Gougle
This is adigital copy of a biK)k ihal was presLTVvd for guiiLTalions on library sIil-Ivl-s ru-lbre il was carefully scaniiL'd by Googlu as parl of a projccl
to makc thc world's books discovcrablc onlinc.
Il has survivcd long L-nough for llu- copyrighl lo cspirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is onc that was ncvcr subjccl
to copyrighl or whosc lcgal copyrighl Urrn has cxpircd. Whcthcr abook is in thc public dornaiii may vary country tocountry. Publicdomain books
arc our gatcways to thc past. rcprcscnting a wcalth of history. culturc and knowlcdgc thafs oftcn dillicult to discovcr.
Marks. notations and othcr margiiialia prcscnt in thc original volumc will appcar in this lilc - a rcmindcr of this book's long journcy from thc
publishcr to a library and linally to you.
Usage guidelines
Googlc is proud to partncr with librariL-s u> digili/L- public doniain niaUTials and niakL- Uiltii widcly acccssiblc. Public doniain books bclong to thc
public and wc arc mcrcly llu-ir cuslodians. Nl-vltiIil-Il-ss. this work is cxpcnsivc. so in ordcr to kccp providing ihis rcsourcc. wc havc takcn stcps lo
prcvcnt abusc by coninicrcial parlics. iiicIliJiiil: placing: lcchnical rcstrictions 011 automatcd qucrying.
Wc alsoasklhat you:
+ Make non-commerciai u.se ofthefilvs Wc JcsigncJ Googlc Book Scarch for usc by individuals. and wc rcuucst thal you usc thcsc filcs for
pcrsonal, non-commcrcial purposcs.
+ Refrain from mttomutvil qtterying Donot scnd autoniatcd uucrics of any sort to G(K>glc's systcni: If you arc conducting rcscarch on machinc
translation. optical charactcr rccognition or othcr arcas whcrc acccss to a largc aniount of tcxt is hclpful. plcasc contact us. Wc cncouragc thc
uscofpublic domain matcrials for thcsc purposcs and may bc ablc to hclp.
+ Maintain attribittion Thc Googlc "watcrniark" you scc on cach lilc is csscntial for inforiiiiiig pcoplc about this projcct and hclping thcm lind
additional maturials ihrough Googk' Uook Scarch. Pk-asL- do not rcmovc it.
+ Keep it legal Whatcvcr your usc. rcmcmbcr that you arc rcsponsiblc for cnsuring that what you arc doing is lcgal. Do not assumc that just
bccausc wc bclicvc a b(K>k is in thc public domain for uscrs in thc Unitcd Statcs. that thc work is also in thc public domain for uscrs in othcr
courilrics. Whclhcr a book is slill in copyrighl varius from counlry lo counlry. and wl- can'l offcr guidancL' on wliclhcr any spucilic lisl' of
any spccilic biK>k is allowcd. PkasL- do not assumc that a b(K>k's appL-arancL- in Googlu Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr
anywhcrc in thc world. Copyrighl iiilriiigciiicnl liability can bc quitc scvcrc.
About Google Book Search
GooglL-'s niission is lo organi/c thc world's information and to makc it univL-rsally accL-ssibk- and lisl-1'uI. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs
discovLT Uil' world's books wlulc liclpniL! amhors aiid publishurs ivacli ncw audiuncus. You cau scaivli Lhrough llic liill lc\l of ihis book on llic wcb
al |--.:. :.■■-: / / bQQkj . qooqle . com/|
«wGoosk
c
I
CONFINED TO THE LIBRARY.
),jii,i,a W GoosIe
s<x*uip*[s(ej
Vu | 4 (,
,,GoosIe
//
wGoosk
W rre:,L.OOQlC
«wGoogle
«wGoosk
«wGoosk
«wGoosk
«wGoosk
«wGoosk
GALENI PERGAMENSIS j
DE TEMPERAMENTIS, ET DE !
INAEQVALI INTEMPERIE j
LIBRI TRES j
THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE.-.
Opus non medicis modo, fed et philofophis oppido $ neceflariu
nunc primum prodit in lucem
CVM GRATIA
& Priuilegio.
Reproduced in exac~l Facfimile
WITH AN INTRODUCTION
JOSEPH FRANK PAYNE, M.D., F.R.C.P.
FELLOW ov magdalEn college, oxford
AND A PORTRAIT OF THOMAS LINACRE
1T Printtd by C. J. Clay, M.A. Prinitr to tht Univerfity of Cambridgt
for Alexander Macmillan a*d Robert Bowes, Bookftlltrt
No. I Trinity Strttt, ovtr againfl Saint Marys Church
MDCCCLXXXI
wGoogle
«jiioMwGoogle
PUBUSHERS* NOTE.
THe prcsent reproduction of Linacre's translation of two treatisel
by Galen is issued as a specimen of early typography, being the
sixth in order of the seven books printed by John Siberch, the first
Cambridge printer, in 1521. Besides these seven, one appeared in
1522, after which date no book is known to have been printed in
Cambridge till 1584. The books printed by Siberch are all very
scarce ; of one but a single copy is known, and of three of the books
there is not a single specimen in Cambridge. Tn 1878, the publishers
of the present volume proposed to issue the whole of the eight books,
and the following are now ready, and will shortly be published :
1. Bullock, Henry. Oratio habita Cantabrigiae. 1521.
2. Cujufdam fidelis Chriftiani Epiftola ad Chrifhanos omncs. SubCequitur
et Divi Auguftini de miferia...vibe fermo. 1521.
8. Papyrii Gcmini Eleatis llermathena, feu de Elaquentiae victoria. 1531,
Mr Bradshaw, University Librarian, has compared the eight books
side by side, and has thus been able to determine their relative order.
He kindly allows his notes to be printed, and they will be issued
with the first of the above three volumes.
ooyGoo^Ie
4 PUSLISHERS NOTE.
The Fublishers are desirous of gaining information about the
printer, John Siberch, before 1521, when he commenced to print in
Cambridge, and after 1522 when he discontinued printing there.
Herbert suggests that he may be the john Sibert, who was prinrJng
at Lyons in 1498, and mcntions a book of that date being in the
Cambridge University Library. But this book, Henrici Bouhic Dis-
tinctiones super libros quinque Decretalium, consists of two large
folio volumes, and the printer calls himself 'Magister Johannes
Sibertt ;' both of which facts make it unreasonable to identify him
with the plain Johannes Siberch who printed little books at Cambridge
80 many years afterwards. 1
Cambxidgz, fufy 1, 1881,
coyGoO^Ic
INTRODUCTION.
|HOMAS LINACRE, known to his contemporaries
as one.of the most learned scholars of an epoch
when learning was highly prized, but in after times
chiefly as the founder of the College of Physicians in
London, wasborn at Canterbury, probably about the year 1460.
Of his parentage and" descent notning certain is known, though
some of his biographers have assumed, apparently without
any evidence except the name, that he was connected with
^ the family of Linacre in Derbyshire. It is clear from a
passage in Linacre's will that he had a brother, sisters, and
other relatives (the brother strange to say, bearing the same
baptismal name — Thomas) but further the family history can-
not be traced.
This fact will appear less surprising, if we remember that
Linacre like many scholars of his time, was never married,
and lived for many years an almost monastic life, little
influenced by family or social ties. More important than his
descent was his education, and in this Linacre was unusually
ftappy; for not a little of the success and eminence of his
aByGoogle
6 INTRODUCTION.
after life may be traced to the bias which the young scholar*s
mind received from his earliest teacher. The Cathedral
school of Canterbury within the monastery of Christ Church
where Linacre became a pupil was at that time under the
direction of William Tilly, otherwise called William of Selling,
an Augustinian. monk, and a scholar of a type at that time
rare in England. Originally educated at Oxford, elected a
Fellow of the newly founded College of All Souls, and after-
wards received as a monk in the Monastery of Christ Church,
Canterbury, Selling found the means to travel in Italy, where
he not only studied the Canon Law, but, what is more tp the
present purpose, during a stay at Bologna, studied Greek
and became the pupil of Angelo Politiano. After two years'
stay in Italy, he returned home, became Prior of Christ
Church, and later on was sent as Envoy from Henry VII. to
the papal court; an event which proved of great importance to
Linacre. At the time of which we are now speaking, he was
only Master of the Grammar School, whether appointed before
or after his first jouraey to Italy we do not know. In any
case it is clear that he had already those tastes and pursuits
from which his pupil Linacre derived not only his determining
impulse to the Hfe of a scholar, but especially that love of
Greek literature which runs like a thread through the great
physician's life and is the clue to much of his versatUe literary
activity.
At the mature age (especially according to the customs of
the day) of twenty, Linacre was sent to Oxford. At what
College or Hall he studied is uncertain, though it is assumed,
on trivial grounds that he must have entered at Canterbury
Hall. The only fact which is certain is that after four years'
residence at the University, in 1484, he was elected a fellow
of All Souls' College. It has fceen .thought by Dr Noble
aByGoogle
TNTRODUCTION. 7
Johnson, the best biographer of Linacre, that this election
must have implied relationship to Archbishop Chichele, the
founder, and thus also to Selling, assuming that the latter owed
his preferment also to family connexions. But the entry in
the College books (which though not contemporary is a copy
thought to have been made about 1571 of the original record)
has no indication of his being of founders kin. It is simply
"Thomas Lynaker, medicus tnstgnis" The omission to specify
kinship to the founder is regarded by Dr Leighton the
present Warden of All Souls (he was himself good enough
to inform me) as decisive that no such kinship existed, and
the supposition of any family tie between Linacre and
Chichele or SelHng must therefore be regarded as entirely
' baseless 1 .
The time of Linacre's residence at Oxford was one of
much moment in the history of the' University, already stirred
by the earliest movements of the revival of learning. The,
first Oxford printing press was already issuing those few
volumes, now become so rare, which must have been of
startling interest to the world of scholars. The study of the
new learning, Greek, had been introduced by Cornelio Vitali,
an Italian, said to have been the first teacher of that language
in England, and it is stated that Linacre became his pupil. At
the same time he doubtless. formed the acquaintance of two
scholars who shared his devotion to the 'new learning/
WilHam Grocyn and William Latimer, the former of whom
Qurvived to form part, with Linacre himself, of the brilliant
circle of Oxford scholars, who a few years later excited the
admiration of Erasmus.
But Linacre was soon to have the privilege which he
must have long coveted, of perfecting his knowledge of
Greek at what was then the fountain-head of that learning,
wGoogle
8 INTRODUCTION.
in the schools of Italy. The opportunity came through his
old friend and teacher, WUKam of Selling, who was sent' by
Henry the Seventh as his envoy to the Papal Court. It is
not clear that Linacre had any official position in the embassy;
he accompanied his patron however, as far as Bologna, but
not in his further journey to Rome. At Bologna Linacre
is stated by Leland to have been introduced to Angelo
Politiano, and to have remained there in order to become a
pupil of this great scholar. His stay in Bologna appears
to have been short, and we next hear of him at Florence,
having perhaps followed thither Politiano, who along with
Demetrius Chalcondylas had now been charged with the
instruction of the two sons of Lorenzo de Medici, Piero and
Giovanni. Linacre seems to have been favoured with the
patronage of Lorenzo, who allowed him to share the in-
structions given to the young princes. It is not easy to
understand precisely what was the position Linacre now
occupied at the Court of Florence, for though his fellow
pupils were boys and he himself a man of twenty-five and
already a considerable scholar, he is not spoken of as in any
sense their tutor. The connexion however must have been
in after years valuable to him, as the dedication of the' work
now reprinted clearly shews : the pope Leo the Tenth, being
the younger of the two Medici princes. It will be evident
from the dedication itself that the privilege accorded to
Linacre was shared by others, and it was therefore perhaps
not so important as it has been regarded. It is enough to
know that he studied under such eminent scholars as Politiano
and Chalcondylas, and thus laid the foundation of the elegance
in Latin scholarship and profundity in Greek leaming for
which he was afterwards distinguished.
After a year thus spent in Florence, Linacre proceeded to
ooyGoo^Ie
WTRODUCTION. 9
Rome, where his studies in the Vatican Iibrary procured him
the acquaintance of another great scholar, Hermolaus Barba-
rus. It is possible that this acquaintance may have given
Linacre's studies a bias in the direction of medicine ; for Bar-
barus, though not a physician, had devoted himself specially
to the study of Dioscorides, whose works he translated into
Latin, and illustrated with commentaries, more than once re-
printed. It is suggested by Dr Noble Johnson that the example
and arguments of Hermolaus Barbarus may have given Lin-
acre's mind a bias of a different kind, namely towards a single
life ; for the Italian scholar, we are told, wrote a treatise in
favour of celibacy at the age of eighteen, and never after-
wards deviated either in practice or theory from the principles
there advocated. Barbarus was also a great Aristotelian
scholar, and in this direction also he may have influenced the
mind of Linacre; who afterwards undertook and partly car-
ried out a plan which had also been among the projects of the
elder scholar, of a complete translation of the woiks of Aris-
totle. In other less important matters, the influence of Her-
molaus Barbarus seems traceable, and if Linacre took as his
model in a learned life any of the great scholars with whom
he studied, it was certainly rather Hermolaus than any
other.
From Rome Linacre went to Venice, and here made the
valuable acquaintance of the great printer, Aldus Manutius
Romanus, who was then engaged in bringing out some of the
most important editions of the classics, by which he earned
the gratitude of scholars. Aldus appears to have treated the
English scholar with great kindness, which is acknowledged,
as a personal favour, by William Grocyn, in a Ietter to Aldus,
which must have been written shortly after Linacre's re-
turn from Italy. After acknowledging the kindnees shewn
iDvGoogle
io TNTR0DUCTT0N.
to his friend Linacre, Grocyn goes on to thank Aldus, in the
name of English scholars especially for his cditions of the
Greek classics, and commends his preTerence for Aristotle to
Plato. The rest of this letter, the style of which ts praised by
Erasmus, is interesting, especially as the only extant composi-
tion, except two trifling epigrams, of this once celebrated
scholar, but has no further reference to our subject. Aldus
prefixed it to Linacre's translation of Proclus On the Sphere,
printed by him in the year 1499 2 , in order (as he says in his
dedication of this work to Albertus Pius, pnnce of Carpi) to
make the Italian philosophers ashamed of their bad Latin,
and lead them to rival the Englishmen. In the dedication
just named Aldus pays a high compliment to Linacres scho-
larship, which may be quoted here, though written later.
" Linacre," he says, "has translated this work with elegance and
learning.
"Qui utinam et Simplicium in Aristotelis Physica, et in
ejusdem meteora Alexandrum quos nunc summa cura Latinos
facit, ad me dedisset, ut et illos una cum Proclo ad te mitte-
rem. Quanquam (ut spero) eosque et alios in Philosophia,
medicinaque perutiles libros aliquando dabit. ut ex eidem
Britannia unde olim barbarae et indoctas Hterae ad nos pro-
fecta Italiam occuparunt, et adhuc arces tenent, latine et docte
loquentes bonas artes accipiamus, ac britannicis adjutoribus
fugata- barbarie, arces nostras recipiamus, ut eadem hasta
sanetur a qua illatum est vulnus."
He also implies that an intimate friendship existed be-
tween Linacre and the prince of Carpi, on which account the
work will be more welcome to his patron.
The Aldine editio princeps of Aristotle contains also an
interesting allusion to Linacre, which seems to shew that he had
something to do with the editing or correcting of that great
ooyGoo^Ie
INTRODUCTION. n
work. It may even not be without some significance that a
, splendid copy of this edition, printed on vellum (and as com-
plete in this state, according to Dibdin, of the highest rarity),
once belonged to Linacre, and is now, bearing his autograph,
in the library of New College, Oxford. In the dedication
prefixed to the second volume of this work, Aldus boasts of
the pains he had taken to secure a correct text,
" Ut tum querendis optimis et antiquis Hbris atque eadem
in re multiplicibus tum conferendis castigandisque exemplart-
bus quse dilaceranda impressoribus traderentur, perirentque
ut pariens vipera, in manus hominum venirent emendatissima.
Id ita sit necne sunt mihi gravissimi testes in toti fere Italia,
et prxcipue in Venetiis Thomas Anglicus, homo et graece et
latine peritissimus praecellensque in doctrinarum omnium dis-
ciplinis."
This volume is dated February, 1497, the first volume
1495, dates which are qulte reconcilable with the time when
Linacre is believed to have been at Venice.
On Ieaving Venice, Linacre went to Padua and probably
made some stay there : since it was here that he graduated
as Doctor of Medicine, and here he must have acquired the
greatest part of his medical knowledge. Padua was at that
time one of the chief seats of medical knowledge in Europe,
and became shortly afterwards one of the first schools of
anatomy. Its reputation in both departments was long pre-
served under the enlightened patronage of the Venetian
Senate. Many students from Northern Europe naturally
flocked thither, and among them a few from England and
Scotland. Linacre was not the first eminent EngUsh scholar
who graduated in medicine at Padua; the once celebrated
Phreas [Wellsl who left Balliol for Italy, and died at Rome,
having preceded him by half a century or more ; but he was
ooyGoo^Ie
12 INTRODUCTION.
followed by a long roll of English and Scottish students the
names and escutcheons of some of whom may still be seen
in the gallery of the University quadrangle.
Though Linacre is said to have taken the degree of
Doctor of Medicine with great distinction, there is no founda-
tion for the assertion that he was ever Professor of Medicine
in the University. The story rests on an obvious confusion
of the titles of Doctor and Professor which were then
and long afterwards equivalent and interchangeable in the
European Universities.
The tradition of Linacre's successful disputation at Padua
is preserved in a dialogue by Richard Pacey (quoted in
Johnson's life) where Grammar and Rhetoric are made to
dispute as to the respective merits of Theodore Gaza and
Thomas Linacre. Grammar first claims Linacre as her own,
Rhetoric contends that he was by right her son, and that
Grammar was only the occupation of his leisure moments.
On one occasion (says Rhetoric) he condescended to dispute
with some Grammarian on certain minutiae connected with
the vocative case, but gained a more brilliant victory when
he defended his theses for graduation at Padua, " Nam quum
in gymnasio Patavino, professionis artis medicse ei (ut nunc
moris est) darentur insignia, publice non sine summ& laude
disputavit, et seniorum medicorum adversaria argumenta accu-
ratissime refellit" 3 .
Linacre's route after leavmg Padua, may, Dr Johnson
tells us, be accurately and precisely traced through Vicenza,
Verona, Brescia, Bergamo and Milan; but the authority for
this statement is not given. It may however be permissible
to delay for a moment at Vicenza, since it is pretty certain
that Linacre did pass there, and highly probable that his
stay had some influence on his literary Ufe. This city was
coyGoo^Ic
INTRODUCTION 13
the home of a celebrated physician and scholar, Nicolaus
Leonicenus, best known as the author of the earliest treatise
on Syphilis, the fearful malady at that time beginning to be
known ; but also celebrated for having translated several
works of Galen from the Greek. One of these versions,
that of the treatise De motu' musculorum was afterwards
published by Linacre with some of his own, Leonicenus
was much older than Linacre (though he survived him)
and in after years, as we know from a letter of Croke to
Henry VIII., spoke of Linacre as his pupfl*.
The reputation of this now almost forgotten scholar was
very high among his contemporaries. Aldus Romanus, in
the dedication of the Aristotle aiready spoken of td Albertus
Pius, Prince of Carpi, speaks of Leonicenus as 'philoso-
phorum atatis nostra medicorumgue facUe princeps'. A
correspondence which has been preserved between Leoni-
cenus and Angelus Politianus is full of mutual compliments ;
and shews that the two scholars regarded themselves as allies
in the common warfare against 'barbarism' a foe that had
to be expelled from the nelds of philosophy and medicine
as well as from that of letters 5 .
It is certain that the example of such a man could not
have been without effect on so apt a pupil as Linacre, and
the influence of Vicenza is clearfy apparent in some of his
later work.
On leaving Italy, Linacre is said to have indulged m an
antiquarian caprice which seems little in harmony with what
we afterwards hear of his staid character, though in his hot
youth and under the influence of the classical sentiment it may
have been possible, and even natural. The story is that on
bidding farewell to Italy at some mountain pass he indulged
his fancy in building a caira of stones, which he crowned with
c;yG00^Ic
14 INTRODUCTION
flowers, and dedicated to Italy, as sancta mater studwrum.
AIl that is known about this transaction comes from two
Latin poems, by Janus Vitalis and by Joannes Latomus, one
of which it may be sufficient to quote.
JANUS VITALES
IN THOiLE LINACRI ANGLI ITALIA DISCESSUM.
Dum Linacrus adit Morinos, patriosque Britannos,
Artibus egregiis dives ab Italia,
Ingentem molem saxonim in mpibus altis,
Congerit ad fauces ante Gebenna tuas,
Floribus hinc, viridique struem dum fronde coronat,
F.t sacer Assyrias pascitur ignis opes:
"Hoc tibi" ait "mater studiorum, 6 sancta meomm
Templum Linacrus dedicat, Italia;
Tu mod6 cui docta assurgunt cum Pallade Atheme
Hoc de me pretium scdulitatis habe."
The second poem is by Joannes Latomus, and entitled
Amidis querela in Thomam Linacrum Anglum Italid disces-
surum. It represents the nymph of the Amo expostulating
with Linacre while engaged in erecting his altar, on his fixed
resolution to return home. It is highly laudatory, but too
long for quotation 6 .
In both copies of verses the name Gebenna occurs in
connexion with this incident, and as this usually means, in
classical Latin, the mountain district called the Cevennes, Dr
Johnson concludes that Linacre before pursuing his journey
to Paris stayed in this district It does not seem necessary
to suppose that he took so circuitous a route, or visited a
coyGoO^Ic
WTRODUCTION. 15
part of the country which must at that time have been wild
and Httle traversed, and where a scholar, uninfluenced by
modern love of the picturesque can have found nothing to
attract him. But Civitas Gebennensis is the name given,
almost universally, by the printers of Linacre's time, to the
city of Geneva, and Stephanus : — Dictionarium nominum pro-
priorum gives an interpretation apparently identical. We
can well believe that, in crossing the pass of the great St
Bernard on his way down to Geneva, Linacre would not bid
farewell to the southern side of the Alps without some ex-
pression of emotion. But too much importance must not be
attached to a story which probably rested only on some trifling
incident of travel in crossing the AIps, related by Linacre
himself in writing to his Italian friends.
The name Morinos in the verses quoted above sufficiently
indicates that Linacre returned home, or was expected to re-
turn by way of Calais. He must doubtless have passed
through Paris, but we have no record of any acquaintance-
ship there, though certainly at a later time Linacre had literary
correspondents and friends in that city,
On his return to England Linacre seems to have resumed
his residence in All Souls' College. His position in the Uni-
versity must have been one of considerable eminence, since a
knowledge of Greek was still confined to a few scholars, and
great respect was paid to those who had acquired this new
accomplishment in Italy. There were about this time or a
little later but four such scholars in Oxford. Grocyn and
Latimer were a Iittle older than Linacre. Colet was younger,
or, at least, visited Italy later, and the date of his stay in
Florence gave his studies a somewhat different complexion
from what we see in Linacre. It has been well pointed out
by Mr Seebohm, in his work on the Oxford Reformers 7 , that
ooyGoo^Ie
16 TNTRODVCTION.
Colet was at Florence during the agfcation and enthusiasm
aroused by the preaching of SavonaroTa, and doubtless derived
from him that new spirit in theology which his after life dis-
played, and which has caused him to be reckoned among the
precursors of the reformation. Grocyn and Linacre shew
nothing of this, They knew Florence when the literary re-
naissance was at its height, and when the spirit of the leamed
world was more pagan than Christian. We shall notice after-
wards what bearing this had upon Lmacre's literary and theo-
logical position.
The dissertation which the newly-returned scholar read for
his degree in medicine is said to have .attracted attention, but
he does not seem to have taught publicly; — at least Grocyn
and Latimer are the only names we hear of as public lecturers
on Greek. It was, however, Linacre's good fortune, at this
time, to meet with a pupil whose subsequent eminence was
enough to make his teacher distinguished, with whom he
formed the most important literary friendship of his life, and
who has left us the brightest and most life-like pictures of Lin-
acre himself. This pupil was Erasmus, whose long-cherished
plans of going to Italy to learn Greek were, as is well known,
deferred, in order that he might visit England with the same
object. The story of Erasmus' stay in Oxford has often been
told, though never before so fully and clearly as in Mr See-
bohm's volume already referred to. It is very Hkely that he
may have derived from Colet some of the ideas which after-
wards influenced his Hterary and theological activity. To
Linacre he owed, undoubtedly, the foundation of his Greek
scholarship, and his respect for the ability and character of his
teacher are shewn in many well-known passages from his
letters. In one of the best known he writes as follows: "In
Colet I hear Plato himself. Who does not admire the perfect
c;yG00^Ic
INTRODUCTION. 17
compass of science in Grocyn ? What can be more acute, more
profound, or more refined than the judgment of Linacre ?"
There are many similar passages, and, though eulogy was the
fashion of the age, we feel at once that, at least in speaking of
Linacre, Erasmus meant what he said. The same impression
must be derived, I think, from an amusing passage in the " En-
comium Moriae," though some of Linacre's biographers seem
to have omitted it as if derogatory to his reputation. It is,
however, written in a strain of good-natured banter, which
shews that there was a foundation of good feeling and mutual
respect between the two scholars.
" Novi quendam arX.w^vorarov Graecum, Latinum, Ma-
thematicum, philosophum medicum kol Tavra, fiaaiXucbv jam
sexagenarium qui ceeteris rebus omissis annis plus viginti se
torquet et discruciat in GrammaticS, prorsus felicem se fore
ratus si tamdiu licet vivere, donec certo statuat, quomodo dis-
tinguendae sint octo partes orationis, quod hactenus nemo
Graecorum aut Latinorum ad plenum pnestare valuit. Proinde
quasi res sit bello quoque vindicanda, si quis conjunctionem
faciat dictionem ad adverbiorum jus pertinentem 8 ,"
There is no record of Linacre's practice in his profession at
Oxford. A new direction was given to his life by the call '
which he received about the year 1501 to come to court, and
direct the studies of the young Prince Arthur. This mark of
court favour appears to have been in some way connected
with the visit of Prince Arthur to the University where he re-
sided in Magdalen College. The appointment lasted till the
prince's death in 1503, butthe only record of it which remains
is the Latin translation of the treatise of Proclus On the
Sphere, dedicated to Prince Arthur, which has been already
referred to. This was Linacre's earfiest published work.
After the prince's death Linacre appears to have stayed in
aByGoogle
[8 TNTRODUCTWN.
London, and probably to have practised medicine, but there
is no satisfactory evidence as to this period of his life.
The accession of Henry VIII. must have raised the hopes
of Linacre, as it did those of all the scholars and enlightened
men in England at that time. The young king, known to be
learned himself and a favourer of learning, was expected to
give a powerful stimulus to the progress of the new studies.
Erasmus was urged by his friends to return to England to
share the prosperity and splendour of the new reign. A new
epoch of enlightenment was to commence, and a final blow
was to be given to all those evils and abuses which the scho-
Iars summed up in the word barbarism. It is well known
that these hopes were not at all, or very imperfectly, realized,
but Linacre himself had no reason for disappointment. He
was made the royal physician, a post, in those days, of great
influence and importance in other than professional matters, as
is shewn by a curious letter addressed to Linacre by the Uni-
versity of Oxford. From this, as from other events, it is clear
that Linacre did not, while at court, forget his old mistress,
learning, but used his influence as far as possible for her
advancement. He is described by a contemporary and friend
George Lilly, as conspicuous among the chief persons of the
court in a purple robe and a hood of black silk 9 . Among
his other patients are mentioned the great prelates Wolsey,
Warham, and Fox.
After some years of professional activity, and when he
was about fifty years of -age, Linacre appears to have taken
holy orders ; or possibly at this time merely proceeded to
priest's orders, having been previously deacon. The sim-
plest explanation of this step is that which is given by
himself in ttie dedication of his translation of Galen de Natu-
ralibus FacuUatibus to Archbishop Warham, namely, that he
aByGoogle
INTRODUCTION. iq
hoped to get more leisure for literary work. It is supposed
that he prepared himself for the sacred office by entering, in
mature life, upon the study of theology, and a curious story is
told in connexion with his first reading of the New Testa-
ment, which, as it has been strangely misunderstood, may be
worth giving in detail. The story rests solely on the autho-
rity of Sir John Cheke, Professor of Greek at Cambridge, in
his letters on the pronunciation of Greek, addressed to Bishop
Gardiner, at that time Chancellor of the University. Cheke
seems to have been anxious to conciliate the Bishop, and at
the same time, for some reason or other, to depreciate Lin-
acre. He speaks of him as a learned person and a good phy-
sician, but one who should not venture out of his own province,
and, he says, in power of rhetoric and popular expression
far inferior to the episcopal correspondent to whom Cheke's
letters were addressed 10 .
He then tells the following story. Linacre when advanced
in life, his health broken by study and disease, and near his
end, took the New Testament in his hand for the first time,
(although he was a priest,) and read.the Gospel of St Matthew
to the end of the 7th Chapter (that is to the end of the
Sermon on the Mount). Having read it, he threw the volume
away with all the strength he could muster, swearing "either
this is not the Gospel or we are not Christians." It is pro-
bable that the striking contrast between the teaching of the
Sermon on the Mount and the practice of the Christian Worid
has inspired many readers with the same feeling, and it will
continue to have the same effect on many more, though they
may not happen to give vent to their surprise with the same
petulance. Cheke seems to argue that it shewed some scepti-
cism in Linacre or want of respect for the Scriptures. Selden
has misunderstood the story still more strangely, imagining
wGoogle
20 INTRODUCTION,
that Linacre referred only or chiefly to the prohibition of
swearing. But looked at without prejudice Linacre's excla-
mation seems natural enough. It is well known that the
Scholars of the renaissance, before the time of Erasmus at
least, were very little acquainted with the Scriptures in the
original text, or even in the Latin Vulgate Version, which is
said to have been avoided on account of its non-classical
idioms. Now Linacre was a scholar and not a theologian.
A theologian by profession either passes lightly over discre-
pancies such as these or else has already found such an
explanation of them as is possible. But the spirit of scholar-
ship and criticism is to take words in their true meaning
and to view ideas by uncoloured light Linacre's remark
needs no other explanation than that he read the passage
with the unbiassed judgment of a scholar.
Although it is clear that.Linacre entered the Church under
the patronage of Archbishop Warham he is said to have been
ordained priest by the Bishop of London on Dec r 22^ 1520.
The date of his entrance into deacon's orders is unknown.
It has been conjectured that he received from Pope Leo the
Tenth, his old schoolfellow, a dispensation from the necessity
of passing through the inferior clerical degrees, and that this
may have been the kindness for which he expresses his grati-
tude in the dedication of the present volume. Be this as it
may, he received from Warham in 1 509 his first preferment
to the Rectory of Merstham in Kent, which he resigned in a
Httle more than a month from his collation. In the same year
he received the Prebend of Easton iri Gardano in the Cathe-
dral of Wells, and in the same year the living of Hawkhurst,
in Kent, which he held till the year 1524. Further marks of
favour were bestowed upon him in 1517, when he was made
Canon and Prebendary of Westminster, and in 1518 when he
c;yG00^Ic
INTRODUCTION. 21
acquired the Prebend of South Newbold in the Cathedral of
York. He resigned the latter preferment on receiving the
important appointment of Precentor in the same York Cathe-
dral, but resigned this also in the same year. Two other
benefices are recorded as having been bestowed upon him,
■ the Rectory of Holworthy in Devonshire by the King, in
1518, and in 1520 the Rectory of Wigan, in Lancashire, on
the title of which he received priest's orders, Dec. 22, 1520,
and which he held till his death 11 .
There is no evidence that Linacre resided at any one
of the benefices or Cathedral appointments which he received.
In fact it is most probable, though not absolutely certain,. that
he continued to live in his London house. His biographers
then have been somewhat puzzled to account for his accepting
so many preferments and resigning most of them so soon.
But it is probable that a phystcian and scholar did not hold
more rigid notions respecting the evils of pluralism than his
more strictly clerical contemporaries and that he saw no harm
in holding a benefice of which he could not discharge the duty
or only did so by deputy. The speedy resignation of a bene-
fice is no evidence that the preferment was unprofitable. It
is probable that in accordance with the common custom he
resigned only in favour of a consideration paid by an aspirant
who desired to be presented to the office, and was willing
to pay the holder to vacate it Such a practice has lasted
in regard to secular offices almost to our own time 12 .
Linacre must be judged not by the system which, what-
ever its faults, gave him leisure for literary- work and plans
of public usefulness, but by the manner in which he employed
the wealth which these benefices placed at his disposal. It
must have been from this source that he obtained funds for
his munificent endowments.
c;yG00^Ic
22 INTROVUCTION.
The firstfruits of his renewed literary activity did not ap-
pear till the year 1 5 1 7, eighteen years after his first work, when
he published his translation into Latin of the six Books of
Galen, De Sanitate Tuendd. This version was printed in a
fine folio by Rubeus, of Paris, and dedicated to Henry VIII.
The dedication of this work shews the reverence in which
the writings of Galen were held, a point of which we shall
have to speak again. It is also interesting since it tells us
that many scholars of Italy, France, and Germany, but
especially the two great lights of the age, Erasmus and
Budaeus, had repeatedly urged him to publish this work.
The Preface addressed to the reader contains a great many
Greek words, which may perhaps be the reason why the
work was not printed in England, where no Greek type
probably existed at this time, as will be seen from Siberch's
introduction to the work now reprinted. A vellum copy of
this book presented to Cardinaf Wolsey is still preserved
in the British Museum with the original letter which ac-
companied iL Another copy presented to Bishop Fox is
now in the library of the College of Physicians, and has a
dedicatory letter written at the beginning, but I cannot
think it to be Linacre's own handwriting.
Two years later appeared the translation of Galen's Me-
thodus Medendi, in bulk one of the greatest of his works, and
in substance one of the most obscure. It is not now easy to
understand the admiration and gratitude with which scholars
received his translation. The work itself was known by name
only to most, and perhaps on that account was the more
respected. The judgment of Dr Johnson, Linacre's biogra-
pher, is as follows : — " Not less formidable in its length than
incomprehensjble in many of the theories contained in it.
The sentence pronounced by the Mufti on the vdSes of the
ooyGoo^Ie
INTRODUCTION. 23
Turkish poet Missi, whose meaning he declared to be in-
telligible to none save to God and to him by whom they
were composed, may with equal truth be applied to the
doctrine which this book inculcates." This translation also
was dedicated to Henry 8th and it is curious that Linacre
speaks of it as the third work published under the protection
of the Royal name, though no other is known than that
already mentioned, unless the allusion be to the dedication
of his translation of Proclus to the King's elder brother,
Prince Arthur. It is further introduced by some com-
mendatory verses from the pen of Janus Lascaris. It was
beautifully ' printed in folio by Desiderius Maheu, at Paris,
in 1519. A presentation copy sent to Cardinal Wolsey with
the complimentary letter which accompanied it is still pre-
served in the British Museum. Both the above-mentioned
versions have been frequendy reprinted at Paris and else-
where, and, with a few alterations, have been accepted as the
standard translations of those works of Galen.
The next work published by Linacre was the translation
now reproduced of which we need not speak further at this
point The dedication to Pope Leo the Tenth is, as will be
seen, inspired by a recollection of the writer's early friendship
with the great Pontiff, when they were fellow-pupils of Politian
and Chalcondylas. One passage in this letter is still obscure,
that in which he refers to some recent and striking proof of
the Pontiff 's munificence, shared in common with others, who
had been also his schoolfellows at Florence. It has been sug-
gested that this act of kindness may have been some dispen-
sation which facilitated Linacre's entrance into Holy Orders.
If there were any such dispensation, it is more likely that it
was one enabling him to hold a benefice, while still a deacon,
or perhaps even a layman, since we find that Linacre's first
clerical preferment was given him in the year of Henry the
>,ait Geot >yGoOQle
24 INTRODUCTION.
Eighth's accession, which must also have been that of Lin-
acre's appointment as Court Physician, and it seems highly
improbable that his ordination should have taken place almost
simultaneously with this appointment But there is no proof
that any dispensation whatever was referred to, and it is quite
possible that the Pope's generosity may have been shewn in
some other way, such as by some valuable present, since this
might have been, what a dispensation could not have been,
bestowed alike on his other old schoolfellows.
Two other translations from Galen, were published by
Linacre during his lifetime, one the treatise De Naturalibus
Facultatibus in the year 1523 by Pynson, in London, and a
short tract De Pulsuum Us4, either in the same year or in
the next, which was the Iast year of Linacre's life. Two other
translations, De Symptomatum Differentiis and De Symptoma-
tum Causis, were printed by Pynson after the writer's death.
Two grammatical works must also be mentioned as oc-
cupying some part of Linacre's later years ; the Rudimenta
Grammatices was composed for the use of the Princess Mary,
and is in English, though its title is Latin. It was afterwards
translated into Latin by George Buchanan, and in this form
published at Paris.
A more elaborate work entided De Emendatd structurd
was not printed until the year 1524, but from the history of
its composition must have been written about i4years earlier.
Linacre's old friend Dean Colet, the founder of St PauTs
School, desiring to have for the use of his school a better
grammar than any which already existed, appears to have
asked Linacre to compose a suitable work. The treatise of
which we are now speaking resulted, but when produced it
was thought to be, in bulk and difficulty, quite beyond the
comprehension of young pupils. Colet accordingly thought
himself obliged to decline it, and substituted a much shorter
:y Goo^Ic
INTRODUCTION. 25
compendium written by himself, or William Lily, or by both
jointly, which was afterwards revised by Erasmus and re-
printed by Cardinal Wolsey for the use of Ipswich School.
This was the foundation of the well-known Lily's Grammar.
Linacre appears to have been annoyed at the rejection of his
Grammar, and a breach was thus made in his friendship with
Colet, which never appears to have been healed. Erasmus
vainly endeavoured to bring about a reconciliation. This
was the best known work published by Linacre in the domain
of scholarship ; several editions were printed by Estienne at
Paris, and many others in other European cities. To some
is prefixed a laudatory preface by Melanchthon. It is not
quite clear whether it was published before or immediately
after the author*s death.
The works now mentioned were, in combination with
medical practice, the occupation of the last 14 years of Lin-
acre's life. It is impossible to say exactly at what time he
gave up the active practice of his profession. The only
passage which might be supposed to throw any light on
the subject, is one in the dedication of the translation of
De Naturalibus Facultatibus to Archbishop Warham, where
he speaks gratefully of the leisure afforded by the assumption
of the priestly office conferred on him by Warham 13 . But as
the only certain instance of his receiving a benefice from the
Archbishop, was that of the rectory of Merstham, in 1 509,
the year in which Linacre entered upon his duties as Court
Physkian, it seems that some later preferment or else ordi-
nation, must be referred to. It is possible therefore, that he
may have only gradually given up practice.
But Linacre rendered a service to medicine far more im-
portant than any of his writings, by the foundation of the
College of Physicians and it is for this that he has been and
wGoogle
26 INTRODUCTION
will continue to be held in grateful remembrance. In order to
understand the importance and utility of Linacre's conception
we must remember that up to this time medicine could not be
satd to have existed as a distinct profession in England. The
two classes of physicians and surgeons were very widely sepa-
rated. The former were chiefly ecclesiastics and so far as any
authorization was necessary to allow them to practice they
received their authority from the Bishops or Archbishops. A
statute passed in the 3rd year of Henry VIII. (3 Henry VIII.
Cap. 11.) exhibits a first attempt to remedy this deficiency. It
is there recited that " forasmuch as the science and cunning of
physic and chirurgy to the perfect knowledge whereof be
requtsite both great learning and ready experience is daily in
this realm exercised by great multitudes of ignorant persons
of whom the greater part have no manner 01 insight in the
same nor in any other kind of Iearning ; some also can know
no letters on the book, so far that common artificers as smiths,
weavers, and women boldly and customarily take upon them
great cures of things of great difficulty in the which they partly
use sorcery and witchcraft, and partly apply such medicines
unto the disease as be very noyous and are not meet therefor,
to the high displeasure of God, great infamy to the faculty,
and the grievous hurt, damage, and destruction of many of the
Kingfs liege people, most especially of them that cannot dis-
cern the uncunning from the cunning." It is then provided
that no one should practise as a physician or surgeon within
the City of London or seven miles from the same except he be
examined and proved by the Bishop of London or by the
Dean of Paul's with the aid of doctors of Physic and experts
in surgery. In bther parts of the country the duty of proving
medical practitioners was assigned to the Bishop of the
Diocese.
ooyGoo^Ie
INTRODUCTION. 27
We do not know whether Linacre's influence was in any
way concerned in getting this Statute passed. A few years
afterwards, in the year 1 5 1 8, Royal letters patent were granted
for the carrying out of the scheme in which Linacre was con-
cerned and which was in all probability framed by him. The
letters were addressed to John Chambre, Thomas Linacre,
and Fernandus de Victoria, together with three other physicians
also named, and all men of the same faculty in London,
These were to be incorporated as one perpetual commonalty
or College, to have the power of electing a President, the use
of a common seal, the liberty of holding lands in fee and of
purchasing lands whose annual value did not exceed £12.
They were permitted to make statutes for regulating the
practice of physic in London and forseven miles round.and
received the important privilege of punishing offenders by fine
or imprisonmenL
These letters were dated 23rd September in the ioth year
of Henry VIII. Four years after the privileges thereby
granted were confirmed and extended by a Statute (14 & 15
Henry VIII. Cap. 5). By this Statute the privileges of the
College were extended over the whole of England, no person
being allowed to practise physic without having been examined
and licensed by the President of the College and three of the
elecL The reason given for this extension of privilege was
the difficulty of finding in each dioce.se men able to sufliciently
examine those who were to be admitted physicians. The
graduates of Oxford or Cambridge who had accomplished all
their exercises in due form without any grace were alone
allowed to practise without a licence. The privileges of the
College were confirmed and enlarged by several subsequent
Statutes and Letters Patent in the reign of King James the
First, in the Protectorate of Cromwell, and at other times.
c;yG00^Ic
28 INTRODUCTION.
Among other powers conferred by Jatnes the First was that
of examining into the purity and goodness of all apothecaries'
wares kept in the houses of apothecaries and druggists in
London. This right was exercised up till the beginning of
this century and a similar inspection or visitation of drugs is
still performed by Government Assessors in Germany.
Comparing the College of Physicians with the bodies which
exercised the same rights in other countries in the sixteenth
century we see that the chief justification for its existence was
the fact that no University or Faculty of Medicine existed in
London, In Paris, for instance, and in other University
. cities very similar privileges were given to the Faculty, that is
to say, to the Doctors of Medicine of the University. It would
have been a serious curtailment of University privileges to
have founded iri those cities any body like the College of
Physicians. Linacre, who was so well acquainted with the
learned bodies of Italy and France, must doubtless have felt
the want in London of a learned body with the name and
dignity of the University. His College was doubtless in-
tended to take the place of the University so faras medicme
was concerned. There is, however, no hint of any provision
for teaching.
Beside the ostensible object of preventing the practice
of medicine by ignorant persons, the foundation of the
College effected another equally important reform which may
possibly have been foreseen and intended by its founders,
although the intention was not avowed. This was nothing
else than the liberation of medicine and the medical profession
from the control of the Church. The Bishops, it is said, not-
withstanding the formal abolition of their privileges, continued
to license physicians for 180 years after the foundation of the
Cpllege, but never since has any ecclesiastical authority con-
ooyGoo^Ie
INTRODVCTION. 29
trolled the status or the practice of the medical profession in
England. This liberty could hardly have been so complete
had medicine been as completely as in other countries a de-
partment of University teaching. Linacre's foundation must
have the credit of preserving medicine both from the imme-
diate domination of clerics and from future subjection to the
leaden rule of orthodoxy, which swayed for several centuries
the English Universities. The conditions of the new Col-
lege and the mode of admission into it were clearly designed,
and were calculated to give a very definite stamp to the Eng-
lish physician. He was to be in the first place a man of learn-
ing, and in this respect the standard of the College was cer-
tainly higher than that of the Universities, as is clear from
the history of certain controversies that arose between these
authorities. Considering too that it was scarcely possible
to obtain in this country the particular kind of learning re-
quired, a strong inducement was held out to physicians to study
at the Universities of the Continent, especiaHy in Italy. Hence
physicians were not only learned but very often travelled per-
sons ; and the names of foreigners are found rather frequently
in the early rolls of the College. Moreover as the number of
physicians practising in London was not large, and the dififi-
culties of obtaining a licence were so considerable, a physician
had no doubt a social position very much above that of the
surgeon, and perhaps relatively higher than at the present day.
It must be admitted also that the standing of an English
physician has been made more definite and further removed
irom any association with trade than in any other European
country. We see then pretty clearly what was the ideal that
Linacre had framed ; — a grave and learned person, well read in
Galen, respecting, but not bowing down to, the prestige of
the Universities, claiming for his own science a dignity apart
wGoogle
30 INTRODUCTION
from, but not conflicting with, that of theology, looking upon
surgeons and apothecaries with charity, but not without a sense
of his own superiority.
Such was to be the English Physician, and Linacre suc-
ceeded, if such was his object, in moulding a definite type of
character which lasted for two centuries at Ieast. But the
physician of Linacre's school is no more ; — his epitaph was
written nearly a hundred years ago by no less a person than
Samuel Johnson. The great lexicographer was asked upon
his death-bed for what physician he had sent. " I have sent,"
he said, " for Heberden, ultimum Rotnanorum, the last of our
Iearned physicians."
