslatusfuerat ad EpifcopatumSueflanum, incu-
jusCivitatedeindevitamcum mortecommutaverat .
Etin terminisReligiofi , acquirentisbona induobusCon-
ventibus, quodea, quaeacquifita fuerunt in Conventu, di-
verfoabeo, cujuserat Filius, nonadiftum, fed ad illum
fpertentConventum, in quoillaacquifivit, egregi^ probat
Pelliz. in Manual. Regul. tom.xtrait.^ Cap.fi.fefi.i.quteli.^.
num.^j.fo! 2,2. Notabiliter conclufionem amplians,etiam-
fi bonaminuslicito modoacquifita fueruit , dummodo non
fuerint acquifita coniia virtutem Juftitiae, & concordant
infraallegandi num.(i6.
Refpedu autem Priorum Generalium noftrae Religionis
tres habemus cafus , unum P. Generalis Tartagliae , qui men-
feMartio ifiSzobiit inCivita^eCatanias, &ex illius mo-
bilibus, icu Exproprio, ha uit noltcr Conventusfcut.794.
Alios verorefpcJu P. Gencralis deRubeis, & Procurato-
ris Generalis Lao , ex quorum Spoliis nofter Convcntusha-
buitaliafcut 64i.ut patet ex pervoIutioneLibrorum ejufd.
Conventus.
Nec regit in fafto animadverfio, quod P. Sanchez pro
eotempore, quo moram traxit per annos 28- inConventu
Tranfpontinasnullum eidemConventui pracjudicium attu-
lerit, cumfuppofito, quodomnia, adejus vidum necefTa- 55
ria , fubminiftrata ei fuerunt ^Conventu Leocatae; Con-
trarium enim uno oreaflerunt omnesReligiofi , in eodem
Conventu TrafpontinaEmoramfacientes, allegantes ad id
probandum Libros Con ventus , feque promptos declarantes,
paratofque ad illosexhibendos.
Subdentesulterius, quod long^fenfibilius fuitgravamcn
ejufdem Conventus tempore Gencralatus ejufJem , quia
tunc fubminiftravit omnia necelfaria, nedCim ejus Socio, 57
&ConverfoReIigiofis , fedetiamexterisSaBCuIaribus,ho{-
pitio abeodemreceptis difto tempore fui Generalatus, in-
terquas, Perfonaeetiam magnatitixqualitatisannumeran-
tur, indicataeinejusExproprio.
Minus in fadto fubfiftit, quod P.Sanchez difceflerit ab
Urbeanimoad illam nonrevertendi . Oppofitumenim ex
duplicicircumftantia intraevidentif fioes ponitur.
Prima, quia nonconfignavit claves fuarum Manfionum
PriorinoftriConventus, ut facere folent , &debent omnes
Rcligiofi , quiabillodifcedunt, fedillas dedit Patri Reetn-
tiejusConcivi, & Amico; Non enimdaripotcft majus fi-
^numaniminonrelinquendi habitationem, qu^m retentio
clavium , ad Text. in leg. Clavibusft. deContrahcn. empt. &
ad animadverfa per Poft. de Manut.obferv.iinum.^. Cardin.
deLuc.de Empt.& l^endit.dif-. 10. fubnu.6.Sc alios, citatoj
intom.x .par.i.difc. ii num.^y.
Sccunda, quia retinuitpariter MunusExaminatorisCIe-
ri Urbis, quod , utnoiumeft, rcquiritcontinuam moram
in illa, dum qualibet hcbdomada icnetur intervcnireCon-
grefl^ui , habendocoram Urbii Vicario ; Ad quem effcflum 6e
meJiantibusOfficiis Card.noftri Ordinis Protefloris obtinuit
5J
i
5S
5»
trahat inConvcntu, cujus nnn cft Filius, etiam fi poftea liccntiamad tempusfcabfcntandiabUrbc
accedat ad fuum proprium Convcntum , & in illo dcccdat , Eiufdem pariter infubfiftcnriae eft aflcrtio , quod nia)or
femper locum habcnt noftraeConftir. )uxia cafum, noftris p.irs pecuniarum, quasfecum traxerat P Sanchcz, vel ad
tcmporibus fequutum in perfona P. Pugliani , quipcrdccem Convcntum Lcocatar poft cjusdifcefrum tranimiflsr fucrunt,
annos pcrmanferat in noftroConventu, cxerccndo munus aiitceius obitum eropatydefadlo reperiebantur inCrmen-
Parochi noftrae Ecclcfiae , cu|us fuit accrrimus Defcnfor, tis pio Fabrira Conventus ; Ex epiftolis cnim , ad id pro
€1
48 utpatct ex tom. i.par.i. difccpt z^. per fo;.C',.iufa autem
malae valetudinisrcdiit ad fuum Conventum Florcntisc, in
quo pic obiit , & nihilominus noftcrConventus fuamha-
buit portionem Spoiii in fcut. 74. 15. ut notorium cft in
ConventuTrafpoutinsc, & iflu oculi dcfumitur cx illius
Lil.ris.
Ex quo defumitur paritcr congrua rcfponfio refolutioni
bandumcxhibitisin coiitrario Summario , nihllaliud defu-
niitur, qu,\m cxburfatio folius fummat; unciarum 300. pr"
prctio lignorum , & longc minoris fummac pro paranda cal-
cc . Infipnis autcm fumma fcutorum 4JC0. rcperta (uit
in monctacontanti in cjusCcIla, ut jufiificamus inSum-
niario.
Omittipotcrat argumentum , dcfumptum abexcmplo P
Bra-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio Vil.
Mg
1-
Barbcri, meritifllmiEic-GeneralisnoftraeReligionis, dum ts; Refpondcmusenim injure, quodinhacparte cootra-
hfc imprimuntur pie defundti , quia Manfionem in Con- ria propofitio magnam meretur animadverfionem, quia
ventu Aibani temporefui Generalatus conftrui fecit, ulcra iilaadmilfa, (lernereturampla, &fpatiofa via deftru<!lio-
ingentemfummam fcut. isoo. impenfam favore noftraeSa- ni Votipaupertatis, CfufficeretfoladeftinatioinmeDteRe-
61 criftiae. Qiiia nuila currit paritas inter diilamtenuem ex- ligiofi, quia hasc nunquamdefideratur in quocumque adta
penfam, fadamfuboculisSuperiorum Generalium inCon- humano, ut Philofophi dicunt, & notant addufti a Bar-
ventu prope Urbem , procommodoetiamfuturorumGene- ^rj/"^ aArM^« 99.««»».^». Pri?cipue fi fermoeftec , juxta no-
neralium noftrae Reiigionis, qui , ut omnibus notum eft, ftrosterminos, dedeftinatione,effec.tum habiturapoftmor-
fsepe folent accedere ad didum Conventum Albaneii- tem Reiigiofi , qus innihilo differt infubftantia a difpofi-
fem. tioneperviamTeftamenti; Sapientis autemejfe., noncura-
Ultra quod , ciim vivat adhuc diftus P. Ex-Generaiis rede nominibus ^ perhaec verba , notavit Div.Tbom. par.
Barberius , potens eft relinquere plufquam duas ex tribus i. queeji.s^i.artic. i.adi-Sc concordat Bartol.in leg. S^^o- jt
partibusfuorum mobilium ConventuiTranfpontinaE juxta mtnus num.zz. jf. de Fulminibus, ibi ; Non curo de no-
61 exempladiftorum duorum noftrorum PriorumGeneraiium mine ■
deRubeis, & Tartagiiae, & ProcuratorisGeneralisLao, Refpondemusetiaminfado, quod, ciim veritas unafir,
dequibusfupra. & quantdmagisoppugnatur, edmagisapparet, uc dicebat
Omittipariter poterant exagerationesbeneficiorum, col- Cajir.conjil.ii.in prtncip. permifit Deus, quod illaeviden- 74
latorum a Provincia Siciliae occafione fabricae noftriCon- terappareretex epiftola P. Generalis , fcripia P Priori no-
ventus Generaltii; Summaenim, ad diClum effedtum fub- ftriConventus die ?o.Oflobris (7x0. in qua haK habet. II
64, miniftrata h. didta Provincia, non fuic particulare aliquod P. M.liegenre mi prega fofpendere ogni determinarJone fo-
bcneficium ejufdemProvinciae, fed una cum tota Religio- pra lo Spoglio del fu P.Santbez fino., che ji e vendute lo
neproportionabiliter porrexit fuas manusadjutrices profa- Sproprio tiltimo, da ejfo faito pnma della morte . In hoc
brica illius Con ventus , in quo ejus Caput moram facere de- Exproprio reperiebantur defcripta fcut.^^co. ut ex orc didli
bebat, &aquopIura pariter beneficiaconfequuta fuit, in- P. Regentis dicunt Teftes inSammario. Igitur non ben^
rer quae ultimo loco fummam 500. eidem donatorum h. P. afleritur , quod dida fumma tunc temporis non erat ad
Sanchez; Et iilaslongemajores, quashis verbisdefcripfic ufumdidtiP.Sanchfcz,quiafi id verum fuifTec, nondebebat 75
P. Angelus Carbonar- in ejut Funebr. Oration. Mefla- poni infecuncoExpj-oprio, utideftinata adejusufum: Ef-
nae imprefs. /0/. jg. Gionto alla Licata, Ji mofird liberale fecqueulteriusexpropriareConventum .nonautem feipfura
quanto il gran Macedonefe, sborfando una fomma diOro, apponendoin Exproprio fummam, antcccdenter Convcn-
fujficiente a ftabilire una Collegiata , fabricare il Frontif- tuiapplicatam , ut patet Confideranti .
pizio della MadriceCbiefa, ed accommodare la noflra con Nonattento, quodeademfumma fcut.^joo. reperta fue-
tnoderni difegni . rit inConventu Leocatae, quia noftrae Conftit. aflignantes
Pro evitandis autem aequivocis, cum quibus exadverfo duasextribuspa!tibusBonorummobiIium,adufumconcef-
proceditur circafacultatemdifponendiin vita, velinmor- forum noftrisReligiofis, illi Conirentui , inquoper dccetn
65 te roftrorum Rcligioforum , praemittimus ea , quac cla- annospermanferint,nonrequiritexiftentiameorundem mo- 76
ra funt in faiflo, & id, quod utrinque admifl^um fuic in bilium ineodem Conventu, &talis eftpraxis noftraEReli-
Jure. gionis, uc probavimus fupra, oftendendo, noftrum Gon-
In faftoenim primoconftanseft, quod pecuniae tempo- ventumhabuiflepartem luiSpolii, refpe<2u P.Pugliani ia
reExproprii exiftentes inBancoS. Spiritus in infignifum- illisBonismobilibu.s, quaErepertafuerunt inConventuFlo-
ma fcutorum^joo non erant neque appiopriatae proCon- rentiae, cujus cratFiIius, in quo obiic, & in quo reperta
ventuLeocatae, nequeerogatserealiter, &eftedive, quid- fueruntd.ejusmobili.i .
66 quidfit deintentionecrogandi, cujusfolusDeus Judexeft,
& quod magis eft , neque etiam unquam rcpofitae fuerunt in
communiCapfadepofiti j itaut nequeetiam illorumnotitia
habebaturinReligione.
Secund6conftans eft', quod Loca Montiam , non foli!im
non erant appropriata , neque crogata favore didi Con ven-
tus, fed illanequeetiamcantabantfubnomineditli P. San-
chcz , fedD. BalthaflrarisdeFerrariis, qui illa vendidit uti
In eadem Caufa.
UTraque Partc informante , propofita fuit hsc Caufa
in Congreg. habita die — Februarii 1721. quanJo re-
foiuta fuit cum Refcripto : Du.ts ex tribus parnbus, om-
nium, qu4e reperta fuerunt pofi obttum P. San:/rfz , de'
67 illorumliber , &abfolutusDominusdie 7. Maji 1720. Icauc beri Conventui Tranfpontin<e ; non computatis tamen Bi- 77
eorundemrefpeduperinde erat, ac fi fpedarenc ad Pcrfo- bliotheca, & pecuniis, impenfis ante illius mortem in uti-
namextra Religionem , quia recognicio bonaeFidei, enun- litatem Conventus Leocane, qui iilis gaudere tojftt, ultra
ciaca in Exproprio, cunftodiebacur in propria Cella P.San- tertiampartem , ad iHum fpeffantem.
chez, nonautemexiftebacin Arcadepofici . Adverfus quan. refolucioncm , obtenta nova audicntia,
Tertidconftanseft, quodpecuniaeillae, quaeredaftaefuc- reproponitur hodie, & videtur ftandum in Jecifis, quoad
runtexdidisLocisMontium, &exadae exBancoS. Spiri- primampartem ejufdem Refcripti , cum addito, ur Cania
tus, tranfportataeadConventumLcocataEintotutn infum- ampliils non proponatur: Rcfpcftu verdre tiae partis pecu-
niarum , aflignatarum Conventui LetKatae , videtur ref-
pondendum , illam fpedtarc ctiam ad Convcntum Tranf-
pontinac .
Refpedtuenimduarum extribuspartibus omnium , quat
rcperta fuerunt poft obitum P. Sanchez, fubfiftunt funda-
menta omnia, diila dic ex hac Parte deduila , & expen-
fain noftrisScripturis, quia innoftris Conftitut. ptr.x.cap.
iijj^.j.litcraliterdeterminatur: Q^uoJ fi quis emiferit pro-
„ - _ . . . 7S
ma fcuc.4500. non foliim non fuerunt incorporatac , vel con-
fignataE pro fabricaConventus Leocatae, fed neque etiam
68 repofitae fuerurM inCapfa communi didli Convenrus , (ed
repertae fuerunt in Cella ejufdem P. Sanchez, qui abfque
ulla participationeOfficialium, & DifcretorumConventus
poterat de illis brevi manu ad libitum difponerc ad inftar Per-
fonarum fecularium .
In Jure verd utrinque admittitur , quod Religiofus in 12 iJ.j.ntcraiitcrdetermmatur: j^uoJ Jt quis emijerit pro- 79
morte non poflu difponerc de rebus, ad fuum ufum de- fejftoiem in aiiquo Conventu ( juxta terminosnoftricafus,
ftinatis. in quoP. Sanchcz profeflionem cmifit inConvcnru Lcoca-
Remanet igitur videndum, anidpotuerit facerein vita, tae , ) 6f deinde fe tranftulerit ad manendum per lotgum
&cum, vel fineliccntia Superiorum, &an dicatur difpo- tempus ad alium, if ibi moram ttaxcrit per decenniumj
6c) fuiflreperfimplicemdertinationem . zeiulira, ( juxtacircumftantiasiioftraccontrovcrfisr , dum
Dicuntcontrarii Scribentcs, ad id faciendum facultatem idem P. Sanchczfetranftulitad Convcntum Tranfpontine,
habuiiTe , fed nos conrtantifTim^ refpondemus verbis illis inquo long.im moram traxit per^^.annos, ) quod morte
Glojf^e , tegii\r:itisindecifi7^.num.ii.corCelfo; Sedubi cft lllius , bonorum Jii>i adufumconcefforum , remanenlium mo-
70- taiis facuitas ^ Nobis enim petvolvcntibus contrariasScri- biliumy dutC partes Jint illius Conventus, ubi traxit lon-
pturasdatum non fuit invenircminimomapiceiTi , veljota gam moram . <3 tertia pars illorum bonorum fit Conven-
unumcjiiidcmLiccntia. tus , ubl proJ'eJfionem emijit . Conftitutiones cnim cuiu('-
Necreplicctur ,illam pracfumi. Quiaomnia principiaaJ- cumqueRcligionis inrer cjus Alumnos tanqu.im parr!>-';'i
vcrfantur tali rcfponfioni c:< fupra adduftis . res, & individuales legespunilualitcr fervandar func . ... . >■
Minilsdicacur, quod , llcccin noftrocafunon app.ircat tznt Sanch.adpr^cepiDecales /ib.j cap.ii. nMt».^4.X.:i.ir.
effeftiva erogatio, & applicatio fummaj, de qua di("puta- de Rigulcominent^ i'i c^p iiaiuimus num.\x nrfjQj^amvis^
nnis, fequuta cumlicentiaSuperiorum, fufficiac nihilomi- Franc.Marc.dec.\o\.nuni.i.verf.hiaxime yiJC^rdde Lcc.de ic
71 nijs illius fimplex dertlnatio pro fabricaConvcntusLeoca- Rcgui.dif(.i9.num.ii.\h\: Decidendte vtniunt profiHgulcrum
Re!i-
154
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayas.
RtUgionum Statutis , veJ Confuetudinibus , i; t^'fc.57- num.
I?. ibi; Adbuctamen deferendumvidetuf legibus ., fcriplis,
vel non fcriptis particularibus fingularum Reltgionum .
Necdicatur, quod hoc procedat in illiscafibus, in qui-
busReligiofusnon difpofueric in Vita , ut fupponitur fecif-
feP. Sanchez, applicando favore ConventusLeocatae om-
rcm pecuniarum fummam in Banco Sandi Spiritus fub
Perfonarum faecularium nominibus depofitam , &proma-
jori parterecradam ex pretio 17. LocorumMontium, can-
tancium fub nomine Abbatis Ferrarii , & ab eo venbitorum
die 7. Maii 1 710. fpeftantium ad eandem P. Sanchez , >uxta
ejusclaram Confeflionem , emitTam in Exproprio .
Objeflum enim non fubfiftit infado, quia maximapars
pecuniarum non (olum effedi veapplicata non fuit dift, Con-
ventuiLeocat3E, fed hodie in confiderabili fumma fcutor.
3 220. J^realiterexiftit ineodem BancoS.Spiritus, in quo
?l permanet vigore duplici Decreti , feu unius Inhibitionis,
A.C. Gentilisfub die 14. Feb. i^ir. &alteriusCardin. Po-
reinis fub die 3. Martii ejufdem anni: Idque attenta am-
plilTima illa JurifdidionehuicSac. Congr. conceffa aPapa ,
mediante duplici refcripto; Prim6 fub die jo. Dec 1720.
ibi; Ex audientia SS. faila relatione per D. Secretarium,
Si SSinjunxit ., ift aperireturfolium.ipolii; Secundo verofub
die 7! Jan. lyii.ibi ; Fa^a relaiione SS.D. N.de contentis
in d-Spolio, remifit Caufam ad Congr.&c.
Imonequeetiamtalis realisapplicatio verificari poteft in
illafumma effedivarumpecuniarum , quasfecum ab Urbe
tranfluIitP. Sanchez, eoquia,exaddu(Ltis inprxfenti ium-
mario, h3bemuseandemfumm3m fuiffe in monetis aurcis,
S3 quzsleportdaifcneinunafuaCentura , & in unaPettorina ^
jnquibusrepertaefueruntpoftipfiusobitum , praebenteauxi-
Jium ad illos inveniendos illo eodemmetSocio Laico ejuf-
dem P. Sanchez , qui id probe fciebat ; Cijmque ab Urbe
difceffefitmenfeMajo 17:0. & mortemcum vita commut.i-
verit circa finem menfis ieptemb. ejufdem anni, remanet
imperceptibiliS contraria pr^tenfio , quod eadem funima
per fpatium quinque menfium retenta inCinguIoFetnora-
lium, &in Thorace taliter abfcondita , &confuta , me-
diante filo, ut nullus Religiofus notitiam de illa habuerit
praeterejusSocium , qui praefensfuit in Urbc,diciturincor-
porata Conventui Leocatae .
Eftque pariter in rei veritate nimis durum pra^tendere , ut
dicaturetiam applicata Conventui Leocatae fumma illa, quae
54 fubnomine Peifonarum faecularium hodie innegabiliter re-
peritur depofita in BancoS. Spiritus.
Sicuti enim facile potert percipi motivum illam abfcon-
dcndi , quando difccflit ab Urbe . ne fcilicet fubjefta cffe
periculisLatronum , & falforumFratrum ; Ita longe ma-
jori facilirate affequimur, quare perventus ad fuum Con-
ventum Leocatai, continuaverit eandem fummam retine-
re abfconditam , ut fcilicet poffet illam ad fui libitumtem-
poris projreffu expendere , quod facerc nullatenus pote-
rat poft illiu'; npplicationem, faflam Conventui, eo quia
tunc debebat reponi in communi Arca depofiti , cl qua
non poterat amoveri, nifi cum confenfu, & placito iu-
periorum Conventus , neque crogaripoterat inalios ufus ,
praetcr illum , ad cujuseffeftum fuiffet applicata .
Minus idem objedlum relevat in Jure, quia facultas il-
la difponendi , quaeper noHrasConftitutiones datur aliqui-
bus graduatis Relipiofis in par. i.cap.iz. non fuit appro-
55 bata ^ Cong.Conc led per vian legis exprefse, & gcne-
raliter reprcbaia inOrdin.CarmeUt.z-j.Mar. i6yi.ut juili-
ficatur fup.
Ncc replicetur, candem refolutionem diftae Congr. non
procederein pecuntis, applicatis per viamad^us intcrvivos,
iit pritcnditur fcciffeP. Sanchcz, fed folum mediantcTe-
ftamcnto, juxta cafum difljE Rcfolutionis in Ordin- Car-
tncliiarum, inqua agebaiurde difpofitionc, in ultima fua
voluntate faila h F. Acofta Carmclita . Ul'r6 enim admit-
5J6 tentcs, in primo dubio difputaium fuifTc c.ifum didaepar-
ticularisdifpofitionis, pcr viam ultimac voluntatis faftsc a
P Acofta, conftantcr fubdimus, fecurdo loco dilputatum
luiffegcncralc, & gencraliffimumduluum circaomncs, &
quafcunque difpofitiones noftrorum Rcligioforum , juxta
illa cubitalia vcrba ; Dub. i. An pradtlli Regulares pof-
pnt juxta priediiiam Conjiitut. difponere ? quod fuit refo-
Jutum Ncg.it;ve .
Plufquam tacit^ admittuntur hxc in contrarlis Scriptu-
ris, in quibus proindc' infiftitur infola dcftinationcdd. pe-
87 cuniarum, ut rntcnJitur faila per P. Sanchez, oftcnden-
dendo,quid deillis poft mortcm fuamficri volcbat favorc
Ccnvcntus Lcocatae.
Objcflumautem nonpoteft effe magis infubfiftens, quia
procedendo cum contraria praetcnfione , quod non obftet Vo-
to paupertatis exequutio voluntatis , k Religiofo oftenfas ,
mcdiante deftinatione facicnda de pecuniis , applicandis poft
ipfius mortem , & durante ipfius vit.i exiftentibus in pu- 88
blicis Bancis , fub nominlbus Perfonarum faeLularium , in
rei veritate, & fubftantit nihil aliud effet, quam eil'dem
Religiofispermittcre amplam illam, & iiiimitatam facul-
tatem teftandi, & libere difponendi, quam habent Perfo-
nae faeculares ; Et viva ratio ha:c efl, quia Teftamentttm
Hihil aliud eft , niji voluntatis noftree jufta fententia de eo,
quod quis poft mortem fuam fieri velit ; Sunt verba 8a
Textus in l.i.ff. deTeftam. quiad literamapplicantur dc-
ftinationi pecuniarum, dequibus difputamus; Circa quam
Textualem propofitionem confulto abftinerous ad illam
I3o£lorum authoritatecomprobandam , quia reputatur intel-
le£tus debilitas allegare Dcftores ad probandum id , quod
claredccifum a lcgerepcritur, tc?it Gratian. decif. March.
Synum.if.
Eftautempropofitio, unoorea Theologis, Canoniftis,
& Juriftisrecepta , & aCollegialibusTribunalibusquotidie
canonizata, quod inhis terminisnoneft facienda vis in ver-
bis, fcu nominibus , quia leges impofitas funt rebus, non
autem verbis,- \\.zDiv.Thom.\.par.qu<efi.$^.artic.^.num.x. 90
alilque fequuti a Rota in decifz^^.m fine coram Otthobon,
&in Pifana Jurifpatronat. i.Ju/ii I700. jT. Ut enimcoram
^nfald.
Ejufdem infubfiftentiae eft alia contraria reflexio, quod
noftrae Conftitutiones loquuntur de rebus mobiiibus , reli-
iXis a Religiofis, quorum appellacione non veoiunt pecu- ot
niae.
Refpondemus enim , id nullatenus fubfiftere, ut proba-
vimusfupraexdi:obusTcxtibus, qui non poffontefferorun-
diores; PrimuseiWr, Authsnt.de Nupt.cap.i^. ^i^. Et quia 9»
parum, ibi : Si verb univerfa conftiiuta efl jorte in pecu-
niit , aut altis mobilihus rebus &c. Secundus vcro in /.
Vfdedia $■ Liberto ff^.de Fund.inftruB.kc^uutus ^ Rota in
deci^^. fium. i . par. 1 1. rec ibi : Refpe8u pecuniarum DD.
tranfierunt ciim difpofitione Textus in l. Prtedia &c ubi
J.C. refpondit, pecuniam coniineri fub legato mobilium y
Addudifque innumeris concordantibus , id egregie probat
Peregr.dec.il. num^i.h^svethh: Ratioeft , quia pecunia efl 9J
quid mobile , it appellaiione mobilium proprie Continetur,cum
de loco adlocummoveri pojfit .
Exquibusnullaadeft neceffitas vagandicirca articulum,
adqucmConventum fpeftent res illa;, quasRcligiofus ac-
quifivit, non in ilIoConventu,inquofuitacceptatusuti Fi- 94
lius , fed inquoillasacquifivit; Quaciam in hac parte ha-
beamuscIarasConftitutiones , militantcsfavorenoftri Con-
ventuspro duabus ex tribuspartibus, iftsfcrvandi funt,
ut in terminis individualibus probat noftre Religioms Aium-
nus Lezzan. in Summ.verb. Spolia Regularium nunw^.if i.
ibi: An Spolia Religioforum&c.pertineant ad Monafierium,
in quo morab.itur tempore mortis , an vero ad illum , '»1 95
quo emiferat fuamprofejfionem; Refpondeo &c. Imo jerva-
ri in hoc deberi Con/titutiones , &Statuia, aut etiamcen-
fuetudinem Religioforum , & concordant Bonacin Oper.moral.
tom.x . tit.de Claufur.quteft. i pun^ <).^. <^,dijfic t. propof. r.
nwn.i.fol.mihi -jig. &Tamburin.deJur. Abbatiom i.difp.
1 i.quieft.<\. num.6.ibi: Et fecundum hjs Confiitutiones ju-
dicandum eft .
Et ramen ad folius materiae ornatumfubdimus, dc Jure
idcmomninopratSicandumeffct, ca rationc,quia totum id,
quod acquirii Rcl.^iofi .Mcmporc, o,uo moratur in Conven- gS
tu , cujusnoneft filius, prscfuniirur acqu-fitumcontcmpla-
tione, & favorefecundiConvcntus, ut cjregieprobat G/«/".
;/; cip.tveib. Habuijfe de Teflam. ib'..]ue Hoftien. »um.6 in
fine , Ksjom And.num.^^.^S feqq.Sanchtzad Pr<ecept.Deca'.. J
lib.-jcap.\i.num.\5 Cabed. dcc iClfub num.y Bonacin ubi I
fupra num. i. verf Hoc lamen inteHtge , Fontanell.dec.ii^.
nuin.io. Bordon- var. refol. rcfol.^}, num j,- veif Coniingtre
autemiom ijol.^ii^. fellizzar. in Manual. Regul. lom t.trafi.
l. cap.6.fe3.z quteft <)■ num.5 yfol.i\i.\h\ : Adde , Rellgio- 97
jumacquirert, r.on Monafterio, cui deputatus eft Iti filium ,
fcd fi, in quo lunc h.ibital , quippe qtiod par eft , ut ficuii
fentil onui , illumalendi , it.t fenttat commodum acqulfitlotii
fiec videiur pojfe flatui oppojitumcontra hocjus communc ,
riifi cum licentia, & confirmatione Lczzan. in Surrmia q.i.
Regul. vcrb- Spolia Rcgularium num. 16. & »8. ibi : ( itm
acqutrere Kcligiofum Conventui , in quo vllit , fit Juri
communi conforme , omnls alia Confliiuti» • aut i>i.iiuium
Ctntrarium llmitari dtbet , aut iaterpretationcm ab co acci-
ferc :
Tom: IV. Pars U. Difcept VII.
155
ptre : 6f Cari. de Luc ele Rtgul. difc. 59 . num. \6.& difc. 57.
9S Mum. ij.ibi: Abfolutumeft , ut acquijitiofi.n illiComeniui ,
in quo moratur , dutn ita prncipaliter ejus intuituReligiofus
tattcptam ejus Operarius ^cquijitionemfecijfcvidetur .
Nec contrarium relolvit Congr. parttcuiaris in Ordinis
Canventualium 8- Aug- 1707. cum fuppolito, quod in illius
cafu ageretur deReligiofo, qui proftlTus fuerat in Conven-
99 tu Canri Bononienli , ex poitfead Utbein tranflulerat , &
in Conventu SS. XII. Apoftolorum commorarus fuerac
per longiflimum tcmpus , ibi exercendo rounus Paro-
chi.
Circumftanti» fiquidem refolutionis difta Congregar.
particularis toto coelo diflant a cafu prsfenti , eo quia
in difto cafu Pater Gufl.irellus Conventualis filius Con-
i©o ventus Caftri Bonononienfis non fuerat affiliatus in Con-
ventu S.S. XII. Apoftolorum , fed erat affiliaius in Con-
veniu Albanenfi ; In di(Clo ver6 Convcntu SS. XII. A-
poftolorum , in quo per Ipatinm trium dumiaxat anno-
rum Parochi officium cxercuerat , habebat folani Pater-
nitatem honorariam , quae nullatcniis apta erat prasju-
dicare Conventui nativo , iuxt^ decreium Caj^ituli' Gc-
■•reralis , Aflifii celebrati anno 1700. qu6J datum fuic in
Summario ejuldem Caulae lequentis tenoris i Paternitates
SS. XII. Apoflolorum deVrbeejfe., <3 habendas effe dumtaxat
pro Vaternitatibt^s honorariis , nullumquc p.r eas inferri prts
judicium nativis Conventibus .
Nil igitur mirum,fi difta Cong. particularisad illud tem-
peramenrumdevenit, ut Paramenta facra , & fcutalexcen-
tum, quae^ (uo proprio Conventu fecum tranftulerat idem
lOI Guttarellus juxt^ eius confefTioneTi , datam in Summario,
ibi : quali denari (hor eft fcud.6:o ) guadagnati da me in
Trediche ^ & in altriOffcj , e fatighe prima di venire aRo-
tna , portai come dijfi a Romafciannifono , reftitiii deberent
Convenrui Caftri Bononienlis, ubi ilLsacquifiverat , reli-
qua vero mobilia, &iummam duplarum ly.quasacquifi-
verat in Urbe , ed lempore , quo fuit Parochus , divide-
rentur inter Conventum Albani, in quo fuerat affiliatus,
& Convcntum SS. XII. Apoftolorum, in quo obiir, jux-
loj t^ prsEcifa verba didta rel<-iuiionis S.Julii 1707. quae func
fequentia . Scuta fex centum , Cif Paramenta facra pretiofa
fpeffare ad Conventum Caflri Bononienfls ; Rcliqua vod
mobilia ufualia , 6f diplas viginti feptem ejfe dizidendas
inter Conventum Atbani , if Vonventum SS. XH Apofto-
lorum ; Idque iti exequunonein parricularium Conltitut.
eiufdem Relisonis, demandantium talem a»qualcm divi-
(ionem in can. o. ttt r. numer 6. his verbis: Si qiiis cxtra
vatizum Convcntum obierii , mobilium bonorum &c. qua apud
lolfe tunc haberet ifc med ct.is altera nativo Conventui , a/tera
TCi-dinquoe-itremumclaufttdicm , dummodoibi defamiliafue-
rit , applicetur ■
Omnia haec intra evidentiae fines ponere videniur com-
petentiam duarum ex tribuspartibusomnium eorum,«iua3
reperta fuerant poft obitum P. Sanchez favore noltri Con-
ventus Tranfpontinas ; Neque mlnori evidentia (pedare
videtur reliqua tertia pars eidem noftio Conveniui vigore
aliarum Conftit. noftra» Religionis , cditarum anno 1569.
^ P. Generali Joanne BaMlrario , quat in noftra Rcligio-
ne tanquam Jus comunefervari debenc , ut , praeter cita-
104 tos fupra , notant Gratian. difcep- Syi. num. 2. Bottiglier.
de Succeftheorem. 78. nu. 1 1 . Sanchez ad Pr^cep Decal.hb. 7.
c.ji.« ^n.&Card.dc Luc.de Regul difc.19 n.it.& difc. 37.
ttum. I ?. infine.
In fafto enim conftans eft , &oculariter patctexfola le
flura Exproprii P. Sanchcz , quAd ipfc non depofuit in
communi Arca illas pecuniarum fummas , quas in viia
acquifivit, fed illam retinuit, liv<} in Locis Montium , fi-
105 ve in pecunia numcrata , mediante incgulati depolito in
Banco S.Spiritus, femper fub nominibus Perfonarum Sas-
cularium 5 Ifte autem modus , non permittitur in diilis
Conftitutionibus noftri Ordinis , editis per P. Generalem
Balcftrarium', fedadditur ulteriis illa pasna, utialespecu-
niae depofitae pencs farculares Perfonas, fpcdcnt ad illum
106 Convencum , in quo moram facit Rellgiofus , & conlc-
quenter ad noftrum Conventum Tranlpontinae , in quo
jd prailicavit Pater Sanchiz . utipfemct reftatur in cjus
Exproprio, \h\:'M.itrovoin poter mlo diCedole di Morti al
Banco di San Spirito trcmila , e Cinquecento fcudiin circa ,
dico ijoo. Tcngo ancoraun.tCedoLi di Luogbt nove di Mon-
te San Pietro y. cr. comprati a di 7. Aprile ij\-j.E piitaltra
Cedola di Luogi fci di Monte S. Paolo Religionc , comprati a
6. Deccmbre 1714.E piii altra Ccdola di Luoghi dtie , : mezzo
Urfaja Difcept. Tom.lV.
di Monte San Paolo Religione . cotttprati a 1 4. Decetnbre 1 717.
qualifjnno il nurrero de/li Luoghi diecifset:e , emezz^o. ecem-
parifcono comprati dal Signor Don haldafsare Ferrari , co-
me coflada/le Cedo e , a/,e qualttroi atanno .tt/egute /c refpit-
tivt come di buonafede fatte da/medcmoCurato . aiqua/eho
dato ordine di vender/i in quaar.niifc. Cui fcr^ae. &; clarx
confeflioni , fadtse in Exproprio oroncm efTe dandam fi- 107
demconcludentibusrationibus & ftringcn;ibu$congruentiis
cgregie probat Bordo conf. ^z.pertot.
Verba autemearundcm Lonftit. cap.-^i dePropriet.&e».
rum Pcenis , funt fequentia • Inhibemus , ni Fratres a/iquid ,
tit puta pecuniam , Libros , Joca/ia,feu qu<ecumquea/ia ,tra
dant in cuftodia , feu manibus Stecu/arium qucri m^ umque , vel
Re/igioforum extra Convemum per modumdepofiti , xe/quo-
vis modo , nifi de fcitu , & afsenfu Prioris fui , if trium
Fratrum de Conventu feniorum &■ a/iquarum Perfonarum
S<ecu/arium, quee fucrint in facu/o fide digna &c Simi/lter
nec Priores /oca/es , fine licen:ia Priorum fuorum Provin-
cia/ium , trad.int bona fua qutccimque , ve/ Conventus ex-
ira , in manibus Stecu/arium jeii Extraneorumfubpanapne-
taxata, Et ita vo/umus , & prtecipimus ab omnibus objerva-
ri ; Qiibd fi oppofitim per quencumque fuerit at.entatinn ,
vo/umus , & ordinamuf ■ quod ta/ia bona , fic defcris indebi'
tedepofiia , aduti/itatemConvenius , ubi ficriconiigcrit , per
Priorcm /oca/cm , ve/ Provincia/em tota/iter app/icentur
<bc.
Hijjufmodi ver6 ConftitutionesfervandasefTc prolcgein
noftra Religtonc probavimus fupra, & addimusM;ri;»<f. i« 108
Manua/. Vra/ator. tom. i . quitf/. 26. art i c. Ronet. in V ridar.
Stat.Regu/ar.duh.f>.pertot.Anton aSpir S.tnc7.0^er.''ora/.
traHat. 4. titu/. de Regimin. Regu/ar. difputat. \. fefi.^ ntt-
tner. 7?. aliofque , citatos /« tom. 2. part. 2. difeptation.
19. numer. 67.
E6 autem magis eae^em IiteraIejConftirutionespuni.luali
exequurioni demandandae videntur in prarfenti cafu , uiifc-
quuto in perfona unius cx Supcrior'busGeneralibusDoftraE joj
Religionis, utque idem operandi modus raidiciiiisevelia-
lur cl mente no(Uf>'-um Religioforum , ad Textum in cap.
Ciim quidam de Jure jur. ibi : T. iitb graviitsvindicandi m ,
quantb majori prieeminen: dignitaie & eert mcx. mpioj.irt-
liiis alii potcrurt ad fimilia proiocari 6c jux'^ animadvtr-
dper D. Jo:C/)ryfof/.Iib. i.deSacerd ibi .• ^uiiii Dgnitatij
fafligio pofiti funt ncmini nonnoii. manfeftiquefuntdccon' ttm
cordatSenec.dcC/em.cap.i'.\\i\; A/ia conainoeft corum qui
in turba , quam non e.xcedunt , iatent . quorum , & virtu-
tes , i:t appareant diii /uflantur , & itia tencbr.-rj babent :
Veftra fafia , diHaque rumor excipir ifc. hJu/ta contta it
lux eft , omnium in iftam converfi oculi funt , cum aliis ,
addudis a de Rub. in.difc. ad Lcffores n. i^i.impiedoinp.
^.tom.i.rec.
Nihil autem novi exadvcrsdadducitur, qo6d in prztcri-
tum cxagefatum nonfuerit, inventumqueminushabensad
retardandam favorabilcmrcfoluiionem , captam die 1 j.Fc- iii
bruarii 1711.
Repetitur cnim priniolocogeneralisilla propo(ifio,qudd
quidquid acquirit Monachusacquirii Monafterio.
Relpondemus, quod illaduplicempatiturlimitationem ,
praefenti cafui mirabiliier applicabilcm . Prima, q\i6d pro-
cedit, quando Rcligiofus moram facit inilloMonafterio , nj
cujuscft Filius , in quibusterminisloquontur omncs Autho-
ritatcs contraria: ; SecCis vcr6 , quando longam moram
ficit in alio Monafterio, juxti Authoriiaici, addudajln-
pra . Secunda limitatio dclumitnr h noihis Cenfli'. par. 1. nj
Cap.iz. §. l.\n quo deierminatur , quod , quando Religi.i-
fus , Filiu<; unius Monalicrii , lc iranslcit ad habitandum
in alio, in quo longam moram f.icit , turc dux ex tribus
partibus mobilium, ab eo rclidtoium , fpcClcnt ad Mona-
iferium, in quo falicm per dcnnium moramfccit; 1 ertia
ver6pars ad illumConventum, cujuscll Filius, juxiiilla-
rum przcifa vcrba , rcgiftrata iupra .
Repetitur feiund6 , conftiiuiioncs loqoi dc mob-Iibus,
quorum appellatione non vcniant pccuni^, rcpcrta' poft
mortem P.Sanchei,& hoJieexiftencsin BancoS.Spir tus.
Refpondemus , qu6J id nullam habct in Jure fubJiftcn i I4
tiam , ut latcprobavimuslupra.
Rcpetitur tcrti6, qu6J noftrat Conft. non debcarr arrcn-
di, utioppolitac Juiicoroaiuni, &carentes Apoftolicacon-
firmaiione.
Du.is autcm damus refponficnes . Prim.im , quia ill«,
uti .^ ccntum , & ultriannis compiiaiz,lempcrque cbfcrva-
tc a noltris Rcligiolis , przfumuotur conmaiacx, omni-
L bQf-
I $6
Difcept. Ecclefiaft. Dominici Urfayas;
bufque aliisfoleiHnitatibus, & ApoftoIicoBeneplacito mu-
nitae, juxt^ fittnatapeiRot.dec. j^.a.i-cor.Afifald.ifdec.ii,
115». ^.p.S- & dec-i lo.n.i.p.ib.&dec 6 ■ji.nu.id.p-jSsec. Secunda
yer6, qudd in hac parte proceditur exad versocum asquivoco;
TantitnenimabeH, quod Juscommune determinet , pecu-
nias, acquifitas a Religiofo in illo Conventu, inquolon-
gam moram traxic, fpeftare ad aiiumConventura , cujus
eft Filius , quin potiusidadeoluricommuniconfentaneum
eft , uc contrarium nullomododemandaripoflic in Conflit.
Ordinis , nifi mediante expreflb Surami Pontificis Oracuio ,
ut probat Lezzan. nojira Religionis Alumnus in Sum. Qu<efi.
% .6 Regul.verb.SpoliaReguIariutnnui6.&zS.\b\; Ciimacquirere
Religiofum Conventui , in quo vivit , Jitjuri communi confor-
me , ofHnis alia Conflitutio , aut Statutum contrarium , liwitari
debet , aut interpretationem ab eo accipere , cum aliis lupra
citatis.
Repeticurquart6RefoIucioCongr.particuiaris;«0yrf;«ij-
Convent. 8. Augutli 1707.30 fi ptsfentem eafumpunrtuali-
ter decideret.
Refpondemus , circumftantias didlaB Refolutionis > neque
etiam a remotidimisapplicari nollris terminis, ex lateani-
JI7 madverfis fupra , ad quod evidentius comprobandum da-
mus hodi(? in manibus Ponentis 1'olitionem ejufdem Cau-
lae.
Repetiturquinto, quoJ nortraEConftit. non obferventur ,
ad quod demonftrandum indicanturexadverso aliquicafus
difpofitionis aliorum Reiigioforum.
Refpondemus , quod , quidquid '^n in fado de ditlis exem-
plis ; In Jure cerium eft , quod in hac parte incedendum non
jlS ert per illam viam, qu^itur, fedqua euntium eft , juxtaob-
fervationem Senec.de Vit. Bcat.ci.antefinem., cujus verba re-
feruncurjwr,^./». i.i///ff/).ii.«.j7.& '" noftrisierminisnotanc
Fagn.in c.Monachin.i .& j3.de Stat- M.onach. 6" Donat.RerRs-
^ul tt^.tra8.$ deVot. 'Paupert.quiefl^.per tot,
" Idque duplici racione, quia fcilicec in histerminisReli-
gioforum fafta regulandafunt^ConfticucionibusOrdinum
jjc> iiegularium , non vero e contr^ operationes Regularium
reftringere debenr claram difpofitionem diftarumConftir.
Card. de Laur. in Epit.Canon in inprinc.Epifl.adLellor cum
^Vnsint. 5./». i.difcep.J. ^.lon.t^.&feqq.
Aliaratio adducizvn ab Innoc. Ill.in capCumJamdudum de
Trtebend. fequentibus verbis: CumTnuitaperpatientiamto-
lerentur . qua fi dedu&afucrintinjudicium, exigentejufii-
|iO fia, nondebeanttolcrari,ScconcordantaddutiiTperRot.dec.
1532. n.ii.cor.Coccin. ahique , citati in Ifiit. Crimlib. 1 .ri;.i9-
$ 4. num.il9.
FortiuJ , quia dd. cafus ionge diflant a praefenti , ex quo
func in terminis Religioforum, vel hodie viventium , vel
^tl illorum, qui in vitadifpofucruntcum Superiorum licentia,
veltacita, velexpreffa, quod fieri polfeadmittimus, fuit-
que canonizzitum dida die i^.PVbr. lyzi.quandoexcepic
d duabus partibus , fpetlantibus nortro Conventui Tran-
Ipontinae , pecunias,in utilitatemConventus LeocataECon-
verfas in vita P.Sanhez . A' difpofitione autem, Religiofi,
fafla in vitacuniicentiafuiSuperioristacita, velexpreffa ,
non bene infertur ad noftrumcafum, inquoagiturdefola
111 deftinatione, & difpofitione Religiofi defundti , eftldum
habitura poft mortem ejufdem Religiofi, juxtaTc.v./^/fg.
Tapinianusff'. de Min, cum concordantibus apud Rot. dcc.i^.
n.j.cor.Anfa/d.
Repeiitur fextA, qu6d k difpofitionenoftrarumConflit.
dicantur exempti Superiorcs Gencrales .
Refpondcmus, id nuilam haberefubfiftcniiam , imopo-
tiusconcrarium rorundcdecifumfuit , & per viam legisdc-
113 mandatum in Ordmis Car»>eIit.i6.Martii i^^X.quandodif-
putatum fuic dub. feqiiens yinpr<edi{li Rcgulares ( puti Prior
Ceneralis, Provinciaies , Procuratorcs Orciinis ifc. juxta prae-
ci(a verba Foiii, didladiediftributi ) pojfmt , juxta pradi-
ilam Confiit. difponere r' quod fuit rcloiutum .• Negative.
Quanti auccm ponderisfint refolutioncsdiClaeCongr. noiat
1*4 Farn.inc jQuoniamnu.^ &feq<!.deCottfiit.ah\(\\ic,^c\iai\in
Jnfiit.Crim.lib. i.r;r.io.§.^.».J49.
Rcpetitur(cptim6, qu6d Conftit.noftr; Ordinis, & prac-
difla punihialis rcfolutio C.Cong. loquaniur per viam difpo-
ficionis, fatl* in ultima voluntatc, nonautcm pcr aflusin-
ter vivos,
Refpondemus, qu6d in dl//a CaufaOrdinis Carmel.dMo
fucrunc dKpuuia dubia , primum rcfpedlu Tcftamenti P. A-
liS coflat, lccundum vcr6 gencralc, &gcnerali(rjmum, com-
prehendcijseii.im difpodtionem pcr acluj inter vivos , qn6d
proindt', uti y.cncralitdr conceptum pcnerglitcr intclligcn-
dum cftj, juxii rcguiam Te.xin lcg. InfraudcmffdcMilit.Te-
fiam, cum aliis apud Mar.Antonin', var. refohlib. yrefol. 18.
num. J.
Repetitur oftavo, qucdnoftrs Conftitutionesnoncom-
prehendancpracfentemcafum, inquo P. Sanchezjamdefti-
naverar in Vita conftruftionem, feu ampliacionem Con-
ventus Leocacae, & confequcnter defigna verac opus , in quo
erogaridebeantbona, &pecuniae, ab ipforelidiaE.
Refpondemus , quod contraria propoficio caut^ intelli-
genda venit , quia fecundum generalem fenfum , exadversd
pra?tenfum, aperiretur magna , & fpatiofa via , asquandi
Religiofos Sscularibus circa facultatem teftandi , nihil
enimaliudeft teHatt\er\:um quam voluntatis noflraJHflafen- ll6
tentiadeeo, quodquispofimortemfuamfierivelit, juxtaTf*.
literaleminleg. i -ff.de Tefl. Sc propterek , fi permitteretur Re-
gularibus in vita defignare illos ufus, inquospofteorum
raorccm erogari debercnc pecuniae, abipfis relidtae, nihil-
aiiudeft"et, qu^m ipfis permittereliberam teftamentifadtio-
nem, quod quantum infubfiftensfic, quantumquejuri con-
irarium de fe patec , & cuilibet Confidetanci manifeftum eft.
Repecicur tandem, quod noftraeConft. loquancurdeBo-
uis Scudentium .
Refpondemus, contrariam practenfionemnullamomni-
nofubfiftentiamhabere ii;ldqueevidenseffeexfola, &fi(n- 127
plici leCluraConftex quibusremaneiinnegabile, qu6dduos
cafus penitus diftinilosdeierminant ; Primum re(pe£tu Li'
brorum, & bonorum„qi!aeScudentes^ fuaadalienam Pro-
vinciam; ftudiicaufa, delatafuerunt , &haecmandat; ut
fuis Provinciit , & Conventibus reftituantur . Secundum de-
terminant diftindlum cafum Religiofi, manentis per lon-
gum tempus in Conventu , diverfoabiilo, cujuseftfilius,
quem non reiiringit adScudentes, fedcomprehendit Reli-
giofosomnes, cujufcumquequalitatis, & conditionisfint, '-°
juxta verba illa.' Si quisemiferitprofejfionem&c.quodver-
bumJi^K/romnesomnino Religiofoscomprehendit. Tex.efi
acqueeiegans, acliteraiis;;; Lf^.l.§.Df/';;/'///<», ibiquecom-
municer Repetentes ff.deConfl.pecun. cumaiiis, cumuiacis**
Menoch. de Prtefump. lib. 4. prtefump.^q.n.^iS.
Die 14. Februarii 1721. Per Cardi. Tanaram propofita
Caufain Cong. Epi((:oporum , &Reguiarium, refcriptum
fuit , ucfupra ». 77-
Repropolica ver6 per eundem in Cong. diei 18. Julii ejuf-
demanni, refcriptum fuit. P. Genefub a_lfflentia , <i;dire- *^'
liione Emmi Ponentis concordet Partes , uc (equutum fuit,
mediance aftignatione fere duarum ex tribus parcibusom-
nium eorum, qux repertafuerunc non applicata poft habi-
lum P.Sanchez , ad (avoiemConvencusTianfponcinaE.
DISCEPTATIO VIII.
- Ordinis S. Auguftini Juris votandi-
I T< r £ «
Vocales Capituli gencralis cjurdem Ordinis .
A R G U M E N T U M.
Vocales ZJltramontam in Religione .Augufliniana ex Troiiin-
ciis Indiarum legitirnt impediti , an poljiut eoriim loco
fnbrogarc lieligiufos Italos . Et quid dicendiim in cafii ,
in qtio iidcm lieligiufi Itali fuper.iJdaiitiir m Foliis in al-
bo rcUtlis ab lUis licligiofis Vlt amontanis , qui fue-
runt confiitiiti Trociiratorcs , cr Compromiffarii ad di-
iliim effe^um . Elcilio Dcfinitoris , CT Difcrcti pru Ca-
pitulis gcncraUbiis tn eadcm ^ugufliniana KeUgione ,
quomodo ficicnda ftt , ad hoc y iitvalida reputetur}
COnvocato ab Auguftiniana familia Gcncrali Capitii-
lo pro cligcndo priorcGcnerali , plurcsortx fucrunt
controvcr(ix in praliminaribusScflionibus, habitis^Con- |
(ilii Pacribus fupcr validicate , vcl nullicatc cieitionis
aliquorum Vocalium , illoiuniquc iiicapacitace & fignan-
ter quatuor praeccccris numcrataE fucrunt , quarurn .
Prima : An nomin.itioncs , qu.f app.irent fafla k
Compromijf.triis , ck^lis a Provinciis Indiarum , admitti
dcbircnt .
Sccunda .• AnclcHio in Definitorem , fafla k Provincla Ca-
l.ibrlar u/tcritru in Perfotam P. A/exandri Angotti fubfti-
ncrctur
Ter-
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio Vlli.
«57
I
Tertia: AHCompfomiffumfafiumaProvinc.a S.Guitlelmi
3 TarifiiainPerfonamyicaritGeaeralisfufrit, necne revoca-
iumperniiudfubfequens compromtifum ab eademP rovmcia >
faflum in Perfonam R. P. Ajftftenrn Galli<e ?
Quarta .- An eleilio , faila a Congre^atione Sicili<e in Per-
4 fonam P- Aldgijid Thomte Amorofiiprteferrt deberet cuidam
LoiKpromijfo, uliimolocoy abeademProtiinciafaiioinPer-
nam Fi. Antonii Veccbj ?
Delatifquehircequatuorcontroverfis, ad eofdem Parres;
5 Confilii , obexceirumunius , vel valdepaucorutn tantuin-
inod^exruffragiisfuit refolutum proaffirmativa quoad duas
primas propolitas quaElLones, quo veroad alias duaspolk-
riores ncgativum prodiit rciponlum; Cumque refoiutioiies
hujufmodi tendeient in everfionem Conftitutionum Ordi-
nis, ac Decretorum Sacr. Congregat.de quibus iiifra, fuit
adverfus illaspublice, & palamreclamatum ; itautCardi-
nalis Protedor , folita ejusprudentia , & jullitia, differre
£ curaverit celebrationem diCli Capituii generalis ufque ad
diem Mercurii proximum , deputataque propterea a San-
ftiffimo particulari Congregatione , contingit in praefenti
difceptare de viribus didarum nominationum , & ele-
^tionum .
Inchoantes autemaprima, proillius congruarefoiutione
•j praemittendum venit in fado , qu6d Provinciae Indiarum
ad parcendum longifTimi itmerisincommodis, Ibient ut piu-
rimilm compromittere eltdionem Vocalium , Definitoris
fcilicet , & Difcreti , in Perfonas aiicujus noftri OiJinis
S.eligioforum qui tamen Vocales ad normam Conftitutio-
Eum ejufdem Ordinis, ac Decreti Vifitationis Apoftoiicae
emanat.fub die i . Aprilis 1601 & aCiem. Vlll. ampiilTi-
in^confirmati, & infertiinnoftris Conflic par.icap.i.^-i-
inNotis /0/. I 54- juxt^ noviflimaro compi'ationem , non
f)offunt effeltaii.
I'uni3ualiter hoc pradicatum fuir ^dictis Provinciis In-
S diarum in praelenti Capitulo Generali , ad quod accedere
non valentes praefati Vocalcs plura compromi Ja expleverunt
inPerfonasDefinitorisIgiiatii Guernerio , Fr. Auguftinide
jfVngulo Procuratoris Provinciae de Lima , ac PatriFran-
cifcide Avila, ProvincialisProvinciaeCaftellaE , quitamen
excedenteslimiteseorumfacultatls tranfmiferuntad Uibem
9 praefata Compromiffa , ablqueexpiellione propriotum nomi-
num Eleflorum , quae fuerunt relida inalbo , quaevepoft-
xnodum fuerum in Urbe lepleta in majori pane cum Rcli-
giofisltalis , & quoad aliqua cum Religiofis Hifpanis, ut iiiu
oculi refultatcx fola recognitioneorlginalium .
Hoc in failo praemiflb , nominationes praEdidlas utique
fubftinerinonpcffunt, namfi loquimur de nominatiombas ,
faftis in PerfonasReligiolorumHifpanorum, illicoadvcr-
,30 fusiliasinfurgit apertanullitas, promanansex eo, quod Per-
fonae, ibidem defignatae , non fuerunt eledae, nequeno-
ininatac ^ Religiofis CompromilTariis, qui morantur in Re-
gnis Hifpaniarum, fed ab aliisPerfonis , hicinUrbcmo-
Tamfacientibus, nullamquedefuperhabentibusfacultacm ,
& proptere^ nominati hujufinodi ex defedu confenfus eli-
gentium fubftineri non poffunt, ex animadverfis perG»<i-
ir tian. difcept.162. num.i. verf.Et quiaignorans , &firmaiis
perKof. decifjsi, num.i. coram Emer Jun. veif Sicutiex
hoc y &declf.io8. num.^. verf.Etficdcficit confenfus par.ii-
recentior.
Et hacc eft ratio, ob quam fimilia Compromifla , five
ji mandataProciirx, quaetranfmittuntur inalbo, nonfubfti-
nentur , alias enim nominationes Vocalium requcrenn;r ,
infciis penitils Religiofis Conipromiflariis , <?c fic mayra
aperirecurviafraudibus, & collufionibus, dum refiderei :ii
arbitrio fimplicis Dclatoris , & nieri Portitotis corundem
CompromifTorum hunc, velalium Vocalem fibimagishe-
revilum apponere, & hoc modo cumulare quot Votafiri
placeret proeffeftuanda , fcij facilitanda ekdlionead fui bc-
rieplacitum , quibusabfurdisproptercabene pcnfatisa Co//-
gregat. Epifcoporum , & Regularium (uh die s .]un\i 1710. in
celebri illaOrdinis Carmelitarum ad relationem cl.me.Card.
tle Abduain acetrimoPartiumconiradidoriorelcriptum fui:;
Trocuratores conflitutos in albo non ejfc admittendos , qua;
pundualiflima rcfolutio vim legishabct, & promptaccxe-
cutionidemandanda eftexanimadverfis per Fagnan- in cap.
ij Quoniam num.S. deCcifiit, & firmatis pcr Rofamin Ro>n.i-
Tia M.atrivtonii l.Julii 1719. $. Hinc defcendcndo corain
Corio .
Necdicatur, quodeoipfo, qu6ddd. Religiofi Compto-
miffarii tradiderunt pracfata Comprofiiffa cum nominatio-
nibusinalbo, cenfendumfit, quod illorum arbitrium con-
14 tulerintillorumfavore, quibusdid.Compromiffa configna-
Vrfay^e Dlfcept. Tom- JJ'.
tafuerunt; Quia hoc eftfacere compromiffumde compro-
miflb, quod utique permiffum noneft Reiigiofis Compro-
miffariis , qui fine expreffa facultate non poffunt alium Com-
promiffarium fubftituere, exemplo Judicis Delegati , qui
aliumjudicem fubdelegare non valet , ex notiffims; For-
tiis quia in his terminis dicitur eleda induftria Perfonae ij
Procuratoris, de qua confidic Compromittens , & confequen-
iere6 minus locuseftfacultatifubdelegandi, ut infortiori-
busierminis Delegati aSupremoPtincipefirmavic Rot.dec.
Hil.num.l.cor. Coccin.
Quae omiin , refpicientia nominaciones expIetasinPer-
fonasReligiolorum Hifpanorumpotiori Juremilitant, con-
tra alias nominationes in albo relidas , & repletas cum Re-
hgiofis Italis; Ultra fiquidem didam nullitacem, proce-
dencemex tranfmiffionedd.compromifforum inalbo, con- 16
t.irritaltera, refultans ex incapacitate Vocalium ineisno-
iiiinatorum, nam, ucdiximus, nominatituerunt Rcligio-
filrali, quinullatenCisnominaripoteranc, refiftente fijpra-
dido Decreto Sac. Con^reg. Vifitationis Apoftolicae (pecia-
literconfirmatoaClcm.VIII. &relatoin DoilrisConft. Or-
6inispar.^. cap.^. §.l.inNo{.§,l.foLi S^. juxia novijfimam
imprejfionem .
Quod cft adeo verum , ut agnofcentes Oppofitores relc-
vanciamhujusmaximi impedimenti, poftquameorumcala- 17
musirrepfit m replendisdd.nominationibus inalbo, recur-
fum habuerint ad Sandiflimum pro habenda derogatione
pracfatoDecreto, &di<Sisnoftris Conft tutionibus, proCltdc
faclonon fine evidenti obveptione, & fubreptioneobtinue-
runc, ut patecexeorum fuppliciLibello, quae tamen gra-
tia, vel tanquamnimisferorina, vel utifubrcptitia innulla
penitusconfideratione habtridebet .
Serocina, inquam,eft Gratia praEdida , quia nominationes
omnesexaratae leguntur fubdacamenfis Februarii i7ii.& 18
ficeotempore, quoSS. D N.adSummum Pontificatus A-
picem evedus adhuc non erat , & propterea illius recens
Gratia ad inftar novaelegisnonpotefthabere oculosretro ,
&convalidare nuIHcatem, jamcommiffam fuperadupcr-
fcfte, quoties, ut in prefeoti ad unguem verificatur , de
eanulla mentio habita fuic in eodem fupplici Libello, ad 19
Text.literaleminleg. Meminimus C de legit . btered. ibi : fiqui
autem Cafus jam evene ' unt , nullamfenttant ex haclegeretra-
Sationem: cum concordancibus, fcquutis i £«r. </«'i:;/. 104.
num.j.par i6.ifdec.sio num i.par. li. rec.
Sed quatenus per talfam hypothefimfigurare vellemus ,
quod didae nomiiiationcs in albo relidae , repletae fuerint
poft quam emanavit rcfcriptum, appofitum in Calceejuf-
demMemor. attamen derogatio hujuimodi tar.quamlubre-
piitie obtenta, attendi nondcberet; Indido fiquidemLi-
bello expofitum fuit Summo Pontifici per Ein.inuelem de :o
Caftro, DefinitoremProvinciaECaftellsp, quod ipfcl'ecun>
attulerat I4. Compromiffa Indiarum : E peiche m quefla
Ciitii, ePro- incia Romana ( func verba prccila didaeSup-
plicationis) nonvifonotanti 0,'tramontani , a quali appog-
giarliy de qualifi poffalOratore fidare y cbe feguitinolamen-
tedellaNazione ; Percio fuppltca V.Santtta a degtiarfidif-
psnfare detio decreto , conper metterli di appojgiare dd.Com-
proinejfi a PP. Italt.ini . Quf vcrba cCim oro mdubitatoprac-
lupponant , didum Oratoiem effc LoiiHrorniflarium illum ,
cui Provinciae Indiarum conceffcrant facultates deputanJi 11
Vocales; ita Summus Poncitex cumhoc infubfiftenti fup-
pofico annuit Supplicationi , quod utiquenon feciffct , vcl
coiKCffiffct, fiei fincere tuiffetexprelfnm, prjtfatum Ora-
totem nec per;umbrameffe Compromiffarium, fedfimpli-
ccnidd. Cotnpromifforiim Portitorem, nullam dcfupcrha-
bentem facultatem ; Hoc autcm luperabundat ad canoni-
zandam Gratiam fubrcptitiam , vel obrcptitiam , eoquia fub-
reptitio, & obreptio concludcntcr proba:acdicuntur abcx-
prcffione , vcl taciturnitate illius circumllantiz, qnam H
Summus Pontifcx fciviffet, vel Gratiam non conccffiffct , ii
vel faltem difficiliiis ad illius conccllioncm devcniflcc , cx
addudis/w./fi.iS^- »«»;.! 7. ror. 5/i.6. <if </fk.7j6. «n/w.^j.for.
Duitoz jun.<y dtc i^ 1 ■ num l cor.Priii.
Sicque h primo ad ultimumpro convinccnda hujufmodi
nullitate fequens urget incvitabilc dilcmma; Autnomina- i-,
tioncs Italorum vcrcexaratifiicrunt temporccorumDatac >
& funt cvidenter nulljc, tanquamcadentcsin Pcrfonas inc«-
p.icium ; Vel id fidum fuit poftca , & lunt pariter nullar ,
veluti in alborclida:. vcl tanquam importantcs Compro-
miflumdecompromiffo, qutxlomnibusjuribus repugnat ex »♦
fwmTiUS perRot.de: i^. num.i^ cor.Cerr. fydec.sii- num.<).
par l.^ <ifdec.6^i. num 14 par.tS.rec.
Abfoluto examii.c primx concrovcrfiji , gradutn feci-
L mus
158
Difcept. Ecclefian:. Dominici Urfayas,
musadfecundamrupereleftione P. M. Angotti in Definito-
rem ProvjnciaE Calabriaeuhcrioris, quae pariter abapertif-
tf fima nullitate falvari non poteft , tanquam exprefs^ fa^^a
contra d fpofita in noftrisConftitutionibus , in quibus cap.y,
num.zo.$ j. it^praecisediiponitur . Ad hoc autem , ut pr<e-
diBi f'atres Definiroies hiiiitfmodiauthontatem ^ &potefta-
temfine aliqua amhitioxis notaexercere libere ptjfint y ftrt&e
prohibemus , ne aliqtiis eorurndelig! pojfit ad aliquodOfticium ,
ciijus p'OVifio ad Definitorium pertineat, fedinter alios Pto-
vihciie P.irtesOffi:.aprtediilad!flribuantur ,, Deitimore, at-
queO'i nis honore a/ite oculoi propofito . Cumquediift. Pater
^6 Maeiiic-r Angotti fit unusex Detinitoribus Provincias, ei-
que Ofticium Definitoris Generalis ab eodem Definitorio
Pruv.nc:ae fuerit collatum, quorum utrumque , iftu ocnli
piobatur ex foia leftura fidei illius Depatationis, datae in
Summario, exmdefequitur, quodejusdeputatio, tanquam
adverfativa Conftitutioni^>us noltri Ordinis, fit penitusir-
rita , & nulla juxtaiireralem difpofitionem Conftit.S. Mem.
ij Clfm.VHI.§-2^ ibi; InSupitiorum , &O0icialinm omnium
(hffionibusforma , pr<efcripta a SaCr.Concil. Trid & Ordinis
Conftitutionibus inviolabiHter fervetur , & animad verfa/>fr
Barbcf vct. decifio^- num.6.
Potifllmilm quia hoc ctiam in punfto deierminavit Co»-
j8 gregatit Ei^ifcoporum , die 14. Martii «678- coram qua per P.
Valvaforium , tunc noftri Ordinis Vicarium Csneralem
Apoftolicum propofitis quatuor dubiis, ad toUendas omnes
lites, 6c contentiones , quaefuboriri poffent, necnonadfor-
mandamlegem, quasexadleobfervari in pofterum deberet ,
ad quartum fic conceptum .• yin aliquit ex Ele&oribus , feu
tx Corpore Difinitorii pojfit fludiose , & dedita opera non in-
lerejjeele^iooi , ut ipfemet eli^atur in Definitorem, vel Di-
fcrttumCapituli Generalis ^ affumptoopportune alioEleflore
fx nutneroeorum, qu<ecommuniterdicuniur infupp/ementum,
feudefefiutn , ut legitime integtetur numerus Suffragantiupi ,
^ui ncctjfarib ex novem conflare debet ? Sac. Congreg. refpon-
dit.- Servandas fuyradiBas ordintsConflit. ('quae regiflratur
infine^ hoce^'\n d.cap.6num.i.^.i.
Cumquc diftus P. Angotti adamuflim praflicaverit id ,
%g quod exponitur in praefato^. Dubio, dum JhiJiose dilceffit
^Capiiulo, fubrogandoatium infupplementum prohaben-
dahujufmodieled.one, utteftaturPatreBrufli , tuncPrae-
fidens, (Sc modo Affiftenshujufmodi Capituio. Exindene-
fclTari6 emergit, qu6.i fumus in cafu praecifo ejufdem | un-
»0 t^ualis refotutionis Congregat. Epifcoporum , qusc in hoc
fervandaselTe voluitfupradiflasOrdinis Conftitutiones, &
uiilexparticularis in prslenti calu pundluali executionide-
niand.-jnda cft , ur praeter autboritatesfupra allegatas, fir-
jna vit Rot in Pcufina Pr<eeminentiarum^ »• Decembris 1 71 1.
$. Fortius cor. Aldovandg.
Deveniendo modo ad tertiam infpeflionem fupercofci-
licet , quodnam ex binis Compromiftjs, fadisS Provincia
»1 Bituriccnfi San£ti Guillelmi ParifinaEatiendidebeat, an il-
lud , exaratum favore Patri Vicarii Gencralis fub dic 14.
M^irtii 17»'. velaliudfocccffivefadum inpeifonam P^tris
Afliftentis Galiiarum die i j, Aprilisejufdemanni , ijihoc
paucisnos expedimur, dumindidl, ComprominTo explicit^
revocatur primum, & res adhuc cft integra, inquibuscir.
cumftaniiis dubio procul, poftpofito primo, attendi debet
)i fecundum, non folCim exgenerali rcgula , qu6d pofteriora
d-rogant prioribus, dequa Rot.inMeievitana Decretorum i.
Martiit-jo']. $.fin.cor. Anfald. Sed cx alia communiter re-
ccpia propofition», quod hujufmodi Compromifta re in(e-
pra femper k Compromittentibus revocari polfunt, ut cu-
mulatisconcordantibusprobat Pajferin de Ele^.cap.i. num.
ij.iftfifi. iibidicit hocetiam proccderclic^t Compromiffarii
3j infceperintillosaftLiiJcxpIere, qui Tuntde folemniiatc Capi-
tull . puta cantare MifTim SpiritusSanfli, &fimilia.
Nec replicetur , qudd nollrum fecundum CompromifTum
J4 non fit legalc, utpot^ dcftitutum Sigillo cjufdcin Provin-
cise, quia obieftum ccffat , animadvcrtendo , qii6d Sigii-
lum non cft dc fubftantia aflus eo ipfo , qu6d veritas ejurdem
deputationii rcfultai cx combinationc , & oculari inlpcftio-
rcuttiufqueConipromifTi , dum iidcm numcroCapitularcs,
qui primCim fccerunt CompromifTa , felubfcripferunt pari
tcrfccundo, &unus, & idcm Sccrciarius dcutroquctcfti-
rnoniumpcrhibuit, ut bcnd probat J?of.</f("'/7o8. num.<).(3
JO coT. Dunoz jun-
Proccdcntcs tandem .id quartam infpcflionem , anvide-
lifci praEferridcbcatcIeClio Amorofi cuidam CompromifTo ,
^^ nupcrrim^ cxhibito, & fai\o^ Congrcgat.Sicilix, inhoc
pari'cr res videtur carcreomni difl^cultatc, animadvertcn-
do, 4u6J eiedlio ejufdcm Rcllgiofi folcmnitcr fafla fuitin
Capitulo privato, habito die 15. menfis Oflobris l72Mn
Conventu Sanfta; Mariaedc Rocca MontisRcgaliscLimin.
tervcntu Vicarii Generalis ejufdem Congieg.duoruir. Utfi-
nitorum incapite, &aliorum duorumin fupp!ementum;u-
XtaConftitutioncs noftriOrdinis; Undedata legitimacle-
dtione particularis Religiofi in V^ocalem noftri Capituli , ci-
tra apertam iabem injullitiae revocari non poterat cum pradi-
dto fucccifi vo Compromiflb .
Forti&s, quia omnis ratio expoftulat. quod inconcurfu
Religiofi, pofitiveEletSi, debeat ifteomninoprae^rri tan- \$
quam certus, & cognitus eifdem Eleilonbus, cuicumquc
alteri, ^ compromifTario dcputando, utpote , incognito ,
& incertoeifdemCompromittentibus; Eoquemagis, quia
Afta Capituli , ultimo loco ceiebrati, in quofuit faitum
didlum Compromiffum , adhuc non fuerunt confirmata ,
quae quidem pro certo fupponuntur nulla, cx quoCapitu-
]um prjcdiitum fuit celebratum in Loco, diverfo abillo , J7
quo fuerat praecedenter deftinatum , idque abfquc legi-
tima facultate , ut conftat ex Aftis pracccdentis Capi-
tuli , ^
Abfqueeo, quodattendidebeat, qudddiflaeleftioAmo-
rofi , fuerit nulla , ut deponunt Capitulares in faepe diflo jj
CompromifTo, quiaeorumnoneftjodicaredeValiditate, vel
invaliditate ejuldemeledionis, Et fi fortafTe adducerentre-
curfum , olimfaftumabaliisduobusDefinitoribus,&tranf-
mifTum tunctcmporis VicarioGenerali, refponfio inprom-
ptueft, diflum fcilicet rccurfum nullumhabuilTe eflfeflum ,
adeoutcognofcentes ipfimet Recurrentesmalum Jus, qu6d
fovcbant, fuccefliveabeorecefTerunt , &Iifrimeemo-
logarunt, &confirmarunt praedidlam primameledionem , 39
ut conftat ex illorum Atteftatione, & declarationeorigina-
liter data .
Minusdicatur, qudd hodielocusamplius non fitulrerio-
rirecutfui, coipfo quod haecomnia dccifa fucruntaPatri- a«
bus Confilii, ad quos Conftitutiones mandant, in dubils
efTe recurrcndum; Tum quia hoc inteiligi debet dedifficu/-
tatibus levis momenti , & refultantibus ex folo fafto, de-
queillis, quibus non rcfiftunt Jura , & rcfolutiones facra-
rum Congrcgationumea viva ratione, quia ali^smaximum
illud fequcretur abfuidum , qu6d didi PatresConfilii habe-
rent facultatem decidendi id , cuuscontrarium exprefsd
difponitum eft Jt noftrisConftitutionibus, fuitqueconfirma-
tumab Ordinationibus Apoftoliciscx fupra animadverfis ;
Tum etiam quia recurfus ad Summum Pontificcm femper 41
cenfetur permifTus ex adduftispfr Cardin. de Albic. de In-
conft. injadic. quceft^ipertot.Scfifmsn^iper Rot.decifii.
num.i6. <3 ij. apud Nauar. in 6umm. Bullar. & incffcflu
noftri Vocales opportund diflum recurfum adSanftamSe-
dem emiferunt, fueruntque proteftati , eoipfo, qudd di-
ilam injuftam audiverunt refolutionem .
Demum non credimos afTerendum , quod CompromifTa
inalbo praiSicarifolitafii.t; quodquemifTio Vocalium in al- 41
bo cohaercat antiquas confuetudini noftrae Religionis: Hoc
enimnullam omnin6fa£ti affiftentiam babct; CiimqueOp-
pofitorcs in manibushabcant totum Archivium Rcli°ioni$ ,
non erit eis difficile repcrire talia exempla, fiquas unquam
adfuerint, illaque in Aftis produccrc. Subjungcntes ulte-
rius in omnemcafum , quodallegareinconvenicns, noncft
folvere aigumentum ; Praecipu^quia ad cfTtitum probandi
confuetudinem contra Jus requiriturobfervantia longiicm-
poris, fcmper continuata , & nunquam contradiita , &
ideo opus haberent Oppofitorcs probarc, quod Vocalcsfe
oppol^^uerint cifdem nominationibus in albo , quodquc ,
iis non obftantibus , fuccumbuerint , quod utique impof-
fibilccft,
In eadem Caufa .
C"^ Onofccndofi cxadvcrfo la poca ragione, chcgliafTiftt
_> lecondolcrcgolclccali, &a tcnorc delle noftrc fagre
ConJUiuzioni , fi prctcndc in una longa Scrittura , chc deb- 4J
bano ammettcrfi li Vocali nullamencefofcritti nclleprocu-
rede Padri Indiani pcr motivi politici , li quali (i cfaggcra-
no circa la loro Nazionc, ch'in quefta vcrrcbbc a rcftare
elclufa , adduccndo .i dctto rcfempindc PP- di Dalmaiia ,
chcpcrdettomotirofi fupponc, cfTcreftatiammefri nell ul-
timo Capitolo .
Quanto fia frivolo qucfto difcorfo apparifce dafefterTo ,
ando chc non fi tratta di difctto , che confcrnc folcnni- 44
ti, o formalii.\ di mandati di Procur», e Compromcni ,
nc! qual cafo fi ammcttc , dovcrfi carolnarc con ogni facilit^ ,
e larga
Tom.lV. Parsll. Dirceptatio VIII.
M9
e Jarga interprctazione, ma fi trattadi difetto di confenfoiiuer coetera, quae ibidefiniuntur $. i. hjechabenru. ; Che
di chi h^ fatti li mandatidi Procura, eCompromefli , che liPrefidenti deputati »onpojfonoe{fere/etti Vrovinciali y ne 58
ron fi fonomai fognati , nepotutomai imaginarfi didover- fitlecitoalGenerale, 0 yicanoGenerale Apoft. dipoterne no-
fi dare li loro Voti agfltaliani, venendo cioproibitodalJe tninare alcuno , neper Difinitore , oDifcreto, Hqualifidove-
ordinazionl Apoftoliche, ne quaji cosi fono affatto proprj rannoeleggerecanonicamente nelCapitolo Provinctale da quel-
Ji termini d'intcrpretazione benigna, elarga, percheildi- //, che di ragione hanno la Voce attiva, fenza nominareal-
fetto di confenfo, quandoanchefi verificaflre alcunpregiu- cuno, dimodochefelexzionefialibera, enonriftrettaaPet'
45 dizio, caffatto infupplebiledaquaifivogliapotenza, tanto fonaalcuna.
piij che ne noffri termini la Nazionelndiana nondevedo- V. Giim autem nonnulli ex Augufliniana Fam-Ma Reli-
lerfi , fe non che de'fuoi Compromiffarj , che iion hanno giofi adhiic contendanr , neceffe minim^efl , qubiinprz- ta
adempita puntualmentela facohadatali. fentieleftio Definitoris, & Difcreti , quacfit in plenoCapi-
Noncf^ala Graziaeftortada N.Signoreconevidenteob- tulo Provinciali , fit cononica , fed in quos plura Vota
conveniunt in Definitores, vel Difcretoslegitimeeleftiha-
beantur .
VI. Iremquodeledlioeorundem Definitoris , &Difcreti
pro Capitulo Generali , quae quandoque fit in Capiculo pri- 60
rezzione, efurrezzione, comeeffatodimofiratodifopra ,
perche ia detta Grazia ha fanat i folamente li difetti de Voca-
licirca laqualita paffi vademedefimi , chepotefs'effere Ita-
Jiani fenza neceffit^ di effereOltramontani , overoOltra-
46marini, ne mai la Santiti di NoffroSignore hapenfatodi vato Provinciae, polTit adhilc fieri per Ballottolas, fiunt
fanar il difetto del confenfo dePP.Compromittcnti, non Priores inCapituloProvinciali, quiaindicatum Decretum
effendogli queflo ffato narrato nel Memoriale, effendo u- Sacrae Vifitationis fortaffis inaliquibus Provinciisnonfue-
gualmentericevutoda Theologi, eCanonifti, chedaFilo- ritinufu.
.47 fofi la propofizione , che voluntasnonferturinincognitum , VII. Et quia major infuper quaeftiooritur, analiquisde
comeoifervanoliDottoricitatinel tom.i.part.z. difcept.i^. corpore Definitorii Provinciz poffiteligi inDefinitorem , St
Wfmer.^i. vel DifcretumCapituIiGencralis, quia t"requentiffimd eve-
Alche fiaggiunge, cheafferendofi nellacontrariaScrit- nit ob inconllaniem rerum humanarum viciffiiudincm ,
tura, effere nelle mani di qualificato Soggetto altriCom- quod quibufdam in Provinciis nonnulli , qui ad Definito-
promefli della Nazione fudetta /'intornoal chefilafciail res, vel Difcreti munus pro Capitulo Gcnerali affumpti
fuoluogoalla verit^^ nonfisk vedereconquantofondamen- fuerant, aut fortem fuam in melius commutaverint, auc
48 topoffa exadverfo dirfi , nonefferftata confiderataladetta cefferint fato , aut , legitimis pracpediti occupationibui ,
Nazione , mentre conofcendofi dalla medefima evidente- nonpoffint GeneraliCapitulointerefle, &ideo aliifintfuf-
ficiendiinDefinitores, &Difcretos, neProvinciaecareant
JurefufFragandi.
VIII. Supplicat igiturDominicusValvaforius Medtola-
nenfis, totius Ordinis Eremitarum S.P. Auguflini Vica- 6z
rius Generalis Apoflolicus, uc ad tollendas omnesL>te$ ,
&contentiones , quaefuboriri pofl"unt, nec non ad forman-
mente il difetto del confenfo de PP. Compromittenti In-
diani, s'^veroci6, che fiafferifce exadverfo, nonlaNa-
^9 zione, mafoloalcuni Particolari, fenz"efprimere gli Auto-
ri, efaggerano fenza il minimo fondamento detto infofli-
flentemotivo.
Potevafi a menodiefaggerarerefl"empiode PadridiDal-
mazia, non avendo quelto la minima conneffione col no- dum femel legem, [quae exafteobfervetur in poflernm, ne
'So ftro : Attefo che non fi trattava di fupplire il difetto del con- dedignentur fequentia enodare Dubia .
fenfo degli Compromittenti , come fi verifica nenoflriter- Primo; An eledio Definitoris, &Difcreti, quzfitin
mini; Ma folamente vi era ildubbio concernentefequella pleno Capitulo Provinciali , debeat effe canonica , juxta 6}
fidoveffe includere tr^ le Provincie Oltramontane, oOl- praefcriptum Sac.Congr.Vifit.§. 4. indicatum, anverdad-
tramarine, dallequalinon correfargomentoalfupplemen- hucfervandaefintConftitutionesOrdinis, allegataEJ.ipro-
51 todella volont^ . Oltre di cheafavore didetta Provincia pterconfuetudinem inveteratam ?
di Dalmazia vi d la coofuetudineimmemorabile, laquate Secundo: An eleiCtio fimiliter Definitoris , & Difcrcti
proCapituIoGenerali, quaefit quandoqueinCapituIo Pro-
vinciali privato, faciendafit per Balloitolas, utdecernunt
Conftitutiones Ordinis $ i. An per Schedulas.^ ut ftatuic
praefatunB Decretum , relatumfupra^ 4.
Tertid: An aliquis ex Eledoribus , feuex CorporeDe-
finitorii, qui in Capitoioprivatodebet ferre Votum inele- 5j
dlione Definitoris , au: Difcifti pro Capitulo Generali
e atta a poter concludere e far prefumere ogni folennit^ ,
ogni altra cofa neceffaria per la validitaqualfifiaatto, co-
me e ftato dimoftrato nel tom.i.par.i. difcept.io.nuni.i.Sc
offerva la Rot. </f c 494. a num.^ par. 1 9. rec.
Dieii. Junii 1711 .propofita Caufa in Congreg. particu-
52 JariquinqueCardinalium, refponfom fuit , utinfra.
Quoadprimum , Procuratorcs , feuVocales Italos , inftt-
\^l pr^diEis Foliis in albo dsfignatos , feu nominntos , noneffe poffit ipfemet eligi , prsElertim fuppofito, quodelcQiofiac
admittendos exdefeSuconfenfusConliituentium. ' perScheduIas f*
£uoverdad2.i.6r^.dubium, Exequendas effeConftitu- Quartd: An aliquisexEIeftoribns, feu ex Corpore De-
34 tionesaPP.Confiliieditas. finitorii poflit ftudiose, & dedita opera non intcrcfle c!c- 56
ftioni, uripfemeccligatur in Definitorem, vel l>tfcretum
REfohjtio Sac Congr. Epifcoporum , dequaficmentio Capituti GeneraJis , affumpto opportune alio Eledlorccr
fupra««»».28.eftfequens. numero corum , qui communiter dicuntur in fuppfcmen-
I. Praefcribunt Auguftinianae Re!igionisCo«j?;rar/tfWx 5. tiftn, feudefeflum, ut legitimeintegreturnumerus Suffra*
55 par.cap.j. fium. 16. ^.j.6f t. qu6d inCapitulis Provinciali- gantium, qui neceffarioex novemconftaredebet ?
hus, quaeante celebrati^nem Capituli^eneralis refpeflive Sacr. Congreg. <ir:.die z^. Martii t6jS. referente Eminen'
agi folent , eligantur Definitor, &Difcretus, adhocuc
ftatutotempore Votumferant inCapituIoGencrali, quod-
cjue hujufmodi eleilio Definitoris, & Difcrett perfecreta
luffragiafiat, & in quos pluraVota conveniffe deprehen-
dantur ,• illi in Definitores f vel Difcretos elefti cen-
feantur .
II. Addunt catdem Conftitutiones loco praecitato infine
36 $. formalia verba .- J^uartdo autem juxta tempus Capituli
Trovincialis elefiionem Definitoris , vel Dlfcreti fieri neceffe
fuerit, fuffcit, quod PriorProvincialis rumPP. Definitorii
adbujufmodi eleElionem conveniant, & fiant tunc per Bailot'
tulas , ficutfiunt Priores in Capitulo Proiinclalis .
III. Rurfus in pracfatis Conflit. dillo cap.-j.num.M.^.i.
57 decernitur: Adhocautcm, ut pradiSiPatres Definitorii bu-
jufmodi authoritatem , 6" poteflatem fine allqua ambitionit
nota exercerc iibere pcjfint , flriSi prohibemus , ne aliquis
eorumeligipojfitadallquodOffcium, cujus provifioad Defini-
iorium pertin*at , fed inter allos Provincla Patres Off^cia
pradiffa diflribuantur , Dei timore , atqueOrdinis honore
ante oculos propofito .
IV- Quiaver<Mn quodam DecrecoSacr«Vifitationis A-
poftolicae fub Clement. VIII. emanato dfe 1, Aprilisrior.
l/r/ajrt- Difcept. Tcm. IV,
tijfimo Bafadonto infrafcriptuminmodum refpondendumcen- €-j
fuit, tiempi.
Adi. EleSionem ejfecanonice faciendam, itaut medieta- 68
tem Votorum excedat .
Adi. EleSiones ejfefaciendas ad pr^ffcriptum Sac.Ctncil. 69
Trtd.cap.-y.fejf.zy
uidl- Negative . 7^
yfrf^- Servandas fuprafcriptas Ordinit Conftitutiuies . 7 1
L 3
DISCE-
J^p
Difceptat. Ecclefiaft, Dominici Urfayas,
D I S C E P T A T I O IX.
Ciftercien» Capituli Generalis,
T R o
PrJefide", & Abbatibus Prpvinctarum To^ci.x ,
& Lombardipe .
f V M
Aliquibus OppoCtoribus .
A RGUMENTUM.
falidum quando diratur fapitulum Qeneralp, non obflan-
tibus V^S^^ proteflationibus , emifsis a Focalibus exeun-
tibus § Capitulo . Religiofi ailualiler exiftentes in paci-
fica pofsefsione eorum Officiorum , an , & quando re-
pellipofsint d %/qtandolin Capitulis Generalibus , &Tro-
'- "vincialibus ?
ADformamConftit. Congreg. Cifterfienfis Italiae, qu»
componiturexProvinciaLombardiae, &Tufcis,cui
fuit etiam unita Provincia Romana , convocato Capitulo
j Generaliin Monafterio S. Ambrofii Majoris Civitatis Me-
diolani , comparuerint die 2.9. Apriiis 1719. in eodem Mo-
nalterio omnes Religiofi , habentes vocem in eodem Capi-
tuloGenarali ; Verum quiafeptem exeifdem Vocalibusd.
Provinciae Tufciae excitarunt praetenfionem, quddquajtuor
Abbates propriae Provinciffufrragium ferre non poterant ex
caufis, Praefidi Generali , actotiCapifuloexpofitis, Ca-
pitulares, habitafuperhismaturadifcuifione, ineoconcor-
diterfuerunt fenfu, quod dd.quatuor Abbates eflentadmit-
tendi ad ferendum fuffragium , quod aegreferentes di(S. fe-
ptem Voeales die go. ejufdem rnenfis Aprilis contra dift. Ge-
nerale Capitulum, acomnesalios aftusCapitularesprote-
(Ijtionem emiferunt, quiamediantegeneraiiter , nullaex-
5 preiTa caufaparticulari, proteftabanturadverfus quofcum-
que aflus de nuHitate, invaliditate, Sc inlubfiftentia, ob
(iefedtum obfervantiaepIuriumBuIlarum SummorumPonci-
figum, &Ordinis Conftit. &ob alia piotiva, aliafque ra-
tione, cor. Sac. Congr. adduccndas, ad quam deniqueapr
pellationem interpofuerunt .
Port interpofitionem hujufmodi appellationis , cum ea-
dem die^o. Apnlishora ?i. 1 P. Vocalesingrefli fuiflentCa-
pitulum, compertum fuit, abefl"e difl.(feptem Religiofos
Provinciae Tufciae, qui v.ocati demandato Pr^ffidis , re-
a puerunt Capituiointervenire : Exiftimansautem idem Prac-
fes , quod vi v^e voqi omnium Capitularium facilc acquiefce»
re pqterant, juifit eos denuo vocari ab ore proprio coram
Capitulo Gcncrali exprimenduin motiva, propcerquaeipfi
eidem Capiiuio inteteflerecufabant : Huic fecundas inftan-
tiae obfequcntcs fupradifti feptem Contradidores , coram
codemCapitulocomparuerunc, &dixerunt, fenonpofle ,
pec vellefgffragiumdareinCapituloquod ipfi credebant efl^c
nullum, ob intrufionem quatuor Vocalium, quiyocemin
fodem Capitulo non habebant , propter motiva, quae de-
duxerant, quibus confutatis, & audito unanimiconfenfu
aliorum Vocalium, qui cenfebant, quatuor Abbates, de
quibus crat controverfia , nuljatcnus k Capitularibus Sef-
fionibus poffe excludi, ipfi difcefferunt ^IocoCapituliGc-
pcralis,
Verum quia timcbatur ultcriCis, quod difcederent ctiam
J> Monafterio , idco Pracfcs ad impediendum fcandalum ,
quod ex repentinodilce.Tu ditlis (eptcm Vocalium oriri pote-
^ rat in Civitate Mediolani , eospaterne monuit, rharitati-
tcquefuitexhortatus, nddifccdercnt ^Monafterio, doncc
faliem fuiflet fa£la eleftio PLfinitorum; Sed monitiones ,
& prcccs nihil omninA vahierunt , nam diiLlis feptcm Oppo-
fitorcs^ Monaflcrioliatimdifcefl^erunt , non fin^totiusCi-
vitati.sMcdiolanifcandalo.
Poft eorum di(ccfl"um , CapituIumGcnerale, compofi-
tumcx 5X. Vocalibus, ad formamCnnllitur. Ordinisdevc-
} nir ad novas clcftioncs, omncfquealios adus, per.igi (bli-
tos in Capitulis Gencralibus; Quas omnia cCim pro partc
diflisfcptcm Oppofitorum, coram hac SacraCongregatio-
re praEtendanturnulla , idc6concordatum fuitdubiumcon-
cerncns illius validitatcm, quod affirmativt' refolvcndum
▼idetur.
Pro validitate enim ejufdem Capitull milifat inconcufTa
Juris praefumptio, & affiftentia , juxtaquas omniseledlio
praefumitur rit.^, reflecelebrata, necpertinetad Eledlum ,
onusprobandi validitatemeleftionis, fed hujufmodi incum- $
)>entia probandi nullitatemtota, & unice refunditurinOp-
pofitores, qui tenentprnondubiis, fedliquidiffimisproba-
tionibusdemonrtrare vitiafubftantialia eledionis, &alia ,
quaenec etiam fanarifoieantperclaufulam Jap/)/f«;f/, que-
madmodum eft communisopinioomnium Scribentium, de
qunylbb.iacap. Videlicet num-(>.&feq. dePraben.in^. ibi-
<\\xtGeminian.numi. Pafferin.de Eleff.cap.iz.num.6<). Rot. n
dec.\%i). num2S.& z6. par.6.0 dec.24^. num-i^. par.Z.rec.
& in Jlbaricen. Canonicatus 10. Maii 1-00. §.Sed antequam
coram Molin. cum aliis, citatis in tfm.^. par.i. difcept.l^.
fiumer.i.
Praecipue quia indubitatum eft , qu6d idem Capitulum fuit
legitime convocatum, quodque ineodem interfuerunt j8. i
legitimi Vocales , ideoque adverfusdidtum Capituium nulla
objicivaletcxceptionnllitatis, cumexploratiflimi Jurisfit ,
Capitulum, celebratum adformam Conftit. Ordinis, efTe
validum , &legitimum, juxta .difpofita per Conr. rn</.y>/>. j
^S' cap.^j.infine de Regular. &animadverfa per Barbof.Vot.
flecif.i9num.i-i. Toitell.inDub.Regular. verb- Elec}. num.
Pi.&PaJferin. de Eleil. cap 9. num.68.& cap.^^^. num.20.
Signanter quando, utdiximus, ex^i- Vocalibusfeptem
tantpm voluntarie abfentarunt kk CapituIoGenerali; In
quibusterminis, ctimnonfoIumduaEextribuspartibus, fed
ctiam quinque ex (ex partibusinterfuerint , applicatur con-
clufio, quodmajor parsfacit, totumCapitulum feciffevi-
dcim cap. Quia propter , cap. Ecclefia veftra ilz. (ycap.ln \q
Genefide Eleil. cap. Cum in cunffis , & toto tit. de His , qu<e
fiunt amajorpart. Cap. Sigif Bonon. de Ele^. dub.l6.num.
Z.Rot cor. a Burat. dec.i2S,num,z.(if dec. ^co. num t.par.i6.
&dec.i69.num.^. O decijt. num. 1. par.ig.rec. c^maViM ,
citatis in tom. 3 . par. f . difcept.i i . num. i J.
Aliasenim aCtum efTetdeeledioDibus Capitulorumgcne-
ralium , Si (ad inftarDieiarumPoloniae) efTetinpoteftate
cujuslibet Religiofi , fub pretextus, quod unus, vel alter
Vocalis fitinhabilis, jmpedirecelebrationesCapituligene-
ralis, quodnon nifimagnisimpenfis, acaequalibusqualifi- ij
catorum Religioforum incommodis coadunari folet : Irod
fere nunquam deficeret aliqUiscontradiftionis fpiritus, qui
exparticularibus motivisunam , velaliamcaulam figuran-
do, valideElettumexcluderenonprocuraret, effetquepro-
indeampla, & fpatiofaaperta viaannullandi omnescano-
ricaseleftiones, vt bene ob^etvar: Abb.incap. Quia propter n
$.Nifi fub num.6. deEleil. ibi; Nec tenebatur Jus eorum
omittere propter appellationem , O contradiSIionem , quia non
tenetur quis omittfrej us fuum prop'er fententiam privationis,
qute poffet fieri infuturum . Dec. in cap. Quia quttfitum num.
zi.deOffc. deleg.Spad. cofif.i'i^.num.2.& ^. volum.j. Diau.
par.l.trail.\-].fol6b.pertot Molin. dejufiit.& Jur.torM.l.
tra^.2.difp.<)6. num.%.Pajferin. de Eleaion.cap.t^. num.^j,
&cap.ll.num.2^. Rota coramCoccin. decif.2oil. numer.is.
&inrecentior. decifiii. numer.zz. part.ic). 6" in Colonien-
Abbatiffatus is.Janur. 1689.$. Definit.cor. Hervavult.
Ex quibus communiter recept is propofitionibus uno orc in-
ferunt Doftores, quod dilceflus Capitularium inhiscafibus
jiullatenus impedit validamceiebrationem , & continuatio-
nemaftunm capitularium : Abbas incap. In Gentfi num.^.
de Ele&lon.&inca. Ciimnobis num.ii.eodem iii.\b\: Idem ij
enim efi Capitulares, legitimevocatos, nonvenire, acpofl-
quiim venerint , recedere infubfiftenti pr,etextu . Tondut. Ke-
fol Benefic par.i. cap,26. num.4. Tamburin.de Jur. Abbat.
lom t.difp.S, quteft.ii. num.ll. harbof.de Jur. tedcflib.t.
cap. 1 9. num.6. Frances de Potcft. Cap. Sede vacante quafl 1 ».
traB,\. aum,2. Conciol. allegat.ii. tium.^. (S MattbieucC. in
Ojfic. Cur. Ecclef.cap 17. «nw. 17. ubi , qu6d excuntes ilo-
cuCapituli (e faciunt cxtrancos, & non computanturam- i^
plius in numcro £lcitorum , quodquc totum Jus ciigendi
coiUblidaturiniis, quiremanent; Anfaldin addit-addeclf.
Sf'. ««/».8j. t^86 ubi, quAJ rtantc voluntario rccclfu Vo-
calium , juridiccconvocatorum , Capitulum dicituriniegr^ ij
rcmanerc inillis, (lui incodemCapitulo perfevcrantes , ad
Canonicas clcftioncs dcvcncrunt, cum.iliis, citatisMre»»-
i.par.t.difcept.ii. fium.-jS.
Etini'ortioribusterminis,qu6d difccfruxetiamipfiu.^Prw-
fidcntis ^ loco Capitulari, cum pluribus aliis Vocaltbo' ,
nr>n impedlat cclcbrationcm Capituli , notant Vbyrin. ad l(S
Conft.Ctcm Vlll tom.i.cap.i). num.\ s x<erf Sed ptne, Lavor,
variar.lucub tit.de Eleficap.ig.num.iS.P-^ffefcodcmtraff.
(iip.lt. Dum.6^. verf Ex iis , liubal cn ia Efpociondcla
Rcgla
Tom.IV. ParsII. Difceptatio IX.
1^1
Regla dcSan Agofi.par.i.qutefl.io.mm.ii.SamueldeElefi.
traff.t.difp.i.controv.l-concluf.iz.fol.i^t. Adden.ad Buratt.
decif zsi fub num. 1 2. /''. B. Rota cor. Coccin. dec. 1 4 5 1 . num. \ .
verf.Prout , cumaliis, chaiisa RoiainCafilen.Primiceria-
tus zl.Juniii(,Z<). ^- Quttacius Capiturutes, cor.Holines ,
6" in Tom. j . par. 1 . difcept. t^.a num i j .
Sineullaprorfus difficultate, quando, ut in pracfenti ve-
{17 rificaiur, difceffus omni ex partedetegiturculpofus, & af-
feflatus; Dum, velconfiderat^ir nuda illaprotcftatio,quam
feccrunt contra celebratiODem Capituli gencralis , & utique
ilVaineptaprorfusdetegitur exfolailliusleftura, duminsu-
ditum prorfus eft , quodinpotertateunius, velalterius Vo-
calis repofitum fit impedire celebrationem Capituli , cum
generaliffima aflertiva, quodCapitulum celebratur contra
Conftit. Ordinis , & adverfiisdecreta Sacr. Congreg. abfquc
allqua ulteriori fpecifica , & particulari indi viduationc , quae,
&qualise(ret ifta Conftitutioobftaciva, &qualedecretum
jndividualiter cfficeret validitatieleftionis, prout fecerunc
noftri Oppofitores in diftageneraliflima, & vagaprotei^a-
tione, quaeii incircumftantiisnoftricafus ^Sacr. Congreg.
admicteretur , adum prorfus eflet de va/ida cclebratione Ca-
pitulorumgeneralium, uc, praeterfupraaddudlos infpetie
ad vertunt Novar. m Summ. Bullar.par.z- comment. 1 1 . num j .
j8 Suartz de Relig. tom.4. lib.i. cap.i 1. tit.ti. Roderic. ^uctfl.
Regular. tom.i. ^uaftz<). art.^. nuin.^i. Cafielhn. de EleU.
cap.t j. num.zo. 6f a i . Card. de Luc. de Canondifc.zs niim.6.
Tignatell. confuli.ioo.numer.^.tom.t^. &Mattb<eucc. inOffc.
Cur.Ecclef cap.17fubnum.lj. ibi: Quamvts Egrejfiproie-
ftareniurcontraeteffionem, nam non tenet protejhitio , utnul-
laek8iofiatiSc.
IncJViaparrehabemus pupclualemrefolucionemhujusSac.
,3j Congreg. inTauriKen.S.Febr. 1715. PonenteCard.Cajino ,
inqua nonobftantefimili vagaprotcftatione, &generaliap-
pcllatione ad Sacr.Congreg. i'artibusaccrrime informanti-
bus, refponlum fuit pro validitateCapituli, mnuUa pror-
fus conCderatione habendo folemnem difccflfum Oppofito-
rum^locoCapituIi, & folemniorcm proteftationem , &ap-
pellacionem, emiffam temporedifticxitus, ucvidereeftin
Tom.t .par.i . difcept.i l-periot.Sc fignanter num.i ^.num.jo.
20 Hffeqq. num.l6i. Inqua procefrum fuitcum illa folita, &
Textualidiftindione, quae mirabiliter praefenti calui appli-
catur, quod fcilicec , aut Oppofitoresappellant, ad hunc
pracifum finem , uteleftio canonicefiat, & cunc, termi-
iiato Capiiulo, videndumeft , aneleftioinillo conclufafic
canonica , vclnon; Anver6, juxtaterminos noftricafus ,
: appellatur ad hoc, utnulla eJefliofiat^ Capitularibus, iic
'■• faaum fuic exadverfo, ibi ; Proteftatifumus adverfus quof-
Cumque, tf fingulos alius y tamele8ionis , quam declarati-
vos , & definitivos , omnefque alios , faBos , <i" faciendos a
cxterisPP. Abbatibus Cifc &tunc eademappellatio in nulla
prorfusconfideratione habeturjuxta Te.\tum iinap.Ciunno-
21 ils 19- deEleffion.ibiqucGlojfaverb. Nulia , cujus verba ,
& concordantes authoritates referuntur indi8a dif:^pt.ii.
ntim.io. par.t .tom.i.
Velconfideraturproteftatio, exadverfoemifta , tanquam
veftita caufa illa, antecedcnter expofita , qu6d in P:ovin-
XX ciaTufcias aderantquatuor Abbates, quinon debebantad-
mittiad votandum inCapitulo; Et ha:cutiquecaufa mani-
feftac potiias frivolum praJtextum , oftenditque evidcntcm
contumaciamdd.Oppofitoruni, quamaperiatfolidum, &
fundatum mocivum appelhndi , &proteftandi; Ipfienim
non ignorabant , nec igiioraie poterant propnas Conft.no-
ilrae Congreg. Ciftercienfis in (\^\bMS cap.js.fo!.-;o. cau;um
eft, qu6d fi quis praetendat , aliquem Abbatem non po(Te
. Votum inaliquoCapitulohaberc, teneatur Jiprima Domi-
rtika QnadragefimaeperfcxdiescontinuosillumReglmini fo-
Jcmniterdenunciare, acmanifeftare, quotcmpore elaplo ,
i)on darur amplius accufanJi , vel denunciandi locus; Si
igitur Conftitutiones noftri Ordinis , quae tanquam leges par-
ticulares ejuldcm debent omn:n6 fervari , ex adduftis per
2j Barbof.Vot. derifiiO. num6. & per viam legis demandavit
CoHC.Trident. fejf.il. de Regular.cap.j ibi ; I-; rebquis fer-
venturftngulorttm Ordinum Confiitutionet ; Et a fan. mem.
Clemente VIU. Confltt 60. ^. 2 j. ibi ; Infuperiorum , & Offi-
cialium omnium eleflionibus Joima ., priefcriptaa S ac. Concil.
Trident.iaOrdinis Conftlt. inviolabiliter fervetur , in hisc.i-
fibusliteralitcrmandancaudiendosnonefte iilos, quiclapfo
didl.tempore, reclaimnc, extranca proi fus rem.inetcxce-
14 iptiofuppofita: inhabilitatisdid.quatuor Abbatum , dum illa
juridic^, & folemnicer proponidcbcbat longcantea , inpri-
mafcilicetDominica Quadragefimac, juxta praecifum tcm-
pus, k Conftitucionibus ftabilitum , & propterea non fine
Vrfaya: Difcept. Toin, IV.
myfterio forfan has excepciones , licet infcliciter, propo-
fuerunt Oppofitores in limine Capituli Gsneralis, de quo
tempore, etiamatienta difpoficione Juriscommunis, Do-
tloresunanimitertencnt, fimilesexceptiones, inliminecfi-
lebrationis Capituli Generalis propofitas contra Vocales ,
exiftcntcsinpoifeftioneeorumOfficiorum , rededicipolTe,
ac folide praefumi traudolentas , & dolofas , ad effeclum fci-
licet impcdiendi expeditionem adluum Capitularium , ex
adduftis per Pajferin de Elecl. cap.inum. i j. Barbof. Vot. de- 1 J
cifi^j.nutn.iii-j.Caftellin. de Elecl.cap.i i.num.zo. &Card.
de Luc. de Regular. difcti. num.j. & difc.i-j. ttum.Z. vcrf.
Verum, Cr num.io.
Et in longe durioribus terminis Sententiarum , fervatis
fervandislatarumcontra Vocales, ipfofque privantium vo-
ceadliva, &pafliva, ,qu6d promulgatSeintra menfemante z6
cclebrationcm Capituli , nuilo modoattendidebeant, fed
illarum exequutio differenda fitad tempus completiCapitu-
li, per viamlegisgeneralis die t^.Decembrjs i6o\.dec\iti-
vitC7ewf«j KIILjuxta verbailla, quaercteit, l>Utth<eucc.
inOJfic.Cur.Ecclefcap.iZ.num.io. PrivaiioVocis aStva ,&
pajfiva ., ac inhabilitatis decreta., fententneque., abeifdem Zj
Superioribus Ordinis laine , nedeinceps inipfoeleSionis adu
protiuncientur, promulgenturque , atque eiiam promulgatte
Vocales miniine njft. iant , nifiper menfem antefuetint intima-
t<t , proiit Sancl. Sua omnioo vetuit .
Im6ad omnem abundantiorcmcaucelamnoftro cafuiap-
plicaturreccptiflimaillaopinio, quodVocalis, ctiamreve-
ranon legitimus, fed putativefolum talis, ratione pofTcf- 18
ftonisOfficii, in quopacifice reperitur , habet Jus votandi
inCapitulo, &elt manutcnendus in diilo fuo Jure, ante-
quamin Judiciopetitorio, fer. fer. dcclaratusfuerit pofTefror
inalaefidei, &nonIegitimus Vocalis; Inquaparceapertiffi-
mifuntSac Canoncs,difponcntes,qu6delc«SioiIla validafit,
inqua Votumdederunt illi Vocales,qui rationccorum pacifi-
cae polfeffionishabent Jusquaefitum votandi, ut videreeftin
Cap. Quarelam de ElcH. 6" In cap. Citm Ecclefta Sutrina ds
Cauf pcjfef&proprieiat. ubi Repetentescommuniter , cum rg
aliisconcordan.fequutls a Pajferin.de Ele8.cap.i4.num.16.
tf l^. Rot.inComen- Archipresbyteratus \-j.Junii t-jis. $.
Conirahanccor.Falcertcrio., meriiijfimo Urbis Gubernatore ,
6" 12- Junii i-]i6.§Neque verocorameodem.
Dum Igitur dil. quatuor Abbates , quorum Vota cxadver-
foin cmtroverfiam fuerunt addudta , nil aliud leceruncin
diit.CapituloGenerali, quam paclficccontinuare in corum 50
antiqua poffeffione, quaefeextendebat ufqueaddidumprae-
teritumCapitulum Gcnerale inrlufivci Ex hoc etiamcapi-
tevanum prorfus remanct indubium revocarc, ^uod vali-
de in eodem Capitulo Generali potucrint Vota dare , ac Suf-
fragium terre , per ea, quae mfpecieobfervant addufti per
P,!j]erin de Ele8.cap.t4.num J^.drjg. Caufaen,m pofltl- 31
fionis tolli non potcft cum dilputationc proprictatis poft
aii^iim confummatum, quat nunquam retrotrahitur ad re-
traGandum aftum ', ratione Icgitimae pofl"clfionis pacifice
expletum , juxta notos Textus incap.Confuhationibus deju-
repatron. & in cap jQ^ierelam de ElecJ. cum concordant ci-
tatis<i .^of. inmagijirali decif Mediolanen. Bcrteficii t.Apri- js
li! 1708.5.1. cumplurijus feqq. coram Arf.tlJo , &inFir-
mana Beneficiorum 1 t.Jaauarii 1715. J- Siquidem Ctram
Lancetta,
Habcmus praeterea uno ore i DodU)ribus admifTum , qucJ
ftante adu legitlmc cxpleto, vigorcpacificz pofTeffionis ;
non elt licitum in dubium rcvocare or.j,inem titulidcadu
praeterito, &confunuto, ad tollendum Jus quacfitum cx J5
pofTeflionc, juxtaasque pr.itlicum, &quoiidianum cxem-
plumin Bencficialibusrelpcduuidmi Status; Siqulscnim,
fivebene, fivemalo^, in ultimoftatu acquifiverit Bcneficii
poflcflioncm, occafionedHputandl inultima vacatione col-
lationcmlitigisfam , nunquam ponitur in dub.coUatioprae-
cedens in ortimoftatu, dumaduscft confumatus, & pcr-
tl-ctus, ca convinccnii ratione, quia m histcrmlnis attcn-
diturlbla pofTcfllo in vim tituli . cujufcunqucqualiiatis illc
fit, ctiam putative ab aliquo acquifita , ur bcn^ obfer-
vat Pafferin. de Eie8ion.Cap.iK numer 14. ib\ : 1'liverd 54
om/tes cenfcndi funi Vocales , Cr vocami ., quibus dejurc
competitjus cligendi , vel qui eft in quaft pojejfitne eligen-
di , licet nuUum aliud J ui piofe habcat ., &concordat Pa-
normitan. in diSo cap. J^^ienl.im numcr.s de EieSion.
ibi : Nota, quod ad vaHitatem eUriionis Cfc. non requiri-
tur ne.ejfarid , quod FJigentes habeavt J us eliger:di ,
fcd fatis cft , quoJ fint m qu.ifi poiJcJione elgcndi ,
Cf Gonzai. numci.9. iiii : Sufticit EJe8o tfc. piobare ,
EligeniemcJJe inquaftptJftJfitnetUgeadi tempore eieHitnis .
L 4 Ec
l62
Difceptat. Eccleriafl:. Dominici Urfayas.
Et interminis Juris praefentandi, quodnon attendaturde-
§5 fc|flus, & nullitastituli, fiquis poflideat, advertunt i?o/!
(le Exequut. Liter.Apofiolpar.i. cap.s.mimer.i^i. Mdrant,
tom.i. refponf.^^. »«»».54. Lotter. de Re benefic.lihr.i.cap.^s-
num.ii. Noguerol. allegat.iH, nu "i 57. Div- Piton- difcept. . . .
num-j-j.verf. Tumprimum. Scdrmavk Rot.in Medlolanen,
5$ Prioratuj 15. Febr-ijoo. ^- Idguecor. Moiin-if 5. Maii i 702.
ff. Et tante magii cor- Priolo , 6" in Pennen. Beneficii 17. Mar-
til^-jlG $.Ex hoc, cor. yildrov.
Quibus ad exuberantiamaccedit, qu6d cxccptio, feroti-
ndpropofita adverfujdd.quatuor Abb. Provincias Tufciae ,
apparet prorfusinfubfiftens: Dusetenimfuerunt propofitae
57 nullitates. tlnareftrifla ad perfonam Abbatis Bianchi, &
alia, refpiciens perfonas aliorum trium Abbatum , videli-
cetAllegri, Fautilli , &Stellucci ; Refpeftuprimidiceba-
turexadverfo j nulliterfuifleeleClum AbbatemaCapitulo ,
celebratoanno 1 714. ex quodeeotempore nulla vacabat Ab-
batia ; Refpeflu verodidorum aliorum trium Abbatumdi-
cebatur, illos non fuifle valid^, & canoniceeleftos, quia
tempore, quo eledti fuerunt , interPP. Regiminis Provin-
ciae Tufciae numerabatur P. AbbasDami, quinonpoterat
intereofdem PatresdeRegimine, juxtacontrariumfenfum,
cooptari ob defeduro vacationis % Regimine pei- triennium
ccmpletum .
Refponfiones autem adverfus hujufmodi frivolos praete-
5? x;us, notipolTunt efleclariores, nequemagis folidae, Ece-
nimrefpedluP. AbbatisBianchicontraria exceptioredditur
evidentiflime infubfiftens ex mero t"ido , in quo conftans
eft, quodanno 1714. tres vacabant Abbatiae , dusevidelicec
pb renunciationes , faftas ^b Abbatibus Severmo Hirandoni,
^RobertoCervardi, & tertia vacabatob fententiamdepo-
fitionis, fervatisfervandislatam contra Abbatem Jacobuni
Balducci. Hincperneceflefatendum eft , quod ,daroeriam,
fjuddSententiadepofitionis, Jata ^ Capitulo generali contr^
^iClum Abbatem Balducci, non prasfetulifl^et aftualem va-
cationem Abbatias, ex quo Sacr. Congreg. adquamdidus
Abbas degradatus appeliavic, ccnfuit, clegradationem non
fubftineri, fed ipfum P. Abbatem validani emitteredebere
renunciationeir) didae AbbatijB ,• Adhuc tamen non inde
inferri valet , diftum Abbscem Bianchi obcinuifl"e Ab-r
t>atram de tempore, quo nuUa aliaAbbatia vacabat; dum
praeter diflam Abbatiam-A- Balducci depofiti , duae aliae
praecedenter adualiter vacabant per renunciationem ; Sic-
queAbbas Bianchi nonfucceflit inlocumdiiSi AbbatisBal-
ducci dcgradati; fed occgpavit locum unius exillisduobus
Acbatibus, quieorum Abbatias renunciaverant inmanibus
«, apitgli, utiduoculi refultatex fola pervolutione Aduum
C^pitularium, datoruminSummario.
Refpeftu verodidlorumaliorum Abbatum Allegri, Fau-
19 tilli, &Stellucci; corruitpariter contraria praetenfio, ob-
fervando, quod Abbas Stephanus Dami, qui inter Patres
de Regiminepacificefedebat , a totoOrdinereputabatur le-
g^^timdafl^umptus; NecOppofitoribus Tuffragari valetdiff^u-
iMum, qu6d iple non poteratcooptari interdidos Patresdo
Regimine, exquonondiim vacaverat per triennium . Quia
rofttipr</i»//Co»^//.c<r/>.ii.loquiturdc Confirmationibus ,
faciendis inCapitulogenerali ; In illoenim cledusinantc-
ccdenti Capitulo, non poteft itcrDmeligi, vel confirmari
infubfequenri Capitulo generali, nifi vacet pertriennium ,
ut videre cft ex eodemcap,!-^. Scd incafu praefcnti infubfe-
quenti Capitulo Paier Abbas Dami non fuit elcftus inter Pa-
trcs de Regimine, fed eledtio ejufdem fuit fadta longep^ft
Celcbratum Capitulum , &quidemexeo, quia unusex Pa-
iribns dc Regiminedcccflitintraquinqucnnium: Und(? alii
Patresde Regiminc ccwptarunt in locum demortui didlum
Patre Abbatcm Dami; In hisetcnim tcrminis vacatio,qu«
juxtiConftitut. Ordinis, requiritur pertricnnium , non lia-
betlcKum in illisReligions, quiafl^umuntnr in locumalte-
rius Religlofi poft Capitulum demortui, ca ratione, quia
iftinon cliguntur , ncc confirmantur ^ Capitulo, fed afl"u-
munturabipfi'; PatribusdcRegiminc in locum Socii defun-
fli, in quibus terminis non habcnt locum Conftitutioncs ,
loquentcs dercelcflionibus, feiiconfirmaiionibus, in Capi-
lulo conccdcndis, nifi poft ccrtum tcmpus vacantiae, juxta
rcfolutioncm huiui Sacr. Congregat. 6- Augufli i-^oo. referen-
^o tecl.mem.CarJ Gabriell Quod litcraliter Jemindatur indi-
{\oCapH infin. noflritrumConfiit. inquibusca, quacpriClS
(ancita fucrant riliH-ftu Pr*fidcntis ,ut non poflct poft iricn-
niumconfirmftri , irn6finitotriennio, vacarcdcbcrcper fcx-
ennium, limitantur in cafu ^quicft nolicr prccifus^ ut lo-
cnm non habeant inco, quifubrogafur in locumdcmnrtui ,
fcdidproccdat rcfpeduclcfti in Capitulogcncralijuxiicla-
ra illa verba : Prafidens ultra triennium minime confirmari
poteft , imdfinitotriennipperfexenniumPrtefidentatuvacet , ±1
quod locum habeat in Vroejidente h Capitulo eleSo , non autem
in eo , qui fubrogatus fuerit in locum demortui intra fritnmum ;
Is enim poft trienniivacationempoterit addiSum Prafidenta-
tum reaffumi .
Etjure meritb, quia dum Conftitutio loquiturdeconfir-
^atione, non conccdenda ^ Capitulo, nifi certoteropore ^j
tranfafto , eadcm Conftitutio non comprchendic cafum , quo
elcitioncs, non^fiunt in Capitulo, prout funt vacationes,
quajcveniunt per mortemOfficialiumpoft celebratumCapi-
tulum ,dum de hoc cafu Conftitutio non loquitur juxta theo-
ricam . Jafon.inleg.Certiconditio§., ■.n^.vhiSoccnum.ii. 4J
ff.Sicert.petat.Cyriaccontr.i^i. num.ii. Rot.inrec.dec./^i.
num.z.cumfeq. par.j.decif.^66. tium.6.par.is. ^decifi^^S.
num.c).par.\-].
Maxime quando agitur de Conftitutione , correfloria dif-
pofitionis Juris communis, quae ncc minils extenditur ad
cafumdiverfum, |nonfoIijmexyentitate, fednccetiamex 44
majoritate rationis, perca, quae obfervat Jionded.conJil.S.
num.\6.lib.i.Surd. conf.416.num.zy &firmavit Rot.iarec.
decif.6^. num.ii. par.19. De Jure ccenimcommuni certum
ert, quoJconfirmatioineodemOfficio abfquedubiopermif-
faeft, juxt^ notcLtti per Navar.comment.^. de Rcgular.nu.i-
verb. Confirmatur, & conjil.j. num.fi.de Stat. Monach Pi-
gnatell. confult.ii. tom-io. pertot- & (ignanter num i.Cf 16.
<if num.io. ScconcoxAar\t zAdia&xper Pafferin. de Elefi.cap. 45
'^S-num.z;. Lezan.quaff. Regular. tom i.par.j. cap.xS. num.
10. & Bonat. in Prax. Regular. fom.i.part.j.traff.^.quteft,
li.num.t.
Minufque fuffragaturdecretum hujusSacr. Congfeg. quia
illud emanavit ad tenorem expofitorum infupplici Libello 4$
eidemporrefto, inquonullum aliudhabetur verbum , quam
circaelediones, facicndasd Capitulogenerali , coquiaali-
quiad eludendam legcm curabanc paul6antedolose renun-
ciare, , uc fub ifto ideali pretexu po^Tent poftmodikmabco-
deinCapiculo generali confirmari, ucaperce eodem fuppli-
ciLibello.
SineuUa prorfusdifficultaceetiamfi perinfubfiftentem hy-
potefimdici velct, P. AbbatemDami non potuiffe coopta-
ri in numeroPP. Regiminis: Adhucenimejusadmiffionul- 4^
latcnus influeret innullitatem Adorum, fervatisfervandis
^majori partedd. PP.geftorum, caratione, quia in hister-
minis Inhabilis Votum nunquam vitiat adum , legitim^
expletum k majori paric Vocalium, cum fola limitatione
hujus conclufionis (quaequantum fundatacft in Jure, tan-
tiimdiftat ^fado in noftristcrminis) quando fcilicetadmit-
tentesinhabilemhabentccrtam, indubitatamcjue fcicntiain
illiusinhabilitatis, ut praetergcncralia , dequibus habemus
Textumincap Cipitulum ^onum^. de Refcript. Cvimcor^cor-
dantibus, c\tazis ti Ruin.con/tl.ii. »um. 6. Verb. Itempenden- 48
te Rot. cor. L OL(in. decifi j ^z. nuin.^.fircor.Cerr.dectf.iz. nu-
>ner 6, probat Snjr.de Cenfur.lib.z.cap.ifub num. 10. Verb,
Sicut ctlam , Pajfertn. de Eleff. cap. 2 j. num.^^-j. Verf Talls
tamen Pafqu.ilig. Qu<tft. motal. Cent. quieft.i-j. pertot ubi
num-i. fequencem adducitcongruam rauonem J2.ui male ell- 49
gunt non debent priejudicare iis , qui bene eligunt , nec impe-
dire, quod non fequatur elefllo, &idedfi, non Compui.itit
fuffragiis inutilibus , adefl eleflio , fafl.rper Vota utilia , non
debet impediri per inutilia . Caftellin de EM. cap 5 num 4.
& Card. de Luc. de Regul. dtfc \fub numy- Vf^f Quamvts ,
&dif:.si. num. {^.xhi: CumVota fuijfent concordla , n'lre- JO
fercbai difl. interventus cum mixtura pon habent Votum , nam
Contrndi8or non pitejudicat eleBioni , qua ab aliis benecon-
clufafit, dum dijficuliascadlt, qu.indo taha Vota illegitimM
ipfam elefiionem concluderent , Jecus autem ubi , ipfis etiam
non intervenientlbus , afius effet bcneconclufus .
Imo non foliim cx partc Eligcntium rcquiritur fcientia
ccrta , & indubitata inhabilitatisEledtoris; Scdadcffcdum ji
inficicndi Vota aliorum rcquiritur ultctiiis, qu6Jadmitta-
tiir inhabilis, inabiliiatc notoria,&cvidenti,put3 fi admitta-
lur notoric cxcotTimunicatus, vclLaicus, fcCi Saecularis ,
vudiftingucndotradunt Authorcsilll, quoscitat, & fcqui-
iur Pafferln. de Ele^ cap.ynum.ijin fine , & »«»1.108. C^
Cap I ^. num r.\.Jol. 1 8S.
Et propterc^ pcr modum falfa- hypiiihcfisdato, fcd pun-
quamconcc^To, quod P. Ahbas Dami , qui fcdcbat intcr P.»-
trcsdc Rcgiminc, vocem non habuiltet, adhOc, quia nlii
P.)trcsdc Rcgiminccrant fcx , SciuxiaConfllt. Ordinit c.ip. ^i
ii.fiibtit. Pr,ffidenil, Pr.rl.itifve decedentibus , vcl amo-
III , quomoJo fuccedaturfcl z~. ad eftc^um cligcndi Abbares
non requiritur, ut omncs PP dc Rcgiminc concordcnt ,
fcd
Tom. IV. Pars II. Difceptatio X.
.6j
fedfufficit, quod Ele^ushabeatmajorem partem fuffragio-
Tum;Clariffimum remanet, qaoddum ifti tres Abbates fue-
runt concorditer elefti ab omnibusaliisquinquePatribusde
53 Regimine, ut ingenue teftaiitur Patres Scruatotes, fubfti-
netur eledlio , quando apparet, fubdudo Voto inhiDili ,
quod Eledti habuerunt etram majorem partem Votorum ,
juxt^receptam Doftrinam6«<jifz, quidicit, in hiscafibus
interpellandosefte Scrutatores eiedlionis , ad hoc , ut fciatur,
an convenerint ad eleftionem omnia Vota , & cognito, quod
Votum inhabilisnon fuerit decifivuni , feJ fuperfluum, E!e-
itioeft valida, ut recognofci poteft inrow». i. parr. j. difput.
J4 l^ fefl.jnumer.w.cMmaVus, kqumisa Paffeiin.de ElcH.
(ap.^.num, i^.&feqq.&cap. 14 num. 14. Cumquibus, ali-
ifque, fupracitatis proceftit haec Sac. Cong. in 5«rf». pro
Fratribus de Obfervaniiadiehus iS.Febr,& J.junii tjtz.
ad relat. Card. Corftm .
Qu«omniaabfq;uila prorsCisdifficuItate procedunt,quan-
do, ut in prxfenti pun:tualitcr verificatur, Eligens eft in
pacifica pofll-lfione fui Officii . ut notant communiter Cano-
nirts in cap. Licet Epifcopus , ubi Abb. num.^. &feq. & Ge-
jj Diin-num. \z.de Prd!b.in€,Cardinde Lucde Regul. difc.\l
itum.t 1 . Rot. cor.Coccin- dec i^^' num. i%.& i().& mrecent.
dec^oo n,\.p.io.&in Leodien. Pr<epoJitur<e J. Martii 1684.
poft principiumcar A berg.
Die 19. Januarii 1 710. propofita Caufa in Congr. Epifco-
porumperCardin. Spinujamfubfequentidubio: AnCapitu-
j6 [umgenerale Congregat.ltAliifubflineatur , refponfum fuit ;
Ajfjrmative , cum addito , ut Caufa ampliiis non propo-
neretur .
D I S C E P T A T I O X.
Salisburgen. Spotifalium .
i ISi^ T E K
jofephum Frantz.
£ T
Annam Mariam KaufFmanln .
A R G U M E N T U M.
Qb non adimplement im Sponfalium , q.tando locus fit da-
mnorim , ac expenfarutn refeBioni , fiue dc Jure , fi.w
ex Vartinm conuentione , & quid dicendim de iArrhist
occafione Sponfalium confiitutis,
COntradlis anno 169:. inter Jofephum Bonaventuram
Frantz, & AnnamMariam Kauffmanin Sponfalibus,
Ut ex pluribus Epiftolis& aliisadlibus , regiftratis in volumi-
I nofo Proceftu , inftetit idemFrantzproillorumefFeftuatlo-
ne, & tandem die 7. Oftobris 1695. inCuria Salisburgen.
obtinuit Sententiam , deciarantem , eandem Kauffmanin
obligaramefteMatrim.cumipfocontrahcre.
Verilm quia in evidens fpretum ejufdem Scntentiae, & evl-
dentiorem contemptum fpecialispraeceptide nonconvcrfan-
documChriftophoroParonfein, aliud de faftocum eodem
s contraxit Ma-rimonium, per quodanteccdentia Sponfalia
remanferunt diffoluta, juxta firmata per Roramin Lunen.
Sarzanen. Sponfalium ti. Februaiii i6^j. ^. Nec ejfefiuatio-
nem cor. Benincaf Sc rcfoluta a C. C. in Reatina Slatrimon. 6.
Februaril 1700.
Hmc idem Frantz intentavit in eadcmCuriaaClionem
J injuriarum, fibi illatarum, uti Dodori, & Nobili, apfh-
mandamfcuiis jooo.auri , petiitque fibi Juftitiam miniiba-
ri, & ad fblutioncm ejufJem fummac condemnari cancfcm
Kauffmanin.
Inftantiam autem non admifit Judex de Partibus, fed ,
illam reiicicndo, per aliam Scntentiam declaravit, aftio-
^ nem injuriarumaeftimatoriamnoncompctereFrantz, com-
penfatisnihilominilslitisexpenfisex rationabili caufa . cid.
Judici benevifa .
Inhocftatu, &anreprofecationemappellationisin fcnfu
vcritatisquacritur: An eaJ Sententiafubj/iflat?
Crederem autem illam effe fundatam , nullamq; aflioncm
5 injuriarumacftimatoriam compctcreincafibus Spunfalium ,
nonadimpletorum .
Moveorex libenace, Indifpenfabiliterrequifitaadcontra-
henda Mairiraonia, quae opcratur, ut metus pana; p^cu-
niariaeneminem invitunt , &contrapropi;Qajlibitumcom-
pellcre debeat ad illa contrahenda , juxta utriufque Juris 6
apertas fattftiones, ut de Jure Ganonico videre eft in C4. Oem-
ma 27. de Sponfal ubi Qloff- verb. Libera , & de Jure Civili
in ttg. Fttia i^^. ff.de Verbor.obligatidn. ibl : Inboneflumvi- 7
fumeflvinculopxn<e MatrimonTaobflringi, Jive futura fint ,
ft e iam contraiia, &obfervant Abb.Conf ^^^i.infiae libr. t.
Ciarlin,controverf. 104. num, joubi , quod poena pecunia-
ria magistimerifolet , quamccnfuraf , quodque fi illalcKum S
haberet per indire(!!lum impediretur libertas in Matrimoniis,
& in fine teftatur in fuocaf^u , abfolutum fuiffe Sponfom, nul-
lamquepafTum moleftiam, neque civilem , neque crimina- j
lem, £ojf. de Matrim.cap. it.§. 1$. num.m 4. Mhi, quod eft
conclufioomnium Doflorum , quos in magnonumerocitat,
Pont. eodemtraff.tib. 1 2 de Sponfat.cap. iq.num. 6-iT 7. Bo-
na.in. Oper. mor. tom. I . de Mattim. tit, de Sponf.par. i .pund.
uliim. num,6.& Rotacor. Prioiodec. t^S.n-io &dec. iyo,nu.
2.& inparto Hc dec^ 5. ».1 1.
Et revocandoSententias JudicumdePartibuscondcmnan-
tium Sponfos ad fimiles pcEnaspecuniarias , eft pandlualis
dec. 14». num. €■ & feqq. par. i j. rec ubi de pcena , aiftimata !•
& taxata ^ Judice in florenis 1000. irremifibiliterPanifol-
vendis, Sccor.Eenincaf. dec.b6.num. t.& feqq.& dec, tqi,
num. z.QuamScntcntiam Juri Civili maximdconfonam re-
cognovit , & admifit H.-nnc. Brov. dejure Connubjib t.cap.
z^.num.zj. licet conirarium putet , attentis munlcipalibus
legibus Hollandorum , ibi .• Difputant Imerpretes &c. An ad
intereffe agere pojfit Sponfus adverfus Sponfam , atteri nup-
tam &c. Ajfirmant atti , idque hoc argumento quoties promif-
fumfaiium prteflari nequit , infaciendii obligationibus fucce-
dit juflafa3i<efiimaiio, teg-ji.ff. de Verbor.obtigat. Negant
ttlii , quiapxn<e inflar elfethoc interejfe , & omnempxnnatem
ftiputationem a Sponfalibus , & Matrimbniis remotam effe /f ;»
votuit , ne arbitr/ifumma tibertas amitteretur , teg. x^^.ff.dc
Verbor. oblig. &c. Secundam Sententiamjuri Civitit, maxime
congruam effe cum Ficardo , priorem moribus tioftrismaximi
convenire pitto,
Licet autem major pars Authoritatum allegatarum loquan-
tur dc pcena convcntionali, nonautemdeillainflida, vcl
infligenda k Judice ob violationem Sponfalium , adhucta-
men intentum concludenter probare videntur ; Tum quit II
major videtur ratio condemnandi Sponfum , recufantem
adimplere Sponfalia ad folvendamillam poenam, adquam
fponte, clar^, literaliter, & inconirovertibiliterfe obliga-
vit incaiunon aJimplementi, quamad folvendamaliam ,
infligendam^ Judice, quando diflaclara, & literalisobli-
gatio non concurrit, utdefepatet, cum in primo cafuduo
concurrant vincula , feu obligationes, ncmp^una, or'um
habens a Juris difpofitione, & altera ^ propr: taflo , feOl
voluntate,' Tum etiam quiaeadcm proifus militat ratiode i>
una, ac dealia fpeciepcsnz, ad impendiendam I bertatcm
contrahendi matrimonia, ut individuohuicobjedlorefpon-
dendofirmavit Ror.jwrfff»/. I41 num.j.&feqq.par. 18. rtc.
Sc de pocna non con ventionah loquitur Guttier. de Matrimon.
c<rp. ij.nu. I4. Etdiftinguendo damnum , emergens ex non
adimplementoSponfaiium ,ab interefTc intrinfeco,& anre-
xo violaiioni fidei , notantadduilli in </^c \(>t.Hum.i, &ftf.
coram Bcnincafa ,
Quae , fi procedunt , quandoSponfus cx nulla legitima cau-
farecufatadimpIereSponfalia, & poena fuit fpecialitercon-
venta incafum recufationis , ut , ultra fupra citatos, ben^
probant Gonzul in c.ip. Gemmafub nu. ^. de Sponfal. & Boff.
de Matrim.cap. 1 uil". is. num. $19. ubi alii citantur concor-
dantes; Quidquid fubtiliter argueiidocontrariumopincntur
in cafu, quo Sponfus abfque ulla caufa rccufet adimplere ij
Sponfalia Pont.Jc Matr.tib.\z.cap.\9,n.8. &9.& Perezcod.
Tra&.difput.Tfed t.n.6.
Multo magishabcbunt locum in prifcnti , attcnto, quod
non afterturpublicumdncumentum Spontalium, fed inferri i^
practcnduntur cx verbis, & epiftolis am.itoriis, circaquae
multa dici pofTent , conccrncntia , vcl illarum irrelcvan-
riam , vel infiibfiftentiam . Et in omnem cafumallcgat Spon-
fa pro motivo nonadimplcmcnti cx lua partcindignationem
Parentum , & timorcmexhatredationis, qur foletcfte, &
hDD. scftimari iuftacaufa proillorumnoneiTc^uat^one, ut
videreeftapud Boff.de Matrimon.cap- 1 \.nuitter.^-.& fnq. ' j
ubi refertpcrcxtcnfum Rftie decifontm coram Penia , idem
comprobantcm C.ird de Lac.i eoi. traS. difc.S num. i ■ . Add.
aJGregor.dec l-j9nkm^ & Rot.cor.Burjt.acc.4\i.nu (.&
cor.Cavaler. </.'t- 447. nu.2 & in p.ir.\o. rec.dcc.tq. num 56 Cr
fcqq. & longc potihxc frripta in Comea Sponfallum tcjunii
'70j.f#r. Molines .
Ncc
i6^
pii££pt Ecclefiafl:. Dominici Urfayac,
Necconcrarlum prohant Dtvid Dering. i» BibUothecJu-
16 riscorifult.tom.x.verb. Aiiiolnjuriarum nutn. i05./o/io ?6i.
Cothman.ref^onf. xo.par. i. «tt»>.2j6.&alii prohacopinio-
ne inclinantes. Loquuntur enim, quando nuila adducitur
caufaaSponforefiliente, &quodpejus eft, didi Authores
iinic^fefundant indoftrinaLutheri, cujus verba referunt ,
& fequuntur, & propterek in nulla prorfusconfideratione
haberidebent; Gobat.am>:m de Matrim. traff. lo. caf^.nu-
"1 7 tner. l^Z-&caf.6- num. 266. loquitur de expenfarum refeiSio-
ne, de illis nimirum , quas proSponfaiibusfecerat unusex
Sponfis, &proquibuspraejudiciumfentitexnonefFe(Suatio.
neSponfaiium .
Refpedu autem iftarum expenfarum obfervant DD. quod
;^8 cum illaE dicantur extrinfec», & feparataekMatrimonio ,
quando non petuntur ratione violationis Sponfalium, nec
praetextu pcenae , competit utiquc proillis aftlo, dummodo
concludenter , & fpecifice probentur ex addutlis per Sanchez
.1^ deM.atrim.lib.\.difput.io.num.\i^.if \s-Guitier.eod.iraS.
Cap.l"]. num.i^- Bonacin. Oper.moral. tom. X.tit. deSponfal.
qu<efl.i punS.t-.him.num.€.& Bertacchin. Vot.dec. \z%.pet
■ /cr.&diftinguenQofirmavitRor<»for.Z^f«;»f.«^ff.i6i.<if 191.
ferepertot.
Bend verum eft, quod raro prafticari folet refcftiofimi-
lium expenfarum , fi ve quia cum difficulcate probari folent ,
juxt^ calura dd. decif. Coram Benincafa. Sive quia non folent
.10 effe confiderabilis praejudicii , ut obfervat Fontaneli. de Paff.
ttuptial. tom. i glojf. » 2. num. 1 2. ibi : lnterejfe quod peti potefl
tK hac materia eft , Ji Sponfus fecijfet expenfas , velfi.-iliam
Spofifam nonita divitem invenire poiefl , fedbacdifficihter
praiiicantuf , ideo ea omittamus .
Fortius auc(?:r. omitti pQfTuni in cafu prjefenti , in quo non
ai adimplcmenium Sponfaliumfetenet ex parte FcEminae, ea
rationt, qtiia magnumpraejudiciumconfiderari tunc folet ,
quandoSponfa decipitur,SponfufqucrecuI'atadimplereSpon-
lalia , attentoquodnon tain facileVirum a:qualeminveniie
' poteil, medianteconverfatione, & aiiisadibus, inter ip
fam, & priorem fponfum gcifis, uc in fpecieobfervat Lf-
32 defm. de Matrimon.in ad>l!tion. ad ^.par.D. Thom. qu^eflj ^^.
arttc ifol. iQS.verf Primaconilufio , &fol. lo^. verf V^ti-
maconclufio . Quaeomnla non verificanturrefpeflu Viri, qui
cadem faciliiate potert aliam Sponfam invenire , non obllan-
te convcrfatione, & familiaribusadibuscumprioriSponfa
(.uutinuatis.
Qulbus in uni verfum non obflat argumentum, defumptum
aj abArrhis, quaE vaiideconftituipolTunt , & praeftantur pro
cfFvCluatiorie Sponlaiium/f^. /4^>>6/j , & !eg. fioal, Codic. de
Sponfal. cum aliis , cumulatis per Guttier. de Matrim. cap. 1 8
Kum. I.
Militateniminier Arrhas , & poenam pecuniariam, feu
34 aftionem , injuriarum aeftimatoriam , diverfa Tatio, quia
cum illae traditae rupponantur ante contrailum Matrimo-
nium, faciliCis, &l"uaviusamit!untur , quani folvaturptE-
jj na non tradita , woMcTvatii Hcjiienf inSumm.tit.de Spon-
fil. $ I . num. i. Sanchczde Matrim. lib. \. dijput. 35. num 9.
vcrf.Tandem , Guttier. codem tr^ci.cip. i 8. num.z. Pcrezpa-
)iterde M.itrtm.difpur. y fcii.i. nutn.J,.verJ. primapars , &
Bojf. eod trail.cap z > . num.n%^. ubi quod Arrha minus impe-
16 diclibertatem, qu^m pfr.a ex triplici ratione, qula maturio-
riconfiliotraditur, quia timor illamamittendi, utpotcjam
traditam , minor cft , & quia cum Arihs traditio fiatde
praelenii, minor eftc iolct , quia unufquifquc prodivior cft
ad verba dc orc , qukm ad pecuniam ex crumena dcpo-
ncndam.
Demum non rcfragatur animadverfio, quod haecomnia
27 procedam cumfuppofi[o, quod matrimonium fcquutum non
fiicrir, quando polfct verificari coailio, fcu metus pa;nac
pcruiiianae ad illiuhion rontrahcniium ; Secus autcm poft-
quam, ut in pr.rlcnti, M.itrimonium dcfado fuit contra-
ilum, & a Judicc validum licclaratuni , inquibuscircum-
ftantiis inapplicabilcs vidcaniiirtcrminilibcrtatis, vcl coa-
Oi^r.is; Scmpcrcnimmiluaccadcmconfidcra;if), idcnique
28 tiMKir folvcndi roenam , vci convcntam , vc' .\Judiceta-
x.iiKlam, & infl:j;ciiJnni , fi iftaobfiJci violatioiicmcxigi
polTet, & proiiidc 111 utroquecafu militaic dcbet cadcmju-
risdifpofitio, cum aliisfupra expcnfis , &infpccicdc Ma-
irimonio jam contradlo, & dc pa-na, t.i)i.'>:.Ta Judiccpnft
niultumtcmpus^diccontraclimatrimonii ,& lolvcnda prio-
29 riSponfo, cftd.punihialisf/ffy/. I4i.^<jr/. 5. rrc confiiuiaia
li. Junii i6(^. coi-. lUvil.iqua .
