Skip to main content

Full text of "The epistles to the Romans"

See other formats 


/  .  ^V-  If 


'^  PRINCETON,  N.  J.  ^ 


BS  2661  .B88  1876 

Bible. 

The  epistles  to  the  Romans 


THE  (*     JAN  24  1911 

EPISTLE  TO  THE  ROMANKT^ 


IN  GREEK, 

IN  WHICH 

THE   TEXT   OF   ROBERT   STEPHENS,   THIRD   EDITION, 

IS   COMPARED   WITH  THE 

TEXTS  OF  THE  ELZEVIRS,   LACHMANN,  ALFORD,  TREGELLES, 

TISCHENDORF,  AND  WESTCOTT,  AND  WITH  THE  CHIEF 

UNCIAL   AND   CURSIVE   MANUSCRIPTS, 

TOGETHER  WITH 

REFERENCES  TO  THE  NEW  TESTAMENT  GRAMMARS  OF  WINER  AND 

BUTTMANN. 

BY  y 

HENRY   A.    BUTTZ, 

Professor  of  New  Testament  Exegesis  in  Drew  Theological  Seminary. 


NEW  YORK: 
NELSON      &      PHILLIPS. 

CINCINNATI  : 
HITCHCOCK     &    WAT-DEN. 

1876. 


Entered  accordiug  to  Act  of  Congres?,  in  the  year  1876,  by 

NELSON    &    PHILLIPS, 
in  the  Office  of  the  Librarian  of  Congress  at  Washington. 


'Ερευνάτε  τάς  Τραφάς^  δη  νμέΐς  δοκεΐτε  εν  ανταΐς  ζωήν  αΐώνιον  εχειν. 
και  εκεΐναί  είσιν  αΐ  μαρτνρονσαΐ  περί  έμον.  John  ν,  39. 

"  Make  your  thirty  thousand  (various  readings)  as  many  more,  if  numbers  of  copies 
can  ever  reach  that  sum ;  all  the  better  to  a  knowing  and  serious  reader,  who  is 
thereby  more  richly  furnished,  to  select  what  he  sees  genuine.  But  even  put  them 
into  the  hands  of  a  knave  or  a  fool,  and  yet  with  the  most  sinistrous  and  absurd  choice 
he  shall  not  extinguish  the  light  of  any  one  chapter,  nor  so  disguise  Christianity  but 
that  every  feature  of  it  will  still  be  the  same." — Bentley. 


PREFACE. 


THIS  little  work  on  the  Epistle  to  the  Romans  is  in- 
tended as  the  beginning  of  an  edition  of  the  entire 
Greek  Testament  with  textual  and  grammatical  refer- 
ences, on  a  similar  plan,  for  which  I  have  already  made 
considerable  preparation.  This  purpose  will,  I  hope,  jus- 
tify the  length  of  the  explanatory  part,  as  compared  with 
the  small  part  of  the  Testament  here  given.  It  is  the  re- 
sult of  my  own  needs  as  an  instructor,  and  is  offered  to 
those  interested  in  the  critical  study  of  the  New  Testa- 
ment with  a  threefold  object : — 

1.  It  is  hoped  that  it  may  serve  as  an  introduction  to 
the  study  of  the  textual  and  grammatical  criticism  of  the 
New  Testament  in  the  original  Greek.  The  materials 
which  are  here  placed  in  a  condensed  form  before  the 
student  may  help  to  foster  a  love  for  this  very  interesting 
and  important  department  of  study,  and  lead  him  to  seek 
for  those  more  voluminous  and  exhaustive  works  which 
are  now  placed  within  his  reach. 

2.  It  will  enable  the  pastor  who  has  not  the  time  nor 
the  materials  for  extensive  research,  to  see  at  a  glance  the 
present  state  of  the  text  on  any  passage  in  this  book  on 
which  he  is  about  to  speak,  both  as  regards  the  views  of 


6       •  Preface. 

the  great  critics,  and  the  readings  of  the  chief  uncial  and 
cursive  manuscripts. 

3.  It  will  make  accessible  to  all  who  may  choose  to 
employ  them  those  great  repositories  of  grammatical  and 
philological  knowledge,  the  grammars  of  Winer  and  Butt- 
mann.     Although  both  of  these  grammars  have  excellent 
indexes,  they  are  comparatively  little  used  by  the  major- 
ity of  even  the  more  studious  class  of  ministers  and  theo- 
logical students,  on  account  of  the  time  required  in  search- 
ing out  the  precise  point  of  the  references.     By  looking 
at  the  figures  in  the  text  of  this  manual,  one  may  readily 
see  the  word  on  which  the  grammars  have  made  an  exe- 
getical  or  grammatical   comment,  and  the  page  in  the 
grammar  where  it  may  be  found.      It  is  a  little  remark- 
able that  while  this  has  been  done  for  the  classics,  it  has 
never  before,  so  far  as  I  am  aware,  been  attempted  for  the 
New  Testament. 

With  regard  to  the  text  criticism  in  the  notes,  a  few 
words  of  explanation  are  necessary.  The  text  adopted 
as  the  basis  is  that  of  Stephens,  third  edition,  A.  D.  1550, 
and  is  printed  from  the  excellent  little  work  of  F.  H, 
Scrivener,  LL.D.  The  texts  of  Alford  and  of  Westcott 
I  have  collated,  and  I  believe  the  text  of  the  latter  is 
here  for  the  first  time  made  accessible,  in  the  form  of 
comparison,  to  American  scholars.  The  collation  is 
made  from  Westcott's  text  as  it  is  found  in  Dr.  C.  J. 
Vaughan's  Commentary  on  the  Romans. 

In  making  the  collation   I  have   been  guided  chiefly 
by  Dr.  Scrivener's   admirable  work,  and  have  employed 


Preface.  7 

his  references  to  Lachmann,  Tischendorf,  and  Tregelles,  as 
guides  for  myself.  I  have,  however,  personally  inspected 
and  verified  every  reference  which  I  have  made. 

In  the  matter  of  the  manuscripts,  the  most  important 
uncials  and  cursives  have  been  employed  for  comparison. 
I  would,  however,  warn  the  student  against  regarding 
those  here  mentioned  as  a  sufficient  basis  for  an  inde- 
pendent criticism  of  the  text.  They  have  not  been  cited 
as  proofs  of  what  the  text  ought  to  be,  but  rather  as  a 
gratification  to  those  who  want  to  know  what  the  oldest 
manuscripts  say  on  the  text.  In  many  cases,  as  will  be 
seen,  I  have  omitted  them  altogether.  These  manuscripts 
I  have  quoted  on  the  authority  of  Dr.  Tregelles,  whose 
great  work  I  have  constantly  had  before  me.  His  method 
of  distinguishing  the  variations  in  the  text  has  been 
employed  in  this  work,  and  I  desire  to  render  the  fullest 
acknowledgments  both  to  him  and  to  Dr.  Scrivener. 

What  Dr.  Tregelles  says  in  the  Introduction  to  his 
own  well-nigh  complete  treatise  on  the  text  variations  of 
the  manuscripts  may  be  applied  much  more  justly  by  the 
reader  of  so  unpretentious  a  compilation  as  this  : — 

"  I  only  add  that  the  knowledge  of  the  names,  etc.,  of 
manuscripts  will  do  as  little  toward  making  a  critic,  as  an 
acquaintance  with  the  names  of  colors  will  do  in  consti- 
tuting an  artist,  or  an  inventory  of  tools  will  do  in  causing 
the  possessor  to  be  a  skilled  artisan.  Information  for  use 
is  furnished  and  nothing  more  ;  if  rightly  applied,  it  will 
cause  \\\^  facts  ^Sia  principles  of  criticism  to  take  hold  on 
the  mind.     I  cannot,  however,  cease  to  state  that  it  is  only 


8  Preface. 

a  Christian  scholar  who  can  use  these  things  rightly  in 
the  fullest  sense ;  for  he  alone  knows  the  full  value  of 
Holy  Scripture  as  the  record  of  the  Holy  Ghost,  given  to 
make  wise  unto  salvation  through  faith  which  is  in  Christ 
Jesus;  and  he  only  can  rightly  apprehend  what  that  spirit 
of  prayer  is  in  which  all  biblical  studies  should  be  car-' 
ried  on." 

I  dare  not  hope  that  in  so  many  details  I  have  secured 
absolute  accuracy,  and  I  shall  be  greatly  obliged  to  those 
who  will  kindly  point  out  and  forward  to  me  any  errors 
they  may  detect.  My  best  thanks  are  due  to  those 
friends  who  have  aided  me  by  advice,  encouragement,  or 
help  in  the  work. 

If  the  plan  here  adopted  shall  render  even  a  little 
service  in  the  critical  study  of  the  New  Testament  in 
the  original  Greek,  I  shall  be  abundantly  repaid  for  my 
labor. 

Madison,  N.  J.,  September  18,  1876. 


EXPLANATION  OF  ABBREVIATIONS. 


EDITORS  OF  THE  GREEK  TEXT. 

E.  Elzevirs A.  D.  1624. 

L.  Lachmann "  1842-1850. 

A.  Alford "  1871. 

Tr.  Tregelles "  1857-1872.  ' 

T.  Tischendorf "  1865-1872. 

W.  Westcott "  187^ 

MANUSCRIPTS. 

X,  Codex  Sinaiticus.  It  belongs  to  the  fourth  century,  and 
is  now  in  the  imperial  library  at  St.  Petersburgh.  A  part  of  this 
manuscript,  containing  portions  of  the  Septuagint,  was  discovered 
by  Tischendorf,  at  the  monastery  of  St.  Catherine,  Mount  Sinai, 
in  1844,  and  was  published  by  him  in  1846  under  the  title  Codex 
Friderico-Au gust  anus,  in  honor  of  his  patron,  Frederick  Augus- 
tus, king  of  Saxony.  It  is  in  the  library  of  the  University  of 
Leipzig.  In  1859  Tischendorf  found  the  remainder  of  this  ancient 
manuscript  in  the  same  monastery,  and  secured  it  as  a  present  for 
the  emperor  of  Russia,  the  patron  of  the  Greek  Church.  It  was 
published  at  St.  Petersburg  in  1862,  under  the  title  Bibliorum  Co- 
dex Sinaiticus  Petropolitanus.  In  the  nomenclature  of  Greek  manu- 
scripts the  latter  is  known  as  n,  and  is  called  the  Codex  Sinaiticus. 
Trecrelles  says  of  it:  "  In  one  respect  this  manuscript  stands  alone : 
it  is  the  only  Greek  document  of  the  highest  antiquity  that  con- 
tains the  New  Testament  entire  ;  its  importance,  therefore,  in  the 
Pastoral  Epistles,  the  latter  part  of  the  Epistle  to  the  Hebrews, 
and  the  book  of  Revelation,  (portions  in  which  the  Codex  Vati- 
canus  is  now  defective,)  is  peculiarly  great,  and  thus  full  attention 
ouo-lit  to  be  given  to  its  testimony  in  any  critical  estimate  of  what 
were  the  actual  words  and  sentences  written  by  the  inspired  au- 
thors of  the  New  Testament."  It  contains  also  a  part  of  the  0]J 
Testament,  the  so-called  Epistle  of  Barnabas,  and  a  large  portion 
of  the  Shepherd  of  Hermas  in  Greek. 


ΙΟ  Explanation  of  Abbreviations. 

A,  Codex  Alexandrinus.  It  belongs  to  the  early  part  of 
the  fifth  century,  and  is  now  in  the  library  of  the  British  Museum, 
in  London.  This  manuscript  was  sent  as  a  present  to  Charles  I 
of  England,  in  1628,  by  Cyrillus  Lucaris,  Patriarch  of  Constanti- 
nople. Little  is  known  of  its  early  history.  Its  name,  Alexan- 
drinus, was  given  to  it  because  it  had  been  brought  to  Constan- 
tinople from  Alexandria  by  Cyrillus.  It  contains  nearly  all  the 
Septuagint  version  of  the  Old  Testament,  and  the  New  Testa- 
ment, except  Matthew's  Gospel  as  far  as  to  chapter  xxv,  6  ;  Jo'hn 
vi,  50  to  viii,  52  ;  2  Cor.  iv,  13  to  xii,  6.  It  contains  the  only  copy 
extant  until  recently  of  the  First  Epistle  of  Clement  of  Rome  to 
the  Corinthians,  and  a  fragment  of  his  so-called  Second  Epistle, 
"  This  was  the  first  manuscript  of  great  importance  and  antiquity  of 
which  any  extensive  use  was  made  by  textual  critics." — Tregclles. 

B,  Codex  Vaticanus.  This  great  manuscript  is  in  the  Vati- 
can Library  at  Rome,  where  it  has  remained,  except  for  a  brief 
period,  since  the  first  establishment  of  the  library  by  Pope  Nich- 
olas v.,  who  died  in  1455.  The  best  critics  regard  it  as  belonging 
to  the  former  part  of  the  fourth  century.  The  collations  of  it  by 
Bartolocci,  Bently,  Birch,  and  the  examination  of  many  of  its  read- 
ings by  Tischendorf,  Tregelles,  Alford,  and  others,  have  been  of 
great  value,  and  have  enabled  them  to  render  invaluable  service 
in  the  settling  of  the  New  Testament  text,  as  affected  by  this 
manuscript.  This  manuscript  has  until  recently  been  almost  in- 
accessible to  scholars ;  but  it  is  now  being  published  in  six  vol- 
umes, after  the  style  of  the  St.  Petersburg  edition  of  Codex  Si- 
naiticus.  In  the  Old  Testament  the  greater  part  of  Genesis  and 
some  of  the  Psalms  are  wanting;  and  in  the  New  Testament,  He- 
brews from  chap,  ix,  15  to  the  close  of  the  book,  the  Pastoral  Epis- 
tles, Philemon,  and  the  Revelation,  have  also  been  lost.  Tre- 
gelles says :  "  In  many  respects  there  is  no  manuscript  of  equal 
value  in  criticism,  so  that  even  though  we  are  at  times  in  doubt  as 
to  its  readings,  we  are  bound  to  prize  highly  what  we  do  know." 

C,  Codex  Ephraemi.  This  manuscript  is  a  Palimpsest,  {Co- 
dex Rescripttis^  and  is  now  in  the  Imperial  Library  of  Paris.  It 
is  regarded  by  the  most  competent  authorities  as  belonging  to  the 
fifth  century.  The  upper  writing  of  this  manuscript  was  a  por- 
tion of  the  Greek  works  of  Ephraem  Syrus,  hence  its  name.  It 
contains  parts  of  the  Septuagint,  and  all  the  New  Testament 
books  except  Second  Thessalonians  and  Second  John.  This 
manuscript  is  very  highly  esteemed  by  critics. 


Explanation  of  Abbreviations.  ij 

D,  (in  St.  Paul's  Epistles,)  CODEX  ClaromontanuS.  It  is  in 
the  Imperial  Library  of  Paris.  It  is  a  Graeco-Latin  manuscript, 
and  contains  the  fourteen  Epistles  of  St.  Paul,  except  Rom.  i,  1-7. 
It  belongs  to  the  sixth  century.  Theodore  Beza  says  that  he 
procured  it  from  Clermont,  in  the  diocese  of  Beauvais,  and  hence 
it  received  the  name  which  he  gave  it,  Claromontanus.  The 
Latin  version  represents  the  vetiis  Latina.  It  is,  in  Tregelles's 
opinion,  "  one  of  the  most  valuable  manuscripts  extant." 

17,  Codex  Colbertinus,  (33  in  the  Gospels,  17  in  St.  Paul's 
Epistles,  13  in  the  Acts  and  Catholic  Epistles.)  It  is  in  the  Im- 
perial Library  of  Paris,  and  belongs  to  the  eleventh  century.  It 
is  "the  most  important  cursive'''  manuscript  now  known.  It  con- 
tains part  of  the  prophets,  and  all  the  New  Testament  except 
the  Apocalypse. 

37,  Codex  Leicestrensis,  (69  in  the  Gospels,  31  in  the 
Acts  and  Catholic  Epistles,  37  in  St.  Paul's  Epistles.)  This  is 
also  a  cursive  manuscript,  and  is  the  property  of  the  town  coun- 
cil of  Leicester.  Its  date  is  assigned  to  the  fourteenth  century. 
It  is  defective  to  the  eighteenth  chapter  of  Matthew,  and  at  the 
present  time  all  is  lost  after  Rev.  xix,  10.  "  It  is  of  far  higher 
value  than  not  only  the  mass  of  the  recent  cursive  copies,  but 
also  than  the  greater  part  of  the  later  uncials." — Tregelles. 

GRAMMARS. 

W,  Dr.  George  Benedict  Winer's  Grammar  OF  THE  IDIOM  OF 

THE  New  Testament,  prepared  as  a  Solid  Basis  for  the  Interpre- 
tation of  the  New  Testament.  Seventh  Edition,  Enlarged  and 
Improved.  By  Dr.  Gottlieb  Liinemann.  The  references  are  to 
the  excellent  translation  of  this  work  by  Rev.  J.  H.  Thayer,  D.D., 
Professor  in  Andover  Theological  Seminary.  It  is  published  by 
Warren  F.  Draper,  Andover,  1869. 

B,  Alexander  Buttmann's  GRAMMAR  OF  THE  NEW  Testa- 
ment Greek.  The  references  are  also  to  Professor  Thayer's 
translation.     Warren  F.  Draper,  Andover,  1873. 

MARKS  IN  THE  TEXT  AND  IN  THE  NOTES. 

*  denotes  the  addition  of  something  to  the  text, 
f  denotes  the  omission  of  the  reading  in  the  text. 
\  denotes  a  reference  in  the  notes  to  a  reading  different  from 
that  in  the  text. 

"  indicate  the  close  of  a  reading  begun  by  ^  or  f. 


12  Explanation  of  Abbreviations. 

(  ),  inclosing  a  reference,  show  that  they  are  not  quoted  on 
either  side. 

[  ]  indicate  a  doubtful  reading. 

s  after  the  notation  of  a  manuscript  indicates  that  the  reading 
is  gathered  from  the  silence  of  collators. 

A  quotation  from  the  Old  Testament  is  indicated  by  noting 
the  place  whence  it  is  probably  taken  in  the  body  of  the  text  and 
immediately  after  the  citation. 

Marg.  indicates  an  alternative  reading  to  the  one  contained 
in  the  body  of  the  text. 

The  editors  not  quoted  in  favor  of  the  changed  readings  are 
to  be  understood  as  favoring  the  text  of  Stephens. 

"  After  the  notation  of  a  manuscript  a  *  denotes  a  prima  manu, 
(thus  B",)  and  then  a  numeral  shows  what  the  reading  is  of  the 
same  manuscript  when  corrected ;  thus  B^  would  imply  that  the 
correction  was  made  by  the  original  writer;  B^  by  a  corrector; 
B^  by  a  third  hand,  or  second  corrector." 

As  an  example  of  the  textual  criticism  take  chap.  1,  vs.  1. 
We  notice  that  the  editors,  Tregelles,  Tischendorf,  and  West- 
cott  read  Χρίστου  Ίησον,  and  also  the  Codex  Vaticanus ;  where- 
as the  reading  in  the  text  is  supported  by  Tregelles  in  the  mar- 
gin, Westcott  margin,  and  also  by  the  two  editors  not  mentioned 
on  the  other  side,  namely,  Alford  and  Lachmann.  In  this  read- 
ing they  follow  Codices  Sinaiticus,  Alexandrinus,  Claromontanus 
in  the  Latin,  (this  passage  is  not  in  the  Greek  of  D,)  Colbertinus 
and  Leicestrensis. 

The  figures  in  the  text  refer  to  the  grammatical  references, 
which  show  the  page  in  Winer's  or  Buttmann's  New  Testament 
grammars  where  the  passage  containing  the  word  is  quoted. 


ΠΑΤΑΟΤ  TOT  ΑΠθ:§ΤΟΑΟΤ 


Η   ΠΡΟΣ 


ΡαΜΑΙΟΤΈ  ΕΠΙΣΤΟΛΗ. 


ΠΑΤΛΟΣ'  δονλος  Ι  Ίησον  Χρίστου,"  κλητος  απόστολος,  άφωρισμένος  1 
είζ•  εναγγέλιον^  θεον^,  '  δ  ττροεπηγγείλατο  δια  των  προφητών  αντον  2 
εν  γραφαΐς  άγίαις,  '  περί  τον  νΐον  αντον^  τον  γενομένου  εκ  σπέρμα-  3 
τος  ι  ί\αβΙό"  κατά  σάρκα,  '  τον  ορισθέντος  ν'ιον  θεον  εν  δυνάμει,  κατά  4 
Ιίνενμα  άγιωσννης,  εξ*  αναστάσεως  νεκρών^,  Ίτ/σοΰ  Χ.ριστοΰ  του  Κυρίου 
ημών,  '  δι''^  ον  έλάβομεν''  χάριν  και  άποστολήν  εις  νπακοήν  πίστεως^  έν^  5 
Ιπασι"  τοις  εθνεσιν,  νπερ^^  του  ονόματος  αντον,  '  έν^^  υΐς  εστε  και  6 
νμεΐς,  κλητοί  ^Ιησον  Χριστοΰ^^•  πάσι  τοις  ουσιν  εν'^^  'Ρ(^μχΐ  άγαπητοΐς  7 
Θεοΰ,  κλητοΐς  άγίοις^*•  χάρις^^  νμΐν  και  εΙρηνη  άπο  θεού  πατρός  ημών 
και  Κνρίον^^  Ίησον  Χρίστου. 

Πρώτον  μεν^''  ευχαριστώ  τω  θεώ  //οζ;'^  διά^^  Ίτ/σου  Χριστού  Χ  νπέρ"  8 
πάντων   νμών,  δτι  ή   πίστις  νμών  καταγγέλλεται  εν  ολω    τω  κόσμω' 
αά^τνς  yap  μον  έστΙν  6  θεός,  ω   λατρεύω  έν^^  τω    πνενματί  μου  εν"^^   9 
τω  εναγγελίω  τηϋ  υΐοΰ  αυτόν,  ώς  αδιαλείπτως  μνείαν  νμών  ποιονμαι^ 

Textual:  Title.  Α.,  Τ.,  W.,  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑ10ΤΣ.  Codd.  Ν,  Α,Β,  C. 

Ά  ΑΙ    ΠΑΤΛΟΎ. 


j  ΕΠΙΣΤΟ. 
Ι     ΠΡΟΣ 


~     '  "    ΡΩΜΑΙΟΤΣ. 


(         ΕΠΙΣΤ0ΛΑ1  ΠΑΤΑΟΤ. 

Tr.  1  

(ΠΡΟΣ    ΡΩΜΑΙΟΤΣ. 

Chap.  Ι,  vs.  1 :  Tr.T.W.  Χρίστου  Ίησοϋ,  Cod.  Β ;  txt.  Tr.  marg.W.marg.  Codd.  }i,A.OLat, 
17,37.  Vs.  3 :  A.L.Tr.T.W.  Δαυεϊί.  Vs.  5  :  A.L.T.Tr.W.  ττασίν.  Vs.  8 :  A.L.Tr.T.W. 
περί  Codd.  X,A,B,C,D*  17  ;  txt.  Codd.  D'-.S?. 


Grammatical:  1)  Vss.  1-7:  W.  565.  2)  W.  125.  3)  W.  186.  4)  W.  367*. 
5)  W.  123;  W.  188*.  6)  W.  379.  7)  "W.  517  ;  B.  131.  8)  W.  120 ;  "W.  186.  9)  W.  384. 
10)  W.  383.  11)  B.  158.  12)  W.  195 ;  B.  169.  13)  "W.  219.  14)  \V  234.  15)  W.  585. 
16)  W.  124.  17)  W.  576*;  B.  365.d.  18)  B.  115.  19)  W.  178.  20)  W.  410. 
2])  W.  386.fl.     22)  W.  256;  B.  193. 


14  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κε0. 1. 

10  '  ττάντύτε  έπί^  των  προσευχών  μου  δεόμενος-^^  είπως  ήδη  ποτέ  ενοδωθ?]- 

11  σομαι^  εν  τω  θελήματι  τοί;  θεον,  ελθεΐν  προς  νμας•  επιποθω  yap 
Ιδεΐν  νμας,  ίνα  τι  μεταδώ  χάρισμα'^*  νμΐν  πνευματικόν^  είς^  το  στηριχ 

12  θήναι  υμάς,   '   Χτοντο  δε  εστί"  Χ σνμπαρακληθηναι"  εν  ύμΐν  δια  της  εν 

13  άλλ7ίλοις  πίστεως  υμών  τε  και  εμον'^^•  ου  θέλω  δε  υμάς  άγνοέΐν, 
αδελφοί,  ΟΤΙ  πολλάκις  προεθέμην  ε?£εΙν  προς  νμας,  καί^^  έκωλνθην  άχρι 
τον  δενρο,  Ινα  Χ  καρπόν  τίνα"  σχώ  και  εν  νμΐν,  καθώς  και'"^  ίν  τοις  λοι- 

14  ποΐς  εθνεσιν.     "Ελλησί  τε    καΐ^^  βαρβάροις,  σοφοΐς    τε  και  άνοήτοις 

15  οφειλέτης  ειμί'      οντω  το  κατ''  εμε  πρόθυμον^^  καΐ   νμΐν  τοΐς  εν  'ΐώμη 

16  εναγγελίσασθαι^.  Ον  γαρ  έπαισχννομαι  το  εναγγέλιον^*  i τον  Χρίστου•" 
δνναμις  γαρ  θεον^°  εστίν  εις  σωτηρίαν  παντι  τω  πιστενοντι,  Ίονδαίω 

η  τε  f  πρώτον"^  και  'Έλληνι.  δικαιοσύνη  γαρ  θεοΡ''  έν  αντω  αποκα- 
λύπτεται εκ  πίστεως  είς^^  πίσ-riv,  καθώς  γέγραπται,  '  Ό  δε  δίκαιος  έκ^^ 
πίστεως  ζήσεται.''  nab.  ».  4. 