The further history of the College of Physicians need
not be written here ; but something must be said of two
other foundations also due to the public spirit and far-seeing
benevolence of Linacre. These were his readerships at
Oxford and Cambridge. In order to provide for the public
teaching of medicine in the University and more especially
for the reading of the works of Hippocrates and Galen,
Linacre shortly before his death transferred to trustees con-
siderable landed estates producing about ^30 a year, which
it was no doubt intended should be conveyed directly to the
Universities for the foundation of Readerships. But the
manner in which his purpose was carried out was unsatis-
factory, and the subsequent history of the foundations is a
melancholy chapter in University annals. The four trustees
were Sir Thomas More, Tunstall, Bishop of London,
Stokesley, himself afterwards a bishop and a certain Sheriff,
a lawyer. For reasons which it is difncult to understand,
unless slmply negligence and procrastination were responsi-
ble, nothing was done with these funds till the reign of
Edward VI., when Tunstall, the surviving trustee, transferred
coyGoo^Ic
INTRODUCTION 31
part of the estate to Merton College, Oxford, for the founda-
tion of two Readers, and another part to St John's College,
Cambridge, for the establishment of a Readership there. It
is quite clear that Linacre intended these to be University
and not college foundations. His intention is sufficiently
established by a letter addressed to him by the University
of Oxford which has been published by Dr Johnson. The
University acknowledges "that peculiar affection towards
our commonwealth by which you have rendered yourself
specially eminent," and speaks of the splendid lectures "which
you have appointed to be read here at your expense as wisely
devoted to the study of medicine." This might seem to refer
to a foundation already established, but for the concluding
words of the letter, " Lastly, we earnestly and again and again
implore you not to abandon the resolution you have under-
taken, and that your intentions may never be so many and
varied as to divert or overcrowd this project Let us certainly
hope that the restoration of these, as well as all other studies
to their pristine dignity may be eifected during your life,
and if aught in our power can promotQ this most excellent
design, believe us prepared to second your wishes. Farewell,
and may you long enjoy life, chief patron of learning!"
According to Anthony Wood, Linacre's foundation was settled
in Merton College instead of in the University, on account of
the great decay of the University in the reign of Edward VI.,
and through the persuasion of Dr Reynolds, warden of
Merton College. This College was moreover for some
reason specially frequented by the students of medicine.
The appointment of readers, originally the duty of the
trustees, was now transferred to the College. Members of
the College had a preference for the appointment; though
if none were found properly qualified, a member of another
c;yG00^Ic
32 INTRODUCTION.
College or Hall might be appointed. The appointment was
for three years only. With our present experience of Uni-
versity history, it "is easy to see that no system could have
been better calculated to reduce Linacre's great foundation
to uselessness and obscurity.
Th* names of a few of the earlier readers are given by
Wood ; that of one only, Dr Robert Barnes, emerges from
total obscurity. The Readerships soon became sinecures, and
their stipends were regarded as nothing more than an agree-
able.addition to the incomes of two of the Fellows. Among
the many similar instances of the misapplication of endow-
ments we shall not easily find a grosser abuse. Twenty years
ago, as is well known, the Oxford Commissioners revived the
name of the Founder in the present flourishing Linacre Pro-
fessorship of Anatomy so ably filled, so important in the
history of science in Oxford, and provided for its endowment
by Merton College, as an equivalent for the income which the
College still derives from Linacre's estates.
At Cambridge the history of the corresponding Reader-
ship was even more unfortunate. The appointment was
given to St John's College, and though it was at first pro-
vided that the lectures of Linacre's Reader should be de-
livered in the Schools of the University, the office soon
came to be regarded as nothing more than a college sinecure,
Moreover, through bad management of the funds, or chiefly,
I believe, through an imprudent exchange of the estate
originally settled by Linacre for one which has turned out
to be of less value, the income originally intended for the
Readership seems to have been lost. But for the sake of
other than Cambridge men it ought to be here stated that
the present Linacre Reader of Pathology fills with credit a
chair most inadequately endowed, and has revived in Cam-
ooyGoo^Ic
INTRODUCTION. 33
bridge the public teachings of a study perfectly congruous
with, though different from that which was intended by the
founder. It is impossible to doubt that Linacre looked for-
ward to founding what should essentially be a school of medi-
cine in each University. And it is a strange instance of the
irony of fate, that Cambridge at the present day comes far
nearer to carrying out the plans of the great scholar than his
own University of Oxford, to which he always shewed the '
loyalty of an affectionate son, and on which he conferred the
largest share of his munificent bounty.
In the year 1524 it became evident to Linacre that his
health was breaking, and in June of that year he executed his
wilL He appears to have suffered much from the painful
disease, stone in the bladder, which finally carried him off on
the 20th October, 1524, at the age, as is supposed, of sixty-
four. His death was a great loss to the cause of learning in
England, and many passages in the letters of contemporary
scholars will shew that it was not less felt in all learned circles
throughout Europe. He was buried in the Old Cathedral of
St Paul, but for more than thirty years no memorial appears
to have marked his grave. This strange neglect was only
supplied in the year 1557 by the great physician John Caius,
a name memorable in Cambridge annals, who if not personally
a pupil of Linacre was in the most complete sense the in-
heritor of his spirit, and the most perfect type of a physician,
such as the founder of our College wished to see. The Latin
epitaph, written no doubt by Caius himself, perished in the
great fire of London, but has been preserved by Dugdale.
After an enumeration of the learned works and public services
of Linacre it sketches in a few words a fine character,
" Fraudes dolosque mire perosus ; fidus amicis ; omnibus
ordinibus juxta carus."
S
DigltbadbyCoOgle
34 INTRODUCTION.
It will hardly be necessary to supplement the terse
eulogium pronounced by Caius, by any attempt to sum up
Linacre's moral excellences. But it may be worth while to
form some estimate of the talents and accomplishments which
?ave him so high a reputation among his contemporaries.
lo original writing of Linacre's has been preserved, except
his grammatical works and a few dedications and letters, on
the strength of which it would be absurd to hazard any gene-
ralization as to his jntellectual power. His reputation rested
and still rests upon his translations ; together with the un-
defined, but unmistakably strong impression which he pro-
duced upon his friends and literary contemporaries. From
them we should gather that it was to the multifariougness of
Linacre's attainments as well as his excellence in each, that he
owed his renown. To his literary faculty there are many
testimonies. His Latin writing was thought to be so good
that according to the friendly eulogium of Erasmus, the
works of Galen as interpreted by Linacre, spoke better
Latin than they had before spoken Greek. Other opinions
not less laudatory were expressed both by Erasmus himself in
other places and by other scholars not less sensitive in the
matter of style. Linacre was not, however, a slavish imitator
of any master. Erasmus among others has preserved the
tradition of his slight regard for Cicero. He would rather
have been thought to write like Quinctilian. The only com-
plaint however which Erasmus makes against his friend is for
his excessive elaboration in polishing and correcting his
writings, from which it resulted that much of his work was
reserved as not sufficiently perfect to be published : and in
many cases ultimately lost 14 . It is disappointing to hear that
Linacre had translated Aristotle in such a way that Erasmus
says ' sic Latine legitur Aristoteles ut, licet Atticus, vix in suo
ooyGoo^Ie
INTRODUCTION. 35
sermone parem hadeat gratiam 7 : and of his other versions
' sunt illipermulta in scriniis, magno usuifutura studiosis'
Beside the excellence of his style, Linacre was famed for
his critical judgment, 'vir non exaeti tantum sed severi judicii',
says Erasmus, while in Grammar and Rhetoric, as shewn in
the curious little fable of Richard Pacey formerly quoted, he
was regarded as no less a master. Moreover he was what
was called in those days an eminent ' philosopher,' that is,
profoundly read in the works of the ancient naturalists and
philosophers, such as Aristotle, Plato and PHny.
It is not easy to form any distinct notion of Linacre's skill
in his own profession. Little more was expected of a physi-
cian in those days than to apply with proper care the maxims
of the books. We do not even knpw whether in his practice
Linacre made more use of the ancient medical classics whom
he was endeavouring to rescue from neglect than of the
' Neoterics ' who were the ruling spirits of the day, and whose
doctrines were derived from the Arab physicians or from
European schools sprung out of the Arab learning. Some
have taken for granted that a man so great in book Iearning
could not be good in practice. But the few notices which remain
give no countenance to this assumption. Erasmus comme-
morates in two or three places his friend's medical skill. In
one he deplores Linacre's absence, and Iaments (with curious
modernism) that his servant had left the physician's last pre-
scription at the druggist's, and begs for another copy, In
one instance a record of Linacre's treatment of Erasmus's
complaint remains, and appears to have been as sensible and
practical, as if- the physician had known not a word of Greek,
and had passed his life as a country apothecary. He is also
recorded to have advised his friend William Ltly not to
consent to an operation for the removal of a tumour of the
c;yG00^Ic
J6 INTRODUCTION.
hip; but the operation undertaken against Ltnacres advice,
unfortunately proved fatal.
It was not Linacre's fortune to contribute anything to the
science of medicine, or to any of its collateral sciences. His
age was not one of research as now understood. The first
original work on medicine produced in England was done by
his successor Caius, whose treatise on the sweating sickness
published twenty years after Linacre's death is stUl esteemed.
This and other great epidemics must have passed before the
eyes of Linacre, but no record remains to shew us in what
light he regarded them. Nor is there any evidence that he
appreciated the importance of the revival of Anatomy and
Botany ; sciences on which the subsequent development of
medicine in Europe has so largely been based. Though
evidently eagerly desirous to assist in the renovation of medical
science, he looked to other means to accomplish this end.
What these means were it may be worth while to state some-
what more in detail.
The aim which Linacre and other scholars set before them
in translating or publishing the works of Galen can only be
understood by a consideration of the state of medical learning
and scholarshtp at the time. The student of medicine in those
days, like the student of theology or philosophy, had to derive
his knowledge almost entirely from books. There was indeed
one school of practical anatomy in Italy, that founded by
Mundinus at Bologna in the 14UI century, and continued in
Linacre's time by Berengarius Carpus, who is said to have
dissected one hundred bodies with his own hand, but in other
parts of Europe only a literary knowledge of anatomy was
possible. There was no such thing as hospital instruction,
and what would be called in modern times Materia Medica
was represented only by the empirical knowledge of humble
ooyGoo^Ie
WTRODUCTTON. 37
collectors of simples, and by the works of scholars learned
only in books who gave descriptions borrowed at second or
third hand from the Arabian physicians, or at a still greater
distance from Aristode. Medical learning, thus understood,
received like all other learning the stimulus of two great
movements, the revival of Greek literature, with the con-
sequent higher estimation of the classical Latin writers, on
the one hand, and on the other hand the readier diffusion of
books through the invention of printing. How the classical
revival affected letters in general, theology and philosophy, is
well known. Everywhere men became aware more or less
distinctly that there was a new world of knowledge within
their reach, but concealed from them by a mass of com-
mentary and compilation, barbarous in language, and corrupt
in substance, though professedly founded on the works of
those great authors who were little more than names to the
mediaeval scholars. Gradually the great figures of antiquity
became more distinct, as the followers of the new learning
tore off the barbarous wrappings which had so long hidden or
distorted them. It was in this spirit that the scholars set to
work in their great task of restoring antiquity. There were
doubtless many other aims, and some of them higher, which
animated the more ardent spirits of the Renaissance, but of
these we cannot pretend to speak. What alone concerns us
here is their resolute endeavour to get at the real Aristotle,
Plato or Homer, instead of the reflections and shadows of
them which had long been reverenced. It was this spirit
which made the printing of the first edition of Homer by
Chalcondylas and Demetrius Cretensis in 1488, seem to them,
as it has indeed seemed to later generations, an epoch in
literature. It was this which in the next generation led
Erasmus to devote years of labour to bringing out the Novum
wGoogle
38 INTRODUCTION.
Testamentum, and it was in this spirit too, that Linacre the
pupil of Chalcondylas and the teacher of Erasmus, standing
between the literary and the religious revival, conceived the
two great projects of his life, the publication of Aristotle and
Galen in a form accessible to the whole learned world. The
first scheme indeed he scarcely commenced, of the latter he
did but little, though as he says " nihil magis in votis erat."
To discover the genuine text of an ancient author and
rriake it known may seem to us a useful task, though not
among the greatest, but to the scholars of the Renaissance
it was a matter of supreme importance. Linacre and his fellow
workers doubtless expected that medicine would profit as
much by the rediscovery of the Greek medical writings as
letters and philosophy had gained from the masterpieces of
Greek poetry and speculation ; and it was with such hopes
that they undertook to revive and make known the works
of Galen. Galen, like Aristotle, had been very imperfectly
known, even to those who most implicitly acknowledged his
authority. With regard to Aristotle Sir Alexander Grant
has pointed out that thousands of scholars who considered
themselves staunch Aristotelians, knew not a word of the
master beyond the two first treatises in the Organon ; and
in the same way, many who reverenced Galen as the source
of all medical knowledge, knew him only through imperfect
Latin versions, the compilations of mediseval scholars, or of
the Arabians, whose works were chiefly based on Galen, and
who had in this case as in that of Aristotle the credit of
making a Greek author in large measure known to the
modern worid.
The works of Avicenna, Mesua and others were the chief
medical text-bcoks in Europe before, and even for a long
time after, the revival of learning. The Jewish teachers, who
wGoogle
INTRODVCTION. 39
had founded schools of surgery in many European cities,
(among others in Oxford, before the rise of the University)
were versed in Arabian learning, and thus it came to pass
that medicine presented itself to the mediaeval world in an
Arabian dress. Froni these sources and from the teachers of
the school of Salerno, were compiled the manuals of the
" Arabistse " or " Neoterici," which under such names as
Articella, Practica, Lilium Medicime, Rosa Anglica were the
daily guides of the medical practitioner.
'W hen the Arabian writers fell into disrepute, partly through
being condemned as heretical, and partly as being barbarous
in style, it was regarded, if one may say so, as a sort of in-
dignity that Medtcal Science should still be so much beholden
to the infidel sages. Those physicians who were also scholars
felt this to be a reproach which must be wiped out This
feeling, fantastic as it may seem, was apparently wide-spread
through the Httle world of scholars, and has been expressed by
one of them in a manner so strange that I cannot forbear to
quote it both for the sake of the grain of truth which it con-
tains, and for its unconscious reflection of the fantastic ideas of
the age.
The author Symphorien Champier was a physician of
Lyons, a voluminous writer as well as a liberal and wealthy
patron of letters. The extract is from a short tract Symphonia
Galeni ad Hippocratem, Comelii Celsi ad Avicennam, una
cum sectis antiquorum medkorum ac recentium, forming the
introduction to a little work on Clysters, Clysteriorum campi
contra Arabum opinionem pro Galeni sententid, etc, which is
known in Hterature as the original of the "Treatise on Clysters,
by S. C", placed by Rabelais in the catalogue of books
forming the library of St Victor.
After lamenting that for so many centuries pure literature,
ooyGoo^Ie
40 INTRODUCTION.
that is Greek and Roman, should have been neglected, and
instead the mean ditties {nenue) of certain pretenders should
have been cultivated. Indignum facinus, says Champier, (ita
me deus amet) nullis bobtis, nullisque victimis expiandum.
Next, passing to the subjects of philosophy and medicine,
he represents a war as arising between the Arabians and the
Classics, which might have ended disastrously for the latter,
but for the interposition of divine providence.
" jam eo insolentiae ac temeritatis devenerant Arabi prin-
cipes, ut nobis medicam artem funditus auferre audacissime
conarentur; quandoquidem castra solventes in Graxos ac
Latinos omnem belli impetum convertebant, multaque millia
processerant, cum deus Opt Max. (cujus est hominum repente
et consilia et animos tmmutare) ut auguror sanctissimi Lucse
precibus et orationibus flexus, auxiliarios milites demisit, qui
obsidione miseros, Hippocratem, Galenum, Dioscoridem,
Paulum Aeginetam et nostrum Celsum Cornelium, jam dedi-
tionem cogitantes eriperent et liberarent ; idque quanta sit
confectum diligentia, in confesso est. Hippocrati non pauci
auxilio fuere, Galeno ab Arabum principe oppresso strennue
[sic] adfuit Vicentinorum duxfNicolaus Leonicenus], praeterea
ex Gallia Copus, ex Anglia Linacrus, bone deus quo studio,
qua alacritate. Porro Dioscoridi Gallorum virtus et ferocia,
Venetorum prudentia, Florentinorum divitiK opem tulerunt"
This passage only puts in an extravagant form the same
ideas about the value of ancient learning in relation to medi-
cine which we have already quoted from the letters of Leoni-
cenus, and of Aldus.
A more serious scholar than Symphorien Champier, Janus
Cornarius, has left a very clear statement of the position
which Galen and the ancient medical writers were considered
to occupy at this critical.epoch in the history of learning.
c;yG00^Ic
mrkODvcTtON. 4 i
He says that medicine, like all good atts and disciplines,
comes. from the Greeks, and is to be learnt from their works
alone. As to the Arabs, Avicenna, Rhazes and others, who
now-a-days reign in nearly all our schools, and the numerous
Italian or French physicians, who have become celebrated by
writing so many of the books called 'Practica' they are
physicians only in name. It were to be wished, he says,
that all public schools would acknowledge their errors and
repudiate the barbarian physicians, as the Florentine academy
had done.
"At vero non penitus desperandum quando nuper adeo
una Florentina Academia resipiscendo aliquando etiam aliia
spem nobis exhibuit, quee excusso Arabicje et barbane servi-
tutis medicae jugo, ex professo se Galenicam appellavit et
profligato barbarorum exercitu, unum totum et solum Galenum,
ut optimum artis medicse authorem, in omnibus se sequuturum
pollicita est 16 ."
The above extracts will shew far more vividly than any
generalized statements in what light Galen and the ancients
appeared to scholars at the time of the revival of learning,
Before considering what was the actual efifect of the revival
of the ancient medicine on modern science and practice, it
may be well to clear away a certain amount of misconception
which has been prevalent on the subject.
It is often assumed that the study of Galen introduced
the habit of relying implicitly on authority and dogma, and
thus retarded the progress of medicine. But in reality the
habits of submission to authority and blind acceptance of
tradition were already prevalent, and had been so long before
the revival of learning. Never were men more ready to bow
down to authority than in the middle ages ; and, in name at
least, they reverenced even the anCient rulers of thought,
c;yG00^Ic
42 INTRODUCTION.
Aristotle, Galen and Hippocrates, though it was to distorted
images of these heroic personages that their homage was paid.
The names of Galen and Hippocrates were associated with
corrupt and often spurious treatises, of which the style was as
barbarous as the matter was worthless. The aphorisms of
Hippocrates were known in Latin versions as the Amfilforismz,
a barbarism perpetuated even by Symphorien Champier.
Galen was chiefly known by a little treatise, often copied and
printed with the title Liber Tegni Galieni, afterwards known
as the Ars Parva to distinguish it from the great Methodus
Medendi, translated by Linacre. The quaint tide of this work
!s a history and a commentary in itself ; a scholar might well
be puzzled with the word Tegni, which seems to suggest an
tmaginary author, Tegnus Galienus. But this word is simply
a corruption of the Greek tcwij, handed down by a succession
of scribes ignorant of Greek. Moreover, as in the case of
Aristotle, not only were the works ascribed to Galen and
Hippocrates corrupted and misunderstood ; but their best
works were unknown. If men were to bow down to canonical
authority it was better they should have the best works of the
writers regarded as canonical, and have them unadulterated.
On the lowest view then the change was rather the sub-
stitution of one dogma for another than the introduction of
the dogmatic habit; but in reality a much wider and more
salutary reform was involved. In the first place, the new
authorities were actually much more valuable than the"t>ld,
and in the second place the new dogma, instead of being
merely conservative and petrifying, was found to be innovating
and inspiriting in its tendency. Galen himself was not so strictly
a Galenist as his followers. His works shew (in spite of his
undeniable and fatal love of system and formula) enterprise and
originality, with frequent reference to observation, and even
aByGoogle
INTRODUCTION. 43
experiment, They led also inevitably to a study of Hippocrates,
a writer far more unsystematic, and free from the vice of
formalism, whose sagacity and power of observation give his
works a perennial freshness. - Finally, the revival of the ancient
classics led to the revival also of the sciences on which modern
medicine rests, and which were destined to overthrow all the
dogmatic systems, viz. Anatomy and the knowledge of Drugs.
Haller, speaking of the progress of anatomy in the i6th
century, attributes it to two chief causes, the revival of the
works of Galen, and the invention of printing. Not less did
Botany and Pharmacology take a new departure from the
works of Dioscorides. It would thus appear that the task
of Linacre and the scholars, really though not in appearance,
contributed to the scientific movement which was the turning-
point in modern medicine. This movement was the special
work of the i6th century. The time had not yet come for
the reform in practical medicine which the progress of the
sciences rendered possible, and which was reserved to be the
special glory of the next age. But a definite and brilliant
service was rendered to Ae progress of medicine by the
scholars of the Renaissance, among whom no name is oetter
entitled to be held in grateful remembrance than that of
Thomas Linacre.
It would be out of place here to enter into any generat
estimate of the value of Galen's writings. They are of im-
mense bulk, and few persons in modern times can claim to
have done more than dip into them. But this massiveness and
bulk were perhaps even among the features which caused his
works to be held in such high estimation. They formed a vast
encyclopadia in which all the ancient medical lore was com-
prised. A very large part of the works even of Hippocrates
may be said to be contained in Galen, and many older
ooyGoo^Ie
44 WTRODUCTION.
writcra are now only known through the account which Galen
has given of them. The Galenical collection embraces ana-
tomy, physiology. practical medicine, and what we should now
call Hygiene, as well as dissertations on the history and sects
of medicine, with many curious anecdotes and allusions to the
manners and opinions of his time. We hear also of works on
logic and philosophy which are almost entirely lost
This encyclopxdic knowledge was classified with a sys-
tematjc minuteness and a delusive appearance of scientific
precision which especially fitted Galen to be a ruler of thought
in ages when men were willing to accept an intellectual
despotism. The disctple of Galen had a formula to explain
every disease, and a rule for the treatment of every case.
What his general principles were is shewn very cleariy
in the work now reprinted, which is rather physiological or
physical than strictly mcdical. In it we find developed the
theory of humours and temperaments, which formed the
physiological basis of Galen's system of medicine ; and which,
conveyed through many popular medical works to the lay
public, entered largely into the current philosophy of the time.
Hence Linacre speaks of this work as not less necessary to
philosophers than to physicians. Some knowledge of these
ldeas is indispensable for understanding many aliusions and
metaphors in English writers of the Elizabethan age. Nay
more, a great part of it has passed into our common Tanguage.
Such words as ' kumour' in its many acceptations, and many
compounds, temperament, temper, ekoler, melwnckoly and others
derived all their original significance from the place which
they held in the GaJenical system It is perhaps not too
much to suppose that this very version may have been among
the sources whence sueh writers as Elyot (who was a pupil of
Linacre) in his Casttll of Hdtk, Bright, thc predecessot
wGoogle
WTRODUCTION. 45
of Burton, tn his TreaMse of ' Mdanckolie, and later, Walkington,
in the fantastic book cafied The Optick Glasse of Humors,
obtained the ideas which, popularized by them, became the
common property of scholars and literary men. From this
point of view, our treatise is not without importance in the
history of English literature.
The little treatise at the end, De Inaguali intemperie, is no
part of the work which precedes it ; but is apparently appended
by Linacre to shew Galen's application of his physiological
system to certain points in pathology or the theory of disease.
It is only necessary to say in conclusion that this version
of the De Temperamentis appears to have been the first ever
made in Latin, or at-least published. Orlandi (in 1722)
speaks of a previous edition with Linacre's name, published at
Venice in the year 1498, but this statement is certainly erro-
neous. All the enquiries of Lioacre's learned biographer,
Dr Noble Johnson, and of the present editor, have failed to
establish/the existence of any such edition, and indeed the
preface to this edition is of itself enough to refute the story.
The treatise De inesquali intemperie on the other hand had
been previously translated into Latin, though not by Linacre.
It is included in a collection of Latin versions of many of
the works of Galen and others, translated by Georgius Valla,
of Piacenza. This was printed at Venice in 1498; and hence,
no doubt, the source of the confusion between Valla's trans-
lation of this treatise and Linacre's translation of this and the
De Temperamentis. I have seen the third edition of Valla's
collection published at Pavia 1516; the version of this treatise
there given is quite different from Linacre's. Dr Johnson
is responsible for the statement that a second edition of
both was published during Linacres lifetirne, of which a
presentation copy on vcllum given to Henry VIII. is in the
wGoogle
46 WTRODUCTION.
Bodleian Library. But an examination of this copy has
convinced me that it is of the same edition, though an error
in the printing of the last six leaves makes it appear different
According to the British Museum Catalogue a second edition
in 24010. was printed at London in 1527. The version was
frequently reprinted on the continent, either alone or as a part
of the coUected Latin editions of Galen's works ; but no sub-
sequent cdition has appeared in this country.
LIST OF LINACRES PUBLISHED WORKS.
I. Translation of Proclus de Spkard. Venice, by Aldus Roraanus, 1499. Folio.
3. Translation of Gaten, De Sanitate luendd. Paris, Gulielmus Rubeus, 1517.
Folio. ,
3. Trauslation of Galen, Methedus MedendL Paris, Desiderius Maheu, 1519-
Folio.
4. Trauslation of Galcn, De Tem^erameittis et de inaquali mtemperie, Cam-
bridge, Siberch, 1521. 410.
5. Translation of Galen, De Naturalibits Facultatitms. London, Richard
Pynson, 1523. 4to.
6. Trauslation of Galen, De Pulsuum usu. London, 'in sdibus pinsonianis,'
sine anno. 4to.
7. Translation of Galen, De Symfitomatum Differtnliis et causis. London,
Pynson, 1524- 4t«-
8. Rudimenta Grammatices. London, ' in sedibus pinsonianis,' sine anno. 410.
9. Dt emendald structmrS LatUti sermmis. Londen, Pynson, 1524. 4to.
oyGoo^Ic
NOTES.
SOURCES OF THE BIOGRAPHY OF LINACRE.
THE only sepaiate biography of Linacre is that by Dr Noble Johnson, a fellow
of the College of Pbysicians, published, in 1835 aftcr the author^s death, under the
editorship of Mr Robert Graves. From this the biographical part of the short
sketch here given has been chiefly derived. Dr Johnson collected with great
learning and industry the contemporary notices of Linacre, as well as all that has
appeared in later writers, and investigated rnany manuscript authorities. It would
be ungrateful here to point out the few errors into which he has fallen, especially
■as they are probably partly due to his work having been published without the
authors personal revision, The earliest life is either that contained in the Elogia
contributed by George Lily to the Descriptio Britannia of Paulus Jovius, Venetiis, ^
1548 (also Basileas IS78),orthat givenin Bale'sIItustriummqforis Britannite scrip- *
torum summarium. Gippeswici, 1548. Further materials are contained in Leland
{Principum et eruditorum etc. tncomia. London 1589) Pits {De IHustriius Anglias
scriptoribus); Freind's History of Physic; the Biographia Britannica; Wood's
Atktnat Oxonitnsss, Bishop TannePs Bibliotheca Britannico-Hibernica, etc.
Later biographical collections, such as Aitken's Biographical Memoirsof Mtdicine,
the U-ves of the British Physicians, and Dr Munk's learned Roll of the Royal
Cotlege of Physicians, have added little or nothing. The present Editor has care-
fully verified most of Dr Johnson's references ; and corrected or added a few facts,
but has found little to glean afterso exhaustive a wc "
of this short introduction owes little to Dr Johnson.
the University Librarian, for some valuable hints.
NOTES (referred to in text).
1. (Page 7). There is no reference to Linacre or Selling in the Stemmata
Chickeleana or in the MS. additions made to the copy in the library of AU Souls'
College.
- 2. (P. 10). Procli de Sphtera, in the collection called Astrmomici Vtterts, KfflM-
tiis curd Aldi Romani 1499.
3. (P. 12). Dr Johnson quotes Pace/s Dt Fructu qui tx DoctrinS ptrcipitur.
Basilece Froben 1517, p. 76.
aft yGooQle
Also in Angeli Potitiani tt oiiorum tpistobz. Lib. il, epist. 3, 4 ct seq. (EdL
Hanovias 1622, page 46).
6. (P. 14). Johnson's Li/e of Linacrt, page 147. It does not appear whence
these verses are quoted, as no reference is given by Dr Johnson.
7. (P. 15). Seebohm. The Ox/ord Rt/ormers: Colet, Erasmus, and More.
and edition. London 1869, page 17.
8. (P. 17). Eraimi Roterodami Moria encomium. BasUese, Froben 1521,
page 251.
(Is thii passage the foundation of Mr Browning"s fine poem, "The Gram-
marian's funeral '?)
9. (P. 18). Pauli Jevii Novocomensis episcopi Descriptio Britannia. Basileas
1571, p. 40. Elogia virorum per Georgium Lilium Britannum exarata.
10. (P. 19). Sir John Cheke :
Jeannis Cheki Angli de pronuntiatione Gracas potissimum lingua disputa-
tiones eum Stephano Wintoniensi Episcopo. Basilece 1555, p. 176 and 281, etc
Linacre's name is brought in as follows. Bishop Gardiner finds fault with Cheke
for too Ciceronian a style of writing (Ciceronii grandiloquentiam ad sententias de
rebus levibus atque ridiculis inconcinne additam et accommodatam), and quotes to
him Erasmus in Ciceronianos and also Linacre, who he says never admired the
style of Cicero and could not listen to it without disgust. Cheke retorts in the
manner we. have quoted, " Si de acumine et celeritate ingenii disputatur etc. — in eo
si sunc viveret, tibi laudem concederet," and makes the curious remark that it is
strange Linacre could not listen to Cicero without disgust, when his work De
structurd abounds with examples taken from Cicero. Perhaps, Cheke euggests,
he had not really neglected the study of that writer, but through some perversity
wished to be thought to have neglected him, "ut non tam fortasse revera neglexerit,
qnam animi quadam morositate videri voluit neglexisse."
1 1. (P. 21). The phrase quoted from Tanner, Eibliotheca Britannico-Hibernica,
seems to refer clearly to ordination, not merely to collation to a benefice.
12. (P. 21). See Dr Munk. Roll o/ the College o/ Physicians. ind edition
1878, page 16.
■3. (P. 2;). "pro ocio in quod me (honorifico collato sacerdotio) ex negocio
primus vindicasti." Introduction to Galen, De Naturalieus EacuUatibus, London,
1523.
14 (P. 34). This foible of over-elaboration is discussed at great length by
Bayle in his article on Linacre in the Dictionary. He remarks that thongh
this is not a common fault with authors, it has often operated to the prejudicc
of the best, and to the consequent loss of the public
15. (P. 41). Janus Cornarius, in his introduction (dated 1535) to Marcellus de
Medicamentis, published in the collection called Medica Artis Principes, Paris,
Henr. Stephanus, 1567.
wGoogle
«wGoosfe
SANCTISSIMO DOMINO NO*
STRO PAPAE LEOM DECIMO,
Thomas Unacer Medicorum
Minimus. S.D, .*.
nhanc ttibi fucubratiuncula
ra Beatif Eme Patex quafi
is aptam ftudijs diguamve
Fero, que totu totius diri*
ianae Rcip. gubernaculis in
imbere omnes feimus,fed
atura no ingratam fperem.
quibus quidquid vfui efle potcft, tibi quocp fo
re iueundum no dubito. Accedit quod quu re*
cens in me coflatx no Vulgaris munificeriar tuar,
qua me quocp ftcut rdiquos quicuncjj te olim co
muabamurin ludum beareescognatus,nonim
memore me aliquo filte offtcrj genere dedarare
Volui: vnu hoc inter facultates meas quoid efB*
cereconarer Itferarium pertpext genus . quod et
mflit cui pene praeter literas nihil eft,et tibi qut in
literis es emtneadi mus maximc vifu fit congrues,
Tn quo genere Gafcni hic, fe obtulit IibeQ 9 .breuis
olno, fednon minus phdofbphis qu3 medicis
neceflarius. Qui breuitatefua fimul ofFidu meu
tninus erat moraturus,fimuf meae in uer tedo ,qua
tufceaicp, certetenu is facultatisguftu alique tibi
pncbuurus. Pereyguacfateor jres, nfmis cp im*
coyGoO^Ic
par quae pro tanterxnignifatfs vel Mnemofyno
ad (acraprdferumCelfirudine tua mitiatur.Veru
ct cuius ipfc vicem in terru geris paupercula? mu*
lieris ctuo minuta probauiuet mola falfa litare cos,
qiri chura non haberenc, proditu no ignoras.Sut
fane mihi plura maiora cp in manib 9 , qwe vt pri*
mu per valetudineetminifterr) meiofiicialiccbit,
firibiba-c nondifplicere intelligam, fubnoie tuo
(modoidnongrauerisj acdentur. Non quoxjs
opersepreciu tjbi vllu me facluru autiime, quod
loJico mihi de meo ingemolo fperare non Kcet,
fed quo rjs ex prxfatioe nois tui,qoV. merito litera
tis omnib 9 cft chariflimu, gratia aliqua autoritate
cp capte. Permultu fane fi qui crut qui exvigitrjs
meis frudrum afique perdpient ,Sancl itari tua? de
biturn, qui tam inugtri beneficetia ftudioru
meorum odo cofulueris, Deu opt.Max.
precordiuienobtsfiTuetattpincccpta
tuaomnia (ecudet. Londuii. Anno
Chrifttan* fahms. M. D, XXI.
NonisScpieinbris. ,?,
coyGoO^Ic
ELENCHV3 SEQVEN
PROHeiKt)ihuiusintelIigeaa,(cireIicet,quuin
ftngulis huius codicis pagdlis viginti lepte vetfus
conrineatur: diujfis ijsintreisnouenarios:per A
Cgnificamreoru prim'. per Biccudus. etperC
Cerrius . Sicintra noue femper verliis lecflor quod
tx Elenchorequiret,n5diffiailterinueniet.Mo<"
do qui breuiffimus labor eru,fingulis Iibri chartis
numerumadfcribereyelit. ,'.
A_
AnimansinrummocaliduHumidu frigidumaut
ficcumnuHumefle. folioprimo.pagina. i. C
Autumni incomodum. fo. vrj. i. B
Autumniqualtcas. fo.eodem. i.C
Autumnietveriscollatio. fo. eodem. i>A
AnimaKa quomodo veteribus calida et humida
fintdiAa. V fo.x. rj.A
Atreebilistemperict. fo.xxxiij.t. C
Animalcalidum et humidumcurdixerintuete*
res . to.eodem. fj.C
Adipisetcarnitvaria; oufc. fb.xxxiiq. rj.B
Anatomica (peeulacio. fo.xlrj. rj. C
Ariftotdemdefubfetiafortnatricis vimiiis dii»
bicafle. fo.xKitj.ij. A
Abcdguomometotmgnam fieriinrerdum mu
tationem^tciusreiejteniplum, foli.i.C
Archimedes. foliojij. i . B
DijilinaoyGoOgle
TTS OPERIS.
Attcndendu in Gcco et humi. quid per ft uk li
quid per acddens. fo.lv. n.B
Aliqna pao a noftro corpore magis qua agere
aliquamagisagercquapati. ornniaverotuagere
tumpati. foJvirj.iC
Hirasia. folio.lvirj. rj.C
Aliquaprimo rcatim vfualterationemfuam ofte
dcrc. fo.KxiA
Absquibuscxtcrnisiudicadu. fo.Ixi. rj.B
Ad aliquid efli quicquid ptate dktt . foJxtu>rj.C
Arcerias et vcnas partcs efle compofitas. fo Jx vi *
Aliter fimpKce carne aliter vniuerfummufculum
inaequalitcmpcrieatFciftumcfle fo.lxvi.
Abfceffioqucmeliorlitqucdeterior. fo.lxVrj
Alcerationis varietates in phlegmonis, ex quincp
generibusaccidere. , fo.lxviq*
Animaliuquacdacouenictes, qtKedacotratiosin
tcr fe fuccos habcre
Aliquos rigere ncc tamenfebricitare.Ratucjjid
B (foJxxrj.
Btliofumquod in uentriculogignimr quo fitco»
fore.etquoquodiniodnore. fo.xHfjjj.A
C
Ca!idum,humidu/rigidu, Gccu mulrifariam did
Aritcotdcmcenfuifle. fbuxrj.C
Calidum etfrigidumjiumidumet ficeudididem
corpusmultismodis. fo.xirj. i.B
,,Goosk
ELENCHVS SEQVEN
Calidu & frigidu non de corporibus modo,ied
etfi de qualitaabus interdu dici. eode. n. C
Calida, fri. hu< flc.vt (ubftatia;, quar.foixv .i.B
Ca!ida.frig.bumi.fic abfolute quac. fcxvi. ij. B
Cutem in catore & fcrigorc medium optinere
ftaium. fo.xxi.i. B
Cnondrofyndefmos fo. eodem. rj. A
Calidumtnaaaribusqualiter taifcu fit difccmeru
dum. foHojodx. i.A
Catorem ihpueris &Horentibus parem efle.fo,
Carnofi generis (pecies.fo.xxxn, i. A ' xxxi. i. B
Caro proprie, qux fobo eodem. i. A
Carnem icianoris,lien<s,pulnionis ) &renu.lim
pKcis naturae ene. fo- eodem. rj. B
Cordis arne no efte fimplice. fb.eode.rj.B
Camein ventrieuli, vteri,& veficarum propriam
quandam efte. folio eodem. rj. C
Camis temperies. fo. xxxiij..t.A
Garolaginis cemperametu. fo. xxxitj. i. B
Calcarium teniperies fblio eodem. i. B
Carnofiquk folioxxxtirj.rj.B
Cofuetudtne efli acquiuaoa natura. fo eo. n. B
Caluicur. folio xxxix. i. B
Cani cur. folto eodtm. rj. A
CurcaluialtncipBecaniateporib'magis fiatfo.
Cut maxime atcendedu curn cor» (eode.rj.B
porii teperie iudicabmius, fo.eode. rj.B
iijiiiuaoyGoOgle
•ns OPERIS.
Cur quib» hirt» eft thorax ob ichpfii aliquado re
liquis partib°dilIimiliGnt teperameto,fo.xl.fj,C
Cuus quando fiib ie pofitaru partiu tcmpericm
indicet,&quarum. folioxli. i, C
Cofiderandu ctiafi quid raroaccidit .fo. xlrj.rj.A
Cerebri ipfi»temperarnetum ex quibus dignolca
tur fo.jdiirj.i.A
Cau6qua-dShuiditatisicarne fo.xlvi.i,A
Cofideradu efle ex quibus & in quac mutatioes
fintrWbe. folio eodem i. B
Cur aliquapioiinus,aliquainterpofitotempore
calefaciant. fblio 1, fj. B
CalefecereoTseeaKmericc*cmefFecK.fo.lf|.fj.A
CuraUquaeorumquaeutalimentacomedutur,
cua' impofica exulceret . folio.liij.fj. A
Corpora calida. frigkla.hu. & ficquxdam per
(etaliaefle,quedaexaccidenti. fo.lv. i.B
Cantharidas Veficam exukerare, fo.eode.rj. A
Comune iudiciu fn onibus quz poteftate lunt
cx aberatioDts celeritate. folio.lvi. i. B
Cotrariaasnaturae vnde iudicJda.fo^ode.ij.C
Cedendum aliquando efle non exacliiume lo»
qucntibus. folo lvifj.fi. B
Cibi pariter & mech'cameta,que. fb'Hx.1. B
Calidi. frigidi. humidi. fica'.rc(pec"tu noftri iudi
ctum a nobis certu efle pofle. fblio bd.rj. A
Cator quodo ex acrideh r e fi^g e m . fo.bdij4J.B
,,Goosk
EL.ENCHVS SEQVEN
Calidum reuma quemadmodum muiculi partes
Corporisteperies quadocxrrifc» (iuadaUoJxvi
cus^tquJdointemealteretur. fojxxi.
CuraliquifinHilrigeantctfebriritent fo.eode.
Conccxftionemplileginonrs duofcqui. fojxvrj.
Demonftrationis ois principia efle quz fenfui et
Sieimdleauifintnvuiildla. fo.xxviij.rj. B
uruettrKxlecu^ediocritercalniudicada fo.
DubitauodcnonnuBisquomodo (xxxi.rj-C
calidafrigidaueappellentur. fo.xlix.iA
Diuerforuexmedicameus erfecluucaufie fojiii)
Diacanthaidon. foJv.rj.A ti.C
Ddeterion. folio Jvi. rj. A
Ddeterea vndeiudicanda. fo.eodem. tj. C
Dubioiioderjsquarfub caloreapplicata,tamcri
refrigeram foJvr)J.C
Duplidterfierialiquidcalidius. fojix. ij. A
DupUdterfierialiauidfrigidius. fo. eode. JJ.B
DiuiCopartiSmaioriiinfibiproximas. IbJxvi.
Digeftioncin ph!egm5e maxieoptand»" effccu
DolorquJdoclefinat.fo.eode (raaone.fo.lxvt)
Dolorisinfebrifpadumeteiustermin».foJxix,
B
Eufecos, fblio.xij.LA
Eucraton corpus quod dicaturi fcxvrj. ij.B
Exflmitatc de folonafo iudiandu.fo, xly. i. A
,,GoosIe
TIS OPERIS.
Ecror a!iu« in nidicjdis teperameris fo.xlvi. rf. B
F.
Frigidam temperie nee huinidam neceflario efle
nec Gccam. fblio xvij. i. C
Floreiceris etatistemperies. fo. xxv.i. A
Fibrae temperies. folio eode. i. A
Fibreevaria: folio xxxrj, r/. C
Flauae bflts temperies. folto xxxirj. i. C
Formatrice vianifice facultate efle fo.xliirj, fj, A
FriRidaper naruram immodice calefadla vim fu
am amittrre. folioIviij.i.A
H.
Humidum & calidum tempcrametum efle pef
fimum fb. virj. i. A
Honrinis cute mediu efle m calidofri.humore
&6ccpropriecpe5quasimanueft fo.xix.f).B
Habitushirfutus&glaberquamtemperirm co
mitentur, Folioxxxvi.i.B
Hypophora depitoru generatioe folio eo. i.C
Hippocratrs folio Ixvfj,
Hipophoia &SoIurio, foSb bdx,
Hippocratii diftum ,&eiufdem nonnulla pro»
babilitas foKo, eodem
Hepialo» qua: vbcetur. fblio Ixxr.
Iulficia qirid. folio. xtifj i. B-
Intemperiei quse in altera tantu oppofirione ex
,,Goosk
BLBNCHVS SEQVEN
cedunt.quolocoponendx. fo.xvfj. fj.G
Intemperiesduplex. fo.xxxv.i.C
Inteperiimeticjuoditrafinital?fit^JOta.f.eo.tj.A
IntcrtiaruparticuUru teperieexrikfti6ib»digno*
ice^,tuexcorinenueaspamuaffe<Su.fb.xliAC
InacqualeseflecemperiesiaregioibramKpcratis
Inaequalemefleteperknipartruqua: (fb.eo.fj.A
phlegmonelaborant. Fo.xIvfj.i.C
Inijiqua:poteiEateca!ida,frigidavefut^rriage»
nera fpeitanda. foJv.fj.A
Iunioresmediciinquofuerintfalfi. fo.lix.fj.A
Incxploridomedicamento aliudquiddamobler
uandum. fo.lxfj.i.C
InpMegmoneduplice>lTeaffec1um.fo.lxiij,fj.B
In explorando medicamento aliud obleruandam
foHoeodem. (fo.rj. C.
In phlegmonequis fangirisprimum calefiatquis
deinceps. foJxVifj
Incc»porequodph!egtTic*laboretquidmaximc
inflSmeturquiddeinde. fo.eodem
Indolefcmriadnheifticiscaula. fojxix.
Inaequalitasteperameriinfanis fndolcsefc.fo.co.
Inax(ualjsinteperanietigefier3divarieroncsXlxx
In hepialis cur friguset calor Gmul letiant.fo. Ixxi
In acceitfonumfnuafionefebriatantcsaliquosrrf
gusetcatoremfimullentfre. fo.eodcm.
InlipyrfjsvtnjtKjpapewoitavtinacceffionibus
),jii„ M o,GoosIe
TTS OPERB.
lennrj, L> fo.eodem.
Lacfuca cur (bmnoconducat. fbJixXA
L«9uca:fijccum liberalius fumptu.fimilem vim
habere cupapauerisfucco. foJx.iA
M
MoI]esetduraemanusadquidapta:.fb.xxi.iA
Membranaetemperies. fo.xxxiij.iA
Medius(iueeufarcos,quis fo.xij.iA
Mediuintotoanimaliumgencre. fb.xi,fj.C
Mediuminhoimlpccie. fo.eodem.fj.C
Mediocriter calens fit oportet,quod ficcum hunri
dumveiuchcabis, b.xix. i.B
Miningon fiue membranarum cerebritemperies
Medrjcamiaginis et ligameri (folio.xxxii/. i. A
eorporis, temperies io.codcm , i. B
Mdancbolicatemperamentavnde. fo.xrtii. C
Mdancholicus,quis fo.xIvfj.i.A
Mdancholid futuri,cjuf fb.xh/i. fj. A
Medicamentorum natura duplex fo.Ii. fj. B
Medfcamemruterriaquedalpecies. fo.eo. ij.B
MecHcamentoru quarta Ipedes (b.eo.fj.C
Medicamentum Medese fbJrj,i.B
Medicamematantum,qua;(nit foJvi.fjA
Medicamentum quando tepidu applicandu fit,
quandofrigidum fo.lxiiijii.B
Mifcereflmplidacorpora humani facuharisnon
eu^ieddeiuelnamrae fojax.i.C
,,GoosIe
BLENCHVS SEQyEN
NeruorOm tcmperies folio xxxrj. rj. A
Notxdi(cCTnediaveWaiIont4diudeiJdin.i.B
Nibil nutrirt niD quod [oafubftada td akwxe
mutauit folio.li. i. A
NutririottcefleaiuWaric^perrecTa fbJixB
Nutrimentum triplex folrb litj. i. A
NuDimewccnpuscalefacit. fo. c5de.uA
Noic naturse quidintelligat Gakn' foJvirj.i. B
o
Opiniones de,temperamenris folio i. fj. A
Opinio quxda fo.eo.t>A. Opinioaliafo.ro.
