CD
CM
£ CM
2^^ CM
S 1^
--
z CD
1^
•^
CO
/
P.
" OLD-LATIN BIBLICAL TEXTS: No. V
THE FOUR GOSPELS
FROM
THE CODEX CORBEIENSIS
BEING THE FIRST COMPLETE EDITION OF THE MS. NOW
NUMBERED LAT. 17225 IN THE NATIONAL LIBRARY
AT PARIS
TOGETHER WITH
FRAGMENTS OF THE CATHOLIC EPISTLES, OF
THE ACTS AND OF THE APOCALYPSE
FROM
THE FLEURY PALIMPSEST
NOW NUMBERED LAT. 6400 G IN THE SAME LIBRARY AND
FOR THE FIRST TIME COMPLETELY EDITED WITH
THE AID OF THE PRINTED TEXT OF BERGER—
'LE PALIMPSESTE DE FLEURY'
BY
E. S. BUCHANAN, M.A., B.Sc.
CURATE OF KIPPINGTON, SEVENOAKS
WITH THREE FACSIMILES
OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
1907
Price Twelve Shillings and Sixpence net
w
;-^ ' *r
:»"-. JSfcsrj»
' /J
•t?
V i^Yi 1 >5 pleram e-^T; ■ fin
w I
i^XJV'
-^*V/Vf^^^'^-
vim- Ui^-lCCOiNckd^rM^ .
CODEX CORBEIENSIS. a/iC.-i 400 A.n. Fol. 48 voso.
riiis |iai;c shows St. Jolin iii. 27 -iv. 3, and was mucli faded even in the twelfth century.
I lu- 111 rections. piuuiuation and inking over ol faded letters aiebyT^''. The ornamented
mnnb.-r nf ipiires bcli.w the te.xt at the right hand corner and the index letter R above ^ivc
this paiic a special interest.)
"TA'-.,
<^v*ei^^r,f
i
• L • AfOyr'i i».»o'*c4
^
I
V ^| ICl ( M*.' Of OM> Avjcix
^lOll CI I b5U^^C UOCN
oiivuo^iuuoxioc
hUuic ;
r\C5rON^IlO>OUCKCi
^(KilCyMOMhNbcO
un*o:^^
/
C^l C IT C I jh<.1>C MC C^KI5
h\bc5;'lUlMC|0CCMr
HOMCC)UC4^^i^M>v:<
MOH«^5iTOU5Uf k: hoc
^iClICfi^^OlfCF^ONCOf
C^COC)ui\fivOfl>Cl\OTa
r'\l»vC5N05l1^UHo>OM
ic hoCAC*Of;.xocKUMr"
ciuo5C^icin5Soi\iVic
i;.*j5oLu^>»5C5iLocui
UbI \C»0|\\Kit:orOMcl i
C^iciicuH^o^uLieK-Cfvc
^CO^lhMUf AUCNICI
nOlvNiMCquc IMox>M
IChoCMc^^lOClNc'KcS
5oUo>i5A^O|;.\b!if>7x
N05\C>0|vAiVa5i:)00^
5C|0>U5^]Ul1^LU5CX
5c^UCNK^lho|5.\ClMM^'
Cil:C)a\HC>OUCMAC^O
isAio5e5ciN0o^\6UKr
CODEX CORBEIENSIS. C/RC.i 400 a.d. Fol. 49 verso.
(This page contains St. John iv. 13-23. and is one of the hest preserved in the MS. The
twelve alterations in text and the numerous seniicolons are all by ff'' ; three central full
points are hy ff'^ ; that in col. 2. end of 1. 5, is W ff" or ^'''. The ligatures ua, ac\ uiic and nl
are found on this page. The title is seen ahove in ininutt- uncials.)
OLD^LATIN BIBLICAL TEXTS: No. V
'U .
THE FOUR GOSPELS
FROM
THE CODEX CORBEIENSES
iJ" [or M)
BEING THE FIRST COMPLETE EDITION OF THE MS. NOW
NUMBERED LAT. 17225 IN THE NATIONAL LIBRARY
AT PARIS
TOGETHER WITH
FRAGMENTS OF THE CATHOLIC EPISTLES, OF
THE ACTS AND OF THE APOCALYPSE
FROM
THE FLEURY PALIMPSEST
NOW NUMBERED LAT. 6400 G IN THE SAME LIBRARY AND
FOR THE FIRST TIME COMPLETELY EDITED WITH
THE AID OF THE PRINTED TEXT OF BERGER—
'LE PALIMPSESTE DE FLEURY'
EV
E. S. BUCHANAN, M.A., B.Sc.
CURATE OF KIPPINGTON, SEVENOAKS
WITH THREE FACSIMILES
OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
1907
"o
\
HENRY FRO\YDE, M.A.
PUBLISHER TO THE UNIVERSITY OF OXFORD
LONDON, EDINBURGH
NEW YORK AND TORONTO
CONTENTS
THE CODEX CORBEIENSIS
Two F'ACSIMILES OF CODEX CORBEIENSIS
Introduction (abridged from \hQ Journal of Theological Sludles for October, 1905, and
January, 1906)
The Text of St. Matihew (begins at xi. 16)
The Capitula of St. John
The Text of St. John .
The Capitula of St. Luke
The Argument of St. Luke
Tiie Text of St. Luke .
The Capitula of St. IMark
The Text of St. Mark .
PAGE
V
I
21
22
44
46
47
77
78
THE FLEURY PALLMPSEST
Facsimile of the Fleury Palimpsest
IMonJLum . •••.....
Frag.ments of the Catholic Epistles: i St. Peter iv. 17-2 St. Peter ii. 7 ; i St.
John i. 8-iii. 20 ...... _
Fragmexts of the Apocalypse: i. i-ii. i; viii. 7-ix. 12; xi. i6-xii. 14; xiv. 15-
xvi. 5 ....... _
Fragments of the Acts of the PIoly Apostles: iii. 2-iv. 18; v. 23-vii. 2; vii.
42-viii. 2; ix. 4-23; xiv. 5-23; xvii. 34-xviii. 19; xxiii. 8-24; xxvi. 2c-
xxvii. 13
Appendix : Digest of noteworthy Corrections in ff
97
99
109
121
INTRODUCTION
THE CODEX CORBEIENSIS
A BRIEF description of the Codex, together with an imperfect collation (in St. John, St. Luke,
and St. IMark only), is given by Bianchini in his Evangeliariiim Qtiadniplex, which appeared
in 1749. The select readings given by Bianchini are, however, far from accurate.
Sabatier also gave variant readings (rather less accurately than Bianchini) in the third
volume of his great work Bihliortim Sacr. La/inae Versiones Atiiiqiiae sen Veins Italica, com-
l)leted in 1749. How inaccurate the quotations of Bianchini and Sabatier are may be gathered
from the fact that Tischendorf's citations in his Ed. viii mai'or, which are taken from their
work, contain in St. John's Gospel alone not fewer than 153 false readings.
In more recent times the Norwegian scholar Belsheim has published an edition of the
text (without the Capitula or the Prologue to St. Luke), Christiania, 1887. In Belsheim's work
there is no attempt to render the Codex line for line and page for page. The editor tells us
that he noted in a copy of the Vulgate the variant readings he saw in the MS., and printed his
edition from this annotated copy. The result has been to give the Codex the appearance of
having a Vulgate base in many passages where no such Vulgate base exists.
Finally, the learned English editors of the Vulgate give a very full collation of the 1\ISS. in
St. Luke and St. John. (In St. Matthew and St. JMark they seem to rely solely on Tischendorf's
citations, which are not always accurate.) This collation is the outcome of the critical sagacity
of the late Samuel Berger, whose work in deciphering old Latin MSS. (notably Le Palimpseste
de Fleury) entides him to the gratitude of all students of the Latin text of the New Testament.
The early history of the IMS. is involved in utter obscurity. The copyist left no record
of his name or environment. His work shows him unacquainted with the Latin language.
The ]\IS. belonged anciently to the Benedictine IMonastery of Corbey near Amiens — once
the home of many precious records of the early Christian ages\ It entered in comparatively
recent times into the Bibliotheque Royale, whose red stamp it bears on its last page. It has now
found a home in the Bibliotheque Nationale, where it is numbered Lat. 17,225.
The Codex has lost three out of eight quires in St. Matthew. The first three quires have
perished down to xi. 16 (not xi. 6 as Belsheim says). The first leaves of ancient MSS. seem most
exposed to loss : e has lost its first five quires. Two leaves are missing from St. John containing
xvii. 15-xviii. 9 and xx. 23-xxi. 8 respectively. Three leaves are wanting in St. Luke ; tAvo of
these were consecutive and contained ix. 45-x. 20; the third contained xi. 45-xii. 6. Happily
St. Mark is complete except that three leaves — the last two and the third of Quire xxvi — are
mutilated. The first two extant leaves of St. Matthew are alho slightly mutilated \
The Codex originally consisted of twenty-seven gatherings of eight, and a gathering noAV
^ Some account of this ancient Benedictine House may be found in Delisle, Cab. dcs MSS., ii. p. 104.
'^ The verses lost through this mutilation are St. Matt', xi. 20 ; xii. 3 ; St. Mark ix. 19, 23, 24, 28, and in part
18, 20, 29, 31, 33 ; xvi. 17 ^except three letters , and in part 16, 18, 20.
vi IXTRODUCTIOX
consisting of five separate leaves, but which may have once been a ternion. The quires of the
IMS. were as follows : i-iii (lost), iv-xiii, xiv (i and 8 lost), xv-xviii, xix (4, 5, and 7 lost), xx-xxviii.
About two centuries ago (so it appears) the extant leaves were numbered throughout, but
carelessly enough, inasmuch as two consecutive leaves are both numbered 55 and two other
consecutive leaves are marked 88. The last leaf is numbered 190, and the Codex therefore,
in its present form, contains neither 190 nor 191, as has been previously stated, but 192 leaves.
Twenty-three signatures are found at the foot of the inner margin of the verso side of
leaves numbered 8, 16, 24, 32, 40, 48, 55 bis, 63, 71, 79, 92, 100, 108, 116, 121, 129, 137,
145, 153, 161, 169, 177, and 185. The leaf that followed 85 and was signed xiiii is lost.
In addition to the mode of numbering by quaternions signed at the foot of the page there
survives a trace of another method of counting by binions. On fol. 48 verso under the title is
written the letter R by the same hand that wrote the signature uiiii below. Now this R stood
originally on the seventy-second leaf of the MS., and 4 x 18 = 72.
The vellum is exceedingly fine, so much so that when photographed the letters on the other
side appear through the vellum. Looking at a photo of fol. 48 verso one might easily read adcepit
in St. John iii. 32 for adcipit owing to part of the letter m of homo being visible through the vellum.
Some pages of the IMS. — notably fol. 49 verso— are as clear to-day as when they left the
hand of the copyist fifteen centuries ago; but others are faded and only fully decipherable
by observant study of the MS. as a whole.
There are two columns of twenty-four lines on each page. Every page before being
written on has been accurately ruled with twenty-four horizontal lines and four vertical lines.
To guide the horizontal ruling a vertical line of twenty-four prickings was first made, extending
down the page and about three inches from the right-hand edge of the vellum.
Each vellum leaf measures 28-5 cm. by 24-5 cm., or iii in. by 9I in. (approximately the
measurement of e) ; but originally was somewhat larger, having been clipped in the procei^s of
binding.
The leaves are now bound in a binding not more than 200 years old, and uniform with
that of other manuscript books in the Library.
The compendia are only those found in the most ancient IMSS., and some are peculiar ioff:—
(ts, dm, di, do (the full form dii is used in the nom. plur. ; deics in full is found once), dns,
dm, doms (once), dd??i {dominiis in full is found twice ; dhm is not found), itis, itim, itiu, iho
(the voc. is itis 4/7) ; xps, xpm, xpi, xpo, xpe. sps, spm, spiii, spo, spu (the full form is found
fairly often in the sing., and is usual in the plural). scs, sue (once), scm, sa, sco (but as
often as not the form is written in full, viz. spu sancto). The following ligatures occur, but
only at the end (or near the end) of a line : — with u : ua, uc, ue, id, urn, tin (in imi and nnc),
lip, 7ir, lis, ui, mi {m is not found). With n : nc, 7ie, ns, nt. With 0 : os (frequent in z). With
e (as second letter) : ae, ne, ue, re. The ligatures unt and tine are also found. At the end of
a line the letters ;;/ and n, and the combination ;;/, are frequently expressed by a little line above
the preceding letter.
Punctuation by the scribe himself is exceedingly rare. In the whole of St. Mark s Gospel
(if we except the pointing of numerals) there are onl\ five stops.
INTRODUCTWX vii
Wilh reference to tlie Capilula, found in our MS., but wanting in most old Latin MSS,,
there is good reason to believe that they did not form part of the archetype from which the text
of ff was copied, but were gathered from another MS. which had affinities with the parent of the
D3PGQ aur c group, whose Capitula are given by Wordsworth and White in their edition of the
Vulgate Gospels ^
As regards the paragraphs in ff, they exhibit a curious correspondence with those in e. It
may be roughl}- slated that five out of every six breaks in the narrative in e are also found in^.
The paragraphs in b and _^ in St. John are almost identical.
The result of the comparison of the palaeography of^'with that of other ancient Latin MSS.
has convinced the present writer that ff must rank with a in point of antiquity. It is earlier than
/^act^ or n, and also earlier than h. IMany of the letters in ff resemble the uncial letters current in
the fourth century. The M in_^is a replica of the M of the fourth century Cicero Palimpsest at
Rome, Pal. Soc. ii. PL 1 60.
One cannot tabulate all the palaeographical impressions that are received from a IMS. and
that lead to the belief that it is earlier or later than another. The great simplicity of the letters in_^,
the absence of all knobs or ornamental points, the smaUness and plainness of the capitals, the
straightness and thinness of lines marking abbreviations, the extreme rarity of punctuadon —all
these contribute to the conviction that ff belongs to a remote andquity, and that it surpasses in
age all other Old Latin MSS. with the exception ol a.
Character of the Codex.
The study of a MS. involves a twofold mental process — the ascertaining of the character
of the scribe's exemplar and at the same time the ascertaining of the character of the scribe
himself.
The licence of Western scribes is almost proverbial, and has been used by Hort as a strong
argument for dismissing as summarily as he has done the evidence of Western IMSS. When
a MS. such as e writes, for example, capharnawn for navn, and capharnaum also for corozain,
confounds Cleophas and Cephas and alters the context accordingly, the student may well hesitate
about accepting any singular readings of such a codex. A witness who distorts even a few facts
impairs the value of his evidence as a whole.
The striking character of ff is the absence of any such errors as those just named. There
are unconscious errors of transcription such as are found in all MSS. ; but of wilful alteration of
the text from ' supposed fitness for immediate and obvious edification ' there is, to the best of the
present writer's belief, not a single instance.
The singular readings of _^ are quite different in character from most of the singular readings
of e, or even of h or k.
Another source of obliteration of ancient readings is the Harmonistic proclivity of many
scribes — the result of such compilations as Ephrem's Diatessaron. Again, ff can be shown to
be more free from this influence than any extant Latin or Greek MS.
* The subscriptions after St. Matthew and St. John bear out this conclusion. The subscription after St. Luke
varies.
viii IXTRODUCTIOX
Summary.
Evidence for assigning _//' to as early a date as 375-425 may be discovered in
(a) The unfixedness of the spelling to a degree unparalleled in any other IMS. Of this
almost every page of the MS. furnishes proof.
(iS) The exceeding rarity of punctuation.
(y) The absence of all observance of the rules of grammar ; and the persistence of
vulgarisms in both grammar and spelling.
(S) The shape and form of the letters, especially of E, T, INI and O.
(e) The large amount of verbal variation from the Vulgate, especially in such well-known
and often quoted verses as St. Matt. xi. 28, St. Luke ii. 14, St. Mark xiv. 24.
(t) The comparative freedom of _^ from the harmonizings which are found in other texts.
The earliest texts would be the least harmonized. [Cf. St. IMatt. xxiv. 35, xxvii. 34; St. Luke
iii. 21, vi. 31 ; St. Mark iv. 39, xiv. 24.]
{&) The agreement of jf with the Old Syriac Version; and with Irenaeus and Origen in
ancient readings lost in all other INISS.
The cumulative force of the evidence from these sources cannot be negatived by imputing
to ff ' the textual timidity of the fifth century '. That the text of _/f keeps on the whole nearer
to the Text. Recept. than do the other ancient Old Latin IMSS. (with the exception of a) is
a fact which must be recognized, but it determines nothing either for or against the antiquity of
our IMS. or of its text. In this case, as in others, theories must be subserviated to ascertained
facts. The large measure of support given by the two oldest Latin IMSS. a and _^ to the Text.
Recept. is a fact which can no longer be neglected, especially when it is remembered that ' the
text has been preserved with less alteration in the versions than in the ]MSS.'
The reader is referred for a full discussion of this evidence to the writer's articles in the
Journal of Theological Studies for October, 1905, and January, 1906.
The text that follows is an exact print, line for line and column for column, of the whole
IMS. Where italic type occurs, it always, except in the headings of the pages, denotes rubricated
letters in the original. All corrections in the MS. earlier than the twelfth century have been faith-
fully given either in the text or in the Appendix at the end of the volume. The copious later
Vulgate corrections have (for the most part) been omitted.
Postscript. My warmest thanks are due to the Rev. H. J. White, who, among other
services, has revised the printed sheets of ff with the IMS. itself, and has thus conferred on
the present edition a high degree of accuracy.
I have also to thank my learned friends. IMr. A. Souter and the Rev. J. F. Bethune-Baker,
and my obligations to Professor Burkitt, of Cambridge, and Dr. Sanday, of Oxford, are too
many to be here set out in detail. From M. Henri Omont and the other authorities at the
Bibliotheque Nationale in Paris I have received nothing but courtesy during the past eight
years in which I have been a frequent visitor at their magnificent Library of IMSS.
Postscript from London,
Feast of the Epiphany, 1907.
XI. I6-XII. 24.] EUANGELIUM
MA TTEUM
Fol. 1.
Est pueris sedentib-
in foro et adclama"
tibus ad inuicem ^''et
dicentibus • canta
uimus uobis • et no~
saltastis lamenta
uimus uobis et non
planxistis ^^uenit
iohannis neque ma~
ducans neque bibens
et dicunt demonium
habet ^"uenit filius
h]ominis manducas
et] bibens et dicunt
ecce] homo uorax et
potator u]ini amicus
publicanorjum et pec
catorum et iustlifica
Egerunt penitentia
"Uae tibi corozain et
bedsaida quia si in
tyro et sidonae fac
tae sunt in uobis olim
in cilicio penitentia"
egissent
*^Uerum tamen dico
uobis tyro et sidoni
remissius erit in die
iudicii quam uobis
"Et tunc capharna
um numquid usq-
in
caelum exaltaberis
usquae in infernu"
discendis quia in so
domis factae fuisse"
uirtutes quae factae
sunt in te forte ma~
sissent usque in ho
diernum ^*tame~
di]co uobis quia ter
rae sojdomorum
RemissiUjS erit in die
BUCHANAN
Iudicii quam uobis
xxxim"^ In illo tempore
pondens ihs dixit \res
confiteor tibi pater
dne caeli et terrae
quia abscondisti haec
a sapientibus et pru
dentibus et reuelas
ti ea paruolis ^"ita pa
ter quoniam sic fu
it beneplacitum an
te te
"Omnia mihi tradita
sunt a patre meo et
nemo nouit filium
nisi pater et patrem
quis nouit nisi filius
et cui uoluerit fill
us reuelare
''^Uenite omnes qui
laboratis et onera
ti estis et ego uos [re
ficiam ^*to[llite iu
gum me[um super
Uos et discite a me
quia mitis sunt et hu
mills corde et inue
nietis requiem ani
mis uestris ^"iugum e
nim meum suaue et
onus meum leuae est
xxxt' 12' In illo tempore
abiit ihs per segetes
sabbatis discipuli au
tem eius seruientes
coeperunt uellere
spicas et manduca[re
'^Pharisaei autem ui[de~
tes illos et dixer[unt
illi ecce disc[ipuli tui
faciunt [quod non
licet [eis facere sab
ba[tis
^A^d
Fol. 2.
In domum di et panes
propositionis man
ducauit quod non 11
cebat ei manducare
neque his qui cum illo
erant nisi soils sacer
dotibus
' Aut non legistis in lege
quia sabbatis sacerdo
tes in templo sabbatu"
uiolant et sine crimi
ne sunt "dico autem
uobis quia sabbato
maior est hie
''Si enim sciretis quid
est misericordiam
uolo et non sacri
ficium numquam
condemnassetis
innocentes ^diTis est
enim sabbati filius
hominis
xxxui ® El inde trajisies
uenit in synagoga"
Eorum '°et ecce ho
mo erat ibi manum
habens aridam
Et interrogabant
dicentes si licet sa[b
batis curare ut a[c
cusarent eum
^'Ipse autem dixit [illis
qui ex uobis q;ui habet
ouem et cec[iderit
in foueam s[abbatis
nonne ene[bit earn
et leuauit '''[quan
to magis m[elior
est homo [oue itaq.
licet sab[batis bene
facere
"Tunc ait [homini ex
tende [manum tu
am [et extendit
man[um suam et
rest[ituta est sicut
et a[ltera
'*Et
Consilium facie
bant • aduersus eu~
ut eum perderent
^'^Ihs autem secessit
i]nde et sequeban
tu]r eum multi et
cu]rauit eos ^"^ omnes
aUjtem quos cura
uit pr'aecepit eis ne
perjuulgarent eu~"
^'^ut adiupleretur
quod] dictum est
per ese]iam profe
tam di]cemem
^^ecce p'uer mens
quern elegi dilec
tus meu's in quo
bene co]nplacuit
anima m]ea • po
nam spirijtum
meum su]per eu~"
et iudiciujm ge""
tibus adnu]ntia
bit ^^non cont]en
det neque clama
bit neque audiet
aliquis in plateis
uocem eius •^''haru"
dinem quassata"
non confringet
et linum fumiga""
tem non extinguet
donee eiciat in
uictoria iudiciu""
^'et in nomine eius
gentes sperabunt
^^Tunc oblatus est ei
homo daemoniu"
habens caecus et mu
tus et curauit eum
ita ut loqueretur
et uideret
^'Et stupebant omnes
uturbe et dicebant
numquid hie est filius
dauid -"'parisaei aute~
audientes dixerunt
hie non eicit demonia
EUANGELIUM
MA TTEUM [xii. 24-xni. 8.
Fol. 3.
Nisi in belzebul pri~
cipem daemonioru"
2'Sciens autem ihs co
gitationes eorum
dixit eis- omne reg
num diuisum con
tra se desolatur • et
omnis ciuitas uel
domus diuisa con
tra se non stabit- ^^si
enim satanas sata
nan eicit aduersus
se diuisus est quomo
do ergo stabit reg
num eius
"Quod si ego in belze
bul eicio demonia
fili uestri in quo ei
ciunt ideo ipsi iudi
ces erunt uestri
'^ Si autem in spu • di ego
eicio demonia • uti
que adpropiauit in
uos rearnum di
'^^Quomodo potest quis
intrare in domum
fortis et uasa eius
diripere nisi prius
alligauerit forte"
et tunc domum illius
diripiet
*°Qui non est mecum
contra me est et qui
non congregat me
cum dispargit
^^Ideo dico uobis om
ne peccatum et bias
phemia remittetur
hominibus • sps aute~
blasphemia non
remittetur homi
nibus
^^Et quicumque dixe
rit uerbum aduer
sum filium homi
nis remittetur ei
qui autem dixerit
contra spm- scm.
Non remittetur
ei neque in hoc sae
culo neque in futuro
^^Aut facite arborem
bonam et fructum
eius bonum aut fa
cite arborem mala"
et fructum eius ma
lum ex fructu eni~
arbor cognoscetur
^* Progenies uiperaru"
quomodo potestis
bona loqui cum si
tis mali ex abunda"
tia enim cordis os lo
quitur
^^ Bonus homo de bono
thensauro profert
bona et malus homo
de malo tensauro
profert mala
^''Dico autem uobis quo
niam omne uerbu"
otiosum quod locuti
Fuerint homines red
dent de eo ratione"
in die iudicii ^^unus
quisque enim ex uer
bis suis condemna
uitur [derunt ei
xxxvii'^^ Tunc respon-
quidam de scribis
et parisaeis dicen
tes magister uolumus
a te signum uidere
^■'Ihs autem respondens
ait illis generatio ma
la et adultera signu~
quaerit et signum
non dabitur ei nisi
signum ionae pro
fetae • ^"sicut enim fu
it ionas in uentre caeti
tribus diebus et trib-
noctibus sic erit et
filius hominis in cor
dae terrae et tribus di
ebus et tribus noctib'
Fol. 4.
■*^Uiri nineuitae resur
gent in iudicio cum
generatione ista et
condemnabunt ea~
quia penitenitentia"
egerunt in praedica
tione ionae et ecce
plus quam iona
*-Regina austri resur
get in iudicio cum ge
neratione ista et co~"
demnauit eam quia
benit ab ultimis par
tibus terrae audire
sapientiam solomo
nis et ecce plus hie
quam solomon
^^Cum autem inmun
dus sps exierit ab ho
mine ambulat per
loca arida quaerens
requiem et non in
ueniet "tunc dicit re
uertar in domum
jNIeam unde exiui
et ueniens inuenit
eam uacantem
scopis mundahta"
et ornatam ^°tunc
uadit et adsumit
secum septem alios
sps • nequiores se
et introeuntes ha
bitant in eo et fiunt
nouissima hominis
illius peiora magis
quam priora sic erit
generationi huic
pessimae [quente
xxxviii^^ Haec eo lo-
ad turbas ecce ma
ter eius et fratres
stabant foris quae
rentes loqui cum eo
"dixit autem ei quida"
ecce mater tua et
fratres tui foris stant
i quaerentes loqui
Tecum **ad ipse respo"
dens dicenti sibi ait
quae est mater mea
aut fratres mei
"Et extendens manu~
in discipulos suos di
xit • ecce mater mea
et fratres mei ^°qui
cumque enim fece
rit uoluntate patris
mei qui in cells est
ipse meus frater et
soror et mater est
xxxuiiii 13^ In ilia die
[exit ihs et se
debat secus mare
^et congraegatae
sunt ad eum tur
bae ita ut in nauicu
lam ascenderet
sedere • et omnes
turbae stabant in
litore
^Et locutus est ad eos
multa in parabolis
Dicens ecce exiit
qui seminat semina
re *et cum seminat
quaedam ceciderunt
secus uiam et uene
runt uolucres et co
mederunt ea ^quae
dam autem caecide
runt in petrosa ubi
non habebat terra""
multam et continue
exhorta sunt quia
non habebant alti
tudinem terrae ^ sole
autem orto aestua
uerunt et quia non
habebant radicem
aruerunt ^alia aute~
ceciderunt in spinis
et creuerunt spinae
et suffocauerunt ea
^Alia uero caeciderunt
in terram bonam
et dabant fructum
XIII. 8-xiii. 39.] EUANGELIUM SEC
MATTEUM
Pol. 5.
Quaedam centesi
mum aliud sexage"
simum aliud tricen
simum ^qui habet au
res audiendi audiat
"Et accedentesdiscipu-
dixerunt ei quare in [li
parabolis loqueris
ad eos
"Ad ipse respondensait
illis quia uobis datu~
est nosse myteriu~
regni illiiis autem
non est datum ^^qui
enim habet dabitur
ei et abundabit • qui
autem non habet
et quod habet aufere
tur ab eo
"Idee in parabolis lo
quor eis ut uidentes
non uideant
et audientes
audiant et non
Intellegant ne qua"
do conuertantur
"et tunc inpleuitur
a
in eis profeti eseiae
dicentis
uade et die popu
lo huic auditu
audietis et non
intellegetis et
uidentes uide
bitis et non uide
bitis ^^incrassatu"
est enim cor po
puli huius et au
ribus grauiter
audierunt et ocu
los suos cluserunt
ne quando uide
ant oculis et au
ribus audiant
et corde intelle
gant et conuer
tantur et sane"
illos
"Uestri autem beati
oculi qui uident et
aures quae audiunt
"amen dico uobis
quod muki profe
tae et iusti cupierunt
uidere que uidetis
et non uiderunt
et audire quae audi
tis et non audierunt
'®Uos ergo audite para
bolam seminantis
"omnis qui audit uer
bum regni et non
intellegit uenit
malus et rapit quod
seminatum est in
corde illius hie est
qui secus uiam se
m.inatus est '^"qui aute~
supra petrosa semi
natus est hie est qui
uerbum audit et
continuo cum gau
Dio accipit illud "sed
non habet in se ra
dicem sed est tem
poralis facta aute"
tribulatione prop
ter uerbum conti
nuo scandalizatur
"qui autem in spinis
seminatur hie est
qui uerbum audit
et sollicitudo sae
culi et uoluptas di
uitiarum suffocat
uerbum et sine fruc
tu efficitur ^^qui ue
ro in terram bona""
seminatus est hie
est qui audit uerbu"
et intellegit • tunc
fructum adfert
et facit aliut quide"
centesimu"
aliut sexage
simum aliud
Pol. 6.
Tricensimum
'^^Aliam parabulam pro
posuit illis dicens • si
mile est regnum cae
lorum homini qui se
minauit uonum se
men in agro suo
2" Cum autem romirent
homines uenit ini
micus et supersemi
nauit zizania in tri
ticum et abiit - ^^sed cu~
creuisset herba et fruc
tum fecisset tunc ap
paruerunt zizaniae
^^Accesserunt autem
serui patrisfamilias
et dixerunt ei dhe
nonne bonum se
men seminasti in a
gro tuo unde ergo
habet zizania • ™et ait
illis inimicus homo
hoc fecit dicunt ei
Serui uis imus et col
ligimus ea • ^"et ait no~
ne forte colligentes
zizania eradicetis
simul et tritticum
^"sed sinite utraque
crescere usque ad
messem et in tem
pore messis dicam
messoribus • colli
gite primum ziza
nia et alligate ea fas
ciculos ad combu
rendum • tritticu"
autem congraega
te in horreum meu~
^^Aliam parabolam lo
cutus est eis dicens
simile est regnum
caelorum grano
sinapis quod accipi
ens homo semina
uit in agrum suu""
^^quod minimum qui
Dem est omnibus
seminibus • cum
autem creberit
maius fit omnibus
holeribus et fit ar
bor ita ut uolucre
cell ueniant et abi
tent in ramis eius
xc^^ Aliam parabolam
locutus est eis simi
le est regnum cae
lorum fermento
quod acceptum mu
Her abscondit in
farinam mensu
ris tribus donee fer
mentatum est totu~
^^haee omnia locu
tus est ihs in para
bolis ad turbas et
sine parabolis no"
loquebatur eis*
^^ut impleretur quod
dictum est per pro
Fetam dicentem
aperiam in parabo
lis OS meum eruc
tuabo absconsa
ante constitutio
nem mundi
^^tunc dimisit turbas
uenit in domum et
accesserunt ad eu"
discipuli eius dicen
tes enarra nobis pa
rabolam tritici et
zizaniorum agri
"Ad ihs respondens ait
qui seminat bonu"
semen filius homi
nis est • ^^ager autem
hie mundus • bonu"
uero semen • hi sunt
fili regni • zizania
autem filii sunt ne
quitiae • '^inimicus
autem qui semina
uit ea • diabolus est
B 2
EUANGELIUM SEC
MATTEUM [xiii. 39-xiv. 20.
Fol. 7.
Messis uero consu"
matio saeculi est-
messores autem-
angeli sunt
^''Sicut ergo colligun
tur zizania et igni
conburuntur sic
erit in consumma
tione saeculi • "mit
tet filius hominis
angelos suos et col
ligent de regno eius
omnia scandala • et
cos qui faciunt ini
quitatem ^-et mittent
eos in caminum ig
nis ibi erit fletus et
stridor dentium
*^Tunc fulgebunt iusti
sicut sol in regno pa
tris eorum • qui ha
bet aures audiendi
audiat
"Simile est regnum
Caelorum thensau
ro absconso in agro
quern cum inuenit
homo abscondit
et prae gaudio illius
d
uadit et uenit uni
uersa quae habet
et emet agrum illu"
^'Iterum simile est
regnum caeloru"
homini negotian
ti quaerenti bona"
margaritam • ^^inue"
ta autem praetiosa
margarita • abiit
et uendidit quae
cum habuit et emit
earn
^''Iterum simile est reg
num caelorum
reti misso in mare
quod ex omni gene
re piscium coUe
git *-cum autem esset
Impletum eduxe
runt id ad litus et se
dentes elegerunt
optimos in uasis suis
malos autem proice
runt foras
*^Sic erit in consumma
tione saecumatio
ne seculi exibunt
angeli et separabunt
malos de medio ius
torum ^"et mittent eos
in caminum ignis
ibi erit fletus et stri
dor dentium
^^Intellexistis haec cm
nia dicunt ei utique
xlV""^ Et ait illis ideo om
nis scriba doctus in
regno caelorum si
mills est homini pa
trifamilias qui pro
fert de ihensauro
suo noua et uetera
^^Et factum est cum
consummasset ihs
parabolas istas tran
siit inde ^*et ueniens
in patriam suam do
cebat eos in synagogis
eorum ita ut mirare"
tur et dicerent unde
huic sapientia et uir
tutes -'^nonne hie est fi
lius ioseph fabri non
ne mater eius dicitur
maria et fratres eius
iacobus et ioseph et iu
das et simon ^'et soro
res eius nonne omnes
aput nos sunt unde
ergo huic omnia ista
"et scandalizabantur
in eo
Ihs autem dixit eis non
est profeta sine bono
re nisi in patria sua et
in domo sua
Pol. 8.
^^Et ideo non fecit ibi
uirtutes multas prop
ter incredulitatem
illorum
14^ In illo temipore au-
herodes tetrarcha [diit
famam ihu '^et ait pue
a
ris suis hie est iodnis
baptista ipse surrexit
a mortuis et ideo uir
tutes operantur in eo
^Herodes enim tenuit
iohannem et alliga
uit eum et misit in
carcerem propter
herodiadem uxore"
fratris sui pilippi *di
cebat enim illi load
nes non licet tibi ha
bere earn ^et uoles
ilium ilium occide
re timuit populum
quia sicut profeta ha
bebant eum
®Die autem natalis
herodis saltauit fi
lia herodiadis in me
dio triclinio et pla
cuit herodi ''unde
cum iuramento
pollicitus est ei da
re quodcumque
postulasset ab eo ^ad
ilia premonita a ma
tre sua dixit da mi
hi in disco caput io
hannis baptiste
^Et contristatus est
rex herodes prop
ter iuramentum
et propter simul re
cunbentes iussit
et
dari "misitque decol
lauit eum "et adla
tum est caput eius
in disco et datum
est puellae puella
autem adtulit ma
Tri suae
^^Et accesserunt disci
puli eius et tulerunt
corpus et sepelierunt
et illud et uenerunt et
renuntiauerunt ihu
^^Quod audito ihs secess
it inde in nauicula"
et in locum desertu"
seorsum
Et cum audissent tur
bae secute sunt eu~
pedestrae de ciuita
tibus ^*et ut uidit tur
ba multa misertus
est illis et curauit in
firmos eorum
XLii^'" Uespcre autem fac
to adcesserunt ad
eum discipuli eius
dicentes desertus
locus est et hora ia~
praeteriit dimitte
turbas ut euntis in
Castella emant sibi
escas
^"Ihs autem dixit non
habent necesse ire
date illis uos mandu
care
"Responderunt ei non
habemus nisi quinq-
panes et duos pisces
^^Et ait ihs adferte eos
ad me
"Et cum iussitset tur
bam discunbere su
pra fenum adceptis
quinque panibus et
duobus piscibus aspi
ciens in caelum et be
nedixit et fregit et
dedit discipulis suis pa
nes discipuli autem
turbis ^°et manduca
uerunt omnes et sa
turati sunt et reliqui
as colligerunt frag
iiii
XIV. 20-xv. 26.] EUANGELIUM SEC
MA TTEUM
Fol. 9.
Mentorum duode
cim cofinos plenos
'^^manducantium au
tern fuit numerus
quinque milia uiroru"
exceptis pueris et mu
lieribus
"Et statim ihs iussit dis
cipulus suos ascende
re in nauiculam et
praecedere trans fe
turn donee ipse dimit
teret turbas
'^^Et dimisit turba et as
cendit in montem
solus orare
XLin- Uespcreaiiiemfacfo
solus erat ibi ^^nauicu
la autem iam in me
die mari iactabatur
a fluctibus erat enim
illis uentus contra
rius
^^Qiarta autem uigilia
Noctis uenit ad eos
ihs ambulans supra
mare
^^Uidentes autem illu~
supra mare ambu
lantern turbati sunt
dicentes quia phan
tasma est et prae ti
more clamauerunt
'^■'et statim ihs locutus
est eis dicens cons
tantes estote nolite
timere ego sum
*^Respondens autem
ei petrus dixit dne si
tu es iube me uenire
ad te super aquam
2' ad ipse ait ueni et des
cendens petrus de
nauicula ambula
bat super aquam ut
ueniret ad ihm
'"Uidens uero uentu"
ualidum timuit et
Cum coepisset mer
gi clamauit dicens
dne saluum me fac
'^Et continue ihs exte"
dens manum adpre
hendit eum et ait illi
modicae fidei quare
dubitasti
^^Et cum ascendisset
in nauiculam cessa
uit uentus '^qui autem
in nauicula erant
uenerunt et adora
uerunt eum dicen
tes uere filius di est
XLinf^^ Et cum trans/re
tasset uenerunt in
terram gennesar
^^et cum cognouis
sent eum uiri loci il
lius adorabant eum
et miserunt in uni
uersam regionem
illam et optulerunt
Ei omnes male babe"
tes *^et rogabant eum
ut uel finbriam uesti
menti eius tangeret
et quicumque tetige
runt salbi facti sunt
XLUlb'^Ttinc adcesserunt
[ad
cesserunt ad eum scri
bae et pharisei ab hie
rosolymis dicentes
'Square discipuli tui
transgrediuntur tra
ditionem seniorum
non enim lauant ma
nus suas cum mandu
cant panem
'Ihs autem respondit di
xit illis quare et uos
transgredimini ma~
datum di propter tra
ditionem uestram
*nam dixit ds hono
ra patrem tuum
et matrem tuam
Fol. 10.
Et qui maledixerit
patri uel matri mor
te moriatur
'Uos autem dicitis qui
cumque dixerit patri
uel matri munus quod
cumque est ex me ti
bi prodeerit ®non ho
norificauit patrem
suum aut matrem
et inritum fecistis in
uerbum di propter tra
ditionem uestram
'' Hyprocite bene profe
e
tauit de nobis esias
dicens
^^plebs haec me la
biis honorat cor
autem illorum
longe est a me ^si
ne causa autem
colunt me docen
tes doctrinas et
mandata homi
Num
^°Et conuocatis ad se
turbis dixit eis audi
te et intellegite "non
quod intrauit in os
coinquinat homine""
sed quod procedet
de ore hoc coinqui
nat hominem
^^Tunc adcedentes dis
cipuli eius dixerunt
ei scis quod pharisei
audito hoc uerbo
scandalizati sunt
^'Ad ihs respondes ait
omnis plantatio qua"
non plantauit pater
mens caelestis era
dicabitur
"Sinite illos caeci sunt
duces caecorum
caecus autem si cae
CO ducatum dede
rit ambo in fouea
Cadent
^^Respondens autem
petrus dixit ei narra
nobis parabolam is
tarn
^^Ad ille dixit adhuc et
uos sine intellectu
estis "non intellegi
tis quia omne quod
intrat in os in uen
trem uadit et in se
cessum emittitur
^^quae autem proce
dunt de ore de cor
de exeunt et eam
coinquinant homi
nem "de corde eni~
exeunt cogitationes
male homicidia ad
ulteria fornicatio
nes furta falsa testi
monia blastemiae
*°haec sunt que conqui
nant hominem
'^^Et egressus inde ihs
secessit in partes tyri
et sidonis
XLUi'^^ Et ecce mulier cha
nanea egressa a fini
bus illis clamauit di
cens ei miserere mei
dne • fill dauid filia mea
male a demonio ue
xatur • 2' ad ihs non res
pondit ei uerbum
Et adcidentes discipu
li eius rogabam eum
dicentes dimittae ea~
quia clamat post nos
"Ipse autem respondes
ait non sum missus
nisi ad oues quae pe
rierunt domus istra
hel
'^"Ad ilia uenit et adora
bat eum dicens adiu
ua me dne
n
*^Ipse autem respondes
EUANGELIUM SEC
MATTEUM [xv. 26-xvi. 23.
Fol. 11.
Ait non licet accipere
panem filiorum et mit
tere canibus
*' Ad ilia dixitutique dne
nam et canes edunt
de micis quae cadunt
de mensa dominoru""
suorum
'^Tuncrespondes ihsait
o mulier magna est
fides tua fiat tibi sicut
uis
Et sanata est filia eius
ex ilia hora
'®Et cum transisset in
de uenit iterum secus
mare galileae
Et ascendes in monte"
sedebat ibi ^° et adces
serunt ad eum turbae
habentes secum clo
dos caecos debilis
rautus et alios mul
tus et proiecerunt
Eos ad pedes eius et
curauit eos omnes
^'ita ut turbae mira
rentur uidentes mu
tos loquentes clodos
ambulantes caecos
uidentes et magnifi
cabant dm istrahel
XLi'u ^'^JTis aidem conuo
catis discipulis suis
dixit misereor turbae
quia triduum est iam
quod perseuerant
mecum et non ha
bent quod mandu
cent et dimittere
eos ieiunos nolo ne
forte deficiant in
uia
*^Dicunt autem ei disci
puli unde ergo in de
serto panes tantos
ut saturentur turbae
**Et ait illis ihs quod pa
Nes abetis • ad illi dixe
runt septe et paucos
pisciculos
^'Et precepit turbae dis
cunbere in terra
^^et adcepit ihs panes
et pisces et gratias
egit et fregit et dedit
discipulis suis et disci
puli dederunt popu
lo ^''et manducauerunt
omnes et saturati sunt
et quod abundaue
rat de panibus tule
runt septe sportas
plenas
^-Erant autem qui ma~
ducauerat quattu
or milia hominum
extra pueros et mu
lieres
^*Et dimissa turba as
cendit in nauicula
et uenit in finibus
IMagedam [eu~
16 ^Et adcesserunt ad
pharisei et sadducei
temptantes et roga
uerunt ut signum
de caelo ostendenret
illis
^Ihs autem respondit illis
ait cum sero factum
fuerit dicitis serenu"
erit rubicundum est
enim cum nubibus
caelum ^et mane di
citis tespestas erit ru
bicundum est enim
cum tristia caelum
Hyprocyte faciem cae
li quidem nostis aes
timare signa autem
temporum non po
testis cognoscere
* Generatio mala signu"
querit et signum no"
dabitur ei nisi signu"
FoL 12.
lonae profetae
Et relictis illis abiit ^et
cum uenisset trans
fretum obliti sunt
discipuli eius panes
adcipere
^Ihs autem dixit illis an
j tendite nobis a ferme"
I to phariseorum et sad
duceorum
"Tunc cogitabant inter
se dicentes quia panes
non adcepimus
^Quibus cogitantibus
dixit ihs quid cogita
tis inter uos modicae
fidei quia panes non
habetis ^nondum in
tellexistis neque me
ministis quinque pa
num in quinque mi
lia hominum et quod
cofinos sumpsistis
"neque septe panium
Et quattuor milia
hominum et quod
sportas sumpsistis
"quare non intellegi
tis quia non de pane
dixi atendite a fer
mento phariseoru"
et sadduceorum
"Tunc intellexerunt
quia non dixit a fer
mento sed a doctri
na phariseorum et
sadduceorum
XLiiu 1= Uejiit anient ihs
in partes caesareae
pilippi et interroga
bat discipulos suos
dicens quem me di
cunt homines esse
filium hominis
^*Ad illi dixerunt ioha"" absit a te propitius tibi
nem baptistam alii dne non erit istud
autem heliam alii "Ad ipse conuersus dixit
uero hieremiam petro uade retro post
me satanas scanda
lum est mihi
Aut unum ex profe
tis
^^Dicit illis ihs uos autem
quem me esse dicitis
"Respondes simon pe
trus dixit tu es xps fi
lius di uiui
"Respondes autem ihs
dixit ei beatus est si
mon bariona quia
caro et sanguis no""
reuelauit tibi sed pa
ter mens qui est in ce
lis
^*Et ego dico tibi tuespe
trus et super hanc pe
tram aedificabo ecle
siam meam et portae
inferni non preua
lebunt eius
"Et tibi dabo claues reg
ni caelorum et que
cumque ligaueris
super terram erunt
Ligata et in caelis
et quecumque solue
ris super terram erunt
soluta et in caelis
^"Tunc inperauit disci-
[pulis
suis ut nemini diceret
quod ipse esset xps
XLUiiii ^^Exinde coepit
\i%s OS
tenderet discipulis su
is quia oportet eum ire
in hierosolima et mul
ta pati a senioribus et
scribis et principibus
sacerdotum et occi
di et pos tertium diem
resurgere
"Et adsumes petrus ce
pit increpare et dicere
XVI. 24-xviii. 4.] EUANGELIUM SEC
MA TTEUM
Fol. 13.
"Tunc ihs dixit disci-
[pulis
suis si quis pos me uul
uenire abneget se sibi
et tollat crucem mea~
et sequatur me
^''Qui enim uoluerit ani
mam suam saluam
faceret perdet earn
qui autem perdederit
an imam suam prop
ter me inueniet earn
^^ Quid enim prodeest ho
mini si totum mundu"
lucretur animae suae
detrimentum patia
tur quam dabit homo
conmunicationem
animae suae
"Namfiliushominisue"
lurus est in maiesta
te patris sui cum ange
lis suis et tunc reddet
unicuique secundum
opera eius
^^Arnen dico uobis quo
niam sunt aliqui de
istis adstantibus qui
non gustabunt mor
tern donee uideant
filius hominis ueni
entem in regno suo
L\l^ Et factum est pos
[dies
sex adsumpsit ihs pe
trum et iacobum et
iohannem fratrem
eius et ducit illos in
montem excelsum
seorsum ^et transfi
guratus est ihs ante
eos et resplenduit fa
cies eius sicut sol ues
timenta autem eius
facta sunt Candida
sicut nix ^et ecce ad
paruit illis moyses
et helias conloque"
tes cum eo
^Respondes autem pe
Trus dixit ad ihm
dne bonum est nos
hie esse si uis faciam
hie tria tabernacula
tibi unum et moysi
unum et heliae unu""
'Adhuc eo loquente
ecce nubs lucida in
umbrauit eos et ec
ce uox de nube dicens
Hie est filius meus di
lectus in quo bene
mihi conplacui ipsu~
audite
''Et audientes discipu
li caeciderunt in fa
ciem suam et timu
erunt ualde
■^Et adcessit ihs et tete
git eos et dixit surgi
te et nolite timere
''Leuantes autem ocu
lus suos neminem
uiderunt nisi solum ihm
^Et descendentibus
illis de monte praeci
pit ihs dicens nemini
dixeritis uisum do
nee filius hominis a
mortuis resurgat
^°Et interrogauerunt
eum discipuli eius di
centes quid ergo scri
bae dicunt quod heli
am oportet primum
uenire
"Ad ipse respondes ait
helias quidem f uen
turns est restituere
omnia ^^dico autem
uobis quod helias ia""
uenit et non cogno
uerunt eum sed fece
runt ei quanta uolu
erunt
'^Tunc intellexerunt
discipuli quod de ioha~
ne baptista dixit illis
Pol. 14.
Sic et filius hominis
necesse habet pati ab
eis
"Et cum uenisset ad tur
bam adcessit ad eum
homo genibus prouo
lutis ante eum "dicens
dne miserere filio meo
quia lunaticus est et
male patitur nam se
pe cadit in ignem et a
liquotiens in aquam
^®et optuli eum discipu
lis tuis et non potuerunt
curare eum
"Respondens autem ihs
ait • o • generatio incre
dula et peruersa quo
usque patiar uos quo
usque ero uobiscum
adferte hue ilium ad
me
^^Etincrepauit ihs et exi
bit ab eo demonium
a
Et curtus est puer
ex ilia hora
"Tunc adcesserunt dis
cipuli ad ihm secre
to et dixerunt ei qua
re nos non potuimus
eicere illud ^"dicit illis
propter incredulita
tem uestram
Amen dico uobis si ha
bueritis fidem sicut
granum senapis di
ceretis huic monti
transi hinc illuc et
transibit et nihil in
possibile est uobis
*^hoc autem genus no"
eicitur nisi per ora
tionem et ieiunium
-^Ipsis autem conuer
saniibus in galilea""
dixit illis ihs futuru~
est ut filius hominis
tradatur in manus
Hominum "et occi
dent eum et tertio
die resurget
Et contristati sunt ue
hementer
LI -* Et cu7n uenissent ca
pharnaum adcesse
runt qui didragma
exigebant ad petru"
et dixerunt magis
ter uester non soluit
didragma
^^Ait utique et intra"
ti in domo preuenit
eum ihs dicens quid
tibi uidetur simon
reges terrae a quibus
adcipiunt tributum
uel censum a filiis su
is aut ab alienis ^^et
ille dixit ab alienis
Dixit illi ihs ergo libe
ri sunt fill "ut autem
non scandalizemus
Eos
Uade ad mare et mit
te amum et eum pis
cem qui primus asce""
derit sume et aperto
ore eius inuenies sta
tarem ilium tollens
da eis pro me et te
Lii 18 ^/« ilia die accesse-
\runl
discipuli ad ihm dice~
tes quis putas maior
est in regno caeloru"
^Et ihs uocauit pueru"
et statuit eum in me
dio eorum ^et dixit
amen dico uobis nisi
conuersi fueritis
et efficiamini sicut
pueri non intrabitis
in regno caelorum
*Quicumque ergo hu
miliauerit se sicut pu
er iste hie maior est
in regno caelorum
EUANGELIUM SEC
MA TTEUM [xMii. 5-xix. 3.
Fol. 15.
^Et qui adceperit unu~
puerum talem in no
mine meo me adcepit
^ Qui autem scandaliza
uerit unum de pusillis
istis qui in me credunt
expedit ei ut suspenda
tur mola asinaria in
collo eius et demerga
tur in profundum ma
ris
'' Uae autem huic mun
do ab scandalis neces
se est enim uenire
scandala uerum ta
men uae homini illi
per quem scandalum
uenit
* Quod si manus tua uel
pes tuus scandalizat
te abscide eum et proi
ce abs te bonum est
enim tibi in uita ue
nire debilem uel clo
Dum quas duos pe
des uel duas manus
habentem mitti in
ignem aeternum
^Et si oculus tuus scan
dalizat te erue eum
et proice abs te bonu""
tibi est unum oculu""
habentem in uita
intrare quam du
OS oculos habente"
mitti in geenna ig
nis
"Uidete ne contemp
natis unum ex his
pusillis qui credunt
in me
Dico enim uobis quod
angeli eorum in ce
lis semper uident
faciem patris mei
qui in caelis est
" Uenit enim filius ho
minis saluare quod
perierat
^^ Quid uobis uidetur
si fuerint alicui ho
mini centum oues
et errauerit una
ex his nonne relin
quet nonaginta et
noue in montibus
et uadit querere ea~
que errauit " et si co~
tigerit ut inueniat
eam
Amen dico uobis quod
gaudebit in eam
magis quam in no
naginta et noue que
non errauerunt
^^ Sic non est uoluntas
ante patrem ues
trum qui in caelis
est ut pereat unus
ex pusillis istis
Liil'^^Quod si peccauerii
in te frater tuus
Uade corripe eum
inter te et ipsum so
lum si te audierit lu
cratus eris fratrem
tuum ^^ si autem non
te audierit adhibe
tecum unum uel du
OS ut in ore duorum
uel trium testium
stet omne uerbum
" quod si non audierit
sit tibi sicut ethnicus
et publicanus
^^Amen dico uobis quae
cumque alligaueri
tis super terram e
runt alligata et in ce
lo et quecumque sol
ueritis super terra
erunt soluta et in
caelo
^^ Iterum dico uobis qua
si duobus conuene
rit ex uobis supra ter
Fol. 16.
Ram de omni re qua"
cumque petierint fiet
illis a patre meo qui in
caelis est ^°ubi enim duo
sunt uel tres congre
gati in nomine meo
ibi et ego sum in medio
eorum
■^Tunc adcedes ad eum biit et misit eum in
petrus dixit ei dme si carcerem donee
Nens suffocabat eu~"
dicens redde quod
debis ^^ et procidens
conseruus eius ro
gabat eum dicens
patientia habe in me
et reddam tibi '°ille
autem noluit sed a
peccauerit in me fra
ter meus quotiens
remittam ei usque
septies
'^'^Dicit ei ihs non dico tibi
usque septies sed usq-
septuagies septies
Liiii ■" Ideo simth's est
[habilus ^- Tunc uocauit ilium
regni caelorum ho diTis eius et ait illi ser
redderet debilum
^^Uidentes autem con
serui eius quae fie
bant contristati sunt
et uenerunt et nar
rauerunt domino
suo omnia quae fac
ta erant
mini regi qui uoluit
rationem ponere cu"*
seruis suis ^* et cum ce
pisset rationem po
nere cum seruis suis
Oblatus est enim
unus qui debebat
dece milia talenta
^ cum autem non ha
beret unde redde
ret iussit eum diTis
eius uedundari et
uxorem eius et filius
et omnia quae ha
bebat et reddit de
bitum
^^ Procidens autem ser
uus ille orabat eum
dicens dixie patientia
habe me et omnia
reddam "misertus
autem dms serui il
lius et remisit ei et
debitum remisit ei
^^ Egressus autem ser
uus ille inuenit unum
ex conseruis suis
qui debebat ei cen
tum dinarios et te
ue nequa omne de
bitum remisi tibi quia
rogasti me ^ non er
go oportuit te quo
que misereri conser
uo tuo sicut et ego tui
misertus sum
" Et iratus dns eius tra
didit eum tortoribus
quoadusque redde
ret uniuersum de
bitum ^^ sic et uobis fa
ciet pater meus qui
est in cells si non remi
seritis unusquisque
fratri suo de cordibus
uestris
irl9 ^ Etfachim est cum
locutus esset ihs ser
mones istos transtu
lit se a galileam et ue
nit in finibus iudeae
trans iordanen ^ et
secutae sunt eum
turbae multae et
curabit illos ibi
^ Et adcesserunt ad eu~
pharisei temptantes
u
XIX. 3-xx. 9.] EUANGELIUM SEC
MATTEUM
Fol. 17.
Eum et dicentes si li
cet homini dimittere
uxorem suam quacum
que ex causa
Et accesserunt ad eum
* et respondens ihs dixit
non legistis quia qui fe
cit masculum et femi
nam fecit eos ^ et dixit
propter hoc relin
quet homo patrem
aut matrem et ad
herebit uxori suae
et runt duo in car
una
* Itaque iam non sunt
duo sed una caro quod
ergo els coniunxit in
uno homo non sepa
ret
' Dicunt illi quid ergo
moyses mandauit
dari bellum repudii
et dimittere uxore~
'Ait illis quoniam ad
duritiam cordis ues
tri permisit nobis
moyses dimittere
uxores uestras ab i
nitio autem non fu
it sic
*Dico autem nobis qui
cumque dimiserit
uxorem suam nisi
ob causam fornica
tionis et aliam duxe
rit fornicalur
'° Dicunt ei discipuli e
ius si iia est causa ui
ri cum uxore non
expedit nubere
" Dixit autem illis non
omnes capiunt uer
bunt istut sed quibus
datum est ^^ sunt eni~
spadones qui de ma
Iris utero sic nati
sunt et sunt spado
Nes qui castrati sunt
ab hominibus et sunt
spadones qui se ipsos
castrauerunt prop
ter regnum caelo
caelorum qui potest
capere capiat
LVi ^^ Tunc oblati sunt ei
pueri ul manum eis
inponeret e oraret
discipuli autem pro
hibebant eos ^^ ihs ue
ro ait sinite infantes
et nolite eos prohi
bere uenire ad me
talium est regnum
caelorum
^^Et inpositis illis mani
bus abiit inde
^^Et ecce unus adcessit
ad eum et ait illi ma
gister bone quid fa
ciam ut habeam ui
tam aeternam
^''Ad ihs dixit ei quid me
interrogas de bono
unus est bonus ds
sed si uis in uitam ue
nire serua mandatu~
^^Dicit illi quae
Ihs autem dixit illi no""
Decides non moe
chaueris non fur
tum facies non
falsum testimo
nium dices "hono
ra patrem tuum
et matrem tuam
et diligis proximu"
tuum sicut te ipsu~
'"Dicens illi adulescens
omnia hae custodiui
a iuuentute mea quid
athuc mihi deest
^^Ait illis ihs si uis perfec
tus esse uade uende
omnia bona tua et da
pauperibus et habebis
Fol. 18.
Thensaurum in cae
lo et ueni sequere me
"'^Cum audisset autem
adulescens uerbum
abiit trisiis erat eni~
habens multas posset
sionis
" Ihs autem dixit disci-
[pulis
suis amen dico nobis
quia difficele diues in
trabit in regno caelo
rum
^^Iterumdicouobisfacili
us est camellum per
foramen acus tran
sire quam diuite intra
re in regno caelorum
'^^Auditis autem discipuli
his uerbis mirabantur
ettimebant ualdae
dicentes et quis potest
saluus fieri [di
^"Aspicien-s autem ihs
xit illis aput homine
hoc inpossibile est
aput dm autem om
nia possibilia sunt
" Tunc respondens pe
trus dixit ei ecce nos
reliquimus omnia
et secuti sumus te
quid ergo erit nobis
^*Ihs autem dixit illis
amen dico nobis quod
uos qui secuti estis
me in generatione"
cum sederit filius
hominis in sede ma
iestatis suae sedebi
tis et uos super sedes
duodecim iudican
tes duodecim tribus
istrahel
'^^ Et omnis qui reliqui
rit domum uel fra
tres aut sorores aut
matrem aut filios
aut agrum propter
Nomen meum cen
tuplum adcipiet et ui
tam eternam possi
debit
^° MuUi autem sunt pri
mi nouissimi et nouis
simi primi
Lvn 20 ^ Simile est enim
num caelorum ho \j'eg
mini patrisfamilias
qui exiuit primo ma
ne conducere opera
rius in uineam suam
^ Conuentione autem
facta cum operariis
ex dinario diurno
misit eos in uineam
suam
^ Egressus autem circa
hora tertiam inue
nit alios stantes in
foro otiosus ^ et di
xit illis ite et uos in ui
neam meam et quod
lustum fuerit dabo
nobis ^ illi autem abie
runt
Iterum exiit ciica sex
ta et nona horam et
fecit similiter
® Circa autem undecima
hora exiit et inuenit
alios stantes et dicit il
lis quid hie statis tota
die otiosi ''dicunt eiquia
nemo nos conduxit
dicit illis ite et uos in
uineam meam
^ Cum sero autem factu"
esset dicit dms uineae
procuratori suo uo
ca operarios et redde
illis mercedem inci
piens a nouissimos us
que ad primes
®Cum uenisset ergo qui
circa undecimam ho
ram uenerant adce
EUANGELIUM SEC
MATTEUM [xx. 9-xxi. 8.
Pol. 19.
Perunt singnlos di
narios ^"uenientes au
tern et primi arbiira
ti sunt quod plus essent
adcepturi
^'Adceperunt autem et
ipsi singulos dinarios
et adcipientes niur
murauerunt aduer
sum patremfamilia~
^"dicentes hi nouissimi
una hora fecerunt
et pares illos nobis fe
cistis qui portauimus
pondus diei et estus
"Ad ille respondens uni
eorum dixit amice
non facio tibi iniuri
am nonne ex dinario
conuenisti mecum
"tolle quod tuum est
et uade uolo autem
et huic nouissimo
dare sicut et tibi
^^Aut non licet mihi
facere quod uolo
an oculus tuus ne
qua est quia ego bo
nus sum
"Sic erunt nouissimi
primi et primi nouis
simi
Multi enim sunt uo
cati pauci uero electi
n
Lznf^ Et asc€7ides ifis in
hierosolymis adsump
sit duodecim discipu
Ids
Et ait illis ^^ecce ascen
dimus in hierosoli
ma et filius homi
nis iradetur princi
pibus sacerdotum
et scribis et condem
nabunt me morti
^'et tradent eum gen
el
tibus ad dulendum
et flagellandum
Et cruci figendum
et tertia die resurget
'^"Tunc adcessit ad eum
mater filiorum ze
bedei cum filiis ad
orans et petens ali
quid ab eo [quid
^4pse autem dixit ei
uis ait et ilia die ut
sedeant hii duo fili
mei unus ad dextra"
tuam et unus ad si
nistram in regno
tuo
-^Respondens autem
illis ihs nescitis quid
petatis potestis bibe
re calicem quem
ego bibiturus sum
dicunt ei possumus
^^ Ait illis ihs calicem qui
dem meum bibitis
sedere autem ad
dextram meam
Uel ad sinistram no"
est meum dare nobis
sed quibus paratum
est a patre meo
^*Et audientes decern
contristati sunt de
duobus fratribus
^^Ihs autem uocauit eos
ad se et ait
Scitis quod principis
gentium dominantur
eorum
Et qui maiores sunt po
testatem habent in
eis ^Mnter uos autem
non erit sic sed qui
cumque uoluerit
inter uos maior fieri
erit uester minister
-'Et qui uoluerit inter
uos primus esse erit
uester seruus "* sicut
filius hominis trari
sed ministrare et
Pol. 20.
Dare animam suam
redemptionem pro
multis uos autem
quaeritis de pusillo
crescere et de niaio
re minores esse
Intrantes autem et ro
gati ad cenam nolite
recumbere emine"
tioribus locis ne for
te clarior te superue
niat et adcedens qui
te ad cenam uocauit
dicat tibi adhuc deor
sum adcede et confu"
daris
Si autem in loco infe
riore recubueris
et superuenerit hu
milior te dicit tibi
qui te uocabit ad ce
nam adce adhuc su
perius et erit hoc tibi
utilius
LVillf-^ Ei egredientihus
illis ab iericho secu
ta est eum lurba mul
ta [sede"
^°Et ecce duo caeci
tes secus uiam audi
erunt quod ihs tran
sit exclamauerunt
dicentes miserere
nobis fili dauid
^^Turba autem incre
pabant eos ut tacere~t
ad illi magis clama
bant dicentes mise
rere nobis dne fili
dauid
^^Et stetit ihs et uocauit
eos et ait illis quid
uultis ut faciam uo
bis
^^ Dicunt illi dne ut ape
riantur oculi nos
tri ^*misertus au
tern illis ihs tetegit
Oculos eorum et co~
festim uiderunt et se
cuti sunt eum
LX 21^ Et cum adpro-
\^pmquas
set iherosolomys
et uenisset in beth
fage in montem
oliueti
Tunc ihs misit duos dis
cipulos suos -dicens
ite in castellum quod
contra uos est et co~
festim inuenietis
asinam alligatam
et pullum cum ea
soluite et adducite
mihi ^et si quis nobis
aliquid dixerit dici
te quia dms operam
eorum desiderat
et confestim remit
tet eos
*Hoc autem factum
est ut inpleretur
Quod dictum est
per profetam dicen
tem ^dicite filiae
sion ecce rex tuus
uenit tibi mansu
etus sedens super
asinam et pullum
nouellum subiu
galem
^Euntes autem disci
puli fecerunt sicut
precepit illis ihs ^et ad
duxerunt asinam et
pullum et inposueru"
super eum uestime""
ta et sedebat super eu~
ihs
^Plurima autem tur
ba substrauerunt
uestimenta sua in
uia alii autem cede
bant ramos de arbo
ribus et strauerunt
in uia
XXI. 9-42-] EUANGELIUM SEC
MA TTEUM
II
Fol. 21.
®Turbae autem quae
precedebant et quae
sequebantur clama
bant dicentes ossan
na filio dauid benedic
tus qui uenit in nomi
ne dnii ossana in altis
simis
^"Et cum intrasset hie
rosolimis conmota
est uniuersa ciuitas
dicentes quis est hie
"]\Iulti autem dixerunt
hie est ihs propheta
a nazareth gahliae
^^Et intrauit ihs in tern-
[plu^
di et eicibat omnes ue
dentes et mentes in
templo et mensas nu"
mulariorum et colu~
bas uindentium cate
dras euertit ^^et dixit illis
scriptum est
domus mea domus
orationis uocabi
tur uos autem fe
cistis illam spelun
ca latronum
'*Et adcesserunt ad eu~
caeci et clodi in tem
plo et sanauit eos
^^Uidentes autem dis-
[cipu
li et principis sacer
dotum et scribe mi
rabilia quae fecit ihs
et pueros clamantes
in templo et dicentes
osanna filio dauid
indignati sunt ^^et di
xerunt ei audis quid
isti dicunt
Ihs autem dixit eis uti
que non legistis ex
ore infantium et lac
tantium perfecisti
laudem
"Et relictis illis abiit fo
ras extra ciuitatem
In bethaniam ibique
mansit
L\i^^ Mane auian trail
siens in ciuitatem
esuriit "et uidens ar
borem unam ficus
secus uiam uenit ad il
lam et nihil inuenit
in earn nisi folia tan
tum et ait illi num
quam ex te fructus
nascalur in senpiter
num et arida facia
est continue ficul
nea
''"Et uidentes discipuli
mirati sunt dicentes
quomodo continue
aruit
^^Respondes autem ihs
ait eis amen dico uo
bis si habueritis fide"
et non hesitaueritis
non solum de ficul
Nea facietis sed et
si monti huic dixeritis
tolle te et iacta te in ma
re fiet
-^Et omnia quecumque
petieritis in oratione
credentes adcipietis
^^Et cum uenisset in te~
plum accesserunt
ad eum docentem pri~
cipis sacerdotum et
seniores populi dicen
tes in qua potestate
haec facis et quis tibi
dedit hanc potestate"
"Respondes ihs dixit
[illis
interrogabo uos et
ego unum uerbum
dicite mihi quod si
dixeritis mihi et ego
uobis dicam in qua
potestate haec facio
"Baptismum iohannis
unde erat de caelo
Fol. 22.
an ex hominibus
Ad illi cogitabant intra
se dicentes '"si dixeri
mus de caelo dicet
nobis quare non ere
didistis illi si autem di
xerimus ex hominibus
timemus turbam om
nes enim habent io
hannem sicut profe
tam
"Et responderunt ad
ihm dixerunt nesci
mus
Ait illis et ihs nee ego uo
bis dico in qua potesta
te haec facio
-^ Quid autem uobis uide
tur homo quidam ha
bebat duos filius et ad
cedens ad primum ait
fill uade hodie opera
ri in uineam • ^'■' ille aute"
respondes nolo
Postea uero penile"
tia motus abiit in ui
neam
^°Accessit autem adalte
rum et dixit similiter
Ad ille respondes ait
eo dme et non habiit
^^quis ex duobus fecit
uoluntatem patris
dicunt ei nouissimus
Dicit illis ihs amen
[dico
uobis quod meretri
eis et publican! prece
dent uos in regno di
^^ Uenit enim ad uos io
hannis in uita iuslitiae
di
et non credistis ei
Publicani autem et me
retrices credederunt ei
Uos autem uidentes
nee penitentiam ha
buistis pos quod non
crededistis \au
LXii^^ Aliam paraholam
Dite homo erat pater
familias qui planta
uit uineam et sepe cir
cumdedit ei et fodit
in ea torcular et edi
i
facauit turrem et Io
cauit eam colonis et
pelegre profectus est
^*Cum autem tempus
fructuum adpropin
quasset misit seruus
ad colonos ut adcipe
ret de fructibus suis
^'^coloni autem adpre
ensis seruis unum ce
ciderunt alium uero
lapidauerunt alium
uero occiderunt
^•^Iterum misit alios ser
uus plures prioribus
et fecerunt illis simi
liter "nouissime au
tem misit illis filium
suum unicum dicens
Forsilam uerebuntur
filium meum
^^Coloni autem uidentes
filium eius dixerunt
intra se hie est heres
uenite occidamus eu"
et habemus heredita
tem eius
2^Et adprehensum eum
occiderunt et eiece
runt eum extra uinea"
^"Cum ergo uenerit dins
uineae quid faciet colo
nis illis
"Dicunt illi male per-
[dent
eos et uineam locabit
illis colonis qui redda"
fructus temporibus
suis
*- Dicit illis ihsnumquam
legistis in scripturis
lapidem quem re
probaberunt ae
dificantes hie est
C 2
EUANGELIUM SEC
AIATTEUjSI [xxi. 42-xxii. 43.