Circa rcfcftioncm cxpenlarum , ob non fcquutum implc-
33 mcntum Sponfaiium vide curiolam quaeftioncm apud Tbe-
mund, d((.iZ9. tium. 7 44- tr 46. ^ Raynald. tom.t . adcap. I .
fupplet. ^.num. lir.an fcilicetteneaturadreficiendadamna
xecufansadimpierc Sponfaliaex illo motivo, quodpoft illo-
rumconcraiiium , deveoic ad Sponfi notitiam, quod Sponfa
habcbatCauterium, vulgo Fontanella^ & refolvunc, quod
non , quiaCauieria non lunc infirmitates, fcd praecautiones,
non impedientia bonum Piolis; Quod tamen non ita facil^
admitterem, quia negainon poteft, quod fic imperfeftio ,
& defedus Sponfae, &quidcmcaIisnacuraE, &qualitatis , ji
quod fi k principio notus fuiftet Sponfo, Sponfalia non facile
contraxiffet, &proind^ Medicishocdecidendum reliquo, id
judicando excaufa , propter quamCauteriumfaftumfuic ,
&continuaridcbet .
D I 5 C E P T A T I O XI.
Romana Penfionis.
■p IL 0
Henrico Krog.
C t/ M
DefiJcrio Albano.
ARGUMENTUM.
Teifio, qiiando dicatur nulla, e.xquoilliHs TerminiexaSii
juerint ante ^pojlolicarum Liter^rum expeditionem . Et
qnid dicendim , qaando exa£lio fx£ia fuit d. Cefsionario
Lontmoditatts y non autem ab ipjomet Tenfiovario .
EXfpecialigracia fandt. me. Clem.XI.anno t ^i^.Geor-
gius Hehrius Krog provifus fuit de Beneficiatu in Vati-
caua Balilica , rcfervata pto Perfona nominanda annua Pen- i
fione fc 50. monetae, quas deinde explecafuit inperfonam
Defiderii Albani , Conbeneficiaci ineadem Bafilica,qui vix
ieporcacaSignaturaejusGiati«e, omnejus, omneque com-
modumejuldemPenfionis , nullopenitus jurefibi refervaco,
nifi.iIloredimendifemper, & qujindocumqueceffic, dedit ,
& tranftulic favorcFracrum dcBarigionisprofcur. 140. quae
fumma fuit manualiter , & incontanti ftatimexburfata, &
folutaeidem Albano; Reliqua verofcui. jo.ditlum fuit re-
manerepeneseofdemde Barigionis ad effedum illa erogan-
di pro expenfis cxpcditionis Bullarum ejufdem refcrvatio-
iils Penfionis, mediante Ordinefubfcribendoabeodem Al-
b.ino, quatenus ipfegratuitamcondonationemdiiSarumex-
penlarum non obtinuiffet, quae omnia dcfumuntur ex pu-
blicolnftrumento, defuperfolemniter ftipulatodie 14. Apri-
lis 1719-
Pervcnto cempore foluiionisprimi termini Penfionis , ma-
lurati die 24. Junil 1719. Barigioni inaudita promptitudine z
judicialiter ejierunt coramCardln Vicariocontra Krojj pro
folutione ejuldem primitermini didas Pcnfionis , obtcnta-
quepcreundcmKrog^benignitateJudicisaliquorum pauco-
ruin brevi dilatione, ad evitandamexindedccretam contra
ipfum niandatiexpeditionem, fubdie 1. Septembrisejuldi.in
aiiiii I 7i9.coadlu.shiit piompteexburfarediflisFratrlbus dc
Barigionis fummamficut. : j pro lerminotuncdecurlo .
Poft talcm .xqutlcoadtam, ac promptamexadioncm rcr-
niini lokitlaKiou, quitunc tcmporisnulloso:iinint)frudu$
fui Bcneficiatuspcrccpcr.it, cx mero accidcnti adcjusnoti-
tiani dcvcnit , quoj Ltcrac ApollolicaE rclcrvationisejuf- }
dcin Pcnfionis ncquaquam fucrani cxpcdita?, adcoque reco-
giiito, quod cx pralata exailionc pnnii tcrmini , Lircris
non cxpeditis , cadcni Peiifio ipfo jurc rcmanfcrat nulla ,
ji:xta clar.im conditioncni , in omniSus fimilibus provifio-
nibus apponi lohtam , dc qua fcrmorcdibit inlra, apud Ot-
firi.iks Dataria; apponi curavit.- Nihit tranfeat: ad inipc-
iliciidam earundem Apoftolicarum Litcrarum expcditio-
iKin.
Vcrum, citato Krog, nominc cjufdcm Albani, placuit
Cirdin Prodatario cxpcditioncm dd. Litcrarum Apoftoii-
caruin pcrmittcrc, ciim fcquenii t.nnun fnlutari claufula . 4
Sineprajudiiiojurtui/i ainbaium Partium ; Lxpcdltifqydcm-
dc L'tcri.s in (cquclam cjulJcm dccrcti , inftctit Albanusco-
r.ini A.C.proearundcii» Liicrarum cxccutione, acprorc-
iaxatiorc Mandati pro altcro tcrmino Pcnfionis , jntcrim
dccurfo; Porrcillo autem fupplici Libellocx partcKrogfa.
incm Clcmen-XI.prodcputationcCongrcg particularis, ad
cflctlum citius icrmJnandi prjifeDtcm quxllioncm, prouc
inter
Tom. IV. Pars II. Difceptatio X.
• 65
inter Ecdefiafticasdecct Pcrfonas, juxtarotundumrfA,-/«w
in Authent.lnterquasoport.cauf.dicer.\h\: Utnonmens eo-
5 rutnoccupeturcircalitisfollicitudinem, fedvelociterliberati ,
facris operibus obfecu»dent , & firmata per Rot. in Neapoli-
tanaProceJfionisi'Julii l^jo^. ^- finalicoramOmanna • Eo-
que remiflo cjus Auditori, placuit eidem inftantiamad C.
Conc. remittcre, in cujus remilTionis executionem fubfcri-
ptis duobus dubiis , de quibus infra utrumque videtur negati-
verefolvendum.
Proeo, quod attinet adprimum , anteilliusdifcuflioncm
g dicimus, quodmodus, cumquo procenTumfuit, non vide-
tur iromunis alabc fimoniae, quia ccflioprasfataepenfionis
non fuit ftipuiataquoadmeram, & nudam commoditatem
exadionis fruiSuumejufdcmPenfionis, quodfine Apoftoli-
co Benepiacito tolerari folet, & in praxi admittitur , fed
Barigionisconcedum fuit omnejus, omnifque adlio, com-
pctens Albano, juxtailla verba Inftrumenti, ih\ iCeJJitqua-
que omnia , i}Jingulajura &c. omnes , &Jingulaj a&iones 6"^ .
nullojure ^c. nullave aiiione (Sc. niftredimendi , ut infra &c.
7 Quodabfquclabefimoniaeficri nullateous potuit, ut in ter-
mmisad vertit Card.de Luca de Penjlon.difci.num 9 &difc.
30. »«w<rr. 14. ubi, quod hoc eft verum, etiamfiPartescre-
dant beneoperari, &fintinoptima fide, fequentemaddu-
cens (Iringentem rationem, quod bonafidesPartium, tali-
tcr operantium , excufet quidem ^ poenis , fed non poteft
evitare nullitatempenfionis , & pro veritateconfultus, la-
t^ probat D. Advoc Piton. difcept. Ecctef. 1 1 .per tot. cui ( ul-
timo ex SubfcribentibuseidemDifceptationi dumtaxat cx-
8 cepto) pro veritate, &confciencia fe fubfcripferunt quin-
decim primae magnitudinis fyderaSacrorumCanonum, &
Juris prudentiae Romanae Curiae , ut videre eft ibidem polt
num. z;. Referens in fine idem D. Piton. ita in diito cafu bis
judicatum fuiffe^ magno Tribunali R. C.
Quae adversCis genium, Sc folitum indicafTefufficiar, ut
folemnitet proteftati fuimus in Epiftola ad Ledtorem nojira-
rumlnjlitutionumcrimin. Idqvit cx fpeciali mandato Krog ,
9 nonadvenae, fed domeftici Juris, &uiiconccdentia ad no-
Arorum dubiorum negativam rcfolutionem ; Quia inter alias
posnasaduumfimoniacorumillaedam ftatuiturin cap. Jnji'
n«<»ra»M rf(? 5/wo». utcadatquisa )ure, quod habet circa Ec-
clefiarticaBeneficia,& Penfiones, ut viderecftapudD/wwi
Thom.z.z.qu.too.art.6.incorp.cuma\\\s, citatis ininjiit.
Crimin.libr. i. tit.g.numer. ^7. quibusaddoalios, cicatosa
10 Card.de Luc.de Penjion.difc s. num.<).\b\ : Succejfiviincur-
[umpxnarum, interquas eft illa amijfionis , feit extin^ionis
Penjionis a majoritate rationis , ob quam vacant etiam Be'
tteficia; Ideoque quomodocumque dicatur , femperfirmumefi y
quodd. Penjio non erat amplius in rerum natura .
Nec dicatur , quod haec non procedant in noftris terminis,
attento fpeciali pa<So redimendi femper , & quandocumque
11 controverfam Pcnfioncm.
Quia hujufmodi padtum nullatenus tollit , quod vcrum do-
minium proprie acquiratur, & vere refideat peoes taliter
li ementem, fed opcratur folamrefolutionemdidls verjB, &
propriae venditionis, quandoilludreducitur adadtum, jux-
ta communiter receptam theoricam Cagnol.inleg i.numj.
Codic dePaff. inter emption. & vendit. quzm fcquuntur Mar-
Cambr- ab AnguH. confil.H. numer.io. & fequentibus Man-
I ) ticde Tacit. lib.4. tit.li.num.z. Affii^.dcjur.prot/jomif §.^.
numer.z.iiffeqq. Tiraquel. de Retrafi. convent. §. zglof. unica
inprincip. Gratian.difcep.^i6. num.J^. Card.de Luc.de Ser-
Vit.difc%i.num.^.& Rot.dec.6-]-j.num, i.cor. Burat.&dec.
307. num. I i.par- 1 2. rec.
Deveniendo modo ad primumdub. illiusnegativarefolu-
tio videturclaraexaequelaudabili, antiquo , & inconcuffo
j^ ftylo Datariae apponendi in refervationcPenfionumclaufu-
lam, utillaEexigidebeant; Figore Literarum , defuper ex-
pedkndarum, & non antea., alias Penfiofit nu/la , quat ap-
poni cafpittemporeSummiPontificisGregoriiXIII. maxi-
miCanoniftje, teftibusia/tt//. Tyb.inPrax-lib.i.tit. ^.num.
15 i.'Ridolpb.^^xir.ti\nPrax par.i.cap.9 nu.l^O.\h\ : Veritm,
fi arte expeditionem Literarum Apoftohcarum penjionem exigi
contingerit , penfio erit omninb nulla Addcn.ad Ludovif. decif
440. numer.S. Addcn. ad Barat. dec.4 59 . num.^. Lotter. de Re
Benefic- lib. i . qu^efi. 37.«.!. '&feq. Riccin Prax. tom.i.par. 1 .
refol.^zo.pertot. Qarz.de Beneficpar.^ cap.z.nu.lc).Cf feqq.
Tondut. de Penf cap. 50. num. 1 . Fattinel. tom. i . refp. 5 1 . num.
li.&tom.i.refp.-iS num.g.&feqq.Operiot.Cardinde Luc
dePenf.difc.29num.i.&difc 30 num-^. ubiquod harc con-
1 6 clufio nullam admictit controvcrfiam .
Supplicantes hic wiaobfervarc pro faciliori przroi(rorum
admiilione .
Primum , quoddittaclaufuIa^DatarisMiniftrisapponi
dicitur fa vore publico,ne fcilicet Officialcs Datariae, & Can-
cellarise detritnentum patianturobdilatam BuUarumexpe-
ditionem, mnotaiSalufiTyber,inPrax.d.lib.i.tit.A.num. 17
2, Sc drmavit Rot.cor. Millin . dectq- num.^.
Sccundum , quod cadem claufula inducitformampratci-
fam, annullando ipfo Jureaftum , diverfimodeexpletum . ^8
exaddudtisaCorrarf. i» Prax. Benef.lib.s.cap.-j.fubnum.n
Sc firmatis per Rot. in magiftralibus decziS. pertot. cor.Maa-
tic&decio.pertot. cor- Millin.
Tertiumdemum, quoddidtaclaufulanondicitur induce-
re difpofitionem penalem, itaut procedendumfit cum illis
generalibusregulis, quodindubio femperrcfpondendum fit
proexclufionepoenae, quodqueadillamcvitandam quaslibet la
caufa fufficiat, Rot. in magiftrali decifioo.pertot.cor. Man-
fif. &fignanter«.i.6r 2. ibi: Nequeenimobjlat ., quod dici-
tur, huiufcemodi decretum ejfepxnale , exeo, quoJ inducit
nullitatem aBus &c. , & cnnfequenter ad. evitandatn pxnant
quamlibet caufam poffe fufficere . Quiafuit refponfum, decre-
tumeffc pxnale,quandoinducit nullitatem aBus propter odiunt
Perfon<e , ejficientis adum contra prohibitionem Legis &c.
Aliudefl, quando reddit allamnutlumpropter defecium for' 20
mte&cNamfi aliuddicamus certe fequitur , quodomnes Le-
ges , quee certitm formam, folemnitatem inducunt in Tefta-
mentisordinandis , & contradibus celebrandis , fintpxnales^
quiaforma non obfervata, teftamentum eft nullum &c.fimiliteT
forma Legis ncglefia , corrtracius nulliuteft momenti &c. & ta-
menabfurdumeftdicere , has Legesp^nales , quia nuliitar ,
qu<e non ladtt Perfonam , neque minuit Patrimonium , non efl
propria pxna&c
Inpropofito autem dectetum non Itedit Perfonam , nee diml-
nuit Patnmonium, quianontollitjusquiefitum, necjusct-
ptum acqulrit, fedimpedit principiumacquifitionis , & jiis
quttrendumexcludlt , utexverborumcontextuapparet,\b\ : :i
Penfionem annuam vigore Literarum,defuperconfi:iendarum,
necantea, alias refervatiolmjufmodi , nullafit eoipfoperfol-
venda autijoritate Apojlolica refervamus , ergo non iaducit
pxnam .
NequeenimPenfiepure , neque fub modoeft refervata , vef
fub conditione exprejfa , nam lieet ifia conditio refpiciat exa-
SionemPenfionis , tamen refervatioreddiiur nulla , nifivigo*
re Literarum Apofiolicarumperfolvatur Oc.quia illaverba ,
nec antea alias refcrvatio co ipfofit nulla,contrariam inducunt,
conditionem , & fcquentem orationem efficiunt conditionaiem
&c. funt verba d dec 300- <i num. i.ufque ad j coram Mtntic,
quamfcquitur Fa/fifff/ro»«. I. refp stn.i^.&pertot.
Quib.u non adverfatur ea, qua: in cootrarium adducl
poflunt.
Nonprimum, quod non Albanus, fcdBarigioni fucrunt
illi, quidiilumtcrminumantc expeditionem penfionis cxe-
gerunt, a quorum proinde fadto nullum dicipoteit illatum i»
praejudicium eid. Penfionario , praccipu^, quia idem Alba-
nusinOrdine, Krogdirecto,niandavit,penfioneme{refo!-
vendam Fratribus de Barigionibus nelli termini dovuti .
Tumquia,attentisdidtisclaris vcrbis Inftrumcnti, tranf-
iativis omnis Juris, omnifquc aitionis, competcntium .AI-
b-mo, incofdernde Barigionis, ex ipf..irum faflo, & innc- jj
gabilicxadioncpenfionisanteLiterarum Apoftolicarumex-
peditionem, ftatimexiinda fuitcadcm penfio, ex authori-
tatibus, fupracitacls.
Suppiicantesobfervare, quoddiftaconditioin refervatlo-
nc penfionis, apponi folita, utiftaexigidebeatvtgore Lite-
rarum , defuper expediendarum , & non antea . alias penfiofit
nulla, nonertdiredaadunam , vcl aliam pcrfonamexigcn-
tem, fcd prTcisdrefplcitmcram , &realemcxa(ftio.ocm; Et 24
propterc.ieoiplb, quodconcludcnccrprobaturdiLtacxadiio,
ycre , & realitcr fadta d lcgitimo Pcocuratore , leii Ccffiona-
rio Penfionarii ante Literarum exf>editionem , ftatim dicitur
nulla penfioabfquenecciritate vid^ndi, an Perfona cxigcns
%ri fecerit nomine proprio, vcl alieno- In condirionalibus
cnimnihilaliud atccnditur,quimnudum,& fimpiexfailum
:id2'ext.inleQ.Gjllus§. Et quidfitantum, \h\<\\ie Bartoi.nu-
mer.i.& T,. ft.de Liber.&peftum &ex3nimadverfisper M.-- r5
noch. conf 26 5. «. 34. Cyri.rc contr.iS i.hu.6S & Rot. cor.Btcb-
dec 15S. w. 10. & inpundlo cafusnortrieademXof.ror. M«7r«
dec 300.««»». 4.
Ca:terilni pritcr nccciTitatcm , fubdfmus , qnod i.n.illis
ccrminis, inquibusaliquid prxlcribiturpcr modumfTmx , s6
uc in nortris terminis ad ungucm vcrificacur , cx fupraani-
madvcrfis, i!la nonfervata, atlusfcmpcrremanctnullus ,
ctiamfi nonfervcturaProcuracorc, juxtiaEqucpradticum ,
ac qootidianum cxempluip contradtus matrimonialis , in
quo ,
rocho
S7 difpofi
166 Difceptat. Eccleriaft:. Dominici Urfayae.
quo, qui'^delbrmarequiritur, quodcontrahaturcoramPa- rum cafum, in quo eadem fcientia, &certitMobrevius ,
cho proprio, & duobus falt^m teftibus , juxta notoriam clariiiS,&faciliusdemonftrari pofrit,qu^mexfola,&fim-
Cpoficionem CenC. Trid. infef 24. de Reform. Matr. cap. i . plici ieaura publici Inftrumenti . , . ^
iiveilludcontrahaturiPrincipali, fiveabcjusProcuratore, Mmus relevat rcflexio, quod Albanusprascisd, adeffe-
fempernuliumeft, fi eadem forma praecise , & punQuaiiter Sum expediendi , Bullas reliquerit in manibus iiiorum de
nonfervetur, ea vivaratione, quodea,qua:deformafunt, Barigionisfc 50.utdiciturinInftruraentoccflionis.
ad unguem adimplcri debent, & pofito iliius nonadimple- Non foliimquia, ut vidimusfupra , pniisfibiimburfavit,
raento femper, &adfempera£lus, peccansinforma ,nul- & ad fe traxit titulo, &caufapenfionisiniignemfummam 37
luseft,'quicumqueillefit, qui-diftam furmam non fervet , fc i^o.fedetiam , quia id nonfecit pure, & I)mpliciter,fed
&exquocumquemotivo, velcaufa illa non fervetur ,etiam- conditionate, quatcniis fcilicet non potuifl^et obtinereillius
fihscleealis, &legaliflimafit, juxta magiftralem</fr. 308 gratuitamcondonationem .
pertot.i>tinoz,fen. Mirabiliter comprobantur haecexcombinatlonetemporis
Neque ad rem faciunt verba illaOrdinis Albani, praeci- ftipulatisnislnftrumentidiez^. April.1719 &a!ieriustem-
pientis Kro<' , ut folveret penfionem Fratribus de Barigionis poris maturati primi termini penfionis fub die 24. Junii ejufd
»8 nein termim dovuti , quia verba hzc juxt^ eorum obvium """■ *- ■*- " =' "•— " '*-'—'■• "-»""»-<--"«
fenfum, nihil aliud important, quam tempus , inquoma-
turabat eadempenfio, hoc eftdiebusz^. Junii , & :6.Dec.
cujuslibct anni, nullumquehabet refpeituadexpeditionem
J^iterarum Apoftolicarum , ut patet Confideranti .
Ccterijmomniainhac partefiurktevidentiora, obfervan- . . ..- , ^ -
•do innegabilem illam fadi circumftantiam , quod ante L're- revera ante exaftionem termini praedidti expedin voluiffent;
rarum expeditionem ipfemet Albanus, non nnum, vel slium Et propteiea undique manifeftus remanet animus , effeaivis
29 terminum, fed integram penfionem pro toto tempore ejus iequentibus operationibus, tamCedentis, quam Ceffiona-
v\tx aftualiter, & in contanti in fumma fcut. 140- titulo riorum , ad evidentiam comprobatus, exigendi penfionem
Penfionis, dequaeft quaeftio , effeflive habuit, &recepit,
relinquendofcuta 50. in manibusillorum deBarigionis, non
fimpliciter, & determinate proexpeditioneBuUarum, fed
cum illa conditione, quatenis a Jiandliffimonon obtinuif-
ret illarum gratuitamcondonationem , qusomnia, uti re-
fultantia ex publico Inftrumento, dicuntur demonftrata ,
mediante illa probatione, quam Doftores vocantprobatio-
nem probatam, ut.videre eft apud Fariuaciitm quieft.1^6.
30 mimer. i 56. e^ Rot. decifion. 347. numer. i i.part. it. recen-
i
anni, & demum temporis obienti decreti proexpeditione jX
mandati, & coadas folutionis fub die 1. Septembris eiuf-
tiem anni 1719. Nemo enim non videt, quod intradiftum
longum tempus quatuor menfium cum dimidio alterius, k
dieicilicet 24. Aprilisufquead diem i. Septembris 1719. non
femel , fed millies expediri poterant Literas ApoftolicaE, fi
anteBullarumexpeditionem, cclorato praetextu obtinendi
gratuiiamexpcditionem .
Nonobftat pariter, quod hodieeaEdem Literae Apoftolicas
de fafto fuerint expeditae ; Tum quia illarum expeditio h
Cardin. ProdatariopermilTa fuit cum falutariillaclaufula :
Si>ie preejudicio Jurium ambarum Partium , qnse operatur
pracfervationem nullitatis penfionis, ufque adhuccompro-
batae, juxta vim , & efficaciamdi(fljeclaufulas, perea,quae
DOtaMSa/gad.in Labyr.Credit.par.i.cap.6. num.6o.&feqq. 19
tior.&in Mediolan. Benejicii i.Aprilis \ 707. ^. Tetigimus co- Add. ad Burat dec. 511. num6. Anfald. in Addit. addec.-ji.n
ram Anfaldo . 4i.6f/2of dec.n6. n.zs-inprinc.cor. Merlin.Cf dec 2z$ $.»■
Necreplicetur, quodeadem fummaifcur. i^o.nonfuerit lo^.coramCoccm.
exada ab Albano, fed a Fratribus de Barigionis; Quia
fcmper verumeft, &ina£ternum verum erit, quod eadcm
31 infjgnis fummafcur. i^o.exadafuitcaufa, titulo, &occa-
Ijonepenfionis, ante quam illius Literae expeditasfuiffent ,
quod unice attenditur ad illius nullitatem inducendam , jux-
laclarailla verba, fupra regiftrata , & opportune repetea-
; A:iexigidcheatVigoreLiterarum, defiiper expediendarunt ,
&nonantea., aliaspenjionulla fit ^ pracfcindendo, an id fe
Tunletiam, quiaftantedecretOjquod penfiofolvatur vi-
f;ore Literarum, defuper expediendarum , & non antea ,
fequens expeditio Literatum poft folutionem non eft apta
convalidarc penfionem, ipfo Jure nullam, rationibus, lat^
exornatisin punftocafusnoftri«Lor«r.</eiJf ^f»f/f. lib.\. 40
quteft.ij.num.iz. Garz.de Benef. par.^.cap. 2. num.^i.Ad-
den.ad Ludovifdec.^no.num. %. Fattinel. refp.is.numer.lo.
tom.i.&Rot.decif 2.0. num. 6. &-j.decif.ii7. num. 6. coram
quatura Penfionario, velabejusCeffionario, cujusfadum, MUlin.&dec. Sjj.num. \.(y pertot.coram Ptnia& dec 15?.
& operationesperinde habentur, ac fi f.i(aaBeffeDtabipfo- numer.i.par.i. rfc quasomnia notabilitcr ampliati?or.<»</.
niet cedente, juxta notoria principia , de quibus Repeten- dec.io. num.t. & ^.cor.Millin. mpiocedanieuaminilUstcr- 41
yi tes conmat\net\n Leg. Emptor. Cod.de Haredit. velaBion. minis, quinon (untiKiftri , quando Literx Apoftolicaeexpe-
vendit. cum aliis apud Rot. dec. 770. num.i. cor. Coccin. (3 dec. diuntur quidem poft exaflam penfionem , fed antequam illius
\66,n.u.cor.Benincaf\ih\, quodCeffionarius, non perfi- nullitas^Titulari opponeretur , earatione,quia,cumex-
ftioncm , fed vere repraeientat perfonam cedentis . peditio dd. Lifcrarum prajfcnbatur per viam formae , & illa
Etcontrariumafferendo, inventa effetampla , &fpatio- nonfervata, penfiofit iplo JurenuIla,expeditiopoftexecu-
fa viacIudcndidiaumDatariaeStylum; Quilibctenim Pen- tionem nuIlatenusfuffragatur,non folumfi Titularisde nul-
35 fianariusfacilitate maxima poffet aiueBullarumexpeditio- litate non opponac, fed nequc etiam fi confcnfum exprefse
nem ccdere alteri fuumjus, fuamque penfionem, &ab il- praeftet illiusconvalidatoriae, &validitati.
lo exigere lerminos ejufdem pcnfionis, abque uUo periculo Quod eft adeo verum , ut id procedat , etiam fi concurrat
cjufdem nullitatis, & cum palpabili damno, &pra'judicio rovusconfcnfus Titularis, earatione, quia validiias Pen-
Oificialium Datarix, &Cancellariaf ; Quod quantdm ab- fiourt tota pendet a Pap,e authoritate , finequa proindenihil
furdum fit, quaniumque oppofitum omnibus Juris princi- operatur Partium confcnfus , Cmt verba Fattinel/.ulii fupra 42
piis, defepatet, quiaid, quod dirctl^ prohibitum eft , in- num.iz.
direfldnon viderurpermittendum, leg.Sejus, & Augerius , Et ex hisabundecomprobaia rcmanetncgativa panter re-
54 ibique Bartol.ff. Adleg.FaLid.Surd.decif.il. num.^. Me- folutio i.dub. quia pofita expraedidisnullit.itcpcnfionis, de
nocb.de Prafumpt.Ub. ^.pr^fumpt. 1^9. numer. Si.& lie/- qua difputamus, nnn folet Apoftolic.Sedcs in Tertii pracju-
lct.DifquifClerictjt.deExcmpt.Cleric.§.7.num.6.Etq\iod diciutn revalidatorias Gratias conccdcrc, juxta lolemncm
una via nonpermittitur, non potcft peraliainad praxim re- declarationcm , quam emittcre folent Summi Pontificcs in 4^
d\ic\Cap.CumquiddeRegul.Jur.in6. Surd. confil. JGI nu- craftinum affumptionis ad Summi Apoftolaius apicem, dc
mer.jyMenec/j.confzSs.num.^^.Barbofaxiom.i^l.num. quainAV^^. 1 S. C,7«ff//. ibi ; Per quamcumque Signaturam ,
t.<s Rot.dec iot.num.7,.cor.Burat.EtAcm\xm, quod prohi- f-uconcejjionem, gratiam, aut Literas Apojlolicas&c.eilam-
35 bito uno cenfentur prohibitaomniaea , pcr quar pervcniunt fi moiu proprio. & exccrtafcientia, ac etiamanitmoiam li-
ad illud Leg. Oraiioff. de Sponf.il.& cap.Pr^ierea den^Sg^ tem &c.nulli Jus fibiquiefttumquomodoHbet lollatur , &jux-
Dtlegat.Mafcurd.de Prob.it. concluf. loi. / er tot.O Rot.decljv ta nntata per Bald.in leg- i.numcr. s ff.de Confiitut. Prlnc 44
\2:^.>ium.is.cor.Coccin. Ccnin. in caplt. Gratia numcr. ^. de refcript. In6. Parlfln
Abf<iuL-ullaprorsCi<;difficuItate, exquononfumusin ter- cotfil.num. 15? Ilb. t.Cf Rot.dec. 6^0- num. 29. cor.Dunoz.
minis CclTionarii, qui vcrifimiliter ignor.ivcrit ncgativam jun.& dcc.^io. numer. 16. coram Bici. (U dec.rt,S\. numer.%.
expcditionis Bullarum, quivc potuerit cffe in bona fide , par.XT.iec.
qucj illa: fuiffcu cxpcditse, dum fola Icdura Inftrumcnti Quic vcra funt ,ctiamfi praejudiciuniconfiftat inmimmo,
3(5 ceffinnis manibm palparc facit innegabilem fcicnti.im in multdquc magis, quando, utin praefcnti vcrificatur, prae-
utriftjue, quod Liten Apoftolicacnullatcnusfucfant cxpc- juJicium maximum cft , habctq; traflum fucccflivum , "t 4J
ditae . Itaut , hisomiiibusattentis,difficilccritaIIegarc prf ampliandoconclufioncmadvcrtit , Rot. dec.^X- n lcorPam-
tcritumcafum, in quocum majori ccrtitudinc, & fcieniia />/»;/. qu.im kquutn hiitror. fwcr.fu//. //rr 89'- "■' ?•
negativaccxpeditionisLitcrarum Apoftolicaruin exafta fuc- Quibusadditurantiquus, & laudabilisftylus Rotx, nul-
litaliquapcnfioi EtlongcdifBciliujerit^ngercaljum futu- lamomnin6iii hacpartcadmitrcntiscxcufationcm, lanato-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XI.
167
-,6
47
48
49
50
yi
Ji
5J
I
54
riam, velmorsEpurgationem, exaftione penfjonis conclu-
denfer probata , ledemagnoBeneficial fta Lotter.deRe £s-
neficlibr l.qitifft.zT. num. i.^&fequentib-Sc concordat i4fi-
dett. aii Huijt. dec 759. rtum. 1 4. vcrf Qtio'^. nulla , Garz. de
Benefic, par. 4, caf. z. rtum. 40. (s Adden. ad Ludovif dec.^^o
numer S.
Itaut ad versfts conclufiones , in aliis materiis communitet
rrceptas, in noltris terminis progratia: revalidatione , nequc
Ctiam atendaturignorantia probabilis, &verifimilis, jux-
ta magiftrales decif. 100. per totum coram Marjtic. (y decif. i o.
paiher per totum cor im Millin.ea racione, quamadducit Rot.
fnfineejafd. dec. 20. Al'//;«.quod ignorantia in noftris termi-
nisexcufat ^ poenis, nonau;om potenseft convalidareGra-
tiam - ibi .- A 'debant etiam DD- ejuod cum decretum nonfit
poenale ( uc iate piobavimus fupra) tgnorantia non excufat
h nutlitate , ut fuit refolutum irtcttufa Htpporegien. Canoni-
Catus ifc.
CertiHS, quia contraria inftancia non fuit ab Auditore
Papachuic SacroTrib. remilla, nifiad lerminos lilius foliti
quodmqiialibe? Congreg. m principio cujuslibet F£»/»/i?^^-
verb<s i!ii:Cct\b\nv dejure refolvendje , Jureautemattento ,
pcnfio nulla in Titularisdamnum , & prsjudicium revaliila-
rinonfoiet, neq;etiam potellexfolo confenfuejufdem Ti-
tularis, ex fupra animadverfis .
Addito, quod quandoiummus Pontifex fimilesGratias
concfdere vulr , non foletid pratticare perorganumfui Au-
ditoris, utnorumell, quiv^ femper viam juftitiaBfervarcfo-
let, quandoCaufasJudicibuscommittic, ucobfervac /itof /«
Romana, feitjanuen. Legati ^.Maii i6qi. ^.Sedomijfo co-
ram Cardin de la Tremoil. ibl ; Si enim illam fuprema potefia-
te impaitiri volui(fet , cur nofiio Aiiattorio caufd! cognitionem
delegajfet ? Sc concotiiat So/.iad Lonjiit. Sabaud.glalf.i. nu-
mer.7.fo!.6is.(if Cardin.de Luc deTeJiam.difc Sj.num 2.
&Rot.oiec. to^i.a num.S.coromErner.Junior quodquando
Papa remittit fimpliciter inllantias l'artium ad Urbis Tribu-
nalia, non habentur inaliquaconfiderationemotiva Gracia-
rum , fedconcroveifiaedejure finiendaefunt.
Non omittilnus demi>m rcfledleread exorbitantiamcon-
trariae inftaniiae, diredae ad firmandum in hac parce ma-
gnum exemplum fine exemplo, cxailionis nimJtum, non
unius , vel alterius, fed omnium terminorumpenfionispro
toto tempore vira? Penfidnarii ante expeditionem Litera-
rum Apoftolicarum. Idque inevidens praejudiciumOfficia-
lium Daiariae , & Cancellariae, obtinentium eorum Offi-
cia tituloonerofo , quorum proinde relpeChi idem Datariae
ftylus, cademquecondicio, in penfionumrefervationeappo-
nifolita, dicitur refp cerepublicum favo^em , perea,quaein
noftrispunftualibusterminisadvcrtic J<j/«/< Tyber.in Prax.
lib.%.tit. ^.fubnum.i.
Und^ ad versiis diftam contrariam praetenfionem applicari
videcur ceiebris animadverfio illius nimium noci Authoris
lib. 4^. Annal.infine, quem cacitonomine, refert, & fequi-
tur Rot. dcc. loS.num. rcj.coram Da)70Z(?r./(?«.quodlcilicet in
his circumftan lis legalis rigor, cum quofemper proceden-
dum eft , utilitate fublica rependitur \ Cujuspublicae utili-
tatis intuitu Summi PoncificesSixtus V.& Clemens VIII.
nediim ftridiflimedemandarunt, femper apponendam e(fe
difiamcondicionem, tempore GregoriiXIII injun£lam,ut
penfionesexigerentur vigoteLiterarum , defuper expcdien-
darum, &non antea, al'asnullaefinc; Sed favore eorun-
dem publicorum Officialium Iimitarunteciamcempus,intra
quod omnin6 expediendae fint eaedeni Literac Apoftolicx ,
prout omnia haec referc maximus Bcneficialilla Lotter. de
Re Beneficlibr. i.qu^ftion. ij.numer \.&fequentibus a.Te-
rens numer. 7. quod fuo cempore hujufmodi ufus tenacifTimd
fervabatur; Circa quem laudabilem ufum, noftris etiain
temponbus teoacifTime praflicari folitum , uno ore con-
cordant omncs moderni Officiales Dacariae , & Canccl-
lariar.
Deveniendo ad contraria objefta, dicimus, quod procc-
diturcum a?quivocopalmarl,npplicandocerminisnoft f con-
troverfiacea , quae alTeuim Doilores , vel deneceftitaieex-
pediendi Literas ApoftolicasineKeiutionemdifpofitorum»«
Reg. iz.Cancell.xtiee , cujustituluscll iVquens . Nullifuffra-
getur difpenfatio, nif Liieiis confellis . Vel ea , quae con-
cernunr poenaleir» prdhibihnnem , feii annullarionem pen-
fionis, nonexdefciSu form* 1 on fervarae , velconditionis
non adimpletae, fed per viam pcenae, & prarjudicii, relul-
tantis Perfionario cxpropriis cnminofisoperationibus, vcl
cjusCcffionarii .
Quia , utben^diftinguit J?»/ dc Execut. Liter,Ar>ofi part
i.ca^.iattwi,^^. Aliudeft, cumquisanteLiterarum cxpe-
ditionempetit penfioncm, jliamqueexigere vult, veldefa-
ftoexcgic, juxta terminosnoftricafus. Aliud vero, quan. 5j-'
dodifcuciendumeftde validitatepenfionis, Literis non ex-
peditis.
In hoc fecundocafuultro admittimus , quodnonincurri-
tur pTtivatio ante Literas expeditas , nifiirt i upplicatiorje ad-
fitdecretum annullatit/um graiite , funt vcrbad^fc. 658. »«»». 56
44. ror .ff/f^. incu)uscafuemanaruoc<^(ff.465.for. Peuting.(y
dec.2j.cor.0tt/job.
Secusautemeftinalio, longddiverfocafu , quieftnofler
praecitus, quandofcilicetfermoeft , nonde validicate, vel
nullitace penfionis, e6, quia non fuetint expcditae Litcrae
Apoftolicae, fed ex eo, quia realiter, & cum cfrcdlu ilJa J7
exaCta fuic ante expeditionem Literarum Apoftolicarum ,
In iftis cnim terminis nulla allegata fuicauthoricas, neque
in veniri poterit Doftor aliquis , qui fcripferic poft Pontifica-
lum GregoriiXIII.id afTerens, quia ^diflo tempore ufque
ad hodie praxis Dacariae eft, quodinrefervacione penfio-
rum , nulIapenitCls , penitufqueexcepta , demandatur, ut
illaexigidebeatvigore Literarum, defuper expediendarum ,
iS nonantea, alias penfio nullafit , uc demonllravimusfupri
ubi ulteriiis probavimus, diftam claufulam apponifavore
publico, & importare praecifam formam, annullando ipfo
Jure, ipfoquefaftopenfioncm, probata cxa^ione ante ex-
pedirionem Literarum
.£que palmare eft aliud aequivocum circa praejudicium
Albani , ex noftrae penfionis exadiooerefaltans, ucexad-
verso praetendicur, pcr viam pccnE, Sc pcEnalis prohibi- 5^
tionis, in quibus termims loquuntut omnes Doilorcs, af-
ferentes , Procuratorem qon pofTe prae/gdicare Princi*
pali .
Refpondemus enim cum authoritatibus , citatis fupra ,
quod didus Dacariae ftylus nulIatcnCls includicpcenam ali-
quam , eo, quia non tollic Jusqudificum, fed impedit folum f9
principium acquificionis , imporcando praecifam formam ,
& expreftam condicionem, qua non verifica^a , pcnfio rc-
manec nulla, non perviam poenae, fedexdefedlu formae ,
nonadimpleca:, &condicionis non venficatae, ut fequcndo
dec -^00. Mantic. notat Faitinel.refp. ji. num.i^.&perto-
tumtom. I.
ComprobaturhaEcexduobusaequcpradicis, ac familiari-
busexemplisMacrimonii, per Procurarorem contradi, de
quofupra, & Cenfus, mcdiante opera Procuracoris, crea- ^
ti fineeffeiliva pecunia
Ponamus enim calum, quod Principalisconfignct reali-
ter, &effedive furomame. g fcut.ioo.fuoProcuratori, ad
hoc, ut ifte cteec bonum, & legalemcenfum , fervata in 6%
omnibus forma notoriae ConJiit.y^.Sancli P;/.K.Quodque
idem Procurator fibiappropriando eandempecuniam, cen-
fum crcei ex credico, quod habctcum Ccnfusdebitorc; In
iftisenim cerminisduoindubiraca func; Primum ,quodjujf-
tadifpofica ineademConftir. Piana Cenfuseftevidenternul-
lus; Secundum VC16, quodilie, qui peconias fuo Procura-
ri dedic adcreandum cenlum, nullam habet aitioncmcon-
tr^debicorem ejufdemcenfus, actenta illius.clara nullitate ,
fed omnia ejus Jura, & rationes dirigerc poteft, acdebct
coiura fuum Procuratorem, quinonfervavit finesmandati
fibi pra;lcripci.
Eodcm igicur modo in noftris terminis difcurrendo, di-
cimus, quod Albanus iiullum fentit prxjudiciumcxdelido
fui CcfTionarii, vel Procuratoris, qui cxcefTcricfinesman- 6;
daci , fed illi praefervacum rcmanet omne Jus agcndi concra
eundem Procuratotem, feu CefTionarium , qui tfl apprimjf
folvendo.
Plufquam r.icit^ admittuntur haec in contrariij Scrip-
turis, in quibus proptere^ irfillitur in eo, quod non pro-
becur cx hac parce effc6*iva exadlio pcrfionis cx unica
Reccputa, citando ad hunc effcdlum , uti puni^ualcm </?- (j
clfion. 1 19. numer. y. cotam Emfix. junior. Qujc ramcnad
homincm retorquetur , non f^lum, quia loquitnr in rcr-
minis pcnfionis, bcneficio plcno rcfcrvatjc, cuiusrcfpcftu
notorius eft rigor, cum quo procedi lolet , attcn-a odiofi-
tatc carundem penfionum, dc qua Rot.cor.Dunoz.jun.de-
cif Sio.num.ti.
Scd fortius, quiainfpccicfj./?»; decif num 4 admittit ,
& fcq\iil\3t punSuales decif.i.~. Cr ti -j.coravi Miilin. fupra al-
Icgat.TS, & in cadomCaui.iror.;?;; dnl. Emerix Junior. cita-
tas , alferenJo, in noftris terminJs procedendum cffe cum
omni rigore ad obviandumirregulari modocxigendi pcnfio-
nesantccxpcditionem Litcrarum, ibi ; J^uibus non conira- 6^
dtcunt dec. lO-if il j.cor. MiUin. Quia non agunt de nuJIitate
fetfitnlj , eb notexpeditas Llteras infrafextnenfes a Data
fup-
i<^8
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Uriayas.
fupplicationis,fiddenullitatepenjtonis-,xad<eanteexpeditio- tiiir» facienda exifiebant , in omnibus , & fier oninia fubio-
nemLiterarum,quatanquaniobviansmalitiistemereprapo- gati ejfe cenfe.mtur, concedimus &c. ui in d\(X.Cor\{iit incu-
iientium exaiiionem ante expeditas Literas, e/lgravior, & jusfine proConclavifta Cardin. Imperialisdefcriptuslegiiur
nonremittiturexStyhtfc. idem Feiix Nigronus.
Nequc juvat reflexio, q :od reliaa fucrint in manibus ExparteejufdemCanonici AzzurinideComitibusexciia-
Ceffionariorum fcut. 50. pto facienda expeditione Litera- tumfuitdubiumcirca validitatem translationiscjufJem pen- 4
rum Apoftolicarum; Quia iiujufmodi verba non fuerunt fionis, idq;ad jmpediendaro prasfatoTransIatanomanuten-
6S pura, libera , &abfoIu[a, fed qualificatafuerunt ifequen- tioneminquafi poireflioneexigendidiit. penfionem,ad quem
tibus , quatenus (cilicet h. Papa hujufmodi expeditionem eff.£lum triaopponit .
gratis, fevl alio quocumque modobenign^ non obtineret , Primum, quodeftflyloRotxTransIatario penfionisnua-
& proinde ex eadem conditione nullatenus excufari poteft quam detur manutentioinquafi poffeffioneexigcndipcnfio- j
nullitas diflse penfionis, exadlas ancequameadem conditio nem, Inquareperiebatui Transferens,fedfola immiffio,ex
• purificaretur. ati\mz&vcrCiSftt Vofl.de Manut-obfcrv.-isan.i^ii-
Duo ad hunc effedum prae oculis habendo. Primum , Secundum, quoJ Translatlo fitnulla, uii fada in Re-
quod Albanusineodem Inftrumento, inquodida verba le- ligiofum Socictatisjefu, & confequentermPerfonam Inca- 6
guntur, cffcQivd, & in contanti , non unum, vel alium pacem, adquemeffetlun)citaturD.P;;o«. in difcep. Ecclcf.
terminum, fed omnes lerminospenfionis pro tototempore q~.num. i^.
ejus vitrc exegii fibi refervatofolo Jure illam redimendi pro Tertium, quod non fueritfervata forma Indulti in cafu
€6 ilion^et pretio, quod effcdiv^, & manualiter recepit ante translationis, in quo Vicarius Generalis J.inucnfis, coram 7
expeditionem Liierarum Apoftolicarum . quo illa fafla fuit, proci-lferit authoritate fua propria , &
Secundum vero, quod fi hujufmodi Datariaeftylus , uti ordinaria Cunae Archiepifcopalis Genua:, non autero uti
refpiciens publicum favorcm , ni.llam omnino admittitex- Delegatusab Apoftolica Scde, ad quamnulliiarfmcompro-
cufatiorem, moraeque purgationem , ut in terminisnotant hznAamMegnVixdtcidoRotain LauretanaPcnJionis i6.De-
6-] Lott.de Be»ef.ltbr qu<efiion.ij.numer. i. & fequentibus ccwbris ijt j. (). Artentocor. Hcrrera .
Addcnd. ad Buratt. dccifiof:. 7^9. fub numer. 14. & Adden. Circa quorum relevantiam ex parte Tanslatarilrequifi
ad Ludov. dec 440. n. 8. Multo roinCis admitti poterit ex- tus, in fenfu veritatis cenleo, c dem nullo mododenegari 8
cufatio, &convalidationoftra2penfionisex diflisclaufulis, poffe prompam, & punitualem folutionem ejufdem pen-
inlnftrumentoceftionisappofitis, ad faciliiandam exaftio- fionis, idqueex claro tenoredifti Indulti , cujus verba regi-
remdift^cpenfionis , ea vivaratione, qua; nuHocolore of- ftravimusfupra , nonobftantibusdd. tribusobjcdtis exparte
fufcaripotcft, quod, admiffacontraria praetenfione . aper- Titularisaddudis.
taeritampia . >; fpatiofa via , nunijuamexpediendi Literas Nonobftatprimum ; Praefclndendoenim^ didoparticu-
Apoftolicas refcrvationum penfionum ; illafqne per viam ctf- lari ftylo Sacras Rorx, in omnihu.'; aiiis Tribunalibus Urbis 9
(ionisexigendi prototo:em.pore vit^Penfionariorum, quod, Fatinellusper Jurisfolida principia nervoseprobat , in no
anpermittendumfii, aliisreliquimusjudicandum
Dieis.Mnrtii 171:. propofita Caufa in Sacra Congrega-
68 tioneConcilii fubdubl!) ; A>t Literie Apofiollctt; referz/atio/iii
Penfionisfint excquend^e ? Et quatenus negative: Anfi} locus
Revalidjtori.c in cafu 6'f. Refponfum fuit : Aiprimum Af-
firntative ■
DISCEPTATIO XII.
Faventina Pcnflonis .
A4 petitionem Pauli Francifci Nigroni.
ARGUMENTUM.
ftristerminis Transljtariopenfionis competere eriam reme-
diuro manurent oiiis, ut videieeft in ci'js rrff// deTanslat.
Penfion. cap. ic. w«»3. j. «//"^ttearf J5. ubiegregierefpondet ,
& refpeftive declarat authoritatesomnes, quae in conirarium
allegaripoffunt .
Quae omnia eo faciliCis admittenda videntur , quoquar-
ftio haec, An Translatario Pcnfioniscompetat immiflio , 10
vel potiiis manuientio, congruevocari poteftquaeftiode no-
mine, quaeprorfusnegligenda eft juxta doitrinamD/». r>&o n
mtepar.i qu<efl. s^.arti-.^^ ad s ibi: Sapientis <■/? non Ctu
raredt noinmibus , Sc noiaia in tom- i.par.z.dtfcep-l.^ zt.
numer. jz.
Etratioeft, quiaorcnesDodoresconcordantinhoc,quod
eiJem Translatario, five competat manutentio , five im li
miftlo, in utroquecafu ejusfavore prucedendum fempcreft
exequutive , omnique appellatione rejefta , ut vidcrc eft
J'?fuitiC ati ftnt capac:s Tenfiomm Ecilefiaflicamn. Tranf- ^P"'* ^^fi"^- '" P"'"'- ''I"'- l-capit.finali numer.i. Lotter. de Fe
litano Vc-nfuuis aii , & q^.:rd.> c^einr mantttentio , vcl f.f"^f[\ ^[^/: '; ?«W/^8«- 40- "«'"■ ;0" '^^^j'^'"^''"^ ^f/t^'
immifsio . Tniftonis translatio qu.tndo dicatnr nnUa ; Fcl
quiii nvnfne-it exhibitim coram Exeqnutore Indnltnrn
tr.in:f£ietnl/ ; Felquid Exequntor procefscrir uti Ordina-
rius , non auitm tanquam .Apofiolicus Delegatus .
in Prax. extgcn.penfion.par.t. queefl.r- num.i-]. Poflb de Mw
nutinfpefi.ss nuin 157 Tondut dePenfion.cap. !,o. ntimer.
\<\. Cardin.de Luc.eodemTfaB difc.6<. niim.2. Fatine//. de
Trans/at. /'c.fiofi.cap. \o.numer. i.Rotcoi. fjuratt.dec.6iS.
num j.ubi Adden /tt-B & cor. Duran. dec.6o. num 45.quam
refert, &fequiturinmagiftrali</ef//. li. MttW- i.©/i'y^-ror.
AMunificentiaCard. Nigroniann. i688.FeliciNigrono Otrobon. ibi ; yideo ficuti Cardin<t/is transferens habebat pa- 14
tuiicejusCubiculiPra;fedto, refervata fuitannua pcn- r.it.nn exequutionon , eandetn habeant Trans/atarii Cardt-
j fio l(:ut. 42. monetx fupcr frutllibus , & redditibus Canoni- nalis , &■ decifion. 8 1. numcr. 4. par. 1 7. rcceatior. & in Rof
catusCathed.Faventinxcollati AuguflinoAzzurinodeCo- fmen. Penfionii 6.Junii 1681. ^.fi ui/i coramCtrdin.Mat-
mitibus, quaeperfpatiumannorum ^o.& ufqueadilliusohi- th<c}o\h\: Juxta naturam trans/attonis > ex quanibd a/iud
tum , ultlmo locofequutum, fuit cidem Nigronopundua- infetti va/et , quam niutatio perfonte , & terminorum, cit-
literfoKiia, ut intcrPartcs nonconvertitur. c,t ipjius fubjeih mut.ttionem, a.icout omnia Jur.i, quibur Ij
Cumque anno 1717. idem Niyronus , fervaris omnibus ftuebatur antiquus Pinfionariui . tran>fu]a fuetint ia
2 fervandis, illius niedictatcm tranltuleritin pcrfonam Pat. T fans/jtarium , ut optime tr.idit IKitif dc Renai. Itb. \6.
Pauli Francifci N groni Socictatis Jefu, cjus ex germano qu^//. 4. niim.6. Rot- dcc. J97. nu <,. <S 6.par. 15- rectn.
fratrcNcpotis, vigoreampliffima: facultatis illisConclavi- Eftque in hac partc punaunlis</fny7<)f/K/./(»w Kofrf in Ro-
ftis, qui fucrunt Conclavi, inquo aJ Summi Apoftolatus m.tna Pinfionis ^.Dcicnbiis i(^^^. Inprinctp ^pcrtot coi-. \6
apicem cleftus fuit Innoceni XII. gratiosc concefTaeab co- Catdin. Matt/>,ejo, qux in fpccie cmanavit favorc Trarsla-
dcm Summorontifice , ut [i-Mctcxem Bu//ano!oCon[litut. larii Penfionis in vim facultatis , concefTaiConcIaviflis, Sc
10 jT. ii./o//o<)4 ibi : J^uafcumque Pen(ionet annuas cis , ^ in qua Rota rcfolvit favorc Tr.iiT.latarii conccdcndum cflc
3 <''";i""fi'>iu/is , jupcr qutbitfcumquc frur/ibui &c. rcfervatas , ni.Midatum cxcquutivum , ibi : Vioore privttegiotum Cen-
fiurcfervand.ti'if..iifquead fummam centum ducatorumau- c/ iviflarum Clcmcns />olinus annuam penfionemfcut. lO-tfc 17
rl dc Camera <Sc. etiam in mortts arttcu/o&c. uni , velplu- tia/ifiuUt in pcrfonam Petri Vincentii ejus fi/ii&c Profifui
ribus pcrfontt Fcc/efi.ifticis . ve/ etlam C/ericall caraflere , fuerit&c.Mic/)ac/ Bo/trinus &c.ifle recuf.ivtt ffl!utionempr<f
lunctemporii no>iduminfign:tis&c.perecf./em Concl.ivtHai , fat<e Pcnfionis . Undc ad tnflantiam Bolirtni&c. adtjus fa-
feu i//oru»ifingidot<jc.els quoad vixcrini , vel eorum P,ocu- vo>em mandatum de manutcnendo , & locoi//iusexequutlvum
ratotibus /egittmii &crefe>vare, conflituere, concedercy & fuii rc/axaium&c.
affignare poffint; It.itit prtrfmi Tans/atarti In quafi poffeffio- Quje omnia t.ili pundtu.iliratc , taliquc rciigiofitarc pra-
rc penfiones , fcu fruHus <3c. bujufmodl exigendt , in qua flicantur in Tribunalibus Urbis.ut ultimo loco /« Citt/j Kc- 18
ipfi Conilavl^tetempore trant/ationii per eos vigofc pr.ffcn- riloaen. Pcnfionii ,inq\\i kr\[^fi , &fuccubui, Iicctagcrciur
Tom. IV. Pars II. DifceptatioXII.
1^9
io illa detranslatione, fafla^Card. AntonioBichioufque RefponfioeniminpromptDeft,qu(MfciIicete6ipro,qu6d
de ann. 1691. favore Clerici Antonii Julietti, quamTitu- notoii^ conftat, Penfionarium uti pro effum in Reli^ione
laris, non folClm nunquam folverat eidem Transferenti , Societatis/efu, eflc Clericum , notorium parirereft 'quod ji
fed neque etiamabiliopetitaunquam fuerat, itautperan- fitcapaxpenfionisexfupra animadverfi.,qut>dqi;eipfitsre-
nos 2^.in ea fuerit credulitate Titularis, quod nulla pen- fpedu verificetur illa capacitas, quae his verbis przfcribi-
lic reperiretur iropofita fuper ejus Beneficio, &quodina- tur in Indulto; J» Chricos . xel alias penftonumhujufmodi
giseft, nequeetiamCardinalis transferens petierat unqu^m capaces; Neque proinde in hoc privilcgiatinimo judicio
penfionem idido Titulari ; ExpeditonihilomiDusMonito- aliud probareteneturTransIatariusadoftendendum, (eelTe it
rio anno 1712. contra eundem Tiiularem, ifiepraeviis tri- capacem pcnfionis; In replicatione autem, quod hoc ron
busfententiis, effeftu punftualiter fublequuto, exequutlvc procedac rclpeflu omnium Jefuitarum > fed in illis dunta-
condemnatusfuiiadfoiutionemomnium terminorumdecur- xat» qui funt infiatuprobationis, confiftitexceptio, & in-
forumidiedidaeTranslationis. tentio Titularis, qui in fuocongruo petitorio)udicioill3ra
Quia verdunusex Judicibus, quiin eademCaufajudica- probare tenetur, quia in fua Replicationedicitur Ador ,
19 vit, attentodifto infigni lapfutemporisannorum i^.quibus per ea , quae , omillis generalibus, in noflris terminis fir- 25
Penfio nonfueratexada , neque petita a Transferente, & m3Lv'n Rot. in dec. i zo<i. num. z cor.EmcrJun.drdecio.nutn.
^ Translatario, tamabantiquo, quimamodernoTiiuia- zi.cor.Anfaldo , 6" in Eomana Penjionis fuper manute' tione
ri, propter quem temporis confiderabilem lapfum , &lon. iz.Aprilisi-ji^.^.fiaalicor Crifpo .
gam acquiefcenciam eadem penfio poierat praefumiextin- Neque regit in fadto refiexio, qudd ipfemet Transferens
20 aa, juxtafitmitaperRot.dec.iS.n.s.apud yJntonell.deJu- dubitaverit de capacitate Transiatarii, qui fub taii dubio
rib. Cleric.&dec.z66.nu. ii.coramPrioloy & alibi fepe; Ad Penfionem tranfiuli: in Clericum Francifcum MariamGrof-
probandam talem praefumptam extindionem , nonfinele- fum ; Qu.ia hujufmodi dubiura non refpicit capacitattm
gali fundamento admiferat Articulos , cum fequentibus fa. ejufdem Translaiarii, ob defedum Clericatus , quo unice
lutaribusclaufulis: Proinfirudioneanimifui^Jine pr^judiao illa radicatur, ex fupraanimadverf s, & quam idem Tran-
Jurium Partium , &poniadparres i tlabito recurfuad Au- sferens uti plufquam indubitatam prxluppofuit , vocando
al ditorem SandtifTimi , ifte die i^Aprilis i ji^.in acerrimo Translacarium mdumClericum , fcd Jiscerdotera Societa-
Partiumcontradiaoriofequensfecit Decretum: Extuncll- tis Jefu , ibi ; Tranflulit &c. in R. P. Paulum Francifcum 24
lufirijfimus D.remifit Caufam ad eundem JudicemCommijfa- Nigronum ejus Kepotem, Sacerdotum Ve». Societatis JefUy
rium, quiprocedatinfummariijfimopojfefforio, reije^is Arti' fed idemduDium conccrnit nulliiacm ejufdem translaiionis
culis , & Literis compulforialibus . exaliisforfan verfimilibuscapiiibus ,a praefenti cafu, & pri-
Ejufdem levitacis eft fecundum objedtum incapacita- vilegiato judicic prorfus diverfis, & omnind difparatis ,
tis Translatarii, uti ProfefTi in Religionc Societatisjefu. dum eo perventi fumus , ut ex faculiaiis legalisinfortunio
Ultra qudd enim illud nullam habct fubfiflenciam » eo nihilhodieadeopacificum reperitur, quodindubium revo-
2z quia Jefuitae ante folemne Votum, dicunturfemper effein carinon pofTit , ut mecitato in 2»y?. CWw. /;i. 5 tit.^.n.iiy
probatione, & vigorenotoriaE£'<»»^/?. 89. Grf^or/r Xlir.^. exclamat £ofiz;« FirmanaFideicomiJfi 4. Maii i-jos i-Verum
16. in Bullar. nov. tom. j. funt capaces retinendi , nedum cer. Anfaldo . IJque ad meram cauthelam faftum fuilTe »
penfiones, fed etiam Beneficia, ut fequendoeandem Gre- ex eo evidenter patet , quia rotundis literis declaravic
23 gorianam Conftitutionem, necnon magifiralem Sacr Rot<e Transferens, ipfum nullatenuscredere, polTe verificari hu-
dec. ^icer. Martin.Andrea^ noramSanciez adPrtecepta De- jufmodi dubium , ibi ; ^uateaus iTc.ex alique capite fortt
cal.lib."]. cap. zij.nume- 10. Cafiropal. Oper.Moraltom. z-tit
de Benefic.difp. i.punSl. 1 1. $.\onum. i- Barbof.adConcil,
feff.z^.de Regul.cap. iS.num.^i. RicciuL de Jure perfon.lib.
S.cap.g.num. 2. Card.de Luc.de Renunciat.aifcurf. 17.»«. 17.
&TartagL deCommod Penfion.art. 6.n.i 1 5
Strifte dicimus, quod hujufroodiexceptio, utirefpiciens quam Judice Ordinario .
tiu//a , quod n»n credit
Omnium deniquedebilius videtur teriiuroobjefliim, cri"-
ca non exhibitionem Indolci, & non fervatam illiusfor-
mam , & authoritatem prarftitam Translationi ^ Vicario
Generali Gcnuae , non uti Apofi. Exequutore , fed tan-
5ti
26
petitorium, nullatenus admitcitur in hoc privilegiato , &
exequutivo judicio, ut in longe durioribus terminis dubii
circafubftantialerequifiiumipliufmet Clericatus, ben^ad-
vett\tCar.deLuc.dePenf.difi7.n.^.<itdif.io.eo<i.n.Sc melius in
Trac.pofi/j.eod.tit.dePenf.c.i6fubn.io'>h\:Nonadmittunturex-
*7
»9
30
Separando enim hujuimodiobjeflum induaspartes. Pri-
ma non exhibitionis d. Indulti nullam meretur animadvcr-
lioncm, quia non (umus in terminis Induhi particularis ,
certae perfonas conceCli , cujus proindc rotitia haberi non j^
, , poffit ^ Judice, nifieiexhibeatur, &adfirmandamc)u$Ju-
ceptiones , refpicientes petitorium , quantumvis relevantes , rifdidionem , praccedere dcbcat Indulti exhibitio , in quibus
etiam iUa in/jabilttatis ob defeSum C/ericatus , & concor- terminis loquuniur omnes authoritates, qujcpro nulliiaic
dant aliiaddudi aPofi.deManut obfervat. z^.nu.^s. translationis allegari polTunt : Sed fumus in citcumnaniiis
Neque obflat reflexio , quod fumusin terminisreqiiifi(i, indulti, per viam generalis concelfionisgratioscfadacom- jy
praefcripti in ipfomet Indulto, quod fupponendocapacita- nibus Conclavifiis, nedum per publica,"& confuetaLoca '
tem Translatarii, perneceffe requirit, hancelleabeodem Urbis publicatz, fedpaldm impreffae , & quod maaiscll,
concludenter probandam, antequiimeidemconcedatur im- inBuIlario regiliratae; Et proindcin histcrminisnulla for-
miffio, fcu manutentioin quafipofrefTioneexigendipenfio- malitas,nullaque Indultiexhibitiorequiritur , ledomEia in
nem; Aliaspoffetdaricafus^quod illaconcederetur Laico, illo contenta , notoria praEluniuntur , juxta masiihalcm ;S
velfoeminae. Sac. Rer^ dtcifionem in Rom.-.naTransiaticntsPerfionisi.
Proceditur enim exadversd in hacpartecumaequivoco , Maii ijt^ii.pertotamicfiS.naT^iera^.Notoriacor.Fofcaro, in
quahujufmudidiliintliofolidillimis raiionibus, & itringcn-
libus congrucntiis fuperlativc comproban.r, &proIcgaIi,
& juridica canonlzatur .
Minorcm mcrciuranimadvcrfioncm fecunda parsejufdcm
objciti ; Quia polita ex prardidlis omniumconicntorum in
ptcnnem, ea ratione, quia in hac aetate feptem annorum d. Indulto nbioria fcicntia in Exequuiorc Apoliolico, fub
quilibet pucr eft capax Clericacus exaddurtis/»fr Fjg;;.r«. illis veibis Translacionis; Caufj prius p/ene ccgeita, fui
incap.Cumtncundis a num.^^g.de Ele^.Spad.confi/.^^.pcr Ofiicii , fcii Cuii^ Arcbiepifcopa/is Gcnute y qua fungitur au-
tot.lib. 7,.&Fantinel/.deTrans/atpenfion.cap.i.num.4^.Ciiai f/joritatem CiTc. inicrpojuit , &intcTponit , contineniuromnia
aliis, c'\tat\s'iiMom. ipar.i.dtfcep.^2.num.9&fcqq- ea , quac prardicari in hiscafibus lolcnt ; Duoad d. cffeCium
Qualitas vero Clericatus in Jefultaeft adeoinnegabilis » praccipue oblervando, didiioncm Icilicct illai.i p/cpe , &
adedque notoria , ut nulla alia indigeatprobationc, ad no- vcrba illa Ofiicii fui: Didiocnim//f«f omni.i includit , cx
tata communitcr/»fr Rcpetentesin cap.Eiidentiamde Accu- 3ddui.\'iikM.tulioinT6{fair.t6coric.prd^ tit.d:Trebe//.c.ia.
fat.Sc fitvnatzper Rotamdec.-jos.num.S.cor.Dunoz.Jun. lo.verf Qiiint» inferunt fo/. loi ubi quod plcnumdicitur ij , 40
Necrcplicetur , quodcapacitas Jefuitarum retmendi pcn- cui mhil aJdi potelK &.\quo nihil potefi minui ; Etintcr-
(iones durct Iblilm ufque ad folemncm profeirionem, fcu minis Judicis, aiicreniis, caufacogniia , proctHillc, quoJ
ad cmiflioncm Votorum Coadjutorum formatorum, poll- prarlumcndum fit , omnia ea rccognovilfe , quar ad cjus
quam remancnt incapaces nedum penlionum, feJomnium ailum lubllincnduni erant necclfaria , bineoblcrvat LV/f//. 41
aliorum bonorum , juxia animadvcrfa per Adden. ad Burat. conc/uf. Icg.il. 155 nutn. 6j. ibi ; .Amp!:.i qu.trti , cotciufiomyn
rfw. J9.»«w;.l0. ^'/c'^. QjoJque ptoindeonusfitPenfioDarii procedin in affertioncj udicis in kts , qutelptSan: ad tfuscjfi-
docerc, fe elfc conltitutum in fiatu Votorum fimplicium , cium ,c:Fjicilli creditur,fitn fentcnttadiccret , vip aSis, Ccn-
non auiem Coadjutorum forroatorum. fiantin.ad Stat.Vrbtstotn.:..an>iot.^.\.num.i')i.SchtnyA\'\t
Rit.
edquiaadcapacitatemobtinendi penfiones, nil aliud requi-
ritur, quam fola qualitas Clericatus, ex addudis per r/-
ton.difc. Ecc/.iyj. num. 7. ubi quod hocefi principium indubi-
tatum ; quod etl adeo vcrum , adeoque Iblidis Juris prirci-
piis innixum, ut transferri poITit in Clericum , ctiam (e-
39
lyo
Difcept. Ecclefiaft. Dominici Urfayac.
Rat- dec-^s. vum. i.p. 19 w- Proutetiam verbailla Ojpciifuiy
non nifi dequalitate Apoitolici ExequutorispotFunt verifi-
cari, quia ifta prKfcribitur in d. Apoftolicoindulto, cujus
41 fcientia ex d.puniluali Rot« Jecif. prsefumebatur notoria
eidem Exequutori , Urfell.difla concl. legal. 155. nam. €6.
verf. Fallitfecundb
Quibus non conrradicunt fequentia verba ; Sive Curiie
^rchiepifcopalis GenuiC ^ attenta didione illa difiunftiva ,
& alternati va Sivi , qux omnem excludit connexionem cum
4^ alia praecedeoti diftinita auchoritate Officii ejufdem , uti
Apoftolici Exequutoris , ex cumulatis per Barb. diBion.
375.«.!. &feq- isRot. dec.40i.n.7,.p.\6rec. ubi , quod difpo-
44 fiiiones qualificatas h diiViooe Sive , nondebentcopulativd
verificari , fedfaceft, quoJ in unocafu locumhabeant.
Imo attentaalternativailla didioneJ/tK? , appofita inter
utramque authoritatem , delegatam fcilicet , & ordinariam,
45 necnon attento ordine, quo exprefTsfuerunt, dataabeo-
dem Exequutore prxlatione authoritatidelegaijefubnomi-
ne Officii fui, fecunda in nuUa habenda eft confideratione,
attenta clara expreffione, &clariori comperentia prioris,
4$ juxia Tex in Can. Metropol. 6 j,. dift. ubi GloffVerbo Vresbyte-
rum, ibi : Presbyterumpr^ponit ^guienimpriorej} in ordine,
et^it potiorinelcBione, cum concordantibus/r/^wdTtf^^w. ;wc.
Inter Ctfteros n.^-] & feq . de Refcr .C ar d de Luc.dejurepatr.
difc.&>>.n.^.& Rot.dec €i.num.%.cor. Arguell.&inDertufen.
JurifdiBionis zZ.Jan. i^q^j.Prtefatis coram Pio, & in Me-
dtolanen. Priecminentiarum z-Becemb. i^joy §,Accedebatcor.
Anfaldo .
Quibuspofitis^prorsusfruftraneafuifTetclariorexprefiio,
& longlor expoiitio aliarum , eo quia omnes iftae fuperlativd
47 continenturfuhdd.praegnantifdmis verbisj Caufaprius p!e-
ne cognita, & fui Ojfciiauthoritatem&c.^ec[\i^z\\nAiacQit
poterat, quam non fine fuperfliiiiate latius exprimereea,
quas fubdd. verbiscontincntur , queve illismediantibusjam
fiifficienter expr-efTerat, ut in nollristerminis difcurritiJor.
in d. Romana Trinslationis Penjtonis 2. Maii 1718.^. Htecque
g^. ceram Fofcaro, ibi: Non aliam defumere valuijfet notitiam ,
nifi illam, de qutjayn fc declaraverat tnformr.tum .
Ec tsmen ad omnem abundantiorem caiuc;am , Apoftoli-
cus Exequutor pro verita-.e, & confcjentia requifituscirca
diilorum verborum intcrpretationem , folemnem emifitde-
49 clarationem, inquaufquead minu:iasexprefit , fpeofica-
vii, & declarnvit omnia ea , quae (ub dd. praegnantiflimis
verbis laconice continebantur; Cui declarationiomnisad-
hibenda elt fides, attentis ipfius noioriisbonisqualitaiibus
Sacerdotaliquedignitate, & praeoculis hahendo ,qu6d nul-
lumomnino, neque a remotiffimis interelVe habetin validi-
rate translationis Penfionis , ut confiderando qualitatem
50 Perfonae atiellantis notant addu£li i«^fc i.\'S.n.iQ.iif iz.cor.
Peuting. & dcc.zj^.niim.i^.par t<j.rec.&in Cajetana Matrj-
monii zi.Junii l6iii ^.^.cor.Card.Matihtejo : Et confide-
rando temotionem inteteffe ab illis Perlonis , quaE fimiles
faciunt dcclarationes, & atreftationes, adverdmt Reland.
i Vall. confl. ?S. num ^^.lib.i Conciol.aliegat.crim.Verb.
Faifumrefol.6.num.2.& i &Rot.tn Forofempronien.TeJia-
menti 4 Martii i6^-j.^- RefpeBucor Card.Caprara.
Ncque applicantur authoritaies , firmantcs , non effe prac-
fiandani fidcm Judici ,circa ea,quacconcernunt validitatcm
51 ejus Senieniia;; OmifTa enim, uti non necefiaria , difcuf-
fione ejufdem inipedtionis, f.iflum in hac partenonregir,
quia ipfe declarando verba dubia antecedentisadUis, abeo
52 gcfii , nihil dc novo fecit , (ed folum aperuit , id quod late-
bat juxii Tex.in L.Adcb ff.dc Ecqiiir.rer. domin. in quo id
exempiificatur inexcutiente granuma fpicis, quj non facit
dc novo granum , (cd apcritid, quod priCisfub paieis late-
bat , qnem fequitur Rot. in dcc. lon. %% corani Anfaldo, &
coiicordant alii , addudi a D. Piton.difcep.EccleJi-'JI. H n.z^.
idom adduceniecxemplum, &difcep. ij num.T,i .in fin.Mbi ,
qucKideclaransnihildifponit ,nihll variat,(5c nlliil immutat.
Minialquc applicantur aliar durhoriratcs aflerentcs , non
33 cffc prsKltandani fiJcin Judicibus, teliantibus de validitaic
illarum Sententiarum , ex quibus ipfis laus, vcl deciis rclul-
tare poiclli Quia hoc nullatenus vcrificatur in teltimonio,
dato circa ca , quaeconfifiunc in mcrofad^o , cor.im ipfofe-
quuto, «S: cujus fadti certa notitia nonnifi ab ipfo fudiccha-
bcri potcft , ut limir.indo contrariam rci',ul.im in fpcciead-
vertunt M.tfcard.dc Vrob.ition.concl.') 50. n.j.<if Conllantin ad
54 J/rt/u. Uri// ./0W.2. «««or 44«.248. & firmavit Uof dec.ioi.
num. 5 /><tr.^ rec
Puillia,-c fcripca, introduilaCaufacoram A.C. Mct, ab
codcmdic ^.Scpt. 17:0. fuit cxpediia pcr fcntcniiam, ca-
nonizintcm validitatcm translationispcnfionis. Judcxfuit
D. LeoDulcius, ejufdem A.C , Met, etfam duni haec ims
primuntur, Audiror, in ejus laboriofomuiiere k multisan-
nis cum laude verfatus, mihiqueamicitiajunflusufqueab
anno 1680. quo tcmpore ambo Philofophiae operara de-
dimus.
DISCEPTATIO XIII.
Neapolit. Sponfal. quoad Teftium repetit.
"P R 0
Anna Carminata
e V M
JoanneBaptifta Brancaccio ;
A R G U M E N T U M :
T\.epetitioni Teflium qiiihus concnrrentibris locus fit . Tejles
7{eapolitani , an , ZT qtundo pritfumantur fubornati ;
Qtiando ' .Advocattis fcribere pojfit in illa Causa in qua
conftiltus fuit ab illa Tarte , qua deindd ipftiis operam
non requijivit in Caufa profequutione ,
ANna Carminatl fallacibus fponfionibusJoannisBaptl-
flae delufa , infieiit in Curia Archiepifcopali Neapo-
litana pro exequutione Sponfalium , cum eodcm contra- l
ftorum , & peiiit , ipfumcogendum effead cxequutionem
eorumdem fponfalium, cumea initorum, non ut divitias
ejufdem captaret , fed ad confulendum proprio honori , pro-
priaeque Familiae cxiftimationi , &eodem Jo; Bapt. fua jura
deducente, polt maturam Caulae difcuflionem, ab eadcm
Curia Archiepifcopali favorabiiem obtinuit refolutionem ,
conftare fcilicet de fpofalibus, ipfumque teneri adillorum
exequutionem.
Jiecurrenteautemad Cong Conc.&cxclamante, impof-
fibilfe elTc, contradta fuifie eadem fponfalia in Ci viiate Nea-
polisdie i.Julii 171 j.dumcx Teltibus Liburnenfibus, & Gi-
vitatis Vetulas addudtis , habebatur , quc)d ipfe tempore prae-
dido erat in Civiiate Centumcellarum , juxta verbaFolii z
diitae Congr. diei 2:;.Augufii 1720. folita maturitateproce-
dendo haccSacCon injunxit probationum coadjuvationem,
cum addito, quod Tefies formiier examinarentur fuperd.
ncgitiva coardlata.
Ad tenorem hujusrefcriptidd. Tefies Liburncnfes, con.-
fcientia dudti, conllantilTim^ pluries recufarunt fe formali
examini fubiicerc; Alii veroCivitatis Vetulasex illorumna-
mero-, qu! tranfire folent perCivitatem Placentise ,nonau-
tcmper Civitatem Veronae, juxt^lepidumdid^um Piilldc 3
<\uo ^dden.adp.^.tom ^.rec in difc.ad LeBor n.^)^.{\ipef aru-
culis tantum examinati, depoluerunt omnia ea , qux Jo;
Baptiftae placueruot, nullam tamen reddendo congruam cau-
fam eorum fcientiae circ^cjusmoram , velaccelfum adOp-
pidum Liburni; intcrrogatoria autcm ex hac Partenon lue-
runt eiifdem Tcftibus data , ed quiaeodcm tcmporc in Ci-
vitatc Neapolis examinabantur alii dcccm Tcftcs luper mo-
ra Jo: Baptiftae in cadem Ci vitatae Neapolis , inter quos Mu- .
fcarinus, cujus Scholam Jo: Baptifta tunc tcmporis frequeii-
tabat , & Honuphrius Anaclcriusejufdcm Jo:Bapt: Condi-
fcipulus , ex quorum dcfpofitione , |undl^ cum aliorum odlo^
Tcftium dcpofitionc , & cum e|uldem fcria , & rcperita
propria confcfllone, credcbat , evidcntcr cxcludi candcm
ncgativam coardtatam .
Vcrvim quia in ultima Caufx propofitionc Jo:Baptifla ma-
ximum fccit fundamcntum fuperexaminc dd. TeftiumCi-
vitaiis Vciulae , idccN ad crucndam veritatcm ab ipfifmct
contrariis Tcftibus , formitcr rcpetcndis fub interrogato-
riis, pcr nosdandix, inftctit coram Secrctario ptocorun- 4
dcm Tcftium formali rcpctitionc in Civicatc Vctula facien-
da , fumptibus t3mt'n cjuldcm Puellsc, ac cum prarfixio-
nc brcvis tcrmini ad cxpcdicndum didlum cxamcn. Cuin-
que harc inftantia rcmilfa fucrit ad hunc Sacrofandtum
ConfcHum , fupplicamus hodic' benignc' injungerc cidcm Sc-
crctario, ut mandct, Teftcs Civitatis Vctul«rcpetifupef
noftris Interropatoriis.
In Jurc cnim prohibitum non rcpcritur , qu6d Tcflcscxa-
minati abfquc intcrrogatoriis , cCimcifdcmrcpctantur , &
Tom. IV. Pars II. Difceptatio Xlil.
171
in praxi fempcr adtnittitur cum hocfoliim , quod id pra-
aicctur fumptibus Petcntis , prout petit An na , ut dc anti-
5 quiflimoftylo, &commcndabilipraxi teftantur J2/</o//'^, in
Ttaxpaui'Cap. ii.nur». loi.&Cappucc.pirner in Prax.
par-icap. i.nurn. lO^. Fcnzon.ad St^t.Urb. lib. I. cap. 74.
6 nitnt.iyConflant.adidemSttt.annot.g. num. 61. Pojih. de
J^anui. obfer. <)inum.20.&Rot. pofleumdemdecif. igj. nu,-
1 ubiteftaturetiamde laudabilipraxiRotae, concedendi ni.
mirCimrepetitionem Tellium , quoties iidem Teftes cum
Interrogatoriisalterius Partis uon fuerunt examinati ,& dec.
^junum^ii-cof.Rembold.
Abfqueuliaprorsusdifficultate incafu noftro , dum Te-
ftesexatninati nonreddunrcongruam caufam fcientise circa
acccflum JorBaptiftaeadCivitatemLiburni, vel quia eum
•y ibidemviderint, velquiaid propriisauribus ab aliis audi-
verint, utpatetexeorundem Teftiumcxamine; In quibus
terminisfemper concedi fokt corundem Teftium repetitio
)uxtkmagifiralefO«^.C<T^r.246./>fr/or.//^. i. ubi, quod Ju-
S dex nonfolCimhocfaccreporeft, una Parte pctente , & al-
lerafeopponente, fedeciamexOfficio, neobdefeitum ta-
JisrcpetitionisjuftitiaaliqHoddetrimentum patiatur , quod-
queidnon foiumprocedit inclaris, fedetiam in dubio , ut
yidcre eft ibidem num. finafi , ea adduda bona ratione ,
quod indubidbenigniorparstenendaeft , & Caftrenfem fe-
quuntur Dodores illi , quos citat Farinacc de Tefl. qu<eft.
e6.num.zy6. ubi teftatur ultcrius deconfuetudine in Curia rc.
cepta, & Gabr.Cemmunconcluftit.deTcft.lib.\.conc!u.zi. &
•ji.iflib.-j.concluf zi.n.i?.
Quibusadditur, quodcCim eadem Teftium reptitio nul-
5 lumdifpendiumafferatParti , nuliumque prarjudicium ve-
ritatiafferrepoflic , atcento, quod illafit noftris fumptibus,
Don videturdeneganda , ex notoillo Juris naturalis prin-
cipio, quodtibinonnocet ., &alteri prodefl , permtttendum
Jo efly dequo Monacell-infurmul.tom. t.rit.6.formul. 19. num.
9. Magon. decif. Florent. 1 59 . nutn- 3. & Rot. decif J 1 . num 8.
& ii)par. ij.&decifSgnum. ig.par. 18. rec Inquaparte
habemusrotundumTfArf.i» /. 2. ^. Item Varus ff. de ^Aq.
pluv.arcen.\h\. Quifaflusmihi quidemprodeffepotefl , ipfi
nihilnociturus e(t ., hcec <equitas fuggcrit , etiamfi Jure flri-
Sodeficiamur, cumaliis, citatisinro/w. i-^<»>'. 2. difcep. 6.
mm. 16. & 56.
Nonattento, quodpraefcnsinftantia , uti promota poft
fl refolutionem Caufae, videaturferotina, & fapiat calum-
niam, dumPucIla habuit fufficienstempus ad dandum In-
I terrogatOria ante illorumexamen .
Refpe6tuenimafl"erraenegligentiaEdicimus , quod illa in
circumftantiispraefentiscafus , nullomodo conliderari po-
12 teft , dum AnnacotemporeinCivitateNeapolisexamina-
recurabac Teftes , utdiximur , fuperpermanentia Jo: Ba-
ptiftaj in eadem Civitate Neapolitana , cx quibus cum
omnl Icgali Jundamento putabat , propria )ura effe in tu-
to. Probatafiquid^m ab iifdem noftfis Teftibus , qui de
novo examinabantur fuper ejus mora, & permanentia in
Civitate Neapolis menfibus Junii, &JuI. 1715. abfque re-
plicationismiraculo, impoflrbilecrat, ipfum tunc tempo-
lis moramfacerepotuiffein Civitate Vetula , vel in Oppi-
do Liburni , in quibus terminis non poteft confiJerari ali-
quancgligentia, ex firmatis pcr i?or. dec y?. num. i^. par.
13 15. «f. quKmadmodiimirthac hypothefi abfque ullo dubio
fcmper locus effet conceflioni remifforiae , non obftantc
lapfucojufcumquetermini , concefli ad examinandum , ex
adduftis h Ret. cor. Prio/. dec 4 j. num. U . Cf dec 508 . num 10.
&it^etiam conccdidebec Teftium repetitio , nc Colliti-
94 gantcsadimparia judicenturadversilsregulam rt-A/r. i» cap.
NenUcetdeReg.Jur.in fi.dequaKor.rfff. jZ.n.i.cor.Coccin.
tf dec i6.n.z6.par.\j.rec.
QiiA veroad pracienfam tarditatem in promovenda pr.r-
fcnii Inftantia repetitioniscontrariorum Teftium , ultr^ .1-
lamfadlianimadverfionein, circiquam habemus notum il-
luddiftumTarquinii Urbani probati Curialis , de quo in
«5 tom. l.par.z.difcept. i. jf. i^.num 6. verf Quare autem ,
qu6d hoc evenit , quia novjflime ad Urbem pcrvenerunt
Confanguinei Annae , qui , omnibus maturc^ pcnfatis ,
dctcrminaruntpropriisfumptihusIiKerptetem cum Interro-
garoriis ad Civitatem Verul.im mitterc .
Dicimus in Jnrc, quod harc tarditas nullo modo attcn-
dcnda eft , quia etiamfi praefens inftantia faifla fuiffct die
\6 immediat^ fequcnii poft rcfolutioncm Cauf.r , fequutam
jj. Augufti 1711. adhCic ob peffimi aeris notoriamintem-
pcricm Civitatis Vetula: menfibus iEftatis , & Auta-
17 mni , cxamen ficri non potcrat , nifi in pracfentl menfc,
pcr ea , quac cgregi^ advcrtit cclcbris Qloff. in Can. Com-
Urfaya Difcept. lom W.
munis verb. Suorum difl. ij. ibi: Nota , qtlod proptcr in-
temperiem Lo:i aliquis excufatur , ut hi: , quam fequun-
tur Menoch. de ylrbitr. lib. z. cent. 59. caf. 411. num zj.
cumaliis, ckiUsm tom. t.par. 1. difcept. 16. »um. 36. cum
quibusproccffitind.cafu haecS.C. ut videreeft ibidem nu.
107. exhocmotivocxcufando Beneficiatum Vatican^ Bafi-
licasadacccden.Sd Urbem,adrefidendum, & fcrvi*en. fua
Ecclefiae, &procedendocumfenfuEpifcopi Pacisjordaa.
variar./ucubr.to. j.pratud. 8. num. 8. exiftimantis, effeim-
pium, &fereinhumanum, inhiscircuraftantiis cum viis
periculoobligarealiquem adaccedendum ad locum peffimi
aeris, &i concoviidit C orrad. in Prax. /ib. Z.cap.lo n.tSverf.
J^uartum .
Etproptere^idemprorsiiscft, quod Inftantia fada fuif-
fct inpraBteritomenfe Augufti , ac fiat in pracfenti menfe
Noverobris. Imdfi Jo:Baptiftadecretumprorepetitioneco-
ram R.P.D Sccr.non impugnaffet , hodie completum effct
examen , & per confequens ceffat qua: vis afferta fufpicio ca-
lumniae, quaefola, ficatinoneftaptaad impediendam Re-
mifforiam, it^multdminusretardarcpoceft teftium repeti-
tioncmi2of.//ff.27.»//.i8.f(»r.Pf«r//;j.Potiffimein Caufa ma.
trimonialis, qualiseft noftra, inquaob fui gravitatem ad-
mittuntur articuli , & teftium repetitio etiam in cafibus ,
JnquibQsaliasrejicerentur , Peuting.dec.z6i. num. 9.Prio!.
dec. 24. num. 2. & dec 308.»«/». 8. ubi , qu6d pro hujufmodi
effedlu Caufa macrimonialis reputatur profana ; Et fortius in
cafunoftro, inquocumhujufnjodi repetitione erui debcc i
teftibus veracaufafcientiac , circa Jo.- Baptiftae permanen-
liamLiburni, data opera abeifdem , noncxpreffa ineoram
examine, exauthoricatibus , fupracitatis .
Nec dicatur , hanc teftium repetitioncm effe irrelevantcm,
quia , feclufaeciam negativa morae Jo: Baptifta; in Civitatc
Veculamenfibusjunii, & Julii 171 j.adhic Sponfalia eva-
nefcant , ex dcfedu illorum concludentis probationis ; Ideo-
que, ciimeademrcpetitio profucura non fit , conccdenda
nullaceni:is veniat, juxtaca, qu^anTerunt Dodoresdecon-
ceffione Remifforias ad probandum id , quod probarum, non
relcvarct .
Refponfioeniminpromptueft, quiaperd. tcftiam tcpc-
titionem, nonfolQm intcndimusaffertam ncgativam coar-
datam excludere, fed infupercontrarios teftes de falfo re-
darguere, &exindecam omni legali fundamento folide dc-
ducere, qudd etiam alii contrarii teftes, Neapoli cxa-
minati , fintfalfi, ex illo indubitato Juris principio , &
communiaxiomate, quod fubornans aliquos teftes , talem
habeatcontra fe Jurispraefumptionem , uttollat fidem om-
nibusaliis teftibus, ob fimilem przfumptam fubornationcm,
& in odium illam procurantis , ex addudis per Ruin.
confi6.!ib.^num.q Vermigt.conf.7\.num.\6.M.tf\irci. de Pie-
bat. concl. I 340 num. 6. & Farinac. de Teflib. qu^ft. 67. num.
i^if ic ftrmu\s ptt Rot .dec .^c).num-j .& 8.for. Pmo!. In-^uens
infpeciedc teftibus , adduftis circa probationcm Sponfa-
lium, Gr</irf.ji4/»uf/>.Ii./>iir.iS.rff.cumaliis,cumulacis in
jrtflit.crimin tib..\.tit.i.num96. quibasaddoUcr. dec. 258. /»«.
^.cor.Cerr.&decio.rium.io.cer.Zarat. & in Capuana Jurif
patr.iojunii \-;cg.^ Fortiiis verf A!iorumcor. ^ldrov.rn.&
in Mediol.tnen.Separ.T ho' I fuper Remiffo^ ia i. Jutii 1714.S.
Maxime coramCrifpo .
Im6duoaliaapplicantur Juris principia ad dcncgandam
fidemdd. reftibus.
Primum, quodcxfalficateunius teflis optimd infertur
adpracfumptamaliorumfalfitatcm, juxt^ animadvcrfj ptr
Rot.yivendec^l. num. i.d 2. ubi refcrt, & fcquitur illui
Virgilii: Criwinc ab unodifcc emnes , Farinac qu.tft. (-.a
num. 1 1 1 Guazzin. ad Dcfenf. Reor. defenf ;S. cjp. i j. rtum.
17 cum aliis , allegatisin I/rfiit. crimin tib.2.tit.6. rtu. z ;. qui-
bus3iido Rot.cor.Beninc,decifz(inumic.&lnRom.prtftenf.
Kuttit contrad.zojunii \6c)t.§.C,eteriimcor..,-infal.
Secundum vero, quod aliquandoex una , vel altera Icvi
clrcumftantia , a tcftibusafferta , & mcdiantc illorum rcpe-
titionccomprobara , folet in luccm venirc vcritas, iuxti no-
bilcmobfervationcm P.LeTettieren/a Defenfe pe noTveaux
Chretien.par. i. in admonit. ^d LeSoremfot. .^i. cujus vcrba
rcferunturin7/>/?;r.fri/w//7./^/'. i.tit.6.n 16.
Quibus proinde actentis , in duhium rcvocari nequltrc-
levantia , qusc femper dici ur adeffe , quando proSatio ,
fivedirede, fivc indircdc facic ad caufam , ur f^p.flimc
firmavit Rot Scf\3,c\it\\.cxcoram0tthoben. decif. 31. num, :.
& decif. 8} num. i:. & decf. 119. num. 9. Cf coram
Priot. decif. »47 «"""■ 7- & dccif 444. num. t:. & certm
Pcuting.dec.t6. /».4.
Im6 ,qu6d fufficiat , ezamen teftium quoqoomodo confcr-
M re
iS
19
aj
19
172
Difceptat. Ecclefiafi:. Dominici Urfayac.
read vidoriainCaufjB, quotidiedicit /?£>/■. & ^rxcisi coram
50 Priol d(c.^i-j.num,t^.& dec.ni.num.ii.&tiec^-y.anum.^.
rt^ii.ubi, quod id procedit , etiamfi relevaniia fit folum
probabilis, & verifimilis, & quod fuperabundet fola rele-
31 vantiapoflibilis, iicetnoncerta , ampIiaviteadetij/Zo/.iJ^fc.
Szn.iz.cor.Ott/pob.
MniCls fuffragatur afferere , quod praefens Inftantia , uti
fada in liminerepropofitionisCaufae , promota dicatur ad
effeftuniinnpediendiilliusrefolutionem , Hoc enim proce-
gj ditin illisterminis, &:Caufis, inquibusde Jure fupereft
alialnftantia, inquaingradu appeilationis lieri poftet no-
vumexamen, nonaptemadmittitur in Caufis , in Sacris
Congr. pendentibus, eoquia iliarum refolutiones dicuntur
conftituererem judlcatam , quaElitibus finem imponendo ,
35 faciuncdealboni^um , &quadrantrotunda , ut firmavit
Rot.ittTarent. Cano/2ic.\i.Deceml>r.iyi6,§. llnde reftriSa
cor.R.P.D.Fofcaro.
Et propterea ex hac fafti innegabili animadvcrfione ,
quoda refoIutionibusCongr. nondecurappellatio, examen,
34 feu repetitioteftium denegari nonpoteft , ut refpondit Rot.
dec 875. num.^.cor.Manzan. &cor.Priel. dec.t^.&dec 232.
utrobique num- 4.
['roquorumfaciliorjadmiffionetie? alia; urgere videntur
35 fafticircumftantiSE .
Prima, quod ipCivitaieNeapolis, inquaaccerrimeagi-
tata perpluresannosfuit praefens Caufa , Puella favorabi-
lemobtinuitrefolutionem ,_in eaque Jo; Baptifta , attenta
j6 notorietatefaftipermanentisipfiusmorsin eadem Civitate
lemporecontraftorum SpDnlajium, erubuit opponere illam
exceptionemablentiseabeadem Civitace,quam feren.^. tron-
tecoramhoc SacrofanftoConfefl"upofteaadduxit ; In qui-
bus terminis cadem notabiliftiroa circupiftantia ferotina;
aliegationismotivi , quodunice ponebat falcem ad radices
omniscontroverfiEE, manibus palpare facit falfitaiem dd,
teftium Civitatis VctulaEad rc,v/,/;?/fg. 5; quis forte $. 1.
17 J^. i/^ PofM.cum concordan;ibuscitatis/w /ow. \- par. 2. t/i
fcept. 2 1 . num. ^i. & Rct. decif. 59. num g.par. 1 5 . rec. & m
'Rojfanfien J uris prohibendi ^■jtil'> lioz. $.ftn. coram Lan-
(ctta ,
Secunda, quoJ fumus interminisCauIae matrlmonialis ,
cujusintuitu, obejus gravitatem , & fpiritualem qualita-
tem, (emper incHnandum eft pro facuitate faciendi novas
18 probationes, exfit.Tiatisper JJo; decif. i\z.fub /.nim. 10 co-,
Manticifdecif. if)8 num.^.coram l'eutin^.&decif. job'. nu
B,(or.Priel.
Quodampliant Doflores, fcquuti ab eadero Rof. dec. 21 9.
39 peitot.coiainEmerixjun.exiafv.ii^i^rmofn de novo , pror-
fiilquediftin(3oexamine, &ctiamfi difla priorum teftium
fi.<rint jamdifcufla , quia adhuc in Caufa matrimoniali
femper locuseftconceffioni novicxaminis , ex authoritati-
bu.s , allegatisinrfrfff.iip cor.E/»fi' jun.
Teniademiim, qu6d pra^fensmagnusconatus Jo.- Bapti-
flaead impediendamrepetitionemcontrariorum teftium , or'
,|0 tumhaber abillononpanico timote . quod , veritate dete-
ila, &cognit;i dd.contrariorum tcftium animofiuTe ,cum
omnilcjrah funJamentoretorquericontraeundem poffintea
omhia, quasmagnofaftuexagerata tuerunt adversiis teftes
Neapolitanos; infamanJo, intc[;rum illud Regnum,aBque
pium, ac religiofum , aliea.indorancidumconfilium Gr/TW-
matici femper Ji Rota reprohatum, & femcl tantum per jocum
alkf^atum coram Pendec.i^gj.n.z ut in fpccie refpondendo
eiiiem Grammatico^ cumqucreprobando, firmavitlfor. dec,
41 1-J7 num.^ipar i,.rec.ibi: Dicebinr VD quod Grammaticus
p- opriofc li^onepercutit , qitia , fi adcjfet illapravaconfuetu-
doin Re^noNeapolitano , neque if/imet Grammati.o , tan-
quam Vi ro Napclirano , e{fet credendum , quia ipfeprrtfume-
Ycturfubornatus ab babcmeinicrcjfe in Caufa, & dcc ij.nu.
5./><jr. 4. cff. ibi .• Nonobfiat ^ubornationis timor , citm teftes
42 cxaminandifint de Regno Neapolitanocy Grammat. vot. 14,
num. 1 1 . & I X. Grammaticus enlmfuit in hoc Votofa;pe a Ro-
ta reprobatus , ut in Neapolitana&c.if cor. ylrguell. dcc. 38
num. x-j.ihi; Dc>tiq,minut placuit repllcaiio , quod in Rcgtjo
4] i\'capolltanojitvaldc ficilis iHa teftiumfubomaiio ( ut dlce-
hani Informanies ) ex iradliis a Gramm. vot.i^.incipitln
CaufaRegii Fifcinum. \l.& M. quem ampleflttur Rot. m
Neapoliiana lllcgitimitatls \d.Maii i6oj cor. I'cn.ubi,qudd
confuetudofubotnandiinRegnoeftfrcqucns. ^tia Rota me^
44 /.(ir, & verius informataab /fjc finlftra opimone pcftmoJiim
recelfit pluries , (:f diflumGrammatlcifitpiitireptobavit , ut
inNeapohtanaSeparationlsThoti 7. Novcmbris i6ii. qutc
e/}6i6.num.i.cor. Burat. tn Ncapolitana Conpfitorum 10.
Maij tSlo. c0t.Sacr4t.ubi refpondet di8o Grammaiico , Cf
dec.Pfnite , & quoad Grammaticum fubdit , qubd non Ciedi-
turDof/ori , atteftantide aliquaconfuetudine , 6f Aret. conf.
32. ««»1. 2, Dec.conf.^^oz. num.i^.Corn.conf.S^ num. 14 lib.z.
Purpurat. conf. 2 1 s.fub num. i 5. Et multo miniis atteftanti de
prava, &damnabi/i , quiainobje^iiis exigitur plena , &
Concludens probatio cap. Significafti de Divort. Moied. dec. 45
i'i,o.num.l.& inve/}it contra Grammaticum , qubd neque
ipfe meretur fidem , quia tanquam Neapolitanus fufpican-
dus effetfubornatus adidfribendum, fiveraeft^et itla prava 46
confuetudo fubornandi in Regno Neapolis adebpio , rellgiof» ,
&nobiU, Etnum.-j.concludit, quodia illadec. Penifex Pro-
ceffu Criminali , & aliis circumftaniiis confiabat magnus ti-
rriorfubornationis , fed , quod Votum Grammaticifuit potiits
perjocum allegatum , quamper Retamapprobatum&i» Hye- 47
racen.J urifpatronatus s.Junii i6\7.cor.bo.mem.Card.Fa-
britioVeroJpio, qute eft $17. num.^.par.^. rec.ubiqu^que be-
}:e refpondetur adVot.Grammatici , &dec.Penia, & inal- 4?
/egata NeapoIitanaPecuniaria l.Ju/ii 164.5. cor. Royas ^.
lJb'i aliar&c.
CoroUariedemDmdicimus, quod, fi Jo;Baptiftaafferir,
hujufmodi teftiumrepetitioDemelfe iupeifluam , e6 quia ,
feclufa etiam negativa coarftata , habet in tuto Caufae vifto-
riam, ex quo probationes, exhacParte procutatae ad de- 49
monftrandum contraftum Sponfalium , ifta non concludunt;
Deciaret idem ]o: Baptifta , didlam negati vam non fubfiftc-
re, ipfumquedetnenfibus Junii, & Julii 17IJ. permanfif-
fein CivitateNeapolis, &in iftiscircumftantiis folemniter
renunciabinuisexpetitaErepetitionistcftium , parati ad de-
ducendum noftra Jura in prima proxima Congregatione
Aut recufateandemdeclarationememittere , & ad inve-
niendampatentem illam veritatem , quam coram hac Sa-
cra Congr. impugnafit, dignum, & juftum videtur , uc
Annas, inftan:i prodefenfionefui honoris,necnonproexi-
ftimatione, & dccorefuaefamiliae, concedatur facultas il-
la , quaenemini denegari folet, quandoalteri Parti nullum
irrogatur prsejudicium > ut in praefenti praecisd ver ificatur .
In eadem Caufa.
MAgnusconatus Jo.Baptiftf adimpediendamrepetitio-
nemcontrariorum (cftium noftrisfumptibus , & ex- 50
penfis, digitcJdemonftrat fundatumtimorem, qudd ex tali
repetitione veniiepoffit in lucem veritasilla, quae hodid ab
eodem impugnatur .
Ad obtinendam vcro l'a vorabilem refolutionem , duo prx
cae-eris, interalia, in noftrisScripturisaddufla , humilli- jr
me con^fiderare fupplicamus .
Primum , quodiumusinterminis vetc maximi ; Sacro-
faniitiqueTrib.cujusrefolutioneshabent vimrei Judicatz ,
utexperientianotumeft, &ad noftrum eftedtumconfiderat J»
Rotain Tarentina Canonicatus u Dec. 1716. i^.Undecor.Fof-
caro, ibi ; Sedetiam, qulaex didadeclaratione exorta dici-
tur resjudicata , quamnunquemlicet in controverfiam revo-
care, Sc coocoriat Raynaud in Heteioclit.pletat to. i6,ftd.
\.punfl.l^.num.iz.fol.mi/}i 17Z. ibi: Adversiis illasreca/citra-
renon/icet, quodfas eft adversiis allorum DoHorum tnter-
prciationes ,
Et proptere^iniftisterminis, quandofcilicct non admit-
titur ulterior appellatio , femper locuscft rcpetitioni teftium,
neprobationesanguftientur, iuxta pcrpetuam^^c.Kofrfopi 5}
nionem, dcqua \ndec. i;6.infin.cor.Caril.&dec.iio.num.l,
&dec. ^6i.num. 5. ror. Ludov.ih\c[\^e j4dJen.num.7.& dec.
^i) num i.cor Caval & dcc.iiznum.i cor.Coccln&dec.jo.nu.
2. par. 7, cor.Ubaldo,& dec.69i- num. 10. cor. Dunoz fun.&
decii.num.g.&dec 1 i^.num.\7,cor.())t/job. & inpar. 4. rec.
dec 16. num. 1.
Secundum verA, quddnonfumus in lerminis Caula: pc-
cuniari», fed infpe6tionis, unice conccrncntis,ncdilm ho-
noremhoneftiffimse Piellx, fcdcxiftimationcm integrx il-
liuscivilis, & honeftae Familix. Si autcm tcftium repetl-
lin lunquim dcnCRatur, quandofermocft de vita hominis , 54
jiiyti Iateanim.idvcrra pcr Ambrof. de Proccff. injormatllb.
l.cap.i.num 10. Cartar. de Interrog. Reor. lib. 3. cap- 3.
Hum (o.&fcq.& Farinacqu^/l.Zi.anum Sl ciim aliis ,
c\Ut\sinInl!it.Crim.lib..).iit.i « «.CS. Mult ii m.-igisdcncpa-
rinonpoteft inprilcnti , in quo agitur dc caufa honoris , J5
qui non folCim propriac vitac arquiparatur , Icd ab honcftu
hominibusipfimct vitsantcponiturad Text-inl.lta quldcm
§ ^uo.i fidclcrit ff.de quod mct. Cauf.iW\ : Cism a Virii bonis
'tftemctusmjior., quammortlseffe debet , & m legjufta
caufaff. de Manumljfvindia.vihi G/*f ^crb InfamU ,
ve.
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XIII.
»73
ve, cumconcordantibus, cmuszConciol.Refol.crim.verb.
Definfio refol. 6.per:ot.
Inquapartehabemuscelebreillud BoflorGent. i. adCo-
rimh.g. i j.Bonum eft tnihi magis mori ,quam utgloriam meam
j6 qiiis evccuet i & ex SanSis Patnb.nhkrvat cgregie D. Am-
brof.lib.i.deOffc.cap.^.\h\: Q^uis enimvitium corporis ^ aut
"y^atrimonii non levius dttcat vitio animi , ^ exifttmationis dif-
57 pendio ? -Ec ex ipfismet.Gentilibus concordac Marc. Tull.
Philipp.i.xhi : Addecus ,& libertatem nati fumus ,aut h^c te-
neamus , autcum dignitate moriamur .
Necdicatur, quod vispraelentisCaufaenonftctinexami-
nc, velrepetitionccontrariorumteftium, fedin probatioiie
Sponfaiium , quam facere tenetur Anna Aftrix , qua non
probante, abfolvendas veniat Jo;BaptiftaReus,exregula-
58 ribuspropofitionibus, ®u!isgeneralibus,exadvers6 in-
culcatis, quasaequiparatpanhiscalidis ad fananda valnera
Card.de Lucde Legat.dife.Ci.n-i.
Cathegoriceenimrclpondemus, quodnon recufamus ejc
noftrisceftibus, &exaliisprobationibus, conciudentifiime
59 eadem Sponfalia demonflrare , fupplicantes dumtaxat no.
ftrasprobationesfuboculishabere fub illo Juris indubitato
principio, qu6d Sponfalia , nedum medianteScriptura ,fed
etiamperteftesconcludentiflimeprobari poffunt , ex firma-
€0 tisper Rot.in Avcn.Sponfal.t.Julii 1691 $. Conjlat comm
Afaroubiquodad illa proban. admittuntur eciam fgming \
Quodqueinqualibetmateriaduoteftes fuperlarivam ,& ple-
niflimam faciunt probationem ex concordantibusapud Mogol.
61 deMetuc. lo.ff.... nu. f^.Cucch. Inftit. wral.lib. ^.tit. 11. n.
\6b.Caftill.contr. fur.lib S.tit- de Alim. cap.s<).n.zc).& Rot.
in Aven. Dotat. 3. Martii l6gi.§.^uoadfailum cor.Card.Ca-
prara.
In noftroautemcafu non duos tantiim , fcd quatuor-
decim habemus teftes , de diftis Sponfalibus deponcn-
tes.
Non acienta intercalari illa contraria exclamatione , quod
omnesnoftriteftesaliquam patiantur excepcionem . Q,u6d-
quealiqui ex iifdem teftibus praecise non concordenc circA
6z temporis momenta , in quibus concra<Sa aflerunr Spon-
falia , & circa praccifas ubicationes Joannis Baptiftae ,
& Annae quando illa contraxerunt , circino menfuran-
do (itum , & locum Lodiae , ubi contrada fuerunt.
Ultr^ quod enim hasc eft magna infelicitas noftrorum
temporum , quod non poflint reperiri teflesade6 integri,
adverfus quos non inveniantur aliquae exceptiones , or-
lum habentes a Litigantium fubtilitatibus , tefte Rot.
.6} decif. 4.56. numer. 5. coram Emerix jun. ibi : Cum vix
poffint reperiri Tefies , tam integri , Contra quos non in-
vcniat apparentem excepttonem Litigantium fubtilitas.
Proutetiam, ultraquodeaedem exceptiones , vel in fa-
ftononfubfiftunt, veladnoftrumeffedumattendi non de-
bent, ex admiflisabhacSac. Congr. in illa Romana Nul-
€^ litatis Profcjftonis , dequa fuprap^»'-. i. difcept. t. in qua
locoexceptionumcompofiti fuerunt Libelli , paene famofi
contrkteftes, etiam Sacerdotes , & qualificatos Rcligio-
fos, &tamenhaEcSac Congreg omnemfidemeifdem telli-
bustribuendo, intrepiderefpondit pro nullitate Profeflio-
nis, eafolidaratione, quianonomnesperfonales exceptio-
nesad noftrum cffeilumfidemteftibus diminuunt , ncque
contrarietatescirca non fubftantialia aitendi merentur , jux
65 tanobi!emadverfionemD.7"A()»j. 2. 2. quieft. 7. art. z. cu-
jusaurea verba referuntur in Ktf/o, editoa bon. mem. Lonio
in Romana ylnnua Pricflationis n. Martti i ■]\',. ^. zj.
Striflerefpondemus, quod in illisterminis, mquibusad-
ducunturteftesultrknumerum ternarium , prout in cata
166 noftroquatuordecimnumerantur, generalis, & trita regu-
laeft, qu6dnumerusfuppletiIlorumdefeflus , de qua Rot.
dec. 34^.»Hw.6. ibi: Et ubi non effent omnino integri &c.
quod deficeret exfide , fuppleret numerus teflium ifc. & efl re-
gulageneralis , tjubdnumentsfuppktfidemteftium, &decif.
^ y I . num. ^ coram Ludov. ibi : Et in terminis noftris ad pro-
67 bandasminas paternas pro annullando matrimonio , tradit
Alex.de Nevo&c.&eflregulageneralis, tftrita^qute pro-
ceditetiam, ubiomnesfaterenturaliquas excepiiones , fi te-
ftesfuntultrammcrumtrium, tf decif. 1,-11. nuni. \i. coram
eod.\h\: Etfiquiadeffentdcfeflus,pof}'ent ex numero te-
ftiumfuppleri ; &concordantalii, addudi per Sperel. dec.
•j^.num. ^^.(yPani>noll.dccif. loz. num. jsibi ; Imd,quan-
€8 doteftes funtultratres , certumeft , ut in quacumque caufa
matrimoniali , & etiam ubi agitur de infringendo matrimonio,
numerus fuppleat defeSum illorum , quiahas noneflent omnl
exceptionemajores, juxtaSententiam , quam [emper Rota
amplexafuit , & teftatur Sperel.iffc.if Rot, dtctf. ^16. num.
Vrfaya Difcept. Tom IV.
9. coram Bich & decif 214- num. i6.it ij.par. lo. rec ior.Et
quamvisteftesaliqualempaterenturdijficultatem^ numerus ,
neditmfupplet , fedeosfacttreputari, acfieftent omni exce-
ptionemajores <ifc. J^uod procedit etiam , fiftnguli exceptiones
patiantur , ciimfint ultra t res .
Secundarefponfioineoconfiftit, quodex veritate, com-
probanda^repetitioneconcrariorum teftium unica, legali ,
& abomnibusDoftoribus, & Tribunalibusadmifla cathc-
gorica refponfione , demediotollere, & penitiis infringere 69
intendimusomnesomnino contrarias probationes , exad-
vers6adduftas contra perfonas noftrorum teftium ,ex illo in-
dubitato Jurisprincipio, abomnibus Doiloribui admiflb ,
&abomnibusTribunaIibus canonizato , qudd fubornans
aliquosTeftes, talem , taotamquehabetcontrafejurisprf-
fumptionem, ui tollatfidemomnibusaliisteftibus, ii Cc in-
dudtiSjObfimilempraefumptam fubornationem, & inodium
illam procuraniis, exauthoritacibus, allegatisfupra ;Sub.
lataproind^fideomnibuscontrariisteftibus, firma , & fixa 70
remanetprobatioSponfalium, innixa depofitioni didorum
noftrorum teftium .
Nonattcnto, qu6d illinonfintcoDteftesdeloco, &te(n-
pore; Obiedoenim punftualiteroccurritfio/. /» Aven.Do-
tat. i.Martii i6<)2.^.Ncc veritaticer. Card. Caprar. ibi : Nec 7I
veritati Sponfalium detrahit , quodeorumprobatio deducatur
exduobusteftibusy loco, Cftemporefingularibus , dum pri-
mus deponit dedieig Sept. fecundus de die i . 09ob. Hic de
AulaDomus , illedeViridario, cobjerentedomui; Quiahac
differentiatemporis proximi , &locieoh(trentis,eflnim>rexi-
gua , itaut diQa teftiumfacilejungaatur , ubi adus funt reite-
rabiles , & multiplicativi , (iffingutaritas non eft obftativa,&
Contradiiioria , fedpotiits accumulativa , & adminiculjtivn
&c.&in Novarien.Sponfaliumi. Julii i6<)l. §. Vimcoram
Muto , ibi Vim verb dd. probationum nequit excludere oppofita 71
contradiBio tefiium , quia nulla confiderari valet contrarietas
objecttva , citm omnes infubflantia convemant &c.fujfi:itque,
ut contextualttas fit in fubftantialibus ,ne fides teftihus adima-
tur&c. Minufque, qubd idem Vanfonus , 6" Uxor difcordare
videantur in tempore ,namUxor circa tempus nonloquitur af-
fertive , fed dubitative cum di^ione circa ifc. idetque in tem-
pore dici nonpojfunt difcordes .
Proutetiam, nonattencareplicatione, quodiidemnoftri
teftesfint Neapolitani, conttaquosurget generalis illa dif 7J
famatio , quamin univerfa Italia,^ fignanterin Romana Cw
ria Neapolitani teftes non injufle patiuntur , ciimfint de illis ,
qui qu/tnti minimi in Triviis , 6f Plateis Civitatis Juris jw
randi Sacramenta nundir.antur , ut tanqviam cx Cathedra io-
quens, perhxcnumero vcrbapronunciavit cxadversdinfa-
60 Scribens , ferena fronte grat ts ubique infamando unam ex
principalicribusCatholicisCivitatibus totius O.bis , & cx
principaliflimis Italiae .
Refpondemusenim , quod iidcm contrarii Scribcntescon-
viCti, &opprefli ipundtualitatcdccifionum S. Rot* , pcr
nosfupraalksacarum , paIinodiamrccancantes,ita ioquun- 74
tur in ultima RefponfioneFadi §. DD.exadversb: Nostunc
non habuimus intentionem , proiit nunquam in tttermim ha-
bebimus redargucndi preeclarljfimam Civttatem , omnium
Gentiumadmifatione dignijfimam , piii , probifqueViris il-
luflrem , fedficutt ubique Locorum bonic , er mjl<e vita homi.
nesfunt, itanilmirum, fi pravi homines ,(S fignanter in boc
generemali, reperiri pojfmt inCivitate Neapoiis , noninter
eos , qui nobilitatem ,five aliquam natalium honeflatem profi-
teniur .fedinter Plebejos ifc
Iniftisigiturcircuroftantiis, cohacrentcr ad hanc lcriam
declatationem, allegariexadversodebebant Authorcs,lo-
quentesdcfide, non danda teftibusplcbcis, qui facilemcn-
tirifolent, &qui nonfolOim inCivitatcNcapoIis , fcd in 75
omnialio Loco, &Mundiparte reperiuntur iuxtj cclcbrc
illuddiiSum.y. ^o' Apofl. epifl.prima 5. 19. MunJus totus
in maligno pofitus efi , nonautem exagcrandum erat, & uti
punflualeallegandumrancidum ror(/;« Gr^mjwar.v; contra y€
tefte^Ncapolitanos, femper a Rota rc/cdum, fempcrque
reprobatum, ut demonftravimus fupra , qucm allegandi
modum ridiculum vocat Rot. dec 1620. num. 4, ctram 77
Coccin. ibi : Ridiculum efjet iila allegare , qux fuerunt
rejeSa .
QulbusaddimDS , qu6d in Civitate Neapolis con fine
maxima curiofitatc cxpc«ftatur exituscreduliratis, &fidei,
dandac, vcldcnegandajcxaminicontrariorumtcftium Civi-
taiisVctulz, c6quiacvulgata percandcmCivitatemnega- 7X
tivacoarflaca , quampraftcndit JorBaptifta probare , vc-
rum paradoxum vifum fuit iliis , qui cum codcm de
Mcnfibus Junii, & Julii i^ij.quotidie convcrfati fuerunt
M a in
174
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici UrfayaB.
jnCiviiaieNeapoIis, propriifqueoculisillum ibidem vide-
mnt , hodid propriis auribusaudire ,qudd ex probationibus,
abeo adduftiscoram uno ex maximis Tribunaiibus Orbis
Ciiriftiani , appareac ipfum , vel tunc temporisfuifle in dua-
bus Civitatibus , inter ie diftantibus fere per bifcentummil-
iiaria,.velnonfuilfeinillaCivitate, inqua vifus fuit , &
converfatuseft, noncumuno, vel altero , fed cum innu-
merisPcribnis, inilia exirtentibus.
Eft voiuntariumaequivocum praetendere, quod Nosinfi-
79 itamus inrepetitionecontrariorum teftium ex capite nullita
^seo-umexaipinis ; Quia indiflisterminiscongruainftan-
liaefretprocircunjfcriptioneejufdemexaminis, nonprdre-
petitione teftium , quaefupponitexamen vaiidum, nihilque
aliudoperaiureadem validitas, quam, HtiUa fiat cxpenfis
petentis, exaliegatisfupra.
gftpariteraequepaimare aequivocum exagerare , quod
gp contrarii teftesreddantbonam rationem eorum difli circa
rnoramJo.BaptiftasiilCivitate Vetula; Nosenimdiximus,
&opportunerepetimus, quod nullam reddunt caufam eo-
rumJiiticircaacceirum, «Scmoramejufdem Jo: Baptiftaein
OppidoLiburni, adquemeffedum indufli exadversd fue-
lunt, &exhocmotivo diximus , quod concedenda vide-
lurrepetitioeorundemteftium, ex authoritatibus , ajlega-
tisfupra.
Omniahaec, infeclara, tranfeuntin evidentiam ex re-
folutionehujusSac. Congr. diei ?. Augufti 1710. quando
$1 fuicreftripium ; Examm»turteiiesformit?rfupernegativa
toar&ata\ fiujufmodi enim refcriptum intelligendum eft
futpeffeitu, &omnimeliori modo , quo fieri poteft ad
eruendameteftibusillamveritatem» dequaeftquaeftio , &
confequenter per formalem repetitionem contrariorum te-
%l ftiumcumno(]rislnterrogatoriis, nonautemfuperfolis Ar-
ticulis , ex illa maxima differentia, quae intercedit inter exa-
menfuperarciculis, &aliud fuper Jnterrogatoriis , in qui-
Sj buscircumftantiisfemperpraefertur fecundum , cx citatis
per Vofib. de Mauut- obfer.^ l.num.l.& Conftaftt, adStat. Vtb.
tom.i.annot.- -CJi^.numi.
Accedentibusduabusfoiidisreflexionibus, Pritna , quod
px hacpartedaturmagnusfumusrelevantifrepctitioniscon-
$•4 ttariorum teftium, clar^refultans ex recufatione teftium
Jlfiburnenfiumfe fubiicendoformaliexamini circa moram
JoBaptiftaeinOppidoLtburnide Menfibusjunii , & Ju-
lij 171;. quaerecuiatioroagnifit h. Doftoribus ad oftenden-
dam falfitatem primae atteftationis .
. Dicimusjiilamnonxegerein fado,&nu!lamhaberefub-
fiftentiam in Jure.
Nonregitinfaflo, eoquia Patruus Jo. Baptiftae femel
tantumnoflistemporedic^. Jan.i^ip.aifociatus ab exadv. jj
Scribeme in Fafto , accelfitad Domumejufdem Advocati,
nonadhoc, ut idem Advocatus patrocinium Caufae fufci-
peret ; Velinilla tanquam ejufdcm Jo Baptiftas Advo-
catusfcriberec; Vel curo aliis Advocatis Congrefruni ha-
bendo, concordaretdemodo fcribendi; Velaliomodo fe-
cietaCaufaeeidempandendo; Sed, utdicicur in contraria
Scriptura, adpetendumfimpiexconfilium, analiqui teftes
inCuria Archiepifcopali Neapoliiana fer. fer. examinati , 94
& quorum depofitiones in Civitate Neapolis erant notoriae ,
probarentSpofalia, dequibusagitur . In jftisautem circum-
ftantiiseftmera vanitaspraetendere, quod nonpoffit Advo-
catusfcribcreinillaCaufa, inqua verbalitcr requifitus fuit
depropriaSententia , eotempore, quo Caufa pendebat iii
Partibus, ut inlongddurioribustcrminis Juris, feuDifcur-
fu proveritate, abaliquo Advocato compofito , quod de-
ind^ineademCaufa , etiamcontraproprium fenfum , tan-
quam Advocatusfcribere poffit, praflicavitpraeteritifaECu-
li facultatislegalisdecus, &ornamentum C</r</, de Luc. de 9;
Regul. difc. g.pfrrof.&fignanter anum. J.'ibi: A' me infi-
nuatumin primo Refponfo , pro Veritate defuper edita ,
quamvisdeindeintotoCaufie progreffuad hujus Partis o/>-
portunttatem . aliisforti acriiis , fcripferim tanquam yidvo-
catus ■ Idemque pradtica(feSu>_go/ «/(f P</z. ad leg. i. Taur. 96
num.€.\i^. leiiamc Guttier. praff. quteft. lib. i. quaft. }0.
num. 6,
Nequdbocfcandalofum videridebetex illis ftringentibus
rationibus, &congruentiis, quaslateexplicat idem Card. 97
de Luca de Fideicom. difc. 176. num. 3. h me reafTumptas in
Inftitut. Crim.lib. i. tit. io.« n.-jo.
Minuseademcontrariareflexiofubfiftentiam aliquam ha-
betin Jure, adquemefFeftumfupplicamusfub oculishabere
ea, qusefequendoclafficos Authores, & punftuales Rotae
decifiones, occurrendopraecisefimilibuscavillatioDibuSjob- 9?
fervaviini»'^;>.CWj»;M.//^.2.r/rio.«i/»>.83.ibi : Adverte quod
alitjuando reperiuntur Litigantes adeo providi , utmodejielo-
quar , quiinprincipio Litis , nultofoluto honorario , eorum
Juraoflenduntpluribusprimariis Advocatis, velab illis conft-
lium petunt,idq\ad hoc ut deinde contra ipfos fcribere pro a/ia 99
Parte nonpoftint , ut experientia me docuit ( in cujus compro-
bationemaddi poteft piapfenscafusj &ob(crvat Zaul.tom.i
Secundavcrd, quiadd.teitesCivjratis Vetulaeex diame- fol. i ij. num. t^. ^d obviandum autem Jtmllibus malitiis in
gj trocpponunturclarzconfeffioniJo.-BaptiftaB , qui in Pofi- iftis circumftantiispermiffumelitifdem Advocatis defenfionem loo
tionibusplufquam tacitefaffusfuit didtis Menfibus Junii, & alterius Partis affumere, ut probat Zaul ubifupra, & firma-
Julii iTi^.moramfecifleinCivitateNcapolis; Ad evitan- vhRot.dec.zoii.n.l.&pertot cor.Coccin.
dum igitur inconvcniens illud , reprobatum a D. Gregor.hom. Quibusaddo Peregr. dejur. Ftfc hb i .cap. z. num.u. ibi :
j6 ^-t, inEvang. Nunquidaliudjudex nunciat , aliudPraco Nammultifcifcitanturoreteniisabyidvocatis, quidfentiant
flamat? Dicendumeft, nullamomninofidemmercridiflos fuper aliquopun5o,& obiteroftendunt punHumalicujus fidei- lOl
teftesinconfliaucontrariaEcnnfdfionis Principalis ex alle- commiffi ,vel alterius qu^eftionis , & deinde opera aliorum j^d-
87 fi^ti^ in Leodien-Mattf. 2^. Aprilis 1699. $■ liateria Coram
Card.Priol.
Praeiumptiolcgalitatis, &bonaB famae contrariorum te-
gS ftium videtur rctorqueri, quia, fi illa in faClo fuhfifteret )
circaquamfuumlocum vcritatirclinquimus) junftis mani-
busJo;BapiiftadeberecNobisgratiasagerc , quod propriis
S9 fumptibusparatisfumus, illum veracem oftenderc coram
hoc SacrofaniioConfefru , acujusmultiplici favorabili fuf-
fraRiofper.it infelix Puella, confolationem illam reciperein
Caufahonoris, & exiftimationis , quae nulli altcri Colliti.
f;aniidcncgaripofretinCa«fa etiam pccuniaria ,& denfi
uti .
AdversCisrcflexionem illam , quae fequentibus vcrbisad-
ducitur in contraria Refponfionc Fafti .
Fasfiidlcere , quod irrelevantia contrariorum teflium no-
toriafuerit , &fit ettam D. Advocato ■, hodie exadversb Scri-
benti, quipoft perNos interpofitamappellationem coram hoc
SacroConfeffuper D.Stephanum Rrancaccium , Patruum D.
Jo Baptifla Vrincipalis , 6rpcr me Scribentem confultus,de-
biioqueetlamhonorario, utjurls crat, fatlsfalius , pr<evio
accuratijfimoexamineprinii Proccffus origtn.ills , per Nos el
traditl , intrcpidojudicio refpondlt , nonfoliim Sponfalia nul-
latenitsverificarlex dd.contrarils teftibus ; Veriim etiam eos
fvldentijfimemendaces ,falfos , Calumntofos effe , proitt non
credimus ab ejus innata ingenuitate , banc veritatem deneeari
9 1 peffe, licet hodie fcribat In cont ra rlum , non fine quldem nojlra,
ac dldorum Principalium admiratione , Contra expreffam dif.
pofitionemfamigerat,e Rull<e Pauli V. fuper Reformat. Trl-
bunal.incipientlsUalverfis §. 8. num. 16. tmprtffa pofl Ri-
dolphltt. in Ptax.
90
9'
vocatorumutuntur; Namhac incidensconfultatio non impe-
dit Advocatumcontrariam Partemtueri Guttier.canon quteft.
Iib^ I . quitfl^ :o. num. i . ibi : Si una Pars tentaret yidvocatum,
& eidemfccretumpanderet, ut in Caufa illapro contraria Par- loi
te adiocare nonpoffet , quia hoc non ob/lante poterir contra-
riam Partemadjuvare , nedolus illius Partis eidem patroci-
nctur , & Pignat ad Statut Ferrar^lib^t Rubrir.>i6 num^ l?.
ibi: Nota, quiamultifimulant fe confidentes Advocatls , ne
contrafepatrocinentur, ^ pofleaaiiorum utuntur advocatio lOJ
ne &c Non debet dari occafio Partibus fupplantandt Virospri-
marios eofque excludendi ab alterlus l'a> tis patrocinio , &Rot.
dec. i6i,. num^i.par^ 6. rec.\b\:Dibetctiamadverti , ne de-
turoccafioPartibusfupplantandiViroiprimarioi, eofqueex- lO^
cludendi ab alterius Partisfufcipiendop.itrocinto ; Et hfC cfl
inconcuffalaudabilispraxisomnium probatorumCurialium
RomanseCuriae, cujujipleoiulaiusteftisfum pcr fpatium icj
annorumquadraginta , eademque praxis innitur duplici
convincenti rationi.
Prima, quiapermittendumnon cft , utmcdiantihusfiml-
lihusimpropriismodis, fubtrabatur Litigancibusaequalium I05
probatorum Advocatorum patrociniam, qujc adducitur tn
celebrileg.Providendum 7 Cod.de PuHuland. ibi .• Slquisau-
temex Litigatoribus detc^iusfuerit , (eparat)mtraiiaffe cum
plurlmis( idcft Advocatis, ut ibidemcxplicat G/o/f.) ^•^'>'-
verfartofubtalifraudcfubtraxijfeparis defenfionis copiani )
ubi Gloff.verb^Paris ait : Ueft AdvoCiti , qnlfit par Advocato, lOy
quem habet ifte , qul eft de bonis Advocatis de Terra ) oHendet
procul dubio,lnlquama fe ittemfovert •
Sccunda vcr6 , quia fimilibus malitiis fcmpcr, & ubi-
quc obviandum cft ; Te.\tus funt in cap. Sedei de Refcrlpt.\h\,
^ Noi
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XIV.
Nos voleittes eorum malitiis obviare , & in cap. Phrumque eo-
dem r/r. ibi ; Ne videatur defua malitia commodum reportare,
ic8 (:f inleg.Irtfundoff.de ReVindic.ibi : Neque malitiis indui-
gendumeji; ^t in leg- Itaque FuUoff.dc Furt. ibi : Sed ne-
mo dt improbitate \ua confcquitur aii ionem ; Et i« leg. Cum hl,
MhxGlojf Verb.Necircumveniaturff.de Tranfall. ibi: Non
X 09 debet via aperiri malitiis ., &in leg. Si legatarius Cod. de Le-
_g<»r. ibi: VtnonaccipiatfruSumfutecalUditatis. Et Rot.dec
^l.num.\o-3,.cor.Peuting.
Alias, procedendocumcontraria inaudita praEtenfione ,
in Caufismagni momentiprovidus Litigans cum quatuor ,
vel quinque honorariis poflet collcre aiteri Collitiganti patro-
iio ciniumparisdefenfionisprimariorum Advocatorum, quod,
quantumabfurdumCt, defepatet.
Circuroftantiacautemiila:, inquibusidpraClicari nonfo-
Ict, nequedebec, duasfunt, Prima , quando Advocatus
nonfolumfimpliciter videtScrlptuias, utriquePartinotas ,
m fedulteriusconfiderac illas, quae non adhCic in Aftis produ-
flaefunt; Secundaverd, quando ultra vifionem Scriptura-
rum, in Adisnon produftarum , effetlivefcribitinCaufa.
Quibusaddipotefttertia, quando fuic vocatus in aliquo
CongrelTu plurium Advocatorum , fedanguftia; Collitigan-
tisnonpermittunc, omnes Advocatos, qui fueruntpraefen-
tes CongrelTui , pofte in Caufa fcribere .
Quaecircumftantiae longediftanc^cafupraEfenc! , & pro-
ptereaomittipoteratalIegacio5«//<* P<ik/; V. imptcffx pofi
r.33 Ridolp&- fol. mii>i ^Sy.quiailh loquitur , quando Advoca-
tus, vel ProcuratorfufcipicCaufaepatrocinium , non vero
quando verbaliter interrogaturde illius fenfu , juxta praecifa
•verba d iftae Bullae tit. de Advocatis , 6r Procurator.ff. i S.num.
8. ibi ; Neque Advocatus , neque Procurator (ttc. quipro luna
'Parte patrocinium fufcepit , tn eadem Caufapro altera patro-
Cinaripojftt . Quantum enim intdr Ce d\{\eiu patrocinium ali-
tujut Caufafufcipere , juxta verba d idae Bullae , & circa ali-
j»5 quamcaufamconfuli, juxta verba contrarii Memorialis ,
ib^; PermeScribentemconfultus ; Eftade6patens,ade6que
clarum , uc nil clariCisexcogitari poflit .
Allegatioproptere^ejufdemBullaB, magnofaftu, &non
Hneadmirationeexadverfofada , dicitur addudla ad orna-
1134 tumUrbisjuxtllepidumdidum Spercl.decnS.num. 57. fe6
dickar allegatioad Balijfam, nempe extra propo/itum , juxtk
aliuddiftum Mrt)'/^, fequutiaD Viton difcept. 12. num. 2$.
Et in fpecie refpondendoeidem Buils Pauii V. firma vit Rot.
^ec.l6ln.^.par.6.rec.
AbfqueuKaprorsusdifficulcace, attenta duplici circum-
ftanria, infaftoinnegabili; Prima, quia longe poft tale
«verbale confilium , inirodufta Caufa coram hac Sac. Congr.
115 inillaperfpatiumfer^duorumannorumfemperufus fuicjo;
Baptiftaoperaaliorum Advocatorum, nec unicum mifera-
bile verbum faciendocum eodem primo Advocato , juxta ce-
lebrem theoricam Caftrenf in /. A'Principe num. z.jf. de Vo-
/?«/. ibi : Boiioresdicunt , quddfioftendiftijuratua , & re-
3l6 quiftvifti eum de Advocatione , &dedit tibifpem ; Si poftea
nonftatperte , quiaviseumpro Advocato&c. non potefl effe
Advocatus meus ; Sedfinon requififli eum de advocatione ,
velperteftat, quominus ip{efit Advocatus &c. bene poictit
effepro me , alias daretur materia cuilibet auferendi mihi Ad-
' •vocatos , quiacuilibet Advocatooftenderft Jura fua y ad boc
ttt nonpoffeteffecontrafe:
Secundacircumftantiarefidet in eo , qudd didlum confi-
linmpetitum fuitdie^. Jan. I7i9.&fic eo tempore , quo
Caufa pendebacadhijcin Curia Archicpilcopali Ncapolita-
Jli8 na, aquaexpedita fuicdiez;. Auguiti ejufdem ann. ijtg.
Inauditumautemeft inCuria , qudd Advocatus, verbaliter
lantumrequifitusdefuoConfilio, quandoCaula aduallter
f pendetinPartibus, firmatapoftmodum per appellationem
ejusrcvifioneinCuria, nonpoiricdeindi.'fcribcre in eadem
Caufacontra iliamPartem, quacabeofimplexpetiit confi-
lium, &deinde, ipfumnoncu.^^ando, utituroperaaliorum
Advocatorum. Quaeadeoobviafunt, ade6que naturalia ,
utmirumcertevideatur, qu6d cavillari polTmt, & in con-
trovcrfiamadducicumauihoritacibus, allegatisadornatum
Urbis , & ad pulchritudinem Univerfi .
Dieij.Dcc. i7i'-propofiraCaufainC. Concilii fub du-
119 l)io: An effet ftandum , vd recedendum a decifis , fuit ref-
ponfum: Dil.ita, & repetanturTeflesformiterfupernegatl-
•va (oarBata Clvitatis VctuU , uc faftuni fuit .
Orftya tnfcept.Tomlv.
175
DiSCEPTATlO XIV.
Romana Feneftrae .
p K 0
Aliquibus Confratribus Archiconfraternitatis
SS. Stigmatum.
ARGUMENTUM,
Feueflraii refpicientes in Ecclefias , quibus concurrentibus
in illis retineri pojjint . Exquibns caufts concedi pofsint ,
vel advitam Benefa^orum , velpro omtubus illorum Ux-
redibus, & Succefforibus .
Pletas, Religio, &aniduitasConfratrum Ven: Archi-
confraternitatisSacrorum Stigmatum S. Francifci de
Urbe, inpraeteritum, & de praefenti femper fuerunt eas-
dem, nonficautemeorundemConfratrumnumerus ; No- i
ftrisenimtemporibusilie taliteradaudusfuit, ut intra an-
guftos limitesantiquaEEccIefiae, &Oratoriinonampliiis fc
valebantconcinere, exquooriebatur, qu6d etiam in fole-
mnioribus AnnifeftivitatibusmajorparsConfratrum ad il-
lud non accedebanc , uc experiencia notum erac , & obferva-
vitRot.inprincipiodec.Rom.Retraffus ij.Junii 1707. cor.
Omanna : Quaeomniaprovideconfidcrantes illius attentifli- j
miOfficiales, adfatisfaciendumdidlorum piorum Confra-
trumdevotioni, acmultitudini , determinarunt novam ,&
ampliorem Ecclefiam , necnonmajus, magifq;eIegansO-
ratorium^fundamentisconftruere, idqueex piorum Con-
fratrum, aliorumqucFideliumeleemofynis, Leg3tis,piif-
quedifpofitionibus, add.effeftumdiverfis temporibus reli-
flis.
Quiaverdopportunumfitumnonhabebant , ad eundem
diu defideratum finem neceffarium , voti compotes fieri fpc-
rabant^DD.deCapranica, pofteflbribus Viridarii, conti-
gui diftae eorum antiquf Ecclefise , mediante amicabili con-
ceflionepartisejufdem Viridiarii , fimpliciter ad eundem i
effeflum neceflarii , idqu^, juftopretiomediante, nonfine
maximofundamentoobtincrefperabanc, e6 quia unus er
eifdemdeCapranica incernoftrosConfratesmcricifllme re-
periebatur adicriptus , & apprime informacus erac dc dd.an-
guftiis; Veriim porredtisadhunceffertum, repetitifqueop-
portunisprecibus, prx;cromnemexpedationem , illae ex-
audicaenullatenus fuerunt , & propterei , fruflrata dida 3
fpe , noftra V. Arch. quod amicabiliter obtinere nequivit , id
tanquamde Jurefibicompetens, judicialiter aflequi procu-
ravic, vigorcnocoriaEdifpofitioniscelebrisrr.vr. »«/. J; qu:s
Sepulcrumff.de Religiof.(if fumpt.funer. con^TMua) inftrucndo 4
Judiciumcoram A.C. ^quopoftlongamlitem , fpatio duo-
rum, &ultra annorum protractam,tandcm fubdie iS.Maii
1706. fententiam favorabilem reportavit, obligantcmdiflos
de Capranicaad vcndendumd. fitum .
Cui nuUatenCisacquiefcentesiidemdeCinranica , appel-
lationem intcrpofueruntad Rot.aqua Pon R. P, D. Oman- 5
na , ftrenu^femper feopponentibus, pr<Evi.i dec. fub titulo
RomRetraffus, em3t\azadiez~.JaHuarii 1-07. confirmaca
fuicdidtapriorSentntia , ^qua iterum appeilarunt : Unde
commilTaCaulaD. CardScotto, tunc Sacra: Rot^c Audi-
tori, &poftperattum folemnemaccefl"um3d locum diffc-
rentiae, tandemdeclaratum fuit, competere Arch Juscon-
fequendi didum fii;;m .
RecufantesautemiidemOppofitorespareredd Judicatis,
neceflefuit, ut eadem Rotadeanno 1711 cxofficiodcvcni-
rctad ftipulationem Inftrnmenti venditionisd fituspropre- €
tio, a Pcritis^ftimanJo, quibusfucccfll.c eleclis , ad tc-
norem eorum RcUtioniscommcndabili pundlualitatcpcrfo-
lutum fuit pretium in fumma fc. 27^0.
Adcvitandas ver6ulteriores vcx.'»tionc$,& licis duratio-
ncm,cumfequelaillarumexpcnfarum, qi:.nscxpcricntia do- 7
cctmifcrosLitig3ntes,quafquccor'ulcrat J?<.ir tndec.^iynu.
p.i^.&dec.^-<).n\-j.p.q rec cumaliisapud Anfjld.inaddtt.
ad dec.17.fub n.^j.coifXa fuitcadcm Arch meJiantepirricu-
lariConcordi,! ,ncdumcisrelaxarcexpcnfasomncs iudicia-
les.confiderabilisqu.intitatis.quc dc Jurc rcficcicndc funt
VitSorii; Verumcti3mattcnio,qu6d in fitu retratl^o rcpe- t
ricbacurquedam Statuaamovibihs ,qui faitisomnibusdi-
ligenciisad fummum venJl p<iterat propr«iofc.i^c.circitcr,
<:oa<ftaparitertuitper viam Concordif cadcm Arch.illamac-
cipere pro «torbiranti prctio fc. 300.
M 3 Tcr-
17^
Diiceptat. Ecclefian:. Dominici Urfayas.
Terminatahoc modoaequeloDg^, acdifper.diofiirima li-
te,& volente Archiconfraternitateprincipium dare novg fa-
bricaeejjsEcclc-fiaE, &litationi Oratorii , compenum
fuit, quodexinadvertentia Peritorum in menfuratione d,
fitus , murus diviforius fundamentorum non eratdifpofi-
9 tusper lineam reflam , fdi a filo juxta phrafim Archite-
dornm , fedad illum redificandum , feu reducendum afi-
/o, neceflariuseratparvusalius fitus in minima quantitate
palmorum^?. dumtaxac ; procujusconfecutione eotem-
pore , quo Confratres judicialem in hac parte procura-
bant continuare inltantiam , habita de his notitiaaDD.
deCapranica, iilifponte feobtuicrunc illum gratis Archic.
concedere,eaadiedacondicione , feia exeoiiim parte illa
perafla petitione , ut eadem inrecompenfaciohem talis gra-
tuitaB concefljonis paucorum palmorum difti fitus , con-
cederet Jus aperiendi feneftram in nova Ecclefia, ad effe-
iO flum ex illa audiendi Sacrum, hoc modo , & fubhacde-
vosionisfpecie, imponendonovae Ecclefias intolerabile ju-
gum, gravequeonusperpetnaBfervituus , non ad favorem
eorundemdumtaxac j feuillorum vita naturali dumtaxac
•durante, juxtajequeraras , ac difficiles concefTiones fimi-
lium gratiarum ad favorcm infignium Benefaftorum , ut
videbimusinfra; Sed cum dida perpetua reali fervituce ,
duratura per oronia ff cula ff culorum .
Die 6- Decembris 17i5.de moreincimata , & coaduna-
taCongreg. SecrecadidsE Archiconfracernitatis in iila for-
liter, &fuaviterprom.ota fuiteadem inftantia, inenquein-
ter caeteros interfuerunt etiam Primicerius noiirx Archicon-
II &aternitatisinfecundo gradu conjunftiis cum DD. de Ca-
pranica , nec non alter iliorum Confanguineus in tercio gra-
du, ac proinik' in ea facilefuitobtinerefavorabilem concef-
fionem diftae facultatis apfiriendi feneftram in difta nova Ec-
clefia .