18  'ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ  γαρ  όργη  θεον  απ'  ουρανού  επί  πασαν  άσέ- 
βειαν  και  άδικίαν  ανθρώπων  των  την  άληθειαν  εν  αδικία  κατεχόντων. ' 

1 9  διότι  το  γνωστόν*^  τον  θεον  φανερόν  εστίν  εν  αντοΐς•    δ  Χ  γαρ  θεός" 

20  αντοΐς  εφανέρωσε-  τα  γαρ  αόρατα*^  αϋτοϋ  άπο  κτίσεως'*^  κόσμου'^  τοΐς 
ποιήμασι^  νοούμενα  καθοραται'^'',  ή  τε^^  άίδιος  αύτον  δύναμις  και  θειό- 

21  της*'',  εις'*^  το  είναι  αυτούς  αναπολόγητους,  διότι  γνόντες  τον  θεόν, 
ονχ  ως  θεον  εδόξασαν  ή  Χ  ευχαρίστησαν"'*^,  Χ  αλλ'"  εματαιώθησαν  εν 
τοΐς  διαλογισμοΐς  αντών,  και  εσκοτίσθη  ι)  άσύνετος^^  αντών  καρδία'  ' 

gg  φάσκοντες  είναι  σοφοί^^  έμωράνθησαν,  '  και  ήλλαξαν^'^  την  δόξαν  τον 
άφθαρτου  θεον  έν°^  όμοιώματι  εικόνος  φθαρτού^  άνθρώπον  και  πετεινών 

24  και  τετραπόδων  και  ερπετών,  διό  t  και"  παρέδωκεν  αντονς  δ  θεός  εν'^ 
ταΐς  έπιθυμίαις  τών  καρδιών  αυτών  είς^^  άκαθαρσίαν,  τον  άτιμάζεσθαι^' 

2")    τα  σώματα  αντών  'εν  Χ  εαντοΐς"'    οΐτινες  μετήλλαξαν  την  άληθειαν  τον 

Textual:  Vs.  12:  L.  marg.  τοντέστιν.  \  Α.Ύ.νί.  σννπαρακληθήναι.  Vs.  13:  A.L.Tr. 
T.W.  Tivil  καμττον,  Codd.  N,A,B,C,D,  17,37.  Vs.  16 :  A.L.Tr.T.W.  om.  τον  Χρίστου,  Codd. 
N,A,B,C,D*  17;  txt.  Codd.  Ώ'-,ΗΙ.  |  W. marg.  om.  7Γ|06)τον,  Cod.  Β ;  [L.Tr.marg.  πρώτον}; 
txt.  Codd.  N,A,C,D,17,37.  A^s.  19:  A.L.Tr.T.W.  ^εος  γαρ,  Codd.  N,A,B,C,D*  W-S"? ;  txt. 
Cod.  D^  Vs.  21 :  A.L.Tr.T."W.  ευχαρίστησαν,  Codd.  X,A,C.(D),17,37  ;  txt.  Cod.  B.  |  Tr.W. 
άλλα,  Cod.  Β ;  txt.  Codd.  X,A,C,D.  Vs.  24:  L.Tr.T.W.  om.  κα\,  Codd.  X,A,B,C,17  ; 
[A. /cat];  txt.  Codd.  D, 37.  |  A.L.Tr.T.W.  avroif,  Codd.  N,A,B,C,D*;  txt.  Codd.  D^,  17,, 37. 

Grammatical:  23)  W.  376*;  B.  336.  24)  B.  256,  25)  W.  300.  26)  W.  198*. 
27)  B.  265.  28)  W.  155;  B.  117.  29)  W.  562.  30)  W.  440.  31)  W.  439.  32)  W.  230 
W.  235.  33)  W.  223.  34)  W.  221.  35)  W.  247*.  36)  W.  576.  37)  W.  186*. 
38)  W.  396.n;  W.  419.  39)  W.  136*;  W.  513.  40)  W.  235*.  41)  W.  23.5*.  42)  W.  1'25.2•", 
43)  W.  123.  44)  W.  210.,i.  45)  W.  638.  46)  W.  439.  47)  W;.  128.-2;  B.  99.  48)  B.  265* 
49)  W.  7l.b;  B.  34.  50)  W.  624*.  51)  W.  32]  ;  B.  278.  52)  W.  206.  53)  W.  388*. 
54)  W.  524.    55)  W.  417*;  W.  387.    56)  W.  213 ;  W.  417*.    57)  W.  263 ;  W.  326 ;  B.  268, 


Κεφ.  1,  2.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  1δ 

θεον  εν  τώ  -φενδει^  κ,αΐ  εσεβάσθησαν  και  ελάτρενσαν  τχι  κτίσει  παρά^ 
τον  κτίσαντα,  δς  εστιν^^  εϋλογητός  ε'ις  τους  αιώνας,  αμήν.  '    δια  τοντο    26 
τταρέδωκεν  αντονς  δ  θεός  εΙς  πάθη  ατιμίας'''^•   αϊ  τε  γαρ  θήλειαι  αυτών 
μετήλλαξαν  την '  φνσικήν  χρήσιν  εις  την  τταρά^^  φνσιν    ομοίως   Ι  τε"    27 
καΐ''^  ο'ί  ι  άρρενες"  αφέντες  την  φνσικήν  χρήσιν  της  θηλείας,  εξεκανθησαν 
εν^  τ^  ορέξει  αυτών  εΙς  αλλήλους^   Χ  αρσενες"'''^  ίν  Χάρσεσι"  την  άσχη- 
μοσννην  κατεργαζόμενοι,  και  την  άντιμισθίαν  ην  έδει  της  πλάνης  αυτών 
εν  έαυτοΐς  απολαμβάνοντες.     Και  καθώς  ουκ  εδοκίμασαν^^  τον  θεον    28 
εχειν  εν  βπιγνώσει^  παρέδωκεν  αυτούς  ύ  θεός  εΙς  άδόκίμον  νουν,  ποιέΐν 
τα  μή  καθήκοντα^.,  '  πεπληρωμένονς  πάση  αδικία'''',  t  πορνεία",  ί  πονη-    29 
ρία,  πλεονεξία,  κακία"•  μεστονς'^^  φθόνου^  φόνου'^^,  έριδος,  δόλου,  κακοη- 
θείας-   -φιθυριστάς,  καταλάλονς,   θεοστυγεΐς,   ύβριστάς,   υπερήφανους,    30 
ά?Μζόνας,  εφευρετάς  κακών,  γονεΰσιν'^'^  άπειθείς,  '  ασύνετους,  άσννθέ-    31 
τους"'^,  άστοργους,  t  άσπονδους",  άνελεήμονας'    οΐτινες  το  δικαίωμα  του    32 
θεοϋ  ι  επιγνόντες""''^,  δτι  oi  τά'''^  τοιαϋτα  πράσσοντες  άξιοι^^  θανάτου"^ 
είσίν,  ου  μόνον  αυτά  Ι  ποιονσιν",  άλλα  και  ί  σννενδοκονσι"  τοις  πράσ- 
σουσι. 

ΔΙΟ  αναπολόγητος  εΐ,  ώ  άνθρωπε^  πάς  δ  κρίνων'^•  εν^  φ  γαρ  κρίνεις     2 
τον   "τερον,   σεαντον  κατακρίνεις•    τα  γάρ   αυτά  πράσσεις  δ  κρίνων, 
οϊδα-μεν  Χ  δε"  δτι  το  Χ  κρίμα"  του  θεον  εστί  κατά^  άλήθειαν  επι  τους  τα      2 
τοιαϋτα  πρασσοντας.     Αογίζη^  δε  τοντο^,  ώ  άνθρωπε''  δ  κρίνων  τους  τα      3 
τοιαύτα  πράσσοντας  και  ποιών  αυτά,  δτι  σν^  εκφεύξη  το  Χ  κρίμα"  τον 
θεον  ;  ή  τον  πλοντον  της  χρηστότητος^  αντον  και  της  ανοχής  και  της      4 
μακροθνμίας  καταφρονείς,  άγνοών  δτι  το  χρηστον^^  τον  θεον  εις  μετά- 
νοιάν  σε  άγει ;  κατά^^  δε  την  σκληρότητα  σον  και  άμετανόητον  καρδίαν      5 
θησανρίζεις  σεαντω  όργήν  έν^^  ήμ-^ρα  δργής^^  και  άποκαλνφεως  δικαιο- 


Textual:  Λ^3.  27:  L.Tr.  marg.  W.  oi;  Codd.  A,D*17;  W.  marg.  om.di,  Cod.  C,  or  re, 
Codd.  N,B,D**'=,37.  |  E.A.L.Tr.W.  άρσενες,  Codd.  B,D*  ;  txt.  Codd.  X,A,C,D'-,17,37.  | 
T.  άρρενες,  Codd.  >i*,A,C,17  ;  txt.  Codd.  {<",B,D,37.  |  T.  άρρεσιν,  Codd.  N*,A,]7  ;  txt.  Codd. 
X^E,C,D,37.  Vs.  29:  A.L.Tr.T.W.  om.  πορνεία,  Codd.  X,A,B,C,17.  |  L.W.  κακία,  πονηρία, 
πλεονεξία,  Codd.  C,  17  ;  W.ma,Tg.  πονηρία,  πλεονεξία,  κακία,  Cod.  Β,  or  κακία,  πορνείμ, 
πλεονεξία.  Cod.  D*;  Τ.  πονηρία,  κακία,  πλεονεξία,  Codd.  Ν, Α.  Vs.  31:  A.L.Tr.T.W.  om. 
άσπονδους,  Codd.  Ν*  A,B,D*;  txt.  Codd.  S'=,C,D'=,37.  Vs.  32:  W.marg.  έπιγινώσκοντες.  \ 
L.  marg.  Tr.  marg.  ποιονντες  .  .  .  σννενδοκούντες.  Chap.  2,  vs.  2 :  L.  marg.  Tr.  marg.  T. 
yap,  Codd.  X,C,17,37  ;   txt.  Codd.  A,B,D.  |  T.W.  κρίμα.     Vs.  3  :  T.W.  κρίμα. 

GiRAMM.A.TiCAL:  58)  W.  404...  59)  B.  137.  60)  W.  237.b;  B.  161.  61)  W.  404.b. 
G2)  B.  361*.  63)  W.  417.  64)  B.  7.  65)  W.  638.  66)  W.  480;  B.  350.  67)  W.  120  ; 
W.  217 ;  B.  164.  68)  B.  402.  69)  W.  553 ;  W.  637.  70)  B.  89.c.  71)  W.  553  ;  W.  637. 
72)  W.  344*.  73)  B.  87.  74)  W.  206.  75)  W.  123.  1)  "W.  183.3;  B.  140.  2)  W.  135; 
W.  533;  B.  141.  3)  W.  387*.  4)  AV.  401....  5)  W.  509.  6)  W.  ]G1*;  B.  105. 
7)  W.  183.3;  B.  140.  8)  W.  152;  B.  132.  9)  W.  190.  10)  AV.  235.  1 1)  W.  402.b. 
li)W.  417*.     13)  W.  188*. 


16  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  2. 

^    κρισίας^'^  τον  θεον,  '  ος  αποδώσει  εκάστω  κατά  τα  έργα  αντον.     τοΐς  μεν 
καθ'  νττυηονην  κργου^"  άγαθον  δόξαν^^  καΐ  τιμήν  και  άφθαρσίαν  ζητονσι, 

8  ζωήν  αΐώνιον.     τοΐς  δε  εξ^''  εριθείας^  και  άττειΘονσι^'^  \  μεν"  τ^  αλήθεια, 

9  πειθομένοις  δε  τ^  αδικία,  ί  θνμος^^  καΙ  ^ργή",  '  +  θλίφις"  και  στενοχώρια, 
έπι  ττάσαν  φνχήν^^  άνθρωπου  τον  κατεργαζομένον  το  κακόν,  Ίονδαίον-^ 

10  τε  πρώτον^  και  "Ελληνος"  δόξα  δε  καΐ  τιμή  και  ειρήνη  παντί  τω  tpya- 

11  ζομίνω   το   αγαθόν^   'Ίονδαίω   τε   πρώτον  και  "Έλ/.ηνι•    ον  γάρ'^  ίστι 

12  +  προσωπολη-φία"  παρά^  τω  θεώ.  όσοι  yap'^  άνόμως  ήμαρτον,  άνόμως 
και  άπολοννται"^'  και  όσοι  εν'•^''  νόμω^  ήμαρτον,  διά^  νόμου  κριθήσονται, 

13  '  ού**"  γάρ^^  οΐ  άκροαταΐ  ^τοΰ"  νόμου  δίκαιοι  παρά^  \τω"  θεώ,  άλλ'  οΐ 

14  ποιηται  troi"  νόμου  δικαιωθήσονται.  ["Οταν  γαρ  έθνη  τά^  μή  νόμον 
'έχοντα  φύσει  τα  τον  νόμου  Χ  ποιη"'^^,  Χ  ουτοι"^^  νόμον  μή^  έχοντες,  έαν- 

15  τοις  είσι  νόμος  ο'ίτινες  ενδείκνυνται  το  έργον  τοϋ  νόμου  γραπτον  εν 
ταΐς  καρδίαις  αΰτοίν,  Χ  σνμμαρτνρονσης"  αυτών  της  συνειδήσεως'^'' ,  καΐ 
μεταξν  αλλήλων  τών  λογισμών  κατηγορούντων  ψ^  καΐ  άπολογονμένων,) 

16  '  έν  ήμερα  Χ  οτε"  κρίνει  δ  θεός  τα  κρυπτά  τών  ανθρώπων,  κατά  το 
εναγγέλιόν  μον,  δι  ϊ  χ  ^Ιησοϋ  Χριστον". 

17  ί  "Ιδε"^^  σν   Ιουδαίος   επονομάζη,    και    επαναπανη  t  τω"  νόμω,  και 

18  καυχάσαι^  έν*^  θεώ•*'-,  '  καΐ  γινώσκεις^^  το  θέλημα,  και  δοκιμάζεις  τα 

19  διαφέροντα,  κατηχονμενος  έκ  τον  νόμον   πέποιθάς  τε  σεαντον*^  οδηγον 
30    είναι  τυφλών,  φώς'^  τών  έν  σκότει,  '  παιδεντήν  αφρόνων,  διδάσκαλον 

νηπίων,  έχοντα   την  μόρφωσιν  της  γνώσεως  και  της  αληθείας   έν  τω 

21  νέμω•    ό  ουν  διδάσκων  'έτερον,  σεαντον  ου  διδάσκεις ;   ό  κηρύσσων  μή*^ 

22  κλέπτειν*'',  κλέπτεις'*^  ;  '  ό  λέγων  μή  μοιχεύειν,  μοιχεύεις  ;  ό  βδε/Λ^σσό- 

Textual  :  Ys.  8 :  L.Tr.T.W.  om.  fav,  Codd.  X*B,D* ;  txt.  "W.  marg.  Codd.  X',A,D-,17,37. 
I  A.L.Tr.T.W.  Όργη  και  -Θυμός,  Codd.  X,A,B.D*,37 ;  txt.  Codd.  'D%\%.  A''s.  9:  A.L 
Tr.W.  -ϋλΐιρίς.  Ys.  11:  A.L.Tr.T.W.  προσωπυλημψίη.  Ys.  13:  A.L.Tr.T.W.  om.  τοϋ,  Codd. 
Χ,Α,Β,Β;  txt.  Codd.  17.,37.  |  Tr.W.  marg.  oin.  τώ,  Codd.  B,D*;  [L.Tr.  marg.]  ;  txt.  Codd. 
X,A,D%17.37.  I  A.L.Tr.T.W.  om.  roi,  Codd.  Ν,Α,Β,ϋ*;  txt.  Codd.  D'-,17,37.  Ys.  14: 
A.  L.Tr.T.W.  τΓοιώσιν,  Codd.  N, A,B ;  txt.  Codd.  D«,37.  |  L.  marg.  oi  τοιούτοι.  Ys.  15 :  T.W. 
σννμαρτνμονσης.  Ys.  16:  A.L.W.  marg.  r/,  Cod.  A;  Tr. marg.  έν  y  ημέρα,  Cod.  B;  txt. 
Codd.  X,D,  17,37.  I  T.Tr.  marg.  W.  marg.  Χρ/.σΓοΰ  Ί??σοι).  Λ^s.  17  :  Ε.  Ί(5ρ;  A.L.Tr.T.W. 
Εί  όε,  Codd.  χ,Α,Β,ϋ*;  txt.  Codd.  D',17,37.  |  A.L.Tr.T.W.  om.  τώ,  Codd.  Χ,Α,Β,ϋ*; 
txt.  Codd.  D%17,37. 


Grammatical:  14)  W.  125.  15)  W.  187*.  16)  W.  519.  17)  W.  424.d.  18)  B.  9. 
19)  B.  384*.  20)  W.  156*.  21)  W.  55'2.  22)  W.  576*.  23)  λΥ.  447.d.  24)  W.  395. 
25)  W.  447.d.  26)  B.  64.  27)  W.  386*.  28)  W.  123.  29)  W.  378.  30)  Vss.  13-15: 
W.  565*.  31)  W.  447.d.  32)  λΥ  186*;  Β.  188.  33)  W.  139*;  Β.  93.  34)  W.  309. 
35)  W.  141.2;  B.  106;  B.  282.  36)  W.  483./3;  W.  556*.  37)  W.  580*.  38)  W.  440.,;. 
39)  W.  569;  B.  386.  40)  W.  76;  B.  42.  41)  W.  233.d.  42)  W.  122.  43)  W.  263. 
44)  W.  321.    45)  W.  520.     46)  W.  481.4;  B.  350.     47)  W.  322*;  B.  274.     48)  W.  508.», 


Κεψ,  2,  3.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  Π 

μένος  τά  εϊδωλα,  ΙεροσνλεΙς  ;    'ός  έν*^  νόμω^  κανχασαι^^,  δια   της  πάρα-    23 
βάσεως  τον   νόμου   τον  θεόν  άτιυ,άζεις ;    '  Το  γαρ  όνομα  τον   θεον   δι'    24 
νμας  βλασφημείται  εν  τοις  ίθνεσι'  καθώς  γέγραπται.  is».  5s.  6.      ΤΙερί-    25 
τομή  μεν  γαρ  ωφελεί,  εάν  νόμον  πράσσ^ς^'^   εάν  δε  παραβάτης  νόμου  ης, 
ή  περιτομή  σον  άκροβυστία  γέγονεν.     ίάν  ουν  ή  άκροβνστία^  τά  δικαι-    26 
ώματα  τον  νόμον  φνλάσση,  ί  ονχι"  ή  άκροβυστία  αντον^  εΙς  περιτομήν^^ 
λογισθήσεται^^ ;    και    κρίνει  ή  εκ  φύσεως  άκροβυστία,  τον  νόμον  re-    27 
λονσα''\  σε  τον  διά^  γράμματος  και  περιτομής,  παραβάτην  νόμον  ;  '  οϋ^^    28 
γάρ^^  δ  εν  τω  φανερώ  Ίονδαΐός^^  εστίν,  ονδε  ή  εν  τω  φανερώ  εν  σαρκΐ 
περιτομή•  Χ  άλλ'"  δ*^^  εν  τω   κρύπτω  Ιουδαίος,  και   περιτομή   καρδίας    29 
εν  πνενματι,  ου  γράμματι-  ου  δ  έπαινος  ουκ  εξ  ανθρώπων,  Χ  άλλ'"  εκ 
του  Θεον. 

Ύί  ονν  το  περισσον  τον  Ιουδαίου^,  η  τις  ή  ωφέλεια  της  περιτομής  ;     3 
πολύ,  κατά  πάντα  τρόπον,     πρώτον  μεν^  t  γάρ"^  δτι  επιστεύθησαν^  τά      2 
λόγια^  τον  θεον.     τι  γάρ,  ει  ήπίστησάν  τίνες  ■  μή  ή  απιστία^  αυτών      3 
τήν  πίστιν  τον  θεον  καταργήσει ;  '  μι)'  γένοιτο•  γινέσθω  δέ  υ  θεός  άλη-      4 
θής,  πάς  δέ^  άνθρωπος  φενστης,  Χ  καθώς"  γέγραπται,  '  "Οπως  άν^  δικαιο>- 
θης  εν  τοις  λόγοις  σου,  και  Χνικήσης"^^  έν  τω  κρίνεσθαί  σε.'  ρ*α.  5ο.  β.  (δΐ.  4.) 
Ει  δε  ή  αδικία  ημών  θεον^^  δικαιοσύνην  συνίστησι,  τί  έρονμεν  ;  μή^^      ζ 
άδικος  ό  θεός  ό  επιφέρων  τήν  όργήν  ;    κατά^^  άνθρωπον  λέγω"•    μή^'=  γέ-      6 
νοιτο•  επεΐ^^  πώς  κρινέΙ^''  δ  θεός  τον  κόσμον ;  '  ε/ί  γάρ"  ή  αλήθεια  τον      7 
θεον  εν  τω  εμώ  -φεύσματι  έπερίσσενσεν  εΙς  τήν  δόξαν  αύτοϋ    τί   'έτι 
κάγώ  ως  αμαρτωλός  κρίνομαι  ;     κα]  μή  καθώς  βλασφημούμεθα,  t  και"      8 
καθώς  φασί  τίνες  ημάς  λέγειν,  '  "Οτι  ποιήσωμεν^^  τά  κακά  Ινα  έλθη^^  τά 
αγαθά  •,^  ων  το  Χ  κρίμα"  ένδικόν  έστι. 

Ύί  ουν ;  προεχόμεθα"'^ ;  υϋ^ι  πάντως-  προητιασάμεθα  γάρ  Ιουδαίους      9 
τε  και  'Έλληνας  πάντας^^  Χ  νφ'"'^  άμαρτίαν^^  είναι,  '  καθώς  γέγραπται,    10 

Textual:  Vs.  26:  L.Tr.T.W.  marg.  ού;ΐ:.  Vs.  29:  L.Tr.W.  άλλύ  ;  txt.  L.  marg.  ( 
Tr.  άλλα.  Chap.  3,  vs.  2:  L.Tr.W.  marg.  om.  γαρ,  Codd.  B,D*;  [A.];  txt.  Codd.  Ν,Α,ϋ", 
17,37.  Vs.  4:  Tr.T.W.  marg.  καθάπερ,  Codd.  N,B;  txt.  Codd.  Α,ϋ.  |  L.  marg.  Tr.  marg. 
T.W.  marg.  νικήσεις,  Codd.  X,A,D,17  ;  txt.  Codd.  B,37.  Vs.  7  :  T.W.  marg.  δε.  Vs.  8  : 
W.  marg.  om.  και ;  [Tr.  marg.]  |  T.W.  κρίμα.     Λ^8.  9 :  Tr.  marg.  νπό. 


Grammatical:  49)  W.  233.d.  50)  W.  123.  51)  B.  42.  52)  W.  293.b.  53)  B.  122. 
54)  W.  145;  B.  106.*  55)  W.  228;  B.  151.  56)  W.  259.d;  W.  293.  57)  W.  134.c*; 
W.  343.2*.  58)  W.  380.*  59)  W.  488.  60)  W.  454*.  61)  W.  584*;  B.  392*'. 
62)  W.  116.  1)  W.  174.1.  2)  W.  575./;  B.  365.d.  3)  W.  454.f.  4)  W.  260.Λ 
5)  W.  229;  B.  190.  6)  W.  638.  7)  B.  248.  8)  W.  442.  9)  W.  310;  B.  234. 
10)  B.  214.3.  11)  W.  122.  12)  W.  511;  B.  248.  13)  W.  402.  14)  W.  563. 
15)  W.  500.e.  16)  W.  480;  B.  233;  B.  359.  17)  W.  279;  B.  218.  18)  W.  628.d* ; 
B.  245.  19)  W.  287..1.  20)  W.  258*;  W.  264*.  21)  W.  554;  B.  389.  22)  W.  548! 
23)  W.  407.k ;  B.  341.     24)  W.  120. 

2 


18  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  3 

11  •  "Οτι  ουκ  tart  δίκαιος  ονδε^  εΙς'  ονκ  εσην  t  ό"^''  ί  σννιών"'^^  ουκ  εσην 

12  i  δ"  t  ^^κζητών"  τον  θεόν .     πάντες  έξέκλιναν^  άμα  \  ηχρειώθησαν" ■  ονκ 

13  εστί  ^ττοιών-^  χρηστότητα,  f  ονκ  εστίν"  *ωζ•  ει>ός.  τάφος  άνεωγμένος  δ 
λάρνγξ  αντών,  ταΐς  γλώσσαις  αντών  έδολίονσαν^•    ίος  ασπίδων  νπο^^ 

15  τα  χείλη  αντών  '  ών  το  στόμα  *  άρας  και   πικρίας  γέμει.      όξεΐς  οΐ 

16  πόδες  αντών  έκνέαι  αίμα'   σύντριμμα  και  ταλαιπωρία  εν  ταίς  δδοίς  αν- 
^ο    τών  '  και  δδον   εΙρήνης    ηνκ    'έγνωσαν,      ονκ   εστί  φόβος  θεον^^  απέ- 
ναντι   Τών    οφθαλμών    αντών.'     Ρκβ.  18.  8,  (14.  8);   5.  ίο,  (».  9) ;  9.  38,  (10.  Τ);  Ιβη. 

19  5».  ? ;  Psa.  8δ.  8,  (86. 1.)  Ο'ίδαμεν  δε  δτι  δσα  δ  νόμος  λέγει,  τοΐς  εν  τώ  νόμω 
λαλεί'  ίνα  πάν^^  στόμα  φραγ'η,  και  υπόδικος  γένηται  πας  δ  κόσμος  τώ 

20  θεώ.  διότι  εξ  'έργων  νόμον  ον  δικαιωθήσεται  πασα^  σαρξ  ενώπιον^  αυ- 
τόν•  δια  γαρ  νόμον  επίγνωσις  αμαρτίας. 