Fol. 23.
hie factus est in ca
put anguli a dno
factus hie est mira
bilis in oeulis nos
tris [aufe
*^ Ideo dico uobis quia
retur a uobis regnum
cli et dabitur genti faci
enti fructum eius
*^ Et eum audisset prin-
[eipis
pacerdotum et pharisei
parabolas eius cogno
uerunt quod de ipsis
dicit *^et querentes eum
tenere limuerunt po
pulus quoniam sicut
propheta habebant eu""
22^Et respondens iterum
ihs dixit illis in parabo
lis dicens ^ simile erit
regnum caelorum
homini regi qui fecit
nupiias filio suo ^ et mi
sit seruus suos uocare
Inuitatos ad nuptias
et noluerunt uenire
* Iterum misit alios
[seruus
dicens dicite inuitatis
ecce prandium meum
paraui tauri et sagina
ta mea occisi sunt et
omnia parata ue
nite ad nuptias
^ Illi autem neglexerunt
et abierunt alii in uil
lam suam alii uero
negotiationem suam
^ reliqui uero tenuerunt
seruos eius et contu
melia adfectos occi
derunt
■^ Ille autem rex cum au
disset iratus est et mi
sit exercitum suum
et perdidit homicidas
illos et ciuitatem eorum
sudcendit
*Tunc ait seruis suisnup
Tiae quidem paratae
sunt sed qui erant in
uitati non fuerunt
digni ^ ite ergo ad exi
tus uiarum et quos
cumque inueneritis
uocate ad nuptias ^^ et
egressi sunt serui eius
congregauerunt om
nes quodquod inue
nerunt malos et bonos
et implete sunt nuptiae
discumbentium
" Intrauit autem rex ut
uideret discunbentes
et uidit ibi hominem
non uestem nuptia
lem ^-et ait illi amice
quomodo hoc uenis
ti non habens ueste~
nuptialem ad ille ob
mutuit " tunc rex
dixit ministris tolli
te ilium manibus
Et pedibus et mittite
eum in tenebras exte
rioris ibi erit fletus
et stridor dentium
" multi enim sunt uo
cati pauci uero electi
LXiii'^'' Tunc abierunt
\j>arisei
et consilium fecerunt
ut caperent eum in
uerbo " et mittunt ad
eos discipulos suos
cum herodianis dice"
tes magister scimus
quia uerax est et uia"~
di in ueritate doces
et non est tibi cura
tibi de aliquo non eni~
respicis personas ho
minum
" Quid tibi uidetur licet
licet censum dari cae
sari aut non
^' Cognita autem ihs ne
quiiia eorum ait quid
Fol. 24.
]\Ie temptatis "osten
dite mihi nomisma
census
Rectione enim ne
que nubunt neque
uxores ducunt sed
Ad illi optulerunt ei di sunt sicut angeli in
narium ^-ait illis ihs caelo
cuius est imago haec ^^ De resurrectione au
et superscriptio '^ di tem mortuorum
cunt ei caesaris non legistis quod die
Tunc ait illis reddite er tum est uobis a do di
go quae sunt caesaris cente
caesari quae di do ^^illi
autem audientes mi
rati sunt et relicto illo
abierunt \cesse
LXiiii 2^ In ilia die ad-
runt ad eum saddu
cei qui dicunt non
esse resurrectione
et interrogauerunt
eum ^* dicentes ma
gister moyses dixit
si quis mortuus fuerit
non habens filios ut
ducat frater illius
Uxorem ipsius et
suscitet semen fra
tri suo
^^ Erant autem aput nos
septem fratres et pri
mus uxore ducta
defunctus est non
habens semen et reli
quit uxorem suam
fratri suo
^^ Similiter et secundus
et tertius usque ad
septimum
^" Nouissime autem om
nium et mulier de
functa est
"^^ Inter resurrectione
ergo cuius erit de
septem uxor omnes
ilia habuerunt
'^'^ Respondens ihs ait
erratis nescientes [illis
scripturas neque
uirtutem di ^^ in resur
^- ego sum ds abra
ham et ds isac et
ds iacob • non est
ds mortuorum
sed uiuentium
"^ Et cum audissent tur
bae mirabantur su
per doctrinam eius
"* Pharisei autem audien
tes quod silentium
inposuit sadducaeis
conuenerunt ad eum
^^ Et interrogauit eum
unus ex eis legis doctor
Temptas eum et dicens
^^magister quod est man
datum magnum in lege
^''Ait illi ihs diligis dom
tuum in toto corde [dm
tuo et in tota anima tua
et in tota mente tua
^^ hoc est maximum et
primum mandatum
^'^ Secundum autem simi
le huic
diligis proximum
tuum sicut te ipsum
^^ In his duobus manda-
uniuersa lex pendet [tis
et prophetae [pha
*^ Congregatis autem
riseis interrogauit eum
ihs *^ dicens quid uobis
uidetur de xpo cuius
filium dicunt dauid
*^Ait illis quomodo
[dauid
ergo in spu uocat eum
dom dicens
ui
xxir. 44-xxiii. 35.] EUANGELIUM SEC
Fol. 25.
*Mixit dns • dno • meo
sede a dextris meis
donee ponam ini
micos tuos scabel
lum pedum tuoru~
*'' Si ergo dauid in spu
[uocat
eum dom quomodo
filius eius est [spon
^^ Et nemo poterat re-
dere ei uerbum neque
ausus est quisquam
ex illi die eum amplius
interrogare [est
Lxv 23 ^ Tutic tfis locutiis
ad turbas et ad discipu
los suos ^ dicens super
cathedram moysi sede
runt scribae et phari
sei ^ omnia ergo que
cumque dixerit uobis
seruate et facite secu~
dum facta uero eoru"
ne feceritis dicunt
enim et ipsi non faciunt
MATTEUM
13
^Adligant autem hone
ra grauia et inponunt
supra umeros homi
num digito autem suo
nolunt ea mouere
^Omnia ergo opera sua
faciunt ut uideantur
ab hominibus dila
tant enim filacteria
sua et magnificant
fimbrias uestimento
rum suorum [mu~
®Amant autem et pri-
discubitum in conui
uiis et primas cathe
dras in sinagogis
"^ Et salutationes in fo
ro et uocari ab homi
nibus rabbi
*Uos autem nolite uoca
ri rabbi
Unus est enim magis
teruester omnes
es
autem uos fratr estis
'Etpatrem nolite uo
care uobis super ter
ram unus est enim
pater uester qui in ce
lis est
^^ Nee uocemini ma
gistri quia magister
uester unus est xps
" qui maior est uestru"
erit uester minister
^-Quicumq- autem seex
altauerit humiliabi
tur et quicum se hu
mihauerit exaltabi
tur
ZA'c-z" Uae autem uobis
scribae et pharisei
hyprocrite quia clu
ditis regnum caelo
rum ante homines
uos autem non in
tratis nee introeun
tis sinitis intrare
^^Uae uobis scribae et
[pha
Risei hyprocite quo
niam comeditis do
mos uiduarum oe
cansione longa ora~
tes propter hoe adcipi
etis amplius indicium
^■' Uae uobis scribae et
[pha
risei hyprocite quia
circuitis mare et ari
dam ut unum prosy
litum faciatis et cum
fuerit faetus faeitis
eum filium gehenne
duplo quam uos
^''Uae uobis duces caeci
qui dieitis quicumq-
iurauerit in templum
nihil est qui autem
iurauerit in auro te~
pli debitor est
^"Stulti et caeci quideni"
maius est aurum aut
templum quod sane
tificat aurum
Pol. 26.
'* Et quicumque iura Quia similes estis se
uerit in altare nihil puleris dealbatis •
est sed quicumque quia foris parent ho
iurauerit in dono quod minibus speciosa in
est super ilium debi tus uero plena sunt
tor est " caeci quid eni~ ossibus mortuorum
maius est donum aut et omni spurcitia •
altare quod sanctifi ^^sicetuosaforisquide"
cat altarem ^° qui ergo paretis hominibus iusti
iurauerit in altarem intus autem pleni es
iurat et in eo et in om lis hyprocitis et iniqui
nibus que super illud tate
^^ et qui iurauerit in te~ ^^Uae uobis scribae et
plo iurat in illo et qui risei hyprocite quia [pha
habitat in ipso ^'etquiiu aedificatis sepulcra
rat in eaelo iurat in tro profetarum et or
no di et in eo qui sedet natis monumenta
super ipsum iustorum
^•'Uae uobis scribae et ^" Et dieitis quia si fuisse
pharisei hyprocite mus in diebus patruum
quia decimatis menta" nostrorum non es
et anetum et cyminu~ semus socii ipsorum
et relinquistis quae in sanguine profeta
grauiora erant legis rum
ludicium et mise
ricordiam et fide"
haec oportuera fa
cere et ilia non omit
tere
'-^^ Duces caeci liquan
tes culicem camel
lum autem glutti
entes
-^ Uae uobis scribae et
pharisei hyprocite
quia emundatis
quod deforis est cali
eis e* parapsidis intus
autem plenas sunt
rapinas et intern
perentia "^ pharisei
ae cece munda prius
quod de intus est ca
licis ut fiat et id quod
deforis est unum
mundum
^'' Uae uobis scribe et pha
risei hyprocite
^^ Itaque testimonium
redditis uobis quia
fili eorum estis qui
profetas occid ^runt
^'^ et uos inplete mensu
ram patrum uestro
rum ^^ serpentes gene
ratio uiperarum quo
modo elTugietis a iu
dieium gehenne
^^Ideo ecce ego mitto ad
uos prophetas et sapi
entis et scribas et ex
illis occidetis et cru
ei figeiis et flagellabi
tis in synagogis et per
sequimini de eiuitate
in ciuitate^^ et ueniat su
per uos omnis sanguis
iustus qui effunditur
super terram asanguine
abel iusti usque ad san
guine zacchariae fili
barachiel quem oc
14
EUANGELIUM SEC
MA TTEUM [xxiii. 35-xxiv. 37.
Foi. 27.
Cidisti in templum et
inter altare ^"amen
dico uobis ueniet haec
omnia super genera
tionem islam
zxr// ""'^ Hienisalem Jiieru
salem quae occidis
prophetas et lapidas
eos qui ad te missi sunt
quotiens uolui con
gregare filios tuos
quemadmodum gal
lina congregans pul
lum suos sub alis suis
sed noluistis ^^'ecce re
linquitur uobis do
mus uestra
'dico
autem uobis quia
non me uidebitis a
modo donee dicatis
benedictus qui uenit
in nomine dmi
Lxnil 24 ^Et egressr/s
[i^s de
templo ibat et adces
Serunt discipuli eius
ut ostenderent ei
structuram templi
'^ Ipse autem respondens
dixit illis uidetis haec
omnia amen dico
uobis non relinque
tur hie lapis super la
pidem qui non des
truatur
^Sedente autem ipso
super montem oli
ueti accesserunt
ad eum discipuli se
creto dicentes die
nobis quando haec
erunt
Et quod signum ad
uentus tui et con
summationes se
culi
*Et respondens ihs di
xit illis uidete ne quis
uos seducat ullo mo
Do ^multi enim ueni
ent in nomine meo
dicentes ego sum
xps et multus sedu
cent
^Audientem proelia
et opiniones proelio
rum uidete ne tur
bemini oportet eni~
haec fieri sed nondu"
est finis
'Insurget enim gens
contra gentem et
regnum contra reg
num et eiunt famis
et terre motus per
loca ^haec autem
omnia initia sunt
dolorum
®Tunc tradent uos in
tribulationem et
Occident uos et eri
lis odio omnibus
gentibus propter
nomen meum
^"Et tunc scandalizabu"
tur multi et inuice
se tradent et odio
habebunt in inuice""
"Et multi pseudopro
fete insurgent et se
ducent multos ^-et
quoniam abundauit
iniquitas refrigiscet
caritas multorum
^^Qui autem perman
serit usque ad finem
hie saluus erit
"Et predicabitur hoc
euangelium regni
in uniuerso orbe
in testimonium om
nibus gentibus et
tunc ueniet consum
matio
^^Cum ergo uideritis
abominationem de
solationis quod die
Fol. 28,
Tum est a daniel pro
pheta slans in loco
SCO qui leget intelle
gat
^^Tunc qui in iudea sunt
fugiant in montibus
"et qui in tecto non des
cendant tollere ali
quid de domo ^^et qui
in agro sunt non re
uertatur tollere tu
nicam suam
^^Uae autem pelegrina"
tibus et nutrientibus
in illis diebus
-° Orate autem ut non
fiat fuga uestra hie
me uel sabbato
^^Erit enim tribulatio
magna qualis non fu
it ab initio seculi us
que modo neque fiet
^^ Et nisi breuiati fuissent
dies illi non fieret
Salua omnis caro
sed propter electos
breuiabuntur dies
illi
'^ Tunc si quis uobis dixe
rit ecce hie xps '*et pseu
doprofetae et dabunt
signa magna et pro
digia ita ut in erro
rem inducantur
si fieri potest etiam
electi ^^ecce predixi
uobis
^''Si autem dixerint uo
bis ecce in deserto
est nolite exire aut
ecce in penetralibus
nolite credere
'^'^Sicut enim fulgur e
xit ab oriente et ad
paret usque in no
cente ita erit et ad
uentu fili hominis
^^Ubicumque enim
Fuerit corpus illuc co~
gregabuntur aqui
lae [tribu
^^Statim autem post
lationem dierum il
lorum sol obscura
bitur et luna non da
bit lumen suum et
stellae cadent de celo
et uirtutes caelorum
mouebuntur et tunc
parebit signum fili ho
minis in caelo
'°Et tunc plangent se om
nes tribus terrae et
uidebunt filium ho
minis uenientem in
nubibus caeli cum
uirtute multa et ma
iestate
^^Et mittet angelos suos
cum tuba et uoce
magna et congrega
bunt eletos eius a quat
Tuor uentis a summis
caelorum usque ad
terminos eorum
^^ A fici autem arbore dis
cite parabolam intel
legite cum iam ramus
eius tener fuerit et fo
lia nascuntur scitis
quia prope est aestas
^^ ita et uos cum uideri
tis haec omnia scitote
quia prope est in ieiuniis
^*Amen dico uobis quia
non preteriuit haec
generatio donee haec
omnia fiant
^^ Caelum et terra tran
sibunt uerbum aute~
hoc non preteribit
'®De die autem ilia et
[hora
nemo scit neque an
geli caelorum neque
filius nisi pater solus
^'Sicut autem in diebus
XXIV. 3?-xxv. 28.] EUANGELIUM SEC
MATTEUM
15
Fol. 29.
Noe ita erit et aduen
tus fili hominis ^^sicut
enim erat in diebus
illis ante delubium
manducantes et bibe~
tes et uxores ducentes
usque in eum diem
quo intrauit noe in ar
cam °'et non cognoue
runt donee uenit dilu
uium et tulit omnes
ita erit et aduentus fi
li hominis
^''Tunc duoeruntinagru
unus adsumetur et
alius relinquetur
*^duo in lecto unus ad
sumetur et unus re
linquehtur
"Uigilate ergo quia nes
citis qua die dms uen
lurus est
"Illud autem scitote quo
niam si sciret paterfa
Milias qua bora fur
uenit uigilaret utiq-
et non sineret perfo
diri domum suam
*'ideo et uos estote pa
rati quia nescitis qua
hora filius hominis
uenturus sit
*®Quisnamest fidelis ser
uus aut prudens que~
constituit dins su
per famlHam suam
ut det illis cibum in
tempore *''beatus ille
seruus quem ueni
ens dms eius inueni
et ita facientem
**Amen dico uobis quo
niam super omnia
bona sua et consti
tuit eum
*^ Si autem dixerit malus
ille seruus in corde
suo moram fecit diTis
Meus uenire ^"et in
cipiet percutere co""
seruos suos mandu
cet autem et bibat
cum ebriosis "ueni
et diTis serui illius in
die qua non sperat et
hora qua ignorat ^^et
diuidet eum partem
que eius cum hypro
critis ponec illic erit
fletus et stridor den
tium \aesiima
Lxuiiii 25 * Tunc simile
bitur regnum caelo
rum decem uirgini
bus que adceperunt
lampades suas et pro
dierunt et uenerunt
obuiam sponso et
sponsae "quinque au
tern ex eis erant fatuae
et quinque pruden
tes ^fatuae ergo accep
Tis lampadibus suis
non sumpserunt ole
um secum
*Prudentes uero acce
perunt oleum in ua
sis suis cum lampadi
bus
^ Mora autem sponso
facientem dormita
uerunt omnes et dor
mierunt
^j\Iedia autem nocte
clamor factus est
et ecce sponsus uenit
surgite obuiam ei
''tunc surrexerunt
omnes ille uirginis
et ornauerunt lam
pades suas
* Fatuae autem sapien
tibus dixerunt date
nobis de oleo uestro
qui lampades nostras
extinguntur
Fol. 30.
^Responderunt prude~
tes dicentes ne forte
non suficiat nobis et
uobis sed ite potius
ad uendentes et emi
te uobis
nt
^°Dum eum emere uenit
sponsus et quae palate
erant intrauerunt
cum eo in nuptias et
clausa est ianua "no
uissimae autem ue
nerunt relique uirgi
nis dicentes dne dne
aperi nobis
^'^Ad ille respondens ait
amen dico uobis nes
cio uos ^^uigilate itaq-
quia nescitis diem
Optulit alia quinq.
talenta dicens diie
quinque talenta mi
hi tradidisti ecce a
lia quinque super
lucratus sum [ser
*^Ait illi dms eius euge
be bonae et fidelis su
per multa te constitua
intra in gaudium dmi
tui
^^Accessit autem qui duo
talenta adceperat
et ait dme duo talenta
tradidisti mihi ecce
alia duo lucratus
sum
^^Et ait illi dms eiuseuge
serbe bone fidelis
quia super pauca fu
isti fidelis super mul
neque horam
"Sicut enim homo pele ta te constituam in
gre profectus uoca tra in gaudium dni
uit seruus suus et tra tui
didit illis bona sua
^^Et uni quidem dedit
quinque talenta alii
autem duo alii uero
unum unicuique se
cundum propriam
uirtutem profectus
est
^^Continuo autem qui
quinque talenta ad
ceperat et operatus
est in eis alia quinque
^'et similiter qui duo
adcepit lucratus est
in eis alia duo
^^ Qui autem unum tale"
tum adcepit fodit et
abscondit pecunia""
dni sui
"Post multum uero te~
pus uenit dms seruo
rum illorum et posuit
rationem cum eis
'°et adcedens qui quin
que talenta adceperat
^*Accedens autem et qui
unum talentum ad
ceperat ait dire scio
quia homo durus est
metis ubi non semi
nasti et congregans
quod non sparsisti ^^et
timens abii et abscon
di talentum tuum
in terram ecce habes
quo tuum est [dms
"Respondens autem
eius dixit ei serue ne
quam et piger sciebas
quod meto ubi non
semito et congrego
ubi non sparsi
"Oportuit ergo te tra
dere pecuniam meam
nummularis et ego
ueniens recipissem
quod meum est
^"Tollite itaque ab eo ta
lentum et date ei qui
i6
EUANGELIUM SEC
MATTEUM [xxv. 28-xxvi. 23.
Fol. 31.
Habet decern talenta
^'■'omni enim habenti
dabitur et abundauit
ei autem qui non habet
et quod habet aufere
tur ab eo ^°et ne-
[quam
seruum proicite foras
in tenebras exterio
res illic erit fletus et
stridor dentium
Lxx^^ Cuni aiitem uenerit
filius hominis in ma
iestate sua et omnes
angeH cum tunc se
debit super sedem
maiestatis suae ^^et
congraegabuntur
ante eum omnes ge~*
tes et separauit eos
ab inuicem sicut pas
tor segregat cues ab
haedis ^^et statuet oues
ad dextris suis haedos
autem a sinistris
"Tunc dicet rex his qui
ad dextris sunt eius
Uenite benedicti pa
tris mei possidete
praeparatum nobis
regnum a constitu
tione mundi ^^esu
rii enim et dedistis
mihi manducare
sitibi et dedistis mi
hi uiuere hospes era"
et tollegistis me ^°in
firmus et uisitastis
me in carcere era~
et uenistis ad me
^^Tunc respondebunt
ei iusti dicentes-
dne quando te uidi
mus esurientem
et pamus te aut siti
entem et dedimus
tibi potum • '*'* quando
autem te bidimus
hospitem et coUe
Gimus te aut nudu~
et coperuimus te ^^aut
quando te uidimus
infirmum et in car
cere et uenimus ad
te
*°Et respondens rex di
cet illis amen dico
uobis quandiu fecis
tis uni horum mini
morum et mihi fecis
tis [a«l si
"Tunc dicet et his qui
nistris sunt discidi
te a me maledicli in
ignem aeternum
quem preparauit pa
ter mens diabulo
*-Esurii enim et non de
distis mihi manduca
re sitiui et non dedis
tis mihi uiuere "hos
pes eram et non reci
pistis me nudus et
Non operuistis me
infirmus et in carce
non uenistis ad me
re et uenimus ad te
*^Tunc respondebunt
[et ip
si dicentes dme quan
do te uidimus esurie"
tem aut sitientem
aut hospitem aut nu
dum aut infirmum
aut in carcerem et
non ministrauimus
tibi
*''Tunc respondebit illis
dicens amen dico
uobis quandiu non
mi
fecistis uni de minis
istis nee mihi fecis
tis*^et ibunt hii in igne~
aeternum iusti au
tem in uitam aeter
nam [/cj
ixxj 26^ Et factum est
quam consumauit
ihs sermones hos om
Fol. 32,
Nes dixit discipulis suis
^scitis quia postbiduum
pasca fiet et filius
[homi
nis tradetur ut cruci
figatur
^Tunc congregati sunt
principis sacerdotum
et scribae et seniores
populi in atrium prin
cipis sacerdotum
qui dicebatur caiphas
*et consilium fecerunt
n
Ut ihm dolo teneret
et occiderent
^Dicebant autem ne in
die festo tumultus fi
eret in populo
®Cum autem esset ihs
in bethania in domo
simonis leprosi ''ac
cessit ad eum muli
er habens alabastru""
unguenti pretiosi et
infudit supra caput eius
Recumbente ipso
^Uidentis autem disci
puli indignati sunt
dicentes ut quid per
ditio haec ®potuit
enim isiut uenunda
ri et dari pauperibus
" Quod ut cognouit ihs
dixit illis quit moles
ti estis mulieri opus
enim bonum opera
ta est in me
" Nam pauperes semper
habetis uobiscum
me autem non sen
per habetis uobiscum
^2 Mittens enim haec
unguentum hoc in
corpus meum ad se
pelliendum me fecit
^^Amen dico uobis ubi
cumque predicatum
fuerit hoc euangelium
in toto mundo dicetur
Et quod haec fecit
in memoria ipsius
"Tunc auiit unus de
duodecim qui dici
tur iudas scarioth
ad principis sacerdo
turn ^^et ait illis quid
uultis mihi dare et
ego uobis eum tra
dam
Ad illi constituerunt
ei XXX • argenteos ^®et
exinde querebat o
portunitatem ut eum
traderet
zxA'/j" Prhna autem
\azy7n0
rum adcesserunt
discipuli ad ihm dice~
tes ubi uis paremus
tibi manducare pas
cha
'^Ad ille dixit ite in ciui
tatem ad quendam
et dicite ei magis
Ter dicit tempus me
um prope est aput te
facio cum discipulis
meis pascha
^^Et fecerunt discipuli
sicut constituit illis
ihs et parauerunt pas
cha
^°Uespere autem facto
discubuit ihs cum
duodecim discipulis
suis
^'Et edentibus illis dixit
amen dico uobis
quod unus uestrum
me traditurus est
^'^Et conlristati nimis
ceperut singuli dice
re numquid ego sum
dne
^^Ipse uero respondes
ait qui intingit mecu""
manum in parapside"
hie me tradet
UII
XXVI. 24-58-]
EUANGELIUM SEC
MA TTEUM
17
Fol. 33.
'Filiusquidemhominis Galilea
uadet sicut scriptu"
est de illo ue autem
homini illi per que"
filius hominis trade
tur bonum erat homi
ni illi non nasci
"Respondes autem
^^Respondens autem
petrus ait si omnes
scandalizabuntur
in te ego numquam
scandalizabor
^^Dicit illi ihs amen dico
tibi quod hac nocte
[iudas ante quam gallus ca
qui trditurus eum erat tet ter me negabis
dixit numquid ego sum ^^Ait illi petrus etiam
rabbi si me oporiuerit
Ait illi ihs tu dixisti mori tecum non te
"Ipsis autem cenanti- negabo
[bus Similiter ct omnes
accepit ihs panem et
benedixit ac fregit et
dedit discipulis suis
dicens accipite et ma~
ducate hoc es corpus
meum
^''Et adcipiens calicem
gratias egit et dedit il
lis dicens bibite ex eo
omnes ^^hic est enim
sanguis meus noui tes
Tamenti qui pro mul
tis effundilur in re
missione peccatorum
'^^Dico autem uobis quo
niam non bibam
amodo de hac crea
tura uitis usque in di
em ilium cum illud
bibat uobiscum no
uum in regno patris
mei
^"Et hymno dicto exie
runt in montem oli
ueti \JTis
Lxxiii^^ Tunc dicit illis
omnes uos scanda
lum patiemini in me
in ista nocte
Scriptum est enim per
cutiam pastorem
et dispargentur
oues gregis [rexe
'^Sed posquam resur-
ro precedam uos in
BUCHANAN
discipuli dixerunt
^"Tunc uenit ihs cum il
lis in predium quod
dicitur gedsamani
et dicit discipulis suis
sedete hie donee eo
illuc orare
"''Et adsumpto petro
et duobus iiliis zebe
Dei coepit contris
tari et mcstus esse
^' Tunc ait illis tristis est
anima mea usque
ad mortem susti
nete et uigilate me
cum
^"Et progressus pusil
lum procedens in
faciem suam orans
et dicens
Pater meus si possibile
est transeat a me
calix iste sed tame"
non sicut ego uolo
sed sicut tu uis
■*°Et uenit ad discipulos
suos et inuenit eos
dormientes
Et ait petro sic non
potuisti una hora ui
gilare mecum "uigi
late et orate ut non
ueniatis in temptatio
Fol. 34.
Nem sps quidem pro"
tus caro autem infir
mis
•"^Iterum secundo abiit
et orauit dicens
Pater meus si non po
test hoc transire a
me nisi illud bibam
fiat uoluntas tua
■•^Et uenit iterum et in
uenit eos dormien
tes erant enim oculi
eorum grauati
"Et relictis illis iterum
abiit et orauit eunde~
sermonem dicens
^^Tunc uenit ad discipu
los suos et dicit illis
dormite iam et re
quiescete ecce ad
propiauit hora et filius
hominis traditur in
manibus peccatorum
^''surgite eamus ecce
Adpropiauit qui me
tradet
*^Adhuc ipso loquente
ecce iudas unus de
duodecim uenit
et cum eo turba mul
ta cum gladiis et fus
tibus missi a principi
bus sacerdotum
et senioribus plebis
^^Qui autem tradidit
eum dedit illis sig
num dicens quem
cumque osculalus
fuero ipse est tene
te eum *^et confes
tim adcedens ad ihm
dixit habe rabbi et
osculatus est eum
°"Cui dixit ihs ad quod
uenisti amice tunc
adcesserunt et ma
nus iniecerun in ihm
et tenuerunt eum
^^Et ecce unus ex his
qui erant cum ihu
extendens manu~
exemit gladium suu"
et percussit seruum
principis sacerdotu"
et amputauit auricu
lam eius
^'■^ Tunc ait illi ihs conuer
te gladium luum
in loco suo
Omnis enim qui adci
piunt gladium et gla
dio utuntur gladio
peribunt
"^ Aut non putas me pos
se modo rogare
Patrem meum et
exhibebit mihi plus
quam duodeci mi
lia angelorum
^^Quomo ergo inplebu"
tur scripturae quia
sic oportet fieri
^^In ilia hora dixit ihs
turbis quasi ad latro
nem uenistis i um gla
diis et fustibus conpre
endere me
Cottidie aput uos se
debam in templo do
cens et non me tenu
istis
^"Hoc autem totum fac
tum est ut impleantur
scripturae profeta
rum
Tunc discipuli omnes
relicto eo fugierunt
"Illi autem tenentesihm
perduxerunt ad cai
pham principem sa
cerdotum ubi scri
bae et seniores con
uenerant
'^^ Petrus autem seque
batur eum a longe us
que in atrium princi
i8
EUANGELIUM SEC
MA TTEUM [xxvi. 58-xxvn. 19.
Foi. 35.
Pes sacerdotum et
ingressus intus sede
bat cum ministris ut
uideret exitum rei
""Principis autem sacer
dotum et uniuersum
concilium quere
bant falsum testimo
nium contra ihm ut
eum morti traderent
®°et non inuenerunt
exitum
Et cum multi falsi tes
tes adcessisent non
inuenerunt quicqua"
in eo
Nouissime autem ue
nerunt duo falsi tes
testes "et dixerunt
audiuimus hunc di
xisse
Possum destruere hoc
templum tti et pos tri
duum illud reaedi
Ficare
^-Et surgens princeps
sacerdotum ait illi
nihil respondes ad ea
quae ipsi aduersum
te testificantur
^^ihs autem tacebat
Et respondes princeps
sacerdotum ait illi
adiuro te per dm ui
uum ut dicas nobis
si tu es xps filius di uibi
"Dicit illi ihs tu dixisti
tamen dico nobis
amodo uidebitis fili
um hominis seden
tem ad dextram uir
tutis et uenientem
cum nubibus caeli
^^Tuncprincepssacerdo
tum scidit uestime~
ta sua dicens blasphe
mauit quid adhuc
egemus testibus ecce
Nunc audistis plas
phemiam eius ^"quid
uobis uidetur
Ad illi responderunt
et dixerunt reus est
morti
"Tunc expuerunt in
faciem eius et cola
phis ceciderunt eum
^'dicentes profetiza
nobis xpe quis est qui
te percussit
^Tetrus uero sedebat
foris in atrio et ad
cessit ad eum una a~
cilia dicens et tu
cum ihu galileo eras
■^"Ad ille negauit cora~
omnibus dicens
nescio quid dices
'^Exeunte autem ilium
ianuam uidit eum
alia ancilla et ait
eis qui erant ibi et
Hie erat cum ihu na
zareo
''-Et iterum negauit cu~
iuramento dicens
non noui hominem
''^Et post pusillum ad
cesserunt qui ibi sta
bant et dixerunt pe
tro uere ex illis es
tu nam et loquella
tua similes est ei
'*Tunc coepit deuota
re se et iurare quod
non nouisse homi
nem
Et continue gallus
cantauit
"Et rememoratus est
petrus uerbi ihu
quod dixerat ante
quam gallus cantet
ter me negabis
Et egressus foras ama
rissime plorauit
Fol. 36.
27^ Mane autem cum fac
tum esset consiliu"
acceperunt omnes
principis sacerdotum
et seniores plebis ad
uersus ihm ut eum
morti traderent ^et
uinctum adduxerunt
eum et tradiderunt
pontio pilato presidi
^Tuncuidens iudas qui
eum tradidit quia
damnatus est penite"
tia ductus rettulit
XXX • argenteos prin
cipibus sacerdotum
et senioribus * dicens
peccaui quod tradi
derim sanguinem
iustum
Ad illi dixerunt quid
ad nos tu uideris
^Et proiectis argenteis
in templo secessit et
Abiit et laqueo se sus
pendit
^Tunc principis sacerdo
tum acceptis argen
teis dixerunt non
licet eos mittere eos
in loculum quia pre
tium sanguinis est
''Consilio autem ad
cepto inter se eme
runt agrum figuli
in sepultura pelegri
norum ^propter hoc
uocatus est ager il
le acheldemach hoc
est ager sanguinis
usque in hodiernum
diem
^Tunc adinpletum est
quod dictum est per
hieremiam profeta~
dicentem
et adceperunt
XXX • argenteos
Pretium adpretiati
quod adpretiaue
runt a filiis istrahel
^°et dederun eos in
agrum figuli sicut
constituit mihi
dms
"Ihs autem stetit ante
presidem et interro
gauit eum preses di
cens tu es rex iudeo
rum
Dicit ei ihs tu dicis
^^Et cum adcusaretur
a principibus sacer
dotum et senioribus
nihil respondebat
"Tunc dicit illi pilatus
non audis quanta ad
uersum te testifica"
tur
"Et respondit ei ullum
uerbum ita ut mira
retur preses uehe
IMenter
^^Per die autem solem
nem consueuerat
praeses dimittere po
pulum unum uinctu""
quem uoluissent ^'^ha
bebant autem uinc
tum insignem qui di
cebatur barabbas
^' Congregatis autem il
lis dixit pilatus quem
uuUis uobis dimittam
barabam an ihm qui
dicitur xps
" Sciebat enim quodper
inuidiam tradiderunt
eum
"Sedente autem illo pro
tribunali misit ad il
lum uxor eius dicens
nihil sit tibi et iusto il
li multa enim passa
sunt hodie propter
ilium
XXVII. 20-58.] EUANGELIVM SEC
Fol. 37.
^° Principis autem sacer
dotum et seniores
persuaserunt populo
ut peteret barabbam
ihm uero perderent
" Respondens autem
preses ait illis quern
uultis uobis de duobus
dimittam ad illi di
xerunt barabbam
^^ Dicit illi pilatus quid
ergo faciemus ihm
qui dicitur xps
Dicunt omnes cruci
figatur [eni~
"Ait illis preses quid
male fecit ad illi ma
gis clamabant dicens
cruci figatur
^* Uidens autem pilatus
quia nihil profecit
sed magis tumultum
fieri accepta aqua
lauit manus suas cora"
MA TTEUM
19
Populo dicens inno
cens ego sum a san
guine huius uos ui
deritis
^® Et respondens uni
uersa turba dixit sa~
guis eius super nos
et super filios nostros
^^ Tunc dimisit illis bara
bam ihm uero flagel
lis caesum tradidit
eis ut cruci eum fi
gerent
"^ Tunc militis presidis
susceperunt ihm in
pretorio et congre
gauerunt ad eum
uniuersa cohorte"
'* et induerunt eum
tunicam purpurea"
et clamidem cocci
neam circumdede
runt ei ^^ et corona"
de spinis posuerunt
Super caput eius
et arundinem in
dexterani eius et
adgeniculantes
se ante eum delu
debant eum dicen
tes haue rex iudeo
rum '*" et expuentes
in eum adceperunt
arundinem et per
cutiebant caput eius
•''^ Et posquam inluse
runt eum exuerunt
eum clamidem et
induerunt eum ues
timenta eius et du
xerunt ut cruci fige
rent
^^ Exeuntes autem in
uenerunt homine"
cyrineum uenien
tern obuiam sibi no
mine simonem hunc
angariauerunt ut
Tolleret crucem
eius
"Et uenerunt in locum
qui dicitur golgotha
quod est caluarie lo
cus ^*et dederunt ei
bibere cum felle mix
turn et cum gustas
set noluit bibere
" Posquam autem cru
ci fixerunt eum di
uiserunt uestimen
ta eius sortem mitte"
tes " et sedentes ser
uabant eum
" Et inposuerunt supra
caput eius causam eius
scribtam hie est ihs
rex iudaeorum
^^ Tunc cruci fixi sunt
cum eo duo latro
nes unus a dextris
et alius a sinistris
^"^ Transeuntes autem
Fol. 38.
Blastemabant eum
mouentes capita sua
"et dicentes ua qui des
truebat templum c1i
et in triduum illud
reedificabat si filius
di es descende nunc
de cruce
*^ Similiter et principis
sacerdotum delude"
tes cum scribis et pha
riseis dicebant ^^ alios
saluus fecit se ipsum
non potest saluum
facere si rex istra
hel est descendat
nunc de cruce et ere
dimus ei ■** confidit
in do liberet eum
si uul eum dixit enim
quia c!i filius sunt
** Idipsum autem et latro
nes qui cruci fi erant
cum eo inproperabant
Ei
*'Ab hora autem sexta
tenebrae facte sunt
super uniuersam
terram usque in
horam nonam
*" Circa horam autem
nonam exclama
uit ihs uoce magna
dicens heli heli la
ma zapthani hoc
est ds meus ds mens
ut quid me dereli
quisti
" Quidam autem illic
stantes et audien
tes dicibant heliam
uocat iste
^®Et continuo currens
unus ex eis adcep
ta spungia inpleuit
aceto et inposuit
i
harundine et dabat
ei bibere
^^ Ceteri uero dixerunt
sine uideamus si ue
nit elias et liberauit
eum
^° Ihs autem iterum cla
mans uoce magna
emisit spm
" Et ecce uelum templi
scissum est in duas
partes a summo us
que deorsum et ter
ra mota est et petre
fise sunt '^ et monu
menta patefacta
sunt et multa cor
pora sanctorum
dormientium sur
rexerunt ^^etexeun
tis de monumentis
post resurrectione
ipsius uenerunt in
sanctam ciuitatem
et multis apparuerunt
^* Centurio autem et qui
Cum eo erat custodi
entes ihm uiso terre
moto et his que fie
bant timuerunt ual
de dicentes UTe di fi
lius erat iste
'^ Erant autem ibi muli
eres multae a longe
uidentes quae secu
te erant ihm a galilea'
ministrantes ei *^ inter
quas erat maria mag
dalenae et maria ia
cobi et ioseph et ma
ter filiorum zebe
dei
" Cum sero autem fac
tum esset uenit qui
dam homo diuis ab a
rimathia nomine
ioseph qui et ipse dis
cipulus erat ihu ^^ hie
adcessit ad pilatum
et petit corpus ihu
D 2
20
EUANGELIUM SEC
MA TTEUM [xxvii. sS-xxviii. 20.
Foi. 39.
Tuncpilatusiussit reddi
corpus
*' Et cum adcepisset
[ioseph
corpus ihu inuoluit
illud in sindone mun
da ^"et posuiteum in mo
numento suo nouo
quod exciderat in mo
numento suo nouo
quod exciderat in pe
tra et aduoluit saxu"
magnum ad ostium
monumenti et abiit
"Erat autem ibi maria
magdelenae et alte
ra maria sedentes co~
tra sepulchrum
^^ Altera autem die que
est post parasceuen
Conuenerunt princi
pes sacerdotum et pha
risei ad pilatum ^Micen
tes dme rememorati
sumus quod seductor
Ille dixit cum adhuc
uiueret post tertium
diem resurgam *'Mube
ergo sepulcrhum cus
todiri usque in diem
tertium ne forte ue
niant discipuli eius et
furentur eum et di
cant plebi quia surre
xit a mortuis et erit
nouissimus error pri
or priori
*^Ait illi pilatus habetis
custodes ite custo
dite sicut scitis
"Illi autem euntes mu
nierunt sepulcrum
signantes lapidem
cum custodibus
Lxxiiii 28^ Uespcreaiite~
sabbaii que luciscit
in prima sabbatoru"
uenit maria mag
dalenae et altera
Maria uidere sepul
chrum
^Et ecce terra motus
factus est magnus
angelus autem dmi
descendit de caelo
et adcedens reuolu
it lapidem et sedebat
super eum
^Erat autem aspectus
eius sicut fulgor et
uestimenta eius ca~
dida sicut nix *a timo
re autem eius con
moti sunt qui custo
diebant facti sunt
sicut mortui
^Respondens autem
angelus dixit muli
eribus nolite time
re uos scio enim
quod ihm qui cruci
fixus est queritis
*non est hie resurre
Xit a mortuis sicut
dixit uenite et uide
te locum ubi positus
erat dms '^et cito eun
tis dicite discipulis eius
quia surrexit a mor
tuis et precedet uos
in galileam ibi eum
uidebitis ecce dixi
nobis
^Et exierunt cito de
monumento cum
gaudio magno cur
rentes nuntiare dis
cipulis eius
^Et ecce ihs occurrens
illis dicens habete
Illae autem adcesse
mnt et tenuerunt
pedes eius et adora
uerunt eum
^°Tunc ait illis ihs nolite
timere ite nuntiate
fratribus meis ut
Fol.40.
Eant in galileam et
ibi me uidebunt
"Ipsis autem euntibus
ecce quidam de cus
todibus cum uenis
set in ciuitate nuntia
uerunt principibus
sacerdotum omnia
que facta sunt
^-Et congregati cum se
nioribus consilium
acceperunt et pecu
nias copiosas dede
runt militibus "dice"
tes dicite quia disci
puli eius nos tenuerunt
et furati sunt eum
nobis dormientibus
^*et si hoc auditum fu
erit a preside nos per
suadebimus ei et se
euros uos faciemus
^"Adilli acceptapecunia
fecerunt sicut erant
Docti et diuulgatu"
est uerbum isiud
aput iudeos usque
in hodiernum
"Undecim autem dis
cipuli abierunt in
galileam in monte
ubi constituerat il
lis ihs dms
^'Et cum uidissent eum
adorauerunt qui
dam autem dubita
uerunt
^^Et adcedens ihs locu
tus est eis dicens da
ta est mihi omnis po
testas in celo et in ter
ra ^'■'euntes ergo do
cete omnis gentes
baptizantes eos in
nomine patris et fi
li et sci sps ^"docentes
eos seruare omnia
quecumque man
Daui nobis et ecce
ego uobiscum sum
omnibus diebus usq-
ad consummatione"
seculi amen
EUANGEL
SECUNDU-
MATHEU-
EXP ■ INC
EUANGELIu-
SECUNDU-
lOHANNEM
UIII
EUANGELIVM SEC
10 AD HEM
Pol. 41.
/ lohannes teslimojii
um perhibet de xpo di
cens non sum dignus
corrigia calciamenti
eius soluere
// Iterum iohamies dicct
ecce agnus di qui tollit
peccatum mundi
111 El osioidit itis dis-
[ci'pulis
suis ubi maneret et se
cuti sunt eum
nil Ubi ifls de aqua
\iiimim
fecit in chana galilae
ae
V Et eiecit iTis de iemplo
omnes uindentes et
dixit domus oratio
nis est domus patris
mei \dixit
ui Ubi baptizat ins et
iohannis discipulis suis
ego non sunt xps \jiis
in Qui nonfuerit rena-
denuo ex aqua et spu
Sancto non intrauit
in regnum di \iiidea
uni Ubi secessit ihs a
et uenit in samariam
lliu Sedens super puteiC
mulierem samma
ritinam petit bibere
et dicit discipulis suis
alii laborauerunt et
uos in labores ipsorum
introistis
X OniJiis profeta sine
honore est in patria
sua ubi filium reguli
sanauit
XI In porticuju solomo
nis ad natatoriam pis
cinam hominem ab
infirmitate annoru"
xxxuiii • sanauit
xn De quinqiie panes or
diacios et duos pisces
ubi uolunt eum tene
re in regem et fuo:it
Et uenit ad discipu
Ids ambulans supra
mare et dixit ego su~
panis uitae
xni Cum aliquis de dis
cipulis abirent retro
dixit numquit et uos
uultis irae \ihm
xilli Et dixeriint ad
fratres eius uade
hinc in iudeam et di
xit ihs nolite iudica
re secundum facie""
queritis me et ubi siint
non potestis uenire
XV Qui sitit ueniat bihat
sicut scriptum est
XII Adducunt ad eum
mulierem in adul
terio depraehensa"
XVII Et dixit ihs iiideis
exaltaueritis filium \ctr
hominis cognosce
tis quia ego sum et
Ante abraham ego
sum
XVIII De ceco natiuitate
cui linuit oculus et di
xit uade ad siloam
xviiiiEgosiwipastor ba-
rm's, qui pono animam
pro ouibus
XX Dicuiil ei pharisei si
tu es xps die nobis pa
lam
XXI Ubilazarum resusci
tat quarta die
xxilEtadcepit maria un
guentum et unxit pe
des ihu et pharisei uo
lebant occidere la
zarum
xxni Et turbe adcepe-
flores palmarum et \runt
dicebant osanna et
dicebat ihs qui amat
animam suam per
det eam
Fol. 42.
xxiiii Cum mult a signa
fecisset ihs dicebat
ego lux in hunc mu~
dum
XXV- Ubi pedes ihs disci
pulorum lauat
XXVI Et cum exiret iudas
ut traderet ihum
dixit ei ihs quod fa
cis fac celerius
XXVII- Et cum dicit ihs
discipulis diligite in
uicem uos- et petro
dicit ter me negauis
ego sum uia et ue
ritas
XXIIII- Si diligitis me
praecepta mea cus
todite- et rogabo
patrem meum et
mittit uobis spm-
ueritatis
xxviiii- Ego sum uitisue
ra et pater meus
Agricola si me dili
geretis gauderetis
quia uado ad patre""
XXX Ueniet ora ut qui
uos occiderit putet
se obsequium do
facere et tristitia"
habebitis sed iteru"
uideuo uos et gau
deuit cor uestru"
XXXI Et eleuatis oculis
ihs dixit clarifica
filium tuum
XXXII- Pater saticte ser
ua eos in nomine
tuo id est discipuli di
XXXIII Etduxcrimtifim.
ad annam et cai
pham et ad pilatu"
xxxiiii- Et de cruce dixit
ihs discipulo que"
diligebat ecce ma
ter tua
XXXV- Post resurrectio
Nem apparuit ihs
discipulis et non
credebant thomas
et iterum apparuit
et increpabat eum
XXXVI- Et cum tertio ma
nifestaret se ihs
discipulis et ait pe
tro dicens ter- pas
ce oues meas
SECUNDUM
Fol. 43.
1 ^ Li prmcipio erat uer
bum et uerbum erat
apid ctm et ^s erat
uerbum ^hoc erat
in principio aput ttm
^ Omnia per ilium facta
sunt et sine illo fac
turn est nihil quod
factum est *in ipso
uita est et uita erat
lux hominum ^et lux
in tenebris lucet et
tenebrae earn non
conpraehenderunt
®Fuit homo missus a do
cui nomen erat io
hannes "hie uenit
in testimonium ut
testimonium perhi
beret de lumine ut
omnes crederent
per ilium
^Non erat ille lux sed
ut testimonium perhi
Beret de lumine
®erat lux uera quae
inluminat omne~
hominem uenien
tern in hunc mun
dum ^°in hoc mun
do erat et mundus
per ipsum factus est
et mundus eum no"
cognouit
"In sua propria uenit
et sui eum non rece
perunt ^-quodquod
autem receperunt
eum dedit eis potes
tatem filios di- fieri
his qui credunt in
nomine eius ^'qui no~
ex sanguinib- neq-
ex uoluntate car
nis neque ex uolu~
tate uiri sed ex do
nati sunt
'^Et uerbum caro fac
Tum est et habitabit
in nobis et uidimus
gloriam eius • glo
ram quasi unige
niti a patre plenu"
gratia et ueritate
^'Johannes testimo
nium peribet de illo
et clamat dicens
hie erat quern dixi
qui post me uenit
ante me factus est
quia prio me erat
"Quoniam de pleni
tudine eius nos
omnes accepimus
gratiam pro gra
tia ^'quia lex per moy
sen data est gra
tia autem et ueri
tas per ihm- xpm-
facta est
"dm- nemo uidit um
quam nisi unige
Nitus filius qui est
in sinum patris ipse
enarrauit
"Et hoc est testimoniu"
iohannis quando
miserunt iudaei
ab hierosolymis
sacerdotes et leu
uitas ad eum ut in
terrogarent eum
tu quis es '"etconfes
sus est et non nega
uit confessus est
quia ego non sum
xps
^^Et interrogauerunt
eum iterum • quid
ergo tu helias es et
dixit non sum ne
ergo propheta es tu
et respondit non
"^Et dixerunt ei die
ergo nobis quis es
ut responsum demus
Fol. 44.
His qui miserunt nos
quid dicis de te ipso
'^^ait ego uox cla
mantis in deser
to parate uiam
dni sicut dixit
eseias profeta
-*Et qui missi fuerant
ex pharisaeis ^^et in
terrogauerunt eu~
dicentes quid ergo
batizas si tu non es
xps neque helias
neque propheta
1 "^^ Respondit eis iohan
nes dicens ego quide"
uos baptizo in aqua
medius autem ues
trum sta quern uos
non scitis ^'ipse est de
quo dicebam quo
niam post me uenit
uir qui ante me fac
tus est cuius ego no-
Sum dignus ut sol
uam corrigiam
calciamenti
•^Haec in bethania ges
ta sunt trans ior
dannen ubi erat
iohannens bapti
zans
II "'^Altera die uidet io
hannes ihm ueni
entem ad se et ait
ecce agnus di ecce
qui tollit peccatu~
muihndi '^°hic est de
quo ego dixi post
me uenit uir qui an
te me factus est quia
prior me erat ^^et ego
non sciebam eum
sed ut manifesta
retur plebi israhel
propterea ueni ego
in aqua baptizans
''Et testimonium pe
[i. 1-40.
Rhibuit iohannes
i
dicens qua uidit
spm descendente"
quasi columbam
de celo et mansit
super eum
^^Et ego non sciebam
eum sed qui misit
me baptizare in a
qua ille mihi dixit
super quem uideris
spm descendente"
de caelo et mane~
tem super eum hie
est qui baptizat in
spu- SCO- ^^et ego uidi
et testimonium pe
rhibui quia hie est
electus di
^'Altera die iterum sta
bat iohannes et ex
discipihs eius duo
^^et respiciens ihm
ambulantem dixit
Ecce agnus di ecce
qui tollit peccatum
mundi
^^Et audierunt eum
duo discipuU eius
loquentem et secu
ti sunt ihm
III "^^Conuersus autem iTis
et uidens eos seque"
tes se dixit eis quid
quaeritis
Qui deixerunt ei rab
bi quod dicitur in
terpraetatum ma
gister ubi manes
^^Dicit eis ihs uenite et
uidete uenerunt
et uiderunt ubi ma
neret et aput eum
manserunt die illo
hora autem erat qua
si decima
"Erat autem andreas
f rater simonis petri
I. 40-11. 24.]
Fol. 45.
Unus ex duob- qui au
dierant ab iohanne
et secuti erant eu~
"Inuenit hie primum
fratrem suum simo
nem et dicit ei inue
nimus messiam quod
est interpraetatum
xps ^^et adduxit eum
ad ihm
Intuitus autem eum
ihs dixit tu es simon
filius iohannis tu uo
caueris chephas quod
interpraetatur pe
trus
*^In crastinum aute~
uoluit exire in gali
leam et proficiscens
inuenit piiilippum
et dicit ei ihs sequae
re me
**Erat autem philippus
a bedsaida de ciuita
Te andreae et petii
*° Inuenit philippus
nathanael et dicit
ei quem scribit moy
ses in lege et profe
tae inuenimus ihm
filium ioseph qui
est a nazareth
*®Et dixit ei nathanael
a nazareth potest
aliquid boni esse
Dicit ei philippus ue
ni et uide
^''Uidens autem ihs
nathanael uenie"
tern ad se dixit de eo
ecce uere istrahel
ita in quo dolus no~
est **dicit ei na
tanael ude me nos
ti respondit ei
ihs et dixit prius qua"
te philippus uocaret
cum esses sub arbo
Re ficus uidi te
^'Respondit ei natha
nael et ait rabbi
tu es filius di tu es
rex istrahel
^"Respondit ihs et dixit
ei quia dixi tibi uidi
te cum esses sub ar
bore ficus propter
ea credis maiora
horum uidebis '^^et
dicit eis amen ame~
dico nobis uidebi
tis caelum apertu""
et angelos di asce~
dentes et descen
denies supra filiu"
hominis
nil 2 1 Et die tertia 7nipti
ae factae sunt in
chanaan galile
ae et erat mater
ihu ibi inuitata
'^Uocatus est ante"
Et ihs et discipuli eius
ad nuptias
^Et uinum non habe
bant quoniam co~
summatum est ui
num nuptiarum
dicit mater ihu ui
num no habent fili
*et dicit ei ihs quid
mihi et tibi est mu
Her nondum ue
nit hora mea
^ Dicit mater eius mi
nistris quodcum
que dixeri uobis
facite
"Erant autem ibi po
sitae hydriae lapi
deae sex secundu"
purificationem
iudaeorum capi
entes singulae me
tretas binas uel ter
nas ■'et uocatis
Fol. 46.
Ihs ministris dicit
eis implete hydrias
aqua et inple
uerunt eas usque
ad summum
* Dicit eis ihs- haurite
nunc et ferte archi
triclinio et fecerunt
sicut dixit illis
^Ut autem gustauit
architriclinius
aquam uinum fac
tum non sciebat
unde factum esset
ministri autem
sciebant qui hau
rierant aquam
Uocat sponsusm ar
chitriclinius ^°et di
cit ei omnis homo
primum bonum
uinum ponit • et cu~
inebriati fierint
id quod deterius
Est. tu uero seruas
ti bonum uinum
usque adhuc
"Hoc fecit initium sig
norum ihs in canan
galileae et manifes
tauit gloriam suam
et crediderunt in
eum discipuli eius
^^Pos hoc descendit cha
pharnaum ipse et ma
ter eius et fratres eius
et ibi manserunt no"
multus dies
f/" Etprope eratphascha
iudeorum et ascen
dit hierosolima ihs
'*et inuenit in tempio
uendentes boues et
oues et colunbas
et nummularios se
dentes ^^et fecit quasi
flagellum de reste
et omnes eiecit de tern
23
Plo • obes quoq- et bo
ues et nummular!
orum effudit eas
et mensas subuertit
^•'et his qui uendebant
columbas dixit au
ferte ista hinc et no
lite facere domum
patris mei domum
negotiationis
"Et rememorati sunt
discipuli eius quia
scriptum est zelus
domus tuae come
dit me
^^Responderunt ergo
iudaei et dixerunt
ei quod signum os
tendis nobis quia
haec facis
^^ Respondit ihs et dixit
eis soluite templum
hoc in tribus diebus
excitabo illud
^"Dixerunt ergo iudaei
quadraginta et sex
annis aedificatum
est templum hoc et
tu in tribus d'ebus ex
citabis illud -Mile
[aute"
dicebat de tempio
corporis sui
^-Cum ergo resurrexis
set a mortuis reme
morati sunt discipuli
eius quia hoc dicebat
et crediderunt scrip
turae et sermoni que"
dixit ihs
^^Cum autem esset ihs
in hierosolimis in pas
cha in die festo mul
ti crediderunt in no
mine eius uidentes
signa eius quae facie
bat
" Ipse autem ihs non ere
debat semetipsum
24
■EUANGELIUM SEC
10 HANK EM [ii. 24-iv. 3.
Fol. 47.
Eis eo • quod ipse nos
set omnes ^^quia opus
ei non erat ut quis tes
timonium perhiberet
de homine ipse enim
sciebat quid esset in
hominem
11%^ Erat aiiiem homo
ex phariseis nomine
nicodemus princeps
iudeorum "hie uenit
ad eum nocte et dixit
ei- rabbi scimus quia
a do uenisti magister
nemo enim potest
signa liaec facere que
tu fecisti nisi fuerit ds
cum illo ^respondit ihs
et dixit ei
Amen amen dico tibi
nisi quis renatus fue
rit denuo non potes
uidere regnum di
^Dicit ad eum nico-
[demus
Quomodo potest ho
mo nasci cum senex
sit numquid potest
homo in uentre ma
tris suae iterato intro
ire et renasci
'Et respondit ihs amen
amen dico tibi nisi
quis renatus fuerit
ex aqua et spu sco no"
potest introire in
regnum di
®Quod natum est de car
fne caro est quia de
carne natum est et
quod natum est de
spu sps est quia ds sps
est
''Ne mireris quia dixi
tibi oportet uos de
nuo renasci [uo
^Sps ubi uul spirat et
cem eius audis sed no"
scis unde ueniat et quo
Uadat sic est omnis
qui natus est ex a
qua et spu
^Respondit nicodemus
et dixit ei quomodo
possum haec fieri
^'■'Respondit ihs et dixit
ei tu es doctor istra
hel et haec ignoras
"Amen amen dico tibi
quia quod scimus lo
quimur et quod uidi
mus testificamur
et testimonium nos
trum non adcipitis
^- Si terrena dixi uobis et
non creditis quomo
do si dixero celestia
creditis
^^Et nemo ascendit in
caelum nisi his qui
de caelo descendit
filius hominis qui est
in caelo
"Et sicut moyses exal
tauit serpente in de
serto ita exaltari
oportet filium homi
nis ^^ut omnis qui ere
dit in ilium non pereat
sed habeat uitam e
ternam [mun
^^Sic enim dilexit ds
dum ut filium suum
unigenitum mitte
ret ut omnis qui ere
dit in eum non pereat
sed habeat uitam ae
ternam
"Non enim misit ds fill
um suum in hunc
mundum ut iudicet
mundum ut salue
tur mundus per ipsu"
■''Qui credit in eum non
iudicatur qui non
crederit in ipsum ia"
iudicatus est quia no"
Fol. 48.
Credit in nomine uni
geniti fili di [diciu~
'■'Hoc est autem iu-
di • quia lux uenit in
hunc mundum et di
lexerunt hominis po
tius tenebras quam
lucem erant enim
eorum mala opera
^° Omnis enim qui mala
agit odit lucem et no"
uenit ad lucem ut no"
arguantur opera eius
-'Qui autem facituerita
tern uenit ad lucem
ut manifestentur ope
ra eius quia in do sunt
facta
uenit
I'll" P OS haec dixit ihs et
discipuli eius in iudea"
terram et illic de
morabuntur cum
eis et baptizabat
^^Erat autem et iohan
Nes baptizans in ae
no iuxta salim quia
aquae multae erant
illic et adueniebant
et baptizabuntur ab eo
^■•nondum enim mis
sus fuerat in carce
rem iohannis
2^ Facta est ergo ques
tio ex discipulis ioha""
nis cum iudeis de pu
rificatione ^'^et ue
nerunt ad iohanne~
et dixerunt ei rabbi
qui erat tecum trans
iordanem cui tu tes
timonium perhibu
isti ecce hie baptizat
et omnes ueniunt
ad eum
"Respondit iohannis
et dixit non potest
homo adcipere quic
quam nisi datum fu
Erit de caelo
^*Ipsi uos testimoniu"
mihi perhibetis quod
dixi quia non sum xps
sed quia missus sum
ante ilium [spo"
-^Qui habet sponsam
sus est amicus aute~
sponsi qui stat et audit
eum gaudio gaudet
propter uocem sponsi
Hoc ergo gaudium me
um inpletum est °°il
lum oportet cresce
re me autem minui
^'Qui autem desursum
uenit de terra est et
de terra loquitur
Qui de caelo uenit
[^^quod
uidit et quod audiuit
testimonium perhi
bet et testimonium
eius nemo adcipit
^^Qui enim adcepit testi
Monium eius signa
uit quia ds uerax est
^■'quem enim misit ds
uerba di loquitur no"
enim ad mensuram
dat di spm
^^ Pater diligit filium et
omnia dedit in manu
eius
^''Qui credit in filium ha
bet uitam eternam
qui non credit filio
non uidebit uitam sed
ira di manet super ilium
vilL 4 ^ Ut ergo ihs cogno
uit quia audierunt
pharisei quod ihs plu
res discipulus facit
et baptizabat magis
quamiohannes ^qua"
quam ipse ihs non bap
tizaret sed discipuli
eius ^reliquit iudeam
terram et abiit iteru~
unii
IV. 3-44-] EUANGELIUM SEC
Fol. 49.
In galileam
* Oportebat autem eu~
transire per samma
riam ^ uenit autem
in ciuitate sammariae
que dicitur sychar iux
ta predium quod dedit
iacob filio suo ioseph
® erat autem ibi fons ia
cob
uillllfis autemfatigatus-
ex itenere sedebat su
per puteum hora erat
quasi sexta
'Et uenit mulier samma
ritiana haurire aqua"
10 H ANN EM
26
Rit de hac aqua qua"
ego dabo ei non si
tiet in aeternum
" sed aqua quam dabo
ei fiet in eo ions aquae
salientis in uitam
eternam
"Dicit ad eum mulier
dne da mihi banc
aquam ut non sitiam
neque ueniam hue
ad auriendum
^•^ Dicit ei ihs uade uoca
uirum tuum et ue
ni hue
" Respondit mulier, et
dixit ei non habeo
dicit ei ihs da mihi bibe
re * discipuli enim uirum^
eius abierant in ciui Dicit ei ihs bene dixis
tatem ut cibos emeret ti quia uirum non
•Dicit ei ergo mulier ilia habes ^^ quinque eni~
sammaritana tu cum uiros habuisti et
sis iudaeus quomodo nunc quem habes
a me bibere petis cum non est tuus uir hoc
Sim mulier samma
ritana non enim co
utuntur iudei cum
sammaritanis [eis
*" Respondit ihs dixit
si sciris donum di et
quis est qui dicet tibi
da mihi bibere tu for
sitam petissis ab eo
et dedisset tibi aquam
uiuam
"Diciteimulierdneneq-
in quo aurias habes et
puteus altus est unde
habes aquam uiuam
" numquid maior es tu
patre nostro iacob
qui dedit nobis puteu"
hunc et ipse ex eo bibit
el fili eius et pecora eius
" Respondit ihs et dixit
ei omnis qui uiuit
ex hac aqua sitiet ite
rum qui autem bibe
Uerum dixisti
*'■* Dicit ei mulier dne ui
deo quia propheta est
'° patres nostri in mon
te hoc adorauerunt
et uos dicitis quia ihe
rosolimis est locus
ubi adorare oportet
^^ Dicit ei ihs mulier ere
de mihi quia ueniet
hora neque in mon
te hoc neque ihero
solimis adorabitis pa
trem ^^ uos adora
tis quod nescitis
Nos adoramus quod
scimus qui salus ex
iudeis est
"Sed ueniet hora et nunc
est quando ueri ado
ratoris et adorabunt
patre in spu et uerita
tem nam et pater
talis querit qui ado
Fol. 50.
Ren eum [ado
^* Sps est ds et eos qui
ram in spu et ueritate
oportet adorare
''■'' Dicit ei mulier nessias
scio quia uenit qui di
citur xps cum ergo
uenerit ille nobis ad
nuntiauit omnia
-^ Dicit ei ihs ego sum
loquor tecum [qui
" Et continuo uenerunt
discipuli eius et mira
bantur quia cum mu
Here loquebatur
nemo tamen dixit ei
quid queris aut quid
loqueriscum ea
"^^ Reliquit ergo mulier
hydriam suam et abiit
in ciuitatem et dixit
hominibus ^^ uenite
uidete hominem qui
dixit omnia quecum
Que feci numquit
ipse est xps
^"Exierunt ergo de ci
uitatem et uenie
bant ad eum
^^ Inter haec autem
rogabant discipuli
dicentes rabbi ma~
duca
" Ille autem dixit eis
ego cibum habeo
manducare quem
uos non scitis
^^ Dicibant ergo disci
puli eius intra semet
ipsum numquit ali
quis adtulit ei man
ducare
^*Dicit ei ihs mens cibus
est ut faciam uolu~
tatem eius qui me
misit et perficiam
opus eius
^^ Nonne uos dicitis quod
Adhuc quattuor me~
sis sunt et mensis uenit
ecce dico nobis
Leuate oculus uestros
et uide regiones quia
albe sunt iam ad mes
sem
^^ Qui metit mercedem
adcipit et congerit
fructum in uitam ae
ternam ut et qui se
minat simul gaudeat
et qui metit ^' in hoc
est enim uerbum ue
ritatis quia alius qui
seminat et alius qui
metit
'^ Ego misi uos metere
id quod uos non labo
rastis alii laboraue
runt et uos in labore
ipsorum introistis
^^Ex ciuitate autem ilia"
multi crediderunt
In eum sammaritano
rum propter uerbum
mulieris testimoni
um perhibente? quia
dixit mihi omnia quae
feci
*° Cum uenissent ergo
ad ilium sammari
tani rogauerunt eu~
ut ibi maneret et ma~
sit ibi biduo *^ et multo
plures crediderunt
propter sermonem
eius
*^ INIulieri autem dice
bant quia iam non
propter tua loquella"
credimus ipsi enim
audiuimus et scimus
quia hie est saluator
mundi
X *^ Post duos autem dies
exiit inde ihs in gali
leam " ipse enim ihs
BUCHANAN
26
EUANGELIUM SEC
lOHANNEM [iv. 44-v. 25.
Fol. 51.
Testimonium perhi
buit quia propheta in
sua patria honorem
non habet
*^Cum ergo uenit in gali
learn exceperunt illu~
galilei uniuersi cum
uidissent omnia quae
fecit iherosolimis in
die festo et ipsi eum
uenerat in die festum
** Uenit ergo iterum in
chanaam galileae
ubi fecit aquam uinu~
erat autem ibi queda~
regulus cuius filius
infirmabatur caphar
nau *' hie cum audis
set quia ihs aduenit
A iudea in galileam
uenit ad eum et ro
gabat eum ut desce"
deret et sanaret fi
lium eius
Incipiebat enim mori
** Dixit ergo ihs ad eum
nisi signa et prodigia
uideritis non creditis
*° Dicit ad eum regulus
dme discende prius
quam moriatur puer
^^ Et ait il!e ihs uade
[filius
tuus uiuit et credidit
ille homo sermoni
quem dixit illi ihs et
abiit
"lam autem descende"
r
te eo serui occure
runt ei et nuntiaue
runt dicentes quia
filius eius uiuit
^^ Interrogabit ergo ab
in qua hora mehus [eis
habuit
Et dixerunt ei quia he
re hora septima reli
quit eum febris
"^ Cognouit ergo pater
Quia dixit ei ihs filius
tuus uiuit et crede
dit ipse et domus eius
tota
^* Hoc iterum secundu"
signum fecit ihs cum
uenisset a iudea in
galileam
XI 5 ^ Post haec erat dies
festus iudeorum
et ascendit ihs ihero
solimis
* Est autem iherosoli
mis in inferiore par
te natatoria piscina
que dicitur hebre
icae betzetha quin
que porticus habens
^ in his decunbebat
muhitudo langue"
tium caecorum clau
dorum aridorum
expectantium aquae
motus
*Angelus autem des
cendebat et moue
bat aquam et quicu~~
que prior descendis
set in natatoria sanus
fiebat a quacumque
tenebatur infirmi
tate ^ erat aute~
ibi homo • xxx • et oc
to annos habens in
infirmitate sua
^ Hunc cum uidisset ihs
iacentem cognos
cens quia iam mul
tum tempus fecisset
in languore ai*; illi
uis sanus fieri
■^ Et respondens ei Ian
gues drie hominem
non habeo ut cum
mota fuerit aquam
miitat me in nata
toriam dum uenio
enim ego alius ante
Pol. 52.