Opinionis radonrs folioij. i. A (r(.C
Opinionis alterius rationes foubirj.fj. A
Opintonesquopcccent foho.iiij. i. B
Opinio feSatorum Athinei folio V. i C
Opinionis Athinei fofratoru error fo.vi.iJV
Os fkcuqueadrnoduabfoluto fermGe dicac f.irj
Occairoerrcrocircalenuteperiefo.xxvJ.B(rjJ\
Offis temperies folio xxxiij i. B
OpHones denorjsaboculis. fo. xrtirj.i.C
Oem aburaagereinoftTucorp'o]!pari.fJx.i.C
Oblcruac!uinexpk)ta^orrKdicarnetofoJxij.i.C
Omne irnmodicuexceilu adatiquidefle fo.Ixx.
Oem febrepreter bafticea laborate letiri fo.eo.
P.
Plara VeIaTalqnoptiefehaberedicaf.fo.xiirj.i.A
Polydoi ftatua «f» folio xx, rj. B
D,jil,naoyGoOgIe
_ TTS OPERIS.
Particularu ornniu teperamenta. fo. xxxir).i,A
Parechyma fjaouj. i.B. Pli teperiej f.Tnrir[j.B
Pitute: temperia fojioeodem. i. C
Piguis macaue,co(ueiudini8 alicuproe qiris fo.
Pflc»ugrneradotur6.fojuaVij.i.B (xjariii>i.A
Pilinigrivn.fo.ecuj.B Pt1inauivn.fo - eo.ij.C
Pilialbivnfo.eo-ij.C Pdirufi vfi fo.eo.rj.C
PiHcrifpivnde folioeodem. rj. C
PrKin capite fuperdlijs dlijfcp cur nobifcu coge*
niti .'.. .C. fo.xxxvifj.fj. C
Pili capitisetfupeKiforuoMrubrofii.xxirix.iA
PjUcurlxmifimincmwri&cranS. fo.eo,i.A
Piruita ex cibis efle no ex corpore ro.xlvi. fj.C
Pituttofusabexaerrietfsqurj. fceo. fj.C
Poteftateeflequidfit. foto xrvfij. i. B
Poreftais aiud genus foto xtix. i. A
Pitultam etiam cum a uensi detrabirur frrgidam
fenttri f foto lvf> ijB
Piiltealidajduplidftatu v eu ia txai iuiu ra folio
Proprietate quSdj! teperamerf cuicp (bctj.C
naturx efle.qua: cum alrjs oaturis cofenriat.ab
alijs driTeniiat. fotolxi i. A
Per(e,&primu,&riulointercedenteidemfig<
nificare fofo. lxfiij.i.C
Propria pbarioneVBaefleinungulisfo eo.rj."C
Q,
Ciromcxlorelpodcduaduiterrogationccui 9 r&
,,Goosk
ELBNCHVS SBQVBN
peramentiflthomovelbos fo.xtiij. r).A
QustemTtrameiKaconiitenturucduriries,rnol
lk*s,cra(Erudo,gracilitas fo.xxxuj,rj:A
Qut fam€ mrli» fe5t nquidiffici!i'fb,xxxiii),I.B
QushfemedeUtefaim.curpingub fo.eo.rj.A
Quibus adeps catocp pari modo aw3i,<juaflnt
tempetic fo.xxxv.i.A
Qoibusadipisplus/iuaCnttemperie fo,eo.i.A
Qufouscarnispkic,quauntttrnperie fo.eo.i.B
Quaceperameminpdorudifferemiapioetatt,
rcgioe^tcocponinaiuraconab^t, foxxxvirj jC
Quaiesnhtcalid5n«cTuhabit3tiupili. fo.eo J.C
QBfcshumiduinecJendumpili. fo,eoderii4).A
C^aloKpefatapla^uicoleaupiB.fo,eodt4.A
Qualesinfantiump4'. fo.eodem. $A
Qrirsephcboruetpucrorumpili, fo.eo.r|.B
Qudraprocorporumrafurispili. fo.eo.rj.B
Qudesfnfifodaregic^hotes. fo.xli.rJ.B
Qua;putreiarm,quocalorecJeant fo.xlrjJ.A
Quinxridiaraplagamincctontadlddciocaiore,
calere.propriorngere. fojrodemj.A
Quld in ucntriculi tcmperamentonolceodoad»
uettendum. fo^odem.fjA
Quodcalefadt nonomnino fiecare. fo.xlvrji. B
Quodaftu eft.perfeflum efic.quod poteftate
imperfeclum. fo.xlviij.i.C
Qux maxic proprie ptStc ee dicacf. fo^o.rj A
iijiniJoyGoosIe
TIS OPERIS.
Quaefecuclaroepoteftateefledicaiif. fo.co.fjJ3
QuaMorefletorirocorporisfacultates fo.Lfj.C
Quatuor corporis faculrates a tota fubftanria ma
Qiiodnutrietnecefleeftinco» (nare, (b,eojf,C
coc(uediiftriirnetisaiiqu3diiifitnwratu. f.B.i.C
QusaiT?milcntiirnutrirrrata,reb'cjuair^caroe"»
ravocari. fo.eodem. fj. A
QuimorbiimodicuvinipotucornitS.fbJit).i.B
Qusccorp^noftrunoncalcfacfut fed reftigeranr,
haec ecorporenonvinci. foJvxB
Quaeda dum concoquntur refrigerare, poftqpS
funtperccKaacalfaccre. fo.UxJ.C
quaridonutrimentumaIiquld<!t,et qiiando medj
cameiitu.etquogenerenutrimetu. fojx.hji
QuandoanobisetquamloabexterrisfacJefl<£i
fitjudidiim. foJxf.ffA
quaratioefngidumcalefaciat. fo.jdin.i,B
Queactaodui^ih«.i.nucSckfic(cnd«aHwaf»
cirusdogmaufderivemmpoflit. fbJvifj.fj.B
quormnterpcAalpadanocernarit. foJxvt,
Quandodoleantcorpora
c^dciu^etquidtardfusalterettumgeneratim
cummembradm, S foJxvirj.
Suftariaiipliciterqnoeucratosclfcif. fbjdffJfJQ
StirpsveUialquSdicaf eucratonJb.eodem.fj.C
SeniumtodiiuVnunj efle, fo.xxv. fj.C
Siccurneflefenium, fo.eodem,ij.C
I
«wGoosk
ELENCHVS SBQVENTJS OPERE.
Tcmperatuixzquatatnainuiibuf&phntf»
qus lii .C. fblioxiifjj.C
Tanperattffimi bominii notae fo.xx, i. B
Te^atiflifflu^iemeufarcooioefle.fb.eo.rj.C
Ta^excrdtatKUadakmmfavariarnateriadif
cemendum, raub fblio xxx.i, C
Trperam&ucerebri & puinonis fb. xxxrjj.B
Tcpaamctuoflis&rnedullx fo.eo.i.C
Ttpctara ct u parrium cercbri fo.eo,i.C
Teperatos hibit' fi modice cxeraanc eularcos
Toauibftauaquaefitf.li.i.A(ee fo.xxxiirj.rj.A
Tafl5euqmiudicamrusfit,oiiacc]uifititfj<2lo
tmvelfrigorisexpcntefledebere fbjxv.
Termin'altcraubtiisquis ftatueodus fo.lxrx
VercalUijethumida vndcpuatu. foax, fj.A
Vt Verrais ficaiSjCU umdibusloquclis.quomo*
do accjpiendum fblioxi. fj- B
Vcrab^aJom%mi^guita:c5trjL.fo,xxxirj,
V&ricuKteperamerinota: fojtlfjj.C (fj.C
Vinucekirimenutrircacroborarc foiu. C
Vinu curvatem corp'calefaciat , fb.lrj.i.C
Vkerulpnitenafijennucatuae fo.liirj.i.B
VeriasaarrcriasmphksrnonepRtercxterava
riedoktt fottb Ixvi.
Vi<3a frixtoor qux deinde curatio fblib lxvfj.
(i) f i n i a «)
,,GoosIe
GALENI PERGAMENSIS
D« temperamcnris,Liber
primus.
ThomaLihaao Anglo interprete.
lalnicorporaex
(ica,huiradicjue
rfle horu omoiu
aturaporrioae,
nantiquisabun»
ilofophorum,t3
medicorumpt3?cipuis.Diximusautem&nostIe
rjs^aqux^pbabJialirmnifa alioopere.Inquode
rfcquxHyppc«atesc5rritrateJemeiis,egimus.
Hocopere,quodiDiproxime(uccecIit,oirmium
temperameraorumciWerentias,<potha7,qualefcp
fii»,uuegencratimquis,fiixniembratimdiuidaf,
moeniedocebo.SumamcBabipfanominumin»
terpmarionepnna'pium.Cumnancpcxcalidi,fri
p'di ) Gcd,&humicu',temperatunicoflaricorpora
cUcuffi,&ijs,qua;fummogradulkfeharxnr,ipfis
(ciKcete!crneriris^ere,igtii,ao^terra^eiligenclii
aiunr.Cumueroanimai^irpemuecau'cknvii)mi*
midam^igidan^ud uccam efle,non irem. Neque
eiiimuIIumanimal^utcalicKiiifummorilcpoHe,
uieftignis,autinfummohumi'du,(icu[dr3qua:
parimodonrelngidum^cumueinfumrno.Sed
abeocjuodiamarurapollet.appellatione fbrtfri,
A uccsubus
,,GoosIe
uocaraibtis nobistdliumiclum.mqiiomaior cft
hraniditaosporiio.ficaini.inqnoficciKiuii.lQuoi
ro & calidum, inquo calidum frigidoplus.ualct,
frjgiduraueroinquote'du^dopra:ftat,Atcn
hicquidcmtioniuiimiuiuscft.Nuucdetaiipcra*
mentis ipfis agendumJEorum igitirr, <jui ruin me»
dicorum,tum pJi iloloplioni inaxime iliuft rcs fues
re,plurimi fanc opinati fiint huniidunicalidumcjt
remperainentum ab humido&frigido diucrfum
effe.ActtxuumabhijsfirxuincVfiigidum.diuc»
fiimaficco&calido.Noiuiijllitarncneorumhumt
dum Gmulac frigidum tmiperamaitumquodda'
c<IecoiKedunt,atqtea'amab hocakerum calidum
ficcucp.Noinauriiiiiiud5fiirnil&calidu,aulfrioj
cluparitcr&ficcuKperamEicicflc.Necpcmpoflc
amhumiditatccuabundaIccalore,cofifterc,autcu
frigiditattfkciratttquippeabfumiacalido,cum(ii
pcrar,hrimidiratcrn.ltaq;ficri,uicaliduiiiliiiiul&
fJcaimcorpiiseuadat.EarKJeubiimbealtusiiicor
porecalorcft.incoclajinipcrft^iaciimanerc.quo
ficriatc calido uirtccntedcquatur ficcitas, frigido fii
peranrc,humiditas. Atcfjhrj quidcin his ratbhibus
nixi,duasfanttieffe teperametoru dilTcretias opi*
riaiit.Quiueroeac(iiaiuocauturriant,bifariahisc5
tradiainr. Aliiftatimidqd^prirniipetiitriegantcs,
iic^r^ncorlTcfithumcuracalicbfuperatcdfee»
rLAIrjc6^aidquidSaflent&mur,(cdaIiaroncilil«
fcuuunt.
DijiliuaoyGoOgle
faitiut,Aepnores qiridecalidirminusefle .iitcale
rada^aflcuetat/r^gwiutrcfr^eitt^iairinitlitefic*
a',uificca,&humid£uthun^ct,Proindecorpo
ra,c^c*daficacpnanjraunt,c|ijcrrBclmodum
iguis,ea quatenui calida nint,racalfacerc,quatenus
(icaikcarc.«^a;huira'dacalid.iqifunt,uelutcales
aquaJia:cnoTiumecWmodo,fedetii)aIcfaceiT
poflc,utraqjqualitatehicquocj)iuiuopuvdq)^'
priu obtinctcHaLidquacj} igii cocedcre (e, (i quid
calefaciat,idc^u'nm&(lccare,inioficalorihiimidi
» fit adiucta , no cajfaccre niodo, fed ctiaiji (lurnw
cTaK.QucrnadmcidubaliicuduIcisaqiia-.Siiifiaio
iicalidum,itaetiamficcumcorpusfir,udutiignis,
<brimidruca)faccre,tuuero(iccarc.N6rarncnid
caforircfercndu^cccptu,fcd(kdtari,qiia:umiilcft
coiuiSa.Admonctautliocloconosdehis,quifub
cftiuofolc Jijtiusltitucrfalj.aqjita^urocililiili- c
arcfacli^tcitiicorpusficcu,fqualliduq;hab?r,Tu)l
fcrabiVtcrcpfiuut. Qujppcremcdiuhisexpcditu,
&facile dianyiouricpfi bibcrint,(edficalida:, cV
dulcisaqua;ralneouraiit,racphuiditatc,(iiieeacu
frrgorefir,fiuecucalore,luumunusob(reualente.
C^ippehue&arccaqiiacOTgat.Adeude^riodu
o£fica'tatelcpCTaiutficcare,bore3eniquificais&
fi^dusGtu&us,oiaficcareacrefrigerarc.idqjcf(<:
cU'auabHome«i,utuerohuiiietedciiccat^)rinu8
«gruautuoiboteasParinio&pauperisIachryinS,
A ij &ato
,,Goosk
&;lialei(CcnraphanMaca6ccareparitw&refrige»
nreJtacpnocucnccd&riuni,(iquidfrtgidunicft,
idemprotmus&humicnimeflc.Necliauidcali'
dum,idemftadm&(kcum.Necj<igittrrcalidtira
tanptammaanaeaf&tiotBiOcca,iamopo(&
aliquaridbinanimalistemperameiitocalrdumQui
dcmplusualeiv,cpfrigidi4m,&humidum,cpfic<
aim.Qutnctiamtumgenerationcni,tumalKia<
tioncm, tum rnuradonem ,ex contrarip m contrac
riaficri. Quiscnimeft.cjuifidiiteritalbu altcratu,
dVmutatumcjiefle,proptcr«quodfa(ftumliicali
dum,nonfitridiculusfCumpoftuletearatio,n3
eam.qugc eft in calido & fngidojed quaeeft inco
lore,rrattarioriem.Mutaturenimquodalbumeft,
innigninij&quodnigrumeft.inalbum.Rurfus
quodcalidumeft,infrigidum,& cjuodfrigidum
eft,incalidum.Adcundemmoduin,&quodhu»
midumcnVni!ccum,&quoduccumcft,inhurni
dum.Quippc fidicas aberamrn corpus efle, pro*
ptetea quod cum prius eflct humidum,minc fit al»
bum,udcumpriuselletficcum,tiuncfitriigrum,
parum compos menris uidearis . Sin quodprius
erathumidum,nikfacUefleficcu^amc{Uodprius
eratnigmm,nuricefrec1umalbiim,awetbrnexca<:
lidofrigidum.aucralngidocalidum.uticplapcre
&coiiuaiieiiriad^cereceti(earis.Quoderurniiiuta
tur,quaternornutatur,eatcnuBceden:rncc«raiu
ckbct.
D,jil,naoyGoOgIe
cHiet.Sicfuidcmficbathic^fitnuiiiais,eitnon
mufico cucimus:cVgrammaticus,otnoo granura»
tico:&rhetor^xnonthaoic.Bcmu(koLKn>gr3'
rruucurn.jutcxgtammaacornuCcurn.autcxalio
quoddiuerfi utgenera,fieriau'quiddicerr,{anecft
abfirrdurruPc^oumquipnusawgta^tiaticuj,
nurKmulki«eiTc,micpiirnuiicmgrlniaiH3c sdie
dc^grammaucamabirar.Atqijifiquidacquifi
uit,tm'oreetiammancniir,cuinonpatet,nondieal
tetaramineocjuodmanetflanonexgrainmatico
tWtmeftimificus.Quiptxnuriccuamgranimau
cuseft,Mexncmmufico,muGcus.Noncnirnpo
teftfK>ft&imifiaiseft:faflus,etiamnonirttiGais
rmnere.Cumigftur omnis mutauo,&abcontra
rfjs,&ex contrarijsfiatin conttaria,nvuiiieftum
cfteriamhumidumfiquater^humidumcft.mu
tetur,tumrpTumficcatumiri^umc|ucididficcct^ic
cumdiccndumeflfc.Deiiriaigitmincpiutclicere,
nonpofi^caUdum,&lninu'dumtemperarncntum
efle. Quippecalidumfimul & fc&idumefieidcm
temrxiarivi«um^humidum,&ficcumnonpc>
trifCumfierinequear^mecKlemtemporecorw
trariatqua!iracesumconfiirant:burm'dumuerofi>
mnl & calidum , prarrerea fVfgjdum fimul x ficcu v
profc&oinericlemcor^ltcier^crfTunt&uritumra
rioipfimcmftrauir.rumqiccpaulofiiprapropoit '
afirntexempla.Actalisquidceftpfiorispropcw
A iij fitarura
o,Goosk
firampartiubrano. Alttraparsnegatalichuarauo
neefle.aiSficaltdu dttcaciiiuriiicqiiatuorfit.ita
ut no in frigidu modo, fed etia m humidum agere
pofltt:cftciatiientcnipcraiixiKu\quodcaficiufit,
& humidum, uricp eu in primo ft atini atiitnatis or
luhumoris (imul,calorifqt copiain idecoeanr. Ra
noiwolxMfiiXHiiiludcttiri^quodiicqijcatahqii
iiirodccorpotehumidipIuscflivJfica,4Vcau'di,
cp frigidi.Sed quod liib «iuniodi ftatu durarc pcr
pecao noa poflSt.Qiicppc dtgcfto lemper per ca»
fidHimhtrmorcJparioaia^caicorpusdfici.Arqf
pro calido & humido, calid um ttccumqt tcddi . Li
hociplimqucKicahducVficcFeftrcddituin.prcM
cedenre tempore frigidii ficcumqjforeiubi^enim
omnecutunoclf corporis httmorcnicalorabfum»
pfit,ipfequcK^(iiiquiunt)marcciareinapit,dcfi;J
tutus lcdicetalirnmto,quodJpfumacccdcrat. Nc»
que igitur mirii purant tum inrcr inttia, ftatim ut gi
gnitur animal conuenire in ictcm, aut humidu plus
ficco^utealidu pIusfrigido,tumteporis proced
fu.qcfpriuserat calidu & humiciu , poftca polle
caUdueflc&ficcu.arque utpoftcaqtEeficcaerar,
calidacptfpcrics,ubicaloripleexuc7uscft,fngid3
ficcacpcWere.E^oeftquideaUqcFtepcrarneiii,
qcPcalidfi fit cc humidfi,ac rurfus ahud qcrTrigidu
fic&ftccu,exiftiscoiifinr*N5poflcaurteperaj
roentoru dfftieiiaspltjreseffi,tpquatuor^x his
docenj
)ijiio,ao,GoosIe
docoxcouarf.Cuoiimcptatuorftatiiututqualita
tes , quae ih fe agere inuice patiqj pollinr , Nempe.
caforjrrigus^Gccitas.himiiditaSjOppofitioncsexia
fterediiaj.alterauiqua caliduaduerlatur frigido,
aheram m quahumidu pugnac cumlitco . fcoque
quatuopuon amplius emci coniugationes.Quip<
pkfccfiai,exquatuoriiiter.feccraulau's,CBnuigia.
Quonim duo fubfiftere no poue.Cu nccB humi-
dumparitcrcVliccum,ncccalidum(imulcV fiigi»
dumdaricmpuspoiTir.Reliquasigirureflc qua«
tuortemperairientoruincoiiiLig3tioiies,duashumi
dM.&duasficcas.Atquchascalore.frigotequedi
uifas.rKcclunt quaEefcgantiflimicorum.qui amc
nosfuere,tumniedicorum,tum philofophorum
dehisdixere.Quaeurro rnihipnvtcnniliflcuiden
tur,nuncad!Jciaiilumreor,unumigtiui&rprimu
iA eft, quod temperaram naturam , qtfir tanien n5
uirtute modo , lcd etiam uiribus rrliquis prarfrat,
non aduertemnt.Iinmo tancjj imlla fit.prorfus omt
feut, Qiiancpncloquiquidcm dcrcliquisaliquid
finehac docuenh. Quippequoductincaltdaterri
pcriecalidupnniaIcatfrigido,uelinlTigitla tepe»
tK,frigidupraftctca!ido,idrKintel1cxiuecfiidcrn
elt,nmprius porutureucraros fiueteperata,necn
ertiaUo^adhlctepcraianaiuralunttntrticufanita
tatucndx ui<fKiinue(rigat,ca]idiusuiftocorpu«
iubenccstefr^crare.ueilrigidius excalfacere, ucl
rurfus
«wGoosk
nfi (us hnmidius ficcare,uel ficcius hurnc&araSci*
hcet quo tcmperatum quetidam inediocremcf 'fta*
rumefficiautjidquodminus-efteijCfuod exupe-
rat iemper scquantes.Ergo quem aiHdue perfeouu
tur,&quoIejnpcrrelpicientesintempcratos fta»
tuscorrigunt, huncegoquidem primum omniu
ftatuicen(uerim.Hiijerotaraumabeft,ttteius ud
meminermt,utea'amtomprsctereant. Atnoprtr*
tenmus inquiunt ex his aliqui.tn calido enim & hu
mido comprehedirur . Et quomodo non quinque
eucin totumtemperamentadixiftis : ied quatuor,
it modo op timum non omififtis C Quippe duo*
nimakerum,autex intemperatis ftaubus ncccfle
cftuniimefleoinifMm,aiitipfumteniperatum.At
egoquidemexhisjqiucftatuunt.temperaiuipfis
pi^ermi(iu-:ncertefab:ubienimcab'du &ficcu,
ud fhgidum &humidum,uel aliud quoduis tcm*
pcramenium nominant r nouticj fummas anobis
irtteDigi qualirates poftulantJmmo ex rjs , qua: fii»
perantficriappdlaiionesuoIunt.Quodfiteinpcra
tum ftatum omitti nolunt,certe reliquorum alique
omifiile conuincentur.Sitenim ficutipfi uoltint,
temperatusftams.isquicaliduseftj&hiimidus.
Oiuiirusioiturillisplaneeftjsquifrigidointem"
peramentoa.duer(etur,&ficco. Nempeinquohu
mtdum poUct 8" calidum. At idem inquiunt is eft.
AtquifieritKjteft.utfeiuIexiiperetcalidu.&no
exuperet.*
DijiliuaoyGoOgle
exuperctf3c* (upcrctur frigidum, & no fupercturC
Si enun terriperat us ftatus eft , neurrum alterii im#
mcKuce exuperat.Sin intemperatus,neceflecft exu
peret altera oppoCaonum pars, At hoc ipfum in*
qtriunt temperati ftatus proprium eft , ut in ea cali
dumpracftetmgido,&huiTtidumiicco, Quippe
fi rrigidum modice quidem uincae , non efle com*
modumtemperamentum.SinampIius exuperet,
iamuticpmorbumexifteroequeutuuehementer
exuperet, mortem . Ad eundem modum de ficco
iudican dum. In prindpio quidem exiftere intem*
periem.SiampIius augeat ur,egritudinem,fi pluri*
mum exuperet,mortem.Ceu uero de calido & hu*
mido nonidem (it iudicium. Quis enim non dicat,
ubi ud calidum frigido , uel humidum ficco paulo
quidem plus ualet»intemperiem ita neri,ubi ampli
tcrexiiperat J morbum,ubiplurimuni^riortemC' Si
quidem eadem eft; utrobicp ratio. Alioqui nec qui
calidi humidicp immodice ftatus lunt,eos uitio de
irrus :necquicalidi morbicumhumore immodi*
co confii rJunt,eos efle morbos (ateamur.Huic fen*
tentrx adueriantes quidam AttalenGs Athenri C&
<fhitores,negantautcaIidum humidumcp ftarum
uinbdandum,autmorbun]uUuminueniri,quica*
lidus Gt & humidus . Sed omnino qui ud calidus
fir & Gccus, ut febris , ud frigidus cV humidus , ut
aqua intercus,ucl frigidus & ficcus, ut mdancolta.
B . Faciunt
wGoogle
Fariut hic & de armi temporibus tnentibne , Quo
rum hiemem frigidam eflfe atcjjhurradam dtcunc*
Eftatem calidam & Cccam . Autumnum frigidum
& liccum , Ver autem rum temperatunvum ue*
rocalidumhumLdumcpappdlant. Adeiidemmo
dum,&exa?tatibuspuerilem quide temperatam
eflc,tum uero calidam humidamcp ; porro iudicari
autiimantcorumtemperiemexnaturalibus acticw
nibus,qua* llla actate maxle fint ftrmae.Sed & mor*
tem aiunt animantium corpora ad frigidum ficcu*
cp perducere,Quippemortuos Graece JtfJ Wr«s,
uocari , quafi nihil humoris in iehabentes , Vtpote
tumcaloris abirioneeo exhauftos tumfrigorc nW
gentes.Quod fi,inquiut^mors taUsaftnaturze,eer
te uita,cum fit iUi cotraria,caIida eft cV humida. At
uero fiuitacalictum quiddam attjjrujrntdum eft,
omnino quod llli fimiflimum tcmperamentumeft,
idoprimurjecenarioeft.Quodfieft,neminelate*
re,idem quoqj tem perariflimum efle . Sic in idem
recidere calidum humidumqj ftatum,cum tempe»
rato,nec aliud efle temperatum , fiue eucraton fta*
tum,cpcalich'tatemumul&humiditatem polletes..
Atcp Athenei quidem fequariu haz funt rarioncs *
uideturcp& Ariftotdis philofophi ,&pofteum
Theophraft i, & Stoicorum eadem efle quodamo
do fentenuajta teftium quoque numero nos terrw
tajit.Egoueroquemadmodum AriftoteJesoeca
Udahu*
coyGoO^Ic
Edahumidaqj temperie fenfcrit , in progreflu (i iw
poffailetyforcafle explicabo, uident aii eu no rccle
accipere . Nunc id agam , ut eos qui ficientiunt.
iu quo (eipfos fallant , doceam . Mox rem totam
in unum coadamcaput demoufirem,Cum]cnim
calidum,& bumidum,atque ctiam eucratonexi
ftimant uer efle,hicfciriamfeftedecipiunt, Nam
nequehumidum eftikmhi£ms,nequecalidum
ficutarftas.quareneutrumirnmodice.Cumta»
rmi ipfis autoribus exceflum quendam indicet
cjuocluistaliumnominum.Bifariarn autemfunt
decepri, primum quidem quod inquatuoranni
Rmporibus .quarram temperamentorum coniu*
garioneminuentam omninouolut.Deindcquod
id ea nttione condudunt,quodfithiemequidem
cafidius,acfrateuerohumiclius ,uenim necqua»
tam in temporibus anni ftatuere trmperamend
coniugaabnem eft neceffe.nifietiam talis appa»
rerCj&ccsmilifieidcumremporibusurriulcjjpo»
fitis,non magis id humidum & calidum, quam fti
gt'dumprobat& uccum.Sienimcalidum humi*
dumque exceflus cuiufdam nomina (iint , non
poteft,necipfis quidern autoribus , ucrum efle
quod uer in omnibus mediot» fit . Stautem eo
quod arftate humidus eft, hieme uero calidi*
us , idcirco humidum cft & calidum. Qtrid
B ij caulse
«wGoosk
au&eft.quomtosfr^dumidficcumcpptites,
proptcrea quod arffole eft frigidius , & rueine lio-
ciusruduuamubifacitfc*tirioriern,utun2mparte
oppofttiotusabhicrrir.altcramabaftateaccipiat,
, Quippccurnabutrocpmutracpoppofirionurn
panediffidcat^cincxciimdiocojbuoncm.fcdcx
totokibcreclerxbat.Atquifiitafiatraitrariailli
ineffedicmius.Namcalidumcrit&fkcurnj5con
feratur cum htemr, frigidura & bumidum , fi cum
xffcte.Exncurraigtturcolladotie.fimodointe*
graeft,cafidum&himudumerikSedfiiUisIicetcx
iffiracpoppofitiorKfiimptodirridio.caliduidbu*
midumrp afleirre,nobisquocRadalterum dimie
cuumtranfire,atcpidfr^icfi&ficcumdixre,c|uicl
nilicebit.Scilicet ficcurn, ut adhicmcm,frigidum,
wada^re.OmniargiturhacrarioneuercritJiu<
rnidum,ficcunvalidum frigidum. AtquiiHorum
ipforumferiteraia.nonpoffuntquatuor qualitates
eadetnref»flere.Ergoriec[iarftati^ec^hitmi uer
comparareeftxquu.Sedpodusipfumper&efti
niarc.Necpenimhiememipfanteadecaufahumi»
daineuc,&frigid^clicimus,quodrdiquistcm*
poribus humidfor frigidiorcB fit . Immo id ifli alia
quocprationeaccidit&dquodhumiditasineafu
peret ficcitatem , & frigiditas catorern , propterca
rrigida dtctfur,atCB fiumida. Ad rnndem modcm
&acftas,quum iueal.LmorumciLur aficco,& fri»
gidurn
),jii„ M o,GoosIe
gidumacalido ,ipfaquocp calidadia'rur& ficea.
Siquidem jequumcenfeo quatuor anni temporu
quodlibctexluapteeftimatumnaturajionexaite*
rius comparatione calidum, trigidum , humidum ,
(kcumuenomuiaridebere.Quinetiamfiadhanc
fonnulam eftimes,apparebit ubi uerefte omnis
exce(iusp)ancinmedio,Cum neq) Ccutinhieme
plus ualeat in eo frigidum q? calidum.neqj ficut in
&ftate,minus.AdeudemmodumGccitatis hurni*
ditatifcparquabilitatemineofpectes. Neqtfcilicet
ineoficutinxftate pncualente ftcco.neqjGcucin
hienK/xuperante humido.Proinde rccle ab Hyp
rxxTateeftdifttim.-uere(fefalubcrrimum,aciriini
rnemorbis,quimorteman c erant,obnoxium.E(t
&aucumnusutcpxitasminiiscaltdus,(icuncpqj
hiemsminus frigidus. Quarehacrarioneneccaiu*
dusabfolutofenKXKcfrjiecfrigidus.Qutppecu
amrjofit,acricutrumadfummum.Ca!terumaltetu
inroeft incommodum. QuodctiamHyppocra»
tistlUfcitemiafigfiiGcauicCumcodemdiefnodo
frigus nos arFicitjnodo calor urger,aurumnales ex
rx3andimorbi(unt.Atcjearescft,quarrnaxime
aurumnu morbtleru fadt,inequalis ipla tcmpcrics.
Itacpi»nretSefTigidus,ficcu(qjclia'tur. Noenim
tngiduscft^ipfepcrfe(pec1crur,C|d'tamenhierns
eft.Sed ubi cum arftate confertur,utiqj illa frigidi»
oriftdnccaMjuabilitcrtemperatus.ficutuer.Immo
B irj inhoc
,,Goosk
mhocmajdmcjbflotanporedifljit.quodnie*
dumtrmpmmi&ctjualitaitni perprtuopare no
(eruat.QuipperncridirriiultorilcaIidic*,c|irane
autuerperi.r^fahumicto&{kcomedinmomni
rraflatumopanc^cfjoradmodum&uer.Sedad
ficamclajcrgrt.AbslhteuCToetuminhocuinci
rur.NontanienaritoiriteruaBo,quamom calorc.
Ergopatrrearbirror,neeautumiiumab(biuto fea
mcme,&cirraexceprionemfifeidum&ficcum ) fi=
ajtillisplacet^ceridimiefle.Ciimneutriiadfurn
mumfit^iimcatmeoficcitashumidiate\Qua»
rerarior*nieritoficcusappelletur.lncaloreuero&
foore^mxtumc^ddamexambobus,&incqua«
leftatuatur.Proindrfi quatuor temperamemoru
coniugationesin quatuor anni tempora diftribut
uoluru,(aarttfrrion(bkirhueri^d^Jiumid5cp
ftammrrialeait^mflc,fedefiamautuninofr^idu
&Gccum. QuanB&fihuricquoclJCcVedarnus fii»
gidum&Gccumefe,noneritftartnnecefleuerhu
midumcaliducpefle.Noncnimfiquatuortntcm
perieconiugarioncsintotum(unt,iamomnescas
taquatucjrarimtemrioradilpenlarinecrinMieft,
Sedfiquishocinmundoeftordo.acproutnieli*
us eft^ion prout peius omnta Gint dupofita, pro»
babfliusutplura quidemexannitemporibustem
r>eraraeflcfacta,urmmuero,Gmodoaliquocl,inK
peratum,triuerocontra oftendereconantur,nuU
lum torum
• DijiliuaoyGoOgle
Iumeorum efletemrxraM.Sediieceflario inipfij
eimperarealiascakdum.aliasfrigiduni.Etnuncu'
itafors tulit,uccumjiunc humidum. Ego uero tan
mmarxftuitautuer,awGquidtempcrarumeftca
lidumaKjthumidum dicamoitquod phnecontra
riumcft,idaffinr>em,omniumaeristanperameto
rumtjeflJmumidefle^quodhumidunieft&cahi»
dum.Quod(anetempetanientumanquaiuc«ranru
rempc>ribusiniien«nequeas.fograui&peftilen*
tiaerisftatujnterdurninciditjUelutiquodamlcco
Hyppocrates comemorat his uerbis : pluebat per
ariturnimber largus affidue.Idnanqjeft humidi
& calidi ftatus proprium ,ut in arftu affidue pluat.
QuodfiudtanmmzftusGt,quemadmodumin>
naturah'ter(ehabentea:ftate,udpluat.Sedmfrigo
re,udun'hieme(cJet,fiCTiiiequit,utisftanis cab
dusfit&hunudus.Anigitframorbiserataiftas
illajn qua pduifle dicit in catoribus largum imbre;
Atquicarbucuk)sineafuiflcnarrat,purrefceribus
(cilicetincorporeexcremetis^icfaniequanda,qua:
gesidexrpfididocwJitotatibiaTcripfeoeaficha»
bet:Eratio^orieanS5cu!ieftiiii,plucratpereft5
largoibri,idqjaflidue.Aca'derataut magis auftro.
Ac (bberatquide fub cure fanics,quac coclufa icahi
itjKprurituVxdtauiLmoxpufuleudutiarribuftus
fi«cibc>n»,uric|(ubaitelutuila;:ucruhicrmniis
utpote
,GoosIe
utpote unotantumequatuor temporibus muta»
to,inaKifuit.Quodfiduo,rnaueuhtmutata,aut
«riam totus annus calidus,humidufcp f uerir,nec€f«<
fe eft,magna peit fleria fiiceedat.C uiulmodi in ter*
tio epidemion,id eft ,gr aflanrium publice morbo»
rum riarrar. Apponam autem primum, qux de t»
porumintempeftiuoftatuicripfit:deinde deho*
minurn,qux iubieaira eft corruprela, Aduertas au
temanimuminomnibus uelirr^eftimcfcjj prtmum
cuiu(inodireslitcaIida,humidaq)temperies,dein
decpnecefrarioineaommaputrefcanr.foapitigi»
turl IyppocraiisnarratioinhuncmodumtAnnus
Auftrinus plmrius a uenris in totum filens,deinde
toriusftatusparticularemrationeiubijcit.crebros
imbresin calido cVauftrino ftatu ruiilefcribcns.
Moxumuerlumlermoneminunamfummamco*
faens.Cumruifler,inquit,totusannus auftrinus
humidus.&monis^arc&racinriderirt.quseutw
cjjommamhoclibrolcripfiflefitlongurnjicerau*
temcuiubuerimternoepidemionmemhrarimea
legere^cinunumcaputoniniaredaSauidercne^
pepurredinemaximam.Cuiuseriam ipfiusHyp
pocratesnoraro mrrnnanm memitut. Alijs ficlcri
bes: EtarauremcV fluxioipfacofleiWiaudfimilis
puri.SedaliaquardamputredoacftuxiomuItaua
riac^.AIiasiic:Etinpudendiscarbunculi aeftiui.
tumaliaquae putredincs appellantur.Etquodex
hac
• DijiliuaoyGoOgle
hjcputrcdmcmukisquidCTnbrachium.&cubitus
totu»dccid<TCTTKtotcmurufUuracftnudjta,io
tulcripes. Qutncuamnagnicrfuumcarrauni^ja»
uorum^culoraprcfcpCsinddcrunt.Dcniiquc
nuUuracxaffo!rjbus/pos(cripfit,iriucnia»,ciui&
boks Dutredmisnon.ut. Quippecumnccaucco
pumf»criquiccjfitapturn,nccafiTgido.IntcDjgas
idficjarnes&relicruaquxamqiaileruariabbomi
nibuslbIent > oblen]eshat£lale,hrarriuria^«cacc<>
roJhaKabbjsuoptam exrjs.cruaificcaiii^cornmode
prarparari.Dcpcrflcndas&Borca,quiCccusnau
ra&n^dusumtiiseft.oiiiniaSdiutiflitrie im=
puuiaduraK.C^Mraputreforelacillime Auftri»
noftatu.Eftcnimis ucotus calidus& humidus,
Adconcwcotumcorura,c|hi,c]uiGdjdum&hu«
midumucrauturrjantdcccrrirrnus.Cum necprale
iu.iitxrjficnojuucpfaiubiccflcr^autfaraiariacco-
modurariiautcm &raleelicuoiurir,&proprere»
ctiamfaktifoumfcilkctutrcibicpr)«cates,tumin
brp quajfenfupercipcre tumquajrarioneeftrrrttl
ItgcrtCvralcnfuidmariifc^eliceatplarietempe»
rawmadumcre.Necmiraisraucraiiludinumire,
cjuodproptcrcacft apturnfanitari,quodcqultuor
rwlIameocnialiatumexuperet.Quodfiudcalidi*
rssciusfrigiditatemullD e*cederec,uelhumid>'ras
ficciratem.utuams putrcdfnibusobrioieium.Sic
ornruuanratemrronBnrrKxbiseu^rnaameopor
C tunurn.
,,GoosIe
tumm.Nuncqmaiorqualitaiuouxrionisirquali
tss.&mediac gmpcnmBt dus , 6i laliibriraii»
*unicaufc.Ciuidigifnifclias,jcphilofophiiqui.
lMisd3pcrfua(ic,mcaUduhumicEi<jucrdJciudiai
f^Nfpcqd^quaruortcpcramctonJcoiugiaqua»
twvaMtrporibucacbrjtareiioIuaut.Poiioidaw
dcaca'dir ; qd'pnmuoimreptramecc*u,ideft,me
dnimipium piajiaiii derun[.QumetfiuiAju,mc
Wicarncraonur^omniumdcnicnrmjmdjrFrrcriri»
a3,inrusquaruorcoiugariocsrccIucut^xquonia»
irfcftucft.cfijamopcrepamrtr^.falbrTiCBclclio
niinismturarciricijncclicauonitmobfim.r^ifc
CJJci^chioruabtra.irmprc^scAifirJOcliratioiies
tionattigifie^tcOTesrKrieritiacckedere^pri
usinlc^cai^)cajIaric«exrTcirarufuiiic.Quippe
qm'rKte3CDene«areftatlOTtus,&natuiafairiec»w
mataaggirdit^priul^ralTCmc.qualiiccinueniatco
ucnicmercxCTCuit^ccilceftiriciuiWcucauilhCt
pcrducru^^dcc^cribm,ccuB,cruifen£icarcat,
ctfputet.TuA»fflotdetcnSachic^i^«aica
acdpicctocac^Dra?cipii.HiccrucaIidu,fiTeicKi,
hiimickm),&ficcum^daplidrcrdidnc*iit.lllirio
quafi muhiplicirr.fcd quafi ad eundem perpe*
nio modum did udit,accipiunt. Quin eoam is
qoodaliqmdfuo &naruralicalore,aut alieno,&
accrcriGtitibcaricrum&,iicraefle«ciem
Bb'hoco^ir)cpc)cxT^accr^gi%A4b«iUu^Ote>
fcs,ite«na|
,,GoosIe
I«,ftemqj Thcophraftus ,quo terpirientei tepcra
tainihtrmpcrat5ut naturSeflc.iudicare oporteat,
dilii^iiCTpKxliclerimt.lllitKidquiclanmiellgut.
ScdcumhosaudiumanimalcaltJumhumickimcp
dicirre,autpuclliicnipmchumid3, caidamcp efle,
neccnieadmodueadiftaunt.intell^.&ftiipicli
adquatuorannitemporarationetranfFerunt.Ceu
ueroidemiivcnonlongointaualbcliflidespro*
rraalicuiusttrnt^hurm'd^,calicbrncpefle,aut
citamdatinobisaeris.Neciienim umditerdichur
•nimalis temperies calida & humida, ficut aeris
i u iipaaiiiuiiU fatHn r Hrmir clthumid5.Quaeigit
fecuimnimhoruoccafio iamdicam,clareepoftaM
da^'spia ^ L ui ^c[uiintcntieflcuolum,ex^ctim
errorem inrp,qiraeintn itiitialogica; lpeculamv
rris tradurur/naxirnorurn etrorum occafionem fie
d/ortaflcqueonriibui,qua;uciiQcucrtisairf)us,
uclinuteaAtOriibus pcrrjeramgcnmtur,(bphi&
maafucccdunt.AccrjhaKquidemfophilinatailli
innofccceriimt,c(uod^iticpn5refedennit5«ftde
ealicliugiiiricarionibiis.Sedduobiistatiturmxfa
dididputaftim.Qucmmia h ci ofaiifi ce u ir,c|Cr'
fy-iKerumimmixrumcVunirdricft.J^ro.cajoci
mmrxricVcufuocmnrarioJidiupcratiQuod arw
trmcUaiieramtrinrxricmcurnalaEra coniexertres,
lubfndealteram earum caVdam proro,quodcft
calidiorem proriundinius,idnonrrirmirierunt.
C ij Atqut
,,GoosIe
AtquiadcuminodumsmnMntiaiicttribuicalidl
&hurtiidafunndi<fta Non proprieternperarune
morruacollata.Quippe denwmi»& ftrrpibus,
animanuacaUdjora.humkubrac^iunt.QuinfUain
exanrrrancibua ipGs fpcdaiim inrer fe collaus, ca«
msiicdorcft ,homohurrodwt .Atlifomucar ucl
apictfflroicc«fetas,illasficaores,hurchumidiore
inuenia i fta idem animaru prani i homo ficctfm ,
pranitapicuhrnjmidumruericJiurfusadhomine
coihtumiriudum^reonemrrvgidurooiLNecmi
rum.fiadaliudatqjaliudcornparatum.contrariafi
mulcritickreparrnmNeqiiclaHtnumeft,fiidem
corpusfimulcalidum^rigidumc(idbtt™Nifiad
idemcotitemisticdixms.QtrcKlmimincommcw
duni,fieunclemrnmrnemclei<rrum^riu%irrrto^cU
casf ntfsadeundem eonferensftadicasf Cumad
akmmidcrmimt^^dakcnimrmiftrunviihilfit
abfoni Siciguw&cam'srrumidmparirer&fic<
cus^rittmcalidusttmulcVfrfgidirseft.noota»
mcnadidemcollanis. Qtiippeadhomtnemlico<
feras.ficcuseftad formicam^mmidus .Rurfus ho-
mimstefpecTacauduseft,lec)rirsfrigidmjQuin
eriamcaUdtue^uttuuem,cumrncimiusnonam.
pliusfitcaKdus.NcmcaUdus.madaiiertimfGita'
iritrcanemc un i pjr juu . Atcrthatc qui d e n i o iiB ii a'
fMCcJlaricirrOTiriierfcdicunrur.Quaf aaoutrh
,GoosIe
animanttumtjanMonfauMur Ahararione.licu
ueriamquaKuiKBmaiiquaanimauumfpecre.Ca
naranqi ad fcumicam&apimeft humidus.m
ammajitiumgmcrccftficcu-s. Rurfusipfoiiumpc
CMiim,canmii,hic (iccm,dkhumidus,alim (ut fas
eftcanijtempcratus. Acdi&umquidema nobis
eft^iecundodepulluuin agniiioiredctalinomi»
num uludiffufilfirne. Neccfle tammuidctur nutic
quocnfummatimaliquid,quodadrempropofita'
fitutik,dicenduin.Quodabiblutoicrmorc,ncc
adaliud uBumcoUatum,uccumuocatUT,idin Iblis;
elementiseft,igni,terraqt.Sicuthumiduminac|ua
SCaocAdcundem modum & decalido , fngido
(enaenduraNuQumcnimcascronjmprorfusca*
udumrngidumuecft.ledfehdemcnra.quKquid.
pOToha!cccpcris,exhismixusconftat.EocBfe»
aindougmficaa'onumgencre,caUdum,frigidum
i»:eft,nonablbIutaratione,ueluu fyncerum,&a
mixtioeaIieiium.ImniouelutiufIcalidumbrgius,
frigidumpamusjud frigidum largius , calidu par«
tius fit ibrcitum reliquommquiduis calidum , fri»
gtdumucdicitw.Acduoqu)demugruTicata calt"»
3i Jrigidi iiumidi,& ficdJsec funtialtcrumex ab»
(cJutofennoneloqucntiumjnixturacarens,&fyn
cerumtalterumexcontranjs.quidem mixtis.ccn»
ftans,caeterumexpollena's inmixturauomineap»
peuatum.HcK:gcnettlar^s,pituita^deps,uirtu,
C iij okum.
,GoosIe
oJnim.md.quicquidhisiimiledyiumfcJumdia"*
tur.Os.carulago^ingurs.iingub^cornn.piliiSjljg^
num,rmena,later, minoremportione humidifiint
lbrota.maioremfKxi.Eoo^eiufrriodi omnia ficca
dihinnrJRitnHcaueroficcacfttcVugTmigfaunik
dus;fdIic«utfuiitanimaiia.Rurfosintcriplosuer
mcs,alimlifnis,alilKhumidusJdqucudabiblute
lrxjurndo,utiterirro,udakenaupiamuerrnicom
paratus.Caaeruhocipiutnquoddidinus.uruer»'
misfoais,uthoniocalidus,utcanisfrigidus:iiiil
quis mSeacdpiat , & prius intdlWt quid iibiue»
lit,neci^eftoinnelemionemcc«ttundat.Eftau«
Kmmfteaccipere,idquodin(ecundodepul(ibus
agnofcmclisdidmr.wiumquodcjjlecundugrnus,
iKlip«desnonrrKxlocalidum,frigiduin,hurnidu,
(iccumue:iederiamrnagnum,panium,cekre,tar<:
iliirn,a)!'acpidgemuittirK:noniinari,mmiuprame
ctWe^neciumcp&.Verbigratia.animalcalidu
cum&pramecuuinKmperieiitanimal,eciuumcali
cJumcumfnpramediumtemperieittcquurnPor*
toihquoquegenere fpecieue mediafuntea.quat
Graxefymractradicunir.Quippequa:afummis
meogeacrecV/pedefmibusa^Hterdiftant.Ac
gentisqtticleeftaiumal:(pe(lcfeqiMs,bc«,canis.