21  Ί>ίννΙ   δε  χ(ορΙς  νόμον   δικαιοσύνη  θεον^^  πεφανέρωται^^.,  μαρτνρον- 

22  μένη  νπο  τον  νόμον  και  τών  προφητών•  δικαιοσύνη  δέ"''  θεον  δια  πίσ- 
τεως ί^Ιησον"  Χριστού,  είς'^^  πάντας  i  καΐ  επί'^^  πάντας"  τονς  πιστεν- 

23  οντάς•  ον  yap  εστί  διαστολή'  '  πάντες  γαρ  ήμαρτον*^^  καΐ  νστεροννται 

24  της  δόξης"^^  τον  θεοϋ, '  δικαιούμενοι^-  δωρεάν  τη  αντον^^  χάριτι^^,  διά*^ 

25  της  άπολντρώσεως  της  έν  Χριστώ  ^ϊησον, '  ον  προέθετο  δ  Θεός  Ίλαστή- 
ριον^^  διά^''  t  της"  πίστεως  έν  τω  αντου^'^  αΐματι,  είς"*^  ενδειξιν  της  δικαι- 

26  οσννης  αντον,  δια  την  πάρεσιν  τών  προγεγονότων  αμαρτημάτων  '  έν 
τ^  άνοχη  τον  θεον,  προς^^  *  'ενδειξιν  της  δικαιοσύνης  αντον  έν  τω  ννν 
καιρώ,  εΙς  το  εΐναι°^  αντον  δίκαιον  και  δικαιονντα  τον  εκ  πίστεως  Ίη- 

27  σοϋ.  '  Που  ονν  ή  κανχησις ;   εξεκλείσθη.     δια  ποίον  νόμον  ;   τών^^  ερ- 

28  γων  ;   οϋ%ί,  άλλα  δια  νόμον  πίστεως,    λογιζόμεθα  ί  ονν",  t  πίστει°^  δικαι- 

29  ονσθαι"  άνθρωπον,  χωρίς  'έργων  νόμον.      η  ^Ιονδαίων^^  δ  θεός  Χ  μόνον"  •^ 

Textual:  Vs.  11:  L.Tr.  marg.  W.  maraj.  oni.  o;  [Tr.]  |  L.Tr.W.  συνίων.  \  W.  marg.  om. 
0;  [L.Tr.  mar<r.]  |  Tr.marg.  ζητών.  Vs.  12:  L.  marg.  Tr.T.  ήχμεώθησαν,  Codd.  N,A,B*,D*; 
txt.  Codd.  B-,D%17,37.  |  T.W.  marg.  add  ό,  Codd.  .S,D;  [Tr.marg.];  txt.  Codd.  A,B.  | 
W.  marg.  om.  ονκ  εστίν,  Cod.  Β.  Vs.  14:  W.  marg.  add  αυτών,  Codd.  B,17;  [L.] 
Vs.  22:  W. marg.  om.  Ίησοϋ,  Cod.  Β;  txt.  X,C,D,17,37.  |  L.Tr.T.W.  om.  καΐ  km  πύντης, 
Codd.X*  A.B.C;  [A.];  txt.  W. marg.  >ς^Β,17,37.  Vs.  25:  A.L.Tr.T.W.  om.  r^f,  Codd. 
X,C*  D*;  W.  marg.  om.  <hu  πίστεως;  txt.  B,C2D-,17,37.  Vs.  26:  A.L.Tr.T.W.  add  την, 
Codd.  X,A,B,C,D*;  txt.  Ό^37.  Vs.  28:  A.L.Tr.T.W.  yap,  Codd.  X.A,D*  ;  txt.  A.  marg. 
Tr.marg.  W.  marg.  Codd.  B,C,D',1 7,37.  I  A.L.Tr.T.W.  όικαωϋσ&αι  πίστει.  Vs.  29.  W. 
μόνων  ;  txt.  W.  marg. 

GRAMM.A.TICAL:  25)  W.  173;  B.  121. i.  26)  W.  109;  B.  295.e.  27)  W.  81;  B.  48. 
28)  B.  312.  29)  W.  77;  B.  43.  30)  W.  407.  31)  W.  185.*...  32)  ΛΥ.  U0.\ 
33)  W.  171.  34)  B.  188.  35)  W.  186*.  36)  W.  271.  37)  W.  443.i..  38)  W.  418.6*. 
39)  W.  418*.  40)  "W.  274.  41)  W.  201.b.  42)  W.  352*.  43)  B.  116.  44)  W.  216.d. 
45)  W.  217*.  46)  W.  96;  W.  228;  W.  527.6.  47)  W.  378.  48)  B.  116.  49)  W.  412 
50)  W.  412.     51)  B.  265.4.     52)  W.  116.     53)  W.  120.     54)  W.  192*. 


Κεφ.  3,  4.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  19 

ονχΐ  ι  δε"  και  εθνών ;  ναι  και  εθνών  '  ί  επείπερ"'^  εΙς  δ  θεός•,  δζ•  δικαι-    30 
ώσει^"    ■ηεριτομην^'^   εκ  πίστεως,   και   άκροβνστίαν   διά^^   της   πίστεως, 
νόμον^^  ονν  καταργονμεν  δια  της  πίστεως  ;  μη  γένοιτο'   άλλα  νόμον^    31 
Χ  Ιστώμεν"^Κ 

ΤΙ  ονν  ερονμεν  ^Αβραάμ^  τον  Ι  πατέρα"  ημών  Ι  ενρηκέναι"^  κατά  σάρ-     4 
κα ;  ει  yap  'Αβραάμ  εξ  έργων  έδικ,αιώθη^  εχει^  καύχημα^  αλλ'  ον  προς*      3 
t  τον"  θεόν.    τι  γάρ  ή  γραφή  λέγει ;  '  Έπί'στευσε^  δέ^  'Αβραάμ  τω  θεώ,      3 
και  έλογίσθη'^  αντώ  εΙς  δικαιοηννην .'  Gen.  ΐδ.  β.     Τω  δε  έργαζημένω^     4 
6^  μισθός  ον  λογίζεται^^  κατά^^  Χ^ψ'-'^•,  άλλα  κατά  t  το"  όφείλημα'   τω      5 
δε  μή^'^  εργαζομένω,  πιστενοντι^^  δε  επί   τον  δικαιονντα  τον  \  άσεβη', 
λογίζεται^*  ή    πίστις  αντον  εΙς   δικαιοσννην.      καθάπερ  και   Ι  /^αβιδ"     6 
λεγεί  τον  μακαρισμον  τοϊ)  άνθρώπον.,  ω  δ  θεός  λογίζεται  δικαιοσννην 
χωρίς  εργων^  '  '  Μακάριοι^^  ών^^  άφέθησαν'^'^  αΐ  άνομίαι,  καΐ  ων  επεκα-     7 
λνφθησαν  αΐ  άμαρτίαι.     μακάριος^^  άνήρ  \ω'ον^^μή  λογίσηται^  Κν-     8 
ριος  ά,ίίαρτίαν.'  Psa.  81. 1,  3,  (88. 1,  8.)     Ό  μακαρισμος^^  ονν  σντος  επϊ  την      9 
περιτομήν^'^,  ή  καΐ  έπι^  τήν•*  άκροβνστίαν  ;    λέγομεν  γάρ  t  δτι'   έλο- 
γίσθη^^  τω  ^Αβραάμ  ή  πίστις  εις  δικαιοσννην.     πώς  ονν  έλογίσθη  ;  εν"^    10 
περιτομ^  δντι,  ή  έν^'^  άκροβνστία ;    ονκ  εν  περιτομχι,  αλλ'  εν  άκροβνσ- 
τία'    και  σημείον  'έλαβε  Ι  περιτομης"'^'^,  σφραγίδα  της  δικαιοσύνης  της    11 
πίστεως  της  έν  τ^  άκροβνστία,•  ε'ις"^  το  είναι  αντον  πατέρα  πάντων  τών 
πιστενόντων  Ι  δι'"^^  άκροβνστίας,  ε'ις  το  λογισθήναι  i  και"  αντοΐς  Χ  την" 
δικαιοσννην    και  πατέρα  περιτομής,  τοις  ονκ^^  εκ  περιτομης  μόνον,  άλλα    13 
καΐ  τοις  στοιχονσι  τοις  ϊχνεσι^^  τής•^•^  έν  Ιτ^"  άκροβνστία  πίστεως  τον 

Textual:  Vs.  29 :  A.L.Tr.T.W.  om.  δε.  Vs.  30:  L.Tr.  el  περ;  A.T.W.  είπψ.  Vs.  31: 
A.L.Tr.T."W.  ίστάνομεν.  Chap.  4,  vs.  1:  A.L.Tr.T.W.  προπάτορα,  Codd.  N*  Α,Β,Ο*;  txt. 
W.marg.  Codd.  X%C3,D,17,37.  |  L.Tr.T.W.  ενρηκέναι  before  Αβραάμ,  Codd.  X,A,C,D;  A. 
Tr.  marg  [εύμηκέναι]]  W.  marg.  ora.  ένρηκέναί.  Cod.  Β ;  txt.  Codd.  17,37.  Vs.  2:  A.L.Tr. 
T.W.  om.  Tbv.  Vs.  4:  A.L.Tr.T.W.  om.  το.  Vs.  5:  T.  ασεβην.  Vs.  6:  A.L.Tr.T.W. 
ΑαυεΙό.  Vs.  8:  L.  marg.  Tr.T.W.  oh,  Codd.  N*,B,D*;  txt.  W.marg.  Codd.  N'',A,C,D'',17, 
3Y.  Vs.  9;  Tr.T.AV.  marg.  om.  ore.  Codd.  Χ,Β,ϋ*:  [L.]  ;  txt.  Codd.  A,C,Dl  Vs.  11 : 
W.  περιτομήν,  Codd.  A,C*,37  marg.  corr. ;  txt.  W.  marg.  Codd.  N,B,C^,D,  17,37  marg.  | 
L.Tr.  marg.  (5ίά  ;  txt.  L.  marg.  |  Tr.T.W.  om.  ««i,  Codd.  N*,A,B;  [A.];  txt.  W.  marg. 
Codd.  Χ^,ΰ,Β.  I  L.marg.  εΐζ-  Τ.  om.  την.      Vs.  12:  A.L.Tr.T.W.  om.  ry. 


Grammatical:  55)  W.  448.  56)  W.  280*.  57)  B.  122.  53)  W.  411.  59)  W.  123*. 
GO)  W.  609.  61)  W.  87.  1)  W.  113.  2)  W.  334;  W.  508.  3)  W.  306.A  4)  B.  340. 
5)  B.  173....  6)  W.  453.Λ  7)  W.  523*;  B.  134.  8)  W.  35.  9)  W.  108.b;  B.  88. 
10)  B.  53.  11)  W.  402*.  12)  W.  483.a.  13)  B.  174.4.  14)  B.  53*.  15)  B.  137. 
16)  B.  105.  17)  W.  81;  B.  48.i.  18)  W.  58».  19)  B.  136.  20)  W.  506;  B.  214. 
21)  W.  587*;  B.  138;  B.  394.b.  22)  W.  595.  23)  W.  409;  W.  420.  24)  W.  129. 
25)  W.  321.H.  26)  W.  386.  27)  W.  420;  B.  342.  28)  W.  190;  W.  531.  29)  B.  264. 
30)  W.  380.     31)  W.  555*;  B.  350.     32)  W.  219;  B.  184.b.•     33)  W.  133. 


20  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ   4,  5. 

13  πατρός  ημών  Άθροάα^.  Ου  γάρ^  δια  νόμον^  ή  επαγ)'ελία  τω  Άβρα' 
άμ  ψ"  τω  σπερματι  αντον,  το  κληρονόμον  αντον  είναι^  trou"  κόσμου, 

14  άλλα  δια  δικαιοσύνης  πίστεως^^.     ει  γαρ**  οΐ  εκ  νόμον^^  κληρονόμοι, 

15  κεκένωται^  ή  πίστις,  κοΊ  κατήργηται  ή  επαγγελία•  δ  γάρ^^  νόμος'^  όρ- 
1ΰ    γήν  κατεργάζεται•    ον  ίγάρ"  ονκ"^^  εστί  νόμος,  ονδε'^^  παράβασις.     δια 

τοντο*'  εκ  πίστεως'^'^,  ινα*^  κατά  χάριν,  είς^  το  είναι  βεβαίαν'^^  την  επαγ- 
γελ'ίαν  παντί  τω  σπερματι,  ον  τω  εκ  τον  νόμου  μόνον,  αλλά  και  τω  έκ 

17  πίστεως  'Αβραάμ,  δς  εστί  πατήρ  'πάντων  ημών^  '  {καθώς  γέγραπται, 
'  "Οτι  πατέρα  πολλών  εθνών  τέθεικά  σε,')  Gen.  ιτ.  5.  κατέναντι  ου^  έπίσ- 
τευσε  Θεοϋ,  τον  ζωοποιονντος  τονς  νεκρούς,  καΐ  καλούντος  τα  μη  δντα  ώς 

18  δντα.  "Ος  παρ'  ελπίδα  Ι  επ'"  ελπίδι  επίστενσεν,  είς^  το  γενέσθαι  αυ- 
τόν πατέρα   πολλών   εθνών,  κατά   το  είρημένον    '  οϋτως^   εσται   το 

19  σπέρμα  σου''  Gen.  ΐ6. 5.  '  και  μη^  άσθενήσας  τη  πίστει,  f  οϋ"^  κατενό' 
ησε  το  εαυτόν  σώμα  ^ηδη"  νενεκρωμένον ,  εκατονταετής^''  που  υπάρχων 

20  καΐ  την  νέκρωσιν  της  μήτρας  Σάρρας-  εΙς  δε  την  επαγγελίαν  τοϋ  Οεοϋ 
ον  διεκρίθη  τη  άπιστίαΡ*,  Χ  αλλ'"  ένεδυναμώθη  τη  πίστει^,  δους  δόξαν  τω 

21  Θεω,  '  ι  καί"  πληροφορηθείς  δτι  ο  έπήγγελται,  δυνατός  έστι  και  ποιήσαι. 

23  ^1-0  t/tai"  έλoγίσθrf^  αντώ  εις  δικαιοσύνην.    Ονκ  έγράφη  δε  δι'  αντον  μό- 

24  νον,  δτι  ελογίσθη  αντώ-  άλλα  καΙ  δι'  ημάς,  ηΐς  μέλλει  λογίζεσθαι,  τοΐς 
2ο    πιστεύονσιν^^  επι  τον  έγείραντα  Ίησονν  τον  Κνριον  ήνών  εκ  νεκρών^,  '  ος 

παρεδόθη  δια  τα  παραπτώματα  ημών,  και  ήγέρθη  διά  την  δικαίωσιν  ημών. 
5        ΔΙΚΑΙΩΘΕΝΤΕΣ  ουν  έκ  πίστεως,  είρήνην  Χ  εχομεν"  προς^  τον  θεόν 

2  διά"^  τοϋ  Κνρίον  ημών  ^ϊησυϋ  Χρίστου,  'Λ'  ον  και  την  προσαγωγην 
εσχήκαμεν  \  τη  πίστει"^  εις  την  χάριν  ταντην  έν  η  έστήκαμεν*•  και 

3  κανχώμεθα  έπ'^  ελπίδι  της  δόξης  τον  Θεοϋ.  ου  μόνον^  δε,  άλλα  καϊ 
Χ  καυχώμεθα"  έν''  ταΐς  θλί'φεσιν,  είδότες  δτι  ή  Χ  θλί'φις"  ϋπομονήν  κατερ- 

Textual:  Vs.  13:  A.L.Tr.T.W.  ora.  τοϋ.  Vs.  15:  A.L.Tr.T.W.  <?£,  Codd.  Χ*  A.,B,C; 
txt.  W.  marg.  Codd.  «--.D.  Vs.  18:  L.  έφ'.  Vs.  19:  L.Tr.T.W.  om.  ov,  Codd.  S,A,B,C; 
[Α.]  ;  txt.  W.  marg;.  Codd.  D,17,37.  |  T.W.  om.  τ/δη,  Cod.  Β  ;  [A.L.Tr.  marg.]  ;  txt.  W. 
marg.  Codd.  X,A,C,D,1 7,37.  Vs.  20 :  Tr.W.  άλλα.  Vs.  21 :  W.  marg.  om.  καί.  Vs.  22: 
W.  om.  και ;  [A.L.Tr.]  ;  txt.  W.  marg.  Chap.  5,  vs.  1 :  A.L.  marg.  Tr.T.W.  εχωμεν,  Codd. 
S*  A,B*  C,D,17,37  ;  txt.  W.  marg.  Codd.  χ-,Β'.  Vs.  2:  A.W.marg.  ora.  rfj  πίστει,  Codd. 
B,D;  [L.Tr.];  txt.  Codd.  N,A.C,17,37.  Vs.  3:  A.Tr.W.  χαυχώμενοι,  Codd.  B,C;  txt. 
Tr.  marg.  W.  marg.  Codd.  X,A,D.  |  A.L.Tr. W.  Μϊψις. 


GRAMMATIC.A.L:  34)  W.  534.  35)  "W.  447*;  W.  453*.  36)  W.  123.  37)  W.  441 
38)  TV.  320.  39)  "W.  186*.  40)  W.  447.  41)  W.  59;  W.  109;  W.  123.  42)  W.  273  : 
B.  199.  43)  W.  447.  44)  W.  123.  45)  B'.  349.  46)  W.  456.  47)  B.  392*.  48)  W.  598 
49)  W.  585.  50)  B.  265.  51>W.  69.  52)  W.  165*;  B.  287.  53)  B.  264.  54)  B.  131* 
55)  W.  486*.  56)  B.  355.  &7)  B.  29•.  58)  B.  186.  59)  W.  215*.  60)  W.  523* 
B.  134.  61)  B.  174.4.  62)  W.  123.  1)  W.  186*;  W.  406.  2)  W.  378.  3)  W.  136, 
4)  W.  271.     5)  W.  233.     6)  W.  583;  B.  395.f.     7)  W.  233. 


Κεφ.  5.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  21 

4 

γάζεται,  '  ή  δε  υπομονή  δοκψήν,  ή  δε  δοκιμή  έληίδα,  '  ή^  δε  ελπίς  ου      g 

καταισχύνει-  δτι  ή  αγάπη  τον  θεον^  εκκέχνται  έν^^  ταΐς  καρδίαις  ημών 
δια  ΙΙνενματος  Άγιου  τον  δοθέντος  ήμίν.      Χ  "Ετί^^  γάρ'^^  Χρίστος  6ν-      6 
τα)»'  7)μών  ασθενών,  *  κατά  καιρον^^  νπερ^*  ασεβών  απέθανε,    μόλις  yap'"      7 
νπερ  δικαίου  τις  άποθανεΐται^^'  υπέρ  γάρ^''  τον^^  αγαθού  τάχα  τις  και 
τολμα^^  άποθανείν  συνίστησι  δε  την  έαυτοΰ  άγάπην  εΙς  ήμας  t  δ  θεός",      8 
δτι  ετι  αμαρτωλών  όντων  ημών  Χρίστος  ύπέρ^  ημών  απέθανε,      πολλώ      9 
i  ονν"  μάλλον,  δικαιωθέντες  νϋν  έν  τω  αΐματι  αντον,  σωθησόμεθα  δι' 
αντον  άπο  της  όργής^.     εΐ  γαρ  εχθροί  δντες^  κατηλλάγημεν^  τω  Θεώ    10 
δια  τον  θανάτου  του  υΐοΰ  αύτοΰ,  πολλώ  μάλλον  καταλλαγέντες  σωθη- 
σόμεθα εν  τή  ζωή  αντοϋ•  ου  μόνον^  δε,  άλλα  και  κανχώμενοι^  εν  τω    11 
θεω  διά  τοΰ  Κυρίου  ημών  Ίησον  Χρίστου,  δι'  ου  ννν  την  καταλλαγήν 
έλάβομεν. 

Δίά  τοντο  ώσπερ^  δι"  ένος  άνθρωπου  ή  αμαρτία  εΙς  τον  κόσμον  είσ-    12 
ήλθε,  καΐ  διά  τής  αμαρτίας  δ  θάνατος,     και  οϋτως  είς^^  πάντας  ανθρώ- 
πους to  θάνατος"  διήλθεν,  t</)'^*  ώ^^  πάντες^  ήμαρτον.     άχρι  γάρ  νό-    13 
μον^^  αμαρτία  ην  εν  κόσμω^'^•  αμαρτία  δε  ουκ  Χ  έλλ»γεΐται"^^,  μη^'^  δντος 
νόμου'  Χ  αλλ'"  έβασίλευσεν^  δ  θάνατος  άπο  'Χδάμ  μέχρι  Χ  Μωσέως"  και    14 
επ^  τους  ^  μή"  άμαρτήσαντας^"^  έπΐ^^  τω  δμοιώματι  τής  παραβάσεως 
'Αδάμ,  δζ^9  έστι  τύπος  τον  μέλλοντος.     ΆλΡ^^  ονχ  ως  το  παράπτωμα,    15 
οΰτω^^  και  το  χάρισμα,     εΐ  γάρ  τω  του  ένος  παραπτώματι  ol•^  πολλοί 
άπέθανον,  πολλώ  μάλλον  ή  χάρις  τον  θεον  καΐ  ή  δωρεά  έν  χάριτι  τή 
του  ενός  άνθρωπου  Ίησοϋ  Χριστού  εΙς  τους  πολλούς  έπερίσσενσε.     καΐ    16 
ονχ  ως  δι'  ένος  άμαρτήσαντος*^,   το  δώρημα'  το  μεν  γάρ  Χ  κρίμα"  εξ^ 
ένός*^  εΙς  κατάκριμα,  το  δε  χάρισμα  εκ  πολλών  παραπτωμάτων  είς^^  δι- 
καίωμα,    εΐ  γάρ  Χ  τω  του  ένος"  παραπτώματι  δ  θάνατος  έβασίλενσε  διά    17 
του  ενός,  πολλώ  μάλλον  οΐ  τήν  περισσείαν  τής  χάριτος  και  t  τής  δω- 

Textual:  Vs.  6:  Α.  εΐ  ye,  Cod.  Β;  W. marg.  εΐ  γε.  or  ε'ι  γαμ;  txt.  Codd.  χ,Α,Ο,ϋ*  17, 
37.  (  A.L.Tr.T.W.  add  ετι.  Vs.  8 :  A.W.  marg.  om.  6  ^βός,  Cod.  Β  ;  txt.  W.  marg.  Codd.  N,  A, 
0,17,37.  Vs.  9 :  "W.  marg.  om.  ovv.  Vs.  12  :  W.  marg.  om.  ό  ϋ-άνατος;  [Α.]  Vs.  13  :  L.  marg. 
ίλληγύτσ.  Vs;  14:  A.Tr.T.W.  ύλλά.  |  A.L.Tr.T.W.  Μωυσέωζ•.  |  W.  marg.  om. ^V.  Vs.  16: 
T.W.  κρίμα.  Vs.  17:  "W.L.  marg.  h  tw;  "W.  marg.  txt,  or  έι^  ενός.  |  W.  marg.  om.  τής 
δωρεάς,  Cod.  Β ;   [L.Tr.  marg.]  ;  txt.  Codd.  N,A,C,D.  |  Tr.  marg.  Kptaruv  Ίησον. 


Grammatical:  8)  W.  107.  9)  "W.  185.  10)  W.  413  ;  W.  414;  B.  329.  11)  "W.  553  ; 
B.  389.  12)  W.  447;  W.  453*.  13)  W.  124.  14)  W.  382;  W.  383  15)  W.  453*. 
16)  W.  279* ;  B.  218*.  17)  W.  447  ;  W.  453*.  18)  W.  117*.  19)  W.  613.  20)  W.  383. 
21)  W.  197.a.  22)  B.  292.  23)  ΛΥ.  262.  24)  W.  583* ;  B.  393.f.  25)  W.  351*. 
26)  W.  569*.  27)  W.  396.^.  28)  W.  394.  29)  W.  158*.  30)  W.  609.  31)  W.  123. 
32)  "W.  123.  33)  W.  85  ;  B.  58.  34)  W.  475.  35)  B.  169.  36)  W.  206.o ;  W.  409. 
37)  W.  82;  B.  54.  38)  W.  394.f.  39)  W.  542.7.  40)  W.  442.  41)  W.  541.».  42)  W.  110. 
43)  W.  82;  W.  340.b*;  B.  54.     44)  W.  368.     45)  W.  584*.     46)  W.  396.o. 


22  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  5,  6. 

ρεας"  της  δικαιοσύνης  λαμβάνοντες*'',  εν  ζίύ'η  βασι,λενσονσι  δια  τον  ενός 

18  Χ'Ίηοον  Χρίστου".  "Αρα  ονν*^  ώς  δι'  ένος  παραπτώματος  εις  πάντας 
ανθρώπους  εις  κατάκριμα•   οϋτω  καί*^  δι'  ένος  δικαιώματος  είς'^  πάντας 

19  άνθρώπους^^  εις  δικαίωσιν  ζωής^'^.  ώσπερ  γαρ  δια  της  παρακοής  τον 
ενός  ανθρώπου  αμαρτωλοί  κατεστάθησαν  οΐ  πολλοί^,  οντω  και  διά^  της 

20  νπακοής°'^  τον  ενός  δίκαιοι  κατασταθήσονται  οι  πολλοί.  Νόμοζ•'^  δε 
παρεισήλθεν^  ινα^'^  πλεονάση  το  παράπτωμα,     ου  δε  έπλεόνασεν  ή  άμαρ- 

21  τια,  υπερεπερ'ισσευσεν  η  χάρις'  ινα  ώσπερ  εβασίλενσεν  ή  αμαρτία  εν 
τω  θανάτω,  οντω  καΐ^  ή  χάρις  βασιλεύση  δια  δικαιοσύνης  είς^^  ζωήν 
αΐώνιον,  δια  ^Ιησοϋ  Χριστού  τον  Κ.νρίον  ημών. 