Conftantiffimeautem aflerunt multi Confratres , qui in
diflaCongrcg. imerfuerunt , ex illo unico motivo Votum
ji dedineprodiCla conceflione, quia nimirum idem Primice-
rius, tara in aliisantecedentibusCongr Secretis , quam in
il',',^ V in.qHacapta fuicrefolucioaffirmaciva, apertcdeclara-
V,! Confra^criHusmaximam , fereque impofTibilem difHcuI-
tatcm ob inendi AportolicumBeneplacicum , fub cujus ex-
pro0ac<jnditionepetebatur permifTio aperitionis feneflrae ,
ciim.illoeffentialir.imoaddito, quod cafu , quo illod oLiti-
Beroiar: , didtusfiruscenfereturdonatusnoflrae Archicontr-
13 il»i: C.cnpafioy ecoftt/izicne , cheeglifiobligardd' impetra-
re a tuite fitc fpefe y & incarcoil BencplaCito Apcftolico ■, e fi-
ij-ihne»te^onpattoc\ptejfo^ cl/etielcafo no» potejfe ottenere
detto Beneplacito ^ intalcnfo, tanto detta porzione di fito ,
conce/fa, come fo\>ra ^ quantola deita Scala, etutto il refio ,
come foprafatto ; peravere il coianiodo di detta feneflra f' s'
iniendadoii^to a benefizio della noflra Arcbiconfraternita ;
Itaiic in fubfiantia noftra Archicontraternitas ad praxim
reducendoauvcum illud confilium D. Pauli ad Roman. 12.
I 7.eodem tcmporcoftendendo hocmodo illius bonam vo-
UnTatem ergadiClosJe Capranica, &debitum obfequium
ergaprimariosOfficiales, & multosConfratrcs, efficaciter
pcrorantes prod.permilTione, ahfquealta lite , obtineret
intentumgratishabcndi d fitum .
Quamvisautemad id non feextcndcre facultasd. Congr.
Secretae, e6qu!a in illiscirrumffantiis , inquibusfermo efl
ileimponendoal.quopcrpetuo onere eidcm Archic. rccur-
rendum fcmpercflad Congreg. Generalem , ut difponunc
14 noflra J^r^Tfuf. /nf(7/>. J4./0/. »>;^/49. 6" 50. ubi lcguntur ul-
teriCisfequentia verba, omni conlidefacione digna .• Si ri
coida a/ /rimicerio, eGuardiani , che farannopro tcmporc,
che quantopiupotrnnno ne negozj fi fifertfchino a qucjla Con-
grei^at.{ hoccllad Con['reg. Gencralem ) pcr c{}cr tantopiii
fiiuiidi non poter crrarc ; Nihilominus (ubdie 17. Januarii
17!^. ftipulatum fuit Inlirumcntumdidt. ccflionis cum (bla
refervationcBeneplaciti Apoflolici , &inco, nedum non
fincmanifella lacfione, & eviiVnii praejudicio Archiconfr.
omiffafuit clidacflcntialifrimaconditio, cnnicnt.i in rcfo-
15 lutifnc (".nnfir. .S'ccrer.x*, qutVl qnatenCls Jiftiim Bencplaci-
tumol-Mrvri •innpi)(fer , diiHusparvus fiius ccnferctur do-
natusciiitm Archiconf fcd infupcraJjcftum fuit aliud pa-
dlumcy^iamctrooppofiium , ihi : E nonottcnendoji^ ilpre-
fenielliromcntofiaipfofaflorifoluto^ comefcfittononfoffe ,
<Jr ogni una delle Parti refli nellefucprimiere raggiom , c non
altrimenti&C.
Incacpta fabrica , cnnnrucloqueSacrario , quod de prac-
fcnti provifionaliier infcrvit pro Ecclcfia , ufquequc^ illa per-
16 fciatur, fubinfubfirtenti fuppofico, qu6d olncntum lucrac
di£lum Apodolicum Bcneplacitum ; in alia Congreg.Scctc-
cadidaeArchi.coadunata diez. Apriiisi7i6. in qua inter-
■fueruncpariteriidemduoConfanguinei Oppofitorum , iflo-
rumnominefailafuitiRftantia pro licentia aperiendi fene-
firamindiftoSacrario, quod hodi^provifionaliter , ut di-
ximus, facicfiguram Ecclefiae, &inhacCong. praenarratis
duobnsefTentialibusdefedtibus, poteftatis nempedidtf Con- 17
gr. Secretae, & interventus didtorum Confanguineorum ,
improbati anoftroStatuto, inferius recenfendi , additus
futtertius, capiendi refolutionem viva voce , & ablq-, ne-
ceffaria , & folita Buflola ; adverfus notoria Decreta gene-
ralia hujus Sac. Cong. necnon ad verfus claram difpofitionem
iioftrorum.SV.?f.c. yfol.S-ibhProibendo efprejfamcnteitanto in
quefta, quanto in qualfivogUa altra elezzione la viva voce .
Lic^t autem in didta Congr. Secreta fimpliciter fuiflec re-
folutum, utfequiturFa r/wfj(/irt/ P. M. unitamente con li
FratelliR.eC. di determinare il modo , e luogo , dove deva 18
darfegli ilcommodoper dettafeneftra : qux verba deva darfe-
^/fexeorumpropriaindole , &nacuralifignificatione indi-
cancfaculcatem, defuturo obtinendam, nihilominiis ac fi
eadem verbaimportarepoffencfinalem facultacem , & am-
pIama«Sualempoceftacem defadto aperiendi d. feneftram ,
h£Ec(bcimaperca fuitind.provifionali Ecclefia , elevata k
pavim.entoin fola altitudinepalmorum ir. propequam im-
mediatereperitur Sedes , deftinata ad audiendas confef-
fiones, cumfoladiftantiapalmorumduorum altitudinis ab
cxtremitated. feneflrse, lalicer ucexilla commodiffim^ au-
diri pofl~uncfermonesPoenitentium cum Confeffario ; Ex 19
quomagnumfuit ortumabfurdum, nedum Confrairum d.
Arch. fcdcociusPopuIi, exabrupco videntium didlam pcr-
peruamfervitutem, impofitameidemLoco, verepio, ad-
eo frequentato , tam a Confracribus , qu^mabomni Perfo-
narumgenere.
Quaeomnia nonfinemagnaadmir3tione,&maximacom-
pafTioneobfervantesmulti ex Zelantibus Confratnbus no
ftrae Archic.humillimum habueruntrecurfumad Sandlifs.a 20
quobenigniterexauditae fuerunc illorum preces , mediante
remifTioneillorum inftantiaeadhancS. Congr. deputatoque
proinddinPonentemCard. RiifF.i,difputantur hodie duo
dubia, interPartesconcordata, dequibusin fine ; Ex ra-
tionibusauteminfrafubnedlendis , primum videtur refol-
vendumnegative; Secundum veronegativequoad p.'imam
partem , &affirmativequoad fecundam.
Quoadprimum, nullitas Inftrumenti concefTionis , de
quadifputamus, palpatur manibus , illaquecx triplici fon-
te plufquam evidenter defumitur .
Primofcilicetexeo, quod in Congreg. Secreta , habiia-
die6. Decemb. 171?. inqua petita, &obtenia fuit facultas ii
aperiendifeneftraminEcclefia, nov:terconftruenda,inter-
fuerunt, acvotarunt Primicerius, in fecundo gradu con-
jundtuscum Oppofitore ; Necnon alter in tertio paritcrgra-
duconjundtuscum codcm, ut non controvertitur .
Exhocautem innegnbilifadlorefultat, d.conceffionem ,
& facultatemefTeinevitabiliternuIIam, exclara difpofitio-
ne .S'r.7f/;fi noftrae Arch. inquorumf<T/>. i^.fequentia difpoli- iz
taleguniur: Seakunonel negozio propofto aiejfe ln:erejfc ,
tantoproprio, quanto de fuoi Parentifinoalterzogradoiirclu-
ftve , avantichefifaccia refoluzione debba ufcirefuori di Con..
grer.fin tantofia refohtto : Quod Statutumuti in forma fpe-
cificaconfirmatumaClcm.X.diciturPapale, & inviolahi-
literfervaridebet, ut, omiffisj^encralibus, infpecieadvcr-
tit ^ntoUn.in Not.ad Statut. Aurific. Verbpro<cm z.num. 17.
&loquendodeRntae Audicoribusobfcrvac .•-'«/'.7/(/. dec. 71.
vum.\o /;; /«rffl'/f/9v. &infpecieloquendodeContratribus ,
fcqucndorefolutiones iiujus Sac. Congr. no\:).iMonaceU. in
Forwu/nr. tom.itit. I y}ormul.%.n.l.
Addito , quc')didemStatutum , u i munitum Claufula
fubiata, &decretoirriranti, inlkit totum id , quod conir.n ij
cjustcnoicm quomodocuinquegcftum, & artcntatum fuit,
ex addudHspcr Cohell. ad Bul/.Hon Rcg c.tp.i^ num.~i.Sc fir-
m.ita pcr Rotam dec.^o num. iy& i6.coran> ()ttob.&' dec. 1 : 79.
num I icoram Emer.Jun.&dec.i ^.nuin.^^corani Anfaldo, <S in 24
Colon.JurifdiT.Apri/is i6^6.^.Nequc , <:f io Martii t6io.
§. Ciiin cnim cor. Alberg.
Sccunda nullir,is arquali cvidcntia promanat cx claro defe-
dlupotcftatisdidf Cons',. Sccrctf , quenullo inodo poterat
dcvenircad conccflioncin Jurisapcriendi fcrcflram in noftra
Ecclefia, cdquia illiusfacuitatesnimisrcllridlx funt A no-
ftro Statuto , ut vidcrc cft in Cap. ^. fo/. 4 ^.C^r/c^. ubj, IJ
ncdiim fperificantur omnia ea , quae facerc poteft , fcd ul-
tcriiis dcmandatur cxprcffd , r.cque ctiam pofTc acccpta-
rc lucrofas hfrcditatcs , & magna Lcgata , quando iftis
anncxum eft aliquod pcrpctuum onus t "^' •' ^i»'''
factl-
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio XIV.
177
faCella dettaCoigfegaiio>ie di accettare etevoluzioni y legati ,
(iferedita , fe pero non vifojfe carico , opefo alcuno , c^e in
talcafovogltarno, cbe tocchi allaCongregiztone Generale ac-
cettarli . Quantoigitur magisdeveniri iion poierat ad impo-
tS fitioncmuiflseacqualiterduraE , ac perpetuae realis fervritu-
tisin nolL.< Ecclcfia , quae ( praEfcindendo etiam i difta
claradifpofitioiieStatuti) ciJm fit vers , & propriae alie-
rationisfpecies, ad illiusconceffionemdevenirenonerat in
facultateConfratrum, nedum intervenientium ih d. Con-
gr. Secreta, fed nequeetiam in Cong. Generali , abfque A-
poftolicoBeneplacito, ex ^mmi^^ tiiis ^tr Novar.nov.J ur.
Pontific.tit. de Alie». rer. Ecclef. Concluf i. num. 7. Pnfferin.
27 deStat.homin.tom.i.ejud^li.i^^y.art.j.nnm.^oi.Dontit. An-
toH. de Marin. quotld. refol Cap. 7. num 1 3. Ventrigl.in Prax.
par. I . an»3t. 1 §. 3. num. 1 7. Card. de Luc. de Servit. difc. 17.
num.^.^ 5-<l'^'' probant imponentesfimflem fervitutem Ec-
clefiisinciderein poe.ias conrcnras in Extr. Ambitiofte de
Eeb. Ecclef non alien.
Crefcitquein immenfum vishujusanimadverfionisex eo,
quddCongr.Gtrneralisnonfuit in hacpartenegleda ex ur-
gentJaliqua neceflitatecapiendi refolutionem circa aliquod
»8: accidens, nonadmittensmoram , vel ex inadvertcntia il-
lius, qui illam intimaredebebat , fed ex eo praccis^ , quia
fuitcumfundamento dubitatum , Confratres omnes in di-
fla Congr. Generali congregandos , nolle fub)rcere eorum
Ecclefiamdiftacperpetuas rcali ferviruti , idque manibus
palpaturexeo, qu6d inftanter , inftantifis , & inftantiffi-
m^perduasvicespetita fuit^ multisConfratribus , & irre-
gularimodoextititdenegata, quod fieri non poterat ex ani-
madverfis per Monacell. in Formular. tom. i. tit. i^.formul 8.
num-z.
Tertia detnilm nullitas defumitur , ex quo diflum In-
ftrumentumconccflTionisfeneftraEnon fuit ftipulatum ad te
rorem , & juxt^ prapcifamrefokitionem , captam in Cong.
Secreta . Iniftaenim decreta luit conceffio feneftrac , ne-
■39 diimcumrefervationeBencpIaciti Apoftoiici ; Sed ulteriiis
cum aliaexpreffaconditione, quodcafu, quoDD. de Ca-
pranicailludobtinerenonpoftent, didJusparvusfitus , no-
jftrae Archiconfrarernitatisconcefros , cenferetur donatus ,
quodpaftumnullatenuslegiturappoflium in Inftrumento ,
fedpotiusdireflecontrariumin iiio fuit conventum , quod
fcilicet, nonobtentodiftoBeneplacito: Ogniuna deUeVar-
tirejii nellefue Primlere raggioni , enon altrimente • Hujuf
modi autem monftruofa diftbrmitas inter Inftrumentum ,
& refoIutionemCong. Secretf , etiamfi illa , adversias rei
evidentiam, omneminhacpartehabuifTetfacuItatem , ne-
30 dOm indicatmanifeftam nulliiatem ejufdem Inftrumentt ,
fed ulteriusoperatur , ut in concurfu diftf refolutionis Con-
gr. Secret?, iftafemperprfferCnda fic eidem Inftrumento ,
Rot.coramPien.dec. i»}7. «tf.28 &feq.&coram Emer.Jun.
Hec. \oiS.num. i.&inSpolet.Bonor. x.Jan. 16S1. §. \ coram
Taulutio . Hancautem patentem ,&. mnegabiiem nullirn-
temrecognoviteciamCongr. Secreta di£tg noftr^ Arch ha-
bitafubdieio. Augufti 1716. inqua fadla propofitione , an
diftaCongr. tenereturaffumcrelitemprodefenfione DD de
Capranica, fuit nemlne difcrepante negative rcfolutum ,
& inrefolutione fuitexprefti^^d.Congr.acceptatadidla nul-
litas, &quia idem Inftrumenium ftipulatum fuitcontrafor-
mamdecreti ejufdemCongut legimr infidediflf refolutio-
nis.
Qiioverdad :• dub. nullitasrefolutioniscaprf 3l Congrcg.
Secreta, habita die2. Aprilis i^rt^, pro aperinone feneftrc
inS^riftia, quehic, & nuncdcfervit loco Ecclcfif , noii
31 poteftefTemagis clara , magifque fubftantial s , tClm qira
eadem refoiutioextortafuitfubfuppofito obtenti Beneplaci-
ti Apoftolici, quod nonortendituv, & fic corruentc eodcm
fuppofito, corruitetiamdidarefolutio, ex rcgula , deqii.i
Kotadeclf.^yi.num S.coram Dunoz.jun.& decif z-j^.num.
il.par. jj.rec.& i» Colonien. Canonic 4. Febr. 1699. jT.
^l HincnequecoramCard.Scotto;Tiimqu\a inilla Congr. in-
tcrvcncrunt pariter, &eorum Votum dederunt dd. duo
Confanguinci , quorum refpeflu nulla poteft exadversd af-
ferriexcufatiodiclf nullitatis, eoquia conftanti , & com.
muni voccafferuntConfratrcsomnes, quiin illa pariter in-
terfuerunt, qudd, adexcufandamnullitatemprimeconcef-
Conis, habitusfuitfpeciallsfermocircaobftaculumStatuti,
prohibentisConfanguineisufque ad lertium gradum dare
Votum favorc Confanguineorum , qui defeitus cxcufatus
fuitcumfuppofito, quod tunc temporis difpofitio eiiifdem
StatutinonfuifTetnotadiftisConfanguineis, nequealicgat.i
abaliisConfratribus; Quf omnia nullomodoapplicari pof
funt Aftfbus, fequutis in ditta Gongrcg. Sccrcta , kibita
Vrfaytr Difcept. Tom IV.
die2. Aprilis 1716. inqua habitifuerunt repetif', feriifer- /
mones , concernentes obitaculum Stttuti , c-iod non fuic
in aliqua confideratione habituni : Tdcndemum , quiaad
candemrefolutionemdcventurn nonfuic per Vora fecreta ,
cumfolita BufTola , fedcadem rcfolutiocapta fuit viva vo-
ce , utexpublica fide didf refolutionis , data in Summa- 5J
rio ; Qui procedendi modus imponat infanabilem nullita-
tem dift. Congreg. Secretf , nedum vigore generalis Edi-
fti tempore Innocenc. XI. emanati i Congreg.fpecialiterde-
putatadie I. Septemb. 1699. de qua Monacell. ubifup.fol.
ilg.num. ?. qiiod fuit confirmatum^ Clemenr. XI die \S.
Martiii7oi Sfd magis prfcise vlgoreStatur. noftrf Archi-
confrater. in Cap. 4. prohibentium expreffe fimilem votandi
modum a viva voce : jxutiillius prgcifa verba , relata fu-
pra .
Nonminusevidenseftinjuftitiantriufqueconcefnonis fe-
neftrf ; Sienimneminilicct inmuroalieno , quamvispro- J4
fano, imponerefervitutemfeneftrf, sdText.ini. ^/tiusC.
de Seivit. ubi communiter Repetentes , rationc majori id per-
mitti nondebct in locis Sacris , fea muris Ecclefiarum ,
propterillarum honeftatem , & reverentiam , illis omni
juredcbitam , ClemdeSeHt.exevmm l.Servitus, $. Sacer.
&l. Sipriitr , §■ SedloioSacro , ff- de Aqu. plu. arcen. ifl.
Caveri, ff de Commun deServit Sc antiquioribus cumula- 3J
tis, Fufc.deVifit.lib.i.cap. i\.num. lO- Donat. Rer. regul.
tom.i-trafl.z quieft i.fub num. 1 1 . Nicol.in Flofcul. verba Fc-
fteftra, &verb. Profpe^us wxohique num. i.Altimar.ad Ro-
Tiit.dec.gi.in novifs. obfeovat. num z-ir Conftant.ad Stat Ur6.
annot.ii.art. i.r>.j<;.
Quf omnia vera funt , eriamfi feneftra aperiatur in pro-
priopariete, perquamhaberi poffit profpcftus m EccIeCa,
exaddudisper Gavant.in Manual.VerbEcdefianum.ij & l^
inaddit.num. i. Gob Confult. 112. num. ^i.Pacichel. de Di-
fiant. cap. (,. membr. 4 num.zS. Barbof dejur. Ecclef. lib. r.
cap. 1 1 .num. s8 .ifRicaardel/. in Lyceo Ecclefpar. i. cap.
7. $. \. num. 44. ubi refert ita plories fuiffe jodica-
tum.
Imdhaberaushocfolemniterin Urbearno i;56. deman-
datoS. Pii V.addivinumCuItumreparandum , &ad Ec-
clcfiarumdecoremrcftituendummirabiliter elecfli , qui per
viamregule, & legrsgcneralis exprefTe mandavir , claudi
omnesfeneftrasVicinorum, habentes profpeflus in Ecc/e- 37
fias , teftibus F///ro , & Pjf;f^f//9in locisfupra allegatis ,
if Card. de Luca de Ser'.ii. difcept 1 6. fub num. z. In cu/us fe-
quelamCard Jacobus.Sabellus , tanti Fontificis Vicarius ,
generale decretum edidit , praccipiens omnibus , fimifes
feneftras habentibus , ut illas daudere dcberent , cujus 38
intesrum tenorem refert <^uarant in Summ Bul/ar.verb.
Reverentia Divinorumfol. w)//&; 4 j ^.
Pro cujus S. Pontificis oraculi punfluati execntione ,
SacraeCongregatioEpifcop. femper refpondere fol i ta eft ,
vel denegando f^cultatem feneftras aperiendi , vel man-
dandoclaudi illas , quT de fadlo apertat fuerunt , qoarum
mulcas referunt , ScfeqmmvT Pignatel/.Confult. ng.num.
i3.row.4 &Paciche/.ubiproxime nam. iS. Gavant. in M.i- 39
nu.il. Epifcop. verb. Ecc/efia num ij.ifin AJdit num. i Bar-
bof. dejur. Ecc/ef lib. i cap. r i. num. 18. Cardina/ de Luca
deServtt. difcept.\6.num. 2. Mon.ice/I.in Formu/ar. par. \.
tit.^.formul.S.num 14 & fignanter/« 2Vi////u/ 11. Septemb.
i6.y&in a/ia Nul/ius J. Martii 1619. & in Cafertana 8- 40
Junil \6\6.if in Cufentin.i \^.Decembris ejufdem anni ,
&in Calven 26. Septembris 165:. & in Veronen *$. Ju-
niii6^j. & in Pifauren. 3. OHobris 1692 & priiis in A/e-
xanen, I4. Novembrls f^^^. in qua Caufa lcripfir Cardi-
rtal de Luca, de more , laudabili ingenuitate , & folito
candore , afTerens , Dominum Loci (uam Clientem , qui
fuccubuit , eratque eximius Bcnetaftor Ecclcliae , obmul-
ta bcncficia in illius conftruflionc , & rcfciflionc collata,
& non minora beneficia contulerac pro Clericorum fub-
vcntione , & facrorum Suppelleclilium provifione , non
babuifTc juftam occafionem fe dolend i de Epifcopo , qui man-
davitclaudi fcncftram , corrcfpondentem in Ecclcfia, ef-
fcftu fubfequuto , utvidere eft in difcept. \6 deSeriit.num. 41
z.tf pertot. lifineius Suppl num. 14. ubi meritcMaudatcom-
mendabilem ftylum S-^crarum Coogr proccdendi in hac par-
tccum magno rigore .
Qncm fani; rigorcm , non finc bonorum lauJe noftris tem-
porlbusinexorabiliterad prax'm rcduxit , xhmin LeoJHn. 42
■j. j1ugufli\-c^. quando( eftoLlu punflualiter lubfcquuto )
iniunxitNuncioColonienficlaufuram fencf^rait , aperrar in
Ecclcfia Carmclit.Trum , quim in u::.\bc"tfK. 5. Mar-
tli iji: nolens exaudirt prcccs primariar Nobilitatii .
M 4 Viri
178
Difceptat. Ecclefiaft. Dcminici Urfayas.
Vii'iCoinitijdeSoufa,pro(iiTiiligratiafeexhibentisafl)gna-
rtcapitalebifmilliumCruciatorum Ecclefiae, inqua prasten-
ijebat aperire feneftram .
EtdefaAoinhac ipfiffima materia aperitionis fcneftrae ,
hu.iusSac-Congr. Crolecretariusoccafione Vifitationis fuas
Dioecefis, quamfecitannofaeculari 1700. comperto , quod
4} in EcclefiaS. Jacobi CafaiisTrebatii aderat qufdam fene-
Rta. , apertanonin pubiica , nimifquc frequentata Eccle-
fia , qualiseft noftra , fed correfpondens rcmoto angulo
parvae Cappellae , commendabili zelo ftatim juflit ifiam
efteclaudendam , &ob reniienriam paritionis ejus juftifli-
mo mandato , Interdifto fuppofuit didlam Ecclefiam ;
Cumque a tali mandatoappellationem interpofuiftet Mar-
chio Alexander de Matthaeis , qul prsetendebat Jus habc-
reprorerentionedidaefeneftrae, A. C. die^o. Juiii 1701.
mandatum relaxavit pro claudenda difta feneftra , quod
decrctumeodemann, 1701. canonizatum fuit ^ plena Signa-
turajuftitia , Ponwite Marabottino cum claufula ; Sine
prtejudicio .
Quibusnon adverfatur condonatio didi parvi fitus, in
totum , (Sc per totom miferabilium paImorum43- fponi^ex-
hibita fa vore Arch. ex qua prastenditur defumi tituiuscot ref-
4.^ pedlivusprsEtcnfaE conceffionis; Cumenim valor di<Si par-
vi fitusvixafcendatad fcuta quindecimcirciter, eoquia nc-
queetiamconftituitmedietatem unius canns , juxta Ar-
chitcdlorum regula , compoljtae ex palmis centum , pro-
fefto proadedtenuifumma non poterar finelabe plufquam
enormifl^mae laefionis concedi didlum Jus aperiendi fene-
ftram , quas ciim importet perpetuam lervitutem nollras
Arch.nunquamconcedipoterat pretio mediante , dum ad
fummum, & rariflimeconcedi folet , vel Infignibus Bene-
faftoribus , qui propriisfumptibusi fundamentis Ecclefias
«onftruunt , autgratis conceft"erunt totum fitum , in quo
illaconfttudta fuit , vel aliquidaliud infigne beneficium iif-
dem Ecclefiis impartirifuerunt , juxtaea , quae in noftris
pwn^u^libus terminis , antiquioribus cumulatis , adver-
45 iunt Pacicbel.de Difla»t.cap.i>-r»embr. 4. num, 29. Ricciar^
dcUan. in LiceoEcclef.par.Z.cap. li.fub nur». 19. Altim.n.
a^Rovlt.dccif. •^i. in ultim. objervat, num. 4. dfVaului.
dljfpt. jj. atiicul. 2.. num. ^i. 6" feqq. & Monacell. in
Formular. part. i. tit. 6, formul. 10. num. l'j.& t8.
Et pradicavjr Congregat. Epifcop. in .^veUina Indulti
j Julii ijx^.PoncnteCardinal. Paracciano , in qua licet
ageretur depetitioiie , nedum infignis Benefadlricis Anto-
46 niae Spinola: Principiffas Avcilini , fed Patronae ejufdera
Civitaiis, ubi adf.-rar Ecclcfia Patrom Dominicanorum ,
qui corurn paritcr humillimas preccs porrigebant pro eadem
gratia ; Nihilominusdidla Congreg. Epifcop. gratiam re-
ftrinxitad vitamfolius Oratricis, perhitc praecifa verba .
Pro gratia quoad feneftram cum duplici crateferrea \ (3 ad
Vtam Oratricis tantiim , In Plncentina verb 22- Januarii
47 i7c6.fimilem gratiamampliavitad vitamCommitis Laudi
Oratoris , & filiarum tantum , obmajorabeneficia in Ec-
clcfiamcoUata , medianicconfiderabilirefeftione muri Po-
tnariiejufdem Ecclefiae , & donatione magni pctii Terrae
ad favorem ejufdem Ecdefise , ex quibus patet , quod ex
laudabilifolitoSacrarum Congr. in cafu infignium benefi-
4'^ ciorum , aquo nofter longe aberrar , ad fummum con-
cedi folet fimilis gratia ad vltam unius , vel duorum
tantCim Oratorum , nunquam ver6 in perpetuas aeterni-
lates.
In hacautem iiifignium B>.ncfadlorum Clafte neutiquam
numerari pofl"unt Principales , confiderando remdonatam,
confiftcntcm in 45. mifcrabilibus palmis nudi fitus valoris
49 in lotum & per rotum fcutis 15. circiter , cx qua fola
confidcratione iilu oculi excluditur qualiias bencficii infi-
gnis .
Necdicaiur , qu6d in didlo Inftrumcntoconccflionis fa-
cultatis apericndi fencftram non folCim adfit condonatio
50 dJ. 43. palmorumnudi fitiis , vciumctiatn concefta fuc-
lif facultas noftra; Archiconfr. venendi ftillicidia crga Vi-
ridnrium Oppofi'.orum , aperiendi in illo feneftras , ad
lumcn fimpiiciicrnccefl^rias pronova Sacriftla ,nec nonad-
fit ulteriuseorum ftridla, & praecifaobligationon fabrican-
di in diClo Viridario.
Omniacnim hacc , fivcconfidercnur unita , five fiRil-
latim pondeicnmr , nullum omnin6 obulum addcre apta
51 pjrt, mifcrabili fummxdd.fcut. 15. circiter pro pretio d.
fitus, fcd non fincmyftcrioappofita fucrunt in codcm In-
Hriimcnioadcolorandamd. cnormiflimam lacfioncm apcri-
lionisfcncftraE.
Incipiendo enim i ftillicido , iftud non fuit concefl^um fim-
pliciter, &fineimpenfa ad formam refolutionis Congrcg.
fecreta:, &abfquefucceflivoperpetuoonere Arch. Sed[ap-
pofitum in iliofuitfcquens fpeciale padum . Concbe pero
detta Arcb. debbafare in detto tetto un canaleper ritenerefac- j a
9«/», equellaindrizzarenelftodiejfa Veneranda Archison-
jraternUa & afuejpefefempre manienere dd. canali , Ex quo
patet, candemmagnificatamfacultatem nihil omnind sfti-
mandam, efle, utinullumpenitps,penitiifqueprfjudicium
afferentcm, nequeinaEternum alIaturamOppofitoribus,uc
patetconfideranti .
Ejufdem apparentiae , & aequalis infubfiftentiae eft alia fa-
cultasaperitionisfeneftrarumibi : E di piu abbia offerto di
lafciare aprire nella nuovafabricatuttequellefeneftre ,cbefa- 53
rannonecejfarie , alumeperb, non aprofpetto: Quac aperi-
tio fcncftrarumadmcrum lumen ncmini poteft dencgari ,
excumulatis perC;<j»/;«. loquentcminpraecifis terminis al-
terius Sodalitatis laicalis ;;7fo;j/>^pz;. iSi.a num, 16. ufque
adfinem , & concordantadduili per Paulut. d. difert. zj.
art.l.num.n^.Sc in terminis fortiorlbus Rot.dec.n.nu. 5. apud
Pacicbel de Diftant-
Quodemumadobligationem, eadverfoemiflam non fa-
bricandi in proprioPalatio, enixisiftis vcrbis reftrictam ad j±
d. Viridarium , ibi; Con dicbiarazioneperb, cbe dettaprci-
bizione difabricare }' intenda riftretta folamente a detto fiio
nudo , evacuo, e non altrimente , illa necinobulo valutan-
dacft ,• Ciimenim d, Viridiarium rad.iilum fuerit ad par-
vumfitum; fi in iftonovafabricaexadverfo conftrueretur ,
eodem tempore, quodiminuerciur lumen Sacriftiae noftras
Archiconfraternitatis tolleretur penitus intcgrum lumcn
multisnobilibus manfionibus Palatii Oppofitorum , qui pro-
ptetea , nonad faciendamrem gratamnoftrae Archicon.fed
ad evitanduiu proprium confiderabile praeJLidicium nullo
tempore , nulloquemodofabricamelevare , vel conftruere
poterunt indido Viridario ; Itaiat perdiflammagnificatam
obligationem dlcantur propterea donafte noftras Archicon. 5J
ut vulg6dici folet , Solem menfis Augufti, ut lepidiflimd ad-
venhCard.de LucainRelat.Roman. Cur. difcept. ^6. fub
nitm.6i. '
Minoremhabetfubfiftentiam practenfaantiqua fervitus ,
necnonpoflefliofeneftrae , quam Oppofitores praetendunt
habuiffeinantiquaEcclefia, fcu inCappellaS Annae: Ta-
lisenim fervitusnunquamexadverfoprobata fuit,neque in j6
aeternum probari poterit . Veritasfiquidcm in hac parte ea
eft, quodeadcm feneftraconftrmSafuerat pro fervitio ejuf-
dem Cappellas , feu pro recipiendoex illa neccflario lumine,
eratque utplurimum claufa eo tempore , quo lumen non
erat ampliusneceflarium i ImOin folcmnionbus feftivitati-
bus noftrae Arch. occafione parand i Ecclefiam femper rema-
nebatobfcurata, proutetiam talis quotidie folita crat per-
manercadarbitrium Sacrifta?, trahendo, & rerrahcndoan-
tccandcm feneftram, profuo libito, fericum fiparium , ibi-
dem collocatum ex parte intenori noftiae Ecclefise .
Prxtcrea fola ftruitura ejufdem feneftra; defervire poteft
proadequata refponfioncadverfuscontrariam prftenfionem,
eoquia illa nonerat conftrufla cum cratibus ligatis ad inftar 57
tranfennae, vulgoGf/o^</, eomodo, quoconftrui foient fi-
inilesfeneftraeproaudiendoSacroin Ecclefiis, fedin nihilo
diffcrcbatabaliisfeneftrisnoftrae Ecclefiae , conftrudlis ad
lumenrecipiendum . Aperiebatur infupcr ^ parie Ecclcfijc ,
exquaadcrantpariter vcrfatiles obices , vulgo A'.uicciic \
Ita ut ex hisomnibus, praecipuefimui unitis , iiflu oculi dc-
icgatur infubfiftcntia conirariaeprartcnfionis , fic ad homi-
ncmexcludatiiromniscolorpraetenfasfcrvitutis. Imo piuf-
quaincvidenter remaiii.-3t manifeftum , cidcm fcncftrae ni- jS
mis impropri<J, &aequaliterinfubfiftentcr attribui poffc ti-
tulum fervitutis.
Hakcmus paritcr in failocondudcntcr juftificatum , qutid
ad libitum Sacriftae, & Clcricorum noftne Archicon. ea-
dcmtcneftra, iiedum claudcbaturdd. vcrfatilibus obiicibus, 59
fcd ctiamdcmandato Principis Maftei B.irbcrini eo tcmpo-
re , quocrat primus Guardianusnoftre Archiconfratcrniia-
ti.sproutetiamdemandato Ducis Aquatlpariac , co pariter
tcmpore , quomunus primi Guardiani occupabat , cadcm
fcncftra ftabilitcrobfcrata fuitcum clavls fcrrcis, non rccl»-
mantihus , fcd (umma paccomnia vidcntibus , & tacentibu»
Oppofitoribus, ibi; .Scnzache maiper tal caufaperparte dl 60
dd.SignoriCapranica lifia fattoricbiamo alcuno , Quacpro-
hibitio , cum corumfumma acquicfclcntia , apta cft om
nc in his tcrmini'; tollcrcfundamcntumconirariK prxtcn-
fionis , ex cumulatis per Poflb. tle MaMui. [ohferv. 40.
num. 6.
Ex quibus faai circumftantlis ceflat r.cccflitas ultc-
riCis
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XIV.
^75»
riCisimmorandiindiluirloin; hujusobjcfti ; Et tamenadfo-
Iiusmateriaeorna umdicimus, quodin illis«tiam terminis,
quinonfunt tiollri, quando conciudenter probatur talisfer-
vitusinaliqua Ecclefia, ciim illa habeat contrafe apertam
61 Jurisdifpofituinem, oraculum Sandi Pii V. plurefque refo-
tioneshujus, &aliaium Sacrar.Cong quae vim lctjishabent
ex c\im\i\at\s\n rom- 1 -par.i Jifiept-6,nun2.64 ad nducendam
talcmfervitutem non foiOm requirjturprobatiopofrcflionis,
fed ulterius jultificarietiamdebet , &quidem copcludenrif-
fime, titulusralisfacultatis , vcl fakem adc6longa ,& qjn-
I ficatapoffenio, ut iftaapta fit ad inducendam, & proban-
61 damlegalemprsefcriptionem, cxrdatispeTCepoll-deSerTit.
Utbari.fTad.cap.6i.nuni.6.Gratian.tiifcept.STZ.nu-^Z.&Rot.
dec-%z num.\i,par.^tot».i.rec.
Prscipu^quandofermo eftde reali, & perpetua fervitu-
te, prajtenla contra Ecclefiam, adText.mcap.Be Qitarta
de Priefcrtpt. ut conclufionem ampliando oblcrvant addutti
63 in decz^^.num.i.cor.Pat. lib.i.if dec.6 y^.num ^.par.i^. div.&
dec.-:oS.nuni.i.par.i.rec Eav\va, &concludenti ratione,
quia di(3a fervitus, uii lapiens alienationem , fineApofto-
lico Beneplacito omni Jure prohibita eft , ut , praeter lupeniis
congeftos notant Juy^^ c^ec. 3. nuni. »4. Fufc. de Vifitat. lib- %.
cap. 27. num.l.V^olin. de Porefi.Epifcopcap. 17. num.j. Sperell,
64 decifi J,yaun).z y.Mo/iacell iti Fonnular,tom,i lit,^.formul.z.
num.t^^ & Ror.iiec. 7 \ .num.ycor-Dunoz fen,
Abfque ulla proriusdfficuhate , exquo afferta contraria
pofleftio in omnem cafum verfaretur circa aftus difconti-
nuos, non autem permanentes , & continuos, in quibus
terminisad acquirendam fervitu emquoties ( ut inpraEfenti
65 ad unguem verificatur ) nuUusoftenditur titulus, non fuffi-
cit polTeflio , etiam longiflimi temporis, fedtaleper necef-
ferequiritur tempus, cujus initii memoria non exiftat, uc
notant Vafquezcontrov illuft.cap. &4,num.6 Cancer.variar,
refa! lib. 1 cap. 1 7.»«»». 1 1 . Antonell.de Temp.legal.lib.i.cap.i i .
num %.& fub num.n^. Gob- de Aquis qutffi-io. num. 16. Card.
66 de Luc. de Servit.difc.il. num.z & l.&difc.ii.num.7.& 8.
& difc. i ^.num.i^.& 6.& Rot.dec.i i7.num.\.cor.Celf.(sdec. i js
num ^par.ij. rec
Necfulcimentumaliquod diftacpfaetenfae pofTeflionisde-
fumi valet exenunciativa, quae legitur indiftolnftrumen-
to, nulliter celebrato cum Congreg. fecreta noftrae Archic.
dic 17. Jan. 1714. Cilm enim Inftrumentum hoc i majori
parte Confratrumhodielegitime impugnetur, & iilu ocu-
67 iidemonliretur nullum, injulUim, & enormifim^ lefivum,
im6 dederit caufam praefenti lici, nonfolumdida accefl^o-
ria , & perfunftoriaenunciativa, fed integrum didlum In-
ftrumentum in nulla prorfus confiderationehak-ndum cft ,
perea , quse notant Dec.conf.ii. num.i.&c, refpondit Rot. dec.
68 ii^.num.ii cor.Ludovtf.&decij^.num.S.cor.Priol.iifdec.
zio.laz.nttmii p.rr.i j.rfc. Illudquepoteft eciam impugna-
riab illifmct, qui dittum Inftrumentumcum adednotabili
praejudicioLoci Piiftipulatifuerunt, exadduftisper Card.
de Luc.de Alienat dtfc.i.nu.xgi &; firmatisperKo/^. i/fci^ r.
a num.i.& dec.t^i.num.ij. if iS.coramDunoz.jun & decif.
69 480. aBw.i.corar» Emerixjun.&decif.^j^.num.j.&S.par.j.
recent.
Fortiiis, quia in illo non enunciatur pur(J, & fimplici-
ter ditla praftenfa polfefljo, fed per modum prastenfionis
Oppofitorum , impugnatac, &controverfosab Arch Inhis
70 enimterminis nullumpenitus fundamenium conftitui valec
indiftisenunciativis, perea, quaefirmavit /ifof. «/fi://". 107.
ffum. 18. &feqq cor.Carill.& dec.^i num.^.cor.Duran.'if dccif.
•jl 20S. num ij.cor Pri9'.& dec.^jinum. 10. & 1 i.par.lS. recent.
& in NuUius , feu Forolivien. 16. Februarii 1714- ff.s coram
ylnfaldo •
Non fo'Clm3utemnon doceturexadverlbde didlotitulo,
omnin6necen"arioexhucufque animadverfis, fed idem ti-
tulus iauociili excluditur exferia, &rotunda conteflione
corundem Oppofitorum , qui ad obtinendam praEienfam
71 fervitutem in dido Inftrumento fpontc obrulerunt noftras
Arch.didlum parvumfitum palmorum^j. Jus apcriendife-
neftrasadlumenproSacriftia, &aliud vertendi iMlicidium
ex partceorum V r'darii; Acdemum fcfeobligarunc non
a-dificare in eodcm Viridario: Ncmocnim fanicapitis fibi
(uadi.-repoterit, quod Cs iidem Impugnatores nova: Fabrica:,
habuifl^ent fundatum Jus, veium titulum , & pscificam pof-
feflionemdidarfervitutis, habendi fcnefttam in noftra Ec-
clefia, eorum fpont.inea voluntate voluifl"ent jadarefuum,
deveniendoadddoblationcs, & exhibitiones, precibusim-
peirandoid, quod e«sde Jurecompetebat , adverfusnotoria
principia , dequibus J"of<:i«._;B».f(j«/")^o.Hr/f» .jo. /;^'.:. F.igv.
7? incap.Ollmnum.8. de Verb.fgnif.&Rot. decij.i^. num iO&
dec 1 1 .num. i.poH Antonell.dejurib. CIeric.& in Giennen.26.
yiprilii 1700.^ Non attento coram Muto , & in NulliUt , feu
Fulden. 16 Fe'j.1 joi.^.Sed quidcor.Anfald.
Praetereafi intali , tantaqueclaritatebjni juris, afliften-
tis noftras Arch.pro habendo didto neceflariofitu , ad effe.
flum ampliandi Ecclefiam, &Oratorium, tales opus fuic
fubirecontradidiones, talefque vexationes, ut ncceffe fue-
rit litemper tresconformes itrminarc, &quod magiseft,
obtinereftipulacionemlnftrumcnti vendi'ionisfitus,cxoffi- 74
cioab ipfomec magno TnbunaliSacras Rotae; Quis poceft
crederecredat , quod tantadeindefacilitate Itdem Oppofito-
res ncglexiffenc inftrueie judicium fuper manutentione in
poffeffione antique feneftrf ,G tunc habuiffent folam umbram,
& fimplicemcolorem tituli, vel poffeffionis .^
Omniahascdubioprocul videntur fuperabundare ad elTe-
dumliberandinoftram Arch. ildiflaaEqualiterdura ,acper-
petuafervituteproprias Ecclefiac; Etnihilominus fubdimus
duasaliasparticularesrcflexiones, quacexlefolis unicecon- yj
fideratae, omnem tollere videntur in hacparte amaritudi-
nem. Quarumprima refpicitcommunem Reipublicac utili-
tatem, ^ecunda ver6concernitipfosConfratres, eorumque
vere pia , & particularia Exercicia .
Quoadprimam, fi admiitereturcootraria praetenfio , ad
hoc ut poffet haberi acceffusad feneftram , correfpondentem
noftracEcclefiae, effct ncceflarium conftruere, atqueapta- 76
rcPontem, feu Viam fupra Sacrarium, longitudinis pal-
morum jo. & ultra, cuiiongofpatiofupra locumiacrumde-
negarinullo modopoffetEcciefiaftica immunitas: Ad hoc
autem magnum inconvenicns , & intolerabile abfurdum
eviiandum, fruendi fcilicet ImmDnitate in propria laicali
domo,Cong.Immuii.inexorabiliter injungere folet claufuram
fimiliumfenefttarum in illisetiam terminis, inquibus legi-
time apertae fuerunt , ut fignanter praitica vit /» Senogallien.
ti.Dfcenibr. 1631 lib.2. D^cretor.Paulut.fol.ij^.&in Bitun-
tina ll-Januar. iC<l2.diff. lib. z.fol. icg & inTerracinen 6. 77
Maii 16^6. lib.i. Decret. Paulut.fol.^.&tn Marjicana 6.Ju-
nii i68i./;6. l.Decretor. Aliovit. fol. ji &obfervat Rice.in
Synop.Dscretor. Congreg. Immun-verb. Feneftra num. r. &
Wol-lb^.
Quoverd ad fecundamfupplicamus.oblervarc, quod in
Doftra Ecclefiaquolibetdie Venerisnon fineBonorum om-
niumaed^ficationcinfigni pietatc, &aEqualidevotione no-
ftriConfratrestempo'e noQiscoadunanturadorandum , in 7!
eaquepoftaliquas brevespreces, omnesConfratres ibidcm
coadunatifuneruiisleftagellant, cum afliftentla aliquorum
Officialium ^ & praefentia Religiofi Concionatoris Cappuc-
Cini, ut videreeft innoftro ij/ftt.;/j Itb.i cap.g^ Ogni Ve-
nerdifol 64. & notat Piazza ntHOpere Pie di Rtma traS.;.
Cap. i^.antejin.
la eadcm Ecclefia fiunr pariter Congreg. Generaies , &
tempore aeftivo habentur pariter in illa Congregat. Secrc-
ta: , in quibus traltantur negoiia, concernentia intcreffe
Archiconfr. eliguntur Officiales ; Quae omnia traflari fo- 73
lcnt inter folos Gjnfratres , omnibus alils extraneis ex-
clufis.
Quolibet die DominicotertiaEhebdomadarcujuslibet mcn-
fis in eadcm Ecclefia, tim de fero, qu.\m de mane publi-
cac vencraiioni exponiiur S >. Euchanltiz Sacramentum ,
quodpariter bisinannoprafticaturocc.ilione 40. H">r3r«m, S«
in eaque paritercontinua eft Anniverfarioruoi cclebratio ,
alixque funitiones Ecclefiafticac , dc quibus in noftro Rituail
fol.\ i9 l.^z iSi-& ^5-
AliisdemCim piisexercitiis, gratia brcvitatisomiflis.qux
regiftrancur in dtdo noftro Rtiuali lib.i.cap. i \. per tot. tc
latedcfcribuntur a Ph.tnuccio nelTrattato dilf Opere Pie
di itoma Itb. 5.f.49.& laiiilsab Ai<b. Piazz.i in fimili libf» Si
Trad.s cap.i.^. in omnibus fellivitatibus priniir Claflis , in
aliisfeftivitatibusSan^ifs Virginis, & SS. Xll. Apoftoio-
rum, in cadcm noftra Ecclefia fit particularisCongrcgatio
Confratrum , qu.rvocatur del Riftrrtto, dequo adeftinte-
grum Caput ji. noftri Rituahs hb.i.ahi foJ. 107. inprincip.
opportune monentur omncs Cnnfratres , ut illai.i faciaot
claufisomnibusjanuis , e fi.ti'uertjdi nonfarvieniratealtri,
cbe li Fraielli fo!i , inqua, pratter multa aliapictatis cffi
cia , &charitatisopera, quilibetConf.ater Sacco indutus,
funequeadcollumalligata , fiexisgenibus fiftit coram diCto .^':
ReligiofoCappuccinoDircdtorefpirituali , coram quofoos
dcfedtus publice, & p.ilam contite ur, quibus folct imponi
publicaparieerpcenitentia, velfcilicct di tenere la ttfta ii
trortoin m.ino ., conreciijTe un DeprofunJi/ . ve! di perfi la
Ceronadi Spine incapo. laCordaal CoHo&c. vc! alia fimilis,
& aliquandomajor mortificatio, utvidcrc cft indiSo Ri-
tuali
iSo
Dilceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayx.
tualilib.icap.\. ibi : Li FratelUconlaCordaalcolloJi diften-
derannoconlafacciainterra^ fol.\o-].& lo^adrem fequeri;
tia regiftrantur . Si ricorda , c/ji effendo quefto utt efercizio di
mortificazione , perbdovra effer fegreto , onde dalla pubbli-
Cazione nonnafca a'Fratelli 1'erubefceKZix, che litrattengad'
intervenire a sifanta , epiit Sctiola .
Nemo autem non videt , quod omnia , & fingula ifta bona,
omniaque hscc pia cxercicia , & dCTOtiones Confratrum,
aliaeque fimiles devotaE operationes, & majores mortifica-
tiones , quas hic exprimere non expedit , non ampiius fierent
Sj innoftra Ecdefia , fi in illa pcrm;rtereturaperitio novaEfe-
neftrae , perquamquilibet Famulus, & quarlihet Muliercu-
la, fervttioOppofitorum adfcripti, per di^am fencftram
viderepoffetConfratresfe flagellantes, portantesSpineam
Coronam , tenentes in mapibus Capita mortuorum , funem-
quealligataminCollo, necnon pofllet pariter audire eorum
culpas, & ea , quarinCong. generalibns ,& fecretispertra-
ttantur, quseque Confratribus ^ Diredorefpirituali incul-
canrur, & poer,itentias , quzipfis imponerentur.
Uc autem oratiofemper in hac parte crefcat, fingamus
•aliumcafum, quieftundiqueinfubfiftens, & penitusimpro
babilis, qiKid fcilicet Oppofitorcs nedum habuilTcnt atlua-
lem poifeflionem, fed chrum , &rotundum titulum reti-
nendifeneftram in antiquaEccIefia ; Inomnemcafum ifta
non poffet prattendiexad verfo , nifi in miferabili angulo per-
54 gulse, \\i\2,o C orridore , ducentisadanguftamCappellam S.
AnnsE, & fic extracorpus,feu Navemnoftrae Ecciefiae, in
Joco remotilfimoab illo , in quo Gonfratres foliti erant eoruni
piaexerc^tia peragere; Cum illoaddito, quod nedum eadem
^leneftra clau^ii , &obferari potcrat adJibitumSacrinae, &
Clericoruin noftrjE Ecclefiae, fed ulteriijs exparte Virida-
rii Oppofitorum aderant ferramentorum connexiones, feu
cratcs ferrea: , omncm impedientesapproximationem noftr?
Ecclefiz .
Procedendo proind^in praefenticumnotis regulis, & rc-
gularibus propofitionibus, communirer receptis in matcria
Servitutum , quod ifta;, iiti odiofae, femper reftrinj^enda;
funt , nunquam ver6ampliaiidaf,exauthorifatibusaddudis
S 5 per Rot.dec 6 i.num.io. & feqq par. 1 ■j.rec & dec.S i ^.num. 1 6.
par.iS.& iiiSurrentina Fabricee i i.Jan.jjoS.f Quandoqui-
dem cor.C/jrrf.Ca/ir/Trrt/Quodqueantiqua fervitusnunquam
reddidebeatdurior ,aut aliquomodoalterariin prasjudicium
fundi fervientis , juxrzTexin leg.Servitutes ff^.de Servit Urb.
/r^frf/or. cum aliis, allegatis indec. ^q^.num. io.par.iT.&
deciff>9^ nurn.i. par.i)i.rec.& in RomanaCemmunantite J.
55 M.trtii ib^S.^.Miruwcumfeq.cor.Card.Priolo, Abfquecon-
fenfuCongr. generalis, &fine ApoftolicoBencpIacito, nul-
lomodopoterarifolaCong. Sccretaampliari, extendi, &
duriorreddi noftrae Arch.eadem antiqua prsetenfa fervitus.
Et tamen habemus ex folcmni Inftrumento , cum dd. effen-
tialibus, & in;oIerabiIibuspr*judiciisdeordineCong. fecrc-
taeftipulato, quod cadem praetenfa fervitus ampliatafuit ,
87 feucxtenfalupra Altaremajusinloco, nedum nobiliori , &
eminentiori, fcdexquo tota Ecclefia dominatu.r , &quod
magis eftfercque videtur incredibile , fe obligat Archlcon-
fraternitas propriis fumptibus perficcrc viam , per quam itur
ad novam fencftram , cum impenla plufquam joo. fcutorum,
cumreftridionepropria; Sacriftiae,mediantcconfeftionclon-
gimuri, latitudinispalmorumnovem, quando cacteroquin
eratfufRciensmuruspalmorumquatuor, tantiim, acctiam
cumalio cvidentiori pracjudicio, quod noftra Arch. tcnere-
tur in Atrio Sarrarii, fcu Antifacrcftia , conficere duplcx
pilaftrum , ad effeflum fuper eifdem efformandi didum Pon-
tcm ,feu Arco,quomcdianteoccupareturfituseidem Arch.
receffariuspro ampliando Vcftiario, &ftantibus didlis cx-
penfis . cxceden.dida fcut. 500. difta Arch.ultr.i diftum
diirum,& pcrpcfiuimmgumfcrvitutisdidlaEfencfttaEjdidlum
parvumfitum, quod cxadverfo praEtcnditurdonatum valo-
lis fcut 1 5 tantum , quanti piurimi, & nimix exorbitanter
pcrfolvcrct ind.fummafc.ioc iit Confider.inti patet , & in-
fupcr permiftcrctur ut Oppofitorcs ut fupra per 50. & ulira
ii8 p.ilmos ad eotum libifum ambulantc.":, & tranfc-untcs frue
rcntur Ecclcfiaftica Immiinitatc, qua- omnia folo naturali
lumine in immenfum pr.riudicialia noftri Arch. nullo modo
pcrmittcnda viijptur cx allegntis fupra.
Supplicantcs hic obfcrvarc , quod omnia hxc fnconve-
nientia , qii^in praElenti palpanturmanibu.»; in Ecclcfia pro-
vifionali ,crrfccrcnt in imincnfum terminata nova Ecclcfia,
eo quia juxta comrarium dcfidcrium , fcuad tcnorem graphis
futurae fcneftracin nov.i Efclcfia, illa arquc^ncccffarium, ac
ptoximum habcrct prtifpfilum in illiusPrcsbyterio, atque
Ciaefretfopragradus Altaris majoris erufdcm Ecclcfif , in
quibusde moreficti folent folernnioresfunftiones , haberi fo-
lcntfermor.es, & pnblic? confeffionesConfratrumcoram d. 8^
ReligioioCappcccinoSv.irituali Dire<flore; Itaut roaxima
facilitate, & /ideri, &audiri poftent^d.feneftraeaomnia,
quaefierent, & dicereiitur i Confratribus, cum illisincon-
veniencibus,quf faciliuscoiiCipi, quam exptimihic poffunr,
&debent, underefpeftu novf Ecclefiaeappiicanturea ,qu5
in noftrispraecifisterminis, obiervit Card.de Luc.de Servit.
difc.lj.Huni.6.
Iiautcumomnifermonisproprietate, &abfqueulla exa-
geratione idem fit permittere d. feneftram in noftra Ecclefia,
scde mediotollere omnes mortificationes, & poenitentias
Confrairum, omniaquepiaexercitia noftrae Archic. qua: fi
juxta prjccifa verba Rot indec. hujusCauftefub tituloRoma-
TiaRetraffus 17 Junii jyoj- ii princ.cor.Omana Studens cot» 90
modiori, (y ampliori Ecclejia Jitui co-fulere, ut ita piorum
operum exercitium reaffumant Confratres illt , quiob memora-
tam anguftiam , etiam in folemjtioribus annifeHivitatibus ,fe-
fe ab illa retraxerant , previde decrevit novam Ecclejiamma-
gnificentiiis conftiuere , necnoit Oratorium , aliaque membra
arnpliare . Mcdiante d.feneftra: apcritionc , nullamconfe-
queretur utilitatem ex magnis expenfis , ad didum finem cro-
gatis, eoquia ratione majori Confratres omnesfe retrahe-
rentab interveniendoin illoloco, ubi eispermifTutTt nor> ef- «j
fet exerciria proprii Inftituri libere peragcre, &ad literam
verificaretur id , quod pra^vifum fuit ir> noftro Ritualifol.iog.
quiafcilicet nafcerebbe ne'Fratelli rerubefcenza, cbeliirat-
terebbed'tntervenire astfanta ,epiaScuola .
Exquibusomnibusfimul unitis corrollariefequitur, quod
etiamfi perfalfamhypothefim, &adverfusreievidentiam ,
effemusin terminispacificac, & innegabilispoffefficinis an-
tiquiftimaefeneftrf , innixf titulo verf , proprif , ac rcalis
conceffionis, ro!>oratf Aptjftolico Privilegio, adhucadevi-
tanda dd.inconvenientia , &aIiaIonge majora , quf expri-
mihicnon porfunt , nequedebent, fcmper inclinandum ef-
fer proilliusclaufura, &amotione, ut, cumulatiscoricor-
dantibus , probat Card. Corradin.de Jur. Pralat quaft.^%.
num.99.& leo b'\ Notandiimtertid , quod Ecclefiapojfitcoge-
re ad prtffdi^os effeffus yicinos ad vendendum fervitutem al- 92
tiiisnon tollendi&cNecnon fervitutem non profpiciendi , Cf
obturandifeneftras, utlateapud de Luc. ad Franch.&c. &
concordant Giurb. dec. S6.fub num.8.& Ricc dec.iiS.num.^.
par.^.Q»am6 igitur magis exaudiendae videntur preces Con-
fratrum , nullum alium habentium finem in hac Caufa,quam
majorisDei fervitii, proquo etiam in dubio femper incli-
nandum eft , per ea , quae obfervant addufti inpar.i.difcept.
2j.»f/»>,4. cum aWisapad Rot.in dcc-^ys .num. . . . cor. Cerr &
dec.x^$.nu.2i.& i^.par.7.rec.& in RomanaOrnatUs 6.Junii yj
I 7o8.j5' Rationemcor.Omana ■
Proquorumfaciliori admiffioncnon omittimu.>; exorare,
ut dignentur prfdida omnia fub oculis habere confideratione
quodnoftrf humillim?prfccsrc(piciunt commodum , & fa-
vorem; d'un.icelebre Archiconfraternita , laquale, eper la
puntualitadellefuefonzioni eperToffervanza de'fuolStatu- 9^
ti, e per redficazionedellefueOperedi pieta, e per il nume-
rode'Fratel!i, eper lavenerazione deWAbito , eperfordme,
e faviezza del governo , e fenza dubio delle piii efemplari, e
divnte diRoma, funt vcrba AbbatisPiazza, aeiropere pie
di Roma traff.S.cap.i^.inprincip.
Dieij. Januar. 1717. perCard. Ruffum propofitaCaufa
i n Cong. Vifitationis Apoftolicf fub duobusdubiis,
I. yJn confter de validttate Tranfailtonis , inittefub die 17.
Januarii 1714. 9J
\l. An liceat DD. de Capranica habere , if relinert ufum
F eneft f <e per mofium provifionis inS-icrarlo Ecclefi.e , vel fe-
neftrafitremovenda, ifclaudendt} 0,nift"3 refponfione ad st
primum dubium ; Ad feiundumri:(^on{vim fuit Negativiquo-
adprimampa'tem , & ijfirmative quoad fecundam .
Ea,quf inhacdifircptationcdidla funt deprovifionali Ec-
clofia Arch. hodi«? verificantur demagnifica EccIefia,deno-
vo conlirufla, & in ampliorcm formam, ac effct aiuiqua 97
piorom Bcncfadlorumclcctrn^fynisredafta .
DISCE
Tom. IV. ParsII. Difccptatio XV.
i8i
DISCEPTATIO XV.
Romana , feu Nepe fina .
T n o
PP. S. rranciTci ad Ripam :
C V M
Haeredibus Francifci Galeotti.
A R G U M E N T U M.
Cafus ve>i fmgidaris , in qao Harcs pii Tefiatoris fibi ap-
propriat Ltgatmi magnx fumma: pecnniarMn ^ ab ipfo'
met Ktrede depojitarum in piiblico Banco , non citato
Legatario , ad qttern m partita depofiti afseruU Hxres ,
fpe£lare onusadimpLendi UiClampum Legatum .
HAbet aliquidex iniquo omne magaum exemplum fcrip-
tum reliquit Polit.corum Princeps Tacit.lib-i^. yin-
I fjal-aniefinem fol. 160. qaem icquuniuicnaiiinTom.l.par.i.
d!fcept.j.num.i6.1E,t lauoncm adduch S .Leo Magn- Serm. i z .
» Nanvit. S.Laur.Mariyr-Jol-iSi.hisvethis: Validiora funt
exemifia , quam verba , & concordat liiv. Bern in Cant.Ser.
59. ibi : J2_ina opetis vox validtor eft vocefermonis . Ex quibus
quotidie v.denius , quod lupr ema , oc prslertim Coilegialia
3 Tribunalianunquam hujulir.odi magnaexempla canoniza-
re, & approbare loient , ut videre cll tn decif. lod.coram
Dunoz. Senior .
Quiavero, hisomnibusnonobrtantibus, nequeattentis,
prsetenditurhodie , ut Sacrolani.tus hicConfetfus verc ma^
gnum, & aequaliter excrbuans fcquens exemplum appro-
4 bet . Llt haeres vere pii Teltatorispcr viamCompohtiunis
cum R. F. fibi approprict conliderabile Legatum magnae
fummae pecuniarum , ab ipfomet hasrede dcpolitarum in pu-
biicoBanco, noncitato, nequcauU)toLegatario,adquem
idem hsres cubitalibus iiicns faifus fuit in iplo adlu depofiii ,
fpeitare, &per[inere onus adimplendi diCtum pium Lega-
tum ; Cum lilo exorbitantiori addito, quod in obtinenJa
Compolitioneunus, &iden)lit, & compareat Procurator,
tampro, quam concra R.F.& Hieredem,citando, inftan-
do , & oljtinendo praEjudiciaha decreta contra ieipruni ,
5 comparendoin Audientia uno, &eodem Defenforepro, &
contra ,- Unico verbo, hocmodo!ex una parte nuliam fer-
vando legalem praxim, ex aiia vero innocenti, ignoranti-
queLegatarioomnemauferendomodum fc delendendi, &
propria jura deducendi , & confundendo omnia legalia ,
theologica, & philofophicaprincipia, juxtaquaehaberous,
attionein, & padionem non pofTe dari in uno, eodemquc
6 fubjedto , exauthorit.citatis ;» ^owo»;^». Alo«r. i.'ttfr;» 16.
Jan.i69^. ^ Hocque coramMolin. Neminemque inauditum,
*& indefenfum pnvari pode juribus , fibi competentibus, quod
in praecids terminisLegatarii , cui pium aliquod Legatum
reliftumfit, admifit, & proconftanci habuit J?or.7 ;» Rom.
7 Locor.Mottt.fupe) appltc.fruff.ii.Jan.^.Exuberatitiiis , Ci? 2.
Dec.i 7 ly^.Mijfa , corCard.Scotto .
Crefcitquein immenlumexorbitantia contrariaepetitionis
exillaaliaieiiexione , quod juxta antiquiifimum , &imme-
tporabilc folitum hujus 5. Tribun. ad compofitiones admitti
lolent haErcdes, vel aiiigravati ad aliqucd piumOpus fa-
ciendum, &nonvalentes propriasobiigationesadimpiere,
idqucexunicomotivo compafrioni,':, pietatis, &mifericor-
diac, quxfuiu prora, &puppis. necnonAlpha, & Ome-
gaomnlumCompofitionum ll.F Nulloautem modo.idmit-
8 tuntur Compofiuones ad merum iucrum , &caula merci-
monii refpcctu hasrcdumcupientium redderchydropic.is co-
rum burfasjcum totaii everfione piorum Opcrum , juxta f que
9 fignificaivam, ac Icpidam phrafimyo. de Blanc. citati in
Infin Crimlib^-tit.f:.;-.!'. 61.
^ Hinc Rccupei u.-; Sandinus Syndicus Apoft. ConventusS.
FrancifciadRipns ad occurrendum magnoprarjudico vcre
pii, &nunq!!.T;i-'fatis!judatiOperisfundationisConveiitus
jo in Civitate Nepefina, demand.itac \n Tefbmento Fr;;nc.
Galovittlcnixisprecibus cxorat EE. PP.ut dignt-ntur perfi-
ftercin dccifis diesy. Augudi i7i8.cum addito, ut Judex
adquem, atfentatxempiaricatearticuli, proceditde Voto
hujus SaLr. Cor''r.'g. juxta ajquc' rccens , ac pundualc
II cxemplum Caufx Roman. Locor.Mont.fuper AppUc.F r:\ft.
z 8 . u^prilis 1 7 1 7. cor.Cardin. Scotto quando in longe debilio-
ribusterminis, & incircumllautiisCaufaE, minorumconfe-
quentiarum produdtivas, intrepide refcripfit; Em. Vr^fe-
BoR.F c«?MFo/<».r(if. Cowgcfg.&cumclaufula: Confiitode \x
duab.
Eaconvincenti ratione , quia integrumdicitur illud iu-
dicium quod pluriinorum fententiisconfirmatur . Et faci-
liusinveniturquod apluribusquaeritur; Acqueper amplio-
reshominespcrfedlilfima veritasrevelatur juxtaauthorita- \\
tes , citatas m Infiit.Crim. iib. j. h:.<). num. 1 69. ^ feqq. qui-
busaddu Pi^nat.cofiful.s^.num.iz.tom.io.&Card de Luc.tic 14
2legul.difc.io.num.Qf. *
Certius quia nihil novi exadverfo hodie affcrtur , quod
nonfuerit inpraeteritum exageratum , &inventum minus
h-ibens ad impediendam fufpenfivam CommilTioncmhujus 15
exemplarifnmaECaufae , & propterea non fine folidofunda-
rnentofperamus , perfiftendum effe in decifis .
CaufaE exemplaritas in eoconfiflic, quodcum, utfupra
indicavimus, haecSac.Cong.exejusnota, &commendabi-
ii benignitate loiita fit admittere adcompofitionem paupe- 16
res illos haeredes , qui ocqueuDtpunQualKcr adimplere de-
fundorum voiuntates, idque exfolomotivo compaffionis
& mifericordiae , prajtenditur hodie mutatio hujus aqu^ im-
memorabilis, ac commendabilis fiHematis, &hatrcs ille;
qui , quantuminfeerat, adimplevitdefunfti voluntatem ',
taciendodepofitum in publica./fede illius fummae, ad quam
fuit obligatus aTeltatorc, curio;o adinvento ex una parte
procuret impediie complemectum exequutionis voluntatis
diftidefundli, addendo talia vincula , talefqueconditiones 17
partitsdepofiti , quodfacit inpublicoBanco, utfacileron
ficillascito adimplere,- Ex alia veroparte, ad praximre-
ducendo vulgatumillua, DumRomaconfulitur , Saguntum
expugnatur , kofimncn aRot.ciec.-j6. num.io.coram .injald.
eo tempore , quo Legatanus procurat totis viribus exequucio-
nidemandare piamdefunfli voluntatem , iltiushares, non
adfublevandam ejuspaupertatem , fed gratia mercimonii, 18
& lucri , eoQcm tempore procuret compofitionem obtinere
^R.F. non perantiquasfemitas, femper inpraeteritum pra-
dicatas, fed cumpalliatonomineR.F.citando feipfum ad
docendum deadimplemcntoiiliusLegati , qnodjamex fua
parte adimpkvit, ut deinde , compoficionem obtinendo , 19
iibi fumma pace appropriet pecunias , in publico Banco
exiflentes .
Diximusautem in prxceritum, &confiancer repecimus
quod inhiscircunillanciisnon reperitur in Regeliis hu|us S.
Cong. calus, in quo admiffa fueric (imilis intUncia hire- ae
dum, & ulcimoiococonltantiffimerejeflafuic \rtui\zTufcu-
/<i»«protenui fummafc.jco.quaErepcriebacurdepofiiainpu.
blicoBanco.
Refpondctur exadverfo , iJ procedere in terminis depofi-
tiliberi, non aucem vinculacii Sed refponfio non fubfillic
intadto, eoquia non docetur , aliquodadfuiffe vincnlumia
patcitaejufdem depofiti fcut.joo ir didaCaufa Tufculana. 11
Etquatenus, per falfam hypothcfim , in tado fubfifterer,
nullo modo relcvaret in Jurc , Quia, aut eadem vincula
commodcpoffuntcxequutionidemandari, autnonpoffunt.
Primo calu R. F. nunquam fibi appropr'3r caJcm pia Reli-
cla, imdcommtfndabili vigilaniia, &attentioDe illiusMi-
niftri procuranc adimplcmencum voluntatis piorumBenefa-
dorum, juxtageneraliadecreta, impreffa^T ;vy/>/;g« /a/.^^.
& indicata in meoCompend. Privil. R. F.qutefl.li. num.-^». 2S
in Ipecieloquenriade piisReliflis pro tundatione iiovorum
Convcntuuin ; I:i 'ecundo verticafu intrant privilegiaciuf-
dcm R.F.quandoHatredibus, vcl Lcg3tariispra:hxus fuit
competens lermmus ad removcnda impcdimenta , vei ad
docendum de Gratia commutacionis voluncacis a Summo
Pontificc obtcntx , juxta circumftaniias diilorum gencra-
lium Dccretorum, de quibus fupr.i , quando ind.termino
pracfixo taliscommutatio obtenta ron fuit, /uxta gereralia jj
Decrecacjufdcm R.F. §.Pr,eterea , dequibus ;«>woCom-
pend num.^T,.
Et proptcre.\ remanet undiquc inconcuffa dida praitis
hujus S.vr. Coiip. nunquam .Tdmittcndi cotnpiifitioncs pro
illis lummis, qusc depofif.-^tat repcriuntur in publicis Ban-
cis , five cuni vinculis , li .e iinc illis ; Ec ratio rationis
haec eft , quia eadcm funi.na dcpi^fitata nunqoam pcrirc
potcrt, nullique pcriculo liibjefts clt , &proindc nequc iu- ?4
fium, ncque conguium vidctur perviam compofitionis in-
gcntcm fuminam pro paucis obujis conccdcre a.iispcrfo-
nis, quserennbus lucrutn cum )a£tura , & damno R. F.
ad qu.im cadem fumm.i fpcftat, & ad quam, am cird,
aut fcr6 pcrvcnirc intcgraliicr dcbet , quia illam hx-
res
l82
Dircept. Ecciefiaft. Dominici Urfayae.
3«
39
40
41
4i
resfibiappropriarenuUocafu, &nullo tcmpore poteft . rerepoterant, utfeceruut, fed jdnonerat fimpliciternccef-
OaiittipoterantrepetitaEillaereflexiones, quodantecom- farium , quiain Jurecertumcft, quodfciens, fuumjusfal-
pofitionem otnnia fuerint dedufta ad notitiam R.F. quod vumeffe, uc inpraefenti verificabatur , attenta incongrui-
aj unUsexCohaEredibusad diitumefFeaumproteftationem in laie, &releyantiadi<aaElntimationisnullatenusfibi praEju-
AiSisemiferit , dataminSummario, quodque demiim Nos dicat, noncomparendo, ut videreeftaoud Ro/.rfff.2^4.»B
etiam id admiferimus in praetericis Seripiuris . lo.coram Setaph. ibi : Sed etfinon rechwaifet , data injufii-
Mirumenim inrei vericate cft, quod coramSapientifli- tiaSententi^ ^mhileiobeffettaciturnitas ., cumfciverit , Jus
tno hoc ConfeflTu hsc , &fimilia exagercntur . Quia ultro fuumfibi falvum ejfe , <S tiecii6.num.ii.cor. Burat.(3 dec.%Z.
•16 admittimus, prasdnSaomniatuiffe deduda ad nocitiam il- num.i^.par.i^.rec.
liusProcuratoris, quicomparebatproR.F.ut cantancpro- Verum eft, quod duaESententis InTiibunali R.F.ha-
duftiones, &cicaciones, (ed vis in eorefiftet, &totofpi- bent vim trium, &remjudicatamconftituunt; Sed id pro-
ritudiguenturEE.PP. hanc circumftantiam benigne pon- cedic, quandofunt validx, &juftx, quiaaliasetiamfi ef.
derare , quod iile Procurator erac Procurator haEredis qui fer.tmille, nonfoiumrem judicatamnon conftituunt, fed
tunc temporis duas in hacCaufa faciebat partes, duafque nequeenam nomen Sententiasmerentur, ut gcneraliter fir-
»7 incompatibiles figuras, unam, uti Procurator haeiedis pe- mivhRot.dec.\6^.»um.\.apudConflant.adStat.Vfb.<it in
tentisCompoficionem, aliamvero, uci Defenfor R.p.fub Imolen.Bonorumis.Novemb.i-jos. ^. Nihilcoram Anfald.
nomineuniusexejusProcuratoribus-, Etconfequentcr, me- Et in terminispluriumSenientiaium,concernentiumincer-'
dianrepraxi, nunquam ampliils audita, uti 1'rocurator R. f^ist R. F. obfervant addudi inmeoCo»»pf/»</.p,vz,//. R.F.
F. citabat fe ipfum, tanquam Procuratorcm haeredis . £t ^«teyy.ij./^frrof. &habenTus ^wikMaWs dec. Kot^ Rom. Ha-
proptereaexfuis Citationibus , contra haeredem abuno ex redit.\(!.¥ehr.\(i%o.& xi.iAartii \(>%\,coram^lberg.Yi2Aift-
aliisCohaeredibusfactis, nonpoteft.deduci noticia, nifi il- mus pariter refcriptumSign. Juft. locoSign. Grat. aSS.de-
28 liusProcuratoris qui apparenrer comparcbat quidem pro puia.idE., in AuximanaDivifii. Jiilii iji;. Ponent. R.P.D.
R.F. fedlnreiveritate, &fub:f.ancia, ucdiximuserac, & Fojfombruno , quandoCaufam mfulpenfivo commifit pofl
eftProcuraior hsredis, petenciscompofitionem . terciamSententiam . Et demum habemusOraculum hujus
Ad cffugiendum pordus hujuslohdasreflexionis, privan- Sac. Cong. in d.Rom Locor.Monc.fuper Applicfruil.i^i.Aptil.
di nimirum Religiofos fummafcut.jcoo.fibi competen. vi- lyty.cor.Ci.d.Scotto., quandoadverfusduasSententiasRo-
goreTeftamenti Franc Galeotti , ad tenorcm fententiae Vi- talesrefcripfit: Em.Pr^fe^oR.F.cumyotoS.CSccvimdau-
Z9 cefg & in exequtionem confelfionis, &adua]is depofiti, fula ; Confiltode duabus .
abhaEreclibusfadi ii. McntePieiatis abfqueulIaCitatione, Injuftitia ver6noftrarumSententiarum paipaiurmanibus,
afferitur exadveifo, fuifle tranfmiflam Religiofis liuima- ut latedemonftravimus inTom. ^. par. \. difcept. ii. Quibus
tionem, datam inSumm.qua nipdisnte dedudum fuit ad hoditladdimusaliam reflexionem, quae ponere videtur fal- 42
illorumnoticiam, quodexparteh. F.inflitumfuitpToappli- cem ad radicem , & in eo confiftit , quod ultro adraitti-
carione LegatiFtanc.Galeottii juxta prarcifa verba ejufdem lur exadverfo, quod conditio iila ad inftantiam, &eni-
Intimationis. xas operationes haeredis inSenientia, ab ipfo procurata,
Haecr.utemrcfponfit)nnnreIeTat, obfervando in prlmis, obtcnta , & acceptata , injunfta, Religiofis prtefiandt cau-
30 quodeadernintimaciofactafuitnomined.hsredis, quoju- tionem de reJSitiiendo prioribus , & potioribus Creaitoribus ,
ic, prorsusignocum eif ; £6 quia cx unaparrc tunctcm- &deliberandoamo!efiiis h^redes fideicommiffarios y eratde 44
pori:nulluinomnin6 Jusiuhac parte habebac d hiies, ex genereimpoflibilium, tdqaizimpofiibileerat, quodpereof-
alia verdR.F. nonui.um, fedroultos habet diligenciffimos demPP. Adverfarios adimpleretur , quia tpfi nullam poffunt
31 Deienforcs, quinono.TiictunccitareGravatosaddocen.de tnireobligationem, necinjudicio^ necextra^ juxta prtecifa
adimpkmenco piorum Legatorum , quandovolunt illa in- verba contrarii Defenfori: .
corporaieR.F.utdiiponuntilliusnotaPrivilegia. Nonau- Cumque eadem Sententia, utdiximus, & juvat repete-
temprocedunt perhujufmodi nova, & infolita media fim- re, obtenta fuent ad inftantiam difti haEredis, uc patet ex
plicium Inrimarionum , exequutatum poft cffcftivum de- Summario non obfcure infertur intentio impoflibilitandi 4J
cretum incorporationis. exequutionem voluntatis piiBenefadoris, adhocutexindd
Obfcrvando z.quod in intimationc dicitur ; qualiter ex fieri pofletlocusGratise compofiionis , obtinendae^R.F. &
parte R.F.infiiiumfuitpro applicattone Legati Franc.Ga- proinddcanonizandohodie didam Compofitionem cumto-
leotii: Et id non fubfiftit ; Quia ex Adlorum revolutione tali evcrfione voluntatis pii Benefadoris , & cum infigni
3» conftat, quod R- F. a^.menfibusantea, nonfoJiiminftete- praEJudicioOperisvcrepii, fundationisnimirum Convcnius 46
rat pro didaapplicatione, feddiea^. Novemb. i^i^.efFe- abcodemdemandati , idemhaercsex propriis opcrationibus
divum obtinuerat decretumprod.applicatione ( nunquam commodumreportaret, quod in deftrudione d.piisOpcris
tamen citatis, neque interpeilatis noftrisReligiofis ) quod permittendum nonvidetur.
decrctumapplicationisreferturinpublicoInftrumentoGom CCimqueadmittatur exadverfo, Sententiam Vicefgcren-
p<>firionis. Quarc autem diminuta notitia foJius inltantiae tis praecipere impoflibilia refpedu Religioforum , quando 47
33 R. F.deduda tueritadaurcsReligioforum, nonautemin- mandac , ipfosteneri, &obltgacos cffe"darecautionem de
icgra veritaseffedividecrctiproapplicacione, noftrumnon reftituendoprioribus, &potioribusCreditoribus, utvidcre
cftdivinare. eft in pluribuslocis, &fignanterin fineibi : Ergo agliurde
Obfervando?.quod Judcx nullum fecitdecrecum indida impofiibili. Non fine fundamcnto Nospoffumus fubjungc-
Intimatione , fed foliim legitur in illius calce, ut infra ; re : Ergo ad talem cautlonemReligiofinulIo modo tenentur \
34 Relatione faSa comparuit N.N. quieft Defenfor haeredis , Quianemoad impofiibllepotefi obligari , cap.6.de Rcg Jur.in 4S
fy pftediilaomniaadnotitiam Partis Adperfx deducit , nec 6 & concordantcitati /> B.trbof.axiom.\iS.n.7-
nonpetiit, (tjobtinuit, ea omnlaadmitH loco protefiationu , Subjungimusuherius, quod videturnimiscxorbitans, &
}5 (ifmandavit afficere proiit de J ttre
Si igitur Judcx nihilaliud fecic, quam admittere diflam
Ifitimationemlocoproteftationis , nihilquealiud dixit ^quam,
illam ajficerc prout de Jurc , nihil omnino ex illa inlcrri po-
36 tcftcomra Rcliciolos,& nunquamdici poterit, illamedian-
tc , lanatam luiiie evklcimlfimain nuliitatem cx dcfedu
citationis, quiadc Juread privandum aliquem lliis Juribus
rcquiritur citatio acl inftantiam IntcrcfTc li.ibentis, & con
zqualircrdurum , ur ha^rcs redarguat hodie didamSentcn-
ri.TmViccfg.de impollibilitatc, &injuftitia, co tcmpore, 49
quo noncitatis, ncque auditis Relnuons , candcm Scnten-
ti.Tin obtinuic , acccpcavit , & exccucioni demandavit , Jo
uicdiantc cffedivo dcpofiio in Sando Montc Pictatis
lado .
Efcxhac folida arimadvcrfione inncgabilis injuftitiaE d.
Scntcntif Vicelg.fpcramusparitcrobtincrercftitutioncm in
currercdcbctdccrctum Judicis, obtcntum ;\ pcrlona lcgali , integrum adverius firm.ita in cadcm Scnicntia , quc, con- ji
non autcm lufficit foln interpcllatio , f.ida abco, qui
pullumomninohribct intcrefli: inCaufa ,& mult6minus fuf-
ficitfola, & fimplex interpcllatio coram Judicc, mandan-
te, illamafficcrc, proutdejurc-
Etcxhac rcrponfioncremanct .Tbundt? Iiiblata contr.iria
rcflcxio, quod poft did.im Intimaiioncm non ftaiim rccla-
mavcrint Rcllgiofi, fcd folClm poft aliquos dics rccurfum
37 habuerunt.id Judicem . F.idumcnim inh.icpar ctalc cft:
Pcfl didamlntimationcm Religiofi ignorantcs illius cffica-
ciam , voluerunt cxiiuircic confiliuiri Pcritorum , fuitquc
cisdidum, quodadoniQcmabundantiorcm cautclam rccur-
cuircntc injuftitia , nunquam dcncgatur , ex addudis in
decif. 97. num, ^^.coram Cerre , tf declf z6lnum. i. corarH
Beninc
Qt^iaEiniuftitia rrcfcit in immcnfum cx co, quod advcr-
sCls bona Franc Tclhuoris nullus unqu.im cffornoatus fuit
concurfusCrcditorum, & proptcrca non finc magna inju- j»
Mitia apponi potcrat cadcm conditio in Scntcntia Vicel-
gcrcntis.
Advcrfushfc, folidd in jurcfundata, adduda fuit quf -
damcitatio, inqua Judcx mandavlt, cligi Periinm Curia-
Icro, ad cfTcdum feparandi hcrcditarcro Franc Tcfl.itoris jj
ibonis
Tom. IV. Pars U. Difceptatio XV.
i8j
71
JlbonisDominiciejusfilii, inquibusefFormatusfuitconcur- utpiaBMorientiuni difpofjtiones pundluali cxequu.ijni de-
fusCreditorumcunnillaenunciativa, ad effettumgraduan- mandeniur, mdixit Roi,({ec.z9i»umiicor.Rojas, in qua
dicreditoresutriufque affis. partehabemusText. qui non pocelt effc raagisroiundus ;/j
Sed refponfio in promptu eft , quod Franc nullos habebat leg-i.Cod. deSacrof.Ecclef-
Crcditores, qui nonprobanturex enunciativis Partium,& Habetdemum veriparadoxifpeciem.prftenfio illa,quod
cx verbisDefenforum, fedabillorum inftantiisad obtinen- quia nonpoffunt fe immifcere negotiisfaeculanbus, in om-
54 dam fatisfa£lionem propriorum Greditorum ; Ufquequo nemcafumnunquampoftent erogared.fuminamfc.jooo.jn m
igiturexadverfononfpecificentur nominaCreditorum didi conliruilionemeorum Conventus. '
Franc. quod eft prorlus improbabile, dum non comparue- Prxmiftbfiquidem, quoadeffcdumfundationisConven-
iuntperfpatium8o.annorumpoftejusmortem, vanum eft tum iifdem Religiofis omni Jure permi/Ium eft pia Legata
55 praetendere, quodfuper illius bonisefformatus fuerit con- relinquere, quod, ulcra notoriampraxim, iftu oculidefu-
curfus, id inferendoex verbis, adalium effeftum ,& abfque mitur ex Decr.gener. hujus SacCong. reUtis a yefpignanfol.
ullaprobationek Judiceincidenterprolatis. 55.& indicatis in meo Compend.Privil.Rev.Fab.quaft. a.
Ea, quslato calamorepetuntur circa infufficientiamfc. anum.ii.
3000. adadimplendumea, quaepiusTeftatordemandavit, Refpeilumaterialiscontreflationis pecuniarum, habent
56 non funt praefentis infpeftionis : Refpondebimus proinde, eorumSyndicum Apoftolicum , Virum nots probitatis, &
quandonoftrisReligiofisfer.fer.^R. F. praefigeturterminus no.iorishabilitatisinagibilibus, qui commode poceft, imo ■»«
57 addocendumdediftoadimplemento. tcnetur adminiftrare, pecunias, & bona , noftrae Provin- '
Cacterum inaliisScripturis adhomintm demonftravimus ciae, relidla, illafque erogare in pios ufus, a reftatoribus
58 fcut.jooo. incontantiefleplufquamfufficientiaadfabrican- dcftinatos, abfque uila laefionepuritatisnoftraf Regijlae, &
damEccIefiam, &Conventum, cum omnibusfuisOffici- fine ulio prxjudicio akifTimaB paupertatis noftrorum Reli-
nis, indicatis in decretoS.C.E &R.exadverfo magnifi- gioforum, ut notant M.attbd:ucc,inOjfic.CuT. Ecclefcap.jt.
59 cato, intra terminos tamen illius paupertatis, &modera- Tium.i. LantufcinTheatr RegulverboSyndicus num.\. \ih\
tionum , qua: fecundo modo propriae funt noftris Reli- c{Viod. hujufmodiSyndici cunt deputantur ad recipiendas &
giofis. expendendaspecunias proReligiofis depo/itar, ir deput.itar , 7}
Adverfus, quae non meretur attendi Architedtorum Re- nonipforumFratrum, fedS. ^edis Apoftohce authoritaie in-
latio, exhibita in Summario , non folum , quia illa , uti ftituuntur, & Rtcc.inSynopfDecr-i.Cong Immvfrb.Sjndici
60 faClafinejuramento, nuliammereiur fidem, exadduftisin (ircaFabricamConventuum.
dec.j,€.num.7.apuddel BenedeJuram.l:fdec.iii.num.T,.par. Necjuvathkrepetere, quod inconftruflioneConventus,
^cor.Veral & deci^. num.i^.par 17. «c Sedeciamquiaeft nequeReligiofi, ncque illorumSyndicus poirit fe ingerere,
affeilata, & ultroneaFides, nuUatenusk Judicibusdeman- eoquia illi juxta Teftatorisprxcepcum iniroduci debent in 74
data, inquibusterminisunooreafferunt Doilores, nuilam Conventum jam perfeii^um , & compIe;um ; Non enim
61 mererifidem, fequentes theoricam Felin.incap.Propofuifti credimuj, quod exadverfoprjEtendaturrefpeftu noftriCon-
fubnum.6.deProbat.\itv\detcei\!ip\idRicc.colleif.lo6f.verf. ventus verificandum efteid, quod legitur in Apocalypf zt.
Et licet par.j.cumalWs, citaiis i» tom.i.par.i.difcept.ii, JoutfcilicetnofterConventusdefcendat eCceioefF)rmatus
nttm.6z.&6i. ad inftariihusCivitatis, quam defcendentem vidt S. Jo: 75
FortiilsquiaadverfusafFeaatataverbadd. Architedlorum Apoft. fed faicndum cft, quod ille conftruendus fit abbo-
adducimus recens ,. & incontrovertibile faftum conftruftio- minibus .
61 nisaltcriusnoftriConventusinOppidoVallisCorfae, Di? Hoc autem pofito , ego quaero quifnam debet eundem
cefisFundanae, cumminori impenfa fcut. looo.durataxat , Conventumconftruere? Non Oppofitor, aliique h«redes,
quoduiiapartereiinnegabilefaiSum, praeferendum eft ver- quia ifti nonper fubauditosintelledus, minufqueper sequi-
bis, exadverfo addudlis, per ea, quae norant communitcr voca verba, apparua in aliqua familiari Epifto a . fed ia
6i Kepeiemesinl.Paulusff.Remritthaber.Scfirma.vitRot.dec. folemnipartitapublici depofiti vigorcTeftamenti Francifci
a i.»H7».8 f 0 r.C?//". Nequehoc eft aliquid novum iuMundo, Galeotti, & inexeqautionem Senrentlae Vicefger. fafli foc- 76
veU SaECuiisinauditum, quiaexperientianotumcft , & ad ruiit, ipfos non teneri ad tonftruendum Convcntum, fed
C^ remnotatCard.de Luc.in Mifcell Ecclefdifc.-y.num.i.omnia tentrri Religiofos ad quem efFoiSum depofuerunt fummatn
magnificaOpera, omniaque fumptuofaaedificia , quae ho- fcut.30co.ibi: Per pagarli aiConvento, cPadri dtS Fran-
dievidemus, exiguahabuifle principia; Atque nofterTe- cefco aRipaiJcper erogarli intieramente nella fabrica di una
ftator, relinquendo fcuta jooo.proConventu, &EccIefia Chiefa, eConvemo delta lovo Religione nellaCitta d Nepi 77
in CivitateNepefina, cujus erat Civis, & probe fciebat, &c.inco>jformita delTeftamento delquond. Franc Galeotti .
quidfieripocerat in eademCivitatecumdiftafumma , non Igitur nullo modo negan amplius poteft , quodConventos
eft dicendum, quod habuerit in mente ibidem conftruen- conftrudliofieridebebat^ noftrisReligiofis,poft hancfolccn-
6j diConventum cumilla magnificentia , cumqua loquuntur nemconfeirionemhaEreduni, & poft folemnifllmumdepofi-
Aichitefti in diita contrariaFide (quibusnondolet caput tum, cumdexprenionepublice, & palam faiSom .
infimilibusmagnisacdificiisinCartadelineandis) fed prouc Minusque credimus infiftendum in eo , quod R F.non
foIentfabricariinparvisCivitatibus a Religiofis noftri hu- tenetur fcrutari conditiones, appofitas in depofitisperunia-
milislnftituti, ut confidcranti patet , &applicantur firma- rum, fed foliim debeat infpiccre , & Icgerc vcrba Tcfta- 7S
ta pei Rot.inRomatl.Prtelat.ii.Jan-'6gi.^.jQ^uatenuscora)n mentorum.
66 Card.Cavaller.vhiy quodinhiscafibuslaudandumeft inge- LTltra quod enim hoc non eft jndaicd intelligcndum, fcd
nium Architeflorum, fed non eft regulanda JudicumSen- in fpiritu , & veritatc : Obfervando nimirum ,anconditio,
tentiaabillorumamplificatisdelineationibus. appofita in depofito, vinualiter contineatur in Teftamcn-
UltrdadmittunturhaEc incontrariisScripturis, inquibus to,edquia taciti^&exprefTicademeft virtus/f^.C«wy««</;f 79
iterum infiftitur in eo, quodhujufmodi fumma fcut. jooo Jicert petat & non foliim habetur pro exprejjo id , quo.ifpecia-
67 non poteft^noftrisReligiofisamoveriaMontePieratisfinc hbutverbisdefignatur , fedctiamid, colltgiturex mente , &
cautionceifdemimpoflibili, ubiproindeconcluduntcontra- coHjeS.tant verba Pafqualigde Sacrif.nov- Leg.qu.^oi nu 1. ?o
rii Defenfores: Ergoagitur de iinpojfibili . Ecuiteriiis, qua- cumaliis, c\tat\sin tom.:.pjr.i difcept-s n^.
tenus etiam fummaprxdiClanulIumhaberet vinculum, ii-
demReligiofi inconftruftione noftriConventusfe ingereic
non poflent .
Refpondemus tamen , quod hxc impolTibilitas nullam
habet k parterei fubfirtcntiam, qulamediante reftitutione
inintegrum, quamfperamusafolita juftitia , &benignita-
dS te EE. VV.adversus diaamSentertiam V.cdg. ( attenta
remiflionediila2noftra;Inftantia:ad hancSacCnno. proob
Striftc, & cathcgorice refpondemus, quod R. F- nnllo
modo, nulloquc Jurepoterat, nccdebcbat fibi appropriare
d.depofitum, nili cirandoRcIigiofos, adquorum favorcm
cantabaf, Si enim ipfimetFurcscirandi , intcrpcllandi , & 81
audiendi lunt, quando veriDominifuarumrcruni infiftunt
prorecuperationcillorumbonorum , quai abeisfurtofubla-
ta funt, iuxta aiiimadvcrfa pcr Farinac. quxji.xi^.nmm.^i.
& feqq.&afiiic.dec.ii.per tot.alMqaeclat.-^sin Inftit.Crimin. Hz
tinendadiaareftitutioncinintcgrum) Judexappellationis , iib z tit.S.de Furt. a num. i^.Quanto magiscitaridebcbant
Juftitia mediante, de medio toilcc didlam ciuti.inem . In
quibustcrminisomnemhabebuntfacilitatemReI;gif;fi, abf-
cjueulloimpoflibiliiatispraFtextu.crogandididlamfummain
in conftruftionem illius pii Operis , quod Teft.»;or nnx't;
defideravit, adquemelFcdlum omniicapicnda cft intcrpre-
^9 tatio , omnifque facilis fternenda via . Nihil enim magis
cordi efle debet Judicibus, pracfcrtim Ecclcfiallicis, quim
noftri Rel giofi , quorum cl.irum , & fundafum Jujcx fola
partitaelcdluia ad oculum conftabat, & apparebat; Inccr
magnafi.piJcm Privilcgia R F. nonannumeratur hoc, uc
non rcncacurcicareillos, ad quorum crcditum cancant illac
pccunix, quas vigore eorundcm Privilcgiorum fibi appro- 8j
priareintcndit.
Abfqueullaprorsiisdifficaltate, actcnco, qaod ea, quz
in-
i84
Dilceptat. Ecclefiall. Dominici Urfayx.
qusinculcanturfubnomineR.F. adducunturpotius ad co-
lorandamcontrariampraetenfionem, quiaunusex Miniftris
R. F. nihil aliud fecit , quam pro pretio fcut.jo. ipfi pundlua-
Jiter folutorum commodare proprium nomen Procurator.h?-
redisqui punflualiter folvit eandemfummam ibi: T)ico , e
dichiaro , mediante ancora il mio giuramcKto in detta Caufa
fion averci altro , che ilpiiro, etiudonome, e tutto il commo-
S4 do, & incommodo, & iitile di dettaCaufa fpeitare , & ap-
partenere &c. di modo che Jt ilConcordato, cowe la Qj^tnta ,
cbe mifidoverir , fidebba^o tutti intieramexte al detto &€. alla
rifervadifoHfcuditrenta, chefifonoconvenutitranei&c. &
jbi : Ho Ticevuti &c. li fudetti fcudi trenta moneta , quefto di
^.Febraro 1717.
Qi,iis igitur poteft capere capiat , quomodo incseptum ,
85 prok'quu:um, & tcrminatumfueritdidlum judiciumappli-
cationis.nomine R. F. intentatum ; Nosenim cum omni ve-
ritate aflerimus, quod nuUum fimile vidit Antiquitas, &
cum omni vcrifimilitudinefubdimus, quod nullum fequens
videbunt Pofteri.
D.e lo.Maii 1719. propofitaCaufainCong. R.F.fubdu
86 bio, anejfetfiandum, velrecedendumadecifis die i-j. Augtt-
y?/ i^io.juxta ca, quaefcripfi vn row.?./'^»-.!. difcept.ix-per
tot.ik. fignanterwttw.yz.refponfum fuit: In decijis ,caai&(X-
dico, ut ampliusCaufanon proponeretur.
Verurn tameneft , quod a tertio Judicepoft primam In-
formationemev:peditafuirGaufa infavoremHaeredis, De-
87 fenforeReligiofhrumenixeinftanteprosequebrevi, accon-
gruo tcmpore parandi Defenfiones , ejus preces exauditae
nonfuerunt j Et propterea vigored-tertiaeSententiaeflatim
receprcsfueruntpecuniaE ^ Banco, antequam deveniret ad
ReUgioforum notitiampublicatio d.Sententiae, & hocmo-
dopra^fensCaufafinemhabuit, quaeuna eft exillarum nu-
mero, circa cujus decifionerocaptivare non potui inttlle-
£lum.
DISCEPTATIO XVI.
Olomucen. Tranfitus.
•p n o
Ignatio Hertzmanfckio .
ARGUMENTUM.
£.v quibus caufis foleat Simtnns Tontifex difpenfare , ut
Regularis tranfire pofsitadstatim Sacerdotis SacuUris,
in eoque extra Ueligion. Claufira iiitam ducere .
XI Omine Ignatii Hertzmanfckii , Canonici Regularis
J^ Lateranciifis in Monafterio omnium Sandtor. Olomu-
cii, peti vellet aSummoPontificedifpenfatio, ntremanere
1 pofTit in ftatu Sacerdotis SsEcularis , non attenta folemni Re-
gulariprofeffione, quam h quatuor annis anica folemniter
emifitinterCanonicosRegularesLatcranenfesejufdemMo-
nafterii omnium SS. Olomucii,ad quem effeflumprofaci-
lioriGratiaeconcefTione dCan. mcum exquifivitconfilium.
Omnibus auiera, ex ejus parte mihi communicatis, at-
tcnteconfidcratis, exiftimo, nimisdifficilem , imomorali-
3 ter impoffibllem effe Grariae confequutionem, modoabco-
demdefiderato. &exprefroindd.Scripturis .
Nonquidcmex defedlu poteftatisSummi Pontificis,quia,
quidquid aliqui Theologi poiius proexercitio ingeniorum,
3 qu^mcumfolidisfundamentisdixerint, interquos iatiflimc
Card.Capifucch.in fuis Controv contrMj.i \.de yot.folemn.per
toi. Indubitatum cft , quod Summus Pontifcx poteft, non
4 folum Monachum facert non Monachum , ad cffedlum rcma-
nendi in ftatu SacerdotisSaecularis, fed etiam ad effeftum
longd duriorem ducendi Uxorem , ut communiter notant
5 Vof/oresilli, quos refcrunt , ScCec]Uumu{ Fugn.iti.lnc.Cum
ad Monaflerium <} num.n ^ de Stat.Monach Donat.tnprax.Re-
pil par.^.trafl\.qu.i l-num 10. ubi , quod id probant tot Do-
dtores, quorum non cft numerus, Dian coordinat.tom.-^.par.
6 I- refol.jR. pcr tot.& Mendeziu Stat. optnion. probabil.dijfeit.
12.WBOT.37.
Earatione, quiaVotorum folemnitascft dcjurctantum
7 pofitivo, )a%iATe.x in cap.unlc.deVot.ifvot.rsdemptinb.
&confequenteriul>jc(LI,i cll poteftati Legislatoris, quiex ju-
fta caufa potcft illam rclaxarc , quam adducunt Efcannin
8 Tiopugnac.Relig.Hieiofolym.difceptZ cap.2. num.n- Lezzan,
Oper. morai.tom.^, conful.lJ.nu.l. & Saticbez de Uatrim.lib.i.
difp.S.num.y.
Necdefuntinhacparteplura exempla , inter quae unum 9
CafimiriPoloniaeReais, quierat Diaconus, &Monachus,
cum quodifpenfavit BenediiluslX. referentibusCa)'..5/rro». 10
infuis Annal.tom.\o.adan.\Oii.n i\.Natal.ab yllex fecul.ii,
6" izpar. i.pag.mihi l6.&dela BuJfier.Flofcul.Hiftoriar.par.i.
folmihi 185.
Alterum eftdeRamiro, Sacerdote, & MonachoBene-
diiSino, cum quodifpenfavit I»»of./I. teftibusA/ai;ar.fo«//. u
l%.de Vot.n.\. Cened.colleSan.i 14 . Bellet. Difquifit.cleric^.^.
n.\4.& Thomafin.t.i.lib.^cap.^g.fub num.6.
Tertium eft Conftantiae , filiae Rogerii , Regis Siciliae,
cumquadifpcnfavit Cf/e/?ia«j III. ut notant Platin.in ejus 12
Vita inprini-ip. & Fragof. de Regimin. Reip. Chriftian. tom.z.
lib.l.difp.i.^^.n. 171-
EtquartumNicoIai Juftiniani, Sacerdotis, & Monachi,
cumquodifpenfavit yl/tf*<j«rf. III exanimadverfis^erylzor. ij
inlnfiitmoral.tom x.lib.iicap.j.^.Legimus , C lencat.de Sa-
cram. Ordin.dec.ZT. num. > 5. Corrad.in Prax- Difpenfat.lib.S.
cap.io. num.i-j.&dejufl. deDifpenfat. matrim. lib.z. cap.\^.
Mum.i29.cum aliismodernioribus exemplis, k me addu£lis
in tom.2.par.\.difcept.i^ i num.^iufque ad num 6i.&fupr^ 14
difcept.^.pertot.
Sed totadifficultasin pratfenti ieftringituradcaufam;Li-
cetenimmagna controverfia fit inier Theologos, &Cano-
niftas, anneccffefit, ipfameffcpublicam, velfufficiatfola ly
privatautilitas, juxtaca, c\u?iinotiMSpad.confil.i6<).nu.^.
lib.i.Clericat.dematrimdec.z8.num.\4.Dian coordinattom.l. 16
tefol.^9 n.i^.Lezzan.Oper.mor.tom.i^. conful\ i.n.ii.
Omnes tameninhoc couveniunt, quodilla, non folum
debeac effeurgens, fed urgentiffima, & talisqualitatis, ut I7
valeat prfponderare,& compenfarebonum Religionis,ex iis,
quaenotantaddudi in Votoiiof/»» impreffoapuddeya^. rff
Difpenf.Matrim.fol.mihi 488. /7. zo.&feqq.
Talis autem caufa abfquedubioincafunoftro nullarenus
concurrit, exquoillius locoadducunturfolum atteftationes
infigniumquidemPhyficorum Joannis Joftphi dcKonige,
Andreae BernardiPacenckjE, & Joannis Pifunck, ioquen- 18
r>um dumtaxat de paccicularibus infirmitatibus P. Ignatii
Hertzmanfckii , non valentispropter illas affiftereChoro,
aliifque fundionibus regularibus ; Qi;ae caufa nullo modo
fufficiensdicipoteftad noftrumeffeftum , imdmagnanimis,
&fpatiofaaperiretur via RegularibusFamiliis tranfeondiad
ftatum Sacerdotum Safcularium , fi repuraretur fufficiens
fola illa caufa .quaeinipedimentumprasftat, nepropriisoffi-
ciisex motivoinfirmitatis alTifterepoflint .
Praecipue, quiainhiscafibus, neouejus, nequeparticu-
laresConftitutionesobligant , nequc Religiofos, nequeSa-
ccrdotesSaccuiarcs ad id , ad quod facicndum obftatlegiti- I9
mum impedimentum, juxta Tex.lncap.Ad yiudientiam de
Clcric.non refiden. ubi Glofs.verb Infirmiias , & cip.uniceod.
tit.in 6.Cardde Luc.de Canonicdifc 1 i.num.^. Pignat confuL
j\ynum.^t.tom.9 & Rot.decjy6.num.S.cor Duno2.jun.& dec. 20
io8»ttW-8 cor. Coccin.&m Varmien.Diftriuut.il. Junii i^j6.
§.Fundamentumcor,Ottalora , cumaliis, longamanu a me
cumulatis intom,i.par.i.difcept.l6.pertot. & fignanter a ?i
»«>?». 16.
ObfervantesproindeDoftoresilli, quosrefert, &fequi-
tur Gralf, de EffeS. Cleric. cfj'e&.\. num. 1 1 7». quod cafus ifte
infirmitatis vnus eft ex illis, inquibus infrrmitas prodeft ,• 21
Statim tamen fubjungentes ; Sed a tali prodejfe libera nos
Doinine,
Ablque ulla dilficulrate, ex quo adeft ulterius alia via,
aequcobvia, ac lcgnlis in hiscifibus obtmcndi tranfitum ad
aliamlaxioremRtligioncm, inquibustcrminis nuHa requi- aj
riturgravis, aut publica caufa , fcd iiu<evis minorfufficit,
ctiamfi privatam taniilm utilitatem Translati rcfpiciat, ut
notant Pellizin M.inunl. Regular.tom.i.trai^Llcap.^i.fe&.i.
num (• 5 Pefrin de OfficSubd relig. quieft. 1 fa^. »4 verf.Dlco 6
C.iftropal.Oper.moral par.7, traS \6.difp.^pun{i.i6.$.^.nu.l. 24
<crfcqq&iiordon.Rcfol.mora!.refol.Z9.qa.\^ »U. {^CUmsliiS,
citatis/i/pr* difcep^. a num, 1 14.
Rcmanet proindc? videndum , analiavia, prjeterdidum
tranfltumad Rcligioncm laxiorem, poflitdcfidcrio cjufdem
P. Ignatii occurri , & fatisficrii Cumquc non adhuc efflu-
xumfitquinqucnnium;^ dicfolemnisprofeflionis, nulla ad- 23;
cft neccflitas rccurrendi ad Sacr. Congregat. vcl ad Sum.
nium Pontificcmpro obtinenda gratia reftitufionis in intc-
grum , fid in his terminis omnia poffunt terminari coram
OrdinarioLoci, conjunftimcum ejusSuperiori locali , qui }6
fumroa rationccjusinfirmitatibuscompaticndo, fuumprac-
. fiitit
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XVII.
iBs
i6 ftititconfeDfumln authcntica accellatione, roiiii originali- lnftxa.tot tn l.E xtat enim j} .de Eo tquod mttus cauf.i ; ^Ciai
ter exhibita. enitn idemMartianus aflTcreret , metumefredebere unltum
In his terminis duse folcnt adeffe viaE obtinendi intentum , cum vulneribus, C^far ditcit : Tu vim putas ejfe folum , /( 44.
una, quandoprofefli()tmifraeftpervim,autmetum; Alia hominesvulnerentur ? xitnoidLntaPont.confil.^^.num \l M.a-
27 verd, quaiido agitui de illi-iReligionibus, quarum Conlli- gollon.de His , qua vi , metufve caufafiuntcap.i § b num t
tutiones mandant, nullam e(feprofeirionem illius Rcligio- ibi: Ultra, quoUipfedeponitdevi, nondemetu, qua: lonee
fi, quitacecaiiquemdefectum, ve! motbum , propter quem inter fedifferunt , illaenim refertur ad corpus , & metus td
ineildemConftitutionibuspraecipitur, ucprofedionulla fit , animum &c. Et propterea Rubrica d.tttuli, taminCodice ,
2S detetloeodem morbo, veldeR-du, juxtacafum, a medif- quamin Decreta/ibus efi infcripta de His , qua Vi , metufve
^maium in Congreg. Conc.in Frifing. 19.M3/» ijoj.dequoi^ caufa fiunt .
lom.ip.i.difcep.i^. Etde metu , confiftente in fola denegatione congruen-
Cumque mtohis, mihi exhibitis, nihil circa hoc expri- tiumalimentorum, habcmuscafum, decfumffCo»? Conc aS
matur, meum inhacparte non ponfum aperirefenfum, fo- in Lingonei.ioSept.i^t^.Mvideteedintom i.par 1 difcept.
lumquc repeto, quod, attento temporequinquennii, quod ^.pfc/or.in qua ulteriiisobfervationedignum e!l, quod (ne-
29 .idhucnoneft elapfum, omniaporTuntfaciliori, feliciorique tusincuffus fuerar a fcemina, feuMatieReoJaman'iJ: Ec
exitu terminariinpartibus i Loci Ordinario, unkcumlo- interminis metusinterverfionis ftarus, & denegationis ali-
4y
mentorummoreNobilium, \iemftio\v\t eadem C . C in Ro-
rnana f OSiob. 1 720. de qua in hoc tom. 1 .par. idifcept. \ .
Confignata hujufmodi in Scriptura Curiali , qui meum
30
cali Superiore, probandocoram ipfisunum exdidtisiepara-
tisquidem motivis, (ed aeque folidis ad obtinendum inten-
tum, dummodo in fadlofubfiftentiam habeanc , circaquod
fuum locum veritati relinquo ; Soienc enim in hac parce Lo- Votum uti Agens difti Religiofi fummis prec;bus'peticrat , 47
corumOrdinarii facilius annuere Religiofor. inftantiis , ob non finemaxima incivilitacepoft multosdies , inquibusnon
illammagnamnociciam faftorum, quamhabent, licetnon unam, fed mulcas facere pocuit Copiss, illam m-hi reft-
pofiint probari cum ilio rigore , qui mento pradlicatur in tuic, afierendo fufficere fibi, cjufque Principal: fcire meum 48
fenfum, idque nullo foluto honorario, qu6djue non fue-
rar ncceftt facere magnum ftudium ad didum cff;ilum ;
In qua pane fibi ipfi contradicebat , ex quo quando mihi
commifit confedlioncm Scripturae cum craditione auchen-
ticarum atteftationum, dequibus fupra , junftis manibus
fe , fuumque Principalem commendaverant pro babendo
Tribunalis Coilegialibus , juxta cafum illum, in quo
fcripfi , & obcinui in una Cxneien. de qua in i parte ■
SubjungcndoulteriCis, quod quatenusprobationesex par-
te P. Ignatii circa unum , velaliudexdd. mocivisex fc fuffi-
cicncer concludences non effent in probacionum defedum,
& fuppiemenCLim polTec eidemdari juramentum , uc facien- ^ _ ^ ^^ _^ ^^ i^.,»w
dumeflrenotantsdJuaiperP/?«a/.ro»/«/.4.ffKOT.gr(iw».i.>Ar- difcurfulegali , & fundatoracionibus", &"exem'pi's''''Curft"
^i ta Romauam tmprejfioacm .vh\ relpondendoargumenco^quod que petiifTei ulterius refticutionem dd. atteftationuni origi-
inconirariumficnpofl"et,haEcait:ZVo&oV/«/,^tto</;» reprofef nalium, libenterillas refticui, licetforfan retineri de rigo-
fionis flari non debeat juramcHto Projrffi &c. J^uia, quando re potulfTenc pro facisfaaione honorarii , /uxca opiniom-ni
lunt alitf pr<efumptiones , adminicula , & conje^ura , qu^e Fu/gof in / Ante litem num.i^. f.de Procurar. Sc a-=mjd-
32 nul/iter Profejfof^vint&cmult'. .-iuthores : iiquegravijfimi, verfa per (J^/Aoi/Vrz; i^.mm/w.j./;^.:. procedendocumfolida
afferunt , JiaripoJfeJuramcnioiHnis&c. d\ii\naione magiflra/is dec.€9i . per tot.p.t . rec .\xz fcilicec ia
Quamopinionem, mefcribente, fequuta fuit Sac.Congr, hiscafibus retentio Scripturarum detur folum pro expetiGs
)nc.inVeneta,feuM.antuanaNu//itatts Profejftonis i^S.Aug. faftisab Ad/ocatis, & Procuratonbus , non autem pro il-
49
Conc.
II
■6<)6. ucvidereefti/j/ow. I par.idifcep.-^.num.^H i:fSo&in lorum honorario, cum concordantibus apud Mnr.Mfdic.
Ne^poUtana Refliftionis in integr.T. Sept. 1 7 1 X uc videre eft Exam Senenf 'jf^.num. i H.& Confiant.ad Statut. Urb./ib. l.art.
in tom.^.par.i.difcep.6. num.it)& 77 •&'» Cieneten. Refiitut. jo. annot.t. num.zji.
in i»teg. 1 6. Martii i yzo,
Eamque amplexaparicer fuitS. Cong.Epifc. & Regul. in
34 PrtenefltnaNul/itatis Profejftonis iz.Nov. iji-j.ad .e/atio-
Card. de Abdua , ucviderc eft in di8.tom.i. par .\ .difcep.7 .
num.if:.& 6i.
Quod , &fi adhuc remaneret aliquoddubium , adhuc in
35 iftoinclinari pDfTec favore ejufdem P. Ignacii , ex illis bonis
congruenciis. quasadducunc /^/g»/i/f/.fo/»/«/. -75 num6.&7.
ro;n. 9. ibi; ^-od fane magis expediehs eft Re/rgionibus , &
36 ipfis Regu/artbus , quia Regu/aris , ebdevenieiis , utptteten-
dat , nu//amfuijfefuam profejfionem , dum invitus intra C/au-
firamanct , femper mo/cfiias affert Re/igioni , nec quidquam
boni ab ipfo expeflari potefl , unde utilttas efl Re/igioni , ut
37 dimittatur, fidimittipoteft , if Amayden de Sty/.Datar./ib.i.
cap.ii.num.zi.thi: Egofane ,ut hocingenueftitear, propen-
fiorfum erga dimiffiones Regu/arium , in C/auJ/ns vitam gere-
38 re renuentium , nam ii funt , qui re/iquos quietos turbis mi"
fcent , Ordinemque univerfum , fufque ,deque agunt , &pro-
p-:rea exiflimo , obfsquium me pratflare Deo quandocumque
iidjumCaufa Regu/afi: , contraprofejfonemrec/amantis , qui
ope me.i Je Re/igionis vincu/o liberetur .
Cumquibus, a meadiluCtisin noftrispraccifis tcrminis l"o
DISCEPTATIO XVII
Forolivien.
T B. O
CuratoribusHofpitalis Domus Dei .
C "J M
Joannc Baptifta Lacchino Parocho .
A R G U M E N T I.
Locofubne6lnnturq:inquefcqientU duhix .
l. ^n adminifitatio Sanfiijfmi Viatici, if Extrtm^Vn-
8ionls Infirmis, in Hofpiiaji Domui Dei. pnvative fpeffet
adParochum S. Lucia; , in ambitu cuius Pafobla fitum eft
iica macuricate , Partibus acritcr informantitfus piocefTit , Hofpita/e; ve/ poiiiii ad CappeZ/anumejufd. Hofpitj u ?
l^ CongConc./» Al<T/;f«tf/7.i7. Dcc 1715.UC videreeft intomi
par.i. difcep.zo. num.-^j. lz6& i'i6.& tom.ipar.i.difcept.c).
per tot.
Quaeomniacummajorifacilitatc locum habebunc, fi erit
f:rmo de Profeffione , emilf.i pervim, & metum , quia in
40 hoccafuin dubiolemporrefpondendumeft pro ilLiusnulIita-
te, ea ratione , quia in his lerminis dubium fc teneret ex
parte libericonfenfus, in ijuibus circumtbntiis nonconfidc
11. Anjus fepeliendi moftuos Hofpita/is fupudiJii m pro-
pria lUtus Ecc/cft.i , CT Cteinetetto , pertineat ad eundem Cap-
pel/anum ?
lll yin /iceat Cappe//ano diBi Hofpita/is impedire, ne
Parochus ce/ebret funSionctn Exequiarum indit untverfa/n
Commemorationis Dtfuniiorumejuf.i. Hofpita/is ?
IV. An adininiflratio , if attrwutia piarum Obiationum,
6r E/cfmofynaium, qu<£ per devotos BetcfjSores offerunrur
ratu.- favor Rcligionis , qui nunquam adcffe dicitur , quan- dietiminpa'v.i Lapju/a ,exiftente in Ecc/efi.idiHi Hofpita/is,
dofpontaneus , & li tier corlenfus Piofiientis r.on prarceffit, ad laiaginemRcdemptons , \pt^ct ad Parocbum; Veipotiiis
41 ut in fpecic obfcrvant Rcbuff. conji/ 67. tnfinCard. de Luc. .ie
Regu/.difc.^i.nu.z.& difc^ ^.//u/m.i j. Pignateiconfu/. i-j^.nu.
45.75 6" 1 5 T tom.').& dec.g.num. }.&feq.cor. Arguel & dec. \ j_
num.i6.par.\^.reC'
Obfervandn ulictiCis , quod ad hunc effcdum non funt
4i necefTiria vulnera , minufquc opus eft prob.irebaibarastra-
flationes, fed iiifficit fundara apprtlitnfTo, & vcrus timor
43 magnifuturi mali, ut redarguendoMartianum obfcrvarvit
ad Curato^es pro tempore didi Hojpitajn ': Ei quatenus sfiir-
mative quoad prlmam pattim .
V. An eldem Parocbo confignaniafit Clavis diSf Capfu/.f '
INtcr aliacximixpictatis, &infignisdcvotionisOpera ,
quaromn.um oculis cxpofica lunt in CivicaccForollvii,
quxveab illius v ivibuscxcrcentur , fundatum repcritur ab i
imnicmorabiliccmporc Holpitalc Domus Dci nuncupatum,
pro
it6
Diiceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
it
proreceftionelnfirmorum, & Exporuorum , cum fua Ec- «uw.:?. ubiquod cantaellRotsauthoritas, utquodipfi in
cidia, & Caemeterio, quod aggregatum eciam eft infigni judicando placuit , commnnis opinio reputetur , Boaden-
Archihofpitali S.Spiritus in Saxia Urbis,illudque in exe- ccllu8. legal i «uw.y.ubi, quodquando allegaturRotaedc.
quutionem particularis Brevis Eugenii iV. expediti ufque cifiononeftampliusquasrendaratio ,utobfervateadem JRor.
abannoi438. &ric ^ cribusfereSafCulis, regitur ,&guber- ifi Rom. Primo£d£ Corjinis i6. Maii ijio.^- zS.cor.yiUrov.
natnr a quampiut Jbus nobilibus Viris ejufdem Civitatis , qui ubi , quod Rota facit opinionem communem , cum aliii ,ci-
ea , quadecet, &pareft, vigilantia, illiusbonae admini- liiusirtt.ipar.i.di[cep.i.§.x(,-anum.i€.
ftrationi fempcr de praEteritO incubuerunt, & de praffenti Accedentibusprascipueconvincenti ratione,& nimisftrin-
inrumbunt, deputando pra-fertimCappellanum, feuPref- genticongruitate, ineofundatis, quod in Hofpitalibusre-
byterum , cumapprobat;onetamen Ordinarii, ad hoc , ut gularitermulrifolcnteiTeasgroti , &utplurimuni a pericu-
prompr^afliftere valeat Infirmis, ibibem degentibus, Poe- lofismorbiseodemtemporefummopere vexati : Et proinde
nitentiae, Eucharifliae, &Extrema; UnftionisSacramen- Parochi nonpoffunt illis continuam praeftare afiiftentiam ,
laeisminiftrando. Ciimque 1'arochusS. Lucias, intra cu- in praejudicium iiiorum Parochianormn : Non fic autcm
juslimitesfitumeftdiflumHofpitalc, anno i^^^.praEten- Cappellanieorundem Holpitalium , qui exofficlo moram
deVecepllTet., Jus fibi competere faciendi in illononnullas continuofacientes ineifdem Hofpitalibus,adomnemrequi-
funftiones; Delatacontroverfia adhancSac. Cong.in ea- ficionemparati femperfunt affiftere.£grotorum neceflitati-
que propofita Caufa , ad relat. Card . Cafanatts , quia idem bus,illifque Sacramenta miniftrare,ut Confideranti patet .
Parochusincontroverriamadduxiteaomnia,qua:idtuocu- Itaut in illisHofpitalibus, in quibus Sacramertta mini-
Ji refukabant ex recognitione Librorum noftri Hofpitalis, ftrantur a Parochis , quatenus in aliquibus Civitatibus id
fequensprodiitrefcriptum : Dentur compulforiales, &i»te- pradiceiUr, expediret injungereCappellai.iseorundem ad-
rimjui^ftioiies Parocbialesexerceantur perParocbumS. Lu- miniftrationem Sacramentorum , ne poflit dari cafus, quod i%
c a\ Sedagnita abeodem Parocho infubfiftentia promotje Parochiani , fivein Hofpi.alibusmoramfacienres, fiveDo-
prastenfionis, derelittaulteriori Caufae profequutione, an- mos in ParochiahabitantesiabiqueSacramentismoriantur,
no 1 68 j. I iti folcmniter renunciavit , & in fequelam ejufdem juxta firmata/>f r Rot dec.^o^.mm. \ .par. \.rec.ty cor.Peuting.
renunciationis Cappellanus Hofpitalis in adminiftratione dec.i^j.num.x.CMmtiVws^cMausinTomi.par.^.difcept.in.per
SacramentorumPceniientiz, Euchariftiae , ExtremsUn- r»/ & fignanter«.j2.&;?,45.cumquibusproceflit Co^j C#«f, i^
ftionis, acctiam inexplendisExequiis, &tumulandis In- m Lunen.Sarzanen.ii.JJii^-/\i^.\iiv\&z\teiiibid.n.i/^-j.
firmorumCsdaveribns, ufqueadannum lyo^.pacificecon- Quod inconveniens laep^ evenicbat in noftroHofpitali,
tlnuavir, ut inter Partesnoncontrovcrtitur. quandounus, &idemerat Cappellanusejufdem , &Paro-
Defi-nao auiem eodem Parocho , cum illius Succeflbr chusS.Luciat , utprobamus inSummario, ex jurata attc-
candem recovalTet controverfiam coram Rafpono Epifcop. ftatione Medici Bauholoiflsi Menfantis, qui ex ftimulo pro-
Forolivien. fuit illa , confentientibus , & acquiefcentibus prisecharitatis , & confcientiaemotus, id ad auresEpifco-
a Partibus anno 1702. ab eodem , prasvia maturaCaufa; co- pi Rarponideduxit ,• juxta illa verba, omni confideratione
^ gnitionedccifa, &terminata, & ufquequo idem Paiochus adnoftrumeflftdum digna: Comfcendo, cbelipoverilnfer- \^
inhumanisfuit, fer.tcniiaejufdem Epifcopi punduali exc- mi , cheliavanoin dettoSpedalemorivanofenzaJ.-ineceffaria
quutioni femper demandata fuit ; Credebant proindeCur.i- afftenza, per effere ia quel tempoCappellanodi detto Spedale
tores noftiiHofpitalis non amplius adverfus eandem Sen- ilParochodiS. Lucia, avvifai Monfig. Rafponi di quel tempo
tentiam auJiendas efl"e concradidiones , juxta celebre mo- Vefcovo &c. Circa quod concordat folemne teftimonium illius
mt\im S. GregoriiMagniiib.j.Epift. 6 j.IndiS.z.ibi: Valde Cappellani, qui tunc temporis,attentoeodem inconrcnicn-
3 Eccleftaftica efl moderationi cenveniens , utqua ordinata ti , deputatusfuitabEpifcopo, ibi : loentrai aljerviziodel
fuerint, veldecifa , nulla in ptfterum debeant reftagatione moftro Spedale,prefentato da Sig. Curattripro tempore, a cau-
turbari. fade'richiami , fatti a Monftg. Rafponi , all'ora Vefcovo, per
Verum , cum his omnibus non obftantibus , neque at- 1'inconvenienti , cbefucecdevanoneWajjiftenzaapoveriMori-
tcntis, modernus Parochu? S.Lucis, antiquatam reftau- bondi,per eJfereCappellanoinqueltempodell OfpedaleilSig.
randoquaeftionem , impediretentafl"et Reftorid.Hofpitalis Orfelli, Parocodi S.Lucia.
adminiftraticnem eorundcm Sacramentorum ; Hinc Cu- Compctit fccundoLiCO eidemCappellanoJus praedidlum
4 ratores ejufdem Hofpitalis , ad tuendam pofleflionem , in adminiftrandiomnia Sacramenta Infitmisd. Hofpitalis,»i-
qua corum Cappellanis pacifice reperiebarur , curarunt gorefpecialisBrevisEugenii IV.quod tanquam Icxpunflua-
expediri Mcnitorium coram A , C fuper obfervatione diQae li excquutioni demandaiidum ert, ut in noftris terminis firma-
Sententiae, latf ^d.Epifcopo Rafpcno, necnon fuper ma- vit i2or,</ff,i6l.»tt.7.for. CVrr. Indii^oenim Breve, non(b- j-
nu'entioneinpofl"eflione, feuquafi exercendi funiSionesex- ICtm approbatur , & confirmatur Parronatus favore DD.
preflas ind.Sententia , five Decreto , fed avocata deinde Curatorum ejufdem Hofpitalis; Veium etiam impeititur
Caufa, illaqueremifla ab AuditorcS!J. ad hancSac.Cong. elfdem facultas eligendi perfonam idoncam in Rciloremd.
concordata fuerunt praenotatadubia^quaBfavoreDoftriCap- Hofpitalis , eledam inftituendi, & ad nutum amovcndi,
pcllanirefolvcnda videntur. prxvia tamcnapprobatione Epillopi Forolivicn. ca pr*fcr-
Quantijm artinetsd r.dulium, pro illius favorabili refo- tim dccaula, ut Paupcrcs, ad illud conflucntes, benignc
huione fexfuntfolidafundamenta , quibus innifitur noftra recipiantur, ac pietatis, & charitatis fubfidia meliiis , ac
5 intentio, copcorsnimirutii Doflornm opinio,& RotaESen- feiventiusadminiftrentur . Exhujufmodi enini motivisfo-
tcntise; Speciale privilegium ab EugenioIV. nccnon aha liti lunt Summi Pontifices talia privilegiapaflim concederc
generalia cid. Hofpitali communicacaab infigni Archiofpi- CappellanisHofpitalium , ut notant Frrtwr.-^'"^''/''''''"'/^- 16
taliS.SpiritusinSaxia UrbistemporcnoftraEa^grcgationis; num. 6g.& M.iyuobferv. n. num.\o^- ubi, quod inomnibus
Sententia , ^ d Epifcopo Rafpono fer, omnibus fervandis HofpitalibuslnfulxSiciliaEibidcmindicatis,exSummorum
6 lata , ^ Partibus acccptata, & dcpraefcnti pacifice fcmpcr Pontificum privilcgioCappellani nonfoliun niiniftrant In-
cxequutioni demandata, Individua , fpccifica , & pacifica firmls -Sacralwcnt.i Pfnitentiat:, Euchariftiac , & Extrcme
confiictudo; Etdemum lircralisConftitutioSynodalis. Undionis, fcd eti.im b.nptizant P.irvulos, in illiscxpofitos,
Incipiendn ^communi opinion»' DD.^ Rota femperatft- adqucmeffedlum retinent Fonteni baptifmaicm.
plej;atefte CarJ de Luc. dc Paroch <y//<:,23. »i/w. j.fupplica- Et rc-fpcitu aliorum Hofpitalium , ncdum noftrxCivita-
mus rccognofccre dec^f pcr tot.& fignanter num.6.&duo- tis , fcdctiam totius Provincif , idem paritcr praflicari con-
busfeqq.cor Rojas, quaE in hac materia cft magiftralis, & in ftat ex addudis in noftro Summ. & cx Synodo Faventina
7 <\a3d.M'm.(i Cf/f^y. folidc firmatur (funt cjuspraccifa verba) Card.Nigroni par.i cttp.w.dc Hojplt<tlinfine\h\ : Studeant
in Hofpita/ibus Sacerdetes Sicculares , deputatos ad audien- Hofpitallum CappelUni , ut promptifint InjirmorumConfcf- jj
das A:.grotantium'onfcjfiones , aliaque SaCrament.teis adtpi- fioiiibus audiendis , ahifque Sacramentis miniftrandls , Ex
niflranda, ef]e proprios Parochos illorumfyc & concordat quibus rcmanct manifeftum , nonParochis, in quorum Pa-
e^idcmRat dfc.^ynum.ii.cor.Zarat.\h\: Et generaliter pro xnchisc pofita funt Hofpitalia, fcd corundem CappcHanix
Parochis habcn Sacerdotes in Hofpltall degentcs , firmavit commendari Sactamcntorum admlniftratifiH-m . Ex foli 0
Kot.&c (:fcor. Priol.dec.io^. nuni.n. \h\ : Imotanquam Hof- autcm vicinarum Civirntum , & Difccrmn \ alidumdcfumi-
8 pltali depuratos pttParochls haberei;c & Jec.:.num.i4.par. lur argumentum , & ftringens iliatio ailt,; liriim cfflilum ,
J i.rec. ibi : Ctim C ni-pcllani habeant J us minlftrandi S.icra- pcrca ^quxnnrant /'rat.rejponfcrim.ii n.s^.tffeqt' Ro! in
tnenta fuper lnfiiimi ix liceniia Ordinnriit^c Imo tanquam RrmPr,cced.^ Maii f;\o $ . Sed ab eactr.Crifp», cumcon-
HofpHaii drputaiot p,o Vofochli haber: inmavit Rot. tfc. co\i.\.c\taU!i inT.i.t>ar.i.dlfccpt.Jy.n.6^.
Qi^ianiX autem iiurhoritatis fit Rotae opinio ncmq ignorat , Qu«omniacC>fti.igi$ admittcnda vidrntur in prffrnti ,cx
9 &l fiXttcx»nimaivetr\s per Vizzan.de Maadat.PrlHCip leg.i cuoi^icmporcconccflionis diiti privileeii L.;;cniani, Cap-
pella-
Toin. IV. Pars II. Difceptatio XVII,
187
pcllani, i Curatoribus eledU , & nb Epifcopoprotempore
19 approbati, femper foliti fuerunt Infirmisin eodem Hnfpita-
li dcgentibus Sacramenta miniflrare, ut conflatex foiemni
teftimonio Epifcopi ibi ; Splrituale verb guberniumexcrce-
turper Sacerdotem, per dd.Curatores prtefentandum, & a
Kobisexaminandum, &ayprobandum , quijuxtaantiquijfi-
mamconfuetudiHem, hucufquefervatam, cum tituloCappel-
lani Ecclefide Sacramenta Infirmii adminifirat , & funeri-
bus , ac Exequiis ipforum prteefi, & domicilium habet in
Hofpitali. Cuiomnisinhacparcepraeftandaeft fides, ratio-
neilliusfcientiac, quam prapfumitur habereomnium confue-
30 tudinumfuaeCivitatis, &Dioecefis, juxtafirmata/^friilof.
decif II H.numer.^coram PrloL&dec. 460. «uw. lo.par.iH.
recen. ut in BituntinazS- Martii 1 707. $. Et demum cvr. Car-
tlin. Scotto .
Hujufmodi autcm obfervantia omnem penitus in hac par-
te difficuitatem tollit, quaefuperinterpretatlone memorati
Brevis infurgere poffet , c6quia difpofita in Conftitutionibus
ai Apoftolicis aliifque Gratiis, interpretari debenteo modo ,
quofuerunt obfervata , non folumineo cafu, quo dubietas
aliqua fubeffet , verum etiam fi contrari-us intelledusde Jure
verior e(Tet , magifque accomodatus verborum fenfui , ex
HtmatiSper Rot.decif.2^9.num. j.coram Royas, &dec.ii-;.
ax num.2S.coramDunoz.jun.& inrec.dec. ico.num. ^o. 6f ?i.
par. \2.&dec.Sio.num. i i.par.i^.&deczii.numer.-j.par.
ij.&dec.9,num.zo. par 19. rfffwcum aliisconcordan. ci-
tavsinTom. i.par. 2.difcep.i6 numer. loi. Maximc quan-
do obfervantia non incipit poft multum temporisfpatium h.
»5 Conftitutionisedjtione, fed eilcum illacontemporanea,iux-
tapraecifos terminosnoftricafus, in quibusprolndeedmagis
fuum effedlum producit , exanimadverfis/^fr^aW. inProf-
H mioDlgefior.num.7.Cravett conf.toi. n.^. Menoch. conf.2-j6.
num. 1 9. Aldreband. conf66. nZ.& Rot. cor.Royas dec. 30S. ».
lo.&deciio.mS.par. yrec.
Afliflunt etiam tertiolocoCuratoribus , eorumque Cap-
pellano, & Hofpitaliprivilegia , Archiholpitali Sanfti Spi-
ritus in Saxia concefla , inter quapindubitanter numeratur
illud excmptionis ^ quocumque JureParochiali; Idque vi-
gore diftx Aggregationis , feCi Communicatiotiis Privile-
45 giorum , quioperatur, utprivilegia omnia , dido Archi-
hofpitali Sanfti Spiritus aggreganti conceffa, perind^ ha-
beantur, ac fi fpecialiter, & exprefsdnoftroHofpitali ag-
gregatoconceflaeflent, ut, omiflisgeneralibus , in punv.>o
cafusnoftri, addurioremeffeiSumexemptionis i quartafu.
nerali, omni Jure Parochis competente, firmavirffor. de-
clfion. 4 J. numer. 1 5, coram Zarat. ibi : Privilegtofcilicet Six-
ti IF. concejfo Hofpitali S. Spiritus in Saxia , exprejfam exem-
16 ptionem Quarta funeralis continente , comwunicato per Gre-
gerium XIV. Hofpitali S.Jeannis Colabit<e . ex qua communi-
catione perinde habetur ; acfiprincipaliter huic Hofpitalifuif-
fet conceffum , C[\i2imk<\nh\it Cardin.de Luc.de Paroch difc.
zi.num. i
Mirabiliteretiamad noftrum efftftum urgctquartoScn-
tentia , feu decretum Epifcopi Rafponi , emanatum anno
170». in quo ad tollendas omnes controverfias intcr Paro-
chum Sanftae Luciae , & Curatorcs tunc temporis exortas.re
37 fedulo, maturequc difcuffa , auditis Franciico Antonino ,
tunc Redlorc, feu Parocho Esclcfia» S. Luciae, & Hofpi-
talis Curatoribus, illis unitim inftantibus, & concorditer
lupplicantibus, infrafcriptum perpctuo valiturum fecirdc-
cretum vidclicet R D.Jacobus Multonus , adpr^fens d.Hof-
pitalis Cappellanus , caterique omnes aliiejufdem Hofpita-
Jisfuturipro tempore C,ippe//ani , abantediflii DD. Curato-
tfibus cumnofira approbationc cligendi , &deputandi , qriaf-
^mque fundiones ParochialescircaSacramentorufn, tam Pe-
Mitentia , quam SS. Viatici , & Extremte Unflionis , admini-
firstionem Pauperibus infirmis utriufque fexus, pro tempore
in d. Hofpitali exifientibus , quam etlamciicj fupradiSorum
Pauperum, ibi defunHorum, cadaverumexequias ,acfepul-
turam, libere ,&omnind , independenter a\'r,tfatoR.Paro-
cboprotempore Parochiatis S. Lucice,exercere poJfit,&valeat,
ac refpeSiivepoJfint, & valeant : Iia tamen, ut ab Ecclefia Pa-
rKhialiprad.S. LuciteSS ViaticumpradiSis Pauperibus in-
firmis ejufd. Hofpitalis dcferendum, omninb fumere lenea-
tur, & leneantur , apparatibus ,cercis ,umbrella , &Cieteris
tmnibus neceffariis a fupradi&o Cappellano difii Hofpit.dis
femperadhibitis , abfquealiquopemtusconfenfudiSl R.Pa-
rochif quifolumetiamnoffis tcmpore, fecundinn necefiltatem
eerundem Infirmarum , Ecclefiamfu.xmprtedif/.vnitgredlet-
di^ &abeadidumSS.yiaticum fumendi, ac deferendi com-
moditatem antedi8o Cappellano , prafiare ttncjtsir ; Qua-
propter d. dccretum, cm.inatumdccommuniconfcnl-i, &
Vfajce Difcept. Tom- IV.
concordia Partium ,acabeifd.emc!o2atum , fiveconfidere-
turtar.quam resjudicata,fiveuticranfadio,authoiiia'e Epi 28
fcopi approbata, certum femper eft ,quod omnem ulccriorem
quaeftionem amputavic; Cum ca fit vircus rei judicatsB, &
tranfaftionisefficacia , ut omnemanteccdentem litem pror-
fusextinguant, novumquelitisingreffumimpediant, protit
in terminis rei judicat? tradunt Felin.in Cap.^uoniam contra,
num. ^i.deProbat.Surd.conf6tnu.2. Rot.cor.Pamphil.dec. 29
2i2.num.i. ibjque Adden. num.6. & in Tufcanen. Manutentio-
nis yDec. 1710 cor Crifpo,& inRom.Salviani<\.Febr.fji i.
^.In controverfiam cor. eod. Ec in terminis tranfaftionis Jar^. jo
conf.t^Ss.nu. 1 6. Vrceol- de Tranfafl. qutefi. 4. num. ii.& Rot.
i/ff.^i 4. num.i. & dec.2 10. num.26.pjr. 9.&cor. Anfald. dec.
^<). numer. j,& in Cracovien Pecuniaria .. Julii »695- $• Dp
credito,& ^ Julii 1696. cor. Card.Caprara.
Quinto loco omnia haec corroborantur ab iuconcufTa ob-
lervantia, in fafto concludentiffime probata exdepofitione
pliirium Teftium, & cx Literis teftimonialibus Epifcopi
Forolivicn. Nccnonexantiquiffimis Capitulis, pro guber-
nioHofpiralisfadis, & per Ordinariospro ccmpore femper JI
approbatis, inquibusSacerdoti Cappcliano noltri Hofpita-
lis onus imponitur miniftrandi Infirmis Sacramenta . Et
dcmOm cx pluribusantiquifTimisdecretis, abEpifcopis pro
tempore fadis occafionc Vifitationis Hafpitalis, inquibus
provifiones, nonnuila; circa exaflam confcrvationem Olei
Sanfti, provifionemargentcae Pixidis pro cuftodiaSS- hu-
chariftias, &honeftatem ScdisconfefTlonalis, abeifJ.captg
apparent.
In Jurc ver6 eadem confuetudotanti rnboris, tantaeque
efficaciaBcft, utomnem in hacpartedifficuitatemtollat, at-
quc omnind fervanda fit , juxtaTfxr inclem. Quia contingit
^.Cateritm , nhi Gloff.verb.Parochialis de Rslig.domtb.\o'\: J*
Licetergo Hofpita/e, & ipfius Familia, & Pauperes , ibi de-
gentes , Jint de Parochia matricis Ecclefiie ,potuit tamenpr<e-
fcribere Hofpitale , quod per proprium SacerdotemiUis fpiTi-
tualiaminifirentur , Maja obfervat. 12. num. 20q. \h\ : Sacer-
dotes in Hofpita/ibus Infirmis minifirantes , nonpejfeeis ul/a
Sacramenta minifirare , nifi aliiis id fuerit /egitimeprtefcri-
ptum, vel confuetudine indufium, quod fien poteft , Pign. JJ
cenfu/. f ji. num. 1 7. tom. 9. ubi rcferendo mentem hujus Sac.
Coiigr. ita ait ; Hmc prttfuppofitaconfuetudine , dixitSacra
Congregatio; pojfe proprium Sacerdoiem Hefpita/is , ab Or-
dinarioapprobatum, Pauperibus , ibi degentibus ,SaCramen- 34
ta miniftrare. ibiq; eofdem fepel/ire , abfq; interventu Parocbi,
&Rotadec.i^yn.;^.cor.Zarat.\h\: Necexeo, quodin Hof- J^
pitali Sacramenta adminiftrentur,aut quod in eoj us fepellien-
difitjus Parochite concluditur, cum exprctfcriptione,feupri-
Vilegio , htecomniacompeterepojfint .
Ad qu.iiTiconfuetudincm introdacendamnecetiamrequi-
ritur bona fides Glofi incap.fin. verb. Legitimee verf adquam
difterentiam de ConfuetuJ. Cravet. de Antiqu. ten-.por. par. 4.
numer. 16. Monet.de Declmis cap. j. numer. ic;. & Reta in ^6
Hifpalen J uris votandi 4. Februarii 1 69 7. coram Card. Ca-
prara; earatione, quiaconluctudoinduciturtacitoconfen-
l'u Partium circa adum rationabilcm , & Juri non repugnan-
tem , ad differenciam praefcriptionis, qux dicitur iniquum
praefidium, &refpicit (bliim perfonam p.aefcribentis, &ob
id fine bona fide non admirtitur ,uropcimcdiftinguepdopro- ^7
fequicur; Rot.in d.Hifpalen.^. Necobfcure>or. Capr. &conte-
T\int AQA\iCi.<{ per C a rd . de Luc.de P.trocb.difc^x .fub n 8.