Meduimtcmperiem toto anmftlium genere^hcw
niocftJdercminfequmnbusdemonltrabif.Me
c^uero^utinhcTOinumfpecieeftjquaeGraMe
eu&con
)ijiio,ao,GoosIe
cufirco«uocant J Latine.puto^juadr3tuiii.tspor«
roeft,crucmnecgradlrmcu'cm,nMcraiTunif>o&
fisicdncccalidum.nccfrigidum.nrc altoquouis
noieextjs,qua:exceitum drfec*himueindicantap
pdbre.Qyifquislupfrhuiicfucril,i!prorfusca]l«
cubr/ri^dior.hiirrudiM.Ccdc^eeft.lStermria»
ttrrautralt5parrimalircJirto(mrK>ne,partirnn5ab
fctecvAblouitec|i udeloqueti,cjuorrH calidusjri»
gidus^ccus,huidusueeile,mtnirneuniah'cuipri<>
uatimccJlatusdidE.Itaaiimcanis abfolutoqiiid?
fnrnoe.promuicidkctcuipfiopiniocit.ammal
fioumdidtur.NouricpaKcuicopararus.uerbigra
uafc^carJC^nabtotouero.unacjuide ratio»
lic,quod(aHcofjTnm«ro^clt,coecjuali,&:mc*
d>btc«iiijipeddcopararur.Alteraiirro,<juodcu
eoqct'uiterciuiii i a iurr uialiacc«cniale,cVrnediatg«
rxriecft,c^'cqm , didftamas,ccfflfcTtur.Ergoi.1pa
lam&,quraunumquc^criennmi,quxuccu'cun
tur^sidufluntauaincpcomparanra^alidiim,
rrfeirru.hiimifrnue^aml^.madilhiddicimui,
tidinquoc^Mere^JedeviefitdicTu^derujme
«]BiirefoTnttsJafpcdejguide;meo^cane,boue,
ribrano,nyerfloJicu.Cjerimuero,utaninBli,uel
pIanta,hisaccau'tcVtrnnimi^fficarum,ccrum
it*«,quaeab(c^fenix^dicimrrrr„cniaEim<i
permixtasuuiiinascphaboTciualitatesclixta
docorpo*
nwGoosk
docorporibuBiJs,qiotifFoSaqualiow(untfiiiiK
terappellamus.WrumckhcKmoxagetur.Scdad
irmpropoiiiam,cuiriquali'atcarrc<Sacorporara«
lariamdicuniur^cofydcrandum jrbnrorinquacp
die11oc,rrufjdrnocluuumiirappdlauoibu3,utru
ricutlmpkxalicjuid&irnnmtuiudicsntes,anue
hmadlyrnmaronciuioemgefieris^udlpecici ca*
fcrcnies^iichrdadrcrnquarnliDct.ficutcurnoj
ficcumdidrniis,aut t^idum^ibiiilutoitaiecTnorre
noiuinantes,rid sdinfto leotiit^anis t aut nominis,
Palamriancpeft,quc)dadiira'ucrfamnaaira^mm'
itmquacruntinrnundo corrxmunreipioentcsah
quidcoixip]musmcdj'um,cumquo cortfercntcs,
ipfumCaumdicirnus. Atfiquislconis,uclcanis,
udhormnsosficcrtmc^did^liquctbuncrurlus
o" quodin ipfis antmalium oflibus rnediUmef id
ccmpararr.Eftcpqucmiarnumucricmjmanimali»
um,alrjs magis^Iijs minus ficcaoflaiunthic quocp
os aliquod in aliquo animalium gcnere ihtclligen»
dum,quodmediatemperie it,uerbicaufa.hocni*
ms,atqthuicrdiquacoIIau,aliahuiTuda,aJiaficca
aprjdianda.Iaminipfis r»iiimibus aliusosfiau,
alius humiduinhabere dieeair,uticjj ei,qut medius
eft,ut inhomimbus a>&tus.Quodueroinornm'«
bmquxlunt.quodrriediuminKrextmriaeft.iH
l^mrietron^o^ioiIIogeiiere.uelfpedetCTnperas
tum ut,in orrmirriirii iermone fubaudiendum pe»
peruoeft.
,,GoosIe
pra»eit,qmn£j< fitm dbZtiatitQtml&mAxtfai
haccquidemCcfehahfflW|UblaliquMhanc,iiaill3
hurnidain,calidamiKtemD«rKmanirrriat,rogan»
dus cft cjuctnadinodumdwictit, utru nehunc qui
pianiirudrfirutocomparansPlatoni uerbigratia
Theophraftu,anuVaudumgenusqucdIibct,lpe
ctemuecollat»iKmfado3S.Quippeuetuthomi>
urm^uranimal^wlubrfcuiriamablblute.tr»
tiumcrr^ugrificarumcuMristalhimnaniriurn,
quodlunplex cflrirnpermrxtumcR duumus ,idin
mbms (ubftantns noru&Scd inipGs priras.qua:
etiamuocanrsektnrnajacumquodcfjaffccuv
mmquaIitatecorpccumrri(ariamcbcaci«ohisad
prorxAamdetrnuxramrmstraferionenviio»
bustanrumeftcpm,utc^udadunumquodli«
bet,udadmediumeiuiaYmgairriscomparemui.
Quontam autemmulta grneralum.qurmadmo*
duinuticB&t«lrmdm,pc»rtmulrjsmodBide
ccrpus,&rjMiim,&ftrgidmn,&'humidimi,cV
IknrmriP.Verrjmcumumcuilibqcomparatur
ao^nicKhimmarnrT^hrmeftccmtrartadeeodcmdi
cereiio^VeluriD^cmTlwxKqmde^cVMen
nfity&xforemArrftcw.cVQauooMhBtnia^w
rerri.Ataimadiriediuraa'ul3cmgei»is,udlpe«
ciciftt coflano Jifc iam corfundi.conturbariqi.qui
panimcxncitarilurir,(alem.Ickmnancpbomohu
rrtidusuraulcVcaudusf^poicft-.fednonmmus
D ficcus
,,Goosk
fiecu&fngfdus.VatJinficaBd
dmad mcdfocrf» icinpcmiituli norninemcolla»
tus,humidus autem Sc calidbs,adaliud quoduts
animal ftirpemue,aut (ub f i am i u il comparatus,
uerbigratia ad ammal,ut apem & formica:ad ftir»
pon.utoleam.uelficum.uellaiirurn.Adaliainue»
roquarnpiamfubffcinriam,qiia:riecaniir^fir,iicc
planta^it Iapidem/errum,uei ars.In his uero coHa*
rioriem,quaradhorninemfir,adremeiufclcmtpc»
ciddimis.Qu^adar3ern,udfbrmicameft,adahV
qutd emlclem gcneris. Simili modo qusc ad frirpe
Ctc^arrilibetEfieriimfcpraanirnalftirpisgenus,
quemadmodumfancfupericris,cjtfrfrpium gene
risfiiarlapis,fcrrum,Scaesnioceturtamenprodo»
ceridicomrxndioadomcgmcs.ideft.remefufcle
generis, omnis efufinodi comparario . IBud tuodo
mea determfnarfbus nobis quod ubf Gmplfciter
fcbftamda quaepfam cucratos.fiue t uii p t nta di»
drur,rumhacaliaficcior^liahumidior,STaliafTf*
gidior,aIiacafidior,eolocoeamqua;ex contrarffs
axpaprorfusiriterfeporriorie coeunribuscoftet,
cuaaronjGuctemrjeratariomitiari.Quaxunqjue»
roabhacdefidum^perarircpalicjuoeamfuperan
tisw>mireuocari:ubfuerofttrrxrn^nimansueul
fum eucraton dicimus,nec[uacp iti ea diciione fim*
plicitercontrariainrerlccomparamus.Sedadnatu
ram ud aufnialis , uel ftirpis rererfmus , Rcu uerbi
grata
DijiliuaoyGoOgle
granateroperaramdiornres,ojtali6fir,quali5rnari
mcficusd{enaiurader>rtt.Rumjscancm,{uem,
cquum,8cbo«ii»ni,aimeoruquilcpproiuana«
niraoptirrriehabeattoptrmeuetoiehabereali»
C]uidprofuaoaiuracxip(i(ifuniflionibusintcfligi«
tur.(^ppeanimal,acftirpemquamiibct,tuopd
niefehabacdirimus.cumoptirnefuam functKM
ncmc«beijnr.Ficmera'muirtus^>onitalqjcfr,opri
mos,pIunmotqs ficos afFerre, Ad cundem modu
uiiis,plurimas opdinaicpuuaspcndere.Equiuc»
ro,cpueIcK^ffimecurrere.Cam*!,ad uenadoncs
quidem, &niteLamq»animoiifumum ) addorrK:«
f^osc^mitiffWtme[^.Harcigiturorrtnia,ani«
maliadicocVitirpes,oprimam,nicdiamcphaberc
miuogeneretempcriemdicemus,ix>nuriqjabfb«
kitolermone,cumparitas exarSacontrarionjinfj»
itc.Sedeueamedic»cxitas ) cjira>adpotertatemrefer
tur,hisadfa.liu(modiafejuid,&iuftit£i cfledid
mus^cjuacponcW > &meiura.Sedqua;coc|cl'
prodignitateccUicmrarcfialitaieexplorat.Eitigic
temperatunc aequalitas in omnibus tetnperarJs ani
rnalibus^bTpibuicp^onca,qua?cxc*arteIernen»
rorumccmi^rumipcctaturiTOle.fedqiwtuani
raalis,iu ftirpis naturx conucnit.Coucnit aut alias ,
urhunaduficco,&fVigidumcaKdoprapondcret.
r^fepenimfimilmihabereteperaturadcbcnt.bo»
roo.Iec^pis.Sicanis.ErgoadqusticniecuiusIit
D n temperamcti,
,,GoosIe
temperatneiia,homo,equits,bcti,carus,altudue
quodlibet.noncftabfotulofennoncrtfpcndow
itum.^fonem'mfim'pctteft,iitc]uiadea,aua;mul
tismodjsfuradifl.viixunodon-rpoixlCT.noiico
arguatur.Oporret igiror duotutn aheram , aut ocs
perceriferedWeraitias,awpCTConrammprius,de
cjuarogau>n't,iIlam(bIamdiccrc Namfiutinani»
iralibus,cuiuscfIetrcmpaameririrogabat,adid
quod tncdio eft inter omnia animaUa temperamen
toirfpicientes,refpoiidCTeoportet.Siabfolutc,at<>
cn ut ad omrtem fubflantiam.Sk iam cotraria,cjuae
funtineo coni p aiarciruerfeoportctacpacftirra»
ir^uudauacpadacuonem temperiem referenres,
fedad cfemcntorum porttones ,finhuic cuipiam
fingulatimcomparansjvgabat.uucpadilludfbKi
conferencfeeftrefponcfcndum.Iamniiiuscrfam,
fiindiuiduorum cuiuflfbeickims.uerbigratiauel
huiuscanis,rogemur,cRjxriamfitfubftantia;terii
peratura, cft fimplex danda refponfio. Dabit eril
hinclbpbifVis.adcaluniniamoccafiononparua.
Namftcalidiefl(etemperamenn',&ficddioncm
dicat,facilel!'cebitinis,partimhomi'nem queirifi*
bet,qui calidioris f5 dion f!t,&fica'oris tempenK
meiiripropoiKraiDus.WadiTlumhumiduiri.rrf»
gidumqj dione-dicercpartim aliud quodufs ani»
mans ftirpemuc,uerbigratia lconem,aut cancni,
atqj his humidiorem.ac frigidiorcm aflerere dio»
«wGoosk
item. QuiTcjuis fgcc nec ipfe fefe faflere,nec ab alio
falhuc4et,huicopus eftabhis fub(lantns,qu£e
fimpliciter calidae,fneidsc, humidae , ficcsc dicunt
mdpere,arq?itananfireadreliqua3 . Acprimum
quidernjUudipfurninrjsexpIoratuhabae^nehas
Cjujdem tametfi maximc uidcntur abfoluto lermo*
ne dici s quo minus ad mediocre eiufdem generis
comparentur effugere,ueluri enim canemmedio
temperamento efie omnium canum dicimus, cum
partfpariodiftatabextremis,itafubftaniiamnie*
dioefle temperamento dicemus ,cumparimodo
abextremis abefi;,quacicilicet & prima omniura
H^oVdernettta.Pon-oaberitparimodoabextre*
miSjCumeacontinetaequaliterinterlemixta.Ergo
quar iupra citra ue hanc,temperies eri t, eam calidi,
fi ngidam Jiumidam,ud ficcam dicemus , firmil ei ,
cjuac media eft,conferentes JhrnA cotrariorum elc*
mentonjmexamoimeafaeimtes.Quaniniirura*
tfone urnpl tdtef cam calidam, rngidam , humida,
ficcamue pronunctabimus : ubiueroatm medio
temperamento conferimus,n6 fimpliciter, fed qcF
ad mediocre eiufcJem generis ficfe habct. Porroge
nusearum fobftantiaeft,omniacnimIubJiae,ut
ujperiorifuntgcnere,mmanimata,tuminanima.
En^cpbarchomuiis 1 canu,platam,ficus^eris,ferri,
aliorum denicp omntum,communegeniis.Sub ca
uerofuntalrageneraparnHila.AnMquidera,
D uj auis»
coyGoO^Ic
auis,pi<as:ftirpsarboris &hcrbaauis,aauila: 8C
corucpiiciSthipi & rombi. Similimodo oleac & fi
cus.gcnuscftarboraiugallidos.&pconiac.bcrba.
larohaKultinaafimtgcnen^ocpipecjcsappdlan*
tur,coruiis,roinbus,ficus,3nagalUs,finiilicerbo»
mo&bos. Aciupernarquidem deiccndenribus,
liaxulcinian^tgenera^indefpedesdiclaNlntcr
nerieroaicmo^tibus^indiuiduislaliOTiubftaa
tijs,prialunr.Indiaruxj:au'oc>perecft,roeriio oia
qute mcdia iunt iter pria & idiuiduagenerajrmul
genera & lpess ueterihus nominari. hrgocu defi»
nitafignificaraiauht,acclareindicai6,queadmo*
dutumablbluto^un5abfolutofemonecalidi!,fri
gidiiJiurnidu,uccuuecorpusaliquod pronucian
3ufit,c|iia3etida;nobisdeinccpseor3iuntnot3e.
QuScjjhic quoqt decemere prius de nominibus
orwrtetcfixinhabedonobui fermonc, neccffario
iricidec.GmulejtpUcarerecjuandaVc^poteftatcia
ra5ftratapriiiscfi^i5oiaboibus,tjuihoscoiticn
tanbscuolict,fadlcfal[cniinlelligipotcft,lc3cp<!c
noibuspritisIocurus,moxadrereueitar.Quod
cahdum,fn^ic!u,humidum,ficcunonunua!iquid
fimpliaterfetiracent.ubidc corporibusdicunf,
prius eftinatcatu . Quodaut&&lxipt2cincor<
poribus qualitates,dtracorpora,qua:eas lincipi*
mit,fcitenmnomirient,idquide,utn6due(t 4"«
<3ii,itanucidcfttepeftiuu. Queadroodunome:
albl.tum
«wGoogle
albiiudecefcrecnGaat,cuitalocjuut,c&rarius e
albuscolornigrOjtudecorpore.qcVooiottfiiia»
pu,cu^cetc4oriscorpusalb5dicut.Ira&calidi
ra;rrK,rucleo^alitatcarBnrfltipfa ) clcpiicaliditare
appcHartt , tuucrodecorporeqd' calidirate fufti*
net, QuipDecaKditateacorporecjcVca fufcipicdi»
u<nfimharWratur5,&propmea'ftiirarec>Dor
ta.ucliminopcrededcmcnsrflidicanj.Htcalidi
tascjuidequalitaseft.eadeuero&calidS dicitur,
ueluti &albedo albuipiu uero corpus calidu,unu
hocnorne tantumodo opnriet,calid5,ficutialbu.
N6^mcaliditas > tidalDeclo,corpusipiurndicS.
Adeudemoduficcu,t^dti,&humiclu,ricuaiit
tuip(ucorpus,ruqualiras.Nontncixpusfrigidi»
tasJiunadte,udficciiasappeKaf,ciucadrnodurn
qua:ieoe*qualitasJiaxcufic(ehabeat,t»ai>cnue',
crhrdcalidirateiudrn^cVatediip^quisBfm,
nuiKexorfriar^cme.C^odicJafcjuaKtatrehisin"
dtcericnoibus . Atcalidu .frigidumuecaclidrur ,
o^janck&qualitasto,&cjucieam£ifcipit,cor»
pusnominatur,fadefi"td,qwredarguetcftuder,
mquodaloquentenonugnificatur^dquopoflit
Kprtfaenkre,acdpiatBu(modienimranfac£ir,
c|mfnitetitiamiflam,quadicttHyppocr3tesau»
gefcentia corporaplurimumhabereinnatumcali*
3um,oppugrant'.Neque enimefle corpus ali»
ctuodcalidum,ip(uni innatumaialicalidumirttd*
ligentes,
,,Goosk
ijgmKs.mqjidquid&ufqifiquarcnte.fcddc
fciaqualiatcquam leilicet caliditatem appcllamus
nomenid dici piacfiiutemu jicdidumdus refdle
rtparare.ftiamapparcf,quodde homonyraiadj
/hYtguae,tamrmlitresparua,rarrxnmreriimiilii
nonleuis expcrirnrrnornaia,ucnmcubocqucu
cpabimdehcdefiniuirri,ruriumtdcpcKllupereir,
rrpctanui.CiihuiiiidrCB.&ficcKas.cVraliditas,
& rngidias , lyncerae qterdam , 6V itnpcnmnre
qiiakarcsiuiit.quaxuncphi^fijlapcrccorporaea
caltda,&rrrgtda^<xa,&hurntda,prorfuscxacSiC
qjftmt.AKptixtrntlitgmftorum.&rxroniuu
demcsraintdltge.Rdic^ccepcraudariimaMj,
udforpiurr^udinantrrarumcnxiuli.ueluaams,
rerhJapid\iniJigtxx^rm^mrdibr^imrrrurni]lo«
rucc4l^adre. Nufttmfnimiliorurntidadfum
mtracaUdum,tidadfirmmiimfrtgKlum,udad
fummum humidttm.udadlummum ficcumeft.
Bcdudmedumrjroriuscontrarioruni.irautiiilu»
lomagis(italidum,cfifrigiduin,juthutriidumcp
ficctrm .udadaherum contrariorumeft proper»
fumjiawmagrsfirc.thduin,Cjt(rigidiim,udma«
glttiilximidumcpltccS,acuquraVmmeditimph
nctitinumxpcontranbrumgnKTCjiuutnonma»
gtsutcah'dumcph^ckitn,authtrtrrVdumc^(kxu,
eucratonidiitietcmperarum omntnodicenir . Sin
akcrumconnariortimfupei!et,UKinaltcraoppo»
finooe,
«wGoosk
fition<vliucinuira<5idlJy»nBianidi«tureucrsu
ton'Ac ficaKdummagisfitcpfrigidum,quodma
gis eft,id appeflabitur.ldem ftatuendum de Ccco,
&humido.Adeundemmodum fitrigidumma*
gis fityiorathabitur frigidum. At fi in urraqt- oppo
utione alterum (iiperet,fiue calidum una cum humi
do,fiuecalidumfimdcumficco,fiuefrigidumfi»
mulcumhumido,fiuerrigidumunacumficco,utitf
gpro utnceti fortieturid corpusappeflationem,
has quidem quatuor intemperies,ut iupra dixi*
mus,pluriminomnt,tummedici^iumphflolbphi.
Rdiquas quatuor, quae ex dimidio harum coftitu
txmm,rie(cioqucar»ododerelinquurtt,ficutetiam
eam,qux prima omnium,optimacp eft.Caserum
quodfiipcrante calidoliceatmhilo magishumida
efle.tpficcaintemperieniiquoduricpadharicipe^
cfecoiugarioMm^duelexrjs,qua;iamdi<3aiunt,
rriamreftumarmVor.faalccpeftetiamfinihdeflec
prx&°fom,idcoflipere.Concedentibtisleriidi'
Iud(altem,alteramefereropciiemhuim'dam&ca
Bclam^ltcramficcam&calidjini.Sinancpiiecefla><
morrnirtoti5eft6ccame(Ie,quxcalidafit,fed)i>
oseam&humidamefie.licebituricrj&niediam
efleipropiornancpGccartemperaturarnediacft,
5pix^da.Adeundemrnodueft&frigidaquae'
dam temperies aherajn qua nimirum (ngidu poU
kta^anccunennechumidameue.necficcam.eftne
" ' E ceflc.
o,Goosle
cefle. Scd poteftinter has & mediaefle.Rutfiis
enimhkquoepeandemanrasrationeni.Nenipe
(ineceflcnon alfrigidani temperie efiehumidj;
ledticet&nccaineamr7ffi'm2nifcfhimelt,trKdia
quoqteflcpofle. Qtnppeque uicnior humicbe
eftfj licca.Bgouduri duae intemperiesinaltcra
oppofitionf fiuunKKiitracc^lnracaLda tantum,
aterafrigida.Skinskrraoppofitionedua:alKc(la
ruantur,altcrar^tarimm^jterahumida,medk>s
aiterfcilicctie(ehabei5titocahdo&frigido.lrei
rumtiacRdirjemushicquoo^ficuanecefleiioeft,
flquatemperifsfcacftJiancprtMiriuscabdaqucw
crfefle.Scdfienrxiile.uteriafrigidafi^itafieripo»
rriT^mquarpianeccalidafittrefngida.Sedinhac
quidemoppofitioiieeiiOTtos,fiuetemperatajnai
toaJicca.Sirnilimodo ncchmnidam remperiem
neceileeftcafidamjTigidamueeile.Sedeamme*
diam cfle inter huius oppofrriotus extrema licet.
Si»gtoncceflcnOTeft,mudinrempcricm,qu3B
mcalidoeft&fVigido.fequattrreaquaeeftinalte
raoppofmbt>einteperies,uelhaiic,qua;iniUa,Iice
bit rif qu an.do & naturam, qmc in caliditate & frt»
gidiratctcmrxiMfit,uelficeamefle,uclhumida.
Inuicecpcparmhijtej>erata(it,uelca!id5ene,uel
frf^'dlrrumfut&h3ealjtjs,quaspriorcsrumcdi
a\rirpnftofbphinpbis tradideriit quatuor diuerfae
fat^pertej,Medroqjlocopo(iECinttr tcmperatos
babJBig
,,GoosIe
Jr/oius.SiTcosquiiutracpoppofoiotfiintltfpo
rau.Quinac|jlfummoctcperaius,isiieutraoppo
uiionehabet fuperarue . Qui uero aduerfus huk i
iteperatus,ua3c|)hahrtumofam.MediuTortitIo»
di,cjuiialteraquide^teperatra,ialraaiteperatus,
qui uticjt & exdimidio eucratos,cjc dimidio itcpe
ratuscufit,mertromediusdidpmintercu,quiex
tc*oeftteperatm,&tfiquiexlotoeftitcperaujs.
Iifiquidehxcikfehabet.ficutccrtelchabft.cur
noucdiceteumucr&stcperanictoruoilFercuas du
bitemus.Teperata quidc una" , no teperatas oclo,
quaru quatuor fimplices finr,huicla,ucca,calida, &
rngicb^iamorcopofita-huidaumd&calidaVic
caparaer&caiida^frigidafirnul&huidajfngidafi
mj&ficcajiiqiiolihctucroiadicjorutepcrameil
roru permagnus e cxccffus ,defe<frulcj; modus no
intTsmcidoquscfimplidafunt.Sedetilicopbfitis.
Idcp tmtotatubfrStia,! 5 ucroiunocjuocjjgenc»
rc^cui^ftagnoicedc^tccMTametorucurae^n*
ciptatexercttationeoportctabijsiquolibetgcne»
renaturts.cjtrrctcperara^mediaxgiW.Qjijppe
cufihisaliascopamfacilecjcrinquauisfuperetdc
ficjaueintienerit.Ergoprimudcrp,qua;uinpIid
terk)«ufobus^epejata,itfperatacpdiaint\agedu,
quaefcihcetmmgerierarafubftatia^ioinfolisaiali
buscVfttrpAu«dirc(uirendadiximus.Porrohic
rjwcpt3uffii61tecI|ftigi!erederK)ibusc5uci(rt,c(cr'
, " E i) calida
«wGoosk
catida temprries,aliaianienergia,(iur, ut loquutur
adu fo,alia rxxdfeitc.tumquodpoteitateea cfle
dicamus,cpiaequoddicuntm,idr»ridumfint:fed
feileidfieripolEnt,QuoniamnaturaknvitidB<
antficulratemuntacleptaJgiiurpriniudeijijCjuaE
acmcalicU,frigida,huiiucla^cVficcalunt,diflera»
mus,aulpiQriabuniurrfafubftanria.Moxadani<
mdia<irrxsdilccrfurUtaenimccmifumn-ati»
nemkibebit,quc^aTftiratumnobiseft.QuoniS
ioiiurquodinomniumgenere.maxirnecpinuni»
uerfa fubftanria medium cftydcx mixrionr exrrc*
rnorum conflatur,utiqj conueniet^it tu norio eius
rumagnirioexiHisfumarur. Acnotioquidcm fa*
cillirmeft.Quippeacalidiflirnoomni5,quaefub
ferirumueniut,ueluu'igni,autquapiamaqua,qua:
adfurnmumfitfmirnsadid,quodomuiunv]us
nobisapparcnt,cftrrigWflimum,uelurigladan,
&ra'uemuenier^,a;ftirmtointcreainttruaIlo ) in
rnedioaduriguanfddiducimus.Sicenimfyrrime
tron, quod falicctab utrocpextremorupariabcft
fpacio^ntdlcflu comprehendemus . Quinenaid
nobisprafparareliccuMifcentibusaqirsferueru
dparemmodumglaaci. Quodenimcxambobus
rftmixtumpari interualloabutroq) exrremorum
aberit, 8c eo quod urit, & «o quod frigoreftupcfa
cfcNoneft igiturchfEcileri.quiitamixturn tetige
rit,tnc<Kumuniuerfe(ubftanri<rincaIidifrigid;cg
oppofitio
DijiliuaByGoOgle
opCK>(ttionehabere,eiufc{miera'niflc,atqM;acm
niailli udutinorme adaptataiudicare. Quincria
li tcrranvjuse ficca fit,uel cincrem, uel cafe aiiquid
quodplaneiitaridurrj,rariacjua:rnocloimbucris,
medium inficci humidicp oppofirione efFeceris .
Ergoneliicquidemdiffidecftubiui(upariter,ta»
clucpeiuimodicorpusnouerisrnemoriaEidinfige
re,eocp ad humorum, ac ficcorum, quae deficiant,
fuperentue agmri'onempionorrna,exemplaricjj
uti.Porrocorpusdcquoiudicandumeft,medio»
critercaIenscft.Namhocipfumhumidi,Cccicp
medium corpus fi ad (iimmumid calorem frigus
ue(TtperducTuim,falfamimerimirmginarionernex
citabit,uidebiturcpcpfitmediocrc,alic(uandohu«
midius,aliquando ficcius . Quippe G liberalius ca»
kfajiquaamiiarn^fluxilejiumiclioris fubftan»
tixpliantaDamdc fcprarbebit contra refrigenuu
r^sAifco^cmufltt^ccjgirurainmobi^redcu*
tur,& durum tagend apparet. Vnde etiam faKam
cIun^imagmadoneexhBbet. Quodfiuejuri hu»
iradificdcjparemmodumhaber/iccalcOTs,acfrf
gcffisfitinmedio.necdurum.necmolle tangenti
apparebitidcorpus. Atcp totaquidem eiufinocli
cr.iporapertotafemi6endi^'dum,inquam,fn>
gjcUimJlccumy&liuiriiduni,homimricultasnon
eft.TaraeriimaciuarcOTfuila.mifcenir quidcm
(quatejiusfalicetuiclericwpiamr)ofui)atc);itai
B ifj tota
,,Goosk
cota tou conteraperaiur . Casterum appofitio exi>
guarumpartiunicacft ,ncquacjuam cotorumper
rotarnixab,Scdambocapcrtotamucere,dei > ud
Bacuraceft opus^magifcp euaficalidivicnigidum
iter (e tota per tota mifceda fiuc . Aitame appofitio
neeiu(itK)dieffecirc,uiieniumcffugfit fingulafim
ptictu" eorporu , no foffi naturae opus dri ue e , Sed
euanofbii.Nex^aMd^idleetatimixriocjIunjm,
qcFmediu ficd,huidicp fe.mol n.Simtli mo & qoV
calidf acfrigidiiitniediu,uidcbitq? tibi riufmodi
corpus i catbre &C mgorc tepenwu: imo otia in du*
ricie,m©flidecp medio rtatu cfle . Id ain genus cft
kxntrns cuas,utpote omnu extremoru calkuVnV
gichjiu tdi/icd uere media. Maximecp ea,qusc tik
inirranu^^ccnimomraufeuOiuuuelutitiOiimafu
tiiraeratpmdeaffimo^iijn^anim&iu tadusin*
ilmrr^abipianaiiirapr^parata.Quomagisca
abcmi^sextJvmiscaiidoincp,fi^ido,£cco,5£
huidopariabel1einterualIoopc»tuK.iauti^c<cco
ft»exhoniorrini5equisponi5il>us^copoliris.
mo,fcderiapertotas[einixris,qoynoili6piarteric
mo enScere pot;Sed e naturac opus. Quaecucp igi
Uirpartes<^cuMitduriores,ueJutioua carrilagi*
ncs jcornua^pilijungues^igameta, ungulae , caica»
ria, in hts ornnibus uccu pramaler. Quaeciicp uero
moUiores lunt,ficuti (anguis,pituita,ieuum^deps,
ccrebru,meduila wfpit^»aiaiiera,ijjhis humidl
plus
aByGoogle
phise,^ficcuQuinrtwcju^ofica'flirnaonimiim
qua^ruminhoieparscuieficcitatefuperar.utorur
fusacuttiuperatjqcFefthijidiiriiiiu^r^ouiclec
nucdilcep^oimlb^eaqu^utililllrnafumstmT*
gere^cdocCTeurndqoVtuara'm^liu,tuueroonTni
um corporu teperaiiffimus fit ho.Simul qcr' omni
um J qu«mcoturaparaculaniajris J cjua:nKraina*
nu habet omnis exceftus plane fi t expcrs, Infiftetes
igithocloco,eftimemus quifnafitoptimetepenw
tusho,que fcilicet totius {ubftatiar,uel potius tum
hoim,nTireliquonlam'maliumediu,ueluuregul5&
norma ftatuetes,reIiquos oes huic coQatos calidos
frigidos,huidos,ficcos ue dicere oportet. Cocur*
rat aut oportet in hoc hoie mukse notac. quippe &
cuuniueriafubftatiacoflatus ,mediusapparerein
ea debet,& magis etia cii hoibus & beilijs. Acme
d^qmdernuniuer&fubfta^,c6munesiiora:di*
fl^iafu^i^iaEueromanirnaliujfpeciebus notat»
skftiois peiTec^bcVquxcutcputcoueniesiucucant*
Conuenit auterohomini, ut fit fepientujrnui, cani,
ut mioflimus pariter fit & for tifumusjeotii, ur ta>
tum fit fortiiuVnus. Sicuti om',u t ik tanttim nwiffi
ma. lam uero quod corporis acliones confcntien*
tes efEaminimoribusoporteat ,tum Ariftoteli in
hisjquardeparribusanimalium fcripfit,rum ue*
ro nobts alibi nihilomimw e moftratu. Ac meiho*
dus quidemhax elLExerciiari uero,ut non in Gn*
guUsmodo
aByGoogle
guImiKxlogencribiis.fi dctiamiuuuuerCs m»
duiminpromptuqiusnofcar.idcuiullilxthomi»
nisncOTelticddiligaitisimprimiSi&quipcrlon»
gam,cxpCTiaitiam, &multamoinraumpartKula>
riumperitiamanuenirr medium quett.Quippcad
eutidarimodumpl.ifta:,pi*ftoiTsJrauiaii),alrjde«
niojfictoes,cjua;pii!chemmainomnium fpecie
iunt,cuin pingunt, tum hngunt , ndutj homincni ,
equumixxiemJeone formolHIununv ad id quod
n^umeftmilUfpedecolIiniaraes,laudanKBhc>
minesquandam Polycleti ftatuam canonem ap«*
pellatam.Indeadeoid nomenfortitum,quodpar
riuminterleomniiim competentiam ad unguem
habeachabet autemquemnuncquaerimus , plus
sliqmd,cjiCanoiiilk.Quumnoii(bIiinihumoris
acuccitarismmedioconuftat,isqmeufocos,iiue
c^dratusefthcmoilederiamoptimamformario
iiem&adcptus.Qua-fortafTcbonam quatuorele
roentorumtempenemeftcomttata,fortaflediui«
nioremaliquamfupeme onginem habet.Case»
nimproriuseufarconfiltemefleeiufinodihomi»
nemaduero eft neceflarium. Qtrippe mechbcri*
tasincame^mediocntatetemperamentiproue
rik:prorimisautemadiec)uiairtaIecorpus,utopd
meada&cmesfeomparatunvTummmoflicie,
& duriria praeterea calorcac trigore mcdiooiter
fchabea^atqshaxomniainfintairi^ufcjmaxii
twiHi
,,GoosIe
mcillipart/,i]ua:ctiimramanumJ5dlicrtcjusccal
kimdulmocUiion corxraxit,qualisin remigibus
&fofloribtjsccrnirur.CuenimgernraufuseaiM
ftnanmiMJtCi&tfa&u <tfcerKdi,&Kmqu5pJ
aracompreHendendi akfcfactucSttiinudet
cjHunn tangendum, dutc ad aKquidrraiore ntea
pinxlumnwgisfiiruidonec.QumctiJcuiis.ciua:
jK>a tolum omnium bomiais parriuiri,ied eua* unu
uer£c.quxgenenubni,cc«updoniq) lubrjdtur
rubltantia:mediacft,earKCcaIlola,riecdur2bp.>
deaueeit,fediccunclumnaturamichabcns,quo
ftilicet cutis gencK msudme.perfectum eueiacuj
eeniinws.AcqucKlmduricu&mollidcmedium
ompjumpamcularum locumuttortia^bundeli»
quer.Quodaurem&mcalore,acfrigorefiiriiIiter
Khabear,exduslubftanturrrainicintelligaslicer.
Btenimuebti fanguinepcedirusneruus,quilit
interneruum,&carncmquiddamplanemedium.
Acliexmiictisurrifqjconftituercrur.CatcrStier»
uus,ornruVexaguis eft &frigidus,Caromukifati
nguiriis&calicU.^criamteruminqueeltcutis.
Necplaneexanguisutuerous,necfanguineabun
dans,utcaro.fiigirurhancomniuraanirnalis par*
oum,ueludnormam. Judicemcpproponcns, rdi>
quailUcoiiferas^tcpadeamcxarriines.CKSodiuer
lasiruemperies ineis inucnicsjamq» membraiim
tibideomnibusdcirKepscliffiram,rmrrudiiT?inu,
F ftigidifli»
«wGoogle
fijgidifuniumcjincorpore pnuiacft. Calidiffi»
rnum (anguis ,non tameeft is perinde humidus,ut
pituitxSiailfimuac frigidiflimumrft piliis . Mi<
nus eo fcV frigtdum & ficeum eft os. hoc uero mW
nus (iecum eit c art dago.Proxirne haac fequit ,quc
Graracxcartilapine&Iigairiento compoiifo no*
naine^hondroiyiidefmon uocanc , poft hunc ten»
do.danceps membf ana,& artena,cV t icna, ipfa (ci
Kcetcorporauarorum.Succcdunrdeinaeneruidw
riunottes autem nerui in humiditate & ficcitatc, me
diamnarmam,Ccuticurisopnnent.NamipaUera
oppoficione.qusceft calidi &C frigidi neruus mofc
fcinrnediotwneft.SedtaiJrumeidefitdeealore..
Cjtiaritumdeianguiie.ItauerocVreut^ornniapri
iisckfta^ofuntcMcn^'cu'ora,quatuominush>:
bent (anguiiui.Etiam timicaeipfavnaxime fangu/
neorum uafbrununeriarum,dico & uemrum,ix>
■eluracxanguaura,lcdeiiamn^'daeriatuiaccw
caetu tum tanguinis catefiunc .accjj ad medium tem
peramendftarumtjeffltint.Sanguisueroipfe.acoc
defuumaccipitcalorem.Quippeiduilcusfiaturt
mmomaium animalisparticularum maximefan»
guineum^umuerocah'ifRmumcit:proximumiI
Iiiecureil.uerumcorpauIocpcudsmfnuseftdu»
mm,ieeurmtiIto.Iacpetiamhumidiusq;cutiscof
eft,quanto&iMceteftmolIius.Iamueroc3rohunil
taiorcuteeft,cademtamenca!idior.Sp£naIisautem
«nedull»
,,GoosIe
medulbmterfthumfdior,atcprtiamfrigidiOf,Si
cuci iwc njrfus humidius eft ccrebrum: ccrebro ai»
tnniplbadepscui conaetio conttgit,propterca
quod menbranis adtacet.Craflb nancn olroeft fi»
nule,Eocpcongelan1r,ubiamifrigidis,8c'ejian»
gutbuspatticulisconumgitur.AtnecpdrcaKair
eoire adeps poteft , nequecirca at:erias,uenas ne,
au t cocScd nec rirca aliam ulbm prxcalidam pa»
ticufam.Quoniamaulcrocogittirperid,quoduai
cfeeft(rigiduni,iclcircoca!efKffaUciuatur,oncrcw
cuin congelatorumritu. Atcetebrum calefacfium
nanimeliquatur.eocnadipe minus elthurmdu.
Porro miniishumidaqHaadcps.eft&piiInio»
nianca-o.Vtquacnccipfacalcfaflaliqudcat.Iaiii
Song? ettam cp haec adipe mtnus humida cft , tii
licnis.tum rcnuhi caro.Omniatamecuteujnthu
rnidiora. hatum rerum drnxxifcraxiones
proiimoubrotradam.ficudomraa
quxad uniuerfamdetempe»
mcnds dilputationem
peruhet, duobus
dcincepscome
cartjs expo
Gaicmde temperameUs.ThomalAaao
Anglointerprcte^tbripriinijfinis.
awGoosk
GALENI DB TEMPBRA*
mcnlii.libcrfetundBS.Thoma
Linacro interprcte.
ICquodmulufariam qiridcmdica»
rur,humidum,(i<:cum,cabduin,&frf
gidum corpus in< proximodcfmi*
mmeftlibro^dcmonfrratumprxte
m eflr. temrjctanentoru difFcrrntias.
unamqiridemquac mediocris fit &cueratos ,qui
eriamKmr«atamuc*amm.Rcliqu3sornnes um
tcpera tas ejuamorferiphccs.uniaialKctmquaq»
ponenrcquah'rai^catorc,frigore,Occitatc ) ud fauml
dirax:quaruorabhuch'uerla9,inc|uibusuiriul(p
oppofitiortisalteraqualitas exuperat,dicoautem
duasoppc^ricfflcs^eraquseeflcalidi&frigidi,
alteraqua>eftrngidi&fiecr,Abhisadnotasearii
digreliT.dctempcraramtiiradifceptauirmis.quo»
i]iamhaxomniumprimauirrrjre,porcntiacognt"
tionifcpordinefikAtcumtempaanimaliudabfb
rotedictum inueniarur inuniuerfa rerum natura.
AUudinfinguusgenerlbus,pnncipioui(um eft
cleeocc^derandumerR.qucjdcrarraiunuerin
uniuer(amtijraeirJmaiur,r«i^iK)rrra,iucIicucp
erac,ckrrratocvjmpordcinb3MpaKtas.Cuiusrd
grariae^rerrmnimomniuni mcdiumadunguem
ieddtom,euaatc«i&ljnrnmetron,rijjeterm)eratu
&medic»
«wGoosk
8tmcjio<Ttmiult,didtur.Rt)iquaquatnCiigu«
lisoaieribustcmperatadicunturproprris corpo»
iClWftcKiibuiufiburtpiudicant.Eotjifit.utidc
anrmahscuiufpiamftii^i8uecotpus,oinruuqua:
incoiuatg£Dcir,mediumt{rcpoffit,idcft,inillo
gencieeucraton&mediocre.Altcriajipamcom
paratmn,udflTrpuirn,uclantmaliuiTi,viclaniniorit
gewri^Ucraumiuieiriteraperatuin , Quippe uia
uencis corpus cum doraortui ooSatum, humidius
eo^aUdiuTcncir^ierbigratiaJeouiue^corietTior»
tuo^mipiciriplb^umalteralterocalidior,humi
dk>rcBeit,AtcBrnde adeo d><5him ueteribuseit,
anunalcalidum&humiduni efie.Non abtoluto
fenrone,cnrodhunjiditasineo,calorue.cxuperet
(Skeniminucnirceitanrnialiaucca,frigiclacBCo<
pIura^iduocul>cej,mufcas,apcs,forrnic2S,'fediit
admcxtuacoUatu:uiuaeraapes calidior buidiorcn
cJnxrrtuaclr,cVfornii:auiiia,cpmomia.Cuhoic
tama^eormJjctueuecollata^alrjjiaiiguinepraw
clrdsanirnau1xis,ornniaidgerrustngida,ikcacjue
ttmperkruntQuinfiadiiniuerlamnaiuramfpe'
clanseaeapendat^eficcjuidcmcjuomrnusfrigi»
da,flceacBlnititbDamur.Taricpeniminuriociuo«
quegenere,ubiqm'damedicxritarcrecetlit,abeo
quo3uirmr,norriena£dpit,Irideininuniuerla(ub
frariria^umalicpudnietuamtranncritjiSamplius
cuciaimJedurfc^diun,uelfriycKJ,uelhumidu,
F iij uelficcu
«wGoosk
udficannrKmiriabftur.Monftrammetiimfupra
efthominrm nonforumatumaliurn,ftirpium ue:
ledeaamrdiquorum omnium maxfmecne tenv
perarum.Quoniam autemexmultis & atflrdend
bus iicondinjs.cft pjrtit)us,manifcfhmicft(jiBC
parsmcdioomniumfit cemperamento,eamefle
manmeeucraton, fhre ternperaram . Quacnanque
anima]iseiuscruodmedfjfirtemperamenri,media
parriculacftjiaxomnium umplidtereft tcmpera
tfflrmum.Monftracumueroeftidefle in homine
cutem.Atc8huiuseammaximeparte,qua:inma5
nueftinrema.Sicamenqiralerneamnaairacftmo
uB^alisperititerit.Iamueroquodneccuiuiuftp
homiiisainsmccju ablblutcloquendofitunuier
fefubfr.itiar.Scdciusquirnaximeeft tcpcratus,
diclupnus eft.Plurimaenimefleipltsquocp ho»
numbiis inter fe diflereaa, uerii maxie teperatus xs
eft,qm'oorporisriabfm,me&'uslioi2 extremoiu
apparct^raalitatis,craiiinjdirus,durKic^r.ciiciri
itc\yealcm's,cVfrigcraJnueiiia8emcuruflibctho<
miniscarigedocorpiis,udmrce&halfcuorcanca*
- torc,udirmeu,&aox > uclhorurieiinujmiiiofngt
cUarequ3cl5polIcie,<rigiditateai«fxMlereutirKss
corpore icelftgerc oportet.Eocjtu fartguirKO,iu
huido.Accorporequidetalis e teperatiflimusho,
Ideaioquc<pmecliusomm'noe,audacia;SCa'mo
ris.Cuccatiois &praxipjiau'di< > rriiicncordia;, SC
inuidiar:
,,GoosIe
nus,&pmdero.Bteprrau'lumuscp'dehoexhis
primu^podiuroicpagnc^.Acccclutnonpauc»
corum,quae «ncceflitatrhaK fecjuunf. Qeippe
edit^bibiKjifamodo.&iuitrimeranolbluiuetre,
iedetiainuenis,&totacoiporistrK)fe, > pbcc6co«
quit.Oc/qKut(emddica^r2rHruraIes,maiaIesiiir
tutesinculpatashabet.Cu&lcnluu raculratibus,
& membroru rnoribus oparnis fit .pixdirus^; ru
imiKbcc4orelempo(u^diadper(piradiexcKrrie
toru bene coparacus Jde medius imer fomnokntu
&peruMe,tri«erglabru&hirri5,imerri«tucolo
rem&alBiim,pdorcubabeatcumpuereitrnagis
rufos^]iigros,mflorccftcontra.Atquoniadifa
fererKiaru,c^exxiatcciuslpeclari(^>ietionefc'
ci.noalimufo.aliquidiadeijsquocpappcmCTc.