Me descendit
^ Dicit ei ihs surge et tol
le grauatum tuum
et ambula
^ Et statim sanus factus
est ille homo et sur
gens sublato grauato
suo ambulabat erat
autem sabbatum in
ilia die
" Dicebant ergo iudei
illi qui curatus fuerat
sabbatum est non li
cet tibi tollere gra
uatum tuum
"Respondens eis dicens
qui fecit me sanum
ille mihi dixit toUe
grabatum tuum et
ambula
^^ Interrogauerunt eu~
quis est ille homo qui
dixit tibi toUe graua
tum tuum et ambula
^^ Is autem qui sanatus
fuerat non sciebat
quis esset ihs aute~
declinauit a turba
constituta in loco
illo
" Postea inuenit ilium
ihs in templo et dixit
illi ecce sanus factus
est iam noli pecca
re ne quit tibi deterius
contingat
^^Abiit ille homo et ad
nuntiauit iudeis
quia ihs est qui fecit
me sanum ^" prop
terea iudei perseque
bantur ihm quia
haec faciebat in sab
bato
^' Ihs autem respondens
dicens pater meus
usque modo operatur
et ego operor
** Propterea ergo ma
gis querebant iudaei
interficere eum
quia non solum sol
uebat sabbatum sed
et patrem suum dice
bat dm equalem se
facies do
^^ Respondit ihs dixit eis
amen amen dico uo
bis non potest filius
a se facere quicqua"
nisi quod uiderit pa
trem facientem
quecumque enim il
le fecerit eadem et
filius facit similiter
^^ pater enim diligit fi
lium et omnia de
mostrat ei quae ipse
facit et maiora horu~"
demonstrauit eis
opera ut uos mire
mini ^^sicuteni"
Pater suscitat mortu
us et uiuificat sic et fi
lius quos uul uiuificat
^^Neque enim pater iu
dicat quemquam sed
iudicium omne de
dit filio *-' ut omnes ho
norificent filium si
cut honorificat pa
trem
Qui non honorificat pa
trem non honorifi
cat filium qui misit il
lum
^*Amen amen dico uo
bis quoniam qui uer
bum meum audit et
credit ei qui me misit
habet uitam aeter
nam et in iudicio no~
ueniet sed transiet
a morte in uitam ae
ternam
^'Amen amen dico uobis
V. 25-vi. 17-] EUANGELIUM SEC
lOHANNEM
27
Fol. 53.
Quiauenit et nunc est
quando mortui audi
ent uocem fill tti et
qui audierint uiuent
^^sicut enim pater habet
uitam in semeiipso
sic dedit et filio habe
re uitam in semetip
so ^'et potestatem
dedit ei iuciicium fa
cere quia filius homi
nis est dico eni~
uobis "nolite mirari
in hoc quia uenit hora
in qua omnes qui in
monumentis sunt
audient uocem eius
'^^et procedunt qui bo
na fecerunt in resur
rectione uitae qui
male egerunt in re
surrectionem iudi
oil
'°Non enim possum ego
A metipso facere
quicquam sicut eni~
audio iudico et iu
dicium meum iustu"
est quia non
quero uoluntate""
meam sed uolun
tate eius qui me misit
patris
^^Si ergo testimonium
perhibeo de me ip
so testimonium me
um non est uerum
"alter est qui testimo
nium perhibet de me
''Uos ipsi misistis adme
et testimonium per
hibuit iohannes de
me "ego aute~
non ab homine tes
timonium adcipio
sed haec dico ut uos
salui sitis
^lUeeratlucernaardens
Et lucet lucens uos
autem uoluistis ad
horam exuliare in
luce eius ^^ego autem
habeo testimonium
maius iohanne
Opera enim quae de
dit mihi pater ut per
ficiam ea ipsa opera
testimonium per
hibent de me quia
pater me misit "et
qui me misit pater il
le testimonium per
hibet me neque uo
cem eius umquam
audistis neque figu
ram eius uidistis ^^et
uerbum eius non au
ditis in uobis manen
tem quia quern
misit ille huic uos
non creditis ^^scruta
mini scripturas in
Quibus uos putatis ui
tam eternam habe
re et illae sunt quae
testimonium perhi
bet de me in quibus
putatis uos uitam ha
bere "et non uultis
ad me uenire ut uita"
habeatis *' gloriam
ab hominibus non
adcipio *^sed cognoui
uos quia delictione"
di non habetis in uo
bisipsis ^^egoue
ni in nomine patris
mei et non accepis
tis si alius uenerit in
nomine suo ilium
adcipietis **quo
modo potestis uos
credere gloriam
ab inuicem quae
rentes et gloriam
quae ab illo solo est
Fol. 54.
Do non queriiis
^^Nolite ergo putare
quia ego accusabo
uos aput patrem est
qui adcuset uos moy
ses in quem uos spera
tis ^''si enim
creditis moysi crede
ritis forsitam et mihi
de me enim illae scrip
sit *^si autem illius lit
teris non creditis quo
modo uerbis meis ere
ditis \trans
XII 6 ^Posi haec itis abii
mare galileae illius
tiberiadis ^sequebatur
autem ilium multi
tudo quia uidebant
signa que faciebat
de his que infirma
bantur ^abiit er
go ihs in montem et
ibi sedebat cum disci
Pulis suis *erat aute~
proximum phasca
dies festus iudeoru"
'Cum ergo eleuasset
oculus ihs et uidis
set quia multito ma
xima uenit ad eum
ait ad pilippum unde
emimus panes ut ma~
ducent hii
^Hoc autem dicebat
temptas eum ipse au
tem sciebat quid es
set facturus
^Respondensei pilippus
ducentorum dina
riorum panes nin
sunt ut unusquisq*
modicum adcipiat
m
^Dicit eni unus ex dis
cipulis eius andreas
frater simonis petri
®est hie puer unus qui
habet quinque panes
Hordiacios et duos
pisces sed haec quid
sunt inter tantos ho
mines
" Dixit ergo ihs facite ho
minis discunbere
erat autem fenum
multum in illo loco
discubuerunt ergo
uiri numero quasi
quinque milia
" Adcepit ergo panesihs
et cum gratias egis
set et distribuit pisci
bus quantum uole
bat ^-ut aute~"
saturati sunt dicit ihs
discipulis suis colli
gite quae superaue
rauerunt fragme"
ta ne pereant ^'colle
gerunt ergo et
inpleuerunt duode
cim copinos fragme"
Torum ex ilUs quinq^
panibus hordiacis
quae superfuerant
his qui manducaue
runt
"Illi ergo homines cum
uidissent quod fecit
signum dicebant quia
uere profeta est qui
in hunc mundum
uenit
^^Ihs ergo cum cogno
uisset quia incipiunt
uenire et raper eum
ut faciant eum rege~
fugit in montem ite
rum solus
^^Cum autem sero fac
tum est discenderunt
discipuli eius ad ma
re
^■'Et cum ascendisse in
nauem uenieba tras
mare in chaparnau"
£ 2
28
EUANGELIUM SEC
lOADNEM [vi. 17-53.
Fol, 55.
Et tenebrae iam fac
turn erat et non uene
rat ad eos ihs "mare au
tern uento magno
flante insurgebat
^'Cum remigapset aute~
quasi stadia uiginq-
uel triginta uident
ihm ambulantem su
pra mare et pro
ximum naui fieri et
timuerunt
^"Illeautem dicit eis noli
te timere ego sum
"Uoluerunt ergo adci
pare eum in naui et
confestim nauis fac
ta est ad terra quam
ibant
"Altera die turba quae
stabat trans mare
uidit quia nauicula
alia non erat ibi nisi
una et quia non introi
Uit ihs simul cum dis
cipulis suis in nauem
sed soli discipuli eius
^^alii uero superuene
runt naues a tiberia
de iuxta locum ubi
manducauerunt
panem quem bene
dixerat dms
^*Cum ergo uidissent
turbae quia ihs non
esset ibi neque dis
cipuli eius accepe
runt sibi confesti"
nauiculam
Et uenerunt capar
naum quere"
tes ihm '^'et cum inue
nissent eum trans
mare dixerunt ei
rabbi quando hie fu
isti
^^Respondit eis ihs et di
xit amen amen dico
Uobis quaeritis me
non quia uidistis
signa sed quia ma~
ducastis ex panibus
et saturati estis
'^"operamini non cibu"
qui perit sed qui per
manet in uitani ae
ternam quem
filius hominis dat
uobis hunc enim
pater signauit ds
^^ Dixerunt ergo ad eu"
quid faciemus ut
operemur opera di
'^^respondes ihs et di
xit eis hoc est opus
di ut credatis in eu~
qui me misit ille
^° Dixerunt ergo ei
quod ergo tu facis
signum ui uideamus
et credamus tibi
quid enim operaris
^^Nostri patres ma~
ducauerunt man
nam in deserto sicut
scriptum est pa
nem de celo dedit
eis manducare
^^ Dixit ergo eisihsame"
amen dico uobis
moyses dedit uobis
panem de caelo sed
pater meus dat uobis
panem de celo illut
uerum ''di enim pa
nis est qui de celo
descendit et uitam
dat huic mundo
'* Dixerunt ergo ad
eum dne semper
da nobis hunc pane"
^^Et dixit eis ihs ego sum
panis uitae qui
uenit ad me non
esuriet et qui
credit in me non si
Fol. 55 hs.
Tiet umquam ^^sed
dixi uobis quia et ui
distis me et non ere
didistis
'"Omne quod dat mihi
pater ad me ueniet
et eum qui uenit ad
me non eicio foras
'^quia descendit de
caelo non ut
faciam uoluntate"
sed uoluntatem eius
qui me misit patres
Eum et ego resusci
tabo eum in nouis
sima die *^scriptu~
est enim in prophetis
et erunt omnes do
cibilis di
Omnis qui audiuit a pa
tre et didicit uenit
ad me ^''non quia pa
trem quisquam ui
dit nisi qui est a do
hie uidit patrem
*^Amen amen dico uo
^'^Haec est autem uolu~ bis qui credit in me
tas eius qui me misit
patres ut omne quod
dedit mihi pater no"
perdam nihil ex eo
sed resuscitet illu""
in nouissima die
*°Haec est enim uolu~
tas patris mei qui me
misit ut omnis qui
uidet filium et ere
Dit in eum habeat
uitam aeternam
et ego resuscitabo
eum in nouissima
die
"INIurmurabant er
go iudei de illo quia
dixit ego sum panis
qui de caelo desce"
di "et dice
bant nonne hie est
ihs filius ioseph
cuius nos nouimus
patrem et matrem
quomodo ergo di
cit quia de caelo
descendit
" Respondit ergo ihs
et dixit eis noli
te murmurare in
uicem *''nemo
potest ad me ueni
re nisi pater qui me
misit adtraxerit
habet uitam aeter
nam
*^Ego sum panis uitae
^^ patres uestri man
ducauerunt in de
serto manna et mor
tui sunt
"Hie est autem panis
qui de caelo descen
dit ut si quis ex ip
So manducauerit
non moriatur
^^Ego sum panes uiuus
qui de caelo descen
dit si quis manduca
uerit ex hoc panem
uiuet in eternum
et hie panis quem ego
dabo caro mea est
pro huius mundi ui
ta
^-Litigabant ergo iudei
ad inuicem dicen
tes quomodo
potest hie nobis car
nem dare mandu
care
'^Ait autem illis ihs ame~
amen dico uobis ni
si manducaueritis
carnem fill homi
nis et biberitis san
guinem eius non habi
tis uitam in uobis ipsis
X
VI. 54-vn. 21.] EUANGELIUM SEC
lOADNEM
Pol. 56.
^*Qui manducat mea~
carnem et bibet me
urn sanguinem habet
uitam aeternam et
ego resuscitabo eum
in nouissima die ^^caro
mea uere est cibus et
sanguis mens uere est
potus
^^Qui manducat meam
carnem et biberit
meum sanguinem
in me manet et ego
in illo si adcepe
rit homo corpus fili
hominis quemadmo
dum panem ui
tae habebit uitam in
illo '^^sicut me mi
sit pater uiuus et ego
uiuo propter patre"
et qui manducat me
et ipse uiuet propter
me
29
^^Hic est panis qui de
caelo descendit
non sicut patres ues
tri manducauerunt
mannam in deser
to et mortui sunt
Qui manducat hunc
panem uiuet in ae
ternum ^'haec di
xit in synagoga do
cens sabbato in cha
parnaura
xni ^^Multiergo audien
tes ex discipulis eius
dixerunt durus est
hie sermo et quis
potest eum audire
"Cognouit autem ihs
aput semetipsum
quia murmurant
discipuli eius di
xit eis hoc uos sca~
dalizat *^quid ergo
cum uideritis filium
Hominis ascende"
tern ubi erat prius
''^sps est qui uiuificat
nam caro non pro
dest quicquam
uerba quae ego lo
cutus sum uobis sps
et uita est "''sed
sunt ex uobis quida"
qui non credunt
sciebat enim ihs qui
essent non crede"
tes ■ et quis tra
diturus esset eum
"^et dicebat propterea
dixi uobis quia ne
mo potest uenire
nisi datum illi fuerit
desursum a patre
''"Ex hoc ergo multi
discipulorum eius
abierunt retro et
amplius cum ilium
non ambulabam
"Dixit ergo ihs illis duo
decim discipulis num
quid et uos uultis ire
''^Respondit ei simon pe
trus et dixit dne ad
quern iuimus uer
ba uitae aeterne ds
habes ^"et nos credi
mus et cognouimus
quia tu es xps filius di
uiui
■^"Et respondit ihs dixit
illis nonne ego uos
duodecim elegi et
unus ex uobis diabu
lus est
''^Dicebat autem de si
mone iuda scarioht
hie enim incipiebat
tradere eum unus
cum esset ex duode
cim [labai
xilil 7 ^ Fosi haec ambu-
ihs in galileam non
Fol. 57.
Enim habebat potes
tatem in iudeam am
bulandi quia quere
bant eum iudei inter
ficere
^Erat autem in proximo
dies festus iudeoru"
scenopegiae ^dixe
runt autem ad eum
fratres eius transi
hinc et uade in iudea"
ut et discipuli tui uide
ant opera quae facis
*nemo quid facit in oc
culto quid facit
querit ipse in palam
esse si haec facis ma
nifesta te ipsum hu
ic mundo
^Neque enim tunc fra
tres eius credebant
in eum
" Dicit ergo eis ihs tern
pus meum nondum
Aduenit tempus
autem uestrum se~
per est paratum ''no""
potest mundus odi
re uos me autem
odit quoniam
ego testimonium
perhibeo de illo quia
opera eius mala sunt
^uos ascendite ad di
em festum ego au
tem non ascendo
ad diem festum hunc
quia tempus meum
nondum inpletum
est
"Haec cum dixitset illis
ipse mansit in gali
learn ^"ut ascende
runt fratres eius
tunc et ipse ascen
dit ad diem festum
non manifeste sed
quasi in occulto
"Iudei ergo quere
bant eum in die fes
to et dicebant ubi est
ille
^^Et murmur de illo
erat in turba quida"
n
enim dicebat quia
bonus est alii aute"
n
dicebat non sed
seducit populum
"nemo tamen palam
loquebatur de illo
propter metum iu
daeorum
"lam autem die festo
mediante ascendit
ihs in templum et do
cebat
^'Mirabantur ergo
iudei dicentes quo
modo hie Htteras
nouit cum non
didicerit
^^ Respondit illis ihs et
dixit mea doctrina
non est sed eius qui
me misit '^si quis uo
luerit uoluntatem
eius facere cognos
cet de doctrina utru"
de do est an ego a me
ipso loquar ^^qui • a • se
metipso loquitur
gloriam suam pro
piam querit qui au
tem querit gloriam
eius qui misit ilium
uerax est et in
iustitia in illo non est
^^ nonne moyses dedit
uobis legem quid
me queritis interfi
cere
^"Respondit turba et di
xit demonium habet
qui te querit interfi
cire
"Respondit eis ihs et di
30
EUANGELIUM SEC
lOHANNEM [vii. 21-vm.
Fol. 58.
Xit unum opus feci
et omnes miramini
^^propterea moyses de
dit uobis circumcir
cumcisionem non
quia ex moyse est sed
ex patribus et in sab
bo circumciditis ho
minem ^^si circum
cisionem adcepit ho
mo sabbato ut non
soluatur rex movsi
mihi indignamini
quia totum homine"
sanum fecit sabbato
"nolite iudicare secu"
dum facieni sed ius
turn iudicium iudi
cate
'^Dicebant ergo quida"
ex iherosolimis non
ne hie est quern que
runt occidere '^et ecce
palam loquitur et
Nihil dicunt num
quid forte uere cog
nouerunt principis
quia hie est xps "sed
hunc scimus unde
sit xps autem cum ue
nerit nemo scit un
de sit ^'clama
bat autem in templo
ihs dicens et me nos
tis et scitis unde sini
et a me ipso non ue
ni sed est uerus qui
me misit quem
uos non scitis ^^ego au
tern noui ilium quia
ab ipso sum et ipse
me misit
^"Querebant ergo eum
adprehendere et nemo
misit in ilium ahu~
manus quia nondu"
uenerat hora eius
^^De turba autem multi
Crediderunt in eu~
et dicebant xps cu~
uenerit numquit
a
plur signa faciet qua"
que hie facit
^■^Audierunt ergo pha
risei turbam mur
murante de illo et
miserunt principis
sacerdotum et pha
risaei ministros ut
adprehenderet il
lum
^^ Dixit autem ihs adhuc
tempus modicum
uobiscum sum et
uado ad ilium qui
misit me ^*queri
tis me et non inue
nietis et ubi sum ego
uos non potestis ue
nire
^^Dixerunt ergo iudei
ad ipsos quo hie itu
Rus est quia non
inueniemus eum
numquid in disper
sionem grecorum
incipit irae et doce
re grecos '®quis
est hie sermo que"
dixit queritis me et
non inuenitis et ubi
ego sum uos non po
testis uenire
xr^'^ hi 7wtmsimo autem
die illo magno diei
festi stabat ihs et cla
mabat dicens si quis
sitit ueniat ad me et
bibat ^^qui credit
in me sicut dixit scrip
tura flumina de uen
tre eius fluent aque
uiuae
^"Hoc autem dicebat
de spu quem inci
piebant adcipere
Fol. 59.
Credentes in eum
nondum autem erat
sps datus quia ihs non
dum fuerat honori
ficatus
^''De turba autem cum
audisset hos sermones
eius dicebant hie est
uere propheta "alii di
cebant hie est xps
quidam autem dice
bant numquid a ga
lilea xps uenit *-nonne
scriptura dicit quia
ex mine dauid et a
bethlem castello ubi
erat dauid xps uenit
^^Dissensio autem fac
ta est in turba prop
ter ilium **quida~
autem ex illis adpre
hendere eum uole
bant nee nemo in il
lum misit manum
*'Uenerunt ergo mi
nistri ad principis sa
cerdotum et phari
seos et dixerunt eis
illi quare non addu
xisti eum
"Responderunt minis
tri numquam sic lo
cutus est quisquam
homo hie homo
*^Responderunt eis pha
risei numquid et
uos seducti estis
^^ numquit aliquis ex
principibus crede
dit in eum aut ex pha
riseis *^sed turba haec
que non nouit lege"
maledicti sunt
^^ Dicit nicodemus ad
eos ille qui uenit
ad eum nocte prius
qui erat unus ex ip
sis "numquid lex nos
Tra iudicat homine"
nisi audierit prima"
ab ipso et cognoue
rit quid facit
"Responderunt ei et di
xerunt numquid
et tu a galilea est scru
tare scripturas et
uide quia propheta
a galilea non sur
git
XL'I ^^ Ihs autem ascendit
in montem oliueti
^et mane cum fac
tum esset iterum
uenit in templo et
uniuersus populus
conueniebant ad
eum et cum co~
sedisset docebat
eos ^scribae au
tem et pharisei ad
ducunt ad eum
mulierem in moe
Cationem depre
hensam quani
cum statuisset in
medio * dixerunt
ad ihm magister
haec mulier depre
hensa est in moeca
tione ^intel
lege autem precepit
nobis moyses ut qui
in alturio deprehe"
ditur lapidetur tu
autem quid dicis de
ea ^haec dicebant
temptantes eum ut
haberent causam
adcusandi eum
Ihs autem inclinato
capite digito scribe
bat in terram "'cum
autem interrogare"
expectantes eum
quid diceret et
erexit se et dixit eis
VIII. 7-43.] EUANGELIUM SEC
10 H ANN EM
31
Fol. 60.
Quisque uestrum
sine delicto est prior
in earn lapidem iac
tet * et iterum in
clinas se de digito scri
bebat in terram ^il
li igitur cum audis
sent paulatim sece
debant singuli adci
pientes a senioribus
omnes recesserunt
et relictus est solus
ihs et ecce mulier il
la in medio erat '" cu~
que erexisset se ihs
dixit ad eam mulier
ubi sunt qui te perdu
xerunt nemo te lapi
dauit " et ilia res
pendens dixit nemo
diie dixit autem
ei ihs nee ego te dam
nabo uade ex hoc ia~
noli peccare
" Iterum locutus est
eis ihs dicens ego
sum lux mundi qui
sequitur me non
ambulauit in tene
bris sed habebit lu
cem uitae
"Dixerunt ergo illi
pharisei tu de te tes
timonium perhibes
testimonium tuum
non est uerum
** Respondens ihs dixit
eis et si ego testimo
nium perhibeo de
me ipso uerum
est testimonium
meum quia scio
unde ueni et quo
uado uos autem
nescitis unde uenio
et quo uado '^ uos
secundum carne"
iudicatis ego iudico
Neminem ^^ et si iu
dico ego indicium
meum uerum est
quia solus non sum
sed ego et qui me mi
sit pater " et in
lege uestra scriptu"
est quia duorum
testimonium ho
minum uerum est
^*ego sum qui testimo
nium perhibeo de
me ipso et testimo
nium meum perhi
bet me qui me misit
pater
" Dicebant ergo ei ubi
est pater mens
Et respondit ihs neque
me nostis neque pa
trem meum scitis
si enim me nossetis
et patrem meum
scietis
^^ Haec uerba locutus
a
est in gazophylocio
docens in lemplo
et nemo adpreendit
eum quia nondum
erat hora eius [lierum
xvu"^^ Dixit ergo eis
ihs ego uado et quae
ritis me ego uado
et queritis me et in
peccato uesiro mo
riemini quo ego ua
do uos non potestis
uenire
" Dicebant ergo iudei
numquid interfici
et se ipsum quia dicit
quo ego uado uos no~
potestis uenire
" Et dicebat uos de de
orsum estis ego
de superioribus su~
uos de hoc mundo
estis ego non sum
Pol. 61.
De hoc mundo
'^* dixi enim uobis quia
memoris non estis
in peccatis uestris
^® Dicebant ergoei quis
est iste dixit eis ihs pri~
cipium quod et loquor
uobis ^"multa habeo
de uobis loqui et iudi
care sed qui mi
sit me uerax est et
ego que audiui ab
eo haec loquor in
hue mundum
" Et non cognouerunt
quia patrem eis dice
bat dm
^^ Dixit ergo eis ihs cum
exaltaueritis filium
hominis tunc cog
noscetis quia ego su~
et a me ipso nihil facio
sed sicut docuit me
pater haec loquor
^'Et qui me misit me
cum est non reli
quit me solum quia
ego quae placita
sunt ei facio senper
^° Haec illo loquente
multi crediderunt
in eum
^^ Dicebat ergo eis ihs
qui crediderunt
ei ex iudeis si uos
manseritis in uer
bo meo uere disci
puli mei estis ^^ et cog
noscitis ueritatem
et ueritas liberauit
uos
^^Responderunt ad eu~
iudei dicentes se
men habrahae su
mus et nemini um
quam seruiuimus
quomodo tu dicis
liberi estis
" Respondit eis ihs
[ame~
amen dico uobis quia
omnis qui facit pec
catum seruus est
peccati ^° seruus au
tem non manet in
domo in eternum
filius manet in eter
num
^^ Si filius uos liberaue
rit re uera liberi eri
tis ^■^ scio quia seme"
habrahae estis sed
queritis me inter
ficere quia ser meos
non capit in uobis
^* ego quod uidi aput
patrem meum lo
quor et uos quod
uidistis aput patrem
uestrum facitis
*" Et responderunt aput
eum et dixerunt pa
ter noster abraham
Est
Dicit eis ihs fili abrahae
si estis oper abrahae
facite " nunc ante"
queritis me interfi
cere hominem qui
ueritatem locutus
est uobis quam audii
a do hoc abraham
non fecit ^^ uos facitis
opera patres uestri
Dixerunt ei nos ex pros
titutione non sumus
nati unum patrem
habemus dm
^'^Dicit eis ihs si ds pater
uester esset diligere
tis si me ego enim
ex do processi et ue
ni non enim a me ip
so ueni sed ille me
misit *^ quare mea~
loquellam non cog
noscitis quia non
32
EUAXGELIUM SEC
lOHANXEM [viii. 43-ix. 21.
Pol. 62.
Potestis audire ineu~
sermonem
*^Uosex patrediaboloes
tis et desideria patris
uestris uultis facere
ille homicida erat ab i
nitio et in ueritate no~
stetit quia non est
ueritas in eum cum
loquitur mendaciu"
ex suis propiis loqui
tur quia mendax
es sicut pater eius
*^ego quia ueritatem
dico non creditis
mihi *'quisexuo
bis arguet me de pec
cato si ueritatem
dico quare uos
non credetis mihi
^■'Qui ex do est uerba di
audit propterea
uos me non auditis
quia non estis ex do
** Responderunt iu
daei et dixerunt ei
nonne bene dicimus
nos quia sammari
tanus est tu et demo
nium habes
*^ Respondit ihs ego de
monium non habeo
sed honorifico pa
trem meum et uos
inhonoratis me
^"Ego autem non que
ro claritate meam
est qui querat et iu
dicet
"Amen amen dico uo
bis SI quis sermone"
meum seruauerit
non uidebit morte"
in aeternum
*^ Dixerunt ergo ei iu
dei nunc
cognouimus quia
demonium habes
Abraham mortuus
est et prophete et tu
dicis si quis sermo
nem meum serba
berit non gustabit
mortem
^^ Numquit tu maior
es quam abraham
qui mortuus est et
prophetae mortui
sunt quern te ipsu~
facis
®* Respondit ihs si ego
clarificauero me
ipsum claritas mea
nihil est est pater
meus qui clarifi
cat me quem nos
dicitis quia ds uesler
est ^^ et non cogno
uistis eum ego au
tem cognoui eum
ero similis nobis me~
dax sed scio eum
Et sermonem eius
seruo ^^ abraham
pater uester exulta
uit ut uideret diem
meum et uidit et ga
uisus est-
^' Dixerunt ergo iadaei
ad eum quinquagin
ta annos nondum
habes et abraham ui
disti [anie~
^* Dixit eis ihs amen
dico uobis ante abra
ham ego sum
^■' Tulerunt ergo lapides
ut iactarent in ilium
ihs autem abscondit
i
se et exit de templo
Xllll 9 ^ Et prderiens
hominem caecum \uidit
a natiuitate
^ Et interrogauerunt
eum discipuli eius
dicentes rabbi quis
Fol. 63.
Peccauit hie aut pa
rentes eius ut cecus
nasceretur
^ Respondit ihs neque
hie peccauit neque
parentes eius sed ut
manifestetur opera
di in illo ■'me o
portet operari ope
ra eius qui me misit
dum dies est uenit
nox quando non po
test operari ^ cum
in hoc mundo sum
lux sum huius mun
di
^ Haec cum dixisset ex
puit in terram et fe
cit lutum ex sputo
et superunsit eum
luto super oculus
eius "' et dixit ei uadae
laua in natatoria
siluae quod interpe
Tratur missus
Et abiit et lauit et ue
nit uidens
® Uicini ergo eius qui
nouerant eum pri
us quam mendicus
erat dicebant
nonne hie est qui
sedebat et mendi
cabat alii dice
bant hie est ^ alii
autem dicebant
quia similis est ei
Ille autem dicebat
ego sum
" Dicebant ergo ei quo
modo ergo aperti
sunt tibi oculi
^^ Respondit ille homo
qui dicitur ihs Iu
turn fecit et unxit
me et dixit mihi ua
de in solam et laua
oculus tuos et abii
Et laui et uidi
^^ Dixerunt ergo ei ubi
est ille dicit nescio
"Adducunt eum ad pha
riseos qui caecus fu
erat ^*erat autem
sabbatum in qua die
lutum fecit ihs et ape
ruit oculus eius
^® Iterum ergo interro
gabant eum pharisei
quomodo uidisti
Ille autem dixit eis Iu
tum posuit mihi su
per oculus et laui et
ecce uideo
^'' Dicebant ergo ex pha
riseis quidam non
est hie a do homo
qui sabbatum non
custodit alii di
cebant quomodo
potest homo pecca
tor hoc facere sig
Na et scisma erat in
eis
" Dicunt ergo illi caeco
quid dicis de eo quod
aperuit oculus tuus
Ille autem dixit quia
propheta est
" Non credebant iudei
de illo quoniam
cecus fuit et uidet
donee uocarentur
parentes ^'^et interro
gauerunt eos hie est
filius uester quem
uos dicitis quia cae
cus natus est quomo
do ergo uidet modo
^^ Responderunt paren
tes eius et dixerunt
scimus quia hie filius
noster est et quo
niam caecus natus
est ^^ quomodo autem
uidit nescimus aut
XI
IX. 2I-X. 21.] EUANGELIUM SEC
Fol. 64.
Quis aperuit oculus Et aperuit oculus
nos nescimus ipsum meos ^'iscimus quia
interrogate aetatem peccatorest c1s no"
habet ipse pro se loqua exaudit sed si quis
tur . [tes cli cultor est et uo
'^^Haec dixerunt paren-
10 H ANN EM
33
eius quia timebant
iudeos iam enim
decreuerant iudaei
ut si quis eum confi
teretur eum xpm ex
tra synagoga esset
"propterea parentes
eius dixerunt quia
aetatem habet ipsum
interrogate
^^Uocauerunt ergo ho
minem iterum qui
fuerat caecus et di
xerunt ei da honore~
do nos scimus
quia hie homo pecca
tor est "dixit ergo
ille si peccator est
Nescio unum scio
quia caecus eram
et modo uideo
luntatem eius facit
hunc exaudit ^^a secu
lo numquam audi
tum est quia aperu
it quis oculus caeci
nati ^^nisi esset hie
a do non poterat
facere quicquam
^^Responderunt et dixe
runt ei in peccatis est
totus natus • et tu
doces nos et eicerunt
eum foras
'^Audiuit autemihsquia
eicerunt eum fo
ras et cum inuenis
set ilium foras dixit
ei tu credis filium di
^"Respondit ille et dixit
Quis est dne ut ere
dam in eum [uidis
"Et dixit ei ihs et
''Dixerunt ergo ei quid ti eum et qui loquitur
fecit tibi quomodo
aperuit oculus tuus
"Respondit eis iam di
xi nobis et audistis
quid iterum audire
uultis numquid et
uos uultis discipuli
eius fieri
^^IMaledixerunt er
go ei et dixerunt
tu discipulus eius
est nos discipuli moy
si sumus "nos scimus
quia moysi locutus
est ds hunc autem
nescimus unde sit
'"Respondit ille homo
et dixit in hoc mira
bile est quia uos
nescitis unde sit
BUCHANAN
tecum ipse est "°cre
do dne et adorabat eu~
""et ait ihs
In iudicium ego in hunc
mundum ueni ut qui
non uidet uideat et
qui uident caeci fiant
*°Et audierunt ex pha
riseis qui cum ipso
erant et dixerunt ei
numquit et nos et ce
ci sumus [esse
'^Dixit eis ihs si caeci
tis non haberetis pec
catum sed dicitis quia
uidemus peccatum
uestrum manet
10^ Amen amen dico uo
bis qui non introit
per ianuam in co
Fol. 65.
Hortem ouium Est pastor cuius no-
sed ascendet aliun sunt oues propriae
de ille fur est et latro uidet lupum ueni
^Qui autem introit per entem et dimittit
ianuam hie pastor oues et fugit et lupus
est ouium ='huic osti rapit et dispargit o
arius aperit et oues ues "mercetnarius
uocem eius audiunt autem fugit quia
et suas oues uocat conducticius est
nominatim et pro et non pertinet ad
ducit illas *cum au eum de ouibus
tern oues suas om i^Ego sum pastor bonus
nis produxerit ante et agnosco meas et
ipsas uadit et ouicu agnoscent me me
lae eum secuntur ae ^^sicut cognoscit
quia sciunt uocem me pater et ego ag
eius ^alienum au nosco patrem et a
tem non secuntur nimam meam po
sed fugiunt ab eo no pro ouibus meis
quia resciunt uoce- i«et alias ouiculas ha
^^"s beo quae non sunt
"Hoc prouerbium dixit de hoc ouili et illas
ei ihs illi autem non oportet me adduce
cognouerunt quod re et uocem mea""
Loquebatur illis [ihs Audient et fiet unus
xiiiii'^ Dixit ergo illis grex et unus pastor
amen amen dico '''propterea me pater
nobis quia ego sum diligit quia ego a
lanua ouium «om nimam meam pono
nes quodquod ue ut iterum sumam ea-
nerunt fures sunt ^»nemo tollit eam a me
et latrones sed no~ sed ego pono eam
audierunt eum fu a me ipso potestate"
res oues meas habeo ponendi eam
'Ego sum ianua per et potestatem habeo
me si quis introierit sumendi eam hoc
saluabitur et introi praeceptum adcepi
bit et exiet et pascua a patre
inueniet '"fur no" ^^Dissitsio autem facta
uenit nisi ut furetur est inter iudeos prop
et occidat et perdat ter sermones istos
ego ueni ut uitam -Oet dicebant muhi ex
habeam "ego su" ipsis demonium ha
pastor bonus pas bet et insanit quid eu*
tor bonus animam auditis =^'alii dicebant
suam dat pro ouibus haec uerba non sunt
suis '^mercetnarius
autem et qui non
demonium habentis
numquid daemoniu'
34
EUANGELIUM SEC
I OH ANN EM [x. ar-xi. 26.
Fol. 66.
Potest cecorum o
cuius aperire
Xj}"^ Facta est auteni de
dicatio in iheroso
limis hiemps erat '"et
ambulabat ihs in por
ticum solomonis
in tempio
"^Circumdederunt eu~
iudei et dicunt ei us
quequo animam nos
tram tollis si tu es xps
die nobis palam "res
pondit eis ihs loquor
uobis et non creditis
opera quae ego facio
in nomine patris mei
haec facio testimo
nium perhibent de
me ^°sed uos non ere
ditis quia non estis
ex ouibus meis sicut
dixi uobis ^'qui de oui
bus meis sunt uocem
Meam audiunt
et ego cognosce il
las et sequuntur
me ^'et ego uitam ae
ternam do eis et
non peribunt in eter
num et non quisqua"
rapit eas de manu mea
^' Pater quod dedit mi
hi mains omnibus
est et nemo potest
rapere de manu pa
tris mei ^"ego et pater
unum sumus
^'Sustulerunt lapides
iudaei ut lapidarent
eum
^^ Respondit eis ihs mul
ta opera bona oste"
di uobis ex patre meo
propter quod eorum
opus me lapidatis
^^Responderunt ei iudei
de bono opere non
Te lapidamus sed
de blasphemia et
quia tu homo cum
sis facis te ipsum dm
^* Respondit illi ihs non
ne scriptum est in
lege quia ego dixi
dii estis • ^""si illos dixit
deos ad quos sermo
fiebat di et non po
test solui scriptura
^^quem pater sancti
ficauit et misit in hunc
mundum uos dici
tis quia blasphemat
quia dixi filius di sum
^'si non facio opera
patris nolite mihi
credere ^^quod si fa
cio et non uultis mi
hi credere ope
ribus credite et cog
noscetis quia in me
est pater et ego in eo
'^Querebant ergo eum
adpreendere et exi
it de manibus eorum
^°Et abiit iterum trans
iordanem in eum
locum ubi erat io
hannes prius bapti
zans et manebat illic
^'Et multi ueniebant
ad ilium et dicebant
quia iohannes qui
dem signum fecit
nullum omnia
autem que dixit io
hannis de hoc uera
erant *-et multi ere
diderunt in eum [datn
XXI 11^ Erat auiem qui-
infirmus nomine
lazarus a bhetania
de castello mariae
et marthae sororis
eius -maria ante"
erat que unxit dom
Fol. 67.
Unguento et exter
sit pedes eius capillis
suis cuius frater la
zarus infirmabatur
*Audiuit ihs et ait illi
[haec
infirmitas non est
ad mortem sed pro
gloriam di ut clari
ficetur filius eius in
ipso
^Diligebat ihs lazarum
et mariam et soro
rem eius ^ut ergo
audiuit quia infirma
tur tunc quidem ma~
sit ihs in eodem loco
^^Tunc ergo dicit eis
ihs manifeste laza
rus mortuus est
*^et gaudeo propter
uos ut credatis quia
non eram ibi sed ea
mus ad ilium
'^Ait ergo thomas qui
dicitur dydj-mus
ad condiscipulus
eamus et nos mo
riamur cum illo
"Uenit ergo ihs et in
uenit eum iam qua
driduo habentem
in monumento
^^erat autem betha
nia iuxta iheroso
biduo
''Deinde pos haec dicit lima fere a stadiis
discipulis suis eamus quindecim "mul
iterum in iudeam ti autem ex iudeis
^Dicunt ei discipuli rab uenerant ad mar
bi nunc querebant tham et ad maria"
te lapidare iudei et ut eas consularen
iterum uadis illuc
^Respondit ihs non
ne duodecim ho
rae sunt diei si quis
ambulauerit inter
die non offendit quia
lucem huius mun
di uidet ^"si quis am
bulauerit in nocte"
offendit quia lux
non est in eo "haec
dixit •
Et post haec dicit eis
lazarus amicus nos
ter dormiuit sed
uado ut a somno sus
cite eum
^^ Dixerunt ergo ei dis
cipuli dne si dormit
saluus erit "dixe
rat autem ihs de mor
te eius illi aute~
putauerunt quia
de dormitione som
ni diceret
Tur de fratre
^"jNIartha autem ut au
diuit quia ihs uenit oc
currit illi maria au
tern domi sedebat
^' Dixit ergo martha
ad ihm dirie si hie
fuisset frater mens
non esset mortuus
2- sed nunc scio quecu~
que petieris a do dabit
tibi ds
^^ Dicit ei ihs resurget
frater tuus
-* Dicit ei martha scio
quia resurget in re
surectione in nouis
sima die
^" Dixit ei ihs ego sum re
surrectio et uita
qui credit in me licet
moriatur uiuit ^^et
omnis qui uiuit et ere
dit in me non morie
XI. 26-xn. S.J EUANGELIUM SEC
lOHANNEM
Pol. 68.
Tur in eternum ere
^is hoc dam autem dixeru"
'^^Ait illi martha utique ex illis non poterat
dne ego crededi quia hie qui aperuit ocu
tu es xps filius di uiui
qui in hunc mandatu"
uenisti
** Et haec cum dixisset
abiit et uocauit ma
35
Amabat cum " qui
lus caeci facere
nam sororem suam
silentio dicens ma
gister ades et uocat
te " gt iuj^ m
audiuit surrexit ci
to et ueniebat ad illu~
^"nondum enim uene
rat ihs in castellum
sed erat adhuc in il
lo loco ubi occurrit
ei martha "iudei au
tem qui erant cum
ea in domo qui eam
consulabantur ui
dentes mariam quia
Cito surrexit et
exiit secuti sunt ea~
dicentes quia ua
det ad monumentu"
ut ploret ibi
^^ Maria autem ut ue
nit ubi erat ihs et ui
dit eum et cecidit
ad pedes eius et dixit
ei dne si esses hie no~
esset mortuus fra
ter meus
*^ Ihs ergo ut uidit eam
plorantem et iudae
OS flentes qui uene
rant cum ea infre
muit spu et turbabit
se ipsum ^^ et dixit ubi
posuisti eum
Dicunt ei dne ue
ni et uide '^et lacri
matus est ihs
^Dixerunt ergo ei iu
daei ecce quomodo
ut haec non more
retur
^^ Ihs ergo frames in
semetipso uenit
ad monumentum
erat autem spelu"
ca et lapis superpo
situs illi "3 dicit ihs tol
lite lapidem
Dicit ei martha dne
iam fetet quadri
duum enim habet
^^ Dicit ei ihs non dixi
tibi quia si credide
ris uidebis clarita
tem di " tulerunt
ergo lapidem
Ihs autem leuauit
oculus suos sur
Sum et dixit pater
gratias ago tibi quia
audisti me ^^et ego
sciebam quia sen
per me audis sed prop
ter turbam circu"
stantem dixi ut ere
dant quia tu me mi
sisti
" Et cum haec dixisset
clamauit uoce mag
na lazare ueni fo
ras
" Et exiit ille mortuus
ligatus pedest e ma
nus institis et facies
eius orario conliga
ta erat
Dicit illis ihs et solui
te eum et sinite eum
abire
*^ Multi ergo ex iudeis
qui uenerant qui
uenerant ad ma
Fol. 69.
Riam qui uiderant
quae fecit ihs ere
diderunt in eum
*^quidam autem ex
ipsis abierunt ad pha
riseos et dixerunt
eis quod fecit ihs
XXil ^^ Collegerunt ergo
principis sacerdo
tum et pharisei co"~
cilium et dicebant
quid facimus quod
hie homo talia sig
na facit *^ si rejinqui
mus ilium sic om
nes credunt in eum
et uenient romani
et tollent locum nos
trum et gentem
" Unus autem ex ipsis
caiphas cum esset
princeps sacerdo
tum anni illius dixit
eis uos nescitis quic
Quam 5° neque co
gitatis quia expedit
nobis ut unus homo
moriatur pro popu
lo et non tota gens
pereat
®^ Hoc autem semetip
so non dicebat sed
cum esset pontifex
anni illius prophe
tauit quia incipit
ihs moriens pro ge~
te mori ^^gj-j^Qj^
tantum pro gente
sed ut filius di qui
sunt dispersi colli
gaht in unum
^^ Ex ilia itaque die co
gitauerunt iudaei
ut interficerent
eum "ihs ergo
iam non palam am
bulabam aput iudeos
sed habiit in regione"
luxta desertum
in ciuitate quae
dicitur eprhem et
ibi morabitur cum
discipulis suis
^® Propterea autem
erat pascha iudae
orum ascende
runt ergo mult in
iherosolima de re
gione ante pascha
ut sanctificaret se
ipsos
'^ Querebant ergo ihm
et conloquebantur
ad inuicem in tem
plo stantes et dicen
tes putatis quia no~
ueniet ad diem fes
tum
^^Dederant autem pri~
cipes sacerdotum
et pharisei preceptu"
ut si quis cognouerit
Ubi sit ut indicent et
conprehendant eum
12^ Ihs ergo ante sex dies
pasche uenit in bhe
thania ubi erat lazarus
qui fuit mortuus que"
suscitauit ihs ^ feceru""
ergo ei caenam ibi
et martha ministra
bat et lazarus unus
erat ex discunben
tibus cum eo
^ Maria ergo adcepit
libram unguenti pis
tici et unxit pedes
ihu et extersit capil
lis suis pedes eius et
domus inpleta est
ex odere unguen
ti * et dicit
unus ex discipulis eius
iudas simon scarioht
qui incipiebat eum
tradere ^ quare
F 2
36
EUANGELIUM SEC
lOHANNEM [xii. 5-42.
Fol. 70.
Hoc unguentum
non ueniit denariis
trecentis et datum
es pauperibus
* Dixit autem hoc non
quod de pauperibus
cura illi esset sed quia
fur erat et loculus
habebat et que mit
tebantur exportabat
"^ Dixit ergo ihs dimitte
illam ut in diem se
pulture meae ser
uet illud ^ pauperes
enim senpcr habetis
uobiscum me autem
non senper habetis
' Et turba multa ex iu
daeis audiuit quia illic
est et uenerunt non
propter ihm solum
sed ut lazarum uide
ret quern suscitauit
a mortuis
" Cogitauerunt au
tern principes sacer
dotum ut et lazaru"
interficeret " quia mul
ti iudeorum propter
ilium abiebant et ere
debant in ihm \tur
XXin'^'^Altera autejn die
bae multae uenera"
ad diem festum cum
audissent quia ihs
uenit in iherosolima
" acceperunt flores
palmarum et exie
runt obuiam illi et
clamabat dicentes
osanna benedictus
qui uenit in nomine
in nomini dni rex
istrahel
^* Et inuenit ihs asellum
et sedit super eum
sicut scriptum est
'^noli timerefilia sio~
Ecce rex tuus
uenit sedens su
per pullum asine
^^ Haec non cognoue
runt primum dis
cipuli eius sed cum
clarificatus est ihs
recordati sunt quia
haec erant scripta
de illo et haec fece
runt ei
" Testimonium ergo
perhibebat turba
quae erat cum eo
quia lazarum uoca
uit de monumen
to et suscitauit eum
a mortuis " propterea
obuiam ei uenit ei
turba quia audie
runt quia hoc fecit
signum
" Pharisaei autem di
xerunt ad semetip
Sos uidetis quia ni
hil profecit ecce unus
populus sequitur post
ilium .
^° Et erant greci quida"
ex his qui ascende
rant in die festo ado
rarent
^^ Hii ergo adcesserunt
ad philippum qui erat
a bessaida galileae
et rogabant ilium
dicentes dne uolu
mus ihm uidere
^2 Uenit pilippus et dicit
andreae andreas
autem et pilippus ite
rum dicunt ad ihm
-^ ihs autem respondit
eis dicens uenit ho
ra ut clarificetur
filius hominis
^*Amen amen dico uo
bis nisi crranum triti
Fol. 71.
Ci cadens in terra"
mortuum fuerit mul
tum fructum adfe
"^ ret
Qui amat animam sua"
perdit eam et qui odit
animam suam in hoc
mundo in uitam eter
nam custodit eam
-^ Si quis mihi ministrat
sequatur me et ubi
m
sunt ego illic et mi
nister mens erit
Si quis mihi ministra
uerit honorificauit
eum et pater mens
^■^ Nunc anima mea tur
bata est ualde et di
cam pater libera me
ex hac hora sed ideo
ueni in banc horam
^* pater clarifica no
men tuum
Uenit ergo uox de cae
Lo et clarificaui et
iterum clarificabo
'^^ Turba ergo quae sta
bat dicebat troni
truum factum est
alii dicebant ange
lus ei locutus est
^^ Respondit ihs et dixit
r
non poterant me
haec uox uenit sed
propter uos
^^ Nunc iudicium est
mundi est nunc
princeps mundi di
mittetur deorsum
^'^et ego cum exalta
tus fuero a terrain
omnia traham ad
me ipsum
^^ Hoc autem dicebat
significas quia mor
te esset moriturus
^* Respondit ei turba
nos audiuimus ex
Lege quia xps manet
in aeternum et quo
modo tu dicis quia
oportet te exaltari
filium hominis quis
est hie filius homi
nis
^^ Dixit ergo eis ihs ad
hue modicum tem
pus lux est in nobis
ambulate dum luce"
habetis ut non tene
brae uos conprehe"
dant et qui ambu
lat in tenebris nes
cit quo uadat ^Mum
lucem habetis ere
dite in lucem ut fill
lucis sitis
Haec locutus est ihs
et habiit et abscon
dit se ab eis [tanta
xxiiii^'' Cton autem
signa fecisset cora"
Eis non credebant
ei ^^ ut sermo eseiae
profetae inpleretur
quem dixit
dine quis crededit
auditui nostro et
bracchium diTii
cui reuelatum est
^° Propterea non potera"
credere quia dixit
iterum eseias
^^ excecauit oculus
eorum et indura
uit cor eorum ut
non uideant ocu
lis et corde Intel
legant et conuer
tantur et sanem
illos
"Haec dixit eseias quan
do uidit maiestatem
eius et locutus est
de eo *- interim ta
men ex principibus
XII. 42-xiii. 32] EUANGELIUM SEC
Pol. 72.
Multi crediderunt
in ilium sed propter
pharisaeos non con
fitebantur ut non de
synagoga eieceren
tur ^"dilexerunt eni~
gloriam hominum
magis quam di
^*Ihs autem clamabat
et dicebat qui credit
in me non credit in
me sed in eum qui me
misit ^^et qui uidet me
uidet eum qui me mi
sit ^''ego lux
in hunc mundum ue
ni ut omnis qui credit
in me in tenebris non
maneat ^''et si quis
audierit uerba mea
et custodierit ego no"~
iudico eum non eni~
ueni ut iudice mun
dum *^qui spernit me
lOHANNEM
37
Et non adcepit uer
ba mea habet qui iu
dicet eum sermo
quem locutus sum
ille iudicabit eum
in nouissima die
*^quia ego ex me ipso
non sum locutus sed
qui misit me pater
ipse mihi praeceptu"
dedit quid dicam et
quid loquar ^"et scio
quia preceptum eius
uitam aeternam est
itaque quae ego lo
quor sicut dixit mi
hi pater haec loquor
13^ Ante diem festum
[pas
cae sciens ihs quia
uenit hora eius ut
transiret de hoc mu~
do ad patrem cum
dilexitset uos qui era~
in hoc mundo usq-
In finem dilexit eos
XX i/ 2 Et ce7ia facia cum
diabolus iam misit
set in cor simonis
scarioht ut traderet
eum iudas ^sciens
quia omnia dedit ei
pater in manus et
quia a do exiuit et ad
dm uadit *surgit a ce
na et ponit uestimen
ta et cum adcepisset
linteum precinxit
se Meinde misit aqua"
in peluem et coepit
lauare pedes discipu
lorum et exterge
re de linteum quod
precintus erat ®ue
nit autem ad simo
nem petrum et dicit
ei ille
dne tu mihi laua pe
des
^Respondit ihs et dixit
ei quod ego facio tu
nescis modo cog
noscis postea
* Dicit ei petrus non la
uabis mihi pedes in e
ternum
Respondit illi ihs si no~
lauero te non habe
bis parte mecum
^ Dicit ei simon petrus
dne non tantum pe
des sed etiam manus
et caput
'"Dicit ei ihs qui lotus
[est
non indiget nisi ut
pedes lauet sed ets
mundus totus et uos
mundi estis sed non
omnes
"Sciebat enim quidnam
esset qui traditurus
erat eum propterea
dixit quia non estis mu~
Foi. 73.
Di omnes
^^Et postquam lauit
[pedes
eorum accepit uesti
menta sua et cum ite
rum recubuisset et
dicit eis scitis quid fe
cerim uobis
Est et dixit amen
amen dico uobis quia
unus ex uobis tradet me
"Aspiciebant ergo ad in
uicem discipuli hae
sitantes de quo dice
ret ^^erat au
tern recumbens unus
^''Uos uocatis me magis ex discipulis eius in
ter et dne e bene dici sinu ihu quem dili
tis sum enim "si igitur gebat ihs ualdae ^^in
ego magister et dns
laui pedes uestros
quanto magis et uos
debetis alter alterius
pedes lauare "exem
plum enim dedi uobis
ut quemadmodum
ego feci uobis etiam
uos faciatis
nuit ergo ei simon
petrus et dicit ei in
terroga quis est
''^Recumbens autem
ille super pectus ihu
dicit ei dne quis est
^^ Respondit ihs ille est
cui ego intinctum
panem porexero
'« Amen amen dico uobis Et cum intinxitset pa
non est seruus maior nem dedit iudae
dno suo neque apos simonis scarioth
tolus maior illo qui c
misiteum'^ si haec scitis "et post bucellam in
Beati eritis si feciri
tis ea
'^Non de omnibus uo
bis dico ego scio
quos elegerim sed
ut inpleatur scrip
tura qui man
ducat mecum
panem leuauit
super me calcane
um suum
"Amodo dico uobis
prius quam fiat ut ere
datis cum factum
fuerit quia ego sum
'^"Amen amen dico uo
bis qui adcepit eum
quem misero me
adcepit qui autem
me adcepit adcepit
eum qui me misit
XX r/^' Haec cum dixis
set ihs turbatus est
in spu et protestatus
Troiuit in ilium sata
nas
Dicit ergo ei ihs quod
facis fac celerius '^^hoc
autem nemo discu~
bentium sciuit quid
dixerit ei -^quidam
enim putabant quia
loculus habebat iudas
quia dicit illi ihs eme
ea que opus sum no
bis ad diem festum aut
egenis ut aliquid daret
^'^'Cum ergo adcepisset
panem exiuit conti
nuo erat autem nox
^'cum ergo exisset di
cit ihs nunc clarifica
tus est filius hominis
et ds clarificatus est
in eo '^et ds clarifica
uit eum in semetipso
et continue clarifi
cauit eum
38
EUANGELIUM SEC
lOHANNEM [xiii. 33-xv. 2.
Pol. 74.
xniii^^ Filioli adhuc
\modicu~
uobiscum sum et que
ritis me et sicut dixi
iudeis quo ego uado
uos non potestis ueni
re et uobis dice mode
^*Preceptum nouum do
uobis ut diligatis inui
cem sicut dilexi uos
diligatis inuicem
^'In hoc cognoscent om
nes quia mei discipuli
estis si dilectionem ha
bueritis ad inuicem
'^Dicit ei simon petrus
dne quo uadis
Respondit ihs et dixit
[quo
ego uado non potest
me modo sequi seque
ris autem postea
^■^ Dicit ei petrus dne qua
re modo non possum
te sequi animam mea~
pro te ponam
^^Respondit ihs et di
xit animam tuam
pro me pones ame~
amen dico tibi non
cantauit gallus do
nee tu me ter neges
14^ Non turbetur corues
trum credite in dm
et in me credite
''In domo patris mei
[ma"~
siones multae sunt
si quo minus dixis
sem uobis quia ua
do parare uobis locum
'et si abiero et prepa
rauero uobis locum
iterum uenio et ad
cersio uos ad me ip
sum ut ubi ego sum
etuossitis ^etquoua
do scitis et uiam nostis
^Dicit ei thomas drae
nescimus quo uadis
et quomodo possumus
Uiam scire
^Dicit ei ihs ego sum
uiam et ueritas et ui
ta nemo uenit ad pa
trem nisi per me ''si
cognouistis me et
patrem meum cog
nouistis et amodo
nostis eum et uidis
tis eum
^Dicit ei filippus dne os
tende nobis patrem
et sufficit nobis
®Dicit ei ihs tantum
[te-
poris uobiscum sum
et non cognouistis
me philippe qui uidit
me uidit et patrem
quomodo tu dicis
ostende nobis patre"
^°non credis quia ego
in patrem et pater
in me est uerba que
ego loquor uobis
A me ipso non loquor
pater autem qui in me
manetipse loquitur
et opera quae facio
ipse facit "credite mi
hi quia ego in patrem
et pater in me alioqui"
propter uel propter
opera ista credite mihi
^^Amen amen dico uobis
quia qui credit in me
opera quae ego facio
etiam ipse faciet et
maiora eorum faciet
quia ego ad patrem
uado "et quodcum
que petieritis in nomi
ne meo ego faciam
ut clarificetur pater
in filio ^*et si quid
[peti
eritis a patre meo in
nomine meo ego fa
ciam S^precep
xxuiii ^5 Si diligiiis me
Fol. 75.
Ta mea custodite ^^et
ego rogabo patrem
et alium paraclitum
dabit uobis ut uobis
cum sit in eternum
"spm ueritatis quern
mundus non potest
adcipere quia non
uidit eum nee cog
noscit eum uos au
tern nostis eum quia
aput uos manet et uo
biscum est "non
uos relinquam orfa
nos uenio ad uos
"Adhuc modicum et
mundus me iam non
uidet uos autem ui
detis me quia ego ui
uo et uos uiuetis '^"in
ilia die cognoscetis
uos quia ego in patre
meo et uos in me et ego
in uobis
^'Qui habet precepta
mea et seruat ea il
le est qui diligit me
diligetur a patre meo
et ego diligam eum
et manifestabo eum
ei me ipsum
^^Ait ei iudas non ille
scarioht sed alius
dne quid factum
est quia nobis incipis
manifestare te ipsu~
et non huic mundo
-^Respondit ihs et dicit
ei si quis diligit me
sermonem meum
seruabit et pater
meus diligit eum
et ad eum uenie
mus et aput eum
mansionem facie
m.us
"Qui non diligit me ser
mones meos non
Seruat sermo
nem quem audistis
meus non est sed eius
qui me misit patris
"Haec locutus sum uo
bis aput uos manens
^^paraclitus autem ille
sps sanctus quem mit
tet pater in nomine
meo ille uos docebit
omnia et suggeret
uobis omnia quecum
que dixero
"Pacem meamrelinquo
uobis pacem meam
do uobis non quomo
do hie mundus dat
ego do uobis non
conturbetur cor
uestrum neque for
midet [bis
^^ Audistis quia dixi uo-
uado et uenio ad uos
si diligeritis me gau
Deritis quoniam ua
do ad patrem quia
pater maior me est
^°nunc dixi quoniam
ante quam fiat ut cum
factum fuerit creda
tis ^°iam non uobis
multa loquar ue
nit enim princeps hu
ius mundi et in me
non habet quicquam
^'sed ut cognoscat hie
mundus quia diligo
patrem sicut prae
ceptum dedit mihi pa
ter sic facio surgite
eamus hinc Sjis uera
xxiiiii 15^ Ego sum ui-
et pater meus agricu
la est '^omnem palmi
tem in me non feren
tem fructum toUit
eum et omnem qui
adferet fructum pur
XV. 2-xvi. 14.] EUANGELIUM SEC
10 H ANN EM
Pol. 76.
Gabit eum ut fruc
turn plurimum adfe
rat ^iam uos mu~
di estis propter ser
monem quern locu
tus sum uobis ^mane
te in me et ego in uobis
Sicut palmes non potest
ferre fructum ab se
nisi manserit in uitae
sic et qui in me non
manet
*Ego sum uitis et uos
palmites qui manet in
me et ego in illo hie
adferet fructum co
piosum quia si
ne me nihil potestis fa
cere ''si quis in me
[no~
manserit precisus est
sicut palmes et missus
est foras et aruit et col
ligent eos et in igne
mittunt et ardent
39
'Si manseritis in me
et uerba mea in uo
bis manserim quod
cumque uolueritis
petite et fiet uobis *in
hoc clarificatus est
pater meus ut fruc
turn plurimum facia
tis et efficiamin mei
discipuli
'Sicut dilexit me pater
et ego uos dilexi ma
nete in delectione
mea '°si precepta mea
seruaueritis mane
bitis in dilectionem
mea sicut et ego pa
tris precepta seruabi
et maneo in eius di
lectionem
"Haec locutus sum uo
bis ut gaudium meu~
in uobis sit et gaudiu""
uestrum inpleatur
^^Hoc est preceptum
meum ut diligatis
inuicem qua dilec
tione dilexi uos ^^ma
lore hac dilectione
nemo habet ut ani
mam suam pro ami
cis suis ponat
'*Uos amici mei estis si
feceritis quae ego
precipio uobis ^Mam
non dico uos seruos
quia seruus nescit
quid facit diris eius
uos autem dixi ami
cus quia omnia que
cumque audiui a pa
tre meo notam feci
uobis
"Non uos me elegistis
sed ego elegi uos et
posui uos ut eatis et
fructificetis et fruc
tus uester maneat
Ut quodcumque
petieritis a patre in
nomine meo det
uobis
^'Haec mando uobis ut
diligatis inuicem ^*si
mundus uos odit sci
tote quia me priore~
odio habuit ^^si de
[mu~
do fuissetis mundus
quod suum erat di
ligeret quia autem
non estis de hoc mu~
do sed ego elegi uos
de mundo propterea
odit uos mundus
^''IMementote sermo
nes quem ego dixi
uobis non est seruus
maior dno suo si me
persecuti sunt et uos
persequentur si ser
monem meum ser
uauerunt et uestru~
Fol. 77.
seruabunt
^^Sedhaec omnia faciu"
circa uos propter no
men meum quia
nesciunt eum qui
me misit ^^si non ue
nissem et locutus
eis fuissem peccatu"
non haberent nunc
autem excusatione"
non habent de peccato
^^Qui me odit et patrem
meum odit "si ope
ra non feci in illis que
nemo alius fecit pec
catum non habent
nunc autem et uide
runt et oderunt me
et patrem meum "^sed
ut inpleatur sermo
qui in lege eorum scrip
tum est quia odio
habuerunt me gratis
^''Cum ergo uenerit pa
Raclitus quem e
go mitto uobis a pa
tre meo spm ueri
tatis qui a patre pro
cedit ille testimoni
um perhibebit de me
^^et uos testimonium
perhibebitis de me
qui ab initio mecum
estis
XXX Vo'^ Haec locutus Slim
bis ut non scandali \uo
zemini ^ extra syna
gogam fecerunt
uos sed uenit ho
ra ut omnis qui in
terfecerit uos ar
bitetrur se obsequi
um do praestare
^Sed haec facient uo
bis quia non noue
runt patrem neque
me *haec autem
locutus sum uobis
Ut cum uenerit ho
ra reminiscamini
eorum quia ego di
xi uobis haec aute"~
uobis ab initio non
dixi uobiscum quia
eram
^Nunc autem uado ad
eum qui misit me
et nemo ex uobis in
terrogat me quo ua
dis *sed quia haec lo
cutus sum uobis tris
lia inpleuit cor ues
trum 'sed ego ue
ritatem dico uobis
expedit uobis ut ego
uadam sed non abie
ro ego paraclitus
non ueniet ad uos
si autem habiero
mittam eum ad uos
^et cum aduenerit
ille arguet mundu~
De peccato et de iusti
tia et de iudicio ®de
peccato quidem quia
non credunt ia me
^"de iustitia uero quia
ad patrem uado et ia~
non uidebitis me "de
iudicio autem quia
princeps huius mun
di iudicatum est
'^Adhuc multa habeo
uobis dicere sed no~
potestis ilia modo
portare ^^cum eni~
uenerit ille sps ueri
tatis deducet uos in
omni ueritate non
enim loquitur a se
metipso
Sed quicumque audie
rit loquitur que ue~
tura sunt adnuntia
uit uobis ^*ille me cla
rificauit quia de meo
40
EUANGELIUM SEC
lOHANNEM [xvi. 14-xvii. 15.
Fol. 78.
Accipiet uobis et ad
nuntiauit uobis "om
nia quecumque ha
bet pater mea sunt
propterea dixi uobis
quia de meo adcipiet
et adnuntiauit uobis
^^modicum etiam et
non uidebitis me et
iterum modicum et
uidebitis me "dixe
runt ergo discipuli
eius ad inuicem
Quid est quod dicit no
bis modicum et non
uidebitis me et iteru"
modicum et uidebi
tis me et quia eo ad pa
trem ^-dicebant igi
tur quid est hoc modi
cum nescimus quid
loquitur
"Et cognouit ihs quia
incipiebat eum inter
Rogare et dixit ad
illos de hoc queritis
ad inuicem quia di
xi modicum et non
uidebitis me et ite
rum modicum et
uidebitis me
^°Amen amen dico uo
bis quoniam uos fle
bitis et lugebitis mu~
dus autem gaude
bit uos contristami
ni sed tristia uestra
in gaudium ueniet
^^i\Iulier cum parit
tristitia habet et quia
uenit dies eius cum
autem pepererit pue
rum iam non me
minit pressurae
propter gaudium
quia natus est homo
in hunc mundum
"Et uos nunc quidem
Tristitiam habetis
iterum autem uide
bo uos et gaudebit
cor uestrum et gau
dium uestrum ne
mo auferet a uobis
^^et in ilia die nemo
interrogabitis quic
quam
Amen amen dico uo
bis si quid petieritis
a patre in nomine
meo dabit uobis -*us
quemodo non pe
tistis quicquam in
nomine meo peti
te et adcipietis ut
gaudium uestrum
sit inpletum
'^Haec locutus sum
prouerbiis uobis ue
niet hora cum iam
non in prouerbiis
loquar uobis sed
Palam de patre adnu~
tiauo uobis ^®in ilia die
in nomine meo pe
titis et non dico uo
bis quia ego rogabo
patrem propter uos
^^ipse enim pater amat
uos quia uos me am a
tis et creditis quia
ego a do patre exiui
■--et ueni in hunc mu~
dum iterum relin
quo mundum et ua
do ad patrem
-■ Dicunt ei discipuli eius
ecce nunc palam
loqueris et prouer
bium nullum dicis
^■'nunc scimus quia
omnia nosti et non
opus est tibi ut aliquis
te interroget in hoc
dixi uobis quia a do
exiui
Fol. 79.
^^Respondit ihs modo
creditis ^^ uenit hora
et iam uenit ut dispar
gamini unusquisque
in sua et me solum
relinquatis et non
sum solus quia pater
mecum est
^^Haec locutus sum uo
bis ut in me pacem
habeatis in hoc au
tem mundo pressu
ram habebitis sed
gaudete quoniam
ego uici mundum
xxx/- xi'^Haec locutus est
et leuauit oculus \ihs
suos in caelum et
dixit pater uenit ho
ra clarifica filium
tuum ut filius cla
rificet te 'sicut de
disti ei potestatem
uniuersae carnis
Ut omne quod de
disti ei det illi uitam
aeternam
^Haec est autem uita~
aeternam ut cog
noscant te solum
dm et quem misis
ti ihm xpm
■•Ego te clarificabi
super terram ope
re consummate
quod dedisti mihi
ut faciam ^et nunc
clarifica me tu pa
ter aput temetipsu"
claritate quam ha
bui prius quam mu~
dus esset aput te
^^Manifestaui tuum
nomen homini
bus quos dedisti
mihi de mundo
tui erant et mihi
dedisti eos et ser
IMonem tuum ser
uaui ''et nunc cogno
ui quoniam omnia
quecumque dedis
ti mihi abs te sunt
^quia uerba que dedis
ti mihi dedi eis et ip
si adceperunt et
cognouerunt quia
a te uere exierunt
et crediderunt quia
tu me misisti
^Ego rogo pro eis non
pro mundo rogo
sed pro his quos mi
hi dedisti quia tui sunt
^'^et mea omnia tua sunt
et tua mea et clari
ficatus sum in eis "et
iam non sum in hoc
mundo et hii in hoc
mundo sunt et ego
ad te uenio
xxxn Pater sancte con
Serua eos in nomi
ne tuo ^-cum esse"
cum eis ego seruaba~
eos in nomine tuo
quos dedisti mihi cus
todiui et nemo ex ip
sis perit nisi filius per
ditionis ut scriptura
inpleatur
"Nunc autem ad te ue
nio et haec loquor
in hoc mundo ut ha
beam gaudium me
urn impletum in se
metipsis
^^Egodedieissermone"
tuum et mundus
odio habuit eos quia
non sunt de mundo
sicut ego non sum
de mundo ^^non ro
go ut tollas eos de
hoc mundo sed ut
serues eos a malo
XIII
one leaf is lost.
XVIII. 9-xix. 1.] EUANGELIUM SEC
Pol. 80.