Rationabilitas autcm , & congruitas, quinimd nccefli-
tas hanc confuctuJincm introducendi in noftris terminis ,
evidens eft, anlmadvertendo, quod , ut fupra innuimus ,
faluti animarum paupcrum Infirmorum, in H.^ipitali de-
gentium , allo modo fufficienter proviccri non roffct ; Sl-
qujdcm afTiftcntia Infirmis in Holpitali degentibus, quim jS
fcdula, &follicita eftedcbcar, tum obgravirs^em, & pe-
ricula morborum , tum ob Infirmorum multlplcitatem , re-
ma eft qui non fliat; Itaut hac dc caufaomnia fer^totios
Orbis Hofpitalia propriumretinerc tblcnr Capprli.inum pro
Sacramcntorum adminiftratii-^nc , ut vidimus ^bpra , quac
omnia quotidiana c^mprob.it e\pericntia , qui a- cnta vi-
dimus, quod , ut piurimilm Parochi , tanquam principa-
litcr Cur« Animarum propria; l^arochise a Jd fti , conti-
nuis Hofpifalium indigentiis , ca , qua rcquiritur vip,
iantia, & dlligeniia alfilicre nequeanr , utorrimeohferv^c '9
C.trd. de I.uc de Paroch. difc. 1 l-fub num f.& i ^, ih^.Twn
eiiam ob mjgn.tm i onJul;o'it>ti , alii:s relu!r.ti;.-in circo S icrtt-
mentorun» admini/iraiie.:c;i^ , quamfrequentius f .v it:previf*,
& quacumque bora , etljmde no9e , face^etpartet . Irff ».?&.•
^rtnum , aC rarionabi/.' v.^. tur Id . qtiod /'",. 0. tii^ t V t;i»« /f
Auiufmedi Hefpita/ij hatenjpiettitos i.-.cdetet •iT\.jppcilm-
:88
Difceptat. Ecclefiart:. Dominici UrfaycE-
««/) legithne deputatosy & approbtttcs ad adtniniflraa- Sa-
cramentalafirmis y proifiis tantum, &proeis Mininiftran-
tibus, quiintraearumfeptavivunt, confiitttant impropriam
Parocbiam^autquodiamimpropriumTerriteriuthSeparatum.
Quodemum adConftitutionemSynodalem, haEcnonpo-
teft cffe rotundior , magifqucclara , ibi .- Satagant Ajfifen-
tes y ac Prafides Hofpitalis lafirmorum , quod^/Egroti, de
40 novorecepti, Sacramentalem emittannonjfefifionem , aliifque
opportune SS. Sacramentis muniantur : Prte ca-teris autem
oneratamvolumus confcientiam Sacerdotis Sacfllarii ejufdem
HofpitaUs , ut ptopriam obligationem adimplendo , impigrk
Sacramt^)fa miniflret ^f.Quantae autemefficaciae, quanti-
que rcbaris fint Synodales Conftitutiones in Dioecefi , nemo
ignorar, eo quia nedum tanquam leges inillapundualiter
fervandae funt, exadduii\sperFerret.conf.i68.fub numer.
^ j \6. Mafiobr de Synod. cap. 4. dubit. 71. Cardin. de Luc. deju-
rifd.difc ^6.num. S.& Rot.dec.jn- n.zt.cor.Zarat. Sedipfi-
met Juriscommunisdifpofitionipraeferuntur, ut notat An-
fald- in addit. ad dec.-]i.»-6o. & firma vjt Rot. decj^o.injia,
r cor. ^mer.jun. cum concordan. citatis in tom. i.par.2. dijcep.
24. »u»). 8.
Pofitoitaqueexhis, quodSacerdosReflorHofpitalis ,
deputatusab ejus Curatoribus , cum approbatione Epifcopi ,
42 fundatiflimam habeat intentionem profubminiftrationeSa-
cramentorum Pffinitentise , SS, Euchariftiae, & Olei San-
ai Infirmis, ibidem degentibus , nuUius momenti effe di-
gnofcuntur ea, quae pro parte Parochi Sandtae Lnciae op-
poni folent .
Nonquidemprimum, quod ipfe uti Parochus habeatad
fui favoremjurisafliftentiam quoad Infiimos, inHofpita-
(i deccdentes ; Tum quia in diSa clement. Quia contingit ^.
43 C<eterum de iJf/j^/o/.^/ow/^. fpecificedifponitur, quodiicec
Hofpitale, illiusFamilia, &Pauperes, ibi degentesregu-
lariter fint de Parochia Matricis Ecclefiae , poflit tamen con-
fuetudine introduci , quod pcr proprium Sacerdotem illis fpi-
ritualia minillrentur : Tum quia cum in diilo Hofpitaii
omnesPauperes, & Infirmi , cujufcumquefintParochiae ,
quintm6Peregrinietiam,& forenfcs recipiantur, exinde fe-
44 quitur , quod , quamvis Hofpitale fitum fit intra limites
ParochiaBSanflaeLuciaE, Pauperestamen,& Infirmi , ibi-
dem degentes, ut plurimiim nonfunt ejufdem Parochiias ,
& fic diftusParochus nullum Jus habetquoad illosproad-
miniftratipne Sacramentorum, cum per diitumaccidenta-
lem permanentiam in Hofpitali , Infirmiinillodegentes ,
pon fubiiciantur ParochiaeS. Luciae, ad quemeffeftumduo
indifpenfabiliterrequiruntur , animusnimirum relinquendi
primumdomicilium, &fixa, atquefirma voluntasperma-
nendi in Parochia Hofpitalis, ex generaiiter adduQis per
"Rot. in Neapolit. Matr. »6. Febr. ijc6.§, Neque cor. Cardi».
P/«o/.cumaIiisconcordan.fir«/<j j»ro/M.j./><ir. i.difcept. 10.
^««w.^l.Et in noftristerminisC'?»"''- </f Z-ttC- de Paroc.difc.
25.»H»M9 ibi; Quoadeos, quiex diverfisParochiisVrbis,
velextra, occaficnaliter confluunt ad Hofpitale caufa curatio-
Tiis , qunniamcaufativit, feu accidentalis mutatio domicilii ,
abfque animo dcferendi primum, & acquirendifecundum ,
nonfacitccjfareJurifdiSiionempropriiParochi, neque illam
inducit in eo, intra cujus Parocbite limites hujufmodi acci-
dentale, feu cafuale domicitium h^ibeatur, fed ad fummum
^j Jus hoc fpeftaret ad Ecciefiam Cathedralem , feu Matri-
ccm , quaenunquamhujufmodi praEtenfionemexcitavit, &
confcquentereadempraEtenfio, tanquamredolcnsexceptio-
nemjuris Tertii, etiamfi per faifam hypothefim aliquam
apparentcm haberet fubfiftentiam , non eflet quoquo mo-
do attendenda , ex ^rmnus per Rot.dec. 411. numj. coram
46 Scraphia.&decsSi.eod.num.cor.Ludovif.&dec. jo.wHm. 8.
par.iz. ret.&in Marficen.Decim. ■jjunii tjo^. §.Ultra quam
cor. Card, de la Tremoille .
SimiIiquemodononobftat,quod ParochusSLuciaequan-
doque in didoHofpitaliSacramenta miniftraverit , & cada-
47 vcra in Parochiali Ecdefia fcpeliverit, ut praetenditurde-
monftrari ex partiiis Librorum EcclcfiaE Parochialis .
Ulfri quod cnim cxtraClio dittarum Partitarum ex pro-
pnis Libris non fuit fada citata hac Parte, ideoqucatten-
dcnda nullatcnuscft , pcr ea quae notant Ciait.de Ctedit. cap.
.f 8 }. tit.i.anum.^i-j. Anfald.de Commerc. Merc.difc.-j6 num.
zi.&Rot.dec i-iocor. Dunoz.jun.& dccif 1^4- num.ipart.
\i.(ydecifion.<\\c). num.f^i:; l-pif- '4- rrrf// Supplic.nmus
obfcrvare,quocl trcsfpccicspcrfonarum tcpcriuntur inHof-
pitali, Infantcs nimirum , icu Expofiti,- Familiares , fcu
In(ervientcs, &Infirmi: Quoad duasprimasfpccics, quia
illorum refpcQu ccfTant inconvcnicniia illa , & pericul,-»
moricndifineSacramcntis, dc qulbusfupra, nulla caditdc
praEfenti difficultas, nullaqueadfuitdepraeteritocontrover-
fia, quod ^ Paiocho Sanaae LuciaE iila reciperedebcant , 49
prout etiam idemdeterminatur in Decreto Epifcopi Rafpo-
ni. Ideoque feparando eafdem partitas , pro majori parte
illi, quiSacramentaacceperunt a Parocho Sanitae Luci» ,
& fepulti fuerunt in ejus Parochiali Ecclefia, vel fuerunc
Expofiti , vel Familiares Hofpitalis , itaut fpatio unius
SaBculi partitae in Libris defcriptaede Infirmis loquuntur;Ob-
fervandum edam eft , quod in illarum defcriptione Paro-
chus tcftatur; Sacramenta recipifl"e, reticito nomine Mi-
niftrantis, & Loci , & folummodo verificatur, quod fue-
runt fepuIciinEccIefiaParochiali, quod evenire potuit ex
eo , quod fepulturam elegerint in difta Ecclefia , dum in
Summariodocemus, quodaliquiex illis, qui afleruntur in
contrariispartitis deceflllTe fineSacramentis, haec fuerunt
eis miniftrata ^ Cappellano Hofpitalis , ut viderc eft in Sum •
roario .
Secundorefpondemus, quodcirca Infirmosadminiftratio
Sacramentorum ^ Parochis faila fuic durante lite inter Hof-
pitale, & Parochum circaannum i68j.quo temporeema- 50
navitdccretum provifionale hujusSac. Cong. dequofupra ,
quiaftus innulla proinde confideratione habendi funt, ex
addudlis per Rot. dec zii.num. ii.cor, Priol.Odec. j8. par.
ff. recen.
Tcrtid refpondemus, quod depraeteritomulti ParochiS.
Lucias eodem tempore fueruntetiam Cappellani noftri Ho-
fpitalis, nempeCanonicusOrfellus , Hieronymus Becci- ,
Chriftophorus Leone , Francifcus Antonius , & Jacobus 51
Maltonus. Ex hocautem innegabilifaflofequiturin Jure ,
quodaClus, ab eifdemgefti, & forfan adnotati, tanquam
abeisuti Parochis fatli, nonfuntaptipraejudicare Curato-
ribusHofpitalis, bona fidecredentibus, illosfieri^ dd Pa-
rochis, uti CappellanisHofpitalis , nonaurcm tanquam k
Parochis, &ignorantibus illosfieriabeisaliodiverfotitulo,
quam propriiCappellani, cxfitmaus per Rot.dedfion. 15 j.
numer.i^coramBichio, ifdecif.^iS.numer i().coram Prio/. Ji
& decif. 2 7<j.. mm. 9,par. 1 7. & decif, i j 6. numer, l j-par. 1 9 .
recentior.
Quaeomnia eocertiusprocedunt, anentisdd. aliistitulis,
compctentibus Cappellanis noftri Hofpitalis adminiftrandi •
Sacramenta Infirmisinillo degentibus, quibus congrue re-
ferripofl^untj&dcbentiidem aclus, juxta regulam , dequa jj
Rot.dec. iiS.numer. iz.coramCelf.ifdecif ^99- num.spar.
I7. recea.
Inomnemverocafumaddignofcen.quotituloiidemaftus
gefti fuerint, an fcilicetex voluntatedd.Parochorum, vcl
cx obligacione, ipfis incumbente uti Cappellanis , recur-
rendum eflet ad conjeduras , & faCti circumftantias , ex
quibus Judex unum , vel alterum arbitrari poflit , juxta 54
theoricam Innoc. incapit. Bon<eme)noria ili.numer.i.& 5.
de Poftul. Pralat quam fequitur Bariol. in leg. i . $. Hoc inter-
diSlonum ^.ff.deltin.aBuque privat. Nat.conf jii. »«<»;. 9.
infine Rot. rffc .5 42. num.fin. cor. Bicb. Cf in Urgellen. Servitu-
tum ij. Martii 1697.$. Et diftinguendocor.Urjino .
Interquasconjefturas, &folidaspraefumptioncs, nedom
confideraricongrue pofl"unt , fed potius tanquam pcrfcCJa;
probationes ci^nnumerari debcnt Privilegia , noftroHolpi- J?
tali concefla, aggregatio Archiholpitali S. Spiritus in Sa-
xia , folitumaliorum Hofpitalium, tj>m vicinarumCivita-
tum , qu^m totiusProvinciae, im6 totiusfercOrbis, &i.'c-
mum innegabilisconfuctudo, & praecifa lcx Synodalis,^ (u-
pra comprobata ; Afl^crendo cnim conirarium iidem Cap-
pellani cUcercnturdefecifleineorum muncre, facicndoailus
eis nullatenus pcrmiflb.';, & prarjudiciales noftrisCuratori-
bus, qui illos in Cappellanos dcputarunt, quod rupquam J9
praefumcndum cft , ex addudis in dec } j 7. num.^. ifftq. (or
Pcuti/ig.&dcc ic)9.nuin. j.par.ij. rec,
Nullaq; paritcr visficii potcft inco, quod Epifc. Rafpo-
nus mandavcrit . clavcm cuflodis Olci Sancii rctincndam
cfl"i- h Parocho i Luciac: Id cnim fat^um fuir p«r modum pro-
vifionis,pcndcntibuscontrovcrfiis,& cotcmporc, quoCura-
lorcsloliti noncrant dcpuiarcpcrmancntcm Rcdorcm , fed
opcra advcntitiiSaccrdotis utcbantur ,ut notumell innoftra J7
Civitaic ; Tunccnim , ncClavisprardiiib pcncsCuratorcs ,
Viros L.iicos , minCis deccntcr rcmancrer prudentcr idcm
Epifc. Rafponus mandavit ut illa rciincri licberct i Paro-
choSLuci*, nccproptcrei hujufmodi Clavisrcicntio, at-
tentadiflainncgabilifai^iciicuipftantia, qua-hodidampliiis
non vcrificitur, apta cft tollcrc antiquamconiucrudincm ,
quod RcQor .lcbcat Infirmis S.icramcntfl miniftrare, piout
idcm Epifc Rafponuspnftmodumlblcmnitcrdcmandavit ,
ui vidcrccft ind.noftroSumm. , ,
AbU)-
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio XVII.
189
Abfolutoprimodubio^ defcendendo ad fecun. prifuppo-
fitocxhucufqueanimadverfisJurcadminiftrandiSacramen-
ta, refidente innoftroCappellano, confcquutivefequitur ,
58 quodHofpitaliejufqueCappellaniscompetat Jusifepeiiendi
cadavcra Infirmorum, ibidem decedentium , ea ratione ,
quia ab adminiftratione Sacramentorum JusSepuIturaeuni-
ce pendet, ut in in noftris terminis firmavit Rot.decifion.
348. numer.^.part. ii. recentior. &probat</f Luc.de Paroc
difc.^o. nu. 14- ubi iftam adducit convincentemrationem ,
50 quiafiParocbus non habet incommodum adminiflrationis Sa-
cramentorum , neque babere debet commodum emolumentorum
Sepultur^ , qu<e in Compenfativum d. incommodi , ac laboris
perSacroi Canonesdemand.itafunt, Etgeneraliterhabemus
Textumj id demandantem in cap. i. de Sepultur. quem fe-
quuntur Pafqualie. de Sacrif. nova teg. qu. i oo l • num. ^. Pani-
f»o//. </fC.5.«'i4'aliique, citati in ro/w i.par.i. difcept.ii.a
jMim.64. if tom.z.par.i. di[cep. i^.a nnm. 2 3. cum quibus pro-
ceflit S. C. C. in Romanajuris fepeliendi 1 7. Augufli 1 ^9 7-
utvidere e^ibid.n.<^i>
Etquidem nonfolum JushaberevideturidemCappellanus
Cadavera defunftorum , in Hofpitali decedentium , fepe
liendiin Caemeterio, inquoab initionafcentisEccIefiaB Fi-
^ delesfepaliebantur, juxt^ Text.incanon. Pracipiendum 13.
iOK<y?.r.cumconcordantibus, cnzushDuran.de Ritib. Ec-
tlef. lib. I . cap. 24. 6f Barbof de Ojfic Parocb. part. ^. cap. 1 6.
■numer. 6. VcrCim etiam in Ecclcfia, uc poftea indiftinfl^
omnibus Fidelibus conceflum fuit , & patet ex canon. Nullus
I j. quteft. z.cap. Cum liberum de Sepultur. Sc appofite notan t
Cratian.cap.94. numer. j^ &quod Infirmieoipfo, quodin
Hofpitali reciplunt Sacramenta , videantur in eo fepulturam
eligifle, notant communiter Repetentes incap.i.deSepul-
t^a tur. in 6 Sc concordanc Sylveft.in Summaverb.Sepuhura
tium.i. Lavor.yar.Lucubr.tir.z.cap.S numer.^S. Praefer-
«im vero, quandoHofpirale, prout eft illud, de quo agi-
tur, authoritatcordinariaereflumreperitur, & ereiilio fuic
ab Apoftolicaiedeconfirmara, uc ampliant JIoot. «»/. 447.
Cs m.l'2:verf. jQuamvis enim ,& Caftrenf conf.167.in fine lib.i.
& firmavit Rot. dec. ? 48 . ».io. eb i i.par. 1 1 . rec.
QaaE omnia robur pariter fumunt k confuetudinefepelien-
di Cadavera in noftro Hofpirali, de qua plend deponunt
Teftesindift.Summ. illaquefuperlativ^comprobatur, non
15} foICimSkPartitis, extradisex Libris Hofpitalis, in quibus
adnotatur fepukura, data Cadaveribus mortuorum in no-
ftro Hofpitali , fed etiam ab antiquiflimis Capitulis dift.
Hofpitalis, in quibus onuscelebrandiExequiaspraccisdim-
poniturejusRettori, feu Cappellano ,ut videreeftin noftro
Summario . Per quam confuetudinem uno ore concordanc
DoflorespofleacquiriEcclefiae, etiam non Parochiali, Jus
64 fepeliendi, juxta doftrinam Hoffienf incap. J^uia nonnulli
Kumer. 7. de Cler. non refid.(\\itm fequunturcitati^lfor. co-
ram Merlin . decif 1 9 . numer. li.&in Romanaju ris fepel. 1 x.
Maii \6^z. $.Et hoc idem, &pertotumforamManuel , ubi
ad noftrum effeftum appoGte conliderat ctiamexiftentiam
Sepulchrorum in aliqua Ecclefia non Parochiali , firmando
€s exhujufmodiSepulchrorumexiftentiaadhominem compro-
bari Jus fepeliendi in illis Ecclefiis non Parochialibus, in
quibus reperiuntur, ut ad unguem in noftra Ecclciia vcri-
£catur.
Recurrente potiflimd ratiooe, fuperiCis infinaata, quod
cum Infirmi in Hofpitali decedentes , ut plurimim , aut
fint Exteri, aut Incolae aliarum Parochiarum , Parochus
S6 nullum jus habet eifdem miniftrandiSacramenta, eorum-
que Cadavera tumulandiinfua Ecclefia, quia feclufis pri-
vilegio , & confuetudine favore Ecclefiarum Hofpitalis ,
in prcfenti fuperlative probatis fupra , nonad illam Ecclc-
fiam, intra cujus limitcs Hofpitale repcritur, fed ad Pa-
6j rochiam Ecclefiac Cathedralis , feil Matricis fpeftarct
idem jus fepelicndi, Glojf. in cap. Innoftrade Sepultur.In-
noc Hoftien. &Jo: jindr. in cap. i . eodem tituio cum aliis ci-
tatisfupra.
Non relevante , quod aliquando Parochus Sanftac Lu-
cise Cadavcralnfirmorumfepeliverit in propria Ecciefia ,
aliquando vcr6 in Ecclefia, &CoemeterioHorpitalis; Id
48 ciiim evcnic, vcl quia Infirmi fepulturam in Ecclcfia Pa-
rochiali fibi clcgcrant, ut juftificamus in Summario . Vel
quia Parochus, & Cappcllanus Hofpitalis, quando erant
aliquo impedimcnto decenci , viciflim officium pradidum
aUerutrodelegabant. Veldcmum, quia Curatorcs pro tem-
pore Parochum Sanilac Luciac in Cappellanum elcgeranr
Itaut unus, & idem eflet Parochus , & Cappellanus, &
proptereiafl:usprxdi<Si, intalibuscircumftantiis, tanquam
ejtprefse non explcti jure Parochiali , nullum pracjudicium
Vrfay^ Difcept. Tom. W.
irrogare , potuerunt Reftori , feu Cappellano , & multo
minSsCuratoribusd. Hofpitalis, ignorantibusea, quae in-
terdd.Cappellanum , &Parochumexreciprocaconvenien-
tia prafticabantur.
Quoad j.dubium illud videturaffirmativerefolvendum ;
Quia jus celebrandi exequiasproDefunftispoftillorum tu- 69
mulationemnullatenuscomprchenditurinterjura Parochia-
lia, uccolligicur fx dec.^iz.par.^.rec.ntcnon exgenerali-
busDecrecis, karefolut.Sac.Congreg.Rit.inUrbis , &0r.
bis ig.Decemb. ijo^.inquibusjuraomniaParochialiadiftin-
ftim numerancur, ut videre ed apad Monacell. Formular.to. 70
a. titul. liformul. I. a numer.46. ufque finem, cxceptaque
Ecclefia Macrici , fcu Cachedrali , nulli alceri Ecclefia ,
quamvisParochiali, fubjeftio, feufcrvicusfuperaltcra Ec-
clefia competit , iicec haec fita intra limitcs Parochiae fic ,
nifi (pecialiter, &exprefsdprobet, hancfubjedionem, feik
fervitutemfibi ex aliquo privilegio, aut fpeciali jure debi-
tam efle, ad Text, in cap. DileSus de Cappell. Monacb.ubi 7»
Repetentes communiter, & fignanter Abbas num.i.& ir.
& in cap. Ad audientiam ilprimo numH. de Ecclef. <edificand.
ubi Fagn. n.g. & 10. Calder. conf.6.fub numer. 1 . de Relig. do-
mib.& Rot.cor.Coccin.dec.ioi().n. 10.& decS^.num. i.&z.
par. ^ cor. Vbaldo ,
CertiCls , quia in hac etiam parte Reftor Hofpitalis habec
adfuifavorem pacificam, antiquiflimamque obfervanciam
celebrandiquot annis Anniverfarium in Ccemcccrio,conclu-
dencer probacam in Sum. & proindi? refpeftu ctiam hujus du- 71
bii applicancur ea , quae obferva vimus fupra .
Q_uodfialiquandoParochuseidem fundioniincervenit, id
fecit uti ^ Reftorefpecialiter invitacusproaugendo nume- 7j
ro Ecclefiafticorum , & ad cfFeftum peragendi majori ,
qua poicrac folemnicace di£tam facram fundtionem pro
fuffragio Defundorum , in quibus tcrminis quicumque
a£tus nullatenus pracjudicant eidem Cappellano invitanti,
& multo minus Curatoribus, candem invitationcm igno-
rancibus, ex adduftis in decifion.i. numer. i. part. 3. co-
ram Ubaldo ■
Refpedu^.dubii, capienda vidccurrcfolntio favoreCu-
racorum. Licet enim controverfa fit inter DD quaeftio , 74
anOblationes, quz facris Imaginibusfiunr,debeantur Epi-
fcopo , vcl Parocho , ant Rcdori illlus Cappellac, cui ^
Fidelibusofferuncur , de qua pkni Bertaccbin.vot.de:. 191.
per totum& RotcoramMerlin.deczsjanum. i. omnesni- 75
hilominus concordanc in hoc, quod ubi conftac, Oblacio-
nes fieri in ufum certum , & dccerminacum , in quem ei
piorum Oflferentium voluntatedeftinatac fuerunt , ut in prat-
fenti cafuadunguem verificatur , &omnijure przfumitur,
pro fubftentatione nimirum , & manutentione pauperum
Infirmorum; Voluntaseorum , quicleemofynasdederunt ,
praecisc, & pundualiter fervanda cft, cxanimadi-erfis per
Ad.^. ad Capp. Tholof decif. 4S' J. Ric dec i jo numer. 1 . Ven ~6
trigl.in Prax.libr. ttitul. ij deOblat.adnot. i6. numer.iS.
& 30. Bonac Opcr. moral. tom. ». titul. de Prtecept. Eccl. dif-
put.ult quaft.^.punfl ult.num. y Antonell.de furib.Cleric.
lib.i.par.J cap.Si. num. ^i.mWx, quod fi fiant Ecclefijc , in
qua cxercentur aliqua picratis opcra , praEfumuntur faiflac
ind.caufam, ncquL-proindedebentur P.inKho Pjf/off._/«r- 77
dan.var. refol- libr. 10 traB-i ^.de Provif benefic numer. }J.
Card. de Luc de Decim. difc 1 9, numer. 9. ubi , quod hoc ve-
rumeft, etiamfi detali voluntatcconftet foliim pcradmini-
cula, & conjeiluras , ibi : Vbicxprefie , vel etiam admini-
Cttiative , ^ conjeBuraliter cenftet de voluntate facientium
oblationes , 6" eleemofynas , ut ipfi Ecclefi<e , feu certis ufibus
applicaridebeant , nonautem, utlpfe Reffor impinguaretur,
atque in privatos ufus , privatamque utiiitatem convertat ,
cumtunc, abfque dubio, ifta voiuntas fervaridebeat , eaqut
cuicumque juris difpofitloni prtevaleat , cumaliis, addui^is
per Rot.cor.Meriin.ddecisj. n t-
Cumquibusindebilioribus terminis Ecclefiarum Confra-
ternitatum ficuiarium , inquibusminorapietatis, &mifc-
ricordiac Opcra cxercencur, proccfllc Sacr. Rit.Congregat. jt
inUfbis, (ifOrbis lO.Decemb. 170; quandodubioin ordine
2>?.fcquencibus vcrbisconccpto; An pojfit Parocbus fe lnge-
rere in adminiflratione oblationum , & eleemofynarum inf<e-
pediSls Ecclefiis recoUeSarum , vel CMpfal<e pro ilils reci-
piendis expofii<e clavem retinere , rcfpondic Negatlve , ut vi-
derc e(i apud Monaceli in Formular.tom. z.tititl. 13 form. r.
num.46.dub.1Z Quxpunftualis refolutiotanqu.im lex fer- 79
vandaeft, omncmqucdifficultarcm inhac partctolliccx ad-
d\iiMs\n dcif. $'. num. \o cor.PrioJo, (f in dec 5J num.x.
coram Benincaf
Mioiu ptaetendi valet h Parocho adminiftracio falcem
N a carun-
1^0
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayas.
varundcm Oblationunl,ad effeaum illas convencndi in ufuin
defti lacum , & ^ piis Benefadloribus volitum .
Ultra quod enim Curatores Hofpitalis , huic adminiftra-
80 tion! ad exclufionem Parochi (emper in praeteritum com-
niendabili dijigentia incubuerunt, uc probavimus in Sum-
mano.
Sirifte refpondemus, quod , hujufmodi folito attento ,
nihil in futurum inr.ovandum cft, earacione, quia in hac
materia admmilirationis, & applicationis fimilium Obla-
81 tionum, confue^udini valde deferendum eft, ut in noftrls
Xtrwinis advertuni Socci». de 0 blat. /ibell. 18. num. 17. 18. &
»6. Malvet. eod.tral}.par.4,.n.6i. Qratian.difcep. i^^.num.
z^. Filltuc.Oper^moral.tom z.traii.i^j.cap.-j.qu^. num. 139.
Bonac. Oper.moral- io>»,z. tra8.de Pracep Ecclef- difput. ult,
/ju.^.puriiLult.nu'».^. verf.Dixijur^, & Rot.decisj. »«.15.
eoram Merltn.
Qua; omnia tranfeunt in evidentiam ex diflaSynodali
Conftitutiorc i.Ta in Summariodum in iliaexpreGedeman-
8i datur, quod .. urarores Hofpiialis , non autem ParochusS.
Lucisefaris , 2c clavibusmuniantcapfulamdd.eieemofyna-
rum , utque de iltis rationem Epifcopo de femeftri in lemeftre
reddere teneantur. Prouc ctiam ineadem SynodaliConfti-
lutioncexprefscprzcipirur, ut ncminialicri cuicumque fas
(it ia huiufmodicieemofynis, accarumdifpofitione feinge-
83 rere, quaprolcgeinnoura Civitace, & Diceccfi fervanda
cft ex adduftisfupra.
Ex qulbus inferturetiam negativa refolutio vdubii ; .Cum
enim rctcntio davis dominium denoiet , vcl faltem admi-
84 niftrationcm importet , ex notatis per Repetentesin leg.Jn
clavihusff. de Contrahend. cmption. & firmatis per Rot. aecif.
Ss<).num.6.&dec. i 311. ««w. 5. fpr. Emerixjun. cumcon-
cordaniibus , citatis in tom. l.par. z.difcep. 1 1. num. 85. Pa-
■rochus autemexhucufqueanimadverfis nuilum habeat do-
minium, nullamque adminiftrationem pecuniarum , in ca-
-pfula exiftentium , in ncceffariam venit confequentiam,quod
nuUopr^tcxtu retineri poftitclavesejufdemcapfuIjB; juxta
8j rcfolutionem j". C Rit. lo- XJff- 1703.^^28. </h^.cujus verba
regiftravimusfupra.
Die a. Julii 1719. prOpofitis in Congreg. Epifc per Car
S6 din. Corfinum quinque dubiis , rcgiftratis in principio.
Jiy 4</r.6f J. J^f/pow/ww/tt/f ; Affirmativequoadprimam par-
tcro; Ncgativequoad i.
88 /j</ j.Negativd.
85 Ad 4. Negativc quoad primsm partcm; Affirmative
quoad z.
90 ni 5. Ncgative .
DISCEPTATIO XVIII.
NuUius Tcrlitii Ufus Pontificalium .
T R 0
Angclo Gcntile Archiprcsbytero .
A R O U M 12 N T U M.
Vfus "Pontificilium , quihus concumentibus Tralatk inferio-
ribus ah ^ipoftolica Sede concedi foleat . Entmerantitr
multi TrxL.itt infeiiores CathoUci Orbis , quibus idem
ufus Vvutificalium exgratia conceffks fiiit .
TErlitii magnum Oppidum, in BarenfiProvincia pofi-
tum , Animas fex millc circiternumerans, murisun-
dique circundatum. , validifquc propugnaculis , Caltro, Sc
infigni Turrimunitum,non (blCimob rcrumomnium, ad vi-
1 tf fubftcntationcmneceftariarum ubcrtatem,fcd ctiapropter
pulcherrimorumaedificiorummajcftaiem, &litudlncm,
Civium nobilitatem, Populi multiiudincm , Incolarumdi-
vitias, & fitusamcnitatem , mcrii6intcrpraEcipua valtilTi-
mi Neapoliiani Regni Oppida communi Geoj^raphorum
fcnfuannumeratur, ut oninibusejufdcm Rcgni Habitarori-
bus , Civibus, & IncolisBotoriumcft*
Ncquc minoribus dccoraturprxrogaiif isinordincad fpi-
ritualia, & circaca ,quaf;diviiuimcuItumconccrnunt ,dum
arquali notorictatc omnibuspatct , in illorcpcririduosnimis
' z numfrofos Rcligioforuin VirorumConvcntus, Fratrum ni-
mfrumS. Francifci , Obfcrvantiumunum , &Cappuccino-
rumalterum, & unum atqucnumeroium Sanftimonialium
Monaftcrium, quacdeprselcnti ufqucad numcruai (cxagin-
ta trium ibidcm fan£liori vitae Infticuco fub Reg. S.Qarx lc-
fc Deo conlecrarunt, illibatam virginitatemfervantes,.- In
ilJo pariter inftitutus reperitur Mons Pietatis, atque pto
alendis Pauperibus , curandisaegrotis , excipicndifq; Peregri-
niscxtruftumetiamelt infigncHofpitalc, congruisredditi-
busaCiviumpietatcditatum: Necnonadfuntetiam unde-
cim piae Laicorum Confratcrnitates , fub diverfis Inftitucis ,
piccacis, & mifericordiaE Opera, cum omnium Bonorum
aEdificationequotidieexercentcs.
Quibuscorrefpoixiet infignis Collegiat? Ecclefif majeftas,
& magnificentia , Ecclefiafticorumq; Miniftrorum magnus
numerus, uniusfcilicctfupracenium quadraginta. Eadem
enim Ecclefia, ultr^ ejus nobilem, regiamque ftrufturaiii,
opulentiftime ditata repcritur argcntis, facrifque Suppelle- »
itilibus, addivinumcultumneceffariis, & pro Ecdefiafti-
cis fundlionibus obeundis. Ejus Capitulum , ultra Archi-
presbyterum, facicntem Pralati inferioris figuram , tribus
Dignitatibus conftat, Primiccrio nimirum , quaEprimacft
polt Pontificalem, duobus Cantotibus, 22. Canonicis, &
40.Portionariis, feuSacerdotibus, participantibus de red-
ditibusejufdem EcclcfiaEinannuafummafc. jo.circiter pro
quolibet, & demum ^j.Clericis , in minoribus Ordinibus
conftitutis: ItaucmuIiaeCachedrales , &aIiquaEetiam Me-
cropoIitansEccIefif ejufdem Ncapolitani Rcgni in hacpar- .
re, rcfpeftu magni numeri facrorum Miniftrorum, eid. in-
figni Collcgiatae Ecclefiae Terlitii iocumcedant; Easdcm-
qucDignitates, & omnesCanonici Almutiis , feu Mozzet-
tis ferico Villofi punici colorisutuntur, tamin divinis Offi-
ciis, qu^m inpublicisProccflionibus, omnibufq;allisfacris
fundlionibus.
Archipresbyter verd, qui habitu violaceo Epifcoporum
ad inftar,ab immemorabili tempore fcmpcr ufus fuit, &de
prjefenri pacificeutitur, datfuisSubdicis Terlitien. Literas
Dimiftbriales, feu Teftimoniales ad omnes Ordincsfufci-
piendos, fuoshabet confiderabilcsredditus 600. fereannuo- ^
rumducarorum, &ultraordinariam Jurifdiftionem, quam
ineodem Oppidoexercet , tam incivilibus, quamincrimi-
nalibus, mixtisbeneficialibus, &matrimonialibusCaufis ,
mediantc deputatione Vicarii Generalis , CanccUarii , Pro-
motorjsFifcalis, aliorumq; inferiorum Miniftrorum, adil-
)am excrcendam neceffariorum , cumulativamhabet, ordi-
nariamq;vifitandifacukatcmcum Epifcopojuvenacen.ind.
Oppido, canonizatama Rota , & Signaiura Juftitiae, quae j
ad anno ifiS^decrevit Taritojudicato^ circajusvifitandi
cumulative, <if ea , iju.e funt Ordinis<trc.Coram({azCeop-
ponente Epifcopo Juvnaccn. Caufa acerrime difcuffafuit
perduofereSoecula, ucconftatex i^.Dccifionibus, in illa
emanaiis , & fignanter for<?»M Lancellet.die zg- Apxilis 1575-
jmpreffa inpar.i.diver.la\S6.&cor.Nifiot. fub titulo Nul- 6
lius.. feujuvenac.diebus \i.Jan. i^Mar.& zo.Juttiii66^.
imprcffisinteraliaseifdcm Auditoris/a 5463.(^75. (Srrora»»
Bouriemoit. ^.Jumii66y quae nonrepcritur impreffa, ^
Z/^'Nov.\666.cor.Eodem, impreffa inpar.t^. rrr. /a 507 in
cujusnumerofinalifpecialishabcturmcntiorf. l.Junii i66j.
6f j.Macr/i if<Tj.& iz.ApriHs i6-]8. cor.eod. Bourlemont.im-
preflis \npar.i-. recen.la^ji.&^-js & cot. Paulutio j Julli
j6-jg. imprefta in eadcmpar.ig. rec. la 5 34. in ordine , &cor.
Emer jun. diebus ^Julii 1 68 1. fir z6. Jan. 1 682. 6" 1 7- Mar-
tii 1683. ^ij.ya». 1685. imprcffisfor. eoi/. interalias cjufd.
Auditoris/a499.&5i8. & 59i-& 6 50.& cor.Urfino ilj a-
nuar. i686.quaenonrcperitur imprelia .
A'Decretis, &Sententiisejufdcm Archiprcsbytcri,con-
ccrnentibus omncs praedidas Caufas civilcs , criminalcs , 7^
mixtas, bcneficiales.&matrimonialcs, nonad Epifcopum
Juvcnacen.fedadMetropolitanam Curiam Barenfem , vel
ad S. Sedem immcdiatc intcrponitur appcllat io , idque ab im-
memorabilitempore, videntibus, taceniibus, fcque nulla-
tcnus opponentibus Epifcopis Juvcnacenfibus, uteftinno- ,
ftra Provincianotorium, &ceftatur Archiepifc.Barcnfisin
cjus Relationc.
Quo demum ad Pontificalium ufum Teftcs , fer. fer. cxa-
minati fk pra:d iflo Archicpilcopo Barcn. ab hac Sacr. C.ongr.
(pccK->literdeputato, afferunt , propnis oculis illorum cxcr- 8
citium vidiffe, &abcorum Antccciforibus fcmper audivif-
fe, illafuiffead praximrcdada, juxta tcmporum , & fcfti-
vitatum contingcntias , quod ad evidcniiam comprob.mc
multas infcriptioncs , muliaquc Infignin Archiprcsbytero-
rum , ipforumquc Imagines, qu« ftylolcrreo fculptf appa-
rcnc in mulcislapidibus, cum diflis Pontificalibus Infigniis ,
tsm in Ecdcfia , quam in Palatio Epifcopali i Vicario
Gencrali cjulJcm Archicpifcopi BarcnCs, ad diflum prf-
cifum fincm, & cffcflum miffo ad dictumOppidum . vi-
fx , & rccogniis , proui omnia hfc huic Sacrofacdto
Con-
Tom.IV. Parsll. DifceptatioXs'!!!.
191
Confeffui pro verltate , &corifcientia requifitusretulitdid.
Archiepifcopus Baren. inejusRelatione, &latiuspatct cx
Teftiumdepofitionibus.
Quia vero ufuieorundem Pontificaliumfe oppofuit Epi-
feopus Juvenacen. pr«tendens eorundem ufum non efle ad
tbrmam Decretorumgencralium, negligentefua Jura vali-
9 d^ deducere tunc lemporis Archipre.sbyiero , propofitaque
4ie ",o. Augufii 1687. in hac Sacr. Congr. Caufa ad relationem
Card. Calanattse, refponfum fuit, Indultum PoKtific.rltum
MO» fubftineri ■ Erat enimSixti PapilVanni t+^^.icnge
anteidiftisdecretisgeneralibus Alexand. VIl.Hinc Archi-
presbyter ad cvitanda magna illa incommoda, & intolera-
biiesexpenfas, quaclitibusannexscfunt, cxperientia telte,
10 & idobfervante/Jor. </fc 11$. num. 11. part. ii^.& decif%oi-
num.-j&feqq-par. 18. & dec.qj^. num ij.par. \9-rec. Nec
ron ad extinguendas flamas litium, quae prascipue inter
Perfonas Ecclefiaflicas celeritcr terminands funt , juxti
monitum r^»: in Authen. ApudquosopottetCauf.dicer.ihl :
Sed etiam accelerari litesfancimus <ifc. ut non mens eorum oc-
cupetur circa litis follicitudinem ; Sed vehciter liberatt facris
tperibus obfecundent , & notata perUfceol.de TranfaS. in
iX ^roffw/owttM» »2.ubiad noftrumefFedtumexpendit verba il •
la , quae quotidie in Ecclefiafticorum ore refonant : Extin-
guejlammaslitium\ Nelitis horror infonef.Diffolve litis Vin-
cula, if Rot.dec^^.num. i.coram Priol. <•! dec. los-num. i.
par. ti.rec.&in Neapolttana Procejftonis z.Jwii ijiiiit ji-
(oramOmMnna ,(ciuiisdux\t proufueorundem Pontificalium
humillimum habere recurfum pro gratia ad Papam , me-
diantefupplici Libello > dato in Summ.
Remiflar fuerunt eaedem preces ad hanc S. C. quas de mo-
re circa illarum fubfiftentiamdignata fuir exquirere Jnfor-
12 mationem, & Votum Metropolitani Barenfis, auditisin-
tcrefle habentibus ; Perventa autem eadem Informatione
per extenfum exhibua inS^imm.concordatum fuitdubium
quod videtur affirmativ^ refolvendum .
Ad quem effedum videtur fuperabundarefolida illa refle-
xio, quod nonfumusin terminisnovacGratiaE , concernen-
Xj tis aliqua, nunquam ad praxim redadla in noftroOppido
Terlitii, quia ufus Pontificalium in illoab immemorabili
lempore femper pradicatus fuit , ut teftatur Archiepifcopus,
& concordantomnes Teftes, ferv.ferv. examinatideman-
ditoejufdem Archiepifcopi Delegati , dequibusin '^umma-
rio. Qui ulteriiis in eorum depoficionibus adducunt illam
faiti innegabilem circunftantiam , quaeomnium oculisex-
pofita eft in matrice Ecclefia noftri Oppidi , quod lifcicei in
Sepulchro Archipresbyteri Annarii legitur fequens infcri-
•4 pt'o; Matthteus de Annariis , Archipresbyter , Tetiitti ,
* primus in Dignitatemitratus , «n/fo i><im/«/ 1487. Itauc fa-
ftocalculoabeodcmannonon una, fedferd triplex centc-
naria ad noftrum effedum verificatur .
Siautem fimplex centenaria ajquiparatur immemnrabili
cxaddudisper Rot.decif.yjo.Jitm.Z 'it^.par.iSrec. & m
Remana Augumenti Dotis , & Legatorum ^. Maii i6g$.per
15 tot. cor.CardPriele, cujus vigoreallegari poteft quodiibet
Apoftolicum privilegium, omnifquealius melior, ac va-
lidiortitulusde mundo, juxtanotam phrafim , qua in liac
parteutuntur Doilores, relati, &fequuti^ Roidecif.zi.
num-i^.par.Z ^if dec^^zo.Hum.z.par 16. & dec.f>y i. num.16.
I<^ par.tH. rec-<3 cor. Anfaldi decif.y6. num j. Quantd magis
eundemoperabitur effeftum in noltrocafu lapfus fere tripli-
ciscentenariae , argumento Textus in Auth. Multb >n.igis C.
17 deSacrof.Ecclef. cum concordan apud Ever„na. inTopfca
legal.loco 65. Hum.t. & Surd. decif.i^^. num.is. & de aU-
ment.tit g.qutefti.num.ti.
Eoautem magis id admittendum videtur in praefenti, quo
unoorcobfervant in hac parte Dodores, ufum Pontifica-
f 8 lium acquiri poffe prsefcriptione , vel confuetudine longe
minoris tcmporis: Ea addu£l.i convincenti rationc, quod
cadem Poniificaha Infignia non fint Odinis Epifcopalis ,
feddumtaxatconccdi folent in Ecclefiarum honorem ; ju-
xtailla verba Text. in cap.Ut Apoflolice de Privileg. Ayo-
floltca Sedis benigniias , quar nonnuliis Abbatibur, aliifque
tg Pralatis, quibus non competit ex proprtj dignitate , con-
cejfit in Ecclefiarum fuarumgloriam , & honoret» , quod Ml-
tra, ^aliis Pontificalibus uti pojftn: , & ad noftrum praeci*
fum effeftum bcne notant Innocent.incap.i.num.^.if feqq.
Utlitependen. aliiquc, citati, & fequuti i Fagnan.intap.
J^uianos numii.de jiuthorit.&ufu Palil , Panim.dec.^o.
num.i. Pignat.c0nfult.4i Hum.$. tem.T. Lotter. de Rebenef.
tib.t . quteji.zf>- num.ii.Tamburin. de J ur. Abhat. toin.i.difp.
10 ^o.num.ti itdifp it.quaft i.num.;,.^;'^. D. deProfper.de
Ttrriter.feparat- quteli.ynum.i^6CrD. Farin.in Cem^nent.
Vrfaya: Difcept. Tom. IV.
dejurepatr.tom. t.par. z-cap. 14.& l^-caf. lo.ftum. 6. &j'
fol.t^j.
Quibus non adverfatur difpofitio Co«f. Trid feff. 6. deRe-
format. cap 5. exprefse mandantis , nemini licere cujufvis
privilegii praetextu Pontificaliain alterius Dioscefi exerce-
re , nifi de proprii Ordinarii exprella licentia : Obieifo 2i
enimpundualiteroccurrit /2or. dec ig.num.S.cor. Emerix.
fen. folide obfcrvans , Sacrum Concilium ibidem non agerc,
neque prohibere fimplicem honorificum ufum Pontificalium
Infignium, jnxta tcrminos noftri cafus, fed loqui , atque
difponerede longediverfocafu, nempedeexercitioPontifi-
calium , mediante adminiftratione Sacramenti Confirma-
tionis , collatione Ordinum, confecratione Ecclefiarum ,
Aharium, &f)milium, & concordant addudi per C<»po«.
difcept. J90. num. ix. (3 per Card. de Luc. de Praemin. difc.
1 4 lum. 3. ibi : DlBumConciliare Decretam non percutit bu- ii
jufmodi ufuin Pontificalium, fimpliciter honorificum , quiin-
ferionbus Preelatis, vel aliis in Ecclefiaftica Dignltate confti-
tutis per S edem Apofiolicamcencedi folei ; Sed percutit illud
exercitiumPentificatium, quod annexam habet JurifdiSio- 2}
nem, ac ufum legis Dicecefante , ut funt collatio Ordinum ,'
adminiftratio Sacramenti Confirmationis (3c. quee in aliena
Dixcefi etiam per Epifcopos , alias indubitanter habitualeiH
Poitificaltumufumhabentes , exerceri nonpoffunt , atque in
Vim privilegiorum exerceri folebant, etiam finelicentiapro-
prii Diaecefani , & egrcgie Rot. dec.zq. numer. 8. &per tot.tm
cor. Emer.fen.
Reftringendoproindefermonemad hujufmodi fimplicem
honorificum ufum Pontificalium, fine illorum exercitio ,
fupplicamusobfervare , quod in hac parte folira eft Apoftoli-
ca Sedesfimilesgratiasconcedere Praelatis inferioribuslong^ 24
minoris qualitatis , ac fit Archipresbyter Tcrlitii ; Tefte
^mmCardin de Luc dePrteinin.dlfc. i^.infine, tale habet i^
privilegium Raedor Ecclefiae Hofpiialislncurabilium Civi-
tatis Neapolis, qui (funt verbaejufdemCar<^/>.</f LHfaK^i
fupraj utpetemanualis , & non folitus conferrl in titulum ,
neque dicipotefi in Ecclefia^tca Dignltate conflitutus , dum ne-
que ipfa Ecckfia eft L oUegiata , habens folum aliquos Cappel-
lanes manuales , C? cenduSities .
Idemquc Privilegium eadem Apoftolica Sedei gratiofif- \6
fim^ conceffit infra.rcriptis Praelatis Inferioribus , ncmp^
in
Seguntina anno 1 111. AbbatiCoIiegiafaEEccIefiaEOppi- 17
di dcMedinacoeli , dcquo Corrad in Ptax. difpenf. lib, 2.
Cap.^.num. -j.
Tarentina anno 1 yyi ArchipresbyteroCollegiatx Eccle- tX
fiae Tertac Martinae, dt: quitCorrjd.uhi fup. n.8.
Lucana Decano Collegiatsc Ecclefiac Sardl »Michaclis 29
anno 1 596.dcquoCofr4</«/ in Prax. benefic.hbr.i. cap. 14.
num. 10.
Elnen 17. Ma/i 1600. Abbati Coliegiata» Ecclefiae S. M.i- 30
riasRegalisOppidi Perpigoani, de quoin L;i. i^.'i-. ejufdiin
anni hujui S .C.fol. iij.
Neapolitana is-Nov. 1601. Abbati Caffarca: Neapolis , ji
dcquo Corra*/. in /'rax.benef.lib.i,cap. 14 /».i 7.
Nullius Praten. 11. Novcm. i6oj. Prarpofito Collcgiatx jj
Praten. antequam -rigeretur in Cathedralcm , de quo in Lib.
dec.hujiu S. C./o/.:oj.
Meten. lyFeb. if 06. Abbati S. Petriejufdem Civitatis , jj
de quo in Lib.Decr. hujus A .C.foi m.
Aquilejen.fcu Nullius 6 Dfffmtr// 1608. Prarpofiro Ru- 34
denfvelt , de quo in di£to Lib. decret. huius Sacne Cengregat,
folio 387.
Nancien- eifdem die , 6f «««oPratpofitocjufdcmCivira- Jj
tis, dc quoindiilo L;ir. «/crr^r. bujus Sacr,e Congregatienis
folio 3S9.
Civitatis Caftellante anno 1609. Archipresbytcro CoUe J$
giatac EccIcfi.rejufdemCivitati$, dcquo C«rr«</«/ »» Prax,
benef.ltb.i cap.i.^. num.^.
Olomucen c).Mai: 1609. Abbati Prarmitcn. Pofnanias, de J7
quoin Lib. dec.hujui S.Cfol. 419
Mecltnten. 9. 6<?. 1610. Abbati S. Adriani ejufd D oecc- j8
fis, dcc^^ioni Ltb.dec.hujus S.C JoL^iio.
Conftantien 26. Februartt 1611. Abbati E' gclborgh ejuf- }»
dem Dicecefis , dc quo io Libr. decret. bvjus Sacr^e Cengrcgat.
Nullius Melatii li.Febr. i6t ■•. CjJppcilano RfgioCsrpel- 40
IxS. Lucia: Melatii, dec^iioin Lib.iiec.hujk; Sac> Co geg.
folieiSi.
Vilnen. ij.Julii ejufdem annl 16 17. Pr«pofito Vitcnlfchi ^t
cjufdem DicEccfis , de quo iu Lie. dec. hujus^acrx Cengre^-
fclieioi.
N 5 P^f
192
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayse.
41 Pragen. i»- Martfi t6i8. Prspofito Gotiefconien. ejuf-
dem DiCEcefis , de quo in Lib. <tec. hujus Sai:r<e Congreg.
45 Atrebate». z^.T^ovem.ejufd. anni i6i8. Abbati Ecclefiae
ejufdemCivitatis, de <\no\n Lib.dec.hujus $acr<eCongreg,
fol. j6o.
4^ Audomacen. i^.Janaarii 1619. Prxpofito Ecclefiaeejuf-
dem Civitatis, de quo in Libr.dechujus Sacrie Congregat.
falio 396.
45 Ambiaien 2i.3I«r/;7 i6io. Prxpofitoejufdetn Ecclefis ,
iJc quo in Lib- dec. hufus S. C.fol.t^io.
4$ Virdui»' ii.Maii ejufdem anni \6io.^Ta^oCnot]\i{ditm
Ecckfis V^iiduni, iiec^MOxn Lib. in hujus Sacr<e CQngregat.
foiioi^lS. T- I r
47 Gniffnen. zj-Juniiejuftiem anni iSio.VrxpodtoEcchli^
ejufdernCivitaris, de(\\i{i'mLib.dec.hujus Sacr<e Congreg.
JJ Nf<j/>o/;/<?»«i9 M«/i i6ii.CorrefloriHofpitalis Incura-
bilium Neapolis , dequo in Libr. decif. hujus Sacrte Congre-
gationiifoJ. 207. & Corradin. in Prax- difpcnf. Ubr. j-cap. 4.
Mum.St^.
49 Cremon, t^Junii J687. Prspofito ColIegiataB S. Agathae
Cremonae, de quo Monacell. in formular. tpm. n.foUo 40,
num- S8.
jo Prag.xx.Aug. i69i.Pra;pofitoNovodunenfiinBohemia,
de quo in Lib. dec hujus S- C.fol. 1 2.
Jl Leodien.ig.Januarii 1691. PraepofitoCollegiatas Eccle-
fiaeB.M.Traje^ti, detl^oMonac.in Forrhul.tom.t^. fol.^o,
num. 88,
j i Salisburgen. 9. Maii 1 71 6. Decano , qui eft fecunda Digni-
tascjufdemEcclefiac, ad jnftarprimaE, quae^longotempo-
re difto ptivilcgiis utebatur Libr, Decret, ejufdem anni bujus
Congr.fol.i^i.
5 j Ffifingen. 20. Nov. 1 71 7. Prappofito Ecclefiae Baghaetinae
tjufdem DioEcefis .
54. Olomucen. z-].Juniii-jic. PraepofitoOppidiDrunasejuf-
dem Dicectfis,
Notorium pariter eft, eodem privilegio gaudere omnes
,55 fere jnfcriores Praelatos cum qualitate NulliusRegniNea-
politani, & fignanter Archipresbyterum Altamurae, Ar-
chipresbyterum Loculi , & Praepofitum Canufinum .
jf ^quajidemum notorietateconftat,fimili privilegiogni-
dereomnes Dignitates, omnefq; Canonicosmultarum Ec-
clefiarumMetropolitanarum, &Catedralium ItaliaB,& fi-
57 gnantereodem privilegiogaudent Dignitates 6.& zi.Cano-
Bici EcclefiaeBeneventanaB, eifd- conce(To i Clem. XI. die
58 18.N0v.1701. incujusBreve, perextenfumdatoin mani-
bus Poncntis , afleritur ( funt ejus praecifa verba )6fhocPri'
59 vilegio nonnullas Neapolitani Regni Metropolitanas , ac etiam
Catbedrales Ecclefiasadprtefensftui-, tifgaudere. .
60 Mfi;o/'»»e».H(rf/f/<eDignitates,& Canonici,/-<^.</ff.ifiu-
/H/.f. C./o/. i9Conce(fo</if :i.M<i>r;; 1716.
61 Ncapolitante Eccl- Dignitates,& Canonici,dequo Corr<»«/.
in Prax. dlfpenf lib-i. cap. 1 4. num. 2 5.
61 Panormitante y dtc\uo\dtn\Corrad.ubifupranu.\o.verf.
Nec non Paulus y.
63 Salernitan<e, ut notorium eft in ead. Civitate, & toto
RegnQNcapolitano, cujusrefpei^ucummajoriotio multae
atixEccicfiaeinveniri , &adJuci polTent, quorum Praelatis
InferioribusfimlliaPrivilegiaadiveifisSumm. Pontificibus
fucruntconCefTa .
Et proptcrea cum omni fundamentofperamusinnofiris
6^ terminis refpondendum e(Te pro Gratia refpcdluhonorifici
ufus corundem Pontificaliumquoad Archipresbytcrum Ec-
defiae S. Michaells Archangeli Oppidi Tcrlitii,de cujus prf -
rogativis in ordine ad illiusCaput , leu diflum Archiprcsby-
6j tcrum, illiufq; Jurifdiftionem, &dignitatcm, harcprovc-
ritate,&confcienriaabhacSacraCongregatione interpclla-
tus, manifcft^ teflaturMctropoIitanusBarenfis. J^uod at-
tlnet ad yirchipresbyterum ., Menfam Archipresbyteralem ,
certis , incettlfque computatis ftuSibus , fummam diicato-
rum monet<e hujus Regni quinquaginta fupra qui' gcntos fin-
66 ^ulii annii attingere confi.it, eundemqiie Archlpreibyterum
Jurifdii/lonem ordinarl.im , tamin clvilibui , quiim in cri-
mtnalibus , mixtls , beneficitilibus , 6f m<itrimonlalibus Cau-
fis exercere , propriamque Curiam Archiprcibyteralem ha-
bere non amblgliur, a qua ad Sanfiam Sedcm ., vel ad h.inc
meam Metro,ollianam Au.iientiamoccafionegravaminumap-
pellatur .
EtconcordantomncsTcftes,fcrvatisfervandiscxamina-
ti , dcquibus inSummario, ibi ; Perquantoio ho veduto ,
€■) tf bo fenHto ancora da molti Vetcbj , cbel' Arclprete diTer-
lizzi hafattafemprefigura di Prelato , & ba vefiilo d\ibiio di
pavonazzo &c. Che l Arciprete poi diTerlizzt efercit i giurif-
dizzionecivile , criminale , e mifia , fulmini Cenfure , confe-
rifca Beneficii con la Regola delli mefi.,& infiituifca nellijufpa-
tronati , e dia il confenfo nellafondazione de medemi , i cofa
pnblica , e notoria a tutti .
Quibusaddimus, quodintaligradu , & prawogariva Ju-
Xifdiftionis , & prascminentiarum SacCongr. habent Archi-
presbyterum noftrae Ecclefiae Terlitien ut iljum mcritd reco-
gnoverint inter Praelatos illos inferiores , quafi Epifcopalem
Jurifdidionem habentcs, dequibusloquiturcelebrisConftic.
Innoc.XII. inter alias ejufdem Summi Pontificis in ejus Bul-
lario la 16. \n ordine , eximensa Spolio omnes Archiepifco-
pos, omnefquePraElatosInfcriores, quafi Epifcopalem Ju-
rifdidionem habentes Regni Neapolicani : Attento enim
quod Archipresbyter Jo: Angelus Pantaleoannoi^ij.ad-
verfus tenorem ejufdcm InnocConftit. incjusTeftamcnto
reliquerat CapitulonoftraeEcclefias fc.iio. cum onere an-
nuarum Miflarum 20. propofitum fuit fequcns dubium in
Congr. Conc.fubdieai, Aprilis ijij.Cvhtiiulo Juvenacen,
feuNulliusTerlitiiSpolii: A n onus Miffarum , impofitumab
Archipresbytero Terlitiifubfiineatur : fuitque refponfum Ne-
gative , & amplius , ut patet cx Lib. 58. Decr. ejufdem Sacr.
Congr.fol. 1 1 3. & refcro ego in tom.i.par.i.difcep- 34. »u. i ; i .
Quae S. C. refolutioper extenfumcxhibitainnoflroSumm.
punftualiexequutionidemandatafuit, ut dcponunt teftcs ,
formiterexaminati.
AddimusuIterius,quod;dem ArchipresbyterTcrlitiinon
folum a cit. Congr. in diilajuvenacen. , feu Nullius Terlitit
Spolii, canonizatusfuitproPraElatoinferiori, fedquodroa-
gis cft, in tali etiam gradu, praerogativa , & Jurifditione
quafi Epifcopali agnitus, &canonizatusfuit abApoftolica
Sede, dum a Gregor. XIII. inejusBreve, dato in Summ.
ipfumnumeratinterPraElatosinferiorcs, Jurifdiflionc quafi
Epifcopali fulgentcs.ibi; Eccl. S. Michaelis Archang.Jurifdi-
ilione quafiEpifcopali retentf &c.necnon Canonicis ornatq &c.
In ordine ad infigne Capitulum , & numerofum Clcrum ,
hEEchabetdidus Archiepifcopus, ibi ; Capitulum enuncia-
t<e matricis EccleficC componiturtribus Dignitatibus , quarum
primaPrimicerius, ali<e duaCantores nuncupantur , & ^i.
Canonicis, quiomnes yilmutiis Serico villofis , vlolacei colo-
ris utuntur', Eid.Ecclefi<e Inferviunt reliqui omnes Ecclefia-
fiici locales , ex quibus quidem inpr<efentiafunt 40. in Sacrit
confiituti , Patticipantes , & ipfifub nomine Portionariorum
ttque, atq;Canontci in fumma ducator. annuor.circiter quin-
quaginta quinque , & feptuagintafunt Clerici .
£t concordant omnesteft.fer.ferv. examinati, ibi ; Vi
prefiede nella medema Monfign. Arcipreie , diftinto dalCorpo
capitolare , compofto di tre Dignita, cioe Primicero , e due Can-
tori , xi.Canonici ^o.Pori.ionarii,e T) Cbierici , "veftendole
dd. Dignita , e Canonici 1'Almutia di Velluto vlolaceo , li quali
eltre delle Prebende , foglionojivere dalla Maffa commune du-
cati ;o.annui in circaper ciafcbeduno , ficcome Ibanno ancorai
fudetii Porzionarj, e per ejfer il Paefefertlleviuono /auta-
mente .
In ordine ad Matricem Ecdefiam, hapcafteritidcm Ar-
chiepifcopus;Prrf/frp/«w Cai/pellas^intra ,& extra m<enia
fitas,habet Ecclefiam Matricem mediocriter amplam .
Etconcordantdd.tcftcs formrtcrcxaminati, ibi : E'cofa
piu, cbecerta, efipuodaogn unoojfervare , che in Teriizzl
vieungrannumerodiChiefe Secclari ., eRegolart, laprinci-
paledellequali elaChiefa Matrice, Collegiatainfigne , fotto
iltitolo di S. Micbele Arcangelo, riccaaffai d'arredijagri,& ar-
genti lavorati.
InordineadMiniftros, aliofqucOfiiciales, quos dcputa-
re folec Archiprcsbytcr prorcdta JullitisEadminiftrationc ,
hasc habct diflus Archiepifcopus: Eund. Arcbipresbyterum
jurifdi^ionemordinarlam, tam incivihbui , quamincriml-
nalibus , mixtis , bencfictaUbus , ac matrimoniallbus exer-
cere , propriamque Cutiam Archlptesb)teralem habere non
ambigitur.
Et concordanc dd. tcftcs formitcr examinati , ibi ; Qli
Arclpretl di Terlizzl e indifficoltabile , che abbiano femprt
efercltata, & efercitano la Giurifdizione civile , criminale ,
e mifta , & banno tenuio , e tengono la Curia con Vicarlo Gene-
rale,Cancelliere,Pro>noior Fifcale , e ienienti ,eda Decreti
definltivi. 0 chc hannoforza dldefinitivo,fi e appellato,efi irp-
pella alla Metropoli di /iari, opureln Roma, omijfo medlo , e la
d. aiutifdlzzione in motte del Prelato l'ha efercitata il Capiio-
loper mezzo delfuo Vlcarlo Capltolare ,
In ordine ad cumulativam Vifiiationem cumEpifcopo
Juvcnaccn.adtenorcmdd.dccirRot*, & Dccrct. Signac.
Juftit.
6i
69
70
71
'-1
7J
74
75
78
»j
Tom. IV. Pars II. Difccptatio XIX.
1^3
Juflit. /^of efl Paritojudicato^ quod Jus vifuarKli cumulati-
ve , & ea , qus iunt Ordinis &c. de quibus fupra iilam fuper-
lative probamus , mediante folemni atteflatione Canonici
84 Nicolai Anfelmi Secretarii Vifit.peradaeab Archipresby-
terodemenfeSept. iji^-
Quo ver6 ad collationetn Ordinum praeviisLiterisejuf-
dem Archiprcsbyteti abimmemorabilitemporeufq;ad prf-
fentem ftatum, id probamuscum Literisejufdem Epifcopi
Juvenacen. & Epilcopi MeJphiten. in collatione Ordinum
55 Subditis Terlitien.inqu!busexprel"selegitur, pracviis L/ff-
ris Archipreibyteralis Curiie Terhtien.
In ordineadqualitatem Oppidi, &animarumnumerum,
56 illudcomponentium, quaminnoflristerminismagnifacien-
dam effe monent adduili;» decig ««»».4- coram Emerix.
fenior. haec habet Archiepifcopus .• Terlitium ejfe OppidurH
87 non parvutr) refpeflu finitimorum hujus Provincia , Subur-
bioauSum, nen fine .edificiis nonvulgaris firu3urie ^ Cf ca-
jiita numerare 5500.
Et concordant difti teftes, formiterexaminati ibi: Ter-
lizxi e fituato nella Provincia dt Bari , in luogo aoteno , di
J8 buonaria, a vifta del Mare .Adriatico, dal qualenonepiit
difiante, cbe ctnque rniglia , e bafortimuraglieeon bellijjimi
edificj , aicuni de' quali e certo, che fono di notabilevalore,
89 con nobili Abitatori , commodi ajfai , numerofo di Popolo ,
fino al numere di j^oo.ficcome puo vederfi dalto StatodeW
Anime, abbondante d' ogni fruttoy e in particolare d'Ogtio,
50 Vino, Mandole , Grani, eBiade, e neraccoglietantacopia,
ebe ne fa notabU vendita aForeftieri : Le FamigliediTer-
iizzi hanno apparentato conle principali FamigliedellaPro-
ijincia , e vi fono molii Cittadtni , che fi mantetigono con
fptendore , e fono dectrati di confpicue Dignita : Vijono Dot-
tori deWuna, e l' altra Legge in numero di quindeci, mol-
ti Profeffori di Teologia, 6r altre Scienze. E'flata Terliz-
2« decorata in tsmpi anticbi della dtmora de' MonaTChi , e
fra glt altri del Serenijftmo Re Ferrantc d' Aragona , ilqua-
le gU concejfe molti Privilegi , con la data nel feguente mo
do : Sub Datum e Ca^ro Terliiii , » fo/eva dimorare nel
Caftello, il quaie e di bella ftatura ^ e tiene una fotttTorte
4i ritirata .
Inordine ad numerumConventuam, Monafteriornm ,
Locorum Piorum , & LaicaliumConfraternitatum, in il-
91 lo exiftentium, hachabet Archiepifcopus: HabetduosRe-
ligioforum Conventus , alterum Minorum Qbfervantiitm S.
Francifci, Capuccinorumalterum: Monafterium pariter San-
ffimonialium fub Regula Sanff<e Clar<e , paucis ab hinc aa-
nis de licentia Sac. Congr. Epifcop. afundamentis nobiliter
)n antedi8o Saburbio extruf/um pr<e anguftia , in quaantea
di8a Moniales degebant, nec defunt in eo Peregrinorum Ze-
Modochium , cum fua Ecclefia , if Laicorum Confraternitates
undecimfub diverfis Inftitutis •
Etconcordanrdifti teftes, formiter examinati: In Ter-
lizzi vi fono due bellijfimi Conventi di Religiofi Mendicanti ,
uno delli quali e della mia Religione de' Minort OJfervanti, con
t^ir buon numero di Religiofi, e vifi vede una Chiefa nuova , che
pub ftare in Roma . Vi e ancora il Convento de'PP. Capucci-
tii, incuivifonodaventiReligiofidiFamiglia, e neWuno ,
t nell' altrovi fonoftati deftinati Cafitoli Provinciali , main
queftodellamia Religione vi finumerano noue CapitoHfinoggi
aduede'quatihannoajfiftitoiniftri Superiori Generali : Vi e
ancoraun Monafterodi Donne Monache ,fottoia RegoladiSan-
ttt Cbiara , al numero di fejfantatre Velate , Educande , e Ser-
•ve, cbe viuoito in perfettaCommunita, evie ancoraunpin-
gue Legato Pioperfondare un Confervatorio : Vi fono undcci
Confraternite fottovarj Infiituti , duedetlequalifotto iltiio-
lodetSantiJfimoRofario, eSacreStimmate , fonoerette nella
nofira Chiefa ,
Inordinead alias Ecclefiafticas Dignitates , & Bencficia,
yj hsc arterunt didti teftes: Vi e in Terlizzi ri:ca Commenda
della Religione Gerofolimitana di ducati 700. annui di rendita,
evieuna nobile Abbadia di S. Antoni» da Vienna , la quale fi
pojfiede attualmente daun Canonicodi quefta Matrice , llqua-
le vi bafabricata una belliJfimaChiefa nnoua , elavaauan-
zandotuttaviadi rendita.
Inordinedemumad pacificum exercitium Pontificalium
ab immemorabili tcmpore, diftus Archiepifcopus haec ha-
94 bet: Arcbipresbyteros pro tempore Pontificallbus ufos fuife
teftet de Vifu examinatl , Infcriptiones, Infignia Archipresby-
terorum, Imaginefque ipforum , qua Pomificallbus apparent
induttt, inlapidibus, tamin Palatio , quamin Ecclefiaexl-
ftentibusfculpta , (apermeum Vicariuminfpelite , fufficieH-
terindicant .
Et concordant difti teftes, forraitcr cxaminaci ibi .• Hi
Urfaya: Difcept. TotH. IT.
ricordo molio bene Monfignor Atciprete diMartino, itquale
vijfe in quejia Dignita , e Prelatura da^yannt in circa, e
l>er tutto ildetto tempo celebibfempre nelle Feflivita coWufo de'
Pontificalt adinftar Epifcoporum, ficome lol' boveduto, el' g^
bo da altrifentito (sc. So in oltre , ehe nel Palazzo A r:ipreia!e
Vifianol' Armicon Mitre , ptincipiandodali' Arciptetsd' An-
nariis , finodall' Arctprete Ui Maitino, etlpnmo, :be otten-
nequeftoIndultodellaSantaSede , fuitdettode Annarii, co-
mefivede dalla Lapide fepolcrale , in cuifilegge : Matth^t
de Annariis Archipresbyter Teilitii ,primusin Dignitatemi-
tratus, AnnoDomtni it^Zj.e daquel tempovi fia il Dofelloin
Chiefa .
Exquibus, &aliisminoribuspraerogativis, grariabrevi-
tatishiclatiusnon enumeratis, & k di£listeftibus compro-
batis, cumomnifondamcnto, fperamus voticompotesfieri,
actentis praccipud duabus fadli circumftantiis .
Quarum primaincaconfiftit, qaod Archiprcsbytcr finc
ufu l^ontificalium in talibus anguftiispoficus reperitur, ut 96
nequeat Miflam publice , &folemniiercclebrare, viriliter
fe opponcntibus Magiftratu, & CivibusTcrlitienfibus ad
evitandum proprium praBJudicium, ut teftantut Syndici , &
Eiefticjufdem Oppidi infolcmni atteftatione data in Sum-
mario , idemquc comprobant omnes Religiofi Conventus
PP. Minorum Oofcrvantium in eodem Summario nec non
PP. Capuccini , artcrentes ultcrius , idem pradicarte nedum
nwdernum, fed etiam AntecefTorem Archipresbyrerum ;
Qviodque avendofidaimedefimoMonfignor Arcipretefatta ri-
cbieftadivolere^ett ammeffoallacelebrazionefudetafenza /' 9J
ufo de' Pontificali , dalli medemi Signori Capitolari, ajfieme
con li Signori deWUniverfita , Nobili, e Civtli Perfone , e quafi
da tutto il PopologlieftatogagllardartKpterefiftito, afine di
euitare ogni minimo pregiudizio all' anticofplendoredidetta
magglore Chiefa .
Secunda circumftantia pofita eft in pJeno aflenfu , & libero
confenfu Epifcopi Ivvcnacen. Gratiac conceflionis ufus di- 98
ftorum Pontificalium in amploProcur^ mandato ftipulato
die 19. Maii i 7i8.datoc)ust>efenfori,®iftratoinSum-
mario, quo mediante amplifltmam idem dcdit facultaccm
pro fui parte ad prtefcntandum , tf concedendum liberum , 99
if plenum confeitfum , ajfenfum panter, &beneplacrtumod
favorem affualis Rtverendtjfimi yircbipresb^teri Terlitien.
ejufque Succejjorum m perpetuum pro ajfequutione Indulti
Pontificaliaexercendiadufum, (S morem Abbatum , inferio-
rum Pnelatorum , H Sanciijfimo Demin. Noft. Papa Clem. XL
concedendi .
Quibus omnibusjunguntor cnixaeprcccs Magiftratus, &
Popuii Terliticn. Ipfi cnim intcrpeilati ab Archicpifcopo Ba-
ren. fpecialiter DelegatoabhacSacraCongrcgationeaddi- *oo
ccndum , & opponcndum quidqnid eis vidcbaturadvcriils
didam Gratiam ufnsPontificaliumab Archipresbyrerope-
litam , non folnm cxprefse declararunt nil habcre , quod
eidem opponi poflcr , aut vellent ex corum partc advcrfuj
didtam Gratiam ; Vcrum fcqucntibos vcrbfc humillimas
pro eadem Gratia preces fondunt . Umilmente tfc. ne fup- lol
plichiamo I' Eminentijfimi Sig. Cardin. di d. Sagra Congrega-
zioneaccidfidegninoreftituireneir anticodecoro, e fp/endore
quefta CoHegiata , tf infigne Cbiefa , e fuo Prelato , con i Suc-
Cejfori inperpetuum .
Multiplicatis proind^ tot, tantifqnc Intcrccffbribus , cd
facilifis Voti compotes ficrifperant Archiprcsbytcr, Capi- »02
tulum , Clcros , Cives , & Popolos Terlitienfis ; Nlmis
enimdurum effet negare hanc fpiritualem confolationem Clvi-
tati, enixefupplicanli: iyintvetbnPignat. conful. fj^.num.
4. tom . . JMxtk Romanam impreflloncm
ScquensdubiuminhacCaufa concordatum .• An attentis *0J
pratenfisjuribus Ecclefi<t SanBi MicbaeUs Arcbar^eli Oppi-
di Ttrlitii , fit confulendum SanSiJs. pro concejfioke InduJti
ufus Pontificalium , dum h«c imprimuntur non adhuc propo-
fitumfuitinC.R.
N 4
DISCE-
Difceptat. Ecclefiaft:. Dominici Urfayx-
1^4
DISCEPTATIO XIX.
Luceorien. Matrimonii.
T R o
Conftantia Kadzivilia,*
C V M
Joanne Sapieh? .
ARGUMENTUM.
Matrmonium pr<cv'a ^poftolica difperjfatione contra^um
inter Confangnincos in tertio , & qnartogradn , anva-
lidum fit , ^uando reticitus fuit tertius , expreffo folo
quarto gradu , ai ornatum Conjlit. 13. San^i Vii V.
Et quid dicendnrn , qudndo illud contrahitur , & con-
fumatur , antequam obtineantur Littra declaratori^v ,
demandatx in eadem Conflitut. 1 5, S, Tti V. Confangui-
neus cum Confanguinea contrahens Matrimcniurn , fide-
inde ob nullitatem ejufdem Matrimonii feparentur , no-
litque Matrimonium iterum cum eadem Confanguinea va-
lide contrahere , an jiat inhabilif ad contrahendum cum
aliis Miilieribus .
AD tollendum impedimentuin confanguinitatis in tertio ,
&quartogradudirimensmatrimoniumcontrahendum
inier Principem Jo; Sapieham, Caftellanum Trocenfem ,
& DucilTam Conftantiam Radziviliam , filiam Supremi
Magni Ducatus LithuaniaeCanceilarii , onus curandi ex-
peditionem Apoftolicae dilpenfationis in fe affumpfitdiflus
Princeps Sapieha, qui tamen probefciens, adeffe inter ip-
(os confanguinitatem in tertio , & quarto gradu , tertium
reticendo, expedita cantummodd fuitdifpenfatio inquarto
^radu.
Concraflo matrimonio , confumatoque , pofl: plurium
incnfium cohabitationemcuni inter Sponlum, & Sponfam
^luricna irrepfifTcnt jurgia, & diflidia , tefte Epifcopo in
5 ^eiatione, data inSummario, Princeps vocavit Duciffam
io Judicium coram EpifcopoLuceorien. petensf^deris ma-
trisHonialisdilTblutionetj\, ex motivonullitatismatrimonii,
obdirimens impedimentum tertii gradusconfanguinitatis ,
jn d.fta Apoll. difpenfatione non exprefll .
Propriym noluic dareinhacpirtcjudicium diOusEpifco-
pus Luceronienfis , fed imitando laudabilem morem pru-
% dentium Ordinariorum, de (\{io te^is edRot.inCajet. Ma-
trimon.zi.Junii i6Si.i»priac- coramCard. Matth<ejo, &
13. fufiii 1690. corain Card.Capraracomptohatum in /Iqui-
lana abhacSacraCongiegationedecifa ..Junii 171 y.ut vi-
derecfti«/ow». i.par. z.difep.^.num i6,&^s.grnven\hanc
controverfiam inter fupremos Regni PoloniaeMagnatesju-
dicandam remifitSac. Congreg. quxexquifivitdemore Re-
lationes , tamcjufdemEpifcopi Luceorienfis, qu^m Nun-
4 cii ApoftoIiciinilloRegno, quibusfuperventis, ad illarum
normam proponuntur hodie duodubia infineregiftranda ,
quaeaffirmativerefolvenda videntur .
Qu^ad prinium, illiusaffirmativa refolutio videturclara
coquia indubitatumin faftoeft, quod intcr Duciflam Con-
flantiam , & Principem Joannem aderac cotifanguinitatis
vinculum intertio, & quartogradu: Etpropterea, abfque
A poftolica difpenfationc , inter eos matrimonium confillere
j nullo modopotcrat, ')iixta Text.in cap. Quodfuper bls ., &
in cap. Non debci de Confanguinit. & Affnit.&cZilncnoxem
i\\(\)ofiioruminConc.Trid f(Jf. t^.de Reform. M.iirim.cap.$
cumconcordantibus, cnai\s h Corradin in Prax Difpenfat.
Itb 7. cap. 7. fub num. 4. /ib. H. cap j . num. 1 9. dejufi. lie Dif-
penfat. matrimon cap. i. num. io8. & feqq- quibusaddi pof-
fiint alii citati f/; tom. 1 . par. i.iiifcep. i 7. num. y.cum quibus
6 proccffit haec Sac. Congreg. nullum dcclarando fimilc matr i-
monium in SaUrnit. j. M.irtil 170S. ad dubium ut vidcreeft
ibidem num. j.
Nulla habita rationc Apoi^olicap difpcnfationis,- In illa
enim minuscandidOnarratum fuit Summo Pontificc, impc-
dimentum confidcrc inquattoconfanguinitatis gradu , juDa
illa vcrba , fcd quia quatto confanguinitath gradu invlccm
7 funt conjunSJi. Cumquc rcvcradidtum impedimcntum non
cfTct in foloquartogradu , fcd provenlcbat cx confanguini-
taie in tcrtio, & quartocx induHria reticito. Indefcquitur,
difpenfationcm dcfupcr obtentam fubfoJoquartograducon-
fanguinitatis, nonobtentispoftea Literlsdeclaratorlis, noti
efleaptam ,& fufficientemad tollendum ditlum impedimen-
tum, & matrimonium remanet in radicenullum, nifide-
fuper procuretur nova difpenfatio per illam viam , quara
Ptatici vocant perinde valere , novufque accedat Contra-
hentium confenfus ad Tex. exprefTum in cap. Quod dikHlo de
Confang. & J^nit. ihi : Siveroalter fexto, vel feptimogra-
du difiet a fiipite, alter verb afecundo, vel lertwconjungi
nondebent, ihique Repetentes , aliiquecumulati per CorrW.
in Prax. Difpenf lib- 7. cap. 7. nu.yi. &per Rof. de Exequut. i
Liier. Apoflol. cap. 1 1 . num. j j. ubi reprobando aliquos con-
trariumfemientes, his verbisconcludic . J^uandoimyetratur
difpenfatio cum narrativa remotioris., ubi coTicurrit etiam
propinquior , Cif in verificatione &c.ab Exequutorejam reper-
tum fuerit ., nempe Oratores non fotittninqtiarto, fedetiam
in tertio e(fc conjunHos , tum fi Exequutor precejferitad exe-
quutionetn , difpenfatioerit nulla , & matrimcnium nullum ,
eritque petenda nova difpenfatio per Perinde valere fuper
proxitniori, ifinterimcopulababitaerit inceftuofa, namnul-
lumfuit matrimoniumfic contrailum: Semper enim, quando
Exequuiori conflabit cum retnotiori gradu propinquiorem
conjunllum ejfe , abfiinendumefl ab exequutione difpenfatio-
nis , & itnpetrari debent Litera deciaratorite per gratiam
Perinde valere .
Quod indubitantiiis procedit, quando, ut in praefentiad
Unguem vcrificatur,ex una parteomilfiograduspropinquio-
ris, &e.iusnon expreffioprovenic ex induftria Requirentis,
& quando Exequutori ante exequutionem gratiaeconftet ,
adelTediitumgradumpropinquiorem, ut notant adduftiper
eundem Rof de Exequut. Ltter. Apojiol. cap. n. numer, ^ j.
Undecumincafu noftroexunaparte verificeiurdid. modus
refpedu Principis, tefte Ordinario in Relatione , data in
Summario ;ei alia veroExequutori anteexeqiiutionemcon-
ftabat, adelfedidum propinquiorem , ut excadcmRelatio- '
ne, innegabileremanet, quod profanationc hujuslubrcpti- 9 i
tia; Gratiae requiratur, non fimplexdeclaratoria, fedcon- '
textualiter nova difpenfatio per viam PerindevaiereCupet
gradu reticito, & non exprelfu, per ca , quae, cumulatis
concord iiotantC'o>-></V/. rf. f-»/'. 7.». 71 verf. Ratio, & idem
Rof loco fupracltato num. J4 & in his tertninis intelligenda
venit Conflit. S.Pii V. BuIIario novototn.z. ia 1 3. relata a Cor-
rad.in Prax. Difpenf.Iib.j.cap.-7. nu/n. 58.
Etftrirgensratioeft , quia ubi plura adfunt impedimenta
intercopulari volcntes, quaealia rationc, quam pcr difpcn-
fationem tolli nequeunt, eadem omnianarrari neceiTecft , 10
adhoc, ut perdifpenfationem tollantur , namfi unum , aut
alterum ex pluribus imp.;dimentis Summo Piintificinarrc-
tur, aliis fubticitis, eo fublato, rcmanent aiia, quac Ma.
trimoniumcontrahendum impcdiun(,&contrad^um irritant;
Tum quia Summus Pontifex fuper piuribus dlfficiliiis , qu^m
fuper unicoimpedimentodifpenfare folct ; Tumetiamquia
nunquamintendit fanaredcfeftus, quospenitusignorac, ad
Tex. in cap. Ouod circa , V cap. QuoddileUio de C onfangu &
affin. uc in fpecic Qonzal. adRegui. 8. Conc.glojf. i 3. nuin. 8 1.
Guttier. de Mitrim.cap. ii^.pertot. libr. 3. Marani. refp. 20-
nutn. i6.i2 refp. 69. num. 36. Gratian.difcep. Sij. numer.ii).
Bonaein.de Leg.difput. i.quafl. i.punSl s num. ^.&pun!f.
(f.num. . Pont.de M.itrimlib. S.cap. 7 §.s.nun>.xsCorrad.
in Pr.ix. Difpenf. Iib. i cap.A. num. i.& lii>. 7. cap. 7. nur^cr.
ll.&feqq.DeJufi.eodemtr.ttl llb. i.cap. i.anum 4-. Man-
dof de Slgnat. Gratia i-erb. Difpenfaiiones Matr:>nonia!es
ad finem Borg.ts Je Irregui par. i.tit.de /nterpr.difpenf. nu-
mer.zb ibi ; Sedquidquiddicatdi/!aExtrav.ig->>is, Curia,
& Pxnitentianafervat lotumcontr.tilum , quiafl petilurdif-
penfatiofuperquartointer Conjun/iot cii.itn interiio , nonfd-
ila mcnilone de 1.&C.13 fic p.itet , quod non fuit illaexten.de
4. /7:/ ^ utfupra dlHum cflMallet de Hurarch. <Sjur. Ecclef
milit.Iib.^.par. i.tii.i6.^. 'Snu.z.\h\: Difpenfatioquan- It
doaltcui concediiur , ut pojfit contrabere in quartogradu ,uter-
que dcbent diflare inquartOy altoquinfi altcr difluret intertio
,1 flipite , non v.ileret difpcnfaiio,Anaclct. In Decteial. Iib. 4. in
yippcndic de difpenfat. ])'. 4. num. 169- Sperel- dec. 116. nufn.
3 S. Rot. corani Puteo dcc 3 9 . num. : . Cf 3 . Iib. J.tfln rec decif
j6. num.z.par. i.
Qu.iproptcr ad validiratcm Matrimrinij , de quoagitur ,
non fufficit difpcnfatio fupcr quarto gradu cxpcdita , fupcrcft
cnimtcrtius, qui vcldiftinrtum inipcdimcntum pcrfccon-
ftituit, vel faltcm impcdimcntum quarti valdi ad.iugct ,
adcoquc difficiliorcm rcddit difpcnlationcm , cum toriius
ftringant duu vincula, quamuiiicuin , unddetism ncccft.i-
ria erat cjuflcm tcrtii gradus cxprcHio tanquam augciuis U
obftaculum quarti , ut probant MoUn- dejufi. OJur. tom. z.
irnH. 1.
Tom.IV. ParsII. Difceptatio XIX.
i^S
tra^.t. <iifp\6j.]h\ : llludtamen eft advertendum, quam-
Tit Colltiterales eogradu dijient inter fe , quo eorum remotior
diflat a Truneo , nihilominus alterum Collateralem proximio-
rem ejje Trunco , efficere difficiliorem difpenfationem ineogra^
du ■, eaque de caufaid ejfe exprimendum in dtfpenfationtbus
cbtinendis , utvaiidajint , nempe uttumcomparationeTrun-
cl/tnt inquarto, & tertiograduinfimul , ut vocant ^ vel in
tertlo, Ofecundoy aut inalioproximiori: Dejuftis de Di-
fpenfat. matrimon. d lib i.Cap.^ num 124. ibi ; Unde quam-
vis verijfimvmjit , quod in tinea iniequali fuperfolo remotiori
gradu difpenfatio neceffaria fit ^Sc.Vndenon vidctur neccffa-
liumexprimere eocafu gradumpropmquiorem, nibilominus
quia atterum Collateralem effe propinquiorem flipiti , efficit
dlfpenfationem in eogradu difficiliorem , ideo totum in eadem
Supplicatione exprlmendum erit in petenda difpenfatione ,
Gratian. difcept Sij. num.iz. RoJignol.de Matrimon. par.
j. contra^. 1$. pttenotat.ii. Cs" TtuUench. de Matrimon.
Cap^ dubitat.i^. *
Neque adverfatur Conft. S. Pii V. la J. in Bullar. novo
tem 2. per quam obrogata praecedenti difpofitione Pii IV.fan-
ij citumfuit, necefTariam nonelTeproximioris gradusexpref-
fionem, (ed fufficere remotiorem tantum narrare, eumque
folumelTeaitendendum .
Germ.anusenim , & veruslenfushujufmodi Conftic non
eft, uc valeatdifpenlatio, impetrata fuperquarto gradu ,
14 nulla fadla tertii gradus mentionei ied verus fenfuseft ,
utS. Pius V". auferendorigorem, indudtum per praEfatam
Conftir. Pii IV. intellexerit , necelTariam non e(Te duplicem
difpenfationem inter duplici gradu conjundos a communi
flipite, ideft neceffariam non cCfe dilliniSam difpenfatio-
oem fuper gradu propinquiori, & remotiori firaul; Nunqu^m
verodici poteft, eundemSanftumPontificemahfolveredif.
penfandos voluilfe a narratione , & expreflione ejufdem gra-
dus vcreproxim.ioris .
Quod refultat ex ipfa litera Conftit. in qua dem^ndar per
tnodum condiuonis, ut obcineantur Literse declaratoriae
15 ibi : Obtentis tamtn pofleafuper propinquiore Literis decla-
ratoriis . Cumenim hujufmodi Litcrf declaratoriae conce-
dinequeant, quin praecedatprox-mioris gradusexpreffio ,
hinc neceiTari^ fequitur, ipfam Conftitutionem requirere
ipfiusgradus proxmioris mentionemad validitaiemdKpen-
fationis tanquam antecedens; Aliter fupponenda eftet in-
ftantanea corredio in Sanfto Poncifice , quas procul dubio re-
fuitaret , fi diceretur eundem Pontificemineadem Conftit.
declaraffe, neceflariam non efleexpreirionem graduspro-
pinquioris, &: ftacimdemandaffe , ut fuper eodem propin-
quiore gradu obtineantur Literae declaratorias ; Adeoque
dicendum eft noluifle prr>pmquiorisgradusexpreflioncm re-
fpeftiv^tantCim , &adeffeftum obtinendae difpenfationis ,
fedminime excluflire neceflitatem ejufdem expreffionisad
alium effedlum , & praefercim ut Summo Pontifici conftet
deimpedimenio graduspropinquioris, fuper quopetendam
efle voluitdeclarationem , quod ipfegraduspropinquiornon
obftet.
Exquofit, utex literaejufdem Builae, feu difpcnfatio
fuper quarto gradu obtenta , null.% tertii fadla mentione ,
nulla , & irrita fic; Eatenils enim Summus Pontitcx non
duxit neceffariam difpenfationem luper gradu proximiori ,
quatenuscundem gradumnon obftare declaretur per eundem
16 Pontificem ; Ctimque hujufmodi Jeclaratio praefupponat
perneceffe proximioris grndus mentioncm , Pontitici t"a-
ciendam, pernecefle coiifequitur , difpenfarionem impc-
tratam abfque tali cxpreirione efTenullam, & irritam , ac
praindeetiam matrimonium , vigorehujufmodidifpenlatio-
iiis nullae contraGum effe irrituin , ut icAamvr Corrad.in
Prax.difpenf. lib.j, cap.-j. num. 5 6. ibi : H.ec verba continent
Literai declaratorias , exprejjas in Conftit fel. rec. PiiV.
ferillaverba: Obtentis pollea Literis declaratoriis fuper pto-
xlmiore gradu , & licperindc eft , acfiidemVius ftatuiffctisc.
remotiorem , 6" proximiorem gradus effe exprtmendos , &
tium -ji. Rof de Execut. Litt.Apoflolpar.il. Mnw.j4.ibi :
Etnota, quod declaratio fuper propinquiore cft pctendaunico
contextu cum Difpenfuioihefuper remoiiore , 6" ita inteJligun-
tiir verba Confiit. S. Pii V. Anaclet. ad Lib.^. Decretal.ln Ap-
pend.de Dlfpenfat. iS.i^.num.ifg.deJuft.dc Difpenfat.ma-
trimon. lib.i. cap.^. num.^i. lAcm Corrad. in Prax.difpenf.
17 di^.lib.^.cap 6. antenum.j^. ib\: Cumexuno, eodemquefti-
pite proveniat impedimentum lertil , 6r quarti graduum ,
quartus tantum obftattanquam remotior &c. lleet peti debcant
Liiera declaratori^ fuper difloteriiogradu adprtefcriptum
Cotiftitut. j'el- rec.PiiV. nam ficut docct quotidianaprnxis ,
qtimdo adfunt plura intptdimcitta, ut valeat difpenfatio ,
omniafuntexprimenda, Cfcap.y. num. i^. ihi : Etficperindf
eft , acfi idem Pontifex flatutjfet , unica expeditione remo-
tiorem , fit proximiorem gradus effe exprimendos , optime
cit. Anacl.ad Lib.^. Decretal. In Append. de Difpenfat.§ 4.
num.6j. ibi .• Hinc bene notandum, Pium V. tantum inhoc
derogaffeConflitut. Pii IV.quod hicflatuerit , Breve difpen-
fatorium folo expreffogradu remottore impetratum , ejfs ob ,
Ofubreptitium , ipfamque difpenfationemejfenullam exhoc
folo , quiagradus liropinquioris nullafaciaefl mentio, nilfuj-
Jragantibus Literis dcclaratoriis , poflea forfan obtenlts ;
PiusV.autem, ifludcortigendo , ftatuit, hujufmodi Breve
ex hoCcapitenoneffefubreptitiuM, fedperinde valere , ac fi
gradus propinquus expreffus fuiffet , dummodopoftea , (S qui-
demante matrimonium, obtineantur Litera declaratoria ,
qu.ts exprefii requirit .
Neque hujufmodideciaratoriarum neceffitasinrelligerda
eft, ut pofTintquandocumquefubfequi, etiampoftcontra- iS
dlum matrimonium, fcdexpediridebent antcquam contra-
hatur, antequamExecutordifpenfationisad Bullarum exe-
cutionem proccdat, ut praeterfupracitatos, probat CorrW.
in Prax.Difpenfat. lib.-j. Cap.j.num ■jz.verfic. Ratioenim ,
ibi ; Illud verbumpodei, utopinatur Sanchez, non refertur
ad matrimonium poftea contraBum, fed inteUigendumeft ,
qubd antea petatur difpenfatiofupcr gradu remotiore , C3"/>o-
fleaunico contextu in eadem Supplicatione , eifdemque Literit
petatur declaratotia fuper non obft zjtia propinquioris gra-
dus , & hic efl tnveteraius Stylus Djtan^e, & Cancellarite
yipoftolicce , etiam ad prtcf.riptum priediBte Conftit. Pii V.
SciequnuT Rinfefluell. d.hb.^.^.^.num.i-jz, Rof.de Execut.
Lit. Apoftol. par.i .cap. 1 1. num.i s-
Hujufmodi autcm dcclaratoriae LitcraE ita funt ncceffa-
riasad validitatem difpcnfationis, &mairimonii, utfiE- I7
xequutor , illis non exhibitis , ad matrimonii celebratio-
nemprocedat, non folum mortaliterpeccet, fed matrimo-
nium ipfum irritum ,ac nullum fic ,ut reprobato.i<TAr{:^. pro-
bat Corrad. in Pra».difpenflib.^. cap j.n.6i.§. At verOy ibi :
At vero huicfententite nonvideo quomodbfic acquiefcendumin
theerica , aut praxi, quandoquidem fatis aperte patet , id
ejfecontramentem Pontificis, acDatarice ApofloliCte : Nam
quando impetratur difpenfatio cum narrativa remotioris "ra-
dus , ubi concurrit etiampropinquior , eon.odo, quo diaum
efi , ac in verificatione prtedicla abipfo Delegato compertum
efi , Oratoresejfe noninquartotaniitm, fedetiamintertio , 20
ifquarto, utfupra, ejfe conjuniJos , it nihilominus ipfe De-
legatus , nuUa h.ibita ratione pr<ediUi pro\imioris gradus ,
fcilicet tertii , pioccdit adeorundem Literartimexecutionem ,
quarum vigore matrimoniumcontrahitur , prcfeBbdifpenfa-
tioerit nullaprout infaiii contiyigentiapiuries obfervavtmus,
Etfubindeprofequitur . R.itioeft , quianonfeivataCoiftit.
PiiV. circa prcediHas Literas declaratorias , iiutat prtrce-
dcns Conflitut. Pii IV. qiii voluit , difpenfationempcti debtre
teque principainer , tani fuper remotiori qu,)m proximiori
gtaducum pxna nuliitatis difpenfationis . Anacletloc.citat.
num i-jz.&feqq.Rof. deExecut. Lit. Apoftol.par.i.cap.i ^.
niim.-^:,. dej_ufl.de Difpei7fat.lib.l.Cap.i.num..^o,SciuC\a% i
«iif.v^.j.ubicontrariisrei'ponclct.
Idquecaraiione, quia verbailla ; Obtei-tistamen Literlt
declaratoriis, uipoteconccpta perablativum ablblucum , & 11
cumdidtionera»»»;/, involvunt conditionem , & formam ,
ncceffario implendam pro validitatc difpenfationis , ut ,
omiflisgeneralibus, beneproh^ntGuttier.deMatrimon.cap.
\z.\.num.\i.Barbof vot.decifi. num.io. lib t. yinaciet.iec.
cit. num.iji. Corrad. di8o lib.~. ca: ."j.fub num.ji. Covarr.
de Sponfil.par.i.cap. 6. ^.10. num. 10. infin. Idcoqurfi Cor-
ilitutioPiana eodemcontextn, quddifpofuic , fi-fficcrcdi-
Ipenfationcm fupcrgraduremoijori, rcquirithancconditio-
nem obtinendi Literas declar.itorias luper non obftantia gra-
dus propinquioris , manifcftum redditur declaraiTe , non
aliter valere poffe difpenfationem fuper gradu remotiori ,
nifi fimul acccdentibus Litcris, etiam fupcr gradupropir-
quiori, itaut utraque fimCllconcurreredebeat, utunodcti-
cicntc, alterum non fubftincitur, utprarciseadvcrtitCo'-
rad.in Prax.difpenfat.iilr.-.cap.~i..infine, ibi ; Certumeft, li
fupradiSaverba Obltntist.inien , iwportare conditionem ,
iilifsjue infuperadditurailadifiio, tamen, qute defuinatu
ra importat conditionem , ir modum , A taciet. ioc. cit. rum
K^^.ibi: Quteverha, quia inabiativcfunt abfoiuti poHta ,
Videntur modum, ttconditioncmimportare, argumentole^
Si dehitor§. i.ff.;Q^uibus mcd.p.rg. Ii*c.
Hunc veio cfle verum , &; germanum fcnfiim Pi.irx Con-
ftif. clarc piobat primcMnconcuffus, atqueinvercratusSiy-
lusCuria, & D.itar.jE Apoftolicac, quac fcroperin huiuf-
moJi
1^6
Difceptat. Eccieliafl;. Dominici Urfayac.
31
modi difpeofationibus ad mairimoniacontralienda exprimi tatem difpenrationis , etiam propinquiorem gradum , tutn
voluittertinm, &quartumgradum, proximioremfcilicec , mentem Sandi Pontificis , hoc pafto intclligentis, atque
»3 & remotiorem, ut fuper remotioredifpenfetur, proximio- interpretantis propriam legem, quamitadeclaravit prajfis
rem vcrononobftaredeclaretur, ut videreeftapudPw^. «rf fubfequuta effe intelligendam, ciam taliseffedebeat fenfus
Monac,inRubr.deCfgnat.fpir.in6.fol.mihil±o.Covarr.cle ipfiusConftit. qualisfuit Stylus abipfo Conftituente imme-
Sponf.par.2.cap.6 §10. num. 12. Guttier.quteft.Canoa.lib-z. diate inchoatus, &fempetcontinuatus, ut, omiflis gene-
eap.ii.num.iiS.ibi: Inquopraxis communis , & StylusCu- ralibus , in terminis, probat RofadeExecut.par.i.cap.iz.
ria Romance obtinuit ., utvidiin quamplurimisdifpenfationi- num.i^.Corrad.liif.y.Cap.j. num.j.Goazai.ad RegS. Cancell,
hus ad Mairimonia contrahenda , ut exprimantur pradiili glofs.6l.num.6o.Rot.cot. Emer.jun.dec.^Hit^.num.^. Adeoiit
tertiut, & quartus gradus (iXc.FiHiucc. qute/l. moraltom.l. quamvis nec de Jurc, requeex Conftitutionibus przdidis
tract.io.par.T.. cap.\o»um.y.2.NiCol. Lucubr.Jur.lib.i.de neceffaria effet indifpenfationibuspetendis exprefliogradus
Nupc. iiumjZ. ibi : jQ^uandoalterfecundo, altertertio, vel propinquioris, idemnihilominusexprimideberet, quia Sty-
altertertio, alter quarto Confanguinitatis , vel affiniiatis iusCuriae ita fert , atque idcirco de ejufmodi gradu vigore
z^ gradibusjun^ifunt, RomanaCuiiaStylus habet , utexpri- hujus Styli exprimendo , idem prorlus dicendum eft , ac
matur etiam gradus propinquior hocmodo, fed quiatertlo , deillo, quemjura exprimi mandant Dff/a/r. ;«fii/>. ^rfaurf/ a*
&quattoCQnfanguinitatisgradujunffifunt&c. Co/rad. diffo conclufz. num.iS. de Refcripr. Menoch de Arbitr. lib.i-cent.z.
lib.j.cap.j. fub num.jz. Hic cfl inveterntus Ufus Dataria , & Cafzc i. num.iS. Mafcard. de Piobat.concluf.Si6.num.S. Gut-
Cancellaria ApoflcliCte, etiamad priefcriptumConftit.TiiV. tier.quteft.Canon. iib.i. cap.i$. num.^i. Parifde Refignat.
Rofade Execut. Lit. Apoft.cap.^.»um.26s. &feqq- & cap. iz. iib.io.queeft.i.num.l^.hiiquidetn , ut qualitasdidigradus,
num.ii^,\b\:EtitaStyluseflincottCuiJus, ifinvcteratus, A- licet cx ignorantia omifla , adhuc difpenfationcm vitiet ,
Ttaclet. ad lib.'^. LUcretal. in append. de difpenfat. jj'.^. »«.169. quia pertinct ad fubftantiam validitatis, quas pendctexvo-
Bonacin. tom.i. de Leg. difp.i. par.z.punS-). num.ij.ibi .- luntateDifpenfantis, Rofignol.de Matrim.par.i.controv.is-
Propterea hoc tempore ufureceptum videtur, ut difpenfatio prtenot.z.num.iz.ergafineai , ibi ; Etexhoc, <3pr<eceden-
non admiitatur nifiexire]fus fu gradus proximior , &queeft.7,. tilimitaiione deduci poteft , invalidam quoquefote difpenfa-
/>tt»(7.7.ubifedeceptumfateturabopinion. J"a«f^tfz,&contra tionem, fiqualitas, veldejure, veldeSiylo Curi^e Romu'
ipfum faiflejudicatum, ibi : Bifpenfationem , conceffamin n<e , velde confuetudine Principis exponenda, ex ignorantia
tertiograduextendiadfecundumcumtertio, quiajuxtajfi- fuetit omiffa, quiaignotantiaquidemexcufat aculpa, tionef-
ris difpofitionem in cap final.de Coirfanguinitate gradus re- fcit lamenallum valtdum, cumdejiciatforma, Glojf.imcap.
tnotior trahit ad fe minus remotum , & computatiograduum Si motu proprio verb. Tacetur de Prab. in 6. Dec in cap, Super
defumenda eft ex perfona, quaremotior diftat aflipiie , ita Itteris num.ii.de Refcript.
Sanchez&c Huuctamencafumlimita, nifialiterferat Stylus Non minoris ponderis cft altera Dullitas matrimonii, dc
?J
15 Roman<eCuria , quemputoincontrariumextare: Citmenim
inCuria Archiepifccpaliconfultusfiiiffem quidin hacrefenti-
rem , refpondijuxtacommunemdolttinamSancbez, i3 alto-
rum , difpenfationem irt lertiogradu exiendi ad fecundum cunt
tertio ; Meotamennon obftante confiiiodifpe>-fatio, quafchus
tertiigradus nientiofiebat , nonfuitadmijja, <b necefjatt:.»)
ej]'e fecundi gradus cum tertio mentionem fuit judicatumtfc.
dejuft.de Difpenf matrimon.lib.i.cap.4. num.122.ifnu
quoagitur, dcfumpta ab irregulari , & prorfus inordinato
modo procedendi , quoufus eft OfScialis Luceorienfis Dc-
Jegatusinexequenda Difpcnfatioue; Qui, vix acceptisLi-
teris , Itatim concefljt facuitatem Parocho Sponla; afliftcndi
matrimonio , nuUa prxhabita informatione fuper verificaito-
ne narratorum , & nullo pr^ecedcntedecretofupcr Execu-
tionedifpcnfationis, inprxdidisLiterisconceflae, quxduo
neceffariumerat praemitti, tanqu^mproforma fubftantiali
124. & lib.z. cap.i. num.i\i. Anaclet. diHo §.t^.a num.^:^. & requifita ad vaiiditatemaftus, utinpunftonotatCorrtf</./w
pertotum. Prax.difpenfat. lib.j.cap.J.num.j^.ibi : Qtod totum intel- J4
Quodadeo verumeft, utfi mentiononfiatutriufquegra- Hgas , dummodo Litera difpenfationis fuerint per fupradi-
dus,matrimonium vigoretalisdifpenfationiscontradtum nul- SumVicarium Delegatum legitimeexecuta, quia finonpra-
lum fit,copulairjceftuofareputetur,&filii illegitimi, & nc- cefferitlnformatiofuper narratisindiSis Literis, tt Decre-
i6 ccffeproindefitnovasLiteraSjinforma/^fri»*/? Wfwexpe- tum difpenfationis , ipfa Proies nen erit legitima, Ricc.in
&\^e; Corrad.d.lib.j.cap.j.num. sS.de Juft.lib.i.cap.^.nu.nz. Prax.for.Ecclefparz.refol.xZ^.mtm 7, dejuftis deDifpen-
Anaclet.loc.cit.verf. Htncbencnoianduminfine, RofadeE- fat. Matrimo». iib.i cap.6. num.iso. Rot. ttecif.2ji, num.i.
xecut. Lit.Apoftol. par.i.cap.ii. num.z^.ibi: Nontamenpu- par.i.cor. Veral. &cor.Duran.decif.2o^. num.6. &cor.Pen.
totenendum cum Sanobez &c. Atcontrarium tenendumcredo dccif.^S^. num,z.& cor. Acbil.deGtaJf.decif.^j. feu2.de Fi-
cumCorradoubidoeet,bocaliinumamentePapte,&Datarite liis Presbyt. if coramUbaid.decif.66.num.i. & alii infia ci-
ApoftoliCie , nam qttandoimpetratur difpenfatio cumnarrati- landi .
vaproximiorisgradus , ubi concurrit etiam propinquior, & Cilm enim Don agatur dclibcra, & gratiofadifpcnfatio-
inverificaiioneab Executotejamrepertumfuerit,nempiQra. ne , ex abfoluta Summi Pontificis authoritate conceffa ,
toresnonfolumin quarto, fedetiaminiertio ejfe conjunffos , quasalicujus Executoris minifteriominime indiget , nec de
tunc fiExecutor procefferit ad executionem, difpenfatio erit aliquoExecutoremcro, cui poft negotiuni plenedifcuffum, 35
nulla, & mai/imoniumnullum, eritquepciendanovadifpen- folaexecutio demandatafit; Sedagatur de difpenfaiione ,
2-] fatioperPerinde valerefuperproximiori, & interim copula conceffa informacommiffaria, fuperre, &fafto, Ponti-
babita erii inceftuofa y namnullum fuil matrimoniumfic con- fici concedenti minimc cognito, &cujuscognitio Officiali
traSum, & concordat epiftola fcripta Nuncio Colonien, i diHride injunfla, & commiffa fuit per illa vcrba relata in
Cardin.Carpineoannil671.quandofuitDatariusfa.mem. Summario, ibi : Mandamus , quatenus depramiJfuTcdiii-
Clcm.X. perextcnfumexhibitainSummarioDatariaE. genterinformes, etft per informationem eafdem ptcces veri-
i«tt»</o accedunt deciarationes jummorum Pontificum late nitirepereris , authonlate noftra difpenfes . Hatcfanc 36
18 Urbani VIII. & InnoccntiiX- quasrefcrurit perextcnlum vcrbareddunt Dilpenfationcmconditionalem , & inducunr
Barbof vot.i. Itb-i. infine, & Anaclei. loccii. num.iji.& formam , pncise fcrvandara , Ricc in Prax. for. Ecclef,
/f^^. m quibus exprefseftatuitur, qu6d matrimonia , con- p.ir2.refol.\i<), num.i,. ^ibillade Gradib.par.i cap.i.$.x.
craila vigoredifpenlationis, in qua proximior gradusretici- difpui.6. Gratian. cap.$^6. numer x. i^.&j, Fiiliucc lom.i.
tusfuerat, fucrnu nulla , copula inceftuofa, & filii illcgiti- trafi.\o. pati.z. cap.\o. numer.l^^ Sanch. deMatrim. lib.l.
mi , ut latiusin iildcm Brcvibus. difput.H. num.i^. de Juflisde Difp. Matrimon,lib.i.cap.6.
7'fr//6accedunt,ultrihaEcduo, alia vi^intiquatuor exem- num.i^g. ylnaclet. in Appendicde Difpenfat. §.j. defprmul.
pla, rccenfita per Defcnforcs Datariat Apoftolicae , &in //;fr/i/. «ttwj.jzi.UtiquehoccafuExecutor fervarcdcbct for-
elufdcmRcgenisrepcrta, quarumduoprarcipucnotatudigna mam, fibiin Literis prarfcriptam, nccdemanJatam Infor-
29 funr, cxquopromanant abcodcmS. Pio V.rclatae Conltir. niationcm omittcre poteft , citra nullitaiem aflus , Ricc,
Condi:ore, &paul6port publicationem BullaEpiodicrunt ; rcfol i^^^.num.^.de Juftu cap.6.num.i^i,. iib l.Rofade Exe-
Iniisenim declaraium nullum matritnonium, contra^lum cut. Liter.cap.ix.num.^.Sibiilade Gradib.cognat.par.i.§.i.
inter conjunftos duplici gradu, fafta folius remotioris ex- difput.^ibi: Delegatus igitur debet decontentls In difpenfa-
preflionc, & non obtentis Literis dedaratoriis antematri- lione diligenter fe infotmare, qula dlfpenfatio Pontificis cft
monii contraflum, & dcmandatur , ut mairimonium de commiffatia , qure vaiida non eft nlfifiat Inquijitiocircaex-
novopublicecontrahant. preffain Llteris , Corrad. ilbj.cap.i. numer-i i i.Sanch de
Hatcverdadco lonp^aeva, &non intermiffa praxisData- de Matrim. Iib 8. difput-i^ num.in- Rojfignol. de Mainmon.
risE Apoftolicae , cum ortum habucrit ftatim poft cditam p.ir.icontrov.\ f. pranot.l6. num.zo. $. Exto, tfRot.dtC.
30 iplam Bullam Pianam, acfubipfo Pontifice conflituentc , ij\.num 5 par-i.rec.
fatis dcmonftrat , tiim ncceffitatem exprimendi ad validi- Quamvis autcm Exccutor nonteneatur prardiaam Infor-
mationcm
Tom. IV. Pars il. DifceptatioXIX.
i^l
mationem explere in forma, & figura Judicii , teneturta-
37 menex praefnripto Concil. Trid. />//.2z.ftf/).5.</f /eii/orwar.
fummari^ , & extrajudiciaiiter teftes audire , & illorum
qualitates, & difta perpendere , &aliaslegitimas probatio-
nesde veritateinquirere, ut fatisfadumdici polTit conditio-
ni, fibi pnlcriptsin Literis Aooilolicis , Coriad.lib.i-cap.
38 6.num ■^.Cardef.inSumm.feu Pfax.Jud.& Ajvocat. lit.D.
verb. Difpenfittonum.bo.Roffignol.pranotat. 6.num.i5.SibiL-
ladeGTadib.par\cap.i.§.2.difp.i.(ydtfp.6 aprinc
Ab oncre autcm praEdidaslnquifitioois eximi non poruic
39 Ofiicialis Executor, exearatione, quiaageretur dere no-
toria , &nonindigenieulteriori Informatione; Ciimenim
gratiadifpenfationis fitconditionalis, Executorbabere non
potuit illam pro juftificata , Rofa de Execut. cap.^. num.x^i. (s
cap.6.num.i^o. Rot.cor. Ludovif. decif.^ii. num.i. Beltra-
min. ad eund. decif.i so. Sed tenebaturad unguem fervarele-
gem , fibi praefcriptam pro forma ; Quia in Literispofita
noneft veritas precum, ut habita , & probata, fedutipro-
banda , & habenda abOfficialicomtniiTario anreexecutio-
nem Diipenfationis ; Ideoque non confiito de earumPre-
cum verificatione, necdeprxhabitadiligentilnquifitione ,
^o dilpcnfatio invalida eft, tanquam non fervaca forma, ta-
metfideillarum veritatealiunde conftaret Executori , pro-
utinhis terminisdocent Gmtier.Canon. qutefi. /ib.i.cap.M.
«uw.iia. Garz. de Benef. par.6 cap.z. nwn.if^S- Sanchde
Matrim.lib.S.difput.i^. num.z6 Pont.eod traS.ltb.8 cap.zi.
num 16. Dian. par.%. traSi.l. refol-ij. Rojftgnel. de Matnm.
par.l.conlrafl.iypranot.is. Filliucc tom.\.trali.\o.par.z.
cap lO.num.T,;^. Anaclet. in Apptndic. de Dtfpenf. §-1- fo'^-
mul.liter.num \iz.if de J uft. de Difpfnf Itb-t . cap.b.n z^-j.
Refpeftu z.dub. pari taciiitate videtur refpondendumal-
41 firmative, ad quem e^eftum adducimus ZfArf.qui nonpo-
tefteflerotundior incanon. ^uiproptnquami^. qutefiz. cu-
jusverba funt hacc; ^ui propinquamfanguinisUxoremdu-
cunt , feparantur , non licebit cis , quandtiiutriqueiivunt ,
42 altasVxofesjijiconjtigiofoci.tre ., ibique communiter Repc»
tentes, citati a Barbofi ibi : Vulgo collig.tur ex bocTextu ,
Contrahentes incejlas nul^tias ; nonpojfecumaliis coHtrahere
matritnonium .
Adducimus paritef Datariaea^qudantiquum, aclaudabi-
lemStylum, fecundum queminiiiis Difpenfationibusma-
43 trimonialibus, quaeexpediunturproincei^uofis Confangui-
neis. apponi feniper foletfequensclaufula ; Ouodaltvr, al-
terifupervivens , perpctubabfquefpeconjugiiremaneat, dc
quateftiseftmagnus Datarias pradticus, &SEquein Theori-
ca verfatus Corrad. in Prax. Difpenf lib E.cap i.num.6o.
Qui DatariaeStylusprolegefervanduseft, caratione, quia
44 Dararia dicitor organum Papaeexadduftis aCard.de Luc.
de Benefi:. difc.\6. num.^. (rf Rot.decif.-jo^. num.ii.coram
Cerr.& decif^^j^. num.z. par.ifi. rff. &aliis infra .
Adducimus demum duas punduales relolutiones hujus
4^ Sacr.Congreg. quae pariter ranquam Sacri Canones fcrvari
debent, perea, qnaEnotant F<igw. ;;»f<»/). Quoniam num.ii.
de Conftit. & Rot. in Perujina Penfton. 1 1 .J unii 1716.$. Idem
cor. Herrera .
Prima ed in Papien.feuJ anuen. dequa»« Lib.z;). Decret.
/o/.^iS. a tergo , cujus praecifa verbarefuruntur m tom i.
46 par.z. difcept.iy. num 14. 6r ij. Secunda vero in Salerntt.
Mairim.\~. Novembris 1708. adz dub. de qua»» L/6»-.6 3.
Dffr. /0/.587. & refertur pariter ubi fuprawuw.^o. Exqua
47 ulteriCispatet,qu6dexparreSuccumbcntiscognita foliditate,
&fubfiftentiad,6tasrefolutionis, acceptata fuit, & inftit um
in aliaCcngreg. habita die \o. Januari 1710. progratiadu-
cendialiam Mulierem in Uxorem, quaerotunde paritcrde-
negata fuit .
Etmeritd; Ver^enimdignum, & juftumcft, ut profa-
nantesmagnummatrimoni Sacramentum , medi.Tntibus in-
45 ceftuofisnuptiis, illoprivcntur , inhabilef]uercddanturad
illudinfuturumcoinrahendum , quam adducunt Af^iori. <*'<■
Arbitr.cafioi. num.\c6 Sancb. de Matrim.lib 7,. difputn.
)iu>».-j.ubiy quodpcena hsctendic in maximum animarum
49 favorem, quia rctrahit Confanguineos abirritis matrimo-
niis, Corrad. in Prax. Dtfpenfat. lib.S.cap.'^. num.60. ubi ,
quod hujufmodi inhabilit.iS ad contrahendum aliud matri
monium eft in Jurc fundata , quam admifit ha?c Sacr. Congr.
indiSis Papten. (3 Salernitana, ut viderc cft, in tom.i.
par.z.d:fcept. 1 7. num. 1 7. & per tot.
Nec credimus allegandum praerextum ignorantiaegradus
confanguinitatis ; Abfque enim ulla PcceflTitate rccurrcndi
50 adillas congruas refponfiones , Jurisprincipiis innix.is, dc
<\\i\Vwin di8a difcept.\-j . a num i^Stridledicimus, infaao
talem practextum nullam habere fubCftcntiam , tcfte Epifco-
pomdidaejusRelatione, data?» Jtt>?jwj,io.ibi : D.Caftel-
lanusutiVirdifpenfationemanteaS Sede procuravit , 6f«6-
f »>»tt»f »»» [olo quarto , fubtidto de indu^ria tertio , Sponfa , fett
Z>Hr»j[fa Co«y?rfa;M »»/(■«<»: Quanta autem fides danda fit bujuf-
madi Relationibus Epifcoporum, nemoignorat, &obfer-
\?i(\tz^dM{X\a Bertacch. Vot.decif. 100. num.\6. (sRot.decif.
l^.num.i-j.cor.yinfaldo^ ibi : Admodumaatemattendendat
effe con/imiles Relationes , qua per Ordinarios ad Sacr . Congr,
Concil. remittuntuT , refpondit Rota ifc &in Bifuntmajw
rifpatr. 10. Novembris 1705. § Necdidicor.Card. Priolo ,
(TinCremonen Beneficiiz. Mail\7i>i. §. Verumcor. Lan-
cettaDecan. &interminis alteriusRelationis ejufdem Epif-
copi Luceorien. ead. Rot.in Plocenfeu Luceorien- Matrimut.
13. Maii 1695.$. Minorcor. Card Caprara.
Pro quorum admiffionefupplicamus obfervarcqtulitates
SpoD^x , fummo Itca natdC, acinnoceniia viiie , morumque
fuavitate pTieftantiis ., ]axt.iveihi SancW : Taliter male tra- 51
^ateedfc.utejus Pater fupremus Magnus Litbuanite Cancel-
larius , vir religiojijftmus , pra nimio animi mxrore , brevi
poft temporeobiit, joxta verba Epifcopi ; Dgnentur paritcr
prae oculis habere comrarium operandi modum ; Sponfus
enimpoftquam DuciflTaeabltulitid, '.uodnequc Deuspoteft
illi reftitoere , juxta diftum S.Hieronym. adEuftocb. regi»-
ftratum/flfuwow. St Paulus z^.quteft-s. nondubitavit inten-
tareaftionem ad divortium, cumfundamento ( funt verba
Epifcopi ) /«6 , (irobreptiilce obtenttedtfpenfiticnis, quam
tamen ipfe procuraverat , utt ex documentis probantibusim-
teilexi ; Et quod magiseft , ad diftum cffeitimi procuravic
ftibornare etiam Fifcalem Curiae Epifcopalis Luceoricn.uc
profequitur idem Epifcopiis; Inquibuscircumftantiisomni»
jura clamant , fuccurreiidum effe Duciffae , ex adduilisi
Tboma de Tbomafet. in Flor.legum regul. ^z.in princtp.<^a ji
Rota in Capuana J UTifpatT. 8. Junii I709. jj". Fortiut coram
Aldrovan.
In eadem Caufa.
Dle 7 Septembris i^io.fuitrefcriptum Dilatatf ad wuk-
tem, 8cvatCisi\x\t ,ut perquirerentUT Regefla Datariit , j;
tam fuper antiquis , quam fuper modernis Perinde vaiere , (3
Declarateriis .
Hodie igitur , diftis diiigentiis perailis , repropooitur
Caufa fuper eifdemdubiis, quaEvidenturaffirisacive refol-
venda .
Reipeduenimsdub. repetimus , quod proilljusaffirma-
tiva refolutionc militat rotunda d.fpolitioce'ebris Textus in
Can. Qiti propinquam i$.qujeft. 1. inquo ad literamdecidi-
turnoitercafusfequentibus verb.s ,- Qui pioptnquamfaagui-
nis Uxortm ducunt , & feparantur, non licebtt eu quandtit
utriquevivunt , alijs Uxores/ibiconjugiofociaie , cum cujus
Textuspunttualid Ipofiaone procelfit hascCongregatio ta-
lcm inhabilitatem canonijando in Papien feuj anuen.zg,
Maii 1588. dequtbus fupra : Qua?omnia adnotata rcperiun-
tur indd. Regeftis hujosin Sac. Coi greg. manu Card. Alcia-
ti tunc temporis PraefcCti , cui onuiis fiJcs in hac partc dao-
daeft, ut in terminisalterus adnotationisCard PancJaticr
oiilervavi in Inftit. Crimtn. Itb.primo tit. 10. jj" 4 numer. i 3.
Idemque pariter pro tndubitato prasfuppofitum fuit in Pra-
gen. Matr. 29 Maii \6j~ L'cei in eadem Caufa refponfum 54
fuerit proexclufione didtae inhabilitatis,ex illa fa^i circum-
ftantia, quod ilecepa tueiat Mulierin contrahcndomatri-
monium, quodque impedimentumaffinitatiscidcm prorfus
incognitumerar.
Idem demum rcfol vit »« Salernitana , de quafupra , in qua
agnofcente Virofubfiftentiam difla: relblutionis, illamque 55
acceptando, pctiit deinde cxgratia facultatemcontrahendi
matiimonium cum alia Mulere exagerando propriam tragi-
litatem , quodque fine matrimoniocontinentiam («rvare non
potcrat. D:(putato proindealiodubiodie 1 1. Jan. ^7 o. yia
cffet locus letita difpenfationi ? refponfum pariter fuit Nega- $6
ttve: uTvidcrecft»» par.z. dtfcep. ijpercot. & fignanter
num 50.
Cum quibusconcordatDatarir srquelaudabilis, ac anti-
quusStylus, dcquofupra, )ux:«quem in omnibus difpcn-
fationibus matrimonialibus, quae cxpcdiunturproinceftuo 57
fis Confanguineis , apponi femper folet fcquens claiifula ,
quodalter a teri fupervivens , ptrpetub ahfquefpe Conjfgii
remaneat, \el\c Corrad in Prax.dtfpenfanltbr. 8 CJp.^.dc
fomprobatus in Summario DarariaccxmuIt)sBrevibu$, in
illo rcgiflratis; cujus praxis , fcu laudabilis Styli rclpedu 58
fpecialem mcrcturanimadvcrfioncm illud verbum remaaeat,
digitooftendens, inhabilitateinadcne perpriQs, Dcquc im-
poni
198
Difceptat. Ecdefiaft. Dominici Urfayx.
ponitempore expeditionlsd. Gratiae, in p«enam commifli
inceftus, juxtacontrariam praetenfionem . Nonenimrema-
rierealiquid poteft, nifi priuscxift^t , m noiaK. Rebuff in le^.
Verbum verf. Remantre ff- deVerb fgni^c & firmavit jRor.
(/ecif.6lo. num.ii.coi.Ounoz jun. &(iecif.i6S. num.io.par.
i-j.recent.
Quae omnia adeo vera funt, adeoque communiter rece-
60 pta, uttanquam nimis vulgariaunooreaflTerantur, &affir-
mentur^Doftoribus, ut videre eft apud Barbof ind.Can.
Quiprepinquam , if alios itifracitnndos .
Dejure canonico &c. confideraiur duplicitif , qiiid fifuerit
commijfum in figura matrimonii &c. in alio punietur , quia
quamdiu vivent etiam cumaJiis nonpotuerunt contrahetema-
trimoniumcanon. jQ^uipropinquam-3,$.qu<ffl.z. &Farinac.iM
Prax tom.^. qtt/efi.i.iC).num.i^z. ibi : ^uia adhuc Contrw
bentes incefluofas nuptias non poffunt cum aliis contrahere .
In qua parte verbaejufdem pundtualis Textus luntadco
clara, adeoquecabitalia ut videaturinteliedusdebilitasred-
ducere Doftorum auihoritatesad idexplicandum, utdice-
bat Gratian. dec. March.Ss. »um \o. ut pateiu Confideranti
70
Neque deeft convincens ratio, ad hoc fcilicet, ut retra- difta verbaJfArfH/, quxfuntfequentia^MJ/^/o/i/w^wa/w/da-
61 tiantur homines ^matrimoniisconrrahendis inter illasper-
fonas, inter quas canonicum adeft impedimentum, & in
favorem animafum, adduCla a Sanch.de Matfimon. libr.i.
difpiit.:\z.num.-].
IdeniqueX.r»f^. ubifupra verfie. Vtaterea ad rem obfer-
vat, qui^d difpofitio ilia Concil.Trid.fefJ.i^.deReform.Ma-
dz rr/w.f«/> 5 mandantis, eum non efledignum , utbenignita-
tc'Ti Ecclefise faciie experiatur, qui ejusfalubfia prsecepta
ten-.ervicontemnit ,licet loquaturexprefsede contrahentibus
inatrimonia , non praemiflis denunciationibus , a fortiori
proccJit ii) cafu matrimonii contrafti inter illasPerfonas ,
jntcrquas canonicum adeft impedimentum, quia in hister-
mmislonge major verificaturcontemptus, longdque majus
ccpi^ni titurdelidum .
(^ibus alia additur ftringensratio, quia dignum, & ju-
C^ ftunieft, ut toto tempore ejus vitaBprivctnr facultatecon-
trahcndi matrimonii magnum Sacramentum ille , qui
nondubitavit ipfum medianribusinceftuofis nuptiisprofana-
re, eiquem.ngnaminferreinjuriam , &adhoc, ut puniatur
ineo, in quu peccavit .
Adverfus hfc tria adduCla exadverfo fuerunt. I. Quod
^«f poena inhabilitatiscontrahendi matrimoniaquoad Inceftuo-
fos , receflit ab Aula , idque ad evitanda pericula fornica-
tionisConjugum , qui inceftumcommifeiunt . II Quod ad
hoc ut habeat locumeadem poena , probari debeat inCon
trahente praecifa fcientia particu/arisgradus Confanguinita-
tis; & lII.Qiiod refolutioneshujusSac.Congregar.emar.i-
' verint interminismatrimoniiclandeftini , quaeomnianulla-
tenus applicentur praefenti cafui, in quo eadem przcifa fcien-
tia non probatur in Viro, &abeodem matrimoniumcon-
traftum fuit in faciem Ecdefiae. ron autem clandeftine .
Nullaautem ex connariisrefponfionibus, velrelevatin ju-
re, velin faftofubfiftit.
Non relevat prima, innixa Text. in canon. Si quiscum
€S duabus } quttfl.i. ibi : Si quis cum duabus fuerit Sororibus
fornicatus ., aut cum his fKrJonis , de quibusfacraScriptapro-
hibent , fidignam egerit poenitentiam , & caflitatit non value-
rit continentiam fuflinei e &c. /iccat ei legitimam inconjugioU-
xorem accipere &c. utfornicationet non perducantur ad Chaosy
cumaliisTextibu!,, fequutisab Authoribns, citatisa ^(»«^(6.
de Matrim. lib.^. difp.i ^. num.i6 & ij.
Proceditur enlm in h/ic partecum aequivoco, adnoftrum
66 ctTetlumconfundendoinceftum , commiflumextra colorem
matrimonii, dequocafu loquuntur Textus, incontrarium
citati, cuininceftu, commiflb infigura matrimonii, qui
eftnoftercafus praeclfus, & dequoloquitur diftuspunilua-
listextus in Canen. ^ui propinquamiy quiefl.z. utinfpecie
utrumque cafum diftinguendo, & conciliando omnes Te-
xtus, omnefque Authores, dedd.duobuscafibus confofim
difcurrcntes , egregie obfervat Mcnoch.de Arbitr.lib.z.cen-
6j iur.s caf.^oi num.^-j.&feq. ubi poftquam enumeravit , &
cxplicavit undccim [■cena.s, in Jurecivili ftatutascontra In-
ccftuofos , devenicndo deir.d*; ad inhabilitatem, in Juie
canonico fundatam contra inccftuofasnuptias contrahentcs
w/(w 97. harc hahct .
H iflenus de p >:nis , a Jure civill adierfus Jncefluofos in-
d ilis differvimus , nunc Jupercft dicendumde pcenis , ajure
Vontiflcio fancilii y qua quidcm in re diflirtguo pariter duot
€8 Cjfus &c. Primus eft , quandacrimen inceftut fuitcommiffum
fiwe colore , & figura matrimonn , fedfolum per modutr,fornl-
Cationis; Hoc Jane cafu mult<e indifltefitnt pcc"x&c. quas
ibidcm latc cxplicat . Sccunduscafus eft , quandocommijfus
eft inceftui fub colnre, & figura Matrlmorll, boc etiam cafu
rr.ultteim^cfita-fiintpce>neaJurelpfoPontificlo , intcrquas
tcriioioco numerat, & cxplrat inhabiliiaiem contrahendi
Matrimonlumcumaliis Mulicribus, ibi : Tertla eft pcenj ,
ne pojfmt 11 Incefluofi cum allii contrabere niatrimonium . can.
^iil proplnquam, & concord.inr addufli ^ de jingelii de De-
lif/.ptr.i. f<i/> 77. «i/.i9.ibi ; Contrahcni vero Inctfluofai nu-
ptlas &C.& allamat. Reui conirahcre prohlb- , & a Bermund.
(c) Cheveron.deConcublatlttielnceft. aum.ij fo/.mlbl<)o.\bi :
guinis Uxorem ducunt , & feparantur quae totoCoelodiftant
abaliis; Slquiscumduabusfueritfornicatui, autciimde his
Perfonis , de quibus facra Scripta piohibent ,(iuia pricna ver-
ba (pecificant inceftum in figura Matrimonii , fecunda verd
eundeminceftumdenotant , fed fine Matrimonii colore, uc
Confideranti manifeRum eft. Neque deeft in utroquecafu 71
palpabilisdiverfitatisratio, quia in primomaxima , fecun-
do vero nulla irrogatur injuria magno matrimonii Sacra-
mento ,
Neque hulc fecundae parti dlQaEdlftindionis applicantur
ea , quas de periculo fornicationis afl"erunt Doftores , lo-
quentes de inceftu, commifl"o extra figuram matrimonli ;
Quia licec inceftuofas contrahens nuptiasnon pofljt matri- 72
monium contrahere cuni aliis mulieribus, juxta authorita-
\es,fupracitatas, poteft tamen fervatis fervandis valid^ite-
rum contrahere cum iila, quamfub matrimoniicoloredc-
fl-iravir; Et promde nullomodo verificaturidem inconve-
niens, eoquiaducendoeandem in Uxorem, adfuilibitum
poteft ad praxim reducere confilium illud Aopoflol. t. adCo-
rint. 78. Si fe non continent., nubant , & aliud ibidemi.
Propter fornicarionem autem umifquifque fuam Uxorem
habeat .
Minoris fubfillentix eft fecunduni objeftum , qucd pro
incurrendadidU inhabilitate probari debeatfcientia certa , 7j
&indubitata prafcifi gradusconfanguinitatis relpeftuViri ,
quod in cafu noftroprorfus improbabile fit , eoquiafermo
eft de Viro magnaiitias qualicatis , non autem de fummo
Praflico Datariae. Im6 verificatur ineodem magna bona
fidcs, dum matrimonium contraxit pra^via Apoftolica di-
fpenfatione .
Proeoenim, qu6d attineraddiftam prsecifam fcientiam
certi gradus confanguinitatis , rcfpondemus , hujufmodi 7^
criticationem vim facere claris, & cubitalibus literisdifli
Text\xs\ncanon. ^"ip'opinquam , in quibusignorantiaex-
cnfansabinhabilitate contrahendi aliud matrimonium , re-
fpicit ipfam confanguinitacem in genere , in quocumque
gradu iila verificetur , non autem reflrifta eft ad ignoran-
tiamejufdemconfanguinitatis, potiijsinuno, qu^minalio
gradu, quod evidens eftex folailliusledlura ibi ; ^uipro-
pinquamfanguinis Uxorem ducunt ( Ecce verba comprehcn-
dentiaomnes gradusconfanguinitatis) &feparantur, non jf
licebiteit, quandiu utrique vivunt , alias Uxores fibiincon-
jugiofociare , nifiigio'antia excufentur .
Ex quib-.is rcmanet manifeftum , ignorantiam referriad
propinquitatem fanguinis inter illosgradus, interqoosve- 76
rificatur inceftus, nonautem ad unum, velalium gradum
ciufdem propinquitatis: Et ratio rationis hsEceft , quia in-
h.iliilitas contrahcndi matrimonium cum alia mujiere, in-
dudla fuit ad impediendas inceduofas nuptias , cx adduilis
pcr CorfadinVrax.difpenf.lib.i.cap.i. cum aliiscitatislu-
pr;t . NuptiaBauiem inceftuofaEiijmper verificantur, quando
fetmo eft de ronlniu-uinifate^primoufquead quartumgra-
dum juxta dodrinnm D.Thom. ^. ^.q"<fft-^S.\ .irt.-j. fequu- 77
tum j Fi/lucc.tom i. tta8 10. ««'. S.iaitn. Matnm par.z.cap.
10. «low.i;?. cumalils, addudi^a Zuff' in Inflit.crim.llb.x.
tit.ij. /irt. CC. & fcquutis in Inftitut. Cflmln. /ibr.^. tlt.$.
a num. 1 \.
Refpcdlu vero boiix fidei , innixT Cratiae difpeiilatio-
n^obicntapab ApoftnhcaScde, dicimus, id nullam omni-
r6haberefafli afliflenri.im , fed poiiCis ad homlnem vcnfi-
cari oppofitum; QuoJ n<in probamus prxlumptionibus , & 78
cnnjciluris, quarad noftrum cffed.hiin fupcrabundarent, e«
adduflisper M<f/f<jr</.i/f Probat.conc/uf.jj.num -j. &9.P/t-
ni>t> declf.9i. onnot.i . num i yif Rot dcciJ.S. num.io.tfftq-
cor. Arguel.
Sed inrra cvidcntia: fines id ponit Epifcopus Luce^ricn.
provcritatc, & confcicntia abhac Sac. Congregrcquifitus, 79
& loqucpscum fundamentoautheiuicorumdocumencorum ,
ab ipfo rcccgnitorum , (cqucntibus verbis quar nullam ad-
itiitiuntcontrariamgloflam, veidctorfionemin aliumfcn-
fum; D.Cafle/ianuj, ut}Vir, diffenfaliontmante a S.Sedf
itocu-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XIX.
ij^
pncuravit, & obtluuitdefoloquarto, fubticito ex indufiria
tertlo, Spoitft fua Ducijfa Conftantia infcia, &ibi: fub.&
obreptttiee obteni it: dtfpenfalionis y quam tamen ipfe procura-
Zo verat , utiex docutnentis probantibusintellexi, &quiaipfe
Aorum confcius erat, per fecaufamaggredt notuit , & ibi .-
Lumperfpexijfcmdolumtaciti A8oris isc.
Quseoinnialubfequutus cventas, &a(Sus, polleagefti ,
8i intra evidenuae fines pofuetunt i Etenim non (olumortus
fuitrumor, antequam difpenfatio exequutioni demandare-
fur, quod illa ab eodem obienca, no la erat obreticitum
5;radum propinquiorem confanguinitatis ; Sed ex eodem
motivo pofitivum dubium excitatum fuitcoram Apoftolico
Exequutorecirca fubfiftentiam , vel infubfiftentiamdift.di-
fpenfationiSjquae omoiacommendabili ingenuitate referuiitur
ab Epifcopo in ejus Relatione .
Innegabilis proinderemanet inhis circumftantiis prascifa
8i fcientia certi gradus confanguinitatis , cui innixum crat
idem dubium validitatis dilpenfationis, excitatumanteil-
lius exequunonem, & prop erea asqueinnegabilis remanet
malafides, praecedens, nedumcontraftum, fedetiamcon-
fumacionem matrimonii, dequo difputamus, ut Confide-
ranti manifeftum eft; Neque poterit facile fuaderi, quod
diftumdubium vallditatisdifpenfationis, i ViroobtentaE ,
fuerit ignoratum , dumutiabExcqutorepublic^, &palam
promotum, & publicatum anteexequutionem tjifpenfatio-
nis, dici poierat notorium, per ea , quae notant commu-
ukei Kepetentes in cap.Tua nos deCohabit- Cler. ^Muiier.
ifde Angel.de DeliH.par.i.cap.izS.num.z. Quodque omnia
8j haEceidem Viro prob^ notaerant, in fpecie affirmatidem
Epifcopus in difta Relatione ibi : Et quta borum confcius
erat, idefi Wir.
OTiniumdeniquedebiliuseft tertium fubterfugium ad evi-
84 tandam applicationem pundualium refolutioniim hujusS.
Congregat. & ptxc\pneU\di^aSalernita»a , cumfuppofi-
to, quodindlftocafu matrimonium clandeftine fuiffetcon-
trattum : Hocenim nulloraodoregit infado, quiaindift.
cafu matrimonium contraftum fuerat coran» Parocho, &
teftibus, inquibuscircumftantiisnonclandertine, fedinfa-
cieEcclefiae femper contradum dicitur , juxta difpofitain
ConcTrident. fejf.i^ deReform.Matrim.cap.'.. & animad-
verfa per Rot. decif^ii. mm.4. cor, Rojas , & in Leodien.
Matr.zg.Aprilis 1699.$ i.Cor.Card.P>iolo,(ifinCarpento-
ratev.Matfim i%. Aprihs i» princ.cor. eodem , &i» Placen-
tina Matrimon.iH- Novembris tyi y}^.i.cor.Card.Sc6tto ,
85 ubi quod fubftantia validitatismatrimonii reftridaeft ad fi-
multaneum confenfum Contrahentium , cor. Parocho, &
duobus teftibusexplicatum .
Licetautem ind.cafu omiflraefuiftent folitae denunciatio-
56 ncs^ iftarumomifliovaliditatimatrimoniinuilatenusobftat,
neque illud tanquam clandeftinum , nullum reddunt, ex
anmBdverCisper Sancb.de Matrim.lib.-^. Hfput.s.num.i.Sc
firmatisper Uor decif.xo^^.num.^.cor.Seraph & decif^ll.
num- 1 i. par.\ <^. rec. & in Placentiaa Matrim. iyMariii 1 71 J.
cor.Card Scotto, ubi, quoddenunciationumculpabilisomif-
(10 reddit quidem matrimonium illiciium, led ipfum non
irritat, neque invalidum reddit .
Eoauiemtempore, quoScribentespro Viro, indicantes
57 circumftantiasdiftaerefolutionisin ^(j/f/^wffa/ra, conatifunt
illius inapplicabiiitatem aperire , ad oculum demonftrarunr ,
illampundualiirim^ verificariin noftrocafu: Itautcum om-
ni proprietate dicerc poftimus, militare prohac parteprae-
cifam, & pundualem legemqualesfunt refolutioneshujus
Sacr. Congregat.exanimadverfisper Rot.dec.y.num.i. apui
Antoiiell.dejur. Cter.
AlTl-tucrunt enim , qu6d in d. cafu Vir ^funt prarcifa
28 verba^ fummacumfraude , rcvoluto Mantcllo, fprcta Di-
\ fpenfatione Apoftolica , &contrafi.temdatam, & mpr^ju-
dicium Mtilierls , quam cognoverat <SC. amplius matrimonium
Cum i''a Conti cheri. recufavit .
Quae Dmnia ru^^-ituaiitcr verificanturinpracfcnti cafu , in
'• ' quode inJuit-ia Viri in fxpediendadifpenfationc fubrepti-
89 lie, &i>brcptaic, deque Mulieris prarjudicio , quam co-
gnovit , &nonU>liimhodteampliCis cumilla matrimonium
valideiterumcontrahercrfcufat , fed palliato nominepro-
curatoris Fifcalisdeclaraiionein illius nulliratis totis virlbus,
inCuri.i Epifcopiliprocuravit, iefteomniex'-eprionc m.i-
joreEp'fcopo, ibi .• Coritraffolati niatrinwmo , it confun>.i-
to, allquotSepUtnanij .'■pon/i cohabitarunt , 6fi-. & ibi ; Idem
fO D. Cafieltanus aFiionem intentavit ad dii'ortium ful>f.nda-
menio,fub, &obrepiUijc obtetit<e jl:fpcnftttonis , qu.tifit.t-
men Ipfe pfocuraveraf , ur ex docunicntis prob.tntlbus intel-
iexi^ ir quia Ipfe horuvtconfcius erat , perfe Caufum .iggtedi
noluit , fed Fifcalem Curi<e mea fubornavit , &fubno>nine
palliato aiiionem infiiimt , cumperfpexijfem dotum taciti AHo-
r//ifr. cui Relationiomnisinhacparteadhibenda eftfides ,
juxta firma.a ptrr iiof. inCremonen. Beneficiiii.Maii 1708.