Porrouoleba unius cuiulcppratdtcraru norarum
caufcpCTfcqui,ucrucuadea,qoa;nucfut^)pofii9
magtsjuigcataaatucofyderario^uxetS maxirni
nobisadcauMinueuc«raculiiateluggent,huic
nuctnfiltimus.Iradl^amus^irurrecaisformatu
«pimalfa u tero rrotrit,quo fcranms ejuaranonehu
midinTOu^caKdiflurim^u^)rimaeiiieiusc6ftitu
Kbexlemine &£ngufaeeft,quxliurmdat&ca<-
lidxresfunt ,his autem magis (emper ficcelcenri*
bus , primum quidem forrnantur membranar, tuni
^iieutlccra&langtiijuala.ulriauejoperficrut
ofi&&
,,Goosle
ofla,&ui^ra,&csuTihg«wj,concrcQlci&ec©f
rumlubftarKia.AnteeriimtjtudtenclipcJlttfiib«
KCla£ibftiincia^ic[concrdcetr,nJhilficriincmora
torumpotcft.Ettunica; quidcm,acrncmbrar,a:,
artcriaccp,&ncrui,&ucnae^cn£lc»,ofla,caiti1»gi»
ncc,ungucs,unguia;,8Ciiifccra,coagulatacapcrfl
ciunmr.HisucroiauteropcrfofUsuadcindepari
cer iiifans.Elt ucro adhuc *a fiimmo humidus,uc
lLuini2rualga.Idcr<noin(angwnisuafis modo&
uifceribus, ac camac , ted etiam ipus ofljbuf , quae
lalicecficcinirnaiuntomnium quxinnobisiunr,
£jrdum.Vcrumtumh»c,tumrcliquatotaunac5
smembraquaficercafira^nfanriumnutricesfin
gunt/ormantcp.TantacftintotopueIlonimcor«
rx^rehumiditas.Quinfireccmeditumporceuunt.
ude(Ie,iicldi(rccmminJpicercueus:carncmqui«
dOTeiusrrmccofam,pradTOuclaVpinuenics.Ofli
umuerogcrmsuniurrlum,caleoquimodoutcoa
gulamsacTfimile.A<leo,utrrurxrriarianimaIi9cor
puspropter redunclantemineohurnoremlibens
Boncomed^.QucKlma]dmctumtuilh>anouil>
u'fo2tuscorporiacddit,propterea quodcarmxi»
mefumhurrridVi.Caprinu^ouodGcciusfit, Sime*
huseluieft&iucundius.Contraueroq;uinouel
UsproceIUs,qua?curK£imfenuerutJiaxoi1aqui'
demomnia &Ugan^um'uerl^pratfcca,(irie(uc
cc^cVir^pidapouldem.Camemuerooeruolata
&dunm
«wGoogle
&durariiJWriasqtic«jS&ucnaj,&neruos^rta
asculpaloriuiec,tafuaues,&finefucco.Qua:rne
choitaaihorurri^nupermtorumiuiif,qiia!uucj)
iamaccceprao^iatinqinniualciuoabfcini.taw
mm&r&exoerraftccirarefuntremota. Quasmi*
rtorafiinr,atcp adhucaugcicunt .tantum eaquocp
abgefcaticriamnumfcetushumoreabfumjquarv
tumprocefleruntaaatc.Rorefcensuooanas om»
iiiunianimaliumrrarameinmedBextrcrnoruefi 1 ,
necji (icur liniinn adfumnum pcrducla uccitatf ,
necji tieluri infanrium anas in hutnore & muko uui
dornerfa. Curigiruraliquicelcbriummedicorum
hiunidum effe icniuiTi,prodiderum . An uidejicet
quod excrementorum abundsnria iunt decepu ,
Quippetumoculi hulacruiusfuffundunrurtuni
naresdefbllarioneiriarianuTijmirioreeorurnfali
uscopiacMibeiacAdriaKtumtuffiunt,rumex«
avampituitarnSblicetpulmoDes quoqj hacefle
irfertrMiudicaraes.unerqticKpillispituitaeftple
iius.Tufir]guuamciiliqtK)damc*k>muccofi.Ca>
Knimritriilriorumobftat,quorninus(enum cor»
poraficcaccnfeanrur. Vt quorumneruos & artt.
rias,&uenas,&men3brarias,&c«ritiiuminfnii«
memorammmcas^railtx>c]jpriuserant,ucciores
inuemas.Circumfundiauttrnillis extrinfecus ,in>
trinlecmue,autpiuiitofumquendamriurnorem,
autmuccofiirn.Vertimtanrumabeft,ma'ufmo«
G difigna
«wGoosk
<B%raimnia6fau(nnse(attm humidamconfi
mant,metiamficcOTeffcpropeirJtentur.Ic!drco
nancB rjarriculaqtseuis ficcior.qulante uidctur,
cjuodpeccalorbiinbccffitatcmJtDiilinaoanutri
hir.rortscntmcc^a3b',fauirncUcxcKinctaifupe>
fluitat.Corpusamemcmufcj?ihtrinfecus,ficaim
eft,c]uodnec trahrre intro nutrimentum ualeat,
necco furFicientrr frui.Eft ergo humidus fenex,
nonproprrjsfuispam'<^,fcdexcrementis.Rur«
fumficcus,tioexCTemcriris,fedparnculisipfis.Ita
mminimah'ogenere(kcus,al«ohumidus.Verum
noncftadpranensdcexcrcmcnriscius,(cddepro
prijs partibus difceptario, quarum propriae actio
nes uitam cius complent :his igitur ficcus fencx
eft, quibus fcihcct puer cft humidus.Ipfis nimi
rurn fblidis corporis parricuIis,ombus,menv
branis, Ugamentis, arterrjs, ucms , neruis , runicis,
carnibiifqar.Mrritoque Ariftotdesfenfummar
cenri fhrpi adfimilar. Quippe ftirpes noudla:
dum funt.moues ,humidaeque cemuntur.fenw
fccntesaffiducmagts ficcefcereuidentur, Adpos
ftrennim ftcca: prorfus redduntur. Idque ipfis
mors eft. Ac quod ficdflima sctatumfcnilisfit,
exfem dicns Kquet. Quod aulem & frigidi[fi<
ma Ct.id ud niagfsefteuidens.Ifautdeeo ne*
modubttaucrit.l^^&:tangermlmesfngKk'ap»
parent, 8cfaalcin frigidum ftatum mutantur.
Etnigri
,,GoosIe
fimgri.&Iiuicufiutt.&fr^^morbis fadfc
capiuntur. Apoplroa ncruonim lefolurionc^tu
pore.a-anortjCOniulDone.clelnllauonc.taucc»
cbne.Ponoperijteorumomnis paulominusfaiv
guis. Eoqueuna perijc & coloris rubar.Iamue*
rocoria>cBohis,&c!igeftio,&figm'ficario,&ap
pofrab,&nutrHio,& appctcniia,& fenfiis,&
morus ,obkfa omnia (um,uiriofeqiieadminiftra
ta.fi cou'd,qii3rfb,ahudcftfcruum,cguiaadime*
ritumf Ita n mors naturalis calotis eft extincnb,
un'c^feniumueIuritabesqua:dam«usnierit.Ve
rumnonperindcdepueroram.&florenriuacta
tetncamedicoscoriuenic.SediieccIirimereins
tereoslicemeftprompcum,prcJjabfle8enim(uilt
iitrorumque raciones , tum eorum , qiri pueros
calidiores efle, qnam florentes setate cenfent.
Tum eorum,qui contra,florentes caudiorespu
eris eflecomendum.AIteriiiancnieexeoquod
jangutats humor ornnium,qua? in animalis haben
tur corpore caMiiTimum nacura fit.tum quod
fcctus tn utcro propcmodum fanguis tantum fit
poft enfm fingendisutiqueiam particulis,au'ud
os efBcicur, auudjarteria, aliud uena,aliud di*
uerfum ab hfs aliquid : omnia tamen rubra,
tum quod fanguinem f^erifutnum,calidifli«
mucpoptmeattcolItoutcaKdWimiicflegeftatum
inuterofetu. (^ocTfieftetia pucroscjuaiD gefta
" ' " " " G rj tpjn
,GoosIe
tisinutcropropiorafimt.tantocneflormtilius
actatecaUdicra.AheriqiicdettampIurimusfitiri
floreabusfanguij^ccoptofiotcpinpucris.Itaut
cius occafionecrebrohis languisproflu&.Quiii
caauiquodflauaibilisfuccus.quiiarguine multo
cft cajidior, plunmus hts fit , propterea calidiores
eflefloirntcs,qjpueros,confirmam.RutfusilIiab
ipfisfunilionibiisqiiocftumaugcantur,tumplu»
ra,6Jprocarporisfuiportionc,alimfntatumap*
petant,tum conficiant,ua!idum efle in pucris calo*
rem aflerunt. hi contra humiditatis occaltoue , po*
tius,cp caloris ui, augeriillos contendunt. At con
coctione non modo florentes non uincerc Jed eti3
longeabippucrosuiirci.NamcVuomitionesris
excoricociiscibisaccidercj&deieclioncshumfa
clas,a/pcra(cp,aca(uccoaIieras.Quodfiappctut
plurajnjhilidfacere adcaloris robur.Primuentni
idnoacddcrecaloriscopia,utanimalappcratpIu
ra.Immocontra,rcfrigeratis fdicct hts parribus,
qufousappetermadebetur.Deindequoniamno
tantumad nutririonem,federiam increraenrum,
aJimetmimmoIiuntur.Idcircoctiampluribusmw
trimmtfsipcfleopus.Iamuerorelicjuisfun&icini
rwsuniucrus,criamnoobicurc,inferiorcseflepu
eroshis.qui florendfimt «ctate,utquinectrgredi,
neccurrcrc^joportare.necquicqtin (ummaagen
ck>tumopcrumGiniUterobeant,Cumflorcribu»,
aHenfuni
,,GoosIe
rum foJumcvmncm.tumintcDcdumadfuiranam
perfe&cwem,borataGcmcj; peruenifledicant.In
lummapuerum adnuc impetfeclumeflenWnce,
atiimal perfectum.In perfetflis rattonabileetle, ma
ximeacUiummaximecpprfhcepselernentumpol
lere.Quin fomno quocp plurimo dedttos pueros
uidet%licet,contraminirnoflorentesefle conten*
ros. Quanfp hunc quoqj,alirer accidere , neinianu
quJdemhc»ninemcenfereaiut,cpcalidouidtoquo
dammodograuatoq; humoris copia,uelutitum
exttmuleraisinteIJigerelicet,ttimtjs,quibalneoU»
beralius fint uQ .Irauero & papauer (omnificum
efle,&mmdragotam,&Iacfacam,&omra'aquae
humidiore/r^fdiorecji tfperie iunc Ac tales qui«
Ctemde propofitarumanatum temperie rationes
utrinos ancruntur. Omnes enim receniere , fuper*
uaajurnuidetur.CumforrnuIaipfa epicherema*
tu^uetexrp.cjuaftetulitnus.&tisclareperlpicipof
flcEminus eramutricp , fermccp a (ecundis priota
colligunc Ac tancpiamfciataudttor quemadnx»
dumauc"tio,quernadmodumconco(Sio,&cjuem
adm«Iumnumaofiat,ueriSafadimSiriilimodo
defoi(u,demotii,defunc"hbnibm,tumrtaturah>
bus,tumqua:agifunttdonea?,di/putantX^e(brn»
niqtiocpgeneratione&ciboruinnatura,menrio»
nem,faa'uut,qnorum nuOum fimplex promptucp
cognitucfl:£ed&multanidi(qui(itionemrequi«
G ii} rit.ncc
«wGoosk
iit,nccpoteftfortaiIcuIUcomperttmieflc,iiifiqui
prius f»imidani,ficcam,caficlam,rfigidamcj tem*
periemfdatagno£ere.Qm'cquidcnimeoniniue
lurifdentesdicunt,idfidocereeos cogat.proriui
difputarionemde temperamcntisjiandcilicetcui
nuncinfiftinius.cldydcrabunt. Quarepermutua
&exmutuis,fiunti)sdcinonftrarioncs.Exr)squi
demquxnuiica^aTirnus,ccuiamfimcognita,cu
deaflionibusdilpitfani,&alxHumacmedicame
torumfacultatesinueftigant,acde(bmno,&alijs
idgcnusdflerum.Riiriusauternquacnuncfiint
propofitapmlla.uduapnusianctodcmonftra.
Egoueroduunodidemcraftraaoriesiionprobo,
quinfiratcriumimoportet^cclemonftratiories
eascenleo,ucIiiriclifFufiusmalipoftmdi,(ariufcp
e(IemomriidcKxndigerieitexiffimo,ordinenic5
cepdontun difEmire . Sifeitur prindpium omnis
quscde tempcramentts iufopitur duputationis ,
rraccario deelemetis rft,Ciitnccaiinparibiiapror
fufcpmurarionisexpcma,aIterari,muraricBpoten
ria,abfflommuerocogiun'one,Scundadeiriccps
eft,propofitanunedifputario,nonuu'cpfumenda
eft ipforum fides ex fjs,qux no dum (duntur/ed
ficurinimrcctumeft,tumueroiiiftu,quodfume
diimaddcmonffrarionemeft,uclcuidensaliquid
firoportet,uclquodprius fuit demoftratum. No
cftgiturnccpde(brniiigcncrationementiofadc«
ckyxqj
DijiliuaoyGoOgle
ffejKtp&coaGO&oiiviKpau&oc.wcpdralio
»dgenusullo,fedabiplaiola^dacpfubic&arum
rrrurafublfcnKiajtiiTquifitiofacierelajCcutiinpri.
nwIilmfcdmus.Quippcftaruentn aliudefle,
quodenetgri,uueac~mf}r,alrudqucxlporeftate,
decoquoa^a<^iamcaMdum^TOidum,hurjiidu )
(koimue(It,rjriu«dincrcndumriiediximus,fuli"
indeadcaquapcxcftateuniucnieridum.Porro
eonim,qua;adu,calicU,rngicUjTmrrida,ficcj 1 ue
runr,obuia,rOT)mpracrjoiruAuscc»ninocfl:,ut»
porequajraimdtfcerrrlquelt. Quifcilicer, &igne"
iplum cahrrurn eflc doaiit ,&gfademfrigidam.
Quod fialiaquapiam raacVrononcm.agrntknic
quc catidi, frrgidiuehabmt.dicanrhaocnobis.
Iramffam enim ac rulbus effedus (apientiam
promittunt .Immo C uerum fateri rfcebit ftupo»
icmpouusjireramtcruibilrumaliumqucrnpiam
habere&iudicemmeliorcmputent,quam iple
(Jtfcnfus.AqmficorunijCJiocacTucalidafurir.ali»
mefleiudexcjBiSvui.nuBuspoteft.iirngantiarn
derncr^smulro3tuK>s,tumienes,trrmadolc(ceri*
res^umpueros,tumincintes.Itaenim inuenient,
cpitr^is^ninusuecalidiCnrJSidercbusfaifibili
busrarioalesdemoftTrooesquaiu^deniueipfa
mqurrerKfueft,cenfcndane(ir,(icutoibushoikus
apparet.candida^uidcut Anaxagoras afleuerauir,
no c3cUda.Svrero<fcpice(rrnilimcidocoruocg,ac
rdiquis
«wGoosk
tclKjMomnftu«rftini»ndumNtqienini(iiion
hlbciidacftoculisfKfesdralboquoduidcnt.dt
nigro(tnedenron(riacionefidesdfchabenda.Om
nia igiturqua: fenfuiapparttit,fiiamii'decareredi>
cu«/iecol«TmaIbumdledcaiit^fipriujidui*
derfnr radone Jmmo nec cakem,nec dienvKC (o*
lcm.Adamdcmmodum&deuocc^unbusfide
abrogent,&deodore,riaribus,&deomnic
bi1i,ipfiactusfcnfui.BriOTehsrcfimtpyroni3
(tatio,&mgjeimrnen{a^Saneeciuumruerat,eot
quiopamamfectaminpMofcir^adcgifieir,quas
(aJicacalidiin^feiduynirnidum^&liccurnprin»
cipiacVdcmencaitamit,nc«intanaimdilciuri]ea
uirisqirihaxpolueixim.mqcf omnisdemoftra»
tioiijspnncipiafunc,quarc])(enfui,cjijarcf iiitellc*
duifuiitrraiWeltaronccciio(ocmirJ3tprofcvfto
cpifqiu'sdehnaddum'tat,lruftradc alifsinquirir.
Vtpotenetmdequdemiitincepturusquicc^Cbi
relinquens. Vndcigitur 4i tam diuertam uiam di»
omaua,-x&tiSMkmtaamcogfaUmca n »tk>
neconlequitmianintTEgolarienecogitarequide
pofliim. Eoqjquod aciu calidumeft, tactuiudi»
co.SiquidautemadhuccalidumnoneftJedutta»
lefiatcftidonetim,quoduticppoteftatec:lidi)m
apprllamus/d rarione inueftigare ccnon hrj uero
onmianeboquopacfo(ubucinra,&faargum£
u'sprolixen:loricantHr.Scdhosmiaa!rHB.lili'usra
«wGoosk
mennucmmimeobliriquodimumprauorudog*
matii principium (Il.nihildc demoftrauoneprius
meditatum finiulresipfasinquirere.firnul ueluti
icientemquidmmdemonftratioiit,demonrtrare
temare.Denuoigituradpropo(itumreuerfl J ca!i»
dumquodmaa^biiscognofcerecupirmis.pn»
mum &maxirne,t»!miuaicemus.Eritautemopti
rmrmiudio^iiiurio,eodemcriuniusrrifamiscoh>
pore.potcftenim &qiialiscalorilliante bicruuu
tuertt.inmemoria reporii.Etqiialisnuncfit poft
duosforteuclmsinterpofitoJaiinoiJSinJcjjniu»
taiioorriuihoullaadcalidirm/rigidurnue rnfanri
faclaiudcbif.nuUuinpnrtcrcanrjiotiumentjqiu
ulcRadflorentemxtatemfuturus exceflus litcolli
gere.Quodfiplurespuellospluribus conferreflo
rcnabus»tateudis^racilcsgtacilibus, quadratos
cpaclraas,&craflacr^sconfercs,r«jueuero&
quicolore,& rdiquisomnibus ( quoadfieripo»
ftft}nmiluerlehabeanr.QuippeudifFeremiamrri
a^urxisinuaiircftudcas.iniimilibusfjtrnaxirM'
Iicctnarirris,<amrnquifiiionaTiamu5faa'csJ'orro
inconrrarijs naturishanc dilquirerenon paruier»
roriseftcKcafio.Cumrnterimnontamexplorato
tumcorporumanatis,cpnaturaiis temperamenti
graria cUffercnria exi ftat. Ad eundem modum , tu
uicTuuniuerlb tum tcmpacum,quibus cxpJora
ftarij,parimcidoleliabeiiicorrxiraeiigea,noexer
H citatum,
«BvGoosIe
ritawm,reqtrictocor^Is,nobameo'u(uni,ei qul
eoi»fitulusjt5iduiuu ) {aturo,noficientf,ebrio!
no eu qui Ibk inealuit,ei qui ex frigorerigct, nocu
quiuiglauit,aquidotrra'iu't,necdeniq;eosquii*
buscouariaeiiueirutura,ueluic1usratIo,uelqifie
Kbttreram aYcutifefia.St-drdiqiiaornmaiintcp
fieriucetparia^uraxtateexceptx-parimodofiunu
eundemqipueOum aim(eip(bconferes,omnes
eius extemas drcuftantias (imiles ad unguem (ere
uabis:quo fcilicer, fi quaharu aKcuius caufat calore
&frigore dfferentiaccmtFgit ,aTaiisinurat«3in5
impuxcf. LongannibiexpcrinidiratioDefQrtafTe
ffadereuideor.SedpIaneuerimrnarn,atcpex ipia
reiquxfira:efXmtiade(umpta.Sicwinriis,qua7de
dem5ftraHoe(erip(mius,anobiseftprcidii5.Tu
uero fortaflecompendiariauoles rninime curans,
fi&faGt.SdrocrgorrofoluTaliamte.fedetialcnea'
ir^nefuOTU&NecBtribus.quatuor ueannis ,cp
rcquiris,inuenturum,fed tota uita m iononltia uerss
fandiC^antuemmacdpiexmemoratoruuiroru
coffiTOuerGalicet,noneft,quodputemusclareaii
quiddemonflraipofle.Sedneci-ationabileorne
ninoeft,exijs quaefx>fteriorafim,earjrobariqua:
mntprioira.Brgocalidu.rriBiclurrKpoDyuscjuod
{altem acf u,necadhuc poteftate tale Gt/emu iudi«
cemus,miflbnucwpriOTiudidorarcri'cpBSOm»
rubus notis.Etteiameeutecletadicaturu.adipfi
«wGoosk
e^erienr«ternitt6,Meuautiudicuim ipfe(nter«
pretator.Ccmpluaemmda'ncepscorpora,non
pi«loiunKxbueruftianii uf antAim,ac'olcfccliil,
& aCTenorerffiuVurioletangens,ncutros ucra lo
aitosmiicni,nccco»qiKabfolutofamoiiccalidio
ren\ncccoscnufrigid»rancflcfk>rcnte«atc,cp
puer&mdrxcnm.Sienimrelicjuisomiiibusqua:
extrirtfecusadueniunt alterationibus drcumcifis,
eascpia:exfolaaetateproiieniure,dirFerenuasefbi
tnaueris,neuterablbluteloquenriuidcbiturtibica
lidior.Quippe diflidcnc eorum catores qualitate,
qua?eximparitateditnatusaeanir.Cuiiisreiot>
cauonenonnufliueleos,quiiccum uericnrur ,uef
(npfc«fattcrees,alijpucTcmim,aIrjiuucniim,ualen
tiorem efle cabrem autumant.Eft cnim puero»
mm,calor magis halituofus,cVcopioius,cVtan
gerioblanior.floreritiumcalOTiubacrecjuiddam
habct^cnonfuaueJ-?aEcigitur tangcuti eccurfus
differentia , plures indudt , ut florenrium corpus
cahdius efle pronuririent. Resucroaliter fcliabct.
Quippequiih uaria materia tacrumluum adca»
lorem,tum ualenriorem , rum imbeculiorem,
rumparem cJiicemendumexercuent,buicnodu
bito puerorucalore, florenoum eak>ri,ucl parcm
iidampIiorcmmlumraEftporroexcrcendiratio
haK.IndpiaidumcnimabcoqcFcuidemrnaxinie
eft. BaIinearuaeritaeftaliqncalens,Htncmoeura.
H rj ferac
,,Goosk
feratSeduriiieo urrfatus uideatur. Altquando
uae(tfrigidus,mfudarrmeononut.Iamterauiri
quc>q?&abhisdiuerlum,q^]emua'cj!n]aximere<
quirimus.tcinpc m um acris ffatum.quid refat
dicerefldemtrescaloris lratus,in(bIfjquoqfap«
parentaqua. QuippequarcVcalida adeout urat,
& frigidaadeo.ut necaUfadac quide.cVtemperaB
adeo,mcakfadatmodice,&pecernitur.Grgolite
itreruccatidfor percomer,aquane temperata,an
acr temperatus,neu trum dicere poflts. Cum e nim
ambo(imiu'tercbrporib!artda(int,cVmedfoaerite
perie,alterumeorumdicere cak'diusefle,akerum
rngidius,nulla did ratione uideturjam fiiatc&tgas
aquamlabri,cae(fecaliditatrutferueat,autaercm
baWi'prorfusinnammatum,abiuroqtteparinio
cbdeurendumo3nifat.Rurfusfiaquamitainteui
gcsfngidam^utproculaghciatido non abfit.aut
acremptorfusreirigcratum,ficutcumningir,con«
ipicitur,patet , quod utriuuus occurfu pari modo
rcfiTgCTaberis^Tgebifqj.Ergofuiiiinumtum colo
rem,tumfrigus fumliter in aqua,(imfluerqt in aere
ftnge praeterea medium amborum extxemorum
fbtum,umiIimodofnutroq; conftirue,hocc»(u
quodin medto interuauo txtremorum.&medrj
ftatus tu tn aere eft , tum aqua,eafdem exceflus di
ffanaa-cp rattones habebit.Tanroq) dfcesakeru
mediocri efle calidiu s, quanto alterum . A deundc
rnodum
,,GoosIe
modum & frigidrus cp medk>cnr 9 tatilo cfle aquam
atiquandodices,quanto& actcm.Tarnetufuus
iitriuicjj occurfus tangentydem non fit umcp.Ne-*
cperamuWii modoaquatemperataiicutaertenw
peratus ucluafficit. Et quid opus eft ui cam difli*
miUbus exemplum proponam . Cumipfe aerqui
firrali fit calore,uarie tangenri occurrat , prout alias
udira"caliginofus8t' haliruofus ,aliasuduti fulu>i*
noius&hjmoius:interunpurusomninoeil.Igic
rri pluribus niaemcp differenribus a?qualitas calo»
risconfiftir.Quxmconiyderarisquafiinequalis
fiymponit, propterea kaket quod no undequa*
cpun^apparer.CaaerumhomOjCjuirationes,
quas propoiui expenderit,& fenfum in multa par
ricutarium experietiaexercueri£,isnimirum rcqua
fitatem caloris in pueris florenubufcp inuenie t,ncc
co faSetur,quod alter in humida^drer in ficca fub <*
ftanria repreientetur.Quippclapis aliquando pa=
ricumaquacalore eflepoteft,nuIlumeo faciente
diicrime,quod lapis Ccrus fit,aqua humidajra igic
tnihicum pueros iuuenes adoleicentes miflies con
lyderauon,pra!terea eundem uifanrem, puerum»
adolefcencecp fac"tu nihilo calidibr uifus eft . Nec
puer qj «etate florens , nec xtate florens qua puer.
Sedtantumquemadmodum dixiinpuerismagis
haluuoius ,cV multus,& (uauis: m floreiitibus exi *
guus^ccus,necuini]ita' (uaiuseftecaloris occur»
H irj fus.
iDvGoogle
fia.Siqui&mputmrumfubftSiii.iiipoCehumi
dx,niuiruni foraKcffluit,fiortnciuni fubftanuac
parumucpoccfio^.Icaqcncucereorum fimplicv
pcruidet catidior . Sedalrermultirudineeius quod
difHx.taktr aoiinonia. Quippeinfldcalorispuer
piusrubCT.eiufijlbiandioris.limodoexlangume
&ienTOeorc5r«bel.Iiiflorericibus3ECate,exiguu5
SCocm^cfirmBteriuauiscatortai^fdoccumc.
[3rgocjlidi,fiigKi!(pcorporis (blus ra&jscft/n.
dcxJiuiriidiiB&faiunaaitaL^lu/arki.Qyiiv
peqcFfouefcdoruprctlvisenVAchoctaiSuoQi
im»dionolcit.Nonrirncfiquiddurueft,vdcl : ra
tim&£djeft.[ieriimirrleperabilisafaocorpo
ttduririaeftNoncameerusuriiuspropria.Nam
&quodafrigoreconcrerum eft,durum cemitfi
cutglTOes.Quo ucia^rninus ficti Jnimidicrj adeu.
dalCT'mdifcraioeft,anceMccccJefcirraituut,
quemaaWidufeincalorehabeantScfrrgore.Ne*
cpeilimu^dcumiurniTKifi^orereprefeicatdu
rum^detiamikcuc^.Necfiquidcuuehemeraica
loreeftmollcJc^fhttimefthumidu.Verucunie
diocritcreft catidu,cueftimarechirunean moDc
flt oporcer.Sienim moDefit Jmmidu effcfi durum,
flcciVerumfihaxraliriaJjecparcium,qu3einhu
manocorporerumGcxa^rrullaefthiimiida.Nccjj
mmtaiitaeflemeofi^idicaspoteft^ariquidin
ipro csncrefcerein duriciem queat.Poteft cnim
quod
),jii,i,aB,GoosIe
cjuodpriusfuitfluxilc^liqu3doconc»r(ctreiKliin
adeps.QucKieiiimoleofumintanguinc,f]uxilccji
cVpinguecft.ubiiifr^idumuauilocum.co»
gitur:duramtamenneficquidemefficirur.Com
iiitxlrigitiirdiiftuniuctmbusdc.huniidilTimam
cfleadifKmSccundopoltcarilococarnolunige
mis.r^pluresluK(pecies,primaquidequa: > p>
priecaroappellatur,quamicilicetnu(cpincorpo
reprr (einuetries,(edelt perperuomufculi pars.
Abhaccuiufc»ui(cau propria fiibitanria eft . ria
Eraiihanisparcndijmauocai.Quaficp.prepar
uaJcuicphabet,paruiniTOcll^enicuiu(q3ui(crris
a&ooiun,huiccanriaccepramrelem:irdhcrum
noneftnunctempus.Quodaiitcmiprurncerebri
pulrnonifcjjproprium corpusproxirnuadipiluu'
rniditarisradcsKfi^exrnollideeiusconiedtareli*
cet.Nonenimafngidocongdauir,cuneccalore
fund^rur,propinquamijsnaturamhabetrncdul>
Ia.Nc«cfttammrAilcleingenenscumcerebro&
ipinalimeduOa,ea qunein quolibet habeturoiTc.
Sedcerebru &(pina:medulla erufctemluntgctie
ris.Rdiqusoc»mrduU«altmusnaairaclunr£ft
te<nenhumidiusaccalidiusctTebru,cp(pinalisine
diilkEoqjcriammonia^.practcrcaipliuscercbri
priorcsrwtesfiraiuthindiorcs.cruatomolliores:
orr^rarnehaec(stenohu)dioramodo(unr,fed
<tiamrr^dic«,urioo^uerl>oorraKexaiigwfrigi
dius faa»
,,GoosIe
diusfanguincpKedilotft.ProximacuticftmoI.
liumneruorumnatura.Duriores auteminhumif
do&ii<xo,{ecundumciitisraturamiehabeni.Ca
lc*eabemsnaruratantumabrurit,quarumconien*
aemeftexaiigiieccrtpusaianguiiieprarditoabelj'
fe:lienisautemrenum,& iedhoriscaro^antocutc
efthumidibr,quantoeftmoIlior.Calidior autem
cjuantomagis abundar langiune.lamcordis caro
omnibushrjs tantoeft£cdor,quantoeic durior.
Calidioruerononinodohis.icdraamomnibus
phnecorponsparriculis.Quoderiainfenfuclare
deprcrietidaslicecaapeSons animalis diileclioe^
fidigituminuniftrumeiusunumirnrniierisjnue*
niescnimlocumhunc cnimu,qua-inanimaliuint
nonpauIoralidif[!muraAieririoris,Ueius,rcn5,
&pulmoniscaro,iimpiias craufdam natutx eft,
circacuiufqiiufcaTSuenas.artmas.&nrruoscrc»
fcem.Cordis,iimpl«camisnaturanoneft:fed
funtineonbrae,qiiaksinmuicu(iscernimus,qufc*
buscaroo'rcumherer.CaEterumnoneft idem fU
brarumgenus,ledqua:inmu(culis habenmr ner*
ucram,&ligamcnrorum iiint parncufee.Cordis
propria quardam fibrarum eft lpecies, a?que icili*
cetucumanim,ronicx,atcpartenanimJtemcj>in«
ttftnommaienm'culiuteri,&ueiica;ucriulcpJicet
eniminhis quocp inftrumenos propriS quanda
uiderecarnera/uisiplbrumfibriscicumiiafcentc',
Atque
«wGooste
Atquchacquidtmcima,cuttlunlcalidiotrs;fi..
bra:uerocJcutisparampaulom^is,rjartlmpau
lomimu.aimftigidarjtumfKcx/um^partinilirni»
ksomiinocurislubftamiie.Porro omnrommv
branxcutefumficdorcs.ucluriccrrbri.&ljjinalit
mcJidKrinuohjcri.quxmmingcsdiaBitur.Sunt
cnirnlttquocpmnnbcsrer. bmltoarnaitaomnia
quantoajKfuntduriora,l2lofiini&.'Ccciota.Ten
donesquocpianictfiliganicnuifunt mofliores,it
tamcncutcluculcmcrluntdiinorcs.Cartilago ue»
topoftlipireTOtimdeiiKepseft,praTOeainediV
irmquoddamimereacorpiis.AppcUantidarato
mici quidam xgoKotAf^U a-Artarfm, quafi uero
cartilajmeumlifjameritumdjca&Eftaweiriiddu*
nim,cartilagirjoiWic^lrgamennim«Osiieroom#
iiiumquxcutisorOTitjduriiiimumeft^AtcoTum
cpa-cxmKoaaficallimirsepilus.Ddndccornu
inoxungues,&imgufcr^&calcaria,&roftra»quat
tjhisiiifingulisaiiimaliumraiicmccarenriiimfi»
rniles&ntpartes.SucccaumopuniuSj&mairime
proprius^cdomcilicusfanguueft.liuiusuduri
iedrrneturn,acfex,arra bilisrft.Quaefdrirco tum
iiigidic)i^mcraiTior{ariguinceft.8icutnau»bi>
ItsIorigecaUdior.ftigMimumueroachumidiili
mumomnium.quxinanimali habentur.piuiita
eft.InftrunKntum autemquoid cognofdt.iple
eftuAiis.VeluriHyppotTatesinlibeilodehomi
I nisnatura
,,GoosIe
nbaatuianxmftmit. CasimimcaicdrHgfclaft,
patot^^irfw.&nKioiudkaiL&iackisqiii
danaciafij«,<jaodtalisip ccnwur.Rariouero,
ubinoocaiorecopia,fedmjurjlihumorr'taler{lt:
orfoiuitAcparticuIxquiarm&fucricorporis,
adbuncmodumfeliabcntJDcrji > qiia;tcmrjcrani£
McomiBnaar defaccpsagctxuim.Cocacat «nim
ca&quxdxfaiamlunt3niinopc*iiisrafcparabii>
Waornninofu!*,Affccoc|uick™corporrdurica,
ab humHO moKicie s . Si tamen cum tepido cakce
dl;fcd&crai&iK)ohabiais,&gradlicis,tcnipc»
rataico^imtur.Noneanx>doc|uxnaturafa(unt,
{edetiamfi quacilot^aconfutludinefum contn
cfe, Muhos yqukfcn qui natura graoJe» ruerant,
pingucsrtddit03uidi,contnicpiiuipinguas fue»
ram.grades.Dliscjuiclemexotiolacc' ddicatauin,
tototempefarneritoadhuiridiusraitato.Hisur«
ro m ii k a t cJeratitia^curo,&teriuiuicoi perfic*
caas.t>'crmusucrac«:horuindilcpmtiidokimno
tas.Saaiisenimeftt^rcquilpnmnaturafit.aii
«coo(urtuclmereottrusrio0netpeTalic|uotligna
difanercpdle^abalioidc|icereit.Sancrhi&
modi figoonim autor^rque at rdiquorum omni*
um.mmis eft Hyppocratcs . Siquidcm tjuibut
cunque htforci uenxrunt, UcaJkuBK* natuta
funt. Quibusanguftiores.contram^is frij '
,,GoosIe
duCriarfenmjropuscft hajcWatart.ftmicpew
unclertJtaratibriabilitmnidemferc recidit uera»
rumangun^etsnihabiropnr^&craffratejiabi
tusgnwlKCUniucnanimkxitjte. Qnodliqutsfi
muipinginvt^ffiiicpc.KuemslaxasbAajiscS
faeajdnsaticuius occaSoc nonaturapinguiseft
«ddto.Srait ediuerlb.fi quis anguftas habet
uenas,cVgraeuiseft,ne huncquidmi ralcmeffc
naturaiiecefieeft. Qumcurn famcsurgct medfc»
aitatemexla»rateumanrm,cVarrgiutia,nona
cacterotorjus coroors habtru fpe&anda efle ait.
QurppecjDianguftas habene uen» ,exigui (imt
5ngusvs,neclongam tnediam rYrunt.Quibus
latt, his copia fangtonis eft,& cina noxam d»
im abftmentur . Caufx horum euidentes iam
fc«,tjsc^anm.umaduerteriM,tametfianienon
referanrur.Scdquoniam non omnes aduertunt,
nrcenurn fortaue.erit aliquid eorum caufa dixif*
fe. Quicqutd tn languhe pingue ,iene, & te*
nueeft,idincaUdtoribus corporibus aumentum
cjuoddam caiido fit. In frigidiorfbus feruatur.
CiiiKjueiduengtran fi ia faM tubimfrigiclaspar»
tkubs modk , quodgenus membrana: funtm rp
conarfdt.In partjbus uero natura cahdtoribus,
cuuGnodi camofx funt , a calorc ipfb abfurni»
rur.Kcngeritur. Nnt&ubi frigiditati tempera.
mcnti etiamuiifhis indulgciitK>r,ipfis camoiis par
I rj rjciUis'
,,GoosIe
tfciftttrifrfraliqliidaiinat. Quaniionectilauac
hiarKdcimtam anmalia,iionraio injcniuntur
adiptobd^fcmlinicuirafuntpiguioro.Qd'
(atefoemiiHijimtftlngidior&plurinijnido
miucr&ur.AcquiajncjcarpoiumhafainisSttt»
pttamtnu natura fint & mtdiocri tmcuaonoc
utuntur,rKwnccrireefteuiarcoscfir,idueroeft
mcdioaioniiurocotporishafauu.QuibusutTO
huiradu abundat,&calot anwJjocritate (umma
iwnlongeabeft,hicocpulrrm,lijr carnofi fiunt,
(^puli^iwiusfiitiiiiciuinaiutaiuntcrmpaa»
ri.Caa«rumdr6dci &0006 uiuunt, Quippedi.
(5himauocrilM,ron)nKKiinlnccrt,coQluctudi
nemarrarifinnamciTcnaniraro.^^fcinalTcopot
tcbitcuroidiOTicmddixmnlus,inquoui»cuam
capitedefrmrenatur»ncftgidior,anexccmfiirtu»
dincquifpiamftrcddims.Scdilludlcgcnubutrc
mitterc.feautemcopetidficaulaprorjriojcuiqj
tcmperamcntocorparishabirusperfccjui.SuiiBi<=
turiKjnnuBiqui&graaksfiif.&urtusparuasha
bcant-Sedficxipqucmpiaminckias.adcpsotci»
dct.Quamconftatnm^intnTimeiusmtnbta»
namfubnala.Etntoidquiclrmmiairisctjtiipia»
tui^fotminuifepuTWiiiiriTiair.Bfnaixptum
frigidiorisTOttrrasrumuitxmagisdcGdiokciuf»
ntodinota,Siquidemadtp» tx habttttsfiigiditace
gir^'tttf,Coipukiida;fliWcaiiii» abundatjtia ex
«wGoosk
{anguinucopia mfcitut.Mcdkxriias tcmperatat
natuneeftnota.Eia>tpuleaiquide,omnino plus
adipishabent^temperad.Ncctamvnprocatms
fen^rrportiooeadcpsCmulaugcwr.Scdaliosha
betepluscaniisydiospluaadipisiitdeas.alijsam
boparin»dofumadaucta.Etquibusc|uidemarn
boparimodoluntau(fia,histantumfupratanpe«
ratanaturjhuinonscft.cJtu&frigons.Quibus
aijtrmpluscftadipiSjTnrusfrigidipluseft.cphu»
midi.Ect^utc(uibiiscaroeltpicriior,hishiirno«
risplusiifto elt.Nontammctiam rngoris.Cum
cnimcaloriintradebitosfrrKamaneiiti.bomiaiw
guinuacceducopia,rirceiteeftcorpuleiitiafecrua
tur.Quantum autem (upra mediocriatem efle 6n
guisdebeat^dcjuidemmenluracVporidere.often
derenonefcRatioetradereJicet. Quippeubitnil
lumadhucniorbcJumfymptoma.craftatocorpo
riincidit.huinorisabundaiiaintraljliitaiisinrcnm
eftfines.Mocrftratumenim nobis & in alijs eft,
nonpantamincoftam,qux£bitasdirfuir,nccefla
rfoftatuendameiuVlatrrudinem. Quinmmcquo»
ctjinonrni ferefcmonenoftro apparet.Qui tenw
fjmtam,nKdumcprianiram,rehquartimudutica
none femper ftatuarnui.Quar uero exhuius urra»
cpfunt partejntempcratas ccfcirnus. Quoduricp
ric>nlacercmiK,nffiinfaraiarisllaru,niaicris,mirio
rifcp rarJo inueniraur.Eftenimalia lanitaris,alia
1 iij morbi
ooglc
mocbiiotanpcoo AWbiquilcmeicjujci no
(totanpOTtlongtfinicribdl.SaniQnicjMrfm*.
hMLdefiavraycanuodmi nehkquideinrae»«
iura^&pacidcrehocCiCjHiiuiUiinuiipcniiKiici,
qtwdiHca&iKatthibccucfiifficictiioGtcftuuod
t^fnriCdo»r^marrfei^fo»aliucbefa.Q^.
lumitf<nirinKrujflumc(lnKiid 1 quodpafcdiG
(^hnclkncmobic^idquodiiBrd&AeaAia'
ncmilquamharxtobkianMOTOcftprotoao&T
ianta»»,cVdiftcpaaon»,o^iatf»6niaiec5fi«
fttfiaricudo^brne^pjamaeftiiteperiamcobo»
la,eu fritVrf»iiliiiix j i s ^a i i ieoumoayot»t.N5
onimbu«niano1ricaalaborac^craalrpaffc<n>
busriopaucis,dVquibutmm^ua;<kmc*boruni
drfeoiriplOTrKrnm.dfiufiuiagciur.Nuncre»
rh»irlimiddiuerriaitomeft:Sicurienimnarura«
Hdcmopcmiamlbuarxrtenipericm,fauiiiidum
quod incranrarattswrrBncaeftauaurn^ionadi»
panmocioinhomine.fcdniimcorpulemiamgi»
grti^&aofyemcpjidempartrusadr^carriemiie
roriwhoiib(xaliusaugetJtarurius,uirurnidum&
fKeumediocriraiiadiM^ueintwleieroet^sJcrau ,
temmhrjminefitnvtKir.necefleefthiiusrarpus
adipe,cpcamiseopianiagisabudet.Atuero(ic*>
toraugeatur,(CTuetcpiriedic«iitatealKrac5tiarie«
tas,minuscritciaialiadipiscpcarnis. Sicirtcdiuer
foliqnpolletficcu^kcraccwrarietttemedCmo-
dutn
saBvGoogle
dfifauswt.&gRKiliu&dtirius.coiptsoiadet.
HaccamediclaliiK.patocpnofoluronemertriK
tudle qcf fimpliccs m aialiu corporibus MCperics
babeaiic,fedefiamqucdungulanimmanifeftefint
iK«a^Necea:rrM)doincalore,frigore,moDitte,&
ckmtk:ledet3inreuquisomnibus habittnim cor
portsdiTcrni(ns.Qu.irumclcifs,q[«-exgraciliea»
tecVorai£aidinelpecnmtirnwxcbarnus,dereli'
cjats nunc dicamus.Caiida igitur & ficca intcmpc
rieshirn»cft,iieri5(ainfcmrno.Mediocriteraut
quaecalida quidem eft ,fedin alrera contrarietatc
mediocritaiemhabct . Sim£tercVquaeficcac|uide
cft,fcdincahdo&fr^idomediaeftreperie.Eft
rneaqi»cpiiKxlicehirra.Nudapiusfuntfngida
oiatepenrfraiueeanicdiocriterfe habentinhu
m«ditate,uiieimrrirxuce.Ca;tenimadiurnmugla*
btacftmgida temperies & humida.Minus Kac,
quae frigida eft.fed in altcra contrarietate tem »
perata.AdhtKminus,qua;frWdacft&ficca.
Quanquam pucet alicjuis ficuc fieri non poteft,
utirittrraliccahcrbKnafcaiitur.nutrunmr.&in.
ercinerttumcapiant,ficnecpilimficcacute.Eftau»
temfecris.Quippcten^utterraficcadicitur.Cus
ris , ut cutis ; itaque ficcitas.qux m terra eft, rnaxi=
meunehumcreeft.Qua:uroinhorninis eftcor
pote,&eiusurni!iimanimaIium,nechumoriseft
ejpers,&rtia^ornriiuadpiloru generatione eft
idonea.
,,GoosIe
idoaca&qufaRoilaqoaefiliaatclhmccdbfinc,
neccmftaris,iie«jrioKreis,k>cuftis,cancris:fcd
necexrjs.rjuscin aucrnis debtdcunt ,quaks ftint
{erpetitr>,necc^(quamata(ura,cuiuiriiodi(um
pifces.oriri pili poflucSunccnimhorunicutcsuc
re,accp in totum ficcsr ritu tcftsejjd pccrae . Cartew
rumdhis.qua-motlifuntcut^uthomo.qiianto
utfcplicaoi-olidiorcpcuusfucrit^antomaoispo
*teftp^k»gignere.Naittabexeploterra:,qd i illi / p
potiut,norecedartnis:herlwnecinlkcaSUqualeV
teadmodumterranalci po(runt,necinhumida &
lacuitruuentinajmab(umic?perit^dundanahu*
rnoris^umena(cuiitureterra.AugetiturauternIar
gius,ubihaxquoqjficceiacn»dicequidemihue
rccekrrime uero & plurimum ineunte«eftate.Sic
cantur autem omnino,areradb terra,Eeftaie ta me*
dia^icetcptibi(uplacec)nuncquocp,iicutimprio
relibtodcmonftratueft,ueripium,proptereaqcl'
otempotimsannitemperatumeft^emperaricor
poiMidaflnnflaKcuu.ponflimumcghuius tem»
porismedium.Tuinenimtcrraquoqjipla^Tiedio
cjuodain(latuhumoris,(iccitatifq!eft.Quodaute
uei^aftarieftproximuinjidiamliccioKmBifto'
reddidit terramJioc ctiam amplius, atftas mchoa.
ta,Quamgiturdicocalidam,&ficcamctitemhiic
maximetnra-ltatuiaffimiles quxabeutefituerr,
uHineuntea;ftate.Nammediaa:ftateinfummo
eftficca
«wGoosk
eftflceapeimdriittdfofntefloruaiiimaliutegrne
nouuthcminum,Mum,afitic>rum,equoru,autal«
teriufcuiufquameorum,qua:pilis ucftiutur . Qua
rclicutemtcrrxcompararcuoluntjiacmiusqup
qiKirmcorimarccumijs^uscprius diximus in>
ucnicm.Ipfiuerofeieexomoiiyniianon anjmabV
ucrfafaDwJnCccacnim&cabdacutcmuJtojma»
gnc^r^cipitosdiximus.Nimrrwnudehomi
ncudanimali pilis pncdtto,non deoftrcis,aut can
cri3uerbafacicmes.Quippeperornnemcuterndi
gcritur femper abqutd a calido, quod fecum ctiam
mtcrmhurnoris nonnihilaiifert,ueruminquibus
humidacutiscftj&plancmoBis ,qualismodocon
ax{ccnsca(ais^nhiseorumquxcxcidcrunt,uiae
rjcrcwemnonmancm,pardDusfciliccteius,quac
priusdiffidebat,nirfusinrerfeirniris.Atincpiibus
duraeft,nonabfimilisca(eoiamcoac'to,perfora«
tur quickm corum quse excut trasfluxii. Cum au*
temrur(usunTriperiiccitatencqueat,mearusip(bs
immutatosfenjat. QuictiampcrpcruotransBucn
ttumicluaffiduemagisfiftulantur.Siigirur quod
trSsfluit ud halitus uelhumor purus firjialinii cer
te cefer jninintccB impeditus trifitus eft, humor m
exilioribus fpirarnentfs nonunqua hzcret . Aliquid
eriamintrorecurrereadprofundum cogirur.Sin
udutiwliginofus,crafluf<^merieusuaporfu,fuI>
inuecontinoitutinanguftis ipirametis impatSus:
K nccfadlc
,,GoosIe
necfacrlc ruifuni introrcdrat,ri«iucuiri poflrt.