Tur scriptura quern
dixit quia quos dedis
ti mihi non perdidi ex
eis quicquam
^"Simon igitur petrus
habens gladium edu
xit eum et percussit
seruum principis sa
cerdotum et absci
dit dextram auricu
lam eius erat autem
seruo illi malachus
nomen [mit
"Dixit ergo ihs petro
te gladium in uagi
nam suam calicem
quem dedit mihi pa
ter nonne bibam il
lum ^-cohors
igitur et tribunus et
ministri iudeorum
conprehenderunt
ihm et adligaueru"
eum ^^et adduxerunt
Ad annam primum
erat enim socer
caiphae qui erat pon
tifex anni illius "erat
autem caiphas qui
consilium dedit
iudaeis quia expedit
unum hominem
mori pro populo
^^Sequebantur autem
ihm simon petrus
et alius discipulus
discipulus autem
ille notus erat pon
tifici et simul introi
uit cum ihm in atriu"
pontificis ^''petrus ue
ro stabat foris ad
ianuam
Exiuit ergo discipu
lus ille alius qui erat
notus pontifici et
dixit osteariae et in
troduxit petrum
10 H ANN EM
41
"Dicit ergo ilia an
cilia ostiaria petro
numquid et tu ex
discipulis est homi
nis huius
et ait non sum
^^Stabant serui et mi
nistri ad carbones
quia frigus erat
erat autem et petrus
stans et calefaciens
se ^^pontifex
ergo interrogabat
ihm de discipulis eius
et de doctrina eius
'^"Respondit ei ihs ego
palam locutus sum
mundo ego sem
per docui in synago
ga et in templo quo
omnes iudaei con
ueniunt et in occul
to locutus sum nihil
^^quid me interrogas
Interroga eos qui
me audierunt quid
locutus sum ipsis ec
ce hii sciunt quae di
xerim ego
^^Haec autem cum di
xisset unus adstans
ex ministris dedit
palmam ihu dicens
sic respondis principi
sacerdotum
'^^Respondit ei ihs si
[male
locutus sum testimo
nium perhibe de ma
lo si autem bene quid
me cedis
^^Misit ergo eum annas
uinctum ad caipham
pontificem
^^Erat autem simon pe
trus stans et calefa
ciens se dixerunt er
go ei numquid et tu
ex discipulis eius est
Pol. 81.
Negauit ille et dixit
non sum
^''Dicit unus ex seruis
pontificis cognatus
eius cuius abscidit
petrus auriculam
nonne ego te uidi in
horto cum illo
^''Iterum ergo petrus
negauit et statim gal
lus cantauit
^^Adducunt ergo ihm
ad caipham in preto
rium erat aute~
mane et ipsi non in
troierunt in pretoriu"
ne polluerentur sed
ut manducaret pas
cha
^^Exiit ergo ad eos pila
tus foras et dixit qua~
adcusationem adfer
tis aduersus homine~
hunc
^"Responderunt et di
xerunt ei si non es
set hie malefactor
non tibi tradidisse
mus eum
^^ Dixit ergo eis pilatus
accipite eum et se
cundum legem ues
tram indicate ilium
Dixerunt ergo iudaei
nobis non licet quem
quam occidere
^"ut sermo ihu im
pleatur quem di
xit significans
qua morte esset
moriturus
^^Introiuit ergo iteru"
in petrorium pilatus
et uocauit ihm et
dixit illi tu es rex iu
deorum
^*Et respondit ihs a te
meipso hoc dicis
An alii tibi dixerunt
de me
^^ Respond! t pilatus num
quid ego iudaeus
sum gens tua et pri~
cipis sacerdotum
tradiderunt te mi
hi quid fecisti
^^Respondit ihsregnu""
meum non est de
hoc mundo si de
hoc mundo esset
regnum meum
ministri mei utique
concertaret et
non traderet iudae
is nunc autem
regnum meum no~
est hinc
"Dixit itaque ei pilatus
ergo rex es tu
Respondit ihs tu dicis
quia rex sum ego
ad hoc natus sum
Ego et ad hoc ue
ni in hunc mundum
ut testimonium per
hibeant ueritati om
nis qui est ex uerita
te audit uocem mea"
^^Dicit ei pilatus quid
est ueritas et cum
hoc dixisset iterum
exiit ad iudaeos et
dicit eis ego nullam
inuenio in eo causa"
^^est autem consuetu
do nobis ut unum
dimittam in pascha
uultis ergo dimittam
nobis regem iudaeo
rum
"Exclamauerunt er
go omnes non hunc
sed rabbi barabam
erat autem barabas
latro
19^ Tunc ergo adprehen
42
EUANGELIUM SEC
10 HA NNEM [xix. 1-3 1 .
Fol. 82.
Dit pilatus ihm et
flagellauit
^Et milites ornatam
coronam ex spinis
inposuerunt capiti
eius et uestem pur
puream induerunt
eum ^et ueniebant
ad ilium et dicebant
habe rex iudeorum
et dabant ei palmas
*Exiuit ergo pilatus
foras et dicit eis ecce
adduce ilium uobis
foras ut cognosca
lis quia in eo causam
non inuenio
^Exiit ergo ihs foras
habens spineam co
ronam et purpurea"
uestimentum
*Cum ergo uidissent
eum principis sacer
dotum et ministri
Clamabant cru
ci fige cruci fige
eum
Dicit eis pilatus adci
pite eum uos et cru
ci figite ego enim
non inuenio in eo
causam
'Responderunt iudei
nos legem habe
mus et secundu~
legem debet mo
ri quia filium di se
fecit
^Cum ergo audisset
pilatus hunc ser
monem magis ti
muit
®Et introiuit iterum
in pretorium et di
cit ad ihm unde
es tu
Ad ihs non respon
dit ei ^°dicit ergo ei
Pilatus mihi non lo
queris nescis quia
potestatem habeo
cruci figendi te et
potestatem habeo
dimittendi te
"Respondit ihs et dixit
non haberes potes
tatem ullam aduer
sum me nisi data tibi
esset desursum
propterea qui tradi
dit me tibi maius pec
catum habet
^-Exinde pilatus quae
rebat dimittere eu~
ludaei autem clama
bant dicentes si hunc
dimittis non es ami
cus caesaris om
nis qui regem facit
se contradicit cesari
^'Ergo cum audisset
pilatus hos sermo
Nes produxit foras
ihm et sedit pro tribu
nali in loco qui dici
tur lythrostrotrus
ebreicae autem ge~
netha
"Erat autem prepara
tio paschae hora au
tem hora quasi sexta
et ait iudaeis ecce rex
uester
^^Ad illi exclamaueru"
tolle tolle cruci fige
eum
Ait illis pilatus regem
uestrum cruci figa~
Responderunt princi
pis sacerdotum no"
habemus regem ni
si caesarem
^^Tunc ergo tradidit
eum illis ut cruci fi
geretur
xxxiiii Susccperunl er
FoL 83.
Go ihm "et baiulans
sibi crucem et ue
nit in locum qui di
citur caluariae quod
adpellatur hebrei
cae golgotha ^^ubi
cruci fixerunt eum
Et cum eo alios duos
hinc adque illinc me
dium autem ihm
Diuiserunt sibi
uestimenta mea
et super uestime~
tum meum mi
serunt sortem
Et militis quidem
haec fecerunt
'^^Stabant autem iuxta
crucem ihu mater
eius et soror matris
^•"Scripsit autem et titu eius maria cleophae
lum pilatus et posuit et maria magdalenae
supra crucem erat
autem scriptum ihs
nazoreus rex iudeo
rum -"hunc ti
tulum multi lege
runt iudaeorum
quia prope ciuitate"
erat locus ubi cruci
fix us est ihs et erat
scriptum hebreice
latine et grecae
^^ Dicebant ergo pilato
Principis sacerdo
tum noli scribere
rex iudeorum sed
quia ille dixit rex su~
iudeorum
'^Respondit pilataus
quod scripsi scrip
si '^^milites
ergo cum cruci fi
xissent ihm adcepe
runt uestimenta
eius et fecerunt
quattuor partes uni
cuique militi parte"
^^Cum uidisset autem
ihs matrem et dis
cipulum adstante"
quem diligebat ait
matri suae mulier
ecce filius tuus ^^de
inde dicit discipulo
ecce mater tua
Et ex ilia hora adce
pit illam discipulus
in sua
^^Posttea ihs sciens quo
Niam iam omnia
consummata sunt
ut scriptura inplea
tur ait sitio
^^Et uas positum erat
aceto plenum spon
giam ergo plenam
erat aceto perticae
circumponentes
obtulerunt ori eius
^"Cum ergo adcepisset
ihs acetum dixit con
summatum est
Et inclinato capita
Tunica autem qui erat tradidit spm ^Mudaei
contexta de supe
riori per totum no~
erat consutilis -"'di
xerunt ergo ad al
terutrum non isci"
damus earn sed sor
tiamur de ilia cuius
sit ut scriptura in
pleatur
ergo quoniam pa
rasceuem cenam
parauerant ne re
maneret in crucem
in corpora in sabba
to erat enim mag
nus dies illius sabba'
ti rogauerunt pila
tum ut frangeretur
XIX. 3I-XX. 2 3.] EUANGELIUM SEC
lOHANNEM
43
Pol. 84.
Eorum crura et
tollerentur
'^Uenerunt ergo mili
tes et illius quidem
primi fregerunt cru
ra et alterius simul
qui cruci fixus erat
cum eo ^^ad ihm
autem cum uenis
sent ut uidissent eu~
mortuum non fre
gerunt ei crura ^*sed
unum militum Ian
cia latus eius percus
sit et exiuit continuo
sanguis et aqua
'^Et qui uidit testimo
nium perhibuit et
uerum est testimo
nium eius et ille scit
quia uera dicit ut
et uos credatis ^^fac
ta sunt enim haec
ut scriptura adin
Pleatur
ossum non con
fringetis ab eo
^''et iterum et alia
scriptura uide
bunt in quem no"
conpuxerunt
^^Post haec rogauit pi
latum ioseph ab a
rimatia qui erat dis
cipulus ihu occul
te autem propter
metu iudeorum
ut tolleret corpus
ihu et permisit pilatus
uenerunt ergo et
tulerunt eum
''Uenit ergo nicode
mus qui primum
uenerat ad ihm noc
te ferens mixtura
murrae et aloe
quasi libras cen
turn ^''acceperu"
Ergo corpus ihu
et adligauerunt eu~
cum aromatibus si
cut est consuetudo
iudeis sepellire
^^Erat autem in loco
ubi cruci fixus est
hortus et in horto
monumentum no
uum in quo nondum
quisquam positus
erat "ibi ergo propter
parasceuen quia
iuxta erat monu
mentum posuerunt
ihm \sablati
XX xu- 20^ l/na autem
maria magdalena
et uenit mane cum
adhuc tenebre es
sent ad monume"
tum et uidet lapide""
sublatam a monu
mento '^cucurrit
Ergo et uenit ad si
monem petrum et
ad alium discipulum
quem dilegebat ihs
et dicit eis tulerunt
dom de monumen
to et nescimus ubi
posuerunt eum
^Exiuit ergo petrus
et ille alius discipulus
et ueniebant ad mo
numentura *cur
n
rebat autem ipsi duo
simul ille autem
alius discipulus pre
cucurrit citius pe
tro et uenit prior
ad monumentum
^et cum se inclinas
set et prospexisset
uidit linteamina po
sita non tamen in
troiuit ^uidit er
go simon petrus se
Fol. 85.
Quens eum et introi
uit in monumentum
et uidit linteamina
posita ''et sudarium
quod erat super ca
put eius non cum lin
teaminibus erat po
situm sed separatim
inuolutum in unum
locum
*Tunc ergo introiuic et
ille alius discipulus
qui uenerat prior
ad monumentum
et uidit et credidit
^non enim sciebat
scripturam quia opor
tet eum resurgere
a mortuis
"Abierunt ergo iterum
aput se discipuli
"Maria autem stabat
ad monumentum
plorans ut ergo plo
Rauit inclinauit
se et prospexit in
monumentum ^^et
o
uidet duos angelis
in albis sedentes u
num ad caput et unu~
ad pedes ubi positus
erat corpus ihu
"Dicit ei illi mulier
quid ploras
Dicit eis quoniam tu
lerunt dom meum
et nescio ubi posue
runt eum
^*Haec cum dixisset
conuersa est retror
sum et uidet ihm
stantem
Et non sciebat quia
ihs est ^Micit ei ihs
mulier quid ploras
quemquem queris
Ilia existimans quia
ortulanus est dicit
Ei drie si tu sustu
listi eum die mihi
ubi posuisti eum et
ego eum tollam
^'^ dicit ei ihs maria
et conuersa ilia di
cit hebreicae rab
boni quod interpe
tratur magister diie
"Dicit ei ihs noli me ta~
gere nondum eni~
ascendi ad patrem
meum
Uade autem ad fra
tres meos et die il
lis ascendo ad pa
trem meum et ad
patrem uestrum
dm meum et dm
uestrum
^* Uenit maria mag
dalenae adnunti
ans discipulis quia
uidit dom et haec
Dixit mihi
"Cum ergo sero esset
i
et die ullo uno sab
batorum et ianuae
essent clusae ubi e
rant discipuli collec
ti propter metum
iudeorum uenit
ihs et stetit in medio
et ait eis
Pax nobis ^°et cum haec
dixisset ostendit eis
manus et latus et ga
uisi sunt discipuli
uiso diTio
"Dixit ergo eis ihs ite
rum pax nobis
sicut misit me pater
et ego mitto uos
^'^Haec cum dixisset
insuflabit et ait illis
adcipite spm snc
^quorum remiseri
is peccata remitte"
one leaf is lost.
G 2
44
EUANGELIUM SEC
TOHANXEM [xxi. 8-25.
Fol. 86.
Sed quasi gubitis du
centis trahendtes
retia piscium
^Ut ergo descenderu"
in terram uident car
bones incensos et pis
cem et panem super
positum
^"Dicit eis ihs adferte de
piscipus quos nun ce
pistis
^'Ascendit simon petrus
et traxit retem ad ter
ram plenum piscibus
magnis centum qui"
quaginta tribus et cu~
tanti essent non est
scissum retem
^^Dicitei ihs uenite pran
dete
Nemo tamen audebat
discentium interro
gare eum tu quis es
scientes quia ipse est
[dns
"Uenit ergo ihs et ac
cepit panem et dat
eis et piscem simili
ter '*hoc iam tertio
manifestatus est ihs
discipulis cum re
surrexisset a mor
tuis
^^Cum ergo prandidis
set ait ihs simoni petro
simon iohannis dili
gis me
Dicit ei etiam dne tu
scis quia amo te
Dicit illi pasce agnos
meos
"Ait illi iterum simon
iohannes diligis me
Dicit ei etiam diTie tu
scis quia diligo te
Ait illi pasce oues meas
^" Dicit ei tertito simon
iohannes amas me
Contristatus est petrus
Quia dixit ei tertio
amas me
Et ait dne omnia tu
scis tu nosti quia
amo te dicit ei pasce
oues meas
^'Amen amen dico ti
bi cum esses iuue
nior precingebas
te et ambulabas quo
uolebas cum aute"
senueris extendis
manus meas et alius
te precingit et ducet
te quo tu non bis
^'^hoc autem dixit sig
n
nificas quia morte
clarificaturus es
set dm et hoc cum
dixisset ait illis seque
re me
'^"Et conuersus petrus
uidit ilium discipu
lum quem dilige
Bat ihs et qui recubue
rat in-cenam super
pectus eius et dixe
rat ei • dne quis est
qui tradet te ^^hunc
ergo cum uidisset
petrus dicit ad ihm
dine hie autem quid
^'^Dicit ei ihs si sic nolo
[eu~
manere donee ue
nio quid ad te tu me
sequere
^^Exiit ergo hie sermo
aput fratres quia dis
cipulus ille non mo
ritur et non dixit illi
ihs quia non morietur
sed uolo manere eum
donee uenio quid
ad te
"*Hic est discipulus qui
testimonium perhi
bet de me de his et qui
scripsit haec et scimus
Fol. 87.
Quia uerum est tes
timonium eius
"Et alia autem multa
fecit ihs quae si scri
berentur per singu
la nee ipsum arbitror
mundum capere eos
hbros qui scriberen
tur
EUANGELIU-
SEC 10 H ANNE'
EXPL< INC(
EUANGELIUM
SECUNDmi
LUCANUM{
AAEEN
CAPITULA EUANGELI
LUCAXI
/ Zaccan'e sacefdo
ti apparuit angelus
et adnuntiauit ei fi
Hum iohannem et
idem mariae adnu~
tiauit angelus filiu"
ihm
// Natiuitateni ihi ad
nuntiat angelus pas
toribus
/// Et adcepit sinieon
puerum ihm et bene
dixit dm et de anna
profetissa
lilL Annoriini xii- ihs
in templo docebat
seniores
l\ Ubi ioha?mes bap
tizat populum bap
tismum penitentiae
VI Ei baptizatus ihs ab
iohannem fuit fe
re annorura xxx-
quod putabatur esset
Filius ioseph et ge
neratio usque ad
adam qui fuit filius
di et in deserto age
batur a diabulo temp
tatus ieiunauit xl- di
ebus
III Et m zareth legit ihs
librum eseiae et
dixit non est accep
tus profeta in patria"
suam
[77/( In sj'fiagogam ho
minem habentem
demonium mun
dauit i
vnu(^ Ubi apostolus dicit
ihs uenite faciam
uos piscatores fieri
hominum
a: Ubi leprosus roga
uit ihm et munda
uit eum
XI Paralyticum cur a
Uit dins qui tollens
grabattum suum
abiit in domum suam
XII Et secutus est dd?n
publicanus nomi
ne leuui et dixit
ihs nemo mittit ui
num nouum in utres
ueteris
XIII Die sabbati discipu
li uellebant pispicas
et manducabant et
in synagoga cura
uit hominem dex
tra manum aridam
habentem
xilii Ubi discipidos dfns
elegit et nomina eo
rum designat et do
cet beatitudinem
jc De festuca et tirabe
de oculo eruendo
et de domo aedifica
ta super petram et
EUANGELIUM SEC
LUCANUM
43
Fol. 88.
harenam
xzi Ubi centiirionis ser
uum curauit ihs
xi'ii Mortuum um'cum
filium uiduae resus
citauit ihs et matri res
tituit
XVIII- lohamies de carce
re ad ihm mittis dicens
tu es qui uenturus es
et ihs ad turbas de io
hanne loquitur
xniii'^ Recumbe7is ihs
in domum pharisei
quedam mulier in
gressa lacrimis lauit
pedes eius et capillis
tergens osculabatur
et unguebat ungu
ento
XX Proponit dms parabo
lam seminatis et ad
aperit earn discipulis
suis et nuntiabantur
ei mater et frater
eius qui a foris stan
XXI Et dormiente i%u in
nauicula facta est
tempestas ualida
et rogatus a discipu
lis conpescuit mare
et siluit
XXII hi regione gej-ase
norum demonio
rum legio rogat ihm
ut exeuntes de ho
mine irent in porous
xxiii Filiam principis re
suscitat dfns et mu
lierem a profugio
sanguinis saluabit
xxiiii Potestatem dedit
dms discipulis demo
nia expellere et Ian
guores sanare
XXV De quinqiie pajtibus
et duobus piscibus
in quinque milia ui
Rorum [dis
XXVI Interrogabai ihs-
cipulos quem eum
dicerent et dixit qui
uul tollat crucem
suam et sequatur
me in montem lo
quebatur cum moy
sen et heliam
XXVII Descendentejn
eodem de montem
puerum demoniu"
curauit et docebat
humilitatem sicut
pueros fieri de quo
dam prohibito qui
non sequebatur ihm
XXVIII Dixeriint iacobus
et iohannes dne si
uis petimus ignem
ut petit helias de celo
xxvilil Et aitquidam ad
sequar te et alio di \ihm
xit sequere me et
sine mortuis sepeli
ant mortuus suos et
cetera \lxxii-
XXX- Et designauit ihs
et mandata eis dedit
inproperat ciuitatibus
XXXI Et reuersi ixxil-
\cinn
gaudio et dixit eis ihs
gaudete quoniam
nomina uestra scrip
ta sunt in celo et con
fessio ihu ad patrem
XXXII Hominis parabola
descendentis ab
iherusalem in ierico
et incidit latrones \the
XXXIII- Dixit dms mar-
mariam optimam
partem elegit \_docii
XX XI I II Et petitus diiis
it discipulos orare
et proponit parabo
la patentis tres panes
et dicit petite et adci
Fol. 88 bis.
Pietis \quod
XXXV Et cum diceretiir
in belzebul eicit de
monia dixit omnem
regnum diuisum ad
uersum se non stabit
XXXVI De signo ionaepro
phetae et lucerna cor
poris est oculus tuus
XXXVII De calice etcatino
mundatis pharisei
a foris \dras
XXXVIII De primas cate-
et monumenta pro
fetarum inproperat
dfns phariseis \dns
xxxvilll Dicit discipulis
adtendite a fermen
to phariseorum et
qui dixerit in spu sco
non remittetur eis
et nolite cogitare quid
loquamini
XL Hominis diutis ubere
Fructus adtulit pos
setsio nolite sollici
ti esse anime quid
opus sit et de lilia agri
dicit
XLI Nolite timer e pus
illus grex et de ser
uo quem constituit
diTis super familias
ut det eis ciuarias
XLii Non uenipacem mit
tere sed gladium da
opera liberari ab ad
uersario dum es cum
illo in uiam et ucnit
ad arborem ficus pla"
ta in uineam que no~
fecerit fructum per
annos tres
XLiil De sajiguijie gali
leorum quem mis
cuit pilatus cum sa
crificiis
XLiiii Mulier ab itijirmi
Tate annorum xuii
sanauit ihs item de
grano sinapis et fer
mento absconso in
farinam
XLvFili regniexpellentur
et erunt nouissimi
primi
XLVi Hierusalem iherusa
lem que occidis pro
phetas \ihs
XLVii Ubi hydroptcum
curauit et diligere
proximos accubi
tos et ad cenam no"
diuitis sed pauperes
inbitandos
XLViii De eo quiuoluerit
turrem aedificare
et bonum est sal
XLVilil De oue que rraue
rat de centum et
mulier que perde
derat unam de cem
Dragmas
L Hotno quidajn habuit
duos filios et diuisit U
lis substantiam
LI De uilico iniquitatis
quod prudenter fecit
Lii Nemo potest duobus
dominis seruire et
qui dimittit uxorem
et aliam ducit moe
chatur
Liii De quodam diuite et
eleazarum et per que""
uenit scandalum bo
num erat illi non nasci
Lilil Si peccauerit frater
tuus corripe ilium
et dixerunt discipu
li auge nobis fidem
et dicit de seruum
arantem
LV Dccetn uiri leprosi
mundati sunt ex qui
bus unus gratias egit do
46
EUANGELIUM SEC
LUCANUM
Fol. 89.
Lil Sic ueniet regnum
di sicut fuit in diebus
noe et ubi fueiit cor
pus ueniunt aquile
uestris non preme
ditari in ilia hora quid
loquamini
Lxx De a?-bore?7i ficus
LVli De iudicem iniquita dicite similitudine'
tis et cum uenerit fi quia prope est in ianuis
lius hominis putas in lxxi Intraidt saia?ias m
ueniet fidem [cor
LUiii Duo homines ascen iudae ut traderet ihm
derunt orare in tem Lxxii Ei misit diiis dis-
plo et adcipiendum los et parauerunt [cipu
regnum di sicut puer phascha dixit sacra
LVini Facilhis est camel- mentum corporis
per foramen acus \Iujn et sanguinis sui \esse
transire lxxiii Qui uul in nobis
LX Aduentuvi passionis maior erit minister
dicit et cecum secus lxxiiii Qui habet sacel-
uiam sedentem inlu tollat et peram et \lum
minauit qui non habet uen
Lxi De zacceo publicano dat tunica et emat
statu minimissimo gladium
LXil Homo diuis aliit Lxxu Et in montem cum
[acci solus esset et oras
pere regnum et de set dixit discipulis
dit seruis suis x mnas orate ne intretis in
1X77/ De asifiam et
[pullu"
dixit ihs si hii tacue
rit lapides clamabu""
et fleuit super iheru
salem et de templo
eicit uendentes
LXiiii EtiftterrogauitiTis
baptismum iohan
nis unde erat
LXn Ubi occidermit dom
uineae et dat dom
uineam aliis
LXUI Reddite que cesaris
sunt caesari que di
sunt do
Lxvn De septem/i-atres
qui unam uxorem
habuerunt et xps si
filius di fuit interro
gat
LXllll Et respiciens uidit
quae mittebantur
in gaiofilacio
LXUluPo7iile in cordibus
temptationem
LXXLi Et dixit ifis iudae
osculum filium ho
minis tradis [ihm
LXXLii Et dixerunt ad
principis sacerdotum
si tu es xps die nobis
et optulerunt eum
pilato et herodi [dixit
Lxxvill Et in passione
ihs pater dimitte illis
quia nesciunt e uni
de latronibus dicit
hodie mecum eris
in paradise [tiofte
Lxxillll Post resurrec-
apparuit ihs duobus
eu tibus ad uillam
et postolis benedicens
eos ascendit in celis
CAPITUZ^ EVK^-
GELI
LUCA^i EPL<
INC • E1USDEI\I<
ARGUMENTUMf
Fol. 90.
Est quidem lucas
anthiocensis syrus
arte medicus disci
pulus apostolorum
postea uero paulum
secutus est usq- ad
confessionem eius
seruiens dno sine
crimine uxorem
numquam habuit
filios numquam pro
creauit lxxiiii- ann-
obiit in boeotia pie
nus SCO spu igilur
cum iam descripta
essent euangelia
per mattheum qui
dem in iudea per mar
cum in italia sco insti
gatus spo in achaiae
partibus hoc est descrip
sit eum euangelium
significas per prin
cipium ante suum
alia esse descripta
sed et sibi maxima"
necessitatem incu~
bere grecis fideli
bus cum summam
diligentiam omne~
dispositionem nar
ratione sua expo
nere
Propterea ne iudaicis
fabulis desiderio
teneretur neue
hereticis fabulis et
stultis sollicitatio
nibus seducti ex
cederent a uerita
te itaque per
quam necessaria""
statim in principio
sumpsit ab iohan
nis nauitate que est
initium euangeli
premissus dni nos
tri ihu xpi et fuit so
Cius ad perfectione""
populi item inductio
nem baptismi adque
passionis socius pro
fecto dispositionis
exemplum memi
nit malachiel pro
phetauimus de duo
decim postmodum
iohannis apostolus
scripsit apocalypsi"
in insula patmo de
inde euangelium
in asia
Item lucas scripsit
actus apostolorum
EXPL . AR<
GU{MEN
•rTUM/
INCIPIT
\LVANf,G]Lf^
LIVM<Sii.C
LVCANVM
I. 1-38.] EUANGELIVM SEC
LUCANUM
47
Pol. 91.
1^ Qii07iiani qiiidem
viulii conati sunt
ordinare rerum
narralionem quae
in nobis conplete
sunt ^sicut tradide
runt nobis qui ab ini
tio ipsi uiderunt et
ministri fuerunt
sermonis ■ uisum est
et mihi adsecuto a
principio omnia di
ligenter ex ordine
tibi scribere optime
theopile *ut cognos
cas eorum uerbo
rum de quibus era
ditus est ueritatem
1 5 Fuit in diebus hero
dis regis iudeae sa
cerdos quidam no
mine zaccharias
de uice auia et uxor
illi de filiabus aaron
Et nomen elisa
bet ^erant autem
ambo iusti ante
^m ificidentes in
omnibus 7?ianda
tis et iustificationi
bus dni sine que
rella ''et non erat
illis filius eo quod
asset elisabeht ste
relis et ambo proces
sierant in diebus suis
'Factum est autem
cum sacerdotio fu"
geretur zaccarias
in ordine uicis suae
ante dom dm ^secu~
dum consuetudine"
sacerdoti sorte exiit
ut incensum pone
ret et ingressus in
templum dni ^"om
nis multitudo popu
li orabat foris ora
Incensi
"Apparuit autem illi an
gelus dmi stans a dex
tris altaris incensi
"et uidens zacchari
as turbatus est et ti
mor cecidit super
ilium
"Et ait ad ilium ange
lus dni dicens ne ti
meas zaccharias
quoniam ecce ob
secratio tua audita
est et uxor tua eli
sabeth pariet tibi fi
lium et uocabis no
men eius iohannem
^*et crit gaudium tibi
et exultatio et mul
ti in nauitate eius gau
debunt ^^erit enim
magnus coram dno
et uinum et sicera
non bibet et spu sco
Replebitur adhuc
ex utero matris suae
^^et multos filiorum
istrahel conuertet
ad dom dm ipsorum
^''^et ipse precedet an
te ilium in spu et uir
tute heliae autem
ut conuertat cor
da patrum in filios
et incredibilis ad pru
dentiam iustorum
parare dno plebem
perfectam
^^£t dixit zaccharias ad
angelum unde hoc
sciam ego enim su~
senex et uxor mea
processit in diebus
suis
^^Et respondit angelus
et dixit ei ego enim
sunt angelus grabi
el qui adsto dom
Pol. 02.
Et missus sum loqui
ad te et haec tibi eua"
gelizare ^°et ecce eris
tacens et non pote
ris loqui usque in die"
quo haec fiat propter
hoc non credisti uer
bis meis que inplebun
tur in tempore suo
^^Et erat plebs expec-
[tans
zacchariam et mi
rabantur quod tar
daret ipse in templo
^^Egressus autem ille
non poterat loqui ad
illos et cognouerunt
quod uisione uidis
set in templo et ipse
erat annues illis et
permansit mutus
^^Et factum est ut inple
ti sunt dies illi officii
abiit in domum sua"
'^^Poshosautemdiesco"
Cepit elisabeht
uxor eius et occul
tabat se mensibus
quinque dicens '^quid
mihi sic fecit dms
in diebus quibus res
pexit auferre obpro
brium meum in
ter hominis
-■^Eodem autem tem
pore missus est an
gelus grabiel a dno
in ciuitatem galile
ae cui nomen naza
ret ^^ad uirginem
desponsatam uiro
cui nomen erat io
seph de domo da
uid et nomen uir
ginis maria
^=^Et ingressus ad ea~
angelus benedixit
eam et dixit illi
habe gratiam pie
Na dms tecum be
nedicta tu inter mu
lieres
''^Ipsa autem ut uidit
eum mota est in
introitu eius et erat
cogitans quod sic
benedixisset eam
^''Et ait ei angelus dni
ne timeas maria
inuenisti gratiam
aput dm ^^et ecce
concipies in utero
et paries filium et
uocabis nomen eius
ihm ^-hic erit mag
nus et filius altissi
mi uocabitur et
dabit illi dms ds se
dem dauid patris
eius ^^et regnauit in
domum iacob in
eternum et reg
ni eius non erit fi
Nis
^* Dixit autem maria ad
angelum quomo
do fiet istud ego eni~
nescio uirum
'^Et respondit angelus
et dixit ei sps scs ue
niet super te et uir
tus altissimi obum
brabit me ideoque
quod nascetur scm
uocabitur filius di
^*^Et ecce elisabeth cog
nata tua et ipsa con
cepit in senectute"
sua filium et hie me"
sis est xestus est illis
que uocabatur ste
in
relis "quia non est pos
sibile do omne uer
bum
^* Dixit autem maria ec
ce ancilla dni con
tingat mihi secun
xu
48
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [i. 38-11. 4.
Fol. 93.
Dum uerbum tuum
et discessit ab ilia 2."
gelus
'^Exurgens autem ma
ria in diebus illis abiit
in montana cum fes
linationem in ciui
tatem iudaeae *°et in
troiuit in domum
zaccariae et saluta
bit elisabeth
"Et factum est ut audi
uit salutationem ma
riae elisabeht ^-et ex
clamauit uoce mag
na dicens benedic
ta tu inter mulieres
et benedictus fruc
tus uentris tui ^^et un
de hoc mihi ut ueni
at mater dmi di ad
me "ecce enim ut
facta est uox saluta
tionis tuae in auribus
meis exultabit in
gaudio infans in
utero meo ^^et bea
ti qui credidisti quo
niam perficientur
omnia que dicta sunt
tibi a dmo
^^Et ait maria magni
t
fica anima meam
dom ■^'et exul
tauit sps meus in
do salutari meo
*'quia respexit humi
litatem ancille su
ae ecce enim ex
hoc beata me dice"
omnes generatio
nes "quia fecit mihi
magna qui potens
est et sanctum no
men eius '°et miseri
cordiam eius in pro
geniem et progeni
em timentibus eum
"Fecit potentiam in
bracchio suo dis
parsit superbos me"
te cordis ipsorum
^'^deposuit potentes
de sede et exalta
uit humiles ^^esurie"
tes inpleuit bonis et
diuites dimisit inanes
^*suscepit istrahel pue
rum suum memo
rari misericordiae
^^sicut locutus est ad
patres nostros abra
ham et semini eius
in secula
^°I\Iansit autem maria
cum ilia mensibus
tribus et reuersa est
in domum suam
^'Elisabeth autem in
pletum est tempus
pariendi et peperit
filium *^et audierunt
Uicini et cognati
eius quia magnifi
cauit diTis misericor
diam suam cum il
la et congratulabu"
tur ei °^et factum est
in die octauo ut ue
nirent et circumci
deret puerum et uo
cauerunt eum in
nomine patris eius
zacchariam
^°Et respondens ma
ter eius dixit non
sed uocabitur io
hannes
"Et dixerunt ad illam
nemo est qui uoce
tur hoc nomine
^^adnuebant autem
patri eius quem uel
let uocari eum
®^Et adcepit pugilla
res et scripsit dicens
Fol. 94.
lohannes est nome"
eius et mirati sunt
omnes ^*et continuo
resoluta est lingua
eius
Et apertumest • os • eius
et loquebatur bene
dicens dm
^^Et factus est timor
super omnes uici
nos eorum et super
omnia montana iu
daeae diuulgaban
tur uerba haec om
nia ""'et posuerunt
omnes qui audie
bat omnia uerba haec
in corde suo dicen
tes quid utique erit
puer iste etenim ma
nus dni cum illo
®^Et zaccharias pater
eius repletus est spu
sancto et propheta
Uit dicens ^^bene
dictus ds istrahel
quia uisitauit et fe
cit redemptionem
plebis suae "et ere
xit cornum salutis
nobis in domu"
dauid pueri sui '^"si
cut locutus est per
OS sanctorum pro
phetauerunt qui
ab aeuo sunt '^et libe
rauit nos ab inimi
cis nostris et de ma
nu omnium qui
oderunt nos ''-ad fa
ciendam miseri
cordiam suam
patribus nostris
et rememorari
testamenti sane
ti sui
^^lusiurandi quod iu
rauit ad abraham
Patrem nostrum
''Maturum nobis se
nobis ut sine timore
de manu inimicoru"
nostrorum libera
ti seruiamus illi '^in
sanctitate et iustitia
coram ipso omnibus
diebus nostris
''^Et tu puer propheta
altissimi uocaueris
preibis enim ante fa
cie dmi parare uiam
eius "ad dandam sci
entiam plebi eius in
remissione pecca
torum eorum ''^per
uiscera misericor
diae di nostri in qui
bus uisitauit nos ori
ens ex alto ''^^inlumi
nare his qui in tene
bris et qui in umbra
n
mortis sedet ad diri
Gendos pedes nos
tros in uiam pacis
*°Puer autem cresce
bat et confortabatur
in spu et erat in deser
tis usque in diem os
tensionis suae ad is
trahel
II 2 ^ Factum est autem in
diebus illis exiit edic
turn a caesare augus
to ut proficeretur
uniuersus orbis ter
rae "haec profes
sio prima facta est
preside syrio cyrino
"et ibant omnes ut pro
ficerentur singuli
in ciuitate suam
*Ascendit autem et io
sehp a galilea de ciui
tate nazareht in iudea"
in ciuitatem dauid
que uocatur bethlem
11. 4-4I-] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
49
Fol. 95.
Eo quod esset de do
mo et patria dauid
^ut proficeretur cum
maria desponsata si
uxore cum esset in
utero habens
^Factum autem est cu~
ibi essent inpleti sunt
dies ut pareret '^et pe
perit filium primoge
nitum et pannis eum
inuoluit et posuit eum
in presipio quia non
erat locus in diuerso
rio ^pastores
autem erant in ilia re
gione uigilantes et
custodientes uigilias
noctis super gregem
suum
^Et ecce angelus dni
stetit iuxta illos ma
iestas circumfulsit
ilium et timuerunt
Timore magno
"Et dixit illis angelus
nolite timere ecce
enim euangeliio uo
bis gaudium magnu"
quod erit omni pie
bi "quia natus est ho
die nobis saluator
qui est xps dnis in
ciuitate dauid ^^et
huius hoc signum
nobis inuenietis
infantem pannis in
uolutum et positum
in presipio
"Et subito facta est cu~
angelo multiludo
exercitus celestis
laudanlium dm et
dicentium "gloria
in altissimis do et
in terra pax hoinini
bus uoluntatis
^"Et factum est ut disces
BUCHANAN
Serunt ab illis an
gelus in celum pas
tores loquebantur
ad inuicem et dixe
runt transeamus
usque bethleem et
uideamus hoc uer
bum quod factum
est quod dins osten
dit nobis
^'^Et uenerunt festina"
tes et inuenerunt
maria ioseph et in
fantem positum in
presipio ^'^et cognoue
runt de uerbo quod
dictum es illis de pue
ro hoc
^^Etomnesqui audieru"
mirati sunt de his que
dicta erant a pastori
bus ad ipsos
"Maria autem conser
uabat omnia uerba
Haec conferens in
corde suo
^"Et reuersi sunt pasto
res magnificantes
dm et laudantes in
omnibus quae audi
uerant et uiderant
sicut dicta sunt ad il
los
'^^Et postquam consum
mati sunt dies octo
ut circumcidere
tur uocatum est no
men eius ihs quod
uocatum est ab an
gelo prius quam in
utero conciperetur
777-^ Ei postquam inpleti
sunt dies purgatio
nes eius secundum
legem moysi tule
runt ilium in iheru
salem ut eum statue
rent dino -^ sicut scrip
Fol. 06.
Turn est in legem dni
quia omnes mas
culum adaperiens
uuluam sanctum
dmo uocabitur
Bantur de illo
^*Et benedixit illos sy
meon et dixit ad
mariam matrem
eius ecce positus
^■•et ut darent hostia" est hie in ruinam et
secundum quod
dictum est in lege diii
par turturum et
duos pullos conlu"
barum
resurretionem mul
torum in istrahel
et in signum quod
contradicetur ^°et
tuam ipsius anima"
'^'Et ecce homo erat in pertransiet gladius
iherusalem cui no
men symeon et ho
mo iste iustus erat et
timoratus expectans
consulatione istra
hel et sps • scs • erat
in eo '^'^responsum au
tem adceperat a spu
SCO non uisurum se
mortem nisi prius ui
deret xpm dm ^''et ue
nit in spu in templum
Et cum inducerent
puerum ihm in tem
plum parentes eius
ut facerent secun
dum consuetudi
nem legis pro eo ^^et
ipse adcepit eum et
d
benedixit eum et
dixit '^^nunc dimittis
seruum tuum dne
secundum uerbum
tuum in pace ^°quo
niam uiderunt ocu
li mei salutarem
tuum ^^quod paras
ti ante faciem om
nium populorum
^- lumen ad reuela
tionem gentium
et gloriam plebis
tuae istrahel
^^Et erat ioseph et ma
tor eius mirantes
super his que dice
ut reuelentur mul
torum cordium co
gitationes
^"Et erat anna profetis
sa filia fanuel de tri
bu aser haec pro
cesserat in diebus
multis que uixit
annos cum uiro suo
septe a uirginitate
sua '^et haec uidua
annorum lxxxiiii-
Quae non descede
bat de templo ieiu
nils et obsecrationi
bus seruiens nocte
ac diem ^'et haec ipsa
hora stans confite
batur dno et loque
batur de illo om
nibus qui expectaba"
redemptionem hie
rusalem
^^Et ut perfecerunt om
nia secundum lege"
dilii reuersi sunt in
galileam in ciuita
tem suam nazareth
*"Puer autem confer
tabatur et cresce
bat et inplebatur sa
pientiam et gratia
di erat in illo
*^Et ibant ioseph et ma
ria mater eius per
omnes annos in ihe
5°
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [ii. 41-111. 22.
Fol. 97.
Rusalem in die solem
ni paschae
llii^'^ Et cum f actus essei
ihs annorum xii- et
ascendissent in ihe
rusalem secundum
consuetudinem diei
festi ^^consumatis
que diebus cum re
dirent remansit
ihs puer in iherusa
lem et non cogno
uit ihs et mater eius
^^existimantes ilium
secum comitari
Et uenerunt iter diei
et requirebant eum
inter cognatos
et notos ^^et non
inuenientes eum
regressi sunt in ihe
rusalem requiren
tes eum ''^et factu"
est pos triduo inue
Nerunt eum in
templo sedentem
in medio doctoru"
audientem illos et
interrogantem eos
*''Stupebant autem om
nes qui audiebant
eum super pruden
tiam responsi eius
^^Et uiso illo expaueru""
et dixit mater eius
ad ilium fill quid fe
cisti nobis sic dole"
tes et tristis quere
bamus te
*°Et ait ad illos quid est
quod querebatis
me nescitis quia
in patris mei opor
tet me esset ^°et ip
si non intellexerunt
uerbum quod locu
tus est ad illos "et des
cendit cum illis
Et uenit nazareht
et erat subditus illis
Et mater eius conser
uabat omnia uerba
haec in corde suo
^-Et ihs proficiebat ae
tate et sapientiam
et gratia aput dm et
homines
t'3^ A)mo autem quin
to decimo imperii
tiberii cesaris pro
curante pontio pila
to iudaeae tetrarcha
autem galileae he
rode philippo autem
fratre eius tetrarcha
itureae et traconiti
dis regionis et lysa
nio ablianae tetrar
cha -sub principibus
sacerdotum anna e
caipha
Factum est uerbum
Dni super iohannem
filium zacchariae
in deserto ^et uenit
in omnem regione"
iordannis praedica~s
baptismum penite"
tiae
*Sicut scriptum est in li
bro uerborum esei
ae prophetae
uox clamantis in
deserto parate
uiam diTii rectas
facite semitas eius
^omnis uallis inple
bitur et omnis
mons et coUis hu
miliabitur et
erun praua in
directa et aspe
ras in uias planas
''e* uidebit omnis
caro salutarem di
''Dicebat ergo iohan
Fol. 98.
Nes ad turbas que
exiebant ut baptiza
rentur ab illo gene
ratio uiperarum
quis ostendit uobis
fugere ab ira uentu
ra ^facite ergo fruc
tus dignus peniten
tiae et ne coepe
ritis dicere patrem
habemus habraha"
dico uobis quia po
tens est ds de lapidi
bus istis suscitare
filios istrahel
^lam enim securis ad
radicem arborum
posita est
Omnis arbor non fa
ciens fructum ex
cidetur et in igne mit
tetur
"Et interrogauerunt
eum turbae dicen
Tes quid faciemus
^^respondens ante"
dicebat illis qui ha
bet duas tunicas
det non habenti et
qui habet bonas es
cas faciat similiter
^^ Uenerunt autem et
publicani ut bapti
zarentur et dixe
runt ad ilium ma
gister quid faciemus
"ad ille dixit nihil am
plius quod exigatis
quam quod consti
tum est uobis
^* Interrogauerunt
autem eum et mi
lites dicentes quid
faciemus et nos et
ait illis neminem
concutiatis neque
calumniam faciatis
et contenti estote
Stipendiis uestris
"Existimante autem
populo et cogitanti
bus omnibus in cor
dibus suis de iohan
ne ne forte ipse est
xps
"Respondit dicens om
nibus ego quidem
uos aqua baptizo in
paenitentiam uenit
autem fortior me
cuius non sum dig
nus calciamenta por
tare ipse uos bapti
zabit in spu sco et ig
ni ^''et uentilabrum
in manu eius et pur
gabit haream suam
et congregabit tri
ticum in horreum
suum paleas autem
conburet igni inex
tinguibili
^* Malta quidem et alia
exhortans euangeli
zabat populum
^^Herodes autem tetrar
cha cum corripere
tur ab illo de herode
ade uxore fratris sui
et de omnibus malis
quae fecit herodes
^°et adiecit hoc super
omnia et inclusit io
hannem in carcere"
vi"^^ Factum est autem cu~
baptizatus esset om
nis populus et ihu bap
tizante et orantem
apertum est caelum
"^et descendit sps scs
corporali speciae
sicut columba in ip
sum et uox de celo
facta est dicens
filius meus es tu
ho
ego die genui te
III. 23-iv. 2 2.] EUANGELIUM SEC
Fol. 99.
"^Et ipse erat ihs incipi
ens fere annorum
XXX- quod putabatur
esse filius ioseph
filius heliae
^* filius matthiae
filius leuui
filius melchi
filius iannae
filius ioseph
'^'fili matthiae
filius amos
filius anum
filius sedi
filius naggae
2«fili maaht
filius matthiani
filius semei
filius osehc
filius iudae
'■^ filius iohannae
filius resae
filius zorababel
filius salathiel
LUC ANUM
51
filius
^'^ filius
filius
filius
filius
filius
''filius
filius
filius
filius
filius
filius
"filius
filius
filius
filius
filius
s'filius
filius
filius
filius
filius
^''filius
filius
neri
melchi
addi
cosam
elmada"
er
zoses
iesu
eliezer
iorim
matthim
leuui
symeo"
iudae
ioseph
ionae
eliachim
melsiuae
aenam
mhattata
natham
dauid
iessae
obeht
filius
filius
filius
^'filius
filius
filius
filius
filius
^*filius
filius
filius
filius
filius
^^filius
filius
filius
filius
filius
^^filius
filius
filius
filius
filius
"^filius
filius
filius
filius
filius
'-filius
filius
filius
boos
salmon
naasson
aminadab
aram
esron
phares
iudae
iacob
isach
abrahae
tharae
nachor
seruch
ragau
phalec
eber
salae
cainan
arfaxat
sem
noe
lamech
mattusala"
enoc
zareth
malelel
cainam
enos
seth
adam
filius di
4 4hs autem plenus spu
SCO regressus est ab
iordanem et ageba
tur in spu in deserto
Miebus xl- temptaba
tur a diabulo
Et nihil manducabit
in illis diebus et con
summatis illis pos
tea esuriit
^ Dixit autem illi diabo
lus si filius di est die
lapidi huic ut fiat pa
nis
*Et respondit ad ilium
ihs et dixit scribtum
Fol. 100.
Est quia non in so
lo pane uiuet homo
sed in omni uerbo di
''Et duxit ilium diabo
lus in montem altum
et ostendit illi omnia
regna orbis terrae
in momento tempo
ris ^et ait ilium dia
bulus tibi dabo po
testatem banc uni
uersam et gloriam
illorum quia mihi
tradita sunt et cui uo
lo do ilia
^Tu uero si procidens
adoraueris ante me
erunt tua omnia
'Et respondens dixit il
li ihs scriptum est
dom dm tuum adora
bis et illi soli seruies
'Et duxit ilium in iheru
salem et statuit ilium
Supra pitnam tem
pli et dixit illi si filius
di es mitte te hinc
deorsum ^°scrittum
est enim quod
angelis suis man
dauit de te ut con
seruent te "quia
in manibus toUent
te ne forte perdas
ad lapidem pede"
tuum
'''Et respondes dixit il
li ihs et scriptum est
non temptabis dom
dm tuum
'^ Et consummata om
ni temptationem
diabulus recessit
ab illo usque ad tem
pus
"Et regressus est ihs
in uirtute sps in gali
leam et fama exiit
H 2
De illo per uniuer
sam regionem ^^et ip
se docebat in syna
gogis eorum et mag
nificabantur ab ho
minibus \uhi
I'll ^^Ei uenit nazareth
erat nutritus et in
troiuit secundum
consuetudinem tu
am die sabbati in sy
nagoga et surrexit
legere "et traditus
est illi liber eseiae
prophaetae
Et ut reuoluit libru"
inuenit locum ubi
scriptum erat
'^sps dni super me
propter quod un
xit me euangeli
zare pauperibus
misit me predica
re captiuis remis
Sionem et cecis
uisum dimittere
conquassatos in
requiem "prae
dicare annum diii
adceptum et diem
retributionis [libru""
'"Et cum plicuisset
reddidit ministros
et sedit et omnium
in synagoga oculi
intendentes in eu~
^^Coepit autem dicere
ad illos quia hodie
inpleta est haec scrip
tura in auribus ues
tris
^''Et omnes testimoni
um illi reddebant
et mirabantur in
uerbis gratiae quae
procedebant de ore
ipsius et dicebant no"
ne hie est filius ioseph
xui
52
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [iv. 22-v. 12.
Pol. 101.
Fabri
"Et ait illis utique dice
tis mihi banc simili
tudinem medice cu
ra te ipsum quanta
audiuimus facta ca
pharnaum fac et bic
in patria tua
^*Ait autem ihs amen
amen dico nobis quod
nemo propheta ac
ceptus est in patriam
suam
^'In ueritate dico nobis
multae uiduae fue
runt in strahel in die
bus beliae quando
clusum est caelum
annis tribus et men
sibus sex cum fac
ta est famis magna
super omnem ter
ram -^et ad nullam il
larum missus est
Helias nisi in sarep
ta sidonie ad mulie
rem uiduam
^^Et multi leprosi erant
in israhel sub heli
seo prophetha et
nemo eorum mu"~
datus est nisi nema~
syrus
^^Et repleti sunt omnes
in synagoga ira haec
audientes "®et surre
xerunt et eicerunt
ilium extra ciuita
tem et duxerunt
ilium usque ad super
cliuum montis su
per quern ciuitas ip
sorum erat aedifi
cata ut precipitarent
eum ^"ipse autem per
medium illorum
et ibat
mil ^^Ei desce?idit in ca
Pharnaum ciuitate"
galileae ibique do
cebat illos sabbatis
^-stupebant autem
super doctrinam
eius quia in potesta
te erat sermo eius
''Et erat homo in syna
goga habens demo
nium inmundum
et exclamauit uoce
magna ^*dicens quid
nobis et tibi ihu nazo
renae uenisti perde
re nos scito te quis
es tu es sanctus di
'^Et increpauit ilium
dms dicens obmu
tesce et exi ab illo
et cum proiecisset
illupi demonium
exiit ab illo nihilque
ilium nocuit
'^Et factus est pauor in
Omnibus et conlo
quebantur ad inuice"
dicentes quod est hoc
uerbum quod in po
testate et uirtute in
perat spiritibus inrnu"
dis et exeunt "et di
uulgabatur fama de
illo in omnem locu""
regionis
^^Surgens autem de sy
nagoga introiuit in
domum simonis et
andreae
Socrus autem simo
nis tenebatur mag
nis febribus et roga
uerunt ilium pro ea
^'et stans super illam
imperauit febri et
remisit illam et con
tinuo surgens minis
trabat eis
"Cum autem sol occi
Fol. 102.
Disset omnes qui
habebant infirmos
uariis languoribus
ducebant eos ad illu"
ad ille singulis manus
inponens curabat eos
n
"Exiebat autem et de
monia a multis cla
mantia et dicentia
tu es filius di et incre
pans non sinebat et
loqui quia sciebant
ihm ipsum esse xpm
*' facta autem die egres
sus ibat in desertum
locum
Et turbe requirebant
eum et uenerunt
usque ad ipsum et
detinebant ilium
ne ab ipsis discederet
^'Quibus ipse ait quia et
aliis ciuitatibus opor
tet me euangelizare
Regnum di quia
ideo missus sum
"et erat predicans
in synagogis galileae
mil 5 ^ FacUan cstauiem
cum turbae inrue
rent in eum ut au
dirent uerbum di
et ipse stabat secus
stagnum geime
sar-et uidit duas na
ues stare secus stag
num piscatores au
tem descenderant
et lauabant retia
'Ascendens autem in
unam nauem que
erat simonis roga
uit eum ut duceret
a terra aliquantu
lum et sedens do
cebat de nauicula
turbas
*Ut cessauit autem lo
Loqui dixit ad simo
nem due in altum
et laxate retiam ues
tram in capturam
^Et respondit simon
dixit illi preceptor
per totam noctera
laborantes nihil ce
pimus sed in uerbo
tuo laxabo retiam
*Et cum hoc fecisset
concluserunt pisci
um multitudinem
copiosam rumpe
bantur autem retia
eorum ''et adnueru"
sociis qui erant de aha
naui ut uenirent et
adiuuarent eos et
uenerunt et inple
berunt ambas naui
culas ita ut merge
rentur
^Hoc uiso simon petrus
Procidit ad genua ihu
dicens exi a me dne
quia homo peccator su"
® Stupor enim habebat
ilium et omnes qui
cum illo erant in cap
tura piscium quam
ceperat -"^'similiter au
tem iacobus et iohan
nes fili zebedei qui
erant socii simonis
Et ait ad simonem ihs
noli timere ex hoc
iam eris hominis ui
uificans
"Et subductis a terram
nauiculis relictis om
nibus secuti sunt eu""
X ^- Ei facfian est cum
esset in una ciuita
tium et ecce uir pie
nus lepra et ipse pro
cidens in faciem ro
gabat eum dicens
V. I2-VI. 7-] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
53
Fol. 103.
Dne si uis potes me
mundare "et extendes
manum tetigit ilium
dicens uolo mundare
et confestim lepra eius
discessit ab illo ^*et ipse
precepit illi ut nemini
diceret sed uade os
tende te sacerdotibus
et ofifers pr emunda
tionem tuam sicut
praecepit moyses ut
sit in testimonium
hoc uobis
^^Perambulabat autem
magis senno de illo
et conueniebant tur
bae multae ut audi
rent eum et curare"
tur ab infirmitatibus
suis
'^Ipse autem sedebat in
deserto et orabat \ima
XI ^'' Et factum est in
Dierum et ipse se
debat docens et
erant pharisei do
centes et legis doc
tores qui uenerant
ex omni castello ga
lileae et iudaeae et
iherusalem et uirtus
erat dni ad sanandos
eos '^et ec
ce uiri portantes in
lecto hominem qui
erat paralyticus et
querebant eum in
ferre et ponere an
te eum ^^et non in"eni
entes qua parte eum
inferrent pre turbas
ascenderunt supra
tectum et per tegu
las summiserunt il
lum cum lecto in
medio ante ihm
^"Quorum fidem ut ui
Dit ihs dixit homo
remissa sunt tibi pec
cata tua
"Et coeperunt cogi
tare scribae et pha
risei in cordibus
suis dicentes quis
est hie qui loquitur
blasphemias quis
potest dimittere pec
catum nisi solus ds
^^Ut cognouit autem
ihs cogitationes eo
rum dixit ad illos
quid cogitatis in cor
dibus uestris ^quid
est facilius dicere
remissa sunt tibi
peccata tua aut
dicere surge et
ambula ^*ut sci
atis autem quia fi
lius hominis habet
potestatem in terra"
Dimittendi peccata
ait paraletico tibi di
CO surge tolle lectu"
tuum et uade in do
mum tuam
^■'Et confestim surgens
coram ipsis tulit in
quo iacebat et abiit
in domum suam mag
nificans dm '^^et stu
por adprehendit om
nes et magnificaba"
dm et repleti sunt
timore dicentes
quia uidimus mira
bilia hodie
xii ''■'^Etpost haec exiit et
uidit publicanum
nomine leuui sede~
tem ad theloneum
et ait illi sequere
me '^^et relictis om
nibus surgens secu
tus est eum
Fol. 10-4.
'^^Et fecit illi conuiuiu"
magnum leuui in do
mo sua et erat tur
ba multa publicano
rum et aliorum qui
cum illis erant dis
cunbentes
""Et murmurauerunt
pharisaei et scribe
dicentes ad discipu
lus eius quare cum
publicanis et pecca
toribus manducat
et bibit
'^Et respondens ihs di
xit ad illos non ege~
qui sani sunt medi
cum sed qui ma
le habent ^^non ue
ni uocare iustos sed
peccatores in peni
tentiam
^^ Ad illi dixerunt ad eU~
quare discipuli io
Hannis ieiunant
frequenter et pha
riseorum et obse
crationes faciunt
discipuli autem tui
edunt et bibunt
^*Quibus ipse ait num
nt
quid possum fill spo~
si dum cum illis est
sponsus ieiunare
^^ueniet autem dies
cum auferetur ab
eis sponsus et tunc
ieiunabunt in illis
diebus
'^Dixit autem et simi
litudinem ad illos
quia nemo conmis
suram- a uestimen
to- nouo inmittit in
mittit in uestimen
tum uetus alioqui"
et nouum rumpit
et ueterem non
Conuenit commis
sura a nouo "et ne
mo mittit uinum
nouum in utres ue
teris alioquin rum
pet uinum nouum
utres et ipsud effu"
detur et utres pe
ribunt ^^sed uinum
nouum in utres no
uus mittunt et utra
que conseruantur
xni 6 '^Factum est autem
in sabbato secundo
primum cum tran
siret per seminata
uellebant discipuli
eius spicas et mandu
cabant confrican
tes manibus ^aliqui
autem phariseoru"
dicebant illis quid
facitis sabbatis non
licet
^Et respondens ihs di
xit illis nee hoc legis
tis quid fecit dauid cu~
esuriit ipse et qui cum
eo erant *qucmodo in
trauit in domum di
et panes propositio
nis sumpsit et man
ducauit et dedit his
qui cum ipso erant
quos non licet man
ducare nisi solis sa
cerdotibus
^Et dicebat illis quia fi
lius dnis hominis est
etiam sabbati
^Factum est autem in
alio sabbato ut intra
ret in synagoga et
doceret et erat ibi
homo et manus eius
dextra erat harida
■^Obseruabant autem
scribae et pharisaei
54
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [vi. 7-41.
Fol. 105.
Si sabbato curaret ut
n
inueniret unde acu
sarentur ilium
^Ipse uero sciebat cogi
tationes eorum et
ait homini qui habe
bat manum aridam
surge et sta in medio
et surgens stetis ^ait
autem ad illos ihs in
terrogabo uos si li
cet sabbato bene fa
cere an male facere
animam saluam fa
cere an perdere
^°Et circumspectis illis
omnibus in ira dixit
homini extende ma
num tuam
Et extendit et restitu
ta est manus eius "illi
autem repleti sunt in
iquitate et conloque
bantur ad inuicem
Quid facerent de ihu
^'^Factum est autem
in illis diebus exiit
in montem orare
et erat pernoctans
in orationem di
Xllll '^^Etcum dies /actus
est uocauit ad se dis
cipulos suos et ele
git duodecim ex ip
sis quos et apostolus
nominauit ^*simo
nem petrum quern
cognominauit et
andreham fratrem
eius iacobum ze
bedei et iohannem
fratrem eius phi
lippum et barthole
meum ^'^et mattheu"
et thomam et iaco
bum alfei et simone^
qui uocatur zelotes
'^et iudam iacobi et iu
Dam scarioth qui
factus est traditor
"Et descendit cum
illis et stetit in loco
campestri et tur
ba discipulorum eius
et multitudo copio
sa plebis ab omni iu
daea et iherusalem
et trans fretum et
maritima tyri et
sidonis ^'"qui ueneru"
ut audirent eum et
sanarentur a Ian
guoribus suis et qui
uexebantur ab spi
ritibus inmundis
curabantur ^^et om
nis turba quereba"
eum tangere quia
uirtus de illo exie
bat et sanabat om
nes ^"et ip
se leuatis oculis in
discipulos dicebat
Beati pauperes quo
niam ipsorum est
regnum di
'^^ Beati qui nunc esuri
nt
unt et sitium quia sa
turabuntur
Beati qui nunc fletis
quia ridebitis
2^ Beati eritis cum uos
odierint homines
et cum separabunt
uos et cum eicent
et exprobabunt no
men nostrum tam
quam malum prop
ter iilium hominis
^^gaudete in ilia die et
exultate ecce enim
mercis uestra mul
ta est in celo secun
n
dum haec faciebat
prophetis patres eo
rum '^uerum tamen
Fol. 106,
uae nobis diuitibus
quia habetis consu
lationem uestram
^^Uae nobis qui satura
ti estis quia esurietis
Uae nobis qui ridetis
nunc quia lugebitis
et flebitis
-'Uae cum benedixerim
nobis omnis homi
nis secundum haec
faciebat pseudopro
Gratia est nobis nam
et peccatores pecca
toribus fenerant
ut recipiant
^^Uerum tamen ama
te inimicos uestros
et bene facite et mu
turn date nihil despe
rantes et erit mer
ces uestra multa et
eritis fill altissimi
quia ipse benighus
est super ingratos
fetis patres eorum
-^Sed nobis dico qui au et malos
ditis dilisrite inimi ^'Estote misericordes
cos uestros bene fa
cite his qui oderunt
uos ^^benedicite ma
ledicentes uos ora
te pro calumnianti
bus uos [ma
^^Et qui te percutit in
xillam prebe ei alte
ram et eum qui au
Feret tibi tunicam
etiam et pallium
noli prohibere ^"om
u
ni potenti te tribae
et qui auferet a te que
tua sunt noli prohi
bere
^^ Et prout uultis ut facia"
uobis hominis faci
tis illis similiter
^^Et si diligitis eos qui
uos diligunt quae erit
uobis gratia nam
et peccatores dili
gunt diligentes se
^^et si bene feceritis
his qui uobis bene
faciunt quae uo
bis erit gratia cum
et peccatores hoc
faciant
^^Et si mutuum dede
ritis his a quibus spe
ratis recipere quae
sicut et pater uester
misericors est
^^Nolite iudicare et de
uobis non iudicabitur
nolite condemna
re ut non condem
nimi dimittite et
dimittemini ^Ma
te et dabitur uobis
Mensuram bonam
conmodatam con
fersam dabunt su
pereffundentem
in sinum uestrum
eadem mensuram
quam metitis remi
tietur uobis ^'dicebat
autem et simiHtudi
nem
Numquid potest cecus
cecum ducere non
ne ambo in fouea ca
dent
*^Non est discipulus su
per magistrum per
fectus autem omnis
erit ut sit sicut magis
ter eius
XV " Quid autem uidesfes
tucam in oculum
fratris tui trabem
autem que in oculo
tuo est non conside
VI. 4I-VII. 27-] EUANGELIUM SEC
Fol. 107.
Ras "quomodo potest
dicere fratri tuo sine
eiciam festucum de
oculo tuo et ecce in
oculo tuo trabes sub
iacet hyprocrita
eice primum trabem
de oculo tuo et tunc
perspiciis ut educas
festucum de oculo
fratris tui
*^Non est enim arbor bo
na quae facit fructus
malos neque arbor
mala faciens fructum
bonum *^unaquae
quae arbor ex fructo
suo cognoscitur ne
que legunt de spinis
ficus neque de rubo
uindemiant uuam
^'' Bonus homo de bono
t
densauro suo profe
ret bonum et malus
LUCANUM
55
Homo de malo pro
feret malum ex a
bundantia enim cor
dis hos eius loquitur
*'Quid autem uocatis
me dme dme et no~
facitis quae dico
"Omnis qui uenit adme
et audit sermones
meos et facit osten
dam uobis cui simi
lis est *^similis
est homini aedifica"
ti domum qui fodit
in ahum et posuit fu~
damenta supra petra~
inundatione autem
facta inlisit flumen
domui illi et non po
tuit eam mouere fu"
data enim erat super
petram
*'Nam qui audit et non
facit similis est homini
Aedificanti domu"
suam super terram
sine fundamento
Allisit flumen domu
illi et continuo ce
cidit et facta est rui
na domus illius
magna
xii 7 ^ Ei factum est cum
inplesset omnia uer
ba in aures plebis in
trauit capharnaum
^Centurionis autem
cuiusdam seruus
male habens erat
moriturus qu illi
erat praetiosus ^et
cum audisset de ihu
misit seniores iudeo
rum rogans eum
ut uenirent et libe
rarent seruum eius
*Ad illi uenerunt et
rogabant ihm sol
Licite dicentes quia
dignus est ut hoc illi
prestes ^diligit enim
gentem nostram
et synagoga ipse ae
dicauit nobis ^ibat
autem cum illis ihs
Et cum iam non Ion
ge esset a domo mi
sit ad ilium centurio
amicos dicens ei
diie noli te uexare
non enim dignus
sum ut sub tecto meo
intres ''sed die uer
bo et sanabitur pu
er meus ®nam ego ho
mo sum sub potesta
te constitutus ha
bens sub me militis
et dico huic uade et
uadit et alio ueni et
uenit et seruo meo
fac hoc et facit
Fol. 108.
^Quo audito ihs miratus
est et conuersus se
quentibus se dixit ame""
amen dico uobis in
nullo tantam fidem
inueni in israhel ^°et re
uersi domum qui mis
si erant inuenerunt
seruum sanum
xvu "^^Et factum est dei'n
ceps ibat in ciuitatem
quae uocatur nain
et ibant cum illo dis
cipuli eius et turba
copiosa ^'^et factum
est cum adpropiaret
portae ciuitatis et ec
ce efferebatur de
functus filius unicus
matris suae et haec
uidua erat et turba
multa cum ilia
"Quam cum uideret
dms misericordia^^
Motus dixit illi no
li flere "et adcessit et
tetigit locum hi au
tern qui portabant
steterunt
Et ait ihs adulescens
adulescens tibi dico
surge ^^et resedit qui
erat mortuus et coe
pit loqui et dedit ilium
matri suae
^''Accepit autem omnes
timor et magnifica
bant dm dicentes
quod profeta magnus
surrexit in nobis et
quia uisitauit ds pie
bem suam in bono
^^Et exiuit hie sermo in
uniuersa iudaea et
in omni confini re
gione \jo
XLill ^*Et nuntiatieriint
hanni discipuli eius
De omnibus his ^®et
conuocatis duobus
discipulis suis iohan
nes et misit ad dom
dicens tu es qui uen
turus est an alium
expectamus ^"adue
nientes autem ad
eum uiri dixerunt
iohannes baptista
misit nos ad te dicens
tu es qui uenturus
est an alium expec
tamus
^4n ipsa hora curabat
multos a languor!
bus et plagis et spiri
tibus malis et caecis
multis donauit uisu~
'^^Et respondit ihs dixit
illis ite nuntiate io
hanni que uidistis
et audistis caeci ui
dent claudi ambu
Lant leprosi munda"
tur surdi audiunt
mortui resurgunt
pauperes euangeli
zantur ^^et beatus est
quicumque non fue
rit in me scandaliza
tus ^*et cum disces
n
sitset nuntii iohannis
coepit de iohannem
dicere ad turbas
Quid existis in deserto
uidere arundinem
a uento moueri ^^sed
quid existis uidere
hominem mollibus
uestimentis indutum
ecce qui in ueste pre
tiosa sunt et in dilici
is superabundat in
nt
domibus regum sum
''"sed quid existis uide
re prophetam ^^hic est
de quo scriptum est
xuii
56
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [vii. 27-vm. 12.