6         ΤΙ  ου  ν  έρονμεν^ ;  ί  επιμενονμεν"^  τη  αμαρτία.  Ινα  η  χάρις  πλεονάση ; 

2  ^  μη  γένοιτο,      οΐτινες^  άπεθάνομεν^  τη  άμαρτία^^   πώς  ετι  Ι  ζήσομεν"^ 

3  ev^  αύτη  ;  ή^  αγνοείτε  δτι  όσοι  εβαπτίσθημεν  εΙς  Χριστον  t  Ίί^σοίν",  εΙς 

4  τον  θάνατον  αντον  εβαπτίσθημεν  ;  σννετάφημεν  ονν  αντω  δια  τον  βαπ- 
τίσματος εις  τον  θάνατον  Ινα  ώσπερ  ήγέρθη  Χριστός  εκ  νεκρών  δια  της 
δόξης  τον  πατρός,  οντω  και  ημείς  εν  καινότητι  ζωής^  περιπατήσωμεν^^ , 

5  Ε/'  γαρ  σύμφντοι  γεγόναμεν'^'^  τω  δμοιώματι  τον  θανάτου  αντον,  άλλά^'^ 

6  και  της  αναστάσεως  εσόαεθα.  τοντο^^  γινώσκοντες,  δτι  δ  παλαιός 
ήμών'^*  άνθρωπος  σννεστανρώθη,  ίνα  καταργηθη  το  σώμα  της  άμαρτίας^^^ 

7  τον  μηκέτι  δουλεύειν^^  ημάς  τη  αμαρτία,     ό  γαρ  αποθανών  δεδικαίωται 

8  άπο  της  αμαρτίας.      Ει  δε  άπεθάνομεν  σνν^''  Χριστώ,  πιστεύομεν  δτι 

9  και  ί  σνζήσομεν"^^  αντω,  '  είδότες  δτι  Χρίστος  εγερθείς  έκ  νεκρών,  Ι  ονκ 

10  ετι"  αποθνήσκει•  θάνατος^^  αντον  Χ  ονκ  ετι"  κυριεύει,    ο^  γαρ  απέθανε 

11  τη  αμαρτία?^  άπέθανεν  εφάπαξ^,  to"^  δε  ζη,  ζη  τω  θεω^^.  '  οϋτω  και 
ύμεΐς  λογίζεσθε  εαυτούς"^  Χ  νεκρούς  μεν  είναι"  τη  αμαρτία?^,  ζώντας  δε 

12  τω  θεώ,  έν^''  Χριστώ  Ίησον  |  τω  Κνρίω  ημών".      Μή^  ονν  βασιλενέτω 

Textual:  Chap.  6,  vs.  1 :  A.L.Tr.T.W.  έπιμενωμεν,  Godd.  Α,Β,0,Ώ,\1,31.  Vs.  2: 
L.  marg.  ζήσωμεν,  Codd.  C,17.  Ys.  3:  W.  marg.  ora.  Ίησονν.  Vs.  8:  A.L.Tr.T.W.  συν. 
ζήσομεν.  Ys.  9:  E.L.Tr.T.W.  ονκέτι.  |  L.Tr.T.W.  omert.  Ys.  10:  E.  ό.  Ys.  11:  A.L. 
"W.  om.  elvat,  Codd.  A,D,17 ;  T.W.  marg.  είναι  νεκρούς  μεν,  Codd.  >i*,B,C;  Tr.  [εΖναί]  νεκ• 
ρους  μεν ;  txt.  Codd.  Κ'',37.  |  A.LTr.T.W.  om.  τώ  Κνρίφ  ημών,  Codd.  A,B,D ;  txt.  Codd. 
K,C,17,37. 

Grammatical:  47)  W.  353.  48)  W.  445 ;  W.  558 ;  B.  371.  49)  W.  440.5.  50)  TV.  587* 
51)  B.  394.  52)  W.  188.^.  53)  "W.  110.  54)  W.  421  ;  B.  342.  55)  W.  638.  56)  W.  123. 
57)  W.  459.  58)  W.  440.5.  59)  W.  397  ;  W.  418*.  1)  B.  218.  2)  B.  208.  3)  W.  168. 
4)"W.  428.d.  5)  W.  210;  B.  178.  6)  W.  86;  W.  279.  7)  W.  386.».  8)  "W.  509. 
9)  W.  236.R;  B.  162.  10)  W.  288.  11)  W.  292.  12)  W.  442*;  W.  451.c ;  B.  364. 
13)  W.  161.  14)  E.  116.  15)  W.  188.  β;  W.  615*.  16)  W.  326;  W.  612*;  B.  271. 
17)  W.  391.  18)  W.  80.  19)  W.  538.  20)  W.  227;  B.  149.  21)  B.  178.  22)  W.  422. 
23)  W.  168.  24)  W.  210.  25)  W.  228;  B.  113.  26)  W.  210*.  27)  W.  389. 
28)  W.  502. 


Κεφ.  6,  7.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  23 

ή  αμαρτία  εν  τω  Θνητώ"^  νμών^^  σώματι^  εΙς  το  νπακονειν^^  t  αντψ  f  εν" 
f  ταΐς  έττιθνμίαις  αντον'"  '  μηδΡ'-^  παριστάνετε^^  τα  μέλη  νμών  υπλα    13 
αδικίας  τχι  αμαρτία'  άλλα  παραστήσατε  εαυτούς'^*  τω  θεω  ίώζ•"  εκ  νεκ- 
ρών ζώντας^,  καϊ  τα  μέλη  νμών  υπλα  δικαιοσύνης  τω  θεω.      άμαρτία^^    14 
γαρ  νμων  ον  κυριεύσει'•^'   ον  yap  εστε  νπο'^^  νομον,  ί  αλλ     νπο  χάριν. 

Τί  ονν  ;   ί  άμαρτήσομεν"^^,  δτι  ουκ  έσμέν  νπο  νόμον,  Χ  αλλ"'  νπο*^  χά-    15 
ριν ;  μη  γένοιτο,      ονκ  οϊδατε  δτι  ω*^  παριστάνετε"^^  εαντονς'^^  δονλονς    16 
εις  νπακοήν^  δονλυί  εστε  ω^  υπακούετε,  ήτοι*^  αμαρτίας  ^είς  θάνατον", 
ή  υπακοής  εΙς  δικαιοσννην  ;  χάρις  δε  τω  θεω,  'ότι  ήτε  δονλοι  της  άμαρ-    17 
τίας,  νπηκονσατε  δε  έκ^^  καρδίας  εις  ον  παρεδόθητε^'^  τύπον  διδαχής. ' 
ελενθερωθέντες^^  i  δε"  άπο  της  αμαρτίας,  έδονλώθητε   τή  δικαιοσύνη.    18 
'  Άνθρώπινον  λέγω  δια  την  άσθένειαν  τής  σαρκός  νμών.     ώσπερ  γαρ    19 
παρεστήσατε  τα  μέλη  νμών  δονλα  τή  ακαθαρσία  κα)   τή'^^  ανομία  t  εις^ 
την  άνομίαν",  οντω^^  ννν  παραστήσατε  τα  μέλη  νμών  δονλα  τή  δικαιο- 
σύνη εις  άγιασμόν.     δτε  γαρ  δούλοι  ήτε^'-^  τής  αμαρτίας,  ελεύθεροι  ήτε    20 
τή  δικαιοσύνη^^.     τίνα  υνν  καρπον  ειχετε  τότε,  εψ^^  οίς^  ννν  έπαισχύ-    21 
νεσθε ;  το  *  γάρ  τέλος  εκείνων,  θάνατος,    νννΐ  δε  έλενθερωθέντες^^  άπο    23 
τής  αμαρτίας,  δονλωθέντες  δε  τω  θεω•^^,  έχετε  τον  καρπον  νμών  είς^^ 
άγιασμόν   το  δε  τέλος,  ζωήν  αΐώνιον.      τά  γάρ  όφώνια"^  τής  αμαρτίας,    23 
θάνατος•  το  δε  χάρισμα  τον  θεον,  ζωή  αΙώνιος,  εν''"  Χριστώ  ^Ιησον  τω 
Κνρίω   ημών.  'Ή   αγνοείτε,   αδελφοί,   (γινώσκονσι   γάρ^  νόμον^     7 

λαλώγ   δτι  δ  νόμος  κνριεύει  τον  άνθρώπον  έφ'  δσον  χρόνον  ζή  ; '  //  γάρ^      2 
ΐιπανδρος  γννή  τώ  ζώντι  άνδρί"^  δέδεταυ^  νόμω'   εάν  δε  άποθάνη'"  δ  άνήρ, 
κατήργηται  άπο  ίτον  νόμον"^  τον  ανδρός^,     άρα^  ονν  ζώντος  του  άν-      3 
όρος  μοιχαλίς  χρηματίσει^^,  εάν  γένηται  άνδρΐ  έτέρω'    εάν  δε  άποθάνη 
δ  άνήρ,  ελευθέρα  εστίν  άπο  τον  νόμον,  τον  μή  ειναι^^  αντήν  μοιχαλίδα, 

Textual:  Vs.  12:  A.L.Tr.T.W.  om.  air^,  Codd.  Χ,Α,Β,Ο*;  txt.  W.  marg.  Codd.  C^ 
D,(17),37.  I  A.L.Tr.T.W.  om.  hv,  Codd.  X,A,B,C* ;  txt.  Codd.  03,17,37.  |  W.  raarg.  om. 
ταΐς  ετΓΐ^νμίαίς  αΰτοΰ,  Cod.  D,  txt.  X,A,B,C,17,37.  Vs.  13:  A.L.Tr.T.W.  ώσεί.  Vs.  14: 
A.L.Tr.T.W.  άλλα.  Vs.  15:  A.L.Tr.T.W.  άμαρτήσωμεν,  >?,A,B,C.D,17,37.  |  A.L.Tr.T.W. 
άλλα.  Vs.  16:  W.  marg.  om.  εΙς  d-ύνατον.  Vs.  18:  W.  marg.  om.  δε.  Vs.  19:  W. 
marg.  om.  εις  την  άνομίαν.  Vs.  21:  A.L.W.  marg.  add  μεν;  [Tr.  marg.]  Chap.  7, 
vs.  2  :   E.  om.  τυϋ  νόμου. 

Grammatical:  29)  W.  524.  30)  B.  116.  31)  B.  265.  32)  W.  488.  33)  W.  314. 
34)  B.  113.  35)  B.  307.  36)  W:  120.  37)  W.  279 ;  W.  316*.  38)  B.  341.  39)  W.  82  ; 
W.  279*;  B.  54;  B.  208.  40)  W.  420.  41)  B.  399.  42)  W.  266.  43)  B.  ]  13.  44)  W.  158. 
45)  W.  440.6.  46)  W.  368.  47)  W.  261*. •2 ;  W.  164.-2.b.  48)  W.  197.  49)  W.  128.,,;  B.  98. 
50)  W.  397.  51)  Β  9.  52)  Β.  50.  53)  W.  210*;  Β.  179.  54)  W.  158*;  W.  221.  55)  W.  141: 
B.  282.  56)  W.  197.-  57)  B.  179.  58  W.  417*.  59)  W.  176.  60)  W.  389.  1)  W.  446. 
2)  W.  123,  3)  W.  446.  4)  W.  209.,u  5)  W.  271*.  6)  W.  293.b.  7)  B.  322*. 
8)  W.  188.b.     9)  W.  445;  W.  558;   B.  371.     10)  W.  280;  B.  37.     11)  W.  324.a;  B.  269.b. 


24  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  7 

4  γενομένην'^^  άνδρΐ  ετψω.  ώστε,  αδελφοί  μον,  καΐ  νμείς  έθανατώθητε^^ 
τω  νόμφ^^  όιά^^  τον  σώματος  τον^^  Χρίστου,  εΙς  το  γενέσθαι^''  νμάς  ετέ- 

5  ρω^**,  τω  εκ  νεκρών  κγερθέντι,  ίνα  καρποφορήσωμεν  τω  θεώ.  δτε  γάβ 
ημεν^^  εν  τ^  σαρκί,  τα  τταθήματα  τών  αμαρτιών  τά^  δια  τον  νόμου  εν 
ηργεΐτο^^  εν    τοις  μέλεσιν   ήμών^  εις   το  καρττηφορήσαι^  τω  θανάτω 

6  νννι  δε  κατηργήθημεν  άπο^  τον  νόμον,  ί  αποθανόντες"  εν  ω  κατειχόμεθα^ 
ώστε  δονλενειν  t  ήμας"  εν  καινότητι  πνεύματος,  και  ον^  τταλαιότητι 
■γράμματος. 

7  Τί  ονν  ερονμεν  ;  ό  νόμος  αμαρτία^  ;  μη  γένοιτο'  άλλα  την  άμαρτίατ 
ουκ  ^γνων^,  ει  μη^  δια  νόμον  την  τε  γάρ^  επιθνμίαν  ονκ  ηδειν,  ει  μη 

8  ό  νόμος  ελεγεν,  '  Ονκ  έττιθνμήσεις.'"^  Exod.  βο.  it.  άφορμήν  δε  λαβονσα  ι) 
αμαρτία  δια  της  εντολής  Χ  κατειργάσατο"^^  εν  εμοι  πασαν  επιβνμίαν. 

9  χο)ρίς  yap  νόμον  αμαρτία  νεκρά'  '  εγώ  δε  εζων^^  χ(^ρΐζ  νόμου  ποτέ.     έλ- 

10  θονσης  δε  της  εντολής,  ή  αμαρτία  άνέζησεν,  '  εγώ  δε  άπέθανον     και 

11  ενέθη'^^  μοι  ή  εντολή  ή^  εις  ζωήν,  αντη^  εις  θάνατον,     ή  γαρ  αμαρτία^ 

άφορμήν  λαβονσα  δια  της  εντολής  Ιξηπάτησέ  με,  κάί  δι'  αντής  άπέκ- 

12  τεινεν.     ώστε  υ  μεν  νομης°°  άγιος,  και  ή  εντολή  άγια  και^'  οικαια  και 

13  αγαθή.  Το  ονν  αγαθόν  έαοΧ^  Ιγέγονε"  θάνατος  ;  μή  γένοιτο-  \  άλλά"^^ 
ή  αμαρτία,  'ίνα  φανή^^  αμαρτία,  δια  τον  άγαθον  μοι  κατεργαζομένη  θάν- 
ατον*^, ίνα  γένηται  καθ^  νπερβολήν  αμαρτωλός  ή  αμαρτία  δια  της  έν- 

14  τολής.     Οϊδαμεν  t  γαρ"  δτι  ό  νόμος  πνενματικός  έστιν.  εγώ  δε  Χ  σαρκι- 

15  κός"*'^  ειμί,  πεπραμένος  νπο^^  τήν  άμαρτίαν.  ο  γαρ  κατεργάζομαι,  ον 
γινώσκω•    ον**   γαρ  ο   θέλω,   fTOVTo"*^  πράσσω'    αλλ'   δ   μισώ^  τοντο 

16  ποιώ.     ει  δε  δ  ον  θέλω,  τοντο  ποιώ,  Χ  σνμφημί"  τω  νόμω  δτι   καλός. 

17  νννι  δε  Χ  ονκ  ετί"^**  ^γώ'*''  κατεργάζομαι  αντό,  Χ  αλλ'"  ή  Χοικονσα"  εν  εμοΙ 

18  αμαρτία.     Οίδα  γαρ  δτι  ονκ  οΙκει  έν  εμοί,  t  τοντέστιν"*^  εν  τ^  σαρκί  μου, 


ΤκχτϋΑΐ.:  Vs.  6:  Έ,.  απο-&ανόντος.  \  W.  marg.  om.  ^//df,  Codd.  }i.A,C,D,17,37  ;  [L.Tr.]; 
txt.  B.  Vs.  8:  A.Tr.T.W.  κατηργάσατο,  Codd.  B*D;  txt.  Codd.  Χ,Α,Β^Ο.  Vs.  13:  A. 
L.Tr.T.W.  kyivero,  Codd.  N,A,B.C,D;  txt.  Codd.  ΙΤ,ΒΤ.  |  A  L.  αλλ'.  Λ^8.  14:  L.mai^. 
"W.marg.  6l•,  Codd.  A,D;  txt.  Codd.  N,B.C.  |  A.L.Tr.T.W.  σάρκινος,  Codd.  X*  A,B,C,D,17 ; 
txt.  S-^.a?.  Vs.  15:  W.  marg.  om.  τοντο.  Vs.  16:  Ύ.σύνφημι.  Vs.  17:  L.Tr.T.W.  oi•- 
κέτί.  I  A.L.Tr.T.W.  άλλα.  \  Ί.λΥ.  marg.  ίνοικονσα,  Codd.  X,B:  txt.  Codd.  A,C,D.  Vs.  18: 
T.W.  τοϋτ'  εστίν. 


Grammatical:  12)  W.  343.2.  13)  W.  301.  14)  B.  178.  15)  "W.  381.  16)  W.  118. 
17)  B.  265.  18)  W.  210*.  19)  B.  50.  20)  W.  133.b.  21)  "W.  258;  B.  193.  22)  "W.  329; 
B.  265.  23)  B.  322*.  24)  B.  349*.  25)  B.  124.H.  26)  "W.  305.  27)  W.  477..•. 
28)  W.  448.  29)  W.  316.  30)  B.  33.  31)  W.  87;  B.  59.  32)  W.  616*.  33)  B.  91. 
34)  W.  160;  B.  109.  35)  W.  189.  36)  B.  366.  37)  W.  520.  38)  W.  211.b.  39)  W.  41. 
40)  B.  304.  41)  W.  123.  42)  W.  98.  43)  W.  407.*.  44)  B.  348.  45)  "W.  160.4; 
B.  306.     46)  W.  618.10.      47)  W.  152.«.      48)  W.  530. 


Κεφ.  7,  8.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  25 

αγαθόν  το  γαρ  θέλειν*^  ιταράκείταί  μοι,  το  δε  κατεργάζεσθαι  το  καλόν 
Χ  ονχ"  ευρίσκω,     ον^  γαρ  ο  θέλω,  ποιώ  άγαθόν'^^  ί  αλλ'"  ο  ου  θέλω  κα-    19 
κόν,  τοντο^'^  Ίτρίσιω.     εΐ  όέ  δ  ον  θέλω  i  εγώ",  τοντο  ποιώ,  Χ  ουκ  ετι"    20 
εγώ  κατεργάζομαι  αντό^  Χ  αλλ'"  ή  οικούσα  εν  εμοι  αμαρτία.     Ευρίσκω    21 
άρα  τον  νόμον^  τω  θέλοντι  έμοι  ποιείν  το  καλόν,  δτι  έμοϊ  το  κακόν  παρά- 
κειται.     σννήδημαι  γϊρ  τω   νόμω   του  θεον  κατά"*  τον  εσω^  άνθρω-    23 
πον  βλέπω  δε  έτερον  νόμον  εν  τοις  μέλεσί  μου^  άντίστρατευόμενον    23 
τω  νόμω  τοϋ  νοός  μου,  και  αίχμαλωτίζοντά  με*τω  νόμω  της  αμαρτίας 
τω  δντι  εν  τοις  μέλεσί  μου.     ταλαίπωρος  εγώ  άνθρωπος'  τις  με  ρύσε-    24 
ται^''  έκ^^  του  σώματος  του  θανάτον^^  τούτου ;  ί  ευχαριστώ"'^  τω  θεώ    25 
διά^^  'Ιησοϋ  Χριστού  τού  Κυρίου  ημών,     άρα^  ούν  αυτός  έγώ  τω  t  μεν" 
νοϊ®  δουλεύω  νόμω  θεού'  τη  δε  σαρκί,  νόμω  αμαρτίας. 

Ονδέν  άρα^  νϋν  κατάκριμα  τοις  έν^  Χριστώ  'Ιησού,  f  μη  κατά  σάρκα     Q 
περιπατοΰσιν'^,  t  άλλα  κατά  πνεύμα",     ό  γάρ  νόμος  τού  πνεύματος  της     2 
ζωής  εν^  Χριστώ  Ιησού  ήλευθ-ρωσέ  Χ  με"  άπο  τού  νόμου^  της  αμαρτίας 
και  τού^  θανάτου.     Το  γάρ  αδύνατον'^  τού  νόμου,  έν^  φ  ησθένει  δια      3 
της  σαρκός,  ό  θεός  τον  εαυτού  υ'ιον  πέμφας  έν  όμοιώματι  σαρκός  αμαρ- 
τίας καΐ  περί  αμαρτίας  κατέκρινε  την  άμαρτίαν^  έν  τη  σαρκί, '  ϊνα  το     4 
δικαίωμα  τού  νόμου  πληρωθή  έν  ήμΐν,  τοΐς^'^  μή^^  κατά  σάρκα  περιπα- 
τοϋσιν^^^  άλλά^^  κατά^*  πνεύμα.     ΟΙ  γάρ^^  κατά  σάρκα  δντες,  τά  της      5 
σα  κος  φρονούσιν  οί  δε  κατά  πνεύμα,  τά  τού  πνεύματος,     το  γάρ^^     6 
φρόνημα  της  σαρκός,  θάνατος'  το  δε  φρόνημα  τού  πνεύματος,  ζωή  και 
ειρήνη.     Αιότι  το  φρόνημα  της  σαρκός,  έχθρα  είς^'^  Θεόν  τω  γάρ  νόμω      7 
τού  θεού  ονχ  υποτάσσεται,  ούδε  yap  δύναται^^'  οΐ  δέ^^  εν  σαρκι  δντες,      8 
θεώ  άρέσαι  ου  δύνανται.     'ΎμεΙς  δε  ουκ  εστε  εν  σαρκί,  Χ  άλλ'"  εν  πνεύ•     9 
μάτι,  είπερ  πνεύμα  θεού^^  οΙκει  εν  ύμϊν.     ει  δέ  τις  πνεύμα  Χριστού 

Textual:  Vs.  18:  A.L.Tr.T.W.  ον,  Codd.  Χ,Α,Β,Ο;  txt.  D.17,37.  Vs.  19:  A.Tr.T.W. 
άλλα.  Vs.  20:  L.Tr.W.  om.  εγώ,  Codd.  B,C,D ;  [A.Tr.  marg.]  ;  txt.  X,A,17,37.  |  L.Tr.T- 
W.  ονκέτι.  I  A.Tr.T.W.  άλλα.  Vs.  23:  Tr.T.W.  add  εν,  Codd.  Ν,Β,Ο,ΙΊ,Βν  ;  [A.  h}; 
txt.  W.  marg.,  Codd.  A,C.  Vs.  25  :  A.L  Tr.T.W.  χάρις.  |  T.  om.  μεν.  Chap.  8,  vs.  1 : 
A.L.Tr.T.W.  om.  μη  κατά  σάρκα  περιηατοϋσιν.  Codd.  >5*,B,C,D*,•  txt.  Ν=,Α,ϋ^,  17,37.  | 
A.L.Tr.T.W.  om.  άλλα  κατά  πνεύμα.  Coda.  N*,A,B,C,D*;  txt.  X«,D<=,17,37.  Vs.  2:  L. 
marg.  T.Tr.  marg.  at.  Codd.  X.B :  txt.  Codd.  A.O,D,17.37.     Vs.  9:  A.Tr.T.W.  άλλα. 


Grammatical:  49,  W.  320.a;  B.  262.  50)  B.  349.  51)  W.  528.d.  52)  W.  160; 
B.  306.  53)  W.  557*;  B.  388*.  54)  W.  401.  55)  B.  378.  56)  B.  110.  57)  W.  286*. 
58)W.  197.a.  59)  W.  189*;  B.  162.  60)  W.  601.  61)  W.  378.  62)  B.  371.  63)  W.  62.2.b. 
1)  W.  445.  2)  W.  390.  3)  W.  135.  4)  W.  137.b.  5)  W.  197.  6)  W.  126;  B.  lOO.s. 
7)  W.  231*;  W.  235*;  W.  534.io;  W.  574;  B.  154*;  B.  381.  8)  W.  387;  B.  331. 
9)  B.  165.  10)  W.  134.c;  B.  294.b.  11)  W.  477.b;  W.  482.5.  12)  W.  57.  13)  B.  391.... 
14)  W.  420.  15)  W.  447.d.  16)  W.  453.^.  17)  W.  397.  18)  W.  594.  19)  W.  452.»; 
B.  363.     20)  W.  122. 


26  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  8. 

10  Of/c•'^  ^Α;εί,  οντοζ•  ουκ  εσην  αι;τοι;-'-.     εί  οε  Χρίστος  εν  vfuv,  το  μεν 

11  σώμα  νεκρον  Χ  δΐ"  άμαρτίαν^  το  όέ  ννενμα  ζωή  δια  δικαιοσννην^.  εΐ  δε 
το  πνενμα  τον  έγείραντος*'ίησονν  εκ  νεκρών  οίκεΐ^  εν  νμΐν,  δ  εγείρας 
iTOv"  Χρίστον*έκ  νεκρών  ζωοττοιήσει  \καΙ"  τα  θνητά  σώματα  νμών^  διά^ 
Χ  το  ενηικονν  αντον  ττνενμα"  εν  νμΙν, 

12  "ΑΡΑ^"  ονν,  αδελφοί^  οφείλεται  έσμεν  ον  τ•?/  σαρκί^\  τον  κατά  σάρκα 

13  ζην^'  εΐ  yap  κατά  σάρκα  ζήτε,  μέλλετε  άποθνήσκειν  εΐ  δε  πνενματι  τάς 

14  ηράξεις  τον  σώματος  θανατοντε,  ζήσεσθε.     "Οσοι  yap  πνενματι^  θεον 

15  άγονται^  οντοί  Χ  είσιν  νΙοι  θεοϋ"^^•  ον  yap  έλάβετε^^  ττνενμα  Χ  δονλείας" 
πάλιν  είς'^^  φόβον,  Χ  αλλ'"  ελάβετε  ττνενμα^  νΐοθεσίας,  εν^  φ  κράζομεν, 

16  ''  Άββά,  δ  ττατήρ^.     Αντο  το  ττνενμα  Χ  σνμμαρτνρεί"  τω  πνενματι  ήμών^ 

17  δτι  έσμεν  τέκνα  θεον^^.  εΐ  δε  τέκνα^  και  κληρονόμοι'  κληρονόμοι  μεν 
θεον,  Χ  σνγ κληρονόμοι"  δε  Χριστοί)'    εϊπερ  Χ  σνμττάσχομεν" ^  ΐνα^''  και 

18  σννδοξασθώμεν.     λογίζομαι  yap  δτι^  ονκ  άξια^^  τά  παθήματα  τον  ννν 

19  καιρόν  προς^  τήν  μέλλονσαν*^  δόξαν  άποκαλνφθήναι^^  εις  ημάς.  Ή 
γαρ   άποκαραδοκία  της  κτίσεως   τήν  άποκάλνφιν  τών  νιων  τον  θεον 

20  άπεκδέχεται.      τη   γαρ   ματαιότητι  ή  κτίσις   νπετάγη^   ονχ'*^  έκονσα, 

21  άλλα  διά^  τον  νποτάξαντα^  Χ  επ''"  ελπίδι^ '  Χ  δτι"  και  αντή*^  ή  κτίσις 
έλενθερωθήσεται  άπο  της  Χ  δονλείας"*^  της  φθοράς'*'^  εις  τήν  έλενθερίαν 

32    "τήζ  δόξης  τών  τέκνων  τον  θεον.      οΐδαμεν  γαρ  δτι  πάσα  ή  κτίσις^  σνσ- 

23  τενάζει  και  σννωδίνει  άχρι  τον  ννν  ον  μόνον  δέ^^^  αλλά  και  αντοϊ°^  τήν 
άπαρχήν  τον  πνεύματος"^  εχοντες^^^  και  \ήμεΙς"  αντοί"^  εν  έαντοΐς^  στενά- 
ζομεν,  νΐοθεσίαν  άττεκδεχόμενοι,  τήν^^  άπολντρωσιν^  τον  σώματος^"^  ημών. 