HuncigUiiraliuirurfumtprofundorubioKfmr,
prorfirmqjimpellit.rumrruiKruriiisaka^atcpiifi
alius.Acniubo«mihiciu(hiodiuapoi*s,fuligino
Cas alium fu(XTaliumimpa<ftos,Ianrxriecoir^!li
carijforeiingicyraclligt^uiaimgurniodiefflcr»
rccorpus,qualeeftea,quzforis cemirur fuligo,
nrficjucKibisiriqiianrurnipiiiarumeft.rhtanrurri
cuamjxrtraiifiiujarrgiiftiaraibpatimi^iangufta
prcu^redaclurneitforrram.Vbiauremraltcor
pus tc«umobibmeritmearumc1rincepsiam uio
loirericlum,airrnia1xisiuiquibusexirus noacft
excremcriris,tommihlerim propduW.Adeour
cureexirecogttur^amloriforrnainadeprurn.Acl
fuiulcsautcm,quodinrncarudlirnpaifrum,hrr»
baedtirpisueueludradia'.Quodueroexcirteex<
raUpfiuetua'ifirpi,fitautemrrigerpiIus,cumdeii
fto ui caioris uapore,excrementum rri exacTam fu
ugincm mutaturJlauus uero,cu uapor minus tor»
retur.Quippequodtumeftimpaclirmftlua:bi»
lis^niiigraefecderimmexaenierumeft.Aibus
ueropilusexpitu»ria(citiir.Rurfuslicudcok>ris
flauialbicpeftmediittJkeiiisgcrnatioexpituito
fx.bflioEr^frasrncdiaqitadirarura^puenii.Cri
fpipilifiuntuelpropter ficdtatcm temperamenti
urfproptrrrnealijjnquoracucau£.EtproptCTCc«
ritarsg^iide,adeumniid5quoccrigfe,quaeignt
ptis
«wGoogle
bhaiuftofiaaatnr^tquidconjgianminieniinlC
iccftopu3,cuip(bspilos,ubiigiiipropiujfu«ad
nioa^pmaxisincorqueriiiidns.AlcpiQquidan
emnesAetbicipesuucjilpi.Atproptermeatuu
inqufanraclifanmrriatiira,adriuncrnodurn C5
aaubtiof;epeinibctiIlioreft,C{)Wrca^m.m)fi
binKtopoiut.promodoqiioinflcclUjrtummc
atufuufigunLhtrriurrocxhilaiioiaus ualeseft.
Sedduriorecutwnatura,rcclafcrrircgkincpro>
bibfta^IatwikclituKiautcxtrtnlcciis uidereli»
cct^haUtunwdo^fumu^iedctiarlarnmS ipia"
cuusfumagiuctatur,diuifarnurrocpucriusinob
u'qmimagiSkigimrcorporisexhalaoo,ubiprors
&unagiprohibcnir,obIiquum fibi tranfiru iub cu»
temolkur.Doneclongiorefpatio coQcdam,ali'
quideiurgcar, 8drbrasflatuagat.Eltqriambo<
bus coeuntibus,& prima exhabtionis,qua? mea*
rufeixi!iin)xalli^,&airis{icduic,obliquias
piloruradkibuscomingit.Qualcsautcminradi»
ceflingutaur,ralcsraticoabilccftprrpctuofore.
Nccpcramdurofnm&nccofumcoipui u iuqtiip
pia^iiiprius nxjiat ,fingiinrcClripct.Atq»nscc
qindeeftpiloru gcnerarJo.SequcrttefV.utcaufas
orriniuvqua:tEpciaineusiriiIcTO»aaatcrcgioe,&
cnrxmsriaturadffemUr^t^a^camus.Er.
go AcOTpri^Araba.&hdi.oesdenicjquicali»
cS&ufereg»neaicolunt^tos,eii^uicpincre
K t) menti,
,,Goosk
maid^icoas,crilpos,&(n^ilap&»hab«nt.Coo
iraqmhmiudam.fngidamcjjrrgioncm habitant,
>fynj,Germara',Samiara^&cronisScyacaplaga,
modice auctiles,& graciles,& roftos, & rufos o*
pODcm.Quiucro uiter bos temperacum cohinc tra
(fhtm,hipilospluniiuiiicrrmcci,&robuftiilimo5,
&rnodicenigros,& iried^c>critercraflos,tumnec
prcduscnfposaiecc«nnir]OKclosecKit.rJtin3eta«
ribusadeundem modum tnfanrium quidcm pili
Gernunis Rorerium xtate, Aethiopibus , Ephe«
borum ,&puerorum, ijs qutemperatumlocum
itKokm,inrobore,aaj[Titudine,inagnitudiric,&
Golore^ad portioncm ie habentjn corporum. quo*
que naturis ad 3cratum,®ionum ponjoriem pi
Urerabent.Puerieru'madmodumparuinudi(unt
p&QuoduacpnecmeatusadhucuDusulisincu
tecit:necruliginofumexcrcmcntum.UKipimtc5
aute pubefcere, paruos, & tmbedles extgut^At
quiiamfloretualeaorcs.&multos &magnos,&
tngroshabertt.QucJ&fn^entestammeatusijs
fintfafli.EtruliginoPisextremenris.praficcirate,
&cakjreabundenLCa3erumpft',quiincapitelu2
percurjs, & cilrjs habentur , etiam pueris nobis in*
nai^ritur.SiquideingeneratioiJ5efc,nonquaIis
herbis,led qualis ftirpibus, prima rationea narura
conditis.non temperamentum exnecefljtate leque
ttW^icuiinuonsdeufupattitaiJaramcftmori*
ftratuns
«wGoogle
ftntunCu<mmhiquo(pquodquidcm(int,idna<
turxaruaccrptumt>runt.Quodmgri,rufiue,u*l
al[OcfjoiiiiCntajJorc,id artjrisinmpcramao om
ninodcbait.Subruflet]imfetefunr,quoniac|uod
inmearibuscftimrjac%jm,nondumtotumeitnt*
gnim.Quippccumhumidnasniuhaut,&tranfi>
rmbcilis&drulhbimbralla.BoniutToincrrmc
u,& modiKCrsfli funt ,propter cxcrcmcntorum
quibusaIuntur,copiam.Quippcipiapancorpo
nsinquafaint/iccacit.TotamcpGjuaoffracft.
CutisucTo,qua;illicftcircundata,tancordiqualo
nuscorporisauccltficcior.quanroniarneitdu.
rior.Aftmdirtammtumabip.quxcircacerebru
{unr^tum ucro cx roto corpore,ruliginofi excreme
rinonparua uis. Quo fit,utquakvrtatcflorenti<
DUS,totumeftcorpus,riufmodiiaminfamibusfit
capitis cuas.Eoctt rationabiuus nonnuDi proccdew
tetcmporccaluiredduntur.Quibusfcihcaapri'
modurior curiserat. Quippemonitracum prius
eitferieftcntiumpartesomnes ficcefcere.Fitaute
cutisncmpaticisuekrdtefbKea,ubifupraiuftufu
eritficcatajneaueroficutexprioribus conitat ni»
hilnaicipotefUtao^etiamintenunianuurn.cVin»
rcma pedum Jemper glabra , & pilorum expcnia
umUcjcPficciffcus,cienuuWifcHfittcndois,qui
fubcutehabetur.Quibusautemadfumrnamficci
cattrn,CMd'scar^8nc»rOTuenit,uribecillihisoni»
K iij nino
,GoosIe
. n«io,alblcpplifiuK,quosuu^o,cano«appdl3t.
irobtrilliqillHf.coucnicnds aimicnu penum ialbi
imoprofxacaquodabncntumquoaluntur,uc«
JuuC^cilpinjia^qux^aooconiputruit.Vbi
cnimmcacus eoamnum manec,CACiciueiictim ue*
roeiigimmcft^il&jm^cbnguklcacolorcpros
D<aVnr,n5dilTiniJittTpugcciihiafficiairjamcal»
uifiumhcimincs.conlWfcum.aliacipitcmagis.
£anclojiumagBa«eniDoribu«,qiionailrudom«
ntancapio»paroumcftCcdu^mum.Hau«cu ii ii
cuMilkc^niKk>^onporauerol»nnidtora(unt.
Quod in hii mulculimagniiub cute babcanmr.
Omnitautcm mufculus carnouisfit.Caro.umj
oflcaumcutt hnrndior.Eft autcmd quoddici»
tTjmcUigcntcraaendcnclijm^etmpriicicnttsticf
metipfosfaflamus.StirafeMumiiilrirxip.cjiii
op[uniuififuramcdici.Quificjuemoluuiri uide
rin.ftaam buic ficcumefle totius corpctk •em>
cnaniciitumputantNecpenimfimpliciterita co
io^opcwiiaiAdpriusiWde&iirepraeftec
n(Jiumamiccirpu«alr)sax(uab4ipcTtoamitfm.
petamcntociTe.Ali^.nccrppaijcis inequabiliter
tftaffaffi.CuecroafeparectibcrneciKxri&iu
ftofumhuidicces:aI«h^dio«$,aiixiKcibres,
aKKcaKciiOTes^faijrimteperatt^acTiiedtoae^
Pcim>hiikmaxiniccncattcntoscoumit,ubicDr»
porisrepttieeiTjmarinis.QuippciiKiti»mc^^
«quab4iter
,,GoosIe
OKjmbfta-coreMIfit.otmc^ partuitcr fccope
tctB inbrimdpeJongiMdine, « alrinidinr teruer.
poturicpxquabtorattepcratucfleidcorpiB.At
(kuicorporiTboraxcoIKi.&hucrinBiini funt,
lumbipanii^Dmifticp,&crungradlia atcsucca,
quomodoid cuxcrisornriibus particulis utmlftcr
atedunrrQuinlicruracicranaCiit.Silumbi lad.
ThoKucueroanguftua.ncid quidc oibus pamV
bmccjuabiutcrcfttcpnatu.SutalBcorpora.qui»
busnmoraicftaput^quibusparuu^uafcpa
flcribu5.lJcruraalrjsblc(a,Jiprara.Arti!uquocp
cMKnaabpgraciIiafiinr^lipcrafla.Etthoraxalr^
utclcuimcftjarmaltjsiabulxnnjariguftuj/aios
Graed «-««AiAut uocant. Vbiueroopertaefia*
pulaeiDisJiuccame udfcjt plenxrunt&alarurno
repror^ncirninanturarnedico dufmodinaturae
Graece imen£Au«, Quantoperehacuntuiciatx
deperditohispaulo rninus omni intemo Ipaob,
CfUopulmo,&a>rfaGta,ncrninJIatrtJtirainicra:
ueroaliaiparticuIamcorporispbnean^Aoesfiit.
Vbiidanaturalianalogia, ^jrinusrhutero manis
adinstquaJe iritfpmeeftrnutatu. MinaneigS in
corporibuskigenus,exumcaparriculac6iecTari»
dudetotoeft.NecBemm'qm'rrK)rfsex^eniocor
Mrfad«ere^xttet,umplicBerdeou>usj)nucfit.
Verurpfiqtiocj ecperieuadpcu.fiquis impcnfc
hirtocftpe^h>re.Hiuicaudacerniudic3t,uncru>
ribuseft
,,GoosIe
rfcaj eft bbtaj&bcm . Non nmcn cauiam etiam
adnriunmecjt cnim cum pcctus habe releoni fim i
lcdicunt.Crurauerohirco,ianiprimamcauiamin
u enerunt, Siquid em cur leo quidem audaxjiircus
uero iafcix fit, ratio euam in ud tigadum exjgit , ha*
clfrajjeruo^odinrefiericeniiturdixere.Cauiara
tamcnriusorniiere.Caserumis t quinaturali(pecu
latione eft exercitatus ,iicuu aliorum omnium , ita
horumquocpcau(asinueniretentat.Proptcreae=
nim quod inequali partium temperarneto iunt, n5
leomodo&hioJS,iedetiamc3Eterorumffetaq3
ajinnaIimn,idcircoadaIiasaclionesatiudeitpro«
nurri.AcdehiscruidemAriftcrteiescommodetra
tfhuibSed quod ad rem propofttam eft utile,id 3
apparct*Hominum icilicettemperarnenta contyc
dcrantibus.firigutispartiumperfc examinandas
cflc.NecftcijithcjiTClWiitlJseft,hljictotumcors
pmcalidiijs,ficciurcpcxnecdTjta[cpuiandu.Sed
ph2nrriijji]tncctrcVcajoriiJcile,BocpsjjdW:rjot^
icucTo.iliqiiandoeuamhuius ipCusrcioccalione
aeddere,quo trinus totuiti his corpus fimiliter ab
dumficamxpiutcfucKifc&cetpajriiTinmcafofu
(uriumhuc fpirauerit,atqiinambiaucm abierit.
^^fitciococporiJtemperieseftaaqualBerithts
ftaimAoras:ipfcuruuerCishtiiTiiniis,uctia;am»
pbr^rtoir magnse,eatdem maximc.uchcmcnrif
finiecttrjiii£uites,nipbtrimipmcttumcorpusptU.
Atcphj
,,GoosIe
Auphi^dOTimcap«phiriraiihocm€u,nigri,
&crifpi.Vucpmprirmattaier*occdciiijcrorim
p«ccaluia««cipkt.Q^oianoBlhiodiho»
niirabuscumaxfulittr(umjncmpCTati,&icbb-
(hjm,&cxa&ckliiiiatum,&nwiculciluintocutn
03rpuscrit.Tumoai>iiign»,cluri<]r,atcplmfiu
aor.Adcimdcminocluin^comrariacmniaintbo
naBmjemaubhmo corpore tcmprries nj.
geat,idcft ,firrumidiorcs& frioidiores uniucrfc
cc»pornpartcsimr,trioinquidanangu(tus,&
flabtrcrit.Sictmctiamtotumcorpuspilu nudu.
;utisueiornoliis&alba^piKiubrufi,poriiImiu
miuucnrtrte,m'mfeiKCrutenoncjrucicum,tumi>
dfcf)ftarim&ignatu,&frgries,addeirt4iampanii»
uniis,acmim'rrKccmipicuir,&acipofifiutitJdcm
ricmis^lcubfcpirriecfflis,&ariubus,parum«
aclerifliniaiis,&blcUi,Atuoitari»pamumtcrn<
peiiacft.cjtunacarumprcmurKiiredctotoeor»
portnonlicK^adeutida:ungutefum:rrnriian
dunx^quoirmpcrarocntoucntricuhis.quopul.
n fit. Atcpharc qiuckmexlWubuibus no
fcerida.Cumnecrnanuiirnco(urc(ftaii5e,n«ocu
!orurnirr/pc'Cjic«inucruiTelcmr>etiemec»urnlit
SrniulautOTp»»litandus,&corrtrricntiumeapa«
riumaffetrusen^quarumoratirurn coremaeftcu
risJ-iareiruwftrareg^cuiatutipteniriera» eft
L fubiecla»
«wGoosk
6bicflimmpMTOminJ(uramprodrt.Qy»n$n«
lu^quxmnKbbcntcutJcanpcfS.Atinhtiqiae
n^utfi&(ubmerkJfc(untIocis,quoniScorp<Jiu
qu*ijhcronmt,(^inaltuadroJndamcaarin»
(>cus&uiceiitefrigoreeftfugatus.Alterori3incu
icm^beictrcmocaloKattraciusprodijt.nonlicct
exeoafiw!tu ) c)ioinattcccrnif^tcrr«5paruaila
rum temperiei dare difcenji.Quippe corporis ce
peries mregioriirwa^quaiaampmcreceflcrijt,
ictjuaKs uiteur.ottmiiskllicct.uitcrnifcspanitus
adeundem femodu non habcnribus . GaUis enim
cVGernjams,&c»rmiThraa'o,acScithirogcneri
frigidaJiurnidacpcurisefUcleocpenammoliis.al'
ba,&piTfer>uda,C>jrjnisueroriaturalishiscalorin
ui(ceraunacumfinguineconfugit,ubidumagira
ror,&premitur& feruet , iracundi,aiidaces, &
pratdpftis conulfj redduncur.Ethiopibtis uero &
Arabibus .ornmbus denique fjs,quiad meridiV
eminccaunt,naniracutisexanibieriasxfru&na
mraKcaIoreforasa(fto,ufta,dura,lica,&nigra
reddinir . Toto corpore mruralts quidem catoris
exigiiam oprinente pombnem .Sed aKeno, atcp
ad&toiric^cmte.QuippeidquoqucabArilto
teleii mukis eft nadtcum . Eftque U , G aheri uU
anendendum,acinfiiigulis corporibus eftiman»
dum&one &proprio,an afrititio caferc incale*
ant.
«wGoosk
ant.Q^tnmiputrff<unt,onin6i»d(adliocaloiT
funtcalicU,propTiofrigent . Quimmdunsmplav
gamincoluntiicBdtitiotAirehirtcilidi^proprio
rrigidi.Iam apudnos quoque nKunbatohfe
mrrftubrriorjKllckmusniinor.Aeffatccontra
adlatinus mator,naamb mmor.Otnrxananai
harcdefiniat opurret,qui RActtmpcranxntum
cftcogniiirrus.Ncqutaioriornniiioiicutisni"
grioraopara,iamtotu»honiocalidioceft.Scdfi
itaeft ,C3Mcris omnibuiurnili modo fe habenti»
bus.Srqufdcmfiakerin fale ueriatus dJUfJua eft,
Aberinuinbra^iugriorJiukalbidiorcuBierit.
Verumboc adtodus temperamenri aheracioncm
riinilracft.IpGnariquccutisfub folcdiuuus habw
oiccior,inunibra,hurmdioreuadet.Nonta»
men naturalis temperies, ucliocinoris, ud cor»
dis ,uel akerius cujufquam irifceris ,ftatim mu»
ttbsW.Opanurn igitur fucrit .ticuri prius eft
dtfrum , cutufque Korfum parucube tempera »
mcnri notas cornparafle. Verbt graria uentri»
culi.Gisbene concoquit cjuod temperatus fit.
Smi»nbaieeoncoquitjinremperatus,linicloro»
Ibs^mrncfeediriwfrus^uodigneusiheoca*
lorfit.Sinaddos.nnbcciDus&inTirnius.Snnili
rncKlo,fiqm'bubi4am,&ornniaqu3rconcoclu
chfticilia Umt: concoquunt, quod eorum calor
iinodiaisfu.SiquiliKCorjcocrucrenoualet.fed
L ij laxaules
iijiiinaoyGoOgle
(ajatfepilccs.&taaaconcocjiiiint.mhmire.Vi*
dttKhmaiitemhisnirumvTumttirrialiniiusqui
jhnn^fmn fl " a 'i"' l r a * l "^ m d'*)""| l< ""' uen»
meuIoacddat-Aupeiitfnexapitepituita^ujsfla
uaexiecijoieb&,muenricuuimccmfluit.Raru
tame hoccenaE &paudu%nBConcngetcAlc6<
phaibmacapiedeilmpnuia.Atcpidmaxune
Romae,aclocis perindehumidis.Ca«enj &quod
ratoacdditcc^yderandi^Mcppro&perfluo
habendum^negl^endimSiquidemipfcuico,
quaSuTdam pcrcp puukofis homiafaaiitaokani
tamcnmuecsacutocolligiflauambfan.auamca
anteciximat«iauinoueepc«o^uonieredebuiC>
lent/iquidcttJcrmnpriuscfuonxiCTjguftaflent,
&boscc«iumpeKR,&caeke<Uerenc.Cumhos
qutdamnaturabffiofo» efle tw d et c nt . Qatqnam
eflemtc«cc«rKiienic4ts,&candidi,&glabn,&
adipofl,&uetas^mulcuuspai5conrpicuis,prae
tcreaexangues^ectangentibusadmcitac^di.
V di &qui bflon nuncjuocnuerunt.qui tamen &
gradK&hitfuti,&n»acufc>^&iiigii,&iienofi
iuo»nt^>ffatimq)cau'di^qiiistangei«,uideban<
rur.CuiufmodihabimEudcmusphilofopliUJ e*
lat. Sedinddahocfc«>(p«3ifatioqiKedamanato
niica ideu^quacadeorporum cUfcclionem pew
tuiet,ajiamai^medicorunvgnoiantes,ei;fyn»«
ptomatiimduIon3nua,magno p cic a »gu«ur,cC
parum
«wGoosk
pariimimdHgunt meatumiTIum.per quemtecur
McmmucntDcuuim euomi.alrtigemrrium eflr,
atijsumcum,ldcjucx3inqindrupccum driTecub»
nilxuuicicrclicct^Acplurimurnquideiiiunicusis
en\ii id rntrftmurn quod pylorijdeft, cxinu fun
diucotm , cViduni mcdium cft .infcrrus . Grstd
mcdiumid ^^V^^»,qtuGquiddaincijencre
cmnunuo<anLVdfigcminusmeatusiic,inecpby
fin tlrammator iriierrajr.rTunoruifundurmiemri»
arhpaublurjapyfotmUriuaiit^iedtamcmpau»
cifllmis/up«rica:parsrrBior^fcric*mirc«.Ca^c
nimquibmeftniajci,hismi>nitrrma^joudjen6
cnguumbiuscft^ditur.Quam &euomantanre
cibos oportct, & nifi id fadanrjardurur. Quibus
auumuracuseftcnnii]omeams,hisrraMisco»
flukmidutaum.QuanamigiWradoncdreriofce
rcrjosrtcebic?Necjtenim diflecandos cflcuiuos
CEu(co,pnmum ccrte rotrus corpons tempcramcn
t o, uri i tfi pauio fupra cit propofirum.Deiiiderjs
cfuarmfraertcrrnuntur.Eudcmmcr^biUo&me
ra,perpcmoprxlrcEe>xeirjcbat:utporc,cniimui
omcoiegiWan.amBniMmfupenOTcmuciv
BcpenjcnkReVquB^icracacV piruttorb erant
corpcmshaiMa^cVbjOTUomeban£,rushaudt)ua
CpeiatahrmbilioliQuippccum&miraniumBa
uarb&grgncrair,&ctusplunrmpcrmoihiupe<
CKirejrnucntremrxruetrieiit^TeniumncMargcniu
L uj j inipfis
,,GoosIe
inipuseftuacuaris.NamcfjibusinuerxreblicM
fimirscmnomimgigiutur^dpomuircKmpnr»
fert^AtqaibusatiodnoredefcoKiyiisudplaoe
ffeuum eft,udomnino fakcmpallidura P i ar ttrea
quibusinetriauobiu'siIUgignitur,cjiixporrico
lorem irniiarur,debct omnino bis abtis firifie , non
paras,nc«(uilhcaro,iirnikueau'quidir^necefla«
rioaHqw'd,quodllscalickusmit ) KCjiidboiunjc»
ci QuibusauKmexiocinoretnuentrern drnuxit,
hisflauaca,paSidaueeiiomitur,ern{iboniimpri«
misficerfuit.quodfiimpfcruiit , Eriam fiad fum»
mumfuitcorK^xftum.uiioueromaguip£isquiad
unguemcancoxerunt,flauauomuntut . Atqj etii
magishisquidiutiusciboabfttnuenint-Qusrue
robilispccrumrete,rjsfoh'sg^niturinuennv
qtiiuticp eoncoxerunt ma!e. Quiiirtiamfollicitu'
do,ira,dolor,labor ) exrrcfatio,uir^'a,abftinrnria,
& inedia,(iieci flauae bilis plus aeeruat. Propterea
quod pluseius fticriiniocmoregignum.Suritigx'
rum hieccertainclicia,tumadh3rc,quoubi{icciirn
c^ignepuenrricoK calorem,coucrlio ad biliofum
iec^iuir I panis,cV:uu[]a,&btibubcaro,commodi«
us tp urxatiles puces conaiqucntur.Cumfiexiecic
uorebilisaftluat .excomeftorummutatione nut«
l.ileciituraiitconcoctionts diuer(iras.Atcphfsqui
.Icmdifcenim4r,quodnonremperaineoii,(cdalto
riuscuiufquamgrariaproumit.Adeundemmo»
«wGoosk
Ainrfldenuema capite inucntrem pitoia acfdi
■Whacai&eft ,ccauetiictutnffiratioe hicquoqi
■ uetris propnoaflrciiuluncciifccrniTcEquiruc
ro&apiriscUurcsexproprianedwintcrnpe»
rie,anpropcet ucntris aVqua oornmi incicfam
difceroendr Iam ccrcbrum iplum euius fit tcmpe
ramei«i,perfeeicimarceft larius.cjjcx corporis
sotius affeeluJpfius autem per fe confvderauo, ex
caniae,catarris, cuiC,difnlIatione ,&ialiua copia
snirur.Qurppequa:on^idfrigidius,humidiuf»
cpefie dcictam.AtcpksanipIiusficxletucjuali*
betoccauotie.inhosdeuenitafFeftas.Atcaluitics
ex&dtateproucraNigrotuaut&fmjuetitiupi
loru prouentus, cqualis lncerebrotcmperamcn»
orMtaeftErgoadhuncirmdumcfctemperamen»
osaieundanobis cafyderatioeft. Quanqj {dicet
particula ieorfumpropeaciiribus.necauusexuna
prorunc^edeoninirW.Quoduticttuonullifece
runt,quireumos Jiuidos^tducos, ficcos eile db»
rut.fitquibusparuiliintoculificcos.Qiiifausniat
gnihunudos. Atcfjdrhocquide paruintcrrosco
ucnit.Alrjnancp corum,qui fcilicethumidis parri
nilisoculosadnuma-Jt,ubicasmaioresuida,iiis
lnuatoteteperaineapoBereextftiinat. Alfjcaloris
ueheraeu^o^ipriaformanoefurluccxenimagts
copioCorcpfereb^nciailosmo.ueruetaosipiu
etrdicjuccsoeameatasapuorcsfac^cisaiti.iunMi
dttatis
,,Goosk
rJnamid/cdcafaruinAciumelTe.Vcrumamboa
iKritatcabnTanc^momodo,«xpc5muni,quod
tiniusparuculacoccaGoneclrtoto corporepronu
ciarrluraau£Meroqcr'iorrratrfcisiriiiaturauii»
lutis.quarOTifcxfoculasc/t.&parricuIasfccundu
aniinimoreseHuigit.parummeiiiineninc.Dehae
nancp Ariib3teinch]biauh:nunquiddiuinioris
originis ftt^tqj acalick>/ngidoJn]mido,cV ffcco,
rcsdiucrfa^juomihininusrrftt facereuidmtur,
qtuumtrmcrcckrclxunu)arnitpronuiKiant t &
iolis cpatedbu» fa i ua n da iurn partium catdacn
aingnant.Rariomhilc tnimcft ,harc organa cflfc,
fonrutcronaiiu.Scd&atratamarcKa»crLucfrio
ncs,inumircbOT,ficutoftcndirrms^iuniiciim,iico
c^n/tigidain,alKiairK^ianpcricin.Errantigttur
quipropnpimiiaTsncgicctis.adcaqiiailongcpo
iita iurjt, & iriagriarquajitiorufucruMtcBacl hunc
ufcndiem optimis philoibphorum d ibitara tunc
«nuenuntur.Necxeiumrmptrrraqucdrjueri
riausmagisiumix<iniis,ntancesanateiriagead<>
unois>ktrcorarjcaabire eftreumcsctrnneshiinvi
ctetcmfrtc^ckiiKcisfccos^edfinipotcftjjifor
marridsuirtuusduihiocrioriusirt.rxinusqltcrri»
rxninirr*iQucidGiau p craueiiaefttCTa,a«ceT
teciusqucdinmlotancumhabetur,noneiusqcV'
intotooan^reiBtatuerit.Quawn^raffldVprae
dicant ,in fiocb namra taiifxrairirjitisiiafamacu»
tum.ooi*
,,GoosIe
tum ) oculosano«,tcmpocaa>lBp(a,Qiod(cili I
cctmaHcaibusj)s J qusccoiporaliquaiu, 1 itcjifu5
pracppareftjiiuiiiuntJiaeccotingSt.^arpcnancp
ficaccidirfcpe non ita . Sed uiderc licet torius co»
porishabilum,&moUem,&pir£UCTn,&album,
& camotum.cum tamcn oculi lunt parui,& naius
acutus.Rurluslicaim,mat!lcntum,iiigrum,&hir
iutum.ubimagniluiitocuU.&naJusrclinHis.pra;»
ftaigitui^k|iiidcdi'foIoaguurnafo,utcxcorcfe
mo,hurruditatcm,exeo aduncofedratcm conie«
firs.Nec de totni» anrmantis temperie cx his par»
tkulis pronuncics Pari modooculorum,& altcnV
uscuiuflibct parris proprium ternperamenrum
cxproprrpirWicfpcftimarecftfauus.Ergode
totius corports temperir non mficabuna qua»
piam pardcula iudicium lumirur.Cum fiue humo
nsuinttricis,fiuecaIoris,fiueetiamainborirm,ce»
fiosoculos indicium ftamereoportet.uticppro*
pnpplc)rumiK,nonommumtotiiJscorporis par
uum^cmperanxiiriciocumentuenjnt.^^eriim
fidura&mamcruraura.omriimjilceumeftto»
uuscoiporisterimcramemiriri^Aiijnancpaffatim
camc4&pmgues,&aafl!,&promrrieriuueritrc,
&n»fc,&cai)dicliciiamcurnciufnioclicriiribus
cerriumur.Verum fitorius corporis teperies , pa»
riraucmefeliabeat,(kdomninofum,quibusma«
crafumaura.HijmicK,qiiil)ijsaanLpjrmerraqui
M'.' busacu»
,GoogIe
faus'iicutuscftiufus,autaduncui.HiGca',quibus
rdunushumidi.Adcuiv*?inodudeoaiUs,tempo
nbus.cMcmdenicpomnibuspaniculis.iudicaiw
dum QuuSusimpariempenrnanumeii^KCom
niumparticularuidcm^ienuatationeeft,exuni>>
casparucul*riatura,deomriibus frntnHferre.Por
rOHlcquippiampltmmiseorumimpofuit.dino
dchominumir»do,ledcriam Jiorum animakum
touuscorporistepctanieto.exindicijs.cpiatmcu*
totamumipeflarf^udiaumfoetoaufi.Necp
ennnfiduraaiuseft.necelTanbficcueftanirras.
Seduerirjottft,u«antiOTcuusficfear?ecTa.Secl
«cGnigrahaxhmaueeft.Simffiiric<k^finK>l
lisliax,depdBiieeftrKarildumEiriecrJlicaretou;
eft ammalVaurn fiper iwumsKjuabilmr eft at»
omiperatum,ratioeft,irtc|uatoiicuti!,taiisfir&i
rdiquarumparuum imaquacque. Sin rnequiUter,
iionfam.Quippeeftrearumtonimcocpushuirii
dWuTiumeit^oitijipfafiaiiBiraJ^enimrisrjua
tegur>{tei^cuiufinc^eftnorna^.AtctthuK
Sis Griece nomen «»«cwA<#« enim nomimnrur
cmuaciufmc^dianimantH.proptereaquodcutis
i^offr»c».i.refl»»d(irruusj5m^ofbataJdelV
qua! rrK^r^integurKur.uriuumannar-locufta!
«carrrari.&cancri.cutenicjrddemrutoCciam,
rriquamuniueriam (mrxrfcmhurnidnn Jmmo
um3iliidipi^hurr>jii«jd«mc»riTer>ornciriqul
,,Goosle
animalibuscaufadt,<]uodfi«ani ,tcrrerarr/por>
tionemiiaturahisuniuerfamdKacutmiTiponiii
Noncft^gnuiputanduni.necquodcutis oftreis
ficcacft, fliicocarncqiioqj efle ficcam .Necquod
h3rcpr**umvcla^iKro&cpeft,iamajamcjuocB
fWBTKKUclTcXJuippcrquuinfftqumKjparticu
lamcxfcip&d^iMfciiigoiuifiisppccayjquicS
ni&aricBdcteperameteimbisrdiqucrut^quocl
idanioh^Hn>pocmesrrrfMrWaclmc«^
it.^cclandudfeexquibus.inqusmuoiioesfui
fac^Rtcniw)ntaro,utprarfcnsriotapn'omtcpc
ramai!it,nociusquCKlincmporcnuchabcar,uc.
luufiquisarmosnatus fexagintadenfb pibfir,no
quodcaIidus& ficcus nuncfit,iedquodantetaus
fu^ccnfiifamautemeipriusgeiuupiltAdeun
doaunodum, qno berlxe.quauiere iurrtenacE,
nonunquamr^eueratasn^.JUtfsenrmipactb
&paulaii,cckrgitapluruiUararatatemutariXabe
t*us(al»Mprenimi'atotatepil's,attjsaViitiffiiie
pWpermanetuoqjquincct^pcciSiteporisadmo»
cBficcat,dapiwualetehat«emtorigrneJ\r^^
ritu,quaruracrmirerraua!c:erc6prehe^erut.Ca
uE^fiqueadmochimpilo4muideas,h5cftat!
™<fichc*cuputes.c^ltquiclcfloretadhucams,
noitcEeffetataSrfladecIrnayii^^
nttAtfifenexeft,ri5iti;Fiiimnanc^mdacholica
•eperamenta.exfangumtsa '
,,GoosIe
tiindpit.ironftaiimeftpexcrxSiB ,uerum hntus
a)»de > qui<^duscYficcweft > ceIeritererit.Siirio
cloconim^pxpiopo&afiinvneniMiius.No
ilJconidaacaDiiais.Qu^pecudsde^as.cnino
rumewrenxnDnim tranfaumm i ioraisin tema
penmentis.qirarcakdatn fimano fiint,comburi
eaccgit.Itant,tsttakrjsntaKute]ta*enKOlu > qd'
piloscreat,quakotonprocedCTite temporeinuw
fij&nguuii«eft(iiturum.Ta(iax:igitonBf6pri«
oribusiW.TurapraOThaxcjJodexriaiura e»
cre nKntorum.indefiri«ede rempenanenus pro»
nuncunt.PutantOTmparticukruratrmpCTirm^i
mikmellecumexaememorunaruculdueroufcp
quacpuerumnoncftSedhWsatertm poteft.ut
pimito6cwrmieritacoffigaiitur,nccuniaifnimi»
ch&partiajla > irjrnoft^idaornriirK>:humidauee
rononc«ririuirxQuippecumficcanic(ucKpetIeIi
ceat.QuodautemeisimpoiW,(adfeariini>ciuer«
rinir.iSbnenimnciruncquodexdbis > rir«|uaquam
cx ipfc corporc noftro.pituita fir.Quare ntUmi<
rirlr,(TiJjiinj^th)sctos(c(uirnimictfoitaiicnas
tiMUntirionuiridtJiVriileijs, rpfirm cjuocp excres
mentumcrcec ^Keftrgiturcjuodopiiier» ,tancp
corpus licaimr^iridem txrrtmcnruiiiquocii eli
fciiccurruEteriiinfiquwabmitfotiiciort.iTi^o
rtcxtnrjperaineto ftanmfiiit.istion rnelaricholi*
cus eft,frdun'cf abraiwnattis pnuitofiis,Quod
ficx
«wGoosk
ficxJiabtrusmutan'OTe,&igidus,fkcufcpeftreddi'»
tus^KOtffiriohk talis iam etiam mrlancholicus eft
uerbigratia,Siquisantecaliduscx:ficcus,ex(angui
ncurendoplurima generauitatrambile.Eftenim
is prxterquam quod liccus eft & rngidus , proti»
nusetiam melaiichoucus.Sinaprincipio frigidus
cMccus fWt.Habitusquidecorporis erusalbus,
mollis,depilB > uenis,arrjcuEfcpparum cxpreflis,
gradlis,cV tarigendfngidus,animusueromininie
audax,&timens,&triftis,nontameiirxcrementa
huic melancholica lunt. In hts igrtur omnibus pec*
cant plericp mediconimex eo quodpropnas no*
tasre(puurK,atcpadeaqusenonperpetuo,fedfre
quenter acddunt , conuertuntur . Bufdcm erroris
CKcafione,&quodexcalfacit,idcn'amficcareomni
noputat,HocemmueIua'corom'defummacBuni
uerCiermonisaddito/ecuiidumiamlibrumfintfe
fhttm.C^ppepHegmcmeobfeilasparrescauda
pcrfurKientejaqua.atcBtrauacuariabfp hurr.ore
cernemes,chreincbauumarbirraiitur,fica'tat?om
ninocak>riluccederr.NrcBidmodotibicumficd
ttteis,umimerismubicumhuiiioreeftcor»un«
ctiB.CaMerum non cftideuduacuafleabaliquo
humorem,quilcKKquibufa^fudilper(us,iid < p
priamparbculxalicuiiistempcciemHcdotfredcli»
cUfleS^uldcminequalisquxdamtahis^uarphle
gmone toborjnt parabus^ntempcnVs eftJimiUris
M if) bu»
,,Goosk
bus feScrt corporibiB a proprio temperamento
nondum amotis.fedaffidueadhucin mutaiione
atcpahcranorKUerlatis.omnibus rrimirum inter»
pofio'sintereasfpac>olis,fluxionerefmis.Quaecu
cpigimrcalidahuniidacpiiatura(urit,cumficaffea
£hs admouentiuypfaquidem fiiperuacaneaqua:
mediaumibrium Ipa cia occuparunt,euocant.Cor
porataineiiip(atantumabeft,utficcet, utctiamil*
lis bumorem adtjciant. Ac ipliquidem uerirasita
fchabct.Dernonftratiotamen euidcns dictisre»
quiritur . Verum eam cum & longiorem exifri*
mem,cputhuiclibrouiferatur,&aucutoremdery
derer^uimedicamentorum iacultatisutnonigna
rus,inpraefcns dirTero.Cactcrumiibiintcrtio li<
brodeomni temperamentommgenere traclaue»
to,acderp,quxpoteftatecau'da^gidaJ)umida,
ficcacpjuntomnem methodumindicauero,mox
integrumlibcllum fcnberedeinequaliintempcrit
decretri. Quippe flabfolucturanobis
uniuerla de temperamentis
difcepcatio.admedendi
methodum non paru
adferet commodi
Gafcnidetcmpcramentis.TIiomaLinacrs
Angfo (raerprete, Ltbrffrauidt, flns.
«wGoogle
GALENI DB TEMPERAMEN
(fc,ThomaLinaaoAnglo8ittrpiac
Libertertiiis,
|Cquodenergia,fiue»9u cali»
Jdonim,fr^idomm,humidori7,
l&ficcorum unuqaodcp taleef
lfcdica£,adqcVfumahabcteiuf
|modiqualirate,uelqcr'uincitrn
leoidgcnus qualitatum aliqua,
udquodadcognatigeiKrisme
tlioereauquid.ucl ad unumquodlibetanobis fit
collatum,priiiseftttacu'tum,Mbnftratumpra5«'
terea eft quemadmodum caquis agnofcere exa»
<SepofEt.Reliquumcft,utdcfjs,qua:taua potc*
ftate funt dffieramus , fi tamen prius cxplicueri*
mus,quidipfopotcftatisnoniitieugnincetur.Eft
aurembreuiscfus&fadlliina,& daraexplicario'
Quippequod quale dicitur,tale nondum eft , fed
pottajeefle,idhoccfie poreftate didmus.Komie
uetbigraria,qtrim5natu.sfuit,r5nale,&aueuolarl
le.&catieuoiaticUj&ccpuceleie.SalicetqcKeorii
tmuqucKicBfoturiiomrurKief^finMfdexrrfrrie
ajsirxcliat,Wceui3idfJt,appcllates.Vnarbitror
Imefleporefbte,noacTndia'mus,pcrfe(Sunacp
eft.aci5pra£ns,lpfaencigia,fruequodaiSucft.
Qupduerorx>teftateeft,imptTfc$um,&ac)hiic
<iituniri^atc^wfiatqvriclen)idquoddicnur,ue»
luuhab.'
,Goosle.
lutihab9r,none»tien adhuc lubSftcns. Sfquidem
ncciru"ansrarionalisiameft/edtalisfuiurBS,Nec
quin»doaxuriiseftcarus,ue!iator,quifdlicecad«
huctKmuickatJedquwJueOTqucatfiadiufturn
pcrueniatincKmcntun^ficnominatur.Acniaia»
me quidcm ,pprie fblaea poteftate effe chcimus,
inquibusnaturaipfafuorjtcimpetuadabfdurio»
nemuetttVocpdnihildexinnfcusmpeclunen.
tofir.Prxterea quarcuncp fientiumfutficdicamj
conriiiemcsmaterixfunt. Necrcferrcontinentes,
anconuenientcs ,anproprias dicas . Quippecum
cxomc«busiudicetur^ucdprc^inquuclt,ciuod
cpnecaliaintocec)entcniutarioneficdicitur,uetbi
grariacumfarguincmpoceftatecamem appdlas,
quoniamminimanimutarionemadcarnisgenera»
uonemrequirar.Atnonquiinucntricuiohabetur
concoctus dbus,coniines camis materia eft . Sed
prius fit fanguis oportet Jongtus eriam abfunt^na
za Sc panis . Quippequarutcarofiara.ccrtas fia
mutationesrequirant.Canerumharcquocp om»
nia,potcft ate caro dicuntur.Eriam antehsrc ignis ,
aer ,aqua,& terra. Etiam horum ipforum commu*
nis matera. Atqucharcquidcmomniamagis, mi»
cusue abuliue loqucntibus nobis dkurif . Primus
autemniocluscoru,qua:poteftateef&aliquid di»
cuntur,maxtmecft / pprius.Proiarrius huiceft eo»
rum.quscfunt propinquarmteria.uchirififumif
damcx»
dmio(haIatH)nBJiflamiramefle,autbaIitum aeif
dteritjDidiurpaCeftatecflrj & quodri quod ot
accicknadicmir,ritexaduerlbpou\i]m,utu'carno
(iquisiuuenis mfrigidalauarx>nrm,corpus eius
exacddaw^ionaipiopriaDotelhtccakiaccrccU
tat.&goiotmodiscnainpotcltaKcaIida,frigida,
hurnida,cVfictadicaiturX)ubitabiturquoc{inon
abrurde,curCaftoreum,uclEuphorbaim,uclPy
rethrum,uel Smnbiotyicl Ninrum.ucl Mify, calu
daefledkamus .Rurfus latfucam,url ckutam, uel
tnandragoram^idfalamandnun > uelpapauer,(ri<
gida.Vtrumne(ubpra;dictisiammodlscompre
hendantur.anabaquapiam ratioiKdicantur , qrne
diclaiK)ndumfit,Bitumenianqj refina,6c fcuu
&oleuni,cVpix > caUdarx>tefbtefunt,quodutiqt
energjacalidacelerrimefiant,Etenmcclerrimein><
I Ui»ii a iitur.Piaarreaaroo3rpotaDusi»ftriiad
irwurr^mamfeftrcalefaciunt^Calciri^Mi»
jy3ynapi,Ntrum,Acoron,Meon,Coftus,&;
Pyrethnimcum nobisfumadmota.caHdauidcri
tur.Alumagis.al/amimis.Noniamcfuntidonra,
quainflammamuertantur.Anigiturfeipfotfat
lunt,quiid(c4umefrimant.Nunquidaliquan5fa
dleinflammam tranfinutcntur.qiios utKjmofic
Sedanr»nucitanturinpmriameiumareoporte>>
bat.CumfiiprunaignisnonminuSj^flamma.