Fol. 109.
ecce mitto an
gelum meum
ante faciem tu
am qui prepara
ret uiam tuam
ante te
^^Dico autem nobis ma
ior inter natos mulie
rum iohanne baptis
ta nemo est nam qui
minor est in regno
di maior est illo
'^^Etomnis populus audi
ens et publicani iusti
ficauerunt dm bap
tizati baptismum io
hannis
^"Pharisaei autem et le
gis periti consilium
di spreuerunt in se
non baptizati
^^Cui ergo similes dica~
homines generatio
nes et cui similes est
'^Similis sunt pueris
sedentibus in foro
et loquentibus ad in
uicem dicentes can
tauimus uobis et no"
saltastis lame"
tauimus uobis et no""
plorastis ^^uenit
enim iohannis bap
tista neque mandu
cans neque bibens
et dicitis demonium
habet ^*uenit iilius
hominis manducans
et bibens et dicitis ec
ce homo deuorator
et uiuens uinum ami
cus publicanorum
et peccatorum ^^et
iustificata est sapien
tia ab omnibus filiis
suis [illu~
xiiiii^^ Rogaiiit autem
quidam phariseus
Ut manducaret cu~
illo et ingressus in
domum pharisei dis
cubuit ^■'et ecce
mulier que erat in
ciuitatem peccatrix
ut cognouit quod
recubuit in domo
pharisaei attulit ala
bastrum unguenti
^'et stans retro secus
pedes eius lacrimis
rigabat pedes eius
et capillis capitis sui
tergebat et oscula
batur pedes eius et
unguebat unguen
to ^^uidens
autem phariseus
qui uocauerat eum
ait intra se dicens
hie si esset profeta
sciret utique quae
et qualis mulier
quae tangit eum quia
peccatrix est
*°Et-respondit ihs dixit
ad ilium simon
habeo tibi aliquid di
cere ad ille dixit ma
gister die "et ait
Duo debitores erant
cuidam feneratori
unus debebat dina
rios quingentos et
alius quinquaginta
*-non habentibus illis
n
unde redderet do
nauit utrisque eoru"
quis ergo eum plus
diligit- ■*^respon
dens simon dixit ex
timo quia is cui plus
donauit ad ihs dixit
ei recte iudicasti
**Et conuersus ad mu
lierem dixit simoni
uides banc muliere"
Fol. 110.
Intraui in domum
tuam aquam in pedi
bus mihi non dedisti
haec autem lacrimis
suis pedes meos riga
uit et capillis suis ter
sit *^osculum
mihi non dedisti haec
autem ex quo intra
uit non cessauit os
culari pedes meos
^''oleo non unxisti pe
des meos haec au
tem unguento un
xit *' propter quod
dico uobis remissa
sunt illi multa quo
niam dilexit multu"
cui autem minus di
mittitur minus di
ligit *^et ait illi ihs
remissa sunt tibi pec
cata tua
*^Et qui simul recum
Bebat coeperunt
dicere intra se quis
est hie qui etiam pec
cata remittit
""Dixit autem ad mulie
rem fides tua te sal
uam fecit uade in
pace
zz 8^ Et /actum est.dein
ceps et ipse iter facie
bat per ciuitates et
castella praedicas
n
et euangelizas reg
num di et duodecim
cum illo ^et mulie
res que erant cura
te ab ispiritibus ma
lignis et infirmita
tibus maria quae
uocatur magdale
nae a qua daemo
nia exierunt septem
^et iohanna uxor
chuzae procuratoris
Herodis et susanna
et alie multae quae
n
et ministrabat illis
de facultatibus suis
*Cum ergo tur conue
nisset et de ciuitati
n
bus adueniret mul
ti dixit similitudine"
^ecce exiit qui semi
nat seminare seme""
suum et dum semi
nat aliud cecidit se
cus uiam et concul
catum est et uolucres
illud comederunt
"et aliud cecidit su
per petram et natu"
aruit quia non ha
buit humorem ''et
aliud cecidit inter
spinas et simul ex
horta est spinae et
suffocauerunt il
lut ^et aliud ceci
Dit in terram bona"
et exortum fecit fruc
turn centuplum
haec dicens clama
bat qui habet aures
audiendi audiat
^Interrogauerunt
autem eum discipu
li quae esset haec pa
rabola
^^ Quibusipse dixit uobis
datum est scire mys
terium di ceteris
autem in parabolis
ut uidentes non ui
deant et audientes
non intellegant
^^Est autem haec para
bola semen est uer
bum di ^-qui autem
secus uiam sunt hii
sunt qui audiunt ue
nit autem diabolus
et toUit de corde il
viir. 12-41.] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
67
Foi. m.
Lorum uerbum ne
credentes salui fiant
"nam qui super petra"
hii sunt qui cum audie
n
rit cum gaudio adci
piunt uerbum et hi
radices non habent
quia ad tempus ere
dunt et in tempore
temptationis rece
dunt
"Quod autem in spinas
cecidit hii sunt qui
audierunt et a sollici
tudinibus et diuitiis
et uoluptatibus uitae
euntes simul suflfo
cantur et non re
ferunt fructum
'^quod autem in ter
ram bonam hii sunt
qui corde bono audi
entes uerbum reti
n
net et fructum ad
Feret per patientia"
^^Nemo autem lucer
nam adcensam ope
rit uaso aut sub lee
tum ponit sed ponit
earn super cande
labrum ut intran
tes uideant lumen
"non enim est occul
tum quod non ma
nifestetur- nee
absconsum nisi cog
noscatur et in pala~
ueniat
'^Uidete quomodo au
ditis qui enim ha
bet dabitur illi et qui
cumque non habet
etiam quod putat se
habere auferetur
ab illo
"Uenerunt autem ad
ilium mater et fra
tres eius et non po
Terant adire eum
pre turba ^° nuntia
tum est autem illi
quia mater tua et
fratres tui stant
foris uolentes te
uidere
^^Qui respondit dixit
ad eos mater et fra
tres mei hii sunt
qui uerbum di au
diunt et faciunt
xx/^^ Factum est aiiicm
in una dierum et ip
se ascendit in naui
culam et discipuli eius
et ait ad illos trans
fretemus trans stag
num et leuauerunt
^^Nauigantibus au
tem illis obdormi
it et descendit pro
cella uenti et con
plebatur fructibus
Nauiculam et pe
riclitabantur
^■'Accedentes autem
suscitauerunt eum
discipuli dicentes
preceptor perimus
Ad ille surgens incre
pauit uentum et te~
pestatem aquae et
cessauit et facta est
tranquillitas
^^ Dixit autem illis ubi
est fides uestra
Et timentes mirati
sunt ad inuicem di
centes quisnam
c
est his qui uentis im
perat et mari et obau
diunt ei
xxii ''■'^ Eftauigaucrn7it
tem ad regionem [aic
gerasenorum que
est trans contra ga
lileam
Fol. 112.
'■'^Et cum egressus es
set occurrit illi uir
quidam qui habebat
demonium iam tem
poribus multis et ues
timentum non in
duebatur neque in
domo manebat sed
in monumentis ^*is
ut uidit ihm procidit
ante ilium et excla
mans uoce magna
dixit quid mihi et tibi
est ihu fill di altissi
mi obsecro te ne me
torqueas
^^ Precipiebatautem spui
inmundo ut exiret
ab homine multis
enim temporibus
adripuerat ilium
nam uinctus cate
nis et conpedibus
custodiebahtur et
Ruptis uinculis
agebatur in loco
deserto
^"Interrogauit ilium
ihs quod tibi nome"
est
Ad ille respondens
dixit legio quia
a
multi demonis era"
^^et rogabant autem
ilium ne impera
ret illis ut- in habis
sum irent
^^Erat autem ibi grex
porcorum multo
rum pascentium
et rogauerunt eu~
ut in illis irent et per
misit illis
^^Exierunt ergo demo
nia ab homine et
intrauerunt ad por
cos
Et inpelu abiit grex
Per praeceps in stag
num et suffocati su"
"*quod ut factum ui
derunt qui eos pas
n
cebat fugerunt et
nuntiauerunt in ci
uitatem et in uillas
^^Exierunt autem ui
dere quid factum
est et uenerunt
ad ihm et inuene
runt hominem se
dentem a quo demo
nia exierant uestitu""
ac Sana mente ad pe
t
des eius et timueru"
^"Nuntiauerunt autem
illis qui uiderant quo
modo sanus factus
est a legione ^''et roga
uerunt ilium om
nis multitudo regio
nis gerasenorum
ut descederet ab ip
Sis quia timore mag
n
no tenebatur
Ipse autem ascendit
in nauiculam et re
uersus est ^*et rogauit
ilium uir- a- quo demo
nia exierant ut cum
ipso esseht
Dimisit autem ilium
dicens °^redi in domu"
tuam et narra quan
ta tibi fecit ds
Et abiit per uniuersam
ciuitatem praedicans
quanta ihs fecit illi
xxin*^ Factum est autem
cum redisset ihs ex
cepit ilium turba
erant enim omnes
expectantes eum
*^Et ecce uenit uir cui
i
nomen iarus et ipse
erat princeps syna
gogae et cecidit ad
BUCHANAN
58
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [viii. 41-1X. 16.
Pol. 113.
Pedes ihu rogans eu~
ut intraret in domu~
eius ^^quia filia uni
ca erat ei fere anno
rum duodecim et
haec moriebatur
Et contingit dum iret
a turbis sic conprime
batur ut suffocarent
eum
*^Et mulierquedam erat
in profluuio sangui
nis ab annis duode
cim quae in medicos
erogauerat omne"
substantiam suam
nee ab ullo potuit cu
rari "accessit re
tro et tetigit uesti
mentum eius et co"
festim stetit fluxum
sanguinis ipsius
*^Et ait ihs quis est qui
tetigit [me
Negantibus autem
omnibus dixit petrus
et qui cum illo era"
preceptor turbae
te conpremunt tarn
s
magnae et dicit quis
me tetigit
*^Et dixit ihs tetigit me
aliquis nam et ego
cognoui uirtutem
exisse de me
^^Uidens autem muli
er quia non latuit
n
ilium uenit tremes
et procidit ante pe
des eius et ob quam
causam tetigerit
eum indicauit co
ram omni populo
et quemadmodum
confestim sanata
est
■**Ad ille dixit ei filia fi
des tua te saluam fecit
uade in pacem
^^Adhuc illo loquente
uenit quidam ad pri~
cipem synagogae
dicens ei quia mor
tua est filia tua noli
uexare ilium
^"Ihs autem audito hoc
uerbo ait palri puel
lae noli timere ere
de tantum et salua
erit
^^Et cum uenisset in
domum non per
misit secum intra
re quemquam ni
si petrum et iohan
nem et iacobum
et patrem et matre"
puellae "flebant au
tem omnes et plan
gebant illam
Ad ille dixit nolite
flere non est enim
Mortua sed dor
mit ^^et deridebant
eum- scientes eam
mortuam esse ^Mpse
autem tenens ma
num eius clamauit
dicens puella sur
ge ^°et conuertit
spm eius et surrexit
continuo et iussit
illi dare manduca
re ^®et stupuerunt pa
rentes eius quibus
precepit ne alicui
dicerent quod fac
tum es \aiite~
xxiiii 9 ^ Cotiuocatis
duodecim discipu
lis suis dedit illis uir
tutem et potestate"
super omnia demo
nia et ut languores
curarent
'Et misit illos predica
Fol. 114.
Re regnum di et sa
nare infirmos
'Et ait illis nihil tule
ritis in uiam neque
uirgam neque petra"
neque calciamen
tum neque pane"
neque pecuniam
neque duas tunicas
habeatis
*In quacumque do
mum intraueritis
ibi manate et inde
proficiscimini
^Et quicumque non
receperint uos
exeuntes de ciuita
te illam etiam pul
uerem de pedibus
uestris excutite
in testimonium su
per illos
^Egressi autem cir
cumibant ciuitates
et castella euange
lizantes et curan
tes ubique
"^Audiuit autem he
rodes tetrarcha
omnia quae rant
facta et conster
nabatur eo quod
diceretur a quibus
dam quia iohannis
surrexit a mortuis
*a quibusdam autem
quod helias apparu
it ab aliis autem quod
profeta unus de an
tiquis surrexit
^Ait autem herodes
iohannem ego de
collaui hie qui est
de quo ego audio
talia
Et querebat ilium
uidere "et reuersi
apostoli narraueru"
xxu Illi quecumquefe
cerunt
Et adsumptis illis ihs
secessit seorsum
in locum desertu"
quod est bessaida
"quod ut cognouis
sent turbae secute
sunt ilium et exce
pit illos et loqueba
tur illis de regno di
et eos qui cura indi
n
gebat sanabat
^^Dies autem coeperu"
declinare et adces
serunt duodecim
discipuli eius et di
xerunt illi dimit
te turbas ut eant
circa castella et uil
las et reficiant se
et inueniant escas
quia hie in loco de
serto sumus
^^Ait autem ad illos
ihs date illis uos ma""
ducare
Ad illi dixerunt non
sum nobis plus qua~
quinque panes et du
OS pisces nisi si nos
m
eamus et eamus in
omnem banc tur
bam escas "erant era"
enim uiri fere quin
que milia
Ait autem ad discipu
lus suos facite illos
discumbere per co~
uiuia quinquagenos
^^et ita fecerunt et dis
cubuerunt omnes
^^Adceptis autem ihs
quinque panibus et
duobus piscibus res
pexit in celum e^ be
nedixit super illos
et fregit et distribuit
IX. 16-48.] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
59
Fol. 115.
Discipulis ut pone
rent ante turbam
'^et manducauerunt
et saturati sunt et sub
latum est quod super
fuit illis fragmento
rum cophinos xii- \so
xxui ^^Eifaciinn est aim
lus esset orans erant
cum illo et discipuli
Et interrogauit illos
dicens quem me di
cunt esse turbae
'®Ad illi responderunt
et dixerunt iohan
nem baptistam alii
autem heliam alii
uero quia profeta
unus de prioribus sur
rexit
'"Dixit autem illis uos
quem me esse dici
tis
Respondit simon pe
Trus dixit xpm di
^^Ad ille increpans eos
precepit ne cui hoc
n
diceret
^'^ Dicens quod oportet
filium hominis mul
ta pati et reproba
ri a principibus sa
cerdotum et senio
ribus et scribis et
occidi et post tres
dies resurgere
'^^Dicebat autem ad cm
nes si quis uult post
me uenire abneget
se ipsum et tollat
crucem suam et se
quatur me
^*Qui enim uoluerit
animam suam sal
uam facere perdet
earn nam qui
perdiderit animam
suam propter me
Saluabit earn
^■'Quidenim proficit ho
mo si lucretur uni
uersum mundum
se autem perdat aut
detrimentum faciat
^^Nam qui eribuerit me
et meos sermones
hunc filius hominis
erubescet cum ue
nerit in maiestate
sua et patris et sane
torum angelorum
"Dico autem nobis ue
re sunt aliqui hie sta~
tes qui non gustabu"
mortem donee ui
n
deat regnum di
-'Factum est autem
post haec uerba fe
re post dies octo ad
sumpsit petrum et
iohannem et iaco
bum et ascendit
in montem ut ora
ret ^^et dum orat fac
ta est species aspec
tus eius altera et ues
titus eius albus reful
gens ^°et ecce duo
uiri loquebaantur
cum illo erant
autem moyses et
helias ^Mn maiestate
uisi et dicebant ex
cessum eius quem
conpleturus erat
in iherusalem
^^ Petrus uero et qui cu~
illo erant grauati
sunt somno et uigi
lantes uiderunt ma
iestatem eius et du
OS uiros qui stabant
cum illo
^'Et factum est cum
disceret ab illo ait
petrus praeceptor
Fol. 116.
Bonum est nos hie
esse si uis faciamus
tria tabernacula unu~
tibi et moysi unum
et heliae unum nes
ciens quid diceret
^*Haec autem illo loque"
te facta est nubs et
obumbrauit eos et
timuerunt et intra"
tibus illis in nubem
^^uox facta est de nube
dicens
hie est filius meus
electus ipsum
audite
'^Et dum fit uos inuen
tus est ihs solus et ip
si • tacuerunt et ne
mini nihil dixerunt
in illis diebus ex his
quae uiderant
xxui ^Tachrm est aid e~
per diem descen
Dentibus illis de
monte occurrit
illi turba multa ^*et
ecce uir de turba
exclamauit dicens
magister obsecro
te respiee in filium
meum quia unicus
est mihi- ^^et ecce sps
adprehendit ilium
subito et elidit et
dissipat cum spuma"
et uix descedit ab il
lo dilanians ilium
^"et rogaui discipu
los tuos ut eicere"
ilium et non potue
runt
^^Respondens autem
ihs dixit -o- genera
tio infidelis et per
uersa usquequo
ero aput uos et pali
ar uos adduc hue
I 2
Filium tuum
^^Et cum adcessitset et
elisit ilium demoni
um et dissipauit
Et increpauit ihs spm
inmundum- et sana
uit puerum et resti
tuit eum patri eius
*^stupebant autem
omnes in magnitu
dinem di
Omnibusque mira~
tibus super omnia
que faciebat
Dixit ei petrus dne
quare nos non potui
mus eicere ilium
quibus dixit quoni
am eiusmodi oratio
ne eiciuntur et ie
iunio dixit au
tern ad discipulos su
OS *'ponite uos in
bus uestris sermo
Nes hos nam filius
hominis tradetur
in manus hominum
^^Ad illi ignoiabant uer
bum istud et erat
oceultum inter ip
sis ut non sentirent
Et timebant interro
gare ilium de hoc
uerbo
^"Intrauit autem cogi
tatio in eis quis eoru"
maior esset
*' Ad ihs uidens cogita
tiones cordis illo
rum adprehendens
eum statuit secus se
^^et ait quicumque
adceperit puerum
istum in nomine meo
me recepit et qui
cumque me recepe
rit non me recipit sed
eum qui me misit
XUIII
two leaves lost.
6o
Pol. 117.
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [x. 20-xi. II.
Scripta sunt in celo
^^In ipsa hora exultauit
ihs in spu SCO et dixit
confitebor tibi dne pa
ter caeli et terrae quia
abscondisti haec a sa
pientibus et pruden
tibus et reuelasti ea
paruolis ita pater quia
sic bona uoluntas fu
it ante te --et conuer
sus ad discipulos dixit
Omnia mihi tradita
sunt a patre meo et
nemo scit quis est
filius nisi pater et
quis est pater nisi filius
et cui uoluerit filius
reuelare
^^Et conuersus ad disci
pulos suos dixit beati
oculi quia uident que
uos uidetis
^^Dico enim uobis quod
multi profetae uo
luerunt uidere que
uos uidetis et non
uiderunt et audi
re quae auditis et no"
audierunt \cc
XXXII 'Efface eo dicente
ce quidam legis pe
ritor surrexit temp
tas ilium dicens ma
gister quid facien
do uitam eternam
possidebo
^^ Ad ille dixit ad eum in
lege quid scriptum
est quomodo legis
"Ad iPe respondes di
xit diliges dom
dm tuum in to
to corde tuo et
in tota anima tua
e* in omnibus ui
ribus tuis et pro
ximum tuum si
cut te ipsum
^^ Dixitque illi ihs rec
te respondisti hoc
fac et uiues
"^Ille autem uolens ius
tificare se ipsum di
xit ad ihm et quis est
meus proximus
^°Suscipiens autem ihs
dixit- homo quidam
descendebat ab ihe
rusalem in iherico
et incidit in latrones
qui etiam dispolia
uerunt ilium et pla
gis inpositis habieru"
simiuiuo relicto
^^sacerdos autem for
tuito descendebat
eadem uiam et uiso
illo preteriit ^^simi
liter et leuuita cum
esset secus locusm
et uideret eum per
Transiit ^^samma
ritanus autem qui
dam iter faciens ue
nit secus eum et
uidens eum miseri
cordia motus est ^*et
adligauit uulnera
eius infiandens ole
um et uinum et in
ponens ilium in iu
mentum suum du
xit ad stabulum et
curam eius egit ^^et
altera die protulit
duos dinarios et de
dit stabulario et ait
curam illius habe
et quidquid super
erogaueris ego re
uertens reddam ti
bi ^^quis horum
trium uidetur tibi
proximus fuisse illi
qui incidit in latro
Fol. 118.
Nes
^' Ad ille dixit qui fecit
misericordiam in
ilium
Et ait illi ihs uade et tu
fac similiter \_aiitem
XXXIII ^^ Factum est
dum irent et ipse in
trauit in quoddam
castellum et mull
er quedam nomine
martha excepit illu"
in domum suam ^^et
huic erat soror no
mine maria quae
etiam sedens secus
pedes diii audiebat
uerbum illius
•'"INIartha autem sata
gebat circa minis
terium quae ste
tit et ait diTie non est
tibi cura quod soror
mea reliquid me so
Lam ministrare die
ergo illi ut me adiu
uet
"Et respondens dixit
illi dms martha mar
tha *- maria optima"
partem elegit quae
non auferetur illi
xxxiiii n^El/acfiwi est
[in quo"
dam loco orans et
ut cessauit dixit unus
ex discipulis eius
ad eum diie doce
nos orare sicut io
hannis docuit dis
cipulos suos
-Et ait illis cum oratis
dicite
pater sancte qui
in cells est sane
tificetur nome~
tuum ueniat reg
num tuum fiat
uoluntas tua sicut
In celo et in ter
ra ^panem nos
trum cottidianu"
da nobis hodie ^et
dimitte nobis de
bita nostra sicut
et nos dimittimus
debitoribus nos
tris et ne nos in
ducas in tempta
tione sed libera
nos a malo
^Et ait illis quis uestru"
habet amicum et
ibit ad ilium media
nocte et dicit illi ami
ce conmota mihi
tres panes "quonia"
amicus uenit meus
de uia ad me et non
habeo quod ponam
ante eum
'Et ille respondens de
intus dicit noli mihi
esse molestus iam
ostium clusum est
et pueri in cubili me
cum sunt non possu"
surgere et dare tibi
*et ille si perseueraue
rit plus pulsans dico
uobis etsi non dabat
illi surgens eo quod
amicus eius est prop
ter autem inportu
nitatem eius surget
et dabit illi quantus
desiderat
^Ego dico uobis petite
et dabitur uobis quae
rite et inuenietis pul
sate et aperietur uo
bis ^"omnis enim
qui petit adcepit et
qui querit inuenit et
pulsanti aperietur
"a quo autem patrae
ex uobis petet filius
XI. 11-45.] EUANGELIUM SEC
Fol. 119.
eius piscem numquid
pro piscem serpente"
dabit illi ^'aut si petie
rit ouum numquid
porrigit illi Scorpio
iiem
"Si ergo uos cum sitis
mali nostis bona da
ta dare filiis uestris
Quanto magis pater
uester de caelo da
bit bonum datum pe
tentibus se
XXXV ^^Et eral dum eicii
demonium et illud
fuit mutum et cum
eicisset mutum de
monium locutus
est mutus et omnes
turbae stupuerunt
^^Quidam autem ex pha
riseis dixerunt in bel
zebul principcm de
moniorum demonia
LUCANUM
6i
eicit ^^et alii temptan
tes signum de celo
querebant ab eo
"Ipse autem uidens co
gitationes eorum
dixit omne reg
num in se ipsum di
uisum desolatur
et domus supra do
mum cadet ^^si et sa
natas sanatam eicit
in se ipsum diuisum
est quomodo stabit
regnum ipsius quia
dicids quoniam in bel
zebul principem dae
moniorum eicio de
monia
^^Quod si ego in belze
bul eicio fili uestri
in quo eiciunt ideo
ipsi indices erunt
uestri
^°Sed si in digito di ego
Eicio demonia pro
fecto prouenit in
uos regnum di ^^cum
fortis armatus cus
todit atrium suum
in pace sunt ea quae
possidet ^^si autem
fortior illo super
uenies uicerit eum
uniuersa arma eius
auferet in quibus
confidebat et spolia
eius distribuet
'^^Qui non est mecum
aduersum me est
et qui non conligit
mecum spargit
'^^Cum inmundus sps
exierit de homine
perambulat de loca
quae non habent
aquam quaerens
requiem et non in
uenies dicit reuer
Tar in domum mea""
unde exiui -"et cum ue
nerit inuenit eam sco
pis mundatam et or
natam '^"et tunc uadit
adsumit adhuc sep
tem alios spiritus ne
quiores et regressi
inhabitant et fit hu
iusmodi hominis ui
ta multo peior prio
ris \Jiaec
XXXVI '^' Factiwi estciwi
diceret et ex
tollens uocem que
dam mulier de tur
ba dixit illi beatus
uenter qui te porta
uit et ubera quae
suxisti
^^Adille dixit ad eosbea
ti qui audiunt uerbu"
di et custodiunt
^^Turbis autem concur
Fol. 120.
Rentibus coepit di
cere generatio
haec generatio ne
quam est signum
querit et signum
non dabitur illi ni
si signum ionae
^"nam sicut fuit ionas
signum nineuetis
ita erit et filius homi
nis in generatione
hac et sicut ionas in
utero coeti fuit sic
et filius hominis in
corde terrae
^'Regina austri resur
get in iudicio cum
uiris generationis
huius et condem
nauit illos quia ue
nit a finibus terrae
audire sapiendam
solomonis et ecce
solomone plus hie
^^Uiri nineuite resur
gent in iudicio cum
generatione hac
et condemnabu"
illam quia penite"
tiam egerunt ad pre
dicatione ionae et
ecce plus iona hie
^^Nemo autem lucer
nam adcendit et in
absconso ponit ne
que sub modio sed
super candelabru"
ut qui ingrediuntur
lumen uideant
^■^Lucerna corporis tui
est oculus tuus cum
fuerit oculus tuus
sinplex totum cor
pus tuum lucidum
est cum aute~
nequa fuerit etia~
corpus tuum tene
brosum erit ^^si ergo
Lumen quod in te est
tenebre sunt tenebre
tuae quante sunt
xxxvu ^'^Et cum itis lo-
\quere
tur haec rogauit il
lum quidam phari
sens ut cum illo pra~
deret et ingressus
recubuit ^^phariseus
autem coepit intra
se cogitans dicere
quare non prius bap
tizatus prius est qua"
manducaret [nunc
^'£t ait dfns ad ilium
uos pharisei prius
quod deforis est ca
licis et catini mun
datis quod aute"
intus est uestrum
plenum est rapina"
et iniquitate ^°stul
ti nonne qui fecit
quod deforis est etia~
id quod intus est fe
cit "tamen quod super
est date elemosyna""
et ecce omnia mun
da sunt nobis
^'Seduaeuobisphariseis
qui decimatis men
tam et rutam et om
nem olus preteritis
indicium et carita
tem di haec oportuit
facere et ilia non o
mittere [pharisei
XXXVIII « Uae nobis
quia diligitis primas
cathedras in syna
gogis et salutationes
in foro
"Uae nobis quia monu
menta estis quae no"
parent et homines
ambulantes supra
ilia nesciunt
"Respondens autem
one leaf is lost.
62
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [xii. 6-44.
Fcl. 121.
Ne coram dmo '^sed
et capilli capitis ues
tri omnes numerati
sunt nolite timere
multis passeribus plu
ris estis
^Dico uobis omnis qui
cumque confessus
fuerit me coram ho
minil^us et filius ho
minis confitebitur
in illo cum angelis di
^qui autem negauerit
me coram homini
bus denegabitur et
ipse coram angelis
di "et omnis
qui dicit uerbum in
filium hominis re
mittetur illi in spu au
tem sancto qui dixe
rit non remittetur
eis
"Cum autem inducent
uos in synagogas et
ad magistratus et
potestates nolite sol
liciti estse qualiter
respondeatis aut di
catis ^^sps enim sanctus
docebit uos in ilia
hora quid oporteat
dicere
xi}'' Et aiiqiiidain de her
ba magister die fra
tri meo ut diuidat me
cum hereditatem
"Ad ihs dixit ei homo
quis constituit me iu
dicem aut diuisore"
super uos ^° dixit
que ad illos uidete
et cauete ab omni
auaritia quia non
in omni abundanti
am cuiusquam ui
tae eius est ex his q-
possidet ^^ dixit aute"
Similitudinem ad il
los dicens hominis
cuiusdam diuitis ube
res fructus attulit pos
setsio "et cogitauit in
tra se dicens quid fa
ciam quod non ha
beo quo non con
gregem fructus me
us ^^et dixit hoc fa
ciam destruam hor
ream et maiora fa
ciam et illuc congre
gabo omnia quae
nata sunt mihi "et di
a
cam anime meae
bona
habes multa mala
epulare in annos mul
tos ^"dixit au
tem illi cJs- stulte hac
nocte repetunt- ani
mam tuam a te quae
autem parasti cui eru~
^'sic est qui sibi tensau
rizat et non est in do
diues
^'^Et .dixit ad discipulos
suos ideo dico uobis
nolite soUiciti esse
animae quid mandu
cetis neque corpori
quid uestiamini -^ani
ma plus est quam es
ca et corpus plus quam
uestimentum ^*co~
siderate coruos quia
non seminant neq-
metunt quibus non
est cellarium neque
horreum et ds pas
cit ilium nonne uos
plures estis auibus
2^ Quis autem uestrum
cogitando potest adi
cere ad staturam su
am cubitum ^^et de ce
tens quid soUiciti es
tis ^'^considerate lilia
XUIIII
Fol. 122.
Quomodo crescu"
non laborant non- ne
unt neque texunt di
CO uobis quoniam nee
Solomon in omni glo
ria sua sic uestiebatur
sicut unum ex istis
-* Si ergo fenum quod ho
die in agrum est et
eras in clibanum mit
titur ds sic uestit qua"
to magis uos minime
fidei "et uos nolite que
rere quid manduce
tis aut quid bibatis no
lite soUiciti esse ""haec
enim gentes huius mu~
di inquirunt scit au
tem pater uester quo
niam his indegitis
^^uerum tamen que
rite regnum di et haec
omnia adicientur uobis
XLi '- Kolitc timer e pu-
\_sillus
Grex quia conpla
cuit patri uestro da
re uobis regnum
^^Uendite quae posse
detis et date elemo
sinam facite uobis
sacculum qui non
ueterescunt then
saurum non defi
cientem in cells quo
fur non adpropri
at neque tinea co~
rumpit '^■'nam ubi est
tensaurus uester
ibi erit et cor ues
trum
t
^^Sin autem lumbi ues
tri adcincti et lu
cerne ardentis in
manibus uestris
"•^et uos similis homi
nibus expectanti
bus dom suum qua"
do reuertetur a nuptiis
Ut cum uenerit et
pulsauerit confes
tim aperiatis ei
^^beati serui illi quos
cum uenerit doms
inuenerit uigila"
tes amen dico
uobis quod preci~
get se et iubebit il
los discumbere
et transiet et mi
nistrauit illis ^-et
si uenerit uesper
tina uigilia et ita
inuenerit beati su~
quia iubebit illos
discumbere et tra~
siet et ministrabit
eis et si secunda et
si tertia beati sunt
=^'illud autem scito
te quia si sciret pa
terfamilias qua
hora fur uenit ui
Gilaret et non sine
ret perfodiri domu"
suam *'''et uos esto
te parati quia qua ho
ra non putatis tilius
hominis uenturus
est *^ait au
tem petrus dne ad
nos dicis banc simi
litudinem an et ad
omnes
^^Et dixit dms quis est
fidelis dispensator
et prudens quem
constituet dius su
per familiam suam
ut det illis in tempo
re tritici mensura"
" Beatus ille seruusque"
cum uenerit dins
inueniet ita facie"
tem ^*uere dico
uobis supra omnia
que possidet consti
XII. 44-xiii. 19.] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
Pol. 123.
Tuet ilium
^^Quod si dixerit seruus
ille in corde suo di
cens moram facit
dms meus uenire
et coeperit percute
re pueros et ancillas
et edere et bibere
et inebriari ^^ueni
et dms semi illius
in die qua non sperat
et hora qua ignorat
et diuidet eum par
temque eius cum
infidelibus ponit
■'^Ille autem seruus qui
cognouit uolunta
tem diiii sui et no~
preparauit secun
dum uoluntatem
eius uapulabit '^^pau
cas omni autem cui
multum datum est
multum querent
63
In matrem socrus
in nurum suam et
nurus in socrum
suam
^^Dicebat autem et ad
turbas cum uideri
tis nubem ab orien
tem ad occasum
statim dicitis nim
bus uenit et ita fit ^^et
cum uideritis aus
trum flantem dici
tis quod estus erit
et ita fit ^"hyproci
tae faciem caeli et
terrae nostis pro
bare hoc tempus au
tem non potestis pro
bare "quid autem
et a uobis ipsis non
iudicatis quod iustu"
est ^Mum enim
uadis cum aduersa
rio tuo ad magistra
ab eo et cui mul
turn conmenda
uerunt plus petent
ab illo
XLli^'^ Nescitis quia
ueni mittere in \jgne'
terram et quid uo
lo si adcendatur
"baptisma habeo bap
tizari et quomodo
turbor usquedum
perficiatur "puta
tis quod pacem ue
ni dare in terram
non dico uobis sed
rseparationem
^-Erunt enim ex hoc
quinque in una do
mo et duo in tres
^^diuidentur pater
in filium et filius
in patrem suum
diuidetur mater
in fiiiam et filiam
Tum in uia da opera
hberari ab illo ne
forte condemnet
te aput iudicem et iu
dex tradat te exacto
ri et exactor mittat
te in carcerem '^'Mi
CO tibi non exies in
de donee nouissimu"
quadrantem reddas \in
XLiii 13^ Ueno'tm autem
ipso tempore quida~
nuntiantes illi de ga
lilaeis quorum san
guinem pilatus mis
cuit cum sacrificiis
eorum
^Et respondens ihs di
xit illis putatis quod
hi galilaei pre omni
bus galileis fuerunt
peccatores quia talia
passi sunt ^'non dico
uobis nisi penitentia"
Pol. 124.
Habueritis simili
ter peribis *sicut et il
li xuiii- supra quos ce
cidit turres in siloam
et occidit eos putatis
quod soli ipsi debito
res fuerunt preter
omnes homines ha
bitantes in iherusale~
'^Quam cum uideret
ihs uocauit eam ad se
et ait illi mulier di
missa est ab infirmi
tate tua ^^et inposuit
illi manum et con
festim erecta est
et magnificabat dm
"Respondens autem
^non dico uobis si no archisynagogus in
penitueritis simili
ter peribitis
"Dicebat autem hanc
similitudinem ar
borem ficus habuit
quidam plantatam
in uineam suam et
uenit fructum que
rens in illam et non
inuenit
''Dixit autem ad culto
rem uineae ecce an
ni tres sunt ex quo ue
nio querens fructum
In ficulneam hac
et non inuenio
succide ergo illam
ut quid etiam terra"
euacuat ^ad ille
respondens ei dixit
dme remitte illam
et hoc anno usque
dum fodiam circa
illam et mittam cho
phinum stercoris
"et si quidem fecerit
fructum sin autem
in futurum sudcides
eam [cens
XLiiii^'^ Erat aute?n do-
in una synagogaru"
sabbatis "et ecce mu
Her quae habebat
spm infirmitatis an
nis decem et octo
et erat inclinata nee
omnino poterat sur
sum respicere
dignans quod sabba
to curaret ihs dice
bat turbae sex di
es sunt in quibus opor
tet operari in his er
go uenite curami
ni et non die sabbati
^^ Respondens autem
ad ilium dms dixit
hyprocite unusquis
que uestrum sabba
to non soluit boue~~
suum aut asinum
a presepio et ducit
adaquare ^'^hanc au
tem filiam abrahae
a
quam adligauerit sa
tanas ecce dc ce et
octo annos non opor
tuit solui a uinculo
isto die sabbati
^''Et cum haec diceret
n
erubescebat aduer
sarii eius et omnis po
pulus gaudebat in
preclaris que uide
n
bat fieri ab ipso
^'^Dicebat ergo cui simi
lis est regnum di
et cui simile illud- es
timabo "simile est
grano senapis quod
adceptum homo mi
sit in hortum suum
et creuit et facta est
arbor et uolucres
caeli requieuerunt
in ramis eius
64
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [xiii. 2C-XIV. 2t.
Fol. 125.
'^"Et iterum dixit cui si
mile aestimabitur
regnum di ^^ simile
est fermento quod
adceptum mulier
abscondit in farina"
donee fermentatum
est totum \ciuita
XLV^^ Et Hat ihs per
tes et castella docens
et iter faciens in ihe
rusalem
^^Et ait illi quidam dne
pauci sunt qui salui
fiant ipse autem di
xit ad illos
'^^Contendite intrare
per angustum hos
tium quia dico uo
bis multi querunt
intrare et non pote
runt ^^cum autem
intrauerit paterfa
milias et cluserit
ostium et incipie
lis foris stare et pul
sare ostium dice~
tes dne dne aperi
nobis et respondes
dicens nescio uos
unde sitis '^"tunc in
cipietis dicere ma~
ducauimus coram
te uiuimus et in pla
teis nostris docu
isti ^'sed dicet uobis
nescio unde sitis
recide a me omnes
operari iniquitatis
"^ibi erit fletus et stri
dor dentium cum
uideritis abraham
et isac et iacob et om
nes profetas intro
euntes in regnum di
uos autem expelli
foras ^^et ueni
ent ab oriente et oc
Cidentem et aqui
lone et austro et
recumbent in reg
no di ^^et ecce sunt
nouissimi qui eru~
primi et sunt primi
qui erunt nouissimi
XLl'l'^^ hi ipsa die ad-
\cesserir
quidam phariseo
rum dicentes illi
exi uade hinc quia
herodes uul te oc
cidere
^^Et ait illis ite dicite
uulpi illi ecce eicio
demonia et sanita
tes perficio hodie
et eras et sequent!
consummabor
^^ite quia non capit pro
phetam perire ex
tra iherusalem
^*Hierusalem hieru
salem quae occidis
Prophetas et lapidas
eos qui mittuntur
ad te saepe uolui
congregare filios
tuos quemadmo
dum gallinas pullos
suos sub alas et nolu
istis ^^ecce relin
quetur uobis domus
uestra dico uobis
non uidebitis me do
nee uenia cum dice
tis benediclus qui ue
nit in nomine dini
XLUi 14^ Et factum est
[?// i7i
traret in domum cu
iusdam principis pha
risaeorum sabbato
manducare panem
et ipsi obseruabant
eum
^Et ecce homo hydro
picus erat ante ilium
"Et respondens dixit ihs
Pol. 126.
Ad legis peritos et
phariseos dicens si
licet sabbato curare
^ad illi tacuerunt
Ipse uero adprehen
sum eum sanauit ac
dimisit ilium ^et di
xit ad illos cuius ues
trum asinus aut bus
in puteo cadit et non
continuo extrahit
ilium die sabbati-
®Et non poterant ad hec
respondere illi 'di
cebant autem et ad
inuitatos parabolam
intendens quomo
do primus discubi
tos eligebant- dicens
ad illos
^Cum inuitatus quis
fuerit ad nuptias no~
discunbat in primo
in loco- ne forte ho
Noratior te sit
uocatus ®et adce
et
dens qui te ilium uo
cauit dicat tibi da
huic locum et inci
piens cum rubore
nouissimum locum
tenere ^'^sed cum
uocatus fueris ua
de recumbe in no
uissimo loco ut cu~
uenerit qui te inui
tauit dicat tibi ami
ce adcede superius
tunc erit tibi gloria
coram simul discu~
bentibus "quia
omnis qui se exaltat
humiliabitur et qui
se humiliat exalta
bitur
^-Dicebat autem et in
uitatori- cum facis
prandium aut cena""
Noli uocare ami
cos tuos neque fra
tres tuos neque cog
natos neque uici
nos neque diuitis
ne forte et ipsi te re
inuitent et erit tibi
retributio ^^sed cum
facis conuiuium
uoca pauperes de
biles clodos caecus
"et beatus eris et bea
tus eris quoniam
n
non habet unde re
tribuere tibi retri
buetur autem tibi
in resurrectione™
iustorum
^^Haec cum audisset
quidam de simul
discunbentibus di
xit illi beatus qui ma~
ducabit panem in
regno di
"Ad ipse dixit ei homo
quidam fecit cena~
magnam et uoca
uit multos "et misit
seruum suum hora
caenae ut diceret
inuitatis uenite iam
paratum est ^^et coe
perunt omnes simul
excusare se primus
dixit uillam emi et
necesse abeo exire
et uidere illam ro
go te habe me excu
satum ^-'et alter di
xit iuga boum emi
quinque et eo proba
re ilia et ideo ueni
re non possum ^°et
alius dixit uxorem
duxi et ideo non pos
sum uenire
^^Et reuersus seruus
nuntiauit haec dmo
XIV. 2I-XV. 20.] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
65
Pol. 127.
Suo tunc ira
tus paterfamilias
dixit seruo suo exi
cito in plateis et in ui
cis ciuitatis et pau
peres ac debiles ce
cos et clodos intro
due hue ^^et ait ser
uus factum est dne
sicut inperasti et
adhuc locutus est
'^^Et ait dms seruo exi
in uias et circa sae
pes et conpellere
intrare ut inpleatur
domus mea
^^Dico autem uobis quod
nemo ulrorum illo
rum qui uocati sunt
gustabunt cenam
meam
XL VIII ^^Ibant autem aim
illo turbae et con
uersus dixit ad illos
^*Si quis uenit et no~
edit patrem suum
et matrem et uxo
rem et filios et fra
tres et sorores ad
hue etiam anima"
suam non potest
mens discipulus
esse "et qui
non tollit crueem
suam et uenit post
me non potest es
se meus discipulus
-^'Quis ex uobis uolens
turrem aedifieare
n
nonne prius sedes
conputauit sump
tus qui necessa
rii sunt si habet
ad consummandu"
^^ne postea cum po
suerit fundamen
tum et non potue
rit explicare om
Nes qui uidebunt
^"dicent hie homo
coepit aedifieare
et non potuit con
sum ma re
^^Aut quis rex iturus
conmittere bellum
aduersus alium re
gem nonne sedens
prius cogitauit si
potuerit cum dece"
militibus obuiare
ei qui cum uiginti
militibus uenit ad
uersum se ^-alioqui"
adhuc illo longe
agente mittet lega
tionem rogans
pacem
^^Sic ergo ex uobis qui
non renuntiat om
nibus quae possidet
non potest meus
discipulus esse
^^Bonum est sal quod
si sal euanuerit in
quo condietur ^^ne
que in terra neque
in sterculinio uti
le est sed foris mit
tetur qui habet au
res audiendi audiat
XLViill 15 ^Erani autem
pliciti illi omnes \ad
publican! et pecca
tores ut audirent
ilium
^Et murmurabant
pharisei et seribae
quod hie peccato
res reciperet et ma"
ducaret cum illis
^Et ait ad illos ihs simi
litudinem banc di
cens *quis ex uobis
homo qui habet ce~
tum ones et si erra
uerit una ex illis
Fol. 128.
Nonne dimittet
nonaginta et noue
in montibus in de
serto et ibit ad illam
quae errauit donee
inueniat earn ''et cum
inuenerit eam inpo
nit in umeros suos
"et ueniens domum
conuocat amicos
et uicinos dieens c
illis congratula
mini meeum quia
inuenta est ones mea
quae perierat ''dico
uobis quod ita gau
dium erit in caelo
in uno peccatore
g
penitentiam habe"
tem quam in nona
ginta et nouem ius
tis qui non indige"
penitentiam
*Aut que mulier ha
Bens dragmas
decern si perdi
derit unam non
ne adcendet lucer
nam et scopis mu~
dauit domum sua"
et querit diligen
ter donee inueni
at ^et cum in
uenerit conuocat
amicas et uicinas
dieens congratu
lamini mihi quod
inueni dragmam
quam perdideram
^"Ita dico uobis sic gau et dieam illi- pater
dium erit coram peccaui in celo et
angelus di in uno
peccatore penite"
tiam agentem
z " ^ // aute?n homo qui
dam habuit duos
filios ^-et dixit illi adu
lescentior pater
Da mihi portionem
substantiae quae
me eontingit et di
uisit illis substantiae
quae me eontingit
"et non post multos
dies congregatis
omnibus adules
centior filius pele
gre profeetus est
in regionem Ion
ginquam et ibi dis
sipauit substantia"
suam uiuendo lu
xuriosae
"Et postquam omnia
consumpsit fac
ta est famis per re
gionem illam et
coepit et ipse ege
re ^^et habiit et adhe
e
sit uni ciuium rgio
nis illius
Et ille misit ilium in
Uillam suam ut pas
ceret porcos ^"^et cu
piebat inplere uen
trem suum de sili
quis quas porci ma"
dueabant et nemo
illi dabat ^^in se au
Tem reuersus dixit
quanti mereenna
rii patris mei abun
n
dat panibus ego
autem fame hie pe
reo ^^surgam et ibo
ad patrem meum
coram te ^-lam no"
sum dignus uoca
ri filius tuus fac me
sicut unum ex mer
cennarns tuis
et
surgens uenit ad
patrem suum cu"
aulem adhuc Ion
BUCHANAN
66
EUANGELIUM SEC
L UCANUM [xv. 2 o-x^^. 2 r.
Fol. 129.
Ge esset uidit il
lum pater ipsius et
adcurrens ceci
dit supra coUum
eius et osculatus
est ilium
^^Dixitque ei filius- pa
ter peccaui in cae
lum et coram te
iam non sum dig
nus uocari filius tu
us ^'dixit aute~
pater eius ad seruos
suos- cito prefer
te stolam illam pri
mam et induite illu~
et date anulum in
manum eius et cal
ciamenta in pedi
bus eius ^^et addu
cite uitulum ilium
saginatum et occi
dite et manducemus
et epulemur -^quia hie
Filius meus mor
tuus fuerat et re
uixit perierat et
inuentus est et coe
perunt aepulari
2®Erat autem filius
eius iunior in agro
et cum ueniret et
adpropiaret domui
audiuit syni'oniam
et chorum ^"et uo
cauit unum de ser
uis et interrogabit
quae essent
"Ad ille dixit illi fra
ter tuus uenit et oc
cidit pater tuus ui
tulum ilium sagi
natum quia saluu""
ilium recepit ^*in
dignatus est ante"
et noluit introire
pater uero illius
egressus coepit illu~
Rogare
^^Ad ille respondens
dixit patri suo ecce
quod annis seruio
tibi et numquam
mandatum tuum
preterii et numqua"
dedisti mini aedum
ut cum amicis meis
aepularer
^^ Sed postquam filius
tuus hie qui deuora
uit substantiam tu
am cum meretri
cibus uenit et oc
cidisti illi uitulum
saginatum
'''Ad ipse dixit illi- fili tu
semper mecum es
et omnia mea tua
sunt
^^Aepulare autem nos
et gaudere oportet
quia frater tuus hie
Mortuus fuerat
et reuixit perierat
et inuentus est \_ad
LI IG '^Dicebat auie?7i et
discipulos suos ho
mo quidam erat di
ues qui habebat uili
cum et hie diffatus
erat aput ilium quod
dissipauit bona eius
^et uocauit ilium et
ait illi- quid hoc au
dio de te redde ratio
nem uilicationis tu
ae iam enim non po
test uilicare-
^Ait autem uilicus in
tra se quid faciam
quia dns meus aufe
ret a me uilicatione"
fodere non ualeo
mendicare erubes
CO ^cognoui quid
faciam ut cum amo
Fol. 130.
Tus fuero a uilicatio
ne recipiant me in
domos suas
^Conuocatis itaque- si"
gulis debitoribus do
mini sui dicebat
primo quantum de
bes dno meo ^ad
ille dixit centum ba
tis olei dixitque il
li adcipe litteras tu
as et sede cito scribe
quinquaginta- ''de
inde alio dixit- tu- qua"
tum debes- ait cen
tum choros tritici
Ait illi adcipe litteras
tuas scribae- octogi"
ta ^et laudabit diTis
uilicum iniquitatis
quod prudenter fe
cit dixit autem
fili huius saeculi pru
dentiores sunt qua"
Fiiii lucis in hac ge
neratione
^Et ego dico uobis fa
cite uobis amicos
de mamona iniqui
tatis ut cum defece
ritis recipiant uos
in aeterna taberna
cula
Nis seruire aut
enim unum odiet
et alterum diliget
aut uni aderebit et
alterum contemnet
non potestis do ser
uire et mamonae
^^Audiebant autem haec
omnia pharisaei qui
erant auari et deri
debant ilium
"Et ait illis uos estis qui
iustificatis uos cora"
hominibus ds ante"
Nouit corda uestra
quia quod hominibus
altum est abhomi
natio est ante dm
^•^Lex et prophetae us
que ad iohannem
ex quo regnum di
euangelizatur et
omnies in illud aim
[fa]cit
"Facilius est autem
caelum et terram pre
terirae quam de le
ge unum apicem ca
dere
^^ Omnis qui dimittit uxo
rem suam et ducit
alteram moechatur
et qui dimissam a ui
'**Qui fidelis est in mini ro ducit moecatur
mo et in mains fide
lis est et qui in mo
dico fidelis est et in
maius iniquus est
" Si ergo in iniquo ma"
mona fidelis non
fuistis quod ueru"
est quis credit uo
bis '"et si in alie
no fidelis non fuis
tis quod uestrum
est quis dabit uobis
Lii '^ Nemo seriius po
test duobus do[mi
LIU ^'^ Homo autem qui
dam erat diues et
induebatur purpu
ram et byssum et ae
pulabatur cottidie
di
splendebat "°et erat
quidam mendicus
nomine lazarus qui
iacebat ad ianuam
eius ulceribus pie
nus '^'cupiens satura
ri ex his que cadebat
de mensa diuitis sed
et canes ueniebant
XVI. 2I-XVII. 28.] EUANGELIUM SEC
Pol. 131.
Et lingebat ulce
ra eius
''^Factum est autem ut
moreretur lazarus
mendicus et porta
retur ab angelis in
sinum abrahae mor
tuus est autem et di
ues et sepultus est
in inferno ^^eleuans
oculus suos cum es
set in tormentis
Uidet abraham a Ion
ge et lazarum in sinu~
eius ^^et ipse damans
dixit pater abra
ham miserere mihi
et mitte lazarum
ut intingat extremo
digito suo in aquam
et refrigeret linguam
meam quia crucior
in hac flamma ^^et
dixit illi abraham fi
LUCANUM
67
Moysen et profe
tas audiant illos
^°Ad ille dixit non pater
habraham sed
si quis ex morluis
surrexit persuade
bit eis 3' ait aute~
illi- si- moysen et pro
phetas non audiunt
neque si quis ex mor
tuis ad illo ierit ere
dent
17 ^Et addiscipulos suos
ait inpossibile est
ut non ueniant sca~
dala uerum tame"
uae illi per quem ue
niunt -utilius est
autem illi ne nasce
retur aut lapis mo
lae inponatur cir
ca collum eius et
proiciatur in mare
quam ut scandalizet
Li recordare cipis
ti bona in uita tua
et lazarus simili
ter mala nunc au
tem hie consolatur
tu uero cruciaris
in
'®et his omnibus in
ter et nos et uos chau'
magnum firmatu"
est ut hi qui ueniu"
hinc transire no~
possum ad uos ne
que inde hue trans
meare
^^Et ait rogo ergo te
pater ut mittas in
domum patris mei
^*habeo enim quin
que fratres ut tes
tetur illis ut ne et
ipsi ueniant in hunc
locum tormento
rum 29 g^ ^jj jj
li abraham habent
unum de pusillis is
tis ^antcndite nobis
Lllll Sipcccauerit frater
tuus increpa ilium
et si penitentiam ha
buerit dimitte illi ^et
si septies in die pecca
uerit in te et septies
conuersus fuerit ad
te dicens paenitet me
dimitte illi
^Et dixerunt illi apos
toli dne auge nobis
fidem
'Et dixit illis si habueri
tis fidem tamquam
granum senapis di
ceritis huic arbori
eridacare et trans
fretare in mare et
utique obaudisset
uobis
'Quis autem uestrum
habens seruum ara~
Fol. 132.
Tem aut oues pas
centem qui regres
so de agro dicet illi
transi recumbe *sed
dicet illi para quod
cenem et preci""
ge te et ministra mihi
donee manducem
et bibam et post haec
tu manducabis et bi
bis ^numquid gratia"
hahet seruo quod
fecit quae sibi inpe
rauerat non pu
to "et uos cum feceri
tis que precepta sunt
uobis dicitis serui
inutiles sumus quod
debuimus facere fe
cimus
LV ^^Et factum est dum
uadit in iherusalem
transiebat per me
diam sammariam
et galilea et hierico
^^Et ingressus est in
quondam castellu"
et ecce decem uiri
leprosi steterunt
a longe "et leuaue
runt uocem dicen
tes ihu preceptor
miserere nobis
'*Quod ut uidit dixit ite
ostendite uos sacer
dotibus
Et factum est dum
uadunt mundati
sunt ^^unus aute~
ex illis ut uidit quia
sanatus est regres
sus est cum magna
uoce magnificas
dm "et cecidit ad
pedes eius magni
ficans et hie erat
sammaritanus
^^Respondens autem
Ihs dixit hi. decem
mundati sunt no
uem ubi sunt "ex illis
non erat qui rediret
et gratias agere do
nis hie alienigena
"Et ait illi surge et ua
de quia fides tua te
saluum fecit
LVi "^^Interrogatus aute~
a pharisaeis quan
do uenit regnum
di ait illis non uenit
regnum di cum ob
seruatione "^neque
dicent ecce hie aut
illic ecce enim reg
num di intra uos est
^^Et ait ad discipulos su
OS ueniet dies ut de
sideritis uidere unu~
diem fili hominis et
non uidebitis ^^et dice"
t
uobis ecce hie ec ec
ce illic nolite irae
nequae sectemini
^*nam sicut fulgur
coruscans de sub ce
lo ita erit
''^Primum autem opor
tet ilium multa pati
et reprobari a gene
ratione hac
^^Et sicut factum est in
diebus noe ita erit et
in diebus fili homi
nis '^^sedebant et bibe
bant nubebant uxo
res ducebant usque
in die quo intrauit
noe in arcam et ue
nit diluuium et per
didit omnes '^^simi
liter factum est in
diebus loth- edeba"
et bibebant emeba"
uendebant planta
bant aedificabant
K 2
68
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [xvii. 29-xvm. 30.
Fol. 133.
'^'Qua die autem exiit
lot a sodomis pluit
ignem de caelo et
perdidit omnes ^^se
cundum haec erit
in die fili hominis
que reuelabitur
^^In ilia hora qui fuerit
in tecto et uasa eius
in domo non descen
dat tollere illam et
qui in agro similiter
non redeat retro ^^me
mores estote uxoris
loth
'^Quicumque autem que
sierit animam suam
saluare perdet earn
£t quicumque perdi
derit illam propter
me saluam faciet il
lam ^Mico
nobis in ilia noclu
erunt duo in lecto
uno- unus adsu
metur et alius re
linquetur '°duae
molentes in unum
una adsumetur
et una relinquetur
duo in agro unus
adsumetur et unus
relinquetur
n
^^Et respondes dixe
runt illi ubi dne ^'qui
bus ipse dixit ubicu"
que fuerit corpus
illuc congregabu"
tur aquilae \ctid~
Lui 18 ^Dicebat autem
parabolam ad illos
quoniam oporiet
semper orare et
non deficere '^dicens
ludex quidam erat
in quadam ciuita
tem qui dm non ti
mebat et hominem
Non reuerebatur
^uidua autem que
dam erat in ciuitate
quae ueniens coe
pit ad ilium dicere
uindica me de ad
uersario meo ^et
nolebat per multu"
tempus
Post haec autem di
xit intra se si dm
non timeo nee ho
minem reueor ^ta
men quia molesta
est mihi haec uidua
uindicabo illam ne
in nouissimo ueni
n
at constritgat me
^Ait autem dms audi
te quid index iniqui
tatis dicit "ds ante"
non faciet uindic
tam electorum suo
rum clamantium
Die ac nocte patien
tiam habens in illis ^di
CO nobis faciet cito
uindictam illorum
Tamen filius hominis
ueniens putas inue
niet fidem in terra^i
LVin ^ Dixit aute?n et ad
[^qtios
dam qui sibi confide
bant tamquam ius
ti assent et sperne
bant ceteros simili
tudinem istam
^°Duo homines ascen
derunt in templo ut
orarent unus pu
blicanus et unus pha
riseus "stans itaque
phariseus sic orabat
ds gratias ago tibi
quia non sum sicut
ceteri homines rap
tores iniusti adulte
ri uel etiam sicut hie
Fol. 134,
Publicanus '^ieiuno
bis in sabbato decimas
do omnium quecum
que possideo
^^Et publicanus a longe
stans nolebat nee
oculus in celum leua
re sed percutiebat
pectus suum dicens
dme ds propitiare mi
hi peccatori
"Dico nobis quia desce"
dit hie publicanus
iustificatus in domu"
suam magis quam il
le phariseus quia
omnis qui se exaltat
humiliabitur et qui
se humiliat exalta
bitur
^'Adferebant autem
ad ilium et infantes
ut eos tangeret quod
cum uiderent disci
Puli increpabant
illos
^^Ihs autem conuoca^s
illus dixit sinite pue
ros uenire ad me et
nolite eos prohibe
re talium est enim
regnum di
'^Amen dico nobis qui
cumque non adce
perit regnum di si
cut puer non intra
bit in ilium \aute~
LViiii "^^ Inter rogatiit
eum quidam dicens
magister bonae quid
faciendo uitam ae
ternam possideo-
"Dixit autem ihs quid
me dicis bonum ne
mo bonus nisi solus
ds- ^"mandata
nosti non occi
des non adulteriu"
Conmittes no~
furtum facies
non falsum tes
timonium di
ces honora pa
trem tuum et
matrem
'^^Et ait illi omnia cus
todiui haec a iuuen
tute mea
'-Quod audito ihs ait
adhuc unum deest
tibi omnia que
cumque habes uen
de et da pauperibus
et habebis thensau
rum in caelo et ueni
sequere me
"His ille auditis contris
tatus est quia diues
erat ualde
'^Uidens autem ilium
tristem factum di
xit ihs quam dif
Ficile qui pecunias
habent in regnum
di intrabunt -^faci
lius est enim camel
lum per foramen
acus transire quam
diuitem in regno di
^''Et dixerunt qui audie
bant et quis potest sal
uus fieri
*'Et ait illis ihs quae in
possibilia sunt aput
deum
'^^Ait autem petrus ec
ce nos relictis rebus
nostris secuti su
mus te
'^Quibus ipse dixit ame~
dico nobis nemo est
qui relinquat domu~
aut parentes aut
fratres aut uxore"
aut filius propter
regnum di ^"qui no"
xviii. 30-xix. 27.] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
69
Fol. 135.
Recipiat septies tan
turn in hoc tempore
in seculo autem ue~
turo uitam aeter
nam possidebit
LX ^'^Adsumpsit autem
ihs a'uodecim dis
cipulos et ait illis ec
ce ascendimus ihe
rosolima et consu"
mabuntur omnia
per
que scripta sunt de
prophetas de filio ho
minis ^^tradetur
enim gentibus el in
ludetur et expuent
in eum ^^et flagella
turn Occident ilium
et tertia die resur
get
'^Et ipsi nihil horum in
tellexerunt et erat
uerbum abscondi
turn ab eis ex his que
Dicebat
^^ Factum est autem
dum adpropiaret
iherico et unus
caecus sedebat se
cus uiam n.endi
cans ^"et cum audi
ret turbam prete
reuntem interro
gabat quid hoc es
set ^Mixeru""
autem ei quod ihs
nazoreus transit
^^Et clamauit dicens ihs
fill dauid miserere
mei
^^Et qui preibant incre
pabant eum ut ta
ceret
Ipse uero multo ma
gis clamabat fill da
uid miserere mei
^Stans autem ihs ius
sit ilium adduci et
Cum adpropias
set interrogauit
ilium *Micens quid
tibi uis faciam
Ad ille dixit ut uide
am dme
^-Et respondens dixit
illi ihs respice fides
tua te saluum fecit
*^Et confestim uidit et
sequebatur eum
magnificans dm
et omnes plebs ut
uidit dedit do lau
dem
19 ^Et ingressus peram
bulabat hierico
LXi '^- Et ecce tiir tiovime
zaccheus et hie
erat princeps publi
canorum et ipse
diues erat ^et que
rebat ihm uidere
quis esset et non po
Terat pre turba quia
statura pusillus erat
*et precurrens asce"
dit in arborem syco
morum ut uideret
ilium quia ilia par
te erat transiturus
^Et factum est dum tra~
sit ihs uidit ilium sur
sum aspiciens et di
xit ad eum zaccheae
festinans descen
de quia in domo tua
oportet me prande
re hodie
^Et festinans descen
dit et excepit ilium
gaudens ''et cum
uiderent eum om
nes murmuraue
runt quod ad homi
nem peccatorem
diuertit manere
^Stans autem zaccheus
Fol. 136.
Dixit ad dom ecce
dimidium bonoru"
meorum dine do pau
peribus et si quid
alicui fraudaui red
do quadruplum
^Ait autem ihs ad illos
quod hodie salus hu
ic domui facta est
eo quod et ipse filius
sit abrahae ^°uenit
enim filius hominis
querere et saluum
facere quod perie
rat \Jibus
LXil " Haec ilh's audien-
adiciens dixit simi
litudinem eo quod
esset prope iheru
salem et quia exis
timarent quod co~
festim regnum di
manifestaretur
^^ Dixit ergo quidam ho
Mo diues habiit
in regionem Ion
ginquam accipere
sibi regnum et re
uerti '^et uoca
uit decem seruos
et dedit illis decem
mnas et ait ad il
los negotiamini du~
uenio "ciues autem
oderant ilium et
miserunt legatio
nem post ilium dice""
tes nolumus
hunc regnare su
per nos
'^Et factum est dum
rediret adcepto reg
no et iussit uocari
seruos quibus de
dit pecuniam ut sci
ret quantum quis
que negotiatus es
set ^^uenit aute"
Primus dicens drie
mna tua decem
manas adquisiuit
"Et ait illi euge serue
bone quia in modi
CO fidelis fuisti eris
potestatem habens
supra decem ciui
tatis
^*Et alter uenit dicens
mna tua fecit quin
que mnas ^^et ait et
huic et tu esto supra
quinque ciuitates
^°Et alter uenit dicens
dme ecce mna tua
quam habui reposi
ta in sudario ^^quia
timui te quia ho
mo austeris es tol
lens quod non posuis
ti et metes quod
non semlnasti
^^Tunc dixit de ore tuo
Te iudico -o- infi
delis serue sciebas
quod homo austeres
m
sunt tollo quod no"
posui et meto quod
non seminaui ^^et
quare non dedisti pe
cuniam meam ad
mensam et ego ueni
ens cum usuris uti
que exigissem illam
'^^Et adstantibus dixit
auferte ab illo mna
et date illi qui habet
decem mnas
^^Dico autem nobis om
ni habenti dabitur
hah eo autem qui no"
habet et quod habet
auferetur illi " ue
rum tamen dico uo
bis- inimicos meos il
los qui noluerunt
me regnare super
70
EUANGELIUM SEC
L UCA NUM [xix. 2 7-xx. 1 7.
Fol. 137.
Super se adducite hue
et interficite ante me
^^Et his dictisabiitasce""
dens in iherosolima
LXUl'^'^Et factum estdmn
adpropiaret betpha
ge et bethaniae ad
montem qui uoca
tur oliuetum misit
duos discipulos suos
^"dicens ite in castel
lum quod contra
est in quo introeu"
tes inuenietis pullu"
asine adhgatum in
quo neriiemo sedit
soluite ilium et ad
ducite ^'et si quis uos
interrogauerit di
cetis quia dms ope
ram eius desiderat
^^Abierunt autem qui
missi erant et inue
nerunt sicut dixit il
Lis ihs pullum sta"
tem
^^Et soluentibus illis
dixerunt dni eius
ad illos quid soluitis
pullum
^^Ad illi dixerunt dms
opera eius deside
rat ^^et duxe
runt ilium ad ihm
et iactauerunt ues
timenta sua super
pullum et inposue
runt ihm
^"Eunte autem illo
substernebant ues
timenta sua in uia~
^'Et cum adpropiaret
iam ad descensum
montis ohueti ce
perunt omnes tur
bae gaudentes lau
dare dm uoce
magna ^Micentes be
Nedictus qui uenit
in nomine dmi be
nedictus rex pax in
caelo et gloria in
excelsis
^^Et quidam phariseo
rum de turba dixe
runt ad ilium ma
gister increpa illos
^^Quibusipse dixit dico
nobis si hi tacueri"
lapides clamabu"
*'Et cum adpropias
set uidens ciuita
tem fleuit super
ilium dicens *^qua
si cognouisses tu et
quidem in hac die tua
quae ad pacem tibi
nunc uero abscon
dita sunt ab oculis
tuis *'quia uenient
dies in te et circum
dabunt te inimici
Tui uallo et circum
ibunt te et obsidebu"
te uallo undique "et
ad terram proster
nent'te et filios qui in
te sunt et non relin
quet lapidem supra
lapidem in te uniuer
sa eo quod non cog
noueris tempus uisi
tationis tuae- [plu~
^^Et ingressus in tem-
coepit eicere uende"
tes in illo et ementes
et mensas nummu
lariorum efTudit et
catedras uendentiu""
columbas euertit
*®dicens illis scribtu"
est domus
mea domus ora
tionis est uos au
tem fecistis ilia"
speluncam latro
Fol. 138.
Num
^^Et erat docens cotti
die in templo pri~
cipes autem sacer
dotum et scribae
et principales plebis
querebant ilium per
dere **et non inue
niebant quid face
rent illi omnes eni~
populus suspensus
erat audiens ilium \in
LXiiii 20 ^Et factum est
una dierum doce~
te eo populo in tem
plo et euangelizan
te conuenerunt
principes sacerdo
tum et scribae cu"
senioribus ^et aiunt
dicentes ad ilium
die nobis in qua potes
tate haee facis aut
quis est qui dedit tibi
Hanc potestatem
^Respondes autem ihs
dixit ad illos inter
rogabo et uos ego
respondite mihi *bap
tismum iohannis
de celo erat an ex
hominibus
^Ad ilU cogitabant in
ter se dicentes si
dixerimus de cae
lo dicet quare no""
eredidistis illi "si au
tem dixerimus ab
hominibus plebs
uniuersa lapidabit
nos certum eni~
est iohannem pro
phetam fuisse ''et res
ponderunt se nesci
re unde *et ihs
ait illis neque ego dico
in qua potestate hoc
[facio
Lxu ^ Cocpit autem iHs
Dicere ad plebe"
hanc parabolam
Uineam plantauit
homo et loeauit ea~
colonis et ipse pe
legre fuit multis
temporibus ^'^et quo
dam tempore mi
sit ad cultores ser
uum suum de fruc
tu uineae darent illi
coloni autem illu~
caesum dimiseru"
inanem "et ad
didit alterum mit
tere seruum illi
autem et hune quo
que caesum et sine
honore dimiseru"
inanem
"Et addidit tertium
mittere et ilium
uulneratum eice
runt
"Dixit autem dns uine
ae quid faciam mit
tam filium meum
carissimum forsi
tam hunc uerebu""
tur ^* quern cum
uiderunt coloni co
gitauerunt et intra
se dicentes hie est
heris occidamus
ilium et nostra fiat
hereditas ^^et eiec
tum ilium extra ui
neam occiderunt
quid ergo faciet il
lis dms uineae ^^ue
niet et perdet colo
nos istos et dabit ui
neam aliis
Quod audito dixeru"
illi absit
^■'Ille autem aspiciens
illos ait illis quid est
ergo hoc quod scrip
XX. I7-XXI. 8.] EUANGELIUM SEC
Fol. 139.