24  '  τη  γάρ  έλπίδι^^  εσώθημεν.      έλπίς  δε  βλεπομένη^^,  ονκ  εστίν  έλπίς'  ο 

25  γάρ  βλέπει  τις,  τι  i και'^  έλπίζει^^ ;  εΐ  δέ  ο^^  ην  βλέπομεν,  ελπίζομεν^, 


Textual:  Vs.  10:  A.L.Tr.T.W.  δια.  Vs.  11:  Tr.T.W.  add  rbv,  Codd.  N*,A,B ;  [A.]; 
tit.  W.  marg.  Codd.  N=,C,D,17,37.  |  A.L.Tr.T.W.  om.  τον,  Codd.  Ν,Α,Β,Ο,Β;  txt.  17,37.  | 
L.  adds  [Ίτ/σουν] ;  Τ.  places  Χρίστόν  Ίί^σοΰν  before  ^ωοττοί^σεί.  |  [Tr.  marg.]  |  E.T.W.marg. 
τοϋ  ίνοίκοϋντυς  αντον  πνεύματος.  Vs.  14:  A.L.Tr  Τ.  υίοί  εΙσιν  θεοϋ;  L.  marg.  Tr.  marg. 
W.  vioL  θεον  εισίν.  Vs.  15  :  Τ.  δονλίας.  \  A.L.Tr.T.W.  άλλα.  Vs.  16:  T.W.  σνν.  Vs.  17: 
T.W.  συν.  I  Δ.Τ.ΛΥ.  σνν.  Vs.  20:  Τ.  έή>.  Vs.  21:  Τ.  όώη.  \  Τ.  όονλίας.  Vs.  23:  L.ir. 
[^iuetf] ;  W.  marg.  om.  ήμεΐς.     Vs.  24 :   L.Tr.W.  marg.  om.  κα\ ;  [Α.] 


Grammatical:  21)  W.  477. c;  B.346.  22)  "W.  195.b;  B.  163.  23)  "W.  120.  24)  W.  292. 
25)  W.  399.  26)  W.  445.  27)  W.  209;  "W.  556*.  28)  W.  326;  B.  268.  29)  "W.  122. 
30)  W.  122.  31)  W.  521.,..  32)  λΝ.  397.  33)  Β.  398.».  34)  W.  387.  35)  Β.  140. 
36)  "W.  122.  37)  W.  459.  38)  W.  321.  39)  W.  550.  40)  W.  405*.,ι ;  Β.  340.  41)  Β.  388. 
42)  W.  334.  43)  W.  485.  44)^.399*.  45)  Β,  109.  46)  W.  197  ;  W.  621.  47)  W.  531. 
48)  W.  124.  49)  B.  393.f.  50)  W.  150.,,.  51)  W.  531.  52)  W.  528  ;  B.  80.  53)  W.  150.». 
54)  W.  150.,.;  B.  113.  55)W.n7.  56)B.400.  57)  W.  187*.  58)  W.  216.d.  59)  W.  340.^. 
60)  W.  437.     61)  W.  284*.     62)  W.  543.     63)  W.  292. 

14 


Κεφ.  8.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  27 

δι'^^  υπομονής  άπεκόεχόμεθα.     Ωσαύτως  δε  και  το  ττνενμα  σνναντι,λαμ-    2(i 
βάνεταί  Ι  ταϊς  άσθενείαις"  ημών  το^'^  γαρ  τι  Ι  προσενξώμεθα"^*'  καΘο  δει, 
ουκ  ηΐδαμεν,  Ι  άλλ'"  αντο^''   το  ττνενμα  νπερεντνγχάνει^  t  νπερ  ημών" 
στεναγμοΐς  άλαλήτοις'  ό  δε  Χ  ερεννών"^'•^  τάς  καρδίας  οίδε  τι  το  φρόνη-    27 
μα  τον  πνεύματος,  οτι  κατα''^  θεον^^  εντνγχάνει  νπερ  αγίων.      Ο'ίδαμεν    28 
δε  δτι  τοΙς  άγαπώσι  τον  θεό  ν  πάντα"''^  συνεργεί  *  εΙς  αγαθόν^  τοΐς  κατά 
πρόθεσιν  κλητοΐς'''^  ονσιν.     δτι  ονς'''*^  προέγνω''^^  και  προώρισε  σνμμυ(:-    29 
φονς"'^  της  εΙκόνος"''^  τον  νίον  αυτού,  εις  το  είναι^^  αντον  πρωτότοκον 
tv  πολλοίς  άδελφοΐς-  '  ους  δέ  προώριαε,  τούτους  και  εκάλεσε'   και  ονς    ^0 
ε  κάλεσε,  τούτους  και  έδικαίωσεν  ονς  δέ  εδικαίωσε,  τούτονς  καΐ   εδό- 
ξασε''^.     Ύί  ουν  εροϋμεν  προς  ταντα  ;  ει  6  θεός  ΰπερ^  ημών,  τις  καθ'    31 
ημών  ;  δς  γε^'  τοΰ  Ιδίου^  υΐοϋ  ουκ  έφείσατο,  Χ  άλλ'"  ύπερ  ημών  πά>'των    32 
παρέδωκεν  αυτόν.,  πώς  ουχί  και  συν  αντώ  τα  πάντα  ήμΐν  χαρίσεται^  ;    33 
τ/γ   εγκαλέσει  κατά^  εκλεκτών^   θεοί) ;    θεδζ•    6^  δικαιών^^•  '  τίς    ό    34 
+  κατακρίνων" ;  Χρίστος  *  δ  αποθανών^  μάλλον  δε  \  καϊ"  εγερθείς,  *  oc 
t  καΐ"  εστίν  εν  δεξιά  τοΰ  θεον,  ος  και  εντυγχάνει  νπερ  ημών.      τίς  ημάς    35 
χωρίσει^  άπο  της  αγάπης^  του  Χρίστου^";    ί  θλίι/)ίς•",  ψ^  στενοχώρια, 
η  διοτ/μός,  ή  λιμός,  ή  γυμνότης,  ή  κίνδυνος,  ή  μάχαιρα  ;  '  καθώς  γέγραπ-    36 
ται,  *•  "Οτι^  Χ  ενεκά"  σου  θανατούμεθα  δλην  την  ήμέραν  ελογίσθημεν  ως 
πρόβατα  σφαγής.^  ν»α.  48.  44.)  as.      Άλλ'  εν  τούτοις  πάσιν  ΰπερνικώμεν    37 
δια  τοΰ  άγαπήσαντος  ημάς.       πέπεισμαι  γάρ  δτι  οϋτε^^  θάνατος  ούτε   38 
ζωή,  οντε  άγγελοι  οντε  άρχαί,   Χ  ούτε  δυνάμεις",  ούτε  ενεστώτα  ούτε 
μέλλοντα,  '  οϋτε  ϋφωμα  ούτε  βάθος,  οντε  τις  κτίσις  ετέρα  δντήσεται    39 
ημάς  χωρίσαι  άπο  της  αγάπης  τοΰ  θεοί,  τής'^^  εν  Χριστώ  'ϊησον   Χ  τώ 
Κνρίω"  ημών. 

Textual:  Vs.  26:  A-L-TnT-W.  ry  άσ&ενεία,  Codd.  X,A,B,C,D,37  ;  txt.  17.  |  W.  marg. 
προσενξομε^α,  Codd.  Β,Π,37  ;  txt.  Χ,Α,Β.Ο.  1  T.Tr.W.  άλλα.  |  A.L.Tr.T.W.  om.  liTrfp 
τ/μών,  Codd.  >5*  A,B,D;  txt.  N-,C,17,37.  Vs.  27:  T.Tr.  kpavvCw,  Cod.  N;  txt.  A,B,C.D. 
Vs.  28:  L.W.  add  ό  ^εος.  Codd.  Α,Β;  txt.  "W.marg.  Codd.  N,C,D,17,P,7.  Vs.  32:  A.L. 
Tr.T.W.  αλλά.  Vs.  34:  L.  κατακρινών.  \  T.W.  marg.  add  Ίησοΰς,  Codd.  X.A,C,17;  txt 
B,D,37.  I  L.Tr.T.W.  om.  καΐ,  Codd.  X,A,B,C,17  ;  txt.  D,37 ;  [Α.]  |  W.  adds  έ/c  νεκρών, 
Codd.  X*  A,C,17;  txt.  W.marg.  >5'-',B,D,37.  |  T.W. marg.  om.  και,  Codd.  N*  A,C;  txt. 
X«,B,D;  [L.]  Vs.  35:  A.L.Tr.W.  ι^λίψίί•.  Vs.  36:  A.L.Tr.T.W.  ένεκεν.  Vs.  38:  A.L. 
Tr.T.W.  place  δντε  δυνάμεις  after  μέλλοντα.     Vs.  39:  L.  marg.  τού  κυρίου. 


Grammatical:  64)  W.  379;  W.  423*.b.  65)  W.  109;  B.  97.  66)  ΛΥ.  299;  Β.  255 
67)  W.  112.  68)  W.  433.  69)  B.  58.  70)  W.  400*.i,.  71)  λΥ.  122.  72)  Β.  193*. 
73)  W.  534.10.  74)  W.  158.b.  75)  B.  202.  76)  W.  228.  77)  W.  195.  78)  B.  265.4. 
79)  W.  277*;  W.  278.  80)  W.  382.  81)  W.  560.  82)  W.  154;  B.  118.  83)  W.  90; 
B.  37.  84)  W.  180  ;  W.  382  ;  B.  177.  85)  W.  234.1.  86)  B.  93.  87)  W.  513.  88)  B.  37. 
89)  W.  197.,..  90)  W.  185.  91)  W.  440.b.  92)  W.  562.  93)  W.  488.b;  B.  367. 
94)  W.  133.b. 


28  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κε<^.  9 

9         ΆΛΗΘΕΙΑΝ*  λέγω  tv^  Χριστώ^,   ον*  -φενδομαι,  Χ  ηνμμαρτνρονοης" 

2  μοι  της  συνειδήσεως^  μον  έν^  ΙΙνενμαη  Άγίω,  '  δτι  λύπη  μοι  ίστί  μεγά- 

3  λη,  και  αδιάλειπτος  όδννη  τη  καρδία  μον  ηνχόμην''  γαρ  Ι  αντος  εγώ 
ανάθεμα^  είναι"  άπο^  τον  Χρίστου  νπερ^^  των  αδελφών  μον,  των  συγ- 

4  γενών  μον  κατά  σάρκα'  οϊτινές  είσιν  ί  'ΊσραηλΙται" ,  ων  r)  υιοθεσία  καΐ^^ 
ή  δόξα,  καΐ  t  α'ι  διαθήκαι"^^  κα'Ί   ή   νομοθεσία,  και   ή   λατρεία   και   αΐ 

5  Ιπαγγελίαι,  '  ων  οί  πατέρες,  καΐ  εξ  ων  δ  Χρίστος  το^^  κατά  σάρκα,  6 

6  ων  επι  πάντων  θεός  ενλογητος^*  εΙς  τονς  αιώνας,   αμήν.  '  Ονχ  οίον^^ 
δε  δτι  έκπέπτωκεν  6  λόγος  τον  θεοΰ.     ον^^  γαρ  πάντες  οΐ  εξ  ^Ισραήλ, 

11    οντοι^"'  ^Ισραήλ,      ονδ''  δτι  είσι  σπέρμα  ^Αβραάμ,  πάντες  τέκνα,  άλλ'^^ 

8  '  εν  Ίσαά«:  κληθήσεταί   σοι   σπέρμα.^   Gen.  βι.  la.     ί  Τουτέστιν" ,  ου   τα 
τέκνα  της  σαρκός,  ταντα^^  τέκνά^  τον  θεοί'•  άλλα  τα  τέκνα^^  της  έπαγ- 

9  γελίας  λογίζεται  εΙς  σπέρμα^,     επαγγελίας  γαρ  6  λόγος  οντος,  '  Κατά 

10  τον  καιρόν  τοντον  έλενσομαι,  και  ϊσται  τ^  Σάρρα  υΙός.'  een.i8.eo.     Ου 
υ,όνον  δέ,  άλλα  και  'Ρεβέκκα  έξ  ένος  κοίτην  έχουσα,  Ισαάκ  του  πατρός 

11  ημών  μήπω  γάρ^  γεννηθέντων^,  μηδέ  πραξάντων  τι  αγαθόν  ή^  J  κα- 
κόν", ΐνα'^^  ή  κατ'"''  έκλογήν  t  του  θεον  πρόθεσις"  μένη^  ουκ  εξ  έργων, 

12  άλλ'  έκ  του  καλούντος,  Χερρήθη"'^^  ούτ^,  '  Ότί  ό  μείζων  δουλεύσει  τω 

13  ελάσσονι•''^  ββη.  as.  ae.  καθώς  γέγραπται,  '  Τον^**  'ϊακώβ  ήγάπησα,  τον 
δε  Χ  'Ήσαν"  εμίσησα.^  Mai.  ι.  8,  β. 

.  _         Τί  ονν  έρονμεν  ;  μη  αδικία  παρά^^  τω  θεώ  ;  μ'ψ^  γένοιτο,      τω  Χ  γαρ 
Μωσ^"^^  λεγεί,  '  Ελεήσω  ον^^  αν  ελεώ,  και  οικτειρήσω^  ον  αν  οίκτείρω.^ 

16  Kxod.  88. 19.     "Αρα^^  ονν  ου^'  τον  θέλοντος^^,  ονδέ  τον  τρέχοντος,  αλλά 

17  τον  Χ  έλεονντος"^^  θεοΰ.       λέγει  γαρ   ή  γραφή  τω  Φαραώ,  '  "Οτι  εις 
αντό  τοϋτο  έξήγειρά  σε,  δπως  ένδείξωμαι  εν  σοι  την  δύναμίν  μου^,  και 

18  δπως  διαγγελή*^  το  όνομα  μου  εν  πάση  τη  γη.""  Exod.  9.  ιβ.     "Αρα  ονν  ον 

Textuai-:  Chap.  9,  vs.  1:  T.W.  συν.  \s,.  3:  A.L.Tr.T.W.  άνά•&ΐμα  είναι  αυτός  έγο. 
Vs.  4 :  T.W.  Ίσραηλεϊται.  |  L.Tr.  inarg.  "W.  marg.  η  διαθήκη  ;  txt.  L.  raarg.  Vs.  8 :  A.Tr. 
T.W.  Toi-r'  εστίν.  Vs.  11  :  A.L.Tr.T.W.  φανλον,  Codd.  X.A,B,.37 ;  txt.  Codd.  D,17.  |  A. 
L.Tt.T.W.  πρόθεσις  τυν  θεοϋ.  Vs.  12:  A.L.Tr.T.W.  έρρέθ?).  Vs.  13:  E.L.T.W.  Ήσαϋ. 
Vs.  15:  A.L.  Μωσ^  y«p;  L.  marg.  Μωσεί  yap;  Tr.T.W.  Μωυσεΐ  γαρ.  Vs.  16:  A.L.Tr.T. 
W.  ελεώντας.    Vs.  18 :  A.  marg.  W.  έλεφ. 


Grammatical:  1)  W.  537.» ;  B.  403.b.  2)  W.  390*.  3)  W.  248.  4)  W.  540.4. 
5)  W.  5C2  6)  W.  390.  7)  W.  71.b;  W.  283  ;  B.  34;  B.  217*.  8)  W.  32.  9)  W.  370; 
B.  322*.  10)  W.  382.  11)  W.  520.  12)  W.  177*.  13)  W.  230.  14)  W.  586*. 
15)  W.  597*•;  B.  372*.  16)  W.  171. i.  17)  W.  160;  B.  306;  B.  399.  18)  B.  11. 
19)  W.  160;  B.  306.  20)  W.  110.4;  B.  120;  B.  125.  21)  W.  514.  22)  W.  228;  B.  151. 
23)  W.  562.  24)  W.  589*;  B.  133;  B.  314.  25)  W.  441.  26)  W.  459.  27)  W.  193; 
W.  425;  B.  162.  28)  B.  57;  B.  393.:.  29)  W.  245.  30)  W.  113.  31)  W.  395.b. 
32)  W.  500.,t;  B.  248.  33)  W.  66;  B.  19.  34)  W.  221.  35)  W.  88;  B.  64.  36)  W.  445. 
37)  W.  598*.     38)  B.  163.     39)  W.  85;  B.  57.     40)  W.  143.     41)  W.  82.      42)  W.  588. 


Κεφ   9.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  29 

θέλει*^  χέλεεί"*^•  υν  δε  θέλεει,  σκληρύνει.     'Ερεΐς*^  t  ονν  μοί",  '  Τι  *  έ'τί    19 
μέμφεται ;  τω  t  yap"  βονλήματι  αντον  τις  άνθέστηκε*^ ; '     ί  Μενοννγε'^^,    20 
ώ*'  άνθρωπε"'*^,  σν*^  τις  εΐ  ό  ανταποκρινόμενος^'^  τω  θεώ  ;  μη  ερεΐ^^  το 
πλάσμα  τώ  πλάσαντι,  'Tt  με  έποίησας  οντως^^;^     Ή  οΰκ  έχει  εξόν-    21 
σίαν  δ  κεραμενς  τον  πηλον^,  εκ  τον^  αντον  φνράματος  ποιησαι°^  ο  μεν 
είς^  τιμήν  σκενος,  ο  δε  εις°''  άτιμίαν  ;  ει  δε  θέλων  δ  θεός  ενδείξασθαι    22 
τήν^  δργήν,  και  γνωρίσαι  το  δννατον^^  αντον,  ήνεγκεν*^  εν  πολλ%ι  μα- 
κροθνμία  σκεύη  δργής  κατηρτισμένα  ε'ις  άπώλειαν  t  και"  ίνα  γνωρίση  τον    23 
πλοντον  της  δόξης  αντον  έπί^^  σκεύη  ελέονς^  α  προητοίμασεν  εις  δόξαν  ; 
ονς  και^'•^  έκάλεσεν  ήμας  ον  μόνον  έξ  ^ίονδαίων^  άλλα  και  εξ  εθνών  ως    24 
καΐ  εν^  τω  \  Ώστ/ε"  λεγεί,  '  Καλέσω  τον  ον^^  λαόν  μον,  λαόν  μον  καΙ    25 
την  ονκ^  ήγαπημένην^  ήγαπημένεν.^  Ηοβ.  8. 85.    '  Και  έσται^,  εν  τω  τόπω    26 
ον  ι  ερρήθη"^''  t  αντοΐς",  Ον  λαός  μον  νμείς^  εκεί  κληθήσονται^  ν'ιοι  θεον 
ζώντος.^  Ηοβ.  1. 10.     ι  Ησαΐας"  δε  κράζει  νπέρ^^  τον  Ισραήλ,  '  'Εάν  η  δ    27 
αριθμός  τών  νΙών  ^Ισραήλ  ως  ή  άμμος  της  θαλάσσης,  το  ί  κατάλειμμα' 
σωθήσεταΐ'  '  λόγον  γαρ  σνντελών  και  σνντέμνων  t  εν  δικαιοσύνη•  δτι    28 
λόγον  σνντετμημένον"  ποιήσει  Κύριος  επι   της  γης!'  ΐββ.  ίο.  as.     ΚαΙ    29 
καθώς  προείρηκεν  χ  'ϊίσαιας'',  '  Εϊ  μη  Κύριος  Σαβαωθ  Ι  εγ  κατέλιπεν" 
ήμΐν  σπέρμα,  ώς''^  Σόδομα  αν  εγενήθημεν'^^ ,  και  ως  Τόμορρα  αν  Ι  ώμοιώ- 
θημεν''^.^  ΐββ.  ι.  9.      Τί  ονν  ερονμεν ;  δτι  έθνη  τά^^  μη  διώκοντα  δίκαιο-    30 
σννην,    κατέλαβε    δικαιοσύνην,    δικαιοσννην'^'^   δε''^   την    εκ    πίστεως• 
^Ισραήλ  δε  διώκων  νόμον  δικαιοσύνης,  εις  νόαον  i  δικαιοσύνης"  ουκ  εφ-    31 
θασε"'^.  '  διατί ;  δτι  ονκ  εκ  πίστεως'^'',  αλλ'  ώς  εξ  έργων  t  νόμον"'  προσ-    32 
έκοψαν  ίγάρ"  τω  λίθω  τον  προσκόμματος,  '  καθώς  γέγραπται,  '■'Ιδού    33 


Textual  :  Vs.  19 :  A.L.Tr.T.W.  μοι  ονν.  \  L.W.  add  ohv  ;  [A.Tr.  marg.]  ;  "W.  raarg.  om. 
ovv.  Ya.  20 :  A.L.Tr.T.W.  ώ  άνθρωπε,  μενοννγε ;  W.marg.  om.  μενοϋνγε.  Vs.  23 :  "W.  marg. 
om.  Koi ;  [Tr.  marg.]  Vs.  25  :  A.Tr.T.W.  Ώσηε.  Vs.  26 :  A.L.Tr.T.W.  έρρέθη.  \  Tr.  om. 
αντοΐς.  God.  Β  ■  txt.  Codd.  ^5,A,D;  [L.Tr.  marg.]  Vs.  27:  L.  Ήσαίαζ•.  |  A.L.Tr.T.W. 
υπόλειμμα,  Codd.  X*,A,B ;  txt.  Codd.  N",D.  Vs.  28 :  L.Tr.T.W.  om.  έν  όικαωσυντ/•  'ότι 
λόγον  σνντετμημένον,  Codd.  >ί*,Α,Β:  txt•  Codd.  Xc,D,n,37;  [A.Tr.  marg.]  Vs.  29: 
L.  Ή  σα  ία  ζ•.  I  Τ.  kv.  \  L.  marg.  W.  όμοιώβημεν.  Vs.  31:  A.L.Tr.T.W.  om.  όικαιοσννης, 
Codd.  X*  A,B,D,17  ;  txt.  Codd.  Ss37.  Vs.  32:  L.Tr.T.W.  om.  νό^ου,  Codd.  X*A,B  ; 
txt.  Codd.  X%D,17,37  ;  [Α.]  |  A.L.Tr.T.W.  om.  γαρ,  Codd.  X*,A,B,D*;  txt.  Codd.  X°,D'•, 
17,37. 


Grammatical:  43)  W.  85.  44)  W.  280;  B.  218.  45)  W.  274*.  46)  W.  559: 
B.  371.  47)  W.  183.3.  48)  W.  549.  49)  B.  388.  50)  B.  294.b.  51)  W.  Sll.b. 
52)  W.  465.  53)  W.  191 ;  B.  387.  54)  W.  112.  55)  B.  260*.  56)  W.  397.  57)  W.  lOs! 
58)  W.  108.b.  59)  W.  235.  60)  W.  570.  61)  W.  409.  62)  W.  528.  63)  W.  385. 
64)  W.  476.  65)  B.  350;  B.  353.  66)  B.  278.  67)  B.  57.  68)  W.  615.8.  69)  W.  383; 
B.  335.  70)  W.  602;  B.  177.  71)  W.  304.b.  72)  B.  34.  73)  W.  139.  74)  B.  93. 
75)  W.  443.     76)  W.  90.     77)  W.  617* 


80  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  9,  10. 

.  τίθημί   εν"^^  Σίών   λίθον  προσκόμματος^  και    πέτραν  σκανδάλου-    καΐ'^^ 
\  πας"  δ  πιστενων  tV*"  αντώ  ου  καταισχννθήσεταί.'  lea.  8.  ΐ4;  38.  ιβ. 
10       ΆΔΕΛΦΟΡ,   ή  μέν^  ευδοκία   της  εμής  καρδίας,  και   if  δέησίς  t  ή" 

2  προς  τον  θεον  ΰπερ^  \  του  Ισραήλ"  t  εστίν"  εΙς  σωτηρίαν.     μαρτυρώ 

3  γαρ  αύτοΐς^  δτι  ζήλον  θεοϋ^  εχουσιν^  αλλ'  ου  κατ^'^  επίγνωσιν.      άγνο- 
οΰιτες  γάρ^  την  τοϋ  θεοΰ  δίκαιοσύνην,  και  την  Ιδίαν^  i δικαιοσύνης' 

4  ζητοϋντες  στήσαι,  Ty  δικαιοσύνη  του  θεοί^"  ούχ  ύπετάγησαν.     τέλος^^ 

5  γαρ  νόμου'^'^  Χρίστος  εις  δικαιοσύνην  παντί  τω  πιστεύοντι.     ΐΜωσής" 
γαρ  γράφει  την  δικαιοσύνην  τήν^^  ίκ  ^του'  νόμου,  Ι^'Ότι"  δ  ποιήσας 

6  t  αυτά"  άνθρωπος,  ζήσεται  εν   Ι  αύτοίς".  Lev.  is.  5.      Ή  δε  εκ   πίστεως 
δίκαιοσύν?]  ούτω  λέγει^  '  Μ^  ε'ίπης  εν  t  τη"  καρδία  σου,  Ύίς  άναβήσεται 

7  εΙς  τον  ούρανόν  ; '  τοΰτ^  εστί  Χριστον  καταγαγείν^^•    '  η,  Ύίς  καταβτ]- 
σεται   εΙς   την  άβυσσον ; '   τοΰτ^   εστί   Χριστον  εκ  νεκρών  άναγαγείν. 