HwtanicncUlcrtainc,quodaox,udaemouopi<
N amin
«wGoosk
«m in igne mutato fl3ma,terra , ud terreare aUqua
accenfa/itpruna.Atcphaifknusquidec3ffnarefe
cii femra omnmouidet. Sicfndeuidt-ntur rnedica
mentaea,qus ubi igne amgeritaccedunt^ios cpio
cjjexcalfacere.nififiquod cpter craffitieintracor
pusnofaaleafiuminir.Dmeretur enidefjsiatius
inlibrisdemectcamentomuiribus.QuaKuncpm
mecHcamenta nofhumcorpmexcalfacereuioent,
eaprompte uertunf inignc.Atquo^iairiiiqiriut
tangentibus no icnriunf calida,hoc haud lcio cur di
ear*,Namfienergia,iamc£calidu^efleprardicK>ru
quidqj dfceremus^ptecto mirari liceret/Juomodo
tangctibus no appareant caboa . Nuncquod pofc
firafacilcca!idaertc,idcircoeapoteftatetaliauoca<
imis.Itacj!nihilmiri,fieos,qm'letagutriodiiciilefa
cianc.VeIutietiimixx:ignisipieauget,priuscpui«"
cfraabeolignaiintmutata,quodaliquo temporis
fpauooiofit.Itanecanimantiu caloramedicamen
tis.niiiillapriusabiplblintmutata.Quippealio
genere calcfit js qui ab igne ud fole itepefdt. Afo
isquiaprasIicT»ru^iouismedkam«onj.ulanas
cpacluflutcalida.medicamTOMqiracB.Itacpnec
cakfacereriosualentpriuscpacTutaliafst.Atqcr'
a<Sutaliafintjdaiiom'saccipiunt,ueluri(ica'cafc
miabigne.Ita-uerocVI^naexluaquidemnatu*
rafrigfdafuntunincria.Sed qtnrficcforafunt, &
' gwi»,e»fac*nnitantminrgnem,Qua;hurm'
djof*
«wGoosk
eh'cnrum&crafla^padoegentmaic«,Nihiligi»
turmiri cft.fi mediamcnraqiioquepnrnurnqiii»
deminpania&tcnuiafraugipoftuiani/ecundo
loco.uttempore aliquotainediniinimo/nrnori
noftro quo calida fiant fint adiureSa. Tu uero
fieancc comminuta.nec prius calefacla, calida
tamen ficri ccn(es,quidfgmfket,quodpotefta*
tc calidum dicimus, paruin mihi meminitle ui*
deris. Sic cnim ca exploras, tanquam cnergia
finc calida.Sed ncciUudmirum, £quo recaifaci»
ant,calefieri ipfi prius poftuknt.Cum idem fie
rf cernatur , & tn kgnorum exemplo . Quippe
h» uanefeentem,.r«mentcrnqueftamniaintum
{eruant,tum ueroaugentdum abhac,ipla prius
calefiunt.Non eft igitur alienum.calorcni.qui
in animanribus habetur , eiufinodi rncdicameu*
tis quafi ahmento quodam uri qucmadmodum
ignis ligno.Quippe iditaquoquc ficricemi*
rnus.Siueroperfrigeratocorporicorumquod'
uis quantumuis drligenter commmutum uaper»
gas,proi£isrnncaleut.Proindequa: refrigeratae
partes (unt , eas dufinodi medicamentis plurimu
pcrfricaraus,unacalotiempcrfncando exdrantes,
una rarum,quod prius frigor e fuit defunveddcn
tes . Quo fcdket tu inDorTus pharmacu pcnerrct,
tum naturaK anrnantfj cateri coniuncTum mutc»
Wr^accalcuaQu^pifljiusfipaticuIaquicpiam
N fj uelmio
,,GoosIe
ucl minima,caIorem energia eondptat, hunc dein*
deintotum proptcr cotinuitatem porrigat,pcrin
deacficxpanufcintiDatcctamfummotcnusacccn
das.Siquidem hanc uniueriam fadle depafdrtrr,™
hdo amplius fcintillam rcquircns.Acquidquid
quidcm potcftate calidum cftjiuk nondurn in na
tura fua calidum frigido prarpoBet, lcd m proptns
quocft,utprxpoBcat,adeoutbreixmopcmquo
uincat cxtr infecus r equirat.Hanc ili modo frifhb
abundc prarftarepoteft.modouelignjis.uelcor»
porisalicuiusnaturacalidicontacTus.Noneftigi
tur tamarduumrationemrcddere,quidcaulie fit,
curaliaprodnusiitcorpusnoftrumcont^erc,re<
calfacere id pofTJnt. Aliapoft longiusid efficere
fpacium. Quippc ex rjs,qux igni appropinquam,
Alia ftatimaccenduntur.ueluri elychnium.cV te*
nuis teda,8c pix,& ficcus calamus. Alia niG diuti*
usfuntadmota,nouuuicumur,ficutuiridclignw.
IHud podus definiamus ,cuius uticrt demonftratio
cumdenaturalibuspotctrjs agemus,traderur.Ex
hypomcfinuncquoojpropoutonrmcaufa,eou»
tcmur,quatuor nimirum dicentes totius corporis
proprias facultates cfle. Vnam idoneorum tratSri
ccm,altcrameorumomnium retentricem,tertiam
alteratriceni.&quarram quaealienifit fegregatrir.
ealbemqtfacultates effeclusefle totiusm quouis
rorr>o«fubstantia;.QuametiamConltarccxcali<i
dcsnv
)ijiio,aB,GoosIe
do.fr^idojhuido.&liccomter lemixtis dicirmis,
Vbi (girur hxc unaquaclibet earum, quas in fe ha=
bct quaIitatum,corpus quod Cbi admourtur , de*
mutat,nccip(amhocca(utotafua(ubftantiacxifti
mandum eft agere,ncc quod ab ip(a mutatur po(*
(eria(Irmi1ari.Quareneuncpnutriet,quodiiarnu
taturneft,idqd'(emurauit. Atfifla mutet,ideft
totafiialubftaritiaoperetur.uticptumCbiaffinii
biidquodmutatur.rumabco nutrietur.Neque
enimaKudnum'tioeft,quam adfimilatioperfecia.
Quoniamaueemhoc derinitum eft, inderurfus in
dpiendum.OmiieanirnalcoiTueiumteubi nutriE
alimentotconueniens autem cuicp alimentumeft.
quicquidaiTirnilariaxTXJriquc^mittiajr.potcft,
OfK)netigitvirtcjunurrientisfubftann'a^cumro»
tanurriti natura communio aliqua , firnditudoque
fit:prorfus hicquoqjnonparuo exeeflus,dere>
cTulcpfiibGftente ia ip&clilcrirnine,cumalia ma»
grs«jrr^uctiu'aJ(imiiiacpfinr,aliaroinus.Proirw
deetiamaliaconfiaendiopercualentiore.acdiu»
tiiniiore,aliarairjore,acbreuiore eget:aurumcaro
mit»re,uaBamaiore,bubulaerahacrnaiore.Vinu
ueroutafllmilrruropus de(yderatminimu, Quo
Gt,uttumnutriat^umi«bocetcrlerrirne.Porroid
quocpinconcoquendiinftrumentis.uentriculo.
lcKmore.cVuenis.prorlusaliquadintraxeritopor
«et.QuibuslMcetprarparatum.nutrirecorpusii
N iq qucat
,,GoQgIe
queat.Anteufro£pinhis6ddimtatumfitrinon
poteft,ut^maliscorporifrtnutriirKrirurn.Ncfi
per totii diem ,ac rxxScm extrinfccus fiipet corpus
fitimpofitura.MuItocpminuspanis.uclbeta.uel
maza,forisimpofitanutriat.AtquxquidcmacIfi»
milanmr,on]nia nutrimentauoduur Jieliqua om»
niamedicamenta,eff.porrocVhorum natura dn«
plot. Qmppeuelcuiufinodrfunc adfunrpta,du£<
modteu'ampcrriianeritia,m'ncut,corpufqsmutaV
adeummodum,quoidcibos,atcpriacprorfustii
ucnenofa,tumnatura animalts corruptririarnedi=
camenta funt , ud mutationis inirium ab animalis
corpore confecuta,deineep5 iam purrefcut,ac cor
rumpuntur.deinde corpus quoqj una corrumput
acputrefadunt . Sunt autemhax quoq? noxia ue»
ncna.Eff.his etiamampliustertia mcdicamcma*
rumrpedes,ec«umnimirurn/]uxa)rpus.recalfa<
dont quidenynali rame nihil adfcrut . Eft cV quar
ta eoru fpedes,qu3E & agunt 8c* patmntur aliquid;
(ed fpatio uincuntur,planecp adiimifantur. Acddir.
porro his,ut tam medicamcnta fint,cp nurrimcnta.
Nihil aut miri eft, fi exiguu coiecuta mometurr^ali
rina»'m3apriorcn3tiiramutationehabct.Cer«
tur enim dufmodt muha in his , quse extranc*
funt£iquideineaMyfia,quaeeftA(ia;pars,do'
mushac aliqtiandorationeconfUgrauit.Eratpnv«
i'ecli5colambiiiumftecus,cuiiampijracV«calfa.
facTc
)ijiio,ao,GoosIe
<flo,aeiiaporem edentj, & tarrgedribns admodum
caKdompropincjuofmeitafuerat^tautiamcon
u'ngerariiisligra,cpixlargenuperillitarrluiafue
rantMediaigiturseIfae,cumiolplurimusincidi
fa^Cditmrelira.ruligniHmcaut&lorcsqiBc
daaltx,cJU2c prope fuerant^feneftixnuperetS
refirafflite,facikigKconcepeiat^ttCpadteciuufcp
fumrm'ferat.VbiautexceptalemeIatectoeftnams
ma.celertamtotamdonnimeftgraflata.Hccai*
bitrormodoaiunt& Archiroedemholtiumtrirc
mes urenribus fpeculis incendiuePorro fuccendi*
turhisprc*iipteJai]a,lttit)a^ychniu/emla.Quic
quid deniqj ftmilirer his ubarrryarumqj eft. Ham
maedunt,&lapides atrriti,atcRhocmagis,fiquis
fuIphurerHos iueuerit. Eiufmodi erat medicametu
Mcdeae.Qtuppequodquibuseftiu7tii,oiaubiin
idinridir,cak>raccenclit.C6ftatidexfulphure,&
humidobirumine.Iamilludceu rc mirandaquida
oftemauit.Exnrrmlucerna>crurIusmuroadmc*<
ucns,accendit.AlterIapidi eaadmouit.Fuerataut
tumurus,tuIapislulpnurecotacti. Quodubi de*
prehenfum eft,defrjt miru uideri, quod oftentaba
nir.Etgoorrmiaidgenmmedicamia,pedc(fte s atcp
adarfumrratkrnecaHdiadbucTiofuiit^pdffiira
tamenuteaudafiant.Atcjidcircopoteftate cali»
o^dicuriiiir.Acderpcjuidcmnullaeltdubitatio.
Sedneccwijiriubil^ualelitercorpuscalefaciai.
Monftratu.
,,GoosIe
Monftta«um«iimfiipiapaulotft,idnooutKjul
calidummedicamenrum.Imri>out conuemensnu
irtnenimcakfatCTJ«i>iai.Tan6gcnimignisidoe
neumaIimeiTmm,igrieipiwnaug«,itaquicquiy
ODipc«umnaniracauaonimptoprMmcViiatura.
ktftnumrnentum^clcaftnipCTnon Iblumroboc
rabit,fedctiamin(irumcoruincaJoremiugcbil.Al
cnid quidem omnis nutrimerai communis efie>
c^dhVinoprascrcaseraproprimn.aciuueft
mmatio«ceiWitas.Iiamicp > utteie,elychnrj > ftup
p^pidsJamueroabigniseKmpIonondigrefii:
admcmearrusnjrTumclelignisuiricIibus^quseipia
quoojigriisnutrtmtmumiuntCaaerumnonfta»
tim , aut continuo , eoqi fepenumero fgniininTta,
rK>ntoIiunflainrmmc J ualIiopium,tedetiamfiim»
betillaeftcVparua,comimpcnda:quocpeiuspe
rfaiktmaffenintSicprofoico &mammalibusci
b^quiim'prarfiisad^miinxur,cVa3rpiisnijtnant
Ipatioegmtjhifrigiisuniuerff.poautquamcalcv
Rmarferrempra^nuuidentur.CaKenimalefa»
dumhiqucKp(pat»,ncmfears^reiiquicibi,fiie
melmcorpusnutriant^mconfecua\Ornneenim
iiuuai)MittJiiiJuatetiusnuiiimcniumeit,aiHiiMi*
Kscaloremauget.Atfidcuorrturqviidcmutmari
mentvmi,nectameniurxretur,ideritquodHyp«
pocratts di)M,i>ominequidem nutrimerirum.re
aijtemmimme.Quippccumtriiariamnutrirnen»
tumdica»
,,Goosk
ttnndlcatur,Gcutfp(edocufth&uabis.Num'iwn
liimeft,&qucidnurrit,&quodueluti nutnmen»
tumeft,&quodfuturumnutrimeiumcft,quod
utiqj iam nutrit,& rorjxsi adiungitur,nee ampli*
mrutunimcft^dproprfcnutrimcntum nomina»
tur Jdon uero & corpus qcV nutrit,excalfacit , qcF
reHcjuorutn neutrum facit.Quodfcilicetproprie
nutrimcnta non GntSed altrrum eomm uduri nu»
trimerjturn,altcrumtaIcfutururn.Proindcriccui<
num ipfijm temper aniVnal catefaa't,3crjue,ut ntc
oleumnamtnamaccrnclit,tameniapti(Iimum cft
IgnisnutriirimtuImirttfiimbecilk&exiEuefiam
rrajCcmferttm multumoleum infundas ,Tuffoca*
txsea,prortufcji extingues,potiuscpaugebis.Sic
igiturcViiinurr^ubipIusbtbitiir.cpijtuir.ciponit,
tantumabcft,utanmialcaIefadat,metiamfrigidio
ra uin'agigiiat.QuippeapopIexise,& parapiegiar,
&quxGra;cecaros,&comatauocamus,&ner»
uorumrefoluno,&conuuak3coiiuuI)ioiies,cViiv
taniytmmcdicumuimpc^umcomitatTtur.Quoru
unumquodcR tngWumeftuiuu,generati'menim
quaecuncti afiumpra in corpus,ut nutrimentum ca
lcfaciunt.harc inrerim frigefacere deprehendas.
Eque icilicet, ut flammam ab eadem materia , non
augeri modo,ueru etiam aliquando extingui. Atcji
haxquidemorrmia,tumn8,qua?deelernetis,tuijs
«juasdc temperaraenris luntprodita ccmentiunt.
O Ifludfor»
,,Goosk
Budfott^diBbiiareuKlrf>iturjtjiodnfip,qai
utnummn«umcortieduraur,aUquacuriimpc>iia,
hIcerod5t,atcpexulctr3LSicut(mapi,inuria,allia >
eepe.VenlhocqucKpcupcrfitisaprincipiohypo
the(u>usconcordat.Etcnimpropterea^d' tumin
uentreconccKfb,tuinueni»infinguine uerfarriu*
tam^lteranturcp,prartereaqd'unolocon5penra
net:fedinmuhaspanesdiui(a,vindequacpfouni,
adde&cjc?i>5fciKimulrisfuccisniifcenf,fcdetii
(^is.cuquirjusiumuntur^dharcqcVceleriter co*
tu&corKofto,&partiuleparauoperficS,taut
quwlc5ueiiiensineise(Tad0mflet,quod(upenia
caneum&acre^»aluumurinas,ctfudoreexcer
nafcpropterhaecinqj.piaqd' forisimpofiru enil*
arat^dcomeftun6exulcerat,Qu3uisfiuelununi
quodfibrt horum accederet.fatis efletadcaqux
foris funt integta feruanda,uerbi caufa mutatio
ip(a.Sinanquenonmaneafunapi,quale extrinfc
cus fuit,cum eft adfumprum ,mani(eftum eft,
necutmeiusniajierecmfendum,Quodiittnidi>
rimuntureics partes,tum purgantur, muhouricp
magis fic ccnfcndurn . bm firis crat quodnec eo»
demlorimanet.Cumneccireacutimaliquidcffi»
cerepofleuideatur,ni(i diutius immoretur.Sed
nremixttoipfa aim mukiscibis parum momenti
habet.Si enimid citraalium cibumfoiu affiimas,
facOe inteHiges quantum moleftiae, & rofionis
uemria
«wGoosk
uoittjculo 6t albturuni . Qyin etiani,G pknimo
duld admiaum fucco,cuu idimponas, quam
ndil adferat incommodi.Cum igiturptardiclo»
nan unuraquodlibet per (e ,faris prohiberepo&
fit,quominusfitBpi, quod foris facir.idem fa»
cere ihtus poffr .niuboarbi[rormagis,ubimuJ"
ta umul coierint. Nam & coqucndo alteratur,
& expurgatur , Sc" cummultis alijs mifcetur,&
uarie diftri>uitur,&in omnem partem ferair,
uec in ulla moratur. Quod autem li acrimoni»
amfuamferuaret,interraquc«]uec>mnnoexuU
ceraret,cx rjs,quae fponte.accidunt ulceribrc,
inceliigas.Gigimur enim no raro alrjs ex uirioib
cibo,a[rjsex quapDm inipfb corporecotrupte*
b, cVputredine^uirioius fuccus , quam cacochy*
rnun uocaot. Iis aliquando interiorum quoque
abquidexulceratur. Magnatamenexparte,cu>
ris quoniam in hanc excremenraquxin habitum
corporiscolligunrur,riaturaexpeUit,multis&a&
iiduis ulceribus afficitur . Quppe cancri pha»
gedene.herpetes crodemes ,caibuncu!i, & qui
chjTomia, & Celephia uocantur , miQeque sltx
ufcerum generariones,ab riufmodi cacochymia
nafcunrur.NecpigiturtaliuraquiccpeftdubitaiM
dum.Sedneocur medicamentorumncnnulIa,cu
nMiioscxmfecnscfferxIur.inrroafTumpiainag
O rj nuuiaffcrant
),jii,i,aB,GoosIe
numafFerant mafam. AKquarurfusiritro airurrw
pta^ioraumcpkdaM,iminuric|icorfmt.Ahqua
nonlbluminiroafliimpa.fcdctiamoannfccusap
plicitac#endaiit.(^ippemfemddicam,irmUfo
ris,intufcBparemagendifacukaremhabekNec^
mimauluipCTCualfnunvuirabidrcanisfpuma,
auc afpidu ufni3,quz tamen (icxirinfecus corpori
oxxumnt^orlcnderecRduntu^paremuimkabet,
uclfolicmiappkna,uelintroaffuriTfxa.Scdiiecil
lud eft rrrriandumji caterorum mfdicjnn m oi u m
uis^profurKhmirwnpenienit.Necperamn»
cefleeft,utorrinfaparemriabcaMiurrL Qiodfiex
ris^Kiarmtrofumurmirrionpaucaxcrrotcmpoec,
&ccrtaciuanritai£,&Mmrixura,cumca!tcrisaccc
pta,conferiint.lntmipc(liucnitcm&largius,ncc
cmnalrpadmixrabediirK.rieidqmcVmdubitatio
ntmuUamdilpurarioriipariat^iquiclemidmmoba
bts,tum ignujtum ueto omnifaus , ut fic dKaniCjtflt
corponoccurrunt,accidctTfoW.Nam&rncdio»
oinobuifUn¥TanonnuncpopuJcft,cafcj)ufi,p)u
rimumcxeaiuuamur.Cijmtameniriimodicafia*
manos urat. Ad eundemnudum SC frigtde potio
c|uarrr^'o<™cft,ccrifOTquxirrimodicacfl,rria
ximamarTmlc(ioric.Qyidigirurrniricit,cnciTic<
ctiourienaliqucM^adcocalirKipoteitatc.utumul'
tumeiusfuinatur,acinuacuumcorpus zriferatur,
ac«latprorfus,ura(j.SmeM^uumCt,&cumJjs,
qucuo
«wGoogle
quzuehm«m'amriraremittam,c5uu]<3unyx5
ritodoriihfluicomcxliaftctTe.uemmetiamcalefai'
a'cndoituure.L^»irriamnum,udCyraiaica,uel
nwicani,uclparuchamip(amquidcmpcrfc,citra
iiKomodumfuincrrnoncft. Aifiorrauiwoc^ua,
udoimalrpinIcmpciiccoip r utTictliciumpta,rra
gnopcre conducit , Atcs adnuc qudemmodum,
c|uaxuncpcorpmaccalrWit,ubimuiaiiontsprin
dpitimoiipfcficutdifrumpriuscftacccpcrc.iT»
calfacagjludiuritar)CLQuaeuctoit fi igci'a i <jielu
dpapaucris inc£iis,hatcanofrrocorporc,ncud
paulumquidCTndmiuiSiurJcdipfiinifbrimuiri»
cunt^rcuua^tiamficalcfacTapriusdcdcris.Iiil
erttrn eorum naturatnOTda,cruerradmcidumaquak
QuareilludiretfreAriitotc^ricmaliamuka.cbVSu
ef>,Caridaurn,fngidcnimJicccmjm,&humido«
ntmcoiponmvjre«lamelTetaliaprrfe,quardam
exaccidend . Siajtaquapa-icquidemtr^ida eft,
cxaccidcnriucroaliquandocalida^ucruiTiaccjuiliti'
ttuseiuscaior breui perit,namraK«fngiditas tna<
nct.TancprgittirciIichaqtiaf1arrmiariniccla,cam
ejaingim. Skmcconium £ id quantumuiscalefa<
Sumdedeiis.&cabiemanimaiis perfrigerabis,
&necispericrJumanTrcs.Omniargrnjridgenus
tnerbarrtetajiexigueflntdaa,&iimciimr)s,qtw
uerremerttunrifrigciraeaiimcafitgareuafeam^io
nonmicj ufirm ajtqucm corporibus noftris praw
O ifj ffcmr.
«wGoosk
ftam,queinadmoduni tnopere de medicamentis
dic*tur.SiquickmmediC2menidquodCaniharfc>
das rccipit,hydericis prodcft . Tametfi camharis
tp(a,ueGcamomiu'noextiIcera.Veruubiperea,
qua:adrircfmrcaftigaradl,acCOTjx)ri,quodplu
rtmohunroregrauamr,tuniaffenw,illiimperuri
rwexpeUit-MaicimeigttureftatteVfadutnonitiio
bus,quarpoteftaeecauda,fr^daucdicunr^fiiitr«:
exnatviraeoriim^pxnutrrrecorpuspcGunt,an
ciuOnodi,cpa:exiguumalrcrationis morneotuna
<fta,deinde (ecundurn proprianatura akerata,core
pusipfumaliquomodo afFiciunt.Terriolecoan
niBo pacloab ect quiccp altcrct.Si titf ex nutrien
(iii fumgn>rre,(iqui<Kuincar*,calefaaut.Sin5iu'
cant,refrigerat.Siiiexrjsnintqua:exiguuquippia
alierat,oiocalrfadut.Siuerocxfp,qiiKoruuo no
altcrant ,maxime rerrigeiara. A ttendere aute,ut di
c% eft cjs maxime oportet,ac difcernere , quae pcr
iefunt,abrp,qu3cpcraccidetis,noincalidiscVfa
gidismodo,(ednihitoctiamferiu6inlicciscV hu«
midis.Quippealiquataliu,cum(icc5 fubftantiam
fint(brtita,ubilargocalorefuraliquata^umidatis
phantafiam prarbent , ueluti ars,& ferrum . Quae
dam per fe humida, ubi in fyncero frigore (iint mo
rata,apparemfKcaficutglacies.Mirurne^iturde
fpomnibusfaciendumabfo]uro,&frreuIla exce»
piione iudidumeft.ficutinfuperioribus rnonuiV
mu&Sed
«wGoogl.e
mus .Scdcum eo.utquemadmodumlcfem calo»
re , frigoreque habeant,confydercntur.Siqu idem
ficxiguoprarditacalorc, nihilominus hiimidacer
nuntur.taliaefTc cx propria natura funt cenfenda,
tametficu copiofb calorefint ikca.Quaeueroucl
lilb feruenucalorc fluuilt^uelfhbpuroiTgorcfunt
conaeta,nehorum quidemakera pcr fe humida,
akerapetteficcafuntexiftimanda.Krgotuadhunc
modumdiftinguercc5ueiiiet,qua:pcr(eiunt,ab
rjs,qu3eperaccidens,tuadhaecip(a fpecSantibus,
eortim quac poreftate calida , fngida,humida, fic*
cauefunt ,iudicium faciendnm. Non enimadid
quod fecundum accidens eft , reipiciedbus:fed ad
id,quodfecundumie cft.idquod poteftate eft,
iudicaridebebit.Porrocoinunisinomnibus,uiia«
qj iudiciidi ratio eft, alterarionis cderitas. At cum
calidum,frigidum,humidum,& fkcum dicantur,
opiufi^.cpodlcilicetaliaperid.quodexuperat,
aliaquodeamquautateniaqmtwitdenominata,
fummahabeam.in utrudicp horumprompteuer
titur,dequoagiruriudicium,talepoteftatefue<
ritOleumnanquecalidumpoteftateeft^iimirum
quodflammafacilefiat.EodemmodorefinaJ)itu
men,& pix, Vinum autern.quod faalefiatfarw
guis.Parimodomel,&caro,&Iac. Atquc haec
quidem rotfs ipfbrum alteratis fubftanrtjs, nu=
trimenta lealrreannufunt. Qujcuerounaqualibct
qualitate,
«wGoosle
quau'ta«e,akerarituracrmitantur,ea medicammta
tamimfunt.Mec&amemairidem(uiK,&cjiMeniil
hfubftamiarfiiaemutaiapartr,ledtc>a(eruatainte
gra,corpus ipfum affidunt.Cartcrumgrauia &
narurasaninialjscc*™npenua.Vnde&toiunieo
nimgcnusdcleterion&peftilensdidreor.Quip
pcharcnonminus genere dekteria funt dicenda,
quod ubi planemiiumaodiibentur^niUam inferut
(ehfibaem noxam . Sicnlcp necj ignts jpfc caiidus
fo,necpnKfngida.NamnoruquocpCciuidprcc
(usexiguumeft^iullumeuidesincorporibusrjo»
ftrisexdraaffcflunvQuippecaefimaunius tan
uHsepars.eftquidemomninogeneteignis.Caete
rum adeo nos non urat excalfaciarue.ut corpori in
ddens^)efeifumquidemulIumfuiexctiet.Adeu*
demmodumfrigida; afperginis centefirnapornb
n5modotiiWofferKla[.autrefngeret,fednec<en
fumuiiuDumprxbeat.NequaqVigiturucnicUcan
da ddeteria fiintJmtno torius natura fuar cotrarie*
tatePorroiucKcabifcontrarieras.exeaquacmccua
interceditmuatione.Inefemmisuerbigratia,nr>>
aaquamutaripoteftinignc.necp ignisin aqua:
fcdarnboinaerejsueroiutractt.AtiIlainaherutra
nulio modo.Ergo corines,& Itne medio eft aquas
nwtatiomaeie^temcptenis.Noncc«uriens,^nis
&aquat in altemtrum£ec igitur inter fe contraria
pugnantiaqjfiint NoudiutmiKrarione papaue»
risfuccus,
«jiiiuaSGoogle
n*fucctis,hominiscorpori prqrfus (ftcontnrius
utquoduidquicqj ag rencunaquidrm qualiia*
Kpofflt^nLkoinmu'ioafuaiublt3iBpoffii.Ai
aunumquidcinclclcterioru grnmeiulmodieft,
altrnimeftec*um,ouxcxiioitrocalore momen*
rumalicjuodniuQuoisacdpium^dcindcinrnul'
u'fariasaferatic*iuertuntur,quibus corrumpina
turamnoftramacddu. Eiuirncdierwnoniniadck
teriagaierelunt.etiamfiprctptcr cxiguitatnn no«
ntm6^niMqtKKilrntialurcBidant.Acquxcorpo
risnaturam rodunt puffcfaciunt.cVliqujnt.mcn
topotcftatccalKianominintur.Contraquxrcfri*
goant^lcnlumauferum^orporcrncpnocabilcm
afferuntJrigida.Etprioraquidem nihilnonratib»
niccmionunyiec ipfa pati.nccin corporibusno*
fb^dfcacuidrnrur.Siquidemcafidocorporiap
pficita,ckrmitaticwmomerituau'quodru'ncade«
rjra,pammeorumadlummamcalicUtatem,partim
prCHicniumadputredmem.Iure^inirproafTedcu
quxiplaconfecutalunt, ctramcorpusartfmalis af
ndutkAtquasccfpustamcdiiplacaKchluntjap»
rJifarajarnairefri'gerant,rionpaniam dubitarione
afferurtutrius potius narurafint. Nam B cncrgia
fondcaKdalurareddita.curariirrtalnocalcfaautf
Smtic^umfuntcalefacte.qiiomodoapparentca
bda.Solueciirdubitaaofidifbhguatur.qucidper
fc fngidum cit^beo quodeft exaccidmti . Ita uti
P Ariftoteks .
,,GoosIe
AriftxxdesdoeufcPeritnanfflcdtriicftoni.qua
exaeddmrifuntcalida,acqiriuariusaffeclus.Itaut
mprratemnatuiwfuxftatufidlereueHaraufPor
roinappKcjridisrisnobis.cjuscnaturaquide Eint
f rigida,(edper accidcns calida , duo hacc eontinge
re eftneccfle,ut&accjuifitirius eorumcalorperes
at,&propriaeotumraiu>eri'es,anoftranih3 im*
rrwtaU,fagidaperftet. Et quid mirift papaueris
fuccusjrondragora^cicua,uclfrmiliu aliquid,'
cpuis oMieanrur catefat!ta,paulopoft euadunt
rrigicU'^umidempariariuir,ptifana,&fec,cVfar»
& panis. Vbi in imbedUum uenrrem demifla , ab
mixmfuperaritur.Euorrwrinirenimnoraroabu»
defr^idafiquc«irprnaruseft^uodcpHyppcw
cratesnc«auit,pirniiaipfaquamuisiamfucaisut,
atqiexcibisinuenrreiamcoiKocnsriara^liilorni
iiusfrigidatangcnribuslenrirur,riecjidrnodo du
inuentreconfiftit.fejpoftcjauenisipfis.purgan
tis,cu iufpiam medicamenti ui,eft detracta.Tamet
fienim cprenadnrmaeft,acperiurndua'tur,artarf
men neipfa quidem tractus uiolenua caleficri po»
teft.Quicr»imr miri.fi ecSpapaucrisfuccus.qcr'
naturxnoftrxtamcontrarium rnedicamcnrueft,
cpcekrrie«frfgeref,eti5licalefacVis&eiubitusC
tefrigerct autem unafecum &corpusf Quippe
acc^GtitficaIorer^feruar,propteitaepodiiatu<
rafngiduseft, Atquiarius fubftanriaa nobisno
aljeraJ.
lonca-.Goo^lc
alteracJmnK>potteiiosalrerat,&mut2t,idciico
neca nobis quicqi tcripit caloris , & pro (iia uatu*
a nos atfidt . Ina cum frigidus natuta fit , & ncs
uiicprrfr^crat.NiliflieiturindiflioiKnofttadV.
dubitatiois rdiquum. oumucro quod borum om
nium,quzfrigidaper naturafunt, quicquid plus
Bjftocakfeceris,expropriaidnaiurarecedat,prar'
tercf quod nulbmdubitauontmhaboctiampras
idisjnobis^ffmtcltimonrurn.SicutcninifiJa»
mandraadcerrumufqitrrmmumabignitiihilpa*
ritur,urirurautem,filoiigiorelparioigra'litadmo
ta,Sic&rrcuidragcira,&cxuta,&pklInim,bre«
ui fpario igniadmota , propriumadhuc trmpera»
urarumlcrujm.Iargiusautoncxalrfafla.illico
comimpiintur;nec quiccp t-ff iccrc.qux prius po»
terant .ualent. Ac talium quidcm omrnun namra,
ftcranibusiraxinieeftcoritraria.Sanenaturamcu
clico.uniucrIam(iibitaua,actfperic,quKexprimis
demetis c6flac,(ignifico,caKdo,frigido, huidcslic*
oxEorum uero,qux cekmme nutnut couenietif*
firna.Rdiquaotamediainterharc(um,quoruaJia
magis.aliamrhtis agere,acpatiacorpore noftro
poflunt,Siquidem caftoreum,&piper agcre ma«
gis in corpus noftrii q) patrab eo ualent. V iriu, &
rnd,&ptiian3,parimagis,cpagere.Ergoh£ECoia
tum agunrcirca corpus a!iquid,rum uero patiunt,
QrminoenimublduocorDorainterlecornmina,
P fj aliqua
«wGoosk
aKqummukotonpoitpugnant^catartqideafce
rando,utrurraeorumturnagcre,ii<mparieii ne»
cene.Forrafleaih&Cri5itiii!toteporeidrut,arra
meagirmSidqcPuicaVidqd^uiaKtieru ira exrgu
um,ut(ailumcrHigiabNer«eramiiacunrraiK>RT
ro moDidimam caeram toto dieac nocte inddas.fie
ri potcft,ut nonfiaynanifefteobtufius. Ita nrmrru
Okidcorriodediciuidetur.AlIMuoifliludurumca
uatunduh6xum.QuippeiacjUocpracturncerni
tur.Canenimuno.autaltcro fcfhinihiladriuceui»
deiuidereintaIibuslicet,Exquofa(frumarbir«>r,
utcpedamabadmotisifo,riirirlprorfuspari,opi
narincmnulliGm.RcrderKlumquidemeftita lo»
qucndbus.SaepeueronobisquocRipusuapkrun
cpk>quenc1ume(t,niGlrcubiadulrimum cxatnen,
diiputanbnrmperducrmra,quemadrnodurhprx
fenuanicimus.Sieigitur !uiiriilu,ideft,nunquam
defidermsaffecrionis dogma,fjsuricpqui (olum
iderrirrunt,ualemedemorrftrat>r>nenocam.No
cfttameneiusadpriuatasftngularimc&cuiidasa»
cli5esiflusufus5iri5cpadeoe>^uiaffeflusfirit,
quibusaiiiduearBdtrarr.utnuUiacricraienfibrle,
&manifelrrimiriconimodumafferam,facilepro
fcctocontemnendifunt^uqi riqiriaffecnittdge»
nusrailloseficdidtrtonrepuj^durixPerirKirigi
turhabet.&inm,qua:riumut4in>pedozrrmorn
nibus.Quippequatipfaquocjthccirpote homi»
ntsttu>
)ijiio,ao,GoosIe
rrfsaKquidfadum.ScJnrcfcnfibilc aVquldproK
(us^icccuicWns.diutumatanKncorumcxhibitio,
magnopercaltera,mutatc)iiamcorpora.Suterum
&quar primo Aarim ufu , inariifeftam ahc ranone
ruamindiccnt,uclutilacluca,quxcos,quiDusucn«
tcr arftuat,manifefte rerrigerat. A tqr a (iri trindicat
quibusrcfrigcraturnc(l,manifcftclcdit.Condu»
dt ucro&adfomnunonpatii,nccpidaliarattonc
ullacf quodfrigidotcmpcramcto &humidoeft.
Vcrfl liccft humida,& frigida ad hominem,& alfa
quajnutrtrifuntapra.ficuiutridialignaad ignem.
Quarcrationabilitcr dbi.idgtrrus unumqjprar-
fbnr,&quoduchirirncdicanicritacorpusnoftiu
afficrun^&qd'num'unt.Totoqindeconcoqucn«
di(uitcmporc^umcdicamcnta.Vbiiamnurriunt
acprodusfuraadfimihta.utqiiarnihilmnos agat,
frdmruralcincatorcaugeant.criipriuseitdiclu.
Quippcidomniumquar nurriant communc cft.
NcccftqucKJmircirajr,(imcKk)0(mipu'ufridium
ligrionimnon(urmgii a iiciiK)rcs,cf(caKriua,qtae
ptuisc^ad(rmilenti]r,& nurriant,dum adnuc con«
cocfuurrtirr,rrff^cT» J cumadurralatafunvciam
numunr.cakfadani.Iucpulusquoq ratumomnu
cVupkxmcdkisluppctrt.trimwcibonimyumut
mrxtenmtcrom.Facrariqjmuratafitalicui opd
maucraiicuh'rernpcnct^caaVlic*cm.bprofcAo
tfdiulaftttcamcc«Kocp't,irefiigcrabirur,&rnc»
P irj dfocri»
,,GoosIe
diocritatem temperamenti allequetur j Vbiuero
exeaiamnutrituseft,iiimcalorislubffentiamaui>
gebu.In eo igitur ud maximc fcfc fallere uidetur Ju
niorummedicoru* uulgus,quodignorac in nobis
aKquando quantitatcm calorisintmdi,aliquando
llibftamiameiusaugcri.Tumcjuodutrocpgene»
reueterescaUdiusfaftumariimaldicant.Quando
eriamcalidiusfit,(iuecaloremeiusintedas,fiue{ub
icaiKftinc^aprimaconu'ftit,inaugeas,fingenaq:
exfp,quactaanirrialiscorporeconriicntur, fangui
nemefleper(ecalidum.autfimagisplacetflauam
bilem,reliquaomniaexaca'dentieflecalida.Vtic(i
quodhuius aUquamhabeanrpartem,nunqw'dne
ccfUeritanimalbifariacaudius effe,uelquodplus
c^dcramfuccorumfitibrtitum.uelquodcaudioj
rescoshabeatcjante.Mihiplane-itauidetur.Ad
eundem modum arbitror, & frigidius cric bifaf ia,
uel quod plures illrfuccreuerint Ingidi (ucci, ceu p>
tuita,& nigra bilis,uel quodeoruhi onmiuin -mcx
dononmutato(bUqualitasfitiiiteaAnigituririi
riquicquameft,(icorpus quoad concoquit,qui
frigidus naturadbus eft,licut pomtlaca, &1aftu»
ca,frigidxqualitaa'snonparum pera'piat,pcrco'
«fto auterr^ac iam in bonum fanguinem uerib: cali*
difuca'acce(iione,cau'diuscspriuseuadat.Atqui
ii nihilhoru, aut eiufmodi eft , quod fieri nequeat
ametiamsdhucmiru^unantiainobftrepere^iui
unum
«wGoosk
flnum eundemqt eibum.rum nultimenb',him nw»
chcamenti iifumcc*poripra:(tarenegant .TanCjj
enimliomninononpcrcoqun«iir,pcrpcruoma<
ncrct mcdicamentu.Cc cu fi eft per co<fi u,ambo cf
ficic.Ponecnimprorlusno concoquaturlacfuca,
udHinauisfuccusfpfius^qnisfiliberaliusfumar.fi
milcinhoiccupapauei«luccoeffecT:uriabet.Nu«
quidlxKraluTiH^icammruiatueriyiecaliudcfuit
cjuir Nemo arbittor de ea re dubitet. Ergo habet
cnrrrao lacruca &medicameu faeuliate. At ueroha
rKbarefnurrimcri':qiiipr>equeperfepenutrfjt.Am
basigitfacultatesfimdinfeccnnet.nStarKnrnili
ttTambasoitcndit.Verumurjipliis<OT'tinr»rru»
ne,fj fit pafia,medieanienti porius indicat faculta»
tem.uhipanapluscftCpegii/iurnmcti.Necmiiij
ullut^,fiiacruczruagere,tmiparicontirigu,qua*
doenfiquoq?,ceupauloamediximus,noiouiin
ceramagere.iederia abeapariacadit . Csetrrueo
quod mtiltoamptiuseftcruodagu,cpquodparic,
altenimlatct. Arfidurifnmum Mi ferru adnioue*
as,c6tramagispari,cpageretibiuidebirur.Tanw
eifiagitalio^'dtumquocp.Sednegligirurpraexi
fuirate efus uis.haq? deomnibus prorfus dbisjt*
td pronunciarc non dubiramus^cjcFnon fblu a no
ftriscorporuSuspari,fcdetiamagere aliquidinea
pofrunfjamurro&dequibufdam,qua?planefci*
EcrtKluailEnteruicleniusagere,quodn6rant5cf
bifint,
«wGoosk
bifintJedetiam medicamtnra . Etbctuca qutdem
ram abus^ji medicamentum frigidum eft. Eruca
lam cibus,qj mrdicamentum cabaum. Quod G ca
ftorcumquocpfpaDoconcoquiiur^iitidqucKpli
mulnuininnitum,fmiulmcdicanKiiiunlcalKlum.
AdeudemmocCfrham&piper.Exlierbisquo»
qucanrrhum,&ri*a t &origani]m,&pulrgium,
& calamy tuhe,& rhymbra, & ihymum , Quippe
turcomnia,mmcjbi,iummedkarnCTacalidafunt,
priu5cnimq<mlaiiguincmfuixnuiu£a,dumfali'<
caadhuccona>cpuntur,mcdicameWv4utataue»
roinfanguinemjionuticniammedicamenta.ird
nudi^cnu.Sccundanimimmnutrimeal^nifica»
uone,qmidGgntficatur,cniodnor>duniclt alime
tum/cdiidunalimcrijrn.Ergo(kutdcl*flucapau
lo fupra fccimus,cum duos ucntres,altcrum iufto
fngidwrmvlimim iuftocalidioranfiroarnus. Ira
nincquoqtprocontempundisrp/ruaepoceftate
alidiiunl,propon3rnuscofdrmuci«rcsj&gocu
quifrigidoriuftocit.quoadincocoltnctur.acco
ccK^uunturonmcsidgcnmhcrtrarcalcfaciuntjucB
ad temperamennaicrualitatcmreuocant.proninw
queutmcdicuncta.AhmrmuCToquicilidus eft,
mflaranabunt^cmagnoperebrdet.AtcBhasqui
demaltcncioi)riquatuatrluaincbccm.Namom»
ninopaoc«!ta,&mutaa,acm6ngnmcmborum
iamucrfa.naturalisn animalicuoro tubftantiam
augcbut,
,,Goosfc
aur^rjum,nonquaKtaiemintenclent.Tn lorii (ntm
fiuefrjgidus/iuecalidus poteftarecibusfit,polte
acpinfanguinem conuerfus eft,naruralem calore
fimiliteraugebit. Quoad aut? ad fanguinis fcrma
tcndu,necdumpUne&nguisrilrctlditus ) rtfngc»
rar.cxcalfacitticaninialniedicariKrairftiiJSariceni
nishaxdilceptatioabunopnncipiopedet.Quo
m3gisfervjandumid,mcmorfacfitcnendurn pcr»
petuoeft.Cuifcbetrorfjcmproprictatcrn quan*
damtcmperarnendeflc t C|U3ehuicquidem naturar
fitccjrricntfcrc.abhacucrolitdiffrnticns.Tumfl
quodconueniem fibicft .infuaniriasuram trant
mucet,eo pacto caloris fiai fubftantiam augcre. Sin
fpiumfarnutattim,duorumakerumiIli coritirige*
re,udurcalorcm quandam conquirat.irticpfiida
quomuiatur,calefaa'r,uc!propnumcalorcmamit
tat,Cidnoncalefacit.Liquetigiturcxfp,quodeiuf
modi omnia,ex eorum funt numero, qux relata ad
aliquid dicanturC Cum ad ptoprictatem mutanris
namrar,qtncqiiida(Tunuiur,udnutrinienti, udme
dicaiTicri,ucIutriufcprationcrnforrianjr,ucrbigra
fia.Ciaita,lturnonutrirnentum eft,homini medi* .
c3roennrin.Rurfus coturnid,ueratrurn nwrimen*
tom eft Jiomfnibus medicamen . Si quidem cotur
nfcum temperies amnulare fibi ueratrum potcft,
qitodhoirBrMmrerrrpericsnonpoteft.Ergoma»
f*teftumfamarbitrorfWturn,quodiicliclurJO:tus
Q_ quod
«wGoosk
quod retpectu noiiricalidum, frigklum, humiau,
&ficcumdiatur,nmexns,qu3eeicmti!ecus funt
pofiW>edexrp,qwbusipfiafficiiiiur,cmiimex>
cJunTqjfieripo(ur,Alcpidunipprtrilurn,acrna>>
xime Ut fpecrandu . Deiride fi ta rxigii,ctuim qd"
abexteniisperirur.Namfieiiidens adtenricirdu,
&daiTisfeadrribirinirdicamermafFccTus,huicreil
quisnotis omuibus poftlulwis credendum .Sin
confiifus,&oblcurus^utCTiammKtus,aiitullam
omninodiibirarionem(itexhibes,tumuticTiadex
remaomniac6ferentes,deeo"iudicandum.Acne
que horum quidem ad ea,quar kmpius abfunt, fcd
qua:abip(aquarfira:ra(ubitaritiaiunr defumpta.
V erbigrau'a.Si oleum calidum eft,no id iridc fpc»
clabirur,quodglutino(um,autpallidum,autleue
eft.fed quod/aale lriflammatur.Idruncperat lHi
calidunipott(ratee(\e,quodceleriterineiKrgiaca
liduminutatur.AdeundemmocUtm&incorpoa
ribus no(t:ris,non utiqjid expendendum,an crat
ianrmpartium,auttenuiunvuthumidum,autle»
ue,autglutiriofutn,autpallidum:(ed an calefadac
admocum . Eque uero nec an dulcc fit,an ahium de
rjciacan ianguinem,(i inftiHcrur, faciat in miflionc
fluxtkm . Quippc harc quocp fuperuacua funt , cu
eftimare liceat^n calcfaciat cum admouctur Jbrgo
fi notabilircr id ,ualentercf) faceret,quemadmodum
piper,utiqueclamidprocuIc|ueckibioeflct.Nunc
«wGoosk
cumminuneuaIentcr,idpra;ftct,rneritoinqu3>
ftioiie>enir.MuIroueromagisdrrolaceo,& acc
to dubitatur a medicis , atqtie ambigitur calida nc
ha:c,anfrigidapotcftatc (int.Agrnduni igiturid
eft, ut in omnibus , quae poteftate calida , irigida,
humida/icca uedicuntur, cxaclas aliquas , darafqj
diicretiones inueniamus . Sicut ante dcrncrgialic
ditftis fccimus. Porro incipicndum arbitror ab qs,
quae ruidennftima (iint . Quando in ijs cxercita»
tus, fadle confequerur ca , qua; minus funt ruidcn
tia . Ergo ftatim ut corpori hoc , uel iQud medica*
mentum , dbus ue adtnouetur , expers rfto omnis
acquiGtitijcatoris,&frigoris . Quamcnim in lupe
rioribus clctcrminationrm iniuimus ,cum(icca&
humida corpora clignolcendapropo(uimus,ea*
demnobisnuncquocpinijs.quaepoteftatecalida
frigidacp(tint,nonminuscritutilis.Nam(itrepo<
teftatefrfeidum,cumidappucas,calefacias,Gueca
lt'dumrcnngcrcs,corpusprimooccurlu,qualita*
tis acquifitx,non eius , qux propria eft rei admo»
ta:,(enfu afficictur. Vt ergo admotse rei ucra , fyn»
ceracp natura cxploretur , tepidum quoad ficri tna
ximepweftjcfto^ncculBcjarinlccusnotabilcaltc
ratione ualrntis caloris.frigoris ue cepcrit. Ac pria
quide admoti mcdicamcri pnrparatio talis efto,
Applicef aut cu eiusuiexpIoras,nocuibbet corpo
risaffeclui,(edfipUdfluiK(^qucaJficrimaxiepo
Q,tf ttft,
,,GoosIe
tirf}/iinimo.At(i(uiJimiqiikfemcaiorisa(Fa3ioni
ad:rtotuinrrigorisfoiumexdtet.erttprofecMc
frigidu. I^irimCKbfifrirn^affec^applicaturn,
calKJu:TiltjrimjpparcJvdc|uocperii ra llftil m , S > n
ud calidc affe&ioracaJidum.udrrigide ftigidum
lcnriatur.noneftuuod h«calictom,illudrngidu
ommropronuiKiesJSfteraroaliciuaiidoiumrmca
lcraaffecius.quemmecliocritcrfrigidrmnieclica
maiadeononalteiat^rerngeraricto,deiilarickxp
luirimumeiarinfecuscoipus^atoremiMmcooclu
ite^difflariuetetJndVcpaffc&mrrngfeaccen*
datjtauero ctCcpicKjfr^idVjaffecTuiadmouctur,
nulkimafTeratcaloiCTvadoiJ u u i eft.r^iamidcu
ficaliqiad meckcOTtercalidimv^ tj>«xi aflitSu
qiultimrmid^uitcalciris.EyriecG c^dm otime
dicatroiiscxpforadauiscft ,nec ficx accjdeariall»
cptdefficiat,ricmperfe.IiKfcar»at»OT€aaDrJei(
acciderittaliquidrack,tum exaffc&i ipti,ll—ujii
pc««.Exaffec^(iisuVnplexeft,&irnus.Atate»
pore dctermiiiabirur iudicium adhunc modum,
QuodprotimisixadrrK)ameft,calefacere,ueirc
frigerarc ma iii fe ftecerr«turjdiiticp8cex(c,cVp»T
ietafefuerft,Quodtemporeidr*^fortafleexaIi
quoacddtTOtiuceftacWi,ueIuriiuueiu't]uadra«
ticorrraris.Tetanoaeftaternech'alaboranri,frjgicIa
Ifeei^craffufecal o r ai e p er c uffumfacg.Octeru
quod aqua rrigidapcrfenon oleradat ,ex primo
loinuaoyGoogle
«uu occuriu patetjjenfumnancp inuchit frigoris.