Turn est
lapidem quern
reprobaberunt
aedificantes hie
factus est in ca
put anguli ^^omnis
qui ceciderit supra
ilium lapidem con
quassauitur supra
quern ceciderit au
tern conminuet illu~"
"Et querebant prin
cipis sacerdotum
et scribae mittere
in ilium manus ip
sa hora et tiniue
runt populum cog
nouerunt enim quod
ad ipsos dixit simili
tudinem istam
LXVi'^^Etcum recessiise'
LUCANUM
summiserunt qui
se iustos esse simu
larent ut adprehe"
Derent sermones
eius
Et traderent ilium
potestati et magis
tratui presidis
"^Et interrogaueru""
ilium dicentes ma
gister scimus quod
recte dicis et non
adcipis personam
sed in ueritate uia~
di docens "-licet no
bis dare tributum
caesari aut non
^Considerans ante"
ihs dolum illorum
dixit eis quid me temp
tatis '^^ostendite mi
hi dinarium cuius
abet imaginem et
scribtionem
Respondentes dixe
runt caesaris
^^Et ait illis ihs reddite
Quae caesaris su""
caesari et quae di
sunt do
^"Et non potuerunt uer
bum eius reprehe"
dere coram plebe"
et mirati in respon
so eius tacuerunt
Lxvii^'' Accessenmt an
tem quidam saddu
ceorum qui nega~"
esse resurrectio
nem et interroga
uerunt ilium ^Mice~
tes magister
moyses scribsit no
bis si fiater alicu
ius mortuus fue
rit habens uxore"
et hie sine filius fue
rit ut adcipiat earn
frater eius uxorem
et suseitet semen
fratri suo
"Septem autem fratres
erant aput nos et pri
mus adcepit uxore~
et mortuus est sine
filio ^^et tertius adee
pit illam similiter
et omnis septem
non relinquerunt
filios
^^Nouissime autem
mortua est et muli
er ^^in resurrectio
ne cuius erit uxor
de septem uxorem
enim habuerunt il
lam
^^Et ait illis ihsfilii huius
saeculi generan
tur et generant ^^ad
hi qui digni haben
tur seculi illius et re
surrectionis ex mor
tuis neque nubunt
neque nubuntur
Fol. 140.
Neque ducunt
uxores ^^neque eni"
morientur nam su~
similis angelis di quia
resurreetionis filii
sunt "quoniam
uero resurgunt mor
tui moyses osten
dit sicut dixit uidi in
rubo dom dm abra
ham et dm isac
et dm iacob ^"^ds er
go mortuorum no
est sed uiuorum om
nes enim uiuent ei
^^Respondens autem
quidam scribarum
dixerunt magister
bene dixisti ^"et am
plius non sunt ausi
eum quicquam in
terrogare
"Dixit autem ad illos
ihs quomodo dicu~
Xpm filium dauid
esse *^et ipse da
uid dixit in libro
psalmorum
dicit dms dmo
meo sede a dex
tris meis ^^ donee
ponam inimicos
tuos sub pedi
bus tuis
"Si dauid in spu dom
ilium uocat quo
modo filius eius est
Lxuin^^ Aiidiefite aiite~
omni populo dixit
ihs ad discipulos su
OS ^"adtendite nobis
ab scribis qui uolu~
ambulare in stolis
et amant salutatio
nis in foro et primas
cathedras in foro
et primos discubi
tos in conuiis ^''qui
Fingentes longa"
orationem et de
uorant panes uidua
rum hi accipient
damnationem ma
iorem
21^ Respiciens autem
ihs uidit eos qui mit
tebant munera sua
in zaiophylacium
diuites
^Et uidet quandam
uiduam paupercu
lam mittentem ae
ra minutam duo
^Et dixit uere dico uo
bis uidua haee pau
percula plus quam
omnes misit *nam
omnes ex abunda""
ti miserunt in mu
nera di haee aute"
ex eo quod deest il
li omnem uictum
Suum quem habu
it misit \dice~
LXVilli^ Ei qidbusdam
tibus de templo quod
lapidibus boms et
donis ornatum est
dixit ''haee uidetis
uenient dies in qui
bus non relinque
tur lapis supra lapi
dem hie in pariete"
qui non destruatur
''Interrogauerunt
autem ilium dice"
tes preceptor qua"
do haee erunt et quod
signum cum futu
ra erunt
^Qui autem dixit uide
te ne seducamini
multi enim uenie~
in nomine meo di
centes quod ego su~"
xps et tempus adpro
EVANGELIUM SEC
LUCANUM [xxi. 8-xxii. n.
Fol. 141.
Piauit nolite ire post
illos
®Cum autem audieritis
proelia et seditionis
nolite terreri opor
tet haec prinium fie
ri sed non statim finis
in illis
"Nam surget gens co~"
tra gentem et reg
rum aduersus reg
num "et terri motus
magni erunt per lo
ca et pestilentia et fa
mes erunt terrores
quae de caelo et sig
na magna erunt et
tempestates
^2 Sed ante haec omnia
inicient in uos ma
nus suas et perseque"
tur tradentes in sy
nagogis et custodi
as ducentes ad re
ges et presides prop
ter nomen meum
^^continget enim uo
bis in testimonium
'^Ponite ergo in cor
dibus uestris non
premeditari quern
admodum respo~
deatis ^^ego enim da
bo nobis hos et sapie~
tiam cui non poteru"
resistere aduersa
rii uestri
^^Tradimini autem a pa
rentibus et fratri
bus et cognatis et
amicis et morte ad
ficient ex uobis ^"et
eritis odio omnibus
h i
omnibus propter
nomen meum ^^et
capillus de capite
non peribit "in ues
tra patientia adqui
Retis animas uestras
ixx^" Cum autem idde
litis circumdari
ab exercitum ihe
rusalem tunc sci
a
tote quia dpropia
uit desolatio eius
-'Tunc qui in iudea su~
fugiant a facie eius
in montibus qui in
medio eius discedat
et qui in regionibus
non intret in eam
^-quia dies ultionis hii
sunt ut inpleantur
omnia quae scrip
ta sunt
-^Uae his quae in utero
habent et ubera da~
in illis diebus erit eni""
supra terram pres
sura magna et ira
populo huic -*et cade"
in ore gladii et cap
Ti ducentur in om
nibus gentibus et hie
rusalem calcabitur
a nationibus dum in
pleantur tempora
gentium
'^^Et erunt signa in sole
et luna et stellis et in
terris pressura ge~
tium pre confusio
ne sonitus maris et
fluctum ^^arescen
tibus hominibus pre
timore expectalio
ne quae superueni
ent uniuerso orbi
Nam uirtutes quae
in caelo sunt moue
buntur
-"Et tunc uidebunt fili
um hominis uenie"
tem in nubibus cum
potestate magna et
maiestate ^^his autem
Pol. 142.
iNcipientibus fie
ri respirabitis et leua
bitis capita uestra
quoniam adpropiat
redemptio uestra
"Et dixit illis similitu
dinem uidete ficul
neam et omnis ar
boris ^°cum producu"
iam ex se fructum
scitis quia prope est
aestas ^'ita et haec
cum uideritis fieri
scitote quia prope
est regnum di
^^ Amen dico uobis quia
non preteriit gene
ratio haec donee om
nia fiant
^^ Caelum et terram
transibunt uerba
autem mea non pre
teribunt
^^Adtendite autem uo
Bis ne forte graue"
tur corda uestra
in crapula et ebrie
late et cogitatio
nibus secularibus
et superueniat in
uobis repentina di
es ilia '^^tamquam la
queus superueni
ent enim in omnes
qui sedent supra fa
ciem terrae
^''Uigilate itaque om
ni tempore oran
tes ut digni habea
mini elTugere ista
omnia que futura
sunt et stabatis an
te filium hominis
Lxxi'^'^ Erat autem inter
die docens in tem
plo noctibus ue
ro exsiens auocaba
tur in montem qui
Uocatur oliueti
^'*Et omnis populus
manicabat ad eum
in templo audire
eum
22^ Adpropiauit autem
dies festus azymo
rum qui dicitur
phascha ^et quere
bant principis sa
cerdotum et scri
bae quomodo eu~
interficerent time
bant uero plebem
^Intrauit autem sa
tanas in iudam qui
cognominabatur
scarioht unum de
duodecim *et abiit
et locutus est pri~
cipibus sacerdotu"
et scribis quomo
do ilium traderet
^Et pacti sunt pecunia"
Am illi darent ^et que
rebant oportunita
tem temporis ut tra
deret ilium eis sine
turba VP'^^
Lxxii ' Uenit autem dies
che in qua necesse
erat inmolari in pas
cha ^etmisit petru""
et iohannem dicens
euntes parate nobis
pascha ut manduce
mus
"Ad illi dixerunt ubi
uis paremus tibi pasca
^°Et dixit ad illos ecce
introeuntibus uo
bis in ciuitatem oc
curret uobis homo
amphoram aquae
portans sequimini
eum in domum in
quam intrant "et di
cetis paterfamilias
xxii. 1 1-5 1.] EUANGELIUM SEC
Fol. 143.
Dicit tibi magister
ubi est diuersoriu"
ubi phasca cum dis
cipulis meis mandu
cem ''^et ille uobis
ostendit in superio
ribus locum stratu"
magnum ibi parate
"Euntes autem inue
nerunt sicut dixit il
lis et parauerunt pas
cha
"Et cum facta esset ho
ra discubuit et apos
toli cum illo ^^et ait il
lis desiderio deside
raui hoc pascha ma"
ducare uobiscum
ante quam hoc patiar
^®Dico enim uobis quia
ex hoc non mandu
cabo illud donee in
pleatur in regno di
"Et adcepto calice gra
LUCANUM
n
Tias egit et dixit ad
cipite hoc et diuidi
te inter uos
'^Dico enim uobis quod
non uibam de gene
ratione uitis donee
regnum di ueniat
"Et adcepto panis gra
tias egit et fregit et
dedit illis dicens hoc
s
est corpu meum ^^ue
rum tamen
ecce manus trade"
tes me mecum in
mensam ^^et qui
dem filius hominis
secundum quod
perscriptum est ua
dit uerum tamen
uae illi homini per
quem tradetur '^^et
ipsi conquirebant
inter se quis esset
hoc facturus
BUCHANAN
Lxxiii^* Facta est au-
\ievi co~
tentio inter eos
quis eorum uidere
tur esse maior
^^ Dixit autem eis ihs re
ges gentium domi
nantur eorum et
qui potestatem ha
bet bene gerentes
eorum benigni uo
cantur -^uos aute~
non sic sed qui ma
ior est in uobis fiat
sicut minor et qui
precessor est sicut
ministrator "quis
enim maior qui re
cunbit aut qui minis
trat in gentibus qui
dem qui recumbit
in uobis autem non
sic sed qui ministrat
ego autem in medio
uestro sum quasi mi
Nister [per
'^ Uos autem estis qui
mansistis mecum
in temptationibus
meis ^^et ego quidem
dispono uobis sicut
disposuit mihi pater
mens regnum ^"ut eda
tis et uibatis super me"
sam meam in regno
meo
Et sedeatis super duo
decim tronos iudi
cantes duodecim
tribus istrahel
LXXiili ^^A/t autem dms
\j)etro
simon simon ecce
satanas expetiuit ut
uos uentilet sicut tri
ticum ^^rogaui pro te
ut non deficiat fides
tua et tu aliquando
conuersus confir
ma fratres tuos et ro
Fol. 144.
Gate ne intretis in Pidis et positis ge
temptationem nibus orabat "dice~s
^^ Dixit autem ei petrus pater non mea uO
dne tecum paratus luntas sed tua fiat
sum et in carcerem si uis transfer hunc
in mortem irae calicem a me
"Ad ihs dixit ei dico ^^Apparuit autem illi
[tibi angelus de caelo
petre non cantabit confortans eum
hodie gallus donee et factus in agonia
ter abneges me prolixius orabat
^^Et dixit eis quando mi "et factus est sudor
si uos sine saccello
et pera et calciame"
tis numquid aliquid
de uobis fuit ad illi
^^dixerunt nihil
Dixit ergo sed nunc
qui habet saccellu"
tollat similiter et pe
ram et qui habet tu
nicat uendat earn et
emat gladium ^Mico
enim uobis quonia""
adhuc hoc quod scrib
Tum est oportet in
plere in me
quod ut cum
iniquis deputa
tus est et de me
que sunt finem
habent ^^ad illi
dixerunt dhe
ecce duo gladii
hie ad ille res
pondit eis satis
est
LXXV^'^ Et egressus inde
ibat secundum co""
suetudinera suam
in montem oliueti
secuti sunt autem
eum et discipuli eius
"Et cum peruenisset
ad locum dixit illis
orate ne intretis
in temptationem
"Et ipse auolsus est ab
[eis
quantum iactum la
eius tamquam gut
tae sanguinis decur
rentis in terram
*^Et cum surrexisset
ab orationem et ue
nisset ad discipulos
suos inuenit eos dor
mientes pre tristia
^^et ait quid dormitis
surgite orate ne in
tretis in temptatio
nem
Lxxvi^"^ Adhuc autem
loquentem ecce \illo
turba et qui uoca
batur iudas unus
de duodecim ante
cedebat eos et ad
propians osculatus
est ihm
*^ Dixit autem illi ihs iu
da osculo filium ho
minis tradis
^^Quod cum uiderent
hi qui circa ipsum
erant quod fieba~
dixerunt ei dne si
percutiemus in gladio
^"Et percussit unus ex
illis seruum princi
pis sacerdotum et
ampulauit auricu
lam eius dextram
"Ait autem ihs sine us
que hoc et extendit
manum suam ihs
74
EUANGELIUM SEC
LUCANUM [xxii. 51-xxin. li
Fol. 145.
Et tetegit eum et
redintegrata est
auris eius
ad
^*Et ad eos qui se uene
rant dixit ihs princi
pibus sacerdotum
et magistratibus
templi et senioribus
quasi ad latronem
uenistis cum gladi
is et fustibus ^^cum
cottidie uobiscum
m
fuera in templo no"
extendistis in me
manus sed haec erit
hora uestra et potes
tas tenebrarum ^^et
conprehensum il
lum duxerunt in
domum principis
sacerdotum
Petrus uero seque
batur ilium a Ion
ge "^accenso au
Tern igni in medio
atrio et circum
sedentibus sedi
xit et petrus in me
dio eorum
"Quern ut uidit ancil
lam sedente ad lu
men intuens illu""
dixit et hie de eis
est qui cum ipso era"
senper
^■'Ad ille negauit ei di
cens mulier non
noui ilium
^*Et iterum post pus
ilium uidens eum
alius dixit homo
et tu cum illo eras
semper
Qui respondit non
sum ego
"^Et interuallo facto
horae unius alius
quidam contendes
Dixit uere et hie
cum illo erat nam
et galileus est
^°Et ait petrus homo
nescio quod dicas
Et continuo illo lo
quente cantauit
gallus '^^et co~
uersus diis respe
xit petrum et reme
moratus est petrus
uerbum dni sicut
dixit illi prius qua"
gallus cantat ter
me negabis hodie
•'^Et uiri qui tenebant
ilium "uelaueru"
eum et percutiebat
eum et inludeba"
eum et interroga
bant eum dicentes
prophetiza qui te
percussit *^^et alia
multa blasphemi
antes dicebant ad
eum \_est di
Lxxni ^^Et tit /actus
es conuenit praes
biterium plebis et
principis sacerdo
tum et scribae et du
xerunt ilium in co~
cilium suum et in
terrogabant eum
^'dicentes si tu es xps
die nobis
Et ait illis si uobis di
xero non creditis
mihi •'^si interroga
uero uos non res
pondetis mihi neq-
dimittetis
^^Ex hoc autem erit fi
lius hominis sede~s
ad dextris uirtutes
di '°et dixe
runt omnes ergo
tu es filius di
Fol. 146.
Ait autem illis uos
dicitis quod ego su~
"Ad illi dixerunt quid
adhuc desideramus
testimonium ipsi
enim audiuimus de
ore ipsius
23 ^Et surgens omnis
multitudo illorum
duxerunt ilium ad
pilatum
^Coeper.unt autem ad
cusare ilium dice"
tes hunc inuenimus
subuertentem ge"
tem nostram et sol
uentem legem nos
tram et prophetas
et prohibentem tri
butam dare caesa
ri dicentem se
xpm esse rege
^Pilatus autem audi
ens interrogauit
Eum dicens tu
es rex iudeorum
Ad ille respondes
ait tu dicis
*Ait autem pilatus
ad principis sacer
dotum et turbas
nihil inuenio cau
sa in hoc homine
^Ad illi inualesceba"
dicentes conmo
uet populum do
cens in uniuersa
iudea incipiens
a galilea usque hue
•^ Pilatus autem audi
ens galileam inter
rogauit si a galilea
homo esset
^Et ut quod cognouit
quod de herodis
potestatem est mi
sit ilium ad hero
dem quia hieroso
Limis erat illis die
bus
^Herodis autem ui
so ihu gauisus est
ualde erat enim
cupiens ilium uide
re ex multo tem
pore eo quod au
diret multa de illo
et sperabat signu"
aliquod uidere ab eo
fieri ^interro
gabat autem ilium
multis sermonibus
ad ipse nihil illi res
pondebat
^° Stabant autem prin
cipis sacerdotum
et scribae consta"
ter accusantes eu~"
"Spreuit autem ilium
herodes cum exer
citibus suis et inlu
sit et indutum illu"
Uestem albam re
misit ad pilatum " tu"c
Amici facti sunt he
rodes et pilatus
ipsa die nam ante
inimici fuerunt ad
inuicem
"Pilatus autem coa
i
uocatis principbus
sacerdotum et se
nioribus plebis ^^di
xit ad illos optulistis
hunc hominem mi
hi quasi auerten
tem populum et ec
ce ego coram uobis
interrogans nul
lam causam inue
nio in hominem is
to ex his de quibus
adcusatis eum ^^sed .
neque erodes
nam remissi uos ad
ilium ecce nihil
XXIII. IS-53-] EUANGELIUM SEC
LUCANUM
75
FoL 147.
Dignum morte actu"
est illi "emendatu""
ergo ilium dimitta"
"Necesse autem ha
bebat dimittere eis
per diem festum
unum
'^Exclamauit autem
uniuersa turba di
cens tolle hunc et
dimitte nobis bara
bam "qui erat prop
ter seditionem qua"
dam factam in ciui
tatem et homi
cidium missus in car
cerem
^"Iterum autem pilatus
locutus est ad illos
uolens dimittere
ihm
"Ad illi subclamabant
dicentes cruci fige
ilium
*^Ille autem tertio
dixit ad illos quid
enim male fecit is
te nullam causa"
mortis inuenio in
illo corripiam er
go ilium et dimit
tam
"Ad illi instabant uoci
bus magnis postu
lantes ut cruci fige
retur et inualesce
bant uoces eorum
"Et pilatus adiudicabit
fieri petitionem ip
sorum ^"dimisit au
tem illis eum qui prop
ter homicidium et
seditionem mis
sus fuerat in carce
rem ihm uero tra
didit uoluntati eoru"
Lxxviii 2« Siisceperunt er
go ihm et portans
Sibi crucem duce
batur
Et cum ducerent
eum simonem
quendam cyrine^
sem uenientem de
uillam adprehen
derunt eum et in
posuerunt illi cru
cem portare post
ihm
^'Sequebatur autem
ilium multitudo
populi et mulierum
que plangebat et
lamentabant
^'Conuersus autem ad
illas ihs dixit filiae
istrahel nolite fle
re me sed uos ipsas
flete et filios ues
tros ^^quoniam ue
nient dies in quibus
dicent beatae ste
Relis et uentres que
non genuerunt et
ubera quae non
nutrierunt
^°Tunc incipere dice"
montibus cadite su
per nos et collibus
operite nos ^^quia si
in humido ligno haec
faciunt in arido quid
fiet
^^Ducebantur autem
et alii duo latrones
cum illo ut cruci fi
gerentur
^'Et postquam ueneru"
ad locum qui dicitur
caluariae et ibi cru
ci fixerunt eum et
latrones unus ad
dextram et alius ad
sinistram
"Ihs autem dicebat pa
ter dimitte illis non
Fol. 148.
Enim sciunt quid
faciam
Diuidentes etiam ues
timenta eius miseru"
sortes
'^Et stabat populus ex
pectans et derideba"
eum principis di
centes alios saluus
fecit nunc se saluu"
faciat
Si hie est xps electus
di ^Mulebant autem
ilium
Et milites adceden
tes et acetum of
ferebant illi ^dicen
tes tu es rex iudeo
rum libera te
^^Erat autem superscrib
tio scribta super il
lum litteris grecis
et hebreicis rex iudeo
rum hie est
'^Unus etiam de pen
dentibus latroni
bus blasphemaba""
dicens nonne tu es
xps libera te et nos
"Respondens autem
alter increpabat il
lum dicens nee ti
mes dm quod in
eadem damnatio
nem est "et nos
quidem iuste nam
digna factis recipi
mus hie uero
nihil mali gessit ^^et
dicebat ad ihm diie
memor esto mei
cum ueneris in reg
num tuum
^^Et dixit illi ihs amen
dico tibi odie me
cum eris in paradise
"Et erat fere hora sex
ta et tencbrae facte
Sunt in uniuersa
terra usque in ho
ram nonam ^^et obs
curatus est sol
Et uelum templi scis
sum est medium
*^Et damans ihs uoce
magna dixit pater
in manus tuas con
mendo spm meum
et haec dicens tra
didit spm
^^Uidens autem cen
turio et qui cum eo
erant quod fiebat
magnificabant dm
dicentes uere hie
homo iustus erat
■•^Et omnis turba que
simul erat ad spec
taculum istud qui
uidebant quae fie
bant percutientes
pectora sua reuer
Tebantur
"Stabant autem omnis
noti eius a longe et
mulieres que ibi era"
quae secutae erant
ilium a galilea haec
uidentes
^''Et ecce uir nomine
ioseph qui erat de
curio iustus et bo
nus "hie non erat
consensus concilio
et actibus eorum
ab arimatia ciuita
tes iudeae qui et ipse
expectabat regnu"
di ^^hic adcessit
ad pilatum et petit
corpus ihu ^^et depo
situm inuoluit illu"
in sindonem et po
suit eum in monu
mento exciso in quo
nondum quisqua""
L 2
76
EVANGELIUM SEC
LUCANUM [xxiii. 53-xxiv. 36.
Fol. 149.
Positus erat
^■*Et dies erat cena pu
ra et sabbatum in
lucescebat ^'sub
secutae sunt autem
due mulieres quae
cum ipso uenerant
de galilea uide
runt monumentu^
et quemadmodum
positum erat corpus
ems
'et reuerten
tes parauerunt aro
matam et unguen
ta sabbato quidem
siluerunt secun
dum mandatum \sab
Lxxinii{ 24^ Una aute7?i
bati uenerunt ual
de deluculo ad mo
numentum porta"
tes quae paraueru"
^et inuenerunt lapi
dem reuolutum a mo
Numento 'Ingres
se autem non inue
nerunt corpus
*Et factum est dum
mente contrista
rentur de isto
Ecce duo uiri stete
runt sicut illas in
ueste splendida
^Cum timerent aute~
et declinarent uul
tum in terram di
xerunt ad illas quid
queritis uiuentem
cum mortuis ^re
memoramini qua
liter locutus sit uo
bis cum adhuc
in galilea esse ''di
cens quia opor
let filium hominis
tradi in manus ho
minum et cruci fi
gi et tertia die resur
Gi ^et rememora
tae sunt uerboru"
horum
^Et egresse nuntiaue
runt haec omnia il
lis undecim et cete
ris omnibus ^°erat
autem maria mag
dalenae et iohanna
et maria iacobi et
cetere que cum ipsis
fuerant haec dice
bant ad apostolos
"et ulsa sunt ante illos
sicut deliramentu"
uerba ista et non
credebant illis
^'^Petrus autem surgens
cucurrit ad monu
mentum et aspiciens
uidet linteamina po
sita sola et abiit aput
semetipsum mirans
factum
^' Etecce duo ex illis iba~
in ipsa die in castellu"
quod daberat spatio
stadiorum sexagin
ta ab hierusalem no
mine ammaus et cleo
phas "et ipsi fabula
bantur de his omni
bus que adciderant
"Et factum est dum fa
bularentur
Et ipse ihs superuenit
et ibat cum illis "ocu
li autem illorum te
nebantur ne eum
agnoscerent
^'Et ait ad illos qui sunt
isti sermones quos
confertis ad inuice"
et estis tristes
^^Et respondes unus ex
ipsis cui nomen cleo
phas dixit ei tu solus
pelegrinus in hieru
Pol. 150.
Salem non cog
nouisti quae facta
sunt in ilia in his die
bus "ad ille dixit que
Et illi dixerunt de ihu
nazaraeo quid fuit
propheta uir potens
in opere et sermone
coram do et omni pie
bae ^"quomodo hunc
tradiderunt princi
pis sacerdotum in
damnationem mor
tis et cruci fixerunt
eum
^^Nos autem speramus
quia ipse incipit libe
rare istrahel et
nunc tertia dies ho
die ut haec facta su~
"et his omnibus mulie
res quedam ex nos
tris terruerunt nos
quae ante lucem fue
Runt ad monume""
tum "^et non inue"
to corpore eius ue
nerunt dicentes
se etiam uisionem
angelorum uidisse
qui dicunt eum ui
uere ^^et abierunt
quidam ex nostris
ad monumentum
et ita inuenerunt
sicut mulieres dixe
runt ipsum uero no"
uiderunt
^^Et ipse dixit ad illos
O' stulti et tardi cor
de ad credendum
in omnibus que lo
cuti sunt prophetae
^''nonne haec opor
tuit xpm pati et in
trare in gloriam
suam
"Et erat incipiensamoy
Sen et omnibus
prophetis interpe
trans illis in omni
bus scripturis quae
de ipso erant
^^Et adpropiauerunt
ad castellum quo
ibant et ipse finxit
se longius irae
^^Et coegerunt ilium
dicentes manete
nobiscum quonia"
ad uesperum iam
iam declinauit dies
Et intrauit cum illis
^°Et factum est cum
recumbit cum eis
accepit panem et
benedixit et fregit
et porrigebat illis
'^et aperti sunt oculi
eorum et cogno
uerunt eum ipse au
tern nusquam con
Paruit ab eis
''^Et dixerunt ad inui
cem nonne cor ues
trum erat in nobis
ardens in uiam cum
aperiret nobis scrib
turas
^'Et surrexerunt ipsa
hora et egressi su~
in hierusalem et
inuenerunt con
gregatos illos un
decim et eos qui
cum illos erant ^*di
centes quod uere
surrexit a mortuis
dms et uisus est a si
monem ^'et ipsi nar
rabant quae gesta
erant in uia et quo
modo cognoueru"
eum in fractionem
panis
^^Dum haec autem lo
XXIV. 36-53-] EUANGELIUM SEC
Fol. 151.
Cuntur ipse stetit Gente
in medio eorum ^^co" Incipientibus ab hie
turbatique et con rosolyma ^^uos au
territi existibant se tern testis estis horu"
spm uidere "et ego mitto promis
=® Dixit autem ad illos sa patris mei in uos
quid turbati estis et uos autem sedete
quare cogitationes hie in ciuitatem quo
ascenderunt in cor adusque induami
de uestro ni uirtutem ab alto
'^Uidete ecce manus ^"Eduxit autem eum
meas et pedes meos foris in bethaniam
quia ego sum ipse et eleuatis manibus
palpate et uidete qua benedixit eos
sps carnem et ossa ^'Et factum est cum
non habet sicut me benedicit illos re
uidetis habere cessit ab eis
*'Adhuc autem non ^"^Yx ipsi regressi sunt
credentibus illis et in hierusalem cu~
mirantibus pre gau gaudio magno ^^et
dio dixit habetis hie erant semper in
aliquid manducare templo laudantes
^'^Ad illi optulerunt ei dm < ( ( ( ( ( (
partem piscis assi et
Fauum mellis ^'et
manducans cora" EXPL EUA~
ipsis "dixit ad eos
Haec sunt uerba que GELIUM SEC
locutus sum ad uos
cum adhuc essem LUCANUM
uobiscum quonia""
Necesse est inple INCP{CAPITULA
ri omnia que scrib
ta sunt in lege moy EUANGELII<
si et prophetis et psal
mis de me SECUNDUM
"Tunc aperuit illis se~
sum ut intellege MARCUM
rent ea quae scrib — — — —
ta sunt / / / /
**Et dixit eis quoniam
si scribtum est xpm
pati et resurgere
a mortuis ^''et pre
dicare in nomine
eius penitentiam
et remissionem pec
catorum in omni
LUCANUM
Fol. 152.
/ Et erat iohannis bap Nat seminare et
tizans ihm et uenit dum seminat et ce
super eum sps di et tera
fuit ihs in deserto temp xu Homo viisit seme'
11
tatus
II Et postqiiam tradi
tus est iohannis pre
dicauit ihs et uoca
uit discipulos et ho
minem ab spu inmu~
do curauit
III Socruni petrifebri
bus liberauit et que
rebant eum turbae
ut saluarentur
et cum dormit exi
it semen et fecit
spicam et misit fal
cem
x/7/ Et dor miens in naui
culam ihs facta te~
pestate excitatus
conpescit uentum
et mare
xiui In regionem gera
senorum homine"
//// Et rogauit ihm lepro a legionem demo
sus et mundauit eu~
V Et sanans paralyti
cum dixit ei tolle
grauatum tuum et
ambula et iacobus
secutus est ihm
m Non est opus sanis
medicus sed male
habentibus et no""
possunt ieiunare
fill sponsi sponso
presente
vn Discipuli uellentes
spicas sabbatis ma~
ducabant
mil In synagogam ho
minem habente"
manum aridam sa
nauit
mm Et cum multos in
firmos saluabit
apostolos nomina
tim uocauit
X Omne regnum ad
uersus se diuisu"
non stabit et qui di
xerit in spu sco no""
remittetur ei et hi
sunt fratres mei
qui faciunt uolun
tatem patris mei
J/ Ecce ex at qui sevii
niorum mundauit
XV Et cum filia princi
pis a mortuis salua
ret et mulierem
a profluuio sangui
nis saluabit
XVI Non est propheta
adceptus in patria"
Suam \_deci''
XVII Et misit ihs duo-
discipulos suos ut
predicarent et cura
rent infirmos
xviii Et her odes decolla
uit iohannem et ue
nerunt ad ihm dis
cipuli et refecit eos
xvilll De quinque pani-
in quinque milia {bus
hominum
XX Ubi super flue tus ma
ris ambulauit et in
firmos sanauit
XXI Non lotis manibus
edere non coinqui
nant hominem
XXII Non licet toller e pa
nem filiorum et mit
tere catellis et mu~
dauit puellam a de
monio
xxiii Hominem surd urn
78
EUANGELIUM SEC
MARCUM
[I. X-I
Fol. 153.
Et mudum cura
uit ut audiret et lo
queretur \in
xsiiil De septan panes
quattuor milia ho
minum
xxv Caiuie afcrmento
phariseorum et ce
cus dixit uideo ho
mines sicut arbores
xxii Et dixit itis que7n
dicunt homines es \jne
se qui uul me sequi
tollat crucem [j?i"~
xxni Et in vionte uisi
cum ihm moyses et
helias \monio
xxviii Piicrum a de-
mundauit quern
discipuli eicere no~"
potuerunt \jd
xxniii Dixiteiiokannes
dimus quendam ei
cientem demonia
Qui non sequitur
nobiscum et de
manu et pede et ocu
lo eruendo
XXX Xon dehere remit
ti uxorem et susci
pere regnum di uel
ut infas hab~
XXXI Qui pecuniam
difficele intrabu"
in regno caeloru"
XXXII Qui uoluerit in uo
bis esse primus erit
omnium seruus
XXXIII Quendam caecum
marithimeam sede~
tem secus uiam in
luminauit ihs \super
xxxiiii Sedentem ihm
puUum asinae tur
bae clamabant os
sanna
xxxv Cum maledicerel
ihs arborem ficus
Et uindentes eicie
bat de templo
xxxu Baptismum ioha^i
nis de caelo fuit an
ex hominibus \lonos
XXXlll De uinea et co-
qui occiderunt he
redem \sunt
XXX nil Rcddite que Si
do et quae caesaris
caesari \ires
xxxiiiii De septemfra-
qui unam uxorem
habuerunt et dilige
re dm et proximum
XI, Et cum inter rogare~
de xpm cuius filius
sit dixit cauete ab is
cribis \uidua~
XLi Et laudauit ihs
que miserat quadra"
tem in gazophilacio
XLii Et cum dicer et de
lapides templi de
Signauit nouissimu""
tempus
XLlii Et mulier quedam
cum perfunderet ihm
unguento abiit iudas
ut traderet eum et ma~
ducauit ihs cum dis
cipuhs suis pascha
XLilll Et dixit ihs hoc
[est cor
pus meum et sanguis
meus qui pro muhis
eflfundetur \_peire
XLv Et cum dixissei
ter me negabis
XLUi Cum due ere tur ihs
ad caipam quidam se
quebatur amictus se"
donem et ductus est
ihs ad passionem
xim Post resurrec-
\jione~
apparuit ihs apostoHs
et dixit qui credide
rit et baptizatus fue
rit saluabiiur qui
XXIII
Fol. 154.
Non crediderit da""
nauitur et receptus
est in celis dms*
CAPITULA
EUANGELI
SECUNDUM
MARCU]\I
EXPLICIT
INCIPIT< EUAN.;
SECUNDUM
MARCUM
11^ Initium euangelii
ihu xpi fili Si "^ sicut
scribtum est in e
seia propheta ec
ce mitto angeltT"
meum ante te
et ante facie m
tuam qui prepa
rauit uiam tua""
ante te ^uox
clamantis in de
serto parate uia~
dni rectas faci
te semitas di nos
tri
*Fuit iohannes in de
serto baptizans
et predicans bap
tismum peniten
tiae in remissio
nem peccatoru"
^Et egrediebatur
ad ilium omnis
regio iudeae et om
Nes hierosol}"mi
tae et baptizabun
tur ab illo in iorda
nen confitentes pec
cata sua
®Erat autem iohan
nes indutus pilos ca
meUi et lucustas
et mel siluestrae
edens "qui predicabat
dicens
Ego quidem baptizo
uos in aquam ueni
et fortior me cuius
non sum dignus
soluere corrigia
calciamentorum
eius ^ipse uos baptiza
uit in spu SCO
^Factum est autem in
illis diebus uenit
ihs a nazareth- gali
leae et baptizatus
est in iordannen
ab iohannem [aqua"
^"Ascendes autem de
uidit apertos caelos
et spm tanquam co
lumbam descende"
tem super ilium et
manentem
^^Et uox de caelis tu es
filius meus caris
simus in te conpla
cui [eu"
^^Et protinus sps tulit
in deserto
"Et erat in deserto die
bus- XL- et temptaba
tur a satana et erat
cum besteis et ange
li ministrabant ei
//" Et posiquam ira-
[ditus
est iohannes uenit
ihs in galileam pre
dicans euangelium
di ^Micens quo
niam adinpleta su~
I. 15-11. 10.] EUANGELIUM
SEC MARCUM
79
Fol. 155.
Tempora et adpro
piauit regnum di
paenitimini et ere
dite in euangelium
^^Et preteriens secus
mare galilaeae ui
dit simonem et an
dream fratrem eius
iactantes retiam in
mare erant enim pis
catores
"Et dixit illis ihs uenite
post me et faciam
uos fieri piscatores
hominum
^^Et protinus relictis
omnibus secuti su~"
eum
"Et progressus pusil
lum uidit iacobum
zebedei et iohanne"
fratrem eius et ipsos
in nauiculam apta~
tes retiam
^"Et uocauit illos qui
statim relicto pa
tre suo zebedeo in
nauiculam cum
mercennariis secu
ti sunt eum
^^Et ingrediuntur ca
pharnaum et sta
tim ingressus sab
batis in synagoga"
docebat eos ^-et stu
pebant super doc
trinam eius erant
enim docens eos
ut potestatem ha
bens non sicut scri
bae ^^erat
autem homo in sy
nagoga in spu in
mundo et exclama
uit ^''dicens quid
nobis et tibi ihs na
zarene uenisti
perdere nos scio
Te qui sis sanctus di
^^Et conminatus est
ei ihs dicens ommu
tesce et exi de homi
ne sps inmunde ^"et
exiit discerpens eu~
sps inmundus et ex
damans uoce mag
na discessit ab eo
"Et mirati sunt omnes
et conquirebant
quenam esset haec
doctrina potestatis
et quoniam spiritibus
inmundis imperat
e obaudiunt iUi '^^et
exiit rumor iste in
omnem regionem
gahleae
ni'^'^ Et egressus autem
de synagoga ihs ue
nit in domum simo
nis et andreae cum
iacobu et iohanne"
^"Decumbebat aute~
socrus simonis fe
bricitans et retuleru"
illi de ilia ^^et adcessit
et adprehensa manu~
eius eleuauit eam et
continue reliquid ea~
febris et ministrabat
eis ''-uespere au
tem facto esset et oc
cidisset sol adfereba""
ad eum male haben
tes uariis languori
bus et demoniis ad
prehensum ^^et om
nis ciuitas conue
niebat ad ianuam eius
^■*et curabat multos
male habentes uariis
languoribus et qui
demonia habebant
eiciebat ilia ab eis et
non sinebat ea loqui
quoniam sciebant
Pol. 156.
Eum
^°Et diluculo exsurges
abiit in desertum lo
cum ibique orabat
Ueniebat ad eum
undique
V 1^ Et iniratiit iteruvi
chapharnaum post
^'^Etconsecutisuntillu" dies auditum est quod
in do esset ^et confes
tim mulii conuene
runt ita ut iam non
caperet usque ad
ianuam et loqueba
Simon et qui cum eo
erant "et cum in
uenissent ilium di
xerunt ei quia om
nis querunt te
^^Etaitilliseamusinpro tur ad eos uerbum
ximos uicos et cmi
tates ad predicandu~
ad hoc enim ueni
^^Et erat predicans in
synagogis eorum
et in omnibus finibus
galileae et demonia
eiciens \lepro
nn^'^ Et uenit ad eum
sus deprecans eum
et dicens dne si uis
potest me mundare
"et iratus extendens.
Manum suam et
tangens eum dixit
nolo mundare "et
confestim discessit
lepra ab eo et mu~
datus est *^et con
minatus est ei stati~
dimisit eum *^et dicit
ei uide nemini dixe
ris sed uade os
tende te sacerdoti
bus e'' offers
pro emundatione~
tuam quae precepit
moyses in testimo
nium illis *^ille ue
ro egressus coepit
predicare et dif
famatum sermo
nem ita ut iam no~
posse* manifeste in
troire in ciuitate
sed foris in deser
tis locis esse et con
^Et uenerunt ad eum
adferentes paraly
ticum qui portaba
tur a quattuor *et
cum non posset ad
cedere pre turba
denudauerunt
tectum ubi erat ihs
et summiserunt
grabattum in quo
iacebat paralyticus
^Uidens autem ihs fi
dem illorum ait pa
Ralytico fill remit
tuntur tibi peccata
^ Erant autem illic qui
dam de scribis sede~
tes et cogitantts in
cordibus suis et di
centes ''quid hie sic
loquitur blasphe
mat quis potest dimit
tere peccata nisi so
lus ds
^ Quo cognito ihs in spu
quid cogitaret in
tra se dixit quid co
gitatis in cordibus
uestris "quid est
facilius dicere pa
ralytico surge et tol
le grabalum tuum
et uade in domum tu
am aut dicere dimit
tuntur tibi peccata tua
^"Ut scialis autem quia
potestatem habet fi
8o
EUANGELIUM SEC
MARCUM [ii. lo-iii. 19.
Fol. 157.
Lius hominis in ter
ra dimittendi pecca
ta ait paralytico " tibi
dico surge tolle gra
battum tuum et ua
de in domum tuam
^^Ille uero surgens sta
tim sublato grabatto
suo coram omnibus
abiit ita ut admirare"
tur omnes et bono
rificarent dm dice"
tes quoniam num
quam taliter uidimus
^^Et exiit ihs iterum ad
mare et omnis tur
bae ueniebant ad eu~
et docebat eos
^^Et cum preteriret ui
dit iacobum alphei
sedentem ad thelo
neum et ait illi se
quere me et exsurge~s
secutus est eum
VI '^'-'Et factum est discu~
bentibus illis in do
mo eius multi publi
cani et peccatores
simul recunbeba~t
cum ihu et discipu
li eius erant enim
multi qui et secuti
erant eum
"Scribae autem et pha
risei uiderunt quia
cum publicanis et
peccatoribus man
ducat et diceba"
discipulis eius qua
re cum publicanis
et peccatoribus
manducat
^''Ihs autem hoc audito
dixit non egent sa
ni medicus sed qui
male habent non
enim uocare ueni
iustos sed peccatores
"Et erant discipuli io
hannis et pharisei
ieiunantes et uenie"
tes dixerunt illi qua
re discipuli iohannis
et pharisei ieiunant
^^Aitillisetihs numquid
possunt fili sponsi ie
iunare quamdiu spo"
sus cum illis est ^"sed
uenient dies cum au
feretur ab eis spon
sus et tunc ieiunabu"
in ilia die
^^Nemo autem adsu
mentum nouum
panni adsuit uesti
mento ueteri alio
quin tollit suppleme"
turn nouum a uete
ri et maior fit scis
sura '^^et nemo
mittit uinum nouum
in utres ueteris alio
Quin disrumpit ui
num utres et uinum
et utres peribunt
I'lr'^^ Facttwi est autem
iterum eum sabba
tis transire per sege
tem discipuli uero
eius coeperunt uel
lere spicas et man
ducare
^^Pharisaei autem dice
bat eis ecce quid
faciunt sabbatis dis
cipuli tui quod non
licet eis
^^Et dixit illis nee hoc
legistis quid fece
rit dauid cum neces
sitatem habuit et esu
riit ipse et qui cum il
lo erat ^''quomodo in
troiuit in domum di
et manducauit pa
nes propositiones et
Pol. 158.
Dedit eis qui cum il
lo erant quos non li
cebat manducare nisi
sacerdotibus
Uenerunt ad eum
mm ^Et dixit ifis dis-
\cipulis
suis ut nauiculam
^^ Dico autem uobisfilius sibi prouiderent prop
ter turbam ne con
primerent eum mul
titudo ^''multos eni~
sanauit ita ut inrue
rent in eum ut illu~
tangerent quod
quod habebat plagas
"sed et sps inmundi
cum ilium uiderent
hominis dms est etia"
sabbati
I'lll 3 ^ Et introiit iterum
in synagogam et
erat ibi homo habens
manum aridam
^Et obseruabant eum
si sabbatis curarent
ut adcusarent eum
'Et ait ihshominiquiha procidebant ei et
bebat manum arida"
surge in medium
^Et ait ad illos ihs licet
sabbatis bene facere
aut male animam sal
uam facere an per
dere ad illi tacebant
■■^Et circumspiciens eos
cum indignatione
Contristatus est su
per ilium et emor
tua illorum corda
dixit homini exten
de manum tuam et
extendit et restitu
ta est manus eius sta
tim
i
^Et exerunt pharisei
cum herodianis co~
silium faciebant ad
uersus eum ut illu"
perderent
''Ihs autem secessit cu"
discipulis suis ad ma
re et tur
ba multa a galilea
et iudea ^et ab ihero
solymis et ab idu
mea et trans iorda
nen et de circa tyru~
et sydonem multi
tudo magna audie"
tes que faciebant
exclamabant dice"
tes tu es filius di ^^et
conminabatur eis
ne eum manifesta
ret sciebant enim
eum
^'Et ascendit in mon
tem et uocauit ad
se quos uoluit ipse
et uenerunt ad eum
**Et fecit ut essent duo
decim cum illo ut
mitteret eos predi
care euangelium
^°et dedit illis potesta
tem curandi ualetu
dinis et eiciendi de
monia^^et posuitnome"
simoni petrum ^^et
iacobum zebedaei
et iohannem fratre"
iacobi
Et inposuit illis nomi
na boanerghes quod
est filii tronitrui "et
andreham et phi
lippum et bartho
lomeum et mhat
teum et thoma"
et iacobum alphei
et lebbeum et simo
nem chananeum
^^et iudam scarioht
qui et tradidit ilium
III. 20-iv. 24.] EUANGELIUM
SC MARCUM
Pol. 159.
X '"'-£'/ intromit in donn~
et conuenit iterum
turba ad ihm ita ut
non posset mandu
care panem
^^Et cum audissent de
eo scribae et ceteri
exierunt tenere eu~
dicebant enim quo
niam exsenliat eos
^'Et scribae quae ab hie
rosolymis discen
derant dicebant quo
niam belzebul habet
principem demonic
rum et per eum
eicit demonia
"Et conuocatis eis in
parabolis dicebat eis
dms ihs quomodo
potest satanas sata
nan eicere '^''et si
regnum in semet
ipso diuidatur non
Potest stare reg
num illud
''^Et si domum super
ipsa dispertiatur
non potest domus
ilia stare
^^Et si satanas satana"
expellit diuidi
tur super regnum
eius non potest sta
re sed finem habet
^''Nemo autem potest
uasa fortis diripire
ingressus in dornu"
nisi prius fortem
adliget et tunc do
mum eius diripiet
^^Amen dico nobis quo
niam remittentur
omnia peccata et
blasphemiae filiis
hominum ^^qui
autem blasphema
uerit in spu sco no"
Habent remissione"
sed reus erit senpiter
ni dilecti ^"quoniam
dicebant ilium spm
immundum habe
re ^^et uenit
mater eius et fratres
eius et foris stantes
miserunt ad ilium
uocantes eum ^^et
sedebant circa eu~
turbae
Et dicunt ei ecce ma
ter tua et fratres tui
et sorores tuae foris
querunt te ^qui res
pondens dixit illis q-
est mater mea aut
qui fratres mei ^*et
cirspiciens eos qui
in circuitu eius sede
bat dixit ecce mater
mea et fratres mei
^^qui enim fecerit uo
Luntatem di hie me
us frater et soror et
mater est
xi\'^Etcoepititerumdoce
re ad mare et congre
gata est ad eum tur
ba multa ita ut in na
uem ascendens se
deret proxime Htus
et omnis turba stabat
in litore ^et docebat
eos in parabolis multa
Et dicebat illis in doc
trina sua ^audite ec
ce exiit seminans se
minare ^et dum semi
nat aliquid cecidit se
cus uiam et uene
runt aues et come
derunt ea ^aliud ue
ro cecidit supra pre
trosa et quoniam
non habebat terra"
multam statim ex
Pol. 160.
Ortum est quia
non habebat altitudi
nem terrae "et cu~
exortus est sol exaes
tuabit quoniam no~
habebat radicem et
exaruit ''et aliud
cecidit in spinas et in
crescentibus spinis
suffocatum est et fruc
turn non dedit
^Aliud autem cecidit in
terram bonam et
dat fructum ascen
dentem et adferet
crescentem unum
tricensimum et ali
ud sexagensimum
aliud uero centisimu"
^et dicebat qui habet
aures audiat et intel
legens intellegat
^"Et cum esset singula
ris interrogaueru"
Eum discipuli eius
quae esset haec pa
rabola "et dixit illis
Uobis datum est nos
se mysterium di illis
autem qui foris sunt
in parabolis dicitur
"Ut uidentes uideant
et non uideant et au
dientes audiat et no"
intellegant nequa"
do conuertantur
et remittam eis pec
cata
'^Et ait illis nescitispara
bolam istam et quo
modo omnes para
bolas cognoscetis
"qui seminat uerbu"
seminat '^hi autem
qui sunt circa uiam
quibus seminatur
uerbum et cum au
dierint uenit confesti"
Satanas et aufe
ret uerbum quod
seminatum est in
corda eorum "et hi
sunt qui seminantur
super petrosam qui
cum audierint uer
bum cum gaudio
adcipiunt illud ^''et
non habent in se ra
dicem sed tem.pora
les sunt deinde or
ta tribulatione et
persecutione prop
ter uerbum et con
festim scandaliza"
tur ^*et alii
sunt qui in spinis se
minantur hi sunt
qui audiunt uerbu"
"et sollicitudinis uic
tus et delectationes
mundi incedentes
suffocant uerbum
Et sine fructum effi
ciuntur ^"hii sunt
autem qui super ter
ram bonam cecide
runt audium ueibu"
et suscipiunt et fruc
tificat unum tricen
simum et unum se
xagensimum unum
uero centensimum
^^et dicebat illis
Numquid accenditur
lucernam et sub mo
dio ponatur aut sub
lecto et non supra ca~
delabrum ponatur
^^Non enim est absco"
sum sed ut manifes
tetur nee factum est
occultum sed ut in
palam ueniat "^qui ha
bet aures audiat \iiide
XII -* Et dicebat illis ihs
te quid audiatis in qua
BUCHANAK
82
EUANGELIUM SEC
MARCUM [iv. 24-v. 24.
Fol. 161.
Mensuram men
si fueritis remittie
tur uobis et adicietur
uobis
'^^Qui enim habet dabitur
illi qui autem non ha
bet et quod habet au
fere tur ab illo ^^et di
cebat
Sic est regnum di que""
admodum si homo
mittat semen super
terram -"et dormiat
et surgat nocte et
die et semen germi
Net et crescat dum
nescit ille ^'uliro eni~
terra fructificat pri
mum erbam deinde
spicam deinde plenu"
tridcum spicae ^'et cu~
produxerit fructus
statim mittit falcem
quoniam adstat mes
Sis ^"et dice
bat cui adsimilaui
mus regnum di aut
in quam parabola"
conparauimus illud
^^sicut granum sena
pis quod cum semi
natum est in terra
minus est omnibus
seminibus quae sunt
super terram ^^fit ma
ius omnibus holeri
bus et facit ramos
magnos ita ut possin
sub umbra eius aues
caeli inhabitare
'^Tahbus multis parabo
lis loquebatur uerbu"
prout poterant audi
re ^*sine parabola au
tem non loquebatur
eis seorsum autem
discipulis suis exsol
uebat eas
xni "^^Et ait ill is iHs in
[ilia
die cum sero esset
factum transeamus
contra ^^et dimittu"
turbas et adciperu"
ilium ita ut erat in
naui et aliae naues
multae simul erant
cum illo ^'et facta est
procella magna ue"
ti et fluctus mittebat
in nauem ita ut in
pleretur naues ^^et
erat ipse in puppi su
per ceruical dormi
ens et ex
citantes ilium dicu~
magister non est
tibi cura quia perimus
^^Et exurgens conmi
natus est uento et ma
ri et dixit ommutes
ce et cessauit uentns
et facta est tranquil
Litas magna
^"Et ait illis quid timidi
estis nondum fidem
habetis
Et timuerunt timore
magno et dicebant
ad alterutrum quis
nam hie est cui mare
et uenti obaudiunt
xuu 5 '^Eiiienenait trans
in regionem gera
senorum
^Et exseuntibus illis
de naui obuiauit illi
homo de monume""
tis in spu inmundo
'qui domicilium ha
bebat in monumen
to et neque catenis
iam quisquam pote
rat ilium adligare
* quoniam saepae co~
pedes et catenas qui
bus legatus erat dis
Fol. 162.
Rupisset e*^ conpe
des conminuisset
nee quisquam posset
eum amplius doma
re ^ nocte ante""
et die in montibus et
monumentis erat
exclamans et conci
dens se lapidibus ^ui
dens autem ihm a Io~
ge cucurrit et adora
uit eum '^et excla
mans uoce magna
dixit quid mihi
et tibi ihs fill di summi
adiuro te per deum ui
uum ne me torqueas
^ Dicebat enim illi ihs exi
ab homine sps inmu~
de ^et interroga
uit eum ihs quod tibi
nomen est '°et depreca
bantur eum sps inmu"
di multum ne expel
Leret eos de regio
nem "erat au
tem ibi circa mon
tem grex porcoru"
pascens ■'-et depreca
bantur eum sps di
centes mitte nos in
porcos ut in eos in
troeamus "et statim
dms ihs misit illos
in porcus
Et exeuntes sps inmu"
di introierunt in por
cos et inpetu magno
grex precipitatus
est in mare quasi ad
duo milia et suffo
cati sunt in mare
"qui autem pasceba"
illos fugierunt et
renuntiauerunt
in ciuitatem et in
agros
Et ea:ressi sunt uidere
Quid esset quod fac
tum est "et ueniunt
ad ihm et uident ho
minem ilium qui ue
xabatur a demonio
sedentem uestitu"
et sanae mentis so
brium et timueru"
^^narrauerunt aute"
illis qui uiderant qua
liter factum esset
ei qui demonium ha
buerat et de porcis
"et rogare coeperu"
ihm ut discederet a fi
nibus eorum
^^Cumque ascenderet
ihs nauem coepit
ilium rogare qui
a demonio uexatus
fuerat ut esset cum
illo
"Ihs uero non permi
sit ei sed ait illi uade in
Domum tuam ad tu
OS et adnuntia illis
quanta dms tibi fecit
et quod et misertus
est tui
^"Et abiit et coepit predi
care in decapoli qua"
ta ei fecit ihs et omnes
mirati sunt
xu "^^Et cian traiisfretas
set ultra iterum ihs
conuenit ad ilium
multa turba circa
mare
^'^Et uenit quidam arci
synagogus et uidit eu"
et procidit ad pedes
eius "^et rogans eum
et dicens quoniam
filia mea in extremis
est et ueniens tange
eam de manibus tuis
ut salua sit et uibat
-"•Et abiit cum eo et se
V. 24-vi. 20.] EUANGELIUM SEC
MARCUM
83
rol. 163.
Quebatur eum tur
ba multa et conpri
mebant eum
^^Et ecce mulier quae
erat in profluuio san
guinis annis xii- ^"quae
multa passa fuerat
a pluribus medicis et
erogauerat omnia
sua et nihil profece
rat sed peius habe
bat "audito de ihu ue
nit de retro in turba
et tetigit uestimen
turn eius ^^dicens intra
se uel si uestimentu""
eius tetigero salua
ero ^^et confestim
siccatum est fons
sanguinis eius et sen
sit corpori eius quod
esset a plaga sana
^°Cognouit autem et ihs
uirtutem exisse a se
Et conuersus ait ad
turbas quis tetigit
uestimenta mea
'^Dicunt ergo discipu
li eius uides turba"
conprimentem te
et dicis quis me teti
git ^^et circumspi
ciebat ihs uidere quae
hoc fecerat
'^Et mulier timens et
tremens quod fece
rat occulto sciens
factum ipsa uenit
et procidit ante eum
et dixit ei omnem
ueritatem
^*Ihs uero ait illi filia fi
des tua te saluam
fecit uade in pacem
et esto sana a plaga
tua ^"adhuc eo
loquente ueniunt
ad arcysynagogu"
Dicentes filia tua
mortua est quid am
plius uexas magistru"
^"Ihs autem audienshoc
uerbum ait archi
synagogo noli time
re tantum crede
^^Et non admisit que"
quam sequi se nisi
petrum et iacobum
et iohannem fratre"
iacobi
^*Et uenit in domum
archisynagogi et
uidit iientem turba"
et lamentantem
multum
^^Et iiigressus ait quid
turbamini et quid
ploratis puella no~
est mortua sed dor
mit ^"illi uero inride
bant ilium
Ipse uero adiecta turba
Foras adsumpto ma
tre et patre puellae
et qui cum eo erant
introiuit ubi erat pu
ella "et tenens rnanu"
puellae ait illi tabitha
cum quod est inter
petratum puella tibi
dico surge
"Et confestim surre
xit puella et ambula
bat erat autem an
norum xn
Et stupuerunt omnes
stupore magno ^^et
precepit illis ihs ut ne
mini dicerent et di
xit dari illi manducare
xil 6^ Et ingressus inde
\i%s
abiit in patriam suam
et sequebantur ilium
discipuli illius
*Et coepit die sabbaii
docere in synagoga"
Fol. 164.
Et multi audientes
admirabantur in
doctrina eius omnes
dicentes undo huic
haec et quae est sapi
entia quae data est illi
ut et uirtutes eius per
manus efficiantur
^nonne hie est faber
filius mariae frater
iacobi et iudae et simo
nes nonne et sorores
eius hie sunt nobiscu"
et scandalizabantur
in illo
''Et dicebat eis ihs quia
non est profeta sine
honore nisi in patria~
suam et in cognatione
et in domum suam
^Et non fecit ibi uirtu
tes multas nisi pau
cos infirmos inpones
manum curauit ®et
Mirabantur prop
ter incredulitate"
illorum \cas
xuii Et circumibat ihs
tella in circuitu do
cens
■'Et conuocatis duo
decim discipulis mi
sit illos per binos dans
illis potestatem fu
gare spirituum in
mundorum
^Precipiens illis ne quid
n
secum tolleret in
uiam nisi uirgam
tantum non pera"
neque panem neq-
nummus in zonis
'••sed calciatus galli
culas et ne induere"
tur binas tunicas
^°Et dixit eis quocum
que introieritis ibi
manete donee exeatis
iNde
non
"Et quicumque rece
perit uos neque audie
rint uos exeuntes
inde excutite pulue
rem de pedibus
uestris in testimoni
um illis
^^Et exeuntes praedi
cabant ut penitentia~
agerent ^"et multa
demonia eiciebant
et unguentes oleo
multos aegros sana
uerunt \rex
xuiii^* Et audiit herodes
manifestatum eni^
fuerat illi nomen
eis et dicebant quod
iohannis baptista sur
rexitset a mortuis
et ideo uirtutes in il
lo efficiuntur ^^alii
autem dicebant quod
Helias uenit alii ue
ro quod unus de pro
phetis
^''Quod audito herodes
dixit quem ego de
collaui hie est iohan
nis hie resurrexit
a mortuis
^'^Ipse enim herodis mi
sit et tenuit iohanne~
et adligauit eum et
misit in carcerem
propter herodiade""
uxorem philippi fra
tris sui quod earn uxo
rem duxisset
^^Dicebat enim herodi
iohannes non licet
tibi habere uxorem
fratris tui ^^ hero
des autem insidiaba
tur illi et quaerebat
occidere ilium et
non poterat '^"herodes
84
EUANGELIUM SEC
MARCUM
[vi. 20-56,
Pol. 165.
Enim timebat ioha~
nem sciens eum ui
rum iustum et sane
turn et obseruabat
ilium et audito eo
multa faciebat et li
benter audiebat il
lum ^'cum di
es autem oportunus
adcedisset herodis
natalis sui fecit ce
nam principibus et
tribunis et primis ga
lileae ^-introiens au
tern filia ipsius hero
diadis saltare cum
saltasset placuit he
rodi et simul descu~
bentibus dixit rex
puellae pete a me quod
uis et dabo tibi '^et iura
uit illi multa quia quod
cumque me petieris
dabo tibi etiam si di
Midium regni
^^Que cum exisset di
xit matri suae quid
petam ilia uero
dixit caput iohannis
baptiste
^^ Cumque introitset
ad regem confes
tim dixit da mihi in
disco caput iohan
nis baptistae ^^^et co~
tristatus est rex ut
audiuit propter ius
iurandum autem
et propter simul re
cunbentes noluit
earn contristare
^"sed misso speculate
re precepit adferri
caput eius et cum
abisset decollauit
eum in carcerem
"Et adtulit caput eius
in lance et dedit illud
Puellae puella autem
dedit matri suae
"^Quod audito discipuli
eius uenerunt et tu
lerunt corpus eius et
posuerunt illud in mo
numento
^"Et conuertentes apos
toli ad ihm renuntiaue
runt ei omnia quae fe
cerunt et docuerunt
^^Et ait illis ihs uenite ea
mus iri desertum lo
cum et requiescite
pusillum
Erant enim quidam eu~
tes et redeuntis et nee
manducandi spatiu~
habebat
"^Et aseendentis in naui
abierunt in desertu~
locum seereto ^^et uide
runt eos abeuntes et
cognouerunt multi
Et pedestre ab omni
bus ciuitatibus con
currerunt illuc et ue
nerunt illuc \de71s ihs
XLiiii^* Et exiens el ui-
turbas multas miser
tus est illis quia erant
sicut oues quibus no~
erat pastor et coepit
docere eos multa
^^Et cum iam bora mul
ta fieret accesserunt
discipuli eius dicentes
desertus locus est et
hora iam multa est^^di
mitte illos ut euntes
in proximas uillas et
castella emant sibi quod
manducent [xit il
^^Et respondens ihs di-
lls date illis uos man
dueare
Illi autem dixerunt ei
euntes ememus pa
Fol. 166.
Nes ducentorum Erat enim illis uen
dinariorum et dabimus tus contrarius
illis manducare [pa Et circiter quarta ui
^*Ipse uero ait illis quod gilia noctis uenit ihs
nes habetis ite uidete ambulans supra ma
Et cum cognouissent
dicunt ei quinque pa
nes et duos pisces
^^Et precepit illis ut
[discu
beret omnes per con
tubernia super uiri
dem fenum ^*'et discu
buerunt in partes per
centenos et per quin
quagenos
rem et uolebat pre
terire illos
*^Illi uero ut uiderunt
ilium ambulantem
supra marem puta
uerunt phasma esse
et exclauerunt om
nes ^"et conturbati
sunt
Et locutus est ad eos
dicens confidete ego
■•'Et adcepit ihs quinque sunt nolite timere
panibus et duobus pis "Et ascendit in nauem
cibus respiciens m
caelum benedixit et
fregit quinque pa
nes et dedit diseipulis
suis ut ponerent ante
ad illos et cessauit ue-
tus et plus magis
intra se stupebant
^^non enim intellexe
rat de panibus erat
eos et duos pisces diui enim cor illorum co"
sit omnibus *'^et mandu
Cauerunt omnes
et saturati sunt *^et tu
lerunt reliquias frag
mentorum xii- cophi
nos plenos et de pisci
bus ^^ erant aute~
qui manducauera"
quinque milia uiro
rum
^^Et statim surgens coe
git discipulos suos
ascendere nauem
ut precederet eum
trans fretum ad bet
saidam dum ipse di
mitteret populum
"Et cum dimisisset eos
abiit in montem orare
XX *'' El cufii sero essel
[/ac
turn iam erat nauis
in medio mari et ipse
ihs solus in terra ^*et
uidens ilium remiga~
tem et laborantes
Tusum
®^Et cum transfretas
sent inde peruene
runt ad terram gen
nesar
^^Et cum egressus esset
de naui continue cog
nouerunt eum
^^Et circumcurren
tes uniuersam regio
nem illam coeperu~
in grauatis ferre o~
nes male habentes
circumferebant
autem eos ubicum
que audiebat ihm
esse ^®et quocumque
introiebat in uicos uel
in uillas aut in ciuita
tes ponebant infirmos
et in plateis et depre
cabantur eum ut uel
fimbriam uestimen
ti eius tangeret et quod
VI. 66-vii. 36.] EUANGELIUM
MARCUM
85
Fol. 167.
Quod tetigissent sal
ui fiebant \eu~
XXI 1^ Et coniieniunt ad
pharisei et quidam
de scribis ab iheroso
limis
" Qui cum uidissent quos
dam ex discipulis eius
conmunibus mani
bus id est non lotis ma~
ducare panem uitu
perauerunt eos
'Pharisaei autem et om
nes iudaei nisi pugil
lo lauerit manus no~
manducant panem
tenentes traditione~
seniorum
*Et a foro cum ueneri"
nisi baptizentur ciuu~
non adcipiunt et alia
multa sunt quae tra
dita sunt illis serua
i
re baptismum calcu~
Et urceorum et ae
ramentorum et lee
torum
^Et interrogant eum
pharisei et scribae
dicentes
Quare discipuli tui no~
sequuntur traditio
nem seniorum sed
non lotis manibus
manducant pane~
'Ad ipse respondens
dixit bene prophe
tauit eseias de uo
bis hyprocritys
dicens
populus aute~"
labiis me hono
rat cor autem
illorum longe
habetis a me
'uano autem co
lunt docentes
me doctrinas
Precepta hominum
*baptizantes urceos
et calicis et alia simi
lia quae multa faci
tis derelinquentes
preceptum di tenen
tes traditionem ho
minum
^Et dicebat illis bene
irritum facitis pre
ceptum cti ut traditio
nem uestram sta
tuatis "'moyses eni"
dixit
honora patrem
tuum et matrem
tuam et qui male
dixerit patri aut
matri morti mo
riatur
" Uos autem dicitis si di
xerit homo si dixe
rit homo patri suo aut
matri corbam quod
Est donum quodcu""
que ex me tibi prode
erit ^^iam non missu""
facitis ilium quicqua""
facere patri aut ma
tri ^^inritum facien
tes uerbum di per
traditionem uestra~
stultam quam tradi
distis
Et similia huiusmodi
multa faciatis
"Et aduocans iterum
turbam dicebat illis
Audite me omnes in
tellegite ^'* nihil est ex
tra hominem introies
in eum quod eum pos
set conmunicaret
sed quae de homine
procedunt ilia sunt
quae conmunicant
hominem ^''si quis ha
bet aures audiendi
Fol. 168.
Audiat
"Et cum introisset in
domum a turba in
terrogabant eum
discipuli eius para
bolam
^^Et ait illis sic et uos in
prudentes estis non
intellegitis quod
omne extrinsecus
introiens in homine""
non potest eum con
municare
^^Non intrat in cor eius
sed in uentrem et in
secessum exit pur
gans omnes escas
^"Dicebat autem quoni
am quae de homine
exeunt haec conmu
nicant hominem
^Meintus autem de cor
de hominum cogi
tationes malae pro
Cedunt adulte
ria furta forni
cationes homici
dia '^^auaritia ma
litia dolus inpudi
citia oculus malus
blasphemia super
bia stultitia '^^ omnia
haec mala deintus
procedunt et haec
conmunicat homi
nem
xxii ^* Et exurgens inde
ihs abiit in finis lyri
et ingressus in do
mum neminem uo
luit scire et non po
tuit latere
^^Mulier enim statim
ut audiuit de eo cu
ius filia spm inmun
dum habebat introiit
et procidit ad pedes
eius ^^erat enim greca
Syrophenissa a ge
nere et rogabat eu"
ut eiceret daemon!
um a filia eius [sa
^■^ Qui dixit ei sine prius
turari filios non est
enim bonum accipe
re panem filiorum
et mittere canibus
^^ad ille respondit dixit
ei dne sed et catelli
sub mensa mandu
cat de micis puero
rum
^^Et ait illi uade propter
hunc sermonem
exiit demonium a fi
lia tua
^°Et cum abisset in do
mum inuenit puel
lam iacentem supra
lectum et demoniu~
exisse \de
xxiii^^ Et iterum exiens
Finibus tyri uenit ue
nit per sidonem ad
mare galilaeae inter
medium fines deca
polls
^^Et adferunt ei surdum
et mutum et deprae
cabantur eum ut ei
in manum imponeret
^^Et adcipiens eum a tur
ba secreto expuens
misit digitos suos in
auricula et tetigit
hnguam eius ^^et res
piciens in caelum in
gemuit et ait illi epphe
ta quod est adaperire
^^Et apertae sunt aures
eius et solutum est
uinculum linguae
eius et loquebatur
confidenter
^^Et precepit illis ne cui
dicerent ad illi ma
86
EUANGELIUM SEC
MARCUM [vii. 36-viii. 35.
Fol. 169.