$. yeritmcor. Lancetta , cumaliisfupracitais .
Ncquead excludendam inhabilitatem Viri adcontrahen-
dum matrimoniun cum aha Muliere, applicantur rcgulae 91
exadverfo inculcatic , quod fumus in termioispcEaaiisdifpo-
fitionis, quodque indubiofempcr inclinanduni fitproillius ^x
exclufione.
Quia non fine improprietate impedimentum , fe tenens ex
parteViri, nulliter contrahentis , & mala fide , multis 9}
Septimanis confumatis .iiatrimonium cum Muliere , fibi ar-
£la confanguiniiate/uniSa, &impediente matrimonii con-
tradum, appellatur pcena, ex quo illud vere, &proprid
nihil aliud eli, quim fimplex inhabilitas, feu ineptitudo
materiaeadcontrahendummatrimoniiSacramentum ; Ciim
enimSacramentaadeorum validitatem pemecefsc requiranc
concurfummateriae, &formaE, juxta modumde illisdifcur-
rendi , primo loco ufurpatum a Guiltetmo AtUjfiodorenJi ,
quem deinceps omnes Theologi fequutifunt, tcftlbus Mo-
rin. exercitat.l. de Sacram. Ordin. & duHamet.in Theolog.
fpecul.&praS.tom.-j. traii.de Matrim.libidi(fert.\. cap.j. .
pertot. Bonacin. Oper.moral. tom i. tit.de Sacram.ingener.
difput.i. quafiz yropofit.l.num-l. ubi quod hodie id eftde 9+
fide, utirtatutum in Conc Qeneiali Ftoremino de Infiit. Ar-
menor.& in Trid. in Decr. de Sacram. Et ma erlaSacramenti
Matrirooniifint ipfaemct perfonaecontrahentes , utunoore
notant Theologi, kc^nnu aCard.Betlar. Contr.t.de Matr.
Cap.C.Suarez in\.par. D 'Thomtom.\. difput.i. fed.i.con-
clufi-Cafat. de Veier. Sacr. ChrifiiRiiib. cap.i. numiS.&
Gavard. in Theolog. exantiquat.tom 6. qutefia.de Matrimon.
artic.i §.i. »ttwfr.4./()/.i55.Eoipfo, quod quismatrimo-
niumcum Confanguineacontrahit , &coi.famar, nonda-
turmateria apta ad conficien. idem Sacramentum exparte
Viri, & confequenter fi duceret aliam mullerem in Uxo-
rem, dareturaccelTusad non fuam, contra DivirumPrz-
cepium, ut bcne difcurrendo notant Araux t^-r fi. Moral- 9i
difp.li.de Stat.Civilqudefl.\- num.yfot-^gy.iancb de Ma-
trim.lib.l. difp if.num.^- Pafqualig.de Privileg. confiit.ia
artic.moriis quteft.^^q.num.l. & per tot . &firmavit Rot.dec.
loi.>'nm.l.& <i.cor. Dunoz.fenior. ibi : J^uodeomagis eft di-
eendum, quiaSacf. Concitomnes Perfonas , nonfervatahac
fofna, cor.rraherevolentes , inhabititat , ideft ipfammate-
riam Sacramenti , ex quo fequitur propter hanc ineptitudi-
net» materite nonfubfifiefematrimonium&c. Et haceft ratio ,
Curnulto modo pojfunt Confanguinet matrimonio coput.tr i fub 9^
pr<etextu cujufvis necejfitatis , quiainbebititatis perfonts ,
innabitis redditur inateria &c. Eo enimipfo, quod EccleJU
inhahititat maieriam, idcfi perfonas , aliier contrahenies ,
daretur accejfui ad non fuamcontra P rtecepiumdiviiium .
Eccxhac folida reflexione retorquetur ,-otiCls, quimob-
ftet propofitio", qu6J in duoiofcmperrefpondendum fitpro 9'
exclufionc pocnac; In Jubio eiiim validitatis Sacramenti ,
noneft permiflfum illa cum t?lidubioconficere, utfancivit
Ven.Dei Servus Inn.XI. i.Martti ib-jq.prop i. Imograviter
peccarct qui ad didum effeiHum uterctur materia cum du- 98
bio, quod illaapta e(Tor 3J conficicndum Sacramentum , cx
adduSt\skBonac. Oper. Morat.tom.l. tit.de Sacram. ingener.
difp.\.qu<eft.i.punft.\ /><rr rof. ubi «urw.^j.lequentcm addu-
cit ftringentcm rationcm, qui.t exponit fe pericutofaciendi
S.tcrameHtuminX'alidum, citmfieri pojfit , ut reveraillamate- 99
ria &c. nonjii fujficiens . I1 moralibus auiem exponere fc peri-
culofaciendi Sacrainenium invatidum perinde efi , acjaccrc
Sacramentum invalidum, & concordant FiUiuc. Opcr.itif
rat.iraii.K cap..^ qu,efi.\o periot. Conincb. de Sacrament.
qutefi .60. art. 6. num.so Cf 80. & Gavard. inTbcoltg cxj/iiI-
qu.it. tom.6. qutefi.z.art-l. num.j.
Poterat autem omitti exageratio illa , qudJ in martjinc
d fli can. J^ui propinquam Icgantur dubitativa verba h«C lOO
FortjffeiftuG>atiam, quodquc Pjj .i« r;f. Po'j.'// Romatt.
afterat, fuppofita cftc omnia ca, quae Cr<if loxii/ icribit de
DccrciisS F.ibi.iniPapar.
Rcfpcdu fiquidcm dlil* prztenfr Apoftillx, ncfcioaq
i!l3 in i.iA fubfiftat; Hoc unum fcio, quod in meo Co- ici
dice , Venctiis impreftb anno 1571. illa nullatcnus lc-
gltur .
Refptflu vcrdd.gratultae, &divinitativz afTcrtionisd.
inodcrnin"imi Authons.
Riipoiidco primii cum pun^uali authcricatc Moiacel.in
Formul.tcv.i tit.\i, formul.i.Hum ii.foi 6. q'.i6d ron ca-
rent admlraiionc Cmiles graiuitar modcinorum Authorum
cx-
200
Dilceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayx.
espreflioncs, co q\i\a Deeretum Gratiani correaumfuitper cujus dectarationibut ^ & Stylis tan^uatnnpprabatis , ^auo.
ires Summos Pontifices , nimirum Pium IV. S. Pium V. & tidieftantibus fub tculis Summi Pcatificis , /« c«nfi,au opi-
Gregorium XIII. ibi ; Nam \quodhic Autbor fidenter ajferat nionum ejfe omnino deferendum inpuniio concludit &c. & con-
efc. quod EpifioU &c. qua infert<e legurttur in Codice Gra- cordant addndli per yimayden deStylo Datar. Cap.^. num.j,
tiani, nonfolumfintaniiquata, fed fi8itia .fuppofita , fal- &feqq.\i\i\\\hm adducit folidam rationem, quodDatarius 109
loi fd! ; ^confiSte], nonobftantecorteliioned.Codicis yerPium dicitur repraefentare Perfonam , ipfius Princip.'s, & ciam
IV. Pium V. & Gregorium XIIL demandata , <b executa &c. Papa , medio ipfius , agat ea omnia , quje tranfeunt per Da-
videtur in boc fequi Criterium aliquorum &c. quiferenihil tariam, gefta per Datarium perinde habentur, acfigefta
certlantiquitati&c. ' fuirrentabipfomet Papa .
Refpondeo fecundo, quod verba didi Textus non funt Quae omnia eomagis admittenda virfenturin praefenti
10} pale», vel annotationes Gratiani, fedfunt propriaverba Cxquo in Regno Poionise, &magno LithuaniaeDucatu ,
ejufdemS. PontificisFabianiprimi, utitalia recognita, & omnesfer^ nobiles Familiae confanguinitatis vinculo taliter iio
approbata abomnlbusR<?/»(?/f «/i^u/, aliifque Authoribus , jun<aaEfunt, utfemper interConlanguineos ibidem, prac-
fupracitatis; Etquod magiseftutiejufdemSanQi Pontifi via tamen Apoftolica difpenfatione, contrahantur matri-
cis canonizata Ctiamab hac Sacr.Congregat.fuerunt intri- roonia, ut obfervat Epifcopus in Reiationeibi ; Vnicum
busrefolutionibus, dequibusfupra, "idie approban- infuperpro meliorilnformatioae adjicio, quhdbis in Parti-
tur^ Dataria, decujus Stylo fcquens apponi folet claufu- bus omnes Familia infigniores ec. itafuntcum aliisconfan-
1-04 Ja m fimiiibus difpenfationibus ; J^od alter alteri fupervi- guinitate allegata , ut extra nexum fanguinis vixpariain-
vens, perpetudabfquefpeconjugiifemaneat, dequafupra , ■venire valeant connubia. Et proindemagna aperiretur via lii
hodiecomprobatoamultisaliisexemplis, adduflis in Sum- Innumeris inconvenientibus, fi ineifdemRegno, & Ma-
"*^ JP Datariae . ^ gno Ducatu permitteretur Viris primasUxores relinquere
Eftautemfine ullo Contradiaore propofitio iftacommu- poftcontradum, &plufquam confumatum matrimonium ,
10; niterrecepta, quddStylusDatariaelegemfaciat , quAdque alialque fibi novo conjugio fociare , praetextu nullita-
uriLex fervandus fit, ea ratione, quia illa diciturPapae tis , ob gradus confanguinitatis minCis candide , & ex
Organum, utdifcurrunt(jo«z«/.tf</K(f5.8. Ca«ftf//.^/ojf.6j.. induftria expreflbs in iilis Difpenfationibus, quas, in-
mm.60. Card. de Lucde Eenef.difc.\6.num.9. & difc 103. fciis innocentibus mulieribus , ipfimet Viri expedire pro-
num.io.& Rot.dec.-joi. num.\i.cor.Cerr.<:f dec.^i^. num.^. curarunt.
(orEmer.fenior.&dec.^^jg.num.i.par.iS.rec. Neque fubfiftunt contrariscexagerationes, qudidpraefens
Adverfus quem non merentur attendi pias meditationes lis ortum habuerit k praetenfioniDus Dotis , quia eadem 11»
unius, velalterius Religiofi clauftralis, ^uia fumusin ter- difliJiafuamoriginemhabueruntabaliiscaufis, nonautem
ininis quaeftionum, concernentium Forum externum, in ipecuniariis prae enfionibusDotis, jamconftitutaE, &fta-
quo Canoniftarum , & Juriftarum opinio praefertur opinio- bilitaeantecontraftum mjtrimonii ; Quod probamus exin-
ni Theologorum , & Moraliftarum, ex adduaisper F^r,?». genua Relatione Epifcopi, ibi : Exortis demiim dijfidiisex
incap.Supereonum.s.deCondition.appofit.uhiCiUod S.Pius caufaD.Cafiellaat, maletra&antis fponfam, Famili^ Du-
V.inquadam gravi Caufa matrimoniali, reliaa opinione calis nobilijfima ; In quibus circumftanriis omnia Juracla-
Theologorum , fequutus tuit iilam Canoniftarum , & Card. mant fuccurrendum in hac parte efle Mulieri , ex omni parte
de Albic. it Difcept.z. impreflaapud Card. de Lucdeju- affliftaE , & male traaatae ab ejus Viro, ex firmatis per II J
rifd. difci.^. num.j.Sc per eumdem Card.de Luc.de Matrim. Rot. in Capuana Jurifpatr. 8. Junil \ 709. ^. Fortiiis coram
difci.num.-] \h\: Iniis, qute concernunt Forumexternum , Atdrovando.
fequendaeft opinio Canoniftarum, non autemTheotogerum , Etquod magiseft, poftquam Virabftulit^ Muliereid ,
fuorumpartesfuntagendideconcernentibusForuminternum, quod neque Deus ipfepoteftilli reftituere, juxta diftumJ. II4
* ecpniisinTraa.dei.enfib.dlfcurfi6.num.S ibi: Moralibus Hieronym. in Eplfiola ad Euftochium icg\RT3t3 in canon.Si
ao6 nimium quidem , ac reverenter deferendum eft in iis, quce Paulus la. qu/ft.i. ibi : yiuaaSer dicam, cumomnia poffit
ConcernuntFidem, acetiamForuminternum; Parumvero Deus , fufcitare Virginem nonpoteftpoftruinam , ubiGtoJf.
inmateriis forenfibus, in quibus non funt verfati; Idebque z»i?>i. Jtt("d;<»«rationem adducithis verbis ; Deusnonpoteft
potiiisdeferendumeftjuriftis; J^uinimbinteripfosjuriftas facere quin fuerit corrupta , quia faBum non poteftnoneffe ilj
adhibendaeft diftinilio interScbolafticos, &Forenfes, at- fa^um, laetoanimo, praeiextu (ub , & obreptitiaEDifpcn-
^ueinipfo genere Forenfium, interitlos, quiinmagnisCi- fationis, ab ipfomet impetratae, &procorataE, intentavit
vitatibus , &TribuHalibusbeneverfatifint, &illos, quiin aftionemproobtinenda dcclaratione nullitatis matrimonii ,
parvis Locis, fivequodetiaminmagnis , modicam habentes dequodifputamus, adeffeClum tranfeundiadfecunda Vota
Foripraxim, veloccupationes , Cameralibus ftudiisdediti , cumalia Muliere, & cum tali , tantoque ejus praejudicio ,
inabfiraffo, alios tranfcribendo , Libros ccmponant : QuaE quaeomnia amehnmillimdcxpofita huicSacrofandlo Sena- Ilfi
omniamirabiliternoftristerminisappiicantur, quiaAutho- tui, pronisauribusexceptafuerunt , & inmaxima confidc-
res, probantes nullitatem Matrimonii innoflris terminis , xi^uoot^nAhxaindiaa SaternitanaMatrimonii 11. Novembr.
iionf)liim funt optimi CanoniftaE, & infimul Juriftae , fed 1708 quando non folum intrepiderefpondit , &Virumef-
tgregiiPraftici DatariaE; Econtra verd contrarii Authores fedum fuifle inhabilem adcontrahendumcumalia Mulierc
non folCim verfati prafticd non funt inmatcriis, quastra- matrimonium, fed intrepiditatemajoridiei i Januar. 1710.
dlant, fed unusalterumfimpliciier tranfcribit medianteillo deixgavit eidemgratiam tranfeundiad alia votacumdiver- 117
fludio, quod Cdr</;». </e Luf. ubi fupra vocat Camerale , faMuliere, non obftantibus, nequeattentis omnibus illis
quod repetit in traff. de Regalib. difc. 147. num.l. ibi : Ob exagcrationibus periculi fornicationis, &aliis, queplusju-
quam rationem , a nim\umfrequenii experieniia comproba- ftomagnificari , &lificari folentexadverfo .
tum, mea confuetudo efi parum deferendi iis Scripiotibui , Deveniendomodoad primum dubium non merctur attcnr
qui , alioquindoai, & ingeniofi , nultam; vel modicam Fo- direflexio, quod promatrimonii nul/itatc licct citentur mul- ll8
riinmagnis prafertim, ac primariisTribunatibus notitiam ti claflici Auihores , nulla ailepetur rcfolutio hujus Sacr.
habentes , emnia dicunt theorice , & in abfirafio , exfola Con^regat. Rcfpondemusenim qudd pronullitatcmatrimo-
Ltbrorumtciiura ., & revotutione , & de Canon. difcn.nu nii militant mufta Oracula Summorum Pontificum, imd
mer.^. ubi refcrt vulgatum iliud Romanafingular.^j^. Le- iplbrummer immcdiaiorum Succcflorum S Pii V. regiftrata I19
giftafenzaCapiloti, valpoco, ma it Canonifia fenza Legge , in Summario DatariaE, ubi addudla fucruntduo ipfiufmcc
val nlente . S. Pii \/.
Et in rerminis , qu6d in corflidlu opinionum, fcmper Inter qusc cclebrc cft illud Urb. Vlll.quod pcrcxtcnfum
I07 proccdcndum fit cum illa, quaccft conformis StyloData- ref;iflravit liarbof Vot. diciff. a num.i. quo mcdianie in lio
ri«, ca vivaratione, quia illacft organum Papac , cgrcgid punQualibus terminis noftn cafus idcm Summus Poniifcx
olilervat Corrad. in Prax. difpenf lib.6. cap-i. num.zs.Pa- rotund^dcclaravit , nullumcflc matrimonium, contraftum
rij.de Refinat.tib.i i.qu,eft.ii.num.ijj. Rtt.dec6ii.nu ii. ante Litcras declaratorias, rcticitopropinquiori gradocon-
cor Dunozjun.ihi: Qua: Datari,e obfervantiaed magnifa- fanguinitatis.
cienda, citm llla fit organum vocts , & mentis Papa , cum Ncc replicctur,cundcm Summum Pontificcm taliOraculo
aliis, citatis <i D.Puon. de Contro'jerf, P.uron- altegat. t6. mediante non dctcrminaflenuiiitatemfimilium mairimonio- 11»
««w.ii.ubi, qu6domni.^praElumptiomilitat proStyloDa- nium pcr viamLcgis gencralis, fed foiCim id dcciaraffcref-
tan». pratfcrtim qu.indoillceftinvctcratus, ea ratione , pettudcicrminati matrimonii , dcquotunctcmporis agcba-
quia praefumitur habcrc fundamentum rationis , & con- w iniW^C^uCaToletana Difp.nfttionis.
108 gruentiaE, & difcept Ecdef 6. num. •j.thi : Stantes prone- Ultra qu6d cnim fpccialc cft in omnibusPontificiisOra-
gativaSenienlla, &quibusajfiftitpra*lj Datari,r Apofloljca, culis, qndd illa fatriant Lcgcmquoadomncs cafuifimilcs ,
llc(!t
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XIX.
20 1
IlcetemanavcrintinparticularibusCaufis, ut patet ex toto
111 Corpore Juris Canonici, cujus Capita quotidie aiiegaDtur
pro decifione fimiiium Caufarum , ctiamfi emanaverint in
particularicafu .
Procedendo etiam cum Authoribus iliis, qui in contra-
rium inclinant opinionem , objedo occurric Rot.iitM.indo-
nien.prima MarriJ 1 706. jj'. Ebquefortiuscor, Anfald. his ver-
12} bis: Intrantedilemmate ., quod, velhoc Breve ., feu Bitlla ,
erat vere generalii refpefiu omniumy quifalubremvovent ,
& prceftant obedientiam Summ.Rom.Pontijjci , & res tranfi-
bat fine difficultate . Aut erat (quemadmodum fe involvunt
Trailantes demateriaj definitioparticularts , editaproEc-
clefia, & ArchiepifcopatuTarentino; Tuncque ficredulitatem,
^vencrationempneflaremus Bartolo, velBaldo, Hoftienfi ,
aut Panormitano in aliqua difcujfione Juris , quare nonerat
124 circumfpeSanda definitio Supremi Principit , Paftoris , &
J udicis Ecclefiie Univerfalis fuper articulo , cxteroquinval-
dsper privatos VD.conftt^ato ? Qjxando fecundum noftram
imbecillitatem habemus quotidie ajfirmatam , qubdauthori-
tati magni Do^oris ftandumfit in quacumque materia , fuapte
naturadifputabili , C: ambigua , tefte Jafone &c.
Indeque in iliis qqaEftionibus , in quibus Authores in con-
jj trarias clafiTes divifi funt, praxis Sacrarum Congregatio-
num iila eft , ut femper praeferatur i)la opinio , quam in Fa^Si
contingentia Summi Pontifices fequuti fuerunt inuno, vel
aitero particulari cafu , ut noftris tcmporibus praflicari vidi-
mus in ilia quaEftione .- An Summus Pontifex difpenfare pojfit
in matrimonio ralo , & non confumato , dijfentiente uno ex
Conjugibus . \n a/ia; An pojftt difpenfare in Voto folemni
Caftitatis, in quibus hodiepraevalet iila pars, proquami-
Jitant Summorum Pontificum particulares Gratiae , feu
fafta.
Quod autem Summi Pontifices foliti fuerintin hacparte
ij6 approbare oppinionem illam, quae ftat pronullitatematri-
moniorum , juxta circumltantias noftri calus contraftorum ,
patec ex multis fimilibus B evibus, in SummarioD^tarias
exhibitis; Inter quae, ut iupra vidimusmagnam merentur
animadverfionem duo, expedita temporeS. Pii V- Primum
in Salamantina H-. Oclobris 1J69 lib.i. Matrim. Pii yfol. 401.
Secundum vero in Spoletana ij.Apri/is 1571. in quibus
127 mandat idem SancSus Pontifex, quod fi matrimonia con-
trafta erant cum probabili ignoraniia gradus proximioris ;
Apoftolicus Dijlegatusdirpenfaret , ibi ; Siitaeft, if tgno-
rantia hujufwodi probabilis fuerit , cum ipfis Fabrino, &
Apollonia dummodo &c. qubd impedimento tertii ajfinitatis
gradus isuiufrnodi ac Confiitutionibus &c. matrimonium in-
terfe de novopubhcefervataforma &c. diftantiam verbfecun -
128 digraduspr<edilli eis non obftare declares , Prokmfufceptam,
fujciyiendam <ifc. Verba enim h^ecde novo contrabere digito
indicant nulhtatem matrimonii , antecedenier contrafti ,
ucin iioftrispundualibus terminisadvertit Leoin Prax.par.
z.deDifperifat Mcitrim. § Q^uoadftcultatemfolvjJ.&nb.
ibi : HjC fua formula demonjlrat &c ipfius Curiif Romantf
praxim , dum tmpo/iit de novocontrahendum; Nifienim ma-
ttimonium fuijjet invalide contraffum , »0» juberet de novo
illud contrahendum .
Idquecomprobatur ctiamex illisaliis verbis .• Prolemfu-
129 fceptam , &fufcipiendamlegitlmamdecernendo&c. Sienim
priusmatrimonium validumabinitio luiftet, opushujufmo-
di legitimatione non fuiflec, quia prolesab initio fuilTct le-
tima , ut Confideranti patec , & mtacCorrad. de Difpenfat.
Matrim. lib,^ . cap.^. num.46.
Comprobaturulteriusexillisenunciativis , quaeleguntur
J50 inaliis Brevibus SuccefTorum Summorum Pontiticumibi .•
Nonquartotantum, fedtertio, & quarto affinitatis invicem
feattinere repertumextitit , propterquodtu FillFic.nie Li-
terat pr<efatas tanquam nullas , & invaliJas , exequutioni
ij I demandare recufafli ; Obfervando veiba illa tanquam nullas,
& invalidas , quae nullam admittunt gloftam , nullamquc
admictunt conciliati vam interpretationem .
Itauc ex his omnibus, &aliisfimilibus Brevibus, addu-
t}» ftis in Summario Dataria:, concludentcr probetur Stylus
in noftristerminis, quinonfolum fervand^s prolcgeeftcx
fupra animadverfis; Sed nonfinelegali fundamcntoData-
i'. riaeStyloapplicariporeftillud; Nolimttangere,attuhMi)m
»33 publicislnftrumentisi Earinac.qu^eft.iiS.num.i 56. (cquuio
in Inftit. crim. lib.i. tit.4. num.^.^.
Si cnim in longe debilioribus term!nis Styli Curiarum ,
etiaminferiorum, putaCuris A.C. Signatursr Juftitise, &
f#34 Rotac prolegibusfcrvantur. [cx rtoiati^sper Ridolphinum m
Praxipar.i.cap.\.num.jq.& feqq.fy Amayden deSty/.Dj-
tar. cap j8. num.-]. & feqq. Quanto magis idem dicc.dum
eft Je didlo Stylo Datariae, circa quem aJeo uniformes ,
adeoque concordes func omne: Doftores, loquentes de il-
lius Praxi circa noftram infpedionem, utdifficilefic inve- 135
nire aliam conclufionem , in qua DoiSores cam majori con-
fonantia conveniant, quibus attentiscum omni legali fun-
da menio idem Stflus dici pote[l Lex Caaomca , vel ConSitu-
tioPapalis, ut fequendo QomezinReg.de Subrogquiefi.^.
num.^. & inReg.de trienn.qu^ft.i.num.i. per haecnumero
verba id afterit infignis nolirae aetaiis Canonifta D. Piton.
difcept.^-j. num.i^.
Quodque Papje voluntasfuperlative comprobetur ex Da-
tariasStylo, egregienotatCarrf. </e Lucade Penfion. difcii.
num $ ibi; Talifque eft Datarice Stylus , cuinimium deferen-
dumvenit , cum Dataria, & Cancellaria ylpoftolicadican-
turorganum Papte , cujus voluntas ex hujufmodi Stylodefu-
mi folet ; Idemque priiis obCerviverat indi^oTraS.de Penf.
dtfc 2. numg.&difc.iz. num.j.
Nec augendae funt pias meditationes unius, vel alterius
Religiofi Clauftralis, potius divinaiiv^ , quam folidedi- 136
lcurrentesdeeodemStyloDatariae, nempe Tamb:>r. deSa-
cram.lib 8. traff.i. tit. de Difpenf.cap.c).§ 7 num^.Gobat.
inTheclog. exper. trall.^.cap.H.tn append.nu.6zo fol- looj.
P.Syrus , inquodam manufcripto; Ultraenimea, quse fu-
pra oblervavimus prorefponfioneadverfus impugnantes di-
^um Stylum Datariae;^Dicimus , quodcCim idem Stylus
Datariae nihil aliuJ fit, qu^m jusnonfcr!ptu.ni, feu fadla
Summorum Pontificum, ex latiianimadverfispcr /<»jij/.^*;7.
de Sty/o Datari<ecap. i^.;eriotum; Dum de uiis fadlis ha- I57
bemus authenticadocumenta , inSummarioDacariaeexhi-
bita, non eft circa illa recurrcndumad intenti^nem , & in-
terprerationem diverlam iub coiore mtrofpeiS* voluntatis
Papae ; Ucin cerminis durionbus concurfus non intentio-
nis, & fpeculationis, fedverborum, & fadlorum, quod
fafta iempcr prasvaleant verbis , habemus Textus in leg.
Pau/us ff. Rem rat. haber. (3 leg. De qutbus ft. de Lcgibut
cum concordaniibus apud Rota decif zi. numer.i. co-
ram Ce/fo.
Idque verum eft , etiamG verba Breviumeflent nimiscla-
ra, &asqualicerliteralia, quia inhisctiam terminisfaflum, I38
oblervantia, & Siy luscontrariuslemper prajferendus ejfet
verbis, etiamfi contrarius intelledus elfct de Jure vcrior ,
magifqueaccommodaius verborum lenlui , ea viva ratiore,
quia talispraefumitur fenfus in verbis , qualemdemonftravic
obfervantiafubfequuta, &Stylus, pollea praft catus, &
in terminis inteiprepationis Conftitutionum Summorum
Pontificum egregie advertit Rot. in Romana }. Decembrit
1696- S- Quodta/is cor.Card.Prio/.& dec.\z.n.i4. apud D.
deProfper. deTerritfeparat. cuin qaibus proceftit h,e:Sac.
Congregat. in Romana Diffribuiionum I4. Novembris 1^99. 159
de qua tn lom.i .par.z.difcept.if'. num.t 01 & 117. cum aliis
concordantibus , cltatis in decif.6^.a aum n. par.is. rec.
&decif.i4.num.S. &<).cor.Emer.jun ubi ampliatur conclu-
<]0, etiamfi intellLdus, comprobatus i S;ylo, feu obfer-
vantia , eft^et malus , & de Jure non tenendus : CertiCis 140
fjuia talis obfervantia, feu Stylus inccepit immediatcpoft
editionem Conftitutt ^.S. Pay utampliaiu Do^orescit.-.ti
(upra difept.i-j. num.z^. Et in concurfu tamoMrum Pratli- I^i
ciirum, & Canoniftarnm , fequentiumdid. Siylum , pro-
priamque feotentiam cum iilo conformantium , non funt ha-
bendjE inaliqu.i confiJera:ione interpretationesdivinati vae ,
& pias mediiationes Moraliftarum , uc in fpecie obfcrva:
Cardde Luc.de Canon.dtfc.i^. num. 10 \h\ : IJeoque incon-
curfu infinuati Mara/di , quiprius in Cutta diil verfatus Ad-
vocatus &c. non ponendus in comparatione , r-:/ concurfu ali-
rjuorum, qui in Ciauftris recluli , vel a/ias nu/laru Carne, &
hujufinodt ncgoctorum pr.i8tcam pcrittjm habcntes , re-
p/ent cartas cum co/le8iombus eorum , qu<e fcripta inve-
niunt, vel de proprio judicio, apraxi nonedoSo, loquun-
tur&c.
Quibus non adverfatur reflexio. qutid nonfumus intcr-
minis obfervantia: judicialis, & aftuum , geftorum incon- 142
tradidorio judicio, ied in Supplica^ionibus , au utroque
SponlbSumino 1'antifici porrcLlis p<<rius ad cautelam , qai
f.iodusfupplicandi non importnt confciri.inem nullitatis, ut 14 5
quotidie pradicari videmus in fimilibusGratiiS, quaecon-
cedunturadcautelam proabfolutioncit Ccnfuris, protollcn-
da irrt-gularit.-ite, &fimilibus.
Relponlio enim in promptu eft , qudd fciliccr fumus in
tcrminisfolius interprctationisJid. Conflicut.Xi.S. Piiy.m I44
quibus circumltantiis uno ore reccptum e(i intcr Doiilores
quod attcnditur obfervantia , etiamfi illa non lucrit obtcn-
ta incontradiClorio Judicio , & pera£lus judicialcs, ut vi-
dere
202
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici UrfayaD.
"^m--
dereeftapud M/Jnf.ceufuliat. 170. i numer.-ji- Valm. Kepos Imb ex hac reflcxione fefponfum pariter adcquate vide-
l^^ allegat.6%.numer.Z6. libr.i. Gilian. adStatut. Perufverbo tur illi objefto, qu6d , admittendo nullitatem Qiatrimonii ifif
Succejfio mrtter-go. & 93, <Sf Hot. decif.yj. numer.^^. coram exreticentiapropmquiorisgradux, niliilomnind conccflifTet J
Anfaldo. denovoS. PiusVexquoPiusIV. candemnullitatemanie- 1
Et tamen innoftris terminisneque etiam deGderaturhu- cedenter literaliterdeclaravefar. ■
J46 jufmodicircumftantia, eoquiadantur adus, inquibuspro- Non enim videtur tenuis Gratia validitaspriorisdifpen-
ceflTumfuitper viamjudicialem, \:m^\\\t inCaufaToleta- fationis,- quandoillaexequutionidcmandata nor.tft, quia 166
Vicarii Matritenfis , & alia Nuncii Apoftolici Hifpania- graduspropinquioris, quae, ut dixi, *&repeto, cxgratia
rumut referc ibidem Baxbof. di^. vot.i. inprincip. §.Ve- d.S.Pii V. nullatcnusert neceffaria , quandoprimsLitera;
tifoatis. _ difpenfationis exequutionidemandataenonfuerant; Vel id
De fimili pariter cafu, in judicium dedutto , loquitur fadlum fuit cum ignorantia gradus propinquioris tempore
148 Bonaci». Oper.Moral.tom z.tit.de Leg.difp:.par.i. quigfl.l, exequutionis Difpenfationis.
punft.T- num.-^. \h\: In Curia Arcbiepifcopali &c. nonfuit Comprobantur hujufmodi lirerales interpretationes a
admiffa, (^ neceffariamejfefecundigradus cumtertiementid- Rof de Exequutor. Liter. Apoftolic. cap.w. num.iz. Leoi»
nemfuitjudicatum . Thefaur. For. EccleJ. par.i.cap.S. de Difpenfat. num.^^. ibi :
Inomnem ver6 cafumomnibusattent^ ponderatisconci- Et buncStylum fpatio^o- annorum, (^ultra, quibusRoma-
149 liarjpoffevidentur Conftit. PiilV.&S. Pii V. necnonSty- n,tmCuriam fequutusfui , inconcufse femperfervare vidi ;
lusDatariae , aflerendo, illa matrimonia elfe nulla, quae Itaquod omig^agradus pioximioris exprejfione, ut fit quan-
contrahuntur quidempoftexpediram Difpenfationem, re- doque per errorem, necejfaria Jit revalidatio cum LiterisPc-
ticito gradu proximiori, fed fueruntcontrafta, velconfu- lindevalere; Eth<ecinpraxifuntfdiisnota, nonfoliimin
fumata anteqiiam obtentae fuerint Literae declaratoriac ; Urbe , fedubiquein ForoEpifcopali , ScdeJuJI. de Difpen-
150 Hoc enim modo verificatur revocatio Conftitutionis Pii fation. Matrimonial. lib.i.cap.i.num.^z.&^orrad.inPrax.
IV.Quiailla mediante difpenfationes, reticito gradu pro- lib.j.cap.j. num.sg.verf H<ecfatis , obfervantibus iii cafu 167
ximiori, erantprorfusnuilae; Non remanet fuperflua, fed matrimonii , iam contrafti , cum fcicntia propinquioris
jjl multum operatur Conftitut. S.Pii V. quia praefervatAnul- gradus, Summo Pontifici non exprefli ( & nos addimus
litate Difpenfationes, obtentasreiicito gradu proximiori , multcfortius con^umati , juxta terminos nortricafus) non
illafqueconfervat in implicito ftatu validitatis ufque ad tem- fufficere pro validitatematrimoniorum Literasdeclaratorias,
pus, in qiio portea obtineantur Literae revalidatoriae; Et fed requirialiamGratiam, Perindevalere; Ivndd.Corrad.
jjl hocmodo Datarias Stylusad unguemconcordat cumdidis j/^//H/>»-.7afferit , nunquam vifum fuifTe in Dataria contra-
Conftitutionibus ; Intelligendo nimirum dlflionem iliam
po/lea , hoc cft poft expeditionem prioris difpenfationis ;
Nonautem poftcontrafltim, & multominuspoftconfuma-
lum matrimonium, quandoopus eft procedereper viam di.
verfamakerius Gratias , quz voc:iiur Perinde valere ; Ea
iPj ratione , quia nof> obtentis Literis declaratoriisante ma-
trimonii contradtum rremanet in fuo robore Conftitution.
PiilV.cujus vigore nulla funt matrimonia , contradtame-
154 diantibus difpenfationibus , expeditis , reticito proximio-
ri gradu confanguinitatis , ut obfervant Authores (iipra
citati .
Conciliatiohaec mirabilitercomprobatur , ^Formula Li-
155 terarum declaratoriarum, regiftratarum in Summario Da^
rium pradicari , fcu peti Literasdeclaratonas poftcontra-
i3um matrimorii , ibi; Htec autem fatis defumunturex di- 168
^aConJlitut.Pii V. quiincafu exequutte Difpenfationis , in
quabonafidefuit omiffa exprejfio propinquioris grndus , non
invalidat diSlatnDifpenfationem, quia, fiDelegatus ignora-
verit, adejfe etiam d.propinquioremgradum , fujfcit , jam
difpenfaffe fuper remotiore tantum, exprejfo in Literis dif-
penfationis . Nec propterea unquam vifum fuit contrarium
prailicari , autpetihanc Declaratoriampoft matrimonium con-
traSlum quiS titnc tantumniodo omnino pstenda eft informa
Perinde valere , quandoipfiDelegatoante exequutionem Li- 169
terarum Difpenfationis con{iiterit , adejfe etiam gradumpro-
pinquiorem . ^uocafu , fi nibilominus difpenfacerit , etiam
tariae, quam perextenfum imprcfTit B^irbof.vot.decif.i.nu- jeclufofcandalo, peccnbit mortaliter, quia contravenit Con-
156 mer.^.lib \.\h\: Difcretioni tuce per Apoftolica fcripta man- ftitutioni Pontificite , & Corrarfuwi in hac parte fequutusfuit
damus, quatenut, etiamft Liteiis prtefatisjam Tibiprcefen
tatis , adillarum executionempropter hoc ( id eft propter no-
157 titiamgradusproximioris, fuperventampoftexpeditionem
difpenfationis, fed ante iliius executionem ) procederedi-
fluleris , feu recufaveris , nihilominus negotium httjufmodi
reajfumens , ipfafque Literas valere di&a authoritate decer-
rtas , adearundem Literarumexecutionem, fervataalias ea-
rumforma, procedas.
Hujufmodi fiquidemclara verba Literaru.Ti declaratoria-
iS% rum pluradigitodemonrtrant prod.Styli DatarizCompro-
batione.
159 Primum, qu6d difpenfatio expedita fuit reticitopropin-
j^o quiori gradu confanguinitatis; Secundum, quod illa prae-
i6i fentata fuit Exequuori ; Tertium , quod ifte Exequutor
ob fuperventam notitiam grsdus proximioris recufavit cxe-
f6i qui didtam Difperifationcm; Quartum, quod poft talcm
recufationem Excquuioris , habitus fuit ad Papamrecur-
fuspioobtinendisLiterisdcclaratoriis. Quintumdemum ,
quoJ Papa mandat Exequutori , utreaflumens exequutio-
nem prioris D.lpenfationis , fcrvata illius forma , pro
ccdat.
Exquibuspatet , hujufmodi Literas declaratoriasfuffra-
16 J gari dumtaxat pro illis matrimoniis, quae non adhuccon-
tradla, & confumata funt i Sccusveropro iljis, inquibus
(ut innoftrocafu) oppofitum verificatur , juxta illa clara
verba, opportune repctcnda : Adillarumexequutionempro-
pter hocprocedere difluleris , feurecufaveris .
Vellocum haberc in iilis pariter terminis (qui non funt
16.J noflri) quando matrimonium contraiiitur cum bonafide ,
famSponfi, quam Dclcgati Apoftolici, probabilitcr igno-
rantiumanrccxcjuutioncm Dif^penfaiionis exiftcntiamgra-
dus propinquioris, qui lf)ngcdiftant ^circumftantiis noftri
cafiis, inquo, t.im Dclc^^ato Apnftolico , quJmViroame
Card.Carpineus, cit. fupra num ij.
Adverfus quae nonobftantauthoritates,»exadv. citatap ,
&fignanterrefoIutio hujus Sacr. Congregat. j» Mediolane». 17«
I. Maii 1607.
Refpeilu fiquidem authoritatis Doftorum , omnes figilla-
tim recogniti , fundantur in authoritate Sanchez de Matrim.
difput.i/^. nitm i<).lib.S. qui ad id afferendum motus fuit a
BreveClem.VIlI. datoinSummarioDatariac , quod rcgi-
ftratum legitur apud eundem Sanchez uh\ (upr^ , ledexcr-
rore ImprefToris omifTa fuerunt verba illa, quaead literam
declarabant nullitatcm Matrimonii , de quo tunc a£tuin
fuit, &funtfequentia .- Nos nediiii ^■^lpbonfus , &Anna 171
Literarum prafatarum ^ notetur quaefo fequenscaulalis J
quje ideo invalid<e funt cenfendie , frufientur eftcflu , pro-
videre volentes dfc. Exquibus patct, qo6d SummusPonri-
fex indidto ca(u habuit matrimonium , nonfoICim proilli-
cito , fcd etiam pro invalido ex reticentia gradus proxi-
niioris.
Sicuti igitur exhac fojidaanimadvcrfione, infailocla-
rcfundata, nullum fieri poteft fundamentum in difta au- 171
\\wr\taicSanchez, quia Df^^ori , loquenticum aliqoofup-
pofito, ifto corruentc, nulla fidcs danda cft , exaddudis
per Corn.con[.\ u .num iZ. llb.i.Gabrconf.tmnum. 60 lib.l-
Loiter. de Re benefic. lib.x. qutefl.7,\. »«^.55. ifRot. decif.
M?i.ynum.^.cor.Emer. Jun Iti nulla pariter fidcs praeftan-
daeftaiiis Doitoribus,' lcqucntibus , & rcfcrentibus illum
Dodtorem , qui primam propofitioncm aliquam firmavit .
iitvidcrecft apud Goh. cotifult.to. num-]0.\h\: Eorumau- 17J
thoritas intantumi/alet , in quantumj ura ., O rationes > in
quibusfe fundant, veritatis babent fuadamenlum, ScRot.
dec ^6t^.num.\i.par.4..rec.
Ncqucproindc .nli.im particularcm rcfponfioncm mcren-
tur Authorcs,citatipro conttariaopinione, quia cum illi , I74
exequutionem difpenfationisnotifTimus erat gradus propin- figillatim recogniti ', fcquaiuur eundcni Nanrhcz , appli-
quior, illiuftjucjnduft'''''^^* rcticcntia.ut ait Epifc. in Rclat. caturconclufio, quam fcqvtwtar Card. de LucadePe^fion
difc.oi.
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XIX.
203
</i[c- ?I./«^»«w. I9. ibi: Dumfimpliciter pertranfeunt cum
autboritatc Gabrielis &c. Propterea tunc , corruente ^nteli-
gnano-, corruntdeconfequentiomHesalii, quiinfolafideejus
authoritatis procefferunt , juxta nimis congruum , 6f adapta-
bileexemplumde tefiibus de auditu ab uno , qui fit omnium
17J Autbor , & Magifier , quoniam iflo cotvifio &c. de mala
infoxmatione , omnes aliicorruunt . quamvis effent mille ,
tttpote non plus valentes , quam unus , a quo eorum di-
^um trahitur , & regulatur , & D. Piton. dtfcept.6. num.
5.ibi; Omnesprocederecumauthoritate ejufdem Parifii <i}c.
Vndetllofundate rejeBo , Jive conciliato , corruere omnes
altos ejus Seflatores &c.
RefpefluTerddidtaEreroIutionisi«Me</«>//i»f«. «««/ 1^07.
obfervo, exleiturafadi , regiftratiin Lib. 11. Decr. fol. i.
I76 /frg. nonpoffecolligi iiliuicircumftantias, fed potiiis appa-
ret in illo cafu , difpenfationem faiffe conceflam , non
ab Apoftolica Sede , fed h. quodam Vicario ipfius De-
■ legaco , circacujusfacultatesaderatdubium, aneflent fuf-
ficientes, quod fuitrefolutumaffirmativc, ibi.* J^uoadpri-
TMum , potuijje Vicarium , ex delegatiene Apofiolica diiiam
itifpenfationem, tttpreponitur, concedere; Quomodoautem
177 illa conceffafuerit, juxtaid, quod fuit propofiium in hac
Sacra Congreg remanet in obfcuris ; Et propterea In ea-
dem refolutione non poiTunr figi pedespro deciaranda va-
liditate matrimonii in nofirls terminis; Ea ratione, quia
refolutionesbujus, &omnium illarum Sacr. Congreg at-
lenduntur folum in illis terminis , in quibus concurrunt
illaemetcircumftantiat, quaecaufam dederunt cifdcm refo-
lutionibus, ut pro illarum inapplicabilitate notant Caram.
irtThcoI-fund. lib. l.de Matrim.fundam. •jo.num.iJii.vetfic.
jRr/wf/yaff/. ubiquodutpIurimCimtales concurrunt in aliquo
Xjt cafucircumftantiac, utrefolutio, quae unicum cafum rcf-
picit, adcaetcroscxtendi non pofTit ; de Juft de Difpenf
Matr. lib. I . cap. 4- num. J 57. 6* Rot. decm. num. 6.&7. cor,
uinfald. & in Hifpalen.Juris votandi 4. Febr. tOgj.^.Difiin-
guentescor. Card. Caprara .
Caetcriim recognita in fontccadem difpenfatione Medio-
lanen. quaeeft fequens .
Paulus &c. Vica^io Archiepifcopi Mediolanen. Alias pro
•■79 portejo: Baptifia SorefiniiLaici &c. Margarit<e de Trave-
do»a Mulieris , Mediolanen.Dioecefis , Nobis expofito, eof-
dcmaliasignorantes &c. impedimentum &c. copulari car-
ris fragilitatc &c. devidos fe carnaliter &c cognovifle ,
prolcmqu^ fufcepifie . Poflmodum vero ad eorum &c. no-
titiam , fe quarto Confanguinitatis &c. effe eonjunlios ,
<5f nifi matrimonium &c. diffam &c. diffamatam , & in»u.
ptamtSc. remanfuram &c. fcandala exoriri , euperequi &c.
topttlari, fed fiante impedimento bujufmodi defiderium &c.
adimplere non poffe , abfque&c difpenfatione ; Q^aare pro
fartediSorum &c. Nobis &c. fupplicate , ut fibi &c. pro-
Tidere dignaremur ; Nos tunc diflorum &c.fupplicattombus
inclinati, di^cretionituie&c. dedimus in mandatis , ut de
prtemijfis&c-informares , etfipreces niti reperires , eofdem
<yc.<itinceftusreatu, & cxceflibus hujufmodi &c.abfoIve-
Tcs, accumipfis&c.quod impedimcnto quarti Confangui-
nitatis&cdifpenfarcs, Prolemfufceptam&c. dccernendo,
proutindiBis Literis Continetur . Cum autem ficut exhibita
Nohis nuper proparte diHorum &c. petitio &c. continebat ,
Ijiterii pradiilis tibi prafehtatis , Tucontentain eit verifi-
<ari mandafii , & licet in verificatione ipfa Tibi confiaret ,
</i(7oj Crr.nonquario, fedtertio, & quartoConfanguinita-
tis&c ^communis&c. efle conjunflos , nihilominus cum
cifdem &c. fuper impcdimento quarti Confanguiniiatis
&c. fub conditione tntnen , qubd ipfi Literas declaraterias
/«^frdiftantiatertii gradus praedifti infra trcs menfes ,
tuncproximos, &nondam elapfos , obrinere tenerentur ,
difpcnfafti , ipfique &c. difpenfitionis hujufmodi vigore
matrimoniumintcr fe per verba de praefenti publice fadis
&C.juxtaformamConciIii pra:didli , nuiloque alio detei^o
&c. impedimcnto, contraxerunt , illudque&c folemniza-
runt, &carnalicopula corrfumarunt ; Et in eadem expofi-
tionefubjunBo&c.pnediBosm hujufmodi matrimonio &c.
remanere , ScC\A\voxu\\micc. fcandala&c. e.xoriri, qaare
iidemex Loco&c. diBa Dicecefis Nobis &c. Difcrttioni tu.f
&c.mandamus , quatcnils negotium hujufmodi reafl^umens,
Literafqueipfasvakredccerncns , ipfos ab cxcommunica-
tionisSentcntia, quam proptcr praemifla incurrerunt , in-
ceftus reatu , & cxceflibus hujufmodi abfoivas , ac cum
eifdem &c. quod impedimento quarti confan^uinitatis &c.
difpcnfes , diflantiam verb tertii &c. non obfiarc declares,
& addiS.trum Literarumexecutionem , fervata aliat earum
fofma^ prcedaslnomnibus , &{eremnia , petindc , -- fi
Utfayte Difcfpt. Tom IV.
inillis diSos&c. nonquarto, fedtertio, & quarto Confjn-
guinitatis&c.iJfo/»wtt«i Gfr. efleconjundos expreffum , ac
cumeis defuperdifpen/ari , & declarari mandatum , prte-
nvffaque minime fequutafuiffent , & quateniis Caufa &c. in
Judicio, paritoj udicato , nonohflan- &c. pramiffn &c.Cte-
terifque &c. quibufcumque &c.Datum&c.apud S. Petrum
i6o6.Kale»-Februarii&c. annoi.
Regifir. Lib. Matrim. Pauli Papa V. anno ^- fotg. 371.
& 371.
Illiusinnapplicabilitas videturclara, plura obfervando.
Primum , quod in did. cafu matrimonium fub probabili
ignorantiaConfanguinitatisfucratjamcontradlum, &con-
fumatum inter Confanguineos abfque ulla difpenftitione ; 180
Secundum, qnod habita deinde notitia confanguinitatis ,
cumfuppofito, qu6dcflet in folo quarto gradu , fuper illo
obtenta fucrat difpcnfatio ; Tcrtium , qudd in vcrificatio- <^
nedi£V.difpenfationis repertumfuit , Contrahentesconjun-
dosefl"enon infoloquarto, fed ingradibustertio, & quar-
to; Quartum , quod Exequutor vigore difla! Difpenfatio-
nisin quarto gradu pratftitit quidem fuam authoritatcm ,
mandavitquematrimoniumcontrahi, fed fub illa exprefla
conditione , quod Contrahentes Literas declaratorias obti-
nerent, prarfigendo illis terminum trinmmenfium; Quin-
tum , qu6d poft tale matrimonium , ut fupra contradlum ,
habitorecurfuad ApoftoIicamSedem , mandavit Snmmus
Pontifexdift. Exequutori , ut negotium bujufmodi reaffu-
mens , Literafque ipfas valere decernens , ipfos ab excony-
municationis fententia , quam propter pramiffa incurrf
runt , inceftus reatu , & excefibus hujufmodi abfolvas &c.
& difpenfes , difiantiam verb tertii &c. non objiare decla-
res , & ad dd. Liierarum exequutionem , fervata alias
earumforma , procedas in omnibus , & per omnia , perin-
de , acfiinillisdd.&cnortquatth, fedtertio, &quartocon-
faMguimtatis&c.
Exquibusnimisclare refultat, quodindift. cafu matri-
monium k Summo Pontifice habitum fuit pro nullo , & con-
validatumfuifleper viam /'fr;;2fl'e valete ■ Infercndo nulli-
tatem ex abfolutione h fentcntia excommunicationis , ab
inceftu, & ab aiiis excefllbus , quibus fuppofuit Summns
PontifexfubjeftoscfleContrahentes, earationc , quia ab-
folutio, feurelaxatio vincu!um fupponit , ex addudis i»
dec.l6%.num.i^.coramCeTr.& dec.^Z.num. S.par. 7. rtc.
&in Pifauren. Molendinorum j j.Julii 1 707.^. Neque vim
cor.Kaunitz.
Sicnimdidi Contrahentes matrinxjnium valide contra-
xiflentnullamexcommunicationisfententiam incurriffijnt,
nulluminceftum , nullumque reatum , & exceffum com-
miflllfenr, praecipu^quia ron foium bona fide , & pracvia
approbationc Excquutoris , fed matrimonium contra-
xerunt fob exprefla conditione intra tres mcnfes impc-
trandi Literas declaratorias . Cumque , his omnibusnon
ohrtantibus, abfoiutifnerint ab excommunicaiione , & ab
inccftu, videturclarum , quod matrimonium in d\i\. cafu
fuerit omnino nullum , quoque proindccadem refolu^io Me-
diolaxen. if 07. pouus fit uniformis , qu^m contraria didto
Stylo Dataria^.
Proquorum ficiliori admifllone non omittimus obferva-
re , quod non fumusin terniimsalicujuscafus , qui folet ra-
td contingcre, ut fuit ille celebris bojanen. ab hac Sac.Cong.
uhimolocodecifus, dequoinfinehujusdifcept. w. 1S6 cir-
ca qucm Officialis Matrimonialium , ab hac S. Cong. rcqui-
fitus, afscruit, noninvenifse in Regeftis Datariae fimilcm
difpenfationcmfuifle conccflam, imo, necetiam petitam;
Sed fumus in circumftantiis Difpenfaiionum Matrimonia- 181
lium, quaEquoridiecxpediunturin Dataria Apoftolica , a
cujusattentiflimisOfficialibuscirca pcEniientias , Oratori-
busimponendas, necnoncirca multaalia, explicataay*;
Vincentio Beger magno Datarijc Praiflico in quodam ejus
Manulcrip. datoinSum.ejufd. Datar.
Cujusauthoriratem talitcr inhis materiis refpeilu Data-
riscStyli magnifecit harcSac.Congr ut/'« AiiA-i;rf» l^.Nov-
1667.& i.DecemO.eiufdemanni , licet rclblverit , quod ,
difsoluto Matrimonio , contradfo cum Confanguinea in
quartogradufine Apoflolica difpcpfatione, adefsentduoim
pcdimenta, unumpublica; honcftatis , & aliud affinitatis iSi
contrahcndi matvimoniumcum Muiierc, tcrtiogradu con-
junda primxUxori ,ut vidcrecft in iib.z^-Decretfo!.^-! &
^S^.Attamenfiobtincaturdifpcnfatiocum cxrrcfliorcaffi-
nitatis in tcrtio gradu , valcrc matrimonium , ctiamfi in pre-
cibusnon exprimaturimpcdimcntum publicehoreftatis, ex
quohccccnfeturfatiscxprcfsapercxprcfllonemd affir.itatis
refolvit ia d.BrixiK(n,i.Mar.i6(:S.noa foliim fequcndo Votu
O d.Jo:
204
Difceptat. Ecdefiafl:. Dominici Urfayac.
A
d. Jo: VincentllBergerii, DatarjaeMinirtri , fed raro , &
forlanunicoexemploregiftrandoiilius Votum in d. Hb. 25.
Vecret.hujus S.Cong.fol. 54^'. Kle enim magnus Datariae
Prafticus, quoad nollrum eftccium , haecait In diBis Sup-
plicationibus [emperfuit necejfaria expreffio , tam remotiorum,
auampropinquiorum graduum , nam quandb in eis narra-
18} far, videlicetOratores effe [ecundo^ <& tcrtioa communi fli-
pite proveniencon[i'iguiiitatis gradibus conjunSos ., in ma-
joribus expen/is condemnanru'- i quamjiejjent in tertio tan-
tiimgraduconjunfli ., &/tve[anaforlanlibidif!eviBi[e Car-
naliterccgnoverint, imponitur eis major pxnitentia quam fi
fj[ent inj!>nplicigraduConjanf/i , &ficinfimi/ibus. Itaqiie (i
txprimeretur jolus gradus remotior , non daretur pcemtentia
juxtaqualitatemince/Ius , & maximumetiam efjct preejudi-
(iumDataria re[peHu taxa Eleemo[ynte [olvendee . Quae
tamen, uti inconcujfi moris eji in Eleemojynas erogantur ,
jMxta verba I««of. Xir. Co»>7?. 12. ]$■. 44. in fine , & obfer-
vant Card. Pallavicin. in Hifior. Conc- Trid.lib.ii. cap.Snu.
1 ! . Thomafin. de Benefic. ton) 3. /ib. l.cap. 54. nu. 1 1. Redhing.
in Hijior. ejujdem Conc. Ttident. tom. 4 .fol. mih'. jSc. num. 7,.
6" Card. de Luc. de Ojfic Vacabii- cap. ^num. 4^ j.Eftque in
XJrbenotorium.
Die 7. Sept. 1 720. propofita Caufa In Cong. Conc. refcri-
184 ptumfuit: Dilata, & admetitem . Etmens eft , qubd per-
quiravtur Rege/iaDataritt, tam [uperantiquis , quam [u-
permodernis Perinde valere , & Dcclaratoriis . Quibus per-
quifitis, & per Dataria^Officialesin Summ. exhibitis , re-
j8j propofita & refolutafuitCaufadiezS. Martiii7;2. fub fe-
quentibus dubiis .
Dub. I. An conftet de Nullitate Matrimonii Negative , & E-
pifcopus mandet , quodConjugcs continuent in [eparatione ,
donecobtir.ueri>it Literas declaratorias .
Dub. IL An Vrinceps J oannes Sapicha fa&us fit inhabilis
ad contrahendum Matrimoniumcum aliis mulieribus in Ca[u
&c, yid JI.Provi[uminpr!mo, & amp/ius Cau[a non pro-
ponatur .
Rtirulus, decifus ab hac Sac. Congr. in Bojanen. de
quafiipra »KW. 181 . fuit in illa propofitus die 8. Junii
j86 lyio.quandodiihim fuir : Dilata , &[cribant bini Theclo-
gi. Etdiej. AuguftiejufJemanni I 720. quandorefcripfit :
./^d mcntem , & 8. Martii 1-21. quando refcripfit : Ad D.
Sfcret<.iriumjuxta mentem , <& mens eji , quod Epi[copus det
libertatem conirabendi matrimonium, fuit lequens : An Vi-
trictts , ab[queullo iiifpedimento, vel ajfinitatis , vel pub/i-
Ciehonefiatis > ducerepojjit inUxoremeam , quafuitUxor [ui
Trivigni ; Non obflaiiteclara difpofitionc Textus in leg.
1^7 Uxoremff.dcRit «H/if/rtr. procedcndo cum communi Do-
ilorumopinione, quod idcm Textuscorrcdus fuerit a Jure
CaT\on'ico in cap.Nondebctde Con[n>:g. & ajfn. ut notant
Faber ■ in J uri[pr. Papin. tit. \o.de Nupt.princ. i.illat. Is.
Vinnius in Injiit. tit. de Nupt.[ub num. i. (if Cvjaci. in d. cap.
tit. m. rle Con[ar.g.<if afiinit. tom. 3. edic polihum.Parifienfis
anni \(<$%.j'ol ;i^.& inexpIicatione</;f7<f /. U.Ko/fw^/eJR/r.
Nupt- tom. i. inter ejus Oper. fcl. 1 5 J.
$.11.
TEmpnrehuiusfecundaEpropofitionis, attento qu6d ne-
mofcribebai pro vallditatcmairimonii, dum tam Scri-
bentcs proUataria , quimproViro, & Muliete , omncs
inllabant prodeclarationenuliitatisejufdem Mstrimonii.R.
P. D. Sccrearius Sacr. Congrcg, fcmper cum laude nomi-
nandus, & de quohonorifica habetur mentioinro. 1. par. I.
difcept.^. num.^9. fequentem doilirtimum de morc edidit
Difcurfum .
Ncnnulla funt, quae urgent pro nullitate Matrimonii .
Primum eH , quod ijiud in tantum validum exiliimari
1 pofTct, inquantum difpcnfatlo obtenta fuper gradu rcmo-
tiori fuffraj;ari pofTet conjun^is in iilo gradu , & in gra-
duetiam proximiori . Ciimaiirem iddejure non lubfiliat ,
juxta Textum in cnp. ^»o<y di/e8io de Confarg. & a/fnit.
fcquitur de Matrimonii nulliiate non elJe dubitan-
dum .
.*Jccundum cft , quod quidquid cfTct juxta antiquiorcs
1 Conllitur. Cjrcgnr. XI. & Cicm.VI. Pios certt» Papa IV.
fic dccrevit ; .Se de fingu/is obflaculis p/cne cettlorarl va-
lens , quod In quibufcumque Difpenfatlonlbus , quar pro
Matrimonlo fcienter , Ignoranter contraflo , vel contra/jen'
do in quibufvls prohibitis confanguinitatis , aut affnitatis,
fcu mlxils gradlbus &c. a Sjnfia Sede impetrarl (3c.
Mc» foliim de remotiCTl , fcd etlam de proximlerl , aut
de prcximioribus gradibus , quicumque illi fuerint , ebrUm-
que dijlantia , fpecialis , & exprcjja mentio , fieri debeat ■
^Alioquin difpeiifationes &c. nuliius fii§ roboris , & momen-
ti , & pro infeitis habeantur .
Verba haecleguniur ;» Co»//r. 37. Pii Papa IV. in anti-
quioriBuii. Rom. ed.toanno 1586. quod exiftitin Bibliothe-
caCalanatenfi : Qiiibus attencis , ikuticerta eft nullitas
d Ipenfationisinter Coniundos tcrtio , & quarto , fafta
tantum mentione quarti gradus , fic k nullitatedifpen-
fationis vaiet illatio ad Mitrimoniorum nullitatem.
Tertium eft , quod iicet S. Pius V-in [ua Con/iitut. i?.
Bull. tom. 2. lierogavcrit mox allegaiaB Conllitut. Pii Pa-
ps IV. & voiuerit , quod valeret difpenfatio , obtenta
fuper quarro , nuUa faCta mentione tertii gradus , addi-
dit nihiiominCis fequentia verba : Obtentis tamen poftea
[uper propinquiori Literis declaratoriis , hoc eft Literis,
m quibuj declaratur , non obflare reticentiam graduspro-
plnquioris ; Cumque recenfita verba conditionem impor-
tent , juxta punL^luales , Hc in his terminis authoritates,
infra ajlegandas ; Hinc fic , cenlendum effe nullum Ma-
tvimonium illud , quod fuit contradlum inter Conjundos
tertio , & quarto , obtenta difpenfatione fuper quar-
10, & non obtentis Literis declaratoriis fuper tertio.
Qoartumelt, quod fi validum haberetur Matrimonium,
non obtentis Literis declaratoriisfuper gradu propinquio-
ri , fruftratoriaequodanimodod. Litera^dici poflent . Ciim
autem hoc nonfit dicendum , neceiiamdici poierit , vali-
dumeffeMatrimonium inter Conjuiidtostertio, &quarto,
praEviadifpenfationefuperquarto , & non obtentis Liicris
declaratoriis fuper tertio .
Quintumeft , quod habiro recurfu ad Summos Pontifi-
Cies Urb. VIII. & Innoc. X. ^ Coniugibus , qui , reticito
gradu propinquiori , dilpeniationemcxpediveraot fuper re-
motiori gradu , nec Literasdeclaraiorias obtinuerant fuper
propinquiori , fuitin Literis Apoftoiicis dictorum Pontifi-
cum , \n-\^riif-isapud Anaclet.m ^. Lib. Decret. in Append.
de Di[pen[at.[uper impedim. [).i. refponfum , quoJ Ordi-
narii, qui Difpenfationem ex-ccutioni dederant , nulliter ,
& defaflo difpenfaverant, quodcopula, inrerim habita ,
tueracincefiuofa, quod filii nati erant illcgiiimi , & quod
erat iterum coiurahendum Matrimonium in facie Ecclelisc .
Signaautem hfcc lunt evidentiflima , quod nonrbftante ci-
tataBulIa S. P.i V. iubkqucntes Romani Pontifices nulla
cflejudicarunt Matrimonia , contrafta inter Coniundos ,
accedente Difpenfarione Apoftolica fuper gtadu remotio-
ri , & non obteniis Literis deciaratoriis fuper propinquio-
ri; Idqueadeo veiumcftedignofcitur, utB.irbc[a, qui Vo-
to^.llb. i.per tot. fenierat pro validitate , vifoBrevi Urba-
ni Vlll.infineSuflfragii^d. opinione rcccfierit , & confi-
milimodo fe etiam gefferit BonaCina , qui iicet validum
de jure Matrimonium exiftimalTet ', attento nihilominus
Stylo Sedis Apoftolicae , Sententiam amplexus eft , ftan-
tem pro nulliiate, uti videri poteft tom.z. di[put. i quaji,
^.pun&o ^.num. 17 &qutt(i. l.punfio ■].$. 1. num. ■'.
Sextumeft, quod, quidquid dixerint Authoresfcholafti-
ci, qui provaiiditate fenfifTe vidcntur , Auihorcsccrtd pra- •;
dici , pondcratis verbis Buliic S.Pii V- Obtcntis tamenpollea
[uper piopinquiori Literiideclaratoriis , Sc ponderat s Bie-
vibusUrbani VIII. & Innoc. X. fupra indicatis. ctM-.lt,?n-
teralTeruerunt, matrimoniumelfenullum C/n^rr/Vff t:.dc
Sacr.Matr.n. 1 1 .Ro[a dc Execut. L iter. /ipoftol.c. 1 1 .n ^.Ana-
clet.in ^.Lib Decr.in Appen.de Di[p[uper lmpcd§.^.iag.ii%.
a n.i-jc.ufque ad n.\Si dejuftis de Difpenfjt M.itr.lib.i c.j.
» ^O (it duobfeq Corrad.in Prax.(ii[peiiJ/il> 7 p-ig 2S().& 190.
Cumqucin rc , dcqua nurcagitur , magisfir praclicis, qu^tn
fpcculativis Authoribus dcfcrcndum , iiquitur retinendain
cfienpinionem, quae validirati Matriinnnii advcrfatur .
Ultimumefti quAd quidquid agit Datari.i Apoftolica ,
diciturpeflumab Ipfo Papa, iv\\<:Garz de I.encJ par.^cap. 8
2. num. 18 Ciimii;ab cgrcgiis l^,itar> Officiai.lius in Dd-
curfu imprenoafterant.i^. extinpla , ex quibus olirnditur
rullitas matrimonii , fivc iiMioranicr , five lcicntcr conira-
fti, qii.nndopropinquiorgr.idusreiicitusUiir , & inicr hacc
duoadfint , qua: relcruntur ad tempus S.Pii V. n'! rlariusaf^-
fcrrl pofTe vidctur.id rcm, dcqua ininc apui ; Quorno»li)
etcnim in Litcris Perir.de 7'a/ete,\n tcrminis Matrimonii.ro-
na fiJc,& cum igiiorantia gradus propinqioris , cofifr.iai ,
prsrvia difpcnfarlonc fuper folo gradu rcmoriori , po-
tuilTct S Pius V. potuifTcnt & .alii Pontificcs manJ.i-
re , qucVI Ordinarii publicc indiccrcnt nujlit.ircm prlo-
ris matrimonlj , & qu(\d. Conjugcs de novo contra-
hcrcnt , fi praccedens matrimonium ito valido ha-
bitum
Tom. IV. Pars 11. Difceptatio XIX.
20S
'bTtum fuiflct ? Et rurs&s , quomodo in aliis Literis Perin-
dt valere in terminis contradti , & confummaticum fcien-
tia gradus propinquioris , prxvia difpenfatione fuper re-
motiore , potuilTent iidcm Romani Pontifices declararc,
quoJ Ordinarii de faflo difpenfavcrant , qudd fervatafor-
ma Concilii matrimonium de novo contralieretur , quod
Contrahentes abfolverentur ab inceftu , & ab excommu-
nicatione , lata /» clem. unica de Confang. quod Prolesde-
ciaretur legitima , & quod propcer inceftum commifTum ,
alter ex Conjugibus alteri fupervivens , perpetuo abfque ,
fpe Conjugii remaneret , fi macrimonium , contraflum
cum difpcnfatione fuper remotiori , de jure validum fuif-
fet?
Hjbc funt , quae pugnant pro nullitate Matrimonii ;
Q Nuuc autem tranfitum faciendo ad ea , quae favent va.
liditati , opers prctium eit , nonnullas fummatim expo-
rere Romanorum Summorum Pontificum , Gregorii vi-
delic^t IX. Greg.XI.CIcm. Vl.Pii IV.& S.PiiV. Con-
(litutiones. '
Gregoriusitaque Papa IX. in cap. fnali de Confang &
10 <Tj^».decrevic, qudd Vir , qui a ftipite quarto grauu , &
Mulier, quaeexaliolacerediftatquinco, poflTunc licite ma-
trimoniaIiit?rcopulari, quiacomputacioficaremotiori, ita-
ut Vir, & Mulierdiftentinquinco, inquogradu nulla eft:
prohibicio, jaxtSiText.in cap. Noit deiet de Confang.& af-
finit.
Conftit. Greg. XI, mentio fit « Guttierez qutefl. Can.
ji /j^. 2. f<7/>. I \.»«»». 1 27.6^118. &Conftit. Ciem. VI verba
faciunt Calder.conf. i.de Confang. if affintt. Fagn. in cap.
final nu.i^.eod.tit.Covar.in Epitom.lib.<\. Decret. 2. par.
cap.f.fulrnum. 12.& utraqueConftit. GregoriiXI. &Clem.
Vl.reaffumituraS. Pio V. in Conflit. 13. mox referenda ;
OmiftaqneConftir. GregXI.quam reperirenonpoiui , led
quaeabfquedubioconcordarcdicenda eftcumalia Clem.VI-
utexcitataBuHa S- Pii V. defumitu-r. In eo , quod actinet
adhancClementis VI. Conftit. fciendum eft , qudd Clcm.
Papa V. difpenfationem concefterat, ut Vir, &Mulier ,
nonobftance quarco gradu Confanguinicatis^pofTentad in-
vicem matrimoniaiiter copulari . Matrimonium contra-
ftumfuit, &Vir, & Mulier in eodem perftiterunt fpatio
annorum 30. exortaque fubinde controverfia,*an difpen-
fatio valida fuifTet ex quo deprehenfum fuit , Virum ter-
tio , & Muliercm quarto gradidus a commanis ftipice di-
ftare, Papa fic dubium refolvit; Declaramus ., prdcdi^am,
tr quatlibet alias difpenfationes fimiles , obtentas a Sede
jipoflolica , & in poHerum ebtinettdas , omijfione mentionis
de diflantia tertii gradus pradiBi a fiipite non faBa , rn
illis , <(3 quarumDis litium dependentia occafione hvjufmo-
di fuper eis nequaquam obfiantibus , fufficientes , <3 vali-
das exifiere , ac robur obtinere plenaria firmitatis , re-
probantes quorumcumque opinitnes contrarias , aceas , 6f
quoslibet Procejfus , i» contrarium coram quibufvis Judl-
cibus delegatis , & vel Ordinariis , habitos , tftanes , &
I irritos decernentes .
Supervenit poft hacc Conftlt. Pii Papae IV. in fuperio-
ribus allegata . in qua non obftantibus Conftit. Gregorii
12 XI. & Clem. VI. volitit , qudd in difpenfatiooibus fpe-
cialis , & exprelfa mentio fieret, non foliim de remotio-
ri , fed etiam de proximiori gradu , & de eorum diftan-
tia , declarando , quod in cafu mencionis non faflae ,
difpenfaciones nullius cffenc roboris , & momenti , &pro
infcilii haberentur; Ac S. Pius V. />; /KaCo.7y//f. ij.fltt///.
tom, 2. praevia deroastionc Bullae Pii IV. nec non fada
lenovatione Conft. Greg. XI. & Clcm. VI. & cxpreifL-
protertando, quod favere intendebat Sacramento., <i://bcr-
M tati Matrimonii , ftatuit , & ordinavit , quod excepto ca
fu, quo Vir , & Mulier primum confanguiniratis , vel
affinitacis gradum actingerenc , in quo S. S. nunnuamdif
penfare intendebat , in cacteris aliis confangninitatis , &
affinitatis gradibus rcmotior attenderetur , & fecumtrabe
ret propinquiorem , & ob td fujficeret , remotiorem tantiim
gradum exprimere \ Obtentls tamen poflea fnper propin-
quiore Literls declaratoriis , juxta Greg.& clem. Conftit.
Concludcndo , difpenfationes pripter proximioils gradus
hujufmodi non exprcjftonem , de (ubreptionis , vel obreptio-
nis vitio , feu imetitionis defeiJu notari non poffe , fed In
mnnibus , 6" per omnia fufragari , perinde ac fi in Litc-
ris , ,/>« Commijfwnibus /jujufnodt de proximiore , feu
ntroque gradu fpecialis ,if exprejfa tnentio f.i8afuifset .
Adcdque, fiS.PiusV- derogavitConfhPii Papx IV.Si
1} protcftatus cft, fefavere velleliberrati niatrimonii . Si cx-
ceptoprimogradu, validas, & fubfiftentes declaravit dif-
Vrfaya Difcept. Tom W.
penfationes, inquibusfadaefTet fola mentio gradus remo-
tiori ; Nil clarius aiferri pofTe videcur ad fuadendum ,
lam validitatem difpenfationum, quiim validitatemmatri-
moniorum, dependenterabillisfaflorum; Nulla:eniis ur-
gentibusvcrbisineademConftic.appofitis ; Obtentis tamen
poftea fuper propinquiore Litteris declaraton.s ; \n his
ctenim Literis iterum admittitur validitas praecedencis
difpenfationis , ipfafque Literas valere diila aiithoritate
decernens , ut habetur ex earum formula , impreffa apud
Novar. in Summ. Bul/ar. comment. 60. In his iifdem Li-
teris , dicitur, diftanciam propinquioris gradus non obfta-
re , & perinde fe habere , ac fi ejus mcntio in prima dif-
penfatione fafta fuiffec ; Itaut harum Litcrarum introJu-
fliononaliumfinemhabuiffe dicenda fit , quim averccndi
fcandalira jquodaliquijurisignarifumerepotQUfent, viden-
do, quiJconjundi intercio, &quarto, matrimonium in-
ter fc contraxiffent , praevia tancilm difpenfatione luper
fjuarto; Et ali^s difcurrcndo fequeretur abfcjrdum , quia
isqueretur , qudd S. Pius V. non derogaffetBulIie Pii IV.
fed tantiim voluiffet, quod pro validitatc difpenfationis ,
& macrimonii , fieri debercc in nna pagina mcncio gra-
dus remocioris , & in alia gradus propinquioris , quan-
do PiusPapalV. dccreverat, quodin una , eademque pa.
gina, hoc elt in una, &eademdifpenfatione pro ejus, &
matrimonii validitate utriufque gradus, propinquioris vi-
delicet , & remotioris , expreffa mencio haberccur.
•Difcurfus hic clarus videcur , & elEcax , uci dicicur ab
incrinfeco , fed idem magnum ab cxcrinfecorobur affumic i±
i clafficorum videlicet, & magninommisDoftorum com-
muniauthoritate, qui ponderaca Bulla S. Pii V. validam
cffe cenfuerunt difpenfationem , in qua facSa fuit men-
tio folius gradus remocioris , cciamG Excquutor noticiatn
propinqnioris habueric, & hoc minime obftante, camcxc-
quotionimandaveric,ciimejusmalicia validitaci difpenfa-
tionis obftare non valeat ; Validum eciam confequenter
cxiftimarunc matrimonium , quamvis illud fuerit con-
tradlum , non obtentis Literis declaratoriis , quarum de-
feclus illud ad fummum illicitum, fed non invalidum red-
dete poteR Sanciez de Matrim. lib.Sdifp. 24. nu. 29. Perez
deMatrim difp.^Sfeff. ^.num.j.Pont.de Mat. Itb. 8. cap.
17. ^. J. num i6. & 2 7 Petr. de Ledtf. de Sacr. Matr. in ad-
dit.adi.par.qutefl.^^.art.r.pag tnibi ^19. Enriquez in
Summ. lib. ti.delmped. Matr. lib. i. cap. j. num. 6. in notis
pag. mihi 709 . & rursus cap. 9 . In notis lit. Z. pag. mihi 719.
Salmatic.inTheol. Mora/.tom. i.de M.itr.traiS. 9. f. l^punaf.
4 ^■■^Sif ^^.pag. mihii^o. Hitrtad. in tr. de Sacram. dtfp.
zS.diffiiu/.j.periot.Coninii.dt Sacr.difp ndub.S.nu. 71.
Tamburin.de Sacr.lib. i.traS. z.dt Difpenf.Cap. 9.^ -^.per
tet. Dicafli/. de Sacr. tom. J . tra/7. I9.de Matr. difp. 8*. dubit.g.
per tot. Averfa de Sacr. Matr.quicft. ig.feff. y J^. j pag. mi-
hi6i2. Baffaus in F/or.Theol pra^.tem 2 inverbo Matr. 9.
fub num. ^pag mihi l^^.RofigHo/.deSacr. Matr.tom z.com-
traB. 1 ^.prtenot. 2 5. num. 5. Rebe/l, de Ob/ig.Jufl.i.par./ib.
7,. qutefl. yfe8 .^.num.i-^ pag.mihi jj;. Leand. Oper. mora/.p.
2 . tra8.<).de SaCr.Matr.difput.24.qu..iO.Fi//iuc.Oper.moral.to,
1 traSl.lo.de Sacr.Matr-dub i.num.^tj.Ofeqj. Ant. ii Spirit.
Sanff. in Dirc^or. Conf. traB. it.de Mjtr. dijp. ZfcS. Tper
tot. Gobat. in Theo/. exper. trait. 9. cap. iz.in Appen.p.ig. mi-
hl loo^.num.^io.&feqq yan.Efpei.Jur.E::/cf. Umv to.
l.par. z.traH 1 4. cap. ^. num. 17. Cherub.in notis ad Cou-
ftit. I 3. S. Pii y. tom. l.pag. mlhi j8. Novar. in Summ. Bul/.
comment.io.num.2. Solaquc incer Scribentes difcrepantia
cft, qu6d nonnulliccnlbnt , valcrcdifpenfationem, & va.
lidum elfcMatrimoniumcum cxprcfrionc fblius gradus rc-
motioris, dummodofcemina non fic il!a , quar fjt propin-
quiorftipici, fed Vir fit propinqn^or ftipici , &Mulicrftipi-
tcm attingac ingraduremoiiori ; Inea cccnim fsfli fpccic ,
cilmfccmina fitquoadflipicein maiorViro, & Virpcrma-
trimoniumevaderedebcat caput Mulieris,aliquorumopinio
fuit ,qudd proptcr lelatam inordin.trioncm , pro valJitate
diipenfationis, & matrimonii nccclfariafiutriufque grados
exprcffio. Sot in^.dift ^o. qu<eft.unic. art. 5. co/. 8 verf.
Quarto demum , (ifart. ^.co!um.pcn'j!,verf.Et tertio , Mo/ina
deJuft.6rJureto.i.traB.z.d:fp.i6inums loiac.Oper.Mo-
ra/.tom.x.difp A.quteft.i.punB.snum.i 6 ff.SfcundaeP;Q[}3r\-
doaliiccontr^ccnfcnt, vel id ad fummum proccJcrc , fi
Muliercffot Amita, vcl Matcrccra , fecusauccm, fiintcr-
tiograduclfctconftituta Sanchez de Mjtr./ib.}<.d:fput 24.
«ttw.is.&aliicommuniiLis.pondcrantcsBuIIamS.rii V. in-
aiftin£lcMoqulafrcrunt,vaIidamcifcdifpcnfaiionem,& va-
lidum matrimonium , contraftum non obtcntis Litcr.sJe-
claratoriis , & prcvia difpcn&tione fuper rcmotiorl , fi-
O 2 v^
2o6
Difceptat. Ecclefian:. Dotninici Uffayac.
vi Vir , five foEmina fic ftipiti propinquior , Pontius ,
Terez , RofigHo.Giribald. Averfa , locis fup. citatis .
Quodque notabilibus eft , licet ad tramites BuIIje S.
Pii V. Sac. haec Congreg. cenfueric , pro validitaie dif-
1 5 penfationis primum gradum effe experimendum , utJ ha-
betur in Dub. Affnit. propoRto 19. Septemb. 1682. lib. ?a.
Decret- pag. mibi 455- Difputato fiquidem fequentidubio;
An inter ipfos adjit impedimentum dumtaxat tertii ajflni-
tatis gradus , vet etiam primi , itaut fuper te>t/o tantum,
vel potius fuper tertio , ?^ primo petenda ejjet difpenfatio ,
refponfumfuit: Petendamejfe difietifationem , faSa men-
tione primi gradus ; Inhypothefi tamcn matrimonii , con-
trafti interConfundlosextra primum gradum, praevia dif-
penfatione fuper remotiori , & non o{)tentisLiterisdecla-
ratoriis fuper propinquiori , bsc eadem Sacr. Congr. cenfuit
validumfulfle matrimonlom , & fatis effe poftea obtinere
declarationem fuper gradupropinquiori , nec opus effe poft
declarationem det^uo contrahere , ut habetur ex fequenti
refolntionccditarfif I. Maiianao 1607. lib.ii. Decr. pag-i-
a terg. ibi : Hujufmodi Matrimonium , nifi aliud obfliterit ,
effevalidUm^ fatifquefuijfe obtinere poftea declarationem fu-
per gradupropinquiori , juxta Conflfa.me. Pii Vbacdere
tditam , neqtie opus fuiffe pofl declarationem hujufmodi , re-
petereformam Concflii , vel denub contrahere .
Hifquepofitis, nonobftantea, quae in contrarium fue-
jif func ponderata; Nonobftacetenim primum, quod difpen-
fatio, obtenta fuper gradu remotiori , non fuffrageturCon-
jundtisin illogradu , & ingraduproxinnori, juxta aJlega-
tum Text. \ncap. Quod dileHiodeCcnfang. ^ ajpn. Tex-
tusetenim hic procedit attenta confuetudine Loci , ibi ;
Confultiusduxirr.usmultitudini , & obfervatte confueiudini
deferendum, quamaliud in diffenjionem, &fcandalum Po-
puliflatuendum , quadam adhibita novitate : Quocirca Tex-
tus praediftus non facitad rem , dcqua nunc agitur , nec
obftatdifpofitioni Juris commonis , juxta quam gradus re-
mptior trahif ad leproplnquiorem , ntl adnotarunt in cit.
cafi.Quoddile^io Innoc. in fine , Hofli. num. 4. Jo: Andr.
nurns-Abb.num.j. Gonzal, num. 4. Fagn.iacap.Vir quinu.
14. df Confang. ^ affin. Covar. in 4. Decr. par. x.cap. 6. $. 10
Mum. i2.Sanc7j.de M.itiim.hb.B. difput. l, num. H- propi
finem .
MinCis fapit Bulla Pii IV. de qua in fecunda oppofi-
17 tioTie , cim ei fuerit derogatum k pofteriori Bulla San-
ai Pii V.
Majorisroborisnon eft , quod in illa Bulla S. Pii V- ha-
18 bcnturhaec verba ; Obtentistamen pofteafuper propinquio-
*t Literisdeclaratoriis, ut\ tertio loco dicebatur ; Punftus
cnimeft, an LiteraEdeclaratoriaefuerint requifitaepro vali-
diiatc difpcnfationis , & an fuerint requifitae , ut matri-
monium eftet validum , cumque ex fupra probatis S. Pii
V. validam decrcvit difpenfanoncm , fafta tantiim men-
lionc remotioris gradus , & Literae ueclaratorias fint ne-
ceflariae , ur matrimoniutn fit licitum , non auiemut fit
validum ; Hinc cft nullum momentum conftitui pofie in
verbis d. Conftit. Pianae.
Confimirisgencriseft, quodquarto loco opponebbatur ,
fruftratc^ias videlicct evadere in hoc terum ftatu Literas
19 tiedaratorias . Id quippcnullo niodofubfiftit ; Veletenim
cxpediia difpenfatione luper remotiori , an'e cjus exequ-
lionem innottCcit Ordinario , qudd Vir , & Mulicr funt
conjunfli propinquiori gradu , & Ordinarius debet abfti-
nerc ab exequutione , ufquequd Literae declaratoriac aftc-
rantur , uti ben^ pondcrant Bonacma Oper. Moral. tom. z.
difput. I. qutefl. X. pun8. >. num. 17. Cf quafl. 5. punii.
j. $. I. num. 7. Sanchez de Matr. lib. 8. difp. 24 num 25?.
Vel antc Bullae exc.]uutioi\cm propinquitas non innotuit
Ordinario , & fic finc Literis declaratonis matrlmonium
contraflum fuit , 8c tunc , ftatim ac notitia deferiur ad
Ordinarium , debet illc Conjugcs fcparare , ufquequA Li-
tcrae affcrantur , utl benc' ponJcrat Sanchez loco cit. Uno
vcrbo femper cft nbedicndum Conftit. Pianae , & fempcr
cjrprdicndac funt Litcra dcclaratoriac fupcr prnplnquiori,
fivc Ordinarius ighoraverit , fivc fcivcric conjunitioncm
gradus proximioris ; Et five matrimonium fuerit con-
traflum , fivc non , & Ordinarius , qui , non obftantc
notitia gradus propinquioris,non allati.s Litcris dcclarato-
riis , difpcnfatinncm cxcqucretur , pcccarct , Tamburirj.
de Sacr. lib. 8. trafl. ». cap. g. $. 7. n. 6 Clencat. Theor,
Ecclef. cap. 1 57. num. i j. quod fatis cft , nc Literae dc-
ciaratorisetanquam fruftratoriachabcantur .
Cxtcraaiia, quacinconirarium ponderabanrur , ftylum
10 rcfpiciuntDatariac, & id. StylononnuIIi pradici Auiho-
res indu<!:ii fueruncadfuftinendam nullicatcm cnatrimonii ,
concrafti praeviadifpenfacionefuperremotiori , non obten-
cisLitensdecIaratoriisfupcr propinquiori . Porro de hoc
Styloloquendo, mirumeft, quae, & qualia difta fint ab
aliis Authoribus, qui fentiunt pro validitate matrimonii .
Tamb. de Sacr. lib. 8. trail. 2. de Difpenfat. c. q. §. j.fub nu. 9.
fada fibi oppofit ionc Brevis Utbani Vlll.tf Baibofa loco ci-
tato, relati, inquit; Cumnoa/itcredibile , Urb. Vlll. per
Lneras privat.is voluiffe abrogare diBumgenerale Decretum
Fii V. mihi videtur effe putandum in memoratis privatis Lite-
ris aliquemirrepfiffe errorem a Miiiiflris commifsum ; Alii per
aliam viam procedunt ; Gobatus quippe /n Thsol.Eper. iraS.
^.Cap. iz.in ../Ippend. pag. mihi looj- num. 610. & feqq.
ait , expreftiones, quasleguntur in Btevibus^dequibusagi-
tur, nonaffirmativ^, fed relative fuifte expofiias , quod
ertidem, acdicere, exprefliones non ad Pontificem , fed
ad Supplicanteseflereferendas, & PSyrus Placentin.tirP^'
nitentiarius Apoflolicus in S S. Bafilic. Later. infuis .ridnotat.
manufcriptis ad CenflitUt. Innocentii XlLfuper Facultatibus
Miijorts Paenitentiariipag. mihij^-j. num. j8. inquit. Ad
Stylum autem Curia refpondetur , ijfum quidem facere jus.,
fcd non quanda efl contra ipfum jus . Stylus autem infubjeSa
m.iteriay quod matrimoniumfit nullum, nifiin difpenfatione
exprimaturgradus proxim-or ., necfacitjus , nec obfervari
poteH y eo qubd adverfaretur eidsm Motut proprioPii V. ^ela.
to . Confequenter neqv.J non obtentis Literis decloratoriis fu-
fereodemgradu , inferridebet, nnllum effe matrimonium ,
fifueritcontraiiumvigoredifpenfati.onisobtent<e , ciim tales
Literd! folitmdentut adevitandadub.(S fcandala y qu<e oriri
poffeat in Populo .
Atquidquid fit dehifcerefponfionibus, &praEyia prote-
ftationedebiti oblequiicrgaStylum Datariae , fnftineri pof-
fevidetur; Primo, quod nonnulla , quae proeodemadftfu-
endodeducuntur , nonfaciuntad rcm ; Secundo, quod ali-
quaconcordant cum his, quae in fnperioribus dicla func ;
Tertio, quddalia pugnare videntur pro validitace ma-
trimonii ; Ultimo , quod nihiiin concrarium adducitur ,
quod direfte percutiac controverfiam , de qua nunc agU
tur.
Quod aucem nonnulla , quae afferuntur non facianc ad.
rem , patet; Quia ex Suffragio , inconcrariumallegaco cl.
me. Card.de Carpineo, non aliudinfenur, nifiquodEpif-
copi, habentcsaSede Apoftolica facultatemdifpenfandi in
ccrtio, vclquarto, non poftunt dilpenfarein lecundo , vel
teicio, obftante BuIIa S.Pii V.Bulla quippe cxigic Liceras
dcclaratorias, & Litera;declaratoriaE 4 Scdc Apoftolica
funt impccrandaE; Quodutique, ncc impugnaiur,.nec im-
pugnari poteft .
Qu6d itemaliquaconcordenccum his , quae in fuperiori-
busdiilafunc, faciledemonftratur , & taliafuncoinniado-
cumenia , ex quibuseruitur, quod , exhibita Ordirariodif-
penfatione fuper remotiori ,&confticocoram eodem decon-
jupdlione etiam ingradu propinquiori , Pontificcsdixcrunr,
difpenfationerii nonfuifrefubrcpciciam , & fic Oratores effe
difpenlandos, ut marrimoniumcontrahcrepoffent , lervata
forma Concilii , praEvia camen dedaratione, eifiiem non
obftareconjundionemingradu propinquiori ; Qiiid cnim
qus.s6i.x hifcedocumcntisargui valcc, mfi quod , corftico
antematiimoniumdeconjuntlione in gradu propinquiori ,
CxpcdicndaEfunt Literje dcclaratorise , fi non fuerunc i:n4
cuindifpenfationccxpcditaE, quod ucique admitcicur , &
eftadniittendum .
Ruiiiis, qutidaliqua pugncnt pro validitate matrimonii ,
ponitur inclaris ; Plur.i etenim , & pKua , tiiin antiqua , 24
quam modcrna ^ Datana allaia lunt cxcmpla ,in quibus.poft
coniradum inatnnionium praeviadirpcnfatione fupcr remo-
tiori, reticito propinquiori , uon lult Oratoribus deroan-
datum , ucmatriinoniuni intcr fe publice , fervata forma
Conciliidcnovocontr.iherenc, vcl faltcni,qu6d confenfum
renovarenc, ['cAximum qubdin M.uri:nonio fic contraclo /i-
bere, & licite remanere pcffent ; Probant ctiam ha:c docu-
mciua, Matrimonium iuilfc habitum pro illiciio , fcd non
proinvalido; Si cien m invalidum fuiflcr , novus confcn-
fu.'; fuifTet ncceflarius , & fuiffet prarfcriptus, fi ve ambo Con-
tr.ihcntesingnoraflent coniuntlioncm in propmqulorigradu,
fivcalter Ignor.iffet , & ahcr fcivilTct , uii I.tc probat C/.ju-
dlus la Croix in Thcol. moral. tom. t. iib. b par. 3. «uw. 811 (y
feqq pag.mihi^41.
Abfque cn qu6d qnidqnam referac refponfio , inpcniose
dcmorcin Difcurfu pro Dacaria cxaliata , q"i!>d icnov.i i;
tio confcnfus non requiritur in Uifpcnf^f ionibus , i\ux
fiunt in radice matrimonii ; Scio quippc , Summum
Pon-
I
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XX.
207
Pontlficcmpofliedifpenfarein radice matrimonii , &revo-
careimpedlmentumdirimensmatrimonium , & limul , &
fcmelabrogare iegem Ecclefiafticam , quas diftum ftatuit
impedimcntum, faciendo, ut difpcnfatio retrotrahatur ad
initiummatrimonii, &ric, quod proles quoad omnes ef-
fedus legitimafit , &habeatur , luxteiatededuQai» dec
I III. coramSerapb. & decif. \9.c0ram Ludov. & dec. 174.
pofti.Vol.Cotif. Farlnac. Scio quoque controverfum effe
inter Dodores, aninhac difpenfationefuper radicematri-
moniinovusrequiraturconfenfus , uti videri poteft apud
Sancbex de Matrimon. lib. 8. difput. 8. num. zs.Sc verio-
rem efle opinionem , quod nnlla confenfus renovatio in
hifcecircumftantiis fit neceflarla , utiiateprobat Rot. dec.
i^^^.num. II. par. I. w.Atpunftuseft, aninreiatisexem-
piisdiciquaeat, Summum Pontificem difpenfaflein radicc
Matrimonii ; Difpenfatiohaec quippe prodeft filiis natis
quoad otnnes effeClus fpirituales , &quo ad omnes effe-
ftus civilesdirefte in Terris , temporali jurifdiftioni Ro-
mani Pontificis fubjedis , & indireft^ in reliquo terrarum
Orbe . juxta ceiebre refponfum Innoc. III. in cap. Per Ve-
verttbitem., Qttijiliifintlegit. Cumquecertum fic , difpen-
fationes has , non nifi urgentibus graviflimii caufis , &
quidem raro concedi confuevifle a Summis Pontificibus
Barbof. vot. decif. zj. num. 3:. lib. 2. Diana in edit.Coord.
tom. ?. traH. I. refol. 87- num.6. Sicuti imperceptibile eft,
quod in tot exempUs relatis , in quibus non fuit praefcri-
pta rcnovatio confenfus , »ec adbibitte fuerunt formul<e ,
qute adbibentur in difpenfationibus in radice mitrimomi ,
voluerint in diftaradice Pontifices difpenfare ; Sieclarum
eft , ipfos nihil aliud facere voluiffe , quam difpenfarein
matrimonio contrafto , praevia difpenfacione fuper remo-
tiori , & non obtentis Literis declaratoriis fuper propin-
quiori , exclufaque renovatione confenfus , indicare vo-
luiffe , matrimonium fuiffe illicite, fed non invalid^con-
tra£lum.
Deniqu^ , quod nihii in contrarium adducatur , dire-
%i fle percutiens controverfiam , de qua nunc agitur , cla-
riflime dignofcitur ; In omnibus quipp^ exemplis, inqui-
bus Summi Pontifices abfolverunt ^ paenis inceftus , pro-
lem legitimam declararunt , & praefcripferunt confenfus
lenovationem , fervata forma Concilii , Oratores fuppli-
cabant pro difpenfatione , & fic i"e promptos oftendebant
ad permanendum in matrimonio , itaut mirum non fit ,
fi Supplicantibus iifdem pro abfolutione ^ Cenfuris , pro
legitimatione Prolis , Summi Pontifices petitis ad Jabun-
dantiam indulgendo , & abfolverint a cenfuris , & Pro-
lem legitimam declaraverint , & renovationem confenfus
praefcripferint ; At ab his argumentum deduci non poteft
ad declarationem nullitatis matrimonii , Ad hunc etenim
effeftum oftendendum effet , qudd Contrahentibus ^ ma-
trimonio recedere volentibus, & libertatem tranfcundiad
alia vota poftulantibus , Scdes Apoftolica facukatcm con-
ceffiffet ; Cimque tale documentum non afferatur , fe-
quitur non doceri de documento , quod faciac ad rem ,
&dircft^percutiatcontroverfiam, de qua nunc agitur.
Exemplum effe poteft in Difpeniationibus , quae petcn-
17 tibus indulgcntur ad cautelam , vel fuper irregularitati-
bus , vel fuper Cenfuris ; Quemadmodum eniin ab hifce
difpenfationibus non valet argumentum ad incurfum in
Irregularitatem , vel in Cenfuram , etiam in cafu confi-
mili , & vallato omnibus circumftantiis , quae adfuerunt
in cafibus , in quibus diftas difpenfationes conceffa: funt,
quando formiter efi difputandum , an fuerit incurfa Irre-
gularitas , vel Cenfura , fic ^ verbis Summorum Pon-
tificum , nullitatem matrimonii (upponcntibus in hypo-
thefi , in qua Oratores fupplicabant , & prompti crant
ad pcrmanendum in matrimonio , non valec illatio ad pofi-
tivam matrimoniinullitatem, quando fotmatiter fupereo-
dem quteftio inftituitur .
Atque haec difta fint fub Ccnfura &c. falvo fcm-
per &c.
Vrfay^t Difcept. Ttm IV.
DISCEPTATIO XX.
Ccneten. Reftitutionis io integmm .
T R 0
Chriftophoro Roboreto.
ARGUMENTUM.
Keligiofus y recurrens intraqninquennium y &poJiea reaf-
fumensinflantiamy terminato quinquennio , pote(i nulli-
tatemfux Trofejfioms coram Ordiruzrio , & Superiore lo'
cali deduccre , neque indiget Gratia Reflitutionis in inte-
grim .
ANnoi7ij.Chriftophoru$a6 0ppido Roborcti Ditio-
nis Tridentinae ,vi,metuque ,fibiillatisa Franfcico
l'atre,coadlus fuit ingrcdi Religionem Cappuccinorum in
ConventuS.PetrideConigIiano,Ceneten.Dioecefis,ibique,
durantibusiifdem vi ,& metUjdie 4. Nov. 1713. folemnem l
emifit profeffioncm fub nomine Fr.Francifci Raphaelis .
Licdt autem intra quinquennium reclamavcrit , ut teftan-
tur P.Sandes k Verona Provincialis , & Epifcopus Ceneten.
profequi tamen fuas inftantias non potuit , ed quia de manda-
to Superiorum multo tempore carceribas fuit mancipacus , in
eifque talicuftodia,taliquetigore , & arftitudine reftridus z
fuit,ucncqucetiam obcinere ex fpeciali gratia potuerit ab
eifdemSuperioribusextraordinarium Confeffarium alterius
RcligioniSjUtipfemet non fin^lacrymis narravit Epifcopo
Ceneten.in Epiftola , originaliter exiftente in Secretaria . In
cujus interiori parte adeft originalis refponfio d.Epifcopi .
Fecitproindequod potuit, exeifdem carceribus toto Ipi-
ritu , enixifqueprecibusfe commendando Amicis , & piis
Perfonis, quorumauxilio, &operationibus fa: me: Clem.
XI.porreilaEfucruntpreccspro obtinenda Gratia reftitut. 5
in integrum , attento quod hoc medio tempore lapfum
jamerat quinqucnnium , ad rcclamandum praefcriptum in
Conc.Trid.fefs.iS.de Regul.cap. I9. procedendocum erro-
neofuppofito., fibi ab alioReligiofoinfinuato, qu6d prior
reclamatio , intraquinquenniumfafla , ei non erat pro-
futura poft materialem iapfum quinque anoorum k die ,
quo ejus profeffioemiffa fuit , quod nullo modo fubfiftit ,
quia lapfus quinquennlinon obftat ad profequendam nulll-
tatemProfeflioniscum Ordinario , G intra diflum quin-
qucnninmcoram eo caepta fuit inftantia juxta rcfolutio-
nemhuiasS. CongT. inTaurinen.ii. Maii l6j8.de qua in
Lib. 16 ■ Decr.fol.zo.
De more remifff fucrunt cardcmprecesadhanc Sacram
Cong. & abeatranfmiffaefucrunt d. Epifcopo Ceneren. ad 4
hoc , ut audito Superiore locali , receptifque formirer , & fer.
fcr.examinatis teftibus , aliifqueprobationibus, Proceffum
deinde tranfmitteret , fui animi fenfum aperiendo .
Localis autem Superior , interpellatusi did. Epifcopo ,
plulquam tacitcadmittendoirregularem modum , quome-
diantecoadus fuit Chriftophorus Religior.em ingredi , &
in illa profiteri , cxpreffe fuum animum declararir , nsl-
lam fcilicet partem facere velie contra eundem . Fuirque
proind^ deputatus Procurator Fifcalis Curis Epifcopalis,
injunfta eidem ftri(!!liflima obligatione adimplendi omnes
iilaspartcs , quas facere potcrat idem Localis Superior :
Ser. autemomnibusfer.examinatis teltibus coram ipfomec
Epifcopo , aliifque luperadditis probationibus , tranfmif-
fusfuitultimo locoProceffus originalis , in Secretaria cxi-
ftens .
Hodi^lgiturnominecjufdem Chriftophori humillime rei-
teranturprccesproGratiareftitutionisin integrum , & vi-
denturexaudiendae.
Ad quemcffedumfupcrabondare vidctur fola , & fim-
plcx InformatiocjufdemEpifcopi, quiciim teftesexamina- 5
rc volueritipfopracfente, &alTillentc, ex modo . ab eif-
demteftibus inevacuandis Interrogatoriis fcrvato , pcrfe-
ftiffimecognovit , Chriftophorum non fpontc , fed vi ,
&mctu compulfum fuifle Rcligionem ingredi , in caqus
profeffioncm emittcrc . M.ienacnim fijes danda eft in his
matcriisLocorumOrdinariis , cx ciratis /» row. i./>.jr. i.y/-
fcept- Q. num. 7. & Ror. in Bituntina 1 8. Martii 1 707. /. Et
demumcor Card.Scotto.
Additacircumftantia illa , quas msgnam meretur ad
noftrumeffedum confiderationem , quia lcilicct , atrcnra
rcclamationc Chriftophori intra quinqucnnium decla-
O J ratio
2o8
Difceptat. Ecclefiafl:. Dotninici Urfayac.
rationullitatisejusprofefllonis, viaordinaria,acl ipfum E- 1701. &ad noRrum effeaum r.otant C/«r/i». ccntr. JoS. nu.
pifcopum fpedabat , una cum SuperioreLocali, juxta cla- 48. Ptinatei.confult.i8o »um.M.tom.().& Rot dec.ioi n.ii.
lam diCpofitionemCofjc.Trid.JefJ. 24. de Rcgul.cap.19. Licet cor.£urat.&dec.49i.».i.& ^.cor.Royas, ^dec.c)».S6.cor. At- 19
ipfe commendabili obfequio erga Majeftatem hujus facro- guel&deczii.n.i.&feqqp.ii^.rec.
fanfti Senatus, attentonovorecurfu Chriftophori ad hanc Vll.Conftansdemum , & inflexibilis repugnantia in
SacCongr. poft quinquennium reiterato , manus in hac ejusReligione ad titulum Religiofje paupertatisfufcipien-
parte apponerc noluerit , ut ipfemet teftatur ibi : Orator di- di Sac. Ordines , ^ qua magnum meticulofs profeflionis ar- 20
xit denuUitatefuceprofeJJionis intra quinquennium fifcHinc gumentumdefumnnt Authoresilli , quos referc , fequitur
videYeturexaudiendusintralineam Sac. Conc. Trid. Veriim Roiaindec.9^2 an.iycor.Emer jun.
quia., eodemquinquennio elapfo ,confugit ad remedium refti- Ex quibus nonrelevat, quod*Nos non adducamus alias
tutionis, meumnon putavit obfequiumfas effe ^c.via ordiita- concludcntioresprobationesejufdemmetus ; Tres etenim 21
ria procedere . concurrunt fadi circumftantlg , ex quibus infelici , atque af-
Fortius, quiamultaaliaconcurrunt, quae infimulunita, fliftoRecurrentialia h?c affliftio addita fuit , impeditiva
8 ut inhisterminisfaciendumefremonentaddufti/)eyjBa>-io/. aliarumprobationumejuscoadjeprofeffionis.
Vot.da.i6.num.s6Jib.2.Ciarlin.contr.\o%.fubnum. 68.e Quarum primaconfiftit ineo, quddmultiqualificati Re-
Eot.decifi<i.num.4y.cor.^rguel. digitooftendunt , profef- ligiofi , quiopportunotempore, dataqueopera, inadtufa- 22
fionem^Chriftophorofuiffe emiffam adversus ejus volun- cramentalisConfeflionisparticipesabipfofaaifuerunt illa-
9 tatem, &coafte, in obfequium fcilicet praeceptorum fe- rum violentiarum, ex quibus motus fuit ad ingrediendum
veri Patris, nonautemfpontanee, & fpiritu Dei iduftus , Religionem, &inilla per vim , & metum profefllonem
edquiaiftenoncitdpertranfit, wait Rot. dec 9. num. i€. emittendi, etiamfiabeodemampliflimam habuerinrfacul-
ior, Arguel. tatem eaomniaimpuneproveritate , & confcientia reve-
I. Enimprobatamhabemusejusmagnamaverfionem fta- landi, relida AngeliciDoftorisfanadoflrina;/» 5tt/>/>/fw.j.
tuiReligiofo, concludenterjuftificatam, tamante , quam par.quaft. 11. artic ^.pertot.ieqvsFagn.incap. Offc. nu. 12
poft profefllonem , tefte Epifcopo . Illa fiquidem eft conclu- 31. de Pxnit. & remifs. Tolet. Inftrua. Sacerd. lib. j. cap. J6.
jo densargumentum, & fortispraefumptio,qu6d fequenspro- deSigil.num 6.<l3 Barbof depotefi.Epifc par.z.cap. 1.9. ».
feflio, ad quam Novitius nullam habebat inclinationem , 56.fequentesopinionem illorum Theologorum, quitenent,
emiflafueritcontraejus voluntatem , ex animadverfis per nequeetiam tali facultateattenta , pofl^e^Confeffarios reve-
Pignatelconful.iionum.ii.tom.^.Ciarlin contr.ioS.num.^S. lareea, quae inconfeflloneeis notafunt , quofvecitavi £^0
ib\ : Ex ta/iaverfione ,& repngnantiaprobatur metus.Rot.cor. in Inftit.crimin.lib.i.tit. 10. ^. 2.»u»>. 53. meque citato il-
Peuting.dec.cjZn i.&cer.Dunozet -jun dec.()ioeod.n.& inp. ]os feqmtvr Monacel.in Formul. tom.-^. tit. 2. formul. i. num. 24
j .rec.dec. 1 75.«. 1 .©• inp. 1 i.deczii.n.i. 4. Nullatenusadduci potuerunt ad tcftifican.ea, quf ipfi pro-
II. Concnrrit infolita feftinantia ipfum admittendi ad ha- be fciebant , ut obfer vat Epifcopus , ibi : A/n , quia repugnan-
bitumCappuccinorum, idqueadverfus laudabilem praxim tiaminte/kxeruntin a^ufacramentalis Confejf-.onis , quam-
noftrseReligionis, tefteEpifcopoin ejusRelationeibi : Vis visejusfacu/tatemhabuiffentaConfitente, attamen , ambu-
ji adhibitapergrande eft argumentum feftinaniia in i/io pr<e- lantes inverboScoti , non approbantis manifeftationem fa-
matune tetatis veflieado regu/ari habitu , contra probatum cramenta/iterinte/ie8orum,etiamfa8a/iccntia,intel/e^Iaex-
morem il/ius Re/igionis , de qua teftis pariter eft Fr. Ju- promerere detre8arunt,nonreminifcenti(; affeBat^ pritextu .
cundus^Bibano Connovitius, loquensdefaaoproprio. Ea Aliacircumftantiadefumitureximmatura mone Jofephi
cnim, qnaEpraeterfoIitumfiunt , magnam contra fe pras- Velli , cujusauthenticumdocumentum exhibitum fnit in
("umptionemhabentexanimadverfis/)fr Rocc fe/eS. quieft. Secretaria, & procujusinformatiflimi teftisexamineChri-
11 tap.^^num.ii.&Rot. deciiZ.num.^.cor.Emer jun.&dcc.ii. ftophoruminftantiflimerogaverat EpifcopumCeneten.utex
num.ti.par.i^.rec illiusprecibusin Procefl"u. Ifte enim tempore, quo idem 25
III. IiJgenusmodus, quemtenuerunt in hac Caufa ejus Religionemingrelfuseft , acinea profeflionem per vim ,
RegularesSuperiorcs, apertefe declarando , nolle partem & metum emifit , aflualiterinferviebatpro famulo in ejus
aliquamfacereinprasfenti Judiciocontraeundem Chriftop- Domo , eratqueperfcdiflime informatus de omnibus il-
horum. Quam animi declaiationem opere punftualiter lisatftibus , aquibuscoadusfuitad profeflionem emitten-
Ij compleverunt ; Extalienimoperandi modo maximum ar- dam , qua^omnia noioria in Oppidis Roboreti , & Co-
gumentumcoaflaEprofeffionis, probenotaedd. Regularibus nigliani , teftatur Epifcopus in cjus Informatione , ibi :
Superioribus, defumunt Authoresilli , quos referunt , & His ultimis temporibus vita ceftitfamu/us , qui in teftem no-
{eqMMntut Larr.decGran. 65. num. 15. Rot. coram Mer/in. tninatus , citra refpe^us dicerepotuiffet&cEtptopteTeaap-
14 de.^i^n 2&in par.i^.rec.dec.l6}.n.n.de c[u\hasinto.l p.i. plicatur conclufio, quod magna fides pra:ftaiida eft illi te-
difcept.i.n.66.<if7s- fti , qui morie prasvcntusformiter examinari non potuit, 16
IV. Ter repetitafugaChriftophoriaReligiofisClauftris juxtatheoricam Barto/.in l. ^dmonendi Cod. de Jurejur.
ad effeitumrecurrendiad Superioresproobtinenda declara- quam fequuntur Decifcon/il.^t.num.^. & Rot. decif. 265.
tione nnllitatisfuaEprofeffionis, quam infaftoadmittit Fro- tium. i J.tir i^.pdr. 19. /<■£■. cumconcordantibus , citatis i/i
vinciaIisCappuccinorum,& in Juread noftrum effeflum il- Voto , editoa R. P.D.Cerroin Romana Annua Pra:ftat.i6.
15 lam magnifaciunt C/<7)'//».fo»r)'. io8.»«w 52. & Rot. dec Januarii i -j 14. §. A/terum , &.in!i\\o extcnfoa bo. me. Lo-
6 li.num. ycoram Mer/in. de q\i\hiis in tom. i.par.i.dijcept. 4. «/02}. Mati iji^. $. Fuit .
nun>.-ii.& 6^. Tertia, omniumaliarumfortiflimacircumftantia^ inni-
V. Ejusapertaeconqueftiones, & lamcnrationcs, ab ip- titurpericuloamiffionis partisbonorum temporalium, quae
fofemperemiffae, femperque repetitse ante Novitiatum , poffidentejusConfanguinci , & ad ipfum ipc^arent , fi 27
16 temporcNoviiiatus, quandoplurics inftetit pro reftitutio- ejusprofcffiodcclaretur nulla , quam in faOo comprobat
nefuarum Veftiumfaecularium , & dcmum antc , & poft Epifcopuslbi : Mater, & Fraler nonabfquefufpicione pr(-
profcffionem, dcquibusin fadto teftis eft dift. Epifcopus ar-ertentiaeorumexaminum, quinimofonnidantes etiamre'
incjus Informatione, &concordatP. Jucundus d Blbiano ditumOratoris ad Sii-cu/um, propterintereffe bonorum , ve-
Connovitiusinejusformali cxaminc, ibi: Circa/eproiefte, reor ne veritatemabfcondere affc^arint : In Jureautem uno
fatteda Luimedemohoudlto, cheproieftavanu//a /afiia pro- orcobfervant Doflorcs, nullam fidcm prarliandam cffe tc-
fejfioneper auer/ajaita sforzatamente ,econtro/afuavo/onta, ftj intercffaio , & aliquid fpcrantiab eventu illius Cauiic ,
eciome/odiJfeinConventoa Venezla , aggiongendoml , aver in quacxaminaiur , ut gencralitcr vidcrc eft apud adduflos i8
domandatopiiivo/tene/tcmpo del fuoNoviztatogli abitl fuoi indecll.l^^.num.S.par.q.recOin Romana Prtelat. zi.
17 fccrlari,& ho Ciouditoadireancodaaltri&ceda diverfiRe- yipri/is 1709. ^. Atquc coratn Mo/tnes , & in noftriJ
/igiofi&c Et corcordat in hacpartcP. Fclixa Mortclliano, prarcifis tcrminis ;<»</?»« Rot. decif. 178. num. 10. coram
M igiftcrNoviiiorum , ibi: Mifovvtene bensitfc.che due , Ca'l//.
it»evoltemthadomandatog/i AbitiJecolari.lniuTevefd Whs Vcrum tamcn cft , quod in hujofmodi anguftiis non
magnihcwintadduiliindecm. num. spar. ii.&dec. iix. n. funt abHreviararmaiius Iniin.sSac Cong. admittcndi proba-
i.par.ifrec. tioncsillas, qiia; habcri pi)ffunt ad co.iiliuvandas aiias , &
VI. Tcmporcprofeflionlsillamemifittrcmnla , & timi- fipnantcr juramcnium nulliicr profcfft , qni-d in his cir- J9
davocc, ut rcfert idcmteflisprsefens, ibi ; Ne/fire /apro- cumftantiis magnifacicndnm cft . cx addiitlis pcr rigna-
\i fcJfionene//aChlefa, e nc/dire/cparo/edi que//a y aveva /a tcl confult. .^num.C). to>n. I. juxta Rom. imprcf';. ibi : ^\on
vecetimorofa , ctrcm.mte Quod cffeunivocum fignum VO- obflat, quod in re profeffionis flari non debeatjuratncnto Pro-
Uintatiscoaflxadmifit hicc S.ic Cong. y» Ccpf>aluden. 14. fejfi&cquiaquandofunt aliie pr^fumpiiones , adminuula ,
Febr. & tS Ju/ii i6<)9.& i» Uifuntlna iS.Junii,&9. Ju/ii &co^ic!/ur,e , qucc n:i//iter Ppofcflofavcnt , viu/ti Autlroies ,
ilque
iique gravijfiml dccent , flari pojfe juramento illiui . Quam
opinionemfequutafuit/»KfHf/(/, deq\3ii»tom.i.par. i.di-
"" "^o fapt. i.num -fS.^j'' So.Et ia Neapolitana 7. Sept. 1718. de qua
intom-i.par. i.difcept. 6num.z^.& 87. £amq,amplexapa-
3t xheT fuitCorig. Epifc.& Regul. in Praneliina, de qua i» d.
tom.;.par.i.difcept.7.n.iS.&6z.
Eoautemcertiusvideturabhac Sac. Cong. ampleflenda
hujufmodifuppletoria probatio, qudresadeam extermina-
31 tem in praEfenti redailacfunt, ex repetitis carcerationibus
Recurrcntis, quarumunaduravitmenfibus 16. Ex denega-
tioneConfefforisextraordinarii, nequeetiampro unica vi-
ceextriReligionemCappuccinorum , non attentis enixis
precibusqualificatiffimiOratoris, nonadmiffis^ P.Provin-
ciali; Acexaliismotivis , ab Epifcopo indicatis , eiquc
probenotis: Ut inaEqueevidenti, acfummo, & proximo
defperationispericuloreperianturcorpus, & anima inf<li-
ciffimlRecurrentis, juxta verba illa Informationis Epif-
35 copi; AnOrator detinendus fit fubjeSusjugo Religioni! , in
eum admodum concitatte , cum evidemi periculo pe rditionis
vitte, &animtey anpotiiisconfulendum fit eidem , eju[que
gravijfimis imminentiis , mediante juramento pro pleniori com-
probationearticulorum, noneft humilitatis me<e , fed fupe-
rtofisfapientia, & fuprema authoritatis EE. VF. decer-
ttere .
Totofpiritufupplicantesomnia haecfubeorum mifericor-
dibusoculishabere fub illa confideratione , quod non func
cxagerationes Defenforum , amplificantium miferias Prin-
jA cipalium, adextorquendam^ Judicibus erga ilios aliquam
commiferationisguttam, quodeislicitumelTcadmittit Au-
thorLibri, cui TitulusR.RN V./o/.»Ji-6i iij. ibi : Pa-
tronofaseft augereClientiscalamitatemad ejus Caufit com-
tnendationem ; Sedfuntpraecift verba, proconfcientia , &
55 veritatehuicS.Congaequali candore , & commiferatione
fdeliternarrataabeo, quemSpiritusSandus pofuic regere
Ecclefiam Ceneten. non alio fine , quali) ut Recurrentis ani-
ma, pretiofo D. N- J.C.Sanguineredemptanonpereat.
Imd non dcfunt Authores , afferentes, etiam indubioin-
clinandumeffcinmitiorempartem , faventem Religiofis ,
36 recurrentibusadverfuseorum meticulofaspiofeffiones,agno.
fcentesinhac partesfavorabilitatem , & magnum bonum
ipfarum Religionum , ut videre /«;«». i.par.ttifcept.io.nu.
97. \26.& 146. &, acerrim^feopponentibusConfangnineis
t^y ReiigiofjE, exipfiffimo motivo amiffionis partis bonorum
lemporaHum, quodedunicus, &maximusinfeIicisRecur-
rentisinhacCaufa Adverfarius , refolutionemconfirmavit
^8 die zS. Martii I7i6.ut vidtre eH in tom.z.par. i.difccpt.9.
por lot.
In fupplcmentum pariter noftrarum probationum , unlk
cumjuramentoRecurrentis, addipoteftferia, &claraAt-
39 teftatioEpifcopiCeneten.teftantis, cognoviffe in cxamine
tcftium , qii6d ipfi fubdiverfispraciextibus, & fcrupulofita-
tibus, nonaperueruntillam veritatcm , quaeeisnota erat ,
circacoaaamprofeffionem Recurrcntis , ibi : Forfan for-
tnatus Proceffus non fubminiftravit , quod fcrupulofus Forus
Jefiderat ad irritandam folemnem profejfionem \ Sed ncceffe
tfl , ut Egoifti Sac.Congreg.non procedenti ligatts tnanibus ,
manlfeftemquie mihi , intereffenti e.vaminibus teftiiim , &
4jHierimoniis non affeffatis minus callidi Oratoris , elucefcere
potuerunt .
QuaEomniannllatenils debilitantur a tcftibus religiofis,
affereniibus, Chriftophorumnon vi, fed fponte rcgularem
emififfeprofeffionem. Refponfiofiquidemin promptu eft ,
quodfcilicet illijUtideponentesadevitandam proptii Con-
ventus, propriapque Religionis diffamationem , in nuHa
^ prorsCisconfiderationehabentur , cx pundualitcr firmatis
pcT Rot. dec. t ji. num. locorCarill. cum aliis , dc quibus
tom.l.par.j.difcept.^.num.^o.&S^.infine, in qua cx co-
demmotivoha:cSac.Cong. innuMa prorsCis confiderationc
4 1 haberc voluit uniformcm dcpofitionem quinque Monialium ,
cum juramcnto fer. fer. deponcntium de libera , & fpontanea
voIuntatcMonialis, recurrentisadversAscjus meticulofam
profeffioncm, cumaliis, dcquibusi/jAoc ;#w. i. par. i.di-
fcept.i.
Die 16. Martii 1720. propofita Caufa in Cong. Conc. fub
<|S dubio: Anfit locus reflitutionlin Integrum , refcriptum fuit.-
Ordinario, ptoutdejure . A'quofcr.fcr.dcclaraiafuit nul-
laProfeffio, & illius tigorc k Rcligione difceffit Chrifto-
phorus .
Vrfa^^a Difccpi. Tgm ly.
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XXI. 209
DISCEPTATIO XXI.
Ferrarien. feu Bononien. Jurirdidlionis.
I 7i T E R
Curiam Legationis , & Curiam
Archicpifcopalem .
ARGUMENTUM.
S. B.. E. Cardinales de latere Legati , mifsipro regeruiis Vro-
vinciis Status Ecclefiafl. qulem , & quantam habeant
furifdidioiiem y tdminSpintnaUbus y qudm in Tempo-
ralibns , & in quibus CoMfts , circianftanttis , & termi-
nis procedere pofsint contraTerfonas Eccleftafticas .
EOdem tempore , quo Curla Epifcopalis Fcrrarienfis fer.
fer. conftrucbat Proccffum contra Jo: Appium Junium ,
affertumSacerdotcm, oriundumexCorcyra Melana , fcu
Nigra, vulg6Cttrzo/<», obduplicatam Mifff cclcbrationcm i
inuna,cademq;dic,idcm Appiusaufugitad. Civitate , &
Bononiam fe contulit , in qua vigore Literarum rcquifitoria-
lium Vicarii GeneralisFcrrarif , de mandato Emincntifs.
Legati arreftatus fult , & tranfmiffusad d Judicem requircn-
tem , ut fuit juftificatum in Summario .
Pcndenteautemfabricationecjufdem Proccffus,Litcr?di-
mifforialeseiufdem Jo: Appii Junii vifaefunt taliter dc falfo s
fufpeftae, uc non Icve dubmm cxtortum fucrit , ipfum non cf-
fc Saccrdotem , ut ex Epiftolis Nuncii Vcnetiarum, ad d.Le-
gatum tranfmiffis , & dacis in Summario .
Rebus ita fe habentibus, Promotor FifcalisCurise Archic-
pifcopalisBononJae cacpit praetcndcrc , ejus Ecclcfiaftlcam
Jurifdidlionem,obdiftamcarcerationem ,feu Arreftum Jf.
fam fuiffe ,& proptcrea recurfum habuic ad hanc Sac. Cong. >
quaedemoreaudire voluit, t^m Eminentiffimum Legatum ,
qu^m VicariumEminentifsArchiepifcopi Bononix , prout
abutroquehuicS.Gon.tranfmiffiefucrunt ReIationcs,in Sc-
cretariaexiftentes.
CumqueinfpretumdiflaBLitispcndentis coram hoc Sa-
crofanfto Confenfu eadem Curia Archiepifcopalis citaffct 4
Birruatios Lcgationis , t^m praefcntcs , & manus dantes prj -
difli Appii caTcerationi, qir^m ablentes, & tnnc tcmporis itv-
firmos,°entescx;ra Statnm Ecclefiafticum ad diccn-
dum caufam , quare «'eclarari non debercnt cxcommunica ti ,
& quidem Excommunicationc majori, contenta in Bulla Cf -
nae.eademquecitationon finemagna publicitateaffixa fuif- J
fet in locis publicisd. Civitatis ; Idedfupplices pctimus illius
circumfcriptronem ,utinulliter , & attentate cxeqjutam ,
poftrecurfumad hanc SacramCongrcgationem .
Inftantiamautem nonpoteftcffcmagiscongrua , cd qnia
nominePromotorisFifcalisCuriat Archiepifcopaliscontro-
verfiaper viam recurfnsrcpcricbatur antccedenter introdu- 6
dain hac Sac. Congreg. & propterca ligatar cranr manus ,
& facultatcsCurise Archicpircopaiis ad diiflam citationcm
proccdcndi , prout de fadto proceffum fuit , non fine patenti
attentatorum vitio, cxzdd\i(Ms^et Rainald.tom.t .cap.^ ^.
1 num.JO^.& vot.^gnum.i6.& Card.de Luc.de Judicdifc iS.
»ttr». j4.Et applicacur celcbre didlum S.Bernardepifl. » 5^^. ad
I/mocU imcT ejiiiOpera to T fot. 1 s il ibi : Etiampoftappel-
lationem tui nominis aufifint exercere .
Prarcipue, quia hacc Sac. Cong ;am manus in Caufa ap-
pofuerat,edquiadccjusordineutriqueCollitiganti lcriptum 7
fueratprolnformationc, ad hoc , uc unaquatque Pars fua
Juracoramiliadcduccret. Quibusftantibusedmigisnulli ,
attcntati , & lacfi v i omni juredicuntur M.ijcftatis hujus Sac.
Cong. aflusomncs, ^ Curia Archiepifcopali, poftfi gcfti ,
tot.tit.Decret.Utlif.pendent.cormUis, citatis.? Lancel de 8
Attent. Lit.pend.par. T..cap: 19. »u 9 (Sf FattoliU rie Immmn.
Ecclefpar.^.traS.jfe^ 9-j.num.z. ubi refert, 8c requiturre-
folutionemhujusSac. Cong .& noviffime , die fcilicer j.
currcntisMenfisMartii i7i* idem rcfolvir J. Coirg Epfc.
Ponente Card. Decano in Colooien. Null:tjtii Capitult, i^uan-
ddcanoniiavit, &dcclaravit nullitatem Capituli Provin-
cialis, cumomnibujindefequutis. eoquiaad illius cclebra-
tionem proccffum fuerst poll recurfum , ad candcm Sic. 9
Cong habitum ,& poftqu.im illa manus in Caufa appofoe-
rac, fcribcndopro Informatione.
Non mir\iis cl.^ra cft infubfiftcnria conrrar-at pryen-
fionis circa Caulc mcrita , fupponcndo pr«terfom , ic
O 4 incur-
2IO
Difceptat. Ecclefiafi:. Dominici Urfayac.
incurfumBirruariorumin Excommunicationem , eo quia
in Cufja Legatiooisomnia fequuta fuerint authoritate lai-
cali . ^ r , -r
Objeaumeni^inijnpoteftefleHiagis frivolunj , magif-
que infubfirtens, quia Cardihales de La tere Legati , ab A-
poftolicaSedemiffiad regendas ProPincias, &Civitates,S.
II R. E. fubjetlas , nonfine maxima improprierate appelian-
turJudicesLaici, fcddicuntur, &fuit Papae Vicarii,tam
inSpiricualibus, quam inTemporalibus, uccumulatiscon-
cordantibus , fruftra hic tranfcribendis , lat^ probat Rainald-
tom. I. ^.d.proein. fl»tt»;.59.&, fignantdr»ttw.62.ibi: Certum
eft , quodpradiBa non habent difficultatem In Legato h Late-
te -, qtti , ciim fi Vicaritu Papte , (ifve>e , 6" realiter habet
potcfiatem itt EccUJt^flicos Regulares , & etiam in Ecclefiafii-
%l CosSttculares , .quod nullomodo potefl inficiari , non tam vl-
deturPrinceps , velGubernator S<ecularisin hujufmodi Ec-
(lifiajiicos animadvenere , quam ipfe Pontifex , qui talem
facuitaiem conceffit , tjpe/ionfequens EecUfiaftiCam , »0« if -
cularemjurifdiillionem, exercere videtur , &«u/w. 88.ibi ;
Vlterius fumutifi Legato-^ Late^e , quet^ utrumquegladium
Sacularem , & EccUfiafitcum habere diximusfupra .
In qua parte funt adeo clara , ade6que cubitalia verba Bre-
vis, EminentifrimoLegatoaS. D. N. concefli, ut nuilum
1} omninolocumdubitandiinhacparterelinqnant , ut videre
eftexeodemBrevi, quoddaturad partes ibi : DiUHe Fili
nofter &c. Te in Civitate nofira Bononien. totoque illius Comi-
tatu , J urifdiBioni , 6f Tii^ridu , nofirum , (s Sedis Apoftoli-
ca de Latere Legatum , ^pro Nobis ,(i;S.R.E. in Spiriiua-
libus y isTempotaiibusVicariumGeneralem, cum authorita-
te, & amplitudiae, lantomunericonvenientibus , adtrien-
niumproximumconftituimus<sc.8c ibi ; Contra quofcumque .
,.Criminofos , <S Delinquentes , aut Inobedientes , feu Con-
temptores 1 tamSoeculares , quamRegulares , ettam txem-
l^ ptos , ctijiifcumqueDignitatis, Status ,Gradus ,Ordinis ,&
Co/iditionisfuerintper viam accufationis , denunciationis &c.
tnquirendi, (i; procedendiOcEtibi : Necnon omnes atias
Cfiufas CiviUs, &mixtai, ad Forum Ecclefialiicum quomo-
deUbetpertinentes , in quacumque inftantia, praterquamin
pfimaquoad Caufas ad Forum EccUfiaftiCum quo»>odolibit
peitinentes tantiim , quacoram Locorum Ordinariis cogno\ci
ts debent&c.tamperviam fimplicis querel<e dfc. motas , &
tm;erirr)mevendas<:fi fimpliciter, de plano(3c. arbitrio tuo
prccedendi audiendil^c. Et\atiiis\ncodem Brevi , dato ad
.i}^r,;jes., qulbusclaris veibisattentis, applicari videnturea,
1 6 qu^ad rem notac Gratian. dec March. S;. num. 16. quod fci-
licdtdicatur intellediusdebilitasadducere DD. authoritates
ad probandumid , quoJ in fpecialibus facultatibus conti-
'.retu'-.
* £x d fla autem amplitudine faculraium ,. folitarum con-
cedi S.R.E CardinalibLisdeLatete Legatis , uno ore ob-
fervant UD quod iideni Cardinalesde LatereLegatiomnia
ea facerepotfint ineorum Legationibus, quaefaciunt Abba-
17 te^in Monafteriis , Epifcopi in Dioecefibus , & Archie-
piffopi ineorum Provinciis, ut viderceftapud Dec. in cap.
Tuanobii num. 11. deConfirm.util. vel inutil. ib\ : Et poteft
omnia, qu^poteft Epifcopus , vel jirchiepifcopusinfnaDif-
ecfi . Speculnt.inDcciet.tom. i- tit.de Legat.num.s^. fol.mi-
bi $1. ib' : Undecirca Ltgati poteftatem dicendttm videtur ,
quod, fifibtfit comm:Jfum in ceria Provinciaplente Legationi:
Officium, omniaexercereUbeie , & immedtate poterit , quod
fivedejure, five de confuetudine quilibet Otdinarius 6fc. ex-
enerepotcft , fivefit ilUAbbas , five Epifcopus , .Archiepif-
copus , fivePnmas ,vel Patriatcha , vel alitu quicumque .
18 Barbo\.deJur Ecclifiaft.Urjtverflib.icap.^.num. 5. ibi :
Vices Papte gerit, ac Ordinariam hahet authoritatcm , 8c n.
24.ibi: j^ui Legatuj de Laterepotcft infua Provincia quid-
quid Epifopus infua D/aceft. Garz.de Benef.par. i. cap. j.
num. i%\Sanihcxde hlatrim.lib Z.difput.g. num zi.Boer.
de Poteft- Legnt.inprinc.num.y& Rotdecif.6i. num 4. iif
<i.coramUl>ald.ib'i: Legatus de Latere intraUmites fute Le-
gationis diiitur habeteOrdinarlamJurifdt^ionem, ut in to-
toiii.deOftic. Legfti, &gerit lices /'aptc GUjfa &c. & in
tcrmlnis Legati iEmilia; latiprobat Mafer. de Avenion. yE-
mil. Legat.de Later.Ub.x.Cnp.'} $.\.num. 30. Cr ^i. ubi
rcfcrtitadccifum; & in tcrminisLcgati BononiaE Car^. de
Luc. dejurtfd. difc 5 1 . num. 9. ibi : Quoniam Legatus in ejus
19 PiovinciadictturJudexcompetensomniumCleitcoium, ha-
bet cum eii , tam O.ibitualem , quitm a^uaUm J ut ifdifl lonem,
ficuti Ordtnailui , cum quoconcurrit , eoque majorem habet
Junfdiilioncm, <3 prttrogativam (Sc. ac prtefupponitur in
eodem Decrete ConciUi diilo cap lo (^in ipfifmet Liteils Gre-
goriiXV.inquibuipid:fufponlturJudex appcliatitnum , tf
recurfuum, ac etiam in certis cafibus eidatur cegnJiio in prima
inftantia, quemrefert, & fequitur Pf|g<rj- de Compet. inter
Aichiep.if Nunc.quieft.z.cap.8.^.per tot.Sc fignanter ibi ; jo
Altamen Cardinalij Legatus a LatereiH fua Provincia dici-
turJudexcompetensomniumClericorum , hdbens cum eis ,
tam babitualem, quam aliuakmJurifdiBionem ,ficuti Ordi-
tiarius , cum quo concurrunt etiam contradicendo , eoque majo-
remhal>elJurifdiSiottem,Opreerogativain&c. Card. de
Luca &C.
Atcentaproind^hujufmodihabituali, & a^^uali Jurifdi-
dlionenoflriEminentiflimi Legaci in Perfonas Ecciefiafti- n
cas, tamSaECuIares,quam Regulares, prorfusextraneifunt
termini violationislmmunicatis Ecclefiaftic? , cum quibus
exadversoinhacCaufa procedicur, earacione, quia Arre-
ftum difti Jo; Apii Junii praetenfi Sacerdotis , fequutum fuit
auihoritate Superioris Ecdefiaftici , & Papae Vicarii in Spi-
ritualibus, & Temporalibus , & ficuti idem Arreftum dc-
mandari poterat ab Erainenciflimo Archiepifcopo , uti, Or-
dinario Loci, ita eodem prorfus modo valide, & legitime dc-
mandatumfuitabEminentifllmoLegato,didtisampliflimis
facuitatibusmunito, ex fupra animadverfis.
Nequemereturallegari, quod nonfumusin terminis Le
gatorumde Latere, quimittifoIenradReges , & linpera-
torem, fedSermofit deLegatodeLatere, deputatqprore- 2»
gimineparticuIarkProvinciaeStatus Ecclefiaftici , qni po-
tius PrincipisSascularis , quam Ecclefiafticifiguramfaciat,
lepraEfentandoSummumPontificem , in quo utraque ma-
jellas, &ucrumqueimperiumemicat, exanimadverfis per
Card.de Luc.inSelat. Rom. Curforenfdifc.t^.n. ii.&izdf
Raynald.tib. 1 .§.6proemial.a n. 5 .cum aliis , fequut is in Infiit. 2 j
Crimiib.i.tit.j.dn.6.
Objedumenim nullam habet fubfiftentiam . Quia no-
ftrumBreve, datum ad partes, praecise loquitur de Lega-
toBononiae, proutetiamdc Legatis de Laterc, deputatis
progubernioProvinciarumStatus Ecclefiaftici , ioquuntur 14
omnesfere Authores, fupra citati , aftcrentes , Legatos
deLatercj ab AporioIicaSedemiflbsadgubernandas diflas
ProvinciasStatusEccIefiaftici , efle Vicarios Papae in Spi-
ritualibus, & temporalibus, &lam habere Juri(di^iOr
nem inEcclefiafticosomncs , t^m Regulares , quam S^cu-
lares.
Qaibnsnddlmxis Rot.dec iS^ a n. 1. par. -i^.rec. loquen. in
pundlualibus terminisCard-Legati .^mili? ibi: ^«firf D.C^rr
dinalis 6ff . Legatus omniapoteft, qu( Papafibi fpecialiter non
refervat ,(3ficde Latere , majus omnibus poft Romaium Pon-
tificem Imperiumcenfetur habere &c. Etenim eft Collateralit
Papte ,&ia Provincia tenet locumRegis ,gerentis vicem Pa.
pte (^c.Unde taleiLegqti amplijfimis facultatibuj fulti , ple-
rumqueetiam Delegaiis Papte inhibent , ailegantes ft Perfo-
nam Papte reprtejentare ,ii'iufque generaJiter Vicesgerere .
Etin terminisLegati Bononiaeeadem Rot.dec. \6^.num.
todf ii.far. i7wibi :lnComitatu Bononite fatiseft licentia *7
Emifteniifs.Legati ,ct'Jus amplafacultas ad omnia ea fe ex-
tenditqu^Summo Pontificifpecialiter refervata non reperiun-
tur , & dec 15.$ Non relevat apud Roderic.de Annuisred.
Licetautemadinittamus , diftis Lcoatis , deftinatisad
gubernium ProvinciarumStatusEcclefiafticia S. Sedc non 18
concedi , neque communicari omnes illas amplas facultates,
qua;concedi folent Legatis de Latere , miflls ad Reges ,
& Imperatorem ; Hoc ad noftrum propoficum nihilope-
racur, dum quaerimusdumtaxac, anunus ex diilis Lega-
tis , adinftanciam proprii Epifcopi fpccialitcr requifitus ,
de Jurearrertare potuerit didum praeicnfum S.icerdotem Jo.-
Appium Junium, quodcx huc ufqueanimadverfis remanet
ioiJubitabile, ea viva ratione,quia fi ad inft.intiamcjufdem
proprii Judicisarreftari poterat ab Archiepilcopo , Judice
OrdinarioinCiviiateBononiae, arreliari pariter potuit dc 29
ordineLegati, uti Papi Vicarii in fpiritualibus , omnem
addidumeftcdlum Jurifdiftionemhabentisex fupra allega-
tis , quibusaddoiier. </^r. \^.num iCoramCavaUr.xbt : Car-
dinalis Legatuspoieftfacereomnia, qutefacit Epifcoput &c.
(:! qucmadinodum Epifiopui potuiffet concedere iftudjus tfc
ita , & Legatuiconcedercpotuit&C
Mmilscrcdimus inlilicnduminnotoriadifpofitione Ctnc
Trid.fijf i ^.deRcfor.cap. 10. ptxCetva<\ in noftro Brevi , 30
inquodifponitur; quc^d omncsCauf» in prima Inftantiaco-
gnolcidcbeant ab Epilcopis, ncque ineadem prima Inftan-
tiacognofcipoflintiLegatisdcLatcre, nifi ncgligpptibus
diOisEpifcopis. , . • rj /-
Rcfponfio cnim dcfumitur ex claris verbisciu(dcm <^on-
cilii, qux diicfta funt ad Caufarum judicialcm copnitio-
ncmin prima inftantia, ibi ; Cauftt omnci , ad Forum
Eccle-
jy
26
J»l
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XXI.
211
Ecclefiaflicum quomodelibtt peuinentes&c-in prima inflan-
tt.iC9},im0riiinariis Locorum dumtaxat cognofcantur , cgre-
gcRo'.decif. lo^l-num H. coram Emer.jun. \bi : Qua nthil
aliudcfl, quHmcontroverfiaJutiicialis , prout de J ure finiea-
da. Ex quibus ad hominem patet , Sacr. Conc. loqui de
32 Caufis, reuControverfiisjudicialibus, Inquibusmandavic
Ord ina rios in prima innantia molenandos non ede ^ Legatis
deLatere.
Hoc autem non foliim noftro cafui nullatenus applicatur ,
fed potiusmirabiliter retorquetur, quia exferieFadi, fu-
pracandideexpofita, remanetmanifeftum , tantumabcrte,
quod EminentiflimusLegatusproprium Ordinarium infua
Jurifdiftione turbaverit , quin potius ipfum prompte , &
fummopere adjuvaverit, dum ad ipfius inftantiam Reum
3J fugitivumarreftavit, eiqueftatim tranfmific. Inquibustcr-
mirisnimisimproprium eft afterere, quodLegatus difpofi-
tioni Conciliari contraveneric , dum in ipfius obfequium
proprio Ordinario manus adjucrices porrexic , ne delidla
impunita remanerent .
NuIIumenim dubium eft, idem Sacr.Conc.in diH.cap.
20. fejf ■24. '\n illis verbis , Locorum Ordiaariis comprehen-
difreeciamOrdinariumillum, qui racione delidli talis eft,
utinterminis notat Fagnan.in cap.Licet »um. is.de For.
3^ Compet. \hi: Namfub iliisverbis Concilii coiamOrdinaiiis
Locorum, non folitm comprehenditur Ordinarius LociDo-
tnicilii, verum etiam Ordinarius cujufque Loci , ul?i quis
ex Juris prafcripto Forum foititur ., flve id contingat ra-
tione originis &c. five ratione deii^i &c. five aliis mo-
dis ifc. J^uod fi diceremus y Conciiium fubftulijfe alios mo-
dos fortiendi Forum, innumera fequerentur abfurda, nam
ratione delifii Epifcopus non pojfet procedere contra eor ,
j 5 qui in fua Diacefi Domicilium non habent , iT fic etttra
locum Domicilii crimina ubique commttter/ntur impune ,
itec iiceret Epifcopo iiia ulcifci &c. Oliv. de For. Ecclef.
par. i. quaflis.num. 24. ibi: Declaratur tandem diBum
Decretum, ut appeilatione Loci Ordinarii, de quo in eo-
dem Decreto , non folum veniat Epifcoput Domicilii Rei
Conventi, fed etiam quicumque aiius Epifcopus , feu Or-
dina^ius Ecclefiaflicus , coram quo ipfe Reus feu in ejus
Terrilorio fortiius efl Forum 6t. Unde adhuc hodie pofl
36 diBum necretum poterit quis conveniri in prima inftan-
tia coram illo Ordinario , in cujus Didecefi, feu Territorio
Forum contraxit , feu fortitus eft . Leo in Thefaur. For.