8  άλλα,  τί  λέγει ;   '  'Έγγύς^^  σον  το  ρήμα  εστίν,  εν  τω  στόματί  σου  και  εν 
τη  Κβ,ρδία  σου."*  Deut.  so.  ιι-ΐ4.     τοΰτ'  εστί  το  ρήμα  τής  πίστεως  ο  κηρύσ- 

9  σομεν  δτι  εάν  δμολογήσης  εν  τω  στόιχατί  σον  Χ  Κνριον  Ίησοϋν",  καΐ 
πιστεύσης  εν^^  τη  καρδία  σου  δτι  δ  θεός  αύτον  ι]γειρεν  εκ  νεκρών,  σω- 

10  θήση•   καρδία  γάρ  πιστεύεται^"^  εις  δικαιοσύνην,  στόματί^^  δε  δμολογεΐ- 

11  ται^^  εΙς^°  σωτηρίαν.     λέγει  γάρ  ή  γραφή,  '  IJac  ό  πιστεύων"^^  ίπ'  αϋτω 

12  οϋ  καταισχυνθήσεται.''  ι»α.  s8.  ιβ.     Ου  γάρ  εστί  διαστολή  ^Ιουδαίου  τε 
και  "Έιλληνος"  δ  γάρ  αύτος  K.vQloς  πάντων,  πλούτων  είς^  πάντας  τονς 

13  επικαλούμενους  αυτόν,      '  Ιίας  γάρ  ος  άν^^  επικαλέσηται  το  δνομα  Κυ- 

14  ρίου,  σωθήσεται.''  joeis.sa.     Πώζ•  ούν  Ι  έπικαλέσονται"'^'^  είς^^  ον^^  ούκ^'^ 
επίστευσαν"^  ;  πώζ•  δε  Χ  πιστεύσουσιν"  ού"^  ουκ  ήκονσαν  ;  πώς  δε  Χ  άκον- 

Textual:  Vs.  33:  A.L.Tr.T.W.  om.  πί?,  Oodd.  X,A,B,D;  txt.  Codd.  17,37.  Chap. 
10,  vs.  1  :  A.L.Tr.T.W.  om.  ή.  |  A.L.Tr.T.W.  αντων,  Codd.  N,A,B,D,17;  txt.  Cod.  37.  | 
A.L.Tr.T.W.  om.  'εστίν,  Codd.  >5*,A,B,I>;  txt.  Codd.  S«,17,37.  Vs.  3 :  L.Tr.W.  om.  6ι.κ.αι- 
οσννην,  Codd.  A,B,D;  txt.  Codd.  X.17 ;  [Α.]  Vs.  5:  A.L.Tr.T.W.  Μωνσης.  \  A.TrJJ. 
om.  τον,  Codd.  Χ,Β;  txt.  Codd.  D,17*,37.  |  L.  raarg.  Tr.  marg.  T.W.  place  ότι  immediately- 
after  y/ju^ei;  txt.  W.  marg.|T.W.  om.  αϋτα\  [L.Tr.  marg.]  |  A.L.Tr.T.W.  ο.ντΐι,  Codd.  S* 
A,B,17;  txt.  Codd.  X",D.  Vs.  6:  E.  om.  τΐ).  Vs.  9:  L.  marg.  Tr.  marg.  W.  marg.  ?)τι 
Κύριος  Ίησονς,  Cod.  Β;  txt.  Codd.  X,(A),D.  Vs.  1-4:  A.L.Tr.T.W.  έπικαλέσωνται,  Codd. 
X,A,B,D;  txt.  Codd.  17s,37.  |  A.L.Tr.T.W.  ττιστεύσωσιν,  Codd.  X,B,D;  txt.  L.  marg.  Codd. 
A,17s,37.  I  A. L.Tr.W.  ΰκυνσωσιν,  Codd.  X«,A2,B,17,37  ;    T.  άκούσονται,  Codd.  }i*,D. 


Grammatical:  78)  B.  329.    79)  W.  435.    80)  W.  233.d;  B.  174.5.    1)  W.  537.d ;  B.  403. 

2)  W.  575*;  B.  306.      3)  ΛΥ.  133.i,.     4)  W.  412;  W.  383.      5)  W.  212.b.  6)  W.  185*.b. 

7)  W.  403*.       8)  ΛΥ.  447.α.       9)  Β.   117.       10)  W.  186*.       11)  Β.   123.  12)  W.  123. 

18)  W.  133.b.     14)  B.  261.     15)  W.  195;  B.  131.     16)  B.  182.     17)  B.  173.     18)  W.  639. 

19)  B.  176.  20)  W.  120;  W.  396.C.  21)  B.  174.  22)  W.  397.  23)  W.  307.  24)  W.  279*; 
W.  285*;  B.  208.  25)  W.  158*.  26)  W.  166;  B.  105.  27)  W.  480.3.  28)  B.  174. 
29)  W.  158*-;   W.  199.^. 


Κεφ.  10,  11.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  31 

σουσί"^"  Α^ωρίζ•  κηρύσσοντος  ;  '  ττώς  δε  ί  κ,ηρνξονσιν" ^  εάν  μή°^   άποστα-    15 
λώσι ;  καθώς  γέγραπται^  '  Ώς•  ωραίοι,  οΐ  πόδες^^  \τών  εύαγγελιζομένων 
είρήνην"^  τών  εναγγελιζομένων  f  τα"  άγαθά.^  ι»α.&2.7•,  ivaii.  1. 15.     Άλλ'    16 
ον^  πάντες  νπήκονσαν  τω  εναγγελίω'   ί  Ησαΐας"  γαρ  λέγει,   '  Κνριε^ 
τίς  επίστενσε  τχι  άκοχί  ημών;'   i»a.  5S.  ι.      "Αρα^'^  ή   πίστις  εξ^'^  ακοής,  ή    17 
δε   ακοή  δια  ρήματος'^^  Ιθεον".      άλλα  λέγω,  Mrf^  ουκ  ήκονσαν ;  με-    18 
νοννγε^'^  *■  εΙς  πάσαν  την  γήν^^  εξήλθεν  ό  φθόγγος  αντών*^^  και  εις  τά 
ττέρατα  τής  οικουμένης  τα  ρήματα  αυτών .''   Pea.  ΐ8.  α».)  6.     Άλλα *^  λέγω,    19 
Μ^  t  ονκ  εγνω  ^Ισραήλ*^ ;  πρώτος'^'^  t  Μωσής"  λέγει,  '  Έγώ  παραξηλώσω 
υμάς  έπ''*'*  οΰκ*^  εθνει,  \  επί"  εθνει  άσυνέτω  παροργιώ^  υμάς.''  Deut.  83.  ai. 
ί  Ίΐσαίας"  δε  αποτολμά*^  και  λέγει,  '  Έΰρέθην^^  τοις  έμέ  μη  ζητοϋσιν,    20 
εμφανής  εγενόμην  τοις  έμέ  μή  επερωτώσι.^  isa.  es.  ι.      προς*^  δε  τον  Ίσ-    21 
ραήλ  λέγει,  '•"Ολην  την  ήμέραν  έξεπέτασα  τάς  χεΐράς  μου  προς  λαον 
άπειθοϋντα  και  άντιλέγοντα.''  ua.  βό. «. 

ΛΕΓΩ  ουν,  Μή^  άπώσατο'^  ό  θεός  τον  λαον  αϋτοϋ;  μή^  γένοιτο-   καΐ  11 
γαρ'*'  έγώ  Ι  ^Ισραηλίτης"  εΙμί,  έκ  σπέρματος  ''Αβραάμ^  φυλής  Χ  Βενιαμίν". 
Ουκ  άπο)σατο  ό  θεός  τον  λαον  αϋτοϋ,  ον  προέγνω.     η  ουκ  οϊδατε  έν^      2 
Χ  Ηλία'  τι  λέγει  ή  γραθή  ;  ώς  έντυγχάνει  τω  θεώ  κατά^  τοΰ  ^Ισραήλ, 
t  λέγων",  '  '  Κύριε,  τους  προφ?]τας  σου  άπέκτειναν,  t  καΙ"  τά  θυσιαστή-      3 
ριά  σου  κ.ατέσκαφαν  κάγώ  νπελείφθην  μόνος,  καΐ  ζητοΰσι  την  ■φυχήν 
μου.^  1  κΐηεβ  ΐ9.  ίο.      Άλλα  τι  λέγει  αντω  δ  χρηματισμός  ;   '  Κατέλιπον      4 
έμαυτώ  έπτακιοχιλίους  άνδρας,  οΐτινες'^  ουκ  εκαμφαν  γόνυ  τη  Βάαλ*.' 
1  King»  19. 18.      0?;τωζ•  ούν  και  εν  τώ  νυν  καιρώ  λεΐμμα  κατ^  εκλογήν  χά-      5 
ριτος  γέγονεν.     εΡ  δε  χάριτι,  ουκ  κτί^"  εξ  'έργων  έπεϊ^'^  ή  χάρις  ούκ^^      6 
ετι  γίνεται  χάρις,     t  εΐ  δε  εξ  έργων,  ουκ  έτι  έστι  χάρις'  έπει  το  έργον 

Textual:  Vs.  15:  A.L.Tr.T.W.  κηρνξωσιν.  Codd.  }i,A,B,D,17;  txt.  Cod  37.  |  L.Tr. 
T.W.  om.  τών  εναγγελιζομένων  ε'φήνην,  Codd.  ^5*,A,B,C;  [Tr.  raarg.]  ;  A.  [εναγγελιζομένων 
ε'φήνην,  τών]•,  txt.  Codd.  S^D,17,37.  |  A.L.Tr.W.  om.  τα.  Vs.  16:  L.  Ήσαίίΐζ•.  Vs.  17: 
A.L.Tv.T.W.  Χριστού,  Codd.  N*,B.C,D*;  txt.  W.  marg.  Codd.  >^^A,D^17,37  ;  orW.marg. 
cm.  Χρίστου.  Vs.  19 :  A.L.Tr.T.W.  Ισραήλ  ονκ  'εγνω.  \  A.L.Tr.T.W.  Μωϋσ^Γ.  |  Tr.T. 
έτϊ'.  ys.  20 :  L.  Ήσαί'ας.  \  W.  marg.  adds  kv  ;  A.L.Tr.  [εν.]  \  W.  raarg.  adds  εν ;  L.Tr.  [f  i^.] 
Cliap.  11,  vs.  1:  L.  adds  [.  ov  προέγνω.]  |  T.W.  Ίσραηλείτης.  |  A.L.Tr.T.W.  Βει•ιαμείν. 
Vs.  2:  A.Tr.  'Ηλία,  T.W.  Ηλεία.  \  A.L.Tr.T.W.  om.  λέγων.  Vs.  3:  A.L.Tr.T.W.  om. 
καί.  Vs.  6:  L.Tr.T.W.  ονκέτι.  \  L.Tr.T.W.  om.  ει  όε  to  the  end  of  the  verse;  [.\.  om. 
ίστί  before    χάρις:]  txt.  W.  marg. 

Grammaticm,  :  30)  W.  82.  31)  W.  477.o.  32)  W.  606.  33)  W.  171.  34)  W.  445  ; 
W.  558.  35)  W.  367.  36)' W.  123.  37)  W.  511.b;  B.  248.  38)  W.  559;  B.  371. 
39)  W.  in.  40)  W.  147.  41)  W.  442.,,.  42)  W.  114.  43)  W.  464*2.  44)  W.  393. 
45)  W.  476*;  B.  353.  46)  B.  37.  47)  W.  469*.  48)  W.  219.io;  B.  187.  49)  W.  405. 
1)  W.  511.b.  2)  B.  69.  3)  B.  248.  4)  W.  448.  5)  W.  385;  B.  331*.  6)  W.  382. 
7)  B.  115.  8)  W.  179.  9)  W.  582;  B.  392*.  10)  W.  618*.  11)  W.  283*;  B.  359. 
12)  W.  480. 


32  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  11. 

7  ονκ  ΐ'τί  έστιν  έργον".     Ύί  ονν  ;  δ  επιζητεί  'lopaYjX,  Ι  τοντον"^^  ουκ.  έπε• 

8  τνχεν,  ή  δε  εκλογή  έπέτνχεν  οΐ  δε  λοίποι  έπωρώθησαν,  '  |  καθώς"  γέ- 
γραπται,  '  "Κδωκεν  αντόΐς  δ  θεός  πνενμα  καταννξεως^*^  οφθαλμούς  τον 
μη  βλέπειν'^^,  και   ώτα  τον  μη   άκονειν,''    Deut.  2».  4 ;  ΐββ.  β.  » ;  s».  ίο.    εως 

9  της  σήμερον  ημέρας,  και  |  Ααβιδ"  λέγει,  '  Τενηθήτω  ή  τράπεζα  αντών 
ε'ις^^  παγίδα  και  εΙς  θήραν,  καΐ  εις  οκάνδαλον  και  εις  άνταπόδομα  αν- 

10  τοΙς'  σκοτισθήτωσαν  οι  οφθαλμοί  αντών  τον  μή  βλέπειν'^'',  και  τον  νώ' 

11  τον  αυτών  \διαπαντος"  Χσνγκαμ'φον".''  Psa.  ββ. (β9.)β8.  Λέγω  ονν^  μή 
επταίοαν,   Ινα^^  πέσωσι ;  μή  γένοιτο•    άλλα  τω  αντών^^  παραπτώματι 

12  ή  σούτηρία^^  τοις  εθνεσιν^  είς^^  το  παραζηλώται  αυτούς.  ει  δε  το 
παράπτωμα  αντών  πλοντος  κόσμον,  και  το  ήττημα  αντών  πλοντος  έθ- 

13  νών,  πόσω  μάλλον  το  πλήρωμα  αντών  ;  'Ύμΐν  Ιγάρ"  λέγω  τοϊς  έθνε- 
σιν    έ0'^  δ  οι>  μέι^''  εΙμι   εγώ  έθνών'^  απόστολος^  τήν  διακονίαν  μον 

14  δοξ  ζω,  '  ει  πως  παραζηλώσω^^  nov  την  σάρκα,  και  σώσω  τινάς  εξ  αν- 

15  τών.     ει  γαρ  ή  αποβολή^  αντών,  καταλλαγή  κό-μον,  τίς^  ή  |  πρόσ- 

16  λη'φις",  ει  μή  ζωή  εκ  νεκρών ;  ^  εΐ  δε  ή  άπαρχή^^  άγια,  και  το  φύραμα-'^ 

17  καΐ  ει  ή  ρίζα  άγια,  και  οι  κλάδοι^^.  ει  δέ  τίνες  τών  κλάδων  εξεκλάσθη- 
σαν^^,  σν  δέ  άγριέλαιος  ών  ένεκεντρίσθης  έν^'^  αντηις,  και  χ  σνγκχίΐνω- 
νος"  της  ρίζης^  \  καΙ"  της  πιότητος  της  έλαίας  εγένον,  μή^*  κατακανχώ 

18  τών  κλάδων  εΐ  δέ  κατακανχάσαι^^,  ον  σν  τήν  ρίζαν  βαστάζεις,  t  άλλ'" 

19  ή  ρίζα  σέ.     Έρεΐς^^  ονν,  '  Έξεκλάσθησαν  ΙοΓ'^^  κλάδοι,  Ινα  εγώ  Χ  έγ- 

20  κεντρισθώ".^     Καλώς'  τη  απιστία?^  Χ  έξεκλάσθησαν",  σν  δέ  τη  πίστει 

21  εστηκας.  μή  Χ  νφηλοφρόνει"^^,  άλλα  φοβον'  '  εί'^  γαρ  δ  θεός  τών 
κατά*^^  φνσιν  κλάδων*^  ονκ*^  έφε'ισατο,  t  μήπως"**^  ονδέ  σον  Χ  φείσηται"^. 

22  "Ιδε^^  ονν  χρηστότητα  και  άποτομίαν  θεον    έπί  μέν*''  τους  πεσόντος, 

Textual:  Vs.  7:  A.L.Tr.T.W.  τούτο.  Vs.  8:  Tr.T.  καΟάπερ.  Vs.  9:  A.L.Tr.T.W. 
ΑανεΙδ.  Vs.  10:  A.L.Tr.W.  fiiu  παντός.  \  T.W.  συν.  Ys.  13:  A.L.Tr.T.W.  δε;  txt.  W. 
marg.  |  A.L.T.W.  add  ovv;  Tr.  [οΰν] ;  W.  marg.  om.  μεν  ovi>.  Vs.  15:  A.L.Tr.T.W. 
πρόσλημψις.  Vs.  Π  :  T.W.  συν.  \  A.T.W.  marg.  om.  καϊ,  Codd.  >«*,B,C;  [Tr.] ;  txt.  Codd. 
S^.A.D^lTsjS?.  Vs.  18:  A.Tr.T.W.  άλλα.  Vs.  19:  A.L.Tr.T.W.  om.  oi.  Codd.  X.A.C, 
D**.  17,37;  txt.  W.  marg.  Codd.  B,D*.  |  T.W.  εν.  Vs.  20:  L.Tr.  έκλάσθησαν,  Codd.  B. 
D*;  txt.  Codd.  S,A,B  Mai,C,D^17,37.  |  A.  marg.  L.  marg.  Tr.T. W.  marg.  υψηλά  ψρό- 
νει,  Codd.  Χ,Α,Β;  txt.  Codd.  C,D.  Vs.  21:  L.Tr.T.W.  om. μήπως,  Codd.  X,A,B,C;  [A.]; 
txt.  W.marg.  Codd.  D,17,37.  |  A.L.Tr.T.W.  ψείσεται,  Codd.  K,A,B,(i/ui,  ed.  2,)C.D,17,37. 


Grammatical:  13)  W.  200.  14)  W.  94.  15)  B.  267*.  16)  B.  150.  17)  B.  271 
18)  W.  458.  19)  B.  116.  20)  W.  586;  B.  138.  21)  B.  264.  22)  W.  408.3.  23)  B.  370 
24)  W.  192.  25)  W.  575*;  B.  256.  26)  W.  521.9.  27)  B.  128.  28)  W.  584.  29)  W.  582.b 
B.  392.  30)W.  585.h;  B.  137.  31)  W.  292 ;  W.  637.  32)  W.  391*. b.  33)  W.  200 
24)  W.  50Lb.  35)  B.  42;  B.  395.c.  36)  W.  280*;  B.  218.  37)  W.  118.  38)  W.  216.c 
B.  186*.  39)W.313*.b.  40)  W.  448.  41)  W.  401 ;  B.  162.  42)  W.  193*.  43)  W.  478.» 
B.  346.      44)  W.  474*;  B.  353.      45)  W.  504*;   W.  598*.      46)  W.  49.      47)  W.  363, 


Κεφ.  11,  12.  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  33 

r  ό-οτομ  αν"^^   Ιπ  δε  σε,  Χ χρψτότητα" ,  εάν  ί  επιμείνης"  ry  χρηστότητι. 
irrei"*^  και  σν  εκκοπήστι.      \  και  εκείνοι"  δέ,  εάν  μη  Ι  εττψείνωσί"  τη  άπισ-    33 
τία,  ι  εγκεντρίσθήσονται." .     δυνατός  γάρ  εστίν  ό  θεός  -πάλιν  \  έγκεν- 
τρίσαι"  αντούς^^.     εΐ  γάρ  σν  εκ  της  κατά  φνσιν  εξεκόττης''^  άγριελαίον,    24 
καΐ  παρά  φνσιν  ίνεκεντρίσθης^'^  εις  καλλίέλαΐον.,  πόσω  μάλλον  οντοι  οι 
κατά  φνσιν ^  J  εγκεντρίσθήσονται"  τη  Ιδία'^  έλαια  ;     Ον  γάρ  θέλω  υμάς    21 
άγνοεΐν,  αδελφοί,  το  μνστήριον  τοντο,  Ινα  μψ^  ητε^'"  \  παρ'""**  έαντοίς 
φρόνιμοι,  δτι  πώρωσις  άττο^^  μέρους  τω°^  Ίσραήλ^^  γέγονεν,  άχρίς^  ον 
το  πλήρωμα  των  εθνών  εΐαέλθη*^'^'  και  οντω  πάς  Ισραήλ  σωθήσεται,  κα-    26 
θώς  γέγραπται^  '  "Ηξει  έκ  Σιών  ό  ρνόμενος,  t  και"  αποστρέφει  ασεβείας 
άπο  'Ιακώβ'  καΐ  αντη  αντοίς  ή^"^  παρ'  έμοϋ^  διαθήκη,  δταν^  άφέλωααι    27 
τάς  αμαρτίας  αντών.^  ι*ο.  59.  so;  a?.  9;  Jer.ei.  88.       Κατά^^  f/ev  το  εναγ-    28 
γρ.λιον,   εχθροί  δι'  νμάς'    κατά    δε    την  έκλογήν,   αγαπητοί   δια   τονς 
πατέρας.      <  μεταμέλητα  γάρ   τά  χαρίσματα   και   ή  κλήσις  τον  θεον.    29 
"Ωσπερ  γάρ  t  καί'^^  Ι  νμεΐς  ποτέ"  ήπειθήσατε  τω  θεώ,  νυν  δε  ήλεήθητε    30 
τη  τούτων  άπειθε  α^^'  οντω  και  Χηντοι"  νυν  ήπείθησαν  τω  ί  νμετέρω"*^    31 
ελεεί  Ινα^^  και   αυτοί  *  ίλεηθώηι.      σννέκλεισε  γάρ  ό  Θ.ϊογ   τονς  πάν-    32 
τα  ^'  εις  άπείθειαν   ίνα  το)ς  πάντας''^  ελεήση.      \''ίΐ"'''^  βάθος  πλοντον'''^    33 
και  σοώίας'^^  καΐ"•^  γνώσεως  θεοΰ.      ως  Χ  άτεξερε'ηητα'"'^  τά  κρίματα  αν- 
τον.  και  η :  εξιχνίαστοι  αΐ  δδοί  αντον.     τίς  γάρ  έγνω   νονν  Κνρίον  ;   ή    34 
τις  ■  νμβονλος  αντον  έγένετο  ;  //  τίς  προέδωκεν  αντω,  και  άνταποδοθή-    31 
σεται  αντω  ;  '  δτι  έξ  αντον  και  δι'  αντον  και  είς"'"^  αυτόν  τά  πάντα'  αντω    36 
ΐΡ  όόξα''^  εΙς  τους  αίώΐ'ας.      αμήν. 

ΠΑΡΑΚΑ7\Ω  ονν  νμάς.^  αδελφοί,  διά^  των  οικτφμών  τον  θεον,  πάρα-  12 
στήσαΐ'  τά  σώματα  νμών  θνσίαν  ζοπαν,  άγίαν,  Χ  εΰάρεστον  τω   θεώ", 
την  λογικήν  λατρείαν^  νμών   και  μη  Χ  σνσχηματίζεσθε"  τω  αίώνι  τούτω,      2 

Textual:  Vs.  22:  A.L.Tr.T.W.  ύτο-ο/ίί'α.  |  A.L.Tv.T.W.  χρηστότ7/ς  θεοϋ.  \  L.  inarg.  Τγ. 
T.W.umrg.  έπιμέντις.  Vs.  23 :  A.L.Tr.T.W.  κάκεΐνοι.  \  Ίγ.Τ.  έπψένωσιν.  Goad.  α*,Β,Ό*: 
txt.  Codd.  X'\A,C,D-=.  I  T.W.  εν.  \  T.W.  εν.  Vs.  24:  T.W.  εν.  Vs.  25:  A.Tr.W.  marg. 
έν,  Codd.  A,B;  W.  om.  παρ' ;  txt.  Tr.  marg.  Codd.  >i,C,D,17,37.  Vs.  26:  A.L.Tr.T.W. 
om.  και.  Vs.  30:  A.L.Tr.T.W.  om.  καΙ.  \  L.  marg.  ποτέ  νμεΐς.  Vs.  31:  Β.  τ/μετέρω.  | 
T.W.  marg.  add  νυν;  L.  [vvv.]  Vs.  33:  A.E.Tr.T.W.  ώ.  |  A.Tr.T.  ύνεξεραύιητα. 
Chap.  12,  vs.  1:  T.  τω  θεώ  ενύρεστον.  Vs.  2:  Α. T.W.  συν;  A.L.Tr.  marg.  W.  marg. 
—σχηαατίζεσθαι. 


Grammatic.m,:  48)  Β.  384*.  49)  Β.  359*.  50)  W.  620*.  51)  W.  429.4.  52)  W.  430. 
53)  λΥ.  154.  54)  W.  477.  55)  W.  287.  56)  W.  387.  57)  W.  423.».  58)  B.  86. 
59)  W.  2ll.:u  60)  W.  42.  61)  B.  231.  62)  W.  131.,,.  63)  W.  193*.  64)  W.  308. 
G5)  W.  401.  66)  W.  440.  67)  W.  216...  68)  W.  153*;  B.  157.  69)  W.  459*. 
70)  W.  178.5.  71)  W.  610.  72)  B.  140.  73)  W.  191*;  B.  23.  74)  B.  154;  B.  155*. 
75)  W.  519.1.  76)  B.  58.  77)  W.  418*.  78)  W.  lOS.b.  79)  B.  137.  1)  W.  381.d. 
2)  W.  332.     3)  W.  533;   B.  153. 


34  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  12. 

αλλά  Χμεταμηρφηνσθε"  τ^  άνακαΐνώσει  τον  νοος  \νμών",  είς^  το  όοκι- 
μάζειν  νμας,  τι  το  θέλημα  τον  θεον  το  αγαθόν  καΐ^  ενάρεστον  και  τέ- 

3  λειον.      Λέγω  γαρ  δια  της  -χάριτος   της  δοθείσης  μοί,  παντί  τω  δντί  εν 
νμΐΐ',  μψ  νττερψρονείν  τταρ"'  ο  δεΐ  φρονεΐν,  άλλα  ψρονεϊτ  εις  το  σωφρυ- 

4  νεΐν^,  εκ,άστω^  ώς  6  θεός  έμέρισε  μέτρον  πίστεως.     Καθάττερ  γάρ  εν  ενί 
σώματι  Χ  μέλη  ττολλά"  εχομεν,  τά  δε  μέλη  ττάντα^^  ον  την  αντην  έχει 

5  πραξιν   όντως  οΐ^^  πολλοί  εν  σώμα  έσμεν  εν  Χ.ριστώ,  ί  ό"  δε  ί  καθεΐς"^^ 

6  άλλ7ίλων  μέλη.     έχοντες^^  δε  χαρίσματα  κατά  την  χάριν  την  δοθεΐσαν 
ημίν  διάφορα'  εϊτε^*  πρηφητείαν^^,  κατά  την  άναλογίαν  της  πίστεως' 

7  '  εϊτε  διακονίαν,  εν  τη  διακονία•  εϊτε  ό  διδάσκων.^  έν  τη  διδασκαλία' 

8  '  εϊτε  ό  παρακαλών^  εν  τη  παρακλήσει•   ό  μεταδιδονς,  εν  άπλότητι'  ό 
προϊστάβενος,  έν  σπονδή'   ό  ελεών,  έν  Ιλαρότητι. 