Gis magisque predica
bant ^"et eo am
plius adniirabantur
dicentes bene omnia
fecit et surdis
prestat auditum et
mutis loqui [diebia
sxiiii S ^/n illis antem
iterum cum multa
turba esset nee habe
ret quod manduca
ret conuocatis dis
cipulis ait illis '^misere
or super istam tur
bam quoniam triduo
est iam quod hie sunt
et non habent quod
manducent ^et dimit
tere eos ieiunos in do
mum nolo ne fa
tigentur in uiam quo
niam quidem ex eis
de longinquo uene
runt
*Et responderunt dis
cipuli sui unde istos
possit quis saturare
panibus in deserto
^Et interrogauit eos
quod panes habetis
qui dixerunt septe"
^lussit uero turbae
discunbere super
terram
Et adcipiens septem
panes gratians
agens fregit et de
dit discipulis suis ut
adponerent et ad
posuerunt turbae
'Habuerunt autem
paucus pisciculus
et ipsos benedixit
et iussit poni
^Et mandueaueru"
et saturati sunt
Et sustulerunt quod
superauit fragme"
Torum septem spor
tas
^Erant autem qui ma~
ducauerant ad quat
tuor milia hominu"
et dimisit illos
XXV ^^Jhs autem ascen
dens nauem eum
discipulis suis ue
nit in parte mage
dam
"Et exierunt pharisei
et ceperunt conqui
rere cum eo quere"
tes ab eo signum de
caelo temptantes
ilium
"Et ingemescens spu
suo quid generatio
ista querit signum
Amen dico nobis si da
bitur generationi
huie signum
"Et relinquens eos as
Cenderunt rursus
et abiit susum
"Etobliti sumere panes
nisi unum panem
quem secum habe
bant in nauem
*^Et precepit illis dieens
uidete a fermento
a fermento phariseo
rum et a fermento
herodis
^''Et cogitabant ad al
terutrum quod pa
nes haberent
^'Quo cognito ihs ait il
lis quid cogitatis in
cordibus uestris quia
panes non habetis
Nondum intellegi
tis nee per
spieitis sic obtusa
corda uestra
^^oculus habentis
non uidetis
Fol. 170.
Et aures habentes
non auditis nee in me"
te habetis "de quinque
panibus quos fregi in
quinque milia homi
num quod cophinos
fragmentorum tu
listis qui dixerunt
XII- ^"quando autem
septem in quattuor
milia hominum quod
sportas fragmento
rum tulistis
Ad illi dixerunt septem
"^et ait illis quomodo
nondum inintelle
xistis
^'^Et uenerunt bethania
et adferunt illi cae
cum et rogauerunt
ilium ut eum tange
ret ^^et ad
prehendens manum
caeci eduxit ilium
Extra eastellum
et expuens in oculos
eius inpositis illi ma
nibus interrogabat
ilium si aliquid uide
ret ^*et aspi
ciens dixit uideo ho
mines sicut arbores
ambulanles
^^Et iterum inposuit ma
num et super oculus
eius et coepit uidere
et restitus est ita ut
uideret elare om
nia
^^Et dimisit ilium in do
mum suam dieens
uade in domum tua~
et si in uicu introieris
nemini dixeris in
uico \iTis
XXII "^ Et profecius est
et diseipuli eius in cae
sarea philippi et in uia
Interrogabat disci
pulos suos dieens quem
me dieunt homines
esse
^^Qui responderunt il
li dicentes iohanne"
baptistam et alii
heliam alii autem
quasi unum ex pro
phetis
•^Ipse autem interroga
uit eos uos uero quem
me esse dicitis
Respondens autem pe
trus ait illi tu e^ xps
^°Et conminatus est eis
ut nemini dieerent
de eo
^^Et coepit docere illos
quoniam oportet
filium hominis mul
ta pati et reproba
ri a senioribus et pri~
cipibus sacerdotu"
Et scribis et occidi
et post tres dies resur
gere ^-et palam uer
bum loquebatur
Quem suscipiens pe
trus coepit obiurga
re eum
^'Ad ille eonuersus uides
diseipulos suos con
minatus est petro et
dixit uade post me sa
tanas quoniam no~
sapis quae di sunt sed
quae sunt hominum
^*Et conuoeata turba
cum diseipulos ait
si quis post me uul se
qui abneget se sibi et
toUat erueem suam
et sequatur me
^^Qui enim uoluerit ani
mam suam saluam
faeere perdet earn
qui autem perdiderit
xxu
VIII. 35-ix. 3 1 .] EUA NGELIUM
SEC MARCUM
87
Pol. 171.
Animam suam prop
ter me inueniet ilia"
'®quid enim prodeerit
homini si lucretur
uniuersum mundu"
et damnum facial
animae suae
"Aut quid dabit homo
conmutationem
animae suae
^^Qui autem confusus
me fuerit et meos
sermones in genera
tione hac adultera
et peccatrice et fi
lius hominis confu"
det ilium cum uene
rit uenerit in gloria"'
patris sui cum sane
lis angelis
9 ^Et dicebat illis amen
dico uobis quoniam
sunt quidam hie cir
cumstantium me qui
Non gustabunt
mortem donee ui
deant regnum di
ueniens in uirtute \ad
XXVII "^Et post dies sex
sumpsit ihs petrum
et iacobum et ioha"
nem et ducit illos
in montem altissi
mum secreto solus
et transfiguralus
est coram ipsis ^et ues
timenta eius facta
sunt fulgentia ca~
dida nimis uelut nix
qualia fullo super
terram non potest
facere tarn candi
da *et adparuit illis
helias cum moyse"
et erant loquentes
cum eo
^Et respondens petrus
ad ihm ait rabbi bo
Num est nos hie es
se uis faciam hie tria
tabernacula tibi unu~
et moysi unum t^ he
liae unum *non eni~
sciebat quid loquere
tur timore enim ex
territi erant [obu~
■'Et factus est nubs
brans eos
Et ecce uox exiit dicens
hie est filius meus
carissimus hunc
audite
^Et repente circum
spicientes nemine"
amplius uiderunt
nisi ium solum secu"
^Et descendentibus il
lis de montem prae
cepit illis ne cui dice
rent quae uiderunt
nisi cum filius homi
nis a mortuis surre
Xisset
'^Et interrogabant eu~
dicentes quia dicunt
scribae heliam opor
tet primum uenire
^'^ Respondens autem di
xit illis helias cum ue
nerit primum resti
tuet omnia et quomo
do scriptum est in fi
Hum hominis ut mul
ta patiatur et contem
natur "sed dico uo
bis quia et helias uenit
et fecerunt ei quan
ta uoluerunt sicut
scriptum est de eo
XXVIII ^^Et ueniens ad
\jiisci
pulos uidit turbam
multam ad eos et scri
bas conquirentes cu~
illis ^^et confestim om
nis multitudo uide"
tes ihm expauerunt
Fol. 172.
Et gaudentes saluta
uerunt eum
'®Et interrogauit illos
quid inter uos conqui
ritis
^^Et respondit illi unus
de turba magis[ter
adtuli ad te fi[lium me
um haben[tem spm
mutum ^*[qui ubicum
que ill[um occupaue
rit el[idit eum et spu
ma[t et stridet denti
bu[s et arescit et dixi dis
cifpulis tuis ut eicere"
il[lum . •
^'Et cum uideret ihs
quod concurrit tur
ba conminatus est
spui inmundo dicens
illi mude et surde sps
ego tibi praecipio exi
ab illo et ne redieris
in illo ^*et exclamaui[t
et multum discerpe[ns
exiuit de eo
Et factus est sicut [mor
tuus ita ut multi [ere
derent quia mo[rtu
us est ^''ihs autem [te
nens manufm eius
eleuauit eu[m et sur
[relxit
Cum uidisset ihm
sps conturbabit pue
rum et cadens in ter
ram uolutabatur
spumans
^^Et interrogauit patre"
eius quantum tern
poris est ex quo hoc
accidit illi
A]d ille respondens di
xijt ab infantiam ^^et
frjequenter ilium
in ijgnem et in aqua"
mitjtit ut eum perdat
sed si qjuid potest au
xiliarje nobis dne m
isertujs super nos
NuUo potest exire
nisi in orationem et
ieiunio [ira"
XXVI III ^°E/ inde egress:
siebat per galileam
nee uolebat quenqua"
scire
^^Docebjat autem disci
pulos sujos et dicebat
illis quonijam filius
hominis tradjetur
in manus hojminum
et Occident illujm et
occisus post tres] dies
88
EUANGELIUM
SEC MARCUM [ix. 34-x. 21.
Fol. 173,
iNter se enim disqui
rebant in uiam quis
nam esset illorum
maior
^Tunc sedens uocabit
duodecim et ait illis
si quis uult primus
esse fiat omnium
nouissimus et omni
um minister
^^Et adsumens puerum
statuit eum in medio
eorum quem cum
conplexus esset ait
illis ^^quisquis ex hu
iusmodi pueris rece
perit in nomine meo
me recipit et quisque
me susceperit non
me suscipit sed eum
qui me misit
^^Respondit autem illi
iohannes et dixit ma
gister uidimus quenda"
IN nomine tuo ei
i
cientem demona
qui non sequitur
nos et prohibuimus
ilium
^^Ad ille respondens
ait nolite prohibere
eum nemo est enim
qui faciat uirtutem
in nomine meo et p[o
terit male loqui de
me *"'qui enim no"
est aduersus uos pro
nobis est
"Quisquis enim potum
dederit uobis cali
cem aquae in no[mi
ne meo quia dini es
tis amen dico uo'bis
quia non perdet mj^er
cedem suam
*^Et quisquis scandali
zauerit unum ex
his pusillis modicis
Credentibus bonu"
est illi magis si circu"
daretur mola asina
ria circa collum eius
et in mari mitteretur
^^Et si scandalizat tema
manus tua amputa
illam bonum est ti
bi debilem introire
in uitam quam du
as manus habentem
ire in gehennam ubi
est ignis inextingue
bills "ubi uermis eoru~
non morietur et ig
nis non extinguetur
■•^Etjsi pes tuus scandali
z]at te amputa ilium
bjonum est tibi clau
dum introire in uita~
quam duos pedes ha
bentem mitti in ge
hennam ubi ignis
inextinguebilis *^ubi
Uermis illorum no"
morietur et ignis no~
extinguetur [sca~
^''Quod si oculus tuus
daiizat te exime illu"
bonum est tibi luscu"
introire in regnum
di quam duos ocu
lus habentem mitti
in gehennam *^ubi uer
mis illorum non mo
rietur et ignis non ex
tinguetur
**Omnis enim uictima s
sale salietur
^° Bonum est sal quod si
sal insulsum fuerit
in quo illud condietis
habete in uobis sale~
et pacem habete in
ter uos \gens ue
•xx-x- 10 '^Elmdeexsiir-
nit in fines iudaeae
trans iordanem et
Fol. 174.
Conuenit turba ad
eum sicut consueue
rat et iterum do
cebat illos
^Et adcidentes quidam
interrogabant ilium
si licet uiro dimittere
uxorem suam temp
tas eum
^Respondens autem ihs lium enim est reg
dixit illis quid uobis num di
Uti tangeret eos
discipuli autem eius
conminabantur eis
qui off"erebant
"Quos cum uideretihs
indigne tulit et ait il
lis sinete pueros ue
nire ad me et noli
Te prohibere illos ta
praecepit moyses
*Qui dixerunt permisit
nobis libellum repu
dii dare scriptum
et dimittere
^Respondens uero ihs
dixit iUis ad duritia"
cordis uestri scribsit
uobis praeceptum hoc
^Ab initio autem mas
culum et feminam
fecit ds et dixit
'^propter hoc reli~
quet homo patre~
suum et matrem
suam et adhere
bit ad uxorem su
am *et erunt
duo in carne
Itaque non sunt duo
sed una caro ^quod
ergo ds coniunxii t
homo non disiung[at
^°Et in domo iterum dis
cipuli eius de hoc in
terrogauerunt t,\\xa
^^et dixit illis quisq[ue
dimiserit uxore[m
suam et aliam du
xerit adulteri[um
conmittit super e[am
^■'et mulier si exeatf a ui
ro et alii nubserit m'oe
chatur super ilium
et qui dimissam du
'^ A]men dico uobis quis
q^ue non receperit
re gnum di sicut in
fa^ns non introiuit
i]n illud
'®Et cjonuocans eos in
PjOnebat manus su
pjer illos et benedice
bjat eos \es
xxxi] "J?/ cum egressus
set in uiam procur
rens quidam et ad
geniculans ante eu~
Dixit m agister bo
nae quid faciam ut
uitam aeternam per
cipiam
^^Et ihs dixit illi quid me
dicis bonum nemo
bonus nisi unus solus
ds ^^praecepta nos
ti non adultera
bis non occides
non falsum testi
monium dicis no~
fraudem feceris
honora patrem
et matrem
''"Ad ille respondens di
xit illi magister haec
omnia custodiui a iu
uentute mea
^^Ihs autem intuituseu"
dilexit eum et dixit
illi unum tibi deest
cit moechatur [eros uade et uende quecu
'Et offerebant illi pu- que habes et da paupe
X. 2I-XI. 3.] EUANGELIUM
SEC MARCUM
89
Fol. 175.
Ribus et habebis the~
saurum in caelo et
ueni sequere me
'^Ille autem contrista
tus est in hoc uerbo
et recessit et abiit tris
tis erat enim habens
multas possetsionis
et pecunias
"Et circumspiciens ihs
ait discipulis suis qua"
difficile qui pecuni
as habent in regnu"
di introibunt
''^Facilius est camellu~
per foramen acus
transire quam diui
tem in regno di ^^ dis
cipuli uero eius pa
uebant in uerbis
eius
Ad ihs respondens illis
iterum dixit filii qua"
difficele est eos qui
Confidunt in pecu
niis in regnum di
introire
''^Qui autem magis ad
mirabanlvu- ad se
metipsos dicentes
et quis potest saluus
fieri [aput
"Et intuens illos ihs
homines inpossibi
le est aput dm au
tem possibile
"Et coepit ei petrus di
cere ecce nos mis
sum fecimus omnia
et secuti sumus te
^^ Respondens autem
ihs dixit amen dico
uobis nemo est qui
reliquerit domum
uel fratres aut so
rores aut matrem
aut filios aut agros
propter me et prop
Ter euangelium ^"qui
non adcipiat centies
tantum nunc in
hoc tempore qui au
tem reliquerit domu""
et sorores et fratres
et matrem et filius
cum perseculioni
bus in uenturo uita~
aeternam accipiet
^' Multi autem erunt
primi nouissimi et no
uissimi primi Sjda
XXXII '^'^Erant mitem in
ascendentes in hie
rosolima et prece
debat illos ihs et pane
bant sequentes
Et adsumens illos duo
decim coepit eis ite
rum dicere quae si
bi euentura essent
^'quia ecce ascendimus
iherosolyma et filius
Hominis tradetur
principibus sacerdo
tum et scribis et dam
nabunt ilium morti
et tradent eum gen
tibus ^*et inludent eum
et conspuet eum et
Occident eum et post
tres dies resurget
^^Et adcesserunt ad eu"~
iacobus et iohannes
fill zebaedei dicen
tes magister uolu
mus ut quodcumque
petierimus te praes
tes nobis
"°Ad ipse dixit quid uul
tis ut faciam uobis
^■'llli autem dixeiunt ei
da nobis ut unus ad
dextram tuam et ali
ad sinistram sedea
mus in gloriam tua~
^^Ad ihs respondens ait
Fol. 176.
illis nescitis quid
petatis potestis bibe
re calicem quem ego
bibiturus sum aut bap
tismum quod ego bap
tizor baptizari
^^Ad illi dixerunt possu
mus
Et ait illis ihs calicem
quidem quem ego
bibero bibetis et bap
tismum quod ego bap
tizor baptizamini
*°sedere autem ad dex
tram meam uel ad si
nistram non est me
um dare aliis para
tum est
*' Hoc audito ceteri de
cem coeperunt in
digne ferre de iaco
bo et iohannem
^^Quos cum aduocasset
ihs ait illis scitis qui
Hi qui uidentur
principari gentium
dominantur eoru"
et principis eorum
potestatem habent
illorum ^^non ita
in uobis est sed qui
cumque uoluerit
maior esse in uobis
erit uester minis
ter "et quicumq-
uoluerit in uobis es
se primus erit om
nium seruus
^^Nam et filius homi
nis non uenit minis
trari sed ministra
re et dare animam
suam redemptione~
pro multis
^®Et tunc uenit iherico
xxxiii Et proficisc elite f"
inde cum discipu
lis suis et turba multa
Filius timeae bari
thimeas caecus se
debat circa uia me~
dicans
*'' Hie cum audisset quod
ihs nazoraeus est
coepit clamare et
dicere ihs fill dauid
miserere mei
^^'Et multi conminaba""
tur illi ut taceret
Ad ille multo magis
clamabat fill dauid
miserere mei
"Et stans ihs iussit illu~
uocari qui dicunt
caeco animequi
or esto surge uocat
te ^"qui uero pro
iecto uestimento
suo exiliens uenit
ad eum ^^et
respondens dixit
illi ihs quid uis fa
Ciam tibi
Caecus autem dixit ei
dine rabbi ut uidea"
^-Ihs uero dixit ei uade
hi uade fides tua te
saluum fecit et con
festim uidit et seque
batur eum in uiam
xxxiiii ii^Et cum ad-
\_propmqua
hierosolyma et be
thaniam ad monte~
oliueti mittit duos
ex discipulis suis ^et
ait illis ite in castel
lum quod contra
uos est et intro
euntes statim inue
nietis pullum adli
gatum super quem
nemo adhuc ho
minum sedit solui
te ilium et adduci
te ^et si quis uobis di
xerit quid soluitis
BUCHANAN
90
EUANGELIUM
SEC MARCUM [xi. 3.-X11.
PoL 177.
Pullum et dicetis dno
necessarius est et
continue dimittet
ilium hoc
*Et abeuntes inuene
runt pullum ligatu"
ante ianuam foris
in transitum et solue
runt eum
^Et quidam de circum
stantibus qui erant
ibi dixerunt eis
quid facilis soluen
tes pullum ^qui di
xerunt sicut dixerat
illis ihs
'Et permiserunt illis
ducere pullum ad
ihm et inponunt il
li uestimenta
Et sedit supra ilium
^multi autem uesti
menta sua sterne
bant in uiam alii
Uero ramos cede
bant de arboribus
et sternebant in uia~
®Et qui preibant et
qui sequebantur cla
mabant ^"benedic
tus qui uenit in no
mine dfii benedic
turn quod uenit reg
num patris nostri
dauid ossanna in ex
celsis
xxxv'^^ Ei cum introisset
hierosolyma in te~
plo circumspexit o~
nia cum iam ad ues
pera esset bora exiit
in bethaniam cum
duodecim
^^Et alia die cum exis
set a bethaniam
esuriit ^^et cum uidis
sent a longe ficum
habentem foliam
Uenit uidere si quid
esset in eam et ni
hil inuenit nisi folia
non enim erat tem
pus ficuum '*et ait ei
iam non amplius in
aeternum quisqua"
ex te fructum ma""
ducet
Et audiebant discipu
li eius
'^Et uenerunt iterum
hierosolyma et cum
introisset in templu~
et coepit eicere uen
dentes et ementes
in templo et mensas
nummulariorum
et cathedras uen
dentium columbas
euertit "et non si
nebat ut quisquam
transferret uas
per templum ^''et do
Cebat illis dicens
scriptum est eni"
domus mea do
mus orationis
■ uocabitur om
nibus gentibus
uos autem fecis
lis illam spelun
cam latronum
^^Quod audito summis
sacerdotibus et scri
bae quaerebant quo
modo ilium perde
rent
Timebant autem eu~
quoniam uniuersa
turba admirabatur
super doctrinam eius
'^Et cum uespera fac
ta esset egredieba
tur de ciuitate
^°Et cum transiret ma
ne uiderunt arbo
rem fici haridam
XXUI
Fol. 178.
Factam a radicibus
'^'et recordatus petrus
ait illi rabbi ecce ar
bor fici cui maledi
xisti aruit
^-Et respondens ihs ait
illis habete in nobis
fidem di ^^amen di
CO uobis quoniam qui
cumque dixerit huic
monti tollere et mit
tere in mare et non
hesitauerit in corde
suo sed crediderit
futurum fiet quod
cumque dixerit
^^Propterea dico uobis
omnia quecumque
oratis et petitis ere
dite quoniam adci
pietis et erit uobis
^^ Et cum statis ad oran
dum dimittite si quid
habetis auersus ali
Quern ut et pater ues
ter qui in cells est di
mittat delicta ues
tra ^^quod si
uos non remittitis
nee pater uester qui
in cells est remittet
uobis peccata uestra
xxxt7 ''■' Et uenit rursus
Sjiie
rosolyma et cum
deambularet in te~
plo uenerunt ad eu~
principis sacerdo
tum et scribae et se
niores '^^et dicunt
illi in qua potestate
haec facis et quis ti
bi banc potestatem
dedit
^®Ihs autem respondens
ait illis interrogo
uos et ego unum uer
bum respondete mi
hi et ego dicam uobis
In qua potestate haec
facio
^"Baptismum iohan
nis de caelo est an
ex hominibus res
pondete mihi
^^Illi uero cogitabant
ad inuicem dicen
tes quid ei responde
mus si dixerimus
de caelo dicet no
bis quare non ere
didistis ei ^-si autem
dixerimus ex homi
nibus timemus po
pulum omnes eni"
sciebant iohannem
uere prophetam es
se ^^et responderunt
ad ihm dicentes nes
cimus
Et respondit ihs ait
illis neque ego di
CO uobis in qua po
Testate haec facio
xxxvii \\L^Et coepit ihs
[in para
bolis loqui illis nine
am pastinauit homo
et circumdedit sepe~
et fodit torcular et
aedificauit turrem
et locauit eam colo
nis et pelegre profec
tus est
^Et misit ad colonos
in tempore seruus
ut darent illi ex ui
nea fructum ^et ad
prehensum eum
ceciderunt et mi
serunt uacuum ad
eum ^et ite
rum misit ad illos
alium seruum et
ilium in capite uul
nerauerunt et
contumeliis adfe
cerunt ^et alium
XII. 5-36.] EUANGELIUM
SEC MARCUM
91
Pol. 179.
Seruus misit et illu"~
occiderunt et alios
plures et quosdam
ceciderunt quosda""
uero occiderunt
®Adhuc autem unum
habens filium caris
simum et ilium misit
nouissimum dicens
quia forsitam filium
meum reuerebun
tur ''coloni
autem dixerunt ad
inuicem hie est he
res uenite occidamus
eum et nostra erit
hereditas ^et adpre
hensum occiderunt
eum et proiecerunt
ilium extra uineam
®Quid ergo faciet dms
uineae ueniet et
perdet colonos et da
bit uineam aliis co
Lonis
^"Nec scripturam banc
legistis
lapidem quem
reprobaberunt
aedificantes
hie factus est in
caput anguli
"a dmo factus
est hie est admi
rabilis in oculis
nostris
^^Et querebant eum
tenere et timue
runt turbam cog
nouerunt enim quo
niam ad ipsos dixit
parabolam et relic
to illo abierunt
^^£t inmittunt quosda"
ex phariseis et hero
dianis ut eum cape
rent in uerbo [phan'sei
xxxuiii "Z7 uenienies
iNterrogabant eu"
subdole magister
scimus quia uerax
est et non curas que""
quam nee enim as
picis personas homi
num sed in ueritate""
uiam di doces die er
go nobis si licet tribu
tum dare caesari
aut non
^^Uidens uero ihs uersu
tias eorum ait illis
quid me temptatis
adferte mihi denari
um ut uideam
^®Ad illi adtulerunt
Et ait illis cuius est haec
imago et superscrib
tio illi uero dixeru""
caesaris
^^ Respondens autem ihs
dixit illis
Reddite ergo quae su~"
Caesaris caesari et
quae di sunt do
Et admirabantur su
per eum \ad eu~
xxxuiiil ^^Et uenerunt
sadducei qui dicunt
non esse resurrectio
nem et interrogaba"
eum dicentes ^^magis
ter moyses scribsit
nobis ut si cuius fra
ter defunctus fuerit
et habuerit uxorem
et non reliquerit fill
um ut adcipiat frater
eius uxorem ipsius
et resuscitet semen
fratri suo
'"Fuerunt ergo aput nos
septem fratres et pri
mus adcepit uxorem
et mortuus est et
non reliquid semen
^'et secundus adcepit
Fol. 180.
Eam et mortuus est
et non reliquid seme"
"et similiter adceperu"
eam septem et non re
liquerunt semen
Postea et mulier mor
tua est ^^in resurrectio
ne ergo cum resurre
xerint cui eorum ma
nebit uxor septem
enim habuerunt illa~
uxorem [di
'^^Ad quos respondit ihs
xit non ideo erralis
non intellegentes scrip
turas neque uirtutem
di ^^cum eni~
a mortuis resurrexe
rint neque nubunt
neque nubuntur sed
erunt sicut angeli in
caelis [quod
Noster dms
unus est ^"et dili
gis dom dm tuu~
ex toto corde
tuo et ex tota ani
mam tuam et ex
totis uiribus tuis
et ex tota uirtu
te tua
Hoc est primum ma~
datum ^^ secundum
autem simile est
huic diligis pro
ximum tuum si
cut te ipsum
maius horum pre
ceplorum aliud no"
est
^'^Et ait illi scriba bene
dixisti magister in
ueritate quod unus
sit ds nee est alius
'De mortuis autem preter ilium ^^et di
resurgent non legis ligere eum ex toto
Tis in libro moysi in
rubo quomodo di
xerit illi ds dicens
ego sum ds abra
ham et ds isac
et ds iacob
^■'non est ds mor
tuorum sed ui
uorum
uos uero multum
erratis
^^Et adcedens unus de
scribis qui audierat
illos conquirentes
uidens quoniam be
ne illis respondit in
terrogauit ilium di
cens magister quod
est preceptum primu~
^'^ Respondens autem ihs
dixit ad eum
omnium primum
mandatum hoc est
audi istrahel dms ds
Corde et ex tota ani
ma et ex tota uirtu
te et diligere proxi
mum sicut te ipsum
hoc maius est omni
bus sacrificiis et ho
lochautomatibus
^*Uidens autem ihs quia
sapienter respondit
ait illi non longe est
a regno di
Et nemo iam audebat
eum amplius inter
rogare
XL ^^Ei respottdens ihs do
cens in templo ait quo
modo dicunt scribae
xpm filium esse da
uid ^^ipse autem
dauid dicit in spu
SCO dicit dms
dmo meo se ad
dextris meis do
nee ponam inimi
N 2
92
EUANGELIUM
SEC MARCUM [xii. 36-xiii. 28.
Fol. 181.
Cos tuos
scabellum pedu""
tuorum
^"Si ipse dauiddicit eum
dom et unde est fili
us eius et multa tur
ba libenter eum au
diebat ^ipse autem
docebat eos dicens
illis
Uidete ab scribis qui
uolunt in stolis ambu
lare et salutari in
foro ^®et in primis
cathedris sedere in
synagogis et primos
discubitos in conui
uis ^°qui deuorant do
mus uiduarum et
orphanorum occa~
sione longa orantes
hi adcipient maius
iudicium
XLi " Et cu7n sedisset ihs
Contra gazophila
cium uidebant
quomodo turbae
mittebant pecuni
am in gaiophilaci
um et multi diuitis
mittebant multa
"Cum uenisset aute~
una uidua misit
aera- minuta duo
quod est quadram
*^Et conuocas discipu
los suos ait illis
Amen dico nobis ui
dua haec paupercu
la plus omnibus mi
sit in gazophilaciu"
munus ^^omnis
enim ex eo quod abu~
dabant illis miseru"
haec uero de penua
riam suam omnia
quecumque habuit
misit totum uictum suu ~
XLii 13^ Et cu7n egre-
\dereiur
ait illi unus ex disci
pulis eius magister
aspice quales lapidis
et quales structurae
templi
"Et respondens ihs ait
illis nonne uidetis
haec omnia magna
aedificia amen
dico nobis quod non
relinquetur lapis
super lapidem qui
non destruaiur et
in triduo illud resus
citetur sine manibus
^Et cum sederet in mo~
tern oliueti contra
templum interro
gauerunt eum se
creto petrus et ia
cobus et iohannes
et andreas *dic nobis
quando haec fient
et quod signum erit
cum haec omnia co"
summabuntur
^Respondens autem ihs
coepit illis dicere ui
dete ne quis uos sedu
cat ^in nomine meo
dicentes ego sum et
multus seducent
"Cum autem audieri
tis proelia et opinio
nes proeliorum no
Ute timere oportet
enim haec fieri sed
nondum finis
^Exurget enim gens
super gentem et reg
num super regnum
et erunt terre motus
per loca et famis et
initium dolorum haec
^Deinde uos ipsos tra
dent in conciliis et
in synagogis uapula
Fol. 182.
Bitis et ante presi
des et reges stabitis
propter me in testimo
nium illis
'"Et in omnes gentes
primum autem opor
tet praedicari euan
gelium in omnibus
gentibus
^^Cum autem perduxe
rint uos nolite cogi_
tare quid loquami
ni sed quod datum
nobis fuerit in ilia ho
ra quid loquimini
non enim uos estis
qui loquimini sed sps
sanctus
"Tradet autem frater
fratrem in morte""
et pater filium et in
surgent fili in pare~
tes et morti illos ad
ficient ^^et eritis odio
Omnibus homini
bus propter nome"
meum
Qui autem toleraue
rit usque in finem
hie saluus erit
^*Cum autem uideri
tis abominationem
desolationis stans
ubi non oportet et qui
legit intellegat
Tunc qui iudea sunt fu
giant in montibus
^^et qui in superioribus
non descendat in do
mum neque introeat
tollere quicquam
de domo sua "et qui
in agio non reuer
tatur retro tollere
uestimentum suum
^' Uae autem pelegrina"
tibus et nutrienti
bus in illis diebus
^^ Orate ergo ut no~
fiant hieme
^^Erint enim dies illi tri
bulationis quales
non fuerunt ab i
nitio
A creatura usque mo
do neque erunt post
haec
^° Et nisi breuiasset ds di
es propter electos
suos non esset salua
omnis caro sed prop
ter electos quos ele
git brebiauit dies
^^Et tunc si quis nobis
dixerit ecce hie xps
uel illic nolite ere
dere ^^exurgent eni~
pseudoxpi et pseu
doprophaetae et
dabunt signa et pro
digia ad seducen
dum si potest fieri
Etiam electos ''^ui
dete ecce praedixi
nobis omnia
''^Sed in illis diebus post
tribulationem illa~
sol obscurabitur et
luna non dabit lume~
suum '^"et stellae quae
sunt in caelo erunt
cadentes et uirtutes
caelorum mouebu"
tur ^^et tunc ui
debunt filium homi
nis uenientem cum
nubibus cum uirtu
tae multa et gloria
^'et tunc mittet ange
lus et congregabit
electos a quattuor
ueniis ab ultimo ter
rae usquae ad sum
mum celorum
^^A ficu autem discite
parabolam cum ia~
xiiL 28-xiv. 29.] EUANGELIUM
SEC MARCUM
93
Pol. 183.
Ramus eius tener
fuerit et folia nascu"
tur cognoscitis quia
in proximo est aestas
•'sic et uos cum uide
ritis haec omnia fie
ri scitote quoniam
in proximo est in ia
nuis
Eum dolo tenere~
et occiderent Mice
ban^enim ne in die
festo tumultus ori
retur populi
^Et cum esset ihs in be
thania in domo si
monis leprosi discu"
bente illo uenit
'"Amen dicouobis quod mulier habens ala
non transiet gene
ratio haec omnia is
ta fiant
'^Caelum et terram
transibunt uerba
autem mea non pre
teribunt
^^De die autem ilia uel
hora nemo scit ne
que angeli de caelo
neque filius nisi pa
ter '^uidete
itaque uigilitate et
orate nescitis qua~
Do tempus sit
^ Sicut homo pelegre
profectus est reli
quid domum suam
et dans seruis suis
potestatem unicui
quae opus suum et
ianitori precipiat ut
uigilet
^* Uigilate ergo nesci
tis enim quando ue
niat dms domus sero
a media nocte an
galli cantu a mane
^ne cum uenerit re
pente inueniat uos
dormientes ^''ecce
autem uobis dico ui
gilate \^fuluru~
XLiii 14^ Erat autem
pascha biduum et
querebant princi
pis sacerdotum et
scribae quomodo
bastrum unguen
ti ardi spicati pretio
si et fracto alabas
tro effudit supra
caput eius
*Discipuli autem eius
e
indigne frebant
dicentes ut quid
perditio haec un
guenti ^poterat eni~
uenundari ungu
entum istud plus qua"
dinariis trecentis
et dari pauperibus
Et fremebant in ea~"
^Ihs uero ait illis sinite
illam quid ei moles
ti estis bonum opus
operata est in me ''se""
per enim pauperis ha
betis uobiscum et
cum uultis poteslis
illis bene facere me
autem non semper
habetis *quod habuit
haec fecit preuenit
unguento unguere
corpus meum in se
pulturam
^Amen dico uobis ubi
cumque predicatu""
fuerit euangelium
in totum mundum
quod fecit haec nar
rabitur in memo
riam ipsius
^"Et iudas scarioht unus
de duodecim abiit
Pol. 184.
Ad principis sacer
dolum ut traderet
eum "ad illi
gauisi sunt et promi
serunt ei pecuniam
dare sed et quaere
bat quomodo ilium
oportune traderet
^■'Et prima die azymo
rum quando pascha
inmolabant
Dicun* ei discipuli ubi
uis eamus et paremus
tibi ut manduces
pascha
"Et misit duos ex disci
pulis suis dicens ite
in ciuitatem et occur
rit uobis homo por
tans lagoenam aque
sequimini eum "quo
cumque introierit
dmo domus magis
ter dicit ubi est refec
Torium ubi cum dis
cipulis meis man
ducem pascha ^'^et ip
se uobis demonstra
uit stratum gran
de paratum illic pa
rate nobis
^•'Et habierunt discipu
li eius et uenerunt
in ciuitatem et fece
runt sicut dixerat
illis et parauerunt
pascha \_f'^^
XLini^'^ Uespere autem
to uenit cum xii
^*et discunbentibus
eis et manducan
tibus dixit amen
dico uobis quod
unus ex uobis tra
det me qui mandu
cet mecum
"Illi autem coeperu"
contristari et di
Cere singuli num
quid ego et alius nu~
quid ego [duo
^"Quibus ait unus ex
decim qu intingit
mecum manum in
catino
"Et filius quidem ho
minis uadit sicut scrip
turn est de illo
Uae autem homini il
li per quem filius ho
minis tradetur bo
num illi si non esset
natus homo ille
^^Et manducantibus
illis accepit panem
et bedicens fregit
et dedit illis et dixit
accipite et edite hoc
est corpus meum
^^Et adcepit calicem
et benedixit et dedit
eis et biberunt ex eo
Omnes ^*et ait illis
hie est sanguis me
us qui pro multis ef
fundetur
^^ Amen dico uobis quod
iam non bibam de ge
neratione uitis us
que in diem ilium
cum bibam illud no
uum in regno di
^^Et hymno dicto exie
runt in montem oil
ueti \om
zzf/" Tunc ait illis ihs
nes uos scandaliza
ri habetis
quia scribtum
est percutiam
pastorem et dis
pargenlur oues
^^Sed postquam resur
rexero precedam
uos in galileam
"Petrus uero dixit illi
94
EUANGELIUM
SEC MARCUM [xiv. 29-67.
Fol. 185.
Etsi omnes scanda
lizati fuerint sed ego
non scandalizabor
^"cui dixit ihs amen di
CO tibi quod hac noc
te ante quam gallus
cantet ter me nega
bis ^^et ille
amplius loquebatur
etsi oportuerit simul
me conmori tibi no~
te negabo
Similiter etiam et om
nes dicebant
^^Et ueniunt in praedi
um cui nomen ged
samani et ait dis
cipulis suis sedete
hie donee orem
^^Et adsumit petruni
et iacobum et ioha~
nem secum et coe
pit pauere et tediari
^^Et ait illis contrista
Ta est anima mea
usque ad mortem
sustinete hie et ui
gilate
^*Et adcedens pusil
lum procidit in fa
ciem super terra""
et orabat
Si fieri posset ut tra"
siret ab eo ilia hora
^®et dixit abba pater
possibilia omnia
tibi sunt transfer
a me calicem hunc
sed non sicut ego
uolo sed sicut tu uis
'''Et uenit et inuenit
cos dormientes
et ait petro simon
dormis non potu
istis hora una ui
gilare ^^surgite et
orate ut transe
at a uobis temptatio
Sps quidem prom
tus caro autem in
firma
^®Et iterum abiit orare
^"Et ueniens inuenit
eos dormientes era""
enim oculi eoruni
grauati et igno
rabant quid respo"
derent ei
"Et uenit tertio et ait
illis dormite iam et
requiescite adest
enim consummatio
et uenit hora ecce
tradetur filius ho
minis in manus pec
catorum ^^surgite
eamus ecce proxi
mat traditor meus
XLVl ^^ Et adhuc eo
\loque~
te uenit iudas sea
rioht unus de duo
decim et cum eo
Turbae cum gladiis
et fustibus a principi
bus sacerdotum mis
si ■ "dederat au
tem trditor eius sig
num dicens quem
osculatus fuero ip
se est tenete ilium et
ducite diligenter
"Et cum adcessitset ait
illi rabbi et osculatus
est ilium
*^Illi uero iniecerunt
manus et tenuerunt
eum
*^Et unus de circum
stantibus exemto
gladio percussit ser
uum principis sacer
dotum et amputa
uit auriculam eius
**Ihs autem dixit illis
tamquam ad latro
nem uenistis cum
XXUII
Fol. 186.
Gladiis et fustibus
conprehendere me
^^cottidie aput uos era"
in templo docens et
non me tenuistis sed
et adinpleantur scrip
turae
^"Et reliquentes eum
omnes fugierunt
" Adulescens autem qui
dam sequebatur eos
amictus sindone su
pra nudum corpus
et tenuerunt eum
^^ad ille relicta sindo
ne fugit nudus ab eis
^^Et adduxerunt ihm
ad principem sacer
dotum et conue
nerunt principis sa
cerdotum et scribe
et seniores [seque
^^Et petrus a longe
batur usque intus
iN atrium princi
pis sacerdotum et
sedens cum minis
tris calefaciebat se
ad ignem
^^ Principis autem sacer
dotum et uniuersu"
concilium quereba"
aduersus ihm tes
timonium ut eum
morii darent et no"
inueniebant ^^mul
ti autem dicebant
Falsum testimoni
um aduersus eum
et non erant con
uenientia testimo
nia "et alii
exurgentes falsu"
testimonium dice
bant aduersus eu""
dicentes
^^Quoniam nos audi
uimus hunc dicentem
Ego destruam te~
plum di manu fac
tum et post triduum
illud suscitabo no~
manu factum ^^e no""
erant equalia tes
timonia illorum
''"Et exurgens princeps
sacerdotum in me
dium interroga
bat ihm dicens no"
respondens aduer
sum ea que tibi obi
cietur ab his "ille
autem tacuit et ni
hil respondit itera
to ait tu es xps filius
benedicti
^^Ihs uero respondes
ait illi ego sum et
uidebitis filium ho
minis sedentem
ad dexteram di et
uenientem cum
Nubibus caeli
^^Audiens haec summus
sacerdos scidit ues
timenta sua et ait
quid adhuc opus ha
bemus testibus "au
distis blasphemiam
quid uobis uidetur
Et omnes condem
nauerunt eum re
um mortis
*^Et coeperunt quidam
conspuere eum et
uelantes faciem eius
colaphis agere et
dicere profetiza et
ministri cum uolu~
tate alapis eum ce
debant
^''Et petrus cum esset
in atrium uenit ad
ilium una ex ancil
lis summi sacerdo
tis ^^et cum uidis
XIV. 67-xv. 36.] EUANGELIUM
Fol. 187.
Set petrum calefa
cientem se aspicie~"s
ait illi et tu cum ihu
nazoreo eras
*^Ad ille negauit dicens
neque scio neque
noui quid dicas
Et exiit foras et gal
lus cantauit
^^Iterum autem cum
audisset ilium an
cilia coepit dicere
adstantibus quia et
hie ex illis est
'°Ad ille iterum nega
uit et post pus
ilium iterum qui
adstabant dixerunt
petro uere ex illis
es nam galileus
est
"Ille autem coepit de
uotare et iurare
quia non noui homi
Nam istum que"
dicitis
'^Et continuo iteru"
gallus cantauit tunc
rememoratus pe
trus uerbum quod
dixit illi ihs prius qua"
gallus cantet ter
me negabis et coe
pit flere
15^ Et confestim mane
consilium feceru"
summi sacerdo
lis cum senioribus
et scribis et uniuer
so concilio et uinc
tum ihm duxeru"
in atrium et tradi
derunt pilato
*Et interrogauit eu"~
pilatus tu es rex iu
deorum
Ad ille respondens
ait tu dicis ^et accu
SEC MARCUM
95
Sabant eum sum
mi sacerdolis multa
^Pilatus autem inter
rogauit eum iterum
dicens non respon
des quicquam uide
quanta te accusant
"Ihs autem nihil respo"
dit ita ut miraretur
pilatus
Ter diem autem sole"
nem solebat els dimit
tere unum uinctum
quemcumque petis
sent
''Erat autem qui dici
batur barabas cum
seditiosis clusus qui
in seditione fecerat
homicidium
^Et cum ascendisset
turba rogabat sicut
senper faciebat eis
'Pilatus autem respo"
Dens illis dixit uultis
dimittam nobis rege"
iudaeorum
" Sciebat enim quod per
inuidiam tradidera"
eum principis sacer
dolum
"Principis autem sacer
dotum persuasenmt
turbae ut magis ba
raban dicerent
^Tilatus autem respo"
dens ait quid ergo
uultis faciam regi
iudeorum
^''Ad illi exclamauerunt
dicentes cruci adfi
ge eum
"Pilatus ergo dicebat
eis quid enim male
fecit
Ad illi clamabant cru
ci fige eum
'Pilatus autem dimisit
Fol. 188.
illis barabam et tra
didit ihm flagellis ce
sum ut cruci figere
tur "militis au
tem duxerunt eum
in atrium pretorii
et conuocatis totam
cohortem '''et uesde
runt eum purpura"
et inposuerunt ei fac
tarn spineam coro
nam "et salutabant
eum habe rex iudeo
rum "et percutieba"
ilium de arundine
in caput et conspue
bant ei et ponebant
genua adorabant
eum
^"Et postquam deluse
runt eum exueru"
eum purpuram et
induerunt ilium ues
timenta sua et duxe
Runt eum ut cruci
figerent
" Et angariauerunt sy
monem cyrineum
transeuntem ueni
entem de uillam pa
trem alexandri ut
tolleret crucem eius
^'^Et adducunt eum in
golgotha cum quod
est interpetratum
caluariae locus '^^et
dederunt ei bibere
murratum uinum
et non adcepit
"Et cruci fixerunt eu"
et diuiserunt ues
timenta eius mitte"
tes soriem
"Erat autem hora diei
tenia et custodie
bant eum
^^Et erat superscribtio
criminis scribta rex
Iudeorum
^■'Et cum eo cruci fixe
runt duo latrones
unum ad dextram
et alium ad sinistra"
^^et adinpleta est scrip
tura quae dicit
et cum iniquis
deputatus est
'^^Et pretereuntes bias
phemabant eum mo
uentes capita sua et
dicentes- ua- qui des
trues templum et
reaedificas illud in
tribus diebus ^"saluum
te fac et descende de
cruce ^^et principis sa
cerdotum inriden
tes ad alterutrum
cum scribis diceba"
alios saluus fecit se
ipsum saluum face
re non potest ^^xps rex
istrahel descendat
nunc de cruce ut ui
deamus et credamus
ei et qui simul
fixi erant cum eo co"
uiciabantur
^^Et facta hora sexta te
nebrae facte sunt su
per totam terram us
que in oram nonam
^*Et nona hora exclama
uit ihs uoce magna
heli heli lazapmatha
ni quod est interpetra
tum ds mens ds meus
quare me dereliquis
ti ^^et quidam de
circumstantibus au
dientes dicebant he
Ham uocal iste
^''Et adcurrens unus in
pleuit spongiam ace
cum
to et cirposuit arun
dini et dabat ei potum
96
EUANGELIUM SEC
[J/AECUJII] [xv. 36-x\i. 20.
Fol. 189.
Dicens si uideamus
si uenit helias et depo
nit eum
^'Ihs autem missa uoce
magna expirauit
^*Et uelum templi
[scissu"
est in duas partes a su~
mo usque deorsum
^^Cum autem uideret
centurio qui stabat
contra eum quod sic
damans emisiiset spm
dixit uere hie homo
di filius erat
"Erant autem et mulie
res a longe stantes qui
bus erat maria mag
dalenae et maria ia
cobi minoris et ioseph
mater et salome *^ quae
cum essent in galile
am sequebantur eum
et ministrabant ei
et aliae multae quae
Simul cum ipso as
cenderant iheroso
I}-ma
^'^Et cum iam sero esset
factum quoniam
erat parasceue quod
est ante sabbatum
^^ uenit ioseph ab ari
mathia diues decu
rio qui et ipse erat ex
pectans regnum di
hie constanter intra
uit ad pilatum et pe
tit corpus ihu
^■'Pilatus autem miraba
tur si iam obisset et
uocans centurione"
interrogabat e um
si iam defu'nctus es
set *^cum ^cognouisset
a c'^enturione do
n'auit corpus ioseph
*^Io seph autem emens
[sindonem deposuit]
Eum et inuoluit in
sindonem et posuit
eum in monumento
quod erat excissum in
petram et aduoluit
lapidem ad ostium mo
numenti
^']\Iaria autem magda
lenae et maria iacobi
notauerunt locum
ubi ponebatur
16^ Et cum preterisset
[sab
batum abeuntes
maria magdalenae
et maria iacobi et sa
lome emerunt aro
mata ut eum ungue
renti ^et uenerunt u,ajl
de man e una sabba
ti ad monu mentum
oriente sole ^et die eba~
ad inuicem quis no bis
reuoluet lapidem a^b
[^osteo monumentij
Erat enim magnus ual
de *et uenerunt
et inuenerunt reuolu
turn lapidem ^et Ingres
se in monumentum
uiderunt adulescen
tem sedentem ad dex
teram amictum sto
lam candidam et ex
pauerunt
^Et dixit eis angelus no
lite expauescere ihm
nazoreum queritis
cruci fixum resurre
xit non est hie uidete
ecce locum eius ubi
positus erat "sed ite
dieite discipulis eius
et petro ecce preeedit
uos in galileam ibi eu~
uidebiiis sicut dixi nobis
^ Et exeuntes ille profuge
runt a monumento
in uiam erat enim illas
Pol. 190.
Timor et pauor et ne
mini quiequam dixe
runt tibmebant enim
XL ill ^Surgens auiem
[ihs
mane prima sabbati
apparuit primum ma
riae magdalenae de
qua eicerat demonia
septem ^°illa autem pre
currens nuntiauit
Biberint non illos
nocebit super Ian
guentes manus in
ponent et bene se ha
bebunt [post
"Et dms quidem ihs
quam locutus est illis
receptus est in celum
et s]edit ad dexteram di
^"Illi ante ,m profeeti pre
dicauer unt ubique
eis cum qui ipso fuera dmo adi uuante et
lugentibus et flenti
bus "ad illi audi
to quod uiueret et ui
sus esset ab ea non ere
diderunt [bus
^^Post haee autem duo-
ambulantibus ex his
apparuit in alia effigie
euniibus in uillam "et
illi euntes nuntiaue
runt ceteris nee ipsi ere
diderunt [recu"~
^*Nouissime autem
Bentibus illis unde
cim apparuit et expro
brauit incredulita
tem ipsorum et duri
tiam cordis illormn
.quoniam qui uidera"
ilium resurrexisse
non crediderunt
^^Et dixit illis ite in U;ni
uniuersum et praedi
cate euang elium uni
uersae cre'aturae "et
qui credi derit et bap
tizatu's fuerit salua
b itur
n[omine meo daemo
n ia eicient Unguis
lo quentur nouis
^^■serpentes tollent et]
[si mortiferum quid]
uerbum^ confirma
t nte prosequ]entibus
signis X ]
EXPLICIT
EUANGELIUM
SECUNDUM
MARCUM
* There was not space enough for sermoncm, but enough for nerhiim, the reading of ^— the space being that
occupied by diiio adi and half the next letter tt. _
t Similarly in the last line the space available is that occupied by dmo adiiata into which nteprosequ
seems just to fit with not a fraction over, ntesignissequ would be too long.
X Impossible to say whether atnen was added.
TiP^
^
TD eruxt I tiiA^on pllA* SpKe-
Vjetx e>iC> IT clU cr> en VCVVf?-
OoxacU-p\Tvs CA^-I yjru ;
r 1
ela cv> Or» A.:, pw Cr4T:vUl S • 7
C\TCDi>s3isexnrT^ecoA.e .
-\\1 8 "pARTl « e U r4"r CO>i
13 0I3 ' ex cAeUes tiij ^ ci
\
'treR'UAeoppo^TUS \ciS ^C>ocnMiASicr>iLnreivTvespi
crPiDS^oTusoitrcuseST^ eier4SATcj.Ace>ATrKo'reKKpi
7VV SweT^xqvtv^ csse
llslT p&l *3 OCil-VirsLTVLTV CI
TveMX- Spl^e'R-Ov\>Tcor>
co>a.plU<v)A^4x* "NiecnpiUM
TA're sui i^ UA.SI Ci i^.ctilju^-
or-iO e iM cvp I AX "u eU u. DiC* e
Si MAT r40NLtA.c\L& CO>4
p RAeK eh4 O- A-TTOT^. A eq vi aLi
xet^eMicr* e>x>fe>t»^"M^pATcre
.4J\«iJUC«^2^iUT:C^ABOlUe7H Ae<:JU»S-^pACU€
. ipia^ocei&eT^xeS€3cir>cL" ipSA<^> ^uwxeQ
J3;ypiieiKa.TescT->xji>^t>ie>c pA'krecT>C)ecLiisiA'Re- v^^a^l
f^e
A7^0eMx«^esSeDi ,
>4X' CMixJS9T3^o
T
oicr»e>axo sotJviecxac-S^-iS
I'ALIMPSESTUS FLORIACENSIS. Fifth cent. YQA^\'2:{^rso.\
lliis page contains 2 St. Peter i. 17 — ir. 7. The later writing was superposed fi/cn 700.
FRAGMENTS OF THE CATHOLIC EPISTLES:
(i St. Peter iv. 17-2 St. Peter ii. 7. i St. John i. 8-iii. 20)
ALSO FRAGMENTS OF THE APOCALYPSE AND OF THE
ACTS FROM THE FLEURY PALIMPSEST (h)
MONITUM.
These precious Palimpsest Fragments of the Catholic Epistles are now preserved in the
Biblioth^que Nationale at Paris, where they form four leaves (Foil. 122, 123, 128 and 129) of
a large volume numbered 6400 G. Together with fourteen other leaves — ten of the Acts and four
of the Apocalypse — they represent all that survives of a IMS. that contained an Old Latin form of
text, and is now known as h. The fragments extend in all from Fol. 113 to Fol. 130.
Sabatier copied out three of the easiest pages, and published them in 1743 in his Bibl. Sacr.
Lai. Vers. Attt., torn, iii, p. 507 ff.
A. Vansittart of Cambridge published some further portions in the Journal of Philology in
1869 and 1872. ,
H. Omont gave the text of four pages of the Apocalypse in the Bibliotheque de V Ecole des
Charles in 1883.
J. Belsheim in 1887 published about two-thirds of the ]MS. in an edition which would have
been more accurate had he consulted the readings given by other scholars before him.
Finally Berger in 1889 {Le Palimpseste de Fletiry. Paris. Fishbacher) issued a wellnigh
complete edition of the, whole eighteen leaves. Berger's edition is a monument of patient and
accurate research, 1 gladly acknowledge that I have been but a gleaner in a field from which he
has gathered the harvest. To complete Berger's work and to leave no point unresolved, I have
spent two whole years in ascertaining and verifying the small part of the text — about one-fiftieth
of the whole — that he left unascertained or doubtful. Many pages will be found to be practically
a reprint of his edition. These have been added from a wish to provide those who do not
possess Berger's work with a complete edition of the Palimpsest.
In the present edition of the four leaves of the ]\IS. that contain the Fragments of the
Catholic Epistles, I owe much to the excellence of the photographs taken for me by INIM. Berthaud
Fr^res. I am deeply indebted to Mr. Valentine Richards who lent me Berger's photographs.
The Fragments appear to have been written in the fifth century. Subsequently three
correctors at different periods corrected the text, which was finally washed and scraped with pumice
in the late seventh or early eighth century to receive part of the De Mundo of St. Isidore.
The text of the Catholic Epistles preserved in h is unique among extant Latin MSS., and as
such is worthy of the patience required to decipher the more difficult pages of the MS.
The ligatures I have noted are unc, unt, tia, ur, us, ui, ae, re, ns, and «/.
There are corrections in the MS. by three different hands.
The diorthota corrects in small square uncials of great beauty. He changes many a 3 to «.
h^ much resembles in writing the original scribe, and is of the same century. The Vulgate
is unknown to him.
h^, a most prolific corrector, inserts on Fol. 128 alone forty-three corrections, all of which are
Vulgate readings. His corrections, except in a few instances, have been neglected. He is of the
98 PALIMPSESTUS FLORIACENSIS
late sixth or early seventh century. The work of the corrector is sometimes a clue to the reading
of the first hand : viz., the discovery of adulescentes in the large letters of -^^ above the line in
I St. Peter v. 5 led to the search for and discovery of the reading underneath — et uos minores natii.
The Fragments contain twenty-three lines on a page,^ and are headed epistola petri prima
(iiel secunda), and epistola iohannis prima. The titles are in uncials which are only slightly
larger than the average size of those used in the text. The size of individual letters varies
considerably in different lines in the IMS. Sometimes the scribe contracts and sometimes he
expands the size and interspaces of his letters. On the same page he will write fifty letters in one
line and but forty in a subsequent line, his usual number being about forty-eight, of which forty
on an average now survive. A remarkable unfixedness in the spelling of proper names is notice-
able in the Acts, where Pauhis is variously spelt pauhis, lauhis, pans, and even populus ; whilst
3Ioses appears as moyses, vionses and yiiosses. A similar unfixedness of spelling occurs in_^. The
form aiihn, which regularly replaces eiiim in the Epistles of St. Peter, is a peculiarity of h that
also deserves attention. Of the punctuation that I have discovered not more than five (or six)
points, if we except numerals, can be ascribed to h* : the rest is due to /z^ and /i^.
After revising the Catholic Epistles I set myself to decipher the few lines in the Apocalypse
and Acts which that eminent scholar the late Samuel Berger had not fully deciphered. Berger
accomplished more than any other one man could have done ; but he himself did not regard his
work as final. By persistent study I have been able to discover some new readings.
Many pages in the MS. must be read upside down in respect of the superposed writing.^ In
the few instances where I diff'er from Berger it is only after a thrice-repeated examination both of
the IMS. and of photographs that I secured in Paris of the more difficult pages. I was happy
enough in the end to decipher every word undeciphered by Berger. In Acts xiv, 6 the inter-
polation sicu/ ifis dixerat eis ZA'[AV/] is, I believe, peculiar to /^acts. it is doubly interesting
because St. Luke is the only one who mentions the LXX [LXXII] in his Gospel. It is almost
certain, from considerations of space, that our IMS. read LXXII and not LXX. The use of
fidelitas ^^ Trto-rts (iii. 16) and larigm'diis =z dSiVaros (xiv. 7) is also noteworthy. The words of
St. Paul in xiv. 9, /I'bi dico in nonmie iTiu nostri dTii fili dei, are also read in this form only by h,
though both d and e have a somewhat similar text, but om\i fili dei.
The heading of the Acts is : actus apostolorum santorum (sic). Similarly sanlorum occurs
iox sanctorum in iii. 21. The Apocalypse has the title: apocalypsis iohaxms apostoli.
There is a striking resemblance in the Acts between these fragments and the Latin Irenaeus.
The correctors who corrected the Catholic Epistles corrected also the Acts and the
Apocalypse. Ji^ constantly corrects to the norm of the Vulgate. In Acts iii. 13 a new corrector
(/2C), later than K^, added high above the line an s to tradidisti.
The copyist of the De Mundo clipped away as a rule three inches from one side of each leaf
before using it.^ Had he clipped equally from both sides, but few (if any) letters would have
perished. As it is, the average loss from each line is about eight letters. In addition the lines
found at the foot of a few of the pages, as in the case of Folios 120 and 127, have lost some
additional letters owing to the vellum having become slightly worn on the right-hand margin.
IMissing letters have in every case been restored in brackets. Inasmuch as the vellum is normally
shorn vertically, it is possible to make this restoration with great precision at the beginning of
a line,* by calculating from the space of known missing letters the space that must have been
^ One page of the Acts (Fol. 125^ by an error contains only twenty-^'t.y^ lines in Berger's edition.
^ I have placed the Folio numbers of such pages on the left hand above the text — in the MS. they are on the
left hand below the text and inverted.
The vellum having text on both sides, the clipping away of the first letters of the lines on one side of a leaf
would involve the loss of the last letters of the lines on the other side and vice versa.
* It is obvious from the fact that at the end of a line the scribe not infrequently writes two or three letters in
the margin, or in ligature, that such precision is only attainable at the beginning of a line.
PALIMPSESTUS FLORIACENSIS 99
occupied by missing letters as yet unknown. Thus on Folio 119, from the space of the known
missing word uerba in 1. 11, we deduce pJebe\m (not popiihc\m) in 1. 12, and qtiies\cit (not defi\ciC)
in 1, 15. In not more than five or six instances is there any uncertainty in this restoration ^
One-fifth of the pages of the original MS. was all that the copyist preserved.
Folio 129 uerso epistola petri prima
(i St. Peter iv. 17-v. 10)
A nobis- qui finis eorum qui non credunt di e
^^et si iustus quidem uix saluus erit peccator
uangelio
et inpius
ubi parabunt "ideoque et ei qui patiuntur sefcundum
uoluntate di fideli creatori conmendent afnimas suas
b
in uenefactis v. iseniores igitur qui in nobis sunft obtestor
testis consenior -xpi- passionum et eius quae infcipit re
uelari gloriae socius "^ pascite qui in nobis est gi [egem di
perspicientes ne ex conpulsione sed uoluntar|ie secun
dum dm non in turpi lucro sed promticordes ^ [neque do
lominantes in clerum sed forma estote gregis *[ et cum
e
uenerit princeps pastorum rationem redditis dfe grege et
percipietis illam floridam et inmarcescibilem gl oriae aete
rnae coronam ^ similiter et uos minores natu subic cti estote
seniorib- omnes autem inuicem quietem et hu[militatem
induite quia ds superbis resistit humilib- autem [dat gratiam
® humiliate uos igitur sub illam potentissima man u di ut uos
exaltet in tempore uisitationis suae "^ omnem fsollicitu
dinem uestram proicientes supra eum quoniam i|psi cura est
de uobis * sobrii estote uigilategijate autern quia adu[ersarius
2ouester diabolus tanquam leo rugiens circuit quaferens quem
transuoret ^cui resistite fortes in fide scientes [has passio
n
nes in omni quae est in mundo fraterrnitate ues[tra fieri '^ ds
autem omnis gratiae qui uos uocabit in aetern[am suam
1.3. parabnnt : corrcxit h*. 5. uenefactis : correxit h?'. 11. apparuerit /A redditis:
correxit k* uel h\ 13. et uos minores natu : adulescentes /z**. 18. super 7;^ 19. uigilate-
gilate autem : gilate autem improbauit h^. 22. fraterrnitate : correxit h* tccl h^.
Folio 129 EPISTOLA PETRI PRIMA ET SECUNd[a]
(i St. Peter v. 10-2 St. Peter i. 6)
Gloriam] in xpo ihu modicum passos ipse perficiet confir
mauit soljidauitquae " cui est uirtus et potestas in saecula sae
culorujm amen
''^Per siluanjum fratrem fidelem uobis ut arbitror brebi
^ One such instance is Apoc. xii. 11, where it is impossible to say whether the scribe wrote amaii\erunt or
(iilexleruni. In the Acts mi\iiistris (v. 34) and {p.rinatP^ (xxiii. 23) have no MS. authority.
O 2
100 PALIMPSESTUS FLORIACEXSIS
am
ter scriplsi consulans et contestans haec esse uere gratia"
di in qua] statis santi " salutat uos quae est bababylone electa
et marcujs filius meus "salutate inuicem in osculo carita
tis gratija dni cum eis qui inuocant ihm xpm in perpetuita
te pax uo]bis omnib- qui estis in xpo ihu amen Epistola
10 prima exjplicit Incipit apostoli petri ad gen
tes epist]ola secunda
StMOyl petrtlS senilis d apostolus iTiu xpi coaequale~
p
nobis adjemtis fidem in iustitia di nostri et salutaris ihu
xpi ^gratjia nobis et pax multiplicetur in recognitione
di et ih]u dni nostri ^ sicut omnia nobis diuinae uirtu
tis suae a]d uitam pietatemquae dona"tur per recognitio
r
nem eius q]ui uocabit nos propia gloria et uirtute * per qua"
maxima] et praetiosa nobis promissa donata sunt et per
haec eflBclimini diuinae consortes naturae effugie"
20 tes eam qupe in mundo in cupiditate corruptionem ^ sed
uos sollicijtudinem omnem subinferentes subminis
m m
trate in] fide uestram uirtutem in uirtute uero scientiam
*autem cojntinentiam in continentiam autem patientiam
1.5. uere: correxit h*. 13. ademtis : addidit ^ h". 17. propia: addidit x h^. 22. fide
et uirtute : addidit m h^.
EPISTOLA PETRI SECUNDA Folio I 23
(2 St. Peter i. 6-17)
In patientiam uero pietatem '' in pietatem autem [amorem fra
m
ternitatis in amore uero fraternitatis caca[ritatem ®haec
e
anim uobis praesto sint et superent non uac[uos neque in
U05
foecundos constituunt in dili nostri ihm xpi [recognitio
e
nem ^ cui anim non praesto sunt haec caecus eft manu temtans
obliuionem accipiens purgationis priorum sfuorum de
lictorum ^° qua propter magis fratres satisagi[te ut per bo
r
na opera confirmatam uestam uocationem e[t electione"
e e
faciatis ilia anim facientes non offendit[is " sic enim
loabundanter sumministrauitur uobis intrloitus in ae
ternum regnum dni nostri et salutaris ihu xLpi ^- propter
1. 2. amore : addidit m /i*. 3. anim : correxit k': 4. foecundos : addidit uos h* vcl h^. ihm :
Au h* uel h^. 5. anim : correxit itertim h^ {cf. 11. 9 et 19). caecus : addidit es[t /<*. 8. uestam : addidit
r h*- uel h^. 9. ilia : haec /^^ offenditis : correxit k'-.
PA LTMPSESTUS FL OR I A C ENS IS
lOI
12. differam
19. enim h^.
quod non dift'eram semper commonere de [illis et qui
i
dem scientes et corrouoratos in praesente uefritate ^^ius
turn autem arbitror quamdiu sum in hoc corp[ore excita
i
re uos in commemoratone '" certus quod uelos [futura est
mihi depositio corporis mei quemadmodum d iis noster
ihs- xps significauit mihi ^Mabo pr^eterea operam uos frequen
ter abere pos mortem meam sic ut illorum me[moriam
e
facialis ^^non anim commentitias fabulas esec[uti cogni
20 tam fecimus nobis dni nostri ihu xpi uirtutem [et praesen
tiam- sed speculatores facti ipsius magnitudin is ^''accipiens
a do patre honorem et gloriam uoce delata ei [huius modi
de magnifica maiestate hie est filius me[us dilectus in
addidit wos h'>'. 13. praesente: correxit h^. 15. commemoratone: superscr. \ h* uel h'^.
EPISTOLA PETRI SECUNDA
(2 St. Peter i, 17-ii. 7)
Quo bene] sensi- ^^ et banc uocem nos audibimus de caelo re
latam clum essemus cum ipso in scs monte ^^ et habemus
firmiorejm propheticum sermonem cui bene facitis inin
tendentejs quemadmodum lucernae lucenti in obscuro
loco done]c dies lucescat* et lucifer oriatur in cordibus
uestris '^^ h]oc primum intellegentes quod omnis prophe
e
tiae scripjtura interpraetatione indiget' ^^non anim uo
luntate] humana allata est umquam prophetia- sto spu
inspirajti locuti sunt* sti homines di "• ^ %erunt uero et
10 pseudopr]ophetae in populo in populo sicut et in nobis erunt
magistri] mendaces qui subiiiducent sectas perditio
nis et eu]m qui ipsos eos dominat ore abnegantes super
inducent] sibimetipsis celerrimum interitum ^ et multi
e
sequentlur Hbidines ipsorum per quos uias ueritatis
blasphejmabuntur ^et mercabuntur uos in auaritia
fictis uer]bis quibus indicium ohm non cessat et perditio
eorum n]on dormitat *si enim- ds- angelis peccantib- non
gin OS
pepercit s]ed carcerib- calinis inferi retrudens tradi
dit in iudi]cio puniendos seruari- ® et originali mundo no~
20 pepercit sled octabum noe iustitiae praeconem custo
diuit diluujium supra inpios inducens- ®et ciuitates sodo
Folio 123 tier so
mam et gom
nauit exempi
orram in cinerem dedit et eas euersione da
um ponens inpie acturis "^et iustum loth op
1. 2. scs : corrcxit h* in sco. 3. inin : in sec. iniprobaiiit h^. 7. anim : correxit A".
9. uerunt : uohiit h'^ iwQvwni, sed i inepte super t postiit. 10. in -po^vAo sec. improbauit h^. 12. ipsos:
expiinxit h*. 14. uias: correxit h* uel h^. 18. calinis; diortJiota superscr. ginos littcris minutis
qztadratis, et improbauit n. 21. supra: h'^ mutauit ra incx.
102 PALIiMPSESTUS FLORIACENSIS
Folio 128 EPiSTOLA iohann[is prima]
(i St. John i. 8-ii. 11)
. on
Rimus quoniam peccatum n habemus ipsos nos ese[ducimus
et ueritas in nobis non est- ^ si confiteamur peccata nos[tra fide
lis et iustus ut remittam nobis peccata et purget nofs ab om
ni iniquitate- ^"quod si dixerimus- quod non peccafuimus
mendacem faciemus cum et uerbum eius non est ("in nobis
" ^ fili mei haec iscribo uobis ne peccetis et si quis pec[cauerit
b
aduocatum abemus aput patrem ihu xpm iustu
est exoratio pro peccatis nostris non pro nostr
tantum sed et pro totius saeculi ^et in hoc iscimus q
m '^ et ipse
is autem
uoniam
locognobimus eum si mendata eius serbemus *qui dficit se sci
re eum et mandata eius non serbat mendas est in [eo ueritas
re
non est* ^nam qui custodit ueruum ue in hoc caritfas di per
fecta est in hoc iscimus quoniam in eo sumus ^qui di[cit se in eo
d
manere debet quemarnmodum ille amuulabit et [ipse am
bulare ^carissimi non nobum mandatum scribo f uobis sed
od _ _
mandatatum uetus quern habuistis ab initio mfandatum
uetus est uerbum quod audistis ^iterum mandaftum nouu~
erit rum
iscribo uobis quod est uere in ipso et in nobis qu
brae iam transeunt- et lumen uerum iam luce
20 in lumine esse et fratrem suum hodit in tenebr
hue '"nam qui diligit fratrem suum in lumine perm
dalum in, eo non est- " qui autem hodit fratrem su
bris est et in tenebris ambulat et non scit ubi ea
oniam tene
t ^ qui dicit se
is est usq- ad
anet et sca~
um in tene
t quoniam
1. I. n: super scr. on h'^. 7. abemus: correxit h^. 10. mendata: correxii h*. 12. ne:
correxit h?-. 14. quemarnmodum: correxit h'^. 16. mandatatum: correxit h^. quem: & mutauit
in o, et d super m posuit h^. iS. est uere : correxit h* uel h^.