Prasoracuumcpioadciaffuixritur,frigefacit.Tu
calorem ncc in omni corpore, nec dum afi unditur
inuehic . Immo iri iuuene , quadraii corpohs , &
acftate mcdia, & poltcpaprofundendoeft ccfla«
rum.Sicutigiturfrigidaquibus incidk,hacillico
perfr%a^iuieanirnaucorporafunt,fiuencnani
mata,uuccaiidaJiuefrigida,iu(iquod cffet tem*
pra,udccu^risiiatura,uelancltusulIus,inquo
frigida,primo ftatim ocairfu caloris fcnfum inue»
heret,iuxequeripoitct,calefacerene,anfrigefacere
t«ieriataefia.Nunccumomniatuinanimata,tu
inanimata prorinus, &perpetuo frigefieri ab ea
ccrnamus.Quibu.saurcniiilin]scalor,uclunforis
quidamignisinirifcaibuseft.hisoccurrensreper
cufTumaliqrunclocalorisfacit.rationabilc arbitror
cxacdclijitinonfjerfctauacalefacete.Sedneclatet
quarationeilludaccidat,Siquidcmitipara,clufacji
cctfporisfuroniafKie.repCTCuinB.refTacmfcpia
catariseus,quiaprofundo a(cendit,quiq;firnul
ptopterclifHacusinopiaeftaccruatus .Simulpro*
ptcr frigidi tircumftantis uiolentiam in altumrc
cedit.Slmulcxfucdsiitfiichabitisnutritur. Quip
pe ubicolletfcus^rutriaifcpcalorad tummacorpo
risuiolcntiusruit,fitquidemcaloris repercuflus,
iudiciumuero,acdcKiraentum,quodfrjgiclum
haudqtBc^pcxfecalorcniauat.Na per {equide
Q_.tfj cutfm
,,Goosk
airimperfr^auitfrigusueroeiu»,cirfltas,&res
dituscalor&ad profundum (untcofeeuti . Rurius
borum.denfttatem qutdcm difflatus prohibirio.
Rcdttumu>Toadrmcrior.!,roticodio,confumnv<
ttcKp,c|miftKc(umluccoruiri,cftadlccuta.Hairu
u-to dif Aarus prohibitio,caloris cofligcndi , iucco
mmconcoclio,eiufclemr^eracUfuitc*xafio.Por
rohorum utrunqj nariui,catoris fequitur aucltb.
ErgoBitcrccdcndbus.cVmcdijs umfqt.frigidatn
animaliscorpore,caloris auquadorxcitatincrrrne
r3,pcrfenun«.Scdnomiriuscalor,cftc|U!idocx
acadmripcTrngeratVricpii u pcedcmcuaanobg
ne.SicutpermftophlegiTOnen.Cumrntmexcalis
dafluxicmcphlcgmonccon(ifrat,propruic|uiclciri
eius<raatio,u2cuiuo(uperuacutefkVacuarioiaii
tcpamculsr.quarpcrphlcgmoncn excalfacfra cft,
oiofucccdnrcfr^crario.Ergoci3duplexirjs,quar
phl«trnoiielaboratpam'cuftj,irFecrus(tt,iinwqui
dcinquatitatc, cxfupcruacuinarurarmodum exc
tinrtsabundatia^erinqualiur,quiexcaloris fpe
ctanirraric)r^,fequiturprioriscorucurationc,cti5
pofterioris curario: fiuntcp cx occidenri,quae uacu
ant,ea!cnris matcriar remedia,& inflarnmariois par
ricufaru refrtgcratoria.cfgo tu hacc difccrncre opor
tet,ru idagcrc,ut pro modo (impbcis afFetfrus , etia"
utriu mcdicameti inurntat' modus,nerbi gratia fi ca
Kqusifurrimoaffcc7us(iV,frigidtiquoc{j ifurnmo
medV
),jii„ M o,GoosIe
nKdi<amfmparrf.Smaffrfrusa(umopaiiEr«T
dat^nedicameilru quocp a lurno paulu dediiKt. Si
p!usa(un»caloreabfltarFe<Sus,adporlionfablit
aiumofrigoremedicame. Quippe uaufpicatus a
tau'eoie<5ruraeameeomfis,facilius l pprra,cufuO
<f iueniasuim.Adlumacni inoifimplici afieclu
calido ) c|ucKlcucpadhibitumedicame,prioftarioc
ciirfurrigorisfenUiitulit^dfrigidupoieftatec.Ac
inuho^e<!k>rnagis,fipoftprimaexhirjitionetale
perpemorrana.Quodfiailiduafreclu^prlus fa»
no/rigiduidrxiiecefGrarcfuem. Adhibecluueto
e(tcuexploracoiotepidu,utpriusteftatifurniis.
VT3iiacogninietakelTe,deindecuraric4scapetit,
rWbirsn^iduumit.lSlfifirriedicarnelumiftt fri«
gorisjnorbus in fummo caloris non fit. Atcp harc
c(uiclediffiifim,tuinoperedeniedicamentis^£icu
raridiriKtriodotradetit.Adpraicnsilludialieno»
uiiie oporret . Si quod calido , & fimplici affeclu i
EKJru1)irummedicamenmni,ruprotinus,iiirotodc
iiKepstc[wcfrJTOris,(rnfuiri,acfadIiorisloUrran
tiarj'uuamctit^larx)raiiriaf>'rrl^lfrigidumnccci7a
rioeft.TamerfimaIipncViucJiiicleatcalidu.Dc»
prcriendWrenrmmillisfidilrgeriterejcploret.no
uricrt per (e Jed ex accidenaejrcairacrre . Cum per
fe diamus^iclprimum,uelriullo rntcrcedentem»
dio.miinibijifiufrrKxliiirrbividirmpolcftaterig
tnficarnus.Incjuibus omriibuslectorcm.inoptw
Q_ iirj de me
,,Goosle
dfmcdicaninfspivpnjscjKiiipttstxEfcJuuiiiitis.
Nuncreccrifirisrjs,cjijxarttciamdixi ,propcfito
lliSrocomodumimponcrefinemtent3bo.Cunan
quecaUdum corpus nsilrifariamdicatur,rjarncV
quod lummam ciudnodi habct n fc qualttarcm,
iplumfeitcadciricnruraEtquodproptiTctiifmo
cliqualitarcmpollaitem.nonicncftforrituni.Ad
haxquodcoltoumadaKudaViniTjriadxiquod
medtocre ciufdmi&gcncris^cIquiaiuidfbrstiK
krit,fkcVqitCKlpoteitatecaiiciijmeft,eriergiaue«
ronondumdicipc«ft,intrj1igi,piv>baricBiriitkis
rrwdisoportet.Quouuo^miriusreiaiefiquidno
ftatiminfcinmamr,idaliquineutadnos quidem
ruealidumpctteftarcprunm.IN'am(iuc(aci!ccon
coquitur,cV ctto numr,critutadnoscaiidum.Si
ue admodum uduri medicamcntum, calcfacit,
crit id quoque.ut ad homtnem calidum.Stcnt»
mirum & pcr fingulas animalis fpeaes, ipfunl
potcftatecalidum ,fiueeft,mmecKcamenturn,&
ueutnutrimenum,adiUudrannimanimalcoIIa«
ruradidtur.Hftenimexi^s^xadafiqmdreferun
tur.quicquid poteftate aHquid dicitur.Quare
&' probario,c(ija:propriacft^iidior uticjuedt,
ojj quasab cxtemo peatur.Propria uero eft ua
infir»uli8,uricpficeleiiertaleriim'appareai,quak
ideitcpMcftatedtximus.Efteriimporeftateig»
nis , quicquid cdcritcrin lgnem uemnirtpoteftare
uero cali»
,GoosIe
Fo. bty.
uerocalidum,utadhomine eft,ex(peciebuseo»
rum,qu;r cxcoquod in ipfis pnepoOet, dieuniur,
quidquid bomini applicatii , naturalis eius caloris
uelqualitatcmauget,udfubftati5.Eadeinmihi&
de alijs cenferi dicfla ueli , quxcucp fcilicet potefta
tefrigida,udficca,uelhumidadicutur. Quuhsec
quoqs partl uduti ad ipfa elemeta,paru ueluti ad
ea,quasexpnrrx>lientcfimtnominata.tuinteDigi,
tuexplorari,tudocericoueniatPatetueroeuquo Taclueu qui
cp qui iudicat, tactu, omnis acquifiritr) caloris & iudicatur' (it,
rngorisexpertemcfledebcre^icuticlcmedacarne ois acquifttr»
lisipfispriuseft diflum. rrj calons tid
rrigorisexper
Dctemperamcntisfinis tedebereefle.
Thoma Linacro An
glo interprete
GALENI PERGAMENSIS
Dcina:qualiioteniperie,Thoma
LinaaoAnglointerrjrcte
sintemperiesaliasin
lalis corpore fii.uelu
ydropis fpecie, qui
>-^fX«uouuit.6Vfe»
quasijdemhepiala»
kfereqtreuquisotn
R nibus
DijiliuaoyGoOgle'
nibus, exceptis, quas Hrco!cas norninat. Inadi
autcm 8i inunaqualibetparte,quum ea ud intu»
mtrir,ud Phlegmone,Gaiigreria,Eri(ipiIate,Can
crour,rftafFecTa.Hucpem'riet&quiElephasdi»
citur,& Phagedena, & Herpes, Veru hsec oia cu
fliixjoneconlifturit.Ablcj!aute materiaeaffluxu,
folis partiun qualitatibus aliquatenus alteradis,in
aequales intemperiesfiunt ,vtic^ refrigeraus i)s,
aut deuftis,aut immodice exerdtatis.aut frriatis,
autaliquididgm , paflSs.lamexmedicametisrjs, >
quae foris corpori occurrunt,inaequaIis intemperi
es gignitur,dumidudfripefit,uelcalefit,vdfic»
catur ,udhume<Jlum redcutur. Quippe hae (im«
plicesinteperiesfum,velutiinrp ,quxde tempe
rametisfcripfimus, ell moftratum, Compofitae
exrjjah'sequatuorfimt,quucorpus ud calefit (i=
mul&ficcatur.udcalefit (tmuIcV hume<ftat,uel
refngendf fimul & ficeefcit, ud refrigrrat pariter
& madelbit.Quod aute riulmodi intemperiec
ab aequaUbus eodifter,quodinomn!busintem»
peranter affecri corporis partibus arqualiter uo
infint:iddarclic[uet.Ergoquisfit omnis inarqua
lis intemperarurxgenerancbe modus^n propo
fitolibdloftatutumelt exequi. Admonedi aute
iumus,quodarjor nobisomnisdifputatiout,de
omnibus corporis particulis. principio amaxu
mis fumpto,qua: lcfficet tie vulgo quide lunt ig»
notae
DuilinaoyGoOgle
Fo. Ixvi
notac.S(quidem manus,&pedes,&ueirem,&
fhorace,& caput nemo eft qtri ignorar. Diuida Dnrifio pattf
mus autc eara rurfus unamquacjj in proximas u maioru ih
fui,qux *$o<r-«x3 grsecc dicutur ,particulas. Vcr fibi ptoxia».
bi gratia,crus in rccmur^rb0,&pcdemJtcm to
tum brachiurn,in bntchium, cubitum,& fummil
manu.lam manus ipfiusparricula: funt,uoIa,&
riusparsaucr(a,^Ta«<«fir.o«or£ed uocant,&digi
ti.Digitoru ueroparucukelunt,ofla,caralagoJiV
gamentu\arteria,uena,irjebrara,caro,tendo,un
giris,curis,adeps.Has aute diuilifle in alia fpem
noeft.Sedfutfiirdares,acprirriaNexcepristame
artCTrjsctucms.Harni^exfibris&mebranisuit Arterias,&
condita\ueluriin traclada: diflcclionis rauoeeft uenas partca
tracKtu.Quietia' coplura efle Iparia itcr ipfks pri ee copofiras
mas,& umilare s parriculas, atcp rjs etia plura ma Vacua fpatia
ioracjt. inter ipfas rnftrumetales, &copolitas, ali» inter fingulas
quauero«inuriacjualilxtfirriilaripamciila,ueIu corporapar
rioflc citreepJitecquoqi oia in rp,qiiae dc admi tra itercedrre
niftradis drfleflicmb' taipfimus,funt / pdita.Ac Quoru inter
qua: mollia qiride lunt corpora,ea quonfi fibi in pofita fpatia
uicerrKubut^terpolita fpatia latere cofpectu faci no cernatur,
ur.Qi^duraficcacpfut,irir^caTicre(parialicet,
ficuri offiu cauemulas. Cotinft hse trataliter mul
fitiiciciWwrisJru^cpalbiVnidcoparari utofla
nutriat,Qvce i cute foramla fiTt,ea,cj ratioe flatti
r)sc^cVSperarriWspre£crOT%eftdiflu.AtcB
" • R tj htxc
DijiliuaoyGoOgle
Jwc mcmuiffeneccfiariu crat daritans caufa eoru
quaeanobisdeincepsfuntdicenda, Dcinaequali
uerointemperknuncagedunvuquaena eiusna
CunGt,tuquot cfgcncradx modi.Ergo qf in
omriibus pirdculis, corpotis quocl fluxione eft
affeclu, unica temperies non fit,prius eft dictum.
Verumidcomuncomnisinteperamcntiuixqua
liseft.DirFercciaeeius,ipfamcorporumarTevflar
Aliter fimpli rum fcquunturnanira.quum aliterfimplcxcaro
cecarne, Ab'« aliter uniueru» mufculus impari tcmperamenco
teruniuerfu fitaffe(3us.QuippecaIicUfluxio,ubimmu(culu
mutculu irue proculwit.primummaioresancrix.uercKjsop»
qualiinteperi plentur.accUftendutur. Abijsrntnorcs.Atcp «a
eafFectuelTe. resproccdit,doriecadminimasfitperucnturri.Iri
Calidumreu rjs.ubiualenterimpacta fluxiotft, necadbuc iv
maqueadmoftitur:para'mriusperipfarumc«,partirnpertu
dummufculi nicas,ueluu'colarumrc>rastrantmimtur,Tuuero
partesiuadat fpatiaiplauacua, qtiaeinter prima funt corpora,
fluxicMieimplenir.Scorniiiaabhuniore,omnicp
ex parte incalefcunt, ac perfunduntur. Ea (n,
naui > ligameta,membrarce,caro ipfa,ante cpbxc
Venas Scar» arteriae,cx°uenaE. Quae icilicet o£primae,cV r prav
terias in phle ter caeterauario dolore affiaut. Quippe interi 9
gmone uaric a fluaone tum excalfiunt, tum diftenduntur^c
dofere, diuefluntur.exteriusnon modo excatftunt: fed
eriampremurinir,acdegrauarinir.Reliqtnepaiw
ticulas aliae compriroeu^£^,uelincalel«ndo,
atse
D,jii,i M oyGoosle
Fo. Ixvij.
allar utrocjgtnetcbborai.Appcllaturcf morb'
ip& Phlegmona:. Eft aute reequaUs inteperic»
mu!culi.feruetenimiam qui ineo eft fanguis.Is
fccumcxcalfadtprimumquidemac maxtme ar«
teriarum, &uenarum tunicas.Mox ueroomnia
quae extra has funt,quibus (cilicet drcufunditur.
ItaduoriiaIteramnecef6eftfequi,utufluxioiu«
cerit, corruptio fequarui uifloru corporum. fin
flu*iofituiAa:utmufcutiadnaturalemftarumre
deant, Eftoigitur prius uifla fluxio (rectius eni Vifl» fluxio
amclioribusindpitur) Duplexhicinddit cura» ne,quacdcin
tiontsgcinis,quodudcftgexeturquidquidhumo decuratio.
rainparticulamprocubuit, uelconcoquet. Ve» Digeftione i
rumdigeihooptandamaxime curauo eft.Con» phlegmone
roftoriemhacduoneceffciofequutur.purisge rnaxicoptada
neratio, cVCeiusmaliquodfpaaumabfceflio. Ab» efie curaubnc
fcedit aliquado in capadratu qux propiquz funt, Coccxfl «one
mmmaxirm,tumminimemomeianeam.QuodphIegmonis
faneab(cemWsgm 9 opn'mueft.AIiasinnomos duofequi,
mentaneamquidem,nontarne maxima. Interim Sparioru ia
m maxima.non tame nonmomentanea.Acquar quseabiccdit
in uentriculum inddunt abfceffioriu, opama eft uaria geoera.
quatinfinueiusintemum abit.lnquemetiample Abfcefiionu
racpleaperiunt.Malaueroquarfubperitoneum. qusemclior
Parimodo inrisquarcircacerrbruexiftut,bora utqusedcten
eftquae iriprioresrius uetriculos abfccdit.Mala or,
quarfubinuolucradus Jtemqioe in pofbieueius
R. irj. uemre
DijiliuaoyGoOSk
uetrrm (e recipicQui uero drca coftas abfcdP
eolliguntur:hi incapadtates erumpunt petSoris.
Acmu(aiIorumquidcmabfccfIusrubcmrm,uif
ceruucit>inarterias&uenas,quasinfe conti»
nent,ud in mcmbranarn qua operiuntur, cjuac
Si uifla pan ipGs pro cute eft. At li uiflae a fluxionc part»
a ftudonefit. cufcefuerint.in tantam druenient ir*eperiern,uii
dctum carum percat aclio,tum ipfic fpariocor
Dolor cjuan rumpanrur. Porro definmt tum primum dole*
dodefinat re.quum mutairiri qualitaa fuerint adfimihtar.
Quado dolc Non cnim quum mutata particularu temperies
aix corpora.iamcft,fiuecmficlc«juar)inip(bmutatumcflc,
dolcnt, fed duro mutantur.fiue in ip(a mutatio
Hippoerates ne. Quemadmodum mtrus dixit Hippocrates.
„ Du alterafci ac corrupitur natura: dotores fiut.
Alteratur autem, ac corrumpitur cuiufcp na«
tuta,quuuelcalefii,ud(rfeeut,udficcatur,ucl
humefit,ud dus unitas difloluitur .In rjs quide
intemperamentis quse insequalia funt,cx calefod
endcijUel cx fngetaciendo. Quippe cjuum effi»
caciilimse qualitates hzfint.Secundoloco cfio
cando,udhumectiindoJEx cfuriendouero udfi
uendo,deficiente hic humidajllic ficca fubftaru.
Ex uulna-ando.&erodendo, & tcndedo, &pcc
mendo,&conuelkrKlo:uriitateip(a(cirueclxEr»
goficajor6u^uinafanartfcula,cjuaphle«none
,,GoosIe
Fo. lxWf/.
laborat,miu(ft:tuquiuitotoaramaKseftcor
porc mediocriter atteperatus: no facfle una cu af
fiifla particub cakfit, Gn ud dfc feruet uehcme*
tius, uel quiper totum fpargitur antmal,biliolus
eft:ulico totus ad caloran uerutur.Multo uero
magis ficubi ambo concurrunt,ut 8C qui in pble
gmone babetur admodu calidus fit,& qui in to»
to eft animante bihbfus. Porro calefit primii qui In phlegmo*
in arterrjs eft (anguis,quod fcilicetis tum natura ne quis farw
calidior,tum uero raagis (pirituoms fit-pofthuc guisprimum
uero etiamquiinucnis eft.Quodfiinpropiqua calefiat,quis
uifceri,cui plurim 9 fit laiiguis,ob(efIaphIegrnoe dcinceps,
parricula fuerit:iam celerius cumboc urriuerfus
quimanimalicftfanguiscalore affkimr, Vnocjs
ucrbo,quidquid ex Tadli alterabile eft,aut calu Quid cirius,
dummturaridaquouiscalefacienteprirnumex &quidtardi
catfir.Noniecus ckabeoquod frigefacit, quid* us alterrftii
quid facile aftrratueft,ud natura frigidum:id generaamtu
primum refrigeratur. Ac promptus quidem ad membrauVn.
alterandu fbiritus eft. Vtpote extenuimmis co
ftans partibus.CalidifEma narura meritocft fla
ua bilis.At fngdifltma pituiia eft. Reliquorum
humorum , languis poft flauam bilem maxtme
eft ajidus ,ficut mgra bflts poft pituitam eft fri
gida. Qumetiamaltrrarur flaua bilii leuinx»
mcnto , ex quouis in eam ageiue . Nigraargre
R iirj. akeraicit.
,,Goosk
abtiafrir.In furnrna quidquid KnuC eft parou^d
prc^tealteraRir:cotracwcraflzfuntpanes,argre.
Aknarionii ltanecefreeft multifaristpblcgtnSisakeradones
•uatkma fa incidant.proptereaquodnnJtfmijniaffrifbluiit
phlegrtionis, corpora. Principio naq) fttccus qui phlegmone
cxqiancpgc' exdat.ma^mirijfuecaiiduseft.dddefiicapu»
neribus acd» trefaftio.proipuusnamra rcfpondet.hon nrini»
dere. mumccrte prcHttismagisiruWuecftimpaelus.
Quippequae perfpiratu carent, cderi* putrcfcut,
ueluti 8c* mexternis acddit onibus. Caeteru quu
calidatempcricfunt& humtda^tum unqtpoafli
mu. Iam ipfa phlegmonefaborans patticuh,ud
prope uel longeGtaeft, amuhifanguinis uifceri
bus jotus cp fanguis uel biliofus eft,ucl mdachoii
cus,uelpituitofus,ueI {pirituofus^Atcphatconia
rnagisminusqt. Quare necefleeftniultifbrrnes
fieriakeratiotKs.fiueakentmalttriutcoIIatu.fnie'
Incorpore icfemfibi.Fiumha;ornnesinatqua!escorporisiiVi
quod phleg* temDeries^axirnequideminnammato eoqui tri
moelabotet,plilegnx>neeftfarguinc.deinderaquiiniufceri*
quidrnarirmbus habet&corde.AtcBhuiusmaximccoctuir
innammetur, untftroriusfinueft.Inque(ucutinoperede ufur
quid ddnde, pandis manudiireftiorabusrft dKftu ifiumo etiii
animanre,necadhucfebretentato,cumitteTedigf
tamudistuericmentilfirnuckprehendescalorein.
Quomae^uerifinuleeft,ubitotijrncorpus prae
ternatur3icalefcu:hijcriutxinie(fauadfummu
pezuenste
),jii,i M tyG00gIe
Fo. bux,
peruenirc cajorfe. Quippe quu tcrmriffirnii rnax
lmecjj fpirituolum tanguine habeat, ac moucaE
perpetuo.Cieteru in rebribus id genus onibus,
calefitquide fanguis aliquado tmiuerfus,quicucfi
no naturalcm lllu caIore,qui cx humoris putreT
ccntia eii obonus,c5ccepit. Non tame aut arte
riarum, uenaru ue tunica?,aut aliud uQum cvcu
iacentiuni corporum,prorfus iam temperamen
tum fuu mutauit, fcd adbuc mutatur atqi abera
i incakfces,fiue Cut fic loquar; calefies.Quod 15
gioretepore hoc padf.eriam uinceturaliquado,
prorfus cb murabirur .ita ut no amplius calefitat,
fed iam ut praxer natura calcfadrumJPorro tcr» Termin' alte
min' mutarionis eft, cuiuscp pardcube fundri» rarionisquis
onis kfio. Ad quem ufqj tcrnunu omnis ahera» fhniendus.
rJonis laritudo : via eft in id quod prarter natu»
ram eft. veluti mixtum comune a ac medium
quiddam ex corrarrjs vtrifqj copofitu, ipib na»
turali prorfus aftwfru, & co quf iam planc eft
prarter natura. Ergo roro hoc tepore corpus in Doloris tnfi
calefcensiprornodoalrerauonis etiam adportubri fparium,
onem fentit dolorem. Quum vero omnes cor» &ef , termin'
poris (olidae paruculae excalfatfbe ad abfoluno»
nem iam tut, eiufmodi febrem He&icam grarci
vocant. ceu non amplius iam in humoribus &
tpiritu: fcd in corporibus iys qua? habirus raub
nemhaIxt,comprermifarn.Haxdoforisrftex
S pers,
DijiliuaoyGoOSk
Indolrfccdxi pers. putant q> qui ea febricitant , omnino fc fe
hc&as cairfa bre carere.necp enim fentiunt eius calotem.om
nibus fcilicet eorum parobus tcque percaffacTis.
Sed cVcouenit de fjs,hter raruralisfcientiaepro
Doloris fofe fellbres in fjs quae de (enfibus produnt, Necp
bribuscaufa, enim citra alteratione eft fenius.neotin tjs quae
iam ad perfeclione funt aIterara,dofor.Itaqj ena
heclicE febres omnes.tum finedolore (untitu
nec fenfu ab his qui ipfis Iaborat,perceptae.No
enim ex eorum paru'culis,ha;c agit harc paritur.
quum omnes inter fe iam fimiles (int redditae ,
Hypophora ac vnicam habeant cSfenriente teperiem. Quod
& (blutio, G alia earu calidior eft, alia frigidior: at certe ea#
tenus eft frigidior, ut uicina nihil ofFendar.Alfc*
oqui flc Iciiicet partes qux pro natura? modo (e
habent:mutuo ft ofFenderet.vtpote qui fic falte
temperamentis diflideant.Caro naqj calidapar«
lnaequalitas tictdaeft,osfngidu.Cxtenimtamnarupamu,
teperameti in cp rdiquaru omniu indolens inaequalitas eft,mo
(anis indoles di exceuus merito . Sic nanque nec aer qui nos
eft. ambic ,prius ofFendit: quam ad immodicu calo
rem frigusue eft immutarus.Cuius alioqiri quae
ia medio (unt differentias, tametlt numero(as,ac
manifeftu excefTum inter fe habentes, eitra nox
Hippo.dictu am (enrimus.Ex rjs ergo forcaue nec jllud durp
eteiufde non dici videatur,quod Hippocrates alicubiaicOm
nullapro» „ nemorbii vfcus eue.Quippe vlcus vnitatis eft
babifiras. diuiHo,
,,GoosIe
Fo. 1«.
diuifio.Iinmodicus vero calor ac frig'proxime
»ccedunt,vt vnitate ioluant. plurimus quide ca
lor,du fegregat ac diuidit lubftatiae counuitate.
fummu vao frigus,tii ftipando tu introrlu» pa
riter trudedo,qua:dam cxprimit,qua;d3 quaffat.
Atcp huc quilpiam immodicicaloris ac trigoris
termirm ftatuens,fortalTe no incomode (entiat .
Seu veroTs liuealius immodici excelTus termi. Omneitnme
nus cft,ccrte cofifterc omnc immoderatu rxcef dku rxcefiu
fum in habitudine ad alkjuid,ia liquet.Non eni ad aliquid re,
pari ratione a calidis frigidis qj afticit omne cor
pus.Indc cj) fit ut aliqua antmaliu couenietes in* Animalium
ter (c fuccos habeam.aliqua no fblu non coueni quseda coue
(ntes,fcd ctiS qui fe mutuo corrupat.veluti ho nientcs,quac
mo atqj vipera,quorum utriufqj fahua altericft dam contrari
pemirics.Ita vdqj & fcorpm necaurris.fiiciu» osinterfefuc
nus uTi infpueris, Ac non homo bomtnemorlu coshabcre.
interemir.nec uipcra uiperam, nec afpu afpide.
Siquidem quod fimile eft: id congruu amicucp
eft. quod cotrariu eft, inimicu ac noxm. Auget'
eni quidque ac nutrita limilib',perirait accornr
pif a diffimilib^Itaqjenafanitatis tmda per fnri
lia perficitur,morboru fuhbtio per c5taria.Vera
de rjs alpeft fcrmo Hectki uero febre quseia Omne febrf
habitucorporis occiipauit,mi'tiicfoit quiea labo prarterhecTi»
ratReHquatufebriunuIlaequscnoabboriitelece alaborate
tiaEiedauxmagisaJtxtrun^a^rotaufwgraues. lentiri,
S t). Sum
DijiliuaoyGoOgle
Sunt « ij! &C qae rigore ingefam . fit titim id
quocp iypmtoma, vefuti atia mutta ,ab ircrquali
intemperie. Rationem tame generandi dus in £
pofito nbro tradere non cft ,priutcp de natura
libus faailtaribus demoftratum fuerit, quot hx
qualeicp fint,tum quid agerc quaecR fit nata.Ve
rii in libris de fymptomatu cauus.de onibus a«
getur. Scd rcumor ad inarquahs intemperameri
difFcrerias. Nam quemadmodu ra phlegmone
febris nalcatur.tum quod febris omnis ac phle
gmone omnis.prarter h«!ticas,cx morbis fint,
quibus inarqualis fit intcmpcrtes:di(Su iam eft.
Inaequal» in Porro accendi tebre cVcitfa phlcgmonc cx fbtis
teprramrnu humoribus putrrlcenubus licet. Necp enim ea
generandi ua lolum que mculcata liint, cV perfpiratu prohibi»
rix rauoncs. ra, putrelcunt. verucderiter ca,max,mecB.Csete
ru putrefcunt &atiamutta,quxputrediniiunt
opportuna. Dicetur vero de horu opportunita
tc alioloco. Iam alio quocp generetnarqualis ori
ri intemperies in toto corpore poteft. modo ftw
liginolb vapore dctento. modo exercitationibus
& plulculis taboribus catoreadaucto, modo ab
ira.quu lariguis immoderati' feruecmodo ex de
uftione quauis extcrna, incalefcit. Porro cjcl' etta
th his oib' febrib',no lecus cjj m phlegmonis fi>
pra eft dicTu , tum pro uiribus efFeflricis caufar,
tu^p corporis fpfius afFeiSudijmagis febriciiet,
alfjmfnu,
D,jil,naoyGoOgIe
Fo. bou
alij mmus,alfjhaud quaqs, apcrtum eflir arbitror.
Aeo^everooquodititeperiesipfarwnucijfpiri»
tuc6tatxuinuadit(ubfbntia,no™iu^ip(bseaa
uiccos,daruid quocn reor. Sednecminus dhid,
Cjuod omnibus huniunodi febribus fitraxerint,
hec^tkafurxrueniet.larncplcrrnonofter^pperno
dumoftcdit,iiixcjualehancinteperiealiquIdoex
caUda,frigidave (ubftatia,qu3r in particuB aliqua
influat, acciderc.vdunui his fiebat,quospnle«
gnranxinfeftat.Serjenoftaiiedipfacorporistern Corporist? *
perieinquau*taternutata.tuniquodalterantiu ea, peries quado
qusedam ortu habeant ab ipib corpore, quardam extrin(ecus,et
earin(e<^.vucBquucxputrec!inetantualiqua,veIquandointer
pUegmoneexcttaturfebris^ibipfocorpore.quu ne altcrerur.
abvftioevelexereitati6e,extrin(ec' > .Diceturaute
et de his fuuus in morboru cau£s . Tancp aute ex
dVuftioeaccediffebris^Iteratovidelicetcorporis
teperamento:iude nonullifepe exfrigorerefrige
raritorocorporeveherr^^iterlut.auquivcroefiam
perierum.Iamquodhioeseliadoleayieidquide
latet Porro dolent et quiex rigore ingeti vehemen
terpnfrigerau.celeriterfeleexcalracerepropera»
rununuld cp eoru quu fubito ac fimul manus rgnt
admouerut,(ngmtedrcavnguiumradicefemiunt
dolore. Etquil^quurSluculirtervideatimeperie
inaequaledoloriseffecaulam.eriadeinternisdo»
loribus dub itet,aut miretur, quo pado citra phle»
S ifj. gmone
«wGoosk
gmonf <ubindeueIlaxioKinteftino,cjuCKjCciion
grxct uoeat,ud dencibus,urj alia quauis parucula
hominesdofcalfNainnKjtaffiuUuimrabilccft,
Curaliquifi» tanmialiqui. Qyippcflpituctofusfuccusquit
mulrigeant, gtduscft.quccp Praxagoras uitreumappellat,et
« febricitent. amarabilisqua;calidarft,firnidaburident,acpcr
(endbiliamebra moueantur: nihilmiri cft utrucpa
oibateparirnrxlo(crrdn\Necncnifnu'hoicmiub
rok teruido ftatuas^t aquaiHi figidainfudaSjfierf
poteft,tttriolirriultta(bIecabrcm,ttabaquam'«
gusientiat. Vr™hoccafaa1»extriiileciBiut,nec
Inhcpia!ifcurpafuispc»ticmiDtisirKidut.[nfcbribusquashepi
&ig' ct calor alos uocat, tuab intcrno, tumeiiguis porrtoibus.
firnul (cuant. eocpunfaeHucc^usambolenureuidetur. Qu5
mitmuifliniisrxmiuculisafrjerfupercorpusruni
caHdufittufngidu:nuilatcnlileaIteriusrx)raijru«
lamitapannddumas^C|noakerulitcopr<Efic(u.
In accefflonu Impfa tameacceftionis inuafione^liqui tcbriciti»
inualfeef^riuutumrgcm,tuuerofebricitat,tuarnbofeittiut,
dtatefaliquos frigusimodicu, «caloreu™ .Verunoeodr loco.
frig'etcalore QmppequupotnntquaceiKarfactaefuntpancs,
flmul(etfre. inariiteearetrigetatisditcernere.Namitusetin
ipfis utfceribus caloreienriut. In externis parubus
InLtpyrrjs uniucTfrsfngus.TalespcrpctuofebresfutetquEe
uttuqt pcrpe gratce Lipyriae uocatur.Pnercrea quodds ardetiu
tuoitautiac» febri3rK™dolugcn'.Quodigif inbisitiaiorib''
ceflioibus (e» porriontbus
riri
D,jil,naoyGoOgIe
i Fo. .Ixxif.
porrioib 9 accidit,hoc tn hepialis cotingtt minutis.
lna>qualis naq? d l rt haru iebrtu iteperies,ied nec
min'rcliquam oim. rxceptis mhcAids. Quietia Aliquos rigc
rjsquirigent,nectarrKfcbridtat,inaEquafetcpcra rencc tameii
meiitucft. Rarutarneeft id fymptotna. Caaerii febricirarcRa
inddittummulieribus, tumquibufdaaliquadoui tumcpicl.
ris.Daber autooTno defes prseceflifle uita.autcer
te tibofu copia longtore ipatto boiu pfifli^ex qui*
bus tatd is.fr^idus, crudus, Bc pituitofus nalcac
(uccus.qualeTcilicetPraxagoras uitreu exiftimat.
PoiroantiquitusneoKJtutuidetMtaeftaflfefius, Symptoapri
utqui nec adeoocioli.necin uicSus faturitate ui» fcis(vtviclef )
uerent.Inde cpfaeSu eft.utfcriplerint atiquitne» ignotti.etajr
dki, rigori febrem neccflario luperuenire. Veru*
tamemmriosipfi,tumaIniunioru medicoru no
pauci,Iepetjumerouidimtr3rigore,quenuBafe#
cuta fitfebris .Porro copoitexhacintepefic,et ea
t^febriatatffi eft.HepialiB . appeHo ita febre Hepialos
iilam.cuiamboiemperacciclunt. Atinquarigor quse vocet
qutde rxxcedit,febris fequit urfmtin ferttanis &
qttanaaisriancbepiaiunovoco.ItaexdirpiVciinar
qualiiMe^ehepjaiiBeorjonit EnS aUarfebres
pnetei h«aicasTere oes. Simili genere qtti parti
cuIataKcuitiscnrurrioreraorbiftinr^cpocpoes
pertdeac phlegmonae, cum inteperameroiraequa
li confirKt.C^cer,Eri(ipeIiH, CarbucuI',Herpes
Tumor Phagedma, Gagrena. Quippe comune
fjsomnibus
l!0itrre:,GoOCl|c
ijj otb» eft.vt ex fluxioe liuoru Cut orta.Oi fljdct
ineoquodau^expimito(o,aliiexbiliofo,velmela
cholico fiicco, alij ex faguinc vd cabdo, Vel fcnui,
veIbullicnte,vdmgido,vdcraflb,vdalioquopiJ
gcnere affecto fianr.Dedarabiturenialiolocode
horu mebratim difFerenaa ddigerer. Quod ad pro
pofitam difccptatione pertinet, hoc tantO dixtfle
abunde eft.quod quakfciiq? cft fluxio,radem ra»
tic«e,que^praediflon1affefluucreat,qijaprius
excalida et ianguinca phkgmoiimgigru moilra.
uimus.Sednon minusctiaiimilanu,aclfmpliau,
pninoracpinipcOTpciruungula.ficafluxioeafFe
<3a,ad tnaequalcm inteperie deueniet. Caetcru <x
trinfecus proreumatisrauone calefa<3a,refrige»
rata,ltccata,Vdhumeclata.penirusetinprofudo
norK)uiiniilucraftcfla.Quod(itoopcrtotamu»
taDalteratacpfimifiutquideilhcoadcikmlibera,
mdffidKtarrieltccSftitunumtftatu.Hecpraeno
uiflehis quiopus demedicamaisiutpercepturi,
etpoftidnvdendimemcKlum^ibundeniihifatis
Vidctur. .!. ,',
FintsTen^dcTemperamentis
Tboma Linacro Anglo
Interpretc
,,Goosk
INDBX ERRATORVM Fo. Ixrfij.
Folio.Pagia.Vcrlu. Lege. FoIioPagia.Ver<u.Lege.
Piio.icda.viij. huiduaUqcf ix. i. iiij. artioilaru qj
x. i. x,eniau.idee,aut
«'. i. xirj.rrigidoc|j
xi. i. xuri.caiorucorporu
xxii).alt(ruabfolu
xv.udfpcde (to
xxvrj.quemerxce
xrj.i. xxrj.tes.Infpede
xxirj.Genrre vero
iirj. fariarn dicaotur
xxirj .aliquo ea fu.
xvi. enfm alioruud
i.
i. rj. xvirj. Iia qs
rj. i. vlri. papaueris
ij.rj.xrj. eaoratio
rj. ij. xiir).lore,opponem
irj. i. xxi.eodf corporcco
irj. ij. xxurj.Ergoeequide
iirj. i. xxi. hacpotuerunt
iirj. jj. iirj. aflidue feciatur xij. i
iii). rj. xurj. teperatu, Atcp xrj.rj.
efy i\. .xvi. certofcio xrrj.rj
V. i. v. . in eo cali. xvi. rj.
V. J). vrj. porro indicare xviij. rj. xrj.ct xirjjxxicia
V. rj. xij.rrifulhumeciiuu xix.i. virj. ad humidoru
V. rj. xnij. taliseftnatura: xix.i. xx. Gcdtadsirnagi.
vi. i. xvirj.appareret, & xix.rj vi erBcere,ut
VU i. xix. vrrino^po. xx. i. xiiij.racergo opor.
VI. i. xxv.humidiuseft xx. i. xvirj.fpebusnoran£
vi. rj. xix. invnaeadeqtre xx. rj. i. modoaraliuge.
vtj. rj. xx. inteperature c5 xx. tj. vrj. inomrrifpedc
virj.i. xiitj.innaruraliter xxi, rj, xix raclu rame (an
vir). i. xvirj. afliduelargif xxij, i. irj. comingic
virj.i. xxvi.ambuftus xxij.i. xxLpenrnent
Virj.rj. x. teperiesc$cpue xxrj.rj. xrj.erxiij.al[er3 cjuar
dquteteperaa rescduTxmile xxri.ij. xrfj (ftnutdfctucd
,,GoosIe
FaK*Pagu.Ver£i.Lege.
xxrj ij. xxu!>inditiucjj
xxiiji. v. ineodemfimt,
xxirj.i. vij iiuiiitnorum
xxirj.i. ix. dcmortui.
xrii).i. xvij. tnoitua collata
xrirj.i). ix. eft teperatiflia
xxlij. ij. xirj. neccuiufcjj .
xxrij.ij. xix.ru adugueap.
xxiirj.i. ix.mcuib'oprimis
xxu'rj.i. xiirjjiig.os, cuin.
xxBrj.ij. vrj paricurinfans
xxv.rj, i. cofirmcnt.
xxvii. vi« et faguificatio
xxvi.ij. xv. exincocrisci.
xxvi.ij. xxvrj.or>»rcqueant
xxvii.rj. xx. experria,anal.
xxvrj.i). xxirj.eftiftorufi.
xxvirj.i. irj.dik]uiutiojieuda.
xxvirj.i. xvirj. liore putant
xxvifj.i. xxirj. lim.Sm de
xxvirj.fj. xiij. defciuilTea
xxx. i. i, interpretabor.
xxx. rj. xi. &mediocrite.
xxx.rj. xx. tumcaiorem.
xxxii. v. peraftacluaf
xxxirj, ix. eftiudex
xxxuj. nv.CtduractuL
Rbfcq.Pagia.Verlu.Lege.
xxxij: i. xviij.habet oflnim
xxxiij.fj. xrj. tcperametafe.
xxxirj.rj. xvi.quipiguesfu.
xxxiirj. i. xix, leue, ette
xxxiitj.i. xxrj. vcrce extra fe
xxxii|j.i, xxvi. Nifi iicubi
xxxurj.i. vlti. vitaidulgetior
xxxv. ij. ix. t8ta ep (accedcs
xxxvi. rj. i. Siquidc nec ex
xxxvrj.ijv. teporecopli.
xxxvij. ij. virj. quod hicqua
tum fpiflatum eft, tantum
xxxvij.rj. xxij, Rufus fieuti
xxxvirj.i. irj, protinus
xxxvifj. tj. xvirj.&imbeciKos
xxxix.i.xxvrj. nonperuenit
xxjdx.rj. vi. acalorepro
xxxix.rj. virj. cu ienefcut, a
xxxix.rj. xxi.corp'inalijs
xxxixij. xxrj. effeinalijs
xxxix.rj. xxur).finthuidoiw
xl. i. xi.alrjs vara.Aru».
xl. i. xiirj. fcoptulxiHis
xl. i. xv. nudicp plane
xl. i. xvij.Quatopereaute
xli. i, ij. ^pcedete vero
xF. i. xir|. cunl.timidiqj
,,GoosIe
FoIioPi^&Vcrlu.Lege
xli. i. XV. fiunt.udem
xli. rj. • vij. abcxternoca»
lorc attract' ,pdut no p5t ex
xltj. ij. rj. autehicrurfii
xtij. i). irj. aliude cofluat
xlirj.i. vki. pemeniret
xhrj. rj xx harequodvbi
xliii). i. xvij. perpedetibus
xlv. ij. xxirj. teftae eft adlt
milis.lammalacoftaca
xlvi.i. xV. Adeurnodu.
xlvi.i. vlti Caacrucuid
jdvrj.t|. xxi. tuadlibroidc
medicainctis.tu ad medendi
xlvirj.rj. xrj. indicetur.qd'
xlix. n. i. inignemutato
xb'x.rj. iirj. facileaaedun£
I. U vrj. tameiamfieri
L i. xirj temalias,mo.
I. rj iirj. turignisni.
li. i. rj. fcorp'vnaquaIibet
li. i. irj. ratti.idquod.
I>. 1. firj necipfumhoc
'■• i. V. ' abiplbmutat
Folio.Pagiria.VerfuXege.
li. i. vi. necvncp
li.' i. vrj. fiiBudmuta
Kiq.i. xxi. &qux
liitj. tj. x. ficertorume.
liirj. rj. xiiij, rii certisacce.
Kirj.rj, xx. eacjivt
Iv. i. fj. adferat
Iv. u iiy ckndoiuuet
tV. i vi. |alrpteporec6.
Ivi. rj, vrj. noneominus
Ivrj. i. rj. ineuquiccp
Ivrj. i. xx, qutipla,
lviij. ij.' xirft). cpi ratioe 10 .
fad, i, xv calorequcYam
Wt. i. xvii). casmaifeftccaJe.
'•'■«'rj. t. tirf. Imotanrumih
Ixirj i. v. aperfudedoe
lxnj. i. xxiirj ad liima cor.
Ixirj. i. xxvi. imticiu vero
ac documentum quod frigida
Ixifj. rj. xxfj. cx acddenti
bmrj. fj, xvi. veadmotuvc.
Ixiitj.fj. xvq. hominf potc.
ftatecalidum
ImprcJTuinapudpneclaran, Cantabrigiampcr
loannemSibrrch. Anno.M.D. XXI.
,,GoogIe
«wGoosk
«wGoosk
«wGoosk
1
>o^le
«wGoosk