9  Ή  άγάπη^^  άννπόκριτος .    άποστνγονντες^''  το  πονηρόν^  κολλώμενοι  τω 

10  άγαθώ'  '  τη  φιλαδελφία  εΙς  άλλήλονς  φιλόστοργοι'  τη  τιμη^^  άλλήλονς 

11  προηγούμενοι' '  τη  σπονδή  μή^^  οκνηροί,  τω  πνενματι  ζέοντες,  τω  ί  καιρώ" 

12  δονλενοντες- '  τη  έλπίδι^''  χαίροντες,  τη  θλίφει  υπομένοντες,  τη  προσενχη 

13  προσκαρτερονντες^^•  '  ταϊς  χρείαις^  τών  άγιων  κοινωνονντες,  την  φιλο- 

14  ξενίαν  διώκοντες•  '  ευλογείτε^,  τονς  διώκοντας  νμας'  ενλογεΐτε,  και  μη^ 

15  καταράσθε.     Χαίρειν^^  μετά  χαιρόντων^  t  και"  κλαίειν  μετα^^  κλαιόντων. 

16  το  αντο  είς'^'^  άλλήλονς  φρονονντες'  μψ^  τά  ν-φηλά  φρονονντες,  άλλα 
τοις  ταπεινοΐς^^  σνναπαγόμενοι.     μη  γίνεσθε  φρόνιμοι  παρ^^^  εαντοΐς. 

17  μηδενϊ  κακόν  άντΙ  κακόν  αποδίδοντες.       προνοονμενοι    καλά   ενώπιον 

18  ί  πάντων  ανθρώπων  '  ει  δννατόν^^,  τό^^  έξ  υμών,  μετά  πάντων  άνθρώ 

19  πων  είρηνεύοντες.     μή  εαντονς  έκδικονντες,  αγαπητοί,  αλλά  δότε  τό- 
πον τη  όργη'  γέγραπται  γάρ,  '  'Έμοι  έκδίκησις,  εγώ  ανταποδώσω,  λέγει 

20  Κύριος.^      ί  'Έάν  ονν"^^   πεινα^*  6   εχθρός  σον,  •φώμιζε^^  αντόν    εάν 
δΐ'φά^^,  πότιζε  αντον  τοντο  γάρ  ποιών,  άνθρακας  πνρος^'^  σωρεύσεις  έπι 


Textual:  A.L.Tr. marg.  W. marg.  μεταμορφοϋσθαι.  \  A.L.Tr.T.W.  om.  υμών.  Vs.  4: 
A.L.Tr.T.W.  πολλά  μέλη.  Vs.  5 :  A.L.Tr.T.W.  το.  |  A.E.L.Tr.T.W.  καθ'  εΙς.  Vs.  11 : 
A.F.L.Tr.T.W.  Kt^pi'v,  Codd.  S.A,B,D^  17,37;  txt.  Cod.  D*.  Vs.  15:  A.L.Tr.T.W.  om. 
και.  Vs.  17:  L.  adds  [ενώπιον  τον  θεοϋ  καϊ]  \  L.W.  nmrg.  τών.  Vs.  20:  A.L.Tr.T.W. 
inarg.  αλλά  έαν  ;  W.  om.  ovv. 


Grammatical:  4)  B.  264.  5)  W.  519.i.  6)  W.  481.4.  7)  W.  433;  W.  404;  B.  339. 
8)  W.  638;  B.  265.  9)  W.  550;  B.  389.  10)  W.  548.  11)  W.  110.  12)  W.  249.3; 
B.  30.  13)  W.  545;  W.  578*.  14)  W.  440.6.  15)  W.  582.b;  B.  392.  16)  W.  537; 
W.585;B.  137.  17)  W.  586*.  18)  W.  215.».  19)  W.  476.  20)  W.  217*.  21)  W.  433. 
22)  B.  160.  23)  W.  537.  24)  B.  369.  25)  W.  316.<ι;  Β.  272*;  Β.  386.  26)  W.  376.1.. 
27)  W.  397.  28)  Β.  352.  29)  W.  2l9.io.  30)  W.  395*.  31)  W.  585.  32)  W.  230; 
B.  96;  B.  152.  33)  W.  444».  34)  W.  293.b.  35)  W.  313.b.  36)  W.  77.b;  B.  44. 
37)  B.  161. 


Κεφ.  12,  13.  ΠΡΟΣ   ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  S5 

την  κεφαλήν  αύτον      υ?)  νικώ  ύπό  τοΰ  κακού^^^  άλλα  νίκα  εν  τω  άγαθώ    21 
το  κακόν. 

ΠΑΣΑ'  tpi'xi'i^  'εξονσίαις  νπερεχονσαις  νποτασοέσθω.     οϋ  γάρ  έσ~ιν  Ιο 
εξουσία  ει  μη  ί  άπο"'^  θεον^'  αι  δε  ονσαι  t  εξονσίαί"°  νττο  t  τον"  θεον  τεταγ- 
μεναι  είσίν.     ώστε  ο  άντιτασσόμενος'^  τη  εξουσία,  τη  τον  θεοϋ  διαταγή      3 
άνθεστΊΐκει'.    οι  όε  άνθεστηκότες,  εαντοΐς^  t  κρίμα"  Ι  λήιΙ^ονταί".^  οί  yap      C 
άρχοντες'  οίκ  εισι  ώόβος  Ι  των  αγαθών^  'έργων",  αλλά    των  κακών",     θέ- 
λεις δε  μή^^  ψοβεΐσθαι  την  έξονσίαν  ;  το  άτ/αθον  ττοίει^^,  και  έξεις  εταινον 
έξ^^  αντης'  '  θεον^^  γάρ  διάκονος  εατί  σοί\εΙς  το  αγαθόν,      εάν  δε  το  κα-      4 
κον  ποιης^*.  ψοβον•  υν  γάρ  ί  εική"  την  μάχαιραν  φορεί'  θεοϋ  γάρ  διάκηνός 
εστίν,  εκδικος  εις  όργήν  τφ  το  κακόν  πράσσοντι.     δώ  Ι  άνάγκη"^°  Ι  ντο-      5 
τάσσεσθαι"^^,  ον  μόνον  διά  την  όργήν,  αλλά  και  διά  την  σννείδησιν. 
διά  τοντο   γάρ  και  φόρους  τελείτε^"•  λειτονργοί   γάρ  θεον  ειπιν'^^,  εΙς      G 
αντο^^    ιοντο   τροσκαρτερονντες.       άττόδοτε  ^  ουν"  ττάσι   τάς   όφειλάς•      7 
τώ"'^  -UV  ψάρον,  τον  ώόρον   τω  το  τέλος,  το  τέλος'  τω   τον  φόβον,  τον 
φόβον   ~(<)  την  τιμήν,  την  τιμήν.      Μηδενί-^  μηδέν  οφείλετε,  ει  μη  το      8 
άγατταν^^  αλλήλους'   ό  γάρ  αγαπών  τον  έτερον,  νόμον"^  πεπλήρωκε^*. 
το-^  γάρ,  ''  Οϋ^^  μοιχενσεις''^ ,  ου  φονεύσεις,  ον  κλέ-φεις'^^,  t  ον  -φενδομαρ-      9 
τνρήσεις",   υνκ  επιθυμήσεις,^  και  ε'ί  τις  ετέρα  εντολή,   εν  Χ  τούτω  τω 
λόγφ"  άνακεώαλαιυνται.   t  εν   τω",   '  'Αγαπήσεις  τον  πλησίον   σον   ως 
Ιέαντον"^^.''     Ή  αγάπη  τω  πλησίον  κακόν  ουκ  εργάζεται'    πλήραψα    10 
ονν  νόμου  ή  αγάπη. 

ΚΑΡ**  τοντο,  είδότες  τον  καιρόν,  δτι  ώρα  t  ημάς  ήδη"  έξ^^  νπνον  έγερ-    11 
θήναι.^^'   νυν  γάρ  έγγντερον^  ήμών^^  ή  σωτηρία,  ή  δτε  επιστεύσαμεν. 
ή  ννξ  προέΐίοψεν,  ή  δε  ημέρα  ήγγικεν.      άποθώμεθα  ονν  τά  έργα  τον    13 

Textual:  Chap.  Ι:?,  vs.  1:  Α.  marg.  L.Tr.T.W.  ΰ-ό,  Codd.  N,A,B,D-,17,.37  :  txt.  W. 
marg.  Cod.  D*.  |  A.L.Tr.T.W.  om.  έ^^ονσίβί,  Codd.  »,A,B,D*;  txt.  Codd.  Dsl  7,37.  |  A.L.Tr. 
Τ.Λν.  om.  τον,  Codd.  i4*,A,B.D,37  ;  txt.  W.  marg.  Codd.  X=,17s.  Vs.  2  :  A.E.L.Tr.  κμΐμα.  | 
A.L.Tr.T.W.  λήβψονται.  \"s.  3:  A.L.Tr.T.W.  τώ  άγαθώ  Ιμγω,άλλα  τω  κακω,  Codd.  Ν, A, 
B,D*;  txt.  Codd  Β<•,Π.37.  Vs.  4:  L.  t'lKy.  Vs.  5:  W.  marg.  άνάγκ]].  |  W.  marg.  lirro- 
τύσσεσβε:  Έ,.  προτύσσιπθαι.  Vs.  7:  A.L.Tr.T.W.  om.  ow  Λ^3.  8 :  A. J j.Tr.T.W.  αλλή- 
λους αγαπάν.  Vs.  9:  A.L.Tv.lWV.  om.  uv  ■ψενόομαρτυρήσεις,  Codd.  Α,Β,Ό,η  :  txt.  Codd. 
>5,37.  I  A.L.Tr.T.W.  τώ  λόγο  τούτω  ;  txt.  L.  marg.  |  A.L.Tr.  [έΐ'  τω];  W.  marg.  om.  εν 
τφ,  Cod.  Β;  txt.  Codd.  >5,A,D.  |  A.L.Tr.T.W.  σεαντόν.  Vs.  11:  L.Tr.  ηδ?/  ημάς;  A.Tr. 
marg.  T.  W.  τ/δη  υμάς ;  W.  marg.  τ/μας,  or  om.  vuag. 


Grammatical:  38)  B.  340.  1)  W.  537.  2)  W.  156*.  3)  W.  370;  W.  371  ;  B.  .341*. 
4)  W.  122.  5)  W.  582*.  6)  W.  429.  7)  W.  274:  W.  301.  8)  W.  212.b.  9)  W.  524. 
10)  W.  481.4.  11)  W.  313.  12)  W.  368.  13)  W.  192.  14)  W.  293.b.  15)  B.  136. 
16)  W.  319.  17)  W.  317.  18)W.  631.i,.  19)  B.  109.  20)  W.  590*;  B.  395.  21)  W.  209; 
W.  499;  W.  501*.  22)  W.  47..•;  W.  323;  B.  262.  23)  W.  123.  24)  W.  273;  B.  199. 
25)  W.  109;  B.  96.  26)  W.  502.  27)  W.  316.  28)  W.  87;  B.  53.  29)  W.  151. 
30)  W.  565.     31)  W.  366*.     32)  W.  319;  W.  585;  B.  260.     33)  W.  239.     34)  W.  195. 


36  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  13,  14. 

13  σκότους,  ί  και  ενδνσώμεθα"  τά  ί  οττλα"  τον  φωτός,  ώς^'  έν  ήμέρα^  εν- 
σχημόνως  περιπατήσωμεν,  μψ^'  κώμηις^''  και  μέθαις,  μη  κοίταις  και  άσελ- 

14  γείαις,  μη  Χ'έριδι"  και  Ιζήλω"'  Χ  αλλ'"  ενδνσασθε  τον  Κνριον  Ίησονν 
^ίριστόΐ',  και  της  σαρκός  πρόνοιαν  μη  ττοιεΐσθε  είς^  ετιθυμίας. 

14       ΤΟΝ  δε  άσθενονντα^  τη  ττίστει  πρησλαμβάνεσθε,  μψ  ε}ς^  διακρίσεις 

2  διαλογισμών.     "Ος*  μεν  πιστεύει  φαγεΐν^  πάντα,  δ^  δε  ασθενών  λάχανα 

3  έσθίει.     ό  έσθίων,  τον  μψ  εσθίοντα  μη  εξονθενείτω-   Ι  και  6"  μη  έσθίων^ 

4  τον  εσθίοντα  μη  κρινετω-  6  θεός  γαρ  αντον  προσελάβετο.  σν^  τις  ει 
ό  κρίνων^  άλλότριον  οΐκέτην  ;  τω  ιδίω^^  κνρίω  στήκει  ή  πίπτει,     σταθή- 

5  σεται^^  δέ'  ί  δννατος  γάρ  εστίν"  ό  Ι  θεός"  στησαι  αυτόν.  "Οζ•^^  μεν  * 
κρίνει  ήμέραν  παρ'^^  ήμέραν^  ος  δε  κρίνει  πάσαν  ήμέραν.     έκαστος  εν 

G  τώ  ιδίω^^  νοϊ  πληροφορείσθω.  ό  φρονών  την  ήαέραν^  Κνρίω^^  φρονεί' 
ίκαι  δ  μη  φρονών  την  ήμέραν,  Κυρίω  ον  φρονεί".  *  ό  εσθίων,  Κυρίω 
εσθίει,  ευχαριστεί  γάρ  τώ  θεώ*  καΐ  δ  μη  εσθίων,  Κνρίω  οΰκ  έσθίει,  και 

7  ευχαριστεί  τω  θεώ.     ονδεις  γάρ  ημών  έαυτώ^^  ζη,  καΐ^^  ουδείς  έαντω 

8  αποθνήσκει,     εάν  τε  γάρ  ζώμεν^  τώ  Κνρίω  ζώμεν   εάν  τε  Ι  άποθνή- 
σκωμεν"^^,  τω  Κνρίω  άποθνήσκομεν.      εάν  τε  ονν  ζώμεν,  εάν  τε  Ι  άπο- 
υ   θνήσκωμεν",  τον  Κνρίου^^  ίσμέν.      εις  τοϋτο^^  γάρ  Χριστός  t  και"  απέ- 
θανε και  t  ανέστη  και  άνέζησεν'^Κ  ΐνα^  και  νεκρών^  και  ζώντων  κυ- 

10  ριεύση.  Συ^'^  δέ  τι  κρίνεις  τόν  άδελφόν  σου  ;  ή^  και  συ  τι  έξουθενεΐς 
τόν  άδελφόν  σου  ;  πάντες  γάρ  παραστησόμεθα  τω  βήαατι  τον  Χ  Χρισ- 

11  του',     γέγραπται  γάρ,  'Ζω  εγώ,  λέγει  Κύριος'  οτι"^*"  έμοί  κάμφει  πάν 
13    γόνυ,  και  Χ  πάσα  γλώσσα  έζομαλογήσεται"  τω  θεω^^.  lea.  45.  &&.  "Αρα  t  ούιι" 

έκαστος  ημών  περί  εαυτόν  λόγον  Χ  δώσει"  \τώ  θεώ".     Μηκέτι"^  ονν  άλλή- 

Textual:  Vs.  12:  A.L.Tr.T.W.  ενδνσώμεθα  δέ.  \  L.  marg.  ερ/α.  Vs.  13:  L.  marg. 
Tr.maro•.  ερισι.  \  Tr.  marg.  ζήλοις.  Vs.  14:  A.Tr.T.W.  άλλα.  Chap.  14,  vs.  3:  A.L.Tr. 
T.W.  6δε,  Codd.  N*,A,B,C,D*;  txt.  Codd.  XsDsl7,37.  Vs.  4:  A.L.Tr.T.W.  δννατεί  yap, 
Codd.X,A,B,C,D*;  txt.  Codd.  (D'=),n.37.  |  A.L.Tr.T.W. /cvptof,  Codd.  S.A.B.C;  txt.  Codd. 
D,17.87.  Vs.  5:  T.W.  marg.  add  γαμ,  Codd.  X*  A,C;  L.  [yu/j]  ;  txt.  Codd.  Χ^,Β,Β,  17,37. 
Vs.  6:  L.Tr.T.W.  om.  και  h  μη  φρονών  την  ήμέραν,  Κνρίω  ον  φρονεί,  Codd.  Χ,Α,Β,^',ϋ^ 
[Α.];  txt.  Codd.  C\raarg.  17,37.  |  A.L.Tr.T.W.  add  και,  Codd.  X,A,B,C,D,17,37.  Vs.  8: 
L.W.  marg.  άποθνήσκομεν,  Codd.  A,D;  txt.  Codd.  X,B,37.  |  L.AV.  marg.  άποθνήσκομεν. 
Vs.  9  :  A.KTr.T.W.  om.  και.  \  A.L.Tr.T.W.  εζησεν.  Vs.  10:  A.L.Tr.T.W.  θεοϋ.  Vs.  11: 
L.Tr.W.  marg.  έξομολογήσεται  πάσα  γλώσσα;  txt.  Tr.  marg.  Vs.  12:  L.Tr.W.  om.  ohv; 
[.\.];  txt.  W.  marg.  |  L.Tr.W.  αποδώσει;  A.  [άπο]  ;  txt.  L.  marg.  Tr.  marg.  W  marg.  | 
W.  marg.  om.  τώ  θεώ ;   [L.] 


Grammatical:  35)  B.  308.  36)  W.  477.  37)  W.  219.  38)  W.  397.  1)  W.  174. 
2)W.  476.  3)  W.  397.  4)  B.  102.  5)  W.  322;  B.  273.  6)  W.  105.  7)  W.  482.5. 
8)  Λν.  152.  9)  Β.  294.b.  10)  W.  154.  11)  B.  47.  12)  B.  102.  13)  W.  404*.  14)  W.  154. 
15)W.  2r2.b.  16)  B.  178.  17)  W.  441.  18)  W.  295*;  B.  223.  19)  B.  163.  20)  W.  161. 
21)  W.  276;  B.  58.  22)  W.  457.6.  23)  W.  206.c ;  W.  552.  24)  B.  388.  25)  W.  440. 
26)  W.  449;  W.  457. d.     27)  W.  209.f.     28)  W.  502. 


Κεψ.  14,  15.  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  ^!Ί 

λονς  κρίνωμεν   άλλα   τοντο'^  κρίνατε  μάλλον,  το  μψ*^  τιθεναι^^  πρόσ-  13 

κόμμα  τω  άδελφω  ή  οκάνδαλον.  οίδα  καΐ  πέπειαμαι  έν^^  Κνρίω  Ίτ/σοί',  14 
ϋτί  ονδεν  κοινον  δι'  \εαντοϋ"^'-  εΐ  μη  τω  λογιζομένω  τι.  κοίνον  είναι, 

εκείΐ'ω^*  κοινόν^^•  εΐ  %  δε"  δια  βρώμα  ό  αδελφός  σον  λνπεΐται,  t  ούκ  ετι"  15 
κατα^'^  άγάπην  ττερητατείς,      βή  τω  βρώματί  σον  εκείνον  άπόλΛνε^',  νπερ 

ον    Χρίστος   απέθανε.       Μή^^  βλασφημείσθω    ονν   νμών^^   το   αγαθόν.  16 

ον  yap  εστίν  η  βασιλεία  τον  θεού  βρώσις^^  και  πόσις,  αλλά  δικαιοσύνη  17 

και  εΙρ7]νη  καΐ  χαρά  εν*^  ΙΙνενματι  Άγίω^^'  6  γάρ  εν  |  τούτοις"  δονλεύ-  18 
ων  f  τω"   Χριστώ   ενάρεστος   τω   θεώ,  και   Ι  δόκιμος"  τοις   άνθρώποις. 

ι  άρα"  ονν  τά  της  εΙρ7Ίνης   Ι  διώκωμεν",  και  τά  της  οΙκοδομης  τής^^  εις  19 

άλλιίλονς.  '  Μ?)  ένεκεν  βρώματος  κατάλνε  τό  έργον  τον  θεού.  πάντα  20 
μεν  καθαρά,  άλλά'^  κακόν  τώ  άνθρώπω  τω  διά'^°  προσκόμματος  εσθίοντι. 

καλον^^  το  μή*'^  φαγεΐν"^^  κρέα'^^,  μηδε''^  πιείν  οίνον^  μηδέ^^  έν^"  ω  δ  άδελ-  21 

φός  συν  προσκόπτει  ί  ή  σκανδαλίζεται  η  ασθενεί".  Σν  πίστιν  *  εχείς'^  ;  22 
κατά  \  σαντον"  εχε  ενώπιον  'τον  θεού'  μακάριος  δ  μή^  κρίνων  εαντον 

tx;55  ω  δοκιμάζει,  δ  δε  διακρινόμενος,  εάν  φάγψ^,  κατακέκριταΐ^'' ,  δτί""  23 
ονκ  εκ  πίστεως-  πάν  δε  ο  ουκ  εκ  πίστεως,  αμαρτία  εστίν.  Όφείλομεν  10 
δε  ημείς  οι  δννατοι  τά  άσθενήματα  τών  άδννάτων  βαστάζειν,  και  μή^ 

έαντοϊς^  άρέσκειν     έκαστος  Χ  yap"  7)μών  τω  πλησίον  άρεσκέτω  είς^  το  2 

αγαθόν  πρός  οικοδομήν.  καΐγάρ*  ό^  Χρίστος  ονχ  έαντώ  ηρεσεν*^,  άλλα,  3 
καθώς  γέγραπται,  '  01  όνειδισμοι  τών  όνειδιζόντων  σε'',  t  επέπεσον"^  επ' 

tju-ε.'  Pen.  69. 10.  (69.  9,)  Όσα  γάρ  Ι  προεγράφη",  εΙς  τήν  ήμετέραν^ -δίδασκα-  4 
λίαν  ι  προεγράφη" ,  ίνα  διά  της   υπομονής  καΐ  *  της  παρακλήσεως  τών 

γραφών^^  την  ελπίδα  εχωμεν.     δ  δε  θεός  της  νπυμονής^^  και  της  πάρα-  5 

Textual:  Vs.  14:  L.Tr.W.  avrov;  txt.  L  niarg.  Vs.  15:  A.L.Tr.T.W.  yap.  |  L.Tr. 
T.W.  ovKt-i.  Vs.  18:  A.L.Tr.T.W.  τοντφ,  Codd.  N*  A,B,C,D*;  txt.  Codd.X^Dc.Ho.S?. 
I  L.W.marg.  om.  τω,  Codd.  A,D*;  [Tr.] :  txt.  Codd.  X,B,C,D  ,17,37.  |  L.  marg.  όοκίμυις. 
Vs.  19:  L.  marg.  upa.  \  L.  raarg.  T.Tr.  marg.  W.  marg.  όιώκομεν,  Codd.  χ,Α,Β;  txt.  Codd. 
C,D,]7e,37.  Vs.  21 :  T.W.  om.  //  σκανδαλίζεται  η  ασθενεί;  [Tr.  marg.]  Vs.  22:  L.Tr.T.W. 
add^i^,  Codd.  X,A,B,C ;  A.  [ην\;  txt.  W.  marg.  Codd.  Β,Π,37.  |  L.Tr.T.W.  om.  (;);  A. 
[;];  txt.  W.  marg.  I  A.L.Tr.T.W.  σεαντον.  Chap.  15,  vs.  2:  A.L.Tr.T.W.  om.  yap, 
Codd.  X,A,B,C,D,17,;?7.  Ys.Z:  A.L.Tr.T.W.  έττέπεσα»^.  Vs.  4 :  L.marg.  eypa^?/.  |  A. 
L.Tr.T.W.  εγρα^η.  \  A.L.Tr.T.W.  add  6ia ;   txt.  W.  raarg. 


Grammatical:  29)  W.  529.  30)  B.  349.  31)  W.  323.c ;  B.  263  ;  B.  274.  32)  W.  390*. 
33)  W.  152.  34)  W.  160:  B.  306.  35)  W.  609.  36)  W.  402.  37)  B.  45.  38)  W.  502. 
39)  W.  155.  40)  W.  552.  41)  W.  390*.  42)  W.  139.  43)  W.  133.b.  44)  B.  365. 
45)  W.  380.  4G)  W.  584.  47)  W.  475*;  B.  349.  48)  W.  320.n.  49)  W.  65.,.;  W.  198. 
50)  W.  488.^;  B.  366.  51)  W.  583;  B.  393.  52)  W.  158.».  53)  W.  508.  54)  W.  483.». 
55)  W.  159;  W.  386.  56)  W.  293.  57)  W.  262;  W.  273;  B.  199.  58)  B.  393. 
1)  W.  476;  B.  350.  2)  B.  113.  3)  W.  397.  4)  W.  448.  5)  W.  118.  6)  B.  386, 
7)  W.  222.     8)  W.  74.     9)  W.  153.     10)  W.  189*.     11)  W.  185. 


38  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  15. 

κλτίσεως  όώη^^  νμΐν  το  αντο  φρονεΐν^^  έν  άλλήλοις  κατα^^  ΧΧριστοιι 

6  'ϊησονν"•  ίνα  ομοθυμαδόν  tv^°  έι•ί  στόματι  δοξάζητε  τον  Οεον  και  πατέρα 

7  τον  Κνρίην  ημών  Ίησον    Χρίστου.       Αώ   ττροσλαμβάνεσθε   αλλήλους^ 

8  καθώς  και  ό'^'  Χριστός  προσελάβετο  Ι  ημάς",  εις  δόξαν  *  θεοΰ^'.  λί'γω^** 
δε,  t  Ίησονν"  Χριστον  διάκονον  ί  γεγενήσθαι^^  περιτομής  ύπέμ^"  άλη- 

9  θείας  θεου^•,  είς-^  το  βεβαιώσαι  τάς  επαγγελίας  τών  πατέρων-•^•  τα  δε 
έθνη  νπέρ^^  ελέους  δοξάσαι^^  τον  θεόΐ',  καθώς  γέγραπται,  '  Δίά  τούτο 
εξομολογήσομαί  σοΐ^  έν  έθνεσι,  και  τω  ονόματι  σου  ■φαλώ.''  Ρβα.  ir.ao: 

10  (18.  49.)     Kat  πάλιν  λέγει,  '  Ένφράνθητε,  έθνη,  μετά  τον  λαού  αϋτον.' 