Ecclef cap. z. nuw. 7 J, 6f Barbof de Voteft. Epifcop. par. 3.
alieg.S.num.t^.
AbfqueuIIa prorfus difficulcate, quia diftum Decretum
Conci)ii , uti loquens de Caufis contentiofis, nullo modo
applicatur modo procedendi per viam meri, & fimplicis
37 Faiti , feu Arrefti, juxta praecifos terminos noftri cafus,
late Oliv-de For. Ecclef.par. t.quaft.zi.fub num.i%. verf.
Non obflat , quem referc , & fequitur Raynald. poft tur-
bam aliorum Dodlorum tom. i. Syntax. Rerum crimin.
$. I. proemiai. numer. 6j. ibi : Non obHat , quod pri-
ma inftantia , rejpe&u ad Clericos , coram Ordinariis fit
videnda , ex Sac. Conc. Trid. de Refor.feJf.Zi\.Cap. 20. J^uia
pr<eter quam quod Legati a Latere pratendunt cognofce-
re Caufas eorundem , etiam in prima inftantia vigore con-
fuetudinis &c. Refpondetur , quod habet iocum , quando
agitur de J urifdidione contentiofa, ut apparet ex ie&ura
38 diS. cap.Caufte omnes ■ Secus igitur in cafu , quo agitur
de Poteftate ceconomica, & agiiur de procedendo per viam
Fa8i, abfque Jurifdiilionis exercitio <3c. Nam talis mo-
dus procedendi , non foliim eft nimis priviiegiatus ex tra-
ditis per fupra citatos DD (:; tanquam talis non compre-
henditur fub fimplici difpofitione &c. Sed etiam quia Sac.
Conc. in d. cap. Cauf<e omnes non fubftu/it modos iegiti-
mos , quibus quis ex Juris difpofitione Jortitur Fornm ,
&c. Ergo eb minus abftuiit modum extrajudicialiter pio-
videndi inconvenientibus . Quibus, uc dc fe patec, faciie
}9 occurri folet , & poteftmediante Arrefto, quodnihil aliud
cft, nifi manuuminjeSio, ne aliquis de certo locoexeat , feu
difcedaty utnocant yilberic.in fuo DiCiion.di&o Verbo, &
Camp. inaddit.ad Zanc.de Hteret.cap.S.lit.C. & hic Scan-
Marol.deVifit.Carceriib.icapZ.per tot.fol.mihi J72.
Duas fignanter pracoculis habendo reflexiones . Primam ,
quod fumus in terminis duorum Judicura , Jurildidlionem
habentium ab uno, codcmque Principe ; Si enini Judex
40 uniusTerrirorii implorarc potcft auxilium aiterius Judicis
diverfi Territorii , divtrfoquePrincipi fubjeQi , ne delida
remaneantimpunita ; Etiam fi requifitio, &auxilium im-
pIoreturabEcciefiafticorcrpeilu judicisLiici , ca rationc,
quia in his ccrminis Judcx Laicus non facit (iguram J udicis ,
fedfoIiusExequutoris, perea, quaEnotant y</f;«jar.^;/VB/.
iitat.tom.l.rub-i.quieft.ionum.i.Spereii.dec.i.num.^z.Pa- 41
nimol.dec l i.annot. i.num.<{Z Monacei.in Formui.tom . i .tit. 1 5.
form.io num. « ^ 2. (^ tom.iform-io. num.ii& Rajn.vot.i j i .
wtt/M.4.Muit6 fortius idpraclicare potuit Vicar,usFerraria
cum Legato Bononiae , Judice Tcrritoriali , & amplifti-
mam habence k Summo Poncifice facultatem , non folum
in temporalibus, fed etiam in fpiritualibus cx fupra ani- 42,
madvcrfis.
Sccundum vcro , quia Arreftum non fuit pra^licarun
cum aliquo Subdiio Eminentiffimi Archiepifcopi ratione
originis, domicilii , delidi, vel alioticulo eidcmfubjefto,
fedcumRco, racionedelidli ver^, & propri^fubdito Epif 4}
copo Ferrariae , ab cjusCuria infcquuto , & in adu fu^ae
Bononiaerepeno; In hisenimcircumftantiis, nedeliQare-
maneant impunita , communiter intcr Dodlorcs receptum
eft, quodClericusdelinquens, & in adlufugaedeprehenfus,
ctiamabfquerequifitoriispropriilndicis, capipoffita Judi. 44
ccLaico, ad cffedum tamen illum ftatim confignandipro-
prioSuperiori (ut praQicatumfuit inprjcfenti , exiis, quac
notancaddudli a Caccialup.de Debitor.fufpeS. fugii.quteft.
^num.^. Clar.in Prax.iib.^. $.finaii qutefl 28. num.b. ibique
Ba]ard num.\.& i.& del Ben- de Immunit.cap. S.dubit. 1».
num.i<).&Rot. dec.zci6.num.ycor.Coccin.ihi: Etprepterea 4J
ciimejfet in aclu fuga potuit a quocumque Judice capi, quae
loquicur in praecifis terminis Arrefti .
Ethabemus inhacparte magiftralem refolutionem hujus
Sac.Cong.in Recanaten.cj.Junii 1671. quae eft regiftrata in
Lib.i.Decr /4/roz;;r/o/.56i.eftque in terminis long^ fortiori-
bus, quiaagebacurdeClerico, carceraco a Curia Laicali ,
abfque ullarequifitioncJudicisEcclefiaftici; Etquiacadcm ^t
Curia Laicalis ftacimcognira incompecentia proprix Jurif-
diflionis ipfum excarcera verat , mandavit hasc Sac Congr.
ut contra candemCuriam laicalem nulltatenuseflTet procc-
dendumadCenfuras, eandcmquerefolutionem refert Ricc.
in Synopf verb. Curia LaiCaiis num. ^. ibi : Contra Curiam
Laicalem \quacarceravitClericum , fedipfum reflituitflatim
ac agnovitexcejfumcapturte prafatiC , Epifcopus non proce- 47
dat adCenfuras .
Necreplicetur, quod VicariusGeneralisFerrarienfis te- j
nebatur implorare brachium Curise Ecclefiafticat Bonooicn-
fis, non vcroCuriaeLegationis, al]egandf)forian ad d.ef-
ic(X\xa\DecretumSaC Congreg. Conc. inj anuen. i8. Novemb.
i702.quando propofitisfequentibusduobusdubiis; Primo; 4S
yln Epifcopus Brugnaten. potuerit carcerare jacere Sacerdo-
tem Vinceniium itagnarium , degentem J anua , inconfulto
Archicpifcopo di8<e Civitatis j Et quacenus negative ; Se-
cundb i An diSus Epijcopus teneatur ad refeliionem omnium
damnorum, & interejfe ; .Adprtmum rcfponfum fuit Nega- 49
tive; Ad fecundum vero ^j^rwjjr/fff , Atc\\iiinlnflit.crim.
iib.l. tit.i.num. }8. Cr iniib. 5 j. Decret. diBx Sacr. Cengret.
fol.eiS.
Talisenim, ^t3nta intcrcedit differeoiia inter utrutn-
quecafum, ut nullamajor, nequeeciamde meropoffibili , jo
nonfolumdici, led ncqueetiam cxcogitari poffit; Eoquia
in cafu didz Januen. non folum non agebaturdeSacerdo-
te fugicivo, fed de perfona Ecc!efiaftica, moram faciente
inCiviiate Januaeabannis jo. ucreft-rtur in Folio , didadic
diftributo^.i. in fine ibi ; Metropoiitanus fupradiSus fuam
tranfmittens Relaiionem &c. ait, fvam JurifdiBionem, CT
immunitatemEcclefiafttCam violatam fui^e per diBum Epij-
copum, attenta carceratione di3i Stagnarii, Geauie dtgen-
tis a lo.circiter annis , pTtevia imploratione brachii fte- Ji
cularis .
Idem Saccrdos , poft Sencenciam Curiae Brugnarcnfij,
nonfbliim appellationcm intcrpoiuerac ad Curiam Archic-
pilcopalem Janucnfem , led ab ifta eadem appcllatio cum
omni legali fundamentoadmiffa fuer.it , utdicirur inciTdem
Folio, ibi .• A'qua tamtn tnterpofita appcllatitne per di-
8um Stagnarium , Janute commoraniem , ad Aichiep:\c»- Jl
pum Mttiopolitiinum , pr<efatus Epilccpus Conquefiui futt
per Epiflolam cum eodem Archiepifcopo , qued taiem ap-
peilationem admiferat .
Poft hzc idem SaccrdosStagnarjus ad diAamCongreg.
Conc. humillimuin habuerdt rccurfum , quae , in caJem
Cauia msnusapponcns, ciiicm Mctropolitanofcripfera; pro 55
informationc, ut profequuur idem Folium ibi : 1 eHmodum
recurfum habuit ad hanc Sac. Cong. a qua repertavtt ftti-
tas Literas pro lifermatione etdem Metrcpeiittn»,
Quibus omnibus non obilantibus, nequeatrcntis, idcm
Epilcopus Brugnatcn. inconfulid eodem Arch cpifcopo Ja-
nuae , d>dlum Saccrcoieo] Stagnarium circcrarc fcccrat , 54
inc-
212
Diiceptat. Ecclefiaft. Dominici Urfayas.
ircdianteepinola,Janucnfi Senatuidiredlafequcntis tenoris:
Ciim ego non pojftnt tantum malum impedire , precor DD.
W. Sefenijfmas , ut ipfte tale malum impediant , 6" /
Jj bene exifiimaveriat , facere detineri , & carcetariSacerdo-
tem Stagnarium, qui &c. moratur Genu<e &c. ut non fi-
ne improprjis modis pradlicatum fuit k difta Poteftate
laicali.
Et proinde nullo modo eadem rerolutio injanuen. allega-
ri valet contraEmin.Legatum BoDoniae, qui arreftare fe-
cit didum praetenfum Sacerdotem Jo: Appium Junium vi-
56' gore fua; ampnffimae facultatis, non folumfpiritualibus ,
ledetiam in tcmporalibus; Ab eodem Proceflatonulla in-
terpofita fuerat appellatio ad Metropolitanum , nullufque
habitusrecurfusad aliquam exSacrisGongreg. Etquodma-
gis eft idemSacerdosStagnarius , licet ratione originis, &
delidi eftet fubditus Epifcopo Brugnaten. ratione tamen Do-
tnicilii poft longam moram 30. annorum in Civitate Januae,
erat fubditus eidem Archiepifcopo ; Et propterea fumma
57 rationedid^aCongreg. Conc.in primo dubionon foium re-
foivit, carcerationemfuiflenuUam, fed infecundodcman-
daviceidtm Sacerdotinulliter, injufte,&cum folemniabu-
■fu LaicJE Poteftatis carcerato , reficiendas eflc omnes ex-
penfas, omniaque damna , dida occafione pafta , juxta
; JaudabilefoirtumejufdemSac.Congreg.dequoi» !»/?;/.£•«/».
libi.tii.i. ««w.jii.
Ad verius quae non obftant Apoftolicae Conftitutiones , de
ficili exadverfo allegandas , emanatae favore diclae Curiae
' Archiepifcopalis, Bononiae imprcfTae a Raynal.tom. primo
5S cap.-j.^. i.wttw. 440- Nam licet Archiepifcopo Bononias,
tanquam Ord mario in didis Apoftolicis Conftitutionibus rc-
ferventurcogritionesCaufarum, nonintrodudlarumcoram
alio legitimo JuJice; In illistamen non permittitur eidem
Curiae Archiepifcopali , neque conceditur facultas avocan-
di , & reafrumendiCaufaSjiegiciraeintroduflascoramEin.
Legato, vel manusapponendi inillis aftibus, & provifio-
59 nibus, quas idem Emin. LegatOs fumere exiftimavit , uti
SupremusPapas Vicatius m fpiritualibus , & temporalibus
' ' ut in praecifis terniinis, refpondendo didtisConftir. Ciem.
VIII. & Gregor. XV. advertuntCar^/. <^f Lucdejurifditi.
Co difc. s i.num.q.ante finem , & Maferius de Avenioaen.JEmil.
& Legat.de Laterelib.\.cap.7.§.in.il.tfii\.
AblqueuIIaprorfusdifficultate, exquo inomnemcafum
pr.xfcnsControveffia femper diceretur vcrfari circa cafum
' mixtum,dequodidae Conftitutionesnonloquuntur,eoquia
non refpicitprimam inftantiam, nequeCaufam appellatio-
61 nis; Nequeconccrnitabfolutionem , vel condemnationem
alicujus Rci , inquibus terminis loquuntur didlaeConftitu-
tionesClementina, &Gregoriana; Sed concernit folum ,
& fimplex arreftum, de quo non loquiturConcilium, ne-
quementionemdeillofaciunt diftae ApoftoIicaeConftirutio-
rcs, emanatae favore Archlepifc. Curi» Bononiae; Unde
applicatur condufio, unoore a Doftoribos recepta , & in
magnis, & Collegialibus Tiibunalibusquotidi^canonizata,
quod Leges, Conftitutiones , Statutnm , & quaelibet alia
6j difpofitio, loquensde cafu fimplici. non procedat, neque
locumhabeat incafu mixto, ut generaliter videre eft apud
citatos a T/jomat.dec^6.num.i^.&Rot.dec.J-;i.num.4.par.
i^i.tf dec. 16 i- num.ii. & 14 par.i j fif dec.i^j. num.i 9. par.
ij.rec.
Et in prycifis terminis difpofitorum indiff.Conc.Trid fejf.
14. de Reform. cap.ic cgregi^Xor.^/ff.i^. num.^Capud D. de
Profper.deTerrttfepar.ih\: Hujufmodi cafus remanet de-
'€3 finitndus ex difpopiione Jurij communis &c. nam Synodus
Tridentina derogare non conjuevit Sacrorum Canonum
fanflionibus fub involucro verborum, fed rtgulariter dum
illa innovare vo/uit , id exprejft . Ideoque nec prafu-
tiienda , nec aUmittcnda eji diUi antiqui Jutis corre-
ilio (VC.
AmpiifTimat autcm facuirites Eminen. Legati Bononiae
procedendi inCaufismixris funt literaliterexprcfsaein cjus
Brcvi, datoad Pa/tcs, juxia verba illa , opporiund repe-
64 teiida : Nec no» horum criminum ^ ac eiiam omnes aliai
C'!iifis, Clvi/ej., Criminales , & MLxtas , ad Forttm Ec-
clefiaflicumquomodollbet pertinentei , in quacumque injlan-
tia &c. ik ibi: arbitrlo ttio procedendt , audienJi &cita-
ut etiam in quibufcumquc Caufii , C riminallbuj &c. Et
mixiis, tam ptlinie inftantiit , exceptli tamen Cauju Ci-
vilibus , ad Fotum Ecclcfiafiicum pcrtinenttbuj , ut pra-
jettur , quam etiam quaiumcunque appeliationum , intcr
6j Clericoi, tum cum Aichlcpifcopo Bononien. ac cum caterts
Ordtnariis tua Legationls concurras , & pr<eventioni lo-
cus ejfe debeai; Eoptoifusmodo , quocidem />r<ft'f/7r/o»i
locus efl in omnibus Caufis mixti Fori , in quibuj prave-
tiiens praoccupat Caufam , (5' fo/us de ea cognofcit , ut
per hasc numero verba obfervant Eatbof vot. dec.24. num.z^i
tib 1.& Cabed:dec. 1 zz.num.z.par.i.
Minus obftat reftriaio illa facultatum Emin. Legati Bo-
noniae, quaslegiturin Breve, ibi : 1« quacunque inflantia, iS
prteterquam in prima quoad Caufaj,\d Forum Ecc/efia-
fticum quomodolibet pertinentes tantiun, qucc coram Loco-
rum Ordinariis juxta Concilii Tridentini difpofitionem co-
giicfci debent: Ec ibi ; Non derogando Sac. Concil. Trid.
Decr.
Repetimusenim , quod Nos non fumus in terminisCau-
fae judicialis , neque inprima, neque in fecunda, vel alia
ulterioriinftantia; Scdfumusincircumftantiisfimplicis Ar- 67
refti, quod per necefiTarium antecedens prscfupponic , Li-
tem, feuprimaminftantiamincaeptamefTe, &pendere co-
ram proprio Ordinario, ad cujus requifitionem deventum
fuitad d. Arrcftum.
Dicimuspariter, quod exlimitatione, infcrta ind. Brc-
vicumdiaioneillareftridiva, &taxativa primaeinftantisc
rffn/ttwnullatenus aliquid inferripoteft ad reftriftionem il- (>%
liusampliffimaefacultatis infpiritualibus; &temporaIibus,
quoad reliqua non cxceptuata, quae in eodemBrevi oculis
corporeis legitur , juxta animad vcrfa per Fagn. in cap. Citm
contingat n.6.deFor.compet. Loiter.de Re Benef.lib. \cap.\ j. «
n.\af.Gratiandifcept.^\%.nu.\6.&(iQ. Card.de LucadeJurif 6%
dtilion. difc.i. num.i ■].& Rot.dec.^i. num.i.&dec 4 4. numy.
poJiTambur.ueJur. Abbat. tom.i.& inToletJurifd.i-j.Junii
1 689 .§,jQ^uodjujficit cor.Mo/ines .
Et in putjdlualibus terminis Legati Bononiae notant Nicol.
in F/ofcu/verbo Legatus num.l& Pignat. conful.l.num.4.to.z.
obfervantcs, quod cCim Innoc. X. limitare voIuifTet facul-
tatesCard.Sabellio, tunc temporisBononiae Legato circa 70
Ordinum collationem, Confcftariorum approbationes, &
Monialium Claufuram , id cxprefse , & literalitcr decla-
ravit .
Proquorum omniumfaciliori admiflione non omittimus
obfervare , quod licet Nuncius Ncapolis multo minorem ,
magifque limitatamhabeat Jurifdidlionem , nullamque fa- 71
cultatem paritcr habeat judicandi in prima inftantia , in prae-
judicium illiusCuriae Archiepifcopalis, adhuc quotidid fi-
milia Arreftaconccdit,,& ad praxim reducit ad inftantiam
& rcquifitionem Epifcoporum totius RegniNcapoiis, Em.
Archiepifcopoejufdcm Civitatis vidente, patiente, &nul-
latenus redamante, uc juftificamus inSummario. Etpro- 7»
ptercadeftitutae videntur omnilegali fundamentocontrarix
exclamationesadverfusunicum Arreftum, inStatuEccle-
Cafticoconccfl^umabEmin.LcgatoBononiae, habente am-
pliffi mas facultates , uti a Summo Pontifice exprefs^deputa-
toin Generalem Vicarium infpiritualibus, &tcmporaIibus
infua Legatione, dumidnondencgaturdifloNuncloNca-
politano, deputato ad inftar dumtaxat Legati dcLatere ,
qui proinde multd minoresfacultatcshabere diciiur , ut in 7j
fpccic benedifFcrentiam intcr utrofque confiderando , notant
Kochier.de J u rifdiS.in exempt.par.i.qu,efl. ; .num6 ■ J^^tl/aroe/.
inTraffatu, cuititulus, GovernoEsdef.par.\.quafl.^.art.j.
num^.O/iv.deForoEcc/ef.par.iquafl.tinum.toj. Barbof. 74
deJur.Ecclef/ib.i. cap.ynum..^. & Pegat de Compet.iater Ar-
cJjicplfc.&Nunt.cap.ii.num.\^.par.z.
Et quod omni confiderationedignum videtur, notorium
in faftocft, quod Em. D. Card. Archiepifcopus Bononien-
(jsultimo loco fimilcArreftum EcdcfiafticaB PcrfonaE fibi 75
fubdira:, procuravit, &obtinuit'^ LaicaliCuria Florenti-
ra ; Et proptcrca non bcnc impugnatur hodie talis facultas
Em LcgatoBononiaj, Arrcftum conccdcnti inillo Territo-
rio, Civitaic, &Provincia, in quibusampliflimam infpi- 76
ritualibiis, & tcmporalibus Jurifdiilioncm , & Potcftatem
quotidiccxercct.
Ea autcm, quaelatocalamodicuntur cxadverfodcPotc-
ft.itc laicali , cum qua Emin. Legaiusin h.icCaufa prcKcfTit, _
dfqucCaufisprim«inft.Tntiac, inquibus idcm Legatus ma- 77 ■
rusapponcre non poflit, nm vigorc Conc.Trld.feffr^ de 1
Rrform.cap.io qu^m in cxccutioncm Motusproprii Grcgor.
XV. imprcfs a R.iyna/d tom.icap.j.^.inum.i^o. nullam ha-
bcnt inp.iflo fubfiftciuiam , quia ditLlus Em.Lt-gatus ron
cfl uiiicL' dcputatuspro loln Laicali gubcrnio , & cum fola
jurildiilioncquo.id tempor.ilia , rdpcdlufuac Piovincix. ut 78
cxadvcrfofupponitur, fcd cft folcmnifrimcdcputatus in Vi-
c.iriurn Gcncralcm, t.\m in fpiritualibus, quim in tcmpo-
ralibuiinC.omitatu, Jurifdidtionc, & Diftriftu Bononix, 79
juxia vcrba Brevis, dati adpaitcs.
Et pioptcica fcmancnt prcrfus inapplicabiiia , ca qux
Tom.lV. Pars 11. Difceptatio XXI.
2^3
exageranturcum tali infubfiftenti fuppofitofolius temporalis
jurifdidionis, eidem Emin. Legato in diftafuaLegatione,
So & Provincia competentis. Et epdem tempore nonfaciunt
ad remauihoritatesomnes , exadverfocitaoB, loquentesin
terminis Judicis, folamLaicalem habentis jurifdidionem ,
&fine ullo titulo procedentis contraClericos, & Ecclefia-
fticasPerfonas.
Ejufdem infubfiftentiae eft alter praetextusprims inftan-
tisE, quae non fine magna detorfione exadverfo attribuitur
81 fimplici Arrefto, dequo eftquaeltio.
Diximusenimfupra , &opportunerepetimus, idem Ar-
reftumnullo modo, nulloque colore denominari pofTe pri-
82 maminftantiam, cxUteammzdvcrfisper Scannar. de yijit.
CarcerJih.^-Cap.-^S. a num. 1 .Sed potiusper neceflarium an-
tecedensfupponit, eandem primam inftantiamintroduftam
efle, &penderecoramaIio Judice, inftante, &requirente
Arreftum illiusRei , contra quemfer. fer. procedit, ut con-
fjderanti patet.
Et ex hac reflexione remanent pariter inappiicabiles cafus
illi, quiexadverfoaddvfti fueruntcirca fpecialesfacultates,
petitas, &obtentasab anteceftbribusCardinaiibusLegatis
8j in noftra Provincincia, & etiam abEm. modernoLegato
demenfejanuarii ijiz.
Ex lettura fiquidem illarum juftificationum , quae fuerunt
exhibitae in contrario Summario , remanet manifeftum ,
84 eafdemfacultatespetitas, &obtentasfui(recircaCaufarum
judicialem cognitionem , & terminationeminprimainftan-
tia contra Perfoiias Ecclefiafticas; Cujus primae inftantiae
refpeftu, ficutiadmittimus,eafdem fpecialcsfacultatesefte
receffarias, itaconftanterafferimus, nuilomodoillis indi-
gere Emin. Legatum Bononiae refpetflu aliarum provifio-
85 num, quaenonconcernuntdiiSam primam inftantiam, fed
verfanturcirca fimilesprovifiones ad inftantiam, &requi-
fitionemaliorum Judicum, coramquibus inprimainftantia
pendent Caufae judiciales ; Vel concernunt Caufas mixti
Fori, quarumrefpeftu Emin. Bononiae Legatusnon dubiam,
S6 neque difputabilem , fed ciaram , & literalem in omni ,
& quacunque inftantia habet poteftatem, & facultatem ',
juxta verbaBrevis, dequibusfupra .
Procedunt haec iniljis terminis, in quibusnulia omnin6
adfit difficultas , quod Perfonae atreftatae , vel carceratae
A extra terroinosprimaE inftantiae, velinCaufis mixti Fori
1 '>.tj indubitanter fint, & communiter reputentur pro Perfonis
Ecclcfiafticis, juxtaterminos, inquibusloquunturauthori-
tates, fupracitatae. Etpropterea a fortiori militant incir-
cumftantiis noftri cafus , in quibus ex replicatis Epiftolis Ve-
netiaium Nuncii , datis in Summario , remanet manife-
ftum, tempore arreftinon leve adfuifTedubium , quod Jo:
Appius Junius non cftet Sacerdos , quodque falfae omnino
88 eftent illius Dimiftoriales , juxta verba illa primae Epiftolse .
Secondo le congetture o motivo di dubitare della faljitade'
tnedemi, tanto piu, che il Fifca/e , o fia yigente di Mon-
fignore Vefcovo di Curzola, fotto il di cui nome e fpedi-
ta 1'ultima Dimijforiale , mi afiicura non incontrare il Si
gillo, e che il nome di detto Prelato e Marino Dragli , e
89 non Vicenzo , come e efpreffo in detta Lettera , & ibi :
Ricevere dallo ftejfo le giuflificazioni piu autbentich; della
detta falfita\ Et in fecunda Epiftola ibi; yiggiungo a me-
demi 1'attcftato in autentica forma , fattofi da quefto Sa-
cerdote D. Gio: Canazza , che p>ova la falfita manifcfta
della recognizione della fuppofta Dimifforia , &■ della per-
90 miffione di celebrare in qveftaCitta: Onde ne rifultaevi-
dente argomento di pre[unzione contro il detto Appio .
Iniftiscnimcircumftantiis non levis dubii circa qualita-
temEccIefiafticam, feu Sacerdotalem d.Appii Junii, ar-
reftatideordineEmin. Lcgati , eotempore, quot"ug.im ar-
91 ripuerat Jklocodelifti, fequecontulcrat adCivitatcm Bono-
niae, non folilim valide,& liciteproccdcrepotuit idem Em.
Legatus Bononiae in iuo Territorio , & Provincia habens
amplam facultatem , uti Papae Vicarius in Spiritualibus,
& Temporalibus, fed eiiamquilibct JudcxLaicus, atien-
ta qualitate fugae ejufdem Rei , & in cxcquutionem Requi-
fitorialiumproprii Judici$,& Epifcopi, abfqueulloexcom-
municationis periculo eundcmcapere, & carccrare potuif-
91 fet, Te.xtusefl literalis incap.Ut fam.£ tu<e de Sent.Excom.
ibi .• Publicxutilitati Interfit , ne crimina remancant impu-
nitaifc. Laici vero citra excommunicationis fententiam capc-
re Clericos &c. pojfunt &c. dum tamcn de mandato f.iciunt
91 Prtelatorum ., quorumillifuntJurifdi^ionlfut'}cSi, ibique
Repetentes communneT y &fignantcr Barbof.irum.z.if feq.
& lat^ I>cllet.Difquif.Cleric.par.\. tit.de Favor.Clcric peifon.
$.n.num.t.&pertot.
Duoprajcipudobfervando, ineodem Textu, fpecificata,
quae in noftris terminis punftualiter verificantur , quod fcili-
cetid permift^umfit Laicts, nedelidla remaneantimpunita, 94
& ut idfequaturde mandato illius Praclati, cujus Jurifdi-
dtioniRcus arreftatus fubjeftus eft; Utraque fiquidemhu-
jufmodicircumftantia in noftro cafu concurrit, quia Reus
jam aufugerat a loco commifti deli(Si, illiufque Arreftum 95
fequutum fuit ad requifitionem Epifcopi Ferrarias , cui idem
Reus innegabiliter lubjeftus erat ex allegatis fupra .
Necdicatur, quod inhisterminis JudexLaicus nonpof-
fitretinereReumcarceratum nifi horisi^. In noftro autem
cafuidemReusdetentusfueritinCarccribusCurif Legatio- 96
nisper fpatium > j.circiterdierum .
Dupliciter enim refpondemus : Primo, quod, ut Cxpiy'-
fed nunquam fatis diximus, & femper opportuniusrepeti-
mus, Nosnon fumusinterminis JudicisLaici jfola ,&fim- 97
plici temporali Jurifdidtionepollentis; fed fumus in termi-
nis VicefgerentisPapac, juxraphrafim Rot^ decyg.nam.i.
par I ? rff. loquentis in fpecic de Legato Provinciae vEmi-
liae' Necnonin terminisilliusCardinalisLegati, cujusam-
pla facultas ad omnia eafe extendit, qua:SummoPontifi-
cifpecialiterrefervata non reperiuntur , funt verba iJof. dec.
\6^.num.io.par.iy. rec. loquentisin praecifis terminisEmin. g8
LegatiBononlae; Etdemiimfumus in terminisunius ex S.
R. E. Card.in fpiritualibus , & temporalibusampliftimede-
putati in Vicarium Generalem in Comitatu, Jurifdidione, &
Diftriftu Boiioniae, juxta praecifa verba Brevis , dati ad par-
tes; Inquibuscircumftantiisnimis improprium eftpra:ren-
dere, ut eidem qualificatiffimaePerfona:, cumtali, tanta- 99
que Jurifdiftione, faculrate, & amplifiima authoritatede-
putataein LegatumdeLatere , competantfolum illae reftri-
dae, &Iimiiatas facultates, quasnon denegantur pedaneis
laicalibusjudicibus.
Secund6refpondemus,quodeaomnia , quiafterunt Do-
ftorescircaremiffionem, faciendam It JudicelaicoilliusRei
Ecclefiaftici, quem carceravit adrequifitionem p.-oprii /u-
dicis, procedunt inillisterminis, inquibus nullum omnind
adeftdubium, quod idemReusvere, & proprieEccIefiafti-
capolleatqualitatc, utex illorum recognitioneremanct ma- 100
nifeftum •, Hoc autem in noftristerminis nullatenus venfi-
catur , quia , ut vidimus fupra , & concludenter probavi-
mus in Summario, asque magnum , ac fundatum adcrat
dubium circa qualitatem Ecclefiafticam Rci , arreftati ad
requifitionem Judicis ecclefiaftici, folide innixum faifitati
LiterarumDimiflbrialium , diverfitati Sigilli, lorgcdiver-
fi abilloproprii Epifcopi , & demi!im maximaeimmufationi loi
nominisejufdemPraelati , qui vocatur Marius Dragii, non
autem Vincentius, utcantabant Liierae Dimiftoriaies cjuf-
dem Rei, tefte, omni cxceptione majore, Nuncio Vene-
tiarum. Et propterei in iftiscircumftantiis nulio modono-
ftro cafui applicaniur ea , quas DoiSores alTerunt refpciQu
carcerationisillarumPerfonarumeccIefiafticarum, quaeabf-
queullodubio talesfunt, & carceratum de manda o illius.
quinonnifi temporalem, nimiique reftri^am habent jurif- 102
diflionem.
1'oterant proinJeomittiea, quaefuerunt exagerata circa
moramdliSi Jo: Appii Junii per 1 5. dics in CirceribusLcga-
tionis, &circaillius tutam cuftodiam , cumqua alTociatus lo*
fuit, & iranfmifTusadCuriamFerrarienfem ; Omniaenim
haecfequuta fuerunt eo tcmpore , quoadhucdurabat didum
funJatum dubium, quandopoterat vcrificari illius qualitas
mcrelaicalis, in quibusterminisneceftaria fuit, tAm mora
praedidta, qu.\me.idemtutacuftodia, qua;nunquam redar-
guipoteftde nimio rgorccirca illumReum, qui apparebat
talis refpedu notori.je cclebrationis duplicis MiiTac in uno, 104
eodemquedie, & Jc cujus qualitatc, &dignitateSaccrdo-
tali tale , tantumque aderat dubium cx lupra animad-
vcrfis.
In iftis enimterminisnonbenc aftcritur eradyerfo, ddi-
flum nontuifTeatroxncqueexiftimaridebcrc utitale, habi-
torefpedu ad folam MiiTae rcitcrationem, cujus paritcr in-
tuitu nimls grave reputatur abaliis Docloribus , quos fe 105
quutusfui in /'iliit.Crim. lib totit.io. ^.i.num. ^4. C? fecq.
SeJ confiderandum cft idcmdel'dum uiiumrum cum diCto
fundarodubio, tunc temporis vigente . quod vcrcSaccrJos
nonclTet, inquibuscircumftantiis delidum rcpuratur atro-
ciffimum, juxta Conflit.j&i.Clem.Vlll.ifr^,U,baniflll.
citatas, &lequut3S ubl fupra num ^o&adJo DjnJii d: \Qf,
SufpeBis de b.trefi cap.\.feli .\ . fub n i.fol 166.
Et ex his rcm.^tncnt abfque ulla lafli alliftcntia duo illi pre-
rextus, incontrarium cx.^Jgerati pro incurl'u Blrruanorum
Legationisin Ccnfuras j Nonenimfubfiftitprimus, innixus IC7
alTcr-
214
Difcept. Ecclefian:. Dominici Urfayx.
affertac violemiae , llIataE Perfon» Sacerdotis , illegitimd
carcerati,- Quja temporecarcerationisnullatenus conilabat
de tali <jualitate Saeerdotali , eademque carceratione , uti
fcquuta de mandato Vicarii Generalis Papae in fpiritualibus ,
&temporaIibus, & ad requifitionem proprii Epifcopi , ne-
quedeinjuftitia, nequedcillegitimitaieredargui cumlegali
fundamentopoteft, ex fupraanimadverfis.
Minus fubfiftit fecundus praetextus ufurpatae , & turbatae
Jurifdidionis Emin. Archiepifcopi ; Cum enim ex una par-
te non fimus in terminis Caufarum, fer. fer. in prima in-
108 ftantia decidendarum , & ex alia parte fimus in terminis
VicariiGeneralis Papae in fpiritualibus, & temporalibus,
talem, tantamquehabentisamplam Jurifdiftionem, ut ea
omnia pofllt in fua Legatione, quae poffunt Epifcopi , &
Archiepifcopi in eorum Dif cefi ex fupra addudlis nimis im-
109 proprii, &8equaliterextranei funt termini violatae Jurifdi-
ftionis, & l£Ef?Ecclefiaftic?Immunitatis.
Plufquamtacite admittunturhaec exadverfo, &proinde
afferitur, quodinomnem cafum, cijm carceratiofit adus
110 jurifdiftionis, haec exerceri non potuerit in Territorio, &
CivitateBononienfi, in quibusEpifcopusFerrarienfis nul-
lamomnindjurifdidtionemhabet.
Caeterumaequivocum in hac parteclarum eft, quiaEm.
Legatus Bononiae duas repraefentat perfonas, unam Epif-
fcopiFerrarienfis, aliam vero LegatiBononienfis, feu Vi-
j 14 carii in fpiritualibus,& temporalibus Sum. Pontif.in toto Di-
ftridlu,Civitate,Comitatu&ProvinciaBononienfi , inqui-
bus vere, &proprieomnemhabec jurifdiiCtionem , &pote-
ftatem, taminfpiritualibus, quam in temporalibus, uti in
fuo proprio Territorio , & Gubernio .
Etproindecarceratiod. Jo.-Appii Junii, fequuta inCivi-
tatcBononiae ad folam requifitionem Vicarii Generalis Fer-
liz rarienfis, fed invim d.ejus proprix , &liff)mae jurif-
didionis , tam in fpiritualibus , quam in temporahbiis ,
nuUo modo dici poteft turbativa , & lasfiva junfdidtions
Emin. Archiepifcopi, quia iftenon privaiivein omnicafu,
&unicein Civitate, Comitatu, & Diftriilu , feu D oece-
fi jurifdiftionem habet , fed in multis cafibus, & deli<^lis
etiam Eminent. Legatus in dida Civitate , & Territorlo
in talijurifdlftionepotitur, &gaudet, ut ineadem Civitate
notoriumert,&ocuIariterpatetexfolaIefluraBrevis, dati
ad partes .
Fatendo tandem noftram imbecillitaiem nefcimus vide-
re, quomododecifiopraefentis cafus tranfirepoffit inpetni-
• ciofum exemplum quoad exteras laicasCurias, & faecula-
J14 resPrincipes Catholici Orbis, ac fi juridicum fadlum, &
legaiisoperatio Judicis Ecclefiaftici, feuVicarii Generalis
Papae, cumampliffima jurildidione, taminfpiritualibus,
quam in temporalibus deputati pro gubernio uniusexPro-
115 vinciis , eidem Summo Pcntifici fubjeftis, & cui ipfemet
Archiepifcopusin fuaMetropoIitanaEcclefia in folcmnio-
ribus feftivitatibus locum cedir, trahi poffit in exemplum
faecularium Judicum, & l^rincipumLaicorum, quodquan-
tum infubfiftens fit de fe patet .
Earatione, quia JurifdiftioLegatorumdeLaterefe ex-
tenderet etiam ad primas inftantias , cum praeventione quo-
116 adEpifcopos, & Metropolitanos, nifi exprefsequoad pri-
masinflantiasreftrida fuiffet iConcilio, utpoft catcrvam
Dottorumobfervat Olivade ForEcclef.par.i.quafl.i i.num.
100. ubi , quod Cardinales Legati lunt ordinarii Judices in
eorum Provinciis, & Diftridu, &concordat Fagna». in
j 1 7 cap.Accedentibus num.l. de Excef.Pralat ubi , quod Conci-
lium Tridentinum correxit difpofitionem Juris commuiiis
folummodo inCaufisprimae inftantiae, non autem in aliis
Jurifdidionalibus infpedionibus .
Ex quo fequiiur , quod nepare Emin. Lcgato potcftatcm
arrcftandi Clericum Reum , & fugitivum ad preces proprii
Ordinarii, inft.intisprotali Arreito, idcm eft acdencgare
1)8 cidem LegatoaLatere, nonfolum Jurifdidtioncm infpiri-
tualibus , Vcd etiam proprium Territorium , quod non folCim
opponitur omnibus regufs Juris , & communi traditioni
Dodorum , ied notoriae oblcrvantiae omnium Curiarum
Lcgntionum .
Affcrta limiratio facultatum noftri Em. Legati circa deli-
fla Ecclcfiafticaratione matcriae, fcu Pfnae, opponiturre-
119 ceptis Juris principiis, attribucntihus CarJin, Lcpatis dc
Latere nmnimodam Jurifdidlioncm in Ipiritiialibus quo.id
ca , quae fpcfl.int ad Jurifdidioncm Ecciifialiic.im , mxt.T
fupcriiis firmata ; Opporitur ulicrius claris verbis Brcvis
SS.D. N-in quoLitcris cubitalibus dicitur , ut Em. Lcga-
tuspoffit proccderc. Contra quofcumque crtminofos .^ (:f de-
linquentes , aut inobedientcs , feu contcmptores ., tamiacu-
lares , quam Regulares , etiamexemptoscujufcumqueT>igni-
tatis, Status , Ordinis; &conditionisfuerint/>etZ'iamaccu-
fationis, autex ejfitio, fimpliciter, ifdeplano, &ffJS fire-
pitu,&figuraJudiciiinquirendi,&procedendi, eofquepro- \xo
tit canonicie requirunt fanSiones , & alias Tibi videbitar
expedirepuniendi , necnonhorumcriminum, acetiamomner
alias Caufas civiles , criminales , <(3 mixtas adForum Ec-
clejiaflicum quomodoUbet pertinentes in quacunque in(lantia ,
p/ceterquam itt prima &c. quae verba cum fint undiquecia-
ra, nulloque modo reftrida ad Caufas Ecclefiafticas, five
rationemateriae, fiveracionepcen^, nullamomninoreftri-
ftionem admittunt ex vulgatis.
Repeientes hic quod duofunt pulmaria aequivoca, cutn
quibus exadverfo proccditur. Primum quod Em. Legatus m
Bononiaefit Judex mere Iaicus;Secundum vero, quod arre-
ftandojoannem Appium Juniuna dicatur procefliffe in pri-
ma inftantia.
Prodilucidatione primi aequivoci non poffumusfubSoIe
majorem afferre authoritatem ad dcmonftrandumquod fit
etiam Judex Ecclefiafticus, qu^m repetere cubitalia verba 121
Brevis, inquibusSumm.Pontifex nedum ipfum conftituit
Generalem Vicarium, tam in temporalibus, qu^minfpirj.
tualibus ApoftolicaeSedis, fedeidemconceffit ulterius am»
plas facultates relaxandi jnramepta , abfolvendi a Cenfuris,
dilpenfandi in impedimentis matrimonialibus, concedcndi
Indulgentias, &iimilis, quaeleguntur in d.Brevi , & quae 115
nullomodo, nulloquecoloreattribui poffunt JudicibusLai-
cis, eifque^ remotiffimisconvenire .
Nonminori claritatepatet fecundum aequivocum , obfcr-
vando, quod prima inftantia contrad. Appium Junium cft
iila, quefuitintentatainCuria EpifcopaiiFerrarienfi ,me- I24
diante conftruftione Proceffus, qu.-e proirde nonfine ma-
xima improprietate praetenditur pendere in Curia Legatio-
nisBononiae, velcircaillam manusappofuiffe eandemCu-
riam, quaecum nihil aliudfecerit , qu^m arrellarelnquifi- iij
tum , & Proceffatum in piima Inftantia coram fuo Judice
Ordinario, dicitur pundtualiter exequutioni demandafle,
tam contenta in Sac Conc. Trid quam difpofita in ejus Bre-
vi, in quibusCauIae inprima Inftantia praefervantur Loco-
rumOrdinariis.
Poterant, & debebantomitti ea, quae extra propofitum
afferuntur de poteftate oeconomica , prastenfa a Judicibus
Laiciscontra Ecclefiafticas Perfonas; Cohaerenterenim ad 1*6
ea, quae late probavimus ;« »o/?ru I«^/r. Crzw. /i^.^. rr/.g. a
«ttw.g. nunquamfomniavimus afferere, quod illacompetat
Saecularibus Judicibus ad verfus perfonas Ecclefiafticas .
Repetendo folijm , quod cClm Em. Legatus Bbnoniae fit
Vicarius Generalis Pap? non foluin in temporalibus, fed 127
etiam in fpiritualibus, & in noftra Controverfia proceffe-
ritad requifitionem Judicisprimae Inftaniiae, nunquam po-
teft dici quod vioIaveritEcclefiafticam Immunitatcm, ex i:S
fupraanimadverfis.
Verumeft, quodficutiSummusPontifexquatuor rcprac-
fentatPerfonas, deq\i\husinInliit.Crim.lib.i.tit •j.num.€.
Ita etiam Legatus Bononiae, uti illius Generalis Vicarius
ad noftrumeffcflumrepraefentat illas,tam in temporalibus, 129
qu^m in fpiritualibus . Sed ex tali diverfitate Pcrfonarum
nihilpoteiiinferri in noftristerminis, inquibus non procef-
fit, uti Princeps Saecularis, fed uti Judex Ecclcfiafticus ,
fub qua qualitate fuit requifitus ab EpiicopoFerrarien.
Quaeomniadiflafintad hoc , ut undiquccognolcatur in-
fubfiftentia contrariae praetenfionis, quia ad noftrum cffe-
([lum videturiupcrabundareunicaillareflexio, cui nihil ex- 1^0
advirfo reipondctur, quod cx una parte eo tempore , quo
Jo; Appiusjuniusarreftatusfuit.&antcquam confegnaretur
proprioOrdinario, notoriumerat , ipliim unadie cclebraf-
fcduasMiftas,- Ex alia verdpartc, maximum aderat du-
bium, ipiumnoniftlSacerdotcm, quod non erat innixuni Ijr
frivolispraefumptionilius, fcd replicatis Epiftolis, rcpetitif-
quediligcntiis, faClisfk Nuncio Venetiarum .
In iftis autcm rircumftantiis, nimis infubfiftens vidctur
praricnfio, quod Ecclcfi.iilicam ImmunitateiTi violavcrit d. IJ»
Lcgatus,cxuna partc iplum utinotorieReumarrcftandoad
rcquifitioncm JudicisdclidVi , coramquoCaufa in primaln-
ftaiitia pcndebar , quandocxalia partenon crat certum, fed
nimisdubiv.m fuiffe Perfonam Eccleliaftic.im .
Ulirt^admittimus , quod VicariusFcrrarierfisnon potc-
rat vigorcfui Mandati procurarc capturam illius Rci, con- I^j
ira quemrroccffum iabricabat ,cotemporc, quoidcmRcus
non ampliiis moram faciebar in cjus Tcrritorio; Scd conftan-
tcraffcrimus, quodad d.cffcihimpotuit rccurrcrcad Lci;,i-
tum Bononicnicin, uti Vicarium Gcncralcm Papaiin (pin- 154
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XXI.
2x5
lualibns, & temporalibus, incujosTcrritoriOj &L.egatio-
ne d Reusmorabacur.
SpecialesFacultates, obtentae h. Legatis AntecefToribus
nonbeneexagerantur, edquia iliac procedunt , &concen"aB
1J5 fucruntad hoc, utiidemLegati judicarent in primalnftan-
lia, ut ex earum ledluraremanetmanifeftum , quod nulio
modo vcrificatur in praEfenti , in quo non fuit procefTum
in priroa InAantia , ut fxpe , fed nunquam fatis dixi-
raus.
Diei^. Martii 1711 propofita Caura in Cong. Immupita-
tisperR- P. D.Cerrum , refponfum fuit. Non licuiffe Cu-
riaeLegationisdevenireadcapturam praefati Sacerdotis, &
Carceratum effe confignandum praememoratae Curiac Ar-
136 chiepifcopali , &adEminentifs. Praefedlumjuxta mentem ,
quae fuit , ut Carceratusconfignaretur OrdinarioFerrarien.
nec fieret verbum de Cenfuris , quam vidi explicatam in
GaufaePofitione, cara6tereuniusexEE- Votantibus , cir-
caquod videea, qux ohCervavi in Injlit.Crtm.lil)-itir. lo-^.
4.4 ttum i55.quibusaddoiio/.</irf.46o.»«»j.2Z.p<»y.iS. recent.
Talisenim, & tantafidesdebetur adnotationibusEE DD.
Card. in Caufarum Pofitionibus , ut id in controverfiam ad-
ducenteuno ex probatis Curialibus inCongreg. Concil.ii de
mandato ejufdem coaftusfuerit fe retraftare, verbis illis,
quaj legi poflunt in Inftitut. Criminal. lib. i- tit. 10. $. 4.
»«»1. 157.
DISCEPTATIO XXII.
Romana Servitii Ecelefiac.
T n 0
Clcricis Bencficiatis Bafilici LateranenGs r
C V M
Beneficiatis cjusdem Bafilicae .
A R G U M E N T U M.
Cl&iciBeneficiati BirfiliciC Lateranenfiianteneanturinfervi-
re Beneficiatis celebrantibus , quando indtmntFefiitnenta
Sacra* ut MiffamCotiVcnt/talem ccUbrent ; Etcumqiia-
liFoto intervenire pojfint Congregationibns , conceruen-
tibuicommimeinierefje: Sacerdos, cuidata fitit eleeuio-
fyna ma)or folita , an pofsit celebratianem alteri deman-
darecumelecmofynaconfueta, tamfiidfciat, qiiamfiid
ignoretfecundus Saccrdos .
Vldeiurdeftituta omnt legali fundamemo prastcnfioBe-
neficiatcrum circa fervicium , exigendum k Clericis
1 Beneficiatis quando inSacrillia induuntur facris Veftibus ;
Sivehabeaturrefpedusad Juscommunei Sivead Conftitu-
tiones noftrae Ecclefiae ; Sive demum ad confuetudinem ;
Ideoqueeadein praetenfio omnino reiicienda viderur .
Quantumattinetad Juscommune, hoc inpraelenti nobis
afliltit potius qu^m refiftat, ex quo Acolythi, quales ex
Conftitutionibus noftrae Ecclefis funt Clerici Beneficiati ,
1 adnilaliud tenentur, quam ad inferviendum in iplb Altari,
in deportandis fcilicet Caereis , & Urceolis praeparandis,
perTcxtusIiterales inCan.Acolytbusdift. ii. ibi : uicolythut
ctem ordinatur <&C- accipiat C^roferarium cum Cigrto , utfci.n
fe ad accendenda Ecclefia Luminaria mancipari ■ Accipiat,<sf
urceolum vacuum adfuggerendum Vir.um in Euchariftia San-
guinis Chrifli : iJ incan.l^erleHis dift.iy ibi : ^d Acolythum
3 pertinet prieparatio Lumlnariorum , in SacrarioipfeCtcreum
portat, ipfe fuggejia pto Euchariftia Diaconibuj pra-parai :
4 ccndvettant Pafqualig.de Sacr.nov<e leg- iju i^i. nuin.^.&c.
Filliuc. Oper.moral. trafl.<).de Ordin Cap-i. num. 1 6 Vener. in
Exam.Epifcopor.lib.i.cap. ii.de Ofdin.num.i i. Konac Oper.
tnoral.tra^.g.deOrdincap.z.num.iS.L.tnceHot.Inflii can.lw.\.
tit.de His quifuitt intninorib.Ordinib.Conftit.inpiinc.
Atquededucitureoc iplamcf Gracci nominisethyniologia ,
Acolythusenimlatincidcmfon.uacCeroferariusrdW.C/^ioj-
5 dift.z \ . Sc explicat S. Thom.in Supplem. 5. partis qu. ^ 7. artic^.
ad6.(:f artic^par. ad €.Divus l/idor.lib.-j.eibfi>lcap.Jz ibi:
Acolythi Gtjeci , Latine Ceroferarli dicuntur .; dcportandis
Ctreis, quando caHtandutn eft Euangehum , <y SaCnftciuni
offerendum , & Anton. Tnnotheus in additio/i- ad Lanr.;':arr.
6 Inftit.Can.loCofupra citatJit. A,
Quo vero ad Conftit. noftrae Ecclefias , addncuntur exad v.
ad hunc effeQum verba illa : Sacerdos , Diacon:s , & Subdia-
conus , qui per hebdcmadam celebraturt funt Miffam, \e pa- 7
rent ., &induantcum Acoljthis , quieifdemdeferviant ; Pro
adequara autem refponfione fat eilet animad verfio , quod aEt:-
dem Conrtitutionesaequebene , imomajoriLatioDecompie-
hendunt Canonicosnoftrf Bafilic?, utdefe patec,<3c ciarius
difponitur infcquentiCapite. Et tamen idem Can. prohoc
fetvitioexigerdo, ^ Clericis Beneficiaiis, nonquidemquo-
tidiejuxtacontrariam prat-itnfionem, fed infolisdiebus fc-
ftivis, coadbfuerunt illud pretioacquirere, mediante fcili-
cet folutioneaiir.uorum fcut. 16- So.Signum evidens, quod
illud vigoredd.Canltitutionum ptaetendere non poterant ad
Text.inleg.i.Codic.deThefaur.lib.io. &traJita per Barbof H
axiom. I ^snutn 4. & Surd. d. 1 73.«««!. 1 S.cum aliis citatis in
lom.i.par.z dtfcE.n-cf.
Vcrum folus tenor verborum poni: rem extra omnem con-
troverfiam ; Nonenim ibidem dicitur , ut necefTarium ef-
fec , quod Sacerdos, Diaconus, &Subdiaconus induantur o
abAcolythis, fedfeparent, &induantcum Acn!yth;s,hoc
eft, quod infimulcum Acoiythisid faciant , ut deduciturex
vi illiusdidtionis crtfM , quf taiitercopulat unam difpofitio-
nemcumalia, ut ilUsindividuasredJati?«;.</ff.54j.«.7/>.y. 10
<ifdec.c)Z.n.^ &feqq.p.l7.rec.
Repugnat autem, quod Acolythi eodem tempore fe in-
duant, & inferviancaliisad fe iiiduendum , utde fepatet;
Sequemia vero illa verba. Q^ni eifdem tleferviant: intelli- u
gendafuntdefervitio, prfftandoin ipi.) Altari , nonautem
inSacriftia, fecundiam Jurisdilpofitiunem, aquoSratuta,
&Conftitutionesdubias declarari probant citati aSurd. d. iz
2yodn.i6. M.anf.conful.iS.nu.i^.
■ Quf juridica interpretatio mirabiliter ccnfirmatur exfe-
quenti Capite earundem Conftituiionum, ibi .• Statuimus ,
& ordinainus quodin eadem Ecclefiafint perpetub quatu$r Aco-
lythl , qui tam Cinonici: , qu.'im Beneficiatis , vel aliis Mi-
nif{ra.Htibus , duinMiffarumfoleittnijcelcbrantur , Inipfisof- IJ
ficiis , & aliis pr<£par,intibus fubit.inijiient : Per qucclarif-
fimeoftenditur, verbnantecedentisCapitisnon indefinite,
&inomniloco, fcdfoliim defervitio, prfilando in Mifla-
rumfolemniiscfle intelligenda;Unam fiquidemConftitutio-
nispariemaliamdeclararecommuDiteraJvertunt DO ur vi.
dereeft apud Mafchatd de Gener.Statut. mterpret. cortcluf.i :. I4
anum. 1 8. Mattic de Conjefi lib.6. tit i ?. num. o Sperell. d.
\Oinum.^\,Rot coram Ludovif d.X-j num 10. & coram Prjot.
d.iSnum.f j. Gc 1 7 & m RomanaPretii Offciorum 16 J unii
1680. jj". Propri,^ fignificario",0 17. Mariii 1681 $ P.uribuj
Coram i4/if r^«roimprcfla apud Card. de Luca de Ojfic Vac ibil,
dfct.},7q.
Confluente in idem folito aiiarum Bafilicarum Urbl5, in
fadtocomnrobato inSummario; In jureve-d pro dcciuone
noltrf Controverfif folitum attendcndumclTcironet Ca.'. de i^
Luc.de Feud.difcsin.y.ScBrmavkRot.dec^on ij.p ■j.iec
Quo demum ad prficnfam confuetudinem , iato , nun-
quani camen concclfo, quod clfet fc»miter probata , adhuc
iiullum tribuerepolTet titulumcogendi ; Sumosenim in a>l^i- 16
busfacultativis, aquibus nec prcfcriptio. necpt>(Toflio mj-
nutenibilisunquam prftcndi pote f , ex rumulatis aCardde
L:ic de Feud.difc. 5 1 .»«w j . Lagunez de Fiufiib par. i .cap. : j .
5 unic.a num. l.& Rot.coramCerr.dec^ \6 nutn.ic.PaJJimenim l j
videmus Epifcopis , aliifnuc Supcrionbus benevohs per Cleri-
cos munera , & feiviria prteftari , qutetamen aSuccefforibur
iion ita gratis &c exigi noH poffunt &c. ut profcqoiiur idctn i8
Card. de Luc de Feud.d.difc^i.fub n.^.
Ecinrerminis Ruftici , dantisperplurcs annosparCapo-
numalicui Nohiii /iaitolin teg.Citnt .^e rnz-crlonum^ Sf de
£7/Hr. Et in term.nis Amici , qui alteriim Domi fue hnfp-ta- 19
ri f<ili:uscrat per longfllmum tempuj, &Matris, que d li
paflacll, Filium extundoproprio tVucluspercipcre De Ma- jo
rin.vari.tr. refol. tib.i cap •j'^. anuirt 8. Ei in terminismunc-
rum, folitorum p acftaricuidam Marchioni abaliquaUni-
vcrfitatc Capyc. Galeot.lib.i.conir 42. a num.t. &pertctam . 2 i
Et in tcrminisf.iclcntis elecmcfynam pcr longiflimum tcm-
p\is Menoch.ae Arbitr cafi^o.num 'o Et in tcrminis Strena- :;
rum prfrtari folitarum Domin-s ;i V.ilT.WIis Kov.de Gravam
V,ijfallor.grax'.\c. num.S.&feqq. E' in terminisStrcnarum , ij
folitarumdari EpilcopisiC.ipitulo, &alii$Prcsbytcr!spcr-
pctuorcfponditC E.& fisinamcf in Reatina^. Mjrrii t yjf.
Hydruniina i^.Ju>:H K^-i ^ Ruben (■.Junii \6i.^ L.rve!len.\ y. 34
Junii 1640. Montir Pelutii 1 i Dtcemb. 16J4. Hydruntina 5.
'Dfcem. :68i.&alibi iVp.fllme-
Et tamenpractcnrfhujusconfuctudinis, quecflet ^ Brne-
ficiatis conciudentilTimc probanda , cx adduftis Pigaatell.
fnful.
2l6
Difceptat. Ecclefiafl. Dominici Urfayss.
2j f«»/«/.i6.«a>».i2./flw.3.nonaliaexhibetur juftificatio, quam
fimplex, &: informisatteftatio, iitependente, & non cita-
tisClericisBencficiatisprocurata, quf nuilumgradumpro-
bationisconlii-uit, Glofs- inleg.l-^ IdeoqueVeib. Nontefti-
26 moniisffde Tcft.Rot.Coram Priol d.ns.fium.lj. & d.izo'yfub
n. 1 2.coriii-» Emer.jun-
Pr^tereaprofaciliori ejufdemcontrarif pr^tenfionis reje-
dionefuppiicamus advortere, quod profervitio, exadver-
foprftenfo, adlunt oftoCIerici, ex communi MafTa fala-
27 riati, qui paraii iemperfuntad omnem nutum Beneficiato-
rum , undepraetendere, ut idemfervitinm eis prasiletur a
Clericis Beneficiatis , omnibus in facerdotali Dignitaiecon-
ftiiutis, & quidem relinquendoChorum, cumdivini cui-
tusdetriniento, videtur fapere quandam fpeciem elationis,
qug fi lemper procui eife debec ^ Sacerdotali humilitate,
»S quantoraagisinipfoaflufe prdEparandi ad divina perageii-
da , eopraecipuc;, quia iidemClerici Beneficiati ex propriis
nuineris obligatione, non ad idem fervitium prajrtandum,
fed foliam adaccendendaEci.kJiie lunjinaria^&fuggerendum
29 Viaumin Euchariftiamancipatiiant } adliteram JfArr. ia d.
Cap.Acolytbusdift.il.
ExquibusdubitantesBencficiati deviribns eorum prften-
fior)!S(cui, utiprorfus infubfiftentis ,ilIorum Decanus, &
30 r.iioal • Collcge cxp"efscrerui;ciarunt)fubverborum invo-
Jucroeffugere vellent rertridTrifTimum judicium Em. Cardin.
Pont.:>r.is, cum fuppcfito , quod deputatus fuerit fimplex,
& rr v-rus Exequutor decretorum Sacrae Congreg Inculcando
etiam Confli-.utionem r. rri. Innoc. Xil. prohibentem appel-
lationtm a Decretis V ifirationis .
Pro coiigina autem refponfione fat eft obfervare , quod
-5? omnia, eyadverfo sdJufla procedetent , quando eadem S'.
Cor.g. non admififfer notlrum recurfum , neque refcripfiffet :
Ad E»J. N:gronum y quiauditis Partibus provideat atith-ori-
tate ^^flC.Congr.liac emm flanie, decreta , cxadverfo in-
dicara, & Nobis inauditisedita , nedumin nullahaberide-
31 bcnrconfideratione ad decificnem praefentisControverfis,
ut benc'obi"ervati2c/^ dcc.io^^.nu.z^.p.l^i.rec.
SeJ dicuntur per eandcmSac. Cong. tacite revocata, ut
in terminis terminantibus firmavit Rot.in Rom-Immiff. 16.
3J Juiiii \(jZ.^.^. Nil refragante coram be.tnRondinini, ibi ;
Nil nfrag.inte quod Cong. Sac. Vijirat. Apoft- mediante decre-
to.edtto die i^.J anuarti iCtC- preft>Krit terminum duorum
inenjium Bernardoad reddendam raticnem<lifc.Unde deduce-
bant Informantes &c. a nofiro Tribunali reverenter fufcipien-
;?4 d.T , & e.vcqf.enda, juxta ftylum, dcquo apud Eicb. d.^^g.
mim.i.fi^c. QuiaprAfatum dccrctum fuit poftniodum abeadem
Sac.Cong.taciti revocatumper remijfionetn Caufee adR. P. D.
Vicefgcrentem Em. Vicarii .
Qud ver6 ad merita, iterumdicimus, necde Jureeom-
muni , nec attentis Conflitutionibus nolhf Ecclefif , nec
35 vigoreConfuetudinis, illiusBeneficiatos teneri ad praetcn-
fumfervitium , utprobavimus (upra, nonquidem median-
tibus Auihoribusclaiiflralibus, fere incognitis, fed ex pun-
dualibusTextibus JurisCanonici , quibusaddo can.deros
•56 diftin^ il.ib': yicolythiGrace , latineCcroferarii dicuntur
a deportandij Carcis , quando hgendum efi Euangelium, aut
Sacrificium offerendum (ifc. & Caihechifmum adParochos :
ibi : Acolytborum munus eft Miniftros majoresifc. in Altaris
minifterloajfef/ari , eifquc operam dare ; Prtcterea lumina
deferunt , 6" ajfervant ciim Mifftcfacrificium celebratur ,prte-
cipue veto ciim Euangelium legitur , ex quo etiamCerqfera-
rii alionowineiocati funt : & Poniificalcm Romanum ibi :
37 ylcolyihum cnim oporiet Cerojcrarium ferre, 6" lumina Ec-
clefitt accendere &c. & alios addudlos a Grajf. de Effcfl. Cler.
inpralud. num.zZy. ibi : Qiiartus Ordoeft yicolythus , cujus
munus cfl Cai^dcliibr.t , Luminaria , iJUrceoloi ad Aiamdc-
poriere, C' portarc i:!c.
Nec icfr.ngantur authnritaics , cxadvcrfo adduiJIf ; om-
ncscnimloquuniur inMilfis (olemnibus, Noj autem lumus
^8 incafu Miftarum Conrentu.nluim ,fcufcrialium, quas mul-
tum difTcne ^ Mifiis (blcmnibus in (pecic in oidinead Mini-
ft;os, iii utrili]ue licccflarios, beneadvcriit D.Thom.in ^ p.
39 i>uajl^:;.ait s ad 12 &addudtiper Vafqualig.de S.icrij. nov.
Ugis qu.7,^^.num.i.v\)\ quod Mifiae Convcntualeslunt medif
iiuerprivatas, &folenMicS, & qu.^li.codcm num.& qu<fjl.
SSj.ntt/w.j. (:/ qutfft liii6.nu 1. ubi , quod Minidri pcrtinent
nd folemniiaicm , non ad Convcntu.ilitatcm Mifly .
Additoctiam , quod Clerici Bcncficiati non (unt mcri, &
fimplices Aeolyihi, juxta tcrminos Authorum , cxadvcrfo
40 adduilorum, quorumaliqui loquuntur juxta Conftitutioncj
propriz Rcligionis ; Scd conilituti funt in ordineSaccr-
dotali , cum cofquali obligaiiouc BcQcficiatoium intcrcf-
fendi divinis Oificiis , Sc foiummodo ad decorem Eccle-'
fiafticarum fundionum : in Acolythortim numero minifterio
Cbori , & Sacrificiis prteftofunt , "juxta verba. Rafpciiii» Pa-
triarcbio Lateranen. lib.z.cap.i,. Proindeque e6 minus illorum 41
refpeftucongruere videturfervitium in Sacriflia , exadverfo ;
prf tenfum , ut de fe paiet ; Et habemus pra fticum exemplum
Cappellf Pontificif , in quaSig Jufiicif Votantes , qui hoc
munus Acolythorum explent , excepto Summo-Pontifice , r\z
nemini alteri manus adju.riccs porrigunt , quando facris Ve ■
flibus induuntur .
Conflifutiones nofirje Ecclefiz potiusafTiflerc huic Parti ,
quamrefragari . probavimus f upra ; Quia vcro magna vis
fit exadvcrfoin Rubricade Ar«»;froX(o/)r>5o>r///», isdeOJfl- 45
cio, per eos exercendo, ibi .• Statuimus ,& ordinamus ,quod
in eadem Ecclefiafint perpetub Acolythi , qui , tam Canonicis,
quiim Bcneficiatis t vel alias Minijirantibus , damMtjJarum
folemnia celebrantur, in ipjit divinis OJficiis , &aliis ptie-
parationibus fubminifttent ; Ideo noffras precesadjungimus,
ut r.d tenorem hujus Capituli pr^lensquf rtio decidatur ; Hoc
enim modonondubitamusde visScria ; Nonobflantibus, il-
lisverbis: Et aliis prtepaiationibus fubminiftrent: Refpon»
fionem enim non mendicamusamodernisCoI)e(Soribus,fed 44
illamderumirausapunftualibusTextibus, quiin hls cafibus
praeparaioria nuilomodoiumunt profervitioinSacriltia,fed
inAItari, ib; : Ad Acclythum periinet prdeparaiioLumina-
rium&c. ipfefuggefta pro Euchari/Iite Di.iconibus prteparat ,
ui inCan ^■Jcolyrhusdift zj.Scimlns, adduflisfup.
Taniumabcrt.quodprsienfaConluetudoexadverfocon-
cludenter probetur, quin potiusiidem tefles, exadvcrfoad-
dudi, Jllam excludant , cum illa declaratione , quam ad 45
vcritatis dilucidationem emiferunt, fe quidefrt* vidifle: Li
Signori Chierici Beneficiati ajutare a veftireli Signori Benefi-
ciati, quandosi, e quandonb&c Sednefcire, an id fccerinc
perobligo, oper aitodicortefia . Qoomodougitujipotefi prx-
lendi , ut exdiilohorum tefliumdicatur probata confuetu-
doin noflristerminis,in quibus, uti facultativis, pernecef-
ferequiriturcoaftio, &acquiefccntia, dequadeponeredc-
bcnrtefles, ut punflualiterfirmavit J?o/. ;«<^. 742«j/?w.8. Cf 46
d.Zionu.i-].^ \eqq.p.iS.rec.
Imoetiam ChaBcomnia, perfalfam hypothefim, effent
concludenter probata, adhac nonrclevarent : Sumusenim
iuColIegio, quorum particuIaresPerfopf nequcunt eorum 47
uni vocis, & cxprenisadlibus S uccefToribus prf judicare , jux-
taregulam, communiier aDoftoribusapprobatam, dequa
Card. de LttC.deRegalib.difc.l\.num.\o&Rot.coramCaval. 48
d.^^i.nutn.-j.
Quibusaddiiur expreffarenunciatio triumqualificatorum
Beneficiatorum, quorumunusefl etiamDecanus, addufta
illacxprefra , &confiderabiIi ratione: Perche conofco , cbe 49
nonhanno fojfijienza le ragionide' fudetti Benefiriati '&c. la
qualecome dijjinon ha fojfftenza alcunain bonojure; Non
enimpoflumusmeliorem, perfedioremqueprobationcmad-.
ducere ad Tex.in cap.Per tuas de Probat.&in leg.Cum te C.dt
Ttanfa^ion.tt inlegGcneraliterC.de Non niimer.pcain.&c in jo
tcrminis coiifl ffionisunius ex Litigantibus bene Rct.tcoram
Priol.d.t^b^.num.z.Skc\\xz clarum remancc, qualisfit finis
praffcntis controverfiae .
Ad quae comprobanda obfervavimus fupra, quodin no-
flia Ecckfiaadfurt ofloalii Clerici, qui prarflo funt omni-
bus leivitiisBeneficiatorum ; Agnita fuit exadverlo vis, Sc 51
ciSraciahuiusanim.idvcrfionis, & propterea refp. quod fi id
pra<lficaretur,iidcm minorcsCIerici ficrent irrcgularcs,exer-
cendoOrd. quem non habent ; Relponfio.iutcm pctitprin- ji
cipium, fupponcndo ul , quod eft inquxdiorc, quod lcili-
cet lcrviiliim, praitaijdum inSacridia, ingreJiatur cfTen-
tiam Ordlnis Acolyihatus, idquecontra trcsliteialcs Tex-
tus, pcr Nosaddidi\';. nccnonadvcrius claramdilpofitio-
neCathechilmi, & aliaspunftujlcs authoritates.
Caeierum dil"put. i:rn;iahoc .TJniifro, celTat undiqoe i(^c
panicustimor ,&conlcqucntcr funditus corruit rclponfiocx
communiconduf quodc.i , quxalVcrniuura DD. dcirrcgu- 5}
hiriiatc, incuricnda ii Mimlirantc in Ordinc, qucm non
h.iLct, intcIIigunturdeOidinibusfacris , nondc minoribus,
qujE cxcommuni conluetudine indiflini^ecxerccntur ctiam
i^Liicis, utadveitunt liarbof. in cap.i.fub num.^.deClerlc
non ordi».minifir.'\b>: Undc quando Lalcus infetvit Mijftt , J4
dcJercndoUrceolos ady-Htare, illofque porrigcndo Sacerdoti,
non diclturOrdinem j4co!y:hatus exercere , c6 quod hocmunus
tx confueiudlnepDjJit , nonfoliim <) Clcricis prnftare ,fedttiam
d L.ticls : U^olln.de Irregular. cap.^J. In prlnc. Coninch.dtfp.
1 ^.deSacram.dub 6.n..^^.(:tGraff.dec.^ur.ppld' 4 cap i-j de
hrrgulni\.\b\: Irregulrtrii cff.cilurfi quis in coOrdme.id-
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XXIII.
miniflrat > quem non babet : Intelltge fi fit adminiftratio in
56 Ord.facro, tiam in quatuor tnirioribuj Laicum admtniftrare ^
tion eft irregularitatis caufa .
Die I7. Aprilisifigo Ponente Card.Petruccio propofitis
in Cong. V^ru. Apoft-duobusdubiis. l.AnClericiBeneficia-
ti teneantur adobfervantiam Decreti SacCong. emanatidie 8.
57 MartiH6$6.in quo fancitvr.^ quod Clerici Benefciaii Aco/y-
thi infervire debe<int Ce/ebrantibus, quando induunt Vefti'
menta Sacra , ut Miftum Convcntualemcelebrent ■ II An Cle-
rici Beneficiati intervenire debeant in Co>^gregaiionibus cunt
38 Voio aiiivoy &paJJivo^ &cumVoto confuitivo , & decifivo .
Ad I. relponium tuic ; Affinnative quoadfervitium .
Adll.vero; Affirmative ad favorem Clericorum Benefi-
ciatorum .
OCcafione eleemofynaE Mi/Tarum manualium, circa quas
vigoreDecretorum generalium Cong. Conc. approba-
59 torumabUrbanoVllI.& Innocent.XII.&imprefTorum a
Matt/jteuc. in OfficCur.Ecclef cap.io- jj.i. ^ num.9. in quibus
jn refp.ad^. dittum fuit: Permittendum non ejfe , v.t Eccle-
fiee , & Loca pia , [eu illorum yidminifiratores , ex eleemof}-
€0 nis Mijfarum celebrandarum , u/lam, utcumque minimam por-
tione , retineant ratione expenfarum , quas fubeunt in Mif-
farum ce/ebratione, nifi cum Ecc/cfia , (3 Loca pia a/ios non
babentredditus , quos inufumearundemexpeafarum erogare
licitepojfint .
Et in refp. ad X- in quo fuit quaefitum: ^« Sacerdotet,
quibusaliquando ojfertur e/eemofyna , major folita pro ce/e-
61 bratione Mi(f<t; , debeant dare eandem integram e/eemofy-
tiamiis, quibus Miffas ce/ebrandas committunr ; Anvero fa-
tisfit, utdentCe/ehrantibus e/eemofyn,tmcott[ueta>n . Quod
fuit refo/utum ibi : Debere abfo/ute integram e/eemofynam
tribuereSacerdotice/ebranti , necu/lami/lius partem fibi re-
tinerepojfe ■
la una Romana E/eemofynie 15. Augufli i^^^.fuit quaefi-
6j tum: An idprocederetetiam in illocafu , in quoSicerdos ,
celebrans cum minori eleemofyna , id probe 1'ciat , feque
contentumdeclaret i Fuitquerefolutum, id nullomodofie-
ripolTe, nequepermittendumeirc, utvidere eit in Lib. i^.
Decr.fo/.z<i^.
In alia veroCaufa Anconit. $.Juliiejafdem anni 1 6(^4. re-
63 giftrata in eodem Lib.^i^.Decr.joi.igd. eadem Congreg. Cone.
refolvic, Sacerdotem, taliteroperantem i. PffCrtrewoyM//.
ter ; z.Non fatisfacere ; ^.Teneri ad reftitutionem; ibique
64 fubditur , s. m. Alex. VH- refolutionem didae bac.Congreg.
approbaffe.
In cafu autem Legati , fafti Sacerdoti in fumma fcut. de-
cempro celebratione^o Milfarum Sandi Gregorii, eadem
Congreg Conc inRomana Retentionis E/eemofyna zi.Feb.
i6b'8. regiftrata in/ib.lS.Dec. Fo/.8'9.i tergorefpondit , eun-
6s dem Sacerdotem nonpolTe illasper alium5aceidotem cele-
brari facere cum minori eleemolyna .
In Piftorien. demum j. Mait 1645. de qua in Lib ij.Decr.
/o/.iSg.refolvit, Miffascelebrari non porteproejeemofynis
&6 in futurum recipiendis ; Qua lefolutione atienta , nullam
hodiemeretur confiderationem opinioDoftorum, quicon-
irarium fubftinent . Quando vcro id fieri podit in illis Milfis,
quarumcelebratioinjugitur JiTellatoribus, v\it Pnfquaiig.
deSacrif.nov./cg.q-ii^^.pertotam , ubi de moreegregiequf-
llionem refolvit cum multis limitationibus , folide innixiS
fundatis rationibus.
Notahic, qiiod circa Utenfilia facrafequcnslegiturDe-
cretum Lib.l^Dccr.Cong.Concfo/.iog- in temiinislegati his
6j verbisconcepti in Romana 26. Martii 1679- Di farceiebrare
tante Mejfe /'anno , quante nc cowporterii i/ Jnittodel/a fua
ereditii : Taxandam effc e/eetnofynam ad r.ttionem e/eemofynte
manualis inUrbecurrentis , detra8is tamcncx ifdetnintroi-
tibus bieredttariis fcutis quatuor pro fingu/a MiJ]'a quotidiana
ratione Utenfilium facrorum fupsiielli/ium probujufmodi Mif-
fie celebratioae .
217
DISCEPTATIO XXIII.
Romana Penflonis.
T n 0 f
]o. Antonio MtzzafaJce.
C V M
Aloyfio Rinalduccio.
ARCUMENTUM.
Tenftones , rcfervatiefuper Diflributionibus quotidianis Va-
ttcanx £ifilici£y an pofsint exigi a Venfionariis in illis
temporibus , inqiiibus detcrminata fuit illarinn folutio ;
Vel potiiis eo ternpore , quo dividuntur (xdem Difiributio-
nes inter Capuularres . Et an di&o tempore exigi intcgrali-
terpofsint , velpro rata dd. Dijiributionum .
SUper fruiSibus Beneficiati Bafilicae S. Petri , h Jo: Ant.
MezzafalcenuncpoirelFi , duaerefervataefuerunt penfio-
nes; Altera fcut.ioo.deanno i6jo. ad favorem Aloyfii Ri-
nalducci; Altera verofimilisfummzfcut.ioo. deann.1671.
adfavorem Bcnigni : Etquia trudus omnesejufdemBenefi- I
cii confillunt in merisdillributionibus quotidianis, quaein
cafibus dcficicntiae fervitio Chori, vel vacationis , femper ac-
crefcuntaliis Intereflentibus , ideo^ temporeimmemorabili
confuevit Capitulum illasfolvereper mcdium menllruarum z
praeftationum med. publicoBanco; Sempertamen pofticipa-
te, prominori, vel majori tempore, juxta majorem , vel
minorcm facilitatcm illorum exadtionis , itaut currenti men-
fe Maii i 701. folvatur menftrua prjfftatio menfisjulii anni
1601. E*: hocauiemfaftumeft, quod omnesPenfionarii.cu-
jusUbet gcneris , dignitatis, & praecminen'ias fuerinc, eof- J
dem lerminos penfionis exegerunt femper pofticipate , ratam
ncmpeeorum pcnfionisexqualibecmenftrua preftatione,cor- 4
refpondentetemporidecurfo, pro quo folvenda venit Bcne.
ficiatocjos menrtrua praeftatio, ut eft notoiium , & teftatur
RationalisCapituli his vtrb's.
., lofottofcrittoComputiftadel Reverendifs. Capitolodi
„ S Pietroin Vaticanoattefto&c. qualmenteeftileinvete-
„ ratodelCIero deila fudettaBafilica , che molti Illuftrifs. J
„ Canonici, e Signori Bcneficiati pagano lapenfione a'funi
„ Penfionarj di mefe inmele, che il ludettoCapitolopjga
„ le Mcfaiealli fopradettiSignori Canonici , eB-.*neficiati,
„ comc il tutto coftadalli LibridelleQuietarzc diciafche-
,, dun'anno, cheficonfervano, partein Archivio, partc iii
„ Computiftaria, a'quali&c. Edetti pagamentideilc Me-
„ fate fempre reftanoarretrate un'annoin circa , di modochc
„ prefentemente fi paga la M».-fata di Gcnnaro dclfanno
„ i^oi.ecosi fi va continuandoir.eleper mefc; Di p;u fo
,, fede, comeintempo, chefono vacanti , tantoIiCanoni-
„ cati , comeli Beneficiati, leMcfatedi clTi accrcfcoro a
„ bcncfiziodegraltriServicnti , dctrattenepcro da ciafche-
„ duna Mefata la rata deila Pcnfione ripartitamcnte ogni
„ mefcla Porzionedell"anno,equeftofi tifemprepraticatoin
,, S.Piecro , e prefcntemeiue fi pratica da me medemo Com-
„ putifta nel ripartimentode'Foglidc'pagamcnti di ciafche-
„ dunmefe; infcde&c.
Qiiiavero, hoc nonobftante, prastendichodieRinaiduc-
ciusconfcqui vellefatistailionem fuacpcnfionisliat.mac ma-
turafuseft terminus, licctA Bencficiatisnon exicantur fru- 6
dtusdecurfi : Vcl ialteni illamcxigere ftatim ac incipiunt fol-
vi Bcncficiatodidas mcnftruas pratft.itioncs , peicutientcs in-
tegrum tempuseiftuxum : Itautidem Pcnfionariusprofatif-
latlionceius Penlionis, integras mcnftruas fibi appropriarc 7
polTit prarftntioncs.nccobuloquijemrclido ipfi Beneficiato,
ad d. efTedum in judicium vocavit eundem Mezzaialccm .
Neutrum au;em ei competcre vidctur . Non pi imuro,qo:a
contraria pr.rtcnfio nulium habct turdamcntum, nccdc iure 8
communi, nccex iurefpcciali relcrvationisPenficnis; Pen-
fiofiquidcmfolvi jantummiviodebcccxannuisrcdditihusip-
(lUsBeneficii, dum dicitur pars , feuquota frufluum eiufd.
Bcncficii, ut,alMSCumul3tis,notac Lotter.de Rc Berifjib.i. 9
<7,J4.<TWu 82 Erfirmavit Rof</.f 3117.«. j.for.r-.i';;. loqucns
in tcrminisperfionif,dcbita?.T Card.Maphaco R.:rixrrino, po-
ftea s. m. U rbano V I i I C? »/.80 i!..^.apud Z iccb.de Ob/ig.C»-
Wfr.cumaIiis,cit.TtiSiiC<ir.(/f Luc. dc Penf.d la.n 8.
£t proindequoticsdc tempore decurfs pcnfionis Bcnefi-
ciacus
Capitulo faSas D.Jo: Autenio Beneficiato lnjlaKti , Cui bc-
nignusacquievic .
D I
218 Difcept. Ecclefiaft. Dominici Urfaya,
jo ciatus nullos percepitfruftus, non poteftcogi ad penfionis
folutioncm de proprio, ea ratione, quiaBeneficiaci bona,
necajure, necaSummol'ontificefueruntgravata adfavo-
1 1 rem Penfionarii , ut prolequitur Lotter.ubijup.
MinCis fubfiftit fecunda pars concrariae pr aetenfionis , quod
fcilicec primas menftruae praBftationes Beneficato debitae ,
II erogari debeant pro integra fatisfaflionepenfionis, decurfae
pro terminis jam matur is .
Quia jus exiaendiPenfiones, quod habecRinalduccius,
reftriCltumeftadfolamfummamfcut. 100. in quolibec anno,
itauccotius anni curriculumdebeat intercederc ad hoc, ut
15 debeaturintegrafummaejuscrediti; Et proindeinquolibet
menfe oritur eidem jus reftriflum , ad folam ratam , feu quo-
tam ejus penfionisiuperfruftibus cujuslibet menfis: Reli-
quaverorata, feuquotafruftuum fingulorum menfium re-
manet propria Titularis, eftqueimmunis,& liberaabomnl
oncrepenfionis, idemquePenfionariusprofumma ratae fuae
14 penfionistantum cenfcturhabere obligatamportionem fru-
duumBeneficii, ex vi refcrvationis feparatam, &abftra-
dam a cacterisfrudibus ejufdem Beneficii , ex firmatis per
Rot. tor. Mi/li»dec.4<i8.pertot. & fignanter fiu.y.<:f 8. quae in
hac materia eft Magiftralisfor.OrrAoi^.rffc.^e.w.ig.
Cilmquefruftusfinc quaedam fubftantialis parsBeneficii,
Penfionariusquoad partcm , quxfibi rationepenfionisdebe-
15 tur, ipfummet beneficiumhaberedicitur, ex animadverfis
per Ccllant. ia Pragrn. lib-i. Cap.-^-num.i- Acoft- de Priv. cred.
^cg.\.ampli^num.\.Z.& Rod.de Annre^dit.p.i.artic.^.num.
St.&feqq. X-^ efFeftumcontrahendi matrimonium , detinebatur, co-
Videmus hoc quotidie pradicari in illis cafibus , in quibus ''^rn Canonico Jofepho Bellino,Vicario S. Severi dudus Mi-
Beneficiatusmf)riturin j.vel^, menfe ex.gr. poftterminum chael Panuntius, nullis denunciationibus pramiflls , Ma-
deftinatsE penfionis ; In iftis enim circumftantiis, quando trimonium per verbadepraEfenticontraherefuitcoadluscumll
folvuntur praEftationesillorum quacuormenfium,idemPen- Gratia Vitale , praefeniibus Archidiacono deVivo, Onu-
i( fionarius non folet, necpoteft fibi appropriare d.fummam phriol'hantafia,& aliis Confanguineisejufdem Gratiap,quo-
protoia penfione, quamvis decurfa , &maturata, fed fo- fumopera paulopoftfupponiturdoiotranfmifrusadBellum ,
liim illiusracampartemproporiionabiliterad totumannum , l"'"^ '""^ temporis vigebac inCathalunia, ex quotandem
rcliquam veroportionemfrudtuum percipiunthaeredesBene- poftquatuorannosreverfus , csepitidem Matrimonium ,uti
ficiatidefundti . Idque optinia ratione , quia alias kquere- nullum, impugnare, & tanquam metucontradlum, & ob
17 tur quod Succeflbr in Beneficio remanerec immunisab onere impedimencum afEnicatis ex copula , per pluresannos habita
penfionisproreliquismenlibusilliusanni, proquo jam fuil- cum Laura Vjtale, germana SororeejufdemGratix.
S C E P T A T I O XXIV.
Snci^i Severi Matrimonii.
1 "H T E R
Michaelcm Panuntium.
£ T
GratiamVitalem.
ARGUMENTUM.
Matrimonium , metu contra^um , mllHm efl ; Idemqne di-
cendnta , qnando co-^trahitur inter con}nn(ios In gradii
prohibito affinitatis , etiamfi illa proveniate.x coptda illi.
cita; KAdducunturmult£ con^eBurXj & pncfumptioneSy
comprobantes copulam i Ojlenditurque qualis illa debeat
effe ad hoc , nt matrimonium dirimat ex caufa affinitatis .
Tnv le^Q. Maii 1 694. ^ Carceribus , in quibus , ad prxcifum
Controverfiaautemad Sac. Congr. Conc.delata, ex quo
juftisdecaufisEpifcopusS.Severi , de noftra Legali facul-
tateoptimemeritus , utteftanturOpera , abipfoTypisda-
ta, ajudicandofeabftinere voluic, commiftafuit Card.Ur-
finoMetropolitano, exrefcripto ejufdem Sac. Cong. Conc.
fet fatisfaflus Penfionarius ex integris frudibus primorum
quatuor menfium , quonihil abfurdiusdici poteft .
Necreplicetur, quodfufficiat Penfionario ad-eftet totfru-
18 flusBenificii illiusanni, quifatisfint adfatisfadionemde-
cuffae penfionisex ^/ff-i jo.». ;./>*/!'. 5. rff.
Quia Rotaibi loquiturdeffuflibusnaturalibus, quosjam fubdie ^.Aug. legS.circaquam pro veritate de meo fenfu
perceperac Epifcopus Neritonen. vigore donationis Paps, rcquifitus, cenfeoex utroquecapite, metusfcilicet,& affi-
19 maturatis, &recolledisde temporedecurfo , qui petebatur nitatisinprimogradu, idem MatrimoniumomninonuIIum
non obftanteprastenfione ejufdem Epifcopi, quod frudlus, cfle.
ciiPapadonati, noneflentobligati propenfione. Pofthabitodenunciationumdefeflui Iftaeenim, licetnon
E'contra ver6 qtiando frudus Benciicii funt mere civiles, ''ue peccaco abfque legitima caufa , & difpenfatione Superio-
20 confiftentesinmenftruis Diftributionibus, qui ut ita,dicam risomitt3ntur,exadduflis per ^o/.rff Mr7/r.f<j/>.8 ».i.<if /'o»r. 5
colligidicunturduoJecim vicibusqnolibet anno, dum Pen- fo^iwrwc? f<i;>,jo.w«. j.Omiflae tamen Matrimonii rullita-
fionarius ad proportionem ratac frudtuum , quae fingulo men- tem apiae non funt inducere , ut firma vit Rot.in dec 57 j.». 10.
fepercipitur, debecrecipereratam penfionis , quae pro rata p.it.rec& in Neapolttana Matritnonii ii.Aprilis ibSi.^.Nee 4
frufluum debetur , ut probant Tondut.de Penf.cap.io.nu.i.^. obftan cor. Alberg. & pluries refolvit S. C. Conc. ur , omiflis
»1 &ic\ax\\xsn./\l.& Bafbos invot.s.n.i\.l,b.i.i!x.fivmdLW\tRota antiquioribus, \iid<:rt:ciiinRomanaMatrimoniiz.Junii,& J
dec.6<i6.n.y.par.iS.rcc. iSJulii 1696.& inTaurinen. Matrlironii i2. Sepiembr. 169T
Abfqueulla prorfusdifficultate incafunoftro, inquoom & tn Reatina Matrim.6. Febr.tyoo.
nesfrudlusproveniunt ex Diftributionibusquotidianis , quf ()uoad mccum , iftc videturconcludcnter probatusinPro-
ji accrefcuntaliislntcrcffcntibusfervitioChori. Namfilnte- cefl^u, ex quoapparet , ad praecifum cflfeaum cogendi ^li-
gra fumma cujuslibet nicnftruaEpraeftationis dcftinata Bene- chaclemad contrahendum Matrimonium, carccribus fuifle
liciato , percipi poflct h Pcnfionario cx primis mcnfibus, emancipatum , ibique iniiumaniter traflatum , necnoiicum
nihilremanerctproaugumento , debiioaliis Imcrefl^entibus afliflcntiaarmata Confanguineorum GratiaE coram Vicario 6
23 fervitioChori incafibusdeficientiac, vel vacationis Titula- uufluin , manibuscolligatis,&ar(flacuftodiadetcntum, cum
rium , ^cujusportionedetrahidebct augumentum. Et pro- .Tliiscircumftantiis , dequibus in coilcm Procelfu . Probato
inJc,quotics varfliuCanonicatus,fivcBencficiatus,penfio- nuicmmctu, & quidem inconftantcm yirumcadcntc, nec
34 ncgravati, fempcr conluevit Capitulum relinquere in Dc- minimum adeft dubium,quin Matrim:inium fit nullum,juxta
pofitariaratampeofioniscorrefpondentemfingulismcnfibus, Tcxiusrclawsh Sancbcz de Matri'n.lib.^.dtfp.ii n.tS.Pani- j
proquota eorumcrcditi , reliquum veroquolibet menfe di- mo!/.dec.iOi.n\.&plufibusfe<j.fyRot.inMelez<itanaSpor>fa'
ftribuere intcr Concanonicos , & Collegasinfcrvicnccs prod.
2j nusumcnto , ur in fadlo lervari tcftatur Ration.ilis . juxta
vcrba fupra rcgillrara. Etdc Jurc fjciciulum cn'e firm.ivic
Rota apiid G.irz dc /tenef.p.l c.ynu.i\.\& apud Marc/nf. de
Commijfp. 1 fo/ 55: ». 5. & latt' probat Cardde Luc. de Bcnef.
difc. t^.a ri.^ti ufquc adfin Rot dec.i,$6.n.<^ p.lS.rec.
Cauf.i h<cc, anno 701. cor. Carc). Vic. auirata, null.im
habuit ulcerirvrcm profequutionem . quia R in.nlduccius lunc
acquievit : Fuit nuicin ircrum reafrumpr.i anno 170J. .i Ve-
nanrio Bcnigno , nlrcroPcnfinnariocjufilcm , corar* Vicef
j6 quide mcnfe Juliieiulilcm anni fcqucnsfecit dccrctum pcr
AClaCialii: Termiitos decurfos fo/vendos efjc proportionabi-
Ht:r mcnftrnafit» jttxlafelutlones mcnftruaj , iReverendifs.
/iumH Maii \6<)6.^ Fiindabatur,&pcr tot.cor Pio.
Et inpraccifis tcrminis Matrimonii, contrafti cx mctu,
rcKiIrantc^ pracccptis pcunalibus , &carcerationc,dc man- S
dato Judicisicquuta , conftantcr refolvit Sac Cong. Concil.
in ytntimi/ien.Matrlmonil 24. ylpri/.anni i7co. K3inSaHBa
Ag.itha Got/)oruin Matrlmonlleifdem die , <b anno ■
Qui mctus nullatciuisdicitur purgatus per fcqucntcm co-
rul,im,harccnimprocurata fuit, ncdumdurantcadhuc mctu,
quod fufficcrct , fcd quod magiscft ,tcmporc , quofubarcfa 9
cuftodia icrincb.irur Michacl ad prarciftim cfftrftum, ut ma-
tiimonium confummarct ,pcrca , quacin tcrminisobfcrvant
SaVC/jezdeMatnm.lib.^ difp.i^ num.-j.vcrf Vurat autcm , (3
«um.xyirfetjq Panijfo!/ dec.ioi.nuw.ii.&fcqq <:f'"i"o' *• lo
num.io
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XXIV.
215^
uum. 1 0-& Rajnald cbferv.Crimhial.adc.ii-fupplerypertot.
& fignanter a n. z,o.ufqiie adfinem .
C^o verdad impedimentumaffinitatis in primo gradu ,
11 indubitatumeft, illam IVatrimoniumcontradum dlrimere,
ex juribus , relatis a Rota in diC^. n.^^.cor.A 'guell tf in Colo-
nien Nullitatis Matrirr)onii i.Julii i6()i.§.icorarn Molines ,
z$.Junii l6cj4-§ yaliditascoramEmetixjun. inter fuas la
Is 1 ig^.num.i.&Congreg.Concilii in C tefenaten.iZJ unii 161 1.
utin Lib.M-Decret foL^i).
Adprobandum vero didtum impcJimentum praemitto ,
jj noneflenecefiTarium, ut copula demonftretur mediantibus
probationibus direftis , quo.lque de illa deponaiit te(tes,omDi
cxceptionemajores, quia agicurde redifficilis probationis ,
I4 & iiiqua vocari nonfoient telles, utdtdt Glojf.incap. Lite-
ris verb. Ut credcbant de Prtefumpt. & obfervat Gonzal. in c
jj Prteterea num. l.^de Te/iib. ubi rcfert illud Martial. Itb.l-
Epigr.T,'^.
^t Meretrix abigit teflem , veloque feraque
Raraque fi iheminifornice rirnapatet .
Commumter proinde receptum eft , illam probari prae-
fumptionibus, & conjeiluris, ut ad noftrum praecifum effe-
16 dum, dirimendi(cilicec Matrimonium, cuni dido impedi-
mentocontraftum , obfervant Mafcard de Prob.^tion concluf
%-].num.'j.& %.Farinac deDileB. Catn- qutefl. 1 7,6. num. 2. &
1-j Panimoll.dec. >)i.ar>n't. i. «f/w. 1 v & '""' magifirajes decf.
z6z.pertot.coramOtthobon.& decif.ii.num. 30. ufque ad fi-
nemcoram Aiguell &inci(ataCo!onien. nullitatis Matiimonii
l.JuLii 169 ?■ ^. Ex quibus coram Emerixjun. dec. 1194- n.i.
Et licetadaliumeffeftumegregiepariteriSora cor.Cerro dec.
5 I s.num. M.
Quaepracfumptiones, &con]edur3ead noftrum cffedum
18 conjungidebentad inducendam concluJentem copulaK pro-
bationem , ut generalitcr obfervant Caball. refol- crimin. caf.
200. num. iij.Rot. coramCenodec. 515. »«»1. 14.6^ ;>? Bar
chinonen. Tiivortii i j- Martii \ 680. §. Non ■ bflat corain Vice-
19 comite, & in Monafferien.Matrimonii 5- Decembris 1696. §.
Hujufmodi coram Caprara -
Et in noftris prarcifis terminis probant Farin. conf. crimin.
20 1%-num.Z.ltb. i. Ciarlin.controv. 174. nuw. 9 & Pammoll.
deCjT^.num i^u& t^z.& KotacoramOuhcb ikc.i6t.num. \ $.&
coram Arguell.dec 8. nutn. 57. ubi , quod in noltris terminis
ai habet Jocum xe^v\s:Singula quimfton ptofunt.,unita ju7'ant.,&
in Colonien. Nullit. Matr. l.julii 1693- §.Ex quibus omnibus
coram Molines .
Neceftneceffe, ut teftes de hujufmodi conjei.turis , &
praefumptionibus deponentcs , firu omni exceptione majores,
zz utin praEcifisterm)nisadcffi.'<Sumdirimendl Matrimonium ,
cum tali impedimento conrradtum , ben^ advenunt G'g.
Confzg.n. 20. Panimoll dec. g^^.annot. i.num. io & egregie
23 obfervat Rpta in fapius citatis dec. i6z. n.\o.coram Otthobon-
&dec.'i I s.n 1 ■j.coram Cerro , & in Colonien.Nullitatis Matri-
THvnii i.Jurvi \(^9l- § Parum relevantibus coram Molines,&
Cor.Emerixjun.dec.li()<\n 3.
Quibus praemiffis videamus, an incafunoftro tales prae-
fumptiones, &:adminicuia concurrant , ex quibu.>i , prael>r-
24 timunitim ponderatis , inferri poffit copula : Apud me au
temnullaremanetde illa dubiratio ex ledura , & attenta
ponderationeProceffus, exquofJlura reiultant , &
I.Magnafamiliaritas IViichaeli.<;cum Laura ,frequensac-
25 ceffusejufdemad ejusDomum, t.imdedie, qu^mdenoile.
quaeomniaad iiullum bonum , vcl indifferentem finem a te-
llibusreferuntur , fed potiitsunanimiierappellaiuur , &nb
eisreputabaturfcandalofa, cum aliiscircumftantiis,in Pro-
ceftudedudlis,dequibusad effcdum proband.i copulam Ciat-
Un.controv. 1 74.». 1 S.Vener.in E.\-am.Eplfcop.lib.H cap. zi de
3,6 Teflib.n i^dejuli.de Difpenfat m.jtrimof.lib.i.cap.X n. lox.
&feq & Rota in Barchinonen.Dfvoriii i^.Apr i^yi) §.Irifu-
per& li.Martii 1680. §. A:iuheria cor. Vicecomite ■ Cf Coram
27 Emerjun.dec.i2i6.n.i.6cai.\noihim precifum cffedlum in
Cii.tiec.tbi.n.H.&feq.cor.Otibobon&ind.Colonien.Nullitatis
JAatrimonii i.Julii l6<)i.§ Copula cor.Molin.
II.Exceffivus, &rociprocusamor utriufque, quiexpar-
tcLauraetaliserarnatura;, utcontra Mulierum tcnacitatem,
de qua Glojf.in leg j^ute dotis Verb.Tenebitur jj Solut. Matrim.
i8 quam fequitur A/c7'/z:<i;; in SylnuptiaUib.i fol z \z num.cj$.
&ad nollruni effedum a faceto Pofr/i Antonio Abb. neHc
Frafchcric dc{'cx'\^i:im , ipfamet Lauradona d.TJiat Mich.ie-
29 li, ut in ProcclVudcponunt Dominicus Attoln.us , & Sa-
cerdosPhilippus Anrimonacus ; Ex parte vcro .Mich.ielis
noneratminor, etenimnonlcmcl i quampluribu.'; Amiciis
feridmoniius, & mnltotiesetiamcirceratusad hoc, ut ab
illiciio, & lcandolofo commercio cum wdem Lauva dcnrtc-
Vifaya; Dtfcepi. lomlV.
ret , adhuc incomajorifemperaffedtu, necfine Vitaedifcri-
mine perfeveravit \ Reciprocus fiquidem amor cum aliis
prxfumptionibus unitus, magnura eftcopulasadminiculum,
juxta originalediftum Felin.in cap Prtepterea n.'}. deTeftib.
qvod kquwtur Panimoll.dec^ ^annot.^.num.i 6.& i6 & Ro-
tadec.<)^.n.6 par.i. diverj & ad noftrum praecifumeffectum jj
cor Otthob.dec.261. num. 6- &feqq. & in Colonien. Nullitatit
Matrimonii l.Julii i6gj.§.Parumrelevantibus coram Mo-
lines .
Ill.Permancntiautriufq. inead domo, imoinead.man-
fione, remotisarbitris, & quidem non femel , necperbre-
vetempus, quod ad noftrum effeitum confiderant Ro/a cor. 32
u^rguell.dec 8 «ttwa.^oubi refen illud Virgilii: Speluncam Di-
doDuM , & Trojanus eandem deveniunt . Advertendo ,
qund cumPoaeta vellet Didonis , & Eneac congreffum fi- jj
gi ificare, nihilaliuddixit, quam folos fe in.Speluncam re-
cepiffe , & referc pariterillud Comici . Q^uidtuncfatue^^t
generalitcr/» Monafterien. Matrimonii 27. Junii 1696. $■ Ex 34
teflibuscoramCaprara , & tn Senogalien. I^egatorum ll.Ju- ,
nii 1691 § !^ii:nirnbcoram Molines ., ubi refert illud Ovid.lib.
2faflor. jQ^uid non amor improbus , audet . 3J
Crefcitq; vishujusadminiculiex peftima ir.tcrpretatione, .
communiterdata eidem permanentiae, fignanter^ Francif-
coCandia, vul^oCicconi , Marito Laurae, quicCim femel 36
eotdem folos incubiculoinveniffer , utrumqueoccidere ren-
tavic, mediantelecuri , ex qua Uxor vulnerata remanfit .
Michael veromortemcvafic , patiini ex fuga , & pariim ex
coiicurfu Vicinorum, ut deponuncomnes fere teftcs, affe-
rencesexeod.motivo,pauldpofteand. Lauramfuiffe a Vi-
rom ferdoccifam .
IV. Actusimpudlci, feu, utdicunt teftes, if/^/aworo/f ,
amatorlaeepiftola;, &fimiles, dequibusin Prcceffu,quos 37
unitoscum aliisconjeilurisad probandamcopulam magnifa-
ciunt F .irinacde DeliH .C arnq.i l6.n.\.\i.&feq. Sanchezde
Matr.lib.io.difp.it.n.^.i.Panimoll.dec.gi.annor.i.n.\7-&Jeq, 38
^-«Hw 17. ubide praefumptione, ortum habenieex Epifto- .
larumtranfmiftione, & Tccepiione & Rot.cor.Emerjun.dec
I226.n.i.&feqq.
VConfeffionesextr.njudiciales coputae ante contradlum
Matrimoniumcum Gratia cmiffae , tam a Michaele ,quam 39
^Laura, & a Fnncifco di Candia , vnlgo Cnro-^f ejus Vi-
ro, dequibusiii Proceffu, quae contVffiones , adminicula-
tasa dictis aliis praefumptionibus , & conjeduris magnifa-
ciendaelunt ad probandam copulam , urconfidcrando affer- •
tiones Mulieris, in noft^s praecifisterminisfirmavit /Jof. <« 40
dec I \^3,.num.\.&[equen!:bus corarn Emtrixjun. &genera-
literadvertunt Rub.AlexandrinterConf Matr.diverf.conf-
7^ num. \r.& Reta decif.i6i.num S.par.i^.if dec. 30 ?. num. q.
par.i $.& dei..6ii.num.\2 p\S.rec. & in Bononiett NuHitatis 41
Mtitrimonii 1 1 Junii 1676 §.Et licet cofam Viceccnire ,&in
ylvenionen.Donationis c) J unii 16K4 §.N cc alirer cor.Alberga-
to, & in Novariin Sponfalium \Julii i66:.jf. Et omniacor.
Muto, & in Monaflerien.Matrimonii lij unii I 6y6 ^Juftifi-
catacor Caprara. Ec confiderando fimiles affertiones Vi-
ri anceMacrimonium , ad noftruiii effcdum firmavit pari-
tCT ror.Arguell.dec 8 num..\j.&feq.& cor.Ottbob.dec.z62. n.^.
VI.Demumpublica vox , t^ faina fcandolofi commcrcii
incer Michaelem , & Liuram , cum talibus circumftantrjs
nocorietatis, ut vix polfi! majorexcogitari & ortum habens
iion a perfonisfulpeilis , fed ab ipfismet leftibus , quorum
aliqui non femel monuerunt Michaelem , aliqui vidcntes il-
lum ingredi Domum Lauraetempore fiifpcdto, jacierunt la-
pidesconcra ucrumque, aliqui fepofueruni anreoftium ejuf-
dem Domusad ft.indum , ad hoc ut viderent illum exire ,
aliqui ipfum ad candem DomumalVociarunt , & fimilia fe-
cerunt , velviderurt, ut ex Proceffu , in quodce.idem pu-
blica voce, & famadeponunt omnes cltes ,& fign.intcr trcs •
etiamex illisqui tueruntad detVnfamexammati , & ^ Mu-
liereindudli , ncmpcSacerdos Pctrus Grafsus Honuphrius
Phantafia , Jofeph Antonius P.ikin bo .
Quae publica vox . & tama eodevenit , ucnedum mulro-
ticscarccribu.'; tucrincmancipati , i.imLaura . qu.^m Mi- 4»
chael , ut patci cx ProcciV. .Scd quoJ magiscft D >minus Lo-
ci, nempeDux SanOi S(weri , poft noticiam Mainmooii
cumGracia, SiuorcLaurae contradi , prarccptum cidem
tranfmilericdenonconvcri'indo cum d. pra:ienfa Uxore ,
oh notoriccatem pra-tati impedimcnti affiniiatis in primo
gradu , quzomnia ad noltrum ctVcclu.m magnifacieoda
lunt , per ea , qux in noftris pricifis tcrminis firmavit
Rota in dectf. Colonien. Nullitjtis Matrin-.onii i. Julii
1(193. §■ Contenit coram Moliij. & caram Emer. jun. dec.
iiy^.iuhnc.
P Dc
220
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayac.
DeviribusamenipublicaE vocis, &famaEad noftrumpr?-
cifum effeftum dirimendi Matrimonium , bene Patiimoll- ci-
tansconcordantes;»(/fc. 9 j &adnot. i. «um. 19. & 20. &
45 melius Rot, in citata Colcnien. Nullitatis Matrimonii i -Julti
1691. $.C oJKurrit cor.M.olirjes.fif cor.Emerix jun.dec. 1 194.«.
If&r^^^EtadefFedum probaodi copulam i4.enoch.conf. 41.
n.z^.Ciarli>}.Controv.\ Ti fium.i j.Panimoll dec.^i.num.lS. &
Rot.in Barcbinonen Bivortii in.jipri/isi6j().^. Accedlt y &
§, His omnibus cor.Vicecomite .
Qyibusnonobftat, quod ad hoc , ut affinitas in nonris
terminis Ma-rimoniumdirimat , probandafitcopuia perfc-
Oa, &confumata,hoceftctim leminisefFufioneintra Vas,
aptaad Proiisgenerationem exanimadverfis^^r Sanchezde
Matfimon.lib.j.difp.S.n i.& feqq-Engel. injus Canon, lib. 4.
46 tit.i^.deConfanguin.&Affin.n.T.^ahiidtemohftivat , non
obftare Textum in cap.Juvenis de Sponfal. & in cap. Frater-
nitideeo, quicognovitConfanguin.Vxoris fute , Quia loqu-
unturdeimpedimentojuftitiae publicaehoneftatis, quod ne-
47 dumexcopula imperfefta, & feminaiioneextra vas,fedex
folo contradtu fponfalitionafciturCp«;;7C^. </<? Sacram.tit.
^z.de Matr.difp. 5 1 feS- 1 per tot.^Jorius eod.tr aB par. b', q.
«S 25.»j(»j.8 Quidquidenimfir inforoconfcientif , juxta ter-
minosinquibus loquunturdd. Authores , certuin videtur ,
quod inforofori probatacopula , nihil aiiud defideratur ad
effeftumdirimendi Matrimonium , ex illa vehementi prae-
49 fumptione, quae vigetcontra Virum , & Mulierem , rem
carnalem habentes , ut egregie objedo refpondendo obfervat
^o?.foi-,y4rguf/.</ff.8.>f.i9 ^'ii.ubiiJiamcongruam aflTignat
rationem, quiahujufmodiprobatiocll impoifibilis ,& inef-
50 feiL^uexhacconfideratione in dd. magiflralibus dec.z^z co-
famOithob.if in Cotonien. Nullitatis Matrimonii de annis
i69?-<if i6<)n.coram Molines .,& Ertierix juniore tuam exci-
tatafuitOniilisobieftio; Imoin ilhsfirniata conclufio, quae
eftin terminislonge durionoribus , quod nimirum ex Ibla
condormitioneineod- ledo , quodcertclongeminuseft,pro.
p bata dicatur copula , fnfficiens ad dirimendum Matrimo-
iuum, m\\iitttt^inillacoramMolincs f. Copula ifcoram
E>n(rix§.Af}initas, quod prius probaverant citati k Pani
niolldec.^i annot.i.num. 3 1 ubi , qu6d iicet condormitioin
tl eod.leftononconcludat per necefTecopulam ,eft tamen pro-
batiofufficiens , tam ad dirimendum Matrimonium , qu^m
ad pcenam. Quod s,eneraiiterconf!derantetiamZaff^<7.f>??-
dic legal lib.s ttt.\ q.l n i^Ciariin.controv. i 74. num. 13. &
ti firmavit i?or<t;«rffC- 162". l.p.9- w. & in Monafterien.
Matrim. 27 Junii xd^^^.^.Extefiib.cor. Card. Caprata.ln-
(ertusefiexitus,
'^DISCEPTATIO XXV.
Pifaiu-co. Funilionum
T R o
Fabritio Ballcono Pripofito Pifauri .
A R G U M E N T IT AJ .
Impedito Epifcopo y velnolente facere f^iii^ijries in mapyt.
biis Solemmtatibus , an ilLts teneatwfacere prima Dij^ni-
tas , velpotiusHebdomadarius ; Et (juid dtcendum de
EeucdiUiQi.eCinerum y Talmajrum , & fimilibus facns
Fuh£ltombus , tamtcmporc tnajoris Hcbdomada, quam
in aliis toiius aniii Fcflivitatibus .
Rcquifitus dc meo fcnfucirca fequentia di^iia
1 A CbifpettafarclafunxionedelVencrdiSantolamattina;
l\ Cantare la Mcjfanclgiornodel SabbatoSanio^con la be-
nediziene dcl Fonte ; Se al Vefcovo quando roglia , 0 m fua
Tcceallaprima Dignira , 0 alire Dignlta graantamenie ; 0
pure alCanoitco l.ddomadario', E fe cibfi praiica per confue-
tudine ; O pureper decrcti particoiari , oper laregoladel Ce-
remoniale .
II Se quando il Vefcoio abbla eantata la Mejfa nelli glorni
Z diNatale, Pafqua, ePentecofie, fubctri nel fccondogiorn»
la primaDlgnltit , opurelafeconda a Canrare la MclJa , & tl
Vefpero, Overofa efclufa la prima Dlgnita , par avere gia
per effa prefoil luogo tlVcfcovo nelprimogiotno .
ll\. Se le bcncdizzloii dclle Ccneri , dcllc Palme ,e del Sa-
gro Fonte nel glorno del Sabbato Santo , e dl Pentecc/le( quan-
3 tunquelocchi al Canoniio Eddomadariocantar Mefja In dettl
gierni) debbafateltfudcttefunzloni tapiima Dlgnita;0 im-
peditaquefia, le altreDtgnitagradatamtnte, cpurei/Caitc-
nico Eddomadario.
IV. Nonpotendofi dubitare , chefrale Solennita Ponti^ca-
li, unafiaquelladelCorpusDomini, in cui per lo piic tutti i
VefcovifannolaProceJfionepontificalmente, edeffendo nltresi 4
certo, cbe tutte le Solennitu hanno il loro principio da i primi
Vefperi , qualt nonpoffono effere di altra dtverfa natura della
Feflafeguente: E perche quajiin tutte le Caiedrali i Vefcovi
ne iprimi Vefperi di queHa Solennita non [egltonofar CappeL-
la : SeiocchidifarliallaprimaDignita,Come quella , cbe ,ub-
entra dejure a tutte lefunzioni Pontificali abfents , impedito ,
Jtve nolcite Epifcopo Pontificalia exercere , 0 pure a! Canonico
Eddomadario : Et quatenusafBrmative<i/ai'0»f dellaprima
Dignita , Si ricercajapere , fe cidglipcffafpettare in virtii di
confuetudine , e di decretoparticolare , ovetoper regola del Ce-
remoniale .
Quoad primumdico , claramefTeinhac parte difpofitio-
nem Cerem. Epifc. in cap. iy& fj. in quibus ufque ad minu-
tiasprasfcribunturea, quae Epifcopi vojentes , & valenfes 5
ce!ebrareferia6. in Paralceve, & Sabbato Sanflo , ferva-
re debeant , quaeque adimplere teneantur alil Cano-
nici , affjftentcs eidcm Epifcopo , Pontificaliicr cele-
branti .
Quiaveroin illis terminis , in quibus Epifc dd. diebus
noncejcbrat , non determinatur in eodem Caeremoniali, quis
teneaturcelebrare,fed folijm;«f.i6.6f iX f/i(/Vf/»//6.i.pref- 6
cribuntur ea , quae prailicari debent , Epifcopo non celebran-
te , fed praefente, aut etiam abfente: Hincdcveniendo ad
fecundam partem d. primi dubii .
Dico , procedendum clTe in hac parte cum alia asque clara
difpofitioneejufdem C^yf/M. £/);/c/;^. I. £•«/>. i6.de Spplen. 7
vcibus defcien. ibi : Deficientium vices ab aliis fuppleri dc
beant , &ibi: Suppkbit alter ei proximus ; Quam Casrae-
monialisdifpofitionem tanquam unum ex primis principiis
Sacrorum Rituum , fequuncurC<»^rt/</.;/; Prax Cefrem.lib i.
feff.-y cap.^.num.i i &feB.S.cap 6.num.^. Bauldr.in Manuali
facrar.Cerem.par.^i.cap z6.de Supplen.vicibus Canonicorum 1.
'iffequen.Bijj.in Hierurg VerboSubdiaconus nu. 196.^.1$. an-
temed.Bonfad.inThefaur.Ecclefiaft.decj.num 1^. Barbofin H
Summ.Apoft.decif.colleii.igt.Franc.de EcclefCathed. cap.ig-
num.xiij.& Card.de Luc.de Prteeminen.difc 4 1 .;?. 1 ^.&feq.&
</»/f 4J.».?."idierefolvitcadcm Sacra Rituum Cong.
& Cignzmcr inTarcntinaCryptaliorumrq.OSiobris 1606. tf
in /'ifana ii.Junii i6i^.& in Baren.6.0iiob. \6i^$.&inNo-
vocomen.zg.Jttlii 16^^ ad z,.dubium , & in Senarumiq. Se-
piembris 1670 &in Geiunden. 11. Februarii iyoi.& i^.No-
vemb. 1703. & in Cremonen. \9 Januarii I704. ad i. du-
b:um .
Cumqucextraomnemcontroverfiam fit , in Cathedrali
Pifauren. illius Praepofiium effe primam Dignitatem , ut
fuit ctiamadmifrum <i ^'rtfra Rituum Co'g. in Pifauren.tt. 9
Martii i6c9his verbis Pifauren.Pr<epofitus,quiefi primaDi-
gnitas ia Ecclefj Pifauren.de <\\i^ infra , in ncceffariam vc-
nitconfcquentidm , quod d folemnesfunil^ones in feria 6. in
Parafcevc, & SabbatoSando , nolente , vel impedito E-
pifcopoillas faccre , tcneatur fupplere Praepofitus , illius 10
prima Dignitas, ex auihoritatibusfupracitatis , quibusad-
do Pignaiell. innumeras refcrentem refolutiones Sacrarum
Congregationum;/i/oTO 4 .Co»7/a/r. ^ypertot.& Rot. In Su-
trina Prtecedentide 8. Maii 17.6. §. Non videbatur coram
Card. yiltbaHn.
AddoultcriusduasSacrae Rituum Cong acquc punftua-
Jes, ac magiftralcsrefolutiones; Vr\mzm in Haren.tg. Ja-
«.•(<jr;; 1 608. quae cft in L/Zt. Decretor. ejufdcm SacCongd. 11
anni i6o8./o/.4i5.quainvepercxicnfumrefert .5<7>io/</(rC<i-
»o«/f.f<i/>.5 »u»w. 4^Sccundam vcrdin P,tr>Bf«. 2!?. Aprilis
i640.quamreferunt , & fequuntur Pignatell. confultat. ^5.
num. 7 tom.^.&Card.de Luc.de Pt,teniinen difc.io.num. lo.
ibi : SacraRituum Congregatio&c. refpondit ; Funfiioncs E-
pifcopates, Epifcopoabfente, velimpedito , fpeBare ad pri-
mam Pignitatem , quocumq, noinine r.uncupetur , dummodo
fitinfacerdotali Ordineconjlituta ; Etfrepterea In cafu pro-
pofto, omniamunia, qu,e ad Epifc. pertinerent , fi prtefens i»
efiet , Arcbidi,iconoprim,< Dignitaticompetere , & (ignenter
delatlonemSan^ljfimiSacramentiin die ejus fefii , dummodo
Atchidlaconus eiiam Mljfam foleinnem eo die celebret, die ;8.
y4/>ri/;/ 1640 Addo demum puni^u.iliftimam rcfolutioncm
Sac.RituumCono.in Plfauren. 2I. JWorf/i 1609. C")"^ vcrba
per cxtcnfum regiftrantur infra .
Q^iar omnia proceduntdcjure, fcucxdifpofirloncCacra;-
momalis , & ad terminos diiflarumpunc^lualiumrcfolutio-
ncm Sacr*Rituum Congrcgitionis , non autcm vigore
con-
Tom. IV. Pars II. DifceptatioXXV.
Z2I
confuetudinis, exauthoritatibusfupracitatis; Ecadeo ve-
rafunt, utnonfitinfacultateEpifcopiimpediti , vei nolcn-
15 tiscelebrare, aiiam Dignitatem , vel Canonicum in pro-
prium locum fubrogare , inpraejudicium primxDignitatis ,
fedfemperluccederedebet proximior , juxta plures refolu-
tionesSacraeRituumCongregationis, citatas a Barbof. de
Canonic.cap.^^.num.^b.Panimoll-decif. i.adnotat. 6. num. 39.
Cf ^o.Gavant.in Manual Epifcopyerbo Funiiioncs Epifcopa-
14 les in addit.vuni.ii.Fra>ic.deEcclif.Cathedr.cap.\6.nu. ufi.
D.Pitott.deControverfPatron.alle^at.q^.nurn. ii.&Rota in
SutrinaPrtecedentite 8. Maii 1716. $. Nullaif $.Nen videb.
cor.Card.Ahbann.
Stringensautemratioejcfdem communiter receptae pro-
poficionis, quamad noitrumeftedumadducit C«r</. de Luc.
deCanonic.difc :,o.num. II. hdEC c(i , quia fcilicec corpus
15 mylBcum Ecclefias CatiiedraiisGonftituitur ab Epilcopo , 2c
Capitulofimul, tanquamexCapite, &membrisi Et pro-
ptereaindefedumCapitis, cuifpeilat foiemnes fundliones
peragere , p-er Jusnondecrefcendi fuccedit reiiquum Cor-
pus, hoceftiplumCapitulum , tam in jurifdidionalibus ,
qu^minaliisproporcionabilibus fundtionibus : Et quia im-
poffibileeft, quod iftae expleri valeant ab inteijro Corpore
16 Capi^.uli , ideoejufdemCapituii nomineiilasperagere tene-
turprima Dignicas , exquointerdd.membra piimumocru-
patlocum, primamquefacit figurani , illoque impediro.oi-
ter, &deindeaItcrdeCapiculo, ordinefempcr iacccffivo,
&grad5tim.
Quo ad fecundum dubium , dico , quod fi Epifcopus , q ai
folerrvnicercelebravitdiebus NativitatisD. N. JefuChrifti ,
tj Pafchatis, &Penrecoftes, nolic duobusfequeinibus diebas
pariter celebrare; Inquibus, ficuti, & in aliis feftivitati-
busperannum, ad fui iibitum eidem celebrare permifTum
eft. exdifpoiition^Ciereinofiialis Epifcopor. lib. 2. cap. 54.
pojl principiumVerf. Vel etiam arbitrio fuo in aliis feliivit.in-
bus per annum ; Tuncdd. diebuscelebrare debet prima Di.
gnitas, quasinnoftroCapituIoeftPraEpofijus, tanqu.undi-
gnior , & immediate pioximus Epifcopo impedito , vel-
jS nolenticelebrare, cxanimadverfis circs primum dubium;
Neque inillisfe immilcere valet CanonicusHebdomadarius
juxtarefolutionem Sacra: Rituuin Congregarionis in Pen-
nen- i^^.Februari! 16^1 quam referunt , & fequuntur Bon-
fadin. in Thefaur. Ecckf. decif 7. num. 1 y <if Barbof in Summ.
Apofi. dec. collecl. I9i.num. 3.
Nequedici poteft confnmpia taiis facultas rraspofiti ex
co, quod Epifcopus Pontificalitcr celebravit dd. dicbus Na-
39 livicatis, Pafchatis, & Penttcoftes^Quia indd.foiemniiTi-
misdiebus , lcgitimo cetrante impcdimento , renerur ipfc
Epifcopuscelebrare , uc clare dilponitur in diSio C<e>e<Ao-
ttiali Epifcop.cit.itolib.z.cap. ^^.infrincipio Verf. Celebra-
teigiturpotetit Epifopus . Et proinde pcr taiem aftum ,
feu neceffariamcejebrationem, quae incumbit Epilcopo ,
nonpoteftdici illatum prsejudicium aliquod primae Digni-
20 tati , qu2E nuUumhabebat arbitriumcelebrandi in dd. tViii-
vitatibus, perea, qu.-enotantcommuniter Repetentes m 1.
Inrebus§.NonomnisC.dcJureDot.&,inl. fjnali Codic. de
^nnali p f ^fc ript ion.cum Ciincoi^tliaaiibas apud PriQl.dec..f] -j
ftttm.z.&cor.Cerrodec.yH^.num.ij.
Et contrarium afterendo , nedum prima Dignitas eflet tn-
feriorisconditionisotnnibusaliis mmoribus Dignitatibus ,
31 ied numquam poffet fuasexplcrc partcs , nifi Epilc- aegro-
tante, vellegitime,impeditoadcxplendasPoniifica!esf"un-
ftiones, quod quantumabfonum fit, omnibulqueprincipiis
Sacrorum Rituumoppofitum, de.cp.atet, & innoftristcr-
minisobfervavi intom.z-p.i.difccpt.i ».58.
Rcfpeftu^.dubii, quidquiddici poftetinordine ad alias
Metropolit.&Cathed.Ecclefia.stotiusOrbis, velex parti-
cularibusConftitutionibus, & Statutisdd. Ecclefiarum , vcl
21 cxconfuetudine , five immemorabili , five legitimc prxl-
cripta, fiveexaliistitulis, quajomnia nonexpcdit hicin-
veftigare, &dcquibus lateagit /'ij^^r^-//. confult. 55. tium.
jS.6f/>'7«i?»'<'. ^.in noftristerminis habemus cafum indi-
viduaiiflfimcdecilum/J Jd^CKa/i/rttuwCowi;. /;; Pifauren. zi.
. Ma/tii 1609. pcr exicr\{'um rc^intaia in tom. 1. p,ir. idtfcept.
2.»ttW.76quamvoreferunt , & fequuntur Gavan. in Ma-
tiual. Epifc. Vetbo Fun^iones Epifcopales in addition num.j,
Z3 & Barbof.de Canon.cap.^s.num.^i.ante finem , qnae pun-
flualifllmeconcordatcumLibro decretorum ejufdem S?.cr.
Congr.annii6o9.h3coccafione^ me iterum rccognito/o/.
413. & eft fequentistenoris Pifauren. Pr^pofitus , qulefipri.
ma Dlgnitas in Ecclefia Pifauren.petiit declararl , ad quem ,
abfenteEpifcopOy pertinet benedicere Palmas , Candelas,&
34 Citieres, & alias fimiles funrtiones faccre ^ quas faferi,t E-
Urfayof Difcept. Tom. IV.
pifcop.fieffetprdefens : S. Cong. Rit. lefpoadit , funcliones
pradiiias , & benedichones Candelarum , Cinerum , & Pal-
matum, abfente , vel impeditoEpifcopo, adprimam Dignt-
tatem, nonautemad Canonicum Heudomadarium pertinere
cenfuit , & declaravit die z i .Martii 1609.
Remanetproindepraefens dubium omni alia difcnfl[ione
incapax, quiapunftualesrefolutionesSacrarum Congreaa- 25
tionum , nedum habenc vim particuiarium iegum , & tan-
quam Sac. Canones fervari debent , ex animad verfis /if r Fa-
gnanumin cap.Quoniamnum.^i.de Confiitut.& Pafqualig.quq-
Jiion.moraicentur.i.cap. 6 1. num. 4, (3pertot. & firmavic Rot.
indecif.jl.>ium.^.coram4nfaldo, & in Pemfina Praemi-
nentiarum i.Decetnbris ijii -(J.Fortiiiscoram eodem , (ir in
Romana Matrimonii ^.Julii i 7 1 9- $• Hitic defcendendocoram
Corio; ScdiiWz Sac.Cong. Rit.zi. Martii 160^. nu cmzn3.Z3. 16
in praEclfiflimisterminis controverfia: inter Praepofitum ,
& Canoniccshebdomadarios noftrat Ecclefiae Pifauren. me-
retur epithef um authoritatum , loquentium della Vacca rojfa^
juxta lepidum diftum Card. de Luc. de Jure patron. difc. 4 .
»«fM.7.fequuti ir\lnfiitut.criminal.lib.z.tit.Znum. 239. Neque
proindc tempus terendum eft in generalibus propoficionibus ,
& vagisargumencis, quienim relidlispunftualibusauthori-
tatibus, vulr procedere per viam generalium argumentorum;
inciampacome Pulcinonella fioppa , juxta phrafim Borgnini
kqmii a C)'ria:.contr.z<iS.n.iz.& D.Pitoitdecotttrov Patra-
nor-contr.i^.n.i.
Circa^. dubiura ,licet facraEfolemnitatesregularirer apri-
inis Vefpcrisfuum initium iumant, utdicitur /n Ctereinon-
Epifcoporumlib.zcap. i.inprincipio; Non omncs tamen 17
dicuntur, & funt fundioncs Epifcopales , & in ipccieind,
CaEtemoniali Epifcoporum, ubi fupra , in quo adnotantur
omnesVefperaj, quaefolencper Epifcopos/olemniter cele-
brari, nullatenusnumerantur Vefpersefoiemnesfeftivitatis iS
Corporis Chrifti .- Sed folCtm fequentes : /7 V.giliis Nativi-
tatisD.N. JefuChrifii, Epiphania; , Pe.ntecoftei , San3o-
rum Apofiolorum Petri,& Pauli , Ajfumptionis L.Marite Vir-
ginis , omnium Sanllorum , Dedicationis Ecclefite , 5a/i8i Ti-
tuli Ecclefiee , & Patroni Civitatis .
Et propterea non poteft in dd. VcfperisSanftiflimi Corpo-
risChrifti verificari fuppletio, loco Epifcopi impcditi , vel
nolcntisdd.Vefperascelebrare, nequeetiarahaberepoiTunt 29
locumca^quaefpcdantad primam Dignitatem , impeditOj
vel noIentecelebrareEp)fcopo,de quibusfupra.
Sequitur proindc, quod Vefperat in Vigilia d. SoJemnita-
tiscelebraridebeaiit pcr Hcbdomadarium , ad quem perti-
iient omnes illa: funflicncs , quae non funt proprif Epifc^po- 30
rum ; NonficautemdelatioSS.Sactamentiin Procefli "c,
iblica fieri dic cius folemnitatis , quia , impedito Epifco-
po, ilb fieri debec^prima Dignitate; dummodofit in Sa-
cerdotali ordineconftituta, & Miflam eodiecelcbrec, jux-
ta relblutionemSacraERiiUumCong./y/Pdrwfff. iS. ^ipri-
/;/ 1640.de qualupra . Qu;busaddo multasalias punfluales Ji
relblutionesejufdem Sacra: Congregationis , pcr cxtcnfutn
i mprelTas in Tom. 2 pnr. 2 difc. 1 . a num. 69. ufque ad num.
9 4. QiioJ fi eadem prima Dignitas nolit Mifl^am cantarc ,
tunccsdcm fundioficridebetaCelebran:c , ur reiblvit J.»-
craRituumCongr.in Baien. \9.J .invai i! • io^. & in Areti-
na icj anuarii \G\l.&in Ncrttonen. ■ Martii 1614. fe- 31
quutis a Barbofa de Jur. Eccicf univerf iib. i. capit
z\. nuiner. ico. & in Suw.ii. .-ipefiot. dccif ccl'e&. 15 j.
num. 13.
Omncsautem AilXx communitcr rcceptae propofitiones
circa fupplctionem funftionum , faciendarum ab illa Digni-
tate, quaeimmediatcMcquitur, vel Epilcopum , vcl afism 5}
Dignitatem impcditam , limitanturin foloc.ifu, in quocon-
cludenter probetur immemorabilis confuctudo in contm»
rium, ut, lequendopundualem reiblutioncm S.ic. R.tu^um^
Congr.ln Collen. i^.Sept\€-jc. advcrticCar*/ d: Luc. dc Cj-
«««.«///i.^o ffh»w. i.Qiiod fiadhucprojatanonfit , &ab nna
ex Parcibuscontendcnt busincontrovcrfi3madducatur,do- ^4
nec illaconcludcntcrprobetur, fcmpcrprima Dij;ni\iifup-
plcredcbcc viccs Epifcopi impcditi, & ita gradatim omncs
aliaMcquentcs Dignitatcs , ;uxta innumcras rcfolutioncs
Sac. RiiuumCongr.fcquutasab ill'S Dodloribus , quos ci-
tant , & fcquuntur Pammoll. dec i annotit. 6- ijaiw. 4. C«r-
rad.in Prax.Difpenfjtion.Apoftol.hb.j^ Cap-l.num yBart.->f.de
Canonlc.cap.i-.num ■j&m Sutnm. Apoftoldec.cellc.l.-S.n 6.Pi- ■
gnatcll.confultat.iSftui» 10 tom..^& intotrt. ■ .par. 2. d-.fccpt.
ii.num. 5;.
Etftringensrarioillacft, qnSd iicei C«rcmonia!e Epif-
coporumtanquamlex fcrvandumfic . ntfpccficc confirTia- 35
tuoi^ fjn.Clemence VI11.& Innoc.X.cx firmavsper RetJtu
P z in
222
Difceptat. Ecclefiaft. Dominici Urlayae.
iH d^c. J . num.\^. apui Ncvtr, in Summ- Bull- & dec. 1 7 . rium,
lo.coramArgueil'&decif$^7. nwn i, part.i^ lom.i. & cum
aliis, cita Mxntom.x.pa^ i.difcept.i^. mm.\i),& difcept.z<^.
num,i6. In iilo tamen nullatenus derogatur .mmemorabili
confuctudini, quae utj fpeciali nota digna, non compre-
bendjtur fub generali revocatione cujufcumque confuetudi-
36 ns, quac contineturind. Caeremoniali, fedreqqiriturdero-
gaciofpecialis &iniiividua, ex rcplicatKoraculis Sac. Ri-
tuum Congr. fequutis a Bitibof. in Summ. Apoft. dec coUeii.n^
»«w.j <:} aNovar.inSumm. BuU commeni.i^.nwn iq. & fi-
gnanter ;« W<Jwa»fi/»<» \o.Januaf. 1604. if in CtefaraugU'
Jiaria fo ^pril.ejufdemanni, &in Ebtren-i-j Junii\6o6.
CfinBiunduftna iT-Sept. i6it,6fi/fTornacen,iii-Jan.i6i 1.
Cf in Foiolivien. 4. Apr. 1615.
In hacaucemparte laudanduspotiiis videtur ^elusmoder-
niPisepoliti, nilaliud quaerentis, q.u|m pro veritateinftrui
J7 circaea, quaeconcernuntdefenfionem propriac Dignitatis :
l^octt enitn digniora quceruntur ^ non propter ambirumy fed
propterfinemobfervandi debitumordmem , quod eft laudabi-
le , &Juri confonum : Sunt verba Bordoni de Pr<tceden. n,6.
& concordant addudiper Menoch, conjil. \z6, num i, Carol,
4nton,de Luc,adFranch.obfervat.\-i,9 num.\.& R0t.dec.t7.
■Mum.i.poft AntoaeH.deJurib-Cler, ubi , quoddefenfiopro-
priae Dignitatis neduip efl licita , fedetiam omnijurene-
ceflParia, qudd probat cxSanftorum Patrwro plurjbus egre-
giisteftimoniis,
DISCEITATIO XXVI.
Brafilien. feu Ordinis Carmelitarum.
T K 0
PP. Rcformatis Brafiii$ ,
C V M
Rcligtofo cjufdem Reformationis,
ARGUMENTl^ m'.
^cligiafi Reformati Ordinis Carmelitanm iii Britfili.i an
poffin: tranfire inter Obfervantes ejufdcm Keligioms ,
cnm fola licentia Trovincialis Tortugnllix , five caffi
findii, fivt fubqUQcmque alio prete.xtu ^ vel caufa,
1N Congr. hahita die z6. Sept.171; nomine P. Jofephia
Nativitate, tunctemporisProcuratoris PP.Catmelita-
rum Reformatorum VicariaeBahiatin Statu Pcrnambuciin
Brafilia, humilhmx porredae fuerunt preces EE.VV- in
I qulbus, medianteexhibitione OriginaiisProceflTus, inSe-
crctaria exiftentis, jnrtificatum concludcntcf fuit , N. P.
Religiofum Reformatum cjufdem Vicariap, abfqueproprii
Superiorisiicentia, difce(Tj(Te^fuoConventu CivitatisPa-
rahibae, fcqueprofugumrecepilfe adCivitatem Uiifiponen-
fcm.ibique, licecFugitivum, & Apoftatam, benigncre-
ceptum fuiffe inter Religiofosantiquae ObfervantiaEcjufdem
OrdinisaP. M. BentodeSampayo, tunc temporis Provin-
l cialePortugallia;, decujusLicentia mediantibus Literisdi-
mifforialibus ordinatuspoftea fuit Sacerdos, prout hascoin-
nia patentcxfolaledura, & fimplicirccognitione ejufdcm
ProcefTusoriginalis .
Omnia haccfequutafiieruntnon foliimpoft quim fervatis
^ervandis idem Religiofus dcclaratus fuerat Fugitivus, <Sc
Apoftata aP.Emanuelea S. Gonza!es,C<3mmi(TarioGenc-
raiid.Reformationis in Brafilia, utpatetex Scntentia, con-
j ira ipium promulgata , &perextenfum rcuidrata ind. Pro-
ceffu; Sed ulteriCis poftquam ^ Tribunah NunciaturaePor-
lupalliac reicft.i fuerat inflantia cjuldem Religiofi , quiap-
pcliationem mtcrporucrat adcandcm Nunciaturam, ut vi-
derc cn in difto Prorcffu
Ad colorandam vcr6 candcm lllicitam Sacrorum Ordi-
num fufccptioncm fuit exadvcrfoprjcrenfum , iliamfcquu-
tam fui(Tc vigorc BrevisaniecetrorisNuncii ; Ccrtcriim, at-
4 icnt^ pcrvoiutis Aflis cifdcm Nunciaiury , (uir f>pportunc
olifcrvaiun) , & incodcm Procc(fuoriginalidcmf)M(lr.itiim ,
Daiam cjufdcm Brevi<;c(Tofubdie i^.Martii 17*1. cum iilo
aildifo; S- Sede ApoflolicaVacante ,, qua; vacaniia S Scdis
cumfequnra fueiit dic lo.cjufdcm Mcnfis impoffibilc prorlus
Pait in folofpatioquatuordicrumcum dimio alicrius, ii/ius
noiitiam pervenire potuiffe ad Civitatem Ulifliponenfem.
Quibus attentis , re matur^ perpenfa difta die z 5 Septemb.
I72i.hapc SflcCongrcg. reiaripfic: ProcuratoTiGeneraliprd $
informatione , & Voto , & ad mentemcumeodem , &mens
eft, qubdfcribat ProcuratorGeneTalisProvinciali prolnfor-
matione , ^ interim veris dfc. utfufpendat P,N.ab exercitio
Qrdinum.
In hujus refcripti exequutionem d. Prpcurator Generalis
fuas punflualiter adimplevit partes ; Loco autem parendi
Oraculo EE. VV. idcm Provincialis PortugalliaEtranfmifit 6
Relationem , dacam in Summ, circa cujus fubfilfeniiam idem
Procurator Generalis fuum exibuit Vocum , in quo folito
candore afferuit, ea, quac contincntur in dido Refponfo
P. Provincialis PortugalliaE, nullam habere fubfifientiam .
Stjpplices proinde hodie redimus ad hunc Sacrofanflum
Confeffum, humillimasreiterandopreccsproopportunojc- 7
medio adverfus aeque contlnuum , ac patens fcandalum ,
dum in Civitatc Ulilfiponenfi publice, & palam rncruen-
tum Miflae Sacrificium quocrdie celebrat d. P. N. N. a fua
Reformacione Fugitivus, & Apoftata, etiam poftdecre-
tumhujus S. C. emanatumd.die*6. Septembr. 1711. folem-
niter P, Provinciali PortugalliaEdemandatohuiusSacCon-
gregat. nocificacum ^ P. Procuratore Generali , utpatetex
Summario , in quo demandata fuit fufpenfio ab exercitio
OrdinumeiufdemP. N N.
Quodenim Religiofusilri<SiorisObfervantia?, fineSum-
mi Pontificis exprefTa licentia, non poflit tranfiicad Reli g
gionem laxiorem , literalicer ftatuiturin cap.Sanede Regul,
uhi Repentes communiter. In Conc, Trid.feJf.is.deRegul.
cap. 1 9 . ibi ; Neme etiam Regularis , cujufcumque faculiatis
■vigore , transferatur in laxiorem Religionem . In diverfij «
Conftitut. Summorum Pontificum, inJicatis in Conftitut.
Urb.Vill- imprefl"a in z.tom, BuUar. Carme/it. fol.^^s- in
quibusidem Summus Pontifexexprefs^Ioquiturde Religio-
fis Reformatis noftraE Religionis , ibi: Ciimque femel eas 10
f^ideft Conftitutiones Refcrmatas^ yrofejfifuerint, abea-
rum obfervantia nequaquam difcedere nec «d quamcumque
aliam Congregcitionem , nijide fpeciali noftralicentia tranfire
pojfe, fedjuxtaeasfempervivereteneri . In alialnnoc X.
imprefla in d. Bullar. Carmet tom.i.folsoj^. ibi ; Nec non ab
omnibus , &finguiis Fratribus , quid.Ordinem inConventi-
bus Reformoris profejfi funt&c.perpetudl^ inviolabiliterexa- 11
iie^ if in(.onCufse fub pxnis , in illiscomminatis , obfervari .
l fofque fecundum illai , <S ad prafciiptum earum, vivere
debere, nec ab eis recedere, ad idque opportunis J uris , &
fa^i remediiscogi ,&compellipofJe. In Articulis proRefor-
matis noftrsE Religionis a Ven. DeiServo Innoc.XI. 4. Ju-
nii 1686. fpecificeconfirmatis, & impreflisinrf.foiw.t. £«//.
Carmel. fol.6^\,$,\^.\h\: Nonpotuerunt mirti Reformati , n
ne quidem Srudii Caufa i'i Conventui noiReformatos , alio-
qum Mijficarebunt Voce, &L0C0, habcbunturque Defertores
Reformarionis , Idemque rcpeticur in eifdifm Articulis jj".^.
d. Bu/lar. rom. t. foi 6^2. ibi : Conventus, utfupra, decU'
ratus de ftriiie Obfervaalibus , non porerit amplius flri^te
Obfervanrite Conji.ituriones deferere, NecReligiofi, qui&c,
illarumpraxim , ut fupra fpoponderint , ad non flrifie Obfer-
vanres tranfire , fub pxna pnvarionis Vocis , & Loci per tres
annos ipf Ja8o . Nec Provimialis non Reformatus prtetendet
eoi transferre fub pcen.i depof.tionis abOfpcio . Iii DccretisP.