Folio 128 uerso epistola iohannis prima
(i St. John ii. 11-23)
Tenejbrae obscaecauerunt oculos eius ^- iscribo uobis fili
t
mei quila iam remituntur uobis peccata propter nomen eius
" iscribo] uobis patres quoniam cognouistis quod erat ab i
nitio isjcribo uobis iuuenes quoniam uicistis malignum
iscribo] uobis pueri quoniam cognouistis patrem "quia co
gnouist]is eum qui est ab initio scribo uobis adulescentes
quonialm fortes estis et uerbum di in uobis permanet et
uicistis] malignum ^^ nolite diligere seculum nee ea quae sunt
1. I. obcaecauerunt /i*. filio[li /z*. 2. remittuntur /i* ?/^/ /i''.
PALIMPSESTUS FLORIACENSIS 103
in saecu]lo si quis diligit saeculum non est caritas patris in eo
lo^^quoniajm omne quod est in seculo concupiscentia carnis
est et cojncupiscentia oculorum et superbia saeculi quae
non est dje patre sed de seculo est "et saeculum transiet et
concupijscentia- qui autem facit uoluntatem di permaneb
a
it in aetelrnum " pueri nobissimis hora est et sicut au
distis qujoniam antexps uenit nunc antexpi multi facti sunt
unde cognjoscimus quoniam nobissima hora est ^^ ex nobis
prodiuit] sed non erat ex nobis nam si fuisset ex nobis per
mansissjet forsitan nobiscum sed ut praesto fiat quoniam
non sunt] omnes ex nobis ^^ et uos unctionem accepistis a sto et
20 nostis ojmnia- ^^ non scripsi uobis quasi ignorantib- ueritatem
sed scienjtibus eam et quoniam omnem mendacium ex ueri
tate non es]t ^- quis est mendas nisi is qui negat quia is est xps
s habet
hic est antejxps qui negat patrem et filium -^ omni qui n filium
1. 14. nobissimis : correxit h*. 23. omni : sztperscr. s lv>- uel h^. fiHum : addidit habet super lin. ;^^
Folio 122 uerso epistola iohannis prima
(i St, John ii. 23-iii. 8)
Nee patrem habet qui confitetur filium paftrem habet
^*uos quod audistis ab initio permaneat in uofbis quod si
in uobis permanserit quod ab initio audistis e[t uos in filio
et patre permanebitis ^^et haec est promissio jquam ipse pol
licitus est uobis uitam aeternam ^° haec scrifpsi uobis de
du ^^
eis qui esecunt uos ^^et uos untionem quam [accepistis
ab eo permaneat in uobis et necesse non habel tis ut aliquis
doceat uos- sed sicut unlio eius docet uos de om[nib- et uerum
aci
est et non est mendum et sicut docuit uos manfete in eo
10 ''^Et nunc filii manete in eo ut cum uenerit fidufciam habea
mus et non confundamur ab eo in praesfentia eius
^^ si nostis eum qui fidelis est scitote quoniam om[nis qui facit
ueritatem de eo natus est- iii- ^ ecce qualem caritatel m dedit no
bis pater ut filii dei uocaremur et sumus propterfea seculum nos
egnorat- '^carissimi nunc filii c1i sumus et nondu[m manifesta
tum^ est qui futuri sumus scimus quoniam cum [apparuerit
similes erimus ei quoniam uideuimus eum sic[ut est ^et om
nis qui habet spem hanc in eo castificat se sicut I et ille castus
est * omnis qui facit peccatum et iniquitatem fa[cit et peccatu"
2oest iniquitas ^et scitis quoniam ille apparuit ut pel ccata tolleret
et peccatum in illo non est "^ omnis qui in eo perma[net non peccat
omnis qui peccat non uidit eum nee cognobit efum 'filioli
nemo uos seducat- qui facit iusiitiam iustus est ** o[mnis qui fa
1.6. esecunt: diorthota supascr. Aw lit(. mittutis. 9. mendum: correxit diorthota. 12. fidelis
improhamt h° et stiperscr. iustus. 15. egnorat : correxit /<" in ignorat.
104
PA LIMPSESTUS FL OKI A CENSIS
Folio 122
EPISTOLA lOHANXIS PRIMA
(i St. John iii. 8-20)
Cit pec]catum de diabolo est quia ab initio diabolus
peccat in] hoc apparuit fiUus di ut soluat opera diaboli
^omnis qui niatus est de do peccatum non facit quia seme"
eius in eo mjanet et non potest peccare quoniam de do na
tus est ^^in] hoc manifesti sunt fihi di et filii et filii diaboli
omnis qui] non facit iustitiam non est de do et qui non dili
git fratre]m suum " quoniam hoc est mandatum quod audistis
ab initio ut] diligamus inuicem ^'- non sicut cain ex maligno
erat et occi]dit fratrem suum et cuius rei gratia occidit eu~
n
10 quoniam o]pera eius mahgna erat fratris autem eius iusta
"nohte mir]ari fratres si odit nos hie mundus ^^nos scimus quia
translati s]umus de morte in uitam quia diligimus fratres
qui non dil]igit permanet in morte ^^ omnis qui odit fratre~
suum homi]cida est et scitis quoniam omnis homicida no~
habet uita]m aeternam in se manentem- ^'^ in hoc cognobi
mus carita[tem quia ille pro nobis animam suam posuit et
r
nos debemlus de fratib- animam ponere " qui autem habu
erit substa]ntiam huius mundi et uiderit fratrem cui opus
est et clau]serit uiscera sua ab eo quomodo caritas di per
o
20 manet in e]0' ^- filioli non dihgamus tantum uerba et Hngua
sed opere
si reprehe
1. 10. erat : correxit h^.
et ueritate ^^ in hoc cognoscimus quoniam ex ueri
tate sumujs et coram ipso suadebimus cordi nostro "" quonia"
ndat nos cor nostrum maior est ds corde nostro et
17. fratib-: x super t posuit h^ . 20. iierba : correxit h* vel h^
Folio 118 tier SO
APOCALYPSIS lOHANXIS APOSTOLI
I ^ Apocahpsis ihi xpi quam dcdit illi lis palam \facere ser
uis suis quae oportet fieri in brebi- et significl auit ser
banda per angelum sum seruo suo ioannis ^qui praedi
cauit uerbum di et testimonium ihu xpi ea quae uidit
^ Felix qui legit et qui audit uerba prophetiae et q[ui seruat
ea quae scripta sunt quia tempus iam in pro' ximo est
* lohanes septem eclesis quae sunt in asia gra[tia nobis
et pax ab eo qui est et qui fuit et qui uenturu| s est et a sep
tem spiritibus et quae in conspectu troni ei[us sunt
10 ^ et ab ihu xpo qui est testis fidelis primogeni
oruni et imperator regum terrae et q
nos et soluit nos a peccatis nostris sanguin
cit regnum nostrum sacerdotes do et patr
ritas et potestas in secula seculorum- a
''Ecce uenit cum nubibus et uidebit eum omni
et qui eum confixerunt et uidebunt eum o™n
tus mortu
ui dilexit
e suo ^ et fe
i ipsi cla
men
s oculus
es tribus
PALIMPSESTUS FLORIACENSIS 105
terrae talem ^ ego- d- et- w dicit dus ds qu
erat et qui uenturus est omnipotens- "e
frater uester et particeps in tribulatione e
20 et patientia in xpo ihu fui in insula quae a
pathmos propter uerbum di et propter test!
ihu '"fui in spu die dominica et audiui post m
i est et qui
go iohannes
t in regno
ppellatur
monium
e magnam
uocem- ut tubam "dicentem mihi quod u[ides scribe
I. 1-11.
Folio 118 APOCALYPSIS lOHANNIS APOSTOLI
In libro et] mittem septem ecclesis- ephesum et smyr
nam et perjgamum et tyatyram et sardis et filadelfia
et laodicilam " et conuersus rexspexi ^i uiderem uocem
quae mejcum loquaebatur et uidi septem candelabra
aurea ^^et i]n medio candelabrorum similem filio homi
nis iix."u]tum podere et erat praecinctus super mam
illas zonjam auream ^* caput autem eius et capilli erat
uelut la]na- aut nix et oculi eius ut flamma ignis ^^ et pedes
eius similjes aurocalco sicut de fornace igneo et uos
10 eius ut sojnus aquarum multarum ^^et habebat in deste
ra sua sejptem Stellas et ex ore eius gladius utrimquae
acutus ejxiebat- et facies eius splendebat ut sol in
uirtute s]ua " et cum uidissem eum caecidit ad pedes eius
tamqua]m mortuus et inposuit super me desteram
suam dicjens- noli timere ego sum primus et nouissimus
^^ et uiuus] qui fui mortuus et ecce suiim uiuens in sae
cula saec]ulorum et habeo claues mortis et infe
rorum ^"^ sjcribe ergo quae uidisti et quae sunt et quae
fieri post] haec oportet '^^ sacramentum septem stel
2olarum qjuae uidisti in destera mea et septem cande
labram] auream septe stellae angeli sunt septem ecle
siarum s]ed et candelabra septem ecclesiae sunt-
2 ^ Et angelo] eclesiae ephesiorum scribe haec dicit qui te
I. ii-li. 1.
Folio 115 tterso apocalypsis iohannis apostoli
Tiam partem terrae usserunt et tertiam pafrtem arbo
rem cremauerunt et omne faenum uiride [usserunt
*Et secundus angelus tubae caecinit et ut mo^ns magnus
ignis ardens missus est in mare et fact| a est tertia
pars maris sanguis " et morlua est tertia par[s illorum
animalium quae erat in mari et tertia pa[rs nauium
interiit " et tertius angelus tuba caecinit- e[t cecidit
de caelo Stella magna ardens ut facula sup[er tertia
partem fluminum et super fontes aquaruLm ^^et nome
10 stellae dicitur absentium- et facta e[st tertia
io6 PALIMPSESTUS FLORIACENSIS
pars aquarum quasi abseniium et multi hfomines
mortui sunt amaritudine aquarum f^-et quartus
angelus tubae cecinit et percussa est tertifa pars solis
et tertia pars stellarum ita ut tertia pars eo|rum teneb
raretur et dies eandem partem amitteret [et nox si
uolantis
uae uae
tubae tri
9 ' et quintus
10 cecidis
si - et aperu
o ut fumus
nebrauit
militer '^ et uidi et audiui unius aquilae
per medium caelum uoce magna dicens uae
habitandbus super terram a ceteris uocib-
um angelorum qui tuba canituri sunt
20 angelus tuba cecinit et uidi stellam de cae
se in terram et data est ei clauis putei abys
it puteum abyssi et ascendit fumus de pute
de magno fornace qui solem et aerem te
VIII. 7-IX. 2.
Folio 115 APOCALYPSIS lOHANMS APOSTOLI
De fumo pjutei ^ et de fumo exierunt lucustae in terram
et data es]t potestas similis eam quae habent scorpii
terrae *et] mandatum est eis ne laederent faenum ter
rae nequaje quidquam uiride nequae ullam arbore
nisi homjines qui non habebant signum di in front
ib- ^ datum e]st eis ne occiderent eos sed ut cruciarent
ur mensi]bus quinquae et cruciatus illorum sicut
cruciatujs cum excorpio percutit hominem-
*Et in diebujs illis quaerent homines mortem et non in
10 uenient il]lam et cupient mori et fugiet mox ab eis "^ et si
militudinjes lucustarum similes erant equis paratis
in pugnam] et in capitibus eorum quasi coronae similes
auro et fajcies earum ut facies hominum ^ habentes ca
pillos ut] mulieres et dentes earum ut dentes leonu
®et habebajnt loricas quasi loricas ferreas sonus aute
alarum ejarum erat ut multarum quadrigarum equo
rum in pu]gnam procurrentium* ^° caudae uero sicut
scorpiorjum era^t et aculei et potestas in caudis earu
ut habere]nt potestatem nocendi homines mensib-
20 quinquae] " et habebant super se angulum abyssi cui
nomen e]rat ebreice ababdon graeca lingua nome
habens ap]ollyon et latina lingua nomen habens ex
termina]ns ^" uae unum auiit et ecce secundum uae
IX, 2-12 : 1. 2. es]t : h^ add. illjis {ttel e]is). 3. mandatum : K^ praecepttim. 23. h^ abiit.
Folio 121 tier SO apocalypsis iohannis apostoh
Pectu dni sedent supra sedes suas ceciderunt in
suam et adorauerunt dm " dicentes gratiam agi
as omnipotens qui es et qui eras quoniam acce
testatem tuam magnam et regnasti '* et gentes
faciem
mus diie
pisti po
iratae sunt
PALljyPSESTUS FLORIACENSIS 107
et aduenit ira tua et tempus iudicandorujm mortuo
rum et reddendae mercedis seruis tuis et pro[fetis et
Sanctis et timentibus nomen tuum et pusill[is et mag
nis et conrunpantur illi qui terram conrupefrunt
^^Et apertum est templum cli quod est in caelo et [uisa est
10 area testamenti di in templo eius et facta sun[t fulgu
ra et tonitrua et uoces et terremotus et grand( o magna
1 2 ^ et signum magnum uisum est in caelo mulier [amicta
sole et luna sub pedibus eius et in capite eius cofrona
stellarum duodecim ^ et in utero habebat et clamfabat
parturiens et cruciabatur ut pareret ^ et uisum [est ali
ud signum in caelo et ecce draco rufus magn us habens
capita septem et cornuam deceni et super capit a eius
septem diademata * et cauda eius traebat tertifam par
tem stellarum caeli deicit earn in terram et ipse draco
20 stetit in conspectu mulieris quae paritura era t ut cum
peperisset natum eius comederet ^ et peperit filium
masculum qui recturus est omnes gentes in uirg[a fer
rea et captus est filius eius ad dm et ad thronum [eius
XI. 16-XII. 5 : 1. 1. h^ super. 2. h!° gratias tibi. 18. }i° trahebat. 19. h!° eas. 23. h^ raptus
Folio 121 APOCALYPSIS lOHANNIS APOSTOLI
^ Et mulijer fugit in solitudinem ubi habebat locum
praepar
tis sex
atum a do ut eam pasceret diebus mille duce
aginta '' et factum est bellum in caelo mica
el et anjgeli eius ut pugnarent cum dracone et ille dra
cho pujgnauit et angeli eius ^ sed non ualuerunt nee
locus e orum inuentus est amplius in caelo ^ et missus
est ille] dracho magnus ille serpens anticus qui uoc
atur dijabolus et satanas qui seducet totum orbem ter
rae et pr]aecipitatus est in terram et angeli eius cum eo
lomissi slunt ^°et audiui uocem magnam in caelo dicente
nunc fjacta est salus et uirtus di nostri et potestas xpi
eius qjuoniam praecipitatus est accusator fratrum
nostrlorum qui accusal eos in conspectu di nostri di
die ejt nocte " et ipsi uicerunt eum et propter
sangjuinem agni et propter uerbum testimoni sui nee
amaujerunt animam suam usque ad mortem ^^ propter
hoc ejxultate caeli et qui inhabitatis in eis uae ter
rae et] mari quoniam discendit diabolus ad uos iram
ingen]tem habens sciens quia breue tempus habet-
20 ^^ Et cum] uidisset dracho quod esset delectus in terra
perse]cutus est mulierem quae ilium masculum peper
era]t "et datae sunt mulieri duae alae aquilae magnae
ut uojlaret in solitudinem in locum suum ubi alilur per
XII. 6-14.
io8
PA LIMPSESTUS FL OR I A CENSIS
Folio 130 uerso
APOCALYPSIS lOHANNIS APOSTOLI
Supra nubem mitte falcem tuam et mete q
uenit hora metendi quia iam arida est mes
^® et misit ille sedens super nubem falcem su
et demessus est terram ^" et alius angelus e
plo quod est in caelo et ipse habens falcem a
alius angelus exiuit de ara dei habens pote
per ignem et clamabit uoce magna ^d ilium qu
bat falcem acutam dicens mitte falcem
tarn et uindemia uotroos uinearum terrae
loadultae factae sunt uua eius- ^^ et misit an
cem suam in terram et uindemiauit uineam
et misit in torcular irae di magnum -"et calcia
in torculari extra ciuitatem et manauit in
utquae ad fenos eorum per istadio-m-d-c-
alium signum in caelo magnum et mirabil
angelos stantes habentes plagas septem ill
simas quoniam in illis consummata est ira d
'^Et uidi uelut mare uit^eum igni permixtum et
mare stantes uidi eos qui de bestia et imagin
20 uictoriam ferent habentes chitaras ^ et canta
canticum moysi serui di et canticum agni di
magna et mirabilia opera tua dne ds omnipo
tae et uerae uiae tuae tu es rex omnium gentium
uoniam
sis terrae
am in terra
"xiuit de te
cutam ^^ et
statem su
i habe
tuam acu
quoniam
gelus fal
terrae
turn est
de sanguis
15 ^ et uidi
e septem
as nouis
i
super
e eius
ntes
centes
tens ius
■* quis non
XIV. 15-XV. 4: 1. I. /5» super.
14. h* usquae. h^ frenos equorum.
Folio 130 APOCALYPSIS lOHANXIS APOSTOLI
Timebit et] dabit gloriam nomini tuo quia solus sts dne
et plus es e]t omnes generationes uenient et adorabunt
in conspectju tuo quoniam iusta iudicia manifestata sunt
°et post hae]c uidi et ecce apertum est templum taberna
culi mart]yri in caelo ®et ecce exierunt septem angeli
habentes] septem plagas de templo induti linteamina
Candida] et cinti circa pectore zonas aureas '^et unus
ex quatu]or animalibus dedit septem angelis septem
phialas a]ureas plenas ira di uiuentis in secula seculo
10 rum * et r]epletum est templum fumo de claritate dei
et de uir]tute eius nee quisquam poterat intrare tern
plum do]nec fieretur septae illae plagae septem ange
lorum] 16 ^et audibi uocem magnam de templo dice
tern sept]em angelis ite et effudite phialas irae dei
^Et abiit pr]imus et effudit phialam suam in terram
Et factum e]st ulcus sae^um et malum in hominibus inscrip
tionem] bestiae habentibus in simulacrum eius ado
rantib]us ^et secundus effudit phialam suam in
PALIMPSESTUS FLORIACENSIS 109
mare et fjactum est mare uelut mortuis sanguis et o
2ones animjae quae erant uiuentes mortui sunt in ma
ri *et terjtius effudit phialam suam in flumina et for
tes aqua]rum et facta sunt sanguis ^et audibi an
gelum ajquarum dicentem iustus es qui es et qui eras
XV. 4-XVI. 5 : 1. 7. Iv" tie! h* pectora. 12. h^ septem. 21. for : /»"*""■• fon.
Folio 1 1 4 tierso actus apostolorum santorum
culis su
tes in
* intui
e dixit
St eum
tem et
oniam
earn por
e
" exeun
diebat
Qui introibant templum ^\\\c contemplatus _ o
is cum uidisset petrum et iohannem incipien
troiret in templum rogabat illos elemosynam
tus autem eum petrus cum ioanne adspic
et contemplare me '^ ille autem contemplalus e[
sperans aliquid accipere ab eo ''dixit autem [petrus
ad eum argentum quidem et aurum non ^est [mihi quod
autem habeo hoc do tibi in nomine ihu xpi narzareni
surge et ambula '' et adpraehensa manu e[ius deste
10 ra excitauit eum et continue stetit confirm[atique
sunt gressus eius et laccania ^et ambulabat gfaudens
et exultans introiuit autem cum eis in tem[plum lau
dans dm ^et uidit eum omnis populus ambulan
dm laudantem 1° agnoscebant autem eum qu
ipse fuit qui ad elemosynam sedebat ad horr
tam templi et inpleti sunt omnes ammiration
Et stupebant de eo quod illi accidit sanitas
tibus autem petro et ioanne simul et ipse pro
tenens eos et concurrit omnis populus ad eos [in porti
20 cu quae uocatur solomonis stupentes ^-cum ufideret
autem petrus respondit ad populum et dixit- ufiri isra
elitae quid ammiramini super hoc aut nos qufid intu
emini quasi nos nostra uirtute aut potestate [feceri
III. 2-12.
Folio 114 ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Mu]s ut amuularet istae " ds abraham et isac et ia
cob ds] patrum nostrorum clarificabit filium suum ihm
xpm qu]em uos quidem tradidisti ad indicium et negastis
ante] faciem pilati illo uolente eum dimittere ^Hios aute
sanctjum et iustum negastis- et uos petestis homicidam^
homijnem uiuere et donari nobis ^^ principem autem ui
tae s]uspendentes occidistis quem ds excitauit a mor
tuis cui]us nos sumus testes ^^ et supra fidelitate nominis
eius h]unc quem uidetis et nostis confirmauit nomen
10 eius et] fides dedit ei integriiatem istam in cons
no
PA LIMPSESTUS FL OKI A CENSIS
pectu olmnium uestmm " et nunc uiri fratres scimus quo
iam noln quidem per scientiam fecistis nequam sicut
et princjipes uestri ^'^uerum ds quod adnuntiabit ore o
nium priofetarum passurum xpm suum et inplebit
^^peniteajt itaquae uos et conuertimini ad perdelenda
peccata] uesta ''^ ut tempora nobis refrigeris suprauiniat
a facie d]ni et mittat uobis praeparatum ihm xpm '^^ que
oportejt caelos recipere usquae ad tempora dispositi
onis omjnium quae locutus est ds ore santorum prof
20 etaru]m suorum " moyses quidem dixit ad patres
nostrojs profetam uobis excitauit diis ds de fratrib-
uestrijs tanquam me eum uos audite per omnia quae
cumquje locutus fuerit ad uos -^omnis autem anima
III, 12-23 : 1. I. )i" ambularet. 3. h" tradidistis. 5. }i^ uel h^ petistis.
16. A* uestra f/ superaeniat. 19. /^* sanctorum. 22. /^'^ ipsum audietis.
8. h^ super.
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM FoliO
Quecumquae non audierit profetam ilium e[xtermi
nauitur de populo ^* et omnes profetae a samuel et pro
ordinem quodquod locuti sunt adnuntiauerfunt is
tos dies ^^ uos estis fili profetorum et testament[i quod
di disposuit ad patres nostrofs dicens ad abral ham et
in semine tuo uenedicentur omnes nationjes ter
rae -*' uobis primo ds excitabit filium suum et misit
uenedicentem uos ad auertendum unumqu emque
a nequitis suis 4 ^ loquentibus autem illis ad poj pulum
10 uerba ista adstiterunt sacerdotes et praetofr templi
et- sadducei - dolentes de eo quod docerent pofpulum
et adnuntiarent in ihm resurrectionem mortuoru
^ Et iniectis manibus et tenuerunt eos et tra diderunt
custodie in crastinum fuit autem iam uesperfa * mul
ti tamen ex eis qui audierunt crediderunt nu merus
autem factus ad quinquae milia hominum
^Posttero die collecti sunt magistratus et prinfcipes et
seniores et scribe * et pontifex annas et caip has et io
hannes et alexander et quodquod fuer[unt ex ge
20 nere pontificali ' et cum statuissent [eos in medi
um quaerebant in qua uirtute aut in quo nomine
id fecissent ^ tunc petrus repletus spfu sco ait ad
eos- principes populi et seniores istrael P si nos hodie
"3
III. 23-IV. 9.
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Folio 1 1 3 uerso
Interjrogamus a uobis super benefacto hominis in
firmijs in quo iste salbatus est " sit uobis omnibus no
tum e]t omni populo istrael quoniam in nomi dni ihu
PALIMPSESTUS FL OR I A CENSIS
xpi n]azareni quern uos cruci fixistis- quern ds excita
uit a m]ortuis in illo iste in conspectu uestro sanus ad
Stat i]n alio autem nullo- "hie est lapis qui contem
tus es]t a uobis quia aedificatis qui factus est in caput
angulli- ^-non est enim nomen aliud sub caelo da
turn h]ominibus in quo oportet saluari nos " cum au
lodirenjt autem omnes petii constantiam et ioannis
persujasi quoniam homines inlitterati sunt et idio
tae amjmirati sunt " uidentes autem et ilium infirmu
cum ei]s stantem curatum nihil potuerunt facere
aut co]ntradicere quidam autem ex ipsis agnosce
bant e]is- quoniam cum ihu conuersabantur ^^ tunc
conlo]cuti iusserunt foras extra concilium adduci
petru]m et iohanem et quaerebant ab inuicem ^Mice
tes qui]d faciemus istis hominib- nam manifestum
signum] factum ab eis omnibus habitantib- hierosoly
20 mis appjaret et non possumus negare ^^ sed ne plus
diuulgentujr in populum uerba istorum comminaui
mur eis ultr]a non loqui in nomine isto ulli hominum
" consentien]tib> autem ad sententiam denuntiauerunt
IV. 9-18.
Ill
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Folio 120
uenimus
tes ante
uenimus
us tempU
am illud
eis dicens
am in tern
nc abiit
on uero
o ^■^ et quo
Hi incepit
cepimus
Uerunt dicentes quoniam pignanum m
clausum in omni firmitate et custodes stan
ostia cum aperuiesmus autem neminem in
^*Et quomodo audierunt uerba ista magistrat
et pontifices confundebantur de ipsis quidn
asset "^^ adueniens autem quidam nuntiauit
quoniam ecce uiri quos misistis in custodi
plo sunt stantes et docentes populum- '^^ tu
magistratus cum ministris et abduxit eos n
10 per ui mettues ne forte lapiraretur a popul
modo perduxerunt eos in conspectu conci
ad eos praetor dicere "^^non praecepto prae
uobis ne umquam in hoc nomine doceretis-
Uos autem ecce implestis hierosolymam do[ctiina ues
tra et uultis super nos adducere sanguine h[
illius- ^^ respondens autem petrus dixit ad il
Cui obaudire oportet do an hominib- ille autf
et dixit petrus ad eum ^° ds patrum nostroru_
uit ihm quos hos interemistis suspendent[es in ligno
ao^hunc principem ds et saluatorem exalt[auit gloria,
sua dare penitentiam istrael et remissifonem peccati
in se ^"^ et nos quidem testes sumus omniutm uerborum
istorum et sps sci quem dedit ds eis qui[cumq- credide
V. 23-32.
ommis
lum
em ait do
m excita
PA LIMPSESTUS FL OR I A CENSIS
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM FoHo I20 lierso
Rint in eu]m ^^haec cum audirent uerba dirrupiebantur
et cogitalbant perdere eos ""^ exurrexit autem de c6
cilio farijseus quidam nomine gamaliel qui erat legis
doctor e]t acceptus totae plebi et iussit apostolos mi
nistris d]uci interim foras ^^ et ait ad totum concilium
uiri israjelite attendite uobis quid de istis hominibus
agere i]ncipiatis ^^ nomen ante hoc tempus surrexit
theudas] quidam dicens se esse magnum cui sensit
numerjus hominum non minus quadrigentorum
10 qui iugjulatus est et omnes qui ei consenserant c6
fusi sun]t et nihil sunt facti °' post hunc deinde sur
rexit iu]das gaHleus in diebus census et conuertit
muhajm plebem post se et ille perit quodquod ei ere
diderajnt persecutiones habuerunt "'nunc au
tern frat]res dico uobis ab istis hominib- recedatis et
eos dimi]ttalis et non maculetis manus uestras quo
niam si] haec potestas humani uoluntatis est dissol
uetur uirjtus eius ^''si autem haec potestas ex di uolu
tate est no]n poteritis dissolbere illos neque uos neq-
2oprincipes] ac tyranni abstinete itaquae uos ab is
tis hominijbus ne forte et aduersus dm inueniamini
pugnantes conjsenserunt itaque illi *" et uocauerunt apos
tolos et caesojs dimiserunt eos praecipientes ne um
V. 32-40.
Folio 119 uerso actus apostolorum saxtorum
Quam loquerentur alicui in nomine ihu [ "illi
autem dimissi auierunt gaudentes et conspe[ctu con
cilii quod digni habiti essent ignominias pati [in nomi
ne ihu *-omni atquae die in templo et in domibfus non
cessabant docentes et annuntiantes drim iti[m xpm
6 ^ in diebus autem illis cum abundaret turba dil scentiij
facta est contentio graecorum aduersus ebr[aeicos
quod in cottidiano ministerio uiduae graec[orum
a ministris hebraecorum discupierentur ^ et conuo
et dixe
bum di
res ex
tern pie
amus in
ruientes
mnium
plenum
icanore
10 cauerunt illi 'Xii- totam plebem discipulorum
runt eis non est aecum uobis reliquisse uer
et ministrare mensis ^ quid est ergo frat
quirite ex uobis ipsis homines probatos sep
nos spu SCO et sapientia dni quos constitu
hunc usum ^nos autem orationi uerbi adse
erimus ^ et placuit sermo iste in conspectu o
discentium* et elegerunt stefanum hominem
fide et sec spu et filippum et proculum et n
FA LIMPSESTUS FL OKI A C ENS IS
"3
et simonem et parmenen et
20 antiocensem ^ hos statuerunt
tes inposuerunt eis manus '' et
bat et multiplicabantur
magna autem turba in
nicolaum pros
ante apostol
uerbum dni ad
Humerus discentiu
audiebant fid
templo
V. 40-VI. 7.
elytum
OS et ora
cresce
m ualde
em
Folio 119 ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
«StefJanus autem planus gratiam et uirtute faciebat
prod]igia et signam coram plebem in nomine ihu xpi
»exur]rexerunt autem quidam ex synagoga quae
dicitjur libertinorum et alii cyrenaei et ab alexan
dria'e]t cilicia et asia contendentes cum stefano " qui
non u]alebant contradicere sapientiae quae erat in
eo et s]pui sco quo loquaebatur et quod reuincentur
ab eo c]um omni fiducia " tunc itaque non ualen
tes resjistere aduersus ueritatem summiserunt ho
10 mines] qui dicerent audiuimus eum loquentem
uerbaj blasphemiae in monsen et dm- ^^et concitauerunt
plebejm et maiores natu et scribas uenerunt et rapu
erunt' eum et perduxerunt in concilium " et statue
runt a]duersus eum testes falsos qui dicerent non
quies]cit homo iste uerba iacere aduersus legem-
et adu]ersus hunc locum scm- "audiuimus autem eum
dicent]em quod ihs nazarenus dissolbet templum is
tum et] consuetudinem istam mutauit quam trade
dit no]bis moyses ^^et cum intueretur eum omnes
20 qui sedeb]ant in concilio uidebant uultu eius- tamqua
uultum] angeli di stantis inter illos 7 ^ et interrogauit
sacer]dos stefanum si haec ita se haberent
*Ad ille re]spondit uiri fratres et patres audite ds clari
VI. 8-VII. 2.
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
"Tunc itaque peruertit illos deus- et tradidit il
uire exerciiui caeli sicut scriptum est in Ubr
tarum numquid hostias et immolation
listis mihi per annos -xl- in deserto domus is
*^ et recepistis domum moloc et sidus di ue
pham et effigies quas fecistis ut adoretis ea
feram uos ultra babylonem "et domus te
fuit patribus nostris in deserto sicut praec
ad mossem faceret eam secundum effigie
10 uidit *5 quam et induxerunt recipientes pat
tri cum ihu in possessione nationum ex q
Q
Folio 125
los ser
o profe
es obtu
trael
stri re
s et trans
stimoni
epit loquens
m quam
res nos
uibus
114 PALIMPSESTUS FLORIACENSIS
saluabit ds a conspectu patrum nostrorufm usque
in diem dauid ^^ qui inuenit gratiam coram [do
Et petit habitationem inuenire in do iacob [^'' solomo
autem aedificauit illi domum *^ sed altissim us non
habitat in aedificis manu factis hominu m sicut
dicit profeta ^^ caelus mihi tronus est et terra sub
pedaneum pedum meorum qualem dofmum ae
dificauitis mihi uel qualis domus quietis m eae est
ao^^nunquid non manus mea fecit omnia ista
^^ Duricordes et 'ncircumcisi corde et auribus
uos semper sco spui contradixisti sicut pfatres
uestri ^'^ quern non ex profetis illi persecut[i sunt et
VII. 42-52 : 1. 12. saluabit : iawctv pro e^waev legit intcrpres. 22. h^ contradixistis.
ACTUS APOSTOLORUJI SANTORVM Folio I 25 UersO
Occiderujnt qui nuntiauerunt de aduenium iusti cu
ius uos] nunc proditores et latrones fuistis
^^ Qui accjepistis legem in praeceptis angelorum nee 6
nino sleruastis ^^ et cum haec illi audissent fre
mebanjt intra corda sua et stridebant dentes in eu
^^ ipse aut]em cum esset in spu sco et intueretur caelu
uidit hojnorem di et ihm dnm ad dexteram di stan
tem ^^ et djixit ecce uideo caelos apertos et filium homi
nis ad djexteram di stantem "tunc Populus exclama
louit uoce] magna et continuerunt aures suas et in
ruerujnt pariter omnes in eum ^^et expulerunt eu
extra cijuitate et lapidabunt eum et illi testes posu
e'runt] uestimenta sua ante pedes iuuenis cuius
nomejn uocatur saulus ^'' et lapidabunt stefanum
inuocajntem et dicentem dne ihu recipe spum meii
^"et geni]bus positis exclamauit uoce magna dne ne
statuas ijUis hoc peccatum et dum hoc dicit obdor
miuit sajulus autem erat conprobator neci stefani
8 ^ Et in illijs diebus facta est tribulatio et persecutio
20 magna] ecclesiae quae est hirosollimis omnes aute
dispersi] sunt circa ciuitates iudeae et samariae
praete]r apostolos qui remanserant hierosylymis
^ portauer]unt autem stefanum homines pii et fecerunt
VII. 52-VIII. 2.
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM FoHo 1 26
Uore et audiuit uocem dicentem sibi saule [saule
quid me persequeris ^ qui respondit dicens I quis as
dne et dixit dns ego sum ihs nazarenus que[m tu per
sequeris uanum autem est tibi contra stim[ulum cal
PALIMPSESTUS FLORIACENSIS
"5
citrare qui tremens timore plenus in isto sibfi facto
dixit dne quid me uis facere ®et dns ad eum exfurge et
introi in ciuitatem et ibi tibi dicetur quid te o[porteat
facere ' homines autem illi qui ei comitaban| tur sta
bant stupefacti et audiebant quidem uocem
lominem uidebant cum loqueretur sed ait ad
te me de terra * et cum lebassent ilium nihil
apertis oculis et tenentes manus eius dedux
damascum ^et sic mansit per tridum nihil uid
neque cibum neque potum accepit -° erat a
quidam discens damasci nomine annanias
uisionem dns ait annania qui respon
ta dne " et dns ad eum surge et uade in uicum
tur et quaere in domum iudae nomine saul
tione tarseum ecce enim adorat ipse ^^ res
20 autem annanias dne audiui ego de isto horn
multis quantas persecutiones fecerit sti
hierosolym.am " et ecce accepit a sacerdoti
potestatem in nos uti alliget uniuersos qu
sed ne
eos leua
"uidebat
erunt
ens et
"utem
et ei in
dens ait i
qui uoca
um na
pondit
ine a
s tuis
bus
i inuo
IX. 4-14 : 1. I. Uore : h ^ superscripsit terram. ex quo credo h* scripsissc in pauore, otn. in terrain. 17 ta : /i* ita.
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Cant nom]en tuum '^ cui dixit dns uade quia uas elec
tionis e]st mihi homo iste ut ferat nomen meum cora
gentibjus et regib- et filiis istrael "'ego enim demons
trabo eli quanta oporteat eum pati causa nominis mei
^■^ et surjrexit annanias et abiit ad domum- et inposuit
ei man]um in nomine ihu xpi dicens saule frater
dns me] misit -ihs- qui tiui uisus est in uia per quam ue
nisti utj uideas et repleads • sps • sto- ^* et estatim cecide
runt d]e oculis eius tamquam squamae et continue
10 uidit et] surrexit et untus est ^^ et accepit ciuum et con
fortatu]s est dies autem plurimos et in ciuitate damns
CO cum] discentibus transsegit ^°et introibit in sinago
gas iude]orum et praedicauit cum omni fiducia dnm
ihm qu]ia hie est xps filius di ^' stupebant autem omnes
qui a]udiebant et intra se dicebant ita non hie est
qui per]sequitur omnes hierosolymis qui inuocant
nomen isltut et nunc quoq- propterea uenit ut finctos
eos addujcat sacerdotibus '^^ saulus autem magis conro
borab]atur in uerbo et perturbat iudeos qui mora
30 bantur] damasci inducens quia hie est xps in que
bene se]nsit ds '^'^ et cum iam multi dies implerentur con
siliuml ceperunt iudaei uti eum inierficerent "notae
autem] saulae factae sunt cogitationes eorum quod
Folio 126 uerso
IX. 14-24.
Q 2
ii6
PALIMPSESTUS FL OKI A CENSIS
Folio 117 tier so
ACTUS APOSTOLGRUM SANTORUM
Runt eos et lapidauerunt Mntellexerunt [et fugerunt
in lycaoniae ciuitates sicut ihs dixerat eis lx[xii in lys
tra et derben et omnes confines regionis et bene nu
tiabant ut motum est omne genus in doctrina eorum
paulus autem et barnabas commorabantufr in lystris
''illic fuit quidam infirmus sedens languid[us pedibus
qui a uente matris numquam ambulauerlat habens ti
morem *hic libenter audiuit apostolos in' -■-=""*""
cipientes
loqui intuitus est eum et cognobit populuis quoniam
10 haberet fidem ut salu<'^''etur ^ damans dixit ei
ce tibi dice in nomine ihu nostri dni fili di sur
des tuos rectus et amuula et ille infirmus
et ambulabat ^"et turbae uidentes quod fe
adleuauerunt uocem lycaonicae dicent
lauerunt se hominibus et descenderun
uocauerunt barnaban iouem populum a
curium quoniam ipse erat princeps uerborum- ^^et
erat sacerdos iouis tauros et diademata e
adduxit ad ianuas cum plebe uolens immo
2o-^Etcum audissent paulus et barnabas ista con[sciderunt
su"m uestimentum accurrentes ad plebem
tes dicebant uiri quid haec facitis nos ho
mus uestri corporis nuntiantes nobis
magna no
ge supra pe
exiliuit
cit paulus
es dii adsimi
t ad nos " et
utem mer
ad portam
t coronas
lare
'* et clama
mines su
e his uanis
XIV. 5-14 : 1. 4. ut : h^ et. 7. h^ uentre.
paulu[s. 16. populum : A* paulum.
8. apostolos : h^ paulum.
9. populu[s : h^
Folio 117 ACTUS APOSTOLORUM SAXTORUM
Ut conjuertamini ad eum qui fecit caelum et terra
mare et" omnia quae in eis sunt ^^ qui praeteritis tempo
ribus di]misi omni gentis hominum ire in uiam suam
'^et non intjestabilem dimisit se sed magis benefecit dans
uobis plu]biam dae caelo et tempora fructuosa adimplens
cibo et iu]cunditate corda uestra- ^^ et haec dicentes
uix persujaserunt ne inmolare^t sibi illi homines ^^et di
miserun]t eos ab se et cum ibi commorarentur et doce
rent supejruenerunt quidam iudaei ab iconia et antio
lochia qui] palam disputabant uerbum di- persuadebant
illis hojminib- ne crederent eis docentibus dicentes
quia nihil] ueri dicunt sed in omnibus mentiuntur
et concitajberunt turbam ut lapidarent paulum que
trahentejs foras extra ciuitatem putaberunt eum esse
mortuum] 2° tunc circumdederunt eum dicentes et
cmn discejssisset populus uespere leuauit se et intro
PALIMPSESTUS FLORIACENSIS 117
iuit ciuit]atem lystium et altera die exibit cum barna
ban in] derben ^^ec bene nuntiauit eis qui erant in
ciuita]te et docuerunt multos tunc reuersi sunt
2olystraJ et iconium et antiochiam -^ confortantes an!
as discejntium et rogantes eos permanere in fide
dicentes] quia per multas tribulationes oportebit uos
introire] regnum di '^^et constituerunt eis maiores na
XIV. 15-23 : 1. 3. h* reel h^ di]misit. 22. uos : h^' nos.
Folio 1 1 6 tcerso actus apostolorum santorum
^* Quidam autem crediderunt in quibus d'onfysius qui
dam areopagites et mulier nomine damalis et multi ce
teris cum eis 18 ^ et cum recessisset paulus ab at henis uenit
corinthum ^et inuenit aquilam natione Pconticum iu
daeum qui in recenti uerant ab italia cum [ pris
cilia uxore sua et salutauit eos hii aute[m propte
rea exsierunt ab urbe quod dixisset claudlius
uti omnes iudaei exirent ab urbe qui uenefrant in acha
iam paulus autem agnitus est aquilae r quoniam
ro esset eiusdem artis et mansit apud eum e[rant eni
arteiicio lectari * et cum introiret in synal gogam per
omnem sabbatum disputabat interponenfs nomen
dni ihu suadebat autem non tantum iudaeps sed et gre
eis- ^ tunc superuenerunt a macedonia silas et
timotheus atque iterum cum multis fieret uerbum
et scripturae interpraetarentur ® contr[adicebant
iudaei quidam et maledicebant tunc excfussit ues
tem suam paulus et dixit ad eos sanguis ues ter super
caput uestrum mundus ego nunc uado ad [nationes
20 ab nobis- '' et recessit ab aquila et abiit in dof mum iusti
metuentis dm erat autem domus eius confinis sy
nagogae- * arcihisynagogus autem quidam nomine
crispus credidit in dnm cum tola domo sua et [quomodo
XVII. 34-XVIII. 8.
Folio 116 ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Mult]a plebs corinthiorum audierant uerbum dni
unti sun]t credentes do in nomine ihu • xpi • ^ tunc dixit
dns ad pajulum in uisum ne timeas sed loquaere et ui
de ne tacjeas ^"quoniam ego sum tecum et nemo cona
bitur m]ale facere tibi propterea quod plebs est mihi
multa i]n ista ciuilate " et sedit corinthi per annu et
sex men]ses docens apud eos uerbum di '^gallio ante
cum essjet pro consule achaiae exurreserunt c6
sentientjes iubaei et conlocuti secum- de paulo inie
ii8
PALIMPSESTUS FL ORIA CENSIS
locerunt ei] manus et perduxerunt ad proconsulem " cla
mantes] et dicentes- qui^^ aduer^us legem suadet homi
nibus d]m colere " et cum uellet paulus os aperire dixit
gallio a]d iudeos- si esset aliqua iniquitas in eo uel fac
inus neqiuam- o uiri iudei recta uos sustinerem ^^ sed
si quaes tiones aliquae sunt inter uos uel de uerbo
uel de nojminib- uel de lege uestra ipsi uideritis- iudex
horum n]olo esse ^® et dimisit eos a tribunali suo ^'^ et co
prehenjderunt graeci sostenen archisynagogu
et cecidjerunt ante tribunal et gallio simulabat
20 se non uijdere '* paus autem commoratus illic conplu
ribus diejbus ualefecit fratrib- nauigans in syriam
et cum ejo priscilla et aquila qui uotum cum fecisset
cenchris] capud tondit " et cum uenisset ephesum in se
XVIII. 8-19.
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Confitentur esse resurrectionem et ang[elum et
spm ® et cum clamor ortus esset inter eos diui[debantur
et quidam de scribis et parte phariseorum co ntradice
bant dicentes quid autem mali '^ hoc homine finueni
mus ss'pspus locutus est ad eum uel angelus ^° et cu
e[s]set inter illos magna dissensio timens ti[ibunus
ne carperetur ab eis paulus iussit numerum |militu
uenire et rapere eum de medio ipsorum et ad[ducere
in castra " sequenti autem nocte adstitit ei dl ns et ait
10 bono animo esto paule quomodo enim testifmonium
perhibebas hierosolymis ita oPortet et rom[ae testi
monium dicere '^ et cum dies factus est cong regaue
runt se quidam ex iudeis et deuouerunt se difcentes
neque edere nequae uiuere donee occider[ent paulu
'^ erat autem plus xl qui se deuouerant " accesfserunt
itaque ad sacerdotes et maiores natu et dix[erunt
deuobimus nos ne quid gustemus in totum d[onec occi
damus paulum ^^ nunc itaque rogamus uos ho[c nobis
praestetis congraegate concilium et petite a [tribuno
20 uti deducant eum ad uos tamquam cerlius alfiquid in
quisituri de eo nos autem parati erimus ad ne candum
eum licet oporteat ad nos mod '^^ sed cum aud[iuisset
iuuenis filius sororis pauli conuentionem eoLrum ue
XXIII. 8-16.
Folio 124
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Nit ad casltra et intrauit ad paulum et indicauit ei
"Et uocaujit paulus unum ex centurionib- et dixit ei iuue
nem ist]um due ad tribunum habet enim quod illi in
Folio 124 uerso
PALIMPSESTUS FL ORIA CENSIS
dicet '^ qu]i confestim adduxit iuuenem ad tribunum-
habet e]nim quod illi indicet qui confestim adduxit iu
uenem] ad tribunum dicens uictus me paulus uocauit
ad se rogjans uti istum perducerem ad te quia habet quod
indicet] dbi '** adpraehensa autem manu- eius tribunus
apud om]nes et secessit cum eo et inquirebat ab eo quid
lo asset q]uod haberet illi dicere '^^ qui ait iudaeis conuer
it roga]ret' te crastina die ut deducas laulum in conci
mquam uolentes certius ab eo aliquid inquire
-^ ergo tu Qe suadaris sunt enim ex eis plus homi
parati qui eum interficiant qui et deuouerunt
se nulljam rem gustaturos quoadusq- hoc agant
Et nunc] parati sunt sperantes pollicitationem tuam ^- et
tribun]us quidem iuuenem ilium dimisit praecipiens
ne quis] sciret quod sibi nuntiasset '^^ et uocauit duos
ex centjurionibus et dixit praeparate milites qui eant
20 armati] usq* in caesarea equites centum et pedites du
centos e]t ad hora noctis tertiam imperat ut parati
essent ad] eundum ^^ et centurionib- praecepit uti iumenta
praeparar]e°t et inponere^t paulum et deducerent per noc
XXIII. 16-24: 11. lo, ii. conuer[it roga]ret : /i'^'°''' coniien[it roga]re.
up
lium
ta
re
nib-
xl'
ACTUS APOSTOLORUM SANTORUM
Folio 127
Ciuitatibus praedicabi peniteri et reuerti [ad dm
digna opera penitentiae agentes "^ horum cau "sa me
iudaei cum essem in templo conpraehenderu nt et ne
gare conati sunt ^ cum ergo auxilium di sim co nfisus
esto indicans maiori ac minori nihil amplius dficens qua
quae profetae dixerunt futura esse scriptum [est enim
in moysen '^'^ si passiuilis xps ex ^esurrexione mofrtuorum
lux annuntiabit plebi et gentib- '* et cum haec lo quere
tur orauit exclamauit festus et dixit insanis[ti paule
loinsanisti multe te littere in insaniam conu[erterunt
^^ qui respondit ei non insanio optime legate sed magis
ueritatis et sapientiae uerba emitto ^"scit autefm omnib*
de istis rex apud quem loquor nihil enim horfum eum
latet " credis rex agrippa profetis scio quia cr edis ^^ agri
ppa ad eum ait modico suades mihi paule xpian[um fieri
'^^ad quem sic ait orarem dm et in modico et in m agno non
solum te sed et istos qui me audiunt omnes fieri tales
qualis ego sum excepds uinculis istis ^°et cum haec dixis
set exurrexit rex et legatus et omnes assenltiebant eis
20 ^'et secesserunt praefantes inter se de eo dic[entes nihil
mortem dignum uel uhiculorum homo iste I fecit ^^ respon
dit autem rex agrippa dimitti poterat hom[o iste si non
appellauit caesarem et ita legatus mitti eum ad [caesarem iudicauit
XXVI. 20-32.
120 PALIMPSESTUS FLORIACENSIS
ACTUS APOSTOLORUM SAKTORUM FoHo I 27 lUrsO
^ Et in] crastinum uocabit centurionem quenda
nomilne iulium et tradidit ei paulum cum ceteris cus
todiisj "^ cum coepissemus nauigare ascendimus in naue
adru]metinam ascendit autem nouiscum et aristar
chus majcedo '^ uenimus autem sidonae et humanae attrac
tans pajulum ille centurio permisit amicis qui ueniebant
ad eumj uti curam eius agerent ^inde autem nauigantes
legimujs c3-prum eo quod contrari erant uenti ^et post
haec najuigantes sinum cilium et pamphilium pelagu
10 diebus] xu- deuenimus myra l}-ciae * et inuenit naue
alexanjdrinam centurio ille nauigantem in italia
inposujit nos '' et cum tarde nauigaremus per aliquos
dies ujenimus gnidum ^ et inde cum tulissemus lege
tes cret]en deuenimus in portum bonum ubi anchis ci
uitas er]at ' et cum plures dies illic fecissemus et iam es
set perijculosa nauigatio eo quod et ieiunium trans
isset ] accesit paulus "dicen^ uiri "ideo nos cum iniuria
multa e]t iactura non tantum nauis sed et animaru
nostrar]um nauigare incipere ^' gubernator autem
20 et magislter nauis cogitabant nauigare ^^ si forte possen*
uenire pjhoenicem in portum qui est cretae conse
tiebat ijllis magis centurio quam paulis uerbis ^^ et
dum flat] auster tulimus celerius et sublesebamus
XXVII. 1-13.
SCRIBA ET CORRECTORES
ff* : ipse scriba.
ff^: corrector emsdem saeculi ac ipse scriba ; forsan erat diorthota. Atramento fusco usus est.
ff^: ff^ ei ff^ quuvi atramento turn litterarum uncialiian forma parum differunt : saec. quinti,
ut tiidetur, ambo.
ff^ : ynanus octauiuelnoni saeculi ; codicem adtextiim Hieronymianum corrigerehic illic conatus
est. Atraiiwito fusco, inter dum uiolaceo, usus est.
ff'^ : manus duodecimi saec. Unaquaque fere pagina lectiones Hieronymianas in codicem intidit.
^nou : corrector recens, octaui decinii saec. ut uidetur ; correctiones nulli jyiomenti fecit atramento
pernigro. Interdum litteras uticiales imitari cotiatus est, interdum orthographiam pessirne viutauit.
Verba uel litteras supra lineam scriptas ttonnullas in textum sine notula admisimus ; hae omnes
nostra iudicio ex diorthota {^^) sunt.
EUANGELIUM SEC IMATTEUINI.
Fol. 1, 1. 13. manducas: J^^ lapsu in manducnas correxit, n supra c posita. 1. i6. ujini :
i finalis paene euanuit. 1. 38. in ex margine i?t texlum recepimus. Fol. 1 b, 1. 20. uenite : ff°
addidit ad me. Fol. 2 b, 1. 18. cojnplacuit : _/f ^ ;;/^^/^?^// in corri'\^\&.c\x\\., suprascripta m ; sed
codice postea mutilato m partim periit. 1. 44. uturbe : u pr. perlineata est. Fol. 3 b,
1. 24. locuti : lo perierunt. Fol. 4, 1. 28. mundanta : xi sec. ifnprobauit ff* uel ff^. Fol. 5,
1. 13. illius: u erasit corrector. Fol. 6, 1. 27. colligentes : caudam litter ae g redintegrauit
ff^. Fol. 6 b, 11. 41-4. Puncta haec nescio an ff^ posuerit. Fol. 7, 11. 34-6. In ynarg.
scripsit ff<^. In lib 11 sup apocalyp odberti ubi iezabel meritrice die ponenda in lectu cii eis
qi cu ea fornieantur {cf Apoc. 2. 22). Odbertus uel Audbertus {uide infra fol. •^6) forsan fiit ille
Ambrosius Autpertus ordijiis S.Benedicti qui floruit circa a. d. '^ti'^seqq., et decern libros Coynnmitariorum
super Apocalypsin scripsit : Commentarii impressi sunt Coloniae a. d. 1536. Fol. 7 b, 11. 9-15.
In marg. scripsit ff^ln lib seed sup apocaljps odberti ubi ait qi uicerit dabo illi calculu candidum
{cf Apoc. 2. 17). Fol. 8, 1. 8. iodnis : in ioadnis correxit ff*. 1. 43. et superscr. ff *,
Fol. 9 b, I. 28. tangeret : correxit ff^. Fol. 13,1. 17. conmunicationem : correxit ff^.
Fol. 17, 1. 23. bellum : correxit ff^. Fol. 17 b, 1. 45. illis : erasit % corrector. Fol. 18,
1. 36. generatione : uohiit -x\t ff^. Fol. 18 b, 1. 46. uenisset : correxit ff^. Fol. 19,
1. 47. dulendum : addidit el ff^. Fol. 20, 1. 36. tacere : addidit iff^. Fol. 21, 1. r8.
mentes : correxit ff^. Fol. 22, 1. 40. uita: improbauit X ff * aut ff^. 1. 41. credistis :
«o//«'/ credidistis_^^ Fol. 23, 1. 17. propheta : correxit ff^. 1. 34. neglexerunt : caudam
litterae g redintegrauit ff^. Fol. 24, 1. 41. inter resurrectione : ter erasit corrector.
Fol. 25, 1. 48. fratrestis: correxit ff* autff^. Fol. 26,11. 39, 40. plenas sunt rapinas : correxit
in plena sunt rapina _^*i. 11. 41, 42. phariseiae : erasit ia corrector. Fol. 27, 1. 3. ueniet :
correxit ff^. 11. 13, 14. pullum suos : correxit ff^. Fol. 27 b, 1. 6. Audientem : correxit
ff^ in audituri enim estis. Fol. 28, 1. 13. pelegrina : correxit ifi^rtgnz. ff^. Fol. 28 b,
I. I. CO : lineolajn addidit ff* aut ff^. Fol. 29, 1. 14. agru : _^* nitide nmtauit agru in
agro. Fol. 29 b, 1. 33. facientem : correxit ff^. 1. 47. qui: correxit ff^. Fol. 30,
II. 25, 26. In marg. scripsit ff^ In lib apoc audberti ubi ait dabo unicuiq; uestrum secdm opera
Mt%\.x2i {cf. Apoc . 2. 23). Fol. 31, 1. 14. cum: addidit to ff^. I. 36. tollegistis : correxit
122 EUANGELIUM SEC MATTEUM
ff^. Fol. 31b, 1. 27. uenimus ad te : correxit ff^. 1. 40. minis: correxii ff"^ tiel £f<i.
Fol. 35 b, 1. 21. ilium: uolidtWXo ff^. 1. 38. nouisse : addidittff'^. Fol. 36, 1. 30. eos
alterum erasit corrector. Fol. 36 b, 1. 26. die: correxii ff^. 1. 47. hodie : addidit -ptx
uisum_^d, Fol. 37, 1. 42. uniuersa : addidti rs\ ff^. Fol. 38, 1. 23. cruci fi: correxit
ff^. Fol. 40, 11. 5. 6. uenisset : correxit ff\ 1. 16. nos tenuerunt : correxit ff^. 1. 31.
monte : correxit in montem ff^ uel for sari ff'^.
EUANGELIUM SEC lOHANNEM.
Fol. 41, 1. 20 seq. Numerum ui in Capitulis post uii lapsu posuit scriha. Fol. 43 b, 1. 13.
piio : correxit ff^. Fol. 44, 1. 19. sta : addidittff^. 1. 31. iohannens : n tert. expunxit
Jf^ uel ff^. Fol. 44 b, 1. 36. deixerunt : correxit ff*, ff^ punctiwi supra i lapsu posuit.
Fol. 45 b, 1. 39. dixeri: correxit ff^. Fol. 46 b, 1. 3. eas : aes_^d. Fol. 48, 1. 19.
dixit: corr. in uenit etff'^ ^^ ff^- '• 22. demorabuntur : rorr. z« -bantur_^'<i. 11. 25, 26. aeno :
corr. in aenon_^<i. Fol. 48 b, 1. 30. di : uoluit dsff^. Fol. 49, 1. 29. eis: expimxit
et erasit s corrector. Fol. 49 b, 1. 27. est: correxit in t's, \.\x f ^. 1. 41. qui : ff^ quia.
Fol. 50, 1. 5. nessias : correxit in messias_^<i. 1. 40. ipsum : correxit in Ipsos^d, Yo\.
50 b, 1. 2. mensis: correxit iji messis_^'°. Fol. 51, 1. 10. eum : correxit in tmvaff^
1. 15. quedam : correxit in quidamjfd. n. jy^ jS, capharnau:^^ -nau. 1. 42. interrogabit.
uoluit -hdiiff^. Fol. 52, 1. 35. quit: ff^ quid. Fol. 52 b, 1. 22. eis: erasit s corrector.
1. 33. honorificat : jf <i -cant. 11. 35, 36, 37. patrem . . . filium : transposuit ff^. Fol. 53, 11. 31, 32.
uoluntate : ff^ -te. Fol. 54, 1. 41. nin : correxit ff^. 1. 44. eni lapsu pro ei ff* ; correxit
in enim^"«'. Fol. 54 b, 1. 26. hordiacis : ff^ -ciis. Fol. 55, 1. 16. naui : correxit ff^
in nauem. 1. 28. alii: ff^ aliae. Fol. 55 bis, 1. 11. uoluntate: addidit meam _^'d.
Fol. 58, 1. 45. illumanu : ita ff * ut uidetur : deinde erasit anii corrector. Fol. 59, I. 34.
homo hie homo : homo/r. correxit ff^ in sicut. Fol. 60 b, 1. 18. mens : uoluit tuus_^d,
Fol. 61b, 1. II. re uera : erasit ff<^ et uere substituit. Fol. 62, 1. 5. uestris : s _/?«. erasit cor-
rector. Fol. 63 b, I. 24. hoc: correxit ff^ in haec. Fol. 64, 1. 40. est : ff^ sis.
Fol. 64 b, 1. 3. peccatorest : \.fi7i. erasit corrector. Fol. 65, 1. 43. habeam : ff^ habeant.
Fol. 67, 1. 35. dixit: t pessinie erasit ff^^"^, ut credo, sed postea restituit. Fol. 68 b, 1. 6.
haec: ff* se correxit. Foh 69 b, 1. 6. propterea : correxit ff^ in proximum.
Fol. 70, 11. 22, 23. uideret: ff"^ -rent. I. 28. interficeret: ff^ -rent. Fol. 71, 1. 12. sunt:
ff^ sum. 1. 33. poterant : ff* uel ff^ addidit r super o sed nihil aliud correxit. 1. 45. quia :
ff^ qua. Fol. 75 b, 1. 28. quoniam : correxit ff^ in nobis. Fol. 76 b, 1. 32. priore :
ita credo ff* ; lincolam redintegrauit ff^. Fol. 77, 11. 21, 22, scriptum:_^'<l scriptus. Fol. 77b,
1. 18. sed : ff^ si enim. Fol. 78, 1. 40. tristitia : ff^ -tia. Fol. 78 b, 1. 7. nemo :
ff'^ me non. Fol. 84, 1. 46. aloe : addidit sff^. Fol. 84 b, 1. 47. uidit : ff^ uenit.
Fol. 85, 1. 33. dicit ei: ita credo ff* ; erasit ei corrector, deinde restituit ff '^. 1. 35. eis:
perlineauit s ff°; ut uidetur. Fol. 86, 1. 46. tertito : ff^ tertio. Fol. 86 b, 1. 14.
precingit : correxit in precinget^^*^.
EUANGELIUM SEC LUCANUM.
Fol. 87, 11. 32, 33. adnuntiat : a pr. alramento obscurata ex aduersa pagifia, alteram addidit
a_^'° supra lineam. Fol. 87 b, 1. 17. apostolus: correxit ff^ atra?nento usus. Fol.
88 (5/>, 11. 46, 47. sacrificiis : addidit ff'^ tX. de ficu quae fructum non rettulit et de cophinum
stercoris. Fol. 89, I. 35. dom : ff^ superscr. s; dubium utrum ds an diTis uoluerii. Fol.
91, 1. 43. sacerdoti : -tii_^b ut credo. Fol. 91 b, 1. 32. autem erasit corrector. Fol. 92,
1. 28. quid : ff^ quia. Fol. 92 b, 1. 34. me : uoluit tibi/'°ou. Fol. 93, 11. 27, 28.
beati: wc/zw/ beata^iiou. Yq\. 94, 11. 34, 35. prophetauerunt : correxit ff^. Fol. 95,
EUANGELIUM SEC LVCANUM
122
1. 47- uoluntatis: uoluit ff^ bonae uoluntatis. Fol. 96, 1. 23. dm- dmi ff^ FoI qft
1. 20. fructum: addidU bonum #d. PoI. 98 b, 11. 39, 40. baptizante et orantem:" Jd
bapuzato et orante 1 48. die : correxit ipse scriba. Fol. 1 00, 1. 9. ilium : correxit tn ^\
M ' i-ol. 100 b, II. 4, 5. magnificabantur : n sec. erasit corrector. ]. qo ministros • <^ /f,,
erasit corrector. Fol. 106, 1. 9. benedixerim : correxit ff^. Fol 106 b 1 22 rnn
demnimi : correxit ff\ Fol. 107 b, 1. 29. synagoga : ff^ -ga. Fol. lis 1 I2 in
bono : improbauitff\ Fol. 109, 1. 41. uiuens : ff^ bibens. Fol 110 b 11 '21 '22
exhorta est : ff<^ uelff^ exhortae. Fol. 111,1. 24. retinet: correxit ffK ' Fol 11 1' b l' ! i '
his : /a uelj; b ,,^/,,,/ hie. Fol. 112, 1. 33. demonis : a superscripsit ff\ ' Fol 117 b'
FnV f^^l-'^fi''- /;.''<''' \'''<i^orihota. Fol. 119,11.34,35. sanatas sanatam : correxit ffr^^>^
i^ol. 121b, I 27. discipubs : s>. ^^;«/. .r^^z-/ corrector. 1. 36. coruos : ff^ uolatilia caeli. 1. 41
ilium :/c iila. Fol. 123, 1. 24. querent: /c queretur. Fol. 125 1 q8 recide
correxit ff^o., pol. 128 b, 1. 4. substantias : correxit ff^ in substantiam, ./ ..^;i lequenLi
unprobamt. Fol. 1 30, hi 8. octogi : n addidit ff\ 1. 48. domi : mi perierunt. yZ
131,h25^recordarecipisti:^b,/^crecordarequiarecipisti. Fohl31b,h 11. illo : ff^addidit
s. Foh 132 .1 1, gratia : addidit sff-. Fol. 135, 1. 7. duodecim : Apr. minio scripta
h 35. dixeru: addidit nt /a. ]. 33. damauit : correxit in exclamauit #«. ^ Fol 136 b
LrrLr' ■■ ^Tnl^'Tlf T ''''T'' "' ^"'''! "'"'• ^°^- l'*^' ^- ^^- ^""i^^t : t>;. erasit
corrector. Fol. 145, 1. 2. redintegrata : d erasit corrector. 1. rq fuera • a z>2 r^r//r:7i .rri^fn
«/ ■ *,«*^. j,,/^. „,^.„.„>„v „, Fol. 147 b, 1. 37. et alif : e^^^iUorZt" l^il
148, 1. 13. dulebant : _^i'ou iantum substituit t pro u.
EUANGELIUM SEC MARCUM.
Fnl I'l ^T^ ^' ^' '^" '^^.obu: #^-bu. 1. 34. facto esset : /"nou «,/,,,•/ f^cto cum esset isic)
Fo .106^ In marg. superiori scnpstt manus dtwdecimi,ut credo, saec.dxt dnico- diebus illis ecressus
Fn 'f -fi b 7fT ^^''' ^^,d^^^^^""^ \^^ -^'^-^^^ ^-^^-^^^-^ ; finit /.../ ciuitate /. 46 positlmTt
fss '!« ' L h ; '';nof'/""- /?'• '"' ^' "• 35' 36. dicebat : #^^ou dicebant Fo
^ 'k .^ / 'u"""^ • -^ "^^^- ^°^- 1^9 b, I. 20. cirspiciens: correxit ff^ou, 11 ,1 2°
sedebat : #nou .bant. Fol. 160 b, 1. 29. audium : /nou .^nt. Fol 166 11 47 ,8 i'llum
remigantem : correxit ff^ou Pol. 168 b, 1. 33. m manum : ^nou ,,iSt '^' Fol "
h 3. tibmebat : b ^r.^.r ...«./ ff^. 1. 34. uniuersum et praedi : ... spatio ita scripsisse ^redo
M . tol 190 b 1. 13. uerbum : mm sermonem, ut credo ex spatio. 11. 13, 14 similiter
cod!:}:::t Z::r '- "^ '°"'™'"^' "^^"^ sequentlbus. l% nubium utnL amen t
DURuTiISiO^DUr!'''''''' ^^^'■^"^■^^^■^^^' '^^-^- ^>^''«^ ^^^-^'^^^^ NE IN TERRA | ERAM | SERMO
OXFORD
PRINTED AT THE CLARENDON PRESS
BY HORACE HART, M.A.
PRINTER TO THE UNIVERSITY
©Ib^Xatin Biblical ^ejts
DRAWN FROM MSS. WHICH ARE EITHER UNPUBLISHED
OR HAVE BEEN INADEQUATELY PUBLISHED.
No. I. The Gospel according to St. 3Iatthew, from the St. Germain
MS. (gi), now numbered Lat. 11553 in the National Library at Paris, with Introduction and
Five Appendices, edited by John Wordsworth, D.D. Price 6s, net.
No. II. Portions of the Gospels according to St. Mark and St. Matthew,
FROM THE BoBBio MS. (k), now numbered G. vii. 15 in the National Library at Turin,
together with other Fragments of the Gospels from six MSS. in the Libraries of St. Gall,
Coire, IMilan, and Berne (usually cited as n, o, p, aj, s, and t). Edited with the aid of
Tischendorf's Transcripts and the printed Texts of Ranke, Ceriani, and Hagen, with two
Facsimiles, by John Wordsworth, D.D., Bishop of Salisbury, late Oriel Professor of
the Interpretation of Holy Scripture; W. Sakday, D.D., Dean Ireland's Professor of
Exegesis, Fellow of Exeter College; and H. J, White, M.A., Curate of Oxted, Surrey.
Price 2 IX. net.
No. III. The Four Gospels, from the Munich MS. (q), now numbered Lat.
6224 in the Royal Library at IMunich. With a Fragment from St. John in the Hof-
Bibliothek at Vienna (Cod. Lat. 502). Edited, with the aid of Tischendorf's Transcript
(under the direction of the Bishop of Sahsbury), by H. J. White, M.A. Price \2s. 6d. net.
No. IV. Portions of the Acts of the Apostles, of the Epistle of St. James,
and of the First Epistle of St. Peter, from the Bobbio Palimpsest (s), now
numbered Cod. 16 in the Imperial Library at Vienna. Edited, with the aid of Tischendorf's
and Belsheim's printed Texts, by H. J. White, M.A. Price r^s. net.
OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
LONDON, EDINBURGH, AND NEW YORK
HENRY FROWDE
Oniversity of Toronto
Library
Acme Library Card Pocket
LOWE-MARTIN CO. Limited
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11