11  Deut.  88. 48.   Καί  πάλιν, '  ΚίνεΙτε'^  Χτον  Κύριον  πάντα  τα  έθνη",  και  Ι  επαι- 

12  νέσατε"^  αϋτον  πάντες  οΐ  λαοί.^  ν»α.  ιι«.ΐ;  (iir.  ι.)  Καί  πάλιν  Χ  'Έίσαίας' 
λέγει,  '  "Έσται  ή  ρίζα  του  Ίεσσαί,  και  δ  άνιστάμενος  αρχειν  έθνών^^, 

13  έπ^^  αντω  'έθνη  έλπιονσιν^^.^  lea.  ιι.  ίο.  Ό  δε  θεός  της  ελπίδος^'' 
Χπληρώσαι  υμάς  πάσης  χαράς^^  και  ειρήνης"  έν  τω  πιστεύειν,  είς^*  το 
περισσεύειν  ναάς  έν  τη  ελπίδι,  έν^^  δυνάμει  ΙΙνενματος  Άγιου. 

14  ΠΕΠΕΙΣΜΑΙ  δέ.  αδελφοί  μου,  καΐ  αυτός  εγώ  περι^^  υμών,  'ότι  και 
αυτοί  μεστοί  έστε  άγαθωσύνης,  πεπληρωμένοι  πάσης  *  γνώσεως^'',  δυνά- 

15  μεΐΌΐ  καί  αλλήλους  νουθετέίν.  Χ  τολμηρότερον"^^  δε  εγραφα^^  ύμϊν, 
t  αδελφοί",  άπο  μέρους,  ως  επαναμιμνήσκων^'^  υμάς,  διά*^  την  χάριν  την 

16  δοθεΐσάν  μοι  Χΰπο'  του  θεοΰ,  είς'^  το  είναι  με  λειτουργον  Χ'ίησοΰ 
Χριστον"  εις  τά  έθνη,  Ιερονργοϋντα  το  εναγγέλιον^  του  θεοΰ,  'ίνα 
γένηται  ή  προσφορά  τών  έθνών^*  ευπρόσδεκτος,  ήγιασμένη  έν^'^  ΤΙνεΰ- 

17  ματί  Άγίω.     εχω  ονν^^  *  καύχησιν  εν  Χριστώ  "Ίησοϋ  τά*"^  προς  *  θεδ?^ 

Textual:  Vs.  5:  Tr.  Ίησαΰν  Χριστον,  Codd.  >5,A,C*,37  ;  txt.  Codd.  Β,Οί,Β,Π.  Ys.  1 : 
A.L,Tr.T.W.  νμας,  Codd.  X,A,C,D'',17,37  ;  txt.  L.  marg.  Tr.  marg.  Codd.  B,D*  |  A.L.Tr.T. 
W.  tidd  τον,  Codd.  X,A,B,C,D,37 ;  txt.  Cod.  17e.  Vs.  8:  A.L.Tr.T. W.  γαρ.  \  A.L.Tr.T.W. 
om.  Ίησονν.  \  L.Tr.W.  γενέσθαι;  txt.  Tr. marg.  W.  inarg.  Vs.  11:  L.W. marg.  add  λέγει: 
A.Tr.  marg.  [λέ/ίί.]  |  A.L.Tr.T.W.  ττάντα  τ«  έθνη  τον  Kvpiov]  txt.  L.  marg.  |  A.L.Tr.T. 
VV.  έπαινεσάτωσαν.  Vs.  12:  L.  Ήσatac.  Vs.  13:  L.  mat^.  πλημοφορησαι  νμάς  iv  πάσΐ) 
χαρά  και  ε'φηντι.  Vs.  14:  Τ.  adds  της.  Codd.  ϋ,Β;  [A.Tr.  marg.] ;  txt.  Codd.  A,C,D. 
Vs.  15:  Tr.W.  τολμηρότερες;  txt.  Tr.  marg.  W.  marg.  |  L.Tr.T.W.  om.  άόελόοί,  Codd.  H*, 
A,B,C;  [A.];  txt.  Codd.  SsD,n,37.  |  Tr.T.  άτύ,  Codd.  X*B;  txt.  Codd.  Χ',Α,αΌ. 
Vs.  16:  A.L.Tr.T.W.  Χριστον  Ίησον.  Vs.  17:  A.L.Tr.T.W.  add  την,  Codd.  B.C.D.Sl ; 
txt.  Qodd.  N,A,17.  |  A  L.Tr.T.W.  add  τον,  Codd.  >5,A.B,C,D,17,37. 


Gramm.\tical:  12)  W.  78.*,';  AV.  28(5.:.;  B.4fi.     13)  W.  321.    14)  W.  401.  15)  W.  388. 

16)  W.  118.       17)  ΛΎ.  122.       18)  W.  153.       19)  W.  334.       20)  W.  383.  21)  W.  122. 
22)  B.  26-4.    23)  W.  185.    24)  W.  383.    25)  W.  322*•;    W.  332*.    26)  B.  176.    27)  W.  314. 

28)  W.  314.     29)  W.  206.    30)  W.  233.,i.     31)  ΛΥ.  175  ;  B.  37.    32)  W.  185.  33)  W.  201.i„ 

34)  B.  264.       35)  W.  410.      36)  W.  373.     37)  W.  201.b.       38)  W.  243*.  39)  W.   278. 

40)  B.  307.    41)  W.  399*.    42)  B.  265;  B.  275.    43)  W.  223*     44)  W.  531.  45)  W.  38». 
\i\)  W.  455..•.     47)  W.  230. 


Kt0.  15.  ΠΡΟΣ   ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  39 

ο?;  yap  t  τολμήσω"'^^  t  λαλεΐν  τι"  ών*^  ον^  κατεφγάσατο  Χρίστος  όί'^^    18 
έμον,  εΙς  υπακοή  ν  εθνών,  λόγω^^  και   έργω,  '  tv  δυνάμει  σημείων  καΐ    19 
τεράτων^^,  εν  δυνάμει  ττνεύματος  Ι  θεού"'  ώστε  με  άπο  Ιερουσαλήμ  και 
κύκλω  μέχρι  τον  ^Ιλλυρικού  πεπληρωκέναι^*  το  εναγγέλιον  τον^^  Χρί- 
στου- οϋτω  δέ  Ι  φιλοτιμούμενον"  εύαγγελίζεσθαι,  ονχ°^  δπου  ώνυμάσθη^''    20 
Χριστός,  ϊνα  μη  εττ'  άλλότριον  θεμέλιυν  οικοδομώ'  άλλα,  καθώς  γέγραπ-    21 
rai,  ί  '  Οίς  ουκ  άνηγγέλη°^  περί  αυτού,  oipovToi"  και  οϊ  ούκ^^  άκηκόασι, 
συνήσουσι."*  iea.53.  ι».     Δίό   καΐ  ενεκοπτόμ,ην^   Ιτά  πολλά"^^  τοΰ   έλ-    22 
θεΐν*"^  προς  υμάς.    νυνί  δέ  μηκέτι^  τόπον  έχων  εν  τοις  κλίμασι  τούτοις,    23 
επιποθίαν  δε  εχων^  t  του"  ελθείν^  προς  υμάς  άπο  Χ  πολλών"  ετών,  ως    24 
ί  εάν"^  πορεύωμαι  εις  τήν  Σπανίαν,  t  έ?ιεύσομαι  προς  υμάς"'  ελπίζω  γαρ 
διαπορευόμενος^"'  θεάσασθαΐ^  υμάς,  και  Ι  νφ'"  υμών  προπεμφθήναι  έκεϊ^'^^ 
εάν  ύμών'^  πρώτον  άπο  μέρους  έμπλησθώ.     Νυΐ'ί  δέ  πορεύομαι''^  εΙς  Ίε-    25 
ρουσαλήμ^  διακόνων''^  τοις  άγίοις,       Ι  ευδόκησαν"  γάρ  Μακεδονία  και    36 
^Αχαία  κοινωνίαν  τινά  ποιήσασθαι''^  εΙς  τους  πτωχούς  των  άγιων  τών''* 
εν  Ιερουσαλήμ'  ευδόκησαν  γάρ'^'*,  και  οφείλεται  \  αυτών  είσιν".     ει  γάρ    27 
τοΙς  πνευματικοίς"'^  αυτών  ε  κοινώνησαν''''  τα  έθνη,  όφείλουσι  και  εν  τοις 
σαρκικόΐς  λειτουργήσαι  αντοΐς.     τούτο  ονν  επιτελέσας''^  και  σφράγισα-    28 
μένος  t  αύτοίς"  τον  καρπόν  τούτον,  άπελεύσομαι  δι'"'^  υμών  εις  t  τήν" 
Σπανίαν.     οιδα  δέ  δτι  ερχόμενος  προς  υμάς,  ε^^"  πληρώματι  ευλογίας    29 
t  τον  ευαγγελίου  τού"  Χριστού  έλεύσυ(ΐαι,     ΐίαρακαλώ  δέ  υμάς,  t  άδελ-    30 
φοί",  δία^^  τού  Κυρίου  ημών  "Ιησού  Χριστού,  και  δια  της  αγάπης  τού 
Πνεύματος,  συναγωνίσασθαί^^  μοί  εν  ταΐς  προσενχαΐς  υπέρ  εμού  προς 

Textual:  Vs.  18:  L.  marg.  Tr.  marg.  W.  marg.  τολ/^ώ,  Codd.  Χ'^,Β;  txt  Codd.  X*,A,C, 
D.  I  A.L.Tr.T.W.  Ti  λαλεΐν.  Vs.  19:  L.Tr.W.marg.  άγίον,  Codd.  A,C,D*,17,37 ;  W.  om. 
θεοϋ,  Cod.  Β ;  A.  [άγιου] ;  txt.  Codd.  ϋ,Ό^.  Vs.  20  :  L.Tr.W.  marg.  φύ.οτψονμαι,  Codd. 
B,D*;  txt.  Tr.  marg.  Codd.  Ν,Α,0,ϋ^,]7,37.  Vs.  21:  Tr.  marg.  W.  marg.  όψονται  οίς 
ουκ  ΰνηγγέλη  ττεμί  αντοϋ.  Vs.  22:  L.Tr.  marg.  W  marg.  πολλάκις,  Codd.  B,D;  txt. 
Codd.  X,A,C,17,37.  Vs.  23:  L.  [τοϋ.]  \  A.Tr.W.  ικανών,  Codd.  B,C,37;  txt.  Tr.  marg. 
Codd.  X,A,D,17.  Vs.  24:  A.L.Tr.T.W.  άν.  \  A.L.Tr.T.W.  om.  ελενσυμαι  προςνμας,  Codd. 
N*,A,B,C,D;  txt.  Codd.  X",17,37.  |  A.KW.  ά(^';  Tr.marg.  άίτό;  txt.  W.  marg.  \^ss.  26 
and  27:  Tr.T.  ηνδόκ-ησαν;  Tr.  marg.  ενδόκησεν.  Vs.  27:  A.L.Tr.T.W.  ε'ισϊν  αυτών. 
Ys.  28 :  W.  marg.  om.  αΰτοΐς.  \  A.L.Tr.T.W.  om.  την.  Vs.  29  :  A.L.Tr.T.W.  om.  τον  εναγ- 
γέλιον τον,  Codd.  Ν*  A,B,C,D;  txt.  Codd.  N«,17,37.  Vs.  30:  W.  om.  άδελ<Ι>οί•  [A.]; 
txt.  W.  marg. 


Grammatical:  48)  W.  279.  49)  W.  158;  W.  166.b;  B.  287.  50)  W.  498.  51)  W.  217. 
52)  W.  216.d;  W.  552,  53)  W.  65.  54)  W.  334.  55)  W.  118.  56)  W.  556*. 
57)  W.  615.  58)  W.  82.  59)  B.  349.  60)  W.  268.b;  W.  604:  B.  270.  61)  B.  96. 
62)  W.  325 :  B.  268.  63)  W.  483./3.  64)  B.  294*.  65)  W.  324.».  66)  W.  308*5. 
67)  W.  321.  68)  W.  331.,•.  69)  W.  472.  70)  W.  198.c.  71)  W.  265.  72)  W.  342... 
73)  W.  256.  74)  W.  133.ι.  '  75)  W.  448.  76)  W.  200.a;  W.  209.h.  77)  W.  292. 
78)  W.  343.     79)  W   378*.     80)  W.  384,     81)  W.  381.     82)  W.  332. 


40  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  Κεφ.  15,  U). 

31  τον  θεόν  Ινα  ρνοθώ  άπο  τών  άττειθονντων^  εν  τ^  ^Ιονδαία^  και  t  "να" 
ή  ι  διακονία"  μην  r/*^  ί  εις"  Ιερουσαλήμ  ευπρόσδεκτος  Ι  γένηται  τοΙς  άγί- 

32  οις"'    ίνα  Ι  εν  χαρά  έλθω"  προς  υμάς  δια  θελήματος  Χ  Qεov"^.   Χ  και" 

33  ί  σνναναπανσωμαι  νμΐν".     6  δε  θεος^'^  της  είρτ^νης  μετά  πάντων  υμών. 
t  αμήν" . 

16        ΣΤΝΙΣΤΗΜΙ  \  δε"  νμΐν  Φο'ιβην  την  άδελφήν  Χ  ημών",  ονσαν^  *  διά- 

2    κονον  της  εκκλησίας  τής^  εν  Χ  Κεγχρεαΐς"•  Ινα  Χ  αντήν  προσδέξησθε"  εν^ 

Κνρίω  άξίως  τών  άγιων*,  και  παραστήτε  αντη  έν^  ω  άν^  νμών  χ">ήζη 

πράγματι'  και  γαρ''  Χ  αντή"^  προστάτις  ^  πολλών  εγενήθη,  και   Χ  αντον 

8    έμον".     Άσπάσασθε  t  ΐίρίσκιλλαν"  και  Άκνλαν  τονς  σννεργούς  μον  εν^^ 

4  Χριστώ  Ίησον•  οϊτινες^^  νπέρ  της  φνχής  μον  τον  εαυτών  τράχηλον  νπέ- 
θηκαν,  οις  ονκ  εγώ  μόνος^^  ευχαριστώ,  άλ?.ά  καΐ  πάσαι  αΐ  εκκλησίαι  τών 

5  εθνών  και  την  κατ'  οίκον  αυτών  εκκλησίαν.  άσπάσασθε  Χ  'Έ,παίνετον" 
τον   άγαπητόν  μου,  δς   εστίν  απαρχή  της  Χ  Άχαΐας"^^  είς^^   Χριστόν. 

^  άσπάσασθε  Χ  Μαρίάμ"^^,  ήτις'^^  ττολλά  ίκοπίασεν  εις  Χ  ήιιάς" .  άσπάσασθε 
Άνδρόνικον  και  Ίουνίαν  τους  συγγενείς  μον"  καΐ  συ  ν  αιχμαλώτου  ς  μου• 
οιτινές  είσιν  επίσημοι  εν  τόΐς  άποστόλοις,  οι  και  προ^^  έμοϋ  Χ  γεγόνα- 

8  σιν"  εν  Χριστώ,     άσπάσασθε  Χ  Άμπλίαν"*^  τον  άγαπητόν  i  μου"  εν  Κυ- 

9  ρίφ.     άσπάσασθε   Ονρβανον   τον   συνεργον  ημών  έν^ο    |  Χριστώ",  και 

10  Στάχυν  τον   άγαπητόν  μου.       άσπάσασθε  ^Απελλήν   τον   δόκιμον   ίν 

11  Χρίστω.     άσπάσασθε  τους  εκ  τών  'Αριστοβούλου^^,     άσπάσασθε  Χ  'ϊίρο 
δίωνα"  τον  |  συγγενή"'^  μου.     άσπάσασθε  τους  εκ  τών  'Ναρκίσσου,  τους 

12  δντας  εν  Κυρίω.     άσπάσασθε  Ύρύφαιναν  καΐ  Ύρνφώσαν  τάς  κοπιώσας 
εν'^  Κυρίω.     Χ  άσπάσασθε  ΤΙερσίδα  την  άγαπητήν^  ήτις^  πολλά  εκοπί- 

Textual:  Vs.  31 :  A.L.Tr.T.W.  om.  Ινα.  \  L.Tr.  marg.  W.  marg.  δωροψορία,  Codd.  B,D*•, 
txt.  Codd.  >5,A,C,D'',17,37.  |  L.Tr.  raarg.  W.  marg.  έν,  Codd.  B,D*;  txt.  Codd.  X,A,C,D'•, 
17,37.  I  A.L.Tr.T.W.  τοις  άγίοις  ykvijrai.  Vs.  32:  W.Tr.  marg.  εν  χήρα  έλθων;  Τ.  έλθών 
εν  χαρά;  txt.  W.  marg.  |  L.Tr.  marg.  W.  marg.  κνρίον  Ίησυϋ,  Cod.  Β;  txt.  Codd.  N-,  .\,C, 
DM7,37.  I  Tr.  marg.  T.W.  marg.  om.  κα),  Codd.  X*,A,C;  txt.  X^(D),  17,37.  |  L.W.  marg. 
om.  σνναπαύσωμαι  νμΐν,  Cod.  Β:  txt.  Codd.  X,A,C,17,37;  A.  [καϊ  συναπανσωμαι  νμΙν.] 
Vs.  33:  [LTr.]  Chap.  16,  vs.  1 :  W.  marg.  om.  δε.  \  L.  marg.  νμών.  |  W.  adds  κηϊ;  txt. 
W.  marg.  |  T.  Κεν.  Vs.  2 :  A.L.Tr.W.  προσδέξησθε  άντην.  |  A.L.T.W.avrr/.  \  A.L.Tr.T.W. 
ipov  avTOv.  Vs.  3 :  A.L.Tr.T.W.  Πρ/σ/cav.  Vs.  5:  Ύ. 'Έ,παίνετον.  \  A.L.Tr.T.W.  Άσ/af, 
Codd.  X,A.B.C,D*;  txt.  Codd.  D^17,37.  Vs.  6:  A.L.Tr.W,  Ήίαρίαν.  \  A.L.Tr.T.W.  νμας. 
Vs.  7  :  A.L.Tr.T.W.  γέγοναν.  Vs.  8  :  L.  marg.  Tr.  Άμττλίατον;  A. T.W.  marg.  'Αμπ?ύα- 
τον ;  W.  Άμπλίύν.  \  W.  marg.  om.  μου.  Vs.  9 :  L.W.  marg.  Κνρίω,  Codd.  C,D,37  ;  txt 
Codd.  Χ,Α,Β,Π.     Vs.  11:   A.L.Tr.T.W.  Ήρωδί^να.  \  Tr.  συγγενην.     Vs.  12:  [L.] 


■  Grammatical:  83)  W.  234.  84)  W.  133.i>.  85)  W.  122.  86)  W.  585.  1)  W.  134; 
W.  343.  2)  W.  I33.b.  3)  W.  390.  4)  W.  234.1.  5)  W.  159.  6)  W.  307.  7)  W.  448. 
8)  B.  109.  9)  W.  638.  10)  W.  136.  11)  W.  562;  W.  566*.  12)  B.  83.  13)  W.  185. 
14)  W.  397.  15)  B.  176.  16)  B.  115.  17)  W.  143.  18)  W.  372.,i.  19)  W.  103;  W.  llu. 
20j  W.  i:;6.     21)   B.  95.     22)  W.  66;   B.  13.     23)  W.  390.     24)  B.  115. 


Κεφ.  16.  ΠΡΟΣ   ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  41 

ασεν  εν  Κνρίω".  άσττάσαηθε  Ύονφον  τον  εκλεκτον  εν  Υίνρίω^  καΐ  την  13 
μητέρα  αντον  και  εμον^.  άσττάσασθε  Χ  ^Ασνγκριτον",  Φλέγοντα,  Χ  Έρ-  14 
μάν"^^  Τίατρόβαν^  Χ  'Έ.ρμην\  και  τονς  συν  αντοΐς  αδελφούς,  άσττάσα-  15 
σθε  Φιλόλογον  και  ί  ^ϊονλίαν,  'Νηρέα"  και  την  άδελφήν  αντον.,  και 
^Ολνμπάν^'^ ,  καί  τονς  σνν  αυτοίς  πάντας  άγίονς.  άσπάσασθε  άλλήλονς  16 
έν  φιλήματι  άγίω.     ασπάζονται  νμάς  αΐ  εκκλησίαι  *  τον^^  Χριστον. 

ΤΙαρακαλώ  δε  νμας,  αδελφοί,  ακοττείν'^  τονς  τάς  διχοστασίας  και  τά^"    17 
σκάνδαλα^  παρά^^  την  διδαχήν  ήν  νμείς  έμάθετε,  ποιονντας-   και  |  έκ- 
κλίνατε"^^  άπ'  αντών.     οι  γαρ  τοιοντοι  τω  Κνρίω  ημών  νίησον"  Χρι-    18 
στω  ον  δονλενονσιν,  άλλα  τη  έαντών  κοιλία'  και  δια  της  χρηστολογίας 
Χ  και  ευλογίας"  έξαπατώσι  τάς  καρδίας  τών  άκακων,     ή  γάρ^^  νμών^*    19 
ϋττακοή   εΙς   ττάντας  άφίκετο^^•      Ιχαίρο)   ονν  το  έφ'   νμΐν".      θέλω   δε 
ίμάς  σοφονς  t  μέν"  είναι  εις  το  αγαθόν  άκεραίονς  δε  εΙς  το  κακόν.     6    20 
δε  θεός  της  ειρήνης  Χ  σνντρίφει"^^  τον  Σατανάν  ύπό^^  τονς  πόδας  νμών 
έν  τάχει.      ή  χάρις  τον  Κνρίον  ημών  'Ίησον  t  Χριστον"  μεθ'  νμών.  * 
Χ  ^Ασπάζονται"  νμάς  Τιμόθεος  δ  σννεργός  μον,  καΐ  Αονκιος  και  Ιάσων    21 
και  Σωσίπατρος  οΐ  σνγγενέΐς  μον.      ασπάζομαι  νμάς  έγώ^^  Ύέρτιος  6    22 
γράφας  την  επιστολήν  έτβ^  Κνρίω.     ασπάζεται  νμάς  Γάϊοξ•  ό  ξένος  μον    23 
και  Χ  της  εκκλησίας  όλης"•  ασπάζεται  νμάς  "Εραστος  δ  οικονόμος  της 
πόλεως,  και  Κοναρτος  δ  αδελφός. 

t  Ή  χάρις  τον  Κνρίον  ημών  ^ϊησον  Χριστον  μετά  πάντων  νμών".    24 
αμήν.    Τω  δε  δνναμένω'*^'^  νμάς  στηρίξαι  κατά*^  το  εναγγέλιόν  μον  και  το    25 
κήρνγμα  ^Ιησον  Χριστον,  κατά  άποκάλνφιν  μνστηρίον  χρόνοις^  αιωνίοις 
σεσιγημένον^  '  φανερωθέντος  δε  ννν^  διά  τεΡ  γραφών  προφητικών,  κατ'    26 
επιταγήν  τον  αιωνίου  θεοί,  εΙς  νπακοήν  πίστεως**  είς^  πάντα  τα  έθνη 


Textual:  Vs.  14:  Τ.  'AavvKfjiTov.  |  A.L.Tr.T.W.  transpose  Έρμάν  and  Έρμην. 
Vs.  15:  L.  marg.  Ίυννίαν,  Νηρέαν.  Vs.  16:  A.L.Tr.T.W.  add  πάσαι,  Codd.  X,A,B,C,37; 
txt.  Codd.  17»,37.  Vs.  17:  Tr.T.W.  marg.  έκκλίνετε,  Codd.  X*  B,C,37 ;  txt.  Codd.  Χ',Α, 
D,17.  Vs.  18:  A.L.Tr.T.W.  om.  Ίησοΰ,  Codd.  X,A,B,C,B7;  txt  Cod.  17.  |  W-marg.  om. 
καϊ  ευλογίας,  Codd.  D,  17;  txt.  Codd.  N,A,B,C.     Vs.  19:   A.L.Tr.T.W.  εφ'  νμΐν  ονν  χαίρω. 

1  A.L.Tr.T.W.  om.  μεν,  Codd.  B,D ;  txt.  Codd.  S,A,C,17s,37.    Vs.  20  :  W.  marg.  σνντρίψαι. 

I  T.  om.  :Κρίστον,  Codd.  Χ,Β;  [A.Tr.] ;  txt.  Codd.  A,C,17,.^7.  |  E.  adds  αμήν.  Vs.  21: 
A.L.Tr.T.W.  ασπάζεται,  Codd.  >5,A,B,C,D*.37 ;  txt.  Codd.  D',17s.  Vs.  23:  A.L.Tr.T.W. 
δλης  της  εκκλησίας.  Vs.  24:  L.Tr.T.W.  om.  vs.  24,  Codd.  X,A,B,C;  [Α.] ;  txt.  W.  marg. 
Codd.  D,(17),(37). 


Grammatic.\l  :    25)  W.  155;    B.   117.      26)  W.  103.      27)  W.  103.  28)  W.   118. 

29)  W.  332.     30)  W.  126;  B.  100.     31)  W.  404.     32)  W.  314;  W.  429.j.  33)  W.  447. 

34)  B.  ]17.      35)  B.   60.      36)  W.  280*.      37)   W.  621.      38)  W.  521.,>.  39)  W.  390. 

40)  W.  567*;    B.  293:    B.  386.      41)  W.  401.      42)  W.  218.»;    B.   186.  43)  W.  435, 
44)  W.  186.     45)W.  396.n. 


42  ΕΠΙΣΤΟΛΗ  ΠΡΟΣ  ΡΩΜΑΙΟΤΣ.  Κεφ.  10. 

27    γνωρισθέντος, '  μόνω"^^  σοφώ  θεώ,  διά^'^  Ίησον  Χρίστου,  t  ώ"^  ή*^  όόξα^ 
εις  τους  αΙώνας.  *  αμήν. 

t  ΪΙρυς  'Ρωμαίους  έγράφη  από  Κορίνθου  δια  Φοίβτ/ζ•,  της  διακόνου  της 
εν  Κεγχρεαΐς  εκκλησίας" . 

Textual  :   Vs.  27 :  W.  marg.  om,  ώ,  Cod.  Β.  |  L.T.W.  raarg.  add  των  αιώνων.      8ιώ• 
scription:  L.T.W.  ora.;    A.Tr.  ΠΡΟΣΡΩΜΑΟΤΣ,  Codd.  X,A,B*,C,D*. 


Gkammatical:  46)  W.  567*.     47)  W.  378.     48)  W.  168.    49)  W.  lOS.b.     50)  B.  137. 


FINIS. 


Princeton  Theological  Seminary  Libraries 


1    1012  01249   5489