Generalis VillalobosdieiySepr.i^j j.lpecificcconfirmatis ^
Card.CorncIio, tunc tcmporis Nuncio Portugalliar, imprclfis
in d tom i. Bullar.Carmcl. ^.'S.fol.6f'.^ ibi ; Pariter volumus , I J
nullum ex Refotmatis moveripojfe a Reformationis Cofnobiis ,
nifi de affenfu, & con/;iio Co>nm:jf.irii , &Socii. Sicuti nec
pariter facultatem imperriri acccdendi ad Conventus extra
Reformationem , aut a/ium/ocm', & fo/ O^s.ihi : Denique ,
ciim Re/igiofi , qui Rcformatiovis obfet vantiamjuere prcftjft ,
nu//atenus extra Rcjormationis Ca'nobia degtre va/eant , quin
(iSede Apofto/ica fuerint /cgllim.i Caufa dlfpenfati ; Ideoqut I4
il/is pr<ecipimus jub patna Apoftatarum , quod i//ico adfuos
refpeilive Convcntui Rcjormationis fe conjerant , ineifque
fub Reformatione degant .
Supplicamcs oblervarc, quod hujufmodi prohibitioncs ,
& Uecreta in fpecie, & praecisc loquunturpro Rcligiofis
Rclormatisnoftrz Vic.irisc BahiaE. Pro quibus ctiam ulti- 15
moloco, hoceftdie 14. Martii i^ii.idcm icfolvithaccSacr.
Con^rc^. inOrdinis Carme/it. mcdiantc Rcfcripto : Serven-
tur Decreta, OConftltutiones , quzfunc illacmct , fupraal- 16
lcgaix, & indicatxin Voto P. ProcuratorisGcnalij, ind.
Caulacxhibito.
Ex quibus rcmanent abfque ullo fundamcnto duo prae-
tcxtus Provincialis PortugalliaB , indicafi in c;us Infor-
macionc ,
Tom. IV. Pars II. Difceptatio XXVI.
225
matione, datain Summario , quod fcilicet id faaumfueric jUmc»,umfacu!tatemJurafubmoviru»t fant verh, t .,
exeo, quianoftraRcfonpatioVicarizBahi* elUdhucfub- le,.,.C.deTel},b. rum cnL JZ,\x"[' '"?'J^'^'. ^t*'-"
uiii: , ua^a iLJ »jMi*ji»«^« »v , v^wvyw iLiin_ti iu idv.iuiii iuci II
exeo, quianoftraRcforiPatio VicariasBahiae eliadhucfub-
ordinaia Provinciali Portugalli.c , qui licenriam conceflic
di<ao P. N. N. accedcndi ad Civitaiem Uii(Tinonenfem .
17 Qiiodque idfequutum tuetit excaula Studii , juxtaLiteras
patentes, annexas eidem Reiationi P. ProvincialisPortu-
S^t';^- ^ ., ,.0. ., . r . ■ ■ *^»"or.cap:i^. t;Kordiu>r.
Uterque fiquidem cx didtispiaEtextibusin fpecie re/icitur malamCaufam habemus
indidtis;Articulis, pro Reformatisa d. Ven.Scrvo D. In- Quod autem exadverfn^Crrihpnc „a^.^ r ^
nocentioXIfpecificcconfirmatis^.,5.I.ii.//...C..,..//,. ref^ttu NN quem Prau^ubfaue f^^^^^
It ,„«.x././.64?.iuxtaverba,egiibata(upra, &h.copponune & indebite puniS f fu sSuS^ '
repetenda ibi: Nor,potcrum mUtt Rejormat,, „e quidem Studn daciis , falfis fuggeft^on bus ^ & f audoleT . f""r '^'"-
caufa , in Conventus non reforn,atos , ahoqutn M.Jf, carebunt juxta contrarias pLafes d Jnentur F m PP ^"^^.^ '•^"^»
■cce, &L0C0, habebur.turque Defertores Reformatioms . pareexquaiitatibuseinLm ^^ 'll^, ^^: '""'^"^ P^'"
leg.s.C.deTefl.b. cum concc rdantibus apud Rot. dscf^sg
num.%.par.^.e ,n Romana Pr^lationis 20. ApriUs , 709$
Atque coram Molmes . ■^ / ■? y
Proadequataautemrefponfionefpeciofo prosmiocontra-
ris :>cnpturaE, applicari videntur veiba illa Anjiot Ib ■
Khetor.cap-.x^. Exordium lum maMmeneceJfar.umeli ; 'cUm
JO
31
cebat Graiian. dec. M.irch.^^. mm.^. cantur ea , Quade (Vinfn f^r 7r"r"' "i"' ""' "^^"i ver
Refpeau verod.fubordmat.onis P.Provinciali Portugal- 0,W.7rf Z^, J^Pj.S^ 7-"'' V"-'^/"/?-'-*!'! .•
ZD lis, idem pr^textus a>quaii claritate re,icitur in Uecrlt.s ^i>L iZnuI StcoZ^^^
• proReformationenolbae Vicaris , editisa P. Generali Vil- nuncauns "''^^"^^'''"''^^''^irunt &c.tejiamur, ^an-
lalobos , fpecifice confirmatis a d. Card. Cornelio , tunc '" ^"- ^'
temporis Nuncio ApoftoIicoinRegnoPortugalliaE, inqui
31
54
""" t---" -.».—«.» w..... ^ £,-..,c^ ...w„,.c.., ^. ^^'P^rioreuwloritrovijnel Conventr, • T ^* notie u juo
ReligiofosReformatosmitteie pofiuinConveniusanticiiaE neconDonm dir^ir,,.^ f ^ ' ,^'"^''^"^'^uaicazio-
Obfervanti*. ^ ... Erapocfobedilnt^^^^^^^^
Idque eft adco evidens, adeoque in Jurc fundatum , ut Cafione s'avarxo ver battL / m*^^!» ^"j'" "lunaoc- 5j
nihiiciariusdicipoflit, quiacum, exfupraanimadverfi^ , fuoSuprriorePerandaryir '^™'"'''^'' " ^biamare ,1
zi prohibitusfittranCtusi ftridioriadlaxiorem Rcligionen^ J^oun 6of/etii„o deldHL p ''/Tr W '^^"''^ ' ^^^^^vi-
Jurecommuni, a Conciiio Tridentino , .idiverfisConrtt. d,<vadena,i a Pe,fo>,etlor'd IC ' "e' qwle doman.
Summorum Pontificum, abOraculishu^us Sacr.Congre;. Tejiinoniouna mite cJ SuLr- '"''^^"''', Co^^mandolo egli
&^diver(TsDecretisPriorum Generalium noftrae Religi^; loritovorna. Ica , aliisomiffiT ""^T ' '^d ^■''''''' ' ""''
ris, utfupra fpecifice confi'matis, ex fupra citatis, quibe ginal , in SecretaViaexiftente 'd^r^m'"*!"/- '^'^'^"^''^'
addoalios fequutos a BaboJ. ad Concil. feffis. de Reguld. nempi P. Bernardus a Jefu Maria P V ''•^^'"-'^'^" '
f«/>.i9. ««'«.iO. Nimisirapropri'amellpriSiendere, quoJ d diis, P- Joannes ^ Moiice Carmelo p y"'^^""",^ ^ '^^'"e-
determiDandumoppofitum feextendancordinarif facultafs tione, P- Stephanus aS.Mich "1 ' .•'p^""" ^f ^"^'fi^^a-
fimplicis Provincialis, dum ad id non fe extendit authci- ria , P. Aloyfiusa S Maria P^ I "^ ' " .^^""^' ^ S Ma-
32 tas ipforummet Priorum Generalium , &: Capiculotm fephiSpiricuSando P Dds ^^"«:"^a^ ' P-Jo-
Generalium, ut late , & egregic probat £><>;;<,/.,» P,;<. aS.Anconio, P. Jolephab Affumnr n "^°d°1 ^ M^Ph
Regulariumtom.i. tra^l.i.deJranfeunl.exunotnaliudOu- AfiTumptione P L)ominlr.,c==K ,'"P"°"^.> ^Antomusab
firqu^Ji.zs.pertot. ^S Therefia\ P. A?oTusab ArT ''"'''°"^ l^Aloyfius
Etviva ratioefthaec, quiafubordinatio Reformafum aNativitate.Quaomnia advprfiK".!"''^^"'"^'» ' Emanuei
BrafiliaeProvinciali Portugallias, nonfacitillum Sivrio- dida fint ad m?ramdefennnnJml^ ' «^ P'"o'^'^''->nem
rem Conftit. Summorum Pontificum , Oraculis S. Ccgreg. matiouis, cohsrenTer .d ea n^,oM- '"'"^''^^''' ^^*°'-
2j Decrecifque Capic. Gene.al.um, & proind^ in hiscCum- PM108.;/ ,.;« y?^. /'Xl? 'J.^^ '"^"'f *'"'' '^''^'''•'^ ^S
ftantiisegregieobfervac Rot.dcci.num.i.cor.AnfaL 'od in Vallav. ,nM'JiorcLcT,,del,)T '/V^'"^ <^C.ud.
hiscafibusnoneft immo.andum (upergeneralitatib^j con- Didis autem teftibu? nUn^ ,.^k k 7 ,l^r'^- "^-
jeauris, & difcurfibus, fed Apoftolic^ Conftit. ,ecise , fideretur illorL £13^ \"^^^^^^^^^ ^^''^ ^^'^^0"-
& adamufTun tanqu^m leges fervari debent, & ptluaii giofa, five multiDS- ^^"'^.f^^'^.^ fi^equalicas Reli-
exequutioni demandari . Idemque de Oaculis 1-us, & rundem Teftium eonnV..^ ""'fofmitas depofitionumco-
S4 aliarumSacr.Congregat. oblervat F^^;,^». j„r,,p.;«<"/;.';« ftesintali, tanto'que m.n,^'n """i^^^'"'^"'"'^ ' T-«^JTe-
mm.iz. de Conjitt. & Rot.dccifj. nu,».}. afud J^nell.de luerinc in d. Reli.iofi DrS^.,m' -7 ^°'^'>i^"e vo-
Jurib.Cleric. '^ priautilitate vefcomS I^' ''"'' ^'''^"^ "''^ P^°-
Exquibuscumomnilegalifundainentofuashuroimasrei- reeftapudcitatos/wd^f - g °' /^''''"^^'"^'^'^'"''onevide-
z$ teratpreceshuicSacrofanaoConfeflui propunajexequu- Proccrde- s^-' «u , f,^'"''o'^''^'^'^f"''^ ^"^-^' Legit.
tionenoftrarum Con/l' p.<i.ca.t.de ApoJiat.& va(fcur,en- D.Cerroin Romin\„ ' ^'*'o '"''' ^'^'^o^bR.P.
tibuj, innecelfariis datarum inSummar. d. P^fchalis ^ & inalioexcenfo'^^0 Z / ^'''^''/'f'"' -■./""• '7^. s^ii.
S. Therefia, Procurator Carmcliiarum Retortorum in fecunda in Rom or^,7 i: m'"" *5-'*1-""' 'TiS-^.i^. Etde
Brafilia, ad hoc , utnoftra Rcf .rmatiopacifidianutene- cor.Card CartiL. t^ ^^j^^r. zc.Apr,!,s 1668 ^.Et/icer j,
ri poffit in illis tribus Conventibus Go;ana , eciffi , & prafenticor Card MaTtlZ ^^'L l/ '^J"''" • ^» i- §■ 1«
Parahibae, in quibusharc J)m-.-. Co»^>fg.^;f icym 1711. tionis i? M-rtn 1600 (^ Z' La'""'^"'^"''^'"'^'^'-'-
adrelat.Card. Fabroni mandavit, manutencts eflcRo- Er de tcrtia apud Mc' ^V^""/*^'"' ''"^ ^^""^- Caprara ; 58
36 formatos, uc videre cft intcm.i. par.i.d,fceppcrtc,. <k crirn. yerbo Falfumrerotut/^u.!^ "'^•"■J^.ConcJoll. allegat.
fignan.er»«w.7o.Cinp9. cor. Priol. & lc,r,iuLl-'i:'-'^''''^°^'''^-
Idqueadevicandumcxemplum, &impediWm, ncin num.i ipar.tS rec ""r» /■^or. twtr. jun.iifdecfn.
evidentemdeftruitionem noftrxRcror.n.itiiMii Br.ifilia , Dcveniendo ad C C
fimiliainfuturum pradticenturaPP.Provincbus Portu- concludenter meduntc 1^^!"'''"''' ' '""''""^ '"P^-a , &
37 galliae, juxtaanimadvcrf. pcr Gonzal. inc.riim quidc,,, fus, in Sccrctarij pviO • ,.1 " l"^ ' '^* Oncmali Proccf-
numi.de Jur.jur. & applicatur ccabre illucJum S.Leo- tuifl^e dcfcrcre noftrim R.V f"'^'^*^"""^' N.N. non po-
f>isMagnt,nfer,„»n.deNa„vit S.Laure„tii,rejusOper. cate Provincialis PorruoVll , r'°"T *^""' '"'''^ au.hori-
/o/.w;^/l8i.ibi.- V.,lid,or.,runte.xc,„pla, f,verba,(if tivum , & Apolhrim ,.f^-?r "."'X'^""'"'" ' "'* Fugi-
pleniusejio^eredocere, quamvoce. '^ nenfem', & . ■'^" em nuS i" V ^'"V^T U'"l'f«-
Adverfus autcmdid. cvidentem falfitatcfferti Brcvis nicatum i fuoIe-itim„^nn ■"?'""' ^"''1^ c.;commu- 40
18 Nuncii anteccfloris, non mcrebatur adduivola illa ex- Ijcitc ordinari " ^"^'■"orc, & proindc non potifl-e
s«
39
Martii /7M. fuerit error Scnbe:cis,^7->i'U'eid ^'ic-" r.-:^:Ti:ncr\Tsl^^^^^^
rendo inejus Intormatione, data, inSurf- nhfqueulla J\-d,.to,che NN non haubi^id , f^"""^''^''''^''''-^^'^^''"''''-
juftificationc , vel minima prailumptionc diilerti erroris . flo nclla Cartacitatorla ^''''"^"^"tOyCheg:, aJi,:j,„opo.
Eftenim prorfus inauditumlnjure, quodr» P. Provin- vcntidella Riforma c' "''r''" '''''""'"'"^''■''""'JilliCoH-
cialisduas in hac p.irccfacerepofllt figurasdvcrli.rii ni- r.J del noJiroOffcio ''•bo"d!l' '"'""■""'''•^"'<' '^'" P'> ''"Uticri.
29 mirum, & Teftis. Omnibus ertim in rcfiadiccndite- to , e ctmtarido alli Rti ,,t^i:'r'Li'' '''^ ^^^^'^'"'''i'"''''"'''''''"-
Urfayrt Difcept. Tom. W. • ' '0^'""'« ""i &(l-g'oJi Pabbiano co,ne dejuiee ord,rc:o
P 3 Goyar.a
-fl
224 Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfayx.
loyatia zl. Aprile 1 710. Fr, Emanueledi S. Gonfalo Commif- viarfeli Patentiperpotervenire dalBrafile., econpermetter-
farioGenerale . Certifico toPaolodi S.Terefa, Scrivanodi feli , venuti , cbefono , dipaffare alUOrdinifagri ;
gueJioConventodiGoyana , che kjfiinaito dt Communitala altra per la gr^an dijianza, peri:oli, e dijjicolta d'ir.
Edair
'quefioConventodiGoyana , che lejjtinatto dt Communitdla altra per la g-i^an dijianza, peii:oli, e difficolta d'imbarca-
dichiaratoria fopradetta ifc. prefenti li Religiofi di quefto zioni, non e facile alli Superiori della Riforma diricorrere JJ
Convento . aWEE. VV. con quella follecitudioe , che ricbiedefi in matetia
Inaudita autem promptitudine refpondetur esadverfo, tantograve.
Proceffum didlSuperioris nollraeReformationis ederidicu- PercibilP.Vafqnale diS.Terefa, odierno Ptocuratore d"
41 lum, nullum, &infulfum, quiad.N. N. fuit excxjmmu- dettiPadri Carmelitani Riformatidel Brafile , reiteralefue
nicatusfubtituloFuggitivi, &Apoftatae, fedeclaranscon- umiliffimefupplicheall'EE.VV.adeifetto,cheperviadiLeg-
(rariusDefenforignorareillamfpeciem Apoftafiae, inquam ge , daoffervarji inviolabilmente , &univerfalmenre , fide-
incurrit per difceflum a fuis Reformatis , & acceffum ad PP. gnino ordinare adetti Superiori Provinciali de'Carmelitani
antiquseObfervantiaePortugalliie . deWantica OJfervanza deila Provincia di Portogallo, chein
Ejuiautemin:errogationiprsEventivefatisfecimusfupra , awenire , nonfolamentenonconcedinoPatentiaReligiofiRi-
4- & proptere^ ejus curiolitati modo fatisfaciendo indicamus Kiformati del Brafile, ad effetto , cbe vengbino a Lisbo- 56
' eidem noftras Conliit. aduobusSummis Pontificibusfpecifi- na . Ma di piit, che venendo, come Fuggitivi, ed Apofta-
ce confirmatas , quarum particula data fuit in Suoimario, in ;/ , /; rimettano fubito alli loro legitimi Superiori della Rifor-
quibus determinatiir , quod ProfefTusin noftra R.-forraatio- tna, ejperanodi refiarconfolatidaltEE. VV. per trattarfidi
rje difcedens ^ proprio Conventu fine licentia :"ui Superi- materie , uniformi, edeterminate letteralmente nelle ioroSa-
ribus, pxnii Apojiatarum, & Fugitivorumfubjaceat ,et'ua\- greConfiituttoni, approvatedaSommiPontefici ,
fi id facia: ex motivoaccedendiadSuperioresma/ores. Votum vero ejufdem P. Procuratoris Generalis ab EE.
Indicamus paritcr eidem Dodores illcs , quJs fequutus VV.pro veritate, &confcientia interpellati , fuitfequentis 57
/« fui injnliit. Crim. lib.i,tit Z.de Crim. yJpoJi. jilam diftin- tenoris : Cxterum quoad receptionem , & moram Fratrum
foHabi;». hnocX, hem Statuta Ordinis ejufdemque Strifiioris Obfer-
II. Refpondctur exadverfo, quodNN. potuit Jiciteor- -jantide, necnonDecreta CapituLorumGeneralium , aliorum-
4J dinari, poftquam publice , &pa]am fuerat declaratusex- luebujafmodi , ubt exprefse prohibentur prafata admijfio-
communlcatus,quiaabeademfententiaexcommunicationis nes , receptiones , &mora.
contraipfum promulgataad Anteceftbrem NunciutnPortu- Dum igitur indiftocafu haecSacr.Congr. cohaerenterad
gailiaeappellationeminterpofuerat. _ didtum Votum P.Procuratoris Gencralis, mandavit , fer- 58
Replicamusdupliciter; Primo,qu6d Nunciuscont|ariam vandaeffe noftri OrdinisDecreta , necnondiflorumSum-
^6 apreUationemfervatislervandisrejecerat ibi : None^rava- morum Pontificum Conftitutiones , hujufmodi punfLlua-
toilGravantedal Rev Giudice a qiio, attefi gU Atti^ per il llflima refolutio participare videiur de natura illarum
che non li doaicuno provedimento . Lisbona Occideiftale ly pundualiun^, authoritatum quas Card.de Luc.de Jurepatr. S9
Novembre i-Jio Barnabd Aiiditore. . difc ^.num.j.vocatdelie Vacche rojfe .
Re- licamus fecundo , quod publice excommunitatus , Atqueattentatali, tantaqueuniformitate literalisdifpo-
etiam'per>denteappellationeordinari nonpoteft,attet)ta pu- TtionisTextuum , ConftituiionumPontificiarum, Conci- 60
blicaditfamatione illorumdehiaorum , propterquaeQxcom- li Ttidentini , Conftitutionum Ordinis, hujus S. COra-
municatusfuit ; IdqueadevitandumPopuIifcandalum, ad ulorum , DecretorumCapitulorumGeneralium, &Arti-
Textus literaies in Can. Tantis Daniel.i^j. diftin. 6" incap. jlorum proReformatis, applicari videtur noftristerminis
Accufatum de Simon. & in Cap. Om''ipotens de Accufaiionib. i\ehxe'\\\MA A\(\\im S . Gregorii Magni Ub.-]. epiji. 61. indiS.i.
cumconcordantibusapudiJ0r.rffC-.669. anum.S.cor.Bich.& i .. Valde Ecclefi.tiiic<e cji moderationi conveniens , ut qua 61
• ■ ■ - -"-' "^ '>'inata fnerint , vel decifa nulla inpofterum debeantrefra-
'oneturbari , lcq\im'i a FatineL refponf.j^. a nnm ■j.ltb.i,
Miniftrinonlolumreipia, lecieciamm * ^jpu,^.-...-r efpeftu innegabilis alterationis Datae Brevisanteceffo-
neimmuneseffedebentabomnimacula, & fufpicione,cum ri^uncii , omitti poterant, &debebant gratuitaeillseexa- €i
eliis curoulatisja/flm :.p<jr.z difc.ii-per tot. ^ geijonescirca reverentiam , &obfequiumomni juredebi-
lli Refpondeturcxadverfo , quod N. N- licite potuit tunidem Apoftolico Miniftro-, Quiainhis terministalis
a A ferere fuam Reformationem , & caufa Studii accedeie alterio Dataenonattribuitureidem qualificatae Perfonae ,
-^rcrObfervantes inConventu Coimbriae, cumlicentia P. fedi^fumiturprocurataabOppofitore , cujuscommodum
ProvincialisPortugalliaE, quaeexhibitafuit in Summ. _ concnjr, ex animadverfis per Fatinac. de Falfit. quaft.
U etilicamus quod didlus praetexus Studii non regit m fa- 1 5 5. ,„ »09. Gratian. difcept.i6i. a num,n & Conciol.alleg.
nevdiaaun,formidepofitronediaorum.7.Teftium-,Qll6d for^. '■ ■ -
cumconcordantibusapudiJ0r.rffc.669. «»«'M£>t«"'."«"-^ '.- y
dec.zoz. num. 15. cor. Otthob. <:; inpar.iz. rec^ dec.ic)-],nu.u,. o'i„a
a9, (!firit>ar,\ci.dec.Z3i-anumi.v\>\, ubi , quod Eccleliae Uei giom
Miniftrinonfolumreipfa, fedetiamin Populorumopmio- ,.f
PmvMn^cia?^ Ponagamae prxtend.t difponere poffe co^tra firmaijit ," ciun verificatione illius lepjdi A'\€i\. apprt^ati
T, ^rommune iv cap. Sane de Regul. contra Conc. Trtd.fefiS. ab ln»n cap.Cum olitp dc Verbor.Jignific. qudd fcilicet mul-
l Jiecul cap \9 Contra duas Conftit. I7ri. Fill. 6^ I»«oc X. toties ;ns anfam folverenodum Iigat ,dcquo Ro/. «'.'r.isi.
■1 ■Jv^xc^A^inBidlar. Carmcht.tom,ifol ^5 S-& 504- Contra num-jr.ij.rec eoquia ad excufandam di«33mantidatam
A los pronoftris Reformarisinforma fpecificaconfir- 1'. Prodalis PortugalliKaneruit , id fequutum tuiffeper
5*4 Vcn DeiServoInnoc. XI- &impreffos »«rf /'«//'»)'. errorcicriptoris, ibi .- Fuit error Offci.iUi Sie^natur^ ,qui 6^
^* OrSimTmVsVac.^^ConVreVd^ ' E'co, ycrd ^criptor ejufdem Brevis , volcnscolorarc
P ProruratoreGcneralinoftriOrdinis emanatum, quando candcmidatam in contrarioSumm. afferuit oppofitum , 6;
K. II maErrcccsSupcriorisnolhae Rcformationis in Brafi- nimiruirc, &rcaliicr Hrcvc fuifTc cxpeditum dida die
1 " "h'. ': . '• ab EE. VV. cxaiiditSE fucrunt , mcdirnic rc- 24 M.ti fed ab ipfo addita fuiftc verba illa .• Sede Apo-
lia ''^'"'S'l*'^^^^^,j^^'jj^^.^^,',_, ^ 6fCo«///rur noftri Ordinisfci- ftolici v.ted'\c ii.Aprilis, quandoilliusnotitia ad Civita-
' ^ -"n "^non auicm excquanturdilpofita pcr P. Provincialem tcm Uli)ncnfem pcrvcnit : Facciofede&c doppo alcunl
lirct , non
Erevi rtrativl, difpacciatiin dettomefe,(:f altri nell'ante-
liniii lal UCCCdonocon moili'l "'/'"^"^" •" "^••" • ' - - , -r- -• - -- a- i- ; ■
r.na d, Liibona, >n:i., quole da Siiperiori de Carmelitani 1711. a-.oporno . Q..omodo hxc intcr (c cohxrcant
J//'^»nr. 0!-"%^ fc"» i'crig.amc„u riccvuti detHRcli- & convc^^E PP. jnd.ccnt .• Sicnim cx crrorc .Scnptor
giofideliaKifotma, bcn.bc Fu^itivi, & ApoHali , coJin- Bicvis 3uit mcnfcm Mart.i loco mcnfis Apnh^^ «
Tom. IV. Hars 11. Difceptatio XXVII.
225
dicit P. Provincialis, falfaeft alTercio ejufdemScriproris ,
quiafreric, talem errorrem appofitionis unius meulis pro
67 alionullatenus feciffe; Ec Ji Scripcor in hoc non eravit quo-
niodoP. Provincialis afferuit, fuit errorOJfcialis Signatu-
rrf, qui potefthaBCcaperccapiac!
Hoc unum tamen omitterc non poffumus, quoJiic^tin
68 feconfideratumlevedicipoffit, unitum tamencum fupradi-
ftis nimis conferre videtur ad manibus palpandam didam
Antidatam: Iftius exceptio allegata fuit ex hac parte co-
rara hac Sacr. Congregac. die 26.Septembri lyzi. utpatet
cx Pofitione, & videreeftinnol^roMemoriali ^. Anzi^ ibi:
Ha permejjo Itt Divtna Provi^e/iza , che apparifca evidente-
mente 1'Antidata didetto Bieve , che porta la I>ata delli 14.
69 Marzo 172,1. conl'aggiunta: Sanda SedeApoftolica vacan-
te , i« tempo che ejfendo ciuefla vacata li 1 9. di detto mefe , era
impofftbile , che in cinquefoligiorni ne pote(fe gionger Cavvifo
aLisbona. Ettamen ineadem Civitatepoft quinquedumta-
xatdies, poft qnosin Urbe, &coramhacSacr. Congregat.
iNobisallegata fuitexceptiodidae Aniidatae , aJiliamex-
cludendam, nonGneprophetiaefpiritu, contextualiterpro-
70 curatae exadverfo fuerunt acte({ationes in difta Civitate
Ulifliponenfi,&obtentaedie 1. Odtobrisejufdem anni i 721.
datae in hodierno contrario Summ. ibi : In Lisbona Oocidcn-
tale quefto di i ■ Ottobre 1 72 1 .
Animadverfio haec una eft ex illarum numero, quas his
71 verbis dcfcribit P. le Tellier nelaDefenfedenovveux Chre-
tiens . par.i in Admonit.ad LeSlor.fol.mihi i^t^. Un Mott ,
une Date , une circonftame la plus legere , fuis quelquefoU
decovvrir lesplus grandes , e les plus dangereufesfoutbories ,
Cfalorsles moindtes de cesremarque deviennet confiderMes
far timportance de la condufion , que l\n en tire .
Die 11. Junii i-jiz. propofita Cauia in Congregatione
72 EpifcoporumperCard.Corfinum refponfum fuit: InDecre-
tis , <if Provincialis Ulifft^onenfts omnmo exequatur; Cum
addito , ut Caufa amplius non proponatur .
DISCEITATIO XXVIL
Lucana Legati.
' T R 0
Sebaftiano Nicrio ^
C V M
Congr. Cleric. Rcg. Matris Def.
AR.GUMENTUM.
Tium Legatum , reli&tm in majori qumtitate fub aliquit
licita coiidiuone y declaranda Tertia^ fi diha condnio
non acceptetur , vel non adimpleatnr , an peti pofstt
in eadem qnatititate , vel debcatiir in minari , in q:ia
fnit determinatum a pio Tefiatore in cafn conditiuius
non adimpktcc .
COncordamus in faflo, quodcrat inarbitrio Laurarde
Sandinis SororisHieronymiNierii, declararcquan-
litatem, quam Jurelegaticonfequidebebat ex einldem Hie-
1 ronymiPatrisharreditateP. CasfarNierius, &proindccum
cadem Laura declara verit ditlum Legatum in Scut. deccm
hzcfola fummadebetur. '
Necobftat , quod hujufmodi ficu/tas declarandi legatum
coniumpta fuerlt in antccedenti dcclaratione animi ejufdeni
» Laurae, qudd legatumeflet fcut. 140. rejeQis conditionibiis
per cundem P. Caffarem adimplendis ; Qiiia Inftrumeii-
tum, inquo fafta cft hujufmodi dcclaratio , nondcbet fcin-
di, utfir cxadverfo inpartes, & quoad quantitatcmaccc-
ptari, quo vcr6adconditionesrepiobari, contra rc^ulam
l Te.\tusinl. Tomponius fcribit.xo. ff.de Kcgot.gcll.u\f\ Glof
verb.Semel. B.ild.confio.lib.r.Add.adGreg dcc.^67. »■*(• &
Kot.cor. Mant.dec. 1 ,." 7 6" 8. Et in terminis Lcoatorum,qu6J
illadebeantk-cundiimomresqu.-.Iitatcsacceptaii, vel in to-
4 tumrejici,crt Te.\t.ini Nem)nijf.deLegatfccun.idA\iem addu-
aisconcordantibusfequiturridWf/^^rt-.fow/i^ /,..,, »u ;.&ad-
vcrtit Card.de Lucde Leg<it.d,f .^l. n.i <if de Le^.tdif^-^.n.j.
Cimigitur P.CaEfarnon acceptaverit Legatum in i!uan;i-
tatefc.i40.cum conditionibusper Lucretiam appofitis , fcu
non cura verit eafdem cond itioncs adiroplcre, non poteft uti-
Vrfajite Difccpt. Tem. W.
que iUudin tali fumma praetendere, cxfupr.i ci'atis, quibus
addo Cald. de Emphyt. par ; caf..'.-j.fub num 16. (tfPalm. 5
conjil.iZ.num.i. <:; feqq.(\\i\ pundluiiiier probant , quoJ No-
minatus cum aliqua conditione, iih non adimpleta, non
poteft haberipronominato fimpliciter, fedslectio, velde- 6
claratio corruit in totum, quidquid dicat C.i/;i;7. fo^jf^.g.
Non adverfantibus authoritatlbus , qu':.- aJducuntur ad
probandum , qurtd facultasdeteriTDnaiiJiquantitacemexpira- 7
veric in dida prima dcclarationci Utenim pa'et cx illjrum
leitura,loquunturin decla.-atinne, tadta indiverfistempori-
bus, &pcr divcrfosaitus; Nosautem fumns incafu, quo
declaratio fcut 10. fafta fuiteodemtempore, feuineodem
Inftrumento, quod non eft phyfice per momemta tcmpo-
ris confiderandum , & lcindenJum , fed iegsllcer, & fe- g
cundilm Juris conclufiones interpretandum; Qu bus atten-
tis, non poteft dici, qudJ una declaratio fitprior altera ,
quiainuno, eodemque adtu , feuinftrumento de Jure non
datur prius , nequd pofterius Rot. cor. Peuting. decif.ii^.
num.io.& 1 1.
Verum , quatenijs etiam idem adlus declaratorii velint
fcindi, adhiic Legacum fcmperdebebitur in fola quanti'ate o
fc.io. Adquoddemonftranduro fuppono, quddfi idern Nie-
riusTeftator feciflet eandem declarationem cum conditio-
nibus pcr Lauram adjeitis, certum eflet , quoJ ilhs non
aJimpletis, Casfar non lummam fc.140. fed folafcutadecem icj
poffetpraEtendere; CDmque Laura, non proprio marte ,
fed in exequtionem praEcifae voluntatis Tcftatoris eafJem
conditionesappofuerit, juxca illa verba.- E cio, penhe ejfa
Signora Laurasa, 1'intenzione di effoTeftatore effereftatadi
nongravare li Signori fuoi Eredi al pagamento ddli dettlfcut.
i^o.fenonperlecofe, e per 1'effettofoyraefpfeffo , ecosidi- ii
co, edichiaro in ognt miglior modo . Eodem prorfus rr.odo
dicendumeft, eafJem conditiones cffefervandas, vcl Le-
gatum deberi infola quantitate fc.io Quia declarans nilde
luoaddit, fed aperit tantum voluncatcm cjus , qui decla- n
randi dedit facultatem , leg. Adeoff. de Aquir, rer. domm. ubi
in fimiliadduciturcxempIumexcDticntis granai fpicis, qui
tuncipfagrananonconncit, fed illa , Jam cxiftcntia , & a 11
palea occultata , manifeftat Card. de Luc. de Cred. difc. j 7.
mm.io.it de Benef. difc 36. num.%. Rot dec. 1 49 o. «i^w. i . cor.
Coccin. & decif.joi.num.tj.par.i. rec.
Eftautem in hac declarationeeidem Laurac integra fides
praeftanda , quia voluntas Teftatoris plene probatur per eum, 14
cui Teftator ipfe aliquid commific, utbene ^rohdii Mantic.
deConjeS. ultim. lol. hb.Xz. tit.\6.num ^. ijTorr.dePaB.
fiiiur.Succeff. lib.i- cap.6. num.^^. cumcitatisin ttm.i.par.
i.difcept.iS.nui» 84.
Agnofcitur cxadverfo difBcuItas circa (olidum hocmori-
vum , &proinderecurrituradaliud, quoJ non Iktcritper P. 15
Cacfarem, quin cafdem conditioncs adimplcveric; Et per
confequens haberi debeant pro adimplet^s ad cfF.ctum co.-.-
fequendiLegacum inma;ori fumma fc. 140-
ObjcQum autem eft ejufdem infubfiftenciat, G^e attcn-
daturfaftum, five Jurisdifpofitio; In facto cnim non do-
ceturdediligentiis ex parteciufdcm P.Cxfarispro adimple- 16
mentodd.conditionum; InJurevertV quatenusetiamcon-
ftaretdedidtisdiligentiis, non relevarcnc , quia cum Laura
declaransbenefciret, quoJ iPCslarcsrjcmconJitioncscx
feipfo adimplerc non poliet , nifi cum Supcriorum liccn- I7
tia , juxta illa verba .• Oilenut: pero le deblte licenze : &
hoc non obftantc, illarum adimplcmenrum exqu.ficrit, fi
non fuerunt fpecifice adimpletac, difpofitio, feu Lcgatum
in illaquantitateft.itim cvanuit, acfi nunquam fjitum fuif- 18
fct , juxtafirmata pcr Rot.decif.io-j. num.ypar 12. ttde.if
Ijynum.)). par.ib. &d.'Cif.9S- num.f-. par.ij. uc. Qua in
difpofitionibusconditionalibusattcnditurmerum , & nudum
factum noD implemcnti intra tricnnium prarfin.tum , non
autcm locus cft piis med.tationibus, anilluJ provcniatex
propria culpa , vcl exaltcrius failo; Earatione, quia non
adimplens nulluin fcntit damnum, fcd foIQm non obtinet
illuJJucrum, aJ cuiusacquifitioncm ordinatx fueruntcon- 19
ditioncs , bcne Card. dc Luc. de Regular difc.l^ num.j Rot.
decifiHi.nuDi ^. apud Torr. de Pa3. futur.fucceJf.iT Uanf.
Confult iiO.num ji.
Etex his rcmovctur difficultas, ultimo ioco exadverfo
excicata , fundata in d itis verbis ; Ottenute ptrole dtbite xo
licenze djlli fuoi Superion: Quia , ve! cadcm verba .-icci-
picnJa funt pro Jcclar.iiioncc;us, quodJeJure, & lecun-
dum Rcligionum inconcuiTam praxim , incrar , & nihil 11
opcrantur, juxra notonum axioma , dc quo Rot cor.tm
Coccin.decif \ ii^.'um.i j.fy cor.P rioi.dic \6 num.iz.O la
r:i. decif.ii^.aum.i.par. 1 7.
P 4 Yel
226
Difceptat. Ecclefiafl:. Dominici Urfaya:.
Velaccipiuntur , uti imponantia conditionem, utpotd
exprasJfa per abiativum abfolutum , ex animadverfis per
iz bart.inleg. DeTefiatore num.i. ff.deCond. &Dem. Rot.de-
cifiS^. num.i. par^. diverj. & decif^S^. nutn.^. par.^i. &
^ecifi^. num.i^. part.ty. rec. &decif.Z().num 9. &decif.64.
tium.i. & ^. cor. Argue/l. Et recurrit mox addudta folida , &
ftringensrefponfio, quod fi non fuitobtentaeadem licentia ,
zj Legatum nondebetur, noncurato,anpropriaculpa, vel ex
Supcriorum indifcretionedenegata fuerit, exfupra firmatis.
Abfque difficultate , quia majus emolumentum Legati
in fomma fc. > 40. quatenus debererur , non erogarerur in pro-
i^ priasindigentias, & ufum P. Cxfaris , juxta providamdi-
ieftiffimi Parentisdifpofitionem, fed inaliosufus, fuisSu-
perioribos bene vifos; Unde abomni juftitia, &aEquitate
alienum videtur, quod ifti boni Superiores, ponendoobi-
J^ cemadimplemento Paternae voluntatis, perLauramSoro-
rem, deeorum Religionefummopetebenemeritam , expli-
catae , utlle, feu commodum ex haccontraventione, feu
impedimento confequantur, exanimadverfisfupra<^/yff/>r,
13. «»«»». 107.
Incertus clt exitus praefentis Caufa;, demenfeFebruarii
1687. agitatae coram Judice Commiflario , tunc Joanne jg
Francifco Albano , poftea fanft. mem. Clemente XI. Ponti-
tifice verd Optimo Maximo, & cujusfemper memoriain
benediflione erit, in Choro VaticanacBafilica: fepultocum
fequenti fepulchrali Infcriptione, ejufqueOrationes Confi-
fioriales, hoc annoin lucem prodierunt, cura , &fumpti-
bus Eminentiffimi , & RevereniJiffimi Domini Cardin.ilis
Annibalis Albani S. R. E. Camerarii , taiitique Poniificis
Nepotismeritiflimi , quas vereadmirabiles meritoappellan-
tur in Folio Congregationis Concilii die 13. Junii 1722. in
Ulyffiponen, Occidentali .
D. O. M.
C L E M E N S XI. P. M.
Hujus SacrofanBte Bafilic<e
Olim Vicarius ,
Pofiea Canonicus
Sibi vivens poni jujftt :
ObiitDieXIX.Mariii
^nno Salutis MDCCXXI.
JEtatis verb fu<e LXXI.
Menfes VII. Dies XXV.
Sedit in Pontificatu
Annos XX Menfes III. Dies XXIV.
Orate pro Eo .
Ibiquc fubduntur haec verba ,
Sepulchfale hoc Elogiummanu fuaexaratum Summus Vonti-
fex excudi jujfit in marmore annisfere duobus ante obitum -
Nec non fequentia,
Obiit pradiHus SanSIiJfimus Pontifex Clemens Xlbtevift-
mo duorum dierum morbo, e Vtvis potius raptus , quam
fublaius ,feria4 die ig.Martii 1711- horacirciten^. cum
dimidio in Palatio Apoftolico ^Quirinali , omnibus Ecclefia
Sacramentis rite , fummaque pietateperceptis . Vixit an-
nofji.me»fefj.di(szs.Sedit annos 20. menfes i.diesz^-
Et demum haec alia,
C L E M E N T I XI. p. M.
Olim JoANNi Francisco Albano
Uibinati
Ciiroli Filio
Annibal Card- Albanus ,
S. R. E. Camerarius ,
Bujus SacrofanBte BafiliCte Archipresbyter ,
Patruo Beneficentijftmo M. P,
Anno Salutis MDCCXXIL
Occafione autem folemnis translationis Cadaveris prae-
fati Summi Pontificis ita cecinit cruditiffimus Poeta, &
doftiffimus Legifta D. Francifcus Maria Gafparrus , in
Romano Sapientiae Archigymnafio meus CoUega .
ECCO la Tomba per gran forte altera,
Che di tUmente il Cener facro aaoglit
Tu adori , 0 Pellegrin le augufie Spoglie
Ejfo non vedi ; lo ti diro qual' era ;
Ei fu , che fu /' Italica Frontiera ,
D' Afia freno l' inferocite voglie ,
Oggi per Lui di Pier i' Ancora fciogUe
Nella Cinefe Oriental Riviera .
F« Padre amante , e a poverta foccorfe y
Pafior , ch' armato d' infalUbil telo,
Del Gregge errante alle ruine accorfe.
Parlo , ma pieno di facondia , e Zelo ,•
Sofri, ma fempre invitto; Orgode, e forfe
Cilona maggior gli fi matura in Cielo.
Fmis Tomtir. Bifceftammm Eccleftafticarum Advocatl
Domintci Urfaya,
INDEX
I N D E X
RERUM, ET MATERIARUM,
Qu2C in utraque Parte Tomi Quarti Difceptationum Ecclefiafli-
carum continentur.
Primus numerus indkat Partem ; Secundus vero Difceptationem ; Tertius demum
Difceptationis numerum denotat.
AADVOC ATI diligentia prouocanda eft mignitudine honorarii ,
par.2.cl.i.n.8g.
An pojjint retinerc Scripturas profuis honorariis , par.i. difc. 16.
ABLATIVUM «^/«/«^wOTConditionemimportat , part. 1. num. 49- ^, ,. ,, ,,..
d. 19. n.ii. ad 17. n.ii. ADVOCATORUM patroeinium fubtrahi non debet a Liti-
li.2>S0'L\i1'^O fupponit vinculum , p.2. d.:^. n.iSo. gantiumcalliditdte, p.t. d. 13- a "•'^^-
ABUSUS eliminandtis , non fouendus eft , part. i.difcept. u. AERIS intemperies efl caa/^a legitiraa non comparendj , part.i.
num.+i. difcij.a num.i6.
ACCEPTARI , velreprobari in totum debet didum Teftis , AFFECTIONEM habere prafumitur Confrater erga Eccle-
p i,d. i.§.7.n.i8. fiam ,cujuseftConfrater, p.id-7- n.46.
Hec non omnes i\\\z€i\xihMvmni , p.2. d.i7. n.3. AFFINITAS ex quibus prohetur , part. 2. difceptat. 24. nu-
ACCEPTATIONE ^«Wj>(;r«TO w« /W/W»f LegesPapales , mer. 13-
p.i.d^. n.140. /« pr<'«ff ^''<i</« matrimonium dirimit , part. *. difceptat. 24.
ACCESSORIUM mmqiiam prafertur prinripali , p. i. d. i. num. U-
jr.5.num.i4. IN ALBO^KWopo.^f relinqui nomenProcuratoris, part- 2.
ACOLYTVS Lntine Ceroferarium/i;gmflcat , part. i.difc. 22, difc. 8. pertot.
nuni.6. ALIENATIONIS/prf/V/f^ feruitus in Ecclefia , p. ». d. 14.
ACOLYTHI w2./i«/'?«<'i;«<jOTfit, p.2: d.22. n.2. n. 63. a n r jt
ACQUIESCENTI A pofl monem incutientis metum quando ALIMENTORUM ^'W.gaf/o<A jullacaufa metus , p. i.diic
ipfumpurgaredicatur, p.i.d.i.§.2.an.52. ,'• 5- 9.-""'"-.^'- . . . . r ,,• ■ c cr ■
ACTIO, ii?f<2./?i'''^<jr/«»»poteftineodemfubiedo,p. i.d. 7. Sk*?'-'?'^""'/.' fwrdicitur juftacaul^tnullitatisprotellioms.p.i.
n.57.&p.i.d.i5.n.6. difc.i. per tot. „ ., ,
popularisquandocej]et,^.\A.\.^.\\.2.T\.M,. ALLEGARE^^. ?«tf-/>/«fr«/>/rei;tta ridicuium eft , part.i.
»,?/?/;////<'/?// C/i^«z.vr/./ competit Ecclefi3E,non hacredibus, p. I. dilc.n- i'.um.76. , , , .
d.7. an.62. ALTARE diflinnum quando pojic er\z,\ pro eiplendo bapti-
ACTOR /^/V/'f «»'/■"/«<» replicationeCoIIitigans, par.2.difc.i2. fmate Infantium Dominorum Satculariura, part. z.difc-4.
num. 33- ""Ti- '°7-
ACTU ALIS curaapudquemtd\itH , declaratur ab obferuan- ALTERNATIVA quando importet praUtionem , par.i. dilc.
tia , p.i.d.2.n.i42. 3.num. 14.
^«p^^/pf/j^/pluresrefidere, p.2.d.2. n.52. AMATORI/E E/)/;/?o.'rf?//Wi>probentcopulam, part.i.dilc.
ACTUS ("««'J refsrendus eft ad iuam caufam naturalem , p- i. -*• ^ num. 37.
difc.i4.num.i8. AMICI »'» SehoUs folent aliquando non cognofcere Amiros ,
T4Wir//j /«prrfy//<//m/»3Locipiiimpugnaripoteft abeo, qui ip- quandopervenerunt admeliorem fortunam , part. i.difcep.a,
fumfecit, p.2.d.i4.n.68. num. 63.
ACTUS/^^J^^/^-^/^Vffaainonattenduntiir, part. :. difcept.i?. AMOR /»«//«/ f/"/»f/>p<j^<rr««m,p.i. d.i 5. n.40.
nura. 50. I{,ciproci!s , cf excejflvus facit prjcfumere copulam , par.2. difc.
jjuranie metu gefli i[\\xm coiifirmant , part- 1. difcept. i.iT. 3. **• a num. 27.
num. 63. AMOVIBILES P'»ro<-/'» in quibusdifierant a perpetais , p. i.
Amplia quamiis appareant jucundo animo fafti iLid. dilc.2. num. 57 •
Ftf(r7;^//'-/j/;/fr/;«//metusJicunturmeticulofi, par. i.difcep.i. AMPLI.-VTI V.A rfl diHio Etiam.p.i. d.2. n.85.
§. 3. anum.i. /''■'■ AMPLlORES/^<'/w/W^/<»<-'//^.f releuatur vcritis , part.i-
.^//)/'//V/f;;a/«yf appareant fadi lastoanimoibid. difc.i5- niim.13.
f <jf«/faf/i////i'/;iiidjcuntconluetudinem , par.i.difc.9. num.44 A N I M .€: /d/'/// quaniopoflpanendus fitamor vitar , pir.i. di-
a difc.io. num.i9. lcepr.i. ^^.3. a num.».
Gefli pendente lite , & contra prseceptum Supcrioris , dicuntur ANIMARUM cura quando aftualiter refiJere dicatur apuJ
attentici, p.2. d.4. num.5. primam Di^nitatem , p.i.d.i. per tot.
J(////V/a/f//ji7,vm;///r///»f«rproobferuantiaiaterpretatiua, p. 2, ANIMUS prtrfxmirur ralis , qualemdemonftrant fafli , p. >.
difc.19.num.144. f^ifc I. $.8. num.86.
.Vc// /)rrf>/«i,V^«/r,;«W<» pofluntrcferriaddiuerfum titulum , ANS AM./^/pcT.--i.i>,Vn/ multoti^s nodum li^at , par. 1. difc 26.
pi.d.i7.n.52. iuim.63.
Humero minores , ^<r/?,- ab habente alTiftentiam juris , pix- ANTEL ATIONEM .//'J^f./cimport.t aiternatiua.par.a. dilc.
ieruntur aliis in contrarium , pdrt. 2. dilci.pt,K. 6. nii- 5- a niim.26.
nier. 92. ANTIQIHORI dtbetur praccdentta , part. 1. difccptat. 17.
g^^i/K?/////; ^/r.-r/flcfFeftiii attiibui , non inducunt proitflionis lUim. 8
ratificationem , p.i.d i.§4.an.34. S. ANTONIUS //<• P</./'"> '«<'/».r'«/> C.-":pcr/«// in fua Rcligionc,
IN ACTIEUS/''^'v//,/r/>/Vnoi)datur manutentio, par.2.difc. p. 2. J. 3. 0.123
22. nihn. 16 APOST.-VSl/t fpititi qu^cnam fint , part. 2. dilceptlt. 26.
ADDI <///<".'/<"/''^/7pcrr^alicuirei, tuncilladicit. plena , p.ir. num. 44.
2. (jifc. 12. inim.4. APOST ATA quando dicatur }{r.'i^.-efuf , part. 2. aifcirpt. 26.
ADMINISlllATIO Sacramentorum in Hofpit.ilibus adquem inim. 41.
p-.rtineat , p.i. d.17. per totam . APOSTOLIC^L Cenflitutiomes declarantur ab obfcrvantia ,
ADMINISTRATOR 'i^ diflMbutor piorum Rcliaorumeft p.2.d.i9. n.i 38.
Epilcopus, p. I. d.9 n.22. Anp'.i.t /■ri/>//!/»'coi.tririus intelleOus clFct dc Jurc verior ibidem
ADVOCATU.S «/.•/./////o p^^i^/r y;r/'/iifrccontraiIIim P.irtem , ni'ni. i3'5-
quae .ib copctiit confilium, p.2. d. 13. per tot. A POSTOLICU M Sr«rr.v/. //«m r/V<- BE NEPLACFTUM .
Scribins pro verit.tte an poflit deinde fauorc Cliencis contrarium Pr.iilrfium .illegari potcft vigorc imnieniorabilis , part. 1. difc
dcfendcre, p.2. d.13. n.95. 1 .S'. niim. 16.
Sufcipiens patrecinium pro una parte non potcft pro alia patroci- A i'OS TOLORUiM /'. " bonoran.ii funt Epilcopi , part. 1. di-
nari, p.2. d.13. num.113. U-Tt. 4. num 15-
APPA-
1 N D E K
APPARATUS ir.a^Mf tenipore frofe/fionis Monialis quando
metum excludat, p.i. d.i. $.3. a n 7 '.
APPARETwMi»'/ wr/>,j/qu6 magis oppugnatur , part. %. difc.
7. num. 74.
APPELLARE anliceafCon/a/i^uineJskSententia. nullitatis
protedioiiis poftquaro Ulam acceptauit JVIonafterium , parr. i,
difc.i. ^.ii.pertot.
APPELL ATIO qtiando detur a mala relatione Examinatorum
p.i.d.j. per toc
siuar.Ja i>npediij[ celebrationem Capituli, part. 2. difcept. 9,
num. 20.
-P?/? APPELL \TIONEM omnes fequentes aflus dicuntur at-
tentati , pz-d.ii n.7.
AP^ELLATIONF., moii/ium venit pefunia f parf. Z. difcep. 7.
num. 43.
|wv<5r/4'/«w^/'Vquidcontineatur , p.i.d.i^.pertot-
APPROBATIONE//'fW«/V»(j» indis'"t Pziochi ad atidiendas
CoiiUfiioncs , p.i. Q.2. n,ii6.
ARBITRIUMi^c^/r/r/ quidimportet, part. i.difceptat. 10.
I um. 14
■^u^ando dicatur conceflum a Teftatore , part. i. difceptat. 10. a
iium. 11.
ARCHICONFRATERNITAS SS.Stig>nalur,i Uudatur ,
p.l. d.l4- n.94.
ARCHl EPISCOPUS /j/ypc^/- ^'•;^w Crucem in Locis exem-
; tis, p.i. d.i I. a n.9.
ARCHITECTI /''■(i^f^c«/<wdicunturEpifcopi, p. i.difc.17.
nun"i. 15-
ARCHITECTORUM T{elatio non attendirur , quando non
tuit \'a(Xa vigore decrcti Judicis, p.i. d.i 5.n.6i.
^RCHITECTIS nondolet caput in SEftimandisaEdificiis , p. 1.
difc.i;. n.6 5.
ARGUMEN TUM a fuperfluitate\t\i\^\mnvne^ in Jure, p.
1. J I. §. 5.n. 56.
ARGUMENTA omnia , /<>//><» adduci contra ufum deferendi
Reis juramentum , diluuntur, part. 2. diiceptat. i. i)". 3.
per tot.
ARRESTUM non dicitnr prima inflantia ^ part.t. difc. 4i.
num. 82.
^idfit, p.2.d.2i.n.39-
JVRRHA faciliiis <>»!<>//>«'• quam foIuaturpcEna pro fponfali-
bus , p.2. d.io n.25.
ARRH/E«»^c»/?»>«'po(rmtpTofponfaIibus , part. 2. difcept,
10. num. 23.
^uuire non impcdiant liLcrtatem matrimonii , part. 2. difcep.io.
num. 26.
ARTICULI exemplares decidi folent cum voto Coliegialium
Tribunalium, p.2.d.i5. n.i 1.
ARTICULORUM '•c.>j<rf«/»,jquandodicaturprobata, par. 2.
dilc.i^.a num.29.
AS.SERTIONI SummiPontificis pienifiima fides debetur, p.2.
dilc.5.iium.5 5.
ASSISTENTIA nobiUum Perfonarum in adu profefllonis
quandocxcludatmetum,p 1 d.i.ir.3. n.7i.
JVSSISTENTIAM 7"''" ^"'""'/''profehabent adus , praefe-
rui:i;uraliis,p.2. d.6. ^.92.
ATTENTARE luandodicaturcontinuans , part. 2. difcept 4-
nuni. 7-
ATTEN TATI //'V"/??«r//^7/// omnes , poftappellationem ge-
fti, p.2. d.2i.n.6.
Ntc nongefti pcndentc Jite, p.2. d.4. n.5.
Et ccntra^pnfcc^tum Superioris , ibid.
Circa ATTENTATA rtfponderc non foknt SacrC Congregatio-
nesquandorcfoluuht Caufas in meritis, part. 2. difceptat. 4.
num. 124.
ATTESTATIO ,<-ff«/-rr/;ir/»/propriumcommodum, nonattcn-
ditur, p. i.d.i 1. n.2o.
'Taiia ah i! is , contra quas pra'judicium afFert , concliidcntcr
probat,p2. d.%. n. loi.
Sinc i tiramento nor prchat , p.l.d.15. n.6o
ATTEST ATIONES/./W/f/W^/»/ fieri a Parochis , p. i. difccp.
10, num.3i.
Peritcrum, /) J/.'/^»V<r non deputatorum , non attenduntur , p. 1.
dilcep. I 3. num.56.
ATTESTATIONIBUS r.pifcoporum magna fidcs dcbetur ,
l'.2.cl.2.n. I 17.
AIIGUMENTATIVA rfl diHio etiM, part. 1. difccpt. 2.
miin. 6.
Ve mtnfe A UG USTI ijuando diratur ctHCtdi Sol , par.l. difccp.
14. iium 55.
.^11 AUGUS riNI/\NA Heligione Itali /J^r/i^/V/anpofrmt con-
ftitui Pro'-nr.itorcsab Ultramontanis Relisiofis , part.t.di-
fctpt.8.pcr tot.
AUGUSTINIANAM lic/,xior,em quando fuerit ingrclius B.
Aiigii!liiii's Noucllius, p.i. d.3 n.i2i.
A U D I E N T I A no ta ijuanda dene^ando fit , par. t . difc. 1 . ^. 1 1 .
aiium. 30'
P. E R U M
Concedi femper folet ex nouis Juribus, part. 2. difceptat. 6.
iium- 55.
AU DIT U S ubi non adefl no:i juuat claraare , part. i, difcept. i.
jr. 9. n. 28.
AVARITIA Mulierum defcribitur , part. 2. difcept. 24. a nu-
mer. 27,
AVERSIO ^ Statu ^ligiofo metum comprobat, part. i. di-
fccpt, i.§.2. n.86
Efl prxfumpiio coadac voluntatisprofitendi , part. 2. difceptat.
20. iium. 10.
AU THORIS//'?"//! in Congrejfibus legalibus explicatur , p.i.
difc. I. §.ii. n,48.
AUTHORE aliquo conciliato , vel reprobato , conciliati, &
rcprobjti dicuntur illius Seftatores, part. 2. dilceptat. 19. nu-
mer. 175-
AUTHORES clauflrales poflponendi{\xnx. authoribus forenfi-
bus , p.j.d.ig. n.136.
'§^ando ..ttendi debeant.^}f.i. d.19. n. 102.
g^/ nllegari folent contra ufum defcrcndi Reis juramenturade
vcritate dicenda , declarantur , part. 2.d'fceptat. 1. §. 4.a
luim. 24.
AU THORITAS Boflorum tantum valet , quaRtum rationes
inquibusfe tundant, p.2. d.19. n.i7 3.
Dciiorum alleganda non eil: ubi adcft Teftus literalis , part.2. dj.
fcept.26. n.19.
Ncnrequiritur ubi concurrit ratio «aturalis , part.2. difceptat.2.
num. 141.
Epifcoporum a/legari non potcft in concurfu rcfolutionum Sac. C.
par.2. dif:.6. num.20.
Papre maxiwa eft ^ p.2. d 4. n.82.
Punclualisflat pro lege , part.2. djfcept. 3. num. 34. , & difc.i?»
num. 79.
Punclualis dicitur delle Vacche Rofle , par.2. difc.6. num. i4i.
& difc.25. num.26.
J{ot<ie ma^^na efl, p.2. d.17. n.9.
AUTHbRITATEM/«/)g//,./«/^Wf Doflorille, qui fuitap-
probatus in judicio, p.i. d.i. ff.i. n.82.
AUTHORITATES , nonfacientes ad cafumiiointnlMtZlL-
tsead ornatum Urbis, p.2. d.13. n.114.
Nec non dicuntur allegationes ad baliftam, ibid.
AUXILIA, ei? confi/ium dare Recurrentibus aduerfusmeti-
culofasprofeffiones, an fit laudabile , part.i.difcept. i. $.io.
anuoi. 64»
B
BALD ACHINUM nonpoteft retineri a Laicis in Ecclefu ,
par.2. d.4n.Si.
l]ALDACHINIw/«//«c«competitEpifcopoTitulari, par. 2.
difc.4. num.Si.
BARONIS Uxoriqua/es competant in Ecclefia przrogatiua: ,
p.2. d.4. a num.86.
BARONES/?.c^/?»>^<'<»P<'/»V'»'"'quomodointerfediiferant , p.2.
diicept.4.a nutD.66.
Pro BAPTISMATE Infantium Dominorum SaDcuiarium
quando poftlt erigi diftindum Altare, part. 2. difceptat. 4.
num. 107.
BAPTIZZ.^RI pcteft Parochianusabalio, quam a proprioPa-
rocho vigore confuetudinis,p.2. d.2. n.3$.
Joanni! Vincentii Beger mentiocum laude , part. 2. difcep.ip.
w.vn. i8j.
BENEDICTIONES C//7fr////», & Palmarum a quoficridc-
bcant, impedito Epifcopo, p.2. d.25.
BEN EFACTOR IBUS infignibus concedi foletgratia retcntio-
nis tencftr£e,in Ecclefia,p-2. d.14 n.45.
BENEFICIUM in dubio , an praefumatur curatum , part. x.
difccpr. 2. num.53.
BENELTCIUM t"/w// pcr crimcn Simoniae , p.ut. 2. dilc. n.
num. 10.
BEN EFICII <-"rar» rcouifita referuntur , par. 2. difccpt. 2. nu-
mcr. 47-
BENEFICII fc/apari dicitur obligata pro pcnfionc, part. 2.
i.lilc-23. num.i4.
BFNtFICII "/'»'"'''/'""'> quando fitattendendus , part. 2.
difc.t. num.4i.
BENEFICI ATIS Lateranrnfihui ,an tcncantur inferuirc Cle-
rici Bcncficiati,cjufd. EcclcfisE, p.^. d.22. pcr tot.
BFNEPLACITUM Apcftolicum rcquiritur pro imponcnd*
ScniitutcEcclcfia-,p.2.d.i4. n.27.
BES 11 ALlS <•"'"" ciuiacxcufat ab incurfu Ccnfurarum , P-'-
difc.8. num.44-
BOLl-ETTINOS tcmpore Pjfchatisdinribucrcfpcflatad Parc-
riios, p.t. d.2. n.128.
T>r BONO"./<Vr»dcbctcflc Votuin,p.i.d.i5-n 17.
Circa BONORU M divifionem non quscritnr uL>i Rcligiofus mo-
ritur , fcd ubi i!laac'iuifiuit,p.i.d.7.n.5o.
BRE-
E T V E R B O R U M.
BREVIUM/^^^-w/tfquandopraaicandafit, par. i. difcep. 5- CARMELITARUM re/, & mol>i/!a quomododiaiiiiiatvit poH
pgr tot. illorum mortem, p.i. d.7. per tot.
BULLAV-jr/jpunflualiterexcquenda eft , part. i.difceptat. 9. CARDINALES deLatereLegati ^ quam habeant jurifdiflio-
num. 31. nem , p.a.d.ii.pertot.
BULLA Cana procedit contra ufurpantes jurifdidionemau- HahentinLegationibusillammrKd[0.iontm, quam habentA!;-
thoricatelaicalidumtaxat, p.i. d.8. n.40. batesin Monafteriis, EpifcopiinDicecefibus, & Archiepi-
BURSA hydropica quando fieridicatur, part. z. difceptat. 15. fcopiinProuinciis,p.2.d.ai.n.i7
num. 9.
C
CARDINALIUM adnotationibus in Pofitione magna fidcs
dandaeft,p.2. d.19. num.54.
C ASTIT AS anfcjfit facile feruariab Equitibus Hierofolymi-
tanis,p.i.d.5 a n.n4. '""
s tiper C A S T l T A T I S voto Summ. Pontifex difpeafare pcteft ,
CADAVERIS ^JC'^*'"'»?»''^» quando locus fit, part. i. di- par.z.difc.5. a n.?-
fcept. 7. num. 66. C ASUS curiojm refertur Curialis , nonfolventis honorarium ,
/?yy?«r»f»V«»Vf;c<-^pryacompetit Ecclefiae, nonhacredibus, par.i. p.i. difc 16. an.46.
difc.7.anum.62. Mixtui non comprehenditur fub umplicidifpofitione, part. *.
Sepultura retardari non debet ptaEtextu pecuniarii intererte , difc.2i.n.6 .
par.2.difc.6.n.i5i. GATHEDRALIS Capitulum ingredi poteft EccIeCas Regu-
C/ELIBATUS, <s Jiatus conjugalis continentur fub una ca- larium cumcruce»levata,p.2.d.6. n.85.
ftitatisvirtute, p2.d.5. n.i2i. Ch\5SA>llamala efi , quaerequirit mifericordiam , p.x.difc.i.
C-^REMONIALE Epifcoporum tanquam\zyiitfV3.nd\xm t&, §.*'. num.27.
p.2. d.25. n.35. Judiciiihs quanam/tt ,p.1.. d.2l. n.Jl.
Nonderogat immemorabiliibidem n.36. J^ft" rcquiritur pro translatione Monafterii de unoadalium lo-
In C/EREMONI ALI difpofita de Principibus non habcnt lo- cum,p. i. d.5. n.31.
cumin Baronibus, p.2 d.4. n.70. M<jx»OT««i"»r«-(7a»>»Var protranfituabunaadaliam Religionem,
CALAMITATEM cWJ/^^p^l^faugereDefenforadCiu- p.2.d.i6. n.24.
faEcommendationem,p.2. d.2o. n.35. iWf''»f<"'aw^«/»f fufficienspro obtinendadi^enfatione , part. 2.
CM.hlHlT ASneminipatrocinaridebet , part.a.difceptat. 13. difc.5. a n.98.
num. 108. /''■«^"««'"'/^fuihcienSjUt Monachus fiatnonMonachus, par.
CAMPAN^ dicuntur Pradicatorumipzz\z% , & quare, par. 2. difc.i6. n.i5.
2. difc.4. n. I u. Prtvata fiiffictt pro tranfitu ad Religionem laxiorem , part. 2.
i>«//<»r«^«/;<?^/«,>;^^<rfy«Baronis S?cularisad Ecclefias,par.2. ditc.5. n.i3o.
difc.4. num.ii2. Limita in Summo Pontifice, quiid poteft facerenullacoiicur-
CANDELARUM^»;?'-»'^/'?»'' infeflo Purificationisdebetfieri rentecaufaibid- n.133.
inEccIefiis,p.2.d.4 n.ioc |!«<'^'^«'^ "'-"/'* ab incurfu Cenfurarum , par i.difcept.8. nu-
NequedebentdeferriaddomosLaIcorum,ibid. mer. 44- r 1 /> i j
CANONICA pur.atio inuoluit juramentum , part.a.difc. 1. ■M^''.'/'' C'"'/'^ quando refolvuat S.C. nonfolentrefponderedu-
$. 2. num.34. " biisattentatorum, p 2. d.4. n.124.
CANONICUS/^fWoOT/ji^r/K/quandopofritfuppIerevices Mi- Ai CAUSAM fuamnaturalem reterendus eft quilibet aGus ,
niftriimpedid,p.2.d.25.n.i7. p.i. d.13. n.iS.
CANONIC^ nwnitiones quando non fint necclTariae in pto- lnCK\iShma}anece!fariumt^t-i.ori\.\i.m, part. 2.difcept.26.
mulgationecenfurar. p.2. d.4. a n.23. num. 30.
CANONICIW»Vf<«f«r£i-r/o^^Senatores,& Fratres Epifcopi , ^^'"•'■"'"""''/yprobationesanguftiandae non funt , part. 2.difc.i3.
p.i.d.9.n.55. num.38.
^x quibus /r<z«// excufentur abintereflendoinChoro , part. i. Propria nnno efl bonus Teftis , part. i. difccptat. i. §.-6. nu-
difc.8. n.ii. mer. 81.
ContraCh.'iiO'^\COS quando poJTtt Epifcopusproccdereex in CkXiS/S^aliqu^ , txcufantes a tutela,enumerantur,par.i.di-
formataconlcientia, p.i.d.9. p.t. fcept.15. a n.^i.
CANONICORUM appellatione an veniat Decanus , part. i. Bifpenfationis a votocaftitatis , andebeanteirepublicJC , p. i-
difc.8. n.ii. difc.5. n.6s.
CANOislISTA/rnv;'»'^^'^''''"'^''^', par.2. difcepta^ 19. nu- Referuntur multacf. iifdemcaufis ibid. n.69.
mer. 106. ^'""''/''./'"■^refolvuntur a Congreg. Concilii , part. 2. ditcept.
CANONISTARUM <'/'»»7»>a«// praeferenda opinioni TheO' 11.nun1.48.
logorum,p.2.d.i9.nio5. CAUSARUM Tiefenfores mutari {olent a novis Superioribus
CAP ACES penfionum quando dicnntuT Liici , par. i. difcep.i6. Relig. p. i.difc.5. a n.55.
num. 8. CAUTERIUM Sponf^anfit jufta caufadiflblutionis fpoofa-
CAPACITAS Penfionarii femper ptx[iimitui: a Papaexquifita, lium , p.2. difc. 10. n.30.
p.i.d.i6. n.7. CEDENTlS>«'-<''-'7/rf«f''ccflat jusCeflionarii, part.i.difc.».
CAPITA/'/«r^«<'«p«'./7«»^efleineodemcorpore, p. 2.difc. 2. niim.91.
num. 139. Perfonam reprafenrat Ceflion3rius,p.2.d.i l. n.32.
CAPirULUM Catbtdralis ingredi poteft Ecclefias Regula- CELEBRANDI exequias jui noncomprehenditur intra jura
riumcumCruceeIeuata,p.2. d.6. n.85. Parochialia, p. 2.^.17- ".69.
CAPITULUM celebratumddformam Conftitutionum dicitur CENSUR/E quando ferri pojjint finecanonicamonitionc , p.'.
validum,p.2.d.9. n.9. d.4 nuin.23.
Gentrale quando »/<'Vj;f'r validum non obftantibjprotcftationibus ^^^"«'^('/•'/{^'nifiwrttr finecitatione,p.i.d. S.per tot.
Vocalium,p.i.d.9. per tot. ■«'' CENSURARUM iitcurfu excufat qv.z:\i\xt caufa , part. i.
GAPITULIcf/T^rrtf/fx/i/Wflimpcdiaturab Appellatione Vo- dilc.S num.44.
calium,p.2. d.g. n.io. CENSURIS defendere poffunt Epifcopi proprias Dignitates ,
CONSENSUM jttwWcteneaturcxquirereEpifcopus , part.i. p.2. d.4. n.i6.
difc.i 7. n.6. CENTENARI A <equiparatur immemorabili , part. 2. difc.t».
/'«CAPITULO'j'.Wif»;(/«/<.y? Vocalis,exiftensinpoflcfllonc num. 15.
votandi, p.2. d.9. n.25. CF.RT.-E .;»».»'"/'' «/«V-a^^rwr Puellae ad cfclufionempriuilegior.
ChPlTUl^A praferendafunt inflrumento , par.2. difceptat.14. Rev. Fabr., p. l.d.2. d.43-
num. 30. CERTUMi/c-iVariV^quodex circun-.ftantiisdeclararipoteft ,
CAPITULARIUM difcefus nen impedit cclcbrationcm Ca- p- '• d.2. a n.7 1.
pituli, p.2.d.9.n.i3. CERTIORARI «.'''^/••/■^'quicftccrtusdclite, par.i.difc. ♦.
CAPPELLANIS H<>//i;M/;/yw«r»/ireft darc facultatcmadmi- num. 7-
niftrandi iacramcnta, & quare , part.2. dilccptat. i^.anu. -Ad CERTITUDINEM auando rtduci pofllnt difpofitiones
mer. 12 incertx , p. i d.i. n.i^-
CAPUTwe-'» doUt .,4r'-*»'/'<>/?»'/injeftimandis «edificiis, part. 2. C ESSIONARIUS '■■-/"■ 'T/''"' •" perfonamCedcDtis , par i.di-
difci5. n.65. fccpt.ii. n.52.
Now potefl cjfe rninus priuilegiatum , ac fint menibra , patc. i. CESSlON.-\RII./w^ crjfat , ccflantc jurcCcdentis , p.i.dilc
difc.11.1mm.31. 2. num. 91.
ChKACOSSyE afluta tnui-eris inuentum indicatur , part. i. CH ARITATIVUMy"»A/»/.-i».»« , q^jandodcbcatur , par. 1. di-
difc.13. n.68. fccpt.S. num.69.
CARCERARI A^ Judice Laico an pofllt Ecclefiarticus , C.'/n"i<^«y«r,j/«r<i^i/-?;»/f..procxpcditioncBuIIaramibidcmiD-
in fusa repertus , Part. 2. difccpt,it, 21. numcr. 44. mer. 71.
Cl K-
1 N D E X
CIRCUNSTANTIA levemma^namzliquindoictesitfMta.-
tem,p.?. d.13. n.iS, &d.?6 13.71.
CITATIO perfonalis requirirur ad validitatem cenfurarum ,
p.i. d.S. <n.r,
CITATUS pro omnifuojure, andicatur approbatus in judicio
p.i. d.i. j5".ii.n.ii.
CI VIT ATUM vicinarumfolitim fummopere attenditur , p.i.
difcept.iy. n.n.
CLAVIUM retentio denotat dominium , p.a. difcept.7. nu.jS.
& difc. 17- n.84,
£.t»r<7 CLAUSTRA^w/"'^^ %/'?'"/'<.' manere ad fubuenien-
dum Parentibiis,p.i. d.15. a n.i5.
CLAUSTRALES Autbores poftponendi funt Authoribusfo-
renfibus, p.i. d. 19. n.i 36.
C\.hXiSM"LKfine pr^judicio operacur prasferuationem jurium
p.2.d.ii. n.37.
Tollit confuetudinem antecedentem , Sc irapedic ne oriatur futu-
ra,p.a.d.3. n.85.
S!'l>lata tollit omne id, quod geftum eft, p.2. d, 14. n.24.
CLAUSULA f;pi?n>'o<fA:i;g«f«'r poftexpeditionemLitterarum
aliasillanuUafic, quera effedum operetur , part.i. difc n.
3 num. 15.
S\i^'?\-.Y.'\^'Y^Sfanat omnes defsFlus p.l.d.g.n.^.
CLEMENTIS Xl.fepulchralis Infcriptiorefertur , p. s. difc.
27. num.i6.
Sjiifijue Orationes ConfirtoriaJes vere admirabiJes appelJautur
ibidem .
CLERI M^^lSStatutummagnofecreto cor\{eYn3hdit\XT3. Paro-
cliisantequam imprimeretur,p.i d.7. n. 13.
CLERICUS^w-J/^/i^w/j^/^aliquis , anpolfit inilJum transfer-
ripenfio , p.i. d.6. a n 24-
jldducttur diJli/;c}io conciJiatiiia opinionum contrariarum ibi-
dem.
Septem annorum capax ell penfionis, p.l. d. 12. n.27.
CLERICI EENEFICIATI Z.«r?r/»w«yf/an teneanturinfer-
vire Benefici.itis, p.2. d.2;. per tot.
CLERICIS <"»/»'■>"'■£■ prohibitaeft venatio , parc. i- difcepc. 3.
a num. 29.
Ampliarefpedu Parochorum ibid.
CLIENTIS calamitatem an poflit augere Defenfor ad Caufae
commendationem, p.2 d.20. n.35.
J^ro CLIENTIS '/f/f/j/c/jfmultapermittuntur, part. 2. difc.
20. num 35.
r.7wrf CLIENTIS anpoffit Adovocntus fcribcre , in illa Ciii-
fa , in qua pro veritatcconfuJtuscontr.irium refpondit,par.2.
difc.13. a n.95.
CLIENTIEUS quare non foleant fe commendare qualificati
Curialcs, p.i.d.5. a n.56.
COADIUTOR Parochi un pcjfts validc affiftere Matrimoniis,
p.2.d.2. n.i24.
Inter Jefuitas3.n fit capax penfionuni,p.2. d. 12.11.30.
COHABITATIO triennalis quando prcCcedere debeat matri-
monii difiolutionem, p. i. d. 1 3. per toc.
CLO\A.Y.Q\0 prsjudicare non pollunt iJIiusparticuIares Perfo-
Ij2,p.2. d.22. n.48.
COLLITIG ANTES w«^<?yi?«radimparia judicari,part.2. di-
fcept. 13. n.14
COMMODUM quis reportare non debet ex propria malitia ,
p.2. d. I '. n. loS.
COMMUNIONIS PagelU vide SolUttinos .
COM M U T A TIO f/? diminuta difpenfatio , par.i. nocet par.2.
difc.5. num.i 19.
COM P A R E R E 9 <"■/ »0« tenetur ob aeris intemperiem,& cum
periculovita;, par.2. d.i^.a n.i6.
COMPROMISSUM de compromi/fo dari non poteft , part. 2.
difr. 8. num.24.
COKCEDl debet quod lihcTi^xoic^ , & tibi non , par.2.difc.
1 3. num.io.
CONCI.ONATOR ctm ^.va/'' titulofalutarcdcbcat Haroncm
Loci , p.2. d.4. .1 n. 109.
Ex CON C U B I T U qu.tnJv defumatur i n terpctratio matrimonio
favorabiiis, p. 1. d. 4 n.41.
CONCURSUS an /tt nulluj fi Examinatorcs non prarftcnt ju-
ramcntura,p. I. d.3. n. n.
A'' quo tempcrc feruetur in prouifionc Dignitatum.habcntium cu-
ism animariim, p.2. d.i. 1^.93.
Ccram examinatorihu. Syiiodalibus , Sc non Sjiiodalibus an fit
validus , p. I. d.3. pcrtot.
Mabitui cornm Examinaiorioui Unius Dicuccfis unita; , nullus
eftprobeneficiis, inalia Di^ccficxiftcntibus, par.i. difccp.3.
num. 21.
Inprovifiont Pareriialiuin (cruindiis cd , non attcnta iinmcmo.
rabili incontrariuni, p.2. d.x, n.91.
>J«/,''</r/7 9«Wcinii!ointcruenit Examinatornon Synodaiis ,
p.i.d.3. ii n.i2.
CONDITIO dcfutt.ro pcr quod diffcrat i conditionede pr?fcn.
ti, p.i, d.4.iio.42.
R E R U M
SI VOLUERIT fif'>JV<»?«rinexprefia ,nonintacitavolunta-
te, p.i.d.6, a n.53.
CONDITIONEM importat ablativum abfoktum , p, i. d.19.
n.2i., &d.i7. n.22.
Importat dictio Purche^ p. i.d.4. n.32.
CONDITIONE 'lon /3i/»»7?/<-ra quando debeatur legatum piom
conditionale, p.i. d.27. per coc.
Ncn adirtipleta, gratia euaneicit, p. 1. d, 1. §. 1 1. n.65.
Dicitur deficere voluntas, p. 1 . d.4. n. 3 3.
Hon v;rificata^2.n fit validum macrimonium fub illa contradlum,
p. i.d.4.n.25.
/«CONDITIONIBUS/'?<!?»»j/»Ww»attenditur , p. 2,d. 11,
n.25.& d.27. n.io.
CONDITIONALIS gratia non potefi haberi pro juftificata ,
p.2.d.J9.n.39.
^jdando dicatur difpenfatio, p.2. d.19. a n.34.
CONDORMITIO«/;fc.-/ra/f<'roanprobetcopuIam , p.i.difc.
24. a num.50.
CONFESSIO Patris metum comprobat , par.i. difcept. 1. §. 9.
num. 17.
i'r(>pr;rf/>';>^r//jf»t,jOT tacirprobationem, par.i.d. 14. nu. 29. &
p.2.d.2. n.15.
CONFESSIONEM relevare an pcffit Confeftarius ex permif-
fioueconfitei;Cis,p.2.n.2o. a n.21.
CONFESSIONES aud,re po/funt Parochi abfq; fpeciali appro-
bacione, p.2. d.2. n 28 & 46.
CONFESS ARIUS fA./><'r»i,^a/s^ Penitentisan pofntconfeflio-
nem reuelare, p.2. d.2G. n.23.
Tejlis magnam mtTi.t\xr fidem, p.i. d.i. §.6. n. 14.
CONE'IRMATIO'/»f<'»/f/«^#'Wopermifsaeft,par.2.difcep.9.
num. 45-
CONFR ATER p'''*/'"»'»»"- affedionem habere erga Ecclefiam
cujus eft Confrater, p. i. d.7. n.43.
CONFR ATRUUM SS. Stigmatum pia exercicia indicantur ,
p.^.d.M- an-7S.
CONGREGATIO CONCILII refohere folita tfi Caufas
proutdejure, p.2. d.ii. n.48.
£;«/ Volumina aiitiqua carcnc indicibus , part. i. difcept.2. §. S.
num. 94.
Vahricte refolutiones vim legis hab. p.i. d.l. n.27.
Sac. CONGREGATIONES /»('/»/('/<■/»; cognofcere articulnm
manutentionis , p.2, d.2. n.65.
Hjfponder e non folent d\xhnsMznti.toi\xmc^\xindo refolvunt me-
ritaCaufaE,p.2 d.4. n 124.
CONGREG ATIONUM rejolutlones attcndiinturin illiscafi-
businquibus verificanturesdemcircumftantias, part.2 difc.
19 num.177.
In CONGRESSIBUS legalibus quomodo fe gerac Author ,
par.i.d.i. i)'.ii. n.48.
CONGRUA congrui, referenda ftint , p.2, d,i7. n.53.
CONJ ECTUR A <3/»9«'»'»</<'/""''/"f "r«w aliquid creditur , quod
experientia nocivum oftendit, p.2. d.3. n.103.
CONjECTUR/E cenjungi debent ad facicndam perfeflam
probationem,p.2. d.24. a n.18.
Perfcrutanda funt ad cognofcendum quo titulo faflum aliquid
t'uit,p.2.d.i7.n.54.
Unirim ccn/ideranda funt, p.2. d.2. n. 42.
CONJUGALIS fiatnf ^ & r.aElibatus concinenturfub eadem
caftitacisvirtute,p.2.d.5. n.i2i.
CONQ^UESTIONES cum amicis , Sc confanguiiieis mctum
probant, p.i.d. 1.^.3. a n. 38.
£/ rcclamationes tacitam proteffionemexcludunt, p.i.d.i. §.10.
a num. 46.
CONSANGUINEUS//.VC»-/" ccnfanguineam dechnti nullita-
tc matrimoiiii , non potell inatrimonium cum aliis Mulieribus
contrahere, p. 2. d 19. a n.4 1 .
CONS A NG U I N E I «uando audiendifint circa nullitatem pro-
fenionis, p. i. d-i. .()'. • i. n.40.
Tcfles .inprohent fer;iltur.E elcdlionein, p.i. d.7. a n.9.
Inter CONS ANGUINEOS //j-»/ri»//,'^/«//) confifterc non po-
teft,p 2.11.19.11.5.
CONSANGUINEORUM depofiiiones przfumuntur fulpe-
flae , p.i.d.7. n.i5.
CONSANGUINEIS «»»» Hceat /»/i/)/-//-;rri fcntcntianullitatis
prolcfllonis , poftquam Monaftcrium illam acccptauit , par.i.
d.i §.ii. per toc.
rx CONSCIENTIA «/»/.'r//j-j»'tfquando poffit Epifcopus pro-
ccderccontra Canonicos,p. i.d.9.
CONSENSUS F.ligentiumnon potefl vcrificari fiiic notitiaclc-
Cli,p.». d.S.n.ii.
£jv/;///»»«r,»*antccc(Jcuciprotcftatione, part. 1. difccpt. «.^. 3.
num. 37.
Mutuu! nccejfarius cft in matrimonio, p.i.d.4. ».*•
Nullui ffl metiientif.^ p. i. d.l. jf . 10. n. 19.
CONSENSUI^JiV^y/f/ioj/Vrcpugnatquaraerror, par. i. difcep.
4. num.7.
.CONSILIUM , <s «>»»r»/;««mdareRecurrcntibus adverfus roc-
ticuo-
ET MATERIARUM.
ticulofas profelTioneS , an fit laudabile , part. i. difcept. i.iT,
lo. a num. 64.
COti STITVT 10 eorrf^oi-ii ]\xTh nonextendit, neque etiam
e% majoritate rationis, p.i. d.9 n.44.
Loquens de aiin faciendi in Capitulo tion comprehcndit illura,qui
fit extra Capitulum, p.». d.9. n.4Z.
Papalii (iicitur ftylus DatariaE, p.i. d.19. n.i J5.
CONSTITUTIONIS una pars aliara declarat , par.t. difcept.
*t. num. 14.
CONSTITUTIONES /f/>iv7tf/»V.#punflualiterexequidebent ,
p.i.d.16. n.*3.
jipojiolica dfclarantur ihohicvvintia. y p.z.d.ig. n.13?.
Amplia etiam/t contntius intelleilus efletde jureverior ibidem
num.i39-
jjsnoblii^ant legitim^ impeditos, p.i. d.i6. n.19.
^eligioforum prafumuneur confumatae per lapfum centum anno-
rum,p.*.d.7. n.ii5.
I^f/y^jo/j/^wfervandaefuntprolege, p.i. d.7. n.8o. &nu.i04. &
num. loj.
CONSTITUTO Mufieris quando fit credendum , par.i. difc.4.
a Dum. ii.
CONSUETUDO adverfus Apojioticas Conftitutiones dicitur
folemnis abuluseliminandus,p.t.d.6. n.i iz.
vCf^^w^iftti-Wrftf jusadminiftrai.dioblationes, part.i.diCcep.i;.
num. 81.
jjejiruitur ex folo rumore in contrarium, fi eft immemorabilis ,
p.i.d.6.num.i5,
V>)lril>uendi Eltcmo^naf ittead^ndied , part. I. difcept. 9, nu-
mer. n.
Extendi nondebetdecafuadcafum, par. ».difc.6, nuraer. loo.
& 104. & IIO.
Jmmemorahilis efl fpeciali notadigna. p.t. d.Z5. n.36.
Immemorabilis non habet locum , conftitode principio , part. i.
difc.6.num.Z3.
Konprobatur eft teftibus,p.i. d.6. n.79.
ImmemorabiHs qiiomodoprobanda fit, p.l.d.6, n.78.
Sauat quemlibet de.ie(!t.\im,ii.t.d.i- n.51.
tiunquam immuta"daeA, p.z. d.l. §•!. a n.41.
Probanda ejl cencludenter ^ p.J.d. tl n 15.
Tollitur per tlaufulam Sublata , & decretum irritans , part. i.
difc.3. num.84.
F'i'r«farf</^;f<!?,jfequendanoneft,p.i. d.9.n.4 3-
Unius ^eligionis non extenditurad aliam , part. 4. difccptat. 6.
num. 29.
Vti lex fervandaejl, p.2. d.17. n.^l.
CONSUETUDINIS/wf^^/^ctiamftadiuvelutilitate, novi-
tate perturbat.p x. d.i. §.i.n.4i.
CONSUETUDINI iinrr.emorabili non derogat Caeremoniale
Epifcoporum, p.». d.i5. n.35.
CONSUETUDINEM ApfJ}olic<t Sedisprobantmultaexem-
pla,p.i. d.5- n.6i.
Ad CONSUETUDINEM inducendam an requiratur bona fi-
des, p.i.d.i7. n.36.
CONSUETU DINE tf<r?»»>»/'<"'^/ /us fepeliendi , par.i. difc.
17. num. 63.
CONTEMPTUS requiritur ad incurrendam excommunicatio-
nem, p.i.d.8.n.46.
CONTENDERE cum P^jr/^nx-^^p/eft .cumSuperiorefurio-
fum,cum Int"eriorefordidum,p.i.d. I. §.6.n.40.
CONTINUANS?«W<»«r««"f,p.z. d 4.^.9.
CONTR ACTUS inter Monialem^Sc Monafterium diciturpro-
fefsio, p. I. $.9. n. 13.
Mohatra in quoconfiftat, p.i. d.3. n. 39.
PER CONTR ACTUM quando impo/itum eRonus , an fit lo-
cusredud;oni,p.i. d.iS. an.13.
CONTRADICTIO Tejiium non attenditur circa accidcntaiia
p.t.d. 13.^.64.
>*</CONTRADICTIONEM/p»/W<»w/«;n<fWdeftquaElibet
interpretatio,p,i. d.i.$.7. n.20.
CONTRADICTOREM?«^«./<"r<»/»A,j**/ Doflrt-, illiusdi
ftum reputaturcafuslegis,p.2. d. ,'.n.34.
CONVALIDARl quando pefit i Contrahentibus matrimo-
nium, a principio nullum, p.i. d.4. a n.45.
CONVENTIONALIS pcena quando dcbcat. ex inadimple-
mentofponftlium, p.i.d.io. a n.i i.
CONV ENTUS , fundatipoji Condlium , non tenent. folvere
quartam funcralem, p.t. d. 6. a n.^S.
Pro CONVENTUUM/«»./-»/;»«» Reiigiofi funt capaces lega-
torum,p.i.d.i5. n.71.
COPULA an prohetur ex condormitione in eodcm Lcflo , p, t,
d.i4. nuni.50.
Ex quibut prtfumptienibus probata dicatur , par.». difccptat.14.
per totum .
j4/» proi^iwr aconfcftionibuscxtrajudicialibuj, p.t,d, 14, a nu-
mer.39.
Kec non apuhlica vocc, & fama ibid. n. 41.
Prohatur ex magna familiaritate, p.i, d.24. n.ty.
Item ab extejjtvo, Sc rCciproco amore ibid. n.t^.
Nec nonexpermanentia ineod. Cubiculo ibid. n.3t,
Et IX a^ihus impudicis,& epiftolisamatoriis ibid. a n.37.
Prohattcr exprafumptionibus, & conjefturis,ctiam adaoaulkKi»
dum matrimonium,p.t. d.t4. a n.i6. ..^
Probatur ex Tejiibus, etiamfi non fint majores onani «xcepfione ,
p.i, d.Z4. num.tt.
fl^alis ejfe debeat ad induccndam affinitatcm , p. i. d.t^. % Qum.
46.& per tot.
Subfequens quando metnm purgct , vcl excludat ia mairimonio,
p.i. (ki. $. .. n.13.
Subfequens quando purget mctum antecedcntem , par. a. difcep.
24. a num. 9.
COPULATIVAo^^/^^^Cum^p.t.d.tt.n.io.
CORI ACE A, ^ amovihilis debet efle Sedes Domini tempora-
lisin Ecclefia,p.z.d.4.n.it6.
/«««<» CORPOREwortpo^tt^eflepIuraCapita, part. t.difc
t. num. 139.
CORRU ENTE/w/^/xvfra corruit refolutio, p.t. d.i 4. n.3 1.
CREDENDUM quando /it Mulieri, alieganti impoteDtiam
Viri,p.i.d.i3. a n.Z5.
S^uandojit Judici , teftantidc fafto, coram ipfo fequuto , p.t.
difc.it- num.54.
fu^ando Jit Judici , anercntiproceflKTecaufacognita , part. x.
difc.it. num.41.
CREDITUR magis duohui teftibus , deponentibus de mettt
quam railledefpontaneavoluntate.part.i.difceptat. i.§, ».
num, 131.
CREDULITAS 'n<»^»<*/"'rf'/4'»</.jeftantiquisRepetentibus ,
p.i.difc.t.num. 15.
CRIMINA /wpa/iiV-jr/wa^/r^nondebent, part. t difcep.it,
num. 91.
Cum CRUCE elevata , fy Jiola quando poftint Parochi ingredi
EccIefiasReguIarium , par. i. difc. n. pertot. &par.t,difc.
6. per tot.
CRUCEM inlocisexemptiszn poftiterigere Archiepifcopus ,
p.i.d.ii. a n.9.
CRUDELITATES omnts excedit defiderium diuitem velle
fierideexiguitate Mendici,p.i. d.9. n- 37.
CULTUSD/i»>»"/augendus, nonautemminuenduseft , part.
t. d.t. n.43.
CULTUSD»p»«»'/<»«''"'/fumcndaeft omnis interpretatio , p. t,
difc.14. num.93.
CURA<»<^«o/»-', anpolTitpenespIuresrcfidere, par. t.difc z.
num. 5t.
A^ualis , apud quemxeCideit , dcclaratur abobfcrvantia , parr.
t.difc.i. n.i4t.
Aniinarum quando refiderc dicatur penes primam Dignicatem ,
p.t. d.i. per tot.
CURAM domejiicorum nonhabcnscft Infidelidcterior , par. t.
difc 15. num.i.
CUR AM hahitualem habcBS an poftitfe immifcere in eseerci*
tiocuraK,pt. d.t. n.109.
CU R A T U M quando in dubio pracfumatur beneficium , part.»,
difc. t. num 58.
CU R ATl Beneficii rcquifita referuntur , part. t. difceput. ».
num. 47.
CU R I A LES denegantesfidem RefcriptisCaufarum , defuroptis
ex Poficionibus EE. Card. obliganturadretraflationem ,p. ».
difc.ti iium.136.
CURI ARUM/>/>y'rp4»»</» funtpro legibui , par. i.difccp.i^,
num. 134.
D
D ALID/E »»'»/.' <»rr»'/,W«V<»»»/«»r,p.i.d.t. §.J. n.i6.
DAMNA <3 interejfet^u^ndo dcbcant. ob inadimpjfmfo-
tum fponfalium.p t.d.io. per tot.
DATA .r<''»/>f«»rfaliquaDdofalfitatcrademonftrat,part.i, d.i6.
num. 71.
D AT A RI A dicituT orgsnum Papti, part.». difc. 19 num. 44. i
num. 107.
D ATARI.-E />'/«//»>»■»> 7"', P'.d. 16. on.i.ad 19. num. «4.
& num. 105.
Stylo adaptaii" illud Noli me tangcre , p.». d. 19. n. 1 33.
Stylo quaitJo c Ji unijormis (eotentii Do^orum prafertur con-
tr,>riacopinioni,p.t. d.19. n.ioS.
DEBILITAS intfl.Wiu! eji recurrcre adauthoritatcsDorto-
rumuhi habcmuscalum lepis, p.t.d 3. n.99.
DECANUS<»'»K'/i(,»/appeIlacioneCanonicorum, par. i.d. 8.
num. 1 1
D F. C E P T I S /»»<■<• i»r#»Ar»» »■>?, p,», d, 1 9. n. s».
DECIMARUM/A«<7w/)r<-/'.»;i/rexatteft4tioncinorum, qui
illaseiictTunt, p. i. d.14. n.t^.
DECISIONES /t'"'''/''i'""omnesdiflicultitum teocbra5,p t.
difc.t.num.ii.
Str.
! N D E X R E K U M
Servantur rtnnjvr.r, Sac. C?rorf s , ibid.a vu.z^. LIBERE* quidimpQrtet -.^ p.l^.io. n.il.
Pr/^Prt.''^/?? ornnium Dodorum fententias , ibid. nu »4. WKCHE eo/i^irio/jem importtjt , p. i.d.4. n.j*.
PECISIONES proptias uniformat J?«'/<» cum refolutionibuS SEMPEK i»t/ii/iitcmne tempus , p.l.d.I. jT.s.n.ij.
Sac.Cong.p.».d.6,n.ii. SIVE'' ejl /iis;uu^ipa , p.2. d.iz.n.4 .
DECLARANS nibil fadc tie novo ^ par.z.d.iz. n.51. &d.i7, TANTUJVI ejl reJiriHiva , & limitatiua , par.i. difcept. ii.
nuni.ii. anum.68.
DECLARATIQi/^/wwjVw)" <5folitovicinorum Locorum , p.i. VEL quandb importet prjelationem, vel ordinemj par.i.d.s,
d.zi.num.ij. a num.16.
I.JUS quod dejure ineii , nihil operatur, par. i. d.ii.num.9. p.i. DICTUM Tarjuinli (JrBani refeitur , part. 2. difcept. 13.
d.iy.num.ii. - num. 15.
'Tejiatoris coramduchus teAibus fafia an habeat-vim difpofitio- DIGNIOR A /(?c<j(?«rf)-«w;«rpropter finemobferuandidebitum
nispiajCaufae, p. i.d.a.a nu.78, ' ordinem , p. 1.^.45.^.37.
T^"//»? ''«'^'^^''^''''•'dubiumadexcludenduniR. F. par.i.difcept.i. DIGNUS none/i experiri EcclefijE benignitatem , qui ejusfa-
runTi 77. lubria praecepta contemnit , par-z. difcept. 4. num. 40. Sc
DFCLARATIONI teJHsquandoJlandumfit, par.i.d.i. jT.l. d.19. num.48.
i.i.ii 144. DIGNITATE primaimpedita , quis debeat facere facras Fun-
DECLARATORIiC Literse quando conualident matrimo- fliones , p.i d.i^. an.31.
iiium , p.2.d.i9ii rtot, DIGNITATIS propria defenjio ncceflaria eft , par. 2. d.is.
y.d DECUS, & lihertatetn nati fumus , part. Z. difcept. 13. num.37.
num.57. DIGNITATES Cathedralium , & CoKegiatarum a quanto
PECRETUM irritans tolHt omnc , idquod geftum eft , p.J. tempore provideantur per Concurfum , part- *-difceptat.2.
. cl.i4.r um.t4. num. 93.
DEFECTUS '''//«">/«/'/'/?/»»■ ex illorumnumero) par.i.d.13. Proprias cenfuris defendere poffunt Epifcopi , par.a.difcept.^.
.■num.66. num.i6. a num.30.
jimptia etiamfi omnes e.xceptiones patiantur , ibidem nu- DILIGENTIA Advocati prouocanda eft magnitudinehono-
m'er.i8. rarii , p i. d.i.n.SS.
DLFECTUS omnes fanat claufula S"ppJentes ., par.i. difc.9' DISCORDI A T^/»»3^w in accidentalibus nonprsjudicat ,p.i.
num.7. d.i.§.8.n.i 3.
DEFENDERE ^«///^f/ ^^«««c Dignitatem propriam , par.i. DIRECTE' quodejl prohihitum , noneft indireilepermitten*
d.4. fium.Bo. dum , p.2. d.7-n.3i.
DEFENSlOpro/>r»<- vignitatij neceflaria eft , par.i.difccp 25. DISCESSUS Capitularium non impedit celebratiouem Capitu'
nuni.37. ii, p.2.d.9 n.13.
Per viamfaEli quandopermiflk fit perfonis Ecclefiafticis , par.i. Amplia etiam in difcelfu PrsfiiJentis , ibid.nu.i6.
d.4.num.X9. DISjUNCTIVAf/?(/'V'7<<'fiuep.2. d.i2.n.43.
Pro UEFE NS lONE Clientis multa permittuntur , par.2.difc. DISPENS AR I "n pojfit cum Monachocirca proprietatem, p.*.
a6.num.35. d.7.num.i9.
DEFENiORES Ca«/flr«»7mutarifoIent a nouisSuperioribus DISPENSATIO contrahendi Matrimonium cum illa Matre ,
Reli^.ionum, p.i. d.5. a n.55- cujus liliam quis cogaovit , ex quibus caufis poflit conce-
g^/<7/.7^>rtr; ni'«/o/f/;;fecommendareClientibus, &quare,p.i. di , p. i.d.12. per tot.
d.5.num.56. Diminuta dicitur Cor„mutatio .^ p. Zpd.5.n.l 19.
ifPri/i^/^wwio^tfcircumveqirifoIeanta Litigantibus,par.2.d. 13. inprimo ajfinitatis ex copulalicitanon daturnifi interMagnos
anum.^S. Principes, & ex publica caufa , p.i.d.i2.n.26.
DEFINITORIUM prajudicare non poteft Religioni , par.2. inprimo gradu affiuitatisquandoconcedeiida, par.i. difcept.iz.
d.6.num.i7i. . anum.io.
DEI SPIRITUS 'b devotionis feruornon pcrtranfeuntcito , .^«//^ c/ /w pr-f f^»/«'«?«' informatione,etiamfi Exequutoraliun-
. p,2.d.2o.nuni.9. deccrtus fitde veritate narratorum , par. 2. d. ig.anum.^o.
DELATIOJ/i'/<f <»«/■; jnrifdidionis fignum, par.2. difcept.6. obfutura probabilia fcandalaquandoconcedi poflit, par.i.difc.
^ a 1 um.66. 12.num.20.
DELEG ATUS^w/^Oji^^ fubdelegare , p.2.d.8,nu.i5. ei^ando dicatur conditionalis , p.2.d. i^.a n.34.
.^^ando acquirat jurifditlionem , p. I.d.6.nu.5. ^andofit fubreptitiaiuordineid Proteflionem , par- l.difcep.1.
§ij^6modo teneatnr probare fuam facultatcm , par. 1. difc, 6. ^.11, a num.52.
num.73. ... DISPENSATIONES multa referuntur in quibus Summi
DELINC^UERE nem" prafumitur , part. 2. difceptat. 17. Pontifices permiferunt, ut Equitcs Hierololj'mitani Uxo-
num. 56. remducercnt , p.2.d.5.an.4.
T>E\>i\}HC\K'Y\0\i,\2yiomiJp,o nomitiatrr,atrimonit4m .^ p.2. £)isPENS ATION UM MatrimonioUum verificationcmquan-
d i9.num.86. & d.24nu.3. doomittcrcpoteft Exequutor , p.2.d.i9. a nu.35.
DEPOSITARIO y«d/;//^(/c/frr/ pofllt juramentum ,par.2.d.i. jMultaexemplareJeruntur ,^ in quibus Papa dilpenfauit , ut Dia-
§.>.ijuni.9. coni, Subdi.iconi juflis de caufis Uxorcm ducetent, pai''**
DEPOsn 10 dtibia tcftis declaratur ab aliis, par. 1. difc.i. d. 5- ii nuni.19.
$.9.nun)4i. DISPENSATORE deemojynarumdeficentt , fuccedit Epifcb-
.Monialiumfaiore Monafterii non probat , part.i. difc.i. jr.3. ^1,5, p.i.d.9.n.2i.
num.56. DISPONIT ntkil de r.ovo ille .^ qui declarat .^ par.2. difccpt. I2.
T»'//// (/«««//<; ftippleaturabaliis P-^-ti-i-S-^-iiK-^P- nuin. 52-
DEPOSITIONES ■ cnfinguineorum prseium.untur fufpcdlae, DISPOslTA «'« Caren.ctlali Epifcoporum dc Principibus ,
p.i.d.7-num 15. iionhabcnt locum in ii.ironibus, p.2.d.4 nu.70.
DEPRECATORIUM.;»r,jr/c«rf/m, quid fit , &quandodc- DISPOSITIO conditionalis evanefcit, conditionc non purifi-
fcrripoflit, p.i.d.i.jT.^.an.ii. cata , p.i-d. 27.^.18,
•DJtROGATIO fpecialij requiritur aducrfus confuetudincm DISPOSITIO cijjat , ccjjanti fuppofito , fub quo cmanauic ,
iinmemorabilcm , p.i.d.25.n.37. p.i.d.3-n.i 19.
Volutttatis Vefunliorum non folct dc facili concedi , par. 1. intelli^itur juxta tcmpus , in quo cmaiuuit , par.i.difccpt.3»
d.5. num.51. num.78.
DESTINATIO //r^/jr/w// />(>/,./? inquoIibctafluhumano,p.2. Loquens in cafu fimplici non comprchcndit mtxtum, part.z.
d.7.nuir:.72. d.2i.n.62.
-N<"» DESTRUCTORES, /<•// r.v/'i;//.'//cr?/ propriarum Con- DISPOSITIONEM propriam anpoflit dcciarareRcIigiofus ,
ftitutionum funt Gencralcs Religionum , par. 2. difceptat. p.2.d.7. nuni.io.
3 niim.75. DlSPOSlTIONESM<'r/Vn.'/'.'//npunauaIitcrcxcqucndxfunt ,
DE'l i RMINATIO tadem dtbtt omnia xqualitcr det. rmina- p.2.d.i5. num.69.
ic, I .i..:.9.ii.io. Piapunliuali cxequutioni demandandac funt, par.i.difccpt.».
DtUSi/p<'r/7/////rro/iff.jfcruitia, p.l.d. 1.5.2,^.4. anum. 85.
n:lare,.,d.,:or(mi\\\f\t, i(,id. DLSSENSUS opertus /»<:»/ /•/•/"/»r/- confcnfum t.icitum , par. .
yoluni,Tr$um(\l\m\\\zemd\g\t, ibid. d.i.$.4. a num.44.
CotjfideratCor ^ nonmanum , p.i.d.i.$ 6 nu.70. DISSENSUS exprrjfus facit ccflTare tacitum , par. i.difc >.
DIACONI offifium an fit poncre mitram , par. i.difccpt. 3, §.6. a num.n i.
"^"i- 30- DISSOLVI eodem modo aliquid debct , quo fuit colligatum ,
■nlfl'C CVM eopulat difpcfitionts , p.2.d.2l.n. 10. p. i.d. 1.$.» i.ru. i 1.
'ET\AMeJfaagumentativa , & cxtcnfiua, p.i d.i.n.«. DISSOLUTIONI Matriwonii quando locus fit ob Viri impo-
Necnonparitcramp/iatila, p.x.6.7.nu.ii. . tcntiam , p.l.d.1 3. pcr tot.
ET MATERIARUM
DISTINGVERE tiondehemns ubi Lex non diflinguit, p.i.
d.j.num.^o.
DISTRIBUTIO Candelarum in die Purificationis fieri po-
tcft in domibus Saecularium. poft faOam diftributionero in
EccleCa, p.i.d.^.n. 3°.
I.hemojynarum occafione particularis Jubilsei a ciuo fit facienoa ,
p.i d.g.pertotjf
Ex DI VERSIS «0»/' •llaue , p.i. d.4.n.94.
DIVINUS cultt4s augendus , non minuendus eft , par.i.d.^.
num.43-
DOCTOR fidemmajorem Wfr^far quandoillius diftumconcor-
datcum fubfequutodecreto , p.l d.5.n.5o.
Punliualis hahettir pro cafu legis , p.i.d.i.iT.S.n.So.
DOCTORI, loquenti cam aliquo (uppofito, ifto corruente,
nulla fides dandaeft , p.z.d. 19.^.171.
DOCTORE aliquo conciliato ^ yel reprobato , conciliati , vel
reprobati dicuntur illius Seflatores , p.i.d. ip.n. 1 7 5.
DOCTORES moderrti quando attendi debeant, par.t. d.i9-
num.iox.
tjon facientes adCaufam dicuntur ailegati ad ornatum Urbis ,
p.i.d.i3.n.ii4.
Kecnon dicuntur allegatiad baliftam ibid.
DOCTORUM authoritas non requiritmr ubi concurrit ratio
naturali-, p.a.d.a.n.i4i.
DOCTOR UM authoritas tantum valet, quantura rationes, in
quibus fe fundant , p.z.d. 19. n.17 ?.
DOCTORATUS praefumitur dodus , part. i. difceptat. 3.
num.39.
DOhVii po/tivus requiritur ad incurrendam excommunicatio-
nem , p. i.d.8.nu.46.
DOMESTICI, &fawiliares magisprobant iiirebus confiden-
tialibus, p.i.d.i.$. 2.0.131.
DOMICILII mutatio quando probata dicatur, par.t. d.17 .
num.44.
DOMINI temporalis Sedes in qua parte EccIefiEB collocaijda fit,
p.i.d.3. num.72.
DOMINIUM denotatClavium traditio ^ part. 2. difceptat. J.
num.59.
Importat C/avium retentio, p.i.d.i7. nu.84.
Cum DOMINIO an fit compatibile padum redimendi , p. l.
d.II.tlum.13.
DOMINIS tempora/iius qaiies , & quantae competant praee-
minedticE inEccleliis , p.i.d.4.pertot-
DOMUS propria unicuique refugium eft, par. ».difceptat. 4.
num. 17.
DOTALIA Subfidia quindo applicari pofTmtR.F. , part. 2.
d 2. a num. 28.
DOTALIUM Siilfidiorum quando fit capax Vidua , p.i.d.io,
num.i6.
DUBIA Teflisdepofitio declaratur ab aliis Teftibus, p.i.d.i.
ir.9.num.4t.
CU711 DUBIO «rtrc^ri^/j/i/ifcontrahinonpoteft matrimonium ,
p.2.d.i9. num.98.
In DUKIO an inciinandum fit fauore Religiofi reclaniantis ,
p.2.d.i6. a n.35.
Favore Matrimonii refpondendum , part. i. difceptat. n-
num. 59.
Judicandum efl pro regula , p I . d.7.n. 39.
%uando Beneficium prafumatut curatum , part. 2. difcept. «.
num. 58.
§i^ando pronunciandum fit proMatrimonio , par.i.difcept. 4«
num. 50.
Et quid dicendumpoft illius confummationem , ibid.
§uando refpondendum fit pronullitatc profeflionis , par.t.d»!.
5-4. num.70.
DU BIORUM refolutio quando evitari po(rit ex illorum admif -
fione , p.2.d.4.n.io8.
DURA Ucet fit /ex, adhuc feruanda eft , par. ». difcept. 3.
num.ioo.
DURARE quandodieatur metus , par.i. difceptat. 9. 5.*. i
niiui.ioS.
DURUM efl dcnegart gratiam Ciuitati , enixi fuppltcanti ,
p i.d.iS,num.io2.
ECCLES I A cogere potefl Vicinos ad vendendam feruitutcm ,
p 2.d.i4.num.92.
V.ft cu/lrix Juflitia , p.l.d,l8.n.l5.
Lafa qvom-do rtintegranda fit , par.2. d.4.n. II.
Pofitaintra/imites Parochis an prsfumatur illi fubjefli , p, 1.
d. 17. num.71.
ECCLESI^ /<j<7^</»V«/«r injuria, quac fit Prjelato , par.2.
d.^.nun.ji.
Non b^re.iihus compctit aCllo rcftitutionis Cadaucri* , par. i,
d.7ianum.62.
Proptia ffivort non eft credendum Parocho, par. i.difcept, 7.
num.55.
In ECCLESIA feneflra an poftint permitti, par. 2. difc.14.
per tot.
Imponi non potefl feruitut fine Apoftolico Beneplacito , par. 2.
cl.14.num.27.
ga^ , ij quales competant praerogatiuaE Doministemporalibus ,
eorumqueConfanguineis , p,2.d.4.pertot.
^andorefpieiunt feneftrae, aperirinon poffunt in propriopa-
riete, p.2 d.i4.an.34.
ECCLESIAS I(egu/arium an pofilnt ingredi Parochi cum Sto-
la, &Cruce, par. 2, difcept.6. per totam, & difcept. ii.
pertot. p. I.
ECCLESI AS ^egu/arium ingrcdipoteft Capitulum Cathedra"
liscumCruceeleuata , p. 2. d. 6.0.85
ECCLESIASTICA poteflas laicam longe antecellit, p. 2.
d.4.num.59
ECCLESIASTICUS inaBufugt deprehenfus anpoftitcar-
cerari a Judicelaico , p.2.d.2 i-n.44.
ECCLESIASTICI fruflraa/iquando conqueruntur de Pote-
ftatibus Saecularibus, p. i.d.9. n.57.
Inter ECCLESI ASTICOS ce/eriter terminanda funt lites ,
p 2.d.i8.n.ii..
ECCLESIASTICIS?«<i»</i'//>»V<» fitdefeoGoper viam faQi ,
p.2.d 4.num.28.
EDUCATIO, ^'procr;',»?/^ Filiorumeftdejurenatura:, p.i.
d.i5.num.5.
EFEECTUS fuhfequutus comprobat antecedentem voli^ta-
temoperandi, p. i.d.i. §.2.11.97.
ELECTIO Hefinitoris , & Difcreti pro Capitulo Generali
quomodo fieri debeat in Auguftiniana Religio.ie, p, 2. d. 8.
a num.55.
pieri dehet juxta Ofdinis Conftitutiones , par, 2, difcept. 8.
num.i?.
Il/avalidatfl , in qua Yotum dederunt illi , qui enmt inpoflef-
fionevotandi, p.2. d. 9.3^.29.
per Epifcopum quando fit facienda praeuia caufas cognitione , p.i.
d.io.nu.25,
eiuandoiitietur per admiftionem Voti inhabilis , par. 2.^.9. a
num. 47.
Sepuhura quomodo probari debeat , p.i.d.7.
ELEEMOSYN/E Mijfarumpars an poflfit retineri a Sacer-
dote , qui illas alteri celebrandas commifit, pzr. i. d. ii. a
num. 59-
ELEEMOSYNAM<j»p<'.^^/i«rf Monachus, Monialis, &
Seruus , p.i.d.^.a n.19.
ELEEMOSYN.^ diflrihui debent juxta folitum, p.i.d.9.
num. I '.
Pauperibusfacienda, qnandodiftribui poffint Locispiis , par.i.
d 9.num.46.
Sj^a dantur pro difpenfationibus matrimonialibu? , Pauperibus
elargiuntur , p.2.d.i9.n. i8j.
ElEEMOSYNAS facierttu to/w^jr^j/^attendenda eft pro i!la-
rumapplicatione, etiam fi illadeducatur exconjefiuris , p, a,
d.i7.an.77.
ELEEMOSYNARUM difpenfatorciicfizKatz fuccedit Epif-
copus , p, i,d.9.n.2i.
Viflrihutio occafione particulatis Jubilxi a quo fit facienda , p. 1 .
d.^.per tot.
Pr» ELEEMOSYNIS /«/»'«»■«/» recipiendisnonpofluntce-
lebrari Miflae, p,i.d.2i.n.66.
EMOLUMENTA F««<'r«/nandcbcantur duplicati Parocho,
quandoDctunflusfepcIlitur in Ecclefia , pofita extra confi-
nts Parochijc, p.i.d.i^.pertot.
ENUfJCIATlVA "<""«'/r«</<r(»rquandocontrouertiturenun'
ciatum, p.i.d. 14.^.67.
ENUNCIATUM^w-j^^/tfcontroucrtitur.nonattenditurenun*
ciatiua, p.t.d.i4.n.68.
ET^tSCOPUS dtterminnrc potcft Vias, perqtias incederede-
bent Proceflioncs , p.t.d.«7.pcrtot.
f.fl adminifirator ,& excquutorpiorum Reliflorum , par. i.d.9.
"nom.tt.
In qiiihus tenratur exquirere confonfumCapituli , par.i.d.17.
num.6.
Hemini lerum cfdit in fua Ecclefia , p.i.d.4.nu.7 8.
Proftdrre quandr polT*contra Canonicosex informataconfcien-
tia, p.i.d.9Pcrtot.
©(/^«^^c '"•<•<«'"'' exprimerecaufis , proptcr quisproccdit con-
"^ra Canonicas , p.i.d.o.n.SS-
S^ando tentarur pcr fcipium cclcbrarc , part. ». difcept. »5.
num.i9'
Kon prttfumitur vellc pnrjudicarc Juribus fuxEcdcfiz, p.s.
d. 1. uum.jc.
Vifitr.ns prttfumitur informatus dc Juribus Ecclefiarum, quas
vifitat , p.t.d.i.n.j*
EPISCOPI Fratrts, (ff Ecclefi^t Scnatus diaintur Canonici ,
p,t.d.9>n'S5.
J"-
W'
1 N D E X K E K \J M
Judicii irraffcnobilita' qiiancio dicafur probata , par. i. d. 3«
num 7.
Sedes inEcclefia dehet efle pulciirior , quam fit .Sedes Laicorum ,
p.2.d.4.iium.79.
^^lSiCO^O cedenAum efl , p t.d.l l.n.»4,
Suffraganeo an deheatur GenuHexorium qualificatum jpar.a.d. 4.
num.54..
Titulari tion compctit ufus Baldachini , p.i.d.^.n.Sz.
JiPISCOPO impediti, quii debeat facere facras Fui^diones ,
p.z.d.ij-per tot.
EPISCOPI aliquando abflinere folent 3 decifione Caufarum ma'
trimonialium , p.a d.19. n.3-
"Dicuntur Archit eiJi ipxoct^^onwm , p. I.d.i7.n. 15,
Preprias Digaitatei cenfuris defendere poflunt , par.i.difcept.4.
num.i6.
Titu/aref <jua!iter honorandi fint , p.2.d.4. n.56.
Veneran.-^ifunt uti fubrogati loco Apoftolorunj , p.l.d.4.n.i5.
ye/:erari dehent refolutionesSacrarum Co.jgregationum , par.i.
d.6.,-!um.7 5.
EM5COf ORUM authoritas aileg.iri non potefl in concurfu re*
lolutionuin S. Cono.p.l d.6.nu.2o.
J{e!.itionihui magna fides adhibLnda efl , par. ».. difcept, 19.
num. 5°.
EPISCOPIS maxima da^ur fides circa res propria; Diaecefis ,
p.2 d.2.ii.i7-&d.i7.n.2o.
i;PLSTOLA , fcriptaa Religiofoquando metum exciudat , p.
I.-. i.§.3.a n.64.& §-6.a n.S6.a ^.lo.n.ii.
EPIS'10L/4E,'''"'«;'"'> 'y'"""^" prooent copulam , par.z. d.24.
a iium. 37.
'EPISJOLAS puhlicans iumanitatij expers dicitur , par.i.d.i.
§.io.n.23. & d.i3-iiU'47.
EOUITES Calatraia , Aicantaras, & IvlontefiSE a quanco
tempore citra Uxores duccre poflint, par.z. difceptat. 5.
num.40.
EQUITES Hierofolymitani , quibus ex caufis pofliot Uxo-
rt.m duccre, medianteSumroi Pontiiicisdilpenfatione, p.J.
d.5. pertot. , , ., ,
Jn quibus differant aSacularibui , p.2.d.5.nu.34.
^cc non ah E.juitihui Thetitonicis , p.2. d.5. n.45.
ERRARE.7«'V/?, p.i.d.4. an.7.
ERROR '■"■'''' 1""!''"^^' inquodifferat ab errore perfonae ,
p.i.d.4.n.i3-
Ccnfenfuirepugnat , p.i. d.4.nu.7-
&uaiitatis perfona an vitiet matrimonium , par. i. difcept. 4.
pertot
E^VITAND/E funt novitates , ocquare, par.i.difceptat. 4.
num.5i.
EXACTIO Decimarum probatur ex atteflationibus iiiorum,
qui ilias exegerunt , p.i.d. 14.0.23-
EX AMEN e(i optimns modus dctegendi fcientiam , & habiiita*
tcmreprobati, p. i.d.3.n 3.
Sufer Inte-rogatoriis praefertur alteri iuper Articulis , part. 2,
d.i3.num.82.
EXAMINARE milHes melius eft ^ quam femel examinari ,
p.2.d.3.n.i25.
EXAMIN ATORES/"^ro^or»/<»/<'«/ ab Epifcopis vigore fpe-
ciaiis iacultatisSac. Conr;. p.i.d.3.n.27.
Unius Diiece/is unicas non poflunt valide intcruenire pro concur-
fu aiterius Diccefis , p.i.d 3.^.21.
^ando deheant deputari ab Epilcopo in iocum praemortuorum ,
p.i.d.3. num.25.
EXAMINA'1 OR U M jurlfdinio an cxpiret per unius mortem
p.i.d.3.n.iS.
EXCEPTIO de jure Tertiinonadmittitur, p.i.d.7. num.6o.
& p.2 d. 17.num.45-
l{t{\,iciens petitorium nonadmittitur in judiciopoflclforio , p.2.
d.i2. num.24.
EXCESSUS initio comprimendus efl , ne reliquos comprchcn-
dpt ,p. I d. 19.^.3.
EXrOMMUNlCANTUR cogentes Pucllas ad incrudienda
Mondfteria p.i.d.i.$.6.i'.27.
EXCOMMUNICATIO contemptum , & dolum pracfuppo-
nit , p.i.c^.S. iiuiTi.46
Terri ijuantic prflii finecanonica n:onitionc ,p.2.d.4-n.23.
Terrl nonpotell f oft quam /udcx proceflerat ad p^iias pecunia-
ri.is , p.i.d.8.n.37.
Terri nrn pitefl ijiuiido Judcx poteft aiio modo proccdcrc , p.i.
d.8.nuiii.35.
"Sullam nnllumfrcducit efcnnm , p. i. d. 8.11.6 7.
Pr^fipitiintir > rcnda non cfl , p.i.d.8.11.6.
Sinfturifdic!onr]:\ti, l.nihicfl, p. I .d.S.a n.26.
EXCOMMUNICATI fcnt co^entti inuitos ad cmittcndam
proti fiionem , r.i.d.t.§.2.n.2.
^impl^a etiam contra conlulcntcs , & auxiiium dantes , ibi-
dtm .
JJ/(/'<» ^.-//jW^timendanon fit , p.i-d 8.n.5o.
SVa^ <-//<i//o/if perfonaliefl nuila, p.i.d.S.n.i.
EXCOMMUNICATIONIS effeilus qoandodicaturfufpen-
fus, p.i.d S.n.^S.
%uando poffin i ordinari , p.2.d.26.n.47.
'LXEM9L h. magna habent fpeciem iniqul , par.2. d.4- num.48.
& d.i i.n.52.(?c d.i5.n.i .
Multa , Apoflclii:it Sedis confuetudinem probant , par.2. difc.5.
nuiTi.62.
Multa referuntur ^ in quibus Papa difpenfavir utDiaconi, &
Subdiaronijuflis.^ecaufis uxoreraducere;.t , p.2.j.5.an 19.
Multa referuntur Monachorum , qui Uxorcs duxerunt , raedian-
te Pontificia difpei.fatione , p.2.d.i6. a nu.9.
VaHdicrajnnt , qudm verba ^ par.2. d.l5. num.2. difceptat. 26.
num.27,
EXEMPLARES articuli decidi folent cum Voto Collegia-
lium Tribunaiium , p.2.d. i5.n. 1 1.
'i.X^lA91\Omajor nonpotefl competere membris quamCapi»
ti , p. i.d./i. n.ji.
EX^E^^V Ei<iD A punBualiter efl Bulla cJara , par. i.difcept 9.
num.32.
Necnon Conflitutiones /ipoftclica , p.2.d. 26.^.23.
EXEQUIAs celehrandi jus non comprehenditur intra Paro-
chiili.t , p.2. d. 17.^.69.
YjXY.i^MTXOminartim non efl ncceff^aria proannullanda pro-
fellioiie, p.i.d.i.jr.2.n.22.
EXEQUUTOR , 6" admiaiflrator piorum Reliclorum eft
Epifcopus, p.i.d.9n.22.
Apofloliciis quomodo procedere debeat pro vaiiditate Difpenfa-
tionum mntrimoniaiium , p.2.d. ig.a n.37.
EXEQUUTORIs ,non autem Judicis figuram facit Judex lai-
cus , reouifitcisab Ecclefiaftico, p.2.d.2i.a n.41.
EXEQUUTIONEM , non deflruHionem piarum difpofitio-
numprocuraredebetR. F. p.i.d.2.n.3S.
'EXEQXJMTOKlTeflamentario plene creditur , par.2.d.27.
num.14.
'EXEi^liHlVL'' femperprocedendum eft fauore Translatarii
penfioiiis , p.2.d.i2.a n.12.
EXEQUUTORES, w« deflruHores propriarum Conftitu-
tionumfuntGeneralesReligionum , p.2.d.3.n.7 5.
Teftamentorum debent ilia pundualiter adimplere, par. i. d.
10.num.23.
§^ando haheantur [ocohsteAis , p.l.d.».a n.63.
EXH/tLREDATIONIS timoranfit caufadifl^olutionisfpon-
faiium , p.2.d.io.n.iS.
EXHUMATIONI Cadaveris quando iocus fit, par. i.d.7.
num.66.
EXILIUM d Patriaquando imponi foleat pro faciiiorigratla
difpenfationis , p.i.d. 12.^.31.
EXONERARE feipfum nemo pote/t , aliumobiigando , par.i.
d.i5.nuiii.36.
EXORDiUM neceffarium eft in maia Caufa , par.».difc.26.
num.30.
EXPEDITIO Literarum an fit neceflariaantcillius terminos
ad validandampenfionem , p.2.d.i i- pertot.
EXPENS/E<i///>//f<»/.f funeris permittendae non funt, par.i.
d.14. nuni. 40.
Litis in Urbe magna funt, par.i.difc 15. nuni. 37.^ par.2.
d.i4-num-7.
§^<e , <& quando debeantur ob non adimplcmentum Spoiifaliuin,
p.i.d.io.a n.i 8.
EXPERItNTIA aliquando nocivum oflendit id , quod ex
conj.dura exiftimatum fuit profuturum , par.2. difcept- 3-
nuiii. 103.
EX: RESSUS//'i7>''/////-»<'/V ceflareconfenfumtacitum, p-i.
d.i.§-4. a 11.44. ...
EXPRESSl, 6- taciti eadem cft virtus , par. 2. dilccpt. 15.
num.79
EXTENDI non debet Conftitutio corre^oria Juris , nequc
etiam ex majoritaterationis, p.2.d.9. nu.44.
Non dehet confuetudo de cafu ad cafum , part. 2. difccpt.o.
num. iio
EXTINCTA quandopriefumatur penfio ob iapfum tcmporis ,
p.2.d.i2.n.i9-
EXTR'\CT10 /v»r//7rtr//wi, fafla finc citatione Partis , non
atti-nditur , p.i. d. ■ 7. n 48.
EXTRAJUDICIALITER quandopoffit Epifcopusproccde-
rccontraClcricos , p-i-d.9 i(n.5i.
E.VIR ANEOS/r/-"-»'"" Elcflores, cxeuntesa locoCapitu-
tuli , p.2.d.9-n.i4.
E.\"l REMA />rrf/»'/n'/'rr//r uniformiamedii , par-i. difcept.».
^.8 iium.87.
YWE.^iS KS fubminiflrart //-///^/'/r Religio R ellRiofo , recur-
r.-ntiaducrfusfuam profcflloncm , p.i.d.i.iT 1 1. n.50.
jimflia etiam fi fuccunibat in prima inflaiitia » ibjdcm
nuni. 51.
R. FA-
ET MATERIARUM.
Magfia danda e(t adnotationibiu Cardinalium in PofitiORe > p< *•
Fd. 19. Dum. ;;.
Magna debetur illi Tcfti , qui morte praeventus examinari non
potuit , p.i.dio.n.i6.
R.Tr* ABP JCA *n t^ff** fi^' applicare harcditatcm , xtXiCttm Maxima datur Epifcopis circa res propriae DisceCs , p. a. d. 17.
r Pu';llis,quolibetannoinUrbemonacandis,part. i.d. X, num. 10.
pertot?.m. i^cnfacitfidem y p.i.d.6.n.8i.& d.7-n.35-
yrocurat executhntm in fututumpioram Legatorum , p.i.d.i S . Honpr^flatur probibito facere aliquem adhim , C afferat habcre
num.a*. licentiam, p.i.d.7.n.}o.
j^o/ip'**«/ .»/>;<'«''■'' manusindifpoCtionibuspiis, nifipoft quin. Nulla dandaej} DoUori , loquentJ cum aliquo fuppofico , ifto
decimmenfesinUrbe, p.id.2.n.9. corruente , p.i.d.i9.n.i7».
JPro«<rar*//f^''piarumdifpofitionumexequutionem,non3Utem Pendente Hte e-ntom , nonprobat, p i.d.i.5.3-n.5o.
deftru^ionem, p.i.d.a.n.38. Plenaefladbibenda Teftibus , deponentibus de fafto proprio-,
OJi^FACTO^wWcp^^rprocedereJudexinnotoriis, p.i. d.8. p.i.d.i7.n.i8.
a num. 1 3- Plena danda eft officiali , teftantidc rc , ad proprium Oflicium
FACTUMatf»pr<«'/»«»>ttc , fed probandum eft , part. 1. d. 7. fpe£lante, p.i.d.i.n- 18.
num. 4». i^/^w^if/^^j^/^V^^i^aRelationibusOrdinariorum, part. 2. difc *.
XaJ«»J <i«f «</'>«<• inconditionibus, part. i.d.i».n.*5.&d. *7« num. 11.
nura *9» Plena debetur antiquis Scripturis j^.tA.^i-^n.l^.
t AQT A pr itvahnt verbis y p.i.d.i.5.j.n.46. & p.i.d.i5.n.63. J'/?«»;(^'»<» </?i*'«r affertioni Summi Pontificis , parc.2. difcept.
&d.»9-n.r37. 5. num. 55.
YACTUM fubfeqt/ens dcmonftratanJmam antecedentem , p. 1. Simplex nonprobat , p.i.d.iz.n.i^-
d.i.jT.S.a num.86. sinejaramentonulhm meretur fidcm, p.2.d.i5.n.6o.
/f ACULTAS aliquidfaciendi fr6ba,ndie!i , part. 1. difceptat. FIDEM magnammeretur Sactrdos , part. 2.d.i. Dum. 36. &
7.num. 70. d.it. num. 50.
Df FACULTATIBUS/«»//n<»5«V , quamin illiseft.fperant ho- Ampliafinullum faaieat intereffe in Caufa ibidem.
mines, p.i.d.iS-n.l. M^^«<»»> "i<'rf/^«r Teftis Confeflarius , part. i. diicept. 1. S. 6.
J/:FACL)LTATIVIS<J^«'*«/nondaturmanutentio , p.i. d. num. 14.
M. ajinm.56. J^<"»/'»'^»> ^^«0^^^'Vfine juramento, p.i.d i5.n.6o.
Aflibus nullumfieri petefl fundamentum part. i. difceptat. 9. Te//«> Jrr»/)? «r* iHius carda produflio , p.i.d.i3.n.37.
ra-am. 44. flDESpendentelitrfafl,e, nuilam merencur fidem , part. i.d.
FALSA nimLi refellenda nonfunt , & quarc, part. 2. difcept. 3. 4. niim. 3 3.
nam.73. TIDELES retraiinondebent kpiii difpoCtionibus , part. I.d.
fALSITAS/jAfi^/w^/^detegicuralevicircumftantia^p.i.d. 13. *. num. 89.
n.28.& d.a6.n.6 :. FILII quando dicantar iJlegitimi ob nullitatcm difpenfacioois ,
J7(;«/)rtf/««77i»V«rcommifl'afinepropriautilitate , part. i. difc. 3. p.i.d.i^.num.ifi.
niTm.44. FILIIS //ff/»<i7»/, tf(»/><»A'PiterReUgionem^ingredi, par.i.d.
J>ra;famiturcommi/faiheo, cujus commodum refpicit , p. ». d. i5.percot.
26. num. 62. YOEMIN Pi. minorimetu emtutitur y part. i. difcept. r. jf, 2.
47/j»»/T^;?/V/j<:«VpraEfumerefalfitatemaIterius, part.2.difc.i3. num. 155-
num. 17. -^^ FORTUNAM meliorem , quando aliqui devcnerunt fo.
TALSITATIS/OT-Jo^^^/W/aMnverifimiJitudoy part. i.difc i. 'enc noa cognofcere illos , cum quibus ftuduerunc , p. 2.
§.7.num.ii. " d.2.num.6j.
J« ««0 , 9»Wocenfeatur talisinoronibus , part. t. difcept. j. FRAUDEp^^r/Wc/»/ injuriam facit, part i. difcept.i. §. lo.
num.2o. num. 19.
JALSUM dicere non prafumuntur Teftes diverfae qnalitati5,& FRUCTUM/»* calhdit^tis nemo recipere debet, part.2.d. 1 3.
profelTionis , p. 2.^.26.0.36. num. lo^
J^i?<^/«?»abrquepropriocommodo , p.2.d.26.n.38. FRUCTUS«/»V«/»^»<r , deduflis oneribus ^ part. i.difcept. 18.
.FAMA /'«'W<V.*9»<»ff</<'/)ro^,r/ copulam ,p.2.d 24,n.4i. num. 18.
JJf F ■ M A ^<'»'» deponentes Teftes , praeferuntur deponentibus P"" FRUCTDUM BeneficU dicitur ptnfie , par. 2.difcep. i j.
demala, p.i.d-i. §.2.^.127. niim.9.
TAMILI^ nobHes exemplo Majorum invitantur ad magna O- FRUSTRA precibus impetracur , qubd a Jurc conCeditur , p.
pera , p. 2.^.5.11.94. 2.d.6.num.89.
JAMILIARITASw-aK/J-J-r^urgenspraefitmpciocopute, p.a. FUGA N.Jp^W/^/^/w^/^/xtfpraEfumpciometus , part. 2. difcept.
d.24.n.2 . 2o.num. 15.
TAM ILI AS confervari l^eipublica iRtereii , part. 1. difcepr. 5. FUNCTIONES/^<-rf i quo ficri debeant , impeditoprima Di-
anum. 70. gnicaCep.2.d-25.a nu.31.
TATUA ^-/i-im «■.»«'// excufatabincurfuCenfurarum, part.i.d. Necnonimpedito Epifcopo, p.2 d.2 5.per tot.
8. num.44. FUNERALIS g^'»rr.»(it^«/urdeomnibushis quc pr«ftantur
TAVOR Helifionis non confidcraturin profeflionecoafla , p. 2. funeris occafione , p. i.d. i4.n 16.
d.iS.num.41. ///»'«»/ .j/i/i<'//^ri<'«irquidconcineaCur, p. i.d.r^. n.i6.
5'AV0REMp/</'/»'<-«'"r^//)/V»'/ciaufuIa, quod penfio non exiga- FUNERUM Emolumenra an debeentur duplicata Parochis ,
tur ante expedicas Liceras , p. 2. d- ii .n.5 r. quando Defunflus fcpeiJitur in EccleCa , pofita extra coofines
TENESTR/E^k/ /"/""» nemiiiipofluntdenegari, part. 2.d.i4. Parochiae, p.i.d.i^.per cot.
num.53. Tmp f nf <e duplicari nondebecit , p.i.d.i4.n.io.
^/((•r/ri />!>(» p(>^«,«jnproprio pariete , quando refpiciunt intus FURES<-»''W/yW , p.2.d.i5.n.8r.
Ecclefias , p.2.d.i4.k n.34. DrFUTUROco/»</»v«<'perquiddiffcrat iconditioncdepracfcH-
J>ermittifolent itiEccledi infignibusBenefafloribus, par.2.d.i4. ti, p.i.d.4.an.4i.
num.45'
Jiefpieientes intuj Eeclefias , quando permittendat fint , p. ».d. /^
14. pertotam. \Jj
^efpicientes intus ^cclefiam chvtienix funt , p. 2. difceptat. 14.
l num. 39. ^ ENER ALES regtiU dicuntur panni calidi , & quare , p,
TESTIVITATES/o/m/if/ enumtrantur ^ part. 2. difccpt. 25. \j 2. J, 13.num.58.
num. 28. Xi''» /»«;»»</'""«"• inconfliflupaniluaiiam authoritatum , p. 2.
FIDEICOMM ISSUM importat oHus rcftituendi hereditatem d. 7. num 1 3.
p.i.d.2.num.55. ©«^/»//0 ««« .»»r.'/i</<f«/»r pro Caufarum dccilionc , part. 1. d. 7.
Bona FIDES prafumptionihttt probari , vcl excludi folet , p. 2. „nm. 34.
d. i9-num.78. GENERALES J{eU:^icvum funt Excquutorcs , nondcftru-
^/iri'(/«//r^r«r/)rointroduccndaconfuetudinc,part.2.difcept.i7. flores propriirum Conftitutioaum , part. t. difccrtac. 3.
num.36. num.75.
It^««»'<iinprscfcriptioneibidemn.36. GENERALITER»'»»r///»i«'»»//<M»»'/gencnleverbum , p.i.d.
WWESdandaeflMediatori, p.i.d.4.n.l I. 7.num. 125.
Ixrr<»/««/»"W<»/»Vnonprobat, p.i.d.ii.n.19. GENUFLEXORIUM ?«<»/«• ^-^^/r/^f/^r Dominis tcmporalibui
jdagna debetur Attcftacionibus Epifcoporum , part. 1. difcc- inEcclefiis, p.id.4n.i.
ptat. s. num. 38. , & part. a.difceptat. i.num. ii7.&dlfc. ^nfit ptrmijfum, vcldcbitum Doministcmporilibusin Ecclc-
a9.nurn.50. fia, p.2,d.4.n.44,
(JrfajtiVlfcept,Tm,IV. Q_ §iS*''fi-
I N D E X R E R: U U:
^§^aUfeatum quibnj Perfotjis fapcularibus in Ecclefiiscompetat,
p.a,d.4.n.57. ^ ^ ..^
§u<;/.i;fir/??/'OT </« <^f^^a/.v»' EpifcopQ Sunraganeo , par. 2. dilcept.
4. niim. 54. . ,. _ ., , ,.
GENUS pietatls anfit Religionem ingredt , Parentibus dereh-
flis, p.i.d.ij.n.j. , . , . ,.,.
GR ADUS proxiwior quandofit expiimendus pro gratise validi-
. tate, p.a.d.ig an.8.
GRATIA^^«'/'V'<"''»/'V»<'»poteflhaberipro juftificata , p. i.
. d.i9-num.39. ^
ConditionaUi coTtuit ^ conditionenon adimpJeta , p.i.d.i.^.u.
num.65.
D/VJ;«»'/«/^r^/>r»>»/iquandotacitumfuitid , quod illius concel.
fior.em reddidiflet difficilicrem , part. i. difceptat. i. JT.
ii.num. 59.
Per inde vnUre quando fit neceffaria , p.i.d.ig.a n.7.
Subreptitiaexequi non debet ^ p.l.d 5.n.ii.
GRATIAM quando Summus Pontifex concedere vult,non
remittit preccs ad Tribanaliacontentiofa , part. z, difcept 11.
num 49-
GRATIAS Tertiopraiudiiiaks nonfoletconcederePontifex ,
p.i.d.ii.n.43. "
jimpliacti<3irt (] prsEJudicium fit modicum ibidem n.45.
GRAV AMEN quahejfe deheat ut admittatur appellatio a ma-
larelationeExdminatorum, p.i.d. j.per tot.
GRAVITAS'''y«'''<fexquibusdefumatur, part.2. difcept.4.
, num.49. .
H
HABILIS itiprateritam , talispraefumitur infuturum , p.
i.d.3-aiium.4.i. '
HABILITAS , -'i/r^r/wOT^^^riKwjrequiuta ,quandodebeatve-
liSc&r», p.i.d.3-n.68.
KEKyESabuu non debet poteRne digcndi , part. i.difcept.io.
. num. 2i
./i/jp/iV^rfjaWijfibipofritLegatumpium, part. i.difcept. 15.
. per tot.
HEREDIS injfitutio tnale concepta quandoexequidebeat , p.
' i.d.2.anum.67.
HEREDUM loco ,7«i»W<3 habeantur Exequutores , part. i.di-
fcept.Ji.nLim.63.
Ji/EREDITATEM , re!iSiam_ Puellis in Urbequolibet anno
jTionacandis , an pofTitfibiapplicareR. F. , part. i.dilcept.i.
. pertot. .
HEBDOMADARIVS?«W<?pc.^r fupplere vices Miniftri
, impediti , p.z.d.aS-an.iT.
H0MINESw<?5»^ , quaminfacultatihus habeant, difponcre
folent, p.i.d.i8.n.3.
P^r HOMINES."w/>/'<"'«''^faciliusreveIatur veritas , part. 2.
d.i5.num.i3.
"PiO^O^^quiparaturvitiC, p.l.d.i 3.n.55-
HONORARII '«<»^»»>«^'«^provocandaeft diligentia Advoca-
torum , p.2.d.2.n.88.
HONORIFICUS P^/'/'>f<-a/»"»'ufusfaciIeconcedifo!et , p.i.
d. 18. num. i 3-
HOSPITALIUM C<j/)/!f//a«»'/utileeftdarc facultatem admi-
■ niftrandi Sacramcnta,- p.i.d.iy-an.n.
In HOSPITALIBUS ad quem perineat adminiftratio Sacra
mentorum , p.z.d. i7-pertot.
HUMANITATISiJJfp^^J »/»>'""• publicans Epiftolas , p. i-d.
.^ i.§.io.num.i3-
HYDROPICAia''/<jaquibusfieridicatur , part. i. difcept.
15. num. 9-
HIEROSOLYMITANUSfyw-rJvide l^quts Jiierefolymita.
ni't .
HY MEN an detur , & fit virginitatis fignum , part. ».<ji(c.i3.
anum. 50.
JACTANTIA ineutientis metum , iftum probat ,part.i-d.i.
§.i.num 149-
JACrAREy^u/wfiopraEfumitur , part.x.d.6.num.i69.& d.
. 14.n11m.73. c ■
JACTURAM pafiens in propriishoms mcretur commiicratio-
ncm , p.».d.5-n. 104.
IDONY.V^irtprateritum , talispraEfumidcbct in futurum ,p.
I. d. 3. mnn.4 i-
JESUlT^/^"''/''"'c.ipacespenfionum .p.t.d.i*. a n. 30.
jinrr i ot um folrnine dicuntuT cfle in probationc , part. 1. difccpt.
II. num. iJ-
IGNORAN IT nonirritoMtur pr>*iudieium ,p.l.d.i7.n.7 3.
IGNOR ANTIA proiahilis an cxcufet a Dullitatcpcnfionis , p.
i.d.i .n.47.
ILLATIOw«/r !?*</»»("'/'/, part. t.difcept. 4.num.94.& d.
6. num. 187.
ILLEGITIMI <?aW(»</»Vtf/»lf«r filiiobnullitatemdifpenfatio-
nis, p. id. i9.n.a6.
IM AGINI ceria quando fiunt oblationes ,cui debeantiK , p..ii
d.i7.num,74.
IMAGINIBUS Sacris quandofiwnt oblationes , cui debeantur,
p.i>d.9,an. I.
IMMEMOR ABILIS videConfuetudo .
IMMEMORABILI .*(?'''/""''»'«'■ centenaria, part. i. d. 18.
num.15.
Dat meliorum titulum de mundo , p. i .difput. 1 1 .n. J 5.
IMMUNITATE^^J^rtWLoca, per quas itur ad feneftras Ec«
clefiarum , p.2,d.i4.n.77.
Ad IM"? AKlh judieari non debent Collitigantes , part.z.d.i3.
nupi. 14
IMPED1M£NTUM a JureZcclefiaflico induaum , tollipo-
. teftaPapa, p.a.d.j.n.n.
/</?»£■/»« authoritateordlnaria, nonautem extraordinaria ibi-
dem num. 14. .
IMPEDITI /c^iV.-wf nonobliganturaConftitutionibus , p. 2.
d. 16. num. 19.
PfIMPEGNO(7«WiP^»V4r«ragitariIis, part. i.difceptat.7.
nura. 21-
IMPENS/E/«'?^''».f duplicarinondebentpart. 1. difcept. 14.
num 10.
..di/ IMPOSIBILE «.'■'»'' p'"</^ "^^'i'"'' , part. 2. difceptat. 15.
num.48.
IMPOTENTIAf^''^/'''''*''"'^''/"'''^'""^'»^^^^^^^ , ut Matri-
moniumexilliiiscaufadiflblvipofl^t,p.i.d.i3.n.33.
IMPOTENTIAM F/Vi-y^WiJallegatMulier, anfit ei cre-
dendum, p.i.d. 13.^.5-
IMPUDICA xf^rt^/Jjwa^^oneceflariafuntproCaufarumno-
rione, p.i.d.i3.n.i
IMPUGNARIp^^^/^^w^contra Locapiaabeo,quiipfumfe-
cit , p.a.d.i4.n.68.
IMPUNI TA remanerenondehent crimina j part. 2.difcept.2i.
num. 92.
INCERTITUDO ?«"<■, C^^«<j/',r requiratur, athabeantlo-
cumprivilegiaR.F. , p.i.difc.2.n 11.
In INCOGNITUM «^''/<"';«'' voluntas, part. i.di.j^.ii.n-
64.&,p.2.d.6.n.63. . . r n c cr ■
INCUSSIO »i^?",f ''«requiraturiniploaauprolenionis , p. i.
d.i.j)" 2.an.98.
INCUTIENS wf""", fiidfateatur, concludenterillum pro-
bat, p.i.d.i.$.2.n.i34. , , ^
JNDICIBUS carent anttqua Volumina Congregationis Con-
cilii, p.i.d.i.$.8.n.94.
INDIGN ATIO/"»^^'''''' reputaturgravemalum , p.i.d.i. 5. t.
num- 59- . , - , n ,. n , ■ .
INDIRECTE'/'^'''""''""'"'" ""'"'•/'> qu®u C" direfte prohibi-
tum , p.2.d.7-n.3i. . .
I N DU LT I exhibltio quando non requiratnr in translatione pen-
fonis, p.2.d-i2.an. 38.
INDULTA , concejja Nepotibus Pontificum , ampliflime in-
terpretandafunt, p.i.d.i6.n.i6.
ParticuUria transferendi penfiones non de facili conceduntur, p.
i.d.i6.num.9-
/«INFANTES, Vxoraios , <if Laicosanpoflittransferripen-
fio, p.i.d.i6.pertot.
CU171 1 NFER lORE contendere fordidum eft , part. i, difcept. i.
5.6.nuni.4o-
INFIDELI (^^^"'''"'O^nonhabenscurara domefticorum , p-i.
d.i5-n.i.
INFIRMUS, moriens in Hofpitali , an lepclJiri debcat in Ec-
clefia Matrici , vel in illaintracujus finespofitum cft Holpi-
talc, p.2.d.i7-n 67.
INFIRMl, '•«■<-»p<>'»/<'' Sacraracnta in Hofpitali , prefumun-
tiir ihidemfcpulturam clet".ifl"c , p.2.d.i7.n.6i.
INFIRMITAS^/Jf/^Wopri'//^/?, fed i tali prodcfle libera
nosDominc , p.2.d.i6.n 21.
INFORMATIONEM quandoomitterfpo(Ut Excquutot Ma-
trimonialiumdifpenfationum , p.2.d.i9.a n.35,
1NHABILIS.'^'«»''<<'9'"""^ vitictclcflioiK'm,p.2.d-9-a n 47»
INH ABILITAS i-ci/r.j/^v;//» matrimoniaquando vcrificetur ,
j>.2.d.i9-n.49. , , , , .
INHIBITIO «<"! /'<»»<■' oculosrctro, p.2.d.4,n.i3.
l}^\TlO comprimtndus fjl exce/fus , ncpaulatim cacteros com-
prc^cndat , p.i.d.i^.n.j.
INJ U RI A , /<»<^'.' Pr^elato , dicitur fafta Ecclcfia; , part.». d.
4.r,um.3*-
§^ando crrfcat cx multiplicitatc, & qualitatc Pcrfonarum , r-
2.d.4num.i9- • .-
INlCllH //"rr»'") /'<>*<■(»» magnaexempla , part. 2. dilceptat. 4.
niim. 48. ^
ll^i^lJbTA ^'""'do rfiftnttntia , non mcrctur nomcn lcntcn.
tix, p.2.d.«5.num.39. ^^^^^
ET MATERIARUM.
IN^JOCENTIANAT.i*/fpunaualiterexequendaeft , par.i. Datum IrifiJtli perquiiMenti juraraento falfo , dato per
d. i4.an32. Deumverum, p.i.d-i.iT.t an.67.
INOBSERVANTIA iJ<'^«/<<^comprobatmetum , p. 1. difc.i. neptecatotiumquidfit , &quandodeterripo(rit, part. ». d. x.
6.4. num. li. J)" 1. num. Jt.
INiCRIPTIO»/wpr<'/>rf<»inPortaDomusParochi , refertur, X>?/?r*Wa WaV/iir^quareaboIituinfuerit, p.i. difc. i.$. 6.
pidi num. 46. num.48.
tijlinJsuecorum refertur , p. I. d.7.n.7 5- ^' veritatedicendain fit abolendum , part. 4. difcept. I. §. I.
Jepu!chralisClem.X\.Xe?en\Xt,^.r.d..Z7.n.l6. per tot. j ^ •
INSTANTIA/"''»"» »*'"/'>'■'«'■ Arreftum, part. 2- d. ti. a Viatur fuppletivaprebatio , p.i.d.1.9 i.an.3.
num. 81. Execratoriumtinii fic , & quando deterri pomt , par. i.d. i. jT.
lNSTITUTlO*.?'-f</»Vw<j/)concepta, anexequidebeat, p. I. i.num. ii. «■ j t. i-.r
d. I a num. 67. Infupplementum plena probationis an ponit dari Religiolo recla-
INSTRUMENTUMp»W/Va»jdiciturprobatioprobata, p. 1. mann , p.i.d.i6.a n. 30.
d.ii.num.30. noneft deferendumti , contraquem urget praefumptio perjurii ,
lNSTRUMENTOp«W»Vo</»V»poteftJ^<'/»»w??a'»g*'''f, p. »-d. p.i.d.i.^.i.n.p. >, „ ... , x-
19. num. 133. Poffw/ <•_/? f^rrfrf ^ffOT»»^/ adeliitiscommittendis, p.i.d. 1.5.1.
INTELLECTUS(//'W«Va/f7?recurreread Dodlorum autho- anum. 73-
ritatem , ubi habemuscafum legis, p.i.d. 3 n.99. §_uandodeferripofitT>tfo(\t3.xio , part. ». difceptat. 1. §. ».
INTELLECTUI i//r»Vr« prasfertur obfervantia ,part. t.d. num. lo.
i7.num. II. JURAMENTI '*'>»"'«'»'<"'""""n'!Z^''anvitiet Concurfum, p.
>4»;p/<<>9"'""/'' eft contemporaneadifpoCtioniibidem n. 13. i.d. 3.num. 11.
INTELLIGENDAo^^f^/^rij/yffrdifpoficiogeneralis, p.*.d. JURAMENTUM Ex.^/r,.,»»,/»*^;?^ Vifitans a ViCtatis , p. ».
7.num-ii5. d. 1. $.i.num.ii.
INTEMPERIESi»/r»V<f/7caufalegitimanonconparendi, p.». ILi"»'"^''^''^^??' quisexigere , tanquam Perfona privata , vel pu-
d.i3.anum.i6. blica , p.i.d.i.jT.i.a n.i i.
JNTENTIO c»r/«ij/»/ fufficlt ad vaiiditatem matrimonii , p.»- JURAMENTO /^rc//^ circa metum quando ftandum , fit ,
d.4.num. 3S. p.z.d.io.knum.i9.
INTERCESSIO/mp/rarcr»/, (Jf i^f^wmanfufficiat pro jufta J-»"»? JURAMENTO/</««K//tf»,meretur hdcm , part.i.d.ij.
caufadifpenfationis, p.i.d.5.in.io7. num. 60.
INTERESSATO tefti non creditur , part. ». difceptat- 20. JURARE/a//«OT<j«//majuspeccitu[D , quam exhibere Deo
num. 18. falfocultum , p.i d. !.§.». n. 60.
INTERESSE pecuniariipratextu , fepultura retardari nonde- }US celebrandi exequias nonconprchenditurinter jura Parochia-
bet Cadaveribus , p ».d.6.n.i5i. ''* » p.i.d. 17.^.69.
INTERPETRATI0/»//»V»'»//'/««<7»tf</«/irr/»/abinterpreta- SepelHendi confuetudiniic^,\x\n^t{{ , p.i.d.i7.n.6j
«tionepoteftativa, p x.d.i.n.iS Sepultur* pendet a receptione Sacramentorum 4.p. i.<1.7.n.44.&
X*_g»/p/»rf;Va/dr»/defumiturapraxi vicinorumLocorum , p. »» p.i.d.i^-a n.58.
d.4.num. 5». yiKX^aOiftftiamquanieXii^aent^toie, auus , przferuntur
X/x»'///»/)*'^/^?/»^ refultatex illorum fa(3o, qui intervencrunt in aliis,p.i.d.6.num.92.
ejus conditione , p.i.d.j.n.^S. Co»wm«»»«'////f<'//«V»»«prasvalent S}'nodales Conftitutiones , p.i.
OOT»»»//«»w?«//<icy7favorecultus Divini , p.i.d. 14.^.95. d.i7.n.4i.
^//»»ii/W<»»contradi(S.p.i.d.i.ir.7.n.2o. JURI CaJKJ^j/rj <»yf/»»</«VHr conformisufus deferendi Reis jura-
INTERPETRATIVA<'i/?ri,a«nV» non inducitur ex paucis mentum , p.i.d.i.!j.4.per tot.
adibusnegativis . p.:.d. n.n.*i. /»»JURE »»'*'/ W«»pacilicumreper'tur , p.x.d.ii.n.j*.
lNVERISIMILITUDO?//»r5«»»!/'»i?»/»»» falfitatis , part. ». JURIBUS/^rfff^/'-/* non prsefumitur przjudicare velle E-
d.3.num.32. pifcopum , p.i.d.i n.30.
PerlNlJTlLE</"ando vitietur utHe, p.i.d.j.n.u. JURTsDICTIO C<»'-//»W/»//77Leg3torum de hterequalis , ic
IRRATIONABILITAS>'///«'<?«''£/'«/Vc/'<quando probata di- quant.i fitoftenditur , p.i.d-ii.per totam .
catur , p.i.d.^.a n.7. JEx^s^/i/^id/ert/jjjanexpiret permortcm unius , part. i. diCcept. 3.
lRRIDERE</»''^»V«rp/'fir«/id, quoderipuerat , part. s. difc. num. 18.
4.num. 41. I./'_g,jf<'r«m//f/<»r^r»adqu3Bfeextendat , part. 1. difcept. n. a
lRRITANSD<?rr«(/OT. Vide D^^^r/-^"»? num. ti6.
ITALI I{eligiafi an pojpnt ab U Itramontanis coflftitui Pro- >?<'»><//'(" /■'"rr»/ri,»».»quandoquisprartenditfe non teneri ad alj-
curatores in Auguftiniana Religione part. a. difceptat. 8. quid faciendnm , p.i.d. 8.0.39.
pertot. P,»r<'<-^rjrt»i//ttr<j«ufquead Januas Ecclefiarum Regularium ,7.
^o nVK ^i^» confideratur , fed quo eundum eft , part. i. d. i. d.6.n.7.
7. n. 36. g^<»«//o/««'r<ifrr»i//r<»pIuribus , unusnonpoteft Colus procede-
JU DEX«'»/<"ff<' ?'■<'/"■'* nenio effe poteft ,p.i.d. 10. n. 18. re , p i.d.S.n.?!
Jf»/</«V<ir* »»<»»» ^/«■^^fdiverfimod^abeo, quod Praecoclamat ,p.i. JURISDICTIONIS 'x"'^»f««»»i quando acquirat Dclefatus ,
d.6.num 74- p.i.d.6.n.5.
'Laicus , r<r^»/»/f«/ ab Ecclefiaftico,facit figuram folius Exequ- i'«.i|»»»'»»i <»'»// ftolacdelitio, p. i.d. ii.anum.9. & , part. ».d. 6.
utoris , p i-d.2i.n.4i. a num. 66.
_g^<j»»</c p/ii??/ de fado procedere in notoriis , part. 1. difcept. 8. S»»»/- JURISDICTIONE^X''''»»"»»»/»»/^-^»'»^ lata , cftnulla, p.i<
num. 13. d.8.anum.z6.
t/f/r«r/««<'./"r;deferendoRcisiuramentumdevcritatedicenda, JURIUM pr4'/<-rti<»//V»»f/»ioperaturclaufuIa , fioe przjudicio,
p.T.d.i.ir.i.a num.5i. p.i.d.ii.n.37.
JUPICI, /»;(r«''''''»"'proce(rifl'ecaufacognita,quandocredendum JUSTA <■<»«'/<» r/^w/Wri/rprotransIationeMonafterii de udo ai
fit , p.i.d. iz.n.4i. aliumlocum, p.i.d.5.a n.31.
jr/ii#*rr<»^<«»»ff"9tt<»»(/i»r<'/»;/fr«r Rcusfateri veritatem, part.z. d. JUSTITI/E'-'///riA <•/£<-< /r/j ,p.i.d.iS.n.i5.
i.^.i.inum. 13. JUVANT«"n"r<»/i», qujt non profunt lingula , part.i. difcS-i
Xtjfanti defailo, coram ipfo fequuto , quandofitcredendum , num. 110.
p.i.d.ii.n.54.
JUDICES moveri tt(/H debent z lacrymis , par. i. difc 1. §. 11. »
num. 16. J_^
Spernerefolent fubtilitates, p.l.d.i. §.7.^.14.
JUDICARI »»"»»«/«•*/»/ /i</,-,„pflr,<»Collitigante$, par.x.d.ij. T ABORUM intuitu rencefa fuerunt Rcligiofis privile?!»
n!im.i4. X_* cxcmptionisaQuartatunerum , p.i.d.6.n.i66.
■JUDlCIALES<»/7»//»»o»requi|-unturproobfervantia intcrpc- LACR YM/E '»i«p<Trn<j»»</rA/'»,; Judices, part. i.d. 1.$. 1«.
tratJva , p.i.d i9.n.i44. num. 16.
JUDICIUM '</"»»//rr»//^A<-rdefimilibus, part. 1. difceptat.5. Vocii ponderahabent , p.l.d. i.ji.S.n.55.
num. 16. L.'EDERE/<'//'/«'»»i<'y?fcrmoncsaliquo$refi:liere, p.i. d. i.^
j>trfiitentia>'">rum minorura Bafilicarum Urbisaliquando exquiri i.num.19.
foIetaTr.ibunalibuj, p.i.d.4.n.S5. LAlCIo"/»:^'»' »»"/.' m'''">*r«r,, p.i.d.ii.i n.54.
}.URAMENTUM<»'»/><'.^r*x'5»iprobabiIiterpejeraturo,p.i. jtn , <i'?«/<»i</<'rctincrepoflint fcamna in Ecclefiis , part.i.d.4.
d. i.$. '. i num.17. num.6i.
1)<»r«/»») /5 /'"/'''' Jurc publico, per quid differat i juramen- LAICIS '»<"><-.'»»»/»/f/<'/><'r//f.»/ (rconotnia adverfus Pcrfoiu$
to , data authorifatc privata , part. », difc. i.§. j. i nu. Ecclcfiafticas , p.i.d.ii.n.m.
roV.»7. A^l LAICO^ Judicrs Ttcmrrtntts in Ciufis incriJ Ec-
tbfafttVifcepuTm,ir, (^ 1 clcCa-
I N D E X R E R U M.
clefiafticjs , qnas poenjs jncurrant , part. i. difc. 9. nuna. 54.
jtJhf^lCOS,Uxorafi>tfSc InfantesanpoiTit transferripenfio,
p.t.d.i6.pertot.
LANEUM , vfl fericeum an deheat c(^e. Tapelum , cum quo
ornatur GenuflexoriumDominjtemporaiis , part. t. difc.4.
num. itS.
>r<^LAXIORJEM /??%'"'"" quibus concurrentibns permitta
tur traofitus , p.2.d.5.n.iii.
J^EGATUM /"'•"' '■'""^"''"""^, quandodebeatur non adim-
pleta conditione , p.i d.i^.per rot
Pium quando haredi competat , p.l.d. 1 5.per tot.
»,•/»/}'»« .S"^c"'.'/''^'proceiebrationeMijrarum non poteft dimi-
nui, &illiusparsretineria SacerdotenonceJebrante , par.J.
d. 11. num.65.
LEG ATJ incertituio quandoff. poft tolli poflit , par- 1. difc.J.
a r.uni. i5.
LEG ATOR UM pro fundatione Conventuum funt Capaces
ReligiofiS.Franciffi , p.i.d. 15.^.71.
\.'EGf^'ll ad injiar Legatorum iehtexe Siwm habeant Jurifdi-
dionem, p.a.d.ii.a n.7i.
In LEG ALIBUS Cong^Jfibus quomodo fe gerat Author , p. i.
d.l.§.ii.n,48.
^.'EGlSl Afen^a eapitoli val poe» , p.2.d.i9.n.io6.
LEXC<;«flrwf«diciturStylusDatarias, p z.d.ip.n.i^St
Iniquanondicitur lex , p. i.d.S.a n.51,
Nonhahttoculos ret/o , p.i.d.4.n.i3.& d.S.n.ip.
/?/j/)/;/;V ^;V;7/'r Statutum , a Papaconfirmatum , part. i. dilc.
7.num. jo.
^^amvis dura fervandaefi , p.l,d.3.n.loo.
Ubinondiftinguit ^ non debemus diftinguere, part. i. difcet. 3.
num. 90.
Vt/t bcna quot debeat haberc requiiita , part. 2. difcept. 1. $-6.
num. 9.
Uti '\J^'K.fervandafftconfuetudo , p.s d. 17.^.51.
LEG IS cafus reputantur Conftitutioncs inter Religiofos , p.2.
d.7.n'im.5.
Interpitratio fuperlative refliltat ex illorum ii.(ka , qui interve-
nerunt in ejus conditione , p.i.d.a.n.^S,
Vim habent refolutionesSac.Congr.p.i.d. 4,^.98.
Pro LEGE ferianda funt Ordims Conftitutioncs, part. 2. d.7.
num.80.
L^BGES impo/fttefunt rebvs , non verbis part. z. difcept. 7-
num. 90.
Papales nonindigenficceptAtioneSiihd'itotvim , part. ». difcept.
6. num. 140,
PrftquamhEGESfuerunt inftiti/ta, non de illis, fed fecundum
illas judicandum eft , p.z.d. J.n. 100.
SeeundumhEGES , nondelegihus judicandumeft , part. i,d.7.
num 35-
Tanqtiam LEGESfervaad>e funt Pontificum Conftitutiones, p.
a.d.6.num.75.
LIBERA debent ejfe Matrimonia , p.?.d.io,n.6.
LIBEK ALIS debet efe Lirigaror ^ p.l.d.2.n.88.
LI BEROKV M procreatio , & educatio eft de J ure naturat , p.
i.d. 15. num- 5.
LIBERTAS J^^^j/^OTcw/Vanimpediaturab Arrhis , part. 2. d.
10. num. 16.
>r<-^,»w(/;"»i'/i(//»'wubiconcarruntpreces Potentis , part. i. d. i.
jr. S.num. 25-
LICENTIA <'''«"'o^^»^;M<'^''"wc«<'wmdicitur concefla Paro-
cho, utl proprioContrahentium , p.i.d 2.n.*5.
LICENTIAMi''»'^f«'7fa/^;'rrf/'aliquis,faciens adum prohibi-
tum , ei non cffditur , p.2d. 6.^.30.
LlCITUM <//»/' ''^';?"'<'<»/;9//;;^abeo , quando licet fieri po-
teft , iicitprzvideatur , id cum peceatofieri , part.i. d. i.
§. i.num. 21.
LIS <■/»/" P"P»//i'<'y?juftacaufaexcufationisatuteIa, part. i.d.
15. num. 3 5.
^^ando dicatur agititi per iwpegno ,p,i,d 7.n.2l.
LX^WSexptnfa magna funt , p.2.d. 14,^.7.
Amplia In Urbe ,^.i.d. i j.n. 37.
j(enunciatio ^ i Monafterio fafla , metum comprobat , p.i.d.i.
5. 9.num. II.
LlTE^/wrt/w^^wWofaftifuntaftus, non attenduntur , p. 2,
d- 17- n. 50.
D*LITE '?•;«'»'/'' ;»/»>«i'/eftccrtusccrtiorari nondebct , p. 2.d.
4. num. 7.
LnK.M"/»/»g««/»» rr/ judicata, &tranfailio, part. 2. d. 17,
num. 30.
LITES celeriter terminandti , p.2.d. i r.n.5.
Prae'fpu'r intrr f.fclrftaft itos , p.Z.d. I 8.n. ■ 1 .
//(t/ri//»o/(yf»rniagnisdifpcndii5agitantur , part. 2. difcept. 6.
num. 5»-
Termirar^ , »'/>■'"« cxcitari non dcbcnt , p.2.d.i7.num. 3. & d.
26. num. 6i.
L!TIGANTES9tt«/r»,/»/»//rf«/Dcfenfores Icgaies circumvc-
nire , p.2.d. i3.a n.98.
LITIGANTIUM/»*/»'/»/;»/ inultas^ceptioaes iiiTenic cob-
traTeftes, p.2.d.i3.n.63. "^^
LITIGATOR debet e/fe liberalis , p.2.d.2.n.88.
L I T ER ^ declaratoria quando convalident matrimonium, Ip.z.
d.ig.pertot.
LITERARUM/f?»«'/i/r*p/(/»>»ononconvaIidatpenfionem,p.
2.d.ii.num.4o.
LOCUM /»'?'"«■«;'??;/;> EpifcopusinfuaEcdefia, part. 2. difc.
4.iium. 78.
LOC Adigniora quaruntur propter finem obfervandi 'debitum
ordinera , p.2.d. 25.^.37.
LOCORUM vicinorum praxis defervit pro interpetratione le-
gis particularis Locivicini, p.2.d.4.n. 52.
-^^/LUMENA/^^A-^neminipoffuntdenegari , part. 2, d. 14.
num. 53.
LUXV S noftris temporibusfeextenditetiim quando quis duci.
turad fcpelliendum , p.i.d. 19.^.6,
M
/"MAGISTERIO/ir^/frr; <j/;/^/*//j/»iRegentes Pradicatori-
businOrdine Auguftiniano, p 2.d.3.pertot.
MAGNA exempla iabent (peciem iniqai , part.2.d.4.nuin. 4I.,
&d.i5.n.i.
MAGNA^p^r/j^fl^wrw/jr exiguaprincipia , part. 2. difc rj.
num. 64.
MAJOR pars omnesreprtefentat , p.2.d.9.n.io.
'M A]\iS cui concedit ur , denegari non debet quod minus eft , p.
2.d.5.num.ii8.
Exiftimatur deliRum quando dignior eft perfona delinquens , p.i.
d.7.num.io9.
MALAC<j»//»»//<»f/?quaerequiritmifericordiam, p. i.d. i.§.
11.num.a7.
lAALlllAMulierumadofttftdendam virginitatem indicatur ,
p.i.d.i3.num.62.
£j.MALITIA /«rc/ir/;» f tfwwtf;/»/» quis reportare non debet , p.
2.d.i3.num.io8.
M ALITIIS ^ominum indulgendum non eft , part. 2. difceptat.
13. num. 109.
yiA^^M^Mnoncon/ideratY^eviS, fedcor. , part. i.difcept. i.J.
6. n. 7°.
MANUS, ^"^«/'Obftetricumfajp^falluntur, parc. i.d.13.
num. 64.
y4'MALEFICIO?/;W<'pi^/petifoIutiomaleficii, p.i.d.i.
$.2. n.78.
MALITIA proprji» /;//»;■/»;■ debetpatrocinari, part. 2. d. i. $.
2. num. 51.
MANUTENTIOiJ/w/fW/^wr/i/rprohibitionemcumacquiefcen-
tia , p.i.d.i4.n.6o.
Nondatur inaHibus facultativis , p.2.d.22.n,i6,
N(7/;/(7/// foj/»'»/>» in Sac. Congr,p.2,d.2.n.65.
MATER ^««""/''^'''"^'^'nietum, inculfumfiliaB, p.i.d.i.§.».
num. 140.
M ATERIA ;/«/'/■;»/»<'/» ^y? propria Sacramentorum , part. 2. d.
19. num. 97.
Propriis .»/'/-1 viribus fiimendacft , p.2.d. 3.^.96.
MATRIMONIUM , abfente proprio Parocho contraftum ,
nullum eft , p.2d. 2.^.96.
A^ principio nullumqmndo , &quomodopoflit ^ Contrabenti-
busconvalidari, p.i.d.4.n.45.
Comrahi validi poteft coram Archiepifcopo , Epifcopo , & ejus
Vicario , p.2.d. 2.^.23.
MATRIMONIUMr«/w aliqua conditione contraflum , ifta
non verificata , anfitvalidum, p.i.d.4.a n.25.
Cum errore qualitatis perfonaE an fit validum , part. i. difcept.4.
pcr tot.
ContrnSlum ingfadu remotioti, proximiorireticito ,quando iic
validum , p.2.d. i^.per tot.
ContraHum i Procuratore , non fervat» forma mandati procur;,.
nullumeft, p.i.d. n.n.i^.
Contra^amcoram Parocho ^ phyfici praefcntC , nullum eft , p.
2.d.2.n. 122.
Di/falvi non poteft finepraccedentiprobationc impotcnti* , p. «•
d.i3.num.33.
Ififacie £(-;■///» quando dicatur contraflum ,part. 2, difcept. 19.
num. 84.
7n//rCi'/;/<»/j^.v»/»/c/conCfterenonpoteft part. » difceptat. ip.
num. 5.
Metii fontraFliim nullum cft , p.l.d.24 pcr tot.
Non poteft valid^ contnhi , nificoram proprio Parocho, p. *.d.
2. num.2i.
^a ndo peftit contrabi cum iliaMatrc, cujus filiamquif canu-
litcrcognovit , p. i.d. n.pertot.
Sine materia , C? /"'"'"''» nullum cft , p. 2. d. 19.^.93.
Suhfequeni </»>»»««> anteccdcntia fponlali» , part. ». difceptat. 10.
num. 2.
Vsli.
ET MATERIARUM.
ValiJ^ffMercoatriCtam, amplius contrahl non debet , part. x. Probaturexdtpo/7:ione [W^imlnkrcntis, part.i.difcept.i.^. j.
j Q num 120. nuni. lo.
M ATRIMONII diffolutioni quando locus fit ob Viri impoten- Prafumitur illatus ab illo , cujus commodum refpic it , part. i .
tiam D 1 d n per tot. d. i. Jj". 8. num.9.
r^t/or^ y«^"«ii('"reVpondendum, p.i d.ij.n.sg. Probatur exdepofitioHelWms , quiillumincuffit, part. i.d.i.iT.
J,ibertasaninipcdiaturibhrT\\\S,^.^.A.io.n.r6. a.num. I33- ..,,...
Materiafunt Perfon* contrahentes , p.j.d.ig.n.p*. Probatur exjaBantia illum inferentis , part. I. difcept. 1.5. i.
Pracellentiaindieantur ,}^.i.A.i-i.t\.ro. num. 149. r a . .. n .
MATRIMONIO/"'^'' Parocbi , quipoifint afliftere , part. «. Probatur ex renunciattone Iitis , faCla a Monafteno , part. i.d.i.
d.x.num.io4. , , ^ §.9.num.ii. _
JVIATRIMONIUM'^"»"'''''-^"/"'''*"^ contrahere non po- Pfrf/aOT/jar /» /rf»j«/<»voceproteflionem emittentis, part. 1. d.
teft Confanguineus , declarata nullitate Matrimonii cum lo. num.18.
Confiin§uinea , p.i.d.i^.a n.4i. %Handoexcludatur ex a^jbus duranteiliiuscaufageftis, p. i. d.
Pr<?MATRIMONIOf»Wff/ir(>;»««,-i<j«</»ffi fitindubiojp.i. i.§. 10. anum.37.
d. 4. nura. 50. §uando dicatur purgatu! , p.i d.i.jT.^.i n.49.
;pr?«iV</»V?W«wpoftiiliusconfumationem, ibid. g«Wo «<-/«(/<jr«ra Votorurarenovatione, part.i.d. r. §. 3,
J»MATRIMONIO'?"'»W<'</'V«f»''exciufus metus a fubfe» anum.ij.
quentibusofculis, p.i.d.i.^.B-n.yS. g«Wo ^»V<jf «r purgatus per fubfequentem copulam , par. i.d.
Jvl ATRIMONIA-W^r/idyTf (/?**'«?, part. i.d.io.n. 6. 44.num. 9.
jdulta carnalia declarata fuerunt raeticulofa in Urbe , p. ». difc. §uando exdudatur ab Epiftolis Religiofi reclamantis , p. i. d. 1.
i.$.8.num.4i. - §. 3.num.64.
]VIATRIMONIISo«p<ii^n'^'»/??A''^ Parochus Coadiutus, cc i^'i'?''<'«'»W«V<7»/H^fi.iradnulIitatemprofcifionis, p.i.d. i.jT.
&Coadiutor, p.i.d.i.n.i^s. «. a num. i3.& $. <.n.46.
J/jMATRIMONIALI caufa prohatiottts anguftiandac non T(efertur adanimum ^ Vis ad Corpuj , part. i. difceptat. i5.
funt, p.id.i3.n.38. num. 44.
IVl ATRIMONI ALES eaufx remittiColent ab Epifcopis ad S. METUS incuJTto anrequiratur in ipfoaftu profcflionis , par. i.
Congr.p.a.d. 19.^.3. d. i.§.».a num. 98.
■^^Hlh. pr^fumuntur tatia ^ qualiafunt extrema, part. i d.i. Pr-e/wmpfyoi^y^tugaaMonafterio , p.i.d.io.n.i5.
ff. 8. n. 87. METU minori moveturictvaira, quamraafculus , part.i.d. 1.
Prafumuntur adbibitazhiWo, cujuscommodum concemunt , jj". 2. num. 156.
p.i.d.i.$-9.num.i6. METUM confirmat aUus , faHi durante caufa metus ,
'yi.YXi\^10K\fides adhibendaefi , p.i.d.4.n.i i. quamvis apparent jucundo animo gefti , parc.i. difcept- i.
J^/l^EDlClS guafido credendum/ft , p.i.d.I^.n.io. jT. 3. num.63.
MEHD A.X in uno , /-.»/</ praefumitur in aliis part- i.d. «. jT.*. Cowprc^arijwr/roStatuiReligiofo, part. i.difcept. 1. §.i.na-
num.119. mer. 87.
3VIENDICANTES''(v?r;«£,V?^f/;rinparticuIan'loco, part. 1. Incutiens nonefl necefle quod fit praefens , part. i.difc. i. §. i.
d.9.nura.i4. num.150.
g«<7/^/fnrai;iVintrodacefe in Urbe Innocentius XII. ibidem METUpr^Wu, refeindenda eA prokfCio , part. i. difcept. 1.
num.15. §.2.nura. j.
OJifMENDICIifW^ayMrif^/wVfw vellefieri, maximacradeli- Inferre&fcire^ quodabafioinfcratur , pariafunt, par.id.i,
taseft , p.i.d.9.n.37. §.i.num.i46.
"MENTIRI ^li^uem a^erens , oppofitum probare tenetur , p.a. MINv£ /»(-/■«/, (*r rrr^ertf difiundive fufficiunt ad annullan-
d.i.num.So. dam profeftionem , p.i.d.i.§.i.an.ii.
M ERI T A propr//» , velAvitaio fintcaufadifpenfationis, p.i. MIN AKVMexecuriononefi necejfaria pro annullanda profef-
d.5.num.98. fione, p.i.d.i.§.i.n.ii.
IWERITORUM intuitu conce/fafuerunt Religiofis privilegia MINISTRI impediti vices fupplentur a viciniori miniftro , p.i.
exemptionisaqaartafunerali, p.i.d.6.n.i66. d 15. num.7.
METICULOSUSprrf/}/m/V«r/7/J?«/intermediusexantecedeD. MINISTRI iW'.//".'/'<'''''V''/»radiriiusfoIemnitatemnonconved-
tibus, & fubfequentibus , p. i.d.i.§. 4.^.9. tualitatem, p.i.d.ii.n 39.
METICULOSI p''</«»J«/''«ra/J«/durantecaufametus, p.i, JAVi^^^Sdenegarinondebet ti ^ cui ma/us conceditur , parr. 1.
d.i.$.3.a nnm.3. d. 5. num.itS.
^wi/i/y/i^/a/w/appireant fadi laetoanimo , ibid. MISERICORDIAMf«Wi» r^ye»»r»VCau(a , mafaeft , p. i.
JAET\}EN'£lS>ru(luseficonfenfus, part. r. difcept. i. §. 10. d.i.§. 1 1. nam. 27.
num. 19. MISSA C<;/»tf/;/«d//V,//V»v«r media. intcr privatam , & folc-
JAETV S amifiianis ionoris major eRmeta mortis, part. ». d. mnem , p.s.d:i2.num. 39.
13. num. 55. MISSjE an minifirare foffint Liici , part. I. difceptat. ii.
^«^«(^/«'^'"«'•abApparatuindieveftitionisMonialis, part.i.d. num- 54.
i.§.3.num.7i. MlSS/£ '■'/'^'■«"■«■/7o»/>o/f///ir proelecraofynis, in futurum re-
■Comprobatur ab inobfervantia Regulje , part. 1. difcept. i. §. 4. cipiendis , p.i.d.ii.n. 66.
num. IX. MISSARUM r<'(/«('/»i!/»«, ?«"»»</<»/> /<><•»/ in ooeribus , impofi.
Concludenter probatur a Monialibuspart. i- difcept. 1. §. J. a tis percontraftum , p.i.d rS. a nu. 11.
num. 31. , . . MISSARUM <'/.v/n<v3 /»«//) /«/rjr,'» Jare debct Sacerdos , qui
"Dititur probatus h denegatisne aiimentorum , &a minisin- non poteft, vel non vult cas celebrarc , part. ». d. n. a
terverfionis proprii Status , part. i. difc 4. per totum, & num. 59.
p.i.d.i6.n.46. Centrariumfaciens pecat, nOQ fatisfacit , & tcnctur ad refti-
Jiurarequandodicatur , p,i d.>.§.'.i num lofl. tutionem ibidem n.63.
St t«V<<»/ftt/j<?7,t^fufficiuntadannullandumprofefl]onem,p. i.d. MISSARUM rc»V^riif/o^»/<j/,'deIi(3umfit, p i.d.ii.n.ios.
i.§.i.num.ii, MITRAM/"'/»»'^? /»/»// officium Diaconi , p.i.d 3.0.30.
X>igUofcitur ex ajfe^umetuentis,ip.t.d.l.§.6.n.^i. MIXTUS cafiij comprehenditur fub fimplici difpofitionc , p, 1.
jpaeiliits incuitutr Vaminds , & Minori , part, i. difcCpt. i.$.S. d.ti. a n.6l
rtum. 17. MOBILI A , is Pjs C^r/nr/iVjri/wquomododividantur poft 11-
Incujfus filia , an probeturidepofitionematris, part. i.difc.l. lorummortem, p.i.d-^.pertot.
6.1.1ium.i40. MORILIUM appellatione venit pecunia, p.l.d.7.n.4 3.
IlUtus frafumitur illi Rcligiofo , qui recufat fufcipere Ordincs MOH ATR A <-«'>rra<9i// ««i que coniffiat, ■^.i.i.^^.n. 59.
Sacros, p.».d.io.n.io. MONACHUS^'»/'<'2^i</«<-<t/ Uxorcmex Papz difpenfatione,
J/»j»f<ifr»w""»V9«'""/<'cxc!udaturperfubfequutamcopuIam, p. p.i.d.iB.a num.9.
i.d.i.$.j.num.i3. EA[,y«y/'//»/i»'«V/«rPontificispotcft Bcrinon Monachus, parl.i.d.
Snferturper fiei-effe i praefentia illum incutientis , par.i.d.i.§.i. 5. num. 6.
num.iSi- Probar rontra I{flii^ionem , p.t.d.t.$.3 n.Jt.
Juftus dignofcitur cx aifcflu metuentis , par. t. difccpt. i- §. 1. Cum MON A CHO .»'» pefiit difpenfari circa proprictatem , p. 1.
num. 36. d.7.num. 19.
j»fdrr»/7;<'/»»»»/ji*^«<»/»Vandicatur juflus, part. i.difcept. 1. $.6. MONASTERII •''■.»/»//.«r»V/»»V*«/i#<f</aliud Oppidura quando
num.45. locus fit , p. ".d.s.pcrtor.
JMi/i<'r/»»j^<-«f »/»MuIiercadannullandamprofcflionem, p.i.d.i. MONASTERIO.»/f , cir^^Woacquirat ReIij,iofu$ , p.i.d.
§. t. num.So, _ 7.animi.6.
Pfc*<j»«r ?x <-<j/»^«<V?»o/»»A«/ cum Amicis , & Confanguincis , p. MONASTERIA/«;i</wri/jo;r/"(>/"«/i/ fineco:;fenfuOriinarii ,
i.d.i.§, 3,^.38. p, i,d. 5. num. 3*.
UrPfaDiJcept.Tcm.lK Q_ 3 MONIA-
INDEX RERUM,
MONIALIS» retlHtm vefles f^culares cum fpe illis utendi , F«^'V«j «Cowf«?aprsfumiturtnemcoaQus ad profitendum .,
dicitur metu profelTionem emififlc , part. i. difc. i, §. 3. a p.ad.io.ani5.
num.45. TieiiOVO nihilfacit dedarans , part. J. difcept. 12. num^ 5l.
MONI ^^^^««'«(««/«'"^«"'«''««'''A^contraRecIamantesad- &d,27,num. 13
verfus profefnonem, p.T.d.i.$.io.an.4o. NULLA ««/"/• p^K/oquandoilliusterminiexiguntur ante ex«
^•«W;r»V«'/'f«' Ordinariis Locorum , p.i.d.5.n.4S. peditionem Literarum, p.i.d.ii. pertot.
MONIALIUM '^f/'^/''»''/'»*'"'^ Monafteriinopattenditur,?. tfl dijpenfatio matrimonialis fme prsecedenti informatione ,
i.d.i.$.3.n 56. etiamfi Exequutor certus fit de veritate narratorum , p. *.
MONITIOw^cft/T^J^w^/^provaliditateCenfurarum , p. i.d. 8. d. 9.num.40.
num. 4. . §^"'1^0 efi excomrnunicatio ^ an timenda fit , part. i. difc. 8. i
MONITIONES canonica quando necelTariaj non fint in num. 51.
promulgatione Cenfurarum , part. *. difceptat. 4. a bu- .^'NULLITATEp^w/V/»»/ <7«<'iv»/JrignorantiaprobabiIis,p.
nier-i3. i.d. ii.n.47.
MONITORIUM «"«^a*'''^'""/''^ '■'"■'', p.».d.4.n.i3. NULLITATEM pracedentem fupponit ratificatio , part. i.
^J^fyS^Xveneno ^ ferro , /»^«« <ifr, inter fe non differunt , p, i.d, d. 4. num. 49.
1./. i.num. 63. HIJ MERU S te^iumfuppict Hlorum fidem , part. i.d. i. §. x.
]VlORIENTIUMi/<y/)cyf//<'w/p»«^«'»/»'"'excquendsefunt,p. num. 136.
a.d.i5. num. 69. Ainpli-a etiarrfi omnes paterentur aliquam exceptionem ibi-
Ter MORTEM unius Examinatoris an expiret jurifditio alio- dem .
rum Examinatorum , p.i.d.3 n.iS. ^^m^PllJ^incefiuofa quando verifictntur , part. 2. difc. 19.
MULIER 9'-'Wc/»c^?cr«a?^incederefinefcandaIo, pi.d.i, num.76.
6. 6, num. 21. NUTUS Summorum Pontificum (xequendi funt , part. x. d. 9,
MULIERlS'-CAr/»>«/c ^«Wcfitcredendumdifcept. 3. a nu- pum. 33.
mer. 28.
MULIERI «?%'»«/» r»Wimpotentiara ,quandononfitcreden- /^
dum, p.i.d.i3.anum 5. ^-^
JflMULIERE »'^/«/?w;«cr//(^i:»> ad annullandamprofeiiio»
nem.p.l.d.i.jT.i.num.Si. (~\ BLATIONES , quafiunt facris Tmagi ni l^u s ,cuideheiR-
lAULlERI.S qt/afilios pepererunt , judicantur aliquando vir- y~J tur, p.id.9. an. i & p. 2.d. 17- a n. 74.
gines, p.i.d.3.n.65. C/rc^sOBLATIONUM <»;^'»!'«»>?»''»'""«''"attenditur confuetu.
MULIERUMwa/»r/<»(?«ii'»>5»»»>;?'fff'oftendendamindicatur, do, p.2.d.i7.n.8i.
p.i.d J3.n.62. OBLIGARE a/ios non potefi ciixis, feipfum exonerando , p. i.
■ Tenafitai , «2" (jK.jrjV/^jdefcribitur , p.2.d.24.n.27. d.i5.num.36.
MULTA pif patientiam tolerantur , quse fi deducantur in OBLIGARI nemopotefi ad impofiihile , part. 2. difcept. 15.
judicium tolerari non debent , par, i.d. 9. n. 41. &p. i.d. num.^S.
A.num. 91, OV>SCJ£.^A verba aliqiiando tiecejfaria pro Caufarum tuitio-
■ MUNDUS»«TOa/;5»<'/;p/'»/j<'? , p.2.d.i3.n.76. tione , p.i.d. 13.num.75. *
M U T A T A non pr afumitur voltintas a principio meticulofa ,p. OBSERVANTIA deciarat dubium , apud quem refideat cura
■ i.d.i.§.3.an.i2. adualis, p 2.d.2.n.i42,
MUTATIOcc«/;,'f?»'(/<wV , f?»/j»n/f adjuvetutilitate , novita Dtv,'«r,7^ ixr/^OT/fwy^OT Conflitutionum Apoftolicarum , p.i.d.
tepcrturbat, P.2.d.i §.i.n.42. i^.num. 178. /r • •
jycmiciiii qriando prciiatadicatur, p.2.d.i7.n.44. Amplia , ^^/Vjwyf ^c«^r/7r»"/<.f intelleflus dejure verior eflct ibi-
' Voluntatis nonprafiimitur , jp.i.d.A.n.iJ. dem .
MUTATIONEM voluntatis alie^ans , ijlam probaretenetur, Z«f^rpfrr<j?«r<i«c«deflruiturexpaucisaflibusnegativis, p. i.d.
p.i,d,i.§.3.n,i8. ii.num. 21,
^^^^//^^^/•'irfcanonizatain Judicio, part- 2. difceptat. i^, nu-
mer, 144- , ; -t. ■_.
Prafertur leriorifionificato ^Tp.Z.A.iT.n.t-l, . .' ' "
jlmplia quando eft contemporanea difpoCtioni ibidem no-
NATURALE^"/, »^»Wf'»^<'//^»'modo diflblvi , quo fuit mer. 23.
colligatum , p.id.i.§.n.n.i 1. OBSTERICUM «<»««/ , «if cr /»/» fepe falluntur , par. i.dilc
NATURALIBUS P<»r?«//'^»</ </f/'f«»/r eademreverentia,quae 13. num. 64.
compctit legitimis , part. i.difcept. i. JT. i.num. 39. & §• 8- OCULOSr^rc»*» ^<»^<rr/fx, monitorium &:c. , part. 2. d. 4.
num.2. num.13. .
J«JEAPOLITANI/?.''5«»£'»''c«f/quomodointerfedifferant, p. OECO^OMICA potefias non competit Laiciscontra rcrlonas
2. d. 4. num. 66. Ecclefiafticas , p.2.d.2i.n,26. .
^/■^^«'«'"/''Prafumantfubornati, part, 2. difceptat. i3.per OFFICIALI, tefiamidere, adpropriumOfficiumfpea.uite,
totam. pien^creditur, p.2.d.2.n.i8.
\iEUOpoteft ad impoftbile ohMizri , part. 2. difceptat. 13. /«OFFICIO^Cf/f/wpww/rfcftconfirmatio , part. ». dilc. 9«
num.48. num.45.
Pr^fimitur t<'//f jaftarefuum , p.i.d.6.n. 169. OMISSIO »/''»"/w'<j?ic»j//wnon vitiat matrimonium , p.i.d. 19«
NEPOTIBUS P#«///f<-/<wy»/.j/«/cfui.tconceflainduIta, iatifli- n.86.&;d. 24.^.3-
mdinterpetrandafunt, p.i.d.i6.n.i6. ONUS '■<•/?»'■"<'»//»''*'<■'•'•'/»>'»''■"» importat fideicommiflum , p. i.
NOBILIUS/frf»/»»///;»/»^»//»^ >■///«/ , quodpraeftatura nobiliori d.2.num 55-
pcrfona,' p.2.d.6,n.87, ONERlBUS//frr<j<9,-/ ,dicuntor fruHus ,[,.i.d.'i-nii-
NOCENt)J /'c;(/<j//»/_^aradprobandummetum, p.i,d.i.§. OPERIS vox vaiidior efi vocefermonis , part. i.d.i.^^. 6.^.75.
2. num.92. p.2.d, i5^n.2.
l<JODrM<»/»V«Wtf/»^/»rquivultfolvereanfam , par.2.d.26. OPERA '"«.^'"'"/^w/jhabueruntprincipia , pirt, 2. dilc iS-
num, 63, num. 64.
N0MlNATUs/"*/»/».7«o<-c»»//«/»c»j*, illanonadimplcta, non OPERATIONES r<;(;»//.»r.</;W a Conftitutionibus , non e
hahcturpronominato, p 2.d.27.n.S. contra , p.x.d.7.n.i 19- ^ -n
Ve l^OMlbilEV S curare nondebcmus , pir.2.d.7.n.7 3.&d. 12. OPINIO T/vc/c^cr»/»«<»»»/r przfercnda fcntcntiae Canonilfa-
num. 11. rum , p.2.d.i9,n.io5,
NOTORIUM quando verificetur , p,2.d.l9 n.83. Jlla fniper fequenda , quaefuit amplexaab Apoftolica tedc , p.2.
g^'o//</!,'.x/»> , p, i.d.S.a n.i3^ d. 19^.125, _ . .
NOTORIA diciintur muita , quac talia non funt , part. i.d.S. OPINIONI /'"r/«Vtt/<jr«</»n ■DcFtorum praifcrtur Rora; opinio
iuiin.9. p. i,d.2.num.24.
"Ncnindi^tnt prohatione , p.2.d. iz.n.29. ORBI univerfo prabet normam Urbis folitum , pait. 1. difcept.
/«NOTORIIS <"<»/'<'f /'rc<-r<jfrj'dcl)cnt Judicespar. I. d. 8. nu- ^.num.S^,
mcr .9. OR 1)1 N A R I »»»/<»^r«' ouando rccufat Religiofus pr«fumitur
NOUA AUDIENTIA /•c»i<-?//</f»«/i?rfokt cx novis Juribus , mctu to.ii^us, par.2.d.2o,n.2o,
p.2,d,6.n.";5. f^utindo pofiit txeommunicatus , p.2.d 26n.47. .. ^
g^«»».</c<//«r.i:rt«</,»/"f , p.i.d. i.§. ii.a n.30. ORDINARIUS '/»/»<-»/»«v»»r <»»» comprebendatur in diTpO''"
NOVITATES nunquam permiitend^iunt , (Scquarc, part.s. tionc Concilii fcft. 24. dc Rcform. cap. 20., part.»^d^2^»
d. 4- luim. SC i.um. 34. ^ ..
NOVITIUS''<-'""'<'Mr/»»c/>fc;ry7annoprobationi$ , liTt, i. d. ORDINARII cenfenfai rrj«»f»r«r profuiidationcMonafteru,
i.§. 11. num. 55. p. i.d.5n.34. ORDI-
N
ET MATERIARU M.
ORDINARIORIUM ^''*^»<""'^"^ fidesplenaefladhibenda , A"o««Wi^/«///)f^»<j//approbationeadaudieDdasConfe(riones , p.
p.2.d.i.num.i2. 2.d.».n.ii6.
ORDINARIISi.<»^'"''""/"*"'"debentMoniaIes, part. i.d.3. N on po/fuHt ejfe affidaiin Hoipitahbus , part. *. dilcept. 17.
num. 45. num. 39. . ,. /r
OKDl^ARllS^iif^'"''^'""^'""^''^^^ > p.i.d.5. n.38. Tanquam perfena privata ingredi poflunt Ecdeuas Regula-
ORDO. 7 "'>"</'' «'"/««"■''^/«'■peralternativam , part. 2. d. 3. a rium , occaCone aflociationis Cadaverum , part. t. d. 6.
num. i6. num. 36.
OrdoTbeutonkorumfraterniiatcMm Ordine S. Joannis Hiero- PAROCHORUM Jurifdicliodurat ufque ad Januas Eccle-
folymitani, p.i.d.5-n.45. fiarum Regularium , p.iJ.6.n.7.
^^^^^^^'/"■'■'/"/^'^/'^"'quandoexcludat metum, part.i.d.i. Ad PAROCHUM fpeclat onut prohandi , quartam fuiffe ,
j5".6. num. 85. vel non folutam a Conventibus , part. *• difceptat. . 6.
ORGANUM P'»/'?i^«V/>«j' jjataria part- 4. difceptat. 19. num. 183.
num. 44. P AROCHIS an debeantur duplicata emolumenta , quando De-
ORIGINALES J"f »"/>'^«'*r 'j«/"'j(^/retineriprohonorariis , & funflus fepelliturin Ecclefia , pofita extra Parochiam , p.
expenfis Caufje , p.2.d.i6.n.49. i.d.ig.per tot.
OSCULA poftmatrimonium , y ««</<' excludant metum , p. i.d. Prcprii fpeciat diftribuerePagellasCommunlonam temporePaf-
i.§.3.num.79. chatis, p.2.d.2.n.i28.an.i35.
JnVAViOCmh. propria Parochianus debetfepelliri , par. i. d.
P7 num. 36.
/«/'■'» PAROCHIv£ //Wr^/ ^«Wo fitaeft Ecclefia , an prae-
fumatur illi fubjefla , p.2.d. 17.^.71.
P IlpP ACE Jurisrlgor relaxari fo/et , ipzr. i. difceptat. i2. PAROCHIANUS haptiiari poteft etiam a non proprio
num. 15. Parocho vigore confuetudinis , part. 2. difceptat. 2. nu-
PACIFICUM«»'^'/»«.7"''"'i?/>^''''^"'', part. i.difc. 3.num.ioi. mer. 38.
&d.i2. n. 34. PARS Eleemofyna mijfarum an portit retineri a Sacerdote ,
PACTUM r<.(/<OT<'w</»a«yf/compatibiIecum vero dominio , p. qui illas alceri celebrandas commifit , part. 2. difc. 22. a
s.d.ii.num.13. num. 59.
VAGELL,^Comunionis\idcBoUettini. Major i/uodfacit , omnes facere videntur , part. 2. dilc. ?.
PA LLORi^w/f ".'<»«// fignummetus , part. i. difceptat.i. §. num. 10.
6.num.7i. C7«<> Cc^y/V/w/ic»:»/ aliam declarat , p.2.d.22.n.i4.
"P A'? A nondedignatur fequi veftigia fuorum Pra;deceflbrum, p. PARTICULARES P<'''/<'«''pr<<.^«</'V'»''^ non polfunt Colle-
i.d. 5.num. 15. gio , p.2.d. 22.^.48.
P£'/<y?/<»«rf de Monacho non Monachum , part. 2. difcept. 5. PARTITARUM extraBio ^«Wofitfine Partis citatione ,
num. 6. nonattenditur , p.2.d. 17-^.48.
Tc//?r? /'<'/</? "w^impedimentum, i Jure Ecclefiaftico intro- PASSI06'<7<^«></'»r»-«(7»j/.o/"tt«/ineodemfubjeOo, p.i.d.7.n.
dudum , p.2d.5.n.i2. 57.& p^2.d.i5.n.6,
Jdque [ua authoritate ordimti^ , non autem extraordinaria ibi- Per PATIENTIAM toUrantur multa , quz exigenteju-
dem num. 14. ftitia , non deberent tolerari , part. i. difc 9. num. 47-
"PAVj^authtritasmaximaell, p.2.d.4.n.82. & p. 2. d. 7. n. 26.
-4»/PAPAM/fw/.frff«p/»rpemiifl"usrecurfus, part.2. difc.S. PATROCINIUM /r^/rcf/jr^rwmfubtrahi non deber a callidi-
num. 41. tateLitigantium, p.2.d.i3.an. 106.
PAPALlSCc»/7''?«/»"iJ»/»W/«rStylus Datarias , p.^.difcept.ig. PATER , reli^isftliis , anpoflitReligionemingredi , p. i.d.
num. 135. i5.pertot.
Xexdiciturstatutum. a Papaconfirmatum , part. i.difcept.7. PATERNA ''"/»li;«»«/»<'r/p«r<ir«rgravcmalum , par. i d. i.§.
num. 3°. -. num. 59.
PAPALE^'"<-''''«r j'/«/«r«wconfirmatum aPapa, part.J.d.U. PATERNUM «"«^'rf/n »«//«/ »»wcr vinclt , parr. i. difc. r5.
num. 22. num. 40.
PAPALES/i?,?<'/«<'»«'«»/<5<'''/acceptationeSubditorum , par. *. ^ AIKIS f^ver itas metumcomprohat , part. r. difcept. i. §•*.
d.6.num.i4o. num.77.
1»ARENTES «<i/«ro/«'/»/» J^«/ vocarenemopoteft , part. i.d. PATROCINIUM ^uando quis fufiepit pro una parte ,
i.$. S. num.2. non poteft pro altera patrocinari , part. ». difcept. 13. nu-
PARENTIBUS»»»//«*»f«»W«OTan pofliit Religiofus manere mer. 113-
extraClauftra, p.i.d.i5.a n.25. PATRONUM '»«//«m</<'/</<'rj/ r<T»/,f/ , part.i. difcept. i.iT.
j^/»/«r,i//^«/ debetur eadem revercntia , part. i.difcept. i. $. 2. 6. num. S.
num. 39. PAUPERIBUS <'/^rj<«n/«ry«/»7m*ilIs , quz loluuntur pro
C«/mPARE '•c«/i?«»/<'rc<»«<-c;7/ cy?, p.i.j. 1.^.6. n. 40. Difpenfationibus matrimonialibus , pirt. 2. difcept. »9-
PARIA /""/«/, metuminferre , & fdre , qu6d ab alio nomine num. 183.
fuo inferatur , p.i.d.i.^.2.n.i46. TolUre non debemus , dum illistenemurofferre, par. 1. difc.9.
PAROCHIALES Ecclefr\: providfndce funt per concurfum, num. 28.
non attenta immemorabili in contrarium , part. 2. dilc. PFCUNIA ?«<««'/<' /'<'#/f»' fubufurisab Uiurario , part.z.d.
z num. 91. i.§. 2. num. 77.
VAROCliVS nonindiget approbatione fpeciali ad audicndas PECUMA »//»»'/<»/'/'<■//'>"■<"" "'<'^''/'«'n, p.2.d. 7. num. 43. a
Cont"cfliones , p.2.d.2.n.28. num. 92.
Proprius diritur ille , coram quo ex nccefTtate contrahi debet PECUNL-E ""'.?'"»<■/ ""> p.'.d. 1.^.7.^.9.
Matrimonium , p.2.d.2.n.2i. ^' pEJER ATURO ^■'»'»'»'/''P<'i/</ exigi juramentum , p.i.d :.
Tanquamunus de Populo potcft afliftere Excquiis in Ecclcfiis §i.i.ii nuni.jS.
Regularium , p. 2. d. 6.^.125. jt-^^fi^Y^Y^^f^zaierequando/itneceftariumy par. 2. difc. 19. a
PAROCHI <-«<r<>yi<>;/; r<";i/»"o »■/»<';«/ portarefertur ,& repro. num.7.
batur , p.2.d.2.n.46.n 125. PENSIO .^ffjffi"/ 'rrf/»//>rr« in Laicos , Uxoratos,& Infantes ,
X.0C0 , 1"' p''/^'" a/Jiftere Mitrimonixs , ^irt. 2. difcepr. 2. p. i.d. i6.per tot.
num. 104. _^„y>V/»«//-i»quandoilliusterminicxiguntur. ante expeditionera
VAROCHO noneft credendumfavorepr oprii^EcdtGx , p.i.d. Litcrarum , p.2.d. 1 1 .a n.14.
7.num.55. ft quota fruiluuni Beneftcii , p.t.d. 23.^.9.
g«<j/;</c »/<'/'<'<»/;/«r oblationcs , fadsfacrislmaginibus , par. i. j:A.r»/;(;«»/«r/)<'r crimcnSimonia: , p.i.d.u.n.io.
d. 9.num. 8. 7^ rt<i«C//r<V«/ncum quaclaufula valije transterripofllt , p.i.d.
Coram P AROCHO proprio , quanda non conttahitur Matri- j6. num. 14.
monium , nullumcft, p.2.d.2.n. 97. js;,,//,, nc/i.c/it'»/"/'»/"^ perfcquentcmexpcditionemLiterarum,
PAROCHO proprio d.fiiiente , vel mortuo , quando valido p.2.d.ii.n.40.
contrahi poflit Matrimonium , p.2.d.2.n 105. f^uando pofit tendi fine labc Simonia: , p.2.d.i i.n.;.
PAROCHI'»/»J<'i'»/"/'^< , anditVerant aperpituis, part. 2. d. 2. fn u.mdo dieatur ahdicata z Tranferente , p.i.d.6.n.5c.
num.57. ^u.tnjopoftit tranifrrri in non. Clcricum , par. i. dilccpt.- 6.
.X/i/"'.;(7!'/'/ '■«(!''<''/' Ecclefi.is RegulatiumcumS tola , & Cruce , pcrtot.
p.i.d.ii.& p.2.d.6.pertot. g»j»,/<»/'rW"«m«/«'rcxtinflaoblapfum temporis,pir.i. difcii.
F«f«/^//H/;/''</laciendasatteftationes , part. i. difccptat. \o, num. 19.
n\»m. 3'. . f{,./frt.»r< /»"»«/)''<•/, nifiCIericis , p.i.d. 6. n. «6.
>;*«^*?/;f »/.-/,rrcadDomosLaicorumcandclasindic Purifica- pF.NSlONlS/-P'»*1/i'C//ri<-i».r///>r/»n rf»»»».^»,/»: , par.i.d. 12.
tionh. p.2.d.4.a n. 100. num, 27.
U'h9aDifcept,Tom,lV. Q_ 4 .Vi-.-
I N D E X R E R U M,
J<!ul!a an ittur fanateria , p.j.d. i i,n.46,
Tramlatiq anfit valida ^ nonexhibico Indulto , par. l, difc. 6,
pcr tot.
Tranilatario an dtbeatur m.zn\xtzM.\!) , vel immifljo , plr. X. d,
1». per totam»
Inperfonai incapacts nul.aefl , p, I,d lCn.J,
/" PENSIONIS^'''"»//'??'''wquando non requiratur produ^io
Indulti , p.a.d-ii.n.sS,
PENSIONES refervata fuper Dijfributionibus BafliicaE Va-
ticanae quando , & quomodo folvi debeant , part. ?. dj-
fcept 13
PENSIONUM<»«/'r<-/»;'^wCoadjutoresJefuitarum, par. Z.
d, ii.iium. 30,
0[uanAo dicatur Lairi((^c, , p,i,d,i6.n.S.
Circa ?'E^S\0'bi\JM.eapacitatem non defaclU conceduntur In-
dulta particularic , p.i.d, 16,^.9.
PFNSlONARIUj //'>•>■.'/(/ '^a/W obligatam parcem folam fru-
6t'jum beneficii, p.s.d. 2 3.0.14,
pw r^rtfpfi-V/^w/Vdiciturhabereiprum beneficium , par, ?..d.i3.
num. i5. . f
J(icipere debet ratani ^en^iQniseomoiQ y quo Beneficiatus recipit
frudus, p.2.d.23.n.22.
PENSION ARIJ capacitas femper prajfumitur 3 Papa exquifita,
p.i.d.i6.n.7,
PERITIS , nonileputatis ajudicjbus, noncreditur, p. i-d,
13. num. 56,
^i^ando credendum/it ^ p, l.d. 1 3. n. 10,
PERJURIUM femper efl evitandum , par. 2, difcept. !•§.
i.num- 7-
PERJURIA anfltmctivum abolendi ufum def.rendiReis Ju-
ramentum, p.2.d.i.§.3.a n.6.
rERjURUS quando quis dicatur ^ p.2.d.I,n,6,
PER MITTI ncndebet indireili , qu6d eft direile prohibitum,
p.2.d.ii.n.34,
PERSONAfwWfjf/^/ygwV»-, majus exiftimatur deliCtum ,
p.2.d.7.num.ic9,
Solitaexe,]uiminas ^ multum timcri folet , part. 2, difcept. 4.
num. 22,
PERSON/E<>rw/> jtti^rt^/ifd^waberrorequalitatis, p.i,d.4.
a rwm. 13,
Vti PERSONA privata ingre i p<j)-</? Parochus EccIefiasRe-
gularium occafione aflbciationis Cadaverum , par. z. difc.
6.num.36,
PERSONy€<-c«fr/jWf.r//;^/;/matcriaMatrimonii , par. 2. d.
ig.num. 94.
vtverfa ijualitatis ncnprafumuatur confpirare contr» aliquem
fineproprialitilitate, p.2.d. 3.^.44.
PERSON AScwfj comprebnndit verbum/j«/V , pai. t.difc?,
niim. 128.
PERSONARUM»<'W//«TO/»j^/«'«r/V, in aflu profeflionis , an
exciudatmetum , p.i.d.i.^. 3.^.71.
PERSUASIONES^^^^/^perniittanturadinducendumadpro.
tcfllonem , p. i.d.i.$,io.n.i5,
PERUCCHiE wcdernus ufus Ecek/iafllcis omnibus prohibitus
e(> , p.i.d.2o.per tot
^fdtm prohibitiones revocat^ fucrunt ab Epifcopis Melphi-
<aon. Oppidcn. , & Vigilien, ioidem num, 7. 23. 94.
In Urbe ab h^nocent. XII. prohibitus fuit non folum Sacer-
dotibus fed cciam Clericis prim. Tonfurs ibidem nu-
mcr. 106.
«J«rf prohibitio confirmata fuit a Clcm. XI. & rigoriofiori
pcena cxter.fa .id omnes obligatos ad chorum , compre-
henfis etiam Muf.cis , licct'uxoratis ibidcm numer. iio.
114.
Btncb}ltmidemePerucchtefoff«rpcortt^ Hfcie , « modorate\\i\i.
num. 1 17.
J(eniedia adverfus illius abufum , a Dofloribuspropofita , Indi-
cancur ibid. a n.47.ad n.63.
Ufus Peruccba , utl 4 Sac. Canonibus reprobatus attendendus
nonefl ibid. n. 54-
Zr//// £/)/yfop/ /><!/,;&/■«; proilloextirpandorefertur ibidem nu-
mer. 100.
VEllc.US luod eripuerat , irridcre dicitur , par.x. difccpt. 4.
num. 42,
PE'riTORIUM quando refpicit exccptio a liqua , nonad-
miifjtur ad rctardandam foiutioncm penfionis , part. 2. d.
12. num. 24.
rHY!)lCK'^//d«,/ff/)r^/<-///<y?Parochu5, noo cft validum Ma
trimoniiim , p.i d.*.n,i22,
PIA /•w/-/>(V»Cc>«/>fl/r///7jSS, Stigmatum indicantur , p. i. d.
14.an.7S.
PIF,rATrs^*';///rt'»yrrR(}|igionemingredi, Parentibus dcrc-
liai? , p.i.d.i4.n.3.
>*'^PIE'rATEM/'"-///;f//tftrrfpatienti jafluram in propriis
bonis, p. 2.d.5-n.io4.
Pf\ PLACENTIAM qunndo dicamuT tranfirc TcflcSj.itTi.ila-
tedcpot.cntcs , p/2.d.4.n.33.
PLANTA, /i<!7/»//j?decretoJudicis, nonattenditar, par.i.
d. 17. num. 12.
VXJE^iM^Wldicitur id .^ cuinihjladdipoteft, part. z, difc. ii.
num,4o,
VOENA eonventionalis quando iehea.tuT ex inadimplemento
Sponlalium , p.2.d.io.a n.ii,
Pff«/;//»r/'<»//OT<'r/foIetpIufquampcenafpir;tuaIis, part. t. di.
fcept. Jo, num. 8,
VOEN AM non importat ClmCalz , utpenfionon folvat , Li-
teris pon expeditis , p.2.d. i i.n.sS,
POEN^ inceflus , ^^//»//i?_;»rir Civili,quamCanonicoenume"
rantur, p.2.d. 19. a n.64.
POENITENTIARORUM Minorum BaflHcarum Urbis
judicium exquirere ali ,uando folent Tribunalia , part. i.
difc. 4- num. 55.
BiPOENITENTlS Hcentia att fcjjit Confeflarius revelare
confeflionem , p.z.d.zo.a n.21.
PONTIFEX/'»/-ff;'i'fi:/?de MonachononMonachum , part.
2.d.i6.n.25,
G ratiam concedere volens non rcmitti preces ad contentiofat Tri-
bunalia , p.2.d, ii.n.49.
T{tprafe>itat multas perfonas , p.2.d.2t,n.23.
PONTIFICIS affertioni p/^»/;^»;/» dcbetur fides , par.i. difc.
5. num. 55-
Nutus exenuendi Cant , p. i.d.9.n.33.
opinio , etiam ut 1 privati DoCloris , magnifacienda eft , p. a.
d. 19. num.123.
PONTIFICES Summi mtiltas di\penfationes conceflerunt ,
uf Equices Hierofolymitani uxores ducerent , part. *. d.
5.anum.4.
Honfolent concederegratias , Tertio prffijudiciales , par. 2. d.
ii.num. 43-
E ;/;/w/fprsjudicium fit modicum ibidem n.45.
PONTIFICALIUM ;//«///7f>ri///;/?/u/;?facJliusconcedi fo-
let, p.z.d i8.n.23.
Ufus quando concedi foleat Praslatis jnferioribus , part. 2. difce-
ptat. 1 8.
VOV\i'LA'&.\S a^io quando ceff^et .^ part. i. difceptat. i.§.ii.
anum. 44.
POPULI/'-<»»'//;/«mevitandumeft , p.z.d. 26.^.47-
POSSESSIONIS /■/;"//; /;c/»?o///><»rper difputationem proprie-
tatis, p.2.d.9.n 31.
POSTERIUS, 6'/'r/»///?(!/;</«/;f«rineodem inftrumento , p-
2.d. 27.num. 8
POSTERlORA//«'ro5<»»?/'r''cr»'^«/, par, 2 difc. 6. num. «7«
& num. 157-
POTENTlA«<'<-f«<^»/''.2^<''>adprobandummetum, par. 1. d.
i.§.2.num.9*.
POTESTAS Ecclefiaflica /,2iV/jOTlong^anteceIlit , part. 2. d.
4. num. 59. •n I /■ /i-
o^r ('«(""'''•'» '«"""'"''/"i'"''' Laicis contra Perlonas Ecclefiafticai ,
p.2.d.2I.n.I26.
P.-POTESTATIBUS J'<<'i'"/'»r;^«.f/r''y?r/i aliquando conque-
runturEcclefiaftici, p. i.d.9.n.57.
POTESTATIU A»'»''fpf/'//;f/»pt'r ^Wdifferat a judicialiin-
terpretationc, p.i-d.2.n.i8.
POTIOR injurequandodicatur ptior in tempore , par. ». d. 3.
n.67.&d.i2.n.45.
PRyECEDENTIA/Z^^iiJ/wr /»«r»"?»//'cr;, p.i.d.i7,n.8-
PR./ECEPTA caremonialia an ceflaverint poft advent""*
Chrifli , p.2.d.i.ir.2.n.i3.
^/-//.Vi/;//'/»<;';ceflavcrintpoftadventum Chrifti, part. »• d- '•
§ 2. anum. 13.
PR/ECEPTA Scclefia canttmnens nonefi dignui expcriri il-
iius bcnisnitatem , p.2.d.4-n.40.
PR/E.CIPITANTIAif*»'»W/i</?in ferenda cxcommunica-
tionc, p.i.d.8.n.6.
PR J£. CON IS vox concordaredebet cum Judicfs fcntentia , p.i.
d.i3.num.86.
PRyEDICATORES in Ordine Auf^ufliniane an debcartt
piasfcrri Regcntibus in confequutione Magiftcrii , par. *.
d. 3.per tot.
Inquo differant a Thcologis , p.2.d.3.n.« l.
PR//:DICATORUM7/>r'-»<-' '////jrirdicantur Campanae , p.i.
d. 4. n. 114.
PREEMINENTIyE 'lUf , (s tjuales ccmpetant Dominis
tcmporalibus in Ecclcfiiiproprii Dominii , eorumque Con-
(«neuineis, p.2.d.4.pcr tot.
PR yf:FERENDI inpr^miijfunt illi y{\iii majorc infudant la-
boru, p.2.d.3.n.56.
PR/tjUDICARE .7""*"'/"'«' ^'■'^/'/•'non praifumitnr E-
pifcopus, p.2.d 2.nuni.3o.
tion pc/futit Collegio ijlius particularcs Pcrfonjc , par. »• ^- '^'
num.48.
Konpolfunt particulares Rcligiofi privilegiis Rcligionis , ('•*• o.
6. a num. 31.
Kcipotrfl Dr;f/j/'/or/'//m Religioni , p,2.d.6,n.i7ii
ET MATERIARUM
PR^JUDICIALES gratias Tertio non folet concedere Pon-
tifex , p.i.d. u. n.43«
£.*;rfwyf prsjudiciunifitniodicum , ibid. n.45'
Prajudicitim rnagnum redpit Sfottfa ob noo aditnplementum
Spo.nfalium, p.i.d.io.n.ti.
PRitLATIONEM qiando importet alternativa , part. 2.
d.3.nuin.i4.
PR y£L AT I.S iitferioribus quando concedi polTit ufus Pontifica-
lium, p.i.d.«8.
PR.^MlUM'/«'^^/«''»///V, quimajoriinfudant laborc, par.2.
d.3.num.^6.
PR.£pOSITUS PifaurenJicitur prima Dignitas illius Eccle-
fiae, p.i.d.2 5.n.i4.
PRiESCRIPTIO anrequirat honamfidem ^ par.z. difcept.17.
num.37.
PRiESCRIPTIONEM allegans , iHam concludenter proba-
re tenetur , p.i.d.i.n.4i.
PR/CSERVATIONEM^wrJWOTiw/xT/arclaufula iine pr^.
judicio , p.a, d.i i.n.37.
PR^SUMPTIO magna oritur exhis, quae praeter folitum
fiunt , p Z.d.20 n is.
PRyESUMPTIONES, conjungi debent ad faciendam proba-
tionem , p.2.d.i4.a n.i8.
D/W^^PR^TENSA excludit approbationem , par.a. difc. 1 4.
num- 70.
PRAXIS dandi l^eis juramentumdevcriutc diccndi , inqui-
busTribunaiibus nonfervetur, par.i.d. i.jT.i. a num.ip- &
p.z.d.i52.n.3o.
PRECES ifiius , cui contradici non poteft , funt praecepta ,
p.i.d.i. §.S. n.i5.
PRECIBUSA^/r^/wpfrra/wrquod a Jureconceditur , par.i.
d.6.n.89-&n.«8.
PRINCIPALI nunquampr^efertur acce/forium , p.i. difcept.i.
ir.5. num.14.
Contra PRINCIPALIS confeffionim non attenduntur Teftes ,
p.i.d.i3. num.87.
Ad PRINCIPEM facilis recurfus quando excludat metum ,
p.i.d.i.§.i. n.io8.
D/ PRINCIPIO quando conjlat , non habet locum immenciora-
biiis confuetudo , p.i.d,6.n.23.
PRINCIPIA exigua haberunt omnia Opcra magna , part. a.
d I 5. num.64.
PRINCIPIBUS laicis qua , (squalii Sedes competat inEc-
clefiis , p.i. d.4.n.63.
PRIOR nominatus potior eji , p.i.d.l2.n.45.
In tempore \iotiox\n \\xxc , p.i d. 3.^.67.
WiXO^XY^MS detogant pofiericra , p.Z. d.2.n.95.
PRIVATA caufaan fit fufficiens , ut Monachus fiat non Mo-
nachus , p.2.d.i6.n.i5.
PRIVATIO focV quandoproponipoflitcontraVocalem prope
Capitulum , p.i.d.9.n.27.
PRIVIGNUS vide V.tricus .
PRIVILEGIUM quod/ibet a//egari poteH vigore immemora-
bilis , p.i.d i8.n.i6.
PRIVILEGIA exemptionis i ^^uarta quare concefla fuerint
Religiofis, p.2.d.6.n.i66.
J^eguUrinm fundandi Monafteria finc licentia Ordinarii , reuo-
catafunt, p.i.d 5. n.34.
^v. takrica tjualem iucertitudinem requirant , par, i.difc*.
a num.n.
PRIUS , ^■/"'^'■'".'"««dantur in eodeminftrumento, par.».
d.i7.num.8.
PROBANTp/^»^ //tto Tejies , p.2.d.i3.nu.6i.
PROBATIO concludens defumitur ex atteAatione, fa£la ab
illis , cujusconcernit praejudicium , par.t. d.i.n.ioi.
T)tfumitur ex propria cortfejjione , p. i .d.l. n. 1 5.
Probata dicitur inftrumentum publicum , part. 1. difcept. 11.
num.30.
FerfeHaex ^/f/xv^/itfn/duorum teftium habetur , par.i.difcep.i.
$.2.num.55.
Suppletiva dicitur juramenium , part. 1. difccptat. i. iT. ». a
num.j.
VKOhA.TlOKlSannorenunciare non poteft Nouitius , par.i.
d.i.5.ti.n.55.
PROBATIONE non indigent Notoria , part. 1. dilccpt. II.
num.19.
/«PROBATIONE andicatur ejf, Jefuit^ an Votum folem-
ne, p s.d.ii. num.ii.
PROBATIONES angufiiandanonfunt in caufa Matrimonia-
li, p.i.d.5. n.3S.
Confideranda funt unitim , p.z, d.l. n. 136.
iemper admittuHtur XnC^yj.^^i ^ commiiriscum claufula Appella.
V"""' '■'"""'», p.i.d. 13.0.53.
^^E^SIONESp/r j«d/r»d/ incedcrcdcbeant, p.i.d.17.
PjliBi in albo an fit admittendi in eleflione, par.i.difcept.8.
num li.
PROCREATIO, Cb educatioViUorum cft de Jure naturae,
p.i.d.15. num.5,
PRODUCTIO W«/?; 7w«»</o non requiratur transiatione pen-
fionis , p.J.d.ii.a n.38.
Tarda tollit fidem Scripturtt , p.^.d. 1 3- n. 37.
C(»/;/ra PRODUCENTEM unicut tejiis prtbat , p.i.d.i.$.6.
num.66.a $.7. a num 19.
PROFESSI ^"raw?»/» ,quandoftandura fitcircametum, p.z»
d.io.a num.29.
VKOY^SSIO annullaripotefi ex probabili timorcmagniprajju-
dicii, p.i.d.i.$.2.n.iz.
An Jit nullaob metum reucrentialem , par. i. difcept.i. JT. t.
num.13.
E/? ^c«/''<»';7«/ /«'•/r Monialem , & Monafterium , p.i.d. 1.5.3.
num.i3.& §•'! nu.io.
V.mijfa per metum interverfionis Status , & denegationisalimen-
torumnullaeft, p.i. d.i.per tot.
Nulla ex quibus ratificetur , p.i d.i.$.4. anu.23.
^ando dicatur nulla ob fubreptitiam difpenfationem , p. i. d. i.
§.ii. an.5*.
T{eligiofi , tacentis morbum infanabiem , an fit nullaipfojure,
p.i.d.i6.num.2S.
Taeita ex quibus excludatur , part. i. difceptat.i. jT. S. ^
num.80.
Tacitafupponit expreffam , & an poffit dari intra quinquennium,
p.i.d. i.ir.5. a n.75.
PROFESSIONES multa declarata fuerunt meticulofac in Ur-
be, p.i.d. i.§.8. a n.^t.
PROHIBITA multa tolerantur ad vitanda fcandala, part. i.
d.ii.num.21.
PROHIBITIO cumaci<uiefcentia tollitmaoutentionem , p.a.
d,i4. num.6o.
PROHIBITUM ?«<></ <-y? </»r/^^ , non debet permitti indireft^,
p.z.d.7.n.3i.ad.ii.n.34,
Vna via , non debet alia permitti , p.t.d.i i- n.34.
PROHIBITO /orrrf aliquemanum non creditur , fi alTerrar
haberelicentiam, p.». d.7.n.3o.
Uno dicuntur prohibita omnia ea , per qus ad illud peruenitur ,
p.i.d. II. n. 35.
PROMISSIONI illiflandumneaefl , quamquiscoaiJusemiCt,
p.t.d.i.ir.6.n.ii7.
PROMISSIONUM magna efl vis , par.i. difceptat. i. §.7.
num.9.
PROPORTIO qua intercedttt iitttrccc\e(ii{!l\asa. , & laicam
Potelktes , p.i.d.4.n 59.
PROPRIETATIS infpeHio Hon attenditur ad rctardandam
poflellionem , p.i.d.^. n.3 1.
Circa PR.OPR.lLT ATEM an poffit difpenfari cum Monacho ,
p.i.d .7.num.i9.
PROTESTATIO temovet confenfum abadufuturo, par.i.
d.i.$.3.an.37.
PROXINIIOR gradus quando fit exprimendus pro grati«
difpenfat. Matrimonii vaJiditatc , part. i. difceput. 19.
a num. 9.
Minifler fuppleri debet vices Miniftri impediti, par.x.difccpt.
15 num.13.
PUBLICUM favorem refpicit cUufuU , quodpcnfio non «i-
^atur ante cxpeditas Literas , p.a.d. 11. n.51.
PUDOR gravijflmus efl propria voce conuinci , par. i.difc.^.
num. 109.
PUELL/€. quando dicantur certzad exclufioncm R. F. par.i.
d.i-anum.43.
PUELLARUM virginitatis Tecognitio qu^modo facicnda , p.i.
d.13. a num. 70.
Vi/itatio quando praaicarifoleat pro Subfidiis dotalibus , par.i.
difc. 10.
Come PULCINO nt'la stcppa(c'\n\o\a\t , qui f ult procederc
perrcguUsgenerales, p.x. d.15. nu.»6.
PU LS AR I -"» pcjflnt Campan^ jn acccflu Baronis adEccleJam,
p. t.d. 5.num.iii.
PUNCTUALIS<»«r*<»r»>.i/^j/i/./«rpro cafulcgis, par.i.d.3.
num. 34.
Authorira, quando dicatur dcilc Vacchc roftTe , par.x.difccpt.6.
num.14».
PURGATIO canoniea intoluit Juramentum , par. l.difc.i.
^.1. num.;4.
PURGATIONEM "lorM acn admirtit mmUitmt penfionis ,
p.i. d. iitnum.67.
PR
prSi'?^^^^^^^ "" {"Jl^"" ""'»fff Saipturas originalcs
>Jhonorariis, p.i,d.i6.n.49.
QUAR-
INDEX RERUM,
Q
OU ART A furieraiis dehitur de omnlbus his , qiiffi praeftan-
tur funerisoccafione, p. i.d i4.a n.i6.
QUART.^ funeralis afpellatiene quid contineatur , part.i.
d-i'? :>. n.i6.
QUARTAM /"»<''■'»'«'''' quandq teneantur foIvereRegulares
nonattentiseoriimprivilegiis , p .r.d 6.a n.48.
jSolvere noti tenentur ConventllS , fundatipoft Concjlium , p.».
d.6.a niim-48.
QU I N QP E N N I U M <r</ reclaman^um quando currere iocipiat ,
p.i.d.i. ir.4-a n.45.
Jntra QUINQUENNIUM "i reclamandum an detur tacita
ratificatio , part. i. difceptat. i. iT. 4. a num. 41. & §• ^-
num. 8 8.
QVODpotuinolui j gvod veiui admpleie nequivi, par.i.difc.
6.num.i3-
Tibi noti nocet , & alterl prodeft , concedendum cft , par. J.
d.ij.nnm.io.
QpOTAfrufitium Senefcii dicitur penfio , par. J. difc.*3-
. iium. 9.
R
RhTlYlChTlO fupponitpricedentem nullitatem , par.i.
d.4.num.48.
Profejjionis ncrr inducitiir ex iijis adibus , quipoflunt ad alium
etfedum attribui, p.i.d.i.§.4. a num.34.
Tailti! cx quihui excliiiiatiir , p.i.d.l. §.6.a n 89.
Pro RATIFICATIONE pr<>/>^<j«;/ ««//<«• quaiesefledebeant
adus , p.i.d.i.§.4.a n.13.
'S^hlXO naturalis ubimilitat ^ non requiritur alia authoritas ,
p.l.d 2- nu.141.
R A T lON E M ineptam fuidiSli quando adducit Teftis non pro-
bat, p.i.d.i3.nu.53.
JIATIONIUUS reddendis oblif^ati , & serc alieno gravati ,
Reliaionem ingredi non poflunt , part. i. difceptat. i5-
num. *'•
;REBUS, non verbis imrofitJE funt legcs , par 2. difceptat.?-
num.90.
yl' RECEPTIONE Sacramentorum ^endct Jus fepultura",
p.i.d.7-num.44
HECESSUS '' 1'te nimis utilis rcputatur, par. a. difcept. 6,
num.5*-
■JIECLAMATIONES antecedenres , 6" fubfcquentcs faciunt
pracfumerc meticulofum aiflum intermcdium , par.i.difcep.
i.j)".4.num.9.
y.t conqueftione! tacitam profeflioncm cxcludunt , par.i.difcep.i.
§.10. num.46.
:REC0GNITI0 virginitatis PucIIarum quomodo facienda ,
p.i.d.i 3. a nu.70.
B.ECTOR f-cc!efi( impingtiari non dcbct eleemofynis pauperum
p. i.d.9. num.37.
HECU RRENTES ad Judices hiicos in Caufis fpiritualibus ,
qu.is po- nas incurrant , p. i.d.9.nu.54.
HECURRENTIBUS adverfus neticulofas profelTiones con-
filium , & auxiiium dare , an fit laudabile, par. 1. difc. 1.
jT.jo. a num,64.
RECURSUS ad Papam fempcr ccnfctur pcrmifllis , part. i.
d.8.num-4i-
^d Principetii qu.indo cxcludat mctum , par. i. difcept. i. Jl" 2.
a nuni.ioS.
REDUCTIO cneris Mi/farum , quandodctur inoneribus ptr
contr,iOum , p.i.d.i 8.n. iz.
REELECTIONES (?«Wcro«,f,/;poflint in Capitulis, par.i.
d.9. num.40.
REFELLENDA non funt nimis falfd , 6c quare , part. i.
d.j. num.73-
V^Y.YI.hL^K'Eftrmonesaiii]uos feipfuiti laderccft , par.i.d.i.
§.9.num.48.
REFERENDA femper funt congrua congruis , par.i. difc. 17.
nnni. 53-
REFUGIUM unicuiqui ifl propria donnis , par.i difcept. 4.
num. 1 7.
P. EG F N' T F.S inordine An^ujliiiiano , an praefercndi fint Prar-
dicatoribusin M.igiftcrio , p.i.d.j.ii ii.2Z
RF.GUL,4-'. ino'ifervantia metuni compvobat , par. I. difc.i.
§.4.iium. .1.
Pro RF.GULA in duhio judicandiim efl , pnrt. l.difccpt. 7.
nuni 39.
REGUL.C ^wr/j/,-/ dicuntur pannicalidi, &quarc, par.i.
d.i ^.luim.jS.
REGUL.'F <eneralis nonattendunturin COnfliflu punflualiuiTl
authoritatum, p.i.d.7 n.i».& 34.
KEGULARIS infra ijvittquennium reclamare poteft coram
Ordinario adverfus fuam profeflionem , p.i. d.i.jf .a.n.a.
§u_ando pojjii tranfire ad ftatum Sacerdotis faecularis , par. a.
difc.i6.pertot.
REGULARES Kon ccmprebenduntur (ubdifpoCtionibus Sv-
■ nodalibus, p.i.d.6. n.i8.
§_uando teneantur folvere quartam non attentispropriis privile-
giis , p.i.d.6.patot.
REGULARIUM Ecclefiaingredipotefl Capitulum Cathedra-
lis cumCruceelevata, p.2. d. 6.^.85.
Pnvilepaftindandi Monafteria finelicentia Ordinariorum rcvo-
catafunt, p. i. d.5.n..34.
REI ameritatemaiiquando fafli fuerint mediantc j uramento ,
p.2.d.i.§.2. a n.38.
REINTEGRANDA quande fit Ecclefialafa ^ par.i.difcept.
4.nuni.ii.
REIPUBLIC/E interefl , ne Famiiie nobiles extinguantur ,
p.i.d.5 a n. 70.
REITERATIO Mife quaie deliBumfit, par. 2. difcept.21.
a num.105.
'Sy.Y.VjhllO Arcljitenoriiin non attenditur quando non fuit fa-
itavigoredecretijudicis, p.2. d.i5.nu.6i.
.^'RELATIONE maia Examinatorum quandodeturappella-
tio, p i.d.3.nu.i.& feq.
RELATIONES Veritorum , non deputatortim a Judicibus ,
noiicreditur , p.i.d.i3-nu 56.
RELATIONIBUS Ordmariorum plena fides eft adhibenda ,
p.2.d.2 n.i2. &; d.ip.nu.So.
RELAXATIO fupponit vincuium , part. 2. difceptat. 19.
num.iSo.
RELEVANTIA articuiorum quando dicatur probata , par.2.
d.i3.num.29
RELIGIO teneturfubminiflrare expenfas Recurrenti adverfus
iuam proiefllonem , p.i d.i. §.i 1. n.50.
Amplia etiamfi{\.\cc\imhi.t in prima inftantia , ibidem n.5 1.
RELIGIONIS favor non confideratur inprofeflione coafla ,
p.2.d.i6. nuin.41.
A' RELIGION Ey?'''^?»'"-; ad iaxiorem non permittitur tranfi-
tus, p.2.d. 5-3 n.2!. & d.2.^.a n.8.
RELIGIONEM ingredi anpoffitVner , filiisderelidis, p.i.
difc.15.per tot.
Nonpo/funt are «'//«■«ogravati , & rationibus reddendis obliga-
ti, p.i.d.15 n 21.
RELIGIOSUS acquirere dicitur contemplationc Conventus,
in quomoratur , p.2.d. 7.^.96.
An pofiit deciarare fuam dilpofitioncm , par. 2. difceptat. 7.
num.io.
€1 uando acquirat Monaflerio , p.2.d.7.a n.6.
Manerean poflit extra Clauftra ad fubveniendum Parentibus, p.i.
d.i5.a num.25.
Particuiaris prajudicare non potcft Conventui , par.i. difc. 14.
a num.25.
Probat contraT(jiioionem , p. i.d. i.§.3.n 32.
Suiando dicatur Apoflata , p.i. d. 26. 11. 42.
Peciirrens intra quinquennium , an ifto terminatO pofllt nul-
litatem fuas protcftionis deducere coram Ordinario , par. 2.
d.io.nu.6.
RELIGIOSI rrciamantis favore an in dubioinclinandum fit ,
p.2.d.i6.;i n.35.
RELIGIOSO reciamanti , andari poflit juramentum infup-
plcmcntum plciiaEprobitioni.», p.2.d. 6.n.3i.
^ecurrenti adverfu, fuaui prolcnioncm , tcnctur Rcligio fubmi-
niftrareexpenfas, p. i.d.i.§. 1 i.n.50.
Ampiia etiam fi fuccuiiihat in prima inftantia , ibidem nu-
incr. 5-
Teflifidei maotia dcbetur , p. i .d. I.§.2.n. 121.
RJELIGIOSI Carmelita , xide Carmelit.e .
ItaiianpoJfintconftitH: Procuratorcsab Uitniniontanisin Augu.
liiniana Religione , p.i.d.8. pcr tot.
Prajudicare non pojjunt Rcligioni , p.l.d.ft.n- 31.
T{eformati an , (jf quando poflint tranfirc intcr .Obfervantcs ,
p.2.difc.26.n.8.49.& lcq.
RELIGIOSIS adverfus miriculofas profifi^onts rccurren. anin
dubiofavcndiim fit , p.i d.io.n.36.
Vcponcntibut ad favorim prcprii Convcntus , non cft crcden-
dum , p.i.d.io. a n.40.
If.ttr RELIG lOSOS rcputatur cafui lcgis Conftitutio Ordinis,
p.i.d.^.num.s.
REMANERE aiiquid non diciiur , nifi prius cxiftat , par<*^
d.i9.num.58.
RFIM Judicatam ceiiflituunt rdolutioncs Sacr. Congrcg»t'o-
num, p.i.d.6.n.i 14.& i3-n.33^ .j
RENOVATIO Veterumquando cxcludat mctum , paf^'-' •
0.3. a nitin.i ^-
RFNUNCIARE nenpotefl Noviiius anno profc/non^" ?•'•
il. i.§. I i.num.55. -ff
REPETITIO teflium Hcn dcnegatur in Caufis "'^JJ^iy^
ET MATERIARUM
appeU*tione'remota ^ par.».d.i3.num.34. Minufque in Crimi- SACERDOTI magna debeturfida ^ P>«.d.'. jJ".*.num.i2J.&
nalibus, ibidem 54. p i. d.i*. num.5o.
REPETIT10NlT<t/?»«w, <7«Wc /<?«•«/ fitp.t.d. 13. -<4'«/'/'<»A''«^/«"'' habcatinterefleioCaufa, ibid.
/«REPLICATIONE K?"' dicitur AHor , par.z.difccpt.ii. SACRA utenfiHa in ijua quantitate (tnt taxanda,p*8t. 2,d.z2.
num. 3 3. num.66.
REPROCARI, vel acceptari in totum debentadushumani , SACRAMENTI Matrimonii prtecellentia iadiantar ,■ p.r.J.
p.2.d.27-num.3' d. ii.num.20
REPROBATI^C/^'"""» /"•"*'"»', p.2.d.4.n.39. SACR AMENTORUM adminifir/ttifi inHo(pkill , adquein
KEPU GN ANTI A. in emittendoprofefiionem indicitmetam , pertineat, p.2. d.i^.a n.i i.
p.2.d.2o. nuro-io. A'' SACRAMENTORUM <»</w/»»/?r4//tf«f dependet ;us fe-
REQUISITA Beneficii curaii referuntur, par. 2. difcept. 2. pulturaj , p.2.d.i 7. n.58.
num.47' SACRIFlCIAi«f«><iff/<iwa Gentilibus reiiciebantur, par.i.
l.egisbfnte explicantur ^ p,2.d.i.§.6.a n.9. d. i.§.6 an.sS.
rES, <i? TO(!i//;<»C/jr/wA><»r///« , quomododividanturpoft iilo- S.^CULARES veftes retinens Monialis , cum fpeilJis uten-
rummortem, p, 2.^,7, di , dicitur metu profeflloncm emififlc, par.i. difceptat. i.
RESCRIPTUM diciturrevocatum per remiflionem ad aliud §.3.anum.4 5.
Tribunal, p.2. d.22.n.?3. A" S JECV L AKIBV S in guibui dijferant EquitesHierofoly-
RESCRIPTA Sacrarum Congregationum probata dicuntur mitani , p 2.d,5.n.34.
ex Poritionibus . Eminentifllmorum Cardinalium , part. 2. I>eSJ£.C\iLAK\?>\JS Potrfiatibus frujlra aliquando coDqae-
d.2i, num,i36. runtur Ecclcfiaftici , p,i.d.9.n.57.
RESISTERE proprio ttjlimonio nom potefi , par. 2.difccpt.3. SAGUNTUM (•x/'/'j«a//'r ^j</n /fc/Tj* confulitur , par.2,d..ij.
num. 109, num,i7.
KES .f"dicaralitemextin^uit , p,2.d.i7. n.29. SALUTARE cum quali titulo debeat Concionator Baroneni
RESOLUTIO dubiorumquando cvitari.poflk. eic illorum ad- Loci, p.2.d.4.an.i09.
miffione, r-*d.4. n.ioS. SAMSONIS alivcinatlo defcribitur ^ par. i. difceptat, i.^.%,
RESOLUTIONES <5 Cc/»/r/jrr»'*<// capi non pofl^unt viva cro- num,26,
ce, p.2, d.14. num.33. SANATORIA ?«<»«</(» i/^^«rin Penfionenulla , par.2. cifcn.
RESOLUTIONES Sac.Congregationum habent vim legis , p.2. num. 46.
d.4.num.98, SAPlENTlSefi noncuraredenominibus , par,2.d,7,num.7 3. &
Sacr.Congreg. confiituunt rem judicatam , par.2, d,6,nU'ii4.& d- i2r, num.l i.
d.i3.num.33 SCAMNA »// £/■<:/<■/// an ,& quomodo rctineri foffint a Lal-
Congreg. ^. T . vim legis hahent , p, i,d,2,n.27. cis, p,2. d,4,n,62
SS.Congreg.attenduntur in\\\\s cafibus, inquibus verificantur SCANDALUM PopuU femper evitandum eft , par. 2,^.26.
eaedemcircumflantiaB, p,2,d.i9, n,i77. num,47.
Pofieriores Sacr,Congreg.^xxi<n\xntat antcrioribus, par.2.d.6. Vtilitas nafci permittitur , quam relinquatur veritas, pii,2,d.
num,i7. i.§.2.num.8o.
RESTITUTI0»/^/»i'm/c<7r«f ////deeo, quod receptum eft , A"" SCANDALO cavendumeft , part.i. difceprat. 1. jT. i. a
p.2.d.7.num.40. i num.40.
lnintegrumanrt<\\x\x^t\.\x ., quando Religiofus promovet inftan- ob SCANDALA vitandatolerantur. multa prohibita , par.i.
tiamintra quinquennium , iftoque terminato, illam reaflu- d.i2.num.2i.
mit, p.2.d.2o. SCIENS jus fuum falvum non fibi praejudicat , part.i. d.5.
Kon dencgaiur concurrente injuflitia fententiae , par. 2. d. 15. num. 38. & d. 13.^,3.
num, 51. SCIENTIA detegi folct per novum examen , par. i . difcept.
Jif RETRACTANTl Tefiiancredatur , par.i.difcept.i.§.7. 3,num.3.
num.13. SCIENTIA prafumpta an fufficint in aOu favoribili, p. i-
Ad K.ETKh.QIKT^OHEyiohUganturCuriales ., denegantes c!.6.num.44.
fidemrefcripcisCaufarum , derumpcis ex Pofitionibus Emin. SCIRE fivisan velim , efficeutpoflim nolle , par. i.difcept.i.
Cardinalium , p.2.d.2i.num,i36. j)".6. num.39.
REVERENTIA <jf </<•»» </</;««r Parentibus naturalibus, ac le- SCRIBENS pro veritate , an favore Clieotispoffitcontrarium
gitimis, r.»-d.i.i)-2n.39-5.8.n.2. defendere, p.2.d.i3. a r.u.95.
REVERENTIALIS metus , y/id&Metus . SCRIBERE .juandc pcfiit Advotatus contra iilam Partem,
REVOCATUM '/"^/'«'' r^/i-r/pf «m per CaufasTemiflionem ad qi:a:abcopetiitconfiliura,.p.2.d.i3. an.9.
aliud Tribunal , p.2. d.22 nu.33 • SCRIPTUR A pro *eritate ccwpofita , prafertur Scripturz U-
REUS abjolvendus eft ^ Attore nonprobante, par.i.difccpt.2. voreClicntis, p.2,d,2.nS7.
num.io. . . . , ,. SCRIPTUR^Or«;5i>;<j.'fro'/»/)<>/5"«»retineripro expcnfisCau-
§^ndo teneatur fateri ventatem Judici interroganti , p.i.d. i. fe , & pro lionorariis , p.2.d. 16.nu.49.
§.i.anum.23. SCRIPTURIS <»'/nV«'^ P/'"'"''*'^'"' /■-'", par.2.difcept,i.
RIDICULUM eftallegare ea, quae fucrunt rejeifla , par.i. num.79.
d.i.$.7.n.43-p.i.d. 13-^.76, Df SECRETO f-J^o quando deponit Teftis , anprobet, p. i-
ROM.<E, dumconjulttur Saguntum expugnstur , par.i. d,i5. d.i.$-6.n.i3,
num, 17. /• . .^ SEDE3 Do//;»/»» r?/n/»«rtf/»> inquaparte EccIefixcoliocanoiCt ,
ROTA reformat fuas deofiones juxta Oracula Sacr. Congreg. p.2.d.4. num.72.
p.2.d.6.num.2i. r<A<;'»/><^tfw/>/^/.«r Dominotcmporali inEcclefia , par.2.Jifcept.
Bjus authoritas magna efi , p.2. d.l7.nu.9. 4.num.i,
Ejus decifiones fugant omnes difficultacum tcnebras , par. i . d .2. taicorum non debet eflTe pulchrior Sede Epifcopi , par.i. difc.4.
anum.21. num.79-
^'^^^"^^'IVT'""^^^^' ^*"?""' •'^'■'^.«"^ "•*3- §Z"^'' <Wv«/«r Principibus laicis in Ecciefiis , par.2. difc. 4.
ROT/E StylusJ.rvaturproUge, p.2.d.i9.nu.i34. num.63.
RUMOR Jolu, exeliidit iinmemorabilem , part. x. difceptat, 6. /„SEDE ccriacea appcdiali , & amovibili fedcre poiruDt Do-
num.25. . mini tcmporalcsin Ecclcfia , p.2. d.4.n.ii6.
SEN.^TUS idem femper tfi , fcd non iidcm Senatorcs , par.i.
Sd.11.num.38.
V.cchfi.c , <s Tratres Epifcopidicuntur Canonici , par.i .difc.9.
SACERDOS Tefiis concludenter prohat , par.i.difcept 11. SENTENTIA ./r////?^ «»«/i /»!,-r//*r noroen fcntentiz , part. 2.
."To* .- , d.is.num.39.
C«. reunum fu,t legatum pro celebrationc Mifl-arum , non po- Pont.ficis , etiam utl privati Dofloris , magnifacicDda eft , p.2.
teftillascum minoriclecmolyna altcricclcbrandascommitcc- d.i9.num.i23.
re, p.2.d. 22.11.6 5. , ^ , SwWo <->?»>i;>/f,j , nonpoteft dcnegarircftitutio in integrum ,
Kon potefi aiiquid rettnere cx clcpmofyna mifla:, quam altcri p.2,d.i5. n,5i.
celebrar.damcommittit , p.i.d.22 i n.59- Unifc^rmis fiylo Vatari^ , prafcrcndaeftcontnriaorinioni Do-
Ampii.i etiamfifcundus .Saccrdos id fciat, feque contentum de- ftorum , p.2. d. 19 n, loS.
^*; ffr^cD r>^c*'' , ■ I ^ . ^' SENTENTIA nuU.tati, prcrejfi,nis an liccat sppcl!are
■V .At.hKUOS S<ecularis qiiando poffit Rcligiofus vivcrc Confanguincis , poftquam illam acrcptavit Monaftiriura ,
Xtraclauflra, p.2,d.i6,a n,4. r-i-d.i.tj.i 1
^^^DOT\S dtpo/itio afuivalet duplici Tefii
par. i.d.2. SENTENri/£ </««* inTribunsli Fabricar a.iquandorcvidcn-
tur, r.2,d.i5.n.42.
SEPE-
INDEX RERUM
$^PELLI|IND1 jus stquiri fctfjl confuetudine j p.i.d.iy,
num 63,
SEPEL'^.IRI ^ui/ibet Jeieh^t oift^uis temponhusln Csemete^
rio , p.2.d.7n.6o.
§Ltiil;i>et debet in fua Paiochia , p.i.d.7,n,36
SF^PULTURA retarJari rton dehet Cadaveribusprppter pecu-
niarum interefle , p.2.d,6, n, ?5«,
^EPULTUR/C ehiiiff efl fpecies nJtimas voluntatis, par.?-
d.7-f(um.7o>
^^imodo prcbari debeat ^ p.l.d,?. pcr tof.
Jus pendet i> receptione Sacr(imet2torurn ^ paf.lf d,7, num.44' ^
p,l d.i7.n.58.
^EPULTURAM eligere in Hofpita!i^x^\Mmnn%ViX Injirmi, in
illorecipientes Sacramenta, p.i.d, J7n.6i,
^mplia , qtiando Hoipitale ereflum fuitcuin legitima faculta-
te, ibiidn.62,
■^IRMONIS voce validior eR vox operis, p.i. d.15 n.».
^ERVITUS ifiEcc/e/aefl/pecies slicnatiopis , par.»- difc.14.
nvrm. *3.
Jn Ecclefia «equiri non poteft fine titulo, par,;t, difceptat.14.
nu.6s,
JnEcclefaimponinoripotefl fine Apoftolico beneplacito , par,».
d.i4.num.i7.
/{f(/i/«w«//f^f;duriorinprSEJudicium fervientis , par.i.dilc.i4.
Dum. 86.
Uti odicfa rejlrin^enda fen^pereft , p.j.d. 14.^.85.
I^efpiciendi in e.cclf/ia poteii Vendi , p.l.d. M-uU.p».
SERVITIUM nohiiiu! dicitur jllud , quod prseilatur a nobi-
lloriPerfona, p.i. d. 6.^.87,
3EVERITAS Patrismetum comprobat , par.i,difcept.i. § *.
num.77. - „
SIGILLUM «cff (fl de fuhjlantia aftus, part.z. difcept. 8.
num. 34.
SIGt^AVirginitatiiexpenduntur, p. i.d.i 3- Per tot.
SlGNATUR/E, Jufliti^Votantes Acolyti munus exercent in
CappeJla Papali , p.i.d.u.n.^a.
5IGNUM jurifdlciionisanfit ftolac delatio , par. 2.difcept.6.
a num.66.
SlMlhWiMidetnefl iuAicitim , p.l.d. 5.0.^6.
5IMON I ACOR U M pcina' indtcantur , p.l.d. ii.n.9.
5INGULA, qua non profunt ^ juvant unita , par. a. difc. 5.
num.iio.
-SINGULARES T//?*'/ ,»i/w(//-a»f «'• in redifficilisprobationis,
p.i d,i.§.8.n.i4.
Terhum SIQUIS emms eomprekendit , part. i. difceptat. 7»
num. 118.
5OL concedi quando dicattir de MenfeAugufti, par.2. d. 14.
num. 55-
5OLEMNITAS Voterum efl de jurt pofitivo , par.l.difc.i6.
num. 7.
SOLITUM/»<^fi"/«/ /ipeflolicas Conftitutionesdiciturfolcm-
ni^abufus eliminandus , p.2.d.6.a.i i».
YicinarumCivitatummixmkittQaAQndvimi par.z.d.i7.nu.i8.
& d.»».num.i5.
i^on induciturexaflihus facultativis , p.i.d.9.n.44.
Vniui Hfli^ionis non extenditur ad aliam , p.i.d.^.n.SO»
Vrhis prahet normam univerfo Orbi , par.2.d.4.nuni.87. a difc.6.
num.i»8.
Contra .'■OLITUM , ij'«v#!'/««? magnam habent praefumptionem
contn f- , p.i.d.Jo.n.ii.
SQVM1\Onialcficii quondo poflitpeti a Malefico , par.i.d.i.
§.2. nuni.78.
SPIRITUALE .^«/pr^/i-n/V^ir/ rebus tcmporalibus , par.i.
d i.iT.u.n 14.
5PONSA magnum prajudicium recipit ex non adimplemento
fpoiifiliiun , p.2. d.io.n.»!.
SPONS/C C,»«;m/<OT /»«//>«/?,» caufadiflolutionisfponfalium,
p 2.d. 10 n.30.
SPONSALIA anprebentur i teflibus , nonconteftibus, par.».
d.i 3. nimi.7 I.
Diffoiifntur fer fu/fe/juens Mdtrimonium , ptd.io.n.»«
Ix ijua caiifa dirimi pojjint , p.t.d. i o. nu. 1 S.
Prohari pfjjunt etiam pi-r Teftcs , p.l.d. i 3. n.59.
^wplia etiam ptr F^minas , ibid.nU.6o.
Cju^ndo difjo/iita Hicailtur , p.2. d 10.
SPONSALIUM occnJiLiie qua expenfa dcheantur , par.l.d.io,
i iiiim.18.
/"roSPONSALIBUS an pefmt cenflitui Arrhd , par.t.d.io.
num. 23.
SPONTANF.I etiamfi appareant , non funt aflus , faili duran-
tc metu , p.i.d.i.^.S.n.si.
STATUS ultimui btneficii , quando attcndcndus fit, par. 2.
d.2. ium.4« .
Jnter.erfiriii timor dicitur jufla caufa nullitatis profcfllonij ,
Vir. I.'. .pi.Ttot.
ST, 1 I lUM , confiimatum a Papa , dicitur Papale , par. »,
d.i4>iiuin.»t
Cleri Urhis magne fecrete confervabatur a ParocTiis antequam im-
primeretur , p.i-d.^.n. 13.
Sl K^X^ilViM. pro fe hibens ^ dici.tur habere legcm , par.i.d.7,
num.30,
STATUTA declarantur }ijure ^ p.».d.2t.n.l2,
STOLA anfit fignttn: jurifdiilionis , p. i.d. 1 1. a n.9.
Cum STOLA , 6" Cruce quandopoffintParochi ingredi Eccle-
fias Regukrium 7 p. i.d.ii.& p.2.d.6.
Nel/aSTOPPAinciampacowePu/cino , qui procedit per regU-
las generales , p.2, d,2S.n.»6,
fn STRENIS noff datur manutentie , par. ». difcept. t». »
num. 21.
STYLU5 D^^r^ir/^/JrMrwrprolege, &facitjus, par.i.d.i6.
nu.2.& d.i9.n,44.&n 107.
5TYLQ Batarid: quando eft unjformis opinio Doflorum ,prx-
fertur contrarias , p.». d.i^.n.ioS.'
Vatariaconvenire .^ s\iiZX.\Xx\\\aiL.iioli me tangere ^ par.I. difcep,
ig.num.i ■ 3.
STYLI Curiarum fervnndi funtpro lcgibus, par.».difcept.i9.
num.134.
In SU&jECTO eodem non pofi^unt dariailio , &paflio, par.t,
d.15. num.6.
SUBMINISTRARE expenfat tenetur ^e/igie illi Religiofo,
quirecurritadverfusfuara profeflionem, par.i. difc.i. jT.ii,
num.50.
Amp/ia etiamfi fuccumbat in prima inftantia , ibid. n.51.
SUBORNATI quandoprafiimantur TeftesNeapolitani , par.
2. d.13.
SUBORNATIO uniusTeflis tel/it Rdemiliis, par.».difcept.
13. a num.23.
SUBORNATIONIS timor quande verificetur, par.i.difc.i.
iT.» 1 U.125.
SUBORNATIONE »»'WT//?i/ probata, non credif ur aliis ,
p.i.d.13. num.40.
SUBREPTITIA dicitur Gratia , quand» tacitum fuit id,
quodillius conceflionem reddidiflet djfficiliorem , p.i.difc.i.
§.n.num.59.
e^uando efi Gratia, exequutioni dcmandanda noneft, par.i.d.
S a num.i».
SUBSIDIUM eharitativum quando debeatur , par.i. difccpt.7.
num.69.
Commenfuratur ab expenfis pro expcditionc Bullarum , ibidem
num.7».
I/»SUBSIDIUM dumtaxat ferenda eft cxcommunicatio, p.i.
d.i). num.35.
SUBSIDIA dotalia quatide applicari poffintR F. par.». d.».
num.»8.
SUBSIDIORUM dotalium a» fi't cil^iiVidui , par. 1. difc.io.
num. 16,
ProSUBSIDIISi/c;'"''^".' quande fit neccflarla vifitatio Puel-
larum , p.i.d.io. pertot.
SUBTILITASI-'''^'"»"*"'' multas exceptiones invenit contra
teftes, p.».d.i3-n 63.
SUBTILITATES ^ Judicibus fpernenda funt , par.i.difc.i.
§,7,num.24.
SUDARIOLUM an debeatur occafione funcrum , part. i.
difc 14.
SUFFRAGANEO Bpifcopoandeheatur genuflcxoriumquali-
ficatum, p.t.d.4.num.54.
SUPERFLUITAS nunquam prafumitur ^ par.t. difceptat. ».
nnm. 36.
A* SUPERFLUITATE deduHum argumentum leviflimum
eft , p.i.d.i.§.S-n.56.
Ctim SUPERIORE centendcre furiofum efl , par. i- difcept.
i.jf.6.n.40.
SUPERIORESw"!-' /f;/<;^»<)««mmutarefolentantiquos Defea-
foresCaufarum, p.i.d.S.n.Sf.
]{eligionum , qutt invefligaredcbcant antequamrecipiantaoha"
bicum , p.i.d.15 n.7.
SUPPLETIVA probatio dicitur juramcncum , par.t. d.i.$.».
inum. 3-
SUPPLANTATIO Defenfornm /ega/ium quomodo prauicari
folcant a Liti^antibus , p.t.d. 3. -t ".g*-
SUPPLICATIONES Imperatori.: , i^ Jlei^um an fufliciant pro
jufla Caufadifpeniationis, p.t.d.S.ii nu.io;.
SUPrOSITO^i'rru<r«//<-crr»»(; rcfo/utio , p.». d.^.nu.i :9.&d,
14. num.31.
I//ocorruente , /-«"iquo loquitur Doflor , illi non crcditur , p.».
d.19. num.i7*.
SUSPENSlONI'"?"""'*'"'' B^fwwquando locusfit , par.i»
d.s.prrtot.
SUSPENSUS quande dicatur effdlui Excommunicationi' >
p.i.d.8. a n.48. -
SYNDICI depntantur i»» ;j^//ii(;»or»/ S. Francifci procontTCt}"'
disptcuiiiis, p.i.J. 15-^.73." . ;(-„-,
SYNODALES c,.'/y7.r«/»v«//prxvalcnt juriscoininu"" ^
fitioni, p.»d,i7.iiu.4i. 5^
E T M A T E R I A R U M
SuBSYmDhLl^VSCcr^/Htuthmiuf noncomprehenduntur TRANSITUS ^ Jitftrmstis si ohfervante, quindopermiffus
Regularfs, p.i.d.6.n.>»> fit, p.i.d.z6.in.8.
TA* l^eligiont ftrl^iori td Jaijorcm non permitdtur , ibidem
a num.8.
Tie una ad aliam Rcligioncm non requirit maximam caufam .
p.z.d.i6. num.i4.
TAQENS nonfihi pnejudicat quandofcit jusfuuta falvuaa TR ANSLATIO/>»/./*«,/ artfit valida. non cxhibito Indulto
efle, p.».d.«3.n.i3.&;p.i.d.S.n.38. p.i.d.6.per tot. '
TACITA profefio exquibui excludatur, par. i. difceptat. 5. Penfieniiinincapaces perfonajnullaeft , p.i.d.i6.n.3.
i num. 80. Penfionis ultra limites ficultatis non attenditur , par. i. difcet).6
/Jd^f/5t.»/,'<'^x<?»»«a.rexcludatur, p.i.d.i.jj",6, a n.89. numig.
^jttificatioandetur intra quinquennium ad reclamandum , p.i. TRANSLATARlI/<ji-<»ri-/Jnipfrprocedendumeftexecutivt
d.i.ir.4.an.4i. p.i.d.ii.an.ii. *
TACITI,6ffx/.rf^eademeftvirtus, p.2.d.i5.n.79- , TRANSLATARIO pcw/ow// a* <-tfmp»/tf/ manutentio vel
T ACITO«<»w /)<»/?/? f#»)/)^«rfvirtusmajorexpreiTo, par.t.d.y. immifTio, p.id.ii.n. n. '
oum. J5. TR AN SL ATIONI Monafleri,d*uno3,i,iMsA Oppidum quaa-
TACITURNITASiWl^wWjVwfOMprfl^^rrmetum, par.i.d.i. dolocusfit , p.i.d.^^.pertot.
§.9.num.ii. TRIBUNALIA Urbis exquir^te aliquando folent judicium
TARDITAS produ^ionis fcripturae tollit illi fidem , par.t. Poenitentiariorum rainorum Bafilicarum Urbis par.i. d. 4.
d.i3.num.37. num. 55. '
TAXA Innocentiana punEiualiter excquenda eft , par.i.d.14. TRIENNALIS «^«i^*»><»/»> ^«««^/oprgcederedebeatmatrimo'
anum.3i. oiidiflolutionem , p.i. d.i^.a n.i^.
TEMPORALIBUS ^«'««/■«•rr» dehet jusfpirituale , par.i.d.i. A'' IMIY.V.k ex-quibus caufii quis cxcufetur par.i.difois.
,jJ".ii.num.i4. a num. 31. > • •
TEMPUS emanata Conflitutionis attenditur pro illius inter- TURPITUDINEM propriam nemo revelare tenetur par i.
pretatione, p.J.d.j.n./^. d.i.jT.S.num.e^. * v • •
TEMPUS omne incladit diQ.io femper , par. i. difcept- 1. jT. 3- De TERTU Jure non admitiitur exeeptio , par.i. d.7. num.6o.
num.i9. &p.2.d.i7.n 46.
TEMPUS vacationis , vel eleBionis ad aiiqucmailum quando TESTIS Confejfarius magnam mcretur fidem, par.i.difcep.i.
confiderandum Ct, p.z.d. 3. n.68. ir.6.nura.i7.
TERLITII magttum oppidum delcribitur, par. *. difcept.i8. Vebet ejfe condimitatus adhoc, ut repellatur, par.i. difcept. 1.
per tot. § S.num.S.
TERTI US an admittatur ad appellandum in Caufa nullitatis Vefideram f/if^^riampro uoaparteproilla nen probit par.i d i.
profefrionis , p.i.d.i. §.ii.n.i7. §.7.num.3- '
TESTAMENTUMf/? voluntatis noflra juflaSententia , p.z. talfusin uno , ?«Wo ccnfeatur ta/is in omnibus , par.x.d.j
d.7- n 89. num.io.
TESTAMENTARIO if«?a«/'"'»/'/?»f creditur , par.t.d.i7. falfus in uno prsfumitur talis io omnibus, part.i.d. i. §.j,
num. 14. num. 119.
TESTIJVIONIUM proftipfo nemoferre poteft , par.i.d.iS. tormiter examinatus ^xs.izxtax i.K^attit\ adperpetuam, par.i.
flum. 19. d.i.§.3.num.5i.
TESTATOR /c.girOTfW»/ in fuo teftamento , par.i.difcept.z. /«Ctf«/<jpropr»'anemoadmittitur, p.i.d. i.$.6.num.8i.&p.s,
num.87. d.i6.num.i9.
TESTATORIS declaratio coram i Teftibus faftahabet vim Nu» tenetur revelare propriam turpitudinem , par. i. difcept.i.
difpofitionispiajCaufai, p.i.d.a.nu.78. §.8. num.6i.
Fo/««/'d/«/»y<'r<r^.,/,<,nonfoIetdefaciii concedi, par.i.difcept.S. ^«'''/^/'/''/'/'^«•'■'infecundoexaminc.fiintcrrogetur ,par.x.d i.
num. 51. §:.num.i38.
TESTATORUM voluntates exequutioni dcmandandjc funt , I(jligio\us , if Sacerdos plene prohat y par. l.difceptat l 6 <
p.i.d.2. n.8s. num.ii.
TESTATORES aliquandoplus , quim in bonis habcaot , dif- Unicus mbilprobat , par.i.d.i.5.6.n.48.& §.ii 019
^£c"r^rN;rPvTVi"'*'"'5' .. . ^»'p/'-^'"»m/fconftitutusfit indignitate, ibid.
IhillMUNlO proprio refiflere nemo potifl , par.2. difcept.J. Unicus , ;unSJis adminiculis , plen^ probat . par. l.difceot i
""m-'09- . §.».num.s6. '^ * '
THEOLOGI >r> quo diferunt a Praedicatoribus circa Theolo- Unus de fa^o prtprio quando probat mctum , par. 1. difccor i
e»a«l' P-*-d-3n.ir. $7.num.i9.
THEOLOGORUM op$nio an fit praferenda opinioni Canoni- Unus obfervare potuit id qaod alter Teftis non obfervavit 0 i
ftarum, p.i.d.i9.nu.ioS. d.i.$.7.a rt.n. "'
TIMERI multumjolet perfona , folita exequiminas, par.i. TESTIS dedarationi quando ftandum fit , par. 1. difceot i
„^^•"""1.21. §.t.num.i44. ^
1 IMOR exbaredattonis an fit caufa diflblutionis fponfalium , Difcordant.a inaccidentalihus non praeiudicat , par I.difcCDr I
p.2.d.io.num..s. §.8.num.i5. ^'
interverfionis flatus , & denegationis aiimentorum reputatur Suhornatio tollit fidcm aliis , p.t d.ij.a n.13.
juftaCaufanuJlitatisprofeflionis, p. i.d.i.jT.e. Unius depofitio quando fuppLatur abalio, par.i.difcept.i. 6.6.
^''''*''*'''f "'f "" fuflicit ad annullandam profeflionem , p.i.d.i. num. 19.
n.38.jr.2.;a n.22. i://»»"»//«»/yfr.t//»f»f prjcfumcre falfitatem alterius , pir.i. d.13.
■iuoornattoms quando Verificetur , part. I. difceptat. I. iT. t. num.27.
TlTm*Votfc. ^ TESTI, adducinti ineptam rationcm fui difli, noncrcditur,
iiiULAKES £/>»/<■<»/',' ^«owo//o honorandifint, par.t.difc.4. p.r.d.i^. num.ss-
TTTm ric , •• r r I^terefatononcreditur, p.i.d.io.r\.zt.
iiiuL,u5 requtntur ad acquirendum fervitutem in Ecclcfia , @««/7!or/<'/>r.rDr«»«/cxaminari non pocjit , maeni adhibetur fi-
TfTni'^^.^/^- '•^^' p.2.d.2o.n.26.
iiiULi aefectusnon attenditur idrmrdindim manutentio- Sacerdotima^inadebetur fides , par. i.difcept.2.num.*2.& difcep.
-.f^-P,^,'';?.^^.^^. ,3.num.48.
a"" i» A ULO'7</rf/,/^o//«^,«;„ eft faflumfuiflealiqucmaaum, S' retraBanti an deheatur fides , par. i. difccptat. i. S 7.
xi^rTmiTrt^";"'^-*-''-'^-'^-'*- ""■"'3- n> ^ 7
1 f lULUM diverfum quando poflunt rcferri aflus , non KeHpclTunt epponi exccptioncs perfonalcs poftquam fuit appro-
TOrTRAM^i,?o-^-'^-"-5*- batu5,p...d...§.5.n..3.
iwL.tK./\NlUR mu,ta , qua dcdufta in judicium tolcrari TESTE unofuhernato , non crcditur aliis , par.t.difccpt.13-
nondcbcnt, p.2.d 4. 11.9. num.40.
TR A NS A CTIO «■.>«■« hona /^'•'•/«•./T^quando exdudat tacitam ra* T ESTES adprehandam copuLm non debcnt cfle omni exceptio-
TRAM^iTr-V-iJ^'-'^-'/^''-^""-"'^- nemaiores. p.2.d.24.n.22.
liVAr^OAU.llO Relitofi an proffjfionim nullam eenvalidet , Deauditu, «<"iy/-<'.-i>f'-««<'MlIo$ i quibusaudiverunt . Donpro-
^vl; ;--^ •■ ' "■^'■/ ^'^^ ' p.2.d.4.n.39.
TRv M Tp d"i»' .«'•^•'^•''•"•*9- De aud.tu quando prohent , p.2. d.4. n. 34.
^jrj-htKRI (umqua claufuia Valid^pofl^lt pcnfio in non Cencprdantei cum Jmrit difpofitiene , hici|iik$ probant , ptT. I.
TRAKiJJVr '''*■''■ '^■.^"*'*" d.i.J1".7.n.48.
n.2,d?4 ^ '"^ '?.'%''*''"'**''''<■'" quando conccdcndus fit , c*<«rj'«<;''"''«'» ««" ^'»*/<»' elcdioncm Scpulturx , part. i.dif*
^"'•'"- ccrt'7.an.iS.
Cri.
I N D E X R E R U M,
^rimintJfHeu MttiHiuutur, ^.x.i.^in.t^-
DeponinttsiehoHafama praeferuntur teftibus , deponentibusdc
mala, p.i.d.i.^i n.i»7' .,
X>efonintts ie vifu concludenterprobant , p.i .d.t.n.n.
D/ Univerfitate quando probent ', p.i . d 7.nu.i?. _
"Diterfa ^ualitatit non praefumuntur dicere faUum , par. i.
d.»6, num.36' r «. i j
TESTES iuoingualibet materia pertefle probant , par.J.d.i.
§.in.5S.&P-*-d-'3-"^-^'-
T)e vifu perfe^e probant , p.2.d.t6.n.3i.
•Depenentes contra confejionem Principalis non attenduntur jp.l.
d.i3.num.87. , ^ r ►•
I.xaminatifuper interrogatoriis magis probant , quam luperarti-
culis, p.i.d.i3.ri'8*.
^^miliares guanio probent , }p.z.ii.^.n.l6.
JnhMles aimittuntur inrebus difficilis probationis , par.t. d.i.
§.a.n.i3o.
Jn magno numero prttferuntur Tcftibus in numero minori , par.t.
d.anum.i33.
jaulticoneluienterprobant, it.i.d.i-in.^i.
J^eapolitani an pr,rfumantur fubornati , par.l. flifcept. 1 3- per
totam. „ . . ,.,
Prohant sponfclia , ctiamfi fint fjemjnac , pa(r. 2. dilcept.u-
num.5?. &6o.
J(eprohati tion probant , p.l.d.4.n.39.
^aceriotesmagnam merentur fiiem , par.l.difcepti4. num.^o. OC
p.2.d.i6.num.37.
Salariati ,if i^«/?«V» non probant , p.3,d.i i.n.a^-:
Singulares anpTobenti^pondlh i p.s.d.i^. a n.7 '•
jingulares aimittuntur jnredifficilis probationis, par.i. dilc.i,
^.8.anum.i4. ' '^
"yUes nonprehant , ■p.z.i.A-n.^i.
Contra TESTES multas invenirtfolet txteptiOHfs Litigantium
fubtilitas, p.i.d.i3-n.63.
TESTIUM row/r^^JiS»'' "'<■'» accidentalianonattenditur, p.».
d.i3-num.64. , r ^
X>efeBus fuppletur f^ illorum numero , par.i. d.i. 9-*' num.136.
p.i.d.13. anum.66.
jlmpliaetiamfiomnes exceptiones patiantur , ibideni num.6».a
num.i3^' ,.1-
■j^epetitio in Criminalihus nunquam denegatur , par.*. dilcept. 1 3.
num. 54.
jjetjuein Caufis cormnijps apptUationeremota , par. 2.dacep.i3.
niim. 34. , ., , ^ .
TESTIUM '■'/"'»'''"" ^"'^*.' concurrentibus iocuslit, par.i.
d.i^.pertot. rt , .,
He failo proprioieponentihus pjena fides elt adhibenda, par.i.
d.i 7. num.18.
TESTIBUS </«"*«.' ^^/"""«""^"^ de metu raagis creditur , quam
mille de fpontanea voluntate , par.i.d.i.$.2.num.i3i» §-3'
num.59»&$-^-"**°« , „ ..r
Jnfamibus , ^vilibus nulla fides adhibenda ell, par.i.dUc.n-
num. 3*'
V
i
V
ALIDA eft illaeleBio , in qua votum dcdcrunt quierant in
poiVeffioneVotandi, p.2.d.9.n.»9'
VALIDUM iicitur capiiulum, ceicbratum adformamCon-
ftitutionum , p.i.d.9.n.9.
. «luaniofit Matrimonium , contrattum prxvia Apollolica dilpen-
fatione, rcticito.vadu proxiniiori < p.i. d.ig-pcr toc.
'V S1\cKli Mj iiafilicie Cancn.ci , & BencficiatiquoinoJo , &
quando folvcrc tentanturpenfiones, par. 1. difcept.23. per
totam .
"VELUM ''»(/'■*«■'»""■ occafionefu nerum , p.i.d.M.a n.30.
VEN.^KTIO omni iuriClericis prohibita efl , par.i.difcept.3.
num.i9.
VENIAM quanio petere tcncantur Cenfuris innodatiex man-
datoS.C p.i.d.4.r.um.ii5.
"VERBA impuii.-a aliquanio neceflariafunt proCaufarum no-
tione, p.i.d.i3.n.i. &n.75.
Junt minus valiia exemplis , p.l.d.l5.n.i.
■VERl^lS/"'*i"'/i'«'/<i<''«», par.i.dilc.15. num.63.& difcep.19.
num.37.
Yaluiwra funt txempla , p.l.d.*6.nu.l7.
VEKITAS nullum Patronum iefiietat , par.l. difccpt.l. $ .6.
num.8.
Pef ampiiores hominei facilius rcvclatur, pir 1. difceptat. 15.
num.i3.
^ ue ti npi oppugnatur , eb ma?,is apparct , par. 1. dilreptac. 7.
nnm.74.
Htiintiui non iehet proptcr fcaiidalum , par. ». difceptat.i. /.1.
nuni.80.
VERtTATEM anfuerint aliquanio fidi Rci inedunte jura-
meatOjP.i.d i.$.i.in.38.
fluanio tentatur Reus fateri Judici intftroganti , pir.t.difccp.i.
$.1. anum.t^.
VERnAIEicteHa, feijuenianon eft cofiftietuie ^ par.i.d.J.
num.43.
Pro VERITATE compefita Jf cip/»r^ prasfertur Scripturis fa-
voreClienCis, p.2.d.i.n.87.
PerVERONAM quanio dicantur tranfire [teftes , p.i.difci*.
num.3 3.
VESTES J<f^«/<»r»/»'f?«W«f Moniaiiscumfpeillasutendi, di-
cicur, mecuprofeffionem emififle, p.i.d.i.^.^-a n.45.
VESTIGIA Prieieceforiim fequi non dedignatur Papa , par.i.
d.5.num. 15.
VICTORIAM ijuanio iefiierat Teftis pro una parte , proillft
nonprobac, p.i.d.i. §.7.nu.3.
VI A tnalitiis noneft aperienia , p.l.d.l 3.^.109.
VI A una prebibifum y nondebet alia permitti , par.a. difcept.
II. num.34.
Vl/t, per quas inctiert debent Proccffiones mutari poflunt ab
Epifcopo, p.i.d.i7.pertoC.
VICES miniftri impeiiti Supplcntur a miniflro proximiori , p.i,
d i5.num.7.
VIDUA^»//<-/)/'<»xSubfidiorum dotalium, par.i.difcept.io.
num. 16.
Df VIDUIT ATE/Tt"""/* quart abolitum fuerit juramentum
p.2.d.i.§.6.n.48.
VILES Teftes ncnprohant , p.l. d.4.n.38.
VINCULUM fupponit a'Jolutio, feu relaxatio, par.i. difc.
19.num.180.
VIRGINES '«"'''"'".;"''"■'"'''"' fcemina;, quae filiospepere-
runt , p.i.d.«3.a n.65.
VIRGINIT AS in qua confiftat , p.l, d.l 3. a nu.50.
Semel amijfa reftitui non poteH , p.2.d.l9.n.51.& 114.
VIRGINITATIS Puellarumrecognitio quomodo facienda » p.
a.d.i3.an.70.
Signaexpeniuntur , p.i.d.l 3.per tot.
>4<< VIRGINITATEM oftenieniam iniicatur rniUtilMulic'
rum, p.i.d.i3.nu.6i.
V1S6''»""' iisjunBivi fufficiunt adannullandamprofeffionem
p.i.d.i.§.l.an.2i.
-Rjfertur aicorpus , metus ad animum , p i.d. i.$.7.nu.39.§.8.
an.45.p.2. d.i6.n.44.
VIRIBUS proprils accomoiata materia fumenda eft , par 1,
d.3.num.96.
VISITATIO Puellarum , ?«Wflpraflicarifo]eat proSubfidii»
dotalibus, p.i.d.io.
VIRTU ALIS'»''"?"'''/'';^''»*^^ validitatcmmacrirnonii , p.'.
d^4. num.38. . > /r
VIRTUS majornonpcteft competere tacito , qoamexprello,
p.i.d.7.num.25. . ...
VISITANS an poffit exigert juramentum aVintandis, par.i.
d.i.§.i.n.ii.&an.5i. ...
£;t VISITATIONE prafumitur Fpifropus informatusde juri-
busilliusEccIefiae, quamvificac, p.i.d.in.s»-
VIT.^ aquiparatur boncr , p.l.d. 1 3. n.5 5.
jlmor nunquanipraponenius cft ialuci Animse , par.2.d.i. §.J.
i num.2. f . TT
VITRICUS, anpofiit inUxorem ducere cam , quastuituxor
fuiPrivigni , p.2.d.i9.n.i86. , , «,
.UNITIM ccnfiierania funt prthationes , p.i.d.ij.num.oo. OC
p.i.d.i.num.n*.
■De UNIVERSITATE Teftes quanie prohent , par.i. difccp.
7.num.2S. .
U N U S proceiere non poteft quando jurifdiftio pluribus tuit Con«
cefla, p.i.d.S. n.32.
\}li\C\5STeftis nihil prohat , p.i.d. I.$.6.DU.4>.
y«m/)/»<j<''''<""/"confticuCU5fic'in Dignicace, ibid.
VOCALIS, exiftens inpo/feffionesotinii , admictcndus cftiO
Capitulo , p.i.d.9.n.25.
£»•/>«/ «J/o^oCapitulifetacitcxcraneum, p.2.d.9.n. i4.
VOCIS poniera quani» habcant Iacr>nia: , par. 1. dilccpt. l.
jT.8. num.55. .
VOLUNTAS a principio meticuhfa , non przlumitur muti-
ta, p.i.d.i.$.3a n.it.
Coniitienalis , <-W»/»V/»rnonadimpIcta , cvanefcit , par. i.dS-
num. 47. , . ,
T),ficit , nonpurificataconditione , tp.i.i.^.n.-iV .
Facientii tleemofynaJ aCtcndcnda cft pro illarum applicationc
etiamfideducaturexconjefturis, p.i. d.17 nu.77.
Lihera requiritur ad validam profeffionem , par. i . dilccpt.l .$.*
nuni 4. ,.r „- ^ » / t
aonferlur in incegnitum , par.i.dlfc.i JV.l i.nuin.64. OC P» •'•
d.3. num.78. ^^j
0/>fr/'»'/»</<^'-/<»''«""''abeffcflufubfequuto, par.i. dilccpf-' ." *
num.97.
Spontaneaex quihui excluiatiit , p.d. 1.5.6.^.61. ,fluin Jo
VOLUNTATIS OTi»/-»/«"»<"»/"' ■'/«'"'''"'> p."'*''^
&d.4.nura.37. ^y,^.
E T
M A T E R I A R U M.
Mutatieuem allegans ^ illam probare tenetur, par.i.difcept.i.
if.3. num.iX.
{.V//OT.*//>mV/eftele£lioSepultura, p.i.d.7. nu.7i.
DfVOLUNTATE ("pfJT" , "<"» "«^«n taclta verifiatar con-
ditio- Sivoluerit y p.i. d.6.n.33.
VOTANTES sigHatura Jufiitia Acolyti munusexercent in
CappellaPapali, p.i.d.2i.n.<H.
YOliXiM debel e0 demclioribono ^ p.l.d.I5.n.i3.& 17.
Super YOTOfolemni eafiitatit SummusPontifexdifpenfare po-
teft , p.i.d.S.n.6
VOTORU M renovatia anex^ludatmetum , par.i.difc.i. j5".3.
anum.iJ.
Solemnitas efi dejure pofitivo , p. i . d. 1 6.n.7.
VOX opiris validior eft voce fermonis, par. i. difceptat.15.
num. 2.
fttWiVa ?«<»»i(? probet copulam , p.a.d.i4.a n.4i.
Ti'fwi«/dPi'(!;f/f«//Vinagnumeftmetusindicium, par.i.d i.§.6.
num.7 J.& p.a.d.io.n. i8.
V0CISrt<?7 /■»<<•, ifpafiiva^xi^iiiio, quando proponipolTitcon-
tra Vocalem prop^ Capitulum , p.i. d. 9.^.17.
VOCE propria convinci pudor graviftimus eft, par. l.difc. J.
num. 109.
Yiva capi non pojfunt a Confratribus ref olutiones , par.i. d. 14.
num.33.
Tar^juinii URBANI//»^»»» , p.l.d.i3.n.i5.
In \i^^'E.magnie funt litis expenf^e , p.i.d.i5.n.37.
Multa matrimonia carnalia , & fpiritualia dcclarata fueremeti-
culofa> p I. d>i.$.S> in.gz.
So/itum praiet nomam univerfoOrbi , par,i,difcepr.4.nu.87.
&d.6.num.iz8.
^^USURARIO quandopojfit accipi pecuniafubufuris, p.i,
d-i.§.z.a num.77.
USUS dandi l{fis juramtntu.niz veritate dicenda in quibas
Tribunalibus , & Doroiniis fervetur, par. i. difcept.i. §.5.
a num.79.
Antiquui eft ii ^cclefiaTiei , p.2.d.t.§.l. a n.t7.
Ofienditur conformis juri Canonico , pir.l-d.i . §.4.
Inquibus Princ^patibus aboUtus fuerit ^ p.2. d.I. $.5, a nutn.lO.
&p.2. d.i.§ l.n.3o.
Anfit abolendu! , p.2. d.l. ^.i.
Pontificalium , vide Pontificalium .
UTENSILIA Jafr/», $n qua quantitatc finc taxanda, par.i.
d.ii.num.64
UTILE qaindo vitietur per inutile ^ p. I.d.3.nu.l4.
Sine UTILIT.^^TE non preefum-.tur commiffa falfitas , par.2.
d.3.num 44.
VULTUS pallof an fit metus /fgnum , par. i.difcepc. t.§.6,
num.7i.
UXORI Baronis quales pracrogativae competa.it in Ecdefiis,
p.z.d.4. anum.86.
UXOREM ex quibus caufis ducere polTit EquesHierofoIyioi-
tanuscum Pontificiadifpenfatione , p. id.3 pertot.
/«UXOREM Vitricus anpoffit ducer» illam , quaefuitUxor
fui Privigni , p.s.d.i^. n. i86.
In UXOR ATOS Lairos j ^' infantis , an poflit transfeiri pen-
ivix p.i>d.i6.peitoc.
F I N I S.
,f^.tV>/ L.^'^ ^*-'
\.,v.^.-*^
C.^.^^-W'
i.
I "i
•^^•N •t:.,..,/ ^
^-'^ -4,i/f
•^ V -»1 S
C
BINDSHG SECT. FEB 34
BX Ursaya, Dominicus
}^y Oisceptationes ecclesia-
U77 sticae
t.3-U
PLEASE DO NOT REMOVE
CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET
UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY